روزنامه صمت شماره 7
روزنامه صمت شماره 7
شهرداری تهران جوینده طالی کثیف نیست
نخستین روزنامه تخصصی صبح ایران
درامد 3هزار میلیاردی زباله جمع کن ها
یکشنبه
19مردادماه 1393
13شوال 1435
10اگوست 2014
سال هفتم دوره جدید شماره 7پیاپی 32 1325صفحه قیمت 1000 :تومان
روح تازه در روابط
ایران و ترکیه
نعمت زاده :
درامد نفتی دولت های نهم و دهم
به بیش از 633میلیارد دالر رسید
معادل ٥٠سال فروش نفت ایران
در 8سال خرج شد
4
گندله سنگ اهن هم از فشار
تحریم در امان نماند
هنوز هم گرانی در بازار
میوه و تره بار ادامه دارد
زنگ خطر شاخص در تاالر حافظ
21
وزیر صنعت ،معدن و تجارت جمهوری اس�لامی ایران در پایان مذاکرات 2روزه در انکارا
گفت :روابط ایران و ترکیه به دنبال س��فر خرداد ماه گذشته دکتر حسن روحانی به انکارا،
روح تازه ای یافته است .محمدرضا نعمت زاده در راس هیاتی به دعوت نهاد زیبکچی ،وزیر
اقتص��ادی ترکیه ب��رای گفت و گو در فرایند همکاری های ته��ران و انکارا و اجرایی کردن
توافقنامه ه��ا و قراردادهای همکاری بین 2کش��ور در حوزه های اقتص��ادی و تجاری ،وارد
انکارا شد.
2
20
صنایع در بورس زمینگیر
شدند
27
چرخ موتورسیکلت که بچرخد
چرخ زندگی می چرخد
رویای برباد رفته
اموزش رایگان
هاشمی رفسنجانی:
جنایات وحشیانه صهیونیست ها
ذائقه مسلمانان جهان را تلخ کرد
14
حوادث تلخ اخیر در منطقه ،به ویژه عراق ،سوریه ،لبنان و جنایت های
وحشیانه کنونی رژیم صهیونیستی در باریکه غزه ،ذائقه هم ه مسلمانان
جه��ان را تلخ کرده و جهان اس�لام ،اعم از ش��یعه و س�� ّنی باید برای
حل بحران سازی های منطقه ای گروهک های افراطی و تروریستی و رژیم
اشغالگر قدس شریف ،فکر و راه حل های مناسبی بیندیشند.
2
15
گردشگری ابزاری
موثر برای انتقال
ثروت و سرمایه
دکتر حمید ضرغام
استاد دانشگاه
www.smtonline.ir
www.smtnews.ir -
«دزدی در روز روش��ن .کس��ی هم کاری ب��ه کارت ندارد .روزانه
ی پر
کمتر از ۲۰۰هزار تومان درامد ندارد؛ به اخر کوچه رسیده ،گون
از اش��غالش را به زمین می گذارد و به دیوار تکیه می دهد .می گوید:
خدا رو ش��کر درامدمان خوب است ولی رئیسمان پورشه سوار است
و درامد میلیاردی دارد .چند س��ال دیگر من هم ثروت افس��انه ای
خواهم داش��ت».این عبارات س��طرهای اولیه گزارش��ی اس��ت که
حدود 2س��ال پیش روی خروجی یک��ی از خبرگزاری ها قرار گرفته بود .قب��ل و بعد از این بارها در
خبرگزاری ه��ا و روزنامه ه��ای مختلف ،اغلب با همین رویکرد ،به موض��وع زباله دزدی و در ادامه ان
ضعف نهادها و سازمان های شهری در تفکیک زباله ها و درامدزایی از این راه پرداخته شده است.
31
بحران تازه شیر بررسی می شود
معضلی به نام پالم
8و17
امارهاینگرانکننده
صنعت
نیروی کار مازاد
چالش اصلی بهره وری
جهش دوم صنعت
پتروشیمی
حسین ساسانی
مهدی یونسیان
هادی زنوزی اصل
دبیرکل سابق کنفدراسیون صنعت
29
مدیرعامل ایران خودرو دیزل
10
کارشناس پتروشیمی
یارانه نقدی ،بدترین شکل
پرداخت یارانه
علی قنبری
4
استاد دانشگاه
2
نگاه روز
بودن شما
وثیقه موفقیت ما
محمد اقازاده
روزنامه نگار
رون��ق تولید تنه��ا در گروی عزم مل��ی برای کار
بیش��تر ،دقیق تر و جدی تر اس��ت ،رهایی از تنبلی،
کاهلی ،بی نظمی و رفتارهای نامناس��ب به س��ادگی
ممکن نیست ولی اگر بر انیم راه به توسعه همه جانبه
بکش��یم و همان بش��ویم که ارزویش را داریم باید
برهنه و بی تعارف با خود روبه رو ش��ویم ،جلوی اینه
بایستیم و هم با خود به گفت وگوی انتقادی بپردازیم
و هم با دیگران .خروج از تورم رکودی ،بحران اب و
هزار مشکل دیگر تنها با این گفت وگو ممکن است.
روزنام��ه
در فضایی چنین اضطراری قدم به
فضای مطبوعات گذاش��ت ،بنا دارد اراده معطوف به
توس��عه همه جانبه را در دس��تورکار خود قرار دهد،
سختکوش��ی برای صنعتی شدن جامعه و حضور در
تج��ارت جهانی نیاز به جان های جس��ور ،با دقت و
خس��تگی ناپذیر دارد که خس��تگی را با عزم ش��ان
خسته می کنند ،روزنامه نگارانی که بنا دارند اینه ای
بر این سختکوشی باش��ند ،نمی توانند تن به عادت
ش��ده ها بدهند ،انها ارش وار باید جان ش��ان را در
تیرکم��ان کلمات ش��ان بگذارن��د و تا دوردس��ت ها
پرت��اب کنن��د .ما بنا داری��م س��تون های متنوع را
اب��داع کنی��م ،زبانی را تجربه کنیم ک��ه با تغییرات
پردامن��ه جهان ام��روز همخوان باش��د ،به تدریج با
این س��تون ها و زبان تغییریافته اشنا خواهید شد،
ما از شکست نمی هراسیم ،چراکه می دانیم شکست
پیش فرض هر دل به دریازدنی اس��ت ،هر شکس��ت
معنایی جز ان ندارد که از نو برخیزیم و قدم در راه
ت��ازه بگذاریم .در ای��ن راه تنها نکته ای که امیدمان
می دهد حضور شماست ،حضور منتقدانه شماست،
نقد بی پروای ش��ما وثیقه موفقیت ما در این مسیر
صعب و دشوار است.
در جهانی که خبرنگار شهروند حضورش را مدام
به رخ می کشد و ضامن جهان تغییر یافته می شود
ما چش��م داریم شما قلم بردارید برای ما بنویسید،
از تجربه های بی واس��طه تان در حوزه تخصصی این
روزنامه ،تماس های تلفنی تان خوشحال مان می کند
و حضور بی واسطه تان در تحریریه ما را به احترام به
پا می ایس��تاند .تنها با شماست که همان می شویم
که شما چشم دارید.
فاضلیتاکیدکرد
خبر
رونق اشتغال با ثبات در بازار
اص�لاح نظ��ام بازرگان��ی یک��ی از مهم تری��ن
خواس��ته های فع��االن تج��ارت و بازرگانی اس��ت.
دخالت های منفی دولت های قبلی ضرورت اجرایی
شدن اصالحات را بیشتر از همیشه کرده است .علی
فاضل��ی ،رییس اتاق اصناف کش��ور در گفت وگو با
ایرنا گفت که اصالحات در نظام بازرگانی کش��ور از
رویکردهای اصلی دولت فعلی است.
او گفت :این اصالحات باید هرچه سریعتر صورت
گیرد چراکه اصالحات نظام بازرگانی به نفع ساختار
اقتصادی کشور است.
وی با بیان اینکه در 4ماه گذش��ته بازار به یک
ثبات رس��یده اس��ت ،تصریح کرد :ای��ن موضوع به
س��بب عدم مداخله بدنه دولت در بازار بوده است.
اصناف و بخش خصوصی در چند ماه گذشته نشان
دادن��د در ثبات بازار نقش موث��ری را ایفا می کنند
به شرطی که شاهد دخالت های منفی در این حوزه
نباش��یم .رییس اتاق اصناف کشور اضافه کرد :اگر
رون��د ثبات در ب��ازار ادامه پیدا کن��د به طور قطع
ش��اهد تحرک خوب��ی در بازار خواهی��م بود ضمن
اینکه اشتغال نیز رونق خواهد گرفت.
تاکید جهانگیری بر گسترش
روابط تهران -سنگاپور
مع��اون اول رییس جمهور در پیامی به نخس��ت
وزیر س��نگاپور ،ضمن تبریک روز ملی این کش��ور
به دولت و ملت س��نگاپور ،بر گسترش و شکوفایی
بیشتر روابط دوجانبه ،منطقه ای و بین المللی میان
دو کشور تاکید کرد.
ب��ه گزارش ایلن��ا ،متن پیام اس��حاق جهانگیری
بدین شرح است:
جناب اقای لی هسین لونگ
نخست وزیر جمهوری سنگاپور
فرارسیدن روز ملی کش��ورتان را به جناب عالی،
دولت و ملت سنگاپور صمیمانه تبریک می گویم.
امیدوارم در پرتو تش��ریک مس��اعی مس��ئوالن
جمهوری اس�لامی ایران و جمهوری س��نگاپور ،در
اینده نزدیک ش��اهد ش��کوفایی بیش��تر روابط دو
جانب��ه ،منطقه ای و بی��ن المللی میان دو کش��ور
باشیم.
از خداوند متعال ،س�لامتی و موفقیت ان جناب
و به��روزی و س��رافرازی دولت و ملت س��نگاپور را
مسالت دارم.
اسحاق جهانگیری
معاون اول رییس جمهوری اسالمی ایران
2
یکشنبه 19مرداد 13 - 1393شوال 10-1435اگوست 2014
خبر داخلی
public@smtnews.ir
نعمت زاده:
روابط ایران و ترکیه روح تازه ای یافته است
وزیر صنعت ،معدن و تجارت جمهوری اس�لامی ایران
در پای��ان مذاکرات 2روزه در ان��کارا گفت :روابط ایران
و ترکیه به دنبال س��فر خرداد ماه گذش��ته دکتر حسن
روحانی به انکارا ،روح تازه ای یافته است.
به گزارش ایرن��ا ،محمدرضا نعمت زاده در راس هیاتی
به دعوت نهاد زیبکچی ،وزیر اقتصادی ترکیه برای گفت
و گ��و در فرایند همکاری های ته��ران و انکارا و اجرایی
کردن توافقنامه ها و قراردادهای همکاری بین 2کش��ور
در حوزه های اقتصادی و تجاری ،وارد انکارا شد.
مجتبی خس��رو تاج مع��اون توس��عه بازرگانی داخلی
و قائ��م مقام وزیر در ام��ور تجارت ،ول��ی اهلل افخمی راد
معاون وزیر و رییس س��ازمان توس��عه تج��ارت ایران و
ش��مار دیگری از مس��ئوالن اقتصادی ایران در این سفر
نعمت زاده را همراهی کردند.
نعم��ت زاده پیش از ترک ان��کارا در گفت و گو با ایرنا،
اهداف و نتایج این سفر را تشریح کرد.
وی گفت :س��فر 2روزه به ترکیه پیرو بازدید ریاس��ت
جمهوری ایران و مذاکراتی که س��ران 2کشور داشتند،
صورت گرفته اس��ت .در این س��فر راه های تحقق هدف
۳۰میلی��ارد دالری در مبادالت تجاری 2کش��ور در 2
س��ال اینده را بررس��ی و با وزرا و مس��ئوالن این کشور
گفت و گو کردیم تا راهکارهای الزم را شناسایی و موانع
و مشکالتی که پیش رو است را رفع کنیم.
وزی��ر صنعت ،مع��دن و تجارت ایران اضاف��ه کرد :در
این رابطه میزبان هیات ایران��ی وزیر اقتصاد ترکیه بود.
همچنی��ن با وزیر گمرکات ،وزی��ر علوم ،فنون و فناوری
ترکیه مالقات داشتیم.
وی در ادامه تصریح کرد :با مسئوالن مرکز پژوهش های
علمی و فناوری ترکیه نیز مذاکراتی داش��تیم و با رییس
اتحادی��ه اتاق ها و بورس ه��ای ترکیه ک��ه 1/5میلیون
ش��رکت ترک را در پوش��ش دارد ،مالقات خوبی صورت
گرفت.
نعم��ت زاده گفت :همچنین از 2ش��هرک صنعتی در
انکارا از جمله مراکز تولید ماشین االت راهسازی و چند
موسس��ه صنعتی کوچک و متوس��ط بازدید شد و سفیر
جمهوری اس�لامی ایران در انکارا 2جلس��ه جداگانه با
فع��االن اقتصادی ترکیه و ایرانی مقیم ترکیه ترتیب داد
که بسیار پربار بود.
وی اف��زود :ما مش��کالت و موانع بانکی بین 2کش��ور
داریم که امیدواریم به تدریج کاهش پیدا کند .البته این
مشکالت عمدتا ناش��ی از تحریم ها علیه ایران است .اما
طرف ترک قول داده است که عالوه بر خلق بانک (بانک
مل��ی) ،بانک های دیگری را به کمک این بانک بیاورند تا
حجم کار را بتوانیم توسعه دهیم.
در ح��ال حاضر تمام��ی امور مالی مرب��وط به تجارت
2کش��ور به نوعی به واس��طه خلق بانک ترکیه صورت
می گیرد که بازرگانان ایرانی و ترک هم از میزان هزینه ها
و کارمزدها و هم بروکراس��ی و دیرک��رد در امور بانکی،
گله مند هستند.
نعم��ت زاده بی��ان داش��ت 2 :هفته پیش ک��ه رییس
کل گمرک ایران به ترکیه س��فر کرده ب��ود توافقاتی با
مقامات این کش��ور داش��ت که انها هم بررس��ی و مرور
ش��د .همچنین در رابطه با تسهیل رفت و امد بین ایران
و ترکیه به ویژه تردد کامیون ها و تس��هیل امور گمرکی
مذاکراتی با طرف ترک صورت گرفت که مفید بود.
وی با اشاره به پیشنهاد طرف ترک برای گشایش مرز
رازی به خوی گفت :در راس��تای توافقاتی که رییس کل
گمرک ایران در انکارا داش��ت ،برای بررسی این موضوع
هیاتی متش��کل از وزیر راه ،توس��عه و گمرکات و رییس
اتحادی��ه اتاق ها و بورس های ترکیه امادگی خود را برای
سفر به تهران اعالم کرد.
نعمت زاده خاط��ر نش��ان س��اخت :ی��ک ش��رکت زیر
مجموعه اتحادیه اتاق ها و بورس های ترکیه که در بخش
به روزرسانی و توسعه دروازه های مرزی ترکیه نیز فعال
اس��ت ،اعالم امادگی کرده که در بازس��ازی مرز کاپی
ک��وی – رازی و احداث جاده ۷۰کیلومتری از رازی تا
خوی سرمایه گذاری کند.
این جاده ۷۰کیلومتری سال هاست که در دست تعمیر
ق��رار دارد و مانعی جدی بر س��ر راه توس��عه این دروازه
مرزی برای عبور خودروهای مس��افربر و باری است .مرز
کاپی کوی – رازی یکی از 3دروازه گمرکی بین ایران و
ترکیه اس��ت .این مرز در همین حال تنها مرز ریلی بین
2کشور نیز محسوب می ش��ود .در سال 1390تصمیم
گرفته ش��د این مرز برای عبور وس��ایل نقلیه سبک نیز
باز ش��ود که اکنون به طور محدود مسافران زمینی برای
رفت و امد بین 2کشور از این مرز استفاده می کنند.
در توافقات اخیر گمرکات ایران و ترکیه مقرر ش��د که
هر س��ه مرز بین 2کش��ور به طور ۲۴ساعته در 7روز
هفته فعالیت داشته باشند .همچنین بازشدن مرز رازی
برای عب��ور کامیون های باری نیز مطرح ش��ده که قرار
هاشمی رفسنجانی:
جنایاتوحشیانهصهیونیست هاذائقهمسلمانانجهانراتلخکرد
مجمع تشخیص مصلحت نظام روز گذشته به ریاست
ایت اهلل هاش��می رفس��نجانی و با حضور اکثریت اعضا
تشکیل جلسه داد.
به گزارش ایلنا ،در این جلس��ه پیگیری بررسی طرح
رس��یدگی به دارای��ی مقامات ،مس��ئوالن و کارگزاران
جمهوری اسالمی ایران ،اختالف میان مجلس شورای
اسالمی و شورای نگهبان ادامه یافت و بندهای دیگری
از این طرح به تصویب رسید.
در ابتدای این جلسه هاش��می رفسنجانی با تبریک
عید سعید فطر و تشکر مجدد از حضور حماسی مردم
در راهپیمایی روز جهانی قدس و حمایت سراس��ری از
مردم مظلوم فلس��طین ،در سخنانی به مسائل جاری و
شرایط اخیر منطقه پرداخت و گفت :حوادث تلخ اخیر
در منطقه ،به ویژه عراق ،س��وریه ،لبنان و جنایت های
وحشیانه کنونی رژیم صهیونیستی در باریکه غزه ،ذائقه
هم ه مسلمانان جهان را تلخ کرده و جهان اسالم ،اعم از
شیعه و س ّنی باید برای حل بحران سازی های منطقه ای
گروهک های افراطی و تروریستی و رژیم اشغالگر قدس
شریف ،فکر و راه حل های مناسبی بیندیشند.
رئی��س مجمع تش��خیص مصلحت نظ��ام ،اقدامات
وحشیانه گروه افراطی و تروریستی داعش در مناطقی
از کشورهای عراق و سوریه را درداور و نتیجه توطئه ای
جدید و پیچیده علیه کل جهان اسالم برای بدنام کردن
اس�لام و وجهه مس��لمانان در جهان دانس��ت و گفت:
گروه های تکفیری و افراطی تروریست با ایجاد رعب و
وحشت و بزرگ نمایی تبلیغاتی ،سعی در ایجاد انشقاق
در جهان اس�لام به منظور بهره برداری سوء دش��منان،
به ویژه رژیم صهیونیس��تی از اوضاع متفرق کشورهای
اس�لامی دارند که به همین دلیل ض��رورت وحدت و
انسجام و همفکری هم ه کشورهای اسالمی برای مقابله
با این پدیده شوم را طلب می کند.
هاش��می رفس��نجانی با تاکید بر اس��تحکام و اقتدار
جمهوری اسالمی ایران برای کمک به حل بحران های
منطقه ای با همکاری کشورهای دلسوز و همسو ،گفت:
ب��رای اس��تفاده بهین��ه از امکانات و ایجاد انس��جام و
همفکری های بیشتر جهت مقابله با توطئه های پیچیده
منطقه و جهان اسالم ،ضرورت تشکیل اتاق فکر بسیار
جدی م��ورد تاکید اس��ت و باید همه کارشناس��ان و
متخصص��ان تعامالت بین المللی منطق��ه ،در این اتاق
فکر برای برون رفت جهان اس�لام از ش��رایط نسبتا بد
کنونی با هم تش��ریک مس��اعی نموده راه حل عملی و
اجرایی ارائه کنند.
وی تاکی��د کرد :باید به ه��ر طریق ممکن ،مانع بروز
تشدید اقدامات تروریستی مخرب شد که نتیجه ای جز
کشتار مردم بی گناه و افزایش حجم کینه و خون ریزی
در میان مسلمانان ندارد.
رئی��س مجم��ع تش��خیص مصلحت نظام ب��ا تاکید
بر اینکه جمهوری اس�لامی ای��ران مقتدرانه موقعیت
ممتاز خود را در منطقه حفظ می کند و می تواند برای
منطقه کارگش��ا باش��د ،گفت :البته حفظ و تداوم این
اقتدار نیاز جدی به تدبیر ،منطق و اس��تدالل دارد که
افراد صاحب نظر و ش��خصیت های کارشناس و مجرب
در یک اتاق فکر بتوانند مس��ائل را ریشه ای ،بررسی و
را ه کارهای عملی ارائه کنند.
وی تاکید کرد :اقدامات تروریس��تی گروه داعش به
نف��ع هیچ کش��وری در منطقه و جهان نیس��ت و باید
تالش کرد از سرایت بیشتر این گونه اقدامات تروریستی
به سایر کشورها جلوگیری شود.
هاشمی رفس��نجانی ابراز امیدواری کرد ،با محوریت
رهبری که فردی اش��نا با مس��ائل و فع��ل و انفعاالت
منطقه ای و بین المللی هستند ،جمهوری اسالمی ایران
می توانندپیشقدم حل مسائل منطقه ای باشد.
رئی��س مجمع تش��خیص مصلحت نظ��ام در بخش
دیگ��ری از س��خنان خود ،مس��ئله فلس��طین به ویژه
حمالت وحش��یانه رژیم اس��رائیل در منطقه غزه را از
جمله غیرانس��انی ترین صحنه ه��ای تاریخی در جهان
ذکر کرد و گفت :ام��روز مردم مظلوم و بی گناه باریکه
غ��زه ،از هوا ،زمین و دریا مورد تهاجم وحش��یانه قرار
می گیرند و متاس��فانه بسیاری از کش��ورهای منطقه،
به ویژه س��ازمان های بین المللی ذی ربط ،در قبال این
جنایت ها و حمله به منازل ،مدارس ،بیمارس��تان ها و
نسل کشی مسلمانان سکوت اختیار کرده اند.
هاشمی رفسنجانی با س��تودن مقاومت و ایستادگی
حماس و مردم غزه تاکید کرد :مردم مظلوم غزه تاکنون
ش��هامت و ش��جاعت مثال زدنی از خود نشان داده اند،
هر چند جهان اسالم ضعف عقیدتی و اجرایی زیادی از
خود ثبت کرده اند ،ولی خداوند نخواهد گذاشت خون
مظلومان و بی گناهان در غزه بی جواب بماند.
همچنین ش��مخانی دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی،
گزارش��ی از اخرین شرایط و مقاومت جانانه گروه های
مقاوم��ت و مردم ش��جاع و مظل��وم غ��زه در مقابله با
تهاجم��ات نظام��ی رژیم اش��غالگر ق��دس و اقدامات
گروهک تروریس��تی داع��ش در عراق و س��وریه را به
اطالع اعضا رساند.
در ادام��ه جلس��ه 5 ،بند از ماده 2طرح رس��یدگی
به دارایی مقامات ،مس��ئوالن و کارگ��زاران جمهوری
اسالمی ایران به ش��رح ذیل مورد بحث و بررسی قرار
گرفت:
م��اده 2ـ «صورت دارایی» افراد مش��مول موارد زیر
است:
1ـ کلیه اموال غیرمنقول و حقوق دارای ارزش مالی
2ـ مطالبات دیون
3ـ سرمایه گذاری و اوراق بهادار
4ـ موجود حساب های مختلف در بانک ها ،موسسات
مالی اعتباری و نظایر انها
5ـ هرگونه منبع درامدی مستمر
ادامه این مبحث به جلسات اتی مجمع موکول شد.
اس��ت ،این موضوع در س��فر هفته اینده هیات بلندپایه
ترکیه به منطقه با مقامات ایران نهایی شود.
نعمت زاده گفت :درباره مشکالت تجار ایرانی در ترکیه
نی��ز با مقامات این کش��ور گفت و گو ش��د .در رابطه با
برخ��ی تعرفه هایی که اخیرا از س��وی ترکیه برای تجار
ایرانی اعمال ش��ده نیز طرف ترک قول حل انها را داده
است .وی افزود :در خصوص سرمایه گذاری های مشترک
2کشور هم بحث مفصلی شد و قرار است ،هر دو طرف
تشویق شوند تا شرکت های ایرانی و ترکیه سرمایه گذاری
مشترک داشته باشند.
وی اضاف��ه کرد :پیش��تر تصمیم گرفته ش��ده بود که
ش��هرک صنعتی مشترکی در مرز ایران و ترکیه تاسیس
ش��ود که موانع خاصی داشت که قرار شد ما راهکارهای
عملی را به ترکیه ارایه کنیم تا این طرح اجرایی شود.
رویداد
در مراسم یادبود خاطره شهدای دیپلمات؛
ظریف:قدمدرنبرددیپلماتیک
پرتالطمی گذاشته ایم
«محمدج��واد ظریف»
وزیر ام��ور خارجه گفت:
در س��ایه توکل ،مقاومت
و پای��داری و الگوگی��ری
از راه روش��ن شهدا ،قدم
در مسیر نبرد دیپلماتیک
پرتالطم و پرفراز و نشیب
بین المللی گذاشته ایم.
به گزارش ایرنا ،ظریف
روز ش��نبه در مراسم گرامیداشت شهدای دیپلمات
ک��ه با حضور مدیران ارش��د وزارت ام��ور خارجه و
جمع��ی از روس��ای نمایندگی جمهوری اس�لامی
که در دفتر مطالعات سیاس��ی و بین المللی برگزار
شد ،تاکید کرد :ما ش��هدای معزز را همچنان ناظر
بر رفت��ار ،ک��ردار و عملکرد خ��ود می دانیم و این
واقعیت ،مس��ئولیت س��نگینی را بر دوش ما نهاده
اس��ت که نه تنها باید مراقب رفتار خود بوده ،بلکه
باید در پاسداری از این نمونه های مقاومت ،پرتالش
ظاهر ش��ویم .وزیر امور خارجه با خوشامدگویی به
خانواده های معزز ش��هدا و ایثارگ��ران وزارت امور
خارجه و با یاداوری ش��انزدهمین سالگرد شهادت
مظلومانه شهدای مزار شریف گفت :شهیدان ،نمونه
واقعی مقاومت و حراست از ارزش ها و تضمین کننده
انقالب و ارزش های ما هستند.
رییس دس��تگاه دیپلماسی ادامه داد :ما به برکت
خ��ون ش��هدا و توکل ب��ه خدای متع��ال در جهت
پاسداشت اهداف مقدس نظام ،منویات رهبر معظم
انقالب و در جهت گرامیداشت خون شهیدان و امام
شهدا گام برمی داریم.
ظریف با یاداوری تهاجم رژیم صهیونیستی علیه
مردم غ��زه گفت :امروز در غزه به خوبی ش��اهدیم
ک��ه جنایت��کاران صهیونیس��ت پ��س از ی��ک ماه
کودک کشی ،در برابر مقاومت مردم غزه ،درخواست
اتش بس می کنند.
وی اضافه کرد :در واقع انچه دش��منان انقالب و
اسالم را از پای در می اورد ،حس مقاومت و پایداری
است که شهدا بهترین و واالترین نمونه این مقاومت
هس��تند .وزیر امور خارجه یاداور ش��د که خانواده
مع��زز ش��هدا ،باالتری��ن ایث��ار را در راه پایداری و
پاسداری از اهداف انقالب به عمل اورده اند.
براس��اس گزارش اداره کل دیپلماس��ی رسانه ای
وزارت امور خارجه ،ظریف در این مراس��م با اهدای
لوح های یادبود به خانواده های معظم شهدای وزارت
امور خارجه ،از انان تجلیل کرد.
خبر
public@smtnews.ir
روز خبرنگار
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی:
3
بگذاریمخبرنگاربادستوبالازادکارخود رادنبالکند
حس��ین انتظامی با تبریک روز خبرنگار و گرامیداشت سالروز شهادت محمود صارمی گفت :طبیعتا
نام گذاری ها برای خوش��امد و گرامیداشت نیس��ت ،بلکه مسئولیت افرین هم هست .وی افزود :اساسا
این دولت امده که رویکردها عوض شود ،به نظرم کسانی که کار فرهنگی می کنند و با کرامت انسانی
و حرفه ای مغایرت دارند دوره ش��ان به س��رامده است ،رویکرد دولت این است که بیشتر به جنبه های
معنوی توجه کند و به ان وظایفی که باید پاس��خگو باش��د .معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد ادامه داد:
اتفاقا تکریم خبرنگار و روزنامه نگار این نیست که ما به او هدیه دهیم بلکه این است که امکان فعالیت
حرفه ای را گسترش دهیم و بگذاریم خبرنگار با دست و بال ازاد کار خود را دنبال کند .او خاطرنشان
ا س��ت ،
کرد :قانون انتش��ار و دسترسی ازاد به اطالعات که در سال 88به دولت ابالغ شده
ایرادی داش��ت ب��ه همین دلیل به ش��ورای نگهبان رفت و برگش��ت ،هیچ وقت
اراده ای ب��رای تحقق و اجرایش نبود ب��ه دلیل اینکه در این قانون دولت موظف
به پاس��خگویی می شود ،بس��یاری از بحث هایی که ما در جهت ایفای نقشمان
داریم در این قانون دیده ش��ده اس��ت ،ایین نامه ی اجرایی اش نوشته
شده سال هاس��ت که در جا می زند .انتظامی ادامه داد :این قانون در
جهت پاسخگوسازی دولت و مبارزه با فساد است نخستین جلسه ی
این کمیسیون دوشنبه ی اینده تشکیل می شود.
علی مطهری:
به سمتی حرکت کنیم که برخوردهای دو گانه با
مطبوعات وجود نداشته باشد
مراسم بزرگداشت روز خبرنگار از سوی انجمن صنفی روزنامه های غیردولتی ظهر دیروز با حضور
مدیرانمسئول،خبرنگارانواهالیرسانهدرسالنهمایش هایبرجمیالدبرگزارشد.بهگزارشایلنا،
علی مطهری نماینده مجلس شورای اسالمی در این مراسم گفت :خبرنگار از جامعه و برای جامعه
خبر می اورد و امروز نقش خبرنگاران در جامعه کامال مشهود است .وی با اشاره به اینکه ازادی
عمل خبرنگاران از بروز فساد جلوگیری می کند ،تصریح کرد :زمانی که در کشور مطبوعات ازاد
بودند بحث هایی همچون قتل های زنجیره ای ،مسائل پیش امده در بند 350اوین افشا شد.
وی ادامه داد :در کشورهایی همچون ژاپن نه دیوان محاسبات وجود دارد و نه دستگاه نظارتی،
بلکه خود مردم ،رس��انه ها و خبرنگاران بهترین عامل و ناظر مبارزه با فساد
هس��تند .مطهری اظهار کرد :باید به سمتی حرکت کنیم که برخوردهای
دوگانه با مطبوعات وجود نداش��ته باش��د و همان گونه که با یک روزنامه
اصالح طلب برخورد می شود با بقیه هم همانطور برخورد شود.
نماین��ده م��ردم تهران گف��ت :وقتی هیات
نظارت بر مطبوعات وجود دارد باید قبل
از توقیف یک روزنامه نظر هیات نظارت
اخذ شود.
علی ربیعی:
روز خبرنگار روز مبارزه با افراطی گری است
علی ربیعی ،وزیر کار ،رفاه و تامین اجتماعی ظهر دیروز در مراسم بزرگداشت روز خبرنگار بر اهمیت نقش خبرنگاران اشاره
کرد ،گفت :امروز به نام شهید صارمی نامگذاری شده است .شهید صارمی اولین شهید مبارزه با افراطی گری بود،بنابر این روز
خبرنگار روز مبارزه با افراطی گری است .وی ادامه داد :جامعه ما نیاز به اطالعات دارد و اطالعات فقط نیاز شغلی نیست ،بلکه
چگونه زیستن را مطرح می کند .امروز مطبوعات نه تنها یک خبر بلکه یک نیاز برای جامعه هستند و باید با کمک مطبوعات
یک گفتمان اجتماعی درباره مسائل مختلف همچون فقر ،توسعه و فرهنگ راه اندازی شود .ربیعی ادامه داد :ما دچار یک ابهام
گفتمانی هستیم و در چنین فضایی سیاست گذاری ها کمرنگ می شود و اگر مطبوعات گفتمان اجتماعی را ایجاد کنند و
گسترش دهند،می توانیم به رشد برسیم .وزیر کار با اشاره به بحث ازادی مطبوعات گفت :متاسفانه در بحث ازادی مطبوعات،
ما به جای ازادی عمقی به سمت ازادی ارتفاعی حرکت کرده ایم .ربیعی تصریح کرد :باید به سمتی حرکت کنیم که چشم ها
و گوش ها از داخل ببینند و از طرف دیگر رسانه های داخلی ما نیز کامال حرفه ای شوند .وی ادامه داد :اموزش مهارت های
س نهادهای صنفی قوی در
حرفه ای ،ایجاد شرایط اقتصادی برای روزنامه ها ،تمرکززدایی از تهران ،تاسی
مطبوعات از جمله برنامه های اصلی در حوزه رسانه ها باید باشد .ربیعی افزود :باید به سمت مفاهمه
بین دولت و مطبوعات حرکت کنیم و حتی می توانیم به سمتی حرکت کنیم که بخشی از
اموزش های فنی و حرفه ای با ارائه مدارک معتبر به روزنامه نگاری اختصاص پیدا کند .وی از
حل شدن بیمه تکمیلی در اینده ای نزدیک خبر داد و افزود :باید الیحه صنفی نظام مطبوعات
را جلو برد زیرا معتقدم می توان کار مطبوعات را مانند سایر صنوف به خود اهالی مطبوعات
سپرد .ربیعی بدون مشخص کردن وضعیت انجمن صنفی روزنامه نگاران گفت :انجمن
صنفی مطبوع��ات و روزنامه نگاران بای��د در پیرامون
مس��ائل صنفی مطبوع��ات و روزنامه نگاران تالش
کنند و ما به دنبال ان هس��تیم که روزنامه نگاران
یک صنف مستقل برای خود داشته باشند.
بدونحضوررسانه هاهیچاتفاقمهمیشکلنمی گیرد
احمد مسجدجامعی ،رئیس شورای شهر تهران نیز طی سخنانی در این مراسم گفت :قانون اساسی سند مهمی است که در ان تمامیت
ارضی ما شامل استقالل ،ازادی و جمهوری اسالمی را هم عرض هم قرار داده است و ما متوجه می شویم که ازادی چقدر اهمیت دارد.
وی با اشاره به رابطه ازادی و اصحاب رسانه افزود :تکریم اصحاب فکر و گفت وگو در جامعه به این است که مسئله ازادی انها مورد توجه
قرار بگیرد ،زیرا در نبود ازادی و فقدان ان ما نیاز به حمایت های دیگر داریم و اگر ازادی را بگیریم مجبور هستیم به جای
ان پاداش هایی بدهیم که هزینه دار اس��ت .مسجدجامعی ادامه داد :امروز بدون حضور رسانه ها هیچ اتفاق مهمی شکل
نمی گیرد و به همین دلیل استقبال رسانه ها مهم است .امروز اگر ارگان هایی مثل شورای شهر موفق هستند به دلیل ان
است که رسانه ها به صورت مستقل و به عنوان عضو 32شورای شهر حضور دارند .رییس شورای شهر تهران به تداوم
کار رسانه ای اشاره کرد و افزود :در جایی که رسانه ها عمر کوتاهی داشته باشند ،جریان فرهنگی شکل نمی گیرد،
زیرا گفتمان فرهنگی نیاز به زمان دارد.
وی ادامه داد :امروز باید انجمن های صنفی در حوزه روزنامه نگاری همچون انجمن صنفی
روزنامه نگاران به فعالیت های بیشتری روی بیاورد.
مراسم بزرگداشت روز خبرنگار در برج میالد برگزار شد
نگاه
قلم خبرنگا ر
قطره چکان خون جامعه است
مین�و بدیعی :امروز اینج��ا گردهم امده ایم که با
بزرگداش��ت یاد و نام ش��هید صارمی ،شهید راه قلم
ب��ه این ب��اور ،اندیش��ه ،رای و نظر دس��ت یابیم که
خبرن��گاران با خ��ون و جان خ��ود معامله می کنند.
انان با حضور در هم��ه عرصه های حیات اجتماعی،
اقتص��ادی ،سیاس��ی ،فرهنگ��ی و با جانفش��انی در
صحنه های درگیری ها ،جنگ ه��ا ،انقالب ها ،نبردها
و حرک��ت در تاریک ترین و مخوف ترین ابعاد س��یاه
زندگی بشر ،تصویرگر رویدادهایی می شوند که برای
همیش��ه و تا ابدیت در ذهن تاری��خ می ماند ،پابرجا
و استوار...
انان روش��نایی اگاهی را در سیاه ترین دخمه های
مخ��وف رویدادهای تل��خ می افروزند ،خ��ود قربانی
می شوند اما کالم و نام انان در سپیده دم شادی ها و
فلق تاریخ برجای می ماند ...خبرنگار تشنه صحرای
خبر ،رویداد ،اگاهی ،اطالعات و روش��نگری ،از مغز،
روح ،ذهن و جس��م خویش مای��ه می گذارد تا ندا و
پژواک ازادی پابرجا بماند .خبرنگار همچون ش��مع
می س��وزد و اب می شود تا کلبه جهانی در روشنایی
روح او رنگ��ی از زندگی و حی��ات بگیرد .خبرنگار با
یک دست قلم و با یک دست اسلحه اگاهی به پیش
می تازد تا مفهوم انسانیت و انسان دوستی ،عدالت و
ازادی و ...در سراس��ر جهان گسترش یابد .خبرنگار
مبهوت و حیرت زده وادی بی انتهای ازادی است اما
خود کمتر به ازادی دست یافته است.
خبرنگار ایرانی هر چند در این گس��تره بی انتهای
ش��بکه اطالعاتی و جهان شبکه ای ،همچون کاربری
بسیار اگاه گام بر می دارد اما هنوز هم در ابتدایی ترین
کپر های کلبه جهانی در جست وجوی نوری از ازادی
س��رگردان است ...هنوز هم خبرنگار در کلبه جهانی
اطالعات ،اخبار و اگاهی ،ارتباطات ،جایگاه راستین
خویش را نیافته اس��ت .با گذش��ت نزدیک به 180
س��ال از شکل گیری نخس��تین روزنامه -کاغذ اخبار
توقف انتش��ار انها ،در کلبه ای که اطالعات با سرعت
نور در ان در حال حرکت اس��ت بر س��ر خبرنگار و
نش��ریه اش اس��تیال دارد .بیش��تر از یک سال است
که از تش��کیل دولت تدبیر و امید گذش��ته اس��ت
و ن��گاه همه به امیدی اس��ت که با دس��ت تدبیر
گش��وده می شود .در کلبه جهانی اطالعات ،در این
دنیای شبکه ای ،حضور برخی از خبرنگاران ایرانی
در «کپر ه��ای بتنی و مس��قف» ،ارام��ش دهکده
اطالع��ات را درهم ریخته اند ...این درحالی اس��ت
که ف��وران اطالعات و اخبار وج��ود دارد ،در حال
حاضر اساس��ی ترین و بنیادی ترین خواس��ت های
روزنامه نگاران ایرانی ،به دست اوردن ازادی کامل،
در مطبوعات است .در عصری که جامعه شبکه ای
و دنی��ای ارتباطی و اطالعاتی تمام��ی جهانیان را
احاطه کرده اس��ت از بین بردن نظام پیش��گیری
اعطای مجوز نش��ریه و جایگزین کردن سیس��تم
تنبیهی به جای ان مانند اکثر کشورهای دنیا ،یک
نیاز اس��ت .فراهم کردن امکان��ات رفاهی و نظام
دقیق حقوق و دس��تمزد ،رفع مش��کالت شغلی و
ایجاد امنیت حرفه ای ،برقراری نظام بیمه اجتماعی
مناسب ،اجرای طرح طبقه بندی مشاغل متناسب با
حیثیت و شان خبرنگاران و گزارشگران مطبوعات
از دیگر خواس��ت های خبرنگاران است .جلوگیری
از هرج وم��رج در نظ��ام مدیریتی و کاس��تن نقش
روزنامه ن��گاران و افراد غیر حرف��ه ای در روزنامه ها،
برخ��ورد با جو به ش��دت غیردموکراتیک در برخی
از مطبوعات ،اس��تقرار نظام مدیریتی مناس��ب در
مطبوعات با بهره گیری از اصول مدیریت فرهنگی،
خواست های مهمی است که باید جامه عمل به خود
بپوش��اند .شناخت اس��تعدادهای جوان در ساختار
تشکیالتی مطبوعات ،توجه کامل به نظام اموزشی
تربیت و اش��ناکردن با اصول نوی��ن روزنامه نگاری
مدرن در س��طوح دانشگاهی و سایر موارد و ...جزو
ابتدایی ترین حقوقی اس��ت که خبرن��گاران ایران
به دنبال ان هستند .و بدون تردید هر خواستی در
س��ایه گسترش ازادی بیان و ارتقای جایگاه رسانه
مکتوب در جامعه میسر است...
خبر
فرهنگ صنعت و تولید
از مدارس اغاز می شود
ش�اتا -در س��ال فرهنگ واقتصاد و در راستای
توس��عه فرهنگ تولی��د ،وزارت صنع��ت ،معدن و
تج��ارت با اموزش و پ��رورش تفاهم نامه همکاری
امض��ا می کند .ترویج فرهن��گ کار وتالش ،ترویج
فرهنگ مصرف کاالی ایرانی و اصالح الگوی مصرف
از جمل��ه برنامه های مهم مهن��دس نعمت زاده در
وزارت صنعت ،معدن و تجارت است .دانش اموزان
به عنوان س��رمایه انس��انی هر کش��وری محسوب
می ش��وند واش��نایی انان با مفاهی��م وموضوعات
صنعتی می تواند استعدادهای بالقوه انان به سمت
نواوری ،اختراع��ات وحرکت به طرف صنایع نوین
معطوف شود.
بنابرای��ن ،وزیر صنعت ،معدن و تجارت با حضور
در اموزش وپ��رورش ضمن ارزیابی نحوه همکاری
وتعام��ل 2وزارتخان��ه ،تفاهم نام��ه همکاری امضا
خواهند کرد.
یادداشت
جهش دوم صنعت
پتروشیمی با حضور
شرکت های خارجی
هادی زنوزی اصل
مدیر روابط عمومی شرکت ملی پتروشیمی
مهم تری��ن اتفاق ای��ن روزهای صنعت پتروش��یمی
برگزاری نمایشگاه ایران پالست با حضور ۷۰۰شرکت
داخل��ی و خارجی در تاریخ ۳ت��ا ۷مهرماه در تهران
اس��ت .این نمایشگاه که با حضور بیش از ۵۰۰شرکت
داخلی و ۲۰۰ش��رکت خارجی برگزار می ش��ود و در
نوع خود بی نظیر اس��ت ،در واقع به مکانی برای عرضه
توانمندی های ایران در صنعت پالستیک تبدیل شده
اس��ت .نمایش��گاه ایران پالس��ت در ۴گ��روه کاالیی
ش��امل مواد اولیه ،خدمات فنی مهندسی ،محصوالت
و ماش��ین االت و تجهی��زات صنایع پلیم��ری برگزار
می ش��ود و تا به امروز بیش از ۱۵۰ش��رکت خارجی
امادگی خود را برای حض��ور در ان اعالم کرده اند که
پیش بینی می شود به ۲۰۰شرکت نیز برسد .این روزها
صنعت پتروش��یمی از حالت تصدی گری خارج شده و
در حال حاضر یک ش��رکت حاکمیتی و یک ش��رکت
تسهیل گر س��رمایه گذاری در صنعت پتروشیمی ،این
شرکت بخش خصوصی را تشویق به سرمایه گذاری در
ای��ن صنعت می کند که یک��ی از مزیت های این روند،
خروج دولت از نقش واردکننده و بساز و بفروشی بود.
دولت در س��ال های گذشته پتروشیمی را تکمیل و به
بخش خصوصی واگذار کرده است .این در حالی است
که صنعت پتروش��یمی به عنوان یکی از س��وداورترین
صنایع کشور که ARRان معموال در بهترین شرایط
حدود ۲۰درصد اس��ت ،حدود ۵سال زمان نیاز دارد تا
سرمایه گذار به سرمایه اولیه خود دست یابد .در همین
حال یکی از بندهای اقتصاد مقاومتی خلق ارزش افزوده
بیشتر اس��ت .اما متاس��فانه در صنعت پتروشیمی در
۵۰س��ال گذش��ته تنها به باالدست نگریسته شده که
الزم است نس��بت به حرکت به سمت و سوی توسعه
صنایع پایین دس��تی حرکت کنیم و این موضوع را در
اولوی��ت کاری خود قرار دهیم .چراکه صنایعی که نرخ
بازگشت باالی ۵۰درصد دارند هر اندازه که مواد اولیه
را در صنایع پایین دست توسعه دهند به ایجاد اشتغال
بیش��تر و خلق ارزش افزوده بیشتر کمک کرده اند .این
در حالی اس��ت که یکی از اولویت ها ،تشویق و توسعه
صنایع پایین دستی است.
هنوز در کش��ور زمینه گسترش صنایع باالدستی در
مناطق جدید وج��ود دارد .به همین منظور طرح های
جدی��دی از س��وی ش��رکت مل��ی پتروش��یمی برای
سرمایه گذاران تعریف شد.
س��اخت طرح های پتروش��یمی در س��واحل دریای
عمان ،ایجاد طرح های پتروشیمی در چابهار و ایرانشهر،
س��اخت چند هاب جدید منطقه ای در کشور ،ساخت
طرح در فاز ۲عس��لویه ،به نتیجه رس��اندن طرح های
خ��ط لول��ه اتیلن غ��رب ازجمله این طرح هاس��ت .در
همین حال صندوق توس��عه ملی نی��ز امادگی خود را
اعمال سیاس��ت های تشویقی با هدف توسعه طرح های
پتروشیمی اعالم کرده و این درحالی است که پیش از
این نیز همکاری های اساسی در این زمینه داشته است.
بر این اس��اس س��رمایه گذاران این حوزه در صورت در
اختیار داشتن طرح های ترجیحی و توجه به طرح های
موجود با همکاری صندوق توسعه ملی مواجه خواهند
ش��د .براس��اس پیش بینی های ص��ورت گرفته بخش
عم��ده ای از طرح ه��ای ب��زرگ و مگاپروژه ها به صورت
فاینانس خواهد بود .در این روش بخش��ی از س��رمایه
اورده ،خود س��رمایه گذار و بخش��ی نیز سرمایه گذاری
خارجی و قسمتی هم کمک دولت به این بخش است.
ام��ا نکته مورد توجه حمایت دولت از طرح های معرفی
ش��ده به ش��رکت پتروش��یمی خواهد بود ،زیرا مرکز
سرمایه گذاری اعتبار الزم را در اختیار انها قرار خواهد
داد .هم اکنون برند شرکت ملی پتروشیمی MPCدر
دنیا شناخته شده است و هم اکنون شرکت پتروشیمی
ای��ن امادگی و این اجازه را از ط��رف دولت دارد که از
طرح های پتروش��یمی حمایت کند .که در این راس��تا
تاکن��ون چند ط��رح را با کمک ش��رکت های خارجی
به سرانجام رس��انده اس��ت ،به طوری که اریاساسول با
مشارکت ۵۰درصد افریقای جنوبی طرحی را در کشور
انجام داده اس��ت .همچنین با مشارکت کشور هند نیز
طرح هایی تعریف ش��ده ،که این کش��ور به دنبال چند
ط��رح اوره امونیاک در چابهار اس��ت .این روند نش��ان
می دهد که در حال حاضر منعی برای س��رمایه گذاری
برای این قضیه وجود ندارد ،همان گونه که پیش از این
سرمایه گذاران عمانی و اندونزی نیز در این حوزه وجود
داشتند اما به دلیل مسائل و مشکالتی که در دولت قبل
ایجاد ش��د ،از ادامه فعالیت خ��ود بازماندند .امیدواریم
در دول��ت یازده��م و با کمک تیمی ک��ه در راس هرم
اقتصادی و صنعت کش��ور است ،بتوانیم جهش دوم را
در این صنعت رقم بزنیم .همان گونه که جهش اول این
صنعت در زمان ریاست مهندس نعمت زاده اتفاق افتاد.
نمود مشخص ابراز تمایل شرکت های خارجی و حضور
ش��رکت های پتروشیمی در این حوزه نشان می دهد که
ایران این قابلیت را دارد که به نخستین اقتصاد نوظهور
دنیا البته در صورت برداش��تن تحریم ها تبدیل ش��ود.
این روزها بیش��تر ش��رکت ها برای حضور در ایران ابراز
تمایل کردند و می خواهند از عرصه رقابت عقب نمانند
ما نیز منتظر هستیم به کمک تیم هسته ای و بابرداشتن
تحریم ها بتوانیم به توس��عه ای��ن صنعت کمک کرده تا
پتروشیمی را به نخستین صنعت کشور تبدیل کنیم.
4
انرژی و نفت
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
پیمان جنوبی :رش��د اقتصادی کش��ور در س��ال
1391در خوش بینانه تری��ن حال��ت منفی 5/4درصد
گزارش شده است .در عین حال معادل ٥٠سال فروش
نفت ایران در 8س��ال خرج شد که این حادثه تاریخی
را با هیچ معادله ریاض��ی نمی توان هضم کرد .در چند
س��ال اخیر ،اداره کردن کش��ور بدون برنامه و پشتوانه
علمی عملکردی برجای گذاش��ته ک��ه هیچ جای دفاع
ندارد .این در حالی است که دولت ها به لحاظ حقوقی و
قانونی ملزم به اجرای قانون برنامه های توسعه ای کشور
و تحقق اهداف کمی پیش بینی شده در ان هستند.
براب��ر نماگره��ای اقتصادی بانک مرکزی ،در س��ال های
١٣٧٦ت��ا پایان ١٣٩١صادرات نفتی ایران ش��امل ارزش
افزوده نفت خام ،فراورده های نفتی ،گاز طبیعی ،مایعات و
میعانات گازی صادر ش��ده توسط شرکت ملی نفت ایران،
ملی گاز ای��ران ،ملی پاالیش و پخ��ش فراورده های نفتی
ایران ،شرکت پتروشیمی و سایرین (گمرکی و غیرگمرکی)،
بالغ بر ٨٠٦میلیارد و ٢١٨میلیون دالر گزارش شده است.
بر پایه این گزارش ،مجموع درامدهای نفتی کش��ور در
س��ال های ١٣٧٦تا پای��ان ١٣٨٣و در دولت های هفتم و
هشتم ١٧٢میلیارد و ٧٤٨میلیون دالر گزارش شده است.
همچنین درامدهای نفتی کش��ور طی سال های ١٣٨٤تا
پای��ان ١٣٩١و در دولت های نهم و دهم نیز رقمی بالغ بر
٦٣٣میلیارد و ٤٧٠میلیون دالر را شامل می شود.
ب��ا در نظر گرفت��ن مجم��وع درامده��ای ارزی حاصل
از ص��ادرات نفت��ی و غیرنفت��ی (بدون بخ��ش خدمات)،
مجموع کل درامدهای ارزی دولت های هفتم و هش��تم به
٢١٠میلیارد و ٩٧٤میلیون دالر و مجموع کل درامدهای
ارزی دولت های نهم و دهم به ٧٨٣میلیارد و ٥٣٤میلیون
دالر بالغ ش��ده است .بر این اس��اس ،در بخش درامدهای
نفت��ی ،درامده��ای ارزی دولت ه��ای نه��م و دهم حدود
۳/۷برابر درامدهای ارزی دولت های هفتم و هش��تم است
و در مجم��وع کل صادرات نفت��ی و غیرنفتی (بدون بخش
خدمات) نیز همین نسبت برقرار است.مقایسه درامدهای
نفتی دوران ۸س��اله جنگ تحمیل��ی ( ١١٠میلیارد دالر
طی سال های ١٣٥٩تا پایان )١٣٦٧با دولت های گذشته
نشان می دهد ،دولت جنگ با حدود ٦٤درصد درامدهای
نفتی دولت های هفتم و هش��تم و نیز با کمتر از ١٧درصد
درامدهای نفتی دولت های نهم و دهم جنگ را اداره کرد و
به مردم هم فشار زیادی وارد نشد.
از سوی دیگر ،گزارش مرکز مطالعات استراتژیک مجمع
تشخیص مصلحت نظام نشان می دهد که میزان درامدهای
نفتی ایران از زمان کشف و تولید نفت در دوره مظفرالدین
ش��اه تا پایان س��ال ١٣٩٠به 1ه��زارو ۱۱۶میلیارد دالر
رسیده اس��ت( .در صورتی که به این رقم درامدهای نفتی
س��ال ١٣٩١را اضافه کنیم مجموع ف��روش نفت ایران به
۱هزار و ١٨٤میلیارد دالر بالغ می شود).
بر اساس این گزارش ،مجموع درامدهای نفتی ایران در
دوره پی��ش از انقالب تا س��ال ۱۳۵۷حدود ۱۱۲میلیارد
دالر بوده اس��ت ک��ه بخش عمده ان در س��ال های بعد از
۱۳۵۲خورشیدی به دس��ت امده که قیمت نفت افزایش
ش��دیدی پیدا کرد .تا پیش از سال ۱۳۵۲کل درامد نفتی
ایران تا ان زمان نزدیک به ۲۷میلیارد دالر بوده است.
درام��د نفتی ایران در س��ال های بعد از انقالب تا س��ال
۱۳۸۴یعنی زمان س��رکار امدن دولت نهم ۴۴۵میلیارد
دالر بوده ،این در حالی است که تنها در ۸سال دولت های
نهم و دهم درامد نفتی ایران به بیش از ٦٣٣میلیارد دالر
بالغ شده که تقریبا ٥٠درصد درامدهای فروش نفت ایران
public@smtnews.ir
درامد نفتی دولت های نهم و دهم به بیش از 633میلیارد دالر رسید
معادل ٥٠سال فروش نفت ایران
در 8سال خرج شد
در ١٠٠سال گذشته است.
گزارش مجمع نش��ان می دهد که در سال های ۱۳۵۸تا
۱۳۶۰که تازه جنگ 8س��اله ایران و عراق ش��روع ش��ده
ب��ود ،ایران در کل حدود ۳۵میلی��ارد دالر از محل فروش
نف��ت خ��ام درامد داش��ته و بعد از ان دولت میرحس��ین
موس��وی ( ۱۳۶۰ت��ا )۱۳۶۸در کل ۱۱۰میلی��ارد دالر
دولت اکبر هاش��می رفسنجانی ( س��ال ۱۳۶۸تا )۱۳۷۶
۱۴۱میلیار دالر درامد نفتی داشته است.
افزایش درامدهای ارزی کشور در سال های بعد از جنگ
در حالی اس��ت که طبق برنامه های چهارم و پنجم توسعه،
رشد اقتصادی به طور متوس��ط باید به ۸درصد می رسید.
اما در ۲۰سال گذشته ،کشور تنها در سال 1381توانسته
است رشد اقتصادی ۸/۷۵درصدی را تجربه کند.
امارهای رسمی نشان می دهد ،نوسان نرخ رشد اقتصادی
در دولت های نهم و دهم بیش��تر از دولت های قبل اس��ت.
حتی کارشناس��ان ،افت رش��د اقتصادی تا ای��ن حد را با
۸سال دوران جنگ با عراق مقایسه می کنند.
در این مورد مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص
مصلحت نظام در گزارش��ی عملکرد دولت های هاش��می،
خاتمی و احمدی نژاد را مقایسه کرده است.
بر اس��اس این گزارش ،در حالی که درامد نفتی کش��ور
در دولت احمدی نژاد بیش از ۲برابر دولت های قبلی بوده،
کمترین رش��د اقتصادی کش��ور طی س��ال های ٨٤تا ٩١
گزارش شده است.
مهم ترین یافته های این تحقیق نشان می دهد که «از نظر
شاخص مهم رش��د اقتصادی ،بیشترین ثبات در سال های
1376تا 1383اتفاق افتاده است و کمترین رشد اقتصادی
طی سال های 1384تا 1391دیده می شود».
همچنین در بررس��ی وضع این ش��اخص نسبت به وضع
منطق��ه و جهان مش��اهده می ش��ود که «رش��د اقتصادی
منطقه در دوره سوم (احمدی نژاد) حدود ۱/۵واحد کمتر از
متوسط رشد اقتصادی جهان بوده است».
در این گزارش تصریح شده است که «به طور کلی رشد
اقتصادی ما در دوره اول(هاش��می) در مقایس��ه با جهان و
منطقه قابل قبول بوده است».
در دوره دوم(خاتمی) نیز متوسط رشد اقتصادی ما برابر
با ۳/۹درصد بوده که از عربستان سعودی و ترکیه به ترتیب
با نرخ های رشد متوسط ۲/۸۵و ۳/۵۱درصد باالتر و تنها از
مصر با نرخ رشد متوسط ۴/۶۴درصد پایین تر بوده است.
به طور کلی در دوره دوم نیز متوس��ط رشد اقتصادی ما
روی خط خبر
منصور معظمی ،معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت
نفت با اش��اره به اینکه هرگونه تغییر در واگذاری ش��رکت های نفتی مس��تلزم
تصویب در مراجع قانونی است ،گفت :خوشبختانه وزارت نفت ،وزارت اقتصاد و
دارایی و سازمان خصوصی س��ازی درباره موضوع های مورد نظر وزارت نفت ،به
تفاهم کلی رس��یدند و تغییری در واگذاری شرکت های نفتی نسبت به گذشته
صورت نگرفته و هرگونه تغییری مستلزم تصویب در مراجع قانونی است.
حمیدرض��ا کاتوزیان ،رییس پژوهش��گاه صنعت نفت با اش��اره به تجزیه و
تحلیل س��وخت تولیدی پتروش��یمی ها در این پژوهش��گاه تصریح کرد :نتایج
این تجزیه و تحلیل نش��ان داد بنزین تولید پتروش��یمی ها اثار زیست محیطی
زیانباری به همراه داشته است .وی با بیان این که سوخت تولیدی پتروشیمی ها
برخی معیارهای بنزین یورو ٤را داش��ت ،ادامه داد :اما در عین حال از انجا که
این بنزین در برخی شاخص ها با استانداردهای بنزین یورو ٤مطابقت نداشت،
استفاده از ان ،پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی به همراه داشته است.
مصطفی کش��کولی مدیرعامل شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران
از صادرات نخس��تین محموله نفت گاز ایران به میزان ٥٠٠تن به افغانس��تان و
برنامه ری��زی برای افزایش حجم ان به ١٠٠٠تن خبر داد و اظهارکرد :صادرات
نفت گاز به افغانس��تان پیرو توافق های پیش��ین با مقام های انرژی این کش��ور
ص��ورت گرفته است.کش��کولی همچنین صادرات نفت گاز به ع��راق را از دیگر
برنامه ها اعالم و از پیگیری برای رسیدن به توافق نهایی با این کشور خبر داده
است.
علی مروی رییس کمیس��یون انرژی مجلس با بیان اینکه برابر گزارش های
وزارت نفت ،بنزینی که هم اینک وارد کشور می شود دارای استاندارد یورو ٤است،
گفت :کارشناس��ان کیفیت بنزین وارداتی را در مبدا و مقصد بررسی می کنند تا
طبق استانداردهای اعالم شده از طرف دولت باشد و برابر با گزارش های وزارت
نفت ،بنزینی که هم اکنون وارد کشور می شود ،دارای استاندارد یورو ٤است.
یک نفتکش غیرایرانی برای نخس��تین بار از زمان کاهش تحریم های غرب
علیه ایران در چارچوب توافق هسته ای ژنو توانست تحت پوشش بیمه های غربی
وارد ۲بندر ایرانی شود .نفتکش الکساندرا متعلق به شرکت کشتیرانی ترانسلند
بالک تحت پوشش بیمه انگلیسی وست او انگلند پی اند ای کالب ۳ ،مرداد وارد
بندر عسلویه شد و ۷مرداد برای بارگیری محموله میعانات گازی در بندر خارک
پهلو گرفت.
حدود ۱/۵واحد پایین تر از منطقه و تقریبا برابر با متوسط
رشد اقتصادی جهان بوده است.
عالوه بر عواید سرش��ار ارزی ،امار نش��ان می دهد بخش
عمده درامدهای نفتی ۸سال دولت های نهم و دهم صرف
واردات کاالهای مصرفی و خدمات ش��ده اس��ت .امارهای
بانک مرکزی حاکی از ان اس��ت که طی سال های ١٣٨٤
تاپایان ١٣٩١بالغ بر ٥١١میلیارد دالر صرف واردات شده
است.
بررس��ی مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص
مصلحت نشان می دهد ،س��هم واردات کاالهای سرمایه ای
از کل واردات ک��ه تا س��ال ۱۳۸۴ح��دود ۲۲درصد بود،
در س��ال ۱۳۹۰به حدود ۱۴درص��د کاهش پیدا کرده و
بقیه کاالهای وارداتی شامل اقالم مصرفی و واسطه ای بوده
اس��ت .در سال های اخیر همواره این انتقاد بوده که دولت،
زمین��ه افزایش واردات کاالهای مصرفی را فراهم کرده و تا
جایی پیش رفته که حتی بخشی از میوه مصرفی کشور نیز
از خارج وارد شده است.
گزارش مرکز تحقیقات اس��تراتژیک مجمع تش��خیص
مصلحت نظام ،بدون پرداختن به سیاس��ت های اقتصادی
دولت های نهم و دهم نش��ان می دهد ک��ه تقریبا نیمی از
درامدهای نفتی ایران در یکصد سال اخیر در سال های بعد
از ١٣٨٤به دس��ت امده است ولی تقریبا همه ان مصرف
شده است.
بخش عم��ده این درامدها ص��رف واردات کاال و بودجه
جاری کش��ور شده و انتقاد اصلی گزارش مجمع تشخیص
مصلحت نظام به این است که چرا تنها نزدیک به ۱۷درصد
کاالهای وارد ش��ده کاالی سرمایه ای بوده و بقیه کاالهای
مصرفی و واسطه ای بوده است.
ب��ه عقیده اقای ترکان ،دولت به ج��ای واردات کاالهای
مصرفی و واس��طه ای باید این درامدها را صرف پروژه های
زیر ساخت می کرد که هم ماندگار و اشتغالزا هستند و هم
بستر رشد و توسعه کشور را فراهم می کنند.
نگاه روز
حس��ین اقایان مدیر تامین و توزیع شرکت ملی پخش فراورده های نفتی
ای��ران با بیان این که براورد می ش��ود رش��د مصرف بنزین با وجود س��فرهای
تابس��تانی پیش رو ،در مقایس��ه با سال گذش��ته از ۵درصد فراتر نرود ،گفت:
مصرف بنزین دراین بازه زمانی نس��بت به مدت مشابه سال قبل ،تنها ۳درصد
رش��د داشته است و انتظار می رود تا پایان امس��ال رشد مصرف این فراورده با
گذر از فصل س��فر (تابس��تان) و کاهش ترددها در نیمه دوم سال ،از ۵درصد
عبور نکند.
منصور بزمی رییس پردیس صنایع پایین دس��تی پژوهش��گاه با اش��اره به
اینک��ه پژوهش��گاه صنعت نفت ،توس��عه دانش فنی ه��ای را در راس امور خود
قرارداده اس��ت گفت :پژوهش��گاه هم اکنون اماده واگ��ذاری دانش فنی تولید
گوگ��رد بنتونیتی ،قطعات پلیمری و فرایندهای مختلف پتروش��یمی به بخش
خصوصی است.
حس��ین هاشمی معاون ستاد سوخت از ابطال ۶میلیون کارت سوخت در
مدت ۷ماه گذش��ته خبر داد و گفت :براین اساس روزانه ۷میلیون لیتر بنزین
صرفه جویی می شود .وی با اشاره به اینکه با اجرای این طرح روزانه ۷/۵میلیون
لیتر مصرف سوخت کاهش یافت ،افزود :در مجموع ۸ماه گذشته ۷۰۰میلیون
لیتر صرفه جویی در مصرف بنزین را شاهد بودیم.
سیدمحس��ن قمصری مدیر امور بین الملل ش��رکت ملی نفت گفت :برخی
تجار منطقه برای منافع خودش��ان و باال بردن قیم��ت نفت کوره گاهی درباره
توق��ف صادرات نفت کوره ایران صحبت می کنن��د اما صادرات نفت کوره ایران
متوقف نشده و طبق روال انجام می شود.
عب��اس کاظم��ی معاون وزیر نفت با تش��ریح جزئی��ات راه اندازی ۳طرح
جدی��د افزایش ظرفیت تولید بنزین ،زم��ان توقف واردات بنزین را اعالم کرد و
گفت :امس��ال ظرفیت تولید بنزین کش��ور از مرز ۷۰میلیون لیتر در روز عبور
می کند.وی در تش��ریح مهمترین طرح های اماده راه اندازی بنزین س��ازی در
پاالیش��گاه های موجود نفت کش��ور ،گفت :هم اکنون تمامی مراحل س��اخت و
نصب تجهیزات طرح عظیم بنزین سازی پاالیشگاه نفت اصفهان به پایان رسیده
اس��ت .وی با اعالم اینکه هم اکنون تولید کاتالیس��ت بنزین سازی این مجتمع
توسط سازندگان داخلی در حال انجام است ،تصریح کرد :پیش بینی می شود تا
مهر با تولید کاتالیس��ت به میزان مورد نیاز تولید بنزین با استاندارد یورو چهار
اتحادیه اروپا در این پاالیشگاه فراهم شود.
افزایش تولید محصوالت
پتروشیمی به ١٨٠میلیون تن
مدیرعامل ش��رکت ملی صنایع پتروش��یمی ایران با
تشریح عملکرد یک سال گذشته این شرکت در صنعت
پتروشیمی گفت :با عملی شدن طرح های این شرکت و
رس��یدن مجتمع های تولیدی کنونی به ظرفیت اسمی،
تولید کشور به ١٨٠میلیون تن در سال خواهد رسید.
عباس شعری مقدم رسیدن میزان تولید در واحدهای
پتروش��یمی ب��ه ظرفیت نهای��ی را یک��ی از برنامه ها و
اولویت های شرکت ملی صنایع پتروشیمی طی یک سال
گذش��ته اع�لام و تصریح ک��رد :ظرفی��ت مجتمع های
پتروش��یمی درحال حاض��ر ٦٠میلیون تن اس��ت ،اما
تنها ٤٠میلیون تن محص��ول تولید می کنند ،از این رو
بدون انکه سرمایه گذاری خاصی صورت بگیرد ،می توان
حج��م تولی��دات را ٢٠میلیون تن افزای��ش داد .وی با
بیان اینکه طی یک س��ال گذش��ته تکمی��ل ١٥طر ح
از ٦٢ط��رح باقیمانده از برنامه های چه��ارم و پنجم با
پیش��رفت باالی ٦٠درصد از دیگ��ر برنامه های صنعت
پتروشیمی از ابتدای شروع به کار دولت یازدهم تاکنون
اس��ت ،افزود :عالوه ب��ر ٦٢طرح باقیمان��ده ٣٦ ،طرح
جدی��د نیز تعریف کرده ایم ک��ه در مجموع ٦٠میلیون
تن دیگر ظرفیت تولید پتروشیمی کشور را باال می برد،
ولی برای جذب س��رمایه گذار ب��رای این طرح ها نیاز به
سرمایه گذاری دولت برای ساخت زیرساخت ها هستیم.
وی ادامه داد :خوشبختانه برای اکثر ٦٢طرح باقیمانده
از برنامه ه��ای چه��ارم و پنجم در صنعت پتروش��یمی
زیرساخت فراهم است ،اما از انجا که تا زیرساخت فراهم
نباشد ،سرمایه گذار حاضر به سرمایه گذاری نخواهد بود،
بنابراین نیاز اس��ت که زیرس��اخت های الزم را به نیابت
از طرف دولت فراه��م کنیم که برای این اقدام در حال
مذاکره با دولت و مجلس هستیم.
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
economy@smtnews.ir
اقتصاد
5
6
27
28
ابزارهای تامین مالی ،راهکار خروج از رکود
صنایع در بورس زمینگیر شدند
بازار کاالی خاکستری ،سبز می شود؟
5
با شناسایی ثروتمندان یارانه بگیر
بازگشت 564میلیارد تومان به سود مردم
سمیرا کرمی -گروه اقتصاد 3 :ماه است که فاز دوم
هدفمندی یارانه ها ش��روع شده اس��ت اما هنوز یارانه ها
غیرهدفمند توزیع می ش��ود و تمام اقش��ار درامدی به
صورت یکسان از درامدهای یارانه ای بهره مند می شوند.
هنوز شناس��ایی اقشار پردرامد از فهرست یارانه بگیران ،
پدیده ای است که سال ها به کشمکش میان مجلسی ها
و دولت انجامیده اس��ت .تبعات باالی سیاسی که حذف
اقش��ار پردرامد برای دولت دارد منج��ر به تامل دولت
ب��رای حذف این طبقه ش��ده اس��ت .عالوه ب��ر تبعات
سیاسی ،غیرقابل شناسایی بودن طبقه پردرامد ،از دیگر
معضالت پیش روی دولت اس��ت .در ادامه این چالش ها
اخی��را مجلس یک فرصت یک ماهه را برای شناس��ایی
طبقه پردرامد و حذف انها از یارانه بگیران داده اس��ت.
دولت درصدد حذف پردرامدهاس��ت ،اما طوالنی شدن
این موضوع ریش��ه در لزوم ثب��ات در وضعیت اقتصادی
دارد .دول��ت نمی تواند از یک طرف ب��ه دنبال ثبات در
شرایط متالطم این روزهای اقتصاد ایران باشد و از طرف
دیگر تنش حذف اقش��ار درامدی از یارانه ها را داش��ته
باش��د .ایا فرصت یک ماهه برای اجرای موضوع مهمی
که از اغاز هدفمندی یارانه ها ،به یک چالش تبدیل شده
است ،کافی است؟ به گفته وزیر اقتصاد و دارایی تاکنون
2میلی��ون و 400هزار نف��ر در ابتدای اجرای فاز دوم
هدفمن��دی از دریافت یارانه نقدی انصراف داده اند و در
صورت شناس��ایی 10میلیون نفر از اقش��ار پردرامد و
حذف انها از فهرست دریافت کنندگان یارانه ،در صورت
اصالح نحوه پرداخ��ت یارانه نقدی ،دولت ماهیانه 564
میلی��ارد و 200میلیون تومان در پرداخت یارانه نقدی
صرفه جویی خواهد کرد.
ای��ن موض��وع بی��ش از ه��ر چی��زی ب��رای
دول��ت منفع��ت خواه��د داش��ت ام��ا تاخی��ر
3ماه��ه در اجرای این ط��رح می تواند حاکی از اولویت
تثبیت ش��رایط روانی اقتصاد برای دولت باش��د .در این
رابطه به سراغ چند نفر از مجلسی های اقتصاددان برای
بررسی چگونگی اجرای این طرح رفتیم.
اتمام مهلت 3ماهه دولت
اعطای فرصت یک ماهه
ایرج ندیمی ،نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
در خصوص فرصت یک ماهه دولت برای حذف اقش��ار
پردرامد از فهرست دریافت کنندگان یارانه در گفت وگو
ب��ا صمت گفت :بح��ث اغاز هدفمن��دی یارانه ها به این
موضوع برمی گردد که دولت بتواند پس از حذف یارانه ها،
کمک های جبرانی را مدیریت کند ،مدیریت کمک های
جبران��ی یعن��ی پرداخت جبران��ی به اقش��ار ضعیف و
کم درام��د اقتص��اد که از قیمت ه��ای جدید حامل های
انرژی اسیب اقتصادی می بینند.به گفته وی ،باید افراد
اس��یب پذیر شناس��ایی ش��ده و مورد حمایت یارانه ای
دقیق اقش��ار پردرامد نایل شود .دولت بدون همکاری
قوه قضائیه قادر به شناس��ایی اقش��ار پردرامد نخواهد
بود.
این نماینده مجلس اف��زود :تاکنون براورد دقیقی از
منابع ازاد ش��ونده با حذف پردرامدها ،به دس��ت نیامده
اس��ت .حتی نمی توان پیش بینی دقی��ق از درامدهای
ازادشونده از این محل را داشت.
از کلی گویی تا جزئیات شناسایی پردرامدها
دول��ت قرار بگیرند اما این موضوع به طول انجامیده و با
گذشت 3ماه از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها هنوز
حذف اقش��ار پردرامد در دستور کار دولت یازدهم قرار
نگرفته اس��ت .در متن قانون هدفمندی ،تمام خانوارها
هدف گذاری نش��ده بودند و قرار بود از محل درامدهای
ازاد شده از حذف یارانه به حامل های انرژی هدفمندی
شود و اقشار پردرامد مورد هدف نبودند.
مهم ترین الزمه معیار تخصیص یارانه
نایب رئیس کمیسیون مجلس افزود :دولت راهکارهای
زیادی برای شناس��ایی اقش��ار پردرامد دارد ،یکی این
است که خط فقر را مالک پرداخت یارانه نقدی بگذارد،
یعنی اف��رادی را که درامد ب��االی 2میلیون تومان در
ماه دارند را از فهرس��ت یارانه بگیران حذف کند یا روش
دیگری متناس��ب با اقلیم مطرح کند مثال کالنش��هر و
روستا و سایر تقسیمات اقلیمی را مالک پرداخت یارانه
قرار دهند اما چیزی که اهمیت دارد این اس��ت که باید
این م�لاک و معیار تخصیص یاران��ه ،قابلیت تعمیم به
عموم اقشار درامدی را داشته باشد .دولت در شناسایی
درامدهای باالی خط فقر قدرت شناس��ایی دارد و ده ها
روش برای شناسایی اقشار درامدی زیر خط فقر وجود
دارد و همچنی��ن در شناس��ایی دهک های پردرامد نیز
قانون هایی وضع ش��ده اس��ت و دولت می تواند این کار
را به س��هولت انجام دهد .قانون یک مهلت 5س��اله را
برای اعطای یارانه نقدی داده بود و بر اس��اس ان دولت
به س��رعت باید اقدام به حذف اقشار پردرامد از فهرست
یارانه بگیران کند.
ندیمی در خصوص اینک��ه در صحن علنی مجلس از
موافق��ان طرح مهلت یک ماهه ب��ه دولت برای حذف و
شناسایی اقش��ار پردرامد بوده اس��ت ،گفت :باید فقط
اقش��ار کم درامد یارانه نقدی بگیرند وگرنه دیگر مفهوم
کمک جبرانی را نمی دهد و می شود کمک به همه افراد
و این مخالف مفهوم عدالت است.
عطا ءاهلل حکیمی ،عضو کمیس��یون اقتصادی مجلس
نیز در این خصوص افزود :شناس��ایی اقشار پردرامد در
این فرصت یک ماهه امری غیرقابل اجرا و بعید اس��ت.
ام��ا این ط��رح حداقل خروجی که خواهد داش��ت این
اس��ت که دیگر دولت موظف به حذف اقشار پردرامد از
یارانه بگیران می شود .از یک سال پیش که این موضوع
مطرح شده اس��ت تاکنون اقدام جدی در این خصوص
انجام نش��ده است ،به همین دلیل است که برای دولت
مهلت تعیین ش��ده وگرنه همه می دانند که شناس��ایی
اقش��ار پردرامد فرایندی زمان بر و طوالنی اس��ت .وی
همچنین افزود :ضرورت این موضوع برای مجلس محرز
بوده اس��ت ،از این رو برای تاکید بیش��تر به دولت یک
فرصت اندک را مطرح کردیم تا دولت به طور جدی به
حذف و شناسایی اقشار پردرامد بپردازد.
لزوم شفافیت اقتصادی
حکیم��ی در خص��وص چگونگی شناس��ایی اقش��ار
پردرام��د اظهار کرد :برای شناس��ایی اقش��ار پردرامد
باید ش��فافیت در اقتصاد ما افزایش پیدا کند تا بتوانیم
اقش��ار پردرامد را شناسایی و وضعیت دقیق مالی افراد
را بررسی کنیم .متاس��فانه در رابطه با بسیاری از افراد
پردرام��د هیچ ام��ار و ارقام دقیق��ی از درامد و دارایی
انها وجود ندارد اما دولت موظف اس��ت که این افراد را
شناسایی و درامدهای انها را مشخص کند.
ضرورت همکاری تمامی قوا
وی همچنین ادامه داد :باید تمام قوا دس��ت به دست
ه��م داده و با هم همکاری کنند تا دولت به شناس��ایی
بهروز احمدی ،م��درس اقتصاد نیز درخصوص حذف
اقش��ار پردرامد از فهرس��ت یارانه بگیران در پاس��خ به
صمت گفت :حذف اقش��ار پردرامد از دریافت کنندگان
یارانه ،یکی از اساسی ترین اهداف طرح هدفمندی یارانه
بود تا یارانه دولت فقط به اقش��ار نیازمند تعلق بگیرد.
دهک های باالی درامدی که قادر به پوشش هزینه های
خود هس��تند باید از فهرس��ت دریافت کنندگان یارانه
حذف ش��وند و فقط اقش��ار ضعیف و دهک های پایین
درام��دی از یارانه منتفع ش��وند .وی افزود :مس��ائل و
هزینه های سیاسی که حذف اقشار پردرامد از فهرست
یارانه بگی��ران برای دولت در پی دارد ،منجر به طوالنی
ش��دن فرایند حذف این قش��ر درامدی تاکنون ش��ده
اس��ت .دولت درصدد حذف پردرامدها از یارانه بگیران
اس��ت اما شناسایی اقش��ار پردرامد یک معضل اساسی
اس��ت .چه معیاری برای پردرام��د خواندن یک طبقه
وج��ود دارد؟ گ��رداوری پایگاه های داده ای و بررس��ی
درامدهای افراد برای شناسایی سقف و کف درامدهای
انها ،مهم ترین نقطه ضعف این طرح است .این حرف ها
کلی��ات اس��ت و نمی تواند در جزئی��ات و چند و چون
اجرای طرح وارد شود.
مهم ترین چالش
احم��دی درخص��وص معیارهای مختلف شناس��ایی
اقشار پردرامد اظهار کرد :شناسایی دهک های درامدی
با معیارهایی که در اقتصاد وجود دارد ،عمال غیرممکن
اس��ت .مهم ترین موضوع در این زمینه شناسایی درامد
واقعی افراد است.
یک سری افراد مثل کارگران و کارمندان درامدهای
مش��خص دارن��د و س��طح درامدهای انها کم نوس��ان
اس��ت اما افراد در مشاغل ازاد غیرقابل شناسایی دقیق
درامدی هستند 2 .راهکار پیش روی دولت است راهکار
نخس��ت اینکه ابتدا 70درصد از یارانه بگیران را حذف
کنند و اگر کس��ی اعتراض کرد ،به بررس��ی اعتراض ها
بپردازد و راهکار دوم این اس��ت که اول به شناس��ایی
دقیق یارانه بگی��ران پردرامد بپردازد س��پس انها را از
فهرس��ت دریافت کنن��دگان یارانه حذف کن��د .به نظر
می ر س��د دولت راهکار دوم را در پیش گرفته است که
این راه��کار منطقی تر به نظر می رس��د و به طور قطع
سخت تر بوده و زمان بر است.
نگاه روز
علی قنبری
ت علمی دانشگاه تربیت مدرس -
هیا
مدیرعامل شرکت بازرگانی ایران
در رابط��ه با فرصت 1ماه��ه مجلس به دولت برای
حذف دهک های پر درامد از فهرست دریافت کنندگان
یارانه و پیامدهای بعدی ان برای دولت یازدهم باید
گف��ت ،پرداخت یارانه به ط��ور نقدی ک ً
ال پدید ه قابل
قبولی در اقتصاد نیست.
دول��ت اگر بخواهد یارانه ای پرداخت کند باید برای
مشاور اقتصادی دولت اعالم کرد:
رونق به اقتصاد بازمی گردد
گروه اقتص�اد :اهداف و جزئی��ات همایش تبیین
سیاس��ت های اقتص��ادی دولت برای خ��روج از رکود
روز گذش��ته طی یک نشس��ت خبری از سوی مشاور
رییس جمهوری تش��ریح ش��د .محمدعلی نجفی در
ن اینکه اقتصاد کشور از سال 1391
این نشس��ت با بیا
دچار دو عارضه مهلک رکود و تورم ش��ده است ،گفت:
دولت با اتخاذ سیاس��ت های موفق ،تورم را کنترل کرد
و اینک حدود چهارونیم ماه است که خروج از رکود در
دستورکار ستاد اقتصادی دولت قرار گرفته است .وی با
تاکید بر این موضوع که در همین راستا در گام نخست
تحلیل جامعی از دالی��ل ایجاد رکود تورمی تهیه و در
گام بعد سیاست های خروج غیرتورمی از رکود تدوین
شد ،افزود :از این بسته سیاستی دولت نباید انتظار یک
برنامه جامع داشت.
،94سال خروج از رکود
وی با بیان اینکه این بس��ته مقدم��ه ای برای اجرای
برنامه ششم است ،افزود :این بسته ویژه سال 1393و
1394اس��ت و امید می رود با اجرای این بسته ،اقتصاد
کش��ور در پای��ان س��ال 1394از رکود خارج ش��ود.
مش��اور رییس جمهوری با بیان اینکه اجرای بخشی از
سیاس��ت های دولت نیازمند تصویب الیحه دولت در
مجلس اس��ت ،اما بخش عمده بس��ته دولت در قالب
مصوب��ه ابالغ و اجرا خواهد ش��د ،تاکید کرد :بالفاصله
بع��د از همای��ش کار عملیات��ی کردن سیاس��ت های
اقتصادی برای خروج از رکود اغاز خواهد شد .نجفی با
یاداور شدن اینکه در حد امکان نظرات کارشناسان را
جمع اوری کردیم ،اما هنوز دولت امادگی دارد نظرات
کارشناسان و صاحبنظران را برای جمع بندی دریافت
کن��د ،افزود :احتماال در چندماه اینده بس��ته تکمیلی
دیگری هم از سوی دولت ارائه شود.
مراقب پایه پولی کشور هستیم
دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی با بیان اینکه به شدت
مراقب هس��تیم پایه پولی کش��ور تغییر نکند ،گفت:
برنامه ه��ای عملیاتی بخش های نفت و گاز ،مس��کن،
صنعت ،معدن و تجارت تبیین و نهایی شده و برنامه ها
با توجه ب��ه رویکردهای اثربخش ب��ا نتایج عملیاتی و
عاجل تدوین شده است.
نجف��ی با تاکی��د براین که وظیفه دول��ت در اقتصاد
قیمت گ��ذاری نیس��ت ،اف��زود :نقش اصل��ی دولت
سیاست گذاری و ایجاد ثبات در اقتصاد کالن و مقابله با
انحصار اقتصادی است .دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی
در ادامه تاکید کرد :براس��اس محاسبات نتایج اجرای
بس��ته ،از نیمه دوم سال 1393اش��کار خواهد شد و
پیش بین��ی می کنیم در س��ال 1395ش��اهد رونق و
جهش اقتصادی باش��یم .نجفی با اعالم اینکه بسیاری
از احکام بس��ته مس��تقل از موضوع تورم طراحی شده
اس��ت ،ادامه داد :هدف گذاری دولت کاهش همزمان
تورم با خروج از رکود است و براساس رهنمودهای مقام
معظم رهبری اقتصاد ایران باید درونزا و برونگرا باشد.
نجف��ی ابراز امیدواری کرد :در صورت اجرای درس��ت
بس��ته دولت ،رشد اقتصادی کش��ور در سال 1393و
1394به 2تا 4درصد برس��د که در صورت تحقق این
موضوع اتفاق بزرگی افتاده است .دبیر ستاد هماهنگی
اقتص��ادی دولت ب��ا تاکید براین موض��وع که به دنبال
شناورس��ازی قیمت ارز نیس��تیم ،گفت :هدف دولت
حذف تدریجی کاهش ش��کاف نرخ دولت��ی و ازاد ارز
اس��ت که به نظر می رسد حتی منتقدان هم به درستی
ان اعتراف دارند.
تس�ویه بده�ی دولت به بانک ها تا یک س�ال
و نیم اینده
یارانه نقدی ،بدترین شکل پرداخت یارانه
اقش��ار نیازمند و کم درامد باشد اما این کمک ها باید
به صورت غیرنقدی باشد یعنی یارانه های دولت باید
از حالت پ��ول نقد و تزریق نقدینگ��ی در جامعه ،به
ص��ورت کاال و بن در بیاید .اقش��ار پر درامد در واقع
هم��ان دهک های ب��االی درامدی هس��تند که نباید
یارانه دریافت کنند.
مبل��غ یارانه برای این افراد درامد نس��بی بس��یار
پایینی ایج��اد می کند که با واکنش ش��دید انها نیز
روبه رو نخواهد ش��د .بر همین اس��اس اکثر قریب به
اتفاق کارشناس��ان تاکید دارند اقش��ار پردرامد نباید
یارانه دریافت کنند .اگر دولت همت به بهبود شرایط
اقتص��ادی ببن��دد و در صدد کاهش ت��ورم و افزایش
گزارش روز
رش��د اقتصادی و به دنبال خروج از رکود باش��د ،در
راس��تای افزایش درامد سرانه مردم عمل کرده است.
افزایش درامد س��رانه مردم منجر به کاهش واکنش
مردم به تغییرات در نحوه پرداخت یارانه می ش��ود و
وابستگی درامدی مردم را به یارانه های نقدی کاهش
می دهد .یارانه نقدی بدترین شکل پرداخت یارانه در
هر اقتصادی است.
پرداخت نقدی منجر به توزیع نامناس��ب درامدی
و جلوگیری از بهبود ش��کاف های اقتصادی می شود.
ب��ا پرداخت یارانه نق��دی در واقع طبقه متوس��ط از
بین می رود .این در حالی اس��ت که طبقه متوس��ط
مهم تری��ن طبقه اجتماعی اس��ت .دولت یازدهم باید
از همان ابتدای کار به جای درخواست از مردم برای
انص��راف از یارانه ،خودش وارد عمل می ش��د و یارانه
اقشار پردرامد را حذف می کرد .باید به مردم اطمینان
می داد که حذف یارانه اقشار پردرامد در بلندمدت به
نفع خودشان اس��ت .دولت یازدهم در شرایط خوبی
روی کار امد .مردم اعتماد باالیی به ش��عارها و رفتار
اقتصادی دولت داش��تند و انواع سیاس��ت های دولت
توس��ط مردم پذیرفته می ش��د .در این شرایط دولت
باید از همان ابتدا سیاس��ت های درس��ت اقتصادی را
پیاده و یارانه نقدی را حذف می کرد یا حداقل اقدام
به حذف اقش��ار پردرامد از فهرست دریافت کنند گان
یارانه می کرد.
بدهی 2/7میلیارد دالری به صندوق توسعه ملی
3میلیون کارگر مشمول دریافت سبد کاال
ب��رای برگرداندن بدهی 2/7میلی��ارد دالری به صندوق
توسعه ملی بنا براین شد که در 3قسط در 3سال در کنار سهم
ساالنه ای که از منابع نفتی به صندوق واریز می شود 2درصد
نیز اضافه تر برای این طلب واریز شود .براین اساس سال های
93 ،92و 94زمان های واریز این اقس��اط هستند .در همین
زمینه س��ید قاسم حسینی ،قائم مقام صندوق توسعه ملی-
اعالم کرد که طلب صندوق توس��عه ملی بابت عیدانه س��ال
1391در حال بازگشت تدریجی از سوی دولت است .وی به
ایس��نا گفت :تاکنون حدود 800میلیون دالر از مجموع 2/7
میلیارد دالر طلب صندوق به ان بازگشته و دریافت مابقی ان ادامه دارد .حسینی این را هم تاکید کرد که دولت
باید مانده این طلب را در سال جاری و اینده به حساب صندوق توسعه ملی بازگرداند.
