روزنامه صمت شماره 84
روزنامه صمت شماره 84
همراه با شما در بیستمین
نمایشگاه مطبوعات
نخستین روزنامه تخصصی صبح ایران
پنجشنبه
22ابان 1393
19محرم 1436
13نوامبر2014
سال هفتم دوره جدید شماره 84پیاپی 32 1402صفحه قیمت 1000 :تومان
بررسی جزئیات امار گمرک در ۷ماه نخست امسال
ترازبازرگانیبا ۹۰کشورجهانمثبتشد
بررسی عملکرد بخش خصوصی بازرگانی
کسب و کار تجاری
رونق گرفت
www.smtonline.ir
www.smtnews.ir -
نمایش��گاه مطبوع��ات در م��دت 7روز ،همچ��ون
ایین��ه ای در مقابل مطبوعات ایران ،ه��ر انچه را که
در زمینه ه��ای خب��ری ،تخصصی و حرف��ه ای روزانه
منتشر می ش��د ،همراه با فعالیت یک ساله به نمایش
که در این
گذاشت ،به همین مناسبت روزنامه
نمایشگاه حضوری فعال داشت ،نسبت به انتشار یک
ویژه نام��ه حرفه ای اقدام ک��رده که در صفحات 13تا
20می خوانید.
7
صادرات 100میلیون
دالری بنگاه های کوچک
7
سیدمحمدعلی سیدابریشمی ،معاون وزیر صنعت ،معدن
گفت :صادرات
و تجارت با حضور در غرفه روزنامه
صنایع کوچک در سال گذشته حدود 100میلیون دالر
اس��ت در حالی که حدود 2هزار واحد از صنایع کوچک از
حدود 800هزار واحد صنعتی صادر کننده هستند
3
لیزینگ هایغیرمجاز
در کمین پول های مردم
کاهش ریسک اکتشاف
با مجوز ظرفیت یابی
بازدیدوزیرصنعت،معدنوتجارت
ازپتروشیمیکردستان
10
5
2
ثبات بازار صنایع معدنی
در گرو سهم بازار است
تقویت خودروسازی
پایانی بر رکود اقتصادی
پیمان افضل
کمال الدین پیر موذن
عضوکمیسیونصنایعومعادنمجلس
4
استاد اقتصاد معدن
5
کار دشواری برای رونق
صادرات غیرنفتی نداریم
توسعه متوازن
با احیای سازمان برنامه
اثار منفی فعالیت غیر مجازها
بر اقتصاد خنثی شود
خسرو تاج
موسی الرضا ثروتی
البرت بغزیان
قائم مقام وزیر صنعت ،معدن و تجارت
7
عضوکمیسیونبرنامهوبودجهمجلس
9
استاد دانشگاه تهران
10
کوتاه از سراسر جهان
خبرگ��زاری «ترند» جمهوری اذربایجان ،س��فر
قریب الوق��وع رییس جمهوری ای��ران به باکو و طرح
امض��ای 10ق��رارداد همکاری میان دو کش��ور در
جریان این س��فر را نشانه چش��م اندازی روشن در
روابط دوجانبه و ظرفیت ایجاد یک اتحاد راهبردی
در منطقه دانست.
«جان بولتون» س��فیر س��ابق امریکا در سازمان
مل��ل متحد گف��ت :ایرانی ه��ا باور دارن��د امتیازات
بیشتری از دولت «باراک اوباما» رییس جمهوری ان
کشور می توانند بگیرند.
«س��رگئی ریابک��وف» مع��اون وزی��ر خارجه و
مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه بر ضرورت لغو
تحریم های ایران تاکید کرد.
شیخ حسن عیسی ،عضو شاخه سیاسی جمعیت
وفاق ملی -اس�لامی بحرین گفت :اتفاق نظر ملی
گسترده ای در مورد تحریم انتخابات پارلمانی رژیم
ال خلیفه وج��ود دارد و بحرین ،گزینه دیگری جز
دموکراسی واقعی فراروی خود ندارد.
خبرگزاری رویترز در گزارش��ی نوشت :با تشدید
تنش ها در فلس��طین اشغالی ،جان کری ،وزیر امور
خارجه امریکا دیروز (چهارشنبه) برای دیدار با ملک
عبداهلل ،پادشاه اردن عازم ان کشور شد.
جان مک کین ،س��ناتور جمهوریخ��واه امریکا در
مصاحبه ای با انتقاد از سیاس��ت های ب��اراک اوباما،
رییس جمهوری این کش��ور در قبال س��وریه گفت:
اش��تباهات و موضع گیری های نادرست اوباما ،باعث
پیروزی بشار اسد شده است.
درحالی که تحریم کاالهای سعودی توسط مردم
ش��هرهای کربال ،نج��ف و دیگر ش��هرهای جنوبی
ع��راق و حتی بغداد وارد پنجمین ماه خود ش��ده،
اهال��ی کربال می گویند که ای��ن تحریم انتقامجویی
نیست ،بلکه اعتراضی است به حمایت دولت ریاض
از جنایتکارانی که دست ش��ان ب��ه خون ملت عراق
اغشته است.
رییس جمه��وری چین موافق��ت اعضای اپک در
ایجاد منطقه تجارت ازاد در منطقه اسیا و اقیانوس
ارام را تحولی بزرگ و تاریخی در فرایند شکل گیری
این مجمع اقتصادی دانست.
حسین ابوکویک ،یکی از رهبران جنبش مقاومت
اس�لامی (حماس) در کرانه باخت��ری با بیان اینکه
همه ش��واهد بیانگ��ر افزایش عملی��ات مقاومت در
کرانه باختری است ،گفت :این مسئله نشان می دهد
سیاس��ت همکاری امنیتی با رژیم صهیونیستی که
تنها موجب تامین امنیت نظامیان و شهرک نشینان
صهیونیست می شود ،کامال شکست خورده است.
جو بایدن ،مع��اون رییس جمهوری امریکا ضمن
تاکید بر روابط نزدیک و دوستانه اش با نخست وزیر
رژیم صهیونیستی ،به صراحت اذعان کرد در منش
و مسلک یک «صهیونیست» است.
کاخ س��فید اع�لام ک��رد« :ب��اراک اوبام��ا»
رییس جمهوری امریکا در حاش��یه نشست سازمان
هم��کاری اس��یا -اقیانوس��یه ( اپ��ک) در پکن ،با
«والدیمی��ر پوتی��ن» همتای روس خ��ود در مورد
سوریه ،اوکراین و ایران گفت وگو کرد.
ش��بکه المیادین دیروز اعالم ک��رد :ارتش عراق
کنترل همه مناطق شهرس��تان «بیجی» را به طور
کامل به دست گرفت و کل این شهرستان ازاد شده
است.
چین نخس��تین هواپیمای تولی��دی خود را که
گفته می شود غیرنظامی است ،به امریکا فروخت.
ف��واد معص��وم ،رییس جمه��وری ع��راق گفت:
مقام های عربس��تان در مورد نفوذ ای��ران در عراق
دچار سوء تفاهم شده اند.
روزنام��ه «الوطن» س��وریه به نق��ل از یک منبع
س��وری ،جزئیاتی از طرح «اس��تفان دی میستورا»
نماینده ویژه«بان کی مون» دبیرکل سازمان متحد
در سوریه برای توقف عملیات جنگی در این کشور
را ک��ه در مرحل��ه اول ب��ه اخراج عناصر مس��لح از
شهرحلب و حومه ان منجر می شود ،ارائه کرد.
جنگنده ه��ای تورن��ادوی انگلی��س دی��روز
(چهارش��نبه) پس از 5سال حضور در افغانستان از
این کشور خارج شدند.
مناب��ع قبیله ای یمنی اع�لام کردند :صبح دیروز
(چهارش��نبه) 7عضو سازمان تروریستی القاعده در
اس��تان «ش��بوه» واقع در جنوب یمن بر اثر حمله
هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) امریکایی کشته
شدند.
پس از س��ال ها بحث و مش��اجره درباره عضویت
ترکیه در اتحادیه اروپا ،مسئول امور توسعه اتحادیه
اروپا گفت :عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا پیش از
حل مسئله قبرس ممکن نخواهد بود.
نخس��ت وزیر پاکس��تان ک��ه روزهای دوش��نبه
و سه ش��نبه هفت��ه ج��اری ب��ا ه��دف دع��وت از
سرمایه گذاران و ش��رکت های فعال در زمینه تولید
انرژی المان برای حضور در پاکستان به برلین سفر
کرده بود ،دیروز (چهارش��نبه) برلی��ن را به مقصد
لندن ترک کرد.
2
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
خبر
public@smtnews.ir
رییس جمهوری در جلسه هیات دولت:
تجدیدنفتارائهخواهدشد
بودجهسال ۹۴برمبنایقیم
رییس جمهوری صبح چهارش��نبه در جلس��ه هیات
دولت با اش��اره به اینکه دولت در استانه تدوین بودجه
س��ال ۱۳۹۴است ،گفت :دولت و دستگاه های مختلف
تالش می کنند تا بودجه س��ال این��ده به موقع تنظیم
شود و تا زمان مقرر قانون بودجه تقدیم مجلس شورای
اسالمی شود.
حجت االس�لام دکتر حسن روحانی ادامه داد :مشکل
ام��روز تنزل قیمت نفت اس��ت که ای��ن کاهش خیلی
بیش��تر از پیش بینی های ما بوده است .سال گذشته در
هنگام تدوین بودجه ،قیمت نفت بشکه ای ۱۱۰تا ۱۱۲
دالر بود و امروز به پایین تر از ۸۰دالر رسیده است.
ریی��س جمهوری با اش��اره به کاه��ش ۳۰درصدی
درامد کشور از محل فروش نفت گفت :دولت بر مبنای
شرایط جدید ،بودجه را تهیه خواهد کرد و به موقع ان
را تحویل مجلس می دهد.
وی با اش��اره ب��ه پایان مذاک��رات ایران ب��ا 5+۱در
مس��قط عمان گفت :اگر یکی از کشورهای عضو گروه
۵+1مش��کالتی در داخل دارد و در انتخاباتی برنده یا
بازنده ش��ده است ،به ما ربطی ندارد و هر کشوری باید
مشکالت داخلی اش را در درون خود حل کند.
دکتر حس��ن روحانی با بیان اینکه مذاکرات تا تاریخ
س��وم اذر در سطوح دیگر ادامه خواهد یافت ،گفت :به
ملت ش��ریف ایران عرض می کنم که تیم مذاکره کننده
کش��ورمان همانند گذش��ته بر مبنای مصالح و حقوق
مردم بر سر میز مذاکرات حاضر شده و البته نگرانی های
منطق��ی را نیز مد نظر قرار داده و ب��ا اژانس همکاری
شفاف داشته است.
ریی��س جمهوری اظهار داش��ت :اگ��ر 5+۱و برخی
کشورها ،هدف شان این است که ایران از توسعه بازبماند
و به دنب��ال بهانه جویی هس��تند ،این ام��ر امکان پذیر
نیس��ت و ملت ما از مس��یر توسعه و حقوق خود دست
برنخواهد داش��ت .ما حق داریم در چارچوب معاهدات
اژانس بین الملل انرژی اتم��ی و پادمان های نظارتی از
فناوری صلح امیز هسته ای بهره مند شویم.
دکت��ر روحان��ی در عین حال تاکید ک��رد :جمهوری
اس�لامی ایران عالوه بر اینکه پایبن��د به همه مقررات
بین المللی اس��ت ،ملزم به اجرای فت��وای رهبر معظم
ن برای حرکت ایران در
انقالب است که باالترین تضمی
مسیر صلح امیز خواهد بود.
دکتر روحانی اف��زود :توافق 5+۱به نفع ایران و همه
کش��ورها و به نفع اقتصاد ،توسعه ،علم و جهان خواهد
بود .دکتر روحانی ادامه داد :ایران تمامی مس��اعی خود
را در این زمینه بکار بسته است و تعدیل های الزم را در
درخواست هایش انجام داده و امیدواریم همه کشورهای
۵+1بوی��ژه امری��کا که گاه��ی در مذاک��رات به دنبال
ی است ،متوجه شرایط باشند.
زیاده خواه
خبر خوش برای مردم
رییس جمهوری در بخش دیگری از س��خنان خود با
اشاره به تصویب نهایی ایین نامه قانون انتشار و دسترسی
ازاد به اطالعات در جلس��ه دول��ت ،گفت :این موضوع
وعده دولت یازدهم در انتخابات ریاس��ت جمهوری بوده
که محقق شده و خبر خوشی برای مردم عزیز و بزرگوار
است.
دکت��ر روحانی با یاداوری س��ابقه تصویب این قانون
در س��ال ۸۸گفت ۵ :س��ال از تصویب قانون انتشار و
دسترس��ی ازاد ب��ه اطالعات ،می گذرد اما اجرا نش��ده
اس��ت .دولت یازدهم یکی از قول های��ش به مردم این
بوده که انها بتوانند به اطالعات همه دس��تگاه هایی که
از بودجه دولتی استفاده می کنند دسترسی ازاد داشته
باشند که این امکان از امروز محقق خواهد شد.
ریی��س جمهوری قانون انتش��ار و دسترس��ی ازاد به
اطالعات را از لوازم مردم س��االری دانست و گفت :مردم
در یک نظام مردم س��االر بای��د بتوانند از عملکرد همه
دس��تگاه های دولتی که از بیت المال استفاده می کنند،
مطلع شوند .ضمن اینکه این دسترسی ازاد به اطالعات،
جزو حقوق شهروندی و یک روش مبارزه با فساد است.
دکت��ر روحانی گفت :باید هر مق��دار که می توانیم
به س��مت دول��ت الکترونیک و دور ش��دن از دولت
کاغذی حرکت کنیم تا م��ردم راحت تر به اطالعات
دسترسی داشته باشند و قضاوت درست انجام دهند.
حرکت در این مس��یر می تواند مانع شایعه س��ازی و
شایعه تراشی شود.
15اذر الیحه بودجه سال 94به مجلس می رود
س��خنگوی دولت از ارائه الیحه بودجه س��ال 94به
مجل��س در 15اذر م��اه خبر داد .به گزارش ایس��نا،
محمدباقر نوبخت در حاشیه جلسه دیروز هیات دولت
در جمع خبرنگاران با تشریح مواردی از الیحه بودجه
س��ال ،1394اظهار کرد :الیحه بودجه سال 94هفته
اینده به دس��تگاه ها ابالغ می ش��ود و پ��س از ان در
پنج شنبه و جمعه اینده با دستگاه ها در این باره جلسه
خواهیم داشت و پس از ان دوم اذر الیحه بودجه سال
1394از س��وی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
به دولت تقدیم می ش��ود .سخنگوی دولت خاطرنشان
ک��رد :پس از این فرصت کافی وجود دارد که الیحه را
حوالی 15اذر به مجلس تقدیم کنیم.
وی اف��زود :در ردیف های عمران��ی با توجه به اینکه
بالغ بر 2900ط��رح ناتمام وجود دارد و با مدنظرقرار
گرفتن اینکه در س��ال 93موفق می شویم 206طرح
و طرح های باالی 80درصد را به اتمام برسانیم .برای
س��ال 94عالوه بر اینک��ه طرح های عمرانی باالی 80
درصد را می خواهیم تم��ام کنیم ،اولویت های دیگری
نی��ز در س��اماندهی طرح ه��ای عمرانی ب��رای دولت
مهم است.
وی خاطرنش��ان کرد :طرح هایی که اتمام و تکمیل
انه��ا می تواند طرح های دیگ��ری را به صورت محوری
به همراه داش��ته باش��د ،مورد توجه ق��رار می گیرد و
همچنین طرح هایی که می توان��د به توازن منطقه ای
کمک کند نیز با اهمیت قلمداد می ش��ود و اعتبارات
کامل برای این موارد در بودجه سال 94درنظر گرفته
می ش��ود .همچنین طرح هایی که ام��کان واگذاری و
اج��رای انها با مکانی��زم قراردادهای BOT، BOOو
PPPوجود دارد در ساماندهی نقش دارند.
س��خنگوی دول��ت در ادامه ب��ا بیان اینک��ه درباره
بهره برداری از ازادراه قم ـ گرمسار
وزیر راه و شهرس��ازی گفت :کار تکمیل ازادراه قم
گرمس��ار در جنوب شرقی اس��تان تهران تا قبل اززمستان امسال به بهره برداری می رسد.
به گزارش ایلنا ،عباس اخوندی در جلس��ه بررسی
مش��کالت راه و شهرس��ازی اس��تان تهران در جمع
خبرنگاران گفت :بهره برداری از ازادراه قم ـ گرمسار عاملی در جهت کاهش
حجم تردد خودروها به س��مت تهران اس��ت .وی اظهار کرد :بخش عمده ای
از خودروهای��ی که اکنون از غرب ،ش��رق و جنوب وارد تهران می ش��وند به
این بزرگراه وارد ش��ده و دیگر از تهران عبور نخواهند کرد .اخوندی احداث
کمربند جنوب غرب تهران را یکی از مباحث مطرح شده در جلسه با استاندار
ذکر کرد و گفت :س��اخت کمربند س��وم تهران به ص��ورت ازادراه در هیات
وزیران مصوب شد.
وزی��ر راه و شهرس��ازی اغاز این کمربندی را از ابیک عن��وان و بیان کرد:
کمربندی جنوب غرب تا چرم ش��هر امتداد یافته و سپس به نزدیکی ورامین
می رسد .وی بررس��ی نحوه اتصال تهران به محیط حومه و پیرامونی را یکی
دیگر از موارد مطرح ش��ده در جلسه با استاندار تهران ذکر کرد و یاداور شد:
اکنون 850هزار وسیله نقلیه روزانه بین تهران و حومه در حال تردد است.
اخوندی با بیان اینکه دنبال ان هس��تیم تا بحث قطارهای حومه ای را در
تمام مس��یرهای غرب ،شرق و جنوب اجرایی کنیم ،خبر از چهار ریله کردن
قطار تهران به کرج داد .وی با اش��اره به وجود برخی مش��کالت در راه اندازی
قطارهای حوم��ه ای تهران ،ابراز امیدواری کرد :کمک اس��تانداری تهران در
رفع مش��کالت میسر باشد و سال اینده ش��اهد اجرایی شدن بخشی از این
طرح باشیم.
20مش��کلی که هم اکنون در طرح های عمرانی وجود
دارد ،در الیح��ه بودج��ه 1394راه ح��ل اصالحی در
نظر گرفته شده است ،گفت :با توجه به کاهش قیمت
نفت دولت مصمم اس��ت الیحه خودش را واقع بینانه
تهی��ه کن��د ،بنابراین بودجه س��ال 94ی��ک بودجه
انقباضی خواهد بود و مثل س��ال جاری تحقق نیافتن
درامدها به منزله کس��ری بودجه برای ما نخواهد بود.
نوبخت گفت :تالشمان این است که صرفه جویی را در
اعتبارات جاری داشته باش��یم ،ضمن اینکه اعتبارات
عمران��ی تقلیل پیدا نکرده و ما مصمم هس��تیم برای
س��ال 1394اعتبارات عمرانی بیشتر از سال 93قائل
شویم.نوبخت تصریح کرد :همه رویکرد دولت در الیحه
بودجه س��ال 94این است که برای کاهش نرخ تورم،
افزایش رشد اقتصادی و رفاه عمومی تالش کند و این
روند را از طریق تخصیص بهینه منابع انجام می دهیم.
اگر به طرح های عمرانی هم کمک می کنیم این کمک
روی بخشی از طرح ها 100درصد انجام می شود و یک
نوع توزیع و تقس��یم به السویه این مبالغ بین طرح ها
انجام نخواهد شد.
ایران اماده انتقال تجارب اموزشی
وزیر ام��وزش و پ��رورش کش��ورمان اع�لام کرد،
جمهوری اس�لامی ایران اماده است تجارب ارزشمند
خود در زمینه های اموزش��ی را در اختیار کشورهای
همسایه و دوست قرار دهد.
به گ��زارش ایرنا ،عل��ی اصغر فانی ک��ه در اجالس
بین المللی «اموزش برای توس��عه پایدار یونسکو» در «ناگویا»ی ژاپن به سر
می برد ،این پیشنهاد را دیروز در حاشیه اجالس یادشده در دیدار با همتایان
عراقی ،عمانی و فلسطینی خود بیان کرد.
وزیر اموزش و پرورش کش��ورمان در این دیدار گفت :نظام اموزشی ایران
پس از پیروزی انقالب اس�لامی دستاوردهای ارزشمندی کسب کرده که در
صورت نیاز کش��ورهای دوست و همسایه ،این تجارب را در اختیار انان قرار
می دهد.
وی همچنین ضمن ارائه توضیحاتی درباره نظام اموزشی ایران ،از همتایان
عراقی ،عمانی و فلس��طینی خود خواس��ت با سفر به کش��ورمان از نزدیک با
دس��تاوردهای اموزش��ی ایران اشنا و از مراکز و پیش��رفت هایی که در این
زمینه کس��ب شده ،بازدید کنند .وزیر اموزش عراق نیز در این دیدار با بیان
اینکه کشورش به دلیل درگیر بودن با تنش های مختلف ،با مشکالت زیادی
در زمینه اموزش��ی روبه رو اس��ت ،ابراز امیدواری کرد با حمایت کشورهای
همس��ایه به ویژه ایران بتواند بر این مش��کالت فائق اید .وزیر اموزش عمان
نیز گفت :س��لطان قابوس ،پادشاه کش��ورش بر لزوم تغییرات جدید در نظام
اموزش که ارزش ها و مبانی فرهنگی و دینی را در بر داشته باشد ،تاکید دارد،
وی افزود :به زودی به جمهوری اسالمی ایران سفر می کند تا با دستاوردهای
جمهوری اسالمی ایران در زمینه اموزش اشنا شود.
احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی
دکتر روحانی س��پس از تحقق یکی دیگر از قول های
داده ش��ده به مردم در انتخابات ریاست جمهوری یعنی
احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی خبر داد و گفت:
پی��ش از پیروزی در انتخابات خواس��ته کارشناس��ان،
اس��تادان و مردم ،احیای این س��ازمان بود که می تواند
نقش هماهنگ کننده ای در انجام کار دقیق و برنامه های
توسعه داشته باشد.
دکتر روحان��ی گفت :اصل و چارچ��وب کلی احیای
سازمان مدیریت و برنامه ریزی تصویب شده و جزئیات
ان به زودی ابالغ خواهد ش��د که منافع کشور را در بر
خواهد داشت.
ویژه
بازدید وزیر صنعت ،معدن و
تجارت از پتروشیمی کردستان
وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت دی��روز پس از حضور
در گلزار ش��هدای کردستان از قس��مت های مختلف
پتروشیمی کردس��تان بازدید به عمل اورد .به گزارش
ش��اتا ،مهندس محمدرضا نعم��ت زاده در جریان این
بازدید با مسئوالن پتروشیمی پیرامون فعالیت این واحد
بحث و گفت وگو کرد .کار احداث پتروشیمی کردستان
از س��ال 84اغاز شد ،اما به علت تحریم ها تا سال 89
متوقف ماند و از ان س��ال به بعد به طور مجدد فعالیت
خود را از سر گرفت .پیشرفت فیزیکی این پروژه تاکنون
83درصد و 2هزار و 30میلیارد ریال اعتبار این طرح
بوده اس��ت .اعتبار ارزی این مجموعه که در زمینی به
مساحت 130هکتار در حال ساخت است 247میلیون
یورو اعالم شده است .در حال حاضر یک هزار و 600نفر
در این واحد مشغول به کار هستند و ساالنه قرار است
300هزار تن پلی اتیلن سبک در این واحد پتروشیمی
تولید ش��ود .بی��ش از 70درصد نیروهای ش��اغل در
پتروشیمی کردستان بومی هستند و قرار است در سال
اینده به طور رسمی مورد بهره برداری قرار بگیرد.
امادگی ایران برای افزایش
صادرات برق به عراق
وزیر نیرو که به بغداد سفر کرده است ،گفت :اکنون
ظرفیت انتقال برق به عراق ۱۴۹۰مگاوات تعریف شده
اس��ت و در صورت برقراری تفاهم ه��ای الزم ،امادگی
داری��م صادرات برق ب��ه این کش��ور را افزایش دهیم.
چیت چی��ان درگفت وگو با واحد مرکزی خبر در بغداد
با اشاره به همکاری های وسیع دوکشور افزود :امادگی
داریم در زمینه صادرات برق ،اجرای طرح های مختلف
صنع��ت برق درعراق و زمینه های گوناگونی که به نفع
هر دو کشور باشد ،همکاری های دو طرف هرچه بیشتر
توس��عه یابد .میزان صادرات برق ایران به عراق روزانه
1300مگاوات به ارزش ساالنه حدود یک میلیارد دالر
اس��ت که از 4محور ابادان ،اهواز ،کرمانش��اه و سر پل
ذه��اب صورت می گیرد .وزیر برق عراق نیز در پاس��خ
به س��وال خبرنگار واحد مرکزی خبر ،سفر اقای چیت
چیان به بغداد را برای دو کشور مهم و سودمند خواند.
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت با حضور در غرفه روزنامه
industry@smtnews.ir
صنعت
3
4
29
30
اقبال کارکرده ها در مصاف با خودروهای نو
کشورهای نفتی اوپک در تکاپوی کاهش و افزایش
روابط صنعتی ایران و پرتغال توسعه می یابد
3
با اشاره به سهم 1200میلیارد تومانی یارانه صنایع کوچک خبر داد
صادرات 100میلیون دالری بنگاه های کوچک
ش�کوفه حبی�بزاده ،گروه صنع�ت :بار
س��نگین رش��د اقتصادی کش��ورها عموما بر
دوش صنای��ع ان کش��ور ق��رار دارد .در این
میان صنایع کوچک و متوسط جایگاه شایان
توجهی دارند ،زیرا با توجه به اینکه برای اغاز
به فعالیت خود نس��بت به صنایع بزرگ کمتر
سرمایهبر هس��تند و از طرفی به سبب رخنه
در بسترهای پاییندستی جامعه تعدد باالیی
دارن��د ،برای ایجاد اش��تغال و رونق اقتصادی
نیز س��هم قابل توجهی را از ان خود کردهاند.
به تبع مش��کالتی که در چند سال اخیر برای
بخش صنایع کش��ور بهویژه صنایع کوچک به
وجود امده ،وضعیت اقتصادی و اشتغال دچار
مشکل شده است.
در این میان سیدمحمدعلی سیدابریشمی،
مع��اون وزی��ر صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت با
در بیس��تمین
حضور در غرفه روزنامه
نمایش��گاه مطبوعات و خبرگزاریها در رابطه
با مش��کالت صنایع کوچک کشور در دریافت
تس��هیالت بانکی گفت :در ح��ال حاضر تنها
امید واحدهای صنعتی که زیر ظرفیت فعالیت
کرده یا متوقف هس��تند و صاحبان طرحهای
نیمهتمام ،دسترسی به تسهیالت بانکی است.
تمام تالش ما این است که بانک ها را برای ارائه
تس��هیالت به بخش صنایع کوچک و متوسط
تفهیم کنیم.
مدیرعام��ل س��ازمان صنای��ع کوچ��ک و
شهرکهای صنعتی ایران افزود :همواره تاکید
کردهای��م که اگ��ر میخواهید مش��کل رکود
و اش��تغال در کشور حل ش��ود باید به صنایع
کوچک توجه بیش��تری شود ،زیرا این دو گره
اساسی به دست صنایع کوچک باز میشود.
سیدابریش��می با گلهمندی از بانک ها اظهار
ک��رد :متاس��فانه امارهایی که بانک ه��ا ارائه
میدهند دال بر ارائه تس��هیالت بانکی است،
اما مش��اهده نشدن اثار ان به سبب این است
که بانک ها تس��هیالتی که پی��ش از این داده
شده را دوباره تجدید میکنند .به این معنا که
بانک ها تسهیالتی که هنوز بدهی ان پرداخت
نش��ده را با بهرههای باالتر تجدید کرده که با
توجه به وضعیت بنگاههای تولیدی پیداس��ت
که باز ه��م این واحدها از پرداخت بدهیهای
خود عاجزند.
ض�رورت ج�ذب منابع جدی�د بانکی
به صنایع کوچک
وی ب��ا تاکید ب��ر اینکه مناب��ع جدیدی به
صنع��ت بهویژه صنایع کوچک تزریق نش��ده،
تصریح کرد :انتظار بخ��ش صنعت از بانک ها
این اس��ت ک��ه مناب��ع جدی��دی را در قالب
تس��هیالت به این بخش تزری��ق کند .انتظار
م��یرود این منابع از س��وی دول��ت یا بانک
مرکزی تامین شود تا انها فعالیت خود را ادامه
دهند و اش��تغالهای از دس��ت رفته بازگردد
و کمبوده��ای بخش تولید هم جبران ش��ود.
معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت بیان کرد:
در این زمین��ه رایزنیهای الزم در حال انجام
است و فهرس��ت واحدهای نیازمند تسهیالت
را به معاون اول رییسجمهور و بانک مرکزی
دادهای��م .هرچن��د میدانیم ری��زش زیادی از
این فهرس��ت ها به س��بب برخی مش��کالت
صادرات صنایع کوچک
در سال گذشته حدود
100میلیون دالر بوده
است در حالی که حدود
2هزار واحد از صنایع
کوچک از حدود 800
هزار واحد صنعتی
صادر کننده هستند
مانند سابقه چک برگش��تی و وام معوق اتفاق
خواهد افتاد .بنابراین امیدواریم این دو مشکل
وامهای معوق و چک برگشتی حل شود تا این
تسهیالت در اختیار واحدهای فعال قرار گیرد.
پرداخت سهم صنایع کوچک با یارانه
سود تسهیالت
سیدابریشمی با تاکید بر تخصیص یارانه به
بخش صنعت نیز اظهار کرد :در عنوان مصوبه
دولت امده که پرداخت یارانه به بخش صنعت
بهصورت کامل برای صنایع کوچک و متوسط
است بنابراین 1200میلیارد تومانی که دولت
تخصی��ص داده اس��ت فقط ب��رای حمایت از
صنایع کوچک اس��ت ،زیرا مش��کالت صنایع
بزرگ کشور با این عدد برطرف نمیشود .البته
ت��ا جایی که بنده اط�لاع دارم وزارت صنعت،
معدن و تجارت درصدد اس��ت ای��ن منابع را
ب ه عنوان بخش��ی از سود تسهیالت در اختیار
واحده��ای صنعتی ق��رار ده��د .مدیرعامل
سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی
ای��ران با اش��اره به نقش رس��انهها در برطرف
کردن مش��کالت صنعت گفت :پررنگ کردن
مشکالت واحدهای صنعتی از طریق رسانهها
برای مس��ئوالن کش��وری از اولوی��ت باالیی
بهدنبال ارائه امار دستوری به مردم نیستیم
ایرنا -معاون توسعه مدیریت،
منابع و امور استانهای وزارت
صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت
گفت :این وزارتخانه به دنبال
حرکتهای ش��عاری نیس��ت
بلک��ه پویایی در تمام بخشها
را پیگی��ری میکند .انچ��ه که به مردم
ارائه میدهیم به دور از سیاس��یکاری
بوده و صحیح و دقیق اس��ت و به دنبال
ارائه امار دس��توری به مردم نیس��تیم.
عل��ی یزدانی اظه��ار کرد :بس��یاری از
نامههایی که توسط نمایندگان مجلس
به ما ارائه میشود مشکالت شخصی یا
درونس��ازمانی در شهرس��تانها است.
مع��اون توس��عه مدیری��ت،
مناب��ع و ام��ور اس��تانهای
وزارت صنع��ت ،مع��دن و
تج��ارت گفت :بی��ش از 352
اداره و نمایندگ��ی در کش��ور
در وزارت صنع��ت ،مع��دن و
تجارت داریم که خروج��ی این ادارهها
ب��رای تحرکبخش��ی ای��ن س��ازمان
مناس��ب نیس��ت .یزدانی گفت :حدود
400واح��د اس��تانی و شهرس��تانی
داریم که اگر به اهداف و سیاس��تهای
س��ازمانی اش��نا نباش��ند و جرات نقد
نداشته باش��ند ما را با مشکالت زیادی
مواجه میکنند.
برخ��وردار اس��ت .مش��کالت ای��ن بخش در
3دسته عمده تسهیالت مالی ،مالیات و تامین
اجتماعی برای بیمه کارکنان تقسیم میشود.
نقش مطبوعات در معرفی مشکالت واحدهای
صنعتی س��بب میش��ود که این مشکالت به
سادگی رفع ش��ود .بهعنوان مثال وقتی بیان
میشود یک چک برگشتی سبب میشود یک
واحد صنعتی از ارائه تس��هیالت محروم شود،
مس��ئوالن مش��کالت خرد را درک کرده و در
راستای رفع ان میکوشند.
درخواست ۱۰هزار میلیارد تومانی از
دولت برای صنایع
همچنین سیدابریش��می با اش��اره به اینکه
در ح��ال حاض��ر واحدهای صنعت��ی موجود
نیازمند حدود 10هزار میلی��ارد تومان منابع
در س��الهای 93و 94برای فعالیت هستند،
اظهار کرد :این سازمان درخواست خود را برای
دریافت تسهیالت به هیات دولت ارسال کرد ه
که امیدواریم مورد تصویب قرار گیرد.
وی ب��ا اعالم اینکه ارائ��ه این مبلغ میتواند
ش��روع خوبی برای واحدهای صنعتی باش��د،
اف��زود :باید بگوی��م واحده��ای صنعتی برای
فعالی��ت خود به بی��ش از این ارق��ام نیازمند
هس��تند ،اما اگر 10هزار میلیارد تومان مورد
تصویب قرار گیرد بهرهوری بسیاری از واحدها
افزایش پیدا خواهد کرد .مدیرعامل س��ازمان
صنای��ع کوچک و ش��هرک های صنعتی ایران
در ادام��ه اظهار کرد :از 10هزار میلیارد تومان
تسهیالتی که قرار بود به صنایع کوچک داده
شود تا به امروز ریالی پرداخت نشده است.
سیدابریش��می هدف از ارائ ه این تسهیالت
ل کردن برخ��ی از واحد های متوقف و
را فع��ا
افزایش کارایی واحد هایی که ظرفیت زیر 50
ی��ا 70درصد دارند عنوان و اظهار کرد :تعداد
واحد ه��ای متوقف اما قاب��ل راه اندازی صنایع
کوچک 40درصد و واحد هایی که زیر ظرفیت
50یا 70درصد کار می کنند حدود 20درصد
واحد های صنایع کوچک اس��ت که امیدواریم
بتوانی��م با این میزان تس��هیالت ظرفیت این
واحد ها را کامل کنیم.
روی خط خبر
تس�نیم -ریی��س
سازمان ملی استاندارد
با بی��ان اینکه از اول
ابانم��اه حرک��ت
جدیدی برای ارزیابی
کیفیت بنزین های توزیعی در داخل کش��ور
اغاز شده است ،گفت :سازمان استاندارد در
اسفند ماه ۹۲اعالم کرد که بنزین معمولی
و سوپر ،فاقد استاندارد یورو ۴است.
نیره پیروزبخت با اش��اره به مطلب فوق اظهار
کرد :گ��زارش ارزیابی کیفی��ت بنزینها را به
کمیس��یون اصل 90ارس��ال کردهایم .وی با
بیان اینکه پس از یک وقفه چند ماهه از اول
ابانماه نیز سازمان استاندارد حرکت جدیدی
را برای بررس��ی کیفیت بنزینهای داخلی و
مدیرعام��ل س��ازمان صنای��ع کوچ��ک و
شهرکهای صنعتی ایران با اشاره به مشکالتی
که در گذشته در زمین ه مالکیت سرمایه گذاری
در مناط��ق ازاد برای صنای��ع کوچک وجود
داش��ت ،اظهار کرد :در مناط��ق ازاد بهصورت
طبیعی س��ازمان مناط��ق ازاد و مناطق ویژه
اقتصادی فعالیت می کنند و ما نیز متولی 11
منطقه ویژه اقتصادی هستیم .این مسئولیت
به این معناس��ت که این 11منطقه می توانند
از امکاناتی که در اختیار صنایع کوچک است
استفاده کنند .سیدابریشمی با اشاره به میزان
ارز اوری و صادرات صنایع کوچک گفت :حدود
2هزار واح��د از صنایع کوچک از حدود 800
هزار واح��د صنعتی صادر کننده هس��تند .از
انجایی که واحد های صنایع کوچک به تنهایی
نمی توانن��د به صادرات بپردازن��د صادرات در
واحد ه��ای صنایع کوچک مقدار قابل توجهی
نیس��ت .معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت
در حال حاضر 733شهرک
و ناحیه صنعتی در کشور
در دست بهرهبرداری
است و 670هزار نفر
در شهرک های صنعتی
مشغول به کار هستند
با بیان اینکه صادرات صنایع کوچک در سال
گذش��ته حدود 100میلیون دالر بوده است،
گفت :با ایجاد خوشه های صنعتی تالش داریم
که این میزان را در سال اینده افزایش دهیم.
س�هم 92درص�دی صنایع کوچک از
صنایع
مع��اون برنامه ریزی و
امور اقتصادی سازمان
صنای��ع کوچ��ک و
ش��هرک های صنعتی
ای��ران نیز گف��ت92 :
درص��د صنایع کل کش��ور مرب��وط به صنایع
وارداتی اغاز کرده اس��ت ،اف��زود :احتماال تا
پایان ابانماه روند بررس��یها اتمام می شود
و نتایج خ��ود را در مورد کیفیت بنزینهای
توزیعی اعالم خواهیم کرد.
ایرنا -استاندار هرمزگان گفت :شهرک
صنعتی مشترک ایران و چین در مساحتی
بالغ ب��ر 2هزار و 500هکت��ار در منطقه
جاس��ک احداث میش��ود .جاسم جادری
با بیان اینکه احداث این ش��هرک توس��ط
وزارت صنع��ت ،معدن و تج��ارت در حال
پیگیری اس��ت ،افزود :تا چن��د روز اینده
مح��دوده ای��ن ش��هرک صنعت��ی نهایی
میش��ود .وی اف��زود :ای��ن ش��هرک بین
ش��رکت های ایرانی و چینی مشترک است
و در این ش��هرک واحدهای پتروش��یمی،
کوچک بوده و نظام برنامه ریزی کشور به حوزه
صنایع کوچک توجه دارد .فرشاد مقیمی اظهار
کرد :از 943ش��هرک و ناحیه صنعتی مصوب
در کشور 35شهرک و ناحیه صنعتی مصوب
در اذربایجان غربی ب��وده که 3/5درصد کل
شهرک ها و نواحی صنعتی کل کشور را شامل
می شود.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان
صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران با
بیان اینکه 733ش��هرک و ناحیه صنعتی در
کشور در دس��ت بهرهبرداری است ،ادامه داد:
از این تعداد 22ش��هرک و ناحیه صنعتی در
اذربایجان غربی در دس��ت بهره برداری است.
وی ادام��ه داد :در حال حاض��ر 670هزار نفر
در شهرک های صنعتی مشغول به کار هستند.
مقیم��ی با بی��ان اینکه در ح��وزه خدمات
زیرس��اختی در ش��هرک ها و نواحی صنعتی
نواقصی وجود دارد که باید این نواقص برطرف
ش��ود ،خاطرنش��ان کرد :انباشت س��رمایه در
راستای ایجاد زیرساخت ها باال بوده و در حال
حاضر توس��عه کمی ش��هرک های صنعتی در
دس��تور کار نیس��ت مگر در نواحی که نیاز به
ایجاد ش��هرک صنعتی وجود دارد .وی با بیان
اینکه 7شهرک فناوری مصوب در کشور وجود
دارد که از این تعداد 3ش��هرک به بهره برداری
رس��یده ،افزود :از 7شهرک فناوری مصوب در
کشور یک شهرک در اذربایجان غربی است.
مقیمی همچنی��ن گفت 117 :ش��هرک و
ناحیه صنعت��ی در عرض یک س��ال اخیر به
شرکت های خدماتی واگذار شده است.
صنایع از هدفمن�دی یارانه ها طلبکار
هستند
رییس خان��ه صنعت،
مع��دن و تجارت ایران
نی��ز در گفتوگ��و ب��ا
گف��ت :صنایع
کشور از دولت و بحث
هدفمندی یارانه ها طلبکار هس��تند ،بنابراین
الزم است دولت به کمک صنایع بیاید چراکه
صنایع ب��ه ناچار ب��ه وضعی��ت کنونی مبتال
شده اند .عبدالوهاب سهل ابادی با بیان اینکه
صنایع کوچک و متوس��ط بیشترین نیاز را به
یارانه تولید دارند ،اظهار کرد :بیشترین اشتغال
کش��ور مربوط به صنایع کوچک و متوس��ط
می ش��ود که متاسفانه نه در فاز اول سهمی به
این بخش تعلق گرفت و نه تاکنون از فاز دوم.
رییس خان��ه صنعت ،معدن و تج��ارت ایران
افزود :متاس��فانه همزمان با تخصیص نیافتن
یارانه ،بخش تولید با رکود و تحریم نیز مواجه
شد و از طرفی بانک ها فشار زیادی برای وصول
مطالبات ش��ان به واحده��ا وارد کرده اند .وی
تصریح کرد :با گذشت زمان زیادی از فاز دوم،
ام��ا هنوز اتفاق خاصی در ح��وزه یارانه تولید
نیفتاده است و این در حالیاست که اگر امروز
صنایع ما با مش��کل مواجه ش��ده اند به دلیل
مسائل بیرونی بوده است.
صنای��ع فوالد و الومینی��وم احداث خواهد
شد .استاندار هرمزگان همچنین از تبدیل
شدن بندر جاس��ک به منطقه ازاد تجاری
خب��ر داد و گفت :رییسجمهور در س��فر
خود به شهرس��تان جاسک اعالم کرده که
بندر جاسک به منطقه ازاد تجاری تبدیل
میش��ود .جادری در مورد دیگر طرح های
اس��تان هرمزگان اظهار کرد :منطقه ویژه
نفتی بندر جاس��ک نیز تعیین حدود شده
و نزدی��ک به 5ه��زار هکتار به این منطقه
اختصاص یافته اس��ت .ج��ادری گفت :در
غرب اس��تان نیز صنایع انرژی بر پارسیان
فعال ش��ده و در 2ماه این��ده نیز دو پروژه
پتروش��یمی در ای��ن منطق��ه کلنگزنی
خواهد شد.
گپ
ارائه تسهیالت
به شرط اصالح زیرساختها
:نمایش��گاه مطبوع��ات
بس��تر مناس��بی را ب��رای حضور
مس��ئوالن و صاحبنظ��ران برای
ارتب��اط با رس��انهها فراه��م اورد.
بیستمین نمایش��گاه مطبوعات و
خبرگزاریها این بستر رامهیاکرد
ت��ا بتوانیم ب��ا ارمان خالق��ی ،عضو هیات مدی��ره خانه
صنع��ت ،معدن و تجارت ای��ران در غرفه روزنامه
به گفتوگویی کوتاه بنش��ینیم .ماحصل این گفتوگو را
در ادامه میخوانید:
خانه صنعت ،مع�دن و تجارت برای خروج از
رکود اقتصادی چه عملکردی را در پیش گرفته
است؟
خانه صنع��ت ،معدن و تجارت تابع ش��رایط اس��ت نه
دیکتهکنن��ده ان .این خانه بهعنوان یک ش��کل در بخش
صنع��ت و معدن تالش میکند تا با توجه به ش��رایطی که
فراهم میش��ود ،بخش خصوصی را اگاه کنیم تا بتواند از
این ش��رایط ،حداکثر اس��تفاده را ببرد .هرچند واحدهای
تولیدی خود شرایط را رصد میکنند ،اما این خانه خود را
موظف میداند اطالعرسانیهای الزم را انجام دهد .دولت
نیز برای خروج از رک��ود تمام تالش خود را میکند بدین
سبب در اینجا بهبود ش��رایط بهنوعی به عملکرد مجلس
هم بازمیگردد ،اما انچه سبب گلهمندی بخش خصوصی
اس��ت ،نادیده گرفتن این بخش در مشورتهاست و حتی
میتوان گفت تشکلهای صنعتی تنها پذیرنده ابالغهای
دولتی هس��تند نه در جایگاه مش��ورت ب��رای دولت ،در
حالیکه خان��ه صنعت ،معدن و تجارت جنبه مش��ورتی
دارد .بخش خصوصی عالقهمند اس��ت زمانیکه برای ان
تصمیمگیری میشود و بس��ترهای الزم فراهم میشود،
خود در خلق ان تصمیمگیری و ایجاد فرصت نقش داشته
باشد.
راهبردهایی که خان�ه صنعت برای خروج از
رکود در بخش صنایع میدهد ،چیست؟
در ح��ال حاضر خ��روج از رکود اقتص��ادی به مذاکرات
ایران با 5+1و تس��هیل ش��رایط بینالمللی کشور وابسته
است .هرچند نمیتوان از تاثیرگذاری این بخش گذشت،
ام��ا یکی از عوام��ل مهم در این راس��تا چگونگی عملکرد
دول��ت ،مجلس و فعاالن صنعتی ب��رای نیل به این هدف
اس��ت که به ان لقب تحریم داخلی دادهاند .اگر به س��وی
بهبود فضای کسبوکار بهعنوان عامل اصلی گام برداریم
و تم��ام تصمیمگیریهای اقتصادی و اداری کش��ور را در
راستای این هدف قرار دهیم ،شاخصهای ان و هم عوامل
تاثیرگذار بر روی ان مش��خص است .وقتی به تازگی اعالم
شد شاخصهای کس��بوکار کشور تا دو پله بهبود یافته،
این امر نش��ان از ان دارد که با تغیی��رات اندکی در برخی
تصمیمگیریها تا چه میزان میتوان در راستای بهبود این
فضا گام برداشت .بسیاری از فعالیتها را میتوان براساس
یکسری تغییرات اندک در روابط داخلی سازمانها بدون
وضع قوانین جدید یا تغییر قوانین گذشته بهبود داد.
وزیر صنعت ،معدن و تجارت چندی پیش
از پرداخت غیرمستقیم یارانه به بخش صنعت
بهصورت یارانه سود تسهیالت خبر دادند .به
نظر شما این راهکار مناسبی است؟
پرداخت غیرمس��تقیم یارانه راهکار درس��تی است ،اما
اگر قصد بر این باش��د که یاران��ه بخش صنعت را به بخش
کش��اورزی اختصاص دهند بسیار اش��تباه است .در این
صورت باز این سوال ذهن را درگیر میکند که ایا از بخش
تولید که خود ذی نفع است ،نظرخواهی کردهایم یا خیر؟
در ح��ال حاضر ی��ک ذهنیت بد از س��ابقه عملکرد دولت
بهعنوان یک ش��خصیت حقوقی در ذهن فعاالن صنعتی
شکل گرفته اس��ت .ممکن است مدیران با تغییر دولتها
تغییر کنند ،اما مس��ئولیت از دول��ت قبل به دولت جدید
منتقل میش��ود .وقتی بناس��ت که ب��ه بخش صنعت که
مخاطبانمحدودیداردتخصیصیارانهبهشکلهوشمند
ش��کل گیرد ،باید در نظر گرفته شود که میانگین مصرف
انرژی در کشور باال و بهرهوری ان بسیار پایین است .در این
صورت برای تولید در یک واحد صنعتی انرژی بیش��تری
مصرف میش��ود .اگر قرار بر اصالح این روند باشد ،دولت
بای��د این مش��وق را برای بخش خصوص��ی در نظر بگیرد
که با تس��هیالت ارزانقیمت بتواند به اصالح زیرساختها
اعم از ماشیناالت و خطوط تولید فرسوده ،فناوری کهنه
و ...اق��دام کند .در اینجا بهترین روش ان اس��ت که وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت با هم��کاری وزارت نیرو و وزارت
نفت تخصیص هوشمندانه این یارانه به واحدهای تولیدی
ک��ه ممیزی انرژی دارند را در نظر گیرند .ممیزی انرژی به
این معناس��ت که برخی از واحدهای تولیدی با اس��تفاده
از روشهای درس��ت اقدام به بهین��ه کردن مصرف انرژی
در واحدهای خود کردهاند .انگاه دولت میتواند بهصورت
مش��وق این یارانه را برای پرداخت هزینههای انرژی ،سود
تس��هیالت ،تامین اجتماعی ،مالی��ات و ...به این واحدها
اختص��اص دهد .عالوه ب��ر ان به واحدهای��ی که ممیزی
انرژی ندارند نیز تس��هیالت به شرط اصالح زیرساختها
تعلق گیرد .در این صورت یکبار برای همیشه یک بیماری
اقتصادی را در کشور درمان کردهایم.
یادداشت
تقویت صنایع
خودروسازی ،پایانی
بر رکود اقتصادی
کمال الدین پیر موذن
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
بی تردی��د کیفیت ،اس��تاندارد و رقابت پذیری ۳
گزینه مهم و تاثیر گذار در تحقق حماس��ه اقتصادی
و افزایش رشد اقتصادی است .بی شک بستر مناسب
بازار خودروی ایران برای س��رمایه گذاری به ویژه از
سال گذشته و همزمان با رفع معدودی از تحریم ها
نش��ان از اشتیاق ش��رکت های خارجی برای جذب
بازار ای��ران و افزایش س��رمایه گذاری در این حوزه
دارد .تجربه برگزاری نخس��تین همایش بین المللی
صنعت خودرو نیز توانست در این راستا بسیار موفق
عمل کند و به طور قطع این گونه اقدامات و تالش ها
برای همکاری گسترده با صنایع بزرگ خودروساز و
ارائه توانمندی های خودروس��ازان داخلی در تحقق
و استمرار حماس��ه اقتصادی موثر خواهد بود ،چرا
که این هدف جز با رش��د تولید و ارتقای کیفیت و
استاندارد در این صنعت ممکن نخواهد شد .همگان
بر این عقیده اند که برای پایان دهی به مشکالت رکود
اقتصادی و افزایش ظرفیت اشتغالزایی در کشور نیاز
اس��ت که صنایع خودروس��ازی کشور تقویت شوند
که این امر مسلما با مش��ارکت و سرمایه گذاری دو
جانبه و حتی در قالب کنسرس��یوم ها با کشورهای
خارجی رقم خواهد خورد که در این شرایط با رشد
کیفیت صنعت خودرو و به دنبال ان رشد اقتصادی
و اس��تمرار ان ،حماسه اقتصادی رقم خواهد خورد.
امروز تعامالت و مراودات بین المللی شاه کلید رشد
اقتصادی کش��ور اس��ت و بی ش��ک با پررنگ شدن
این تعامالت و با رفع موانع فرهنگی و اس��تقبال از
س��رمایه گذاران خارجی برای مش��ارکت در صنعت
خودروس��ازی داخلی شاهد حل مشکالت اقتصادی
و اشتغالزایی در کش��ور خواهیم بود .از سوی دیگر
باید به موضوع ایجاد رقابت در میان خودروس��ازان
نیز اش��اره کرد .این در حالیس��ت که موضوع ایجاد
قطب س��وم با هدف افزایش رقابت پذیری در میان
خودروس��ازان چندی اس��ت که مطرح ش��ده و به
نظر می رس��د ب��ا ایجاد قطب های جدید و توس��عه
سایت های خودروساز حتی با هدف مونتاژ در داخل
و افزایش فعالیت صنایع داخلی ،شاهد بارورتر شدن
صنعت خودروی ایران باشیم.
بین الملل
صادرات ۱۹میلیارد دالری
صنعت خودروسازی ترکیه
ایرنا -صادرات صنعت خودروس��ازی ترکیه در ۱۰
ماه نخس��ت امس��ال میالدی ب��ه ۱۹میلیارد و ۷۹
میلیون دالر رس��ید که ۵۷/۶۶درص��د این میزان
را ص��ادرات خ��ودرو و ۴۲/۳۴درص��د ان را صنایع
جانبی خودروی ترکیه تش��کیل می دهد .ترکیه در
۱۰ماه نخست امس��ال میالدی معادل ۱۱میلیارد
و یک میلیون و ۳۹۱ه��زار دالر انواع خودرو صادر
کرد که بخش عمده ان به کشورهای اروپایی صادر
شده است .براساس امار انجمن صنایع خودروسازی
و اتحادی��ه صادرکنندگان خ��ودروی ترکیه ،بخش
صنعت خودروی ترکیه در این مدت در مجموع ۱۷
میلیارد و ۶۴۰میلیون دالر صادرات داش��ت که در
دوره مش��ابه امس��ال این رقم به ۱۹میلیارد و ۷۹
میلیون و ۵۷هزار دالر رسیده است.
فراخوان جهانی تویوتا
ایس�نا -تویوت��ا موتور ب��رای ۳۶۱ه��زار و ۸۰۰
دس��تگاه خودرو از جمله م��دل کمری برای رفع ۳
مشکل مختلف فراخوان جهانی داد .این خودروساز
ژاپن��ی اعالم ک��رد ۱۷۰ :هزار کمری ب��رای تعمیر
س��یبک معیوب که ممکن اس��ت باع��ث از کنترل
خارج ش��دن خودرو ش��ود ،مش��مول این فراخوان
ش��ده اند .حدود ۱۲۰هزار دستگاه از این خودروها
در اروپا و ۴۰هزار دس��تگاه دیگر در ژاپن هستند.
فراخ��وان دیگر تویوتا مربوط ب��ه ۱۰۵هزار و ۸۰۰
دس��تگاه خودروهای هایس ،رجی��وس ایس و دینا
برای تعویض لوله سوخت انهاست که این خودروها
بیش��تر در ژاپن هس��تند .فراخوان س��وم برای ۸۶
هزار دس��تگاه مدل های کرون و کرون ماجیستا در
ژاپن برای تعویض قطعه کمربند ایمنی انهاست .بر
اساس گزارش رویترز ،تویوتا در مورد وقوع تصادف
و صدمات و تلفات احتمالی مربوط به این مشکالت
ابراز بی اطالعی کرد.
4
خودرو
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
industry@smtnews.ir
بازار خودرو همچنان در رکود به سر می برد
اقبال کارکرده ها در مصاف با خودروهای نو
حس�ین علی�زاده ـ گ�روه
صنعت :بازار خودروی ایران تنها
بازاری اس��ت که فارغ از مباحث
سیاس��ی تاثیر گذار بر دیگ��ر بازارها و تنها بر
اس��اس کاهش ی��ا افزایش عرض��ه و تقاضا و
همچنین نوس��ان قیمت ،رون��ق گرفته یا به
رکود می رود .در واقع این بازار تنها با تحرکات
متقاضی��ان واقع��ی ی��ا دالالن (متقاضی��ان
غیرواقعی) دس��ته بندی می ش��ود .از این رو با
توج��ه به کاهش عرض��ه خودروهای صفر در
بازار هر دو گروه به س��مت ب��ازار خودروهای
کارکرده جذب می ش��وند که همین امر بازار
خودروه��ای کارک��رده را نس��بت ب��ه ب��ازار
خودروهای نو داغ تر و پر طرفدار تر کرده است.
ب��ا این حال نمی توان تاثیر تحریم ها را در این
خص��وص نادیده گرفت به طوری که ش��اهد
بودیم تحریم مستقیم صنعت خودرو ایران در
کنار افزای��ش هزینه های تولی��د محصوالت
خودروس��ازان و درپی ان افزایش قیمت ها تا
چه اندازه براشفتگی این بازار دامن زد.
این درحالی است که شوک قیمتی دوسال
گذش��ته در این بازار نتوانست میزان تقاضا را
کاه��ش ده��د و با توجه به کم ش��دن میزان
تولید برخی خودروهایی که در س��ایه تحریم
اتف��اق افتاده ،مصرف کنن��دگان همچنان به
سمت خرید دیگر خودروهای موجود در بازار
رفتند .با این حال ابتدای امسال و در فاز دوم
افزایش قیمت ه��ا ،مصرف کنندگان از خرید
خودروهای صفر خودروس��ازان ت��ا اندازه ای
امتناع کرده و به س��مت خودروهای کارکرده
روی اوردند.
درحال حاض��ر روند تولید خ��ودرو در ایران
با رش��د ۷۴درصدی نس��بت به سال گذشته
روبه رو شده است .بر این اساس انتظار می رود
میزان ورود خودروهای صفر به بازار نسبت به
س��ال گذشته نیز افزایش یابد .با این حال اگر
چه این میزان می تواند تنها بخشی از تقاضای
بازار را پاس��خگو باشد اما انچه مسلم است با
افزایش تقاضای خرید خودرو در بازار مصرف،
خری��داران به س��مت خودروه��ای کارکرده
می رون��د .از س��وی دیگر با توج��ه به افزایش
قیمت خودروهای صفر نس��بت به س��ال های
گذش��ته و کاهش قدرت خرید مصرف کننده
مس��یرهای دیگری همچون خرید ش��رایطی
خودرو از خودروسازان و شرکت های لیزینگ
خودرو نیز می توانس��ت در این روند چاره ساز
باش��د که دیدیم اش��فتگی و نابس��امانی در
ح��وزه لیزینگ خ��ودرو باع��ث بی اعتمادی
مصرف کننده در بازار مصرف اقساطی ها شد.
با این حال براس��اس جدیدتری��ن اطالعات،
هم اکن��ون ۳۷ش��رکت لیزین��گ از بان��ک
مرک��زی مج��وز دارند که ۲۵ش��رکت دارای
مج��وز و ۱۲ش��رکت در حال تمدید مجوز از
بانک مرکزی هس��تند .اما ب��ا توجه به اینکه
در سال های گذش��ته صدها شرکت لیزینگ
فاق��د مجوز از بانک مرک��زی در بازار فعالیت
کردند همچنین تعداد این مراکز بدون مجوز
روز به روز رو به افزایش است ،گردانندگان این
مراکز با سوءاس��تفاده از اعتماد مردم در سایه
فقر اطالعاتی خریداران همچنان به نابسامانی
ای��ن بازار دامن زدند .از س��ویی ان دس��ت از
ش��رکت های لیزینگ معتبر نی��ز که فعالیت
انه��ا ب��ا مجوز بانک مرکزی ب��وده ،باتوجه به
بدقولی برخی خودروسازان به جهت تحویل به
موقع خودرو به این شرکت ها موجب افزایش
نارضایت��ی و بی اعتمادی م��ردم از این بخش
ش��ده است .با این حال تکاپو در بازار خودرو
به گفته فعاالن این بخش همواره در نوس��ان
اس��ت و اگ��ر چه خرید و ف��روش خودروهای
صفر و کارکرده درحال حاضر نسبت به هفته
گذش��ته تا اندازه ای بهتر شده ،اما تقاضا برای
خودروه��ای دس��ت دوم درحد صفر بیش��تر
است.
تف�اوت چند میلیونی کارکرده با صفر
در یک سال ساخت
امیر حاجی ابوالحس��ن یکی از فعاالن بازار
گفت :با
خ��ودرو در ای��ن خصوص ب��ه
توجه به فعالیت محسوسی که در بازار خودرو
صورت گرفته ،خرید و فروش خودرو نسبت به
هفته گذشته به مراتب بهتر شده است .این در
حالی اس��ت که تقاضا برای خودروهای دست
دوم نیز بیش��تر از خودروهای صفر بوده است.
البت��ه باید گفت این میزان تقاضا بس��تگی به
خودروه��ای دس��ت دومی دارد ک��ه درح��د
خودروه��ای صفر بوده و در حوزه وارداتی ها و
داخلی ها به یک میزان است .این فعال خودرو
با عنوان اینک��ه این میزان تقاضا در خصوص
خودروهای کارکرده نس��بت به خودروهای نو
ب��ه علت افت قیمت ان اس��ت ،افزود :به طور
قیمت انواع خودرو های دست دوم زیر 20میلیون تومان در بازار تهران
مث��ال خودرو ال ۹۰صفر م��دل ۹۲با قیمت
۵۰میلی��ون تومان ب��ا کارکرده این خودرو با
همین مدل س��ال س��اخت تفاوت ۵میلیون
تومان��ی دارد که همین ام��ر موجب افزایش
تقاضا برای این قسم کارکرده ها می شود .وی
با اش��اره به اینکه ای��ن فرایند در خودروهای
کارکرده وارداتی به برند خودرو بستگی دارد،
تصریح کرد :این شرایط در هر خودرو متفاوت
بوده و به طور مثال تفاوت قیمت خودروهای
کارک��رده ب��ا صفر بنز نزدیک ب��ه ۳۰الی ۴۰
میلیون تومان اس��ت .این در حالی اس��ت که
در خودروهای��ی ب��ا قیمت زیر ۱۰۰الی ۱۵۰
میلیون تومان ،تفاوت قیمت کارکرده با صفر
ان به ۱۰میلیون تومان می رسد.
رکود در بازار کارکرده ها و نوها
با این حال برخی دیگر از فعاالن بازار خودرو
معتقدند تفاوتی میان اقبال از خودروهای کار
ک��رده با خودروهای صفر وجود ندارد .رییس
س��ابق اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان
خ��ودرو با اش��اره به اینکه اگر رک��ود در بازار
قیمت انواع سواری های خارجی دست دوم در بازار تهران
مدل خودرو
سال تولید
کارکرد (کیلومتر)
قیمت (تومان)
مدل خودرو
دوو ،سیلو
1382
240 ،000
16 ،000،000
پژو GLX ، 405
1383
270 ،000
15 ،500 ،000
پراید SL ،132
1390
55 ،000
14 ،500 ،000
دوو ،ماتیز
1380
119 ،000
10 ،300 ،000
پژو 206 ،تیپ 2
1384
135 ،000
20 ،000،000
پراید ،صندوق دار
1382
146 ،000
11 ،000،000
سال تولید کارکرد (کیلومتر)
کیا ،اپتیما
2015
1 ،000
160 ،000،000
ب ام و کوپهI 630 ،
2009
27 ،500
285 ،000،000
میتسوبیشی ،گاالنت
1992
380 ،000
15 ،500 ،000
ام جی350 ،
2013
1 ،100
81 ،000،000
بنزC200 ،
2011
46 ،000
200 ،000،000
سوبارو
1975
150 ،000
10 ،000،000
پورشه ،باکستر
2010
52 ،000
325 ،000،000
18 ،000،000
هیوندای ،سانتافه
2015
1 ،000
171 ،000،000
19 ،400 ،000
لکسوسES 350 ،
2013
13 ،200
365 ،000،000
269 ،000
13 ،500 ،000
هیوندای ،سوناتا
2014
3 ،800
137 ،500 ،000
ام وی ام 110 ،سه سیلندر
1390
50 ،000
15 ،400 ،000
پژو 206 ،تیپ 5
1385
145 ،000
20 ،000،000
پراید SX ، 111
1391
43 ،000
کیا ،ریو (مونتاژ)
1385
115 ،000
سمند LX ،
1384
دیدگاه
روی خط خبر
ایسنا -تولید انواع سواری در تمام شرکت های
خودروس��از داخلی به جز یک ش��رکت ،افزایش
یافته اس��ت .مهرماه امس��ال تولید انواع سواری
در گ��روه صنعت��ی ایران خ��ودرو ۷/۵۵درص��د
افزای��ش یافته اس��ت .در این م��دت تولید انواع
س��واری در خودروس��ازی راین ۲۹۷درصد و در
خودروس��ازی مدی��ران ۲/۲۵۱درص��د افزایش
یافته اس��ت .همچنین در این م��دت تولید انواع
سواری در گروه خودروس��ازی سایپا ۳۷درصد،
پارس خودرو ۵/۶۹درصد و سایپای کاشان ۱/۷۶
درصد افزایش یافته اس��ت .مهر ماه امسال تولید
انواع سواری در گروه خودروسازی بهمن ۱/۱۱۰
درصد و در کرم��ان موتور ۵/۱۶۳درصد افزایش
یافته اس��ت .در این مدت تولید انواع س��واری در
شرکت مرتب با افت صددرصدی به صفر رسیده
است.
ایرنا -علیرضا فیض بخش ،رییس ستاد مدیریت
حمل ونق��ل و س��وخت گف��ت :با اجرایی ش��دن
تفاهمنامه سه جانبه س��تاد مدیریت حمل ونقل
و س��وخت با ایران خ��ودرو و بانک صادرات ،طرح
نوسازی ۶۰هزار تاکسی فرسوده محقق می شود.
وی با اش��اره به رفع مش��کالتی که در ۲تا ۳ماه
گذشته در خصوص نوسازی تاکسی های فرسوده
وجود داش��ت ،افزود :خوش��بختانه در حدود یک
ماه گذش��ته ای��ن تفاهمنامه به جری��ان افتاده و
پیش بینی می ش��ود که وعده نوس��ازی ۶۰هزار
تاکسی فرسوده به زودی محقق شود .فیض بخش
قیمت (تومان)
در خص��وص نوس��ازی مینی بوس های فرس��وده
تصری��ح کرد :توافقی بین این س��تاد و س��ازمان
محیط زیس��ت ،ش��هرداری تهران و یک شرکت
خودروس��از داخلی برای نوسازی مینی بوس های
فرسوده داخل شهر تهران صورت پذیرفته بود که
به دلیل مشکالت اعتباری که در سازمان حفاظت
محیط زیست وجود داش��ت ،متوقف شده که از
سوی ستاد مدیریت حمل ونقل و سوخت در حال
بررسی و پیگیری است.
ایس�نا -نخس��تین مجمع عموم��ی انجمن
تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان
خ��ودروی کش��ور در مح��ل دبیرخانه ش��واری
هماهنگ��ی ای��ن انجمن برگزار ش��د .این مجمع
با حض��ور انجمن های تخصص��ی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه س��ازان اس��تان های مختلف،
قطعه سازان مستقل س��ایر استان ها و نمایندگان
و مس��ئوالن وزارت صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت
برگ��زار ش��د .در جری��ان برگزاری ای��ن مجمع
پس از رس��یدگی به دس��تورات جلسه و تصویب
اساسنامه ،انتخاب اعضای هیات مدیره و بازرسان
انجمن به رای گذاش��ته ش��د و نخستین اعضای
هی��ات مدی��ره انجمن تخصص��ی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه س��ازان خودرو کشور معرفی
ش��دند که بر این اس��اس عل��ی فراهانی ،مهدی
مطلب زاده ،ارش محبی ن��ژاد ،احمدرضا رعنایی،
فرشید شاه محمدی ،رضا رضایی ،سعید صبوری،
ن��ادر رامز ،مصطفی هنری ،رضا پاش��ایی ،نجفی
س��هی ،هاشم پور ،نجفی شوش��تری و محمدرضا
نجفی منش ،به عنوان اعضای هیات مدیره و امید
رضائ��ی و محمد ملکی به عن��وان بازرس اصلی و
علی البدل این انجمن انتخاب شدند.
ایرنا -علی اکبر شعبانی فرد ،سرپرست منطقه
ازاد قش��م گفت :مجوز طرح تولی��د خودروهای
س��واری و کامی��ون فیات ایتالی��ا در منطقه ازاد
قشم صادر شد .وی افزود :این خودروها عالوه بر
اینکه در داخل ایران عرضه می شوند ،به بازارهای
اسیای مرکزی نیز صادر می شوند.
ایس�نا -محمدحس��ین میرزایی مدیرعامل
و عض��و هی��ات مدیره ش��رکت نمایش��گاه های
بین الملل��ی جنوب ش��رق از رونمایی جدیدترین
محصول تولید ش��ده ش��رکت مدیران خودرو در
نمایش��گاه خودروی کرمان خبر داد و گفت۲۰ :
ابان ماه ،نمایشگاه خودرو و نیرومحرکه و قطعات
س��بک و سنگین با ش��رکت خودروسازان مطرح
کش��ور و همچنین ماشین های خارجی در محل
س��ایت دائمی نمایش��گاه های بین المللی جنوب
شرق واقع در کیلومتر ۱۲جاده «کرمان -باغین»
با حضور فرماندار به مدت ۴روز اغاز شد .میرزایی
گف��ت :عالوه بر رونمای��ی از جدیدترین محصول
شرکت های خودرو سازی از جمله مدیران خودرو،
خودروهای بن��ز و بی ام و و مازارات��ی هم در این
نمایش��گاه حضور دارن��د و نمای��ش خودروهای
کالس��یک را در ای��ن دوره از نمایش��گاه ش��اهد
خواهیم بود.
خودروه��ای صف��ر وج��ود داش��ته باش��د،
خودروه��ای کارک��رده نیز ش��امل این رکود
گفت :مالکان خودروی
خواهند شد به
کارکرده زمانی مب��ادرت به فروش خودروی
خود می کنند که خودروی نو خریداری کنند.
از ای��ن رو و ب��ا توجه به رابطه مس��تقیم این
دو و رک��ود فعلی در بازار خودرو های صفر به
نظر می رسد هم بازار خودروهای کار کرده در
رکود است و هم خودرو های صفر.
حس��ن زمانی افشار با
اش��اره ب��ه اینک��ه
معام�لات خ��ودرو
درحال حاض��ر راک��د
است ،افزود :توصیه ما
به خریداران خودروهای کارکرده یا صفر این
اس��ت ک��ه از نمایش��گاه ها و نمایندگی های
خودروی دارای پروانه کسب ،خودروی مورد
نظر خود را خریداری کنند .این در ش��رایطی
اس��ت که خری��د خودرو خ��ارج از این مراکز
تبعات��ی را ب��رای خری��داران و فروش��ندگان
خودرو در پی خواهد داشت که وجهه این بازار
را مخدوش می کند.
براس��اس گزارش ام��ار اتحادیه بین المللی
وس��ایل نقلی��ه موت��وری مبن��ی ب��ر اینک��ه
ف��روش خ��ودرو در ایران طی نیمه نخس��ت
۲۰۱۴می�لادی ب��ا رش��د ۳۹/۳درصدی به
۵۴۷هزار دس��تگاه رس��یده است ،باید توجه
داش��ت که این میزان با توجه به این موضوع
ک��ه خودروهای تولیدی باید فرایند فروش و
تحوی��ل به مش��تری را طی ک��رده و در قالب
پیش فروش به خریدار تحویل داده ش��ود و با
توج��ه به میزان پایین تولید خودرو در س��ال
گذش��ته نس��بت به امس��ال ،به نظر می رسد
بیش��ترین س��هم خرید و فروش خودروها در
ایران در حوزه خودروهای کار کرده باشد.
از س��وی دیگ��ر با توج��ه به اینک��ه فروش
اینترنت��ی خ��ودرو یک��ی از چن��د راه خری��د
خودروه��ای کارکرده اس��ت ،از این رو با توجه
به رش��د بی��ش از دو برابری ف��روش اینترنتی
خودرو در سال ۱۳۹۳نسبت به سال گذشته،
همی��ن امر می تواند بر اقب��ال خودروهای کار
کرده نس��بت به خودروهای صفر در بازار صحه
گذارد .این در حالی است که در ۵ماه نخست
امس��ال حجم فروش محصوالت خودروسازان
ب��زرگ از طری��ق پرت��ال www.iranecar.
comبه رقم ۴۷هزار میلیارد ریال رس��ید که
این رقم در مقایس��ه با فروش ۲۲هزار میلیارد
ریالی مدت مش��ابه س��ال قبل ،بیش از ۲برابر
افزایش یافته است.
شرایطی برای توسعه
خودروسازی
امیر حسن کاکایی
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت
ب��ا توجه به تاکید وزیر صنعت ،معدن و تجارت بر توس��عه و تنوع در تولید
خودرو اگر خودروهای جدید به لحاظ نواوری و داخلی س��ازی موجب توس��عه
زیرساخت ها نشود ،حرکت موثری در حوزه تولید و تنوع محصوالت در صنعت
خودرو نخواهد بود .براین اس��اس تنها راه توس��عه صنعت خودرو در ش��رایط
کنون��ی ارتقای فن��اوری و تمرکز بر تحقیق و توس��عه درون زا در این صنعت
اس��ت که این امر با ارتباط بهتر با ش��رکت های ب��زرگ خارجی در این عرصه
فراهم خواهد شد .با توجه به متناسب نبودن تولید علم با رشد صنعت خودرو،
این موضوع موجب تمرکز واردات ،به خصوص قطعات ش��ده اس��ت ،به طوری
که به نظر می رس��د ادامه این وضعیت موجب تعطیلی صنعت قطعه س��ازی و
افزایش ورود قطعات بی کیفیت به داخل ش��ود .این در حالیس��ت که فعاالن و
ذی نفعان این صنعت باید بدانند که با واردات پورش��ه و بنز فناوری و اشتغال
در کش��ور توسعه نخواهد یافت هر چند ایمنی ها افزایش می یابد و در صورتی
که به توس��عه فناوری در صنعت خودرو توجه ش��ود می توان انتظار داشت که
خودروس��ازی در ایران هم به موقع از فناوری های بومی اس��تفاده کند .این در
حالی است که هم اکنون در این حوزه با کمبود روبه رو هستیم.در شرایطی که
در بسیاری از کشورهای اروپایی زیرساخت های فناوری و نواوری خودروسازی
وج��ود دارد ،متاس��فانه در صنعت خودروی داخل کمتر به این مس��ئله توجه
می شود درحالی که خودروسازان از نتایج این گونه فناوری هاست که بهره برده
و رش��د خواهند کرد .ام��روز انتظار می رود خودروس��ازان ،در حوزه نواوری و
فن��اوری اق��دام کنند در حالی که این حرکت باید در تعاملی گس��ترده و ملی
صورت گیرد و مسلما از جمله حمایت هایی که دولت باید از این امر انجام دهد،
مدیریت برنامه های توسعه فناوری در بخش های مختلف است.
معدن
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
mine@smtnews.ir
5
6
27
28
گوشه چشم الومینیومی ها به تسهیالت 150هزار میلیاردی
قطر سرمایه 20میلیارد دالری خفته در کنار ایران
کاهش صادرات مواد معدنی در بنادر جنوب کشور
5
در گفت و گو با کارشناسان مطرح شد
کاهش ریسک اکتشاف با مجوز ظرفیت یابی
حامدش�ایگان :به تازگی دس�تورالعملی از س�وی وزارت صنعت ،معدن و تجارت به استان ها ابالغ شده
ک�ه پهنه های معدنی ب�ا مجوز ظرفیت یابی در اختیار ش�رکت هایی که واجد ش�رایط مالی و فنی الزم
و همچنی�ن 200امتیاز مورد نیاز هس�تند ،ق�رار می گیرد تا با انجام مطالعات اولیه اکتش�اف که همان
ژئوفیزیک هوایی اس�ت ،ظرفیت ها را شناس�ایی و برای پروانه اکتش�اف اقدام کنند .پس از بررس�ی
گزارش های نهایی معدنکاران از س�وی س�ازمان صنعت ،معدن و تجارت استان ها مجوز اکتشاف برای
محدوده مشخصی اعطا شده و انها فعالیت بهره برداری خود را اغاز خواهند کرد .کارشناسان معتقدند
واگ�ذاری پهنه ها به ش�رکت هایی که توانمن�دی الزم را دارند عالوه بر کمک به توس�عه معادن ،بخش
خصوصی را از ریسک های اکتشافی دور می کند ،زیرا معدنکاران برای اغاز مطالعات خود تنها ضمانتی
50هزار تومانی برای هر کیلومترمربع پرداخت می کنند و با صدور پروانه اکتش�اف طبق قانون معادن،
انها مشمول حق االرض کامل خواهند شد.
دولت برای شناسایی مناطق معدنی کشور نیازمند
یک برنامه وسیع است که بخشی از ان با ورود بخش
خصوصی پوش��ش داده خواهد شد .بخشی همواره از
تحمل ریس��ک های اکتشافی س��ر باز زده است و به
همین دلی��ل وزارت صنعت ،معدن و تجارت با ایجاد
ش��رایطی بدون پرداخت حق االرض ،زمینه توس��عه
فعالیت های معدنی را فراهم کرده است.
مجوز پهنه ها تنها با تضمین
فعالی��ت ش��رکت ها در پهنه های معدنی که ش��امل
شناس��ایی اولیه و ژئوفیزیک هوایی خواهد بود ،تنها
با پرداخت تضمین برای عملکرد انها در اجرای طرح
ش��دنی اس��ت که ش��رکت ها در مراحل اولیه پروانه
اکتشاف نمی گیرند و برنامه خود را شروع می کنند در
صورتی که 50درصد زمانبندی طرح ارائه شده اجرا و
گزارش جامع توسط سازمان صنعت ،معدن و تجارت
استان تایید شود ،مبلغ تضمین قابل استرداد است اما
در صورتی که پروژه پیش��نهادی درس��ت اجرا نشود،
ضمن باطل ش��دن مجوز ظرفیت یابی ،مبلغ تضمینی
نیز ضبط خواهد ش��د و س��رمایه گذار حق هیچ گونه
ادعایی نخواهد داشت.
مدیرکل اکتشاف معدنی وزارت
صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت در
رابط��ه ب��ا این ط��رح به
گف��ت :در رابط��ه ب��ا مج��وز
ظرفیت یاب��ی ب��رای پهنه ه��ای
معدنی که از طریق فراخوان و توس��ط س��ازمان های
صنعت ،معدن و تجارت اس��تان ها اجرا خواهد ش��د،
ش��رکت های متقاضی با تایید صالحیت فنی و مالی،
مجوز اغاز مطالعات اولیه در پهنه ها را دریافت خواهند
کرد.
اس��داهلل کش��اورز با نگاهی به رون��د اعطای مجوز
ظرفیت یابی و تف��اوت ان با پروانه اکتش��افی افزود:
ای��ن مجوز اولیه تنه��ا برای شناس��ایی پهنه خواهد
بود .به همین دلیل ش��رکت ها تنه��ا با یک تضمین
50ه��زار تومانی برای هر کیلومترمربع ،فعالیت خود
را اغاز می کنند و پس از تایید نهایی گزارش عملکرد
برای محدوده ای خاص مجوز اکتشاف صادر می شود
و طبق قان��ون معادن مش��مول پرداخت حق االرض
خواهند شد.
مزایای مجوز ظرفیت یابی
یکی از مزایای ورود سرمایه گذاران به پهنه های بزرگ،
نپرداختن حق االرض تا زمان شناس��ایی اولیه ذخایر
معدنی اس��ت ،همچنین تا زمان ورود به اکتش��افات
اصلی که با صدور مجوز اکتش��افی انجام خواهد ش��د
نیازی به اخذ استعالم از سازمان های ذی ربط همچون
سازمان منابع طبیعی ،محیط زیست و ...نخواهد بود.
رییس سازمان صنعت ،معدن و
تجارت اس��تان یزد در رابطه با
مزای��ای واگ��ذاری پهنه ه��ای
معدنی با مج��وز اولیه به
گفت :مس��لم است برای توسعه
معدن باید فضای کار اماده شود تا سرمایه گذار بتواند
با شرایط بهتری در این حوزه ورود کند ،حال با توجه
به اینکه فعالیت های اکتشافی در کشور ضعیف است،
واگذاری شناسایی پهنه ها از طریق ژئوفیزیک هوایی
به ش��رکت های بزرگ ع�لاوه بر توس��عه ان ،میزان
ریس��ک را نیز کاهش خواه��د داد زیرا انها در مرحله
شناسایی حق االرض پرداخت نمی کنند .از طرف دیگر
ب��ه انها این اختیار داده می ش��ود که یک محدوده را
انتخ��اب کنند .پس از پایان مطالعات اولیه و کش��ف
ذخایر معدنی مبلغی به عنوان حق الزحمه به انها داده
می ش��ود و اگ��ر ذخیره ای کش��ف نش��ود ،هیچ گونه
مطالبه ای نباید داشته باشند و به نوعی با ارائه تضمین
باید ریسک فعالیت را قبول کنند.
محمدمهدی زارع با اش��اره به اینک��ه در یک پهنه
نیازمند تقسیم بندی به محدوده های متفاوتی هستیم،
افزود :در یک پهنه ممکن اس��ت مواد معدنی و ذخایر
متفاوتی شناس��ایی شود ،به همین دلیل سرمایه گذار
تنه��ا می تواند یک محدوده را از پهنه شناسایی ش��ده
انتخ��اب کن��د ،زی��را پرداخت ح��ق االرض یک پهنه
زیاد ب��وده و یک عامل محدود کننده برای معدنکاران
خواه��د بود به همین دلیل تنها به یک محدوده اکتفا
می کنند .از طرف دیگر ،برای مس��احت درخواس��تی
انها حداقل و حداکثری مشخص خواهد شد تا ضمن
جلوگیری از کوچک ش��دن محدوده ها ،تخصص الزم
برای استخراج مواد معدنی مختلف نیز در نظر گرفته
شود.
