روزنامه گسترش تجارت شماره 402
روزنامه گسترش تجارت شماره 402
روزنامه تخصصی صبح ایران
رییس اتحادیه طال و جواهر در گفت وگو با «گسترش تجارت»:
شنبه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2018
www.Tejaratdaily.com
http://Telegram.me/Tejaratdaily
سال دوم شماره 402پیاپی 8 551صفحه قیمت1000 :تومان
چرخ گردون اقتصاد
صفحه 8محمدعلی صدیقی
بلیت گران
نخرید
صفحه 6مسعود اسعدی سامانی
،۹۶سال خوبی برای بازار
طال و سکه نبود
پشت «پرده» چه خبر است؟
حال و هوای بهاری بازار در روزهای پایان سال
صفحه 8
صفحه 3
صفحه 3
رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری تاکید کرد
ناچاریم گردشگری را جدی بگیریم
صفحه 4و5
عکس :مهدی کاوه ای
نمایشگاه
شنبه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
2
نوزدهمین میزگرد
با موضوع اعطای مجوزهای بومی به برگزارکنندگان خارجی
ویترین صنعتی کشور را
به خارجی ها ندهیم
هنوز هم در کشور هیچ نهاد و سازمانی ،شرکت های برگزارکننده را به رسمیت
میالد محمدی
trade@tejaratdaily.comنمی شناس��د؛ خانواده ای دس��ت کم هزار نفره که در طول هر س��ال به صورت
میانگین به برگزاری بیش از 350رویداد نمایشگاهی دست می زنند و به صورت
مستقیم و غیرمستقیم در بخش هایی چون خدمات ،غرفه سازی ،تبلیغات و. . .
برای هزاران نفر ایجاد اشتغال می کنند.
در ماه های اخیر در صنعت نمایش��گاهی از امنیت ش��غلی برگزارکنندگان صحبت های بس��یاری به
میان امده اس��ت؛ امنیتی که گاه توس��ط اصناف و اتحادیه ها به خطر می افتد و گاه با لغو مجوزهای
نمایشگاهی به حاشیه کشیده می شود .به تازگی درباره ارائه مجوز به شرکت های برگزارکننده خارجی
مباحث��ی مطرح ش��ده که بیش از هر چالش دیگری می تواند مش��اغل نمایش��گاهی در ایران و حتی
رویداده��ای س��ابقه دار را با خطر نابودی روبه رو کن��د؛ اتفاقی که در س��ال 96در زمینه چند رویداد
نمایشگاهی خصوصی در نمایش��گاه بین المللی شهر افتاب افتاد و بازخوردهای منفی بسیاری را هم
به همراه داش��ت .نوزدهمین میزگرد موسس��ه فرهنگی و مطبوعاتی
با حضور چهره هایی
چون عل��ی ابراهیم زاده رییس انجمن صنفی برگزارکنندگان نمایش��گاه های ای��ران ،عبدالکریم
جاللی نایب رییس انجمن صنفی برگزارکنندگان نمایش��گاه های ایران ،ش��هنام سپاسدار دبیر
انجم��ن صنفی برگزارکنندگان نمایش��گاه های ایران ،علی مرادی عض��و هیات مدیره انجمن
صنفی برگزارکنندگان نمایش��گاه های ایران ،علی معین مدرس و برگزارکننده رویدادهای
نمایش��گاهی و بهزاد زرین پور مدیرمسئول نش��ریه اقتصاد و نمایشگاه برگزار شد .در این
میزگ��رد همچنین نماین��دگان خبری از هفته نامه اقتصاد و نمایش��گاه و پایگاه خبری
عصر نمایش��گاه حضور داشتند« .گسترش تجارت» شرح مفصل این میزگرد را منتشر
می کند .با ما همراه باشید:
سازمان توسعه تجارت اجازه برگزاری رویدادهای مستقل را به خارجی ها ندهد
عل�ی ابراهی�م زاده ،ریی�س انجم�ن صنف�ی
برگزارکنن�دگان نمایش�گاه های ای�ران :یک��ی از
مواردی که ام��روز برای مدیران برگ��زاری رویدادهای
نمایش��گاهی به چالش تبدیل ش��ده ،موضوع واگذاری
برخی از نمایش��گاه ها به برگزارکنندگان خارجی است.
ای��ن موضوع برای من به ش��خصه بس��یار اهمیت دارد.
در حال حاضر فضایی ایجاد ش��ده که برخی از برگزارکنندگان
می توانند نسبت به دریافت مجوز برپایی رویدادهای نمایشگاهی
در ای��ران اق��دام کنند .این مجوز حتی ش��امل رویدادهایی که
پیش از این توس��ط هم��کاران م��ا در ایران برگزار ش��ده هم
می ش��ود .جدا از این نکته که چنین موضوعی تهدید یا فرصت
به شمار می اید ،می توان از چند زاویه متفاوت به ان نگاه کرد و
در نهایت به این نکته رسید که حضور برگزارکنندگان خارجی
در ایران مفید است یا مضر.
نخست اینکه حضور ش��رکت های خارجی در ایران می تواند
یک فرصت باش��د ،اما چالش اصلی این است که هنوز در ایران
مدل مشخصی برای حضور برگزارکنندگان خارجی ارائه نشده
است .شرکت های خارجی به طور معمول در بیشتر نقاط جهان
دارای دفت��ر و نمایندگی هس��تند و رویدادهای نمایش��گاهی
خود را با تعرفه های واقعی به فروش می رس��انند .این در حالی
اس��ت که رویدادهای نمایش��گاهی ما با تعرفه واقعی به فروش
نمی رس��د .ضمن اینکه از نظر امکانات حرفه ای بسیار پایین تر
از همتایان خود در کشورهای اروپایی و حتی اسیایی هستیم.
بر همین اس��اس یک شرکت خارجی هنگام حضور در ایران،
با مشکالت مختلفی روبه رو می ش��ود .البته ما می توانیم ضمن
مش��ارکت با برگزارکننده خارجی نقاط ضعف خود را در بحث
تعرفه و قیمت گذاری رویداد نمایش��گاهی برطرف کنیم .با این
حال مس��ئله این است که تعرفه ای که به برگزارکننده خارجی
اعالم می شود ،بسیار پایین تر از تعرفه ای است که به برگزارکننده
داخلی اعالم می ش��ود .برگزارکننده خارجی توانایی این را دارد
که دس��ت کم ۵ - ۴هزار متر از فضای نمایشگاهی اش
را به ش��رکت های خارجی بفروش��د و این یک فرصت
خوب در جهت درامدهای ارزی برای ایران اس��ت .اما
این موضوع فرصت مناسبی برای برگزارکننده خارجی
به شمار می اید و عالوه بر این از انجایی که ایجاد دفتر
و نمایندگی خارج از کشور برای برگزارکنندگان داخلی
بسیار سخت است ،به ناچار راه همکاری با برگزارکننده
خارجی را در پیش می گیرند.
ب��ا نگاهی به این دالیل می توان گفت که حضور برگزارکننده
خارج��ی در ایران مثبت اس��ت ،البته به ش��رطی که س��ازمان
توس��عه تجارت و شرکت س��هامی نمایش��گاه ها اجازه فعالیت
مستقل را به برگزارکننده خارجی ندهند و برگزارکننده داخلی
در قالب نماینده ،فرصت ش��راکت و همکاری با انها را داش��ته
باشد .اینکه ش��رکت خارجی برای هرگونه فعالیت نمایشگاهی
در ایران موظف به همکاری با نمایندگان رس��می (تاییدش��ده
در س��ازمان توسعه تجارت) باشد ،ایده بسیار خوبی است .البته
با توجه به نوع نمایش��گاه درخواس��ت ش��ده ،مجری برگزاری
رویداد نمایش��گاهی نیز رتبه ای متناسب با رویداد نمایشگاهی
داشته باش��د؛ یعنی خارجی ها هم مجبور نباشند با هر شرکت
بی کیفیتی وارد همکاری شوند و بعد از مدتی ناراضی به کشور
خود برگردند .در همین راس��تا باید بت��وان با همکاری فعاالن
صنعت نمایش��گاهی و سازمان توسعه تجارت مدلی را تدوین و
پیاده س��ازی کرد که بر اس��اس ان شرکت خارجی نتواند بدون
دخالت شریک ایرانی در روند دریافت مجوز برپایی رویدادهای
نمایشگاهی وارد میدان عمل شود.