خردادماه امس��ال دولت ماموریت��ی را برعهده
وزارت کار گذاش��ت ک��ه ط��ی ان قرار ش��د این
وزارتخان��ه از طریق بانک اطالعات��ی مرحله دوم
هدفمندی یارانه ها ،لیس��ت 2گ��روه حقوقی زیر
600هزارتومان و بین 600تا 1میلیون تومان را
استخراج و برای دریافت بسته های رایگان امنیت
غذایی اماده کند .وزیر کار با تاکید بر ادامه توزیع
س��بد کاال می گوید :شناسایی گروه های جدید در
حال انجام اس��ت و به زودی برنامه مهم دولت در
این زمینه اعالم می ش��ود .گفته می شود دست کم
3میلیون کارگر حداقل بگیر می توانند در لیست جدید دریافت کنندگان سبد کاال قرار بگیرند.
نجفی در پاس��خ به این پرسش که بخش عمده اتکا
تامین مالی بس��ته خروج از رکود دولت ،شبکه بانکی
اس��ت و اکنون ش��بکه بانکی در ش��رایطی نیست که
پاس��خگوی فعاالن اقتصادی باش��د ،گفت :این بسته
با هماهنگی تمام دس��تگاه های ذی ربط تهیه ش��ده و
موارد مطرح در بس��ته مواردی اس��ت که بانک ها هم
قب��ول دارند باید انجام دهن��د .وی در ادامه با تاکید بر
اینکه 3راهکار در این باره مورد توجه بوده اس��ت ،اول
بدهی دولت به بانک هاس��ت ،دولت در سال های قبل
ب��ه بانک ها به عنوان خزانه خود نگاه می کرده و همواره
دس��ت در جیب بانک ها داشته است ،در بسته دیده ایم
بدهی دولت به بانک ها طی یک سال و نیم اینده تسویه
ش��ود .نجفی نکت��ه دوم را فروش ام��وال خود بانک ها
عنوان کرد و ادامه داد :مسئله سوم هم افزایش سرمایه
بانک هاس��ت که به چن��د روش پیش بینی کرده ایم تا
افزای��ش س��رمایه انجام ش��ود و به ازای ه��ر یک ریال
افزایش ،بانک می تواند 12/5برابر تس��هیالت بپردازد.
وی گف��ت :بخش مهمی از مس��ئله خ��روج از رکود به
منابع مال��ی بازمی گردد ،قوی ترین بخش بس��ته هم
تامین مالی اس��ت و امیدواری��م در ماه های اینده توان
تسهیالت دهی بانک ها افزایش یابد .نجفی درخصوص
جایگاه بورس ایران در راس��تای خ��روج ایران از رکود
اقتصادی اظهار کرد :جایگاه بورس خیلی قوی در نظر
گرفته ش��ده و اقتصاد باید به س��متی ب��رود که تامین
منابع مالی بنگاه از طریق بازار س��رمایه و بورس باشد.
او با اش��اره به مش��کل بنگاه ها گفت :در بسته خروج از
رکود امکان تس��هیالت دهی بانک ها پیش بینی شده
اس��ت که 60درصد کل منابع بانک ها برای س��رمایه
در گردش واحدهای صنعتی اختصاص یابد و در نیمه
دوم س��ال 1393مشکل س��رمایه در گردش به شدت
کاهش خواهد یافت.
نگاه روز
زنجیره ای که باید
مدیریت شود
ابوالقاسم حکیمی پور
عضو هیات علمی دانشگاه
به منظور اهداف و برنامه های دولت در جهت توسعه
فعالیت های اقتصادی و افزایش اش��تغال مولد و پایدار
در کش��ور با لحاظ کردن ظرفیت باالی اش��تغالزایی
در بخش های مختلف ب��ه خصوص در بخش صنعت،
حمایت مالی از این بخش ها می تواند عاملی باشد برای
تحرک اقتصادی بنگاه ها و اشتغالزایی بیشتر.
بنابرای��ن اگر ظرفیت های بخ��ش صنعت را در نظر
بگیری��م و هدف م��ان را توس��عه اش��تغالزایی در این
بخ��ش بدانیم ،به نظر می رس��د که رقمی حدود 600
تا 700میلیون تومان برای هر فرصت ش��غلی در این
بخش منابع نیاز باشد ،که به طور طبیعی بانک ها نقش
اصلی را در تامین مالی ان ایفا می کنند.
ام��ا اینکه این منابع با چه ش��رایط و نرخ س��ودی
در اختی��ار صنعتگران و تولید کنن��دگان قرار گیرد،
همواره معضلی مهم برای فعاالن این بخش و بانکی ها
به حس��اب می اید .چون یک ط��رف قضیه بر کاهش
نرخ س��ود تاکید دارد و دیگری بر باال بودن ان اصرار
می کند.
گرایش معنادار بانک ها به س��مت عقود مشارکتی و
پرداخت تس��هیالت در قالب این عقود ،در س��ال های
اخیر باعث ش��ده که دس��ت صنعت ب��ه منابع ارزان
نرس��د و انتقادات از سیس��تم بانکی افزایش یابد .اما
فراموش نش��ود که بانکداری نیز هزینه هایی دارد که
موجب می ش��ود در نهایت قیمت تمام ش��ده پول در
بانک افزایش یابد و بانک هم نتواند تس��هیالتی با نرخ
پایین تر از نرخ تمام شده پول پرداخت کند.
اما اگر بخواهیم درک درستی از این موضوع داشته
باش��یم ،ابتدا باید ریش��ه مش��کل را پیدا کنیم و بعد
درص��دد یافتن راهکاری برای ان باش��یم .متاس��فانه
فقدان سیس��تم یکپارچ��ه در بخ��ش مدیریت مالی
بانک ه��ا ،یکی از عوام��ل به وجود اورنده مش��کالت
موجود اس��ت .سیس��تم بانکی ما هن��وز از نبود یک
حسابرسی دقیق رنج می برد و هر یک از بانک ها روشی
را برای محاسبه سود و زیان ان در پیش گرفته اند ،اما
این درحالی است که در کشور های پیشرفته ،مدیریت
مالی یکپارچه در نظام بانکی انان به شکل کامال دقیق
انجام می ش��ود که ما هم باید هرچه س��ریع تر به این
سمت پیش برویم.
ریش��ه یکی دیگر از مشکالت موجود در نظام بانکی
ما ،تورم باالی حاکم در اقتصاد اس��ت .نرخ باالی تورم
باعث شده که هزینه تمام شده پول در بانک ها افزایش
یاب��د و بانک ه��م برای جبران ای��ن هزینه ها اقدام به
دریافت س��ود باال از وام گیرندگان کند که این امر در
قالب عقود مشارکتی برای بانک میسر است .بنابراین
ضروری اس��ت برای کاهش نرخ سود تسهیالت ،ابتدا
اقداماتی در راستای کاهش نرخ تورم در کشور صورت
گیرد و بعد نرخ سود تسهیالت را کاهش داد.
باالرفت��ن حج��م مطالب��ات معوق بانک ه��ا هم در
س��نوات گذشته از موضوعاتی اس��ت که به مشکالت
فعلی سیس��تم بانکی دامن زده اس��ت .معوق ش��دن
25درصد از تس��هیالت پرداختی بانک ها و جبران این
کمبود منابع س��بب شده که بانک ها گرایش بیشتری
به س��مت پرداخت تسهیالت در قالب عقود مشارکتی
پیدا کنند .از انجا که بخش��ی از تسهیالت پرداختی
به طرح ها و بخش های اقتصادی به ش��کل دس��توری
صورت می گی��رد ،باید برای کاه��ش مطالبات معوق
بانک ها ،نسبت تسهیالت دهی به این طرح ها را کاهش
داد و مناب��ع بانک ه��ا را به س��مت طرح هایی هدایت
ک��رد که توجیه اقتصادی داش��ته باش��د و برای بانک
هم س��وداور باش��د .البته در این بین نمی توان رکود
حاکم در بخش صنعت را نیز نادیده گرفت چراکه این
امر باعث ش��ده تا بانک ه��ا تمایل چندانی به پرداخت
تس��هیالت ارزان قیمت به این بخش نداش��ته باشند.
به طور طبیعی ،س��رمایه ها به سمتی حرکت می کنند
که بازدهی و سود مناس��بی را عاید سرمایه گذار کند
و به همین دلیل هم اس��ت که در س��ال های گذشته
بخش زیادی از نقدینگی ها به سمت بازارهای غیرمولد
حرک��ت کرده و پول در چرخ��ه تولید و صنعت نبوده
که البته وجود 5/5میلیون بیکار نش��ان از این موضوع
دارد که این بخش ها فعالیت چندان خوبی نداشته اند.
ب��ه هر حال این موضوع در سیس��تم بانکی هم صدق
می کند و منابع بانک ها به سمتی می روند که بازدهی
مناس��بی برای بانک داش��ته باش��د .حال با شناسایی
برخی از مش��کالت موجود در این سیس��تم باید برای
برون رف��ت از ان و ای��ن که بانک ها تمایل بیش��تری
به ارائه تس��هیالت ارزان تر به تولید و صنعت داش��ته
باش��ند ،ابتدا از تولید و صنعت حمایت قانونی صورت
گیرد .در گام دوم باید تولید برای بانک جذاب ش��ود.
نبای��د فقط به این فکر کنیم که تس��هیالت را به این
بخ��ش هدایت کنیم تا تولید بیش��تری صورت گیرد،
بلکه باید بازارهای مصرف شناس��ایی انها را گسترش
دهیم تا بعد از حمایت هایی که از فعالیت های تولیدی
و صنعتی صورت گرفت ،با عرضه و فروش محصوالت
تولی��دی و صادرات انها به کش��ور های هدف ،این امر
باعث رونق تولید و رفع مشکالت این بخش شود تا با
سوددهی این بخش سیستم بانکی هم رغبت بیشتری
به ارائه تس��هیالت داش��ته باش��د ،این یعنی مدیریت
منسجم و یکپارچه مالی.
6
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
اقتصاد
economy@smtnews.ir
عضو شورای فقهی بانک مرکزی در گفت وگو با
مطرح کرد:
ابزارهای تامین مالی ،راهکارخروج از رکود
زهره محسنی شاد – گروه اقتصاد :موضوع قابل بحث و بررسی این روزها در محافل اقتصادی ،کمبود
نقدینگی در اقتصاد به خصوص در حوزه تولید و صنعت است ،موضوعی که باعث شده فعاالن این بخش
با مشکالت عدیده ای روبه رو شوند و توان ادامه فعالیت را نداشته باشند .در این شرایط مهم است تا با
راهکارهایی بتوان نقدینگی ها را از بخش غیرمولد جامعه جمع اوری و به سمت بخش مولد هدایت کرد
که در این رابطه سید عباس موسویان ،از صاحبنظران بانکداری اسالمی و عضو کمیته فقهی بانک مرکزی
معتقد است :که ابزارهای جدید تامین مالی می تواند پل ارتباطی بین بخش غیرفعال اقتصادی وبخش تولید
باشد تا این بخش ها با شرایط سهل تری تامین مالی شوند .وی یکی از عوامل رکود فعلی بخش اقتصاد را
نبود ابزارهای تامین مالی مناسب در این سال ها می داند و براین باوراست که با عملیاتی کردن و استفاده
ابزارهای جدید تامین مالی می توان شرایط را برای خروج اقتصاد از رکود تورمی فراهم کرد .مشروح این
گفت وگو را در ادامه می خوانید.
در ش�رایط فعل�ی بخ�ش تولی�د و صنعت از
کمب�ود نقدینگ�ی در رنج هس�تند و بانک ها هم
نمی توانن�د همه نیازهای مال�ی این بخش ها را به
طور کامل پاس�خ دهند ،برای پر کردن این خال ها
چه باید کرد؟
یکی از مش��کالت این روزهای بخش اقتصاد ،دریافت
تسهیالت از بانک هاست .از انجا که بانک ها در پرداخت
وام س��ختگیری های زی��ادی دارن��د ،از ای��ن رو فرایند
تامین مالی برای فعاالن اقتصادی بسیار سخت و طوالنی
ش��ده و این امر معض�لات فراوانی را برای انها به وجود
اورده اس��ت .البته باید به این موضوع توجه داشت که
بانک ها هم با محدودیت منابع مواجه هس��تند .از انجا
ک�� ه منابع بانک ها ،به س��پرده هایی که جذب می کنند
وابس��ت ه است ،بنابراین بانک در حد منابع سپرده ای که
دارد می تواند تس��هیالت دهد ،از این رو با توجه به این
محدودیت ،اگر اقتصاد در هر ش��رایطی به تس��هیالت
بانکی متکی باش��د این امر فع��االن بخش اقتصاد را در
تامی��ن مالی با محدودیت مواجه می کن��د .اما با توجه
ب��ه ورود ابزارهای جدید تامین مالی در سیس��تم پولی
و مالی کش��ور ،به نظر می رس��د به کارگیری این ابزارها
بتواند موتور محرک دیگری باش��د برای بخش اقتصاد
که شرایط را برای خروج اقتصاد از رکود فراهم کند.
درح�ال حاض�ر چ�ه ابزارهای جدی�دی برای
تامی�ن مالی پروژه ها و طرح ها در دس�ت طراحی
یا اجراس�ت و ای�ن ابزارها چه تاثی�ری در رونق
اقتصادی کشور خواهد داشت؟
در حال حاض��ر ،تقریبا 5نوع ابزار ب��ه صورت اوراق
بهادار به شیوه های قبلی اضافه شده و در بانک مرکزی
و کمیته فقهی س��ازمان بورس و اوراق بهادار تصویب و
ابالغ ش��ده که به تدریج این ابزاره��ا در اختیار فعاالن
اقتصادی قرار گرفته است.
ب��ه این ترتیب ع�لاوه بر ابزار تس��هیالت بانکی که
از قدی��م رایج بوده اس��ت ،طی س��ال های اخیر 3ابزار
در بانک مرکزی تعریف ش��ده اس��ت .یکی از مهم ترین
این اوراق ،اوراق مش��ارکت است که تا چندسال پیش
فقط با مجوز بانک مرکزی انتشار می یافت و در اختیار
وزارتخانه ها و شهرداری ها قرار می گرفت تا جهت تامین
مالی پروژه ها و طرح هایش��ان از ان استفاده کنند .اما با
توجه به مزیت های اوراق مشارکت و با هدف توسعه این
ابزار ،در نهایت قانون مجوز انتشار اوراق به شرکت های
دولتی و خصوصی داده شد .از انجا که بیشترین کاربرد
این اوراق جهت تامین مالی پروژه های بلندمدت است،
از این رو توانس��ت در بازار مالی کش��ور از رش��د بسیار
مناسبی برخوردار ش��ود .این ابزار در جمع اوری وجوه
و س��وق دادن منابع در بخش مولد کش��ور بسیار موثر
واقع شده است.
اوراق دیگ��ری که تصویب و ایین نامه ان ابالغ ش��ده
اس��ت ،اوراق اجاره است که عمر ان در ایران به حدود
3س��ال می رس��د و در تامین مالی طرح ه��ا و پروژه ها
می تواند بسیار موثر واقع شود.
یک��ی دیگ��ر از ابزارهایی که در نظام مالی اس�لامی
می تواند ب��رای تامین مال��ی طرح ه��ا و پروژه ها مورد
اس��تفاده قرار گیرد اوراق اس��تصناع یا سفارش ساخت
است .این اوراق برای ساخت و ساز ،احداث پروژه هایی
همچون س��د ها ،کارخانه ها ،بزرگراه ه��ا و صنایع بزرگ
کاربرد دارد که در حال حاضر در بانک مرکزی ،تصویب
و ایین نامه ان ابالغ ش��ده است اما هنوز اجرایی نشده
که امیدواریم این ابزار تا پایان س��ال عملیاتی شود .در
س��ازمان بورس و اوراق بهادار هم ابزارهای دیگری نیز
تعریف و در اختیار فعاالن اقتصادی قرار گرفته اس��ت
که اوراق سلف موازی و مرابحه از جمله این اوراق است
که تصویب و به مرحله اجرا گذاش��ته ش��ده اس��ت که
اس��تفاده از این ابزارها بسیار می تواند در بخش اقتصاد
مفید واقع شود.
ب�ا توجه ب�ه مزیت های�ی ک�ه ورود ابزارهای
جدید تامی�ن مالی برای بخش ه�ای اقتصادی به
ارمغان می اورد ،ایا اقبال مناس�بی توسط فعاالن
اقتصادی از این ابزارها صورت می گیرد؟
پرداخت تس��هیالت بانکی و عرضه س��هام شرکت ها
از جمل��ه رایج تری��ن راه ه��ای تامین مال��ی بخش های
اقتصادی است که از گذشته تاکنون مورد استفاده این
بخش ها قرار گرفته و تنوع خاصی هم نداشته است و در
عین حال از راه های زمانبر نیز محسوب می شود .اما در
س��ال های اخیر بازار سرمایه و بازار پول تالش کرده اند
تا با طراحی ابزارهای مالی جدید ،ش��رایط س��هل تری
را ب��رای تامی��ن مالی این بخش ها به وج��ود اورند که
متاسفانه به دلیل نبود فرهنگ سازی و تبلیغات درست
در خصوص ای��ن ابزارها ،هنوز مورد اس��تقبال فعاالن
بخ��ش اقتص��اد قرار نگرفت��ه که به نظر می رس��د این
موضوع باید هرچه سریعتر مورد توجه متولیان امر قرار
گیرد و اقدامات اساسی در این راستا انجام شود.
به جز اوراق مشارکت که س��ابقه قدیمی تری نسبت
به ابزارهای دیگر دارد و اس��تفاده بیش��تری از این ابزار
می ش��ود ،اوراق دیگر همچون اجاره ،مرابحه یا س��لف ،
ان طور که باید هنوز مورد اس��تفاده فعاالن اقتصاد قرار
نگرفته و شناخت کافی از مزایای این ابزار ندارند.
تاخیر در عملیاتی ش�دن و اس�تفاده از این
ابزارها چ�ه تبعات منفی برای اقتصاد کش�ور به
همراه خواهد داش�ت؟راهکار ب�رون رفت از این
شرایط چیست؟
ب��ه نظر بنده یکی از عوامل رکود فعلی بخش اقتصاد
همین مسئله است ؛ نبود ابزارهای تامین مالی مناسب
و متن��وع در اقتص��اد .در حال حاضر اقتصاد کش��ور با
پدی��ده ای با عن��وان رکود تورمی مواجه اس��ت که در
باجه خبر
قسط هشتم از پول نفت ایران دریافت شد
بانک مرکزی دریافت قسط هشتم از دارایی های نفتی
ای��ران را طبق توافق اولیه ژنو تایی��د و اعالم کرد4/2 :
میلیارد دالر به صورت کامل در اختیار ایران قرار گرفت.
براساس توافق ژنو که از 30دی ماه اجرایی شد ،طرف
غربی باید 4/2میلیارد دالر از دارایی های مس��دود شده
ای��ران در کش��ورهای خارجی را در قالب 8قس��ط به
حساب ایران واریز می کرد.
البته طبق اطالعیه های رسمی بانک مرکزی تاکنون
7قس��ط از اقساط توافق ژنو از سوی بانک های مرکزی
کشورهای ژاپن ،هند و چین دریافت و به حساب بانک
مرکزی ایران در کش��ورهایی از جمل��ه امارات و عمان
منتقل شده است.
زمان بن��دی واریز اقس��اط توافق ژنو عبارت اس��ت از
اول فوری��ه (مبلغ 550میلیون دالر) ،اول مارس (450
میلیون دالر) ،هفتم م��ارس ( 550میلیون دالر) ،دهم
اوری��ل ( 550میلی��ون دالر ) ،پانزده��م اوریل (450
میلی��ون دالر) ،چهارده��م می ( 550میلی��ون دالر)،
هفدهم ژوئ��ن ( 550میلیون دالر) و بیس��تم جوالی
( 550میلیون دالر).
یک مقام ارشد بانک مرکزی به تسنیم اعالم کرد که
550میلیون دالر (قسط هشتم توافق ژنو) از طریق هند
پرداخت و به حساب بانک مرکزی در امارات واریز شده
است ،بنابراین تاکنون 4میلیارد و 200میلیون دالر از
دارایی های نفتی ایران از سوی کشورهای غربی وصول
پرداخت یک میلیارد تومان تسهیالت
به صنایع کوچک
گروه اقتصاد :روز گذش��ته طی مراس��می تفاهمنامه بین موسس��ه مالی
اعتباری کوثر و صندوق ضمانت س��رمایه گذاری صنایع کوچک امضا شد که
طی این تفاهمنامه مقرر ش��د تا س��قف 1میلیارد تومان تسهیالت به صنایع
کوچک پرداخت شود .مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر در این رابطه با بیان
انکه ،معضل فعلی اقتصاد،ایجاد اش��تغال اس��ت ،اظهار کرد :از انجایی که در
ای��ران با خیل عظیم بیکاران مواجه هس��تیم ،فعال ک��ردن صنایع کوچک از
اهمیت زیادی برخوردار اس��ت ،زیرا با تامین نیاز به سرمایه در گردش صنایع
کوچ��ک می توانیم انها را به حرک��ت دراوریم .علی تعقلی مدیرعامل صندوق
ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک هم در این مراسم با بیان اینکه 80هزار
واحد صنعتی کوچک در کش��ور داریم که 40هزار مورد از انها در ش��هرک
صنعتی مستقر هستند ،گفت 25 :هزار واحد صنعتی کوچک هم اکنون فعال،
10هزار مورد در حال اماده سازی و کمتر از 5هزار مورد تعطیل شده است.
تعقل��ی با بیان انکه ،صندوق ضمانت س��رمایه گذاری صنایع کوچک پذیرش
ریس��ک اعتباری صنایع را انجام می دهد ،اظهار کرد :با هر 50میلیون تومان
س��رمایه گذاری یک شغل ایجاد می ش��ود که این رقم در صنایع بزرگ 7تا 8
برابر اس��ت .وی با اشاره به اثربخشی صنایع کوچک در تولید ناخالص داخلی
گفت 90 :درصد صنایع کشور ،صنایع کوچک است.
چنین حالتی معموال بخش غیرفعال اقتصادی که بخش
خانوار اس��ت ،با بخش مازاد نقدینگی مواجه می شود و
بخش فعال اقتصادی که بنگاه های اقتصادی ،شرکت ها
و صنایع محس��وب می شوند با کمبود نقدینگی مواجه
خواهند شد.
بنابراین در چنین فضایی اگ��ر بتوانیم پلی ارتباطی
برقرار کنیم که نقدینگ��ی از بخش غیرفعال به بخش
فعال اقتصادی منتقل ش��ود ،این امر باعث خواهد شد
که هم اقتصاد از رکود خارج ش��ود و هم تورم فروکش
کند که این فقط با متنوع ش��دن ابزارهای تامین مالی
و اس��تفاده از این ابزارها از سوی فعاالن بخش اقتصاد
ممکن خواهد شد.
ابزارهای��ی همچ��ون اوراق مش��ارکت ،اس��تصناع ،
مرابح��ه ،اجاره و س��ایر اوراق مال��ی ،می توانند وجوه
را از بخ��ش غیرفع��ال جم��ع اوری و در اختیار فعاالن
اقتصادی و کارافرینان اقتصادی که بخش مولد اقتصاد
هس��تند قرار دهن��د که در نهایت به نف��ع کل اقتصاد
خواه��د ب��ود .بنابرای��ن هرچ��ه در اج��را و عملیاتی
کردن این ابزارها تاخیر وجود داش��ته باش��د ،شرایط
برای خ��روج از وضعیت رکود تورمی ب��ا تاخیر مواجه
می ش��ود که رفع این معضل ،مساعدت بانک مرکزی ،
س��ازمان ب��ورس اوراق به��ادار ،دول��ت و مجل��س را
می خواه��د ت��ا ب��ا معرف��ی ابزاره��ای تامی��ن مالی و
فرهنگ س��ازی در زمین��ه اس��تفاده از ای��ن ابزاره��ا ،
هرچه س��ریع تر بس��تر را برای خروج اقتص��اد از رکود
فراهم کنند.
شده و ان طور که مقامات بانک مرکزی اعالم کرده اند،
از این وجوه برای واردات کاالهای اساس��ی و کاالهایی
که اجازه واردات ان را دارند ،استفاده شده است.
پرداخت خسارت 220میلیاردی
بیمه ایران از سپرده های بانکی
گروه اقتصاد :مدیرعامل ش��رکت بیمه ایران اعالم کرد که در بدو ورود به
این شرکت 220 ،میلیارد تومان از خسارت های شخص ثالث بیمه گذاران را از
محل سپرده های بانکی پرداخت کرده است .امراللهی طی یک نشست خبری
با بیان این نکته که به محض در دست گرفتن سکان بیمه ایران متوجه شده
که خس��ارت تعداد زیادی از پرونده های بیمه ش��خص ثالث پرداخت نش��ده
اس��ت ،گفت :در این راس��تا 220میلیارد تومان از سپرده های بانکی شرکت
بیم��ه ای��ران را به پرداخت خس��ارت اختصاص دادیم که ای��ن کار در تاریخ
صنعت بیمه در هیچ جای دنیا سابقه ندارد.
وی از توقف صدور مجوز نمایندگی به شرکت بیمه ایران خبر داد و گفت:
با اصالحاتی که انجام ش��ده اس��ت از این پس متقاضیان تاسیس نمایندگی
به صورت الکترونیک و براس��اس اس��تانداردهای تعریف ش��ده نسبت به این
ام��ر اق��دام خواهند کرد و پ��س از گزینش حرفه ای ،نماین��دگان منتخب با
دیدن اموزش های حرفه ای از طریق دانشگاه جامع علمی-کاربردی ،وارد بازار
کار خواهند ش��د.امراللهی با تایید س��خنان رییس کل بیمه مرکزی مبنی بر
زیان دهی بیمه ایران در بخش عملیاتی بیمه گری ،اظهار کرد :این شرکت در
س��ال 92زیانده بوده است ولی رقم واقعی زیان ان تا چند روز اینده و پس
از تایید حسابرس ،نهایی و اعالم خواهد شد.
مدیرعام��ل بان��ک توس��عه تعاون،
حمایت از اش��تغالزایی و بنگاه های
کوچک و متوس��ط اقتص��ادی را از
جمل��ه اولویت ه��ای بانک توس��عه تع��اون در
پرداخت تسهیالت دانست .سهمانی افزود :این
بانک به عنوان تنها بانک تخصصی بخش تعاون
ت�لاش خ��ود را در جهت دس��تیابی به اهداف
عالی��ه وزارت تعاون و مش��تریان خود خواهد
کرد.
بانک صادرات ت��ا پایان تیر ماه ،٩٣
مجموع��ا ٤ه��زار و ٤٠٠دس��تگاه
خودپرداز در سطح کشور خود نصب
و راه اندازی کرده است.
بانک تجارت با امضای تفاهم نامه ای
با وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری از
پروژه های دانش بنیان دانش��گاه های
کشور حمایت می کند.
صندوق قرض الحسنه بانک پارسیان
ب��ه افراد تحت پوش��ش کمیته امداد
ام��ام خمینی(ره) ک��ه درصدد ایجاد
اش��تغال و کارافرینی هس��تند وام قرض الحسنه
پرداخت خواهد کرد.
ی��ک بانکدار باید مجه��ز به اطالعات
کامل دانش بانکی ب��وده و به عنوان
ی��ک بازاری��اب مس��ئول بانک��داری
اختصاص��ی و ش��رکتی پاس��خگوی نی��از های
مشتریان باشد.این را حسن معتمدی ،مدیرعامل
بانک اقتصادنوین می گوید .
مدیرکل امور روس��تایی استانداری
البرز از فعال ش��دن پس��ت بانک ها و
ارائه خدمات بانکی در روستاهای این
اس��تان خبر داد .به��ادری تقوی��ت دفاتر ICT
روس��تایی را از جمله برنامه ه��ای اولویت دار در
خدمت رس��انی به روستاییان برش��مرد و افزود:
گردش مالی از محل درامدهای خرد روستایی و
تقوی��ت دفاتر ICTاز جمله برنامه هایی اس��ت
که پیگیری می شود.
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
دریچه
2روی سکه الحاق به WTO
زه�را اراس�ته ـ روزنامه نگار :س��ازمان تجارت
جهان��ی با بیش از ۱۶۰عضو س��ازمانی مذاکره کننده
تلقی می ش��ود که در حوزه تجارت به کمک کش��ورها
می اید و مشکالت بین کشورها را حل و فصل می کند.
این س��ازمان ب��ا اهدافی چون ارتقای س��طح زندگی،
تامین اشتغال کامل در کشورهای عضو ،توسعه تولید
و تجارت و بهره وری بهینه از منابع جهانی ،دس��تیابی
به توس��عه پایدار با بهره ب��رداری بهینه از منابع ،حفظ
محیط زیست و افزایش سهم کشورهای در حال توسعه
و کمتر توس��عه یافته از رشد تجارت بین المللی از اول
ژانویه ۱۹۹۵در ژنو سوئیس فعالیت دارد.
WTOنماینده یک سیستم معاهده ای بین المللی
است و عضویت در این سیستم حقوقی ،اعضا را در برابر
تحمیل مسائل از سوی ابرقدرت ها محافظت می کند.
از س��وی دیگ��ر نخس��تین و مهم ترین کارک��رد این
سیس��تم ان است که به عنوان چارچوبی برای مقررات
بین الملل��ی در زمینه تجارت کاال ،خدمات و محافظت
از حقوق مالکیت معنوی محس��وب می شود و کارکرد
بعدی ،مجمع یا دادگاهی برای حل اختالفات است.
براس��اس قانون ،کشورها باید نظام تجاری خود را به
این س��ازمان بدهند تا پس از تایید با تعیین یک رئیس
گروه کاری فرایند الحاق اغاز شود.
ایران هم از ابان ۸۸درخواست خود را برای پیوستن
ب��ه WTOرا داده ام��ا تاکن��ون به دالیل سیاس��ی
نتوانسته به این امر دست یابد .با توجه به اینکه تقریبا
بیشتر کشورهای دنیا اعم از پیشرفته و در حال توسعه،
زیر پوشش سازمان تجارت جهانی فعالیت می کنند و
ایران هم باید در همه برنامه ریزی های تجاری اش در
س��طح ملی و میانی ان قوانین WTOرا لحاظ کند
و زیر نظر این س��ازمان باشد .مقدمات الحاق منطبق
با الگوهای مرس��وم دنیا که شامل بهبود کاهش نظام
تعرف��ه ای و نظام دهی ان اس��ت ،باید فراهم ش��ود.
هر چند حدود ۵س��ال ایران پش��ت درهای سازمان
مان��ده و هنوز به این س��ازمان ب��زرگ جهانی ملحق
نش��ده ،اما به اعتقاد برخی از کارشناس��ان این مدت
زمان ،زیادی نیس��ت ،چرا که کش��ورهایی بودند که
۱۸سال انتظار کش��یدند تا پاسخ بگیرند .اما در حال
حاض��ر ب��ا توجه به رویک��رد دولت یازده��م و فضای
امیدبخش��ی که میان ایران و کش��ورهای دیگر ایجاد
شده ،مسیر الحاق کشورمان به WTOسهل تر شده
اس��ت .در این می��ان اما برخی از متفک��ران معتقدند
که کش��ورها نیازی به عضو شدن در سازمان تجارت
جهان��ی را ندارند و اگر قرار اس��ت توس��عه یافتگی به
همراه داشته باشد پس چرا برخی کشورهای عضو در
این سازمان توس��عه یافته و پیشرفته نیستند؟ وقتی
۱۶۰کش��ور عضو چنین س��ازمانی است پس به طور
قطع مزایا و منفعتی برای کشورها دارد ،البته نباید از
این موضوع غافل ش��د که عضویت در سازمان تجارت
جهانی به طور ذاتی توس��عه نمی اورد بلکه ابتدا باید
اقتصاد ملی را نظام مند و س��اماندهی کرد و در مرحله
بع��دی اگر برای ارتباط بیش��تر با دنیا نیاز به دس��ت
یاری WTOبود ،از ان کمک گرفت ،چرا که با هدف
تنظیم قوانین تجارت بین المللی و رفع اختالف میان
کشورها فعالیت دارد.
ب��ه هر حال ،برای الحاق به س��ازمان تجارت جهانی
نبای��د عجله کرد ،چرا که هنوز هم اقتصاد ایران ،برای
اماده سازی نیاز به زمان دارد .در مدتی که رئیس گروه
کاری ایران مشخص شود ،می توان شرایط را برای روز
موعود اماده س��اخت تا با دس��ت پر به سوی عضویت
در س��ازمان رفت .ضمن اینکه رونق س��رمایه گذاری
خارج��ی و امنی��ت اقتصادی بیش��تر ،بی اث��ر بودن
تحریم های اقتصادی کش��ورهای خارج��ی ،نفوذ در
بازاره��ای جهانی و افزایش نقش سیاس��ی ،اقتصادی
و فرهنگ��ی در عرصه جهانی ،ه��م ازجمله مزیت های
مهمی اس��ت که با عضویت در این سازمان می توان به
انها دس��ت یافت .اما باید ای��ن را هم در نظر گرفت که
دس��ت یافتن به این امتیازها مش��روط به برنامه ریزی
اس��تراتژیک برای تولید است .ایران نیز با ملحق شدن
به WTOپیامدهای ازادس��ازی تجاری در اقتصاد را
تجربه خواهد کرد.
تک خبر
رفع ممنوعیت های تجاری در اولویت
مدی��رکل دفت��ر مق��ررات ص��ادرات و واردات ب��ا بیان
اینکه افزای��ش عوارض صادراتی ۲۴کاالی مطرح ش��ده
ابزاری برای جلوگیری از خام فروش��ی اس��ت ،اعالم کرد:
س��ازمان توسعه تجارت س��عی در برداشتن ممنوعیت و
محدودیت های منافی قانون برنامه پنجم دارد .سیدعباس
حس��ینی اف��زود :از ۵۲قل��م ص��ادرات کاالی ممنوع در
سال ،۹۱هم اکنون ۱۱قلم کاالی کشاورزی شامل گندم،
ارد ،ج��و ،ذرت دام��ی ،دانه های روغنی ،ک��ره به صورت
فله ،روغن خوراکی خام ،پوس��ت خ��ام هیزم ،زغال چوب
و ماهیان خاویاری ممنوع است.
trade@smtnews.ir
تجارت
7
8
25
26
معضلی به نام پالم
تجارت به شیوه ژرمن ها
بازارسازی زیرسایه نمایشگاه
7
رویکرد مثبت دولت یازدهم برای جهانی شدن
نتیجه مذاکرات مسیر
الحاق را هموار می کند
زه�را طهران�ی -گ�روه
تجارت :پیوستن کشورمان
به س��ازمان تج��ارت جهانی
( )WTOیکی از برنامه های مهمی بود که
مهن��دس محمدرض��ا نعم��ت زاده ،وزیر
صنع��ت ،معدن و تجارت در زمان کس��ب
رای اعتماد از مجلس ان را جزو اولویت های
کاری خ��ود اعالم کرد .این مورد حتی جزو
دس��تورات اولی��ه نعم��ت زاده ب��ه متولی
تجارت کشور یعنی سازمان توسعه تجارت
ب��ود که از همان ابتدای کار مقدمات الحاق
ای��ران ب��ه WTOرا اجرا ک��رد .با فضای
امیدبخش��ی که ب��ا روی کار امدن دولت
یازدهم ایجاد شده ،به نظر می رسد که ایران
قدرت چانه زنی بهتری را نسبت به گذشته
در مورد پیگیری الحاق داشته باشد.
حاال هم پس از گذش��ت یک سال از اغاز
ب��ه کار دولت جدید ،مع��اون وزیر صنعت،
معدن و تجارت و رئیس س��ازمان توس��عه
تجارت از عزم دولت یازدهم در ساماندهی
فرایند الحاق به WTOمی گوید و معتقد
است ،با حل ش��دن موانع سیاسی ،فرایند
الحاق ب��ه س��ازمان تجارت جهان��ی اغاز
می شود.
در همی��ن حال ول��ی ا ...افخم��ی راد از
تش��کیل کارگروه های ویژه برای الحاق به
WTOخب��ر داده و گفته وزارت صنعت،
مع��دن و تجارت با اتخاذ رویکرد نتیجه گرا
اه��داف عملیات��ی قابل حصول��ی را برای
عضوی��ت در س��ازمان تج��ارت جهانی در
دستور کار قرار داده است.
اقدامات انجام شده تا امروز
ایران از ابان س��ال ۸۸درخواس��ت خود
را برای پیوس��تن ب��ه WTOارائه داده اما
تاکنون هی��چ نتیجه ای نگرفته که البته به
اعتقاد بسیاری از کارشناسان دلیل ان هم
رابط��ه نه چندان خ��وب جامعه بین الملل
از لح��اظ سیاس��ی با ایران اس��ت و به نظر
می رسد ،س��ازمان تجارت جهانی تمایلی
به پذی��رش ایران ن��دارد .هرچند در حال
حاض��ر فض��ای اقتصادی و ارتب��اط با دنیا
رن��گ و ب��وی دیگ��ری گرفت��ه و امید ان
م��ی رود ،ک��ه ای��ران در این��ده ب��ه جمع
کشورهای سازمان تجارت جهانی بپیوندد.
از س��وی دیگر به عقیده بس��یاری ،ش��اید
بت��وان طوالنی ش��دن فراین��د الحاق به
س��ازمان تجارت جهانی را فرصتی دانست
تا اقتصاد کشورمان خود را برای این تغییر
س��اختار اماده و ش��رایط ورود به سازمان
تج��ارت جهانی را احراز کن��د ،چراکه اگر
ب��دون امادگ��ی وارد این عرصه ش��ویم،
بدون ش��ک لطمه هایی که از حضور در این
سازمان جهانی بر بدنه اقتصاد کشور ما وارد
می شود ،بیش��تر و سنگین تر از مزیت های
ان است.
منتظر نتیجه مذاکرات ۵+1هستیم
مدیر کل دفتر س��ازمان های منطقه ای
و بین الملل��ی س��ازمان توس��عه تجارت،
خطای استراتژیک در فهم از نظام اقتصادی جهانی
محسن رنانی – کارشناس اقتصادی
ب��ا الحاق به س��ازمان تجارت جهانی احتمال ایجاد مش��کالت زیادی در اقتصاد
کش��ور در کوتاه م��دت وجود دارد ،اما جدا ماندن از نظ��ام جهانی کمکی به اینده
کش��ور نخواهد کرد.تقس��یم کار در دنیای جدید بر اس��اس مزیت نسبی کشورها
نیست بلکه براساس پویایی های ملی و قابلیت های انسانی کشورها است .به عبارت
دیگر توزیع براساس توانایی کشورها در ایجاد مزیت های رقابتی صورت می گیرد.
نباید با غفلت از ضرورت الحاق به موقع به سازمان تجارت جهانی اجازه داد در اقتصاد
اینده تنها وظایفی حاش��یه ای به ایران محول ش��ود .با الحاق به سازمان تجارت جهانی
احتمال ایجاد مشکالت زیادی در اقتصاد کشور در کوتاه مدت وجود دارد ،اما جدا ماندن
از نظام جهانی و دور نگه داشتن کشور از جریان ادغام جهانی اقتصادی کمکی به اینده
کشور نخواهد کرد و تنها گزینه های ما را محدود و فرصت های ما را مفقود می کند.نوعی
عدم اجماع و تردید در پیوستن به اقتصاد جهانی در نظام تدبیر کشور ما حاکم است که
ناش��ی از یک خطای استراتژیک در فهم ما از نظام اقتصادی جهانی است و ان این است
که گمان می کنیم فرایند جهانی ش��دن زیرمجموعه و بخش��ی از نظام سلطه است ،در
حالی که چنین نیس��ت و در واقع باید بگوییم نظام س��لطه ،زیرمجموعه اقتصاد جهانی
اس��ت و تعلل و تاخیر ما در پیوس��تن به اقتصاد جهانی به این معنی است که بخش های
بزرگ تری از منافع اقتصاد جهانی به کش��ورهای مسلط تخصیص یابد.مزیت اصلی در
اقتصاد جهانی به روز شدن در حوزه علم و فعالیت های دانش بنیان است و ما تنها زمانی
می توانیم به این مزیت ها دست پیدا کنیم که بتوانیم تعامل مثبت با جهان داشته باشیم
و بتوانی��م با جهان گفت وگو کنیم .بع��د از تالش دولت برای خروج از تورم و حل و فصل
مناقشه ،باید مساله اول کشور مساله برنامه ریزی برای الحاق تدریجی و حساب شده در
اقتصاد جهانی باشد و البته مساله اشتغال هم باید در چنین چارچوبی حل و فصل شود.
ش��اید در کوتاه مدت مخالفت با ورود ایران به اقتصاد جهانی برای امریکا مفید باشد ،اما
این موضوع در بلندمدت تاثیر عکس خواهد داشت؛ یعنی در بلندمدت حتی کشورهای
غربی هم از پیوستن ایران به اقتصاد جهانی بهره می برند.
الحاق به WTOرا ذاتا طوالنی دانس��ت و
گفت :امریکا مخالف اصلی پیوستن ایران
به سازمان تجارت جهانی است.
محمدحس��ن عباس زاده در گفت وگو با
تصری��ح کرد :به ط��ور کلی این
پروس��ه زمان ب��ر و طوالنی اس��ت و برخی
کش��ورها حتی 18س��ال انتظار کشیدند
ت��ا این امر تحقق یافت .ب��ه گفته وی برای
اینکه عضو س��ازمان تجارت جهانی شویم
بای��د رژیم تج��اری خود را ارائ��ه بدهیم و
س��واالت مرتبط انها را هم پاس��خ دهیم،
پس از ان باید منتظر بمانیم تا رئیس گروه
کاری ایران را تعیین کنند و در این صورت
فراین��د الحاق اغاز خواهد ش��د .مش��اور
رئیس کل س��ازمان توس��عه تجارت ادامه
داد :ما هنوز در این مرحله مانده ایم و هنوز
سازمان با اجماع نظرات عضو ،رئیس گروه
کاری ب��رای ما تعیین نکرده که مهم ترین
دلیل ان هم مخالفت دولت امریکاست.
عباس زاده ب��ا تاکید براینکه علت ملحق
نشده ایران به WTOصددرصد سیاسی
اس��ت ،اظهار کرد :ایران بزرگترین اقتصاد
برون س��ازمانی از لح��اظ حجم و عظمت
اقتص��ادی اس��ت ک��ه اگر عضو س��ازمان
تجارت جهانی ش��ویم ،هم ب��رای ما و هم
دیگر کشورها ،رابطه برد -برد است.
مدیر کل دفتر سازمان های منطقه ای و
بین المللی گفت :در حال حاضر منتظریم
ب��ا جو مثبت ایجاد ش��ده و فضایی که بعد
از توافقات مذاکرات 5+1حاصل می شود،
رئیس گروه کاری ما تعیین و فرایند الحاق
اغاز ش��ود .به گفته وی ،اگر پیش��رفتی در
مذاکرات حاصل ش��ود ،به طور قطع برای
الح��اق به WTOنیز مثب��ت و تاثیر گذار
خواه��د ب��ود .البته در همین ش��رایط هم
بیکار نماندیم و در حال برقراری مذاکرات
دو جانب��ه درباره تعرفه
های ترجیحی هستیم
که تمری��ن و اغازی برای
ش��روع فرایند الحاق است.
مش��اور رییس کل س��ازمان
توس��عه تج��ارت با بی��ان اینکه
س��ازمان تج��ارت جهانی س��ازمانی
مذاک��ره بنیان اس��ت ،تصری��ح کرد:
امریکا مانع مذاکرات دو جانبه نیس��ت،
بنابراین باید با کش��ورها مذاکره کنیم و تا
زمان تعیین رییس گ��روه کاری ،نیازمند
کسب امادگی الزم هستیم.
عب��اس زاده ،اقتص��اد س��امان من��د و
نظ��ام مند و رقابتی ش��دن فضا را از جمله
مزایای عمده الحاق به WTOدانس��ت و
گف��ت :در این صورت فقط ب��ا زبان تعرفه
وارد مذاک��ره می ش��ویم و نوس��ان حاد و
غیرمترقبه ای در اقتصادمان پیش نخواهد
امد .طبیعی است که عضویت در WTO
ب��ه خودی خود توس��عه نم��ی اورد و باید
کارهای��ی در اقتص��اد ملی انج��ام دهیم و
س��پس اگر نیاز به دسترسی سهل و سریع
ب��ه بازارهای جهانی بود WTO ،به کمک
ما بیاید.
فرایند الحاق سرعت یابد
رئیس موسسه مطالعات و پژوهش های
بازرگانی با تاکید بر تسریع در فرایند الحاق
گفت :انچه ما فاقد ان هس��تیم پیش بینی
سازوکار الحاق است که فرایند پیوستن به
س��ازمان تجارت جهان��ی را به یک دغدغه
برای مدیران تبدیل کرده اس��ت ،بنابراین
اگرچ��ه اقدامات خوبی در این زمینه انجام
شده اما باید ان را به اولویت تبدیل کرد.
مهدی فتح اهلل ،یکی از دغدغه های حضور در
عرصه تجارت جهانی را افزایش توانمندی های
مذاکرات تجاری دانست و افزود :باید با تدارک
برنامه های اموزشی این توانمندی در مدیران
بخش ه��ای دولتی و خصوصی ایجاد ش��ود و
وزارت صنعت ،معدن و تجارت باید این جریان
راتوسعهدهد.همچنینمدیرکلهمکاری های
اقتص��ادی چندجانبه وزارت ام��ور خارجه با
تاکید بر اینکه تمام دس��تگاه های اجرایی باید
امادگی برای مذاکرت الحاق را داش��ته باشند،
گفت :تیم کارشناس��ی این مذاک��رات باید از
افراد خبره و مس��لط به موضوع انتخاب ش��ود
تا الحاق سریع تر محقق شود .مجید بیزمارک
تعام��ل علم و عم��ل را در این موضوع ضروری
دانست و تصریح کرد :فرایند الحاق به سازمان
تجارت جهانی باید از طریق دانش��گاه ها بسط
پیدا کند و وزارت علوم و اس��اتید و متخصصان
دانشگاهی در این موضوع ورود کنند.
کوتاه از تجارت
روابط عمومی س�ازمان توسعه تجارت -دفتر مقررات صادرات و واردات در نامه ای
به روس��ای س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان های کش��ور ،بار دیگر بر اجرای مصوبه
هیات رییس��ه و هیات نماین��دگان اتاق ایران درخصوص تمرکززدایی و تس��ریع عضویت یا
تمدید کارت های بازرگانی ۲۳فروردین ماه سال ۸۸تاکید کرد.
ش�اتا -یازدهمین نمایشگاه فرش دستباف چین (شینینگ) با حضور تولیدکنندگان
و صادرکنندگان فرش دس��تباف کشورمان گش��ایش یافت .حضور ایران در این نمایشگاه با
هدف تالشی پررنگ تر در راستای رشد هنر -صنعت فرش کشور و با برگزاری ایینی متفاوت
به نام «روز ایران» همراه شده است.
تس�نیم -در پی درخواس��ت ترکیه و بروز مشکالتی برای کامیون های عبوری ترکیه
از مناطق تحت اش��غال گروه تروریستی داعش ،ایران با موافقت عبور این کامیون ها از خاک
خود برای ارسال کاال به عراق موافقت کرد.
فارس -سخنگو و مدیر پروژه خرید تضمینی گندم ،برنج و چای گفت :خرید تضمینی
گندم به ۶میلیون و ۱۴۸هزار و ۸۳۶تن رس��ید وتمامی مطالبات گندم کاران در این هفته
پرداخت می شود .محسن ملکی افزود :استان های خوزستان با ۹۵۷هزار و ۳۷۹تن ،گلستان
با ۵۹۸هزار و ۶۷تن و فارس با ۸۳۰هزار و ۳۴۳تن رتبه های اول تا سوم را در میزان فروش
تضمینی گندم دارند.
فارس -معاون دفتر همکاری های امور بین الملل گمرک ایران اش��اره به اینکه س��ند
گمرکی جدید ایران و اذربایجان در اینده نزدیک به امضا خواهد رسید ،گفت :فعالیت پایانه
مرزی استارا همانند پایانه مرزی بیله سوار به زودی ۲۴ساعته خواهد شد .احد پراهام معاون
دفتر همکاری های امور بین الملل گمرک ایران گفت :به منظور توسعه همکاری میان ایران و
اذربایجان در بخش گمرک توافق جدیدی میان 2کشور باید به امضا برسد.
مه�ر -تفاهم نام��ه همکاری تجاری بین ایران و اذربایجان به امضا رس��ید .معاون امور
بین المل��ل اتاق ایران ،همکاری ش��رکت های کوچک و بزرگ ،مدرنیزه ک��ردن دروازه های
گمرکی ،ایجاد مناطق ازاد تجاری در مرزهای 2کشور ،گردشگری سالمت و زیارتی ،صدور
خدمات فنی و مهندسی و سرمایه گذاری های مشترک در 2کشور را از زمینه های همکاری
بین ایران و اذربایجان دانست.
تس�نیم -رئیس کمیس��یون صنایع مجلس از دولت خواست بنا به سیاست های کلی
اقتصاد مقاومتی از ورود کاالهای غیرضروری به کشور جلوگیری کند.
گپ و گفت
مدیرعامل شرکت سهامی فرش ایران:
ایران برای قاره سبز فرش می بافد
پایتخ��ت در نخس��تین روز
از س��ومین م��اه س��ال میزبان
بزرگ تری��ن نمایش��گاه ف��رش
دس��تباف اس��ت که ب��ه مدت
1هفته در نمایشگاه بین المللی
برگ��زار می شود.بس��یاری از
شرکت ها و فعاالن فرش در این
نمایش��گاه حضور می یابند که می ت��وان به صراحت
گفت که نمایش��گاه فرش دس��تباف هر س��اله جزو
پربازدیدترین نمایش��گاه ها محس��وب می ش��ود .در
این میان مرکز ملی فرش ایران و همچنین ش��رکت
س��هامی فرش نی��ز در ای��ن نمایش��گاه برنامه های
متع��ددی دارند .این موضوعی ش��د تا با محمدرضا
عاب��د ،مدی��رعامل ش��رکت س��هامی ف��رش ایران
گپ وگفتی داشته باش��یم .وی از قراردادی خبر داد
که قرار است با یکی از کشورهای اروپایی برای تولید
فرش بسته شود .مش��روح این گفت وگو را در ادامه
می خوانید.
طرح شناس�نامه دار کردن ف�رش که زمانی
مطرح بود به کجا رسید؟
این طرح به دلیل استقبال نکردن تولیدکنندگان
نافرج��ام مان��د و پرون��ده ان بس��ته ش��د .در واقع
تولید کنندگان ،تج��ار و صادرکنندگان فرش معتقد
بودند تولید فرش در ایران متمرکز نیست و به همین
دلیل امکان اجرای این طرح به درستی وجود ندارد.
تولید فرش چون در سراس��ر کشور پراکنده است و
خوی��ش فرما (یعنی خود بافنده مواد اولیه را از بازار
تهی��ه می کن��د) و طرح و نقش خاص��ی را می بافد
نمی توان این طرح را اجرا کرد .چون در این صورت
مشخص نیست که چه کسی باید شناسنامه را بگیرد
و هیچ فردی هم زیر بار تعهد ارائه اطالعات درس��ت
و دقیق فرش نمی رود ،چون پراکندگی وجود دارد.
بیست وسومین نمایش��گاه فرش دستباف شهریور
امسال برگزار خواهد شد ،شرکت سهامی فرش ایران
برنامه ای در نمایشگاه دارد؟
شرکت س��هامی فرش ایران در 2سالن نسبت به
عرض��ه تولیدات خ��ود اقدام خواهد کرد .در س��الن
، 38تعداد 2غرفه داریم ؛ یک غرفه مرکز س��فارش
پذیری و بررس��ی تقاضاها برای تولید فرش است و
غرفه دیگری هم برای عرضه فرش های نفیس تعیین
ش��ده است .در سالن 19هم عمده تولیدات شرکت
عرضه خواهد ش��د و همچنین در طول نمایش��گاه
2روز ب��ه مزای��ده حضوری یا ح��راج فرش خواهیم
پرداخت.
در بح�ث س�فارش پذیری م�ورد جدیدی از
دیگر کشورها داریم؟
ب��ا توجه به اینکه ش��رکت س��هامی ف��رش ایران
ب��ا حض��ور در نمایش��گاه های خارج��ی و فعالی��ت
غیرمستقیم با اخذ سفارش��ات از تجار و کشورهای
اروپای��ی و عرب��ی فعالی��ت می کند و تنها ش��رکتی
اس��ت که بزرگ ترین ف��رش های دس��تباف جهان
را تولید کرده اس��ت ،در همی��ن زمینه یک قرارداد
200مت��ر مربعی فرش تمام ابریش��م برای یکی از
کش��ورهای اروپای��ی داریم که هم اکن��ون در حال
مذاکره با طرف معامله هستیم.
ب��راورد م��ا از ارزش این فرش ح��دود 1میلیارد
تومان است که احتماال تا پایان مرداد ماه سال جاری
قرارداد را امضا خواهیم کرد.
امار
افزایش ۷میلیارد دالری
حجم تجاری
تازه ترین امار گم��رک از اوضاع تجارت خارجی
کش��ور در 4ماه اول امسال نشان می دهد که حجم
مبادالت تجاری ایران در این مدت نسبت به پارسال
۷میلیارد و ۴۶۱میلیون دالر افزایش داشته است.
به گزارش روابط عموم��ی گمرک ایران ،مجموع
صادرات غیرنفتی و واردات ایران از فروردین تا تیر
امسال نس��بت به سال گذش��ته ۷میلیارد و ۴۶۱
میلیون دالر افزای��ش یافت و به رقم ۳۳میلیارد و
۷۵۲میلیون دالر رسیدکه سهم صادرات غیر نفتی
از این رقم ۱۶میلیارد و ۹۷میلیون دالر و واردات
۱۷میلیارد و ۶۵۵میلیون دالر بوده است.
بنابراین گزارش ص��ادرات غیرنفتی ایران در این
م��دت ۲۱و 0/۱۴درصد و واردات کش��ورمان هم
۳۵و ۷۸درصد افزایش یافته است.
این ارقام نشان می دهد که اهنگ رشد مبادالت
تج��اری ای��ران با دیگر کش��ورها در تیرم��اه هم با
افزایش همراه بوده و روند رش��د در بخش صادرات
غیر نفتی ۶۱درصد و واردات 0/۱۵درصد نس��بت
به خرداد ماه تندتر شده است.
این در حالی اس��ت که رون��د واردات نهاده های
دامی و کاالهای اساسی در برخی اقالم مانند ذرت،
کنجاله س��ویا ،جو ،دارو و برنج در تیر ماه نسبت به
خرداد ماه امسال بهبود داشته و در خصوص گندم
و قند و شکر با کاهش واردات مواجه بوده ایم.
اقالم عمده صادرات غیرنفتی در مدت یاد ش��ده
هم ش��امل پروپ��ان مایع ش��ده ،متان��ول و بوتان
مایع ش��ده بوده و عمده ترین خری��داران کاالهای
صادراتی کش��ورمان ه��م به ترتیب چی��ن ،عراق،
امارات متحده عربی ،افغانستان و ترکیه بوده اند.
گفت و گو
ورود مجلس برای شفاف سازی
قطعی است
بح��ث داغ این روزها ،روغن پالم
اس��ت که به گفته وزیر بهداش��ت
به ش��یرهای پرچرب افزوده شده
اس��ت .بس��یاری از کارشناس��ان
معتقدن��د که منظ��ور وزیر به یک
کارخانه ب��وده و تعمیم دادن این
موضوع به س��ایر تولید کنندگان
بی انصاف��ی اس��ت .از س��ویی دیگر هم بح��ث قانونی یا
غی��ر قانونی بودن این چرب��ی در ترکیبات لبنیات هنوز
مش��خص نیس��ت .حبیب برومن��د ،عضو کمیس��یون
کش��اورزی مجلس ش��ورای اس�لامی در گف��ت و گو با
می گوید که بررس��ی این اتفاق بعد از بازگشت
بهارس��تانی ها به خانه ملت از س��ر گرفته خواهد ش��د و
بهتر بود دولت بیش از این شفاف س��ازی و نام متخلفان
را بیان می کرد.
بی�ش از 1هفت�ه اس�ت که بحث ال�وده بودن
ش�یرهای مصرفی انقدر شدت گرفته که به گفته
فروشندگان بیش از 50درصد از شیرهای تولیدی
مرجوع می شود .نظر شما به عنوان نماینده مردم
در مجلس با بروز این تخلف چیست؟
کارخانه های بزرگ لبنی برای جبران هزینه های شان
دس��ت به چنی��ن تخلفاتی زده ان��د .ای��ن کارخانه ها با
خرید مواد افزودنی که اغلب غیرقانونی هس��تند ،حجم
ت یا ساده کردن روند تولیدات شان را باال می برند.
تولیدا
این امر اصال بعید نیس��ت چرا که هم وزیر بهداشت و هم
رییس کمیسیون بهداش��ت و درمان به این نکته اشاره
کرده ان��د .یعنی در واقع سر منش��ا لبنیاتی که ما مصرف
می کنیم به این مواد الوده ش��ده اند .البته برای مشخص
ش��دن واقعی این امر باید مساله با ناظران کارخانه ها در
میان گذاش��ت و از ان ها س��وال پرسید تا معلوم شود که
ایا نظارت ان ها دقیق بوده یا با گرفتن رش��وه و پول های
پشت پرده چشم از چنین تخلفاتی بسته بودند.
اگ�ر اظهار نظر ش�ما در رابطه ب�ا مقصر بودن
ناظران درس�ت باش�د ،عملکرد وزارت بهداشت
زیر س�وال خواهد رفت .چرا که هم طرح مس�اله
از سوی این نهاد بوده و هم تخلف .چون ناظران از
سوی دولت مشخص می شوند.
خی��ر .من کامال با نظر ش��ما مخالف هس��تم .انتصاب
ناظ��ران دولتی در کارخانه های دولتی صورت می گیرد.
ام��ا از انجای��ی ک��ه بیش��تر تولیدکنن��دگان لبنیاتی،
خصوصی یا نیمه خصوصی هس��تند ،ناظران ش��ان هم
از س��وی بخش های خصوصی انتخاب می ش��وند .البته
من قبول دارم که بازرس��ی منظمی باید از سوی وزارت
بهداش��ت صورت می گرفت اما به هر حال بیشتر تقصیر
این اتف��اق بر گردن بخش خصوص��ی و نیمه خصوصی
است.
س�وال دیگری که مط�رح اس�ت ،در رابطه با
شکل اظهار نظر وزیر بهداشت است .ایشان زمانی
که این مس�اله را مطرح کرد به طور مشخص نامی
از کارخان�ه خاصی نبرد .بخش�ی از اعتراض های
فعاالن این صنف هم مربوط به شکل مطرح شدن
این ماجراس�ت .یعنی چون هیچ نامی از کارخانه
متخل�ف ب�رده نش�ده ،ض�رر و زیان دام�ن همه
تولیدکننده ها را گرفته است.
اج��ازه دهید از ی��ک منظر دیگر به این مش��کل نگاه
کنی��م .طی هفته های گذش��ته بازار لبنیات کش��ور به
ش��کل عجیبی بهم ریخته شده بود .یعنی بحث افزایش
قیم��ت این محصوالت بازار را اش��فته کرده و مردم زیر
فش��ار قرار گرفته بودند .به ط��وری که مردم برای خرید
تمایل زیادی نش��ان نمی دادند .شاید این مباحث برای
موازنه بازار مطرح ش��ده باشد .من هم موافق هستم که
باید شفاف س��ازی کامل صورت می گرفت و نام کارخانه
متخل��ف به صراحت اعالم می ش��د.چرا که این کار یکی
از وظایف اصلی دولتمردان اس��ت ،اما متاس��فانه دولت
همانط��ور که در برخی از م��وارد از جمله بحث معوقات
بانکی به صورت شفاف اظهار نظر نمی کند در این رابطه
هم به صورت واضح طرح مساله نکرده است .اما مطمئن
باشید که این مساله را مجلس به صورت جدی پیگیری
می کند و شفاف سازی کامل انجام خواهد شد.
اگر این اتفاق در کش�ور های توسعه یافته رخ
می داد ،طرز برخورد با ان تفاوت فاحشی داشت.
اما در حال حاضر و از زمانی که این تخلف از س�وی
وزیر رس�انه ای ش�ده اس�ت ،همه کس�انی که در
این بخش فعال هس�تند تمام تالش ش�ان را برای
رد تقصی�ر می کنند .به نظرت�ان باید چکار کرد تا
فرهنگ همکاری در این مواقع بیشتر شود؟
کامال درست است .برقراری این هماهنگی و همکاری
بی��ن ارگان های مربوطه به عهده همه ما اس��ت .بارها از
این دسته مش��کالت پیش امده اس��ت اما متاسفانه به
خاطر نبود هماهنگی به طور کلی مس��اله فراموش شده
و به حاش��یه رفته اس��ت .نمی دانم دقیقا چه اراده پشت
پرده ای وج��ود دارد که اجازه نمی ده��د همکاری الزم
صورت بگیرد و کارها نیمه کاره فراموش نش��ود .اما توقع
ما از این دولت بس��یار زیاد است چرا که شعار این دولت،
تدیبر و امید است .یعنی مردم انتظار دارند که در جامعه
امید وجود داشته باش��د که حداقل بتوانند با امیدواری
و اس��وده خاطر خرید اصلی ترین خوراکی های ش��ان را
انجام دهند.
در پایان هم باید بگویم که مجلس در این مس��اله
وظیفه اصلی را ایف��ا می کند و باز هم تاکید می کنم
که بعد از تعطیالت در نخس��تین فرصت پیگیر این
مساله خواهیم بود.
8
بازار و اصناف
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
بحران تازه شیر را بررسی می کند
trade@smtnews.ir
معضلی به نام پالم
نگار خسروی -گروه تجارت :کمتر از 20سال پیش بود .دولت سازندگی تازه بر سرکار امده و شرایط اجتماعی کشور تا حدودی بهبود یافته بود؛ یعنی حداقل
می شد در بازار ،خوراکی های الزم یا بهتر است بگوییم « سر سفره ای» را پیدا کرد .اما به فرهنگ خرید مردم ،فرهنگ تازه ای اضافه شده بود؛ «صف ایستادن»!
(پدیده ای که البته هنوز هم از فرهنگمان حذف نشده است!) برای هر خریدی از نان و سبزی گرفته تا شیر و ماست ،باید چند ساعتی را صرف صف ایستادن
ونوبترسیدنمی کردیم.گاهیصف هاانقدرطوالنیمی شدکهاعضایخانوادهبهنوبت«یاهمانشیفتی»جایهمدیگررامی گرفتند.هرچندبعضیاز
خوراکی ها مثل نان ،ساعت صف ایستادن نداشت و همیشگی بود اما دعوا و منازعات محلی برای دسته ای دیگر از خوراکی ها مثل شیر بود که مردم فقط چند
ساعت اول روز یعنی 5تا 6/30یا 7صبح برای خریدشان فرصت داشتند .کامیون حمل شیشه های شیر سر یک ساعت خاص ،چند جعبه ای را بدون در نظر
گرفتنمیزانتقاضابهفروشگاهمحلمی دادوخانواده هابهاندازهشیشه هایخالی ایکهبهمغازهپسمی دادند،شیشهشیرهایتازهمی گرفتند.جنگزنبیل
گذاشتن و سپردن نوبت به نفر جلویی یکی از دعوا هایی بود که دست کم روزی 5-6بار اتفاق می افتاد.
حاال از ان روزها بیش از 20س��ال گذشته و شکل عرضه و خرید خوراکی ها ،زمین
تا اس��مان تفاوت پیدا کرده اس��ت .دیگر الزم نیست که هیچ مادری در اولین ساعات
روز برای خرید ش��یر از خانه بیرون برود؛ دیگر نیازی نیس��ت که برای داش��تن اقالم
اساسی مثل گوشت و مرغ بر سر یک کیلو یا 2کیلو بودنشان با فروشنده و دیگر صف
ایستادگان مشاجره کرد .فارغ از سختی هایی که برای خرید وجود داشت ،تفاوت های
دیگری هم هست که این روزها بسیاری از خانواده ها حاضرند سختی های گذشته را
به تن بخرند اما دچار این مشکالت نشوند .در این بین شیر یکی از مهمترین کاالهای
خوراکی است که این روزها با انتشار خبر افزودن روغن پالم به ان ،در دسترس بودن
ش��یر با کیفیت و س��الم در صدر اخبار رس��انه ها قرار گرفته و نقل مجلس خانواده ها
شده است.
یک گفته و 100برداشت!
بعد از گذش��ت حدود 14ماه از شائبه وایتکسی بودن شیر ها ،بار دیگر موج بحران
برگش��ته است .این بار خبر از روغن پالم است .روغنی که برای پرچرب شدن به شیر
افزوده می ش��ود .اولین بار این خبر را وزیر بهداش��ت در حاشیه همایش تغذیه با شیر
مادر اعالم کرد .او گفت « :متاسفانه در شیرهای تولیدی از روغن پالم استفاده می شود
و این موضوع صحت دارد ».به گفته هاش��می این موضوع با وزیر جهاد کش��اورزی در
میان گذاش��ته شده اس��ت و وزیر جهاد کشاورزی هم دستور داده تا استفاده از روغن
پالم به ۳۰درصد کاهش پیدا کند.
این در حالی است که در دنیای مجازی خبری در اعتراض به تولیدهای بی کیفیت
ش��یر دست به دس��ت می چرخد مبنی بر انکه «از مردم دعوت می شود تا یک روز در
هفت��ه اینده هیچ یک از تولی��دات لبنی را نخرند» این دعوت در این راس��تا صورت
می گیرد که تهدید ناشی از توجه نکردن به کیفیت شیر را مسئوالن احساس کنند.
برای صحبت در خصوص موضوعات مطرح در روز های اخیر با
خبرنگار
رضا باکری ،دبیر انجمن صنایع فراورده های لبنی ایران تماس گرفت .او ضمن امتناع
از صحبت گفت که اعالمیه ای منتشر کرده است و طی ان توضیح داده که مجوز وجود
پالم را وزارت بهداشت داده است .به گفته باکری انتشار همین اطالعیه کافی است و
دیگر حرفی برای گفتن ندارد( .این اعالمیه روی خروجی خبرگزاری های ایسنا ،مهر
و ...قرارگرفته اس��ت ).در این اعالمیه امده اس��ت « :قطعا اقای وزیر اگاه هستند که
اداره کل نظارت بر مواد غذایی از زیر مجموعه ان وزارتخانه ،مسئول صدور پروانه های
س��اخت محصوالت لبنی اس��ت که این انجمن از صدور پروانه ساخت «شیر پرچرب
با چربی گیاهی» و «ماس��ت پرچرب با چربی گیاهی» با استفاده از روغن پالم توسط
ان وزارتخانه بی اطالع می باش��د و همچنین از صدور پروانه های استاندارد کاالهای
یادشده توسط سازمان ملی استاندارد ایران .لذا چنانچه این محصوالت بدون صدور
پروانه های ساخت ان وزارتخانه و سازمان ملی استاندارد ،تولید و به بازار عرضه شده
باش��د به معنای تولید فاقد پروانه تلقی شده ،لذا ان وزارتخانه مکلف به اعمال قوانین
نظارتی خود در تعقیب قانونی ،پلمب خط تولید و معرفی به دس��تگاه قضایی کش��ور
اس��ت و هیچ خطری صنعت لبنیات کش��ور را از اقدام قاط��ع تهدید نمی کند که ان
ن بر شود».
وزارتخانه ناچار به رعایت اقدامات تدریجی و زما
در ادامه اعالمیه امده اس��ت« :مصاحبه مطبوعاتی و گزارش به ریاس��ت جمهور و
وزیر جهاد کشاورزی به جای اقدامات قانونی بر علیه متخلفین از طرف ان مقام امری
غیر متعارف و غیر قابل درک اس��ت که نتیجه ای جز تشویش اذهان عمومی و اسیب
گسترده به صنعت لبنیات کشور ندارد و کمکی هم به این ملت نخواهد کرد».
اما نکته جالب اینجاس��ت که تاکید وزیر بهداشت درصد باالی این روغن است و او
می گوی��د باید تالش کنیم میزان این چربی را در ش��یر کاهش دهیم .به تعبیر دیگر
وجود این روغن با درصد کمتر بالمانع اس��ت اما مسلم بیات،
رییس کل اداره اس��تاندارد تهران می گوی��د که در تاریخ 19
فروردین امس��ال بار دیگر اطالعیه ای منتش��ر کرده است و بر
غیرقانونی بودن اس��تفاده از روغن پال��م در تولید محصوالت
لبنی تاکید کرده (خبرگزاری ایسنا)! بر این اساس طبق قانون
استاندارد استفاده از روغن پالم در تولید اغلب محصوالت لبنی
مانند شیر پاستوریزه ،کره پاستوریزه ،خامه پاستوریزه استریل،
ش��یر طعم دار ،شیر استریل ،شیرخش��ک ،پنیر رسیده در اب
نمک ،پنیر تازه ،دوغ ،کش��ک ،کش��ک و ماست پروبیوتیک و
محصوالتی از این دست ممنوع است.
نگاه اخر
فارغ از بالتکلی��ف ماندن قانونی یا غیر قانونی بودن افزایش
ای��ن روغن در لبنیات ،نکته جالب واکنش هایی اس��ت که طی
یک هفته گذش��ته صورت گرفته است ؛ موضع گیری دامداران
و انداخت��ن تقصی��ر به گ��ردن کارخانه ها و عکس ای��ن ماجرا،
واکن��ش انجمن صنفی صنایع لبنی و مابق��ی فعاالن این حوزه
را انقدر ش��دید برانگیخت که صورت مس��اله پاک ش��ده و اصل
قضیه فراموش ش��ده است .انچه مس��لم است «مضر بودن درصد
باالی این چربی در لبنیات اس��ت»؛ مواد غذایی که با س��فره های
مردم گره خورده و بیش از 30درصد از ان را شامل می شود،سالم
نیس��ت .اینکه گفته می شود طرح این مساله تشویش افکار عمومی
اس��ت و وزیر نباید به همین سادگی مساله را مطرح می کرده است،
نظریه ای دور از منطق است .اعالم انچه که سالمت جامعه را تهدید
می کند نه تنها تش��ویش اذهان عمومی نیس��ت بلکه رفتاری است
کام�لا منطقی که باید در ادامه اش تصمیمی منطقی گرفته ش��ود.
ش��اید اگر این اتفاق در کشور هایی توسعه یافته رخ می داد نه تنها با
متخلف برخورد حرفه ای می شد ،بلکه همه فعاالن در صدد برطرف
کردن معضل بر می امدند.
حاال و در ش��رایطی که مجلس در تعطیالت تابستانی است حل و
پیگیری این مشکل به تعویق می افتد و قطعا سرانه مصرف لبنیات تا
حل ان کاهش پیدا خواهد کرد.
مجید قاسم پور
مشاور رییس سازمان ملی استاندارد ایران
مشکل ما از دولت قبل شروع می شود .متاسفانه رابطه وزارت بهداشت در دولت قبل
با ما قطع ش��د و انها اجازه ندادند هیچ کارشناس��ی از وزارت بهداش��ت در جلسات با
س��ازمان استاندارد ش��رکت کند و عمال ما را به رسمیت نمی شناختند و کار خودشان
را می کردند 3 .س��ال پیش وزارت بهداش��ت 450پروانه برای استفاده از روغن گیاهی
در تولید محصوالت لبنی صادر کرد اما دراین پروانه ها مش��خص نکرد منظور از روغن
گیاهی پالم است یا سایر انواع این روغن .سازمان از ابان سال قبل وجود پالم در برخی
محصوالت لبنی را تش��خیص داده و از همان زم��ان فعالیت های خود را برای مقابله با
این موضوع اغاز کرد.
موضوع پالم مثل وایتکس فراموش نشود
2برند متخلف
شناسایی شده است
محمد اقا طاهر
رییس اتحادیه بنکداران
ایلنا :طی چند روز گذش��ته و با گسترده ش��دن موضوع چربی پالم در لبنیات پرچرب،
اس��تقبال مردم از ش��یر و ماست کم شده است .اگرچه در گذشته نیز از روغن پالم در شیر
استفاده می شد اما به نظر می رسد درصد استفاده از این روغن در حال حاضر بیشتر به دلیل
صرفه اقتصادی شده است و جای تعجب دارد که چرا نمایندگانی که از سوی اداره استاندارد
و اداره بهداش��ت در کارخانجات حضور دارند این مس��ئله را با تاخیر عنوان کردند در حالی
که افش��ای چنین موضوعاتی که به سالمت مردم مربوط می شود ،ضروری است .امیدواریم
موضوع روغن پالم نیز همانند استفاده از وایتکس در شیرها که سال گذشته مطرح شد به
فراموشی سپرده نشود.
وزارت بهداشت باید شفاف سازی کند
مسیح انصاری
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان
سازمان استاندارد در دولت قبل رسمیت نداشت
مه��ر 8 :ماه قبل در باره اس��تفاده از روغ��ن پالم در فراورده ه��ای لبنی به وزارت
بهداش��ت و درمان نامه نوش��تیم و هشدار دادیم .متاس��فانه به رغم اینکه 2بار به این
وزارتخانه هشدار داده بودیم ،اما وزارت بهداشت جوابی در پاسخ به این هشدار نداد،
اما به یکباره وزیر بهداش��ت ،س��خن از اس��تفاده از روغن های پال��م در فراورده های
لبن��ی به میان اورد .اگر از نظر س��ازمان ملی اس��تاندارد ،روغن پال��م به کار رفته در
8ف��راورده ای که مجاز به اس��تفاده از چربی گیاهی هس��تند ،باالتر از حد معمول و
عرف تعیین ش��ده است ،این س��ازمان باید به صورت شفاف با مردم سخن گفته و نام
متخلفان را اعالم کند و س�لامت مصرف کنن��دگان وجه المصالحه قرار نگیرد .نکته
جالب توجه این اس��ت که اکنون لبنیات پرچرب در ایران گران تر از لبنیات کم چرب
فروخته می شود ،در حالی که روغن پالم به کار گرفته شده در این نوع لبنیات ،بیشتر
است و بنابراین دولت نباید با واحدهای تولیدکننده فراورده های لبنی رودربایستی
داش��ته باش��د بلکه باید به س��رعت نام انها را اعالم کند .در پایان هم باید اضافه کنم
اگرچه دولت هم اکنون موضوع وجود روغن پالم در فراورده های لبنی را علنی کرده
اس��ت ،اما هزینه س�لامت مردم و افرادی که تاکنون از بابت مصرف این کاالها ضرر
کرده اند را چه ارگانی پرداخت خواهد کرد؟
رسول دیناروند
رییس سازمان غذا و دارو
فارس :این اولین باری نیست که روغن پالم به محصوالت
لبنی افزوده می ش��ود .در گذش��ته نیز این روغن در لبنیات
پرچرب دیده شده و با ان برخورد شده است اما بحث اینجاست
که تقلب در این زمینه هوش��مندانه است که شناسایی ان را
سخت می کند! البته می توان از روی پروفایل اسیدهای چرب
وجود روغن پالم را در محصوالت لبنی شناس��ایی کرد .یکی
از کارهای س��ازمان غ��ذا و دارو گزارش های مردمی در مورد
تقلب ها و تخلفات اس��ت .حدود 4ماه پیش گزارش مردمی
دریافت کردیم که نشان می داد برخی محصوالت لبنی حاوی
روغن پالم هستند .پس از بررسی در ازمایشگاه مشخص شد
ک��ه 2برن��د از روغن پالم در محصوالت لبنی خود اس��تفاده
کرده اند که ما انها را شناسایی کرده ایم اما قرار نیست نام این
2برن��د را اعالم کنیم و فقط متخلفان را به دس��تگاه قضایی
معرفی می کنی��م .چنانچه وجود روغن پال��م در محصوالت
لبنی دیده شود بالفاصله دستور جمع اوری ان داده می شود
و جلوی تولید نیز گرفته خواهد ش��د و در برخی موارد پروانه
ان محصول لغو می شود.
نگاه روز
روغن پالم توجیه اقتصادی ندارد
محمدرضا اسماعیلی
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فراورده های لبنی
چند روزی اس��ت که از داس��تان تازه الوده بودن ش��یر می گذرد اما
متاس��فانه هنوز مشخص نیست که دقیقا کدام تولیدکننده تخلف کرده
است .تخلف در همه بخش های کشور ممکن است رخ دهد اما گله من
این اس��ت که چرا الوده بودن شیر های تولیدی یک کارخانه را به تمام
تولیدکننده ها تعمیم می دهند؟ وقتی گفته می ش��ود راننده ای متخلف
اس��ت منظور این نیس��ت که همه رانندگان متخلف هستند .پلیس هم
با همان راننده متخلف برخورد می کند .همه جا اعالم ش��ده که لبنیات
کش��ور الوده است؛ این توهینی اس��ت به همه کسانی که در این حوزه
فعالیت می کنند و دولت باید متخلف را از تولید کننده سالم مجزا کند.
جالب اینجاس��ت که کارخانه ها به اندازه کافی چربی و خامه دارند و
حجم انها انقدر زیاد اس��ت که اصال نیازی نیست از این چربی های غیر
مجاز استفاده شود .چراکه کال توجیه اقتصادی ندارد .روغن پالم گران تر
از چربی ای است که در کارخانه ها خاک می خورد ،برای همین است که
می گوی��م هیچ توجیه اقتصادی ندارد .البته نمی توانم این موضوع را رد
کنم اما به نظرم این کار هیچ فرقی در هزینه ها ندارد.
نکته دیگر این اس��ت که هم��ه کارخانه ها مامور نظ��ارت دارند .انها
موظف هس��تند تمام محصوالت ،چه ورودی و چه خروجی را بازرس��ی
کنن��د .اگر کوتاهی صورت بگیرد مقصر مامور نظارت اس��ت و باید هم
با او و هم با فردی که تخلف کرده اس��ت برخورد شود .متاسفانه دولت
تمام ابزار را در دس��ت خودش نگه داشته است؛ از پروانه ساخت گرفته
ت��ا تعزیرات .در نتیجه تمام این تقصی��رات به بخش های دولتی مربوط
می شود.
در رابط��ه ب��ا اخت�لاف بین دام��داران و صنای��ع لبنی بای��د بگویم
تع��دد اف��رادی ک��ه نظ��ر می دهن��د اوض��اع را پیچیده ت��ر می کن��د؛
دامپزش��کی ،کارخان��ه ،دامدار اما در نهایت کامال مش��خص اس��ت که
مقصر کیست.
متاس��فانه افرادی هس��تند که به صورت خواسته یا ناخواسته به این
صنعت ضربه می زنند .وقت��ی بحث الوده بودن مواد غذایی به خصوص
لبنیات مطرح می ش��ود ،سال ها در ذهن مردم می ماند .چند سال پیش
بح��ث وایتکس ب��ه راه افتاد و حاال روغن پالم .نمی دانم چرا ش��ایعات
را تا این حد گس��ترش می دهند و چرا هیچ وقت از کارشناس��ان سوال
نمی کنند؟!
در پایان باید بگویم از نظر من کس��انی که در این حوزه (ش��یر) کار
می کنند ،ایثارگر هس��تند چراکه با یک کاالی زنده سر و کار دارند که
س�لامت ان به لحظه ای وابس��ته اس��ت .اگر لحظه ای درنگ و کوتاهی
کنند ش��یر خراب شده اس��ت .باید به این قش��ر که 35درصد از مواد
سفره های ما را تامین می کنند احترام گذاشت.
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
گپ
اختیارات محدود مدیران ،پاشنه اشیل بهره وری
ساختار تولید ،مالک واردات
ارزیابی روش های ساختمان سازی
نگرانی صنعتگران از سرنوشت بسته سیاستی اقتصادی دولت
بستهای که باید بازتر شود
فرصت اندک بررسی بسته
پیشنهادی دولت
بنفش�ه بین�ش -بس��ته
خروج غیرتورمی از رکود که
از س��وی دولت مطرح شده
است ،با وجودی که نقدهای
فراوانی را متوجه خود کرده،
تقدیرهای��ی را نی��ز در پ��ی
داش��ته اس��ت .کارشناس��ان معتقدند توجه دولت
به ارائه این بس��ته و جویا ش��دن نظر کارشناسان
خود نشانه خوبی است که باید به ان توجه داشت.
در این رابطه ب��ا علی صدری ،رئیس خانه صنعت،
معدن و تجارت جوانان به گفتوگو نشستیم که در
ادامه میخوانید:
بس�ته خروج غیرتورمی از رکود دولت را
چگونه ارزیابی میکنید؟
بس��ته جدید دولت که بعد از یک س��ال از سوی
دولت ارائه ش��ده اس��ت ،در اهداف و کلیات جامع
و کامل اس��ت و منجر به رونق اقتصادی در کشور
میش��ود اما به نظر می رسد در ساختار و ابزارهای
اجرای��ی نواقص��ی دارد .ای��ن بس��ته در حقیق��ت
نمیتواند بهعنوان سیاس��ت مطرح باشد ،بلکه باید
ان را در قالب برنامه در نظر گرفت .این بس��ته که
بین س��ال ۹۲تا ۹۴در نظر گرفته ش��ده است ،با
توجه به محتویات سیاسی ان ،زمان مناسبی برای
اجرا ن��دارد و نیازمند زمان طوالنیتری اس��ت اما
در عین حال وضعیت صنعت بهگونهای اس��ت که
باید هرچه سریع تر به نتیجه برسد .صنعت در حال
حاضر به دنبال نسخهای است که هرچه سریعتر از
شرایط رکود عبور کند.
مهم ترین مشکل این بسته چیست؟
در این بسته عنصر عرضه در نظر گرفته شده اما
تقاضا تا حدود زیادی نادیده گرفته ش��ده است .از
دیدگاه اقتصادی برای رونق ،عرضه و تقاضا مطرح
اس��ت .عرضه همان کاالی تولیدی است که برای
جامع��ه مصرف تهیه میش��ود و تقاض��ا نیز همان
افراد جامعه هس��تند .در زمانی ک��ه قدرت خرید
مردم ۵/۴برابر کمتر از س��ال ۱۳۸۵تاکنون شده
است ،باید در راس��تای توانمندسازی قیمت خرید
مردم حرک��ت کنیم .تولید موت��ور محرکه اقتصاد
کش��ور است اما باید ش��اخصها و اولویتها را نیز
در نظر داش��ت .در حال حاضر مشکل اصلی تولید،
عرضه نیس��ت ،زیرا با وجود کمبود نقدینگی ،سود
تس��هیالت باال و ...این توانایی در این بخش وجود
دارد ک��ه به تولید انبوه بپردازد؛ مش��کل اصلی در
بخش تقاضاست.
بای��د از زاوی��های به این مجموعه نگریس��ت که
بتوانی��م ب��ازار را توانمن��د کنی��م .اگ��ر نگاهی به
فعالیت های اتحادیه اروپا داش��ته باشیم ،میبینیم
که مش��کل اقتصادی این اتحادیه در عرضه اس��ت
و نه در تقاضا.
کش��وری مثل چین بازار رقابتی را به نفع خود
در دس��ت گرفته و برندهای اقتصادی بازار کمتری
را از ان خ��ود کرده اند .در این زمان اس��ت که در
کارخانهها اعتصاب میشود ،کارگر بیکار شده و به
این ترتیب وارد مس��ائل اجتماعی میشویم .اما در
کشور ما برعکس است.
ما در کش��ور عرضه داریم اما ب��ازار برای عرضه
کاال وجود ن��دارد .کاهش ۵/۴برابری قدرت خرید
بای��د در اولویت بخش صنع��ت و تولید قرارگیرد و
در کنار ان رونق اقتصادی با تزریق منابع ریالی از
طریق بازار سرمایه و بانکها در نظر گرفته شود.
برخ�ی از کارشناس�ان زمان ان�دک برای
بررسی این بسته را یکی از مشکالت بررسی
ان میدانند .نظر شما در این رابطه چیست؟
این برنامه پیش از تدوین میتوانست در جلسات
کارشناس��ی بررس��ی ش��ود و نظرات تش��کلهای
تخصص��ی و بخ��ش خصوصی نی��ز در ان در نظر
گرفته میشد سپس دولت اعالم میکرد که ۱۰روز
ب��رای اظهارنظ��ر فرصت دارید .به هر حال بس��ته
خروج غیرتورمی از رکود ،سیاست کلی نظام است
و ان را نمیتوان در ۱۰روز مورد مطالعه قرار داد.
ام��ا به هر ص��ورت باید ای��ن اقدام دول��ت را به
ف��ال نیک گرفت ،زی��را اهدافی که در این بس��ته
گنجانده شده است ،س��هم بسزایی در رونق تولید
خواهد داش��ت .تنها ،زمانی که برای اظهارنظر در
نظر گرفته ش��ده ،کم و فرصت برای نقد س��ازنده
کوتاه است .به هر ش��کل بخش صنعت قصد دارد
با نقد این بس��ته ،راهکارهای مناسبی را ارائه دهد.
رییسجمهور نیز در روز صنعت و معدن اعالم کرد
که دولت امادگی شنیدن نقد سازنده و راهکارها را
داش��ته و این نشان از دید مثبت دولت به مشورت
و خرد جمعی دارد.
industry@smtnews.ir
صنعت
9
10
23
24
9
ش�کوفه حبیبزاده ،گ�روه صنعت:
در روزهای��ی ک��ه اقتص��اد کش��ور از درد
رک��ود و تورم به خود میپیچ��د ،دولت با
هم��کاری اقتصاددان��ان حاض��ر در هیات
حاکمه به نگارش بس��ته پیشنهادی برای
خروج غیرتورمی از رکود پرداخته اس��ت.
بس��تهای که ب��ه گفته فع��االن اقتصادی
اولی��ن بس��ته اقتصادی دول��ت در جهت
خروج غیرتورمی از رکود در کشور به شمار
میرود .فعاالن ح��وزه صنعت در حالی که
به این بس��ته نقدهای��ی را وارد میدانند،
معتقدن��د ای��ن رفتار دولت نش��ان از نگاه
مثب��ت هیات حاکمه به مش��ورت با اهالی
فن دارد .کارشناس��ان اما فرصت 10روزه
برای بازبینی این بس��ته را اندک میدانند
و بر این اعتقادند که برای ارائه راهکارهای
مناسب به زمان بیشتری برای بررسیهای
دقیقتر نیاز است.
اس�تقبال از ن�گاه مثب�ت دولت به
خرد جمعی
رئیس خانه صنعت ،معدن و تجارت ایران
با بررس��ی بسته
در گفتوگو با
پیشنهادی دولت برای خروج غیرتورمی از
رکود گفت :برای اولین بار اس��ت که دولت
پیش��نهادی را برای خروج از رکود مطرح
کرده و ان را در اختیار عموم نیز گذاش��ته
است که ما از ان استقبال میکنیم .دولت
در این راه از پیش��نهادهای صاحبان کار و
تولید و تجارت نیز بهره برده که خود روند
نیکویی است.
سیدعبدالوهاب س��هلابادی با اشاره به
اعتراضهایی که به این بس��ته وارد است،
افزود :هرچند نس��بت به زمان بررسی این
بس��ته معترضیم اما در مجموع کار مثبتی
ص��ورت گرفت��ه اس��ت .از س��ویی در این
بس��ته به اشتغال فکر نش��ده در حالی که
این مس��ئله یکی از مهم ترین دغدغههای
جامعه محس��وب میشود .در کنار ان هیچ
خطکش��ی ب��رای رصد این بس��ته در نظر
گرفته نشده است و معلوم نیست چه کسی
رون��د اجرایی این بس��ته را نظارت خواهد
کرد .ما نگرانیم که سرنوش��ت این بسته به
سرنوشت بستههای دیگر مبتال شود.