ورود س��رمایه گذاران خصوصی به اکتش��اف ،یکی از
دغدغه ه��ای دولت در ماه های اخی��ر بوده تا با فراهم
کردن ش��رایط الزم و ارائه مشوق ها بتواند از ظرفیت
فنی و مهندسی ش��رکت های خصوصی برای توسعه
اکتشاف معادن استفاده کند.
از سوی دیگر برنامه وزارت صنعت ،معدن و تجارت در
راس��تای حرکت معادن به سمت بزرگ مقیاس سازی
اس��ت ،حال در چنین ش��رایطی برخی ش��رکت های
خصوصی معتقدند پهنه بندی مانع ورود ش��رکت های
خصوصی معدنی می شود.
خبر روز
معاون معدنی وزارت صنعت ،معدن و تجارت:
نبود تخصص و توان مالی ،مانع از توسعه بخش معدن است
،جعف��ر س��رقینی
ب��ه گ��زارش
روزگذش��ته در نخس��تین گردهمای��ی
مشترک روسای س��ازمان صنعت ،معدن و
تجارت اس��تان ها و ادارات شهرستانی این
وزارتخانه در س��نندج اظه��ار کرد :معادن
ج��زو اموال بوده و به همه مردم تعلق دارد
بنابراین باید در حفظ و بهره برداری از انها
ب��ا جدیت تالش کنیم .این درحالی اس��ت
که روند صدور مجوزها ،تس��هیالت و ثبت
محدوده معادن کشور اصالح شده است.
وی باعن��وان اینک��ه مع��ادن اغ��از همه
کارهای صنعتی ب��وده و قوانین موجود در
ای��ن عرص��ه دل بخواهی نیس��ت ،تصریح
ک��رد :در اهداف اقتص��اد مقاومتی و برنامه
ششم توس��عه موقعیت ویژه ای برای حوزه
معدن قائل شده اند چرا که توسعه در حوزه
معدن پایدار است و در مبحث تحریم ها نیز
کمترین اس��یب به بخ��ش معدن و صنایع
معدنی وارد ش��ده است .معاون امور معادن
و صنای��ع معدن��ی وزارت صنعت ،معدن و
تجارت گفت :پهنه توس��عه کشور در حوزه
معدن به دس��ت افرادی است که نه سرمایه
دارن��د و نه ت��وان کار و این مس��ئله مانع
توسعه همه جانبه و اشتغالزایی شده است.
مع��اون وزیر صنعت ،معدن و تجارت اظهار
کرد :صنایع معدنی بدون تعرفه غیرمتعارف
اداره می ش��ود و در جه��ان کار مع��دن از
اکتش��اف شروع خواهد ش��د .بنابراین ،این
امر باید با ثبت محدوده مطابق باشد .وی با
بیان اینکه حوزه معدن نیازمند برنامه ریزی
و نظ��ارت دقی��ق اس��ت ،گف��ت :در حوزه
اکتش��اف معدن س��رمایه گذاران باید ورود
پیدا کنند .س��رقینی بیان کرد :الزم است
س��ازمان های تابعه اس��تانی و شهرستانی
زمینه اکتشاف معادن را برای افرادی فراهم
کنن��د که اعتبارات و منابع مالی الزم را در
خصوص اکتشاف معادن داشته باشند و از
این پروانه ها برای اکتش��اف استفاده کنند.
وی با اش��اره ب��ه اینکه ثبت مح��دوده به
شکل هندس��ی ،منظم و 4ضلع ماکسیمم
امکانپذیر است ،افزود :متاسفانه پروانه هایی
داریم که از س��ال 83تاکنون اعتبار دارند
درحالی که براس��اس تمامی قوانین قبل و
بعد از انقالب ،عمر پروانه اکتشاف یک سال
و در موارد خاص 3س��ال است .وی ادامه
داد :اکنون 32پروانه از یک شخص کشف
شده که این مس��ئله ناشی از بی تدبیری و
نبود نظارت دقیق است و ابطال پروانه های
راکد در حوزه معدن ضروری است .معاون
امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت،
معدن و تجارت افزود :س��ال گذشته 420
میلیون تن مواد معدنی در کشور استخراج
ش��ده اس��ت و در س��ال جاری روند رو به
رشد استخراج مواد معدنی و توسعه پایدار
حوزه معدن کش��ور استمرار دارد .سرقینی
با اش��اره به تعهد یک ه��زار و 800میلیارد
تومان��ی بخش مع��دن در بودج��ه حقوق
دولتی کشور در س��ال جاری اظهار کرد :تا
اخر مهر س��ال جاری تنه��ا 230میلیارد
تومان از این میزان دریافت ش��ده اس��ت و
وصول این میزان عزم جدی می خواهد.
شورای عالی معادن ،تسریع کننده اخذ استعالم از
سازمان های ذی ربط
امیررضا طاهرزاده ،مدیرکل معادن
غیرفل��زی ایمی��درو در رابط��ه ب��ا
مشکالت اس��تعالم از سازمان های
ذی ربط برای صدور مجوزهای الزم
اظهار کرد :ش��ورای عالی
به
مع��ادن جلس��اتی را ب��ا حضور کارشناس��ان و مس��ئوالن
سازمان های محیط زیست ،منابع طبیعی و ...برگزار می کند
و در صورت��ی ک��ه ص��دور مج��وز از س��ازمان های دیگر با
مش��کالتی روبه رو باشد از طریق جلسات کارشناسی زمینه
صدور مجوز را فراهم خواهد کرد.
شرکت های کوچک ،توان سرمایه گذاری ندارند
جعف��ر صادقی پن��اه ،عض��و هیات
مدیره خانه مع��دن در این رابطه به
گفت :با توجه به اینکه برای
این پهنه ها سرمایه زیادی نیاز است،
برخی شرکت های خصوصی کوچک
توان ورود به این معادن را نخواهند داش��ت از سوی دیگر،
این موضوع که معادن بدون داش��تن مجوز پروانه اکتشاف
وارد حوزه شناسایی شوند در قانون معادن دیده نشده است.
همچنین در صورتی که بخش خصوصی فعالیت شناسایی
را انجام داد و پس از ان نتوانس��ت مجوز الزم را از سازمان
منابع طبیعی و محیط زیس��ت اخذ کند در چنین شرایطی
سرمایه گذار ضرر خواهد کرد.
جزئیات برنامه مشترک ایران و روسیه برای اکتشافات معدنی:
منتظر اختصاص پهنه معدنی هستیم
مدیر امور اکتشاف سازمان توسعه و
نوس��ازی معادن و صنایع معدنی ایران
(ایمی��درو) اخری��ن وضعیت همکاری
ای��ران با روس��یه در زمینه اکتش��اف
معادن را تش��ریح کرد .علی اصغرزاده
در گفت وگ��و با ماین نیوز با اش��اره به
اینکه روس ها س��ابقه بسیار خوبی در
زمینه اکتش��اف معادن ای��ران دارند و
اکثر معادن س��نگ اهن و زغال سنگ
ایران در سنوات گذشته توسط روس ها
اکتشاف شده است ،اظهار کرد :ما سعی
کردیم از دانش فنی روس ها اس��تفاده
کنیم و در همین راستا با انها قراردادی
را در زمینه عملیات اکتشافی مشترک
در یکی از پهنه های معدنی کشور امضا
کنیم .وی افزود :به این ترتیب قرار شد
در یک��ی از پهنه های معدنی که مجوز
ان از س��وی معاون��ت معدن��ی وزارت
صنعت ،مع��دن و تجارت صادر ش��ود
به صورت مش��ترک با روس ها عملیات
اکتش��افی انج��ام داده و از دان��ش و
توانایی فنی انها نیز استفاده کنیم .در
این پهنه و عملیات مشترک اکتشافی
به ویژه به دنبال کار روی مواد معدنی
جدید مانند عناصر نادر خاکی و عناصر
گروه پالتین هس��تیم و البته کرومیت
و اه��ن نیز از اولویت های ما هس��تند.
ما در این کار مش��ترک می خواهیم از
دانش روس ه��ا در عملیات ژئوفیزیک
هوایی اس��تفاده و در عین حال بتوانیم
این دانش را در کش��ور بومی س��ازی و
ج��اری کنیم .اصغرزاده درباره جزئیات
مذاک��رات ای��ران و روس��یه در زمینه
انج��ام عملی��ات مش��ارکتی در زمینه
اکتش��اف معادن توضی��ح داد :در این
زمین��ه با روس ها وارد مذاکره ش��دیم.
ش��رح خدمات به ص��ورت کامل مورد
بررس��ی و توافق طرفین ق��رار گرفت.
خوش��بختانه در م��ورد مبالغ و قیمت
خدمات به ص��ورت ریز و جزئی نیز به
توافق رس��یدیم .هم اکنون متخصصان
دو کش��ور ام��ور مربوط به ق��رارداد را
پیگیری می کنند.
روس ه��ا پیش ق��راردادی را برای ما
فرستادند که مورد بررسی و تایید قرار
گرفت .هم اکنون در فاز اخذ مجوزهای
موردنی��از از وزارت صنع��ت ،معدن و
تج��ارت هس��تیم .هنوز پهن��ه معدنی
موردنیاز برای انجام عملیات اکتشافی
مشترک مشخص نشده است.
یادداشت
ثبات بازار صنایع
معدنی در گرو سهم
بازار است
پیمان افضل
استاد اقتصاد معدن
قیمت محصوالت صنای��ع معدنی درحال حاضر
دارای ثبات است که این مسئله از فاکتورهای زیادی
ناشی می شود .به طوری که در محصوالت سیمان و
فوالد ب��ا کاهش طرح های عمرانی و ساخت وس��از
تقاضا برای خرید این محصوالت نیز کاهش یافته و
منجربه افت نوسان قیمت در انها شده است .ازسوی
دیگ��ر ،در بازارهای جهانی نی��ز همین رکود وجود
دارد و به صورت زنجیره وار این موضوع بازار داخلی
را نیز تحت تاثیر قرار داده است .یکی از راه های غلبه
بر رکود قیمت در بازار صنایع معدنی ایران ورود به
تولید محصوالت خاصی اس��ت که بیش��تر وارداتی
هس��تند و تولید کنندگان توان ارائ��ه ان را ندارند،
زیرا بیشتر محصوالتی که هم اکنون تولید می شوند
س��نتی هستند برای نمونه در صنایع معدنی ،ایران
ی��ک تولید کننده ب��زرگ در تیراهن اس��ت اما در
بخش ش��مش فوالد و بیلت اس��لب مس و ...ایران
حرف چندانی برای گفتن ندارد .از این رو ،ابتدا باید
یک برنامه برای شناسایی بازار و تقاضا انجام که بر
پایه ان اکتش��اف و استخراج مواد معدنی اغاز شود
تا متناسب با نیازهای بازار ،برای تولید محصوالتی
که پیشرفت چندانی نداشته ایم اما در صنایع کاربرد
باالی��ی دارد برنامه ریزی کنیم .عناصر نادر خاکی و
عناصر پایه ایران یکی از همین محصوالت است که
دربخش های اکتشاف و استخراج خیلی فعال نبوده
و بازار ای��ن محصوالت اگر هم ثبات دارند به دلیل
نبود تولید و رقابت داخلی اس��ت زیرا ایران در این
بازار حضور ن��دارد .در حالی که این محصوالت در
تولید ورق خودرو ،هواپیماس��ازی ،کشتی سازی و...
کارب��رد فراوانی دارد .حال ب��رای ورود به تولیدات
این محصوالت باید از پایه برنامه ریزی صورت گیرد
یعنی اکتش��اف این م��واد معدنی و می��زان عیار و
س��اختار کانی باید مبنای برنام��ه اینده تولید این
محص��والت را پیش روی معدن��کاران قرار دهد .در
معدن مس سرچش��مه هم اکن��ون دو خط فراوری
فعال اس��ت که به دلیل کانسارها و عیار متفاوت ان
محدوده است که اگر در کنار استخراج مواد معدنی
واحدهای تس��ت ازمایش��گاهی فعال شود می توان
ن��وع فعالیت و فراین��د متالورژی م��واد معدنی را
طرح ریزی و براساس همان میزان قابلیت و کیفیت
محص��والت تولیدی را پیش بینی کرد که در نهایت
ب��ر عرضه و تقاضا و حتی قیمت محصوالت در بازار
صنایع وابسته به ان نیز اثر خواهد گذاشت.
داخل پرانتز
مدیر مجتمع طالی موته خبرداد
افزایش 120کیلوگرمی
تولید ساالنه طالی موته
مدیر مجتمع طالی موته گفت :با راه اندازی طرح
استحصال طال از مواد معدنی کم عیار ،میزان تولید
ساالنه این مجتمع 120کیلوگرم افزایش می یابد.
،حمید منتظری ب��ا بیان این
به گ��زارش
مطلب گفت :ش��رکت طالی موته با هدف توس��عه
زیرس��اخت ها و تولی��د ،طرح های مختلف��ی را به
مرحل��ه اجرا در اورده ک��ه از جمله طرح های مهم
ان اس��تحصال طال از مواد معدنی کم عیار با روش
«هیپ لیچینگ» است.
این ط��رح در مرحله تامین اعتب��ار بوده و زمان
الزم برای اجرای ان 10 ،ماه پیش بینی شده است.
وی ادامه داد :با راه اندازی این طرح ،س��االنه 300
ه��زار تن ماده معدنی کم عی��ار ( 0/4گرم در تن)
استحصال خواهد شد.
مدی��ر مجتمع طالی موت��ه با اش��اره به «طرح
عملیات اکتش��اف تکمیلی در معادن سنجده ،دره
اش��کی ،قرم قرم و چاه باغ» به عن��وان یکی دیگر
از طرح ه��ای مهم این مجتمع ،اظهار کرد :در حال
حاضر ،اکتش��افات این معادن توس��ط شرکت های
معتبر شروع شده و پیش بینی می شود تا پایان سال
94ت��داوم یابد .حجم ذخای��ر احتمالی این معادن
بیش از یک میلیون تن براورد می شود.
مدی��ر مجتمع طالی موته همچنین با اش��اره به
اتمام عملیات سد باطله جدید این مجتمع تا 3ماه
اینده ،تصریح کرد :تاکنون بیش از 80درصد طرح
انجام شده و با تکمیل ان ظرفیت سد باطله جدید
کارخانه 2برابر می شود.
وی ادامه داد« :اس��تحصال طال از س��د باطله» و
«بازیابی اب از خروجی کارخانه» ،از دیگر طرح های
ای��ن مجتمع بوده که در مرحل��ه تامین اعتبار قرار
دارند .مجتمع طالی موته با 300کیلوگرم ظرفیت
س��االنه تولید ،در شهرستان برخوار و میمه (استان
اصفهان) واقع است.
روی خط خبر
شاخص های بازار ورق
در یک نگاه
اخرین ش��اخص قیمت ه��ای اس��تیل ایندکس
حاکی از ان است که در شمال اروپا میانگین قیمت
هفتگی ورق گرم ٦یورو هر تن افت داش��ته و ورق
سرد 1/2درصد ارزان تر شد ولی ورق گالوانیزه 0/2
درص��د باال رفته به ٥٥٠یورو هر تن درب کارخانه
رسید .ورق تخت نیز ٤یورو افت داشته و ٥٢٥یورو
هر تن درب کارخانه بود.
به گ��زارش ماین نیوز ،در جن��وب اروپا میانگین
قیم��ت ورق گرم ٧یورو هر تن ارزان تر ش��د .ورق
سرد یک یورو باال رفته به ٤٨٣یورو هر تن رسید و
ورق گالوانیزه ٢یورو هر تن افت کرد .ورق تخت در
جنوب اروپ��ا ٦یورو هر تن کاهش قیمت را تجربه
کرد.
به گ��زارش ماین نی��وز ،در بازار داخل��ی امریکا
ش��اخص قیمت هفتگی ورق گرم ٢دالر هر شورت
تن ارزان تر ش��ده به ٦٤١دالر هر شورت تن درب
کارخانه رس��ید .ورق س��رد ٤دالر هر ش��ورت تن
بهبود یافت و ورق گالوانیزه ثبات داشت .ورق تخت
نیز با ٢دالر هر شورت تن کاهش به ٨٣٠دالر هر
شورت تن درب کارخانه رسید.
همچنین ش��اخص قیمت میلگرد در جنوب اروپا
3/8درص��د پایین امده به ٤٣٠ی��ورو هر تن درب
کارخانه رسید و اختالف ان با بیلت صادراتی دریای
سیاه ٢٩دالر کمتر شده و به ٧٩دالر هر تن رسید.
فوالد چین عامل افزایش نگرانی
در بازار تایوان
اولین محموله ٤هزار تنی میلگرد کارخانه شاگانگ
چین این هفت��ه وارد تایوان می ش��ود .فعاالن بازار
تایوان فعال نگران افزایش واردات از چین نیس��تند
زی��را تنها محص��ول این کارخانه با اس��تانداردهای
م��ورد نظر تایوان تطبیق دارد .ولی ش��اید در اینده
تولید کننده های چینی بیش��تری به دنبال صادرات
به تایوان باشند ،از این رو تولید کننده های میلگرد در
تایوان بازار صادرات میلگرد چین را تحت نظر دارند.
در ه��ر حال فعال تایوانی ها خط��ری از جانب چین
احس��اس نمی کنند .اگر فوالدسازان تایوانی واردات
میلگرد از چین را اسیبی به بازار داخلی خود ببینند
مطمئنا به دنب��ال اعتراض و اعمال تعرفه های انتی
دامپینگ خواهن��د بود .تاکنون ای��ن عرضه کننده
چینی به تایوانی ها تضمین داده که قیمت را انقدر
کاهش ندهد که به بازار تایوان اس��یبی برس��اند .از
طرفی هزینه تولید میلگرد برای کارخانه های تایوانی
خیلی با چین متفاوت نیس��ت و قدرت رقابت دارد.
کارخانه ش��اگانگ چین نیز اظهار داشته که میزان
صادرات میلگرد ان به تایوان در تناژ باال نخواهد بود
و از انجای��ی که روند دریافت مجوز اس��تاندارد های
داخلی تایوان زمانبر و پیچیده اس��ت ،از این رو بعید
است فوالدس��ازان چینی دیگر به راحتی وارد بازار
تایوان ش��وند .ای��ن کارخانه چینی دو س��ال برای
دریافت مجوز های مربوطه زمان صرف کرده است.
تداوم کاهش قیمت بیلت
در بازار ترکیه
با افت قیم��ت قراضه و پیش��نهادات ارزان قیمت
چی��ن ،بیلت وارداتی به ترکیه ٣ت��ا ٥دالر هر تن
ارزان تر ش��ده است .قیمت پیشنهادی از سی ای اس
٤٦٢تا ٤٦٥دالر هر تن س��ی اف ار ترکیه ش��نیده
ش��ده و محصول چین ٤٥٠دالر هر تن سی اف ار
اس��ت .به گزارش ماین نیوز ،البت��ه هنوز خریداران
ت��رک منتظ��ر افت قیمت بیش��ترند و ب��ا احتیاط
حرکت می کنند .اخیرا قیمت قراضه وارداتی خلوص
20-80حدود ٣٠٥دالر هر تن س��ی اف ار شنیده
ش��ده ،از این رو خریداران ترک تمایل بیش��تری به
معامله قراضه دارند تا بیلت .حتی ترجیح می دهند
بیلت هایی که قب�لا گران تر خریداری کرده اند فعال
در انبار نگه دارند .اگر بیلت سی ای اس به ٤٥٠دالر
هر تن سی اف ار برسد ش��اید خرید ها افزایش یابد.
از طرف��ی کارخانه ه��ا در ترکیه قیمت میلگرد خود
را پایی��ن اورده اند و از ماه گذش��ته تاکنون قیمت
میلگ��رد در بازار داخل��ی ٦٠تا ٦٢دالر هر تن افت
داشته است .قیمت پیشنهادی فعلی در بازار داخلی
٥دالر افت داش��ته اس��ت .به طوری ک��ه از ٥٢٥تا
٥٣٠دالر هر ت��ن درب کارخانه قیمت صادراتی ان
به ٥٢٠تا ٥٢٥دالر در هر تن کاهش یافته است.
6
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
صنایع معدنی
mine@smtnews.ir
گوشهچشمالومینیومیهابهتسهیالت150هزارمیلیاردی
صنایع برای خروج از رکود به 150هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز دارد و دولت قصد دارد تا از طریق تسهیالت بانکی این رقم را تامین کند
محبوبه ناطق-گروه معدن :در ایران 42س��ال پیش
تولید الومینیوم با تاس��یس ش��رکت ایرالکو در اراک با
ظرفیت 45هزار تن در س��ال اغاز ش��د .بعد از ان نیز
چند واحد تولید دیگر الومینیوم در کشور تاسیس شده
و ظرفی��ت تولید الومینیوم به 300هزار تن در س��ال
رسیده است ،اما با توجه به رویکرد جهان به الومینیوم،
نیاز فعلی و اتی کش��ور به این فلز بیش��تر از این ارقام
است.
در س��ال های گذش��ته این صنعت هم به مانند دیگر
صنایع کش��ور از ش��رایط رکود حاکم بر تولید کش��ور
لطمه های فراوانی خورده اس��ت و با کمبود نقدینگی و
سرمایه در گردش مواجه بوده ،همچنان که بسیاری از
صنایع بزرگ که با نیروی انسانی زیادی سر و کار دارند
با این مشکل دست و پنجه نرم کردند.
با این ح��ال دولت یازدهم برای خروج تولید از رکود
در قالب برنامه های مختلف،بس��ته های پیشنهادی ارائه
داده و تالش کرده و در این راستا برخی از این برنامه ها
نیز به ثمر نشسته است .در این میان تامین نقدینگی و
سرمایه در گردش ،که تورم افسار گسیخته دو سه سال
پیش ،لطمه فراوانی ب��ه انها وارد کرده بود ،در اولویت
نیاز صنای��ع و از جمله صنایع معدنی و معادن اس��ت.
چنانکه س��ید محمدعل��ی سیدابریش��می ،معاون وزیر
صنعت ،معدن و تج��ارت در این خصوص به نیاز 150
هزار میلیارد تومانی نقدینگی صنایع کشور اشاره کرده
است .او محل تامین این اعتبارات را از محل تسهیالت
بانکی عنوان می کند.
جزئیات کمک معلوم نیست
جعفر س��رقینی ،معاون معادن و
صنایع معدنی وزیر صنعت معدن
و تج��ارت در گفت وگ��و با
این رقم را تایید کرده و می گوید:
صنایع ما به این میزان سرمایه در
گردش نیاز دارند و در همین رابطه قرار است وزارتخانه،
این مبلغ را در قالب تس��هیالت بانکی به صنایع کمک
کند .وی تصریح می کند :با این حال رقم این تسهیالت
قطعی نشده و جزئیات ان در اینده اعالم می شود .وی
ادامه می دهد :مس��ئولیت اجرای این طرح نیز بر عهده
اق��ای صالحی نی��ا ،مع��اون ام��ور صنای��ع و اقتصادی
وزارتخان��ه ق��رار گرفت��ه اس��ت .در این باره محس��ن
صالحی نی��ا معاون امور صنایع و اقتصادی وزارتخانه نیز
می گوی��د :قرار اس��ت 1200
در گفت وگ��و ب��ا
میلیارد تومان به عنوان سود تسهیالت بانکی به صنایع
یارانه پرداخت ش��ود .وی می افزای��د :البته تاکنون این
ارقام پرداخت نش��ده ولی در پیچ وخ��م اجرای ان قرار
داریم.
خود را حل کند و ظرفیت تولید خود را کامل نماید.
کمک دولت به صنعت الومینیوم
رییس اتحادیه تعاونی های صنایع الومینیوم کش��ور
نیز در این خصوص می گوید :تخصیص بخش��ی از این
تس��هیالت به صنعت الومینیوم کشور برای سرمایه در
گردش و خروج از رکود باعث خواهد ش��د این صنعت
همچون صنایع دیگر کشور مشکالتش را کم کند.
هبت اهلل فاضل��ی ،رییس اتحادیه صنای��ع الومینیوم
بانک ها می توانند
موسی الرضا ثروتی ،نماینده مردم کشور با اشاره به اینکه متاسفانه در حال حاضر با رکود
بجنورد و جاجرم نیز در گفت وگو ش��دید در بخش مسکن ،شاهد کاهش تولید 20تا 40
درص��دی کارخانه های تولید صنایع
ب��ا
پایین دس��تی الومینی��وم هس��تیم
می گوی��د :در جعفر سرقینی :صنایع
می گوید :خوش��بختانه کارخانه های
صحبت��ی که
ما به این میزان سرمایه
تولی��د الومینی��وم نیز در لیس��ت
اخی��را وزیر صنعت ،معدن و تجارت
در این خصوص داش��ت قرار ش��ده در گردش نیاز دارند و در اس��تفاده کنندگان از این تسهیالت
همین رابطه قرار است
قرار دارند .وی می افزاید :متاس��فانه
1200میلی��ارد تومان به صنایع به
را
صورت سود تسهیالت پرداخت شود وزارتخانه ،این مبلغ
در سال های اخیر مشکالت بسیاری
.وی می افزاید :واحدهای تولید که در قالب تسهیالت بانکی درخص��وص گش��ایش اعتب��ارات
اس��نادی برای ورود م��واد اولیه در
نی��از ب��ه نقدینگ��ی و س��رمایه در به صنایع کمک کند .اما
تولید الومینیوم داشته ایم و در این
گ��ردش دارند می توانند با هدایت و
این تسهیالت قطعی
میان بانک ها 110ت��ا 130درصد
دستور دولت به بانک ها ،نیاز خود را نشده و جزئیات ان در
مبلغ وام ،ضمانت نامه های بانکی یا
در ای��ن بخش رفع نمایند و با توجه
اینده اعالم می شود
اسناد ملکی می خواهند و متاسفانه
به اینکه بانک ها از منابع خود وام با
بخش تولید کشور قادر به انجام ان
س��ود 27درصد پرداخت می کنند،
دول��ت به کم��ک صنایع امده و 4تا 5درصد از س��ود نیست.
تس��هیالت را به عه��ده می گیرد تا صنای��ع و معادن و اینده الومینیوم باالتر از مس و فوالد
مدیر عام��ل الومینیوم جنوب نیز
صنای��ع معدنی فعالی که به دلیل کمب��ود نقدینگی با
،به ضرورت
در گفت وگو با
بخش��ی از ظرفیت خود کار می کنند ،رونق گرفته و با
رس��یدگی و تامی��ن نیازه��ای
تم��ام ظرفیت به تولید بپردازند .وی در پاس��خ به این
تولید کنندگان الومینیوم کشور و
سوال که 150هزار میلیارد تومان رقم بسیار سنگینی
نیاز ضروری به توسعه این صنعت
اس��ت و ایا بانک ها توان پرداخت چنین چیزی را دارند
ی��ا خیر می گوید :بله چنین نقدینگی نزد بانک ها وجود اش��اره می کند و می گوید :تمامی کشورهای دنیا ،اهداف
دارد و می توانن��د ای��ن ارقام را ب��ه تولیدی ها در قالب و سیاس��تگذاری های بلندم��دت خود را ب��ر روی تولید
الومینیوم بس��ته اند؛ چرا که حرکت تکنولوژی جهانی به
تسهیالت بدهند.
این عضو کمیس��یون برنامه و بودج��ه مجلس اضافه س��مت مصرف هر چه بیشتر این ماده معدنی است .وی
می کن��د :در همی��ن خصوص صنعت تولی��د الومینای می افزاید :تولید الومینیوم جهان 45میلیون تن اس��ت
جاجرم نیز گوشه چش��می به این تس��هیالت دارد تا از ک��ه باید ت��ا س��ال 2020م ب��ه 65میلیون ت��ن تولید
گذر ان مش��کل کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش الومینی��وم برس��یم ب��ا ای��ن ح��ال ب��راورد می ش��ود
ظرفیت س��ازی الومینیوم تا این س��ال به زحمت به 53
میلیون تن برس��د .با این حال کش��ورهای دنیا از جمله
کشورهایی نظیر امارات و قطر با جدیت به دنبال افزایش
ظرفی��ت س��ازی در تولی��د الومینیوم هس��تند چرا که
حرکت خودروسازی و ساختمان سازی در دنیا از فوالد و
مس به سمت استفاده از الومینیوم دارد پیش می رود.
وی ب��ا اش��اره به اینک��ه 45درصد خودروس��ازان دنیا
استفاده از این فلز برای کاهش وزن خودرو و در نهایت
کاهش مصرف س��وخت تا 35درص��د را عملی کردند،
تصریح می کند :این در حالی است که تولید الومینیوم
در ایران 300هزار تن در سال است ،به طوری که ایران
از تمام کشورهای منطقه زودتر الومینیوم تولید کرده،
ولی تمامی کشورهای منطقه ،ظرفیت تولیدشان بیشتر
از ایران اس��ت و حتی کشوری چون تاجیکستان 700
هزار تن تولید دارد.
وی ادام��ه می ده��د :درای��ران چند کارخان��ه محدود
الومینی��وم تولید می کنن��د :المهدی ب��ا 110هزارتن،
هرمزال با 140هزار تن و س��قف الومینیوم اراک 110
هزار تن اس��ت که برای این می��زان الومینیوم به 600
ه��زار تن پودر الومینا نیاز داری��م با این وجود که یک
کارخان��ه تولید الومین��ا در جاجرم داریم ک��ه با تمام
ظرفیت خ��ود که نزدیک به 300هزار تن اس��ت ،کار
می کن��د و بقیه نی��از کارخانجات الومینیوم س��ازی از
خارج وارد می شود.
وی معتقد است؛ الومینیوم کاالیی است که از مس و
فوالد ،استراتژیک تر است و ایران باید روی این صنعت
س��رمایه گذاری جدی انجام دهد و قدم اول ان اس��ت
ک��ه در ای��ن راه از صنایع موجود حمای��ت کامل انجام
شود و سپس به توسعه ظرفیت های جدید اقدام گردد.
وی با اش��اره به اینکه الومینیوم جنوب در المرد دارای
8درص��د پیش��رفت فیزیکی اس��ت ،می گوید :ظرفیت
تولی��د الومینی��وم جن��وب 1/2میلیون تن در س��ال
اس��ت و به عنوان بزرگترین صنعت جنوب و الومینیوم
کشورمطرح است .با اینکه شرکت سرمایه گذاری غدیر
و ایمی��درو 20درصد به عن��وان پیش پرداخت داده اند
و س��یر فاینانس این پروژه انجام شده و بیمه نیز ان را
پذیرفت��ه و به بانک مرکزی ابالغ ش��ده و اقدامات الزم
برای گشایش ال سی در حال انجام است.
نیاز استراتژی معدنی ،دیده شدن تغییر بازار و فناوری
یک اس��تاد اقتصاد معدنی در رابطه با چالش های پیش روی معدنکاران از
مرحله اکتش��اف تا فراوری اظهار کرد :اولین مشکلی که در بخش معدن به
عنوان چالش می توان از ان نام برد ،نداشتن استراتژی و خط فکری مشخص
اس��ت .البته نباید فراموش کرد که عصر حاضر عصری پویا و دینامیک است
و به اقتضای ش��رایط بازار و شرایط اقتصاد جهانی باید استراتژی ارائه شده،
هرس��اله مورد بازبینی و اصالح قرار گیرد .در بخش دولتی که تصدی گری
معادن را برعهده دارد این اس��تراتژی و خط فکری دیده نمی شود .باتوجه به
دانش��گاه های متعددی که در کش��ور در حال تربیت متخصص در سه حوزه
اکتشاف ،استخراج و فراوری هستند می توان گفت دانش فنی در کشور وجود
دارد و به عینه مشهود است که نیروی انسانی ما بیشتر از نیازمان بوده و حتی
بخش��ی از همین نیروی فنی زبده در مراکز پژوهشی و دانشگاه های خارج از
کشور جایگاه خوبی دارند .نهادهای خصوصی کشورمان نیز در بیرون از مرزها
خوش می درخشند و شاهد حضور شرکت های بخش خصوصی در پروژه های
سایر کشورها نظیر کشورهای افریقایی هستیم.
افشین اکبری ادامه داد :البته ناگفته نماند که جایگاه این نیروهای خبره و
نیز نهادهای خصوصی هنوز در ایران شناخته نشده و تنها معدودی از فعاالن
اقتصادی بخش معدن هستند که به دلیل سابقه طوالنی و تشکیلNGO
قادر به احقاق حق خود هستند .از سوی دیگر به نظر می رسد معاونت معدنی
وزارت صنع��ت ،معدن و تجارت قدرت چندان��ی درمقابل نهاد های بازدارنده
فعالیت های معدنی نداش��ته باشد که این موضوع مشکالت بخش خصوصی
معدن را دوچندان کرده است .به طور کلی مشکالت موجود در بخش معدن
نه ضعف دانش فنی و نه ضعف بنیه مالی شرکت های بخش خصوصی است،
بلکه به دلیل ضعف اندیش��ه و نداش��تن راهبرد و مدیریت صحیح در بخش
دولتی است.می دانیم که توسعه صنعتی نیازمند نیروی انسانی ،ماشین االت
و تکنولوژی ،روش ها ،مدیریت ،منابع مالی و در پایان مواد اولیه است.
او با نگاهی به مزیت های کشور افزود :کشور ما نیروی انسانی و منابع مالی
در حد لزوم دارد و قادر به تامین از طریق منابع خارجی در بخش خصوصی
است .همچنین روش ها و متدهای بخش معدن برای مان شناخته شده است
ام��ا در خصوص مدیریت کالن بخ��ش معدنی که باید از طریق دولت اعمال
شود ،اش��کاالتی وجود دارد .دستیابی به فناوری و ماشین االت جدید نیز به
علت تحریم ها دشوار شده است.تدوین استراتژی و به روز رسانی ان از مسائل
بس��یار مهم در بخش صنعت معدن است .قیمت فلزات و نیز بازار سایر مواد
معدنی نظیر کانی های صنعتی به صورت لحظه ای تغییر می کند لذا باید نگاه
دینامیک و پویایی در تدوین استراتژی داشته باشیم.
اقدام دیگری که باید در تدوین استراتژی صورت گیرد ،داشتن پیش بینی از
شرایط بازار است بنابراین اولین قدم نگاه حداقل 5ساله به بازار و پیش بینی
ترازهای عرضه و تقاضا است تا بتوانیم با اتکا به دانش روز نگاهی به نوسانات
قیمت فلزات به عنوان گران ترین بخش محصوالت معدنی داشته باشیم .نبود
توج��ه به موارد فوق تنها موجب شکس��ت طرح هایی نظیر راهبردهای ارائه
ش��ده در بخش معدن خواهد ش��د .بنابراین با توجه به مدلس��ازی نوسانات
قیمت ،ترازهای عرضه و تقاضا و تغییرات تکنولوژیکی باید این استراتژی هر
ساله مورد بازبینی قرار گیرد.
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
کار دشواری
برای رونق صادرات
غیرنفتی نداریم
نظرگاه
خسرو تاج
قائم مقام وزیر صنعت ،معدن و تجارت
ام��ار 6ماهه س��ال جاری نش��ان می دهد کار
دش��واری برای رونق ص��ادرات غیرنفتی نداریم.
به عالوه برنامه ریزی برای ص��ادرات 13میلیارد
دالری در بخ��ش پتروش��یمی از برنامه ه��ای
دول��ت اس��ت .این برنام��ه با هدفگ��ذاری کمی
ص��ورت گرفت��ه که برای توس��عه کش��ور ،الزم
است .براس��اس برنامه ریزی های انجام شده برای
دس��تیابی به اهداف ،در بخش بازرگانی داخلی
و در راس��تای شفاف س��ازی و روانس��ازی نظام
توزیع در طول چند ماه گذش��ته نشس��ت هایی
با واحدهای صنفی داش��تیم .یکی از برنامه های
ما تعیین ح��د مجاز مبادل��ه از تولید تا مصرف
است و برای گروه های کاالیی در تهران در حال
نهای��ی کردن این موضوع هس��تیم .اتحادیه ها و
تشکل ها به شکلی نیستند که بتوانند در راستای
ارتقای کیفی کاال حرکت کنند ،لذا تعداد زیادی
پ��روژه را با همکاری اتحادیه ه��ا دنبال می کنیم
ت��ا انها در راس��تای ارتقای خدم��ات به مردم و
ارتق��ای کیفیتی فعالیت کنن��د .این موضوع در
استان ها نیز باید با ش��ناخت از اتحادیه های هر
منطقه دنبال ش��ود .ارتقای ظرفیت تش��کل ها و
خدمات رس��انی به انها نکته مهمی است که باید
به ان توجه شود.
به ع�لاوه در طول چند ماه گذش��ته با تدابیر
صورت گرفته تالش شده موضوع تولید به گونه ای
برنامه ریزی ش��ود تا از ارامش در حوزه تولید و
مصرف برخوردار باش��یم .در بخش اقالم اساسی
که جزو گروه های یک و دو بوده است ،کاالهای
مختلف صنعتی و ش��یمیایی رصد و تالش شده
که سیاست های تولید تا مصرف در بازار ،مشخص
شود .امروز در مورد بسیاری از کاالهای اساسی،
کنترل بازار و ذخیره س��ازی انجام می ش��ود و با
کمک خود تشکل ها در مواقع لزوم ،تنظیم بازار
صورت می گیرد.
در این بین توس��عه و رش��د متوازن که امروز
دنیا بر ان تاکید می کند ،به مزیت های اساس��ی
ک��ه باید در یک طرح امایش ملی در اس��تان ها
ظرفیت ه��ا رصد ش��ود مربوط اس��ت ام��ا انچه
مس��لم است ،ان است که باید روی ظرفیت های
منحصر ب��ه فردی که اس��تان های مختلف را از
یکدیگر متمایز می کن��د ،تمرکز کنیم چراکه با
ب��اروری انها ،ظرفیت های رقابتی منطقه رش��د
خواه��د کرد .بر همین اس��اس تعام��ل با دنیای
خارج و گس��ترده ک��ردن بازارها برای توس��عه
تولید و ص��ادرات غیرنفتی ضروری اس��ت .باید
روی ظرفیت های منحصربه فردی که استان های
مختل��ف را از یکدیگ��ر متمای��ز می کند ،تمرکز
کنی��م تا ظرفیت های رقابتی منطقه رش��د یابد.
باید همه اس��تان ها روی ویژگی و مشخصه بارز
اس��تان خود تمرکز داشته باش��ند .امروز تحلیل
فض��ای رقابتی بس��یار مهم اس��ت و شناس��ایی
نق��اط ق��وت و ضعف بس��یار مهم ب��وده و الزم
است فرصت ها را مش��خص کنیم .در رشته های
مختلف در استان ها می توان فرصت هایی را برای
توس��عه انها فراهم کرد .برای خ��روج از رکود و
رون��ق اقتصادی ،بخ��ش تجارت نق��ش مهمی
دارد .در ش��رایطی که سیاس��ت های ضدتورمی
در کش��ور دنبال ش��ده و چن��دان نمی توان به
افزای��ش نقدینگی پرداخت باید ب��ا ایجاد تقاضا
ب��رای ص��ادرات غیرنفتی ،حرکت��ی را در بخش
صنع��ت به وج��ود اوریم .به ع�لاوه راهکارهای
کاهش قاچاق نیز باید با جدیت پیگیری ش��ود.
بوروکراسی سر راه واردات کاال از مبادی رسمی
کشور ،افزایش سود عوارض گمرکی ،محدودیت
ساکنان مناطق مرزی ،فرایند دشوار اخذ مجوز
و پایین بودن کیفیت بعضی از اقالم تولید داخل
از دالیل قاچاق کاال محسوب می شود .بر اساس
اخب��ار اعالمی پوش��اک ،پارچه ،ل��وازم خانگی،
س��یگار ،لوازم ارایشی و بهداشتی ،کفش و تلفن
همراه ،ازجمله کاالهای قاچاق وارداتی محسوب
می ش��وند که به زودی راهکاره��ای الزم را برای
جلوگیری از این امر اتخاذ خواهیم کرد.
trade@smtnews.ir
تجارت
7
8
25
26
توسعه صادرات تنها نسخه شفابخش اقتصاد ایران
برق طال در جیب امیرنشین دوبی
دوپینگ نمایشگاهی با تبلیغات خوب
7
بررسی جزئیات امار گمرک در ۷ماه نخست امسال
تراز بازرگانی با ۹۰کشور جهان مثبت شد
زهرا اراس�ته -گروه تجارت :گزارش هر ماه گمرک که
منتش��ر می ش��ود بیش از هر چیزی همه ب��ه دنبال میزان
صادرات و عدد و ارقام رش��د در این بخش هستند ،چرا که
بیش��ترین تمرکز بر توس��عه صادرات غیرنفتی در راستای
کاهش وابستگی به نفت و البته خروج از رکود تورمی است.
ام��ا فارغ از اینها ،واردات نیز می تواند بال دیگری در تجارت
باشد که باید به تناس��ب صادرات پیش رود .در واقع باید با
مدیری��ت این بخش و واردات انچه کش��ور به ان نیاز دارد؛
برای رشد و پویایی اقتصاد گام برداشت ،چه بسا کشورهای
موفق��ی مانند امریکا عالوه بر اینک��ه بزرگترین صادرکننده
جهان است ،واردکننده بزرگی هم محسوب می شود .هرچند
دولت گذش��ته سیاستی مبنی بر محدودیت واردات داشت،
اما دولت یازدهم اعتقاد منطقی و س��نجیده نس��بت به این
امر دارد و معتقد اس��ت دروازه های دولت نباید به روی هیچ
کشوری بسته باشد.
براساس گزارش گمرک ،تراز بازرگانی خارجی ایران (بدون
احتس��اب صادرات نفت خام و سایر موارد مندرج در توضیح
کاالهای غیرنفتی) در 7ماه سال ۱۳۹۳با کسری ۱۰/۸۶۹
میلیون دالر مواجه بوده است .در مدت مذکور بنابر این ارقام،
ارزش واردات ۶۰/۹۴درص��د از ارزش کل مبادالت خارجی
کش��ور را به خود اختصاص داده است .این نسبت در مدت
مشابه سال قبل ۵۷/۴۸درصد بوده است .در این مدت ،تراز
بازرگانی خارجی کشور (بدون احتساب نفت ،گاز و خدمات)
با ۸۷کشور دنیا منفی و با ۹۰کشور دیگر مثبت بوده است.
همچنین تراز بازرگانی خارجی کشورمان (بدون احتساب
صادرات نفت خام و میعانات گازی) ،در 9ماه س��ال ۲۰۱۴
میالدی ،کسری ۱۷/۳۲۷میلیون دالری را تجربه کرده که
این رقم در مدت مش��ابه س��ال پیش ،مبلغ ۱۰/۷۰میلیون
دالر بوده اس��ت .ارزش واردات در این مدت ۶۲/۹۴ ،درصد
از ارزش کل مبادالت خارجی کشور را تشکیل داده که این
نس��بت در مدت مش��ابه سال گذش��ته۵۸/۹۹ ،درصد بوده
اس��ت .در مدت مذکور از میان ۱۸۳کش��ور طرف معامله،
تراز بازرگانی با ۹۰کشور مثبت و با ۹۳کشور دیگر ،به نفع
طرف مقابل بوده است 5 .کشور طرف معامله با بیشترین تراز
تجاری مثبت ،شامل عراق ،افغانستان ،ترکمنستان ،مصر و
پاکستان می شود.
مبادالت بازرگانی با کشور عراق با اختصاص 46/12درصد
از سهم تراز مثبت بازرگانی ،بیشترین سود را برای کشورمان
به همراه داش��ته و ام��ارات متحده عربی نی��ز با اختصاص
28/93درصد از س��هم تراز منفی بازرگانی ،بیشترین سود
را از تجارت با کشورمان به دست اورده است.
رشد 30درصدی به اروپا
در ای��ن مدت ،حدود ۹۷/۷درص��د از ارزش کل صادرات
کش��ور مربوط به دو قاره اسیا و اروپا بوده است .سهم 3قاره
دیگر از صادرات ۱۹/۴۰۲میلیون دالری کش��ور ،تنها ۲/۳۱
درصد اس��ت .میزان صادرات انواع کاالها به 5قاره ،به شرح
جدول زیر اس��ت .در 7ماه نخست امس��ال ،صادرات به قاره
اروپا با رشد 34/63درصد ،به اسیا 7/73درصد ،و اقیانوسیه
52/80درص��د مواج��ه ب��ود .در این مدت اما ص��ادرات به
قاره های امریکا و افریقا با کاهش روبه رو ش��د .در قاره اسیا
بیش��ترین صادرات را ب��ه چین به ارزش 5میلی��ارد و 176
میلیون دالر ،در اروپا به ایتالیا 263میلیون دالر و در امریکا
به کشور اروگوئه 9میلیون دالر داشتیم.
واردات 637میلیون دالر از امریکا
از فروردین تا مهر امس��ال ،بیش از ۹۷/۱۸درصد از ارزش
کل واردات کش��ور مربوط به دو قاره اسیا و اروپا بوده است.
سهم 3قاره دیگر از واردات ۳۰/۲۷۱میلیون دالری کشور،
تنها ۲/۸۲درصد است .در این مدت از قاره اروپا 23میلیارد
و 480میلی��ون دالر ،از اروپا 5میلیارد و 937میلیون دالر،
از امریکا 637میلیون دالر ،از اقیانوس��یه 166میلیون دالر
و از افریقا 52میلیون دالر کاال وارد کش��ور کردیم .در 7ماه
نخست س��ال ،93واردات از امریکا با رشد 160/92درصد،
از اقیانوس��یه 110/04درصد ،از افریق��ا 162/84درصد ،از
اسیا 27/78درصد و از اروپا 6/86درصد مواجه شد .امارات
متحده عربی در اس��یا ،الم��ان در اروپا ،برزی��ل در امریکا،
استرالیا در اقیانوسیه و افریقای جنوبی در افریقا کشورهایی
هستند که بیشترین واردات را در این 7ماه به ایران داشتند.
صادرات در 9ماه میالدی
در 9ماه سال 2014م ،میزان صادرات کاالهای غیرنفتی به
مقدار 59/537هزار تن و به ارزش 24/822میلیون دالر بوده
است که نسبت به سال گذش��ته ،از نظر وزنی 4/42درصد
افزایش و از نظر ارزشی 8درصد افزایش داشته است .پروپان
مایع شده به ارزش 1/416میلیون دالر و سهم ارزشی 5/71
درصد ،بوتان مایع شده به ارزش 1/026میلیون دالر و سهم
ارزشی 4/13درصد ،پلی اتلین گرید فیلم با چگالی کمتر از
94درصد به جز نوع پودری به ارزش 1/020میلیون دالر و
سهم ارزش��ی 4/11درصد ،عمده ترین محصوالت صادراتی
کش��ور در این مدت بوده اند .در 9ماه نخست میالدی ،چین
با س��هم وزنی 42/11درصد و سهم ارزشی 27/24درصد،
عراق با س��هم وزنی 19/43درصد و س��هم ارزشی 17/29
درصد ،امارات متحده عربی با س��هم وزن��ی 7/58درصد و
سهم ارزشی 11/28درصد به ترتیب اصلی ترین کشورهای
مقصد صادرات بوده اند.
متوسط قیمت هر تن کاالی صادراتی در این مدت ،معادل
417دالر بوده که نس��بت به مدت مش��ابه سال قبل 3/43
درصد افزایش داشته است.
27درصد رشد واردات در 9ماه میالدی
در 9ماه سال 2014م ،میزان واردات انواع کاالها ،به مقدار
30/557هزارت��ن و ب��ه ارزش 42/149میلی��ون دالر بوده
است که نسبت به مدت مش��ابه سال گذشته ،از نظر وزنی
34/43درصد افزایش و از نظر ارزشی 27/52درصد افزایش
داش��ته اس��ت .دانه گندم س��خت به ارزش 1/641میلیون
دالر و سهم ارزش��ی ،3/89وسایل نقلیه با موتور پیستونی
درونس��وز تناوبی جرقه ای-احتراقی با حجم سیلندر بیشتر
از 1500س��انتیمتر مکعب اما از 3000س��انتیمتر مکعب
بیش��تر نباش��د به ارزش 1/545میلیون دالر و سهم ارزشی
،3/66برنج به ارزش 1/318میلیون دالر و س��هم ارزش��ی
3/13درصد ،عمده ترین محصوالت وارداتی کش��ور در این
مدت بوده اند.
نمایندگان بخش خصوصی عملکرد بازرگانی ایران را بررسی کردند
کسب و کار تجاری رونق گرفت
گروه تجارت :بررسی عملکرد 6ماه تجارت خارجی ایران
در س��ال جاری موضوعی بود که در دس��تورکار نشس��ت
کمیسیون تجارت اتاق تهران قرار گرفت.
اعضای این کمیس��یون که از فعاالن اقتصادی در حوزه
صادرات و واردات هس��تند ،با بررسی امار تجارت خارجی
کش��ور در نیمه نخس��ت س��ال جاری به این نتیجه دست
بو کار تجاری کشور در این مدت رونق پیدا
یافتند که کس
کرده اس��ت .به گزارش روابط عمومی اتاق تهران ،محمود
بهشتیان مشاور رییس کل گمرک و نیز مشاور گمرکی اتاق
تهران در این نشست میزان صادرات غیرنفتی کشور در این
مدت را حدود 47میلیون تن اعالم کرد که ارزشی معادل
23میلیارد دالر داش��ته است .به گفته وی ،حجم واردات
نیز در این مدت به میزان 19/5میلیون تن بوده که ارزشی
معادل 26میلیارد دالر داشته است .در عین حال به گفته
مشاور رییس کل گمرک ایران ،صادرات غیرنفتی کشور در
مدت 6ماه اخیر به لحاظ وزنی 10درصد و از حیث ارزشی
19/64درصد افزایش داش��ته اس��ت در حالی که در این
مدت ،واردات به لحاظ وزنی 46و از حیث ارزش 30درصد
رشد داشته است.
میعانات گازی ،مهم ترین کاالی صادراتی
محمود بهش��تیان ،با ارزش ترین
کاالی صادراتی در نیمه نخست
امس��ال را میعانات گازی عنوان
ک��رد که بر اس��اس امار گمرک
این کاالی ش��به نفتی به ارزش
6/5میلیارد دالر صادر ش��ده اس��ت .صادرات س��ایر
محصوالت پتروش��یمی نیز در این مدت تا 7میلیارد
دالر برای کشور ارزاوری به همراه داشته در حالی که
سایر کاالهای صادراتی نیز ارزشی معادل 10میلیارد
دالر به همراه داشته است .به گفته بهشتیان ،در مدت
6ماهه نخس��ت امس��ال حدود 55درص��د صادرات
غیرنفتی کش��ور را محصوالت مش��تق از نفت تشکیل
داده در حال��ی ک��ه 45درصد این می��زان مربوط به
صادرات کاالهای غیرنفتی می ش��ود .محمود بهشتیان
ضم��ن این توضی��ح ک��ه «برن��ج» و «ذرت» پس از
«گندم» و «خودرو» مهم ترین کاالهای وارداتی ایران
در نیمه نخست سال جاری بوده است 5 ،کشوری که
به گفته وی 70درصد واردات کاال در این مدت از این
مقاصد وارد کشور شده را امارات متحده عربی ،چین،
هند ،کره و ترکیه اعالم کرد.
وسایل نقلیه موتوری در صدر وارداتی ها
محس��ن بهرام��ی ارض اق��دس
همچنین با اش��اره ب��ه اینکه در
این مدت واردات وسائل نقلیه با
حجم موتور تا 2500سی س��ی
پ��س از گن��دم ،دومی��ن کاالی
عمده وارداتی به کشور بوده ،به یکی از مصوبات اخیر
دولت یازدهم اشاره کرد که بر اساس ان شماره گذاری
خودروهای وارداتی منوط به ان ش��ده که به ازای هر
یک دس��تگاه 3 ،تا 4دس��تگاه خودرو فرسوده اسقاط
ش��ود .ریی��س کمیس��یون تج��ارت همچنی��ن ب��ر
شفاف س��ازی موضوعات مربوط به صادرات غیرنفتی و
اینک��ه کدام محصوالت و کااله��ای صادراتی ،نفتی و
ک��دام بخش ها غیرنفتی اس��ت ،تاکید ک��رد .بهرامی
افزود :صادرات واقعی ایران محصوالتی ش��امل فرش و
محصوالت غذایی ب��ود که این کاالها به طور عمده از
حوزه صادرات غیرنفتی کشور خارج شده است .این در
حالی است که به گفته رییس کمیسیون تجارت اتاق
تهران ،بررس��ی امار تجارت خارجی کش��ور در مدت
نیمه نخست امسال نشان می دهد که حدود 70درصد
صادرات کش��ور به 5کشور چین،امارات ،عراق ،هند و
افغانس��تان محدود بوده اس��ت و کمت��ر از 30درصد
صادرات کاالها و محصوالت نیز به سایر کشورها روانه
شده است.
سهم معدنی ها از صادرات
مجیدرض��ا حریری ،نایب رییس
کمیسیون تجارت اتاق تهران نیز
با بیان اینکه 55درصد صادرات
غیرنفت��ی کش��ور را محصوالت
نفت��ی و پتروش��یمی تش��کیل
می دهد ،گفت :این در حالی اس��ت ک��ه از میزان 45
درصد باقی مانده نیز به طور عمده ش��امل محصوالت
معدن��ی می ش��ود ،بنابراین از کل ص��ادرات غیرنفتی
کشور در س��ال ،حدود 8تا 10میلیارد دالر صادرات
واقعی غیرنفتی و کاالهای ساخته شده است.
یادداشت
بررسی سرمایه گذاری
خارجی در منطقه
امیررضا سوری
عضو هیات علمی موسسه مطالعات
بازرگانی
مجموع سرمایه گذاری مستقیم خارجی جذب شده
در منطقه جنوب اس��یا در س��ال ۲۰۱۳م با ۱۰درصد
افزایش نس��بت به س��ال قبل ب��ه ۳۵/۶میلیارد دالر
رس��یده اس��ت .در کش��ورهای غ��رب اس��یا به دلیل
تنش های مداوم در منطقه ،این س��رمایه گذاری برای
پنجمین سال متوالی روند نزولی داشته و با ۸/۶درصد
کاهش نس��بت به س��ال قبل به ۴۴/۲میلیارد دالر در
س��ال ۲۰۱۳م رس��یده است .مجموع س��رمایه گذاری
خارجی جذب شده در منطقه جنوب و غرب اسیا بالغ
بر ۷۹/۸میلیارد دالر است که نسبت به سال ۲۰۱۲م،
۱/۵درصد کاهش را نش��ان می دهد .بررس��ی وضعیت
کشورهای فعال در جذب س��رمایه گذاری خارجی در
منطقه حاکی از ان اس��ت که بیشترین سرمایه گذاری
خارجی جذب ش��ده متعلق به کش��ور هند است که با
۱۷درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۲۸/۲میلیارد
دالر در س��ال ۲۰۱۳م رسیده اس��ت .هند با باز کردن
بخش خدمات خود به روی س��رمایه گذاران خارجی و
توسعه صنعت خرده فروش��ی توانسته است به تنهایی
۳۵/۳درصد سرمایه گذاری خارجی ورودی به منطقه را
جذب کند .پس از هند ،کش��ور ترکیه با ۱۲/۹میلیارد
دالر جذب سرمایه گذاری خارجی قرار دارد .بیشترین
س��رمایه گذاری خارجی در این کش��ور توس��ط المان
انجام ش��ده است و بعد از ان کشورهای هلند ،روسیه،
اذربایجان و اتریش قرار دارند .جذاب ترین بخش کشور
ترکیه ب��رای س��رمایه گذاران بخش خدم��ات مالی با
۳/۷میلی��ارد دالر ،بخش انرژی ب��ا ۲/۵میلیارد دالر و
بخش تولید با ۲میلیارد دالر بوده اس��ت .رتبه س��وم
ج��ذب س��رمایه گذاری خارجی در منطق��ه متعلق به
امارات متحده عربی با جذب ۱۰/۵میلیارد دالر اس��ت.
جریان ورودی سرمایه گذاری خارجی به عربستان برای
پنجمین سال متوالی روند نزولی داشته و با ۲۴درصد
کاهش نس��بت به س��ال قبل به رقم ۹/۳میلیارد دالر
در س��ال ۲۰۱۳م رسیده است .این امر موجب حرکت
عربستان از سومین کش��ور به چهارمین کشور بزرگ
منطقه در جذب س��رمایه گذاری خارجی ش��ده است.
پنجمین کشور توانمند منطقه در جذب سرمایه گذاری
خارجی ایران است .عمده سرمایه گذاری های خارجی
انجام ش��ده در ایران متمرکز بر تولید و اکتش��اف نفت
اس��ت و میزان سرمایه گذاری به استناد گزارش انکتاد
به دلی��ل تحریم ه��ا از رقم ۴/۷میلیارد دالر در س��ال
۲۰۱۲م با ۳۶درص��د کاهش به رقم ۳میلیارد دالر در
س��ال ۲۰۱۳م رسیده اس��ت .ایران با توجه به ظرفیت
باال در جذب سرمایه گذاری خارجی در طول ۲۳سال
اخیر تنها توانسته است ۴۱میلیارد دالر سرمایه گذاری
خارج��ی ج��ذب کند ک��ه این می��زان تنه��ا ۴درصد
سرمایه گذاری خارجی ورودی به منطقه در این مدت
اس��ت .این در حالی اس��ت که در دوره مورد بررسی،
کش��ورهای رقیب نظیر عربس��تان و امارات به ترتیب
۲۱و ۱۱درص��د از س��رمایه گذاری خارجی ورودی به
منطقه را جذب کرده اند .عراق شش��مین کشور بزرگ
در منطقه در جذب س��رمایه گذاری خارجی است که
با وجود بی ثباتی دولت مرکزی میزان س��رمایه گذاری
خارجی در این کشور با ۲۰درصد رشد نسبت به سال
قبل به ۲/۹میلیارد دالر در س��ال ۲۰۱۳م رس��یده و
عمده این سرمایه گذاری در منابع هیدروکربنی است.
پس از عراق ،کش��ور لبنان قرار دارد .هشتمین کشور
برت��ر منطقه در جذب س��رمایه گذاری خارجی کویت
است .این کشور پس از اوج گیری جذب سرمایه گذاری
خارجی در س��ال ۲۰۱۲م به رق��م ۳/۹میلیارد دالر به
یکباره با کاهش ۴۱درصدی در س��ال ۲۰۱۳م به رقم
۲/۳میلیارد دالر مواجه ش��ده است .کشورهای اردن و
عمان از معدود کش��ورهای منطقه هستند که با وجود
ناارامی های منطقه ،جریان سرمایه گذاری خارجی در
انها رشد داشته اس��ت .میزان سرمایه گذاری خارجی
انجام ش��ده در اردن و عمان در س��ال ۲۰۱۳م نسبت
به س��ال ۲۰۱۲م به ترتیب با ۲۰و ۶۰درصد رشد به
ارقام��ی بالغ بر ۱/۸و ۱/۶میلی��ارد دالر افزایش یافته
است .بررسی وضعیت سرمایه گذاری خارجی در منطقه
بیانگر این است که دلیل عمده کاهش سرمایه گذاری
در منطقه ،روند نزولی جذب س��رمایه گذاری خارجی
کش��ورهای عربس��تان و قطر از س��ال ۲۰۰۹م و روند
ثابت ج��ذب س��رمایه گذاری خارجی در کش��ورهای
کویت و عراق است هرچند روند جذب سرمایه گذاری
خارجی به تعدادی از کش��ورهای منطقه نظیر امارات
بهبود یافته اس��ت .از طرف دیگ��ر افزایش درامدهای
نفت و گاز کش��ورهای ش��ورای همکاری خلیج فارس
موج��ب باال رفتن س��طح ذخایر ارزی این کش��ورها و
خروج س��رمایه گذاری از این منطقه ش��ده اس��ت این
امر زمینه ای را برای ایران به عنوان یکی از کش��ورهای
باثبات منطقه فراهم اورده اس��ت تا با سیاس��تگذاری
مناسب ،این سرمایه های سرگردان را جذب کند.
چهره ها و نظرها
دبیر کل خانه کشاورز تاکید کرد
واردات مرکبات
منوط به دستور وزارت جهاد
وظای��ف بازرگان��ی بخ��ش
کش��اورزی ،تنظی��م ب��ازار
داخلی و خارجی محصوالت
کش��اورزی برعه��ده وزارت
جهاد کش��اورزی است و این
وزارتخانه باید در خصوص میزان نیاز داخل کش��ور
به مرکبات و واردات ان پاس��خگو باشد .به گزارش
ایلنا؛ عیس��ی کالنت��ری دبیرکل خانه کش��اورز در
ارتباط با وضعی��ت تولید مرکبات مورد نیاز داخلی
کش��ور به این محصول اظهار کرد :با توجه به اینکه
پس از تصویب قانون تمرکز وظایف بازرگانی بخش
کشاورزی تنظیم بازار داخلی و خارجی محصوالت
کشاورزی برعهده وزارت جهاد کشاورزی است ،این
وزارتخانه باید در خصوص میزان نیاز داخل کش��ور
به مرکبات و واردات ان پاسخگو باشد.
عضو هیات مدیره صنایع لبنی کشور:
نرخ شیر و لبنیات
سال اینده ازاد می شود
ازادس��ازی در صنایعی مانند
فراورده ه��ای لبن��ی باع��ث
رقاب��ت کارخانه ه��ا جه��ت
افزایش کیفی��ت محصوالت
تولیدی خود خواهد شد و ما
پیش بینی می کنیم که ازادسازی در سال اینده در
شیرخام و فراورده های لبنی صورت گیرد.
به گزارش باش��گاه خبرنگاران ،محمد فربد عضو
هیات مدی��ره صنایع لبنی کش��ور ضم��ن بیان این
مطلب اظهار کرد :صنایع لبنی خواهان ازادس��ازی
قیمت ش��یر و تم��ام فراورده های لبنی اس��ت اما
متاس��فانه دامدارها خیلی راغب نیستند این طرح
را عملیاتی کنند و این سبب شده پروس ه ازادسازی
انجام گیرد.
فربد با بیان اینکه یارانه عددی تعیین کننده برای
مصرف س��رانه و افزایش تولید نیست ،تصریح کرد:
باید درامد باال رود وگرنه قیمت لبنیات گران نشده
و صنایع خواهان افزایش قیمت ها نیس��ت زیرا بازار
کش��ش افزایش قیمت ها را ن��دارد .وی درخصوص
توزیع ش��یر مدارس نیز گف��ت 150میلیارد تومان
ان به حس��اب وزارت جهاد کشاورزی واریز شده و
مابقی ان قرار است تا امروز واریز شود و توزیع شیر
هم به صورت اس��تانی و به مدیرکل های هر استان
سپرده ش��ده اس��ت .فربد در پایان یاداور شد :اگر
قرار اس��ت یارانه به شیر تعلق گیرد بهتر است این
یارانه صرف توزیع شیر مدارس شود ،همچنین نگاه
دولت به ازادسازی مثبت بوده و ازادسازی قیمت ها
به تدریج در حال عملیاتی شدن است.
درخواست رییس اتحادیه نان های حجیم :
همزمانی ازادسازی
نرخ ارد صنعتی و سنتی
ب��ه گفت��ه ریی��س اتحادی��ه نان ه��ای حجیم و
نیمه حجی��م ،اگ��ر قرار اس��ت ازادس��ازی نرخ ارد
صنعتی انجام ش��ود ،این کار باید برای نان س��نتی
نیز اجرایی شود.
محمدج��واد کرمی در گفت وگو با ایس��نا اظهار
کرد :اگر قرار باش��د ازادس��ازی ن��رخ ارد صنعتی
انجام ش��ود باید همزمان با ان قیمت ارد س��نتی
نی��ز ازاد ش��ود چ��ون از 700هزار ت��ن گندمی
که دولت س��االنه برای پخت ن��ان توزیع می کند
حدود یک درصد س��هم نان های صنعتی اس��ت و
ح��اال اگر همی��ن یک درص��د را ازاد کنند رقابت
س��الم از بین م��ی رود .وی با بی��ان اینکه در حال
حاضر مصرف ن��ان صنعتی در تهران 12درصد و
در کش��ور 7درصد است ،اظهار کرد :دیدگاه دولت
این اس��ت که از نان های حجیم حمایت کند و از
طرفی این تصور وجود دارد که باید این ازادسازی
انجام ش��ود؛ ما قائ��ل به دریافت یاران��ه در حوزه
گندم نیس��تیم ولی معتقدیم اگر قرار اس��ت نرخ
ارد فقط برای نان های صنعتی ازاد ش��ود صحیح
نیس��ت و این کار ب��رای نان های س��نتی نیز باید
صورت گی��رد .رییس اتحادیه نان ه��ای حجیم و
نیم��ه حجیم در عین حال تاکید کرد :نان صنعتی
و حجیم جزو نان های س�لامت محسوب می شوند
و ما باید از تولید س�لامت حمایت کنیم تا رقابت
ایج��اد ش��ود .وی همچنی��ن یک��ی از مهم ترین
مشکالت این صنف را سازمان امور مالیاتی عنوان
کرد و یاداور شد :پیگیری درباره تعدیل نرخ بیمه
کارکنان واحدهای نان حجیم از 30درصد به 10
درص��د همانند واحدهای نان س��نتی از مهم ترین
برنامه ه��ای اتحادیه محس��وب می ش��ود که باید
انجام شود.
8
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
بازار و اصناف
trade@smtnews.ir
در بیستمین همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی کشور عنوان شد
توسعه صادرات تنها نسخه شفابخش اقتصاد ایران
گ�روه تجارت – توس�عه ص�ادرات غیرنفتی کلید محرک�ه اقتصاد هر
کشوری اس�ت .ایران هم سال هاس�ت که برای برون رفت از وابستگی
اقتصاد به نفت ،بر توسعه صادرات غیرنفتی تاکید دارد .بر همین اساس
بخ�ش خصوصی ه�م در کنار دولت ب�رای یافتن راهکاره�ای موثر در
جهت رونق صادرات غیرنفتی در تالش است .همایش های ملی توسعه
صادرات غیرنفتی کش�ور که هر س�ال از س�وی ات�اق بازرگانی تبریز
برگزار می ش�ود یکی از گام هایی اس�ت که در راس�تای رونق صادرات
غیرنفتی برداش�ته می ش�ود .بر همین اس�اس اتاق بازرگانی ،صنایع و
معادن تبریز در دو روز گذشته میزبان مسئوالن دولتی و فعاالن بخش
خصوصی حوزه صادرات غیرنفتی بوده تا همایش بیستم را با محوریت
«عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی در س�ال اقتصاد و فرهنگ در جهت
توس�عه صادرات غیرنفتی» برگزار کند .در روز نخست این همایش دو
روزه ولی اله افخمی راد ،معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت بر ضرورت
تس�ریع در ح�ذف ثبت س�فارش کاال تاکید کرد و از ش�رکای تجاری
ایران و راهکارهای افزایش س�هم ص�ادرات غیرنفتی در تراز بازرگانی
ایران س�خن گفت .نق�ره کار ش�یرازی ،دبیر کل ات�اق بازرگانی ایران
نیز س�خنران بعدی بیستمین همایش ملی توس�عه صادرات غیرنفتی
کش�ور بود که صادرات را تنها نسخه شفابخش اقتصاد دانست و گفت:
صادرات غیرنفتی ما در سال جاری بیش از 48میلیارد دالر خواهد بود
که این مقدمه ای برای ورود به اقتصاد جهانی اس�ت .در ادامه گزارشی
از روز نخست این همایش را می خوانید:
شکوفایی اقتصاد و صادرات جلوه گر باشد.
ضرورت تسریع در حذف ثبت سفارش کاالها
رییس س��ازمان توس��عه تجارت
ای��ران تاکید ک��رد :اقدامات الزم
برای حذف ثبت سفارش درحال
انجام است که بخشی از ان برای
برخی کاالها اجرایی شده و ثبت
سفارش حذف خواهد شد.
ولی اهلل افخمی در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه
موفق شدیم 5000قلم کاال را از دریافت ثبت سفارش
ب��ه صورت حضوری در وزارت صنعت ،معدن و تجارت
در استان ها یا سازمان توسعه تجارت حذف کنیم گفت:
با حذف این ثبت س��فارش ،تجار و بازرگانان می توانند
از دفتر کاری خودش��ان ثبت س��فارش را انجام داده و
هزینه ها را از طریق سیس��تم بانکی و اینترنت پرداخت
کرده و ب��رای ترخیص کاال به گمرک بروند .افخمی راد
ادام��ه داد 2500 :قل��م کاال باقی مان��ده ک��ه به دلیل
محدودیت هایی که وجود دارد ،در دس��ت بررسی است
البت��ه علت این موضوع این اس��ت که برای این 2500
قلم کاال عالوه بر ثبت س��فارش بای��د مجوزهای الزم از
ادارات مختلف دریافت ش��ود .رییس س��ازمان توسعه
تجارت ایران در عین حال یاداور شد :برای 3526قلم
کاال فقط صرف ثبت سفارش کافی است و برای 2566
قلم کاال غیراز ثبت سفارش باید یک مجوز از یک اداره
دریافت ش��ود که هم��ه اینها به معن��ای اتالف وقت و
هزینه اس��ت که البته این کار و این اسناد گاهی اوقات
با همپوش��انی دارد .وی همچنین در بخشی از سخنان
خود با اش��اره ب��ه کارت بازرگانی تج��ار گفت :لزومی
به وجود این کارت نیس��ت چون هم��ه اینها هزینه دار
بوده که اصالح خواهد ش��د .افخمی راد در عین حال بر
ضرورت افزایش کیفیت راه های اتصال کش��ور به نقاط
صفر مرزی و فراهم اوردن تسهیالت الزم تاکید کرده و
گفت :ماندن در بازار کشورهای دیگر ،ویژگی های خاص
خ��ود را دارد و باید متحمل تالش فراوان ش��د و الزم
اس��ت کاالها را در زمان مش��خص و با کیفیت مناسب
عرضه کرد که متاس��فانه این موضوعی است که برخی
تجار و بازرگانان توجه چندانی به ان نمی کنند.
چین ،اولین شریک تجاری برای صادرات
ول��ی اهلل افخم��ی راد ،مع��اون وزیر صنع��ت ،معدن و
تج��ارت در بیس��تمین همایش ملی توس��عه صادرات
غیرنفتی کش��ور که به م��دت دو روز در اتاق بازرگانی،
صنای��ع و معادن تبریز برگزار می ش��ود ب��ا بیان اینکه
سیاس��ت های اقتص��اد مقاومتی به بحث ص��ادرات نیز
تاکی��د و توجه فراوان دارد ،گفت :ب��ا نگاهی به امار 7
ماه صادرات کش��ور به رقم 27میلی��ارد دالر صادرات
در بخش کاالیی دس��ت می یابیم که به لحاظ وزنی 55
میلیون تن محاسبه ش��ده که این میزان در مقایسه با
مدت زمان مش��ابه ،به لحاظ وزنی 8درصد و به لحاظ
ارزشی 19درصد افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه نخس��تین ش��ریک تجاری ما برای
ص��ادرات کش��ور چین و پ��س از ان به ترتی��ب عراق،
امارات ،افغانستان و هند اس��ت ،افزود :متوسط هر تن
کاالی صادراتی 438دالر اس��ت که سهم این 5کشور
در ص��ادرات 70درصد را به خود اختصاص داده و 30
درصد دیگر متعلق به سایر کشورهاست .رییس سازمان
توس��عه تجارت ایران با بیان این که برای تحقق اهداف
صادراتی تکالیفی معین ش��ده ،گف��ت :پرداخت کمک
یارانه تس��هیالت بانکی برای تج��ار و بازرگانان معادل
رقم��ی افزون بر 1000میلیارد ریال در اخرین جلس��ه
ش��ورای عالی صادرات کش��ور مصوب ش��د .افخمی راد
برق��راری خطوط منظم کش��تیرانی و اصالح ایین نامه
خدمات رسانی مهندسی را از دیگر موارد مهمی دانست
که در دست انجام بوده و اقداماتی در این زمینه صورت
گرفته اس��ت .وی موافقت با اعزام رایزن��ان و تاکید بر
تسریع اس��ترداد مالیات بر ارزش افزوده که البته هنوز
اجرایی نش��ده را از موارد مهمی دانست که باید به ان
توجه شود.
رییس س��ازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه در
بخش دولتی هنوز با مش��کالت زیادی مواجه هستیم و
تالش و برنامه ریزی ما برای خروج از مشکالت همچنان
ادام��ه دارد ،گفت :امیدواریم اقدامات ارزش��مند دولت
صادرات تنها نسخه شفا بخش اقتصاد
برای تنش زدایی به نتیجه برس��د و شرایط مناسب تری
برای نقل و انتقال پول ایجاد شود.
ض�رورت توس�عه ظرفیت ه�ای تولی�دی و
خدماتی
افخمی راد با بیان اینکه توسعه ظرفیت های تولیدی و
خدماتی از ضروریت های مهم محسوب می شود و استان
اذربایجان شرقی به لحاظ قدمت و سابقه ای که در این
بخش داشته از توانمندی خوبی برخوردار است ولی این
موضوع کفایت نمی کند ،بیان کرد این استان اگرچه در
محمدباقرصدری
دبیر همایش ملی توسعه صادرات غیرنفتی کشور:
صادرات غیرنفتی کش��ور 20 nvس��ال اخیر 10
برابر شده اس��ت.ما برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید
به ص��ادرات 120تا 130میلیارد دالری برس��یم تا
نفت را به عنوان سرمایه ملی ذخیره کنیم و ان را به
عنوان کاالی با ارزش افزوده صادر کنیم.
حاج رحیم صادقیان
رییس اتاق بازرگانی صنایع و معادن تبریز:
اتاق تبریز از نخس��تین اتاق های بازرگانی است که
فعالیت خود را در سراس��ر کش��ور اغاز کرده و پس
از ان اتاق تهران ،مش��هد و اصفهان به ثبت رس��ید.
امیدوار است با اختصاص فضای جدید ،اتاق بازرگانی
فعلی تبریز به موزه صنعت تبدیل شود.
اسماعیل جبارزاده
استاندار اذربایجان شرقی:
پیش��نهاد می ش��ود اذربایجان ش��رقی ب��ه عنوان
اس��تان معین در صادرات به روس��یه انتخاب ش��ده
و روی این مزیت س��رمایه گذاری ش��ود .سودجویی
کوتاه مدت برای بازرگانان و تجار یک افت محسوب
می ش��ود که این موضوع به از دست دادن بازار منجر
خواهد شد .اقتصاد مقاومتی از محل توسعه صادرات
غیرنفتی محقق می ش��ود که ای��ن موضوع عزم ملی
صنعت ش��یرینی و شکالت قطب توسعه صنعتی کشور
اس��ت ولی هنوز هم جای زیادی برای س��رمایه گذاری
در این رش��ته وجود دارد؛ این استان مزیت های زیادی
دارد که یکی از مهم ترین انها ،هم مرزی ان با 4کشور
همسایه است که جا دارد ظرفیت سازی بیشتری در این
بخش صورت گیرد .معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت
در عی��ن حال بر ضرورت تس��هیل تجاری و رفع موانع
تاکید کرده و گفت :باید در امر واردات نیز تس��هیالت
ایجاد کنیم چون واردات ضرورتی محس��وب می ش��ود
برای اینکه ما در بازارهای هدف حضور داش��ته باشیم
که البته یکی از موضوعات مهم این است که مشکالتی
از جمله ثبت سفارش حذف شود.
دستیابی به صادرات غیرنفتی 48میلیارد دالری
دبی��رکل ات��اق بازرگان��ی ایران
س��خنران بع��دی بیس��تمین
همای��ش ملی توس��عه صادرات
غیرنفتی کش��ور بود که در اتاق
بازرگان��ی ،صنایع و معادن تبریز
برگزار ش��د .حسین نقره کار ش��یرازی گفت :صادرات
غیرنفتی ما در س��ال جاری بی��ش از 48میلیارد دالر
خواه��د بود که ای��ن مقدمه ای ب��رای ورود به اقتصاد
جهانی است .دبیر کل اتاق بازرگانی ایران ضمن تاکید
بر ض��رورت حذف قوانی��ن مخل و مخ��رب اقتصادی
گفت :قوانین دست و پاگیر در زمینه صادرات در حال
برطرف شدن است و بهتر است که در استان ها به این
موضوع بیشتر توجه ش��ده تا حرکت در زیربخش های
اقتص��ادی انج��ام ش��ود و موانع زیادی که بر س��ر راه
اقتصاد وج��ود دارد برطرف ش��ود .وی ادام��ه داد :ما
و مدیری��ت جه��ادی می طلب��د .در طول س��ال های
گذشته فروش نفت خام بی ثباتی شدیدی را در طول
سنوات گذش��ته در بودجه ،قیمت ارز و به طور کلی
شاخص های اقتصادی به وجود اورده و اگر بخواهیم
وضعیت اقتصادی کشور ترمیم یابد چاره ای جز توجه
به توسعه صادرات غیرنفتی نداریم.
صادق نجفی
شهردار تبریز:
موضوع اقتصاد مقاومتی دغدغه اعضای اتاق بازرگانی
تبریز اس��ت .باید به اقتصاد دان��ش بنیان و موضوعات
مرتبط با ان توجه ش��ود و م��ورد تاکید قرار گیرد و با
برگزاری نمایش��گا ه و انتقال تجربیات به اهداف 1404
دس��ت یابیم و تجار و بازرگانان بتوانند از دستاوردهای
ان اس��تفاده کنند .مورد دیگری که تولیدکنندگان در
حوزه اقتصاد مقاومتی باید به ان توجه کنند این است
که ضرورت هم��کاری و همراهی مردم برای صادرات،
تولید با کیفیت و برندس��ازی اس��ت و به نظر من رشد
و توس��عه پایدار صادرات نیازمند حرکت هوش��مندانه
تجار و بازرگانان اس��ت .باید توجه داش��ت که شرایط
کشور به دلیل هجمه های نامردانه در موقعیت خاصی
قرار گرفت��ه و مردان اقتصادی و فعاالن این حوزه باید
ریسک پذیر باش��ند چون یکی از شاخصه های اقتصاد
مقاومتی ریسک پذیری است.
می توانیم از امکانات توریس��م س�لامت و فعالیت های
دیگر در امر توس��عه صادرات اس��تفاده کنیم .نقره کار
ش��یرازی با بی��ان اینکه اتاق بازرگان��ی تبریز با قدمت
نزدیک به 100س��ال کار ارزن��ده و حضور در صحنه
اقتصادی کشور و داش��تن شخصیت های ارزنده ای که
در طول سال های گذشته برای اقتصاد کشور و اقتصاد
اس��تان قدم های ارزنده ای برداش��ته اند قاب��ل تقدیر و
قدردانی اس��ت ،گفت :امسال این اجالس در شرایطی
برپا می شود که با فعالیت های خوبی که دولت یازدهم
برای احیای اقتصاد کش��ور ش��روع ک��رد و با توجه به
فرمایش��ات مق��ام معظم رهب��ری در ابتدای س��ال و
فرهن��گ جهادی برای اقتص��اد و اقتصاد مقاومتی این
همایش برگزار می شود .دبیر کل اتاق بازرگانی ایران با
بیان اینکه بخش عظیمی از صادرات اقتصاد ما دولتی
اس��ت ،گفت :عمده ترین بخش ص��ادرات برای بخش
خصوصی است و امروز ورود به بازارهای جهانی باوجود
رقابت نابرابری که با ان مواجه هستیم امر ارزشمندی
محس��وب می شود و ما توانستیم پله های ترقی را یکی
پس از دیگری برداری��م و نتایج این گونه اجالس ها در
نقره کار ش��یرازی در عین ح��ال با تاکید بر اینکه
نس��خه شفابخش اقتصاد ما امروز به جز امر صادرات
در محور دیگری نیس��ت ،گفت :صادرات یعنی توجه
کام��ل به تولید ،افزایش بهره وری و حضور در صحنه
رقابتی بازارهای جهانی است.
دبیر کل ات��اق بازرگانی ایران بیان کرد :ما در این
بازار اشفته و تنگناهای سیاسی توانستیم در صحنه
بین المللی پای��داری خودمان را نش��ان دهیم چون
مبن��ای اقتصاد مقاومتی چیزی به ج��ز برنامه ریزی
صحی��ح ،نگاه دقیق به س��اختار اقتصادی و توجه به
زیرساخت های مهم کش��ور و انعطاف پذیری نیست.