موضوع دیگر اینکه عناوین رویدادهای نمایشگاهی که شنیده
می شود می خواهند به شرکت های خارجی واگذار کنند ،بسیار
مش��ابه رویدادهای فعلی است .برای نمومه عنوان رویدادی که
در ۲۰سال گذشته توسط برگزارکننده داخلی اجرا شده ،حاال
ب��ا چند کلمه کمتر یا بیش��تر به برگزارکنن��ده خارجی واگذار
از موارد عینی گذشته درس بگیریم
علی مرادی ،عض�و هیات مدیره انجمن
صنف�ی برگزارکنن�دگان نمایش�گاه های
ایران :این موضوع در دوره های قبلی مدیریت
شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ایران
نیز انجام شد؛ ان روزها به شرکت تویاپ ترکیه
اجازه برگزاری یک رویداد بین المللی در حوزه
ماشین االت نس��اجی داده شد .برپایی این رویداد باعث
ش��د در ان دوره ما نتوانیم نمایش��گاه بومی خودمان را
به ش��کل مطلوب کلید بزنیم .در واقع برپایی دو رویداد
مش��ابه توس��ط برگزارکننده داخلی و خارجی در حوزه
ماش��ین االت نس��اجی باعث شد نمایش��گاه داخلی به
جای رشد ،به یک پنجم رویداد مشابه سال قبل کاهش
پی��دا کند .ای��ن یکی از موارد عینی و کامال مش��خص
بود ک��ه به ما ثابت ک��رد حضور کنترل نش��ده و بدون
محدویت برگزارکنندگان خارجی تا چه میزان می تواند
اسیب زننده و مخرب باشد .به نظر می رسد این تصمیم
در س��ایت تهران در واقع یک راهکار برای عقب نماندن
از سیاست های ش��هرافتاب است .س��ایت نمایشگاهی
ش��هرافتاب در حال حاضر ب��ا تعرفه های جذابی که هر
ش��رکتی را به خود جذب می کند ،با چند برگزارکننده
خارجی قرارداد همکاری بس��ته اس��ت .البته نگاهی به
س��ابقه برگزاری چنین رویدادهایی در یک دهه
گذشته تجربه موفقی را نشان نمی دهد .جدای از
بحث تعرفه گذاری ها ،تغییر در سیستم برگزاری
نمایشگاه ها باعث شد تا تجربه ورود برگزارکننده
خارج��ی ناموف��ق باش��د .نمی دانم چ��را درس
نمی گیریم و دوب��اره می خواهیم به تجربه های
تلخ گذش��ته برگردیم .احتماال به این دلیل است که به
طور معمول برای این��ده ایده های به دردبخوری نداریم.
انچه مش��خص اس��ت اینکه مدی��ران در روند واگذاری
رویداده��ای نمایش��گاهی ب��ه برگزارکنن��ده خارجی و
داخل��ی به دنبال افزایش درامدهای ارزی هس��تند ،اما
باید توجه داش��ت شرکت کننده خارجی پس از یک بار
حضور در رویداد نمایش��گاهی نیاز به انگیزه مضاعف و
جذابیت های ویژه برای حضور دوباره در رویدادی مشابه
دارد .در ای��ن میان رقابت می��ان برگزارکننده داخلی و
خارجی برای جلب مش��ارکت کننده خارجی به رقابتی
نابراب��ر تبدیل خواهد ش��د .مدی��ران می توانند به جای
میدان دهی به برگزارکنن��ده خارجی ،با اصالح تعرفه و
همکاری ب��ا برگزارکننده داخلی و ب��دون ایجاد فضای
رقابتی نابرابر ،شرکت کننده خارجی و درامد ارزی مورد
انتظار را ایجاد کنند.
چالش اصلی ،تفاوت در تعرفه پرداختی است
می ش��ود .در این روند بخش ارزی یک رویداد نمایشگاهی ۲۰
س��اله ،ظرف یکی دو سال از دس��ت برگزارکننده داخلی خارج
و به دس��ت برگزارکننده خارجی می رس��د .ای��ن موضوع واقعا
جای گذش��ت ندارد و باید به ان رسیدگی کرد .البته می دانیم
که افزایش درامد ارزی برای ش��رکت س��هامی نمایش��گاه های
بین المللی ایران یک امتیاز مثبت به ش��مار می اید ،با این حال
باید توجه داش��ت که این روند ارائه مجوز به مرور باعث از میان
رفت��ن برگزارکنندگان داخلی معتبر خواهد ش��د .در این میان
انجمن برگزارکنندگان رویدادهای نمایش��گاهی امادگی کامل
همکاری و همفکری در این زمینه را دارد.
هم��ه این موارد بس��ته به این اس��ت که ما نمایش��گاه را به
عنوان یک صنعت مس��تقل بدانیم و باور داشته باشیم که مثل
صنایع دیگ��ر باید مورد حمایت قرار گی��رد .االن اگر در حوزه
خودروس��ازی قرار باش��د یک شرکت اروپایی دس��ت به تولید
خودرو در کشور ما بزند ،باید با طرف ایرانی وارد همکاری شود
و اینطور نیست که خودشان به صورت مستقل بتوانند بیایند و
این حوزه را به دست بگیرند.
در نمایشگاه هایی که توس��ط برگزارکننده داخلی برپا شده،
توانمندی داخلی و خارجی به صورت همزمان عرضه می ش��ود.
به عبارت دیگر نمایشگاه ظرفیت الزم برای نمایش دستاوردها و
ایجاد فضای همکاری با شرکای خارجی را در خود دارد .این در
حالی است که رویکرد اصلی در روند برپایی رویداد نمایشگاهی
به دس��ت برگزارکننده خارجی ،واردات است .بر همین اساس
هم ش��رکت کنندگان چنین رویدادهایی ،ش��رکت های خارجی
هس��تند و فرصتی برای نمایش دس��تاوردهای بومی نیست .بر
همین اس��اس هم ای��ن موضوع باید به گونه ای مدیریت ش��ود
ک��ه در نهایت به تولی��دات بومی لطم��ه ای وارد نکند .موضوع
دیگر ،ص��دور مجوز ب��رای برگزارکنندگان خارجی اس��ت .در
بخش��نامه های جدید اعالم شده که ش��رکت های برگزارکننده
خارجی می توانند مقداری از ظرفیت ارزی خود را بیمه کنند.
شهنام سپاس�دار ،دبیر انجمن صنفی
برگزارکنن�دگان نمایش�گاه های ای�ران:
رقابت به ویژه در حوزه نمایشگاه ها و در بخش
ارزی و ریال��ی در ش��رایط براب��ر امر مثبت و
س��ازنده ای به شمار می اید .ما هم این نگاه را
قبول داریم .در اساس��نامه ها هم اینطور امده
که اگر کاالیی در یک نمایش��گاه به نمایش دراید که
صنعتگر ایرانی بتواند از ان ایده بگیرد و بهتر از ان را
تولید کند ،یک اتفاق مثبت است و اصل رقابت را هم
رعایت کرده است؛ اما رقابت به صورت برابر!
نگاهی به سیاست های حمایتی در تمام کشورها
نشان می دهد حمایت از کارافرین و صنعتگر داخلی
در اولویت قرار دارد .در حوزه صنعت نمایش��گاهی،
برگزارکنن��دگان نمایش��گاه در خارج از کش��ور در
بح��ث تعرفه ،ازادی عمل بیش��تری دارند و هنگام
ورود به ایران نیز تعرفه بسیار پایین تری را پرداخت
می کنند.
نبای��د فراموش کنی��م که برگزارکنن��دگان داخلی
ب��ه اندازه برگزارکنن��دگان خارجی ب��ه الفبا و دانش
فنی برپایی رویداد نمایش��گاهی مس��لط هستند ،اما
تف��اوت تعرف��ه پرداختی به یک چالش تبدیل ش��ده
اس��ت .این روند باید اصالح ش��ود و تعرفه پرداختی
ب��رای برگزارکننده خارجی به حداقل تعرفه پرداختی
از س��وی برگزارکنن��دگان داخل��ی برس��د .البته در
صورت��ی ک��ه بخواهی��م از سیاس��ت های حمایتی به
نف��ع س��ازمان دهنده های داخلی پی��روی کنیم ،باید
درخواست کنیم تعرفه پرداختی از سوی برگزارکننده
خارجی بیشتر از فعاالن داخلی تعیین شود.
نکته دیگری که باید به ان اشاره کنم ،تعدد قوانین
در زمین��ه برگزاری رویدادهای نمایش��گاهی اس��ت.
بخش��نامه های برگزاری رویداد نمایش��گاهی
برای فعاالن داخلی بیش از ۱۰۰صفحه است
که باید ضمیمه قراردادها شود .حال باید دید
که این حجم از بخش��نامه های دست و پاگیر
برای برگزارکننده خارجی نیز وجود دارد؟ من
بعید می دانم .بنابراین این مورد هم به تنهایی
یک فضای نابرابر را برای رقابت ایجاد می کند.