دول�ت دی�ون خ�ود را ب�ه صنعت
بپردازد
وی در ادام��ه با اش��اره ب��ه دیون دولت
ب��ه بخش صنعت اظهارکرد :بس��ته خروج
غیرتورم��ی از رک��ود ،یک سیاس��ت کلی
اس��ت که وج��ه عملیاتی ان بس��یار حائز
جلس��ه قرار بر این شد
اهمی��ت اس��ت .بخش
هیچ خطکشی برای تا سازوکارهای اجرایی
مهم گ��ذر از رکود در
و مس��ئولیت پایش این
بخش تولید امکانپذیر
رصد این بسته در
بسته مشخص و سپس
اس��ت که بای��د هرچه
نظر گرفته نشده
نواقص و پیش��رفت ان
س��ریع تر مرتفع شود.
رف��ع ای��ن رک��ود تنها است و معلوم نیست نیز به دولت اعالم شود.
وی در ادام��ه اظه��ار
از س��وی دولت میسر
چه کسی روند
اجرایی این بسته را ک��رد :ای��ن اولی��ن بار
نیس��ت بلک��ه از دولت
اس��ت که اقتصاددانان
میخواهی��م تا موانع را
نظارت خواهد کرد
هیات حاکم��ه به خرد
از سر راه تولید بردارد.
جمعی رج��وع کردهاند
در ش��رایطی ک��ه این
رکود و تورمه��ا ،وضعیت صنعت را خاص و در کن��ار ان ،بررس��ی بس��ته را با هیات
کرده ،دولت باید برخی از دیون خود را به نمایندگان اتاق بازرگانی ،صنایع و معادن
صنعت بپ��ردازد .در اجرای قانون هدفمند به اش��تراک گذاش��تهاند .ای��ن روند خود
ک��ردن یارانهها در فاز اول قرار بود که 30میتواند عاملی باشد برای اینکه اشتباهات
درصد از س��ود حاصل از ازادسازی قیمت اندکی در این بس��ته اجرایی وجود داشته
حاملهای انرژی به بخش تولید برسد که باش��د .امیدوارم سازمانی قدرتمند زیرنظر
در عمل چنین اتفاق��ی نیفتاد .دولت باید ریاس��تجمهوری با همکاری ات��اق ایران
در این راس��تا ورود کن��د و بدهی خود را ایجاد ش��ده و مس��ئولیت پایش و نظارت
پس از اجرای ان را برعهده گیرد.
بپردازد.
روناس��ی با اش��اره به اینکه پیش از این
مس�ئولیت پایش این بسته مشخص
شود
نیز قوانین مشابهی به تصویب رسیده بود،
نائ��ب رئیس کمیس��یون صنع��ت اتاق گفت :البته باید در نظر داشت که پیش از
بازرگان��ی و صنایع و مع��ادن ایران نیز در این بس��ته ،قوانین زیادی با هدفهایی از
داشت ،گفت :این دس��ت به تصویب رس��یده اما به اجرا
گفتوگویی که با
بس��ته خروج غیرتورمی از رکود ،بستهای درنیامدهاند .در واقع تدوین این بستهها و
جام��ع و کام��ل اس��ت ام��ا در جزئیات و تصویب قوانین اینچنینی کافی نیس��ت و
س��ازوکارهای اجرایی باید م��ورد بازبینی باید اجرای انها را با جدیت پیگیری کرد.
ق��رار گیرد .در ای��ن بس��ته عناوین دیده دولت از گذشته درس بگیرد
ش��ده ولی راهکارهای اجرایی و اولویتها
یک عضو هیات مدیره خانه صنعت و معدن
و زمانبندی ارائه نشده است.
نیز با اش��اره به اینکه دولت باید از گذشته
مصطفی رناس��ی با اش��اره به جلسهای درس بگی��رد و به هیچ عنوان ان خطاها را
ک��ه ب��ا حض��ور مس��عود نیل��ی ،مش��اور تکرار نکند ،گفت :بسته خروج غیرتورمی از
رئیسجمهوری برگزار ش��د ،افزود :در این رکود که دولت اخیرا منتشر کرده گزارشی
از دالیل بروز مش��کالت بدون ارائه راهکار
ی نیز چندی پیش
منسجم بود .ارمان خالق
در گفت وگو با تس��نیم ،با اش��اره به اینکه
هنوز برنامه دولت برای خروج غیرتورمی از
رکود نهایی نش��ده است ،اظهار کرد :دولت
در بس��ته خروج غیرتورمی از رکود تالطم
ارزی ،محدودی��ت ارائه تس��هیالت بانکی،
مش��کالت اج��رای قانون هدفمند س��ازی
یارانه ها و بس��یاری از موضوع��ات دیگر را
م��ورد توجه قرار داده اس��ت ام��ا به اعتقاد
بنده فقط گفتن اس��یبهای اقتصاد کشور
دردی را دوا نکرده و باید به فکر یک راهکار
منس��جم برای اجرایی ش��دن برنامهها بود.
وی افزود :دولت باید در تدوین یک بس��ته
جامع برای حل مش��کالت اقتصادی کشور
ش��رایط فعاالن اقتص��ادی و مردم به عنوان
مصرفکنندگان را در بخش تقاضا با توجه
به منافع کل کش��ور در نظر گرفته و سپس
اقدام به تدوین سیاست ها کند.
دولت ادعای�ی در مورد جامع و
کامل بودن بسته ندارد
مس��عود نیلی ،مش��اور رئیسجمهور با
اش��اره به این که دولت ادعای��ی در مورد
جامع و کامل بودن بس��ته خروج از رکود
ن��دارد ،گف��ت 4 :چالش ج��دی تنگنای
مال��ی ،کاه��ش تقاض��ای موث��ر ،کاهش
سرمایه گذاری و تحریم در تولید و اقتصاد
تاثیر بس��یاری گذاشته است .مسعود نیلی
اظه��ار کرد :دولت ادعایی بر کامل و جامع
بودن بسته خروج غیرتورمی از رکود ندارد
و دول��ت باید انچه فک��ر و اجرا می کند را
منتش��ر کند تا ب��ه نقد عمومی گذاش��ته
شود .نیلی خاطرنش��ان کرد :خروج پایدار
از رکود غیرتورمی از اقتصاد به گش��ایش
در تجارت بین المللی ،ثبات اقتصاد کالن،
بهبود فضای کسب و کار ،نظام تامین مالی
و فعالیت های پیش��ران مرتبط می شود که
در حال حاضر دولت از عامل دوم شروع به
تغییر رویه داده است.
با نگاهی به ارای پیرامون این بس��ته ،به
نظر میرسد صنعتگران با وجود انتقادهای
فراوان ،از عملکرد دولت راضی هس��تند و
ان را نشانهای از همفکری برای تبادل نظر
و ارائه راهکارهای اجرایی ان میدانند .باید
دید ایا دولت زمان بررس��ی این بس��ته را
افزای��ش خواهد داد ی��ا خیر .اما هرچه که
هست ،این روند نتیجه مطلوبی را هرچند
ناکامل ب��رای اقتصاد کش��ور ب��ه ارمغان
خواهد اورد.
روی خط خبر
ایرنا – محمدرضا نعم��ت زاده وزیر صنعت ،معدن
و تج��ارت با گروه��ی از کارافرین��ان ایرانی فعال در
ترکیه دیدار و در خصوص مس��ائل و مش��کالت انها
و نق��ش کارافرینان ایرانی در توس��عه همکاری های
2کش��ور بحث و تبادل نظر ک��رد .نعمت زاده در این
نشست صمیمی از پیش��نهادها ،شکایات و مشکالت
کارافرین��ان ایران��ی به وی��ژه در م��ورد فعالیت های
سرمایه گذاری انها در ایران و فعالیت های تجاری اگاه
ش��د .وی در پاسخ به ان دس��ته از کارافرینان ایرانی
ک��ه از برخی موان��ع دولت ترکیه به وی��ژه در زمینه
واردات کاالهای ایرانی به ان کشور شکایت داشتند،
گف��ت که همه ای��ن مس��ائل در گفت وگوهای وی با
مقامات ترکیه مطرح شده و نهادهای ذی ربط ایرانی
نیز پیگیر حل ان هس��تند .یکی از مسائل مهمی که
ش��رکت های ایرانی در ترکیه مطرح کردند ،مش��کل
محدود بودن ارتب��اط بانکی با ایران به «خلق بانک»
(بانک ملی) ترکیه بود که نعمت زاده گفت :مذاکراتی
در ای��ن زمینه با مقامات ترکیه صورت گرفته و مقرر
ش��ده است شمار بانک های مرتبط با ایران را افزایش
دهند.
اعضای مجمع کارافرینان ایران معتقدند،مهم ترین و بزرگ ترین چالش در بس��ته سیاست های
دولت برای خروج غیرتورمی ،سیاست گذاری محتاطانه
و با جانب احتیاط در بخش سیاست های پولی و بانکی
است .محمدرضا دیانی رئیس مجمع کارافرینان ایران
این تش��کل تازه تاسیس با تاکید بر اینکه اعضای این
مجمع به دنبال پیاده سازی عملی گفتمان رهبر معظم
انقالب در موضوع «اقتصاد مقاومتی» هستند ،گفت :تا
زمانی که مسئله کارافرینی و صنعتی شدن به نتیجه
نرسد مسائل اقتصادی کشور حل نخواهد شد و ما در
مجمع کارافرینان به دنبال ایجاد یک نهضت عمومی
برای مدیریت کارافرینی در کش��ور هستیم .با مثبت
ارزیابی کردن اعالم سیاس��ت های دولت برای خروج
غیرتورم��ی از رکود و همچنین گوش ش��نوای دولت
برای دریافت نقدهای کارشناس��ی به این سیاست ها،
مهم ترین و بزرگ ترین چالش در این بس��ته سیاستی
را سیاس��ت گذاری محتاطانه و ب��ا اجانب احتیاط در
بخش سیاس��ت های پولی و بانکی دانس��ت و با بیان
اینکه سیاست ها در این بخش باید عمیق تر ،جدی تر،
جزئی تر و با شیب اجرایی تندتری تهیه ،تدوین و ابالغ
ش��ود ،اضافه کرد :به طور حتم مش��کالت نظام مالی
کش��ور ،سیاس��ت های دولت را دچار چالش می کند.
وی افزود :در گام نخس��ت دولت و مجلس باید نسبت
به موضوع چالش های نظام مالی کش��ور قانع شوند و
در یک تصمیم گیری فوق العاده همراه با ش��هامت در
زمین��ه اصالح نظ��ام بانکی و پولی ب��ه نتایج مطلوب
دست یابیم .رئیس مجمع کارافرینان ایران در همین
زمینه خواستار حل موضوعاتی چون افزایش سرمایه
بانک ها ،بدهی دولت به بانک ها و طراحی س��بد سود
و درامد برای بانک ها ش��د ت��ا از این طریق میلیاردها
تومان از دارایی ها غیرمولد و ارزش افرین برای کش��ور
ازاد ش��ود ک��ه این موض��وع منجر به کاه��ش تورم،
افزایش تولید و اشتغال خواهد شد.
تس�نیم -رضا رحمانی ،رییس کمیسیون صنایع
مجل��س از دولت خواس��ت بنابه سیاس��ت های کلی
اقتص��اد مقاومت��ی از ورود کااله��ای غیرضروری به
کش��ور جلوگیری کند و گفت :توجه به سیاست های
کلی اقتصاد مقاومتی ،باید مورد توجه مجلس و دولت
باش��د .وی با بیان اینکه مردم نیز در اقتصاد مقاومتی
موظ��ف هس��تند از کااله��ای تولید داخل اس��تفاده
کنند ،تاکیدکرد :البته وظیفه مردم برای اس��تفاده از
کاالهای تولید داخل در ش��رایطی معنا پیدا می کند
که تولیدکنندگان ما کیفیت کاالهای خود را افزایش
دهند .در همین راستا دولت نیز باید از ورود کاالهای
غیرضروری به کشور جلوگیری کند.
ایرنا -سیدسعید زمانیان دهکردی ،عضو کمیسیون
برنامه ،بودجه و محاس��بات مجلس ،اصالح قوانین به
نفع تولی��د را از ضرورت های رونق اقتصادی و خروج
از رکود کنونی عنوان کرد و گفت :سیس��تم بانکی در
برخی موارد ب��ا تولید همراهی و همکاری نمی کند و
این ش��یوه باید به صورت عملی و کارشناسی اصالح
شود.
باش�گاه خبرنگاران -س��یدمحمدعلی ابریشمی،
معاون وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت ب��ا بیان اینکه
تاکنون از ۳۸۸خوش��ه صنعتی ش��ناخته ش��ده در
سراس��ر کش��ور برای ۵۰عدد پروان��ه بهره بردا صادر
ش��ده اس��ت ،اظهار کرد :فعالیت های��ی در خصوص
خوش��ه صنعتی طال و زیوراالت در 3اس��تان تهران،
اصفهان و خراس��ان انجام ش��ده و حدود ۸۰۰طرح
ملی از طراحی ه��ای زیوراالت برای انجام فعالیت در
دستور کار قرار گرفته است.
یادداشت
بسته سیاستی اقتصادی
دولت و گشایش فصلی جدید
حس�ین حقگو -کارش�ناس اقتصادی :تهیه مجموعه
سیاس��تهای دول��ت در قالب��ی تئوری��ک -عملی
برای خ��روج غیرتورمی از رک��ود اقتصادی اقدامی
است بس��یار ارزش��مند .این ارزش وقتی چندبرابر
میشود که با انتشار در عرصه عمومی و درخواست
اع�لام نظ��ر کارشناس��ان و فع��االن اقتص��ادی و
برگ��زاری یکی دو نشس��ت درهمی��ن مدت اندک
هم��راه میگ��ردد .بنابرای��ن متن منتش��ره هم در
محتوا به واس��طه داش��تن چارچوب دقیق علمی و
برخورداری از اسیبشناس��ی مس��ئله در رونـدی
تاریخـ��ی (س��الهای 85ت��ا )92و متکی بودن
به نظریه اقتص��ادی ( نظریه چرخه تجاری ) و نیز
ارائه سیاستهای مش��خص در حوزههای مختلف
ش��ایان تقدیر اس��ت و هم در روش��ی که استفاده
از خ��رد جمعی در حل مس��ئله را منظور نظر قرار
داده است ،جای تحس��ین دارد و میتوان گفت در
تاریخ دیوانساالری کشورمان اگر نه بیبدیل حداقل
کمنظیر اس��ت .موفقیت در دس��تیابی ب��ه اهداف
ترسیم شده در بسته سیاستی عالوه بر رفع بعضی
از کمبودها در درون سیاس��تهای ارائه شده -که
ب��ه یک م��ورد ان در حوزه صنعت و معدن اش��اره
خواه��د ش��د -در حوزه کالن با 2کمبود اساس��ی
مواجه است:
الف -سیاس��ت و اقتصاد چنانکه میلتون فریدمن
اقتصاددان برجسته میگوید؛ 2مقوله جدا و بیارتباط
با یکدیگر نیستند و این 2ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر
دارن��د .چنان که نظام اقتصادی در ارتقای جامعه ازاد
نقش��ی دوگانه ب��ازی میکند .از یک س��و ،ازادی در
نظام اقتصادی جزئی از مفهوم گسترده ازادی است و
بنابراین ازادی اقتصادی خود یک هدف است .از سوی
دیگر ،ازادی اقتصادی ابزاری ضروری برای دستیابی
به ازادی سیاس��ی است .براس��اس نگرش فوق بسته
سیاس��تی اقتصادی برای خ��روج غیرتورمی از رکود
نیازمند «بسته سیاس��ی» برای خروج مسالمتامیز
از تصلب سیاس��ی و بازش��دن فض��ای جامعه جهت
فعالیت و حض��ور احزاب ،س��ازمانها و جمعیتها و
البته رسانهها در عرصه تصمیمسازی و تصمیمگیری
است .چنانکه رئیسجمهوری محترم نیز بارها به این
اص��ل و ضرورت حضور نهادهای مدنی در حوزه اداره
جامعه تاکید کردهاند.
ب -اجرای بس��ته سیاستی اقتصادی دولت نیازمند
نظام بوروکراتیک و دس��تگاه اداری کوچک و چابک و
نیز مدیریت و نیروهای مجرب و باانگیزه اس��ت .امری
که متاس��فانه در حال حاضر در ساختار اجرایی کشور
خ�لا ان بهش��دت به چش��م میخ��ورد .چنانکه طی
همین چند روز اخیر معاون توس��عه مدیریت و سرمایه
انس��انی رئیسجمهور در نامهای ب��ه هم منصب خود
در دولت گذش��ته از ویرانی 8س��اله نظام اداری کشور
پرده برداشت .س��ازمان بینالمللی شفافیت اداری نیز
در اخرین گزارش خود رتبه کش��ورمان را در بین 176
کشور جهان به لحاظ فساد اداری در رتبه 146قرارداد.
رتبهای بسیار تاسفبار و نارسا برای اجرای سیاستهای
اصالح��ی که دولت در بس��ته سیاس��تی و بهخصوص
در فصل «بهبود فضای کس��ب وکار» ارائه کرده اس��ت.
درخصوص بخش «صنعت و معدن» در بسته سیاستی
دولت نیز چند نکته به اختصار قابل ذکر است:
اول :در بخ��ش اول و مقدماتی بس��ته سیاس��تی،
«صنایع معدنی» در کنار بخشهای مس��کن ،انرژی
و گردش��گری بهعنوان پیش��ران اقتص��ادی انتخاب
گردی��د .بخشهای��ی که توانای��ی ان را دارن��د تا با
اس��تفاده از منابع ارزی ازاد ش��ده از تحریمها و نیز
منابع ارزی در دس��ترس تکانه اولیه را برای خروج از
رکود ایجاد کنند .اما در متن کامل گزارش این بخش
یعن��ی «صنایع معدنی» جای خـ��ود را بـه «صنعت
و مع��دن» داد که نوع��ی دوگانگی اس��ت« .صنایع
معدنی» به صنایع فوالد ،مس ،الومینیوم ،سیمان و...
اطالق می شود و «صنعت و معدن» کلیه رشتههای
صنعت��ی قرار گرفته در کدهای ایس��یک 37-15را
در برمی گیرد .البته بخشهایی همچون انرژی شامل
«تولید برق»« ،خدم��ات فنی»« ،فنا وری اطالعات
و ارتباط��ات» و نیز حوزه صنعت اس��ت اما خارج از
کدهای 37-15قرار دارند.
دوم :در معیارهای طرح ش��ده ب��رای تامین مالی
بخ��ش صنعت و مع��دن ( 12معی��ار) معیارهایی از
جمله صنایع با ارزش افزوده بیش��تر ،صادراتی بودن
محص��والت ،پیش��ران ب��ودن در چارچ��وب زنجیره
ارزش ،کوت��اه ب��ودن دوره گردش مال��ی ،واحدهای
نمونه صنعت و معدنی ،واحدهای بس��تانکار دولت و
...درنظر گرفته ش��ده است که بعضی از این معیارها
مربوط به رشته صنعتی (ارزش افزوده ،پیشران بودن
و )...و چن��د معی��ار مرب��وط به بنگاه صنعتی اس��ت
(نمونه بودن ،بدهکار نبودن و )...بنابراین الزم اس��ت
«س��ند راهبرد توسعه صنعتی» کشور تهیه و تکلیف
این موضوع و اولویت های صنعتی کش��ور براساس
امکانات و نیازها و ضرورتهای ملی مشخص شود.
در مجموع میتوان گفت؛ بس��ته سیاس��تی خروج
غیرتورم��ی از رکود نه پایان راه ،بلکه اغازی اس��ت
برای بس��یج نیروهای فکری و کارشناسی و نیز توان
فک��ری -تجربی تش��کلهای اقتصادی ب��رای خروج
از دایره بس��ته عقب ماندگی و پیش��رفت و توس��عه
اقتصادی میهن عزیز .باشد که چنین شود.
یادداشت
نیروی کار مازاد
چالش اصلی بهره وری
مهدی یونسیان
مدیرعامل ایران خودرو دیزل
اگر بخواهیم بهره وری را در سازمان یا بنگاه تولیدی
افزای��ش دهیم ت��ا در پی ان خروجی ب��ا کیفیت باال و
کاهش هزینه ها را در بر داشته باشد ،در ابتدای امر باید
افزایش هزینه ها در شرایط کنونی تولید در کشور را در
نظر داش��ت .با این حال باید توجه داش��ت که خروجی
فرایند بهره وری می تواند بهره برداری از امکانات نیروی
انسانی و سرمایه گذاری را دربر داشته باشد تا محصولی
نهایی با ظرفیت موجود تولید شود .از سوی دیگر در کنار
این امر یعنی تولید یک محصول با امکانات و شرایط حال
حاضر ،باید وجود بازارهای فروش را نیز در نظر گرفت تا
در سایه تولید منابع مالی که برای ادامه حیات خودروساز
ضروری است ،تامین شود .در گذشته کارخانه ها تولید
محور بودند و محصوالت خود را پس از تولید به انبارها
انتقال می دادند و مصرف کننده بالفاصله خودروی مورد
نظ��ر خود را انتخ��اب و خریداری می ک��رد .اما در حال
حاضر به دلیل کمبود نقدینگی و نیاز خودروساز به منابع
مالی فرایند تولید به سیاس��ت فروش محور روی اورده
اس��ت که در این شرایط تعهد ایجاد می شود و محصول
را پیش فروش کرده و بعد زمینه تولید را با دریافت مبلغ
پیش فروش ایجاد کرده و محصول را به خریدار تحویل
می دهند که در این میان و در شرایط انقباضی نمی توان
انچه را که در حوزه بهره وری انتظار است براورده کرد .در
حال حاضر یکی از موانعی که می توان گفت در صنعت
خودرو باعث کاهش بهره وری می ش��ود ،وجود نیروهای
مازاد اس��ت که طی چند س��ال اخیر نسبت به کاهش
ظرفی��ت تولید ،همچنان در چرخه تولید باقی مانده اند
که خود این روند افزایش هزینه های تولید را در برداشته
است که دلیل اش این است که در ابتدا بازتاب اجتماعی
نداشته باشد و از سوی دیگر به دلیل اینکه برای اموزش
نیروهای انس��انی هزینه های باالیی انجام شده ،مدیران
امیدوارند که در اینده گشایش��ی در فضای کسب وکار
تولید کشور صورت بگیرد که با نگاهی دقیق تر می توان
دید که یکی از عوامل اصلی کاهش بهره وری ،نیروهای
مازاد در بدنه خودروسازی کشور است .در ادامه نیز باید
نب��ود بازار فعال و خری��دار کافی محصوالت که کاهش
منابع مالی را در پی خواهد داشت ،در کنار باقی ماندن
نیروهای کاری که عمال با ظرفیت فعلی تولید همخوانی
ندارن��د را عام��ل اصلی کاه��ش به��ره وری در صنعت
خودروی ایران دانست.
نگاه روز
لزوم اصالح دیدگاه مدیران
خودروساز به R&D
ج�واد مرزبان -کارش�ناس صنعت خ�ودرو :میزان
بودج��ه و درامد اختصاصی خودروس��ازان به حوزه
تحقیق و توس��عه در برخی ش��رکت های خودروساز
دنیا بین ۲تا ۳درصد است به طوری که امروز میزان
در امد اختصاصی به این حوزه توس��ط شرکت های
ژاپنی بیش��تر از خودروس��ازان امریکایی شده و به
باالی ۳درصد رسیده است .این در حالی است که در
حال حاضر در ایران سرمایه گذاری اندکی در بخش
تحقیق و توس��عه انجام می شود و حتی بنا به گفته
برخی فعاالن این صنعت ،چنانچه این س��هم به نیم
درصد برسد ،رقم بس��یار خوبی است .اما نکته حائز
اهمیت این اس��ت که بسیاری از این مبالغ به صورت
مس��تقیم صرف تحقیق و توسعه نمی شود و بیشتر
در زمینه سیس��تم های کیفی در این صنعت به کار
گرفته می ش��ود .به گونه ای که عمده سرمایه گذاری
و درامدهای اختصاصی به بخش تحقیق و توس��عه،
جنبه های فن��ی و تکنیکی و تحقیقاتی را در برنمی
گیرد و بیشتر در حوزه کیفیت مدیریتی بکار گرفته
می ش��ود این ش��رایط در حالی اس��ت که بررسی ها
نش��ان می دهد به هر میزان که شرکت ها به موضوع
تحقیق و توس��عه توجه بیش��تری داشته باشند ،در
ادامه فعالیت ،موفق تر عمل خواهند کرد .در شرایط
فعلی سهم بودجه اختصاصی خودروسازان به تحقیق
و توسعه در هاله ای از ابهام قرار دارد بنابراین به نظر
می رسد با وضعیتی که امروز در صنعت خودروسازی
در پیش گرفته ش��ده ،وضعیت خودروسازان روز به
روز وابس��ته تر خواهد بود .در چنین شرایطی نه تنها
اتکا به دان��ش فنی داخلی قابل انج��ام نخواهد بود
بلکه با روش هایی که در پیش گرفته ش��ده به شکل
عملی خودروسازان به سمت واردات خودرو به صورت
CKDو یا فعالیت در قطعه س��ازی خواهد رفت که
در این ش��رایط چرخه واردات دوب��اره ادامه خواهد
یافت و فضای تکیه بر توان طراحی و تولید در داخل،
سهمی نخواهد داشت .در این راستا نخستین نکته
مورد توجه تغییر نگاه به حوزه تحقیق و توس��عه در
صنعت خودرو اس��ت .تا زمانی که دی��دگاه موجود
اصالح نش��ود اعتماد و اطمینان اینکه دانش داخلی
می تواند ما را خودروساز کند ،وجود نخواهد داشت.
ام��ا در صورتی که با اتکا ب��ر عناصر داخلی بتوان از
طراحی اولیه تا طراحی پلت فرم را در داخل کش��ور
انج��ام داد و این دیدگاه در س��طح کالن در مدیران
ب��ه وجود اید ،به ط��ور قطع بودجه ه��ای اختصاص
یافته برای تحقیق و توس��عه در مسیر واقعی صرف
خواهد شد.
10
یک شنبه 19مرداد 13- 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
صنعت خودرو
industry@smtnews.ir
بررسی موانع بهره وری در صنعت خودروی ایران نشان می دهد
اختیارات محدود مدیران ،پاشنه اشیل بهره وری
حس�ین علیزاده -گ�روه صنعت :در
نگاه اول ش��اید برای تولیدکننده خودرو
و مصرف کننده یک محصول تنها ظاهر،
قیمت و کیفی��ت یک خودرو در اولویت
باش��د اما باید گفت که عواملی بس��یار
مه��م و پنه��ان در س��طوح کالن وجود
دارن��د که پرداخت��ن و نپرداختن ب ه ان
در کیفی��ت این 3محور تاثیر بس��زایی
خواهند گذاش��ت .بهره وری نقطه تالقی
بسیاری از عوامل تولید است که با توجه
به ن��وع و بدنه بنگاه اقتص��ادی همواره
در تعام��ل یا تقابل فض��ای تولیدی ان
واح��د قرار می گی��رد .به زبان س��اده تر
به��ره وری ان بخ��ش از فرایند کلیدی
یک واحد تولیدی اس��ت که با توجه به
اعتقاد گرداننده ان واحد و با برنامه ریزی
می توان��د فضای��ی را ایجاد کن��د تا در
کن��ار حرکت رو به جل��وی تولیدکننده،
عواملی ک��ه موجب کاه��ش بازدهی و
افزای��ش هزینه ه��ای تولید می ش��ود را
کاس��ته و محصول��ی با کیفی��ت باال و
قیمت تمام شده پایین تر به بازار عرضه
کند .اما س��وال اینجاست که ایا مدیران
خودروسازی اعتقادی به این مقوله یعنی
بهره وری برای کاهش هزینه های تولید و
افزایش کیفیت دارند یا تنها تیراژ تولید
خودرو را در اولویت قرار می دهند .دبیر
انجمن خودروسازان ایران معتقد است:
عاملی ک��ه در حال حاضر تاثیر بس��یار
باالیی در بهره وری پایین خودروس��ازان
گذاشته تحریم هایی است که طی چند
سال اخیر دست و پای تولید را بسته که
در پی ان نتوانس��تیم توسعه محصول را
تحقق بخشیم و محصولی جدید به بازار
عرضه کنیم.
دست وپای تولید بسته است
احمد نعم��ت بخ��ش در گفت وگو با
در خص��وص موان��ع بهره وری
در صنع��ت خ��ودرو گف��ت :در بح��ث
مقررات قان��ون کار ،دولت این اجازه را
به خودروس��از نمی دهد ت��ا نیروی کار
مازاد را با هدف کاستن هزینه ها کاهش
دهد .وی در پاسخ به این سوال که ایا
مدیران خودروسازی به مقوله بهره وری
اعتق��اد دارن��د؟ تصریح ک��رد :مدیران
خودروسازی به دلیل محوریت صنعتی
ب��ودن تولید خودرو باید با بدنه تولید و
به تبع ان با اص��ول بهره وری در تولید
اشنا باشند .اما باید توجه داشت در این
خص��وص محدودیت های��ی وجود دارد
که می ت��وان دخالت دولت در خصوص
تعدیل نکردن نیروی انسانی و همچنین
محدودیت های بین المللی را نام برد که
تا اندازه ای دس��ت و پ��ای تولید کننده
را بسته اس��ت .نعمت بخش افزود :باید
توجه داش��ت که ما جزو کشورهای در
حال توس��عه هس��تیم و قیاس مدیران
خودروس��از داخل��ی با خودروس��ازان
بزرگ جهان نمی تواند درس��ت باش��د
به این دلیل که ش��رایط کس��ب و کار
ایران با دیگر کش��ورها متفاوت است و
از س��وی دیگر حمایت از خودروساز در
دیگر کشورها به گونه ای است که به طور
مثال بانک ه��ا به خودروس��از وام هایی
ب��ا بهره ۵درصد می دهند و همس��و با
تولیدکنند ه هس��تند اما روند حمایت ها
در ای��ران به گون��ه ای دیگر اس��ت .باید
توجه داش��ت ک��ه به��ره وری می تواند
خارج از بحث کاهش قیمت ها و افزایش
کیفیت ،فضایی رقابتی را ایجاد کند که
نمی ت��وان ان را نادی��ده گرفت .به این
دلی��ل که خود این فرایند با حرکت در
کان��ال رقابت باعث افزای��ش کیفیت و
ت تمام شده محصول شده
کاهش قیم
و در اخ��ر محصولی را ارائه می دهد که
رضایت مشتری را در بر خواهد داشت.
ایج�اد فضای رقابتی ب�ا افزایش
بهره وری
عضو انجم��ن قطعه س��ازان ایران نیز
گفت :در این
در ای��ن باره ب��ه
فرایند ب��ا ایجاد به��ره وری که کاهش
هزینه های تولید را در بر خواهد داشت،
خ��ود به خود فضای��ی رقابتی به وجود
خواه��د امد ک��ه تولیدکننده می اموزد
ت��ا در این قالب برای پیش��ی گرفتن از
رقبا برنامه هایی را تدوین کند تا همسو
با بهره وری باال در س��اختار تولید باشد.
محمدرض��ا نجفی منش اف��زود :فضای
رقابتی نی��ز زمانی به وجود خواهد امد
ک��ه دولت تصدی گری خ��ود را در این
بخش کاهش ده��د و بخش خصوصی
که نشان داده در حوزه کاهش هزینه ها
کارامدتر است به این حوزه ورود کند.
اما باید به این نکته اشاره کرد که علم
به تاثیر شگفت انگیز بهره وری در تحول
بدن��ه تولید به تنهایی نمی تواند این نیاز
را ب��راورده کن��د و ب��ه مباح��ث مهم و
پیچیده ای همچون اعتقاد مدیران به این
مقوله و در پی ان اموزش برای باال بردن
سطح بازدهی ،هم در سطح کالن یعنی
مدیران و هم در س��طوح پایین دس��ت
تولید یعنی نیروی کار نیاز دارد.
اعتقاد ب�ه بهره وری در س�طوح
کالن مدیریتی
عضو هیات مدیره خانه صنعت ،معدن و
تجارت ایران نیز معتقد است بحث بهره وری
در حوزه خودروسازی
انچه مغفول مانده و
بیانگر تفاوت ان با بخش
خصوصی است ،تعداد
نیروهای انسانی در
قطعه سازی می باشد که
مشغول کار متناسب با
ظرفیت تولید ان واحد
تولیدی است
در ح��وزه خودروس��ازی و قطعه س��ازی
به یکدیگر متصل اس��ت .ب��ا این عنوان که
خودروساز به یکس��ری استانداردها پایبند
است که قطعه س��از را نیز ملزم به رعایت
این اس��تانداردها کرده اس��ت .همین امر
موجب شد تا کیفیت و بهره وری قطعه ساز
و در پ��ی ان خودروس��از باال ب��رود .اما از
سوی دیگر تیراژ تولید قطعه سازان در حد
ظرفیت انها نبوده و قیمت تمام ش��ده انها
نیز باال می رود .همچنین بحث قطعه سازی
به دلیل حساس��یت در تولید نیازمند ورود
نیروهای متخصص است که بحث اموزشی
در این سطح اهمیت پیدا می کند .به همین
خاطر به دلی��ل ارزش نیروی کار در حوزه
قطعه سازی جابه جایی بس��یار کم صورت
می گی��رد که به��ره وری در ای��ن بخش به
درستی صورت می گیرد .ارمان خالقی در
با بیان این که افزایش
گفت وگو با
به��ره وری به اعتق��اد مدی��ران بنگاه های
اقتصادی باز می گردد ،گفت :با این نگاه در
ابتدا توجه به بخش نیروی انسانی معطوف
ش��ده و با افزایش دس��تمزد نیروی کار را
ترغیب ب��ه تقویت به��ره وری خواهد کرد.
که در حال حاضر نظام پرداخت دس��تمزد
بر مبن��ای بهره وری نیس��ت .وی در ادامه
به 2بخش تاثیرگذار یعنی س��خت افزار و
نرم افزار در حوزه بهره وری اش��اره و تصریح
ک��رد :در حال حاض��ر توجه به نوس��ازی
ماش��ین االت تولیدی در کنار نیروی کار
متخصص می توان��د در کاه��ش هزینه ها
تاثیرگذار باشد .در ادامه مواد اولیه خوب و
با کیفیت می تواند هم کاهش ضایعات را در
بر داشته و در ادامه محصولی با کیفیت تر
تولید ش��ود .همچنین در بحث نرم افزاری
واحدهای تولیدی از ابتدای تولید تا فروش
محص��ول و خدمات پ��س از فروش نیاز به
ن��رم افزاره��ای یکپارچه مدیریت��ی دارند.
ای��ن نرم افزار ها می توان��د در بخش تولید،
ف��روش و مدیریت مال��ی هماهنگی ایجاد
کند ت��ا مدیریت با رص��د ان ،بخش هایی
که موج��ب کاهش بهره وری می ش��وند را
اصالح کند .وی در ادامه افزود :اما در حوزه
خودروسازی انچه که مغفول مانده و بیانگر
تفاوت ان با بخش خصوصی اس��ت ،تعداد
نیروهای انسانی در قطعه سازی می باشد که
مشغول کار متناس��ب با ظرفیت تولید ان
واحد تولیدی است .اما خودروسازان بزرگ
ما نیروی انسانی مازاد دارند که همین امر
موجب کاهش بهره وری در صنعت خودرو
ش��ده اس��ت .بدون ش��ک می توان نتیجه
گرف��ت مقوله به��ره وری که بای��د با نگاه
ویژه ای در حوزه صنعت به ان توجه داشت
می تواند نظام تولیدی کش��ور را متحول و
عالوه بر ایج��اد بازارهای رقابت��ی ما را به
خودروسازان بزرگ نزدیک کند.
روی خط خبر
مه�ر ـ ولی اهلل افخمی راد ،معاون وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت با تاکید بر اینکه
واردات خودروهای باالی ۲۵۰۰سی س��ی به کشور همچنان ممنوع بوده و تغییری در
تعرفه حاصل نشده است ،گفت :در ۴ماه امسال ،واردات خودرو به کشور ۲برابر شده و
البته این امار نگران کننده نیست و نباید تعبیر منفی از ان داشت ،چراکه به موازات ان
تولید داخلی افزایش یافته و تعرفه واردات نیز همچون گذشته است .در عین حال واردات
خودروهای با حجم موتور باالی ۲۵۰۰سی سی به کشور نیز ممنوع است .وی تصریح کرد:
حضور خودروهای خارجی در کشور موجب ایجاد فضای رقابت و بهبود کیفیت تولیدات
داخلی و نیز تنظیم قیمت محصوالت تولید داخل است و البته باید به این نکته نیز توجه
کرد که واردات خودرو در ایران کمتر از 10درصد میزان تولیدات داخلی است.
ایسنا ـ رضا رحمانی ،رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسالمی با
تاکید بر این که افزایش قیمت خودرو به نفع صنعت نیست ،گفت :با توجه به کاهش
تورم و نرخ ارز و افزایش تولید هیچ دلیل و مناسبتی برای افزایش قیمت خودرو وجود
ندارد و در صورت مقاومت در برابر اصالح قیمت خودرو ،مجلس از تمامی ابزارهای الزم
برای کاهش قیمت خودرو استفاده می کند.
م ـ علی علیلو ،رییس هیات تحقیق و تفحص از خودروسازان با بیان اینکه
تسنی
متاسفانه هنوز نتوانسته ایم به اطالعات مورد نیاز خود از شرکت های خودروساز دست
پی��دا کنیم ،گفت :برای بازنگری قیمت خودرو نیازمن��د دریافت برخی از اطالعات از
خودروس��ازان هستیم که تعطیالت باعث شده تا نتوانیم در زمان مقرر این موضوع را
تعیین تکلیف کنیم و این موضوع باعث شده به احتمال زیاد ۲۲مرداد نتایج بازنگری
قیمت خودرو اعالم نشود.
خبر خودرو ـ سید محمد بیاتیان ،عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت:
حتی در صورت تصویب سخت گیرانه ترین قوانین برای ارتقای تولید در صنعت خودرو
تا زمانی که انها اجرایی نشوند هیچ تاثیری در رشد کیفی خودروها نخواهد داشت و
چنانچه اس��تانداردها و الزامات موجود در صنعت خودرو رعایت و اجرایی شود به نظر
می رسد تولیدات داخلی از کیفیت بهتری برخوردار شوند .نماینده بیجار در خانه ملت
در ادامه معضل اصلی صنعت خودرو را دخالت دولت در این صنعت دانست و گفت :اگر
صنایع خودروسازی از عرصه دخالت دولت ها و مدیران سیاسی پاک شود و نگاه سیاسی
به صنعت خودرو نداشته باشند شرایط بهتری در این صنعت ایجاد می شود.
ایس�نا ـ محمدرضا نجفی منش ،عضو هیات مدیره انجمن قطعه س��ازان ایران با
بیان این که همه کشور درگیر قیمت گذاری خودرو شده اند ،در حالی که خودرو کاالی
انحصاری نیس��ت ،گفت :هم اکنون وقت زیادی از مجلس ،دولت و شورای رقابت برای
تعیین تکلیف قیمت خودرو گرفته می شود .وی با بیان این که به نادرست خودرو کاالیی
انحصاری معرفی شده است ،خاطرنشان کرد :هم اکنون حدود ۱۶نوع و مدل خودرو در
کشور داریم و واردات خودرو نیز ازاد است ،بنابراین خودرو کاالی انحصاری نیست و از
طریق وزیر صنعت ،معدن و تجارت به شورای اقتصاد پیشنهاد کرده ایم که خودرو را از
فهرست کاالهای انحصاری خارج کنند.
خبرخودرو ـ رضا رضایی ،عضو هیات مدیره انجمن قطعه س��ازان گفت :افزایش
تولید و به کارگیری نیروهای جدید در صنعت قطعه سازی کشور تاثیر مناسبی در خروج
رکود از این صنعت در مقایس��ه با س��ال ۹۲و بالطبع بهبود اوضاع اقتصادی صنعت
قطعه س��ازی داشته و ایجاد ۲۰هزار شغل جدید در صنعت قطعه سازی کشور حاصل
برون رفت از رکود و بهبود اوضاع اقتصادی خودروسازان و قطعه سازی کشور بوده است.
اما متاسفانه در سال 1390و 1391به دلیل مشکالت صنعت قطعه سازی کشور بیش
از ۱۰۰هزار نفر در این صنعت بیکار ش��ده بودند که از این تعداد ۲۰هزار نفر دوباره
مشغول به کار شدند.
ف�ارس ـ نادر قاضی پور ،عضو کارگروه مش��ترک کمیس��یون صنایع و مجلس
گفت :جلس��ه مش��ترک این کارگروه بعد از تعطیالت مجلس و ب��ه احتمال زیاد روز
یکشنبه(امروز) برگزار خواهد شد و مهم ترین موضوع مورد بحث در جلسات مشترک
کمیسیون صنایع مجلس و شورای رقابت ،تعیین قیمت پایه سال 1391در نرخ گذاری
جدید خودروها و همچنین برخی اپشن های اجباری خودروهاست که در صورت نهایی
شدن بازنگری در قیمت خودروها ،نرخ خودرو حدود ۱۵درصد کاهش خواهد یافت.
گپ و گفت
نادیده گرفته شدن بهره وری
در قیمت گذاری خودرو
دانیال درویش :توانمندی تولید و بدنه صنعتی در
کشور با توجه به ابزارهای موجود مختص سیاست ها و
برنامه ریزی های دقیق در سطوح کالن و پایین دست
تولید اس��ت .اگرچه پرداختن ب��ه افزایش بهره وری
می توان��د زنجی��ره تولی��د را تقویت کن��د و کاهش
هزینه ها را در بر داش��ته باش��د اما اعتقاد به ان و به
کار بس��تن مستمر این تفکر در حوزه تولید می تواند
فرهنگ بهره وری را ناگسستنی کند .در این خصوص
خبرنگار ما با امراهلل امینی عضو هیات علمی دانشگاه
تو گو نشس��ته است که ان را
عالمه طباطبائی به گف
می خوانیم.
علت به�ره وری پایینی در صنعت خودروی
ایران چیست؟
به��ره وری ب��ه عوامل متع��ددی برمی گ��ردد که
اصلی ترین عامل ان را می توان مدیریت و نگاه مدیران
به این مقوله و اموزش و سازماندهی و برنامه ریزی در
این زمینه دانست .در حوزه صنعت خودرو با توجه به
اینکه در بخش مدیریت ان تعریف مشخصی از مقوله
بهره وری نشده و اگر هم بوده مدت زمان زیادی از ان
نگذشته است ،هیچ تجربه و تخصصی میان مدیران
این بخش صنعتی به وجود نیامده اس��ت .با توجه به
کش��مکش های اخیر در حوزه قیمت گذاری خودرو
میان شورای رقابت و خودروسازان که مجلس نیز به
ان ورود کرد ،این نکته که کلید اصلی قیمت گذاری
و کاهش قیمت ها بهره وری بوده است ،نادیده گرفته
شد اما وقتی از بهره وری صحبت می شود باید تمامی
عوامل تولید را که هم مواد اولیه و هم نیروی انسانی
را ش��امل می ش��ود در کنار هزینه های تولید در نظر
گرفت.
تف�اوت ن�گاه به�ره وری در ای�ران و دیگر
کشورها در چه حوزه ای است؟
با نگاهی به عملکرد باالی خودروسازان بزرگ جهان
می توان دید که افزای��ش تیراژ و کیفیت محصوالت
رابطه ناگسس��تنی با مقول��ه به��ره وری دارد که در
ایران تولیدکننده افزایش قیمت و کاهش کیفیت را
به افزایش ارز یا تحریم ربط داده اس��ت .خودروس��از
بزرگی همچون تویوتا با کاهش هزینه های تولید در
کنار افزایش کیفیت و فناوری عمال قیمت های خود
را تثبیت کرده و در کسب بازارهای جهانی موفق بوده
است.
تعدیل یا کاهش نیروهای مازاد تا چه اندازه
در کاهش هزینه ها تاثیرگذار خواهد بود؟
در بحث تعدیل نیروی انس��انی و خروج مازاد ان از
چرخه تولید نیز دس��ت و پای خودروساز بسته بوده
و ان هم به دلیل فش��ارهایی اس��ت ک��ه از بیرون به
خودروس��از برای کاهش ندادن نیروی کار خود وارد
می اید که موجب کندی و کاهش بهره وری در صنعت
خودرو شده است .بهره وری ۲بال دارد؛ یکی تخصص
و دوم انگیزه الزم که به نیروی انسانی داده نشده که
هم در تیراژ و هم در کیفیت تاثیر می گذارد.
بازار
خودروها در پارکینگ رکود
این روزها ش��اهد رکود بی س��ابقه ب��ازار خودرو
هس��تیم .این رکود تا جایی ب��اال گرفته که فعاالن
خودرویی دلیل ان را ورای طوالنی ش��دن بازبینی
قیمت خودرو دانس��ته و ان را با رکود بازار مسکن
مقایس��ه می کنند .به س��بب اینکه خودرو در ایران
همچون مسکن کاالیی سرمایه ای محسوب می شود
عم�لا مصرف کنن��دگان واقعی در انتظ��ار کاهش
قیمت ها بوده و واسطه ها نیز به دلیل کاهش فاصله
قیمت ها از کارخانه تا بازار ،رغبتی به خرید و فروش
خودرو ندارند.
قیمت برخی خودروهای داخلی
پژو GLX 405یورو 2 ،4ایربگ،
31میلیون تومان
داشبورد جدید
پژو پارس سال یورو 2 ،4ایربگ،
38میلیون و 200هزار تومان
پژو پارس تک ایربگ ،داشبورد
35میلیون و 200هزار تومان
داشبورد جدید
قدیم
پژو 206تیپ 5
38میلیون و 100هزار تومان
پژو 206صندوقدار V8
39میلیون تومان
تندر ال 90اتوماتیک
47میلیون تومان
تندر ال 90پارس خودرو
40میلیون تومان
تیبا SXیورو4
24میلیون و 600هزار تومان
پراید وانت
17میلیون تومان
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
mine@smtnews.ir
معدن
11
12
21
22
11
تعیین حقوق دولتی در اختیار معادن نیست
گندله سنگ اهن هم از فشار تحریم در امان نماند
فیروزه نیشابور با تراش عربی
راهکار خروج از رکود صنعت سیمان را بررسی کرد
جاده های بتنی مسیری برای رونق
حامد شایگان -گروه معدن :چند وقت پیش بود که بهروز نعمتی عضو هیات رئیسه مجلس از تعطیلی
احتمالی 20کارخانه تولید سیمان گفت و البته پیش از این نیز تولیدکنندگان سیمان از کاهش 10درصدی
تولید در سال جاری به دلیل رکود حاکم بر طرح های عمرانی خبر داده و معتقد بودند کاهش تقاضای سیمان
باعث شده تا دپوی سیمان در انبارهای به شدت افزایش یافته به گونه ای که میزان ان به 14میلیون تن رسیده
است .در این رابطه برخی از کارشناسان معتقدند افزایش میزان دپوی سیمان در نتیجه محدودیت صادرات
سیمان به عراق و همزمانی این موضوع با ماه مبارک رمضان بوده و در اینده نزدیک روبه بهبود خواهد رفت اما
انچه مسلم است حال صنعت سیمان با شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و همچنین محدودیت های بین المللی در
صادرات چندان مساعد نبوده به طوری که کارشناسان و فعاالن این صنعت تنها راهکار خروج از کاهش تقاضا و
در نتیجه افت تولید را توسعه و تکمیل پروژه های عمرانی و همچنین رفع موانع بین المللی می دانند.
درحال حاضر ایران با ظرفیت تولید 70میلیون تن سیمان
نیاز داخلی بخشی از کش��ورهای همسایه را براورده می کند
گرچه این میزان صادرات با تاثیر از فضای بحران های منطقه
می توان��د ب��ه افزایش مازاد تولید س��یمان اضافه کند چراکه
ساخت وس��ازهای مسکن در داخل نیز کاهش یافته است .به
گفت��ه بهروز نعمتی عضو هیات رئیس��ه مجلس ،برنامه ریزی
برای صادرات س��یمان ایران به عراق تا پایان سال 93تقریبا
3میلیون تن اس��ت که با وضع موجود و بحران سیاسی این
کش��ور امکان دسترس��ی به این بازار وجود ن��دارد و این یک
بحران برای صنعت س��یمان ایران است زیرا در سال گذشته
80درصد صادرات ایران به عراق بوده است .دبیر انجمن صنفی
کارفرمایان صنعت سیمان در رابطه شرایط کنونی این صنعت
می گوید :با وجود اینکه تحریم ها فشار زیادی بر پیکره اقتصاد و
تولید سیمان اورده با این حال شرکت ها با 90درصد ظرفیت
تولید می کنند .و بازارهای جدیدی همچون مصر ،اذربایجان،
تاجیکستان و روس��یه جایگزین صادرات عراق خواهند شد.
عبدالرضا ش��یخان با تاکید بر نقش دولت در بازگشت رونق
به صنعت سیمان می افزاید :هرچقدر توسعه اقتصادی افزایش
یابد به فراخور ان مصرف سیمان نیز بیشتر می شود ،به همین
دلیل نباید از تاثیر اقدامات اقتصادی دولت غافل شد.
راهکار خروج از رکود سیمان
به گفت��ه بهروز نعمت��ی نماینده مجلس ب��ا ادامه روند
کنونی تا پایان س��ال میزان دپوی س��یمان از 14میلیون
به 20میلیون تن خواهد رس��ید که ورود این محصول به
ب��ورس کاال نیز نمی تواند کمک به رونق این محصول کند
چرا که حجم باالی کاالی س��یمان جابه جایی ان را بسیار
سخت خواهد کرد و عرضه در بورس کاال باید شرایط الزم
ایجاد ش��ود که هم اکنون زمینه ارائه ان مهیا نیست .او با
بی��ان اینکه اگر وضعیت کنونی بهبود نیابد تا پایان س��ال
شاهد تعطیلی کارخانه س��یمان خواهیم بود عنوان کرده
بود که نخس��تین اقدام ب��رای دوری از تعطیلی واحدهای
تولیدی تغییر الگوی مصرف س��یمان در کش��ور است به
همین دلیل در بحث راه س��ازی باید فعال ش��د ،در همین
راس��تا اعضای انجمن صنعت س��یمان ،جلسه ای را با وزیر
راه و شهرس��ازی برگزار خواهند کرد تا برای کارخانه های
سیمان برنامه ریزی ش��ود .دبیر انجمن صنفی کارفرمایان
صنعت سیمان با برشمردن های افزایش تقاضای می گوید:
ه��م اکن��ون با دول��ت در ح��ال مذاکره هس��تیم تا برای
جاده سازی از نوعی سیمان بتونی که در بیشتر کشورهای
پیش��رفته بکار می رود استفاده ش��ود .البته در بخشی از
جاده تونل صدر نیز از بتن سیمانی که الیه ای از قیر روی
ان قرار دارد استفاده شده است .عبدالرضا شیخان با اشاره
به روش های جدید ساخت برج های مسکونی می افزاید :در
بسیاری از کشورهای زلزله خیز به جای ستون های فلزی
از بتن در س��اختمان اس��تفاده می کنند با توجه به اینکه
ش��هرهای چون تهران بر روی کمربن��د زلزله قرار گرفته
تغییر روش س��نتی ساخت وساز می تواند اسیب های ناشی
از این رخ داد طبیعی را کاهش دهد در مقابل بازار فروش
سیمان نیز رونق یابد.
رشد تولید سیمان با بهبود فعالیت عمرانی
دبی��ر انجم��ن صنف��ی کارفرمایان صنعت س��یمان با
اش��اره به اینکه هم اکنون 55میلیون تن مصرف داخلی
س��یمان داریم اظه��ار کرد :با بهبود فض��ای اقتصادی و
بودجه ه��ای عمرانی ،مصرف س��یمان افزای��ش خواهد
یافت که همین عاملی در ترغیب س��رمایه گذاری بخش
خصوصی اس��ت چرا که بانک ها نیز با مشاهد رونق این
صنعت و افزایش اطمینان در بازگش��ت اقساط راحت تر
به سرمایه گذاران تسهیالت پرداخت می کنند .عبدالرضا
ش��یخان با اشاره به پروژه های در درست اجرا می افزاید:
در کشور 20پروژه سیمان با 30درصد پیشرفت در حال
تکمیل و اجرایی ش��دن هس��تند و در زمان راه اندازی
پروژه 20میلی��ون تن به تولیدات س��یمان ایران اضافه
خواهد ش��د .از ای��ن رو توجه دولت به برداش��تن موانع
دریافت تس��هیالت بانکی برای تولیدکنندگان س��یمان
اهمیت ویژه ای دارد .او با اش��اره به دالیل کاهش تولید
س��یمان ادام��ه داد :کارخانه ها ب��رای جلوگیری از پرت
هزینه کوره های خود را خاموش نکرده اند و تولید کلیکر
را جایگزین سیمان کرده اند به همین دلیل میزان تولید
س��یمان کاهش و در مقابل کلیکر بیشتر شده زیرا برای
راه ان��دازی مج��دد کوره های که به دلی��ل کاهش تولید
س��یمان خاموش ش��ده اند کارخانه ها با هزینه س��ربار و
ترمیم اجرکوره روبه رو خواهند شد.
نقش بخش معدن در کاهش امار بیکاری بررسی«
یادداشت
باید برای بازار صادراتی
جایگزین تالش کرد
شعبان صداقت
کارشناس سیمان
َهمجواری کش��ور ما به عن��وان بزرگ ترین تولیدکنندگان
س��یمان در خاورمیان��ه با کش��ورهایی همچ��ون ترکیه،
پاکس��تان ،عراق و افغانس��تان به عن��وان بزرگ ترین بازار
صادرات��ی این محصول ،عالوه بر فرصت ،چالش های زیادی
را نیز برای کش��ور به وجود اورده اس��ت ،ب��ه گونه ای که در
ش��رایطی که رکود بر اقتصاد کشور س��ایه افکنده عالوه بر
کاهش مزید رقابتی ،تولید نیز به تنگنا کش��یده شده است
تا جایی که هم اکنون ش��اهد مازاد تولید ب��ر تقاضا و دپوی
محصوالت در انبارها هس��تیم .در واق��ع این روزها در حالی
س��خن از بس��ته های ضدرک��ودی دولت مطرح اس��ت که
هم اکنون 20طرح تولیدی س��یمان مراحل ساخت خود را
پشت سر گذاش��ته و به زودی به چرخه تولید وارد می شوند
اما متاس��فانه اغاز فعالیت این طرح ها با افت تقاضا و تولید با
ظرفیت پایین تر صورت می گیرد .موضوعی که اگر بازارهای
جایگزی��ن برای ان ایجاد نش��ود ،به طور قطع نتیجه ای غیر
از شکس��ت را برای پروژه ها باقی نخواهد گذاش��ت ،چراکه
کارخانه های تازه تاسیس در مقابل رکود بازار بسیار شکننده
است و توان بازپرداخت تسهیالت بانکی را نخواهند داشت.
از س��وی دیگر باید توجه داش��ت که کیفیت تولید سیمان
ایران نسبت به محصوالت س��ایر رقبا همچون پاکستان به
مراتب باالتر بوده اما قیمت باالی این محصول باعث شده تا
در برخی از بازارها رقبا بتوانند پیش��ی بگیرند ،این در حالی
اس��ت که باید برای کاهش قیمت نهایی تولید برنامه ریزی
انجام ش��ود .در واقع این موضوعی است که نقش برنامه های
دولت در بس��ته حمایتی را بیش از گذشته نمایان می کند،
به طوری ک��ه دولت می تواند با پرداخت یارانه تولید در قالب
تامین مواد اولیه و کاهش هزینه های حمل ونقل قیمت تمام
شده سیمان را کاهش داده و عالوه بر ایجاد مزیت رقابتی در
داخل کشور ،سهم خود در بازارهای صادراتی را نیز افزایش
دهد .با توجه به اینکه س��رانه مصرف س��یمان داخل کشور
نیز از اس��تاندارد جهانی پایین تر اس��ت ،فرهنگ سازی در
مصرف سیمان می تواند بخشی از مازاد تولید شرایط کنونی
را جبران کند .این فرهنگ س��ازی باید از طریق جایگزینی
مصرف س��یمان به جای اسفالت در س��اخت جاده ها ،باند
فرودگاه و ...صورت گیرد .در واقع کاربرد س��یمان در ساخت
برج های مسکونی بسیار حائز اهمیت است ،در شرایطی که
قرار اس��ت تولید مسکن در کش��ور افزایش یابد به طور قطع
تقاضا برای سیمان نیز باال خواهد رفت اما نباید چشم انداز ما
تنها کاهش میزان س��یمان دپو شده باشد ،بلکه باید جهانی
نگاه کنیم و شرایط توسعه را برای تولید انواع سیمان و صنایع
و معادن وابسته ایجاد کنیم.
»
سهم 10درصدی معادن در اشتغال
مژگان بابایی :س��فر چند روز گذش��ته
وزیر صنعت ،معدن و تجارت به خراس��ان
رضوی در کنار بازدید از سنگ اهن خواف
و کارخانه های مشهد با حاشیه های زیادی
از جمل��ه انتقاد های تن��د علیه دولت دهم
همراه بود.
محمدرض��ا نعم��ت زاده در ای��ن س��فر
اظهار کرد :در 8س��ال دولت س��ابق ،عوام
فریبی اش��کار و امار دروغ درباره اشتغال
ارائه شد.
وی ب��ا بی��ان اینک��ه دولت پیش��ین در
ایجاد اش��تغال و محاس��بات مربوط به ان
ع��وام فریبی کرده و ام��ار دروغ ارائه داده
گفت :در س��ال 91حدود 36درصد رشد
منفی اش��تغال در کش��ور وجود داشت در
حالی که دولت وقت مدعی ش��د در همان
س��ال برای 5/2میلیون نفر ایجاد اشتغال
کرده است.
نعم��ت زاده اف��زود :دولت تدبی��ر و امید
برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور در ابتدا
سیاس��ت کاهش تورم را اتخ��اذ کرد و در
مدت یک س��ال میزان تورم را از 40درصد
به 25درصد فعلی و میزان رشد اقتصادی
را از منه��ای 6درصد ب��ه منهای 2درصد
رساند.
ب��ا توجه ب��ه اظه��ارات وزی��ر صنعت،
معدن و تجارت درباره امارهای نادرس��ت
دولت گذش��ته درباره اش��تغال و اقدامات
اخی��ر دول��ت این ط��ور به نظر می رس��د
که دول��ت یازدهم برنامه ه��ای هدفداری
برای ایجاد اش��تغال و رش��د اقتصادی در
نظر گرفته اس��ت به همی��ن دلیل تمامی
بخش های مهم در توس��عه اشتغال بیش از
گذشته در چش��م دولتمردان ایفای نقش
می کند.
بخش معدن جزو بخش ه��ای تاثیرگذار
در اقتصاد به ش��مار می اید به همین دلیل
در کشورهای پیش��رفته توجه بسیاری به
ان می ش��ود .توس��عه بخش معدن عالوه
ب��ر افزایش درامدهای کش��ور می تواند در
ایجاد ش��غل تاثیرگذار باش��د .ش��اید اگر
دولت یازدهم توج��ه خود به این بخش را
نسبت به گذشته افزایش دهد به طور قطع
بخش معدن نیز در ایجاد اش��تغال افزایش
چشمگیری را تجربه خواهد کرد.
عالءالدین میرمحمدصادقی ،رئیس خانه
مع��دن ای��ران در گفت وگو با «
»
درباره نقش بخش معدن در ایجاد اشتغال
اظهارکرد :با توجه به اینکه بیش��تر معادن
در مناط��ق دور افت��اده ق��رار گرفته اند به
صورت ناخوداگاه ب��رای ان مناطق ایجاد
اش��تغال کرده و این اشتغال نقش موثری
در امار کل کشور دارد.
وی ادام��ه داد :بخ��ش مع��دن فرص��ت
خوب��ی برای حضور طبقات محروم و بیکار
جامعه ایج��اد می کند که این فرصت برای
شهرهای بزرگ همچون تهران وجود ندارد
زیرا ازدیاد شغل در این شهرها بسیار دیده
می شود.
نقش ایجاد معادن در اشتغالزایی
در نتیج��ه وقتی در شهرس��تان ها و به
خصوص نقاط دورافتاده به واس��طه توسعه
بخش معدن ایجاد اش��تغال صورت پذیرد
ب��ه طور عملی از مهاج��رت افراد به مراکز
شهرهای بزرگ جلوگیری می شود.
میر محمد صادقی اظه��ار کرد :در کنار
این موضوع با ایجاد شغل و کسب درامد،
م��ردم عالقه من��دی بیش��تری نس��بت به
فعالیت در بخ��ش معدن پیدا می کنند که
این مورد می تواند به توس��عه بخش معدن
کمک کند.
رئی��س خانه مع��دن اف��زود :اگر بخش
معدن را فعال و مشکالت موجود در ان را
رفع کنیم می توانم از این نعمت خدادادی
در جهت ایجاد اش��تغال و رش��د اقتصادی
کشور استفاده موثری داشته باشیم.
به گفته وی ،بخش عمده ای از جمعیت
بی��کار در شهرس��تان ها با توس��عه بخش
معدن مشغول به کار خواهند شد.
عالءالدین میرمحمدصادقی در پاسخ به
این س��وال که بخش مع��دن از نظر ارقام
ت��ا چند در صد در ایجاد اش��تغال کش��ور
موثر اس��ت ،اظهار ک��رد :در حال حاضر با
توج��ه به غیر فعال بودن تع��داد زیادی از
معادن در کش��ور 10 ،درصد از امار ایجاد
اش��تغال کش��ور مربوط ب��ه بخش معدن
اس��ت که در ص��ورت فعالس��ازی معادن
غی��ر فع��ال می تواند ت��ا بی��ش از 2برابر
افزایش یابد.
روی خط خبر
کمبود ۸میلیون تنی تولید
گندله و اهن اسفنجی
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت،
مع��دن و تج��ارت گف��ت :در حال حاض��ر ظرفیت
24میلیون تن برای تولید فوالد در کشور وجود دارد
که س��ال گذشته از این رقم 16میلیون و 500هزار
تن تولید داشتیم که عدم دستیابی به ظرفیت تولید،
بیش��تر به دلیل کمبود مواد اولیه در بخش گندله و
اهن اسفنجی بوده است .به گزارش فوالدنیوز ،جعفر
س��رقینی اظهار ک��رد :با وجود انک��ه فعاالن بخش
خصوصی تامین س��نگ اهن را تعهد داده اند ،اما در
حوزه اهن اس��فنجی و گندله خ�لا تولید در حدود
8میلیون تن وجود دارد و با توجه به تحریم ها تامین
ان با مش��کل روبه ر و است .وی تصریح کرد :همواره
صادرات شیرین بوده و فعاالن عرصه سنگ اهن نیز
به دلیل اینکه مانند سایر صادرکنندگان از پرداخت
مالیات معاف هس��تند تمایلی به س��رمایه گذاری در
بخش تولید و تکمیل زنجیره فوالد ندارند و با وجود
انکه بارها و بارها پرداخت عوارض را متقبل شده اند
زی��ر بار پرداخ��ت ان نرفته اند .وی اخ��ذ عوارض از
س��نگ اهن را به منظور تشویق به سرمایه گذاری در
ح��وزه تولی��د گندله و اهن اس��فنجی عنوان کرد و
گفت :در حال حاضر سنگ اهن عوارضی بر صادرات
ی که گندله ک��ه ارزش افزوده دارد از
ن��دارد ،د ر حال
عوارض 30درصدی برخوردار است.
تصمیمات فردی
مانع سرمایه گذاری در معادن
نایب رییس خانه معدن ایران معتقد اس��ت :امروز
شرایط ویژه ای با شکل گیری وزارت صنعت ،معدن و
تجارت داریم و در برخی استان ها حتی نامی از معدن
دیده نمی ش��ود ،در حالی که بعضی از انها مشخصه
معدنی دارند .محمدرضا بهرامن در گفت وگو با ایرنا
اظهار کرد :اتخاذ تصمیمات به صورت فردی در بخش
معدن مانع از شکل گیری سرمایه گذاری های بیشتر
خواهد شد و ممکن است چنین تصمیم گیری هایی
مشکالت بزرگی را برای کشور به دنبال داشته باشد.
وی نبود اس��تراتژی در بخش مع��دن را بزرگ ترین
مش��کل این بخش دانس��ت و گف��ت :چنانچه برای
بخش معدن اس��تراتژی مش��خصی مدون ش��ود با
مشکالت و تصمیمات س��لیقه ای روبه رو نمی شویم.
قرار است تا پایان برنامه پنجم توسعه کشور ()1394
میزان اس��تخراج مواد معدنی از معادن فعال به رقم
570میلیون تن برسد .سال 1392میزان استخراج
مواد معدنی از پنج هزار و 400معدن فعال کشور به
رقم 420میلیون تن رسید .نایب رییس خانه معدن
ایران افزود :تصویب اس��تراتژی مشخص برای بخش
معدن موجب می ش��ود تا تصمیم��ات در این حوزه
براساس معیارها و ضوابط مندرج در ان اتخاذ شود.
اختصاص ۲۷میلیارد ریال
اعتبار به سیمان خرم اباد
27میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح کارخانه
س��یمان خرم اب��اد پرداخت می ش��ود .ب��ه گزارش
ماین نیوز ،ای��رج عبدی ،نماینده خرم اباد در مجلس
گفت :با توجه به موافقت و اعالم امادگی بانک سپه
ب��رای تامین و پرداخ��ت این میزان اعتب��ار ،اکنون
مراحل اداری پرداخت این مبلغ درحال انجام است.
وی ب��ا اش��اره به مش��کالت پیش ام��ده در روند
اجرای طرح کارخانه س��یمان خرم اب��اد اظهار کرد:
با بررس��ی های کارشناسی انجام ش��ده ،عدم تامین
و پرداخ��ت به موقع تس��هیالت و اعتبارات از ناحیه
بان��ک ،از دالی��ل اصلی بروز این مش��کالت و توقف
اج��رای پروژه بوده اس��ت .عبدی با اش��اره به اینکه
اج��را و تکمیل ط��رح کارخان��ه س��یمان خرم اباد
حداق��ل نیازمن��د تامین و پرداخت 2ه��زار میلیارد
ری��ال اعتبار اس��ت ،اف��زود :ب��ا هم��کاری بانک و
پیگیری شرکت سیمان درخصوص تامین اعتبارات
موردنیاز ،زمینه برای تسریع روند اجرایی این پروژه
فراهم خواهد شد.
واگذاری معادن ساده
به تعاونیهای روستایی
رییس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان
زنج��ان گفت :بر ان هس��تیم تا معادن��ی را که نیاز
ب��ه تجهیزات پیچی��ده ندارن��د و در گ��روه معادن
ساده هس��تند به تعاونیهای متشکل از روستاییان
واگذار کنیم .به گزارش ماین نیوز ،س��عید س��یاری
اظهار کرد :کمبود خاک از مهمترین مس��ائل صنایع
معدنی اس��تان زنجان به ش��مار میرود .وی با اشاره
به اینک��ه باید از ت��وان بخش خصوص��ی در زمینه
اکتشافات معدنی در استان استفاده کرد ،افزود :این
در حالی است که 30درصد از فعالیتهای اقتصادی
در کشور با معدن مرتبط است.
رییس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان
زنجان با بیان اینکه زنجان نسبت به سایر استانهای
غربی و شمال غربی کشور ،استانی معدنی محسوب
میشود ،اضافه کرد :استانهای غربی و شمال غربی
از وسعت کمتری نسبت به استانهای شرقی کشور
برخوردار هستند.
12
صنایع معدنی
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
گزارش
mine@smtnews.ir
از روش های سارقان معدنی
تعیینحقوقدولتیدراختیارمعادننیست
نرگس قیصری -گروه معدن :نیمه نخست تیرماه
بود که جعفر س��رقینی معاون معدن��ی وزیر صنعت،
معدن و تج��ارت از تخلف 3معدن بزرگ در پرداخت
حقوق دولتی خبر داده و گفته بود ،افرادی که حقوق
دولت��ی را پرداخت نمی کنند همچون س��ارقان مواد
معدنی هستند که با انها نیز باید همچون دیگر سارقان
برخورد شود .وی همچنین گفته بود بررسی عملکرد
معادن نش��ان می دهد برخی از مع��ادن با نپرداختن
حقوق دولتی خود که رقم قابل توجهی هم می ش��ود
در حق دولت به عن��وان نماینده مردم اجحاف کرده و
بی��ش از حد مجاز از معادن برداش��ت کرده اند که در
این راستا سیستم پایش در معادن کشور تعریف شده
و از سازمان صنعت ،معدن و تجارت هر استان خواسته
شده تا 5معدن را برای کنترل و نظارت معرفی کنند.
در واق��ع موض��وع تخلف معادن در اضافه برداش��ت و
نپرداختن حقوق دولتی از ان جهت حائز اهمیت است
که در کش��ور ما با وجود فعالیت بیش از 6500معدن
که براس��اس قوانین انفال شناخته شده ساالنه درامد
بیش از 800میلیارد تومانی پیش بینی ش��ده که فرار
برخی از مع��ادن در پرداخت حقوق دولتی زیان قابل
توجه��ی را متوجه دولت می کن��د .حقوقی که به طور
قانونی و به واسطه انفال بودن معادن متعلق به تمامی
مردم بوده و از سوی عده ای به یغما برده می شود.
ص�دور پروان�ه بهره ب�رداری متناس�ب ب�ا
توان معادن
در رابطه با تخلفات صورت گرفته از س��وی برخی
از معادن در نپرداختن حقوق دولتی و جرایم اضافه
برداش��ت ،مهرداد اکبریان ،عضو هیات مدیره انجمن
تولیدکنن��دگان و صادرکنندگان محصوالت معدنی
می گوید :ح��دود یک س��ال پیش بود
ب��ه
ک��ه موضوع افزای��ش حقوق دولتی مطرح ش��د که
واکنش های زیادی را از س��وی معدنکاران به همراه
داش��ت .در ان زمان این سوال برای فعاالن معدنی
مط��رح ب��ود که با توجه ب��ه جرایم س��نگین اضافه
برداش��ت که در برخ��ی از موارد ت��ا 5برابر حقوق
دولتی را ش��امل می ش��ود ایا ام��کان افزایش مجوز
بهره برداری از معادن وجود خواهد داش��ت یا معادن
مجبور به پرداخت هزینه ه��ای باالی حقوق دولتی
بدون تغییری در افزایش تولید خواهند بود.
وی ب��ا عنوان اینکه در ش��رایط کنونی ارقام درج
شده در پروانه بهره برداری معادن کفاف نیاز معادن
را نمی دهد ،گفت :معادن در حالی مجبور به برداشت
متناس��ب با پروانه بهره برداری خود هستند که این
میزان برداشت به واسطه تغییرات قیمتی حاصل در
بازارهای جهانی و همچنین شرایط اقتصادی کشور
مق��رون به صرفه نبوده و برخ��ی از معادن حتی در
تامین هزینه های جاری خود نیز با مشکل مواجه اند.
وی افزود :به نظر می رسد در صورتی که دولت زمینه
افزای��ش میزان پروانه بهره ب��رداری معادن را فراهم
کند ،به طور قطع تا 80درصد از تخلفات این چنینی
را شاهد نخواهیم بود.
رییس انجم��ن تولیدکنن��دگان و صادرکنندگان
س��نگ اهن در ادام��ه با عنوان اینک��ه در هر صنفی
افرادی وجود دارند ک��ه از قوانین و مقررات تخطی
کرده و خواهان ش��رایطی ویژه برای خود هس��تند،
گف��ت :بخش معدن نیز از این قائده مس��تثنا نبوده
و در برخ��ی از مع��ادن ش��اهد سندس��ازی و اعالم
غیرواقعی برداش��ت ب��رای ف��رار از پرداخت حقوق
در گفت وگوی
دولتی و جرایم اضافه برداشت هستیم.
اکبری��ان تصریح کرد :با توج��ه به ظرفیت معادن
بهتر اس��ت دولت با توجه به ظرفیت و توان معادن
نسبت به ارائه مجوز بهره برداری اقدام کند.
سیستم پایش
و همچنین بررسی اس��ناد و مدارک تولید و فروش
معدن نس��بت به تعیین می��زان حقوق دولتی اقدام
می کنن��د .وی درخصوص روش های فرار از پرداخت
اظهارکرد :من معتقدم امکان فرار معادن از پرداخت
حقوق دولتی امکانپذیر نبوده و کارشناسان متناسب
با میزان برداش��ت و ظرفیت معادن نسبت به تعیین
حق��وق دولتی اق��دام می کنند .البته ممکن اس��ت
برخ��ی از معادن اق��دام به اضافه برداش��ت کرده و
حقوق مربوط��ه را پرداخت نکنند که به ندرت اتفاق
می افت��د .این فعال معدنی در حال��ی از نبود امکان
ف��رار از پرداخ��ت حق��وق دولتی از س��وی معادن
خبر می ده��د که معاون معدنی وزیر صنعت ،معدن
رییس انجم��ن صادرکنن��دگان و تولیدکنندگان
س��نگ اهن در م��ورد سیس��تم پای��ش و چگونگی
اج��رای ان می گوی��د :از انجایی ک��ه در هر صنفی
عده کمی وجود دارند که با استفاده از غفلت دولت
یا کارشناس��ان مربوطه تخلفات��ی را انجام می دهند
ک��ه دور از چش��م دولت نخواهد مان��د ،دولت برای
جلوگی��ری از تخلف��ات در حوزه مع��ادن و صنایع
معدنی اقدام به اجرای طرح پایش کرده است.
به گفته مه��رداد اکبریان؛ در این طرح س��ازمان
صنای��ع و معادن اس��تان ها بزرگ تری��ن معادن که
برداش��تی بی��ش از 200هزار تن در س��ال را دارند،
تحت کنترل قرار می دهد.
وی اف��زود :در این سیس��تم حمل ونقل ،خروجی
معادن و حتی میزان محصوالت دپو ش��ده را کنترل
و در پایان هر ماه مورد حسابرسی قرار می دهند .وی
ادامه داد :سازمان صنعت ،معدن و تجارت هر استان
در پایان 3ماهه مقدار اعالم شده توسط معدنداران
را با میزان برداشت ماهانه تطبیق داده و در صورت
مغای��رت میان ارقام با متخلف��ان برخورد کرده و در
نهایت ضمن پرداخت جرایم پروانه بهره برداری انها
نیز ابطال خواهد شد.
حمیدی
انارکی عضو
انجمن
تولید
کنندگان و صادرکنندگان
محصوالت معدنی ایران:
میزان حقوق دولتی
بر اساس قانون معادن
دریافت شده و تعیین ان
در اختیار معادن نیست
حمیدی انارک��ی ،عضو انجم��ن تولیدکنندگان و
صادرکنندگان محص��والت معدنی ایران درخصوص
روش ه��ای فرار از پرداخت حقوق دولتی به
گفت :می��زان حقوق دولتی براس��اس قانون معادن
دریافت ش��ده و تعیین ان در اختیار معادن نیست.
وی افزود :معموال روال تعیین حقوق دولتی از سوی
کارشناس��ان سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان
مربوطه صورت گرفته ،به این صورت که کارشناسان
ب��ا حضور در معادن و براس��اس میزان پروانه معدن
و تجارت در نشس��ت خبری خود از سارقان معدنی
خب��ر داده بود که اقدام به اضافه برداش��ت و فرار از
پرداخت حق��وق دولت کرده اند .البته انچه مس��لم
است در بخش معادن عالوه بر حقوق دولتی مالیات
نی��ز از اهمیت ویژه ای برخودرار بوده و در این مورد
نیز ش��اهد ب��روز تخلفاتی هس��تیم .در ای��ن رابطه
ن��ادر کوش��ا یکی از فعاالن باس��ابقه مع��دن نیز در
معادن گریز پا
گفت وگو با
می گوید :در قش��رهای مختلف
همواره کس��انی وجود دارند ک��ه حاضر به پرداخت
مالی��ات نبوده و با به کارگی��ری ترفندهای خاص از
دادن مالیات فرار می کنند که بخش معدن نیز از این
قاعده مستثنا نخواهد بود .وی نبودن نظارت درست
و اصول��ی روی مع��ادن را از عوامل مهم و تاثیرگذار
روی این مسئله دانست و افزود :از انجایی که مالیات
معادن براساس برگه های خوداظهاری معدنکار و به
ص��ورت 3ماهه تعیین می ش��ود در برخی از مواقع
مش��اهد ش��ده معادن برای فرار از پرداخت حقوق
قانونی نس��بت به درج ارقام غیرواقع��ی اقدام کرده
که در نهایت میزان مالیات نیز کمتر از میزان واقعی
تعیین می شود.
کوشا در ادامه گفت :البته در برخی از موارد دیده
شده که معادن به واس��طه رایزنی و روابط با برخی
از افراد و کارشناس��ان س��ازمان های استان مربوطه
حق��وق دولتی و مالی��ات خود را بس��یار پایین تر از
میزان واقعی پرداخت می کنند .این معدندار با سابقه
ادام��ه داد :یکی دیگ��ر از راه های ف��رار از پرداخت
مالیات اس��تفاده از کدهای اختصاصی معادن دیگر
اس��ت .به عنوان مث��ال معدن��دار هن��گام بارگیری
محصوالت خ��ود در برگه خروجی به جای درج کد
معدن خود از کد های معادن دیگر سوءاستفاده کرده
و به نوعی هم قانون و هم معدندار را دور می زند.
وی تاکی��د کرد :با توجه به ای��ن نکته که مالیات
نیز براساس اطالعات درج شده در سیستم گمرکی
حس��اب خواهد ش��د ،هیچ راهی ب��رای ثابت کردن
این تخلف وجود نداش��ته و در نتیج��ه مالیات یک
معدن توس��ط یکی دیگر پرداخت خواهد شد .این
فعال معدنی با اشاره به اینکه نرخ گذاری محصوالت
کانی و معدنی از سوی سازمان امور مالیاتی صورت
می گیرد ک��ه در تعیین میزان مالیات موثر اس��ت،
گفت :در برخی موارد ماده معدنی اس��تخراج شده با
نرخی پایین تر از ارزش خود محاسبه شده و مالیات
کمتری برای ان در نظر گرفته می شود.
با نماینده مردم کرمان در مجلس مطرح شد
صادرات 4میلیون تنی فوالد ظرف 2سال اینده
گروه معدن :کارشناسان معتقدند؛ استان
کرمان بهشت معادن گمشده کشور است که
تاکنون به دلیل برنامه ریزی و سرمایه گذاری
نامناس��ب در حوزه اکتش��اف مغفول مانده
اس��ت .این در حالی اس��ت که این استان از
ذخایر عظیم معدنی در زمینه س��نگ اهن و
زغال س��نگ برخوردار بوده و سرمایه گذاری
در این حوزه ها به طور قطع در اینده رشد و
توس��عه اقتصادی منطقه را به همراه خواهد
داشت .البته در چند روز گذشته محمدرضا
پورابراهیمی نماینده مردم کرمان در مجلس
شورای اس�لامی از تبدیل شدن این استان
به یکی از قطب های فوالدی کش��ور پس از
راه اندازی کارخانه 1میلیون تنی فوالد کویر
خبر داده و معتقد است؛ این استان ظرفیت
اس��تفاده از ذخایر بالقوه و تبدیل ش��دن به
یکی از قطب ه��ای فوالدی کش��ور را دارد.
در رابطه با ای��ن اظهارات و برنامه ریزی های
ص��ورت گرفته در دس��تیابی ب��ه این مهم،
گفت وگویی را با این نماینده مجلس صورت
داده ایم که در زیر می خوانید.
چند درصد از معادن اس�تان کرمان
فعال هستند؟
استان کرمان دارای ذخایر معدنی بسیاری
اس��ت اما تنه��ا 20درصد از ای��ن معادن در
دست اکتش��اف و بهره برداری قرار گرفته و
80درصد ان به صورت بکر و دس��ت نخورده
باقی مانده اس��ت .بخش عمده ای از معادن
فعال در اس��تان مربوط به ماده اولیه تولید
فوالد یعنی س��نگ اهن ب��وده و از 2ذخیره
بزرگ س��نگ اهن در معدن گل گهر کرمان
با ذخی��ره 1/4میلی��ارد تن��ی و همچنین
مع��دن جالل اباد زرند ب��ا 600میلیون تن
ذخی��ره قطعی زمین��ه تولید کنس��انتره و
گندله م��ورد نیاز برای تولید ف��والد فراهم
شده اس��ت .این در حالی اس��ت که معادن
کوچک مقیاس دیگری نیز در سطح استان
مش��غول به فعالیت هس��تند ک��ه از لحاظ
حجمی درصد کمی از سهم تولید را به خود
اختصاص داده اند.
سهم اس�تان کرمان از تولید فوالد
کشور چقدر است؟
با توج��ه به برنامه ریزی های انجام ش��ده
ب��رای تولید 60میلیون تن ف��والد در افق
1404اس��تان کرمان نیز با داش��تن مراکز
فعال بخش خصوصی و همچنین پیشرفت
50تا 90درصدی پیش بینی می ش��ود که
بتوان��د با راه ان��دازی مجموعه های فوالدی
خ��ود در ب��ازه زمان��ی 4ماه��ه ب��ه تولید
7میلی��ون تن��ی دس��ت یافته ک��ه در این
ص��ورت به طور قطع کرم��ان به یک قطب
تولید فوالدی تبدیل خواهد شد.
چه تعداد معدن غیرفعال در استان
کرمان وجود دارد؟
حدود 3ه��زار معدن مس ،س��نگ اهن،
کرومی��ت ،زغال س��نگ ،تیتانی��وم و
سنگ های تزئینی در استان کرمان به دلیل
محدودیت ها و موانع موجود ،به صورت بکر و
دست نخورده باقی مانده است .این در حالی
است که با سرمایه گذاری و توسعه اکتشاف
در این معادن می توان به ایجاد اش��تغال و
تامین مواد اولیه صنایع پایین دستی کمک
کنند.
س�رمایه گذاران اصل�ی در ح�وزه
صنایع معدنی چه کسانی هستند؟
با توجه به اینکه معدن گل گهر سیرجان
که متعلق به س��ازمان توس��عه و نوس��ازی
معادن و صنایع معدنی است ،اغلب معادن
بع��د از واگ��ذاری ش��رکت مل��ی مس به
بخش خصوصی واگذار شد .بخش خصوصی
نیز ب��ا س��رمایه گذاری های چش��مگیر در
این حوزه به توس��عه و پیشرفت در صنایع
معدنی کمک شایانی کرده است.
میزان صادرات فوالد استان کرمان
چقدر است؟
با توجه به برنامه ریزی های انجام شده در
صنعت فوالد کرمان ،تولید این فلز س��خت
در ح��ال حاض��ر جایگزین ف��والد وارداتی
کشور ش��ده اس��ت .این درحالی است که
طب��ق برنامه ریزی های پیش بینی ش��ده در
2سال اینده شاهد صادرات 4میلیون تنی
فوالد خواهیم بود.
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
پرستو بیرانوند – گروه گزارش:
پارکینگ ها همیشه برای توقف های
موقت بوده و است .در دل خیابان سعدی
در چهارراه استانبول ،پارکینگ پاساژ پروانه توقف
موقت از جنس دیگری به خود دیده است .توقف
انسان هایی که صبح جمعه با کوله باری برای فروش
به پارکینگ وارد می شوند و در ساعت 5عصر ارام
ارام با بارهایی سبک شده تر از صبح در دل تهران
گم می شوند .بازار مکاره است اینجا .هر انچه
خواهی پیدا می کنی .راه رفتن در طبقه اول جمعه
بازار به راه رفتن در موزه ها می ماند اما موزه ای که نه
ویترین دارد و نه نوشته شده که عکاسی ممنوع .در
بساط دست فروش های طبقه اول همه جور چیز پیدا
می شود .از دستگاه گرامافون و صفحه ها گرفته تا
انواع و اقسام انگشترهای عقیق و نقره قدیمی که
دست چندم است .انواع سینی ها و وسایل تزئینی
نسل قبلی ها ،بشقاب مس و چراغ های لمپا و خیلی
چیزهای دیگر .طبقه دوم و سوم پارکینگ فضایی
دیگر دارد .پیکسل و تابلوهایی که هر هنرمندی به
سبک خودش انها را درست کرده و می فروشد.
مانتوهای سنتی ،گوشواره ،دستبند و ...با طرح های
مختلف .وسایل چوبی است .میز ،صندلی ،مبل و
دیگر وسایل خانه که مثال با چوب های جنگلی
درست شده اند .در این شلوغی ها انجمن های
خیریه ای هم هستند که به کار فروش ترشی ها و
شیرینی ها مشغول اند.
در انتظار جای خالی
ویدا دختری اس��ت که به همراه دوس��تش برای گرفتن
قطع��ه ای کوچ��ک از پارکینگ ب��رای ف��روش کیف های
دست سازشان امده اند .به دفتر پارکینگ که اتاقی کوچک
اس��ت و چندین نفر در ان نشسته اند می روم اتاق به حدی
ش��لوغ است که نمی دانی باید سوال هایت را از که بپرسی؟
بی��رون از ات��اق وی��دا را می بینم و از او می پرس��م که چه
نتیجه ای گرفته اس��ت ،می گوید از اس��فند ماه برای اجاره
امده اما هنوز نتیجه نگرفته.
دوس��ت ویدا ادامه می دهد که ب��ه ما می گویند 5 ،صبح
برای اجاره اینجا باشید اما واقعا برای ما کار سختی است.
حمایتگری نیست
هر چند که هیچ گونه امکانات خاصی برای این افراد در
نظر گرفته نشده است اما با اینکه شهرداری مکانی را برای
انها در نظر گرفته که کاالهای نو و دست دوم در ان فروش
می رود و افرادی که از طبقه متوسط و متوسط رو به پایین
هستند می توانند صاحب درامد شوند ،اقدامی مثبت است.
یک فروش��نده ترکمنی می گفت :ما هر هفته فقط برای
همین بازار به تهران می اییم و پس از پایان کار بازار به شهر
خود باز می گردیم.
او در پاس��خ به س��والی که پرس��یدم ،مگ��ر اینجا انقدر
فروش دارید که این کار برای ش��ما به صرفه باش��د ،گفت:
ما مش��تری های بسیاری داریم که کاالهای ما را به صورت
عمده خریداری می کنن��د و به همین دلیل برای ما خوب
است.
خانمی که تولیدکننده دستمال های اشپزخانه است و در
چرخ موتورسیکلت که بچرخد ،چرخ زندگی می چرخد
مالقات با فیبرنوری در دره پونک
خبرنگار ،روزنامه نگار ،دیروز ،امروز و ...فردا
پارکینگی برای گذر
این جمعه بازار حضور دارد ،با اشاره به اینکه جمعه بازار محل
مناس��بی برای تولیدکننده اس��ت ،زیرا فارغ از دغدغه های
فروش و چک و ...می تواند س��هل و اسان سرمایه کار خود
را به دس��ت اورده و چرخ��ه کار خود را حفظ کند ،مدعی
اس��ت برای مصرف کننده هم ش��رایط ایده الی است ،زیرا
بدون واس��طه با تولیدکننده در ارتباط است و کاالی مورد
نیاز خود را به مناس��ب ترین قیمت خری��داری می کند .او
اشاره ای هم می کند به تعطیلی دیگر بازارهای روز در سطح
ش��هر تهران و هجوم تمام فروشندگان ان بازارهای محلی،
به پاس��اژ و پارکینگ پروانه که عالوه بر ش��لوغی بی اندازه،
پای واردکننده کااله��ای بی کیفیت چینی را هم به اینجا
هر چند که هیچ گونه امکانات خاصی برای این افراد در نظر گرفته نشده است
اما با اینکه شهرداری مکانی را برای انها در نظر گرفته که کاالهای نو و دست دوم
در ان فروش می رود و افرادی که از طبقه متوسط و متوسط رو به پایین هستند
می توانند صاحب درامد شوند ،اقدامی مثبت است
او ادامه می دهد :فضاها برای افراد ثابتی اس��ت و ما برای
این که بتوانیم یک روز در بازار باش��یم باید منتظر بمانیم
که یکی از این افراد ثابت به بازار نیاید در ان صورت مکان
انها به دیگرانی که منتظرند اجاره داده می شود.