وی اظه��ار ک��رد :دول��ت روحانی توجه وی��ژه ای به
بخش خصوص��ی دارد و باید زمینه های الزم را برای
فعالیت بهتر انها فراهم کرد و خوش��بختانه با توجه
به عنایت خداوند و وجود جاده ابریشم در این استان
از وضعی��ت جغرافیایی خوبی بهره مندیم که تا امروز
ان را قدر ندانستیم ،ولی برنامه هایی در دست اقدام
است که باید هرچه بیشتر از امکانات و ظرفیت های
موج��ود و از طرفی وضعیت جغرافیایی این اس��تان
بهره های الزم را ببریم.
3میلیون واحد صنفی در کشور فعال اند
در ادام��ه ای��ن همای��ش ،عضو
هیات رییسه اتاق اصناف کشور
از فعالیت 3میلیون واحد صنفی
دارای پروانه در کشور خبر داد.
محمدعل��ی صدیق��ی در جمع
خبرن��گاران اظهار ک��رد :مجم��وع واحد های صنفی
کش��ور بدون در نظر گرفتن مولف��ه پروانه ،بیش از
4میلیون واحد است که نزدیک به 25میلیون نفر در
کش��ور از این طریق به طور مس��تقیم و غیرمستقیم
ارت��زاق می کنن��د .وی ب��ا اش��اره ب��ه مش��کالت و
دغدغه ه��ای اصن��اف گف��ت :بحث مالی��ات یکی از
موضوعاتی اس��ت که به ج��د ذهن اصناف را به خود
مشغول کرده است ،اصناف به مالیات اعتقاد دارند اما
قانون مالیات مدون و مش��خص نیست و این موضوع
باعث رنجش انان می شود .وی ادامه داد :برای مثال،
محاسبه مالیات براساس سابقه یکی از مواردی است
ک��ه جای بح��ث فراوان��ی دارد .افزای��ش مالیات در
س��ال های اخیر نیز موضوعی اس��ت ک��ه جای تامل
دارد .صدیق��ی با اش��اره به لزوم حمای��ت از اصناف
گفت :به نظر می رس��د ترک هایی در تحریم ها ایجاد
ش��ده و این موضوع اصناف را به اینده امیدوار کرده
است ،چرا که با برداشته شدن تحریم ها شاهد رونق
اقتص��ادی بیش��تری در کش��ور خواهیم ب��ود .عضو
هیات رییسه اتاق اصناف س��نتی بودن بازار عرضه و
تقاض��ا در کش��ور را یک��ی دیگر از مش��کالت حوزه
اقتصادی عنوان کرد و گفت :اصناف در بیشتر موارد
به صورت کامال س��نتی اقدام ب��ه فعالیت اقتصادی
می کنن��د و ای��ن رون��د با توج��ه به کوچ��ک بودن
واحد ه��ای اقتصادی باعث افزای��ش هزینه های ثابت
می ش��ود و در طوالنی م��دت ض��ررده خواه��د بود.
صدیق��ی راه حل برون رف��ت از مش��کالت بازارهای
س��نتی را حرکت به س��مت بازاره��ای زنجیره ای و
هلدینگ ها دانست و خاطرنشان کرد :ایجاد هلدینگ
و فروشگاه های زنجیره ای با قیمت های ثابت به رشد
اقتصادی مجموعه های اقتص��ادی می انجامد .وی با
انتقاد از ش��هرداری تبری��ز درباره افزای��ش بی رویه
پاس��اژها در این ش��هر گفت :هیچ مش��ورتی در این
خصوص با اصناف صورت نمی گیرد و متاسفانه شاهد
هستیم بسیاری از این واحد ها خالی و در بسیاری از
موارد زیان ده هس��تند چرا که در حال حاضر تعداد
واحد های صنفی تبریز بیش از 2برابر استاندارد های
موجود است.
وی ادامه داد :در دنیای امروز ناگزیریم به س��مت
کارهای مش��ارکتی حرکت کنیم و در همین راس��تا
برنامه ری��زی برای ایجاد میدان می��وه و تره بار با دارا
بودن کارخانه های جانبی انجام ش��ده است و نیز 26
مجوز کارخانه را اخذ کرده ایم.
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
economy@smtnews.ir
اقتصاد
9
10
23
24
9
لیزینگ های غیرمجاز در کمین پول های مردم
سرنوشت بازار سرمایه در دست دولت
چرا وجود یک نهاد مستقل برنامه ریزی در کشور الزم است؟
احیای سازمان برنامه ،اقتصاد را زنده می کند
سمانه گالب -گروه اقتصاد :سازمان برنامه و بودجه
نخستین بار در ایران در سال ۱۳۲۷همزمان با تصویب
برنامه هفت س��اله عمران��ی اول با نام س��ازمان برنامه
پایه گذاری شد .وظیفه این س��ازمان نظارت و مراقبت
در اجرای برنامه بود و تحت نظر یک شورای عالی ،یک
هیات نظ��ارت و یک مدیرعامل فعالی��ت می کرد .این
سازمان در 17تیرماه سال ۱۳۷۹با سازمان امور اداری
و استخدامی کش��ور ادغام شد و در نتیجه ان سازمان
مدیریت و برنامه ریزی کش��ور پ��ا به عرصه برنامه ریزی
کشور گذاشت .بعد از نزدیک به 60سال فعالیت سازمان
برنامه ریزی کشور ،نهادی که از ابتدا نقش برنامه ریزی و
نظارت توسعه ای و راهبردی نظام اقتصادی و اجتماعی
کش��ور را بر عهده داش��ت ،در ۱۸تی��ر ۱۳۸۶با ادغام
معاونت نظارت و هماهنگی بر سیاس��ت های اقتصادی
و علمی معاون اول رییس جمه��ور ،معاونت هماهنگی
و نظ��ارت راهب��ردی نه��اد ریاس��ت جمهور ،س��ازمان
مدیریت و برنامه ریزی کش��ور و موسس��ات وابسته ان
به دو معاونت به نام های «معاونت برنامه ریزی و نظارت
راهبردی رییس جمهور»و «معاونت توس��عه مدیریت و
سرمایه انس��انی رییس جمهور» تغییر یافت .این ادغام
در حقیقت انحالل س��ازمان برنامه توسط دولت بود که
وظایف ان به دو معاونت رییس جمهوری منتقل ش��د.
این انحالل در ان دوره با موضع گیری های تندی مواجه
شد و بس��یاری از کارشناسان معتقد بودند بی برنامگی
دولت نهم در اس��تفاده از درامدهای نفتی بعد از شوک
س��ال 1384ناشی از انحالل این سازمان بوده است .به
همین دلیل نیز دولت یازدهم یکی از ش��عارهای خود
را تاس��یس دوباره این س��ازمان عنوان ک��رد و امروز با
گذش��ت بیش از یک سال ،به نظر می رسد این سازمان
دوباره احیا خواهد شد و این وعده دولت یازدهم تحقق
خواهد یافت.
چرا سازمان برنامه مهم است؟
اما کارشناس��ان به چه دلیل بر احیای این س��ازمان
اص��رار دارن��د؟ ب��رای درک این موضوع بای��د به نقش
س��ازمان برنام��ه در اقتصاد توجه کنیم .ب��ه طور کلی
دولت از دو طریق در اقتصاد دخالت می کند؛ نخس��ت ،
سیاس��ت های مالی و دوم سیاست های پولی .بر اساس
یک تقس��یم بندی سنتی ،سیاست پولی ،برعهده بانک
مرکزی است ،اما سیاست مالی بر عهده دو سازمان است.
وزارت امور اقتصادی و دارایی وظیفه تعیین مالیات ها،
یارانه ها و ...را بر عهده دارد و در مقابل س��ازمان برنامه
هم در حوزه تدوین بودجه و نظارت بر حسن اجرای ان
فعالیت می کند .در ایران ب��ه دلیل بزرگ بودن دولت،
بودجه و سیاست های مربوط به ان تاثیر زیادی بر روند
اقتصادی کش��ور دارد و به همین دلیل وظیفه سازمان
برنامه و بودجه در اقتصاد بس��یار حیاتی اس��ت .بدیهی
است اگر فرایند بودجه ریزی در اختیار دولت باشد ،این
نهاد به دنبال هزینه و درامدهای هرچه بیش��تر است و
برای این منظور ممکن است حتی منافع کوتاه مدت را
بر منافع بلندمدت اقتصاد ترجیح دهد اما زمانی که این
وظیفه به عهده نهاد دیگری باش��د ،این خواسته دولت
توسط نهاد برنامه ریزی ،تعدیل می شود و از بزرگ شدن
بودجه ،هزینه های باال و کسری های بزرگ جلوگیری به
عمل می اید.
ب��ه همین دلیل هم انحالل س��ازمان برنامه در عمل
به معنی باز گذاش��تن دست دولت برای تدوین بودجه
است تا بدون محدودیت ،مخارج خود را باال ببرد؛ حتی
اگر این موضوع به معنی تحمیل هزینه های بس��یار به
اقتصاد کشور باشد.
نفت و سازمان برنامه
در اقتص��اد م��ا دو تجرب��ه از افزایش ش��دید قیمت
جهانی نفت وجود دارد ،تجربه نخس��ت مربوط به سال
1353اس��ت و تجربه دوم به س��ال 1384برمی گردد.
نکته جالب توجه این اس��ت ک��ه در هر دو دوره دولت
س��عی بسیاری داشته که سازمان برنامه را محدود کند
تا بتواند درامدهای نفتی را بدون مانع به اقتصاد تزریق
کند .در تجربه سال 1353در خاطرات رییس وقت این
اقتصاد محاوره
سند چشم انداز 20ساله چیست؟
سند چشم انداز 20ساله ایران ،سندی است که اهداف
توس��عه کشور را در زمینه های مختلف فرهنگی ،علمی،
اقتصادی ،سیاس��ی و اجتماعی مش��خص می کند .این
س��ند از س��ال ۱۳۸۴و در قالب 4برنامه توسعه ۵ساله
اجرایی شده و افق ان سال ۲۰۲۵( ۱۴۰۴م) است.
براس��اس این س��ند قرار اس��ت ایران در سال 1404
کش��وری توس��عه یافته با جایگاه اول اقتصادی ،علمی و
فناوری در سطح منطقه ،باهویت اسالمی و انقالبی ،الهام
بخش در جهان اسالم و با تعامل سازنده و موثر در روابط
بین الملل باش��د .درحال حاضر ب��ه لحاظ زمانی نیمی از
دوره مورد نظر این س��ند طی ش��ده اس��ت اما به اعتقاد
کارشناس��ان هنوز تا رسیدن به این اهداف فاصله بسیار
زیادی داریم.
س��ند چش��م انداز در حوزه ه��ای مختلف سیاس��ی،
اجتماع��ی ،فرهنگی و اقتصادی ،اهدافی را برای کش��ور
مش��خص کرده اس��ت که به لحاظ اقتص��ادی می توان
اهداف سند را در موارد زیر خالصه کرد:
تحقق رش��د اقتصادی پیوس��ته ،باثبات و پرش��تاب
با اهداف چش��م انداز ،ایجاد اش��تغال مولد و کاهش نرخ
بیکاری؛فراه��م ک��ردن زمینه ه��ای الزم ب��رای تحقق
رقابت پذیری کاالها و خدمات کشور در سطح بازارهای
داخلی و خارجی و ایجاد سازوکارهای مناسب برای رفع
موانع توسعه صادرات غیرنفتی؛ تالش برای دستیابی به
اقتصاد متنوع و متکی به منافع دانش و اگاهی ،س��رمایه
انسانی و فناوری های نوین؛ایجاد سازوکار مناسب برای
رشد بهره وری عوامل تولید ،تامین امنیت غذایی کشور
با تکیه بر تولید از منابع داخلی و تاکید برخود اکتفایی در
تولید محصوالت اساسی کشاورزی؛ مهار تورم و افزایش
قدرت خرید گروه های کم درامد و محروم و مستضعف،
کاهش فاصل��ه بین دهک ه��ای باال و پایی��ن درامدی
جامعه و اجرای سیاس��ت های مناسب جبرانی؛ توجه به
ارزش های اقتصادی ،امنیتی ،سیاسی ،و زیست محیطی
اب در استحصال ،عرضه ،نگهداری و مصرف ان؛ حمایت
از تامین مس��کن گروه های کم درامد و نیازمند؛حرکت
برای تبدیل درامد نفت وگاز با دارایی های مولد به منظور
پایدارس��ازی فرایند توس��عه و تخصیص و بهره برداری
بهینه از منابع.
سازمان امده اس��ت که دولت همواره تالش داشت که
درامدهای به دس��ت امده از نفت را که به یکباره چند
برابر ش��ده بود بدون کنترل در اقتص��اد خرج کند اما
در س��ازمان بر سر این خواسته ممانعت می شد .همین
تجربه به ش��کلی دیگر در س��ال 1384هم تکرار شد.
در ای��ن دوره اما دولت در همان ابتدا س��ازمان برنامه
را منح��ل کرد و وظایف ان را بر عهده یک نهاد دولتی
تازه تاس��یس گذاش��ت .این سیاس��ت اگرچه با شعار
کوچک کردن دولت اجرایی شد اما امار نشان می دهد
ک��ه در همین دوره به دلیل کنترل نش��دن هزینه های
دولت ،این نهاد بسیار بزرگ شد و به اعتقاد بسیاری از
کارشناس��ان از همان زمان اقتصاد کشور را دچار رکود
تورمی کرد.
بودجه در راستای برنامه
با توجه به این موضوع به سراغ کارشناسان اقتصادی
رفتی��م تا نظ��ر انها را در مورد اهمیت س��ازمان برنامه
جویا شویم.
در همین راس��تا ،فاطمه عرفانی ،کارش��ناس ارش��د
یکی از مزایای
توس��عه اقتصادی در گفت وگو با
احی��ای دوباره س��ازمان برنام��ه را حاکم ش��دن نگاه
بلندم��دت بر اقتصاد کش��ور دانس��ت و در این زمینه
توضیح داد :بودجه س��االنه دولت در حقیقت برشی از
برنامه های 5س��اله اس��ت و از این رو بای��د بودجه در
مقایسه با برنامه ارزیابی شود.
وی اظه��ار کرد :اقتص��اد ما به نه��ادی احتیاج دارد
ک��ه بتواند برنامه ریزی کند ،جهت ها را مش��خص کند،
سیاس��ت ها اقتصادی را در راس��تای اهداف بلندمدت
ش��کل دهد و در مورد سیاس��ت های مربوط به اس��ناد
بلندمدت( مثال 20ساله) نظر بدهد.
عرفان��ی تصریح کرد :س��ازمانی ک��ه می خواهد این
مسئولیت ها را بر عهده گیرد ،باید فرابخشی ،تخصصی،
علمی و مطلع از تمام تجربیات روز جهان باشد و موانع
را ببین��د .همچنین باید جدا از گرایش های سیاس��ی و
بخش��ی تنها مسائل توسعه کش��ور را در نظر قرار دهد
و رویک��رد بلندمدت در اقتصاد داش��ته باش��د که این
ویژگی ها در سازمان برنامه وجود دارد.
وی نظارت بر حس��ن اجرای برنام��ه و بودجه را هم
برعهده این سازمان دانس��ت و گفت :این سازمان باید
از دولت مس��تقل باش��د تا بتواند روی شیوه اجرا شدن
بودجه و برنامه نظارت کند و جلوی انحراف ها را بگیرد.
وی در پای��ان تصریح کرد :با احیای س��ازمان برنامه
دوب��اره مثل��ث وزارت ام��ور اقتص��ادی و دارایی ،بانک
مرکزی و سازمان برنامه احیا می شود که هریک از این
اض�لاع می تواند ضلع دیگر را کنت��رل کند و درنهایت
تعام��ل این س��ه نهاد ( اگ��ر در وظایف خود مس��تقل
باشند) اقتصاد را از انحراف های بزرگ در مسیر توسعه
بلندمدت نجات می دهد.
نظارت بر امار توسط سازمان برنامه
در همین راس��تا ،س��ونیا هن��رور دیگر کارش��ناس
اقتصادی نیز اهمیت احیای سازمان برنامه را در ارتباط
با نظام اماری کش��ور مورد بررسی قرار داد و گفت :در
حال حاضر در کشور ما دو نهاد مستقل و بزرگ (بانک
مرکزی و مرکز ام��ار) وجود دارند که وظیفه انها تهیه
امار اس��ت .با این حال به دلیل انکه روش های این دو
سازمان در امارگیری و حتی تعریف انها در مورد برخی
مفاهیم متفاوت است ،گاهی دیده می شود که در مورد
یک موضوع یکسان ،امار متفاوتی ارائه می شود.
وی ادام��ه داد :از انجای��ی که اماره��ا و داده ها نقش
مهمی در سیاستگذاری های بلندمدت هر کشور دارند،
الزم اس��ت یک نهادس��ومی وجود داش��ته باشد که بر
این امارها نظات کند و در بررس��ی های خود داده های
مستندتر را مورد ارزیابی قرار دهد.
هنرور این وظیفه را بر عهده سازمان برنامه دانست و
گفت :در صورتی که این سازمان فعال شود کارشناسان
در بررس��ی امار سردرگمی نخواهند داشت و می توانند
ب��ا تکیه ب��ه داده های م��ورد تایی��د س��ازمان برنامه،
پژوهش های خود را انجام دهند.
واریز یارانه نقدی ابان
س��ازمان هدفمند س��ازی یارانه ها ،زمان واریز یارانه
نقدی ابان ماه را اعالم کرد.
چه��ل و پنجمین مرحله پرداخ��ت یارانه نقدی ابان
سال جاری س��اعت 24روز پنجشنبه 22ابان واریز و
قابل برداشت خواهد بود.
یارانه نقدی به ازای هر ایرانی 45هزار و 500تومان
در ماه اس��ت ،ضمن اینکه دولت ماهیانه حدود 3500
میلی��ارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی اعتبار تامین
می کند.
بر اساس اعالم مس��ئوالن دولتی ،حذف یارانه نقدی
ثروتمندان فعال تا پایان سال 93به تعویق افتاده است.
رییس سازمان هدفمندی یارانه ها نیز در این خصوص
گفت :یارانه ۴۵ه��زار و ۵۰۰تومانی چهل و پنجمین
مرحله یارانه نقدی خانوار شب جمعه واریز می شود.
اکبر ایزدی اظهار کرد :این یارانه پس از س��اعت 24
پنجشنبه قابل برداشت خواهد بود.
نجفی شایعه ریاست بر سازمان مدیریت را رد کرد
توجه به همه ان موارد نش��ان می دهد که اهداف مورد
نظر س��ند هنوز هم جزو اولویت های اقتصادی کشور به
ش��مار می رود و این موضوع نشان می دهد برای رسیدن
به توس��عه راه��ی جز پیگیری این اه��داف نداریم و باید
برنامه های کوتاه مدت اقتصادی را در راستای این برنامه
بلند مدت تدوین کنیم.
سرپرست وزارت علوم برخی شایعات و گمانه زنی ها
مبنی بر ریاس��ت مجددش بر س��ازمان احیا ش��ده
مدیریت و برنامه ریزی را رد کرد.
به گزارش ایرنا ،محمدعلی
نجفی اف��زود :ش��ایعاتی که
درب��اره مدیری��ت م��ن ب��ر
سازمان مدیریت مطرح شده،
درست نیست.
ش��ورای عال��ی اداری روز
دوش��نبه 19ابان در اجرای
دس��تور رییس جمهوری« ،احیاء و تشکیل سازمان
مدیریت و برنامه ریزی کشور با سازمان های مدیریت
و برنامه ریزی استانی» را تصویب کرد.
نجف��ی در دولت اول اصالحات ،رییس س��ازمان
برنام��ه و بودجه بود .وی که بعد از اس��تیضاح رضا
فرجی دانا وزیر س��ابق علوم،
سرپرس��تی این وزارتخانه را
برعهده گرفته در حال حاضر
مشاور رییس جمهوری و دبیر
س��تاد هماهنگ��ی اقتصادی
جمه��وری اس�لامی ای��ران
اس��ت.مهلت سرپرس��تی 3
ماهه محمدعلی نجفی در 29ابان به پایان خواهد
رسید.
گپ و گفت
توسعه متوازن
با احیای سازمان برنامه
سامان موسوی -عصر دوشنبه
هفت��ه جاری ش��ورای عالی اداری
در جلس��ه ای ب��ا کلی��ات احی��ا و
تش��کیل دوباره سازمان مدیریت و
برنامه ریزی کشور موافقت کرد .این
موضوع از یک سو در دوره انتخابات
توس��ط رییس جمه��ور وعده داده
ش��ده بود و از سوی دیگر این سازمان برای کشورهای در
حال توسعه که دارای برنامه های میان مدت و کوتاه مدت
توسعه ای هس��تند ،یک امر ضروری محسوب می شود .با
توجه به اهمیت این موضوع به سراغ موسی الرضا ثروتی،
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس رفتیم تا نظر وی را
در مورد این تصمیم دولت جویا شویم .متن این گفت وگو
را در ادامه می خوانید.
ش�ما به عنوان عضو کمیسیون برنامه و بودجه
مجل�س ،احیای دوباره س�ازمان برنام�ه را چگونه
ارزیابی می کنید؟
س��ازمان مدیری��ت و برنامه ریزی از جمل��ه نهادهای
توسعه ای در کشور است که اگر وظایف خود را به درستی
اجرا کن��د ،منافع قابل توجهی را برای اقتصاد کش��ور به
دنبال خواهد داشت .این سازمان در زمینه نوشتن برنامه
و نظارت بر حس��ن اج��رای ان فعالی��ت می کند که این
موضوع در دس��تیابی به اهداف اقتصادی کشور ،اهمیت
بس��یاری دارد .مسئوالن این س��ازمان اجازه دارند برای
انجام این وظیفه خود بر همه دستگاه های اجرایی دولت
نظارت داش��ته باش��ند و در صورتی ک��ه انحرافی از این
وظایف ایجاد شود ،جلوی ان را بگیرند.
سازمان برنامه در اجرای سیاست های عمرانی
کش�ور که در مس�یر توس�عه نیز اهمیت بسیاری
دارند ،چه نقشی دارد؟
یکیازوظایفاینسازماننظارتبرپیشرفتپرو ژه های
ملی در کش��ور است .پیش از انحالل س��ازمان برنامه در
سال ،86این سازمان در اس��تان های کشور نمایندگانی
داش��ت که بر پیش��رفت پروژه ها نظارت می کردند .اما از
س��ال 86به بع��د این وظیفه به معاون اس��تاندارد محول
ش��د .در نتیجه این تغییر ،از اهمیت نظ��ارت بر پروژه ها
کاسته شد و مش��کالتی برای کشور به وجود امد .به طور
مث��ال ما در مجلس هر زمان که از این نمایندگان در مورد
وضعیت پروژه های ملی س��وال می کردیم ،انها اطالعات
کافی نداشتند تا ان را در اختیار ما قرار بدهند و به همین
دلیل حتی مجلس هم نمی توانس��ت ب��ر طرح های ملی
نظارت دقیق داشته باشد.
ای�ا می ت�وان یکی از دالی�ل تاخی�ر در انجام
پروژه ه�ا در چند س�ال گذش�ته را همین موضوع
دانست؟
بل��ه .از انجایی که معاونان اس��تاندار اطالعات کافی در
مورد پروژه ها نداش��تند ،بالطبع نمی توانس��تند نظارتی
هم بر اجرا داش��ته باش��ند که در نتیجه پروژه ها به موقع
انجام نمی ش��دند ،نظارت بر حسن اجرای کار ضعیف بود
و بودجه بن��دی قوی هم نداش��تیم که در نتیجه همه این
موارد ،مشکالت جدی برای استان های مختلف کشور به
وجود امد .این اطالع نداش��تن از وضعیت استان ها باعث
ش��د ،از هدف توس��عه متوازن که در برنامه های توس��عه
کشور پیگیری می ش��د ،دور شویم که این یک اسیب در
فرایند توسعه به شمار می اید.
ای�ا احیای س�ازمان برنامه این مش�کل را حل
خواهد کرد؟
اگ��ر س��ازمان برنامه در انجام وظایف خود به درس��تی
عم��ل کن��د ،در اجرای درس��ت قانون اساس��ی موفق تر
خواهی��م ب��ود ،قوانین برنامه 5س��اله با دقت بیش��تری
پیگیری می ش��ود و توسعه متوازن نیز محقق خواهد شد.
عالوه بر این تهیه قوانین بودجه سنواتی هم در زمان مقرر
انجام خواهد ش��د و دیگر ش��اهد تدوین و اجرای بودجه
دیرتر از موعد مقرر نخواهیم بود.
نظر گاه
افزایش قدرت خرید مردم
یک��ی از مهم ترین رخدادهای اقتص��ادی که در دولت
تدبیر و امید از مهر 1392تا مهر 1393انجام ش��د ،مهار
تورم در مناطق ش��هری و روس��تایی کشور بوده است .در
این رابطه س��عید لیالز ،کارشناس اقتصادی معتقد است:
کاهش نرخ رشد افزایش قیمت ها در همه عرصه ها ،قدرت
خرید کشاورزان ،کارگران ،حقوق بگیران و اقشار ضعیف
را بین 20تا 25درصد افزایش داده اس��ت .این کارشناس
اقتص��ادی اضافه کرد :می ت��وان انتظار داش��ت اثار رفع
تحریم هایی که تاکنون اتفاق افتاده از اذر ماه به بعد خود
را نشان داده و به صورت نامحسوسی قیمت ها کاهش یابد.
اگر قیمت دالر که در بازار کاهش یافته تداوم یابد ،ش��اهد
افت ش��دید قیمت ها در ب��ازار خواهیم بود .وی بیان کرد:
ت ه��ا هنوز کاهش معنادار نیافت��ه دلیل ان این
اگر قیم
است که به خاطر واردات این کاالها با دالر 3500و 3600
تومانی یک مقاومت غی��رارادی و گریزناپذیر بنکداران و
واردکنندگان اس��ت که جلوی کاهش قیمت کاالها را در
بازار بگیرند اما دلیلی ندارد که از این به بعد با واردات کاال
با دالر ارزانتر ،قیمت ها کاهش نیابد.
یادداشت
اثار منفی فعالیت
غیر مجازها بر اقتصاد
خنثی شود
البرت بغزیان
کارشناساقتصادیواستاددانشگاهتهران
س��اماندهی ب��ازار غیرمتش��کل پول��ی درحالی
در س��ال های اخی��ر م��ورد توجه بان��ک مرکزی و
سیاس��تگذاران اقتصادی قرار گرفته که در راستای
این س��اماندهی عالوه بر موسسه های پولی و مالی،
بسامان کردن صندوق های قرض الحسنه ،صرافی ها
و لیزینگ ه��ا نیز مورد توجه این نهاد بوده اس��ت.
البت��ه این تالش ه��ا درحالی ادامه دارد که بس��اط
این شبکه گس��ترده همچنان برچیده نشده و بازار
پولی کش��ور هنوز شاهد رشد قابل توجه تعداد این
موسسات و شرکت هاس��ت که نتوانسته اند خود را
با قوانین و مق��رارت بانک مرکزی انطباق داده و با
دریافت مجوز فعال باشند.
اج��زای این ب��ازار غیرمتش��کل پول��ی در حالی
همچن��ان بدون هیچ نظارتی در نظام پولی کش��ور
فعالی��ت می کنند که به زعم کارشناس��ان ،این امر
می تواند اسیب جدی به اقتصاد وارد کند.
کاه��ش امنی��ت س��رمایه گذاری ،ص��رف منابع
جمع اوری شده در بخش های غیرمولد ،نبود تعادل
در نرخ س��ود بانک ،بی نظمی و اختالل در سیستم
بانک��ی ،افزایش خلق پول در جامع��ه و دامن زدن
به ت��ورم فقط گوش��ه ای از تبعات منف��ی فعالیت
این موسسات و ش��رکت های غیرمجاز است که به
اقتصاد کش��ور تحمیل می ش��ود .ضمن اینکه این
موسس��ات به دلی��ل اینکه بدون نظ��ارت و کنترل
الزم فعالی��ت می کنند ،از ای��ن رو برخالف مصوبات
و دس��توالعمل های بان��ک مرک��زی ،س��پرده های
مردم را با وعده نرخ های س��ود باال از سطح جامعه
جمع اوری می کنند و ان را درجایی صرف می کنند
که هیچ گونه توجیهی برای اقتصاد کش��ور ندارد .با
توجه به این ش��رایط ،ضروری به نظر می رس��د که
بانک مرکزی هرچه س��ریع تر ،اقدام به س��اماندهی
ی��ا جمع اوری این موسس��ات کند ت��ا اثرات منفی
فعالیت انها بر اقتصاد و سیستم بانکی خنثی شود.
در این راستا اگر بانک مرکزی ادغام این موسسات
را در دس��تور کار دارد یا اینکه قرار اس��ت فعالیت
انها را منحل مجوز صادر کند ،باید هرچه س��ریع تر
تصمیم گی��ری کرده و ان را به مرحله اجرا دراورد
ت��ا بتواند از تبعات منفی فعالیت این موسس��ات بر
اقتصاد بکاهد .البته برای کاهش سوءاس��تفاده های
مالی و جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر مردم ،توجه
به برخی نکات ضروری است .اینکه با اطالع رسانی
دقی��ق مردم را اگاه کنیم که فریب تبلیغات اجزای
بازار غیرمتش��کل پولی را نخورند و با موسس��ات،
صرافی ه��ا و لیزینگ ه��ای غیرمج��از وارد معامله
نش��وند .بانک مرکزی باید ش��رایطی را ایجاد کند
که هرگونه انگیزه س��رمایه گذاری در این موسسات
از س��وی م��ردم از بین ب��رود تا مردم ب��ا اعتماد و
اطمین��ان به این موسس��ات در نهایت دچار ضرر و
زیان نش��وند .به هر حال باید به این موضوع توجه
داش��ت که این موسسات و شرکت ها در نظام پولی
کش��ور در ح��ال فعالیت ب��وده و در مجموع ضمن
اثرگذاری بر این سیس��تم با سرمایه مردم سروکار
داش��ته و باید همان طوری که بانک مرکزی حامی
منافع مردم در بانک ها ست ،ضمانتی هم برای حفظ
منافع مشتریان در این بازار در نظر بگیرد؛ بنابراین
نظ��ارت جدی تر بانک مرکزی نس��بت به این بازار
غیرمتشکل پولی مورد اهمیت است ،نظارتی دقیق
که با س��نجش عواقبی که می تواند در پی داش��ته
باشد ،همراه باشد.
خبر
پرداخت ۱۵۰هزار میلیارد
ریال تسهیالت به بخش تولید
ریی��س اعتب��ارات بانک ص��ادرات ایران با اش��اره
ب��ه پرداخت ۱۵۰ه��زار میلیارد ریال تس��هیالت به
بخش ه��ای تولیدی در س��ال جاری تا پایان امس��ال
گف��ت :بانک صادرات به 100هزار نف��ر دیگر هم وام
ازدواج پرداخ��ت می کند .امیر یوس��فیان اظهار کرد:
بانک صادرات ای��ران با توجه به تعهد اجتماعی خود
در 7ماه امس��ال 6هزارمیلیارد ریال وام قرض الحسنه
ازدواج پرداخت کرده ک��ه این رقم از برنامه و بودجه
پیش بینی ش��ده فرات��ر رفته و تا پایان س��ال هم به
100هزار نفر دیگر وام ازدواج پرداخت می ش��ود .وی
افزود :بانک صادرات برای کمک به بخش کش��اورزی
5ه��زار و 500میلیارد ریال ب��رای خرید محصوالت
کش��اورزی پرداخت کرده است .رییس کل اعتبارات
بانک صادرات ایران تصریح کرد :در سال جاری بیش از
150هزارمیلیارد ریال تسهیالت به بخش های تولیدی
پرداخت کرده ایم که بیشترین سهم مربوط به بخش
صنعت بوده است.
10
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
بانک و بیمه
economy@smtnews.ir
بانک مرکزی بساط بازار غیرمتشکل پولی را جمع کند
لیزینگ های غیرمجاز درکمین پول های مردم
زهره محس�نی ش�اد ـ گروه اقتص�اد :نقش عملیات
لیزین��گ در چرخه اقتصادی کش��ورها و اث��رات مثبت و
اجتناب ناپذی��ری که در ایجاد تع��ادل در عرضه و تقاضا
و س��رانجام توازن منطقی در موازنه پرداخت های جوامع
صنعتی و رو به توس��عه به جای گذاش��ته ،موجب ش��ده
ک��ه این ش��یوه اعتباری ام��روز با تکیه ب��ر تخصص ها و
ویژگی های نوین اجرایی بتواند موقعیت خود را به عنوان
یکی از مهم ترین روش های تامین اعتبار در سطح اقتصاد
داخلی و بین المللی تثبیت کند .
اگر بخواهیم اش��اره ای به مزایای عملیات لیزینگ ها در
بخش پولی و اقتصاد کشور داشته باشیم ،صرفه جویی در
ب��ه کارگیری منابع مالی ،انعطاف پذی��ری ،مقابله با تورم،
سهولت نس��بی در مقایسه با سایر روش های استقراض و
ام��کان جایگزینی دارایی های جدی��د از جمله این موارد
اس��ت که می توان برای این روش تامین اعتبار قائل شد.
ضمن اینکه لیزینگ به عنوان الگویی جدید در تجارت ،از
یکس��و تامین کننده نیازهای مالی و پولی متقاضیان کـاال
و از دیگرسو ،فراهم کننده ابزار تولید انبوه در اقتصاد خرد
و کالن اس��ت .لیزین��گ برای متقاضی��ان افزایش قدرت
خرید ،کاهش فشار نقدینگی و برای اقتصاد ملی موجبات
افزایش تقاضا ،رونق تولید ،توسعه اشتغال ،تعادل قیمت ها
و رونق اقتصادی را فراهم می کند.
بر اس��اس امارهای موجود ،در ایران نزدیک به ۴۰۰تا
۵۰۰ش��رکت لیزینگ وجود داردکه فعالیت بیش از ۸۰
درصد این لیزینگ ها در زمینه خودرو است .اما نکته قابل
تامل دراین امارها ،غیرمجاز بودن تعداد زیاد لیزینگ های
فعال در کشور است.
در همین رابطه رییس کانون شرکت های لیزینگ ایران
می گوید که درحال حاضر ۲۷تا ۳۰ش��رکت عضو کانون
و تعدادی عضو انجمن لیزینگ هس��تند که این شرکت ها
تحت عن��وان جامعه لیزینگ ایران به فعالیت می پردازند.
به گفته حمید ش��یروانی باره��ا از بانک مرکزی و نیروی
انتظامی درخواس��ت ش��ده ک��ه از فعالیت ش��رکت های
لیزینگ فاقد مجوز ،بانک مرکزی جلوگیری کنند یا اینکه
مهلتی به این ش��رکت ها داده ش��ود تا فعالیت خود را با
ش��رایط بانک مرکزی تطبیق دهند ،چ��را که وجود این
شرکت ها به حیثیت لیزینگ های دارای مجوز صدمه وارد
کرده است.
به هر حال براساس امارها ،از حدود 400لیزینگ فعال
در کشور تنها اسامی ۳۰شرکت به عنوان لیزینگ مجاز،
در س��ایت بانک مرکزی وجود دارد و مابقی سودجویانی
هس��تند ک��ه از فرصت اس��تفاده ک��رده و ب��ا راه اندازی
ش��رکت های کالهبرداری در قال��ب لیزینگ و کارگزاری
لیزین��گ ،پول های مردم را به جی��ب زده و اقدام به فرار
می کنند.
موض��وع مهم دراین بین نوع برخورد مس��ئوالن با این
اتفاقات اس��ت ،چرا که در بیش��تر مواقع زمانی مسئوالن
مربوطه مجبور به رسیدگی بر عملکرد این گونه شرکت ها
می ش��وند که کار از کار گذش��ته و پول های مردم به باد
رفته است.
صاحب نظ��ران ای��ن حوزه برای��ن باورند که ای��ن بازار
غیرمتش��کل پول��ی باید هرچه س��ریع تر از س��وی بانک
مرکزی ساماندهی شود تا مردم از این بابت دچار مشکل
نشوند.
جلوی فعالیت غیرمجازها دراسرع وقت گرفته
شود
حمی��د ابدالی ،رییس هیات مدیره کانون لیزینگ ایران
با تاکید براین موضوع که باید قبل
در گفت وگ��و با
اینک��ه مردم متضرر ش��وند جلوی فعالی��ت لیزینگ های
غیرمجاز گرفته ش��ود ،افزود :وج��ود غیرمجازها و تعداد
باالی ش��رکت های لیزینگی در سطح کشور باعث شده تا
مردم در برخورد با این شرکت ها سردرگم باشند که برای
حل این مش��کل باید بین بانک مرک��زی ،کانون لیزینگ
و انجمن لیزینگ هماهنگی ایجاد ش��ود تا ش��رکت های
لیزینگ ساماندهی شوند.
وی ب��ا بیان اینکه بس��اط بازار غیرمتش��کل پولی باید
هرچه سریع تر جمع شود چون این امر باعث ایجاد اشکال
در بازار پول و اقتصاد کشور خواهد شد ،افزود :شرکت های
لیزینگی غیر مجاز به جای کار واسطه گری مالی با دریافت
س��ود های باال ،باعث ش��ده اند که بازار پولی کشور مختل
شود.
دریافت نرخ سود باالی لیزینگ های غیرمجاز
ابدالی نرخ س��ود لیزینگ های دارای مجوز را ۲۲درصد
اعالم کرد و گفت :این نرخ در حالی به ش��کل متمرکز در
تمامی لیزینگ ها اعمال می شود که لیزینگ های غیرمجاز
حتی تا میزان 40ـ 30درصد هم اقدام به دریافت سود از
افراد می کنند .وی بر اگاه س��ازی مردم دراین راستا تاکید
کرد و افزود :به مردم توصیه می ش��ود که فریب موسسات
و ش��رکت های تبلی��غ لیزینگ را نخورند .م��ردم باید در
معامله با ش��رکت هایی تحت عن��وان لیزینگ دقت کنند
و اگر قیمت ها غیرعرف اس��ت نس��بت به سرمایه گذاری
تجدیدنظر کنند.
اگاه سازی مردم برای جلوگیری از ضرر و زیان
ابدالی با بیان اینکه اگاه کردن مردم باعث س��اماندهی
ب��ازار غیرمتش��کل پولی می ش��ود ،افزود :م��ردم نباید با
لیزینگ هایی که نام انها در فهرست بانک مرکزی و کانون
لیزینگ ایران نیس��ت وارد معامله ش��وند ،چ��ون دراین
شرایط متضرر خواهند شد.
ریی��س هیات مدی��ره کانون لیزینگ ای��ران همچنین
به برخ��ورد جدی تر بان��ک مرکزی تاکید ک��رد و گفت:
درحال حاض��ر برخ��ی از لیزینگ ه��ا درقال��ب کارگزاری
لیزین��گ اقدام به فعالیت می کنند که ش��اید مردم بدون
داش��تن اطالعات کامل در دام این شرکت ها بیفتند ،پس
ضروری است بانک مرکزی هرچه سریع تر وارد عمل شود
و اقدام به جمع اوری این گونه فعالیت ها در س��طح کشور
کند.
کوتاهی بانک مرکزی در ساماندهی لیزینگ ها
محمد زمان محمدی ،معاون لیزینگ بازنشستگان هم
،فعالیت لیزینگ های
دراین خصوص در گفت وگو با
غیرمجاز بر بخش اقتصاد را دارای تبعات منفی دانست و
اف��زود :از انجایی که لیزینگ ها همچون بانک ها عملیاتی
پول��ی و مال��ی انجام می دهن��د ،بنابر این ب��ه دلیل تحت
نظارت نبودن برخی از این شرکت ها توسط بانک مرکزی
احتمال تخلف دراین شرکت ها بسیار باالست .وی با بیان
اینکه بس��یاری از این شرکت ها با تبلیغات بسیار زیاد در
سطح شهر و دریافت س��ودهای باال و ربوی ،دراین راستا
و هر ربع س��که با 3هزار تومان افزایش 263هزار تومان
قیمت داشت.
همچنین در بازاره��ای جهانی فلزات گرانبها قیمت
طال نس��بت به رقم ۱۱۵۰دالری در روز سه شنبه ۱۸
دالر افزایش یافت .قیمت فلز زرد جمعه گذشته 3درصد
رش��د را تجربه کرده بود ام��ا در معامالت هفته جاری
نتوانسته این رشد را حفظ کند .ناتوانی فلز زرد در حفظ
رشد 3درصدی ثبت شده در روز جمعه نشان می دهد
که سرمایه گذاران انتظار کاهش بیشتر قیمت ها را دارند
و در حال خارج کردن پول خود از بازار طال هستند.
کاهش نرخ به��ره در امریکا مهم ترین نگرانی فعاالن
بازار طالست .با توجه به بهبود وضعیت اقتصادی امریکا
انتظار می رود فدرال رزرو امریکا نرخ بهره در این کشور
را کاهش دهد .با این حال قیمت طال که روز سه شنبه
در بازار معامالت انالین نیویورک 22دالر کاهش یافته
64درصد ایرانی ها خانه شخصی دارند
براساس گزارش بانک مرکزی ،بررسی نحوه تصرف
محل س��کونت خانوارها در س��ال 92نشان می دهد
ک��ه 64/4درص��د از خانوارها در مس��کن ش��خصی
(مالک نش��ین) 25/8 ،درصد در مس��کن اجاری0/8 ،
درصد در مسکن در برابر خدمت و 9درصد در مسکن
رایگان سکونت داشته اند .در این گزارش ،بررسی خانوارها از نظر نوع مصالح
عمده به کار رفته در س��اختمان محل س��کونت انان نشان می دهد در سال
92حدود 17/4درصد خانوارها در س��اختمان های بتون ارمه 25/5 ،درصد
در بناهای اس��کلت فلزی 2/8 ،درصد در س��اختمان های بلوک س��یمانی6 ،
درص��د در بناهای اجری با تیرچ��ه بلوک 42/4 ،درصد در س��اختمان های
اج��ری با تیراهن 3/4 ،درصد در بناهای اجری با تیرچوبی و 2/5درصد در
ساختمان های خشتی ،گلی و چوبی یا سایر مصالح سکونت داشته اند.
طبق نتایج این بررسی 3/9درصد از خانوارها در محل سکونت خود از یک
ات��اق 30/8 ،درص��د از 2اتاق 46/3 ،درصد از 3اتاق 14/7 ،درصد از 4اتاق،
2/8درصد از 5اتاق و 1/5درصد از 6اتاق و بیشتر استفاده کرده اند.
ب�ه کارگی�ری اهرم ه�ای نظارتی از س�وی بانک
مرکزی
به گفته محمدی ،بانک مرکزی یک نهاد نظارتی اس��ت
و می توان��د از اهرم های نظارتی خود ب��رای جمع اوری و
س��اماندهی لیزینگ های غیر مجاز اس��تفاده کند .معاون
لیزینگ بازنشس��تگان با بیان اینکه بانک مرکزی با اعالم
فهرست لیزینگ های فاقد مجوز وکارگزاری های لیزینگ
به دادس��تانی می تواند اقدام به پلم��ب و جمع اوری این
ش��رکت ها کند ،تصریح ک��رد :اما با این وجود ما ش��اهد
هستیم که بانک مرکزی دراین زمینه کوتاهی می کند.
وی براین باوراس��ت که در چنین شرایطی بهترین راه،
اطالع رسانی به مردم دراین زمینه است که با اگاهی کافی
گ مراجعه کنند تا مشکلی برای شان
به شرکت های لیزین
به وجود نیاید.
باجه خبر
ثبات دالر؛ صعود طال
گروه اقتصاد :صرافان بازار ارز و س��که روز چهارشنبه
ن��رخ هر دالر امریکا را با یک تومان رش��د نس��بت به
سه شنبه 3هزار و 257تومان و هر قطعه سکه تمام بهار
ازادی طرح جدید را با 7هزار تومان رش��د 902هزار
تومان تعیین کردند .به این ترتیب تنها یک روز س��که
ب��ه مدار 800هزار تومانی نزول ک��رد و دوباره به کانال
900هزار تومان بازگشت.
بر اساس این گزارش هر یورو در بازار ازاد با 9تومان
رشد4هزار و 70تومان و هر پوند نیز با 10تومان افزایش
5هزار و 177تومان قیمت خورد.
هر قطعه سکه تمام بهار ازادی طرح جدید با 7هزار
تومان رشد 902هزار تومان و هر قطعه سکه تمام بهار
ازادی ط��رح قدیم نیز با 7ه��زار و 500تومان افزایش
904هزار تومان به خریداران عرضه شد.
هر نیم سکه نیز با 6هزار تومان رشد 455هزار تومان
توانسته اند منابع زیادی جذب کنند ،تصریح کرد :فعالیت
این ش��رکت ها درحالی هنوز ادامه دارد که بانک مرکزی
در این مدت فقط اقدام به انتش��ار فهرس��ت لیزینگ های
مج��از در س��ایت بانک مرکزی ک��رده و برخورد جدی با
لیزینگ های غیرمجاز نداش��ته اس��ت .وی ب��ا بیان اینکه
قاعده من��دی در م��ورد فعالیت ش��رکت های لیزینگ در
کش��ور وجود ندارد ،گفت :برخی شرکت ها مجوز خود را
از بانک مرکزی دریاف��ت می کنند ،ولی برخی دیگر هیچ
مجوز خاصی ندارند و فقط در س��ازمان ثبت ش��رکت ها،
ثبت شده اند.
و به 1150دالر در هر اونس رس��یده بود در معامالت
روز چهارش��نبه با جبران 18دالر از این رقم به 1168
دالر در هر اونس رسید.
ب��ه گفته تحلیلگ��ران؛ چش��م انداز قیم��ت طال در
کوتاه مدت نزولی اس��ت و این احتم��ال وجود دارد که
قیمت طال به س��مت 800ت��ا 900دالر در هر اونس
حرکت کند ،رقمی که از زم��ان بحران 2008-2009
سابقه نداشته است .تحلیلگران و کارشناسان اقتصادی
پیش بینی کردند که قیمت طال تا 2ماه اینده به 1000
دالر خواهد رسید.
شورای پول و اعتبار صادرات طال را تسهیل کرد
عضو ناظر ش��ورای پول و اعتبار با اش��اره به اخرین
مصوبه این ش��ورا گفت :در جلسه شب سه شنبه شورا
تصویب ش��د ،کسانی که ش��مش طال وارد می کنند،
بدون اینکه تحویل ارز حاصل از ان را ضمانت بدهند
یا معادل شمش ان را وارد کنند ،می توانند به صادرات
ان هم اقدام کنند .محمدرضا پورابراهیمی در گفت وگو با فارس با اش��اره به
جزئیات جلسه شورای پول و اعتبار ،اظهار کرد :یکی از مصوبات جلسه شورا
برای صنعت طال بود زیرا مدتی است این صنعت از رونق افتاده است.
عضو ناظر ش��ورای پول و اعتبار گف��ت :پیش از این صادرات طال منوط به
این بود که صادرکننده ارز حاصل را به بانک مرکزی بفروش��د یا تعهد دهد
معادل ان را شمش طال وارد کند؛ این مصوبه موجب رونق کسب وکار صنعت
طال خواهد شد و افراد با محدودیت و موانع کمتری می توانند فعالیت کنند.
پورابراهیمی با اش��اره ب��ه مزایای اقتصادی این مصوبه اف��زود :اجرای این
مصوبه ،ایجاد شفافیت در صنعت طال و صادرات و واردات ان و دریافت بهتر
مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه واردات طال را در پی خواهد داشت.
مرتضی ش��هیدزاده ،مدیرعامل جدید
بانک کش��اورزی ش��د.وی که پیش از
این به عنوان عض��و هیات مدیره بانک
گردشگری مش��غول فعالیت بود ،جایگزین محمد
طالبی مدیرعامل پیش��ین این بانک ش��د .مراسم
تودیع و معارفه مدیرعامل جدید بانک کش��اورزی
هفته اینده برگزار می شود.
مشاور مدیرعامل بانک دی با اشاره به
تالش این مجموعه برای ایجاد اشتغال
پایدار و تولید در کشور گفت :براساس
مصوبه مجمع عمومی بیمه دی سرمایه این شرکت
به 181میلیارد تومان خواهد رسید.
مدیرعامل بانک ملی با تاکید بر اینکه
مهم نیست چه کس��ی رییس کل بانک
مرک��زی را معرفی کند ی��ا به وی حکم
ریاست دهد ،گفت :هم اکنون بانک مرکزی از استقالل
الزم برخوردار است .عبدالناصر همتی با بیان اینکه فرد
انتخاب کنن��ده رییس کل بانک مرک��زی خیلی مهم
نیس��ت ،تصریح ک��رد :مهم این اس��ت که مجموعه
سیاس��ت های حاکم بر کش��ور به گونه ای باشد که بر
حفظ ارزش پول ملی کمک کند؛ کس��انی که تاکید
می کنند بانک مرکزی باید مستقل باشد بیشتر به خاطر
این است که سیاست های مالی ،سیاست های پولی را
تحت تاثیر قرار ندهد.
مدیریت امور سرمایه انسانی بانک سامان
با پیاده س��ازی نظام مدیریت فرایندی،
گواهی نامه نظام مدیری��ت کیفیت را از
شرکت توف نورد با اعتبار DAAKSالمان دریافت
کرد .فرش��ته ضرابیه ،مدیر امور سرمایه انسانی بانک
سامان درخصوص تاثیر این استاندارد بر فعالیت های
ای��ن مدیریت اظهار کرد :پیاده س��ازی نظام مدیریت
کیفیت به عنوان حداقل اس��تاندارد الزم برای تامین
رضایت مشتریان ،نه یک امتیاز ،که یک ضرورت است
و پیاده سازی ان ،نوعی س��رمایه گذاری برای افزایش
اثربخشی سازمانی است.
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
report@smtnews.ir
گزارش
11
12
21
22
776برابر شدن نقدینگی از 30سال پیش تاکنون
ایران ،دومین تولیدکننده بزرگ ظروف چینی در جهان
احوال اقتصاد هنردر جهان مجازی
11
چشم انداز
صنعت بازیافت
در گوشه و کنار دنیا
از بهینه سازی انرژی تا اشتغالزایی
زمین با «صنعت بازیافت» دوباره نفس می کشد
س�ارا اصغری -گروه گزارش:
ک��ره زمی��ن مح��ل انباش��ت
پسماندهاس��ت .اگ��ر پس��ماندها
بازیافت ش��وند قابل استفاده مجدد هستند ،اگر
دس��ت نخورده و مدف��ون بمانن��د ،الوده کننده
محیط زیس��ت خواهن��د بود .ای��ن موضوع فکر
میلیون ها نفر را در سراس��ر دنیا به خود مشغول
ک��رده تا اگر کمکی به پاکیزگی محیط زیس��ت
نمی کنند ،از طریق همکاری با صنایع بازیافت،
زائدات را به مواد اولیه ،انرژی و ...تبدیل کنند.
ب��ه گفته دبی��رکل اتحادیه صنای��ع بازیافت
ای��ران ،با توجه به بازیافت س��االنه 4میلیون تن
ان��واع فل��زات در ایران ،تنها گ��ردش اقتصادی
بازیاف��ت این بخ��ش بیش از 20ه��زار میلیارد
ریال براورد می ش��ود .ساالنه بیش از 300هزار
حلقه الس��تیک در کشور تولید می شود که تنها
10درص��د در چرخه بازیافت قرار می گیرد ،این
درحالی است که تمام صنایع بازیافتی می توانند
ب��ه حلقه رس��می صنعت بازیاف��ت بپیوندند .با
توجه به اهمیت صنعت بازیافت ابتدا در حفظ و
سالمت محیط زیست و سپس در مصرف بهینه
انرژی و در نهای��ت چرخه اقتصادی ،حمیدرضا
ملک��ی به عن��وان دبیرکل و عض��و هیات مدیره
اتحادی��ه صنایع بازیافتی ای��ران در گفت وگو با
اظهار کردند که متاسفانه حمایتی جدی
از صنعت بازیافت در ایران نمی ش��ود .دبیرکل
اتحادی��ه صنایع بازیافتی ایران درباره تش��کیل
اتاق صنایع بازیافت ایران گفت :پنجم خردادماه
سال ۱۳۸۶عده ای از صاحبان و دست اندرکاران
صنایع بازیافت مجموع��ه ای به وجود اوردند تا
ضمن حمایت از ای��ن صنف و بهبود ان ،کمکی
در حفظ محیط زیست کشورمان داشته باشند.
اتحادیه صنایع بازیافتی ایران زیرمجموعه اتاق
ایران است .وظیفه این اتاق ساماند هی بازیافت
در ایران اس��ت .ملکی درب��اره زیرمجموعه های
اتحادی��ه صنای��ع بازیافتی ایران خاطرنش��ان
کرد :فع��االن اقتصادی ک��ه در صنوف مختلف
فعالیت دارند ،زیرمجموعه اتحادیه هس��تند که
در چندین گروه تخصصی س��اماندهی شده اند
عبارتند از گروه «بازیافت خودروهای فرسوده»
که ح��دود 130واح��د در کل کش��ور بازیابی
خودروهای فرس��وده را انج��ام می دهند .گروه
«بازیافت پسماندهای نفت ،گاز و پتروشیمی»
که در حوزه روغن ها و لجن های اسیدی فعالیت
دارند .گروه «بازیافت پس��ماندهای ارگانیک»
ک��ه همان پس��ماندهای ش��هری هس��تند که
از انه��ا کمپوس��ت و ورم��ی کمپوس��ت تولید
می ش��ود .گروه «بازیافت پس��ماندهای فلزی»
که در فوالدس��ازی دوباره احیا می شوند .گروه
«بازیافت پس��ماندهای پلیمری» که مربوط به
الستیک ،پالس��تیک و پت می شوند که حدود
240ه��زار تن تولی��د پلیمری داخل��ی داریم و
100هزار تن نیز وارد کش��ور می ش��ود .حدود
2درصد از انها بازیافت می شود .گروه «بازیافت
پس��ماندهای س��لولزی» که مربوط ب��ه کاغذ،
کارتن و مقواس��ت .گ��روه «بازیافت باتری های
فرس��وده» و گروه «بازیاف��ت قطعات الکتریکی
و الکترونیکی» که باتوجه به گس��ترش وسایل
الکتریک��ی در جامع��ه بازیاف��ت این وس��ایل
بسیار حائز اهمیت اس��ت .گروه «بازیافت اب و
فاضالب» که با توجه به خشکسالی های اخیر و
اگر به بازیافت به عنوان
صنعت واقعی نگریسته
شود و دولت توجهی
به این موضوع داشته
باشد ،تحول مهمی در
اقتصاد به وجود خواهد
امد
کمب��ود بارش یک��ی از موضوع های مهم در این
زمینه اس��ت ک��ه در این حوزه کمتر کار ش��ده
است .گروه «ماش��ین االت بازیافت» که مربوط
به تامین ماش��ین االت یا واردات ماش��ین االت
بازیاف��ت می ش��ود و گ��روه «تامین کنندگان
م��واد بازیافتی» وی در ادامه اف��زود :گروه های
دیگری مانند گروه «بازیافت شیشه»« ،بازیافت
نخاله ه��ای س��اختمانی» و «بازیاف��ت م��واد
خطرن��اک» نیز در حال طراحی و ش��کل گیری
اس��ت .دبیرکل اتحادیه صنای��ع بازیافتی ایران
درباره اهمیت و ضرورت صنعت بازیافت یاداور
ش��د :بازیافت می تواند کمک بس��یار زیادی در
کاهش مص��رف ان��رژی و افزای��ش تولید ملی
داشته باشد و زمینه مناسبی برای اشتغالزایی با
سرمایه کم فراهم کند .ملکی با توجه به اهمیت
س��رمایه گذاری مال��ی و حمایت های قانونی در
صنعت بازیافت گفت :ما نس��بت به کش��ورهای
مختل��ف ح��دود 50س��ال عقب هس��تیم و با
بی توجهی به این امر س��رمایه های بس��یاری را
در ای��ن حوزه از دس��ت می دهیم .م��ا 2درصد
از الس��تیک های تولی��دی و وارداتی را بازیافت
می کنیم .حاال اگر ای��ن بازیافت را به صددرصد
برس��انیم ،به چه میزان می توانیم اش��تغالزایی
داش��ته باش��یم؟ برخی از محصوالت الستیکی
را 3ت��ا 4بار می ت��وان وارد چرخه مصرف کرد.
در کش��ور ما سرمایه گذاری جدی در این زمینه
صورت نگرفته اس��ت؛ از یک سو قوانین حمایتی
که در قانون مدیریت پس��ماند پیش بینی شده،
متاسفانه اجرا نش��ده و قوانینی که باید مصوب
ش��ود هنوز در مجلس ش��ورای اس�لامی مورد
بازنگری قرار نگرفته اس��ت .ماده 12این قانون
تشکیل «صندوق ملی محیط زیست» است که
پس از 10سال تصویب از سوی مجلس شورای
اس�لامی هنوز در کش وق��وس اداری گیر کرده
و به مرحله اجرا نرس��یده اس��ت .در پیش بینی
این صندوق امده اس��ت ک��ه نیم در هزار قیمت
تولی��دات داخل��ی ی��ا واردات به ای��ن صندوق
اختص��اص یاب��د که ص��رف س��رمایه گذاری،
تبلیغ��ات و اموزش و فرهنگ عمومی ش��ود .از
س��وی دیگر فشارهای مالیاتی منجر به تعطیلی
بس��یاری از این صنای��ع و بیکاری بس��یاری از
کارگران متخصص در این زمینه ش��ده اس��ت.
وی در م��ورد اموزش و فرهنگ س��ازی صنعت
بازیاف��ت در جامع��ه عنوان کرد :بای��د از طریق
رس��انه ها و اموزش در مدارس درباره ضرورت و
اهمیت صنعت بازیافت در جامعه اطالع رسانی
صورت گیرد و در دانش��گاه ها نیز رشته ای به نام
بازیافت با زیرش��اخه های تخصص��ی ان ایجاد
ش��ود .دبیرکل اتحادیه صنای��ع بازیافتی ایران
درباره چرخه اقتصادی این صنعت گفت :اگر به
بازیافت به عنوان صنعت واقعی نگریس��ته شود
و دول��ت توجهی به این موضوع داش��ته باش��د،
تحول مهمی در اقتصاد به وجود خواهد امد .این
حوزه ،تنوع کاری بس��یار زی��ادی دارد که حتی
من پیش��نهاد می کنم وزارتخان��ه جداگانه ای
برای این موضوع در نظر گرفته شود که از همان
ابتدا بر تولید جهت بازیافت انها نظارت داش��ته
باش��د .متاسفانه بخش خصوصی و سرمایه گذار
م��ا چون حمایت خاص��ی از این صنعت صورت
نمی گیرد و از برگش��ت س��رمایه خود مطمئن
نیست ،جرات وارد ش��دن به این حوزه را ندارد.
وی در پایان یاداور ش��د که امیدواریم با رویکرد
دول��ت جدی��د و حمایت از صنع��ت بازیافت در
بع��د مال��ی و قانونی با تش��کیل صن��دوق ملی
محیط زیس��ت و معافیت ه��ای مالیات��ی ،این
صنع��ت با تح��ول بزرگی روبه رو ش��ود و ما هم
بتوانیم مانند کش��ورهای دیگر گام های بلندی
در این صنعت بر داریم.
نگاهی به مدیریت پسماند در کشورهای پیشرفته
امروزه یکی از مشکالت جهانی«پسماند» و نحوه مدیریت
انهاست ،اما کشور های پیشرفته در مدیریت پسماند چگونه
عمل می کنند؟
سوئیس
س��وئیس تجهیزات بازیافت زباله خود را به درس��تی مورد
تمجید قرار می دهد .شیش��ه و کاغذ نمون��ه ای از زباله هایی
هستند که به طور متوسط در سوئیس دور انداخته نمی شوند.
در اکثر سوپرمارکت ها سطل های مجزایی برای بطری هایی
با شیشه سبز و قهوه ای وجود دارد .هر شهر این کشور به طور
ماهانه به جم��ع اوری رایگان زباله های کاغذی می پردازد که
تنها ش��امل روزنامه های قدیمی نمی شود و اکثر مردم همه
اش��یای ساخته ش��د از مقوای نازک یا کاغذ را از پاکت غالت
ت��ا قبض های تلف��ن قدیمی را مورد بازیاف��ت قرار می دهند.
در م��ورد زباله های س��بز هر 2هفته یک ب��ار هم ه گیاهان و
روییدنی های مربوط به باغچه یا باغ که دیگر مورد اس��تفاده
نبوده بیرون گذاشته شده و جمع اوری می شود.
الومینیوم و حلبی به مخازن محلی منتقل ش��ده باطری ها
به س��وپرمارکت ها بازگردانده می شوند و روغن های قدیمی
یا س��ایر مواد ش��یمیایی در نقاط ویژه ای نگهداری می شود.
بطری های پالس��تیکی رایج ترین محفظه نوش��یدنی ها در
سوئیس هستند که 80درصد انها بازیافت می شوند که بسیار
بیشتر از میانگین اروپا با 20تا 40درصد است.
اما حفظ محیط زیست تنها عامل ایجاد چرخه بازیافت در
سوئیس نیس��ت و برای این کار انگیزه مالی زیادی نیز وجود
دارد .بازیاف��ت رایگان اس��ت اما در اکثر نقاط س��وئیس دور
انداختن زباله هزینه دارد و هر کیس��ه زباله دارای برچس��بی
است که هر برچسب دست کم یک یورو هزینه دارد.
امریکا
امری��کا یکی از کش��ورهای فعال در امر مدیریت پس��ماند
است .از س��ال 1978م تاکنون که قانون کنترل و حفاظت از
محیط زیست در امریکا تصویب شد ،مسئله مدیریت پسماند
در این کش��ور جدی تر دنبال ش��ده است .بر اساس این قانون
پس��ماندهای موجود در کش��ور به دو رده کلی پسماندهای
خطرناک و پس��ماندهای غیرخطرناک تقسیم می شوند .در
س��ال 2010م 43میلیون تن پس��ماند خطرناک در امریکا
تولید ش��ده که نس��بت به س��ال 1990م حج��م ان بیش از
4برابر ش��د .امار نشان می دهد در سال 1990م پسماندهای
خطرناک سهم بسیار اندکی از پسماندهای موجود در امریکا
را تشکیل می داد و با توسعه صنعت و زندگی ماشینی بر حجم
پس��ماندهای خطرناک اضافه شد .پس��ماندهای خطرناک
شاملپسماندهاینفتیواسیدی،پسماندهایبیمارستانیو
پسماندهای ناشی از مواد مورد استفاده در واحدهای صنعتی
و شیمیایی است .پسماندهای غیرخطرناک هم گستره بسیار
وسیعی دارد که یکی از مهم ترین بخش های انها پسماندهای
خشک اس��ت .در سال گذش��ته 245.7میلیون تن پسماند
خشک در امریکا تولید شد که سرانه تولید پسماند خشک در
این کشور را به 1800پوند رسانید .امار نشان می دهد در 20
سال گذشته حجم تولید پسماند خشک در امریکا 12درصد
رش��د کرده ،در حالی که نرخ رشد تولید پسماند خطرناک در
این سرزمین برابر با 36درصد بوده است.
ب��رای مدفون کردن زباله های خطرن��اک در امریکا قوانین
س��ختگیرانه ای وجود دارد .برای مث��ال باید زمینی که برای
مدفون کردن زباله اس��تفاده می ش��ود کامال زیرسازی شده
باش��د و با الیه های بتون��ی چندین بار اط��راف ان از محیط
خارج جدا شده باشد .از سوی دیگر سیستم ممانعت از نشت
پسماندها به خارج از محیط و سیستم اخطاردهنده در صورت
نشت از اطراف این محفظه نیز در محل تعبیه می شود.
در امریکا مدیریت پس��ماند توسط بخش خصوصی انجام
می شود .در این کشور تالش ها برای کاهش زباله های خانگی
و تجاری تحت نظر اژانس محافظت از محیط زیس��ت امریکا
( )EPAانجام می ش��ود .واگذاری این مس��ئولیت به بخش
خصوصی خ��ود راهکاری برای کاهش ایجاد پس��ماندها در
کش��ور و ایجاد فرصت های ش��غلی تازه در این سرزمین بود.
مدیریت پسماند در این کش��ور صنعتی دنیا درامد کالنی را
برای شرکت های فعال در این زمینه ایجاد می کند.
المان
المان ها خ��ود را قهرمان محیط زیس��ت جهان می دانند.
البته ش��کی نیس��ت که این بحث برای انها بسیار مهم است.
جداسازی زباله های خانگی امری بسیار مهم برای مردم المان
اس��ت .در هر اپارتم��ان به طور معمول 5س��طل برای 5نوع
زباله وجود دارد که با رنگ های جداگانه مش��خص ش��ده اند.
زرد برای بسته بندی ها (مانند کارتون های قدیمی شیر) ،ابی
برای کاغذ و مقوای نازک ،سطل های ویژه شیشه در 3قسمت
شیش��ه های روش��ن ،قهوه ای و سبز و یک س��طل برای مواد
غذایی و گیاهی و سرانجام یک سطل سیاه برای سایر زباله ها
که مناس��ب برای افرادی هم هس��ت که حوصله جداسازی
زباله ه��ا را ندارند .از لحاظ تئوری و قانونی همه المانی ها ملزم
به رس��اندن زباله های خاص مانند باطری و مواد شیمیایی به
مراکز بازیافت هس��تند و اگر کس��ی این کار را نکند مرتکب
جرم��ی اداری ش��ده که البته در عمل به ن��درت در این مورد
پیگیرد قانونی رخ می دهد .بر اس��اس نظرس��نجی ها حدود
90درصد المانی ها با عالقه ش��خصی به جداس��ازی زباله ها
می پردازند.
ایتالیا
قوانی��ن زباله در ایتالیا از منطقه ای به منطقه دیگر بس��یار
متفاوت است .قوانین زباله در رم سختگیرانه است و براساس
ان اف��رادی که تا فاصله 500متری خانه خود دارای س��طل
بازیافت هس��تند و زباله های خود را ج��دا نکنند تا 619یورو
جریمه خواهند ش��د .س��اکنان رم معتقدند که یافتن سطل
زباله در این ش��هر سخت بوده و در صورت یافتن هم اغلب پر
هستند .شورای شهر رم اخیرا خواستار ایجاد سطل های زباله
جدید با رنگ های مختلف برای جداسازی زباله ها شده است.
سال گذشته کمیسیون اروپا اعالم کرد که قصد دارد با ایتالیا
به خاطر 28مورد نقض قواعد زیس��ت محیطی اتحادیه اروپا
برخورد کند .در کش��ور ایتالیا پس��ماند به عنوان ثروتی ملی
محس��وب می ش��ود و این موضوع در بخش از قوانین مربوط
به شهرداری های این کش��ور نیز به صراحت ذکر شده است.
از این رو تمامی ش��هروندان در قبال پسماندها مسئول بوده و
بایستی مدیریت شهرها را در استفاده بهینه از این ثروت یاری
کنند.بهطورمتوسطبرایجمع اوریهرتنپسمانددرکشور
ایتالیا س��االنه 75یورو هزینه می ش��ود .بخشی از این هزینه
از طریق کمک ه��ای دولتی و خرید کیس��ه های مخصوص
پس��ماند (که تولید انحصاری انها در دست شهرداری است)
یا قبوض خدمات ش��هری تامین می ش��ود .در کشور ایتالیا
شهرداری ها در قبال دریافت هزینه های جمع اوری پسماند
موظف ان��د اموزش ه��ای مرتبط با کاهش تولید پس��ماند و
همچنین بازیافت را از دوره های مهد کودک اغاز کنند .در این
کالس ها به کودکان اموزش داده می شود که چگونه از تولید
پسماندهای بیشتر خودداری کرده یا حجم پسماندهای خود
را کاه��ش دهند .همچنین به در رابطه با ش��یوه های ابتدایی
بازیاف��ت به کودکان اموزش داده ش��ده و تفکیک را به عنوان
یک اصل به انها یاد می دهند .هر س��اله از سوی وزارت ایتالیا
مس��ابقه ای دراین زمینه به صورت ملی برگزار می ش��ود که
برندگان ان مفتخربهدریافتکارت های شهروندی می شوند.
انس��ان ها در طول تاریخ هم��واره مواد دورریز را
بازیافت کرده اند .برای مثال از هزاران س��ال پیش
ابزار االت و س�لاح های فلزی ذوب ش��ده و دوباره
م��ورد اس��تفاده ق��رار گرفته اند .با م��روری براین
موضوع در کش��ورهای مختلف ب��ا چگونگی نحوه
بازیافت انها اشنا می شویم.
چین :در چین حدود 3هزار سال قبل درباره مواد
هوموس و استفاده از کمپوست در امور کشاورزی
قوانین جامعی وضع کرده بودند ،چینی ها از جمله
مللی بودند که از مواد زائد گیاهی و انس��انی ،کود
مناسبی تهیه کرده و ان را برای حاصلخیزی خاک
مورد استفاده قرار می دادند.
هلند :این کش��ور نخستین اشغال دان های خود
را در ش��هر امستردام در س��ال ۱۴۷۳م بر پا کرد و
نخستین وسیله حمل مواد زائد در سال ۱۷۵۰م به
نمایش درامد.
انگلستان :در سال ۱۸۷۶م نخستین زباله سوز
به علت اشکاالتی که در دفن زباله پیش امده بود
در انگلستان ساخته شد.
در طول جنگ جهان��ی دوم نیز بازیافت فلزات،
شیش��ه ،ابریش��م ،کاغذ ،البس��ه و چ��رم به طور
موفقیت امیزی در جامع��ه مورد توجه قرار گرفت
و افراد خانه نشین مس��ئولیت هایی برای اشتراک
در کارهای جداسازی (جداسازی در مراکز تولید)
پذیرفتند و س��همی از کمک در جنگ را به خود
اختص��اص دادند .به عنوان مث��ال نرخ بازیافت در
امریکا در ده��ه 1930م حدود 7درصد مواد زائد
جامد شهری ش��ان بوده است .از سال 1960م که
بطری ه��ا و ظروف پالس��تیکی و کاغذی متداول
ش��د به علت هزین��ه اولی��ه نوش��ابه هایی که در
بطری های شیشه ای به فروش می رسیدند ،بطری
خالی به فروش��نده برگردانده می شد .این کار فکر
اس��تفاده مجدد از مواد را رواج داد و باعث ترغیب
و دلگرمی در جداس��ازی شیشه از انبوه زباله های
ش��هری ش��د ،در حالی که به عک��س کارتن های
کاغذی و بطری های پالستیکی فقط حجم زباله ها
را افزای��ش دادند که در نتیج��ه موضوع مدیریت
و دفع پس��ماند مشکل تر ش��د .از این پس برخی
از بطری های پالس��تیکی براس��اس هنر و سلیقه
اف��راد مورد اس��تفاده گوناگون ق��رار گرفت که از
ان جمل��ه س��طل ،بیلچه ،گل��دان و ...را می توان
ن��ام برد ،به طوری ک��ه میزان بازیاف��ت در امریکا
در دهه 1960می�لادی حدود 5/35میلیون تن
متری��ک ( 5/9میلیون تن امریکا) بوده اس��ت .در
دهه 1970میالدی کشورهای پیشرفته و صنعتی
با بح��ران جهانی نفت مواجه ش��دند ،زیرا در ان
س��ال کش��ورهای عرب صادرکننده نفت از صدور
نفت ب��ه بازارهای غرب خ��ودداری کردند و بهای
نفت در بازار جهانی یکباره 4برابر ش��د و این امر
موجب شد که س��اکنان این کشورها لزوما اتکای
کمتر ب��ه نفت واردات��ی و صرفه جویی در مصرف
فراورده های نفتی را به ش��کل عملی تجربه کنند.
ج��دا از پیامدهای زیانبار و منفی که این بحران بر
اقتصاد و گردش چرخ های صنایع غرب داشت در
مقابل اثرات مثبت قابل توجهی نیز به بار اورد که
به قرار زیر است:
تغیی��ر روی ه م��ردم به س��مت صرفه جویی وفرهنگ صحیح مصرف
توجه به بازیابی مواد بازیافت پذیر از پسماندها روی اوری به صنایع پاک و پایدار انرژی و مواداز ده��ه 1970م به ط��ور جدی و علمی موضوع
بازیاف��ت مطرح ش��د و ب��ا پیگیری های مس��تمر
پیش��رفت های چش��مگیری به وقوع پیوست ،به
طوری که به طور مثال میزان بازیافت در امریکا در
س��ال 2000م حدود 30/1درصد بوده که نسبت
به دهه 1930میالدی حدود 23/1درصد رش��د
داشته است.
امروزه کشورهای موفق در امر مدیریت مواد زائد
جامد و صنعت بازیافت عبارتند از المان ،انگلیس،
هلند ،کانادا ،دانمارک و ...یعنی همان کش��ورهای
صنعتی و پیش��رفته ای که اقتصادش��ان در اوایل
ده��ه 70میالدی در جریان بح��ران جهانی نفت
بیش��ترین صدمه را دیده بود که ان عامل مشوقی
ب��رای جهت گیری کش��ورهای مذکور به س��وی
بازیافت و حفظ ذخایر و منابع طبیعی شده بود.
چشم انداز
جذب نقدینگی سرگردان
در بخش تولید صنعتی
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
تغییرات شاخص نقدینگی در ایران در طوالنی مدت نفس گیر می شود
776برابر شدن نقدینگی از 30سال پیش تاکنون
گ�روه گ�زارش – قاس�م دهق�ان :در
میانه های اخرین ماه تابستان امسال بانک
مرکزی اقدام به انتش��ار تازه ترین گزارش
ماهان��ه خ��ود ازمتغیرهای پول��ی و بانکی
کش��ور کرد که مربوط به پایان خردادماه
سال جاری بوده و وقوع عجیب ترین رویداد
بانکی و پولی در بطن ان بسیار تعجب اور
اس��ت .زیرا برای متغیر نرخ رشد نقدینگی
دراخر خرداد 93رش��دی 30/7درصدی
نس��بت به دوره مشابه سال 92درج شده
بود .انتشار گزارش متغیرهای پولی و بانکی
اگرچه جزو فعالیت های عادی و مس��تمر
بان��ک مرکزی بود ولی تا روزهای متمادی
خبرخاص��ی در مورد تازه ترین امار و ارقام
و جداول ،رس��انه ای نشد .به ویژه انکه امار
یاد شده فقط مربوط به 3ماهه بهار امسال
بود و دوره زمانی یک ساله را معرفی نکرده
بود ،چه ،اگر اینچنین می ش��د قطعا امار و
نتایجی به مراتب ش��گفت تر در پی داشت.
باای��ن ح��ال همین ام��ار نی��ز حرف های
زی��ادی برای گفتن داش��ته و دارد .به ویژه
انک��ه تغییرات نقدینگی در امار مربوط به
شاخص های پولی در چند سال گذشته تا
به امروز رش��دی بس��یار زیاد را به صورت
دائمی ثبت کرده است .برای مثال به ذکر
نمونه ای بسنده می کنیم به این ترتیب که
اگ��ر حجم 618هزار و 85میلیارد تومانی
نقدینگی اخر خرداد 93را با 258میلیارد
تومان نقدینگی س��ال 57مقایس��ه کنیم
میزان افزایش نقدینگی در این س��ال ها به
239ه��زار و 598درصد بالغ می ش��ود یا
797میلیارد تومان نقدینگی سال 63که
سال ش��روع نظام بانکداری اسالمی ایران
است در خرداد 93تقریبا 77هزار و 481
برابر شده است.
یازدهمی��ن دول��ت جمهوری اس�لامی
ای��ران و در راس ه��رم ان ،دکتر حس��ن
روحانی ب��ه عن��وان نفر اول ای��ن دولت،
از هم��ان نقطه ش��روع دوران مس��ئولیت
خود در اوایل س��ال گذش��ته تا به امروز،
به روش��نی نش��ان داده که انتخاب عنوان
«تدبیر وامید» ب��رای کابینه اش تنها یک
ش��عار انتخابات��ی نبوده بلکه ب��ه مثابه دو
چراغ راه پرنور ،روش��نگر مسیری هستند
ک��ه دولت یازدهم قصد حرک��ت در ان را
دارد .رفت��ار و منش خردمندانه این دولت
از همان ابتدا اثرات مثبت و روش��نی را در
پی داش��ت و عموم مردم هم از درک این
تاثیرات مثبت ،ب��ه انحاء گوناگون رضایت
خود را اعالم کرده اند .یکی از شاخص ترین
و بدون ش��ک ،تاثیرگذارترین مورد از این
رفتاره��ا و کنش های خردمندانه و مدبرانه
رییس جمهور روحانی و وزرای کابینه اش،
اشتی دولت با حوزه علم و دانش روز و به
کارگیری اصول اکادمیک اقتصادی و مالی
و پولی برای پیشبرد هرچه بهتر و سریع تر
امور جاری و البته اهداف مورد نظرش��ان
اس��ت روحانی حتی برخی از کارشناسان
و صاحب نظ��ران علم��ی و دانش��گاهی در
تخصص های گوناگون را در مقام مشاور به
خدمت گرفته و از دانش انها در راس��تای
طراح��ی هرچه دقیق ت��ر و کاربردی تر در
لوایح و پروژه ها و اتخاذ تصمیمات مقتضی
در زمان مناسب بهره برداری می کند.
همین نوع اقدام��ات منطقی دولتمردان
کابین��ه امیدوتدبیر باعث ش��ده تا با وقوع
نرخ رشد نقدینگی 30/7درصدی در پایان
بهار س��ال جاری ،تعجب شدید و سواالت
بسیاری در سطح جامعه پدید اید و مردم
و حتی اقش��ار تحصیلکرده و کارشناسان
به دنب��ال چرایی این اتفاق باش��ند .البته
درخص��وص دالیل ای��ن رش��د نامتعارف
نقدینگ��ی ،کارشناس��ان دفت��ر مطالعات
اقتص��ادی مرک��ز پژوهش ه��ای مجل��س
ش��ورای اس�لامی ،در یکی از گزارش های
مفص��ل ای��ن دفتر ک��ه با عن��وان تحلیل
مختص��ر از اخری��ن وضعی��ت متغیرهای
پولی از س��ال 1391تا پایان سه ماهه اول
س��ال جاری تا حدودی به تش��ریح دالیل
رش��د 30/7درصدی نقدینگ��ی در پایان
خردادماه 93پرداخته و این چنین توضیح
داده که ،خالص دارایی های خارجی بانک
مرکزی به دلیل خرید ارز حاصل از فروش
نفت از دولت ب��ه میزان 4میلیارد و 100
میلی��ون دالر در پای��ان س��ال ، 1392با
خالصدارایی هایخارجی
بانکمرکزیبهدلیلخرید
ارز حاصل از فروش نفت از
دولت به میزان 4میلیارد و
100میلیون دالر در پایان
سال ، 1392با افزایشی قابل
مالحظهمواجهشدکهتاثیر
این اقدام بانک مرکزی و
دولت ،در قالب رشد22/3
درصدیپایهپولی(پول
پرقدرتبانکمرکزی)
نمایانشد
افزایش��ی قاب��ل مالحظه مواجه ش��د که
تاثی��ر این اق��دام بانک مرک��زی و دولت،
در قالب رش��د 22/3درص��دی پایه پولی
(پول پرقدرت بانک مرکزی) نمایان ش��د.
البته اقدام دولت در فروش دالرهای نفتی
مورد جدیدی نبوده و تقریبا هر س��اله این
اتفاق انجام می گیرد چ��را که دولت برای
هزینه های داخلی و س��االنه خود – اعم از
هزینه های جاری یا عمرانی و امثال اینها،
احتیاج ب��ه پول ملی کش��ور دارد و مجاز
ب��ه خرجک��رد ارزهای خارج��ی حاصل از
فروش نفت در داخل کشور نبوده و نیست.
بنابرای��ن اقدام فروش ارز توس��ط دولت و
خرید ان از سوی بانک مرکزی نوعی فعل
و انفعال درون سازمانی در دولت محسوب
می شود .اما مشکل اصلی اینجاست که در
فرایند انجام این بده بستان دولت و بانک
مرکزی در پاره ای اوقات ممکن اس��ت دو
مشکل بزرگ – بس��ته به شرایط – برای
بانک مرکزی حادث شود.
از ی��ک س��و اگر بان��ک مرک��زی نتواند
ارزه��ای خریداری ک��رده از دول��ت را به
فروش برس��اند و پول مل��ی را که در ازای
این ارزها پرداخت و منتش��ر کرده دوباره
به خزانه خود بازگرداند ،ارزهای به فروش
نرفته تبدیل به یک منبع بزرگ در خلق و
انتشار پایه پولی خواهد شد.
