روزنامه گسترش تجارت شماره 333
روزنامه گسترش تجارت شماره 333
روزنامه تخصصی صبح ایران
زلزله ،زمینه ساز همکاری های یونسکو با ایران
شنبه
سازمان جهانی یونسکو کارشناسان خود را به بازدید و بررسی اثار تاریخی استان کرمانشاه
ارس��ال کرده تا گزارشی از شرایط اثار باستانی این استان پس از زلزله ارسال کنند .بنا بر
خبرهای منتشر شده و مذاکرات مدیران یونسکو با اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردش��گری اس��تان کرمانش��اه ،قرار اس��ت پس از بررس��ی های الزم کمک های خود را
روانه این اس��تان کنند .این بررس��ی ها پس از ان رخ داد که محمدحسن طالبیان ،معاون
میراث فرهنگی س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردش��گری پس از بازدید از اثار
تاریخی اس��تان کرمانش��اه ،گزارشی از وضعیت این بناها به یونس��کو ارسال کرد .برخی از
2دی 1396
4ربیع الثانی 1439
23دسامبر 2017
www.Tejaratdaily.com
http://Telegram.me/Tejaratdaily
اثاری که در اس��تان کرمانشاه اس��یب دیده اند ،در فهرست موقت یونسکو قرار داشتند که
در فهرس��ت میراث جهانی این س��ازمان ثبت شوند .اس��تر کوئیش الوروس ،رییس دفتر
منطقه ای یونس��کو در تهران به همراه تعدادی از همکارانش ۲۲اذر به کرمانشاه رفتند تا
بررس��ی های نهایی این اثار انجام شود .این بررسی ها تا ۲۸اذر ادامه داشته و یونسکو نیز
قرار اس��ت پس از ارائه گزارش کارشناس��ان خود در استان کرمانشاه برای ارسال کمک ها
اقدام کند .البته براس��اس گفته های جلیل باالیی ،مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری استان کرمانشاه ،بیشتر کمک ها فنی است تا نقدی.
صفحه 3
سال دوم شماره 333پیاپی 4 482صفحه قیمت1000 :تومان
خسارت های زلزله
به اثار باستانی کرمانشاه
اسیب شناسی جریان
حاکم بر تولید و مصرف
صفحه 2
غالمعلی رموی
صفحه 3
اکبر رضایی
کشورهای بزرگ دنیا هم واردات بیشتری نسبت به صادرات دارند
هدف اصلی نباید
تراز تجاری مثبت باشد
صفحه 2
5تحلیل کارشناسی درباره نرخ پیشنهادی ارز در بودجه 97
قیمت مهم نیست ،ارز را تک نرخی کنید
متغی��ر ن��رخ ارز به عن��وان مبنای محاس��به یک��ی از بخش های اصلی
درامدی دولت ،از موارد مهمی اس��ت که در تدوین الیحه بودجه ساالنه
کش��ور ،به ان پرداخته و با توجه به اهمیت این موضوع همواره به محلی
برای بحث و مناقش��ه تبدیل شده است .امس��ال نیز همچون سال های
گذش��ته؛ دولت نرخ پیش��نهادی خود را در الیحه بودجه ساالنه اعالم و
این الیحه را تقدیم مجلس کرده تا بررس��ی و رسیدگی ها در این زمینه
انجام ش��ود .انچه دولت در این الیحه برای نرخ ارز پیش��نهاد داده ،نرخ
3500تومان است؛ نرخی که واکنش ها و اظهارنظرهای زیادی را با خود
همراه کرده است .دلیل این واکنش ها هم مشخص است؛ در حال حاضر
ارزش دالر در بازار رسمی ۳۵۷۶تومان و در بازار ازاد 4186تومان است
ک��ه با این اعداد و ارقام که در این بازارها برای دالر در نظر گرفته ش��ده،
این پرس��ش پی��ش می اید که ایا ارزش 3500تومان��ی دالر در بودجه
سال اینده منطقی اس��ت یا خیر؟ کارشناسان در پاسخ به این پرسش،
اظهارنظره��ای متفاوتی را ارائه کردند و با تحلیل های کارشناس��ی ،به
موضوع نرخ ارز و ش��رایطی که در این بازار حاکم اس��ت ،پرداختند ،اما
موضوعی که در این زمینه همه کارشناسان درباره ان دیدگاه مشترکی
داشتند ،موضوع یکسان سازی نرخ ارز بود؛ موضوعی که هنوز مشخص
نیست در بودجه سال اینده اجرایی شود.
صفحه 4
گفت و گو
گزارش «گسترش تجارت» از افتتاح دو رویداد تخصصی در شهر افتاب
از تجارت ادرنالین
تا گردهمایی پولساز به نفع بچه ها
لحظه شماری برای میزبانی از رویدادی جهانی در کیش
عکس :ایدا فریدی
میالد محمدی :هفتمین نمایش��گاه بین الملل��ی صنعت تفریحات،
سرگرمی ،ش��هربازی و پارک ها و نخستین نمایشگاه نوزاد و کودک
به صورت همزمان از 30اذر تا 3دی در نمایش��گاه بین المللی شهر
افتاب کلید خوردند.
رویداد 7س��اله صنعت تفریحات با عن��وان تجاری «امتک» یکی
از جذاب ترین نمایش��گاه های کشور است که در روز برگزاری ،جمع
گس��ترده ای از فعاالن این صنعت را در محل برگزاری دور هم جمع
کرد.
سعید رسا ،مدیر هفتمین نمایشگاه بین المللی
صنع��ت تفریح��ات ،س��رگرمی ،ش��هربازی و
پارک ه��ا در گفت وگ��و با «گس��ترش تجارت»
اظهار کرد :این نمایشگاه در فضایی به وسعت
15ه��زار مترمرب��ع و با حضور 100ش��رکت
داخلی و خارجی از 30اذر تا 4دی از س��اعت
10تا 18در نمایشگاه بین المللی شهر افتاب برگزار می شود.
وی با اش��اره به اینکه از 4کش��ور خارجی هند ،چین ،استرالیا و
ترکیه در این نمایش��گاه حضور دارند ،گفت :در این نمایشگاه سعی
ش��ده نس��بت به معرفی هرچه بهتر صنعت تفریحات در شهر اقدام
شود.
مدیر هفتمین نمایش��گاه بین المللی صنعت تفریحات با اش��اره به
اینکه این صنعت می تواند در راس��تای توسعه اقتصاد و صادرات نیز
تاثیرگ��ذار باش��د ،گفت :در حال حاضر یک ش��رکت تولیدی ایرانی
بخش��ی از وس��ایل تفریحی خود را به کش��ورهای رومانی و ترکیه
صادر می کند.
رس��ا درباره برنامه های اینده ای��ن صنعت بیان کرد :برگزاری این
نمایشگاه موجب شده ایده برگزاری شورای عالی تفریحات نیز شکل
بگیرد و امیدواریم بتوانیم در ش��هر تهران فضای تفریحی مناسب با
جمعیت این شهر داشته باشیم.
وی همچنی��ن اظهار کرد :ش��هری ب��ا جمعی��ت 12میلیون نفر
متاس��فانه س��رانه تفریحاتی ندارد و به طور قط��ع تفریح در کاهش
استرس ،افسردگی و فرسودگی احاد جامعه تاثیرگذار است.
رسا در پایان با اشاره به اینکه تفریحات ارتباط مستقیمی با حوزه
گردشگری و این صنعت دارد ،گفت :ما می توانیم با ایجاد جاذبه های
تفریح��ی در پارک ها و دیگر مراکز ،نس��بت به جذب گردش��گر نیز
اقدام کنیم.
نمایش��گاه بین المللی کودک و نوزاد نیز ب��ا عنوان تجاری «ایران
کیدکس» در قالب یک س��الن اصلی برگزار ش��د تا عالقه مندان به
محصوالت مرتبط با کودک از جمله کاالی خواب ،سیسمونی ،لباس
و اسباب بازی بتوانند از بخش های مختلف ان بازدید کنند.
مدیر برگزاری این نمایش��گاه به «گسترش تجارت» گفت :امسال
در گفت وگوی «گسترش تجارت» با مدیر برگزاری نمایشگاه گردشگری مطرح شد
48ش��رکت را در کنار خودمان داریم .البته فضای الزم برای حضور
شرکت های بیشتری را هم داش��تیم ،اما شرایط نامطلوب اقتصادی
ام��کان حضور انه��ا را از بین برد .اما به هرحال از دوره نخس��ت این
رویداد راضی هستیم.
عباس موسوی این رویداد را در ایران بی نظیر
دانست و افزود :برخی عناوین مرتبط با کودک
و نوزاد در کش��ور برگزار ش��ده ،اما هدف انها
به طور عمده فروش مس��تقیم بوده اس��ت .اما
ن��گاه ما در این نمایش��گاه ،یک نگاه تخصصی
اس��ت .در واق��ع ی��ک هدف گ��ذاری دقیق و
بلندم��دت ب��رای نشس��ت های B2Bداریم که کم��ک می کند این
صنعت هرچه بیش��تر رشد کند .مدیر نمایشگاه کیدکس ادامه داد:
حضور نش��ان(برند)های معتبر خارجی برای همکاری های مشترک
در کش��ور هدف دیگری اس��ت که در برگزاری نمایش��گاه نوزاد و
کودک مورد توجه قرار دادیم.
امس��ال 2600مت��ر مربع فضای برگزاری داش��تیم و امیدواریم در
س��ال های اینده این فضا بیشتر ش��ود .در حال حاضر 7نمایندگی
معتبر از چین و ترکیه در نمایش��گاه ما حضور دارند ،اما باید تالش
کنیم در س��ال های اینده حضور مستقیم کش��ورهای فعال در این
زمینه را کنار خودمان داش��ته باشیم .موسوی در پایان گفت :ما در
حال حاضر صنف مس��تقلی برای این حوزه نداریم که به هرحال یک
نقطه ضعف به شمار می رود.
باید تالش کنیم تا مش��کالت در این زمینه رفع ش��ود .برگزاری این
نمایش��گاه بی شک می تواند عاملی برای رشد و توسعه صنایع مرتبط
با نوزاد و کودک باشد.
۲۶۶میلیون تومان افزایش داده است .همه
سارا رش�ادی زاده :مفهوم گردشگری در
این موارد در کنار هم نشان می دهد صنعت
س��ال های گذش��ته تا حدودی دستخوش
گردش��گری ای��ران در حال س��پری کردن
ذائقه گردشگران شده و رنگ و بوی دیگری
مسیر رشد و ترقی است.
به خود گرفته است .هرچند که گردشگری
� مهم ترین فرصت های س�رمایه گذاری
به طور عام به سفر اشاره دارد ،اما بااین حال
گردشگری ایران را چگونه می بینید؟
توج��ه به هدف و مقاصد گردش��گری باعث
ایران باوجود داش��تن ظرفیت های باالی
ش��ده تا در جهان از ان به عن��وان صنعتی
محمود بندرچی
گردش��گری ،ب��رای ج��ذب هرچه بیش��تر
مس��تقل و مه��م یاد ش��ود .ج��دا از بحث
گردشگر به تامین زیرساخت های مناسب نیاز دارد.