از فروشنده هایی که چند سال است به پارکینگ می ایند
در مورد اینکه چگونه می توان همیش��ه جای ثابت داشته
باش��ند می پرس��م .وحید در پارکینگ مانتو می فروش��د و
می گوید که 3سال است هر جمعه به بازار می اید.
وحید در مورد این سوال من که چرا او جای ثابت دارد،
می گوید :برای هر دفعه اجاره کردن بازار 20هزار تومان
به شهرداری پرداخت می کنیم که در عوض ان قبض هایی
به ما داده می ش��ود که این قبض ها نش��انگر س��ابقه کاری
ماست.
report@smtnews.ir
گزارش
13
14
19
20
13
باز کرده و با عرضه کاالهای بی کیفیت با قیمت های بسیار
نازل ،باعث کسادی فروش تولیدکننده های داخلی شده اند.
حمایت از بازارهای محله ای
مهدی پازوکی اس��تاد دانش��گاه و
کارشناس مسائل اقتصادی معتقد
است که دولت و شهرداری ها باید از
بازاره��ای محلی که برپا می ش��ود،
حمای��ت کنند .او معتقد اس��ت که
طبقه تهیدست جامعه از طریق این
بازاره��ا می توانن��د ب��رای خ��ود
امرار معاش داشته باشد.
بازاره��ای محل��ی مکان هایی هس��تند که اف��راد طبقه
متوس��ط و متوسط رو به پایین می توانند در این فضا برای
خود به اش��تغال زایی بپردازند .زمان��ی که دولت نمی تواند
برای افراد جامعه خود شغل تامین کند باید امکاناتی را در
اختیار افراد تهیدس��ت قرار دهد تا بتوانند به تامین معاش
خود بپردازند.
یک��ی از این راه ها بازارهای محلی اس��ت ک��ه در ایران
کمتر رایج اس��ت .در تهران یکی از این بازارها جمعه بازار
پارکینگ پاساژ پروانه است که افراد زیادی کاالهای دست
دوم و دست ساز خود را در این بازار به فروش می رسانند .از
این بازارها نباید انتظار داشت که در درامد ملی کشور تاثیر
داشته باشد ،این نوع بازارها می توانند به اقشار فرودست و
طبقات متوسط کمک کند ،چون در این بازارها مالیات بر
کاالها یک بار پرداخت شده است .عده ای بازار غیر متشکل
پول��ی را با این نوع بازارها اش��تباه می گیرند .بازارهای غیر
متشکل پولی با این بازارها متفاوت است .بعضی صندوق های
قرض الحسنه و تعاونی اعتبار در کشور ما از این نوع بازارها
محسوب می شوند که زیر نظر دولت حرکت نمی کنند ،به
خلق پول می پردازند و خالف سیاس��ت های بانک مرکزی
عمل می کنند .بازارهای غیرمتش��کل پولی بسیار پدیده ای
خطرناک در اقتصاد کش��ور اس��ت .ام��ا بازارهای محله ای
باید توس��ط دولت و شهرداری از راه تعاونی ها و شهرداری
حمایت ش��وند و مکان مش��خص برای انها تدارک ببینند
که از این راه دس��تفروش ها در سطح شهر پراکنده نشوند.
جمعه بازارها پدیده ای بس��یار مناس��ب در کشور است که
اتفاق��ا تع��داد ان در ایران کم می باش��د و تنها جمعه بازار
پارکینگ پروانه اس��ت ک��ه به صورت همیش��گی و مرتب
برپا می ش��ود .در توکیو تعداد ای��ن بازارها به 10عدد نیز
می رسد .برگزاری این بازارها به گونه ای است که مکانی را از
ش��هرداری برای مدت کوتاهی اجاره کرده و کاالهای خود
را به طبقات متوس��ط و متوس��ط رو به پایین می فروشند.
ای��ن نوع بازارها را می توان بازارهای محلی نامید .بازارهای
محل��ی با توجه به اینکه درامد خاص��ی ندارند تاثیری نیز
در درامدهای مل��ی ندارند .این بازارها برای طبقات پایین
وتهیدستان شهری مناسب است.
خرید از جمعه بازار نشانه پایین امدن سطح زندگی مردم
نیس��ت و از منظر رفتارشناسی دالیل دیگری نیز دارد .در
این بازار صنایع دس��تی توس��ط تولیدکنندگان نیز به طور
مس��تقیم عرضه می شود و اجناس دست دوم نیز به فروش
می رس��د .بس��یاری از صاحب نظران می گوین��د ،جامعه ما
جامعه ای مصرفی است و به سمت اجناس نو گرایش دارد.
در جمعه بازار چنین چیزی مشاهده نمی شود .پیر و جوان
و حتی افرادی که از وضعیت مالی پایینی برخوردار نیستند
به جمعه ب��ازار می ایند تا خرید کنند .برخی کارشناس��ان
معتقدند که گذراندن اوقات فراغت ،یافتن دوستان جدید،
خری��د اجناس ب��ه قیمت ارزان تر و پاس��خگویی به انگیزه
روانشناسانه از جمله دالیلی می توان دید که مردم گرایش
به خرید از جمعه بازارها و بازارهای محله ای دارند.
دکتر داور شیخاوندی ،دکترای جامعه شناسی از دانشگاه
کلمبیا و دکترای برنامه ریزی اجتماعی از دانشگاه سوربن،
اس��تاد دانش��گاه در این ب��اره می گوید« :جمعه ب��ازار یک
میراث قدیمی بوده و از قرون گذش��ته به جامعه ایرانی به
ارث رس��یده اس��ت .پیش از اینکه بازارهای پرزرق و برق
سازمان یافته نظیر Mallدر جوامع غربی و به دنبال ان در
کشورهای توسعه نیافته پدیدار شود ،وجود داشته اند .از انجا
که هر چیز در جامعه کارکرد نداشته باشد از بین می رود یا
در ساخت ان تغییری ایجاد می شود می توان نتیجه گرفت
که این بازارها همچنان کارکرد دارند و به شکل گذشته در
جامعه برگزار می شوند».
او ادامه می ده��د« :برنامه اقتصادی در قدیم مبادله کاال
به کاال بوده اس��ت .افراد در ش��هرهای کوچک و روستاها
همدیگر را می شناختند و این بازارها محلی بوده است برای
دیدار دوس��تان و اهالی محل .گذشته از ان اگر فردی هم
نااشنا بوده است در این بازارها با مردم و اهالی محل اشنا
می ش��ده اس��ت .در این دیدارهای مجدد بین مشتریان و
فروشندگان پیوندهای اقتصادی و عاطفی برقرار می شد».
دکتر ش��یخاوندی می گوی��د« :به
دلی��ل کارکردهای��ی ک��ه این گونه
بازارها در شهرها دارد در کشورهای
توس��عه یافته نیز در کنار بنگاه های
س��ازمان یافته ،فضاهای��ی ب��رای
بازارهای��ی این چنین��ی اختصاص
می دهند که اجناس اگرچه دس��ت
دوم هس��تند اما به دلیل اینکه با قیمتی ارزان تر در اختیار
مردم قرار می گیرند ،با استقبال روبه رو می شوند».
به گفته این استاد دانشگاه« ،انسان موجودی اجتماعی
اس��ت و با وجود پیش��رفت فن��اوری ،و اب��داع روش هایی
مانن��د خرید اینترنتی ،چون ارتباط چهره به چهره در این
روش ه��ای جدید امکانپذیر نیس��ت ،همچن��ان روش های
قدیم��ی طرفدار دارد .ارتباط چه��ره به چهره صفایی دارد
ک��ه ارتب��اط اینترنتی به هیچ وج��ه ندارد .ای��ن بازارها به
مثاب��ه محلی برای کنش و واکنش اف��راد در جامعه بزرگ
و متالطم ش��هری است که حداقل هفته ای یکبار مردم در
چنین اماکنی دور هم جمع می ش��وند ».او ادامه می دهد:
«اهمی��ت این بازارها تا انجاس��ت که نامزدهای سیاس��ی
بخشی از تبلیغات خود را به این بازارها اختصاص می دهند،
بنابراین بازاره��ای هفتگی هم جنبه اجتماعی دارند و هم
روانی .چون برخی از مش��تریان حت��ی برای خرید به انجا
نمی روند انها به این بازارها می روند تا تفریح کنند و اوقات
فراغت خود را بگذرانند .به عبارتی برایش��ان هم فال است
و هم تماش��ا .خرید و فروش چهره به چهره سبب می شود
این بازارها عواطف انسانی را در دنیای مدرن امروزی تقویت
کند ،بنابراین می توان این میراث را یک نعمت خواند».
بازارهای محلی مکان هایی هستند که افراد طبقه متوسط و متوسط رو به پایین
می توانند در این فضا برای خود به اشتغال زایی بپردازند .زمانی که دولت
نمی تواند برای افراد جامعه خود شغل تامین کند باید امکاناتی را در اختیار افراد
تهیدست قرار دهد تا بتوانند به تامین معاش خود بپردازند
نگاه روز
بازارهای رها شده
در سطح شهر
و ترویج داللی
مینو بدیعی
گروه گزارش
جمع��ه بازارها پیش از اینها در جای جای تهران
ب��زرگ پراکنده بودن��د اما هم اکنون با گس��ترش
مغازه ها به ویژه ش��کل گیری فروش��گاه های بزرگ
در کن��ار بازارهای س��نتی ،جل و پ�لاس خود را
جم��ع کرده ان��د .جمعه بازارها در ته��ران از مقوله
دستفروش��ی برمی خیزند که بیانگر نوعی بیکاری
پنه��ان و در حقیق��ت فعالی��ت ش��دید بخ��ش
واسطه گری و داللی در توزیع کاالهاست.
جمعه بازار نوعی دستفروشی گسترده و متمرکز
است که همان عوارض و پیامدهای بیکاری پنهان
را در جامعه دارد.
دستفروش��ی و بازاره��ای گس��ترده ان نظی��ر
جمعه بازارها ع�لاوه بر اینکه بیانگر بیکاری پنهان
در جامعه اس��ت ،موجب ایج��اد عوارض نامطلوب
اقتصادی -اجتماعی دیگر می شود.
جمعه بازارها نه قیمت های مش��خص دارند و نه
اینک��ه کنترلی بر قیمت کاالهای عرضه ش��ده در
انه��ا وجود دارد و نه اینکه کیفیت محصوالتی که
عرضه می کنند ،مطلوب است.
البته جمعه بازارهایی که خارج از سیستم داللی
و واس��طه گری کاال و به وس��یله کس��انی که خود
تولیدکننده هس��تند نیز اداره می ش��ود ،مس��ائل
متعددی را دربردارد.
ازجمله این مس��ائل به گفته یک کارش��ناس،
گس��ترش بیکاری پنهان اس��ت .به طور کلی 2نوع
بی��کاری در جامع��ه وج��ود دارد؛ ام��اری که در
رس��انه ها درباره بی��کاری اعالم می ش��ود بیکاری
اشکار است و دستفروشی نیز جزو بیکاری پنهان
است.
کارشناس��ان می گویند ،این قبیل شغل ها هیچ
فایده تولی��دی ندارد و افرادی به مش��اغل انگلی
روی می اورند ،توان ،مهارت و قدرت کار خود را از
دست می دهند در نتیجه نیروی انسانی فعالی که
باید به کار تولی��دی و صنعتی و خدماتی بپردازد
ب��ه دستفروش��ی که اهمیت بس��یار کم��ی دارد،
می پردازند.
همه این موارد ناش��ی از افزایش س��طح بیکاری
در جامعه است که متاسفانه صنعت و بخش تولید
کشور قادر به جلب و جذب نیروهای بیکار و حتی
متخصص نیز نیست.
هم اکنون براساس امارهای رسمی نرخ بیکاری
به 45درصد رس��یده است و درحال حاضر بخش
تولی��د و مولد اقتصاد کش��ور نتوانس��ته نیروهای
زیادی حتی متخصصان را جذب کند.
نیروه��ای بی��کار در جامعه که حت��ی در گروه
فارغ التحصی�لان دانش��گاهی نیز ق��رار می گیرند،
گروهی از انها به حوزه واس��طه گری و داللی کاال
وارد می ش��وند و حتی برخی نی��ز از فرط ناچاری
دستفروش��ی می کنن��د که همان گونه که اش��اره
ش��د عواقب نامطلوبی را درب��ردارد .البته ،بیکاری
مس��ئله دیگ��ری را به دنبال خ��ود دارد زمانی که
ف��ردی مدرک دانش��گاهی خود را اخ��ذ می کند،
برای او هزینه ای از سوی اجتماع شده است که به
هزینه س��رانه شهرت دارد .اگر فرد نتواند نیازهای
کش��ورش را ب��راورده کند و کار مفی��د و تولیدی
انجام ده��د ،این هزینه س��رانه ب��دون هیچ گونه
برگش��تی بالتکلیف باقی می ماند و برای ان کشور
ضرر اقتصادی محسوب می شود.
امار نش��ان می دهد ،افرادی که از دستفروش��ی
و حض��ور در جمعه بازارها ام��رار معاش می کنند
زنان و مردانی هس��تند که ن��ان اور خانواده اند که
به دلیل بیکاری و نیاز به انجام این گونه کارها روی
اورده اند و ب��رای حفظ عزت نفس خود مجبور به
انجام این کار هستند .برخی از این افراد زیرپوشش
دستفروشی به فروش موادمخدر و ...اقدام می کنند
که اسیب های فراوان اجتماعی دربردارد.
باید گفت این قبیل مش��اغل از نظر اقتصادی و
فرهنگی فایده ای ندارد و بداموزی بسیاری با خود
به همراه دارد .از سوی دیگر برخی از کسانی که به
داللی و دستفروشی در جمعه بازارها روی می اورند
دارای ثبات ش��خصیتی نیس��تند .دستفروش��ان
امادگ��ی الزم را برای ورود به ناهنجاری اجتماعی
دارند و بس��یار زودتر از یک فرد عادی در معرض
اسیب های اجتماعی هستند.
این درحالی اس��ت که بس��یاری از این افراد به
دلیل اینکه کار دستفروش��ی درامد باالیی دارد و
راحت به پول مورد نیاز خود دست می یابند به ان
روی می اورند و حاضر نیس��تند این شغل را ترک
کنند .این افراد عموما سرپرست خانواده هستند
و ب��رای تامین مخارج خود بای��د این کار را انجام
دهند؛ بنابراین هر اقدامی که مانع از کس��ب وکار
انها ش��ود نتیجه بخش نخواهد بود ،زیرا دوباره به
کار قبلی باز خواهند گشت.
از س��وی دیگر دستفروش��ی و بازارهای داللی و
جمعه بازاره��ا ،راه مطلوبی ب��رای توزیع کاالها و
مقابله با گرانی و گرانفروش��ی نیس��ت ،برای این
سیستم باید راهکارهایی متناسب با نظام تولیدی
و اقتصاد مولد پیدا کرد.
14
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
پرونده
چرخ موتورسیکلت که بچرخد ،چرخ زندگی می چرخد
مریم نظری ـ گروه گزارش«:از چپ و
راس��ت می این��د ،از روی ج��دول کن��ار
خیاب��ان و از طرف پیاده روها ،فقط از لوله
اگزوز ماشین ها ،موتورسیکلت بیرون نمی اید!» این ها
را راننده تاکس��ی خش��مگینی می گوی��د که با یک
موتورس��یکلت تص��ادف کرده اس��ت .هم��ه چیز از
«الیی کش��ی» راک��ب موتورس��یکلت اغاز ش��د که
می خواس��ت از بین اتوبوس خط BRTو تاکسی در
حال حرکت با س��رعتی باال عب��ور کند اما به جایش
نقش زمین شد .این تنها یکی از صحنه هایی است که
روزان��ه ش��هروندان در س��طح ش��هرها می بینن��د.
موتورس��یکلت ها نسبت به خودرو کوچکتر هستند و
راه ه��ای ف��رار از ترافیک برای انها فراوان اس��ت .به
همین دلیل در یک ده��ه اخیر تقاضا برای ان چند
برابر ش��ده اس��ت .یکی از پیاده رو عب��ور می کند بی
تف��اوت به حق عابران پی��اده و دیگری موتور را بلند
می کن��د و از روی جدول وس��ط خیابان دور می زند.
ص��دای بلن��د و دودی ک��ه از اگ��زوز برخ��ی از
موتورسیکلت ها خارج می ش��ود که دیگر جای خود
دارد .بس��یاری از راکبان با انکه به اندازه وانت ،روی
صنعت موتورسیکلت ،مونتاژ یا تولید؟
هر چن��د برخی صنعت موتورس��یکلت ایران را
به واردات قطع��ات از چین و هند و مونتاژ ان در
کشور تقلیل می دهند ،اما بهمن ضیاء مقدم ،دبیر
تو گو با
انجمن صنعت موتورسیکلت ایران در گف
ای��ن ادعا را رد می کن��د و ادامه می دهد:
«فق��ط مونت��اژ خالی نیس��ت .ح��دود 65درصد
قطع��ات موتورس��یکلت در داخ��ل کش��ور تولید
می ش��ود .ما فقط به س��اخت (موت��ور )engine
ورود نکرده ایم .البته در مواردی هم کیلومتر شمار
موتورس��یکلت از خارج و از دو کشور چین و هند
با دو سطح کیفیت متفاوت ،وارد می شود ».اما به
گفته او؛ همین وارد کردن موتور ( )engineاست
که در حال حاضر مش��کل بزرگ��ی را پیش روی
دس��ت اندرکاران صنعت موتورسیکلت ایجاد کرده
اس��ت :مشکل ما نبود هماهنگی بین سازمان های
متولی است.
س��ازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملی
اس��تاندارد بر موضوع استاندارد یورو 3تاکید دارد.
برای گرفتن اس��تاندارد یورو 3تا اول مهرماه ،باید
طراح��ی engineدر موتوره��ای چین��ی تغییر
کند .تاکنون چند نمون��ه از engineهایی که به
اموزش ،حلقه مفقوده پیک موتوری
ادعای طرف چینی تغییراتی در ان داده شده بود
را ازمایش کردیم اما متاس��فانه جواب نداد یا اگر
جواب داد به تش��خیص کارشناس��ان در طوالنی
مدت مشکالتی برای ان به وجود می امد .از طرف
دیگر عالوه بر استاندارد یورو ،3باید مصرف سوخت
موتورس��یکلت نیز استاندارد ش��ود .این موضوعی
است که شرکت بهینه سازی مصرف سوخت همواره
بر ان تاکید می کند ،اما با تغییر طراحی ،engine
مصرف باالتر از 2/2لیتر در 100کیلومتر می رود.
تاکن��ون مکاتبات ما با این س��ازمان ها دردی را د
وا نکرد ه است».
همه این مشکالت در کنار تحریم ها و مشکالت
مالی ،س��بب ش��ده تا ضیاء مق��دم از توقف تولید
س��خن بگوی��د .او می گوی��د 15« :س��ال پی��ش
تولید کنن��ده ای در بخ��ش خصوصی نداش��تیم.
ش��رکت های محدودی در بخش دولت��ی در این
صنع��ت فعال بودند اما از س��ال 78ش��رکت های
خصوص��ی هم به می��دان امدن��د و می بینید که
با تع��ادل عرضه و تقاض��ا ،امروز دیگ��ر در ایران
ب و ذهاب نیست
موتورسیکلت فقط یک وسیله ایا
بلکه وسیله ارتزاق است.
اقساط ناتمام
می��دان گم��رک ،س��رزمین
موتورسیکلت هاس��ت .ت��ا چش��م کار
می کن��د در مغازه ه��ا ،موتوره��ای نو و
کار ک��رده ،لوازم یدکی موت��ور و البته
پسران جوان مشتاقی دیده می شود که
چشم هایش��ان با دیدن موتورسیکلت ها
ب��رق می زند .س��امان با م��ادرش برای
خرید موتورسیکلت امده است .مادرش
قول داده بود اگر او دانشگاه قبول شود
برای��ش یکی بخ��رد .دیش��ب مادرش
النگوهای��ش فروخته اس��ت و صبح به
می��دان گمرک امده اند تا پس��ر با موتوری که می خرد انها را به خان��ه بازگرداند .می گوید:
«دلم می خواست از اون موتورهای باحال بخرم اما مامانم فقط 2میلیون و 300هزار تومان
پول داره ».با دست چند موتور را در مغازه بغلی نشانم می دهد .روی یکی از موتورها اتیکت
زده ش��ده است 31000000« :ریال» س��امان پدر ندارد و مادرش در یک شرکت خدماتی
کار می کند« .موتورها یا هندی هستند یا چینی ».این را صاحب یکی از مغازه ها می گوید:
«این یکی 1میلیون و 900هزار تومان اس��ت .باالتر که بروی موتورهای 6میلیونی تا 10
میلیونی هم می بینی ».کمی پایین تر صاحب یکی از مغازه ها دفتر فروشش را نشانم می دهد:
«این یکی 2سال پیش موتور خرید 50 .درصد پیش گرفتم بقیه را قسطی .پسر خوبی بود
در مغازه حاجی ...کار می کرد چون می ش��ناختمش ازش چک نگرفتم 3 .ماه بعد با موتور
تصادف کرد و ...بقای عمر ش��ما باش��د .البته در تصادف مقصر نبود اما حاال دیگر چه فرق
می کند؟ پول ما رفت! این یکی هم که رفتم چکم را پیگیری کنم دیدم شب هفتش است.
تک چرخ زده بود و نتوانسته بود موتور را کنترل کند!» انگشتش را بین صفحه های دفتر و
ستون هایش باال و پایین می برد تا اسامی دیگری را نشانم بدهد .سراغ موتورهای 10میلیون
تومان��ی را می گیرم .نش��انی مغ��ازه ای را می دهند در همان حوالی .جلوی در نمایش��گاه و
فروش��گاه بزرگ موتورس��یکلت که می رسم موتورهای ش��یک و رنگارنگ چشمم را خیره
می کند .صاحب فروش��گاه شروع می کند به معرفی« :این یکی اونجر است و ان یکی پالس
اس��ت ...خدمات پس از فروش عالی ...کیفیت این موتورها باالس��ت و به این زودی ها خراب
نمی شود»...
موتورس��یکلت خود بار زده اند ،انچنان در پیاده روها
جوالن می دهند که گویی عابران پیاده به حریم انها
وارد شده اند .ماجرا تنها به شهرها ختم نمی شود .این
روزها پای موتورسیکلت ها حتی به روستاهای کشور
هم باز شده است .از باربری با موتورسیکلت گرفته تا
تحویل بسته و غذا جلوی در منزل ،دیگر موتورسیکلت
در کش��ور تغیی��ر کاربری داده اس��ت .قدیم ترها اگر
جوانان برای تفریح الیی کش��ی می کردند ،حاال دیگر
راکبان موتورسیکلت برای رساندن بسته ای به مقصد
یا زود رس��اندن مسافر خود است که قوانین رانندگی
را زیرپا می گذارند .همه اینها برای ان است تا بتوانند
لقمه نانی بر س��ر سفره های خود ببرند .اماری از این
راکبان در دس��ت نیس��ت اما س��یر صع��ودی تولید
موتورس��یکلت هایی ب��ا قیمت های کمت��ر و هزینه
نگه��داری پایین تر می تواند ش��اهدی بر افزایش این
افراد باشد .از سال 91که در پی نوسانات ارزی ،دولت
دهم 77قلم کاال را تجمالتی تش��خیص داد و ورود
انها را به کش��ور ممنوع اعالم کرد ،موتورسیکلت نیز
ب��ه عن��وان پنجا هو س��ومین کاالی لوکس مش��مول
ممنوعیت واردات ش��د .در پی این اقدام راهنمایی و
رانندگی نیز از شماره گذاری موتورسیکلت های تولید
خ��ارج امتناع کرده و ب��ه این ترتی��ب راه بر قاچاق
موتورسیکلت نیز بسته شد.
نگاه��ی ب��ه ش��رکت های ثب��ت ش��ده در صنعت
موتورسیکلت نشان می دهد که 215کارخانه و کارگاه
در این زمینه در کش��ور فعالیت می کنند که حداقل
150واحد ان در زمینه مونتاژ کامل موتورس��یکلت
فعال هستند .بقیه واحدها نیز قطعات موتورسیکلت
را تولی��د می کنند .ای��ن کارخانه ها در اس��تان های
سیس��تان و بلوچس��تان ،البرز ،خوزس��تان ،فارس،
قم ،همدان ،خراس��ان رضوی و خراسان شمالی فعال
هستند .همچنین استان های کهگیلویه و بویراحمد،
اذربایجان ش��رقی ،اردبیل ،زنج��ان ،قزوین ،گیالن،
س��منان ،کرمان و یزد نیز در صنعت موتورس��یکلت
فعالی��ت می کنند که فعالی��ت این واحده��ا ،تعداد
چشمگیری را از بیکاری رهانده است .تنها در استان
قم 1600نفر در صنعت موتورسیکلت اشتغال دارند.
پای��ش لنگ می زن��د .در
هم��ان ن��گاه اول می ت��وان
فهمید پای راس��تش از پای
چپ��ش کوتاه ت��ر اس��ت .در
22سالگی برای یک تصادف
شدید با موتورسیکلت 6بار
زیر تیغ جراحی رفته است.
از هم��ان زم��ان مع��روف
ش��ده اس��ت به «رضا موتوری» .اول و اخر همه
جمله هایش به نشانه افسوس سر تکان می دهد:
«خانم درس نخواندم .از خدمت که امدم مجبور
بودم خرج خانه بدهم .پدرم مریض احوال است.
سرمایه ای هم نداشتم موتور یکی از بچه محل ها
را خریدم و امدم پیک موتوری ».دوباره سرتکان
می دهد«:تصادف ب��ا موتور یعنی بیمارس��تان!
با ماش��ین که تصادف کنی دور و برت حفاظی
هس��ت اما با موتور ،سپر ماشین درست به پایت
می خورد .تازه این در بهترین حالت است ،اگر از
رویت رد ش��ود که »...یکی از همکارانش از راه
می رسد و بدون مقدمه از مشکل بیمه نبودنش
حرف می زند .میانسال است ،دست کم 45سال
را دارد« :س��ه تا دختر دارم
و یک پسر .پسرم دانشجوی
نقش��ه برداری اس��ت .رفته
ب��ود ب��رای کارام��وزی
سرس��اختمان ،انجا افتاد و
دس��تش شکس��ت .باورتان
نمی ش��ود خان��م ت��ا ح��اال
نزدی��ک دو میلیون خرجش
شده .نه اینکه فکر کنید داشتم و خرج کرده ام ها!
قرض گرفته ام! اگر بیمه بودم این مش��کالت را
نداشتم ».اما پیک موتوری بودن روزهای خوب
هم به همراه دارد .ای��ن را رضا می گوید« :به ما
اعتم��اد می کنند .چک هایی با مبال��غ باال را به
م��ا می دهند و ما به مقصد می رس��انیم یا حتی
برایشان نقد می کنیم و برمی گردانیم .این خیلی
ش��یرین اس��ت ».صاحب پیک موتوری را همه
«دای��ی» ص��دا می کنند .دایی مش��کالت پیک
موت��وری اش را در دو جمل��ه خالص��ه می کند:
«اول ،ب��ا اینکه قرار اس��ت برون��د در خانه های
مردم ،اموزش��ی نمی بینند و دوم با این شرایط
اقتصادی ،چطور همه این ها را بیمه کنم؟»
امار تکان دهنده مرگ موتورسواران
اخری��ن ام��اری ک��ه در نیم��ه دوم س��ال گذش��ته از
مرگ ومی��ر موتورس��واران در گزارش س��ازمان پزش��کی
قانونی کش��ور منتشر شد ،نش��ان می دهد که سه چهارم
از کشته های موتورسیکلت زیر 40سال سن دارند .ضربه
به س��ر و شکس��تگی های متعدد علت بیش از 80درصد
مرگ های موتورسیکلت س��واران است ،این در حالی است
که بیش از 60درصد کشته های موتورسیکلت سواران ،زیر
30سال هستند .در فاصله سال های 1385تا 30 ،1389
ه��زار و 901نفر موتورسیکلت س��وار در حوادث رانندگی
جان خود را از دس��ت دادند که این رق��م 25/7درصد از
کل قربانیان ح��وادث رانندگی را در برمی گیرد و این رقم
بعد از قربانیان تصادفات خودروهای سواری که 34/6درصد
تلفات را شامل می شود ،دومین جایگاه را به خود اختصاص
داده اس��ت .از سویی 42/3درصد موتورسواران در همان
محل وقوع حادثه درگذش��ته اند که تمامی این موارد لزوم
اس��تفاده از لوازم ایمنی مانند کاله ایمنی ،لباس مناس��ب
و در کنار ان احتیاط بیش��تر در رانندگی و حفظ س��رعت
مطمئنه را بیش از پیش روشن می کند.
از نظر س��نی نیز افراد 18تا 24س��ال با 34/1درصد
موارد بیشترین کش��ته های تصادفات موتورسیکلت را
به خود اختصاص داده اند و 60/4درصد کشته ها
افراد زیر 30س��ال هستند؛ بنابراین اگر 15/4
درصد کش��ته های 30تا 39ساله را هم
ب��ه ان اضافه کنی��م ،به ای��ن نتیجه
می رسیم که س��ه چهارم کشته های
موتورس��یکلت زیر 40س��ال سن
دارن��د .در ادامه این گ��زارش امده
اس��ت ک��ه در مجم��وع ب��ه نظ��ر
می رس��د ایمنی پایین این وس��یله
نقلی��ه و به تب��ع ان درصد باالی کش��ته های
ناشی از تصادفات موتورسیکلت ها و تعداد قابل
توجه مجروحان ،مصدوم��ان و معلوالن این نوع
ام��ار ،بیش��ترین انه��ا از
تصادفات که طبق
افراد نوجوان و
جوان کش��ور
هس��تند ،
توجه جدی
دستگاه ها را
می طلبد.
report@smtnews.ir
متهم ردیف دوم الودگی هوا
اماره��ای رس��می نش��ان
می دهن��د ،تنه��ا در پایتخت
3میلیون موتورس��یکلت تردد
می کنند .مناب��ع متحرکی که
به گفته مس��ئوالن س��ازمان
حفاظت محیط زیست در کنار
خودروها ،نخس��تین متهمان
الودگی هوا در شهرها هستند.
محم��د حقانی ،دبی��ر کمیته
محیط زیس��ت ش��ورای شهر
ته��ران در این باره به
می گوید« :یک موتورس��یکلت
بنزین��ی به ط��ور معمول 6تا
8براب��ر یک خ��ودرو الودگی
تولی��د می کن��د ».ب ه همی��ن
دلیل نخس��تین ب��ار در برنامه کاهش الودگی هوا که در س��ال
74مصوب ش��د ،ای��ن موضوع مورد توجه ق��رار گرفت .به گفته
دکتر س��عید متصدی ،معاون محیط انس��انی س��ازمان حفاظت
محیط زیس��ت؛ «عدم اجرای این برنامه و وضعیت بحرانی هوای
کالنش��هرها س��بب ش��د در س��ال ،91الیحه دیگری به همین
منظور به مجلس ارائه شود .مرکز پژوهش های مجلس نیز اعمال
اصالحات��ی بر این الیحه را اغاز ک��رد که این فعالیت ها منجر به
ارائه طرحی در کمیس��یون های مختلف مجلس ش��د .بر اساس
مصوبه جدید مجلس موتورس��یکلت هایی اجازه شماره گذاری و
عبور و مرور از شهر را دارا می شوند که استاندارد یورو 3را پاس
کرده باش��ند .این استاندارد بر اس��اس میزان مجاز برای انتشار
گازهای االیند ه از موتورس��یکلت اعطا می ش��ود .از این رو هیات
وزیران مهلت مش��خصی را برای متولیان صنعت موتورس��یکلت
در کش��ور تعیی��ن کرده اس��ت .موتورس��یکلت ها باید تا س��ال
96ب��ا اس��تاندارد ی��ورو 3و از ان به بعد با اس��تاندارد روز اروپا
تولی د شوند».
به گفته وی« ،استاندارد سوخت نیز معادل استاندارد خودروها
در ای��ن مدت زم��ان باید اس��تانداردهای روز اروپ��ا ارتقا یابد».
ب��ا این همه ب��ه دلیل عدم اج��رای مصوبه مورد نظ��ر در تولید
موتورس��یکلت ،بار دیگر این مهلت تا اول مهرماه امس��ال تمدید
شده است .موتورسیکلت های برقی یکی از پیشنهادهایی بود که
به عنوان جایگزین برای موتورهای بنزینی ارائه شد.
درامد میلیونی از باربری با موتور
فریاد می کشد« :یااهلل ،یاهلل» همه کنار می روند .ارتفاع کارتن هایی
که پش��ت موتورسیکلت روی هم بسته است ،به 2متر هم می رسد.
هم��ان جا باید بار را خالی کند .اول کاله کاس��کتش را که با طناب
روی بار بسته بر می دارد« .وفا» ایالمی است .لیسانس علوم سیاسی
از دانش��گاه ازاد ایالم دارد .این جا توی منطقه بازار فقط وفا نیس��ت
که با موتور باربری می کند ،کافی است دقیقه ای به خیابان زل بزنی
تا چند موتوری دیگر را در همین شرایط ببینی .وفا هیچ کار دیگری
پیدا نکرده اس��ت« :ش��نیده بودم از طریق اگه��ی روزنامه کار پیدا
می ش��ود .امدم تهران و 5ماه وقتم را همین طور هدر دادم .روزنامه
می خریدم زنگ می زدم و می رفتم دنبال کار می گش��تم 5 .ماه خانه
عمویم مهمان بودم .اما اخرش دیدم دیگر نمی ش��ود سر بار دیگری
بود .خدا رو ش��کر االن روزگارم می گذرد .اما موتور خیلی س��نگین
می ش��ود .دس��ت ها ،پاها و کمرم از شب تا صبح درد می کند .بعضی
شب ها از شدت درد خوابم نمی برد ».در جواب اینکه درامدت چقدر
اس��ت ،می خندد« :راس��ت بگویم؟ روزانه از 80هزار تومان درامد
دارم تا 120هزار تومان ».چند کیلومتر باالتر« ،اس��ید مهدی»
اطراف میدان ولیعصر با موتور ،مسافرکشی می کند .او همین طور
زیر لب می گوید« :موتور! موتووور!» تا باالخره س��ر و کله مسافر
پیدا ش��ود .یک هیوندا 125دارد که به گفته خودش ارزان ترین
موتور توی بازار است .کرایه ها با تاکسی فرق می کند .می گوید:
«ترافیک که باشد ،مسافر هم عجله داشته باشد دیگر قیمت
خیلی باالتر می رود».
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
public@smtnews.ir
اینـه
15
16
17
18
15
سازمانتامین اجتماعیبزرگترینوانحصاری ترینسازمان
رویای سالمتی با مصرف بی رویه دارو
تخریب خالق ،پنجره ای به سمت پیشرفت
رویای برباد رفته اموزش رایگان
بنفشه رنجی:اموزش و پرورش رایگان که اصل
30قان��ون اساس��ی قرار ب��ود ان را تضمین کند،
امروز تبدیل به رویایی برای خانواده ها شده است.
طبق این اصل ،دولت موظف اس��ت وسایل اموزش و پرورش
رایگان را برای همه مردم تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و
وس��ایل تحصیالت عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور
رایگان گسترش دهد .با این حال ،هزینه های دریافتی مدارس
از والدین تمامی ندارد ،مدارس��ی که با تقس��یم شدن به انواع
مختل��ف دولتی ،غیردولتی ،نمونه دولتی ،غیرانتفاعی ،هیات
امنایی ،تیزهوش��ان ،استثنایی ،شاهد و اسالمی جدا از تبعات
تفکی��ک دانش اموزان ،هزینه های مختلف��ی را به خانواده ها
تحمی��ل کرده اس��ت .اگرچ��ه ممکن اس��ت در برخی موارد
هزینه ها ناگهانی دریافت نشود ،اما حتی در مدارس دولتی نیز
هزینه ه��ای تدریجی اگر روی هم جمع ش��ود به یک میلیون
تومان می رسد .درحالی همیشه صحبت از این شده است که
اخ��ذ وجه اگر به صورت اجباری باش��د ،خالف قانون اس��ت و
مس��ئوالن وزارت ام��وزش و پرورش با ای��ن موضوع برخورد
می کنند که همچنان این رویه ادامه دارد .چندی پیش اعالم
ش��د که 2نفر از مدیران خاطی در خصوص اخذ اجباری وجه
هنگام ثبت نام عزل ش��ده اند .فرهاد بشیری ،عضو کمیسیون
ام��وزش و تحقیقات مجلس در این رابطه گفته بود :اگر اولیا با
چنین مس��ئله ای روبه رو ش��دند می توانند به مراکز اموزش و
پ��رورش اعالم کنند تا با ان برخورد ش��ود و در جلس��ه ای که
برگزار ش��د مقرر ش��د کمیس��یون اموزش مجلس و وزارت
اموزش و پرورش ش��ماره های تماس��ی را اعالم کنند تا مردم
شکایت های خود را انعکاس دهند تا با ان برخورد قانونی شود.
این در حالی اس��ت که عده ای دیگر معتقدند که فقدان اعتبار
مورد نیاز سرانه اموزش از جانب دولت ،مدارس را با مشکالتی
مواج��ه کرد که برای چرخاندن امور خ��ود مجبور به دریافت
وجه می شوند ،در غیر این صورت مدارس قادر به تامین مخارج
خود و خدمات رسانی نخواهند بود و در این میان نیز عزل چند
مدی��ر دردی را دوا نمی کند .بس��یاری از م��دارس غیردولتی
می گویند که
مقطع متوسطه در پاس��خ به خبرنگار
قیمت ها هنوز تصویب نش��ده است و بنابر هزینه سال گذشته
ش��هریه دریافت می ش��ود و س��پس مابه التفاوت ان حساب
می ش��ود .در حالی که مدارس دیگر شهریه هایی از 4میلیون
تومان تا 10میلیون تومان را عنوان می کنند.
روایت خانواده ها از ثبت نام مدارس
اقای مهدوی برای ثبت نام فرزند خود در مقطع اول متوسطه با
اموزش رایگان ناقض کیفیت نیست
یک عضو کانون صنفی معلمان
ای��ران در گفت وگ��و با
دریاف��ت وجه ب��رای تحصیل در
م��دارس دولت��ی را مخالف قانون
اساس��ی می دان��د و می گوی��د:
هزینه ه��ای مدارس ب��ا توجه به مناط��ق مختلف تعیین
می ش��ود .در مناطق باال ممکن است ش��هریه ها گران تر و
در مناط��ق پایین کمتر باش��د .مهدی بهلولی با اش��اره به
ی��ک مثال عنوان می کند :ش��هریه مدرس��ه نمونه دولتی
در منطق��ه 12حدود 400هزار تومان اس��ت .به گفته این
کارش��ناس ،روحانی در باره اصل 30قانون اساس��ی گفته
بود که ناقض کیفیت نیس��ت؛ یعنی اموزش وپرورش هم
باید رایگان و هم کیفیت مناس��بی داش��ته باشد .او ادامه
می دهد :دریافت پول توسط مدارس از دوران وزارت اقای
حاجی بابایی ش��تاب گرفت و در ای��ن دوره نیز ادامه دارد.
بهلول��ی با بیان اینکه مدارس دولتی ادعا می کنند از دولت
س��رانه دریافت نمی کنند ،اظهار می کند :مدارس دولتی
س��اختمان های قدیمی دارد و قدم��ت برخی از انها به 40
س��ال پیش برمی گردد .این س��اختمان ها مشکالتی دارد
تو س��از را از
که مدارس س��عی می کنند هزینه های ساخ
خانواده ها دریافت کنند.ب��ه گفته این عضو کانون صنفی
معلمان ،مدارس س��عی می کنند خانواده ها را به بهانه های
مختل��ف مانند امتحان یا جلس��ه انجمن اولی��ا مربیان به
مدرسه بکشانند و از انها پول دریافت کنند.
سرانه مدارس ،کمتر از هزینه یک امتحان
یک عض��و کمیس��یون ام��وزش و تحقیق��ات مجلس در
با اشاره به اینکه با وجود اصل 30قانون
گفت وگو با
اساس��ی برای اموزش رایگان ،نباید واقعیت مدارس دولتی را
فراموش کرد ،می گوید 98 :درصد بودجه 20هزار میلیاردی
ام��وزش و پرورش صرف امور جاری می ش��ود و کل پول در
اختیار وزیر 400میلیارد تومان هم نیست.
به گفته قاسم احمدی الشکی ،سال گذشته سرانه دانش اموزی 50میلیارد تومان
پرداخت ش��د ،یعنی هر مدرس��ه 200تا 300هزار تومان که از هزینه یک جلسه
امتحان نیز کمتر است .او ادامه می دهد :مجلس تالش می کند به اعتبار اموزش و
پرورش برای خرج در مدارس اضافه کند ،تا زمانی که مدارس مشکل تامین هزینه
دارند نمی توان انتظار اموزش 100درصد رایگان داشت.
اشباع شدن مدارس دولتی نزدیک به منزلش ان مجبور می شود
پس��رش را در مدرس��ه هیات امنایی ثبت نام کند .او شهریه این
مدرسه را 540هزار تومان عنوان می کند ،اما هزینه های جانبی
نیز افزوده می شود .اقای مهدوی همان ابتدا برای پوشه و تشکیل
پرون��ده 5هزار تومان پرداخت می کند و به او گفته می ش��ود که
باید یونیفورم کت و شلوار را سفارش دهند که حداقل 100هزار
ای��ن عضو کمیس��یون اموزش با بی��ان اینکه امروز م��دارس دولتی ضعیف ترین
مدارس هستند ،اظهار می کند :دانش اموزان ممتاز در مدارس شاهد ،هیات امنایی
و غیرانتفاع��ی تحصی��ل می کنن��د و دانش اموزانی که چاره ای ندارن��د به مدارس
دولتی می روند .احمدی الشکی با بیان اینکه دریافت وجه اجباری غیرقانونی است،
می افزاید :باید خیران مدرسه ساز را به این سمت هدایت کنیم که در گذراندن امور
م��دارس نیز کمک کنند.او تاکید می کند :اگر اقدام عملی از جانب دولت و مجلس
برای کمک به مدارس نشود ،نمی توان کاری از پیش برد و کنار گذاشتن فالن مدیر
مدرسه نیز مشکلی را حل نمی کند.
به گفته این نماینده مجلس ،کمک به مدارس باید با ضابطه و در دامنه تعریف دار
انجام ش��ود تا براس��اس همان ضابطه نیز برای خرج این پول ها پرس��ش شود و در
انتظار پاسخ های معقول بود.
تومان هزین��ه می برد .او تخمین می زند تا اخر س��ال تحصیلی
خ��رده هزینه ها به 1میلیون تومان برس��د .ی��ک روزنامه نگار پا
به س��ن گذاش��ته که نمی خواهد نامش در روزنامه چاپ ش��ود
می گوید :پس��رم در مدرسه مش��هور دولتی که باید رایگان باشد
درس می خوان��د و ش��هریه ای ک��ه از او گرفتن��د 3برابر حقوق
بازنشستگی من است .در ضمن پسرم می خواهد کنکور هنر هم
بدهد و باید 5میلیون هم به اموزشگاه هنر بدهیم ،این رقم برای
من کمرش��کن اس��ت و مجبورم چند کار سنگین را قبول کنم تا
بتوانم از پس ان برایم .اموزش کم کم خانواده ها را مثل درمان به
زیر خط فقر می ران��د .من اعتراضی ندارم ،چراکه این اعتراض را
بی فایده می دانم .کاش حداقل قانون اساس��ی را تغییر دهند تا ما
هم پول مان بر باد نرود و هم احساس قانون شکنی نکنیم.
نگاه انضمامی به نظام اموزش��ی حلقه گمشده ای است
که در غیاب ان بس��یاری از برنامه ها و اهداف کالن کشور
با بن بست روبه رو می شوند .در نگاه توسعه یافته همه جانبه،
ام��وزش در خدمت برنامه ریزی جامعه ق��رار می گیرد .از
پیش همه می دانند در زمان مشخص صنعت ،کشاورزی و
خدمات به چه نیروی انسانی با کدام مهارت ها نیاز است تا
براس��اس ان دانشگاه ها برنامه های خود را شکل دهند و با
استعدادیابی افراد ماهر ،متعهد و باانگیزه را برای نیازهای
اعالم شده تربیت کنند .از این طریق در هم پیوندی مراکز
اموزش��ی و بخش های مختلف اقتصادی م��ا با هم افزایی
روبه رو می شویم که در عمل تولید ثروت را با سرعت کافی
افزای��ش می دهد و اموزش عالی ه��م منابع کافی را برای
بهبود کیفی خود می یابد.
تجاری س��ازی اموزش نام تازه نگاه انضمامی به اموزش
اس��ت و چون بحث تازه ای در ایران محس��وب می شود ما
مس��لح به مبانی نظری کافی در این مورد نیستیم و برای
رفع این فقدان ناچاریم وارد گفت وگوی انتقادی شویم که
هم دولت در ان ش��رکت کنند و هم اهالی نظام اموزشی
و هم کارافرینانی که اینده توس��عه کشور در گروی همت
و اراده انهاس��ت .در این گفت وگو الزم اس��ت ما شناخت
نس��بی از وضعیت موجود کشور داشته باشیم و بدانیم در
چه مرحله توسعه یافتگی به سر می بریم.
ب��رای نمونه در حالی ک��ه صنایع ما به تکنس��ین های
اچار به دس��ت نی��از دارد ما در حالی که با مش��کل انبوه
مهندس های جویا کار مواجهه بشویم با کمبود جدی این
تکنسین ها روبه روییم و به این دلیل کل صنایع ما با بحران
تعمی��ر و نگهداری دس��ت و پنجه ن��رم می کنند و به این
دلیل ما باید مش��کل استهالک با نرخ باال را حل کنیم که
منابع زیادی را می طلب��د و در بخش اموزش بحران نبود
برگشت سرمایه در حالی که به شدت وجود دارد ولی هنوز
هیچکس در مورد ان سخن نمی گوید .در حالی که دولت
و بس��یاری از خانواده ها به س��ختی این منابع را به دست
اورده اند .نبود تناس��ب بین شغل و تخصص از بحران های
ی اس��ت که باید قبل از طرح تجاری سازی در مورد
دیگر
ان دقت کافی انجام گیرد .در حالی که مدیریت یک دانش
خاص در جهان امروز محسوب می شود بسیاری از مشاغل
مدیریتی توس��ط مهندسان و پزشکان اشغال می شود ،ان
ه��م در حالی که بس��یاری از تحصیل کرده های مدیریتی
بیکارند .این س��ازگار نبودن در بلندمدت مراکز اموزش��ی
و دانش��جویان را بی رغبت می کند که خود را مدام روزامد
معاون اموزش متوسطه وزارت اموزش و پرورش خبر داد:
پرداخت سرانه مدارس قبل از شروع سال تحصیلی
معاون اموزش متوس��طه وزارت اموزش و پرورش با بیان اینکه در حال حاضر بحث اماده س��ازی فضاهای
اموزش��ی در استان ها با حمایت س��ازمان نوسازی مدارس در حال انجام است و تا قبل از شروع سال تحصیلی
به اتمام می رس��د ،گفت :س��رانه مدارس را نیز تا قبل از شروع سال تحصیلی به انها پرداخت خواهیم کرد .وی
در پاسخ به پرسشی درباره پروژه مهر اظهار کرد :در پروژه مهر بخش های مختلفی مطرح است که یکی از انها
ثبت نام مدارس بود چندی پیش پایان یافت .همزمان با بحث ثبت نام مدارس ،ساماندهی نیروهای انسانی اغاز
شده است .درحال حاضر ساماندهی نیروهای انسانی در برخی مناطق کشور به صورت 100درصد انجام شده
است .زرافشان همچنین با بیان اینکه کتاب های درسی دانش اموزان تامین شده است ،افزود :امسال در تمام
پایه ها بخش عمده کتاب ها چاپ و میان استان ها توزیع شده است .تالش می کنیم چرخه توزیع تا 15شهریور
ماه کامل ش��ود.وی درباره نقل وانتقال فرهنگیان نیز گفت :بخش��ی از نقل وانتقال فرهنگیان از طریق سیستم
کامپیوتری انجام ش��ده و بخشی از جابه جایی ها نیز بعد از ثبت نام همکاران برای نقل وانتقاالت اتفاق می افتد.
به عنوان مثال جابه جایی در ادارات و درخواست انتقال همسران باعنوان نقل وانتقاالت اضطراری مورد توجه
ما است که البته جزو موارد خاص بوده و میزان ان اندک است.
جمعیت جهان
جمعیت کنونی جهان
7.252.532.061
متولدین امسال
83.957.635
متولدین امروز
176.738
گو میر امسال
مر
34.641.928
گو میر امروز
مر
72.924
رشد جمعیت در سال جاری
49.315.708
حکومت و اقتصاد
هزینه های بهداشت و درمان توسط
کشورهای جهان برای امروز (دالر امریکا)
4.884.273.046 $
هزینه های اموزش توسط کشورهای
جهان برای امروز (دالر امریکا)
4.324.557.294 $
هزینه های نظامی توسط کشورهای
جهان برای امروز (دالر امریکا)
2.225.065.008 $
تولید امسال خودرو
40.907.565
تولید امسال دوچرخه
84.330.908
رایانه های فروخته شده در این سال
212.930.734
جامعه و رسانه
کتاب های جدید منتشر شده
امسال
1.504.719
روزنامه های منتشر شده امروز
232.946.572
گیرنده های تلویزیون فروخته
شده امروز
304.417
تلفن های همراه فروخته شده
امسال
2.370.301
هزینه صرف شده برای بازی های
رایانه ای برای امروز (دالر امریکا)
86.228.578 $
کاربران اینترنت در جهان
2.948.623.047
تعداد نامه الکترونیکی ارسال
شده امروز
96.897.672.239
مطالب افزوده شده به وبالگ ها
1.652.712
برای امروز
299.295.426
تویت امروز
محیط زیست
جنگل های از دست رفته امسال (هکتار )
3.140.436
زمین های زراعی از بین رفته به دلیل
فرسایش خاک امسال (هکتار )
4.227.877
دی اکسیدکربن ( ) CO2متصاعد شده
امسال (تن )
21.236.000.062
کویرزایی امسال (هکتار )
7.246.429
مواد شیمیایی سمی رها شده در اب و هوا
و خشکی توسط صنایع در این سال (تن )
5.913.314
غذا
افراد دچار سوء تغذیه جهان در حال حاضر
888.836.047
افراد دارای اضافه وزن جهان در حال حاضر
1.595.243.267
افراد دچار چاقی جهان در حال حاضر
531.747.756
مرگ و میر ناشی از گرسنگی امروز
14.216
هزینه صرف شده برای بیماری های ناشی از
چاقی در امریکا برای امروز (دالر امریکا)
221.218.778 $
هزینه صرف شده برای کم کردن وزن در
امریکا برای امروز (دالر امریکا)
87.878.137 $
اب
مصرف اب این سال (میلیارد لیتر )
2.993.794
مرگ و میر ناشی از بیماری های مرتبط با
اب در این سال
1.087.440
افراد بدون دسترسی به اب اشامیدنی سالم
730.729.931
انرژی
تجاری شدن اموزش ،کلید معمای تحصیل کرده های بیکار
کنن��د و کارایی خود را در صحنه عمل محک بزنند .البته
در بس��یاری از مواق��ع تحصیل کرده ها به مش��اغلی روی
می اورن��د که بدون تحصیل هم می توانند ان را به دس��ت
اورن��د .تجاری س��ازی وقتی به دس��ت می ای��د که مراکز
تولیدی و تصمیم گیران به صورت
بنیادی��ن ب��ه تحقی��ق و پژوهش
روی بیاورند و با ارجاع پروژه های
تحقیقات��ی ارتب��اط همه جانبه و
فراگی��ر با نظام ام��وزش عالی را
در دستورکار خود قرار دهند ،اگر
این مراک��ز در ورود فناوری نوین
به انتقال دانش از خارج به صورت
جدی بپردازند و در این انتقال دانش مراکز دانش��گاهی را
درگیر کنند هم س��طح دانش دانشگاه ها افزایش می یابد و
ه��م در اینده نه چندان دور ما می توانیم وارد عصر نواوری
و خالقی��ت هم بش��ویم و بتوانیم اخت��راع و نواوری ها در
سطح جهان داشته باشیم و همچنین بسیاری از نیازهای
مصرف��ی جامعه را خود تولید کنیم و ب��ه همان فرجامی
برس��یم که نامش را خودکفایی گذاشته ایم .به یاد بیاوریم
اگر دانش��گاه ها تحقیق را در دستورکار قرار دهند از همان
جهان در یک نگاه
دبستان به جای پر کردن حافظه
کودکان در انها روح پرسشگری
و کنجکاوی را برمی انگیزند و نوع
راهیابی دانشجو به دانشگاه دیگر
نمی توان��د براس��اس مکانیزمی
باش��د که عالق��ه در ان هیچ جایی نداش��ته باش��د .تنها
ادم های عالقمند می توانند پروژه های تحقیقاتی را ش��کل
بدهن��د و در اینده نیروهای کارامدی برای مراکز تولیدی
می شوند .تجاری سازی تنها راهی است که کارامدی نظام
اموزش عالی را تضمین می کند.
*مطلع ش�دیم مجله پی�ام اوران ن�ور با موضوع
تج�اری ش�دن ام�وزش ب�ه زودی چاپ و منتش�ر
می شود .در مورد این مجله بیشتر خواهیم نوشت.
معاون عمرانی وزیر اموزش و پرورش اعالم کرد:
وجود 31هزار کالس درس نیمه کاره در کشور
رئیس س��ازمان نوسازی ،توس��عه و تجهیز مدارس کش��ور با بیان اینکه 5000پروژه اموزشی نیمه کاره در
کش��ور وجود دارد ،اظهار کرد :مجموع این پروژه ها 31هزار کالس درس��ی و حدود 6میلیون مترمربع فضا را
شامل می شود .برای تکمیل و تجهیز این طرح های عمرانی بودجه ای به میزان 3300میلیارد تومان نیاز است.
مرتض��ی رییس��ی عنوان کرد :در س��ال گذش��ته باوجود اینکه تخصی��ص منابع دچار مش��کل بود ،حدود
1200پروژه در سراسر کشور اماده و تحویل شد.وی افزود :امروز 6000پروژه نیمه تمام درکشور داریم .از این
تعداد حدود 240استخر و 800سالن ورزشی را می توان مورد اشاره قرار داد .در واقع نزدیک به 1000پروژه
ورزشی نیمه تمام وجود دارد.معاون عمرانی وزارت اموزش و پرورش اظهار کرد :مجموع این پروژه ها 31هزار
کالس درس��ی و حدود 6میلیون مترمربع فضا را ش��امل می شود .برای تکمیل و تجهیز این طرح های عمرانی
بودجه ای به میزان 3300میلیارد تومان نیاز است.رییسی با بیان اینکه بخشی از این پروژه ها از محل اعتبارات
ملی به خصوص اعتبارات مربوط به تخریب ،بازسازی و مقاوم سازی مدارس و بخشی از محل اعتبارات استانی
اجرا و تکمیل می ش��وند ،گفت :البته س��هم پروژه های ملی و مش��ارکتی یعنی پروژه های میان دولت و خیران
که به صورت مشترک تامین منابع می شوند و سهم پروژه های مردمی بیشتر از سهم پروژه های استانی است.
مصرف امروز انرژی در
جهان (کیلو وات ) از :
182.090.556
ـ منابع غیرقابل تجدید
(کیلو وات )
147.492.548
ـ منابع قابل تجدید
(کیلو وات )
34.598.007
انرژی خورشیدی دریافتی
امروز زمین (کیلو وات )
1.359.539.767.028
نفت استخراج شده
امروز
38.967.860
نفت باقیمانده (بشکه )
1.206.391.560.924
زمان اتمام نفت (روز )
14.362
گاز باقیمانده (واحد )
1.135.965.168.110
زمان اتمام گاز (روز )
59.788
زغال سنگ باقیمانده
(واحد )
4.377.764.984.023
زمان اتمام زغال سنگ
(روز )
150.957
سالمت
گو میر در اثر بیماری های
مر
واگیردار
7.838.712
گو میر کودکان زیر 5
مر
سال
4.589.722
سقط جنین امسال
25.367.261
گو میر مادران هنگام
مر
زایمان در این سال
207.585
افراد مبتال به ایدز
گو میر ناشی از ایدز
مر
امسال
36.476.400
1.015.072
گو میر ناشی از سرطان
مر
امسال
4.959.185
گو میر ناشی از ماالریا
مر
امسال
592.284
سیگار های مصرف شده امروز
7.036.424.886
گو میر ناشی از استعمال
مر
سیگار
3.018.552
گو میر ناشی از مصرف
مر
الکل
1.510.228
خودکشی های امسال
هزینه صرف شده برای مواد
مخدر غیرقانونی (دالر امریکا)
تلفات ناشی از تصادفات
جاده ای امسال
647.513
241.560.316.119 $
815.104
نکته
مدیران استراتژیک
یا استراتژی مدیران؟!
ش��اید به باور بس��یاری از تحلیلگران و کارشناسان،
مشکالت سازمان عیالوار تامین اجتماعی ،بیش و پیش
از انکه برخاس��ته از متغیره��ا و پارامترهای اقتصادی
باش��د .فرایند سیاسی کاری و انسداد بیشتر روزنه های
تنفس��ی در این س��ازمان بیمه ای اس��ت .اگر مدیریت
سازمان تامین اجتماعی در صدد برون رفت این سازمان
از گرداب های خطرناک ،سهمگین و مخرب اقتصادی و
پس لرزه های سیاسی و فرهنگی در جامعه ایران زمین
است ،باید بدون فوت وقت به اقدامات ضربتی و فوریتی
و خالصه ریکاوری س��ریع در تامین اجتماعی بپردازد.
گمش��ده مهم و استراتژیک س��ازمان تامین اجتماعی،
ش��فافیت و صداقت و بازگرداندن اعتماد عمومی احاد
جامعه به این س��ازمان بیمه ای اس��ت .دکتر نوربخش،
متاسفانه با تاخیر زیاد به این مهم پی برد .گرچه تعویض
دی��ر هنگام تنی چند از مدی��ران کل تامین اجتماعی،
گامی مهم و اساس��ی محسوب می شود ،اما ایشان باید
بداند که تزریق اینگونه مسکن های موضعی برای بیماری
که زیر تیغ جراحی س��نگین ب��وده و تاکنون با دردی
جانکاه روزگار می گذرانده اس��ت ،اب در هاون کوبیدن
اس��ت و به قول معروف با یک گل بهار نمی شود .امروز
سازمان تامین اجتماعی به مدیران استراتژیک و صادق
و ش��فاف نیازمند اس��ت .مدیرانی که هم پاس��خگوی
مدیریت ارشد سازمان باشند و هم پاسخگوی رسانه های
گروهی به نمایندگی از سوی جامعه میلیونی مخاطب
تامین اجتماعی .اگ��ر دکتر نوربخش می خواهد و قصد
دارد ت��ا اصالحات را در این س��ازمان بیمه ای اجرا کند
باید باور داش��ته باش��د که این اصالحات بدون داشتن
تریبون های تخصصی ازاد در س��ازمان تامین اجتماعی
امکانپذیرنیست.متاسفانهاکنونسازمانتامین اجتماعی
هیچ رسانه برون سازمانی نداشته و ندارد .رسانه ای که
در ان ،مخاطب��ان به طرح انتقادها و اعتراض های خود
بپردازند و مسئووالن سازمان هم بدون اعمال توجیه و
سانسور مساله ،مشکالت مطرح شده را پاسخ دهند .این
رسانه ها می توانند در فضایی کامال ژورنالیستی و با تولید
گزارش ،مصاحبه ،خبر ،یادداش��ت ،مقاله و سرمقاله به
تفاهم هرچه بهتر و بیشتر شرکای اجتماعی با سازمان
تامین اجتماعی بپردازند .امری که متاسفانه اگاهانه و یا
نا اگاهانه مسئووالن سازمان تامین اجتماعی از ان غافل
ش��ده اند .اگر این مهم محقق شود ،بی شک نیمی از راه
سخت مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی پیموده شده
است .از سوی دیگر ،میدان دادن به مدیران دلسوز و با
دانش می تواند جس��ارت و شهامت این دسته از مدیران
س��ازمان را برای حل مشکالت تامین اجتماعی افزایش
دهد .ری��کاوری اعتماد از دس��ت رفته بیمه ش��دگان
و مس��تمری بگیران س��ازمان تامین اجتماعی ،ضامن
حل مش��کالت کالن این س��ازمان اس��ت .اگر مدیران
تامین اجتماع��ی خواهان و خواس��تار حل مش��کالت
ف��راوان اقتصادی این س��ازمان بیمه ای هس��تند باید
باور کنند و بدانند که تنها راه خروج از این مش��کالت،
اعتماد به مردم و بازس��ازی زمینه مشارکت رسانه های
گروهی برای انعکاس مشکالت بیمه شدگان و مستمری
بگی��ران تامین اجتماعی اس��ت .پیش ش��رط های این
اعتماد دو س��ویه ،خویش��تن داری مدیران و مسئوالن
سازمان تامین اجتماعی از بر اشفتگی و افزایش ضریب
انتقاد پذیری انها است .انچه که امروز میلیون ها بیمه
شده و مستمری بگیر سازمان تامین اجتماعی از مدیریت
محترم این سازمان انتظار داشته و دارند ،شتاب و سرعت
دادن هر چه بیش��تر به س��یر صعودی رون��د اقدامات
درمانی ب��رای اصالح مش��کالت و چالش های موجود
اس��ت .انها نگرانی های خود را دارن��د .نگرانی هایی که
ریشه در ساختارهای اقتصادی متزلزل تامین اجتماعی
دارد .ب��ه عنوان نمونه در حال��ی که دکتر نوربخش در
برنامه زنده تلویزیونی نگاه یک که از شبکه اول سیمای
جمهوری اس�لامی ایران پخش شد ب ه این مسئله مهم
پرداخ��ت که س��ازمان تامین اجتماعی ،یک س��ازمان
بیمه ای است که تابع اعداد ریاضی و قواعد بیمه است و
در صورت وجود توازن منطقی منابع و مصارف می توان
به تحقق برخی ارزوها و از جمله همسان سازی حقوق
بازنشستگان تامین اجتماعی با سایر همتایان خود رسید،
مس��تمری بگیران و بیمه ش��دگان انتظار داش��تند تا
مدیریت محترم تامین اجتماعی ،به این مطلب بپردازد
که ایا تاکنون برای تحقق مطالبات میلیاردی س��ازمان
تامین اجتماع��ی از دولت اقای روحان��ی ،اقدام جدی
نی��ز انجام ش��ده اس��ت؟ ایا مجموعه ش��رکت های پر
ح��رف و حدیث و پر رمز و راز وابس��ته به شس��تا که
مدیریت ه��ای انها با ورود دکتر نوربخش دس��تخوش
تغییر و تحوالت بس��یاری نیز ش��د ،تاکنون از شاخص
رش��د منف��ی و ضرردهی به ش��اخص رش��د مثبت و
سوددهی رسیده اند؟ مردم انتظار دارند مدیریت محترم
س��ازمان تامین اجتماعی ،خیلی شفاف و به زبان ساده
به انها بگویدایا می توانند امیدوار باش��ند که س��ازمان
تامین اجتماعی از حیاط خلوت و قلک خصوصی بودن
دولت خارج شده و به جایگاه واقعی خود رسیده است؟
دکتر نوربخش ،مدیری شفاف و پاکدست است .در این
مسئله هیچ جای تردیدی وجود ندارد ،اما مردم دوست
دارند تا مدیر عامل محبوب ش��ان ،مشکالت موجود را
خیلی صریح و صمیمی با انها در میان بگذارد واطمینان
داشته باشد که مردم فهیم این سرزمین ،نگران کاستی
و نقص��ان منابع و درامدهای س��ازمان تامین اجتماعی
هستند.
16
یک شنبه 19مرداد 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
اینه رفاهی
public@smtnews.ir
بازیابی تامین اجتماعی در استانه یک سالگی دولت تدبیر و امید
سازمان تامین اجتماعی بزرگترین و انحصاری ترین سازمان
افشین اورکی _گروه اینه :بیم ه ایران در استانه یکمین سال روی کارامدن دولت تدبیر و امید دکتر روحانی ،در
محک ازمونی بزرگ و اساس��ی قرار گرفته اس��ت .اینک می توان به نقد و ارزیابی عملکرد مدیریتی ان پرداخت و
از ضعف ها و قوت ها گفت و نوش��ت ،بی انکه مورد اتهام ها و محدودیت های ناش��ی از نگاه های بازمانده از دوران
مدیریت های س��نتی در این س��ازمان قرارگرفت .در نخستین گام باید به بحران شدید کس��ری درامدها و منابع در
تامین اجتماعی پرداخت .به گفته دکتر نوربخش ،مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی ،این سازمان بیمه ای در اغاز به
کار دولت تدبیر و امید با کسری درامد 5هزار میلیارد تومانی روبه رو بوده است .این مبلغ شاید برای سازمانی که
گردش مالی ان در س��ال رقمی حدود 100هزار میلیارد تومان اس��ت ،رقم ناچیزی محسوب شود ،اما نباید از یاد
برد که منابع مالی این سازمان بیمه ای به طور عمده از محل حق بیمه های دریافتی از بیمه شدگان و کارگران تامین
می شود و همین مسئله در اذهان مخاطبان میلیونی تامین اجتماعی ،پارادوکسی عجیب ایجاد کرده است .پارادوکسی
معنایی که اگر به فوریت توسط تیم مدیران ستادی سازمان برای ان مرهمی پیدا نشود ،می تواند گسست های موجود
در بزرگ ترین سازمان بیمه ای کشور را به دره هایی عمیق و ژرف مبدل سازد .نخستین پرسش ایجاد شده در اذهان
مخاطبان میلیونی تامین اجتماعی این است که چرا سازمانی با این حجم از درامد و گردش مالی باال ،با کسری درامدی
چنین وحش��تناک و نجومی روبه رو شده است؟ ایا سوء مدیریت مدیران عامل گذشته تامین اجتماعی در چرایی این
تراژدی موثر بوده است؟ ایا ضعف عملکرد ارگان های نظارتی در کشور مانند سازمان بازرسی کل کشور و نهادهای
قانونی دیگر مانند مجلس شورای اسالمی ،قوه قضائیه و ...باعث بروز و شکل گیری هزاران مشکل ریز و درشت
در تامین اجتماعی شده است؟ هر چه بوده و هست ،مهم این است که اکنون جامعه هدف سازمان تامین اجتماعی به
شدت نسبت به اخبار ناخوشایندی که زمزمه ان از تابستان گذشته و درست در واپسین روزهای کاری دولت دهم
اغاز شد ،حساس شده است .اخبار ناگواری که عمده ان حول محور تخلفات شدید مالی بعضی از مدیران ستادی
در این سازمان بیمه ای ،شکل گرفته است.
س��ازمان تامین اجتماع��ی در واپس��ین روزه��ای
مدیریت��ی قاضی مرتض��وی مانند کش��ورهای بحران
زده و جنگ��زده ای ش��ده بود که هر ی��ک از نیروهای
متخاصم ،تکه ای از ان را به دندان گرفته و از ان خود
می دانستند.
درس��ت مانند کش��ور عراق در اس��تانه س��رنگونی
دیکتاتور بعثی این رژیم .خاطرمان هس��ت که نیروهای
اجنبی و متجاوز امریکای��ی ،حتی به موزه ها نیز رحم
نکردند و اموال مردم مظلوم این کشور را به یغما بردند.
س��ازمان تامین اجتماعی نیز با چنین وضعیتی روبه رو
بود .متاس��فانه بعضی از مدیران ستادی این سازمان ،با
پشت کردن به مردم و بیمه شدگان ،برداشت هایی غیر
قانونی از منابع مالی این س��ازمان داشتند و به گونه ای
عم��ل کردند که مدت ها زمان می ب��رد تا ذهنیت های
منفی ایجاد ش��ده در میان بیمه ش��دگان و مستمری
بگیران تامین اجتماعی کمرنگ و حتی بی رنگ شود.
چالش ها و تنگناها
از س��وی دیگر اوضاع و احوال ناخوشایند اقتصادی
س��ازمان تامین اجتماعی را نمی توان ب��ه عهده یک یا
چند مدیر عامل این س��ازمان انداخت و فرد خاصی را
مقصر قلمداد کرد.
ب��ه ب��اور بس��یاری از تحلیلگ��ران و کارشناس��ان
تامین اجتماعی ،ای��ن س��ازمان مانند بس��یاری دیگر از
بنگاه ه��ای اقتصادی تابع متغیره��ای درونی و بیرونی
است .متغیرهایی که بعضی از انها تاثیرات منفی بسیار
باالیی بر منابع مالی این س��ازمان گذاشته و می گذارند.
به عنوان نمونه افزایش قیمت بی س��ابقه ارز در کشور
در س��ال گذش��ته ،بس��یاری از معادله های اقتصادی
س��ازمان تامین اجتماع��ی را ب��ر ه��م زد .بودجه های
ج��اری و س��رمایه ای تامین اجتماع��ی در س��ال مالی
گذش��ته بر مبنای نرخ دالر س��ه هزار تومانی تنظیم
ش��ده بود و افزای��ش نرخ براب��ری دالر در مقابل ریال
و رس��یدن ان به حدود 4هزار توم��ان برای هر دالر،
سازمان تامین اجتماعی را در تهیه دارو ،اجرای طرح ها
و پروژه های زیربنایی و س��رمایه ای مانند ایجاد مراکز
درمانی جدید ،نه تنها با مش��کالت فراوانی روبه رو کرد
که در بس��یاری از موارد ،این طرح ها و پروژه ها با رکود
کامل نیز مواجه شدند.
به این بحران ها و س��ونامی های گسترده و ژرف ،باید
نگاهی منصفانه به مدیریت های سیاس��ی این سازمان
بیمه ای هم داشت .شاید یکی از مهم ترین چالش هایی
که در بسیاری از ادوار و زمان ها ،تامین اجتماعی را دچار
مخاطرات و چالش های فراوان کرده ،مدیران سیاسی و
سیاسی کاری های انها بوده است.
برای ای��ن مدع��ا می توان ب��ه دوره مدیری��ت دکتر
ذبیح��ی و قاض��ی مرتض��وی اش��اره ک��رد .در ای��ن
2دوره ،ش��اهد تصمیم گیری های ش��بانه و احساسی
و ب��دون منطق بیم��ه ای فراوانی بودیم که متاس��فانه
ترکش ه��ای ان تاکن��ون بیمه ش��دگان و مس��تمری
بگی��ران تامین اجتماعی را رها نکرده اس��ت! در زمان
مدیری��ت دکتر ذبیح��ی ،وی خواهان انضب��اط مالی
ش��دید در تامین اجتماعی شد که شاید به خودی خود
تصمیمی بد نباش��د ،اما متاس��فانه اتخاذ تصمیم های
احساس��ی و به دور از منطق بیم��ه ای و حذف مزایای
کارکن��ان ش��اغل در ای��ن س��ازمان ،چن��ان انفعال و
یا س��ی ایجاد کرد که در عمل نه تنها انضباط مالی در
تامین اجتماع��ی حاکم نش��د که به عل��ت بی انگیزگی
و س��رخوردگی کارکن��ان ،مناب��ع مال��ی و درام��دی
تامین اجتماعی که از محل وصول حق بیمه ها توس��ط
کارکنان شکل می گرفت با کمبود شدید و رشد منفی
باالیی مواجه شد.
از دیگر سو و از انجایی که وی هیچ اعتقادی به تفکر
و اندیش��ه و جایگاه ان در این سازمان بیمه ای نداشت،
موسس��ه ها و مراکز علمی ،پژوهش��ی و اطالع رسانی
مانند موسس��ه فرهنگی و هن��ری اهنگ اتیه (مجری
انتش��ار هفته نامه داخل��ی تامین و هفت��ه نامه برون
س��ازمانی اتیه) به محاق توقیف خودخواسته رفتند و
از این باب می توان گفت و نوش��ت ک��ه نام دکتر علی
ذبیحی ،مدیر عامل اس��بق سازمان تامین اجتماعی ،به
عنوان نخستین مدیر ضد تفکر و اندیشه در این سازمان
بیمه ای برای همیش��ه ثبت و ضبط ش��د .در ادامه نیز
موسسه پژوهش��ی تامین اجتماعی تعطیل شد و پرده
اخر نمایش و اوج این حمله های ناجوانمردانه به مراکز
تولید فکر و اندیشه ،حذف معاونت فرهنگی و اجتماعی
س��ازمان تامین اجتماعی بود .اما این همه ماجرا نبود.
بس��یاری از مدیران توانمند این س��ازمان بیمه ای یا به
خانه هایش��ان رانده شدند و یا در شرایطی قرار گرفتند
سازمان را به لقای
که عطای ماندن در
یفه رسانه ا
ی سازمانی چیست؟
وظ
از مسئوالن این سازمان
از اظهارنظرهای برخی
از سوی دیگر
انها انتظار س��وداوری و
یش��ود که
اینگونه مش��خص م
ک هفت��ه نامه تخصصی
�د ثروت و س��رمایه از ی
تولی�
ورت باید به انها پاس��خ
های را دارن��د! در این ص
بیم��
وم رس��انه و کارکردهای
که یا انها اساس��ا با مدی
داد
یکنند که هفته نامه
نیس��تند و یا تصور م
ان اش��نا
معظم اقتصادی اس��ت.
یک هولدینگ بزرگ و
اتیه،
��انی که در یک رسانه
در هیچ کجای دنیا کس
وال
اص
هداف اقتصادی و تجاری
یکنند ،ا
س��رمایهگذاری م
رد .همین صدا و سیمای
ش��ان قرار نداشته و ندا
مد نظر
پخش اگهی و تیزرهای
یایران که از محل
الم
اس
ری
جه
جمهو
ود
یکند ،ب
درامد کسب کرده و م
و
ویزیونی ،میلیاردها تومان
الن
ئو
س��
م
در اختی��ار دارد .باید به
تل
بر ا ی
ص میلی��اردی دولتی نیز
نشان کنیم که یک رسانه
مش��خ
تولید ثروت.
طر
خا
عی
ان بیم های تامین اجتما
و نه برای کسب سود و
مدیران س��ازم
عمومی منتشر می شود
ود ،بودجه عظیم میلیونی
س��ازی و مهندسی افکار
سال های نخست انتشار خ
تصمیم
ری (به لحاظ درامد) نیز در
وظیفه مان ارائه خدمات
تی روزنامه بزرگ همشه
دار تهران به مردم گفت ما
ح
ی کرد.ایا یک بار هم شهر
یگویند وظیفه ما
دیران تامین اجتماعی م
شهرداری تهران دریافت م
نامه؟! پس چرا بعضی از م
از
یه ؟ایا سازمان بیم های که
دم است و نه انتشار روز
و نه انتشار هفته نامه ات
شهری به مر
ای به بیمه شدگان است
برون سازمانی و خارجی
فقط ارائه خدمات بیم ه
کار دارد ،می تواند تریبونی
فقط و
شده اصلی و تبعی سر و
بازگشت اعتماد ،همدلی،
ود 40میلیون نفر بیمه
داشته باشد ،در حالی که
با حد
گ خود به میلیون ها نفر ن
با بودن یک رسانه ازاد و
ای معرفی خدمات رنگارن
سازمان تامین اجتماعی
بر
دم در تصمی مسازی ها در
و مش��ارکت عمومی مر
اق
وف
ری امکانپذیر است و بس.
مستقل به لحاظ فک
پروژه های زیربنایی و سرمایه ای مانند ایجاد مراکز درمانی جدید ،نه تنها با
مشکالت فراوانی روبه رو است که در بسیاری از موارد ،این طرح ها و پروژه ها
با رکود کامل نیز مواجه شدند .به این بحران ها و سونامی های گسترده و ژرف،
باید نگاهی منصفانه به مدیریت های سیاسی این سازمان بیمه ای هم داشت
فرهنگی و اجتماعی
بازیابی معاونت
ماعی از بحران های ایجاد
ون رفت سازمان تامین اجت
تی دکتر نوربخش برای بر
ت .تشکیل دوباره معاونت
ش��اید مهم ترین اقدام ضرب
سازمان تامین اجتماعی اس
اما
استراتژیک تعطیل شده در
تنها ،شاید خیلی کارساز
توجه به احیای بخش های
به صرف تشکیل ظاهری
ده،
ش
چه
��ه پژوهش��ی تامین ،گر
امین اجتماعی در تصمیم
گی و اجتماعی و یا موسس
دادن شرکای اجتماعی ت
رهن
زی
ف
جدید این سازمان برای با
فعاالن عرصه رسانه و بویژه
شد ،اما نشان از عزم مدیریت
مشارکت بیشتر و جدی تر
نبا
در این معاونت بر حضور و
ای ایفای نقش کارمندی،
هاست .به باور نگارنده ،اگر
ین اجازه داده شود تا به ج
سازی
در سازمان تاکید و به انها ا
الن عرصه رسانه خواهند
نگاران و گزارشگران شاغل
دازند ،به طور حتم این فعا
خبر
پر
هنگاری است به فعالیت ب
ظر می رسد صرف تشکیل
گاه واقعی خود که روزنام
تر و بهتر ارتقاء دهند .به ن
جای
در
ت اجتماعی را هر چه بیش
ت که از زمان تشکیل این
ت تا جایگاه ساکن معاون
یست.پرسش اصلی اینجاس
نس
توا
ن
شا
خودی خود کافی و گره گ
ری صورت گرفته است؟!
ت فرهنگی و اجتماعی به
چه کار برجسته و چشمگی
معاون
چند همایش کلیش��ه ای،
ته ،تولید هفته نامه «اتیه»
ت تاکنون غیر از برگزاری
جتماعی در سال های گذش
عاون
م
و اجتماعی سازمان تامین ا
گاه و مخاطبان خود را نیز
ین رکن معاونت فرهنگی
یگرفت و به درستی جای
تر
م
مه
م
و هنری اهنگ اتیه انجام
ته است ،چرا هیچ یک از
که توسط موسسه فرهنگی
عامل جدید خود را نیز یاف
بود
سه ،هیات مدیره و مدیر
عی سازمان تامین اجتماعی
رده بود .اکنون که این موس
معاونت فرهنگی و اجتما
ک
یدا
پ
ایا
یبینند؟
ن این دغدغه و نیاز را برای
برای انتشار دوباره ان نم
عی سازمان را دارد ،تاکنو
مدیران سازمان ضرورتی
دن دوباره شرکای اجتما
مشارکت و به صحنه کشان
که قصد
مه احساس نکرده است؟!
انتشار دوباره این هفته نا
ان ترجیح دهند .بعدها قاضی مرتضوی که از دوستان
نزدی��ک محمود احمدی نژاد ب��ود ادامه روند تفریط و
افراط ها را در پیش گرفت .این مسئله در ابعاد اقتصادی
و فرهنگی نمود بیشتری یافت .گرچه به ادعای قاضی
مرتضوی بس��یاری از س��رمایه های بلوکه شده توسط
دولت های گذش��ته توس��ط وی احیاء ش��د( 35هزار
میلیارد تومان) ،اما انچه در عمل تامین اجتماعی به ان
دست پیدا کرد نه 35هزار میلیارد تومان ،که تعدادی
شرکت ورشکسته و زیانده بود.
ش��اید بارزتری��ن نمونه برای ای��ن مدع��ا ،واگذاری
تحمیل��ی مجموع��ه هتل ه��ای «هما» که وابس��ته به
شرکت هواپیمایی جمهوری اسالمی ایران بودند است.
واگذاری هتل هایی که ما را به یاد قراردادهای ننگین
ترکمانچای و گلستان می اندازد.
واگذاری های بی برنامه
اگر این هتل ها ،منافع و درامد چش��مگیری داشتند،
پرس��ش این است که چگونه وزارت راه و ترابری دولت
ده��م حاضر ش��د در قب��ال بدهی دولت به س��ازمان
تامین اجتماعی ،این هتل ها را به این س��ازمان بیمه ای
واگذار کند؟!
مرتضوی ،اما تصمیمات غیر کارشناسی دیگری هم
اتخاذ کرد که اثار و عواقب ان هنوز در تامین اجتماعی
هویداست.
بس��یاری از افراد که حتی استحقاق اداره یک شعبه
تی��پ 4را هم نداش��تند ،یک ش��به به جای��گاه مدیر
کلی تامین اجتماعی در برخی از اس��تان ها رس��یدند و
اتفاق��ا همین اف��راد نیز با تص��رف غیرقانونی در منابع
و درامده��ای مالی س��ازمان تامین اجتماع��ی ،زمینه
بدگمانی و ش��ک و تردید جامع��ه میلیونی مخاطبان
این سازمان نس��بت به مدیران دلسوز و صادق و البته
کارشناس و خبره را فراهم اوردند.
در ای��ن می��ان راه س��خت و ناهمواری باید توس��ط
مدیریت جدید سازمان تامین اجتماعی پیموده شود تا
این ش��رکای اجتماعی و جامعه هدف ،اعتماد از دست
رفته را باز یابند ک��ه در ادامه به ان می پردازیم .دکتر
نوربخش ،پنجم ش��هریور 1392پا به س��ازمان پر
رمز و راز تامین اجتماعی گذاش��ت .وی چند شعار
در می��ان حرف هایش را بیش از همه تکرار می کند
که امیدواریم نقد انها ،موجب اصالح امور شود.
موض��وع پرداخت ب��ه روز مطالب��ات داروخانه ها
و یا س��ایر مراکز درمان��ی طرف قرارداد س��ازمان
تامین اجتماع��ی موضوعی جدید و نو نیس��ت .باید
به ایش��ان یاداوری کنیم که مدیران عامل پیش��ین
س��ازمان تامین اجتماعی نیز ای��ن موضوع را بارها و
بارها تکرار و تکرار کردند و ش��اید دراینده نیز این
موضوع توس��ط مدیران بعدی به عنوان برگ برنده
مدیر عامل تکرار شود .جناب اقای مدیر عامل باید
به خوبی بداند که اگر مطالبات مراکز طرف قرارداد
سازمان تامین اجتماعی هم به روز باشد ،ایشان کار
چندان شاقی انجام نداده است .این وظیفه سازمان
تامین اجتماعی اس��ت که به موض��وع درمان بیمه
شدگان و مس��تمری بگیران بپردازد .درست مانند
یک پدر که وظیفه تامین مایحتاج خانواده اش را بر
عهده داشته باشد.
مدیری��ت محترم تامین اجتماع��ی ،در محورهای
دیگ��ری از س��خنرانی های خود به موض��وع «دیتا
س��نتر» و گس��ترش دامنه ارتباطات و اینترنت در
تامین اجتماع��ی و مجموعه ش��عبه های ان اش��اره
داشته است.
خوب است ایش��ان بداند که هنوز در بس��یاری از
شعبه های تامین اجتماعی داشتن یک خط اینترنت
پر سرعت و بدون اختالل ،به یک ارزو تبدیل شده
است.
غیر از اینکه هنوز بس��یاری از کارکنان شعبه ها از
دسترس��ی به اینترنت محروم هس��تند .در این حال
که کارکنان ش��اغل در تامین اجتماعی از داش��تن
یک اینترن��ت متوس��ط مح��روم هس��تند ،چگونه
می توان نس��بت ب��ه بهبود این وضعی��ت و تقویت
زی��ر س��اخت های ارتباط��ی در تامین اجتماع��ی
امیدوار شد؟!
اینه سالمت
public@smtnews.ir
ایرانی ها ساالنه هزاران میلیارد تومان قرص می خرند
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
رویای سالمتی
با مصرف بی رویه دارو
17
ایران پس از چین دومین کشور پر مصرف دارو است
گروه اینه -محمدجواد صابری :پنجم مرداد ماه جاری وقتی رییس سازمان غذا و دارو گفت« :ایران پس از چین دومین کشور پرمصرف
داروس��ت ».این برای اولین بار نبود که یک مقام ارش��د در حوزه سالمت نسبت به مصرف بی رویه دارو در ایران ابراز نگرانی می کرد .پیش
از این اظهارنظر رس��ول دیناروند ،براوردهای مختلفی درباره مصرف بی رویه دارو در ایران و هزینه هایی که این مصرف بر جامعه تحمیل
می کند ،انجام شده بود .در حالی که مصرف باالی استامینوفن میزان انتی اکسیدان را در بافت شش ها کاهش می دهد که این امر منجر به
اسیب ریه و بروز بیماری های تنفسی و اسم می شود ،اما تنها در سال 1391ایرانیان حدود یک میلیارد و 100میلیون قرص استامینوفن
خورده اند .از طرف دیگر ،براورد ها نش��ان می دهد به طور میانگین هر ایرانی س��االنه 340قرص مصرف می کند .اگر این عدد را بپذیریم
س��االنه بیش از 26هزار میلیارد قرص در ایران مصرف می ش��ود که البته پراکندگی ان در نقاط مختلف کش��ور متفاوت است .چنانکه در
شهری مانند تهران مصرف دارو به مراتب بیشتر از شهرهای دیگر است و عنوان می شود مصرف دارو در پایتخت بیش از دوبرابر جمعیت
این شهر است.
چرا زیاد دارو مصرف می شود؟
هرازچن��د گاه��ی مس��ئوالن اجرای��ی،
کارشناسان حوزه سالمت ،اعضای کمیسیون
بهداش��ت و درم��ان مجلس و ...نس��بت به
مص��رف بی روی��ه دارو در کش��ور هش��دار
می دهند .به تازگی یک نماینده مجلس گفته
اس��ت ،تجویز بی رویه دارو توس��ط پزشکان،
ارائه ب��دون نس��خه از س��وی داروخانه ها و
خوددرمانی موج��ب افزایش مصرف دارو در
کشور شده است.
عاب��د فتاحی عنوان کرده اس��ت که این
مص��رف بی روی��ه ب��ار مالی زی��ادی را بر
جامعه تحمیل می کن��د و بخش بزرگی از
هزینه کش��ور صرف خرید داروهای داخلی
و حتی خارجی می ش��ود .پیش از این هم
ی��ک عضو کمیس��یون بهداش��ت و درمان
مجلس در گفته های مشابهی ضمن هشدار
نس��بت به افزای��ش بی رویه مص��رف دارو
در کش��ور ،گفته بود :ام��روزه مصرف دارو
به گونه ای بین مردم مرسوم شده که اغلب
ایرانی ها خودسرانه دارو را استفاده و حتی
در م��واردی ان را ب��ه یکدیگ��ر نیز تجویز
می کنند که متاس��فانه این مهم در س��ایه
فرهنگ غلطی اس��ت که نسبت به مصرف
دارو در کشور ایجاد شده است.
نعمت اهلل منوچهری افزوده بود :از سویی
دیگر برخی پزشکان نیز تعداد زیادی دارو
را ب��رای بیمار تجوی��ز می کنند که همین
امر منجر به مصرف بی رویه دارو در کش��ور
شده است .این در شرایطی است که برخی
بیماری هایی که ممکن اس��ت گاهی با یک
قلم دارو بهبود یابد اما از س��وی پزش��کان
چندین قلم نسخه نویسی می شود.
