فصلنامه اتوماسیون ساختمان شماره 106

Make Smart ‫هـنـر و تکنـولـوژی در سـاخت‬ Art & Technology in construction ‫هوشمندانه بسازید‬ Dynamic facade Parametric facade Modern facade Classic facade Atrinadc.com 021 - 74506 ‫زنـدگی در فـردا را‪ ،‬امـروز تجربـه کنیـد‬ ‫تهران‪ ،‬فرمانیه‪ ،‬خیابان سلیمانی غربی‪،‬پالک ‪۹۰‬‬ ‫‪021- 74506‬‬ ‫‪Atrinaco.com‬‬ ‫مشاوره‪ ،‬طراحی‪ ،‬تـامین تجهیزات‪ ،‬نظارت‪ ،‬بـرنامه ریـزی‪،‬اجـرا‬ ‫ارایه دهنده کلیه راه حل های جامع اتـوماسیون ساختـمان‬ ‫یو امریکایی‬ ‫نماینده و عرضه کننده تجهیزات معتبر اروپای ‪‎‬‬ ‫یو کارگاه های تخصصی بین المللی‬ ‫برگزارکننده دوره های اموزش ‬ ‫بـزرگترین خانواده انجمن ‪ knx‬در خاور میانه‬ ‫اولیـن عـضـو انجمن رسـمـی‬ ‫‪ knx‬در ایــران‬ ‫‪ORVIBO‬‬ ‫زندگی هوشمند با تکنولوژی ‪ORVIBO‬‬ ‫بـا تکنـولوژی و طراحی خالقانـه‪ ،‬زنـدگی را ساده تـر و بهتـر کنیـد‬ ‫کنترل مرکزی هوشمند‬ ‫کنترل هوشمند روشنایی‬ ‫سنسور های هوشمند‬ ‫کنترل هوشمند پرده‬ ‫کنترل هوشمند اشپزخانه‬ ‫کنترل هوشمند سیستم تهویه‬ ‫‪orvibosmarthome.ir‬‬ ‫‪orvibosmarthome.iran‬‬ ‫‪021-74506‬‬ ‫نگرش هوشمند‬ ‫سازناکوک سازه های تهران‬ ‫نشریه بین المللی مهندسی‪ ،‬خبری‪-‬تحلیلی‪ ،‬پژوهشی‬ ‫پاییـــز ‪ | 1397‬قـیـمـت ‪45000‬تومان | شـمـاره ‪106‬‬ ‫سـال پانـزدهم‪ ،‬شماره صد و شش | پــاییــز ‪1397‬‬ ‫صاحب امتیاز و مدیرمسئول |سیف اله نیک نامی‬ ‫شورای سردبیری| سیف اله نیک نامی‪ ،‬امیرکریمی‬ ‫مدیراجرایی | علی حکیم الهی‬ ‫مدیرروابط عمومی و رسانه | امیرمحمد امیرجاللی‬ ‫طراح گرافیک و صفحه ارا | دنیا سیاحت گر‬ ‫گروه تحقیق و ترجمه| سمیه نیک نامی‪ ،‬خسرو اقایی‪،‬‬ ‫بنیامین محمدی‬ ‫مشاوران این شماره | ادیب حافظی گل‪ ،‬سجاد جهانگرد‪،‬‬ ‫حبیب اله نیک نامی‬ ‫لیتوگرافی‪ ،‬چاپ و صحافی| اذرخش‬ ‫خط ویژه‪74506 :‬‬ ‫دورنگار‪22694679 :‬‬ ‫نشانی| تهران‪ ،‬فرمانیه‪ ،‬بلواراندرزگو‪ ،‬خیابان سلیمانی‬ ‫غربی‪ ،‬پالک ‪ ،90‬واحد‪7‬‬ ‫‪BACPress.com‬‬ ‫در این شماره می خوانید‪:‬‬ ‫نگرش هوشمند‬ ‫ ‬ ‫ساز ناکوک سازه های تهران‬ ‫رویدادهای دیروز‬ ‫ ‬ ‫رویدادهای فردا‬ ‫‪IoT India / ISE‬‬ ‫ ‬ ‫‪11‬‬ ‫جای خالی هتل های مدرن‬ ‫اتوماسیون‬ ‫ ‬ ‫تو گو با دکترعالم باقری‬ ‫گف ‬ ‫ ‬ ‫لبه تکنولوژی‬ ‫نیاگارا اینترنت اشیا را می بلعد‬ ‫ ‬ ‫پایش سالمت سازه به زبان ساده‬ ‫‪31‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪42‬‬ ‫تو گو‬ ‫گف ‬ ‫ ‬ ‫تهرانی هوشمند با هاشمی رفسنجانی‬ ‫تحلیل ساختمان‬ ‫مام‪ :‬هوشمندسازی برای معماری‬ ‫ ‬ ‫پیشرفته ترین مرکزناباروری ایران‬ ‫ ‬ ‫چرا مام یک پروژه خاص است؟‬ ‫ ‬ ‫‪17‬‬ ‫نگرش هوشمند‬ ‫ساز ناکوک سازه های تهران‬ ‫ســیف الــه نیــک نامــی حــال ایــن روزهــای ســازه های تهـران خــوب نیســت‪ ،‬حــال مردمــش بدتــر! ازپارســال کــه زمین‪،‬‬ ‫ لــرزه بــه دل تهرانی هــا انداخــت‪ ،‬زمــان زیــادی نمی گــذرد‪ .‬نــه خبــری ازطرحــی ب ـرای پایــش ساختمان هاســت و نــه انــگار‬ ‫اب ازاب تــکان خــورده و خانــی رفتــه و امــده! ازقدیــم گفته انــد شــانس یکبــاردرخانــه را می زنــد و بی شــک زلزلــه پارســال‬ ‫همــان شــانس یکبــاره تهــران و شــهروندانش بــود و بــس‪ .‬شانســی کــه می توانســتیم ازان بــرای پایــش ســاختمان های‬ ‫بلندمرتبــه تهـران اســتفاده کنیــم و انقالبــی درخدمــات شــهری را اغــازکنیــم‪ ،‬امــا مــا هیــچ قدمــی برنداشــتیم‪ .‬هیــچ قدمــی‬ ‫برداشــته نشــد و حتــی زیرســاخت های قانونــی پایــش ســاختمان هــم مــورد توجــه ق ـرارنگرفــت‪ .‬ایــن زلزلــه جــدی گرفتــه‬ ‫نشــد در حالی کــه ســازمان اتــش نشــانی تهـران درســال ‪ 1396‬اعالم کــرده بــود‪« :‬هنــوز‪ ۲۴۳‬ســاختمان مشــابه پالســکو در‬ ‫تهـران داریــم»‪ .‬معنــی ایــن حــرف ان اســت کــه ‪ 243‬میــن شــهری هنــوزدرکمیــن شــهروندان تهرانــی اســت‪ .‬البتــه ناگفته‬ ‫نمانــد کــه متخصصــان امارهــا را بســیاربیــش ازایــن می داننــد‪.‬‬ ‫فرامــوش نکرده ایــمکــه تحــوالت اقتصــادی ‪ 10‬ســال اخیــر‪ ،‬ســاخت و ســازتهــران را ان چنــان رونــق بخشــیدهکــه ازدهــه ‪ 50‬و ‪ 70‬شمســی‬ ‫هــم پیشــیگرفتــه اســت‪ ،‬ســاخت و ســازیکــه بــه هیـچ رو بــراســاس اصــول و قوانیــن یــککالن شــهر(متروپلیس) نیســت‪ .‬ســاخت و‬ ‫ســازهای نامطمئــن درسراســرتهــران شــهروندان را بــه محاصــره خــودش دراورده و خــود تهــران را به محاصــره حاشــیه ! حاشــیه ایکه اگر‬ ‫خدایــی ناکــرده درتهــران زلزلــه بزرگــی رخ دهــد‪ ،‬بــه معضــل اول امنیتــی تبدیــل می شــود‪.‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪10‬‬ ‫بدون رودربایســتی مــا دراســتانه تصمیمــی بــزرگ درمورد تهران هســتیم؛ یــا باید شــهررا به حــال خــودش رهاکنیم تــا خــودش درطوالنی‬ ‫مــدت راهــی بــرای ســالم نگــه داشــتن ســازه هایش دربرابــرزلزلــه پیــداکنــد یــا ان کــه مســئوالن و سیاس ـت گذاران شــهری اســتین ها را‬ ‫بــاال بزننــد وکاربــزرگ و انقالبــیکــه سال هاســت ایــن شــهربــه ان نیــازدارد را انجــام دهنــد؛ مــا بایــد بدانیــم حــال ســاختمان های بــزرگ‬ ‫تهــران چگونــه اســت‪ ،‬درکجــا ضعــف دارنــد‪ ،‬دربرابــرزلزله هــایکوچــک و بــزرگ‪ ،‬حریق هــا‪ ،‬ســیل های و عوامــل غیرطبیعــی چگونــه‬ ‫واکنــش نشــان می دهنــد و چگونــه ســالم می ماننــد یــا فــرو می ریزنــد‪ .‬به دســت اوردن تمــام ایــن اطالعــات نــهکارمشــکلی اســت‪ ،‬نــه‬ ‫نیــازبــه متخصصــان خارجــی دارد و نــه فنــاوری فوق العــاده ای می خواهــد‪ ،‬راهــش «پایــش ســامت ســازه» اســت‪.‬‬ ‫کالن شــهری های دنیــا بــرای شــناخت و ارزیابــی حــال ســازه های مهــم و پراهمیت شــان ازسیســتم های متنوعــی اســتفاده می کننــد‬ ‫کهکارامدتریــن ان پایش ســامت ســازه اســت‪ .‬ســاختمان بــه سنســورهای ارزان و سیســتم های تحلیلی بــا قدرت الگوســازی پیشــرفته‬ ‫مجهــزمی شــودکــه می تواننــد دربازه هــای متنــوع موقتی یــا دائمــی حــال ســاختمان را پایــشکنند‪ ،‬نقــاط ضعــف و قــوت ان را بشناســند‬ ‫و بــه شــما بگوینــد درتهدیدهــای طبیعــی و غیرطبیعــی بایــد انتظــارچــه واکنشــی را ازایــن ســازه داشــته باشــید‪ .‬بــه همیــن راحتــی شــما‬ ‫می توانیــد هــم ازســاختمان های ســاخته شــده‪ ،‬هــم درحــال ســاخت و حتــی ازان هایــیکــه ســاخته نشــده اند‪ ،‬بــراوردی علمــی درزمان‬ ‫وقــوع حادثــه داشــته باشــید و پیشــگیری را اغــازکنید‪.‬‬ ‫فکــرکنیــد‪ ،‬اگــرایــن طــرح درابعــادی منطقــی درشــهرتهــران اغازشــود تــا چــه حــد شــناخت مان را بــه تهــران دقیق تــرمی کنــد و خواهیم‬ ‫فهمیــد درکجــا بایــد ازچــه فناوری هایــی بــرای حفاظــت و مراقبــت ازســازه ها اســتفادهکنیــم‪ ،‬تــا چــه انــدازه ازائتــاف هزینه هــای‬ ‫بی مــورد بــرای پایدارســازی نقــاط مقــاوم و برهــم زدن تعــادل ســاختمان به جــای ایمن کــردن ان جلوگیــری می کنــد و بهــره وری مالــی‬ ‫را افزایــش می دهــد‪.‬‬ ‫پــروژه پایش ســامت ســازه درتهــران هدفــی بــزرگ درراســتای حفــظ امنیــت واقعــی شــهروندان و ایجاد احســاس ایمنی درشــهراســت‬ ‫و پاســخش دردســتان بچه هــای همیــن مملکــت و شــهروندان همیــن شــهراســت‪ .‬وقتــش رســیدهکــهکاریکنیــم؛ ایــن قــدم بــزرگ را‬ ‫می تــوان ازتحقیقــی جامــع و دســتورالعملی همگانــی بــرای بلندمرتبه ســازی اغازکــرد‪ .‬فرامــوش نکنیــم؛ ایمنــی و امنیت یک درخواســت‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکــه یــک نیــازجدی اســت‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫رویداد‬ ‫رویدادهای دیروز‬ ‫رویدادهای فردا‬ ‫ی مدرن‬ ‫جای خالی هتـل ها ‬ ‫درمعادله گردشگری ایــران‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪12‬‬ ‫رویدادهای دیروز‬ ‫درحاشیه افتتاح نمایشگاه شهرگردشگردرایران مال‬ ‫نخســتین نمایشــگاه بین المللــی اقتصــاد و ســرمایه گذاری گردشــگری بــا عنــوان نمایشــگاه «شــهرگردشــگر» از‪ ۴‬تــا‬ ‫‪ ۷‬شــهریورماه دربــازاربــزرگ ایــران (ایــران مــال) برگــزارشــد‪ .‬درایــن نمایشــگاه ســازمان های دولتــی و غیردولتــی‬ ‫اخریــن دستاوردها ی شــان را درحــوز ه خدمــات نویــن گردشــگری‪ ،‬گردشــگری هوشــمند و تازه تریــن تکنولوژی هــا‬ ‫و فناوری هــای صنعــت گردشــگری ارائــه کردنــد‪ .‬تکنولوژی هــای کــه عمدتــا درحــوزه هتــل داری یــا هوشمندســازی‬ ‫خدمــات گردشــگری ارائــه شــد‪.‬‬ ‫بــه گـزارش نشــریه اتوماســیون ســاختمان نخســتین نمایشــگاه بین المللی‬ ‫ســال ‪ ۲۰۱۷‬میــادی ‪ ۱۳۵‬میلیــارد دالربــوده اســت‪ .‬ایــن امــارتنهــا قســمتی‬ ‫شــرکت های پیشــرو درحــوزه اتوماســیون بــود تــا اخریــن دســتاورده های‬ ‫بــرای درک عمیق تــرگــردش مالــی درایــن حــوزه بــد نیســت بدانیــمکــه‬ ‫اقتصاد و ســرمایه گذاری گردشگری (شــهرگردشگر) فرصت اســتثنایی برای‬ ‫خــود را درزمینه هت ـل داری ارائــه دهنــد‪ .‬درمراســم افتتاحیه این نمایشــگاه‬ ‫کــه دربــاغ ایرانــی ماهــان درای ـران مال برگ ـزارشــد‪ ،‬محمــد محــب خدایی‪،‬‬ ‫معاون ســازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دســتی و گردشــگری گفــت‪« :‬امروز‬ ‫همه مــا معتقدیــم که بــا هزینه ای کــم و مدیریتــی نویــن و موثــر‪ ،‬می توانیم‬ ‫شــهرها ی مان را به شــهرگردشــگری تبدیــل کنیم‪ ».‬ایــن جمــات مقدمه ای‬ ‫بــود بـرای اغــازنمایشــگاه و انتظــارمی رفــت کــه ایــن شــاهدی باشــد بـرای‬ ‫راهــی نویــن درعرصــه فناوری هــا و خدمــات تســهیل گردرصنعــت رو بــه‬ ‫افــول گردشــگری ایــران‪ .‬بــا ایــن وجــود دغدغــ ه اصلــی شــرکت کنندگان‬ ‫دردوره اول ایــن نمایشــگاه‪ ،‬ارتباطــات مالــی و مشــخص کــردن مســیرهای‬ ‫اولیــه ارائــه خدمــات گردشــگری بــرپایــه انالیــن بود‪.‬‬ ‫خدمات انالین ‪ incoming‬درایران؛ قدم اول‬ ‫سروســامان دادن بــه بــازاربــزرگگردشــگری داخلــی شــاید ازنظــرمدیــران‬ ‫ســازمانگردشــگری قدمــی بــزرگ بــرای رونــق بخشــیدن بــه ایــن صنعــت‬ ‫ازبــازاربــزرگگردشــگری اســتکــه ایــران می توانــد دران ســهیم باشــد‪.‬‬ ‫ســازمان جهانیگردشــگری درسالگذشــته اعالمکرد درســال ‪ ۲۰۱۷‬میالدی‬ ‫ایــران درمجمــوع پذیــرای ‪ ۴‬میلیــون و ‪ ۸۶۷‬هزارنفرگردشــگر بودهکه ســهم‬ ‫بــازارجهانــیگردشــگران بین المللــی را بــرای ایــران را بــه عــدد ‪ ۱.۵‬درصــد‬ ‫می رســاند‪ .‬میــزان درامــدگردشــگری ایــران درایــنگــزارش درســال ‪۲۰۱۶‬‬ ‫میــادی ‪ ۳‬میلیــارد و ‪ ۷۱۳‬میلیــون دالراعــام شــده اســت‪ .‬ازطــرف دیگــر‬ ‫ســازمان میــراث فرهنگی صنایع دســتی وگردشــگری هــم برای ســال ‪2017‬‬ ‫درامــد ســاالنه ‪ ۶‬میلیــارد دالری را پیش بینــی می کنــد‪ .‬بــا نگاهــی بــه ایــن‬ ‫اعــداد به خوبــی می تــوان درککــردکــه ایــن نمایشــگاه و نمایشــگاه های‬ ‫مشــابه تــا چــه انــدازه بــازده مالــی خواهنــد داشــت‪ ،‬البتــه بــه شــرط ان کــه‬ ‫مســیردرســت را انتخــابکننــد‪ .‬مســیردرســت ازمنظــرمتخصصــان ایــن‬ ‫حــوزه و تجربیــات جهانــی درایــن زمینــه‪ ،‬ایجــاد زیرســاخت های الزم و‬ ‫ســپس تســهیل جریان هــای مالــی بــا یــک اســتراتژی بلنــد مــدت اســت‪.‬‬ ‫خدمات مالی به تنهایی راه حل نیست‬ ‫باشــد‪ ،‬امــا همچنــان بزرگ تریــن بــازاردســت نخورده درایــن صنعــت‪،‬‬ ‫یکــی ازمشــکالت بزرگــیکــه بــرای بازدیــدگردشــگران ازایــران عنــوان‬ ‫بــه برخــی ازامارهــای جهانــی بیاندازیــم به خوبی بــه ایــن نکته پــی خواهیم‬ ‫نمایشــگاه شــهرگردشــگربخــش مهمــی ازتمرکــزخــود را بــرایــن موضــوع‬ ‫(‪ )incoming‬یعنــی ورودگردشــگران خارجــی بــه ایــران اســت‪ .‬اگــرنگاهی‬ ‫بــرد‪ .‬درســال ‪ ۲۰۱۷‬میــادی بیــش از‪ ۱.۳‬میلیــارد نفــردردنیــا ســفرکرده اند‬ ‫و مجمــوع درامــد ایــن صنعــت بــزرگ بــه ‪ ۱.۲۳‬تریلیــون دالررســیده اســت‪.‬‬ ‫ی درمقاصــد خارجــی طــی‬ ‫فقــط میــزان هزینه کــرد توریس ـت های امریکای ـ ‬ ‫می شــود‪ ،‬نبــود مســیرهای معتبــر بین المللــی بــرای انتقــال پــول اســت‪.‬‬ ‫گذاشــت و بــا حضــورموسســه ها و بانک هــا ســعیکــرد ایــن مســئله را‬ ‫پوشــش دهــد‪ .‬بــا ایــن وجــود مهم تریــن بخــش بــرای حــل ایــن معضــل‬ ‫حضــوربانک هــا و موسســه های مالــی خارجــی اســتکــه می تواننــد‬ ‫واســطه های معنــی داربــرای ورودگردشــگران خارجــی بــه ایــران باشــند‪،‬‬ ‫گروهــیکــه جــای خالــی ان هــا به شــدت احســاس می شــد‪.‬‬ ‫جالب این که بانک ها و موسسـات مالی بـرای سـرمایه گذاری در این حوزه ها‬ ‫ابتـدا زیرسـاخت های کشـور مبـدا را ارزیابـی می کننـد و سـپس قـدم جلـو‬ ‫می گذارند‪ .‬متاسـفانه سال هاست که ما بسـترهای الزم برای سـرمایه گذاری‬ ‫مستمر در زیرساخت های گردشـگری ایجاد نکرده ایم و این موضوع به تنهایی‬ ‫پاشـنه اشـیل صنعت گردشـگری ما به حسـاب می اید‪.‬‬ ‫مدرن سازی هتل ها را دریابیم‬ ‫وقتــی صحبــت اززیرســاخت های صنعــتگردشــگری می شــود‪ ،‬هتل هــا و‬ ‫مراکــزاقامتی بیــش ازهمه خــود را نشــان می دهنــد‪ .‬مــا سال هاســت تنها در‬ ‫‪ 2‬یا ‪ 3‬شــهرمان هتل هــای اســتاندارد داریــم و درطول ســال های اخیــرابدا به‬ ‫تغییرایــن وضعیت فکــرنکرده ایــم‪ .‬همین مشــکل باعث شــدهکه مــا نتوانیم‬ ‫اســتراتژی درســتی بـرای صنعــتگردشــگری مان تدویــنکنیــم‪ .‬ازیــک ســو‬ ‫به خاطــرنداشــتن زیرســاخت هایکالن ســاخت و ســازمــدرن درهتل هــای‬ ‫شــهری‪ ،‬به س ـراغگردشــگران ارزان تــردنیــا می رویــم و ازســوی دیگــرزمــان‬ ‫ســرمایه گذاری ب ـرای هتل هــای مــدرنکــه می رســد‪ ،‬مــکان ان را شــهرهای‬ ‫بــزرگ مثــل ته ـران جانمایــی می کنیــم و به طــورکلــی ازســاخت هتل هــای‬ ‫مــدرن درشــهرهای توریســتی و دورازپایتخــت چشم پوشــی می کنیــم‪.‬‬ ‫صنعتگردشــگری ایران غافل اســتکه ناخــوداگاه با تمرکزروی هتل ســازی‬ ‫مدرن درپایتخت به ســمت بــه اصطــاح ‪ business tourism‬حرکت می کند‬ ‫و ازتوریســت تفریحــی غافــل شــده اســت‪ .‬بــهگفتــه اثنی عشــری‪ ،‬مدیــر‬ ‫روابــط عمومــی مجتمع ایـران مــال درنمایشــگاه شــهرگردشــگر‪ « :‬هتل های‬ ‫گردشــگری‪ ،‬نشــریات ایــن حــوزه بـرای نشــان دادن توانمندی هــای خــود در‬ ‫ایــن نمایشــگاه شــرکتکــرده بودنــد»‪ ،‬امــا بــا وجــود ایــن اظهارنظــرخبــری‬ ‫ازهتل هــای مــدرن بــا تکنولوژی هــای اینــده نبــود! هتل هایــیکــه امــروز‬ ‫خودشــان بــه یــک جاذبــهگردشــگری تبدیــل شــده اند و بــا تمــام امکانــات‬ ‫هوشــمند می تواننــد مــردم را ازسراســرجهــان بــه ســمت خودشــان بکشــند‪.‬‬ ‫تجربه جهانی و مسیری که ما هنوزانتخاب نکرده ایم‬ ‫صنعــتگردشــگری جهــان سال هاســت ‪ 2‬مســیراصلــی را بــرای جــذب‬ ‫گردشــگرتعیینکرده اســت؛گردشــگرتفریحی وگردشــگرتجاری‪ .‬ایــران اما‬ ‫همچنــان تکلیفــش را با ایــن دو نــوع متفاوت صنعتگردشــگری مشــخص‬ ‫نکرده اســت‪ .‬اولین راهــکاربــرای ورود به صنعت جهانیگردشــگری وکســب‬ ‫درامــد جهانــی درایــن حــوزه خلــق اســتراتژی مشــخص جــذبگردشــگرو‬ ‫هزینــه درابعــاد جهانی بــرای ان اســت‪.‬‬ ‫باید اســتراتژی بلند مــدت را بــرای جذب توریســت بــه ایران مشــخصکنیم‬ ‫تــا بــراســاس ان ســرمایه گذاری را روی زیرســاخت های جــذب همــان نــوع‬ ‫گردشــگرمتمرکــزکنیــم‪ .‬این مســیری اســتکــه اکثرشــهرهای توریســتی‬ ‫دنیــا پیموده انــد‪ ،‬بــرای مثــال دبــی‪ ،‬درابتــدای تبدیــل شــدن بــه یــک شــهر‬ ‫گردشــگری‪ ،‬تمرکــزخــود را روی «توریســم تجــاری»گذاشــت و هتل هــا و‬ ‫بخش هــای صنعــت هوایــی خــود را بــراســاس ان شــکل داد‪ ،‬امــا درادامــه‬ ‫بــا پررنــگ شــدن ایــن جایــگاه شــهرتوریســتی توانســت ســرمایه گذاری‬ ‫زیــادی جــذب و مبــدا خوبــی بــرای «توریســم تفریحــی» هم باشــد‪ .‬شــاید‬ ‫مســیرمــا برعکــس دبــی یــا شــبیه بــه ان باشــد‪ ،‬ایــن را تحقیقــات درایــن‬ ‫زمینــه و جاهــای خالــی تجــارتگردشــگری جهانــی مشــخص خواهــدکرد‪.‬‬ ‫مهــم ایــن اســتکــه هرچــه زودتــرو قبــل ازاین کــه ایــن پتانســیل ازکشــور‬ ‫مــاگرفتــه شــود یــا ســرمایه گذاری هنگفــت دولتــی درجــای اشــتباه تلــف‬ ‫شــود‪ ،‬تصمیــم درســت و قاطعــی درمــورد اســتراتژی صنعــتگردشــگری و‬ ‫زیرســاخت های ان بگیریــم‪.‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫کشــور‪ ،‬مراکزتفریحی و ســیاحتی‪ ،‬موسســات بانکی و مالی‪ ،‬مراکزاموزشــی‬ ‫‪13‬‬ ‫بزرگ ترین مرکزاموزش بین المللی‬ ‫‪14‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫نیازبه اموزش تخصصی‪ ،‬کلید پیشرفت و روزامدی‬ ‫مرکــز اموزش هــای تخصصــی اترینــا بــا ســابقه برگــزاری دوره هــای‬ ‫مرکــز امــوزش اترینــا تــا کنــون بیــش از ‪ 300‬نفــر از دانشــجویان را در‬ ‫توانمندی هــا و قابلیت هــای بــاالی مدیــران باســابقه و همکاریکارشناســان‬ ‫امــوزش اشــتغال دارند‪ ،‬همگــی مــدارک تدریــس خــود را از مرکــز اموزش‬ ‫ســاختمان و همچنیــن ارتبــاط نزدیــک بــا مراجــع علمــی خــارج ازکشــور ‪،‬‬ ‫بــه دانشــجویان نیــز از همیــن مجموعــه صــادر می شــود‪ .‬دانشــجویان‬ ‫تدوین و برگــزاری بیــش از‪ ۳۵‬دوره تخصصــی و جامــع و تولید انــواع پنل ها‬ ‫انجمــن احــراز کننــد‪ .‬افــراد بــرای ثبت نــام در ایــن کالس هــا می تواننــد در‬ ‫هــم اکنــون درمرکــزاترینــا بــا بهره گیــری ازمهندســی برندهــای مطــرح‬ ‫در حــال حاضــر گــروه اترینــا بــا توجــه بــه شــکل فعالیــت خــود بــه عنوان‬ ‫برداشــته شــده اســت‪.‬‬ ‫فعالیــت می کنــد‪.‬‬ ‫تخصصــی حــوزه اتوماســیون و تاسیســات ســاختمان بــا اتــکا بــه‬ ‫دوره هــای ‪ ۱۲‬نفــره امــوزش داده اســت‪ .‬اســاتیدی کــه در ایــن مرکز بــه امر‬ ‫خبــره‪ ،‬متخصــص و متعهد ایرانــی درحــوزهکنترل و اتوماســیون تاسیســات‬ ‫در بلژیــک دریافــت کــرده و در حــال حاضــر‪ ،‬مــدرک بین المللــی‬ ‫ســعی درارتقــاء دانــش فنــیکارشناســان ایــن حــوزه دارد و بــا طراحــی‪،‬‬ ‫می تواننــد صحــت مــدارک خــود را بــا مراجعــه بــه وب ســایت ایــن‬ ‫و اســتندهای اموزشــیگامــی ارزشــمند درایــن راســتا برداشــته اســت‪.‬‬ ‫گامــی اساســی درارائــه راه حل هــا و اموزش هــای فنــی و مهندســی‬ ‫برنامه اموزشی با اعتباربین المللی‬ ‫وب ســایت‬ ‫‪ ،‬بخــش کالس هــای ایــران ثبت نــام کننــد‪.‬‬ ‫کامل تریــن و بزرگ تریــن مجموعــه مهندســی عضــو‬ ‫در خاورمیانــه‬ ‫تضمین جذب نیروهای متخصص دربازارکار‬ ‫دوره هــای اموزشــی شــامل مفاهیــم اولیــه و شــناخت تاسیســات‬ ‫یکــی از اهــداف اموزشــی اترینا جــذب افــراد بــا پتانســیل خــوب در همین‬ ‫)‪ ،‬حفاظــت‬ ‫تامیــن تجهیــزات و راه انــدازی پروژه هــا یــا نماینــده ایــن مجموعــه در‬ ‫هــر مبحــث شــامل دوره هــا بــا ســرفصل ها و مباحــث متنــوع اســت و بــا‬ ‫باشــگاه دانش پژوهــان اترینــا کلیــه شــرکت کنندگان دوره هــا از خدمــات‬ ‫مهمــی هســتند؛ لــذا در تدویــن ســرفصلهای هــر دوره مــروری بــر کلیــه‬ ‫قطعـ ً‬ ‫ـا بــا اموزش هــای تخصصــی و تکمیلــی بــه کلیــه مهندســان مشــاور‬ ‫الکتریکــی و مکانیکــی‪ ،‬سیســتم های کنتــرل و مدیریــت تاسیســات‬ ‫کالس هــای اموزشــی اســت کــه بــه عنــوان همــکار در بخش هــای طراحی‪،‬‬ ‫الکترونیــک‪ ،‬انــرژی و ســایر دوره هــای مرتبــط بــا حوزه ســاختمان اســت‪.‬‬ ‫شهرســتان ها یــا تهــران وارد فعالیــت شــوند‪ .‬همچنیــن بــا تاســیس‬ ‫توجــه بــه اینکــه هــر یــک از ایــن سیســتم ها شــامل مباحــث وابســته‬ ‫و اموزش هــای تکمیلــی اترینــا در اینــده نیــز بهره منــد خواهنــد شــد‪.‬‬ ‫مطالــب وابســته نیــز انجــام شــده اســت‪ .‬طــول دوره هــا بــر اســاس‬ ‫و فعــاالن ایــن صنعــت گامــی بــزرگ در جهــت اگاه ســازی و توســعه‬ ‫ســاختمان(‪ ، )BMS‬هوشمندســازی ســاختمان (‬ ‫ســرفصل انهــا ‪ 8‬تــا ‪ 32‬ســاعت طراحــی و بــر اســاس مراجــع تخصصی از‬ ‫جملــه منابــع ترجمــه و تالیــف شــده در گــروه اترینــا تنظیــم شــده اســت‪.‬‬ ‫زیرســاخت های ایــن صنعــت خواهیــم برداشــت‪.