گردش��گری داخل��ی یا خارج��ی ،می ت��وان گفت که
ازجمله این زیرساخت ها می توان به تامین امکانات
مهم ترین دس��تاورد گردشگری افزایش درامد و رشد
مناسب برای گردشگری درمانی ،تامین هتل و ساخت
اشتغالزایی در مقاصد گردشگری به شمار می اید.
مکان های تفریحی ،تامین وسایل حمل ونقل باکیفیت،
در ای��ن می��ان جزیره زیبای کیش همیش��ه در صدر
توسعه سامانه های ارتباطی و خدمات رزواسیون و احیا
مهم ترین مقاصد گردشگری داخلی جای داشته است.
و بازسازی مناطق گردشگری اشاره کرد و نباید از یاد
این موضوع باعث ش��ده تا مس��ئوالن با نگاهی ویژه
ب��رد که هر یک از این م��وارد به تنهایی قابلیت جذب
به این مقصد زیبای گردش��گری ب��ه فکر راهکارهایی
سرمایه گذار را دارد.
برای جذب هرچه بیشتر گردشگران و توسعه صنعت
به عنوان نمون��ه جزیره کیش به دلی��ل بهره مندی
گردشگری باشند.
از موقعی��ت منطق��ه ازاد یک��ی از مهم تری��ن مقاصد
به همین مناسبت هم دهمین نمایشگاه بین المللی
گردش��گری و یک��ی از بهتری��ن موقعیت ه��ای
گردش��گری ،صنع��ت هتل��داری و خدمات س��فر از
سرمایه گذاری در حوزه گردشگری به شمار می اید.
۱۵ت��ا ۱۸اس��فند امس��ال در جزیره کی��ش برگزار
چرا جزیره کی�ش را به عنوان محل برگزاری
می شود.
این نمایشگاه انتخاب کردید؟
در گفت وگ��وی «گس��ترش تجارت» ب��ا محم��ود
جزی��ره کیش یک��ی از مقاصد گردش��گری مهم با
بندرچی ،مجری برگزاری این نمایشگاه ابعاد گوناگون
ریس��ک س��رمایه گذاری پایین به ش��مار می اید .نبود
دهمی��ن نمایش��گاه بین المللی گردش��گری ،صنعت
نیاز به دریافت وی��زا ،تخفیف های مالیاتی و گمرکی،
هتلداری و خدمات سفر ،اقدامات انجام و اهداف مورد
امکان مش��ارکت خارجی ه��ا تا ۱۰۰درص��د ،امکان
انتظار بررسی شده است.
فعالیت بانک های بین المللی و انجام امور اداری بدون
ارزیاب�ی و نگاه ش�ما به صنعت گردش�گری
دموکراس��ی در کمترین زمان ،همه و همه از دالیلی
ایران و جایگاه فعلی ان چگونه است؟
اس��ت که می تواند باعث تشویق سرمایه گذار و توسعه
گردش��گری از دیرباز در ایران رونق داش��ته است.
گردشگری این جزیره شود.
ع�لاوه بر این نگاهی ب��ه امارهای جهانی نیز نش��ان
بر همین اس��اس هم دهمین نمایش��گاه بین المللی
می ده��د ای��ران رتبه دهم ثبت اثار ملی در س��ازمان
گردش��گری ،صنعت هتلداری و خدمات سفر در این
می��راث جهان��ی را در اختی��ار دارد .از س��وی دیگ��ر
جزیره برپا خواهد شد.
شاهد ان هس��تیم که پس از انجام توافق میان ایران
متولی برپایی دهمین نمایش�گاه بین المللی
و اتحادیه اروپا و برداش��ته ش��دن برخی از تحریم ها،
گردشگری کیست؟
نظر بسیاری از گردشگران اروپایی به سوی ایران جلب
متول��ی اصل��ی برگ��زاری این نمایش��گاه ش��رکت
ش��ده ،به طوری که در دو سال گذش��ته گردشگری با
س��رمایه گذاری و توس��عه کی��ش و برگزارکننده ان
رشد ۱۲درصدی روبه رو شده است.
شرکت رستاک پادویژن است.
از طرفی دولت تمرکز خود را روی این بخش بیشتر
درب�اره جزئی�ات برگ�زاری این نمایش�گاه
کرده و بودجه س��ازمان میراث فرهنگی را برای سال
بیشتر بگویید.
۱۲ ،۱۳۹۶درصد به مبلغی نزدیک به ۷۸۱میلیارد و
اطالع رس��انی ،ثبت نام و س��ایر اقدامات اجرایی این
نمایش��گاه از ابتدای شهریور امسال اغاز شد .براساس
برنامه ریزی های از پیش تعیین ش��ده این نمایش��گاه
در ۱۵اس��فند امس��ال در محل دائمی نمایشگاه های
بین المللی کیش اغاز و در روز ۱۸اسفند به کار خود
پایان خواهد داد.
دهمین نمایش��گاه بین المللی گردش��گری ،صنعت
هتل��داری و خدمات س��فر که در رده نمایش��گاه های
بین الملل��ی و تخصصی جای می گی��رد ،در فضایی به
مس��احت ۲۱هزار مترمربع برگزار می شود و در مدت
برپایی نیز از س��اعت ۵بعدازظهر تا ۱۰ش��ب میزبان
عالقه مندان ،فعاالن و متخصصان صنعت گردش��گری
خواهد بود.
مش�ارکت کنندگان اصلی دهمین نمایشگاه
بین المللی گردش�گری ،ش�امل چ�ه گروه هایی
هستند؟
گروه اصلی حاضر در این نمایش��گاه ش��امل هتل ها
و مراک��ز اقامت��ی ،دهکده ه��ای گردش��گری ،مراکز
تفریح��ی ،موزه ها ،کتب و نش��ریات ،صنایع دس��تی،
تجهیزات و خدمات هتل داری ،س��ازمان ها تشکل ها و
مجامع ،مراکز اموزشی و پژوهشی ،بانک ها و بیمه ها،
نرم افزارهای مرتبط و س��ایر صنایع و خدمات وابسته
هستند.
به عنوان پرس�ش پایانی ،مهم ترین هدف از
برگزاری این نمایشگاه چیست؟
به طورکلی می توان گفت که اشنایی با ظرفیت های
کشور در حوزه گردش��گری و هتلداری ،فراهم کردن
بس��ترهای الزم به منظور ورود گردش��گر به کش��ور و
تقویت صنعت گردش��گری ،اش��نایی ب��ا نواوری ها و
ظرفیت های موج��ود در عرصه بین الملل و رس��یدن
ب��ه اس��تانداردهای جهان��ی ،معرف��ی ظرفیت ه��ای
سرمایه گذاری داخلی و خارجی در صنعت گردشگری
و هتلداری و اش��نایی با روش ه��ای نوین مدیریتی و
بهس��ازی و استانداردس��ازی هتل ه��ا و مراکز اقامتی
ازجمله مهم ترین اهداف برگزاری دهمین نمایش��گاه
بین المللی گردش��گری ،صنعت هتل��داری و خدمات
سفر به شمار می ایند.
امیدواریم با برپایی این نمایش��گاه بخش اعظم این
اه��داف ی��ا در نگاه��ی کالن تر تمام اه��داف از پیش
تعیین شده محقق شود.
تجارت
کالن
شنبه
2دی 1396
4ربیع الثانی 1439
23دسامبر 2017
سال دوم /شماره /333پیاپی 482
2
کوتاه از تجارت
عکس :گسترش تجارت
مهر :یحیی ال اسحاق ،وزیر پیشین بازرگانی
وضعی��ت کنون��ی اقتص��اد ای��ران را نگران کننده
دانس��ت و گف��ت :همچنان مت��ر سیاس��ی ،ابزار
س��نجش اقتصاد ایران اس��ت .اوض��اع اقتصاد در
حوزه داخلی ،اکنون به طور کامل مش��خص است
و مش��کالت زیادی وج��ود دارد .در حوزه خارجی
نیز محدودیت ه��ا همچنان وجود دارد و برنامه ای
که در رابطه با برجام طراحی ش��ده ،نه تنها به طور
کامل ،بلکه به طور نسبی نیز محقق نشده است.
وی افزود :حل این مش��کالت ،ج��ز با همدلی،
هماهنگی ،عزم و وحدت نظر امکان پذیر نیس��ت.
مسائل اقتصادی را نباید از کانال مسائل سیاسی،
حزب��ی و گروه��ی ح��ل ک��رد ،بلکه بای��د همه
دس��ت اندرکاران دست به دس��ت هم دهند تا این
مس��ائل را حل کنند؛ به ای��ن معنا که به صراحت،
دول��ت و مجلس در ح��وزه اقتصاد و مجموعه ها و
نهادهای دیگری مثل اتاق های بازرگانی و رسانه ها
بای��د حول محور یک نقش��ه راه هماهنگ ،حرکت
کنند.
پای�گاه خبری وزارت راه و شهرس�ازی:
احمد اصغ��ری مهراب��ادی ،قائم مقام وزی��ر راه و
شهرس��ازی در طرح مس��کن مهر با بی��ان اینکه
مش��کل اصل��ی این ط��رح کش��وری در خدمات
زیربنایی اس��ت ،گفت :افزون بر ۱۰۰هزار میلیارد
ری��ال اعتبار برای خدمات زیربنایی مس��کن مهر
نیاز است .وی افزود :دولت در بخش اتمام ساخت
مس��کن با مش��کلی روبه رو نیس��ت ،اما در تامین
خدم��ات زیربنایی نظی��ر ب��رق ،اب ،گاز و دیگر
خدمات با مس��ائلی روبه رویی��م که درصدد رفع و
حل انها هستیم.
پای�گاه خبری گس�ترش :محمدیوس��ف
ن��ام اور ،ریی��س اتحادیه س��ازندگان در و پنجره،
س��ازه های فلزی و جوش��کاری با اش��اره به رکود
حاکم بر بازار گفت :اگر کار ساخت وساز از انحصار
بخش ه��ای دولتی خ��ارج و به بخ��ش خصوصی
واگذار شود ،می توان به خروج بازار از شرایط رکود
امیدوار بود .وی با اش��اره به باال بودن درجه کیفی
تولی��دات تولیدکنندگان ایرانی ،اظهار کرد :درجه
کیفی کاالهای تولیدش��ده در ایران بس��یار قابل
توجه اس��ت و همین مسئله باعث شده تاحدودی
در صادرات این محصوالت موفق باشیم.
پای�گاه خبری وزارت راه و شهرس�ازی:
حام��د مظاهری��ان ،معاون مس��کن و س��اختمان
وزیر راه و شهرس��ازی با بیان اینکه ما مهندس��ان
نتوانس��تیم به خوبی به وظایف خ��ود عمل کنیم،
اظهار کرد :وقتی زلزله می اید ،خانه و بیمارستان
همزمان تخریب می ش��ود و در ای��ن رابطه مردم
انتظ��ار دارن��د و دغدغه ش��ان این اس��ت که ایا
خانه های شان امن و محکم است.