اقای ابراهیم زاده در صحبت های خودش��ان اش��اره
کردند که بهتر اس��ت ش��رکت های خارجی ،ملزم به
عقد ق��رارداد با همتایان ایرانی خود باش��ند .من هم
با این ایده موافقم .اما در بحث ش��راکت برگزارکننده
داخل��ی و خارجی نی��ز می بینیم که بس��یاری از این
قراردادهای همکاری هنوز به مرحله اجرایی نرس��یده
اس��ت .برای مثال خ��ود من با چند ش��رکت قرارداد
هم��کاری امضا کردم ،اما هرگز اجرایی نش��د ،چراکه
رقم شراکت و حجم کار برابر نیست .طرف خارجی با
تعرف��ه بین المللی خودش اگر ۳هزار متر مربع فضای
نمایشگاهی داش��ته باشد ،ما باید ۱۰برابر این میزان
فضا را به فروش برس��انیم تا از نظر درامدی با او برابر
باشیم!
بحث تحریم ه��ا و چالش های انتقال ارز نیز دغدغه
دیگری است که ما را با شریک خارجی در کفه نابرابر
قرار داده اس��ت .ب��ه طور کلی و خ��ارج از بحث های
نمایش��گاهی اگر بخواهیم نگاه کنی��م ،خواهیم دید
که گسترش ارتباطات و افزایش سرعت انتقال دانش
فنی باعث شده صنعتگران ایرانی و خارجی با یکدیگر
در یک س��طح از دانش فنی قرار گیرند .در این میان
مدیری��ت داخلی باید به گونه ای باش��د که در فضای
رقابتی شرایط حداقل برابر و در شرایط ارمانی برتر از
فعاالن خارجی باشد.
نمی توانیم هویت خودمان را زیر سوال ببریم
علی معین ،م�درس و برگزارکننده رویدادهای
نمایش�گاهی :برای بررس��ی کالن تر ای��ن ماجرا باید
پی��ش از هرچیز ب��ه بازتعری��ف نمایش��گاه پرداخت.
نمایشگاه در حوزه های بین المللی ویترین کشور و نظام
است و باید دید ایا جمهوری اسالمی ایران حاضر است
ویتری��ن خود را به برگزارکننده خارجی بس��پارد .قرار
نیست ما به واسطه یک کار اشتباه هویت خودمان را زیر سوال
ببریم .حضور بی اس��اس ش��رکت های خارجی و اجازه برگزاری
رویداده��ای مختلف در خاک ایران ،یعنی نادیده گرفتن هویت
ایران��ی .باید دید چرا نتوانس��تیم درامد ارزی برای نمایش��گاه
ایجاد کنیم .به نظر من صادر نش��دن مجوزهای چند ساله برای
رویداده��ای شناخته ش��ده و قدیمی ،یک��ی از مهم ترین دالیل
کاهش درامد ارزی نمایش��گاه شده است .مجوزهای یک ساله
و حتی چند ماه��ه اجازه برنامه ریزی به هی��چ برگزارکننده ای
را نمی ده��د .در ص��ورت صدور مجوزهای الزم بر اس��اس یک
استاندارد مشخص ،برگزارکننده می تواند برای 3 - 2سال اینده
خ��ود برنامه ریزی الزم را انجام دهد و حتی فراتر از ان نس��بت
به جلب مش��ارکت بلندمدت برگزارکنن��ده خارجی اقدام کند.
ب��ه عقیده بنده نباید از نو دس��ت به اختراع چرخ زد .در همین
منطقه خاورمیانه هستند کشورهایی که این مسیر را طی کردند
و دیدند که این مس��یر بسیار اشتباه و خطرناک است .ما امروز
می توانیم از اش��تباه انها درس بگیریم .برای مثال چند
سال قبل صنعت نمایشگاهی ترکیه رو به زوال گذاشت،
چراک��ه انها تصمیم گرفتند برخ��ی رویدادهای خود را
ب��ه اروپایی ها و به ویژه المانی ها بس��پارند .بعد از مدتی
دیدند که این کار فقط ورشکستگی فعاالن نمایشگاهی
ترکیه را در پی داش��ته است .حاال با تغییر سیاست های
مدیریتی و بازپس گیری برگزاری نمایش��گاه های داخلی خود از
دس��ت برگزارکننده های المانی ،س��عی در تقویت شرکت های
داخلی خودش��ان دارند .در ترکیه این صنعت بار دیگر در حال
شروع از نقطه صفر است .سوال من از همه مسئوالن این است
که ایا برگزارکننده خارجی دلسوز همتای ایرانی خودش هست؟
اگر هس��ت بازارهای خودمان را به دست شان بدهیم .اما اینطور
نیست .پس بهتر اس��ت به جای ایجاد بحران و ارائه امتیازهای
متعدد به انها ،دس��ت به مدیریت فضای نمایش��گاهی بزنیم .و
یک پرس��ش دیگ��ر اینکه در زمان تحریم ای��ن خارجی ها کجا
بودند ؟ چه کس��انی در ان زمان صنعت نمایش��گاهی ما را سرپا
نگه داشتند؟ اگر در دوره 8سال جنگ تحمیلی رزمندگان ما با
رشادت خاک این سرزمین را حفظ کردند و در زمان تحریم ها،
تولیدکنندگان از صنعت و هویت اقتصاد ما دفاع کردند ،صنعت
نمایشگاهی ایران هم به دست برگزارکننده داخلی و با جانبازی
انها حفظ ش��ده اس��ت .در تمام س��ال های تحری��م و با وجود
فشارهای بسیاری که تحمل کردیم ،هیچ نمایشگاهی حتی یک
متر مربع هم کاهش فضای برگزاری نداش��ت و بیش��تر انها با
رشد مطلوب کمی و کیفی برگزار شدند .همکاران مد می دانند
که س��کته و حمله قلبی به دلیل اس��ترس ب��االی کار در میان
برگزارکنندگان کامال شایع است و در این سال ها ما با جان مان
بازی کردیم و اجازه ندادیم صنعت نمایشگاهی از رونق بیفتد.
امروز اما داریم با دس��ت خود و ب��ا کوته بینی ،هویت صنعت
نمایش��گاهی را از دس��ت می دهیم .البته انقدر ابهام درباره این
موضوع زیاد اس��ت که واقعا نمی دانیم از چه جنبه هایی باید به
انها پرداخت .برای مثال باید پرس��ید که برگزارکننده خارجی
هم قرار اس��ت مجوز یک ساله بگیرد یا به خاطر اینکه خارجی
است ،مجوز چند ساله دریافت می کند؟
عالوه بر ای��ن باید ببینیم کدام رویدادهای نمایش��گاهی که
تاکنون به دست برگزارکننده خارجی برگزار شده ،موفقیت امیز
ب��وده اس��ت؟ ما تجربه چندی��ن رویداد را داش��تیم که مجری
خارج��ی داش��تند ،اما اکنون هیچ اث��ری از انها وج��ود ندارد.
ح��رف اخ��ر اینکه به جد معتقد هس��تم ارائه مج��وز برگزاری
رویداد نمایش��گاهی به برگزارکننده خارجی به معنای واگذاری
صنعت داخلی به بیگانگان است .باز هم تاکید می کنم که هیچ
برگزارکنن��ده ای خارج از مرزهای این کش��ور ،دلس��وز صنعت
نمایشگاهی ما نخواهد بود.
در استانه نوروز و رونق خدمات تزئینات داخل ساختمان بررسی شد
شنبه
پشت «پرده» چه خبر است؟
ای�ن روزها بای�د به دنبال راهی برای کمت�ر و به صرفه خرج
کردن پول تان باشید و خرید در برخی بازارها که بورس یک
محصول خاص شده اند ،بهترین راهکار برای این صرفه جویی
زهرا طهرانی
به شمار می رود؛ به ویژه در استانه نوروز و برنامه برای تغییر
expo@tejaratdaily.com
دکوراس�یون؛ که از مبلمان گرفته تا پرده و فرش را باید از
نو بخری و امان از این بازارهای شلوغ.
در جنوب تهران منطقه قدیمی وجود دارد که راس�ته پرده فروشی اش قدمت
20ساله دارد و در تهران معروف است به عبدل اباد.
20س�ال پی�ش در عبدل اب�اد مغازه ه�ا پارچ�ه و پ�رده زده (اس�یب دیده)
می فروختند ،تا اینکه بازار ان کم کم به پرده فروشی تبدیل شد و حاال از همه
جای تهران برای خرید انجا می روند.