ع�لاوه بر ای��ن ام��کان دارد ک��ه بانک
مرکزی به ارزهای یاد شده هنوز هیچ گونه
دسترسی نداشته باش��د و در این شرایط،
مجم��وع ارزه��ای دراختیار ای��ن بانک به
سرفصل دارایی های خارجی بانک مرکزی
منتق��ل ش��ده و از این روی��داد نیز حجم
فراوان��ی از پای��ه پولی خلق می ش��ود .در
گزارش مرکز پژوهش های مجلس تصریح
ش��ده است که رش��د نقدینگی پایان سال
1392ب��ه احتمال قریب به یقین ناش��ی
از عامل دوم ب��وده؛ به این معنی که بانک
مرکزی به ارزهای مبادله ش��ده دسترسی
نداشته و اجبارا ان ارزهای خارجی متعلق
به دولت به س��رفصل دارایی های خارجی
بانک مرکزی منتقل و به ان افزوده شده؛ و
چنین جابه جایی های مبالغ کالن ارزی در
نهایت پیامدی به ج��ز افزایش میزان پایه
پولی یا پول پرقدرت بانک مرکزی نخواهد
داشت.
با وج��ود این رویدادها و ب��ا وجود قابل
پیش بینی بودن نتای��ج و پیامدهای اتی،
متاسفانه برخی موارد دیگر هم وجود دارند
که چرخه ح��وادث و اقدامات تاثیرگذار بر
ش��اخص های پایه پولی و رش��د نقدینگی
را تکمیل می کنن��د .بدهی دولت به بانک
مرکزی از شناخته شده ترین متغیرهای با
اثر سوء بر دو شاخص فوق نزد کارشناسان
و متولیان امور پولی است و براساس انچه
اعداد و ارقام رسمی نشان می دهند بدهی
131ه��زار و 615میلیارد ریالی دولت در
پایان اس��فند 91پس از سپری شدن یک
سال و در اخرین روز از سال 92به رقمی
بال��غ ب��ر 158ه��زار و 271میلیارد ریال
افزایش پیدا کرده که معادل رش��د 21/3
درص��دی بدهی های دول��ت در فاصله دو
مقطع زمانی انتهای س��ال های 91و 92
است.
بدین ترتیب مش��اهده می ش��ود که دو
متغیر مه��م پول��ی (خال��ص دارایی های
خارج��ی بانک مرکزی و بده��ی دولت به
بان��ک مرکزی) که ه��ر دو جزو منابع پایه
پولی به ش��مار می رون��د و در حقیقت به
وجود اورنده ان هس��تند در پایان س��ال
گذشته و در مقایس��ه با زمان مشابه سال
پی��ش از ان (اخر )91ب��ه ترتیب 118/2
درص��د و 20/3درص��د افزایش پیدا کرده
بودند.
در مناب��ع تش��کیل دهنده پایه پولی اما
متغی��ر دیگری هم دخیل و موثر اس��ت.
بدهی بانک ه��ای تجاری به بانک مرکزی
به عنوان سومین عامل افزاینده یاکاهنده
پای��ه پول��ی در پایان س��ال 91به رقمی
نزدی��ک ب��ه 488ه��زار و 314میلیارد
ریال رس��یده بود و ناگفته پیداس��ت که
پ��س از 12م��اه و در انتهای اس��فندماه
92به می��زان قابل توجهی ب��ر مبلغ این
بدهی ها اضافه ش��ده و رقم نهایی بدهی
بانک ه��ای تجاری به 595هزار و 547/5
میلیارد ریال رس��ید و مقایس��ه دو مبلغ
فوق حکایت از رش��د 21/9درصدی این
بدهی ها در فاصله یک س��اله پایان س��ال
91تا پایان سال 92داشته است.
جدول تغییرات شاخص های پایه پولی و نقدینگی و اجزای تشکیل دهنده نقدینگی در پایان بهار 10سال اخیر(واحد ارقام به جز ردیف های رشد :میلیارد ریال)
منبع :بانک مرکزی
گروه گزارش -افزایش نقدینگی بخش خصوصی
در س��ال های اخیر و چندین برابر ش��دن ان طی
س��ال های متوالی بیانگر حضور عظیم س��رمایه ای
است که در طول س��ال ها از بخش مولد اقتصادی
کش��ور فرار کرده یا در بانک ها اندوخته شده یا در
مشاغل غیرتولیدی به کار افتاده است و بدون اینکه
ارزش افزوده اقتصادی را ارتقا داده و موجب توسعه
بخش های صنعت ،معدن و دیگر ستون های اقتصاد
مولد در کش��ور ش��ود ،ضربه ها و اسیب اقتصادی
فراوانی را به جامعه وارد می کند.
در ح��ال حاض��ر با نگاه��ی به ام��اری که بانک
مرکزی ارائه داده است ،نقدینگی رشد نجومی پیدا
کرده و همه س��اختارهای پولی -مالی در کش��ور
تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته است.
به ط��ور کلی ممکن اس��ت که پرس��یده ش��ود
نقدینگ��ی از نظر علمی چه تعریف��ی دارد و اوراق
نقدینگی چیست؟
در تعری��ف علمی نقدینگی بای��د گفت به حجم
پول در گ��ردش نقدینگی گفته می ش��ود و حجم
پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی و ضریب
فزاینده پولی است.
از دیدگاه کارشناس��ان؛ پای��ه پولی یا همان پول
پرقدرت به مجموع اسکناس و مسکوک در گردش
به عالوه س��پرده بانک ها نزد بان��ک مرکزی گفته
می ش��ود ولی این عامل به تنهای��ی حجم پول در
گردش را تعیین نمی کن��د و ضریب فزاینده پولی
ناش��ی از فعالیت های بانک های تجاری و تعامالت
اقتصادی مردم نیز به عن��وان مولفه مهم نقدینگی
عمل می کند.
واضح است که هر قدر نرخ ذخیره قانونی بانک ها
نزد بانک مرکزی بیش��تر باش��د ،قدرت تولید پول
بانک ها تضعیف ش��ده و حجم کل��ی نقدینگی به
سمت مقدار پایه پولی میل می کند.
عوام��ل تاثیر گ��ذار در نقدینگ��ی 5رک��ن بانک
مرکزی ،نظام بانکی ،مردم ،دولت و بخش خارجی
است.
از س��وی دیگر کارشناس��ان می گوین��د؛ حجم
نقدینگ��ی در یک اقتصاد باید متناس��ب با میزان
تولید کاال و خدمات باش��د اگر چنین نباشد بدون
تردید باعث تورم با رکود در تولید خواهد شد.
یک کارشناس معتقد است؛ به طور کلی نقدینگی
حجم پولی است که یک کشور دارد که این حجم
پول ش��امل خود پول و انهایی که شبه پول نامیده
می ش��وند ،مانند چک ها و امثال ان می ش��ود .اما
به گفته همین کارش��ناس؛این کلیت مسئله است
و اگر بخواهیم بدانیم موضوع نقدینگی در کش��ور
ما به چه میزان است ،نمی توان ان را به طور شفاف
به دست اورد.
به هرش��کل نقدینگی که در جامعه س��رگردان
باش��د و به س��مت اقتصاد مولد س��وق پیدا نکند
س��اختار تولید اقتصادی کش��ور را تهدید خواهد
ک��رد .البت��ه یک کارش��ناس براین باور اس��ت که
باید پرس��ید که نقدینگی در کجا قرار گرفته و چه
عواقبی را دربردارد .این کارش��ناس اعتقاد دارد که
امکان دارد نقدینگی در حساب های بانکی به عنوان
س��پرده گذاری ذخیره شود که این س��پرده ها در
بلندمدت و کوتاه م��دت و میان مدت اثار مختلفی
خواهند داشت.
از نظر اقتصادی هرچه سپرده ها بلندمدت تر باشد
و مردم پول های خود را در بلندمدت سپرده گذاری
کنن��د این امر ضری��ب اطمینان اقتص��اد را باالتر
می برد از این رو ک��ه از طریق پس انداز امکان دارد
که مردم از ذخیره های پولی خود یا همان نقدینگی
کمتر اس��تفاده کنند .اگر نقدینگی در بخش تولید
مورد استفاده قرار بگیرد نقدینگی مولد نام دارد.
باید گفت ،نقدینگی مولد اثار رفع تورمی دارد و
می توان با اس��تفاده از ان تورم را تحت کنترل قرار
داد اما نقدینگی که به عنوان نقدینگی س��رگردان
نامیده می ش��وند باعث ایجاد نابسامانی در اقتصاد
می شود.
به هر شکل انچه که در بحث نقدینگی اسیب زا
است و موجب تنش و اشوب در اقتصاد یک کشور
می شود همین بحث نقدینگی های سرگردان است.
ط�لا ،ارز و خ��ود پول نقدینگی های س��رگردان
است که با هر تغییر و تحولی جابه جا و سبب بروز
مشکل می شود.
هم اکنون با توجه به درامد سرش��اری که بخش
تج��ارت و بخش ه��ای غیرمولد اقتصادی کش��ور
درب��ردارد نقدینگی ه��ا ب��ه ای��ن س��مت جذب و
جلب می شود .کارشناس��ان می گویند؛ باید امکان
ریس��ک را در بخش تولید از میان برد و درحقیقت
سرمایه ها و نقدینگی ها را به سمت تولید اقتصادی
صنعتی جلب کرد که نقش مخرب نقدینگی هایسرگردان از بین برود.
12
گزارش
report@smtnews.ir
زمان
نام شاخص
پایان خرداد 93
پایان خرداد 92
پایان خرداد
91
پایان خرداد 90
پایان خرداد 89
پایان خرداد 88
پایان خرداد
87
پایان خرداد 86
پایان خرداد
85
پایان خرداد
84
پایه پولی (پول پرقدرت)
1122748
917717/6
806939
657285
583595
493476/6
358643/6
294668
207363
151043
رشد پایه پولی(پول پرقدرت) (درصد)
22/3
13/7
22/8
12/6
18/3
37/6
21/7
42/1
37/3
18
نقدینگی
6180858
4729530/5
3767343
3024739
2466278
1970485
1622664
1341073
961139
704586
رشد نقدینگی (درصد)
30/7
25/5
24/6
22/6
25/2
21/4
21
39/5
36/4
27/6
پول
1143740/4
1071249
879320/6
742411/4
576368/7
486346/6
478145/7
403474/7
310376
239099/7
رشد پول (درصد)
6/8
21/8
18/4
28/8
18/5
1/7
18/5
30
29/8
14/2
شبه پول(سپرده های غیردیداری)
5037117/6
3658281/5
2888022
2282327/8
1889909/5
1484138/5
1144518/3
937598
650763/4
465486/6
رشد شبه پول (سپرده های غیردیداری)
(درصد)
37/7
26/7
26/5
20/8
27/3
29/7
23/1
44/1
39/8
35/8
سپرده های دیداری
852912/3
792992
648287
556604/3
420430/7
351564/3
409242/4
351158
266937
202756
رشد سپرده های دیداری(درصد)
7/6
22/3
16/5
32/4
19/6
-14/1
16/5
31/6
31/6
14/2
اسکناس و مسکوک دردست اشخاص
290828
278257
231033/5
185807
155938
134782/3
68903/3
52316/5
43448/7
36343/5
رشد اسکناس و مسکوک
در دست اشخاص (درصد)
4/5
20/4
24/3
19/2
15/7
95/6
31/7
20/4
19/6
14/1
مطبوعات
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
public@smtnews.ir
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه
17 13
18 14
19 15
20 16
درخشش کدام روزنامه در نمایشگاه مطبوعات؟
چشم اندازی به هزار توی روزنامه و روزنامه خوانی
به صدا درامدن ناقوس تاریخ در مطبوعات
13
گذری بر بیستمین نمایشگاه مطبوعات
یک روز به شکوفایی روزنامه و نوشتن
مهری س�احلی -گروه گ�زارش :خیالت به روزهای دور می پ�رد؛ به روزهایی که
همه روح نوشتن در گام هایت می دوید و تو ،سرخوش از حس بودن در روزنامه،با
تو جو به جامعه می نگریستی
نگاهی به جهان و مردمانش ،با دیدی سرشار از جس
یعن�ی مجبور بودی بنگری! خیالت از همه س�دها ،موانع و محدودیت ها می گذرد
تا بر ابهام کلمه و واژه طرحی نو در افکند ،زندگی را به تکراری مجدد بنش�یند و
باور کند که کلمه زیباس�ت ،عبارت زیباست ،جمله زیباست ،خبر باشکوه است،
گزارش برش�ی از پویایی اس�ت ،مصاحبه ،چالش�ی برای ماندن است ،یادداشت،
تفکر خالقانه و مکتوب است و ...تو در وادی بی انتهای تفکر ،اگاهی و اندیشه ،در
دنیای پر رمز و راز کلمه ،همه روح و جانت را به روزنامه می بخش�ی ...و س�خن از
نمایش�گاه مطبوعات است؛ بیستمین نمایشگاهی که ده ها نشریه و خبرگزاری و
سایت های فعال الکترونیکی در ان شرکت کردند و...
دی��روز ،س��اعت 12ظهر را نش��ان می داد که
به نمایش��گاه رفتیم به اتف��اق دو تن از همکاران
جوان��م ،در مص�لای تهران و در شبس��تانی که
محل برگ��زاری نمازگ��زاران اس��ت غرفه های
متعدد نمایش��گاه در راهروهای مختلف تشکیل
این بود؛
ش��ده بود .ادرس غرفه روزنامه
راهروی 26در شبس��تان نمایش��گاه .زمانی که
وارد شبس��تان می ش��دی ،اری ،اینجا نفس��ت
می گرفت ک��ه از این راه بلن��د و مدخل طوالنی
بگذری تا س��تون های استوار و قرمز رنگ
و ب��ا انبوه روزنامه های تاریخ گذش��ته منقش بر
ان و تصویری از بخش��ی از حیات روزنامه نگاری
ای��ران و ...اینج��ا غرف��ه نخس��تین روزنام��ه
تخصص��ی صنعت ،مع��دن و تج��ارت ،
اس��ت؛ در غرف��ه ،چهره های مصمم و بش��اش
فاطمه پیرانیمدیرروابطعمومیروزنامه،فرانک
میرزایی خبرنگارروزنامه مس��تقر در نمایشگاه ،
فاطیما خوش��بویی ع��کاس و دیگ��ر همکاران
زحمتکش دیده می ش��د .در کنار ان ارامش��ی
که بعد از پیمودن این راه به سراغت می امد و...
اما هیاهوی نمایشگاه و صدای بلندگوها همه و
همه ،نفیر «ازادی مس��ئوالنه» بود و چه ترکیب
زیبایی! به راس��تی که باید به مبتکر این عبارت
دوکلمه ای زیب��ا درود فرس��تاد .ازادی در کنار
مسئولیت که نه معنای ازادی به مفهوم بی بندو
باری را می دهد و نه مس��ئولیت خش��کی که از
ازادی بیان خالی و تهی است.
غرفه قرمز
رن��گ قرمز غرف��ه ،فرصتی هرچن��د کوتاه را
مهندس غرضی در غرفه
«س��اری» یک��ی از همکاران م��ا با حالتی
ش��وق زده به داخل غرفه می اید و با هیجان
می گوید:مهندسغرضیدرداخلنمایشگاه
است اماده باشید که او را به غرفه می اورم.
دقایقی بعد مهندس غرضی با سر و صدای
زیاد و با گروه زیادی که به دنبالش هس��تند
و ارد غرفه می ش��ود ،همکار جوان ما ،فرانک
میرزایی با او ش��روع ب��ه گفت وگو می کند و
سخنانی در زمینه قیمت نفت و نقش اوپک
در این زمینه مطرح می کند که پاس��خ های
مهندس غرضی نش��انگر احاطه او بر مسائل
مهم اقتصادی و صنعتی در کش��ور اس��ت.
همه همراه��ان که دور و بر مهندس غرضی
را گرفت ها ن��د ،تاکید دارند که او مصاحبه اش
را سریع انجام دهد و به برنامه ها و غرفه های
دیگ��ر برس��د .من ه��م فرص��ت را غنیمت
ش��مرده و از مهندس غرضی می پرسم :نظر
ش��ما درباره کارنامه بیش از یکساله فعالیت
دولت یازدهم چیست ؟
مهندس غرضی پاس��خ می دهد :عملکرد
اجتماع��ی دول��ت یازده��م مثبت ب��وده و
فضاهایی در کش��ور باز شده است اما درباره
دیدار حجت االسالم اژه ای از غرفه
بار دیگر در غرفه نشست ها یم که سر و صدای بسیار از هر سو بلند می شود و
فرانک میرزایی گردن می کشد و می گوید :حجت االسالم اژه ای...
در همین لحظه همه در غرفه از جای ش��ان بلند می ش��وند ،صف انبوهی از
همراهان به دنبال معاون اول قوه قضاییه روان هستند و عکاسان و خبرنگاران
مانند قاصدک های بادپا انگار به این س��و و ان سو می پرند! حجت االسالم اژه ای
در برابر غرفه توقف می کند و از ما اصرار و از او انکار که وارد غرفه نمی شوم و
یکی از همراهان ایشان که انگار مسئول گروه محافظان است ،می گوید :اقا وارد
هیچ غرفه ای نمی شوند.
برایت به وج��ود می اورد که در طول 20س��ال
برپای��ی نمایش��گاه و هچنی��ن جش��نواره که
جشنواره مطبوعات بیش��تر این سال ها در کنار
نمایشگاه برگزار می شد ،چه رویدادهای مهمی
در کش��ور به وقوع پیوس��ته اس��ت ک��ه همواره
روزنامه و روزنامه نگاران طالیه دار ان بوده اند.
از 20س��ال پیش تاکنون یعنی از سال 1373
تا 1393جش��نواره های متعددی برگزار ش��ده
و ت��و یاد نخس��تین جش��نواره ها می افتادی که
این نمایشگاه و جش��نواره جنبی ان ،نشریه ای
به نام کاغذ اخبار -نش��ریه ویژه نمایش��گاه -را
داشت که با مدیریت مسئولی حسین انتظامی،
معاون کنونی مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد
اس�لامی اداره می شد و من گزارشگر این نشریه
بودم؛ نش��ریه ای که در اغ��از دهه 70در «کاغذ
گالسه» و تمام رنگی انتشار می یافت و هر روز به
ش��کل رایگان در اختیار کسانی که از نمایشگاه
بازدید می کردند قرار می گرفت .روزها ،هفته ها،
ماه ها و سال های زیادی از ان زمان گذشته است
و افسوس که با گذشت این همه سال ،نمایشگاه
مطبوعات دیگر نش��ریه ای ندارد که به شکل هر
روز اخب��ار و رویدادهای نمایش��گاه را در معرض
دی��د بازدید کنندگان قرار دهد .ش��اید بگویید و
بگویند که س��ایت های خبری هستند و هر روز
اخبار نمایشگاه را پوشش می دهند اما واقعا باید
پرسید ایا به همه این سایت ها ،بازدیدکنندگان
نمایش��گاه دسترسی دارند؟ البته گفته می شود
که بولتن نمایشگاه هر روز به وسیله یک روزنامه
منتش��ر می ش��ود اما کاغذ اخبار نشریه دیگری
بود.
هیجان دیدن مسئوالن
نمایش��گاه مطبوعات ،جایی است که می توان
مسئوالن بسیاری را دید و مشاهیر فراوانی را که
در اینجا ارزش خبری «ش��هرت مثبت» معنای
بس��یار مهمی پیدا می کند و تو فکر می کنی که
چقدر مس��ئوالن با مردم فاصل��ه دارند و چقدر
این مس��ئوالن ،خط فاصله خود را با رسانه های
مکتوب یعنی مطبوعات برقرار کرده اند .غم انگیز
است که خبرنگار امروز چقدر برای یک مصاحبه
ابتدایی و س��اده با یک مسئول باید دوندگی کند
و چقدر این ارتباط نابه هنجار است زیرا مردم در
بی خب��ری باقی می مانند یا اینکه به بلندگو های
خبری پرس��ر و ص��دای اجنبی پن��اه می برند یا
اینکه در ش��بکه های اجتماعی خودش��ان دروغ
می بافند و انواع و اقسام شایعات را باور می کنند!
حضور چند س��اعته در نمایشگاه نشان می دهد
ک��ه نه تنه��ا مردم بلک��ه خبرن��گاران نیز درپی
مسئوالن هستند و...
در همان دقایقی که در غرفه
نشسته ام،
ن��اگاه هیاهو هایی بس��یار برپا می ش��ود و گروه
زی��ادی خبرنگار و ع��کاس به دنبال مس��ئولی
می دوند و درپی ان مردمی که وقت زیادی دارند
و می خواهند مس��ئله ای را با مس��ئولی در میان
بگذارند ،ش��تابزده به دنبال ای��ن گروه خبری و
مس��ئول مربوطه می دوند! در تمامی اوقاتی که
نشسته ای این هیجان و حرکت
در غرفه
را می بینی و ش��گفت زده می شوی که این همه
فاصله بین مردم و مسئوالن از یکسو و روزنامه ها
و خبرگزاری ها با مسئوالن از سوی دیگر چرا؟
عکاس مطبوعاتی
تصویر گر رویدادهای تاریخی
در غرفه نشسته ام و در اندیشه اینکه این فاصله
زیاد بین مردم و روزنامه ها از یکسو و مطبوعات و
مس��ئوالن از سوی دیگر چرا به وجود امده است
و جوابی برای این پرس��ش خود نمی یابم .یکی از
می اید و
بازدید کنندگان به س��مت غرفه
سر صحبت را با من باز می کند:
سالم خانم.. . سالمچهره اش به شدت اشناست اما ضعف حافظه
دیگر یاری ام نمی کند که اسم را به یاد بیاورم!
می گوید :حجت اهلل س��پهوند هستم؛ عکاس
روزنامه ه��ای جامع��ه ،ت��وس ،نش��اط ،عص��ر
ازادگان...
این بار با هیج��ان می گویم :واقعا عکس هایی
که گرفته اید تاریخی است.
عملک��رد اقتص��ادی باید گفت که مس��ائل
اقتصادی در کشور مشکل سه -چهار ساله
نیست و مش��کلی بس��یار عظیم و طوالنی
ب��ار دیگر هم��کار ما «س��اری» می اید و
اس��ت .به بیان دیگ��ر مس��ائل اقتصادی و
این بار خبر امدن دکتر س��ید تقی نوربخش
صنعتی به س��ادگی حل نمی ش��وند و باید
مدیرعام��ل س��ازمان تامی��ن اجتماعی را
برنامه ریزی های کالن اقتصادی داشت و...
می دهد که تقی پور مدیر روابط عمومی این
مهن��دس غرضی مش��غول توضیح دادن
س��ازمان و همراهان زی��ادش او را به داخل
بیش��تر اس��ت که هم��ه همراه��ان تاکید
غرفه می اورند .دکت��ر نوربخش هنوز روی
می کنن��د وقت کم اس��ت .م��ن در همین
مبل داخل غرفه جابه جا نش��ده که تقی پور
گیر و دار س��وال دیگ��ری را مطرح می کنم
می گوی��د :اقای دکتر نوربخش فقط به یک
و می پرسم :ش��ما روزنامه صنعتی-معدنی
س��وال جواب می دهند و م��ن در ان لحظه
را دیده اید؟
می گوی��م :چرا فق��ط یک س��وال؟ مگر نه
پاسخ می دهد :متاسفانه نه!
این اس��ت که روابط عمومی همیش��ه باید
و ...دوباره غرفه پر از س��ر و صدا می ش��ود و
ب��رای وصل کردن بیاید ،ن��ه فصل کردن؟!
هیاهوی داخل اجازه نمی دهد که صدا به
یعنی یک پرس��ش از دکت��ر نوربخش
صدا برسد .در همین لحظه پیرانی ،مدیر
کاف��ی اس��ت؟ ان ه��م در غرفه
نمایشگاه مطبوعات ،جایی است که می توان
روابط عمومی روزنامه دفتر یادبود غرفه
که برای بخش مهمی از ش��اغالن بیمه
را می اورد و مهندس غرضی دفتر را امضا
مسئوالن بسیاری را دید و مشاهیر فراوانی را ش��ده تامین اجتماع��ی و خانواده های
کرده و او و همراهان س��ریع خداحافظی که در اینجا ارزش خبری «شهرت مثبت» معنای انان منتش��ر می ش��ود .فرانک میرزایی
بسیار مهمی پیدا می کند و تو فکر می کنی که
کرده و از غرفه خارج می شوند.
می اید و یک سوال ما را از دکتر نوربخش
چقدر مسئوالن با مردم فاصله دارند و چقدر
و ب��رای ی��ک لحظ��ه از ذه��ن من
می پرس��د! و م��ن ه��م بدون داش��تن
می گذرد :این همه عجله و شتاب برای این مسئوالن ،خط فاصله خود را با رسانه های «رک��وردر» ب��ا خواهش بس��یار از اقای
چیست ؟
دکت��ر نوربخش می خواهم ک��ه به یک
مکتوب یعنی مطبوعات برقرار کرده اند
یک س�وال از مدیرعامل س�ازمان
تامیناجتماعی
می گوید :ش��رمنده می کنی��د ،دیگر مثل ان
دوران کار نمی کنم.
می گویم :چرا؟
پاس��خ می ده��د :خودت��ان جواب��ش را بهتر
می دانید!
س��پهوند ی��ک نس��خه از روزنام��ه
را
می گیرد و می رود.
دیدار همکاران قدیمی
با رفتن دکت��ر نوربخش و همراهان از غرفه
،دقایقی به ارامش در غرفه می رس��یم
که ن��اگاه هم��کاران قدیمی خ��ود فریدون
صدیقی ،دکتر حس��ن نمکدوس��ت تهرانی و
یک��ی از همکاران س��ابق کیهان��ی را در جوار
راه��روی 26می بینم و دوان دوان به س��مت
انه��ا رفته و با انها احوالپرس��ی می کنم ،ابتدا
به فری��دون صدیق��ی تبری��ک می گویم که
به عنوان پیشکس��وت روزنامه ن��گاری مورد
تجلیل قرار می گیرد و بعد از دکتر نمکدوست
می پرسم که دیگر به دانشگاه برنگشته است،
می گوید :نه و ادام��ه می دهد :درهمان مرکز
ام��وزش روزنامه همش��هری مش��غول کار
هستم و...
چ��ه روز خوب��ی؛ خاطره های رنگین ش��کل
می گیرند و ب��ار دیگر به یاد می اوریم که رش��د
و توس��عه و اعت�لای جامعه تنها ب��ا مطبوعات
ازاد و س��رافراز امکانپذیر است .اری؛ بیستمین
نمایش��گاه مطبوع��ات را دریچ��ه ای بدانی��م
به س��وی رسانه ها و مطبوعات پیشرو و همچنان
تاثیر گذار...
س��وال دیگر جواب بدهد که اقای تقی پور با
اصرار زیاد می گوید :نمی ش��ود و باالخره من
درم��ورد س��رمایه گذاری های زیاد -مربوط
به گذش��ته -س��ازمان تامین اجتماعی در
بنگاه های اقتصادی -صنعتی می پرس��م که
دکتر نوربخش در ان س��رو صدای نمایشگاه
به پرسش من جواب می دهد و من بسیار از او
تشکرمی کنم.
دکت��ر نوربخ��ش می گوید :ب��رای اینکه
س��رمایه گذاری های قبلی س��ازمان تامین
اجتماعیدربنگاه هایاقتصادیشفافباشد،
کار مهم��ی را در این س��ازمان انجام داده ایم.
به بیان دیگر با بررس��ی های انجام ش��ده و با
تغییراتی که در مدیریت س��رمایه گذاری در
س��ازمان تامین اجتماعی انجام پذیرفت؛ در
یک برنامه کوتاه مدت و همچنین با بررس��ی
گزارشتحقیقوتفحص،میزانبازدهیمالی
بنگاه های اقتصادی مش��خص شد .در حال
حاضر س��رمایه های جاری در این بنگاه ها در
بورس پذیرفته شده است و ما سعی کرده ایم
هلدینگ های س��رمایه گذاری را به نفت ،گاز
و معدن س��وق دهیم که هم��ه این موارد به
توسعهملیکمکمی کند.
یادداشت
تئوری مسئولیت
اجتماعی رسانه ها
و ازادی مسئوالنه
مینو بدیعی
دبیر گروه گزارش
در بیستمین نمایش��گاه مطبوعات شعار مهم
و اساس��ی ازادی مس��ئوالنه مطرح شد که این
تئ��وری دقیق��ا منطب��ق ب��ر نظریه مس��ئولیت
اجتماعی رسانه ها است که از نظر صاحب نظران
ارتباطات ب��ه عنوان یک نظریه بس��یار مهم در
زمینه پیش��برد اه��داف اجتماعی رس��انه های
مکتوب و سایر وسایل ارتباط جمعی مطرح است.
بررس��ی های صاحب نظران بیانگر ان است که
تئوری مس��ئولیت اجتماعی رس��انه ها زمانی به
وجود ام��د که عوامل مختلفی در ش��کل گیری
ان دخالت داش��تند .البته قب��ل از اینکه به این
عوامل اش��اره کنیم موضوع ورشکستگی نظریه
لیبرالیس��م یا ازادی رسانه ای را مطرح می کنیم
ک��ه باید گفت این تئوری ج��زو جدایی ناپذیر و
اساس��ی جامعه ازاد و عقالنی ش��مرده می شود.
در این تئوری مهم ترین مس��ایل عبارت اس��ت
از :اس��تقالل حرفه ای س��ازمان های رسانه ای و
نیروه��ای متخصص ان ،امادگی برای مواجهه با
عواقب قانونی تجاوز به حقوق دیگران ،مسئولیت
در برابر قانون و ...
این تئ��وری هرچن��د اصول و پای��ه محکمی
داش��ت اما به طورکل��ی به ویژه در کش��ورهای
جهان سوم نظام سرمایه داری لیبرال با تفکرات
و اندیش��ه های وابس��ته به ان نتوانس��ت ازادی
مطبوعات و امکان دسترس��ی افراد و گروه ها به
انتش��ار مطبوعات و فوایدی ک��ه از ان می رفت
را تامی��ن کن��د .مس��ئله دیگر در تئ��وری نظام
لیبرالی مطبوعات این است که پیشرفت فناوری
در مطبوعات نتوانس��ت امکان دسترس��ی همه
افراد و گروه ها بر ازادی انتش��ار اخبار از س��وی
رس��انه ها را امکانپذیر س��ازد .در توضیح هرچه
بیش��تر این نظریه باید گفت توس��عه مطبوعات
و رس��انه ها س��بب افزایش قدرت طبقات مقتدر
اقتص��ادی -سیاس��ی در جامعه ش��ده و امکان
قدرت س��ایر طبقات و قش��رهای اجتماعی؛ به
ویژه کم درامدها و متوس��ط درامدها را افزایش
نداده اس��ت .از س��وی دیگر توس��عه رسانه های
جدید نیاز به نوعی از کنترل اجتماعی را بر انها
به وجود می اورد .بدین ترتیب تئوری مسئولیت
اجتماع��ی به پیون��د میان اس��تقالل و ازادی و
وظایف اجتماعی رسانه ها می پردازد.
در نظری��ه مس��ئولیت اجتماعی ک��ه به نوعی
ازادی مس��ئوالنه است اگرچه مالکیت خصوصی
رس��انه ها کامال مش��روع شناخته ش��ده اما پیام
افرینان فقط در قبال خریداران پیام و همچنین
سهامداران رس��انه ها مسئول نیس��تند بلکه در
قب��ال جامعه نیز صاحب مس��ئولیت هس��تند،
ضم��ن انکه رس��انه ها باید به عن��وان جایگاهی
برای دیدگاه های مختلف شناخته شوند.
نظریه ازادی مسئوالنه یا مسئولیت اجتماعی
رسانه ها شامل 3اصل مهم است:
فرد ازاد است و قدرت انتخاب دارد.
رسانه ها در بیان دیدگاه ها و اخبار ازاد
هستند.
رس�انه ها در براب�ر جامع�ه مس�ئول
هستند.
در بررس��ی این تئوری از نظ��ر صاحب نظران
بای��د خاطر نش��ان ک��رد که تئوری مس��ئولیت
اجتماعی به دو مس��ئله توجه کرده اس��ت؛ یکی
توس��عه موسس��ات عموم��ی اما مس��تقل برای
مدیریت رسانه هاست که این نوعی توسعه است
ک��ه به نوبه خ��ود افق و قدرت سیاس��ی مفهوم
مسئولیت اجتماعی رسانه ها را افزایش می دهد
مس��ئله دوم هم این اس��ت که در این نظریه،
رویک��رد ب��ه تخصص ه��ای حرفه ای ب�� ه منظور
دس��تیابی به اس��تاندارد های باالیی از کارایی و
خودگردانی رس��انه ها وج��ود دارد و ان گونه که
در حقیق��ت حرف��ه ای گرایی به وس��یله تئوری
مس��ئولیت اجتماعی تش��ویق می ش��ود و عالوه
بر ان تاکیدی برای حفظ اس��تاندارد های باالی
تولید و عرضه پیام اس��ت و ب��ه نوعی برتوازن و
بی طرفی در رسانه ها توجه دارد.
با تکیه بر مواردی که به ان اش��اره شد نظریه
مس��ئولیت ا جتماعی می تواند در کش��ور ما به
عنوان یک هدف واس��تراتژی رس��انه ای به ویژه
در عرصه مطبوعات مطرح باشد اما دراین عرصه
ب��ه دو تئوری دیگر نظام رس��انه ای تحت عنوان
رس��انه های توس��عه بخش و تئوری مش��ارکت
دموکراتیک رس��انه ها هم باید توجه کرد که در
این زمینه سخن بسیار است و طی یادداشت هایی
این تئوری ها را نیز خواهیم شکافت .
نگاه روز
سرزمینی که کودکانش
با روزنامه بزرگ می شوند
ژاپنی ه��ا عالقه من��دی عجیب��ی ب��ه روزنام��ه
خواندن دارند و روزنامه ها در این کش��ور بس��یار
ارزان هس��تند .شمارگان بس��یار باالی روزنامه ها
در ژاپن ،کس��ب پرتیراژترین ه��ای دنیا تا ردیف
پنج��م در طول چندین س��ال گذش��ته و فروش
اشتراکی 99درصدی روزنامه ،حاکی از ان است
ک��ه روزنامه نگاران و روزنامه ها مورد اعتماد مردم
هس��تند .در ژاپن به ازای هر دو نفر ،یک روزنامه
انتش��ار می یابد .در ژاپن ازادی بیان و مطبوعات
وجود دارد و نش��ریات ،روزنامه ن��گاران و به ویژه
نهاده��ای مدنی از ان حراس��ت می کنند .جامعه
ژاپنی معتقدند م��ردم به روزنامه ها اعتماد دارند،
چ��ون روزنامه ها اطالع رس��انی می کنند و کذب
نمی نویسند ،اخبار نادرست منتشر نمی کنند و در
انتشار مطالب ازاد هستند .اموزش روزنامه نگاری
در ژاپ��ن عموم��ا مبتنی ب��ر تجربه اس��ت .افراد
عالقه مند که از رش��ته های مختلف به این حرفه
روی می اورن��د در تحریری��ه ام��وزش می بینند
و روزنامه ن��گاران ج��وان در کن��ار روزنامه نگاران
قدیمی و مجرب ،روزنامه نگار می شوند.
ش��عبانعلی بهرامپور در مقاله رس��انه ها و نظام
رس��انه ای ژاپن معتقد اس��ت که رشد رسانه های
ژاپن محصول خصوصی س��ازی است که این امر
سبب رقابت جدی و سالم بین رسانه های دیداری،
مطبوعاتی و خبری ش��ده و در بلندمدت س��طح
کیفی انها را ارتقا داده اس��ت ،خصوصی س��ازی
سبب ش��ده نش��ریات اس��تراتژی فروش داشته
باش��ند و به طور مرتب از مخاطبان نظرس��نجی
کرده و تغییر و تح��والت جامعه را رصد کنند تا
از رقیب ج��ا نمانند .بنابراین س��رمایه گذاری در
بخش توزی��ع در کنار س��رمایه گذاری در جذب
اگهی و سرمایه گذاری در تولید محتوا قرار دارد.
خصوصی س��ازی سبب ش��ده تا هر واحد توزیع،
نیمی از نیروی خود را صرف شناسایی مشترکان
جدید کند.
براس��اس تحقیقات یکی از همین روزنامه های
مع��روف ژاپنی ،بیش از 90درصد از ش��هروندان
این کش��ور اع�لام کرده اند ،وج��ود روزنامه ها در
این کش��ور یک ضرورت تلقی می شود .همچنین
87درص��د از انها اظهار می کنن��د که اطمینان و
اعتماد زیادی به اخبار و گزارش ها و تفس��یرهای
روزنامه ها دارند .براس��اس یافته های این تحقیق،
73درصد از پاس��خگویان احس��اس می کنند که
روزنامه ها بیش��تر از سایر رس��انه ها به موضوعات
حمایت از حقوق بش��ر ،ازادی ،رفاه اجتماعی و ...
افراد می پردازند و توجه بیشتری به انها معطوف
می کنن��د و فقط 46درص��د از انها معتقدند که
کانال های تلویزیونی و شبکه های ماهواره ای ژاپن
در اخبار و گزارش ه��ای خود از حقوق اجتماعی
مردم دفاع می کنند.
99درصد از روزنامه های ژاپن هر روز به ادرس
خانه های مردم ارسال می شود .مشترکان روزنامه
هر روز صبح یا عص��ر روزنامه های خود را جلوی
در خانه هایش��ان از دست ماموران توزیع دریافت
می کنند ،یک درص��د باقیمانده روزنامه ها هم در
ایستگاه های قطار ،مترو و بعضی از سوپرمارکت ها
به فروش می رس��د ،از این رو ب��ا این تیراژ باال در
این کشور کیوسک روزنامه فروشی دیده نمی شود.
ش��عبانعلی بهرامپ��ور در س��فرنامه اش به ژاپن
درب��اره قانون مطبوعات این کش��ور می نویس��د:
«در حال حاضر در ژاپن هیچ گونه قوانین ویژه ای
برای انتش��ار روزنامه ها به عنوان قانون مطبوعات
وجود ن��دارد و ماده 21قانون اساس��ی ژاپن که
شامل چند بند اس��ت ،مالکش انتشار مطبوعات
است .تنها مورد محدود کننده مطبوعات در ژاپن
اتهام��ات نادرس��ت و درج اخبار کذب اس��ت که
طبق قانون ،رسیدگی و مجازات در بردارد».
روزنامه ن��گاران ژاپنی ،نهاد مدنی اس��ت که در
ژاپن بر تولید ،توزیع ،محتوا و انتش��ار نش��ریات
نظارت می کن��د .روزنامه ها از طریق جذب اگهی
خود را اداره می کنند اما با این همه در عالقه مندی
مردم این کش��ور نمی توان سیستم توزیع خیلی
خ��وب روزنامه در ژاپن را نادی��ده گرفت ،چراکه
روزنامه به ادرس مردم ارسال می شود .همچنین
انتش��ار روزنامه مناس��ب برای هر گروه س��نی از
دیگ��ر ویژگی های سیس��تم روزنامه ن��گاری این
کشور است .برای مثال در این کشور روزنامه هایی
مخصوص دانش ام��وزان دبس��تانی ،راهنمایی و
دبیرستانی منتشر می شود بنابراین کودکان ژاپنی
با روزنامه بزرگ می شوند .بچه های ژاپنی هر روز
هم در محل زندگی ش��ان روزنامه می بینند و هم
در محل تحصیل ش��ان ،چراک��ه معلم های ژاپنی
معم��وال هر روز مطالب جال��ب روزنامه ها را جدا
می کنند و برای دانش اموزان می خوانند.
14
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
public@smtnews.ir
گشتی در مطبوعات جهان
از«خورشید صبحگاهی» تا «پاره اتش» حقیقت
س�ارا اصغری -گروه گزارش :بیستمین
نمایش��گاه در کش��ور ی��اداور نقش عظیم
رس��انه مطبوع��ات در پی افکن��ی عص��ر
نوین یا دوران کهکش��ان گوتنبرگ اس��ت.
هم اکنون با گذشت 409سال از نخستین
روزنامه در جه��ان ،روزنامه های زیادی در
کش��ورهای مختلف هستند که همچنان با
پویایی و قدرت زیاد به عنوان رکن چهارم
دموکراس��ی عمل می کنن��د .برخی از این
روزنامه ه��ا عنوان ها و نام های با مس��ما و
بس��یار پرمعنی دارند که به گوشه هایی از
انها اشاره می شود.
اساهی :خورشید صبحگاهی
اس��اهی ش��یمبون ()asahi shimbun
(شیمبون در زبان ژاپنی به معنای روزنامه
اس��ت) ب��ه معن��ی «روزنام��ه خورش��ید
صبحگاهی» و لوگوی ان نیز خورش��یدی
در حال طلوع است .به نوشته کتاب «روی
دکه ه��ای جهان» چاپ موسس��ه فرهنگی
مطبوعاتی جام جم ،اس��اهی شیمبون یکی
از 3روزنامه معتبر ژاپن است .این روزنامه
در عین نفوذی که در میان مردم و مقامات
دولتی دارد به عنوان روزنامه ای پیش��رو و
دارای دیدگاه های ازادمنشانه و روشنفکرانه
شناخت ه می شود.
اس��اهی به خاط��ر ارائه اخبار دس��ت اول
خارجی نیز بس��یار مشهور است به گونه ای
که بسیاری از اخبار دست اول جهان حتی
پی��ش از درج در روزنامه ه��ای محل��ی به
دفتر اساهی شیمبون می رسد .این روزنامه
در بیش��تر ش��هرهای معتبر و بزرگ اروپا،
اس��یا و امریکا خبرنگار دارد ،این در حالی
اس��ت که این روزنامه مشترک بیش از 20
خبرگزاری مختلف جهان اس��ت .اس��اهی
روزنامه ای اس��ت که ه��م صبح و هم عصر
چ��اپ می ش��ود و در حقیقت دو نس��خه
متفاوت در روز منتشر می کند و با توجه به
تیراژ میلیونی اش از بزرگترین روزنامه های
جهان به شمار می اید.
این روزنام��ه را عمدتا اف��راد تحصیلکرده
در ژاپ��ن می خوانند و در میان قش��ر میانه
و باالی جامعه ژاپنی خوانندگان بس��یاری
دارد .صفح��ات گوناگ��ون ای��ن روزنام��ه
ش��امل صفحه ه��ای خب��ر ،رویداده��ای
کش��ور ،خارجی و بین المل��ل ،ورزش ،هنر
و فرهنگ ،فناوری ،تلویزیون و سینماست.
ای��ن روزنامه در قطع بزرگ و به دو صورت
4رنگ و تک رنگ منتشر می شود .اساهی
از حجیم ترین روزنامه های جهان اس��ت و
نکته قابل ذکر اینک��ه ضمیمه هایی همراه
دارد و این ضمائم ،بس��یار متنوع و در عین
حال پرمخاطب اند.
این روزنامه در حال حاضر برای مخاطبان
غیرژاپن��ی نی��ز روزنام��ه چ��اپ می کن��د
ک��ه صبح ه��ا به زبان انگلیس��ی ب��ا همان
اس��اهی ش��یمبون در توکی��و به چاپ
نام
می رس��د .تیراژ اساهی شیمبون در بعضی
روزها به 12میلیون نسخه می رسد.
لوموند :جهان
لومون��د (به فرانس��وی )Le Monde :به
معن��ی دنیا و جه��ان ،یک��ی از مهم ترین
روزنامه ه��ای اروپ��ا و معتبرتری��ن روزنامه
فرانسه اس��ت .لوموند روزنامه عصر بوده و
تی��راژ ان در س��ال 2011م اف��زون ب��ر
325592نسخه بوده است .از نظر سیاسی
ای��ن روزنامه چپ میانه اس��ت .به نوش��ته
کتاب «روی دکه ه��ای جهان» ،لوموند در
1944م مق��ارن با خ��روج نیروهای ارتش
الم��ان از پاریس اغاز به کار کرد و تا پایان
جنگ به عنوان ندای فرانس��ه ژنرال شارل
دوگل ش��ناخته می ش��د .لومون��د عم��ده
موفقیت خود را مرهون سردبیر الیق خود
«بوماری هوبرت» است که توانست در ان
مقط��ع خاص تاریخی ب��رای لوموند اعتبار
ملی و وجهه بین المللی کسب کند و سیل
عظیمی از خوانندگان را به س��وی لوموند
بکشاند .هوبرت با تکیه بر توانایی های خود
و ت�لاش در جهت ارائ��ه واقعیت ها ،بدون
دریافت یارانه توانست لوموند را ازادانه و با
سیاس��ت بی طرف��ی اداره کن��د .هوبرت تا
هن��گام مرگ��ش در .1969م ب��ه این رویه
ادامه داد و به دلیل بی طرفی این نش��ریه و
خط مش��ی ان و اس��تفاده صحی��ح از
روزنامه ن��گاری ،روز ب��ه روز ب��ر تع��داد
مخاطبانش افزوده شد.
پس از م��رگ هوبرت رویه س��ابق لوموند
همچن��ان ادام��ه یافت ،به گون��ه ای که در
1970م ش��مارگان لوموند ب��ه 150هزار
نسخه بالغ شد و طیف وسیعی از مخاطبان
فرانس��وی و غیرفرانس��وی را زیر پوش��ش
قرار داد .لومون��د از همان ابتدا بدون هیچ
تامل��ی تمام خبر های مه��م داخل و خارج
مرز فرانسه را پوشش می داد .عالوه بر اینکه
همواره برای خبر ه��ای وقایع مهم تحلیل
کام��ل و فراگی��ر پیرام��ون موض��وع ارائه
می داد .نویس��ندگان لوموند به دلیل رویه
حاکم بر ان ازاد بودند تا هرچه می خواهند
بنویس��ند و ب��ه دلیل همی��ن رویه بود که
لوموند در مخاطبانش احس��اس صمیمت
برمی انگیخت و بس��یاری از نویسندگان را
نیز جذب خود می کرد.
لوموند ب��ه جز خبر ،مطالب گوناگونی را از
هن��ر و ادبیات گرفته تا س��ینما و ورزش و
سیاست پوشش می دهد و صفحات خود را
به انها اختصاص داده است .اما برای بیشتر
فرانسوی ها بخش های سیاسی و اجتماعی
لومون��د جذابیت بیش��تری دارد .توجه به
مسائل اندیشه ای و مباحث فکری از جمله
نکات بارز این نش��ریه است ،به گونه ای که
لوموند در حال حاضر ماهنامه ای مش��تمل
ب��ر مباح��ث اندیش��ه ای با عن��وان لوموند
دیپلماتیک منتش��ر می کند که در سرتاسر
جهان توس��ط روش��نفکران و اندیشمندان
مطالعه می ش��ود .ای��ن روزنام��ه در قطع
متوس��ط و به صورت 4رن��گ در صفحات
خارج��ی و ت��ک رنگ در صفح��ات داخل
منتشر شده و بیشتر اوقات مشتمل بر 28
صفحه است.
پراودا :حقیقت
پراودا ( )Правдаب��ه معنی حقیقت نام
نش��ریه ارگان کمیت��ه مرک��زی ح��زب
کمونیست شوروی پیشین میان سال های
۱۹۱۲م تا ۱۹۹۱م بود و در دوره ای ،تیراژ
ان به ۱۴میلیون نسخه در روز می رسید.
اس��م روزنام��ه ک��ه در زب��ان روس��ی
«حقیق��ت» و عدالت معن��ا دارد از کتاب
قدیم��ی «روس��کایا پ��راودا» (حقیق��ت
روس��ی) گرفته ش��ده اس��ت .پراودا یکی
از قدیمی تری��ن روزنامه ه��ای حزب��ی در
جهان است.
در ۱۹۰۳م مهندسی به نام «کاژونیکوف»
پراودا را در قالب یک نشریه ادبی و هنری
ارائ��ه می داد و از اکتبر .۱۹۰۸م اس��ت که
با همت تروتس��کی ،رنگ و بوی سیاس��ی
می گیرد .تروتس��کی پراودا را که سوسیال
دموکرات ه��ای روس��یه دراختی��ار گرفته
بودند ،در غرب اوکراین (ش��هر له ویو) و در
اتریش (وین) به چاپ می رساند و مخفیانه
به روسیه می فرستاد.
چند س��ال بع��د ،س��ال .۱۹۱۲م ( 5ماه
م��ی روز تول��د کارل مارک��س) والدیمیر
ایلی��چ اولیان��ف (لنی��ن) به پ��راودا هویت
تازه می دهد .این روزنام��ه بارها مورد ازار
و پیگ��رد ق��رار گرفت .زمان��ی در نروژ هم
چاپ می شد و از انجا بلشویک ها بسته های
روزنامه پراودا را قاطی بشکه های ماهی که
به روس��یه صادر می شد ،می گذاشتند تا از
چش��م مامورین تزاری مخفی بماند .پراودا
گاه با اس��امی دیگر هم منتشر می شد تا از
شر سانسور و توقیف در امان بماند.
پراودا از اوریل .۱۹۱۲م در سن پترزبورگ
شروع به انتش��ار کرد و نقش موثری را در
انقالب ۱۹۱۷م روس��یه داش��ت .پراودای
زمان شوروی به خاطر نوشتارها و اخبارش
در زم��ان جنگ س��رد در سراس��ر جهان
شناخته شده بود.
پس از انحالل حزب کمونیس��ت از سوی
بوریس یلتیسن و در پی توقیف اموال ان،
پراودا در س��ال ۱۹۹۱م بس��ته شد .بعدها
س��ردبیر وق��ت روزنام��ه پ��راودا «گنادی
سلزینوف» روزنامه را به چند سرمایه گذار
یونانی به ظاهر کمونیست فروخت .البته در
سال .۱۹۹۷م حزب کمونیست فدراسیون
روس��یه مالکیت روزنامه پراودا را دوباره به
دست اورد.
القبس :پاره ای از اتش
روزنامه «القبس» روزنامه ای خبرس��از و
تا حدودی روش��نفکرانه است .این روزنامه
با تیراژی بیش از 70هزار نس��خه از سوی
موسس��ه مطبوعاتی القبس در کویت چاپ
می شود.
نس��خه هایی از این روزنامه در کشورهای
عرب��ی و حتی اروپایی نیز توزیع می ش��ود.
خبرنگاران القبس به دلیل داش��تن روابط
نزدیک��ی با محافل دولتی کوی��ت ،از نفوذ
خوبی برخوردارند و همین مس��ئله موجب
می ش��ود تا ب��ه اخبار متفاوتی دسترس��ی
داش��ته باش��ند .القب��س نیز مانند س��ایر
روزنامه های کویت��ی قدمتی دیرینه دارد و
اکنون چهل و س��ومین س��ال عمر خود را
پشت سر می گذارد.
اجتم��اع از مهم تری��ن و پرمخاطب تری��ن
بخش های این نش��ریه اس��ت ک��ه عناوین
مختلف��ی از قبیل رس��انه ،پزش��کی ،هنر
و کت��اب را دربرمی گی��رد .اتومبی��ل یکی
از بخش ه��ای اصل��ی اش��ترن را تش��کیل
می دهد و ای��ن هفته نامه به انعکاس اخبار
خودروس��ازی جه��ان با تاکی��د بر صنعت
خودروس��ازی الم��ان مب��ادرت می کن��د.
گرافیک مطبوعاتی در اش��ترن بسیار مورد
توجه اس��ت و اغلب گزارش های منتش��ر
ش��ده در این نش��ریه با امار و نمودارهای
گرافیکی ارائه می شوند .مصاحبه های کوتاه
و در عی��ن حال پرتعداد با ش��خصیت های
مختلف از ویژگی های بارز این نشریه است
که گاهی می توان تا 20مصاحبه را در ان
یافت .این نش��ریه روی کاغذ گالسه سبک
و ب��ه صورت 4رنگ و ب��ا صحافی مفتولی
عرضه می شود.
لوپوئن :هدف
اشترن :ستاره
اکونومیست :اقتصاد
اکونومیس��ت ( )Economistی��ک
هفته نامه بین المللی خبری معتبر انگلیسی
است که در لندن و به زبان انگلیسی چاپ
می ش��ود .ای��ن هفته نام��ه ب��ه روزنام��ه
اکونومیست تعلق دارد و عمده اخبار ان به
سیاست ،کس��ب وکار و اقتصاد تعلق دارد.
قدم��ت ای��ن روزنامه ب��ه س��ال .1984م
برمی گ��ردد و از ان زمان تاکنون پیوس��ته
چاپ و انتش��ار یافته است .ش��اید یکی از
مهم ترین دالیل اعتبار نشریه اکونومیست
همین پیوس��تگی و تداوم انتش��ار در این
س��ال ها باش��د .بخش اخبار اقتصادی این
نش��ریه که به وضعیت اقتص��ادی جهان با
تفکی��ک کش��ور ها امار های��ی را منتش��ر
می کند یک��ی از پرطرفدارترین بخش های
اکونومیس��ت اس��ت ،چراک��ه بس��یاری از
خوانندگان این نشریه صرفا ان را به دلیل
تحلیل ها و امار ه��ای اقتصادی ان مطالعه
می کنند.
اکونومیس��ت از س��ال 1997م وارد
دنی��ای وب ش��د و اخب��ار این نش��ریه از
طریق وب س��ایت رس��می ان انتشار یافت
که ای��ن رون��د هم اکنون هم ادام��ه دارد.
وب س��ایت اکونومیس��ت و وبالگ ه��ای
خبری و اقتصادی ان روزانه هزاران بازدید
دارد و مرجع خبری بس��یاری از نش��ریات
کوچک و ب��زرگ در جه��ان و حتی ایران
اس��ت .تمرکز اصلی اکونومیست بر جهان
سیاس��ت و اقتصاد است ،اگرچه بخش های
هنری ،فناوری و س��بک زندگی این نشریه
هم طرف��داران خود را دارد .اکونومیس��ت
انالین در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان
مانند ،لن��دن ،نیویورک ،سانفرانسیس��کو،
توکی��و و ...دفتر مس��تقل و تحریریه دارد
و هزاران خبرنگار نیز در شهر های مختلف
عضو باش��گاه خبری این رس��انه پرطرفدار
اقتصادی و سیاسی هستند.
اش��ترن ( )sternیک��ی از مهم تری��ن
هفته نامه ه��ای خبری جهان اس��ت که به
زبان المانی و در ش��هر هامبورگ منتش��ر
می ش��ود .این هفته نامه که در زبان المانی
به معنی «س��تاره» اس��ت از سال 1947م
تاکنون بی وقفه منتشر می شود و از همان
ابت��دا با عن��وان رقیب جدی اش��پیگل(به
فارس��ی اینه) نخس��تین هفته نامه خبری
المانی زبان مطرح ش��د و کوش��ید تا با پر
ک��ردن خال هایی که اش��پیگل داش��ت به
عنوان نشریه ای کامل جلوه کند.
اش��ترن کوش��ید تا عالوه بر ارائه مطالب
منحصر به ف��رد و گزارش ه��ای ویژه طیف
متوس��ط جامع��ه را نیز زیر پوش��ش قرار
ده��د و به این لحاظ تحریریه نش��ریه در
بع��د اجتماع��ی و حوادث تقویت ش��دند.
پرداخت به موضوعات اجتماعی همچنین
عکس های بس��یار خ��وب و ژورنالیس��تی
باعث ش��د که اش��ترن به تدریج مخاطبان
خ��ود را بیاب��د و نه تنه��ا در المان که در
اتریش و سوئیس نیز جای خود را باز کند
و ب��ه عنوان نش��ریه ای خب��ری و در عین
ح��ال حاوی اخبار مالیم و کمتر سیاس��ی
مخصوص المانی زبان ها جا بیفتد.
اش��ترن که یکی از حجیم ترین نشریات
دنیاس��ت هر هفته با بیش از ۳۰۰صفحه
مطلب منتش��ر می ش��ود که صفحات اول
نش��ریه ب��ه چند بخ��ش کوت��اه نامه های
رس��یده می پ��ردازد .اخب��ار ،گ��زارش و
رویدادهای المان بخش بعدی این نش��ریه
اس��ت که عمدتا به وقایع سیاسی ،قضایی
و حزب��ی المان می پردازد و بیش��تر اوقات
مصاحبه های��ی را با مس��ئوالن امر به چاپ
می رس��اند .در بخش خارجی اشترن عالوه
بر اخبار کوتاه ،گزارش و مصاحبه نیز درج
می کند.
اقتص��اد و تجارت بخ��ش مهمی در این
نشریه اس��ت که عمدتا به اخبار تجارت و
اقتصاد در المان می پردازد و کمتر می توان
اخب��ار خارج��ی را در ان یافت .فرهنگ و
لوپوئ��ن ( )LEPOINTهفته نامه خبری
چاپ فرانس��ه و به معنی «هدف» اس��ت.
لوپوئ��ن در 25س��پتامبر 1972م با هدف
ارائ��ه اخبار و رویداده��ای هفته به صورت
مجم��ل و خالصه و در حقیق��ت به عنوان
مش��ابه فرانس��وی هفته نامه ه��ای خبری
معتبر برای مخاطبان فرانسه زبان و با الهام
از موفقیت های هفته نامه اکسپرس تاسیس
شد .لوپوئن در دو بخش جداگانه به اخبار
و رویدادهای جهان می پردازد .در قس��مت
اول ،اخبار و گزارش های خبری خالصه در
چند بخ��ش اخبار و رویدادهای فرانس��ه،
جه��ان در نیم نگاه اقتصاد ،عل��م و جامعه
ارائ��ه می ش��ود ،ح��ال انک��ه در قس��مت
پرونده ه��ا گزارش های تفصیلی و فراگیری
در بخش ه��ای فرانس��ه ،جه��ان ،جامعه،
اقتصاد و تجارت ارائه می شود.
در ای��ن بخ��ش ع�لاوه ب��ر گزارش های
تفصیل��ی مصاحبه ه��ای متع��ددی نیز با
چهره های مختلف و درخصوص موضوعات
مورد بحث ارائه می شود .فرهنگ فرانسوی
از مهم تری��ن موضوع��ات م��ورد توج��ه
دس��ت اندرکاران فرهن��گ و مطبوعات در
فرانس��ه است و از انجایی که این فرهنگ
به شدت در مقابل فرهنگ انگلوساکسون
و امری��کا که روز به روز فراگیر می ش��ود،
احس��اس خط��ر می کن��د ،اه��ل فرهنگ
فرانس��ه می کوش��ند تا با تقویت فرهنگ
و زب��ان فرانس��وی خود را مص��ون کنند.
انع��کاس ای��ن واکن��ش در مطبوعات به
وض��وح به چش��م می خورد و ب��ه همین
دلیل لوپوئ��ن اخرین بخ��ش مجله خود
را ب��ه فرهنگ اختص��اص داده که در ان
به عناوین و رویدادهای فرهنگی و هنری
فرانسه ،کتاب و نویسندگان فرانسوی زبان
و تئاتر و سینمای فرانسه می پردازد.
از ای��ن رو ژورنالیس��م فرانس��وی چیزی
اس��ت که به تمام��ی می ت��وان در لوپوئن
ش��اهد بود .لوپوئن با در اس��تخدام داشتن
80روزنامه ن��گار صاحب ن��ام و همچنی��ن
بهره گی��ری از نظرات کارشناس��ان مختلف
توانس��ته اس��ت در می��ان مخاطبان��ش به
گونه ای محبوب ش��ود که حدود 220هزار
مشترک داش��ته باش��د .لوپوئن به صورت
مجل��ه ای 4رنگ و با حداقل تیراژ 380هزار
نسخه منتش��ر و با صحافی مفتولی عرضه
می شود.
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
public@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
گزارشی از بیستمین نمایشگاه مطبوعات در تهران
15
درخشش کدام روزنامه در نمایشگاه مطبوعات؟
مری�م ابراهیم�ی – گ�روه
گ�زارش :زمانی ک��ه از داخل
غرف��ه س��رخ رنگ روزنام��ه
،غرفه های دیگر را می بینید،
گسترش
چن��د غرفه دیگر ان را احاطه کرده اس��ت؛
فرصت امروز ،خبرگزاری فارس و در کنارش
روزنامه ش��رق ،ان سوتر تسنیم و مابقی که
ک��م و بی��ش دیده می ش��وند .ام��ا رنگ و
موقعیت غرفه این روزنامه در نمایش��گاه به
ش��کلی است که گویی مرکز ثقل غرفه های
دیگر شده است .این روزها روزنامه تخصصی
با
وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت
حضور سردبیر و مدیر مسئول روزنامه ،دکتر
ناص��ر بزرگمه��ر ،میزبان مس��ئوالن عرصه
مطبوعات و رس��انه های کش��ور است .او در
همه روزهای نمایش��گاه ام��اده گفت وگو با
دوس��تان و اصحاب رس��انه در غرفه حضور
دارند.
ثبت نام و حضور رسانه های خبری
امس��ال رس��انه ها از طری��ق س��امانه
مخصوصی که معاون��ت مطبوعاتی طراحی
کرده بود ،به صورت الکترونیک در نمایشگاه
ثبت ن��ام کردند و به این ترتیب ،نمایش��گاه
بیس��تم مطبوعات در کن��ار خبرگزاری ها،
مطبوعات مختلف و پایگاه های اطالع رسانی
ن 93با حضور علی
بعدازظهر (شنبه) 17ابا
الریجانی ،رییس مجلس ش��ورای اسالمی،
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی،
حسین انتظامی معاون مطبوعاتی و جمعی
از اصحاب رسانه در مصالی تهران گشایش
یافت و از 18ابان ماه جاری از س��اعت 9تا
20در مصالی تهران پذیرای عالقه مندان و
بازدید کنندگان بود.
دوشنبه 19ابان 93
اخرین امار از ثبت نام ۵۶۰رس��انه اعم از
خبرگزاری ،رسانه های مکتوب و پایگاه های
اطالع رس��انی در بیس��تمین نمایش��گاه
مطبوعات امسال نشان داشته است.
از این امار 373 ،رسانه خصوصی و 183
رسانه دولتی و عمومی هستند.
در نمایش��گاه امس��ال 38روزنام��ه20 ،
خبرگ��زاری 116 ،رس��انه اموزش��ی و
تخصصی 4 ،تش��کل مطبوعاتی 63 ،رسانه
سیاس��ی ـ اقتصادی 70 ،نش��ریه عمومی و
خان��واده 8 ،نش��ریه غیرفارس��ی زبان45 ،
نشریه فرهنگی 10،نشریه کودک و نوجوان،
24موسسه رس��انه ای 67 ،نشریه استانی و
13عنوان نشریه ورزشی حضور داشتند3 .
گروه نیز به نشریات دانشجویی وزارت علوم،
وزارت بهداش��ت و دانش��گاه ازاد اختصاص
داشت که حدود 200نشریه را در نمایشگاه
عرضه کرده اند.
در نمایش��گاه بیستم دو بخش رسانه های
مرتب��ط با دی��ن و اندیش��ه ،روابط عمومی
دستگ اه ها ،همچنین کس��ب وکار مرتبط با
رس��انه به این رویداد بزرگ رسانه ای افزوده
شده اند.
حض��ور بی��ش از 440رس��انه امس��ال
ناگفت��ه نمان��د؛ اف��زودن بخ��ش ویژه ای
با عن��وان «صنای��ع ،خدم��ات و تجهیزات
مرتب��ط مطبوعات��ی» اعم از چ��اپ ،کاغذ،
توزیع ،فناوری شبکه و اطالعات ،موسسات
بازرگانی و دست اندرکار در زمینه اگهی های
رس��انه ای و ...یک��ی دیگ��ر از خصوصی��ات
نمایشگاه بیستم مطبوعات است.
حضور شورای هماهنگی تشکل های
مدیریتی رسانه
نکته دیگ��ری که نخس��تین نمایش��گاه
مطبوعات دولت یازدهم را متفاوت می کند،
برگ��زاری این نمایش��گاه توس��ط ش��ورای
هماهنگ��ی تش��کل های مدیریتی رس��انه
است؛ خصوصیتی که حسین انتظامی ان را
مقدمه ای برای واگذاری نمایشگاه مطبوعات
خ��ود در معاونت مطبوعات��ی پیش گرفته
اس��ت؛ سیاس��تی که بر مبنای ان نشریات
دولتی و عمومی ،یارانه و رانت های کمتری
را نس��بت به نش��ریات خصوص��ی به خود
اختصاص می دهند.
ب��ا این ح��ال باید منتظر مان��د و دید که
نخستین نمایشگاه مطبوعات دولت یازدهم
امس��ال با چ��ه کیفیتی برگزار می ش��ود و
در کن��ار تم��ام ویژگی های��ی ک��ه ان را از
مراس��م تجلی��ل از محم��ود مختاری��ان،
مدرس دانش��گاه و متخص��ص صفحه ارایی
مطبوعاتی و عکاسی خبری چهارشنبه 21
ن برگزار خواهد شد.
ابا
همچنی��ن به��روز به��زادی ،روزنامه نگار
ن مورد تجلیل
پیشکسوت پنجشنبه 22ابا
قرار می گیرد.
ن در مراس��می از محمد
جمع��ه 23اب��ا
بل��وری ،روزنامه ن��گار پیشکس��وت تجلیل
در نمایش��گاه مطبوع��ات جل��وه زیادی به
نمایشگاه داده بود.
شفاف سازی عملکرد معاونت مطبوعاتی،
در ای��ن دوره از نمایش��گاه اش��کارا م��ورد
توج��ه قرار می گیرد به ط��وری که از همان
اغاز ،تعرفه واگذاری غرفه ها در س��ایت این
معاونت اعالم ش��د تا سیاست شفاف سازی
دولت و وزارت ارشاد در این عرصه هم شکل
بگیرد.
یک��ی از مهم ترین ویژگی های نمایش��گاه
بیس��تم ،حضور رواب��ط عموم��ی نهادها و
س��ازمان های دولتی اس��ت و حضور روابط
عمومی دس��تگاه های مختلف و تاثیرش��ان
در جریان اطالع رس��انی ،از ن��کات دیگری
است که در نمایش��گاه بیستم حائز اهمیت
ب��ود .حضور رواب��ط عمومی دس��تگاه های
مختلف در نمایش��گاه مطبوعات این امکان
را برای مردم فراه��م می کند که از نزدیک
پیش��نهادها و انتقادهای خ��ود را با مدیران
سطوح مختلف دولت مطرح کنند.
تاکید بر درست نویس�ی در نمایشگاه
مطبوعات
از ن��کات مهم��ی ک��ه در نمایش��گاه
امس��ال قابل توجه به نظر می رس��د ،بخش
درست نویسی و تاکید بر این موضوع است.
در نمایش��گاه امس��ال فرهنگس��تان زبان و
ادب فارس��ی کمیته ای برای شاخص سازی
در ای��ن زمینه تعیین کرده اس��ت که طبق
اعالم این کمیته ،رعایت درست نویس��ی در
دو حوزه ویرایش فنی (شامل نشانه گذاری،
دس��تور خط ،امال و )...و ویرایش زبانی (که
دارای ش��اخص هایی چون کاربرد برابرهای
فارس��ی مصوب فرهنگستان ،کاربرد درست
زبان فارسی معیار ،رعایت کوتاهی جمله ها
و رسایی ،سادگی و انس��جام جمله هاست)
مورد داوری قرار گرفته و در نهایت رسانه ای
ک��ه بیش��ترین امتیاز را کس��ب کن��د ،در
مراس��می اعالم می شود و مورد تجلیل قرار
می گیرد.
اجاره های غرفه
همچنین رس��انه های دولتی یا انها که بر
درامدهای عموم��ی تکیه دارند ،باید تقریبا
دو برابر رس��انه های بخش خصوصی اجاره
غرف��ه پرداخ��ت کنند که ای��ن حرکت ،در
زمینه تقویت بخش خصوصی و سیاس��تی
اس��ت که حس��ین انتظامی از زمان تصدی
معرفی 2خبرگزاری جهانی
یاس�مین س�هرابی -گروه گ�زارش :این ستون بنا
ب��ر موضوعیت��ی که این صفح��ه دارد ،ب��ه معرفی دو
خبرگزاری مهم اختصاص دارد که از نظر می گذرد.
خبرگ�زاری فرانس�ه (Agence France-
) Presse-AFP
قدیمی تری��ن خبرگزاری دنیا ،بزرگترین خبرگزاری
فرانس��ه و س��ومین خبرگزاری بزرگ در سراسر جهان
اس��ت .مرکز ان در پاریس اس��ت و مراکز دیگر ان در
واشنگتن ،هنگ کنگ ،نیکوزیا و مونت ویدئو قرار دارد.
در 165کشور جهان خبرنگاران AFPحضوری فعال
و در 110کش��ور نی��ز دفتر دارد .ای��ن خبرگزاری به
زبان های فرانس��ه ،انگلیسی ،عربی ،اسپانیایی ،المانی،
پرتغالی و روسی اخبار خود را به سراسر جهان مخابره
می کند .خبرگ��زاری فرانس��ه به عن��وان قدیمی ترین
خبرگ��زاری در س��ال 1835م توس��ط چارل��ز لویس
هاواس ،پدر روزنامه نگاری جهان ،تاس��یس شد .امروزه
این خبرگزاری به توس��ع ه فعالیت جهان گس��تر خود
ادامه می دهد و دارای ش��بکه های رادیویی ،تلویزیونی،
روزنامه ها و شرکت های متعلق به خود است.
مدیری��ت AFPبرعه��د ه ریی��س اداره ی اجرای��ی
و یک ش��ورا متشکل از 15عضو اس��ت .این 15عضو
عبارتن��د از 8 :نماینده از فرانس پ��رس 2 ،نماینده از
سوی کارکنان 2،AFPنماینده از سرویس های دولتی
رادی��و و تلویزیون و 3نماینده از س��رویس های دولتی
که حق اش��تراک خبرگزاری فرانسه را دارا هستند .از
این سه نفر اخیر یک نفر از سوی نخست وزیر ،یک نفر
از س��وی وزیر امور مالی و یک نفر از س��وی وزیر امور
خارج ه فرانسه انتخاب و معرفی می شوند .شورا ،رییس
ادار ه اجرایی را برای مدت 3س��ال انتخاب می کند که
این انتخاب تجدید پذیر است .خبرگزاری فرانسه بیش
از 2000کارمند دارد که 900نفر انها خارج از فرانسه
درحال فعالیت هس��تند .این خبرگزاری روزانه حدود
400تا 600هزار کلمه خبر متنی 700 ،عکس خبری
و 50گرافیک و طرح خبری تولید می کند.
رویتر
در نمایشگاه امس��ال 38روزنامه 20 ،خبرگزاری 116 ،رسانه اموزشی و تخصصی 4 ،تشکل
مطبوعاتی 63 ،رس��انه سیاسی ـ اقتصادی 70 ،نش��ریه عمومی و خانواده 8 ،نشریه غیرفارسی
زبان 45 ،نشریه فرهنگی 10،نشریه کودک و نوجوان 24 ،موسسه رسانه ای 67 ،نشریه استانی
و 13عنوان نشریه ورزشی حضور داشتند 3 .گروه نیز به نشریات دانشجویی وزارت علوم ،وزارت
بهداشت و دانشگاه ازاد اختصاص داشت که حدود 200نشریه را در نمایشگاه عرضه کرده اند.
به صنف رسانه می داند .از سوی دیگر امسال
بولتن هر روزه نمایشگاه را نه ارشاد ،که هر
روز یکی از روزنامه ها بر عهده دارند.
در واقع امسال ،معاونت مطبوعاتی وزارت
ارش��اد تالش کرد که از تصدی گری دولت
در برگزاری این نمایش��گاه بکاهد .به همین
دلیل از همان اغاز اگرچه قرار بود برگزاری
نمایشگاه بر عهده شورای تشکل های صنفی
باش��د اما به دلیل اماده نبودن این تش��کل
برای برگزاری نمایشگاه ،معاونت مطبوعاتی
پذیرفت که در بخش��ی از امور بخصوص در
ابعاد حاکمیتی در کنار این تشکل باشد.
نگاه روز
س��ایر دوره های دیگر این نمایشگاه متمایز
می کن��د ،چه تاثی��ری بر فضای رس��انه ای
کش��ور خواهد گذاشت .نمایش��گاه بیستم
مطبوعات ایران ازمونی است هم برای دولت
و هم برای رس��انه ها تا بتوانند در بستر ان
ظرفیت ه��ا و توانایی های خود را در معرض
دید مردم بگذارند.
یکش��نبه 18ابان مراسم تجلیل از استاد
بیژن نفیس��ی ،پیشکس��وت عرصه رس��انه
در دومی��ن روز از نمایش��گاه مطبوع��ات و
خبرگزاری ها برگزار ش��د .در این مراس��م،
بیژن نفیس��ی با تعری��ف خاطراتی از دوران
دانش��جویی و فعالیت های کاری اش عنوان
کرد :وج��ود روزنامه نگارانی ک��ه کوله باری
از تجرب��ه را ب��ا خود حم��ل کرده اند ،برای
روزنامه نگاری کشور فرصت بسیار مغتنمی
است .او س��پس به این نکته اش��اره کرد و
گفت :طی این س��ال ها با تمام وجود حرفه
روزنامه نگاری را با تجربه به دست اورده ایم
تا به اینجا رسیده ایم.
ابان از س��اعت 10و 30
دوش��نبه 19
دقیقه تا ،12نشس��ت کارگاه های اموزشی
ب��ا موض��وع کارب��رد گرافی��ک خب��ری و
اطالع رس��انی در مطبوع��ات با حضور مریم
س��لیمی (م��درس) برگ��زار و از علی اکب��ر
فرهنگی ،بنیانگذار رش��ته مدیریت رس��انه
تجلی��ل ش��د .مراس��م تجلی��ل از فریدون
صدیقی ،روزنامه نگار پیشکس��وت و مدرس
ن برگزار
روزنامه ن��گاری سه ش��نبه 20اب��ا
ش��د« .صفر؛ مرده ش��ور بهشت زهرا» یکی
از کارهای ویژه اوس��ت که سال هاست مورد
توجه ق��رار دارد و در کتاب های اموزش��ی
روزنامه ن��گاری به عن��وان نمونه ای موفق از
روزنامه نگاری ایران درج می شود.
می ش��ود .این تجلیل ها از ساعت 16و 15
دقیق��ه تا س��اعت 16و 45دقیقه در محل
برگزاری نمایشگاه مطبوعات انجام شده و تا
پایان نمایشگاه ادامه خواهد داشت.
ن نشس��ت کارگاه های
چهارشنبه 21ابا
اموزش��ی با موضوع روزنامه نگاری سایبر از
سخت خبر تا رسانه های اجتماعی با حضور
محمدرض��ا نوروزپ��ور برگزار خواهد ش��د.
همچنین ام��روز یک نشس��ت تخصصی با
موضوع جایگاه نظام صنفی در رس��انه های
ایران با حضور الیاس حضرتی (مدیرمسئول
روزنام��ه اعتم��اد) و محمدس��عید احدیان
(مدیرمس��ئول روزنامه خراس��ان) از ساعت
14تا 16برگزار می شود.
پنج ش��نبه 22ابان از س��اعت 10و 30
دقیق��ه تا ،12نشس��ت تخصصی با موضوع
بررسی مشکالت نش��ریات محلی با حضور
دکت��ر محمد س��لطانی فر (مدی��رکل دفتر
مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها) و همچنین
دکتر علی گرانمایه پور (اس��تاد دانشگاه) از
س��اعت 14تا 16برگزار می شود .همچنین
در این روز و در بخش تجلیل از پیشکسوتان
در س��اعت مذک��ور از دکتر به��روز بهزادی
تجلیل خواهد شد.
اخرین روز
در اخرین روز از برگزاری این نمایش��گاه،
جمعه 23ابان قرار است نشست کارگاه های
اموزش��ی ب��ا موض��وع کارک��رد بنگاه های
رسانه ای در نش��ریات محلی با حضور دکتر
رها خ��رازی (مدرس و عض��و هیات علمی
ارتباط��ات دانش��گاه عل��وم و تحقیق��ات)
انجام ش��ود و بعدازظه��ر در بخش تجلیل
از پیشکس��وتان نیز از اس��تاد محمد بلوری
تجلیل خواهد شد.
ش��رکتی اس��ت که به طور عمده اطالعات بازارهای
مالی جهان و رس��انه های خبری را به همراه یک رشته
از محصوالت اطالعاتی و راه حل های معامالتی از جمله
داده ها ،اطالعات ،تحقیقات و تحلیل هایی دربار ه اوضاع
فعلی بازار و اوضاع گذش��ت ه ان ،اوضاع معامالت مالی،
داده هایی دربار ه سرمایه گذاری و تحلیل اخبار در قالب
متن ،ویدئو ،گرافیک و عکس را به مشتریان و مخاطبان
خود ارائه می دهد .در اکتبر ١٨١٥م ،پل جولیوس رویتر،
یک مهاجر المانی تبار ،اداره ای در ش��هر لندن تاسیس
کرد که قیمت های بازار سهام را بین لندن و پاریس از
طریق کابل مخابراتی جدید Calais-Doverانتقال
م��ی داد .رویتر به عنوان یک اژان��س به زودی معروف
شد ،به طوری که پس از مدتی خدمات خود را به دیگر
کشورهای اروپایی گسترش داد .همچنین ،دایر ه فعالیت
خود را ب��ه حوز ه تبادل اخبار اقتصادی و غیراقتصادی
در سراس��ر جهان گس��ترش داد .شهرت خدمات دهی
رویت��ر از طریق موفقیت در مخاب��ره ی متوالی اخبار و
گزارش ها درباره ی اوضاع مختلف ارتقا یافت .به عنوان
مثال ،در س��ال ١٨٦٥م رویتر نخستین نهادی در اروپا
بود که خبر ترور ابراهام لینکلن ،رییس جمهور امریکا
را زیرپوش��ش خب��ری ج��دی ق��رار داد .اگرچه رویتر
بیش��تر به عنوان بزرگترین خبرگزاری چند رس��انه ای
بین المللی ش��ناخته شده اس��ت اما بیش از ٩٠درصد
درامده��ای ان از محل خدمات و س��رویس های مالی
که ارائه می دهد ،تامین می شود .از تحوالت مهمی که
از نیم ه دوم س��د ه بیستم در رویتر ایجاد شد ،تاسیس
س��رویس رویتر مانیتور بود که به پوشش اخبار مربوط
به ارزهای خارجی و قیمت س��هام در دنیا می پرداخت.
درپی افزایش میزان سود دهی رویتر ،سهام این شرکت
در س��ال ١٩٨٤م در بازار بورس لندن عرضه شد و در
پی ان اخبار تلویزیونی رویتر نیز در س��ال ١٩٨٥م کار
خود را اغاز کرد .درحال حاضر حدود ٤٢٧هزار نفر از
متخصصانی که در بازارهای مالی و کاال مشغول فعالیت
هستند ،از خدمات رویتر در زمینه بهبود فعالیت خود
اس��تفاده می کنند .عام��ل قوت و ت��وان رویتر ،فراهم
اوردن قابلیت های محتوایی ،تحلیلی ،تجاری و پیغامی
مورد نیاز متخصصان مالی است .رویتر همچنین عالوه
ب��ر فعالیت در حوز ه ارائ��ه خدمات و اخبار مالی؛ متن،
گرافی��ک ،فیلم های ویدئوی��ی و عکس های خبری در
موضوعات مختلف به سازمان های خبری و پایگاه های
اینترنتی در سراسر جهان ارائه می دهد.
رویت��ر هم اکن��ون ب��ه عن��وان یک��ی از بزرگترین
خبرگزاری های دنیا با حدود ٢١٥٧خبرنگار و عکاس
در ٢٠٠ش��هر واقع در ٩٤کش��ور دنیا حضوری فعال
دارد .ای��ن خبرگ��زاری متن های خود را ب��ه ١٩زبان
مختلف ارائه می دهد .اخبار ان تا ٢٥هزار خبر و بیش
از 6میلی��ون کلمه در روز می رس��د .این خبرگزاری با
ایجاد س��رویس اینترنتی خود به صورت چندرسانه ای
به بیش از ٧٣میلیون نفر در سراس��ر جهان سرویس
می دهد.