وی اف��زود :ب��رای کنترل و بهبود ش��رایط ،دو
فرایند ایین نامه کنترل ساختمان و اصالح قانون
نظام مهندس��ی را در نظر گرفته ایم؛ الیحه اصالح
قانون نظام مهندس��ی هفته گذش��ته برای دولت
ارس��ال ش��ده و به زودی روی پرت��ال وزارت راه و
شهرسازی قرار خواهد گرفت.
ایس�نا :هیرب��د معصوم��ی ،مع��اون ام��ور
شهرداری های سازمان شهرداری ها و دهیاری های
کشور گفت :مشاغلی که به دلیل الودگی و ایجاد
مزاحم��ت زیاد و ش��رایط ناایم��ن نمی توانند در
محدوده ش��هر فعالیت کنند ،مش��مول تعطیلی و
انتقال قطعی به خارج از ش��هرها و یا شهرک های
صنعتی یا مجتمع های صنفی مجاز و شهرک های
کش��اورزی هستند .شهرداری ها به استناد بند ۲۰
م��اده ۵۵قانون ش��هرداری ها می توانند با اصناف
و مش��اغلی ک��ه براس��اس ش��اخص های اعالمی
دس��تگاه های ذی رب��ط ،االینده تش��خیص داده
می ش��وند ،برخورد کرده و انها را پلمب یا تعطیل
کنن��د و یا می توانند نق��ش حمایتی خود را ایفا و
مشاغل مزاحم شهری را به جاهای مناسب انتقال
دهند.
ایرنا :مس��یح انصاری ،عضو انجمن حمایت
از مصرف کنن��دگان گف��ت :ب��رای رعایت حقوق
مصرف کنن��دگان بای��د در ازای دریافت هر گونه
کاال ،قیم��ت مبنای ان کاال برحس��ب واحدهای
اس��تاندارد (کیلوگ��رم ،لیتر و )...درج ش��ود .درج
بها نخس��تین اصل رعایت حقوق مصرف کنندگان
اس��ت و نبود قیمت مبنا برای مردم مشکالتی را
ایجاد می کن��د .با توجه به اینکه کاالهای مصرفی
در وزن ه��ای مختل��ف در بازار عرضه می ش��وند،
بنابراین ضروری است عالوه بر درج قیمت کاالها،
بهای انها براساس واحد مبنا (مانند یک کیلوگرم
و )...نی��ز درج ش��ود .این اقدام باع��ث رقابت بین
عرضه کنندگان و شفاف سازی می شود و همچنین
به مصرف کننده این فرصت را می دهد که ارزیابی
الزم را برای تهیه کاال داشته باشد و تصمیم بگیرد.
س�ال 94تراز تجاری ایران پس از گذش�ت سی و اندی سال مثبت شد که این
روند در سال 95نیز ادامه داشت؛ اقدامی که برخی به ان افتخار کردند و برخی
هم گفتند این موضوع ،ذوق زدگی ندارد ،چراکه این ش�اخص با کاهش واردات
محقق ش�د ،نه به دلیل رش�د صادرات ،بنابراین افتخارافری�ن نخواهد بود .در
زهرا طهرانی
trade@tejaratdaily.comحالی شرایط حاکم بر اقتصاد کشور برای رهایی نیاز به جهش صادرات و ان هم
از ن�وع غیرنفتی دارد ،که عم�ده تالش ما به کنترل و مدیریت واردات معطوف
ش�ده و با ممنوعیت های وارداتی سعی در رسیدن به تراز تجاری مثبت داریم.
س�ال 96اما ورق برگش�ت و ما نه تنها شاهد رشد صادرات نبودیم ،بلکه تراز هم منفی شد .معاون
توسعه صادرات کاال و خدمات سازمان توسعه تجارت یکی از منتقدانی است که می گوید :باید دید
چرا اصرار به تراز تجاری مثبت داریم؟ در حالی که باید زیرس�اخت های رش�د صادرات را فراهم و
برای جهش صادرات غیرنفتی تالش کنیم .محمدرضا مودودی در گفت وگو با «گس�ترش تجارت»
تصریح می کند :کش�ورهایی مانند امریکا که اقتصادی پیش�رفته و بزرگ دارند هم میزان واردات
بیشتری نسبت به صادرات دارند و درواقع تراز تجاری مثبت ندارند ،اما صادرات خوبی را هم برای
خود ثبت می کنند.
کشورهای بزرگ دنیا هم واردات بیشتری نسبت به صادرات دارند
هدف اصلی نباید تراز تجاری مثبت باشد
می ت�وان در عین اینکه تعاملات تجاری را محترم
تا پایان س�ال می توانیم صادرات غیرنفتی را به
می ش�ماریم ،همواره به گونه ای ص�ادر کنیم که تراز
رشد برسانیم؟
تجاری کل ،مثبت باقی بماند؟
امیدواری��م صادرات در ۳ماه پایانی س��ال ۹۶نس��بت
ش��اید مهم ترین خطای استراتژیک در سبدی باشد که
به مدت مش��ابه س��ال گذشته پیش��ی بگیرد .به هر حال
به عنوان پرتفوی(س��بد) صادراتی تصور می کنیم .درواقع
امس��ال را با کاهش ۱۵درصدی نسبت به سال قبل اغاز
ذهنیت م��ا در س��ال های گذش��ته هم��واره از صادرات
کردی��م ،ام��ا در ۸ماه به منفی یک درصد رس��ید ،چون
غیرنفتی؛ صادرات کاالهای صنعتی ،معدنی
پس��ته ،مس ،فوالد و بسیاری از محصوالت
و کش��اورزی بوده است؛ اقالمی مصرفی که
عمده صادراتی را در سبد فروش نداشتیم.
در چرخ��ه تولید به اخری��ن حد از افزایش
بسیاری از این محصوالت از سال ۹۴و ۹۵
در انبارها بود و در سال گذشته همه انها به کشورهای بزرگ ارزش تولی��دی رس��یده و ب��رای مص��رف
مش��تری و مصرف کننده نهایی اماده است.
فروش رس��ید ،بنابراین وقتی امسال درباره
دنیا هم تراز
به عبارت دیگر م��ا تمامیت ارزش افزوده یک
ص��ادرات پس��ته پیگیری کردی��م ،متوجه
منفی دارند،
کاالی تولیدش��ده را طالبی��م و صادرات هر
ش��دیم دلیل افت صادرات این محصول در
نیمه نخس��ت س��ال ۹۶نبود موجودی در مانند امریکا که
کاالی دیگ��ری که محصول نهایی نباش��د،
با عنوان های��ی مانند خام فروش��ی محکوم
انبارهاست که باید زمان تولید ان برسد تا نزدیک به ۸۰۰
می کنی��م .اگرچه این اس��تدالل پذیرفتنی
برداشت کنند و بفروشند .بنابراین با توجه
میلیارد دالر
اس��ت که خام فروش��ی نه همس��و با منافع
به اینکه نرخ دالر هم بهبود پیدا کرده ،تاثیر
خود را بر صادرات خواهد گذاش��ت .ضمن تراز تجاری منفی ملی اس��ت ،نه به ایجاد و توس��عه اش��تغال
اینکه این محصوالت نیز به س��بد صادراتی دارد ،ژاپن ۳۰
مولد کمک می کند و ن��ه ارزش افزوده الزم
را نصیب فعاالن اقتصادی می کند ،اما نباید
اضافه خواهد شد.
میلیارد دالر
تراز
ب�ا
۹۶
س�ال
تجارت
کارنام�ه
از ای��ن واقعیت نی��ز غفلت ک��رد که دیگر
و فرانسه هم
تجاری مثبت بسته خواهد شد؟
کشورهای صادراتی به دنبال همین امتیازها
همین طور
خیر .ش��اید نش��ود با تراز تجاری مثبت
و مولفه ها مانند سوداوری و اشتغال هستند
س��ال را تمام کنیم ،چ��ون موضوع واردات
و دنیا ام��روز با تعریف «زنجیره های جهانی
را داری��م که با رش��د بی��ش از ۱۰درصد
تولی��د» این درام��د کل را بی��ن بازارهای
همراه اس��ت ،در حالی که سال قبل خیلی
مختلف تقسیم کرده و به اشتراک می گذارد
کمت��ر بود .هرچند این محدودیت ه��ای وارداتی و برخی
ت��ا چرخه اقتصادی زنجیره ای از بازاره��ا در اتصال با هم
سیاس��ت گذاری ها در ممنوعیت مردم را بیش��تر حساس
بچرخند و سود کنند و در این زمینه ،گرچه ممکن است
می کند.
بخشی از سود ناشی از تکمیل نبودن چرخه تولید کاالی
نمی ت��وان برای توس��عه تج��ارت با دنیا ت�لاش کرد و
نهایی (کاالی نیم س��اخته) از جیب کش��ور تولیدکننده،
همزمان فقط رویکرد صادراتی داشت .هرچند به طور کلی
حذف و به جیب س��ایر کشورها واریز شود ،اما از انجا که
تمام کش��ورها همواره درصدد مثبت ک��ردن تراز تجاری
در بخش��ی دیگر و محصولی دیگر ،این فرصت نصیب این
خ��ود با دیگران هس��تند و حفظ تراز مثب��ت برای تمام
کش��ور نیز می شود تا کاالی نیم س��اخته کشور دیگری را
کش��ورها یک ضرورت اجتناب ناپذیر اس��ت ،اما اگر تمام
وارد و فرایند تولید ان را تکمیل کند ،بنابراین ضرر ناشی
کشورهای جهان بخواهند فقط صادرکننده باشند ،بدیهی
از ان ،جبران خواهد شد.
اس��ت که چرخه تجارت در بازارها متوقف می شود و عمر
از س��وی دیگر در بحث مدیریت واردات گویا برای همه
تعامالت اقتصادی ملت ها با یکدیگر به پایان می رسد.
شرط است و موضوع حیثتی شده که تراز تجاری هر طور
پ�س پرس�ش کلی�دی این اس�ت ک�ه چگونه
ش��ده باید مثبت شود ،در حالی که کشورهای بزرگ دنیا
ه��م تراز منفی دارن��د ،مانند امریکا ک��ه نزدیک به ۸۰۰
میلیارد دالر ت��راز تجاری منف��ی دارد ،ژاپن ۳۰میلیارد
دالر و فرانسه هم همین طور .اما ما می خواهیم حتما تراز
تجاری مثبت باشد و بدون نفت هم مثبت باشد.
بر همین اس��اس تا حدودی سیاس��ت هایی بر واردات
اعمال می کنیم که می توانند تاثیر سوئی داشته باشند .اما
چرا اصرار داریم به اینکه تراز مثبت باش��د؟ ایا این هدف
باعث نمی ش��ود ما دچار سیاس��ت گذاری هایی شویم که
درنهایت به نفع مردم هم نباشد؟ مانند خودرو که ناگهان
خودروهای خارجی تا میلیون ها تومان گران شد.