ب�ه تدری�ج با پاگرفتن کس�ب و کار این منطقه ،کاس�ب های دیگری از مناطق
اطراف مانند نازی اباد ،خانی اباد و وصفنارد به اینجا امدند و شروع به کاسبی
کردند و حاال از ش�یر مرغ گرفته تا جان ادمیزاد در عبدل اباد پیدا می ش�ود
اما در این گزارش س�روکار م�ا فقط با پرده فروش هایش اس�ت ،نه صنف های
3
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
تجارت
کالن
دیگ�ر .وارد خیاب�ان احس�انی که بش�وی ،ب�ازار قدیم�ی به ن�ام عبدل اباد
را می بین�ی ک�ه راس�ته پرده فروش�ی اش مع�روف و ش�هره خ�اص و ع�ام
است.
بس�یاری تنها نام این بازار را ش�نید ه اند و برای نخستین بار به اینجا می ایند
و تع�داد زیادی مش�تری همیش�گی این ب�ازار هس�تند .ش�لوغی و ازدحام
جمعی�ت این بازار س�بب ش�ده فروش�نده ها وقت س�رخاراندن هم نداش�ته
باش�ند .ب�ه همین دلیل خیلی حال و حوصله پرس�ش های پیاپی مش�تریان
را ندارن�د اما هس�تند افرادی که حوصله به خرج می دهن�د و کمک زیادی به
مشتری می کنند.
محصوالت ارزان اس�ت پس چانه زدن در این بازار معنایی ندارد .سود کمتری
می گیرند اما به جای ان بیشتر می فروشند.
در ه�ر ص�ورت رفت�ن ب�ه عبدل اب�اد راهی ب�رای کمت�ر پول خ�رج کردن
اس�ت .مهم تر اینکه تنوع کاالیی این بازار می تواند مش�تریان با س�لیقه های
متفاوت را راضی به خانه بازگرداند و کس�ی دست خالی از انجا نمی رود؛ حتی
کسانی که برای نخستین بار گذرشان به انجا می افتد.
خان��م جوان��ی ب��ه هم��راه دخت��ر و همس��رش در بازار
انس��وتر م��ردی همراه همس��رش ب��رای خری��د امده و
پرده فروش��ان در حال خرید است ،گویا خیلی هم مستاصل
دست شان پر اس��ت؛ البته هم جعبه کفش به دست دارد و
اس��ت و نمی داند کدام م��دل را انتخاب کند .به س��راغش
هم پارچه .اسمش را می پرسم و می گوید محمدرضا؛ حدود
م��ی روم و می پرس��م :هنوز خری��د نکرده ای��د؟ می خندد و
50س��ال دارد و برای خودش دنیا دیده ای اس��ت به همین
می گوید :نه هنوز ،انتخاب بین این همه مدل و جنس ،کمی
دلیل از او پرس��یدم ش��ما از کی اینجا را ب��ه خاطر دارید؟
سخت است.
همیش��ه برای خری��د پرده به عبدل اباد می ایید؟ او پاس��خ
او ادامه می دهد :نه تنها این صنف ،بلکه در تمامی صنوف
می ده��د بله اغلب به اینجا می اییم مگ��ر اینکه طرح مورد
فروش��نده ها گاهی از جنس خودش��ون و اصل بودن جنس
نظرمان را پیدا نکنیم.
و خ��وب بودنش تعری��ف می کنند و جنس بقی��ه مغازها را
م��ن تا انجایی که یادم اس��ت در عبدل اباد از حدود 20
نامرغوب می دانند و اینطوری اعتماد مردم رو از بین می برند
س��ال پیش راسته پرده فروشی شکل گرفت و حاال همه نوع
در نتیجه مردم همیشه با شک و تردید خرید می کنند.
کاالی��ی دارد .ان اوایل پارچه های زده می فروختند و کم کم
عباداله��ی می گوی��د :مراک��ز خری��دی ک��ه کاالی واحد
ب��ه این رونق حاال رس��یده و به بورس پرده فروش��ی تبدیل
می فروش��ند به طور معمول به دلیل رقابت در
شده است.
بازار نرخ های مناس��ب تری نس��بت به دیگر
محمدرضا می گوید :عبدل اباد به طور معمول
مغازه های سطح شهر دارند .البته نرخ مغازه،
ش��لوغ است اما در اس��تانه نوروز شلوغ تر هم
اجاره ملک و اینکه مغازه باالی شهر یا پایین
می شود .اینجا نرخ کاالها نسبت به سطح شهر
شهر قرار دارد هم بر نرخ محصوالت تاثیرگذار
مناس��ب تر است که ان هم به نظرم یک دلیل
است.
دارد؛ سود کمتر و فروش بیشتر .یک مغازه در
خان��م جوان می گوید :برخ��ی مغازه ها نرخ
خیابان زرتش��ت گران تر می فروشد اما ممکن
را کم��ی باالت��ر می گویند که بع��د تخفیف
اس��ت تا اخر ش��ب فروش خیلی کمی داشته
باالیی هم بدهند اما حتی با این وجود هم به
باش��د اما پارچه فروش ه��ا در عبدل اباد با نرخ
نرخ های پرده در عبدل اباد نمی رسد .به عنوان
کمتر ،فروش خیلی بیشتری دارند.
بهروز میالنی
مث��ال یک مدل پرده ت��ور که در حال حاضر
وی می افزای��د :حاال از هم��ه جای تهران به
در منطق��ه نارمک تخفیف خورده ،متری ۳۵
عبدل اباد می ایند و خریدش��ان را اینجا انجام
اگر مشکلی
هزارتومان به فروش می رس��د اما همان مدل
می دهند .نکته دیگر اینکه بیشتر دستفروش ها
در بازار عبدل اباد متری 20تا 25هزار تومان وجود داشته
در پیاده رو به مغازه روبه روی خودش��ان اجاره
باشد
است.
می دهند و گرنه نمی توانند انجا بساط کنند.
� نرخ مصوبی نداریم
عبادالهی در پای��ان می گوید :کاش به جای
مردم
ریی��س اتحادی��ه صن��ف تزئین��ات داخل
اینکه مردم را با این ترافیک و دود و دم تهران
می توانند به
س��اختمان ب��ا بی��ان اینک��ه 80 ،70درص��د
و شلوغی به س��مت جاهایی مثل عبدل اباد و
اتحادیه
تقاضاه��ای مربوط به پارچ��ه ،دوخت و نصب
یافت اباد و ...بکش��انند ،فروشگاه های سطح
اطالع دهند
پ��رده برعه��ده اتحادیه ما اس��ت ،اظهار کرد:
ش��هر کمی منصف تر باشند تا هم انها کسب
شلوغی و رونق بازار ما ،شروع نشده ،تمام شد.
درامد کنند و هم مردم خریدش��ان را راحت
به��روز میالن��ی در گفت وگ��و ب��ا
انجام بدهند.
«گس��ترش تجارت» تصریح کرد :امس��ال ب��ازار داغی برای
ش از اواسط
س��فارش نداش��تیم .به طور معمول خری د و فرو
بو کار بی رونق امسال
کس
دی ش��روع و نهایت تا 20اس��فند تمام می ش��ود اما امسال
رییس اتحادیه بنک��داران و طاقه فروش��ان پارچه با بیان
این گونه نبود و حاال هم اگر کس��ی به فروش��گاه ها مراجعه
اینکه امسال بدترین سال کس��ب وکارمان بوده ،اظهار کرد:
کند ،کار را انجام می دهند و سفارش را تحویل می گیرند.
هرسال بیشتر در رکود و ورشکستگی غرق می شویم.
وی درباره گرانفروشی برخی واحدها چه در فروش پارچه
امیر قدیمی نژاد به خبرنگار «گسترش تجارت» گفت :گویا
و چ��ه در نصب ان ،گف��ت :صنف ما نرخ مصوب��ی ندارد و
قدرت خرید مردم پایین امده که خرید و فروش��ی در بازار
نرخ ها براس��اس عرف منطقه تعیین می ش��ود .ممکن است
پارچه پرد ه انجام نمی ش��ود .بیشتر بازاری ها مشکل دارند و
برخی محصوالت بنا به دالیلی مانند جنس پارچه یا طراحی
ناراضی هستند.
و مدل ،گران تر باش��د .اگر مشکلی وجود داشته باشد مردم
وی با اشاره به اینکه در بازار هم پارچه پرده ایرانی داریم
می توانن��د ب��ه اتحادیه اطالع دهند تا بازرس��ان ما پیگیری
و هم خارجی که به طور عمده از چین و ترکیه است ،تصریح
ی ما نیز فعال است و نظارت ها به طور
کنند .واحدهای بازرس
کرد :پرده به طور معمول س��الی یکبار یا دوبار
میدانی انجام می شود.
شست وش��و می ش��ود و در حال حاضر مردم
میالنی تاکید کرد :نرخ محصوالت در واحد
بیش��تر به طرح و مدل ان توجه می کنند ،نه
صنفی ش��رق تهران با ش��مال تهران قدری
کیفی��ت؛ هرچند کیفیت ه��م در این حد که
تف��اوت دارد که به دلیل س��لیقه و مدل مورد
با یکی دوبار شس��تن از بی��ن نرود و اب نرود،
تقاضا در یک منطقه است .نصاب هم ممکن
مهم است.