‬‬ ‫بــرای اطمینــان از اعتبــار اموزش هــا و بــه روز بــودن اطالعــات‪ ،‬مــدارک‬ ‫بین المللــی تاییدشــده از ســوی مراکــز علمــی و انجمنهــای تخصصــی از‬ ‫جملــه‬ ‫بــرای ســه ســطح مقدماتــی‪ ،‬پیشــرفته و مربیگری اخذ شــد‬ ‫و در حــال حاضــر‪ ،‬بــه کلیــه کســانی کــه ایــن ســطوح را می گذراننــد مدارک‬ ‫بین المللــی اعطــا می شــود‪.‬‬ ‫بلوار اندرزگو‪ ،‬خیابان سلیمانی غربی‪ ،‬پالک ‪90‬‬ ‫‪ 021-22208207‬‬ ‫‪atrinaco.com‬‬ ‫‪021-22694679‬‬ 106 ‫ | شماره‬1397 ‫پـاییـز‬ 15 Atrina Training center is a space for the exchange of knowledge and the innovation. With more than 10 years’ experience in building's projects and training in building's products, we offer a top quality & unique training experience to each applicant in Middle East to all those who like to participate in community (both in Basic, Advanced, and Tutor course in near future). Our training portfolio includes world-wide certificated programs and services for continuous learning. All services are designed for professionals whom want to improve their technical knowledge and, therefore, enhance their leadership and management skills. Atrina Building Automation is an independent player on the market Which has known as first official member of Association in Iran, and also the biggest cooperator of Partner in Middle East. The main Target is to increase the use and knowledge. Approved for: Basic Course Advanced Course HVAC Specialist Course Exam No 90, West Hekmat St , Andarzgoo Blvd. +98.2122208207 +98.2122694679 atrinaco.com ‫‪ | Internet of Things India expo 2019‬هندوستان‬ ‫زمان و محل برگزاری‪:‬‬ ‫نمایشگاه ‪103-India Group- C‬‬ ‫دهلی نو | هندوستان‬ ‫از ساعت ‪ 10‬صبح تا ‪ 5‬بعداز ظهر‬ ‫تاریخ برگزاری میالدی‪:‬‬ ‫روز سه شنبه ‪ 29‬تا پنج شنبه ‪ 31‬ژانویه ‪2019‬‬ ‫تاریخ برگزاری شمسی‪:‬‬ ‫روز سه شنبه ‪ 9‬تا پنج شنبه ‪ 11‬بهمن ماه ‪1397‬‬ ‫تلفن و ایمیل نمایشگاه‪:‬‬ ‫‪+91 11 5000 4279‬‬ ‫ســومین نمایشــگاه ‪ IoT‬هنــد در ســال ‪ 2019‬روی‬ ‫زیرســاخت های ‪ IoT‬در حــال رشــد هنــد تمرکــز خواهــد‬ ‫امیــدوار اســت منبــع جدیــد صنعــت ‪ IoT‬و فناوری هــای‬ ‫بهداشــت‪ ،‬انــرژی‪ ،‬زیرســاخت ها‪ ،‬زنجیــره تامیــن و تــدارکات‪ ،‬کشــاورزی و بانکــداری‪،‬‬ ‫کــرد‪ .‬ایــن رویــداد ســومین دوره خــود را می گذرانــد و‬ ‫در حــال ظهــور بــرای ایجــاد اکوسیســتمی جدیــد شــبه‬ ‫قــاره هنــد باشــد‪ .‬نســخه ‪ 2019‬ایــن نمایشــگاه به دنبــال‬ ‫کشــف اخریــن نــواوری در ‪ IoT‬اســت‪.‬‬ ‫روند هــا و فناوری هــای ‪ IoT‬صحبــت کننــد؛ فناوری هایــی مثــل مهندســی‪ ،‬خــودرو‪،‬‬ ‫بخــش پذیــرش ســریع بــرای فن اوری هــای در حــال ظهــور از جملــه ‪ ،IoT‬هــوش‬ ‫مصنوعــی‪ ،AI‬فراواقعیــت ‪ AR‬و ‪ ، VR‬رباتیــک‪ ،‬ماشــین امــوزش و ‪.Blockchain‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪16‬‬ ‫چه چیزی دراین نمایشگاه درانتظارتان است؟‬ ‫فرصتــی بــرای مدیــران و متخصصــان ایــن صنعــت کــه می خواهنــد در مــورد اخریــن‬ ‫(‪| Integrated Systems Europe(ISE 2019‬هلند‬ ‫زمان و محل برگزاری‪:‬‬ ‫نمایشگاه ‪RAI Amsterdam‬‬ ‫امستردام | هلند‬ ‫از ساعت ‪ 10‬صبح تا ‪ 6‬بعداز ظهر‬ ‫تاریخ برگزاری میالدی‪:‬‬ ‫روز سه شنبه ‪ 5‬تا جمعه ‪ 8‬فوریه ‪2019‬‬ ‫تاریخ برگزاری شمسی‪:‬‬ ‫روز سه شنبه ‪ 16‬تا جمعه ‪ 19‬بهمن ماه ‪1397‬‬ ‫تلفن و ایمیل نمایشگاه‪:‬‬ ‫‪ +31 20 240 2424‬‬ ‫‪office@iseurope.org‬‬ ‫سیستم های مجتمع اروپا درسال ‪ 2004‬درژنو سوئیس اغازشد‪ ISE.‬درحال حاضربه عنوان چه چیزی دراین نمایشگاه درانتظارتان است؟‬ ‫س اختصاصی درمورد اتوماسیون ساختمان و‬ ‫بزرگ ترین نمایشگاه ادغام سیستم و زیرسیستم حوزه های مختلف صنعتی و غیرصنعتی در دراین نمایشگاهکنفران ‬ ‫جهان شناخته می شود‪ ISE .‬درحوزه ‪ BMS‬و بخش های مربوط به این حوزه حرف های زیادی جدیدترینتکنولوژی هادراینعرصههمراهباچالش هایپیش روپس‬ ‫برای گفتن دارد و ‪ KNX‬هم یکی از اسپانسرهای اصلی این نمایشگاه است‪ .‬این نمایشگاه ازسال‪ 2020‬برگزارمی شود‪ .‬همچنین جلسه ها وکنفرانس های تعاملی‬ ‫همچنینکمک می کند تا صنایعیکه درحوزه یکپارچه سازی سیستم فعالیت می کنند‪ ،‬اخرین با حضورمتخصصان برندهای اصلی حوزه سیستم ها و زیرسیستم ها‬ ‫فناوری ها و یافته های خود را دران به نمایش بگذارند‪ .‬این نمایشگاه درسالگذشته بیش ازهزار اتوماسیون ساختمان برگزارمی شود‪ .‬دراین دوره رویدادهای متنوع تری‬ ‫و ‪ 300‬غرفه دارو ‪ 80‬هزاربازدید کننده را میزبانیکرد‪ .‬انتظارمی رود ‪ ISE 2019‬بزرگ ترین رویداد نسبت به دوره های قبلی پیش بینی شده است‪.‬‬ ‫درنوع خود درجهان باشد‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫اتوماسیون‬ ‫پایش سالمت سازه به زبان ساده‬ ‫پایش سالمت سازه‬ ‫تو گو با عالم باقری‬ ‫درگف ‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪18‬‬ ‫ش گر و محقق پایش سالمت سازه یکی از مهم ترین دستاوردهای‬ ‫ ‬ ‫بنیامین محمدی‪ ،‬پژوه‬ ‫پایش سالمت سازه به زبان ساده‬ ‫ازروش ها تا‬ ‫الگوریتم ها؛‬ ‫پایش سالمت‬ ‫سازه زیرذره بین‬ ‫مراقبت و حفاظت ازسازه ها درسال های اخیراست‪ .‬این علم درسال های اخیردربسیاری ازکشورهای‬ ‫دنیا مورد استفاده قرارگرفته و هرروزبه طرفداران استفاده ازان اضافه می شود‪ .‬برای اشنایی با پایش‬ ‫سالمت سازه بهتراست‪ ،‬تعریفی مرسوم ازاین علم ارائه دهیم‪ .‬به بیان ساده زیر نظر داشتن مشخصات‬ ‫و رفتار سازه در طول عمر سرویس دهی را «پایش وضعیت و سالمت سازه» می گویند‪.‬‬ ‫دریک نگاهکلی‪ ،‬سیستم پایش سالمت سازه‏ای بیانگرمفهوم ارزیابی سازه تحت تاثیربارگذاری‏ها و شرایط محیطی مختلف در‬ ‫طول عمربهره‏برداری ازان‪ ،‬به‏منظورتعیین و شناسایی وجود اسیب‪ ،‬موقعیت و درجه خرابی ممکن درهرنقطه ازسازه است‪ .‬این‬ ‫ارزیابی سبب افزایش ایمنی سازه و همچنین افزایش قدرت تصمیم‏گیری صحیح نسبت به نگهداری‪ ،‬بازسازی یا تخریب سازه‬ ‫قبل ازوقوع خرابی فاجعه بارمی شود‪ .‬این تصمیم گیری به خصوص درمورد سازه هاییکه اسیب یا تخریب ناگهانی ان ها درطی‬ ‫بالیای طبیعی خود می تواند منجربه حوادث ناگوارمالی و جانی بعدی شود‪ ،‬اهمیت دوچندان می یابد‪.‬‬ ‫تغییرات درخصوصیات بار و هندسه سازه‪ ،‬تاثیرات محیطی‪ ،‬و یا خصوصیات مصالح‬ ‫خرابی های موضعی و یا کلی درسازه (کاهش مدول االستیسیته و کاهش سختی)‬ ‫ایجاد تنش ها‪ ،‬تغییرمکان ها و ارتعاش های ناخواسته درسازه و کاهش عمرمفید سازه‬ ‫کنترل پیوسته یکپارچگی سازه براساس یک قاعده منظم درطول زمان‬ ‫ب های سازه ای‬ ‫شناسایی نوع‪ ،‬موقعیت و وسعت اسی ‪‎‬‬ ‫جلوگیری ازشکست ناگهانی و کاهش خسارت جانی و مالی‬ ‫هدف اصلی پایش سالمت سازه‬ ‫شکل (‪ )1-1‬تعریف مساله پایش سالمت سازه‬ ‫پایش سالمت سازه چند نوع است؟‬ ‫سالمت سازه ها از نظر زمان پایش به ‪ 3‬دسته کلی تقسیم می شود‪:‬‬ ‫الف) کوتاه مدت‪ :‬پایش وضعیت سازه در یک فاصله زمانی کوتاه‬ ‫ب) میــان مــدت‪ :‬بررســی وضعیــت سیســتم در یــک دوره بحرانــی در طول‬ ‫عمــر ســرویس دهی‬ ‫ج) بلند مدت‪ :‬مانیتور کردن سیستم از ابتدا تا انتهای عمر مفید ان‬ ‫پایش سالمت سازه؛ سنتی یا مدرن؟‬ ‫از منظــر دیگــر‪ ،‬سیســتم های پایــش ســامت بــه ‪ 2‬دســته «ســنتی» و‬ ‫«مــدرن» تقســیم بندی می شــوند‪ .‬روش هــای ســنتی پایــش وضعیــت‬ ‫اســت‪ .‬پیش شــرط الزم این دســته از روش های پایش وضعیت و ســامت‪،‬‬ ‫حــدس محــدوده اســیب و در دســترس بــودن ان اســت؛ بنابرایــن نتایــج‪،‬‬ ‫کام ً‬ ‫ال به حــدس درســت محل خرابــی وابســته اســت‪ .‬از ایــرادات این روش‬ ‫می تــوان بــه هزینــه زیــاد عملیــات برداشــت و ســونداژ‪ ،‬زمان بــر بــودن‪،‬‬ ‫ایجــاد مشــکالت اجرایــی بــرای ســازه های در حــال بهره بــرداری‪ ،‬کیفــی‬ ‫بــودن نتایــج‪ ،‬عــدم تخمیــن مناســب از تغییــرات‪ ،‬عــدم تخمیــن از عیــوب‬ ‫زیرســطحی ســازه و سیســتم و همچنیــن موضعــی بــودن و عــدم کنتــرل‬ ‫کلــی سیســتم اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫در روش هـــای مـــدرن پایـــش وضعیـــت از ازمایش هـــای غیرمخـــرب‬ ‫‪ Non-destructive Testing‬و تجهیـــزات خـــاص اســـتفاده می شـــود‪ .‬در‬ ‫ای ــن روش ه ــا در واق ــع س ــازه و سیس ــتم مدنظ ــر‪ ،‬هوشمند س ــازی ش ــده‬ ‫و درک صحیح ــی از رفت ــار واقع ــی س ــازه ب ــا توج ــه ب ــه اطالع ــات به دس ــت‬ ‫امـــده از ان حاصـــل می شـــود‪.‬‬ ‫تحلیــل عــددی ســازه کالیبــره شــده می توانــد بــه تشــخیص صحیحــی از‬ ‫رفتــار ســازه در طــی زلزل ـه ‪ ،‬بــا ســطح خطــر مختلــف و بــا توجــه بــه منطقــه‬ ‫مسئله و اهداف سیستم پایش سالمت سازه‬ ‫تعریــف مســئله سیســتم پایــش ســامت ســازه در قالــب یــک چارچــوب‬ ‫مشــخص در شــکل (‪ )1-1‬نشــان داده شــده اســت‪ .‬تغییرات در خصوصیات‬ ‫هندســه‪ ،‬بارگــذاری ســازه‪ ،‬تاثیــرات محیطــی یا خصوصیــات مصالــح منجر‬ ‫بــه خرابی هــای موضعــی یــا کلــی در ســازه می شــود کــه از نمونه هــای ان‬ ‫می تــوان بــه کاهــش مــدول االستیســیته یــا ســختی المان هــای ســازه ای‬ ‫اشــاره کــرد‪ .‬ایــن تغییــرات و خرابی هــا ســبب ایجــاد تنش هــا‪ ،‬تغییــر‬ ‫مکان هــا و ارتعاشــات ناخواســته در ســازه شــده کــه منجــر بــه کاهــش عمــر‬ ‫مفیــد ان می شــود‪.‬‬ ‫قرارگیــری ان شــود‪ .‬از جملــه ایــن روش ها‪ ،‬مــی توان بــه پایــش وضعیت و‬ ‫ســامت ســازه بر پایــه ارتعاشــات ‪ Vibration-based Monitoring‬اشــاره کرد‬ ‫که جلوتــر بــه ان خواهیــم پرداخــت‪ .‬مشــخصات دینامیکــی و ارتعاشــی هر‬ ‫ســازه در واقــع اثــر انگشــت ســازه و بــرای هــر ســازه منحصربه فــرد اســت‪.‬‬ ‫مراحــل انجــام کار در ایــن روش عبارتنــد از‪:‬‬ ‫‪ )1‬انجام ازمایش های اولیه بر روی سازه و اندازه گیری پاسخ سازه (تعیین‬ ‫ورودی ها و خروجی ها)‬ ‫‪ )2‬ایجاد مدل ریاضی از سازه (شناسایی سیستم) و تعیین پارامترهای مدل‬ ‫‪ )3‬به کارگیری تکنیک‏ها و روش‏های شناسایی اسیب برای براورد موقعیت‬ ‫و میزان خرابی در سازه‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫و ســامت مبتنــی بــر بازرســی بصــری و ازمایش هــای مخــرب (ســونداژ)‬ ‫‪19‬‬ ‫روش های مورد استفاده درپایش سالمت سازه ها‬ ‫انــواع روش هــای مــورد اســتفاده در پایــش ســامت ســازه بــه ‪ 2‬دســته‬ ‫«موضعــی» و «کلــی» تقســیم بندی می شــود‪ .‬روش هــای موضعـ�ی در‬ ‫مقایســه با روش های کلــی از دقــت باالتــری برخوردارنــد‪ ،‬اما ایــن روش ها‬ ‫اغلب بــرای تحلیل اجــزای کوچک ســازه ای مناسـب اند‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬هنگامی‬ ‫که ارزیابــی کل ســازه مدنظر باشــد‪ ،‬روش هــای موضعــی فاقــد توانایی الزم‬ ‫بــرای یــک تحلیــل جامــع اسـ�ت‪.‬‬ ‫در ارزیابــی ســاختمان های بلنــد مرتبــه‪ ،‬ایــن مســئله پیچیده تــر خواهـ�د‬ ‫بــود‪ ،‬بــه ایــن دلیــل کــه بــازرس بــا یــک ســازه بــزرگ و غیرقابــل دســترس‬ ‫مواجــه اســت کــه ارزیابی موضعــی بخشــی از ســازه تقریبـ ً‬ ‫ـا برای کل سـ�ازه‪،‬‬ ‫غیرقابــل کاربــرد خواهــد بــود در ایــن مــوارد بایــد بــا اســتفاده از روش هــای‬ ‫موضعــی‪ -‬در مــواردی که اســیب توســط روش های کلی مشــخص شـ�ده‪-‬‬ ‫بــه بررســی دقیق تــر ســازه اقــدام کــرد‪ .‬بنابرایــن بــرای ارزیابــی سـ�ازه های‬ ‫بلند مرتبــه اســتفاده از روش هــای کلــی الزم می شــود‪ .‬در روش هــای کلی‪،‬‬ ‫تمرکز ارزیابــی روی فراهم کــردن اطالعات الزم در ارتباط با کل ســازه اســت‪.‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪20‬‬ ‫مراحل اجرایی پایش سالمت سازه‬ ‫همان طــور کــه پیش تــر گفتــه شــد پایش هــا می تواننــد به صــورت محلــی‬ ‫و موضعــی در بخشــی از ســازه‪ ،‬یــا در کل ســازه انجــام شــود کــه در نهایـ�ت‬ ‫منجــر بــه شناســایی وضعیــت و اســیب های احتمالــی ان می شــود‪ .‬بعد از‬ ‫شناســایی وضعیت و اســیب‪ ،‬ســازه با وضعیت موجــود مدل ســازی و بعد از‬ ‫تحلیل‪ ،‬میزان کارایی ســازه ســنجیده می شــود و در صــورت لزوم نســبت به‬ ‫تعمیــر‪ ،‬تقویــت و بهســازی ســازه اقــدام می شــود‪ .‬این عمــل بــا تعریف یک‬ ‫تابــع هــدف و ســپس بهینه ســازی توســط الگوریتم هــای مختلــف انجـ�ام‬ ‫می گیــرد‪ .‬چنیــن الگوریتم هایــی نیازمند اجــرای ازمایشــی برای اسـ�تخراج‬ ‫اطالعــات اولیــه از وضعیــت موجود ســازه اســت‪ .‬بســته بــه تجهیــزات به کار‬ ‫رفتــه در تسـت ها‪ ،‬اطالعــات اســتخراج شــده می تواننــد فرکانس هــا‪ ،‬شـ�کل‬ ‫مودهــا و تغییــر مکان هــای اســتاتیکی نقاطی از ســازه باشــد‪.‬‬ ‫انواع الگوریتم های پایش سالمت سازه‬ ‫الگوریتم های پیشـنهاد شـده برای سیسـتم پایش سلامت سـازه را می تـوان در‬ ‫‪2‬دسـته اسـتاتیکی و دینامیکی جـای داد‪ .‬امـروزه اسـتفاده از الگوریتم هایی که‬ ‫بـا به کارگیری داده هـای اسـتخراج شـده از ازمایش هـای دینامیکی بـه تعیین و‬ ‫تشـخیص خرابی در سـازه ها می پردازند‪ ،‬رشد چشـمگیری یافته اسـت که دلیل‬ ‫این امر را می توان حساسیت داده های اسـتخراج شده از ازمایش های دینامیکی‬ ‫نسـبت به تغییـرات در پارامترهـای المان های سـازه ها دانسـت‪ .‬کنترل پیوسـته‬ ‫یکپارچگی سـازه بر اسـاس قواعد‪ ،‬روش هـا و الگوریتم های منظـم در طول زمان‬ ‫و در نتیجـه ان شناسـایی نـوع‪ ،‬موقعیـت و وسـعت اسـیب های سـازه ای کـه بـه‬ ‫جلوگیری از شکسـت ناگهانی سـازه و کاهش خسـارات جانی و مالی ناشی از ان‬ ‫منجر می شـود‪ ،‬هدف اصلی سیسـتم پایش سلامت سـازه اسـت‪.‬‬ ‫اجزاء سیستم پایش‬ ‫اجزاء یک سیسـتم پایش سلامت و نحـوه ارتباط ان ها در شـکل زیر نشـان داده‬ ‫شـده اسـت‪ .‬این اجزاء اصلی شـامل مجموعه ای از حس گر ها (سنسورها) است‬ ‫که پاسـخ های سـازه و محیط را در طول مدت سـاخت و بهره برداری ثبت و پایش‬ ‫می کنند‪ .‬پاسـخ سـازه می تواند متاثر از تحریک های مختلف اجبـاری یا محیطی‬ ‫باشـد که به سـازه اعمال می شـود‪.‬‬ ‫وظیفه حس گرها درسیستم پایش سالمت‬ ‫‪21‬‬ ‫حس گرهــا بــه مجموعــه ای از سیســتم های‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫جمــع اوری و انتقــال داده متصل انــد کــه پاســخ‬ ‫ســازه را به شــکل داده هــای خام بــه مرکز پــردازش‬ ‫ارســال می کننــد‪ .‬در مرکــز پــردازش‪ ،‬داده هــای‬ ‫جمــع اوری شــده دســته بندی شــده و فیلترهــای‬ ‫مختلــف بــرای رفــع نوفــه ‪ Noise‬هــا و مشــکالت‬ ‫احتمالــی ان هــا اعمــال می شــود‪ .‬پــس از ایــن‬ ‫مرحلــه داده ها پــردازش شــده و مشــخصات اصلی‬ ‫مدنظــر ســازه از ان هــا اســتخراج می شــود‪.‬‬ ‫مرکزپردازش داده و سیستم اعالم خطر‬ ‫تکنیک هــای پــردازش ســیگنال ‪ Signal Processing‬مختلفــی بــرای‬ ‫اســتخراج مشــخصه های اصلی از داده ها وجود دارد‪ .‬داده های پردازش‬ ‫شــده و مشــخصات اســتخراج شــده بــه مرکــز تصمیم گیــری منتقــل‬ ‫می شــوند کــه در ان جــا نتایــج به دســت امــده تحلیــل شــده و وضعیت‬ ‫ســازه ارزیابــی می شــود‪ .‬براســاس ایــن ارزیابــی‪ ،‬تصمیم گیــری‬ ‫صحیــح و بهنــگام در مــورد ســازه تحــت بررســی صــورت می گیــرد‪.‬‬ ‫ایــن تصمیم گیــری توســط بهره بــردار یــا عامــل او صــورت می گیــرد‪ ،‬اما‬ ‫می تــوان بــا تعریــف الگوریتم هــای مشــخص از داده هــای به دســت‬ ‫امــده نتیجه گیــری مناســب کــرد کــه ایــن نتیجــه می توانــد به صــورت‬ ‫گــزارش یــا سیســتم اعــام خطــر و هشــدار بــرای بهره بــردار باشــد‪.‬‬ ‫پارامترهــای قابــل ســنجش در‬ ‫پایــش ســازه‬ ‫پارامترهــای قابــل پایــش در‬ ‫ســازه ها عبارتنــد از جابه جایــی‪،‬‬ ‫سرعت‪ ،‬شــتاب‪ ،‬کرنش‪ ،‬شرایط‬ ‫اب و هوایی‪ ،‬انحنــاء‪ ،‬بارگذاری‪،‬‬ ‫شــیب‪ ،‬ترک خوردگی و‪ . ...‬این‬ ‫پارامترهــا می تواننــد در انــواع‬ ‫ســاختمان ها‪ ،‬پل هــا‪ ،‬تونل هــا‪،‬‬ ‫ســدها‪ ،‬اســکله ها‪ ،‬ســکوهای‬ ‫دریایــی‪ ،‬انــواع سیســتم های‬ ‫مکانیکی کاربرد داشــته باشــند‪.‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫انواع سیستم پایش سالمت سازه‬ ‫همان طــور کــه در ابتــدا گفتــه شــد در یــک نــگاه انــواع سیســتم های پایــش‬ ‫غیرمخـــرب در تعییـــن اســـیب های ســـازه اســـت‪.‬‬ ‫در سیســتم پایــش ســامت موقــت (دوره ای) رفتــار ســازه در دوره هــای‬ ‫جم ـع اوری شــده و پــردازش می شــود‪ .‬در ایــن حالــت تاریخچــه زمانــی از‬ ‫شــده و اختــاف در رفتــار شناســایی شــده در دوره هــای مختلــف بــه تعیین‬ ‫ان بعــد از خســارت به دســت می ایــد‪ .‬ایــن روش نیــز نیازمنــد ابزار بنــدی‬ ‫در ای ــن سیس ــتم پای ــش س ــامت نی ــاز ب ــه ابزاربن ــدی س ــازه‪ ،‬جمــع اوری‬ ‫ســازه و سیســتم اعالم خطــر و هشــدار بــه مالــک اســت‪ .‬ایــن روش پایش‬ ‫و در نهای ــت ارزیاب ــی ریس ــک و قابلی ــت اعتم ــاد س ــازه در ط ــی رخداده ــای‬ ‫بــا تعبیــه سنســورهای مختلــف به صــورت انالیــن تســت شــده و در صــورت‬ ‫‪ Diagnosis Monitoring‬ب ــوده و در واق ــع اس ــتفاده از روش ه ــای ارزیاب ــی‬ ‫می تــوان اقــدام اصالحــی و پیشــگیرانه مناســب انجــام داد‪.‬‬ ‫ســامت به ‪ 2‬دســته «دائم» و «موقــت» (دوره ای) تقســیم بندی می شــود‪.‬‬ ‫در سیســتم پایــش ســامت دائــم‪ ،‬پاســخ های ســازه به صــورت مــداوم‬ ‫زمانی مشــخص مانند دوره هــای هفتگــی‪ ،‬ماهانه‪ ،‬فصلــی و ســاالنه ارزیابی‬ ‫رفتــار ســازه و الگــوی خســارت بــرای پیش بینی عمــر ســازه و تعییــن ایمنی‬ ‫اســیب های احتمالــی می انجامــد‪.‬‬ ‫ســازه‪ ،‬جمــع اوری داده‪ ،‬پــردارش داده هــا‪ ،‬تعییــن اســیب وارد شــده بــه‬ ‫داده‪ ،‬پ ــردازش داده ه ــا‪ ،‬کالیبراس ــیون و تولی ــد مدل ه ــای صحی ــح از س ــازه‬ ‫مبتنــی بــر پیش بینــی‪ Prognosis Monitoring‬اســت کــه در ان رفتــار ســازه‬ ‫ل ــرزه ای احتمال ــی وج ــود دارد‪ .‬ای ــن روش پای ــش مبتن ــی ب ــر تش ــخیص‬ ‫بــروز هرگونه رفتــار غیرعــادی یــا اســیب (قابل شناســایی توســط حس گر)‬ ‫مزیت های استفاده ازارزیابی سازه برپایه ارتعاشات‬ ‫بـه کار بــردن ایــن روش از مزیت هــای مختلفــی برخــوردار اســت کــه یکــی از ان هــا نیــاز نداشــتن به‬ ‫محــل تخریــب شــده اســت‪ .‬همچنیــن سنســورهایی کــه بــرای اندازه گیــری مشــخصات ارتعاشــی‬ ‫ً‬ ‫ضرورتــا در مجــاورت خرابــی قــرار گرفتــه باشــند‪.‬‬ ‫ســازه در ان نصــب می شــوند‪ ،‬الزم نیســت کــه‬ ‫همین طــور در بســیاری از مــوارد‪ ،‬تعــداد محــدودی از سنســورها نیــز می تواننــد مــکان خرابــی را بــه‬ ‫همــراه میــزان شــدت ان حتــی در ســازه های بــزرگ و پیچیــده‪ ،‬معلــوم کننــد‪ .‬در کنــار ایــن مــوارد‬ ‫اندازه گیــری ارتعاشــات در ایــن روش‪ ،‬نیازمنــد تجهیــزات حجیــم نیســت‪.‬‬ ‫بــر خــاف برخــی از روش هــا کــه قابلیــت اندازه گیــری تغییراتــی کــه ناشــی از نیروهــای بــاد ایجــاد‬ ‫شــده اســت را ندارنــد‪ ،‬ایــن مســئله می توانــد در ســازه های بلنــد مرتبــه به خصــوص در مناطقــی‬ ‫کــه ســرعت بــاد قابــل توجــه اســت‪ ،‬مشکل ســاز شــود‪ ،‬روش حاضــر دارای ایــن قابلیــت اســت کــه‬ ‫ارتعاشــات ناشــی از نیــروی بــاد را نیــز اندازه گیــری و پــردازش کنــد‪.‬‬ ‫ارزیابی سازه برپایه ارتعاش های سازه‬ ‫رویکــرد ارزیابــی ســازه بــر پایــه ارتعاشــات سـ�ازه ای یـ�ک‬ ‫رویکــرد نسـ ً‬ ‫ـبتا جدیــد در ارزیابــی ســامت ســازه های عمرانـ�ی‬ ‫در شناســایی‪ ،‬مکان یابــی و تعییــن مشــخصات خرابی هــا در‬ ‫ً‬ ‫مســتقیما متاثـ�ر‬ ‫سازه هاســت‪ .‬خصوصیــات لــرزه ای ســازه‬ ‫از مشــخصات فیزیکــی ســازه اســت‪ .‬هنگامــی کــه اسـ�یبی‬ ‫بــه ســازه وارد می شــود (ماننــد اغــاز ترک خوردگــی یـ�ا لقـ�ی‬ ‫در اتصــاالت) ســختی ســازه عــوض می شــود کــه ایــن امـ�ر‬ ‫مشــخصات لــرزه ای ســازه را عــوض می کنــد‪ .‬بــه همیــن دلیـ�ل‬ ‫‪23‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫بــا اندازه گیــری و ارزیابــی تغییــرات در ارتعاشــات ســازه بـ�ه‬ ‫لحــاظ تئوریــک می تــوان بــه مــکان و شــدت خرابــی موجـ�ود‬ ‫دســت یافــت‪ .‬در حقیقــت ایــده اولیــه پشــت ایــن تکنولـ�وژی‪،‬‬ ‫پارامترهــای مــودال چــون فرکانس هــای قابــل توجــه‪ ،‬شـ�کل‬ ‫مــدی و افــت مــودال در توابــع مشــخصه های فیزیکــی ســازه‬ ‫(جــرم‪ ،‬ســختی و میرایــی) اســت‪.