در نتیجه نباید سیاس��ت ها و کلیدواژه هایی را در کشور
سیاس��ی کنیم تا بعد مجبور باشیم برای کنترل و تحقق
ان اقدامات��ی انجام دهی��م که درنهایت به کل س��اختار
اقتصادی کشور اسیب می زند.
هدف گذاری صادرات برای س�ال ۹۶چه میزان
است؟
براس��اس قانون برنامه ششم توس��عه باید ۲۱/۷درصد
رش��د داش��ته باش��یم ،یعنی نزدیک به ۵۳میلیارد دالر
صادرات غیرنفت��ی .اما پیش نیازهایی هم برای تحقق این
هدف تعریف شده بود که متاسفانه اجرا نشد .باید ساالنه
نزدیک به ۶۵میلیارد دالر سرمایه گذاری انجام می شد که
این اتفاق رخ نداد .یا اینکه اجرای بسته حمایتی صادرات
را داش��تیم که ان هم محقق نش��د .از هم��ه مهم تر نبود
رواب��ط بانکی با دنیاس��ت که هنوز به ط��ور کامل برقرار
نشده است .در واقع تمام زیرساخت هایی که الزمه رشد و
جهش بود ،شکل نگرفت.
وضعیت پرداخت مبالغ بسته حمایتی صادرات
به کجا رسید؟
در این باره با توجه به اتفاق ناگواری که در کرمانشاه رخ
داد ،احتماال دولت دستش خالی است ،اما این جزو دیون
دولت اس��ت که حتما باید پرداخت کند اما اینکه تا پایان
س��ال بتواند محقق کند یا به س��ال اینده موکول خواهد
شد ،هنوز مشخص نیست.
اقای خس�روتاج در نشس�ت خبری اخیر خود
از درخواس�تی برای در نظر گرفتن ردیف بودجه ای
برای مشوق های صادراتی گفته بود .نظر شما در این
باره چیست؟
بله ،حتما باید باشد .رییس مجلس شورای اسالمی هم
در روز ص��ادرات ق��م قول این موض��وع را دادند .ما حتی
گفته بودیم عوارض برخی از محصوالت وارداتی نیز به نفع
صادرات باشد .به نظر من باید در بودجه ۹۷این ردیف ها
لحاظ شود ،یعنی اگر واقعا صادرات اهمیت دارد ،باید این
اتفاق بیفتد.
ضمن اینکه برخی از مش��وق ها ،وظایف ذاتی س��ازمان
توسعه تجارت است ،مانند نمایشگاه هیات ها و تبلیغات و
مراکز تجاری که نباید از محل مش��وق ها باشد ،بلکه باید
در ردیف بودجه س��ازمان جای بگی��رد و به عنوان تکلیف
محقق شود ،نه اینکه منتظر اعطای مشوق باشیم.
صادرات مشکالت بس�یاری دارد ،اما از دیدگاه
شما چرا صادرات ما هنوز پا نگرفته است؟
بس��یاری از صنای��ع ایران در ده��ه ۶۰و ۷۰با نگاه به
خودکفایی محلی ایجاد ش��دند و هدف اصلی انها این بود
که خوداتکایی را براساس نیاز منطقه ای– شهر ،استان یا
کش��ور -دنبال کنند .بر همین اس��اس با بخش زیادی از
واحدهای صنعت��ی کوچک که توان رقابت ندارند ،روبه رو
هستیم.
ما باید نگاه مان را توسعه دهیم ،چراکه به صادرات برای
رونق اقتصاد نیاز داریم .به عنوان نمونه یکی از اصلی ترین
مولفه ه��ای صادرات موفق ،بس��ته بندی اس��ت که باید با
کاغذ مرغوب انجام شود ،اما چون واحدهای تولیدی کاغذ
ما کوچک و کم توان هس��تند ،نمی توانند کاالی باکیفیت
رقابتی تولید کنند که البته خودشان با مشکل مهم بهای
تمام شده باال روبه رو هستند.
در این میان صادرکنندگان بخش خصوصی نیز معتقدند
برای صادرات ،بیش از این کاالها را گران نکنیم ،بنابراین
از کاغذ وارداتی برای محصوالت صادراتی استفاده کنیم تا
رقابت پذیرتر باش��یم .این موضوع هم مورد اعتراض بخش
تولیدکننده کاغذ داخلی است که می گویند با وجود تولید
داخلی نیازی به واردات نباید باشد.
در اینجا با تناقض روبه رو هستیم؛ ایا باید از تولید داخل
حمایت کنی��م که در این ص��ورت کاالی کم کیفیت تر و
گران تری نصیب مان می ش��ود ،یا اینک��ه باید برای رقابت
در بازاره��ای جهانی از محص��والت خارجی باکیفیت تر و
ارزان تر از داخلی اس��تفاده کنیم؟ اگر نگاه صادراتی باشد،
باید اجازه دهیم ورود موقت ش��کل بگیرد تا براساس ان
شاهد رونق تولیدات صادراتی هم باشیم.
اسیب شناسی جریان حاکم بر تولید و مصرف با تاکید بر نقش نهادهای کنترلی
امروزه توانمندس��ازی جریان تولید و
مصرف راهبردی است که دولت ها تالش
دارند در هر ش��رایطی انه��ا را در مقابل
اس��یب های زنجی��ره تولید ت��ا مصرف
حفاظ��ت کنند ،چراکه ای��ن دو رکن از
الزامات بقا و دوام جریان س��الم گردش
غالمعلی رموی
اقتصادی کش��ور هستند .توانمندسازی
کارشناس اقتصاد
تولیدکنن��ده و مصرف کنن��ده باع��ث
می ش��ود فضای کس��ب وکار رونق یابد،
تولید ناخالص داخلی و ملی رش��د کند ،اشتغال پایدار به وجود
اید ،نظام معیش��ت جامعه بهبود یابد و به دنبال ان گردش سالم
و مناس��ب ثروت در جامعه انجام ش��ود .از س��وی دیگر هرگونه
تهدید و اسیب مبتالبه این دو اثار و نتایج مخربی بر کل جریان
اقتصادی وارد خواهد کرد .بنابراین دولت ها تالش دارند با رصد
و پایش مس��تمر بازار از طریق حس��گرهای خود (دستگاه های
کنترل��ی و نظارت��ی) هم تولیدکنن��ده و ه��م مصرف کننده را
محافظت کنند.
اگ��ر تولید تقویت ش��ود ،اما مصرف کنن��ده توانمندی برای
بهره گیری و اس��تفاده از محصوالت تولید نداشته باشد ،جریان
تولید موفق نخواهد بود و برعکس.
نگاهی به ش��رایط و وضعیت بازار ایران نشان می دهد گردش
س��الم و مناس��ب کاال و س��رمایه به صورت روان و شفاف انجام
نمی ش��ود و زنجیره تولید برای انج��ام فعالیت های مولد خود با
مش��کالت و اس��یب های جدی و زیادی دست به گریبان است.
از س��وی دیگر نیز س��بد مصرف خانوارها در ش��رایط حداقلی
قرار دارد و مصرف کننده مجبور اس��ت برای تنظیم هزینه های
زندگی نسبت به خریدهای خود اولویت بندی هایی را قائل شود.
از منظر هزینه و درامد جریان های حاکم بر این دو بخش نش��ان
از افزایش و کاهش قیمت به زیان مصرف کننده و تولیدکننده و
به نفع جریان واسطه ای حکایت می کند .تولیدکنندگان بیشتر
در تولی��د و فروش کاال با قیمت مناس��ب ،با مش��کالت زیادی
روبه رو هس��تند و مصرف کنندگان ه��م در خرید مایحتاج خود
به قیمت واقعی با مش��کالتی روبه رو هستند ،بنابراین مجبورند
بهای بیش��تری پرداخت و کاال و خدمات کمتری دریافت کنند.
در نتیج��ه س��بد خرید خانوار و ق��درت و ظرفیت تولید کاهش
می یاب��د .در حوزه تجارت داخلی باید ای��ن اصل را مد نظر قرار
داد ک��ه تولید هیچ گاه و در هیچ ش��رایطی رونق نخواهد گرفت،
مگ��ر اینک��ه مصرف کننده و ب��ازار فروش مناس��ب و مطمئنی
برای ان پیش بینی ش��ود .به عنوان نمونه بازار محصوالت باغی
از ورشکس��تگی باغ��داران مرکبات حکای��ت می کند و قیمت
محصول به هیچ وجه هزینه های تولیدکننده و باغدار را پوشش
نمی دهد .کاهش نامتعارف قیمت محصول در ش��رایط طبیعی
نش��انه خوبی برای مصرف کننده نبوده و اسیب ان در بلندمدت
دامان مصرف کنن��ده را نیز خواهد گرفت .به عنوان مثال قیمت
کمتر از 2هزار تومان در بازار مصرف پرتقال حکایت از این دارد
که این محص��ول به قیمت کمتر از هزار توم��ان از تولیدکننده
خریداری می ش��ود و این موضوع یعنی پوش��ش ندادن هزینه
باغدار .این در ش��رایطی اس��ت که بهای همین پرتقال در شب
عی��د رقمی باالتر از 6هزار تومان ب��رای مصرف کننده را تجربه
خواهد کرد.
