فصلنامه سلمی شماره 1
فصلنامه سلمی شماره 1
4
فردای دیروز
5
نامه محبوب
صاحب امتیاز:
مرکز رشد دانشگاه امام صادق؟ع؟
سردبیر :سها کارساز
هیئت تحریریه:
فاطمه اقــائــی ،مریم جعفری،
غـ ــزالـ ــه ص ــب ــاغ ــی ــان ط ــوس ــی،
سارا طوسیان ،فاطمه عبیدی،
سها کارساز ،مریم مرتضی زاده،
مریم معیری
مدیر فنی :سامان قاموس
مدیر هنری:سیدمصطفیشفیعی
با همکاری :گروه گرافیک محیا
7
نشــــانه
ݨٰ ݦ
سلمی ،بانوی ایــرانی مسـلمان
فصـــــلنامه خــــــانــواده ایرانــــی
16
هم سانی
پیش شماره اول -زمستان 1396
نشانی :تهران ،بزرگراه چمران،
جنب پل مدیریت ،دانشگاه
امام صادق؟ع؟ ،مرکز رشد
سامانه پیامکی:
30004866303030
رایانامه:
markazeroshd.salma@gmail.com
34
استرس و راهکارهای
مبارزه با ان
25
راستی ،فاطمیه نزدیک است
36
اعمال ضروری پیش از
بارداری از نگاه اسالم
با دمپایی ،در حیاط
دانشگاه استنفورد
اقدامات الزم برای
پیش از بارداری
26
38
8
این قافله عمر عجب می گذرد!
10
اسیب های رسانه
18
ویترای
19
28
20
چراغ سبز 2030
30
سفره ایرانی
40
مشــــــــــاوره
جرعه ای از کالم امیر
نمی توانم نگاهم را کنترل کنم
روایتی از نمایش غبار
14
اشپزی ملل اسالمی
43
قضاوت ممنوع!
32
44
عاشقانه ای برای یگانه پروردگارم
ݩ ݧ ݩݐ ى ݩ ݤو ݤرݐ
ڡ ݣ ݣݠدراݣݠݠیݤ ݣ ݣݫ ݤدݫݣ ݫݣݬݔر ݣݤ ݤ
ٰ
سلمی نام حوریه ای در بهشت است که
حضرت زهرا؟اهس؟ نوید او را به سلمان فارسی
اعالم کرده است.
سرزمین ما سرزمین سلمان است .بانوی این
سرزمین شایسته است چون سلمان ن
«م�ا اهل
ال� ی� ت�» باشد .بانویی که در تمامی ابعاد
ب
زندگی همچون مادری ،همسری ،خواهری
و دختر خانواده بودن خوش می درخشد.
داستان این نشریه نیز چنین اغاز شده است.
معرفی بانوی ایرانی مسلمانی که در مدار
زندگی خود به شایستگی نقش ایفا می کند.
دختر ،خواهر ،همسر و مادری نمونه که در
عرصه های مختلف اجتماعی نیز تاثیرگذار
4
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
است .گاه کدبانویی است در خانه و گاه
استادی است فرهیخته در دانشگاه .گاه از
خمیری بی جان اثری ماندگار خلق می کند و
گاه در خط مقدم جهاد با دشمنان ایستاده
است .بانویی که پاسخ تمام پرسش های
اعضای خانواده نزد اوست.
نشریه ٰ
سلمی می خواهد برای چنین بانویی
مطالبی را امــاده کند تا در تمامی ابعاد و
نقش های یک زن به او اطالعاتی صحیح
و به روز ارائه نماید .این نشریه در راستای
تحقق اهداف خود بخش های متفاوتی را
در نظر گرفته است که هر کدام از بخش ها
سرچشمه ای دارد .ایمان و اعتقاد ،فرهنگ
و انــدیــشــه ،هــنــر و ادب ــی ــات ،ســیــاســت و
اجــتــمــاع ،بهداشت و ســامــت از جمله
این سرچشمه هاست .ما در این بخش ها
تالش داریم تا مطالبی جذاب و خواندنی
برای زنان و خانواده های این سرزمین اماده
سازیم .بی شک قدم نخست بی عیب و
نقص نیست .خرسند می شویم با نظرات
خود ما را در بهبود مطالب یاری نمایید .ما
هم امیدواریم این نشریه با ارائه الگوی زن
تراز جامعه اسالمی بتواند قدمی هر چند
کوچک در راستای اعتالی شخصیت زنان
سرزمینمان بردارد.
ت ف
و� ی� ق� و ت
الام� ن� ن
و ن
ا�
م� اهلل ال�
در این دنیای ّ
مادی پر هیاهو دغدغه مشترک خیلی
از ادم ها رسیدن به ارامش است .همه دنبال معجزه
ارامش هستند که هم حالشان را خوب کند و هم
اینده را برایشان سامان دهد .هر کس با وسیله ای
در جستجوی ارامش است ّاما در این بین راه گم
ّ
کرده های مدعی ارامش ،نسخه های غلطی را که
همه رنگ غیر خدایی دارد تجویز می کنند:
ّ
مسکن های مقطعی ،تنوع طلبی های افراطی و...
در قالب عرفان های نوظهور که همگی بی فایده و
شاید مهلک باشند.
ّاما پروردگار هستی که مهربان ترین مهربانان است
با علم فراگیر خود بهنگام هبوط ادم ابوالبشر؟ع؟
بر این دنیای ّ
مادی ظلمانی ،راز و رمز دستیابی به
حقیقت ارامش را بیان فرمود؛
در سوره مبارکه بقره ایه 38می فرماید :گفتیم :همگی
به زمین فرود ایید و انگاه که هدایتی از طرف من برای
شما امد ،پس هر کسی از هدایت من پیروی کند
نه بر ایشان بیمی است و نه غمگین خواهند شد.
در این ایه به روشنی بیان فرموده نه ترس از اینده و
نه حزن اندوه گذشته برای کسی که از هدایت من
(خداوند) ّ
تبعیت کند وجود ندارد.
پیش شماره اول -زمستان 1396
5
مصداق حقیقی هدایت الهی همان دو یادگار پیامبر
خاتم؟ص؟ ،یعنی قران و اهل بیت؟مهع؟ است .در
قران کریم ایه 26سوره فتح سکینه یا همان ارامش
هدیه ای نازل شدنی از جانب خداوند مهربان است
و ما با تقوا نزولش را فراهم می کنیم.
وقتی به زندگی خودمان نگاه می کنیم همه چه کنم
چه کنم ها؟ اضطراب ها تشخیص های غلط و بدی
عملکردها که نتیجه اش می شود عدم ارامش ،ناشی
از مهجور ماندن قــران ،این کتاب روشــن روشنی
بخش مبین است.
چه تاثیری در تمسک به قران است که امام معصوم
حضرت سجاد؟ع؟ چنین می فرماید:
اگر همه مردم ما بین شرق و غرب بمیرند و هیچ
موجودی در زمین زنده نماند و من تنها باشم وقتی
قران با من باشد هرگز احساس تنهایی و وحشت
نمی کنم( .کافی ج 2ص )602
به حقیقت اگر همانطور که تاثیر یک ویتامین را در
بهبود حال خود باور داریم به تاثیر بزرگ همنشینی
و انس با قران کریم باور داشته باشیم در زندگی مان
ّ
تحولی بزرگ رخ خواهد داد .قران ّ
حی است هم
شفا است برای همه دردهای انسانی و هم رحمت
است برای رسیدن به کمال واقعی.
ّ
ننزل من القران ما هو
سوره اسراء ایه 82می فرماید« :و ِ
شفاء و رحمه للمومنین و لا یزید الظالمین الاخسارا» .و
انچه از قران فرو می فرستیم مایه ی شفا و رحمتی برای
مومنان است و ستمگران را جز خسران نمی افزاید.
امیر المومنین علی؟ع؟ می فرماید« :تمسک کنید به
کتاب خدا زیرا این کتاب ریسمانی است محکم
و نــوری اســت اشــکــار و شفائی اســت سودمند و
چشمه ای است سیراب کننده نگهبان برای کسی
است که به او تمسک جوید و نجات برای کسی
است که به ان پناه اورد( ».نهج البالغه خ 155ص )490
به راستی چه چیز محروممان می کند از این معجزه
جاوید که حتی لمس و نگاهش ادمی را رشد می دهد.
پیامبر؟ص؟ می فرماید« :نگاه به قران عبادت است».
عبادت یعنی شیوه رسیدن به رضایت الهی که
حقیقت ارامــش اســت .پس چه خــوب اســت به
فــرمــوده رهبر فــرزانــه و عزیزمان با قــران مثل اینه
پا کیزه و بی زنگار مواجه شویم تا قران در دل ما
منعکس شود.
به حول و فضل خدا و به یاری امام عصر؟جع؟ قصد
داریم در مجال این صفحه در هر شماره جلوه های
اعجاز امیز قران برای اصالح زندگی مان را بیاموزیم.
زیرا که خسران بزرگ محروم ماندن از فیض بیکران
این نسخه شفا بخش است همانگونه که در بیان
امــام راحــل ان عــارف واصــل به فرزندشان چنین
امده است:
...اخر این کتاب از طرف محبوب است برای تو
و همه کس ،نامه محبوب ،محبوب است اگر چه
ّ
محب مفاد ان را نداند و با این انگیزه ،حب
عاشق و
محبوب که کمال مطلوب است به سراغت می اید
و شاید دستت را بگیرد( .وعده دیدار نامه مور خ )61/2/8
نویسنده :مریم مرتضی زاده
6
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
ݧ ݩݐ ݧ ݩݐ ݩݒ ݩݧ ݩݐںݧ ݐ ݤهݩ
ں ں ݒݣس ݣساݣںݤݤاݣ ݤݤݤه
بگذارید نفهمیم ...فهمیدن درد دارد.
درد دارد که بفهمیم مشکل اخالص مان بوده
و هست .درد دارد بفهمیم باید گاهی هجرت
کرد و نکردیم .درد دارد بفهمیم ما مدعیان
صف اول بودیم.
روزهایی هست که در حال رانندگی و با بی حوصله و دلتنگ بودیم از زندگی .شاید که به هر چه کار جبهه انقالب است مثل
اطمینان خاطر از مسیر درستی که می رویم و همان لحظات خدا خدا کردیم که عالمت اردوی جهادی نقد کردیم و شان خودمان
بی توجه به عالئم فقط می رانیم .می گوییم ،و نشانه ای باشد تا ببینیم کجای کاریم؟ را باالتر از این کارها دانستیم.
می خندیم .گاهی هم چیزی می خوریم .راستش را بخواهید درست تر این است که نمی دانم...
فارغ از هر فکر و خیالی .ساعت ها با همین خدا دلش به حال خیلی هامان سوخت بگذارید نفهمیم ...فهمیدن درد دارد.
حال سر می کنیم .تا این که سر یک پیچ
و برای مان حجت و نشانه اش را فرستاد .درد دارد که بفهمیم مشکل اخالص مان
چشممان می خورد به یک تابلوی بزرگ
بین گشت و گذار مجازستان عکسی را بوده و هست .درد دارد بفهمیم باید گاهی
و تازه می فهمیم کیلومترهاست که مسیر
می بینیم که بــرای لحظه ای قلبمان را هجرت کرد و نکردیم .درد دارد بفهمیم
را اشتباه امده ایم.
می کند .تابلویی بزرگ که نشان مان می دهد ،ما مدعیان صف اول بودیم...
ی بودیم
همین روزها بود که مشغول روزمرگ
مسیر را اشتباه امده ایم یا حداقلش کمی شهید حججی ،حجت و نشانه ای بود برای
به خیال این که زندگی می کنیم ،به خیال منحرف شدیم.
ما که مردگی می کردیم در این روزمرگی ها.
اینکه اثرگذاریم .به خیال این که متخصص
نـمـی دانــم اشتباه کــردیــم در تشخیص عالمت و نشانه ای کــه بــرای همه یک
شده ایم و قرار است شق القمر کنیم.
اولوی ًت ها .اشتباه کردیم که راه مبارزه را معنا داشت .تابلوی بزرگ عزت و اقتدار.
همین روزهایی که از سر بی حوصلگی مشغول صرفا در تخصص دیدیم .اشتباه کردیم
نویسنده :فاطمه اقایی
باال و پایین کردن اینستا و تلگرام هستیم .که فقط کار هنری کردیم .اشتباه کردیم
پیش شماره اول -زمستان 1396
7
این قافله عمـ ـ ـ ــر عجب می گذرد!
چشمانش را به سختی می گشاید و سستی را با تمام وجود احساس
می کند .گویی وزنه هایی بر پاهایش بسته شده که مانع برخاستن
او می شوند .بارقه نوری که از دریچه ای تنگ ،ارام ارام بر صورتش
می تابد و نوید اغاز صبحی نو و شروعی دوباره می دهد ،او را وادار
می کند تا غرولند کنان صورت خود را زیر پتو پنهان کند .خودش
هم از حال خودش در حیرت است؛ چطور ناگهان این اندازه تغییر
کرده بود؟ او را با این همه رخوت چه کار؟ باز هم تن به دنیای خیال
داد و سعی کرد دوباره مرور کند .مگر این روزهایش چه تغییری کرده
بودند که انقدر او را از ان ادم با نشاط و سرحال دور کرده بودند؟
مگر او همان ادم نبود؟ هنوز هم درس می خواند ،کار می کند ،به
8
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
خانواده می رسد و زندگی را می چرخاند ،اما دیگر مانند ان زمان
صبح ها با شوق بیدار نمی شود .کششی برای انجام کارهایی که
زمانی همه تالش خود را صرف رسیدن به ان ها کرده بود ،در خود
احساس نمی کند.
اه! باز هم شروعی دوباره و تکرار! اما گریزی نیست .باالخره بعد
از گفتگویی طوالنی با خود ،راضی شد امروز هم از جای برخیزد.
کتری را اب می کند ،صورتش را می شوید ،خانه را مرتب می کند،
صبحانه را امــاده می کند ،چای و صبحانه می خورند .همسر و
بچه ها راهی می شوند .باید ناهار را اماده کند .دوباره همان دغدغه
همیشگی :تعیین نوع غذا!
ذهنش همچنان البالی خاطرات سیر می کند و می کوشد تا دلیل حال
این روزهایش را بیابد .او که خود این زندگی را خواسته بود و برای ان
هزینه های زیادی پرداخته بود :هزینه های مالی ،جانی ،روحی و...
یک دستش به لپتاپ و دست دیگرش به کارهای خانه بود .حاال
غذا اماده بود و بخشی از پروژه کاری خود را هم پیش برده ،اما دلش
باز هم گرفته و بیتاب است .روح که خسته باشد انگار زندگی بی
رمق است .قلمش را می گذارد .رادیو را روشن می کند تا شاید هوایش
عوض شود .صدای اشنایی با او نجوا می کند:
ارامش و اضطراب انسان رابطه مستقیمی با هدف گیری او در
زندگی دارد؛ یعنی اگر هدف یک نفر امری ثابت ،ارام و باقی باشد،
روح او هم ارامش پیدا می کند و اگر هدفش فانی ،ناارام و متزلزل
باشد ،روح او نیز مضطرب می شود:
1
«من شرفت همته عظمت قیمته ،قدر الرجل علی قدر همته»
صدا ضربه ای است بر قلب او! گذشته جان می گیرد و مقابل چشمانش
رژه می رود :به دنبال چه بود این سال ها؟! ایا این همان چیزی است
که برایش افریده شده؟ کی دنیا انقدر جای خودش را در زندگی اش
باز کرده و قلبش را با محبت خود پر کرده بود؟! خودش هم نمی داند!
فقط می داند باید کاری بکند .اخر می گویند جلوی ضرر را از هر کجا
که بگیری منفعت است! پس باید دست بجنباند و حرکتی کند.
زمانش کم است .به اندازه کافی اتالف داشته« :باید کاری بکنم»،
این جمله ای است که دائم با خودش تکرار می کند...
برمی خیزد و وضویی می گیرد .سجاده اش را پهن می کند و قران را
بدست می گیرد .چشمانش بسته است ،صدای قلبش را می شنود،
ْ
الر ْح َمن َّ
قران را به ارامی می گشاید« :ب ْسم ا َّلله َّ
الر ِحیمَ ،و ال َع ْصر.»...
ِ ِ ِ
ِ
صدا درونش طنین می اندازد :والعصر ...سوگند به عصر و زمانه .چرا
سوگند به عصر؟ مگر نه این است که به امور مهم سوگند یاد می کنیم؟
َّ ْ َ َ ُ
انس َان ل ِفى خ ْسر ،قطعا انسان در خسر و زیان است ...اول سوگند
ِان ال
به عصر و زمانه و بعد خبری قطعی از خسر و زیان انسان .بی ارتباط
نیست این همراهی و توالی .گویی می خواهد با این سوگند ،عصر
و روزگار را از اتهام زیانباری ،مبرا سازد و انگشت اتهام را به سویی
-1از بیانات ایت اهلل مجتبی تهرانی ،برگرفته از کتاب ادب الهی ،جلد اول
دیگر نشانه رود؛ یعنی به سوی خود انسان .اری ای انسان! عامل
این زیان خودت هستی .عصرها مقدس و بی تقصیرند و به همین
دلیل بدان ها سوگند یاد شده است .بار خسر بر دوش توست؛ تویی
که با وجود همه سرمایه ها و امکاناتت رشدی نکرده ای و سودی
نیاورده ای! خسارت داده ای ،چرا که بیش از انچه بدست اوری از
دست داده ای .بار معلومات و محفوظات و ثروتت بیشتر شده ،اما
خودت ،استعدادهایت ،فکر و روح و جانت تحلیل رفته و تاریک
شده اند.
درست است که او مرتبه ای از تکامل را تجربه کرده (ازدواج کرده
و زندگی را اداره می کند ،بچه دارد ،تحصیالتش را تا مقاطع عالی
ّ
ادامه داده و مشغول به کار است و )...و تا حدی از نقص ها رها شده
است ،اما این نکته را از یاد برده است که تکامل پایان راه نیست.
تکامل را هدف زندگی پنداشتن ،حداقلی دیدن مسیر ،توقف و رکود
را در پی خواهد داشت.
انچه زندگی را در مسیر تعالی و پویایی قرار می دهد،
چیزی فراتر از تکامل است؛ یعنی رشد.
رشد نقطه مقابل خسر است و جهت دهنده تکامل .اگر جهت
تکامل برتر باشد ،در مسیر رشد و باروری قرار می گیرد و در غیر این
صورت چیزی جز خسر و زیان انتظارش را نمی کشد ،خسر و زیانی
در بطن تکامل.