‬‬ ‫روش هــای بــر پایــه ارتعاشــات را می تــوان بــا توجــه بـ�ه‬ ‫معیارهــای مختلفی چــون ســطح ارزیابــی خرابی تقسـ�یم بندی‬ ‫کــرد کــه بــه روش هــای خطــی‪ ،‬غیر خطــی‪ ،‬روش هــای بــر پایــه‬ ‫مدل ســازی و غیرمدل ســازی تقســیم می شــوند کــه هرکـ�دام‬ ‫مناســب بــا کاربــرد خاصــی اســت‪.‬‬ ‫شیوه های ازمایشی روی سازه ها؛ دینامیکی و استاتیکی‬ ‫ازمایش هــای انجــام گرفتــه بــر روى ســازه ها می توانــد در ‪ 2‬گــروه عمــده‬ ‫«اســتاتیکى» و «دینامیکــى» طبقه بنــدى شــود‪ .‬در ازمایش هــای اســتاتیکى در‬ ‫نقاطــى از ســازه بارهــاى اســتاتیکى وارد و تغییرمکان هــا در نقــاط دیگرى از سـ�ازه‬ ‫ثبــت می شــوند‪ .‬اجــراى ازمایش هــای اســتاتیکى ســاده و به راحتــى قابــل تکــرار‬ ‫اســت و بــه تجهیــزات ویــژه اى نیــاز نــدارد‪ ،‬امــا اندازه گیــرى تغییـ�ر مکان هـ�ای‬ ‫اســتاتیکى در بســیارى از ســازه ها مشــکل اســت و مهم تــر این کــه بـ�راى‬ ‫رســیدن بــه جواب هــای قابــل قبــول و دقیــق از عملیــات پایــش‪ ،‬ضرورى سـ�ت‬ ‫کــه بارهــاى اســتاتیکى در نقــاط خاصــى از ســازه وارد شــوند‪ .‬در ایــن روش اگـ�ر‬ ‫قســمتى از ســازه به صــورت صلــب عمــل کنــد‪ ،‬امــکان تشــخیص خرابى در سـ�ازه‬ ‫بــا مشــکالت عمــده اى روبــرو خواهــد شــد‪ .‬بــا توجــه بــه ایــن مــوارد بســیارى از‬ ‫محققــان اســتفاده از کرنش هــاى اندازه گیــرى شــده در المان هــای مختلـ�ف را‬ ‫بــراى تعییــن خرابــى در ازمایش هــای اســتاتیکى پیشــنهاد کرده انــد‪.‬‬ ‫در صورتــی کــه از ازمایش هــای دینامیکی بــرای اســتخراج اطالعات اولیه از سـ�ازه‬ ‫اســتفاده شــود با وارد کــردن بارهــای دینامیکــی در نقاطی از ســازه یا با اسـ�تفاده از‬ ‫ارتعاشــات محیطــی‪ ،‬ارتعاشــاتی در ســازه ایجــاد می شــود‪ .‬ایــن ارتعاشــات عموما‬ ‫شــامل ســیگنال های شــتاب یــا ســرعت اندازه گیــری شــده در نقــاط مختلــف‬ ‫ســازه اســت‪ .‬بــا اندازه گیــری ارتعاشــات ســازه می تــوان فرکانس هــا یــا شــکل‬ ‫مودهـ�ای طبیعـ�ی سیسـ�تم را کـ�ه جزئـ�ی از اطالعـ�ات طبیعـ�ی سیسـ�تم اسـ�ت‪،‬‬ ‫به عنــوان اطالعــات اولیــه اســتخراج کــرد‪.‬‬ ‫پایش سالمت سازه درایران‬ ‫پایش ســامت ســازه راهی مطمئــن و نویــن برای اطمینان از ســامت ســازه‬ ‫در حــال ســاخت و همچنیــن در حــال اســتفاده اســت‪ .‬بــا صــرف هزینـه ای‬ ‫منطقــی می تــوان از روش هــا و ابزار هــای پایــش ســامت ســازه در جهــت‬ ‫افزایــش اعتمــاد ســاکنان بــه ایمنــی ســازه و پیش گیــری از خطــرات جانی‬ ‫و مالــی احتمالــی در حیــن اســتفاده و همچنیــن در حیــن وقــوع حــوادث‬ ‫غیرمترقبــه ای‪ ،‬چــون‪ :‬زلزلــه‪ ،‬ســیل‪ ،‬اتش ســوزی و طوفــان بهــره بــرد‪ .‬بــا‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪24‬‬ ‫عملیاتی کردن برپایه ازمایش های دینامیکی‬ ‫اجــرای ازمایش هــای دینامیکــی بــه تجهیــزات ویــژه ای بــرای ایجـ�اد‬ ‫ارتعــاش و واردکــردن بارهــای دینامیکــی و اندازه گیــری ارتعــاش نیاز‬ ‫دارد‪ .‬اطالعــات اســتخراج شــده از ازمایش هــای دینامیکــی بــه نقاط‬ ‫اثــر بارهــای دینامیکــی حساســیت چنــدان ندارنــد‪ ،‬امــا بـ�ه تغییـ�رات‬ ‫در پارامترهــای المان هــای ســازه حساســت بیش تــری نشـ�ان‬ ‫می دهــد‪ .‬اطالعاتــی کــه از ایــن ازمایش هــای بــرای انجــام عمـ�ل‬ ‫پایــش قابــل اســتخراج اســت عبارتنــد از‪« :‬فرکانس هــا»‪« ،‬شــکل‬ ‫مودهــا»‪« ،‬ارتعاشــات نقاطــی از ســازه»‪.‬‬ ‫روش شناســایی بــر پایــه ارتعاشــات‪ ،‬در مقایســه بــا ســایر روش هــا‬ ‫ماننــد‪« :‬بازرســی چشــمی»‪« ،‬تســت التراســونیک»‪« ،‬رادیوگرافــی»‬ ‫و ‪ ...‬دارای مزایــای زیــر اســت‪:‬‬ ‫«‬ ‫«‬ ‫« تعیین عیوب داخلی و زیرسطحی‬ ‫« تعیین خرابی در نواحی که با فاصله از حس گر قرار دارند‬ ‫« تعییــن خرابــی در نواحــی کــه حتــی یــک ســطح از ان هــا قابــل‬ ‫بررسی کلی و موضعی سازه‬ ‫عدم نیاز به تمیزسازی و پیش پردازش‬ ‫دســترس اســت‬ ‫«‬ ‫تخمین موقعیت و شدت اسیب‬ ‫توجــه بــه این کــه در ایــران ســازه ها در معــرض خطــرات مختلفــی قــرار‬ ‫تک تــک اجــزای ســازه ای مطلــع شــد و بــه بررســی وضعیت ســامت ســازه‬ ‫ســازه ها‪ ،‬کاهــش هزینه هــای نگهــداری‪ ،‬تهیــه اســتاندارد های دقیق تــر‬ ‫می توانــد در تصمیم گیری هــای مربــوط بــه بهســازی و کاهــش هزینه هــای‬ ‫دارنــد‪ ،‬ایــن سیســتم می توانــد در راســتای ایمن ســازی هرچــه بیش تــر‬ ‫و‪ ....‬بــه مالــکان و ســاکنان ســازه ها کمــک شــایانی کنــد‪.‬‬ ‫می پردازنــد‪ .‬طبیعتــا افزایــش اطالعــات ســازه بــرای ســازنده و بهره بــردار‬ ‫خرابی هــای ناگهانــی‪ ،‬کمــک زیــادی کنــد و هزینه هــا را بــرای ســازندگان‬ ‫در یــک نــگاه کلــی می تــوان پایــش ســامت ســازه را بــه معاینــه پزشــکی‬ ‫به شــدت کاهــش دهــد‪ .‬مطمئنــا بــا پیشــرفت تکنولــوژی و دانــش فنــی در‬ ‫«نورون هــای عصبــی» عمــل می کننــد؛ ایــن عصب هــا از عملکــرد‬ ‫و ابزار هــای پایــش ســامت ســازه ای در اســتفاده می کننــد‪ ،‬خواهیــم بــود‪.‬‬ ‫بــدن انســان تشــبیه کــرد و کــه بــا اســتفاده از حس گر هایــی کــه همچــون‬ ‫ایــران‪ ،‬در اینــد ه نزدیک شــاهد ســازه های بــا ایمنی هوشــمند کــه از روش ها‬ ‫‪25‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪26‬‬ ‫علم پایش سالمت سازه درگفت وگو با دکترمحمد عالم باقری‬ ‫می توانستیم جلوی مرگ‬ ‫اتش نشان های پالسکو را بگیریم‪،‬‬ ‫اگر‪...‬‬ ‫اگربرفرض محال سفردرزمان ممکن می شد و می توانستیم دانشمندانی را بفرستیم تا جلوی فجایع طبیعی مثل زلزلهکرمانشاه یا‬ ‫ریزش ساختمان «پالسکو»را بگیرند‪ ،‬قطعا یکی ازان دکترمحمد عالم باقری بود‪ .‬او عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران‬ ‫و محیط زیست دانشگاه تربیت مدرس است‪ ،‬اما مهم ترین دلیل برای فرستادنش به این سفرتخصص ویژه اش درپایش سالمت‬ ‫سازه هاست‪ .‬عالم باقری یکی ازمتخصص های کشورمان است که می تواند با به کارگیری تجهیزات و سیستم های شبکه ای ساده‪،‬‬ ‫حال و روزیک ساختمان را درلحظه تشخیص دهد؛ این که ایا ساختمان سرپاست؟ یا مرده است و امکان ریزش ان وجود دارد‪.‬‬ ‫محمد عالم باقری متخصص پایش سالمت سازه است و اگرفرصت داشت یا اگربه او و همکارانش اعتماد می شد‪ ،‬شاید امروزبا‬ ‫فاجعه ای به نام پالسکو مواجه نبودیم‪ .‬دراینگفت وگو فرصت داشتیم تا عالم باقری تمام ان چه پایش سالمت سازه می تواند برای‬ ‫ان هراسان اززلزله ارائه دهد‪ ،‬برایم بگوید‪ .‬او دراین زمینهکتابی با عنوان‬ ‫ساختمان ها و سازه های بیمارشهرهای ایران‪ ،‬به خصوص تهر ِ‬ ‫"مقدمه ای برپایش سالمت سازه" هم منتشرکردهکه درمجامع علمی ازاعتبارباالیی برخورداراست‪.‬‬ ‫«‬ ‫درایران برای مقام سازی ساختمان ها قبل‬ ‫ازاین که مشکل را تشخیص دهند‪ ،‬درمان را‬ ‫تجویزمی کنند‬ ‫پایش سالمت سازه فعالیت می کنید؟‬ ‫بالفاصلــه پــس از مطــرح کــردن موضــوع مقاوم ســازی یــک ســاختمان‬ ‫حــدود ‪ 4‬ســال اســت کــه ایــن کار را‬ ‫یکــی از توصیه هــای معمــول اســتفاده از جکــت فلــزی دور ســتون های‬ ‫و پیاده ســازی می کنیــم‪ .‬در حــال حاضــر در ایــران‬ ‫به کلــی متفــاوت باشــد و بــا هزینــه به مراتــب کم تــر حــل شــود‪ .‬ایــن‬ ‫به طــور تخصصــی در کشــور انجــام می دهیــم‬ ‫موضــوع مقاوم ســازی ســازه ها و ســاختمان ها اهمیــت‬ ‫پیــدا کــرده‪ ،‬دلیل ایــن موضــوع هم بــرای همــه واضح اســت؛‬ ‫چــون مــا در کشــوری بــا تهدید هــای متنــوع طبیعی بــرای ســازه ها‬ ‫زندگــی می کنیــم و مقاوم ســازی نــه تنهــا در میــان مدیــران کــه یــک‬ ‫دغدغــه عمومــی بــرای مــردم اســت‪.‬‬ ‫بتنــی و ورق هــای حفاظتــی اســت‪ ،‬غافــل از این کــه موضــوع می توانــد‬ ‫مشــکل را بــه وضــوح در زلزله هــا می تــوان دیــد‪ .‬ســازه هایی کــه تــازه‬ ‫ســاخته شــده یــا مقاوم ســازی شــده به راحتــی در زلزله هــای نــه چنــدان‬ ‫بــزرگ از هــم می پاشــند و نقایــص جــدی از خودشــان بــروز می دهنــد‪.‬‬ ‫نمون ـه ایــن موضــوع ســازه های نوســاز بیمارســتانی اســت کــه در زلزل ـه و‬ ‫پس لرزه هــای ســال گذشــته کرمانشــاه نتواســتند دوام بیاورنــد‪.‬‬ ‫پایش ســامت ســازه چــه کاری ب ـرای مقاوم ســازی انجــام می دهد کــه قبال‬ ‫تو ســازو مقاوم ســازی برای ســاختمانی‬ ‫یعنــی هزینه هــای اقتصــادی ساخ ‬ ‫به طــورســاده مــا امــروزمقاوم ســازی می کنیــم چــه نیــازی بــه پایــش‬ ‫ایــن تکنولــوژی اســتفاده نمی کنــد‪ ،‬پایین تــراســت؟‬ ‫ن احســاس می شــد؟‬ ‫درپروژه هــای ســاختمانی وجــود نداشــت یــا خــا ا ‬ ‫ســامت ســازه داریــم؟‬ ‫کــه ازپایــش ســامت ســازه اســتفاده می کنــد ازســاختمان مشــابهی کــه از‬ ‫دقیقا درســت اســت‪ .‬قبــل از این کــه وارد ایــن مبحث شــویم موضــوع مهمی‬ ‫ایــن ســوال خوبــی اســت‪ .‬بــرای این کــه ایــن موضــوع به خوبــی بــاز شــود‬ ‫اســت کــه نبایــد ان را فرامــوش کــرد و ان جــان انسان هاســت کــه قابــل‬ ‫انجام شــود‪ .‬پایــش ســامت ســازه دقیقــا از همین جــا وارد می شــود‪ ،‬مانند‬ ‫داریم کــه بســیار قدیمی هســتند‪ .‬یــک نمونه ان ســاختمان پالســکو بــود که‬ ‫بایــد ببینیــم ســاختمان چــه مشــکلی دارد کــه بایــد مقاوم ســازی روی ان‬ ‫پزشــکی که بــرای درمــان بیمار ابتــدا بایــد بفهمد مشــکل او چیســت و بعد از‬ ‫ان درمــان را شــروع کنــد‪ .‬مــا بایــد ابتــدا بفهمیــم عیب و مشــکل ســاختمان‬ ‫کجاســت و بعد با چــه تکنیــک و سیســتمی باید این مشــکل را برطــرف کرد‪.‬‬ ‫شاید این کارپول خرج کردن اضافی به حساب بیایید؟‬ ‫قیمت گذاری نیســت‪ .‬امــروز در تهــران ســاختمان های مهــم و اســتراتژیکی‬ ‫به خوبــی یادمان هســت چه فاجعــه بزرگــی برایــش رخ داد؛ این ســاختمان‬ ‫قطــب پوشــاک کشــور بــود و بســیاری از تولیدکننــدگان و توزیع کننــدگان‬ ‫پوشــاک ایــران در ایــن ســاختمان مشــغول فعالیــت بودنــد‪ .‬پالســکو ‪3‬‬ ‫ســاعت اتش ســوزی ممتــد را نتوانســت تحمــل کنــد و فروریخــت‪ .‬بنــده‬ ‫دبیــر کمیتــه تخصصــی بررســی حادثــه ســاختمان پالســکو بــودم‪ .‬وقتــی‬ ‫ابــدا‪ .‬متاســفانه در ایــران بــرای مقام ســازی ســاختمان ها قبــل از این کــه‬ ‫بررســی ســازه ای را روی ایــن ســاختمان انجــام دادیــم‪ ،‬متوجــه شــدیم اگر‬ ‫بیمــاری گوشــش درد می کند‪،‬امــا چشــم او را عمــل می کننــد و معلــوم‬ ‫بالفاصلــه می فهمیدیــم کــه چــه اتفاقــی در حــال رخ دادن اســت و بنابرایــن‬ ‫مشــکل را تشــخیص دهنــد‪ ،‬درمــان را تجویــز می کننــد‪ .‬بــرای مثــال‬ ‫نیســت چــه میــزان هزینــه بایــد تحمیــل شــود تــا بفهمنــد مشــکل واقعــی‬ ‫او چیســت‪ ،‬تــازه اگــر بفهمنــد‪.‬‬ ‫می شــد یکســری پارامترهــای ســاده را از داخــل ســاختمان مونیتــور کــرد‪،‬‬ ‫می دانســتیم کــه چــه کارهایــی بایــد و چــه کارهایــی نباید انجــام شــود‪ .‬مثال‬ ‫بعــد از گذشــت مــدت زمــان زیــادی از اتش ســوزی و از دســت رفتــن قدرت‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫چند سال است که شما در حوزه‬ ‫ایــن مشــکل در ســاختمان های زیــادی پیــش امــده اســت‪ ،‬مثــا‬ ‫‪27‬‬ ‫انتقال نیــرو در برخی از ســتون های ســازه ای در بخشــی از ســاختمان باعث‬ ‫بحران را پشــت ســر گذاشــته ایا می توانــد دوبــاره قابل ســکونت باشــد‪ .‬این‬ ‫کــه اصــا در طراحی ســاختمان دیده نشــده بــود‪ .‬اگر یادتــان باشــد در همان‬ ‫حیاتــی تبدیــل می شــود‪ .‬بنابرایــن اگر سیســتم ســازه ای شــما به یکســری‬ ‫به هــم ریختــن توزیــع بــار در ســازه شــد‪ ،‬ایــن بــار از مســیرهایی منتقل شــد‬ ‫زمــان شــایعه ای مطرح شــد مبنــی بــر انفجــار در طبقــات پایین تــر در حالی‬ ‫کــه اتش ســوزی در طبقــات دهــم و باالتــر بــود‪ .‬اتش ســوزی یــک ســمت‬ ‫ســاختمان بود در حالــی که انفجــار در ســمت دیگر ان اتفــاق افتــاد‪ .‬واقعیت‬ ‫این اســت کــه انفجــاری در کار نبــود؛ باری کــه باید از مســیر خــودش منتقل‬ ‫می شــد‪ ،‬منحــرف شــد و روی ســتون های دیگــری افتــاد کــه قــرار نبــود‬ ‫ایــن حجــم از بــار را تحمــل کننــد؛ بنابرایــن تمــام اتصــاالت گســیخته شــد‬ ‫و بــه شــکل ترکش هایــی از پنجره هــای ســاختمان بیــرون پرتــاب شــد‪.‬‬ ‫چطورمی توان جلوی این اتفاق را با سیستم های پایش سازه گرفت؟‬ ‫موضــوع دقیقــا پــس از زلزله هــا و اتش ســوزی های بــزرگ بــه یک مشــکل‬ ‫از تجهیــزات ســاده مجهــز باشــد می توانیــد بــا مقایســه داده هــای سیســتم‬ ‫در قبــل و بعــد از بحــران در مــورد سرنوشــت ســازه تصمیم گیــری کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی دیکــر از کاربردهــای پایــش ســامت ســازه در ســاختمان های در حال‬ ‫ســاخت اســت‪ .‬خیلــی از ســاختمان ها بــا همــان مشــخصاتی کــه طراحــی‬ ‫می شــوند‪ ،‬اجــرا نمی شــوند‪ .‬بــرای مثــال طــراح در محاســباتش مــواد و‬ ‫متریــال خاصــی در نقطــه جغرافیایــی خــاص‪ ،‬بــا وضعیــت ژئوتکنیکــی‬ ‫خــاص و مــوارد متعــدد دیگــری را در نظــر گرفتــه و طراحــی کــرده اســت‪ ،‬با‬ ‫اســتفاده از پایــش ســامت ســازه می توانیــد ســاختمان را دقیقــا بــا ان چــه‬ ‫در مــدل طراحــی از ان اســتفاده شــده مقایســه کنیــد و اختالفــات را بیابیــد‪.‬‬ ‫اگــر تجهیــزات ســاده ای در ســاختمان و روی ســتون ها و ســقف وصــل بود‪،‬‬ ‫شــاید باورتان نشــود‪ ،‬مــا در اجــرای پایــش ســامت ســازه در چند پــروژه به‬ ‫دادن اســت‪ .‬ایــن کار قطعــا بــه نجــات جــان بســیاری از اتش نشــان ها‪،‬‬ ‫بــرای مثــال «بــار لــزره ای» اعمالــی بــه یــک ســاختمان در طراحــی ارتبــاط‬ ‫می توانســتیم به راحتــی بفهمیــم کــه چــه اتفاقاتــی در پالســکو در حــال رخ‬ ‫منتهــی می شــد‪ .‬همین طــور بــا پایــش ســامت ســازه می توانســتیم‬ ‫اقدامــات پیشــگیرانه ای را ترتیــب دهیــم کــه اصــا کار به جایــی نرســد کــه‬ ‫ســاختمان فــرو بریــزد‪.‬‬ ‫اختالفــات بســیار فاحــش برخوردیــم کــه برای مــان جــای تعجــب داشــت‪.‬‬ ‫مســتقیمی با «زمان تنــاوب طبیعی» ســاختمان دارد‪ .‬در یکــی از پروژه هایی‬ ‫کــه داشــتیم زمــان تنــاوب طبیعی ســازه ســاخته شــده‪ ،‬اختــاف زیــادی با‬ ‫طراحــی داشــت و طــراح و ســازنده را حســابی شــگفت زده کــرد‪.‬‬ ‫خیلـی ازخدمـات پایـش سلامت سـازه مربـوط بـه زمـان پـس ازسـاخت‬ ‫چنین وضعیت هایی فقط خودش را دربحران ها نشان می دهد‪.‬‬ ‫مصرف کننـدگان پیـش ازسـاخت سـازه به دنبـال اطمینـان ازان هسـتند‪.‬‬ ‫ارزیابی هــای مــا ســازه عملکــرد بهتــری در زلزله هــا از خــود نشــان می دهــد‪،‬‬ ‫اسـت و بحران هـای کـه بـه سـازه وارد می شـود‪ ،‬امـا خیلـی ازسـازندگان و‬ ‫‪28‬‬ ‫دهـد؟‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫پایش سلامت سـازه درایـن مرحلـه می توانـد چـه کاری بـرای سـازه انجام‬ ‫داشــته باشــیم کــه ســازه را در هــر ‪ 3‬مرحلــه پوشــش دهد‪ .‬بــرای مثــال اگر‬ ‫پایــش ســازه همیشــه به معنــای یافتــن ضعــف نیســت‪ .‬گاهــی بــا‬ ‫در صورتی کــه در طراحــی بــرای ان عملکــرد ضعیف تــری در نظر گرفته شــده‬ ‫بود‪ .‬ایــن موضــوع به طــور دقیــق قابــل ارزیابــی اســت‪ .‬جالــب اســت بدانید‬ ‫ما می توانیم از سیســتم پایش ســامت ســازه در ‪ 3‬فا ِز‪ :‬در حال ســاخت‪ ،‬در‬ ‫حــال بهره بــرداری یــا بحــران زده اســتفاده کنیــم‪ .‬می توانیــم برنامـ ه جامعی‬ ‫ســاخت‪ ،‬ارزیابــی شــوند؛ مثــل پل هــا و ســدهای بــزرگ‪ .‬همین طــور اگــر‬ ‫در تهــران زلزلـه ای رخ دهــد‪ ،‬تعــدادی از ســاختمان ها تخریــب می شــوند در‬ ‫پایــش شــود‪ .‬به طــور کلــی بــا پایــش ســاختمان خواهیــد فهمیــد ان چــه‬ ‫حالــی کــه ممکــن اســت بســیاری از ســاختمان ها نیــز برجای شــان پایــدار‬ ‫بماننــد‪ ،‬امــا موضــوع این جاســت کــه ســاختمانی کــه تخریــب نشــده دقیقا‬ ‫چــه بالیــی ســرش امــده اســت؛ ایــا در حــال تخریــب شــدن اســت؟ ایــا به‬ ‫بخش هــای حیاتــی ان صدمــه خــورده یــا خیــر؟ یعنــی ســاختمانی کــه‬ ‫اگردرپالسکو تجهیزات ساده ای روی ستون ها‬ ‫و سقف وصل بود‪ ،‬می توانستیم ب هراحتی‬ ‫بفهمیم چه اتفاقاتی درحال رخ دادن است‬ ‫به دلیــل هزینه های هنگفــت بازســازی‪ ،‬برخــی از ســاختمان ها بایــد در حال‬ ‫ســاختمان پالن هــای غیرمتعارفــی داشــته باشــد هم بایــد در حال ســاخت‬ ‫ســاخته شــده بــا ان چــه بایــد ســاخته می شــد‪ ،‬چــه میــزان اختــاف دارند‪.‬‬ ‫ایا این طرح درایران هم عملیاتی شده است؟‬ ‫پــس از اتفاقــی کــه بــرای پالســکو افتــاد‪ ،‬شــهرداری تهــران اعــام کرد کــه در‬ ‫‪29‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫ما می توانیم ازسیستم پایش‬ ‫ِ‬ ‫حالت‪ :‬درحال ساخت‪ ،‬در‬ ‫سالمت سازه در‪3‬‬ ‫حال بهره برداری یا بحران زده درسازه استفاده کنیم‬ ‫تهران بیــش از‪ 200‬ســاختمان مهم و پــر خطر مثل پالســکو داریــم‪ .‬در خیابان‬ ‫درپروژه هایــی کــه داشــته اید بازخــورد ســازندگان و طراحــان درمــورد‬ ‫تهران زلزل ـه ای امــد کــه حســابی مــردم را ترســاند‪ ،‬فــردای همــان روز از چند‬ ‫تــا امــروز در هرجایــی کــه پــروژه پایــش ســامت ســازه اجرایــی شــده بــا‬ ‫جمهــوری تهــران نمونه هایــی ماننــد پالســکو کــم نیســت‪ .‬ســال گذشــته در‬ ‫ارگان بــا مــا تمــاس گرفتنــد و تقاضــای پایــش ســامت ســازه داشــتند‪ ،‬امــا‬ ‫بــا فروکــش کــردن ماجــرای زلزلــه همه چیــز فرامــوش شــد‪ .‬می خواهــم‬ ‫بگویــم ایــن چیــز ســاده ایی نیســت کــه بتوانیــم فرامــوش کنیــم‪ .‬زلزلــه‪،‬‬ ‫اتش ســوزی‪ ،‬ســیل یــا تهدید هــای طبیعــی و غیرطبیعــی دیگــر ان قــدر بــه‬ ‫مــا نزدیــک اســت کــه نمی توانیــم ایــن خطــر را کنــار بگذاریــم‪.‬‬ ‫پایــش ســامت ســازه چطــوربــوده اســت؟‬ ‫اســتقبال خوبــی مواجــه بودیــم‪ .‬بــا ایــن وجــود مــا به دنبــال پــروژه ای‬ ‫کامــل بــرای اجــرای پایــش ســامت ســازه ای هســتیم‪ .‬بــا انجــام یــک‬ ‫پــروژه ان الیــن می تــوان گفــت پایــش ســامت ســازه به معنــای واقعــی‬ ‫کلمــه بــه یــک سیســتم کامــل تبدیــل خواهــد شــد‪ .‬پایش ســامت ســازه‬ ‫تــا امــروز مــورد توجــه بســیاری از ارگان هــای دولتــی و غیردولتــی در ایــران‬ ‫در حــال حاضــر پایــش ســامت ســازه در ایــران عملیاتــی شــده‪ ،‬امــا نــه‬ ‫بــوده و حتــی موضــوع پایــش ســامت ســازه ای سیســتم انتقــال اب‬ ‫‪ 2‬حالــت متفــاوت دارد؛ موقــت و دائــم‪ .‬کاری کــه مــا در ایــران تــا به حــال‬ ‫پروژه هــای بزرگــی به حســاب می اینــد‪.‬‬ ‫ان چیــز ‪ 100‬درصــدی کــه مدنظــر مــا بــوده اســت‪ .‬پایــش ســامت ســازه‬ ‫انجــام داده ایــم فــاز موقــت ایــن طــرح بــوده‪ .‬یعنــی تجهیــزات را نصــب‬ ‫می کنیــم‪ ،‬تحلیل هــا را انجــام می دهیــم و دوبــاره ان هــا را برمی داریــم‪،‬‬ ‫امــا ان چیــزی اســت کــه مدنظــر ماســت اجــرای پایــش ســامت ســازه‬ ‫به طــور دائــم اســت‪ .‬ایــن تجهیــزات به صــورت دائــم ســازه را قبــل و پــس از‬ ‫بحــران و به صــورت ان الیــن و بهنــگام رصــد و ارزیابــی می کنــد‪ .‬سیســتمی‬ ‫کــه در هــر لحظــه کــه کاربــر بخواهــد بتوانــد اطالعــات کامــل ســازه را در‬ ‫اختیــارش قــرار دهــد‪.‬‬ ‫تهــران و ســدهای کشــور هــم در ایــن بیــن مطــرح شــده کــه در نــوع خــود‬ ‫مــن امیــدوارم بــا توجــه بــه قــرار گرفتــن فــات ایــران در یکــی از‬ ‫زلزله خیزتریــن نقــاط جهــان‪ ،‬ســازندگان‪ ،‬تولیدکننــدگان و البتــه خــود‬ ‫مــردم ســامت ســازه ها را جــدی بگیرنــد و ایــن موضــوع را بــه یــک‬ ‫درخواســت متعــارف بــرای خریــد خانه های شــان تبدیــل کننــد؛ چــون‬ ‫ایــن حــق ان هاســت‪ .‬البتــه می دانم کــه ایــن موضــوع کــم و بیــش در حال‬ ‫ترویــج و همه گیــر شــدن اســت‪ ،‬امــا مــا نیازمنــد اتفــاق بزرگ تــر بــرای‬ ‫اجرایی ســازی ان هســتیم‪.‬‬ ‫پس ازاتفاقی که برای پالسکو افتاد‪،‬‬ ‫شهرداری تهران اعالم کرد که درتهران‬ ‫بیش از‪ 200‬ساختمان مهم و پرخطرمثل‬ ‫پالسکو داریم‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪30‬‬ ‫‪31‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫لبه تکنولوژی‬ ‫نیـاگـارا اینترنت اشیـاء را می بلعد‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪32‬‬ ‫هدف گیری تریدیوم برای تبدیل شدن به سیستم عامل ‪IoT‬‬ ‫نیـاگـارا اینترنت اشیـاء را می بـلعد‬ ‫اینترنــت اشــیاء‪ ،‬اینترنــت چیزهــا یــا( ‪ IoT (Internet of things‬فناوری ســت کــه ایــن روزهــا زیــاد بــه ان‬ ‫برمی خوریــم‪ .