در حوزه مصرف نی��ز در افزایش های نامتعارف قیمت برخی
محصوالت ،ش��رایط به نفع واس��طه ها خبر از نگرانی های جدی
در کاهش ق��درت خرید جامعه دارد .در حال حاضر موضوعاتی
مانن��د انتظارات تورمی در بازار مس��کن ،س��وخت ،حامل های
انرژی ،ایاب و ذهاب و ...نگرانی هایی را برای مصرف کننده ایجاد
ک��رده که جای��گاه و نقش نهادهای حاکمیت��ی و موظف در امر
ب��ازار را می طلبد .اگر ای��ن نهادها در ش��رایط بحرانی به ایفای
نقش بایسته نپردازند ،دیگر چه موقع می توانند در انجام وظیفه
قانونی توفیق یابند؟ اگر وزارت جهاد کشاورزی ،وزارت صنعت،
معدن و تجارت و سازمان های متولی نتوانند برنامه های اجرایی
و کارب��ردی موثری را ب��رای حفاظت از بازار تدوی��ن و اجرایی
کنند ،چه مس��ئولیت مهم دیگ��ری در این حوزه برای انها باقی
خواهد ماند؟
در ش��رایطی ک��ه جامع��ه از بس��ترهای مناس��بی ب��رای
س��رمایه گذاری داخلی برخوردارد اس��ت ،اما رونق کسب وکار
و توسعه اقتصادی کش��ور به صورت موثری مشاهده نمی شود،
چراک��ه جریان عمال در خدمت تولید نبوده و فضای واس��طه ای
مجال بیش��تری ب��رای تحرک دارد .یک��ی از مهم ترین وظایف
دس��تگاه های نظارتی عالوه بر رصد و مدیریت بازار ،پیش بینی
و کنت��رل بحران های پیش رو اس��ت .فرایند ازادس��ازی بازار
به معنای رهاسازی ان و حمایت نکردن از اسیب های احتمالی
ان نیس��ت ،بلکه فرایندی است که طی ان دولت از روند سالم و
مناس��ب بازار مراقبت می کند و بستر را برای فعالیت انگل گونه
واسطه ها و دالل ها برای دوشیدن مصرف کنندگان و اجحاف به
تولیدکنندگان ناامن می کند .بازاری که در ان فضای واسطه ای
و دالل��ی رونق پی��دا کند ،به طور قطع ش��اهد رونقی در تولید و
اش��تغال نخواهد بود .ش��رایط موجود در بازار نشان می دهد که
فعالیت های مالی س��وداور و بدون ریسک در حوزه واسطه ای و
داللی جذابیت های بس��یار باالیی برای صاحبان سرمایه ایجاد
کرده اس��ت ک��ه انها را به فعالی��ت در این اش��فته بازار ترغیب
می کن��د؛ نتیجه این ام��ر ورود غیرمتخصصان در فرایند توزیع
یادداشت
و جوالن واس��طه ها در سراس��ر فضای بازار اس��ت .البته در این
ش��رایط فعالیت ه��ای مولد نیز زمانبر ،غیرموث��ر و با خطر باال و
ریس��ک زیاد همراه خواهد ش��د و طبیعی است س��رمایه از این
فضا به سمت محیط های سوداورتر متمایل و فعالیت های مولد،
محدود و با شکس��ت روبه رو می ش��وند .بنابراین در این شرایط
نق��ش نهادهای کنترلی در مقابله ب��ا فعالیت های مخرب به نفع
فض��ای مولد اهمیت پی��دا می کند و این نهادها که از پش��توانه
قانونی محکم نیز برخوردارند ،با ورود موثر روند بازار را به س��مت
گردش ازاد فعالیت های اقتصادی س��الم هدایت خواهند کرد.
بای��د این نکت��ه را مد نظر قرار داد که ایمن س��ازی بازار عالوه بر
بخش��نامه و مصوبه ،نیازمند برنامه مشخص و همچنین اجرای
اراده جدی و همت مضاعف نیز هس��ت .به نظر می رس��د که در
ح��ال حاضر ب��رای فعالیت موثر و مولد دس��تگاه های نظارتی و
کنترلی بازار از سوی متولیان امر راهبرد مناسبی در نظر گرفته
نشده و نقش انها در حد بیانیه یا بخشنامه های غیرموثر محدود
ش��ده اس��ت .نظارت و مدیریت عالیه دولت بر فرایند سالم بازار
یک اصل خدش��ه ناپذیر است و میزان و نحوه دخالت و ورود این
نهادها بس��ته به میزان توس��عه بازارها متف��اوت خواهد بود .در
ح��ال حاضر خال ناش��ی از تالش نکردن نهاده��ای ذی ربط در
کنترل و مدیریت بازار بیش از پیش احس��اس می شود ،بنابراین
اتخ��اذ تدابیر الزم برای تامین امنی��ت فعالیت های مولد باید با
نظارت عالیه نهادهای حاکمیتی و به نفع تقویت و توسعه قدرت
تولیدکننده و مصرف کننده انجام شود ،در غیر این صورت رونق
فضای کسب وکار و توس��عه اقتصادی کشور میسر نخواهد بود.
به عبارت دیگر راه توس��عه اقتصادی کش��ور از مسیری خواهد
گذش��ت که در ان به ط��ور همزمان از تولی��د و مصرف حمایت
شده باشد.
شنبه
3
س�ازمان جهانی یونسکو کارشناس�ان خود را به بازدید و بررسی اثار تاریخی
استان کرمانشاه ارسال کرده تا گزارشی از شرایط اثار باستانی این استان پس
از زلزله ارسال کنند .بنا بر خبرهای منتشر شده و مذاکرات مدیران یونسکو با
اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دس�تی و گردش�گری اس�تان کرمانشاه ،قرار
صبا رضایی
expo@tejaratdaily.comاس�ت پس از بررس�ی های الزم کمک های خود را روانه این اس�تان کنند .این
بررس�ی ها پس از ان رخ داد که محمدحس�ن طالبیان ،معاون میراث فرهنگی
س�ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس�تی و گردش�گری پس از بازدی�د از اثار
تاریخی اس�تان کرمانشاه ،گزارشی از وضعیت این بناها به یونسکو ارسال کرد .برخی از اثاری که
در استان کرمانشاه اسیب دیده اند ،در فهرست موقت یونسکو قرار داشتند که در فهرست میراث
جهانی این سازمان ثبت شوند .استر کوئیش الوروس ،رییس دفتر منطقه ای یونسکو در تهران به
همراه تعدادی از همکارانش ۲۲اذر به کرمانش�اه رفتند تا بررسی های نهایی این اثار انجام شود.
این بررسی ها تا ۲۸اذر ادامه داشته و یونسکو نیز قرار است پس از ارائه گزارش کارشناسان خود
در استان کرمانشاه برای ارسال کمک ها اقدام کند .البته براساس گفته های جلیل باالیی ،مدیرکل
میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه ،بیشتر کمک ها فنی است تا نقدی.
محمدحس��ن طالبی��ان ،مع��اون
میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری در گفت وگو
ب��ا ایس��نا ب��ا بی��ان اینک��ه معاونت
میراث فرهنگی در نخس��تین بازدید از
بناهای تاریخی قرار گرفته در گس��ل
زلزله یک ماه گذش��ته کرمانش��اه ،نتایج بازدید را در قالب
گزارش��ی از اثار تاریخی کرمانش��اه که در فهرس��ت موقت
یونس��کو و در مس��یر جاده ابریش��م قرار دارند ،به یونسکو
فرس��تاده است ،گفت :در چنین ش��رایطی یونسکو عالوه بر
اب��راز همدردی ،ب��ه بناه��ای تاریخی اس��یب دیده کمک
می کند .انها براس��اس ان گزارش ،یک هیات متش��کل از
کارشناس��ان ارزیاب به ایران فرستادند تا با تهیه گزارشی از
ای��ن وضعیت ،موضوع زلزله و تاثیر زلزله بر بناهای تاریخی
را بررسی و با کمک متخصصان زلزله در ایران ،روی اثار کار
کنند.
وی با بیان اینکه تا قبل از حضور کارشناس��ان یونس��کو
اطالعات اولیه از بناهای تاریخی قبل و بعد از زلزله توس��ط
کارشناس��ان میراث فرهنگی کرمانشاه مانند تهیه پالن اثار
تاریخی استان و اغاز نقشه برداری از اثار با روش لیزراسکن
به دس��ت امده اس��ت ،بیان کرد :کار ارزیابی کارشناس��ان
یونس��کو نیز چهارش��نبه ۲۲اذر با حضور دو کارش��ناس
یونسکو در کرمانشاه اغاز شده و اطالعات به دست امده نیز
درنهایت به گزارش تبدیل می شود.
ب��ه گفت��ه ی او ،یکی از کارشناس��ان یونس��کو به همراه
کارشناس��ان ایرانی وظیف��ه ارزیابی اثار تاریخی اس��تان و
کارشناس دیگر یونس��کو به همراه متخصصان زلزله کشور
وظیفه بررس��ی رفتار زلزله با اثار تاریخی را در دستور کار
خود دارند.
طالبیان با اش��اره به انتظار ایران برای دریافت کمک های
مرمت بناهای در معرض تخریب بر اثر زلزله
در اولویت هستند
او با اش��اره به تجهیز کارگاه های مرمت کرمانشاه و لزوم
تجهیز کارگاه های مرمت استان کرمان در این شرایط ادامه
می دهد :گمانه هایی در س��طح اس��تان کرمانشاه و در کنار
بناهای تاریخی ایجاد ش��ده تا رفت��ار رخ داده برای بناهای
تاریخ��ی در برابر زلزله بررس��ی ش��وند و با تجهیز بیش��تر
کارگاه ه��ا ،کمک های اولیه نیز انجام ش��ود .به عنوان مثال
اگر دیواری در حال ریزش اس��ت ،پشت بند برای ان درنظر
گرفته ش��ود تا طرح مناسب برای مرمت بنا تهیه و عملیات
اجرایی شدن ان اغاز شود.
وی انج��ام این اقدامات را یک روال کارشناس��ی می داند
و می گوی��د :نیاز ب��ه گروه های خاص مقاوم س��ازی داریم و
از س��وی دیگر باید این م��وارد در اولویت قرار گیرند ،چون
اقدام��ات اضطراری برای بناهای تاریخی در معرض تخریب
ت باالتری قرار دارند.
است که نسبت به همه پروژه ها در اولوی
هیچ کمکی از یونسکو ارائه نشده است
به گفت��ه مدیرکل اداره میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و
گردش��گری استان کرمانش��اه تاکنون هیچ کمکی از سوی
یونس��کو به منظور مرمت بناهای باس��تانی تخریب شده در
استان کرمانشاه ارائه نش��ده و فقط کارشناسان یونسکو به
بازدید و بررسی این بناها پرداخته اند.
خسارت های زلزله
به اثار باستانی کرمانشاه
جلی��ل باالی��ی در گفت وگ��و ب��ا
«گسترش تجارت» اظهار کرد :براساس
گزارش ه��ای رس��یده از س��ازمان
میراث فرهنگ��ی ،صنایع دس��تی و
گردش��گری؛ این س��ازمان گزارش��ی از
شرایط بناهای تاریخی استان کرمانشاه
پس از زلزله را به یونس��کو ارائه داده اس��ت .او افزود :براس��اس
گزارش های ارائه ش��ده از سوی س��ازمان میراث فرهنگی ،استر
کوئی��ش الوروس ،رییس دفتر منطقه ای یونس��کو در تهران به
همراه تعدادی از همکارانش به کرمانشاه سفر و از شرایط بناهای
باس��تانی و تاریخی این استان بازدید کردند و به زودی گزارشی
از ارزیابی های خود را به یونس��کو ارائه می دهند .یونس��کو هنوز
درب��اره کمک های معنوی ،فنی و یا مادی به ما پاس��خی نداده
اس��ت .باالیی در ادامه بیان کرد :براساس مذاکرات انجام شده با
یونسکو به ما اعالم کردند که بیشترین کمک هایی که می توانند
به ما ارائه کنند ،کمک های فنی و در اختیار گذاشتن تجربه های
جهانی کارشناس��ان این س��ازمان بین الملل��ی در حوزه مرمت
بناهای باستانی است ،اما تمامی کمک های یونسکو پس از ارائه
گزارش الوروس و کارشناس��ان این سازمان به استان کرمانشاه
عرضه می شوند .او درباره زمان پاسخگویی یونسکو برای ارسال
کمک ها به اس��تان کرمانش��اه اظهار کرد :اقدامات ارزیابی تیم
بررس��ی یونسکو در اس��تان کرمانشاه تا ۲۸اذر طول می کشد و
پ��س از ارس��ال گزارش یونس��کو اع�لام خواهد ک��رد که چه
کمک های��ی را ب��ه این اس��تان ارائ��ه می کند .مدی��رکل اداره
میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردش��گری استان کرمانشاه
درب��اره اقداماتی که برای مرمت و بازس��ازی اثار باس��تانی این
اس��تان در نظر گرفته شده ،بیان کرد :در جمع بندی کارشناسی
و میدانی مش��خص شد ک ه ۱۷بنای باستانی استان کرمانشاه از
۵ت��ا ۵۰درص��د اس��یب دیده ان��د .ای��ن بناه��ا ش��امل تکیه
معاون الملک ،تکیه بگلربیگی ،چهارسوق بازار ،ارگ گیالنغرب،
عملیات مرمت و نجات بخشی ارامگاه شیخ روزبهان
مدیرکل میراث فرهنگی فارس از پایان مرمت عملیات مرمت
بخش هایی از ارامگاه شیخ روزبهان خبر داد.