چراغی درونش روشن می شود .گویی گره کار را یافته است؛ او در
دل تکاملی نسبی ،دچار خسر شده است و جهت تعالی را گم کرده
است و گم کردن جهت ،این چنین مضطربش ساخته است.2
قران او را در این نقطه هم رها نمی کند و هنرمندانه راهکار را پیش
َّ َّ َ َ َ ُ ْ َ َ ُ ْ َّ َ َ َ َ َ ْ
اص ْوا
ات و تو
رویش قرار می دهد«ِ :الا ال ِذین ءامنوا و ع ِملوا الص ِالح ِ
ْ َ َ َ َ َ ْ ْ َّ
الصبر»
ِبالح ِق و تواصوا ِب
احساس سبکی می کند .قلم و کاغذی برمی دارد و شروع به نوشتن
می کند .انگیزه ها و نیاتش را واکاوی می کند .دالیل سعی هایش را
جویا می شود .باید بیاندیشد و صادقانه موشکافی کند .کلید این
دشوار ی ها درون خود اوست…
نویسنده :سارا طوسیان
-2برگرفته از کتاب رشد مرحوم علی صفایی حائری
پیش شماره اول -زمستان 1396
9
1
رݣݣسا�ن
نویسنده :سها کارساز ،مریم معیری
برگرفته از سخنان استاد تراشیون
ݠی
ا ها ݤݤݤ
ٮݣ ݣ
�س ݬݫىݫ ݔ ݣ ݣ ݣ ݫ ݣݬݓ ݣ ݣ ݣ ݣ
رسانه به معنی هر وسیله ای است که
فرهنگ ها و افکار عده ای را انتقال
ده ــد .اعــم از فــضــای مجازی(که
با رایانه ،تبلت ،گوشی های تلفن
همراه در دسترس است) ،باز ی های
رایانه ای ،تلویزیون و...
رسانه در این قرن به سالح قدرتمندی
تبدیل شده که توانایی شکل دهی
و تغییر ذهن ها را داراس ــت .رسانه
بزرگساالن را تحت تاثیر خــود قرار
می دهد چه رسد به کودکان بی دفاع
که اماده پذیرش خوراک هستند.
در ادامه خواهید دید که وابستگی
بیش از حد کودکان به رسانه و قطع
ارتباط ان ها با دنیای همساالن ،چه
پیامدهای نا گواری در پی خواهد
داشت.
10
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
2
منزوی شدن کودکان
کودکان با تعامل با همساالن خود
رشد می کنند و کامل می شوند .یکی
از دالیل تاکید بر تک فرزند نبودن
خانواده ها نیز همین مطلب است.
کودکان وقتی فضای مناسبی برای
ارتباط با دوستان و خانواده خود
نمی بینند ،تنها می شوند و وقتی
تنها شدند به رسانه روی می اورند
و رسانه این تنهایی را پر می کند و
کودک کم کم منزوی می شود .منشا
انزوا و افسردگی و شنیدن جمالتی
مثل حوصله ندارم و دوست ندارم،
عدم ارتباط به میزان مناسب با
محیط و دیگر بچه هاست .کودک
با همین انزوا و ضعف در ارتباط
رشد می کند و در بزرگسالی تبدیل
به عنصر نامطلوب جامعه خواهد
شد .درحالیکه می شود با مدیریت
زمان استفاده از رسانه و سوق دادن
کودک به شرکت در گروه های همسال
و همفکر این مشکالت رفع شود.
اختالل در روند رشد هوش
هوش به طور کلی تحت تاثیر دو عامل
مهم وراثت و محیط است .میزان تقریبا
مشخصی از هوش از پدر و مادرش به او
ارث می رسد اما همان میزان به صورت
اکتسابی می تواند افزایش یابد .اینگونه
است که هوش فرد در سنین مختلف
بنا بر دانش و مهارت هایی که کسب
کرده متفاوت است .مثال هوش باالی
120در دانش اموز دوره متوسطه در سن
میانسالی پایین تر از 120خواهد بود.
افزایش هوش می تواند در ارتباط و تعامل
کودک با اسباب باز ی ها ،گروه همساالن
و شرکت در کالس های گوناگون اتفاق
بیفتد .تــوجــه بیش از حــد بچه ها به
رسانه ها ان ها را از بازی با همساالن و
اسباب باز ی ها غافل می کند .رسانه ها
اغلب نه تنها راه افزایش هوش اکتسابی
را از طریق محیط سد می کنند؛ بلکه
مانعی برای به فعلیت رسیدن همان
میزان هوش وراثتی نیز هستند.
4
3
خالقیت
رسانه ارتباطات کــودک را محدود کــرده و او را به طور
انحصاری برای خود می کند .خالقیت در تعامل فعال
با مسئله و محیط و گروه همساالن افزایش می یابد..
رسانه ها امکان حضور کودک در گروه های همسال را
کم کرده و صرفا اطالعاتی را که می خواهد شسته و رفته
بدون هیچ تالشی از جانب مخاطب به او عرضه می کند.
5
مهارت اموزی
تمرکز و توجه
در زندگی انسان هایی موفق ترند که مهارت های بیشتری می اموزند .مهارت ها در
جای جای زندگی به کمک انسان می ایند و زندگی را برای او تسهیل می کنند.
متاسفانه به ازای هر یک ساعت
استفاده از رسانه ،توجه و تمرکز
ده درص ــد کــاهــش م ـی یــابــد .در
نتیجه کاهش توجه های پی در
پــی بی نظمی ،حــرف نشنوی و
نافرمانی در کودک افزایش خواهد
یافت .کودکان با استفاده بیش از
اندازه از رسانه به ان وابسته شده اند
و تنهایی شان را با ان پر می کنند
در کالمی دیگر می توان گفت که
رسانه دوست و رفیق ناارام کودکان
است و اهمیت دوست و همنشین
از کــام ارزشمند امیرالمومنین
علی؟ع؟ پیداست که «المرء علی
دین خلیله و قرینه» انسان بر روش
دوست و همنشینش است.
مهارت اموزی در گرو حضور در میدان است .با وابستگی فراوان به رسانه ها
هرگونه ارتباط با اطراف کمرنگ می شود و فرصت های مهارت اموزی که
در بازی و مشارکت با گروه همساالن از بین خواهد رفت.
کودکان با تعامل با همساالن خود رشد می کنند
و کامل می شوند .یکی از دالیل تاکید بر تک
فــرزنــد نـبــودن خــانــواده هــا نیز همین مطلب
اســت .کــودکــان وقتی فضای مناسبی بــرای
ارتباط با دوستان و خانواده خود نمی بینند،
تنها می شوند و وقتی تنها شدند به رسانه
روی می اورند و رسانه این تنهایی را پر می کند
و کودک کم کم منزوی می شود.
پیش شماره اول -زمستان 1396
11
7
6
10
مطالعه
بروز پرخاشگری در کودکان
برخالف رسانه که دوست ناارامی
است ،کتاب ارام است .دوستی
که تاثیرات عمیق و طوالنی دارد.
خــوانــدن کـتــاب در فـضــای ارام
خانه محقق می شود ،فضایی به
دور هیاهوی رسانه ها .بچه ها با
دیدن مطالعه پدر و مادر به کتاب
یشــونــد و ا گ ــر ایــن
عــاقـ همـنــد م ـ
عالقه شان تقویت شود با کتاب
دوســت خواهند شــد .متاسفانه
اکنون در ازای 8دقیقه مطالعه،
200دقیقه استفاده از رسانه ثبت
شده است.
یادگیری
تــوجــه و تمرکز از مــلــزومــات رونــد
یادگیری هستند .جایی که به هر
دلیلی تمرکز کاهش یابد ،یادگیری
نیز کاهش خواهد یافت .پیش تر
اشــاره شد که رسانه ها با ایجاد
وابستگی بین خــود و مخاطب،
از توجه و تمرکز او می کاهند و در
نتیجه در یــادگـیــری نیز اختالل
ایجاد می شود.
8
رســانــه از دو راه مـی تــوانــد بــاعــث بــروز
پرخاشگری در کودکان شود .امواج که
منجر به اسیب مغز می شوند و برنامه های
خشن و نامناسب .امروزه مقاالت زیادی
درباره تاثیر مخرب امواج بر سالمت روح
و جسم انسان نوشته می شود .اما همواره
مقاالت معدودی هم وجود دارد که بر
ثابت نشدن تاثیر منفی امــواج تا کید
دارند .به نظر می رسد رسانه با همه فواید
و اسیب ها به یک صنعت سوداور برای
اربابان صنعت دنیا بدل گشته و امکان
حذف و کمرنگ شدن ان وجود ندارد،
ایجاد اسیب های جسمی
رسانه عالوه بر تمام مشکالت روحی و روانی که به زندگی ما تحمیل می کند ،می تواند باعث بروز مشکالت
جسمی فراوانی نیز بشود .زیاد نگاه کردن به تلویزیون و گوشی های همراه و تبلت ها در حالتی نامناسب
می تواند مشکالت ستون فقراتی جدی را در اینده به همراه داشته باشد .همچنین کم تحرکی باعث چاقی
و ناراحتی های قلبی و بیمار ی های گوارشی خواهد شد .عقل سالم در بدن سالم است و می توان نتیجه
گرفت که با بدنی رنجور و بیمار کودک ما در اینده با مشکالتی دست به گریبان خواهد بود.
فرو رفتن در دنیای تخیالت
9
رسانه ها اعم از بازی و انیمیشن و ...کودکان را به دنیایی فانتزی و غیر واقعی می برند .تخیل برای کودک
امر واجبی است و پرورش ان تا سنین خاصی منجر به پیشرفت کودک در اینده خواهد شد .اما استفاده
بیش از حد از رسانه کم کم ارتباط کودک را از دنیای واقعی پیرامون و مختصاتش کم می کند و کودک در
دنیایی تخیلی غرق می شود و هر روز از زندگی موفق در بزرگسالی فاصله خواهد گرفت .زندگی در تخیالت
تصمیمان کودک را در سنین نوجوانی و جوانی تحت تاثیر قرار می دهد.
12
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
11
حتی اگر اسیب ها از طریق مقاالت علمی
به اثبات برسد .تنها جوامع و مهم تر از ان
خانواده ها خود باید شیوه صحیح ارتباط
صحیح با امواج و رسانه را در راستای
سالمت هرچه بیشتر خود پیدا کنند.
برنامه های نامناسب هم در مرحله بعد
نقش پررنگی در ایــجــاد خشم و بــروز
پرخاشگری در کودکان دارد .کودکان با
دیدن محتوای خشن برنامه ها سعی در
درونی کردن انچه می بینند می کنند و
متاسفانه نمود این اتفاق در مناسبات
بین کودکان و گروه همساالن بسیار به
چشم می خورد.
لجبازی کودکان
رسانه با برهم زدن حلقه ارتباط سالم
بین فرزندان و خانواده و همینطور
گروه همساالن ،بچه ها را در خود
فرو می برد از زمانی به بعد ان ها
فقط خود را می بینند و رسانه را .هر
زمان که بخواهند کانال تلویزیون را
عوض می کنند و یا انیمیشن مورد
عالقه شان را هر چند بار که بخواهند
نگاه می کنند .رسانه های امروز به
کودکان نه نمی گویند .این خودبینی
و خود بزرگ بینی در کودکان منشا
لجبازی ان ها می شود .کودکان دیگر
حرف همساالن را درک نمی کنند و
تنها به نظرات خود توجه می کنندو
در حالیکه اگر ان ها در حلقه یک
ارتباط سالم قرار می گرفتند پس
از گ ــذران ــدن سنین اسـتــقــال و
هویت یابی در کودکان که لجبازی
تا حدی طبیعی است ،می فهمیدند
که نمی شود همیشه ،حرف حرف
خودشان باشد.
12
ایجاد ترس در کودکان
رسانه ها با قطع ارتباط کودکان از
دنیای واقعی باعث ایجاد زمینه های
اضطراب و ترس در ان ها می شوند.در
بررسی ها مشخص شده کودکانی که
زمان بیشتری را صرف رسانه می کنند
از ترس از اماکن شلوغ رنج می برند.
همانطور که مشخص است ،رسانه
با کم کردن ارتباط بین بچه ها با گروه
همساالن و خانواده می تواند تاثیرات
مخربی بر روح و جسم فرزندان بگذارد.
این اسیب ها و پیامدهای منفی
در صورت عدم مدیریت خانواده
و توجه بیش از حد به رسانه اتفاق
می افتد چنانکه می توان با تحقیق
و برنامه ریزی دقیق عالوه بر کنترل
تــاثــیــرات منفی ذات ــی رســانــه ،با
برنامه سازی بــر اســاس محتوای
صحیح و ارائه این محتوا در زیباترین
شکل ،از این سالح قدرتمند قرن 21
به نفع خود و برای پیشبرد اهداف
استفاده کنیم.
پیش شماره اول -زمستان 1396
13
ݣ ز ݣݤاکم ݤݤم ݫ ݫ ݬݓرݥى
ݣعه ݣݣݠی ݣاݣ ݣ ݤ� ݣ ݣ ݣݤال ݤ
ج�رݣ ݣ ݣݠݠاݤ ݣ
ایا شنیده ای؟
ایا شنیده ای صدای حیدر کرار را؟ گویی دوباره علی؟ع؟
خانه نشین شده است .گویی دوباره ناله هایشان در
اعماق چاه انعکاس دارد.
اری ،اری ای شیعه ،ای یار امام مظلوم ،باید پرتویی بر
این کتاب عشق بیفتد که بدانی نهج البالغه چیست؟
علی؟ع؟ کیست؟
«نهج البالغه کالم اولین مومن به وحی محمدی؟ص؟
و کالم خلیفه پیغمبر است .امیرالمومنین علی؟ع؟
این چهره ناشناخته ،این انسان واال ،این نمونه کامل
مسلمانی در البالی اوراق و سطور نهج البالغه
شناخته می شود.
نهج البالغه درس اخالق ،خصال ،عقاید
نیکو ،امید و اینده نگری ،خودسازی و
سازندگی زندگی اجتماعی و درمــان
همه دردهاست»1.
-1نهج البالغه از دیدگاه مقام معظم رهبری،
تدوین از دیدگاه محمد مهدی علی قلی،
انتشارات بین الملل
گرداوری :مریم جعفری
14
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
امـ ـ ــام ع ــل ــی؟ع؟ در
حکمت131نهج البالغه
می فرمایند:
ای نکوهش کننده دنیا! که خود به
غــرور دنیا مغروری و با باطل های ان
فریب خوردی! خود فریفته دنیایی و ان
را نکوهش می کنی؟ ایا تو در دنیا جرمی
مرتکب شده ای یا دنیا به تو جرم کرده
است؟ کی دنیا تو را سرگردان کرد؟ و در
چه زمانی تو را فریب داد؟ ایا با گورهای
پــدرانــت کــه پوسیده انــد؟ یــا ارامـگــاه
مادرانت که در زیر خا ک ارمیده اند؟
ایا با دو دست خویش بیماران را درمان
کــرده ای؟ وانــان را پرستاری کــرده ،در
بسترشان خوابانده ای؟ درخواست شفای
انان را کرده و از طبیبان داروی ان ها را
تقاضا کرده ای؟ در ان صبحگاهان که
داروی تو به حال انان سودی نداشت و
گریه تو فایده ای نکرد ،و ترس تو انان را
سودی نرساند ،و انچه می خواستی به
دست نیاوردی و با نیروی خود نتوانستی
مرگ را از انــان دور کنی .دنیا بــرای تو
حال انان را مثال زد ،و با گورهایشان،
گور خودت را به رخ تو کشید.
همانا دنیا ،سرای راستی برای راست
گــویــان ،و خــانــه تندرستی ب ــرای دنیا
شناسان ،و خانه بی نیازی برای توشه
گیران و خانه پند ،برای پنداموزان است.
دنیا سجده گاه دوستان خدا ،جای نماز
فرشتگان ال ـهــی ،فــرودگــاه
وحی خدا ،و جایگاه تجارت
دوستان خداست که در ان رحمت خدا
را بدست اوردند و بهشت را سود بردند.
چه کسی دنیا را نکوهش می کند؟ و
جداشدنش را اعالم داشته ،و فریاد زد
که ماندگار نیست ،و از نابودی خود و
اهلش خبر داده اســت؟ حــال ان که
دنیا با بالی خود بالها را نمونه اورد،
و با شادمانی خود انان را به شادمانی
رساند .در اغاز شب به سالمت گذشت،
اما در صبحگاهان با مصیبتی جانکاه
بازگشت ،تا مشتاق کند و تهدید نماید،
و بترساند و هشدار دهد .پس مردمی
در بامداد با پشیمانی ،دنیا را نکوهش
نمایند و مردمی دیگر در روز قیامت ان
را می ستایند ،دنیا حقایق را به یادشان
اورد ،یاداور ان شدند ،از رویدادها برایشان
حکایت کــرد ،او را تصدیق کردند ،و
اندرزشان داد ،پند پذیرفتند.
نهج البالغه درس اخالق،
خصال ،عقاید نیکو ،امید
و اینده نگری ،خودسازی و
سازندگی زندگی اجتماعی
و درمان همه دردهاست.
نهج البالغه ،ترجمه
دشتی ،حکمت 131
پیش شماره اول -زمستان 1396
15
خانواده کوچکترین و اولین جامعه ای است
که انسان در ان چشم باز می کند .هرچه این
جامعه کوچک ،گرم تر و صمیمی تر باشد
فرد برای نقش پذیری و ساختن جامعه بزرگتر
امادگی بیشتری کسب خواهد کرد.
از ای ـن رو بــرقــراری ارامــش در خــانــواده که
زمینه ساز تعالی اعضای ان است ،اهمیت
بسزایی دارد .یک انتخاب ا گانه با توکل
برخدا می تواند تا حد زیادی دوام یک ازدواج
را تضمین کند.
کفویت و هم سانی زن و مرد از جمله مهمترین
عوامل موثر در یک ازدواج موفق است.
طبیعی اســت کــه وقـتــی صـفــات شبیه به
خودمان را در شخص مقابل ببینیم ،بیشتر
به سمت او جذب شده و احساس می کنیم
در این رابطه درک مقابل وجود دارد .نتایج
پژوهش ها هم نسبت مستقیم بین میزان
شباهت در عقاید و جذابیت در ارتباط را
تایید می کند .هرچه شباهت ها در عقاید
بیشتر باشد ،جاذبه ارتباط افزایش می یابد.
کفو بودن یعنی همتایی و هماهنگی در
مسائل مربوط به جهان بینی .کفویت یعنی
سنخیت داشتن و متناسب و موزون بودن که
در اصالح با هم جور در امدن معنا می شود.
کفویت در همه ابعاد قابل بررسی است؛
دینی ،شخصیتی ،فرهنگی ،اقتصادی و...
هم سانی در ایمان؛ یعنی زن و مرد از لحاظ
باورها ،اندیشه های دینی و اعتقادات در
سطح مشابهی باشند.
هـم ســانــی در ویــژگ ـی هــای شخصیتی؛
هوشمندی ،کفایت عقالنی ،نگرش ها،
بازخوردهای اجتماعی ،در امر کفویت بین
همسران از اهمیت به سزایی برخوردار است.
هم سانی در سالمت و پاکی نفس؛ در فرهنگ و ارزشهای اسالمی یکی
از اساسی ترین معیارهای کفویت در ازدواج ،برابری و مساوات در طهارت
و پاکدامنی و به دور بودن از الودگی های جنسی است .که پایه های نظام
خانواده را محکم و استوار می نماید.