‬ایــن فنــاوری هماننــد بســیاری ازتکنولوژی هــای نویــن‪ ،‬بخش هــای متفاوتــی دارد کــه توســط‬ ‫برندهــای متفــاوت یــا به صــورت متــن بــاز(‪ )open source‬بــه مشــتری ها ارائــه می شــود‪ .‬درایــن شــماره ازنشــریه‬ ‫اتوماســیون ســاختمان به س ـراغ فنــاوری درحــوزه ‪ IoT‬رفته ایــم کــه ق ـراراســت دنیــای اینترنــت چیزهــا را تحــت تاثیــر‬ ‫خــودش ق ـراردهــد (حداقــل شــرکت ســازنده کــه این طــورادعــا می کنــد)‪« .‬نیــاگارا» (‪ )Niagara‬نــام فنــاوری تــازه و‬ ‫یکپارچه ا ی ســت کــه شــرکت ‪ Tridium‬ان را بــا همــکاری ‪ Intel‬و ‪ DELL‬بــه جهــان معرفــی کــرده اســت‪ .‬تکنولــوژی که‬ ‫قــراراســت همه چیــزرا دردنیــای اینترنــت چیزهــا یکپارچــه کنــد‪.‬‬ ‫ان چه ازاینترنت چیزها می دانیم‬ ‫‪ BACnet‬منتهــی شــد‪ ،‬امــا ایــن پروتکل هــا در ســطح دســتگاه جاســازی‬ ‫پیــش از این کــه بــا نیــاگارا اشــنا شــویم‪ ،‬به طــور خالصــه ان چــه از اینترنــت‬ ‫شــده متمرکــز شــده بودنــد و قابلیــت همــکاری را تنهــا زمانــی فراهــم‬ ‫ســاده‪ ،‬ارتبــاط و ارســال دوســویه اطالعــات میــان سنســورها و دســتگاه ها‬ ‫از این جــا بــود کــه تریدیــوم بــه فکــر سیســتم یکپارچــه افتــاد‪.‬‬ ‫چیزهــا می دانیــم را این جــا مــرور می کنیــم‪ .‬اینترنــت اشــیاء بــه زبــان‬ ‫به واســطه شــبکه بــا کاربران شــان اســت‪ .‬ایــن مفهــوم می توانــد بــه‬ ‫ســادگی ارتبــاط تلفــن همــراه بــا سیســتم گرمایشــی یــا حفاظتــی خانــه‬ ‫باشــد یا بــه پیچیدگــی نظــارت بــر زیرســاخت های شــهری و ترافیــک‪ .‬نکته‬ ‫مهــم در ایــن تعریــف‪" ،‬ارتبــاط" و "شــبکه" اســت‪ .‬در حقیقــت این سیســتم‬ ‫ارتباطــی (شــبکه) اســت کــه اهمیــت دارد و نــه ســخت افزارها (‪،)Device‬‬ ‫می کردنــد کــه تمــام دســتگاه ها بــر اســاس یــک پروتــکل مشــابه باشــند‪.‬‬ ‫سرچشمه نیاگارا درویرجینیا است!‬ ‫‪ Tridium‬یــک شــرکت ســخت افزاری و نرم افــزاری مهندســی امریکایــی‬ ‫در ریچمونــد‪ ،‬ویرجینیــا اســت‪ ،‬همان جایــی کــه بــرای اولیــن بــار نیــاگارا‬ ‫در ان جــا متولــد شــد؛ یــک اتــاق در انتهــای غربــی ریچمونــد‪ .‬یــک گــروه‬ ‫جهــان می توانــد گســترش پیــدا کنــد و بــه دســت شــما برســد‪ .‬چگونگــی‬ ‫کارشناســان صنعــت ســاختمان به خوبــی نیــاز خــود را می دانســتند و فــارغ‬ ‫چــه گســتره ای‪ ،‬بــا چــه ســرعت و بــر اســاس چــه پروتکل هایــی در سراســر‬ ‫و میــزان دسترســی بــه شــبکه همیشــه یــک مســئله اساســی در صنعــت و‬ ‫تجــارت اینترنــت چیزهــا بــوده اســت‪ ،‬موضوعــی کــه تریدیــوم (‪)Tridium‬‬ ‫هــم بــا ســال ها ســابقه در حــوزه ســخت افزاری و نرم افــزاری اینترنــت‬ ‫چیزهــا‪ ،‬ارتباطــات و شــبکه بــا ان دســت بــه گریبــان بــود‪ .‬در واقــع مســئله‬ ‫بــه پروتکل هــای ارتباطــات ســخت افزارها باهــم و بــا شــبکه بازمی گــردد‪.‬‬ ‫ایــن موضــوع از دهــه ‪ 90‬بــا ظهــور شــرکت های متنــوع در حــوزه اینترنــت‬ ‫چیزهــا اغــاز شــد‪ .‬در ان زمــان اینترنــت تبدیل بــه تکنولــوژی اصلــی تجارت‬ ‫مهندســی بــرق و علــوم رایانــه بــرای حل ایــن مشــکل گرد هــم جمع شــدند‪.‬‬ ‫التحصیــان هــم بــه انــدازه کافــی بــرای پیــدا کــردن راه حل هــای عجیــب و‬ ‫غریــب خیال پــردازی کــرده بودنــد؛ یعنــی طراحــی یــک زیرســاخت مبتنــی‬ ‫بــر اینترنــت کــه بــه توســعه دهندگان نرم افــزار اجــازه بدهــد‪ ،‬برنامه هــای‬ ‫کاربــردی سیســتم های قبلــی و سیســتم های جدیــد از تولید کننــدگان‬ ‫مختلــف‪ ،‬توســعه دهنــد‪ .‬تریدیــم توســط همیــن کارافرینان تاســیس شــد‪.‬‬ ‫ایــن شــرکت در ســال ‪ 1997‬یــک نمونه اولیــه از سیســتم عامــل را تولیــد کرد‬ ‫و ‪ 2‬ســال بعــد ‪ Tridium‬اغــاز راه انــدازی نیــاگارا را جشــن گرفــت‪.‬‬ ‫جهانــی شــده بــود‪ .‬دســتگاه های هوشــمند در ســاختمان ها‪ ،‬شــهرها‪،‬‬ ‫محصــوالت ایــن شــرکت به طــور خــاص در حــوزه اتوماســیون ســاختمان ها‬ ‫قابلیــت همــکاری در میــان دســتگاه های جدیــد و قبــا نصــب شــده وجــود‬ ‫بــا ادغــام سیســتم های مدیریــت ســاختمان بــا اســتفاده از پروتکل هــای‬ ‫خانه هــا و تقریبــا همه جــا ظاهــر شــدند‪ ،‬امــا اســتانداردهای کمــی بــرای‬ ‫داشــت‪ .‬ابتــکارات بــرای ایجــاد پروتکل هــای ارتباطــی اســتاندارد نهایتــا بــه‬ ‫ایجــاد چنــد سیســتم متــن بــاز (‪ )open source‬ماننــد ‪ LonWorks‬و‬ ‫و دیگــر سیســتم های کنتــرل مهندســی ارائــه شــد‪ .‬محصــوالت ‪Tridium‬‬ ‫ارتباطــی بــاز و اختصاصــی مثــل ‪ Modbus،Lonworks‬و ‪ BACnet‬بــه‬ ‫بــازار امــد و حســابی همــه را شــگفت زده کــرد‪.‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫زیــرا ایــن ســاختار شبکه ای ســت کــه تعییــن می کنــد چه نــوع اطالعاتــی در‬ ‫کوچــک از کارشناســان صنعــت ســاختمان و گروهــی از فارغ التحصیــان‬ ‫‪33‬‬ ‫سرعت گسترش نیاگارا‬ ‫نیاگارا یک فریم ورک یا چارچوب اسـت که گسـتره وسـیعی از امکانات مورد‬ ‫نیــاگارا محصــوالت متنوعــی دارد ازان جملــه می تــوان بــه نســخه ‪ 4.0‬ان‬ ‫را قـادر بـه اتصـال و کنتـرل دسـتگاه ها می کنـد‪ ،‬در حالی کـه نرمال سـازی‪،‬‬ ‫جدیــد و هیجان انگیــزســاخته شــد‪ .‬ایــن نســخهکم تریــن وابســتگی بــه‬ ‫نیـاز مدیریـت اینترنـت اشـیا را در کنـار هـم جمع کـرده اسـت‪ .‬نیاگارا شـما‬ ‫تجسـم و تجزیـه و تحلیـل داده هـا را بیش تر از همیشـه در دسـت داریـد‪ .‬از‬ ‫سـاختمان ها و مراکـز داده بـه سیسـتم های تولیدی و شـهر های هوشـمند‪،‬‬ ‫چارچـوب نیـاگارا تصمیم گیری هـای اسـتراتژیک را بهبـود می بخشـد‪،‬‬ ‫بو کارهای‬ ‫به طـوری کـه عملکرد بهینـه و کاهـش هزینه هـا می توانـد به کسـ ‬ ‫رقابتی و سـوداور تر کمـک کند‪ .‬در کنـار همه این هـا رابط برنامه نویسـی ‪API‬‬ ‫افزونه هــای مرورگــررا دارد و ســریع ترو اســان ترازان نســخه ‪ 2.0‬قابــل‬ ‫اســتفاده اســت‪ .‬ازایــن لحــاظ نیــاگارا ‪ 4.0‬را می تــوان یــک چارچــوب واقعــا‬ ‫بــازدانســتکــه پیشــرفت های قابــل توجهــی بــهکســب وکارهــای حــوزه‬ ‫اینترنــت چیزهــا‪ ،‬ازجملــه‪ :‬تجســم پیشــرفته‪ ،‬جســتجوی جدیــد‪ ،‬امنیــت و‬ ‫ابزارناوبــری ارائهکــرده اســت‪ .‬یکــی ازجدیدتریــن محصــوالت دررده نیاگارا‬ ‫(‪ )Application programming interface‬نیــاگارا‪ ،‬مــدل تجــاری‬ ‫بــرای انتخــاب انچــه می ســازید و ان کســانی کــه به عنــوان همــکاری‬ ‫بــا تجمیــع عظیــم و حساب شــده اطالعــات دریافتــی درزیرســاخت واحــد‬ ‫انتخــاب می کنیــد را می دهــد‪ .‬ایــن فنــاوری بــه شــما اجــازه می دهــد‬ ‫تــا کنترل هــای انتگرال هــا‪ ،‬سیســتم های تهویــه مطبــوع و پیمانــکاران‬ ‫مکانیکــی را بــرای ســاخت برنامه هــای سفارشــی‪ ،‬دسترســی ها‪،‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫اشــارهکرد‪ .‬نیاگارا ‪ 4.0‬بــراســاس فری ـم ورک ‪ Niagara‬برای یافتــن راه های‬ ‫‪ 4‬نســخه نیــاگارا ‪ 4.7‬اســتکــه پشــتیبان جدیدتریــن پلتفــرم تریدیــوم‪،‬‬ ‫بازاریابــی توزیــع و پشــتیبانی پروتــکل بــاز اســت و بــه شــما ازادی‬ ‫‪34‬‬ ‫مهم ترین نسخه ها نیاگارا؛ ازنیاگارای ‪ 4.0‬تا ‪AX‬‬ ‫اتوماســیون و کنتــرل دســتگاه های هوشــمند در زمــان واقعــی از طریــق‬ ‫شــبکه های محلــی یــا از طریــق اینترنــت ایجــاد کنیــد‪ .‬بــه همیــن خاطــر‬ ‫پیش بینــی گســترش ســریع ان اصــا کار ســختی نبــود‪ .‬نیــاگارا در‬ ‫نســخه های مختلــف و بــرای خدمــات متنــوع تهیــه شــد تــا هــر کــدام از‬ ‫محصــوالت ان در زمان هــای مختلــف خدمــات متنوعــی را بــه کاربــران ارائه‬ ‫دهنــد‪ ،‬ماننــد‪Niagara 4، Niagara Cloud، Niagara AX، Niagara :‬‬ ‫‪ Analytics‬و ‪.Niagara Enterprise Security‬‬ ‫تمــام خدمــات متنــوع تریدیــوم بــرای نیــاگارا بــا هــدف تبدیــل ان بــه‬ ‫سیســتم عامــل اینترنــت اشــیا در دنیاســت‪ .‬فریـم ورک یــا چارچــوب کلــی‬ ‫‪ Niagara‬بــه ســرعت در حــال دســتیابی بــه ایــن هــدف اســت (تبدیــل‬ ‫شــدن بــه سیســتم عامــل اینترنــت اشــیاء) به طــوری کــه نزدیــک بــه‬ ‫نیــم میلیــون مــورد نصــب و به کارگیــری تــا ابتــدای ســال ‪ 2019‬بــرای ایــن‬ ‫فریــم ورک در سراســر جهــان ثبــت شــده اســت‪.‬‬ ‫یعنــیکنترل کننــده ‪ Niagara Edge 10‬به حســاب می ایــد‪ .‬ایــن فنــاوری‬ ‫بــا برنامه ریــزی بــازکمــک زیــادی بــهکارامــدکــردن سیســتم های امنیــت‬ ‫ســایبری درســطح جهانــی می کنــد‪.‬‬ ‫از دیگــر محصــوالت جنجالــی نیــاگارا می تــوان بــه ‪ Niagara AX‬اشــاره‬ ‫کــرد؛ ادغــام دســتگاه های پراکنــده جغرافیایــی از کارویژه هــای‬ ‫ایــن فنــاروی اســت‪ .‬بــا ‪ AX‬اتصــال و کنتــرل میــان‬ ‫دســتگاه ها اســان تر می شــود‪ .‬اخریــن نســخه از ایــن‬ ‫مجموعـ�ه ‪ Niagara AX 3.8u3‬اســت کــه بــا چنــد بهبود‬ ‫در کیفیــت و امنیــت ارائــه شــده اســت‪.‬‬ ‫تـجزیـه و تحلیـل انرژی‬ ‫(‪)Energy Analytics‬‬ ‫مدیریت سفارش کار‬ ‫(‪)Work Order Management‬‬ ‫حفاظت و نگهداری‬ ‫سیستم مدیریت ساختمان‬ ‫(‪)Maintenance‬‬ ‫(‪)BMS‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پیمایش و اندازه گیری‬ ‫(‪Asset & Space‬‬ ‫(‪)Metering‬‬ ‫‪)Management‬‬ ‫ارزیابی ‪LEED‬‬ ‫(گواهی طراحی زیست محیطی و انرژی)‬ ‫ایمنی اطفاء حریق ازراه دور‬ ‫(‪)Remote Fire Safety‬‬ ‫نیاگارا‪ ،‬سیستم عامل اینترنت اشیا‬ ‫حــاال دیگــر بــر کســی پوشــیده نیســت کــه نیــاگارا به دنبــال تبدیــل شــدن بــه سیســتم عامــل اینترنــت اشــیا‬ ‫اســت‪ ،‬امــا تریدیــوم ایــن کار را نــه تنهــا بــا ارائــه محصــوالت کامــا نویــن کــه بــا همــکاری بــا شــرکت ها و موسســات‬ ‫رقیــب انجــام می دهــد‪ .‬تریدیــوم بــا همــکاری بــا شــرکت های هم خانــواده اش‪ ،‬چــون ‪ NETIX control‬نیــاگارا‬ ‫را در بخش هــای مختلــف اینترنــت اشــیا توســعه داده اســت‪ .‬بخشــی از خدماتــی کــه از ایــن همــکاری در قالــب‬ ‫شــرکت های مختلــف بــه دنیــای تجــارت معرفــی شــده اســت در "برنامه هــای کاربــردی بــرای عملکــرد ســاختمان‬ ‫یکپارچه شــده" نتیکــس امــده اســت‪.‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫مدیریت دارایی و فضا‬ ‫برنامه های کاربردی عملکرد‬ ‫ساختمان یکپارچه شده نتیکس‪-‬نیاگارا‬ ‫‪ .1‬تجزیه و تحلیل انرژی (‪)Energy Analytics‬‬ ‫ایــن فنــاوری در بخش هــای مختلــف محصــوالت نیــاگارا بــه شــکل های مختلــف وجــود دارد‪ ،‬امــا یکــی از مهم تریــن ان هــا‬ ‫در نیــاگارا اناالیتیکــس (‪ )Analytics‬نســخه ‪ 2.0‬اســت‪ .‬در ایــن نســخه داده هــا به طــور خــاص در بخــش مدیریــت انــرژی‬ ‫مصرفــی و مــورد نیــاز بــا اســتفاده از ساده ســازی اجرایــی در الگوریتم هــای تحلیلــی ارائــه و قــدرت بــاالی مانــور در اختیــار‬ ‫کاربــر قــرار می گیــرد‪ .‬شــما می توانیــد ‪ Niagara Analytics 2.0‬را بــرای انــواع برنامه هــا و صنایــع‪ ،‬از جملــه انــرژی‪ ،‬تولید‪،‬‬ ‫مراکــز داده و غیــره‪ ،‬اجــرا کنیــد‪.‬‬ ‫‪ .2‬مدیریت سفارش کار(‪)Work Order Management‬‬ ‫ایــن رابــط کاربــری‪ ،‬کاربــران را قــادر می ســازد تــا در زمــان واقعــی دسترســی و کنتــرل سیســتم های مدیریــت ســاختمان‬ ‫را در اختیــار بگیرنــد‪ .‬در ایــن فراینــد سیســتم های اتوماســیون ســاختمان در یــک پلتفــرم قــرار می گیرنــد و بــه ایــن‬ ‫شــکل صاحــب ســاختمان دیگــر بــه یکــی از فروشــنده های کنتــرل نیــاز پیــدا نمی کنــد‪ .‬ایــن خدمــات بــرای نگهــداری‬ ‫سیســتم های مثــل‪ Honeywell، Distech، Tridium :‬و کنتــرل پنوماتیــک مشــتریان کاربــرد دارد‪.‬‬ ‫‪ .3‬حفاظت و نگهداری (‪)Maintenance‬‬ ‫‪ Tridium‬کدهــا و سیســتم ویــژه ای را بــرای پشــتیبانی‪ ،‬حفاظــت و نگهــداری از نیــاگارا اســتفاده کــرده اســت‪ .‬این سیســتم‬ ‫در نســخه های جدیدتــر (پــس از ‪ )4.0‬تغییــر کــرده و از فنــاوری پیشــرفته تری بهــره می بــرد کــه متناســب بــا الیســنس‬ ‫خریــداری شــده از ایــن شــرکت کامــا مجانــی‪ ،‬امــا در محــدوده زمانــی مشــخص اســت‪.‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪36‬‬ ‫‪ .4‬مدیریت دارایی و فضا (‪)Asset & Space Management‬‬ ‫ایــن سیســتم یــک راه حــل مدیریــت دارایــی اســت کــه بــه صفحــه گســترده (‪ )spreadsheet‬نیــاز نــدارد‪ .‬وب ســایت این‬ ‫سیســتم اکنــون دارای یــک ابــزار قدرتمنــد مدیریــت دارایــی اســت کــه بــه شــما امــکان می دهــد همــه مجوزهــای نصــب‬ ‫شــده خــود را از یــک مــکان انالیــن مدیریــت کنیــد و در عین حــال بــر فضا و مــکان مــورد نظرتــان هــم احاطه داشــته باشــید‪.‬‬ ‫از مزایــای ان می تــوان بــه‪:‬‬ ‫ دسترسی اسان به جزئیات دستگاه های خاص از طریق فیلتر‬‫‪ -‬ورود با استفاده از مجوز ‪Niagara‬‬ ‫‪ -‬دسترسی به پشتیبان گیری دستگاه ازطریق سیستم ابری (‪ )cloud‬نیاگارا‬ ‫‪ .5‬ایمنی اطفاء حریق ازراه دور(‪)Remote Fire Safety‬‬ ‫یکــی از مهم تریــن شــاخصه های نیــگارا تنــوع و قــدرت انطباق پذیــری بــاال در بحــث ایمنــی اطفــاء حریــق از راه دور‪،‬‬ ‫فرمان پذیــری‪ ،‬الگوهــای شــناختی و انــواع الگوریتم هــای اســتاندارد در موضــوع اطفــاء حریــق اســت‪ .‬مهم تریــن بخــش‬ ‫اســتاندارهای نیــاگارا در ایــن بخــش‪ ،‬انطباق پذیــری بــا سیســتم های اتــی ایمنــی اطفــاء حریــق از راه دور اســت‪.‬‬ ‫‪ .6‬پیمایش و اندازه گیری (‪)Metering‬‬ ‫یکــی از اولویت هــای اصلــی در حــوزه اینترنــت اشــیا اندازه گیری هــای دقیــق در بازه هــای زمانــی معیــن و گزارش دهــی‬ ‫پیوســته اســت‪ .‬نیــگارا از سیســتم های پیشــرفته ای بــرای اندازه گیــری و پیمایــش مولفه هــای مختلــف در ســخت افزارهای‬ ‫اینترنــت اشــیاء اســتفاده می کنــد کــه قابلیت هــای متنــوع صنعتــی‪ ،‬تجــاری و شــخصی دارد‪.‬‬ ‫‪ .7‬سیستم مدیریت ساختمان (‪)BMS‬‬ ‫م ‪ BMS‬یکــی از پیش نیازهــای اولیــه در ‪ API‬هــای نیــاگارا به حســاب می ایــد‪ .‬ایــن سیســتم‬ ‫دسترســی کامــل بــه سیســت ‬ ‫اجــازه دسترســی متنــوع را بــه کاربــران مختلــف می دهــد و در دوره هــای متفــاوت قابــل تنظیــم بــرای گزارش دهــی امــاری‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫‪ .8‬ارزیابی ‪( LEED‬گواهی طراحی زیست محیطی و انرژی)‬ ‫ایــن روش بــر اســاس بررســی سیســتم های "رتبه بنــدی ســاختمان ها در بخــش زیسـت محیطی و انــرژی"‪ ،‬ماننــد ‪LEED‬‬ ‫در ســاختار نیــاگار قابــل دسترســی و مــورد اســتفاده اســت‪ .‬ارزیابــی ‪ LEED‬بــا الزامــات ســاختمانی در کشــورهای مختلف‬ ‫تطبیــق داده شــده و یکــی از اولویت هــا در شــهرهای پیشــرفته دنیــا بــا نظــرگاه انــرژی ســبز به حســاب می ایــد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫گفت و گو‬ ‫تغییرذهنیت مدیران شهری‬ ‫شرط تحقق تهران هوشمند درگفت وگو با رئیس شورای شهرتهران‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪38‬‬ ‫تغییـرذهنیت مدیـران شهری‬ ‫درروزهــای پرجنــب و جــوش شــورای شــهربــرای انتخــاب شــهردارجدیــد تهــران بــه ســراغ محســن هاشــمی‬ ‫رفســنجانی‪ ،‬رئیــس شــورای شــهرته ـران رفتیــم تــا بــا او درمــورد شــهرهوشــمند ته ـران ســخن بگوییــم‪ .‬برخــاف ســن‬ ‫‪ 57‬ســاله اش او طرفــدارپروپاقــرص اجرایــی کــردن تهــران هوشــمند و تغییــردرجهــت هوشمندســازی اســت‪.‬‬ ‫محســن هاشــمی درســا ل های گذشــته مســئولیت های متنوعــی درشــهرداری تهــران داشــته ازجملــه مدیرعامــل‬ ‫شو قوس هــای اجــرای پروژه هــای بــزرگ درتهــران به خوبــی‬ ‫متــرو تهــران بــزرگ بــود و بــه همیــن دلیــل بــا ک ‬ ‫اشناســت‪.‬رئیس شــورای شــهرتهــران مهم تریــن عامــل اجراســازی شــهرهوشــمند تهــران را تغییــرذهنیــت مدیــران‬ ‫شــهری می دانــد‪ .‬هاشــمی ازطــرح موضــوع تهــران هوشــمند بهــره بــرد تــا نیم نگاهــی بــه مدیریــت ســنتی شــهر‬ ‫ته ـران هــم داشــته باشــد و ان را نقــد کنــد‪ .‬او راه چــاره را درحرکــت بــه ســمت درامــد پایــدارو کاهــش تراکــم فروشــی‪،‬‬ ‫کاهــش هزینــه اداره شــهرو مدیریــت مبتنــی بــرداده می دانــد؛ امــری کــه تنهــا درپرتــوی اجراســازی ته ـران هوشــمند‬ ‫محقــق خواهــد شــد‪.‬‬ ‫ایــده شــهرهوشــمند تهــران بــراســاس چــه ســاختاری‬ ‫تهران نیازمند شــکل گرفتــه‪ ،‬بــه چــه پیــش نیازهــای ســخت افــزاری و‬ ‫حرکت به نــرم اف ـزاری نیــازدارد و موانــع اصلــی تحقــق ان چیســت؟‬ ‫نظیــر تغییــرات اقلیمــی ناشــی از افزایــش مصــرف انــرژی‪ ،‬الودگــی هــوا و‬ ‫افزایــش ترافیــک شــده و رتبــه کیفیــت زندگــی در ان را بــه شــدت کاهــش‬ ‫داده اســت‪.‬‬ ‫سمت درامد از دیــدگاه مدیریــت شــهری‪ ،‬ســده اخیــر را می تــوان ســده‬ ‫بــه ایــن ترتیــب‪ ،‬اداره ایــن کالن شــهر بــا رویکردهــای پیشــین نتیجــه ای‬ ‫تراکم فروشی‪ ،‬زندگــی عمــوم مــردم در سراســر جهــان بــه ســمت توســعه‬ ‫ادامــه زندگــی مناســب بــرای شــهروندان بــه همــراه نخواهــد داشــت‪ .‬یکــی‬ ‫پایدارو کاهش توســعه شهرنشــینی دانســت‪ .‬رونــد تغییــرات ســبک‬ ‫کاهش هزینه شهرنشــینی بــوده اســت‪ .‬تهــران نیــز بــه عنــوان پایتخــت و‬ ‫اداره شهر بزرگ تریــن کالن شــهر ایــران از ایــن رونــد مســتثنی نبــوده‬ ‫و مدیریت و بــر اســاس براوردهــای صــورت گرفتــه‪ ،‬تــا ســال ‪2025‬‬ ‫مبتنی برداده میــادی بــه یکــی از ‪ 30‬ابرشــهر جهــان تبدیــل خواهــد شــد‪.‬‬ ‫جــز تعمیــق و گســترده تر شــدن مشــکالت و ســخت تر شــدن امــکان‬ ‫از راه حل هــای محــوری تحــول در مدیریــت شــهری‪ ،‬حرکــت بــه ســمت‬ ‫شــهر هوشــمند اســت‪ .‬بررســی پیشــرفت شــهرهای بــزرگ جهــان نشــان‬ ‫می دهــد کــه حرکــت بــه ســوی «شــهر هوشــمند» راهــکار اصلــی ایــن‬ ‫شــهرها بــرای ارتقــاء کیفیــت زندگــی اســت‪ .‬تهــران نیازمنــد حرکــت بــه‬ ‫برای حرکت تهــران در حالــی تامین کننــده ‪ 48‬درصــد بودجــه کشــور بوده‬ ‫ســمت درامــد پایــدار و کاهــش تراکــم فروشــی‪ ،‬کاهــش هزینــه اداره شــهر‬ ‫هوشمند است فزاینــده توســعه شهرنشــینی در ان منجــر بــه چالش هایــی‬ ‫بنابرایــن بــرای موفقیــت در ایــده تهــران هوشــمند‪ ،‬مهم تریــن موضــوع‪،‬‬ ‫درمسیرشهر و ســهم بیــش از ‪ 25‬درصــدی در اقتصاد کشــور دارد کــه روند‬ ‫و مدیریــت مبتنــی بــر داده بــرای حرکــت در مســیر شــهر هوشــمند اســت؛‬ ‫با هوشمندسازی شهرها درهمه ابعاد حکمروایی‪ ،‬اقتصاد‪،‬‬ ‫زیرساخت‪ ،‬محیط‪ ،‬زندگی و جابه جایی‪ ،‬امکان افزایش ‪ 10‬تا‬ ‫‪ 30‬درصدی کیفیت زندگی شهروندان فراهم خواهد شد‬ ‫مدیران شهری باید به فکرایجاد سازوکارهای اقتصادی‬ ‫ویژه و استفاده ازمدل های مشارکت اقتصادی برای‬ ‫توسعه شهرهوشمند باشند‬ ‫‪39‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫تغییــر ذهنیــت مدیــران شــهری اســت‪ .‬مدیــران شــهری باید بــه فکــر ایجاد‬ ‫باتوجه بــه نیازبــه حضــوربخش خصوصــی دراج ـرای ایــده تهران هوشــمند‪،‬‬ ‫بــرای توســعه شــهر هوشــمند باشــند‪ .‬امــروزه از مدل هــای مختلــف‬ ‫ازکــدام درگاه بایــد تشــویق بــه حضــورو اســتفاده ازابزارهــای هوشــمند‬ ‫ســازوکارهای اقتصــادی ویــژه و اســتفاده از مدل هــای مشــارکت اقتصــادی‬ ‫مشــارکت بخــش خصوصــی –عمومــی (‪ )PPP‬در بســیاری از پروژه هــای‬ ‫نقطــه اصلی تمــاس شــهروندان تهرانــی با ایــن طرح کجاســت و شــهروندان‬ ‫شــوند؟ درحقیقــت بــا چــه پلتفرم هــا و پتانســیل های فرهنگــی‪ ،‬اموزشــی‬ ‫شــهری در سراســر جهــان اســتفاده می شــود کــه متکــی بــه ســرمایه ها‬ ‫و اجتماعــی شــهروندان را بایــد ترغیــب به حضــوردردنیــای هوشــمند کرد؟‬ ‫پایلوت هــای هوشمندســازی در تهــران – مثــل کیوســک هوشــمند کــه اخیرا‬ ‫یکپارچــه حســاب شــهروندی بــا نــام «تهــران مــن» در نظــر گرفتــه شــده‬ ‫و ظرفیت هــای بخــش خصوصــی اســت‪ .‬البتــه‪ ،‬ایــن رویکــرد در برخــی‬ ‫راه انــدازی شــده – دیــده می شــود کــه جــای امیــدواری اســت‪.