16
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
public@smtnews.ir
public@smtnews.ir
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
17
عکس ها :فاطمه خوشبویی
نگاه ویژه
از گارسه تا رایانه
18
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
public@smtnews.ir
روزنامه ،ایینه توسعه فرهنگی و اجتماعی در جهان
چشم اندازی به هزار توی روزنامه و روزنامه خوانی
می گویند با امدن گوشی های همراه و اینترنت
و خبرگزاری ها دیگر جایی برای وقت گذاشتن و
خواندن روزنامه نیست! و چه بیراه چنین تصوری
را داش��تند ،به قول اهل ادب و هنر و قلم ،دیدن
فیلم س��ینمایی مختلف و خب��ر و گزارش هم در
صفح��ات روزنامه و ب��ه هنگام فراغ��ت و به ویژه
شب هنگام ارزش خودش را حفظ می کند ،برای
ه��ر صفحه روزنامه و تولی��د واقعی مطالب بدون
استفاده از دست نوشته های دیگران و این اینترنت
قلم خراب کن .عده ای روزنامه نگار کارکش��ت ه کار
می کنن��د و ب��رای هر کلم��ه اش فکر و اندیش��ه
خاصی به کار گرفته می ش��ود ،گرچه صفحه بندی
امروزه به صورت رایانه ای یا «کامپیوتری» با فکر
راحت و دید فعال و اس��تفاده از رنگ و انواع خط
روزنامه ای به خوبی جواب می دهد ،اما این دلیل
نمی شود که زحمت صفحه بندی سابق را فراموش
کنیم ،صفحه بندی هایی که مطالب تایپ شده را
در اندازه ای مشخص بریده و با چسب و خط کش
روی ورقه ه��ای از قب��ل ان��دازه ش��ده (ماک��ت)
می چس��بانیدند و ج��ای عکس ه��ا را مش��خص
می کردن��د و بعد از تایید س��ردبیر ب��ه چاپخانه
می فرستادند ،یا قبل تر از انکه حروف چینی دستی
و از داخل گارس��ه که حروف سربی در اندازه های
مورد نیاز برای چاپ با استفاده از چند برش فلزی
مثل خط ک��ش درون صفحه کام�لا فلزی جای
می دادن��د و با یک چکش کوچ��ک حروف را در
کنار هم قرار می دادند تا به نتیجه نهایی برسند و
یک صفحه کامل که به دست می امد ،با چرخش
یک قلم پارچه ای اغش��ته به مرکب غلیظ کامال
اماده کرده و با فشار یک ورقه نازک اهنی ،انچه
را ک��ه در صفحه فراهم امده ب��ود بر روی کاغذ
منعک��س می کردند تا بعد از ای��ن نمونه خوان ها
و غلط گیر ها نس��بت به اصالح تمامی نوش��ته ها
ی مت��ن تازه برای
اقدام کنن��د و بعد از غلط گیر
بازخوانی به بخش سردبیری فرستاده می شد ،این
وضعیت س��خت و کار با حروف سربی و خطرات
س��رب باعث خس��تگی مفرط کارگران چاپخانه،
نمونه خوان ها و به ویژه خبرنگاران و نویس��ندگان
روزنام��ه یا مجله مربوطه می ش��د ،این در حالی
اس��ت که کار امروز برای نوش��تن و تهیه صفحه
و تا اماده ش��دن برای چ��اپ ،تنها از طریق تایپ
مطلب توس��ط تایپیس��ت ها و س��پس کار برای
طراح��ی و حفظ گرافیک صفحه ها به بخش فنی
س��پرده شده و با حضور نویس��نده مطلب و یک
صفحه بند و گرافیس��ت در سرعتی باورنکردنی به
انجام می رس��د ،نوع نوشتار براس��اس هنر قلم و
اندیشه و شکل گیری مطالب است.
نکت��ه مهم در امر ش��ناخت مطلب کار بر روی
مطلب ارائه ش��ده ،ش��ناخت واقعی نویسندگان
و روزنامه ن��گاران و خبرن��گاران از وضعیت روز و
حفظ کالم و جمله و کلی مطلب اس��ت در برابر
ل بررس��ی در گفت��ار تلویزیونی،
انواع مطالب قاب
نوشته های خبری شبکه های تلویزیونی از یکسو،
نوع طراح��ی برای فیلم نامه نویس��ی در س��ینما
و همچنی��ن مطالب مربوط ب��ه بولتن های اداری
است که به خاطر فراوانی کلمه و جمله و مطالب
عنوان شده ،کار برای روزنامه نویس و خبرنگار در
روزنامه ها و مجالت تخصصی و عمومی سخت تر
می ش��ود ،چراکه کالم و جمله بکار رفته توس��ط
خبرخ��وان رادی��و تلویزیون به س��رعت فراموش
می شود ،اما مطالب چاپ ش��ده در روزنامه ها ،تا
لحظ�� ه پایان کار در مقابل نگاه خواننده هس��ت،
مثل کتاب ،مثل نوش��ته های مربوط به نش��ریات
هفتگی و ماهان��ه و فصلی ...بنابراین نباید تصور
ش��ود ،نوش��تن برای روزنامه ها و دیگر نش��ریات
که درامدش��ان با تکفروشی روی میز و کیوسک
مطبوع��ات فراه��م می ای��د کار اس��انی اس��ت.
بنده خدایی که به عن��وان یک خواننده حرفه ای
خود را معرفی می کرد ،می گفت:
حتی یک غلط چاپی در کار خبر ،گزارش ،قصه
و یادداشت از چشم من خواننده در نمی رود ،حتی
نوش��ته های مربوط به صفحه ها و نیم صفحه های
اگهی و تبلیغات ،از انچنان اهمیتی برخوردار است
که به خاطر حف��ظ صاحبان اگهی و صفحه های
تبلیغی ب��رای اینده نگری و مش��تری مداری ،در
ای��ن زمینه از هنر و قلم نویس��ندگان صاحب نام
و سرشناس که دستمزد های باالیی هم می گیرند
استفاده می شود...
گروه گ�زارش -محمدعلی عرفی نژاد
:در ای��ن چن��د روزه برپای��ی نمایش��گاه
مطبوع��ات ک��ه ب��ه عبارت��ی بیس��تمین
دوره اش را شاهد هس��تیم ،فکر و ذکرمان
ش��ده روزنامه و مجل��ه و خاطره در کوچه
پس کوچه ه��ای قلم و کاغذ و نوش��تن ،در
همی��ن چند روز هم به واق��ع پی بردیم و
معترف به این ش��دیم که کار در مطبوعات
و برای عامه مردم س��خت و گاه توانفرس��ا
است ،به قولی خواب وخوراک را می گیرد و
نمی دانی بعد از سی ،چهل سال کار کردن
به روز و به ش��ب عاقبت به خیر می ش��وی
ی��ان��ه.
در مورد مش��اغل دیگ��ر می دانیم که هر
روز کاری روز بهت��ر بع��دی را ب��ه دنب��ال
دارد ،مث�لا انجم��ن صنفی هس��ت که به
وق��ت نیاز به کمکت بیای��د .دور و برت پر
از همکارانی است که با روی خوش و نیت
خیر همراهت هستند ،در عروسی و خدای
ناک��رده عزا ،در صورت ل��زوم و نیاز برایت
گلریزان می کنن��د .وقت رفتن هم بی منت
ان انجم��ن و قرارداده��ا و پیش نوی��س و
پس نویس ها جمع می ش��وند تا برای حفظ
اب��روی خانواده ات عالوه بر لباس س��یاه و
خوان��دن فاتحه و س�لام و صلوات ،زیر ان
جعب��ه معروف را بگیرن��د و همگی گواهی
بدهند ،فالنی ادم خوبی بود ،نقل است که
به هنگام گذاش��تن س��نگ لحد ،اگر چهل
ادم باتقوا اعالم کنند فالنی ادم خوبی بود،
یکی از راه های ورود بهشت هموار می شود،
بقی��ه اش را هم خ��دا کریم اس��ت ،اما در
نوشتن جز گزارش و قصه و شعر نمی دانی
کجا ب��ه بیراهه رفته ای و کج��ا از چاله به
چاه افتاده ای ...بگذریم ...این از ذکر ماوقع
سال ها تجربه کردن و اموختن و یاددادن.
ام��ا ...به مصداق دس��ت پاک و اندیش��ه
پ��اک و نان ح�لال دراوردن ،بپذیریم این
ی��ک فقره کار مطبوعاتی ،جدا ازماجراهای
پنهان و اشکارش ،هیچ گناهی را به دنبال
ندارد ،اگر در نوش��تن وضوی خالص برای
اگاه��ی خلق بگیری و س��رت بر س��جده
خدای��ی باش��د .البته این در م��ورد قلم به
دس��ت هایی صادق اس��ت که ن��ان از قلم
می خورند و می دانند به این قلم چه قسمی
خوردهش��ده.
ام�دن،مان�دنورفت�ن
ب��ه یم��ن وج��ود موقعیت های ارش��یو
دیجیتال��ی ،ام��روزه ب��ا حرکت به س��وی
گذشته ها در «رایانه»ها ،همه قسم روزنامه
و مجله های قدیمی در دس��ترس هست و
هیچ احتیاجی نیس��ت ب��رای کفش وکاله
کردن و رفتن به کتابخانه ملی و مجلس و
اطالعات و کیهان ،تا از ارش��یوها استفاده
کنی ،روزگار دیجیتالی در ورای حضورش
هم��ه اطالع��ات الزم را ب��ه وق��ت نیاز در
اختیارم��ان قرارداده اس��ت ،اما ن��ه برای
رونویس��ی و پاکنویس��ی و قل��م پرزحمت
دیگریرابهن��امخ��ودمص��ادرهک��ردن.
ام��روزه همه انهایی که پس از چند دهه
کار و فعالی��ت برای مطبوع��ات تولید خبر
و مطلب و مصاحب��ه و گفت وگو تا گزارش
و انش��ای مس��ائل مربوط به روزگار دیروز
وامروز و شاید فردا ،خاطرات فراوانی دارند
از دیروزه��ای جوان��ی ودوی��دن در کوچه
وخیاب��ان و بازار اقتص��ادی و حرف زدن و
حرفش��نیدن هایبس��یار.
به ی��اد می اورند برای یک مصاحبه چند
خطی و رس��اندنش به دست سردبیر چقدر
دویده اند و اگر موافق حال مصاحبه شونده
بود ،نامه تش��کر برای س��ردبیر امده و اگر
مواف��ق حال نب��وده ،در کل هم��ه گفته ها
را تکذی��ب کرده اند و همیش��ه هم حق با
ان طرفی ه��ا بوده ،اما ح��اال به مدد وجود
دس��تگاه های ضبط جیب��ی و خودکاری و
تلفنی کمتر کسی می تواند بگوید کی بود،
ک��یب��ود،م��ننب��ودم..
و ب��از ...اما س��وی دیگر ماج��را به خود
اهال��ی مطبوع��ات بازمی گ��ردد ت��ا ا گر
فرصتی ش��د ستایش��ی ش��ود و در سایه
نام یک ادم اس��تخوان خرد کرده که گرد
پیری بر سرش نشس��ته فیل هوا کرد .در
بررس��ی این حاالت یاد بعضی هایی افتادم
ک��ه گرچه به هن��گام حضور پرس��روصدا
بودن��د ،اما ب��ه وقت عوض ش��دن اوضاع
کس��ی از ان��ان ی��اد نک��رد و هیچ ک��س
در مراس��م فقدان ش��ان عکس ی��ادگاری
نگرف��ت ،ت��ازه یادش��ان افت��اد بی جهت
امدند ،بی جهت سروصدا کردند و با جهت
رفتن��د ،روزگار روزنامه نگار این اس��ت! و
یاد یکی از نویس��ندگان پرکار اطالعات و
مجله های اقماریش افت��ادم ،یاد ادمی به
نام «داریوش اریا» که خبرنگار خوبی بود،
کارها را سریع راه می انداخت و تنها عشق
زندگی اش یک ماش��ین پهن پیکر «دوج»
ب��ود که ه��ر روز برق��ش می انداخت و به
مصاحبه می رفت و گزارش می نوش��ت ،اما
درموردمشاغلدیگر
می دانیم که هر روز کاری روز
بهتر بعدی را به دنبال دارد،
مثالانجمنصنفیهستکه
بهوقتنیازبهکمکتبیاید.
دور و برت پر از همکارانی
است که با روی خوش و نیت
خیرهمراهتهستند
درس��ت درهنگام مثال بازنشس��تگی هیچ
چی��ز دس��تش رانگرفت ،بعد ه��م که در
ی��ک روزنام��ه دیگر کار گرف��ت چون جا
نداش��ت ،اتاق زیرشیروانی را در اختیارش
گذاش��تند و او فقط قصه می نوش��ت .اما
نه به ن��ام خودش ،خجالت می کش��ید از
روزنامه نگاری به قصه نویس��ی های معروف
ب��ه «زرد» روی بی��اورد .از ای��ن مجله به
ان مجل��ه رف��ت ت��ا اینکه دخت��ر هجده
س��اله اش بر اثر سقوط از پله فرسوده یک
خانه اج��اره ای ،رفت به کما و بعد هم که
بعضی ها کمک کردند و کار بیمارس��تانش
را جور کردن��د ،وقتی از کما درامد ،دیگر
روی پاهایش نتوانس��ت راه برود ،به نوعی
قطع نخاع ش��ده بود ،پدر اینس��و و انسو
رفت برای بس��تری کردن وچ��رخ ویلچر
گرفت��ن برای دختر اما هیچ کس کارش را
راه نینداخت ،همه بروبچه های قدیمی هم
مشکل های خودشان را داشتند ،تا باالخره
یک اتاق کوچک در خانه ای کلنگی گرفت
بیرون ش��هر و جایی به اس��م مسگراباد،
باز هم می نوش��ت و خرج اج��اره و دارو و
غذا را تامین می کرد ،باز هم س��راغ این و
ان رفت برای گرفت��ن یک تخت در مثال
کهریزک و خانه معلولین و سالمندان ،اما
نش��د که نش��د .تا خبر دادند ،داریوش در
یک نیمه ش��ب زمستانی به دیدار خالقش
رفته اس��ت .تعداد تش��ییع کنندگانش به
عدد انگشت های دو دست نمی رسید ،اما
از انجا که هیچ ک��س بی روزی نمی ماند و
هیچ از دنیا رفت��ه ای روی زمین نمی ماند
باالخره جایی برایش دست وپا شد و تمام
...مانده بود دخت��رش که خواب روز های
کودکی ش��ادش را می دید و نمی دانس��ت
چه کند که ان جای پدر خواس��ته برایش
فراهم ش��د و دیگ��ر هیچ کس از او خبری
ن��دارد .این بخ��ش غم انگی��ز را اوردم تا
کمی ب��ه خودم��ان بیاییم ...ام��ا از یک
گل پوس��یده خزان نمی شود ...فقط برای
یاداوری بود و اینکه در صنف نویس��نده و
خبرنگار هم خبر هایی هس��ت...
وام�روزمطبوع�ات
به سالمتی همه دست اندرکاران حمایت
و حفاظ��ت بخ��ش عظی��م مطبوع��ات در
ایران و همه هم��کاران جوان و نیمه جوان
و پیوس��ته کار ک��رده ،برپایی نمایش��گاه
مطبوعات یکس��و و دی��دار یکهفته ای همه
دوس��تان قدی��م و جدی��د در غرفه ه��ای
خوش��گل و ترو تمیز یکسو ،می ماند اینکه
به همت همه دوس��تان و دس��ت اندرکاران
بخش های مختلف حمایت از نویس��ندگان
و روزنامه ن��گاران ب��ار دیگ��ر دس��تمان به
دس��تگیره انجم��ن صنف��ی روزنامه نگاران
اش��نا ش��ده و با دعای اینکه مطبوعات به
واقع مال مطبوعاتی ها باش��د.
اژانس ه�ایتبلیغات�ی
فکر نکنیم بخش ه��ای مربوط به اگهی،
تبلیغ��ات و نوش��ته های تبلیغی مطبوعات
راح��ت و اس��ان فراهم ش��ده و ب��ه چاپ
می رس��د ،هم اکنون تعدادی از نویسندگان
و روزنامه ن��گاران ورزی��ده و کهن��ه کار ب��ا
دریاف��ت دس��تمزد و حق��وق مکف��ی در
اژانس های ویژه تهی��ه تبلیغات و اگهی ها
مش��غول به کار هس��تند ،چراکه یک متن
تبلیغی زمانی خوب اس��ت ک��ه در اذهان
می ماند ،همین طور تکیه کالم ها و جمالت
خیره کنن��ده ک��ه در متن تبلیغ��ات برای
چ��اپ در روزنامه ها و به صورت «کپش��ن»
ب��رای تبلیغات لحظ��ه ای تلویزیونی به کار
گرفتهمی ش��ود.
ب��رای مث��ال زمانی جمله مش��هوری در
روزنامه ها به چاپ رس��ید ک��ه در گوش و
چش��م همه خوانندگان ماندگار شد ،جمله
مع��روف «از تولی��د ب��ه مص��رف» دنیایی
مطلب را در خود داش��ت و نویس��نده این
جمل��ه یک خطی تنها به عنوان دس��تمزد،
مبلغی ب��ه اندازه حقوق چن��د ماهه اش را
دریافت ک��رد .چراکه همی��ن جمله کوتاه
تبلیغی نشان می داد .بدون هیچ واسطه ای
ش��ما جنس تولید ش��ده را از در کارخانه
به درون خانه اورده اید ،یعنی جنس خوب
ب��دونپرداخ��تاضاف��ی.
برهمین اس��اس اس��ت که امروزه در هر
اژانس تبلیغی رس��انه ای چند مطبوعاتی و
نویسنده ورزیده و ش��ناخته شده مشغول
به کار ش��ده که هم��ه اینها از برکت وجود
مطبوعات است که از روزگار نیم صفحه ای
ام��روزه در 32تا 64صفحه هم به دس��ت
مصرف کننده و خواننده می رس��د ،شناخت
کارک��رد رس��انه ای ی��ک یادداش��ت ،یک
مطل��ب ،حتی ی��ک داس��تان و حتی یک
پاورقی در روزنامه ها و نش��ریات هفتگی و
تخصصی ،چنان ارزش و قدرتی پیدا کرده
که در کل رس��انه های نوشتاری و دیداری
و نیز شنیداری ،ارزش ها خود را به نمایش
می گ��ذارد.
ب�هه�رح�ال...
نه اینکه فقط م��ا روزنامه نگار ها و اهالی
قل��م با ب��وی کاغذ و چ��اپ و مرکب چاپ
از خود بی خود می ش��ویم .بلکه مخاطبان
روزنامه ها یعنی همه خوانندگان اندیشمند
روزنامه ها ،با خواندن مطالب مورد نظرشان
چنین احساس��ی دارند.
و ...ح��اال ک��ه در روز ه��ای اخ��ر قدم
زدن در ه��زار ت��وی مطبوع��ات هس��تیم
خن��ده را روی لب ها می بینی��م و به صف
اندیش��ه می نگریم ب��از هم دع��ا می کنیم
ب��رای روز های خیلی خوبی ک��ه در زمینه
پاس��داری از قلم و روزنامه در راه اس��ت...
برقرار باش��یم و برقرار باش��ید و چشم براه
این��دهروزنامه ن��گاریدرای��ران.
public@smtnews.ir
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
19
نگاهی کوتاه به روزنامه نگاری ،به مناسبت 410ساله شدن نخستین روزنامه چاپی جهان
به صدا درامدن ناقوس تاریخ در مطبوعات
حس�ن فرازمند ـ گروه گزارش :حدود
س��ه دهه پیش وقتی زنده ی��اد «احمدرضا
دریایی» روزنامه نگار توانای معاصر ،عبارتی
زیبا و به یادماندنی را به نقل از نوش��یروان کیهانی زاده
ب��ه من گوش��زد کرد تاکی��د کرد این عب��ارت را مثل
گوش��واره به گوش هایم بیاویزم و تا زمانی که در حرفه
روزنامه ن��گاری به س��ر می برم این جمل��ه را در حافظه
داش��ته باش��م ان جمله این بود« :این روزنامه ،امروز
روزنامه است .ولی فردا تاریخ است».
م��ن از زمانی که ای��ن عبارت را
ش��نیدم ش��وق ام ب��رای دی��دن
نوشیروان کیهانی زاده ـ که پیش
از ان دست نوشته ها و مقاالتش را
گاهی در سال های قبل از انقالب
در روزنامه اطالعات می خواندم ـ بیشتر شد و به خاطر
دارم که گاهی در کنار مطالبش که بیشتر هم تذکرات
تاریخ��ی و بررس��ی وقایع تاریخی جه��ان و ایران بود،
عک��س یک مرد س��بیل کلف��ت با مو های پرپش��ت را
می دیدم و چشمانی درشت و نافذ.
چند سال بعد احمدرضا دریایی ( 71به بعد) سردبیر
روزنامه همش��هری ش��د و م��ن به عن��وان خبرنگار و
گزارش��گر دم دست او بودم و یک ش��ب از او پرسیدم
ای��ا می توان��ی ترتیبی بده��ی که من این نوش��یروان
کیهانی زاده را از نزدیک ببینم؟
او همان طور که س��رش پایین بود گفت :امروز عصر
دو سه س��اعت بیش��تر بمان ،او به روزنامه مان خواهد
ام��د ،او را خواهی دید و م��ن ان روز ـ که از روز های
نخس��تین انتشار روزنامه همش��هری بود ـ تا ساعت 9
ش��ب در روزنامه ماندم تا باالخره احمدرضا دریایی از
پشت اتاقک شیشه ای س��ردبیری اش مرا به دفتر خود
خواند و هنگامی که وارد دفترش شدم گفت :بفرمایید
این هم اق��ای کیهانی زاده که این ق��در برای دیدنش
بی تاب بودی!
با دیدن نوش��یروان کیهانی زاده بدون ان سبیل های
کلف��ت و مو های پرپش��ت و مجعد و ب��ا صورتی کامال
تراش��یده پس��ری بی مو و نیمه تاس ،جا خوردم و فکر
کردم احمدرضا دریایی شوخی اش گرفته ،فوری گفت:
باورکن ،خود نوشیروان است!
با دستپاچگی از اشنایی با او اظهار خشنودی بسیار
کردم و از نوش��ته های قبلی اش که بسیار خوانده بودم
ح��رف زدم و او همچن��ان بی تع��ارف و بی تکلف فقط
می گفت« :مرس��ی» زنده باشی ،زنده باشی «مرسی»
و بعد فهمیدم از ان شب به بعد در روزنامه همشهری
و س��تون وقای��ع تاریخ��ی اش که امده ب��ود ان را راه
بین��دازد افتخار همکاری اش را دارم و از ان ش��ب به
به مناس��بت گذشت 410س��ال از انتشار نخستین
روزنام��ه چاپی جهان ک��ه دارای همه گونه مطلب بود
و اختص��اص ب��ه یک طبق��ه و گروه نداش��ت (و طبق
تعاریف ت��ازه ،عمومی و جامع بود) نگاهی کوتاه داریم
به تاریخچه ،و وضعیت روزنامه ها در جهان امروز.
روزنامه ارتباط و یا «ریلیش��ن» در ماه ژوئن س��ال
1605م در ش��هر استراس��بورگ الم��ان ان زمان و
فرانسه امروز پا به عرصه وجود نهاد .ریلیشن نخستین
روزنامه جهان نبوده ،ولی نخس��تین نش��ریه عمومی
است که اختصاص به اخبار دربار پادشاه ،دولت محلی
و م��دح این و ان نداش��ت و همه گون��ه مطلب درباره
هرکس را که احساس می کرد کاری کرده و یا این که
می توانس��ته کاری بکند ولی نکرده ،منتشر می کرد و
نشریه ای بود فروشی و با بهای معین .تاریخچه انتشار
روزنامه در جهان خیلی قدیمی تر از «ریلیشن» است.
بعد همیش��ه در تحریری��ه ،راهرو ها ،راه پل��ه و گاهی
اسانسور او را می دیدم و همچنان از خوانندگان ستون
وقای��ع و تقویم تاریخ او ب��ودم و اصوال او بود که مرا با
مش��غله ای در عرصه روزنامه نگاری ب��ه نام «تاریخ» و
تقویم تاریخ اش��نا کرد و از ان پس به ان دل بس��تم
و هن��وز دل در گرو دغدغه های او از تاریخ دارم و چه
درس ه��ا و ترس ها که این نحله در مطبوعات به جان
م��ن نینداخته اس��ت و حاال که قرار ش��ده گزارش��ی
به مناس��بت برپایی بیس��تمین نمایش��گاه مطبوعات
بنویس��م ،بهتر این دیدم که نگاهی ب��ه زندگی و اثار
این برجس��ته تاریخ مطبوعات و وقایع تلخ و ش��یرین
مطبوعات��ی بیندازم و برخی از دیدگاه های او را درباره
وضعی��ت مطبوعات در جهان دیروز و امروز از نظرتان
بگذرانم.
در زمان حکومت ژولیوس سزار (دوهزار و اندی سال
پیش) به ابتکار او روزنامه ای در شهر رم منتشر می شد
به نام «اکتا دیوما» که در ان در اغاز کار ،تنها کارها و
تصمیمات سزار درج می شد که بعدا فعالیت های سنا
و دولت هم به انها اضافه شد .این نشریه دست نویس
برای مطالعه باسوادها در چند نقطه عمومی شهر و در
جایی محفوظ از باد و باران نصب می شد.
در سده س��وم میالدی ،به ابتکار اردشیر بابکان شاه
وق��ت ایران ،کارنام��ه ای با نام «روزنام��ک (ک = ه)»
فعالیت های انجام ش��ده دربار ،دول��ت و موبد موبدان
(روحانی ارش��د ایین زرتش��ت که این ایین ،از سوی
اردشیر دین رسمی ایران اعالم و وارد امور دولت شده
ب��ود) را درج و ب��رای مقامات و رجال خاصی ارس��ال
می ش��د (مانند نش��ریه ویژه خبرگزاری ه��ای دولتی).
او ای��ن دیدگاه ه��ا را در س��ایت اختصاصی خودش
که «روزنامک» نام دارد گذاش��ته است ،سایتی که در
ان هر روز وقایع ب��زرگ و کوچک تاریخی را همچون
گذشته و با ذکر دقیق ترین منابع و ماخذ به رایگان در
اختیار عالقه مندان مرور تقویم تاریخ می گذارد.
روزگار یک روزنامه نگار قدیمی
نوش��یروان کیهان��ی زاده در بهم��ن 1315مطاب��ق
ب��ا 21ژانویه س��ال 1937می�لادی در کرمان متولد
ش��د و پس از پایان تحصیالت متوس��ط خود وارد کار
مطبوعات ش��د و فعالیت خود را از خرداد سال 1335
(س��الی که من به دنیا ام��دم) در روزنامه اطالعات با
خبرنگاری اغاز کرد و س��پس دبیری اخبار و گزارش
روز صفحه حوادث ،دبیری اخبار و مقاالت بین المللی
و معاونت سردبیری روزنامه اطالعات را به عهده گرفت.
البت��ه پی��ش از ان نیز از س��ال 1328تا 1335عضو
خبرگ��زاری پارس (ایرنای امروزی) بود و س��مت های
خبرنگاری ،ترجمه اخبار ،س��ردبیری اخبار خارجی و
تفسیر رویداد های خارجی را به عهده داشت که بیشتر
مطال��ب او در ان زمان از رادیو و توس��ط مفس��ران و
گویندگان اخب��ار ـ از روی تلکس خبرگزاری پارس-
دریافت و خوانده می شد.
او همچنین از سال 1340تا 1357سردبیری اخبار
بامدادی رادی��وی دولتی ایران را به عهده داش��ت و با
وقوع انقالب دوباره جذب مطبوعات بعد از انقالب شد
و در ده��ه 70نوش��تن مطالب را با ن��ام خودش و در
س��تون های ویژه تاریخی و تقویم تاری��خ اما به عنوان
نویس��نده ازاد و غیرموظ��ف در روزنامه های��ی چ��ون
همشهری و ایران شروع کرد و به همان شیوه یا برخی
از نشریات دیگر ادامه داد
روزنامه های قدیمی و باستانی
این کار تا اواس��ط حکومت خس��رو پرویز ادامه داشت .نزدی��ک به 70میلیون ژاپن��ی و 57میلیون امریکایی
در س��ال 713می�لادی (نزدیک به ی��ک قرن پس از روزنامه می خرند.
توق��ف روزنامک دولتی ایران) در پکن (ش��هر بیژینگ
در سال گذش��ته ،روزنامه ها در اروپا 1/4درصد و در
پایتخت چی��ن) روزنامه ای به همان ش��کل روزنامک امری��کا 0/2در صد تیراژ خود را از دس��ت داده بودند.
ساس��انیان انتش��ار یافت .با این تف��اوت که گاهی هم رقابت وبالگ ها و رادیو ـ تلویزیون باعث این شکس��ت
مطلبی مربوط به مردم عادی داش��ت .این نش��ریه که اس��ت .کنگره پنجاه و هفتم ژورنالیس��ت ها (ژورنال به
نخس��ت دس��ت نویس بود بعدا به صورت چاپ بلوکی معن��ای محل ثب��ت رویدادهای ج��اری و تاریخ محل
(مهر) منتشر ش��د .به این ترتیب
ثبت وقایع گذش��ته و این دو حرفه،
که مطالب بر تخته نوشته می شد و
قلمرو واحد دارند) که سال گذشته
میالدی،
سوم
سده
در
اطراف نوش��ته را خالی می کردند و
در اس��تانبول برگ��زار ش��د توصیه
به صورت مهر در می اوردند ،ان را
ک��رده بود ک��ه روزنامه ها بکوش��ند
به ابتکار اردشیر
به مرکب اغش��ته می کردند و روی
مکم��ل رادیو ـ تلویزیون و وبالگ ها
بابکان شاه وقت
باش��ند و مطالبی منتش��ر کنند که
کاغذ می زدن��د و تکثیر می کردند .ایران ،کارنامه ای با نام
چینی ها قبل از ان با ساخت کاغذ
ان رس��انه ها قادر به انتشار نباشند
«روزنامک (ک = ه)»
و مرکب اشنا بودند.
و رقابت را ش��دیدتر کنند که برخی
فعالیت های انجام شده
روزنامه ها در این مس��ابقه شکست
مادر روزنامه های جهان
دربار ،دولت
خوردند .س��ال گذش��ته به مفسران
در دای��ره المعارف کتاب و چاپ،
را
موبدان
موبد
و
و مقاله نگاران و اصحاب ستون های
ن��ام ای��ن روزنام��ه «کای یووان»
درج و برای مقامات و
ثابت (روزنامه نگاران قدیمی) توصیه
نوش��ته ش��ده که گویا از ن��ام ماه
رجال خاصی ارسال
ش��د که مطالب خود را نخس��ت به
انتش��ار ان گرفت��ه ش��ده اس��ت.
روزنام��ه بدهن��د و بعد در س��ایت
س��پس نوبت به «ریلیشن» رسید
می شد
(وبالگ خ��ود) درج کنند ،ولی این
ک��ه «یوهان کارول��وس» ان را در
تدبیر هم زیاد موثر واقع نش��د زیرا
نخس��تین هفته از ماه ژوئن س��ال
1605م در استراس��بورگ به دست چاپ سپرد و مادر که یکی دو روز صبر کردن برای درج مطلب در وبالگ
روزنامه ه��ای امروز بش��مار می رود .در س��ال 1621م مس��ئله را حل نمی کند .تنها راهی که برای روزنامه ها
در لندن نش��ریه عموم��ی «کورنت» به چاپ رس��ید .باقی مانده ابتکار تازه و از دس��ت ندادن روزنامه نگاران
نخس��تین روزنامه به زبان فرانس��ه «گازت» بود که در ماهر و با تجربه است.
س��ال 1631م کار انتش��ار ان اغاز ش��ده بود .در سال پیشینه توزیع روزنامه در جهان
از همان نخستین روز انتشار روزنامه «نیویورک سان
1646م در س��وئد روزنامه ای به نام «پس��ت اینریکس
تیدنینگار» انتشار یافت که پس از 359سال ،همچنان دیلی» در چهارم سپتامبر سال 1833م که نخستین
به شکل منظم منتشر می شود .از سال 1701م روزنامه روزنامه یومیه به ش��مار می رود ،حرفه ای به نام توزیع
ن��گاری امری عادی و به تدریج ب��ه صورت یک حرفه و «روزنامه فروشی» به وجود امده و نخستین روزنامه
درام��د و دارای اصول و قاعده ش��د و بعدا عنوان قوه ف��روش به نام بارنی فالهرت��ی Barney Flaherty
چهارم دموکراس��ی را به خود اختصاص داد که یکی از ب��ه ابتکار خودش از این چه��ارراه به ان چهارراه و از
این رستوران به ان رستوران می دوید و با صدای بلند
تکالیف ان دفاع عمومی از ملت و وطن است.
تیت��ر اول روزنامه را جار می زد تا مردم جلب ش��وند
انجمن جهانی روزنامه ها
سال هاس��ت که انجمن جهانی روزنامه ها ( اختصارا :و بخرند و از همی��ن رو واژه «نیوزبوی»Newsboy
وان) کنوانس��یون س��االنه خود را به مناس��بت والدت برای روزنامه فروش مصطلح و «بارنی» به ان خطاب
روزنام��ه «ریلیش��ن» در ش��هر استراس��بورگ برگزار ش��د که تا به امروز توزیع کنندگان جراید را با همین
می کند .در جلس��ات این کنوانسیون امار و مشکالت و عنوان (موزعین) خطاب می کنند.
پیشرفت های روزنامه نگاری چاپی در سال پیش از ان
روزنامه س��پس عالوه برچهارراه ها ،در وسایل ثابت
بررسی شده و مورد بحث قرار می گیرد.
و متحرک از قبیل چهارچرخه ،میز ،کتابفروش��ی و...
در کنوانس��یون امسال 1300ناش��ر و مدیر روزنامه دکه فروخته می شد که به تدریج صندوق های خودکار
از 81کش��ور ش��رکت کرده اند .طبق امار رسمی این و توزی��ع خان��ه به خانه (ه��وم دلیوری) و خ��وار بار
انجمن ،در س��ال 2004م در سراس��ر جهان 6هزار و فروشی ها هم به این زنجیره افزوده شده است.
580روزنامه (یومیه که دس��ت کم هفته ای 6ش��ماره
در کسب وکار روزنامه داری ،برخالف تصور ،تحریریه
منتش��ر کنند) ادامه حی��ات می دادند و هر روز اندکی و اگهی ها ح��رف نهایی را نمی زنند ،این توزیع خوب
بی��ش از 395میلیون نس��خه فروش داش��تند (تعداد و کارامد اس��ت که یک نشریه را موفق می کند .زیرا،
چاپ مورد نظر نیس��ت) .این انجمن ،متوس��ط حداقل وقتی ک��ه روزنامه توزیع خوب داش��ته باش��د ،همه
تیراژ هر روزنامه را در ان سال اندکی بیش از 60هزار می خواهند در ان مطرح ش��وند و هرکس می کوش��د
ذک��ر کرده که کمتر از ان ،مگر در نقاطی که جمعیت که اگهی اش در ان چاپ شود .علت پایین بودن تیراژ
بالغ و باس��واد کمت��ر از 300هزار نفر باش��د ،عالمت روزنامه ها نارسایی توزیع و نبودن توزیع خانه به خانه
جراید روزانه است .نسخه اینترنتی (انالین) روزنامه ها
بیماری روزنامه اعالم شده است.
طبق این امار ،درصد روزنامه خوان در ژاپن بیش از ک��ه از نیمه ده��ه 1990میالدی باب ش��ده تنها بر
هر کش��ور دیگر و برابر 64درصد کل بزرگساالن است اهمیت روزنامه افزوده و کمکی به درامد ان نمی کند.
و پر تیراژترین روزنامه های جهان نیز در همین کش��ور روزنامه ای که نسخه اینترنتی خوب داشته باشد مورد
منتش��ر می شوند .در مقایسه ،این درصد در امریکا 23توجه مقامات و شخصیت هاس��ت که می خواهند خود
اس��ت .هر روز 85میلیون چینی 72 ،میلیون هندی ،و افکارشان در ان مطرح شود.
از گذر تاریخ
نخستینسردبیرزندانیجهان
نخستین س��ردبیر یک نشریه که متهم به افترا زدن
ش��د و بی گناه به زندان افتاد ،ج��ان پیتر زنگر John
( Peter Zengerالمانی ـ امریکایی متولد 26اکتبر
)1697بود که در 28جوالی 1746بدرود حیات گفت.
زنگر از المان به امری��کا مهاجرت کرده بود و چون در
المان در صنعت چاپ و نش��ر کار کرده و دارای تجربه
بود ،در نیویورک به استخدام نشریه «نیویورک گازت»
درام��د .در ان زمان هن��وز امریکا یک مهاجرنش��ین
انگلیس��ی بود و بر هر گوشه اش یک فرماندار انگلیسی
حکومت می ک��رد که ای��ن فرمانداران از لن��دن اعزام
می شدند .در سال 1733م ویلیام کازبی W. Cosby
فرماندار انگلیسی نیویورک معاون خود و نیز قاضی شهر
را ب��دون دلیل برکنار کرد و این دو نفر تصمیم گرفتند
که مراقب کارهای فرماندار باشند و به افشاگری و انتقاد
بپردازن��د .برای این کار نیاز به یک نش��ریه داش��تند و
هفته نامه «نیویورک ویکلی جرنال» را راه اندازی کردند
و چون اهل این حرفه نبودند «زنگر» را مدیر و سردبیر
ان کردند و به وس��یله او به انتق��اد از کارهای فرماندار
پرداختند و چند نسخه از هر شماره را هم برای اطالع
دولت انگلس��تان به لندن فرس��تادند و هربار «کازبی»
مورد بازخواست ان دولت قرار می گرفت.
فرماندار که س��ازمان پلیس و دنبال��ه ان دادیارهای
ایال��ت زیر نظرش بودند وقتی چنین دید «زنگر» را به
اتهام افترا زدن و تهمت دس��تگیر کرد ،برایش یک قرار
تامین بسیار سنگین تعیین کرد و در نوامبر 1734م به
زندان فرس��تاده شد و سال بعد پرونده اش را به دادگاه
ارس��ال داش��ت و عذر اوردند که ای��ن تاخیر به علت
تکمیل نبودن پرونده بوده است .به این ترتیب «زنگر»
10ماه در زندان بود که محاکمه اش اغاز شد.
صاحبان هفته نامه« ،هامیلتون» زبردست ترین مشاور
قضای��ی وق��ت را برایش گرفته بودند و او در جلس��ات
دادگاه ثاب��ت کرد که مطالب منتش��ره گزارش عادی و
انتقاد س��ازنده بوده ،نه افترا و هیات منصفه قانع ش��د
و «زنگر» را مجرم ندانس��ت و ازاد ش��د و ش��ماره 18
اگوس��ت س��ال 1735م هفته نامه را کال اختصاص به
شرح ماوقع داد و همین امر باعث شد که نیم قرن بعد،
پس از استقالل ایاالت متحده و تدوین قانون اساسی به
این موضوع توجه و مجازات زندان و بازداش��ت روزنامه
نگار در ایاالت متحده ممنوع شود .در امریکا محکومیت
ب��ه خاطر افترا جریم��ه دارد و روزنامه نگار خودش و یا
سازمانی که او را در قبال اتهام افترا زدن بیمه کرده باید
غرامت شاکی را بدهد یا جلب رضایت کند.
اعتراض جهانی به روزنامه نگار شدن دولت
نوامب��ر 1978م (دهه دوم اب��ان )1357با اعتراض
روزنامه نگاران از سراسر جهان به عبارتی از یک جمله
دس��تور کار بیس��ت و دومین اجالس عمومی یونسکو
اغاز ش��ده بود که اشاره به روزنامه نگاری دولت داشت.
در ان زمان در ش��وروی و چند کش��ور دیگر از جمله
سوریه ،روزنامه های عمومی با سرمایه و مدیریت دولت
اداره می شدند و روزنامه نگاران کارمند دولت بودند که
کارمند دولت بودن روزنامه نگار مغایر اصول این حرفه
است ،زیرا نمی تواند در نوشتن گزارش و مقاله بی نظر
و بی طرف باشد و عادالنه عمل کند و به عبارت دیگر به
دور از «خود سانسوری» باشد .در اجالس قبلی یونسکو
در نایروب��ی (کنیا) هم به روزنامه ن��گار بودن دولت ها
اعتراض و گفته ش��ده بود که داشتن رادیو ـ تلویزیون
ب��رای دولت ها کافی اس��ت و نباید وارد کار نش��ریات
چاپی ش��وند و از دولت ش��وروی خواسته شده بود جز
روزنامه های حزبی بقیه نش��ریات از جمله ایزوس��تیا را
ب��ه اتحادیه های روزنامه نگاران این کش��ور واگذار و یا
انه��ا را تعاونی کند .در نوامب��ر 1978صدای اعتراض،
نخست از سازمان های حرفه ای مطبوعات فرانسه بلند
و عالمگیر شد .اتحادیه های صنفی مطبوعات حرفه ای
و س��ندیکاهای مربوط مداخله دولت ها و سازمان های
دولت��ی را در مطبوعات ازجمله نش��ر روزنامه به عنوان
نوعی سانسور ـ سانسور به راهی دیگر ـ محکوم کردند
و از کارشناسان حقوق اساسی و استادان علوم سیاسی
و حکومت خواس��تند که نظ��ر خود را اع�لام دارند و
تایید ش��د که دولت ه��ا می توانند رادی��و ـ تلویزیون و
خبرگزاری ملی ،پارلمان ها نش��ریه برای درج اظهارات
نمایندگان ،ش��کایات واصله و سایر فعالیت های خود،
احزاب ،روزنامه ارگان و موسسات دولتی مجله تخصصی
داشته باش��ند ولی روزنامه و نشریه حرفه ای کار دولت
نیست و کار روزنامه نگار و یا شرکت های حرفه ای است؛
به خصوص که یک س��ازمان دولتی حق توزیع و فروش
نش��ریه به صورتی که معمول است را ندارد و نمی توان
نشریات دولتی و حتی احزاب را به توزیع معمولی داد.
توزیع این نش��ریات باید از طریق پس��ت و یا توس��ط
اعضای داوطلب حزب صورت گیرد و ....با توجه به این
که مطبوعات قوه چهارم دموکراس��ی به شمار امده اند
و این قوا در یک کش��ور منفک از هم باید عمل کنند،
با حمایت امریکا طرحی تهیه ش��د که یک نظام واحد
جهانی بر رس��انه های چاپی حاکم شود و حق دولت از
داشتن روزنامه حرفه ای که نمی تواند بی نظر باشد و نیز
فروش روزنامه سلب ش��ود؛ زیرا در ان زمان 144نوع
قانون و یا ضابطه مطبوعاتی در جهان وجود داشت.
20
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
ویژه نامه بیستمین نمایشگاه مطبوعات
هدف دولت اطالع رسانی شفاف است
فرانک میرزایی :تعامل میان دولت و رسانه ها به منظور ارائه اخبار
و اطالعات صحیح به مردم و همچنین حفظ جامعه از اخبار ناصواب
ت که بدون شک س��م مهلکی بر پیکره جامعه خواهد بود،
و ش��ایعا
از مهم ترین راه های اگاهی بخشی و ترویج فرهنگ صحیح اجتماعی
است .محمدرضا صادق مشاور رسانه ای رییس جمهور نیز هدف دولت
را ایجاد شفافیت در اطالع رسانی می داند.
در جریان بازدید وی از بیستمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات و
صورت گرفته است.
خبرگزاری ها گفت وگویی با وی در غرفه
فعالیت رسانه ها را در بیستمین نمایشگاه چگونه ارزیابی
می کنید؟
ت��ا به اینجا خ��وب بوده ،حدود 80درص��د از غرفه ها را از نزدیک
ت انها را مثب��ت دیدم به نظر می رس��د هم
بازدی��د ک��ردم و فعالی
صاحبان رس��انه ها تا حد زیادی راضی بودند و هم مراجعه کنندگان
و هم مخاطبان .امیدوارم در س��ال های اینده نیز این رضایت بیشتر
شود.
برخ�ورد دولت با رس�انه ها و نحوه اطالع رس�انی چگونه
است؟
دولت بنا داش��ته با ش��فافیت و دقت اخب��ار و اگاهی های الزم را
ی کند و این فرصت را برای رسانه ها فراهم اورد تا مردم را
اطالع رسان
از حوادث و اخبار روز اگاه س��ازند در این راستا اگر کاستی هایی نیز
وجود دارد امیدواریم مطبوعات ان را برطرف کنند.
اگر بخواهیم نگاه دولت به رس��انه ها را به طور کلی بیان کنیم باید
بگویم هدف دولت این است که شرایطی پدید اورد تا رسانه ها بتوانند
در چارچوب های قانونی و ازاد به وظایف جامه عمل بپوشانند.
نگاه دولت تولی گری صنف هاست
انتظار شما از رسانه ها چیست؟
این است که با
تصور من از رسانه های تخصصی مثل نشریه
تبیین صحیح زوایای کارشناسانه ای که نسبت به تصمیم های دولت
ت و مردم
و اقدامات ان ارائه می کنن��د ،بتوانند کمک بزرگی به دول
کنند.
که سعی دارد در حوزه های مختلف
نشریه ای مثل نش��ریه
اقتصادی و صنعتی به تبیین دیدگاه های صاحب نظران و مسئوالن و
نظرات دولت بپردازد و انها را به مردم ارائه کند می تواند در توس��عه
کشور به دولت یاری برساند.
ش�عار امس�ال نمایش�گاه مطبوعات «ازادی مسئوالنه»
است ،نظر شما در رابطه با این شعار چیست؟
به نظر من ش��عار صحیحی است به این دلیل که ازادی چنانکه با
مسئولیت همراه باشد از اعتبار بیشتری برخوردار است .بر این اساس
هم کس��انی که بخواهند از این ازادی بهره ببرند و هم کس��انی که
بخواهند درباره ان شرح و توضیح دهند باید با مسئولیت و شناخت
ب��رای حق خود در قبال رهاورد زیبای ازادی و تکلیف خود در قبال
این رهاورد تالش کنند در این راس��تا امیدواریم که رسانه ها و دولت
در این مسیر موفق باشد.
مطبوعاتی ها بدون کنکور به دانشگا ه بروند
تعاونی مطبوعات کش��ور با 27سال قدمت متشکل
از 20هزار عضو اس��ت که می توان ان را تنها تش��کل
صنفی رسمی در حوزه مطبوعات خواند .به بهانه حضور
علی اکب��ر بهبهانی رییس تعاون��ی مطبوعات در غرفه
درخصوص فعالیت های رس��انه ها در س��ال های
اخیر گفت وگویی با وی داشتیم که در ادامه می خوانیم.
شورای صنفی وظایفش چیست؟
درحال حاضر مطبوعات در قالب 4تش��کل فعالیت
می کنند .مطبوعات با داش��تن 2ه��زار عضو و بعضی
روزنامه ه��ای دول��ت ب��ا 120عضو ،انجم��ن مدیران
و انجم��ن نش��ریات کش��اورزی ک��ه مجموع��ه 5نفر
هستند این تش��کل های امسال در راه اندازی نمایشگاه
ت فرهنگ و ارشاد داشته اند.
همکاری های زیادی با وزار
این ش��ورا در جلس��ات متعدد با حضور مس��ئوالن
دولتی و معاونت مطبوعاتی و در راس ان اقای انتظامی
تشکیل شده است .در این جلسات رسانه ها دفاع خود
را از مطبوع��ات و صنوفی که تا ب��ه امروز مغبون واقع
شده اند انجام داده است.
دستاورد این نمایشگاه را چه می دانید؟
دستاوردی که این نمایشگاه ها دارند قابل لمس نیست
اما همین که جمع کثیری از رس��انه های کشور هر ساله
در کنار هم جمع می شوند ،نخست فرصتی پیدا می شود
تا با افکار یکدیگر اش��نا شوند و دوم اینکه فرصتی برای
تبادل عقاید و اطالعات ایجاد می شود.
تعاون�ی مطبوع�ات ب�رای بهب�ود وضعی�ت
مطبوعات چه اقداماتی انجام داده است؟
تعاون��ی مطبوعات کش��ور به خص��وص در این چند
س��ال اخی��ر گام ه��ای
بس��یاری برداش��ته و ما
در جه��ت حمایت ه��ای
صنفی کمک های زیادی
به مطبوعات داش��ته ایم.
از جمل��ه ان می ت��وان
به تس��هیل ش��رایط برای وارد کردن کاغ��ذ با قیمت
مناس��ب و تهیه ماش��ین االت از طریق لیزینگ اشاره
کرد .همچنین به تازگی همکاری مشترکی با موسسات
اموزش��ی عالی داش��تیم که براس��اس ان مطبوعات و
خانواده های انها بتوانند در 14رشته در قالب کاردانی
و کارشناسی بدون کنکور تحصیل کنند.
کش�ور نیاز به ثب�ات اقتص�ادی دارد ،گمان
می کنید رسانه ها می توانند کمکی به این جریان
بکنند؟
از انج��ا که روزنامه های اقتصادی خود با مش��کالت
اقتصادی مواجه هس��تند این کار را برای انها س��خت
می کند چراکه اس��ودگی خاطر برای بررسی و تحقق و
ارائه راهکار اقتصادی نیاز به امنیت شرایط دارد .زمانی
که اوضاع اقتصادی نامس��اعد باش��د تعداد خوانندگان
کم می ش��ود و زمانی که مخاطبی نباشد نقش افرینی
رسانه ها کمرنگ تر می ش��ود .در این میان روزنامه های
با تیراژ باال و مدیرمس��ئول
اقتصادی ازجمل��ه
ورزیده و همچنین کارمندان ساعی توانایی این را دارد
ک��ه به این روند کمک کنند چراکه توانس��ت ه در زمان
بس��یار کوتاهی به جایگاه ویژه ای در میان رس��انه های
اقتصادی برسد.
ضرورت سرمای ه گذاری برای تیراژ های میلیونی
س��یدامیر حس��ینی ،اس��تاد ارتباطات و از مدیران
س��ابق صدا و س��یما ،مرکز توس��عه ص��ادرات ایران،
مش��اور فرهنگی و عضو تحریریه نش��ریه رشد تربیت
بدن��ی اموزش وپرورش و نش��ریه پیام صادرات اس��ت.
در زمینه نقش رس��انه ها و
او در گفت وگ��و ب��ا
فعالیت های مطبوعات��ی توضیحاتی می دهد .مصاحبه
را با سیدامیر حسینی بخوانید.
نمایشگاه مطبوعات را چگونه می بینید؟
روند نمایشگاه روبه رشد است و سال به سال کارش
بهتر می ش��ود و این نمایشگاه ،فرصتی است که همه
دس��ت اندرکاران رس��انه ها دور هم جمع می ش��وند و
ی توان گفت یک مکان مقدس
همدیگر را می بینند .م
اس��ت و مثل جایی ک��ه همه مومن��ان دور هم جمع
می شوند تا همدیگر را مالقات کنند .اینجا هم فرصتی
است که افراد رسانه ها دور هم جمع شوند.
وضعیت رسانه ها را چگونه ارزیابی می کنید؟
با اینکه ش��مار رس��انه های الکترونیکی و دیجیتال
رو به رشد اس��ت اما به نظر می رسد رسانه های چاپی
جای��گاه خود را دارن��د اما با توجه به وضعیت کش��ور
ما هنوز نتوانس��ته ایم به توس��عه الزم برس��یم زیرا در
جامعه م��ان هنوز هم تیراژ های میلیونی نداریم .ما باید
public@smtnews.ir
در اندیش��ه توسعه باشیم
و روی ای��ن بخ��ش الزم
است سرمایه گذاری شود.
رون��د تعلی��م و تربی��ت
نی��روی انس��انی را بای��د
رشد بیشتری دهیم و در
ن حال باید فضای رس��انه را ازادی بخش��یم زیرا در
عی
ازادی است که رسانه ها رشد می کنند.
چه نظری دارید ؟
درمورد نشریه
ک��ه روزنامه ای
به نظر می رس��د در نش��ریه
اقتص��ادی -صنعتی اس��ت ،جای اقتص��اد مقاومتی
خالی باش��د .زمانی ک��ه رویکرد ما رویک��رد اقتصاد
هم ب��ه مقوله
مقاومت��ی اس��ت بای��د روزنامه
اقتص��اد مقاومتی توجه کند .من یکی از عالقه مندان
هستم زیرا بیش از 90درصد از مقاالت
نشریه
ان تولیدی اس��ت .در کش��ور ما عنوان می ش��ود که
می خواهیم تولید را ارتقا دهیم و این حرکت نش��ریه
ه��م در این مورد بوده و ش��یوه برجس��ته ای
جایگاه خ��ود را روزبه روز بیش��تر باز
اس��ت.
می کن��د و من امیدوارم که نق��ش تاثی ر گذارتری در
رشد و پیشرفت اقتصادی کشور داشته باشد.
نمایش��گاه مطبوعات هر روز میزبان جمعی از مس��ئوالن کشوری
در حوزه های مختلف اس��ت .در این میان دیدن چهره های رسانه ای
که س��ال ها عمر خ��ود را وقف خدمت در حوزه ه��ای دولتی و بخش
به بهانه بازدی��د از روزنامه ای که
خصوص��ی کرده اند در غرفه
بنای خود را بر انجام رسالت روزنامه نگاری گذاشته و همچنین تجدید
بو جوش خاصی به غرفه می دهد .محمد
دی��دار با ناصر بزرگمهر جن
س��لطانی فر ،مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه های وزارت
فرهنگ و ارش��اد اس�لامی و همچنین اس��تاد دانش��گاه ،یکی از این
عزیزان است .این حضور باعث شد گفت وگویی با او داشته باشیم که
در ادامه می خوانید.
نمایشگاه امسال را چگونه دیدید؟
امس��ال نمایشگاه نسبت به س��ال های قبل ارام تر و با نظم و نظام
خاصی برگزار ش��د .که انتخاب الکترونیکی غرفه ها از سوی رسانه ها
ب��ه این ارامش کمک بزرگی ک��رد و جایی برای اعتراض و نارضایتی
غرف��ه داران مبنی بر مناس��ب نبودن جایگاه یا عمدی انتخاب ش��دن
غرفه ها نگذاش��ت .این فضای ارام خود نش��ان دهنده رش��د یافتگی
نمایشگاه و همچنین فضای رسانه ای است.
امسال شورای صنفی مطبوعات نیز در برپایی نمایشگاه با
وزارت ارش�اد همکاری کرد ،این همکاری چه تاثیری بر روند
نمایشگاه گذاشته است؟
ن��گاه دولت جدید این اس��ت که فضای مطبوع��ات را از تولی گری
دولت به تولی گری صنف ها و تش��کل های مردمی و رس��انه ها منتقل
کند به همین انگیزه حضور صنف ها در حوزه های مختلف رس��انه ای
ای��ن نقش را ایفا کرده تا به ارامی فضا به دس��ت خود انها س��پرده
ش��ود به جای اینکه دولت
اداره ام��ور رس��انه ها را
داشته باشد خود صنف ها
تجارب و مدیریت را اعمال
کنند در این راستا امسال
نخستین تجربه حضور انها
در نمایش��گاه است که امیدواریم در سال های بعد تمام برنامه اداره و
گردانندگی این گردهمایی به انها واگذار شود .دلیل برپایی نمایشگاه
به س��نت هر س��اله این اس��ت که جدا از نگاه های رقابتی و اقدامات
صنفی رس��انه ها بتوانند دور هم جمع ش��وند هدف این است که در
یک نگاه کالن مطبوعات بگویند ما در کنار هم صرف نظر از اختالفات
عقیده ای ،سلیقه ای و نگاه های جنایی می ایستیم.
شعار امس�ال نمایشگاه «ازادی مسئوالنه» است نظر شما
در این رابطه چیست؟
ازادی مس��ئوالنه تعریف عمیقی دارد در نظام های صنفی ما س��ه
ن��وع نظام داریم مدل اول :نظام های دیکتاتوری ،مدل دوم :نظام های
ازادی گرایانه و نوع سوم ،نظام های ازادی محض را در قبال مسئولیت
اجتماعی تعریف می کند.
به نظر می رسد ازادی مسئوالنه نوع سوم از این نظام هاست که پس
از ازادی گرای��ی به وجود امده و به دنبال این اس��ت که این موضوع
را بی��ان کند .اگرچه رس��انه ها ب��ه دنبال ازادی هس��تند اما باید در
قبال جامعه و نگاه های دیگر پاس��خ گو باشند .نباید فضا را ازاد و رها
بدون تعهد گذاشت ،بلکه باید اقتدار پاسخ گویی در قبال فعالیت ها و
عقایدی را که از سوی رسانه به مردم منتقل می شود ،داشته باشند.
به اموزش در مطبوعات توجه شود
داوود زارعیان ،استاد علوم ارتباطات و مدیرکل روابط
حضور یافته است
عمومی مخابرات که در غرفه
از ویژگی های بیستمین
در گفت وگو با خبرنگار
نمایش��گاه مطبوع��ات و نقش رس��انه های مکتوب در
پیشرفت و توسعه سخن می گوید.
نظر شما درباره نمایشگاه امسال چیست؟
نمایش��گاه امسال را نسبت به سال های گذشته بهتر
می بینم به این دلیل که ارامش خاصی در نمایش��گاه
حاکم اس��ت .چیدمان غرفه ها نس��بتا مناسب است و
اکثر غرفه داران با ش��وق و ذوق زیادی مشغول فعالیت
هس��تند و از همه مهم تر گروه هایی که به نمایش��گاه
امده ان��د متخصص و عالقه مند به ح��وزه مطبوعات و
رسانه هس��تند .این تفاوت کامال نس��بت به سال های
گذش��ته مش��هود اس��ت .امیدواریم فرصتی باشد که
نمایش��گاه حرفه ای تر و کامل تر در اینده برگزار شود.
ی��ک مقدار مهندس��ی بهت��ری در چیدم��ان غرفه ها
می کردند و غرفه های نمایش��گاه را بهتر س��ازماندهی
می کردن��د بهتر بود که ه ما کن��ون نقص هایی دارد که
ایجادفضایمناسببرایرسانه
ارم��ان خالقی ،عضو هیات مدیره خانه صنعت،
مع��دن و تجارت ایران در بیس��تمین نمایش��گاه
حض��ور یاف��ت و به
مطبوع��ات در غرف��ه
پرسش زیر جواب داد:
بهعن�وان نماین�ده بخ�ش خصوصی در
بخش صنع�ت ،معدن و تجارت از رس�انهها
چه انتظاری دارید؟
مسئولیت رس��انه اطالعرس��انی ،شفافسازی،
تجمیع افکار صاحبنظران و ...اس��ت .از س��ویی
رس��انه خ��ود صاحبنظر اس��ت زی��را در ارتباط
ب��ا صاحبنظ��ران متعددی ق��رار دارد که امکان
تحلیل را به او میدهن��د .در واقع میتوان گفت
که فعاالن رسانهای کشور یک ظرفیت فکری در
کشور محسوب میش��وند و خود رسانه میتواند
مرجع تولید و تحلیل خبر و جریانسازی خبری
باش��د .بهنوعی میت��وان گفت که رس��انهها در
صورت ازادی عمل و بیان ،نقش بسیار مهمی در
شفافسازی در جامعه و ایجاد پل بین مسئوالن
و بخش خصوصی با مردم هس��تند .خوشبختانه
برخ�لاف دوره گذش��ته فضای
روزنام��ه
مناسبی را برای ایجاد ارتباط بین دولت و بخش
خصوصی فراهم اورده است که خود جای تبریک
به مس��ئوالن این روزنامه بهوی��ژه اقای بزرگمهر
دارد.
به نظر می رسد برخی از روزنامه ها و نشریات در پشت
راهروهای اصلی قرار گرفته اند و مظلوم واقع ش��ده اند.
اما در کل نسبت به گذشته بهتر است.
ایجاد تعامل روابط عمومی و رسانه ها مسئله
مهمی است .مخابرات در این زمینه چه اقداماتی
را انجام داده است؟
اص��وال ما مهم ترین وظیفه و کار خود را ایجاد تعامل
و ارتباط با رس��انه ها می دانیم و ب��ه همین جهت من
خودم مس��تقیما با رس��انه ها کار می کن��م .البته تعدد
مطبوعات در س��ال های اخیر باعث شده که ما برخی
اوقات ش��رمنده دوستان مطبوعاتی باش��یم و نتوانیم
با همه دس��ت اندرکاران مطبوعات جلسات مستقیمی
داشته باشیم .س��عی می کنیم که این ارتباط را برقرار
کنی��م زیرا م��ا اعتقاد داریم که ه��م روابط عمومی به
رسانه نیاز دارد و هم ما به رسانه ها نیازمند هستیم .به
هر حال همه تالش خ��ود را می کنیم که ارتباط الزم
را با رسانه ها داش��ته باشیم و هیچ کدام را بدون پاسخ
نگذاری��م .به هر صورت اگر قصوری دیده می ش��ود به
خاطر تعدد و شلوغی است.
فکر می کنید رس�انه ها به ان رسالتی که باید
رسیده اند یا نه؟
رس��انه ها در حال حاضر از یک مش��کل رنج می برند
و ان این اس��ت که همه کس��انی که در رسانه های ما
کار می کنند حرفه ای نیس��تند ک��ه به ان اهداف خود
برسند اما انصافا س��اختار و فضای مطبوعات و کار در
ایران برای روزنامه نگاران بس��یار دشوار است .هزینه ها
باالست .حمایت کمی از مطبوعات انجام می شود و به
هر صورت با مش��کالت متعددی روبه رو هستند .اما به
هر طریق کار خود را انجام می دهند .مطبوعات باید در
ح��وزه اموزش تالش کنند و البته خود مطبوعات باید
سعی کنند سطح اموزش حرفه ای روزنامه نگاران خود
را ارتقا دهند تا مطبوعات حرفه ای تر کار کنند.
استقالل رسانه بسیار مهم است
جواد قاسمی اس��تاد ارتباطات ،رییس سابق انجمن
روابط عمومی ،از مدیران س��ابق هواپیمایی جمهوری
اس�لامی ایران ،یکی از فعال ترین انسان های ارتباطی
اس��ت که س��ال های طوالنی هم در مص��در مدیریت
و ه��م درجایگاه روابط عمومی ورس��انه چه��ره بارز و
شناخته ش��ده ای است .جواد قاس��می از غرفه
در بیس��تمین نمایش��گاه مطبوعات دی��دن کرد و در
گفت وگویی دوستانه با ما شرکت کرد.
وضعی�ت فعلی رس�انه ها را در ح�ال حاضر
چگونه می بینید؟
زمانی که به فضای نمایشگاهی وارد می شوید متوجه
می شوید که در زمینه رسانه فعالیت های بسیاری انجام
ش��ده اس��ت ،زیرا جمعیت قابل توجهی در نمایشگاه
حضور دارد و همچنین جمعیت زیادی هم در رسانه ها
و این حرفه که شامل خبرگزاری ها و نشریات و مجالت
هس��تند کار می کنند .در صحبت هایی که با همکاران
ش��ما در غرفه ه��ای دیگ��ر انجام ش��د در س��ال قبل
نمایش��گاه برگزار نشد و ما امیدواریم که کار نمایشگاه
مطبوعات ادامه پیدا کند و مردم و مس��ئوالن متوجه
ش��وند که رس��انه ها چقدر اهمیت دارن��د و تاثیر گذار
هس��تند .امیدوارم فضای باز سیاسی و فضای مناسب
ب��رای گفتم��ان مردم با مس��ئوالن متوجه ش��وند که
رس��انه ها اهمیت دارند چق��در تاثیر گذار هس��تند .با
حرکت های جدیدی که شروع شده امیدوار هستم که
وضعیت مطبوعات و رس��انه ها روز به روز بهتر ش��ود و
از حمایت های الزم برخوردار ش��وند و بتوانند کار خود
را انجام دهند اما از همه مهم تر اس��تقالل انها است و
باید به اس��تقالل برسند و مطبوعات با توجه به ا ینکه
قانون اساس��ی رکن چهارم را در فضای سیاسی کشور
برای مطبوعات شناخته است ،مطبوعات بتوانند جایگاه
خاص خود را پیدا کنند و
این وظیفه سنگینی برای
دس��ت اندرکاران رسانه
است.
نظر ش�ما در مورد
چیست؟
روزنامه
روزنامه خود ش��ما با سابقه قبلی با مدیریت جدید و
سردبیری که شناخته شده و باتجربه است و امیدوارم
روز به روز توس��عه پیدا کند برای شما و همکاران تان
ارزوی توفی��ق .ما هم در حوزه ارتباطات و رس��انه کار
می کنیم و نش��ریه ای که داریم نشریه تخصصی است
و ما هم امیدوارم که روزنامه شما بتواند کار خودش را
ب��ه خوبی انجام دهد و بتواند محصوالت دیگری نیز از
لحاظ فرهنگی غیر از روزنامه داشته باشند.
ایا به نظر شما روزنامه ها رسالت واقعی خود
را انجام می دهند؟
من فکر می کنم تالش انها قابل تحسین است و کار
خوب��ی انجام می دهند اما تا رس��یدن به مرحله انتظار
فاصله دارند.
امس�ال شعار نمایش�گاه «ازادی مسئوالنه»
مطبوع�ات اعلام ش�د ک�ه ای�ن ازادی ب�ا
مسئولیت هایی همراه اس�ت که برای مطبوعات
سالم مفید است ،نظر شما در این مورد چیست؟
درست اس��ت کش��ورهایی که ادعا می کنند ازادی
را در ح��د باالی��ی دارند انه��ا هم خ��ط قرمز هایی و
محدودیت هایی را برای خود قائل شده اند که ما هم باید
در ای��ن زمینه محدودیت هایی را در حوزه فعالیت های
خود قبول کنیم .اما همه س��ازمان ها و وزارتخانه های
متبوع باید فضا را برای مطبوعات باز کنند تا نش��ریات
هم قادر باشند به فعالیت های خود ادامه دهند.
گزارش
report@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
رشد 1300درصدی تولید چینی االت ایرانی در کمتر از 5دهه
21
ایران،دومینتولیدکنندهبزرگظروفچینیدرجهان
رامین نعمتی :س��ابقه تولید ظروف چینی در ایران به
طریقه صنعتی به دهه 50شمس��ی مربوط می شود .در
این مدت این صنعت رشدی برابر با 1300درصد داشته
اس��ت .نیاز داخل کش��ور در س��ال های قبل از انقالب
اس�لامی ایران معادل 30هزار تن چینی در سال بوده
اس��ت .ان زمان واحدهای چینی الب��رز ،پارس ،گیالن
(ایرپرس�لان) و کابن با ظرفی��ت تقریبی 5/180تن در
س��ال به تولید ظروف چینی پرداختن��د .بعد از انقالب
اس�لامی با توجه به سیاس��ت های تش��ویقی مسئوالن
کش��ور ،حرکت چشمگیری در پیشرفت این صنعت رخ
داد .بعد از سال 1360به واسطه کم شدن ظروف چینی
خارج��ی -به دلی��ل ممنوعیت واردات ای��ن ظروف به
کشور -و نیز قیمت باالی محصوالت خارجی و تقاضای
ف��راوان در ب��ازار مصرف ،تعداد واحده��ای تولیدکننده
افزای��ش یافت و تا س��ال 1379تعداد ای��ن واحدها به
19واحد به ظرفیت اس��می ساالنه 50هزار و 900تن
رس��ید در صورتی که میزان تولی��د 48هزار تن با بازده
94درصد بود .در سال 1378سرانه مصرف چینی االت
در ایران 0/6کیلوگرم بوده که این رقم هم اکنون به یک
کیلوگرم رسیده اس��ت .بر این اساس ساالنه به 77هزار
ت��ن ظروف چینی در بازارهای داخلی نیاز اس��ت که از
این میزان68 ،هزار و 300تن توسط کارخانجات داخلی
تولید می شود و با توجه به صادرات تقریبا 2/5درصدی
تولی��دات ظ��روف چینی داخلی (1700ت��ن) به حدود
12هزار تن واردات در این بخش نیاز است .البته با وفور
چینی االت وارداتی از کش��ور چین به بازارهای مصرف
داخلی به نظر می رس��د که واردات غیررس��می ظروف
چینی به کش��ور بسیار بیش��تر از امارهای رسمی اعالم
ش��ده باش��د که این امر می تواند به منزله زنگ خطری
برای تولیدکنندگان داخلی این محصول به حساب اید.
روند تولید و ظرفیت اسمی کارخانه های تولید ظروف
چین��ی در ابتدای س��ال 1383به 64ه��زار و 300تن
رس��ید .در این س��ال طرح توس��عه «چینی همگام» با
ظرفیت 1500تن و «چینی نسترن» به ظرفیت 4هزار
معادل 96/4درصد کاهش داش��ته است .از سال 1383
به بعد ،کشش بازار نسبت به خرید ظروف چینی داخلی
بیش��تر بوده اس��ت .واردات بی رویه در سال های 80تا
82موج��ب تعطیلی 5واحد بزرگ تولید ظروف چینی
در ایران ش��د .امروزه کارخانه های تولید چینی داخلی
ب��ه دنبال بهبود وضعیت تولی��د ،ایجاد تحول در تولید،
س��اخت تجهیزات مورد نیاز به صورت تخصصی و پایین
اوردن هزینه ه��ای تولید هس��تند و ب��ا در نظر گرفتن
نیازها و سلیقه مشتریان به فعالیت خود ادامه می دهند.
ایران در جایگاه دوم جهان
تن راه اندازی شد و همچنین «چینی تقدیس» (گناباد)
تولید ازمایشی را شروع کرد .در اواخر اسفندماه ،83فاز
یک طرح توسعه «طوس چینی» به ظرفیت 7500تن
و «چین��ی البرز» به ظرفیت 3500تن راه اندازی ش��د.
همچنین «چینی مرجان» با طرح توسعه یک هزار تنی
با ساخت 4دستگاه کوره شاتل ساخت داخل راه اندازی
شد .از این رو ،ظرفیت اسمی تولید ظروف چینی تا پایان
سال 1383با راه اندازی واحدهای یادشده به 83هزار و
300تن رسید .هم اکنون بعد از گذشت سال ها ،ظرفیت
اس��می واحدهای فعال ظروف چینی با تعداد 18واحد
و چند واحد کوچک ،جمعا به میزان 62هزار و 500تن
کاهش یافته اس��ت .درواقع روند اح��داث کارخانه ها تا
سال 1379به تعداد 19واحد به ظرفیت اسمی ساالنه
50هزار و 900تن رس��ید و میزان تولید نیز 48هزار تن
ب��ا بازده 94درصد بود .پس از ان ،این تعداد به بیش از
25واحد رسید ولی در دولت های نهم و دهم متاسفانه
به خاطر مشکالت اقتصادی و رقابت غیرمنصفانه ظروف
مش��ابه (یک بار مصرف ،مالمین و ظروف شیشه ای که
از نظر بهداش��تی به مصرف کننده نیز توصیه نمی شود)
و س��وداور نبودن ،بیش از 10واحد به تعطیلی کشیده
شد.
در ام��ر صادرات چین��ی االت نیز کش��ورمان به دلیل
حضور رقیبی مانند کش��ور چین که با قیمت نازل بازار
جهانی ظروف چینی را اش��باع کرده است ،نمی تواند به
رقابت جدی بپردازد و حتی در بازار داخلی هم با مشکل
فروش مواجه است.
اما در بخش واردات ،این محصول در س��ال 1383به
میزان 800تن به کشور وارد شد که طبق مصوبه دولت
مبنی بر پرداخت سود بازرگانی هر کیلو 12000ریال،
از ورود بی رویه ظروف چینی به داخل کش��ور به میزان
قاب��ل توجهی ممانعت به عمل امد به طوری که نس��بت
به واردات س��ال ( 1382به می��زان 22هزار و 485تن)
تولیدجهان��ی ظ��روف چینی ح��دود 1/2میلیون تن
براورد ش��ده و کش��ور چی��ن که زادگاه چینی اس��ت،
ح��دود 80درصد کل تولید جهانی را به خود اختصاص
داده اس��ت .ایران نی��ز با حدود 5درص��د تولید جهانی
چینی االت ،در این بخش مقام دوم را به خود اختصاص
داده اس��ت .کش��ورهای المان و ایتالیا هم در رده های
بعدی قرار دارند و بهترین تولیدکنندگان ظروف چینی
به حساب می ایند.
صادرات صنعت چینی ایران حدود 5000تن در سال
اس��ت که این میزان حدود 8درصد از کل تولید داخل
اس��ت .کمی صادرات به خاطر اشباع بازارهای جهانی با
تولیدات ارزانقیمت کش��ور چین است و فقط بعضی از
واحدها که کیفیت بس��یار باالیی دارند قادر به صادرات
مختصر هس��تند .عم��ده دیگر تولیدکنن��دگان ظروف
چینی جهان شامل کش��ورهای اروپایی المان ،فرانسه،
انگلستان ،لهس��تان ،اسپانیا و ...و در اسیا کشور ژاپن و
کره جنوبی در مجموع حدود 15درصد س��هم جهانی را
دارا هس��تند .باکیفیت ترین ظروف چینی در کشورهای
المان (با س��ابقه حدود 300س��ال)،ایتالیا ،انگلستان،
فرانسه و در اسیا در کشور ژاپن تولید می شود .کشوری
مانند المان در دهه 80میالدی با تولید ساالنه 100هزار
تن چینی ،جزو قوی ترین کشورها بود که به دلیل رقابت
کش��ور چین ،میزان تولید ان در حال حاضر به کمتر از
20هزار تن رسیده است.
تنوع طرح و رنگ در تولید ظروف چینی ایرانی
تولی��دات صنعت چین��ی االت در ای��ران ،به طور کلی ب��ر دو نوع گرد و
چهارگوش اس��ت و انواع ظروف و س��رویس های چینی خانگی و هتلی با
تنوعی بسـیار زیـاد در طرح و رنگ (افزون بر چندهزار گونه) به بازار عرضه
می ش��ود .به گفته نایب رییس اتحادیه صنف تهیه کنندگان و فروشندگان
بلور ،چینی و لوس��تر ته��ران ،هم اکنون بازار فروش چین��ی االت در رکود
شدیدی قرار دارد.
احم��د فتحی در گفت وگوی اختصاصی با
در
بیان علت رکود بازار چینی االت گفت :واردات انبوه
رس��می و قاچاق در کنار رک��ود تولید و نیز افزایش
همه ساله قیمت ها در این بازار که به طور معمول در
دو مقطع ابتدا و انتهای سال رخ می دهد ،مورد قبول
مصرف کنندگان قرار نگرفته و هم اکنون انگیزه خرید میان مردم وجود ندارد،
که مجموع این عوامل موجب رکود شدید در بازار چینی االت شده است.
وی افزود :ظروف چینی تولید داخل در س��ال جاری با 20درصد افزایش
قیم��ت مواجه بوده و ظ��روف وارداتی نی��ز به دلیل افزای��ش هزینه های
حمل ونقل 25تا 30درصد رش��د قیمت داشته است .نایب رییس اتحادیه
صنف تهیه کنندگان و فروش��ندگان بلور ،چینی و لوستر تهران با اشاره به
اینکه میزان افزایش قیمت ظروف چینی در نیمه اول سال گذشته بسیار
بیش��تر از امسال بوده اس��ت ،توضیح داد :سال گذشته با اغاز به کار دولت
یازده��م به دلیل تثبیت عمومی قیمت ها و نیز ثب��ات قیمت ارز ،افزایش
قیمتی را در بازار چینی االت ش��اهد نبودیم ،ولی امس��ال با افزایش تعرفه
واردات ظروف چینی از کیلویی 850تومان به 1200تومان ،رشد قیمت ها را
در بازار ظروف چینی وارداتی و به تبع ان ،چینی االت داخلی شاهد بوده ایم.
وی تاکید کرد :هم اکنون موج واردات قاچاق ظروف چینی موجب نوس��ان
قیمت ها در این بازار شده است چون واردکنندگان غیرمجاز که هزینه های
گمرکی و حقوق دولتی واردات را نمی پردازند عالوه بر دریافت س��ودهای
انچنانی ،امکان بازی با قیمت ها را نیز دارند که این امر موجب ورشکستگی
واردکنندگان قانونی و فروشندگان مجاز ظروف چینی می شود .وی تصریح
ک��رد :برخی از ظروف قاچاق که قیمت تمام ش��ده ای حدود یک میلیون و
200هزار تومان دارد با قیمت هایی تا 5میلیون تومان به فروش می رسد ،بر
این اساس الزم است که دولت برخورد جدی تری با واردکنندگان غیرمجاز
که موجب برهم خوردن تعادل بازارهای مصرف می ش��وند ،داش��ته باشد.
فتحی در مورد وضعیت بازار ظروف چینی گفت :هم اکنون 40درصد حجم
بازار چینی االت در اختیار محصوالت وارداتی که بیش��تر متعلق به کشور
چین است بوده و 60درصد دیگر نیز متعلق به ظروف چینی ایرانی است.
وی در پایان به متقاضیان ظروف چینی توصیه کرد که هنگام خرید به
کیفیت و ماندگاری ظروف چینی اهمیت بیشتری داده و تنوع طرح و رنگ
را در مراتب بعدی اولویت های ش��ان قرار دهند .وی تاکید کرد :به طور کلی
کیفیت محصوالت ایرانی به مراتب بهتر از ظروف وارداتی اس��ت ،اما تنوع
طرح و رنگ در ظروف چینی وارداتی بیشتر است.
مراکز اصلی عرضه ظروف چینی
عالقه مندان ظروف و سرویس های چینی برای خرید ارزان تر و گزینه های
بیش��تر انتخاب می توانند در تهران به تیمچه حاجب الدوله در بازار بزرگ
تهران یا بازار ش��وش مراجعه کنند تا ظروف مورد نیاز خود را در هر طرح
و رنگی که مورد دلخواه ش��ان باش��د ،تهیه کنند .بازار لوازم خانگی شوش،
واقع در میدان ش��وش اس��ت ،ولی بورس قدیمی تر خرید و فروش ظروف
چینی ،تیمچه حاجب الدوله در بازار بزرگ تهران است .این تیمچه بیش از
100سال سابقه دارد ولی قیمت ها در بازار تیمچه نسبت به میدان شوش
گران تر است .در حال حاضر قیمت ظروف چینی ،چه در بازار تیمچه و چه
در بازار شوش به طور مستقیم تحت تاثیر دو عامل عرضه و تقاضا قرار دارد.
گرانی بعضی از مدل های ظروف چینی نس��بت به مدل های دیگر به دلیل
طرح خاص انها اس��ت به طوری که قیم��ت یک طرح خاص حدود 50تا
150هزار تومان گران تر از یک طرح و مدل معمولی است .درواقع یک طرح
چینی که وارد بازار می شود و متقاضی زیادی پیدا می کند ،به دلیل عرضه
محدود ،قیمتش نسبت به سایر طرح ها باالتر می رود.
قیمت ها در بازار ظروف چینی
قیمت س��رویس های چینی براساس تعداد ظروف که در اصطالح به ان
پارچه می گویند ،متفاوت است .همچنین قیمت این ظروف با توجه به طرح
و رنگ و اینکه تولید کدام کارخانه باشد نیز تغییر می کند.
ضمن بیان مطلب
یکی از فعاالن بازار ظروف چینی در گفت وگو با
فوق افزود :سرویس های چینی موجود در بازار از 27پارچه شروع شده و به
102پارچه در حالت استاندارد و حتی 120پارچه در برخی تولیدات هم
می رس��د .هم اکنون ظروف چینی وارداتی
گران تر از نمونه های ایرانی است.
رضا شعبانی با
اشاره به اینکه
«هم اکن��ون در
بازار این کاال ،یک
سرویس 27پارچه بسته
به رنگ ،طرح و اینکه تولید کدام
کارخان��ه باش��د ،از 120هزار تا
170ه��زار توم��ان فروخت��ه
می ش��ود» ،توضیح داد :سرویس
12نف��ره کام��ل 102ت��ا 120
پارچ��ه نیز از 680ت��ا 800هزار
توم��ان ب��ه ف��روش می رس��د.
همچنین قیمت یک س��رویس
کام��ل چین��ی واردات��ی 98تا
120پارچه از حداقل یک میلیون
و 500ه��زار ت��ا 2میلی��ون و
400هزار تومان اس��ت .سرویس های 140پارچه وارداتی نیز که محصول
جدید بازار به حساب می ایند از 2میلیون و 400هزار تا 5میلیون تومان به
فروش می رسند.
وی تاکی��د کرد :در می��ان انواع مارک های ایران��ی و وارداتی ،ظروف
چینی «زرین»« ،اسپیدار»« ،بیسمارک ام جی اس»« ،پارس»« ،طوس»،
«تقدیس» و «مقصود» از جمله پرفروش ترین های بازار هستند.