هم سانی سنی؛ به دلیل تفاوت در سن بلوغ بین دختران و پسران،
شایسته است هم سانی از لحاظ انــواع رشد ،جنسی ،فکری ،عقلی و
اجتماعی در نظر گرفته شود.
هم سانی تحصیلی؛ شایسته است تفاوت زن و مرد از نظر تحصیلی
زیاد نباشد .این بدان معنا نیست که زن و مرد مدرک تحصیلی یکسانی
داشته باشند .بلکه نکته مهم در میزان هوشمندی و سواد و کفایت
عقالنی است.
هم سانی فرهنگی؛ مشترکات فرهنگی مانع بروز اختالفات زناشویی
می گردد و ارتباطات بین زوجین را ارتقاء می دهد.
هم سانی دینی؛ دین مبین اسالم تا کید بر هم سانی دینی زن و مرد
در ازدواج دارد.
هم سانی اقتصادی؛ تفاوت زیاد طبقه اقتصادی دو خانواده در ادامه
می تواند باعث بروز مشکالت جدی شود.
هم سانی در محل سکونت و منطقه جغرافیایی؛ هرچه محل سکونت،
محیط اموزشی و شغلی پسر و دختر به هم نزدیکتر باشند ،احتمال ازدواج
ان ها در شرایط مساوی بیشتر خواهد بود.
16
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
البته باید توجه داشت که مفهوم «کفویت»
و هم سانی در ازدواج امری نسبی است و زن
و مرد باید در جمع بتوانندکامل کننده یکدیگر
باشند .ممکن اســت هر کــدام در مــواردی
نسبت به یکدیگر برتری داشته باشند اما مهم
این است که با بررسی دقیق تفاوت ها به این
نتیجه برسند که می توانند یکدیگر را به رشد
و تعالی برسانند.
مسئله کفویت در فقه اسالمی نیز قابل
توجه است .کتاب «کفویت در ازدواج در قلمرو
فقه و حقوق ایران» نوشته علی هدایتی یکی
از بهترین کتاب ها در این زمینه است .در
ادامه خالصه کوتاهی از این کتاب را بخوانید.
این کتاب در چهار بخش کلیات ،کفویت
در فقه امامیه ،کفویت از دیدگاه اهل سنت
و کفویت در حقوق ایران نوشته شده است.
بخش کلیات خود مفاهیم و کاربردهای
کفائت را در بر گرفته است.
بخش دوم هم شامل کفویت در باب
ق ـصــاص و الــبــتــه کــفــویــت در ب ــاب نکاح
است .در این فصل کفویت در باب نکاح
و شرایط مطرح در تحقق یا لزوم عقد نکاح
بررسی شده ،که عبارت اند از :اسالم ،ایمان
و قدرت زوج بر پرداخت نفقه .درباره شرط
(ایمان) به تفصیل بیشتری بحث گردیده
و معنای ایمان در حوزه تفسیری ،روایــی و
نیز حوزه فقهی ،توضیح داده شده و دیدگاه
فقها درباره نوع شرطیت ایمان ،ارائه برخی از
ادله انان ،نقد و بررسی شده است؛ در ادامه
از نکاح ناصبی ،و موارد کفویت در ان ،تاثیر
این معنا از کفائت ،در احکام فقهی و قانونی،
توضیح داده شده و مولفه های تاثیرگذار در
انتخاب همسر مناسب ،بررسی شده است.
بخش ســوم ،به هم کفوی از منظر اهل
سنت اختصاص یافته است؛ جایگاه فقهی
کفویت و معانی کفائت در فقه اهل سنت،
در چند فصل بررسی شده است .در گفتار
بعدی که مربوط به کفویت در نکاح است،
منظور اهل سنت از قید (اسالم) و نیز زوایای
مختلف کفائت به عنوان شرط تناسب و
همتایی زوجین ،توضیح داده شده است؛
ان گاه به بررسی عناصر معتبر در کفویت
از دیدگاه مذاهب اربعه توجه داده است.
و در فصل نهایی بخش سوم ارای امامیه و
اهل سنت درباره کفویت در ازدواج مقایسه
شده است.
بخش پایانی کتاب که بخش مهمی هم
هست ،به مناسبت بررسی ریشه های احکام
قانونی در حقوق مدنی ،به موضوع راز نیاز به
همسر گزینی ،اختصاص داده شده است .در
ادامه کفویت اقتصادی و مصادیق نفقه در
قانون ،بررسی شده و همچنین سایر جنبه های
کفویت ،که در قانون ذکر نشده ،از نظر گذشته
است .در خاتمه ،نویسنده ضمن یاداوری
مواد قانونی 1104 ،1103و 1105قانون مدنی
پیشنهاد می کند «همانند نهاد داوری در
طالق ،یک نهاد خانوادگی برای احراز کفائت
همسران اینده ،نظارت نماید یا الاقل به همان
مقدار که برای تنظیم خانواده یا کنترل موالید
اهمیت داده شده و ثبت رسمی ازدواج در
بستر تکامل حیات انسانی و اطالع از وظایف
خطیر چنین پیوند با عظمتی و مصالح ان،
روح های اماده و پرپذیرش دختران
و پسران جــوان را در
استانه ازدواج ،تکامل
بخشند و شور دوام عشق،
مودت و وفاداری را به طرز شایسته ای در انان
نهادینه کنند».
الزم به ذکــر اســت ایــن کتاب را انتشارات
بوستان کتاب قم منتشر کرده است.
کفویت مساله ای است که در قانون مدنی
نیز به ان اشاره شده است .اما تنها ماده قانونی
در زمینه کفائت ماده 1059قانون مدنی است
که می گوید« :نکاح مسلمه با غیرمسلم جایز
نیست».
انچه از این مــاده به دست می اید هم کفو
بودن در زمینه اسالم و کفر است .قانون مدنی
جمهوری اسالمی ایــران ،به پیروی از فقه
ً
امامیه صرفا به این معیار شرعی اشاره نموده
و بعضی موارد دیگر که می تواند در هم کفو
بودن زوجین موثر باشد به عرف واگذار نموده
ً
است .اساسا در زمینه قوانین خانواده تعیین
بسیاری موارد به عرف واگذار شده و به نظر
می رسد پیشرفت در این زمینه منوط به تغییر
فرهنگ جامعه است.
نویسنده :سها کارساز ،مریم معیری
پیش شماره اول -زمستان 1396
17
ویترای هنری است که از سرانگشتان
زنــان سرزمینم بیرون م ـی طــراود ،ان هم
بـ ــا جـ ــرع ـ ـه ای احـ ــسـ ــاس ،ک ــاسـ ـه ای
مــمــلــو از هــنــر و ق ــدح ــی از اســتــعــداد
ٰ
سلمی نوری است که در وجود بانوان این مرز و بوم درخشیده است.
این نام را با ابزاری به نام دورگیر به رنگ مشکی در پشت شیشه ای که
به دلخواه انتخاب کرده ام ،طراحی می کنم و با تخیالت زنانه خود،
از میان رنگ های متفاوت ویترای ،چند رنگ را که در شان
چنین نامیست ،انتخاب و ایشان را بر صفحه شیشه،
به نقش نام ٰ
سلمی ،می پراکنم...
و بعد از خشک شدن رنگ ها ،سطح کار را به بارانی
از اسپری چسب ورقه طال ،مهمان می کنم و به ان ها
اجازه می دهم مدتی در این طرنم غوطه ور شوند
و سپس بعد از چسبناک شدن کار ورقه طال را بر
پشت کار با ظرافت زنانه خود می چسبانم...
ݠݠݓٮ ݠݠݐار ی ݣ ݠݠݐݣرںگ ݣ ݣوݤ ݣ ݠݠݠݒݣس ݠݠݠݔى ݠݠݠݒسه ݣ ݣݠݠݓٮا
کالفه بودم ،خالیی را در وجودم احساس می کردم و دیری می گذشت
که غریق امواج این احساسات بودم تا اینکه ناگهان به تصویری برخورد
نمودم؛ گویا کلید قفل کسالت هایم را یافته بودم .اری انچه در برابر
دیگانم رخ می نمود ،همان گمشده ام بود .چشمهایم به رنگ های
متفاوت تصویر گره خورد و محو زیبایی ان بودم که ناگاه صدایی اشنا
من را از دنیای رنگارنگ تصاویر جدا کرد .این بود که با نام ویترای اشنا
شدم و دستی بر این اتش زدم و روح زنانه خود را جال دادم.
اگر تو هم تمایل داری و چنین حسی را در وجود خود احساس می کنی،
بدان که این هنر از سرانگشتان زنان سرزمینم بیرون می طراود ،انهم با
جرعه ای احساس ،کاسه ای مملو از هنر و قدحی از استعداد به شکل فوق.
18
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
برای محکم شدن این احساسات زنانه ،از رنگ
اکریلیک طالیی که به رنگ عواطف یک بانوست،
بهره برده و به ارامی این رنگ را بر روی ورق طال که
مدتی از خشک شدن می گذرد ،می کشم و اندکی بعد
این کار را دوباره تکرار می کنم و در واپسین لحظات ظهور محصول هنر
اصیل اسالمی ،از عنصر سیروانیک به عنوان نمادی از استحکام اراده
یک زن مسلمان ،کمک می گیرم .سیروانیک متشکل از دو مایع است
که نصف هر مایع را در لیوانی پالستیکی ریخته و ان لیوان را در اب
ولرم قرار می دهم و با قلمویی ان دو مایع را با هم مخلوط و به سرعت
بر روی کل کار خشک شده خود جاری می کنم و با احتیاط که مایع
بر روی زمین نریزد .پس از ان 24ساعت به کار استراحت می دهیم
تا خشک شود .بعد از اتمام لبه های شیشه را با سمباده تمیز کرده و
کار اماده می شود.
ای بانو ،نقش ٰ
سلمی نمادی از زندگی توست که به هر رنگی که
بخواهی ،می توانی ان را بیارایی و جال دهی ...ولی بدان که دلرباترین
رنگ ،رنگ خداست که ٰ
سلمی زندگی ات را به اوج قله درخشندگی
می رساند...
نویسنده :مریم جعفری
جوانی از عالمی پرسید :من جوان هستم و نمی توانم خود رااز نگاه به نامحرم منع کنم ،چاره ام چیست؟ عالم نیز
کوزه ای پر از شیر به او داد و به او توصیه کرد که کوزه را سالم به جایی ببرد و هیچ چیز از کوزه بیرون نریزد و از شخصی
در خواست کرد اورا همراهی کند و اگر شیر را ریخت جلوی همه مردم اورا کتک بزند! جوان کوزه سالم رابه مقصد
رساند و چیزی بیرون نریخت .عالم از او پرسید :چند دختر سر راهت دیدی؟ جوان جواب داد :هیچ!؟ فقط به فکر ان
بودم که شیر را نریزم که مبادا در جلوی مردم کتک بخورم و خار وخفیف شوم .عالم گفت :این حکایت مومنی است
که همیشه خدا راناظر بر کارهایش می بیند و از روز قیامت و حساب و کتابش که مبادا در منظر مردم خار وخفیف
شود بیم دارد.ایا انسان نمی داند که خدا او را می بیند؟
شیخ رجبعلی خیاط؟هر؟ :چشمت به نامحرم افتاد اگر خوشت نیاید که مریضی اما اگر خوشت امد چشمت راببند
وسرت را پایین بنداز و بگو :یا َخ َیر َحبیب و َمحبوب َص ّل َعلی ُم ّ
حم ٍد و ا ِله
ٍ
ٍ
ِ
نویسنده :فاطمه عبیدی
پیش شماره اول -زمستان 1396
19
این روزها بحث سند 2030بسیار داغ بوده و تعابیر و تفاسیر
متعددی از ان ارائه می شود که بعضا نادرست ،گمراه کننده و غیر
واقعی هستند .از این رو به نظر می رسد یکی از چیزهایی که ضروری
است ارائه تصویری دقیق ،شفاف و مستند از این سند است تا
براساس ان بتوان ارزیابی صحیح صورت داد .لذا خواهشمندم در
ابتدا به توصیف دقیق و مستند سند بپردازید.
مصاحبه با اقای صادق تراب زاده
پژوهشگر و کارشناس خبره در حوزه سند 2030
مدتی است که از بحث داغ سند 2030و موج نظرات موافق و مخالفی
که پیرامون ان برخاسته بود ،می گذرد و گویی ارام ارام این داغی نه
تنها ،سرد که به کلی از بین رفته و از خاطره ها محو می گردد .اما
این موضوع که اهمیت ان بقدری است که در هیاهوی انتخابات
و حساسیت زمانی ان ،رهبر جامعه ان را گوشزد کرده و نسبت به ان
واکنش جدی نشان می دهد ،نباید به این سادگی به دست فراموشی
سپرده شود و مطالبات نخبگان و کارشناسان مربوط نسبت به ان
کم رنگ گردد .از این رو گفتگوی پیش رو کوششی است برای بررسی
ابعاد و زوایای این موضوع از منظر یکی از کارشناسان حوزه عدالت
اجتماعی و خط مشی اموزشی .جناب اقای تراب زاده ،پژوهشگر مرکز
رشد دانشگاه امام صادق؟ع؟ هستند که در این زمینه با ما به گفتگو
نشسته اند .ایشان در این رابطه گزارش مفصلی با عنوان «نقد ابعاد
حکمرانی و نفی استقالل ملی سند اموزش »2030تهیه کرده اند که
ابهامات بسیاری را در مورد سند رفع نموده است؛
20
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
سند اموزش 2030که شامل بیانیه اینچئون کره جنوبی و چارچوب
اقدام پاریس 2015است ،سندی برای تحقق هدف چهارم از اهداف
هفده گانه دستورکار توسعه پایدار 2030است .چارچوب اقدام
پاریس که مهمترین متن در حوزه اموزش 2030است شامل سه
بخش اصلی است :چشم انداز و دیدگاه اموزش ،2030اهداف و
راهبردها و شاخص ها ،مدالیته اجرا .به جهت نقش کلیدی اموزش
در تحقق توسعه پایدار ،سند اموزش 2030پاشنه اشیل تحقق تمامی
اهداف توسعه پایدار 2030خواهد بود.
در داخل کشور روند پیگیری و تصویب این سند به چه
شکل بوده و این روند چه داللتهایی به دنبال دارد؟ (برای مثال
در مقایسه با کم کاری های صورت گرفته درمورد اسناد داخلی چه
توجیهی می تواند داشته باشد؟)
پس از پذیرش چارچوب اقدام پاریس از سوی جمهوری اسالمی
ای ــران ،کمیسیون ملی یونسکو در ایــران با تشکیل 30کارگروه
تخصصی و نهایتا یک کارگروه تفلیق ،اقدام به تدوین سند ملی
امــوزش 2030جمهوری اسالمی ایــران کرد .این سند که قرار بود
محور اجرایی ساختن چارچوب اقدام پاریس شود ،نهایتا پس از
یک سال تدوین و در اذرماه 1395رونمایی شد .سه ماه قبل از ان
نیز ،در ادامه پیگیری ها و پیشنهاد وزارت اموزش و پرورش ،مصوبه
تشکیل کارگروه ملی اموزش 2030در شهریورماه 1395صادر شد.
پس از رونمایی سند ملی ،انتقادات مختلفی خصوصا از ناحیه
شورای عالی انقالب فرهنگی به سند اموزش 2030وارد شد .اوج
این جریان ،انتقادات رهبری معظم انقالب
اسالمی بود که موجب شد تا شورای عالی
انقالب فرهنگی ،این سند را وارد دستورکار
خود کند .مجلس شورای اسالمی ،این سند
را مغایر قوانین داخلی ندانست و عدم تغایر
را عدم تغایر صوری دانست .مجلس معتقد
بود که تعارضات محتوایی باید توسط شورای
عالی انقالب فرهنگی بررسی شود .نهایتا پس
از کش و قوس فراوان ،شورای عالی انقالب
فرهنگی اعالم کرد اموزش 2030از دستورکار
خــارج شده است و هر سندی که مغایر با
اسناد باالدستی کشور باشد ،باطل است.
مهمترین مسئله در مورد فرایند داخلی اموزش
2030ان است که چنین سند مهمی بدون
اطالع نهادهایی چون شورای عالی انقالب
فرهنگی مورد پذیرش قرار گرفت و در ادامه
نیز سند ملی ،بدون اطالع چنین نهادهایی
به نگارش درامد .فقدان ابزارهای نظارتی در
دست نهادهای متولی از جمله شورای عالی
انقالب فرهنگی ،فقدان گزارشات کارشناسی
پیرامون پیوستن به اموزش 2030یا گزارشات
نقد و ارزشیابی ان ،سعی در پیشبرد اموزش
2030به صورت غیرعلنی و کم اهمیت جلوه
دادن ان و ...از جمله نقدها به فرایند داخلی
اموزش 2030در کشور است.
برای شفاف سازی این سند ،نیاز است
تا جایگاه چنین اسنادی در فضای بین المللی
مشخص شود(چنانچه حضرت عالی نیز در
گزارش خود به ان اشاره فرموده اید) ،اساسا
در فضای بین المللی چه اسنادی و با چه
اهدافی وجود دارند؟ سند 2030را می توان
در کدام دسته قرار داد و چه جایگاهی برای
ان در نظر گرفت؟ (جایگاه سند)
برخی از اسناد بین المللی از جمله کنوانسیون ها،
دارای بار الزام اوری سخت و قوی هستند .این
نوع اسناد ،بار حقوقی باالیی دارند .برخی از
اسناد همچون بیانیه ،چارچوب اقدام و امثال
ان ،بار حقوقی کمتری دارند ولی الزام اوری
نرم خود را حفظ می کنند .هر دو نوع اسناد،
در حال تولید و به رسمیت شناسی عرف ها
و هنجارهایی هستند که به مرور می تواند
مبنای بازخواست بین المللی قرار گیرند.
بیانیه و چارچوب اقدام پاریس نیز از دسته
دوم هستند که دارای الزام اوری بوده و سعی
در ایجاد عرف بین المللی مطابق ارزشهای
لیبرال دموکراسی دارند.
با توجه به جایگاه یادشده ،چه هدف
یا اهدافی در تدوین چنین اسنادی (و حتی
چنین سازمانهایی که چون دایه مهربانتر از
مادر ادعای دلسوزی برای فرهنگ و اموزش
و ...در جهان را دارند) می توان احصا کرد؟
این اسناد شکل جدیدی از کنترل بین المللی
را برای تحمیل اراده کشورهای مسلط بر نهادها
یا عرف بین الملل فراهم می کنند .کشورهای
دیگر یا باید منویات چنین اسنادی را تبعیت
کنند یا اینکه هزینه مخالف را پس دهند.
کشورهای مستکبر و نهادهای بین الملل تحت
کنترل و نفوذ انان پی برده اند که دوره تحمیل
مستقیم اراده ها گذشته است .لذا داوطلبانه
بودن سندهای با الزام اوری نرم ،راهبرد جدید
چنین کشورها و نهادهایی است.