‬‬ ‫ایــا طــرح تهــران هوشــمند اولویت بنــدی مشــخصی بــرای بخش هــای‬ ‫جغرافیایــی‪ ،‬نیازهــای ضــروری یــا خواســت شــهروندان دارد؟ ایــن‬ ‫اولویت هــا چگونــه شــکل گرفتــه یــا ازایــن بــه بعــد بایــد بگیــرد؟‬ ‫یکــی از مهم تریــن نقــاط ارتباطــی شــهرداری بــا شــهروندان در ســامانه‬ ‫اســت که در فــاز اول ان کــه هــم اکنــون راه انــدازی شــده‪ ،‬شــهروندان تهرانی‬ ‫می تواننــد بــا ثبت نــام در ســامانه «تهــران مــن» یــک حســاب شــهروندی‬ ‫بــاز کننــد و مجموعــه ای از تعامــات روزمــره خــود بــا شــهرداری را در ایــن‬ ‫پنجــره واحــد انجــام دهنــد‪ .‬ماننــد خریــد طــرح ترافیــک جدیــد‪.‬‬ ‫برنامــه تهــران هوشــمند در حــال حاضــر در فــاز برنامه ریــزی قــرار دارد‬ ‫پروژه ای که درگاه ارتباطی شهرداری با شهروندان هم خواهد بود؟‬ ‫مشــارکت بخــش خصوصــی در پروژه هــای شــهر هوشــمند‪ ،‬قطعــا بایســتی‬ ‫نظیــر پرداخــت عــوارض مختلــف شــهرداری‪ ،‬مشــاهده وضعیــت پرونــده‬ ‫و بعــد از نهایــی شــدن طرح هــای ســرمایه گذاری و فراخوان هــای‬ ‫اولویت بنــدی مشــخص و مبتنی بــر نیازهــای ضــروری و واقعی شــهروندان‬ ‫مدنظــر قــرار گیــرد‪ .‬ایــن از نــکات کلیــدی اســت کــه مــن هــم بــه همــکاران‬ ‫دبیرخانــه و مرکــز تهــران هوشــمند یــاداور شــده ام و الزم اســت تــا اثــرات‬ ‫پروژه هــای شــهر هوشــمند بــرای شــهروندان نیــز ملمــوس بــوده و امــکان‬ ‫همراه ســازی و مشــارکت مــردم در ان را بــه همــراه داشــته باشــد‪.‬‬ ‫بلــه‪ .‬تــا پایــان ســال هــم قــرار اســت تــا خدمــات تکمیلــی دیگــری‬ ‫شهرســازی‪ ،‬شــارژ کیــف پــول الکترونیکــی بــه ایــن ســامانه اضافــه شــود‪.‬‬ ‫فکــرمــی کنیــد درصــد تاثیرگــذاری ان هــا روی جامعــه چــه میـزان و درچه‬ ‫بــازه زمانــی خواهــد بــود؟‬ ‫بــر اســاس مطالعــات معتبــر جهانــی‪ ،‬بــا هوشمندســازی شــهرها در همــه‬ ‫ابعــاد حکمروایــی‪ ،‬اقتصــاد‪ ،‬زیرســاخت‪ ،‬محیــط‪ ،‬زندگــی‬ ‫بلنــد مــدت محقــق می شــود‪ .‬خوشــبختانه در وزارت ارتباطــات و فنــاوری‬ ‫زندگــی شــهروندان فراهــم خواهــد شــد‪ .‬برنامــه «تهــران‬ ‫اجرایــی کشــور هــم موضــوع هوشمندســازی و تحــول دیجیتالــی در ابعــاد‬ ‫و جابه جایــی‪ ،‬امــکان افزایــش ‪ 10‬تــا ‪ 30‬درصــدی کیفیــت‬ ‫هوشــمند» هــم بــا مطالعــه اســناد باالدســتی و اســتفاده‬ ‫از تجــارب بین المللــی در حــال نهایــی شــدن اســت کــه‬ ‫مهم تریــن خروجــی مــورد انتظــار ان ارتقــای کیفیــت‬ ‫زندگــی و زیســت پذیر کردن تهــران اســت‪.‬‬ ‫تمامــی ذی نفعــان حاکمیتــی و عمومــی و بخــش خصوصــی‪ ،‬اکوسیســتم‬ ‫شــهر هوشــمند در ابــر شــهر تهــران را گســترش دهیــم‪.‬‬ ‫هوشــمند درتهـران چگونه اســت و ایــا نهادهــای حاکمیتی‬ ‫همان طــورکــه عــرضکــردم‪ ،‬طرح هــای متعــددی درمراحــل ابتدایــی‬ ‫اقتصــادی همـراه خواهــد بــود؟‬ ‫بایــد توجــه کنیــم کــه شــهر هوشــمند یــک ســیر تکاملــی‬ ‫اســت و بســیاری از نتایــج اقتصــادی در میــان مــدت و‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫تهــران به دنبــال ایــن هســتیم کــه بــا همــکاری و مشــارکت ســازنده بــا‬ ‫شــما دربــاره حضــوربخــش خصوصــی دراجــرای تهــران‬ ‫و خصوصــی متقاعــد شــده اند کــه هوشمندســازی بــا صرفه‬ ‫درحال‬ ‫حاضر‬ ‫درسطح‬ ‫اول تهران‬ ‫هوشمند‬ ‫هستیم و‬ ‫امیدوارم‬ ‫که تا پایان‬ ‫برنامه پنج‬ ‫ساله سوم‬ ‫درسطح‬ ‫چهارم بلوغ‬ ‫شهرهای‬ ‫هوشمند‬ ‫قرارگرفته‬ ‫باشیم‬ ‫ملــی در دســتور کار قــرار گرفتــه اســت‪ .‬ما هــم در شــورای شــهر و شــهرداری‬ ‫طرح هــای ته ـران هوشــمند ق ـراراســت بــه چــه صــورت اجرایــی شــود و ایا‬ ‫هوشــمند گفتیــد‪ .‬وضعیــت بازدهــی اقتصــادی پروژه های‬ ‫‪40‬‬ ‫اطالعــات‪ ،‬وزارت نیــرو‪ ،‬وزارت جهــاد کشــاورزی و ســایر دســتگاه های‬ ‫ازتجربیــات جهانــی دران اســتفاده می شــود؟‬ ‫راه انــدازی هســتند و تقریبا همــه ان هــا نیازمند مشــارکت بازیگــران مختلف‬ ‫بخــش خصوصــی درزمینــه تامین مالــی‪ ،‬اجــرا‪ ،‬نگهــداری و ســرویس دهی‬ ‫هســتند‪ .‬درخصــوص تجربیــات جهانی نیــزاقدامــات خوبــی درمرکــزتهران‬ ‫هوشــمند صــورت پذیرفتــه اســت‪ .‬بهره گیــری ازاســتانداردهای بین المللــی‬ ‫اتحادیــه جهانــی مخابــرات (‪ )ITU‬و ایزو درشــاخص های شــهرهوشــمند و‬ ‫چالش هــا و مســائل شــهر بایــد تدویــن شــود‪.‬‬ ‫بین المللــی نمون ـه ای ازایــن اقدامــات اســت‪.‬‬ ‫شــهر اســت‪ .‬در ایــن گام از طریــق اطالع رســانی‪ ،‬امــوزش و اگاه ســازی مزایا‬ ‫شبکه ســازی بــا بازیگــران جهانــی و حضــورفعــال دررویدادهــای تخصصــی‬ ‫« ســطح دوم ترویــج و همراه ســازی ذی نفعــان بــا هوشمندســازی در‬ ‫و دســتاوردهای شــهر هوشــمند تــاش می شــود‪ ،‬ذی نفعــان مختلــف بــا‬ ‫چش ـم اندازورود بــه ته ـران هوشــمند درچــه زمانــی محقــق خواهــد شــد و‬ ‫ایــن برنامــه همــراه شــوند‪.‬‬ ‫چشــم انداز تهــران هوشــمند‪ ،‬شــهری اســت زیســت پذیر بــا شــهروندانی‬ ‫ســطح یکــی از بخش هــای خدماتــی در شــهر به عنــوان پایلــوت انتخــاب‬ ‫برنامه ریــزی و مرحله بنــدی بــرای رســیدن بــه ان صــورت گرفتــه اســت؟‬ ‫مشــارکت جو و جایــی بــرای زندگــی ســامت و شــاد‪ ،‬بــا محیطــی حفاظــت‬ ‫شــده‪ ،‬رفت و امــد روان و زیرســاخت های یکپارچــه‪ ،‬کــه برخــوردار از‬ ‫مدیریــت شــهری کارامــد و اقتصــادی پویاســت‪.‬‬ ‫« ســطح ســوم هوشمندســازی در یــک بخــش پایلــوت اســت‪ .‬در ایــن‬ ‫شــده و هوشمندســازی در ان اغــاز می شــود‪.‬‬ ‫«‬ ‫سطح چهارم گسترش هوشمندسـازی در بخش های مختلف خدماتی‬ ‫در شـهر اسـت‪ .‬در این مرحله عمومـا هر یـک از بخش ها به صـورت کمابیش‬ ‫همان طــور کــه در ابتــدا هــم عــرض کــردم‪ ،‬دســتیابی بــه شــهر هوشــمند‬ ‫مسـتقل از هم هوشمندسـازی را در بخش خود پیـش می برند‪.‬‬ ‫مختلــف دنیــا می تــوان ‪ 5‬مرحلــه بلــوغ را در مســیر شــهر هوشــمند‬ ‫پلتفــرم یکپارچــه شــهرهوشــمند توســعه یافته و اســتقرارمی یابــد‪ .‬مــا درحال‬ ‫مســیری تکاملــی اســت و بــر اســاس تجــارب و برنامه هــای شــهرهای‬ ‫شناســایی کــرد‪:‬‬ ‫« در ســطح اول برنامه ریــزی‪ ،‬نقشــه راه و طرح هــای کالن متناســب بــا‬ ‫« و درســطح پنجــم بــا یکپارچه ســازی افقــی میــان بخش هــای مختلــف‬ ‫حاضــردرســطح اول تهـران هوشــمند هســتیم و امیــدوارمکه تــا پایــان برنامه‬ ‫پنج ســاله ســوم درســطح چهارم بلوغ شــهرهای هوشــمند قرارگرفته باشــیم‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪42‬‬ ‫‪43‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫تحلیل ساختمان‬ ‫مام؛ هوشمندسازی برای معماری‬ ‫پیشرفته ترین مرکزناباروری ایران‬ ‫چرا مام یک پروژه خاص است؟‬ ‫حـال خوب درشفاخانه هوشمنـد ایرانـی‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪44‬‬ ‫هوشمنـدسـازی برای مـعمـاری‬ ‫یـا معماری برای هوشمندسـازی‬ ‫گفت وگو با کیارش میالنی نیا‪ ،‬معمارمرکزدرمان ناباروری مام‬ ‫دکتــرکیــارش میالنی نیــا‪ ،‬معمارو طـراح مرکــزدرمــان نابــاروری «مــام» به جزتحصیــل دررشــته معمــاری‪ ،‬طراحی‬ ‫محیــط‪ ،‬دکتـرای فلســفه هنــرهــم دارد‪ .‬ازاین نظــرنــه تنهــا اجـرای معمــاری بــا اســتاندارهای بین المللی کــه حفظ‬ ‫زیبایی شناســی درکنــارعملکردهــای واقعــی بـرای او پــراهمیــت اســت‪ .‬موضوعی کــه درمــام خــودش را به وضوح‬ ‫درطراحــی فضاهــای انتظــاربیمــاران یــا انطبــاق الیه الیــه هوشمندســازی‪ ،‬تاسیســات و معمــاری درکنارهم نشــان‬ ‫داده اســت‪ .‬بــه گفتــه میالنی نیــا مــام‪ ،‬بــراســاس اصــول معمــاری درون گ ـرای ایرانــی‪ ،‬فضایــی ارامش بخــش را‬ ‫بـرای بیمــاران فراهــم کــرده کــه حریــم خصوصــی و زیبایــی منظــره را یک جــا دراختیــارمخاطبانــش قـرارمی دهد؛‬ ‫ارامشــی کــه به نظــر معمــاری کــه فرزنــد یــک پزشــک اســت (میالنی نیــا) مهم تریــن دغدغــه بیمــاران اســت‪.‬‬ ‫ایــن گفت وگــو تالشــی بــرای فهــم بهتــرتلفیــق معمــاری‪ ،‬اتوماســیون و تاسیســات درســاخت محیطــی‬ ‫ارامش بخــش بــرای بیمــاران و کارکنــان مرکــزدرمــان نابــاروی مــام اســت‪.‬‬ ‫درپــروژه بیمارســتان مــام چقــدردغدغه هــای معمارانــه اهمیــت داشــت‬ ‫الزامــی می کننــد‪ ،‬هماهنــگ شــود‪ .‬بــه همیــن دلیــل بایــد پاســخ گوی‬ ‫گاهــی ســوژه معمــاری مــوزه یــا فرهنگســرا اســت و نیــاز اســت خــود‬ ‫می کنــد‪ .‬در حقیقــت‪ ،‬بایــد در طراحــی مراکــز درمانــی بــه اســتاندارهای‬ ‫یــا مراکــز درمانــی می رویــم‪ ،‬دیســپلین های باالدســتی زیــادی وجــود‬ ‫معیارهــای معمــاری هماهنــگ نیســتند‪ .‬در عین حــال نبایــد در مرکــز‬ ‫یــا مــورد توجه تــان قــرارگرفــت؟‬ ‫معمــاری بخشــی از موضــوع بنــا باشــد‪ ،‬امــا وقتــی بــه ســراغ بیمارســتان‬ ‫دارد کــه بایــد ان هــا را در اولویــت قــرار دهیــم‪ .‬ایــن دســیپلین ها بایــد بــا‬ ‫چیدمــان تجهیــزات پزشــکی‪ ،‬عملکردهــا و اســتاندارهایی کــه این ســازه ها‬ ‫اســتانداردهایی باشــید کــه فضــا را بــرای معمــاری تــا حــد زیــادی تنــگ‬ ‫پزشــکی و عملکــردی پاســخ گو باشــید‪ ،‬اســتاندارهایی کــه لزومــا بــا‬ ‫درمــان نابــاروی مــام از معمــاری غافــل می شــدیم؛ بنابرایــن بــه ایــن‬ ‫شــکل عمــل کردیــم کــه بــا نــگاه بــه نواوری هــا و اســتانداردهای روز دنیــا‬ ‫باید درطراحی مراکزدرمانی به استاندارهای پزشکی‬ ‫و عملکردی پاسخ گو باشید‪ ،‬استاندارهایی که لزوما با‬ ‫معیارهای معماری هماهنگ نیستند‬ ‫پاســخ گوی عملکردهــا و نیازهــا باشــیم‪.‬‬ ‫ما درمام ازمعماری ایرانی‪ ،‬معماری درون گرا‪ ،‬استفاده‬ ‫کردیم؛ بخش های درمانی و معاینه به وسط ساختمان‬ ‫برده شدند و جدارها به بخش های انتظارتبدیل شدند‬ ‫می توانید موضوع این محدودیت مکان را بازترکنید؟‬ ‫به طــور مثــال در تمــام پروژه هــای بیمارســتانی فــارغ از این کــه متــراژ‪،‬‬ ‫ســاختمان مــام ‪ 17‬طبقــه اســت‪ ،‬بنابرایــن دسترســی های عمومــی در ان‬ ‫یکــی از بهتریــن راه حل هایــی کــه در ایــن مــورد وجــود دارد‪ ،‬هوشــمندکردن‬ ‫توســعه پیــدا کنیــم‪ ،‬و همیــن موضــوع باعــث شــد کــه محدودیت هایــی‬ ‫فضــا یــا کارفرمــای ان چــه کســی باشــد‪ ،‬بــا کمبــود فضــا مواجــه هســتند‪.‬‬ ‫حضــور مــردم در فضــای محــدود بیمارســتانی اســت‪ .‬در حقیقت با ترســیم‬ ‫فضاهــای عمومــی پــروژه‪ ،‬مثــل‪ :‬فویرهــا‪ ،‬ســالن های تجمــع و البی هــا را‬ ‫کــم می کننــد و فضاهــای عملکــردی را افزایــش می دهنــد‪ .‬بــا ایــن روش‬ ‫کســی معطــل در پــروژه نگــه داشــته نمی شــود و پــروژه به عنــوان یــک‬ ‫فضــای محــض بــرای توقــف طوالنــی دیــده نخواهــد شــد‪.‬‬ ‫در انتقــال و جابه جایــی داشــته باشــیم‪ .‬بنابرایــن نیازمنــد سیســتم های‬ ‫هوشــمندی بودیــم کــه دسترســی ها را افزایــش دهــد و تســهیل کنــد‪.‬‬ ‫بــرای مثــال ‪2‬تــا از فضاهــای مــام هســتند کــه بایــد خیلــی ســریع بــه بقیــه‬ ‫بخش هــا خدمــات دهنــد؛ ازمایشــگاه و انبــار (‪ .)CSR‬ازمایشــگاه بــا‬ ‫سیســتمی بــه نــام ‪ PTS‬نمونه هــای ازمایشــگاهی را به صــورت اتوماتیــک‬ ‫بــه ازمایشــگاه می فرســتد و از ســوی دیگــر وســایل مــورد نیــاز را از‬ ‫ازمایشــگاه بــه مکان هــای دیگــر ارســال می کنــد‪ .‬ایــن سیســتم هوشــمند‪،‬‬ ‫شــاید یکــی ازدالیلــی کــه مــردم ازبیمارســتان ها خیلــی خوش شــان‬ ‫دسترســی بســیار ســریع و اســانی بــرای مجموعــه به وجــود اورده اســت‪.‬‬ ‫بلــه‪ .‬اکثــر بیمارســتان هایی کــه ســاخته شــده از ایــن نظــر ضعــف اساســی‬ ‫زیــادی از امکانــات را بیــن بخش هــای بیمارســتانی منتقــل می کنــد‪.‬‬ ‫مــا در مــام ســعی کردیــم تجربــه فــردی شــبیه بــه تجربــه فضــای‬ ‫ان بــا اسانســوری بــا ســرعت ‪ 2‬متــر بــر ثانیــه منتقــل خواهــد شــد‪ .‬ایــن‬ ‫شــود‪ .‬احســاس رفتــن به جایــی کــه قــرار اســت در ان درمــان شــود‪ .‬مثــل‬ ‫بــار پیــام ان بــه مســئول مــورد نظــر می رســد کــه بــاری بــرای تحویــل‬ ‫نمی ایــد هــم همیــن ســالن های انتظــارباشــد‪.‬‬ ‫دارنــد؛ یــک ســالن انتظــار شــلوغ را بــه بازدیدکننــده اختصــاص داده اند‪.‬‬ ‫بیمارســتانی یــا درمانــی مرســوم نباشــد و احســاس خوبــی در او ایجــاد‬ ‫حــس خوبــی کــه در هتــل داریــد‪ .‬در مــام بیش تــر بــه شــفاخانه فکــر‬ ‫کردیــم تــا بیمارســتان‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از بخش هــا فضــای انبــار و ‪ CSR‬بیمارستانی ســت کــه حجــم‬ ‫بخشــی از ایــن مــواد بــا ‪ bts‬جابه جــا می شــود‪ ،‬امــا بیش تریــن حجــم‬ ‫اسانســورها از طبق ـ ه مقصــد کنتــرل می شــود و بالفاصلــه در زمــان رســیدن‬ ‫ان جاســت‪ .‬جالــب اســت بدانیــد همــه افــرادی کــه در بخش هــای مختلف‬ ‫مــام کار می کننــد‪ ،‬بــرای دسترســی بــه بخش هــای دیگــر نیازمنــد تاییــد‬ ‫سیســتم دسترســی هســتند‪ .‬بــه ایــن صــورت تمــام رفت وامدهــا به طــور‬ ‫اتوماســیون و هوشمندســازی درتبدیــل کــردن مــام بــه فضــای شــفاخانه‬ ‫کامــل کنتــرل می شــود‪.‬‬ ‫اگــر سیســتم های هوشمندســازی و اتوماســیون نبــود‪ ،‬اصــا مــام‬ ‫چطــورتوانســتید اتوماســیون و هوشمندســازی را ب ـرای گروه هــای مختلف‬ ‫و هوشمندســازی بــه ســاختمان ها می دهنــد جــدا از معمــاری ان هــا‬ ‫مــا در الیه هــای مختلــف بــرای عملکردهــای متفــاوت ســناریویی تهیــه‬ ‫چقــدربــه شــما کمــک کــرد؟‬ ‫این طــور ســاخته نمی شــد‪ .‬البتــه روش هــا و امکاناتــی کــه اتوماســیون‬ ‫نیســت‪ .‬هوشمندســازی‪ ،‬اتوماســیون‪ ،‬تاسیســات و‪ ...‬الیه هــای مختلفــی‬ ‫هســتند کــه بایــد در یــک ســازه همدیگــر را حمایــت کننــد و همپوشــانی‬ ‫داشــته باشــند‪ .‬این هــا بایــد بــا هــم دیــده شــوند و شــبیه بــه چاقــوی‬ ‫«سوئیســی» عمــل کننــد؛ همــه در کنــار هــم کار کننــد و هیچ کــدام چــرخ‬ ‫پنجــم نباشــند‪ .‬در عین حــال مــا در مــام بــا مشــکلی به نــام محدودیــت‬ ‫مــکان مواجــه بودیــم کــه یــک چالــش بــود و اتوماســیون این جــا نقــش‬ ‫خــودش را نشــان داد‪.‬‬ ‫بازدیدکننــده ازمــام طراحــی کنید؟‬ ‫کردیــم و بر اســاس نیازهــای ان ســناریو و فضــای مــورد نظــر از فناوری های‬ ‫اتوماســیون و هوشمندســازی اســتفاده کردیــم‪ .‬بــه ایــن ترتیــب حضــور‬ ‫بازدیدکننــده در فضــا برنامه ریــزی شــد‪ .‬ایــن برنامه ریــزی و ســناریو‬ ‫به صورتــی بــود کــه به وقــت و شــخصیت بازدیدکننــده احتــرام گذاشــته‬ ‫شــود‪ .‬مثــا فــرد در همــان لحظــه ورود بــه مجموعــه ‪ buzzer‬در اختیــارش‬ ‫قــرار می گیــرد کــه او را بــه جایی کــه قــرار اســت خدمــات دریافــت کنــد‪،‬‬ ‫هدایــت می کنــد‪ .‬از طــرف دیگــر ایــن خدمــات متمرکــز نیســت و هرکــدام‬ ‫‪45‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫ســناریو بــرای مراجعه کننــدگان‪ ،‬تقســیم بهینــه وقــت و فضــا‪ ،‬فشــار بــر‬ ‫بســیار مهــم اســت‪ .‬مــا به دلیــل محدودیــت مــکان مجبــور بودیــم در ارتفــاع‬ ‫فضــای خــودش را دارد‪ .‬همین طــور فــرد بعــد از پذیــرش از‬ ‫گرفتــه شــد از تاریــک شــدن ســاختمان هــم جلوگیــری می کنــد؛ چــون‬ ‫ایــن مــدت کــه منتظــر اســت می توانــد بــا اســتفاده از تبلــت‪،‬‬ ‫ورودی را کــم می کنــد‪ .‬در محاســبات مــا وجــود پوســته دوم تــا ‪ 60‬درصــد‬ ‫فضــای عمومــی بــه فضــای خصوصــی راه پیــدا می کنــد‪ .‬در‬ ‫قهــوه‪ ،‬ابمیــوه و‪ ...‬ســفارش دهــد‪.‬‬ ‫در مــورد کارکنــان مــام هــم از همیــن شــیوه اســتفاده شــد‪.‬‬ ‫کافــی دارنــد‪ .‬نــور در ســاعت های مختلــف جنــس متفاوتــی‬ ‫ســمت غــرب ســاختمان را گرفتیــم و در حقیقــت ســاختمان را داخــل پتــو‬ ‫دارد‪ ،‬مثــا در زمســتان ســاعاتی هســت کــه هــوا بســیار گــرم‬ ‫می شــود و نیازمنــد خنک کننــده هســتیم‪ ،‬بنابرایــن در ایــن‬ ‫بخــش از الیه هــای هوشمندســازی و اتوماســیون اســتفاده‬ ‫کردیــم‪ .‬البتــه در کنــار ایــن روش هــا از شــیوه های مــدرن‬ ‫معمــاری هــم اســتفاده شــده اســت‪.‬‬ ‫مثال چه شیوه هایی؟‬ ‫از انــدازه بــود تــا ســرما‪ .‬همین طــور بــا پوســته دوم جلــوی بــاد ســرد بــه‬ ‫نگــه داشــتیم‪ .‬پوســته در تابســتان هــم بــا ســایه اندازی باعــث کاهــش‬ ‫انــرژی و اســتهالک ســاختمان می شــود و کمــک بزرگــی بــه سیســتم‬ ‫تاسیســات می کنــد‪.‬‬ ‫ازاتوماسیون درسیستم تاسیساتی هم استفاده کردید؟‬ ‫بلــه‪ .‬یــک نمونــه اتاق هــای تمیــز یــا (‪ )CLEAN ROOM‬اســت‪ .‬ایــن‬ ‫اتاق هــا نیازمنــد هــوای تمیــز هســتند‪ .‬هــوای تمیــز بســیار گــران اســت‪،‬‬ ‫بــرای فــردی کــه قــرار اســت به مــدت زیــادی در ایــن‬ ‫چــون بایــد اول تهویــه مطبــوع شــود‪ ،‬گرمایــش و سرمایشــش تنظیم شــود‬ ‫انعکاس دهنــده نــور دلپذیــر روز باشــد‪ .‬همین طــور ایــن‬ ‫سیســتم بــا بهــره وری بســیار بــاال کار کنــد‪ .‬حفــظ ایــن هــوا بایــد به وســیله‬ ‫مــکان کار کنــد‪ ،‬شیشــه هایی در نظــر گرفتــه شــده کــه‬ ‫پــروژه در کنــار بزرگــراه اســت و یکــی از بزرگ تریــن مســائل‬ ‫مــا ممانعــت ایجــاد الودگــی صوتــی در مجمــوع بــود‪ .‬بــه‬ ‫همیــن خاطــر مرکــز درمــان نابــاروری مــام کامــا ‪ 2‬پوســته‬ ‫اســت و جنــس دومــی کــه بــرای پوســته ســاختمان در نظــر‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫بــه بهینه ســازی مصــرف انــرژی کمــک کــرد‪ .‬در زمســتان جلــوی تابــش‬ ‫مســتقیم خورشــید را نگرفته ایــم و بیش تــر نگرانــی مــا بــرای گرمــای بیش‬ ‫بــرای مثــال کســانی کــه در مــام کار می کننــد‪ ،‬نیــاز بــه نــور‬ ‫‪46‬‬ ‫یکــی مشــکالت ســاختمان های ‪ 2‬پوســته ایــن اســت کــه حجــم نــور‬ ‫و بعــد از ان بــا فیلتر هــای گــران قیمــت ان را تصفیــه کــرد؛ بنابرایــن بایــد‬ ‫یــک سیســتم انجام شــود تــا بهــره وری بــه حداکثــر برســد و چــاره ای وجود‬ ‫نــدارد جــز این کــه از سیســتم هوشــمند در ان اســتفاده کنیــد‪.‬‬ ‫درخیلــی ازســاختمان ها ازسیســتم های هوشــمند به عنــوان سیســتم‬ ‫ارزش افــزوده ســاختمان اســتفاده می کننــد‪ ،‬امــا شــما ادعــا می کنیــد‬ ‫کــه درمــام این طــورنیســت‪ .‬نگاه تــان بــرای اســتفاده ازسیســتم های‬ ‫اتوماســیون و هوشــمند درمــام چــه بــود؟‬ ‫واقعیــت این اســت کــه معمــوال از ‪ BMS‬به شــکل نمایشــی اســتفاده‬ ‫می شــود‪ ،‬امــا اگــر ‪ BMS‬در مــام نبــود کار مــا درســت پیــش‬ ‫نمی رفــت و انجــام نمی شــد‪ .‬اصــا موضــوع لوکــس‬ ‫بــودن یــا اضافــه کــردن یــک امــکان جدیــد بــه پــروژه‬ ‫مطــرح نبــود‪ BMS ،‬عصــای دســت معمــار بــود‬ ‫و مــا نمی توانســتیم ایــن همــه خدمــات و‬ ‫دسترســی ها را در ایــن حجــم بگنجانیــم‪.‬‬ ‫مــا سیســتم هوشمندســازی را در قالــب‬ ‫ایجــاد دیســپلین های معمــاری‬ ‫اســتفاده کردیــم و واقعیــت ایــن‬ ‫اســت کــه اگــر ایــن دیســپلین ها‬ ‫نبــود معمــاری مــام این گونــه‬ ‫نمی شــد‪ .‬بــا توجــه بــه زیرســاخت هایی کــه در مــام فراهــم شــده‪ ،‬مــا‬ ‫خدمت شــان را کامــل ارائــه دهنــد‪ .‬ممکــن اســت صبــح‬ ‫بنابرایــن بــر رفتــار و عملکــرد بیمــار در مجموعــه نظــارت داریــم و ایــن کمک‬ ‫شــخص کــم تــوان‪ .‬سیســتم پزشــکی بایــد به صورتی باشــد‬ ‫می توانیــم در لحظــه متوجــه شــویم کــه بیمــار در کــدام بخــش اســت‪،‬‬ ‫رئیس جمهــور مراجعه کننــده شــما باشــد و بعدازظهــر یــک‬ ‫می کنــد کــه بهتریــن تســهیالت را بــرای او ارائــه دهیــم‪.‬‬ ‫کــه خدمــات در ان یکســان ارائــه شــود و مــام در جهــت‬ ‫ایــن موضــوع بــه لحــاظ احتـرام بــه فضــای خصوصــی بیمــاران هم بســیار‬ ‫معمــاری‪ ،‬تاسیســات و هوشمندســازی در مرکــز درمــان‬ ‫اســت و بــرای خیلــی ازمراجعه کننــدگان مهــم اســت کــه بداننــد کنتــرل‬ ‫بیمــار باشــند‪.‬‬ ‫دقیقــا‪ .‬به هیچ وجــه نمی تــوان موضــوع حریــم خصوصــی را درمام دســتکم‬ ‫هوشــمند ســمت بازدیدکننــده بســیار اســان اســت‪ .‬در‬ ‫نمــای بســیارزیبایی ســت‪ .