تقلب چینی
کش��ور چین اگرچه بزرگترین و نخس��تین تولیدکننده ظروف چینی
به ش��مار می اید ام��ا در بازار تقلب ای��ن ظروف نیز مق��ام اول را دارد،
به ط��وری که بیش��تر ظروف چینی موجود در بازاره��ای ایران با مارک
کش��ورهای الم��ان ،اوکرای��ن ،ایتالی��ا و ژاپن در واقع در کش��ور چین
تولید می شود.
ب��ه گفته برخی فعاالن بازار ظروف چینی ،ب��ا توجه به اینکه فناوری
تولی��د برخی ظروف وارداتی از کش��ور چین ضعیف ب��وده و مواد اولیه
به کار رفته در ان درجه یک نیس��ت ،این ظروف از نظر کیفیت تولید
بس��یار ضعیف هس��تند .در ایران نی��ز برخی کارگاه ه��ا و کارخانه های
غیرمجاز تولید ظروف چینی ،با اس��تفاده از مواد اولیه نامرغوب ،جنس
تقلبی را روانه بازار کرده و به فروش می رس��انند .همچنین برخی افراد
س��ودجو ،ظروف چینی درجه 3یا 4س��فیدرنگ را خری��داری کرده و
گل و نقش ه��ای تزئینی دیگر را روی این ظروف چس��بانده و در کوره
می پزند و پس از بس��ته بندی ،به نام ظ��روف چینی خارجی به فروش
می رسانند.
دانستنی
اصول کلیدی
خرید سرویس چینی
مهم تری��ن نکته در هنگام خرید س��رویس چینی،
فرم ظ��رف و طرح و نقش روی انها اس��ت ،بنابراین
الزم اس��ت در هنگام انتخاب ب��ه زیبایی فرم ،رعایت
اصول ارگونومی در طراح��ی ،کاربردی بودن ظروف
و به م��وازات همه اینها به رنگ و نقش توجه ش��ود.
اگر عالقه من��د به رنگ خاصی هس��تید یا تمایل به
هماهنگی ظروف اش��پزخانه با دکوراسیون منزل یا
س��ایر اشیاء پذیرایی خود دارید ،بهتر است ظروفی را
که دارای تنوع کافی نقش و طرح باش��ند ،خریداری
کنید .انتخ��اب ظروف چینی با توجه به نوع پذیرایی
انجام می پذیرد .به این معنی که برای مراسم رسمی
و پذیرایی از میهمانان خاص به طور معمول از رنگ ها
و نقوش کالس��یک و برای اس��تفاده روزمره در منزل
از س��رویس های چینی با رنگ های ش��اد و اشتهااور
استفاده می شود.
کیفیت ظروف
عالوه ب��ر زیبای��ی باید به کیفیت س��رویس چینی
نیز توجه داش��ت .مواردی از قبیل سبکی ،شفافیت،
اس��تقامت دربرابر ضربه و شوک های حرارتی ،قابلیت
استفاده در مایکروویو ،ثابت ماندن طرح و نقش پس
از شست وشو در ماشین ظرفشویی و بهداشتی بودن
ظروف ،از ان جمله اند .سرویس های چینی با کیفیت،
به طور معمول س��بک و در عین حال بس��یار سخت
هستند .مقاومت و سختی لعاب و بدنه در برابر خط و
خش و استقامت لبه در مقابل ضربه ،از جمله مزایای
کیفی ظروف چینی مرغوب به شمار می اید .به عالوه
چینی با کیفیت مطلوب ،در مقابل شوک های حرارتی
مقاوم بوده و در درجه ح��رارت باالی فرهای خانگی
و صنعت��ی دچ��ار ترک خوردگی نمی ش��ود .عالوه بر
ای��ن توجه به اس��تانداردهای کیفی محصوالت نظیر
گواهینامه CEاتحادیه اروپا می تواند معیار مناس��ب
دیگری برای تشخیص مرغوبیت سرویس چینی باشد.
قابل شست وشو بودن در ماشین ظرفشویی
ب��ا توس��عه زندگی ماش��ینی ،امروزه در بس��یاری از
کش��ورهای جهان شست وشوی دس��تی ظروف چینی
منس��وخ ش��ده و این وظیفه به ماشین های ظرفشویی
واگذار شده است ،بنابراین ثبات رنگ و مقاومت طرح و
نقش ظروف در مقابل درجه حرارت باال و مواد شوینده
بسیار قوی که در ماشین های ظرفشویی خانگی و صنعتی
مورد اس��تفاده قرار می گیرند نی��ز از دیگر مزایای یک
سرویس چینی مناسب است .در پشت این سرویس ها
که با روش دکور داخل لعابی تولید می شوند ،در بیشتر
مواقع عب��ارت « »Dishwasher Safeبه معنی قابل
شست وشو در ماشین ظرفشویی ذکر می شود.
بهداشت ظروف چینی
اگرچه ظروف چینی نس��بت به س��ایر انواع ظروف
غذاخ��وری ،بهداش��تی ترین ن��وع ظروف محس��وب
می ش��وند ،اما گاه��ی در تزئین بعضی ان��واع ظروف
بی کیفیت وارداتی ممکن است از فلزات سنگین (مانند
س��رب و کادمیوم) برای ایجاد ظاهری براق به صورت
کاذب استفاده شود که برای سالمت انسان مضر است.
به همین دلیل بهداش��ت ظروف چینی نیز به اندازه
بهداشت مواد غذایی مورد مصرف در انها اهمیت دارد
و مواد اولیه ای که در ساخت این ظروف به کار گرفته
می شود باید سالم و مناسب تماس با مواد غذایی باشد.
این امر به طور معمول توسط اداره بهداشت و استاندارد
کشورها کنترل می شود ،بنابراین الزم است در هنگام
خری��د به وجود عالمت بهداش��ت و اس��تاندارد روی
بسته بندی این ظروف توجه شود.
تنوع قطعات کاربردی
نوع و تعداد قطعات موجود در سرویس چینی یکی
دیگر از مواردی اس��ت که در هنگام انتخاب سرویس
چینی باید مورد توجه قرار گیرد .توجه کنیم سرویسی
که خریداری می کنیم به تع��داد کافی اقالم ضروری
سرویس های غذاخوری ،چایخوری و ...را دارا باشد.
خرید به تعداد کافی
چنانچه قصد پذیرایی بیش از 6یا 12نفر میهمان
را در یک نوبت داشته باشید ،باید سرویسی را انتخاب
کنید که امکان س��فارش اقالم تکی یا سرویس های
تکمیل��ی از اقالم پرمص��رف ان نظیر بش��قاب ها را
داش��ته باش��د .در این صورت عالوه بر اینکه از خرید
دو یا چند سرویس یکسان با اقالم کم مصرف تکراری
(مثل ظرف س��وپخوری ،قندان ،قوری و )...خودداری
می کنید ،به تع��داد کافی هم از اقالم پرمصرف مانند
ب در اختیار خواهید داشت.
بشقا
خرید از مراکز معتبر
ب��ا خرید از فروش��گاه های معتبر که محل عرضه
مس��تقیم برندهای تجاری خوش��نام باشند ،احتمال
هرگونه تقلب و سوءاس��تفاده به حداقل می رس��د و
می توانید از اصل بودن کاالی خریداری شده ،اطمینان
داشته باشید .از خصوصیات دیگر فروشگاه های معتبر
لوازم خانگی می توان به خدمات پس از فروش مناسب،
تضمین کیفیت ،تامین قطعات شکس��ته یا کسری و
امکان تعویض یا مرجوع کردن کاال اشاره کرد.
از گذر تاریخ
تبلیغات در ایران
تاریخچ��ه تبلیغات در ای��ران به طور کلی به دو
دوره تاریخی باستان و جدید تقسیم می شود.
تبلیغات دوره باستان که به طور کلی تحت تاثیر
کش��اورزی و ویژگی ه��ای ان اس��ت ،نوع��ی از
ارتباطاتشفاهی اس��ت و مانند سایر کشورهای
دیگر باس��تانی عالئ��م تجاری ،دیوارنوش��ته ها و
جارچی ه��ا ،مهم ترین ش��یوه هایپیام رس��انی و
اگهی به شمار می روند.
دوره بعد ،عصر جدید است که با ورود دستگاه
چاپ به ایران و انتش��ار نخس��تین روزنامه (کاغذ
اخبار) در عصر قاجاری��ه ،اندک اندک اگهی های
تجاری نیز به نش��ریات راه یافتند .به این ترتیب،
اگهی در رس��انه های جمعی ای��ران از دیوارکوب
شروع شدو به نشریه های ادواری ،کتاب ،سینما،
رادیو و سرانجام تلویزیون راه یافت.
نخس��تین روزنام��ه ای ک��ه مب��ادرت به درج
اگهی کرد ،روزنامه وقایع اتفاقیه در س��ال 1267
شمسی بود.
در عهد قاجار ،اگهی ،حداقل 3نام داشت؛ ابتدا
اعالن ها و اش��تهارنامه که مورد قبول عموم مردم
نبود .س��پس اعالن کهمصدر باب افعال است به
معنی اش��کار ش��دن و علنی س��اختن است و به
دنبال تش��کیل فرهنگستان ایران در سال1314
واژه اگهی جایگزین اعالن شد.
ظهور کانون های اگهی و تبلیغاتی
نخس��تین کانون اگهی در سال 1316با عنوان
کان��ون تبلیغاتی زیب��ا به مدیر مس��ئولی حمزه
نعمتی راه اندازی شد ونخستین موسسه تبلیغاتی
ایران اس��ت که به طور رسمی به عضویت اتحادیه
موسسات تبلیغاتی انگلستان واتحادیه بین المللی
تبلیغ��ات ایاالت متحده درامد و در س��ال 1319
شمس��ی اداره کل تبلیغات و انتش��ارات توس��ط
عیسیصدیق در خانه سیدالعراقین تاسیس شد
و به دنبال ان باید شروع فعالیت تبلیغات تجاری
به معنی واقعی را سال 1325دانست چنانکه در
س��ال 1337هجری شمسی در تهران 18کانون
اگهی مشغول فعالیت بودند.
محور تبلیغات در زمان گذشته
تبلیغ��ات در ایران در فاصل��ه زمانی 42تا 52
بر محور سیاس��ت های اقتصادی رژیم در معرفی
کااله��ای مصرفی و رویداده��ایروبنایی زندگی
متمرکز بود .از اواس��ط س��ال 42تحت تاثیر این
ش��رایط جدید پس از قی��ام 15خرداد ،دولت به
تمرک��ز برنامه ه��ای تبلیغاتی و توس��عه امکانات
ارتباطی توجه خاص��ی پیدا کرد .به همین دلیل
در اواخ��رهمان س��ال وزارت اطالعات تاس��یس
ش��د و به دنب��ال ان اقدام برای ایج��اد تلویزیون
دولتی که در اغاز ،س��ازمانتلویزیون ملی ایران
نامیده ش��د و چند س��ال با ادغ��ام رادیو در ان،
عنوان س��ازمان رادیو تلویزیون مل��ی ایران را به
خود گرفت ،شروع شد.
در پ��ی این تحوالت س��ازمان های تبلیغاتی به
منظور حفظ و حمای��ت از حقوق خود و تحکیم
اصول همکاری بین افرادصنف و به منظور بهبود
وضع خ��ود ،اتحادیه ای به نام «اتحادیه دارندگان
س��ازمان های تبلیغاتی» تشکیل دادند .قابلذکر
است نخستین جش��نواره فیلم های تبلیغاتی نیز
در سال 1349در شیراز برگزار شد.
کانون ه�ای اگه�ی و تبلیغات�ی پ�س از
انقالب اسالمی
ب��ا پی��روزی انقالب اس�لامی در س��ال 1357
فعالی��ت ش��رکت های تبلیغات��ی عمال ب��ه نوعی
متوقف ش��د با وجود ایندر سال 1358شورای
انقالب با تصویب ایین نامه تاس��یس و نظارت بر
نحوه کار و فعالیت کانون های اگهی وتبلیغاتی بر
فعالیت جدید کانون های تبلیغاتی صحه گذاشت
اما ا ین اقدام ،حرکت جدیدی را به تناسب میزان
ووضعی��ت فعالیت انها پی��ش از انقالب موجب
نشد ،چون س��اختار عمده اقتصاد ایران بر محور
کاالهای مصرفیتحت مشارکت یا سرمایه گذاری
ش��رکت های خارجی واقع ب��ود و بخش عمده ای
از کااله��ای مصرفی که قابلی��ت تولیددر داخل
کش��ور را نداشتند و از خارج وارد می شدند ،عمال
دس��تخوش تغییر شده و نوعی توقف حاصل شد.
سال های 1357تا 1359انقالب اسالمی فضای
سراس��ر کش��ور را فراگرفته بود و این موضوع به
کمرنگ شدن فعالیت های تبلیغاتی منجر شد و به
دنبال ان با ش��روع جنگ تحمیلی ،عمده فعالیت
و نظر رس��انه های داخلیبر مح��ور اخبار مربوط
به دفع تهاجم دش��من و حفظ کشور چرخید ،در
ای��ن دوران با نگرش خاص احزاب ،س��ازمان ها و
گروه ه��ای مختلف کش��ور روی این رویداد مهم،
فضای جامعه به فضای ب��دون تبلیغات بازرگانی
مبدل ش��د وتبلیغات به ط��ور طبیعی در اختیار
موضوع جنگ قرار گرفت.
22
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
اقتصاد هنر
report@smtnews.ir
احوال اقتصاد هنردر جهان مجازی
گ�روه گ�زارش – مری�م
ابراهیم�ی :ام�روزه کس�ب
درامد در اینترنت برای افراد
ت�ازه کار به خص�وص اگ�ر توانایی ه�ای
دیگری هم داش�ته باش�ند ،به مراتب در
دس�ترس و س�اده تر از گذش�ته است و
حتی گزینه های بیشتری هم برای کسب
درامد ایجاد شده است .فقط کافی است
یک وبالگ داش�ته باشید و شروع کنید.
ناگفت�ه نماند که ماج�رای تحریم ها این
فعالیت را برای ما بسیار سخت می کند و
گاه انجام ان غیرممکن می ش�ود ،اما اگر
می توانی�د به زبانی غیراز فارس�ی مانند
انگلیس�ی یا عرب�ی مطلب بنویس�ید و
ش�خصی در خ�ارج از کش�ور دارید که
می توانید به او اعتماد کنید تا برای شما
یک حساب بانکی معتبر همراه با ادرس
خودش ب�از کند ،در این ص�ورت بازاری
جهانی منتظر شماست اکنون یک وبالگ
بسازید و ش�روع به نوشتن کنید .به هر
ح�ال فکر می کنم بد نباش�د م�روری بر
روش های کس�ب درامد موجود داش�ته
باشیم.
وب�لاگ خود تبلیغ کند یا ان ش��رکت وبالگ
فرد متقاضی را پیدا می کند و س��فارش تبلیغ
می دهد و به ای��ن ترتیب با پرداخت هزینه ای
ش��رکت یا ش��خصی که تبلی��غ می کند برای
متقاضی ب��ه روش های مختلف تبلیغات انجام
می دهد حتی بعضی از ش��رکت ها کل فضای
تبلیغاتی یک وبالگ را خریداری می کنند .مثال
اگر کل تبلیغاتی که به صورت ساالنه می توان
در یک وبالگ انجام داد 2میلیون تومان باشد،
این مبل��غ را دریافت کرده و برای یک س��ال
اختصاصا برای ان شرکت تبلیغ می کنند .که
در این روش هم تبلیغات دهنده س��ود می برد
( چون بدون رقیب و اختصاصی تبلیغ می کند
و در عی��ن ح��ال می توان��د از تخفیف ه��ای
معم��ول برای تبلیغ��ات بلند مدت اس��تفاده
کند ).و ه��م وبالگ نویس چ��ون انرژی خود
را روی بهینه س��ازی وبالگ خ��ود می گذارد.
یکی دیگر از روش های معمول این اس��ت که
کمپانی ه��ای بزرگ مبلغی را به نویس��ندگان
وبالگ های پربازدید پرداخت می کنند تا برای
معرفی محصول جدید انها مطلب بنویس��د و
به ای��ن ترتیب ان محصول به بازدید کنندگان
دیگر س��که وبالگ نویسان و صاحبان سایت ها
هس��تند که اگر شرکت واس��ط معتبر باشد،
درامد نسبتا خوبی می توانند داشته باشند در
ای��ران هم ای��ن روش متداول ترین روش برای
کسب درامد است.
دارایی های دیجیتال
روزان��ه تع��داد وبالگ های��ی ک��ه کارهای
دیجیتال خود را می فروشند بیشتر می شود که
از ان جمله می توان به e-bookها و دوره های
اموزشی و سمینار های از راه دور اشاره کرد .که
البت��ه این روش هم نیاز به اجرای دقیق قانون
کپی رایت دارد.
شبکه وبالگ نویسی
یک��ی از روش های موثر که ام��روزه کاربری
ف��راوان هم دارد ،اتحاد چندین وبالگ کوچک
اس��ت .به این صورت که چندین وبالگ نویس
درب��اره موضوعی مش��ترک ی��ا نزدیک به هم
ش��روع به نوشتن می کنند و به یکدیگر لینک
می دهن��د و گاه هر ک��دام از انه��ا دو یا چند
وبالگ را به طور همزمان اداره می کنند و برای
ج��ذب حامیان مالی هم به صورت مش��ترک
بازاریابی می کنند و وقتی که یک مشتری پیدا
شرکت های تبلیغاتی در جهان مجازی
در س��ال های اخی��ر ،تع��داد ش��رکت ها و
سازمان هایی که از طریق دیگر وب سایت ها و
وبالگ ها تبلیغ می کنند به شکل قابل توجهی
افزای��ش یافته اس��ت .ب��ه این ترتی��ب ،یک
وبالگ نوی��س که معموال س��رمایه زیادی هم
ندارد بدون احتیاج به بازاریابی مش��تری خود
را پیدا خواهد کرد و فقط با ارائه یک ش��ماره
حس��اب معتبر بین المللی و پر کردن یک فرم
ثب��ت نام و پس از بررس��ی هایی ک��ه از طرف
ارائه دهنده تبلیغات صورت می گیرد کس��ب
درام��د خواه��د ک��رد .در این ن��وع تبلیغات
دارن��ده وبالگ متنی را ب��رای بازدیدکنندگان
خ��ود به نمایش می گ��ذارد و با هر کلیکی که
بازدیدکنندگان روی «تبلیغات متنی» می کنند
مبلغی به حساب وبالگ نویس واریز می شود.
معروف ترین س��رویس از این نوع Adsense
می باش��د که متعلق به غ��ول اینترنتی گوگل
اس��ت .از موفق تری��ن برنامه ه��ای تبلیغ��ات
متنی که اخی��را به این جمع اضافه ش��ده اند
می ت��وان ب��ه Chitika’s eMiniMallsو
WidgetBucksو Text Link Ads
اشاره کرد.
و از دیگر شرکت هایی که در این زمینه فعالیت
می کنند می توان بهAzoogle Ads, Intelli
Txt, DoubleClick, Tribal Fusion,
Adbrite, Clicksor, AdHearUs,
Kanoodle, Pheedo, TextAds,
Bidvertiser, Fastclick,Value Click
اش��اره کرد .و اخی��را BlogAdsب��ه عنوان
نخستین س��رویس ارائه دهنده تبلیغات متنی
اختصاصی برای وبالگ ها راه اندازی شده است.
تبلیغات – RSSیک��ی از روش های جدید
که برخی وبالگ نویس��ان از ان کسب درامد
می کنن��د تبلیغ��ات RSSاس��ت و برخی از
وبالگ نویس��ان از این طریق به موفقیت های
کوچکی دست پیدا کرده اند.
حمایت مالی
در این روش خود فرد ،ش��رکت یا ش��خص
دیگری را پی��دا می کند که محصوالتش را در
بنویسند و به سایت انها لینک بدهند و به این
صورت یک شبکه حمایتی می سازند.
موقعیت های شغلی
در سراسر دنیا رسم است که وبالگ نویسان
موفق توسط روزنامه ها ،مجالت ،وب سایت های
بزرگ و س��ایر سازمان های خصوصی یا دولتی
اس��تخدام می ش��وند ی��ا قرارداد های��ی با انها
بس��ته می ش��ود و خدمات انها برای یک دوره
مشخص خریداری می شود .به این ترتیب برای
وبالگ نویس��ان موقعیت های ش��غلی جدید و
مناسبی به وجود خواهد امد.
برگزاری سمینار اموزشی در سایت
در بعضی از کش��ورها از جمله امریکا رس��م
است که وبالگ نویسانی که سخنرانی می کنند
امکان برگزارکردن جلسات اموزش و سمینار
ه��م برای انها وجود دارد که اعتبار زیادی هم
برای مقوله هایی که ب��رای انها تبلیغ می کند
فراهم می اورد .با توجه به امار به دست امده،
هزینه جذب یک مشتری جدید ،بین 5تا 11
برابر نگهداری یک مش��تری قدیم است .برای
افزایش 2درصدی مش��تری ،بای��د 10درصد
هزینه کرد.
جلب اعتماد مشتری در زمینه های مختلف
هنری به رعایت زمینه هایی بس��تگی داردکه
از ان جمل��ه می توان به رعای��ت نکته مهمی
چ��ون حظ بصری در تبلیغ��ات متعدد هنری
و فرهنگی اش��اره کرد ک��ه بی تردید بر ارزش
تبلیغات مختل��ف می افزای��د .عالوه بر در نظر
گرفتن نیاز و س��لیقه مش��تریان و مخاطبان
نسبت به کاالیی که در مورد ان تبلیغ می شود،
خالقی��ت و نواوری نی��ز در موفقیت تبلیغات
هنری و فرهنگی تاثیر فراوانی دارد.
اهمی�ت اعتم�اد مش�تریان نس�بت ب�ه
تبلیغات هنری
یکی دیگ��ر از راه های جل��ب نظر مخاطب
این اس��ت که برای ه��ر کاری که در اگهی ها
معرفی می ش��ود .ظاه��را ای��ن روش در ایران
کارای��ی فراوان��ی دارد ،چون در ای��ران قانون
محکمی برای حمایت از نویسندگان اینترنتی
وجود ندارد و حاصل زحمات چندین س��اعته
و تخصص چندی��ن روزه در عرض چند ثانیه
به وفور کپ��ی و در اینترنت پخش می ش��ود.
به عنوان مثال ،مطالبی ک��ه در یاد بگیر دات
کام منتش��ر می ش��ود ،بس��ته به موضوع ان
پ��س از مدتی تا 50کپ��ی از ان در وبالگ ها
و وب س��ایت های مختلف یافت می شود (حتی
بعضی از وب سایت های دولتی که بودجه های
س��نگینی دارند و در اینجا از انها نام نمی برم
بدون ذک��ر منبع ،مقاالت یاد بگیر دات کام را
کپی می کنند).خب حداقل به این روش برای
نویسندگان هم فرصت مناسبی فراهم می شود
تا امرارمعاش کنند .البته ناگفته نماند بیشترین
سود را تولید کننده یا صاحب کاال خواهد برد.
برنامه های ( Affiliateواسطه ای)
در این روش یک شرکت به عنوان واسط بین
فروشنده اصلی (صاحب کاال) و فروشنده جزء
(وبالگ نویس��ان و صاحبان وب سایت ها) عمل
می کن��د و به ازای فروش ه��ر کاال درصدی از
سود به فروشنده جزء یا وبالگ نویس پرداخت
می ش��ود .این شیوه بیشتر به نفع صاحب کاال
است چون حتی اگر جنس��ش فروخته نشود
برای ان تبلیغات مجانی کرده اس��ت .اما روی
کردند به صورت گروهی ب��رای فروش کاال یا
خدم��ات او کار می کنند .بنابراین یک ش��بکه
قوی به وجود اورده اند که هم خواننده را راضی
نگه داش��ته اند و هم می توانند به طور موثری
تبلیغات کنند و حامی مالی خود را راضی نگه
دارند و البته درامد انها هم تقس��یم می ش��ود
ولی انه��ا می توانند از روش ه��ا متنوعی برای
کسب درامد استفاده کنند.
عده ای هم که وب س��ایت دارن��د افرادی را
اس��تخدام می کنند ک��ه وبالگ نویس��ند و از
انها می خواهند درباره وب س��ایت انها مطلب
و تبلیغ��ات انجام می ش��ود ،دلیل��ی محکم و
مشتری پس��ند وجود داشته باشد .اینکه سردر
فروش��گا هی ب��رای مدتی طوالن��ی بیلبوردی
نصب می کنند که در ان نوشته شده حراج 70
درصد ...ایا در مدت زمان طوالنی این تبلیغ و
نوشته های ان باور کردنی است؟
یکی از دشوارترین کارها در مقوله تبلیغات،
جل��ب اطمین��ان و اعتم��اد برای مش��تریان
احتمالی است.
زیرا پیش از هر اقدامی باید بسیار درباره ان
فکر کرد و پس از تعیین استراتژی ،تکنیک ها و
تاکتیک هایی را ازمود و در نهایت با برخورداری
از ی��ک ثبات روی��ه ان اس��تراتژی را به اجرا
گذاشت .جلب اعتماد مشتری راه های مختلفی
دارد که تعدادی از انها را برمی شمریم.
دلیل قانع کننده و مشتری پسند
مش��تریان باید با اطمین��ان خاطر تبلیغات
متع��دد را ب��اور کنند .اگر ش��خصی که برای
فروش یک کاالی هنری مثل دوربین عکاسی
تبلیغ می کند و رقم 60درصد تخفیف را برای
ان می نویس��د ،ایا درست است؟ ایا برای خود
فردی که تبلی��غ می کند ،این اگهی قابل باور
است؟
به گفته یکی از کارشناس��ان حوزه تبلیغات،
جلب اعتماد مشتری روی اینترنت ،کاری بس
دشوارتر اس��ت .زیرا ارتباط با مخاطب رودررو
نیست و شما باید از طریق نوع کلمات ،ادبیاتی
ک��ه در جمالت به کار برده می ش��ود ،کیفیت
و رن��گ عکس ها ،تعداد صفح��ات و اطالعات
درست و پاسخگویی به موقع به نامه ها ،تسهیل
سفارش ،تحویل فوری و نمایش توصیه نامه ها
و ارائه ضمانت نامه ها این حس را در مشتری یا
مشتر یان احتمالی به وجود بیاورید« .شعارهای
تبلیغاتی» برای استفاده در صفحات وب و متن
اگهی ها کاری موثر اما دشوار در جذب مشتریان
کاالهای متعدد است .روی اینترنت ،سایت های
بس��یاری وج��ود دارد که ش��اید عرضه کننده
خدمات یا فروش��نده محصولی مشابه با انچه
در شرکت تبلیغ کننده عرضه می شود ،باشند.
ف��رد تبلیغ کننده باید بتوان��د توجه خریدار یا
مخاط��ب را در چند ثانیه ب��ه انچه که او ارائه
می دهد جلب کند .زیرا ممکن اس��ت او برای
همیش��ه برود 80 .درص��د از بازدیدکنندگان
یک سایت اینترنتی ،هرگز دیگر به سایتی که
بازدید کرده اند ،برنمی گردند .صاحبان سایت ها
نیز باید بپذیرند که این موضوع بر اساس امار
و اطالعات به دس��ت امده اعالم شده است که
تبلیغ کنندگان تنها چندثانیه فرصت دارند که
توجه مش��تریان بالقو ه را به خود ،محصول یا
خدماتی که شرکت یا سایت از طریق اینترنت
عرض��ه می کند جلب کنند .ت��ازه این اول کار
است و بعد باید کاری کنیم که بازدید کنندگان
و در واقع مش��تریان بالقوه ،بار دیگر یا بارهای
دیگر به س��ایت بازگردند تا شاید پس از ان با
مذاکراتی که با انان انجام می شود بتوان درصد
و ن��رخ تبدیل را ب��اال برد .اگر مقال��ه ای برای
مجله یا قرار گرفتن روی وب نوش��ته ش��ود،
همان طور که برای روزنامه ،یا رس��انه ای مثل
رادیو تلویزیون مطلبی نوش��ته می شود باید به
نگارش حرف��ه ای ان توجه کرد .مواردی چون
«ش��عارهای تبلیغات��ی»« ،موض��وع و عنوان
مقاالت» و «تیترها» باید بتواند مخاطبان را به
خود جذب کند .البته بنا بر نظر کارشناس��ان،
جذابیت «ش��عارهای تبلیغاتی» برای باالبردن
«فروش» کافی نیست.
در تبلیغات نوش��تاری باید ،خالقیت و رنگ
بخشیدن به انچه برای جذب ،حفظ و افزایش
تعداد مشتریان الزم است ،رعایت شود .کاربرد
عبارت های کلیشه ای نه تنها به تبلیغات کمک
نمی کند بلکه باعث هزینه های فراوانی اس��ت
که برای صاحبان تبلیغات جز ضرر و زیان ثمر
دیگری ندارد.
دلیل اصلی ان هم این است که بازدهی الزم
را برای جذب مخاطب ندارد.
بورس
economy@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
به دنبال زمزمه های یکسان سازی نرخ ارز در بودجه
23
سرنوشت بازار سرمایه در دست دولت
کیمی�ا بامدادیان -گروه اقتصاد :ارز در س��ال های
اخی��ر ،نرخ ه��ای مختلف ازجمل��ه مرج��ع ،مبادله ای،
بودجه ای و ازاد را تجربه کرده و از ثبات الزم برخوردار
نبوده اس��ت که این موض��وع توانس��ته تاثیرات منفی
بسیاری را بر اقتصاد کشور وارد کند.
اگ��ر دولت بتواند نرخ ارز را با توجه به قیمت تعیین
ش��ده در بودجه س��ال ،۹4تک نرخی کن��د ،در واقع
ب��ه فراه��م اوردن ش��رایط اقتص��ادی مطلوب کمک
کرده اس��ت و ای��ن موضوع می تواند مانع بس��یاری از
رانت خواری ها شود.
ل حاضر با توجه ب��ه نزدیک بودن قیمت ارز
درح��ا
مبادل��ه ای به نرخ ازاد ،می توان ادعا کرد که ش��رایط
برای تک نرخی ش��دن ارز فراهم ش��ده و دولت نیز
باید تالش کند تا بر اساس قانون و با رویکرد نرخ ارز
شناور مدیریت ش��ده ،حداقل ثبات نسبی را در بازار
ارز فراهم اورد.
تک نرخی شدن ارز فرایندی است که تحقق ان الزم
و ضروری اس��ت و درحال حاضر نی��ز یکی از مهم ترین
برنامه های دولت یازدهم به ش��مار می رود و بسیاری از
دولتمردان و کارشناس��ان اقتص��ادی تحقق این برنامه
را ام��ری امکان پذیرمی دانند که تاکنون اجرایی نش��ده
است .همچنین به اعتقاد انها ،اجرای این سیاست برای
اقتصاد کشور مفید واقع می شود.
البته در این میان فاکتورهای بسیاری همچون زمان
اج��رای سیاس��ت ،تعیین ن��رخ نهای��ی ارز و در نهایت
وضعیت اتی سیاس��ی کش��ور می تواند موثر باشد و هر
نرخ��ی که با توجه به این مس��ائل تعیین ش��ود ،اثرات
متعددی بر گروه های مختلف تولیدی برجای می گذارد.
اث��ار اجرایی ش��دن این برنامه می توان��د بر وضعیت
سوداوری صنایع و ش��رکت های مختلف اثرگذار باشد.
کارشناس��ان معتقدند که این ام��ر پیامدهای مثبت و
منفی بسیاری برای شرایط اقتصادی کشور و بازارهای
مختلف ازجمله بازار سرمایه به همراه خواهد داشت.
در ص��ورت اس��تفاده از ن��رخ ارز ازاد ب��ه عنوان نرخ
نهای��ی ارز این امر در ب��ازه زمانی کوتاه موجب افزایش
درامده��ای حاص��ل از ف��روش خارج��ی محص��والت
مجموعه های صادرات محور خواهد ش��د .این در حالی
است که تولیدکنندگان داخلی می توانند به مرور زمان
و در ب��ازه ای طوالن��ی مدت از مزایای اس��تفاده از نرخ
ارز ازاد بهره مند شوند .چراکه میزان واردات محصوالت
با افزای��ش هزینه های ان کاهش می یاب��د و در مقابل
منجر به افزایش تقاضا برای محصوالت تولیدی داخلی
خواهد شد.
قابلیت پیش بینی
در این رابطه به��روز خدارحمی،
دبی��رکل کان��ون نهاده��ای
س��رمایه گذاری در گفت وگ��و با
اظه��ار ک��رد :تثبی��ت
متغیرهای کالن اقتصادی اتفاقی
اس��ت که اهالی بازار س��رمایه همیش��ه ان را به عنوان
حادثه ای خوش یمن قلمداد می کنند .زیرا ثبات در این
ی برای ش��رکت ها را بیش��تر
متغیرها قابلیت پیش بین
خواهد ک��رد .بنابراین تک نرخی ش��دن ارز یا هرگونه
اتفاقی شبیه به ان ،عمال به بازار سرمایه کمک خواهد
کرد تا بتوان با برنامه ریزی بلندمدت به فعالیت پرداخت.
وی با اش��اره به ثبات و ارامش در بازار سرمایه اظهار
ک��رد :تک نرخی ش��دن ارز می توان��د حداقل برای ان
دس��ته از صنایع��ی که میزان واردات ی��ا صادرات قابل
توجهی دارند ،بس��یار موثر باش��د و این صنایع بتوانند
با پیش بین��ی دقیق تر قیمت ه��ا در بلندمدت ،ارامش
بیش��تری را بر ب��ازار س��رمایه حاکم کنن��د .بنابراین
هنگامی که امکان پیش بینی بیش��تری در بازار فراهم
باشد ،تالطم کمتری در بازار سرمایه خواهیم داشت.
خدارحمی با اش��اره به اینکه در سال های گذشته نیز
دغدغه هایی از این جنس داشته ایم ،گفت :بازار سرمایه
هم��واره بیش از انکه نگران موضوع هایی مانند افزایش
ن��رخ خوراک توس��ط دولت یا مجلس ی��ا افزایش بهره
مالکانه باشد ،بیشتر نگران نرخ ارز در اینده است.
وی با اش��اره ب��ه اینکه در صورتی که ن��رخ ارز برای
ش��رکت های بورس��ی قابلیت پیش بینی نداشته باشد،
تبدیل به یک ابهام مهم برای س��رمایه گذاران می شود،
اظهار کرد :بازار س��رمایه هرگونه پیش بینی ناپذیری را
به عن��وان ابهام ترجمه خواهد ک��رد .ابهام هم در بازار
سرمایه به معنای ریسک خواهد بود ،در نتیجه اگر بازار
سرمایه از چشم انداز مناسب در این خصوص برخوردار
نباشد ،ریسک این بازار بیشتر خواهد شد.
خدارحمی در ادامه بیان ک��رد :هنگامی که متغیرها
در بلندمدت پایدار می ش��وند ،به تعبیری می گوییم که
ریس��ک سیستماتیک در بازار س��رمایه کاهش یافته و
این موضوع باعث می ش��ود که بازده های قبلی جذاب تر
باشند زیرا ان بازده ها با ریسک های پایین تری به دست
خواهند امد.
وی در پایان اظهار امی��دواری کرد :اگر ارز به عنوان
یکی از مهم ترین متغیرهای بنیادین اقتصاد و به دور از
نرخ های متنوع ،تک نرخی شود ،این موضوع ارامش را
بر بازار سرمایه حکمفرما خواهد کرد.
زیر ذره بین
گروه اقتصاد -در پایان معامالت دیروز بازار سرمایه ،شاخص کل پس از دو
هفته روند صعودی 118 ،واحد افت کرد و در ارتفاع 76هزار و 589واحد ارام
گرفت .در ابان ماه بورس تهران رشد مناسبی داشت و با حجم معامالتی قابل
توجهی روبه رو شد .در بازار دیروز به دلیل افزایش عرضه بازار قرمزپوش شد اما
به طور کلی می توان گفت که همچنان دیدگاه ها نسبت به مذاکرات هسته ای
مثبت است و همه با امیدواری در بازار به معامله می پردازند.
کارشناسان پیش بینی می کنند؛ در صورتی که در انتهای هفته خبر خاصی
از مذاکرات هس��ته ای مخابره نش��ود ،در هفته اینده نیز بازار س��رمایه رشد
مناسب اما با شیب کندتری را تجربه می کند.
با وجود انکه در پایان ساعات معامالتی دیروز شاخص کل افت کرد اما در
اواس��ط معامالت میزان تراز ریالی خریداران 300میلیارد ریال مثبت بود که
نشان دهنده ان است که طرف تقاضا همچنان قوی تر از طرف عرضه است و
سرمایه گذاران با دید مثبتی به بازار نگاه می کنند .اگاهان بازار علت را عرضه
به نس��بت زیاد دیروز بازار سرمایه و شناسایی سود از سوی سرمایه گذاران و
همچنین قرارگیری در روز پایانی هفته عنوان می کنند.
نگاهی به امار
از تاالر حاف��ظ ،در معامالت اخرین روز هفته،
ب��ه گزارش خبرنگار
سرمایه گذاران بیش از یک هزار و 174میلیون برگه و حق تقدم در بازار دست
راه اندازی بورس ارز
در همی��ن رابط��ه حس��ین
خزلی خرازی ،کارش��ناس ارش��د
بازار سرمایه در گفت وگو با
اظه��ار ک��رد :درحال حاضر عمال
همه مناسبات در بازار سرمایه با
نرخ ارز ازاد انجام می ش��ود .اگر ب��ه فرمول قیمت پایه
کااله��ای عرضه ش��ده در بورس کاال نی��ز دقت کنیم،
درمی یابی��م ک��ه در یک م��اه گذش��ته ،قیمت گذاری
کااله��ای پای��ه در بورس کاال بر مبن��ای ارز ازاد انجام
شده است.
مدیر عامل هلدینگ مالی نور و انوار ،عمده محاسبات
و پیش بینی ها در بورس اوراق بهادار و بورس کاال را بر
مبنای نرخ دالر ازاد دانس��ت و بیان کرد :در سال های
گذشته مقرر شده بود که بورس ارز در کشور راه اندازی
ش��ود اما در ان زمان به دلیل شرایط بحرانی اقتصادی
و همچنین نبود ثبات سیاس��ی ،این بورس ش��روع به
کار نکرد.
وی با اش��اره به اینکه به نظر می رس��د ،در اینده ای
نزدیک ،کش��ور از ثبات سیاس��ی و اقتصادی برخوردار
ش��ود ،اظهار ک��رد :تحلیلگ��ران در ح��ال حاضر برای
پیش بینی اینده روند قیمت س��هام و همچنین تعیین
قیم��ت کااله��ای تولیدی که به خارج از کش��ور صادر
می شود ،به محاسبه و تحلیل قیمت ها بر مبنای نرخ ارز
ازاد می پردازن��د .به این ترتیب می توان گفت که ارز در
بازار سرمایه خود به خود تک نرخی شده است.
روزهای ارام بازار سرمایه
به دس��ت کردند که ارزش این مبادالت بیش
از 3ه��زار و 134میلیارد ریال ب��ود و در 99
هزار نوبت معامالتی انجام ش��د .در میان ۳۹
صنعت حاضر در بورس تهران ،گروه های مالی
توانستند با بیشترین حجم و ارزش معامالت
در ص��در برترین گروه های صنعت قرار گیرند
و پ��س از ان گروه های خ��ودرو و بانک ها در
جایگاه های بعدی قرار گرفتن��د .در بازار روز
چهار شنبه شاخص کل 118واحد کاهش یافت و به عدد ۷6هزار و 589واحد
رس��ید .در این روز نمادهای بانک پاس��ارگاد ،سرمایه گذاری غدیر ،معدنی و
صنعتی گل گهر ،ملی صنایع مس ایران ،مخابرات ایران و بانک تجارت بیشترین
تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و در مقابل تنها نماد سرمایه گذاری گروه
توسعه ملی توانست با بیشترین تاثیر مثبت بر مهم ترین متغیر بورسی ،مانع
از کاهش بیشتر ان شود .همچنین دیروز نمادهای ماشین سازی نیرو محرکه،
کمباین س��ازی ایران ،رینگ سازی مشهد ،ش��هد ایران ،نوسازی و ساختمان
تهران ،بین المللی محصوالت پارس و س��رمایه گذاری ملت بیشترین افزایش
قیم��ت را تجربه کردند .بیش��ترین کاهش قیمت نی��ز در این روز متعلق به
نمادهای پمپ س��ازی ایران ،داروسازی امین ،داروسازی اکسیر ،صنایع خاک
خزلی خ��رازی با اش��اره به وجود مش��کالت بس��یار
در بخ��ش ارز ،اظهار کرد :نوس��ان قیمت ارز همیش��ه
بازارهای بورس کاالیی را تحت الش��عاع قرار می دهد و
به این ترتیب ریس��ک بزرگی به ب��ازار تحمیل می کند
ک��ه می تواند اثر منفی در ب��ازار بگذارد ،البته در برخی
موارد هم این موضوع ،سودهای قابل توجهی را نصیب
صنایع و س��پس بازار می کند .وی با اش��اره به طرحی
که ۳س��ال پیش برای ایجاد بورس ارز ارائه شد ،گفت:
در ان زم��ان قرار بود بورس ارز راه اندازی ش��ود اما به
دلی��ل وجود بحران اقتص��ادی در ان دوره و نبود ثبات
سیاس��ی این بورس ایجاد نش��د .اما به نظر می رسد در
صورتی که کش��ور از ثبات بیشتری در بخش اقتصادی
برخوردار ش��ود ،ب��ا پیش��نهاد راه اندازی ب��ورس ارز و
همچنین دادوس��تد ارزها در بس��تر بازاری نظام مند و
توس��عه ابزارهای مالی مانند قراردادهای مشتق در این
بازار ،امکان کم کردن ریس��ک ب��رای طرفین معامالت
فراهم خواهد شد .خزلی خرازی در ادامه بیان کرد :در
ل حاضر ابزار مالی قوی برای کاهش و کنترل ریسک
حا
بازار س��رمایه در کشور ما وجود ندارد .اگر بورس ارز در
کش��ور راه اندازی ش��ود ،این موضوع باعث خواهد شد،
افرادی ک��ه به صادرات محص��والت می پردازند ،نگران
کاهش قیمت ارز نباشند و همچنین افرادی که به علت
واردات ،مصرف ارز دارند ،نگران گران ش��دن قیمت ارز
نباش��ند .بنابراین در یک بورس منس��جم و با ابزارهای
بورسی می توان امکان کنترل و کاهش میزان ریسک را
برای این گروه از افراد فراهم کرد.
چینی ایران ،ایران یاس��اتایرورابر ،مهندسی نصیر
ماشین و تامین ماسه ریخته گری بود و این نمادها
در انتهای جدول معامالت قرار گرفتند.
همچنی��ن در ای��ن روز س��رمایه گذاران
طوالنی ترین صف ه��ای خرید را برای نمادهای
صنایعاذراب،لیزینگرایانسایپا،سرمایه گذاری
صنعت نف��ت ،نوس��ازی و س��اختمان تهران،
لیزینگ ایرانیان ،صنعتی اما و س��رمایه گذاری
مسکن تشکیل دادند .در مقابل نمادهای ح .بانک پاسارگاد ،زامیاد ،فوالد
امیرکبیر کاشان ،داروسازی امین ،گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو،
پارس الکتریک و سایپا دیزل با سنگین ترین صف های فروش به کار خود
پایان دادند .گفتنی اس��ت؛ روز چهار ش��نبه ح .بانک پاسارگاد با معامله
140میلیون س��هم ،سرمایه گذاری رنا با معامله 67میلیون سهم و فوالد
خراسان با معامله 55میلیون سهم دارای بیشترین حجم معامالت بودند.
همچنین فوالد خراسان با معامله س��هام به ارزش 382میلیارد ریال در
صدر قرار گرفت و پس از ان ش��هرداری ش��یراز با معامله هایی به ارزش
136میلیارد ریال و سرمایه گذاری رنا با معامله هایی به ارزش 102میلیارد
ریال در جایگاه های بعدی قرار گرفتند.
بورس کاال
نخستین
عرضه
سنگ اهن
فالت مرکزی
۵۰ه��زار تن س��نگ اهن دانه بندی مجتمع
س��نگ اهن فالت مرکزی برای نخستین بار به
قیمت پایه ۳۶دالر در هر تن در تاالر صادراتی
بورس کاالی ایران عرضه شد.
ب��ه گزارش بورس کاال ،تعهد عرضه س��االنه
ش��رکت س��نگ اهن فالت مرکزی ای��ران در
ب��ورس۷۰ ،درصد از کل تولید س��االنه معادل
یک میلیون و ۲۶۰هزار تن سنگ اهن و تناوب
عرضه حداقل یکبار در ماه تعیین ش��ده است.
همچنی��ن حداق��ل خرید جهت کش��ف نرخ
س��نگ اهن شرکت س��نگ اهن مرکزی ایران
معادل حداق��ل عرضه 2هزار تن مورد تصویب
ق��رار گرفته اس��ت .ت��االر صادراتی ع�لاوه بر
س��نگ اهن ش��اهد عرضه ۱۱۷هزار تن انواع
قیر شرکت نفت جی بود .همچنین 5هزار تن
انواع قیر ش��رکت های صنعت قی��ر هرمزگان،
مهر پارس��یان ،توس��عه نفت هرمزان ،پاالیش
و ان��رژی ش��مالغرب ارکا و نگین گام پارس به
همراه ۶۰۰تن عایق رطوبتی شرکت های پیروز
ب��ام گلبهار و مهر پارس��یان راهی تاالر مذکور
شد .شایان ذکر اس��ت۲۰ ،هزار گوگرد کلوخه
ش��رکت پاالیش نفت بندرعب��اس و 5هزار تن
گوگرد گرانوله شرکت پاالیش نفت شازند اراک
به ترتی��ب به قیمت پای��ه ۱۲۷و ۹۵دالر در
هر تن در تاالر صادراتی عرضه ش��د .همچنین
شرکت ذوب اهن اصفهان با ۲۰هزار تن تیراهن
۱۶به قیمت پایه ۱۶هزار و ۴۱۰ریال در تاالر
محصوالت صنعتی و معدنی حضور یافت .این
ش��رکت همچنین ۱۵۴۰ت��ن تیراهن ۱۶و
۱۵۴۰تن سبد میلگرد ۱۸,۱۴,۱۲-۳Aرا روی
تابلوی عرضه برد .شرکت فوالد خوزستان نیز
۸۰هزار تن شمش بلوم را به قیمت پایه ۱۵هزار
و ۲۹۰ری��ال راهی تاالر معامالت کرد .تختال
Cکه از دیگر محصوالت عرضه ش��ده شرکت
فوالد خوزستان است ،با حجم ۶۰هزار تن و به
قیمت پایه ۱۵هزار و ۲۰ریال عرضه شد.
روی خط خبر
بازدید معاون کنفدراسیون
سوئیس از بورس
معاون س��فیر کنفدراسیون
س��وئیس در ای��ران از بورس
تهران بازدید کرد .وی همزمان
وابس��ته اقتص��ادی س��فارت
س��وئیس اس��ت .ب��ه گزارش
شرکت بورس ،اقای ری پس
از بازدید از تاالر معامالت و اش��نایی با ساختار بازار
سرمایه کشور و اخرین وضعیت بورس تهران از نظر
متغیرهای معامالتی ،ارزش بازار ،شاخص ها ،ترکیب
صنای��ع و ...اخرین وضعیت بورس تهران ،س��اعتی
را ب��ه گفت وگو ب��ا مدیران ب��ورس گذراند و ضمن
بررسی تحوالت جاری ،ابراز امیدواری کرد در اینده
نزدیک ش��اهد حضور بسیار فعال س��رمایه گذاران
خارجی در ایران و به ویژه بورس تهران باشیم .پس
از این مالقات ،معاون س��فیر کنفدراسیون سوئیس
در جلسه اش��نایی با بازار سرمایه المان که توسط
ام��ور بین الملل بورس تهران ترتیب داده ش��ده بود
ش��رکت کرد .کیله ،از کارگ��زاران بورس های المان
در این نشست به ارائه مطلب پرداخت و به سواالت
کارشناسان بورس تهران پاسخ گفت.
بازار فرابورس ایران
100هزار میلیارد تومانی شد
ب��ه دنب��ال عرض��ه اولی��ه
2ش��رکت بهم��ن لیزینگ و
قاس��م ایران ،ب��ازار فرابورس
ایران 100هزارمیلیارد تومانی
ش��د .ب��ه گ��زارش فرابورس
ایران ،با پیوستن دو شرکت بهمن لیزینگ و قاسم
ای��ران به بازار فرابورس ،ارزش این بازار 100هزار و
177میلیارد تومان ش��د .از س��وی دیگر در جریان
عرضه 5درصدی سهام شرکت قاسم ایران از سوی
س��هامدار عمده ،هر سهم این شرکت 10هزار ریال
در فرابورس کش��ف قیمت شد .از 18میلیون سهم
ش��رکت 360میلیارد ریالی قاسم ایران که در بازار
دوم فرابورس برای نخستین بار عرضه شد9 ،میلیون
س��هم به معامله گران برخط (انالی��ن) اختصاص
یافت و حداکثر 350س��هم ب��رای هر معامله گر در
نظر گرفته شد .همچنین در این عرضه اولیه سقف
خرید هر ایس��تگاه معامالتی 7هزار س��هم بود و با
توجه به اینکه این ش��رکت در ب��ازار دوم فرابورس
عرضه ش��د ،صندوق های سرمایه گذاری مشترک و
قابل معامله سهمیه ای برای خرید سهام نداشتند.
یک خبر خوب مالیاتی
برای بازار سرمایه
با پیش��نهاد س��ازمان بورس و اوراق به��ادار ،تایید
سازمان امور مالیاتی و موافقت وزیر اقتصاد ،استهالک
کسر اوراق بهادار ،درخصوص اوراق بهاداری که به کسر
در بازار س��رمایه منتشر می شوند نیز جزو هزینه های
قابل قبول مالیاتی شناخته شـد تا به این ترتیب ،یکی
از ش��رایط الزم برای تنوع بخشی به بازار اوراق بهادار
و تقویت نقش این بازار در تامین مالی ،فراهـم ش��ود.
به گزارش س��نا ،هزینه مالی یا سود تخصیصی اوراق
بهاداری که به کس��ر در بازار سرمایه منتشر می شود،
از مجموع سود علی الحساب نقدی و استهالک کسر
اوراق تش��کیل ش��ده است که براس��اس قانون ،سود
علی الحساب نقدی ،تا پیش از این نیز جزو هزینه های
قابل قبول مالیاتی محس��وب می شد ،اما درخصوص
استهالک کسر اوراق ابهام وجود داشت که با تصمیم
اخیر ،ابهام مذکور برطرف و اس��تهالک کس��ر اوراق
نیز به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی ش��ناخته شد،
بنابراین از این پس مجموع هزینه مالی اوراق بهاداری
که به کسر در بازار سرمایه ،منتشر و معامله می شوند،
جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی محس��وب خواهد
شد .بر اساس این تصمیم و با توجه به اینکه در زمان
انتش��ار اوراق بهادار به کس��ر ،مبلغی کمتر از ارزش
اسمی از سرمایه گذاران دریافت می شود و در سررسید،
کل ارزش اس��می به سرمایه گذار مس��ترد می شود،
مابه التفاوت مبلغ مذکور در چارچوب استانداردهای
حسابرسی به عنوان هزینه مالی (سود تخصیص یافته
اوراق بهادار) محس��وب خواهد ش��د .بر این اس��اس،
س��ازمان امور مالیاتی در اج��رای تبصره ۱ماده ۱۴۸
قانون مالیات های مستقیم ،درنظر گرفتن استهالک
کسر اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق
بهادار ،به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی را تایید کرد
که این موضوع ،پس از موافقت وزیر اقتصاد ،برای اجرا
به این سازمان ابالغ شده است .با این تصمیم ،زمینه
برای گسترش انتشار و معامله اوراق بهادار به کسر در
بازار س��رمایه در راستای تقویت بازار اولیه و ثانویه در
بورس و نیز افزایش سهم بازار سرمایه در تامین مالی،
ازطریق تنوع بخش��ی به ابزارهای قابل انتشار در این
بازار فراهم شد.
نرخ سکه و ارز
عنوان
خرید (ریال)
فروش(ریال)
سکه یک گرمی
1,650,000
1,710,000
سکه ربع
2,560,000
2,630,000
سکه نیم
4,500,000
4,550,000
24
بورس و بازار
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
معادن در اینه بورس
اخرین قیمت
نام شرکت
(ریال)
درصد تغییر
حجم معامالت
ارزش معامله
(ریال)
economy@smtnews.ir
خودرو در اینه بورس
درصد تغییر
حجم معامالت
ارزش معامله
نام شرکت
سرمایهگذاری رنا(هلدینگ
1518
3.13
65,845,216
99972760661
4656
سایپا
1551
-1.46
49,317,771
76496858793
4374
ایران خودرودیزل
878
-2.44
36,247,497
31822023115
2270
ایران خودرو
3165
-1.28
17,254,395
54546325929
2089
سایپا دیزل
1016
3.46
29,317,883
29773094160
1480
زامیاد
1620
-2.29
16,866,079
27325338365
1204
گروهبهمن
1868
-1.48
9,413,658
17586690506
887
گسترشسرمایهگذاریایرانخودرو
4371
-2.74
6,557,932
28664119822
674
تعداد دفعات معامله
اخرین قیمت
(ریال)
تعداد دفعات معامله
(ریال)
خودرو و ساخت قطعات
استخراج ذغال سنگ
سکه امامی
9,000,000
9,040,000
ذغالسنگ نگین طبس
3976
-2.74
254,703
1012699901
96
سکه بهار ازادی
8,970,000
9,020,000
صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود
8908
-0.95
33,936
302299129
34
1گرم طال
907,700
924,900
1مثقال طال
3,985,000
4,005,000
نوع ارز
خرید(ریال)
فروش(ریال)
دالر امریکا
32470
32570
یورو
40680
40790
پوند انگلیس
51610
51770
درهم امارت
8810
8880
لیر ترکیه
14400
14510
استخراج سایر معادن
9190
تامین ماسه ریختهگری
706,343
-3.19
353
6470162539
استخراج کانه های فلزی
معدنیوصنعتیچادرملو
4513
-0.51
873,152
3876338055
366
توسعه معادن روی ایران
2288
-0.44
2,104,921
4815780798
302
توسعهمعادنوفلزات
2875
-0.93
1,807,529
5116584245
299
سرمایه گذاری اعتبار ایران
1940
-1.67
1,212,754
2352874454
339
الکتریک خودرو شرق
2296
2.18
1,609,769
3696500175
338
باما
9447
0.76
482,492
4557868562
226
محورسازانایرانخودرو
2843
3.61
2,444,481
6949999230
335
معدنی و صنعتی گل گهر
5642
-1.28
1,759,447
9661704288
199
سایپااذین
2839
3.80
2,506,935
7117234223
319
معادن بافق
4276
-0.72
173,572
742131402
88
رادیاتور ایران
6008
-0.27
1,034,995
6217750249
275
ریال عربستان
8430
8630
ح .معدنیوصنعتیچادرملو
3300
-0.78
142,990
471859041
86
کمکفنرایندامین
2195
1.11
1,108,263
2428266013
269
رینگت مالزی
9900
9990
معادنمنگنزایران
5934
1.57
117,121
694981059
84
نیرو محرکه
2623
-0.11
1,430,587
3752057268
268
موتورسازانتراکتورسازیایران
3244
2.63
1,024,164
3322172522
231
توسعه معدنی و صنعتی صبانور
4924
-0.30
49,361
236169231
50
مهرکامپارس
2600
0.74
787,670
2047953706
228
صنایعریختهگریایران
3871
3.98
754,516
2920635192
189
ریختهگری تراکتورسازی ایران
2435
-2.68
750,236
1826748847
167
تولیدمحورخودرو
2304
2.95
487,720
1123919983
135
ایرکا پارت صنعت
4913
-1.54
312,308
1534384820
135
قطعات اتومبیل ایران
3899
1.62
782,456
3050982676
135
5305
-3.60
203,546
1079720196
86
3.98
363,573
1063451025
48
-0.25
58,946
211610482
29
200,000
624200000
26
9,610
212663352
25
شاخص های بورس
مقدار شاخص
درصد تغییر
زراعت01-
7525.8
0.253103853
نام شاخص
ذغال سنگ10-
1075.6
-2.739849896
استخراجنفتجزکشف11
852.5
-0.987224158
کانه فلزی13-
17005.8
-0.752853841
سایر معادن14-
5784.5
-3.186664212
منسوجات17-
1135.1
0.088175646
محصوالت چرمی19-
646.6
-0.246837396
محصوالت چوبی20-
23155.8
-2.583519493
محصوالت کاغذ21-
10383.1
1.102250265
انتشار و چاپ22-
61251.5
3.396906103
فراورده نفتی23-
297875.2
0.162714915
الستیک25-
19295.7
-0.724921025
فلزات اساسی27-
35409
-0.246784199
محصوالت فلزی28-
20407.5
2.784227412
ماشین االت29-
12865.5
0.767573918
دستگاههای برقی31-
253495.9
-0.097027651
سیمان ،اهک و گچ
سیمانسپاهان
سیمان فارس و خوزستان
2937
3.42
6,593,147
19364046838
سیمان تهران
4385
3.59
4,203,526
18433105458
512
سیمان کارون
7369
3.91
1,144,295
8432514793
260
مهندسینصیرماشین
سیمان داراب
2505
3.13
1,267,968
3176516414
181
چرخشگر
2925
سیمانهگمتان
5476
0.96
515,059
2820466291
175
لنت ترمزایران
3592
سیمان دورود
13091
3.21
1,313,174
17191021768
175
رینگسازیمشهد
3121
4.00
سیمان شمال
3230
3.39
1,445,879
4670655946
161
22781
-0.39
سیمان کرمان
10829
3.53
607,272
6576294780
145
سیمانغرب
5885
3.83
277,468
1632817281
115
سیمان کردستان
4378
3.01
332,439
1455375906
111
سیمان خزر
6301
1.65
521,685
3287076104
84
سیمانشاهرود
5071
0.54
323,621
1641921237
64
40624
-0.23
8,543
343900906
43
وسایل ارتباطی32-
2607.5
0
ابزار پزشکی33-
2563.5
سیماناصفهان
خودرو34-
13904.3
-0.822420041
حمل و نقل35-
1125.2
0
مبلمان36-
272.7
0
قند و شکر38-
4640.5
0.437201048
چند رشته ای ص39-
7124.3
0.184216447
غذایی بجز قند42-
2681.6
مواد دارویی43-
5015.6
-0.089639649
شیمیایی44-
5183.9
0.129413583
پیمانکاری45-
919.7
0
کاشی و سرامیک49-
2554
0.745532721
سیمان53-
847.4
1.716480615
کانی غیرفلزی54-
2090.9
0.258930712
سرمایه گذاریها56-
1733.3
-0.795558608
بانکها57-
739
-0.765408889
سایرمالی58-
2023.5
3.742630095
حمل و نقل60-
3385.4
0.065027193
رادیویی64-
584.6
-0.289953948
مالی65-
152939.2
-0.58399247
بیمه و بازنشسته66
3924.9
1.847575058
انبوه سازی70-
18864913934
598
-1.777845894
0.344259841
2047
3.33
9,213,772
753
سیمان قائن
12444
104,910
2.62
1323020010
سازه پویش
فنرسازیخاور
فنرسازیزر
سیمانارومیه
7284
0.28
65,887
485041195
سیمان بهبهان
37337
-0.02
2,047
76183680
18
سیمان ایالم
7806
-0.03
15,138
117380139
17
صنایع سیمان دشتستان
2946
-0.91
107,596
307683260
16
سیمان صوفیان
4377
-0.32
50,072
213790389
16
سیمانهرمزگان
14045
-0.16
39,467
550130152
14
سیمان بجنورد
5190
0.00
3,629
18743157
7
سیمانخاش
7810
0.05
1,297
10529046
4
سیمانمازندران
18381
-0.03
2,055
36579000
3
سیمان ارتا اردبیل
15336
0.00
136
2108000
1
کالسیمین
3809
-1.01
4,590,485
17486018623
854
ملی صنایع مس ایران
2857
-0.97
4,178,210
########
535
فوالد مبارکه اصفهان
2585
-0.15
2,367,189
6087419797
433
سرمایهگذاریتوکافوالد(هلدینگ
5020
0.86
991,311
4976337402
293
صنعت روی زنگان
3363
1.97
732,662
2463757536
272
955.9
2.7628467
سهامی ذوب اهن اصفهان
2907
-1.02
1,063,918
3093291103
270
رایانه72-
4382.8
-0.059287636
مس شهیدباهنر
2632
-1.35
1,504,593
3960827107
268
فنی مهندسی74-
743.4
-0.053777897
شرکت اهن و فوالد ارفع
3855
-0.13
551,659
2126376624
267
شاخص ازاد شناور
88165.8
-0.280724772
فوالد خوزستان
6666
0.17
770,513
5164030344
171
شاخص بازار دوم
148375.6
0.192449757
شاخص 30شرکت بزرگ
3528.1
-0.622500141
شاخص50شرکت فعالتر
3163.9
-0.249069929
شاخص صنعت
63851.2
0.00344563
شاخص بازار اول
56788
-0.252057297
ملی سربوروی ایران
1801
2.68
865,532
1558449905
171
هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
4430
-1.45
640,040
2835606847
154
نورد الومینیوم
6084
3.68
280,799
1708480136
113
فوالد الیاژی ایران
3370
0.24
320,684
1085959308
75
زرین معدن اسیا
4280
1.52
109,767
469785985
68
فراوریموادمعدنیایران
5026
-0.14
122,331
614819944
59
13826
-1.12
15,688
212601880
18
3066
0.36
66,522
211268126
10
فوالد خراسان
6982
0.00
2,183
14632649
7
شاخص کل
76611.1
-0.1263232
شاخص قیمت 50شرکت
143919.1
0.087625901
شاخص کل فرابورس
866.4
0.127123541
سپنتا
بازار اول فرابورس
224.5
-0.53167922
فروسیلیس ایران
بازار دوم فرابورس
409.1
0.318783718
بیشترین کاهش قیمت
پالسکوکار
نام شرکت
قیمت پایانی
(ریال)
درصد
تغییر
نام شرکت
3.97
218,838
3.31
نام شرکت
504859266
11,121,620
20
16658491680
حجم معامالت
1047
قیمت
پایانی (ریال)
ت-بانک پاسارگاد
140200000
614
گروه صنعتی رنا
67233653
1518
سرمایه گذاری سایپا
54850792
1402
سایپا
50676550
1551
بانک صادرات ایران
42908880
975
ایران خودرو دیزل
36994598
بانک تجارت
878
1167
36475668
بیشترین ارزش معامالت
نام شرکت
قیمت
پایانی(ریال)
ارزش معامله
اجاره جوپار سه ماهه 20درصد
1010884
305337400000
اوراق مشارکت پروژه های شهرداری شیراز
100
136380000000
گروه صنعتی رنا
1518
102034023856
سرمایه گذاری بازنشستگی کشوری
درصد تغییر
ت-سرمایه گذاری نیرو
440
-5.17
ت-بانک پاسارگاد
614
22.8
صنایع پمپ سازی ایران
4694
-3.97
ت-گلوکوزان
24564
8
داروسازی امین
5064
-3.96
سرمایه گذاری تدبیرگران فارس و خوزستان
3199
4.99
داروسازی اکسیر
14951
-3.87
بهمن لیزینگ
1732
4.97
خاک چینی ایران
12269
-3.84
شهرسازی وخانه سازی باغمیشه
3046
4.89
ایران یاسا تایر و رابر
18453
-3.73
سرمایه گذاری مسکن تهران
2852
4.85
مهندسی نصیر ماشین
5305
-3.6
خدمات مهندسی ساختمان و تاسیسات راه اهن
11636
4.83
3835
87786694425
ت-بانک پاسارگاد
614
86088751057
سایپا
1551
78579127293
سرمایه گذاری سایپا
بیشترین افزایش قیمت
قیمت پایانی (ریال)
1.14
126798805
بیشترین حجم معامالت
1498
فلزات اساسی
لولهوماشینسازیایران
1948
3.84
10,134,943
19738325091
1228
2307
الستیک و پالستیک
42
33
3823
32,629
25
1402
76912524544
تجارت بین الملل
trade@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
فلز زرد ،اقتصاد جهان را بر هم زد
برق طال در جیب امیرنشین دوبی
گ�روه تجارت :طال یکی از کاالهای س�رمایه ای اس�ت ک�ه اقتصاد
بس�یاری از کشورها به رونق داد و س�تد ان گره خورده است.بازار
این فلز زرد نه تنها برای دولتمردان بلکه برای ش�هروندان بسیاری
از کشورها هم داغ ترین و جذاب ترین بازار است .بازاری که در طول
5سال اخیر اقتصاد کشورهای دارنده ذخایر طال را با نوسانات جدی
مواجه کرده اس�ت .در نمودار اقتصادی جه�ان همواره باال و پایین
رفتن قیمت جهانی طال در تقابل با نوسانات بازار نفت ،نبض تجارت
و بازرگانی کش�ورهای تولید کننده و صادرکننده این فلز گرانبها را
در اختیار گرفته اس�ت .به طوری که تجارت کشورهای صادرکننده
نف�ت نی�ز با افول و نزول قیمت طال در نوس�ان بوده اس�ت .در این
بین هستند کش�ورهایی که همواره لقب بزرگترین صادرکنندگان
و بزرگترین مصرف کنندگان طال را یدک می کشند.که از جمله انها
می توان به کش�ورهایی مانند امارات متحده عربی و ترکیه اش�اره
ک�رد که در همین همس�ایگی ایران ،دالرهای س�بز را در صادرات
شمش طال به جیب می زنند.
عضو این صندوق نظارت داش��ته اس��ت .این سازمان
بین المللی خود به تنهایی 3هزار و 101تن از طالی
جه��ان را در اختی��ار دارد که مبلغ��ی افزون بر 144
میلی��ارد و 760میلی��ون دالر ارزش دارد .همچنین
ش��ورای جهانی طال یا ( )GLDب��ا یک هزار و 213
ت��ن طال به ارزش 64میلی��ارد و 53میلیون دالر از
دیگر ذخایر بزرگ طال در جهان محسوب می شود .به
عالوه ذخایر طالی رسمی جهان تا سال 2013م به
31هزار و 913تن رسیده است.
سود تجارت طال در جیب امیر نشین دوبی
دوبی امسال کنفرانس فلزات گرانبها را برگزار کرد که
در این کنفرانس اعالم شد؛ سال گذشته میالدی 75
میلیارد دالر طال از طریق دوبی داد و ستد شده است
که این رقم معادل 40درصد مبادله فیزیکی شمش
طال در جهان است .نکته قابل توجه ان است که این
رقم در سال 2003میالدی فقط 6میلیارد دالر بود.
این امار موفقیت امیرنش��ین دوبی در نخستین سال
فعالیت مرکز مبادالت چند کاالیی دوبی ()DMCC
به حس��اب می اید .به طوری ک��ه حجم تجارت طال
در این بازار ب��ا 73درصد افزایش به افزون بر 2هزار
و 250تن رس��یده است .البته کارشناسان اقتصادی
عوام��ل دیگری همچون ش��فافیت بیش��تر تجارت،
موقعیت مکان��ی و افزایش تعداد گردش��گران را نیز
از عوامل موثر در رش��د تجارت ط�لا از طریق دوبی
می دانند .موفقیت روزافزون دوبی انقدر س��ریع بوده
که تحلیلگران امریکایی در سخنرانی کنفرانس دوبی
برای��ن نکته تاکید کردند که؛ امارات به یکی از مراکز
مهم تج��ارت طال در جهان در دهه گذش��ته تبدیل
شده و میزان داد و ستد ان افزایش نیز خواهد داشت.
با این حس��اب می توان گفت داستان دوبی بخشی از
مهاجرت وسیع تر طالی فیزیکی از مراکز مالی است.
چراکه دوبی مرکز توزیع طال به تمامی قس��مت های
اسیاست و س��طح توزیع این فلز گرانبها نیز بستگی
به بهبود رفاهی طبقات متوسط نو ظهور در بسیاری
از کش��ورهای اس��یایی خواهد داش��ت .بنا براین تا
زمانی که اس��تقبال برای خرید طال به عنوان کاالی
سرمایه ای و زینتی در جهان وجود داشته باشد هیچ
عاملی نمی تواند جریان تج��ارت موفق دوبی در طال
را متوقف کند .یکی از مش��تریان پرو پا قرص شمش
طالی ترکیه در بازارهای معامالتی دوبی ،ایران است.
اما در چند سال اخیر به دنبال روند تحریم های ایران
تج��ارت طالی ترکیه در دوبی نی��ز از رونق افتاد .به
ط��وری که اکثر بانک های خارج��ی از ترس مجازات
امریکا از خرید ش��مش ترکیه خودداری می کردند و
این مس��ئله باعث ش��ده بود تا تجارت شمش طالی
ترکیه در دوبی از رونق بیفتد.
نبض طال در اختیار امریکا
بازار جهانی طال در یک ماه گذش��ته نوس��ان های
قیمتی فراوانی را تجربه کرده و ش��اهد روند کاهشی
قیم��ت بوده اس��ت .بازار طال 5س��ال گذش��ته را با
25
بازار به کدام سمت می رود؟
ایران در رده 54تولید طال
ب��ا وجودی که ای��ران جزو کش��ورهای مطرح در
زمینه تولید طال محس��وب نمی شود رتبه 54تولید
طال را در جهان در اختیار دارد اما سرمایه گذاری در
معادن طالی ایران در چند س��ال گذشته همزمان
با رش��د قیمت جهان��ی طال ،روند رو به رش��دی را
نشان می دهد .طبق امارهای وزارت صنعت ،معدن
و تج��ارت حدود 15معدن طال در ایران وجود دارد
که از این تعداد 12معدن فعال و 3معدن غیرفعال
باالترین نوس��انات پش��ت س��ر گذاش��ته تا انجا که
بسیاری از سرمایه گذاران بر این باورند که شاید رشد
یک سویه صعودی طال به پایان رسیده است .به گفته
تحلیلگ��ران بازار،هر اتفاقی ک��ه در اقتصاد امریکا رخ
می دهد ،بازارهای جهانی را با التهاب مواجه می کند.
ب��ه گزارش خبرانالین ،در روزهای گذش��ته انتش��ار
خبر کاهش رش��د اقتص��ادی امریکا و تضعیف ارزش
دالر منجر به رش��د 37دالری بهای طال شد درحالی
که یک فصل قبل تر انتش��ار اطالعاتی در مورد رشد
اقتص��ادی امری��کا و کاهش امار بیکاری این کش��ور
منجر به س��قوط بهای طال در بازارهای جهانی شده
هستند .حجم ذخایر قطعی و احتمالی طالی کشور
نیز افزون بر 320تن براورد شده است.
استاندارد جهانی یک معدن طال ،داشتن ذخیره
100تن به باالست ،کشور ما پر از معادن کوچک
و پراکنده است و فقط حدود 10معدن ان نزدیک
به س��طح کالس جهانی اس��ت که مهم ترین انها،
3معدن بزرگ طالی اق قال و زرش��وران و طالی
موته است.
بود.
31هزار تن طال در کره خاکی
طال به عن��وان یک فلز باارزش یک��ی از مهم ترین
تولیدات یک کش��ور است .بیش��تر کشورهای جهان
پول خود را با پش��توانه طال چاپ می کنند .براساس
گزارش های منتشر ش��ده ،برخی بانک های مرکزی،
سازمان های بین المللی و دولت ها با دارا بودن بالغ بر
30هزار و 700تن طال بیشترین ذخایر طالی جهان
را ب��ه خود اختصاص داده اند.در 25س��ال گذش��ته
صن��دوق بین المللی پ��ول با تغییر سیاس��ت هایش
در عرصه ط�لا ،بر میزان ذخایر طالی 185کش��ور
در هفته ه��ای اخیر افول رش��د اقتصادی در چین
و کاهش رش��د اقتصادی امری��کا در حالی باعث افت
ارزش دالر شد که قیمت طال روندی صعودی به خود
گرفت و در اخرین ساعات معامالت بازار لندن بهای
طال ناگه��ان 37دالر افزایش پیدا کرد .بس��یاری از
تحلیلگران بازار اعتقاد دارند ،تضعیف ناگهانی ارزش
دالر دلیل اصلی رش��د قیمت طال بوده است .به باور
این فعاالن بازار با توجه به گزارش های تازه ای که در
مورد وضعیت اقتصادی امریکا منتش��ر شده ،احتمال
افزایش دوباره قیمت طال وجود دارد .تحوالت سیاسی
این کش��ور و پیروزی جمهوری خواهان در انتخابات
کنگره نیز در رشد قیمت طال موثر بوده است.اما رشد
37دالری بهای طال در شرایطی صورت پذیرفته که
تمامی تحلیل ه��ای بین المللی از کاهش قیمت خبر
می داد .تحلیلگران موسس��ه بلومبرگ هفته گذشته
پیش بین��ی کرده بودند که قیم��ت طال به مرز کمتر
از 1000دالر ب��رای ه��ر اونس نیز می رس��د .با این
وجود جهش ناگهانی قیمت طال تقریبا تمامی فعاالن
بازار را سردرگم کرده اس��ت .حتی برخی سایت های
بین المللی مانند کیتکو برای تفسیر وضعیت بازار طال
از اصطالح معروف «دوران س��یاه» نام برده بودند .به
اعتقاد بس��یاری از کارشناس��ان ،با توجه به نوسانات
ش��دید این فلز زرد رنگ ،دیگر طال در مقابل افزایش
حجم معامالت بازارهای س��هام سرمایه امنی نیست.
محمد کش��تی ارای ،رییس اتحادیه کش��وری طال و
جواهر بر این باور اس��ت که به دلیل اینکه ش��اخص
مش��اغل امریکا کمتر از حد انتظار بوده اس��ت و این
رش��د منفی نیز ب��رای امریکایی ها قاب��ل پیش بینی
نبوده ،همین امر باعث ش��ده ک��ه ارزش دالر با افت
مواجه شود و قیمت طال نیز روندی صعودی به خود
گیرد.
دریچه
بازارهای جهانی طال را بشناسیم
بی��ن تولید کنن��دگان و مصرف کنندگان ط�لا بازارهای
کلیدی فعال هس��تند که در س��طح جهان��ی و منطقه ای
پراکنده ان��د .تولی��دات افریق��ای جنوب��ی ک��ه بزرگترین
تولید کننده طال در جهان اس��ت،به بازارهای لندن و زوریخ
س��رازیر می ش��ود .تولیدات امریکای ش��مالی به بازارهای
نیوی��ورک و تورنتو انتق��ال می یابد .تولیدات اس��ترالیا نیز
به هنگ کنگ ،س��نگاپور و ژاپن می رود .در زیر به ش��رح
بازارهای مهم جهانی طال می پردازیم.
بازار لندن
این ش��هر از ق��رن 17میالدی به عن��وان مرکزی برای
معامالت تجاری فلزات گرانبها درامده است .تعداد زیادی از
اعضای این بازار کار خود را در اوایل قرن 19میالدی شروع
کرده ان��د و تحوالت مهم در تاریخ اکتش��اف معادن طال در
استرالیا و افریقای جنوبی این شهر را در نیمه دوم قرن 19
میالدی به کانال عمده برای فراوری و توزیع طال در جهان
تبدیل کرد .افزای��ش تعداد معامله کنندگان در بازار طالی
لندن منجر به تش��کیل موسسه ای با نام تجاری بانک های
بزرگ امریکایی و اروپایی LBMAشد .اعضای این موسسه
تجاری بانک های امریکایی و اروپایی هستند.
بازار زوریخ
گر چه لندن مهم ترین مرکز تجاری و مالی طال محسوب
می ش��ود ولی از نظر عمده فروش��ی زوریخ مقام نخست را
دارد 3 .بانک بزرگ سوئیس نه تنها در زمینه تجارت طال در
سطح بین المللی کار می کنند ،بلکه هر یک دارای تاسیسات
فراوری برای س��اخت دامنه وسیعی از عیارهای مورد نیاز
بازارهای منطقه ای نیز می باش��ند .بازار زوریخ توزیع کننده
عمده طال در بازارهای منطقه ای ایتالیا ،ترکیه ،خاورمیانه،
اس��یای جنوب شرقی و ژاپن اس��ت .در این بازار هر ساله
نزدیک به هزار تن طال به طور فیزیکی نقل و انتقال می یابد.
بازار لوکزامبورگ
ای��ن بازار در ده��ه 1980م به یکی از بازارهای ناحیه ای
موف��ق اروپا مبدل ش��د .دلیل این امر برق��راری مالیات بر
ارزش ط�لا در المان و همچنین برای م��دت کوتاهی در
سوئیس بوده اس��ت .چون در لوکزامبورگ چنین مالیاتی
از معامله کنندگان اخذ نمی شد به سرعت به مرکز مناسبی
برای تبادالت تجاری طال مبدل شد .با برداشتن این مالیات
در سوئیس و س��پس در المان (در سال 1993م) از رونق
این بازار به شدت کاسته شد.
بازار فرانکفورت
مالی -تج��اری دیگر در نیوی��ورک مانن��د J.Arontco,
J.P.Morgan, Republic Nation Bank of New
Yorkنیز تجارت طال در سطح بین المللی انجام می دهند.
در فرانکف��ورت دو بان��ک بزرگ در زمین��ه تجارت طال
فعال هس��تند که هر دو نقش کنترل کننده دارند .این دو
بان��ک عبارتن��د از Deutsche Bankکه اکنون صاحب
موسس��ه تجاری عظیم Sharps Pixleyاست و دیگری
Dresdener Bankک��ه از زم��ان تغیی��ر قانون مالیات
مربوط به سود معامالت طال در المان در سال 1993م هر
س��اله مقدار فروش فیزیکی انها به سرمایه گذاران ،افزایش
یافته است.
در توکی��و خرید و ف��روش طال در موسس��ه (Tokyo
)Commodity Exchangeانج��ام می گی��رد .در این
موسسه ساالنه حدود 2/5میلیون قرارداد بسته می شود که
حجم طالی مورد معامله ان حدود 25000تن می شود.
عالوه بر این موسس��ه چند موسسه تجاری -مالی دیگر
ژاپنی س��االنه ح��دود 300تن طال برای مص��ارف در بازار
داخلی وارد می کنند.
در نیویورک بازار فعالیت های تجاری طال به طور عمده در
موسسه کامکس متمرکز می باشد .عالوه بر ان چند موسسه
بازارهای منطقه ای طال نقش مهمی را در توزیع فیزیکی
طال ایفا می کنند .بازارهای عم��ده منطقه ای عبارتند از:
بازار نیویورک
بازار توکیو
بازارهای منطقه ای
دوبی در امارات متحده عربی که منطقه خاورمیانه و شبه
قاره هند را تغذیه می کند .سنگاپور ،کشورهای اندونزی،
هند و تایلند را می پوشاند.
هنگ کنگ محل مناسبی برای بازارهای تایوان ،چین،
ویتنام و کره جنوبی است.
انتق��ال فیزیکی طال در معامالت منطقه ای زیاد صورت
می گی��رد .تنها در هنگ کنگ 300ت��ا 400تن طال در
سال وارد یا خارج می شود.
از س��ال 1989م ترکی��ه نی��ز به ب��ازار منطقه ای طال
پیوس��ته است و رفته رفته نقش خود را در توزیع طال در
اروپای ش��رقی و کشورهای استقالل یافته بخش جنوبی
روسیه و خاورمیانه توسعه می دهد.
به طور رس��می موسس��ه مبادالت طالی استامبول در
سال 1995م تاسیس و شروع به کار کرده است.
ویترین
کشورهایی که روی طال
خوابیده اند
ش��ورای جهانی ط�لا در گزارش های خ��ود اورده که
2013م س��ال پرنوس��انی برای بازار طال بوده و برخالف
س��ال های قبل که رش��د تقاضا از غرب به شرق بود ،این
ب��ار میزان تقاضای مصرف کنندگان طال در نقاط مختلف
جهان وجود داش��ته است .بر همین اس��اس کشورهای
ب��زرگ تولید کنن��ده طال در س��ایه مص��رف جهانی این
فل��ز س��رمایه ای و زینت��ی به س��ودهای باالیی دس��ت
یافته اند .انچ��ه در ادامه می خوانی��د معرفی بزرگ ترین
تولیدکنندگان و دارندگان طال ،بر اساس اطالعات پایگاه
اینترنتی بیزنس اینسایدر است .