وقتی با متن سند مواجه می شویم،
الفاظ پرطمطراقی چون برابری ،فرا گیری و
اموزش دائمی و ...چنان خودنمایی می کنند
که در نگاه اول تصور زیبایی از ان در ذهن
برجای می گذارد و توجه خواننده را به خود
جلب می کند .مواجه درست با چنین مفاهیمی
چیست؟ و استفاده از ایــن مفاهیم زیبا و
دوپهلو به چه منظوری است؟
مهم ان است که تفسیر این الفاظ و اصطالحات
با چه مرجعی است .وقتی چیزی تبدیل به
عرف بین المللی می شود ،مفسر نیز عرف
است .در عین حال ،خرده نهادهایی نیز در
اسنادی چون امــوزش ،2030بیانیه حقوق
بشر ،کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض
علیه زنــان و ...وجــود دارنــد که به صورت
رسمی ان ها را تفسیر می کنند و در فضای
بین الملل مرجع رسمی محسوب می شوند.
لــذا تفسیر ایــن الفاظ اوال بر اســاس تفسیر
نهاد مفسر و مرجع صورت می پذیرد .ثانیا
گزارشات مختلفی در حوزه اموزش 2030و
ابعاد ان به صورت رسمی وجود دارد که به
صورت شفاف ،بسیاری از این اصطالحات
را تفسیر و توضیح داده است.
از چه زوایایی می توان این سند را
بررسی و تحلیل کرد و کدام یک اولویت دارد؟
مفاهیم و ارزش ها ،پیامدها و تبعات ،مکانیسم ها
و حکمرانی ،تعارضات و مطابقت ها با سند
تحول از جمله محورهایی هستند که می توان
سند را از ان جهت نقد کرد.
پیش شماره اول -زمستان 1396
21
پرورش ،چند صفحه ای در مطابقت این دو
نوشته اند .همچنین مجلس نیز بر عدم تغایر
صوری اموزش 2030با قوانین داخلی تاکید
کرد .در حالی که هم عدم تطابق محتوایی
محرز است و هم نوع بررسی مجلس ،نشان
از ضعف جدی این نهاد در بررسی اسناد
بین المللی است .حتی در مطابقت صوری،
باید اشاره کرد که اجرای اموزش 2030مغایر
برنامه ششم است.
به عبارت دیگر مهمترین اشکالی که
به چنین اسنادی وارد است ،چیست؟
مهمترین نقد به سند اموزش ،2030حکمرانی
ان و تضعیف حا کمیت های ملی در امر
مدیریت امــوزش اســت .در حقیقت ،این
سند ابزاری است برای مدیریت بین المللی
اموزش های ملی .حال کسانی که بتوانند بر
فضای بین المللی مسلط شوند ،می توانند بر
این جریان نیز مسلط شوند.
ایا می توان نقاط مثبتی برای این سند
برشمرد؟ در صورت وجود نکات مثبت ،ان ها
کدامند و ایا می توان ان ها را نادیده انگاشت؟
در این سند به برخی موارد نظیر کاهش بی
سوادی ،پوشش تحصیلی در مقاطع مختلف
تحصیلی ،مهارت اموزشی و ...تاکید شده است
که البته ایران در این موارد وضعیت خوبی را
محقق ساخته است و البته در برنامه های ملی
ما نیز موجود است .لذا به نظر می رسد اورده ای
به صورت کلی از اموزش 2030برای ما وجود
ندارد .البته فضای بین المللی فرصت خوبی
برای بحث و تبادل نظر و تجربیات است لکن
22
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
برای این کار لزومی به تعهدپذیری بین المللی
نیست .ضمنا تجربه ما در تعامل بین المللی،
وادادگی به بهانه مشارکت و تعامل است .در
حالی که ما باید واقعا و به صورت جدی از
این فضای بین المللی برای عرف شکنی و
نیز تبلیغ داشته های خود ،استفاده کنیم.
ایــا تــاکــنــون مــحــتــوای ایــن سند به
صورت تطبیقی با اسناد داخلی نظیر سند
تحول امــوزش و پــرورش مــورد بررسی قرار
گرفته است؟ در صورت بررسی ،چه نتایجی
حاصل شده است؟
متاسفانه تاکنون به غیر از گزارشی که مرکز رشد
دانشگاه امام صادق علیه السالم به صورت
رسمی منتشر کرده است ،هیچ نهادی ،هیچ
نوع گزارش کارشناسی در این زمینه منتشر
نکرده است .در حقیقت با نوع تغافل ملی
مواجهیم .لذا تطبیق اموزش 2030با اسناد
داخلی صرفا به صور غیر رسمی یا در قالب
نشست ها و گفتگوها طرح شده است.
در ابتدای سند ملی اموزش 2030نیز گروهی
بــه سرپرستی دبیر ش ــورای عالی ام ــوزش و
ایا فضای کنونی که در مورد این سند
ایجاد شده است ،مطلوب است؟ جهت گیری
صحیح در مواجهه با چنین اسنادی چیست؟
اوال بسیاری از موافقت ها یا مخالفت ها ،سطحی
یا غیرواقعی بودند .بسیاری از مباحث طرح
شده یا غیرواقعی یا سطحی یا فرعی بودند.
متاسفانه رسانه های جمعی و شبکه های
اجتماعی به این سطحی نگری دامن زدند.
در ابتدا فضای نقدها ،معطوف به مفاهیم
و ارزش ه ــای سند بــود .امــا به مــرور با ورود
کسانی چون ایت اهلل مکارم شیرازی و مقام
معظم رهبری ،تاکیدها به سمت حکمرانی
اموزش 2030و توسعه پایدار 2030رفت .به
نظر می رسد گرچه جبهه منتقدین توانست
بعد کارشناسی و دقت نظر خود را افزایش
دهد و نیز مسئله حکمرانی را برجسته تر سازد
لکن یک جریان تغافل در میان مسئوالن ،به
ضمیمه تصمیم ضعیف شورای عالی انقالب
فرهنگی باعث شد تا اموزش 2030از دستورکار
رسمی خارج شود و به الیه غیررسمی منتقل
شود .هم اکنون هم شاهدیم که جریان 2030
به صورت نرم توسط برخی مسئولین اموزش
و پرورش و کمیسیون ملی یونسکو در ایران
در حال پیگیری است .در این زمینه ،تبیین
عمومی و تخصصی برای اقشار عمومی و نیز
مسئوالن کشوری بسیار اهمیت دارد تا مواجهه
فعال را در دستور قرار دهند.
اســاســا وظیفه نهادها و گروههای
مختلف در مواجهه با چنین اسنادی چیست؟
تقویت بعد کارشناسی بــررســی تعامالت
بین المللی ،تــدو یــن راهـبــردهــا و ابــزارهــای
مواجهه فعال در عرصه بین المللی ،پایش
و رصــد مستمر تبعات و رونــد جریان های
بین المللی ،تولید محتوای ایرانی اسالمی
در موضوعات مختلف برای پاسخگویی به
نیاز داخل و خارج را می توان چهار وظیفه
کلیدی نهادها و گروه های مختلف در این
زمینه دانست.
روند پرداختن دستگاه های مسئول
(نظیر شورای عالی انقالب و مجلس و )...در
این زمینه به چه صورت بوده و چه نقدی بر
عملکرد ایشان در این قضیه وارد است؟
اساسا چرا باید کار به جایی برسد که تا
رهبری ورود نکنند اتفاق جدی در این
مواقع رخ ندهد؟
سه جریان کلی میان دستگاه های مسئول
می توان برشمرد:
اول دستگاه هایی چون اموزش و پرورش،
وزارت علوم تحقیقات و فناوری که اموزش
2030را پذیرفته اند و دستگاه محاسباتی
انان دچار اشکال شده است .در این
میان ،بدترین وضعیت را برای کمیسیون
ملی یونسکو در ایران می توان شناسایی
کرد .متاسفانه در عین اینکه عمده مسئوالن
ایــن دستگاه ها ،افــرادی شریف و دغدغه
مند هستند اما به جهت ضعف محتوایی
در حوزه اموزش ،به نحو ظریفی دچار غرب
زدگی و تقلیدگرایی از غرب شده اند .ضمن
اینکه ابزار مواجهه فعال و بدنه کارشناسی
توانمندی هم ندارند .متاسفانه بعد کارشناسی
دستگاه هایی چون اموزش و پرورش در حوزه
تعامالت بین المللی بسیار ضعیف است.
دوم دستگاه هایی چون شورای عالی انقالب
فرهنگی و مجلس که اساسا ابزار نظارت و
اعمال حا کمیت جدی بــرای خود در این
زمینه تعریف نکرده اند .گرچه کمیسیون
اموزش مجلس در جریان اموزش 2030بود و
سهل انگاری کرد ،اما نهایتا تعداد معدودی
در مجلس بودند که علیه اموزش 2030موضع
گرفتند .کلیت مجلس نسبت به این قضیه
در حالت غفلت و تغافل بود .حتی عملکرد
مجلس در حــوزه مطابقت امــوزش 2030با
اسناد داخلی بسیار ضعیف و تاسف اور
بود .از سوی دیگر صرفا برخی اعضای شورای
عالی انقالب فرهنگی نسبت به این مسئله
موضع گرفتند و برخی دیگر هم که موافق
بودند از جمله شخص رییس جمهور ،در
نهایت به دلیل فضای عمومی نتوانستند با
لغو سند ملی مخالفت کنند .لغو سند ملی
و اعالم اینکه سند ملی از دستور خارج شده
است ،باعث شد که عمال این تصمیم شورای
عالی انقالب فرهنگی ،مسئله اموزش 2030
را به الیه های پنهان منتقل کند و اطمینانی
کاذب از عدم اجرای ان در کشور ایجاد کنند.
سوم نیز نهادهایی چون دانشگاه ها و حوزه های
علمیه که عمال خود را متولی مسائل کشور
از جمله امــوزش 2030نمی دانند و در بعد
سلبی و نه در بعد ایجابی ،عملکردی خاصی
نداشتند.
در این بین صرفا برخی نهادها که از ذکر نام
ان ها خودداری می شود ،به صورت خودجوش
به بررسی این مسئله و دعوت از کارشناسان
پرداختند تا بتوانند موضع خود را در قبال
اموزش 2030برای طراحی های عملیاتی
خویش اماده سازند .این نهادهای خرد
در عین اینکه به صورت مستقیم نقشی
نداشتند اما این هوشمندی را داشتند و
فهمیدند که قطعا اموزش 2030متعرض
ماموریت انان خواهد شد.
مهمترین نقد رهبری در مورد
این سند چیست؟ این نقد چه داللت
مهمی در مواجهه با جامعه بین المللی
و تعلیم و تربیت داخلی به دنبال دارد؟
پیش شماره اول -زمستان 1396
23
ایشان چند نقد را نسبت به این مسئله بیان کردند:
.1تضعیف استقالل ملی.
.2مخفیانه بودن پیگیری ان در عین اهمیت وافر ان که قاعدتا باید
به صورت جدی بررسی می شد.
.3ضعف نهادهای متولی از قبیل شورای عالی انقالب فرهنگی در
رصد و نظارت.
.4وجود اسناد ملی و عدم نیاز به اسناد خارجی.
.5عدم اجرای سند تحول اموزش و پرورش.
.6لزوم حاکمیت ارزش های اسالمی بر مدیریت و محتوای اموزش.
در این بین تاکید جدی بر مسئله حکمرانی اموزش 2030و اثر ان بر
استقالل ملی بود .ایشان فضای بین المللی امروز را فضای هنجارساز
بر اساس ارزش های غربی دانستند که سعی دارد پس از عرف سازی
و هنجارسازی ،کشورها را در قالب چنین اسنادی تحت حاکمیت
این عرف ها و هنجارها دراورند .در صورت مخالفت نیز ،هزینه هایی
برای چنین کشورهایی تعریف می کنند .این فضا فعال در سلطه
ارزش های لیبرال دموکراسی است.
باید توجه داشــت که پس از تقویت بعد کارشناسی ،در عرصه
بین المللی باید به صورت جدی مداخله و فعالیت کرد و هزینه ها را
کاست و از فرصت ها بهره برد .اولین کار می تواند ائتالف ساز ی های
موضوعی و منطقه ای ،ارائه تفسیر رسمی ایران یا ائتالف ها از سند
اموزش ،2030عرف شکنی هنجارهای نامطلوب بین المللی ،تربیت
عناصر تراز انقالب اسالمی برای حضور در خط مقدم تعامالت جهانی
و نیز تولید محتوای جدی در عرصه تعلیم و تربیت ایرانی اسالمی
دانست .همچنین نهادهایی مثل شورای عالی انقالب فرهنگی باید
ابزارها و سازوکارهای نظارتی و اشراف اطالعاتی خود را تقویت کنند.
24
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
سیدحمیدرضا برقعی
کتاب قبله مایل به تو
ز ݩݧݒ ݒݩ
ݡسم
ى
ݭ
ݪ
ݔ
ݡهر ݣ می
ݣمی ݣ ݫݓݣٮرݣݣد ݣاݤݣ ݣ ݣݣ� ݣس ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
نݣ ݣ
ݣدل ݣدݣ ی� ݣ
دݣاݣرݣݣد ݣ ݣ ݣ ݣوݤ ݣ ݣ
ݐݩ
ݧݩ ݧݩݐݡڡ ݧݩݑٮ ݐݩںݩݐ
ں
ݡسى
ݦ
ݑ
ݨ
ݦ
ݦ
ݦ
س
ݭ
ݫ
�
ݔ
ا
ݤ
ݡٮ ݣ می
ݣدر ݣݤو ݣ ݣدݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݣاݣ اݣد ݣ ݣ ݣݣه ݣ ݣ ݣحݥ ݣچ ݣا ݣ ݣ
ݩݑٮ بݡس�ى ل ٮ ݒ ݩݦس ݖ ݦ
ݩݒ
ݡس ݩݧݐں ݫىݬݔݣ ݣ ݣدݣمݤ
ݣم ݣ ݣ ݣݣکه ݣ
ݣن ݣدݣ ݣ
ݬݔ ݣ ݣحݥ ݣݣد ݣ ݫم ݣ ݫݬݕاݤݣرݣ ݣݣه ݣ ݣ ݣداݤݣ ݣ
ى ݫ ݫ ݫ ݑݩ ݫݩ
ٮ س ݑݦ ݦ ݐ ݩݦح ݩ ݧݒ
ݡیݥݥ ݫݓݣهݤ ݣ ݭ ݫݭݔ
ݡٮ ݭ ݫݔىمیݥ
ݣݡسدݤ ݣ ݣا ݣ ݣد ݣ ݣ ݣݣه ݣݣا�نݣ ݣ ݣا ݣ ݣرݣ ݣ ݣٮ ݣݫ ݣ
ٮ ݣ ݣ ݣو ݣدݣ ݣ ݣ ݣ
ݬݫݓا ݣ ݣدݣ ݣ ݣ
ݑ ݦ ض ݩݧ ݧݩݑ
�ث
ٮ
ݡݡس
�
ى
عی ݣ ب ݬݔ ݣح ݣ ݣݣو ݣدݣݣݡݡعا ݣ ݣرݣاݤ
حٮ ݣ ݣاݤ ݣی ݣ ر ݣ ݣوݣ�ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݑ ݩݦ �ا
ݧݐݩ ݧݩ
ݣنݣݣک ݭݣىݫݭݔرݣمی
ݭ ݫݭݓ حٮسݒ�ی ݣدݣ ݣهݤ ݣ�به ه ݣ�مݡݡساݣ�ی ݣه ،ݣ چݣ� ݣ ݣهݣٯݣ ݣر ݤݣ ݣ ݣ
خ� ݐ ݦ ݐ ݨݨݦݣݡݠه ا ه� م ج ݐ ݦں ݒݩ ن�ن
ݢ�سݣ ی�� د
در ݣ اݣںه ݣ ݣݣرݣ ݣرݣ ݤ ݣ م ݣ ݣ ݣهݥ ݣعرݣاݥݢ ݣ ݣ ݣ
ݣ
ݩ
گ
ݖ ݦا ݐݩں� ݫٮ ݧݩݐ ح ݐں�
ݡٮ ݔݭى ݣمݡی
ݣدراݤݣ ݣ ݣݣو ݣیس ݑ ݦ ݦ ݣ ݣ ݣل ݣ
اکه ݫݣݭݓ ݫݭحݓر ݣ ݫ ݫݬݕاݣ ݣ
ݣ ݤݣ ج ݣ ݣ
ݒݩ
ٮى ݑ ݦ ݦ ٮس ز ݒݩ
ݣم ݣ ݣݣکه ݣس ݧݩݐں ݬ ݫىݔ ݣ ݣدݥݣمݤ
ٮݓ ݣ وݣݣ�ݣ ݣ ݣ
نݭݫ ݣ ݫ ݭݓ ݫ ݫ ݭݫݔ ݣ ݣ ݫݭݣ
ݣدراݤ یݣ� ݣ
ݣس ݣ ݣ ݣ
ݣیکݣاݣ ݣ
اݤݣ ݣ ݣ
ى
ݩݐ
ݣال ،ݣݣحݫ ݣ ݫݣݬݕ ݣه ݣݣݡح ݔ ݬݪݣ ݣ ݣرݣمیݤ
ݣل ݣوݣ ݣ
ٮ ݣݣحرݣ ݭىݫݔ ݣ ݣمدݣ ݣ ݣ ݣم ݣ
می ݣس ݣوݣح ݨݑ ݦ ݣ ݣ
ݣݣ
ݖ ݦ ݧٮݑ ݒݩ ݦ ز ݖݦ ݦ ݩ ݧݑ ݨݒݦ
ى لش
ݡٮ
ا
� ݣرݣاݤ
ݤ
ݣدر ݣݣو ݣدݣ ݭݫݔ ݣو ݣ ݣݣر ݣدݣ ݣ
نݣݠاݥݣ س ،ݣ ݣ
س ݣݣم� ݣ ݣ ݣ
ݤا ݣ ݣ
ݨݐ ݦ ݧݨݐڡ ݡط ق�ل ع ݧݩݐ م ݩݑٯ
ٮ ݣمی
ݡٮ ݣل ݣݤݡیݤںݣ�یس ݩݑ ݦݣ ݦݣ ݦݣ ݣ ݣ ݣ ݔݭىݣ ݣ
ݣدر ݣ ݓ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
مه ݣ ݣ ݣ ݣ
ݣ
�ج ݣر ݣ اݣ
ݩںݧݐ ݩ ݩݐ
ح ݣاݤ ݣݣال ݣک ݧݐݡں ݫݭݣٮݫ ݣد ݣݕںحݫݭݓرݤ ݢهݤ ݣ ݣراݤ ݣوݣاݤ ب�گݐ ݦ ݣد ݣاݤ ݣ ݭىݫݣرݔمݤ
ݧݧݩ
ݒݩس ݖ ݦا ز ݧݩݐ
ں
ݐݡݡسى
نݤ ݣ ݣالݣله ݣ ݣݣ� ݣ ݣح ݣ ݣ ݣمݣٮ ݣݡیݥ ݫݣݓ ݣه ݣ ݔݭݪ میݥ
ݫݕٮ ݣرݣ ݭݫݕݣٮ ݣ ݣر ݣ وݣݣد ݣ ݤݣ ݣ
***
ݒ �ن ݐݨݦ ظ
ز
ݡݡس ٮݫݓ ݣهٮ ݫݣ ݭݫݓعدݣاݤ ݣ ݣݤر�هر
ݣن ݣ ݣݣد ݣ ݣوݣ
ݭ�ݣ ݫݔݣىر ݣٮݬݫݓاݣ ݣراݤݣ ݣ ݣ
�ت ݩ ݧݐ ݩݑ ݑ ٮ خ
� ݣݣد ݣ ݣاݥ ݤدݤ
ݣاݥݣݡڡاݣݣٯ ݣی ݣم ݨݦٯاݣ ݭݫݓل ݣ ݣ ݣمݥݣر ݣ ݣݥ
ݣن ݣى ݫݣݬݔ ݣدݣمݤ
و ݢس ݣک ݣط ݣوݣ ݫݬݕݣح ݐهݦ ݣںاݣگهاݣ ݣ ݣدݤݣݢ
ز ݩݧ ݧݑ ݤد
ز
ݣن ݣ�مݡساݣىݫݔه ݣݫ ݭݣٮݫݓر ݣ مݣݣ� ی� ݣاݤݣن� ݣفݡٮ ݣ ݣ ݤݤاݣ
ݣ� هݣ
ݐݩݦح �غ ݩ ݧݑ
ݣکلݣٮ ݔݡى �نݣدݣ ݤدݤ
یݤ ݣ اݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ٮ ݣ ݣݣاه ݣرݣ ݣوݣ ݣ
سى ݫݭݔ ݫݭݓ ݣ
ݩݒ
ݣنݣگ ݣرݣ ݣݣد ݣ ݣ�ݣو ݣ ݓغݡٮ ݣاݣ ݤرݤ
ݣدر ݣ ݔݡىاݣ ݣ ݣ
ݣسݣ ݣ ݣمݣ ݣ
ݣ ݫݬݕحاد ݣرݣ ݣ
ݧݩݑ ݧ ݧݩً ص ن �ن ݩݐ
ݤ ...ݣم ݣ ݣیݥدݤݣ ݢ ݣںاݣ ݤمݤ
ن ݣݡح�ه ݣ ݣرݣاݤ ݣ ݣ
ٯ�بال ݣ ݣاݤ ݣی�ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ا�نگ ݒݩݦس ت� ا ݤرݤ
ݣمی ݣوݣ ݣݣد ݣک ݣر ݣ ݤ
ݣمن ݣ ݣار ݣ ݣ ݣ
در ݣ ݣ ݣ ݤݣ
ݣݣ
ݖݦ
ݒ
م
سݣک ݣ ݣر ݣدݣ ݤݤ
د ،ݣ ݣ ݣ
کݡس ݫى ݫݔ ݣ ݣح ݣ
ݣی ݣ
ݤا ݣ ݣݤه ݣݣسرݣدݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ک ݖݦ ݦ ݒݩ ݩݧݐڡ ت از ݖ ݦ
� ݣݤ�ݣاݤݣی�نݣ ݣݣاهݤ
ݤ�تسݣگ ݣرݣ ݣ ݣ ݤݣ
وݣ ݬݫݣحݕ ݣ ݣه ݤاݣ ݣ ݣ ݣ
ݣدرݣگݣ ىرݣ ݫݭݔهݤ
ݡݡسى ݣ ݣݔمه ݣݣگرى ݫݔ ݣه ݣ ݣ ݣ
ݣوݣ ݣ ݣݣسݣ ݣر ݣاݣ ݭݫ ݫ
ک ح ݒݩݦ
ݡس ݣد ݤاݣزݤ� ݣرݣ ݣاݥ ݤهݤ
ݫݕݡݡسرݣ ݣوݣ ݭݫݕک ݣ ݣ ݣ ݣ
ݫٮ ݣ ݣ
س ݣرݣ �ی
ݩ
ݠگ ف� ݑ ݦ ݦ �ا ا ݩݒ
ی ݫس ݣ ݫݔ ݨݑݦ ݦ
ٮ
ݡح ݐݦ ی�ݦرݣ ݣں ݣݐى ݭ ݫݣ ݫݣݭݭݤ
ݣس ݫ ݫݬݕݣ
ݤمٮ ݫݣݬݓاݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ٮ ݣ ݣرݣ ݤ ݣ
ݣ ݣݤ
ݐݦ ݐ ق
�ب ݣهگݣماݣں ݣڡ ݣ ݣم ݣ� ݣک ݣط ݣم ݣک ݣ ݣ ݣیݥ ݣݡم ݣ ݣرݥݣمݤݤ...