اس��ت در ش��مال تهران مدل دارتر پرده ها را
قدیمی نژاد اف��زود :کارخانه ه��ای ایران هم
نصب کند ،پس به ط��ور طبیعی نرخ باالتری
دارای توان باالیی در کیفیت و طرح هس��تند
می گیرد ت��ا نصابی که پ��رده ای معمولی در
اما برخی متاس��فانه فقط به سراغ محصوالت
منطقه دیگر تهران می زند .در واقع انتخاب ها
خارجی می روند .برخ��ی دیگر هم فقط طرح
در ش��مال ب��ا جن��وب و مناطق دیگر ش��هر
و م��د ایران��ی را می پس��ندد ک��ه البت��ه نرخ
متفاوت است.
امیر قدیمی نژاد
مناس��ب تری هم نسبت به طرح های خارجی
ریی��س اتحادی��ه صن��ف تزئین��ات داخل
کارخانه های
دارد .در واقع در کیفیت هیچ تفاوتی ندارند اما
س��اختمان افزود :نرخ ها را س��ازمان حمایت
ایران هم
با توجه به فناوری پیشرفته انها ،طراحی و مد
مش��خص می کند .برای صنف ما نرخ گذاری
محصوالت خارجی روزامدتر است.
وجود ن��دارد؛ بلکه فقط محصوالت گروه یک
دارای
ریی��س اتحادی��ه بنکداران و طاقه فروش��ان
و دو که کاالهای اساسی هستند ،نرخ گذاری
توان باالیی
پارچ��ه تاکید ک��رد :صنف ما با س��ود 4تا 5
دارند.
در کیفیت
درصد کار می کند و پرده هم در بازار از متری
به گفته وی ،پرده ها در بازار انواع گوناگونی
و طرح
10هزار توم��ان تا 800هزار تومان به فروش
ی و هم
دارد ک��ه هم ش��امل تولی��دات داخل
می رسد.
داخل
ی است .کرکره و لور دراپه نیز در
واردات
هستند
وی در پاس��خ به اینکه پ��رده خانه خودتان
مونتاژ می ش��ود زیرا بخشی از مواد اولیه انها
ایرانی اس��ت یا خارجی ،گفت :تمام پرده هایی
وارداتی اس��ت و در داخل کارگاه هایی وجود
دارد که ابعاد را از مش��تری می گیرند و سفارش را برای انها
اماده می کنند.
ک��ه در خانه داریم ایرانی اس��ت؛ حتی لباس تنم هم ایرانی
اس��ت و سعی می کنم از محصوالت باکیفیت ایرانی استفاده
کن��م زیرا تولید ایرانی باید رون��ق بگیرد و خودمان در بازار
هستیم و از مشکالت اگاهیم.
برای شکایت ،حضوری مراجعه کنید
یک کارش��ناس اتحادیه پارچه فروش��ان ه��م در این باره
اظهار کرد :اگر ش��کایتی مبنی ب��ر بدقولی در تحویل دادن
س��فارش ها به اتحادیه اعالم ش��ود؛ اتحادیه تالش می کند
باوجود مشغله کاری ،به ش��کایت های مردم در استانه سال
جدید رسیدگی کنند.
معصوم��ه صفری در گفت وگو با خبرن��گار پایگاه خبری
گس��ترش ادام��ه داد :اتحادیه نمی تواند به ش��کایات تلفنی
مردم جوابگو باشد و باید شاکی به اتحادیه مراجعه و شکایت
خود را ثبت کند.
ای��ن کارش��ناس ب��ا بی��ان اینکه ت��ا جایی ک��ه بتوانیم
ب��ه ش��کایات تلفنی رس��یدگی می کنی��م ،اف��زود :ممکن
اس��ت در ی��ک روز ۲۰نفر ش��کایت خ��ود را ب��ه اتحادیه
بیاورن��د؛ ضم��ن اینک��ه م��ردم می توانن��د ب��ا س��امانه
۱۲۴نی��ز تم��اس بگیرن��د و ش��کایت خ��ود را اع�لام
کنند .وی تصریح کرد :سفارش های پرده بیشتر به صورت
کاتینگ اس��ت؛ به این معنا که خریدار با مش��اهده بروشور،
پ��رده را س��فارش می دهد و فروش��نده س��فارش وی را به
ش��رکت دوزنده پرده می برد ،از این رو ممکن اس��ت شرکت
در تحویل پرده تاخیر زمانی داش��ته باشد .به گفته صفری
مسائل دیگری در این بین مطرح است به عنوان مثال شاید
فروشنده بخواهد چند روزی پول مشتری را در حساب خود
نگه دارد.
صفری در پاس��خ به این پرس��ش که ایا در اس��تانه عید
شاهد افزایش نرخ نصابان هستیم ،تاکید کرد :در این مقطع
از زمان ش��اهد افزایش نرخ ازسوی نصابان پرده نبوده ایم و
در اتحادیه پرونده های شکایت از همه زاویه ها مورد بررسی
قرار می گی��رد .در واقع تم��ام تالش کارشناس��ان اتحادیه
معطوف به این مهم است که رضایت مشتری شاکی را جلب
کنند.
حال و هوای بهاری بازار در روزهای پایان سال
سیرانوش موسوی
expo@tejaratdaily.com
ای��ن روزها با نزدیک ش��دن ب��ه فصل به��ار ،صنف های
گوناگون حال و هوای نوروزی به خود می گیرند و به قول
خ��ود انها ب��ازار بهاری انها از اس��فند اغاز می ش��ود در
روزهای پایانی اسفند ،پهن کردن بساط فروش ملزومات
عید به خیابان های اصلی ش��هرها فضای عیدانه بیشتری
می بخش��د و مردم تش��ویق می ش��وند ماهی قرمز ،سیر،
سماق ،سنجد ،س��رکه ،سکه های طالیی ،سمنو و سنبل
خریداری کنند.
به گ��زارش خبرنگار پایگاه خبری گس��ترش ،یک��ی از خیابان های تهران که
به خوب��ی حال و هوایی بهار را می توان از ان استش��مام ک��رد ،خیابان قائم مقام
فراهانی اس��ت .در این خیابان گل فروش��ی گل نرگس دست به خالقیت زده و با
پهن کردن بساط گل و سبزه در این خیابان عالوه بر ایجاد نشاط ،ذوق خرید را
در مردم دوچندان کرده است.
ش��اید در ابتدا فکر کنیم اشغال بیش از ۱۰۰متر از خیابان قائم مقام فراهانی
ل و س��بزه ب��رای مغازه دارهای همس��ایه مزاحم��ت ایجاد کرده باش��د اما
با گ
مغازه دارهای این خیابان چنین برداشتی نداشتند .یکی از همسایگان گل فروشی
گل نرگس به خبرنگار پایگاه خبری گسترش ،گفت :من از فروش گل در خیابان
اس��تقبال می کنم ،حتی ترجیح می دهم ۱۲ماه س��ال این صحن ه تکرار ش��ود
چرا که برای روحیه مردم خوب است .از ان روزی که گل برای فروش در خیابان
گذاش��تند بس��یاری از مردم برای عکس گرفتن به اینجا امدند و ش��ادی همان
چیزی است که این روزها جامعه ما به شدت به ان نیاز دارد.
فقط موافقت با فروش گل از سوی یک فروشنده تایید نشد و تمامی مغازه داران
با اقدام گل فروش��ی گل نرگس موافق و همراه بودند .یکی دیگر از فروش��ندگان
خیاب��ان قائم مق��ام به خبرن��گار ما گفت :این کار بس��یار زیباس��ت .این وظیفه
ش��هرداری است که برای زیباتر کردن شهر تالش کند اما باز این وظیفه را خود
مردم برعهده گرفتند.
با خریداران راه می اییم
نظر محمدرضا حس��نی ،صاحب گل فروشی گل نرگس درباره بازار و استقبال
م��ردم را جویا ش��دیم .وی ضمن تش��کر از همکاری ش��هردار منطقه ،۶گفت:
اس��تقبال مردم از گل و تزئینات س��فره هفت سین به نس��بت سال های گذشته
تغییر چندانی نکرده و ما برای اینکه این اشتیاق حفظ شود تالش کردیم نرخ ها
را افزایش ندهیم.
وی در ادام��ه بی��ان کرد :تولید گل به مراتب بیش از نیاز کش��ور اس��ت و از
انجایی که در این سال ها قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده ،مردم می خواهند
نیاز خود را با نرخ مناس��ب تامین کنند .از انجایی که عمر گل و گیاه کم اس��ت
تولیدکنندگان برای اینکه هزینه تولید خود را تامین کنند ،تالش دارند بر س��ر
نرخ با مشتری بیشتر همراهی کنند.