ای�االت متح�ده امری�کا :به ط��ور رس��می امریکا
بزرگ تری��ن ذخی��ره ملی طال در جه��ان را دارد .در حال
حاضر این کش��ور بی��ش از 8هزار تن ط�لا در بانک های
خود دارد و نزدیک به 3هزار تن طال هم در معادن ایاالت
متح��ده خوابیده ان��د .ایاالت متحده در س��ال 1952م با
داشتن 20663تن طال ،صاحب بزرگ ترین ذخایر جهان
بود ،اما ذخایر طالی این کش��ور در سال 1968م به پایین
10هزار تن رسید.
المان :بانک مرکزی المان (بوندس بانک) هر س��ال 6
تا 7تن طال به وزارت دارایی این کشور می فروشد .ذخایر
رسمی طالی المان 3378/1تن براورد شده است.
ایتالی�ا :ذخایر کل طالی ایتالی��ا برابر با 2هزار و 702
تن اس��ت .ذخایر رس��می طالی این کشور 2451/8تن
براورد شده است.
فرانس�ه :ذخایر کل طالی این کش��ور برابر با 2هزار و
684تن براورد شده است.
چی�ن :چین زمانی بزرگ تری��ن مصرف کننده طال در
جه��ان بود اما امروز جای خود را به هند داده اس��ت .این
کش��ور با 355تن یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان طال
در جهان است .چین در حال حاضر 1900تن ذخیره طال
در معادن خود دارد.
س�وئیس :بانک ملی س��وئیس اختیار تمامی ذخایر
طالی این کش��ور را به دس��ت دارد .ذخایر کل طالی این
کشور یک هزار و 146تن است.
روس�یه :روس��یه با وجود اینکه یک��ی از بزرگ ترین
تولیدکنن��دگان طال در جهان اس��ت اما مقدار زیادی هم
واردات انجام می دهد .این کش��ور در حال حاضر ذخیره
طالیی استخراج ش��ده معادل 936/7تن در اختیار دارد.
طالی اس��تخراج نشده و معدنی این کشور نیز 5هزار تن
براورد شده است.
ژاپن :ذخایر طالی ژاپن برابر با 843/5تن براورد شده
است.
هلند :ذخایر طالی این کشور برابر با 675/2تن براورد
شده است.
هندوستان :ذخایر طالی هندوستان برابر با 614/75
تن براورد شده است.
تایوان :ذخایر طالی کش��ور تایوان نیز برابر با 465/6
تن براورد شده است.
پرتغال :ذخایر طالی کشور پرتغال برابر با 421/6تن
براورد شده است.
ازبکس�تان :کشوری که زمانی جزئی از شوروی بوده و
با اینکه هیچ گونه دسترسی به اب های ازاد ندارد اما مقدار
زیادی ذخایر انبوه طال در اختیار دارد .مقدار ذخایر طالی
ازبکستان 1700تن است .این کشور در سال گذشته 90
تن طال تولید کرد .میزان استخراج طال به گونه ای تنظیم
شده که تا س��ال 2032میالدی حتی اگر معدن جدیدی
کشف نشود ،این کشور بتواند به استخراج طال ادامه دهد.
اندونزی :کش��وری با بیش از 17هزار جزیره ،بیش��تر
ط�لای این کش��ور ،از ی��ک تعداد منطق��ه کوچک تهیه
می شود .بزرگ ترین معدن طالی جهان یعنی گراسبرگ
نیز در این کشور قرار دارد .اندونزی در سال گذشته 100
ت��ن طال تولید کرد و گفته می ش��ود این کش��ور در حال
حاضر 3هزار تن ذخیره طال دارد.
غنا :دومین تولیدکننده طال در افریقا است .این کشور
زمانی به عنوان س��احل طال ش��ناخته می ش��د .غنا سال
گذش��ته تولیدی معادل 100تن طال داشته است ،ذخایر
این کشور 1400تن اعالم شده است.
کان�ادا :در میان بزرگ تری��ن تولیدکنندگان طال در
جه��ان ،کانادا با ذخیره معدنی 920تن طال ،کوچکترین
ذخیره طال را دارا اس��ت این کش��ور در س��ال گذش��ته
میالدی 110تن طال استخراج کرد.
پ�رو :ب��ا تولی��د 150تن طال در س��ال گذش��ته،پرو
بزرگ ترین تولید کننده طال در امریکای مرکزی اس��ت.
ذخایر طالی این کشور 2000تن اعالم شده است.
افریق�ای جنوبی :این کش��ور با داش��تن 6000تن
ط�لا یکی از بزرگ ترین ذخایر طال در جهان را داراس��ت.
افریقای جنوبی در سال 2006م بزرگ ترین تولیدکننده
ط�لا در جهان بود که در س��ال های اخیر تولید را کاهش
داده است.
اس�ترالیا :این کش��ور با تولید 270تن طال در س��ال
گذش��ته جای��گاه دوم در میان بزرگ ترین کش��ورهای
تولیدکننده جهان را به خود اختصاص داده است .استرالیا
در ح��ال حاضر در معادن خ��ود 7400تن طال در اختیار
دارد.
دریچه
از خدا خواهیم توفیق ادب
26
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
در گفت وگوی
نمایشگاه
trade@smtnews.ir
با مدیر برگزاری نمایشگاه صنایع مفتولی خاورمیانه مطرح شد
دوپینگ نمایشگاهی با تبلیغات خوب
بیس��تمین نمایش��گاه بین الملل��ی مطبوع��ات،
خبرگزاری ها و وب سایت های خبری با رفتارهایی از
سوی برخی از اهالی رسانه همراه شده که وزانت این
نمایش��گاه را تحت تاثیر خود ق��رار می دهد و از این
منظ��ر محل تامل بوده و نیازمند تجدیدنظر اس��ت،
هرچند بعید اس��ت چنین اصالح رفتاری را ش��اهد
باشیم.
نمایش��گاه مطبوعات ،در بیس��تمین دوره خود با
برخی مصائبی روبه رو اس��ت که در ادوار پیش��ین و
به ویژه در چند دوره اخیر به ش��دت با ان مواجه بوده
است؛ رویکردی که عم ً
ال این رویداد را گاهی از فضای
مورد انتظار از مطبوعات دور کرده و با اعمالی همراه
س��اخته که طبیعتاً در ش��ان رس��انه های کشورمان
نیس��ت و بعید اس��ت به جز نمایشگاه مطبوعات ،در
هیچ نمایشگاه دیگری نیز شاهد تکرارش باشیم.
نمایش��گاه مطبوعات به واس��طه انکه هنوز درباره
علت برگ��زاری اش مباحثی مطرح اس��ت و برخالف
دیگر نمایش��گاه های تخصصی صنعت��ی ،تجاری و،...
محصول خاصی ب��رای عرضه ن��دارد و محصوالتش
در دس��ترس عموم اس��ت ،بنابراین کیفیت ارائه یک
محص��ول ی��ا قیمت در این نمایش��گاه معن��ا ندارد،
چرا که محصولی مشابه محصوالت صنعتی که محل
رونمایی و عرضه ش��ان نمایشگاه های تخصصی است،
وجود ندارد.
این نمایش��گاه زمینه س��از همکاری های متعدد و
گسترده بین چندین رسانه مشابه ،چندین مجموعه
تج��اری و تعام�لات اینچنین��ی نیز نب��وده و با این
اوصاف ،شاید بزرگ ترین مزیت نمایشگاه مطبوعات،
دیدار اهالی رس��انه باش��د و اتفاقاً وقفه رخداده برای
این نمایشگاه نیز در راس��تای هدف گذاری های تازه
ب��رای این روی��داد بود ،ام��ا در هر حال نمایش��گاه
مطبوعات حتی کارکرد نمایشگاه کتاب را نیز ندارد.
مهم�ان قاپ�ی ،پدی�ده زش�ت نمایش�گاه
مطبوعات
ش��اید به همین دلیل ،رقاب��ت کاذبی برای حضور
مهمانان بیش��تر در غرفه ها ش��کل گرفت��ه و تقریباً
چهره ها و مس��ئوالن همه حوزه ها راهی نمایش��گاه
مطبوع��ات ش��ده یا به نمایش��گاه دعوت می ش��وند
و از همی��ن نقط��ه ش��اهد ش��کل گیری فض��ای
غیرقابل پذیرش��ی در نمایشگاه مطبوعات هستیم که
وجهه کلی مطبوعات کش��ور را نیز تحت الشعاع قرار
می دهد و از این منظر باید رسانه ها حساس باشند.
در روزه��ای اخی��ر همچ��ون چند دوره پیش��ین
نمایش��گاه مطبوعات ،با ورود یک چهره به نمایشگاه
ک��ه طبیعت��اً به انتخ��اب و اختی��ار خود ب��ه تعداد
مشخصی از غرفه ها مراجعه می کند ،شاهد کشمکش
میان متصدی��ان برخی غرفه ها برای بردن مهمان به
غرفه های ش��ان بوده ای��م که بعضا ب��ه تقابل فیزیکی
نیز منجر ش��ده اس��ت؛ پدیده ای که ش��اید اصطالح
«مهمان قاپ��ی» بهتری��ن و گویاتری��ن تعبیر ممکن
درباره اش باشد.
این وضعیت گاهی به کشیدن مهمان توسط چند
نفر منجر می ش��ود و گاهی واکن��ش تند مهمانان را
در قبال چنین رفتارهایی در پی داش��ته که طبیعتا
در ش��ان هی��چ یک از مطبوعات کش��ور و همچنین
نمایش��گاه مطبوعات نیس��ت و امدن یا نیامدن یک
چهره به غرفه یک رسانه ،تاثیر خاصی در اعتبار یک
رس��انه ـ به جز ژس��ت ـ ندارد و از ای��ن منظر باید
در نظر داش��ت ،چنین رفتاری به خصوص نزد عموم
بازدیدکنندگان که ناظرش هس��تند ،چه لطمه ای به
اعتب��ار و وجه��ه مطبوعات می زند .حت��ی در برخی
شرایط محافظان برخی مهمانان ویژه از جمله سران
قوا یا وزرا و س��فرا که به لحاظ امنیتی ،نزدیک شدن
به این چهره ها را منع می کنند ،مجبور به عقب راندن
خبرنگاران و حتی در ش��رایطی برخوردهای سخت
فیزیکی می شوند.
هرچن��د خوش��بختانه در این زمین��ه بخش اعظم
رس��انه ها مستثنا هستند اما همان اندک مواردی که
هر روز مش��اهده می شود و توجه و تاسف عامه مردم
را نی��ز در پی دارد نباید اتفاق بیفتد و در این زمینه
مطبوع��ات باید با تذکر ج��دی از ادامه این روند که
در ادوار اخیر ش��دت گرفته ،جلوگیری کنند .به هر
حال رس��انه ها در هر شرایطی و در هر زمان و مکانی
به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول الگوسازی
برای مردم هستند.
منبع :تابناک
میلاد محم�دی -گروه تج�ارت :درختی کهنس�ال برای
تنومند ش�دن و استوار ماندن به گذر زمان نیاز دارد .گاهی
الزم است ده ها سال زمان سپری شود تا درختی تنومند به
بار اید .این مثال را در مورد نمایش�گاه ها هم می توان به کار
برد .گاهی یک نمایش�گاه برای بزرگ شدن ،عمیق شدن و
حرفه ای شدن نیاز به گذر چندین سال دارد .نمایشگاه های
نمایشگاه بین المللی صنایع مفتولی
خاورمیان�ه به زودی اغاز ب�ه کار خواهد
کرد .در تعریف کلی از این نمایشگاه چه
می توان گفت؟
دومین نمایشگاه بین المللی صنایع مفتولی
(صنایع زیرس��اختی س��یم و کابل ،پروفیل و
ماشین االت وابسته) که در نوع خود بزرگترین
نمایشگاه صنعت مفتولی خاورمیانه محسوب
می ش��ود ،با حضور و مش��ارکت بزرگترین و
معتبرترین ش��رکت های داخلی و خارجی از
26الی 29اذر در محل دائمی نمایشگاه های
بین المللی تهران برگزار می ش��ود .در دومین
دوره ،انواع ماش��ین االت تولید س��یم و کابل،
مواد خام اولیه (الومینیوم ،مس ،سیم فوالدی
و ،)...ابزاره��ای تولی��د ،مواد عای��ق و روکش،
تجهی��زات اندازه گی��ری و ازم��ون ،تجهیزات
کنت��رل کیفی��ت م��واد و ملزوم��ات جانبی
(روانکارها ،قرقره و ،)...بس��ته بندی محصول،
انواع مفتول(مس��ی ،الومینیومی و فوالدی)،
محص��والت و فراورده ه��ای جانبی مفتول ها،
ان��واع پروفیل ه��ا و محصوالت جانب��ی ،انواع
دس��تگاه ها و دیگر صنایع مرتبط با این حوزه
عرضه و به نمایش عموم گذاشته خواهد شد.
در این نمایشگاه که در فضایی بالغ بر 10هزار
مترمربع برگزار می شود ،عالوه بر شرکت های
داخل��ی ،تاکن��ون حض��ور ش��رکت هایی از
کشورهای المان ،ترکیه ،هند و چین با پاویون
مستقل قطعی شده است .در این زمینه فقط
کش��ور چین ی��ک پاویون 200مت��ری برای
خودش تدارک دیده است.
با برگزاری این نمایشگاه چه اهدافی
را برای تحقق مدنظر دارید؟
در ح��ال حاضر ،هرچه تخصصی تر ش��دن
نمایشگاه ها در سراسر دنیا مورد اهمیت است.
کش��ورهای مختلف به این سمت می روند که
یک گردهمایی فوق تخصصی را برای معرفی
کاال یا خدمات ترتی��ب دهند .این را هم باید
بدانیم که صنایع مفتول��ی در تمام دنیا مورد
اهمیت است .اوکراین ،روسیه ،امریکا ،ترکیه،
المان ،ژاپن ،فرانس��ه و انگلستان کشورهایی
هس��تند که در انها نمایشگاه های بین المللی
صنایع مفتولی برگزار می ش��ود اما در منطقه
خاورمیان��ه ،نمایش��گاه مفتولی ته��ران ،تنها
نمایشگاه این منطقه محس��وب می شود ،لذا
برگزاری این نمایش��گاه در جمهوری اسالمی
ای��ران ،نش��ان دهن��ده رش��د و توس��عه این
صنعت در کشور اس��ت .در همین زمینه بعد
از بررس��ی های گس��ترده ای که داشتیم،
متوجه ش��دیم تعداد زیادی شرکت فعال
در زمینه س��یم ،کاب��ل و صنایع مفتولی
در کش��ور داریم که در قالب های مختلف
از جمل��ه 170کارخانه فع��ال و تعداد قابل
توجه��ی واحد تولیدی مش��غول ب��ه فعالیت
هستند .این شرکت ها و مجموعه های صنعتی
قبل از راه اندازی این نمایش��گاه مجبور بودند
ش�ناخته شده ای که امروز در زمان برگزاری مورد استقبال
قرار می گیرند به طور معمول باالی 10سال عمر دارند .عمری
که در ان برگزار کنندگان و مجریان نمایش�گاهی به همان
میزان تجربه کس�ب می کنند و مشارکت کنندگان مختلف
نیز با اعتماد بیش�تری افسار کارها را به انها می سپارند .در
همین رابط�ه و به بهانه برگزاری یک نمایش�گاه نوپا یعنی
تولی��دات و دس��تاوردهای خودش��ان را در
نمایشگاه های دیگر از جمله نمایشگاه صنعت ،
صنعت برق ،نمایشگاه های فوالد و متالوژی و
دیگر نمایشگاه هایی که خیلی به موضوع این
شرکت ها مرتبط نبودند ،نشان دهند.
بنابرای��ن فقدان نمایش��گاهی به طور دقیق
مرتبط با صنایع س��یم و کابل را حس کردیم
و از سال گذش��ته برای برپایی این نمایشگاه
دس��ت به کار ش��دیم .در دوره ه��ای مختلف
این نمایش��گاه به دنبال معرفی خالقیت ها و
ظرفیت های بالقوه و بالفع��ل صنایع مفتولی
کش��ور ،شناس��ایی و معرفی مشکالت ،موانع
و نق��اط ضعف موج��ود در این صنعت ،جلب
حمایت س��ازمان های دولت��ی و خصوصی از
این صنعت ،ایجاد بس��ترهای مناس��ب برای
س��رمایه گذاری ،اش��تغالزایی و کارافرین��ی،
اش��نایی دس��ت ان��درکاران ب��ا محصوالت،
نواوری ه��ا و پیش��رفت های صنای��ع مفتولی
روز دنی��ا و ایج��اد زمینه رقابت س��الم میان
تولیدکنن��دگان داخلی ب��رای ارتقای کیفیت
تولی��دات مهم ترین اهداف برگ��زاری دومین
نمایش��گاه بین المللی صنایع مفتولی ،سیم و
کابل ،پروفیل و ماشین االت وابسته هستیم.
ش�رکت های خارجی با چ�ه اهدافی
ب�ه نمایش�گاه ش�ما خواهند ام�د؟ چه
دستاوردهایی را قرار است ارائه بدهند؟
ببینید اول باید این را بدانیم که ایران یکی
از کش��ورهای تاثیرگذار و تعیین کننده برای
دیگر کشورهاس��ت بنابراین س��عی می کنند
تعامالت تج��اری را با ما افزای��ش بدهند .در
زمینه نمایش��گاه صنایع مفتولی در شرایطی
که م��ا اص�لا انتظ��ارش را نداش��تیم ،برای
دوره اول از 11کش��ور خارج��ی از جمل��ه
فرانسه ،بلژیک ،اس��لوونی ،چین و هندوستان
به طور مس��تقیم حضور پی��دا کردند .چنین
حضور و توجهی به ما نش��ان داد که برگزاری
نمایش��گاه صنایع مفتولی از جایگاه و اهمیت
ویژه ای برخوردار اس��ت .با توجه به باال بودن
ظرفیت ه��ای اقتصادی و تج��اری این صنعت
در کش��ور ما ،طبیعی اس��ت ک��ه خارجی ها
تصمی��م بگیرند در ایران حض��ور پیدا کنندو
برای محصوالت شان دنبال نمایندگی بگردند
یا قراردادهای همکاری و تجاری امضا کنند.
یک�ی از اس�یب هایی که متاس�فانه
دامنگی�ر صنای�ع نمایش�گاهی نوپ�ا در
کش�ور م�ا می ش�ود ،این اس�ت ک�ه در
دوره های نخس�ت ،ب�ه دالی�ل مختلف،
ن یا
ازجمله بی اعتمادی مشارکت کنندگا
ناوارد بودن مدیر و شرکت برگزار کننده،
در حاش�یه مانده و نمی توانند انگونه که
باید و ش�اید مطرح شوند .نمایشگاه شما
هم یکی از همین نمونه های نوپاس�ت که
ممکن اس�ت چنین اتفاقی را تجربه کند.
شما برای در امان ماندن از چنین بحرانی
چه برنامه ای دارید؟
نکته ای که ش��ما مطرح کردید ،متاس��فانه
بس��یار درس��ت اس��ت .نمایش��گاه های دوره
اول و دوم و حت��ی س��وم و چه��ارم همواره با
چنین مش��کالتی دس��ت به گریبان هستند.
ای��ن دوره ه��ا به طور معمول زمانی اس��ت که
نمایش��گاه باید بگذراند تا جای��گاه خودش را
در صنعت نمایش��گاهی کشور تثبیت کند .با
توجه ب��ه این که مجری��ان و برگزار کنندگان
نمایش��گاه هم نسبت به استقبالی که احتمال
می دهند از یک نمایش��گاه ش��ود ،ب��رای ان
تبلیغات و هزینه می کنند ،بنابراین همه چیز
در حداقل ها باقی می ماند و کافی است تا یک
بی مه��ری ی��ا بی توجهی هم از طرف س��ایت
نمایشگاهی صورت بگیرد تا راه های پیشرفت
ان نمایشگاه به کلی از بین برود .اما ما سعی
کردیم در مجموعه خودمان از وقوع این اتفاق
جلوگیری کنیم .بنابراین بیشتر از ظرفیت های
نمایش��گاه هزینه و تبلیغات کردیم که حتی
برای ما ضرر و زیان به
نمایش�گاه بین المللی صنایع مفتولی خاورمیانه به س�راغ
مدیر برگ�زاری ان رفتیم که عقی�ده دار د با تکیه بر برخی
فرمول ه�ای تج�اری می توان ی�ک نمایش�گاه را در همان
دوره های نخس�ت به ش�هرت و بهره وری رس�اند .در ادامه
گفت وگ�وی مفصل
ب�ا علی ش�الباف ،مدیر و مجری
طرح های نم
ایشگاهی
تقدیم
حضور
مخاطبان می شود:
همراه داش��ت .اما این زیان ها برای ما نگرانی
نداشت بلکه مصمم بودیم برای تثبیت جایگاه
نمایش��گاه خودمان بهترین و مناس��ب ترین
هزینه ها را متحمل ش��ویم .در نتیجه باوجود
اینک��ه چند 10میلیون توم��ان زیان کردیم،
تبلیغ��ات مختلف در صداوس��یما ،به ش��کل
بیلبوردهای شهری و ...را داشتیم.
به نظرم انجام این تبلیغات سراس��ری به ما
کمک کرد که در این دوره همه چیز برای مان
با کیفی��ت و کمیت دوبرابر نم��ود پیدا کند.
تبلیغات سراسری به ما
کمک کرد که در این دوره
همه چیز برای مان با
کیفیت و کمیت دوبرابر
نمود پیدا کند .در واقع ما
یک سرمایه گذاری خوب
کردیم که برای دوره دوم
کمک مان کرد قوی تر و
پررنگ تر ظاهر شویم
در واق��ع ما یک س��رمایه گذاری خوب کردیم
که ب��رای دوره دوم کمک م��ان کرد قوی تر و
پررنگ تر ظاهر ش��ویم و به طور قطع این روند
را برای دوره های بعدی نیز ادامه خواهیم داد.
یعنی امسال هم سعی می کنیم یک تبلیغات
اساس��ی و حرفه ای داش��ته باشیم .تالش این
اس��ت که این نمایش��گاه جایگاه تثبیت شده
خودش را پیدا کند و
به سمتی برود که در همین دوره های اول در
میان قدرتمندترین ها جا باز کند.
به نظر می رس�د با توجه به نکاتی که
شما به انها اشاره کردید ،در بحث شهرت
بلن�د م�دت ی�ک نمایش�گاه ،تبلیغات
اساس�ی و پیاپی موثرترین اقدام باش�د.
همین طور است؟
بله .خوشبختانه ما امسال از نظر متراژ موفق
شدیم یک رشد 50درصدی را نسبت به دوره
قب��ل تجربه کنیم که البته ب��ا توجه به مدت
زم��ان حدود ی��ک ماهه که به ای��ام برگزاری
نمایشگاه باقی مانده و می توانیم از شرکت های
دیگر هم برای حضور دع��وت کنیم ،احتماال
بیش��تر هم خواهد شد .تالش ما این است که
در همین دوره یک رش��د ص��د در صدی به
لحاظ کمی و کیفی را رقم بزنیم.
یک�ی از نکات�ی ک�ه ب�ه تازگ�ی در
بح�ث نمایش�گاهی م�ورد توج�ه ق�رار
می دهیم ،موض�وع اموزش های مرتبط با
نمایش�گاه های مختلف است که می توان
از انها در ایام برگزاری نمایشگاه استفاده
کرد .فک�ر می کنم ای�ن گزین�ه در اکثر
نمایش�گاه های کش�ور مغف�ول مانده و
کسی به ان توجه نمی کند .در این زمینه
شما برنامه خاصی ندارید؟
در واق��ع یکی از وظایف م��ا و از مهم ترین
مواردی که باید در زمان برگزاری نمایشگاه های
مختلف هم در م��ورد بازدیدکنندگان و هم
درباره مش��ارکت کنندگان به ان توجه کرد ،
همی��ن بحث ام��وزش در قالب نشس��ت ها،
کارگاه ه��ا و جلس��ات تخصص��ی اس��ت که
به طور قطع باید روی انها متمرکز بود .ما به
اهمیت این موضوع واقف هس��تیم و از حاال
در تالش هستیم تا با مجموعه های اموزشی،
دانشگاه ها ،تش��کل ها و انجمن های مربوطه
وارد مذاکره ش��ویم تا به موازات نمایش��گاه
صنایع مفتولی ،در بحث اموزش های مختلف
ما را همراهی کنند .متاسفانه خیلی وقت ها
این اتفاق با مش��کالت عدیده همراه اس��ت.
اول اینکه مدت زمان برگزاری نمایش��گاه ها
محدود اس��ت و اموزش های��ی که بتوان در
3یا 4روز انها را برپا کرد بسیار اندک است.
چه بس��ا مخاطبانی هم که ب��رای بازدید از
یک نمایش��گاه حضور پیدا می کنند ،معموال
فقط یک زمان اندک را برای این کار در نظر
دارن��د و دیگر فرصتی ب��رای حضور در یک
نشس��ت تخصصی ندارند .معم��وال کمتر با
استقبال برای این نشست ها روبه رو می شویم
و هنوز جایگاه خودش��ان را پی��دا نکرده اند،
ام��ا ما تالش خودم��ان را برای فراگیر
ش��دن اموزش های نمایشگاهی ادامه
می دهیم تا جایگاه خودش را در این صنعت
پیدا کند .در این دوره از نمایشگاه هم به طور
قط��ع نشس��ت های تخصصی ب��ا موضوعات
مختلف خواهیم داشت.
معدن بین الملل
mine@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
27
قطر ،سرمایه 20میلیارد دالری خفته درکنار ایران
لیال مق�دم فر-گروه معدن :میزبانی جام جهانی 2022م قطر بازه
زمانی 8س�اله ای را برای پیگیری پروژه های س�اخت و س�از در
این کشور کوچک ایجاد کرده است .نیاز به ساخت تعداد زیادی
هتل ،اقامتگاه و ورزش�گاه ،قطری ها را وادار به س�رمایه گذاری
کالن در این حوزه کرده به ش�کلی که اکنون قطر بیش�تر شبیه
یک کارگاه ساختمان س�ازی بزرگ ش�ده که ظرفیت باالیی در
جذب محصوالتی همچون فوالد ،سیمان و ...دارد .از سوی دیگر
تک قطب�ی بودن اقتصاد این کش�ور کوچک عرب�ی اما ثروتمند
باعث ش�ده تا قطری ها از انواع خدمات فنی مهندسی گرفته تا
مواد اولیه مورد نیاز س�اخت و س�از خود را از کش�ورهای دیگر
وارد کنن�د .ایران ب�ه عنوان یک�ی از نزدیک ترین کش�ورهای
همس�ایه قطر و دارای بزرگترین کارخانه ه�ای مرتبط با مصالح
س�اختمانی می تواند تامین کننده مصالح مورد نیاز قطر باش�د.
تحریم های گسترده غرب علیه ایران موجب شده است بسیاری
از مواد معدنی تولید شده در ایران ،به علت رکود اقتصادی ایجاد
ش�ده داخل کشور مصرف کافی نداش�ته باشند .به همین دلیل
اکنون قطر می تواند بازار خوبی برای صادرات انواع خدمات فنی
مهندسی و صنایع معدنی وابسته به ساخت و ساز باشد.
س��االنه 4میلیارد دالر ب��وده که اکنون ای��ن مقدار تا
2میلیارد دالر کاهش یافته است ،می گوید :در صورتی
که بتوانیم این پروژها را به دست اوریم ارزاوری بسیار
باالیی را خواهیم داشت.
در ش��رایطی ک��ه کارشناس��ان ایرانی ارائ��ه دهنده
خدمات فنی مهندسی ،براورد کرده اند حجم شرکت در
پروژه های قطر ،در 8سال اینده با میزان کل پروژه های
خدمات فنی مهندس��ی ایران در ح��وزه صنایع معدنی
برابری می کن��د ،اما تاکنون ایران موفق به دریافت این
پروژه ها نش��ده اس��ت .با وجود این در س��ال 89شیخ
محمدب��ن خلیفه ال ثان��ی ،امیر قطر خواس��تار کمک
شرکت های ایرانی برای تکمیل پروژه های ساخت و ساز
قط��ر در میزبانی جام جهانی 2022م ش��ده بود .ایران
تاکنون نتوانس��ته اس��ت در زمینه صدور خدمات فنی
مهندسی خود به قطر موانع پیش رو را بردارد ،از سوی
دیگر صادرکنندگان سیمان ،فوالد و مصالح ساختمانی
ایران ،چش��م انتظار برگزاری نمایش��گاه مصالح معدنی
قطر هس��تند تا ب��ا معرف��ی محصوالت خ��ود در این
نمایشگاه بخشی از بازار قطر را تصاحب کنند.
برای قطر برنامه داشتیم
میزبانی قطر ،مهمانی صنایع معدنی ایران
جدا از بحث میزبانی قطر ،این کشور جزو هدف های
صادراتی ایران در س��ال های گذش��ته بوده اس��ت .از
می��ان گروه ه��ای کاالی��ی صادراتی به قط��ر 5 ،گروه
کاالی��ی مصنوع��ات از چدن ،اهن یا ف��والد ،حیوانات
زنده ،محصوالت ش��یمیایی الی ،گچ یا اهک ،سیمان
و چربی ه��ا و روغن های حیوانی ی��ا نباتی بیش از 73
درصد صادرات ایران به قطر را تاکنون تشکیل داده اند.
از دیگر س��و ایران با صادرات 6میلیون دالری گوگرد،
گچ ،اهک و س��یمان به قطر ،رتبه دوازدهم و 9درصد
از سهم بازار را در اختیار داشته است .با توجه به وجود
منابع معدنی و کارخانه های تولید و فراوری س��یمان،
گچ ،س��نگ ،نمک و س��ایر اقالم این گ��روه کاالیی در
مناطق مختلف جغرافیایی ای��ران ،می توان این میزان
را افزایش داد.
نمایشگاه مصالح ساختمانی قطر
قطر در راس��تای اجرای پروژه های س��اختمانی خود
تالش کرده اس��ت از راه برگزاری نمایشگاه بین المللی
مصالح س��اختمانی ،ش��رکت های مختلف تولید کننده
مصالح س��اختمانی را به رقاب��ت در فروش محصوالت
خ��ود وادارد .نادر غفاری ،مع��اون فنی و تولید انجمن
سیمان با بیان این خبر به
می گوید :شرکت های
تولید کنن��ده س��یمان تاکن��ون مذاک��رات متعددی با
قطری ه��ا انجام داده اند و قرار اس��ت تا انتهای س��ال
جاری ما با ش��رکت در این نمایش��گاه محصوالت خود
را معرفی کنیم .غفاری می گوید انجمن س��یمان برای
بح��ث تبلیغ��ات و بازاریابی س��یمان در قطر از طریق
رای��زن اقتصادی ایران در قط��ر و همچنین خریداران
عمده س��یمان ایران ،رایزنی هایی را انجام داده است تا
بتواند سهم بیش��تری را به خود اختصاص بدهد .الزم
به ذکر اس��ت ایران در 7ماه نخست امسال 150هزار
تن س��یمان به قطر صادر کرده که این میزان می تواند
افزایش یابد .رس��ول خلیفه ،سلطان دبیر انجمن فوالد
می گوید :تاکنون اقدام خاصی
نیز در این باره به
برای به دس��ت اوردن بازارهای قطر انجام نداده ایم اما
نمایش��گاه قط��ر می تواند زمینه خوب��ی را برای فروش
محصوالت ما در 8سال اینده فراهم کند.
صادرات خدمات فنی مهندسی ایران
ع�لاوه بر صادرات مواد معدن��ی به قطر یکی دیگر از
راه های سرمایه گذاری ایران در پروژه های بزرگ قطری
ظرف 8س��ال اینده به دس��ت اوردن پروژه های فنی
مهندس��ی این کشور است .اما در این رابطه ابوطالبی،
عضو انجم��ن صادرکنندگان خدمات فنی مهندس��ی
می گوی��د :قطر هیچ کدام از پروژه های
ایران به
فنی مهندس��ی خود را به ای��ران نداد و تنها چیزی که
در این زمینه برای ایران وجود دارد صادرات کاالهایی
چون س��یمان ،اجر و مصالح ساختمانی به قطر است.
ابوطالب��ی با بیان اینکه قطر برای برگزاری جام جهانی
در زمینه زیرس��اخت ها س��رمایه گذاری 220میلیارد
دالری کرده است ،می گوید سهم ایران به طور طبیعی
از پروژه های قطر چیزی حدود 10درصد براورد شده
اس��ت که این مق��دار مبلغی ح��دود 20میلیارد دالر
می ش��ود که با احتس��اب بازه زمانی 8س��اله ایران در
صورتی که بتواند اجرای این پروژه ها را به دس��ت اورد
س��االنه 2و نیم میلیارد دالر حجم پروژه ایجاد خواهد
کرد .ابوطالبی با بیان اینکه قبل از تحریم ها س��هم کل
مبادالت تجاری ایران در حوزه خدمات فنی مهندسی
دانی��ال رمضان��ی ،کارش��ناس فنی ش��رکت احداث
صنعت درباره برنامه ریزی ایران برای پروژه های قطر به
می گوید :قبال در شرکت احداث صنعت دایره ای
به اس��م گروه توسعه تشکیل ش��د که در این گروه در
ماه های گذش��ته برای به دس��ت اوردن پروژه های قطر
پیشنهاداتی مطرح شد.
رمضانی با بیان اینکه ما پیش��نهاد خود را به سفارت
ایران در قطر داده ایم ،می گوید :در این پیش��نهاد برای
احداث کارخانه س��یمان در قطر اعالم امادگی کردیم
اما تاکنون دراین باره اقدامی نشده است.
رمضان��ی ب��ا بی��ان اینک��ه در داخل ای��ران نیز به
س��ازمان توسعه نوس��ازی پیش��نهاد خود را داده ایم
و در جلس��ه ای با حض��ور یکی از مس��ئوالن قطری
این موضوع بررس��ی ش��د ،می گوید :به دست اوردن
طرح ه��ای خدمات فنی مهندس��ی و کارهایی چون
احداث کارخانه سیمان برای ایران ارزاوری بیشتری
دارد ،چرا که ما با احداث کارخانه و صادرات کلینکر
تولید داخل ،هم خدمات فنی مهندسی خود را صادر
کرده ای��م و هم مواد معدنی مورد اس��تفاده در پروژه
احداث کارخانه س��یمان را ک��ه از این جهت برای ما
سودمندتر است .رمضانی با بیان اینکه احداث صنعت
نماین��ده دولت ای��ران در بحث اح��داث کارخانجات
س��یمان در کشورهای خارجی است ،می گوید؛ منتها
در برقرار شدن قراردادهای احداث روابط بین المللی
م��ا همواره اثرگ��ذار بوده اس��ت .وی با بی��ان اینکه
تاکنون در کش��ورهای سوریه و ونزوئال ایران کارخانه
س��یمان س��اخته ،می گوید ما در کش��ورهایی چون
الجزایر ،لیبی ،اذربایجان ،عراق و افغانستان بازاریابی
و رایزنی های مورد نی��از را انجام داده ایم اما به دلیل
تحریم های اقتصادی ونوع روابط بین المللی فعال این
پروژه ها اجرا نشده است.
تحلیل تکنیکال فیبوناچی از طال
رشد ۵۰۲درصدی سود الومینیوم بحرین
کاهش قیمت های فوالد سازان مصری
تازه ترین تحلیل تکنیکال فیبوناچی
از رون��د تح��والت ب��ازار طال نش��ان
می ده��د ک��ه قیمت این فل��ز زرد به
زودی ب��ه کمتر از 1145دالر خواهد
رس��ید .به گزارش رویترز ،قیمت طال
ک��ه 7نوامبر به کمت��ر از 1131دالر
یعنی پایین ترین س��طح در 4سال و
نیم اخیر رسیده بود ،اکنون با افزایش نسبی روبه رو شده و به مرز 1170
دالر رس��یده است .تحلیل تکنیکال فیبوناچی نشان می دهد که احتمال
کاه��ش قیمت طال به کمت��ر از 1145دالر در کوتاه م��دت وجود دارد.
این تحلیل حاکی اس��ت که قیمت طال قادر به شکستن سطح مقاومتی
1175دالری نخواهد بود و قیمت طال بار دیگر با کاهش روبه رو خواهد
ش��د .البته اگر س��طح مقاومتی 1175دالری شکسته شود قیمت طال
به زودی به بیش از 1193دالر نیز خواهد رس��ید .تحلیلگران اقتصادی
بر این باورند که در ش��رایط کنونی عامل مهمی برای افزایش چشمگیر
قیمت طال در بازارهای جهانی وجود ندارد.
الومینی��وم بحرین (الب��ا) که یکی
از بزرگتری��ن کارخانه های الومینیوم
جهان را دارد ،از رش��د 502درصدی
س��ود خالص خود در 3ماهه س��وم
امسال خبر داد.
براس��اس اعالم این ش��رکت رشد
خیره کنن��ده حاص��ل ف��روش باال و
افزایش قیمت های الومینیوم بوده اس��ت به طوریکه س��ود خالص این
شرکت را به 29/5میلیون دینار ( 78/25میلیون دالر) در 3ماهه سوم
افزایش داده که نس��بت به 4/9میلیون دالر سودی که این شرکت در
مدت مشابه سال قبل داشته ،رشدی 502درصدی را به همراه داشته
است.
بر اس��اس گزارش رویترز ،بررس��ی ها نش��ان می دهد در 3ماهه سوم
امسال میزان فروش شرکت البانی بحرین 223/2میلیون دالر بوده که
نس��بت به 183/3میلیون دالری که در مدت مش��ابه سال قبل فروش
داشته از رشد چشمگیری برخوردار است.
دو ش��رکت فوالدس��ازی مص��ری
در ت�لاش ب��رای افزای��ش ف��روش
محصوالت شان در داخل ،قیمت های
خود را کاهش داده اند ،شرکت فوالد
EZZقیمت ه��ای خ��ود را ت��ا 43
پوند مصری و ش��رکت فوالد س��وئز
قیمت های خود را تا 27پوند مصری
کاهش داده اند.
به گزارش می اس��تیل ،در ماه ه��ای اخیر تولیدکنن��دگان داخلی از
کاه��ش فروش فوالد خود ناراضی بوده اند به طوری که مدیرعامل اتاق
صنایع متالوژی مصر ،محمد حفیفی در ماه های اخیر 25تا 30درصد
ف��روش بازار را به خود اختصاص داده و حال انکه امار قبلی 10تا 25
درصد بوده اس��ت .در بخش��نامه ای که ازس��وی وزیر صنعت و تجارت
خارجی کش��ور مونیر فخ��ری عبدل نور در ماه اکتبر صادر ش��د امده
ک��ه هدف از اعمال تعرفه موقتی برای واردات فوالد ،حفظ و حمایت از
صنعت فوالد مصر از افزایش بی رویه محصوالت فوالدی وارداتی بود.
خبر روز
نمایشگاه بین المللی معدن ترکیه فرصتی برای تعامل معدنکاران ایران و جهان
نمایش��گاه بین الملل��ی مع��دن و صنای��ع معدن��ی،
ماشین االت و تجهیزات مربوطه ترکیه ،فرصتی بسیار
مناس��ب برای تعام��ل معدنکاران ایران و کش��ورهای
اروپایی ،امریکایی و اسیایی است.
به گزارش معدن ،24در این نمایشگاه که روزهای 6
تا 9اذر در اس��تانبول برگزار می شود 35کشور دارای
غرفه بوده و حداقل کارشناس��انی از 50کش��ور برای
بازدید از دس��تاوردهای معدنی و صنایع معدنی جهان
حضور خواهند داشت.
این نمایش��گاه فرصت��ی طالیی برای کارشناس��ان
ایرانی اس��ت تا با اخرین فناوری اس��تخراج ،فراوری
موادمعدنی ،ماشین االت و زمین شناسی اشنا شوند.
همچنی��ن ش��رکت های ای��ران می توانن��د در این
نمایشگاه به جذب س��رمایه گذاری برای معادن کشور
پرداخت��ه و ضم��ن انتقال س��رمایه ،موجب��ات انتقال
فن��اوری به داخل را فراهم کنند .ترکیه در حال حاضر
یکی از قدرت های بزرگ معدنی اس��یا محسوب شده
و ظرف 10س��ال اخیر ص��ادرات معدنی خود را 262
درصد افزایش داده است .این کشور در صنایع معدنی
نظیر فوالد نیز به توانایی بس��یار باالیی دست یافته و
جزو 10کش��ور ب��زرگ تولیدکننده ای��ن محصول در
جهان است.
بازارهای ورق به روایت شاخص ها
اخرین ش��اخص قیمت های استیل ایندکس حاکی
از ان اس��ت که در شمال اروپا میانگین قیمت هفتگی
ورق گرم ٦یورو هر تن افت داش��ته ،ورق س��رد 1/2
درصد ارزان تر ش��د ولی ورق گالوانیزه 0/٢درصد باال
رفته و به ٥٥٠یورو هر تن درب کارخانه رس��ید .ورق
تخ��ت ٤یورو افت داش��ته و ٥٢٥ی��ورو هر تن درب
کارخانه بود .در جنوب اروپا میانگین قیمت ورق گرم
٧یورو هر تن ارزان تر ش��د .ورق س��رد یک یورو باال
رفت��ه و به ٤٨٣یورو هر تن رس��ید و ورق گالوانیزه ٢
یورو هر تن افت کرد .ورق تخت در جنوب اروپا ٦یورو
هر تن کاهش قیمت را تجربه کرد.
در بازار داخلی امریکا ش��اخص قیمت هفتگی ورق
گرم ٢دالر هر شورت تن ارزان تر شده و به ٦٤١دالر
هر ش��ورت تن درب کارخانه رسید .ورق سرد ٤دالر
هر شورت تن بهبود یافت و ورق گالوانیزه ثبات داشت.
ورق تخت با ٢دالر هر شورت تن کاهش به ٨٣٠دالر
هر شورت تن درب کارخانه رسید.
همچنین شاخص قیمت میلگرد در جنوب اروپا 3/8
درصد پایین امده و به ٤٣٠یورو هر تن درب کارخانه
رس��ید و اختالف ان با بیلت صادراتی دریای سیاه ٢٩
دالر کمتر شده و به ٧٩دالر هر تن رسیده است.
یادداشت
ظرفیت های
سرمایه گذاری
کشورهای همسایه
محسن بهرامی ارض اقدس
رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی
ایران در بس��یاری از حوزه های اقتصادی نس��بت
به کش��ورهای همسایه هم به لحاظ زیربنایی و هم
تولید کااله��ای مصرفی در وضعی��ت باالتری قرار
دارد ،در چنی��ن ش��رایطی بازار بزرگ کش��ورهای
همس��ایه با جمعیتی نزدیک ب��ه 400میلیون نفر
ظرفیت خوب��ی برای س��رمایه گذاری ایران خواهد
داش��ت .ضمن اینکه س��رمایه گذاری های گذش��ته
ای��ران ظرفیت های تولیدی زی��ادی را ایجاد کرده
که باعث شده اکنون در زمینه های انرژی ،کاالهای
صنعتی و مواد معدنی و مصالح ساختمانی تولیدی
بیش��تر از نیاز داخلی داشته باشیم .هرچند اکنون
به دلیل مش��کالتی چون تحریم ها و سوء مدیریت
س��ال های گذش��ته ،ظرفیت اس��می کارخانه ها با
کاهش ش��دید همراه ش��ده اس��ت ،ت��ا جایی که
برخی اوقات کارخانه های کش��ور ،باوجود داش��تن
همه امکان��ات به دلیل نداش��تن نقدینگی قادر به
کار نیس��تند و تعطیل ش��ده اند اما اگر ایران بتواند
با اس��تفاده از جذب سرمایه گذاری مالی کشورهای
همسایه ،مس��ئله نقدینگی را حل کند ،می تواند با
افزایش تولی��دات ،صادرات انواع محصوالت معدنی
را به کشورهای همسایه افزایش داده و با این روش
زمینه رش��د اقتصادی کشور را فراهم کند .در واقع
در صورت ادام��ه دادن سیاس��ت های دولت تدبیر
و امید در راس��تای افزایش تعامالت با کش��ورهای
همس��ایه می توانیم زمینه مناسبی برای استفاده از
ظرفیت های س��رمایه گذاری در کشورهای همسایه
را نیز فراهم کنیم .در همین راستا بود که تعامالت
هفته جاری با کش��ورهای اذربایجان و عراق که از
بزرگتری��ن بازار های صادراتی محص��والت معدنی
هس��تند صورت گرف��ت .ایران در زمین��ه صادرات
هدف گذاری 25میلیارد دالری کرده که رقمی قابل
دسترسی است ،ما در بحث صادرات کاال نیز برخی
مش��کالت و موانع نرم اف��زاری داریم ،ضمن اینکه
موضوع اعتماد س��ازی باید به شکل درستی اعمال
ش��ود .در واقع دولت باید نشان دهد به دنبال ثبات
در سیاس��ت های پولی و مالی خود اس��ت تا بتواند
زمینه را برای جذب س��رمایه گذاری خارجی فراهم
کند .بسترسازی مناس��ب در کشورهای همسایه و
کش��ورهای اسیای میانه که به لحاظ فرهنگی با ما
قرابت فرهنگی دارند یکی از موضوعاتی اس��ت که
باعث رشد سرمایه گذاری ایران می شود.
داخل پرانتز
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس
مطرح کرد
سرمایه گذاری جمهوری اذربایجان
در معادن مس و روی
جمهوری اذربایج��ان دارای ت��وان بالقوه باالیی
برای س��رمایه گذاری در بخ��ش معادن مس و روی
واقع در استان های هم مرز ایران است.
به گ��زارش مع��دن ،24علی لو عضو کمیس��یون
صنایع و معادن مجلس ش��ورای اس�لامی ایران در
بازدی��د خود از باکو این س��خنان را مطرح و اضافه
کرد که ش��رایط مطلوبی برای س��رمایه گذاری در
معدن چش��مه کنان در شبستر و معدن سنگون در
ورزقان واقع در استان اذربایجان شرقی وجود دارد.
وی اش��اره کرد که ترکیه و روسیه قبال در معادن
مناطق فوق الذکر سرمایه گذاری کرده اند.
عالوه ب��ر ای��ن ،علی لو اضافه کرد ک��ه ایران اخیرا
توج��ه زی��ادی ب��ه مناط��ق معدن��ی کرده اس��ت.
همچنین فرصت های زیادی برای سرمایه گذاری در
کانسارهای معادن سنگ اهن ایران در یزد ،کرمان،
کردستان و نیز در معادن زغال سنگ ایران در استان
خراسان رضوی در شمال شرق ایران وجود دارد.
افزایش مالیات شرکت های
معدنی رژیم صهیونیستی
کابین��ه رژیم صهیونیس��تی طرح افزای��ش مالیات
ش��رکت های معدن��ی از 23درصد کنون��ی به 46تا
55درص��د را تایید کرد .به گزارش ماین نیوز ،کمیته
تش��کیل شده از س��وی دولت در اکتبر پیشنهاد کرد
مالیات ش��رکت های معدنی با س��ود س��رمایه گذاری
س��االنه 14درصدی به 25درصد و برای س��ود باالی
20درص��د ب��ه 42درص��د افزای��ش پیدا کن��د .این
تصمیم به ضرر اس��رائیل کمیکال است که بزرگترین
ش��رکت معدنی رژیم صهیونیس��تی ب��وده و پتاس و
مواد معدن��ی متعدد دیگر را از بحرالمیت اس��تخراج
می کن��د .این ش��رکت اعالم ک��رده س��رمایه گذاری
برنامه ریزی ش��ده خود به ارزش 657میلیون دالر را
لغو و در م��ورد 319میلیون دالر دیگر تصمیم گیری
خواهد کرد.
ابداعات معدنی
روش ابداعی محققان ایرانی برای
اتصالقطعاتفلزیبهپلیمری
محقق��ان دانش��گاه صنعت��ی ش��ریف ای��ران با
همکاری دانش��گاه واترلو کانادا به بررس��ی امکان و
نح��وه اتصال دهی مطلوب می��ان الیاژهای فلزی و
پلیمره��ا پرداختند که نتایج ان مورد توجه صنعت
خودروس��ازی برای اتصال قطعات پلیمری به فلزی
قرار خواهد گرفت.
براس��اس این گ��زارش دکتر فرزاد خدابخش��ی،
دانش اموخت��ه دانش��گاه صنعتی ش��ریف و محقق
ط��رح اظه��ار ک��رد :س��ازندگان خ��ودرو همواره
به دنب��ال س��اخت وس��ایلی س��بک تر ،ایمن تر و با
س��ازگاری محیط��ی باالتر هس��تند .اس��تفاده از
الیاژه��ای الومینیوم و قطع��ات پلیمری و ترکیب
انها ،دس��تیابی به این امر را امکان پذیر کرده است.
بنابراین برای تولید س��ازه های پیچیده از این مواد،
بحث اتصال انها مط��رح خواهد بود .وی ادامه داد:
در این راس��تا اتصال نامتجان��س میان فلز و پلیمر
می توان��د خواص مختلف انها را به گونه ای که ماده
ترکیبی تولیدی دارای کارکرد س��اختاری میانه ای
از هر کدام از اجزا به صورت جداگانه باش��د ،ترکیب
کن��د .برای مثال ،بهبود کارایی وزن به اس��تحکام
در اجزای حمل ونقل یک��ی از مزایای اصلی اتصال
پلیم��ر -فلز اس��ت .محقق طرح خاطرنش��ان کرد:
نتایج ای��ن طرح مش��کل اتصال ده��ی نامتجانس
قطعات��ی از جنس الیاژه��ای الومینیوم به قطعات
پلیمری ترموپالس��تیک را برط��رف می کند که به
تبع ای��ن امر کاهش هزینه و کاه��ش قیمت تمام
ش��ده محصول عملی می شود و همچنین می تواند
س��بب کاهش الودگی و کاهش اث��رات جانبی نیز
شود .خدابخش��ی یاداور شد :قفل شدن مکانیکی،
با تش��کیل قیدهای میک��رو و ماکرو در کنار اتصال
شیمیایی فصل مشترکی میان الیه های الومینیوم
و پلیمر انجماد یافته ،مکانیزم های اصلی اتصال دهی
حین فرایند جوشکاری است.
پژوهشگر ایرانی؛ خمیر فلزی
ساخت زیوراالت تولید کرد
دانش اموخته کارشناسی ارشد رشته مهندسی مواد
دانشگاه صنعتی امیرکبیر برای نخستین بار در کشور
موفق به ساخت خمیر فلزی شکل شد که در مصارف
صنعتی و تولید زیوراالت کاربرد دارد.
لیدا محم��ودی درباره طرح ابت��کاری خود به ایرنا
گفت :از حدود یک س��ال قبل کار را شروع کردم که
اساس ان شکل دهی و ساخت قطعات فلزی به روشی
اس��ت که با اس��تفاده از فلز خمیری شکل می توانید
قطعات مورد نظر خود را بسازید.
محمودی خاطرنش��ان کرد :ط��رح راه اندازی خط
تولید خمیر فلزی برای اس��تفاده در مصارف صنعتی
و تولید زیوراالت بعد از یک س��ال به نتیجه رسیده و
برای اولین بار در کش��ور به فرموالسیون خمیر فلزی
دس��ت یافتیم و برای تولید ان از مواد ساخت داخل
اس��تفاده کردیم .وی درباره ترکی��ب این ماده فلزی
انعطاف پذیر توضیح داد :در ترکیب خمیر پایه از فلزات
قیمتی طال ،نقره ،مس و الیاژهای مس و برنز و برنج
اس��تفاده کردیم و درنهایت به ماده ای رسیدیم که از
نظر ساختار کامال شبیه خمیر بازی کودکان است.
وی درباره مزایای استفاده از این خمیر فلزی گفت:
در اینج��ا ه��م بح��ث صرفه جویی در زم��ان و هم در
هزینه ها مطرح است که استفاده از این محصول ،هر دو
را ب��ه همراه دارد و ح��دود 300درصد صرفه جویی در
مدت زمان انجام کار خواهد داشت .این پژوهشگر جوان
تصریح کرد :با استفاده از این ماده خمیری شکل ،کل
فرایند ریخته گری ،قالب گیری ،پرس کاری ،شکل دهی،
پرداخت کاری و تمام مراحلی که یک قطعه فلزی باید
بگذراند تا به محصول نهایی مانند گوشواره یا گردنبند
یا زیوراالت مش��ابه تبدیل شود حذف خواهد شد .وی
ادام��ه داد :از طرف دیگر ،تجهیزات و وس��ایلی که در
فرایند تهیه زیوراالت فلزی گرانبها استفاده می شود،
از جمله دس��تگاه های تراش ی��ا کوره هایی با حرارت
بس��یار باال که اغلب گرانقیمت هستند نیز با استفاده
از خمیر فلزی خود به خود کنار گذاش��ته می شوند و
نیازی به تهیه انها نیست و مصرف انرژی و برق نیز به
صفر می رس��د .وی از رایزنی با سازمان فنی و حرفه ای
و اصن��اف طال و جواه��ر به منظور بازاریاب��ی و ترویج
این روش جدید در کارگاه های س��اخت طال و جواهر
خبر داد و گفت :با ورود این خمیر به فرایند س��اخت
جواهراالت عالوه بر اسان سازی کار ،شاهد صرفه جویی
قابل توجهی در هزینه ها و زمان انجام کار خواهیم بود.
28
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
چشم انداز معدنی
mine@smtnews.ir
در نتیجه محدودیت زیر ساختی بنادر و تحریم ها رقم خورد
کاهشصادراتموادمعدنیدربنادرجنوبکشور
نرگس قیصری-گروه مع�دن :یکی از راه های صادرات
محصوالت معدنی از طریق اب های ازاد اس��ت چراکه از
این طریق می توان زمینه را برای گس��ترش بازار صادرات
معدن��ی فراه��م کرد .ح��ال با توجه ب��ه اینکه ای��ران از
ظرفیت ب��االی مواد معدنی برخوردار ب��وده و به اب های
ازاد دسترس��ی دارد ،می ت��وان ب��ا انج��ام برنامه ریزی و
سرمایه گذاری در بنادر جنوبی و ایجاد زیرساخت مناسب
صادرات محصوالت معدنی را توسعه داد .این در حالیست
که وجود تحریم های اعمال شده ،به همراه افزایش برخی
از هزینه های خدمات بندری باعث شده تا شاهد کاهش
صادرات محصوالت معدنی باشیم.
یک��ی از مدی��ران بازرگانی در خصوص ن��وع خدمات و
هزینه بنادر برای صادرات مواد معدنی به
می گوید:
هزینه های این بخش ش��امل مواردی همچون انبارداری،
هزین��ه انتقال م��واد با جرثقیل و دم��وراژ (جریمه تاخیر
کش��تی برای بارگیری) کشتی هاس��ت .هزین��ه نگهداری
کاال در انبارها یکی از این هزینه هاس��ت که براساس نوع
قرارداد بس��ته شده ،مشخص می شود و بر پایه ان بین 1
تا 3ماه هزینه ای برای نگهداری کاال گرفته نشده و بعد از
پایان این مدت تعیین شده صاحبان کاال ملزم به پرداخت
اجاره هس��تند .رضا حنانی با بیان اینکه هم اکنون بیشتر
ص��ادرات محصوالت معدنی از بنادر جنوبی کش��ور انجام
می ش��ود ،گفت :در بندرعباس یک محوطه 200هکتاری
در اختیار کسانی که هویت انها احراز شده ،قرار داده اند و
انها برای تامین کرایه پرداختی ،با انبارداری مواد معدنی
و انتقال کاال به کش��تی ها نسبت به تامین هزینه ها اقدام
می کنند.
جریمه برای دیرکرد بارگیری
رضا حنانی اف��زود :یکی دیگر از م��واردی که در مورد
هزینه ه��ای بندری وج��ود دارد دموراژ ی��ا همان جریمه
دیرک��رد در بارگیری کشتی هاس��ت .به عن��وان مثال یک
صادر کنن��ده که قصد صادرات 50هزار ت��ن کاال را دارد
در زمان بس��تن قرارداد با کشتی مورد نظر تعداد دفعات
بارگیری را مش��خص می کند به ای��ن ترتیب که بارگیری
در م��دت زمان 5روز انجام ش��ود ،در صورتی که در این
مدت زم��ان بارگی��ری و تحویل کاال انج��ام نگیرد برای
ه��ر روز اضافه کارکرد جریمه تعیین ش��ده که بین 7تا
15ه��زار دالر متفاوت خواهد بود .ای��ن مدیر بازرگانی به
انتخاب بنادر توس��ط صادرکنن��دگان محصوالت معدنی
اشاره کرد و گفت :یکی از مواردی که در این راستا وجود
دارد ظرفیت بارگیری کش��تی ها در اسکله است .در واقع
هم اکنون میزان ظرفیت بارگیری در بندر شهید رجایی تا
55هزار تن بوده و در صورتی که میزان محموله بیش��تر
از این مقدار باشد صادرات از اسکله منطقه ویژه اقتصادی
صنایع فلزی و معدن��ی خلیج فارس (بارکو) و بندر باهنر
انجام می شود.
کم شدن فعالیت ها در بنادر جنوب
مدیر بازرگانی شرکت فوالد جنوب در خصوص وضعیت
همچون ال س��ی و فاینانس س��بب ش��ده که تنها عده ای
خاص از بازرگانان که از توانایی باالیی برخوردار هس��تند
بتوانند در بحث صادرات موفق عمل کنند.
هزینه ه��ای بنادر برای ص��ادرات کاال به
می گوید:
یکی از مشکالتی که امروزه در بنادر جنوبی کشور وجود
دارد کم ش��دن صادرات محصوالت معدنی است و همین
امر س��بب ش��ده تا تعداد زیادی از انبارها فعالیت خود را نبود توانایی برای حضور در بازار جهانی
وی ب��ا بیان اینکه هم اکنون در برخی اس��کله ها امکان
متوقف کرده و تعطیل ش��وند .ام��ا نکته حائز اهمیتی که
در این خصوص وجود دارد این است که برخالف افزایش بارگیری کاال به میزان زی��اد وجود ندارد ،گفت :هزینه ها
هزینه ه��ا در بخش های مختل��ف ،انباردارانی که هنوز در برای جابه جایی محصوالت به دو بخش تقس��یم می شود
که بخش��ی از ان ثابت بوده و مابقی
حال فعالیت هستند برای نگه داشتن
مش��تری و ادامه حی��ات قیمت های هم اکنون میزان ظرفیت که متغیر اس��ت را دس��تخوش تغییر
مناسبی را به صادرکنندگان پیشنهاد بارگیری در بندر شهید قرار می گیرد .در واقع یکی از مواردی
که در بنادر جنوب کشور وجود دارد،
داده و در برخ��ی م��وارد نی��ز امکان
رجایی تا 55هزار تن
نب��ود توانایی الزم برای بارگیری کاال
پرداخ��ت کرای��ه انبارها ب��ه صورت
بوده و در صورتی
با حجم باالس��ت و بیش��ترین میزان
اعتباری و در چند مرحله وجود دارد.
که میزان محموله
بارگی��ری رقمی افزون بر 50هزار تن
علیرضا میرزای��ی در ادامه گفت :از
باشد
مقدار
این
بیشتر
اس��ت .در واقع به دلیل کاهش حجم
انجایی که بیش از 70درصد صادرات
و واردات از طریق بندر ش��هیدرجایی صادرات از بندر باکو و ص��ادرات ،کش��تی های بزرگی که در
انج��ام می گی��رد هم اکن��ون به دلیل باهنر انجام می شود که کش��ور وجود دارند ،در بنادر فعالیت
هزینه دموراژ را برای نمی کنند .در حال حاضر بس��ته های
تحریم ه��ای اعم��ال ش��ده می��زان
صادراتی از سنگ اهن تا دیگر کاال ها
ص��ادرات و واردات کاال ب��ه ش��دت
شرکت به همراه
ب��ه میزان 50هزار تن ب��وده و از این
کاهش پیدا کرده و فعالیت انبارداران
دارد
می��زان باالتر نم��ی رود .در واقع نبود
و همچنی��ن میزان دموراژ نیز کاهش
زیر س��اخت مناس��ب س��بب شده تا
پیدا می کند.
وی ب��ه اث��رات ناش��ی از کاهش ص��ادرات محصوالت کاالهایی که به کشور وارد می شوند نیز در بسته های 50
معدنی اش��اره ک��رد و گفت :هزینه هایی ک��ه برای تولید هزار تنی باش��ند .این در حالی است که می توان با انجام
م��واد معدنی وجود دارد بس��یار باال ب��وده و تحریم های برنامه ریزی و سرمایه گذاری زمینه را برای انجام صادرات
بین المللی و نبود تمایل ب��رای خرید محصوالت ایرانی و در مقادیر بزرگ فراهم کرد.
همچنی��ن نبود توانایی الزم برای رقاب��ت در بازار جهانی کاهش قابل توجه صادرات ایران
عضو انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ اهن
س��بب ش��ده تا میزان صادرات کاهش پیدا کند .اما این
تنها به محصوالت معدنی محدود نش��ده و در مورد دیگر در خصوص میزان صادرات محص��والت معدنی از بنادر
می گوید :در حال حاضر ش��اهد کاهش قابل
کاالهای ایرانی نیز صدق می کند .چراکه وجود مشکالتی ب��ه
برگزاری دومین همایش بین المللی سنگ اهن در 9اذرماه
دومی��ن همای��ش بین الملل��ی تولیدکنن��دگان و
صادرکنندگان س��نگ اهن ایران 9اذرماه 93در محل
مرکز همایش های بین المللی رایزن برگزار می ش��ود .در
این رویداد که یکی از بزرگ ترین اتفاقات در حوزه سنگ
اهن کشور است ،قرار است وضعیت و اینده سنگ اهن
کش��ور در افق 1404م��ورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
گفتنی اس��ت ،دومی��ن همـای��ش بین المللی انجـمن
تولیدکنندگان و صادرکنندگان س��نـگ اهن ایـران با
رویکرد نقش سنگ اهن در برون رفت از رکود اقتصادی
در مرکز همایش های بین المللی رایزن با حضور مقامات
کش��وری ،اتاق بازرگان��ی ،صنایع ،معادن و کش��اورزی
ای��ران ،فعاالن حوزه س��نگ اه��ن اع��م از معدنکاران،
سرمایه گذاران ،شرکت های پیمانکاری ،شرکت های حمل
و نقل ،انبارداران ،بانک ها ،شرکت های بیمه ،شرکت های
کارگزاری بورس ،تش��کل های صنفی مرتبط و ...برگزار
خواهد ش��د و متخصصان و فع��االن این حوزه پیرامون
موضوعات زیر به بحث و تبادل نظر خواهند پرداخت:
-1سنگ اهن و چالش های محیط کسب و کار
-2تحلیل چالش های زنجی��ره ارزش تولید فوالد در
ایران
-3فرصت های سرمایه گذاری در سنگ اهن ایران
-4تحلی��ل مقیاس اقتصادی کس��ب و کار معادن در
ایران
-5تحلیل روند جهانی بازار سنگ اهن ،گذشته ،حال
و اینده
-6روش های تامین گندله مورد نیاز کشور
کشفقدیمی ترینردپایمهره دارانعصردایناسورهادرایران
به گزارش ماین نیوز ،دکتر شاهین زمان
ک��ه مقاله مرب��وط به این کش��ف را هفته
جاری در نشس��ت انجمن دیرینه شناسی
مه��ره داران در برلین ارائه داده با اعالم این
مطلب گفت :در جری��ان ماموریت محوله
از طرف مدیریت اکتش��اف ش��رکت ملی
نفت ایران در زمس��تان سال 1391و برای
اولین بار در منطقه طبس (اس��تان خراسان جنوبی) در
مراحل نمونه برداری فسیل ها از نهشته های سازند نایبند
ک��ه مربوط به حدود 203تا 175میلیون س��ال پیش
(تریاس -ژوراسیک) هستند ردپاهایی در معدن پروده
کش��ف ش��د .پس از انجام مطالع��ات صحرایی مجدد،
قالب گیری (قالب پالستیکی و قالب گچی) و مطالعات
ازمایش��گاهی توس��ط تیمی از همکاران
شامل دکتر نصراهلل عباسی و دکتر مجید
میرزایی عطا ابادی (دانشگاه زنجان) ،دکتر
زمان و دکتر مارتین کندرات از دانش��گاه
اوپس��االی سوئد مشخص شد که این ردپا
متعل��ق ب��ه تتراپ��ود ( )Tetrapodهای
کوچک اواخر تریاس -ژوراسیک و متعلق
به جنس Batrachopusهستند.
دکت��ر زمان اظهار کرد :کش��ف اخیر که قدیمی ترین
ردپای مهره داران عصر دایناس��ورها در ایران اس��ت ،در
هفتاد و چهارمین نشست ساالنه انجمن دیرینه شناسی
مهره داران در برلین (المان) که از معتبرترین کنفرانس ها
برای ارائه یافته های جدید دانشمندان است ،ارائه شد.
توجهی در صادرات محصوالت معدنی هس��تیم و همین
امر س��بب ش��ده تا دیگر خبری از ترافیک کشتی ها در
اسکله ها برای بارگیری نباش��د ،چرا که بیشتر بارگیری
و ص��ادرات کاال از طری��ق بندررجایی و امام خمینی(ره)
ص��ورت می گرفت��ه و کاه��ش صادرات موجب ش��ده تا
مشکالتی همچون کمبود کامیون و دموراژ کشتی ها در
بنادر وجود نداشته باشد.
مه��رداد اکبری��ان به ان��واع هزینه های بندری اش��اره
کرد و گفت :یکی از انها هزینه هایی اس��ت که توس��ط
ش��رکت های خصوص��ی پرداخ��ت می ش��ود و دیگری
هزینه هایی اس��ت که دولت برای انج��ام صادرات برای
افراد مش��خص می کند .اما نکت��ه ای که در این خصوص
وج��ود دارد افزای��ش هزینه های دولتی اس��ت به عنوان
مثال می��زان کرایه ای ک��ه برای نگه��داری برخی مواد
معدنی از صاحبان کاال گرفته می ش��ود بس��یار باال بوده
و همین امر سبب شده تا میزان سود حاصل از صادرات
ب��ه میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند .چراکه در مورد
برخی کاالها همچون سنگ اهن که میزان سود حاصل
از صادرات به میزان 1تا 1/5دالر است افزایش هزینه ها
تنها باعث از بین رفتن و کاهش قابل توجه سود می شود.
در واق��ع هزینه های دولتی ش��امل هزینه های گمرک و
سازمان بنادر و شرکت های ارائه دهنده خدمات است که
میزان ان نسبت به 3س��ال گذشته حدود 4برابر شده
است .وی به وضعیت اسکله ها و میزان ظرفیت بارگیری
کش��تی ها اشاره کرد و گفت :در جنوب ایران اسکله های
بزرگ و پهناوری به مقیاس 14تا 16متر وجود داش��ته
و می ت��وان با انجام برنامه ریزی ش��رایط را برای الیروبی
انها فراهم کرد تا امکان بارگیری کشتی ها در حجم های
ب��اال فراهم ش��ده و به این طریق صرف��ه اقتصادی برای
صادرکنندگان به همراه داشته باشد.
خبر روز
تولید 130تنی تنها واحد ید کریستال کشور
معاون امور صنایع و معادن س��ازمان صنعت ،معدن
و تجارت گلس��تان اعالم کرد :هم این��ک واحد فراوری
شرکت کانسار خزر ،تنها واحد تولیدکننده ید کریستال
در کشور ،ساالنه 130تن ید تولید می کند.
حس��ین طلوعیان به ایرنا گفت :با راه اندازی کارخانه
وابس��ته به شرکت کانسار خزر ،به عنوان بهره بردار تنها
معدن ید کش��ور در استان گلستان ،ایران به جمع 10
کشور تولیدکننده ید در جهان پیوست.
وی اف��زود 130 :تن ید تولیدش��ده در کارخانه این
ش��رکت ،عالوه ب��ر تامین نیاز داخلی ،به چند کش��ور
خارجی نیز صادر می ش��ود .طلوعیان اظهار کرد :ماده
معدنی ید برای نخستین بار در ایران در 27کیلومتری
شمال شهرس��تان اق قال در استان گلس��تان از اعماق
1200متری زمین اس��تخراج ش��د .وی افزود :اکنون
بهره برداری از این محصول در قالب ش��رکت کانس��ار
خزر در استان گلستان در حال انجام است که این ماده
را برای مصارف مختلف ازجمله پزش��کی ،داروسازی و
صنایع پتروشیمی فراوری می کند.
طلوعی��ان اضاف��ه ک��رد :واحد ف��راوری ش��ماره دو
این ش��رکت ،با ظرفی��ت 100تن تولید در س��ال و با
س��رمایه گذاری حدود 200میلیارد ریال در زمینی به
مساحت 40هزار مترمربع و با اشتغالزایی 20نفر ،ابان
جاری به بهره برداری می رسد .وی ادامه داد :با راه اندازی
این واحد ،ظرفیت تولید ید در کشور به 230تن در سال
خواهد رسید .شرکت کانسار خزر ،به عنوان واحد نمونه
صنایع معدنی از استان گلستان ازجمله برگزیدگانی بود
که لوح تقدیر و تندیس خود را از دستان رییس جمهور
در مراس��م روز صنعت و مع��دن دریافت کرد .کارخانه
تولید ید کانس��ار خزر در 27کیلومتری شمال اق قال
و در نزدیکی مرز اینچه برون واقع است .شرکت کانسار
خزر در س��ال 83با هدف اکتش��اف و استخراج ید در
شمال استان گلستان تاسیس و تولید ید در معدن این
شرکت از اواخر سال 87اغاز شد.
در جهان تنها 8کشور ازجمله ترکمنستان ،اذربایجان،
امریکا ،چین ،روس��یه ،شیلی ،ژاپن و ایران تولیدکننده
ید هس��تند .حداقل 24نوع ماده ی��ددار وجود دارد و
مصارف این ماده معدنی را می توان در صنایع داروسازی
(مانند قرص های تیروئید) ،صنایع پتروشیمی (به عنوان
کاتالیزور) ،س��اخت داروهای ضدعفونی کننده دامی و
مواد شیمیایی (تمامی ترکیبات یددار) عنوان کرد.
این ماده معدنی در س��اخت اسیداس��تیک ،کائوچو،
رنگدانه ،مواد الی ،فیلم مدیا ،تولید فلزات با خلوص باال،
مکمل غذایی ،تایر اتومبیل ،صنایع هوافضا و الکترونیک
به کار می رود.
انرژی
industry@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
29
کشورهای نفتی اوپک در تکاپوی کاهش و افزایش
به دنب��ال کاهش جهان��ی قیمت نفت و
پایی��ن امدن درامدهای نفتی کش��ورهای
عضو اوپ��ک ،زمزمه هایی مبن��ی بر توافق
کش��ورهای عضو این سازمان برای کاهش
روزان��ه ۵۰۰هزار بش��که در روز به گوش
می رس��د .رویترز به نقل از منابع مطلع در
اوپ��ک از زمزمه توافق این کش��ورها برای
کاه��ش تولی��د این س��ازمان در نشس��ت
شش��م اذرماه امس��ال خبر داده و نوشته
ک��ه گفت وگوها میان اعض��ای اوپک برای
کاهش تولید ،بدون سر و صدا شدت گرفته
است اما در صورت نرسیدن به توافق برای
کاه��ش ،میزان تولید به س��قف س��همیه
بازگردانده خواهد ش��د که در این صورت
باز هم ۵۰۰هزار بشکه کاهش می یابد.
رویت��رز همچنی��ن نوش��ته :درحال��ی
گفت وگو میان اعضای این سازمان در مورد
نیاز به کاهش تولی��د به منظور حمایت از
درامدهای نفتی ،بدون س��ر و صدا شدت
گرفته است که احتماال در استانه مهم ترین
نشست سال ،یعنی نشست اوپک ،تغییری
اندک در این سازمان صورت خواهد گرفت.
عب��داهلل البدری ،دبی��رکل اوپک چندی
پی��ش در پ��ی اظهاراتی راجع به س��قوط
قیم��ت نف��ت گفت��ه ب��ود :در این ب��اره
وحشت زده نیستیم ولی نگران هستیم .وی
در هفته جاری از بازارها خواست در مورد
کاهش قیمت ها به کمترین رقم در ۴سال
گذش��ته و نزدیک به ۸۱دالر وحشت زده
نشوند؛ وزیر انرژی کویت نیز گفت :احتماال
میزان تولید نفت اوپ��ک در ۲۷نوامبر در
وین کاهش نخواهد یافت.
در همی��ن ح��ال ،یک��ی از نماین��دگان
اوپ��ک گفت :رس��یدن به اجم��اع در این
زمینه کار س��اده ای نیست .در این شرایط
اگرچه نمایندگان کش��ورهای عضو اوپک
هش��دار داده اند که رس��یدن به یک توافق
اس��ان نخواهد بود ،اما نمایندگان بیشتری
از این س��ازمان ،مذاک��ره در مورد نیاز این
گروه برای نشان دادن عکس العمل را اغاز
کرده اند.
یک نماینده عضو اوپک در این باره گفت:
این نشست ،نشستی جدی و دشوار خواهد
ب��ود .در صورتی که اجماع��ی برای کاهش
س��قف تولید اوپک ش��کل نگی��رد ،ممکن
اس��ت ب��رای بازگرداندن می��زان تولید به
سقف سهمیه توافق شود.
بر اساس امار و ارقام ،این امر سبب خواهد
ش��د تا حدود ۵۰۰هزار بشکه نفت در روز
از تولید نفت اوپک کاس��ته ش��ود ،س��طح
تولید کنونی اوپک از س��قف تعیین ش��ده
برای ان برابر با ۳۰میلیون بش��که در روز
بیشتر اس��ت .این توافق ،مصالحه ای میان
موافق��ان و مخالفان کاهش رس��می تولید
خواه��د بود .کویت و ای��ران اعالم کرده اند
که کاهش تولید محتمل نیست درحالی که
عربس��تان تاکنون در این باره اظهارنظری
نکرده اس��ت ،اما در همین ح��ال تاجران
اوپک ممکن است سال
اینده رقم رسمی تولید
روزانه خود را ۵۰۰هزار
بشکه کاهش دهد و به
۲۹/۵میلیون بشکه
برساند
نفت و تحلیلگران نیز در مورد اقدام اوپک
اختالف نظر دارند.
یک نماینده دیگر اوپک که پیش از این،
تحقق کاهش را پیش بینی نمی کرد ،اکنون
می گوید :مطمئن نیستم که نرخ نفت بیش
از این کاهش نیابد .وی در پاسخ به سوالی
مبنی بر اینکه ایا احتمال اقدامی از سوی
گ��روه وج��ود دارد؟ گفت ،خیلی س��خت
اس��ت .اد مورس ،تحلیلگ��ر بازارهای نفت
در نیویورک در این باره به رویترز گفت :به
نظر می رسد که عربستان می خواهد تمایل
قطعی از س��وی دیگر تولیدکنندگان برای
مشارکت در هرگونه کاهش تولید را ببیند.
وی افزود :سفر اخیر النعیمی ،وزیر نفت
این کشور به مکزیک می تواند تالشی برای
جذب حمایت به منظور انجام کاهش تولید
از سوی هردو طرف (داخل و خارج اوپک)
باشد.
در همی��ن ح��ال پالتس ،یک ش��رکت
امریکای��ی در زمین��ه رص��د ب��ازار انرژی
جهانی ،از کاهش ۳۳هزار بش��که ای تولید
اوپک در ماه اکتبر خبر داده است.
شرکت پالتس که در زمینه بررسی بازار
جهانی فلزات گرانبها و انرژی فعالیت دارد،
در پی گزارش��ی اعالم کرده که تولید نفت
خام اوپک در ماه اکتبر در مقایس��ه با ماه
قبل از ان ،یعنی س��پتامبر با کاهش ۳۰۰
هزار بشکه ای در روز مواجه شده است.
در همین حال ،تولید س��ازمان اوپک در
ماه سپتامبر روزانه ۳۰/۶میلیون بشکه در
روز بود اما در ماه اکتبر این میزان به ۳۰/۳
میلیون بشکه در روز کاهش یافت.
عربس��تان صعودی به عنوان بزرگترین
تولیدکننده اوپک در ماه اکتبر ،تولید خود
را ب��ه ۱۵۰هزار بش��که در روز کاهش داد
و همچنین س��هم عراق و نیجریه هم برای
کاهش تولید روزان��ه خود به ترتیب ۹۰و
۷۰هزار بشکه بود.
ای��ن در حال��ی اس��ت که در نخس��تین
روزه��ای مه��ر م��اه و چن��د روز پ��س از
اظه��ارات دبیرکل اوپ��ک مبنی بر کاهش
سقف تولید این سازمان در سال ۲۰۱۵م،
وزیر نفت امارات گفته بود که کش��ورهای
عضو اوپک هنوز تصمیمی در مورد کاهش
س��قف تولید اوپک نگرفته ان��د که به نظر
می رسد با نزدیک ش��دن به زمان نشست
اوپک ،اعض��ای ان رویک��رد دیگری را در
پی��ش گرفته اند .دبی��رکل اوپک روز ۱۶
سپتامبر گفته بود ،اوپک ممکن است سال
اینده رقم رسمی تولید روزانه خود را ۵۰۰
هزار بشکه کاهش دهد و به ۲۹/۵میلیون
بشکه برساند.
بررس��ی گ��زارش ماهانه اوپ��ک در ماه
سپتامبر نشان داد که تقاضا برای نفت این
سازمان در سال ۲۰۱۵م به ۲۹/۲میلیون
بشکه در روز کاهش خواهد یافت .این رقم
در سال جاری میالدی ۲۹/۵میلیون بشکه
در روز بوده است.
صادرات 2/5میلیون تن محصول پتروشیمی
شانا -ش��رکت بازرگانی پتروش��یمی از ابتدای امس��ال تاکنون در
مجم��وع بیش از 2میلیون و ٤٨٩هزار تن محصول پتروش��یمی به
ارزش 2میلی��ارد و ١٥٩میلیون دالر در قالب هزار و ٢٧٦محموله
صادر کرده است.
مدیرعامل ش��رکت بازرگانی پتروش��یمی گفت :از ابتدای امس��ال
تاکن��ون چین با ٧٠درصد ،هن��د با ١٠درصد ،ق��اره افریقا با ۹/۹
نوبت دوم
شرکت ملی نفت ایران
شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
مجوز شماره 382526
مناقصه عمومی یک مرحله ای شماره م م 93/0293/مربوط به مرمت و بهسازی جاده و محوطه چاه 120بی بی حکیمه
الف ـ شرح مختصر خدمات:
انجام عملیات خاکبرداری و خاکریزی ،احداث جوی خاکی ،تس��طیح و ش��یب بندی ،اجرای مصالح قش��ر زیر اساس ،شن ریزی شکسته
ی کنی و بنایی با سنگ ،لوله کشی اب و گاز ،ساخت و نصب مهار های لوله سوخت ،احداث ابرو بتنی مسلح،
کارخانه ای ،انجام عملیات پ
کارگذاری لوله زهکش حوضچه چاه ،احداث پل بتنی با پایه های س��نگی ،س��نگ کاری دیوارهای حائل جاده ،احداث حوضچه فاضالب،
اجرای اسفالت ،ساخت و نصب جان پناه پل مدنظر است.
ب ـ براورد کارفرما /محل و مدت انجام خدمات
مح��ل اج��رای خدمات در بی بی حکیمه گچس��اران و مدت انجام ان 4ماه می باش��د و همچنین براورد کارفرم��ا جهت انجام خدمات
2/918/748/779/ریال و تعدیل پذیر می باشد.ج ـ شرایط مناقصه گران متقاضی
مناقصه گران دارای حداقل پایه 5راه و ترابری
توانایی ارائه تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ 15/500/000/-ریال (همچنین %5مبلغ پیمان (در صورت برنده شدن) به عنوان تضمین
انجام تعهدات می باشد).
د ـ محل ،زمان و مهلت دریافت مدارک مناقصه گران
از کلیه متقاضیان واجد شرایط دعوت می شود حداکثر ظرف 10روز پس از انتشار اگهی نوبت دوم ،امادگی خود را به صورت کتبی به
یکی از ادرس های ذیل الذکر اعالم و همزمان نسبت به دریافت مدارک ارزیابی وفق بند «الف» ماده 16ایین نامه اجرایی بند «ج» ماده
12قانون برگزاری مناقصات اقدام نمایند.