� ݩںݧݩݐ
ݣمن ݣ ݣر ݣاݤ بݣگ ݔى ݣ ݣر ،ݣݣگر�ی ݣ ݣه ݣکن
ٮݣ ݣ
ݣدݣس ݑ ݦ ݦ ݣ ݣ ݣ
�ن ݩ ݧݐ
م
د ،ݫݕݭݣسرݣ ݤݤ
مرݣ ݣݣد ݣݣگر�ی ݣ ݣه ݣ ݣمکݣ ݣ ݣ ݣیݥ ݣݡں ݣ ݭٮݣ ݫ ݣ
ح ݒݩ �تک �ن س ݩ ݧݐݩݡح ݩݑ
ݣݡس ݣ ݣراݤ ݣ ا ݣ ݣ ݣد ،ݣ�ب ݣاݣ ٮی
ݣݫݬݕ ݣاݣ ݣݣد ݣ ݣرݣ ݣ
ى ع ݠگ ف� ݑ ݦ ݦ وݤ ز ز ٮ ݩ ݧ ݧݐ
ٮݣاݤݣ ݣݣ� ݣم ݣݣ� ی� ݣ ݫ ݣلݫ ݣ ݫ ݣنݫݭ ݣݫݓݡں ݣد ݧݣݒسد
ݫݬݔاݣ ݣ ݣلی ݣ ݣ ݣ ݤ
ݪݬٮݕى ݭ ݨݒ ݦ ݦ ݧ ݧݩݒ
حم ݑݦ
م
ݣٮاݤݣ
ݣنٮݣ ݣیٮ ݣ�ف اݣوݣ ݑݦ ݦ ݣ ݣ
ݫ ݔ ݣ ݣ ݣ ݫݣ ݫݣ
س ݫݣݬݕ ݡس اݣ ݣݭݓ
ݒݩ ݦ �ف ق
س ݣ� ݨݑݦ ݣطٮ ݣماݣ ݩݒ
ݣݡݡسا ݣ ݩݒسد
�ن اݤݣ ݣݣله ݣاهݣىݭ ݫݔ ݣ ݣ ݣ
ص ݧ ݧ ݧ ݧݐݩ
م گڡݐ ت
ݣم�ݣم
ݬݓٮ ݣ ݣح ݣݣݡݡڡ ݣرݣدݣݣاٮݣݫݬݓه ݣ اݣݣد ݣرݣ ݣ ݣ ݣ
ݩݒ ݦ
ݣی ݣ ݣر ݐ ݨوݣݦ ݦ ݣکݣݣصى ݭ ݣ ݫ ݣهݫسݣ ݫݭݔ ݑ ݦ ݦ
ٮ؟
ݣݡص ݣد ݣاݤ ݣ
ݣس ݣݣݠکن! اݣی� ݣ ݣ ݣ ݣن ݣ
گوݣ ݣ ݣ
ف ک ݩ ݧ ݧݩݑ
م
ݣ� ݣوݣ چݣ�هݣ ݣڡ ݣرݐٮ ݣم ݣݣو ݣݣد ݬى ݫݔݣ ݣدݣ ݤݤ
طرݣ ݣ ݣ
ى خ� ݐ ݩݦ ا ݩݒݦ
مݡس ݣاݤݣݥ ݣس�ت
در ݣݣو ݣ ݣݭد ݣݫݔݭ ݣ ݣو ݣاݤ ݣ ݣݣر ݣ ݣ ݣ ݣاںݣ ݣ ݣه ݤݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݣ
ݡیݥݥ ݣ کی
ݩݧݐ ݩ ݧ ݧݩ ݧݩݐ
ک ݐݩ
ں
ح
ݡڡ
ݣمی ݣ ݣ ݣ ݣم ݣاݤݣالݥ
ݣم ݣ ݣکر ݣ ݣ ݣ
�ب ݣا ݣحوݣدݣ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݠک م ݧݑٯ ݑ ݨݦ ٮ ى س ݑ ݦ
ٮ
ک ݣ ݥݣݠا ݤݤ
ه ݣ ݣا ݣحݫݕ دݣݣر ݣ اݣرݣ ݫݬݔ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݣݡح ݣ
ݣوݣ ݫ ݫݬݕ
ݩݒ ݩ
ݣدر،ݠک ݣ ݣوݣ ݫح ݬݫݕهݤ
ݠگر�یه ،ݣماݣݣدر،ݣ ݣݣدݣ ݣوݣݡس ݧݐں ݬٮݫݓه ،ݣ ݣ
ݡس ݑݩ ݐݦڡطم ݐ ݩݦ ݐ ݦ ى س�ت
ک ݣݠاݣ ݤ
هݣ ݣردݣ ݫݬݔ ݣ ݣ ݣ ݣ
ݣ ݣ ݣ ݣر ݣݠاݣ ٮی! ݣ ݣ ݣاݣ ݬݫݔݡى ݣ ݣݣں
پیش شماره اول -زمستان 1396
25
محمود را قبل از هرچیز متشرع به همه احکام و حدود الهی یافتم .وصفش را زیاد
از دوستان و هم کالسی هایم شنیده بودم ولی اولین بار که اتفاقی او را از پنجره
اتاقم دیدم حسابی جا خوردم .زل زده بودم به پاهایش و ماتم برده بود .کفش
و جوراب پایش نبود و داشت با یک دمپایی ساده کفش ملی در حیاط دانشگاه
استنفورد امریکا راه می رفت! بعدها فهمیدم محمود برای رعایت طهارت و نجاست
در امریکا کفش و جوراب نمی پوشد.
ݣبا ݣدݣ ݬݕݣمٮا ݔݭى ݣݡی ݣدݣݣر ݣ ݣݣحیاݣݣط
دݣاݣݣنشگاݣݣهݣاݣݣستنفوݣرݣݣد
(گفتگو با همسر شهید مهندس محمود فخارمقدم)
در یکی از بعدازظهرهای گرم تابستانی ،مهمان خانه ساده و صمیمی
شهید فخارمقدم شدم .بعدازظهری که به لطف اشنایی با این
خانواده مهربان و گران قدر ،برای همیشه در خاطرم خواهد ماند.
این خاطره خوب را مدیون اشنایی ام با دکتر فاطمه فخار مقدم،
دختر بزرگوار شهید و یکی از جراحان خوب زنان و زایمان هستم.
خانم مهشید رئیسی همسر شهید فخار مقدم ،چند ساعتی من را
مهمان خاطرات و ناگفته هایش می کند ،اهل نیشابور است و مهندسی
برق و الکترونیکش را از امریکا گرفته .در سال های پراختناق قبل از
انقالب و با نفوذ و گسترش ساواک ،وقتی جو به قدری ناامن است
که دوستانش به دالیل واهی توسط ساواک دستگیر یا حتی ناپدید
می شوند ،پدر تصمیم می گیرد مهشید را برای ادامه تحصیل نزد برادرش
در امریکا بفرستد .تا هم درسش را ادمه دهد و هم از فضای ناامن
کشور دور باشد .هرچند با همه اینها ،و دل نگرانی های همیشه پدر،
سر پرشور مهشید جوان نترس تر از ان است که دست از مبارزاتش
بردارد .خاطرات شنیدنی خانم رئیسی از روزهای تحصیل در امریکا
بهترین گواه این مدعاست .چه ان وقت که بدون در نظر گرفتن خطر
جانی ،در کشور غریبه کیلومترها راه طی می کند تا سخنرانی فردی
که قرار است ضد ارمان های امام و انقالب نطق کند را به هم بزند
و چه روزهایی که از جانب پدر از ادامه مبارزه و گرفتن و خواندن
اعالمیه های امام منع شده و با زیرکی انقالبی خویش ،از دوستش
می خواهد که اعالمیه ها را بگیرد و برایش بخواند .تا هم با دستور از راه
دور پدر مخالفتی نکرده باشد ،و هم از جریان مبارزات عقب نماند.
همین روحیه ارمان خواه و انقالبی ،شاید اصلی ترین عامل پیوند
مهشید با محمود فخار مقدم است .جوان انقالبی و متدین که
همه دانشجویان ایرانی ساکن امریکا او را می شناسند و از فعال
ترین دانشجویان خارج از کشور است .همزمان در دو رشته برق
و الکترونیک و نرم افزار کامپیوتر تحصیل می کند و در عین حال
با گروه های مختلف در ارتباط است و تشکیالتی را برای اشنایی
دانشجویان مسلمان امریکا با معارف اسالمی و اهداف انقالب،
مدیریت و ساماندهی می کند .همه او را به تقیدات مذهبی سفت
و سخت و پشتکار فوق العاده اش می شناسند و امین و تکیه گاه
سایر دانشجویان است.
26
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
خانم مهشید رئیسی ،اشنایی اش با شهید را اینگونه تعریف می کند:
«محمود را قبل از هرچیز متشرع به همه احکام و حدود الهی یافتم.
وصفش را زیاد از دوستان و هم کالسی هایم شنیده بودم ولی اولین بار
که اتفاقی او را از پنجره اتاقم دیدم حسابی جا خوردم .زل زده بودم
به پاهایش و ماتم برده بود .کفش و جوراب پایش نبود و داشت با
یک دمپایی ساده کفش ملی در حیاط دانشگاه استنفورد امریکا راه
می رفت! بعدها فهمیدم محمود برای رعایت طهارت و نجاست در
امریکا کفش و جوراب نمی پوشد».
خانواده فخار مقدم تا حدود سال ۱۳۶۵در امریکا زندگی می کنند و
شهید از طریق پیام های حاج احمداقا اوامر امام؟هر؟ را در انجا اجرا
می کند .در همین سال ها و با بزرگ شدن بچه ها ،کم کم خانواده
خطر عقیدتی زندگی در محیط کشور غیرمسلمان را در تربیت بچه ها
احساس می کند و به همین خاطر خانم رئیسی با وجود انکه مشغول
تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد امار و ریاضی بوده ،درس را رها
کرده و با بچه ها به ایران برمی گردند .اما شهید همچنان در امریکا
می ماند و به فعالیت هایش در رابطه با منافع کشور و انقالب ادامه
می دهد تا زمانی که به خاطر همان ها از خاک امریکا دیپورت شده
و با توفیقی اجباری به وطن برمی گردد.
وطنی که چند سال است یک تنه در جنگ مقابل صدام ایستادگی
می کند و به تازگی استفاده از سالح های شیمیایی هم به دشواری این
دفاع اضافه کرده و در بمباران های شیمیایی ارتش صدام ،فرزندان
جوان و دلیرش با زجر و درد بسیار به شهادت می رسند .صحنه های
دلخراش شیمیایی شدن و شهادت رزمندگان ،شهید فخار مقدم را به
فکر ساخت دستگاه اشکار ساز می اندازد .دستگاهی الکترونیکی که
در ارتفاعات زیاد و باالی کوه ها نصب می شود و در صورت دریافت
عالئم گازهای شیمیایی هشدار می دهد تا رزمندگان فرصت کافی
برای استفاده از ماسک شیمیایی را داشته باشند .همسر شهید در
این باره می گوید« :همان ابتدا محمود به من گفت ممکن است در
راه ساختن این دستگاه و امتحان ان شهید شوم .من هم با اطمینان
در پاسخش گفتم اگر در راه اسالم و انقالب است چرا که نه… باوجود
سنگ انداز ی های فراوان سازمان ملل در حمایت از صدام ،در نهایت
محمود و دوستانش توانستند این دستگاه را بسازند و صدای مظلومیت
فرزندان این مرز و بوم را به گوش جهانیان برسانند .اما همان طور که
پیش بینی کرده بود خودش هم در این راه شیمیایی شد…»
سال های پس از جنگ هم برای شهید فخار مقدم سال هایی پر از
تالش و افتخار است .هنگام جنگ سالح می خرید و پس از ان در
قراردادهای مختلف حضور می یافت و نهایت تالشش را برای انتفاع
بیشتر ملت و کشور و انقالبش می کرد .تمام هم و غمش اجرای
فرمان ولی فقیه بود .هرجای دنیا که بود گوشش به فرمان های امام
خمینی؟هر؟ بود و پس از رحلت ایشان به دنبال اجرای فرمایشات
مقام معظم رهبری بود .شهید محمود فخار مقدم از پایه گذاران
صنعت هسته ای کشور بود و همسرش با حسرت از بتن ریختن در
صنایعی که خون های زیادی به پای ان ریخته شده سخن می گفت.
سرانجام شهید محمود فخار مقدم در هشتم شهریور ۱۳۷۵پس از
سال ها تحمل درد و رنج جراحات ناشی از گازهای شیمیایی دعوت
حق را لبیک گفته و به شهادت می رسد .چهره گشاده همسر شهید به
قصه شهادت ایشان که می رسد پردرد می شود« :من پیش از انکه به
او «بله» بدهم ،خیلی خوب فهمیده بودم مردی که قرار است شریک
زندگی اش شوم ،قبل هر چیز «بله»ای بلند به پروردگار خویش گفته
و با شهادتش به یقین رسیدم که خدا بله اش را پذیرفته است .تمام
دلخوشی من بعد از شهادت محمود فرزندانمان هستند که یادگار
سال های زندگی ام با او هستند .زندگی ای که لحظه لحظه اش برای
من مثل یک رویای شیرین بود .رویای شیرینی که با شهادت محمود
تمام شد .فراقش ضربه ای سخت به روحیه من و فرزندانم وارد کرد
که اگر لطف الهی نبود توان تحملش را نداشتیم .حتی تا سال ها پس
از شهادت محمود وسایل شخصی اش همه جای خانه بود .دوست
نداشتیم به ان ها دست بزنیم چون همه می خواستیم حس کنیم محمود
هنوز هست و همچنان در کنارمان حضور دارد…»
شهادت مرد خانواده برای همسران شهدا پایان راه نیست .تازه
اغاز راهی پر فراز و نشیب و سخت دشوار است که تربیت یادگاران
شهید و ادامه مبارزه دائمی حق و باطل را بر دوش ان ها می گذارد.
و اینجاست که ان ها منتظر وعده حق می مانند و با تمام وجود ان
ف
ذ
س� نل�ا».
هد� ن�م ب
را درک می کنند که« :وال�ی� ن� ج�اهدوا � ی� ن�ا نل� ی
مصاحبه گر :سها کارساز
پیش شماره اول -زمستان 1396
27
ادمک هایی که نماد انسان اولیه اند،
حالتی از رقص و شادمانی از وجود اولیه
دارند .وارد بهشت می شوند .طاووس
به ان ها نزدیک شده و با ظاهر زیبای
خود انان را می فریبد .به محض خوردن
سیب ،طاووس نقاب از چهره برمی دارد
و باطن شیطانی خود را برمال می سازد.
قصه نمایش درباره ادیب الممالک
و کش مکشهای او بر سر پذیرفتن
و نپذیرفتن الیـحــه ادام ــه می یابد.