به گزارش «گس��ترش تجارت» به نقل از روابط عمومی اداره
کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری فارس ،مصیب
امیری گفت :در این مرحله عالوه بر استحکام بخش��ی و مرمت
سنگ نماهای بخش فوقانی ارامگاه؛ پاکسازی ،مرمت و تثبیت
سنگ قبور ،احیای ناودان ها و تعمیرات موضعی سنگفرش و اجرکاری در دستور
کار قرار گرفت .براس��اس این گزارش به نقل از مدیر کل میراث فرهنگی فارس،
2دی 1396
4ربیع الثانی 1439
23دسامبر 2017
سال دوم /شماره /333پیاپی 482
تیتر روز
یادداشت
زلزله ،زمینه ساز همکاری های یونسکو با ایران
فنی و مالی یونس��کو ب��رای اثار تاریخی کرمانش��اه که در
فهرست موقت یونس��کو قرار دارند ،افزود :بیشترین درصد
کمک مالی برای مرمت ها و توانمندس��ازی محلی است که
بخش زیادی از ان به روس��تاها تعلق می گیرد ،هر چند که
ممکن است در نقاطی باشند که مصالح خوبی به کار نرفته
باش��د ،اما ان اثار س��اختاری تاریخی دارند .او انجام چنین
اقداماتی با یونس��کو را ش��روع یک همکاری بسیار خوب با
نهادهای فرهنگی دانست.
گردشگری
اعتبار تخصیص داده شده برای اجرای این فاز از عملیات مرمت
۴۰۰میلی��ون ریال بوده اس��ت .گفتنی اس��ت ارامگاه ش��یخ
روزبهان ،عارف نامی قرن ۷هجری در محله درب ش��یخ ،واقع
در بافت فرهنگی-تاریخی ش��هر ش��یراز قرار دارد .این ارامگاه
به ص��ورت دو طاق و طاق نمایی کوچک تر ،اس��ت و زیر ان ۶
سنگ قبر قرار دارد که یکی از قبرها متعلق به شیخ روزبهان و
۵قبر دیگر مربوط به فرزندان و نوادگان اوست .این بنا در سال ۱۳۵۳به شماره
۱۰۴۳/۴در فهرست اثار ملی ثبت شده است.
قلعه گبری سرپل ذهاب ،مجموعه مقبره های ابودوجانه ،مسجد
عب��داهلل بن عم��ر۴ ،گنبد باغات ش��االن و گچ گنب��د خان زره
هستند .برای مرمت این اثار نیز براورد شده که حدود ۲میلیارد
و ۲۰۰میلی��ون توم��ان نی��از اس��ت .اداره میراث فرهنگ��ی،
صنایع دستی و گردشگری اس��تان کرمانشاه به همراه سازمان
میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردش��گری در تالش است تا
هزینه مورد نیاز از بودجه دولتی تضمین و تامین شود .او افزود:
با این همه عملیات مرمت در بناهایی که دچار اسیب های جدی
ش��ده اند ،اغاز شده است .بودجه مورد نیاز از محل منابع ملی که
در اختیار س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
است ،یا از صندوق بودجه تامین می شود .به هر روی این هزینه
برای س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری رقم
سنگینی نیست .معاونت میراث فرهنگی نیز ۲بار از محل بازدید
ک��رده و در پروژه های بقعه ابودوجانه و مس��جد عبداهلل بن عمر
هم��کاری می کند .باالیی درباره زمان به پایان رس��یدن مرمت
بناهای اس��یب دیده در استان کرمانش��اه بیان کرد :ان دسته از
بناهایی که اس��یب بیشتری دیده اند را در اولویت قرار داده ایم و
تالش می کنیم تا پیش از عید مرمت این بناها تمام شود.
سخن اخر
برخالف تصور ایجادش��ده ،سازمان جهانی یونسکو
هنوز هی��چ کمکی را روانه اس��تان کرمانش��اه نکرده
اس��ت و این کمک ها پس از ارس��ال گ��زارش حاصل
از بررس��ی های کارشناس��ان این س��ازمان از بناهای
باس��تانی استان کرمانش��اه ارائه خواهند شد .از سوی
دیگر مس��ئوالن این س��ازمان نیز طی مذاکراتی که با
مدی��ران اداره کل میراث فرهنگ��ی ،صنایع دس��تی و
گردشگری استان کرمانشاه داشته اند ،اظهار کرده اند
که کمک های انها بیشتر فنی هستند تا مادی.
زلزل��ه به جز خس��ارت های جانی،
اس��یب های بس��یاری نیز بر میراث
فرهنگی اس��تان کرمانشاه وارد کرد.
این در حالی اس��ت که کرمانشاه اثار
باس��تانی بس��یار مهم و ارزشمندی
دارد و حت��ی یونس��کو نیز نس��بت به
اکبر رضایی
خسارت های واردشده به اثار تاریخی
معاون میراث فرهنگی
ای��ن اس��تان ،واکنش نش��ان داده و
استان کرمانشاه
پیش��نهاد کمک و یاری داده و تیمی
را به منظور بررس��ی های کارشناسی
به اس��تان کرمانشاه ارسال کرده اس��ت .در مجموع ۱۷بنای
باس��تانی استان کرمانشاه از ۵تا ۵۰درصد اسیب دیده اند که
از جمل��ه انها می توان به تکیه معاون الملک ،تکیه بگلربیگی،
چهارس��وق بازار ،ارگ گیالنغرب ،قلعه گبری س��رپل ذهاب،
مجموعه مقبره های ابودجانه ،مسجد عبداهلل بن عمر۴ ،گنبد
باغات شاالن ،گچ گنبد خان زره اشاره کرد.
براس��اس براوردهای انجام ش��ده حدود ۲میلیارد و ۲۰۰
میلیون تومان به اثار باس��تانی استان کرمانشاه خسارت وارد
ش��ده اس��ت .برای تامین بودجه مورد نیاز دولت درخواست
کمک کرده ایم و دولت نیز قول مساعدت و همکاری به ما داده
است .برای مرمت اثار باستانی خسارت دیده به سرعت دست
به کار ش��دیم ،به طوری که ۳روز پس از وقوع زلزله عملیات
مرمت و بازس��ازی اثار باس��تانی اغاز ش��ده و ای��ن عملیات
همچنان ادامه دارد .با این همه برای مرمت ،اثار باس��تانی که
بیش��تر اسیب دیده و برای ما بااهمیت تر هستند را در اولویت
قرار داده ایم .اکنون مجموعه مقبره های ابودوجانب و مسجد
عبداهلل بن عمر در حال مرمت هستند و مرمت و بازسازی دیگر
اثار باس��تانی هنوز اغاز نشده اس��ت .به طور کلی زمان پایان
مرمت این اثار هنوز مش��خص نیس��ت و با وجود بررسی های
کارشناسی اثار باستانی خسارت دیده در اثر زلزله ،هنوز عمق
اس��یب ها مشخص نیست؛ ممکن است بنایی دچار یک ترک
ش��ده باشد ،اما در زمان مرمت و ش��کافتن ان ترک با ویرانی
عمده روبه رو ش��ویم و یا اینکه دیواری دچار ترک ش��ده باشد
و پش��ت ان ترک خشت های پوس��یده وجود داشته باشد که
باید با خشت های جدید جایگزین شوند و روند بسیار طوالنی
را ب��ه همراه دارند .ریزه کاری های بس��یاری در مرمت میراث
فرهنگ��ی وجود دارند که این ام��ر را با پیچیدگی هایی همراه
می کنند و نمی توان به بررس��ی های کارشناس��ی اکتفا کرد.
با این همه امیدواریم مرمت اثاری که مرمت انها اغاز ش��ده تا
پیش از عید به پایان برسد.
کارتون
خبر
روزنامه تخصصی صبح ایران
زمان مناسب کاهش نرخ سود
تسهیالت
شنبه
2دی 1396
4ربیع الثانی 1439
23دسامبر 2017
سال دوم شماره 333پیاپی 482
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
مدیرعامل بانک قوامین اظهار امی��دواری کرد که بانک ها بتوانند
در س��ال اینده نسبت به کاهش نرخ سود تسهیالت به کمتر از ۱۸
درصد اقدام کنند.
غالمحس��ن تقی نت��اج در گفت وگو با ایبِنا با اش��اره به اینکه نرخ
سود تسهیالت با نرخ سود س��پرده ها پیوند و وابستگی دارد ،گفت:
اگرچه بخش��نامه ها در یک دهه گذش��ته در ای��ن زمینه ها نرخی را
مش��خص و اعالم می کردند ،اما درواقع منابعی که در موسس�� هّهای
پولی و بانکی است ،در این دوره ،با نرخ باالی ۲۰درصد سود سپرده
دریافت کرده اند.
مدیرعامل بانک قوامین اظهار کرد :بنابراین در این شرایط ،اینکه
انتظار داشته باشیم موسسه های پولی و بانکی بتوانند در یک فاصله
کوتاه پس از کاهش نرخ سود سپرده ها ،نرخ سود تسهیالت را نیز از
۱۸درصد فعلی کاهش دهند ،قابل انجام نیست.
تقی نتاج تصریح کرد :خوب اس��ت که بدانیم نرخ سود ۱۸درصد
فعلی نیز تامین کننده هزینه بانک ها نیست .در عین حال ،با اقدامات
اساس��ی بانک مرکزی در ماه های اخیر ،بانک ها به سمت کاهش نرخ
سود سپرده ها حرکت کرده اند.
وی خاطرنش��ان کرد :ب��ا اقداماتی که در مدیری��ت صندوق های
س��رمایه گذاری انجام خواهد ش��د و نرخ ها در این بخش نیز به زیر
۱۵درصد خواهد رس��ید ،می توان امیدوار بود که در سال ۹۷شاهد
کاهش نرخ سود تسهیالت به زیر ۱۸درصد باشیم.