خودتجویزی عام�ل افزایش مصرف
دارو
رییس انجمن متخصصان داخلی ایران در
بر این واقعیت تاکید
گف��ت و گو با
می کند که سرانه مصرف دارو در ایران بیشتر
از کشورهای دیگر است.
ایرج خس��رونیا عن��وان می کن��د که این
س��رانه باال به دلی��ل خودتجویزی ،نس��خه
نویس��ی بی حس��اب و کت��اب و دارو محور
ساالنه بیش از 26میلیارد
قرص در کشور به مصرف
می رسد .اگر تنها قیمت هر
قرص را 100تومان بدانیم
بیش از 2هزار میلیارد
تومان هزینه مصرف
قرص در ایران در یک سال
است
ب��ودن پزش��کان و همچنین ف��روش بدون
نس��خه داروس��ت .امار گمرک ایران حاکی
از ان اس��ت که در فروردی��ن 1392بالغ بر
549.7تن انواع محصوالت دارویی به ارزش
34میلی��ون و 244ه��زار و 507دالر وارد
کش��ور شده است .با تقس��یم این دو عدد بر
یکدیگر می توانی��م نتیجه بگیریم که قیمت
هر تن محصول دارویی وارداتی در نخستین
ماه سال جاری چیزی حدود 62هزار و 297
گروه اینه« :دزدی در روز روشن .کسی هم کاری به
کارت ندارد .روزانه کمتر از ۲۰۰هزار تومان درامد ندارد؛
ی پر از اش��غالش را به زمین
به اخر کوچه رس��یده ،گون
می گذارد و به دیوار تکیه می دهد .می گوید :خدا رو شکر
درامدمان خوب است ولی رئیس��مان پورشه سوار است
و درامد میلیاردی دارد .چند س��ال دیگر من هم ثروت
افسانه ای خواهم داشت».
این عبارات س��طرهای اولیه گزارشی است که حدود
2س��ال پیش روی خروجی یک��ی از خبرگزاری ها قرار
گرفت��ه بود .قبل و بعد از ای��ن بارها در خبرگزاری ها و
روزنامه های مختلف ،اغلب با همین رویکرد ،به موضوع
زباله دزدی و در ادامه ان ضعف نهادها و س��ازمان های
ش��هری در تفکی��ک زباله ه��ا و درامدزای��ی از این راه
پرداخته شده اس��ت .واقعیت این است که اکنون همه
می دانن��د زباله «طالی کثیف» اس��ت و می توان از این
راه درامد میلیاردی داشت اما نهادهای مسئول در این
زمینه یا چنین چیزی را نمی دانند یا توانایی به دس��ت
اوردن این س��ود میلیاردی را ن��دارد .ماجرا از این قرار
اس��ت :روزانه میلیاردها پول به س��طل اش��غال ریخته
می ش��ود اما در کمال تعجب ش��هرداری نه تنها از این
ثروت باداورده س��ودی نمی برد که مدام غر می زند که
تولید میلیاردها تن زباله در سال بخش زیادی از بودجه
شهرداری را هدر می دهد.
زباله کیلویی چند؟
ان طور که مجتبی عبداللهی ،معاون خدمات ش��هری
شهرداری تهران می گوید ،شهرداری روزانه یک میلیارد و
۲۵۰میلیون تومان برای جمع اوری و دفن زباله و پسماند
هزینه می کند.
با وجود این ،به جرات می توان گفت اگر در شهر بزرگی
مثل تهران زندگی کنی امکان ندارد از خانه بیرون بیایی،
مس��یری 10دقیقه ای را طی کنی و به ف��رد یا افرادی
که گونی به دوش کنار س��طل های زباله ایستاده اند و در
حال گش��تن در زباله ها هس��تند بر نخوری .این تصویر
اشنا ،شهروندان را دچار انواع و اقسام تناقض ها می کند.
انه��ا از طرف��ی اظهارنظرهای مقامات ش��هری مبنی بر
هزینه بر بودن زباله را می شنوند و از طرف دیگر ،کسانی
را می بینن��د که با حرص و ولع زباله ها را از این رو به ان
رو می کنند .تالش انها و گاهی درگیری و مشاجره ای که
دالر ب��ود .این در حالی اس��ت که قیمت هر
تن داروی وارداتی در فروردین سال ،1391
به میزان 111هزار و 927دالر بود .حتی اگر
هزینه ریالی واردات محصوالت دارویی را نیز
محاسبه کنیم ،این هزینه در فروردین امسال
نس��بت به مدت مشابه در سال قبل کمتر از
12درص��د افزای��ش یافته که رق��م باالیی
محسوب نمی شود.
از س��وی دیگ��ر ،ارزش دالری ه��ر ت��ن
محصول دارویی وارداتی در فروردین 1392
نسبت به بهای متوس��ط دارویی وارداتی در
اس��فند 1391و همچنین کل سال 1391
نیز کاهش زیادی را نشان می دهد .همچنین
اگرچ��ه وزن محصوالت داروی��ی وارداتی در
فروردی��ن امس��ال تنها 18درص��د کاهش
یافته ،اما ارزش دالری ان نس��بت به س��ال
قبل با کاهش 54درصدی مواجه شده است.
کاهش هزینه محصوالت دارویی وارداتی به
کشور در حالی در نخستین ماه سال 1392
رخ داده که قیمت انواع دارو در بازار بین 20
تا 500درصد افزایش یافته است.
با وجود این و در حالی که می توان به این
واقعیت اش��اره کرد که سود اقتصادی نقش
غیرقابل ان��کاری در مصرف ب��االی دارو در
ایران دارد ،رییس انجمن متخصصان داخلی
ایران می گوید :یک��ی از دالیل مصرف باالی
دارو در ایران قیمت پایین داروست .خسرونیا
همچنی��ن به قاچاق دارو در کش��ور اش��اره
می کن��د و می گوید :داروهایی ک��ه به ایران
قاچاق می ش��وند بیش��تر مکمل های غذایی
هس��تند .با وج��ود این ،به ج��ز مکمل های
دارویی قرص هایی مانند ریتالین و ترامادول
هم که نظارت بیش��تری بر فروش شان وجود
دارد و داروخانه ه��ا از ف��روش بدون نس��خه
انها اکیدا منع ش��ده اند ،به راحتی در اختیار
ش��هروندان قرار می گیرد .فروش بی دردس��ر
ریتالین و ترامادول که حتی جزو مواد مخدر
نیز دسته بندی می ش��ود این سوال را پیش
می اورد که به نظر می رسد چنین قرص هایی
هم جزو قرص های قاچاق هس��تند .خسرونیا
در پاس��خ به این س��وال که اگر فروش بدون
نس��خه ریتالین و ترامادول غیرقانونی است،
چرا تع��داد قرص هایی از این دس��ت که در
اختی��ار داروخانه ها ق��رار می گی��رد کنترل
نمی شود ،می گوید :داروخانه ها از شرکت های
دارویی دارو می خرند و این ش��رکت ها برای
ف��روش ریتالی��ن و ترام��ادول محدودیت��ی
ندارن��د .داروخانه ه��ا نباید دس��ت به تخلف
بزنند و بدون نس��خه این قرص ها را بفروشند
هر چند ،با وجود نظارت های وزارت بهداشت
در مواردی شاهد این عمل غیرقانونی هستیم.
س�االنه 2هزار میلی�ارد تومان قرص
می خوریم
گرفت��ار درم��ان و دارو ش��دن ،نوع��ی
گرفتاری اس��ت که بسیاری از ایرانیان از ان
هراس دارند .ان طور که مهر س��ال گذش��ته
سید حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت
شهرداری تهران جوینده طالی کثیف نیست
درامد 3هزار میلیاردی زباله دزدها
س��ر قلمرو خود با همکارانشان دارند ،حاکی از این است
که پای پول ان هم پول میلیونی و میلیاردی وسط است.
ان طور که براورد های رس��می که فروردین امس��ال
اعالم ش��ده است ،نش��ان می دهد تهرانی ها در روزهای
پایانی سال گذشته به طور متوسط روزانه یک کیلوگرم
زباله تولی��د کرده اند که این رقم دوبرابر س��رانه تولید
زبال��ه در ش��هرهای توس��عه یافته جهان اس��ت .میزان
تولی��د زبال��ه در ته��ران روزانه بین 7هزار ت��ا 7هزار و
500ت��ن اس��ت .اگر میزان زباله های خش��ک را نیمی
از کل زباله ه��ا بدانی��م و عنوان کنیم ک��ه زباله دزد ها
تنه��ا هزار تن از ای��ن زباله ها را می دزدن��د با توجه به
اینکه ه��ر کیلو زباله 800تا ه��زار تومان قیمت دارد،
روزان��ه حداقل 8میلیارد توم��ان ،ماهانه 240میلیارد
تومان و ساالنه نزدیک به 3هزار میلیارد تومان به جیب
زبال��ه دزدها می رود .با این وجود ،این درامد میلیاردی
که می تواند در ش��هری مانند تهران به تکمیل ش��بکه
مت��رو ،تجهیز ن��اوگان اتوبوس رانی و ه��زار و یک کار
دیگ��ر اختصاص یاب��د ،تنها زیان زباله دزدی نیس��ت.
همه شاهد وضعیت اس��فناک زباله دزدها بوده ایم .این
افراد که اغلب س��ن و س��ال کم��ی دارند و جزو
ک��ودکان کار ب��ه حس��اب
می این��د در معرض انواع و
اقس��ام بیماری جس��می و روانی هس��تند .ان طور که
بررسی ها نش��ان می دهد عالوه بر این ،بازیافت زباله ها
در شبکه های غیررسمی ،غیرکارشناسی شده و زیانبار
است .وقتی نظارت درستی بر کار شبکه های غیررسمی
جمع اوری زباله وجود ندارد انها به روش هایی متوسل
می شوند که انواع و اقسام الودگی های زیست محیطی
را ب��ه دنب��ال دارد .در ش��هر تهران که بیش از س��ایر
شهرها ش��اهد پدیده زباله دزدی هس��تیم ،شهرداری
به رغم وعده و وعیدهایی که داده ،نتوانس��ته است این
مس��ئله را کنترل کند .این نهاد هر از چند گاهی اعالم
می کند ،زباله دزدی ممنوع است .همین هفته گذشته
مدیرعامل س��ازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران،
جمع اوری زباله های خش��ک خارج از شبکه شهرداری
را ممنوع اعالم کرد.
حس��ن کریمیان گفت :هم اکنون شهرداری برخی از
نواح��ی از فعالیت زباله دزدان جلوگیری و اجناس انان
را توقیف کرده است.
با وجود این ،کیس��ت که ندان��د چنین اظهاراتی در
حد حرف و شعار باقی می ماند و زباله دزدی همچنان
ادام��ه خواه��د یاف��ت .برخ��ی از
کارشناسان شهری و
عنوان کرده اس��ت ،هزینه های درمان ساالنه
7درصد ایرانی ها را زیر خط فقر می برد.
ب��ا ای��ن وجود ،در همین کش��ور س��االنه
میلیاردها تومان خرج داروهایی می شود که
در بسیاری موارد غیرضروری و حتی زیان اور
اس��ت .هزینه مصرف استامینوفن در ایران با
توجه به مصرف یک میلیارد و 100میلیون
ق��رص از این نوع و ب��ا فرض اینکه هر قرص
50تومان باش��د 55 ،میلیارد تومان اس��ت.
این در حالی اس��ت که ای��ن نوع قرص انواع
مختل��ف و قیمت های مختلف دارد .از طرف
دیگر ،اگر امار رییس س��ازمان غذا و دارو را
مبنی بر اینکه هر ایرانی به طور متوسط 340
قرص در س��ال اس��تفاده می کند ،بپذیریم،
س��االنه بیش از 26میلیارد قرص در کشور
به مصرف می رسد .اگر تنها قیمت هر قرص
را 100تومان بدانیم بیش از 2هزار میلیارد
تومان هزین��ه مصرف قرص در ایران در یک
س��ال است .قرص تنها یکی از انواع داروست
و به جز این ش��ربت ها ،کپس��ول ها و ...نیز
به مصرف می رس��ند .اگر این م��وارد را هم
محاس��به کنیم ش��اهد خواهیم بود که بازار
دارو در ایران درامد زیادی برای فروشندگان
دارد ،ه��ر چند برای خری��داران این بازار در
بسیاری موارد هم هزینه اقتصادی گزاف دارد
و هم سالمتی انها را تهدید می کند.
اعضای شورای شهر تهران معتقدند ،دلیل این تناقض
در حرف و عمل ش��هرداری ناتوان بودن این س��ازمان
در تفکی��ک و بازیافت زباله هاس��ت .به نظر می رس��د
شهرداری به زباله دزدها احتیاج دارد.
شهرداری به حاشیه ها می پردازد
رئیس کمیته بهداش��ت و سالمت ش��ورای شهر تهران
در گفت وگو با گروه اینه با اش��اره به اینکه سال هاس��ت
زباله را طالی کثیف می نامند و شهرداری ها و شرکت های
بازیاف��ت می توانند درامدی میلیاردی از این راه کس��ب
کنن��د ،می گوی��د :فن��اوری جدید باعث ش��ده کاری که
طبیعت در طول 3هزار س��ال انجام می داد 3ساعته انجام
ش��ود .غالمرضا انص��اری با انتقاد از ش��هرداری تهران در
زمین��ه تفکیک و بازیافت زباله ه��ا ،ادامه می دهد :یکی از
وظایف استراتژیک ش��هرداری تفکیک و بازیافت زباله ها
به نحوی اس��ت که این زباله ها برای این نهاد درامدزایی
داشته باشد.
او تصریح می کند :اکنون نه تنها زباله ها برای شهرداری
درامدی ندارد که ما شاهد هزینه کردن ساالنه میلیاردها
تومان برای جمع اوری و امحای زباله ها هستیم.
انص��اری ب��ا بیان اینک��ه تکنولوژی نیم بند ش��هرداری
برای تفکیک زباله ها مربوط به 50ـ 40س��ال پیش است،
می گوی��د :این بازیاف��ت غیرحرفه ای عالوه ب��ر اینکه ان
سودی را که در بازیافت هست ،تامین نمی کند ،مشکالت
زیس��ت محیطی به وجود می اورد .برای مثال گازی که از
این طریق حاصل می شود ،س��می و خطرناک است .این
عضو ش��ورای شهر تهران ادامه می دهد :شهرداری باید به
جای پرداختن به مس��ائل حاشیه ای که ربطی به وظایف
این س��ازمان ندارد ،وظایفی که قانون بر دوشش گذاشته
را انج��ام دهد .با برنامه ریزی درس��ت می ش��ود طی 3تا
5سال اینده به مرحله ای برسیم که زباله ها را از در خانه ها
خریداری کنیم اما با روندی که ش��هردار کنونی دارد ،به
نظز نمی رسد موفقیتی در این زمینه به دست اوریم.
او تصریح می کند :مش��کل اینجاس��ت که در 10سال
گذش��ته هر کسی شهردار شده صندلی شهرداری برایش
راضی کننده نبوده و به صندلی دیگری می اندیشیده است.
اقای احمدی نژاد و اقای قالیباف هر دو به دنبال ریاس��ت
جمهوری بودند و هس��تند و این باعث می ش��ود به جای
انجام وظایف ،وقتشان صرف کاالهای تبلیغاتی می گردد.
خبر اخر
در هفته جاری
تکلیف روغن پالم
مشخص می شود
ایسنا :رییس سازمان غذا و دارو ،اخرین اقدامات
انجام ش��ده و همچنین توصیه هایش درباره روغن
پالم را اعالم کرد.
رس��ول دیناروند با بیان اینکه وزارت بهداش��ت
در مورد س�لامت مواد غذایی حساس است ،درباره
مص��رف روغن پال��م در فراورده ه��ای لبنی گفت:
متاس��فانه به هر دلیلی که یکی از ان دالیل ممکن
اس��ت ارزان بودن قیمت پالم باش��د ،در چند سال
اخی��ر واردات روغن پالم س��هم بزرگ��ی از واردات
روغن گیاهی و روغن نباتی را به کشور داشته است.
وی ادامه داد :در سال 92سهم واردات روغن پالم
به کش��ور به 50درصد رسیده است .درحال حاضر
واردات کل روغن ها به کشور از یک میلیون تن عبور
کرده که متاس��فانه 50درصد ان روغن پالم است.
دیناروند در توضیح مض��رات روغن پالم افزود :این
روغن دارای اسید چرب اشباع زنجیره بلند است و
یافته ه��ای علمی ثابت کرده که مصرف زیاد ان در
انس��داد عروق ،بیماری های قلبی -عروقی و حتی
در بیماری های سرطان اثرات سوئی دارد .برهمین
اساس توصیه می ش��ود که مصرف اسیدهای چرب
اشباع زنجیره بلند از سوی مردم محدود شود.
به گفته وی ،روغن پالم ش��بیه اس��یدهای چرب
ترانس اس��ت که در روغن جامد وج��ود دارد البته
روی اس��یدهای چرب تران��س در روغن های جامد
بس��یار خ��وب کار کرده ایم و اکنون س��هم مصرف
روغ��ن جامد در کش��ور تقریبا به زی��ر 25درصد
رس��یده که این موضوع پیشرفت خوبی است .البته
اعتقاد داریم سهم مصرف خانوار روغن جامد باید به
صفر برسد و مردم نباید از این روغن استفاده کنند.
در روغن ه��ای مایع نیز توصیه ان اس��ت که روغن
پالم مصرف نشود .دیناروند افزود :روغن پالم شبیه
روغن جامد اس��ت و مصرف ان در هیچ جای دنیا
ممنوع نیست اما از نظر تغذیه ای توصیه می شود که
مردم ان را مصرف نکنن��د .پالم 2ویژگی دارد که
مص��رف ان را باال برده اس��ت؛ ابتدا ان که پایداری
حرارتی ان باالس��ت ،بنابراین در روغن های س��رخ
کردنی از پالم اس��تفاده می کنند ،درصد استفاده از
این روغن در روغن های مختلف متفاوت اس��ت .ما
مواردی را شناس��ایی کرده ایم که تخلف کرده اند و
70تا 80درصد از پالم استفاده کرده اند .توصیه مان
ان است که مردم روغن پالم و سرخ کردنی را کمتر
مصرف کنند.
او در این باره اظهارکرد :مصرف عمده روغن پالم
در صنعت است؛ قنادی ها ،صنایع شیرینی ،شکالت
و ،...در اینج��ا نی��ز علت به کار ب��ردن روغن پالم
ان اس��ت که این روغن مقداری نیمه جامد است،
بنابراین برای اس��تفاده در این فراورده ها مناس��ب
است .نکته دیگر ان است که سوءاستفاده از روغن
پالم در جاهایی که چربی های دیگر نیز وجود دارند،
اتفاق می افتد .به عنوان مثال در فراورده های لبنی
پرچرب ،طی سال های گذشته طبق استاندارد ملی
اجازه داده ش��د که در تع��دادی از فراورده ها مانند
پنیرها ،بستنی ،خامه و ...از روغن گیاهی استفاده
شود و طبیعتا روغن گیاهی یعنی روغن پالم.
رئیس س��ازمان غذا و دارو از تشکیل کارگروهی
برای بررسی به کار بردن روغن پالم در فراورده های
مختلف خبر داد و گفت :کمیته ای در حال بررسی
اس��ت تا بتوانیم روغن پالم را در جاهایی که چربی
طبیع��ی وجود دارد ،حذف کنی��م .در هفته جاری
نتیجه بررس��ی های این کمیته مش��خص می شود.
در این کمیت��ه نمایندگان صنایع لبنی ،اس��تادان
دانشگاه و دستگاه های نظارتی وزارت بهداشت نیز
حضور دارند.
او افزود :پس از مشخص شدن نتیجه بررسی ها،
فرصتی به صنعت داده می ش��ود که پروانه هایشان
را اص�لاح کنند و روغن پالم به کلی حذف ش��ود.
دینارون��د همچنی��ن در م��ورد تخلفات��ی که در
مصرف روغن پالم ص��ورت می گیرد نیز گفت :در
هر صورت در هفته ج��اری تکلیف این موضوع را
روش��ن می کنیم .طی هفته گذشته بازرسان ما در
تمام دانشگاه های علوم پزشکی از تمام تولیدی ها
نمونه ب��رداری کرده ان��د که در ص��ورت تخلف هر
کدام از این تولیدی ها به دس��تگاه قضایی معرفی
خواهند ش��د .دیناروند افزود :کار اساس��ی که در
حال انجام داریم و مصوبه ان را نیز س��ال گذشته
از دولت گرفته ایم ان اس��ت که واردات روغن پالم
سیر نزولی را طی کند .براساس این مصوبه ،امسال
س��قف واردات روغن پالم 30درصد ،س��ال اینده
15درصد و س��ال 95حداکثر 10درصد خواهد
بود.
وی در عی��ن حال تاکید کرد :در مورد روغن پالم
انچه که خطردارد مصرف باالی ان در کشور است.
در گزارش��اتمان به رییس جمهوری نیز این موضوع
را مط��رح کرده ایم و مردم نگران نباش��ند ،چرا که
به زودی تخلفات را شناس��ایی و این مشکل را حل
می کنیم .معتقدم می توانی��م برندهای معتبر را به
راحتی کنترل کنیم و این امر امکانپذیر است .هفته
جاری این موضوع را یکس��ره خواهیم کرد .توصیه
همیشگی ما به مردم ان است که فراورده پرچرب
مصرف نکنید .این امر یک واقعیت است.
نگاه روز
پیشنهاد پولدارترین ادم جهان:
ساعات کاری به 3روز در هفته
کاهش یابد
کار هر روز ،لذت بردن از زندگی را سخت می کند.
کاهش روزهای کاری به س��ه روز ب��ه معنی افزایش
زمان برای استراحت ،زندگی راحت تر و پرداختن به
عالقه مندی هاست.
پیشنهاد پولدارترین ادم جهان برای کاهش ساعت
کاری ب��ه 3روز در هفت��ه ثروتمندتری��ن فرد جهان
پیشنهاد کرد روزهای کاری به 3روز در هفته کاهش
یابد .به گزارش عصر ایران به نقل از روزنامه انگلیسی
فایننشال تایمز« ،کارلوس سلیم» میلیاردر مکزیکی
پیش��نهاد کرد روزه��ای کاری تنها به 3روز در هفته
کاه��ش یابد اما س��اعت کاری روزانه به 11س��اعت
افزایش و سن بازنشستگی هم به 70سال ارتقا یابد.
این پیش��نهاد ثروتمندترین فرد جهان در نشستی
در اوروگوئ��ه مطرح ش��د.در اکثر کش��ورهای جهان،
ساعت کاری 5 ،روز کاری در هفته است.
وی ادام��ه داد :افراد باید برای س��ال های طوالنی
تری یعنی تا 70یا 75س��الگی کار کنند اما کار انها
در هفته فقط 3روز و روزانه 11ساعت باشد.
کارلوس که هم اکنون مالکیت ش��رکت های بزرگ
مخابرات��ی به نام های «امری��کا موویل»« ،تلمکس»
و «تل س��ل» را برعه��ده دارد تغییرات��ی را در س��ن
بازنشستگی کارکنانش ایجاد کرده است.
در این ش��رکت ها افراد با ش��رایطی در س��ن 50
س��الگی بازنشسته می شوند و پس از رسیدن به سن
بازنشس��تگی می توانن��د با چه��ار روز کار در هفته،
دستمزد کامل دریافت کنند.
او ادام��ه داد :کار هر روز ،لذت ب��ردن از زندگی را
س��خت می کند .کاهش روزهای کاری به سه روز به
معنی افزایش زمان برای استراحت ،زندگی راحت تر
و پرداختن به عالقه مندی هاست.
کارلوس س��لیم یک مکزیکی لبنانی تبار اس��ت که
براس��اس امار مجله فوربس امریکا با داش��تن ثروتی
ب��ه ارزش 79.6میلیارد دالر در جایگاه ثروتمندترین
فرد جهان قرار دارد .پس از او بیل گیتس با داش��تن
ثروتی به ارزش 79.1میلیارد دالر در رتبه دوم است.
پیشنهاد نیم میلیارد تومانی
بازیگر زن
روند تولید فیلم های س��ینمایی در شرایطی شدت
گرفته که قیمت برخی از عوامل س��ینما و مش��خصا
بازیگ��ران به ش��دت افزایش یافته و عم�لا تولید اثار
س��ینمایی را فاق��د صرفه اقتصادی س��اخته اس��ت؛
رویک��ردی که در نهایت به زیان همه س��ینماگران به
ویژه س��تاره هایی تمام می ش��ود ک��ه چنین رقم های
عجیب��ی را طلب می کنند و نگاه اقتصادی به س��ینما
را به عن��وان یک حوزه دارای ظرفی��ت بازدهی مالی
مناس��ب -برخالف س��ینمای دیگر کش��ورها -به بن
بس��ت می کش��اند .به گزارش «تابن��اک» ،تلفن که
قطع می شود ،سرمایه گذار و تهیه کننده چند لحظه ای
در شوک هس��تند و پس از اندکی سکوت ،عبارات نه
چندان شایس��ته ای که گاهی ورد زبانش می شود و از
بازاری ب��ودن کارنامه اش حکایت دارد ،بلند می گوید؛
انق��در بلند که اطرافیانش ح��س کنند در مکالمه ای
که داش��ته ،کباب بدجور روی س��یخ س��وخته و این
معامله انجام ش��دنی نیس��ت .بازیگر خانم سینما که
ب��ازی خاص��ی هم ندارد و تنها س��تاره ش��ده و جزو
چهره های جوان پسند است ،بابت حضور در یک فیلم
از س��ینمای بدنه ،مبلغ ناقاب��ل ۵۰۰میلیون تومان
می خواه��د و در نهایت کمت��ر از ۳۰۰میلیون تومان
راضی نمی ش��ود و به طور طبیعی اگر تهیه کننده ای
تازه کار باش��د و زیر بار این مبلغ برود ،مغبون شده،
چ��را که در س��ینمای ایران با این س��طح فروش ها،
چنین دستمزدی در گیشه بازگشت ندارد .این خبر
به گوش برخی بازیگران زن س��ینما که میان ایشان
بازیگر توانمند نیز وجود دارد ،رسیده و ظاهرا موجی
ب��ه راه افتاده ک��ه احتماال منجر ب��ه افزایش قرارداد
بازیگ��ران زن س��ینما در ازای پیش��نهادهای جدید
می ش��ود و ظاهرا در همین راستا ،رقم ۱۰۰میلیون
تومان برای پروژه ای با 2تا 3ماه کار توسط بازیگران
مطرح به عنوان پیشنهاد قاطع مطرح می شود و البته
برخ��ی بازیگران نیز رقم ه��ای پرتی نظیر همان عدد
ب��اال را می دهند .یکی دیگر از بازیگ��ران مرد جوان
سینما ـ که برخی رفتارهای عصبی و خاصی نیز از خود
نشان داده ـ با افزایش چشمگیر رقم قرارداد ،مبلغ ۱۰۰
میلیون تومان را خواس��ته که ظاهرا به واس��طه مطرح
بودن کارگردان ،تا رقم ۲۰میلیون تومان تخفیف داده
و ق��رارداد ۸۰میلیون تومانی ب��رای پروژه ای که ظاهرا
انچنان طوالنی نیست و بازیگر را حدود ۴۵روز درگیر
می کند ،بس��ته اس��ت؛ با اینکه این رقم نیز قابل توجه
اس��ت ،در قیاس با رقم ۵۰۰میلیون تومان انچنان باال
نیس��ت .هرچند ش��اید رقم ۱۰۰میلی��ون تومان برای
بازیگری ک��ه توان بازگرداندن ۳۰۰میلیون به گیش��ه
را داش��ته باشد ،تا حدودی منطقی باشد ،واقعیت اینکه
پرداخت دس��تمزد ۱۵۰تا ۵۰۰میلیونی در س��ینمای
ایران ،منطق اقتصادی ندارد و سرمایه گذاری که تالش
می کند در س��ینما ورود کند ،اگر خوش شانس باشد و
بازیگر ۵۰۰میلیونی به خدمت نگیرد و در بهترین زمان
اثرش اکران ش��ود و مورد اقبال عمومی قرار گیرد ،اصل
سرمایه اش با اندکی سود ،به گیشه بازخواهد گشت.
18
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
سلسله گزارش های
اینه
public@smtnews.ir
تصویر اول
فرهنگ نواورانه به صورت همبس��ته با هم ارتباط دارند و بدون دومی ظهور اولی
کارافرینی و
نیس��ت .صاحب نظران توس��عه معتقدند برای دس��تیابی به توسعه پایدار متکی بر یک
امکانپذیر
عقالنی علم و فناوری در یک کش��ور وجود فرهنگ علمی اس��ت و در تعریف فرهنگ
سیاس��ت
انتقال فناوری و توس��عه نوش��ت ه نواز ش��ریف امده است« :فرهنگ علمی عبارت
علمی در کتاب
ه ای است که داشتن روح جس��ت وجوگر و پذیرش حق پرسیدن و مورد پرسش
از ش��یوه اندیش
اصول بنیادین ان به ش��مار م��ی رود ،فردی که به این فرهنگ تعلق دارد افزون بر
قرار گرفتن از
«چگونگی» و «چیستی» امور نیز سوال مطرح می کند و در حل مسائل همواره
«چرایی» درباره
روش علمی اس��ت .این فضا را می توان از طریق اموزش علمی افرید که مس��تلزم
در پی یافتن
جامعه برای افزایش اگاهی های اجتماعی در باره اهمیت دانش و اهمیت کشورها
رواج دانش در
اس��ت که دارنده دانش اند.با این منظر می توان گفت نظام اموزش��ی زمینه اصلی
و جامعه هایی
را فراهم می کند و با این تعریف اموزش فرایندی مداوم اس��ت که ذهن ها را به
فرهن��گ علمی
نجکاوی و متدهای درست اندیشیدن مجهز می کند و از انسان ها موجوداتی خالق
پرسشگری ،ک
سازد که به جای انفعال عاملیت را در دستور کار خود قرار می دهند .این انسان ها
و تاثیر گذار می
فرهنگ مبتنی بر نواوری را شکل و در عمل بسط دهند ،باید با این رویکرد نظام
می توانند یک
خود را مورد مداقه قرار دهیم.رویکرد نظام اموزشی ما حافظه محور است و متکی
اموزشی کشور
هایی است که بعد از فارغ التحصیل شدن ،اکثریت ترجیح می دهند که این داده ها
بر انباشت داده
در این نظام ،مس��ائل و شیوه حل ش��ان اموخته نمی شود و به این دلیل جوانان
را دور بیندازند ،
که انتخاب می کنند راه به نواوری و خالقیت نمی برند و ترجیح می دهند با همان
در مش��اغلی
و عادت شده سر کنند ،به همین دلیل بین رشته ای که افراد خوانده اند و کاری
کلیشه های رایج
کنند نس��بت معناداری وجود ندارد ،در حقیقت جامعه منابع کلی خود را صرف
که انتخاب می
اموزشی می کنند که در عمل به هیچ دردی نمی خورد.
وزش��ی ناتوان راه به فرهنگ علمی نمی دهد و در غیاب این فرهنگ تصمیم سازی ها و
نظام ام
متکی بر س�لایق نو ب ه نو شونده شکل می گیرد و بسط می یابد و در عمل راه به
تصمیم گیری ها
که در شوره زار ان امکان ظهور نواوران و کارافرینان وجود ندارد و اگر این مهم
اشفتگی می برد
جدی می دانیم باید تحولی ساختاری و همه جانبه در نظام اموزشی ایجاد کنیم.
را
درباره مبانی توسعه
تخریب خالق ،پنجره ای به سمت پیشرفت
«تخریب خالق» اصطالحی اس��ت که یوزف الویس
ش��ومپیتر اقتصاد دادن امریکایی -اتریشی بر سر زبان
اقتصاددان و اهالی فکر انداخت .وی باور داش��ت این
کارافرینان ان��د که با تخریب فع��ال و خالق هر انچه
هس��ت می کوشند راه به فضاهای تازه تولیدی بکشند
و با نواوری و ابداع تداوم نظام سرمایه داری را تضمین
کنند .هر چند این کارافرینان هدفی جز سود ندارند،
ول��ی نتیجه کارش��ان به س��ود چرخه س��رمایه تمام
می شود.
ای��ن اقتص��اددان نهادگرا ک��ه در زمان خ��ود دگر
و نواندی��ش محس��وب می ش��د ،بحث ت��ازه ای را در
اقتصاد گش��ود ک��ه به دلیل تس��لط باورهای متصلب
پوزیتیویس��تی از نفس افت��اده بود ،ای��ن اقتصاددان
نقش محوری کار افرین��ان را نو اوری از طریق تخریب
خ�لاق می داند ،او ب��اور دارد ای��ن کارافرینان الگوی
رفتاری مش��خصی دارن��د .انها مهم ترین هدف ش��ان
را کش��ف ایده های جدید می دانن��د ،ایده هایی که به
روش ه��ای تازه تولی��دی نیاز دارد و ب��ه همین دلیل
به جای پیدا کردن س��همی در نظام دادوستد موجود،
می کوش��ند بازارهای ناموجود را هستی ببخشند ،انها
روحی��ه بلندپروازانه دارند و می خواهن��د در قله قرار
بگیرند و شکست را بیشتر از پیروزی کم دامنه دوست
دارن��د ،انها بدون انکه بخواهن��د روحیه نواوری را در
اطراف خود منتش��ر می کنند .کارافرینان همیشه به
جنگ س��نت های متصلب و ع��ادات دیرپا می روند و
به خاطر روح مخاطره جویش��ان همیش��ه در معرض
تنبی��ه محافظ��ه کاران و حافظان وض��ع موجود قرار
می گیرن��د .او مثل مارکس معتقد بود س��رمایه داری
در بلندم��دت نمی توان��د جایگاه خ��ود را حفظ کند،
ولی برخالف او باور داش��ت این کارگران نیستند که
نظام موجود را س��رنگون و سوسیالیس��م را جایگزین
ان می کنند ،بلکه خصلت تهاجم خالق و فعال تولید
این نظام را از درون می پوس��اند ،هر چند پیش بینی
ه��ر دو تاکن��ون تحقق نیافته اس��ت ،ول��ی نقدهای
جدی شان فرصتی فراهم کرد نظام
س��رمایه نقص هایش را بشناسد و
به اصالحش بپردازد«.کارافرینان»
در تم��ام جه��ان کلید ب��از کردن
درهای بسته بحران های اقتصادی
هس��تند ،ایا ما هم می توانیم برای
گره گش��ایی از رکود تورمی از این
مفهوم استفاده کنیم .نگاهی تند و
سریع نشان می دهد فضای نواوری در کشور ما بسیار
بسته و تنگ است ،این گروه برای عمل خالق شان نیاز
به فضای کامال رقابتی دارند که در ان نیروهای رقیب
نتوانن��د رقبا را با بهره گیری از ران��ت ثروت و قدرت
به حاش��یه برانند ،مقرارت زدای��ی و کاهش اختیارات
دیوانساالری از جمله مواردی است که برای نیروهای
خالق حکم اب را دارد برای ماهی .برای زنده ماندن ،
داش��تن گارانتی نس��بت به اینده اولویت اصلی برای
فضای خالق دارد و اگر فردا تضمین شده نباشد هیچ
ف��رد خالقی راه به تولید ت��ازه نمی برد .البته نوجویی
همیش��ه موفق عمل نمی کند ،ولی شکست از خود با
رودررویی با فضای ناامن متفاوت است .به نظر می رسد
خصوصی سازی بدون حضور کارافرینان خالق بیشتر
از انکه منتج به رش��د اقتصادی ش��ود فضا را به فساد
و رانت خواری می سپارد ،قبل از ظهور این کارافرینان
باید مراکز تحقیقاتی و پژوهش��ی مورد حمایت جدی
شوند .متاسفانه با این که در 2دهه اخیر واژه تحقیق
و توسعه برای اهالی فن مفهومی شناخته شده است ،
ول��ی در عمل کمتر به ان پرداخته می ش��ود .تحقیق
و توس��عه( ) R&Dعبارت است از کار خالقانه ای که
به طور سیستماتیک انجام می شود تا به دانش موجود
بیفزاید و این دانش را برای ابداع کاربردهای تازه به کار
ببرد .تحقیق و توسعه شامل 2مدل اصلی است که در
همه منابع به این گونه صورت بندی می شود :در مدل
اول وظیفه اصلی یک گروه تحقیق و توسعه دستیابی
به محصول جدید اس��ت؛ در مدل دیگر ،وظیفه اصلی
گ��روه تحقیق و توس��عه
عبارت اس��ت از ساخت
و کش��ف دان��ش نوی��ن
پیرامون عناوین علمی و
فناورانه به منظور توس��عه
محص��والت ،فراین��د
و خدم��ات ارزش��مند
و جدی��د .در اکث��ر
فعالیت های یک ش��رکت بازدهی سریع سود
یا بهبود س��ریع در عملکردها ،با هدف تسریع
در بازگش��ت س��رمایه گذاری معم��وال م��ورد
انتظار اس��ت ،اما این م��وارد درباره هیچ کدام
از مدل های یاد شده از تحقیق و توسعه ،صدق
نمی کنند .عموما مهندس��ان ،کادر پرسنلی در
مدل اول تحقیق و توسعه را تشکیل می دهند ،
ام��ا در ای��ران هرازگاه��ی مثل ده��ه 70این
فعالیت ها مورد توجه قرار گرفت ولی با وارداتی
ش��دن اقتصاد نقش این واحدها کمرنگ شد و
یا تبدیل به محلی ب��رای نمایش و بازدیدهای
گروهی .وقتی مش��تری ها نیاز به نواوری ش��ان
توس��ط واردات تامی��ن می ش��ود جای��ی برای
کارافرینان و مراکز تحقیق و توس��عه نمی ماند ،
البته به باور بسیاری از صاحب نظران قبل از هر
چیز باید در تحقیق پر دامنه فرصت های نسبی
اقتصادی خود را کش��ف کنیم و بدانیم در چه
زمینه هایی امکان رقابت در بازارهای بین المللی
داری��م ،تا بتوانیم س��رمایه ها و خالقیت ها را به
سمت شان هدایت کنیم .متاسفانه در این مورد
کار ج��دی و در خوری انجام نش��ده اس��ت ،به
ای��ن دلیل اقتصاد ما اصوال با تغییرات مبتنی بر
تکنولوژی اشنا نیست و به این دلیل هنوز بعد از
س��ال ها نتوانستیم به یک کشور صادراتی مبدل
ش��ویم ،چراکه هن��وز کار افرین��ان واقعی ظهور
نکرده اند.
تصویر دوم
کارافرینی چیست؟
در م��ورد تعریف کارافرینی دیدگاه های مختلفی وجود دارد
و درک کام��ل مفهوم و موض��وع «کارافرینی» نیازمند اطالع
از دیدگاه های بین رش��ته ای است .کارافرینی برحسب ماهیت
خود و توجه محققان رش��ته های مختلف از نظر روانشناس��ی،
جامعه شناس��ی ،اقتص��اد ،صنع��ت و حت��ی تاریخ��ی تعریف
شده است.
واژه کارافرینی از کلمه فرانسوی « « Entrepreneursبه
معنای «متعهد شدن» نشات گرفته است .کارافرینی نخستین
بار م��ورد توج��ه اقتصاددانان ق��رار گرفت و تمام��ی مکاتب
اقتصادی از قرن 16میالدی تاکنون به نحوی کارافرینی را در
نظریه های اقتصادی خویش تشریح کرده اند.
کارافرین��ی از مباحثی اس��ت ک��ه در تمامی ابعاد توس��عه
اقتصادی و اجتماعی از حدود 20س��ال به این طرف عمال در
بو کار مطرح شده است ،ازجمله تعاریف
دنیای تجارت و کس��
کارافرینی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
چند تعریف از کارافرینی
*ریچارد کانتیلون ( :)1730مبدع واژه کار افرین :کارافرین
فردی اس��ت که اب��زار تولی��د را به منظور ترکی��ب به صورت
محصوالتی قابل عرضه به بازار خریداری می کند .کارافرین در
هنگام خرید از قیمت نهایی محصوالت اطالع ندارد.
*جان باپتیست سی ( :)1803کارافرین را فردی می داند که
مسئولیت تولید و توزیع فعالیت اقتصادی خود را برعهده دارد.
یشناس��د
*فران��ک نایت (:)1921کارافرینان را کس��انی م
که در ش��رایط نبود قطعی��ت به اتخاذ تصمی��م می پردازند و
پیامدهای کامل ان تصمیمات را نیز شخصا می پذیرند.
* کاس��ون ( :)1982کارافرین فردی است که تخصص وی
«تصمیم گیری عقالیی و منطقی در مورد ایجاد هماهنگی در
منابع کمیاب» می باش��د .وی «داشتن توان داوری و قضاوت»
را عنصری مشترک در تمامی کارافرینان تشخیص داده است.
*کارلند ( :)1984کارافرین فردی اس��ت که ش��رکتی را به
ن را مدیریت کرده و از
منظور سود و رشد تاسیس می کند و ا
ان برای پیشبرد اهداف شخصی استفاده می کند.
همچنی��ن به تعاریف زیر نیز می توان اش��اره کرد :کارافرین
بو کار
کس��ی اس��ت که توانایی ان را دارد تا فرصت های کس
را ببین��د و انها را ارزیابی کند ،مناب��ع الزم را جمع اوری و از
انها بهره برداری و س��پس عملیات مناسبی را برای رسیدن به
موفقیت پی ریزی کند.
کسر بودجه یا خرج کردن با جیب مردم
گروه اینه :ش��ما هم ش��نیده اید که
دولت ه��ا کش��ور را از طریق کس��ر بودجه
اداره می کنن��د ،ش��اید انقدر ای��ن خبر را
ش��نیده اید ک��ه دیگر از ش��نیدن این خبر
ش��گفت زده نمی ش��وید ولی حق دارید از
خود بپرسید چطور می شود به جای پول از
طریق کس��ری پول به اداره امور پرداخت ،
ول��ی در ای��ن واژه نکته ای وج��ود دارد که
هرگز گفته نمی ش��ود ،انهم چیزی نیست
جز این موضوع کس��ر بودجه اسم مستعار
گرفت��ن مالیات پنهان از طریق بر انگیختن
تورم پنهان است ،یعنی اگر دولت 20درصد
کسر بودجه دارد یعنی با گرفتن استقراض
از بانک مرکزی پول های بی پشتوانه به بازار
می رس��د و بهای ان را شما با کاهش قدرت
خریدتان می پردازید ،حال می فهمید دولت
از کجا هزینه هایش را به دست می اورد
البته این «ش��ما» تنها شامل خانواده ها و
افراد نمی شود بلکه همه بنگاه های تولیدی
نیز با افزایش هزینه تولیدش��ان بخش��ی از
هزین��ه تولید را برعه��ده می گیرند ،بیایید
از منظ��ر دیگری این بح��ث را پی بگیریم
و بگوییم که کس��ری بودجه یارانه ای است
که مردم بی س��ر و صدا ب��ه دولت می دهد
بدون انک��ه غرولندی بکنند ،بیایید تعریف
کالسیک کسری بودجه را با هم مرور کنیم ،
در ویک��ی پدی��ا در این م��ورد می خوانیم:
کس��ری بودج��ه ( )Deficitهنگام��ی رخ
می ده��د که دول��ت و یا هر نه��اد دیگری
بیش از درامد خود پول خرج کند .در برابر
کس��ری بودجه ،مازاد بودجه وجود دارد .به
کسری بودجه انباش��ته شده در چند سال
بدهی دولت گفته می ش��ود .تامین کسری
بودجه معموال از طریق استقراض داخلی و
یا خارجی انجام می شود.
استقراض دولت از بانک ها وام بی بازگشت
اس��ت و به این دلیل هر س��ال بدهی های
دولت انباشت می شود و به مرز باورنکردنی
می رس��د ،چ��را دولت ه��ا ب��ه ای��ن اقدام
مخاطره امیز تن می دهند و با افزایش تورم
در دور بعدی خود نیز دچار مشکل می شوند
و نی��از به منابع جدی��دی می یابند ،چراکه
انها خود نی��ز بزرگ ترین مصرف کننده در
هر کشوری محسوب می شوند ،پاسخ به این
پرسش را به س��ادگی می توان داد ،مخارج
دولت ها به دالی��ل مختلف افزایش می یابد
ولی درامدش��ان به دالیل دیگ��ر به همان
نس��بت اضافه نمی ش��ود و به همین دلیل
روی به استقراض می اورند.
دولت ع�لاوه بر چاپ پ��ول دو راه دیگر
ه��م برای تامین کس��ری بودجه خود دارد
که یکی از انها استقراض خارجی است که
باید حتما برگردانده شود انهم با سودهای
قابل توجه ،وضعیت اس��تقراض خارجی ها
بعض��ی از کش��ورها به جایی می رس��د که
حتی برای دادن بهره قرض هایشان از توان
کافی برخوردار نیس��تند و ب��ه ناچار تا مرز
ورشکستگی پیش می روند ،راه دیگری که
دولت در پیش می گیرند استفاده از انتشار
اوراق بهادار اس��ت ،یعنی برای انجام بعضی
از پروژه هایش اوراق قرضه منتشر می کنند
و برای ای��ن که این اوراق از جذابیت کافی
برخوردار باش��د س��ودهای تضمین شده و
ان هم با نرخ باال می پردازند و از این طریق
سرمایه گذاری در بخش خصوصی را اخالل
می کنند و ب��ا کاهش تقاضا ناخواس��ته به
رکود دامن می زنند.
در س��ه دهه اخی��ر دولت ه��ا در ایران با
گرایش های مختلف از هر س��ه طریق برای
کس��ب درامد اس��تفاده کرده ان��د و به این
دلیل در تمام همه این مدتها ما با ش��رایط
تورمی فزاینده روبه رو بودیم و تازیانه تورم
همه بر ش��انه های مردم فرود می اید ،یکی
از پیامدهای این وضعیت کاهش دس��تمزد
واقع��ی حقوق بگیران اس��ت و ای��ن امر در
بلندمدت ت��ورم را دچار رکود می کند و به
این دلیل ما در شرایط رکود تورمی وخیمی
گرفت��ار مانده ایم و هم��ه توان دولت صرف
خروج از ان می ش��ود ،ولی همزمان با این
تالش همچن��ان دولت به ناچ��ار از طریق
کس��ر بودج��ه کش��ور را اداره می کند و تا
مدت های طوالنی اداره خواهد کرد.
شناسنامه
report@smtnews.ir
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
خاطره احداث نخستین کارخانه تولید فیبر نوری در ایران
19
مالقات با فیبرنوری در دره پونک
حسن فرازمند – گروه گزارش :کلنگ احداث
س��اختمان مرک��زی دفت��ر نخس��تین
پژوهش��کده فیبر ن��وری در منطقه ای در
تهران ک��ه امروز به ن��ام 35متری مخب��ری یا بلوار
گلس��تان نامی��ده می ش��ود ،زی��ر عنوان نخس��تین
پژوهش��کده فیبرنوری در س��ال 1363در ایران زده
شد.
نخس��تین کارخانه فیبرنوری نیز در ایران ،مجتمع
پژوهش��کده فیبرنوری ب��ود که با ه��دف تولید انواع
کابل ه��ای مخابرات��ی مس��ی ،کابل ه��ای مخابراتی
فیبرنوری و توس��عه ارتباطات و ایج��اد ارتباطات در
ش��هر یزد در زمینی به مس��احت 200هزار مترمربع
در س��ال 1367تاس��یس ش��د .هم اکنون «شرکت
کابل های مخابراتی» ش��هید قندی بخش عمده ای از
کابل های مخابراتی کشور را تولید می کند.
روابط عمومی وزارتخانه پس��ت ،تلگراف و تلفن در
ابان ماه س��ال 63جمعی از خبرنگاران را با اتوبوسی
به دره های دور افت��اده ان روزها در اطراف باغ فیض
ان روزگار (ش��هید اشرفی اصفهانی امروز) تهران برد
تا در مراسم افتتاح اولین پژوهشکده فیبرنوری ایران
در اطراف دره پونک حضور داشته باشند .من یکی از
ان خبرنگاران خیلی جوان بودم و در مجله س��روش
فعالی��ت و همراه ای��ن جمع حضور داش��تم .ان روز
اتوب��وس حامل خبرنگاران که از زیر پل س��یدخندان
حرکت کرده ب��ود بعد از گذش��تن از دره پونک (ان
روزها جاده دسترسی به پونک از کف رودخانه پونک تبدیل به یک نحله صنعتی در کشور شد ،اشنا شدم.
می گذش��ت و بزرگ��راه ام��روزی ش��هید همت فقط مت��ن ان کتابچ��ه ،در واقع گزی��ده ای از مطالبی بود
تا لب پارک پردیس��ان اجرا ش��ده بود) به بیابان ها و که کریم معتمدی وزیر پس��ت ،تلگراف و تلفن رژیم
تپه زارهایی رسیدیم که هیچ نشانی از ابادی و ابادانی گذش��ته ترجمه کرده بود و من مدت ها ان را داشتم
دیده نمی ش��د و ان ب��االی تپه ها فقط یک باغ و یک و نمی دانم کجا گم ش��د اما خ��وب به خاطر دارم که
در قس��متی از ان تاکید ش��ده بود که «بشر امروزی
خانه در حال ساخت دیده می شد
مدت هاست که می خواهد
ان روز یک بروشور پلی
ن��ور را جایگزین فلزات در
کپی ش��ده سیاه و بدرنگ
نخستینکارخانهفیبرنوریدرایران کابل های مخابراتی بکند»
به دست خبرنگاران دادند
مجتمعپژوهشکدهفیبرنوریبودکه و مدت ه��ا ذهن من درگیر
که در ان مختصات فنی و
عمرانی نخستین پروژه با باهدفتولیدانواعکابل هایمخابراتی این مطل��ب بود که چگونه
عنوان مجتمع پژوهشکده مسی،کابل هایمخابراتیفیبرنوریو نور جای یک فلز را خواهد
«فیبرن��وری» ذک��ر و نیز توسعه ارتباطات و ایجاد ارتباطات در گرفت یا هم��ان ماموریتی
را انج��ام خواه��د داد ک��ه
تاکید ش��ده بود قرار است
شهر یزد در زمینی به مساحت
فل��ز یا برن��ج یا م��س در
این مجتمع با هدف تولید
200هزارمترمربعتاسیسشد.
صنای��ع مخابرات��ی ،برق و
انواع کابل ه��ای مخابراتی
الکترونیک انجام می دهند؟
هم اکنوناینکارخانهبانام«شرکت
مسی ،کابل های مخابراتی
اما ظاه��را این کار پیش
فیبرن��وری و توس��عه کابل هایمخابراتی»شهیدقندیبخش
ارتباطات و ایجاد ارتباطات عمده ای از کابل های مخابراتی کشور را از انک��ه در تصورات من یا
کارشناسان علوم مخابرات
و تحول در ش��بکه عظیم
در دست تولید دارد
ایران��ی بگنج��د ،در ده��ه
مخابرات��ی در ش��هر یزد
1960می�لادی از س��وی
کارخانه ای را در زمینی به
وسعت یک میلیون مترمربع و بازیربنایی معادل 200دانش��مندان علوم مخابرات��ی و ارتباطات حل و تولید
هزار مترمربع تاسیس کند افتتاح این پروژه صنعتی و ان نی��ز در دهه های پیش از ان در جهان اغاز ش��ده
مخابراتی کشور یعنی تولید فیبرنوری در پونک مقارن ب��ود و ایران چند دهه بعد متوجه این فناوری و نقش
با افتتاح س��الن تولید کابل های مخابراتی خواهد بود ان در توسعه صنایع مخابراتی شد و ما ان روزها شاید
که گفته می ش��د ظرف 4س��ال اینده در کشور و در در ردیف اخرین کش��ورهایی بودیم که قصد داشتیم
س��ال 1367محقق خواهد ش��د ان ش��رکت نامش از پدیده فیبر نوری برای توسعه مخابرات و ارتباطات
شرکت کابل های مخابراتی شهید قندی بود که اکنون کشور استفاده کنیم.
م��ن ان روزه��ا تصمی��م گرفت��م که ای��ن فناوری
نیز بخش عمده ای از کابل های مخابراتی کشور را در
دس��ت تولید و تامین دارد و من ک��ه ان روزها برایم وارداتی غرب به کش��ورمان را به ساده ترین زبان برای
عبارت «فیبرنوری» یک عبارت تازه و نامفهوم بود از خوانن��دگان گزارش ها و مطالب��م تحریر کنم ،اما کار
یکی از کارشناسان ان دفتر خواستم که برایم توضیح بس��یار دش��واری بود و نمی توانس��تم ذهنم را به ان
ده��د که فیبرنوری چیس��ت؟ او کتابچه ای کوچک و نزدیک کن��م ،زیرا پای علم در می��ان بود و محققان
سیاه و سفید انگلیسی زبان را در اختیارم گذاشت که و پژوهش��گران علوم صنع��ت مخابرات دهه 50و 60
زیر هر سطر متن ترجمه شده و فارسی ان نیز نوشته میالدی هم تالش زی��ادی در این زمینه کرده بودند
ش��ده ب��ود و ان روز من با این پدیده که به س��رعت که بشر بتواند به جای کابل های سنگین مسی و فلزی
نگاه
در توس��عه تلفن و ارتباطات از کابل های سبک حاوی
نور استفاده کند و با استفاده از کابل هایی که از داخل
انها «نور» به جای «سیم مسی» عبور می کند بتواند
صدا و تصویر را از جایی به جایی دیگر منتقل کند.
م��ن ان روزه��ا ب��ه عنوان خبرن��گار با ش��نیدن و
دیدن این پدیده ها ش��گفت زده می ش��دم و می گفتم
«جل الخال��ق» ،اما مطمئن بودم که بش��ر به هر چه
بخواهد می تواند دس��ت یابد و حاال که یادداشت های
برخی متخصصان علوم ارتباطات را در مورد فیبرنوری
مطالع��ه می کنم ،می بینم که بش��ر بس��یار هم از این
فراتر رفته اس��ت و فیبرنوری که امروز در کش��ورمان
یک رده صنعتی در حوزه صنایع مخابراتی به حساب
می ای��د ،اکنون نس��بت به دیگ��ر پدیده های صنعت
ارتباطات ،کمی هم عقب مانده اس��ت .اما تمام انچه
که از ان روزها به یادم مانده این اس��ت که در همان
جزوه س��یاه و سفیدی که در مجتمع فیبرنوری برای
ت
مطالعه به ما دادند عبارتی نوش��ته بود که مرا شگف
زده ک��رد و ان اینکه بنیانگ��ذار فیبرنوری در جهان
یک مهندس ایرانی به نام دکتر علی جوان اس��ت که
مخت��رع لیزر بوده و بعد از اخت��راع لیزر ،متخصصان
توانسته اند در حوزه صنعت مخابرات نیز از ان بهره مند
شوند.
کارخانه های تولید فیبرنوری در ایران
اگرچه از کارخانجات تولید کابل و سیم شهید قندی یزد همواره به عنوان بزرگ ترین کارخانه در زمینه تولید
فیبرهای نوری یاد شده و می شود ،اما از اواسط دهه 60کارخانجات دیگری نیز در زمینه تولید فیبرهای نوری
به زنجیره تولید این ابزار مهم مخابراتی در کشور مشغول شدند.
در این حوزه البته در س��ال 1346کارخانه های کابل س��ازی ایران در ش��یراز فعالیت خود را اغاز کرده بود و
ش��رکت هایی چون کابل مسین ،کابل کرمان ،رابط الکتریک ،سیمکو ،گویا موج تهران ،تهران سیمین فر ،مس
کاران و رابط ،تولید س��یمباف ،مجریان ارتباطات فاران ،تهران سیمین ،تولیدی تک کابل ،صنایع کابل کرمان
و کاب��ل البرز فعالیت های عمده ای را در ح��وزه تولید انواع کابل های مخابراتی به ویژه کابل های فیبر نوری در
3دهه اخیر اغاز کردند تا به تامین مایحتاج و تجهیزات پروژه های فیبر نوری که توسط پیمانکاران شرکت های
مخابرات در تهران و شهرهای تهران در دست اجرا بود بپردازند.
با این حال نخستین پروژ ه فیبر نوری بین شهری به طول 54کیلومتر بین تهران و کرج در سال 1368به
اجرا درامد و در ادامه ان طرح های فیبر نوری دیگر در چهار مسیر با طول 516کیلومتر در مسیرهای تهران –
ساوه ،تهران -گرمسار و تهران – قزوین اجرا شد و البته ارتباطات بین ساختمان مخابرات ،میدان امام خمینی
(توپخانه) تهران و مجتمع مخابراتی انقالب اسالمی همه به اجرا گذاشته شد و بخشی از شبکه اصلی فیبر نوری
بالغ بر 2130کیلومتر مربوط به پروژ ه فیبر نوری TAEاست که با نصب و راه اندازی این پروژه اسیا و اروپا از
طریق کابل نوری به هم متصل شده اند و ایران در این مسیر یکی از مهم ترین مراکز ترانزیت مخابراتی است.
هم اکنون ش��رکت مخابرات کشورمان پروژه های مهم و گسترده ای در زمینه توسعه استفاده از فیبرنوری در
دس��ت اجرا دارد مثل پروژه TAEکه از ش��انگ های چین اغاز می شود و در فرانکفورت المان خاتمه می یابد،
مسیر اصلی که پروژه در ایران طی کرده است 2130 .کیلومتر است که ورودی ان از مرز بازرگان در اذربایجان
غربی و خروجی ان از مرز جگیران در استان خراسان است و از شهرهای تبریز ،زنجان ،قزوین ،تهران ،سمنان،
شاهرود ،سبزوار و قوچان عبور کرده است.
FHاجرای پروژه فیبرنوری جاس��ک -فجیره هم که از س��ال 1370به طول 160کیلومتر بین جاس��ک و
فجیره شروع شده و در کشور امارات مورد بهره برداری قرار گرفت و ارتباطات بین المللی بین ایران و کشورهای
حوزه خلیج فارس اغاز شد.
ماموریت فیبرها در گذر زمان
رش��ته های بلند و ش��فافی که از جنس شیشه یا پالستیک هستند،
امروز ماموریت های بزرگی در جهان ارتباطات و دیگر صنایع الکترونیکی
به عهده دارند .رش��ته هایی که ب��ه ان «فیبر نوری» می گویند و همین
رشته ها امروز به جهان ثابت کرده اند که قادرند پهنای باند بسیار باالتر
و بیشتری از کابل های فلزی و معمولی ایجاد کنند و باری بسیار بیشتر
را به دوش بکشند و اکنون مخترعان و مبتکران فیبر نوری هر روز و هر
س��اعت در این اندیشه اند که چگونه از توانایی ،استعداد و قدرت نهفته
در ای��ن فیبرها می توان بهره گیری کرد و پهنای باند مخابراتی را تا 10
گیگابای��ت ب��ر ثانیه و باالتر انتقال داد و به این خاطر اس��ت که امروزه
مخابرات با استفاده از تجهیزات فیبرنوری ،به دلیل پهنای باند وسیع تر
در مقایس��ه با کابل های مس��ی و تاخیر کمتر در مقایس��ه با مخابرات
ماهواره ای از مهم ترین ابزار انتقال اطالعات محسوب می شود.
خ��وب که دقت می کنی��م می بینیم اولین تالش ها در س��یر تکاملی
سیس��تم ارتباط نوری به وس��یله الکس��اندر گراهام بل ،در سال 1880
میالدی درس��ت 4س��ال پس از اخت��راع تلف��ن رخ داد .در ان روزها
اخت��راع تلفن نوری ی��ا همان فوتوفون بحث های زی��ادی را در محافل
علمی برانگیخته بود و بس��یاری از دانشمندان و حتی دوستان نزدیک
گراهام بل به دنبال اختراع و تکمیل سیستمی بودند که صدا را تا فواصل
چندین صدمتر منتقل کند ،که دس��ت اخر همین اختراع هم توس��ط
گراهام بل به ثبت رسید.
تلفن نوری بر مبنای مدوله کردن نور خورشید بازتابیده یا به ارتعاش
در اوردن اینه ای کار می کرد ،گیرنده یک فتوس��ل بود و در این روش
نور در هوا منتش��ر می ش��د ،بنابراین امکان انتقال اطالعات تا بیش از
200متر میسر نبود .به همین دلیل اگرچه دستگاه اختراع شده توسط
گراهام بل کار می کرد ،اما نتوانس��ت تولید ش��ود یا به موفقیت تجاری
برسد .ایده استفاده از انکسار برای هدایت نور (که اساس فیبرهای نوری
امروزی است) برای نخستین بار در سال 1840میالدی از سوی افرادی
چون «دنیل کالدن» و «جاکوبس بابی نت» در پاریس پیش��نهاد ش��د
همچنین نویس��نده ای به نام «جوهان تیندال» در سال 1870میالدی
در کتاب��ی به تش��ریح ویژگی های کلی انکس��ار ن��ور پرداخت و پس از
او افرادی به نام «کاکو» و «کوکهام» در انگلس��تان برای نخس��تین بار
استفاده از شیشه را به عنوان محیط انتشار مطرح ساختند و انان مبنای
کار خود را بر ان گذاشتند که به سرعتی حدود 100مگابایت بر ثانیه
و بیش��تر به روی محیط های انتشار دست یافتند .این سرعت انتقال با
تضعیف زیادی انرژی همراه بود .این دو محقق انگلیس��ی کاهش انرژی
را تا انجا می پذیرفتند که کمتر از 20دس��ی بل نباشد ،اگرچه انان در
رس��یدن به اهداف خود ناکام ماندند ،اما ش��رکت امریکایی «کورنینگ
گل��س» به این هدف دس��ت یافت و در اوایل س��ال 1960میالدی با
اختراع اش��عه لیزر ،ارتباطات از طریق فیبر نوری ممکن شد و در سال
1966می�لادی دانش��مندان در این نظریه که نور در الیاف شیش��ه ای
هدایت می ش��ود پیش��رفت کردند که حاص��ل ان از کابل های معمولی
بسیار سودمندتر بود ،چراکه فیبرهای نوری بسیار سبک تر و ارزان تر از
کابل های مسی بودند و در عین حال ظرفیت انتقال انها تا چندین هزار
برابر کابل های مسی بود.
در گذر تاریخ صنعت
پدر واقعی فیبرهای نوری جهان
همه کارشناس��ان صنایع مخابراتی می گویند که اگر
لیزر اختراع نمی شد قطعا اختراع فیبر نوری و بسیاری
از دیگر اختراعات الکترونیکی امکان پذیر نبود ،اختراعی
ک��ه حتی در جهان غرب نیز به ن��ام یک ایرانی اصیل
از س��رزمین تبریز به ثبت رس��یده اس��ت .او پروفسور
علی جوان اس��ت که جهان علم و صنعت امروز او را به
عنوان یکی از پیشتازان تکنولوژی نوین عصر ارتباطات
و پزشکی می شناس��د و بسیاری معتقدند اختراع لیزر
توس��ط او منجر به اختراع فیبرنوری شد و فیبر نوری
در واقع فرزند مشروع لیزرهاست .این فیزیکدان بزرگ
جهان که در تاریخ 5دی ماه 1305در تبریز به دنیا امد،
مخترع نخستین لیزر گازی در جهان بود .لیزری که از
دو گاز هلیوم و نئون ترکیب شد .این لیزر از نوع لیزرهای
بی خطر به حس��اب می اید که رنگ ان س��رخ است و
در ازمایش��گاه های دانشگاه ها برای بررسی پدیده هایی
مانند تداخل ام��واج و ازمایش های ش��بیه ان کاربرد
دارد .اختراع او نه تنها باعث توس��عه و ایجاد تجهیزات
پیشرفته ای در صنایع مخابراتی شد ،بلکه در اکثر صنایع
تاثیر عمده و زیربنایی گذاش��ت و اکن��ون این لیزر در
خیلی از امور زندگی روزانه ما نقش عمده ای دارد حتی
CDهاDVD ،هایم��ان بی لی��زر نمی خوانند ،هنگام
خرید از فروشگاه ها نیز بارکدها و کدهای محصوالتمان
را ب��ا لیزر می خوانن��د ،حتی در ب��رش زدن فلزات در
دس��تگاه های برش سبک و س��نگین ،فاصله یابی های
ماهواره ای ،حفاری های تونل های مترو و راهس��ازی ها،
نقش��ه برداری زیرزمینی (نظیر مترو ،مثل رس��یدن به
نقطه ای که از دو طرف حفاری می شود تا به هم برسند،
چاپگرها ،گسترش و بزرگ تر شدن ارتباطات لیزری در
ش��اهراه های اینترنتی ،خواندن و نوش��تن اطالعات در
حافظه نوری در کامپیوتره��ا ،بخیه زدن در بافت بدن
هنگام جراحی پزش��کی ،برداش��تن خال های مزاحم،
درم��ان پوس��یدگی های دندانی ،تهیه حف��ره برای پر
کردن و جراحی ریشه دندان ،بیماری های مخاط دهان،
جراحی چش��م با لیزر ،جداسازی ایزوتوپ ها ،نام نگاری
(هولوگرافی) ،عکسبرداری 3بعدی از یک جسم یا یک
صحنه ،گرافیک لیزری که این روزها توس��ط بسیاری
از ناش��ران برای انتقال رونوش��ت صفحات به کار برده
می ش��ود ،همه اینها از تاثیرات اختراع لیزرنگاری است
که به وسیله این مخترع بزرگ ایرانی در امریکا رخ داد.
تولد لیزر
فیبر نوری پدران زیادی دارد ،پدرانی که تالش کردند
لیزر را برای نخستین بار اختراع و در تکوین کاربرد ان
راه های بس��یاری را تجربه کنند .اما برای اولین بار یک
فیزیکدان امریکایی به ن��ام «تئودور هرولدند میمن»،
مخترع و سازنده اولین لیزر جامد در جهان بود.
او در اغ��از برای تحقیقات روی میز (وس��یله ای برای
تقویت امواج ریز موج) به شرکت هوگز پیوست و پیشنهاد
س��اخت دستگاه لیزر را به انان داد که در نهایت مدیران
شرکت به او 9ماه وقت و 50هزار دالر دادند و او سرانجام
در سال 1960میالدی توانست لیزر را به جهانیان ارائه
دهد و بعد از ان نام او در کنار دانشمندانی چون نیکالی
باسوت ،گوردون گولد ،ارتور لئوناردو شالو ،رابرت دیک،
س��ی کومران باتل ،احمد رودیل ،دنیس گابور ،نیکالس
بلومبرگ��ن ،چارلز ه��ارد تاونز و الکس��اندر میخایلوویچ
بروخ��ووف برده می ش��د و برخی از انه��ا نیز این پدیده
بزرگ علمی قرن بیستم را تکوین بخشیدند و تکمیل تر
کردند .با این حال اختراع لیزر گازی توسط پروفسور علی
جوان در س��ال 1958میالدی جهان را غافلگیر کرد .او
در س��ال 1958یکی از اعضای گروه تحقیقاتی البراتوار
الکساندر گراهام بل امریکا بود و بعد از 2سال تالش در
البراتوار ساعت 4و 20دقیقه بعدازظهر روز 12دسامبر
سال 1960در حالی که برف سنگینی شروع به باریدن
کرده بود ،موفق شد که لیزر گازی هلیوم ـ نئون را ابداع
کند که در این اختراع دو همکارش یعنی اقایان «ویلیام
به نت» و «دونالد هه ریوت» خیلی به او کمک کردند .ان
روز دکتر علی جوان لیزر گازی را به وسیله فرستادن یک
پیام تلفنی امتحان کرد و برای نخستین بار در تاریخ یک
مکالمه تلفنی را با استفاده از لیزر نوری انجام داد ،واقعه ای
که در 13دسامبر سال 1960میالدی رخ داد .پروفسور
ج��وان که هنوز درگی��ر اختراعات جدید خود اس��ت،
بزرگ ترین ازمایشگاه تحقیقاتی را در سال های 1960تا
1970در دانشگاه ماساچوست امریکا برپا کرد ،بسیاری
از پیش��رفت ها در صنعت لیزر را در این ازمایشگاه انجام
داد و در این سال ها باعث پیشرفت در صنایع الکترونیک
شد ،وی تحقیقات گسترده ای در زمینه لیزرهای پرانرژی،
رادارهای مولتی اس��تاتیک لیزری که توسط ساعت های
نوری دقیق کنترل می شود و نیز لیزرهای پزشکی داشته
است .لیزرهای گازی نوع ویژه ای از لیزرهاست که در ان
گازی درون یک لوله ش��فاف مثل المپ مهتابی می رود.
عب��ور جری��ان گاز از این لوله باعث رف��ت و امد فوتون
می ش��ود .یعنی جریان الکتریکی برای تولید نور در یک
گاز تخلیه می ش��ود .اولین نوع این لیزرها «هلیم نئون»
بود ،یعنی همین لیزرهای خانگی و مدارس ،او این لیزر
را در موسسه ازمایشگاه بل اختراع کرد که در جهان یک
نقطه عطف در تاریخ فناوری های نوین به حساب می اید.
البته هنگامی که دکتر علی ج��وان کار اختراع لیزر
را اغ��از کرد ،دو محقق دیگر به نام «چارلز هارد تاونز»
که اس��تاد او بود ـ و دکتر «لئونارد ش��الو» راهی دیگر
را برای به دس��ت اوردن لیزر پیگیری می کردند که در
نهایت منجر به اختراع لیزرهای گازی شد ،همان لیزری
که از ان فیبر نوری تولید شد و صنایع مخابراتی امروز
جهان وابستگی کامل به ان دارد.
نگاه روز
طرح سرباز -صنعت و
اشتغالزاییبراینیروهایجوان
محم�د عارف-گ�روه گ�زارش:
چش��م اندازهای جدی��د و اینده س��از و باالتر از
هم��ه توام با اش��تغالزایی ب��رای نیروهای جوان
اماده به کار تدارک دیده ش��ده است ،البته اگر
همه سازمان ها و نهادهای در حال فعالیت و نیز
وزارتخان��ه ای مثل صنعت و معدن و تجارت ،در
یک حرکت دامنه دار نس��بت به شکل گیری این
اتفاق همکاری داشته باشند.
ازجمله این برنامه ریزی ها ،طرح سرباز صنعتی
و معدنی برای دستیابی به یک اینده حساب شده
اس��ت .در این ش��کل کار و فعالی��ت ،گروهی از
نیروه��ای مربوط به نظام وظیفه که قرار اس��ت
دوران سربازی شان را بگذرانند ،به عنوان سربازان
ط��رح صنعت انتخاب و مش��غول فعالیت ش��ده
و به ط��ور کلی در زمینه ه��ای صنعتی و معدنی
اموزش دیده و پ��س از امادگی و فراگیری های
مورد نیاز و البد با دریافت یک دستمزد حداقلی
در دوران یادگی��ری ،پ��س از اح��راز موفقیت و
تمام ش��دن م��دت خدمت ،در ای��ن بخش های
صنعتی و معدنی مش��غول به کار شده و در کار
تولیدات صنعتی و معدنی و ...سهمی را به عهده
خواهن��د گرفت .این قبیل طرح ه��ا به کارگیری
نیروه��ای وظیفه در بخش های س��واداموزی و
دیگر ابتکارات اینده س��از ش��هری و روس��تایی
قب�لا ازمایش خود را پس داده و بس��یار موفق
هم بوده اس��ت .نکته مه��م و قابل توجه در این
میان ،اینده سازی جوانان اماده خدمت سربازی
اس��ت که با پیوستن به طرح س��رباز صنعت یا
نیروی صنعت��ی ،هم دوران وظیفه را براس��اس
ی��ک برنامه ریزی قابل مطالعه ط��ی می کنند و
ه��م اینکه در 2س��ال معمول خدمت ،نس��بت
ب��ه فراگیری ی��ک کار صنعت��ی و معدنی اقدام
کرده و ه��م اینکه خود این نی��رو و خانواده اش
اطمینان خاطری را به دس��ت می اورند که پس
از گذر 2سال حضور در بخش خدمت سربازی،
فعالیت های اغازین را برای اش��تغال مس��تمر و
واقعی به زندگی اینده خود گره بزنند .این را هم
فراموش نکنی��م ،در وضعیت تقریبا ناامیدکننده
و اس��فناک یکی ،دو دهه اخیر ک��ه روزبه روز بر
نیروه��ای جوان جویای کار افزوده ش��ده و این
نیروه��ا ب��ه ناچار برای یافتن ش��غلی مناس��ب
زندگ��ی و حفظ خانواده ،به ش��کل ق��راردادی
و بیش��تر به صورت برون سپاری ش��غل و کار ،با
گذران یک س��ال ،به ناچار برای س��ال بعد باید
در ص��ورت راضی بودن کارفرما یا حق العمل گیر
و قبول همه اوام��ر و فرامین صاحب کار اصلی،
برای یک س��ال دیگر این ق��رارداد را تکرار کنند
و این سلس��له کار توام با ناامیدی تا خواس��ت و
رضایت کارفرما ادامه یابد.
هم اکنون باتوجه به گام نخستی که در صورت
فراه��م بودن هم��ه امکان��ات در وزارت صنعت،
معدن و تجارت برداشته می شود که امید داریم
به دیگ��ر وزارتخانه ها و نهاده��ای اقتصادی هم
سرایت و تسری پیدا کند ،الاقل حرکت های اول
برای حل و فصل استخدام و اینده سازی طبیعی
نیروهای جوان صورت بگیرد و با پیش��رفت های
در حال انجام پس از این شاهد نباشیم که بابت
حضور هر نیروی کار ،بخشی از درامد در اختیار
صاحب کار یا همان کارفرمای انس��انی قرار گیرد
تا او ه��م قرارداد همکاری نیروها را با س��ازمان
مربوطه به امضا برساند که می دانیم به این عمل
می گویند برون سپاری مس��ئولیت ها و نیروهای
کار ،کارفرمای مربوطه س��همش را می گیرد ان
هم به صورت چمدانی! س��ازمان برون س��پار هم
بدون هیچ مشکل اس��تخدامی ،کارش به انجام
می رس��د و در این میان نی��روی پیمانی به مثابه
توپی س��رگردان از این س��و به ان س��و پرتاب
می ش��ود تا خرج خود و خان��واده و اجاره خانه و
خ��ورد و خ��وراک و دارو و درمانش را از همین
دریافت های یک س��اله دراورد .باز هم فراموش
نکنی��م ،هر نی��روی کار جوان ،ی��ک هموطن
به ش��مار می ای��د و طبق تعریف باید نس��بت به
اش��تغال و تحصیل و اینده س��ازیش اقدام شود
و نی��ز امیدوار باش��یم با احترام به ش��خصیت و
تحصیل و دانش همه نیروهای مورد نیاز ،سهمی
از شغل و فعالیت و اموزش و ...درامد بدون نیاز
به دالل و میانجی در اختیار انان قرار گیرد.
20
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
گزارش
report@smtnews.ir
دلنوشته ای از سر خلوص و صفا
خبرنگار ،روزنامه نگار ،دیروز ،امروز و ...فردا
محمدعل�ی عرفی ن�ژاد – گ�روه
گ�زارش :ای��ن روز ه��ا ،روزه��ای م��ا
خبرنگاران کهنه قلم و نوقلم و دیجیتال
قلم و ...دیگر قلم هاس��ت ،یک س��ال دیگر هم با کار
بودیم .بیکار بودیم .از نام ما ،خیلی ها بهره برداشتند،
خیلی ها به االف و الوفی رسیدند و خود مانده بودیم
انگشت به دهان با درد دندان بدون بیمه ،خیلی های
دیگر مانده بودیم تماشاگری که چشم هامان عینک
می خواست ،اما خرج دویست هزار تایی را نداشتیم،
باید شیک می امدیم و شیک می رفتیم ،باید با این و
ان مصاحب��ه می کردی��م ،عکس های ش��ان را چاپ
می کردیم و معروف شان می کردیم ،اما دریغ از اینکه
نامی از ما در میان باش��د ،کتک خورمان ملس بود،
هر از راه رس��یده ای که اتفاقا از نوع خبرنویس��ی و
اندیشه مان خوشش نمی امد ،مچ مان را می گرفت و
می گفت ،اقا این شماره تلفن 110چنده ،می خواهم
تکلیف��م رو با این به اصطالح خبرنگار روش��ن کنم،
بگذریم؛ حرف و حدیث فراوان بوده و هس��ت ،برای
مثال دیدن کارت بیمه و خبرنگاری ارشاد ،در دست
غیرروزنامه نگارها امان ما را می برید ،مگر می ش��ود،
من 40س��ال کار کن��م ،هزار وعده وعید بش��نوم،
همیشه این سوی میز باشم و به روسا احترام بگذارم
بعد بعضی از این نامردها بروند در «بی بی س��ی» ما
را مس��خره کنند؟ من نه بازنشستگی داشته باشم یا
مثل رنگ کارهای ساختمان که 6ماه کار می کنند و
6م��اه لبو می فروش��ند هنوز بیمه نش��ده ،بی بیمه
بش��وم .لبوفروشی هم بلد نباشم ...یا نشستن جلوی
دوربین ه��ای ( VOAو )BBCان ه��م ب��ا زدن
کراوات ه��ای پی��رکاردن و ص��د تا م��ارک کوفت و
زهرم��ار ،بر همین اس��اس هم س��الی یکبار ان هم
یکبار هفتگی ،تقدیرنامه های چاپی از قبل امضا شده
در قاب های خوش��گل و قشنگ را به ما تقدیم کنند
و اجازه بدهند کنار دس��ت رییس و روسا بایستیم و
عکس ی��ادگاری بگیریم ،ک��ه چ��ی !...خبرنگاریم،
خبرن��گار و نویس��نده ای که همه ق��ول می دهند و
داده اند ،این بار س��ری توی س��ر ها داشته باشیم ،به
خاطر چاپ مطلب رایگان��ی در روزنامه دلخواه مان
مسخره نشویم ،تا رییس و روسا یادشان بیاید ما هم
سری داریم و سامانی...
ح��اال در این هفته گاه ی��ا روز خبرنگار ،در حضور
رییس و روسای س��ال های دور رفته و امده ،باز بار
دیگر یادمان افتاده یا ش��اید هم به یادمان اورده اند
که ادم هایی هس��تیم اه��ل کار ،اگر کاری باش��د،
روزنامه نگار ،اگر روزنامه ای باش��د ک��ه بتواند بماند،
اه��ل فضل و صدالبته هوش��یاری که اگر غیر از این
بود و باشد ،کاله مان پس معرکه است.
به هر حال اگرچه باز هم دیر رس��یده ام ،دیر کاله
از س��ر برداش��ته ام و دیر متوجه ش��ده ام که عمری
گذشته اس��ت و هنوز اندرخم یک کوچه ام ،که گاه،
ادم تازه از راه رس��یده ای که دس��تی پش��ت سرش
هس��ت که او را به جلو هل بدهد بشود رییس و من
و ما که عمری در این بادیه بس��یار گشته ایم چون
در مقابلش خم نمی ش��ویم و گ��ردن کج نمی کنیم
مغضوب واقع ش��ده و هر وقت او اراده کند البد نانی
که باالخره بوده و خورده ایم ،قطع شود.
باز به یاد بیاوریم که به هر حال زیر دست بزرگانی
کار کرده ای��م که واقعا بزرگ بوده اند و واقعا اس��تاد
گرچه هنوز هم هس��تند و ه��ر روزنامه نگار و قلم به
دس��تی اگر بزرگ نباش��د حتما هم نمی ماند ،چون
مان��دگاری به اندیش��ه بزرگ ،فکر ب��از و مغز فعال
اس��ت ،گرچه این روزها ،می توان با کمک گرفتن از
نوش��ته های قدیمی تر یا بی صاحب ،حاضر در رایانه
و دیگر وس��ایل ارتباط جمعی ،نویس��نده ش��د و با
اضافه کردن ی��ک «لید» و «تیتر» س��ر باال گرفت
و م��زد طلب کرد ،حتی می ت��وان اگر به نمره دادن
باشد ،نمره خوب هم گرفت .اما ،نویسنده و خبرنگار
جماعتی ک��ه عمری را کار کرده و نوش��ته و تولید
کرده ،انقدر وجدان دارد که الاقل از دیگران طلبکار
نباش��د .قرار گذاش��تیم این یک روز ی��ک هفته را
مال خودمان باش��یم ،اهل خرد باش��یم ،بی گدار به
اب نزنی��م و احترام قلم را داش��ته باش��یم ،انچنان
ک��ه به دقت پایان کار و نشس��تن و رفتن روی مان
س��یاه نباشد ،حتی اگر دوس��ت و رفیق و دشمن ما
را ب��ه هیچ نینگارن��د ،و می ماند حرف اخر که ...در
این عجیب روزگار ،قلم ها پرجوهر باش��د و جوهرها
پرغیرت و زنده باش��د یاد و خاطر ان دوستان رفته
و یاد و خاطره ای هم اگر هست از ما به نیکی باشد.
حت��ی اگ��ر دیر ش��ده ،روزتان و روزم��ان به خیر
و خوش��ی و ب��ه امی��د روزهای خوبی که هر س��اله
وعده مان می دهند ...و تمام
هنوز هم گرانی در بازار میوه و تره بار
م-ابن�وس :مس��ئول ب��ازار می��وه و تره ب��ار و هی��ات مدی��ره و
قدیمی تره��ای ب��ازار می��وه ،در طرح تولی��د میوه و ارائه ان از س��وی
باغداران به بازارهای توزیع گفته اس��ت ،در هیچ زمانی مثل سال جاری
ب��ا ناهماهنگ��ی در تهیه ،توزی��ع و باالخره فروش این متاع ارزش��مند
و م��ورد نیاز همه افراد جامع��ه روبه رو نبوده ایم .توج��ه به اینکه بهای
مثال انگور ،در میوه فروش��ی های س��طح شهر تا این زمان از 4تا 5هزار
تومان پایین تر نیامده ،یا هندوانه که بس��یار مورد نظر و پسند مردم در
ش��هرهای بزرگ و کوچک اس��ت ،بین 1200تا 1500تومان در کیلو
امد و شد می کند و طالبی که در سال های قبل در این فصل سال باالتر
از 300تومان در کیلو عرضه نمی شد ،اینک در مرز 1200تومان مانده،
خبر خوبی نیست! و اشاره کنیم!
ب��ه فراوان تری��ن و دم دس��ت ترین صیفی ج��ات مثل خیار س��بز که
هیچ گاه با قیمت مش��خصی روی ترازو قرار نگرفت ،بدون اش��اره بیشتر
ب��ه قیمت ها در گفت وگوه��ای معمول با مصرف کنن��ده و تولیدکننده
و توزیع کنن��ده و به وی��ژه گروه دالالن و س��لف خرهای سرش��ناس به
براوردها و نتیجه گیری های جالبی می رس��یم ،طبق امار ارائه ش��ده از
س��وی عوامل توزیع میوه و تره ب��ار و بارفروش های ب��زرگ میدان ،در
حال��ی که کل بارفروش های فع��ال در بازارهای می��وه و تره بار و حتی
بازارهای وابس��ته به ش��هرداری و میادین تحت نظر ای��ن نهاد ،حدود
800تن را به نمایش می گذارد ،در حالی که تعداد دالل های ش��ناخته
ش��ده و سرش��ناس در همین دوره زمانی پنج برابر تعداد بارفروشان را
نش��ان می دهد ،یعنی همان دست هایی که حداقل در چند سال اخیر و
به ویژه س��ال ،93بازار میوه را در اختیار گرفته ،افزون بر 4هزار نفر را
معرفی می کند.
سرمایه میلیاردی و سود بی حساب
این را هم می دانیم ،کسی که به عنوان دالل در هر زمینه ای مشغول به کار
می شود ،نه احتیاج به محل کار و اجاره محل دارد و نه این که اصوال بابت امر
داللی ،مالیاتی را به دولت می دهد و نوعی فعالیت دوسر برد را ادامه می دهد،
در همین زمینه با دکتر سیدمحمد جزایری استاد دانشگاه صحبت کرده ایم
که نظ��رش را اینگونه بیان می کند .یک��ی از بزرگ ترین دالیل حضور انواع
دالل در هم��ه زمینه های فعالیت در ب��ازار کار جامعه ،وجود نقدینگی های
بیکار است که قبل از این در خرید و فروش سکه و ارز بیشتر فعال بود و حاال
و به خصوص در فصل گرم س��ال ،توس��ط چند دالل کارشناس باالتر قدم به
میدان میوه و تره بار و همچنین میوه جات و صیفی جات لوکس تولید خارج
و گلخانه ای گذاش��ته و به نوعی هم مصرف کنندگان را درگیر کرده اس��ت،
ب��رای مثال وقتی در میدان تجریش لیموترش به درد بخور را باالی کیلویی
10هزار تومان عرضه می کنند و مش��تری هم دارد ،یا «اواکادو» مورد عالقه
ساالدخورهای مرفه را دانه ای 6تا 10هزار تومان می فروشند و مشتری هم
دارد ،یا اش��اره کنیم به مارچوبه که هر دس��ته 6تایی ان باز حدود 10هزار
تومان و کنس��روی 15هزار تومان قیمت گذاری می شود دلیلی ندارد ،دالل
پولش را در تولید به کار گیرد یا حتی به بانک ببرد تا 22درصد سود بگیرد،
دالل های بزرگ همه جا هستند ،نگاه کنید به صفحات اگهی و نیازمندی های
روزنامه های صبح و عصر ،که با ارائه س��ودهای باال برای شرکت در ساخت و
ساز و ...هر مقدار نقدینگی را می پذیرند یا مراجعه کنید به بنگاه های فروش
و اجاره و رهن ملک ،که با سند معتبر و چک و ضامن سرمایه های باالی 10
و 100میلیارد را یک س��اعته به کار می گیرند ،و همین سرمایه هاست که به
هنگام لزوم و در فصول مختلف به وسیله دالل های کارکشته در سلف خری
و انبوه خ��ری میوه جات بکار گرفته می ش��ود ،بنابرای��ن می توان فهمید که
همین دس��ت نامهربان و ازمند دالل اس��ت که طعم ش��یریان میوه ها را به
دهان افراد دس��ت تنگ جامعه تلخ می کن��د و به قول یک توزیع کننده میوه
مرغوب ،وقتی تعداد افراد میانجی و دالل 5برابر بارفروش��ان مطرح میادین
باش��د معلوم است سودی که به کیسه دالل ها می رود ،نتیجه عقب کشیدن
همین بارفروش هاس��ت که هم باید مالیات بدهند ،هم اجاره محل ،پول اب
،برق ،گاز و کارگر و نگهبان شب را به دوش گیرند.
تغییر قیمت ها در باال و پایین شهر
در بررس��ی ن��وع میوه و فروش ان در محل های توزی��ع خارج از مغازه ها و
میادین به نکته های جالبی برمی خوریم ،برای مثال مصرف «انبه» این میوه
خوش طعم هندی تبار ،با توجه به س��فارش برخی پزش��کان و این که با وارد
نش��دن و خرید دولتی مواجه ش��ده ،بیشتر مورد توجه افراد مرفه و پولدار تر
قرار گرفته ،در سه نقطه شهر ان را بررسی کرده ایم.
در می��دان تجری��ش ،انبه درجه یک براق تا کیلوی��ی 9هزار تومان عرضه
می ش��ود ،همین میوه خوش خوراک هندی را در منطقه ش��کوفه از خیابان
پی��روزی 6ه��زار ومان قیمت دارد ،البته نه ب��ه ان مرغوبی میدان تجریش.
اما تعجب برانگیزتر این اس��ت که میوه انبه درجه یک کامال رس��یده و براق
درس��ت 100متر انطرف تر شکوفه ،در بخش میوه فروشگاه «اتکا» به بهای
6هزار تومان عرضه می ش��د ،یا هم��ان گوجه فرنگی کیلویی 2500تومان
اطراف ظفر و فرشته ،در همین اطراف شکوبه بین 1000تا 1200تومان در
دسترس مشتریان قرار می گیرد.