دیــپــلــمــاتــی کــه در ظــاهــری مــوجــه،
همچون وسواس ّ
خناس ،مدام و ارام
زیر گوشش زمزمه می کند ،او را در دو
راهی استواری بر عقیده و حفظ ابرو
قرار داده است .جنگی درون ادیب
الممالک برپا شده...
پرده اول :ادمک هایی که نماد انسان اولیه اند ،حالتی
از رقص و شادمانی از وجود اولیه دارند .وارد بهشت می شوند.
طــاووس به ان هــا نزدیک شــده و با ظاهر زیبای خــود انــان را
می فریبد .به محض خــوردن سیب ،طــاووس نقاب از چهره
برمی دارد و باطن شیطانی خود را برمال می سازد.
فاطمه همیشه خاص است و از فاطمه سخن گفتن و روایت کردن
خاص تر .دلی لبریز از عشق می خواهد و قلبی که در طلب او فریاد
زند .چنین است که ندایی از درون تو را می خواند و «غبار» نشسته بر
دل زمانه ای که قدر گوهر وجودش را ندانست ،به نمایش درمی اید.
نمایش غبار یکی از زیباترین کارهای نمایشی در حوزه ایینی است
که چندسالی است به روی صحنه رفته و دل مشتاقان را به لرزه
در مـی اورد .این نمایش با کارگردانی اقای محمدرضا مداحیان و
نویسندگی انوش معظمی و هنرمندی بازیگران مطرحی چون اردالن
شجاع کاوه و شهرام عبدلی اغاز به کار کرد و با استقبال چشم گیری
روبرو شد .نمایش غبار نخستین بار در سال 1393برروی صحنه رفت
و دومین اجرای خود را در سال 1395از 19بهمن تا 16اسفند ماه در
تاالر وحدت و با حمایت سازمان فرهنگی هنری بشارت تجربه کرد.
28
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
پرده دوم :از میان جمعیت دو بازیگر اصلی نمایش ،همان طور
که دارند درباره موضوعی گفت و گو می کنند ارام ارام وارد سن
اصلی می شوند .موضوع گفت و گوی ان ها پیرامون الیحه ای
است که قرار است مورد تصویب دولت واقع شود .،الیحه ای
که مملکت را مورد تاراج بیگانه قرار می دهد .و ارام ارام وارد
سن اصلی می شوند.
جمعیت که همه به انتظار تصویری در مورد بانو فاطمه زهرا؟اهس؟
است ،تا حدی گیج شده و ربط این قصه را با زندگانی حضرت
در نمی یابد.
قصه نمایش درباره ادیب الممالک و کش مکشهای او بر سر
پذیرفتن و نپذیرفتن الیحه ادامه می یابد .دیپلماتی که در ظاهری
موجه ،همچون وسواس ّ
خناس ،مدام و ارام زیر گوشش زمزمه
می کند ،او را در دو راهی استواری بر عقیده و حفظ ابرو قرار داده
است .جنگی درون ادیب الممالک برپا شده...
پرده سوم :صحنه عوض می شود و گویی (در عالم رویا) جناب
وزیر الوزراء از این عالم فانی رخت بر می بندد و در برزخ گرفتار دو
انسان حیوان نمایی می شود که موکل عذاب یکدیگرند .ان ها
با ترفندی وزیر را اسیر کرده و شرط رهایی اش را قضاوت میان
خود بیان می کنند و بدین ترتیب به بیان داستان خود و شرح
سقیفه و گرفتن بیعت از امیرمومنان؟ع؟ می پردازند.
اینجاست که بیننده خیالش راحت می شود که نمایش را درست
امده و قرار است پرده ای از زندگانی حضرتش بازنمایی شود.
از اینجای ماجرا نمایش حالتی تعزیه وار و روضه گونه به خود
می گیرد و با اشک و همراهی مخاطب تــوام می شود .ادیب
الممالک خود را در میان معرکه ای می بیند که قصد سوزاندن
درب خانه حضرت را دارند و او نیز مامور همراهی ان هاست.
او راه نجات خود را در چنین کاری می پندارد.
به ناگه کودکی او را بسوی خود می خواند ،دست او را گرفته و از
«غبار» و تاری که پیرامونش تنیده شده به سوی مجلس روضه
کودکی هایش فرا می خواند .روضه فردی به نام «سید هاشم».
خلوص کودکی او و عملش در گذشته ،دستگیرش می شود
و او را از یکی از عامالن جنایت تبدیل به یکی از مستمعین
مجلس حضرت می کند.
حاال دیگر مجلس ،مجلس روضه است .صحنه هولناک اتش
زدن درب خانه بانوی دو عالم ،با هنرمندی نمایش داده می شود
و سید هاشم باشور ،شعر می خواند .صدای هق هق جمعیت
شنیده می شود و شانه ها به ارامی تکان می خورند.
پرده چهارم :درب منزل باز می شود .چند مرد در حالیکه تابوتی
بر دوش دارنــد ،ارام ارام بیرون می ایند و کودکان به دنبال...
سید هاشم همچنان با سوز می خواند .پسرانی چراغ به دست
با لباس سفید وارد صحنه شدهاند و دور تا دور حلقه زده اند.
گویی فرشتگان به همراهی امده اند.
پرده اخر :حاال دوباره به داستان وزیر باز می گردد .وزیر که گویی
منقلب شده و عهد و پیمان در او جان گرفته ،با حالتی متضرع و
توبه کنان وارد صحنه می شود ،در حالی که مهمترین شخصیت
جبهه خود ،او را همراهی می کند .در همین لحظه گروهی که
قصد جان شخص اول را دارند ،وارد صحنه می شوند و جناب
وزیرالوزراء جان خود را فدای عقیده و پیر خود می کند…
نویسنده :سارا طوسیان
از اینجای ماجرا نمایش
حالتی تعزیه وار و روضه
گونه به خود می گیرد و با
اشک و همراهی مخاطب
توام می شود.
درب منزل باز می شود.
چند مرد در حالیکه تابوتی
بر دوش دارنــد ،ارام ارام
بیرون می ایند و کودکان
به دنبال ...سید هاشم
همچنان با سوز می خواند.
پیش شماره اول -زمستان 1396
29
ُ ݩݦ ݩ ى ن
ا
ݤ
ݦ
ݐ
ݔ
ار
ݣ
ݢ
ݬ
س
ݡڡره
طعام سالم و پاک ،در ابتدا جسم را سالم می نماید و در اثر استفاده مستمر از این
طعام ها ،جسم کامال پاکسازی شده و چنین جسمی ،ظرفیتی مناسب و قابل اعتماد
را برای رشد روحی محیا می نماید .چنین طعام هایی سبب ارامش بیشتر روحی،
خوش خلقی ،سعه صدر می شود.
نویسنده :مریم جعفری
سفره ایرانی از قدیم االیام،
سفره ای پر از غذاهای سنتی ،پاک و مفید
بوده است که به رشد جسمی و روحی افراد
کمک شایانی به اشخاص می کرد.
غذا چگونه می تواند در رشد روحی انسان ها موثر
باشد؟ خوراکی سالم و پاک ،در ابتدا جسم را سالم
می کند و به دلیل استفاده همیشگی از این ان ،جسم
کامال پاکسازی می شود و چنین جسمی ،ظرفیت مناسب
و قابل اعتمادی برای رشد روحی ایجاد می کند.
چنین غذاهایی سبب ارامش بیشتر روحی،
خوش خلقی ،سعه صدر و ...می شود.
30
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
خانواده چه نقشی در سفره ایرانی دارد؟
خانواده ایرانی شامل پدر ،مادر و فرزندان است .نقش پدر در
این سفره ،فراهم کردن مایحتاج یک غذای پاک به دور از مال
شبهه ناک و حرام است .بعد از این به نقش کلیدی بانوی
خانه می رسیم .یک مادر با شناخت مزاج های اهل خانه،
می تواند غذای مناسب ،سالم و مفید بپزد تا سالمتی جسم
و روح خانواده را تامین کند .او با مطالعه و تحقیق می تواند
نفش خود را به بهترین نحو ممکن انجام دهد .رسالت او،
مدیریت تغذیه در راستای ارتقای سالمت روانی ،روحی و
جسمی خانواده است .به عنوان نمونه می توان شرایطی را
تصور کرد که بانوی خانه در منزل با چند الگوی مزاجی روبرو
است ،مزاج هایی همچون سودا ،بلغم ،صفرا و دم .قدم اول
در این راه شناخت طبع ها ست.
به عنوان مثال ،چگونگی تشخیص و مدیریت تغذیه طبع
سودا (سرد و خشک) که یکی از مزاج های چهارگانه است،
توضیح داده می شود .در بدن انسان یک سودای طبیعی
وجود دارد که عبارتست از رسوب خونی تیره رنگ .سودای
طبیعی در کبد تولید می شود و استخوان ها ،مو ،ناخن ،رباط،
تاندون و غضروف ها همه از این جنس هستند .سودا از
اخالط دیگر ،غلیظ تر و سنگین تر و طعم ان ملس(ترش و
شیرین) و غابض است .سودای طبیعی باعث قوام
خون و ایجاد گرسنگی و اشتها می شود .محل
ذخیره سودا در طحال است .در این میان باید
بگوییم اگر سودا بیش از حد در بدن ترشح
شود ،سودای غیرطبیعی و مخرب ایجاد
می شود؛ اگر این ترشحات به مغز برسد،
جنون و اگر به قلب برسد ،سکته قلبی
اتفاق می افتد.
عالیم تشخیصی طبع سوداوی
نشانه های جسمی
شکل ظاهری ناخن های این اشخاص به صورت خشک ،شکننده
و راه راه .،موهای ان ها خشک ،مجعد و پرپشت می باشد .واکنش
بدن این افراد به علت طبع سرد ان ها کند است .مواد دفعی
بدن ،به علت خشک بودن طبع این افراد ،کم است .معموال
عرق این افراد ،کم و ادرار ان ها غلیظ است و اگر سودا به صورت
غیرطبیعی باالرود ،بدن عرق شدیدی می نماید .میزان عضله و
چربی در این افراد کم است .جثه این اشخاص ریز مینیاتوری
است .قفسه سینه ان ها باریک و کتابی است و مفاصل ریز و
عروق باریک دارند .چشم این اشخاص ریز ،لب ها قیطونی،
بینی ظریف ،گونه فرو رفته و سر و گردن کوچک و باریک است.
حس بویایی و شنوایی ان ها بسیار قوی است .خواب این افراد
کم ،سبک و بریده بریده است .اگر سودا به صورت غیر طبیعی
باال رود ،کابوس های مکرر می بینند.
نشانه های شخصیتی و روحی
این اشخاص ،درو ن گرا ،خودخور ،خجالتی ،ارام و خون سرد،
محتاط و ترسو ،منظم و دقیق ،انعطاف ناپذیر هستند و به راحتی
اسیر دست هیجانات زودگذر نمی شوند .عاقل ،منطقی ،جدی،
هستند ،خود را در هر چیزی وارد نمی کنند ،از دور دستی بر اتش
دارند ،کم حرفند و ناراحتی خود را بروز نمی دهند ،این افراد کمی
کینه ای هستند چون حرف خود را به موقع نمی توانند بزنند،
هیچگاه از مخلوق و خالق تشکر نمی کنند ،زمانی ابراز عالقه
می کنند که محتاج طرف مقابل باشند ،به اسانی به دیگران
اعتماد نمی کنند ،اهل مرید و مرادی هستند ،ادم های کمال گرا
هستند ،در ازدواج همسرانی وفادار ،در حالت تعادل مزاجی
باهوش ،اداب دان ،با مالحظه و ادم های معتمدی هستند.
مدیریت تغذیه افراد سوداوی
بانوی خانواده با شناخت کامل این عالئم ،به راحتی می تواند
مانع سودای غیرطبیعی در اعضا خانواده خود باشد .و با استفاده
از چند راهکار می تواند نقش مهمی در تعادل مزاج همسر و
فرزندان داشته باشد .بطور مثال:
-1استفاده از روغن کنجد ،جوانه ها و غذاهای گرم.
-2پرهیز از غذاهای سرد و خشک و مــوادی که حــاوی مواد
نگهدارنده هستند.
-3دوری از خوردن بادمجان ،ترشی ،یخ ،مصرف لبنیات به
طور زیاد و مداوم
-4استفاده از موادی مانند خاکشیر ،اب داغ ،بادام درختی،
انار شیرین ،رب انار ،مربای کیوی ،فسنجان بادام ،اب هویج
همراه با عسل ،انواع ترب ،انگور ،مویز ،شیره انگور ،شلغم خام،
سمنو ،حلیم گندم ،استقدوس ،بهارنارنج و ...
مطالبی که گفته شد تا کید بر این واقعیت است که نقش
مدیریتی بانوان در خانواده های ایرانی ،عالوه بر ارتقاء سالمت
جسمی خانواده ،و در کنار تربیت متعالی فرزندان ،می تواند
باعث سعه روحی و روانی مردان این سرزمین گردد.
پیش شماره اول -زمستان 1396
31
نویسنده :فاطمه عبیدی
َ
بورک
(بورک گوشت ترکیه)
مواد الزم:
طرز تهیه بورک:
خمیر یوفکا یا خمیر فیلو
1بسته
گوشت چرخ کرده
300گرم
پیاز بزرگ
1عدد
قارچ خردشده
1پیمانه
تخم مرغ
2عدد
نمک ،فلفل ،زردچوبه
به میزان الزم
ماست و شیر
هر کدام 2/3پیمانه
روغن مایع یا کنجد
2الی 3قاشق غذاخوری
برای تزیین
سیاه دانه یا کنجد
برای تهیه بورک ابتدا پیاز را نگینی خرد یا رنده می کنیم و درکمی
روغن تفت می دهیم؛ سپس به ان گوشت را اضافه می کنیم و
خوب تفت می دهیم سپس کمی زردچوبه به ان اضافه می کنیم.
کمی زمان می دهیم تا کامال پخته شود .بعد از ان قارچ ورقه شده
و نمک و فلفل را اضافه می کنیم می گذاریم تا مواد کامال پخته
شود .پس از اماده شدن اجازه می دهیم که که مواد سرد شود.
برای اماده کردن مایه تخم مرغی یک عدد تخم مرغ و ماست
و شیر و روغن مایع را با هم خوب مخلوط می کینم تا یکدست
شود .برای پیچیدن بورک ها طبق تصویرعمل می کنیم .کف
سینی فر کاغذ روغنی می اندازیم .هر بورکی که می پیچیم را
داخل این سینی با کمی فاصله از دیگری قرار می دهیم .در
انتها ،یک عدد زرده تخم مرغ را داخل یک کاسه شکسته و با
چنگال هم بزنید (می توانیم چند قطره زعفران هم به ان برای
خوشرنگ تر شدن بورک ها اضافه کنیم ).و با قلمو ،از این زرده
روی همه بورک ها بمالید.
در نهایت روی بورک ها مقداری سیاه دانه یا کنجد می پاشیم و
سینی را به مدت 30دقیقه ،با دمای 180تا 200درجه سانتی گراد
در طبقه وسط فر قرار می دهیم.
شما می توانید بورک را درماهی تابه با روغن نیز سرخ کنید.
بورک های خوشمزه شما اماده هستند .شما می توانید این غذای
خوشمزه را به عنوان پیش غذا و یا شام سرو کنید و از تردی و
تازگی خمیر فیلو و طعم یک غذای جدید هستند .شما می توانید
این غذای خوشمزه را به عنوان پیش غذا و یا شام سرو کنید و از
تردی و تازگی خمیر فیلو و طعم یک غذای جدید لذت ببرید.
32
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
پودینگ برنج ترکیه
طرز تهیه پودینگ برنج ترکیه:
برنج را از یکی دو ساعت قبل خیس کنید.
برنج خیس خورده را با دو پیمانه اب در قابلمه مناسبی ریخته
و روی حــرارت تقریبا زیــاد بگذارید ,زمانی که جوش امــد،در
قابلمه را ببندید و حرارت را کم کنید .فقط هر از چندی با قاشق
ترجیحا چوبی ان را هم بزنید .این کارا ادامه دهید تا زمانی که
برنج شکفته شود و مقدار کمی از اب باقی بماند .شیر و شکر را
به برنج اضافه کنید و هم بزنید.
در همین حین ،نشاسته ذرت را در سه چهار قاشق غذاخوری
شیر حل کنید و به پودینگ روی حرارت اضافه نمایید .همزدن
را ادامه دهید و در این مرحله الزم است که کنار گاز بایستید
وگرنه ممکن است پودینگ شما ته بگیرد.
وقتی پودینگ جوش امد ،وانیل را به ان اضافه کنید و شعله را
کم کنید و اجازه دهید چند دقیقه ای بجوشد.
حاال انتخاب با شماست که چه پودینگ برنجی بخواهید .در
واقع االن پودینگ شما حاضر است و می توانید در ظرف مناسب
سرو بریزید و بعد از کم شدن حرارت برای چند ساعت در یخچال
قرار دهید سپس میل بفرمایید.
مواد الزم:
برنج
نیم پیمانه
اب
2پیمانه
شیر
2پیمانه
شکر
10-8قاشق غذاخوری
(بسته به ذائقه شما)
نشاسته ذرت
2قاشق غذاخوری
وانیل
نیم قاشق مرباخوری
زرده تخم مرغ
1عدد
راه دیگر اینکه :یک زرده تخم مرغ را در کاسه کوچکی با سه قاشق
غذاخوری از پودینگ (خنک شده) خوب مخلوط کنید .بعد
پودینگ را در ظرف مناسب که می توانید در فر قرار دهید بریزید
و مخلوط پودینگ و تخم مرغ را روی ان بمالید ،طوری که سطح
ان را پوشش دهد ,در فر قرار دهید تا زمانی که تخم مرغ روی
پودینگ کمی تغییر رنگ دهد و قهوه ای شود.
نکته :اگر تصمیم گرفتید ،پودینگ برنج درون فر را امتحان کنید،
بعد از اینکه پودینگ را از روی حرارت برداشتید پودینگ شما
اماده است در نتیجه خیلی نیاز ندارد که در فر بماند .دقت
کنید ,هر چه پودینگ بیشتر در فر بماند خشک تر به نظر می اید.
پیش شماره اول -زمستان 1396
33
نویسنده :فاطمه عبیدی
ݖݨ ݦ
ݡٮاݣ زرݣ ݣݣ� ݣهݤٮݣ ݫݬݓا ݣ ݣݣانݤ
ݣو ݣ ݣرݤݣ ݣاݤ ݣ ݣݠهݣ ݣ ݣک ݣاݣ ݣ ݣر ݣ ݣ ݣاه ݣم ݣ ݣ ݣ ݫݥݣ
ݡیݥ ݫݣݓ
مشکالت و سختی ها در زندگی برای
همه انسان ها به وجود می اید .بهترین
انسان ها افرادی هستند که با دیدگاهی
روشن و دقیق ،ان را شکافته و به دنبال
ان باشند؛ نه این که فکر کنند مرور زمان،
ان را حل خواهد کرد .مشکالت هیچ چیز
نیست جز مشکل ،یکی بعد از دیگری!