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی«
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک -300082190 :پیامگیر صوتی88105304 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88109733 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
نشانی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره 26
کد پستی 1586733811
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.tejaratdaily.com
www.tejaratdaily.com/about.html
http://telegram.me/tejaratdaily
با 53امتیاز
روزنامه
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 8
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
در میان 290روزنـامـه کشور مقام 39
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
عضو انجمن مدیران رسانه
عضو تعاونی مطبوعات
بدون شرح
طرح :حسین علیزاده ،روزنامه گسترش تجارت
5تحلیل کارشناسی درباره نرخ پیشنهادی ارز در بودجه 97
قیمت مهم نیست ،ارز را تک نرخی کنید
زهره محسنی شاد متغیر نرخ ارز به عنوان مبنای محاس��به یکی از بخش های اصلی درامدی
bazzar@tejaratdaily.comدولت ،از موارد مهمی اس��ت که در تدوین الیحه بودجه س��االنه کشور ،به
ان پرداخته و با توجه به اهمیت این موضوع همواره به محلی برای بحث و
مناقشه تبدیل شده است .امسال نیز همچون سال های گذشته؛ دولت نرخ
پیش��نهادی خود را در الیحه بودجه س��االنه اعالم و این الیحه را تقدیم مجلس کرده تا بررسی و
رس��یدگی ها در این زمینه انجام ش��ود .انچه دولت در این الیحه برای نرخ ارز پیشنهاد داده ،نرخ
3500تومان است؛ نرخی که واکنش ها و اظهارنظرهای زیادی را با خود همراه کرده است .
نرخ ارز در بازار ازاد مالک باشد
س��یدکمال س��یدعلی ،مدیرعامل صندوق ضمانت
ص��ادرات و صاحب نظر در ح��وزه ارزی در گفت وگو
با «گس��ترش تجارت» با بیان اینک��ه نرخ ارز 3500
تومان��ی در الیح��ه بودجه 97صددرص��د یک رقم
ت که با نرخ بازار ازاد فاصله زیادی
محاس��باتی اس��
دارد ،افزود :این رقم در حالی از سوی دولت پیشنهاد
ش��ده که بان��ک مرکزی به طور حتم بی��ش از ان ارز
را خواه��د فروخت .او ب��ا بیان اینک��ه بانک مرکزی
مکلف نیس��ت با این نرخ در بودجه ،ارز را بفروش��د،
تاکی��د کرد :به نظر بنده هم نباید کمتر از نرخ 3500
تومان ارز را به فروش برس��اند ،چ��ون با این رقم باید
بودج��ه دولت را تامین کند .بانک مرکزی براس��اس
قانون دس��تش باز است که ارز را بیشتر هم بفروشد،
حتی تا رقم های 3800تا 3900تومان .س��یدعلی با
تاکی��د بر این موضوع که باید تالش ش��ود تا نرخ ارز
مبادالت��ی را به نرخ ب��ازار ازاد نزدیک کنیم و اقالمی
که در حال حاضر ارز مبادالتی دریافت می کنند ،باید
مش��مول ارز ازاد شوند ،تصریح کرد :ما باید به نرخی
که در بازار ازاد ارز تعیین می ش��ود ،اس��تناد کنیم؛
هر قیمتی که در بازار ازاد تعیین می ش��ود ،براساس
خرید و فروش هایی است که
انجام می ش��ود ،از این رو این
بازار است که تعیین می کند
نرخ ارز باید چقدر باش��د .به
گفت��ه او ،در تعیی��ن نرخ ارز
باید به قیمتی که در بازار ازاد
است ،توجه کرد؛ اینکه براساس مکانیزم محاسباتی
بگوییم نرخ ارز 3800تومان اس��ت یا 3700تومان،
ب��ا نرخی ک��ه در بازار ازاد تعیین می ش��ود ،بس��یار
متفاوت اس��ت .این صاحب نظر ح��وزه ارزی افزود:
اینکه از لحاظ اقتصادی نرخ ارز می توانس��ته بیشتر
باشد یا کمتر ،موضوعی است که در بحث محاسبات
کارشناس��ی قرار می گیرد که با چه شرایط و فرمولی
و در رقابت با کدام کش��ورها تعیین می شود .این یک
مدل محاسبه نرخ ارز است و به طور حتم با نرخی که
در بازار حرکت می کند ،فرق دارد .به عنوان نمونه در
محاسبه نرخ ارز می توان با تغییر سال پایه ،این نرخ را
تغییر داد ،اما نرخی که در بازار ازاد تعیین می ش��ود،
براس��اس عرضه و تقاضا و خرید و فروش هایی است
که انجام می شود.
دلیل این واکنش ها هم مش��خص اس��ت؛ در حال حاضر ارزش دالر در بازار رسمی ۳۵85تومان
و در بازار ازاد حدود 4200تومان اس��ت که با این اعداد و ارقام که در این بازارها برای دالر در
نظر گرفته شده ،این پرسش پیش می اید که ایا ارزش 3500تومانی دالر در بودجه سال اینده
منطقی است یا خیر؟ کارشناسان در پاسخ به این پرسش ،اظهارنظرهای متفاوتی را ارائه کرده و
با تحلیل های کارشناسی ،به موضوع نرخ ارز و شرایطی که در این بازار حاکم است ،پرداختند ،اما
موضوعی که در این زمینه اغلب کارشناسان درباره ان دیدگاه مشترکی دارند ،بحث یکسان سازی
نرخ ارز است؛ موضوعی که هنوز مشخص نیست در بودجه سال اینده اجرایی شود.
با عرضه ارز قیمت ها کنترل می شود
حس��ین راغفر ،اس��تاد اقتص��اد دانش��گاه الزهرا در
گفت وگ��و با «گس��ترش تجارت» در پاس��خ به این
پرس��ش که ارزیابی شما از نرخ ارز پیشنهادی دولت
در الیحه بودجه سال اینده چیست و ایا تفاوت بین
این نرخ با بازار ازاد مش��کل ایج��اد نمی کند ،گفت:
در رابطه با این پرس��ش ،باید ابتدا توجه داش��ت که
براساس چه منطقی ،نرخ ارز در بازار ازاد در محدوده
4200توم��ان قرار گرفته اس��ت .او ب��ا بیان اینکه
دول��ت بزرگترین عرضه کننده ارز در اقتصاد اس��ت
و می توان��د با افزایش عرض��ه ارز؛ قیمت ها را تعدیل
کند ،افزود :اما چون دولت با کس��ری بودجه روبه رو
اس��ت ،ترجیحش این است که از این طریق ،بخشی
از هزینه هایش را جبران کند .بنابراین هرچه عرضه
در بازار کمتر باش��د ،قیمت ها نیز به همان نس��بت
ب��اال خواهد رفت .وی با تاکید بر اینکه چرا نباید نرخ
فعلی ارز 2هزار تومان باش��د ،افزود :زمانی که دولت
یازدهم روی کار امد ،به دلی��ل عامل انتظاری که از
س��وی مردم ایجاد شد ،قیمت ارز روندی کاهشی به
خود گرفت و قیمت ها تعدیل شد ،اما در همین زمان
بود که ریی��س کل بانک مرکزی اعالم کرد کف نرخ
ارز بای��د 3هزار تومان باش��د
و همی��ن امر مان��ع از کاهش
بیش��تر قیمت ه��ا ش��د .این
کارش��ناس با بی��ان اینکه در
این ش��رایط دیگر نمی توان
گفت که در تعیی��ن نرخ ارز؛
عام��ل عرضه و تقاضا موثر اس��ت ،افزود :به نظر بنده
این تفاوتی که در بازار ارز رس��می و ازاد وجود دارد،
ساختگی است .ارز کشور باید از طریق تولید حاصل
ش��ود ،نه استخراج نفت .اس��تخراج نفت تولید نفت
نیست و این موضوعی است که باید مورد توجه باشد.
راغفر با اش��اره به این موضوع ک��ه دولت بزرگترین
عرضه کنن��ده ارز در بازار اس��ت و این دولت اس��ت
ک��ه می تواند با عرضه کاف��ی ارز در بازار؛ قیمت ها را
کنترل کند ،افزود :این دور باطلی است که درنهایت
باع��ث افزایش هزینه های دولت خواهد ش��د ،چون
زمانی که نرخ ارز باال باش��د ،از انجای که بزرگترین
متقاض��ی بازار و اقتصاد کش��ور خود دولت اس��ت،
بنابرای��ن این امر هزینه های دولت را افزایش خواهد
داد و این روندی است که شکل گرفته است .
تک نرخی شدن ارز در بودجه لحاظ شود
پیمان مولوی ،از کارشناس��ان حوزه اقتصادی در
گفت وگو با «گسترش تجارت» با بیان اینکه نرخ
ارز در حالی در بودجه س��ال 97از س��وی دولت
3500تومان پیش��نهاد شده که به نظر بنده این
ن��رخ در بودجه در هر محدوده ای که باش��د؛ چه
3500توم��ان و چه نرخ 4000تومان ،اگر هدف
این باشد که به سمت تک نرخی شدن حرکت شود ،مشکلی از بابت پایین
ب��ودن یا باال ب��ودن این نرخ به وجود نخواهد امد ،گفت :اما اگر سیاس��ت
تک نرخی کردن ارز اجرایی نش��ود و فاصله بین ارز دولتی و ازاد همچنان
باال باشد ،این امر می تواند اقتصاد را دچار مشکل کند و این اصال منطقی
نیس��ت .وی با تاکید بر اینکه البته به نظر نمی رس��د دولت بخواهد ارز را
همچنی��ن عب��اس هش��ی ،از
کارشناس��ان اقتص��ادی در گفت وگ��و با
«گس��ترش تجارت» در پاس��خ ب��ه این
پرسش که ایا نرخ ارز پیشنهادی دولت در
بودجه ،منطقی است یا خیر ،گفت :پاسخ
دادن به این س��وال چندان راحت نیست،
چ��ون تعیی��ن نرخ ارز در اقتص��اد ایران همواره با ش��رایط ضد و
نقیضی روبه رو بوده است .وی با بیان اینکه ما به دلیل تورم حاکم
بر اقتصاد ،کس��ری بودجه ،اقتصاد دولتی و مواردی از این دست،
با کاهش ارزش پول ملی روبه رو هستیم ،با اشاره به وضعیت نرخ
ارز در س��ال های گذش��ته گفت :در اغاز فعالیت دولت یازدهم با
اقداماتی که انجام ش��د ،نرخ ارز روندی کاهش��ی پی��دا کرد ،اما
دالری که داشت به سمت ۲۸۰۰تومان و کمتر پیش می رفت ،با
اظهار نظر رییس کل بانک مرکزی که اعالم کرد این کف قیمتی
ب��ا نرخ 3500تومان تک نرخی کند ،اف��زود :این موضوع باید مورد توجه
ق��رار گیرد که ایجاد هر گونه فاصله بین نرخ ارز رس��می و بازار ازاد ،الزاما
اتفاق خوب��ی برای هیچ اقتصادی نبوده و اقتصاد ای��ران هم از این قاعده
مس��تثنا نیست .او معتقد است که ارز در بودجه با هر نرخی که باشد ،باید
تالش ش��ود تا یکسان سازی ش��ود و این مهم از اهدافی است که دولت در
چند س��ال گذشته وعده اجرایی ش��دن ان را داده است .بنابراین ارز باید
تک نرخی ش��ود و این یک الزام است .مولوی با بیان اینکه هرچند که این
سیاس��ت باید به فراخور شرایط و امکاناتی که فراهم است ،اجرایی شود،
اما نباید فرصت ها را از دس��ت بدهیم و باید هرچه زودتر ش��رایط را برای
یکسان س��ازی نرخ ارز فراهم کنیم ،افزود :این موضوعی است که باید در
برنامه اصلی دولت قرار گیرد و در بودجه س��ال اینده نیز لحاظ شود .این
کارشناس بر این باور است که حاکم نبودن یک نرخ در حوزه ارزی ،اقتصاد
را با مشکالت بیشتری روبه رو خواهد کرد و این مهم باید مورد توجه باشد.