عضو اتحادیه تولیدکنندگان گل در پاکدشت با بیان اینکه امسال بیش از ۱۸
هزار ش��انه گل تولید کرده است ،خاطرنش��ان کرد :ما در تولید گل های سینرر،
الله ،سنبل ،ش��ب بو و میخک ظرفیت های قابل توجهی داریم اما متاسفانه هنوز
بس��ترهای الزم برای صادرات مهیا نشده است .مشکالتی مانند حمل ونقل سبب
شده چندان به فکر صادرات محصوالت خود نباشیم.
وی ب��ا اش��اره به ب��اال بودن ن��رخ تمام ش��ده تولی��د گل در کش��ور ،گفت:
تولیدکنن��دگان گل در جه��ان با علم روز اقدام به تولی��د می کنند این در حالی
اس��ت که ما هنوز در کش��اورزی به روش س��نتی متکی هستیم و همین مسئله
س��بب شده هزینه های تولید ما در کشور به مراتب باالتر برود .به گفته حسنی؛
غنچه گل سینرر تا یک ماه ماندگار خواهد بود و اگر گل باز شده باشد دست کم
۱۵روز زیبای��ی خود را حفظ می کند .این فعال اقتصادی در پایان تصریح کرد:
با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال ،احتمال کاهش نرخ سبزه ،سنبل و دیگر
ملزومات س��فره هفت سین بیشتر خواهد ش��د و این مهم یک اصل در بازارهای
مقطعی به شمار می رود.
ایرانی��ان بهار را بهترین زمان برای نو ش��دن و دور کردن پلیدی از خود می داند از
این رو همواره برای پاس داش��تن نوروز اشتیاق دارند .یکی از خریداران وسایل نوروز
گفت :نمی توان از خرید این وسایل اجتناب کرد چراکه پهن کردن سفره هفت سین
ریش��ه در فرهنگ ما ایرانیان دارد .به گفته وی؛ مردم همچنان ش��ور و ش��وق عید را
دارند و مراکز خرید عید همواره شلوغ است اما متاسفانه هر سال نرخ ها بیشتر و قدرت
خرید مردم کاهش پیدا می کند .یکی دیگر از خریداران گفت :در این مقطع از س��ال
گل فروشی گل نرگس حال و هوایی خوبی به این منطقه می دهد ،من جزو مشتریان
وفادار اینجا هستم و امیدوارم شهرداری هم با انها همکاری الزم را داشته باشد.
بنا به گواه ش��اهنامه؛ نوروز از عهد باس��تان در ایران پاس داش��ته می شد اما
در گذر زمان این س��نت باس��تانی حال و هوای فرهنگ های دیگر را نیز به خود
گرف��ت .به عنوان مثال ایرانیان بعد از حمله مغول به مانند انها نام یک حیوان را
بر سال ها می گذاشتند.
این فرهنگ همچنان بین ما رواج دارد و س��ال ۹۷سال سگ نامگذاری شده
اس��ت از این رو در طراحی تزئینات نوروزی از این نش��ان بسیار بهره گرفته شده
است.
یکی دیگر از فروش��ندگان گل فروش��ی گل نرگس گفت :م��ا از یک ماه پیش
خود را برای بازار عید اماده کرده بودیم .برای تولید هر یک سبزه گندم یا ماش
ح��دود ۱۰هزار تومان باید هزینه کنیم اما هر س��بزه را ۱۵ه��زار تومان در بازار
عرضه می کنیم.
گالیه مردم از نرخ ها باعث ش��د نرخ ها را فروش��ندگان جویا ش��وم .اقای لطیفی
کارمند گل فروش��ی گل نرگ��س در خیابان قائم مقام فراهان��ی گفت :تمام تالش ما
معطوف به این مهم اس��ت که نرخ ها را ثابت کنیم و با مش��تریان راه می اییم .ماهی
قرم��ز از ۲ه��زار و ۵۰۰تا ۲۵هزار تومان برای فروش داری��م .ماهی ۲۵هزار تومانی
بزرگ است و بیشتر کاربرد دکوری دارد .به گفته وی؛ ست های ظرف هفت سین از
۹۰هزار تومان تا ۳۰۰هزار تومان اس��ت .سمنو عرضه شده خانگی است و ان را بین
۳هزار تا ۱۰هزار تومان می فروش��یم .هر بس��ته سماق و سنجد خوب ۳هزار تومان
اس��ت .این فروشنده نرخ ش��مع و یک بسته گندم را ۳هزار تومان اعالم کرد .لطیفی
با بیان اینکه در روزهای پایان س��ال نرخ ها پایی��ن می اید ،گفت :در روزهای پایانی
با مش��تری که دست و بالش خالی باشد ،راه می اییم و اجازه نمی دهیم ناامید اینجا
را ترک کنند.
ایرانیان نوروز را فراموش نمی کنند
و اما مردم چه می گویند؟
ملزومات سفره هفت سین چند؟
عکس ها :مهدی کاوه ای
گردشگری
رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری تاکید کرد
شنبه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
4
ناچاریم گردشگری را جدی بگیریم
۵س��تاره ترجیح می دهند .س��اختمان های تاریخی که در قال��ب اقامتگاه فعالیت
می کنند و به مس��افرخانه ها و هتل های سنتی تبدیل شده اند ،بسیار مورد استقبال
گردش��گران خارجی قرار گرفته اند ،چراکه گردشگران خارجی هتل های شیک را
در دیگر کش��ورها دیده اند و در انها اقامت داش��ته اند و ما نیز به سادگی نمی توانیم
با کش��ورهایی مانند دوبی و ترکیه در حوزه هتل س��ازی رقاب��ت کنیم ،چراکه این
کشورها س��ال ها است با سرمایه گذاری های کالن در حوزه هتلداری فعال هستند.
ما برای جذب گردش��گران خارجی از مزیت های گردش��گری ای��ران یعنی اداب و
س��نن ،روستاها و جاذبه های تاریخی و طبیعی استفاده کرده ایم .یکی از حوزه هایی
ک��ه ایران جاذبه های بی نظیری در ان دارد ،جاذبه های طبیعی متنوع اس��ت؛ ما در
ای��ران جنگل ،کویر ،دریا و اقلیم چندگان��ه اب و هوایی داریم .ما کمبودی در حوزه
اقامتگاه های کش��ور نداریم .به عنوان نمونه در شهرس��تان تفت ،یک خانه بس��یار
معمولی به اقامتگاه بومگردی تبدیل ش��ده بود و گردش��گران خارجی نیز همواره
زمان اقامت خود را در این اقامتگاه ها تمدید می کنند.
گرچه باید هتل بس��ازیم ،اما کمبود هتل های کشور با مزیت های داخلی جبران
شده است .اکنون در زمینه هتل و اقامتگاه با مشکلی روبه رو نیستیم.
موانع حضور گردشگران خارجی در کشور ما چه عواملی است؟
نخستین مانع این است که هیچ اقدام کارگشا و سازنده ای برای جذب گردشگران
خارج��ی انجام نداده ایم .اکنون در معاونت گردش��گری س��ازمان میراث فرهنگی،
صنایع دس��تی و گردش��گری بازارهای هدف گردشگری کش��ور ،بررسی و تعیین
ش��ده اند؛ یکی از این کشورها چین اس��ت که ۱۲۱میلیون گردشگر خارجی دارد.
اگ��ر فقط ۱۰درص��د از این میزان را جذب کنیم ،به رقم ۱۲میلیون نفر گردش��گر
خارجی دس��ت می یابیم .این در حالی اس��ت که اکنون فقط ۵میلیون گردش��گر
خارجی به کش��ورمان س��فر می کنند .حتی اگر یک درصد از گردشگران خروجی
چین به ایران س��فر کنند ،یک میلیون و ۲۰۰هزار گردشگر خارجی را به کشورمان
جذب کرده ایم .ما ارتباط سیاس��ی و اقتصادی مناس��بی با چین داریم .جاذبه های
گردش��گری کافی نیز در اختیار داریم و می توانیم به راحتی گردش��گران چینی را
در صورت انجام دادن اقدامات س��ازنده ،به کش��ورمان جذب کنی��م .همزمان با ما
ترکی��ه نیز برای جذب گردش��گران چینی هدف گذاری کرده اس��ت .ترکیه اکنون
رتبه چهارم گردش��گری دنیا را کس��ب کرده و قصد دارد به دومین کشور پیشرو در
عرصه گردش��گری تبدیل ش��ود .هم ما برنامه عملی برای جذب گردشگران چینی
تدوی��ن کرده ایم ه��م ترکیه .ترکیه فعالیت های خود را اغ��از کرده ،اما ما همچنان
منتظریم ببینیم چینی ها در این کاسه گدایی پولی خواهند انداخت یا خیر .ترکیه
برای هر هفته در شهرهای مختلف چین برنامه فرهنگی برگزار می کند و قرار است
برنامه هایی به نام ش��ب های ترکیه را به صورت هفتگی در چین اجرا کند .ش��عاری
نیز ایجاد کرده و به طور گسترده در چین ان را تبلیغ می کند .تمام چین را به ترکیه
حساس کرده است .ترکیه به طور حتم نتیجه می گیرد .اما ایران هیچ اقدامی در این
زمینه انجام نداده است.