نبود نظارت یا همکاری
در همین یکی دو روزه گردش و بررس��ی ،درباره علت گرانی میوه با موارد
دیگری هم روبه رو ش��دیم ،برای مثال با افتتاح یک میوه فروشی دو دهانه در
اطراف قائم مقام و نزدیک دفترروزنامه خودمان با گفته عجیبی روبه رو شدم،
در حالی که داخل میوه فروشی دو دهانه با نورپردازی و تزئین سطح باال کار
خود را تبلیغ می ردند ،روی انواع میوه های تازه چیده شده و با جذابیت های
ویچه و باال و پایین س��بدها ،هیچ نش��انه ای از قیمت گذاری دیده نمی شود،
یکی از فروشندگان را هدف می گیریم و سراغش می روم ،با روی باز و لبخند
دعوتم می کند تا برایم میوه های مورد نظر و حتی میوه های ویژه زیرجعبه ای
را فراهم کند ،به ارامی می گویم ،اخر اینها که قیمت ندارد ،با خنده می گوید:
مشتری ما خودش می داند ما چه جنسی را به او می دهیم .بنابراین کاری به
قیمت ندارد ،البته ش��ما بفرمایید کدام میوه مورد نظرتان است تا قیمتش را
بگویم ،تعجب زده می گویم:
ـ اما فقط میوه فروش ها قیمت ش��ان را با رنگ های مختلف اعالم می کنند،
چون به هر حال هم مردم دوس��ت دارند قیمت ها را بدانند و حس��اب ش��ده
خرید کنند و هم اصوال دستور تعزیرات هم هست که قیمت ها جلوی چشم
مشتری باشد.
باتعجب به اطراف چشم می دوزد و در حالی که حرف مرا به هیچ نمی انگارد
و ب��ه طرف دیگر مغازه م��ی رود ،می گوید :این اطراف چند میوه فروش دیگر
هم هس��ت .با تبسمی می گویم ،شما به همه اینطور پاسخ می دهید؟ حتی
اگر دستی هم در تعزیرات داشته باشد؟
ب��از می خندند و با ص��دای بلند به یک��ی از ش��اگردهایش می گوید :اون
اتیکت های قیمت را که دادم روی صندوق ها بچسبونید ،چرا نزدین؟
وشاگردکاربلدشهمهمراهمعذرت خواهیجوابمی دهد:چسب دارهاش
تموم شده بود ،گفتیم از بازار بخرن ،قیمت هام که هر روز متغیره.
طرف دارد با گوشی همراهش صحبت می کندخارج می شوم و بعد با خودم
فکر می کنم .من اگر صدها فقره کارت تعزیرات داشتم و صدها نیرو در مقابل
4هزار دالل اعالم ش��ده که عامل مهم گرانفروشی میوه هستند ،چه کاری
می توانم از پیش ببرم ،در ثانی قیمت ها مثل س��که و ارز فقط باتلفن دالالن
بزرگ و اینس��و و انس��و می ش��ود و تا زمانی که قیمت ها از در باغ و سر زمین
یعنی تولیدکننده و دالل و بارفروش و مغازه دار لحظه به لحظه قد می کش��د.
اش همین اش است و کاسه همین کاسه.
وبرای پایان قال و مقال نگاه کنیم به قیمت لیموترش که تا این لحظه بین
10تا 6هزار تومان در نوسان است و هنوز هم زیر 6هزار تومان نیامده .این از
لیموترش تا ان انبه و گیالس شیرین و به قول خریدار و مصرف کننده جیب
سبک ما از پول سنگین.
معدن بین الملل
mine@smtnews.ir
گزارش
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
21
از دالیل واردات گندله از هند
گندله سنگ اهن هم از فشار تحریم در امان نماند
حسن س�اعدی -گروه معدن :در هفته س��نگ اهن ایران بوده که بعد از فراوری این
گذش��ته خب��ری مبنی ب��ر واردات گندله از م��اده معدن��ی روی کش��تی ان را مجدد به
کشور هند منتشر شد که این تصمیم در پی ایران و س��ایر کش��ورهای حوزه خلیج فارس
س��فر اخیر وزیر صنعت ،معدن و تجارت به صادر می کند.
وی اف��زود :واقعیت امر این اس��ت که این
دهلی نو به منظور ارائه پیشنهادی درخصوص
ایجاد ی��ک مکانیزم صادراتی ب��رای مبادله کشورها به دلیل در اختیار داشتن تکنولوژی
س��نگ اهن میان 2کش��ور بوده است که به فراوری مواد معدنی س��ود بسیار باالیی را از
موجب ان ایران با ارسال سنگ اهن تولیدی این طریق به جیب می زنند.
عض��و انجم��ن
خود ب��ه هن��د و تبدیل
سنگ اهن ایران تصریح
ان به گندل��ه حدود 20
کشور چین
ک��رد :س��نگ اهنی که
میلی��ون ت��ن گندل��ه به
یکی از خریداران
ب��رای تهیه کنس��انتره
مدت 5س��ال از کش��ور
اصلی سنگ اهن
به کار می رود سنگ های
هند وارد خواهد کرد .این
با عی��ار پایین در حدود
موضوع از ان جهت حائز
ایران بوده که بعد
49ت��ا 52درصد بوده
اهمیت است که کشور ما
از فراوری این ماده
که بعد از انجام فراوری
با وجود در اختیار داشتن
معدنی روی
و تبدی��ل ان ب��ه عی��ار
منابع عظیم س��نگ اهن
کشتی ان را مجدد
باالی 60درصد قابلیت
ک��ه بخ��ش بزرگ��ی از
به ایران و سایر
اس��تفاده در صنای��ع را
بازار مصرف فوالدس��ازان
پیدا می کند.
جهان��ی همچون چین را
کشورهای حوزه
وی اف��زود :یک��ی از
تامی��ن می کن��د چگونه
خلیج فارس صادر
بحث های ج��دی که با
ب��رای تامین م��واد اولیه
می کند
وزارت صنعت ،معدن و
م��ورد نی��از کارخانجات
تجارت در حال بررسی
فوالدی خود ب��ه واردات
گندله و کنس��انتره از هند وابس��ته اس��ت؟ و پیگیری هستیم درخصوص کاهش میزان
در این رابطه برخی از کارشناس��ان معتقدند واردات گندل��ه و کنس��انتره س��نگ اهن در
صنعت فراوری به دلیل نبود زیرس��اخت ها و سال های اینده با راه اندازی واحدهای گندله
امکان��ات کافی تا حد زی��ادی مغفول مانده سازی و کنسانتره جدید است.
شکوری با اشاره به چشم انداز تولید فوالد و
اس��ت که این امر خود به معضلی در تامین
مواد اولیه صنایع وابسته و همچنین صادرات
مواد معدنی به صورت خام به س��ایر کشورها
مبدل شده است .البته به اعتقاد برخی دیگر
از فع��االن این حوزه ،ای��ن تصمیم به منظور
دولت برای
فع��ال نگ��ه داش��تن صنایع ف��والدی اتخاذ
رهایی از صادرات
ش��ده و این در حالی است که به دلیل وجود
تک محصولی و
تحریم ه��ا چاره ای به ج��ز واردات مواد اولیه
جایگزینی ان با
از هند و چی��ن باقی نمی ماند .در این رابطه
صنایعی همچون
گفت وگویی را با بهرام شکوری ،عضو انجمن
س��نگ اهن ایران و هوش��نگ ادهمی ،عضو
صنایع معدنی
کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران ترتیب
می تواند با افزایش
داده ایم که در زیر می خوانید.
سوداوری باالی هند و چین از قبل
فراوری مواد معدنی
بهرام ش��کوری ،عضو انجمن س��نگ اهن
ای��ران در خصوص واردات گندله از کش��ور
می گوی��د :در حال حاضر
هند ب��ه
سنگ اهن ایران برای انجام فراوری و تبدیل
ش��دن به گندله تنها به هند صادر نمی شود
بلکه کشور چین نیز یکی از خریداران اصلی
افزایش قیمت بیلت
و میلگرد در ترکیه
اهمیت افزایش تولید گندله در کشور اظهار
ک��رد :دولت با اتخاذ یک رویکرد منس��جم و
کارام��د می تواند ضمن ایج��اد انگیزه برای
فعاالن و جذب سرمایه گذاری های خارجی در
بخ��ش معدن و صنایع معدنی زمینه را برای
تکمیل زنجیره های تولید گندله و کنسانتره
س��نگ اهن فراهم کرده و سود بسیار زیادی
را عاید خود و دیگر سرمایه گذاران این بخش
کند.
وی افزود :ام��ا دولت هرازگاه��ی با اتخاذ
تصمیماتی از جمله بس��تن عوارض بر روی
صادرات سنگ اهن و افزایش حقوق دولتی،
موانع جدیدی را بر س��ر راه صاحبان سرمایه
ایجاد کرده و مانع افزایش س��رمایه گذاری ها
در بخش معدن و صنایع معدنی می شود.
وی در ادامه با مطرح کردن این س��وال که
چرا گندله و کنس��انتره تولید داخل توس��ط
صنای��ع داخلی به قیمت جهان��ی خریداری
نمی شود ،گفت :کارخانجات و صنایع داخلی
باوج��ود باال ب��ودن هزینه ه��ای حمل ونقل
ترجیح می دهند تا گندله و کنس��انتره مورد
نیاز خ��ود را از طریق واردات از کش��ورهای
چی��ن و هن��د تامی��ن کنند .ای��ن در حالی
اس��ت که همین محصول با قیمت و کیفیت
مناسب در داخل کشور تولید می شود.
شکوری افزود :معتقدم اگر تولیدکنندگان
داخل��ی ف��والد و صنای��ع وابس��ته بتوانن��د
قیمت ه��ای خود را براس��اس ن��رخ جهانی
تعیی��ن کنند به ط��ور قط��ع تولیدکنندگان
تولید و صادرات
این بخش از رکود
اقتصادی حاکم
بر اقتصاد جامعه
رهایی یابد
گروه معدن :این هفته عرضه کنندگان ترکیه
قیمت میلگرد ،مفتول و بیلت خود را با افزایش
قیمت قراضه داخلی و وارداتی و افت ارزش لیره
باال بردند .قیمت جدید میلگرد کارخانه کاردمیر با 9دالر رش��د به
564دالر هر تن درب کارخانه رسیده است .قیمت بیلت نیز 7دالر
رشد داشته و با قیمت 524دالر در هر تن فروخته شده است.
قیمت بلوم کارخانه کاردمیر نیز 627دالر هر تن ثبت ش��ده البته
باید توجه داش��ت که این قیمت ها بدون احتساب 18درصد مالیات
بر ارزش افزوده است.
قیمت قراضه در اروپا
افزایش یافت
س��نگ اهن تمایلی برای ص��ادرات نخواهند می توان��د در تمام محص��والت تولید داخلی
مطرح باش��د به گونه ای که کشور با توجه به
داشت.
وی یکی از دالیل اصلی واردات محصوالت باال بودن تولی��دات انواع محصوالت صنعتی
فراوری ش��ده از کش��ورهای هند و چین را باز نیازمند واردات از سایر کشورهای جهان
تحریم ه��ا اعالم ک��رد و گفت :کش��ور ایران است.
وی اف��زود :هدفی که از اتخاذ این تصمیم
به لحاظ تحریم قادر ب��ه واردات محصوالت
معدنی از سایر کشورها نبوده و به اجبار برای دنبال می ش��ود فعال نگه داش��تن معادن و
تامین مواد اولی��ه تولید ،خود را به بازارهای صنای��ع وابس��ته به ان بوده به ط��وری که با
توس��عه کارخانج��ات
هند و چین محدود کرده
ف��والدی خود ب��ه خود
است.
کارخانجات
زنجی��ره تولی��د م��واد
عضو انجمن سنگ اهن
و صنایع داخلی
اولیه گندله و کنسانتره
ای��ران خاطرنش��ان کرد:
باوجود باال بودن
تکمیل خواهد شد.
اگر می خواهیم توس��عه
عضو کمیسیون معادن
پی��دا کنیم دول��ت باید هزینه های حمل ونقل
اتاق بازرگانی ایران یکی
یک مق��دار نگاه و نگرش
ترجیح می دهند تا
از الزمه ه��ای اساس��ی
خ��ود را تغیی��ر دهد و با
گندله و کنسانتره
کش��ور را دسترس��ی
برداشتن دیوارها و ایجاد
مورد نیاز خود را
ب��ه ی��ک برنامه ری��زی
مشوق های مناسب مسیر
از طریق واردات از
توسعه صنعتی جامع و
را برای س��رمایه گذاران
کاربردی عن��وان کرد و
داخل��ی و خارجی هموار
کشورهای چین
گفت :دولت برای رهایی
کند.
و هند
از صادرات تک محصولی
ص�ادرات ،مع�ادن
تامین کنند
کش�ور را فع�ال نگ�ه
و جایگزین��ی ان ب��ا
می دارد
صنایعی همچون صنایع
هوش��نگ ادهمی ،عضو کمیسیون معادن معدنی می تواند ب��ا افزایش تولید و صادرات
ات��اق بازرگانی ایران درخص��وص اینکه چرا این بخش از رکود اقتصادی حاکم بر اقتصاد
ایران با دارا بودن معادن عظیم س��نگ اهن جامعه رهایی یابد.
وی ادامه داد :در شرایط کنونی این تصمیم
نیازمند واردات گندله از کش��ور هند ش��ده
می گوی��د :ای��ن موضوع را می توان یک تصمیم منطقی دانست چراکه
اس��ت به
در راستای توس��عه معادن کشور باید بخش
کوچک��ی از مواد معدنی صادر گردد ولی اگر
زیرس��اخت ها برای صادرات این مواد بعد از
فراوری فراهم ش��ود به عنوان یک کار بسیار
ارزش��مند و کارامد در جهت حفظ منابع و
ثروت ملی کشور حائز اهمیت خواهد بود.
ادهمی تصریح کرد :صادرات گندله بالطبع
بهتر از ص��ادرات س��نگ اهن به صورت خام
بوده چراکه می توان مش��تریان زیادی را در
بازارهای صادراتی به دست اورد و سوداوری
و ارزش افزوده بخش معدن و صنایع معدنی
را ارتقا داد.
وی افزود :این کش��ور ب��ا این منابع عظیم
نفت��ی و غیرنفتی نیازمند ی��ک برنامه ریزی
توس��عه صنعت��ی نه تنها در بخ��ش معدن و
صنایع معدنی بلکه در س��ایر صنایع سوداور
اس��ت که اگر این توس��عه صنعت��ی با یک
ش��اخصه مناس��ب تعریف ش��ود ،می توانیم
شاهد گسترش و رش��د صنعت کشور بیش
از پیش باشیم.
گروه مع�دن :ش��اخص قیمت قراض��ه مورد
محاسبه یوروفر در ماه گذشته رشد داشته است.
شاخص قیمت قراضه خرد شده با 3واحد رشد به
262واحد رسید و نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز کمی باالتر
بود .قیمت قراضه س��نگین کالس 1و 2خلوص 20-80ماه گذش��ته
بین 370تا 375دالر هر تن سی اف ار ترکیه بود که بیشتر به دلیل ماه
رمضان در ثبات بود .تا پایان جوالی قیمت قراضه وارداتی به ترکیه با
اتمام ماه رمضان به 380دالر در هر تن س��ی اف ار رسید که تا اواسط
شهریور با فعال شدن بازار ،روند قیمت قراضه روشن تر خواهد شد.
همکاری ژاپن و شیلی
در بخش مس
گروه معدن :ژاپن و شیلی به تحکیم روابطشان
در بخش معدنی درخصوص م��س اقدام کرده و
توافقاتی را در زمینه علوم و فناوری امضا کرده اند.
ژاپن در حال حاضر 90درصد از س��رمایه گذاری خود در ش��یلی را
به معدنکاری اختصاص داده و ممکن اس��ت به دنبال توافق میتس��وئی
با غول مس دولتی کودلکو ،حضورش در این کشور را افزایش دهد.
این ش��رکت ها درخص��وص انتقال فن��اوری برای بهب��ود بهره وری
معدنکاری با یکدیگر همکاری خواهند کرد .ژاپن با چین و روسیه برای
دسترسی به انرژی و مواد معدنی در شیلی رقابت دارد.
دیدگاه
بررسی تغییرات جهانی فلزات
ایران با داشتن ذخایر عظیم معدنی و قرار گرفتن
روی کمربند فلزی دنیا پتانسیل زیادی برای تولید
مواد معدنی داش��ته و می تواند با سرمایه گذاری در
ای��ن بخش به خودکفایی برس��د .الومینیوم و مس
از فلزات مهم در صنعت به ش��مار می ایند .این در
حالیس��ت که س��ازمان ایمیدرو نیز قصد دارد تا با
س��رمایه گذاری و تولید هرچه بیشتر این دو فلز به
عنوان دومین و س��ومین فل��زات صنعتی پرمصرف
جه��ان به یکی از قطب ه��ای تولیدکننده در حوزه
خلیج فارس تبدیل شود.
الومینی��وم به عنوان یک فلز انرژی بر ش��ناخته
ش��ده و ح��دود 40درص��د بهای تمام ش��ده این
محص��ول به دلیل مص��رف انرژی م��ورد نیاز برای
فراوری و تولید ان صرف می ش��ود .یکی از دالیلی
که س��ازمان ایمیدرو تصمیم به س��رمایه گذاری در
تولی��د الومینیوم گرفته وج��ود ذخایر گاز طبیعی
فراوان در کش��ور اس��ت .از انجایی که برای تولید
الومینیوم به انرژی فراوانی نیاز است و ذخایر ماده
معدنی بوکسیت به عنوان مواد اولیه تولید این فلز
رو به اتمام بوده گاز را می توان جایگزین مناس��بی
به عنوان منبع انرژی برای تولید الومینیوم در نظر
گرفت .پیش بینی ه��ا در این زمینه خبر از برقراری
پایگاه های تولید الومینیوم در مراکز انرژی در اینده
نزدیک داده اند.
ب��ا توجه به این نکته که اس��تفاده از گاز طبیعی
به جای بوکس��یت در هزینه تولید نی��ز تاثیر گذار
و به صرف��ه بوده ایمیدرو نیز ب��ا توجه به این نکته
قصد دارد با اس��تفاده از این نعمت خدادادی زمینه
توسعه و رش��د اقتصادی کشور را از طریق افزایش
ظرفیت تولید الومینیوم فراهم اورد.
دالیل نوسان قیمت فلزات
در دنی��ای صنعتی امروز ش��اهد نوس��ان قیمت
فلزات در بورس جهانی هس��تیم .یکی از علت های
مه��م تغییر قیمت فلزات در دنیا به خاطر نوس��ان
قیمت ،تغییرات نرخ ارزهای مبادالتی جهان مانند
دالر و یورو اس��ت .از انجا که عمده تبادالت فلزات
پایه به ویژه در بورس لندن براساس نرخ دالر انجام
می ش��ود ،تضعیف بهای ان منجر به افزایش قدرت
خرید مش��تریان با واحدهای پول��ی همچون یورو،
یوان و ...ش��ده و فلز مورد نظر را با بهای ارزان تری
در بورس کاال تهیه خواهن��د کرد .البته باید توجه
کرد که بهبود یا افت وضعیت اقتصادی هر کش��ور
ب��ا واحد پول��ی ان تقویت یا تضعیف خواهد ش��د.
بنابراین با بحران مالی حاکم بر اروپا و پایین امدن
نرخ یورو شاهد کاهش قدرت خرید این 2فلز و در
نتیجه کاهش تقاضای فلزات هستیم .پس می توان
گف��ت که افزایش ی��ا کاهش ن��رخ ارزهای جهانی
به وی��ژه دالر و یورو از عوام��ل تاثیرگذار بر قیمت
فلزات پایه ب��وده به طوری که قیم��ت فلزات پایه
با تقوی��ت یورو و تضعیف دالر افزایش و برعکس با
تضعیف یورو و تقویت دالر کاهش می یابد.
همچنی��ن از عوام��ل تاثیرگذار دیگ��ر در تغییر
قیمت فل��زات در دنیا می توان ب��ه اختالف قیمت
فروش فل��زات در بورس لندن و بورس ش��انگهای
اشاره کرد .با توجه به این نکته که هرچقدر قیمت
فلزات در بورس ش��انگهای نس��بت به بورس lme
باالتر بوده ،تقاضا برای خرید چشم بادامی ها بیشتر
شده و منجر به افزایش واردات به چین و در نتیجه
ذخیره س��ازی بیش��تر و در نهای��ت افزایش قیمت
فلزات خواهد شد.
به عنوان مثال یکی از عوامل مثبت در باال رفتن
قیمت مس را می توان اینگونه ش��رح داد :در ژانویه
2014بورس لندن با بحران مالی سنگینی روبه رو
ش��د که این امر باعث افزایش صادرات کنستانتره
م��س و کاتد مس��ی برزیل ش��ده و قیمت مس را
نسبت به ماه قبل از 16دالر یعنی 7329باال برد.
با وجود تمام دالیل ذکر شده می توان در ادامه به
این نکته اش��اره کرد که عامل موثر بر روی توسعه
اقتصادی کش��ور های بزرگ دنیا و ترازهای تجاری
انه��ا بهای فلز مس اس��ت .الزم به ذکر اس��ت که
الومینی��وم دارای ثبات قیمتی باالتری نس��بت به
مس بوده و عمدتاً از اصول خاص حاکم بر بازار خود
یعنی عرضه و تقاضا تاثیر می پذیرد که حاش��یه ای
امن برای س��رمایه گذاران صنعت الومینیوم ایجاد
کرده است.
بازار معدن
شاخص
قیمت روز (دالر)
درصد تغییرات
پالتین
1471
+2
نقره
19/91
-0/01
پاالدیوم
858
+1
الومینیوم
2017
+3
فوالد
420
+10
مس
7020
+40
نیکل
18620
-240
قلع
22300
-25
سرب
2237
-11
روی
2304
-16
طال
1310
0
یادداشت
زغال سنگ
احیاکننده فوالد
محمد مجتهدزاده
رییس انجمن زغال سنگ ایران
در کش��ور ما س��االنه 3میلی��ون تن زغال س��نگ و
1/5میلیون تن کنسانتره زغال سنگ تولید می شود که
در صنایع فوالدسازی مورد استفاده قرار می گیرد .البته
باید توجه داش��ت که این می��زان تولید کمتر از نیمی
از نی��از صنایع ف��والد را براورده می کن��د و فوالدی ها
برای تهیه زغال سنگ مورد نیاز خود به واردات وابسته
هستند .در واقع در کشور ما با وجود در اختیار داشتن
ذخای��ر عظی��م نف��ت و گاز س��رمایه گذاری الزم روی
زغال س��نگ به عنوان مهم ترین س��وخت جامد صورت
نگرفته و با وجود منابع عظیم زغال سنگی همچنان به
واردات این سنگ سیاه وابسته هستیم.
در این ح��وزه س��رمایه گذاری های بخش خصوصی
قطع��ا می تواند موجبات رش��د و توس��عه را در بخش
اکتشاف و اس��تخراج فراهم اورد .اما باید توجه داشت
ک��ه ماش��ین االت و تجهی��زات الزم برای اکتش��اف و
استخراج زغال سنگ هزینه های باالیی را طلب می کند
که معموال توانایی بخش خصوصی به تنهایی برای این
میزان سرمایه گذاری کافی نبوده و الزم است تا وزارت
صنعت ،معدن و تجارت نیز برای این منظور تخصیص
تسهیالت را در اولویت قرار دهد.
کار در معادن زغال سنگ همواره به عنوان سخت ترین
مش��اغل دنیا شناخته ش��ده و همواره در نقاط مختلف
جهان ش��اهد بروز سوانح ناخوش��ایند هستیم .بنابراین
ایمنی در معادن به خصوص معادن زغال س��نگ که در
ان کارگران مجبور به فعالیت در داخل زمین هس��تند
از مهم ترین مسائل محسوب شده و این در حالی است
که در معادن زغال سنگ کشور ایمنی معادن کمتر مورد
توجه قرار گرفته و حوادثی را در پی داش��ته است .البته
کار در معادن زغال س��نگ با سختی های زیادی همراه
بوده اما از انجایی که دولت مشتری انحصاری زغال سنگ
کک و کنسانتره محسوب می شود قیمت گذاری نیز در
اختیار مشتریان دولتی قرار داشته به طوری که معامالت
ب��ا مبالغی پایین تر از قیمت واقع��ی انجام گرفته و این
موض��وع انگی��زه الزم را ب��رای س��رمایه گذاری بخش
خصوصی فراهم نمی اورد .با توجه به اهمیت زغال سنگ
در صنعت تولید فوالد و همچنین کاربرد ان در احیای
س��نگ اهن متولیان بخش معدن باید بیش از گذشته
توس��عه و رشد این ماده معدنی را مورد توجه قرار داده
تا در اینده با اس��تفاده از این منبع عظیم انرژی شاهد
جایگزینی کاربرد زغال سنگ به جای منابع نفتی باشیم.
22
گفت وگوی معدنی
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
گزارش
mine@smtnews.ir
از بزرگ ترین معدن فیروزه جهان
فیروزه نیشابور باتراش عربی
گروه معدن :شهرستان فیروزه را به راستی می توان
قلب تپن��ده فیروزه جه��ان لقب داد ،ش��هری که در ۴۰
کیلومتری شهرستان نیش��ابور در استان خراسان رضوی
واقع ش��ده و به واس��طه در اختیار داش��تن بزرگ ترین و
قدیمی تری��ن معدن فی��روزه جهان ک��ه قدمتی چندهزار
س��اله را یدک می کشد ،توانسته است نام خود را به عنوان
تنها تولید کننده بهترین و مرغوب ترین فیروزه به جهانیان
معرفی کند .امار ارائه ش��ده نشان می دهد که این معدن
دارای ذخایر قطعی ۸هزار و ۵۲۱تن اس��ت که س��االنه
حدود ۴۰تن انواع فیروزه را به نام های عجمی ،ش��جری،
ابوی ،توفان و شکوفه استخراج و به بازار عرضه می کند.
تاریخ ش��روع به کار معدن فیروزه نیش��ابور به حدود ۸۰
س��ال قبل برمی گردد ،این معدن که در ان زمان از سوی
دولت اداره می ش��د ،به دلیل فقدان اطالعات و عدم تجربه
کافی در استخراج نتوانس��ت کارنامه موفقی را برای خود
ثبت کند .اما در نهایت از چند س��ال قبل و برای حمایت
از اهالی ۲روس��تای مجاور معدن که به نوعی زندگی انها
با فیروزه عجین ش��ده ،دولت حق بهره برداری را به اهالی
روستای علیا و سفال و برای مدت ۲۵سال واگذار کرد که
در نتیجه اهالی در قالب تش��کیل شرکت تعاونی روستایی
هم اکن��ون به ش��غل خرید و ف��روش و اس��تخراج فیروزه
مشغول هستند.
حسین مردانی از اهالی روستا که بیش از ۳دهه از عمر
خود را در معدن فیروزه مش��غول به کار بوده در گفت وگو
می گوید :ش��رکت تعاونی فیروزه نیش��ابور
ب��ا
هم اکنون با بیش از ۳۴۰نفر از اهالی روس��تا روزانه حدود
۲۰کیلوگرم فیروزه را استخراج می کند.
وی اف��زود :پس از اس��تخراج فیروزه ه��ا و درجه بندی
محص��والت در یک بازه زمانی ۳ماه��ه ،مدیران تعاونی با
صدور اطالعیه هایی نسبت به برگزاری حراج های حضوری
اقدام کرده تا فیروزه های خام اس��تخراج ش��ده با باالترین
قیمت به فروش گذاشته شوند.
وی درخصوص قیمت فیروزه ها در حراج ،گفت :معموال
فیروزه های در وزن ه��ای ۱۰۰کیلوگرمی به درجه 1و ۲
تقس��یم بندی ش��ده و با پایه قیمتی بین ۸تا ۱۰میلیون
تومانی که نسبت به کیفیت و شفافیت فیروزه قابل افزایش
است ،به متقاضی فروخته می شود.
وی با اش��اره به درامد باالی اس��تخراج فی��روزه گفت:
در برخ��ی از مواق��ع قیمت فیروزه ها متناس��ب با کیفیت
محصول و درخواست خریداران افزایش چشمگیری یافته
به گونه ای که تا مرز ۲۰میلیون تومان نیز می رسد.
این کارگر باس��ابقه معدن درخصوص نحوه اس��تخراج
گفت :به دلیل قرار داشتن رگه های فیروزه در داخل زمین
برای استخراج چاره ای جز به کارگیری مواد منفجره وجود
ندارد که در برخی مواقع این انفجارها خس��اراتی را نیز به
منابع طبیعی وارد اورده اس��ت تا جایی که حتی شاهد از
بین رفتن چشمه ها و قنات های این منطقه هستیم.
نحوه تراش عامل تعیین کننده قیمت
ب��ا وجود ش��هرت جهانی فیروزه نیش��ابور ام��ا بیش از
۹۰درص��د از فیروزه تولیدی این معدن در مصارف داخلی
استفاده شده و تنها سهم اندکی از این ثروت خدادادی ان
هم به صورت صادرات از طریق توریس��ت عرضه می ش��ود.
در ای��ن رابط��ه ادریس رس��ولی ،مدیر ش��رکت انگش��تر
دات کام که در زمینه تراش و خرید و فروش سنگ قیمتی
می گوید :سنگ های خام
فیروزه فعالیت دارد به
فیروزه معموال در ۲نوع فیروزه عجمی و فیروزه ش��جری
دسته بندی می شوند.
وی افزود :ظرافت و دقت باالی تراش فیروزه باعث شده
ت��ا نحوه تراش س��نگ نیز در قیمت ان تاثیر داش��ته ،به
گون��ه ای ک��ه در برخی از مواقع فق��ط کیفیت تراش یک
نوع از فیروزه باعث ایجاد تفاوت تا ۱۰برابری ش��ده است.
رس��ولی درخص��وص قیمت ه��ای موجود در ب��ازار گفت:
قیمت ها باتوجه به اندازه و کیفیت س��نگ متفاوت بوده و
از حدود ۵هزار تومان ش��روع شده و در برخی از موارد به
حدود ۴۰میلیون تومان نیز قابل افزایش است.
وی درخص��وص عوامل موث��ر در قیمت گفت ۴ :فاکتور
رنگ ،یکدس��تی که به ان پاکی گفته می ش��ود ،س��ایز و
مهارت تراش دهنده عواملی هس��تند که در تعیین قیمت
فیروزه نقش اساسی برعهده دارند.
وی درخص��وص چگونگی تش��خیص فی��روزه تقلبی از
اصلی گفت :در چند س��ال اخی��ر و با وجود کیفیت باالی
فیروزه ایرانی اما شاهد حضور سنگ های فیروزه مصنوعی
و حتی طبیعی بی کیفیت از س��وی دوستان چشم بادامی
هس��تیم که در برخی از مواقع مشاهده شده این فیروزه ها
با قیمت های باال فروخته می شوند.
ای��ن کارش��ناس س��نگ های قیمت��ی با عن��وان اینکه
فیروزه های تقلبی یا از مواد پالس��تیک یا از فشرده شدن
سنگ های اسیاب شده به دس��ت می ایند ،گفت :راه های
زیادی برای تش��خیص تقلب��ی بودن فی��روزه از اصل ان
وجود ندارد و باید بیش��تر فرد به تجربه خود متکی باشد
اما معموال پش��ت س��نگ های اصلی به ص��ورت خاکی یا
گچ��ی به نظر می اید که می تواند هنگام خرید مورد توجه
قرار گیرد.
امریکا و هند رقیبان فیروزه نیشابور
بزرگ ترین معدن فیروزه جهان به دلیل عدم دسترس��ی
به فناوری های نوین استخراج و با استفاده از مواد منفجره،
صدمات جبران ناپذیری را به معدن و اکوسیس��تم منطقه
وارد می کن��د .در کش��ورهایی همچون امری��کا و هند که
معادن انها از لحاظ کیفیت در مقابل فیروزه نیشابور حرفی
برای گفتن ندارند ،استخراج با روش های علمی باعث شده
ت��ا هر روزه ش��اهد ارزش افزوده در محصوالت اس��تخراج
ش��ده توسط انها باش��یم .علی مروی ،نماینده نیشابور در
مجلس شورای اس�لامی و مدیر موزه علوم زمین سازمان
زمین شناسی معتقد است :استفاده از انفجار برای استخراج
فیروزه نیشابور باعث وارد شدن اسیب به رگه های فیروزه
و شکس��ت ه و کوچک تر شدن س��نگ های فیروزه می شود.
استخراج س��نتی فیروزه موجب کاهش شدید قیمت این
محصول با ارزش می شود .مروی می افزاید :امریکا توانسته
اس��ت با استفاده از فناوری پیش��رفته در استخراج فیروزه
و بازاریابی مناس��ب ،س��نگ فیروزه معادن اریزونا را که از
نظر کیفیت قابل مقایسه با سنگ فیروزه نیشابور نیست تا
۳۰برابر قیمت در جهان به فروش برس��اند ،این در حالی
است که با اس��تفاده از فناوری های نوین هنگام استخراج
و بازاریابی مناس��ب ،فیروزه نیشابور تا ۱۳۰۰برابر قیمت
سنگ خام ارزش گذاری خواهد شد.
فیروز ه و اقتصاد
در شرایطی که سنگ های فیروزه نیشابور با قیمت های
نس��بتا ارزان در اکثر فروش��گاه های نق��ره و بدلیجات به
فروش می روند ،برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس با
اگاهی از ارزش فیروزه نس��بت به خرید این سنگ معدنی
به ص��ورت خام اقدام ک��رده و پس از تراش و تبدیل ان به
جواهرات با قیمت هایی گزاف به فروش می رسانند .این در
حالی اس��ت که دسترسی به چنین بازارهایی برای تجار و
هنرمندان گوهرتراش ایرانی میسر نیست.
صنعت
industry@smtnews.ir
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
مقایسه تفاوت تعرفه خودروسازان بزرگ جهان نشان می دهد
23
ساختارتولید ،مالکواردات
حمید رضا نوری حق -کارش�ناس خ�ودرو :کاهش تعرفه
واردات خودرو نس��خه ای اس��ت که س��ال ها در کنار دیگر
اهرم های فش��ار روی خودرو س��ازان برای افزایش کیفیت و
کاهش قیمت ها ،بارها و بارها از سوی مسئوالن و مجلسی ها
مطرح شده اس��ت .اگرچه در هر دوره ای ،صنعت خودروی
ما از تحوالت سیاس��ی و به تبع ان بین المللی متاثر شده و
کش��تی تولید ان به هر سو مسیر عوض می کند اما تجربه
نشان داده تصمیمات این چنینی و بدون کار کارشناسی تا
چه اندازه گام های صنعت بزرگی چون خودرو را سس��ت و
کن��د می کند .با این حال هراز چند گاهی با توجه به اینکه
دیگر عوامل کاهش تولی��د و در پی ان افزایش قیمت ها و
کاهش کیفیت محصوالت خودروسازان بررسی و کارشناسی
نمی ش��ود ،شاهدیم برای خالی نبودن عریضه بحث کاهش
تعرفه ه��ا مطرح که هم��واره با موضع گیری خودرو س��ازان
روبه رو می شود .این نکته را نیز نباید فراموش کرد که لزوم
رقابتی کردن بازارهای متنوعی چون خودرو ،افزایش کیفیت
و کاهش قیمت ها در کنار خدمات پس از فروش اس��ت که
با حضور خودروهای خارجی در کنار خودرو های داخلی ساز
امکان پذیر خواهد شد .کارشناسان این حوزه نیز معتقدند که
بازار خودرو در ایران بازاری انحصاری است ،اما این موضوع
که کاهش تعرفه واردات در شرایط کنونی و شکننده صنعت
خودرو ،چاره س��از است غیرکارشناسی و غیرممکن خواهد
ب��ود .به این دلیل که با کاهش تعرفه ،ب��ازار خودرو در این
شرایط رقابتی نمی ش��ود ،چراکه کیفیت تولید محصوالت
داخل به حدی نیست که توان رقابت با خودروهای خارجی
را داش��ته باش��د .در هر صورت کاهش تعرفه واردات زمانی
نتیج��ه می دهد که کیفیت تولیدات داخل به حدی ش��ود
که بتواند در بازارهای جهانی حضور یابد .از س��وی دیگر با
توجه به امارهای موجود از واردات خودرو در ایران ،شاهدیم
عمال بخش مح��دودی از مصرف کننده ه��ا از امکان خرید
خودروه��ای لوک��س برخوردارند بخش اعظ��م دیگر که از
قدرت خرید کمتری برخوردارند ،نمی توانند از این ش��رایط
بهره بگیرند .از س��وی دیگر با کاهش تعرفه ها در ش��رایط
کنونی تنها راه برای ورود خودروهای بی کیفیت چینی برای
مصرف کننده قشر متوسط هموار خواهد شد که تنها قابلیت
این خودروها ظاهر زیبای انهاست که از کیفیت و استاندارد
پایینی برخوردار هستند .با نگاهی به تولید خودروی ایران
در س��ال 91و در ش��رایطی که این صنعت با تحریم های
حدود 12س��ال پیش وقت��ی برای نخس��تین بار اولین
خودرو با نش��ان ملی روانه بازار ش��د ،همگان این حرکت
رو به جلو را سراغاز تحول اساسی در صنعت خودروسازی
کش��ور در نظر گرفتند ،به خصوص اینکه س��مند به فاصله
اندکی از پ��ژو پارس که خود از بهتری��ن فیس لیفت بهره
می برد ،عرضه ش��ده بود .در ط��ول این مدت ،ایران خودرو
س��عی در به روز نگه داش��تن و بهبود کیف��ی این خودرو
داش��ته تا شاهد ظهور مدل هایی همچون سمند ال ایکس،
س��ریر و س��ورن باش��یم .در این میان ،س��ورن بیشترین
تغییرات ظاهری را در مقایس��ه با س��مند به خود می بیند
تا عمال در کالس��ی باالت��ر از ان قرار گی��رد و در صنعت
خودرو ،این محصول تنها فیس لیفتی از س��مند به حساب
می اید تا هر چه بیشتر چهره ان را مطابق با مد روز حفظ
نماید .اما س��ومین خودروی مل��ی همان طور که از نام ان
مش��خص اس��ت ،با اقتدار و قدرت ،ورود خ��ود را به بازار
جشن می گیرد تا به راحتی بتوان ان را یک خودروی کامال
جدی��د خطاب کرد .باالخره پس از مدت ها انتظار ،فرصتی
پیش امد تا 2دس��تگاه از این خ��ودرو یک روز در اختیار
قرار گیرد و اولی��ن تجربه رانندگی با بهترین و به روزترین
خودروی کامال ایرانی ،ماحصل ان باشد.
پیشینه
ه��ر اندازه که طراحی س��مند در زم��ان عرضه خود به
بازار م��ورد توجه ق��رار گرفته بود ،این موض��وع در مورد
دن��ا وضعیتی به مراتب مهیج تر نیز به خود گرفته اس��ت،
داخلی و خارجی مواجه ش��د ،تولید خ��ودر و با کاهش 38
درصدی نس��بت به س��ال 90به 626هزار دستگاه رسید
که از رتبه س��یزدهم در س��ال ،89به مقام بیستمی جهان
رسید .شاید مقایسه ساختار تولید خودروی ایران و مقایسه
تعرف��ه واردات خودرو به دلیل متف��اوت بودن وجهه تولید
در ای��ران با دیگر تولیدکنندگان در ح��وزه خودرو در وهله
اول غیرمنطقی به نظر برس��د اما هستند خودروسازانی که
در فهرس��ت 10خودروس��از بزرگ قرار گرفته اند اما تعرفه
خودروی انها 3برابر تعرفه خودرو در ایران اس��ت .با نگاهی
دقیق تر به جایگاه خودروسازانی چون چین ،امریکا و ژاپن به
عنوان 3خودروساز بزرگ جهان می توان دریافت که تفاوت
تعرفه در این کشورها به ساختار تولید انها بازمی گردد .یعنی
غول های اقتصادی و صنعتی جهان همچون امریکا ،چین و
ژاپن به لح��اظ توانمندی در بخش صنعت و تولید خودرو،
برای تعدیل بازارهای خود به کاهش یا صفر کردن تعرفه ها
دست زدند تا بر اساس ان هم بازار داخلی رقابتی شود و هم
مسیر برای ارتقای کیفیت و تنوع محصوالت افزایش یابد.
کاهش تعرفه برای رقابتی شدن بازار
چین در حالی بزرگ ترین خودروس��از جهان است که با
جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و 360میلیون نفر و تقاضای باال
ب��رای بازار خودرو ،با تعرفه واردات 25درصدی نیاز مصرف
داخل��ی خود را با خودروهای خارج��ی در کنار خودروهای
ساخت داخل براورده می کند .البته این نکته نیز قابل ذکر
است که بخشی از خودروهای تولیدی خود را نیز به بازارهای
جهانی عرضه می کند که یکی از این بازارهای هدف و موفق،
بازار خودروی ایران اس��ت .همچنین امریکا و ژاپن به دلیل
حمایت از بخش صنعت خودرو با مشوق هایی چون کاهش
مالیات و دیگر ابزارهای حمایتی ،عمال شرایط را برای رقابتی
کردن خودروهای س��اخت داخل و خ��ارج فراهم اوردند تا
جایی ک��ه ژاپن با صفر درصد تعرفه واردات و امریکا با 2/5
درص��د ،توازنی منطقی برای بازاره��ای داخل و خارج خود
به وج��ود اورده اند .این درحالی اس��ت که به نظر می رس��د
امریکا با داشتن ش��رکت های بزرگی چون جنرال موتورز و
ژاپن با شرکت تویوتا و نیسان غول های بزرگ خودروسازی،
عمال نیازی به واردات دیگر خودروها ندارند .اما هم امریکا با
داشتن بازاری گسترده میزبان خودروهای اسیایی و اروپایی
اس��ت و هم ژاپن پذیرای محصوالت امریکای��ی و اروپایی.
همین امر نشان دهنده تفاوت ساختار تولید این کشورهاست
که بر مبنای ان تعرف��ه واردات و میزان حجم واردات خود
را تعریف می کنند.
افزایش تعرفه برای حمایت از تولید
اما این نکته قابل تامل اس��ت که کش��وری چون هند با
کس��ب رتبه شش��م تولید خودرو در جهان با تولید 3/88
میلیون دستگاه خودرو در سال 92تعرفه واردات خودرو را
برای حمایت از خودروسازان داخلی به 125درصد رسانده
اس��ت .این در شرایطی است که شرکت خودروسازی «تاتا
موتورز» بزرگ ترین خودروس��از هندی که تاکنون به دلیل
س��اخت ارزان ترین خودروی س��واری با نام «نانو» معروف
اس��ت ،در س��ال 1387جگوار و لندور را از فورد خریداری
کرد .با این حال این کش��ور ب��رای حمایت از بخش تولید
داخل��ی همچنان معتقد ب��ه تعرفه باال در کن��ار باال بردن
توان تولیدکنندگان داخلی اس��ت .این درحالی اس��ت که
صنع��ت خودروی ای��ران که پیش از این و قبل از ش��رایط
تحریم روند تولید مناس��بی با ظرفیت واقعی خود داشت؛
عمال با سیاس��ت های مدون ان روزها در حوزه تولید دچار
چالشی هایی ش��د که هنوز پس لرزه های ان پیکره صنعت
خودرو را از رخوت خارج نکرده است .این عوامل را می توان
کمبود نقدینگی ،تخصیص نیافتن ارز مبادله ای ،گش��ایش
اعتب��ار از 30درص��د به 130درص��د و همچنین افزایش
هزینه های تولید دانست که همه و همه دست به دست هم
داد تا ش��انه های این صنعت به خاک مالیده شود .از این رو
بحث واردات و کاهش تعرفه زمانی باید شکل جدی و واقعی
به خود بگیرد که تولیدکننده داخلی توان تولید خودروهایی
متنوع و باکیفیت را داش��ته باشد تا با دیگر رقبای وارداتی
بتواند دس��ت و پنج��ه نرم کند .از این رو در ش��رایط حال
حاضر صنعت خودرو و با مقایس��ه تعرفه واردات خودروی
ایران و تعرفه واردات خودروی دیگر کشورهای تولیدکننده،
می توان نتیجه گرفت تعرفه 40درصد واردات خودرو به نظر
منطقی می رسد.
تعرفه پایین تر از 25درصد واردات خودرو در کشورهای منتخب
ژاپن
صفر درصد
امریکا
2/5درصد
چین
25درصد
المان
10درصد
کره جنوبی
10درصد
فرانسه
10درصد
ایتالیا
10درصد
روسیه
25درصد
چراک��ه برای نخس��تین بار ،ب��ا خودرویی روبه رو هس��تیم
که کامال قابل رقابت با اس��تانداردهای روز طراحی س��ایر
ش��رکت های معتبر خودروسازی است ،اما این رویه از کجا
اغاز ش��د؟ اواخر س��ال 1388برای اولین ب��ار زمزمه های
طراحی یک خودروی جدید با نش��ان ملی در ایران خودرو
به گوش می رسید تا در اقدامی بی سابقه تنها کمتر از یک
س��ال بعد شروع پروژه سومین خودروی ملی کلید بخورد.
همی��ن رکورد در فرایند تکوین محصول جدید ،به خودی
خود ،عزم راس��خ دست اندرکاران این پروژه را برای ساخت
خودرویی کامال متفاوت و هم س��و با استانداردهای جهانی
نش��ان می داد .تنها یک س��ال و اندی بعد ،اولین نمونه دنا
در مراس��می به صورت رس��می رونمایی ش��د تا در همان
هنگام نیز اکثر منتقدان را به تقدیر از تیم پروژه و تحسین
محصول نهایی وادار کند.
طراحی بدنه
ب��ا اینکه دنا در بخش هایی از پالتفرم س��مند اس��تفاده
می کند ،ولی به راستی باید ان را خودرویی کامال متفاوت
دانس��ت .خوش��بختانه اندک انتقادهایی که ب��ه برخی از
فیس لیفت های انجام ش��ده توس��ط ایران خودرو در میان
منتق��دان وجود دارد ،در مورد دن��ا در حداقل میزان خود
قرار دارد .البته ش��اید بتوان همچنان در مورد طراحی دنا
نیز قلم نقد را برداش��ت و نوش��ت ،اما پیش از ان باید دید
که جدیدترین محصول ایران خودرو در طراحی ظاهری چه
برای عرضه دارد و در مقایس��ه با دیگر خودروهای داخلی
فراخوان 300هزار
محصول جنرال موتورز
واحد مرکزی خبر -شرکت خودروسازی امریکایی
جنرال موتورز جمعه گذشته اعالم کرد :بیش از 300
هزار محصول خود را در سراسر جهان به علت مشکلی
که در کلید روشن و خاموش این خودروها وجود دارد،
جم��ع اوری می کند .مس��ئوالن جنرال موتورز اعالم
کردند ،در کلید روشن و خاموش خودرو مشکلی وجود
دارد که ممکن است هنگام رانندگی به حادثه منجر
ش��ود و جان سرنشینان خود را به خطر اندازد .بنا بر
اعالم مسئوالن جنرال موتورز ،تاکنون 2مورد سانحه
ناشی از این مشکل در خودروهای این شرکت گزارش
شده که بر اثر ان یک نفر زخمی شده است.
۵۰میلیون دالر
برای فراری مسن
تعرفه باالتر از 35درصد واردات خودرو در کشورهای منتخب
مصر
135درصد
هندوستان
125درصد
پاکستان
100درصد
تایلند
80درصد
ویتنام
70درصد
ونزوئال
40درصد
ارژانتین
35درصد
برزیل
35درصد
کلمبیا
35درصد
اکوادور
40درصد
ایران
40درصد
اندونزی
40درصد
نیجریه
35درصد
لذت رانندگی با دنا را تجربه کنید
و حت��ی برخی از خودروهای وارداتی چه برتری هایی دارد.
کار را از بخ��ش جلویی خودرو ش��روع می کنیم ،جایی که
طبیعتا همانند تمامی خودروها به عنوان چهره ،بیش ترین
توجهات را به سوی خود جلب می کند .مطمئنا طراحان به
خوبی این موضوع را می دانستند ،زیرا دنا در این نما بدون
ش��ک بهترین نتیجه را در میان تمام مدل های تولیدی و
فیس لیفت شده داخلی و حتی برخی از محصوالت خارجی
به دست می اورد .چراغ های بزرگ جلو با شکل تهاجمی و
جذاب خود ،س��عی بر ان دارند تا با شیشه کریستالی خود
نظر بیننده را به سوی گرافیک داخلی این مجموعه متمایل
کنند .هر چند کش��یدگی این چراغ ه��ا بر روی گل گیرها
مطابق با رویه موجود جهانی اس��ت ،اس��تفاده از رفلکتور
جدی��د نیز در افزای��ش ابهت این بخش موثر بوده اس��ت.
چراغ ه��ای کوچک خودرو مجهز ب��ه تکنولوژی ال ایی دی
است که در مکان معمول راهنماها واقع در حاشیه بیرونی
تعبیه شده اند و به خصوص در تاریکی نمای زیبایی را برای
دنا به وجود می اورند .مطابق معمول ،دو پروژکتور مه شکن
نیز در پایین سپر قرار داده شده اند تا تکمیل کننده سیستم
روش��نایی جلو باش��ند .جل��و پنجره خودرو ب��رای هر چه
اسپرت تر شدن خودرو ،فاقد هرگونه پره های تزئینی افقی
یا عمودی است تا تنها با اتکا به پوشش النه زنبوری که در
بخش ورودی های هوای پایین سپر نیز به کار گرفته شده،
چهره ای خش��ن از دنا را تداعی کند .درپوش پیش��رانه که
در مقایس��ه با هر دو مدل خانواده سمند (سمند و سورن)
با کشیدگی بیش��تری همراه است ،با یک خط سرتاسری،
ش��کلی عضالنی برای ان ایجاد کرده و قدرت را به بیننده
القا می کند .در نمای جانبی با دس��تگیره های جدیدی که
تاکنون در محصوالت ایران خودرو به کار گرفته نشده است
روبه رو هس��تیم که به دستگیره بنزی معروف است .اعمال
برخ��ی تغییرات هر چند کوچک در این قس��مت می تواند
تاثیر شگرفی در نمای جانبی خودرو داشته باشد که به طور
مثال باید به فالپ بغل یا همان رکاب اش��اره داش��ت .در
نم��ای عقب ،دنا باز ه��م مولفه های یک خودروی کامال به
روز و مدرن را با خود یدک می کشد .چراغ های بزرگ عقب
که از گرافیک داخلی کریس��تالی و ش��فاف بهره می برند و
مجموعه چراغ های اس��تاندارد ال ای��ی دی را نیز در داخل
خود می بینند ،بدون ش��ک نقش اصلی را در شکل دهی به
ویژگی های این بخش برعهده دارند .در صندوق عقب نیز با
الهام از درپوش موتور ،از خط برجسته یک تکه روی سطح
خود س��ود می برد تا به نوعی در تضاد با س��پر ساده عقب
باشد .استفاده از یک چراغ مه شکن عقب در بخش پایینی
س��پر و تعبیه س��وییچ برای باز کردن در صندوق ،ازجمله
نکات قابل ذکر در این نما به شمار می ایند.
بین الملل
نمای داخلی
ب��دون هرگونه اغ��راق ،کل فضای داخلی دن��ا را باید یک
شاهکار در تولیدات داخلی به حساب اورد که از کیفیت مونتاژ
و ساخت بسیار خوبی نیز بهره می برد .در این قسمت ،فرمان
چندمنظ��وره چهارپره و جدید خ��ودرو که کلیدهای کنترل
سیستم صوتی در سمت چپ و کروز کنترل در سمت راست
غربیلک را ب��ر روی خود می بیند در کنار نش��ان دهنده های
بس��یار مدرن ،جذاب و اس��پرت جلو امپر موجب تحس��ین
هر بیننده خواهد شد .کنس��ول وسط داشبورد که به صورت
استاندارد ،صفحه نمایش لمسی رنگی با وضوح باال و سیستم
تهویه مطبوع اتوماتیک را به خود می بیند ،با ش��یب مالیمی
ت��ا نزدیکی اهرم تعویض دنده پیش رفته تا به لطف تزئینات
طرح چوب در حاش��یه های طرفین ،حالت��ی لوکس را برای
این محصول ملی به ارمغان اورد .دنا به صورت اس��تاندارد از
کیس��ه های هوا برای راننده و سرنشین جلو برخوردار است،
ضمن اینکه امکان س��فارش دو نوع ترکیب رنگ برای داخل
اتاق وجود دارد تا کامال برتر و متمایزتر از همکالسان خود به
چشم اید .طراحان تا حد ممکن سعی کرده اند که از فضاهای
موجود به نحو احس��ن اس��تفاده کنند که نتیجه کار ،وجود
فضاه��ای مختلف (حت��ی در درهای عقب) ب��رای قرار دادن
وسایل است ،چیزی که برخی از محصوالت داخلی از کمبود
ان رنج می برند.
تجربه رانندگی
دنا در حال حاضر با 2پیشرانه بنزین سوز در فهرست تولید
ش��رکت قرار گرفته که البته در ادامه ،م��دل پرقدرت تر این
خودرو با پیشرانه توربوشارژ نیز به این دو مدل اضافه خواهد
ش��د .خودروهای مورد اس��تفاده در این بررسی هر دو مجهز
به پیش��رانه ( EF7موتور ملی) بودند که در مقایسه با نمونه
دولیتری ایکس یو ام ،با وجود حجم کمتر ،قدرت بیش��تری را
در اختیار راننده قرار می دهد .با قرار گرفتن پشت فرمان دنا
و تنظیم صندلی ها و ایینه ها که همگی به سادگی و به صورت
برقی انجام می شود ،پیشرانه پرتوان خودرو را روشن می کنیم.
اولین نکته که در دنا جلب توجه می کند عایق بندی بس��یار
عالی اتاق است ،به طوری که به سختی می توان صدای موتور
را در این فضا ش��نید .با فش��ار دادن پ��دال گاز ،صدای بم و
گیرای پیش��رانه 114اسبی ،EF7احس��اس بسیار خوب و
هیجان انگیزی در راننده به وجود می اورد .به واس��طه طراحی
بس��یار خوب فرمان و ارگونومی مناس��ب کابی��ن ،به راحتی
می توانید خود را مسلط بر خودرو بیابید تا فشار دادن بر پدال
گاز کار چندان دش��واری نباشد! برای اینکه حداکثر فشار را
بر خودرو وارد کنیم و البته در گرمای بس��یار زیاد تیرماهی،
سیس��تم تهویه مطبوع در تمام مدت روش��ن بود که با این
وجود ،دنا در شتاب گیری اولیه و افزایش سرعت های ثانویه
عصرخ�ودرو -یک دس��تگاه خ��ودروی فراری
م��دل GTOمدل 1962قرار اس��ت در مزایده ای
در کالیفرنیای امریکا به فروش برس��د که به اعتقاد
کارشناسان این خودرو به قیمتی معادل 50میلیون
دالر دس��ت خواهد یافت و براساس این پیش بینی
این فراری گران ترین خودروی جهان لقب می گیرد.
این خودرو که در س��ال 1962تولید شده یکی از
بهترین خودروهای مس��ابقه و اس��پرت تولید شده
در جهان محسوب می ش��ود ،به گونه ای که نه تنها
این خودرو در پیست مسابقه عملکرد خوبی داشته
است ،بلکه رانندگی با ان در جاده های معمولی نیز
لذت بخش خواهد بود.
عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داد .با رسیدن به دنده سه،
خودرو در حالت کولر روش��ن تا حدودی برای شتاب گیری با
کندی عم��ل می کند ولی با خاموش کردن تهویه اتوماتیک،
ای��ن موضوع تا ح��دود زیادی رفع می ش��ود .دنا در پیچ های
جاده دقیقا حس اس��تحکام برادر بزرگ خود یعنی س��مند
را به راننده منتقل می کند ،ضمن اینکه سیس��تم تعلیق ان
به راحتی ،بیش��تر ضربات وارده به چرخ ه��ا را در خود جذب
می کند تا سرنشینان از راحتی مناسبی برخوردار باشند .کار
با سیستم رهیاب ماهواره ای دنا نیز جذابیت های خاص خود
را دارد .در حال��ت کلی ،موقعی��ت قرارگیری صفحه نمایش
در جایی اس��ت که راننده با بیش��ترین تمرک��ز بر رانندگی
می تواند نس��بت به انتخ��اب وضعیت مورد نظ��ر خود اقدام
کند ،هر چند همه تنظیمات با دکمه های نصب شده بر روی
فرمان نیز قابل انجام اس��ت .البته پیشنهاد می شود هنگامی
که عینک پوالریزه بر چش��م دارید از نگاه کردن به این نوع
صفحه نمایش ها و ازجمله صفحه نمایش کوچک تری که در
میان نشانگرهای س��رعت و دور موتور قرار گرفته خودداری
کنید ،چون اعداد و ارقام را به خوبی نخواهید دید .سیس��تم
ترمز دنا به واس��طه مجهز بودن به دیسک در هر چهار چرخ
و همچنین سیس��تم های ضدقفل و توزیع الکترونیکی نیرو
بی��ن چرخ ها ،تقریبا در هر ش��رایطی اعم از مس��یر لغزنده
که در هنگام تس��ت ازمایش شده است ،این اطمینان را به
راننده می دهد تا با تس��لط بیشتری به رانندگی بپردازد .در
مدل های مورد بررس��ی که تجاری نشده بودند ،ترمز دستی
نی��از به رگالژ داش��ت که چندان جدی به نظر نمی رس��ید.
هن��گام راندن دنا ،صندلی ها از راحت��ی خوبی برخوردارند و
در مجم��وع ،دربرگیرندگی قابل قبولی را در اختیار راننده و
سرنش��ین جلو قرار می دهند .وضعیت قرارگیری سرنشینان
در ردیف عقب نیز اگر افراد ،قدی بلندتر از 185س��انتیمتر
نداشته باشند ،حتی برای مس��افرت های نسبتا طوالنی نیز
مناسب است .نکته مثبت دیگر دنا که در میان خانواده ها هم
طرفداران بس��یاری دارد ،ظرفیت زیاد صندوق عقب و از ان
مهم تر ،دهانه عریض این صندوق اس��ت تا قرار دادن وسایل
مختلف در ان به راحتی امکانپذیر باشد .سانروف نیز ازجمله
تجهیزاتی است که در اینده نزدیک توسط شرکت خودروهای
سفارشی ایران خودرو (اپکو) به صورت فابریک برای دنا قابل
عرض��ه خواهد بود .در مجموع ،دن��ا را باید بهترین محصول
ایران خودرو و صنایع خودروس��ازی کش��ور تاکنون دانست
که عالوه ب��ر داخل ،توانایی عرضه موفقیت امیز در بازارهای
خارجی را نیز به خوبی دارد تا توانمندی مهندسان ،طراحان
و متخصصین داخلی بیش از پیش بر همگان مشخص شود.
در ادامه ،مش��خصات فنی دنا به هم��راه برخی از تجهیزات
ایمنی و رفاهی ان ذکر شده است.
24
امور زیربنایی
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
industry@smtnews.ir
در شرایط کنونی صنعت ساختمان کشور دیگر جایی برای اتالف وقت و هدر رفتن انرژی ندارد .مطالعات انجام شده در بسیاری از
ساختمان های اسیب دیده از زلزله های گذشته دنیا نشان می دهد که در بسیاری از موارد ،خرابی ساختمان به هنگام زلزله به علت
کاربرد مصالح ضعیف ،غیراستاندارد بودن اجرا و ساخت ،نبود چسبندگی بین مصالح و بی دقتی در پرکردن همه درزها با مالت،
نبودن قفل و بست الزم بین اجزای مختلف ساختمان و ضعف اتصاالت است .در حالی که در کشور های پیشرفته سعی بر این است
که با استفاده از نکات فنی در روند ساختمان سازی و نیز نگهداری و مراقبت مداوم از بنا ،عمر مفید ساختمان را به حداکثر برسانند.
ارزیابی
روش های
ساختمان سازی
عوام
روش
ل موثر
سا
ختما
نسازی
-1عمر و دوام (میانگین)
-2شرایط شروع اولیه
-3مقاومت در مقابل زلزله
-4حداکثر طبقات
-5نیاز به نیروی انسانی غیرماهر
بسیار اسان
اسان
دانش متداول
تخصصی-برنامه ریزی
کم
متوسط
خوب
خیلی خوب
تخصصی،
سرمایه ،مدیریت
عالی
تخصصی،
سرمایه ،مدیریت
خیلی خوب
تخصصی،
سرمایه ،مدیریت
خوب
زیاد
کم
حداقل
حداقل
حداقل
حداقل
2طبقه
خیلی زیاد
محدودیتی ندارد
محدودیتی ندارد
3طبقه
4طبقه
متوسط
متوسط
متوسط
کم
متوسط
متوسط
زیاد
زیاد
زیاد
-6نیاز به نیروی انسانی نیمه ماهر
-8ماشین االت سبک مورد نیاز
کم
به مقدار مورد نیاز
کم
متوسط
متوسط
زیاد
متوسط
-9ماشین االت سنگین مورد نیاز
-10هزینه های سرمایه ای اولیه
-11هزینه های جاری
-12زمان ساخت (مترمربع ساعت)
-13سرعت نصب
-14قیمت تمام شده
-15محدودیت های فرمی
-
-
کم
کم
متوسط
زیاد
متوسط
کم
متوسط
متوسط
40-50
-
24-34
-
20-28
خوب
14-24
خیلی خوب
10-14
عالی
14-8
خیلی خوب
14-8
عالی
ندارد
ندارد
تا حدودی
دارد
تا حدودی
دارد
خیلی
خوب
خیلی خوب
خیلی خوب
خوب
متوسط
خوب
ندارد
کم
خوب
خوب
ندارد
متوسط
کم
-18مشکالت نگهداری
بد
متوسط
خوب
ساده
زیاد
خوب
خوب
خوب
کم
خوب
خوب
برای ساخت و سازهای مقاوم ،استفاده از نیروی انسانی
حرفه ای و ماهر در ساخت وسازها نقش اساسی دارد زیرا
هرقدر هم که از مصالح مرغوب و نقشه های مناسب
در ساخت وسازها استفاده شود ،اگر نیروی انسانی ماهر
مکمل ان نباشد ،همه زحمات به هدر خواهد رفت.
خوب
متوسط
کم
متوسط
زیاد
متوسط
بد
خوب
کم
متوسط
متوسط
بد
بد
متوسط
متوسط
متوسط
متوسط
متوسط
یکی از شرایطی که در مقررات ملی ساختمان برای مصالح
ذکر شده ،این است که این فراورده های ساختمانی نباید اثر
زیان بخشی بر سالمتی کارگران ،ساکنان و استفاده کنندگان اتی
ساختمان های مجاور و عابران داشته باشد .مصالح ساختمانی از
این لحاظ باید استاندارد باشند .مالک دیگر برای فراورده های
ساختمانی عمر و دوام است .عالوه بر ان ،این مصالح نباید به
محیط زیست اسیب برسانند .این مصالح باید مورد تایید موسسه
استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و سایر نهادهای مسئول
قرار گیرند.
زمانی که صنعت ساختمان رونق می یابد ،بیش از ۲۶۰
و به نقلی دیگر بیش از ۳۶۰صنعت فعال خواهد شد.
امارهایی وجود دارد که به ازای هر متر مربع ساختمان
برای 5/5نفربه طور مستقیم اشتغال ایجاد می شود.
روی خط خبر
باش�گاه خبرنگاران :فریبرز واحدی مدیرکل راه و شهرس��ازی اس��تان تهران با
بیان اینکه روزانه ۱میلیارد تومان جهت اس��فالت جاده ها بدون وجود اعتبارات هزینه
می شود ،افزود :تلفات تصادفات جاده ای در استان تهران در بهار امسال نسبت به زمان
مش��ابه سال گذشته افزایش یافته است ،به طوری که در سال ۹۱معادل ۴۱۳نفر در
راه های روس��تایی و ازادراه ها اس��تان تهران جان خود را از دست دادند و در اسفندماه
همین سال نیز ۳۵۳نفر جان خود را از دست داده اند.
تس�نیم :علی جهاندیده معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی ارزش کل
تس��هیالت پیش بینی شده برای س��اخت ۳۰شناور جدید مسافری را ۹۰۰ریال اعالم
کرد و گفت :برای خرید ش��ناورهای مس��افری و گردشگری به متقاضیان تسهیالت با
س��ود صفر درصدی پرداخت می ش��ود .با تاکید بر ظرفیت ها و توانمندی های ایران در
زمینه توس��عه دریامحور افزود :ایران یک کش��ور دریایی است و سازمان بنادر به عنوان
مرجع دریایی کشور وظیفه خود می داند که در راستای ایجاد زیرساخت های مسافری
ظرفیت سازی کند.
وزارت راه و شهرس�ازی :وزارت راه و بانک اقتصاد نوین با امضای تفاهم نامه ای
برای تامین منابع مالی مورد نیاز فعاالن و سرمایه گذاران بخش غیردولتی جهت اجرای
طرح های صنعت حمل ونقل ،ساختمان و شهرسازی از محل تسهیالت اعتباری صندوق
توسعه ملی توافق کردند .در این تفاهم نامه درخصوص تعهد و وظایف بانک امده است:
بانک موافقت اصولی خود را به منظور پذیرش عاملیت پرداخت تسهیالت ارزی از محل
منابع صندوق توسعه ملی تودیع شده نزد ان بانک به متقاضیان بخش غیردولتی برای
سرمایه گذاری در صنعت حمل ونقل ،مسکن و شهرسازی که از سوی وزارتخانه معرفی
می شوند ،اعالم می کند.
ایسنا :عباس اخوندی وزیر راه و شهرسازی کمبود اعتبارات را مهم ترین مشکل
پروژه عظیم مس��کن مهر دانست و گفت :سایر مش��کالت نیز با تدبیر و بررسی دقیق
برطرف خواهند ش��د .وی با اش��اره به مشکالت مس��کن مهر اظهار کرد :این طرح در
سراسر کشور دارای مشکالت بنیادی از لحاظ زیربنایی و روبنایی است .اخوندی کمبود
اعتبارات را از مهم ترین مش��کل پروژه عظیم مس��کن مهر برش��مرد و تصریح کرد :در
زیاد
خیلی زیاد
خیلی زیاد
خیلی زیاد
متوسط
ساده
-20قابلیت به مناقصه گذاشتن و رقابت
-
زیاد
کم
کم
خیلی زیاد
-16هماهنگی طرح های معماری وساخت
-19هماهنگی با ایین های ایران
-
زیاد
محدودیتی ندارد
6طبقه
خیلی زیاد
خوب
-17هماهنگی با محیط
«مقاوم سازی» در علم مهندسی عمران به مفهوم باال بردن
مقاومت یک سازه (ساختمان) در برابر نیروهای وارده است .امروزه
از این اصطالح بیشتر در مورد نیروی زلزله استفاده می شود .از
دیدگاه علمی ،مقاوم سازی واژه کام ً
ال درستی برای این منظور
نیست .چرا که منظور از اصطالح «مقاوم سازی» به طور قطع
باال بردن مقاومت در برابر نیروی زلزله نیست بلکه منظور بهبود
عملکرد اجزای سازه (ساختمان) در برابر نیروی زلزله است .به
همین دلیل اصطالح «بهسازی» و در حالت خاص برای نیروی
زلزله« ،بهسازی لرزه ای» اصطالح درست تری است.
کم
( 10سال)
متوسط
( 25سال)
خوب
( 25سال)
خیلی خوب
(55سال)
متوسط
( 25سال)
خیلی خوب
( 55سال)
خیلی خوب
( 50سال)
کم
-7نیاز به نیروی انسانی ماهر
عمر ساختمان ها در کشور ما بین ۲۵تا ۳۵سال است
در حالیکه در دنیا عمر ساختمان ها بین ۲۰۰تا ۳۰۰
سال است .عمر ساختمان به کیفیت ساخت و مصالح
بستگی دارد .کیفیت ساخت در سازه ساختمان دخیل
است و به شرایط بهره برداری ان نیز بستگی دارد.
ابتدایی
سنتی یا
متداول
متداول
پیشرفته
صنعتی
پیش ساخته
سبک
پیش ساخته
نیمه سنگین
پیش ساخته
سنگین
یادداشت
مناطقی که نیاز به زیرس��اخت هایی چون سیس��تم تصفیه خانه اب و فاضالب و شبکه
انتقال وجود دارد نیاز به تامین اعتبارات داریم که با وزارت نیرو در حال بررسی هستیم.
فارس :محمدحس��ین میرشفیع معاون س��اخت و نگهداری راه روستایی با اشاره
به هدفگذاری اسفالت س��االنه ۵۰۰کیلومتر راه روستایی ،گفت :امسال ۶۰۰میلیارد
تومان برای روکش و س��اخت راه های روس��تایی از طری��ق وزارت نفت دریافت کردیم
که به تدریج در حال تحویل اس��ت .به گفته وی در حال حاضر ۱۹۵هزار کیلومتر راه
روس��تایی در سطح کشور داریم که ۱۵۳هزار کیلومتر ان شامل روستاهای باالی ۲۰
خانوار اس��ت .وی تاکید کرد امس��ال ،اعتباراتی متمرکز برای نگهداری و ایمن س��ازی
راه های روستایی نداریم.
ایس�نا :ایرالین های بین الملل��ی به دنبال بمباران هوایی مواضع داعش از س��وی
امریکا ،از اس��مان ع��راق دوری کردند .ام��ار لحظه ای وب س��ایت های ردیابی پروازها
نش��ان داد پروازه��ا به مقصد منطقه خلیج فارس و مناطق دیگ��ر که معموال از راه های
هوای��ی عراق عبور می کنند ،مس��یرهای م��وازی از طریق ای��ران را در پیش گرفتند.
س��ازمان هواپیمایی فدرال امریکا در واشنگتن چند ساعت پس از اینکه جنگنده های
امریکای��ی مواض��ع داعش را که بخش هایی از ش��مال ع��راق را تصرف کرده اس��ت،
بمب��اران کردن��د ،پ��رواز همه هواپیماهای مس��افری امری��کا بر فراز ع��راق را ممنوع
کردند.
خبرانالین :یک فعال بازار مس��کن معتقد اس��ت :از حدود 2سال پیش و پس از
افزایش قیمت های مس��کن بازار با رکود مواجه ش��د .او کاهش قدرت خرید متقاضیان
را دلیل کاهش تقاضا در بازار مس��کن می داند و می گوید :با افزایش وام مس��کن به ۳۵
میلیون تومان ،این امیدواری وجود داشت که مسکن از رکود خارج شود اما متقاضیان
همچنان رغبتی برای خرید مس��کن ندارند .در این میان افزایش قیمت اوراق مس��کن
هم از دالیلی اس��ت که ق��درت خرید را در بازار افزایش ن��داد و حتی قیمت اوراق در
ماه مبارک رمضان تا حدود ۱۰میلیون تومان هم برای تس��هیالت ۴۵میلیون تومانی
مسکن افزایش پیدا کرد هرچند هم اکنون نرخ این اوراق نسبت به هفته گذشته کاهش
یافته است.
افزایش مقاومت و ایمنی در برابر زلزله با سبک سازی
سیدبهلول حسینی
عضو کمیسیون عمران و نماینده
مردم میانه در مجلس
ب��ا افزای��ش روزاف��زون
جمعی��ت در کش��ور و نی��از
مبرم به مس��کن ،شیوه های
قدیم��ی ساخت وس��از نمی تواند پاس��خگوی این
نیاز باش��د ،بنابرای��ن اس��تفاده از روش هایی که
بتوان ساخت وس��از را تس��هیل و سرعت بخشید،
بیش از پیش مطرح می ش��ود .یکی از روش های
جدیدی که چند سال اخیر در کشور و در صنعت
س��اختمان مورد توجه قرار گرفته ،سبک سازی با
حفظ مقاومت و استحکام سازه است .واقعیت این
اس��ت که افزایش موثر مقاومت و ایمنی بناها در
برابر زلزله در گستره وس��یع ،اهمیت ویژه ای در
صنعت ساخت وساز دارد.
بدیهی است که مقاوم و ایمن سازی بنا در برابر
زلزله فق��ط محدود به کاه��ش وزن اجزا ،همراه
با بهره گیری از س��امانه های یکپارچه تر امکانپذیر
نیس��ت ،بلکه توجه به انتخ��اب محل و طراحی و
اج��رای اصولی «پی»« ،اس��کلت»« ،اتصاالت» و
مجموع��ه اج��زای مربوط ،پیکره بن��دی مطلوب،
انتخاب و اجرای صحیح پوش��ش و نمای مقتضی
با وزن کمتر و درگیری کافی ،برقراری هماهنگی
الزم بین مهندس��ان معمار ،س��ازه و تاسیس��ات،
تامین رفت��ار یکپارچه و نیز متناسب س��ازی هر
ی��ک از اج��زا در کل س��امانه ،فرهنگ س��ازی و
اعمال نظارتی جدی ،مستمر و نظام یافته در همه
س��طوح و بخش ها و عوامل متعدد دیگر ،همگی
در این میان جای خود را خواهند داشت.
اما نباید فراموش کرد که در بخش سبک سازی
هرچ��ه طبقات بنا باالتر رود ،نیاز به اس��تفاده از
مصال��ح س��بک تر بیش از پیش ض��روری به نظر
می رسد.
سبک سازی نه تنها منافاتی با مقاوم سازی ندارد،
بلکه همسو با ایجاد مقاومت ساختمان درحرکت
اس��ت ،چراکه مصال��ح س��نگین تر در زمان بروز
حادثه بیش از مصالح س��بک می توانند خسارت
جان��ی و مالی به همراه داش��ته باش��ند .در کنار
همه این موارد سبک سازی عالوه بر صرفه جویی
در زم��ان ،باعث کاهش هزینه های ساخت و س��از
می ش��ود و نباید فراموش کرد که مهندس��ان در
طراح��ی ،با در نظر گرفتن ش��رایط س��اختمان،
نقاط��ی از بن��ا را به ص��ورت س��بک یا س��نگین
طراح��ی کنن��د .در هر ص��ورت س��رمایه گذاری
در بخ��ش سبک س��ازی ساخت وس��از می توان��د
کم��ک ش��ایانی ب��ه صنعت س��اختمان داش��ته
باشد.
تجارت بین الملل
trade@smtnews.ir
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
المان صدرنشین در اقتصاد و بازرگانی جهان
25
تجارت به شیوه ژرمن ها!
فرانک میرزایی -گروه تجارت :به طور حتم زمانی که س��خن از قدرت اقتصادی در جهان مطرح می ش��ود ،نام
چند کش��ور بدون تامل بر زبان می اید .یکی از این کش��ورها بدون ش��ک ،ابرقدرت المان با داشتن عنوان دومین
قدرت اقتصادی دنیا و سومین صادر کننده جهان است .این کشور با داشتن باالترین میزان تولید داخلی و بیشترین
کرسی در اتحادیه اروپا از مهم ترین مناطق تجاری -اقتصادی جهان به شمار میرود .با بررسی بازار تجارت جهانی و
ارائه خدمات تجارتی کشورهای بزرگ جهان ،به این نتیجه می رسیم که کشور المان پس از ایاالت متحده امریکا،
جایگاه دوم را در ردهبندی اقتصادی کس��ب کرده اس��ت .اگر بخواهیم راز این موفقیت جهانی را رمزگشایی کنیم،
بی ش��ک به چیزی جز نواوری خالقانه و دارا بودن ش��رکتهای فعال در عرصه بینالملل نمی رس��یم .در این بین
نیروی انسانی اموزش داده شده در ساختاری کامال توسعه یافته از دیگر رمزهای موفقیت المان در حوزه تجارت
ی رسانده است .به عالوه
اس��ت که در س��ایه این بایدها و نبایدها در نهایت ژرمن ها را در رشد اقتصادی به کامیاب
المان دارای موقعیت جغرافیایی مس��اعدی در منطقه اروپاست .این امر در به حرکت دراوردن چرخ های اقتصادی
این کش��ور کمک قابل توجهی کرده اس��ت .المان به دلیل قرارگرفتن در مرکز اروپا با بازارهای اقتصادی -تجاری
جدید در جنوب و شرق اروپا ارتباط تجاری و بازرگانی شایان توجهی دارد .از این رو قرار گرفتن در عرصه رقابتی،
رونق تجاری المان را بیش از پیش کرده است.
جهش در صادرات المان
براساس گزارش های منتشر شده ،صادرات المان در 3ماه
اول سال میالدی جاری رشد جهشی داشت .صادرات از المان
در این فصل 7/3درصد بیش��تر از فصل قب��ل و 0/8درصد
بیشتر از پیش بینی ها بوده است .در این دوره المان بیش از 98
میلیارد یورو کاال صادر کرد در حالی که رقم واردات این کشور
79/5میلیارد یورو بود .صادرات المان در این دوره نسبت به
مدت مش��ابه در سال قبل 15/8درصد افزایش داشته است.
همچنین سازمان تجارت جهانی در گزارش خود بزرگ ترین
صادرکنندگان کاالدر جهان در س��ال 2012را معرفی
کرده اس��ت .براین اساس ،چین با 2048میلیارد دالر
صادرات در مقام اول و امریکا با 1547میلیارد دالر در
رده دوم جای دارد .صادرات المان البته با کاهش 5
درصدی به 1407میلیارد دالر رسیده است .با
این رقم ،سهم المان از صادرات جهان به
7/7درصد رسیده است.
توپ صادرات در
دستان ژرمن ها
اگر نگاهی
دقیق به ش��رایط زندگی اجتماعی در المان داش��ته باشیم،
به این نتیجه خواهیم رس��ید که کش��ور الم��ان ،از زندگی
اقتصادی پیش��رفتهتری نس��بت به دیگر کشورهای صنعتی
جهان برخوردار اس��ت .همانطور که در ابت��دای گزارش نیز
اش��اره شد ،کشور المان در کنار چین و امریکا به عنوان یکی
از 3کشور اصلی صادرکننده بزرگ جهان به شمار میرود .از
این رو ،از مجموع هر 4شغل(حرفه) ،یک شغل وابسته به امور
صادراتی اس��ت .برهمین اساس بود که کشور المان با کسب
درامد 129میلیون یورویی از محل تجارت خارجی در سال
2003توانست با پیش��ی گرفتن از ایاالت متحده امریکا ،به
مقام اول صادراتی جهان دست پیدا کند .قدرت باالی کشور
الم��ان در زمینه رقابت جهانی این کش��ور را تبدیل به یکی
از نیرومندترین مناطق صادراتی کاالو خدمات کرده اس��ت.
در سال ،۲۰۰۳فرانس��ه به عنوان اصلیترین شریک تجاری
المان شناخته شد .در این بررسیها پس از کشور فرانسه در
امر صادرات ،کشور هلند و ایاالت متحده امریکا قرار گرفتند.
مهم ترین خریداران محصوالت المان و اس��تفادهکنندگان از
خدمات رفاهی این کشور ،پس از فرانسه ،امریکا و انگلستان
بودن��د .همچنین ای��االت مرکزی و ش��رقی اروپا به خصوص
کشور لهستان ،جمهوری چک و مجارستان در زمینه تجارت
خارجی با کشور المان به حد باالیی رسیده بودند.
صنعت ،مهم ترین در اقتصاد
مهم ترین بعد فعالیتهای تجاری و اقتصادی
المان همواره مرب��وط به صنعت
بوده اس��ت که بیشترین سهم در
تولید اقتصادی این کشور را به خود
اختصاص داده اس��ت .بیش از
90درصد کارخانجات المانی
متکی به کارخانجات کوچک
و متوسط هستند که چیزی
در حدود ۳۳درصد از تولید
سازمان تجارت جهانی در گزارش خود اعالم کرد :چین با
اقتصادی این کش��ور را به
1547
2048میلیارد دالر صادرات در مقام اول و امریکا با
خود اختصاص میدهند.
میلیارد دالر در رده دوم قرار دارد و صادرات المان با
در کن��ار توس��عه
صنعت��ی ،ارائهدهن��دگان
کاهش 5درصدی به 1407میلیارد دالر رسیده است
فهرست کشورها بر پایه صادرات ،سال 2011
رتبه
بخشهای خدماتی نیز نقش��ی برجس��ته ایفا میکنند و این
بخشها به جزئی از صنعت تبدیل شده اند .صنایع دستی یکی
از قدیمی ترین تجارت های کش��ور المان بوده و هس��ت .این
کش��ور با دارا بودن بیش از 800هزار حرفه ،به عنوان یکی از
متنوعترین بخشهای اقتصادی شناخته شده است و به دلیل
متنوع بودن زمینههای صنعت ،از پیش��روهای اصلی تجارت
در جهان شناخته می ش��ود .همچنین کشور المان به عنوان
س��ومین تولیدکنن��ده اتومبی��ل جهان ،بی��ش از ۷۰درصد
وس��ایل نقلیه دنیا را تولید میکند .در کنار ان ،تولید گیاهی
و ماشیناالت گوناگون در المان یکی از فراوریهای صنعتی
این کش��ور به ش��مار میرود و از اهمیتی چشمگیر در سطح
جهان برخوردار است.
جدا از ان ،این کشور یکی از برترین های صنعت شیمیایی
دنیا نیز هست .این کشور با نواوری انرژیهای مختلفی چون
اطالعات فناوری و بیوتکنولوژی در بین کش��ورهای صنعتی
جهان سرامد است.
سردمدار برپایی نمایشگا ه تجاری
بسیاری از کشورهای جهان میزبانی نمایشگاه های تجاری
را عهده دارن��د اما الم��ان به عنوان منطقهای ب��رای برگزاری
نمایشگاههای تجاری و ارائه سرویسهای خدماتی درجهان در
مقام اول قرار دارد .این جایگاه سبب می شود که از میان 10
کشور سازمان دهنده نمایشگاه ها در سطح جهان 5 ،نمایشگاه
برعهده این کش��ور قرار گیرد .بر همین اساس است که در
حدود دوس��وم نمایشگاههای بخشهای تجاری خصوصی در
کشور المان برگزار میشود .در میان انها میتوان از نمایشگاه
کت��اب فرانکف��ورت ،نمایش��گاه صنعتی هان��ور (بزرگ ترین
نمایشگاه صنعتی جهان) نمایشگاه کتاب سی بیت ()Cebit
و نمایشگاه بینالمللی موتور در فرانکفورت نام برد.
دخل و خرج جیب المانی ها
کشور المان بزرگ ترین اقتصاد اروپا و جایگاه چهارم تولید
ناخال��ص داخلی از نظر نرخ تبدیل ارز و پنجم تولید ناخالص
داخلی از برابری قدرت خرید را به نام خود دارد .این کش��ور
بعد از انقالب صنعتی در اقتصاد جهانی مطرح شد و تا به امروز
همواره از ان به عنوان یک کش��ور پیشرو و نواور و همچنین
سرمایه گذار در پروژه های تحقیقاتی نام برده می شود.
براس��اس گزارش خبری تراز ،نزدیک ب��ه ۷۴درصد افراد
شاغل در المان ،در بخش خدمات فعالیت می کنند که از این
بخش می توان به حمل ونقل ،هتل ها و رس��توران ها ،خدمات
اجتماعی و بهداشت و درمان ،مسکن و بخش مالی اشاره کرد.
بخش تولید نیز نزدیک به ۲۴درصد از نیروی کار المان را در
خود دارد که این افراد در حوزه هایی نظیر شیالت ،کشاورزی
و جنگلداری مشغول به فعالیت اند.
پ��س از بروز رکود اقتص��ادی ،المان به س��رعت از طریق
افزایش صادرات خود توانس��ت از این رکود بزرگ خارج شود.
این موفقیت تا جایی بود که این کش��ور توانس��ت در زمانی
کوتاه ،لقب بزرگ ترین اقتصاد اروپا را به خود اختصاص دهد.
ش��اخص قیمت مصرف کنن��ده این کش��ور 86/57درصد
گزارش ش��ده اس��ت .براس��اس گزارش های منتش��ر شده،
ق��درت خرید مردم المان برابر با حدود 104یورو می باش��د.
مردم این کش��ور به طور متوس��ط 2070یورو حقوق ماهانه
(پس از کس��ر مالی��ات) دریافت می کنند که ای��ن میزان از
۱۶۰۰تا ۲۶۰۰یورو در مناطق مختلف این کش��ور متفاوت
اس��ت .ش��هروندان المانی از می��زان حق��وق دریافتی خود،
ح��دود 28/9درص��د از ان را ص��رف تهیه مایحت��اج زندگی
می کنن��د .مایحتاج مورد نظر در این بررس��ی ش��امل هزینه
موادی همچون ش��یر ،نان ،تخم مرغ ،برنج ،م��رغ ،میوه ،اب
و غیره می گردد.
شایسته ساالری حرف اول را می زند
این موفقیت بزرگ در عرصه اقتصاد ،دالیل متعددی دارد.
یک��ی از این دالیل ،مدیریت درس��ت در سازمان هاس��ت .در
المان ،مدیریت در دست کسانی است که شایستگی الزم برای
انجام وظایف خود را داشته باشند .کارمندان «بله قربانگو» در
نظام مدیریتی المان معنا ندارد و در مقابل نیز همگی موظفند
دس��تورات را بس��یار واضح و روش��ن بدون کلنجار بپذیرند.
برهمین اساس است که از نظر فرهنگ های دیگر ،رابطه مدیر
و کارمند در المان خشک و رسمی است.
فهرست کشورها بر پایه واردات-سال 2010
رتبه
کشور
واردات(دالر)
جهان
۱۲,۶۴۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۱,۹۷۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۱,۹۰۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
کشور
صادرات(دالر)
جهان
۱۷,۷۷۹,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
-
اتحادیه اروپا (به جز تجارت داخلی) ۲,۱۳۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
-
اتحادیه اروپا
۱
چین
۱,۸۹۸,۶۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۱
ایاالت متحده امریکا
۲
ایاالت متحده امریکا
۱,۵۱۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۲
چین
۱,۳۰۷,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۳
المان
۱,۴۰۸,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۳
المان
۱,۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۴
ژاپن
۸۰۰,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۴
ژاپن
۶۳۶,۸۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۵
فرانسه
۵۷۸,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۵
فرانسه
۵۷۷,۷۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۶
هلند
۵۷۶,۹۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۶
بریتانیا
۵۴۶,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۷
کره جنوبی
۵۵۶,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۷
ایتالیا
۴۵۹,۷۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۸
ایتالیا
۵۲۲,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۸
کره جنوبی
۴۱۷,۹۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۹
روسیه
۵۲۰,۹۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۹
هلند
۴۰۸,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۱۰
بریتانیا
۴۹۵,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰
۱۰
کانادا
۴۰۶,۴۰۰,۰۰۰,۰۰۰
از هر 10نفر 3نفر میلیاردر
رونق مناسبات تجاری میان برلین و تهران
اقتص��اد اروپا اگرچه روزهای خوبی را س��پری نمی کند اما ثروتمندان جهان
هنوز این قاره را برای س��کونت انتخاب می کنن��د .به گزارش خبرانالین ،نرخ
بیکاری باال ،بحران بدهی های دولتی و رش��د اقتصادی کند بخش��ی از اخباری
را تش��کیل می دهند که هر روز در مورد اقتصاد اروپا به گوش می رسند با این
حال وبسایت مانی سی ان ان ( )Money CNNمی نویسد که اگر کسی قصد دارد میلیونرها را تماشا
کند بهتر است راهی اروپا بشود .البته منظور از میلیونرها افرادی هستند که سرمایه انها چند میلیون
یورو معادل چند میلیارد تومان اس��ت .طبق این گزارش در کش��ور موناکو_ کشوری کوچک چسبیده
به فرانس��ه _که مساحت ان معادل مساحت پارک مرکزی نیویورک است ،از هر 10نفر 3نفر میلیونر
هستند .در زوریخ سوئیس نیز بیش از 27درصد افراد میلیونر هستند و پس از انها شهر دیگر سوئیس
یعنی ژنو قرار می گیرد که درصد میلیونرهای ان به 18درصد جمعیت می رس��د .در ش��هر نیویورک
امریکا نیز از هر 25نفر یک نفر میلیونر است .فرانکفورت ،لندن و اسلو دیگر شهرهای اروپایی هستند
که درصد قابل توجهی از جمعیت انها یعنی بین 3تا 4درصد افراد را میلیونرها تشکیل می دهند.
روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال با اشاره به اشتیاق فزاینده بخش صنعت
و تجارت المان برای بازگش��ت به بازار ایران ،نوش��ت که روند احیای مناسبات
تجاری میان برلین و دیگر پایتخت های اروپایی با تهران کلید خورده است .این
نشریه نوش��ت :مقام های بخش صنعت می گویند که شرکت های سراسر المان
مناسبات تجاری با ایران را بی سروصدا از سرگرفته اند .این روزنامه چاپ نیویورک با جذاب توصیف کردن
ب��ازار ایران به رغم تمامی موانع فوق ،از قول ولک��ر تریر ،رییس تجارت بین المللی اتاق بازرگانی المان
اضافه کرد :ایران یک بازار بالقوه بزرگ برای ما محسوب می شود ،اما قبل از اینکه شرکت های ما طرح های
خود را در خصوص ایران به طور علنی ارائه کنند ،باید مطمئن شوند که کارها در ایران خوب پیش خواهد
رفت .وال اس��تریت ژورنال پرش��مار بودن جمعیت جوان و تحصیلکرده ای��ران و منابع عظیم نفت وگاز
کش��ورمان را از مهم ترین انگیزه های المان برای بازگش��ت به بازار ایران دانست و افزود :اتاق بازرگانی و
صنایع المان پیش بینی کرده است که در صورت رفع تحریم ها ،میزان صادرات المان به ایران از ساالنه
1میلیارد و 85میلیون یورو (در سال گذشته) می تواند به سرعت به ساالنه 10میلیارد یورو افزایش یابد.
گفت وگو
کیفیت کاالی المانی،
چین را مغلوب کرد
ت��ا پیش از بروز مس��ائل اتمی
ای��ران ،رواب��ط تج��اری طوالنی
م��دت ایران و الم��ان در منطقه
خاورمیان��ه بر کس��ی پوش��یده
نب��ود .انها س��ال ها ب��ه عنوان 2
ش��ریک قوی در زمینه مراودات
تج��اری در منطق��ه خاورمیانه با
یکدیگر در ارتباط بودند .س��ال های اخیر این روابط رو
به کاهش گذاش��ت .حاال با طرح گشایش در مذاکرات
5+1با ایران در خصوص مسائل اتمی و رفع تحریم ها،
زمینه برای همکاری دوباره با یکدیگر فراهم شده است.
جمشید عدالتیان ،عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی
ته��ران و ایران و عضو ات��اق بازرگانی ایران و المان ،از
روند دوباره ش��کل گیری تجارت المان و ایران س��خن
می گوید.
اقتص�اد و بازرگانی الم�ان در جهان امروز را
چگونه می بینید؟
همانطور که مدارک نشان می دهد ،المان قوی ترین
اقتصاد اروپا و در حال حاضر سمت بزرگ ترین اقتصاد
منطقه یورو را به خود اختصاص داده اس��ت .تا 3سال
گذش��ته ،المان با بی��ش از 1000میلیارد دالر حجم
صادرات به عنوان بزرگترین صادرکننده جهان مطرح
بود .در حال حاضر این جایگاه به چین اختصاص یافته
و المان با یک پله نزول در مقام دوم قرار دارد.
اقتصاد المان فعالیت های بازرگانی و تجاری
خود را بر چه مبنایی قرار داده است؟
اقتص��اد المان مبن��ای کار خود را بر اس��اس تولید
کاالهای��ی با کیفیت بس��یار باال گذاش��ته اس��ت .این
موفقیت تا جایی اس��ت که چین به عنوان بزرگ ترین
صادرکنن��ده جه��ان برای خط��وط تولی��دی خود از
ماش��ین االت المانی استفاده می کند .بر همین اساس
رش��د اقتصادی چین باعث رش��د اقتصادی المان نیز
شده است.
رابط�ه تجاری الم�ان با دنیا بر چه اساس�ی
است؟
انچه در اقتصاد المان مش��اهده می ش��ود ،ان است
که الم��ان رابطه تجاری کمی با کش��ورهای در حال
توسعه دارد و بیشتر تجارت ان با کشورهای اروپایی و
امری��کا و بعد خاور دور صورت می پذیرد .در این میان،
سال های بسیار طوالنی ای ایران در منطقه خاورمیانه
تنها ش��ریک تجاری المان بود که متاسفانه این روابط
ی المان با امریکا در مس��ئله تحریم ها،
به دلیل همکار
رفته رفته کاهش پیدا کرد و س��بب شد تا این روابط
کمرنگ تر از همیشه شود و به حداقل ممکن برسد.
بازار تولیدات المان کدام کشورهاست؟
صنایع المان عموما در بازار کشورهای توسعه یافته
بیش��تر جذابیت و طرفدار دارد .کشورهایی که توانایی
خری��د تولیدات خ��ودرو ،پتروش��یمی و دیگر صنایع
گرانقیم��ت الم��ان را دارند .برای مث��ال تعداد فروش
خودروی بنز در بازارهای خاورمیانه کم است.
ای�ا تجارت چی�ن تاثیری بر تج�ارت المان
گذاشته است؟
المان در بازار کاالهای با کیفیت پایین رقابتی ندارد
و تنها رقابت خود را در زمینه کاالهای باکیفیت انجام
می ده��د که در این بازار ،چین توانای��ی رقابت با او را
ندارد .ش��اید این تنها دلیلی باش��د که المان توانسته
از حج��م عظیم کاالهای چینی در ب��ازار جهانی جان
س��الم به در ببرد .به عالوه المان ،برخی کاالهای خود
را در چی��ن تولید می کند و به نام المان به دنیا عرضه
می کند .المان از س��ال 1380ب��ازار خودروی چین را
به طور کامل مورد بررسی قرار داد و بازارهای مختلف
چین را در اختیار گرفت .از زمانی که چین به تهدیدی
برای کاالهای ارزانقیمت در دنیا تبدیل شده ،خود بازار
چین یک فرصت بزرگ برای المان محس��وب می شود
چ��را که چین نیز یک��ی از خری��داران اصلی کاالهای
المانی شده است.
دلیل موفقیت تجارت المان چیست؟
حدود 50درصد از تولیدات المان به کش��ورهای دیگر
صادر می ش��ود .این که دلیل این موفقیت چیست ،بحث
طوالنی ای اس��ت .برخی کارشناسان مس��ائل فرهنگی از
جمل��ه دقت و تخصص گرایی المان��ی را مطرح می کنند.
انچه مشخص اس��ت اینکه در مدت کوتاه نمی توان همه
موارد را به خوبی شرح و تفصیل داد اما به طور کلی انچه
در دنیا مطرح است دقت و پشتکار انهاست.
روابط تجاری ایران و المان به چه شکل است؟
ایران و المان 2ش��ریک تجاری سنتی هستند .از نظر
مراودات اقتصادی ش��اید بیش از 100س��ال است که با
یکدیگر روابط تجاری داشته اند به طوری که گاهی مواقع
ایران بهترین راب��ط تجاری با المان در منطقه خاورمیانه
بوده اس��ت .در چند س��ال اخیر به دلیل اعمال تحریم ها،
حجم تجارت به حداقل رسیده است .در این شرایط ،ایران
کاالهایی که تا پیش از ان از المان خریداری می کرد ،به
اجبار از چین تهیه می کند.
روند فعلی روابط تجاری ایران و المان را چگونه
می بینید؟
المان تمام تالش خ��ود را خواهد کرد تا روابط تجاری
خود با ایران را به دس��ت اورد چرا که در این مدت اخیر
المان یکی از کشورهایی بوده که درمورد مراودات تجاری
با ایران مذاکره کرده است .به نظر می اید تا مسائل مربوط
به تحریم مش��خص نش��ود ،المان برای بازگش��ت روابط
تجاری با ایران پا پیش نگذارد.
نگاه روز
«برند» مهم ترین
دارایی معنوی
شرکت ها
26
یک شنبه19مرداد13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
دالیل موفقیت نمایشگاه در گفت وگوی
با مدیرکل دفتر امور ترویج تجارت
«بازارسازی» زیر سایه نمایشگاه
محمد علمی
کارشناس مسائل اقتصاد بین الملل
بنا به گزارش موسس��ه ILWARD BROWN
M
که همه س��اله تحوالت برندهای معتبر دنیا را بررس��ی و
تحلی��ل می کن��د ،در س��ال 2014ارزش 100برند برتر
دنیا بالغ بر 2/9تریلیون دالر بوده که این رقم معادل 310
میلیارددالر نس��بت به س��ال 2013افزایش نشان داده
اس��ت .رش��د ارزش 100برند برتر جهان در سال 2014
حدود 12درصد براورد ش��ده است که باالترین نرخ رشد
طی 5س��ال اخیر پ��س از بحران مالی و اقتصادی س��ال
2008محسوب می شود.
براس��اس تعریف انجمن بازاریابی امریکا «برند عبارت
اس��ت از نام ،عبارت ،طرح ،نم��اد یا هر ویژگی دیگری که
یک فروش��نده برای شناس��اندن کاالها و خدمات خود یا
متمایز س��اختن انه��ا از محصوالت فروش��ندگان دیگر
به کار می برد».
به نظ��ر برخی از کارشناس��ان« ،برند تصویری اس��ت
که افراد از یک کاال یا یک ش��رکت در ذهن خود ترس��یم
می کنند و معرف طرز تلقی یا تفکر انان اس��ت .به عبارت
دیگر «برند» رابطه احساس��ی است که فرد پس از خرید
یا «تس��ت ک��ردن» یک کاال یا خدمت یا اش��نایی با یک
شرکت با ان برقرار می کند».
در سال 2014شرکت گوگل موفق شد با 40درصد رشد
نسبت به سال 2013ارزش برند خود را به 158/8میلیارد
دالر برس��اند و به مقام اول بی��ن برندهای برتر دنیا صعود
کند در حالی که شرکت اپل نتوانست موقعیت برتر 2سال
قب��ل را حف��ظ کند و ارزش برند ان ب��ا 20درصد کاهش
از 185میلی��ارد دالر در س��ال 2013به 147/9میلیارد
در س��ال جاری س��قوط ک��رد و در رد ه دوم قرار گرفت.به
نظر کارشناسان ،در دنیای امروز برند باارزش ترین دارایی
معنوی (نامش��هود) ش��رکت ها و موسس��ات بین المللی
محس��وب می شود .باید یاداور ش��ویم که در سال 2014
ارزش کل سهام «گوگل» و «اپل» در بازار به ترتیب 375
و 548میلیارد دالر بوده و معروفیت برند این ش��رکت ها
و س��وداوری باالی انها در افزایش ارزش کل سهام ش��ان
تاثیر قاطع داشته است.
نواوری ،ابتکار و خالقی��ت در تولید محصوالت جدید
الکترونیک��ی ک��ه در همه بازارهای دنیا ب��رای انها تقاضا
وجود دارد ،س��بب ش��ده اس��ت که بی��ش از 29درصد
ارزش کل 100برن��د برت��ر دنیا به ش��رکت هایی که در
بخش فناوری اطالع��ات و ارتباطات فعالیت دارند ،تعلق
داشته باشد.
برای نش��ان دادن اهمیت «برندس��ازی» در توس��عه
صادرات دنیا ،کافی است به این نکته اشاره کنیم که کشور
چین که بزرگترین صادرکننده کاال در دنیاس��ت (11/8
درصد کل صادرات دنی��ا یعنی 2210میلیارد دالر ان را
در س��ال 2013در اختیار داشته است) 6برندسازی برای
محصوالت چینی را به عنوان یکی از اهداف مهم اکسپوی
2010ش��انگهای تعیین کرده بود .این کشور موفق شد
تع��داد برندهای معتبر خود بی��ن 100برند برتر دنیا را از
6برند در سال 2009به 12برند در سال 2012برساند.
رس��انه های گروهی ـ به ویژه نشریات اقتصادی پرتیراژ
ـ و موسس��ات بازاریاب��ی و تبلیغات��ی در اگاهی دادن به
مخاطبان برنده��ا یا مصرف کنندگان نق��ش مهمی ایفا
می کنند اما میزان تاثیر هر یک از رس��انه ها در شناساندن
برندهای برتر در کش��ورهای مختلف یکسان نیست .مثال
در کش��وری مانند سوئد که بیش از 90درصد جمعیت به
اینترنت دسترس��ی دارند تنها 31درصد افراد تحت تاثیر
تبلیغ کاال از طریق تلویزیون قرار می گیرند.
در موفقیت برندهای برتراین عوامل نقش پررنگ تری
ایفا می کنند:
1ـ جلب رضایت مصرف کنندگان و مش��تریان و توجه
سریع به ذوق و سلیقه انان
2ـ بهره گی��ری از مناس��ب ترین ابزاره��ای تبلیغاتی
و روش ه��ای نوی��ن بازاریاب��ی 7ب��رای معرف��ی برند در
اقصی نقاط عالم
3ـ در اختیار داش��تن نیروی کار مج��رب ،فرهیخته و
مبتکر
4ـ برخ��ورداری از حمای��ت کام��ل س��هامداران و
س��رمایه گذاران در شرکت یا موسس��ه ای که برند به ان
تعلق دارد.
بیش��تر ش��رکت های ایرانی تا دهه گذش��ته ،اهمیت
برندس��ازی را به خوب��ی درک نمی کردند و اطالعات انها
در زمینه «برندینگ» بسیار محدود بود و «برند» را صرفا
ی��ک «نام تجاری»« ،لوگو» ی��ا «عنصر گرافیکی» تصور
می کردند اما فرهنگ س��ازی های انج��ام گرفته از طریق
همایش ه��ای تخصصی ی��ا چند کنفران��س بین المللی
برگزار ش��ده در س��ال های اخی��ر تا ح��دودی صاحبان
صنایع ب��زرگ و تولیدکنندگان محصوالت صادراتی را با
اهمیت برندسازی در توس��عه بازارهای صادراتی و ایجاد
دارایی های نامحسوس اشنا کرده است اما ضروری است
که فعالیت های گس��ترده در این زمینه ـ به ویژه توس��ط
نهاده��ای تخصص��ی ،تش��کل ها و اتاق ه��ای بازرگانی،
اتحادیه های صنعتی و ...ـ انجام گیرد.
در پای��ان یاداور می ش��ود که بی��ن 100برند برتر دنیا
در س��ال 2014نام هیچ ش��رکت یا موسسه ایرانی دیده
نمی شود ،زیرا اخرین شرکتی که نام ان در فهرست 100
برند برتر دنیا قرار دارد ش��رکت المانی ALDIاست که
بیش از 8000فروشگاه زنجیره ای در کشورهای مختلف
دایر کرده و ارزش برند ان 9/6میلیارد دالر است.
نمایشگاه
trade@smtnews.ir
صنعت نمایشگاهی یکی از مهم ترین ابزارهای بازاریابی است و اگر بخواهیم
سابقه ان را از 2قرن پیش تا امروز بررسی کنیم ،به این نتیجه می رسیم
که این صنعت نه تنها سیستم های تجارت الکترونیک و سیستم های
ماهواره ای و امثال ان را تحت الشعاع قرار نداده ،بلکه تمام این ابزارها را به
خدمت گرفته است .به گفته کارشناسان ،دستیابی به بازارهای گسترده
جهانی ،مستلزم حرکت به سوی اقتصاد باز ،به کارگیری استراتژی های جهش صادراتی و نگاه
مدبرانه به نیازها و خواسته های مشتریان گوناگون در بازارهای مختلف است .توفیق در دستیابی
به این هدف نیز نیازمند حضور پررنگ بخش خصوصی و همچنین بخش های وابسته دولتی در
بازارهای مختلف است .بنابراین می توان گفت ،یکی از سکوهای بسیار مهم در معرفی و شناسایی
توانمندی ها و قابلیت های فنی واحدهای تولیدی و خدماتی ،نمایشگاه ها هستند.
بازاریابی در مبادالت تجاری
مه��رداد جاللی پور ،مدی��رکل دفتر امور
تروی��ج تج��ارت در گفت وگ��و ب��ا
می گوی��د« :هم��ه بای��د بدانن��د صنع��ت
نمایش��گاهی یک��ی از مهم تری��ن ابزارهای
بازاریابی اس��ت که با اس��تفاده از ابزار های
مختلف الکترونیک و ماهواره ای ،دانش های
مدیریتی مختل��ف ،به خصوص بازاریابی را
تح��ت تاثیر قرار داده ،ت��ا انجا که کماکان
ب��ه عنوان مهم ترین بازار توس��عه مبادالت
تج��اری در ح��وزه بازاریابی ،ب��ازارداری و
بازارسازی محسوب می شود.
اصول شکل گیری نمایشگاه ها
نمایش��گاه ها این روزها از حالت های اولیه
و غیرحرفه ای خودش��ان خارج شده و فقط
موضوع خرید و فروش کاال در نمایشگاه ها
مطرح نیست .چنانچه برخی از افراد در کنار
نمایش��گاه برای اهداف خاصی مانند ش��غل
مناسب ،کسب اطالعات مش��اغل ،اشنایی
ب��ا تولیدکنن��دگان ی��ا ایجاد رابط��ه میان
تولیدکنن��دگان در یک نمایش��گاه گردهم
می ایند .در صورت همپوش��انی تالقی این
موضوعات با یکدیگر اس��ت که باعث ایجاد
یک نمایش��گاه مفید و س��ودمند می شود.
مدی��رکل دفتر امور ترویج تج��ارت هم در
می گوی��د« :صنعت
گفت وگ��و ب��ا
نمایش��گاهی ،صنعتی اس��ت که حوزه های
مختلف��ی را در بخش ه��ای مختل��ف در
خدم��ت خودگرفته و ابزارها و ش��اخه های
ش��غلی را در کن��ار ه��م ق��رار می دهد .به
عبارت دیگر بخش ه��ای مختلف بازاریابی،
خدم��ات مدیریت��ی ،مدیری��ت صنای��ع،
حم��ل و نق��ل ،ام��وزش ،تبلیغ��ات و
اطالع رس��انی ،بانک و بیم��ه ،امور گمرکی،
خدمات فنی و مهندس��ی و گردش��گری و
همچنی��ن مدیریت بر پای��ه همایش ها باید
در کنار یکدیگر قرار گیرند تا نمایش��گاهی
موفق شکل بگیرد.
اهدافی برای رسیدن به موفقیت
همه ساله در ایران و جهان نمایشگاه های
ب��زرگ بازرگان��ی داخل��ی و بین الملل��ی
برگ��زار می ش��ود .بس��یاری از ش��رکت ها
برای دس��تیابی به اهدافی مشخص در این
نمایش��گاه ها حضور می یابند .مدیرکل دفتر
ام��ور تروی��ج تج��ارت در رابطه ب��ا اهداف
قاب��ل پی گی��ری در نمایش��گاه ها می گوید:
«یک نمایش��گاه با اهداف توس��عه مبادالت
و ارتباطات بین المللی و همچنین توس��عه
مبادالت فرهنگی و اجتماعی با نگاه توسعه
س��رمایه گذاری چه در بخش خارجی و چه
در بخش داخلی برگزار می ش��ود .به عالوه
مواردی مانند رش��د و تکامل صنایع کشور
در کن��ار تبادل اطالع��ات و ایجاد بازاری از
دیگر اهداف برگزاری نمایش��گاه اس��ت که
شرکت کنندگان به دنبال تحقق ان هستند.
ایجاد ش��غل های مس��تقیم و غیرمس��تقیم
و همچنی��ن کس��ب درام��د مس��تقیم و
غیرمس��تقیم از دس��تاوردهایی است که در
صورت برگ��زاری نمایش��گاه موفق ،نصیب
شرکت کنندگان می شود.
نحوه شکل گیری نمایشگاه ها در دنیا
برنامه ری��زی برای ش��رکت در نمایش��گاه
فعالیتی بسیار مهم و کلیدی در موفقیت یک
نمایشگاه و یک بازاریابی تمام عیار محسوب
می ش��ود .در صورتی که ش��رکت کنندگان و
برگزار کنن��دگان وظایف خ��ود را به صورت
کامال صحی��ح انجام ندهند یک نمایش��گاه
تم��ام عیار تبدیل به یک بازاریابی بد ش��ده
و چیزی ج��ز بدنامی ب��رای برگزارکننده و
ش��رکت کننده ندارد .بنابراین می توان گفت
،صنعت نمایشگاهی در تمام دنیا از اصولی
برای تش��کیل برخوردار است که باید مدنظر
برگزارکنندگان و ش��رکت کنندگان باش��د.
مه��رداد جاللی پور در خصوص ش��کل گیری
نمایش��گاه های خ��ارج از کش��ور می گوی��د:
«صنعت نمایشگاهی در دنیا شکل نمی گیرد،
مگر اینکه طبق منش��وری باشد که ما به ان
منش��ور تعامل می گوییم .این منشور شامل
نهاده��ای حاکمیت��ی ،تش��کل ها ،صاحبان
صنایع تولیدی و خدمات��ی ،برگزارکنندگان
و فع��االن حوزه ه��ای نمایش��گاهی و
بازدیدکنن��دگان اع��م از فروش��ندگان و
خریداران و همچنین شرکای بین المللی و یا
بهتر بگویم رقبای بین المللی است».
عوامل موثر در موفقیت
مدیریت ویژه ای که بر صنعت نمایشگاهی
ایران حاکم اس��ت ،درامده��ای کوتاه مدت
برای این صنعت را در نظر دارد و گس��ترش
بازرگانی را مد نظر قرار نمی دهد.
این نگرش باعث شده نمایشگاه های فروش
در تصمیم گیری ه��ای مدیریت��ی ارجحیت
داش��ته باشند ،چرا که می توانند درامدزایی
انی داش��ته باشند.مهرداد جاللی پور در این
خصوص می گوی��د« :تنها عام��ل موفقیت
نمایشگاه ان است که برگزاری نمایشگاه ها
به صورتی ترسیم شود که هم برگزارکننده
و هم شرکت کننده نتیجه «برنده ـ برنده»
را داش��ته باش��ند .اما در صورتی که یکی از
شرکت کنند گان احساس ضرر و زیان کند،
به طور عملی نمایش��گاه با کمیت و کیفیت
الزم برگزار نشده است.
در استانه برگزاری نمایشگاه بین المللی مواد غذایی مطرح شد:
ضرورت حمایت از صنایع غذایی
در مجلس ش��ورای اس�لامی از برنامه ها و فعالیت صنعت
غذایی کشور در سایر کش��ورها حمایت می کنیم .این گفته
ابراهیم نک��و ،عضو کمیس��یون اقتصادی مجلس ش��ورای
اس�لامی اس��ت .که معتقد اس��ت؛ ایران از صنای��ع غذایی
حمایت های الزم را نکرده است.
ب��ه گ��زارش فودن��ا ،ابراهی��م نکو ب��ا بیان ای��ن مطلب
اظه��ار کرد :توانمندی های کش��ور در زمینه صنایع غذایی
بس��یار مطلوب اس��ت ،به طوری که در بسیاری از کشورها
به ویژه به کشورهای حوزه خلیج فارس صادرات محصوالت
غذای��ی را داری��م ،ام��ا متاس��فانه از این حوزه بس��یار کم
حمایت ش��ده اس��ت .وی صنایع غذایی در هر کشوری را از
اهمیت خاصی برخوردار دانس��ت و ادامه داد :برای توس��عه
این صنعت باید به س��مت کیفی س��ازی پیش برویم .عضو
کمیس��یون اقتصادی مجلس شورای اس�لامی با تاکید بر
اینک��ه افراد بس��یاری در صنعت غذا مش��غول ب��ه فعالیت
هستند و بخش عظیمی از اشتغالزایی کشور در این صنعت
ق��رار دارد ،اف��زود :باید بازتعریفی از صنعت غذا در کش��ور
و نق��ش ان در نظام اقتصادی انجام ش��ود ت��ا از این طریق
بتوان با شناس��ایی نیازها و ضعف ه��ای موجود در بهبود و
گسترش فعالیت های صنایع غذایی موثر واقع شد .ابراهیم
نکو ب��ا تاکید بر اینکه زمانی می توانیم در صادرات کاالهای
تولید داخل موثر باش��یم که تبلیغات گسترده انجام دهیم،
تصریح کرد :یکی از راه های تبلیغات ،برگزاری نمایشگاه ها
در س��طح بین المللی اس��ت و برگزاری نمایش��گاه ها سبب
می ش��ود قابلیت ه��ای فع��االن ای��ن صنعت ش��ناخته و
ظرفیت های موجود در این بخش به س��ایر کشورها معرفی
و راه تعام��ل و تبادل نیز باز ش��ود .وی با اش��اره به برگزاری
ساالنه نمایشگاه بین المللی صنایع غذایی در مشهد مقدس
اظهار کرد :مش��هد مقدس یکی از شهرهای کشور است که
س��االنه میزبان میلیون ها زائر و مس��افر است ،همچنین در
نزدیکی کشورهای ترکمنستان و افغانستان قرار گرفته که
تمام این عوامل از ظرفیت های موثر این ش��هر برای معرفی
توانمندی های کشور است ،درنتیجه برگزاری نمایشگاه در شمالی کش��ور می توانند با تولید مس��ائل غذایی و شیالتی
بخش عمده صادرات به اس��یای میانه را در اختیار خود قرار
مشهد مقدس را امری مطلوب ارزیابی می کنم.
دهند و برای تحقق این امر دولت باید امور گمرکی را تسهیل
نمایشگاه صنایع غذایی ،کمک به اقتصاد کشور
علی اکب��ر ناصری ،عضو دیگر کمیس��یون صنایع مجلس کن��د .وی با تاکید بر اینکه برای بهره وری بیش��تر در عرصه
شورای اسالمی گفت :یکی از راهکارهای معرفی محصوالت صنایع غذایی باید زیرس��اخت های کش��اورزی را تقویت و
غذایی و تنوع انها در کش��ور ،برگزاری نمایشگاه های صنایع محصوالت زراع��ی و باغی را ب��ه روش ارگانیک تولید کرد،
غذایی به ش��کل بین المللی اس��ت و به نظر بن��ده برگزاری گفت :عرضه و ص��ادرات محصوالت غذایی در دنیا می تواند
نمایش��گاه صنایع غذایی در این ش��هر برای اقتصاد کش��ور ارزش افزوده بس��یار خوبی را برای کش��ور به دنبال داش��ته
بس��یار مطل��وب خواه��د ب��ود .وی با اش��اره ب��ه برگزاری باش��د .عضو کمیس��یون صنایع مجلس ش��ورای اسالمی با
بیان اینکه یک��ی از راهکارهای معرفی
نمایش��گاه صنای��ع غذایی در مش��هد
محصوالت غذایی و تنوع انها در کشور
مقدس ادام��ه داد :موضوعات زراعی،
برگزاری نمایش��گاه های صنایع غذایی
دام��ی و لبن��ی باید م��ورد توجه زیاد
پانزدهمین نمایشگاه
به ش��کل بین المللی است ،خاطرنشان
ق��رار گیرد ،زی��را با توجه ب��ه فراوری
بین المللی مواد غذایی
کرد :با توجه به اینکه بس��یاری از باغات
صنایع تبدیلی می توان عالوه بر اینکه
و صنایع وابسته
و صنایع تبدیلی در اس��تان خراس��ان
زمینه اش��تغال و صادرات را در کشور
( 22 )iFood2014تا 25رضوی ق��رار دارد و همچنین س��االنه
بهبود بخش��ید ،ب��ه رون��ق اقتصادی
نی��ز کمک کرد .وی اف��زود :می توانیم مرداد ماه در نمایشگاه
زائ��ران و مس��افران بس��یاری از داخل
و خارج کش��ور به مش��هد مقدس سفر
ب��ا توجه ب��ه عرضه محص��والت دامی
بین المللی مشهد
می کنن��د ،این اس��تان نقش مهمی در
همچ��ون گوش��ت قرمز و م��رغ با مهر
برگزار می شود.
تولید محصوالت غذایی بازی می کند و
حالل به کش��ورهای اس�لامی و حتی
به نظر بنده برگزاری نمایش��گاه صنایع
اروپای��ی ،بازارهای منطق��ه و دنیا را به
س��مت خود جذب کنیم ،البته این امر نیازمند برنامه ریزی غذایی در این شهر برای اقتصاد کشور بسیار مطلوب خواهد
صحیح است .نماینده مردم بابل در مجلس شورای اسالمی بود .پانزدهمین نمایش��گاه بین المللی مواد غذایی و صنایع
با بیان اینکه ای��ران از جایگاه خوبی در صادرات محصوالت وابس��ته ( )iFood2014همراه با سمینار تخصصی صنایع
غذایی به ویژه لبنی در کش��ورهای اس��یای میانه و حاشیه غذایی و نشس��ت مش��ترک با بازرگانان خارجی 22 ،تا 25
خلیج ف��ارس برخ��وردار اس��ت ،تصریح کرد :اس��تان های مرداد ماه در نمایشگاه بین المللی مشهد برگزار می شود.
گسترش همکاری ایران و المان در صنعت نمایشگاهی
نمایشگاه بین المللی تهران میزبان پوشاک ترکیه
در دی��دار اس��فهبدی با مدیرعامل نمایش��گاه بین المللی مونیخ ،زمینه های هم��کاری دوجانبه بین
2کشور جمهوری اسالمی ایران و المان در امور نمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت .به گزارش روابط
عمومی و امور بین الملل ش��رکت س��هامی نمایش��گاه های بین المللی ج.ا.ایران ،دکتر اسفهبدی رییس
هیات مدیره و مدیرعامل ش��رکت س��هامی نمایش��گاه های بین المللی ج.ا.ایران با «اویگن اوکتن مایر»
مدیرعامل نمایش��گاه ه��ای بین المللی مونیخ و هیات همراه دیدار و گفت وگو کرد .اس��فهبدی گفت :
باتوجه به ش��رایط مساعدی که در زمینه تفاهمات ایجاد ش��ده بین ایران و کشورهای اروپایی ،انتظار
می رود در س��ال های اینده زمین ه همکاری های متقابل نمایشگاهی هرچه بیشتر و بهتر گسترش یابد.
در ادامه :مدیرعامل نمایشگاه های مونیخ نیز ضمن معرفی نماینده ایماگ ،اقای برت لنگر در تهران به
برنامه های اتی نمایش��گاه مونیخ برای مش��ارکت در نمایشگاه های ج.ا.ایران اشاره و ابراز امیدواری کرد
تا با برنامه ریزی های به عمل امده بتواند نمایش��گاه «کان مین» را از 2س��االنه به ساالنه تبدیل کرده و
در قدم های بعدی هم نمایشگاه های دیگر ازجمله خودرو و صنعت نیز حضوری فعال داشته باشند.
براس��اس تفاهمنامه ای که در تهران امضا ش��د ،اتاق بازرگانی اس��تانبول ترکیه با مش��ارکت شرکت
سهامی نمایش��گاه های بین المللی جمهوری اس�لامی ایران در محل دائمی نمایشگاه های تهران اقدام
به برگزاری نمایش��گاه پوشاک خواهد کرد .به گزارش ایرنا ،این تفاهمنامه توسط مجید عروجی معاون
مالی و اداری ش��رکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسالمی ایران و دورسون توپکو نایب
ریی��س هی��ات اجرایی اتاق بازرگانی ترکیه امضا ش��د .ب��ر پایه این گزارش ،قرار اس��ت به موجب این
تفاهمنامه نمایش��گاه پوش��اک ترکیه در (فصل زمستان امسال) برگزار ش��ود .براساس این تفاهمنامه
ش��رکت سهامی نمایشگاه ها بس��تر و تمهیدات الزم را برای تس��هیل برگزاری این گونه نمایشگاه ها را
فراهم خواهد کرد .بر اس��اس این گزارش ،حجم تجارت ایران و ترکیه در 6ماهه نخس��ت سال گذشته
اف��زون بر 8میلیارد و 264میلیون دالر بود .حجم مبادالت تجاری 2کش��ور در 6ماهه س��ال جاری
میالدی ( )2014در مقایس��ه با دوره مش��ابه س��ال گذش��ته بیش از 1میلی��ارد و 749میلیون دالر
کاهش یافته است.
اقتصاد
economy@smtnews.ir
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
صنایع در بورس زمینگیر شدند
زنگ خطر شاخص در تاالر حافظ
مهدیه انوشه -گروه اقتصاد:
بازار سرمایه از ابتدای سال جاری
تا امروز ش��اهد روزهای سختی
بود .در 3ماه ابتدایی س��ال ،سهامداران تاالر
حاف��ظ ش��اهد اب ش��دن لحظه ب��ه لحظه
سرمایه های خود بودند .اما با اغاز فصل گرما
و پررنگ تر شدن سیاست های حمایتی دولت
و مجلس ،روند افت قیمت ها در بازار س��هام
متوقف شد.
گفتنی اس��ت میانگین بازدهی بازار سهام
در 3ماه ابتدایی س��ال منفی 11درصد بود
اما از ابتدای تیرماه تا امروز س��رمایه گذاران
شاهد بازگشت ارام و محتاطانه بازار هستند.
در یک ماه و نیمی که از تابس��تان گذشته
است این بازار بازدهی مثبت 2/5درصدی را
ثبت کرده است.
هرچند در نگاهی کلی به روند معامالت از
ابتدای س��ال تا پایان 15مردادماه میانگین
س��وداوری ب��ازار س��هام منف��ی 5/5درصد
اس��ت اما توقف س��قوط ادامه دار شاخص تا
حدودی امیدوارکننده است که بازار سرمایه
در ماه های باقیمانده از س��ال بتواند بازدهی
بیش��تر از ب��ازار پول برای س��رمایه گذارانش
داشته باشد.
در بررس��ی مهم ترین متغیر بازار س��رمایه
می بینیم که شاخص بورس در حالی پرونده
س��ال 92را بس��ت که در رقم 79هزار و 15
قرار داشت .در افت وخیزهای 3ماهه ابتدایی
س��ال این متغیر تا مرز 70هزار واحد پایین
امد ام��ا در نهایت با سیاس��ت های حمایتی
دولت سقوط بازار متوقف شد .سرمایه گذاران
این روزها ترجیح داده اند تا زمان رفع ابهام ها
و بازگش��ت فضایی متعادل به تاالر حافظ ،با
احتیاط حرکت کنند.
در ادامه بررس��ی متغیرهای بازار س��رمایه
می بینیم که ش��اخص صنع��ت نیز در حالی
سال گذش��ته در عدد 65هزار و 837به کار
خود پایان داد ک��ه تا نیمه مردادماه بازدهی
منف��ی 5درص��دی را ثبت کرده اس��ت .این
متغیر در دوران سقوط پرسرعت بازار تا مرز
59هزار واحد نیز پایین امد.
افت ادامه دار بازار س��رمایه در ابتدای سال
به دلیل ابهام��ات در تصمیم های اقتصادی و
سیاس��ت انقباضی دولت ب��رای کنترل تورم
ب��ود ،با اغاز فصل تابس��تان و پس از اجرای
بخش��ی از سیاس��ت های حمایت��ی دول��ت
از صنایع��ی مث��ل ازادس��ازی ن��رخ فروش
محصوالت پتروش��یمی در بورس کاال و رفع
ابهامات صنعت پاالیش��ی تا حدودی متوقف
شد.
اما این بازارس��رمایه هنوز نتوانس��ته است
در مس��یر رشدی پایدار قرار بگیرد .گواه این
مدعا کاهش نزدیک به 5درصدی ارزش بازار
سرمایه است به این ترتیب که این متغیر در
پایان س��ال گذشته 386هزار میلیارد تومان
بود ام��ا در حال حاضر به ح��دود 340هزار
میلیارد تومان رسیده است.
همچنین نس��بت قیمت به درامد نیز این
روزها در بازار افت قابل توجهی داشته است.
این نس��بت در پایان سال گذشته 7/1مرتبه
ب��وده و در حال حاضر ب��ا افتی 18درصدی
ب��ه 5/8درص��د رس��یده اس��ت .ای��ن اتفاق
نش��ان دهنده ارزان ش��دن قیمت س��هام در
بازار س��رمایه است .البته اکثر قریب به اتفاق
کارشناسان نیز بر این موضوع تاکید دارند که
قیمت سهام این روزها به کف رسیده است.
بررسی ها از روند صنایع در این بازار نشان
می دهد که از ۱۰صنعت بزرگ بازار سرمایه،
فقط 3گروه شاهد بازدهی مثبت بودند.
به این ترتیب که گروه محصوالت شیمیایی
به عن��وان بزرگ ترین صنعت حاضر در بورس
در م��دت مورد بررس��ی ض��رر 5درصدی را
نصیب س��رمایه گذاران ک��رد .دومین صنعت
بزرگ بورس نیز بانک ها و موسسه های مالی
هستند که در سال جاری زیان 10درصدی را
نصیب سرمایه گذارانش کرده است.
صنعت س��وم نیز فلزات اساس��ی است که
با بازدهی منف��ی 10درصدی از ضرر و زیان
بی نصیب نماندند.
عالوه بر اینها شاخص صنعت فراورده های
نفتی ،کک و سوخت هسته ای نیز 13درصد
افت را ثبت کردند.
گروه ش��رکت های چند رشته ای ،از صنایع
مثب��ت این روزها بودن��د و بازدهی مثبت 4
درص��دی را ثب��ت کردن��د .در ادام��ه گروه
مخاب��رات ب��ا بازده��ی 4درص��دی در میان
صنایع مثبت بازار قرار گرفت .گروه استخراج
کانه ه��ای فل��زی نیز ب��ا بازده��ی منفی 6
درصدی هفتمین صنعت بزرگ بورس است
که در این مدت بازدهی منفی داشته است.
هش��تمین گروه بزرگ ب��ازار ،خودرویی ها
هس��تند ک��ه امس��ال در می��ان ۱۰صنعت
بزرگ ،بیش��ترین بازدهی را داش��تند و رشد
11درصدی را در شاخص خود ثبت کردند.
در ادامه بررس��ی ۱۰صنعت بزرگ بازار2 ،
صنعت س��یمان ،اهک و گچ با بازدهی منفی
8درص��دی و م��واد و محص��والت دارویی با
بازدهی منفی 7درصدی ب��ه کار خود پایان
دادند.
صنای��ع حاضر در بازار س��رمایه این روزها
با مش��کالت زیادی روبه رو هستند .در کنار
سیاست های انقباضی دولت که اجازه افزایش
نرخ فروش را به راحت��ی به صنایع نمی دهد،
ابهام هایی نی��ز وجود دارد ک��ه فضا را برای
سرمایه گذاری مه الود کرده است.
در همین رابطه ،حسنعلی بشارت احسانی،
مدیرعامل کارگزاری توس��عه سرمایه دنیا در
،شرایط رکودی
گفت وگو با خبرنگار
ب��ازار را دلی��ل اصلی بازده��ی منفی بورس
دانس��ت و تصریح کرد :سیاست های کنترل
ت��ورم دول��ت در س��ال جاری و جلوگیری از
افزایش قیمت محصوالت تاثیر مس��تقیم بر
روند نزولی بازار داش��ته است .طبیعی است
صنایع بورس��ی نیز از وضعیت رکودی متاثر
شده و به تبع ان شاهد افت شاخص هستیم.
وی در م��ورد وضعیت صنای��ع برتر حاضر
در ب��ورس توضیح داد :با توجه به اینکه اقالم
غذایی از ضروریات زندگی به ش��مار می روند،
به همی��ن دلیل کمت��ر از رکود ب��ازار تاثیر
می پذیرند .بر همین اس��اس به نظر می رسد
صنایع غذایی وضعیت بهتری نسبت به دیگر
بازارسرمایه هنوز
نتوانسته است در مسیر
رشدی پایدار قرار بگیرد.
گواه این مدعا کاهش نزدیک
به 5درصدی ارزش بازار
سرمایه است به این ترتیب
که این متغیر در پایان سال
گذشته 386هزار میلیارد
تومان بود اما در حال حاضر
به حدود 340هزار میلیارد
تومان رسیده است
صنایع داشته باشند.
این کارشناس بورس ،شرایط اینده بازار را
وابسته به سیاست های دولت دانست و اظهار
کرد :نزول بازار نمی تواند دائمی باش��د و در
یک مقطع این روند متوقف خواهد ش��د که
زمان ان نیز بس��تگی به سیاست های دولت
در زمینه کنترل نقدینگی ،تورم و همچنین
نتایج مذاکرات هسته ای دارد.
مصطف��ی حاجی حس��ینی ،مدیرعام��ل
کارگ��زاری بان��ک پاس��ارگاد و کارش��ناس
27
فیروزه عسگری
کارشناس سهام
دیگر بازار س��رمایه نیز ضمن تاکید بر تاثیر
سیاست های انقباضی دولت بر بازار سرمایه،
گفت :عوامل حاش��یه ای مث��ل ایجاد فضای
هیجانی منفی و تش��کیل صف های سنگین
فروش بدون تحلیل و صرفا از روی تقلید در
روند پرسرعت افت بازار نقش مهمی دارند.
وی همچنی��ن بالتکلیفی در نشس��ت های
گروه 5+1درخصوص مذاکرات هس��ته ای را
بر روند نزولی بازار موثر دانس��ت و ادامه داد:
تا زمانی که این مذاکرات به نتیجه روش��نی
نرسیده ،بازار نسبت به خبرهای ان بی تفاوت
است.
وی با تاکید بر کاهش دسته جمعی قیمت
س��هام در همه صنای��ع بازار گف��ت :میزان
تاثیرپذی��ری صنایع از وضعیت رکودی فعلی
متفاوت اس��ت و به نظر می رس��د در صورت
به نتیجه رس��یدن مذاکرات ،صنعت خودرو
می تواند اقبال سرمایه گذاران را در پی داشته
باشد.
حاجی حس��ینی درخصوص وضعیت اینده
بازار س��هام نیز تصریح کرد :هر خبر رسمی
که بتواند روی بهبود وضعیت تولید اثر پایدار
داشته باشد به تناسب بر بازار سرمایه نیز اثر
مثبت خواهد گذاشت و می تواند روند نزولی
بازار را متوقف کند.
نبض بازار
سقوط ادامه دار قیمت سهام
گروه اقتصاد-روز گذشته بازار سرمایه در حالی فعالیت
خود را اغاز کرد که هفته کم رمقی را پش��ت سرگذاش��ته
بود.
هفته گذشته صنایع ابزار پزشکی ،سایر محصوالت کانی
غیرفلزی ،منسوجات ،حمل ونقل و خدمات فنی مهندسی
و بیمه بیشترین رشد شاخص را در بین صنایع داشتند و
استخراج س��ایر معادن ،خودرو ،استخراج زغال سنگ هم
بیشترین کاهش را متحمل شدند.
گفتنی است بازار سهام این روزها کم رمق است و صنایع
بزرگ به حاش��یه رانده ش��دند تا صنایع کوچک در سایه
س��فته بازی دالالن برای دریافت س��ودی ان��دک ،مرکز
توجه باش��ند .حج��م و ارزش معامالت چندان قابل توجه
نیس��ت .صف های خرید س��نگین برای نمادهای کوچکی
مثل شیش��ه و گاز ،گلتاش ،قند لرستان و قند ثابت نشان
می دهد س��هامداران ای��ن روزها با ن��گاه کوتاه مدت و در
صنایع کوچک فعالند .در مجموع بازار روز گذشته در ادامه
روند منفی هفته قبل ،بازاری منفی بود .شاخص نیز با افت
215واحدی در عدد 74هزار و 398قرار گرفت .نمادهای
بانکی دیروز بیشترین تاثیر را بر افت بازار داشتند.
اما در س��وی دیگر ب��ازار ،مذاکرات ی��ک روزه معاونان
محمدجواد ظریف و جان کری ،وزیران امور خارجه ایران
و امریکا در چارچوب مذاکرات هس��ته ای روز پنجش��نبه
برگزار ش��د .ای��ن مذاکرات براس��اس اعالم س��یدعباس
عراقچ��ی با هدف ادامه رایزنی ها از مذاکرات وین 6درباره
موضوعات مورد اختالف و نیز بررسی نحوه نزدیک کردن
دیدگاه های دو طرف برگزار شد.
هی��ات مذاکره کننده ایران عص��ر روز جمعه پس از یک
روز مذاکره به تهران بازگشتند .گفتنی است ایران و 5+1
در مذاکرات وین 6بر س��ر انچه اختالفاتی اساسی درباره
ظرفیت غنی سازی ایران ،سایت غنی سازی فردو و راکتور
اب سنگین اراک است نتوانسته اند به یک نتیجه مشخص
و نهایی دست پیدا کنند و مذاکرات تا سوم اذرماه تمدید
شد.
در بازاره��ای جهان��ی نیز قیمت فلزات اساس��ی اندکی
عقب نش��ینی کرد .روز جمعه قیمت مس ب��ا 0/1درصد
کاهش به 7000دالر رس��ید .قیمت ه��ر تن روی با 1/1
درصد کاهش به 2300دالر رس��یده است .یکی از دالیل
کاهش قیمت نمادهای معدنی ازجمله کالسیمین ،توسعه
معادن روی و فراوری مواد معدنی در روز گذشته نیز افت
قیمت های جهانی بود.
در اقتصاد داخلی ،خبر جدیدی منتش��ر نش��ده اس��ت.
خبرهای رس��می نی��ز منتفی ش��دن ع��وارض صادراتی
س��نگ اهن تا پایان سال را تایید کردند .گفتنی است روز
گذش��ته گروه پیمانکاران تحت تاثیر خبر پرداخت بدهی
دول��ت به پیمانکاران تا حدودی مورد توجه قرار گرفتند و
لیدر این گروه نیز مپنا بود.
در گ��روه بیمه ،خبرهایی از افزایش نرخ بیمه ش��خص
ثالث منتش��ر شده اس��ت ولی دلیل توجه به این گروه در
هفته گذش��ته حضور نوس��ان گیران در این صنعت بوده
است.
در گروه پتروش��یمی ،ش��رایط بنیادی شرکت ها خوب
اس��ت .زاگ��رس از مح��ل واگ��ذاری س��هام 33/9درصد
از پتروش��یمی مرجان با رش��د س��ود همراه خواهد شد.
هلدینگ های گروه هم ظرفیت رشد سود را دارند.
این روزها بازار س��رمایه همچنان صدرنشین
رکوده��ای پی در پی اس��ت ،اما با ی��ک تفاوت؛
در بعض��ی از گروه ه��ا مانن��د س��اختمانی ها
و پتروش��یمی ها تقاض��ا افزای��ش پی��دا کرده
است.
ب��ا توجه به روند هر روزه معامالت این رکود
موجود در بازار کامال مش��هود اس��ت و با وجود
وعده وعیدهای مکرر مس��ئوالن نیز گویا مردم
ان را بی اثر می دانند و همچنان نشاطی در بازار
بورس به چشم نمی خورد.
در حال حاضر بازار سرمایه در مسیر حرکتی
رو به رش��د ق��رار گرفته اس��ت ک��ه این خود
نمایانگر شکسته شدن کانال نزولی می باشد.
ام��ا روند ان هنوز به صورتی واضح و ش��فاف
نیس��ت که بت��وان قطعی ب��ودن تغیی��ر روند
معامالت و شکس��ت روند نزول��ی را تایید کرد
و خ��ود این م��ورد باعث ترس بیش��تر در بین
سهامداران را موجب شده است که به شناسایی
س��ود ناش��ی از فضای روانی موجود در بورس
رضایت دهند.
تردیده��ا و رفتارهای سینوس��ی معامله گران
در بازار س��رمایه خود نشانگر نوسان گیری های
کوتاه مدت اس��ت که در بلند مدت به ش��دت
بورس را بیمار می کند.
زیرا هر س��هم ارزان قیمتی نیز دوباره کشف
قیمت خواهد شد و کف سازی ها و حمایت های
فعلی سهم شکسته ش��ده و مجدد به کف های
پایین تری س��وق پیدا می کند .در این ش��رایط
حت��ی فعالی��ت حرفه ای ه��ا نی��ز نمی توان��د
س��رمایه گذاران مردم��ی را دوب��اره ترغیب به
سهامداری کند.
به ط��وری که بر خالف پیش بینی تحلیلگران
در ص��ورت انتظار جو مثبت بر بازار س��رمایه با
حجم معامالت ضعیف روبرو گش��ته و به فضای
منف��ی گرایش می یاب��د که این خود نش��انگر
بی نش��اطی و بی حوصلگی در س��رمایه گذاران
اس��ت .از این روست که بازار را بسیار کم حجم
دنب��ال می کنی��م ،گوی��ی همه از این ش��رایط
خسته شده اند!
بیش��تر کارشناس��ان فع��ال ب��ازار س��رمایه
معتقدن��د ،تاکید بر اینک��ه خاطره ریزش هفت
ماهه قیمت ها در بورس در ذهن سرمایه گذاران
به ویژه اف��راد غیرحرفه ای حک ش��ده و با این
ذهنیت به محض بروز روند منفی در قیمت ها،
بسیاری فروشنده شده اند و با این رفتار ،ریزش
را در اکثر نمادها نیز تقویت می کنند.
انتظار می رود دولت در تصمیم گیری های خود
از یک خط مشی خاص پیروی کند در غیر این
صورت اقتصاد با نا اطمینانی روبه رو می ش��ود و
تا زمانی که بخواهد ترمیم شود فرصت هایی نیز
از بین می رود.
و در ی��ک نگاه کلی بازار س��رمایه این روزها
چش��م به نهایی ش��دن مذاکرات دوخته است
گویی نش��اط از دس��ت رفته این روزهای بازار
س��رمایه در ش��وک نتای��ج نهای��ی مذاک��رات
هسته ای گره خورده است ،به طوری که حصول
نتیج��ه مثبت در مذاکرات هس��ته ای منجر به
رفع ابهامات و در نتیجه براورده شدن انتظارات
خواهد شد.
بنابرای��ن چنانچه دروازه های کش��ور به روی
س��رمایه گذاران خارج��ی بازش��ود ،رش��د بازار
سرمایه قطعی خواهد بود.
روی خط خبر
شاخص کل
اطالعات سود و زیان شرکت ها
نام شرکت
اخرین سرمایه(میلیون ریال)
سال مالی
دوره
فوالد خراسان
5600000
1393/12/29
3ماهه
اخرین پیش بینی سود هر سهم
(ریال)
380
میزان پوشش در دوره
(ریال)
فوالد کاویان
800000
1393/12/29
3ماهه
25
1
4درصد
لبنیات پاک
177545
1393/12/29
3ماهه
393
()88
-
کارخانجات تولیدی شهید قندی
300000
1393/12/29
3ماهه
92
()116
-
گرانیت بهسرام
75000
1393/12/29
3ماهه
()84
()29
-
117
یادداشت
سهامداران بی نشاط
و بی حوصله
درصد پوشش
31درصد
روز گذش��ته علی صالح ابادی رئیس سازمان
ب��ورس و اوراق به��ادار ،س��یدتقی نوربخ��ش
مدیرعام��ل تامین اجتماع��ی ،احمد فیاض بخش
مدیرعامل شستا (شرکت س��رمایه گذاری تامین
اجتماع��ی) ،ایراندخ��ت عطاری��ان مدیرعام��ل
صن��دوق بازنشس��تگی کش��وری ،مس��لم دریه،
مدیرعامل صندوق بازنشستگی فوالد ،مدیرعامل
سرمایه گذاری عش��ایر ،علی رستمی عضو هیات
مدیره شس��تا و دیگر فع��االن تاثیرگذار مجموعه
بزرگ تامین اجتماعی در نشستی درباره وضعیت
صندوق ها ب��ا محوریت حمایت از بازار به مذاکره
پرداختند.
س��ازمان خصوصی س��ازی اعالم کرد :سهام
3ش��رکت دولتی در هفته سوم مرداد جاری در
فرابورس واگذار می شود.
علی صحرای��ی ،معاون بازار ش��رکت بورس
تهران با اش��اره به اخرین جزئیات تش��کیل بازار
جدید برای شرکت های خوش��نام بورسی درباره
معیاره��ای انتخاب این ش��رکت ها اظه��ار کرد:
وجود س��ابقه معامالتی خوب ،شناوری متناسب
با وضعیت شرکت ،چشم انداز سوداوری و صنعت
از جمل��ه معیاره��ای تش��کیل این بازار اس��ت.
ش��رکت های این بازار جدید از وضعیت و شرایط
ویژه ای پیروی خواهند کرد.
نبض بازار
اغاز هفته جدید
با عرضه 157هزار تنی
گروه اقتصاد_ روزگذشته ،حدود 157هزار تن انواع
کاال در تاالرهای مختلف بورس کاالی ایران عرضه شد.
از ت��االر بورس کاال :در
به گ��زارش خبرنگار
این روز ،شرکت فوالد خوزستان با 74هزار و 400تن
تختال Cبه قیمت پایه 15هزار و 20ریال در هر کیلو
و به صورت سلف در تاالر محصوالت صنعتی و معدنی
حض��ور یافت که برای همه ای��ن محموله تقاضا وجود
داشت و در قیمت پایه معامله شد.
همچنین در تاالر فراورده های نفتی و پتروش��یمی،
انواع محصوالت پتروشیمی مجتمع های ارومیه ،اروند،
اصفهان ،ایالم ،ابادان ،برزویه ،بندرامام ،بوعلی س��ینا،
پارس ،تندگویان ،خراس��ان ،خوزستان ،شیراز ،کارون،
کرمانش��اه و شرکت پلیمر کرمانشاه روی تابلوی عرضه
رفت .از مهم ترین محصوالت پتروش��یمی عرضه شده
در ای��ن روز می توان به کریس��تال مالمی��ن،PVC ،
پارازایلین ،پلی اتیلن ،سود کاستیک ،اروماتیک سنگین،
استایرن منومر ،امونیاک ،اپوکسی رزین ،اسید نیتریک
و تولوئن دی ایزو سیانات اشاره کرد که تا لحظه تنظیم
ای��ن گزارش 10تن پلی اتیلن س��نگین در قیمت پایه
معامله ش��د .همچنین برای 1296تن سودکاس��تیک
بن��در ام��ام و 2480تن سودکاس��تیک پتروش��یمی
ارون��د در قیمت پایه تقاضا وجود داش��ت که در همان
قیمت نیز به فروش رسید .از 2016تن استایرن منومر
پتروشیمی فارس نیز 576تن ان در قیمت پایه معامله
ش��د .در گروه قیر نی��ز26 ،هزار و 500ت��ن انواع قیر
شرکت نفت جی و 18هزار و 600تن انواع قیر شرکت
نفت پاسارگاد عرضه شد که تا لحظه تنظیم گزارش از
محموله های نف��ت جی5134تن در قیمت پایه فروش
رفت و 762تن هم از عرضه های نفت پاسارگاد معامله
ش��د .تاالر صادراتی نیز ش��اهد عرضه 5ه��زار تن قیر
پلیمری 6070شرکت معماران تجارت افتاب و 3500
تن قیر 6070شرکت های اذر دوام یول و اذربام عایق
کار بود ک��ه برای1000تن از عرضه ش��رکت معماران
تجارت افتاب تقاضا پیدا شد و 2شرکت دیگر نیز کل
اورده خود به بازار را به فروش رس��اندند .گفتنی است،
در ای��ن روز و در تاالر محصوالت کش��اورزی نیز 100
تن خرمای کبکاب بوش��هر به قیم��ت 14هزار ریال در
هر کیلو عرضه شد که برای ان تقاضایی پیدا نشد؛ این
در حال��ی بود که هفته گذش��ته نیز برای این محصول
تقاضایی وجود نداشت.
خبر خوان
انعقاد تفاهم نامه سه جانبه
برای پذیرش انبارها
تفاهم نام��ه س��ه جانبه بورس کاالی ایران ،ش��رکت
س��پرده گذاری مرک��زی و س��ازمان مرک��زی تع��اون
روس��تایی با محوریت پذی��رش انبارهای منتخب این
س��ازمان در بورس کاال و عرضه ان��واع کاالها از محل
این انبارها به پشتوانه گواهی سپرده کاالیی منعقد شد.
به گزارش س��نا« ،علی پناهی» سرپرس��ت معاونت
توس��عه بازار و مطالعات اقتص��ادی بورس کاالی ایران
ب��ا اعالم این خب��ر ،گفت :پذی��رش انبارهای منتخب
س��ازمان تعاون روس��تایی در ب��ورس کاال و رایزنی با
بانک ها و موسس��ات مالی و اعتباری به منظور تامین
مالی کش��اورزان ،به پش��توانه گواهی س��پرده کاالیی
محوری ترین موضوع های این تفاهم نامه است.
وی ضمن اش��اره به تعهدات بورس کاال و س��ازمان
مرک��زی تعاون روس��تایی افزود :ب��ورس کاالی ایران
در تالش اس��ت که بازار محصوالت کش��اورزی کشور
را با هم��کاری دولت ،اتحادیه ها ،اصن��اف و گروه های
ذی نفع این بخ��ش از اقتصاد کش��ور کاراتر ،مدرن تر
و بین المللی کند.
امادگی بورس انرژی
برای پذیرش فراورده های نفتی
بورس ان��رژی با توج��ه به زیرس��اخت های موجود
امادگ��ی دارد ت��ا فراورده ه��ای نفت��ی جدی��دی را
پذیرش کند.
به گزارش شانا ،سیدعلی حسینی ،مدیرعامل بورس
انرژی ،در این خصوص اظهار کرد :این بورس امادگی
کام��ل دارد تا فراورده های جدید نفتی و پتروش��یمی
را م��ورد پذی��رش ق��رار دهد ،ضم��ن اینک��ه از نظر
زیرساخت های مورد نیاز هیچ گونه مشکلی وجود ندارد.
وی تصریح کرد :تامین مالی ریالی و ارزی در برخی
فراورده ها در دست بررسی است.
وی با بیان اینکه در تالش هس��تیم معامالت سلف
فراورده های نفتی را برای دوره های 2تا ٦ماه و نیز ٦
ماه تا 1ساله اجرایی کنیم ،گفت :مذاکره با وزارت نفت
در این خصوص همچنان ادامه دارد.
28
بورس کاال
یکشنبه 19مرداد ماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
economy@smtnews.ir
بررسی شرایط عرضه سیمان در بورس کاال
بازار کاالی خاکستری ،سبز می شود؟
سمانه گالب-گروه اقتصاد:
هفته گذش��ته خبری مبنی بر
اینکه به زودی عرضه گستـرده
مـحصوالت شرکت های تولیدکننده سیمان
در ب��ورس کاال اغ��از می ش��ود ،از س��مت
خبرگزاری های مختلف منتشر شد .در این
زمین��ه اع�لام ش��د ،مجتبی خس��روتاج،
قائم مقام وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت در
نام��ه ای از مهندس محمدرض��ا نعمت زاده
وزی��ر صنعت ،مع��دن و تجارت خواس��ته،
شرایط عرضه س��یمان در رینگ صادراتی
بورس کاال تس��هیل ش��ود .در همین راستا
روز چهارش��نبه هفته گذش��ته نخس��تین
جلسه مشترک انجمن کارفرمایان سیمان و
ش��رکت بورس کاالی ایران برگزار شد .در
این جلسه مقرر شد برای ازادسازی قیمت
س��یمان و عرضه کامل ان در بورس کاالی
ایران اقدام های الزم صورت گیرد و شرایط
برای دستیابی به این هدف مهیا شود.
البته این نخس��تین بار نیست که تصمیم
ب��ر عرضه س��یمان در ب��ورس کاال گرفته
می ش��ود .پیش از این و در سال های 89تا
91نیز سیمان در بورس کاال عرضه می شد
که به دالیل مختل��ف از جمله کنترل های
قیمتی دولت قبل ،تولیدکنندگان ش��رایط
را از نظ��ر اقتصادی به صرف��ه ندیدند و این
عرض��ه متوقف ش��د .ب��ا این ح��ال دالیل
مختلفی باعث ش��ده که با گذش��ت 2سال
دوب��اره مس��ئوالن انجمن س��یمان به فکر
عرض��ه کاالهای خ��ود در بورس باش��ند.
رکود اقتص��ادی حاکم بر اقتص��اد به ویژه
در بخش س��اختمان و پروژه های عمرانی،
افزایش تولید محصوالت سیمانی و کمبود
نقدینگ��ی واحده��ای تولی��دی را می توان
مهم ترین انگی��زه حضور تولیدکنندگان در
بورس کاال دانست.
کند .وی در پاسخ به این پرسش که عرضه
سیمان در بورس کاال چه تاثیری بر قیمت
این��ده این محص��ول دارد ،گف��ت :از حاال
نمی توان افزایش یا کاهش قیمتی را در این
زمینه پیش بینی ک��رد .باید عرضه و تقاضا
ب��ه بورس بیای��د و قیمت ه��ا از این طریق
کشف شود .امینی البته کشف قیمت واقعی
را تنها در ش��رایطی امکان پذیر دانست که
کل محصوالت س��یمانی به بورس بیایند و
تصریح کرد :در این رابطه انجمن س��یمان
باید بتواند ش��رایطی را ایجاد کند که همه
تولیدات سیمانی در بورس عرضه شوند ،در
غیر این صورت تش��کیل یک بازار ش��فاف
برای این محصول امکان پذیر نیست.
در همی��ن رابط��ه مدیرعام��ل س��یمان
فیروزک��وه در گفت وگو با خبرنگار
عرضه س��یمان در ب��ورس را م��ورد قبول
تولیدکنن��دگان س��یمان دانس��ت و بیان
ک��رد :مهم تری��ن ویژگی عرض��ه کاالها در
بورس این اس��ت که قیمت ها به طور شفاف
و براس��اس عرضه و تقاضا تعیین می شود.
علی امینی انجام معامالت به صورت نقدی
در بورس کاال را ویژگی مثبت دیگر عرضه
از این طریق دانست و افزود :در حال حاضر
صنعت سیمان دچار مشکل نقدینگی است
و انجام معامالت به صورت نقدی در بورس
می توان��د بخش��ی از این مش��کالت را حل
اما ایا انجمن صنفی سیمان این قدرت را
دارد که واحدهای تولیدی را ملزم به حضور
در ب��ورس کاال کند؟ این پرسش��ی بود که
با دبیر انجمن س��یمان
خبرن��گار
کش��ور مطرح کرد .عبدالرضا ش��یخان نیز
در پاس��خ بیان کرد :انجم��ن این هدف را
دنبال می کند اما بای��د این نکته را در نظر
داشت که سیمان با محصوالتی مثل فوالد
و ش��یمیایی ها تفاوت دارد .در حال حاضر
70میلی��ون تن س��یمان در کش��ور تولید
می ش��ود که این میزان در س��طح کش��ور
پراکنده اس��ت و تجمیع این تولید پراکنده
کار دش��واری اس��ت .وی افزود :با این حال
کل عرضه به بورس بیاید
کارخانه تولید سیمان است ،از این رو باید با
اقدامات کارشناسی ،راهکاری برای این مازاد
تولید پیدا کرد.
ولی اهلل نیکبخ��ت ،مدیر فروش س��یمان
اصفهان نیز از دیگر کارشناس��انی است که
امید چندانی به تغییر وضعیت بازار سیمان
در نتیجه عرضه ان در بورس کاال ندارد .وی
در گفت وگو ب��ا خبرنگار
بیان کرد:
در حال حاضر متقاضیان سیمان خرید خود
از ب��ازار را به صورت اعتباری انجام می دهند.
این در حالی اس��ت که اگ��ر کاال در بورس
عرضه ش��ود خرید به صورت نقدی است .در
این حالت تولیدکننده باید جذابیتی را برای
خرید از ب��ورس ایجاد کند و ممکن اس��ت
قیمت در بورس کاهش داشته باشد.
از رقابت تخریبی بپرهیزیم
مشکالت ریشه یابی شوند
تاریخچه معامالت سیمان در بورس
نخستین عرضه سیمان 27تیر سال 1389با سیمان کردستان با حجم یک هزار تنی
اغاز ش��د که تقاضای 5هزار تنی خریداران نوید معامالت پررونقی را برای این کاالی
خاکس��تری می داد .از ان زمان تا پایان س��ال 1390نیز معامالت این محصول به طور
مستمر در بورس کاال انجام می شد تا اینکه حجم کلی این بازار به 1میلیون و 69هزار
و ۲۳۰تن رس��ید .در این مدت 1میلیون و 478هزار و 680تن س��یمان روی تابلوی
عرضه رفت که صف تقاضای 1میلیون و 209هزار و 370تن در تاالر تش��کیل ش��د.
براساس امارها ،از تیرماه سال 1389تا خرداد 1391در روندی خیره کننده ۳۶شرکت
س��یمانی در بورس کاال پذیرش ش��دند که از این بین ۲۴شرکت محصوالت شان را در
رینگ صنعتی و معدنی بورس کاال عرضه کردند .رشد عرضه های سیمان در بورس کاال
تاجایی پیش رفت که اهالی تاالر نقره ای شاهد عرضه این محصول خاکستری در تاالر
صادراتی بودند .با این حال در سال 1391اوضاع معامالت سیمان در بورس کاال به کلی
تغییر کرد و این محصول به غایب همیشگی جدول معامالت بورس کاال تبدیل شد.
انجم��ن ت�لاش می کند در ص��ورت تحقق
ش��رایط عرضه س��یمان در ب��ورس بخش
مهمی از تولید را به بورس بیاورد تا کش��ف
قیمت به خوبی انجام شود.
ش��یخان تصریح کرد :ما نخستین جلسه
را ب��ا ب��ورس کاال برگ��زار کردی��م و هدف
ای��ن بود ک��ه امکان��ات ب��ورس کاال برای
این ه��دف ،کارشناس��ی ش��ود .در نتیجه
این جلس��ه کمیته ای مش��خص ش��د تا با
بررسی های جامع مزایا و معایب این طرح را
مشخص کند.
وی تاکی��د ک��رد :باید توجه داش��ت که
س��ازوکار عرضه س��یمان در بورس کاال با
دیگ��ر محص��والت متفاوت اس��ت و حتی
تجرب��ه جهانی زی��ادی نیز در ای��ن زمینه
وجود ندارد ،از این رو باید کار کارشناس��ی
دقیقی ب��رای این موضوع صورت گیرد و تا
زمانی که به نتیجه نهایی نرسیده ایم ،بهتر
است این کار وارد فاز اجرایی نشود.
ش��یخان گفت :انجمن در نظر دارد برای
بررسی عرضه سیمان در بورس ،جلسه های
هفتگی برگزار کند تا در این زمینه به یک
اجم��اع برس��یم .کارخانه ه��ای مختلف در
سراسر کشور نیز جلسه های مختلفی را در
این راستا خواهند داشت.
وی اظه��ار ک��رد :از انجا ک��ه رقابت بین
کارخانه ه��ای س��یمان بس��یار باالس��ت،
می تواند به تخریب قیمت بینجامد که این
موض��وع در بلندمدت ب��ه زیان این صنعت
اس��ت .از این رو پیش از حض��ور در بورس
باید این مشکالت ریشه یابی و روی انها کار
انجام شود.
دبیر انجمن س��یمان تاکید ک��رد :ما در
ابتدا به دنب��ال راه انداختن رینگ صادراتی
سیمان هستیم و در نظر داریم با بهره گیری
از تجربه های رینگ صادراتی ،رینگ داخلی
را فعال کنیم.
خ��ارج ش��دن 20کارخانه تولید س��یمان
اس��ت ،از این رو باید با اقدامات کارشناسی،
راهکاری برای این مازاد تولید پیدا کرد.
به��روز نعمتی در گفت وگ��و با خانه ملت،
درخص��وص ورود س��یمان به ب��ورس کاال،
گفت :عرضه س��یمان در ب��ورس کاال اقدام
بس��یار مفیدی اس��ت ،اما این سوال مطرح
می ش��ود که ای��ا ش��رایط برای ای��ن اقدام
وج��ود دارد ی��ا خی��ر ،چراکه س��یمان یک
کاالی حجیم بوده و ش��رایط جابه جایی ان
دشوار است.
نماینده مردم اس��داباد در مجلس شورای
اس�لامی افزود :مورد دیگ��ر اینکه هم اکنون
14میلی��ون تن س��یمان م��ازاد در انبارها
وج��ود دارد و با این ش��رایط ،ب��ورس کاال
نمی تواند کمکی به تولیدکنندگان س��یمان
داشته باشد.
وی تصریح کرد :دپوی این میزان سیمان
خط��ری بزرگ برای این صنعت اس��ت و به
عقی��ده م��ن ،اکنون ش��رایط ب��رای حضور
سیمان در بورس کاال مهیا نیست.
نعمتی پیش��نهاد داد که نخس��تین اقدام
ب��رای بهبود وضعیت ،تغیی��ر الگوی مصرف
سیمان در کشور است .وی گفت :همچنین
در بحث راهس��ازی باید به شدت فعال شد
و در ای��ن زمینه مقرر ش��ده که هفته اینده
اعضای انجمن صنعت س��یمان ،جلسه ای را
با وزیر راه و شهرس��ازی برگزار کنند تا برای
کارخانه های سیمان برنامه ریزی شود.
عضو کمیس��یون صنایع و معادن مجلس
اف��زود :با ادام��ه روند کنون��ی ،میزان دپوی
س��یمان تا پایان س��ال ب��ه 20میلیون تن
می رسد که به معنی از مدار خارج شدن 20
نیکبخ��ت در ص��ورت عرضه س��یمان در
ب��ورس کاال ،فرهنگ س��ازی را عامل مهمی
در موفقی��ت ای��ن کار عنوان ک��رد و افزود:
کارخانه ه��ای س��یمان هر کدام مش��تریان
خاص خ��ود را دارند و تغیی��ر الگو از خرید
س��نتی ب��ه ش��کل خری��د از ب��ورس باید
فرهنگ سازی شود.
وی در م��ورد صادرات س��یمان از بورس
کاال نی��ز اظه��ار ک��رد :بیش��ترین صادرات
ایران به عراق اس��ت .در حال حاضر در این
کش��ور تقاضای خوبی برای س��یمان ایران
وجود دارد.
نیکبخت اما مش��کل را در رقابت تخریبی
تولیدکنن��دگان س��یمان دانس��ت و گفت:
به دلیل رقابت ش��دید بی��ن تولیدکنندگان
س��یمان ،قیمت س��یمان صادراتی به عراق
بس��یار پایی��ن اس��ت و اگر یارانه س��وخت
واحده��ای س��یمانی نبود ،قیمت س��یمان
صادراتی هزینه ها را جبران نمی کرد.
وی ح��ل ای��ن مش��کالت را در گ��رو
برنامه ریزی دولت دانس��ت و بیان کرد :تنها
در صورتی که دولت ب��ر رفتار کارخانه های
تولید س��یمان نظارت داش��ته باشد و بتواند
ب��ازار صادرات به ع��راق را نیز مدیریت کند
می ت��وان انتظار داش��ت که مش��کالت این
صنعت تا حدودی حل شود.
سیمان در اینه امار
براساس امار س��ال 1392میزان ظرفیت
تولید سیمان در کشور 77میلیون تن و برای
کلینکر 75میلیون تن بود .این در حالی است
که بازده تولید در این صنعت برای س��یمان
ب��ه 89درص��د و برای کلینکر ب��ه 94درصد
می رسد .سال گذش��ته در کشور 71میلیون
کلینکر و 69میلیون تن سیمان تولید شد که
به دلیل رک��ود مصرف در داخل13 ،میلیون
تن کلینکر و یک میلیون تن سیمان در انبار
کارخانه ها باقی مانده اس��ت .در حال حاضر
ایران چهارمین تولیدکننده سیمان در جهان
محسوب می شود.
نام کشور
میلیون تن در سال
چین -نخستین تولیدکننده سیمان
2.300
هندوستان
230
امریکا
77
ایران
75
ترکیه
70
برزیل
70
مخالفان چه می گویند؟
البته طرح عرضه س��یمان در بورس کاال
مخالفان��ی نی��ز دارد .در ای��ن می��ان عضو
هیات رییس��ه مجل��س مقدار س��یمان در
انبارها را 14میلیون تن اعالم کرد و گفت:
میزان دپوی س��یمان تا پایان س��ال به 20
میلیون تن می رس��د که ب��ه معنی از مدار
منبع :سایت سیمان ایران
امار معامالت
نام کاال
قیمت پایانی (ریال)
حجم معامله (تن)
عرضه کننده
نام کاال
قیمت پایانی (ریال)
حجم معامله (تن)
عرضه کننده
تختال C
15,020
74,400
فوالد خوزستان
سود کاستیک
3,868
1,296
پتروشیمی بندر امام
قیر 6070
13,443
576
شرکت پاالیش نفت جی
سود کاستیک
3,868
2,480
صنایع پتروشیمی خلیج فارس(تامین سرمایه نوین)
قیر 6070
13,443
1,330
شرکت پاالیش نفت جی
اوره صنعتی گرانوله
7,865
20
صنایع پتروشیمی کرمانشاه
قیر 85100
13,443
2,480
شرکت پاالیش نفت جی
امونیاک (مایع)
13,481
150
شرکت پتروشیمی خراسان
قیر MC250
21,042
48
شرکت پاالیش نفت جی
امونیاک (گاز)
13,481
15
پتروشیمی شیراز
قیر 6070
13,443
22
شرکت پاالیش نفت جی
امونیاک (محلول)
3,370
20
پتروشیمی شیراز
قیر 85100
13,443
700
شرکت پاالیش نفت جی
امونیاک (مایع)
13,481
160
صنایع پتروشیمی کرمانشاه
قیر 6070
14,514
641
نفت پاسارگاد -تهران
اسید استیک
15,776
23
شرکت پتروشیمی فن اوران
قیر MC250
20,140
25
نفت پاسارگاد -تهران
تولوئن دی ایزو سیانات ()TDI
76,320
200
شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران (ب.مسکن)
قیر 85100
13,443
96
نفت پاسارگاد -تهران
استایرن منومر
46,848
576
صنایع پتروشیمی خلیج فارس(ملی)
قیر - 6070صادراتی
13,972
1,500
شرکت اذربام عایق کار
پلی اتیلن سنگین تزریقی 5030SA
47,989
10
پتروشیمی تبریز
قیر - 6070صادراتی
14,527
2,000
اذر دوام یول
پلی اتیلن سنگین تزریقی I3
45,731
21
پلیمر کرمانشاه
قیر پلیمری - 6070صادراتی
19,809
1,000
معماران اقتصاد بین الملل تندیس
پلی اتیلن سنگین تزریقی 2200J
44,435
990
شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران (ح)
اسید نیتریک
5,989
60
پتروشیمی شیراز
پلی اتیلن ترفتاالت نساجی SUPER BRIGHT
37,467
200
صنایع پتروشیمی خلیج فارس (مفید)
اسید نیتریک
5,040
20
شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران(پ)
وکیوم باتوم
11,157
3,000
شرکت پاالیش نفت بندرعباس
صنعت
public@smtnews.ir
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
ریشهیابی مشکالت تولید و راهحلهای برونرفت از ان در گفتوگو با حسین راغفر:
29
تعداد کارخانهها مالک صنعتی شدن نیست
ش�کوفه حبی�بزاده -گروه صنعت :ب��ا اینکه
صنعت در ایران س��ابقهای ۵۰س��اله دارد اما میبینیم
که به نس��بت کش��ورهای دیگری ک��ه از ایران عقبتر
بودهاند ،رشد کمتری را تجربه کرده است .اقتصاد ایران
نتوانس��ته خود را از اقتصاد نفت جدا کرده و در دامان
اقتصاد صنعت ارام گیرد .حس��ین راغفر ،اقتصاددان و
اس��تاد دانش��گاه الزهرا در گفتوگ��و با
،صنعت
را مادر اصلی توس��عه کشور دانس��ت و بر اولویت قرار
دادن ان در راستای نیل به توسعه اقتصادی تاکید کرد.
راغفر که وضعیت صنعت در ایران را بسیار نگرانکننده
ارزیابی میکند ،میگوید :صنعتی ش��دن به معنای این
نیس��ت که تعداد کارخانهه��ا را افزایش دهیم اما انچه
از صنعت در ایران برداش��ت شده رشد کمی واحدهای
تولیدی اس��ت ،نه رش��د کیفی و بهرهوری این واحدها.
این گفتوگو را در ادامه میخوانید:
دکتر راغفر برای اغاز بحث ،وضعیت صنعت و
تولید در کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
به عقی��ده من ،صنعت در کش��ور در وضعیت خوبی
به س��ر نمیبرد .انچه امروز از صنعت خواسته می شود
مشخص نیست و به همین دلیل برنامه مشخصی برای
توس��عه این بخش وجود ندارد .با توجه به بررسیهای
صورت گرفته پس از افزای��ش قیمت حاملهای انرژی،
ش��اخص ( PPIش��اخص قیم��ت تولیدکنن��ده) برابر
ش��اخص ( CPIش��اخص قیمت مصرفکننده) ش��ده
اس��ت .این اتف��اق به معنای رکود اقتصادی در کش��ور
اس��ت که در این مدت عمیقتر هم شده است .در واقع
میتوان گفت تولید بیش��ترین هزین��ه را در این رکود
اقتصادی متحمل شده است .یعنی تولید ۲برابر هزینه
عمومی جامعه هزینه داش��ته اس��ت .از یک سو تقاضا
برای کاال کاهش یافته و از س��وی دیگر میزان تولید به
س��بب این هزینهها کاهش یافته اس��ت .بر این اساس،
صنعتی شدن به معنای این نیست که تعداد کارخانهها
را افزای��ش دهیم اما انچه از صنعت در ایران برداش��ت
شده ،رشد کمی واحدهای تولیدی است نه رشد کیفی
و بهرهوری این واحدها.
صنع�ت در ای�ران تقریب�ا س�ابقهای براب�ر با
نیمقرن دارد .با این وجود ما در این عرصه چندان
پیش�رفت نکردهایم .فکر میکنید چرا ما صنعتی
نشدیم؟
بهت��ر اس��ت این پرس��ش را ب��ا مثالی پاس��خ دهم.
میزان واردات ارز کش��ور با س��رمایهگذاری خارجی در
کره جنوب��ی از اواخر دهه ۱۹۶۰تا پایان ،۲۰۱۲تقریبا
نصف منابع درامدهای ارزی نفت و گاز در ایران اس��ت.
در س��ال ۱۹۶۶س��رانه تولید ناخالص ملی کره جنوبی
برابر ب��ا ۱۷۵دالر و در ایران برابر با ۲۶۵دالر اس��ت.
چرا انها به توسعه دست یافتند و ما نتوانستیم؟ دالیل
متعددی دارد اما یکی از دالیل مهم ان ،نبود برنامه ای
مش��خص اس��ت ،زیرا هیچ تصویری نسبت به صنعتی
ش��دن نداریم .با چند مثال میتوان سطح نازل صنایع
و بهرهوری را در کش��ور نشان داد .در شرایط کنونی ۷
ذوب اهن در خراسان داریم که این کارخانه ها در شعاع
کمتر از ۱۰۰کیلومتر با یکدیگر قرار دارند .این در حالی
اس��ت که یکی از نهادههای اصلی ذوباهن اب است و
به دلیل اینکه در این منطقه اب نیست ،این کارخانهها
کمتر از ۲۰درصد ظرفیت خود فعالیت میکنند و این
رون��د به معنای اتالف منابع ملی و دفن انها در وس��ط
کویر است .این اتفاق برای ذوباهن اصفهان هم افتاده
اس��ت .این ذوباهن قرار ب��ود در بندرعباس و در کنار
ّاب ش��کل بگیرد اما به سبب فشار سیاسی نمایندگان
مجلس و نفوذ سیاس��ی به اصفهان منتقل ش��ده است
و این نمایندگان اگر با ش��رایط مورد نظرشان موافقت
نمیش��د ،وزیر مربوطه را استیضاح میکردند .بنابراین
این اتفاق اس��یبهای جدی محیطزیس��تی به منطقه
وارد کرده و به اقتصاد کشاورزی منطقه نیز اسیب زده
است.
بای�د چ�ه رون�دی در پیش گرفته میش�د تا
چنین مشکالتی به وجود نمیامد؟
اگر این منابع را در مناطق مناس��ب س��رمایهگذاری
کرده بودیم ،میزان باالیی ش��غل ایجاد ش��ده بود و در
کن��ار ان تولید ملی و صادرات ه��م افزایش یافته بود.
بهرهوری باید هدف صنعتی ش��دن باش��د .امری که در
ای��ن روند نادیده گرفتهش��د و در نهایت منجر به هدر
رفتن منابع و دفن ان در وسط کویر شد.
این تنها اتفاقی نیس��ت که به صنعت کش��ور اسیب
زده اس��ت .در کشور تعداد باالیی پتروشیمی داریم که
عمال خامفروشاند .در س��الهای گذشته پتروشیمیها
به عنوان پیش��رفتهترین صنعت کش��ور خ��وراک را به
قیمت بس��یار ارزان از دولت دریاف��ت میکردند و بالغ
ب��ر ۸۰درص��د از تولید خود را هم به خارج از کش��ور
ص��ادر میکردند .به علت مابهالتف��اوت نرخ ارز در این
مدت ،سودهای باالیی را در بورس کاال نشان میدادند
و قیمت سهامهایشان افزایش مییافت اما این افزایش
قیمت سهام به خاطر افزایش کارایی ایجاد نشده بود و
نمیتوان ان را به عملکردشان نسبت داد .ما منابع نفتی
خود را ب��ه چین و کره جنوبی با هزاران کیلومتر فاصله
میفروش��یم و وقت��ی به کاالی نهایی تبدیل میش��ود
چه بسا از تولید داخل ارزانتر است.
مس��ئلهای که در صنعت و اقتصاد کش��ور گم ش��ده
است ،مسئله شاخصهای بهرهوری است .سیاستهای
حمایتی دولت باید مش��روط به دسترس��ی واحدهای
تولیدی به شاخصهای بهرهوری بوده و این شاخصها،
ش��اخصهای کمی س��الیانه باش��د و صنایع��ی که به
این ش��اخصها دسترس��ی پیدا میکنند را مش��مول
دریاف��ت یارانه از دولت قرار دهیم .ای��ن اتفاق باید در
بس��تر کالن اقتصاد کش��ور صورت گیرد و برای اجرای
طرحها منطقهیابی صورت گیرد .برای توسعه اقتصادی
کش��ور توزیع جغرافیای��ی باید تعیینکننده باش��د نه
مصالح سیاس��ی و فش��ار گروههای صاح��بنفوذ .باید
براس��اس مصالح اقتصادی بلندمدت و بیننسلی کشور
تصمیمگیریها اتخاذ ش��ود .این موارد نکاتی است که
همواره در تمام طول دورههای برنامهریزی اقتصادی در
کش��ور مغفول مانده است .ضمن اینکه تحول جمعیتی
را بای��د همیش��ه در برنامهریزیهای اقتصادی کش��ور
ببینیم .هیچ گاه در برنامهریزیهای کش��وری به تحول
جمعیتی چه از لح��اظ مهاجرتهای داخلی و خارجی
چه از لحاظ نیازهای سرمایه انسانی توجه نشده است.
با اینکه بسیاری از واحدهای صنعتی همچنان
مشکل نقدینگی دارند و دولت وعده داده که این
کمبود نقدینگ�ی را جبران میکند ،ت�ا به امروز
چنین نش�ده است اما از سویی برخی واحدها در
3ماهه اغازین س�ال جاری نسبت به مدت مشابه
در سال گذشته با رش�د صنعتی مواجه بودهاند.
گپ و گفت
فکر میکنید علت ان چیست؟
این واحدها مدتی اس��ت که امار تولید خود را عرضه
نکردهاند .به عقیده من این مس��ئله قابل تامل است و
باید بررس��ی ش��ود .به هر حال ف��ارغ از امیدی که در
جامعه تزریق ش��د ،این واحدها نیازمند سرمایه و مواد
اولیه هس��تند .حال این پرس��ش مطرح می ش��ود که
چگونه بدون این س��رمایه ،تولید با رش��د مواجه بود ه
اس��ت؟ یا اینکه این س��رمایهها تامین شده و باید دید
منبع ان کجاست؟ انچه مسلم است به این بازمیگردد
که بدون حل مسئله نظام بانکی در کشور امکان رشد
صنعت وجود ندارد .نظام بانکی ایران در دولتهای نهم
و دهم تبدیل به یک غده س��رطانی برای اقتصاد کشور
ش��ده اس��ت .درس��ت در زمانی که صنعت ورشکست
میش��ود و با رک��ود ش��دیدی روبروس��ت ،بانکها و
موسسه های مالی و اعتباری که به صورت قارچگونه در
کش��ور رشد کردهاند و اغلب متعلق به نهادهای قدرت
ازجمل��ه نهادهای نظامی و انتظامی هس��تند ،به دنبال
حداکثر کردن س��ود خود بوده و تنها چیزی که به ان
توجه ندارند ،تولید و توسعه در کشور است .انها تنها به
سود انی خود توجه میکنند ،بنابراین منابع این افراد
وارد تولید نمیش��ود ،بلکه صرف فعالیتهای داللی و
سفتهبازی می شود.
به درس�تی به نظام بانکی اشاره کردید .نرخ
ب�االی س�ود بانکی ،صنع�ت را به زان�و دراورده
است...
همین طور است .این مسئله خود عاملی برای افزایش
تورم کش��ور اس��ت و این تورم نیز یکی از دالیل اصلی
رکود در اقتصاد کشور بوده که ریشه ان در فعالیتهای
م تولید ضعیف در کشور با پارادایم
بانکی است .پارادای
سرمایهداری مالی جایگزین ش��ده است .بخش عمده
معوق��ات بانکی کش��ور متعلق به نهادهای وابس��ته به
دولت بود که اینها ریش��ههای ش��کلگیری بانکها و
موسس��ه های مالی بعدی ش��دند .این افراد از بانکها
به اس��م تولید وام دریافت کردند اما سرمایهها را وارد
فعالیتهای س��وداگری و غیرمولدی چون مس��کن و
س��که و ارز و ...کردند .این مسائل تورم را افزایش داده،
هزینه تولید را از طریق نرخ سود بهره بانکی باال برده و
سهلابادی در گفتوگو با
رکود را تمدید کرده است .مادامیکه یک اقدام اساسی
در مورد کنترل این نهادهای مالی صورت نگیرد امکان
خروج از شرایط کنونی وجود ندارد .بانکها وظایف شان
تجمیع منابع خرد مردم برای توس��عه است .اتفاقی که
در کشور ما معنا ندارد و بانکها برای سود خود دست
به کار میش��وند و زمانی که تولید ورشکسته میشود
این بانکها هستند که بیشترین سود را دارند.
رئیسجمهوری در س�خنرانی روز «صنعت و
مع�دن» اعالم کرد که باید کش�ور رو به صنعتی
شدن پیش رود .از سویی در سیاستهای اقتصاد
مقاومتی نیز معادن در اولویت قرار گرفته اس�ت.
به نظر ش�ما صنعت اولویت بیش�تری نس�بت به
معدن دارد یا بالعکس؟
این صنعت اس��ت ک��ه میتواند حتی به��رهوری در
معدن را ارتق��ا دهد .بنابراین بای��د صنعت در اولویت
ق��رار گیرد .مهم ترین صنعتی که ب��ه ان نیاز داریم اما
به ان بیتوجهیم صنعت ماشینسازی در کشور است.