ب��ه گفته وی ،چندنرخ��ی بودن ارز باعث می ش��ود ارز ارزان تر در اختیار
برخی از کاالها قرار گیرد و قیمت ها را در بازار به شکل تصنعی پایین بیاورد
و این موضوعی است که می تواند درنهایت باعث جهش های قیمتی شود
و بازار ارز را نیز دچار التهاب و نوسان کند .این کارشناس اقتصادی بر این
باور است که باید بپذیریم حاکم شدن یک نرخ در اقتصاد ،تجربه ای است
که در سایر کشورها حاکم است و ما نیز باید به این سمت حرکت کنیم .به
نظر می رس��د اگر دولت مصمم است با ارائه ارز دولتی برخی از بخش های
اقتصادی را کمک و حمایت کند ،این حمایت ها می تواند از راه و روش های
دیگری باشد و نباید با پایین اوردن نرخ ارز ،این کار را انجام دهد.
شرایط ضد و نقیض نرخ ارز
خوب اس��ت و منطقی نیست که قیمت دالر بیشتر از این کاهش
یابد بار دیگر افزایش یافت.
او ب��ا بیان اینکه در همان زمان هم برخی معتقد بودند که نرخ ارز
باید کاهش یابد و برخی دیگر نیز بر این باور بودند که نرخ ارز باید
باالتر برود ،افزود :اما به هر حال متولی پولی ،مسئول حفظ ارزش
پول ملی و ارتقای ارزش پول ملی براس��اس قانون؛ بانک مرکزی
است و تصمیم نهایی از سوی این نهاد گرفته می شد.
هش��ی با تاکید بر اینکه این شرایط در حالی بود که اولویت هایی
ب��ه ص��ادرات غیرنفتی و تامین ارز از این محل داده ش��ده بود ،تا
درامدهای ارزی از این بابت به دلیل تحریم ها افزایش یابد ،افزود:
همین امر باعث ش��د برای حفظ منافع صادرکنندگان و افزایش
درامده��ای ارزی از این محل ،قیمت ارز افزایش یابد که این امر
به کاهش ارزش پول ملی نیز انجامید.
به گفته او ،به هر حال به دلیل تورم داخلی ،صادرات برای بخشی
از محص��والت به صرفه نبود و با توجه به اولویت ها ،تصمیم بر این
ش��د که نرخ ارز از این بیش��تر کاهش نیابد .هر چند که این اقدام
ب��ا هدف منتفع ک��ردن صادرات غیرنفت��ی و افزایش درامدها از
این محل انجام ش��د ،اما در ح��ال حاضر بخش زیادی از صادرات
غیرنفتی ما پتروش��یمی ها و مشتقات نفتی هستند که باز هم از
گروه نفت است.
ای��ن اقتصاددان با تاکی��د بر اینکه به هر حال هم��واره در زمینه
قیم��ت دالر ،بخش هایی هس��تند ک��ه موافق کاه��ش این نرخ
هستند و برخی نیز تاکید دارند که این نرخ باید افزایش یابد و این
موضوع جدیدی نیست ،افزود :این شرایط در حالی است که نرخ
تعیین نرخ پایین تر از نرخ ازاد ،پیامد دارد
احم��د حاتمی یزدی ،کارش��ناس
اقتص��ادی در گفت وگ��و ب��ا
«گس��ترش تجارت» با بیان اینکه
متغیر نرخ ارز در بودجه به عنوان
مبنای محاسبه یکی از بخش های
اصل��ی درام��دی دولت به ش��مار
م��ی رود ،افزود :از ای��ن رو نرخی ک��ه در بودجه تعیین
می شود ،برای تبدیل درامدهای ارزی به ریال پیش بینی
می ش��ود که می تواند بخش عمده ای از درامدهای دولت
را از این محل مشخص کند.
وی افزود :به عبارتی دولت با تعیین نرخ دالر در بودجه،
این ن��رخ را برای فروش دالرهای حاص��ل از درامدهای
ص��ادرات نفت و گاز به کار می برد ،به این صورت که ارز
را ب��ا نرخ 3500تومان به بانک مرکزی می فروش��د و از
این محل کس��ب درامد می کند ب��رای هزینه کردن در
سایر بخش ها.
او ب��ا بیان اینکه در حالی نرخ ارز در الیحه بودجه س��ال
اینده 3500تومان از س��وی دولت پیش��نهاد ش��ده که
ایده ال این بود ک��ه بین نرخ ازاد و دولتی تفاوتی وجود
نداشته باشد ،یاداور شد :در حال حاضر تفاوت نرخی که
دولت ارز را به فروش می رساند با نرخی که در بازار ازاد
به فروش می رسد ،حدود 20درصد است که این شکاف
بی��ن این دو نرخ می تواند باعث ش��ود ع��ده ای منتفع و
عده ای متضرر شوند.
ب��ه گفته حاتمی یزدی؛ در ش��رایطی ک��ه ارز تک نرخی
حاکم نیس��ت و ش��اید ب��ه این زودی هم این سیاس��ت
عملیاتی نش��ود ،به نظر می رسد هر نرخی که در بودجه
تعیین می ش��ود ،اگر پایین تر از نرخ ازاد باشد ،می تواند
مش��کل افرین باش��د و پیامدهای منفی با خ��ود همراه
ارز در اقتصاد ما تابع ش��رایط عرضه و تقاضا نیس��ت و همواره این
دولت اس��ت که با توجه به درامدهای ارزی از محل فروش نفت و
صادرات غیرنفتی ،ان را مدیریت می کند.
به گفته او در تعیین نرخ ارز همواره شرایط متناقصی وجود دارد؛
بخش��ی می گوید قیم��ت دالر باید کاهش یاب��د و از طرف دیگر
یک بخش دیگر مثل صادرکنن��دگان امیدوار به افزایش نرخ ارز
هستند ،تا فعالیت صادراتی برای شان به صرفه باشد ،تا بتوانند از
این محل درامدهای ارزی را افزایش دهند.
او ادامه داد :بنابراین با توجه به این شرایط به سختی می توان گفت
که ایا نرخ ۳۵۰۰تومانی در بودجه سال اینده رقم مناسبی است
یا خیر و این کامال بس��تگی به اولویت ها و سیاست های اقتصادی
کش��ور دارد .این اقتصاددان به ضرورت بحث یکسان سازی نرخ
ارز در اقتصاد اش��اره کرد و افزود :در حالی تاکید بر این اس��ت که
نرخ ارز یکسان سازی شود که اجرای این سیاست کامال وابستگی
کند .اما اگر می توانس��تیم ارز را تک نرخی کنیم و جلوی
بسیاری از رانت ها و فسادها را از این بابت بگیریم ،به طور
حتم شرایط فرق می کرد.
ای��ن کارش��ناس در ادامه تصریح ک��رد :در این بین این
پرس��ش مطرح می ش��ود که با وجود اهمی��ت و مزایای
ارز تک نرخ��ی؛ چ��را این سیاس��ت به اج��را در نمی اید
و یکسان س��ازی ارز در اقتص��اد عملیات��ی نمی ش��ود؟
ک��ه در ای��ن رابط��ه باید تاکی��د کرد؛ اجرای سیاس��ت
یکسان س��ازی ن��رخ ارز ،نیازمند فراهم کردن ش��رایط و
زیرساخت هاس��ت و تا زمانی که با بانک های بین المللی
ارتباط نداشته باش��یم و از لحاظ نقل و انتقاالت پولی و
ارزی ،محدودیت ها رفع نش��ود ،نمی توانیم به این هدف
که توصیه همه اقتصاددانان کش��ور اس��ت ،دس��ت پیدا
کنیم.
به گفته حاتمی یزدی؛ دولت اگر بتواند ارزی که از بابت
فروش نفت و یا سایر کاالهای صادراتی به دست می اورد
را وارد کشور کند و محدودیت ها از بابت نقل و انتقاالت
منابع رفع ش��ود ،بدون تردید بخشی از مشکالت از این
بابت حل خواهد شد.
مش��کل اصلی که در ای��ن رابطه مطرح اس��ت ،موضوع
تعامالت بانکی و بحث نقل و انتقاالت وجوه ارزی اس��ت،
چون در این شرایط حتی اگر درامدهای ارزی دولت نیز
افزایش یابد ،اگر نتوانیم این درامدها را وارد کشور کنیم،
نمی توانیم امیدوار باش��یم که ش��رایط به شکل مناسب
حاکم شود.
ضمن اینکه اگر دولت قرار اس��ت ن��رخ ارز را در بودجه
در مح��دوده 3500تومان نگه دارد ،باید س��عی کند ارز
م��ورد نیاز بخش های اقتصادی را که نی��از واقعی دارند،
تامین کند.
به عرضه و تقاضایی دارد که در بازار ایجاد می ش��ود .وی با تاکید
ب��ر اینکه بانک مرکزی با تزریق ارز بازار را مدیریت می کند و این
نمی تواند پش��توانه یکسان سازی نرخ ارز باش��د ،یاداور شد :این
ش��رایط در حالی اس��ت که همچنان با محدودیت هایی روبه رو
هس��تیم و این در حالی است که اقتصاد کشور تک محصولی و بر
پایه نفت اس��ت .به گفته هشی ،این موضوع در حالی است که در
س��ال های گذشته بر خروج از اقتصاد نفتی تاکید شده و به کرات
به این موضوع اشاره شده است که اقتصاد باید به سمت خصوصی
شدن حرکت کند و اتکای اقتصاد به درامدهای مالیاتی و صادرات
غیرنفت��ی افزایش یابد .به طور حتم ت��ا زمانی که این وضعیت را
داریم ،ارز تک نرخی نخواهد ش��د و اگر هم این سیاست عملیاتی
شود ،نتیجه مطلوبی که انتظار است ،به دست نمی اید .وی معتقد
اس��ت که سیاس��ت تک نرخی ارز ،زمانی بر اقتصاد حاکم خواهد
شد که عرضه و تقاضا در بازار حاکم شود ،نه ارز مدیریتی.