‬ســمت شــمال هــم یــک پــارک اســت‪ .‬زمینــی‬ ‫شــده‪ ،‬بنابرایــن از دور افتاده تریــن روســتاهای ایــران‬ ‫امــا ازطرفــی بایــد حداکثــرحریــم خصوصــی را داشــته باشــید‪ .‬بنابرایــن‬ ‫فارســی بلــد نباشــند‪ .‬بــه همیــن دلیــل سیســتم های‬ ‫بودنــد‪ .‬بایــدکاری انجــام می دادیــمکــه بــه هــردو الــزام و امتیــازپاســخ‬ ‫بیمــاران هــم باشــیم‪ .‬اگــر پاســخ او را دادیــم می توانیــم‬ ‫اســتفادهکردیــم‪ .‬بــه ایــن شــکلکــه بخش هــای درمانــی و معاینه به وســط‬ ‫طراحــی تــا ایــن لحظــه کــه تقریبا پــروژه بــه اتمــام رســیده‪،‬‬ ‫بنابرایــن حداکثــرحریــم خصوصــی را بــا حداکثــرشــفافیت و اســتفاده از‬ ‫بتواننــد بــه خدمــات دسترســی داشــته باشــند‪ ،‬از این جــا‬ ‫چنیــن خدمتــی طراحــی شــده اســت‪ .‬الیه هــای طراحــی‪،‬‬ ‫مهــم اســت‪ ،‬چــون به هرحــال این جــا یــک بیمارســتان درمــان نازایــی‬ ‫نابــاروری مــام به صورتــی طراحــی شــده کــه بایــد در خدمت‬ ‫ورود و خــروج به شــدت رعایــت می شــود‪.‬‬ ‫در مــورد ســطح ســواد بایــد بگویــم کــه کار بــا سیســتم های‬ ‫گرفــت‪ .‬ســاختمان ازســمت جنــوب بــه بزرگــراهکردســتان دیــد داردکــه‬ ‫بیمارســتان مــام‪ ،‬بخشــی بــرای کار خیریــه در نظــر گرفتــه‬ ‫کــه چنیــن خصوصیــت خوبــی درتهــران داشــته باشــد‪ ،‬بســیارکــم اســت‪،‬‬ ‫ممکــن اســت افــرادی بــه این جــا بیاینــد کــه خــوب هــم‬ ‫ایــن ‪ 2‬مزیــت‪ ،‬یعنــی منظــره خــوب و حریــم خصوصــی دربرابــرهمدیگــر‬ ‫اتوماســیون در ســطحی هســتند کــه بتوانیــم جوابگــوی این‬ ‫مناســب دهیــم‪ .‬بــه ایــن لحــاظ مــا ازمعمــاری ایرانــی‪ ،‬معمــاری درون گــرا‪،‬‬ ‫پاســخ گویی دیگــران هــم باشــیم و هــدف مــا از ابتــدای‬ ‫ســاختمان بــرده شــدند و جدارهــا بــه بخش هــای انتظــارتبدیــل شــدند؛‬ ‫ایــن بــوده کــه همــه بــا هــر ســطح از توانایــی به راحتــی‬ ‫نمــای زیبــای تهــران به دســت اوردیــم‪ .‬درعین حــال دربخش هــای انتظــار‬ ‫بــودن لــذت ببرنــد و حــال خوشــی داشــته باشــند‪.‬‬ ‫ازالمان هایــی‪ ،‬مثــل شیش ـه های پرینــت شــده اســتفاده شــد تــا نمــای باغ‬ ‫ایرانــی تداعــی شــود‪ .‬ایــن موضــوع بــه درمــان بیمــاران هــمکمــک می کند‪،‬‬ ‫چــون هرچــه ســطح اســترس بیمــاران پایین تــرباشــد‪ ،‬احتمــال درمــان‬ ‫ایــا ایــن درســت اســت کــه بیمارســتان مــام بــرای‬ ‫بیمــاران خــاص بــا ســطح ســواد و مالــی خــاص‬ ‫طراحــی شــده اســت‪ .‬اگــراین طــورنیســت‪،‬‬ ‫ب ـرای اســتفاده ازتکنولــوژی و سیســتم های‬ ‫هوشــمند‪ ،‬بیمــاران بــه چــه ســطح‬ ‫ســوادی نیــازدارنــد؟ ایــن حــد از‬ ‫تکنولــوژی ب ـرای ان هــا ایجا مشــکل‬ ‫نمی کنــد ؟‬ ‫پزشــکان تعهــدی دارنــد کــه‬ ‫در هــر لباســی هســتند بایــد‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫ان هــا باالتــرخواهــد رفــت‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪48‬‬ ‫اتوماسیون درمدرن ترین مرکزجنین شناسی‪ ،‬تحقیقاتی و درمانی‬ ‫مــــام‪،‬‬ ‫پیـشرفتـه تـریـن مرکزدرمـان نـابـاروری ایـران‬ ‫مرکزدرمــان نابــاروری «مام»‪ ،‬برجــی با ‪ 9‬طبقــه روی زمیــن و ‪ 6‬طبقه منفــی زیرزمین‪ ،‬متشــکل ازمرکزتشــخیص و درمان‪،‬‬ ‫واحدهــای تحقیــق و پژوهــش‪ ،‬فضــای اســتارت اپی میکروبیولــوژی‪ ،‬تکنولوژی هــای ژنتیــک‪ ،‬اقامتــگاه‪ ،‬ازمایشــگاه ها‬ ‫و‪ ...‬اســت‪ .‬این ســاختمان زیبــا دریکــی ازنقاط کلیدی شــهرته ـران‪ ،‬یعنــی؛ تقاطــع بزرگ ـراه کردســتان و همت ق ـرارگرفته‪.‬‬ ‫مــام شــبیه هیــچ بیمارســتان یــا مرکــزدرمانــی کــه تــا به حــال دیده ایــد‪ ،‬نیســت‪ .‬دراولیــن مواجــه بــا معمــاری دلپذیــرو‬ ‫ارامش بخــش روبــرو می شــوید کــه شــما را به یــاد هتل هــای لوکــس و مــدرن اروپایــی غربــی می انــدازد‪ .‬ایــن دقیقــا‬ ‫همــان تصویــری اســت کــه دکتــرســامان حسینی نســب‪ ،‬کارفرمــا و مدیــرپــروژه‪ ،‬دوســت دارد درذهــن مراجعــه کنندگان‬ ‫به وجــود ایــد‪ .‬درلحظــه ورود متوجــه تفاوت هــای معنــادارایــن ســاختمان بــا بیمارســتان های دیگــری کــه دیده ایــد‬ ‫می شــوید؛ نمای متفــاوت ســاختمان‪ ،‬فضاهــای انتظاررو بــه افتــاب‪ ،‬انــواع تکنولوژی های اتوماســیون و هوشمندســازی‬ ‫کــه اطراف تــان را گرفتــه و فضایــی دنــج و بــا حفــظ حریــم شــخصی‪.‬‬ ‫این جــا پ ـرازتکنولوژی هــای پیشــرفته مراقبــت و درمــان اســت؛ ازسیســتم های ‪ PTS‬ب ـرای انتقــال نمونــه ازمایش هــا‬ ‫گرفته تــا ‪clean room‬هــای کالس ‪.B‬‬ ‫اتوماسـیون سـاختمان دربازدید ازایـن مرکزدرمانـی گفت وگوی جذابی هم با دکترسـامان حسـینی نسـب‪ ،‬کارفرما و مدیر‬ ‫پروژه مرکـزدرمان نابـاروری مام انجـام داد تا ازچنـد و چون ایـده‪ ،‬اجـرا و بهره برداری این پـروژه جذاب باخبرشـود‪.‬‬ ‫پــروژه مرکــزدرمانــی نابــاروری مــام چطــورشــکل گرفــت و ق ـراربــود چــه‬ ‫کارهــای نواورانــه انجــام دهنــد‪ .‬این جــا تنهــا یــک مرکــز درمــان نابــاروری‬ ‫ایــده اصلــی مرکــز درمــان نابــاروری مــام حــول دو تیــم مجــرب و بــا دو‬ ‫و بیوتکنولــوژی هــم هســت‪ .‬حتــی می توانــم بگویــم تمرکــز مرکــز روی‬ ‫متخصــص و مجــرب در حــوزه درمــان نابــاروری هســتند و گــروه دوم تیــم‬ ‫گــروه اضافــه کــردن خدمــات تحقیقاتــی و تولیــدی بــه مرکــز در ســطح‬ ‫خال ءهایــی را درحــوزه درمــان نابــاروری پوشــش دهــد؟‬ ‫هــدف متفــاوت‪ ،‬امــا در راســتای هــم شــکل گرفــت؛ اولین گــروه‪ ،‬پزشــکان‬ ‫جــوان بیوتکنولوژیســت کــه در یــک مــکان دورهــم جمــع شــده اند تــا‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکــه یــک مرکــز تحقیقاتــی و اســتارتاپی در حــوزه ژنتیــک‬ ‫حــوزه تحقیقــات بیش تــر از بخــش درمانــی اســت‪ .‬هــدف اصلــی ایــن‬ ‫اســتانداردهای برتــر دنیا ســت‪.‬‬ ‫تقریبا تمام سیستم های مرکزمام تحت سیستم ‪ BMS‬است و‬ ‫خود این موضوع درصد خطای ما را به شدت پایین اورده است‬ ‫مام چه تفاوت و شباهتی با نمونه های خارجی اش دارد؟‬ ‫مام بایــد ظرافت هایــی ب ـه کارمی رفتکه شــبیه یــک بیمارســتان نباشــد‪ .‬در‬ ‫مراکــزبــزرگ درمــان نابــاروری دنیــا‪ ،‬تمــام خدمــات ازمراحــل مقدماتــی‪،‬‬ ‫حقیقت باید شــبیه بــه هتل می بــود تــا بیمــاران دران احســاس راحتــیکنند‪.‬‬ ‫و همــه را درکنــارهــم تجمیــع می کننــد تــا بتوانــد ضریــب تولــد بچه هــای‬ ‫و نمونه هــای ازمایشــگاهی را به ســرعت بیــن طبقــات منتقــلکنیــم‪ .‬مــا‬ ‫پژوهشــی‪ ،‬تحقیقاتــی‪ ،‬درمانی و پــس ازدرمــان را یک جــا به بیمــارمی دهند‬ ‫ســالم را به حداکثــربرســانند‪ .‬ایــنکارباعث می شــود امــارنابــاروریکاهش‬ ‫نابــاروری دنیا ارائه می شــودکــه مــا درایــران نداریــم‪ ،‬بنابراین مصمــم بودیم‬ ‫کــه تمامــی ایــن خدمــات را بــرای اولین بــاردرمــام فراهــمکنیــم‪.‬‬ ‫مثال چه نوع خدماتی؟‬ ‫تولیــد واکس ـن های ضــد ســرطان دهانــه رحــمکه مــا ســومین شــرکت دنیا‬ ‫درتولیــد ان بودیــم‪ ،‬خدمــات نویــن ژنتیکــی‪ »NGS« ،‬یــا غربالگری هــای‬ ‫نوینــیکــه درحــال حاضــردردنیــا انجــام می شــود و بســیاری مــوارد دیگــر‪.‬‬ ‫خدماتــیکــه می تــوان بــا اســتفاده ازان بچه هــای ســالم تری را به دنیــا‬ ‫اورد‪ .‬ازهمــان ابتــدای ســاخت مــام‪ ،‬ایــده و اجــرا درســطح بین المللــی و‬ ‫بــا رویکــرد بــه یافته هــای روزدنیــا شــکلگرفــت و بــه همیــن خاطــرهــم در‬ ‫عمــل بــا پیچیدگی هــای زیــادی همــراه بــود‪.‬‬ ‫با این حسـاب مرکزمام باید سـطح تکنولوژیک متفاوتی هم درسیسـتم ها و‬ ‫ساخت داشـته باشـد تا بتواند خدمات نوین بین المللی ارائه کند‪ .‬کمی درباره‬ ‫هماهنگی بین تکنولوژی های مورد نیـازو خدمات نوین مـام برایم بگویید‪.‬‬ ‫سیســتمی بــه نــام ‪ PTS‬درمرکــزدرمان نابــاروری مــام قــراردادیمکــه دیگر‬ ‫نیــازنباشــد نمونه هــای ازمایشــگاهی توســط خــود بیمــاریــا پرســنل بیــن‬ ‫طبقــات جابه جا شــود‪ ،‬بلکه توســط این سیســتم منتقل می شــود‪ .‬سیســتم‬ ‫پیشــرفته ایکــه برای ســهولت دردسترســی پرســنل و بیمــاران به وجــود امد‬ ‫و نمونه هــا را درکم تــرازچنــد ثانیــه بــا اســتفاده ازفشــارهــوا بیــن طبقــات‬ ‫منتقــل می کنــد‪ .‬ایــن فراینــد بــه بیمــاران نیــزبســیارکمــک می کنــد زیــرا‬ ‫تو امدشــان راکاهــش می دهــد و دیگرنیــازی نیســت خودشــان نمونه ها‬ ‫رف ‬ ‫را جابه جــاکننــد و همچنیــن نمونه هــا درمعــرض الودگــی قــرارنمی گیرنــد‪.‬‬ ‫اولویت بندی تــان ب ـرای اســتفاده ازتکنولوژی هــای اتوماســیون و هوشــمند‬ ‫درمــام چگونــه بود؟‬ ‫مــا تمــام تــاش خودمــان را کردیــم کــه بخش هــای کنترلــی مجموعــه را به‬ ‫سیســتم های اتوماســیون و هوشمندســازی مجهــز کنیــم و از ایــن ابزارهــا‬ ‫بیش تریــن اســتفاده را ببریــم‪ .‬ابتــدا مشــخص کردیــم کــه بخش هــای‬ ‫کنترلــی حســاس در مرکــز مــام کجاســت و بعــد از ان فناوری هــای کــه‬ ‫می توانســتیم در ایــن بخش هــا اســتفاده کنیــم‪ ،‬مشــخص کردیــم‪.‬‬ ‫طبیعتــا هرچقــدر بــه ســمت سیســتم اتوماســیون برویــم میــزان خطــا‬ ‫در بخش هــای گســترده ای بایــد میــان ســاخت‪ ،‬خدمــات‪ ،‬طراحــی و‬ ‫و البتــه هزینه هــای اینــده کاهــش خواهــد یافــت‪ .‬بــرای مثــال تمامــی‬ ‫یکــی ازمهم تریــن بخش هــای مرکــز«اتاق هــای تمیــز» (‪)clean room‬‬ ‫هــر چیــزی از جملــه فشــار بخواهــد در انکوباتورهــا کــم یــا زیــاد شــود‪ ،‬بــه‬ ‫تکنولوژی هــای بــه کاررفتــه‪ ،‬هماهنگــی ایجــاد می کردیــم‪ .‬به طــورمثــال‬ ‫اســت‪ .‬اتــاق تمیــز‪ ،‬اتاقی ســتکــه ذرات و الودگی هــا دران همیشــه دریــک‬ ‫انــدازه مشــخص اســت‪ .‬درحــال حاضــرهیــچ اتــاق جنین شناســی درایران‬ ‫وجــود نــداردکــه اصطالحــا اتــاق تمیــزباشــد‪ ،‬امــا اتــاق جنین شناســی مرکز‬ ‫مــام درکالس ‪ ،B‬هــم ســطح اتاق هــای تمیــزدنیاســت‪ .‬تعــداد بســیارکمی‬ ‫اتــاق تمیــزســطح ‪ B‬جنین شناســی دردنیــا هســت‪.‬‬ ‫انکوباتورهــای مــا تحــت سیســتم ‪ BMS‬اســت؛ بــه زبــان ســاده یعنــی‬ ‫اپراتــور هشــدار داده می شــود و می تــوان از ان جلوگیــری کــرد‪ .‬همین طــور‬ ‫تمامــی اتاق هــای تمیــز مرکــز مــام از لحــاظ فشــار به صــورت هوشــمند‬ ‫اندازه گیــری و تنظیــم می شــوند‪ .‬درحقیقــت ارتبــاط کامــل و یکپارچه ایــی‬ ‫بیــن هواســازها‪ ،‬مســیر حرکــت‪ ،‬دریچه هــای اتاق هــا و سیســتم های‬ ‫اندازه گیــری فشــار در اتاق هــا وجــود دارد کــه هیــچ الودگــی از یــک اتــاق بــه‬ ‫نکته دیگــراین که امروزه مشــخص شــده یکــی ازعلــل نابــاروری موضوعات‬ ‫اتــاق دیگــر به دلیــل فشــار پایین تــر ان منتقــل نشــود‪ .‬حتــی ایــن سیســتم‬ ‫هســتند و حتــی اگــران هــا را ازلحــاظ فیزولــوژی امــادهکنیــد بازهــم درصد‬ ‫مرکز مــام تحــت ‪ BMS‬اســت و خــود ایــن موضــوع درصد خطــا را به شــدت‬ ‫روان شناســی بیمــاران اســت‪ .‬یعنــی بیمــاران ازلحــاظ روحــی اســیب دیده‬ ‫موفقیــت پاییــن خواهــد بــود‪ .‬بــه همیــن دلیــل درســاخت و طراحــی مرکــز‬ ‫در بخش هــای داروســازی مــا هــم وجــود دارد‪ .‬تقریبــا تمــام سیســتم های‬ ‫پاییــن اورده اســت‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫و شــانس باروری افزایش پیــداکند‪ .‬ازســوی دیگرخدمــات نوینــی درمراکز‬ ‫همین طــورنیازمنــد سیســتم هایی بودیــمکــه رفت وامــد راکاهــش دهیــم‬ ‫بــا توجــه بــه خواســته های شــما ازمرکــزمــام‪ ،‬اگــرق ـراربــود‬ ‫ایــن تکنولــوژی بــرای شــما هزینه هــا را کاهــش می دهــد‪ ،‬امــا ایــا روی‬ ‫چقــدرهزینه هــای شــما افزایــش پیــدا می کــرد یــا بــا چــه‬ ‫تاثیــرایــن اتفــاق بــرای بیمــاربســیاربیش تــراســت‪ .‬مهم ترین شــاخص در‬ ‫ازسیســتم های کنترلــی هوشــمند و ‪ BMS‬اســتفاده نکنیــد‪،‬‬ ‫مســئله هایی مواجــه می شــدید؟‬ ‫بیمــاران شــما هــم تاثیــری دارد؟‬ ‫مراکــزدرمــان نابــاروری تعــداد «لقــاح داخــل ازمایشــگاهی» ‪ IVF‬بــه «بچه‬ ‫طبیعــی اســت کــه هزینــه اولیــه خریــد ایــن سیســتم ها‬ ‫متولــد شــده» اســت‪ .‬فقــطکافی ســت ایــن را بدانیــدکــه تاثیــراتــاق تمیــز‬ ‫اینــده بســیاری از هزینه هــا نســبت بــه مجموعه هایــی‬ ‫می دهــد‪ 5 .‬درصــد درایــن حــوزه بســیاربــاال اســت‪ .‬هرچــه امــارموفقیــت‬ ‫بیش تــر از سیســتم های دســتی و ســنتی اســت‪ ،‬امــا در‬ ‫کــه از سیســتم های دســتی و ســنتی اســتفاده می کننــد‪،‬‬ ‫کم تــر می شــود‪ .‬اولیــن بخشــی کــه هزینه هــای ان کاهــش‬ ‫پیــدا می کنــد‪ ،‬بخــش پرســنلی اســت‪ ،‬به طــوری کــه در‬ ‫مجموعه هایــی کــه از سیســتم ســنتی یــا دســتی اســتفاده‬ ‫می کننــد تعــدادی از کارکنــان وظیفــه دارنــد هــر چنــد دقیقــه‬ ‫یکبــار فشارســنج ها را بخواننــد‪ ،‬و «دمپرهــا» را بــاال یــا پاییــن‬ ‫کننــد و دوبــاره فشارســنج را بخوانند و دوبــاره دمپرهــا را تنظیم‬ ‫کننــد تــا در نهایــت همه چیــز بــرای همــان چنــد دقیقــه تنظیم‬ ‫شــود‪ .‬ایــن افــراد معمــوال موجــب اشــتباهاتی می شــوند کــه‬ ‫هزینه هــای مشــخصی را بــه مجموعــه اضافــه می کنــد‪ ،‬در‬ ‫حالــی کــه بــا سیســتم های هوشــمند دیگــر ایــن هزینه هــا‬ ‫به وجــود نمی ایــد‪.‬‬ ‫کالس ‪ B‬و حتــیکالس ‪ 5 ،C‬درصــد احتمــال موفقیــت شــما را افزایــش‬ ‫شــما باالتــرو بهتــرباشــد‪ ،‬طبیعتــا رضایــت بیمــاران بیش تــرخواهــد بــود و‬ ‫افــراد بیش تــری بــه شــما مراجعــه خواهنــدکــرد‪.‬‬ ‫بــه طــورمثــال بیمــاران به جــای این که ‪3‬بــارمجبــوربــه ‪ IVF‬باشــند بــا یکبار‬ ‫می تواننــد بــه هدف شــان برســند و ایــن هــم هزینه هــای مــا و هزینه هــای‬ ‫بیمــاران راکاهــش می دهــد‪ .‬ایــن موضوعــات بــرای مــردم بســیارمهــم‬ ‫اســت وگاهــی ازتمــام زندگی شــان بــرای این کــه یکبــاردیگــر‪ IVF‬کننــد‪،‬‬ ‫می گذرنــد؛ بنابرایــن هرجــورکــه می توانیم بایــد بهــره وری را افزایــش دهیم‪.‬‬ ‫گاهــی اســتفاده ازسیســتم های هوشــمند ب ـرای کارفرماهــا بیش تــرجنبــه‬ ‫نمایشــی دارد و بــه اصطــاح کالس ســاختمان را باالتــرنشــان می دهــد‪ .‬در‬ ‫مــورد مرکزدرمــان نابــاروری مــام چقدراســتفاده ازسیســتم های هوشــمند‬ ‫جنبــه نمایشــی داشــت؟‬ ‫طــراح و معمــارمــام‪ ،‬دکتــرکیــارش میالنی نیــ ا یــک جملــه معــروف دارد‬ ‫کــه درطــول ســاخت مرکــزهمیشــه رعایــت شــد و ان جملــه ایــن اســت‪:‬‬ ‫«تنهــا ازچیــزی بایــد اســتفادهکنیــمکــهکارکنــد‪ ».‬بــا ایــن تعریــف مــا‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪50‬‬ ‫هیــچ چیــزی را بــدون دلیــل یــا بــه شــکل نمایشــی درمــام ب ـه کار نبردیــم‪.‬‬ ‫صادقانــه بگویــمکــهگاهــی الزم اســت جنبه هــای نمایشــی را واردکارکــرد‬ ‫و می تــوانگفــتکــهکاربــرد هــم دارد‪ ،‬امــا درمرکــزمــام ایــن اتفــاق‬ ‫نیافتــاد؛ چــون اصــا امکانــش وجــود نداشــتکــه ازتکنولــوژی‬ ‫کــه تنهــا جنبــه نمایشــی دارد‪ ،‬اســتفادهکنیــم‪ .‬بــرای مثال‬ ‫نمــای ســاختمان مــام بــا ســاختمان های اطرافــش‬ ‫متفــاوت اســت‪ .‬ایــن فقط جنبــه ظاهــری نــدارد‪،‬‬ ‫بلکــه هــم دمــا را درشــبانه روزو فصل هــای‬ ‫مختلــف تنظیــم می کنــد‪ ،‬هــم مصــرف‬ ‫انــرژی راکاهــش می دهــد و هــم حریــم‬ ‫خصوصــی را بــرای ایــن مرکــزکــه‬ ‫به شــدت بــه حفــظ چنیــن حریمــی‬ ‫بــرای بیمارانــش احتیــاج دارد‪،‬‬ ‫کمــک می کنــد‪.‬‬ ‫یکــی ازمشــکالت بــزرگ بــرای اســتفاده ازسیســتم های هوشــمند و‬ ‫اتوماســیون متقاعــد کــردن ســرمایه گذارن اســت‪ .‬چقــدراســتفاده از‬ ‫سیســتم های هوشــمند و ‪ BMS‬بــرای ســرمایه گذارها یــا ‪ BMS‬مــام‬ ‫مهــم بــود؟‬ ‫مرکــزمــام درخاورمیانــه نمونه اســت وکارفرمــای خــود را برای‬ ‫ســرمایه گذاری متقاعــد کردنــد‪.‬‬ ‫ایــن پرســش هــم مطــرح اســت کــه اســتفاده ازسیســتم های‬ ‫بــرای ســرمایه گذارها بســته بــه جایگاه شــان متفــاوت بــود‪ .‬برخــی‬ ‫‪ BMS‬درمــام چقــدراجــرای ایده هــا و طرح هــای اولیــه را‬ ‫تســهیل امــورخیلــی منطقــی نمی دانســتند‪ .‬ایــن ســرمایه گذارها بیش تــر‬ ‫صادقانـه بگویم ما ابتدا به سـراغ بهترین مراکز درمـان ناباروری‬ ‫لو هــوای تجــارت نویــن و امروزی اشــنایی‬ ‫خصوصــی وگروه هایــیکه بــا حا ‬ ‫بخش هـا را جـدا کردیـم و در اختیـار مهندسـان و متخصصـان‬ ‫متقاعــدکــردن ســرمایه گذارها بــه هزینهکــردن درسیســتم های هوشــمند و‬ ‫مام انجـام نشـد‪ ،‬بلکه بـر اسـاس بهتریـن تجربه هـای جهانی‬ ‫می کنــد معرفــیکــرد‪.‬‬ ‫اگـر واقـع بینانـه فکـر کنیـم‪ ،‬ابـداع و خالقیـت در این حـوزه با‬ ‫نمونه هایــی مثــل بیمارســتان رضــوی هــم هســت کــه بخــش دولتــی ان‬ ‫به دسـت نمی اید‪ .‬بخش هـای تحقیقـات‪ ،‬درمان و داروسـازی‬ ‫گســترده اســتفاده شــده اســت‪ .‬ایــا برنــد کــردن پروژه هایــی مثل مرکــزمام‬ ‫تجربه و بـر پایـه فعالیت هـای تحقیقاتی شـکل گرفته انـد و ما‬ ‫کــه بیش تــربــه ایــن ســمت برونــد؟‬ ‫بسـیار و صرف هزینه هـای هنگفت هسـتیم‪.‬‬ ‫اســتفاده ازایــن سیســتم ها را بــرای جــذب بیمــاران یــاکاهــش انــرژی یــا‬ ‫محــدود کــرد؟‬ ‫ســرمایه گذارهای دولتــی و ســنتی بودنــد‪ ،‬امــا پزشــکان‪ ،‬ســرمایه گذارهای‬ ‫دنیا رفتیـم و دیدیم چـه فعالیت هایی انجـام داده انـد‪ .‬بهترین‬ ‫بیش تــری داشــتند‪ ،‬به خوبــی ایــن موضــوع را قبــولکردنــد‪ .‬اصــوال بــرای‬ ‫قرار دادیـم‪ .‬در واقع خالقیـت خاصـی در مرکز درمـان ناباروری‬ ‫‪ SMB‬بایــد به طــورمشــخص فوایــد و مزایایــی راکــه ایــن موضوعــات ایجاد‬ ‫شـکل گرفته اسـت‪.‬‬ ‫بودجه هـای پاییـن یـا متوسـط ان هـم در دوره زمانـی محـدود‬ ‫را بهره بــرداری کــرده و دران ازسیســتم های هوشــمند پیشــرفته به طــور‬ ‫تراز اول دنیا با بودجه های چنـد ده میلیارد دالری در طول دهه ها‬ ‫یــا بیمارســتان رضــوی ســرمایه گذاران دولتــی و ســنتی را متقاعــد نمی کنــد‬ ‫برای رسـیدن بـه این جایـگاه نیازمنـد فعالیت هـای تحقیقاتی‬ ‫طبیعتــا اگــرنمونه هــای خــوب بیش تــرشــود و بتوانیــم دریکــی دوتــا از‬ ‫شـاید سـوال تان این باشـد که پس ابداعـات دارویی کـه گهگاه‬ ‫ان هــا نتیجــه مطلــوب را بگیریــم‪ ،‬راه بــرای بقیــه هــم بــازمی شــود‪ .‬بایــد‬ ‫بهره بــرداریکنیــم و نتایــج را به صــورت مطلــوب دراختیــارســرمایه گذاران‬ ‫قــراردهیــم تــا ان هــا متقاعــد شــوند‪ .‬درعین حــال همــه ســرمایه گذارها از‬ ‫کنیــدکــه هوشمندســازی ها جواب گــو و موثــرهســتند‪.‬‬ ‫درمورد مام چقدراین مشاورها تاثیرمثبت داشتند؟‬ ‫متاســفانه بیش تــرمنفــی بــود‪ .‬خیلــی درســت‬ ‫انتخــاب نشــده بودنــد‪ .‬درواقــع ســرمایه گذارها‬ ‫در ایــران از مشــاورهای خوبــی اســتفاده‬ ‫نمی کننــد‪ .‬ایــن مشــاورها اکثــرا از‬ ‫اتفاقــات روز دنیــا دور هســتند‪ .‬در‬ ‫مقابــل مشــاورهایی کــه از ســوی‬ ‫ســرمایه گذاران خصوصــی و‬ ‫قدرتمنــد بــه پــروژه امدنــد‪،‬‬ ‫همگــی متفق القــول بودنــدکــه‬ ‫‪51‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫مشــاوراســتفاده می کننــدکــه بایــد بتوانیــد به خوبــی ان مشــاوررا متقاعــد‬ ‫مطرح می شـود‪ ،‬جریانش چیسـت‪ .‬تخصص اصلـی من تولید‬ ‫دارو و واکسـن اسـت‪ .‬ما بعد از‪ 50‬سـال‪ ،‬یک واکسـن انسـانی‬ ‫را در ایـران تولیـد کردیـم‪ .‬مـا تقریبـا تمـام مسـیر را بر اسـاس‬ ‫انتخــابکردیــم‪.‬‬ ‫بتوانید محصول خوب خارجی را در ایران بـا همان کیفیت تولید‬ ‫چقدرازبخش های فرمان پذیردر‪ BMS‬تان استفاده کردید؟‬ ‫تجربه هـا و نمونه هـای خـوب خارجـی جلـو رفتیـم‪ .‬یعنـی اگر‬ ‫کنیـد‪ ،‬کار بزرگـی کرده اید‪ .‬بـرای بهتـر از ان ها بـودن نیـاز داریم‬ ‫بـه همان میـزان یا حتـی بیش تـر –به خاطـر سـابقه طوالنی در‬ ‫تولید ان ها‪ -‬بودجـه‪ ،‬هزینه و نیروی انسـانی متخصص در این‬ ‫بخـش صرف کنیـم‪ .‬بـرای مثال یـک محاسـبه سـاده به خوبی‬ ‫ایـن موضـوع را شـفاف می کنـد؛ تولیـد یـک داروی جدیـد در‬ ‫همین حوزه درمـان ناباروری چیـزی در حـدود ‪ 1.5‬میلیارد دالر‬ ‫برای شـرکت های بزرگ داروسـازی غربی هزینه برمـی دارد‪ .‬ما‬ ‫حاضریـم چنین هزینـه ای بکنیم؟