شما هم مردمی را می شناسید که زندگی
برای شان چنین تعریفی دارد .این افراد
کسانی هستند که به دنیا اخم می کنند
و به ان ،تهمت می زنند که برای شان
مشکل تولید می کند «یکی بعد دیگری».
مشکالت زندگی در بسیاری از افراد،
باعث فشارهای روانی یا استرس می شود.
بعضی از نویسندگان غربی از فشار روانی
به عنوان «طاعون قرن» یاد می کنند .البته
زمانی ایــن مشکالت موجب استرس
می شوند که افراد با دیدگاهی تاریک به
ان نگاه کنند؛بنابراین ،موانع و مشکالت،
بسیاری از مــردم را عصبی و ناراحت
می کند و زندگی ان ها را همانند زمین
لرزه شدید تکان می دهد و اشفتگی و
بی نظمی سراسر زندگی ان ها را مختل
می سازد.
باید در نظر داشته باشیم که الزمه
زندگی دنیا و زندگی مادی مشکالت و
سختی های ان است .انسان در سختی
افریده شده است .هرکس به اندازه خودش
با مشکالت و سختی های مختلفی روبرو
است؛ اما مهم این است که چگونه با
این مشکالت برخورد کند.
34
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
منابع:
بررسی مقدمات اصول روانشناسی اسالمی نویسنده :دکتر سید ابوالقاسم حسینی
قران و بهداشت روان نویسنده :دکتر احمد صادقیان
اما راهکارهای مقابله
با مشکالت چیست؟
مشکالت در زندگی
به چند دسته تقسیم می شود
وقتی در زندگی ما اتفاقی ناخوشایند
می افتد چاره چیست؟
اول) مشکالتی که الزمه طبیعت و سرشت
انسان است مثل مرگ.
ما چند انتخاب داریم.اول اینکه با تمام
وجود خودمان را ببازیم و به تمام زمین و
زمان ناسزا بگوییم تا انجاکه نفس داریم
گریه کنیم ،خودمان را چنگ بزنیم .به
اطرافیانمان پرخاش کنیم .حال و حوصله
هیچ کاری را دیگر نداشته باشیم .در
گوشه ای پناه ببریم.
دوم) مشکالتی که خداوند برای ازمایش
و امتحان ما در سر راه مان قرار می دهد.
برای فراموشی مشکل و شاید فرار از ان
ممکن است با خواندن این متن کمی
با ان همزاد پنداری کنید و یاد برخی از
رفتارهای مشابه خودتان بیفتید
اما راه دوم تصمیم گیری عاقالنه است.در
قدم اول باید روح و جسم خودمان را سالمت
نگه داریم .سالمتی جسم و روح به شما
قطعا کمک خواهد کرد که عاقالنه ترین
تصمیم را بگیرید .مشکالت خود را هوار
نزنید یعنی اینکه فکر نکنید همه اطرافیان
دلسوز شما هستند با افرادی که دانش و
علم کافی دارند مشورت کنید .خداوند
را فراموش نکنید .انسان هیچ گاه اغوش
گرم مادر خود را فراموش نخواهد کرد و
همیشه به او نیازمند است پس چگونه
می تواند پروردگار خود را فراموش کند؟
خلوت های عاشقانه خود را با خداوند از
دست ندهید؛ خجالت نکشید عاشقانه
و با تمام وجــود صدایش بزنید .قطعا
نوازشش را در زندگیتان می چشید.
سوم) مشکالتی که خودمان برای خودمان
به وجــود اورده ایــم که بیشتر مشکالت
روزگار ما از این دسته است در این دنیا
از هردست بدهیم با همان دست هم
می گیریم .زمانی که حق و ناحق می کنیم
زمانی که مـ ــردم ازاری می کنیم .وقتی
غیبت می کنیم؛ قضاوت های نابه جا و
عجوالنه درباره دیگران داریم؛ وقتی دلی
را می شکنیم نباید توقع داشته باشیم که
خیر و برکت وارد زندگی مان شود .خیلی
اوقات زیاده خواهی و حرص و طمع ما
متاسفانه باعث می شود زندگی مان را به
ناکجااباد ببریم .بی خردی ما در گذشته
قطعا یک مشکل در اینده بــرای ما به
وجود م ـی اورد .رفتارها و اعمال مان را
بسنجیم سعی کنیم که مثل یک انسان به
معنای حقیقی ان زندگی کنیم .با اخالق
زندگی کردن زندگی را به کام خودمان و
اطرفیان مان شیرین می کند .روحتان را
پا ک نگه دارید .باور داشته باشیم که
زندگی دنیا به نخی بند اســت که هر
ان ممکن است پاره شود .جسم انسان
نیز در ایــن عصر پرهیاهو گرفتار شده
است .از یک سو همه ی این تکنولوژی
برای خدمت به بشر و سالمتی روزافزون
او امده است اما در عمل نتیجه ای جز
نــابــودی سالمت او ن ــدارد .بسیاری از
استرس های روزگــار ما نتیجه نداشتن
جسم سالم است .باید سعی کنیم برنامه
غذایی سالمی داشته باشیم .یکی از
ویژگی های ما ایرانیان جنگاور بودن و
مبارز بودن ما بوده است پس چه به سر
ما اماده است که با کوچکترین مشکلی
تسلیم می شویم؟
روحیه ی مبارزه از جسمی با طبیعت
گرم نشات می گیرد .برای شما در این
اینجا طرز تهیه یک دمنوش که مصرف
ان در طول دوره چهل روزه می تواند باعث
رفع استرس و اضطراب و ایجاد شادی و
نشاط شود را توضیح می دهیم .به خاطر
داشته باشید که برای نتیجه گرفتن از
هر نسخه ای باید به ان معتقد باشید تا
نتیجه بگیرید.
دمنوش سیب +دارچین +
گالب +لیموترش
موادالزم :سیب یک عدد بزرگ +دارچین
نصف یگ چوب +گالب 4الی 5قاشق
غذاخوری +اب لیموترش یک قاشق
غذاخوری.
سیب را خوب شسته و خرد می کنیم و
همراه باقی مواد داخل یک قوری می ریزیم.
به انداره چهار استکان اب جوش داخل
قوری ریخته روی بخارکتری به مدت 20
دقیقه اجازه می دهیم دم بکشد همراه با
نبات میل بفرمایید .روزی دو فنجان
در روز نتیجه بهتری دارد .نوش جان
پیش شماره اول -زمستان 1396
35
نویسنده :فاطمه عبیدی
م
ݐݩ ںݧݩݐگ ݤاݡݡس ݤݤݤ
ݡیݤݣالݣ
ݣاݣاݣعݣم ݣݣراݣ ݣݣ ݣ ضݣ ݣ ݣݣلݣݣ ݥݣ ݣݣوٮݣݣݫ ݣرݫݣݣاه ݫݣ ݣݫݣ ݫݣ ݫݭݣݫݣیݭ ݫݣݭݒݩݕݡى ݫݭݓ ݣ ݣ ݣ ݣݩݐݤاݣس ݣݣرݣٮݣاݣ ݣرݣ ݣد ݣݣاݣ ݣݣ ݣر ݤݤݣ
�رݥ
ݬݓ
ݫݬݓ
ْ َ
َّ ْ َ َ َ َّ
َ ٌَ َ
پیامبر خدا؟ص؟ می فرمایند«ِ :ان الولد
ین ال َج ّنهِ
الص ِال َح ر ْی َحانه ِم ْن ر َی ِ
اح ِ
فرزند صالح ،ریحانه ای از ریاحین بهشت است».
بدیهی است که پرورش چنین موجودی نیاز به مراقبت باال و اماده سازی تمام شرایط -پیش
از افشاندن بذر تا زمان به ثمر نشستن ان -دارد .در واقع تمام پیامبران الهی (علی ّ
نبینا و اله
و علیهم ّ
السالم) امده اند تا همین یک هدف ،یعنی پرورش انسانی که الیق بهشت و دیدار
پروردگار باشد را جامعه عمل بپوشانند.
در این میان ،خانواده و والدین به عنوان یکی از اصلی ترین محمل های رشد و بالندگی کودک،
نقش اساسی در سعادت یا شقاوت او دارد؛ امام صادق؟ع؟ می فرمایند« :هر نوزادی به فطرت الهی
به دنیا می اید؛ پس پدر و مادر ،او را به دین یهود و نصرانی و زردشتی گرایش می دهند ».بنابراین
برای انکه نسل های اینده ،بندگی کنند ،والدین امروزی باید دست به مجاهده و تالشی بزرگ
بزنند و شاید انچه که در برخی روایات از ثواب های بی شمار بارداری ،شیردهی و… برای مادران
بر شمرده شده است ناظر به همین مراقبت است که انتظار می رود در این دوران رعایت شود.
به زبان ساده ،در اسالم ،فرزند ،هم چون خود انسان است و هر چه که از صالح و فساد در اینده او
رقم بخورد همان است که برای خود انسان رقم می خورد؛ بنابراین هر تالشی برای به ثمر نشاندن
«نسلی صالح» ،همانند تالش برای اصالح امور خود انسان خواهد بود« :اگر نیکی کنید؛ به خود
نیکی کرده اید و اگر بدی نمایید؛ به خودتان بدی کرده اید».
36
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
-۱شاید بد نباشد که در ابتدای بارداری و ّ
حتی
توصیه های
از ان زمان که تصمیم به بارداری می گیرید از
عمومی
گناهان گذشته خود توبه کنید و از خدای متعال
بخواهید که توفیق پرهیز از گناه را به شما عطا کند و نیز بخواهید
که اثار گناهان گذشته شما بر نسل اینده را پاک کند .اگر در این
دعا صادق باشید اطمینان داشته باشید که خداوند متعال
نیز رحمت خاص خود را نصیب شما و فرزندتان خواهد کرد.
-۲مهمترین توصیه در دوران بارداری ،همان مهمترین نیاز زندگی
معنوی همه ما انسان ها یعنی ترک گناه است« .انجام واجبات
و ترک ّ
محرمات» در عین این که عبارات ساده ای است تمام
ان چیزی که برای سلوک روحانی انسان ها نیاز است .پیامبر
اکرم؟ص؟ فرموده اند :خداوند فرموده است :هیچ بنده ای با چیزی
محبوب تر از واجبات به من نزدیک نشده است.
ّ
مستحبی ،نشاط ،شــرط اصلی است.
-۳در انجام اعمال
ّ
مستحبی به خود که پس از
از تحمیل حجم زیادی از اعمال
ّ
مدتی شما را خسته و ازرده می کند بپرهیزید .امیرالمومنین؟ع؟
می فرمایند« :کار اندکی که ادامه پیدا کند بهتر از کار زیادی است
که خستگی به بار بیاورد».
نماز و
-۱مراقبت از نماز ّاول وقت را فراموش نکنید:
-۲اگر اوایــل بــارداری با ماه مبارک رمضان
روزه
مصادف شد سعی کنید با وسواس بیشتری
با مساله روزه داری برخورد کنید و اگر وضعیت جسمانی شما
اقتضای روزه گرفتن ّ
حتی به صورت متناوب را داشت از این
رحمت بی دریغ محروم نشوید.
تالوت
قران
تالوت قران باید جزء ثابت برنامه های دوران
بارداری و پیش از بارداری باشد.
کمتر مساله ای است که بتواند به اندازه لقمه
لـقـمـه
حرام یا شبهه ناک ،انسان را از درک سعادت
محروم کند و در عین حال -و ّ
متاسفانه -در این روزها ،شاید کمتر
مساله شرعی باشد که به این اندازه مورد غفلت واقع شده باشد.
ّ
احادیث وارد شده در این زمینه بسیارند ّاما تنها از باب تذکر به
یک نمونه بسنده می کنیم:
پیامبر اکرم؟ص؟ می فرمایند« :هرکه از حالل غذا بخورد ،فرشته ای
باالی سر او می ایستد و تا هنگامی که دست از خوردن بکشد
برایش استغفار می کند… اگر لقمه ای از حرام در شکم بنده وارد
شود ،تمامی فرشتگان اسمان و زمین او را لعنت می کنند و تا ان
هنگام که ان لقمه داخل شکمش است خداوند به او نظر نمی کند
و هر کس که لقمه حرامی بخورد غضب خدا را برای خود فراهم
ساخته است؛ پس اگر توبه کند ،خدا نیز به سوی او باز می گردد
و اگر[در این حال] بمیرد پس اتش او را سزاوارتر است».
اثر مال
حرام بر
نطفه
-۱نطف ه برایند غذاهایی است که پدر و مادر
مصرف می کنند؛ بنابراین بسیار بدیهی است
که درامدهای حرام بر نسل انسان تاثیر منفی
بگذارند.
امام صــادق؟ع؟ می فرمایند :اثر درامــد حرام در فرزندان ادمی
اشکار می شود».
-۲اگر درامــد خانواده از راه هــای نامشروع تامین شود راه برای
دخالت شیطان در تشکیل نطفه باز می شود .خداوند متعال
در قران کریم می فرماید:
ْ
ُ
َ ْ َ َ َ َ َ ْ ُ ْ َ َّ َ َ َّ َ َ َ ْ َ َ ً َ ْ ُ ً َ
شارک ُه ْم
اذهب فمن ت ِبعک ِمنهم ف ِان جهنم جزاوکم جزاء موفورا… و ِ
َ
َ
لاد…( :ای شیطان) برو! هر کس از انان که از تو
فِی الا ْم َو ِال َوالا ْو ِ
تبعیت کندّ ،
ّ
جهنم کیفر شماست؛ کیفری فراوان… ،و در ثروت
و فرزندان شان شرکت جوی…»
نکته اخر را نیز از کالم شیرین حاج اقای قرائتی؟ظد؟ نقل می کنیم« :به یک بزرگی گفتند بچ ه شما بی ادب
است .گفت :چه کرده است؟ گفت :سقایی مشک ابی روی دوشش بود و می رفت؛ بچه ی شما یک
سوزن به مشک اب فرو کرد و این اب هایش خالی شد .خیلی ناراحت شد ،رفت به مادرش گفت ،مادر
منقلب شد و گفت :باید اینطور باشد .گفت :چرا؟ گفت :من وقتی حامله بودم ،از کنار درخت اناری
گذشتم ،انار مردم بود .دهنم پر اب شد ،یک سوزن در انار فرو کردم و از این سوراخ ،اب انار را خوردم.
ان اب انار خالفی که خوردم .من سوزن به انار زدم ،باید بچه ام به مشک سوزن بزند».
پیش شماره اول -زمستان 1396
37
نویسنده :فاطمه عبیدی
با مشاوره و راهنمایی :دکتر راحله سمایی
خانم های عزیزی که می خواهید مادر شوید و هزاران سوال در ذهن دارید ،همچنین می خواهید دلبندتان دوران نوزادی سالمت داشته
باشد ،فکر می کنیم توصیه های ما برای شما خواندنی است .متاسفانه در عصر ما با اینکه در عصر پیشرفت و تکنولوژی هستیم اما بسیاری
از کودکان ما در معرض بسیاری از بیمار ی ها می باشند که اگر مادر در دوران بارداری بسیاری از مسایل و نکات را رعایت کند نوزاد خود
را از این خطرها ایمن می کند .برای بارداری بهتر است از پنج ماه قبل خودتان و همسرتان به فکر باشید و این اقدامات را انجام دهید (در
واقع این دوره پاکسازی جسم و روح شما است):
تحت نظر پزشک خودتان و همسرتان یک ازمایش کامل باید از غذاهایی با طبیعت گرم بیشتر استفاده کنید؛ چرا که
به بدنتان توان و قدرت بیشتری می دهد.
بدهید .بهتر است این ازمایش از ایمنی هایی برپستوپالسمو
و بیماری سرخرگ و تیروئید و هپاتیت که باید ناشتا چک مراجعه به دندانپزشکی و برطرف کــردن مشکالت دهــان و
شود و نیز عملکرد های کلیوی ،ادرار ،شمارش گلبول های
دندانتان را نیز فراموش نکنید.
قرمز خونی و قند انجام شود.
باید در این دوران مراقب باشیدتا بدنتان از هرگونه عفونت به
برای رفع کمبودهای موجود بدنتان اقدامات الزم را انجام
دهید .در طب سنتی سه چیز بسیار مهم است اب ،هوا ،باید سعی کنید که در این دوران 5ماهه اگر دچار ناراحتی های
روغن .در رابطه با هوا نمی شود کاری کرد و الجرم چاره ای
روحی هستید با مراجعه به پزشک مرتبط ان را برطرف نمایید.
به جز تنفس این هوای الوده نداریم .ولی برای اب سعی شود
این را بدانید که شما یک بانوی توانا هستید و قادر به انجام هر
از اب های تصفیه شده استفاده کنید و در رابطه با روغن نیز
کاری هستید و می خواهید بهترین مادر باشید ،ناراحتی های
از روغن های طبیعی مثل روغن کنجد و زیتون و روغن های
روحی شما مستقیم و غیرمستقیم بر کودک شما تاثیر می گذارد.
حیوانی گاوی استفاده کنید.
انسان برای دریافت انرژ ی های مثبت خود را باید به معبود
یگانه هستی نزدیک و نزدیک تر کند .حواستان باشد که شما
با مراجعه به پزشک طب سنتی از مزاج خود ا گاه شوید و
می خواهید یک طفل پا ک را به دنیا بیاورید پس مراقبه های
اگر در تعادل مزاج نیستید مزاج خودتان را متعادل کنید زیرا
اخالقی را فراموش نکنید.
از این طریق سموم بدن دفع می شود.
یخچال خودتان را پر از مواد غذایی سالم کنید .در این طبیعت را جایگزین وقت گذرانی در فضای مجازی و تلفن
همراه تان کنید .صداهای طبیعی و اواز پرندگان را به جای
دوران 5ماهه باید همه تالش ها برای ایجاد اسپرم سالم
موسیقی های جاز و تند گوش کنید.
و همچنین تخمک گذاری درست باشد .بستر پرورش
خصوص عفونت ها و قارچ های دستگاه های تناسلی در امان باشد.
جنین که رحم یک زن است ،اگر قبل از بارداری خوب بوییدن گل ها ازجمله گل محمدی و یاس و نرگس در ارامش
شما تاثیر بسزایی دارد.
اماده سازی شده باشد و بذر پیدایش نطفه و جنین که
از طریق مرد منتقل می شود نیز امــاده ســازی و خالص ناحیه رحم خود را با یک کمربند ترجیحا پشمی گرم نگه دارید.
شود؛ می توان یک بارداری موفق و بی درد سر و یک زایمان ناحیه رحم و لگن با روغن های گرم مثل زیتون ،بــادام تلخ،
ایمن و طبیعی ( نه سزارین که عوارض بی شماری هم
کنجد ،گردو ،پسته ،فندق ،سیاه دانه روغن مالی کنید .بهتر
برای کودک و هم برای مادر تا اخر عمر به همراه دارد ) و
است همه این روغن ها را با هم مخلوط کنید و در موضع بمالید
در نهایت یک کودک زیبا و درشت اندام و در سالمت و
این کار باعث گرم شدن و نرم شدن نواحی و موجب امادگی
تعادل کامل جسمی و روحی به این دنیا اورد.