مزیت ها و سودهای دولت از توسعه گردشگری چیست؟
دولت نیز از حوزه گردش��گری به طور غیر مس��تقیم و از طریق مالیات بهره مند
می ش��ود .به ازای هر گردش��گر خارجی که به ایران سفر می کند ،حدود ۱۴۰۰دالر
درامد ایجاد می ش��ود که البته در حوزه های مختلف متفاوت اس��ت .در گردشگری
س�لامت هر گردش��گر بیش از ۲۵۰۰دالر و در گردش��گری زیارتی هر گردشگر به
طور متوس��ط حدود ۴۰۰دالر درامدزایی می کند .به طور کلی هر گردش��گر برای
بخش های مختلف کش��ور درامدزایی دارد و گردش مالی نیز برای کش��ور به همراه
دارد و ب��رای دولت مالیات ایج��اد می کند .این مالیات باید به صنعت گردش��گری
بازگشته و از این صنعت پشتیبانی کند ،اما این اتفاق رخ نمی دهد.
گردش�گری ای�ران نیازمند تبلیغ�ات و بازاریابی اس�ت و این امر نیز
بر عهده س�ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس�تی و گردش�گری است .با
این همه به نظر می رس�د تبلیغات در گردشگری ایران جدی گرفته نشده
است .دلیل توجه نکردن به تبلیغات در صنعت گردشگری چیست؟
نخس��تین اقدام برای جذب گردش��گران خارجی ،تبلیغات و معرفی جاذبه های
گردش��گری ایران اس��ت ،اما بودجه الزم برای این اقدام را نداریم .حتی بودجه الزم
برای س��اخت یک تیزر تبلیغاتی تلویزیونی را نداریم .متاس��فانه کل بودجه در نظر
گرفته ش��ده برای تبلیغات گردش��گری فقط ۵میلیارد تومان است که بسیار ناچیز
است و برای تبلیغات در خارج از مرزهای کشور کافی نیست .البته فقط یک میلیارد
از ای��ن بودجه را ب��رای ما واریز کرده ان��د و هنوز از ۴میلیارد توم��ان بودجه مابقی
خبری نیس��ت .به نظر می رسد مسئوالن کش��ورمان هنوز به این نتیجه نرسیده اند
که تبلیغات هزینه نیس��ت ،بلکه نوعی س��رمایه گذاری به ش��مار م��ی رود ،به ویژه
در گردش��گری تنها راه جذب گردش��گران در نقاط مختلف کش��ور و افزایش امار
گردش��گران خارجی ،تبلیغات است .بیش��تر ایرانیان حتی جاذبه های استان های
عکس :مهدی کاوه ای
در نشس�ت های اخی�ر اعلام کردی�د ایام ن�وروز س�فرها گران
نمی ش�وند؛ این امر به نفع مردم و رونق گردش�گری داخلی است ،اما
از س�وی دیگر اژانس های گردشگری و فعاالن این حوزه در ایام نوروز
فرصتی دارند تا ضررهای دوران کم سفر سال را جبران کنند و همواره
اعالم می کنند که اژانس های گردشگری و بنگاه های گردشگری ،بنگاه
خیریه نیس�تند .ایا ارزان س�ازی س�فر در ایام نوروز ب�ه ضرر فعاالن
گردشگری داخلی تمام نمی شود و انها را به این سمت سوق نمی دهد
که در دیگر حوزه های گردشگری فعالیت کنند؟
به طور کلی این توافقات در جلس��ات ستاد سفرها حاصل می شود که نمایندگان
بنگاه های گردش��گری ،دفاتر مسافرتی و هتلداران نیز در این جلسات حضور دارند.
یکی از مهم ترین بخش هایی که در ایام کم س��فر متضرر می شوند و ضریب اشتغال
کمی دارند و در زمان های پرس��فری همچون نوروز این ضررها را جبران می کنند،
هتل ها هستند .این در حالی است که هتل های کشور خود تخفیفات ویژه ای را برای
مسافران نوروزی در نظر گرفته اند و هیچ اجباری در این زمینه وجود نداشته است.
یکی از مشکالت اصلی فعاالن صنایع دستی بیمه است .بارها سازمان
میراث فرهنگی ،صنایع دس�تی و گردش�گری اعالم کرده این مش�کل را
پیگیری و رفع خواهد کرد .اکنون وضعیت بیمه هنرمندان صنایع دس�تی
چگونه است؟
مشکل بیمه هنرمندان صنایع دستی رفع شده است .البته این خبر تاکنون اعالم
نشده بود .مدت ها در حال پیگیری قانون حمایت از فعاالن صنایع دستی در مجلس
شورای اسالمی بودیم که این قانون به تصویب نهایی رسید و شورای نگهبان نیز ان
را مصوب کرد .در این قانون مقرر شده هنرمندان صنایع دستی نیز مانند قالی بافان
تحت بیم��ه تامین اجتماعی قرار گیرند .اکنون در حال پیگیری مراحل اجرایی ان
هستیم تا این قانون را اجرایی کنیم.
یکی از خبرهایی که به تازگی منتشر شده و البته هیچ یک از مسئوالن
می�راث فرهنگ�ی و مدی�ران موزه ها حاضر ب�ه گفت وگو با م�ا در این باره
نش�ده اند ،گم شدن ۶۰۰هزار شیء تاریخی و باس�تانی از موزه ملی ایران
اس�ت .با توجه به امار نجومی و غیر قابل باور ۶۰۰هزار ش�یء ،این خبر به
نظر شما صحت دارد؟
این یکی از خبرهای عجیب و غریبی اس��ت که به تازگی منتش��ر ش��ده اس��ت و
نمی تواند حقیقت داشته باشد .فردی که چنین ادعایی می کند ،باید اسناد و مدارک
معدن نمک اطراف تهران بودجه مورد نیاز برای فعالیت های گردش��گری را تامین
خود را به قوه قضاییه بدهد تا پیگیری شود و مدعی العموم باید در این زمینه شکایت
کرد.
خود را مطرح کند .از س��وی دیگر مجموع اش��یای موزه ملی ۴۰۰هزار عدد است و
یکی از حوزه های گردشگرپذیر کشور که رونق بسیار خوبی یافته اند
این ادعا که ۶۰۰هزار ش��یء مفقود شده باش��د ،با عقل جور در نمی اید .به هر حال
و موفق ش�ده اند گردش�گران بس�یاری را ب�ه خود جذب کنن�د ،موزه ها
چنین ادعایی مطرح شده و مسئول پیگیری ان قوه قضاییه است و باید از سوی این
هستند .موزه گردی تا چه حد می تواند در توسعه گردشگری موثر باشد و
نهاد رسیدگی شود.