‬ ‫گفتیــد کــه همــه سیســتم های مرکــزمــام را بــه ‪ BMS‬متصــل‬ ‫نکرده ایــد؟ چ ـرا درهمــه سیســتم ها ازایــن فنــاوری اســتفاده‬ ‫نکردید؟‬ ‫سیســتم های پزشــکی‪ ،‬فرمان پذیــری تنهــا دریکــی دو مــورد قابل اســتفاده‬ ‫بــود و دردیگــربخش هــا غیر قابــل اســتفاده بــود‪ .‬دلیــل ان هــم درگیرشــدن‬ ‫بخش پزشــکی بــه اپراتورینگکــردن و همچنیــن امــوزش ان بودکه بســیار‬ ‫وقت گیــراســت و بــرای ان بــه انــدازهکافــی زمــان وجود نداشــت‪.‬‬ ‫ایــن انتخابــی کــردن بخش هــای مختلــف سیســتم ‪ BMS‬بــه یکپارچگــی‬ ‫سیســتم تان لطمــه نــزد؟‬ ‫ابــدا‪ .‬بــا اســتفاده ازمشــاوره هاییکــه داشــتیم یکپارچگــی سیســتم را حفظ‬ ‫کردیــم و ارتباط هماهنــگ و یکپارچــه را بین ان هــا به وجود اوردیــم؛ مجموعه‬ ‫بــه ایــن ارتبــاط و یکپارچگــی نیــازمبرم داشــت‪.‬‬ ‫این بــه مســائل مختلفــی مثــل تعــداد نقــاطکنترلی سیســتم‬ ‫ان در‪ 24‬ســاعت‪ ،‬بســتگی دارد‪ .‬مــا این انتخــاب را با مشــورت‬ ‫هســتیمکــه بــا روحیــه شــرکت های دانش بنیــان ایده هــای نابــی را در‬ ‫متخصصانــیکــه قــراربــود مســئولیت هــربخــش را به عهــده‬ ‫بگیرنــد پیــش بردیــم‪ .‬بــه همیــن ترتیــب بخش هــایکنترلی‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫بیش تــربخــش تاسیســات و الکتریــکال فرمان پذیــراســت‪ ،‬امــا دربخــش‬ ‫برنامه های اتی برای توسعه مرکزمام چیست؟‬ ‫که نیــازبــه مراقبــت دارد‪ ،‬حساســیت و مــدت زمــان مراقبت از‬ ‫‪52‬‬ ‫و فرمان پذیــررا ازهــم جــداکردیــم و ازمیــان ان هرکــدام را نیــازداشــتیم‬ ‫یکــی ازاهــداف اصلــی‪ ،‬توســعه مرکــزتحقیقــات مــام اســت‪ .‬به دنبــال ان‬ ‫مرکــزتحقیقــات مــام اجرایــیکنیــم‪ .‬بعــد ازموفقیتــیکــه درتولید واکســن‬ ‫انســانی پــس از‪ 50‬ســال داشــتیم‪ ،‬می خواهیــم ‪ 3‬واکســن انســانی جدیــد‬ ‫درایــن حــوزه را تولیــدکنیــم‪ .‬مــا درحوزه هــای «ژنتیــک»‪« ،‬س ـل تراپی» و‬ ‫«ای تــی پزشــکی» حرف هــای زیــادی بــرایگفتــن داریــم و احتمــاال ‪ 3‬تــا‬ ‫‪ 4‬ســال اینــده هــرکــدام ازاین هــا می توانــد بــرای خودشــان یــک شــرکت‬ ‫پی ـش رو باشــند‪.‬‬ ‫بــرای رســیدن بــه ان نقطــه‪ ،‬نیازمنــد متخصص هــای خــوب و‬ ‫سیســتم های پیشــرفته هســتیم و امروزهردو را در«مام»‬ ‫کنــارهــم جمــعکرده ایــم‪.‬‬ ‫در واقع سرمایه گذارها در ایران‬ ‫از مشاورهای خوبی استفاده‬ ‫نمی کنند‪ .‬این مشاورها اکثرا از‬ ‫اتفاقات روز دنیا دور هستند‬ ‫‪53‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫قدم به قدم با اجرای تاسیسات درمرکزدرمان ناباروری مام‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫‪54‬‬ ‫چرا مام یک پروژه خاص است؟‬ ‫محمدرض ــا اثبات ــی‪ ،‬طــراح‪ ،‬مش ــاورو ناظ ــرپ ــروژه مرک ــزدرم ــان ناب ــاروری م ــام دربخ ــش الکتری ــکال‪ ،‬ب ــرق و جری ــان‬ ‫ضعیـــف اســـت‪ .‬او بـــا ســـابقه ای طوالنـــی درایـــن حـــوزه تجربـــه کاردرپروژه هـــای معـــروف بـــا معمـــاران نامـــداری‬ ‫چ ــون‪« ،‬زح ــا حدی ــد» (‪ )Zaha Hadid‬را درکارنامــه اش دارد‪ .‬اثبات ــی درمت ــن زی ــرش ــرح کامل ــی ازچگونگ ــی اجــرای‬ ‫بخ ــش تاسیس ــات‪ ،‬الکتری ــکال و ب ــرق جری ــان ضعی ــف پ ــروژه م ــام ارائ ــه ک ــرده و پ ــرده ازروش ه ــای جالب ــی ک ــه در‬ ‫طـــول اجـــرای پـــروژه به طـــورخـــاص ازان اســـتفاده شـــده‪ ،‬برداشـــته اســـت‪.‬‬ ‫او درایــن نوشــتارنــه تنهــا جزییــات کاملــی ازروش هــا‪ ،‬تکنیک هــا و ســاختارتاسیســات مــام را شــرح داده‪ ،‬بلکــه از‬ ‫روش هــای نویــن ارتباطــی میــان کارفرمــا‪ ،‬مشــاوران و پیمانــکاران ســخن می گویــد کــه کیفیــت پروژه هــا را افزایــش و‬ ‫هزینه هــای ســاخت را بــرای کارفرمــا کاهــش می دهــد‪.‬‬ ‫مرکزدرمان ناباروری مام؛ یک پروژه خاص‬ ‫اجـرای مرکـز درمان نابـاروری مـام یک پـروژه خـاص بود‪ ،‬نـه تنها بـرای تیم‬ ‫‪ 2‬تا ‪ 4‬متر بین سـقف اتاق تا سـقف فاصله وجود دارد و دسترسـی به امکانات‬ ‫و تاسیسـات بسـیار راحت اسـت‪ ،‬اما این قابلیت در مرکز مام وجود نداشـت‪.‬‬ ‫تاسیسـات‪ ،‬الکتریکال و مکانیـکال بلکه برای تمامـی پیمانکارانی کـه در این‬ ‫مـا در فضایـی با ارتفـاع یـک متـر بایـد تاسیسـات اتاق هـای تمیـز را احداث‬ ‫ان شـد‪ ،‬مرکز تحقیقات بیوتکنولـوژی ‪-‬که تولید واکسـن را در انـدازه محدود‬ ‫کانال ها‪ ،‬سـینی های برق‪ ،‬دریچه هـای تنظیـم هـوا (‪ VAV‬و ‪ )CAV‬همگی‬ ‫پروژه فعالیت کردنـد‪ .‬انچه باعث خاص شـدن این پروژه و حساسـیت باالی‬ ‫انجـام می دهد‪ -‬و مرکـز درمان نابـاروری پیشـرفته ان بـود که هـردو نیازمند‬ ‫ق تمیز» یـا اصطالحـا (‪) clean room‬ها هسـتند‪.‬‬ ‫«اتا ‬ ‫ن کارغیرممکـن بود؛ حجـم عظیم‬ ‫می کردیـم‪ .‬بـه زعم بعضـی از دوسـتان ایـ ‬ ‫بایـد در این جا سـاز می شـد‪ .‬به همیـن دلیل پـروژه مرکـز درمان مـام خاص‬ ‫شـد‪ ،‬چون باید بـا ابتـکارات و طراحی هـای منحصربه فـرد قابلیت هـای مورد‬ ‫در اتاق هـای تمیـز اسـتانداردهای خاصـی از نظـر دما‪ ،‬رطوبـت‪ ،‬فشـار و ذرات‬ ‫نیـاز در ان به وجود می امـد و تمام تاسیسـات ان به درسـتی عمـل می کرد‪.‬‬ ‫مجموعـه ی مرکز مام پیـش نیازهای خاصی داشـته که بـه پیچیده گی پروژه‬ ‫حجم و تعدد المان های جاداده شده درفضاهای مام‬ ‫بود‪ ،‬چون اتاق های تمیز معموال در فضاهایی با سـقف بلند احداث می شـوند‪.‬‬ ‫حداقل رساندن کراس ها در المان های سـقفی است‪ .‬المان هایی مثل‪ :‬سینی‬ ‫معلق وجود دارد‪ ،‬بنابراین سیسـتم های تهویه‪ ،‬ورود و خروج هوا و الکتریکال‬ ‫می افزود‪ .‬البته سـازه سـاختمان در ابتدا بـرای چنین کاربردی تعریف نشـده‬ ‫سـوله های بلندی را فـرض کنید کـه در ان اتاق هایـی با متریال هـای متفاوت‬ ‫درسـت می کنند‪ .‬کف و سـقف این اتاق هـا را هوابنـد و درزبنـدی می کنند و با‬ ‫بازشـوها‪ ،‬هوا را تنظیـم می کنند‪ .‬با این سـاختار وقتی اتاق سـاخته می شـود‬ ‫در فضایی محـدود و مشـخص اولیـن کار برای اجـرای طرح هـای پیچیده به‬ ‫کابل بـرق و جریـان ضعیف‪ ،‬لولـه هـای بـرق‪ ،‬لوله کشـی های اب‪ ،‬فاضالب‪،‬‬ ‫گازهـای طبـی‪ ،‬کانال کشـی های هـوای تـازه (رفـت و برگشـت)‪ ،‬کانال هـا و‬ ‫خـود فن کویل هـا‪.‬‬ ‫با افتخارمی توانم بگویم هیچ کدام ازسیستم ها به کاررفته دراین‬ ‫مرکزبا ازمون و خطا به دست نیامد‬ ‫در پروژه مرکـز درمانی مـام باید همـه این ها به اضافـه المان های زیرسـقفی‬ ‫تنگاتنگ داشـته باشـند تا سیسـتم های کنترلی به صورت یکپارچه عمل کنند‪.‬‬ ‫سقف های مجموعه روشـنایی‪ ،‬دریچه دسترسـی فن کویل ها‪ ،‬دریچه دهش‬ ‫در منفی چهـار‪ ،‬بـرای ایجاد یـک سیسـتم «همگن دمایـی» نیاز بـه طراحی‬ ‫با هـم هماهنـگ باشـند‪ ،‬اتفاقـی کـه امـروز در پـروژه افتـاده اسـت‪ .‬در تمام‬ ‫و مکش هوا‪ ،‬اسـپرینکلرها‪ ،‬اسـپیکرهای سیسـتم صوتی‪ ،‬دتکتورهای اعالم‬ ‫حریق‪ ،‬دوربیـن‪ ،‬چراغ هـای خـروج و‪ ...‬در کنارهم قـرار گرفته انـد‪ .‬این حجم‬ ‫زیاد تجهیزات ازلحاظ ایجاد بازشـو‪ ،‬زیبایی و استاندارهای فواصل همگی باید‬ ‫ازان جایی کـه دیگ هـا و یک سـری از هواسـاز ها در بام هسـتند و گـروه دیگر‬ ‫و پیاده سـازی یک شـبکه یکپارچه کنترلـی بود‪ .‬این شـبکه یکپارچـه کنترلی‬ ‫در این پـروژه با هماهنگـی بی نظیر بخـش بـرق و مکانیـک و هم فکری های‬ ‫دوسـت خوبم‪ ،‬مهنـدس مصطفـوی‪ ،‬با نهایـت دقـت وکارایی انجام شـد‪.‬‬ ‫این سیسـتم در تمامـی طبقات مـام وجـود دارد و به خوبی پیچیدگـی اجرای‬ ‫‪ IVF‬و عمل های غیرتهاجمی سـاخته شـده اند‪ ،‬اما همه تجهیـزات دران تعبیه‬ ‫وجود دارد کـه نیازمنـد هماهنگی کامل بـا تمامی المـان از پیش گفته اسـت‪.‬‬ ‫پـروژه را نشـان می دهد‪.‬‬ ‫شـده و امکان این کـه دران هـا‪ ،‬عمل هـای بزرگ تری هـم انجام شـود‪ ،‬وجود‬ ‫نکتـه مهـم دیگـر در رابطـه بـا اجـرای سیسـتم های تاسیسـات و الکتریکال‬ ‫دارد‪ .‬البته به خاطر نداشـتن ‪ CCU‬عمل های خاص در ان انجام نمی شـود‪.‬‬ ‫هیچ کـدام از سیسـتم ها بـه کار رفتـه در ایـن مرکز بـا ازمـون و خطا به دسـت‬ ‫قرار گرفـت و به خاطر نداشـتن جا‪ ،‬یو پـی اس و باطری هـم در ایـن نقطه قرار‬ ‫مام اسـت که منطبق بـا طرح های اولیه اسـت کـه با افتخـار می توانـم بگویم‬ ‫نیامد‪ .‬مـام جزو معـدود پروژه هایی بودکـه من و مهندس هـادی مصطفوی‪،‬‬ ‫لیدر بخـش مکانیـک‪ ،‬چنـد روز در هفته وقـت می گذاشـتیم تا تمام مـوارد را‬ ‫چک کنیـم و نگذاریـم هیچ ازمـون و خطا یا نیـاز بـه اصالحـی در ان رخ دهد‪.‬‬ ‫ترکیب طبقات درمرکزدرمان ناباروری مام‬ ‫اتاق برق پروژه در فضای بسـیار محدود ایجاد شـد و در کنارش سرور روم هم‬ ‫گرفته اسـت‪ .‬ایـن جانمایی هـا به صورتی اسـت کـه برای دسترسـی بـه ان با‬ ‫هیچ محدودیتی مواجه نیسـتیم‪ .‬یکی از دالیلـی که این پروژه بـه دل همه ما‬ ‫نشسـت این بود کـه همه چیز در جای خـودش به درسـتی قرار گرفـت و واقعا‬ ‫برای ان فکـر کردیم و با تجربه ‪ 15‬سـاله توانسـتیم این کار را به ثمر برسـانیم‪.‬‬ ‫در مام کاربری ها به شـدت متنوع اسـت و با این که سـطح اشـغال باال نیست‪،‬‬ ‫اصالحات درطرح اولیه و همگام سازی به روزنقشه ها‬ ‫نیازمندی هـا را در مجموعـه جا دهیـم‪ .‬در عین حـال در مام طبقـات هم تیپ‬ ‫داشته باشیم و هرماه ازسویکارفرما برای اضافه یاکمکردن بخش یا قسمتی‬ ‫هر طبقه تقریبـا ‪ 350‬متر مربع مسـاحت دارد‪ .‬با این حال توانسـته ایم تمامی‬ ‫نیسـتند و ماکزیمم طبقاتی که شـبیه هم ‪ 2 ،1‬و ‪ 3‬هستند‪.‬‬ ‫ترکیب طبقات به شرح زیراست‪:‬‬ ‫« منفی ‪( 6‬ازمایشگاه و اتاق تمیز)‬ ‫«منفی ‪( 5‬ازمایشگاه‪ ،‬سالن غذاخوری‪ ،‬اداری)‬ ‫«منفی ‪( 4‬موتورخانه‪ ،‬الندری‪ CSR ،‬و‪)...‬‬ ‫«منفی‪( 3‬اداری‪،‬اکسیژن سازو انبارها)‬ ‫پیچیدگی های مام باعث شد که در طول ‪ 2‬سال نیم گذشته هر هفته تغییرات‬ ‫غافلگیر شویم‪ .‬در این حد که یک بخش دندانپزشکی به مجموعه اضافه شد و‬ ‫بعد ازاین که همهکارها برای ان انجامگرفت‪ ،‬نظرکارفرما عوض شد وکل بخش‬ ‫کاربری متفاوتی پیداکرد‪ .‬البته درپروژه بیمارستانی چنین اتفاقاتی طبیعی است‬ ‫و باید اذعانکنمکه یکی ازخوبی های این پروژه‪،‬کارفرمای ان بود‪.‬کارفرماها دقیقا‬ ‫می دانستند چه می خواهند و از مشاوران بسیار خوبی در این بخش استفاده‬ ‫شد‪ ،‬اما اقتضای پروژه بیمارستانی تغییرات است‪.‬‬ ‫«منفی ‪( 2‬اتاق برق‪ ،‬زباله سوز‪ ،‬سرور‪ ،‬نمازخانه و رختکن و سرویس بهداشتی)‬ ‫پروژه هایی شـبیه به مرکـز درمان ناباروری مـام به این صورت اسـت که وقتی‬ ‫«البی (داروخانه‪ ،‬بانک‪ ،‬صندوق وکافی شاپ)‬ ‫تطبیق و تدقیـن داده می شـوند و بـه کارگاه ابالغ می شـوند‪ .‬دفتر فنـی کارگاه‬ ‫«منفی ‪( 1‬نمونه گیری ازمایشگاه‪ ،‬تصویربرداری)‬ ‫طرح مقدماتی تکمیل شـد بـا اخرین ورژن نقشـه معمـاری‪ ،‬برق‪ ،‬سـازه و‪...‬‬ ‫« اول تا سوم (درمانگاه ها)‪ ،‬چهارم (ازمایشگاه‪ ،‬نمونهگیری و معاینه)‬ ‫وظیفه تولید نقشـه های اجرایی را دارد‪ .‬تصمیمات در دفتر فنی باعث می شود‬ ‫«طبقه نهم (پاویون پزشکان‪ ،‬اداری و مدیریتی)‬ ‫طرح اولیهکاربه سـرانجام برسـد‪ .‬من حدود یکسال مسـئول دفترفنی پروژه‬ ‫«پنجم و ششم (بستری)‪ ،‬هفت و هشت (اتاق های عمل)‬ ‫به طرح اولیه وفـادار بمانیم یا در انتهـای پروژه با انحراف معیـار‪ 99‬درصدی از‬ ‫به دلیـل محدودیـت فضـا‪ ،‬موتورخانـه روی بـام جاسـازی شـد‪ .‬همین طـور‬ ‫دفاترنمایندگان ساختمان مجلس شورای اسالمی دربخش برق بودم؛ جالب‬ ‫‪ 6‬جادادیـم‪ .‬بـا وجـود ایـن پراکندگـی بایـد این بخش هـا بـا یکدیگـر ارتباط‬ ‫فنـی درست شـان بکننـد! بزرگ تریـن خطـا در پروژه هـا این اسـت کـه طرح‬ ‫قسـمتی ازتاسیسـات را درمنفی چهارتعبیـهکردیم و تصفیه خانـه را درمنفی‬ ‫اسـت در ان پروژه افراد بـا این دید پالن هـا را تحویـل گرفته بودند کـه در دفتر‬ ‫‪55‬‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫هماهنگ باشـند‪ ،‬مضـاف بر این کـه در پشـت همه این ها سـقف فشـرده ای‬ ‫جالب اسـت بدانید دراین پروژه این تعداد اتاق عمل وجود دارد درصورتیکه ‪5‬‬ ‫اتاق عمل برای یک بیمارسـتان اسـت‪ .‬اتاق های عمل با این که برای عمل های‬ ‫ناقـص و غیرکارشناسـی را تحویل بگیرید تـا در دفتر فنـی ان را درسـت کنید‪.‬‬ ‫کارگروه های دیگر‬ ‫جزیره ای عمل می کنند‪ .‬چه بسـا برای پیشـبرد کار خود در ‬ ‫فنی به تمام دیسـپلین ها اشـراف ندارد و البته در فضای کارگاهی پراسـترس‬ ‫مهندسـی و دفتر فنی دارند و صاحب نظر و سلیقه هسـتند که هماهنگ کردن‬ ‫ایا دفتر فنی صالحیـت این کار را دارد؟ سـواد ایـن کار را دارد؟ قطعا خیر‪ .‬دفتر‬ ‫و پر فشـار امـکان و صالحیت تغییـر نقشـه ها و طرح ها کاهـش می یابد‪.‬‬ ‫اتفـاق خوبی کـه در ایـن پـروژه رخ داد این بود کـه از ابتـدا همان تیمـی که در‬ ‫لطمـه می زنـد‪ .‬در پـروژه مـام موفقیـت زیـادی در ارتباطـات میـان کارفرما و‬ ‫طراحی دخیل بـود‪ ،‬دفتر فنـی را تجهیز کـرد‪ .‬از ایـن بابت این تیـم حتی روی‬ ‫حدی که زمـان کارگذاری قوطـی کلیدها توسـط پیمانکار‪ ،‬سیسـتم کنترلی ما‬ ‫اجزا کوچک تقسیم کردیم و هر قسمت را به پیمانکاران جزء دادیم و با تقویت‬ ‫بر اساس چک لیست و رنگ های اسـتاندارد شـده در ان بر تمام جاگذاری ها‬ ‫و او برای هر قسـمت کار‪ ،‬پیمانـکاران جزء را به خدمـت بگیرد‪ ،‬از ابتـدا کار را به‬ ‫دفتر فنی بـر کار تمامـی گروه ها نظارت مسـتمر داشـتیم‪ .‬هزینـه ای که بابت‬ ‫نظارت می کـرد و پـس از ان اجـازه لوله گـذاری مـی داد‪ .‬ما جلسـات هفتگی‬ ‫حذف باالسـری پیمانکار کل از پرژه کسرشـد به مراتب بیش تر از هزینه ای بود‬ ‫نقشـه ها اعمال می کردیم‪ .‬یعنی هـر زمان که بخش های مختلف به نقشـه ها‬ ‫دسـت دفتر فنی اسـت و نه پیمانکار‪ .‬از طرفی چون با سیستم نظارت مستمر‬ ‫داشـتیم و هرزمان تغییری در نقشـه اصلـی رخ مـی داد‪ ،‬بالفاصلـه در تمامی‬ ‫احتیاج داشـتند‪ ،‬تمامـی ان ها بـه روز بود‪.‬‬ ‫که بابت تقویـت دفتر فنی بـه پروژه اضافه شـد‪ .‬در ایـن روش ابتـکار عمل در‬ ‫و دقیق از وضعیت کل پـروژه باخبر بودیم‪ ،‬پیمانکاران نمی توانسـتند کارفرما را‬ ‫معموال رسـم بر این اسـت که پس از پروژه تیمـی به مجموعه اضافه می شـود‬ ‫تحت فشـار بگذارند و هرزمان به این نتیجه می رسـیدیم کـه پیمانکار قابلیت‬ ‫باشـد اگر بدانید‪ ،‬امـروز در انتهای کار چیـزی به عنوان تهیه «ازبیلـت» نداریم‪،‬‬ ‫به جایگزینـی پیمانکار اقـدام کنیم‪ ،‬بدون این کـه نگرانی ازلطمـه دیدن پروژه‬ ‫تا از پـروژه «ازبیلـت» (‪ )as built‬تهیـه کنند‪ .‬شـاید باورش برای تان سـخت‬ ‫چون تمامی نقشـه ها به روز اسـت‪.‬‬ ‫روش ارتباط کارفرما‪-‬مشاور‪-‬پیمانکارو اجرای متفاوت درپروژه مام‬ ‫امروز در پروژه های بزرگ کشـور به این صورت عمل می شـود که یک پیمانکار‬ ‫بزرگ پروژه را می گیرد و بـه پیمانکاران کوچک تر می دهـد و هرکدام به صورت‬ ‫اتوماسیون ساختمان‬ ‫ان ها کاری اسـت بسـیار دشـوار‪ .‬این روش بسـیار غلطی اسـت و به پروژه ها‬ ‫پیمانکار به وجود امد‪ .‬در این پروژه به جای این کـه کار را به پیمانکار کل بدهیم‬ ‫رنـگ قوطـی کلیدها ‪،‬چـک لیسـت داشـت و بر ایـن اسـاس پیش رفـت‪ .‬تا‬ ‫‪56‬‬ ‫هم اختلال ایجـاد می کننـد و هـر کـدام از ایـن گروه ها بـرای خودشـان تیم‬ ‫تامین کیفیـت‪ ،‬یا سـرعت مدنظر مـا را نـدارد به راحتی می توانسـتیم نسـبت‬ ‫داشـته باشـیم‪ .‬از سـوی دیگر پیمانکار جزئـی گرفته ایـم که نیازی بـه دانش‬ ‫بسـیار باال نداشـته باشـند‪ .‬به این معنی پیمانکار می توانسـت در بخش های‬ ‫مختلف فعالیت کنـد‪ .‬از طرف دیگر سیسـتم نظارتـی قوی گذاشـتیم تا هیچ‬ ‫اشـتباهی رخ ندهد‪.‬‬ ‫جزییات اجراسازی سیستم های تاسیسات و هوشمندسازی درمام‬ ‫جزییـات اجـرای بخش هـای الکتریـکال و هوشمندسـازی در پـروژه مرکـز‬ ‫درمان نابـاروری مام بسـیار پیچیده اسـت‪ ،‬اما سـعی می کنم در ادامه شـرح‬ ‫کاملـی از ان ارائـه کنم‪.‬‬ ‫‪.1‬برق‬ ‫یکـی از مشـکالت اساسـی کـه در بخـش الکتریـکال با‬ ‫ان مواجه بودیـم‪ ،‬تامین برق بـود‪ .‬تامین بـرق برای‬ ‫چنیـن پروژه هایـی بایـد مطمئـن باشـد‪ ،‬چـون‬ ‫کاری که قرار اسـت در مام انجام شـود‪ ،‬بسـیار‬ ‫حسـاس اسـت و در برخی موارد هم امکان‬ ‫اصلاح و تکـرار اجـرای ان وجـود نـدارد‪.‬‬ ‫به دلیـل عمل هـای حسـاس شـانس‬ ‫برخـی بیمـاران در ایـن مرکـز بسـیار‬ ‫معدود اسـت؛ بنابراین بایـد حداکثر‬ ‫بهره وری در سیسـتم وجود داشـته‬ ‫باشـد‪ .‬به همیـن دلیـل‪:‬‬ ‫یـک پسـت اختصاصـی تهیـه‬ ‫شـد که از‪ 2‬مسـیر برق رسـانی به‬ ‫پـروژه را انجـام می دهـد‪.‬‬ ‫‪ 2‬دسـتگاه «دیزل ژنراتـور» تعبیه شـد که هر کـدام از ان هـا ‪ 70‬درصد «بار‬ ‫نرم افزاراپن سورس «نیاگارا» و سخت افزارهای شرکت «نتیکس» (‪)NetIX‬‬ ‫یو پـی اس مجموعه ماژوالر اسـت به این معنـی که یک دسـتگاه یو پی اس‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬این سیسـتم کنترلی هـم قابلیت هشـدار دارد و هم بـرای افراد‬ ‫الکتریکـی» مجموعـه را می توانند تامیـن کنند‪.‬‬ ‫نیسـت بلکـه از‪ 8‬یو پی اس ‪ KVA 25‬تشـکیل شـده اسـت‪ .‬هـر کـدام از این‬ ‫ماژول ها از مدار خارج شـوند‪ ،‬بدون این که مصرف کننده متوجه شـود‪ ،‬ماژول‬ ‫دیگری جایگزین می شـود‪.‬‬ ‫سیسـتم به طور کامل به بـرق اضطراری مجهز اسـت و تمام نقاط حسـاس‬ ‫مثل اتاق های تمیـز‪ ،‬اتاق های عمل و ازمایشـگاه ها تحت پوشـش یو پی اس‬ ‫هسـتند و به هیچ عنوان قطعی نخواهیم داشـت‪.‬‬ ‫‪.2‬تاسیسات‪ BMS ،‬و هوارسانی‬ ‫اسـتفاده شـدکه احتماال بـرای اولین باراسـتکـه درایـران مـورد بهره برداری‬ ‫بر اسـاس این هشـدارها وظایفـی تعیین کرده اسـت‪.‬‬ ‫بهره برداری و اموزش کارکنان‬ ‫اخرین موضوعـی که باید بـه ان پرداخت نگهـداری و بهره بـرداران از تجهیزات‬ ‫اسـت‪ .‬این موضوع اگر مهم تر از تولید و راه اندازی نباشـد‪ ،‬قطعا ارزش کم تری‬ ‫ندارد‪ .‬خیلی از زمان ها سـازنده کار خوبی را ارائه می دهد‪ ،‬امـا بهره بردار به دلیل‬ ‫این که اشرافی روی سیسـتم ندارد‪ ،‬به بهانه های مختلف با چیزی که خودش‬ ‫بلد اسـت‪ ،‬بهره برداری را انجام می دهد‪ .‬در این موارد برای این که این مشـکل‬ ‫در بخش سیسـتم های کنترلـی‪ ،‬دمـا و روشـنایی از پروتکل ‪ KNX‬اسـتفاده‬ ‫به وجود نیاید‪ ،‬قرار اسـت پـس از تحویل پـروژه بخش واحد نگهداری توسـط‬ ‫در بخش ‪ BMS‬فشـار‪ ،‬رطوبـت و دما نقش اساسـی داشـت و بایـد حداکثر‬ ‫همین طـور در بخش سـخت افزاری سیسـتم های هوشـمند بـا اموزش های‬ ‫کردیـم‪ .‬در این بخش هـم مالحظـات مالی بـرای ما مهم بـود و هـم زیبایی‪.‬‬ ‫کنترل را در ان داشـته باشـیم‪.‬‬ ‫واحد راه اندازی تاسـیس شود‪.‬‬ ‫مقدماتـی‪ ،‬نیروها اشـراف کافـی بر سیسـتم ها پیـدا کرده انـد‪ ،‬امـا در بخش‬ ‫برای این که بتوانند پایین ترین اختالف دمایی را در تابسـتان و زمستان تجربه‬ ‫نرم افـزاری از پیمانـکار مجموعـه قـول گرفته ایم کـه اموزش نیـرو را بـرای ما‬ ‫بیش تـر فضاهای مجموعه فشـارمثبت هسـتند و بایـد این فشـار از داخل به‬ ‫بـرای اسـتفاده از ایـن فناوری هـا بی نیـاز کنند‪.‬‬ ‫کنیم‪ ،‬سیسـتم های سرمایشـی مـا در زمسـتان هـم کار می کنـد‪ .‬همین طور‬ ‫بیرون مثبـت و قابل کنتـرل بماند ‪.‬‬ ‫ایـن بخش هـا در طبقـات مختلـف هسـتند‪ ،‬امـا از یک دسـتگاه هوارسـانی‬ ‫می شـوند‪ .‬دسـتگاه مـا شـامل چند الیـه فیلتر اسـت کـه هـوای بیـرون را در‬ ‫انجام دهد که پـس از یکسـال نیروهایی در مجموعه داشـته باشـیم کـه ما را‬ ‫درپایـان باید گفت کـه مـام نمونه کاملـی از پـروژه خاص بـا کاربری ویـژه اما‬ ‫امکانات محـدود اسـت که بـه بهترین وجه اجرا شـده اسـت‪.‬‬ ‫چندین مرحله فیلتر می کنـد و در نهایت هوایی در کانال هـای می اید که عاری‬ ‫از هرگونـه ذرات معلق اسـت‪ .‬برای اجـرای این بخـش از پروژه سـیگنال ها از‬ ‫حدود ‪ 800‬نقطـه‪ ،‬دریافت‪ ،‬پایش و کنترل شـده و بر اسـاس مـکان مورد نظر‬ ‫افزایش فشـار به وجود اید‪ .‬این افت و افزایش در سیستم کنترل‬ ‫هوارسان خوانده شده و دور موتور هوارسان را تنظیم می کند‪.‬‬ ‫‪.3‬نرم افزارهای هوشمندسازی‬ ‫از دسـت دادن سیسـتم های پروسـس در ایـن‬ ‫پروژه بسـیار حسـاس اسـت به همیـن دلیل‬ ‫هزینـه کـردن بـرای کارفرمـا در ایـن مرحله‬ ‫بهـره وری باالیی داشـت‪ .‬بنابرایـن تهویه‬ ‫و سیسـتم های دمـا و رطوبـت کاملا‬ ‫هوشـمند شـده و بخش هایـی‬ ‫فرمان پذیـری در اختیـار سیسـتم‬ ‫کنترلی قرار داده شـده اسـت تا در‬ ‫موارد فـوری فارغ از هشـدار دادن‬ ‫به صـورت هوشـمند اقـدام کنـد‪.