الزم برای بارداری می شود.
38
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
پرهیزهای غذایی
گوشت مرغ کارخانه ای ،گوشت گاو و گوساله ،غذاهای بسیار
سرخ شده ،غذاهای نیمه پز ،روغن مایع و جامد ،غذاهای
کنسروی و غذاهای رستورانی را از رژیم غذایی تان حذف
کنید .حواستان باشد برای یک بارداری سالم باید هر روز اجاق
گازتان روشن باشد و هر روز باید غذای تازه درست بکنید،
میوه ای کال و نارس ،برنج خارجی ،ما کارونی ،سویا ،ژله،
رنگ های خوراکی ،سوسیس ،کالباس ،غذاهای شور و تند
و تلخ ،نوشابه ،دلستر ،پنیر پیتزا ،سس مایونز و کچاب،
تخم مرغ کارخانه ای ممنوع!
غذاهای خوردنی
گوشت گوسفند،گوشت پرندگان مثل بلدرچین ،بوقلمون،
مرباهایی مانند سیب ،به ،انجیر ،بالنگ ،پوست پسته ،امله،
هویج ،گل سرخ و بهارنارنج ،خوردن پنیر به همراه ریحان ،گردو
و انگور ،روزی 14عدد انجیر و بادام درختی ،خورش به ،خورش
سیب ،تاس کباب ،انواع ته چین ها (حاوی سبزی و گوشت)،
ابگوشت (کمی نخود و گوشت و پیاز ،با چاشنی زعفران)،
نمک سنگ را جایگزین نمک های خوراکی تان کنید ،شیر و
ماست طبیعی ،ماهی شیر ،نان برشته ترجبحا نان سنگک،
بلغور گندم را پودر کنید و داخل غذاهای تان بریزید،
سویق گندم روزی یک قاشق خودتان و
همسرتان ،جو دو سر ،خرما و مویز.
با مراجعه به پزشک طب سنتی از
مزاج خود اگاه شوید و اگر در تعادل
مزاج نیستید مزاج خودتان را متعادل
کنید زیرا از این طریق سموم بدن
دفع می شود.
انسان برای دریافت انرژ ی های مثبت
خود را باید به معبود یگانه هستی
نزدیک و نزدیک تر کند .حواستان
باشد که شما می خواهید یک طفل
پاک را به دنیا بیاورید پس مراقبه های
اخالقی را فراموش نکنید.
بارداری
تغذیه
پیش شماره اول -زمستان 1396
39
نرگس دختری معصوم و زیبا اهل شیراز
با هــزار امید و ارزو و البته با تــاش و پشتکار
فــراوان در دانشگاه امیرکبیر در رشته برق قبول شده
بود .دختر سر به زیری که تا به ان روز فقط ال به الی دفتر و
کتابش بود و در خانه تنها مسئولیت درس خواندن داشت .وارد
شهر تهران و خوابگاه دانشگاه شده بود مثل روال قبل درس درس
درس و فقط درس تیتر اول زندگیش بود .ارتباط محدودی با هم
کالسی هایش داشت .همه دوستانش خالصه در 3نفر بود :مریم،
سمیرا و نسترن .دخترانی تقریبا با شرایط شبیه خودش 4 .ترم در
دانشگاه امیرکبیر را پشت سر گذاشت .نرگس همان نرگس دو سال
پیش بود ،همان دختر محجوب درس خوان اما دوستانش دیگر
کمتر شباهتی به روزهای ابتدایی داشتند اصال انگار عوض شده
بودند .در خوابگاه دیگر فقط دغدغه واحد گرفتن با کدام استاد
را نداشتند .صحبت در بــاره دوست پسرهای شان گل سرسبد
دورهمی هایشان بود.
...در راه بازگشت از اخرین قرار ،نرگس به سمیرا گفت:
سمیرا تو اگه جای من بودی با محمد ازدواج می کردی؟
سمیرا هم با عشوه و ناز گفت :مگه من دیوونه ام که با امل
بی کالسی مثل محمد ازدواج کنم؟ محمد تا بخواد برات
زندگی بسازه شیرین 50سالته!
چه فایده داره؟
40
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
نویسنده :فاطمه عبیدی
ݧ ݠݒ
مساݣوݣ ݤݣرݣه
اواخر ترم چهار مسئول خوابگاه خانم صمدی نرگس را صدا
کرد با روی گشاده ،رو به نرگس کرد و گفت که از طرف دانشگاه
شما را به اقا پسری در دانشگاه معرفی کردیم .قرار است که اول
خانواده ها صحبت کنند و بعد شما دو تا با هم صحبت کنید.
نرگس با تعجب گفت :اشتباه نمی کنید؟ من رو می گید؟ خانم
صمدی هم با خنده گفت :نه پس مــن! دختر بیست سالته
کجایی؟ دیگه وقت عروس شدنته با همه گیج و گنگی نرگس
درباره این موضوع باالخره با صحبت خانواده ها قرار شد که نرگس،
محمد را ببیند .نرگس برای اینکه در تهران کسی را نداشت و هم
برای اینکه تنها نباشد سمیرا را با خود سر قرار برد .محمد پسری
ساده ،نجیب و پرتالش و درس خوان بود و از طرف دانشگاه قرار
بود بورسیه هم بشود .دیدار اولیه صورت گرفت .قرارهای بعدی
پشت سر هم گذاشته می شد و سمیرا هم در تمام قرارها همراهش
بود در راه بازگشت از اخرین قرار نرگس به سمیرا گفت :سمیرا تو
اگه جای من بودی با محمد ازدواج می کردی؟ سمیرا هم با عشوه
و ناز گفت :مگه من دیوونه ام که با امل بی کالسی مثل محمد
ازدواج کنم؟ محمد تا بخواد برات زندگی بسازه شیرین 50سالته!
چه فایده داره؟ تو به محمد جواب رد بده من
خودم یه ادم حسابی رو معرفی می کنم .نرگس
هم با وجود اصرار خانواده به جواب مثبت به
محمد جواب منفی داد .محمد بی نوا هم که
در این مدت حسابی به نرگس دلبسته شده
بود ،از نرگس جواب منطقی برای تصمیمش
خــواســت .کسی نبود کــه واســطــه نکند اما
فایده ای نداشت نرگس جوابش منفی بود.
امتحانات دانشگاه تمام شده بود .نرگس
عموما در تابستان واحد تابستانی می گرفت.
تابستان ان سال هم مثل همیشه در تهران ماند.
سمیرا هم اگرچه واحد تابستانی نمی گرفت
ولی شهرستان نمی رفت و در تهران می ماند.
سمیرا یک روز با یک مانتو و روسری صورتی
وارد اتاق شد .روسری را سر نرگس انداخت و
مانتو را هم به زور تنش کرد .گفت ماه شدی
یه دستی هم به سر و صورتت باید بکشم که
بشی ماه تابان .نرگس مخالفت کرد ولی مثل
همیشه خام زبان چرب و نرم سمیرا شد .یک
کافه رستوران سر خیابان خوابگاه بــود .سر
یک میز که به نظر می امدد از قبل رزرو شده،
نشستند .مشغول خواندن منو بودند که پسری
با قد بلند و خوش تیپ و خوش قیافه با یک
شاخه گل سر میزشان نشست .سمیرا هم گفت:
الوعده وفا نرگس خانم! اینم یه پسر جنتلمن.
اقای جنتلمن هم رو به نرگس کرد و گفت:
شاهین هستم این گل هم برای شماست.
دیــدار اول صورت گرفت .یک هفته هر روز
همدیگر را می دیدند .شاهین صبح و شب،
وقت و بی وقت به نرگس پیامک می داد .گل
می فرستاد .کاری نبود که برای جلب توجه
نرگس نکند .به هفته دوم نکشید که جواب
بله را از نرگس گرفت.
یـــک
هفته هر روز همدیگر را
می دیدند .شاهین صبح و شب،
وقت و بی وقت به نرگس پیامک
می داد .گل می فرستاد .کاری نبود که
برای جلب توجه نرگس نکند .به
هفته دوم نکشید که...
انگار همه چیز
زودتر از ان چیزی که
هرکسی فکر کند پیش
می رفت .شاهین راضی
نشد که برای خواستگاری
به شیراز برود .برای خانواده نرگس
بلیط گرفت و در هتلی اتاق رزرو کرد.
در تهران مراسم خواستگاری بدون حضور
پدر شاهین برگزار شد ،پدر و مادر نرگس هم
انگار خام شاهین شده بودند .یک هفته بعد
قرار عقد گذاشته شد .دقیقا سه هفته بعد از
اشنایی نرگس و شاهین زن و شوهر شدند.
قــرار شد که تا پایان درس نرگس ،عروسی
نگیرند .شاهین هم اپارتمانی نزدیک دانشگاه
اجاره کرد و اولین روز زندگی مشترک شان را
شروع کردند.
شاهین پسر خــوش مشربی بــود و اهل
خوش گذرانی و دوست و رفیق .ساعت 11یا
12شب بود که زنگ در واحدشان را زدند 5 .یا
6تا از دوستان شاهین بدون دعوت وارد خانه
شدند .نرگس هم که از این رفتار اصال خوشش
نیامد .رفت توی اتاق ولی با اصرار شاهین به
جمع دوستانش امد .مدتی به صحبت های
معمولی و البته شوخی های خارج از عرف و
ازاردهنده با نرگس گذشت .کم کم مجلس از
حالت عادی خارج شد و بعضی چیزها که
نرگس تا به حال ندیده بود ،روی میز گذاشته
شد .شاهین و دوستانش شروع به مصرف
الکل کردند و نرگس هم انگار تازه از خواب
عمیقش بیدار شده بود .تازه فهمیدکه چه بر
سرش امده .به زور نرگس را مجبور به مصرف
الکل کردند .نرگس صبح هر طوری بود از خونه
بیرون زد .به خوابگاه برگشت .تمام راه فقط
گریه می کرد و جیغ می زد .تمام مسیر را می دوید.
یــک هفته از
شاهین هیچ تماسی
گرفتهنشد .بعد از یک هفته شاهین تماس
گرفت و نرگس هم فقط در پاسخ گفت طالق
و شاهین هم که انگار منتظر همین بود بدون
برو و برگرد گفت باشه.
داستان نرگس ذهن هر خواننده ای را
درگیر خود می کند و هزاران سوال در ذهن به
وجود می اورد از جمله:
چرا نرگس تک بعدی تربیت و پرورش داده
شده؟ چرا مهارت های اجتماعی و کالمی به
وی اموزش داده نشده؟ چرا هدف از زندگی
بــرای او روشــن نشده بــود؟ چــرا به نرگس به
غیر از درس خواندن مسئولیت دیگری داده
نشده است؟ چرا در یک کالم زندگی کردن
به او اموزش داده نشده بود؟ چرا یک دختر
بیست ساله هنوز معیارهای درست و اصیل
ازدواج را نمی دانست؟ چرا خانواده او را ارشاد
و راهنمایی نکردند؟ چرا نرگس به زندگی این
قدر مادی نگاه می کرد؟
ایا همه دختران در استانه ازدواج نگاه شان
به زندگی همین قدرسطحی است؟ برای پاسخ
به این سوال به سراغ یکی از کارشناسان حوزه
ازدواج که سال ها با جوانان سر و کار دارند
رفتم تا جوابی روشن برای پرسش های
باال پیدا کنم.
پیش شماره اول -زمستان 1396
41
نظر یک کارشناس در زمینه معرفی برای ازدواج ،درباره داستان نرگس و همچنین دختران امروز:
متاسفانه تربیت نادرست بیشتر والدین و فراهم کردن همه امکانات رفاهی و ندادن
مسئولیت به دختران و غرق کردن ان ها در رفاه باعث شده است که دختران ما برای زندگی
امادگی الزم را نداشته باشند.
متاسفانه اموزش ها ی نادرست اموزش و پرورش که یک دختر را برای مادری و همسری
اماده نمی کند .جای افسوس دارد که مادران ما ،به جای اینکه به دختران خود معیارهای
اصیل زندگی را گوشزد کنند ،خودشان نگاه مادی به زندگی را القا می کنند .جای تامل دارد
که چرا یک بانوی مسلمان ایرانی که سالیان طوالنی زندگی مشترک داشته است و فرازها
ونشیب های زندگی را چشیده است ،هنوز نگاه درست به زندگی ندارد و خوشبختی را در
داشتن پول می داند .یعنی نه تنها دختران را برای مادری و همسری تربیت نکرده اند؛ بلکه
راه درست انتخاب همسر را به ان ها اموزش نمی دهند .قطعا باید ریشه این نوع نگاه را در
دگرگون شدن فرهنگ ایرانی اسالمی بدانیم .فرهنگی که طالق را امری قبیبح می دانست و
معتقد بود که دختر با لباس سفید به خانه شوهر می رود و با کفن سفید بیرون می اید چه بر
سرش امده که به محض کوچکترین مشکلی اولین گزینه اش طالق است .فرهنگی که معیار
اصلی برای زندگی مشترک را خانواده و نجابت و اهل کار و تالش بودن پسر می دانست،
چه شده که معیار اصلی را مادیات می داند .در گذشته مفاهیمی مثل قناعت
و از خودگذشتگی و صبر در زندگی ها جاری بود؛ اما امروزه متاسفانه در
زندگی ها بسیار کمرنگ شده است.
معرفی کتاب :گلبرگ زندگی
حجت االسالم و المسلمین حسین دهنوی یکی از مشاوران برجسته و کارشناسان برجسته در حوزه
ازدواج و زناشویی هستند که ازدواج را از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داده اند .کتاب حاضر
جلد اول از مجموعه «گلبرگ زندگی» است .این کتاب مجموعه گفتگوهای حجت االسالم حسین
دهنوی درباره ازدواج می باشد .هر انچه را که باید جوانان در استانه ازدواج بدانند تا بتوانند ازدواج
موفق و مناسبی داشته باشند در این کتاب می یابند .ویژگی پاسخ های استاد این است که مولف
محترم با استفاده از ایات شریف قران و روایات دینی ،از مسائل روانشناختی ،جامعه شناختی و حتی
روان پزشکی نیز غفلت نکرده است ،بنابراین با جرات می توان گفت که جامع ترین و کاربردی ترین
کتاب در زمینه مسایل ازدواج در حال حاضر است که ابعاد گوناگون ان را از نظر دور نداشته.
بارزترین خصوصیت این اثر امیختگی مباحث ان با علوم روز دنیا از جمله روانشناسی و روان پزشکی
است که با اموزه های اسالمی همراه شده و به مخاطب مسلمان اطمینان می دهد که برای رفع
مشکالت زندگی خود و ارتقای ان ،راه درست را برگزیده است .کتاب «گلبرگ زندگی» به قلم
حسین دهنوی و به همت انتشارات خادم الرضا؟ع؟ منتشر شده است .چاپ اول
این کتاب در 237صفحه و به قیمت 8500تومان منتشر شده است.
42
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان
انتخاب درست همسر نه تنها دو
نفر بلکه یک جامعه و حتی یک نسل
را در ارامش و سالمت قرار می دهد اما
برعکس ان قطعا باعث تباهی و نابودی
یک جامعه اســت .نرگس امــروز قطعا
نمی تواند مثل نرگس دیروز باشد .ممکن
است ادامه جوانی را در بهت و افسردگی
ناشی از انتخاب نادرستش سپری کند
و باید نگاه سنگین جامعه را هم تحمل
کند چون او از امروز به بعد یک زن مطلقه
است .شاید اگر نرگس در کنار کتاب های
خود در بــاره مهمترین اتفاق زندگیش
کمی مطالعه می کرد سرنوشت امروز را
نداشت .به امید ازدواج هــای درست،
به هنگام ،ا گاهانه و پایدار.
روزگاری شده است که وقتی به هم می رسیم از قضاوت های
بی جای اطرفیان درباره مسائل مختلف زندگی مان گله مندیم.
خودمان مقابل مردم چگونه ایم؟ روزگار را ما با رفتارمان می سازیم.
روزگارمان را ای کاش قشنگ بسازیم! ای کاش در زندگی
همدیگر سرک نکشیم! ای کاش زندگی دنده عقب
داشت و می توانستیم به معصومیت کودکی مان
زندگی کنیم! بدون قضاوت همباز ی هایمان،
بدون نگاه های قضاوت کننده .دلم برای
خنده های هفت سالگی ام تنگ شده
است نه اینکه دیگر نخندیدم نه .دلم
برای پاکی ان خنده ها تنگ شده است
بدجوری هم تنگ شده است .مگر می شود
ادمی که قضاوت نادرست کرده است
و دلی را شکانده و اشکی را بر گونه ای
روان کرده است راحت بخندد! نمی دانم
خدا با ما بنده هایش چه می کند که باز
هم فرصت به ما می دهد ولی من می خواهم
تصمیم بگیرم دیگر کسی را قضاوت نکنم شاید
طعم خنده های هفت سالگی ام را بچشم ،شاید
بوی خوب کودکی ام را استشمام کنم .شاید کودکی ام
زنده شد .شاید دیگر رویایی به خاطر قضاوت من از هم نپاشد.
شاید همه با هم شادتر زندگی کردیم.
ق
ض
ا
و
ت
ق
ضاو
ت
نویسنده :فاطمه عبیدی
پیش شماره اول -زمستان 1396
43
ݦ
ݩ
م
ݫ ݫىݬݔݠگاݣݐں ݣهݭ ݣݫٮݕرݤݣوݣرݣدݣگ ݣاݣ ݣرݣ ݤ
ݡیݤ
ݡیݤ
ݣݡݡس ݣ ݣݑ ݩݦ ݣ ݣٯ ݣاݣݐں ݦݩ ݣ ݣه ݣاݤݤݤ�بݣ ݣ ݣر ݣاݤݤݤ
ݣع ݣاݣ ݣ ݣ ݣ ݣ ݣݩݒݦ ݣ ݣ ݣ ݣݩ
خداى من! دستم را به دامن کرمت اویختم ،و براى
رسیدن به عطایت سفره ارزویم را گستردم.
اى انکه هر گریزانى به او پناه می جوید ،و هر جوینده اى
به او امید می بندد ،
اى بهترین امیدبخش ،
اى کریم ترین خوانده شده،
اى ان که خواهنده اش را دست خالى باز نگرداند ،و
ارزومندش را نومید نسازد ،
مناجات امیدواران (مناجاه ّ
الراجین) | صحیفه سجادیه
اى ان که در رحمتش به روى خوانندگان باز است ،و
پرده درگاهش براى امیدواران گشوده است،
از تو می خواهم که به بزرگواریت از عطاى خود بر من
ان چنان ببخشى که دیده ام به ان روشن شود ،و از امید
به تو سرشارم سازى به اندازه اى که نهادم ارامش یابد ،و
از یقین ان چنان بر من ّمنت نهى که با ان ناگوار ی هاى
دنیا را برایم اسان نمایى ،و با ان از دیدگانم دلم
پرده هاى نابینایى را برگیرى به مهربانى ات...
اى مهربان ترین مهربانان!
44
ݧݧ
سلمٰی :بانوی ایرانی مسلمان