صنایعی که ماشیناالت صنایع دیگر را تولید میکنند،
بنابراین صنعت مادر اصلی توسعه کشور است .به عقیده
من ،هدفگذاری اصلی باید معطوف صنعت شود .نظام
بانکی باید اصالح ش��ده و مناب��ع بانکی باید برای حل
موض��وع کمب��ود نقدینگی به بخ��ش تولید اختصاص
داده ش��ود .یارانهای که به بخش تولید اختصاص داده
میش��ود باید متناسب با تعداد شغلی باشد که صنایع
ایجاد کردهان��د .در واقع هدفگذاری باید چندمنظوره
باشد .حل مسئله اشتغال بدون رشد امکانپذیر نیست.
هدفگذاریه��ا باید معطوف به بخش تولید و صنایعی
که میتواند به اش��تغال قابل توجهی دس��ت پیدا کند،
باشد .امیدوار بودیم که دولت یازدهم در ابتدا فهرستی
از بنگاههای ورشکس��ت شده در دولتهای نهم و دهم
را تنظیم و دالیل ورشکستگی انها را ریشهیابی کند و
اینکه چگونه میتواند اینها را با اولویتهایی به فعالیت
بازگرداند .هنوز زیرس��اخت های بس��یاری از واحدهای
تولیدی وجود دارد ولی ورشکس��ت شدهاند .به همین
دلیل دولت می تواند با ریش��هیابی به انها کمک کند.
ضمن اینکه صنایع دیگری مانند صنایع دس��تی وجود
دارند که با کمک حداقلی دولت میتوانند احیا شوند.
بیان کرد:
بیان شفاف بندها در الیحه حمایت از تولید
بنفش�ه بینش -دغدغه تولید در کشور همواره برای تولیدکنندگان و متولیان
این عرصه وجود داشته است .برای بررسی مشکالت این بخش مهم اقتصادی با
سیدعبدالوهاب سهلابادی ،رئیس خانه صنعت ،معدن و تجارت ایران به گفتوگو
نشس��تیم .س��هلابادی راههای حمایت از تولید را نیز مورد ارزیابی قرار داده و
نقدهای خود را بر الیحه حمایت از تولید بیان داشته است .این گفتوگوی کوتاه
را در ادامه میخوانید:
بزرگ ترین مشکل اقتصادی کشور را چه می دانید؟
ریشه بسیاری از مشکالت اقتصادی و اجتماعی کشور ،نفتمحور بودن اقتصاد
اس��ت ،در حالی که اقتصاد کشور باید تولیدمحور باشد .اگر اقتصاد بر پایه کار و
تولید بنا شود ،بیکاری و مشکالت ناشی از ان نیز در جامعه کاسته می شود .در
واقع کار و تولید بر فرهنگ و ش��رایط اجتماعی هم اثر دارد ،از همین روست که
رهبر معظم انقالب امس��ال را با نام اقتصاد و فرهنگ نامگذاری کرده اند ،چراکه
این دو کامال با همدیگر مرتبط هستند ،اما متاسفانه در کشور ما ان گونه که الزم
است به نظام تولید اهمیت داده نمی شود .از این رو استراتژی صنعتی و معدنی هم
ان طور که باید تدوین نشده است.
به نظر شما تولید در شرایط حاضر از چه چیزی رنج میبرد؟
متاس��فانه نبود استراتژی مناس��ب در حوزه صنعت و معدن ،سوءمدیریت ها،
اختص��اص ندادن مناب��ع الزم برای حمایت از تولید ،ایج��اد چالش های بانکی،
بیمه ای و مالیاتی برای تولیدکنندگان و بس��یاری دیگر از عوامل ،اکنون دست
به دست هم داده اند تا شرایط برای فعاالن اقتصادی کشور سخت و دشوار شود.
در این ش��رایط به دلیل تغییرات نرخ ارز ،اس��تفاده از تسهیالت صندوق توسعه
ملی برای کارفرمایان س��خت شده اس��ت و ان ها باید تسهیالت دریافت شده را
چندین برابر به صندوق بازگردانند .در گذشته بازپرداخت تسهیالت این صندوق
براس��اس نرخ روز ارز محاسبه می ش��د و اسیب زیادی به واحدها وارد کرد .باید
امنیت برای استفاده از این تسهیالت فراهم شود ،یعنی شرایطی به وجود بیاید
که تولیدکنندگان بتوانند از این تسهیالت استفاده کنند بدون اینکه با مسائلی از
این دست در بازپرداخت ان مواجه باشند.
دولت جدید ان طور که نشان داده است ،سعی دارد مشکالت تولید
را رفع کند ،مهم ترین اقدامی که دولت در این زمینه باید انجام دهد را
چه می دانید؟
یکی از مسائل جامعه صنعت و معدن کشور ،نبود روابط با دیگر کشورها بود
که خوش��بختانه در حال حاضر دولت جدید بخش زی��ادی از تالش خود را بر
این موضوع معطوف کرده اس��ت .نبود ارتباطات بین المللی مشکالتی در زمینه
حمل ونقل و ارتباطات بانکی را به دنبال داشته است که امیدواریم هرچه زودتر
با بهبود این روابط ،مسائلی از این دست هم رفع شوند که این امر به طور قطع
یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت بخش صنعت و معدن خواهد بود و باید اعالم
کنم جامعه کار و تولید از بهبود روابط بین المللی کش��ور که توسط دولت دکتر
روحانی پیگیری می ش��ود ،حمایت می کند .امید داریم هرچه زودتر مذاکرات به
نتیجه برسد و به نفع مردم انقالبی کشورمان تمام شود.
دول�ت در اقدامی دیگ�ر ،با تدوین و تصویب م�واردی مانند الیحه
حمایت از تولید و ...س�عی داشته است گامی در جهت رفع موانع تولید
بردارد ،مواد این الیحه را چگونه ارزیابی می کنید؟
الیحه حمایت از تولید ،می تواند در شرایط و وضعیت تولیدکنندگان تغییراتی
ایجاد کند .خوشبختانه مواردی در الیحه حمایت از تولید دیده شده که می تواند
وضعیت صنعت و معدن را بهبود بخش��د .این مواد با توجه به مش��کالت تولید
تدوین شده اند و در صورت اجرایی شدن می توانند بسیاری از چالش های صنایع
را حل کنند .افزایش سرمایه صندوق توسعه ملی در بانک های توسعه صادرات،
صنعت و معدن و صندوق ضمانت صادرات که یکی از بندهای این الیحه است،
در صورت اجرایی شدن می تواند به افزایش سرمایه در گردش واحدهای تولیدی
کمک کند .از سوی دیگر ،صدور رای قطعی مراجع قضایی برای ممنوع الخروج
کردن مالکان و مدیران واحدها هم از دیگر مواد این الیحه است که می تواند به
یاری بخش تولید بیاید .تعیین س��قف زمانی برای استعالم از سازمان حفاظت
محیط زیس��ت در زمان صدور پروانه بهره برداری هم یکی از موارد مثبت الیحه
حمایت از تولید است که گنجاندن ان جای تقدیر دارد.
پیشنهادتان درباره این الیحه چیست؟
باید شرایطی را ایجاد کنیم که نیازی به تفسیر از قانون وجود نداشته باشد .در
این الیحه هم ،الزم است که جزئیات برخی از مواد بیان و تصویب شود .به عنوان
نمونه ،در ماده ۲۸که به حمایت دولت از ایجاد و تقویت برندهای تجاری داخلی
اشاره دارد ،نحوه این حمایت مشخص نشده است ،در حالی که در ماده بعد از ان،
یعنی ماده ،۲۹جزئیات حمایت از حضور برندهای خارجی در کشور تعیین شده
اس��ت .در بعضی مواد هم مانند ماده ۱۳درخصوص تقس��یط تسهیالت معوق،
«مکلف بودن» یا تنها «مجاز بودن» بانک مش��خص نیست که می تواند تفسیر
متفاوت از قانون را به دنبال داشته باشد .تهاتر بدهی های دولت به بخش خصوصی
با مالیات واحدها گرچه یکی از مثبت ترین نکات این الیحه اس��ت ،اما باید دید
ایا به دلیل تهاتر بین دو سازمان متفاوت ،این موضوع شدنی است یا نه؟ ولی در
نهایت باتوجه به مفاد این الیحه امیدواریم تصویب و اجرای ان بتواند راهگشای
بخش صنعت و معدن باشد .با این حال ،اجرای این الیحه نیازمند ضمانت اجرایی
اس��ت که دولت باید در صورت تصویب ان توسط مجلس ،ضمانت اجرای ان را
هم در نظر بگیرد.
تک خبر
وزیر صنعت ،معدن و تجارت:
سالمت اداری در تمام ارکان
دولت مورد توجه قرار دارد
وزی��ر صنع��ت ،معدن و تج��ارت گف��ت :دولت بحث
پاکدس��تی و س�لامت اداری را به طور جدی در تمامی
ارکان سازمانی و اداری دنبال می کند .مهندس محمدرضا
نعمت زاده در جلس��ه هم اندیشی مس��ئوالن هماهنگی
هیات های رسیدگی به تخلفات اداری کارمندان اجرایی
که به میزبانی وزارت صنعت ،معدن و تجارت برگزار شده
بود ،افزود :توجه به مسائل انسانی و نظارت بر حسن اجرای
مقررات تخلفات اداری از ارکان مهم عملیاتی هیات های
رسیدگی به تخلفات اداری دستگاه ها و سازمان های دولتی
محسوب می ش��وند .وی افزود :با توجه به پیچیدگی کار
قضاوت و رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان و مدیران،
می بایس��ت هنگام صدور رای جوانب مختلف را بررسی
کرد .به گفته مهندس نعمت زاده ،افرادی که در هیات های
رسیدگی به تخلفات اداری مشغول انجام وظایف هستند،
می بایست ضمن رعایت حقوق خدا و مردم ،رای درست
و صحیحی صادر کنند .وی افزود :داش��تن جدیت ،نظم
و انضباط کاری ،مس��ئولیت پذیری و جوابگویی درس��ت
و ب��ه موقع به مردم الزم��ه هرگونه اقدامی در هیات های
رس��یدگی به تخلفات اداری است .مهندس نعمت زاده با
اش��اره به اهمیت جلسه هم اندیشی مسئوالن هماهنگی
هیات های رس��یدگی به تخلف��ات اداری دس��تگاه های
اجرایی ،یاداور شد :در این نوع جلسات تجارب ،اطالعات
و هماهنگی بین دستگاهی برای رسیدن به نتایج سریع تر
همچنین روش های سیاست گذاری های درست و هدایت
و نظارت که الزمه کار هیات های رس��یدگی به تخلفات
اداری است ،حاصل می شود.
نگاه روز
امارهای نگرانکننده
صنعت
حسین ساسانی
دبیرکل سابق کنفدراسیون صنعت
یک��ی از موضوعاتی ک��ه در حوزه صنعت باید به ان
پرداخت ،شفاف بودن سیاس��تهای دولت و نهادهای
دولتی است .اما میبینیم که طبق اخرین امارهایی که
مجمع جهانی اقتصاد ارائه داده است ،از بین ۱۴۸کشور
مورد بررس��ی در س��ال ۲۰۱۳در قیاس با سال ،۲۰۱۲
ایران از رتبه ۱۲۷در ش��فافیت سیاستهای دولتی و
نهادهای وابس��ته به دولت در سال ۲۰۱۲به رتبه ۱۳۱
در سال ۲۰۱۳نزول پیدا کرده است .این موارد عملکرد
نهادهای دولتی و نهادهای تصمیمگی��ر در ایران را به
رخ میکشد .براساس این شاخصها وضعیت ما بسیار
وخیم اس��ت .با این وضعیت نمیتوان انتظار داشت که
دولت بتواند در کوتاهمدت شرایط صنعت را تغییر دهد.
این صحیح نیست که فکر کنیم میتوانیم در کوتاهمدت
با انجام اقداماتی ،زیرساختها را تغییر دهیم بلکه تنها
میتوانیم مسکنی برای ان مقطع خاص تجویز کنیم و
درمانی صورت نمیگیرد.
ب��ا اینکه رتبه ایران در حمایت از س��رمایهگذاری در
س��ال ۱۳۰ ،۲۰۱۲ب��وده و در س��ال ،۲۰۱۳به ۱۲۳
کاهش یافته است اما این میزان هم کفاف نمیکند .از
سویی وقتی کارایی مسیرهای قانونی در اصالح مقررات
در این بررسی را مشاهده میکنیم به اتفاق خوشایندی
نمیرس��یم .رتبه ایران در کارایی مسیرهای قانونی در
اصالح مقررات در س��ال ۱۰۴ ،۲۰۱۲بوده که در سال
۲۰۱۳ب��ه رتبه ۱۲۴افت داش��ته اس��ت .باید در نظر
داش��ت که این ش��اخصها تنها به موضوعات بیرون از
بنگاه اقتصادی بازمیگردد و در واقع فضای کسب وکار
دولتها را نشان میدهد.
در ۵۰س��ال گذش��ته نوس��انات موجود در صنعت
نش��ان میدهد که ممکن اس��ت یک دولت در دورهای
خوب عمل کرده باش��د اما این اقدام��ات انقدر اندک
بوده که ما همیشه در وضعیت نامناسبی قرار داشتیم.
کره جنوبی هم با وضعیتی مشابه وضعیت ما مواجه بود
اما با برنامهریزیهای صحیح و بلندمدت اقتصاد خود را
ارتقا بخشید و در حال حاضر مهرهای اقتصادی در دنیا
محسوب میشود.
به عقیده من تا زمانی که از ادمهای بزرگ و توانمند
در عرصه اقتصاد کش��ور بهرهمند نشویم نمیتوانیم به
توس��عه برسیم و ش��رایط به همین منوال طی خواهد
ش��د .به نظر م��ن همانطور که در عرص��ه ورزش با به
کارگیری فردی متخصص و در کالس جهانی توانستیم
تغییراتی اساس��ی در والیبال کش��ور ایجاد کنیم و ان
را در جه��ان مطرح کنیم ،میتوانی��م در صنعت نیز با
به کارگیری فردی متخصص و در کالس جهانی نه تنها
از این وضعیت خارج ش��ویم بلکه صنعت کش��ور را در
جهان مطرح کنیم .در کشور ما این افراد کم هستند .ما
نمیتوانیم برای رسیدن به کالس جهانی به افراد داخلی
اکتفا کنیم بلکه باید از افراد خارجی هم بهره ببریم .چرا
نباید برای توسعه تیم صنعتی چنین اتفاقی بیفتد؟ تا
زمانی که ادمهایی در کالس جهانی وارد کشور نشوند،
توس��عه صنعتی و اقتصادی در کش��ور اتفاق نمیافتد.
همانطور که در ورزش اجازه دادیم از بیرون کسی وارد
ش��ود و اصالحات را انجام دهد ،میتوانیم در صنعت و
اقتصاد هم چنین کنیم و وقتی که افراد داخل نمیتوانند
گره را باز کنند اجازه بدهیم دیگران این گره را باز کنند
و ما ان را مدیریت کنیم.
یادداشت
جای خالی چوب
در صنعتی سازی ساخت و ساز
30
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
کارشناسان استفاده بیشتر از چوب در صنعت ساخت وساز را توصیه می کنند
چندوچون چوبکاری ساختمان!
مهندس فرزاد بکتاش�یان -معم�ار و طراح داخلی
س�اختمان :چ��وب از قدیم االی��ام ب��ا زندگی مردم
عجین بوده و در دس��ترس ترین م��اده ای بوده که
برای ساخت و س��از به ویژه در س��اخت خانه از ان
استفاده می شد .چوب باعث گرمی محیط و پویایی
فضا می شود و از نماهای کامپوزیت که شهر را سرد،
خش��ک و صنعت��ی جلوه می دهد ،خ��ارج می کند.
س��خن در وصف چ��وب و کاربرده��ای ان ،مجالی
بیش از این می خواهد ،اما از انجایی که اس��تفاده
از چوب در صنعت ساختمان در ایران اندکی مورد
بی توجه��ی قرار گرفته اس��ت ،بنابراین به بررس��ی
مزایای اس��تفاده از چوب در صنعت ساخت وس��از
می پردازیم.
فنالن��د یک��ی از کش��ورهای پیش��رو در صنعت
چوب اس��ت .گفته می شود که 87درصد خاک این
کشور پوشیده از جنگل است ،ولی با این وجود به
ازای ه��ر درختی که بریده می ش��ود 100 ،نهال
کاشته می شود .در این کش��ور از چوب در صنایع
مختلف با استفاده از پیش��رفته ترین و جدیدترین
فناوری های روز اس��تفاده می ش��ود .بهره برداری از
چوب با روش های گوناگونی انجام می ش��ود ،یکی
از روش ه��ای م��درن بهره وری چ��وب ،تکنولوژی
ThermoWoodاست.
در تکنولوژی «ترمو وود» ،چوب برای استفاده در
محیط خارجی مهیا و در مقابل عوامل جوی مقاوم
می شود .در این روش ،چوب در دستگاه مخصوص
«ترمو وود» و در دمایی بین 190تا 215درجه قرار
می گیرد .با این روش اکسیژن از منافذ چوب خارج
می ش��ود .این روش چوب را بسیار سبک می کند،
همچنین قدرت ِد ُفرمِگی را کامال از چوب می گیرد
و این مطابق با مبحث 19مقررات ملی ساختمان
و در راس��تای نیل به سبک سازی است .بعد از این
مرحله ،عملیات تثبیت رطوبت انجام می ش��ود .در
ای��ن روش ،ابتدا رطوبت داخلی چ��وب را به صفر
درصد می رس��انند و در مرحله بع��د روی 6درصد
تثبیت می شود ،این کار باعث می شود که اگر چوب
داخل رطوبت 98درصد قرار گیرد ،رطوبت داخلی
چوب به زیر 16درصد برس��د و در این صورت هیچ
اتفاق��ی برای چوب نمی افتد .برای نمونه اگر چوب
داخل یک س��طل اب گذاش��ته ش��ود ،در صورتی
ک��ه رطوبت چ��وب صفر درصد باش��د ،به رطوبت
30درص��د می رس��د و یکنواخت می ش��ود ،چون
ماکزیم��م دریافت رطوبت برای چ��وب 30درصد
اس��ت و مرز خطر برای اینکه چوب ِد ُفرمه شود از
20تا 30درصد است.
در مرحل��ه بعد ،هموس��لولز و مواد غنی چوب
از ان خارج می ش��ود و این عملیات باعث مقاوم
شدن چوب در مقابل موریانه می شود و در نهایت
چوب در مقابل رطوبت ،عوامل جوی مانند برف،
باران و باد ،موریانه و افتاب مقاوم می ش��ود .این
فناوری را حدود 10سال پیش ،کمپانی لوناوود
توسط انجمن ترمووود فنالند اختراع کرده است.
اما ایا فواید اس��تفاده از چوب در ساخت وس��از
به همی��ن چند نکته ختم می ش��ود؟ در نتیجه
فرایند تولید محصوالت چوبی ،ضایعات فراوانی
نیز به دست می اید که همه انها قابل بهره برداری
است .بخشی از براده های چوب حاصل از تولید،
به عن��وان منبع��ی ب��رای تولید ان��رژی حرارتی
اس��تفاده و بخش دیگ��ری از ان ص��رف تولید
مصنوعات شیمیایی چوبی مانند نئوپان می شود.
هیچ قس��متی از چ��وب در این صنع��ت بدون
استفاده نیست .از سوی دیگر تولید الوار ساده از
چ��وب به کمترین میزان انرژی نیاز دارد .این در
مقایسه با بس��یاری از محصوالت دیگر ،فرایند
تولید ساده تر و سالم تری دارد .برای نمونه تولید
بتن 2برابر و تولید اجر 4 ،برابر به مصرف انرژی
بیشتری نیاز دارد.
در رتبه بندی بازگش��ت به چرخه طبیعی حیات،
چوب نسبت به موادی مانند بتن ،اجر یا فوالد رتبه
بسیار باالتری دارد .خانه هایی که با الوارهای چوبی
س��اخته می شوند؛ اصال قابل مقایس��ه با خانه های
بتنی و اجری نیستند .
تحقیقات نش��ان می دهد که برای س��اخت یک
خان��ه از الواره��ای چوبی 1480ت��ن مواد مصرف
می ش��ود ،در صورتی که برای ساخت همان خانه با
همان ساختار باید 6280تن بتن مصرف کرد .این
به معنای ان است که برای ساخت یک خانه بتنی
943هزار کیلوگرم س��وخت فسیلی نیاز است که
این عدد برای س��اخت خانه ه��ای چوبی 320هزار
کیلوگرم براورد شده است.
چ��وب پس از پای��ان دوره مصرف خ��ود در هر
صورت یا به عنوان منبع حرارتی س��وزانده می شود
یا تبدیل به مواد الی ش��ده و به عنوان کود و امثال
ان م��ورد بهره برداری قرار می گیرد .حال که ایران
قدم در راه صنعتی سازی ساختمان گذاشته است،
ایا شایس��ته نیس��ت که اس��تفاده از چوب بخشی
از ساخت وس��از را به خود اختص��اص دهد؟ دولت
و مس��ئوالن با حمایت خ��ود از فعاالن این صنعت
می توانند گامی موثر در پیش��برد صنعتی س��ازی
ساختمان بردارند.
زیربنایی
public@smtnews.ir
زهرافریدزادگان-گ�روه صنع�ت :تغییر مواد و
مصالح س��اختمانی در صنعت ساخت وساز ،تحولی
اس��ت که با هدف بهینه س��ازی و صرف��ه اقتصادی
در این صنعت رخ داده اس��ت .صنعت ساختمان به
عنوان یکی از صنایع مادر س��هم بس��یار زیادی در
تولید ناخالص داخلی و همچنین ایجاد اشتغال دارد
و گردش چرخ های این صنعت باعث پویایی صنایع
دیگر می شود .هنوز از عمر صنعتی سازی ساختمان
در ایران ،زمان زیادی نمی گذرد و ورود فناوری های
نوی��ن در این صنع��ت ،دریچه های جدی��دی را به
روی ساخت وساز گشوده اس��ت .استفاده از مصالح
پیش ساخته ،سیس��تم های گرمایشی و سرمایشی،
در و پنجره ه��ای دوج��داره و انواع و اقس��ام مواد و
مصالح گوناگون ،س��بک زندگی را تغییر داده است.
در این میان شاید اس��تفاده از چوب به عنوان یکی
از بهتری��ن م��واد و مصالح س��اختمانی در صنعت
ساخت وس��از ایران نادیده گرفته ش��ده اس��ت .این
در حال��ی اس��ت که مهندس��ان اروپای��ی به تازگی
پیش��رفته ترین م��اده س��اختمانی جه��ان را چوب
معرفی کرده اند .جمعیت شناس��ان نی��ز پیش بینی
می کنن��د ن��رخ جمعیت ش��هری ک��ره زمین طی
۳۶س��ال اینده 2 ،برابر خواهد ش��د و این موضوع
تقاضا را برای س��اختمان های مرتفع تر در شهرهای
متراکم ت��ر از ح��ال حاضر افزای��ش می دهد ،اینکه
معماران و شرکت های ساخت وساز ،این برج ها را با
استفاده از مواد دوام ناپذیر مانند فوالد و بتن بسازند
یا اینکه از مواد جدیدی مانند چوب مهندسی ش��ده
استفاده کنند ،در سالمت زمین تفاوت بزرگی ایجاد
خواه��د کرد .به عبارت دیگر ،اینده ش��هری جهان
در دس��تان قدیمی ترین ماده س��اخت و ساز یعنی
چوب قرار دارد .به نظر می رس��د ساخت وساز با این
م��اده طبیعی و تجدیدپذیر ،ان هم به صورت مدرن
و فراوری شده در ایران به صورت MDFبیشتر در
اشپزخانه مورد استفاده قرار می گیرد .چند و چون
اس��تفاده از چ��وب در صنعت س��اختمان را در این
گزارش می خوانید.
ساختمان استفاده ش��ود ،چراکه تقاضا برای خرید
چنین خانه هایی محدود به افرادی با س��طح درامد
باال می ش��ود .وی با تاکید ب��ر اینکه ایران می تواند
یک��ی از قطب های مهم تولیدات چوبی س��اختمان
باش��د ،می گوید :با وجود اینکه ایران از منابع غنی
در ای��ن صنعت برخوردار اس��ت ام��ا در حال حاضر
نی��از ایران در ای��ن بخش از طری��ق واردات تامین
می ش��ود .نبود تجهیزات الزم ب��رای فراوری چوب
در کارخانه های ایران مشکلی است که فخفوری بر
ان صح��ه می گذارد و ادامه می ده��د :ما واحدهای
تولی��دی فراورده ه��ای چوبی به صورت پیش��رفته
در ایران نداری��م ،بنابراین نمی توانیم در این بخش
صادرات داش��ته باش��یم .مدیرعامل شرکت پارس
ارای کوهس��تان ،بیش��ترین مورد استفاده از چوب
در ای��ران را ب��ه ص��ورت MDFعن��وان می کند.
او معتق��د اس��ت MDF :از طری��ق واردات تامین
می ش��ود و به صورت خام و روکش ش��ده است که
بیشتر از کشورهای ترکیه ،اندونزی ،روسیه ،اسپانیا،
ایتالیا ،المان ،اتریش و فنالند تامین می شود .البته
محصوالت ترکیه و اندونزی نسبت به سایر کشورها
بر اساس اخرین امار
تا پایان سال 349، 92
هزار متر مکعب چوب از
روسیه توسط گمرک
انزلی وارد کشور شده
است.این مقدار چوب
پس از بررسی به لحاظ
افت و بیماری های
قرنطینه ای نسبت به
مدت مشابه سال قبل
12درصد کاهش داشته
است
0صرفه اقتصادی ندارد!
علیرض��ا فخف��وری مدیرعام��ل ی��ک ش��رکت
تولیدکننده پوش��ش های چوب��ی ،پارکت و مبلمان
خارجی اس��ت .وی دلیل اصلی استفاده نکردن از
چوب در صنعت ساختمان ر ایران را گران بودن ان
و قیمت تمام شده ساختمان هایی که در ان از چوب
اس��تفاده شده ،می داند و می گوید :برای سازندگان
به صرفه نیس��ت که از چ��وب بیش از اندازه الزم در
ارزان تر هستند و طرفداران بیشتری در بازار دارند
و ام��روزه حدود 80تا 90درص��د واردات از ترکیه
است.
باقی ماندن در شیوه های سنتی
انچه مدیرعامل این ش��رکت تولی��دی می گوید،
مورد تایی��د نایب ریی��س اتحادی��ه تولیدکنندگان
و صادرکنن��دگان مبلمان نیز هس��ت .او می گوید:
مردم با فواید استفاده از چوب در ساخت وساز اشنا
نیس��تند و همین موضوع باعث تمایل نداشتن انها
به اس��تفاده بیشتر از چوب در س��اختمان های انها
می ش��ود .به گفته علیرضا عباس��ی ،اتش نخستین
دغدغه ای است که هنگام فکر کردن به ساخت وساز
ب��ا چوب به ذهن خطور می کند ،در حالی که چوب
مهندسی شده از فوالد در اتش ،ایمن تر است .یک
تخته ضخیم چوب در بخش بیرونی نیم سوز می شود
و چ��وب درونی را از اس��یب حفظ می کند .وی در
گفت وگو با
ش��یوه س��نتی کاشت ،داشت و
برداش��ت از درخ��ت را یکی از عوام��ل عدم پویایی
ای��ن صنعت می داند و می افزاید :روش های س��نتی
برداش��ت از درختان ،پرتی زی��اد دارد .تجهیزات ما
برای فراوری چوب به روز نیس��ت و فاصله زیادی با
کشورهای پیشرفته در این زمینه داریم.
فاصله تا خودکفایی
عباس��ی ادام��ه می ده��د :مزیت های��ی که چوب
نس��بت به س��ایر مواد دیگر در اصول س��اختمانی
دارد ،بی شمار است .مثال برای سبک سازی می توان
دیوارها ،س��قف ها یا حتی کف را از چوب درس��ت
کرد .امروزه بعضی س��اختمان ها توس��ط پانل های
چوبی صنعتی ساخته می شوند .این پانل های چوبی
بسیار راحت نصب می شوند و مقاومت بسیار زیادی
در برابر باد و زلزل��ه دارند .همچنین این پانل ها در
گپ
همزمان با لغو تحریم ها صورت گرفت
بندر شهید رجایی میزبان نخستین کشتی بین المللی
پس از لغو تحریم های بندری ،نخس��تین کشتی
الینر خارجی متعلق به خط کانتینری Wan Hai
طی مراس��می با حضور مس��ئوالن س��ازمان بنادر و
دریانوردی و مدیران بندر شهیدرجایی در بزرگترین
بندر تجاری کشور پهلو گرفت.این کشتی با ظرفیت
6هزار TEUکانتینر از بندر سنگاپور به جبل علی و
از انجا به بندر شهیدرجایی امده است.کشتی مذکور
که 260متر طول و 33متر عرض دارد ،قرار اس��ت
در ترمینال دوم کانتینری بندر ش��هید رجایی 900
کانتینر را بارگیری و 800کانتینر را نیز تخلیه کند.
خ��ط کش��تیرانی Wan Haiتای��وان یک��ی از
20خط کش��تیرانی برتر دنیاس��ت که ت��ا پیش از
تحریم ه��ای غرب علیه ای��ران در زمینه های بیمه
ه��ای دریایی ،به بزرگترین بن��در تجاری ایران تردد
داش��ته است .با از س��رگیری تردد مستقیم خطوط
معتبر کش��تیرانی جهان در بندر شهیدرجایی فاصله
دستیابی به کاالها به میزان 7روز کاهش می یابد و
این امر تا حدود زیادی در کوتاه کردن دست واسطه
ه��ا و دالل ها در بازار تجارت بین المللی ایران موثر
خواهد بود.
ع�لاوه ب��ر این که ب��ا رف��ع تحریم ه��ای بندری
و دریان��وردی ،کااله��ا از طری��ق خط��وط الینر به
صورت مس��تقیم وارد بندر ش��هید رجایی می شود،
در حالیک��ه پی��ش از این کاالها نخس��ت ب��ه بنادر
کش��ورهای ترکی��ه ،ام��ارات ،گرجس��تان ،عمان و
امارات منتقل و از انجا با یک کش��تی دیگر به ایران
حمل می ش��ود.این تبادل مستقیم محموله ها بین
40تا 100دالر در هر تن هزینه تمام ش��ده کاال را
کاهش می دهد.به نظر می رسد ورود این کشتی اغاز
س��ریالی دنباله دار برای بازگشت خطوط کشتیرانی
معتبر جهان به بندر ش��هید رجایی باش��د ،خطوط
کش��تیرانی اورگرین ،هایوندای ،هانجین و کاس��کو
نیز طی چند ماه گذش��ته با برگزاری جلسات متعدد
با مس��ئوالن س��ازمان بنادر ،اعالم امادگی کرده اند
ت��ا فعالیت خود را در این بندر از س��ر گیرند.فعالیت
این خطوط کش��تیرانی در زمین��ه صادرات ،واردات،
ترانزیت و ترانشیپ است.سازمان بنادر و دریانوردی
کش��ور در قال��ب تفاهم نامه ،درخواس��ت مکتوب و
اعالم بین المللی ،امادگی بندر شهیدرجایی را برای
پذیرش کشتی ها اعالم کرده است.
الزم به ذکر اس��ت ،مجتمع بندری شهیدرجایی با
40پس��ت اسکله و در اختیار داشتن پیشرفته ترین
ترمینال های کانتینری کش��ور ،در مسیر تبدیل به
بندر کانونی در عملیات جابجایی کاالهای کانتینری،
اساس��ی ،فوالدی و فراورده های نفت��ی قرار گرفته
است.
عل��ی جهاندیده مع��اون بندری س��ازمان بنادر و
دریانوردی گف��ت :محموله ای که وارد بندر ش��هید
رجایی ش��ده اس��ت حدود 3هزار teuاست که بر
اس��اس هماهنگی های صورت گرفته قرار اس��ت این
کش��تی تایوانی به طور مرتب به ایران تردد داش��ته
باش��د و به دلیل اینکه ورود کاالها به کشور مستقیم
انجام می شود ازنظر زمانی 15روز و از لحاظ دالری
بزرگراه ها و پل های راه اهن کاربرد زیادی دارند.
در همی��ن حال رییس انجم��ن صنایع چوب نیز
در گفت وگ��و با صمت ،افزایش تمایل به اس��تفاده
از صنای��ع چوب در صنعت س��اختمان را تمایل به
اس��تفاده از MDFمی دان��د و می گوی��د :در حال
حاض��ر در زمینه تولی��د نئوپان در ای��ران خودکفا
هس��تیم حتی این محصول را به کشورهایی مانند
ترکمنس��تان و ع��راق نیز ص��ادر می کنی��م اما در
تولید MDFهنوز به مرحله خودکفایی نرسیدیم،
بنابرای��ن نیمی از نی��از کش��ور را از طریق واردات
تامین می کنیم.
عبدالعظی��م اقاجانی معضل اصل��ی گرانی چوب
برای اس��تفاده در صنعت ساختمان را کمبود چوب
عنوان می کند و علت گرانی قیمت تمام ش��ده و در
نتیجه عدم تمایل به اس��تفاده بیشتر از محصول در
ساخت وس��از را همین مورد می دان��د .این اظهارات
نش��ان می دهد که با مدرن شدن شیوه زندگی ها و
استفاده از مصالحی نوین به جای شیوه های سنتی
و قدیمی ،الزم اس��ت در کنار توجه تولیدکنندگان
این موضوعات ،مسئوالن امر نیز بر بسترسازی های
الزم برای رواج این گونه س��اخت و س��از نیز اقدام
ک��رده و ضمن فرهنگ س��ازی ب��رای اس��تفاده از
محص��والت نوین ،راه های الزم برای این امر را مهیا
کرده و نس��بت به رفع کاس��تی های موجود در این
زمینه اقدام کنند.
1000دالر به نفع ایران است.
وی تصری��ح کرد :اقداماتی را جه��ت تجهیز بنادر
و اماده ش��دن برای ورود کشتی های خارجی انجام
داده ایم همچنین مذاکراتی را با خطوط کش��تیرانی
کشورهای هند ،چین ،تایوان و کره جنوبی داشته ایم.
معاون بندری سازمان بنادر و دریانوردی در پاسخ
به این سئوال که صحبتی با شرکت های کشتی رانی
امریکا ،کانادا و اروپایی ش��ده است گفت :ایران اماده
پذیرش کش��تی های الینری بزرگ در اب های خود
اس��ت همچنین صحبت هایی با کش��ورهای اروپایی
داشته ایم که به زودی این مذاکرات به نتیجه خواهد
رسید.
جهاندیده در خصوص زمان برگزاری مناقصه بندر
ش��هید رجایی گفت :تا پایان س��ال و به طور موقت
ش��رکت های س��ینا و بتا در این بندر مشغول به کار
هس��تند و 4م��اه اینده مناقص های ک��ه تلفیقی از
پیمان��کاران داخلی و خارجی اس��ت برگزار خواهیم
کرد.
عزم کمیسیون صنایع برای به
روزکردنتجهیزاتفراوریچوب
یلدا ی�زدان فرح�ی :از انجایی که موضوع
صنعتی س��ازی ساخت وس��از در ای��ران فاصله
زیادی با صنعتی س��ازی روز دنیا دارد ،بنابراین
نمی توان توقع داش��ت که استفاده از چوب در
صنعت ساختمان جایگاه خود را یافته باشد .در
این زمینه با علی اکبر ناصری ،عضو کمیس��یون
صنایع و نماینده مردم بابل در مجلس گفت وگو
کردی��مک��هدرادام��همی خوانی��د:
اس�تفاده از چ�وب و فراورده ه�ای در
صنعت ساخت وس�از ایران کمتر مورد توجه
قرار گرفت�ه .راهکار بهبود ای�ن روند را چه
می دانی�د؟
بای��د پذیرفت ک��ه ای��ران در صنعت چوب و
فراوری ان فاصله زیادی با کشورهای پیشرفته
دارد و همی��ن موض��وع باع��ث ب��ه کارگی��ری
روش های نادرس��ت اس��تفاده از چوب می شود
ت��ا جایی ک��ه در یک دوره زمانی ،برداش��ت از
جنگل های ش��مال ،به ش��دت افزایش یافت و
ای��ن موض��وع جنگل های ش��مال را در معرض
خطر ج��دی ق��رار داد .این رخداد باعث ش��د
ت��ا نمایندگان خطه ش��مال ب��ا رییس مجلس
جلس��ه ای برگزار کنن��د .در این جلس��ه مقرر
ش��د جنگل ها با هدف بازسازی و جلوگیری از
برداشت های بی رویه ،در یک دوره تنفسی قرار
گرفته و هرگونه برداش��تی ممنوع ش��ود.
ای�ران برای ف�راوری چ�وب همچنان از
روش های س�نتی اس�تفاده می کند و همین
موض�وع باع�ث هدررفت بخ�ش عمده ای از
این منابع می شود .کمیسیون صنایع مجلس
در این زمینه اقدامی انجام داده اس�ت؟
اعضای کمیس��یون صنای��ع مجلس برای به روز
کردن فناوری و تجهیزات فراوری چوب در ایران
به ویژه در شمال کشور پیگیری های الزم را انجام
می دهن��د ،اما این مه��م زمانی ب��ه مرحله عمل
می رس��د که زمینه های الزم برای به روز ش��دن
تجهیزات مدرن در ایران وجود داش��ته باش��د که
در حال حاضر این ش��رایط مهیا نیس��ت.
گفت وگو
public@smtnews.ir
نگاهی به صنعت گردشگری در گفت وگو با دکتر حمید ضرغام
گردشگری ابزاری موثر برای انتقال ثروت و سرمایه
چ�ه عوامل�ی باع�ث روی اوری کش�ورهای تس��هیل کننده رشد محس��وب می ش��دند ولی بعدها مفهوم
توسعه بس��ط یافت و حاال با در برگرفتن مالحظات اجتماعی،
درحال توسعه به صنعت گردشگری شده است؟
ما معموال توفیق توس��عه گردش��گری را به کمک نخستین اخالقی و زیست محیطی از طریق افزایش فرصت های انتخاب
گونه ان -گردشگری انبوه -ارزیابی می کنیم .بنابراین هر وقت به بهتر شدن زندگی بشر می پردازد .چنین توسعه ای نیازمند
موضوع توسعه گردشگری مطرح می شود تعداد گردشگران و مشارکت عمومی در برنامه هاس��ت .به هرحال ،اگرچه توسعه
درامد حاصل از انان مالک قضاوت در مورد توفیق گردشگری پایدار گردشگری اصوال مفید است ،اما اجرای ان برای رسیدن
ق��رار می گیرد .اما گردش��گران چ��را به کش��ورهای در حال به هدف های مورد انتظار با توجه به ش��رایط مسلط اجتماعی-
توس��عه روی می اورند؟ گردش��گری فعالیتی است که افراد با اقتصادی و سیاسی در جهان درحال توسعه کاری بسیار دشوار
مذاهب و فرهنگ های متف��اوت را به یکدیگر پیوند می دهد و است .از این رو هرگونه بهره برداری از اصول توسعه گردشگری
به انها کمک می کند تا یکدیگر را با وجود تنش های سیاس��ی پایدار مستلزم اراده ای جدی برای انتخاب سیاسی و اقتصادی
و اجتماع��ی بهت��ر درک کنند .در واقع جس��ت وجوی مکانی و تصمیم گیری مبتنی بر ش��ناخت روابط پیچیده اجتماعی،
مقدس و امید به کش��ف و دس��تیابی به جامعه ای که مردم ان اقتصادی و زیست محیطی و تجارت است.
به معنای واقعی کلمه ،همدل باش��ند؛ یعنی روح همس��انی ،ورود انبوه گردشگر به کش�ورهای در حال توسعه
یکپارچگی و برابری در ان حس ش��ود ،انسان ها را وادار به سفر روی مس�ائل فرهنگ�ی و سیاس�ی ای�ن کش�ورها چه
از مامن معمول ش��ان می کند .ظاهرا چنین مقصدهایی را هم تاثیری دارد؟
بس��یاری از کشورهای درحال توسعه دارای ان چنان قدرت
نه در مناطق توس��عه یافته (که مردمانش بیش از پیش درگیر
منفعت طلبی های فردی شده اند) بلکه در مناطق عقب مانده ،سیاس��ی و اقتداری که بتواند مردم را در تصمیم گیری دخیل
س��ازد ،نیستند .به عالوه بس��یاری از تصمیم گیری های کالن
راحت تر می توان یافت.
ل توس��عه ،از س��وی دولت هایی و خ��رد گردش��گری بین الملل ه��م در جای دیگر و توس��ط
این تمایل به مناطق درحا
که حضور گردش��گر برایشان حکم درامد ارز خارجی را داشت شرکت های چندملیتی گرفته می شود .انها هم اغلب به منافع
به ش��دت مورد اس��تقبال قرار گرفت و درهای کش��ور را برای کش��ور میزبان توجهی ندارند ،به طوری ک��ه اگر نیک بنگریم
ورود گردشگران گشودند .برای انان گردشگری بهترین عامل کشورهای جهان س��ومی ای که از گردش��گری به عنوان ابزار
توس��عه تلقی می شد و چون گردشگر بیشتر را معادل موفقیت توسعه استفاده می کنند تحت تسلط شرکت های چندملیتی
گردشگری می دانس��تند از تخصیص تسهیالت به این بخش درمی این��د .تئوری ه��ا و مدل های توس��عه گردش��گری هم
برای جذب گردش��گر بیش��تر دریغ نمی کردن��د .به ویژه انکه عمدتا متناس��ب با شرایط کشورهای توس��عه یافته ساخته و
پرداخته ش��ده اند ،بنابرای��ن اجرای انها
توسعه این بخش نه به سرمایه کالن نیاز
در کش��ورهای درحال توسعه با چالش ها
داشت و نه به منابع خارجی .ولی گذشت
توسعه گردشگری
و کش��مکش هایی مواجه می ش��ود .این
زم��ان و اث��رات اجتماع��ی -فرهنگی
و زیس��ت محیطی حض��ور بی��ش از لزوما به معنی حضور
محدودیت ه��ا اغل��ب انعکاس��ی از غلبه
س��اختارهای فرهنگ��ی ،اقتص��ادی و
ظرفیت تحمل بیگانگان در مقصدهای
تعداد بیشتر گردشگر
سیاس��ی -اجتماع��ی در کش��ورهای
گردش��گری وجه ناخرسند گردشگری
نیست .با این حال
درحال توسعه اس��ت و نشان می دهد هر
انبوه را اش��کار ساخت و اش��کال نوین
محدودیت هایی مانند
کجا مالحظات فرهنگی -اجتماعی الزم
گردش��گری جایگزین گردشگری انبوه
موانع سازمانی،
را در نظ��ر نگرفته و بیش از حد مش��تاق
شد.
منافع اقتص��ادی این فعالیت ش��ده ایم
ساختارهای قدرت،
ممکن است درباره این اشکال
اثرات منفی گردش��گری از اثرات مثبت
نوین توضیح دهید؟
گروه های فشار و
ان بیشتر شده است.
گردش��گری ان��واع مختلف��ی دارد و
سیستم های اقتصادی و
اث�رات مثبت گردش�گری در
متناس��ب با این انواع ،خواست ها ،نیازها
قانونی ،از موانع تحقق چه حوزه هایی است؟
و خدمات مورد درخواس��ت گردشگران
مختلف نیز یکس��ان نیست؛ برای مثال هدف ها به شمار می روند
با توجه به ظرفیت بالقوه گردش��گری
در ایج��اد اش��تغال به وی��ژه مش��اغل و
گردش��گرانی که به قصد دی��دار اقوام و
کس��ب وکارهای کوچک ،مش��ارکت در
دوستان مس��افرت می کنند معموال به
هتل و حتی رس��توران بیرون از منزل نیاز ندارند ،اما از س��ایر برنامه های گردشگری می تواند فرصت های شغلی بی شماری
تسهیالت استفاده می کنند .در مقابل برای گردشگرانی که به ب��رای جامعه گردش��گرپذیر به دنب��ال داش��ته و گامی موثر
قصد تجارت س��فر می کنند ،هتل و تسهیالت اقامتی اهمیت در زمین��ه تحقق معیش��تی پایدار برای مردم به حس��اب اید.
زیادی دارد ،درحالی که ممکن اس��ت عالقه ای به جاذبه های توسعه گردش��گری در مناطق کمتر توس��عه یافته منافعی به
محلی نداشته باشند .یا گردشگر روستایی ( )rural touristش��رح زیر دارد :ارتقای مقام و جایگاه مردم ساکن مقصدهای
معم��وال تمایلی ب��ه خدمات ش��هری ندارد و مایل اس��ت در گردش��گرپذیر ،افزایش حضور م��ردم محلی در مدیریت های
طول س��فر در روس��تا اقامت کند .بر این اساس صاحب نظران س��ازمانی به عن��وان تصمیم گی��ران کلی��دی ،افزایش تالش
و س��ازمان های بین الملل��ی ب��ا توجه به معیاره��ای مختلف ،فردی و مدیریتی مس��ئوالنه به جهت رضایت روانی از مالکیت
دس��ته بندی های متع��ددی از گردش��گری ارائ��ه کرده اند ،کس��ب وکار خود،توانمندس��ازی جامعه محلی اشتغال افراد
گردش��گری نوین یا گردش��گری جایگزین یکی از این اشکال نات��وان ،پیر یا نوجوان ،زن��ان ،اعضای خان��واده و به طور کلی
اس��ت که در پاس��خ به مشکالت ناشی از توس��عه گردشگری افرادی که بیکار باش��ند با توجه به مالکیت خانوادگی بر کسب
انب��وه مطرح ش��د و هدف ان توجه به محیط زیس��ت و جامعه وکاره��ای گردش��گری ،افزایش به��ره وری از طریق تحریک
گردشگرپذیر اس��ت نه صرفا منافع اقتصادی سرمایه گذاران .ظرفیت های��ی که علی رغ��م قابلیت غیرقابل انکارش��ان مورد
در یک تقس��یم بندی دیگر ،گردش��گری به 3ن��وع فرهنگی ،بهره برداری قرار نگرفته اند.
طبیعت گردی و ماجراجویانه تقس��یم ش��ده است .انواع دیگر با ای�ن فواید چگونه می توان گردش�گر بیش�تری
گردشگری نظیر گردشگری فضایی ،گردشگری الکترونیکی جذب کرد؟
مطالعه در مورد راه های افزایش تعداد گردشگران عمده ترین
و اینترنتی که در س��ال های اخیر اغاز ش��ده ،درحال افزایش
اس��ت .به هرحال ،در گردش��گری های امروزی ( New Ageبخش تحقیقات گردش��گری بوده است .این تحقیقات بیشتر
)tourismمسافران قصد دارند از دنیای مادی فاصله گرفته از س��وی اقتصاددانان صورت گرفته و بر نکاتی در سطوح ملی،
محلی و منطقه ای به عنوان اثرات مثبت تمرکز داش��ته است.
و به مفهوم عمیق و معنوی تری از زندگی دست یابند.
ای�ا گردش�گری می تواند موتور محرک�ه اقتصاد و نکات��ی مانند کمک ب��ه درامدهای دولتی ،کم��ک به افزایش
درامد ارزی ،اشتغالزایی و کمک به توسعه منطقه ای.
ابزار توسعه باشد؟
توس��عه عبارت است از بهس��ازی فرصت ها و ارتقای سطح چ�ه محدودیت هایی در راه توس�عه گردش�گری
کیفیت زندگی مردم برای دستیابی گسترده تر به زندگی بهتر وجود دارد؟
توجه دارید که توسعه گردشگری لزوما به معنی حضور تعداد
ش��امل هدف های اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی و سیاس��ی.
ازاین روی در کش��ورهای کمتر توسعه یافته فرایندی مستمر بیشتر گردشگر نیست .با این حال محدودیت هایی مانند موانع
و بلندمدت اس��ت که از رش��د اقتصادی سرچشمه می گیرد .سازمانی ،س��اختارهای قدرت ،گروه های فشار و سیستم های
توس��عه بعد از جنگ جهانی دوم ،معادل رشد اقتصادی در نظر اقتص��ادی و قانونی ،فقدان همکاری و هماهنگی در بنگاه های
گرفته می ش��د و عامل های فرهنگی و اجتماعی تنها به عنوان درگیر خدمات گردش��گران و درنهای��ت نبود اطالعات موثق،
در دس��ترس جامع��ه محلی از موانع تحقق هدف ها به ش��مار
می روند .مش��کالت دیگ��ری مانند نبود یک سیس��تم قانونی
مناسب ،کم توجهی به منابع انسانی اموزش دیده و نبود منابع
مالی نیز از جمله مشکالت پیش روی مشارکت محلی است.
چگونه می ت�وان بر این محدودیت ها و مش�کالت
غلبه کرد؟
سیاس��ت های گردش��گری ،تنها درصورتی ک��ه به گونه ای
طراحی ش��ده باش��ند که بتوانن��د نابرابری ه��ای اجتماعی-
اقتصادی را تا حد ممکن کاهش داده و اطمینان حاصل ش��ود
که این سیاس��ت ها به ش��کلی صحیح و بی نق��ص قابلیت اجرا
دارن��د ،موفق خواهند ش��د .نکته قابل توجه ان اس��ت که در
کش��ور ما اصوال بیشتر انتقادها از توس��عه گردشگری متوجه
نگرانی ه��ای فرهنگ��ی و اجتماع��ی اس��ت .به ح��دی که در
سال های اخیر ،انتقادها در مورد هزینه های توسعه گردشگری
ب��ه انتقاد در م��ورد هزینه های فرهنگی ک��ه جوامع برخوردار
از رواج گردش��گری انبوه بین المللی متحمل می شوند ،تغییر
پیدا کرده اس��ت .به هر صورت ،حضور گردشگرانی که نسبت
به فرهنگ و ارزش های م��ورد احترام مردم محلی ،بی توجه و
بی مس��ئولیتند ،مخالفت مردم محلی را با توسعه گردشگری
برمی انگیزد .اما در کش��ورهایی که خواس��تار منافع اقتصادی
گردشگری هستند پاسخ دولت ها به این مشکل را می توان در
2گروه از سیاس��ت ها طبقه بندی کرد :یکی حمایت از کنترل
گردشگری و دیگری جداسازی گردشگران.
می شود درباره این 2سیاست بیشتر توضیح دهید؟
در برخی کش��ورها ورود گردش��گران را با توجه به ظرفیت
تحم��ل (اجتماع��ی -کالبدی و سیاس��ی -فرهنگی) به طرق
مختلف کنترل می کنند .ش��رایط خاصی برای ورود خارجیان
مص��وب می کنن��د و رفتاره��ای ان��ان را به دق��ت تحت نظر
می گیرند.
برخی دیگر اصوال مناطق خاصی را برای حضور گردشگران
در نظ��ر می گیرند و ان مناطق را از دید جوامع محلی اس��تتار
می کنند .مثال در کشورهای اسالمی ،سواحل خاصی را ایزوله
می کنند تا گردش��گران بتوانند فعالیت هایی را که با اعتقادات
معمول مردم مغایرت دارد ،ازادانه انجام دهند.
رویکرد دولت ایران نس�بت به توسعه گردشگری
چگونه است؟
ی��ک واقعیت غیرقابل انکار ان اس��ت که گردش��گری برای
جمهوری اسالمی ایران ان طور که گفته اند «اکل میته» است.
گردش��گری بین الملل در س��ال های اخیر روندهای تازه ای را
ش��اهد بوده اس��ت .این روندها عوامل کلیدی در تهیه برنامه
توسعه و شیوه های گردش��گری خواهند بود و توان برنامه ریز
و سیاس��ت گذار را در پیش بین��ی تقاضای ان��واع محصوالت
گردش��گری افزای��ش می دهند .از نتایج ای��ن روندها می توان
به چند مورد اش��اره کرد :اول اینکه س��هم صنعت گردشگری
در تولید ناخالص ملی و رش��د اقتصادی از بخش های س��نتی
اقتص��اد (مانند صنایع تولیدی و کش��اورزی) پیش��ی گرفته
اس��ت .دوم؛ محاس��به هزینه -فایده گردش��گری در اقتصاد
دشوار است اما حساب اقماری گردشگری که از سوی سازمان
جهانی تجارت طراحی شده به رفع این معضل پرداخته است.
سوم؛ گردشگران به مسائل زیست محیطی و میراث فرهنگی،
بیش از پیش توجه پیدا کرده اند .چهارم؛ توس��عه فناوری های
حمل ونق��ل و ارتباطات موج��ب ظهور مس��تمر فعالیت ها و
مقصدهای نوین گردش��گری ش��ده اس��ت .پنجم؛ روندهایی
مانند فراملی ش��دن گردش��گری ،حضور بیش��تر سالمندان،
حض��ور اف��راد دارای ناتوانایی ه��ای جس��می ،گردش ه��ای
اموزشی ،افزایش گردشگران اشرافیت طلب ،فرصت مناسبی
ب��رای تامین نیازهای انها فراهم کرده است.شش��م؛ با افزایش
تقاضا برای گردشگری دریایی و افزایش تمایل به فعالیت های
ماجراجوی��ی و ورزش��ی در زمان گذران ایام فراغت ،اش��کال
جدیدی از گردشگری به وجود امده است.
افزای��ش همکاری ه��ای منطقه ای و طراح��ی کریدورهای
بین المللی گردش��گری ،اینده امیدبخشی را برای گردشگری
ایران فراهم کرده است .هفتم؛ انگیزه اصلی همه کسانی که به
سفر می روند ،کش��ف واقعیت هایی ورای زندگی معمول شان
است .از این نظر ،به نوعی یک حرکت مذهبی انجام می دهند.
با این نگاه اصوال به جز گردش��گری مذهبی ،ش��کل دیگری از
گردش��گری وجود ندارد .سازمان میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دس��تی ای��ران به عن��وان متول��ی ای��ن فعالیت مهم
فرهنگی -اقتصادی می تواند برای ممانعت از تبعات ناخرسند
توسعه گردش��گری بین الملل ،ضمن انعقاد تفاهمنامه هایی با
کش��ورهایی که با ایران تبادل گردش��گر دارند (مانند ترکیه،
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
31
بابک مهدیزاده – گروه گزارش :دکتر حمید ضرغام
بروجنی ،عضو هیات علمی دانشگاه عالمه طباطبایی،
فوق لیسانس خود را در رشته مدیریت بازرگانی از دانشگاه
سانفرانسیسکو و دکترای خود را نیز در رشته مدیریت
گرایش تحقیق در عملیات از دانشگاه تهران گرفته است.
اما تخصص اش برنامه ریزی توسعه گردشگری است و
سال هاست در این حوزه فعالیت می کند و اثار و تحقیقات
فراوانی نیز در این حوزه دارد .
پاکستان ،هند ،امارات متحده عربی ،مالزی ،تایلند ،عربستان اطالعات گردش��گری ،پارک های ملی ،موسسه های اموزشی
صعودی ،چین ،س��نگاپور و )...روند توسعه را تسهیل کرده و با و نظایر ان ممکن اس��ت براس��اس روش های تحلیل هزینه-
س��ایر کش��ورها به منظور بهره برداری از تجربه های انان وارد فایده قابل توجیه باش��د نه صرف س��وداوری تجاری .دوم ،در
مقصدهای گردش��گری ،هدف از تشکیل سرمایه ثابت ،عمدتا
مذاکره شود.
اگ�ر چنی�ن روندی طی ش�ود چ�ه دورنمایی برای ایج��اد دارایی اس��ت .بنگاه هایی که در درجه اول س��ازندگان
دارایی هس��تند .به ج��ای احداث اداره ،کارخانه ی��ا انبار کاال،
توسعه گردشگری ایران متصور هستید؟
هدف های برنامه توسعه ،ایجاد توسعه پایدار و بالمال و بهبود بناهای جدید مانند هتل ،تفریحگاه ،دهکده های گردشگری،
کیفیت زندگی مردم است .نظریه ها و مدل های گوناگونی برای پیس��ت اسکی ،سالن کنفرانس و ...می س��ازند .هرچند انگیزه
توس��عه در سرتاسر جهان مطرح شده اس��ت که دیدگاه های این بنگاه ها ،کس��ب س��ود از این بناهاس��ت اما انگیزه مهم تر
خوش��بینانه و بدبینانه ای درباره اینده توسعه دارند .به استناد رشد چشمگیر ارزش دارایی است .بخش گردشگری تنها یک
گ��زارش توس��عه جهانی ،این نظریه ها در م��ورد اینده عناصر بهره بردار اس��ت که دارایی را اجاره می کند و بازده این کار باید
سیاست های توسعه توافقی همگانی دارند .عناصری که شامل با بازده حاص��ل از اجاره دارایی ب��رای فعالیت های دیگر قابل
این اصول هستند؛ یک :هدف های توسعه پایدار ،دو :وابستگی رقابت باشد .بنابراین س��رمایه گذاران می توانند موسسه هایی
سیاس��ت های توسعه به یکدیگر ،سه :نقش حیاتی دولت ها در مانند بانک ها ،ش��رکت های بیمه ،ساختمانی و صنعتی باشند
امر توسعه و چهار :اهمیت یکسان فرایندها به اندازه سیاست ها .که عمال خود در صنعت گردشگری نقشی ندارند.
بانک جهانی ،چارچوب جامع توس��عه را به منظور تالش برای به عنوان اخرین سوال ،چرا اصال سرمایه گذار در
عملی کردن یک رهیافت جامع در دس��تیابی به توسعه تنظیم بخش گردش�گر س�رمایه گذاری می کند ،درحالی که
کرده اس��ت .هدف از طراحی این چارچوب دستیابی به ابزاری می تواند سرمایه اش را در حوزه های بزرگ تری چون
در خدم��ت برنامه ری��زی و مدیریت ،ب��رای هماهنگ کردن صنعت هزینه کند؟
س��رمایه گذاری در بخش گردشگری ،چند ویژگی دارد که
پاس��خ ها ،غلبه بر موانع و رسیدن به توسعه پایدار است .اجرای
موفق این راهبردها در هر کش��وری مستلزم همکاری دولت ،بیش از بخش های دیگر جاذب��ه ایجاد می کند .این ویژگی ها
بخش خصوصی ،سازمان های مردم نهاد( )NGOو گروه های در کل ،بازده مالی بالقوه س��رمایه گذاری را افزایش می دهند.
خیریه اس��ت (گزارش توسعه جهانی س��ال .)2000در مورد بعضی از پروژه های س��رمایه گذاری گردش��گری با این هدف
توسعه گردش��گری در دنیا و ایران به عنوان یکی از شاخه های اجرا می ش��وند ک��ه گردش��گران و س��ایر مصرف کنندگان،
توس��عه پایدار باید بگویم که گردشگری (به ویژه در دهه اخیر) محص��والت حاصل را مش��ترکا مورد اس��تفاده ق��رار دهند.
به عنوان ابزاری برای دستیابی به توسعه
برای مث��ال ،اتوبوس های گش��ت های
مقصده��ا مورد توجه قرار گرفته اس��ت.
س��یاحتی قادرند نیازهای مس��افرتی
در واق��ع علت تروی��ج ان در هر منطقه و سرمایه گذاری داخلی به
مصرف کننده محلی را نیز تامین کنند.
2صورت خصوصی و
ناحیه در کشورهای درحال توسعه نقش
به ای��ن ترتیب ب��ا هر س��رمایه گذاری
جدی��د در تجهی��زات ،جریان ه��ای
ان در تس��ریع فرایند توس��عه است .این دولتی انجام می شود که
نقش گردش��گری رس��ما مورد پذیرش
پولی و بازده مش��ترکی از ه��ر 2گروه
هر بخش دربرگیرنده
قرار گرفته اس��ت ،به حدی که مطالعات
مصرف کنندگان (محلی و گردشگران)
تشکیل سرمایه در
عاید خواهد ش��د .ای��ن درامد مضاعف
س��ازمان جهانی جهانگ��ردی ()1980
زیربناها ،تاسیسات و
توجیه کننده خرید دارایی هایی اس��ت
نشان می دهد در طول 50سال گذشته،
که ب��رای اس��تفاده در یک ب��ازار قابل
گردش��گری از فعالیت��ی تفری��ح محور
عوامل نرم افزاری است.
به بخ��ش اصلی تج��ارت جهانی تبدیل مالحظات زیادی الزم است توجی��ه نیس��تند .گردش��گری عرصه
مناس��بی ب��رای اج��رای پروژه ه��ای
ش��ده و می تواند بر ایج��اد نظم جدید
در تا سرمایه گذاری خارجی
کوتاه مدت و با بازیافت فوری س��رمایه
اقتص��اد جهانی تاثیر داش��ته ،ب��ه از بین
بردن شکاف بین کشورهای توسعه یافته در تسهیالت گردشگری به اس��ت .گردش��گران با س��فر ب��ه محل
وابستگی منجر نشود
تولید عمدت��ا مصرف کننده خدمات و
و درحال توسعه کمک کرده و ثبات رشد
غالب��ا متقاضی جاذبه های نو هس��تند،
و توس��عه س��ریع اقتصادی و اجتماعی را
بنابرای��ن می توان پروژه های��ی را اجرا
به وی��ژه در کش��ورهای درحال توس��عه
تضمین کند .برای بس��یاری از کش��ورهای درحال توسعه که ک��رد که بازدهی فوری دارند .بعض��ی از این پروژه ها همچون
از نظ��ر صنعتی محدود و از نظر منابع طبیع��ی کم توانند و به رویدادهای ورزشی یا جش��ن ها نیاز به سرمایه جاری دارند و
کمک های بین المللی وابس��ته اند ،گردش��گری ممکن است از تسهیالت ثابت فعالیت های دیگر استفاده می کنند .بعضی
تنها گزینه واقعی کس��ب درامدهای خارجی ،ایجاد اش��تغال دیگر مانند نمایش��گاه ها نیاز به تشکیل سرمایه ثابت بیشتری
و جذب س��رمایه خارجی باشد .گردش��گری ابزاری موثر برای دارند .اما این سرمایه نیز در کوتاه مدت بازیافت می شود .بازده
انتقال ثروت و س��رمایه از کش��ورها یا مناط��ق ثروتمندتر به سرمایه در صنعت گردش��گری عمدتا در طول دوره برگزاری
نواحی کمتر توس��عه یافته و فقیرتر اس��ت .این توزیع ثروت در ای��ن وقایع عاید می ش��ود که می تواند فقط ی��ک دوره زمانی
نتیجه هزینه کرد گردشگران در مقصدهای گردشگری عالوه کوتاه باشد .بنابراین سرمایه گذاری در چنین پروژه هایی برای
بر س��رمایه گذاری داخلی و خارجی در تاسیسات و تسهیالت س��رمایه گذارانی که معیار ارزیابی س��رمایه گذاری را بازیافت
گردش��گری اتفاق می افتد .مع الوصف مالحظات زیادی الزم س��ریع سرمایه قرار می دهند ،بس��یار جاذبه دارد .بنگاه هایی
اس��ت تا سرمایه گذاری خارجی در تس��هیالت گردشگری به که در دارایی های گردشگری سرمایه گذاری می کنند معموال
سایر کاربردهای بعدی ان را نیز مورد توجه قرار می دهند .این
استثمار و وابستگی منجر نشود.
سرمایه گذاری ها به چه شکل انجام می گیرد؟
توج��ه ،ارزش نهایی این دارایی ها را باال می برد .در مقایس��ه با
س��رمایه گذاری داخل��ی ب��ه 2صورت خصوص��ی و دولتی س��رمایه گذاری در دارایی هایی چون ماشین االت خاص یک
انجام می ش��ود که هر بخش دربرگیرنده تش��کیل سرمایه در صنعت که تنها یک نوع کاربرد و یک ارزش نهایی دس��ت دوم
زیربناها ،تاسیس��ات و عوامل نرم افزاری از قبیل تربیت نیروی (با توجه ب��ه وضعیت اقتصادی ان صنع��ت) دارند .در بخش
انسانی و ...است .درخصوص سرمایه های خارجی 3نوع تامین گردش��گری ،به رغم وجود پروژه هایی که بازگش��ت سرمایه
مالی :بدون مش��ارکت طرف خارجی ،با مش��ارکت خارجی و س��ریعی دارند؛ بس��یاری س��رمایه گذاری ها به جهت منافع
تجارت متقابل قابل بحث اس��ت که خود ش��امل انواع مختلف بلندمدتش��ان توجیه دارند .خدمات گردشگری عمدتا فصلی
وام سرمایه گذاری خارجی مستقیم ،غیرمستقیم و ...می شود .هس��تند و در نتیجه ،درامدهای ان ماهیت نامنظم و مقطعی
در فعالیت های گردش��گری ،سرمایه گذاری از همان اصول دارن��د .این ویژگی ،س��وداوری مورد انتظار س��رمایه گذاری
تجاری حاکم بر صنایع دیگر تبعیت می کند .عرضه کنندگان ،گردش��گری را کاهش می دهد .کنترل اثرات اقتصادی فصلی
از مح��ل ف��روش محص��ول به گردش��گران یا ب��ه یک بخش بودن گردش��گری نیاز ب��ه مدیریت صحی��ح نقدینگی دارد.
پشتیبان گردش��گری ،بازده سوداوری را پیش بینی می کنند تصمیم گیری درباره س��رمایه گذاری در بخش گردش��گری
اما س��رمایه گذاری در گردش��گری دالیل دیگری نیز دارد که ب��ا در نظ��ر گرفتن پراکندگ��ی فعالیت های ای��ن بخش (که
اغلب ب��ا هدف های کل��ی بنگاه های این بخ��ش ارتباط دارد :یک��ی از ویژگی های بارز این صنعت اس��ت) به ش��دت نیاز به
اول ،دولت ه��ا اغلب به منظ��ور تامین اه��داف اجتماعی و نه مطالعات امکان سنجی دارد .این مطالعه متغیرهای اقتصادی،
اقتصادی در پروژه های گردش��گری سرمایه گذاری می کنند .بازاریابی ،مالی و عملیاتی را ش��امل می شود و عملیاتی بودن
س��رمایه گذاری در تاسیس��ات زیربنایی حمل ونق��ل ،مراکز پروژه موردنظر را ارزیابی می کند.
یکشنبه 19مردادماه 13 - 1393شوال 10 -1435اگوست 2014
تلنگر
* پیشنهاد
کافیست لوله جمع اوری پسمانده دستشویی ها و
حم��ام به توالت فرنگی یا فالش تانک ها وصل ش��ود تا
کلی در مصرف اب صرفه جویی شود.
در شست وشو می ش��ود یک لگن اب را پر کرد و
به جای دوش از ان برای شست وشو استفاده کرد تا کلی
در مصرف اب اسراف نکنید.
دول��ت اگر یاران��ه ای برای نگهداری ش��بکه اب
داخل س��اختمان ها صرف کند چندبرابر از میزان کلی
سرمایه گذاری اش برای ابرسانی بی نیاز خواهد شد.
مخاطبان اگر در این مورد پیش��نهادی دارند با ما
در میان بگذارند.
یک فرمول ساده اما فراموش شده.
در رابطه مش��تری و فروشنده 2فرمول ساده وجود
دارد -1 :همیش��ه حق با مشتری است -2 .اگر حق با
مشتری نباشد حتما فرمول اول را از نو بخوانید.
* لطیفه
5ادمخ��وار به عنوان برنامه نویس در یک ش��رکت
کامپیوتری استخدام شدند .هنگام مراسم خوشامدگویی
رییس شرکت می گوید« :شما همه جزو تیم ما هستید.
شما اینجا می توانید حقوق خوبی بگیرید و می توانید به
غذاخوری شرکت رفته و هر مقدار غذا که دوست دارید
بخورید .بنابراین فکر پرس��نل بخش دیگر را از سر خود
بی��رون کنید ».ادمخوارها قول می دهند که با پرس��نل
بخش ش��رکت کاری نداشته باشند 4 .هفته بعد رییس
شرکت به انها سر می زند و می گوید« :شما خیلی سخت
کار می کنید و من از همه ش��ما راضی هس��تم .یکی از
خانم های برنامه نویس ما ناپدید شده است .کسی از شما
می داند که چه اتفاقی برای او افتاده اس��ت؟» ادمخوارها
اظهار بی اطالعی می کنند .بعد از اینکه رییس ش��رکت
می رود ،رهبر ادمخوارها از بقیه می پرس��د« :کدوم یک
از ش��ما نادونا اون خان��وم برنامه نویس را خورده؟» یکی
از ادمخواره��ا با تردید دس��تش را باال م��ی اورد .رهبر
ادمخواره��ا می گوید« :ای احمق! ط��ی این 4هفته ما
رهبران و مدیران پروژه ها را خوردیم و هیچ کس چیزی
نفهمی��د و حاال تو اون خانوم را خوردی و رییس متوجه
ش��د .پس ،از این به بعد لطفا افرادی را که کار می کنند
نخورید».
در یک��ی از خیابان های اصلی ش��هر چاله ای بود
که باعث بروز حوادث متعدد برای ش��هروندان می شد.
مدیران ش��هر طی جلسه ای بر ان شدند که مشکل را
حل کنند .مدیر اول گفت :باید امبوالنسی همیشه در
کنار چاله اماده باش��د تا مصدومان را به بیمارس��تان
برس��اند .مدیر باالتر گفت :نه ،وقت تلف می شود .بهتر
است بیمارستانی در کنار چاله احداث کنیم .مدیر ارشد
گفت :نه ،بهترین کار ان است که این چاله را پر کنیم
و چاله مشابهی در نزدیکی بیمارستان احداث کنیم.
پیشخوان
«سرامد»
«سرامد» ماهنامه خبری،
علمی ،اموزش��ی و تحلیلی
ستاد ملی نخبگان با مطالب
متنوعی از نویسندگان چاپ
و منتش��ر ش��د که به شرح
زیر می باش��د« :بی نقد فقیر
است» نوشته سردبیر پرویز
کرمی« ،کارها و کاردان ها»،
«ما حق ناامیدی نداریم» دکتر س��عید س��هراب پور،
«مده کار معظم به نوخاسته» محمد یوسف نیا« ،عالمی
از نو بباید ساخت و از نو ادمی» امیر رازی« ،پرستوها
به النه باز می گردند» س��یدرضا علوی« ،گفت وگو با
میرجالل کزازی» مهدی وزیربافی« ،ارمان شهر قرن
»21حنا خدابنده« ،گفت وگو با کیومرث منشی زاده
مهدی وزیرانی ،ارمان ش��هر قرن »20س��یدمحمد
بهش��تی و...در این ش��ماره پرونده ای درباره الودگی
هوا در کالنشهرها با تیتر و نفس های سنگینی که به
شماره افتاده .نیز چاپ شده است.
نمایشگاه «د رابیت هول»
نمایشگاه «د رابیت هول»
ب��ا اثار مریم امی��ر واقفی-
امیر خجسته و زیبا رجبی
از 10مرداد اغاز ش��ده و تا
20مرداد در نگارخانه مهرور
در خیاب��ان کریمخان زند،
خیابان ابان جنوبی( ،شهید عضدی) شماره ۳۸برگزار
می باشد .در معرفی این نمایشگاه امده است :نقاشی ها و
طراحی های ما بدون حرف و توضیح اغاز می ش��وند .از
ش��ادی بی اندازه و کودکان ه ما سخن می گویند .اما این
سرخوش��ی توامان ش��امل ش��ادی و تلخی است .چرا؟
این س��والی است که درگیرش هس��تیم ولی به دنبال
پاس��خی برای ان نیستیم .طرح همین سوال برخاسته
از تضاد و تناقض ،نهایت پاس��خی اس��ت که می توانیم
پیگیرشباشیم.
صاحب امتیاز :سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
مدیرمسئول و سردبیر :ناصر بزرگمهر
معاون سردبیر :مسعود دهشور
قائم مقام اداری ،مالی و بازرگانی :خلیل محمودی
دبیر تحریریه :محمود مقدس
مدیر فنی و هنری :مهدی نجفی
مدیر فناوری:علی رضا فخرابادی
مدیر چاپ :بیژن بهادری
دبیر گروه عمومی :محمد اقازاده
دبیر گروه گزارش :مینو بدیعی
دبیر گروه صنعت :میترا ممسنی
دبیر گروه معدن :شهریار خدیوفر
دبیر گروه تجارت:عاطفه خسروی
دبیر گروه اقتصاد :مهدیه انوشه
دبیر گروه عکاسی :شیرین برناستی
دبیر ویرایش و تصحیح :حسین شیرازی
نش�انی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهان�ی ،کوچه ازادگان
شماره 26کد پستی 1586733811
وب سایتwww.smtnews.ir :
پست الکترونیکیinfo@smtnews.ir :
روابط عمومیPR@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
مدیریتmanagement@smtnews.ir:
پیامک300082190 :
تلفن82190 :
فکس88713730 :
سازمان اگهی ها88722732-3 :
امور مشترکین88722735 :
روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
چاپ :انتخاب رسانه44905300-2 :
پیامگیر صوتی88105304 :
هنرمندان نوگرا ،شجریان و پیکاسو در گالری های تهران
این هفته 5نمایش��گاه در گالری های حنا ،نی ،ش��کوه،
مژده و طراحان ازاد اغاز به کار کردند.
ب��ه گ��زارش هنرانالین ،جمعه 17مرداد ش��اهد افتتاح
یهای تهران بودیم.
نمایشگاه های متنوعی در گالر
«هنرمندان نوگرا و معاصر ایران» در گالری مژده
«خودیافتگی» در گالری حنا
ش��یوا یغمای��ی مجموع��ه نقاش��ی هایش را ب��ا عنوان
«خودیافتگ��ی» در گال��ری حن��ا ب��ه نمای��ش دراورده
اس��ت .او در ای��ن نمایش��گاه ب��ا کن��ار ه��م ق��رار دادن
20کاراکتر از میان مش��اهیر ایران و جهان چون پیکاسو،
ش��جریان و فره��اد مه��راد در حقیقت پ��روژه ای را دنبال
می کن��د که بی��ش از هر چیز زوایای فرمی��ک و گرافیکی
س��وژه ها را مورد توجه ق��رار می دهد ،اما ویژگی اصلی اثار
او در فروکاس��تن چهره هایی که س��وژه اثرش قرار داده به
صرفه جویانه ترین تصویرهای ممکن و در عین حال با حفظ
ویژگی های شخصیتی انهاست.
یغمایی در این مجموعه نشان می دهد که نوعی ایجاز و
مینیمالیس��م در بیان تصویری را نشانه رفته که قرار است
بیش از هر چیز نمادی تازه از ش��خصیت هایی را به دست
دهند که پیش از این بارها و بارها به شکل های مختلف به
تصویر کشیده شده اند.
نمایش�گاه اثار نقاشیخط امیر ساسان مصطفوی در
گالری نی
گالری نی که به نام موالنا و شمس تبریزی شناخته شده
است ،این بار شاهد برگزاری اثاری بود که سنخیت زیادی
با نام ان داش��ت .نقاش��یخط های امیر ساسان مصطفوی
اگرچه از شیوه سنتی خوشنویسی با قلم نی فاصله گرفته و
فضایی جدید در زمینه هنرهای تجسمی به وجود اورده اند،
اما هرچه باش��د در نهایت اثاری برامده از خط نستعلیق و
قلم نی هستند.
مصطف��وی در این اثار ب��ا بهره گرفتن از اس��امی اهلل و
بسم اهلل یا بعضی اشعار فارس��ی ،تابلوهایی به وجود اورده
اس��ت که در بیش��تر موارد قابلی��ت خوان��دن ندارند .در
واق��ع حروف و کلمات ابزارهایی هس��تند ک��ه برای ایجاد
ترکیب بندی در صفحه استفاده شده اند .ترکیب بندی هایی
که اشکال متنوعی را از شمسه تا سیاه مشق دربرمی گیرند.
«عشق هنرکویر» در گالری شکوه
«عش��ق هنرکویر» عنوان نمایشگاه سهیال احمدی است
که روز گذشته در گالری شکوه افتتاح شد .احمدی در این
مجموعه 30اثر نقاشیخط با تکنیک میکس مدیا در ابعاد
متفاوت ارائه داده است .او در این اثار اشعار شعرای بزرگی
چون حافظ ،موالنا ،س��هراب س��پهری و ...را با بهره گیری
از خط نس��تعلیق ،شکسته و ثلث روی بوم هایش منعکس
کرده است.
نمایش��گاه هنرمندان نوگرا و معاصر ایران که پنجشنبه
16مرداد در گالری مژده افتتاح شد ۶٧ ،نقاشى و نقاشیخط
از ٢٩هنرمن��د ش��اخص را به نمایش دراورده اس��ت .این
نمایش��گاه تالش مى کند تا زوایایى ناب از کوشش بزرگان
هنر کش��ورمان در تطبیق مدرنیس��م و مولفه هاى زیبایى
شناسى ایرانى را به نمایش بگذارد.
نمایش��گاه «هنرمندان نوگرا و معاصر ایران» س��عی در
معرف��ی برگ��ی از تاریخ هنر ایران و هنرمندانی اس��ت که
در زمینه ش��کل دهى موج نوین نقاشى ایران نقش اساسى
ایفا کرده اند .این دوره خاص ش��امل زیرشاخه های مختلف
هنری می ش��ود و س��عی ش��ده اثاری از بعضی هنرمندان
نوگ��را و معاصر که در این دوره زمانی موثر بوده اند ،در این
مجموعه ارائه شود.
عکاسی از حشرات در گالری طراحان ازاد
میالد هوشمندزاده در مجموعه عکس هایی که از جمعه
17مرداد در گالری طراحان ازاد به نمایش دراورده ،چنین
می نماید که به س��راغ گونه ای از عکاس��ی رفته که دغدغه
اصل��ی اش ثبت و ضبط ریزجهان هایی اس��ت که عموما از
چش��مان غیرمس��لح ما پنهان می مانند اما هوش��مندزاده
در برخ��ورد با ماکروگرافی از نوع رایج اش می کوش��د نگاه
زیبایی شناسانه اش را جایگزین جنبه های تکنیکی و صرف
بازنمایانه کند.
مقدمه ای از ستوده ،مجلسی ،تفرشی ،بارسقیان
زندان نوشته های بابی ساندز منتشر شد
زندان نوشته های بابی ساندز ،مبارز ایرلندی با ترجمه
حمید جعفری منتش��ر ش��د .به همراه مقدمه مترجم،
4مقدم��ه از نس��رین س��توده «عضو کان��ون مدافعان
حقوق بشر و حقوقدان» ،فریدون مجلسی «نویسنده و
پژوهش��گر» ،مجید تفرشی «پژوهشگر تاریخ» و سرگه
بارس��قیان «روزنام��ه نگار» در این کتاب امده اس��ت.
این اثر که به تازگی توس��ط نش��ر قطره منتشر شده،
س��ومین کتاب حمید جعفری اس��ت .حمید جعفری
عض��و فدراس��یون بین المللی روزنامه نگاران اس��ت که
پی��ش از این در روزنامه های س��رمایه ،اعتماد ،یاس نو،
صدای عدالت ،بهار ،ش��رق و ...به عن��وان روزنامه نگار
فعالیت داشته است.
انچ��ه در ادامه می اید بخش��ی از ترجمه این کتاب
است؛ «من اقا هس��تم» .کلماتش در گورم طنین انداز
ش��د« .من اقا هس��تم» .دوباره همه جا لرزید« .من اقا
هس��تم ،تو ۱۰۶۶هس��تی!» در با ص��دای انفجارگونه
رعب انگیزی پش��ت س��رش به هم خ��ورد و نور مبهم
ورودی هم به دنبالش خاموش شد .هنوز هم از حرکت
کردن می ترس��م و در تاریکی مطلق ،همانجا که بودم
ایستاده ام .فکر می کنم این ۱۰۶۶دیگر چیست؟ واضح
اس��ت که من هستم اما می توانم فکر کنم ،حرف بزنم،
بو کن��م و تکان بخ��ورم .تمام حواس��م کار می کنند،
بنابرای��ن یک ع��دد نیس��تم .من ۱۰۶۶نیس��تم .من
انسانم ،من یک عدد نیستم ،من ۱۰۶۶نیستم! این اقا
تمبر «اقای رمان ایران»
رونمایی شد
تمب��ر یادبود محمود دولت ابادی همزمان با هفتادوچهارمین س��الگرد
تولد این نویسنده با عنوان «اقای رمان ایران» در زادگاهش سبزوار ،دیار
ابوالفضل بیهقی و شهر نثر ایران ،رونمایی شد.
به گزارش ایسنا ،سبزوار بعدازظهر جمعه 17مردادماه میزبان مراسمی
بود که در ان با حضور ش��ماری از اعضای شورای شهر این شهرستان ،عالقه مندان به عرصه فرهنگ و
ادبیات و برخی از چهره های دانشگاهی ،هنری و اجتماعی شهرستان ،عالوه بر خوانده شدن بخش هایی
از رمان «کلیدر» دولت ابادی همراه با ساز ،از تمبر اختصاصی این نویسنده پیشکسوت معاصر به دست
حاج علی فتاحی -پدر شهیدان دوران دفاع مقدس -رونمایی شد.
پس از رونمایی از تمبر یادبود دولت ابادی ،نوبت به خواندن پیام سیمین بهبهانی -شاعر پیشکسوت-
رس��ید که مدتی قبل به مناس��بت تول��د محمود دولت اب��ادی در اختیار برگزارکنندگان این مراس��م
ق��رار داده ب��ود .در مت��ن پیام س��یمین بهبهانی که این روزه��ا در کما و در بخ��ش مراقبت های ویژه
بیمارس��تان بس��تری اس��ت ،امده اس��ت« :یادی مکرر از ان بزرگ» «محمود دولت ابادی نویسنده ای
اس��ت که از خراس��ان به تهران امده است تا اوازه ش��هرت اثارش را به جهان برساند .من بیشتر اثار او
را خوانده ام و بر اندیش��ه و قلم او افرین گفته ام .توانایی او در داس��تان پردازی« ،قولی ست که جملگی
برانند» اکنون این چند س��طر را در بس��تر بیماری می نویس��م و برای سعادت و سالمتش ارزوی خیر
می کنم .بی ش��ک او غنیمتی اس��ت در حوزه ادبیات ایران و یاداور می ش��وم که بس��یاری از اثار او به
زبان های مختلف ترجمه شده است .عمرش دراز و قلمش همچنان توانمند باد».
دیگر چه کس��ی یا چه موجودی است؟ من را ترساند.
ش��یطان بود .حس کردم از من نفرت دارد .اشتیاق اش
برای تسلط بر من و قساوت مرگبار درونی اش را حس
کردم .اه ،از من چه می ماند؟ به یاد می اورم که زمانی
یک خانواده داش��تم .حالشان چطور است؟ ایا یک بار
دیگ��ر می توانم یک��ی از انها را ببینم یا صدایش��ان را
بش��نوم؟ نگاهم می کند؛ یک بار دیگر در باز می ش��ود.
ان نور مبهم کمی قوی تر شده است و یونیفرم سیاه در
درگاه ،خودش را نش��ان می دهد« .من اقا هستم ».بار
دیگر همان جمله لعنتی ...و «این هم غذایت ».۱۰۶۶
ای��ن کتاب در ١٠٠صفحه ب��ا قیمت 5000تومان در
دسترس مخاطبان است.
یک خواننده مجالس عروسی
روی صحنه تئاتر
کارگ��ردان نمایش «همه چیز درباره اقای ف» معتقد اس��ت؛ موضوع
مطرح ش��ده در این نمایش ،مسئله عالقه مندان و دانشجویان رشته های
هنری است.
به گزارش س��ایت ایران تئا ت��ر ،هادی عزیزی با اش��اره به موضوع این
نمایش گفت« :این نمایش داس��تان فردی اس��ت که خواننده مجالس عروسی است و از این راه ارتزاق
می کند .رفته رفته صدایش خراب می ش��ود و همین مسئله مجالس عروسی را به هم می زند .حاال تنها
نگرانی او تامین معاش برای ادامه زندگی اش است».
وی با تاکید بر اینکه این نمایش زبان حال تمام جوانانی است که به هنر عالقه دارند ،ادامه داد« :من
از همان زمانی که این متن را خواندم به ان عالقه پیدا کردم .این عالقه هم از احساس همذات پنداری
با جوان این نمایش ناش��ی می ش��ود .او می خواهد خواننده بزرگ و معروفی ش��ود ،اما در این مس��یر
س��رخوردگی هایی برایش اتفاق می افتد .این مس��ئله برای عالقه مندان به هنر و دانش��جویان هنری و
به خصوص تئاتری هم رخ می دهد».
این نمایش تک نفره اجرا می ش��ود و س��ه صداپیش��ه نیز در طول اجرا بازیگر را همراهی می کنند.
کارگردان «همه چیز درباره اقای ف» با بیان اینکه صداپیشگان هر شب در اتاق فرمان حاضر هستند،
عنوان کرد« :از انجایی که بده بستان دیالوگی در این کار مهم است ،اگر قرار بود صدای دوستان ضبط
یا مد .انها هر ش��ب در اتاق فرمان حضور دارند و
ش��ده پخش می ش��د ،زنده بودن کار به خوبی درنم
به صورت زنده نمایش را اجرا می کنند».
شهرنوشت
سـقـوط
روح اهلل س�پندارند :مرد خودش را به پارک رس��انده بود .به زحمت نشست روی
نیمکتی که افت��اب داغ رویش می تابید .پیش از او پیرمردی انجا بود و حرکات درداور
مرد را می پایید« .سن و سالی نداری مرد!» ،پیرمرد با تردید این را گفته بود.
مرد نگاهی به عصای چوبی پیرمرد انداخت و گفت « :س��ن و س��ال نمی شناسد .کافی
است بدبختی به سراغت بیاید ،وقتی امد دیگر نمی پرسد چند ساله هستی ،نگاه نمی کند
زن داری ،بچه داری و هزار جور خرج زندگی روی دوشت سنگینی می کند».
پیرمرد عصایش را به نیمکت تکیه داد « :دل پر دردی داری ،مرد!» افتاب داغ تر شده
بود و پوس��ت را می سوزاند .صدای امبوالنسی از دور می امد .نزدیک شد و لحظه ای بعد
دیگ��ر رفته بود .پیرمرد گ��ذر امبوالنس را از البه الی ش��اخه های درختان پارک دنبال
می کرد که ناله ای از مرد بلند شد .پیرمرد نگاهش را از خیابان دزدید و پرسید « :دردت
چیست مرد؟»
صدای امبوالنس دیگر نمی امد که مرد به عصای پیرمرد نگاه کرد و گفت« :از کدام یک بگویم؟»
پیرمرد خنده اش گرفت « :انگار ماجرا جدی اس��ت ».مرد هم خنده اش گرفت « :اوایل
فکر می کردم ش��وخی است .ازدواج کردم ،بچه دار ش��دم ،کار می کردم و روی داربست
س��اختمان ها باال و پایین می رفتم؛ زندگی چندان روبه راه نبود اما هر چه بود ،چرخش
می چرخید تا روزی که خودم چرخیدم و از روی داربست سقوط کردم».
پیرمرد ش��وکه ش��د « :زنده ماندی؟» م��رد پوزخن��د زد « :نهُ ،مردم .ان��گار وجود ما
بی معناس��ت پدر جان!» پیرمرد ،نگاهی به عصایش انداخت و پرسید « :بیمه؟ بیمه هم
نداشتی؟» مرد دوباره خنده اش گرفت « :روی داربست کسی بیمه ندارد .فقط نیاز دارد».
دوباره صدای امبوالنس از دور بلند شد .داشت از همان راهی که رفته بود بازمی گشت.
از میانه راه صدای اژیر قطع شد .امبوالنس سرعتش را کم کرده بود و با چراغ خاموش
از روبه روی پارک عبور کرد.
افتاب همچنان داغ بود .پیرمرد حرکت امبوالنس را با نگاهش دنبال کرد .به خودش
که امد ،مرد با ناله و درد بلند شده بود و داشت جسمی خسته و بیمار را با خودش می کشید و می برد.