ضمنا می بایستی ظرف مدت 14روز اطالعات مورد درخواست در قالب یک حلقه لوح فشرده تهیه و به ادرس های ذیل در مقابل رسید
تحویل گردد .بدیهی اس��ت کارفرما این حق را برای خود محفوظ می دارد به مدارکی که پس از انقضا مهلت مقرر ارائه می گردد ،ترتیب
اثر ندهد .ضمنا پس از بررسی های الزم اسناد مناقصه به متقاضیان واجد شرایط تحویل داده خواهد شد.
ضمنا محل ،زمان تحویل و گشایش پیشنهاد ها در اسناد مناقصه قید می گردد.
نش��انی محل اعالم امادگی و دریافت اس��ناد :اهواز ،کوی فدائیان اس�لام ،س��اختمان پنج طبقه ،بلوک یک ،طبقه اول ،امور حقوقی و
قرارداد ها ،اتاق ج 141و یا تهران ،میدان ارژانتین ،ابتدای خیابان بیهقی ،پالک ،28ساختمان مرکزی یازدهم ،شرکت ملی نفت ایران،
طبقه دوم ،دفتر هماهنگی امور حقوقی و قرارداد های مناطق نفتخیز جنوب.
روابط عمومی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
WWW.NISOC.IR
WWW.SHANA.IR
HTTP://IETS.MPORG.IR
دنیا در انتظار واکنش اوپک
رویا خالقی -س��اعت ها کم کم برای اجالس ٢٧نوامبر
(٦اذرماه) ،زمان برگزاری یکصد و ش��صت و شش��مین
اج�لاس اوپ��ک در حال��ی کوک می ش��ود ک��ه جهان
ماه هاس��ت از نبودن اتحاد و ش��کاف عمی��ق اعضای ان
و تاثیر نگذاش��تن بر بازار نفت سخن می گویند ،شکافی
که از نگاه بس��یاری از ناظران با کاهش قیمت نفت بیشتر
شده است .هنوز چند ماهی از قیمت ١١٥دالری نفت در
ژوئ��ن ٢٠١٤م (خرداد -تیر) نمی گذرد که اعضای اوپک
با کاهش قیمت نفت به حدود ٨٠دالر در ظاهر در مقابل
هم قرار گرفته اند .در چنین فضایی بس��یاری از کشورها
وارد گود ش��ده و از چند دس��تگی در این سازمان سخن
می گویند و حتی در برخی موارد پا را فراتر نهاده و عنوان
می کنند تصمیم های اوپک در بیرون از این سازمان برای
انها گرفته می ش��ود .همه چیز درس��ت از روزی ش��روع
ش��د که عربس��تان تصمیم گرفت برای از دس��ت ندادن
بازار در اس��یا قیمت نفت را برای مشتریان اسیایی خود
کاه��ش دهد پ��س از ان ایران و عراق نی��ز چنین کاری
کردند و قیمت نفت را متناس��ب با بهای نفت عربس��تان
کاه��ش دادند .البته این مباحث ش��اید در بازار نفت یک
موض��وع عادی باش��د ،اما برای برخی ،فرصت مناس��بی
بود ت��ا تیرهای اتهام خود را به س��وی برخ��ی از اعضای
این س��ازمان نش��انه روند .از ان جمله ایران را همس��و با
عربس��تان و یا عربستان را قدرت برتر اوپک و متهم اصلی
کاه��ش قیمت نفت عنوان کردند .اوگن وینبرگ ،رییس
تحقیقات بازار در کامرزبان��ک فرانکفورت در این زمینه
معتقد اس��ت اوپک به تازگی نش��ان داده که اعضای این
گ��روه از تمرکز بر قیمت ها به تمرکز بر س��هم بازار روی
اورده اند .براس��اس گزارش اژان��س بین المللی انرژی،
چنین تغییری ،نقش��ی را ک��ه اوپک در دهه ١٩٨٠م ایفا
کرده است ،متوقف می کند .حاال در استانه اجالس ،این
بحث ها ش��دیدتر ش��ده؛ گروهی از کاهش سقف تولید
اوپک در این اجالس می گویند و عده ای بر تثبیت س��قف
تولید اوپک تاکید دارند .اما انچه پیداس��ت اینکه ،اینک
زمان تقابل نیس��ت و اعضای اوپ��ک باید در این اجالس
ثابت کنند که اوپک تنها یک س��ازمان سمبلیک نیست
و می توانن��د در ص��ورت اتحاد نقش س��ازنده ای در بازار
نف��ت ایفا کنن��د .با وجود هم��ه اینها تاریخ نش��ان داده
اوپکی ه��ا روزهای س��خت تر از این را ه��م تجربه کرده و
پش��ت سر گذاشته اند .ش��وک های نفتی نمونه ای از این
س��ختی ها ست که اوپک توانست مدیریت و شرایط را به
نفع تولید کنندگان و مشتریان بازار نفت متعادل کند.
نوبت اول
درصد ،خاوردور با ۲/۵درصد و کشورهای اسیای شرقی و اقیانوسیه
ب��ه ترتیب 5کش��ور بزرگ مش��تری محصوالت پتروش��یمی ایران
بوده اند ،همچنین در مدت یاد ش��ده در مجموع بیش از 2میلیون و
٤٨٩هزار تن محصول پتروشیمی به ارزش 2میلیارد و ١٥٩میلیون
دالر از طریق شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران در قالب هزار و ٢٧٦
محموله به خارج از کشور صادر شده است.
فراخوان مناقصه عمومی
نگاه روز
شماره مجوز386038 :
شرکت ملی نفت ایران
شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
شرکت بهره برداری نفت و گاز اغاجاری(سهامی خاص)
اگهی مناقصه عمومی دو مرحله ای شماره / 051ت ک ا ج 93 /
ش�رکت بهره برداری نفت و گاز اغاجاری در نظر داد تعداد 947عدد قطعات محفظه احتراق توربین نئوپیگنون
مورد نیاز خود را از طریق مناقصه عمومی تامین نماید.
لذا از کلیه ش��رکت ها یا فروش��ندگانی که مایل به شرکت در مناقصه فوق می باش��ند و توان تامین کاال و تهیه ضمانت نامه
بانکی ش��رکت در مناقصه به مبلغ 86/865/000ریال را دارند دعوت می ش��ود تقاضای کتبی به همراه رزومه ،تصویر اگهی
تاس��یس ،اساس��نامه و اخرین تغییرات شرکت خود در روزنامه رسمی را حداکثر ظرف مدت ده روز پس از انتشار اگهی به
این شرکت ارسال نمایند.
بدیهی است این شرکت پس از بررسی تقاضاهای واصله ،اوراق مناقصه را جهت متقاضیان واجدالشرایط ارسال خواهد نمود.
مشخصات کاال:
قطعات محفظه احتراق توربین نئوپیگنون
«اطالعات تکمیلی به همراه مدارک مناقصه تحویل خواهد شد»
استان خوزستان ـ امیدیه ـ بلوار نفت ـ شرکت بهره برداری نفت و گاز اغاجاری /اداره تدارکات و امور کاال
فکس 52622683 :ـ 061
تلفن 52639042 :ـ 061
روابط عمومی شرکت بهره برداری نفت و گاز اغاجاری
نوبت دوم
منطقهانتقالگازاریان
منطقهچهارعملیاتانتقالگاز
شماره376052 :
نوبت دوم
شماره352603 :
منطقهانتقالگازاریان
منطقهچهارعملیاتانتقالگاز
رعایت نمودن حریم خطوط اصلی انتقال گاز
ارج نهادن به قانون و صیانت از جان و مال افراد است.
رعایت نمودن حریم خطوط اصلی انتقال گاز
ارج نهادن به قانون و صیانت از جان و مال افراد است.
اگهی مناقصه عمومی یک مرحله ای
اگهی مناقصه عمومی یک مرحله ای
1ـ موضوع :عملیات راهبری و نگهداشت سیستم تاسیسات و ساختمانی،
ادارات تابعه منطقه چهار عملیات انتقال گاز
2ـ ن�ام و نش�انی دس�تگاه مناقصه گزار :مش��هد ـ خیاب��ان ابکوه ـ
نبش دانشس��رای شمالی ـ س��اختمان 255طبقه همکف اتاق 108امور
پیمان های منطقه چهار عملیات انتقال گاز
3ـ مهل�ت دریافت اس�ناد :حداکثر ده 10 /روز پس از انتش��ار اگهی
نوبت اخر
4ـ تضمین شرکت در مناقصه :مبلغ 24/700/000ریال
5ـ زمان ارائه مدارک :حداکثر یک هفته پس از انتشار اگهی نوبت اخر
مناقصه گران می توانند جهت کسب اطالعات بیشتر به پایگاه اطالع رسانی
منطقه چهار عملیات انتقال گاز به ادرس:
( www.nigc-dist4.irبخش اگهی ها ـ مناقصه های پیمان)
مراجعه و یا با شماره تلفن های 05137239984 :امور پیمان های منطقه
چهار عملیات انتقال گاز تماس حاصل فرمایند.
1ـ موضوع :عملیات نش��ت یابی از تاسیسات و خطوط لوله گاز محدوده
عملیاتی منطقه
2ـ ن�ام و نش�انی دس�تگاه مناقصه گزار :مش��هد ـ خیاب��ان ابکوه ـ
نبش دانشسرای شمالی ـ س��اختمان 255طبقه همکف اتاق 108امور
پیمان های منطقه چهار عملیات انتقال گاز
3ـ مهلت دریافت اس�ناد :حداکثر ده 10 /روز پس از انتش��ار اگهی
نوبت اخر
4ـ تضمین شرکت در مناقصه :مبلغ 19/300/000ریال
5ـ زمان ارائه مدارک :حداکثر یک هفته پس از انتشار اگهی نوبت اخر
مناقصه گران می توانند جهت کسب اطالعات بیشتر به پایگاه اطالع رسانی
منطقه چهار عملیات انتقال گاز به ادرس:
( www.nigc-dist4.irبخش اگهی ها ـ مناقصه های پیمان)
مراجعه و یا با شماره تلفن های 05137239984 :امور پیمان های منطقه
چهار عملیات انتقال گاز تماس حاصل فرمایند.
روابط عمومی منطقه چهار عملیات انتقال گاز
روابط عمومی منطقه چهار عملیات انتقال گاز
یادداشت
دستاوردهای یک موافقتنامه
دریا قدرتیپور-روزنامهنگار :حمل ونقل هوایی
به لحاظ سرعت ،ایمنی و گستردگی ،از اساسیترین
نیازهای اجتماعی و اقتصادی رو به توس��عه در کشور
است ،درواقع این موضوع از نیازهای ضروری و حیاتی
جامعه محس��وب میش��ود و باید تالش کرد از طرق
مختلف و با تدابیر مناس��ب ،جنب��ه عمومی ان را با
کاهش هزینه حفظ کرد .باید گفت صنعت حمل ونقل
هـر کشوری بیانگر وضعیت اقتصادی و میزان توسعه
صنعتی ان کش��ور اس��ت ،بهنحوی که این صنعت را
باید یکی از عوامل مهم در توسعه اقتصادی ،فرهنگی،
اجتماعی و ...هر جامعهای به شمار اورد.
اهمیت این صنعت چنان اس��ـت کـه اندیشمندان
اقتص��ادی دنی��ا معتقدند ،اگ��ر در اغـ��از قـرن ۲۱
کـش��ورهای توسعهنیافته به این صنعت توجه الزم را
نداش��ته باشند ،رشد و توسعه این کشورها به حداقل
خواه��د رس��ید .براین اس��اس و با توجه به ش��رایط
اقلیمـی و جغرافیـایی ایـران ،نقش این صنعت را در
توسعه همهجانبه کـش��ور به خـوبی میتوان تبیین
کرد .عالوه بر این ،موقعی��ت خاص ایران در منطقه،
به این کشور این امکان را میدهد که بتواند بهعنوان
قطب اصل��ی حمل ونقل منطقهای بـ��ه ایفای نقش
ترانزیتی بپردازد.
در قرن حاضر صنعت هوایی نقش بس��یار مهمـی
در روابـ��ط کـش��ورهای مختلـف جهـ��ان ،تبـادل
فرهنـگ ،نمای��ش قدرتهای اقتص��ادی و نظامی و
تس��ریع امور حیاتی یک کشور بر عهده دارد .هر روز
بـا اختراع هواپیماها ،فواصل دنیا کوتاه تر میش��ود و
درنتیج��ه تب��ادالت فرهنگی ،اقتص��ادی و اجتماعی
کش��ورها افزایش پی��دا میکند .تا جای��ی که روزانه
صدها ه��زار نفر با اهداف مختلف در سراس��ر جهان
و از جمله ایران با این وس��یله راحت و مطمئن سفر
میکنند بنابراین الزم است از رکود حاکم بـر سیستم
حمل ونقل هوایی که سالهاست در یک چرخه خاص
و یکنواخت انجـام مـیش��ـود ،جلـوگی��ری کرده و
تحـول ،پیشرفت و تطابق با شـرایط امـروز جهـانی را
در ان بـه وجود اوریم.
امروزه کش��ورهای مختلف ضمن خرید هواپیمای
مس��افربری ،امتیازات��ی مانند ایجاد پای��گاه تعمیر و
نگهداری در کشورش��ان ،تولید یا مونتاژ قس��متی از
قطع��ات یا مونت��اژ تعدادی از هواپیماه��ا را بـه خود
اختصاص میدهند بنابراین از هر موقعیتی که در این
ناوگان در جهت توسعه به وجود میاید باید استفاده
ک��رد ،چراکه بدون تردید در فن��اوری هر صنعتی به
انتق��ال دانش فن��ی و ابزاری برای ایجاد اش��تغال در
کشور نیاز داریم.
به نظر میرس��د این رویداد با امض��ای موافقتنامه
حمل ونق��ل هوایی میان ای��ران و پرتغال تحقق پیدا
خواه��د کرد و ایران عالوه بر تغیی��ر جایگاه خود در
این ح��وزه از مزایای دیگری مانن��د افزایش دانش و
فناوری متخصصان اروپایی میتواند بهره گیرد .عالوه
بر اینکه گسترش روابط ایران و اروپا در حوزه صنعت
گردش��گری نیز میتواند بسیار مفید باشد .امید است
ب��ا موافقتنامه ای��ران و پرتغال در ح��وزه حمل ونقل
هوای��ی ،ش��اهد پیش��رفتهای روزاف��زون در ای��ن
حوزه باشیم.
روی خط خبر
ایس�نا -رییس س��ازمان بازرس��ی کل کشور از
نهایی ش��دن گزارش بررس��ی علل سقوط هواپیمای
ای��ران ۱۴۰پس از ۳ماه و ارائه گزارش علل س��قوط
هواپیما تا پای��ان هفته جاری خب��ر داد .طبق اعالم
رییس س��ازمان هواپیمایی کش��وری 3عامل اصلی
نقص فنی در هواپیما ،ایرادات و اش��کاالت انس��انی و
نیز ش��رایط جوی در این سقوط دخیل بوده اند .البته
در کن��ار ان اضافه بار هواپیما ثبت ش��ده و قطعی به
نظر می رسد .همچنین بازخوانی اطالعات جعبه سیاه
نشان داد که سیستم االرم رسانی هواپیما به خلبان با
تاخیر عمل کرده و پس از بلند شدن هواپیما از روی
زمین اخطار اولیه از دس��ت رفتن موتور سمت راست
را به خلبان گوشزد کرده است.
ایرنا -علیرضا خس��روی ،عضو کمیسیون عمران
مجل��س ب��ا بی��ان اینکه هدفگ��ذاری مس��ئوالن در
اختصاص وام ۵۰میلیون تومانی به بافت فرس��وده را
باید به فال نیک گرفت ،اظهار کرد :اختصاص این وام
ب��رای افراد کم درامد و زوج های جوان و کس��انی که
به صورت س��کونت غیررسمی در این بافت ها زندگی
می کنند امید به خانه دار شدن را باال می برد.
باش�گاه خبرنگاران -س��عید غفران��ی ،رییس
س��ازمان نظام مهندس��ی اس��تان تهران گفت :نظام
مهندسی را باید در نظام شهری به کار بگیریم ،در این
صورت اس��ت که نظام شهری ارتقا می یابد و کیفیت
زندگی م��ردم باال خواهد رفت .وی با بیان اینکه باید
نظام مهندس��ی را به یک معنا معادل با نظام شهری
قرار بدهیم ،گفت :درحال حاضر شهرهای ما از دیدگاه
تخصصی مش��کالت عدیده ای دارند که این مشکالت
نیازمند حضور متخصصان است.
30
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
زیربنایی
industry@smtnews.ir
با امضای موافقتنامه موقت ۲۵ماده ای حمل ونقل هوایی پس از 35سال
روابط صنعتی ایران و پرتغال توسعه می یابد
زه�را فریدزادگان ـ گروه صنعت :بهبود
اوضاع مذاکرات و دیپلماس��ی ایران و گروه
5+1فض��ا را برای توس��عه روابط دوس��تانه
و همکاری با کش��ورهایی ک��ه در ارتباط با
ای��ران تحریم بودن��د ،فراهم ک��رد .در کنار
همه تاثیرات مثبت ای��ن فضای جدید ،این
فراین��د تاثی��ر قابل توجهی نی��ز در ناوگان
حمل ونقل کش��ور گذاش��ت .ای��ن در حالی
اس��ت که اگر دولت گذشته به ظرفیت های
ایران در این حوزه اهمیت بیش��تری می داد
ی با کش��ورها را در دستور
و توس��عه همکار
کار خود قرار می داد ،اکنون کش��ور در روند
توسعه ،پیشرفت دوچندانی داشت .این انزوا
باعث شد که خیلی از پروژه های بین المللی
متوقف ش��ود و ای��ران به مرور به حاش��یه
برود .اما ب��ا روی کار ام��دن دولت یازدهم
پروژه های عمرانی در بخش حمل ونقل فعال
ش��د تاجایی که این روزها در بخش هوایی
اتفاق��ات خوبی در حال رخ دادن اس��ت .با
ایجاد خطوط هوایی جدید و مذاکره با یکی
از کش��ورهای عضو اتحادی��ه اروپا (پرتغال)
می توان به اینده رو به رش��د صنعت هوایی
ش بین بود .چرا
کشور بیش از گذش��ته خو
ک��ه به دلی��ل تحریم ،صنع��ت هوایی ایران
نتوانس��ت پیشرفت های الزم را داشته باشد.
به واق��ع باید گف��ت که در روی��ه پیش رو
دولتمردان دولت یازدهم تنها ایجاد خطوط
هوایی و ریل��ی مدنظر نیس��ت بلکه انتقال
فن��اوری ه��م از دیگر موضوعات در دس��ت
بررسی است.
موافقتنامه ای پس از ۳۵سال
چندی پیش ،علیرضا جهانگیریان ،رییس
س��ازمان هواپیمای��ی کش��وری از امض��ای
موافقتنام��ه موقت ۲۵م��اده ای حمل ونقل
هوایی ای��ران و پرتغال خبر داد .بر اس��اس
این خبر ،در س��فر هیات ایرانی به لیسبون
پایتخ��ت کش��ور پرتغال ،گس��ترش روابط
هواپیمای��ی و امض��ای موق��ت موافقتنام��ه
حمل ونقل هوایی بین دو کش��ور مورد بحث
و بررس��ی قرار گرفت .به گفته جهانگیریان،
در مذاک��رات فش��رده ای ک��ه در روزه��ای
چهاردهم و پانزدهم ابان ماه امس��ال صورت
موافقتنامه به مجالس دو کشور رفته و پس
از بررس��ی نمایندگان در صورت تصویب ان
به قانون تبدیل و قابل اجرا میان دولت های
دو کش��ور می ش��ود ،که ای��ن موافقتنامه ها
هر س��اله در قالب یادداشت تفاهم ،تجدید
و به روزرس��انی می ش��ود ،از این رو امضای
گرف��ت موافقتنامه ۲۵م��اده ای حمل ونقل
هوای��ی بین ایران و پرتغال به امضای موقت
روسای هواپیمایی کش��وری دوطرف رسید
و در مذاک��رات ص��ورت گرفت��ه همچنین
تفاهمنامه هوایی بین دو کش��ور که حاوی
جزیی��ات اجرای��ی ک��ردن پروازهاس��ت به
امضای دو طرف رس��ید .وی خبر داده است
که براس��اس ای��ن تفاهمات به عم��ل امده
ش��رکت های هواپیمایی دو کشور مجازند تا
س��قف ۷پرواز برنامه ای هفتگی و به تعداد
نامحدود پروازه��ای غیربرنامه ای با موافقت
س��ازمان های هواپیمایی کش��وری دو طرف
به انجام برس��انند.از س��وی ایران ش��رکت
هواپیمای��ی ای��ران ای��ر و از س��وی پرتغال
ش��رکت هواپیمایی یورو اتالنتیک به عنوان
شرکت های معینه معرفی شدند.
عالوه بر حمل ونقل بار و
مسافر ،موضوع تبادل و
استفاده از خدمات هوایی
دوکشور ،اجاره هواپیما
و کمک های تکنیکی و فنی
در حوزه ناوگان هوایی،
از نتایج مثبت این
موافقتنامه خواهد بود
حمید غوابش ،کارشناس حوزه هوانوردی
و دبیر س��ابق انجمن شرکت های هواپیمایی
ایران ،ب��ا بیان اینکه عن��وان موافقتنامه در
ح��وزه حمل ونقل هوای��ی ای��ران و پرتغال
کمی دور از ذهن به نظر می رسد ،به
می گوی��د :امض��ای موافقتنامه در ش��رایط
خاصی میان دولت ها به امضا می رسد .ابتدا
دولت ها بر سر موضوعات اولیه در این حوزه
به توافقات اولیه می رس��ند ،س��پس موضوع
موافقتنام��ه در این حوزه ،ان هم پس از ۳۵
سال کمی بعید به نظر می رسد.
به گفته وی ،موافقتنامه ها برای یک بار به
امضای دو کش��ور می رسد و انچه پس از ان
س ان اقدام
بین دو دولت نوش��ته و بر اس��ا
می شود ،یادداش��ت تفاهم است که با توجه
به ش��رایط موجود نوش��ته و مورد بررس��ی
قرار می گیرد و عالوه بر پروازهای مسافری،
پروازهای باری ،برنام��ه ای و غیربرنامه ای را
یادداشت تفاهم یا موافقتنامه
نیز پوشش می دهد .بنابراین به احتمال زیاد
موافقتنام��ه یا یادداش��ت تفاهمی که میان
ایران و کش��ور پرتغال به امضا رسیده است،
در همه حوزه های حمل ونقل هوایی است.
غربی ترین کشور اروپا
پرتغ��ال کش��وری در جنوب غرب��ی اروپا
اس��ت .پایتخت ان لیس��بون و زبان رسمی
ان پرتغال��ی اس��ت .جمعی��ت این کش��ور
۵/۱۰میلی��ون نف��ر و واح��د پ��ول ان یورو
اس��ت .این کش��ور از اعضای اتحادیه اروپا و
ناتو و شیوه حکومتی ان جمهوری پارلمانی
اس��ت .پرتغال جزوکش��ورهای توسعه یافته
به ش��مار می رود .خط��وط پ��روازی پرتغال
یکی از امن ترین خط��وط هواپیمایی جهان
است .خط هواپیمایی « »TAPاز امن ترین
خطوط هوایی این کش��ور اس��ت که از سال
تاس��یس (.۱۹۴۶م) تاکن��ون هی��چ گون��ه
موردی از سقوط نداشته است.
توافقنامه در مراحل اولیه
در همی��ن راس��تا ،علیرض��ا جهانگیریان،
رییس س��ازمان هواپیمایی کشوری با تاکید
بر اینکه این توافقنامه هنوز به امضا نرسیده
و مفاد و توافق��ات اولیه ان برای تصویب به
مجلس دو کش��ور رفته است ،در مورد مفاد
می گوید:
ذکر شده در این توافقنامه به
در این موافقتنامه که بر اس��اس کنوانسیون
کاهش ۵۰درصدی ورود کامیون های ایرانی به ترکیه
اعضای کمیسیون حمل ونقل و ارتباطات اتاق تهران در
سی امین گردهمایی خود نحوه اعمال تشریفات گمرکی
برای کش��تی ،هواپیما و ناوگان ریل��ی اعم از لکوموتیو و
واگن خریداری یا اجاره شده از خارج را به بحث و بررسی
گذاش��تند و البته نیم نگاهی نیز به مناقشه جدید ایران و
ترکیه بر سر ورود و خروج کامیون ها در مرزهای مشترک
دو کش��ور انداختن��د .چنانک��ه در ابتدای این نشس��ت،
«محمد جواد عطرچیان» مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان
راهداری درمورد اخرین وضعیت تردد کامیون ها در این
منطقه گفت« :به دلیل مش��کالتی که در چند هفته اخیر
در حوزه حمل ونق��ل کاال در مرز ایران و ترکیه به وجود
امده اس��ت ،میزان ورود کامیون ها از ترکیه به ایران که
معموال به حدود ۴۵۰تا ۵۰۰دس��تگاه کامیون می رسید،
۱۰تا ۱۵درص��د و می��زان ورود کامیون ه��ای ایرانی به
ترکیه ۵۰ ،درصد با کاهش مواجه شده است».
ترکیه پای میز مذاکره نمی اید
او این توضیح را داد که ب��ه دلیل دریافت مابه التفاوت
س��وخت از کامیون ه��ای ت��رک در ای��ران ،ان��ان نی��ز
مقابله ب ه مث��ل کرده و عوارض دریافت��ی از کامیون های
ایرانی را افزایش داده اند.
عطرچیان در ادامه گفت :ایران برای مقابله با رویه ای که
ترکیه در پیش گرفته است ،قصد دارد ،باک کامیون های
ترکی��ه را در مرز پلمب کند .حتی چاه هایی برای پلمب
باک ها در مرز حفر ش��ده اس��ت .او افزود :در این راس��تا
ایران هم از طریق وزارت راه و شهرس��ازی و وزارت امور
خارجه پیگیری ها و رایزنی هایی با وزارتخانه های همتای
خود داش��ته و این اقدام غیرقانونی دولت ترکیه را به انها
متذکر ش��ده و از طرف مقابل خواس��ته اس��ت نسبت به
اجرای قانون و تفاهمنامه های قبلی متعهد باشند.
در همین حال ،مس��عود خوانساری ،رییس کمیسیون
حمل ونقل اتاق تهران که سابقه مدیریت حوزه حمل ونقل
ج��اده ای در دولت اصالحات را داراس��ت ،گفت :ترکیه از
سال ۱۳۷۳و حتی در سال ۱۳۸۰نیز این رویه را تکرار
و اقدام به دریافت عوارض کرد اما پس از دو یا س��ه ماه،
ناگزیر به عقب نشینی ش��د .مرور اخبار حوزه حمل ونقل
به موضوع این مناقش��ه محدود شد تا بررسی موضوعات
اصلی این نشس��ت اغاز ش��ود .نخس��تین موضوع اعمال
محدودیت ترانزیت داخلی در گمرک شهید رجایی بود.
ام��ا پ��س از اظهارنظ��ر اعض��ا پیرامون ای��ن موضوع،
غالمحس��ین امیری ،کارشناس کمیس��یون حمل ونقل،
توضیح داد« :هم اکنون در گمرک شهید رجایی کاالهایی
که در مس��یر سبز قرار می گیرند بالفاصله همان روز باید
حقوق ورودی انها که امروزه بسیار باال و برای هر کانتینر
از ۲۰میلی��ون ت��ا ۳۰میلیون براورد می ش��ود ،پرداخت
ش��ود درغیر این صورت به مس��یر قرمز هدایت می شود
و از انجای��ی ک��ه پرداخت مبلغ موص��وف در همان روز
امکان پذیر نیس��ت درخواست شد زمان پرداخت حداقل
به ۴۸ساعت افزایش یابد».
کشتی و هواپیما از تشریفات گمرکی معاف شود
اما دستور دیگر این نشست به بحث و بررسی پیشنهاد
گمرک مبنی بر ح��ذف تبصره ذیل ماده ۳۸قانون امور
گمرکی پیرامون تش��ریفات گمرکی کش��تی ،هواپیما و
ی��ا ناوگان ریل��ی اعم از لوکوموتی��و و واگن ها اختصاص
یافته بود .در این نشس��ت تعدادی از اعضای کمیسیون،
خواهان حذف این تبصره از قانون بودند و گروه دیگری با
استدالل های خویش ضرورت وجود این تبصره را گوشزد
کردند .دیدگاه انان این بود که این تبصره در قانون باقی
بماند ،اما با تعیین مصادیقی برخی از وسایل حمل ونقل
دریایی از اعمال تشریفات گمرکی معاف شوند.
امی��ری در این ب��اره گف��ت :الیحه اص�لاح قانون امور
گمرکی مش��تمل بر ۶۹مورد از گمرک به هیات دولت
تقدیم ش��ده است و یکی از پیشنهادات اصالحی ،حذف
تبص��ره ذیل م��اده ۳۸قانون ام��ور گمرک��ی مبنی بر
تش��ریفات گمرکی کش��تی ،هواپیما و ناوگان ریلی اعم
از لکوموتی��و و واگ��ن خریداری یا اجاره ش��ده از خارج
براس��اس ایین نامه اجرایی اس��ت که براساس این قانون
تعیین می شود.
او ادامه داد :به لحاظ اهمیت موضوع از دبیرکمیسیون
اقتص��اد دول��ت درخواس��ت کردیم که ای��ن موضوع در
کمیسیون حمل ونقل اتاق تهران مورد بررسی قرار گیرد
و نتیجه در جلس��ه بعدی بررسی الیحه نظر کمیسیون
اعالم ش��ود که این درخواست مورد موافقت قرار گرفت.
درنهایت حذف تبصره ذیل ماده ۳۸قانون امور گمرکی
نتوانس��ت رای اکثریت حاضران این کمیسیون را کسب
کن��د و این چنین مقرر ش��د که موض��وع در کمیته ای
مرک��ب از ذی نفع��ان و با حضور جناب اقای بهش��تیان
مشاور امور گمرکی اتاق تهران مورد بررسی قرار گیرد.
ش��یکاگو تنظی��م ش��ده حق��وق دو طرف،
مسئولیت ها و وظایف هر دو کشور در قبال
یکدیگر عنوان ش��ده که ای��ن موضوعات در
همه توافقنامه هایی که براساس کنوانسیون
ش��یکاگو به امضا می رس��د ،ذکر شده است.
به گفته وی ،پرتغال نخستین کشور اروپایی
است که ایران در چارچوب قوانین و مقررات
اتحادیه اروپا ب��ا ان موافقتنامه امضا خواهد
کرد.
جهانگیری��ان در مورد دس��تاوردهای این
توافقنامه که به گفته وی پس از ۳۵سال به
امضا می رس��د می گوید :عالوه بر حمل ونقل
ب��ار و مس��افر ،موضوع تبادل و اس��تفاده از
خدمات هوایی دوکش��ور ،اج��اره هواپیما و
کمک های تکنیک��ی و فنی در حوزه ناوگان
هوای��ی ،از نتای��ج مثب��ت ای��ن موافقتنامه
خواه د بود.
توسعه روابط تجاری و صنعتی
پرتغ��ال غربی تری��ن کش��ور اروپای��ی و
نزدیک ترین کش��ور به امری��کای جنوبی و
امریکای مرکزی از طریق حمل ونقل هوایی
است .در واقع امضای این توافقنامه می تواند
در اتصال اسیا به امریکای شمالی و جنوبی
بسیار موثر باشد.
این موضوعی اس��ت که رییس س��ازمان
هواپیمایی کشوری با تاکید بر ان می افزاید:
کشور پرتغال درحال حاضر با ایران مراودات
قاب��ل قب��ول و خوب��ی دارد ،ام��ا ب��ه دلیل
اینکه تاکنون هی��چ موافقتنامه ای در حوزه
حمل ونقل هوایی میان این دو کش��ور وجود
نداش��ته ،بنابراین هیچ پرواز مستقیمی بین
این دو کشور انجام نشده است.
ب��ه نظ��ر می رس��د دانش��جویان ،تجار و
بازرگانان ایرانی مقیم در پرتغال بیش��ترین
س��ود را از ایجاد پرواز مس��تقیم میان ایران
و پرتغ��ال می برند ،عالوه بر اینکه بس��یاری
از گردش��گران پرتغالی و اس��پانیایی تمایل
زی��ادی ب��رای بازدید از جاذبه ه��ای دیدنی
ایران دارند.جهانگیریان با ابراز خرسندی از
این اتفاق تسهیل در روابط تجاری و صنعتی
این دو کش��ور را نیز از دیگ��ر مزایای ایجاد
پرواز مستقیم میان ایران و پرتغال می داند.
ویژه
امضای 2قرارداد هما با بوئینگ
تس�نیم -مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسالمی
ای��ران با اش��اره ب��ه امض��ای 2قرارداد با ش��رکت
هواپیماس��ازی بوئین��گ امری��کا گفت :بخش��ی از
مش��کالت ایران ایر در ۱۰ماه اخیر برطرف شده و
امیدواریم ب��ا یک توافق برد ــ برد بتوانیم نیازهای
صنعت حمل ونقل هوایی را رفع کنیم.
فرهاد پرورش با اش��اره به توافقنامه ایران با 5+1
اظه��ار کرد :دوره دوم تمدید ت��ا چند روز دیگر به
پایان می رس��د و ما خیلی امیدوار هس��تیم که یک
توافق به قول معروف برد ــ برد نتیجه این مذاکرات
باشد تا مشمول صنعت حمل ونقل هوایی کشور نیز
ش��ود.وی خاطرنش��ان کرد :بنابراین در توافقی که
قرار است انجام ش��ود حداقل در مورد تحریم هایی
که به واسطه استفاده صلح امیز از انرژی هسته ای به
وجود امده اس��ت باز هم صنعت حمل ونقل هوایی
بتواند بهتر از این به ارائه خدمات بپردازد.
مدیرعام��ل هواپیمایی جمهوری اس�لامی ایران
با اش��اره به اینک��ه تحریم ها باع��ث خودکفایی در
حوزه تعمیرات هواپیما ش��ده است ،گفت :با وجود
تحریم ه��ا صنعت حمل ونقل هوایی رش��د کرده اما
این رشد مطابق با رشد این صنعت در منطقه و دنیا
نبوده اس��ت ،از ای��ن رو امیدواریم در حوزه صنعت
هوای��ی توافقات برد ــ بردی انجام ش��ود تا بتوانیم
صنع��ت هوایی را از وضعیتی که خیلی از ان راضی
نیس��تیم ،خارج کنیم.پرورش افزود :اگر این اتفاق
بیفتد تسهیل در خرید قطعات هواپیما ،انتقال پول
و حتی خرید هواپیما به وجود می اید.
پرورش با بیان اینکه این اقدامات کنار برنامه های
جاری هواپیمای��ی جمهوری اس�لامی ایران انجام
ش��ده است ،خاطرنشان کرد :در حوزه تعمیر موتور
عملکرد خوبی داش��ته ایم ،البت��ه محدودیت منابع
مالی هم داشتیم و نتوانستیم نیازهای خود را برای
چند س��ال تامی��ن کنیم اما در مجموع بخش��ی از
مشکالت هما برطرف شده است.
استان ها
public@smtnews.ir
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
اسیب شناسی صادرات مرکبات استان مازندران
31
گوشه گیری مرکبات ایرانی در بازارهای خارجی
زینب عبدی -گروه اس�تان ها :مازندران با داش��تن بیش
از 110ه��زار هکتار از س��طح زیر کش��ت محص��والت باغی
قطب تولید مرکبات در کش��ور محسوب می ش��ود و در واقع
تامین کنن��ده اصلی نیاز بازار داخلی به خصوص در ایام پایانی
س��ال اس��ت اما برخی از کارشناس��ان می گوین��د صادرات
مرکب��ات اس��تان مورد غفلت ق��رار گرفت��ه و در واقع ان طور
که باید نیازس��نجی ،بازارس��ازی ،تعیین تعرفه های معقول،
استانداردس��ازی ،بهبود کیفیت محص��والت ،تجهیز ناوگان
حمل ونقل و تامین زیرس��اخت ها انجام نش��ده اس��ت .سال
گذش��ته برای باغداران مازندرانی س��ال «اورد مرکبات» بود
که می توانس��ت رونق ص��ادرات و ارزاوری باالیی را داش��ته
باش��د که متاس��فانه به دالیل مذکور تحق��ق نیافت .انچه در
ادام��ه می خوانید گفت وگوی
با محمدرضا ش��عبانی،
مدیرعام��ل اتحادیه باغ��داران مازندران پیرام��ون صادرات
مرکبات این استان است.
میزان تولید مرکبات استان در سال جاری را چطور
ارزیابی می کنید؟
مق��داری از محصول س��ال جاری به دلیل س��رمازدگی در
اس��تان مازندران تحت تاثیر قرار گرفته و در باغات امل و بابل
سرمازدگی اثر گذار بوده و کاهش تولید داشتیم اما در مقایسه
با دو س��ال قبل انچنان کاهش تولید نداریم که نیاز به واردات
باش��د .در واقع محصول مرکبات در اس��تان مازندران مربوط
به سال اوری نیز می ش��ود همانطور که سال گذشته افزایش
تولید داش��تیم و س��ال اورد محصول بود که با کاهش قیمت
نیز مواجه بود و بعضی س��ال ها با کاهش تولید روبه رو هستیم.
تولید کیوی ،مرکبات و س��یب اس��تان در سال جاری با وجود
کاهش ها نس��بت به س��ال های قبل به استثنای سال گذشته
بسیار خوب است و اگر مدیریت تنظیم بازار صحیح انجام شود
قابلیت صادرات محصول از جنوب و شمال کشور وجود دارد.
ای�ا واردات مرکب�ات در کنار تولید اس�تان برای
تامین بازار شب عید الزم است؟
بنا ب��ر پیش بینی ها بیش از 650هزار تن پرتقال و به همین
می��زان نارنگی در س��ال جاری تولید خواهد ش��د ضمن انکه
مازندران نیمی از نیاز بازار را تامین می کند و مابقی توسط سایر
اس��تان ها تامین می شود ،پس جای نگرانی کمبود محصول و
نیاز واردات نیست ضمن انکه پایه قیمت میوه خارجی بسیار
بیشتر از میوه داخلی است که با وجود حمل ونقل و هزینه های کشورهاست.
جانبی بسیار گران به دست مصرف کننده می رسد و در نهایت چه مش�کالتی پیش روی صادرکنندگان مرکبات
استان است؟
تاثیر منفی در بازار خواهد داشت.
متاسفانه در بحث تعرفه های ترجیحی
ای�ا قابلیت ص�ادرات مرکبات
با کش��ور ها به محصوالت باغبانی توجه
استان در سال جاری فراهم است؟
نشده است ،کش��ورهای رقیب ما وقتی
تن��وع تولی��د محصوالت باغ��ی در 4
مرکب��ات را ب��ه بازاره��ای صادراتی ما
فصل س��ال و میزان تولی��د بیش از نیاز
مانند روس��یه صادر می کنند تعرفه های
ب��ازار داخلی ب��ا وجود ذخیره س��ازی
س��تاد تنظی��م بازار ب��رای ای��ام پایانی کشورهای حاشیه دریای کمی پرداخ��ت می کنند و همین عامل
قیمت تمام شده را نسبت به محصوالت
س��ال از جمله دالیلی اس��ت که ایجاب خزر و عراق و افغانستان
ما کاهش می ده��د و صادرکنندگان ما
می کند زمینه ه��ای صادراتی مرکبات
بهترین بازارها برای
با این مش��کل مواجه ان��د .باید دولت در
به کشورهای همس��ایه را فراهم کنیم.
در حال حاض��ر بی��ش از 200هزار تن صادرات مرکبات استان برنامه های خود با س��ایر کشور ها تعرفه
مرکب��ات مازن��دران در س��ال ص��ادر است که باید نیازسنجی ترجیحی صادرات می��وه را کمتر کنند
و بازاریابی شود
چراکه میوه های ما در کشورهای هدف
می ش��ود در صورتی که توان صادراتی
قیمت ه��ای باالی��ی دارند .س��ود بهره
اس��تان تا بیش از 400هزار تن در سال
بانک��ی برای تامین س��رمایه در گردش
اس��ت اما زیرس��اخت ها مناسب نیست
همچنین قیمت تمام شده محصوالت در ایران بیشتر از سایر تجار بس��یار باالست و بیش از 25درصد تجار به بانک ها بدهی
دارند به طوری که صادرکنندگان با ریس��ک باال وارد بازارهای
صادراتی می شوند ،همچنین بانک ها برای پرداخت تسهیالت
ب��ه باغداران 30درصد بهره بانکی مطالبه می کنند که کاهش
این بهره ه��ا فضا را ب��رای تولید کنن��دگان و صادر کنندگان
رقابتی می کند.
ب�رای توس�عه ص�ادرات مرکب�ات مازن�دران چه
اقداماتی الزم است صورت بگیرد؟
متاس��فانه عملکرد صادراتی ما در سال های دور موفق نبود،
بازاره��ا را ره��ا کردیم ،استانداردس��ازی نکردی��م و این ابهام
ایجاد ش��د که ما محصوالت ضعیفی داریم که برای جبران ان
الزم اس��ت تا با مدیریت صحیح ،ممانعت از صدور محصوالت
غیرکیفی و رعایت اس��تانداردهای صادراتی در تمام کاالهای
صادرات��ی تالش کنیم ت��ا بازارهای صادرات��ی را احیا کنیم .با
حمایت از بخش خصوصی و اس��تفاده از تجربه صادراتی و علم
بازاریابی در تقویت و زیرساخت های صادراتی و تجهیز ناوگان
حمل ونقل ،تولید محصول برای صادرات و الگوی کشت ،حفظ
کیفیت و س�لامت محصول در مدت زمان ص��ادرات از جمله
اقداماتی است که در توسعه بازارهای صادراتی ضروری است.
بازارهای ه�دف ص�ادرات مرکبات اس�تان کدام
کشورها هستند؟
کشورهای حاش��یه دریای خزر و کشورهای همسایه مانند
عراق و افغانستان بهترین بازارها برای صادرات مرکبات استان
است که باید نیازس��نجی و بازاریابی شود همچنین موقعیت
بسیار خوبی است تا وارد بازارهای روسیه شویم در صورتی که
برنامه ریزی ها دقیق و صحیح و حمل ونقل هم مناسب باشد.
چه مشوق هایی برای صادرکنندگان استان منظور
شده است؟
مش��وق های صادرات��ی اندکی در گذش��ته وجود داش��ت
ام��ا مدتی اس��ت ک��ه هیچ ک��دام انها انج��ام نمی ش��ود در
صورتی که در تمام کش��ورها جوایز صادراتی ارائه می ش��ود.
همچنی��ن ب��رای حمای��ت از صادرکنن��دگان بازاره��ای
صادراتی باید نیازس��نجی ش��ود و به اط�لاع تولید کنندگان
برس��د ،زیرس��اخت های حمل ونقل و تجهیز ناوگان در بحث
صادرات میوه مهم اس��ت که با ورود دولت و حمایت از بخش
خصوصی قابل رفع اس��ت چراکه کیفی��ت میوه را تحت تاثیر
قرار می دهد.
استاندار کردستان در گرد همایی مشترک روسای سازمان صنعت ،معدن و تجارت:
قوانین و مقررات مانع تولید درکشور است
گروه استان ها :استاندار کردستان گفت :مشکل تولید
در کشور با ایجاد واحدهای تولیدی حل نمی شود ،بلکه
یک مرحله قبل از ایجاد واحد تولیدی را باید حل کنیم
و ان قوانین و مقررات در کشور است .قوانین و مقررات
موجود کش��ور م��ا نه تنها پیش برنده تولید در کش��ور
نیست بلکه مانع تولید است.
به کردس��تان ،عبدالمحمد زاهدی در
ب��ه گزارش خبرنگار اعزام��ی
گردهمایی مشترک روسای سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان ها و ادارات
شهرس��تانی در س��نندج اظهار کرد :کردستان 1/8وس��عت کشور و 2درصد
جمعیت ایران را دارد ،شاخص های طبیعی باالی 2درصد است اما شاخص هایی
که ما انجام دادیم زیر 2درصد است و در رده های اخر کشور هستیم .استاندار
کردس��تان افزود :ظرفیت های اس��تان در حوزه زاگرس بسیار متنوع است که
منابع عظیم اب کش��ور در این حوزه تولید می شود و روان اب های استان 14
میلیارد مترمکعب است که به طور عمده از کردستان خارج می شود.
زاهدی گفت :کردس��تان بهترین امکان را برای صنایع تبدیلی کش��اورزی از
جمله تولیدات زراعی و باغی و دامی و طیور و ابزیان دارد و از مراکز مهم تولید
پروتئین در کش��ور است ،افزود :اراضی کشاورزی شرق استان بیش از 3درصد
اراضی کش��ور است که در تولید گندم سومین یا چهارمین استان کشور است.
وی گفت :در بخش غربی استان هم جنگل ها و منابع طبیعی غنی وجود دارد
که زمینه فراهم ک��ردن عرصه های مختلف ابیاری دیم را برای ما فراهم کرده
است ،لذا کشاورزی از ظرفیت های مهم استان است .استاندار کردستان تصریح
کرد 18 :نوع ماده معدنی از طال گرفته تا ش��ن و ماس��ه در استان داریم که در
این عرصه می توانیم زنجیره تولید صنایع معدنی به ویژه صنعت فوالد را داشته
باش��یم و امکان تولید زنجیره فوالد را در کش��ور و در اس��تان داریم .استاندار
کردس��تان تصریح کرد :از معوقات بانکی که 80هزار میلیارد تومان اس��ت 15
درصد مربوط به بخش تولید و 85درصد معوقات بانکی به بخش های دیگر که
غیرمولد بودند رفته اس��ت و نظام بانکی نتوانسته ان گونه که باید بخش تولید
را کمک کند.
ظرفیت اشتغال 19هزارنفر در صنعت کردستان
گروه اس�تان ها :رییس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان کردستان گفت :وضعیت
صنعت و معدن استان متناسب با شاخص های توسعه ای کشور نیست درحالی که می تواند برای
،محمد دره ورزی اظهار کرد:
19هزار نفر ایجاد اشتغال کند .به گزارش خبرنگار اعزامی
974واح��د تولیدی صنعتی در کردس��تان وجود دارد که اگر ب��ا ظرفیت کامل کار کنند برای
19هزار نفر اشتغالزایی ایجاد می شود ،در حالی که اشتغال واقعی این بخش در حال حاضر8هزار
نفر است .وی با بیان اینکه برخی از این واحدها به علت رکودی که در کشور حاکم است تعطیل شده اند ،ادامه داد :براساس
امار 310واحد تولیدی صنعتی استان تعطیل 220 ،واحد نیمه فعال و بیش از 400واحد فعال هستند .رییس سازمان
صنعت ،معدن و تجارت استان کردستان تصریح کرد :در بخش معدن 360واحد وجود دارد که از این تعداد 150واحد
فعال 60 ،واحد تعطیل و 230واحد در حال تش��کیل اس��ت که با توجه به ظرفیت های اس��تان این واحدهای معدنی
می توانند در امر تولید دخیل باش��ند .دره ورزی گفت :اش��تغال واقعی بخش معدن 20هزار و 400نفر اس��ت و افزایش
س��رمایه گذاری در این بخش باتوجه به توانمندی استان گره گشای ایجاد ظرفیت های واقعی اشتغال است .وی با بیان
اینکه بهترین مرمر دنیا در استان تولید می شود ،افزود 18 :گونه ماده معدنی ازجمله سنگ های تزئینی باکیفیت باال و
بهترین مرمرین ها در استان شناسایی شده است .دره ورزی گفت :براساس مطالعات اکتشافی62میلیون تن ذخیره مواد
معدنی در استان وجود دارد اما این رقم واقعی میزان ذخیره نیست ،زیرا در مطالعات انجام شده این میزان اندک بود.
در ه��ر جای ایران که هس��تید رویدادهای ش��هر و اس��تان تان در
حوزه های صنعت ،معدن و تجارت را رصد کرده و با انعکاس ان در روزنامه و
پیشنهاد ها و راهکارها را مطرح کنید.
سایت انالین گسترش
فریدون امیریان
کارشناس بازرگانی
استان مازندران با قرار گرفتن در منطقه ای استراتژیک
می توان��د نقش مه��م و تاثیر گذاری در روند دس��تیابی
به توس��عه اقتصادی کش��ور ایفا کند ،چراکه در بخش
کشاورزی و صنعت دارای مزیتی اشکار است و به ویژه
گل و گی��اه ،مرکب��ات و کیوی در این اس��تان به دلیل
بهره من��دی از اب و هوای خاص منطقه در بین س��ایر
محصوالت صادراتی استان دارای مزیت رقابتی می باشد
که می تواند ارزاوری باالیی نیز داشته باشد.
ظرفی��ت اس��تان در تولید مرکب��ات به خاط��ر دارا
بودن ش��رایط اب و هوایی معتدل و مرطوب ،بارندگی
فراوان و زمین های حاصلخیز بس��یار باال است .مرکبات
تولید شده اس��تان به کشورهای CISنظیر ارمنستان،
قزاقستان ،ترکمنستان ،اذربایجان و روسیه و کشورهایی
نظیر کویت ،عراق و افغانستان صادر می شود .همچنین
توس��عه بنادر از جمل��ه امیراباد ،فریدونکنار و نوش��هر
برای گس��ترش مناس��بات تجاری و ترانزیت کاال ،ورود
اقالم جدی��د پیوند مرکبات ،توس��عه ش��بکه راه اهن،
تخصیص تسهیالت دولتی برای تنظیم بازار و برگزاری
نمایش��گاه های عرض��ه مس��تقیم کاال در کش��ورهای
همس��ایه از جمله فرصت های صادراتی مرکبات استان
به کشورهای هدف می باشد .ایتم های ضعف در تبلیغات
و بازاریابی ،ضعف خدمات رسانی در فرودگاه های استان،
استقالل نداشتن اس��تان ها در تدوین قوانین مربوط به
ش��رایط خاص استانی ،کمبود ظرفیت س��ردخانه ها و
نداش��تن کیفیت بس��یار باالی مرکبات به خاطر نبود
استانداردس��ازی اجباری از نقاط ضعف تجاری س��ازی
محصوالت اس��تان اس��ت .در کنار نقاط ضعف ،افزایش
بی رویه نرخ حمل ونقل و انرژی ،کمبود اگاهی بازرگانان
و صادرکنندگان از مق��ررات صادراتی ،نبود یک پایگاه
صادراتی محلی و دخالت دالالن و واسطه ها در امر توزیع
و تع��دد انها در زنجیره توزیع از جمله موارد تهدیدامیز
برای تجاری سازی مرکبات مازندران می باشد.استراتژی
مناسبی که برای توسعه سبد تجاری مرکبات مازندران
می توان در نظر گرفت ،یک استراتژی ترکیبی می باشد
که مواردی از جمله شناس��اندن هرچه بیشتر مرکبات
استان به بازارهای هدف از جمله کشورهای اسیای میانه
و چین و روسیه ،افزایش فعالیت های بازاریابی و افزایش
کیفیت محصول ،بهره گیری از فناوری اطالعات و تجارت
الکترونیک ،تجهیز ناوگان حمل ونقل و تشکیالت گمرک
برای جهش صادراتی غیرنفتی ،بهبود وضعیت حمل ونقل
ج��اده ای بهبود وضعیت دریای��ی ،تغییر در نظام بانکی
برای استفاده از تجارت الکترونیک و راه اندازی کارت های
اعتباری بین المللی به صورت فراگیر و اجرای نظام حقوق
تجارت کشورهای متناسب با WTOمی تواند به روند
تجاری سازی این محصول کمک شایانی نماید.
کوتاه از استان ها
با حضور نعمت زاده انجام شد
افتتاح کارخانه سیمان
خمسه زنجان
:محمد قربانلو ،مدیر روابط عمومی سازمان صنعت،
معدن و تجارت استان زنجان در گفت وگو با خبرنگار
،از افتتاح کارخانه س��یمان خمسه زنجان با حضور نعمت
زاده وزیر صنعت ،معدن و تجارت در روز پنجشنبه خبرداد و
گفت:اینکارخانهباظرفیتتولیدیساالنهیکمیلیونتن
در زمینی به وسعت520هزار مترمربع و زیر بنای110هزار
و 500مترمربع ساخته شده است.
پرداخت 140میلیارد تومان تسهیالت به بخش های صنعتی اصفهان
:سرپرس��ت بانک صنعت و معدن استان اصفهان گفت :از
ابتدای س��ال جاری تاکنون بالغ بر 140میلیارد تومان تسهیالت
به بخش های مختلف صنعتی و اقتصادی استان اصفهان پرداخت
در اصفهان
شده است.محمدحسن رهباریان در گفت وگو با
افزود :با هدف حمایت از تولید و رونق اقتصادی بخش های مختلف
صنعتی در استان اصفهان ،امسال 140درصد بیشتر از منابع این
بانک ،تسهیالت به متقاضیان پرداخت شده است .سرپرست بانک
صنعت و معدن گفت :گشایش اعتبارات اسنادی داخلی و ریالی برای خرید انواع کاال و خدمات ،اجرای طرح های
عمرانی ،اعطای تس��هیالت بانکی ثابت و سرمایه در گردش به متقاضیان و مجریان طرح ها و واحدهای تولیدی،
پذیرش طرح های متقاضیان و مجریان ،اعطای تس��هیالت ارزی از محل حس��اب ذخی��ره ارزی یا از محل خط
اعتباری ویژه از جمله خدمات این بانک است .رهباریان مشاوره به فعاالن اقتصادی را یکی از وظایف این بانک
دانس��ت و افزود :متقاضیان برای دریافت تس��هیالت ،نیازی به گردش مالی یا مانده حساب باال ندارند همچنین
اولویت پرداخت این تسهیالت به بنگاه هایی است که نوسازی تجهیزات و ماشین االت تولیدی خود را در اولویت
قرار داده و بازار محصول مناسب نیز در داخل و خارج کشور داشته باشند.
خبرنگار افتخاری روزنامه ما شوید
یادداشت
سبد تجاری مرکبات
مازندران ،بایدها
و نبایدها
تخصیص تسهیالت ارزی
به صنعت فوالد ایالم
:ی��اراهلل نصیری ،رییس س��ازمان صنعت ،معدن و
تجارت ایالم از تخصیص تس��هیالت ارزی به صنعت فوالد
ایالم خب��ر داد و گفت :بیش از 7میلیون یورو تس��هیالت
ارزشی از محل صندوق توسعه ملی با عاملیت بانک صنعت
و مع��دن به این صنعت تعلق گرفته اس��ت .در حال حاضر
صنعتفوالدایالمبیشاز 30درصدپیشرفتفیزیکیدارد.
تشکیلشورایبازرگانان
خراسانرضویوتاجیکستان
:علیرضارشیدیان،استاندارخراسانرضویدردیدار
با مسئوالن کشور تاجیکستان بر تشکیل شورای بازرگانان
خراس��ان رضوی و تاجیکس��تان تاکید کرد .در این دیدار
موانع توسعه مبادالت تجاری و بازرگانی ،راه های حمایت از
سرمایه گذاران ایرانی و رفع مشکالت انها ،تالش برای رفع
مشکالت ریلی صادرات ،مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
برای ارتباط با گروه استان ها
با شماره تلفن 021-88714224تماس بگیرید
یا به states@smtnews.irایمیل بزنید
صاحب امتیاز:
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
مدیرمسئول و سردبیر:
ناصر بزرگمهر
معاون سردبیر :مسعود دهشور
قائم مقام اداری ،مالی :خلیل محمودی
مدیر تحریریه :مهدی اسحاقیان
مدیر فنی و هنری :مهدی نجفی
مدیر فناوری :علی رضا فخرابادی
مدیر روابط عمومی :فاطمه پیرانی
مدیر سازمان اگهی ها :مهرداد بیات
مدیر چاپ :بیژن بهادری
پنجشنبه 22ابان 19 - 1393محرم 13 -1436نوامبر -2014شماره - 84پیاپی 1402
پرسه در شب
بانوی روزنامه نگار
دوست داشتنی
مینو بدیعی -از گذشته های دور می ایم،
از گذش��ته ای که به قول همکار گرامی مان
«فریدون صدیقی» انگار هزار سال گذشته
اس��ت .از دوره ای می ای��م ک��ه ب��ه ق��ول دیگ��ر همکار
مطبوعاتی م��ان دکت��ر یون��س ش��کرخواه؛ عص��ر
دایناس��ورهای مطبوعاتی بوده اس��ت .و ام��روز دیگر از
دایناس��ورها خبری نیس��ت .امروز زمانی ک��ه به یاد ان
روزهای دور می افتم چهره صمیمی و دوس��ت داشتنی
ش��ادروان ثریا صدردانش به عنوان یک بانوی فرهیخته
مطبوعات��ی بر ذهنم نقش می بندد .دوس��ت و همکاری
همراه ،که در تاریخی ترین رویدادهای این کش��ور مثل
نس��ل ما حضور داشت و روزگار به او مجال بیشتری نداد
که به نس��ل ج��وان روزنامه نگار در کش��ور ،هزاران نکته
ناگفت��ه ش��ده را بیاموزد .من ب��ا کوله ب��اری از عالقه به
روزنامه نگاری -اری -از همان زمان های دور می ایم.
بامداد روز هجدهم ش��هریور ماه س��ال 1357بود که
ب��ا قلبی گداخته و داغدار از پرپرش��دن ده ها هموطن در
میدان ش��هدای فعلی تهران در روز هفدهم ش��هریور ،به
تحریری��ه روزنام��ه رفتم .میدان ش��هدا در ان روزها ،در
حوال��ی خانه ما بود و چ��ه صحنه هایی و چه رویدادهایی
را دیدم که نوش��تن در باره ان روز کتاب های بس��یاری
را می طلب��د .در تحریریه ،بدون اغ��راق همه خبرنگارها
و گزارش��گر ها ک��ه می توان گفت 90درصد انها بس��یار
جوان بودند می گریستند .ثریا صدردانش پشت میز خود
در س��رویس فرهنگی -هنری نشس��ته ب��ود و جوانان را
دلداری می داد و گاه از پشت عینک مهربانی هایش قطره
اشکی بر گونه هایش می بارید:
شادروان ثریا گفت :این دیکتاتور (محمدرضا پهلوی)
دیوانه ش��ده ،کش��تار تا ک��ی می تواند ج��واب بدهد! در
براب��ر تحلیل و دانش سرش��ار ثریا من حرفی برای گفتن
نداشتم .ثریا ادامه داد :او (محمدرضا پهلوی) گور خود را
با این کشتار کنده است!
عکس هایی که ان روز در روزنامه چاپ ش��د اشک های
همه خبرنگاران را به جاری های خشم بدل کرد.
تقریب��ا 2م��اه از واقعه 17ش��هریور گذش��ته بود که
ش��ادروان ثریا پیش من امد و گفت :بتی فریدان به ایران
امده اس��ت و من می خواهم با او مصاحبه ای انجام بدهم
هم��راه من می ای��ی -باید بگویم که بت��ی فریدان رهبر
فمنیس��ت های امریکایی بود – و من می دانستم که ثریا
موضع��ی مخالف با فمنیس��م امریکایی دارد و عالقه مند
بودم که چگونه مصاحبه را انجام می دهد.
من همراه شادروان ثریا صدردانش رفتم ،عده زیادی از
زنان در محلی که او س��خنرانی می کرد امده بودند و این
بانوی فرهیخته -ثریا -خواهان مصاحبه اختصاصی با او
ش��د( .به زبان انگلیسی که البته ثریا تسلط کامل به زبان
فرانسه هم داشت) و...
در هنگام مصاحبه ،ثریا صدردانش بانوی روزنامه نگار
فرهیخته ایرانی به ش��دت بتی فری��دان را محکوم کرد و
مصاحبه اش را هم با همان لحن انتقادی تنظیم کرده بود.
این بانوی روزنامه نگار اعتقاد داشت که یک روزنامه نگار
نماینده وجدان و افکار عمومی جامعه است و بسیاربسیار
بای��د در عرصه های مختلف اطالعات داش��ته باش��د .او
می گفت :اینک��ه در مصاحبه مثال با بت��ی فریدان بدون
مطالع��ه و تحقیق و پژوهش حاضر ش��ویم بیانگر ضعف،
سس��تی و نگرش پایین ماست ،بنابراین همه تالش خود
را باید بکنیم که در هر مصاحبه یا حتی حاضر ش��دن در
ه��ر کنفرانس خبری با اطالع��ات کامل برویم وگرنه هم
ابروی خ��ود را به عنوان خبرن��گار می بریم و هم ابروی
روزنامه را ...
با پیروزی انقالب ،ثری��ا صدر دانش به عنوان خبرنگار
حوزه سیاس��ی ب��ه کنفرانس ه��ا و مصاحبه های خبری
احم��د توکلی وزیر کار ان زمان در اغاز دهه 60می رفت
و مصاحبه ه��ای جنجالی این وزیر که هم اکنون نماینده
مجلس اس��ت همواره به عنوان تیتر اول روزنامه انتخاب
می ش��د .زیرا س��وال مربوط به ثریا صدردان��ش بود که
جواب ه��ا و واکنش ه��ای گاه تن��د احمد توکل��ی را در
ان زم��ان در بر داش��ت .بعدها او به دلیل تس��لط کامل
به زبان های فرانس��ه و انگلیس��ی مسئول صفحه دانش و
پژوهش روزنامه ش��د که بع��د از او کیفیت این صفحه به
ش��دت تنزل کرد و هرگز نتوانست جایگاه واقعی خود را
پیدا کند .ثریا صدر دانش نخستین مترجم و خبرنگاری
بود که از وجود بیماری ایدز در دنیا در رسانه های داخلی
خب��ر داد و ...یکروز در اخرین گفت وگویش با من قبل از
اینکه به بیمارستان برای جراحی لوز المعده برود ،گفت:
یادت باش��د تو به اجتماعی تری��ن و مردمی ترین حرفه
دنیا اش��تغال داری ،هرگز هیچ چیز دیگری به جز عشق
به روزنامه نگاری نباید تو را مفتون و شیفته خود کند.
دبیر گروه گزارش :مینو بدیعی
دبیر گروه صنعت :میترا ممسنی
دبیر گروه معدن :شهریار خدیوفرد
دبیر گروه تجارت :عاطفه خسروی
دبیر گروه اقتصاد :مهدیه انوشه
دبیر گروه گفتگو :محمود مقدسی
دبیر گروه استان ها :مریم نظری
دبیر گروه عکاسی :شیرین برناستی
دبیر ویرایش و تصحیح :حسین شیرازی
تلفن82190 :
فکس88713730 :
پیامک300082190 :
پیامگیر صوتی88105304 :
سازمان اگهی ها88722732-3 :
امور مشترکین88722735 :
روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
چاپ :انتخاب رسانه44905300-2 :
فران�ک میرزای�ی -س��عید فانی��ان،
مدیرعامل خبرگزاری تقریب ،در حاش��یه
بازدید از بیس��تمین نمایش��گاه مطبوعات
و خبرگزاری ه��ا از غرف��ه
بازدی��د
ک��رد و دقایق��ی را مهمان م��ا بود.
گفت و گویی با وی داش��ته ک��ه در ادامه
می خوانید.
ب�ه نظر ش�ما ماهی�ت برپایی این
نمایشگاه ها چیست؟
نمایش��گاه ها زمانی اس��ت برای بازدید،
ایجاد تعامل و ارزیابی از عملکرد رس��انه ها
و همچنی��ن زم��ان رونق برای اس��تفاده
خبری اس��ت .احس��اس می کنم برخی از
بخش هایی که به نمایش��گاه اضافه ش��ده
مناس��ب این نمایشگاه نیست .ازجمله این
بخش ها روابط عمومی ها هستند که به نظر
بهت��ر بود در یک نمایش��گاه و گردهمایی
دیگ��ری در کنار هم ق��رار بگیرند .چراکه
ط عمومی ها دس��تگاه های دولتی یا
رواب��
زیرمجموعه نهاد های مختلف هس��تند اما
غالبا رسانه ها عام و فراگیر نیستند و خود
امکان اس��تفاده از سایر رس��انه ها را دارند.
نمایش��گاه امس��ال این امکان را به رسانه ها داد تا
جای��گاه و متراژ غرفه های خ��ود را انتخاب کنند .اما
مش��کالتی نیز در این خصوص وجود داش��ت .ایرج
جمش��یدی مدیرمسئول روزنامه اس��یا با حضور در
با بیان این موضوع ،از امکانات نامناسب
غرفه
و همچنین بی نظمی های نمایشگاه می گوید:
از نظر شما نمایشگاه از قوت الزم برخوردار
بود؟
خیر .ما امسال با انتظار بسیار باالیی وارد نمایشگاه
ش��دیم .روزنامه اس��یا برای نخس��تین بار در تاریخ
نمایش��گاه مطبوعات کل تحریریه و بخش فنی خود
را به نمایشگاه منتقل کرده است و روزنامه در همین
فضا صفحه بندی و برای چاپ ارس��ال می ش��ود .در
در گوشی
سالی یک بهار
و یک نمایشگاه مطبوعات
استمرار ان بسیار مهم تر است .بهتر است
وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی و دیگر
نهاد های ذی ربط در این رابطه با مسئوالن
و اصحاب رسانه و کسانی که در این حوزه
فعالیت می کنند ،نشست هایی برگزار کنند
تا این ش��عار مورد تحلیل و بررس��ی قرار
بگیرد و تعریف روشنی از ان ارائه کنند تا
چارچوب ها روشن تر تبیین شود.
مس��ائلی درخص��وص اینک��ه ازادی
متناس��ب در جامع��ه م��ا دارای چه حد و
مرزی اس��ت و اینکه چطور می شود برای
اج��رای ای��ن ازادی از حمایت های قانونی
ب��ه خوبی اس��تفاده کرد .ش��اید به ظاهر
امکانات نمایشگاه ضعیف است
این ش��رایط انتظار می رفت تا امکانات الزم برای این
اقدامات فراهم ش��ود .این در حالی است که اینترنت
سرعت بس��یاری پایینی دارد و امکان ارسال مطلب
با حجم باال نیس��ت .ش��اید انتظار نابجای��ی بوده و
مس��ئوالن نمایشگاه مشغول کار های دیگر بوده اند و
نتوانس��ته اند این تجهیزات را دائر کنند .از نظر من
امادگی برای نمایشگاه بسیار ضعیف بوده است.
نمایش�گاه ها برپا می ش�وند تا دس�تاوردی
ب�رای مطبوعات داش�ته باش�ند .به نظر ش�ما
دستاوردی حاصل شده است؟
ابتدایی ترین دس��تاورد ،گرد همایی و تعامل جمع
کثیری از روزنامه نگاران و بزرگان عرصه رسانه است.
ای��ن گردهمای��ی فرصت مناس��بی ب��رای ایجاد
چرا امروز ما به دنبال واقعیت های تازه نیستیم و پیرو
یک سوژه همه در یک مسیر گام برمی داریم .به جای
نقد ،حاشیه س��ازی می کنیم و غ��رق بازی با کلمات
می ش��ویم .در چالش ها بیش از پی��دا کردن راهکار،
حاشیه برایمان جذاب اس��ت و در حاشیه ها چالش!
استاد بزرگمهر که با صدای ارام اما رسا ،از تیترهای
داغ ان روزها می گفت ،تیترسازی هایی که واقعیت ها
در دل ان نهفته بود .ش��اید امروز این موضوع بیشتر
هیجانی شده ،اما اگر ما به این موضوع بپردازیم ،پی
خواهی��م برد که اگر قرار اس��ت ب��ا تیتر جلب توجه
کنیم باید در راه بررسی ،تحلیل و کارشناسی بیشتر
باش��د و به ارائه راهکار ختم شود تا هم انگشت اتهام
و بدبین��ی از س��مت خبرنگار برداش��ته ش��ود ،هم
اینده ای روش��ن ب��رای ایران رقم زده ش��ود .گرچه
خط مش��ی ما چیزی جز اباد کردن ایران در س��ایه
صلح با جهان نیست.
عکس روز
نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها تهران 93/8/21
موضوع روش��نی است اما در واقع بسیاری
از مش��کالت که در حوزه رس��انه ها وجود
دارد به خاطر روش��ن نبودن مفهوم ازادی
در فضای رس��انه ها است .حریم شخصی،
حریم عمومی ،منافع ملی و منافع شخصی
ازجمله مسائلی اس��ت که در حوزه رسانه
می��ان صاحب نظ��ران دارای جناح ه��ای
مختل��ف عقیدت��ی م��ورد مناقش��ه قرار
می گیرد .از انج��ا که این موضوع ،موضوع
اصلی و حرفه ای رسانه هاست می توان زمان
زی��ادی بر روی ان کار کرد و پیگیری های
الزم را انج��ام داد ت��ا به نتیج��ه مطلوب
برسیم.
تب��ادل اطالع��ات و دانش ها و همچنی��ن اگاهی از
اخرین نش��ریات وارد شده به حوزه مطبوعات است.
عالوه ب��ر ان ای��ن نمایش��گاه ها مکان��ی خواهد بود
برای عالقه مندان حوزه رس��ان ه تا با روزنامه نگاران و
مس��ئوالن روزنامه های مورد عالق ه خ��ود از نزدیک
دی��دار کنند و نظرات ،پیش��نهادات و انتقادات خود
را به گوش انها برسانند .همچنین با رسانه های تازه
وارد اش��نا شوند و به جمع عالقه مندان این رسانه ها
بپیوندند.
بهای دولت با رسانه ها را چگونه می بینید؟
دولت جدید و وزیر فعلی فرهنگ و ارشاد اسالمی
اقای جنتی ،به خص��وص معاونت مطبوعاتی در این
مدت تاثیر زیادی در مطبوعات داشته اند.
زیر اسمان شهر
صدای رسا
حامدشایگان -این روزها انعکاس حال
و هوای نمایشگاه مطبوعات هر خبرنگاری
را وسوس��ه می کند برای لحظاتی هم که
ش��ده قید مطلب و س��وژه را بزند و در این خانه که
پنجره ای به سوی واقعیت ها دارد ،قدم بزند و دیداری
ت��ازه کند .ما هم که فارغ از این جماعت نیس��تیم با
جمعی از همکاران روانه دنیای خبرس��ازان شدیم ،با
اینکه س��اعت پایانی کار نمایشگاه بود شتابان خود را
رساندیم .دیدن استاد ناصر بزرگمهر که در
به
غرف��ه به گرمی با میهمان��ان صحبت می کرد ما را به
هیجان اورد .او که سال ها عاشقانه با دل نگاشته است
و هنوز هم نوشته های او چراغی در ره تاریکی هاست.
پای صحبت های اس��تاد که نشس��تیم از خاطراتش
گف��ت ،از روزهایی که ی��ک خبرنگار با همه ابزارهای
روزنامه نگاری اش��نا بود و خالقانه می نگاش��ت .این
س��خنان مرا به دنیای رسانه های امروز کشاند؛ اینکه
کد پستی 1586733811
وب سایتwww.smtnews.ir :
پست الکترونیکیinfo@smtnews.ir :
روابط عمومیPR@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
نقطه چین
به ازادی مسئوالنه بها دهیم
حضور انها در کنار رسانه ها امکان مقایسه
با یکدیگ��ر را از بین می ب��رد و همچنین
عرص��ه نمایش و ابراز پی��دا نمی کنند .در
مجموع نمایش��گاه فضای خوبی است که
به خصوص افراد کارشناس و متخصص در
ان شرکت می کنند و زمینه ای برای تعامل
حرفه ای برای انها ایجاد می شود.
شعار امس�ال نمایش�گاه «ازادی
مس�ئوالنه» اس�ت .نظر ش�ما در این
رابطه چیست؟
بسیار نیکوست اگر این شعار همیشگی
باش��د .تفس��یر ازادی بحث��ی اس��ت که
همواره مورد مناقش��ه از س��وی جناح ها و
عقاید مختلف جامعه بوده ولی مس��ئولیت
تاحدودی مفهوم روش��ن ب��ا حد و حدود
مش��خص دارد .انتخ��اب ش��عار «ازادی
مس��ئوالنه» ب��رای نمایش��گاه مطبوعات
انتخ��اب مناس��بی اس��ت چراک��ه تعابیر
مختلفی میان اصحاب رس��انه وجود دارد.
براین اساس تمرکز و همفکری بر روی این
شعار واجب است.
اگرچه این شعار انتخاب خوبی است اما
نشانی:
ته�ران ،خیاب�ان قائم مق�ام فراهانی
کوچه ازادگان شماره 26
فاطمه خوشبویی
میهمانی مکتوب جلدها
و کاغذها
مریم ابراهیمی -می گفت :تماش��ای
جمعیتی بی شمار از روزنامه ها ،مجله ها
و نش��ریات مختلف در یکجا ،ان هم با
موضوع��ات و رنگ ه��ای گوناگون مجلد هایش��ان
حکایتی دارد برای خودش.
این موضوع از اتفاق هایی است که نمی توان نسبت
ب��ه ان بی توجه بود و حداقل یک بار برای بازدید از
رسانه های نوشتنی به سراغش نرفت .اما نکته ای که
توجه او را در ای��ن مجموعه مکتوب کاغذها جلب
کرد ،ش��عار نمایشگاه مطبوعات امس��ال« ،ازادی
مس��ئوالنه» بود .علی جنتی ،وزیر فرهنگ و ارشاد
اس�لامی هم درباره مفهوم ان گفت که این «شعار
هوش��مندانه» ازادی را در چارچوب قوانین و عرف
رایج تعریف می کند .این ش��عار به معنای پرهیز از
دروغ ،تهمت ،شایعه س��ازی ،فرافکنی ،بزرگ نمایی
و کوچک نمای��ی اس��ت ...راوی گف��ت این کلمات
و عبارت ها را بارها ش��نیده ،ام��ا بعضی وقت ها در
مطبوعات کمتر و بس��یار کمتر دیده است ...عملی
شدن این نوع از پرهیزگاری هم از ان اتفاقاتی است
که رویدادنش حکایتی دارد برای خودش.
وقت��ی از می��ان غرفه ه��ا و کاغذه��ای رنگارنگ
ب��ه س��مت در خروجی می رف��ت ،با خ��ود گفت،
همچنان که صاحبان هیچ ک��دام از این ها در تاریخ
مکتوب و ش��فاهی ادم ها س��عادتمند نشدند ...در
روابط و قلم هایش��ان هم سعادتمند نخواهند شد...
انگار این را با خودش بلند گفته بود ...چون کس��ی
رد می شد و می گفت ،کاش پرهیز از دروغ ،تهمت،
شایعه س��ازی ،فرافکنی ،بزرگ نمایی ،کوچک نمایی
و اشنایی پرس��تی را از خودمان پ��ی می گرفتیم...
انگاه شعار هوشمندانه «ازادی» از قلم بر کاغذهای
س��پید هم ش��کل می گرفت ...و پاکی ،صفت تمام
ادبیات زندگی ما در جهان می شد....این حرف های
مشترک هم دنیایی دارد برای خودش...
محمدعل�ی عرفی نژاد -س��الی یک بار
بهار ،یک بار پاییز و یک بار زمس��تان ،یک
بار جشنواره فیلم فجر و یک بار هم هرطور
ش��ده نمایش��گاه مطبوعات ،ح��اال تعریف نمایش��گاه
مطبوعات برچه اساس ردیف می شود ،باید هوشیاری و
تعقل به کار برد و دید این نمایش��گاه است ،طریق دور
هم جمع شدن کل مطبوعات در یک بازه زمانی است یا
جش��نواره ای اس��ت پایی��زی زیر یک س��قف بزرگ و
سقف های کوچک.
اینجا می ت��وان در هر غرفه که نماد ی��ک روزنامه یا
مجله به شمار می اید نمونه های مربوط به یک جمعیت
کوچک را دید و مطالعه کرد ،از مدیر مس��ئول ها گرفته
تا س��ردبیرها ،هر روز یک دبیر س��رویس ،همیشه یک
عکاس و یک به اصطالح مادر خرج که خریدهای روزمره
را انجام بدهد و مهم تر از همه یک ادم زحمتکش پرکار
که چای بیاورد و اگر میهمان عالیقدری هم برسد چای
و قهوه و شیرینی هم تعارف می شود .اما از همه اینها که
بگذریم دستیابی عکاس ها و خبرنگاران جوان و پرکار به
مسئوالن دولتی ومملکتی است.
قاپیدن و حرف و کالم
نکت��ه جالب در هر غرفه حضور یک مس��ئول روابط
عمومی است ،مس��ئول جوانی که چشم به راه راهروها
دارد و به غرفه های دیگر که اگر چهره هنری یا ورزشی
را دید به سرعت با زبان و گرفتن دست و بازوی طرف،
او را ب��ه ط��رف غرفه خود ببرد تا س��ریع یک مصاحبه
سرضرب و چند عکس دیجیتالی در حالت های مختلف
گرفته ش��ود ،نس��کافه ای تعارف ش��ود و احیانا شماره
هم��راه وی را نی��ز بگیرند برای دفعه بعدی که ش��اید
پیش بیاید و ش��اید هم نه .مه��م همان یک روز یا یک
هفته اس��ت وگرنه مطلب و عکس بیات شده و می ماند
به عنوان «دپو» به وقت دیگر .به هر حال خاصیت این
نمایشگاه و جشنواره های مربوطه در همین برداشت ها
و اتفاق هاست.
بزرگ و کوچک ندارد
دی��دن غرفه ه��ای رنگارنگ کف موکت��ی مربوط به
رس��انه های س��رمایه دار ح��ال ادم را خ��وب می کند و
تماشای غرفه هایی که همزمان کار عکسبرداری و چاپ
روزنام��ه را در مقابل نگاه تماش��اچی جماعت به انجام
می رس��انند ،خودش نوعی اموزش کار تولید و چاپ و
توزی��ع را به نمایش می گذارد ،در غرفه اس��یا که ایرج
جمش��یدی ان را می چرخاند این اتفاق در برابر چشم
بازدیدکننده ه��ا می افت��د و طب��ق معم��ول این مدیر
مس��ئول و س��ردبیر کهن ه کار که در طول زندگی مزه
خیلی چیزها را چش��یده با همه چاق سالمتی می کند
این کار جمش��یدی ک��ه همه اعضا و دم و دس��تگاه را
ب��ه غرفه بزرگش اورده هم دیدنی اس��ت و هم جالب،
در مقاب��ل وقتی میان غرفه ها می چرخیم با دوس��تانی
روبه رو می ش��ویم که بی ادعا نش��ریه ادبی هنری تولید
و عرضه می کنند ،نمونه اش نش��ریه «ازما» است که از
اتفاق پربیننده هم هس��ت .ان ه��م وقتی قدیمی ها و
نویسنده ها و گزارش��گرهای جوان اما پرجنب و جوش
درون غرفه می بینی ،چراغ غرفه شان روشن است با یک
شکالت خوری پر از شکالت گران و نمونه مجله هایی که
برای هر کدام پوس��ت انداخته اند ،وقتی به شماره هایی
نگاه می کنم که یکی شان ویژه نامه محمود استاد محمد
نویس��نده و بازیگر پرقدرت که به دلیل نرسیدن داروی
مخصوص کبدش جهان را رها کرد و رفت ،یا یک روی
جلد قش��نگ بی ادعا که خیلی س��روصدا کرد ،امضای
ادم های سرش��ناس هنر و ادب س��ینما و تلویزیون به
جای هر عکس��ی حرف می زند.گفتند انچنان صرفه ای
از نظ��ر مادی ندارد ،گفتم االن نش��ریه اش��پزی بهتر
ج��واب می دهد و در دل خندیدی��م .نکته جالب غرفه
خبرگزاری ها بود که در هر کدام بلندگویی و میکروفنی
تعبیه ش��ده بود و یکی بلند و شمرده حرف می زد و از
قضای��ای روزگار می گفت ...بد نبود ...جایی که نوش��تار
ح��رف می زند ،یک مجری هم صحبت کند .هرکس به
هر حال هنرش را به میدان اورده بود و همه این هنرها
در تقابل نگاه مس��ئوالن و به وی��ژه مدیران و همکاران
ارشادی و نیز عاش��قان روزنامه خوانی و چند نفری هم
که عشق پرکردن نش��ریه های رایگان را در کیسه های
اهدایی همش��هری و اطالع��ات و ...رنگ خوبی به خود
می گرفت و اتفاق خوش اخر اینکه باالخره چشممان به
جمال چند روزنامه و هفته نامه جدید هم روشن شد که
هرچه بر تعداد روزنامه ها اضافه ش��ود ،به تبع ان تعداد
خواننده هم افزوده می شود.
به هر حال بماند به بعد ،با گذر از همه روزهای کار و
فعالیت ونوشتن چاپ اگر عمری بود!