‬‬ ‫بـرای مجموعه هوشمندسـازی‬ ‫و اجـرای تمامـی ایـن مراحل از‬ ‫پـاییـز ‪ | 1397‬شماره ‪106‬‬ ‫سنسـور دریچه ها باز و بسـته می شـوند تا در یـک مکان خـاص افت یا‬ ‫‪57‬‬ teknoware.com No.90, West Soleymani st. Andarzgou Ave. Tehran +98 21 22 69 46 79 info@atrinaco.com Intelligent IP Video Solutions MOBOTIX AG +49 6302 9816-0 de-info@mobotix.com MOBOTIX Corp +1 212 385 6126 us-info@mobotix.com Authorised Systems Integrator: Atrina Building Automation Co. Ltd No. 90 ,West Soleymani, Andarzgoo Blv.,Tehran, Iran Tel: 98 21 2269 4679 Fax: 98 21 2220 8207 Atrinaco.com Authorised Systems Integrator: Atrina Building Automation Co. Ltd Facilio.com No. 90 ,West Soleymani, Andarzgoo Blv.,Tehran, Iran Tel: 98 21 2269 4679 Fax: 98 21 2220 8207 Atrinaco.com quake, flood, fire and hurricane. Given all dangers facing structures in Iran, this system will be of considerable help to the owners and residents by enhancing the buildings’ safety, decreasing maintenance costs, developing more accurate standards, etc. In an overall view, Structural Health Monitoring resembles a medical examination where sensors act as neurons by which we are informed of the performance and health of each com- ponent of the structure. Naturally more information on the structure could be of much help to the constructer and the beneficiary in making decisions about betterment of the building, decreasing damage costs and bring about much reduction in costs for constructors. Without doubt by technological advancements and progress in technical knowledge in Iran, structures in the country will benefit from smart safety and SHM instruments in near future. 62 Building Automation Automation Building SHM in Iran Structural Health Monitoring is a safe new way to ensure structure’s health during construction and in service. By paying a reasonable amount it is possible to utilize methods and instruments of structural health monitoring to make the safety of the structure more reliable for the residents and prevent casualties and life-threatening and financial risks while using the structure or during disasters such as earth- Autumn 2018 | Vol. 106 63 Implementing dynamic tests Conducting dynamic tests require special instruments for creating vibrations, applying dynamic loads, and measuring vibration. Extracted data from dynamic tests doesn’t have much sensitivity to the application points of dynamic points but are more sensitive to the parameters of the components of the structure. Extractable data are: frequencies, modal forms, and vibrations in different parts of the structure. Input stimuli are environmental or forced. Advantages of vibration-based detection in contrast to other methods such as Visual Inspection, Ultrasonic Test, Radiography, etc.: - Global and local examination of the structure - No need for cleaning and pre-treatment - Determining internal and subsurface defects - Determining damage in places not close to the sensor - Determining damage in places in which only one surface is accessible - Estimating the location and intensity of the damage. Vibration-based structural assessment Vibration-based SHM is a relatively new approach for identification, location and specification of damages in structures. Vibrational characteristics of a structure are directly influenced by its physical characteristics. When a damage is formed (such as the beginning of a fracture or loosening of some joints) stiffness of the structure is altered which in turn alters the vibrational characteristics of the structure. So, theoretically speaking, determining of the location and extent of the damage is possible, by measuring and assessment of the changes in the vibrations of the structure. In fact, the idea behind this technology concerns modal parameters such as significant frequencies, modal form and modal damping in the functions for the physical characteristics of the structure (mass, stiffness and damping). According to various criteria such as the level of damage assessment Vibration-based methods could be divided into subcategories of linear, non-linear, model-based and non-model-based methods, each suits a particular application. Advantages of vibration-based structural assessment 64 Building Automation Among advantages of using this method is that there is no need for the location of the damage to be known in advance. Furthermore, sensors installed for the purpose of measuring vibration characteristics of the structure don’t need to be in the vicinity of the damage in order to function properly. What is more, in most cases a limited number of sensors can determine the location and the intensity of damage even in large complex structures. Also, there is no need for bulky equipment in this method. Contrary to some other methods which are not capable of measuring changes caused by wind force – and this could be problematic in high-rise structures specially where wind velocity is significant, this method can measure and process vibrations caused by wind force. Test methods; dynamic and static Tests that are conducted in structures could be divided into two categories: dynamic and static. In static tests, static loads are applied on some points of the structure and displacements caused in other points are recorded. Conducting static tests is simple and easily replicable, however, measuring static displacements is difficult in many structures and, more important, in order to reach viable and precise results from the monitoring operation it is essential for the static loads to be applied on special spots on the structure. In this method, if part of the structure behaves rigid there will be major problems in detecting damage. Considering these points, many researchers have proposed using measured strains in different components to determine damage in static tests. When conducting dynamic tests to extract primary data, dynamic loads are applied some spots of the structure, or vibrations are induced in the structure using environmental vibrations. These vibrations typically involve signals of measured acceleration or velocity from different parts of the structure. By measuring the vibrations of the structure, there would be possible to extract frequencies or natural modal forms of the system – which are parts of the natural information of the system – as primary information. Measurable parameters in SHM Parameters that could be monitored in structures are displacement, velocity, acceleration, strain, climate, curvature, loading, steep, fracture, etc. these parameters are applicable for various buildings, bridges, tunnels, dams, waterfronts, and various mechanical systems. Autumn 2018 | Vol. 106 65 65 Various types of SHM systems In one respect, SHM systems are of two types: temporary (periodical) and permanent. In a temporary (periodical) SHM system, behavior of the structure is assessed in specific time periods such as weekly, monthly, quarterly and annual and observed differences in the behavior of the structure between different periods lead to the detection of possible damages. This type of SHM systems requires the instrumentation of the structure, data collection, data processing, calibration, developing accurate models of the structure and finally assessing the risk and reliability of the structure in vibration events. This is a diagnosis monitoring, where non-destructive assessment methods are utilized. In a permanent SHM system, structure responses are gathered and processed on a continuous basis. In this case, historical data of the structure’s behavior and damage patterns for predicting structure’s lifespan are acquired and the safety degree of the structure following the damage is determined. This method also requires the instrumentation of the structure, data collection, data processing, determining the damage and an alarm system for the owner of the building. This is a prognosis monitoring where the structure’s behavior is tested online by embedded sensors and in case of any abnormal behavior or damage (detectable by the sensors), corrective and preemptive measures could be performed. Various algorithms of SHM Proposed algorithms are of two types: static and dynamic. Nowadays, we witness the eminent growth in using algorithms which detect defects in structures utilizing dynamic tests. The reason is that extracted data of dynamic tests are sensitive to variations in the parameters of the components of the structure. The main purpose of the SHM system is the continuous control of the integrity of the structure based on rule, methods and regular algorithms, and consequently, identification of the type, location and extent of damages, which prevents the sudden failure of the structure and reduces casualties and financial toll. Components of the SHM system Components of a SHM system and their interrelations are illustrated in the figure below. These main components are a set of sensors which record and monitor the responses of the structure and its environment during the construction and service time. The structure response might be influenced by various forced or environmental stimuli that are exerted on the structure. Sensors in the SHM system 66 Building Building Automation Automation Sensors are connected to a set of collection and transference systems which transfer the structure response, as raw data, to the data processing center. In the processing center, the collected data are categorized and different filters are applied to them to eradicate noises and other possible problems. In the next stage, data are processed and the main required characteristics are extracted. Data and information processing center There are different techniques of signal processing for extracting main characteristics. Processed data and extracted characteristics are transferred to the decision-making center where the results are analyzed and the structure conditions are assessed. Based on this assessment, an accurate and timely decision is made. The beneficiary of the building or her/his agent is responsible for the decision-making, however by defining algorithms and based on resulting data, conclusions could be made and conveyed to the beneficiary of the building in the format of a report or by an alarm system. Methods used in structural health monitoring Different types of SHM methods are divided into two categories: local and global. Local methods are more precise than the global ones, however they are typically suitable for analyzing small components of the structure; therefore, they are inadequate for a comprehensive analysis when a global assessment of the structure is intended. When assessing a high-rise building, this problem is more complicated since the inspector is dealing with a building with inaccessible parts for which a local assessment of parts of it is of no use for the structure as a whole. In such cases, more precise inspection by local methods should be conducted following a detection of damage by global methods. Assessing highrise structures requires global methods. In global methods, assessment is focused on gathering data pertaining to the whole structure. Autumn Autumn 2018 2018 || Vol. Vol. 106 106 67 Procedural stages of structural health monitoring Monitoring could be performed locally in some parts of the structure or globally for the whole structure. They eventually lead to the identification of the conditions of the structure and its possible damages. Then the structure is modelled according to its current conditions and, following analysis, its efficiency is measured and, if required, it is repaired, rein- forced or improved. This is done by defining a goal function and its optimization using various algorithms. Such algorithms require pilot runs to extract primary information on current conditions of the structure. Depending on test equipment, extracted information might include frequencies, modal forms and static displacements of some parts of the structure. changes in load characteristics and geometry of the structure, environmental affects aor material characteristics Local or global damages (a reduction in elasticity module and stiffness) Generating tensions, displacements and unintended vibrations and, as a consequence, a reduction in the structure lifespan Continuous control of the structure’s integrity on a regular basis Identifying the type, location and extent of structural damages Preventing sudden failures and reducing casualties and financial toll - The main goal of SHM {Figure: defining the problem of Structural Health Monitoring} Types of structural health monitoring There are three general types of SHM in terms of time duration: 1) Short-term: monitoring structural conditions in a short period of time 2) Middle-term: examining the conditions of the system in a critical time period during the operational life-cycle. 3) Long-term: monitoring the system throughout its life-cycle. Structural Health Monitoring; traditional or modern? In figure below, the problem of structural health monitoring system is illustrated as a specific framework. changes in the geometrical characteristics of the structure, its loading, environmental affects and properties of the materials lead to local or global damages in the structure, including a decrease in the elasticity module or hardness of structural components. These changes and damages cause stresses, displacements and unintended vibrations in the structure which eventually lead to a shorter service life. 68 Building Automation Defining the problem and goals of the structural health monitoring system In another categorization, SHM systems are divided into “traditional” and “modern”. Traditional methods of health monitoring are based on visual inspection and destructive tests (sondage). These methods require knowledge of the approximate area of the damage and accessibility of that area; therefore, the result quite depends on a correct estimate of the area of damage. Traditional methods have disadvantages such as high cost of sondage, being time-consuming, operational difficulties they cause for in-service structures, qualitative nature of the results, lack of a proper estimation of changes, lack of an estimation of subsurface defects of the structure and the system, and the local nature of these methods and their inability to control the system thoroughly. In modern methods of health monitoring, non-destructive tests and special instruments are applied. In these methods, the structure and its corresponding system are smartized and a proper understanding of the actual behavior of the structure is acquired using the collected data. Numerical analysis of the calibrated structure enables us to determine the behavior of the structure during earthquakes with different risk levels, depending on the site of the structure. Vibration-based monitoring is among such modern methods and will be explained in the following. Dynamical and vibrational specifications of and structure are considered the fingerprint of it, as it is unique to each structure. Procedural steps of this type of methods are as follows: 1. Conducting primary tests on the structure and measuring the structure’s response (determining inputs and outputs) 2. Developing a mathematical model of the structure (identifying the system) and determining the model parameters 3. Applying techniques and methods of damage detection which yields an estimation of the structure conditions and extent of damage. Autumn 2018 | Vol. 106 69 Structural Health Monitoring in simple terms From methods to algorithms; SHM under scrutiny Structural health monitoring is among the most significant recent achievements in the field of maintenance and protection of structures. This Field of scientific inquiry has been implemented in several countries and is enjoying a growing popularity. A common definition of structural health monitoring might give us a better understanding of it: “structural health and condition monitoring” is simply to monitor the properties and behaviors of a structure throughout its life-cycle. Broadly speaking, a SHM system consists in evaluating a loaded structure under environmental conditions and throughout its life-cycle with the aim of identifying damages in the structure and the exact place and degree of them. The assessments lead to an enhanced structural safety and improves the ability to make proper decisions regarding maintenance, reconstruction and, probably, destruction of the structure to prevent a disastrous failure. This is specially important for those structures which their destruction by the natural disasters could lead to considerable financial losses and casualties. Automation From methods to algorithms; SHM under scrutiny International Engineering and Research Press Vol. 106 | Autumn 2018 Publisher and Director in Charge | Seifollah Niknami Editorial Board | Seifollah Niknami, Amir Karimi Administration Manager| Ali Hakim Elahi PR and Media Manager | Amir Mohammad AmirJalali Graphic and Layout | Donya Siahatgar Research and Translation | Benyamin Mohammadi, Khosro Aghaei, Somayeh NikNami Consultants |Sajjad Jahangard, Adib Hafezi Gol, Habibollah Niknami Lithography, Print and Binding | Azarakhsh Tel | +98 21 74 506 Fax | +98 21 22 69 46 79 Address: Unit 2, No. 90, West Soleymani, Andarzgoo Blvd., Tehran, Iran. BACPress.com Contents: 70 Automation Authorised Systems Integrator Atrina Building Automation Co. Ltd No. 90 ,West Soleymani, Andarzgoo Blv., Tehran, Iran Tel: 98 21 2269 4679 Fax: 98 21 2220 8207 Atrinaco.com TM Make Meetings Better Crestron World Headquarters: 15 Volvo Drive Rockleigh, New Jersey 07647, United States Tel: 800.237.2041 Fax: 201.767.1903 Crestron.com Authorised Systems Integrator: Atrina Building Automation Co. Ltd No. 90 ,West Soleymani, Andarzgoo Blv.,Tehran, Iran Tel: 98 21 2269 4679 Fax: 98 21 2220 8207 Atrinaco.com No.90, West Soleymani No.90, West Soleymani st. No.90, West Soleymani st.st. Andarzgou Ave. Tehran Andarzgou Ave. Tehran Andarzgou Ave. Tehran (021) 74506 (021) 74506 (021) 74506 info@atrinaco.com info@atrinaco.com info@atrinaco.com