چه اقداماتی برای توسعه این حوزه در نظر گرفته شده است؟
هنرمندان صنایع دس�تی همواره از این ش�اکی هستند که در شهر و
موزه های کش��ور ما به لحاظ دارا بودن اش��یای تاریخی و باس��تانی بسیار عظیم
منطق�ه زندگی خود مکانی برای ف�روش و عرضه محصوالت خود ندارند و
هس��تند ،اما از نظر تجهیزات حقیر هس��تند .موزه ملی ایران اثار ۷هزار ساله دارد و
خواهان ایجاد بازارچه های دائمی صنایع دس�تی در شهر یا روستای خود
همتای ان در دنیا بس��یار اندک اس��ت ،با این همه نه موزه ملی و نه دیگر موزه های
هستند .در این زمینه چه اقدامی را در نظر گرفته اید؟
کش��ورمان سیس��تم راهنمای صوتی ( )Audio Guideندارند .دلیل این امر نیز
بازارچه های دائمی در ش��هرهای مختلف کشور بسیار مهم و تاثیرگذار هستند و
کمبود اعتبارات است .این در حالی است که درامد اندک این موزه ها به خزانه کشور
به فروش محصوالت صنایع دس��تی کمک شایانی می کنند .هر زمانی که نمایشگاه
واریز می ش��ود و به حس��اب خود موزه ها بازگردانده نمی ش��ود و نمی توان از محل
صنایع دستی برگزار کرده ایم ۸ ،تا ۱۰میلیارد تومان فروش داشته ایم و امار باالیی
درامدزایی موزه ها برای تجهیز کردن و بروزس��ازی انها اس��تفاده کرد .با این روند
در فروش محصوالت صنایع دستی به شمار می رود .به طور کلی بازارچه های دائمی
گردشگری ایران همین رشد الک پشتی خود را ادامه خواهد داد و به نتیجه مطلوبی
بس��یار مهم هس��تند ،اما به دلیل کمبود اعتبارات تاکنون موفق نش��ده ایم انها را
نخواهیم رس��ید .در س��ال های اخیر ،از محدوده ۵میلیون گردشگر خارجی خارج
گس��ترش دهیم .بنابراین در راس��تای تجاری کردن صنایع دستی طرحی را به نام
نشده ایم و رش��د چندانی را شاهد نبوده ایم .اگر قصد داریم به ۴۰میلیون گردشگر
«خان��ه ایران��ی» اماده کرده ایم و قصد داریم در مراکز اس��تان ها برخی از ابنیه های
خارجی برس��یم ،باید از صنعت گردش��گری نیز همچون دیگر صنایع کش��ورمان
تاریخ��ی را در اختیار این ط��رح قرار دهیم تا به مکانی برای نمایش،
پشتیبانی کنیم.
تبلیغات و فروش محصوالت صنایع دس��تی تبدیل ش��وند .اگر این
� به منظور دس�تیابی به چش�م انداز ۱۴۰۴چ�ه اقدامات و
طرح اجرایی ش��ود ،هم فروش داخلی صنایع دستی رونق می گیرد
برنامه هایی را در نظر گرفته اید؟
و هم گروه های دیگ��ری در این عرصه ورود می کنند .این طرح قرار
در ای��ران جاذبه های بس��یاری در حوزه گردش��گری وجود دارد،
مشکل بیمه
است از تهران اغاز شود و در یکی از ابنیه های تاریخی پایتخت ،طرح
اما برای فعال س��ازی و بهره گرفتن از این جاذبه ها اقدامات چندانی
«خانه ایرانی» اجرایی ش��ود و سپس در دیگر شهرها به اجرا دراید.
انجام نش��ده اس��ت .ما برای هریک از حوزه های گردشگری برنامه
هنرمندان
جداگانه ای تدوین کرده ایم تا بتوانیم به چش��م انداز ۱۴۰۴دس��ت
به عقیده من این طرح در تجاری س��ازی صنایع دس��تی بسیار موثر صنایع دستی
خواهد بود.
یابی��م .یک برنامه ریزی جامع گردش��گری برای کل کش��ور در نظر
رفع شده
کش�ورهایی مانند امریکا ،کانادا و استرالیا که در حوزه
گرفت��ه و در ان ب��رای هرک��دام از حوزه ه��ا و ش��اخه های مختلف
است که
معدن بس�یار فعال هس�تند ،معادن متروک�ه ای که ذخیره
گردش��گری ،ی��ک برنامه اجرای��ی جداگانه در نظ��ر گرفته ایم تا بر
اس��اس این برنامه ها گردش��گری را رونق دهیم .البته دس��تیابی به
معدنی انها به پایان می رس�د را به عنوان جاذبه گردشگری البته این خبر
۲۰میلیون گردش��گر خارجی در حالی که اکن��ون فقط ۵میلیون
استفاده می کنند .سال گذش�ته نیز از مهدی حسینی نژاد ،تاکنون اعالم
رییس س�ازمان صنعت ،معدن و تجارت استان کرمان اعالم
گردش��گر خارجی به کش��ور سفر می کنند و تا س��ال ،۱۴۰۴فقط
نشده بود و
کرد قرار اس�ت در اینده نزدیک س�ایت گردشگری معدنی
۸س��ال باقی مانده ،مشکل و حتی نش��دنی به نظر می رسد ،چراکه
اینجا اعالم
برای معادن زغال س�نگ اس�تان کرمان راه اندازی شود .ایا
در تمامی س��طوح کشور از گردش��گری صحبت می کنیم؛ در هیات
قصد دارید معادن متروکه ای که دیگر کاربرد معدنی ندارند
دولت ،مجلس شورای اسالمی و دیگر حوزه ها همواره از لزوم توسعه
می کنم
را به عنوان جاذبه گردش�گری مورد استفاده قرار دهید و با
گردشگری سخن گفته می شود ،اما در این زمینه هیچ گونه حمایتی
این اقدام گردشگری معدنی را فعال کنید؟
از رونق گردش��گری در عمل انجام نشده و فقط در حد صحبت باقی
ام��روزه هر روی��دادی را به موضوع و جاذبه ای برای گردش��گری
مانده است.
تبدیل می کنند .به عنوان نمونه گردشگری سالمت ،طبیعت گردی،
� یکی از مش�کالت اصلی در دستیابی به چشم انداز ۱۴۰۴
زیارت ،تاریخی و فرهنگی ،گردش��گری نمایشگاه و رویدادها ،گردشگری دریایی،
و جذب ۲۰میلیون گردشگر خارجی زیرساخت های گردشگری هستند.
ک��ودک و خانواده ،تفریحی ،تجارت و بازرگانی ،گردش��گری عش��ایر و روس��تایی،
زیرس�اخت های حمل ونقلی و اقامتی به میزان کافی و مناس�ب نیستند و
گردش��گری مذهبی ،گردش��گری ورزش��ی و گردش��گری جنگ و دف��اع مقدس
خدمات رسانی در صنعت گردشگری کش�ورمان نیز استاندارد و مناسب
حوزه های مختلف گردشگری هستند که همواره در حال گسترش و توسعه هستند.
نیست .در این زمینه چه اقداماتی را در نظر گرفته اید؟
ب��ه عنوان نمونه زمانی که به ویتنام س��فر می کنید ،ش��ما را به تونل های جنگی
ماجرای هتل و گردش��گر ،مانند داستان مرغ و تخم مرغ است .اگر هتل بسازیم و
می برند .در ایران موفق نش��ده ایم از دفاع مقدس به خوبی بهره بگیریم .بنابراین در
گردشگران چندانی را به کشور جذب نکنیم ،هتلداران با مشکل روبه رو می شوند .با
ایران هنوز نتوانس��ته ایم ظرفیت های گردش��گری را به خوبی و به طور کامل فعال
تعداد هتل های فعلی کش��ور نیز ضریب اشغال هتل ها راضی کننده نیست .همواره
کنیم و گردش��گری معدنی را نیز به عنوان محور قرار نداده ایم .اما در این میان یکی
معتقدم اگر امری اقتصادی باشد ،سرمایه گذاران در ان سرمایه گذاری خواهند کرد.
از اقداماتی که قرار اس��ت در حوزه معدن اجرایی ش��ود ،برای یکی از معادن طال در
بنابراین اگر تعداد هتل های کش��ورمان افزایش نیافته ،به این دلیل است که ضریب
اس��تان خراس��ان رضوی اس��ت که بهره بردار این معدن امادگی خود را برای ایجاد
اش��غال هتل ها اندک بوده و س��رمایه گذاری در این حوزه به صرفه نبوده اس��ت .به
طرح گردش��گری معدنی اعالم کرده و قرار اس��ت گردش��گری معادن کشور از این
عنوان نمونه در تهران برای احداث مجتمع های مسکونی و تجاری بخش خصوصی
منطقه اغاز شود.
را تشویق نمی کنیم ،اما به دلیل سوددهی باالی این مجتمع ها سرمایه گذاران خود
ق��رار ش��ده در ایام عید از این معدن بازدید کنیم و نخس��تین اقدام در راس��تای
در این حوزه وارد ش��ده و مجتمع های مسکونی و تجاری احداث می کنند .بنابراین
فعال س��ازی گردشگری معدن را در مشهد انجام دهیم .مردم عالقه دارند معادن را
اگر بتوانیم گردش��گران خارجی را به کشور جذب کنیم ،بخش خصوصی در زمینه
از نزدی��ک ببینند و نحوه فعالیت در انها را مش��اهده کنن��د و همین امر می تواند به
هتلداری وارد خواهد ش��د و اقدام به هتل سازی خواهد کرد .نمی توانیم برای اینکه
رویدادی برای جذب گردشگر تبدیل شود.
قرار اس��ت گردش��گران بیشتری به کشور س��فر کنند ،هتل های مازاد ایجاد کنیم.
یک��ی دیگر از مواردی که می توان روی ان س��رمایه گذاری ک��رد ،معادن نمکی
بخش خصوصی بدون حس��اب و کتاب در هیچ حوزه ای فعالیت نمی کند .از س��وی
اس��ت که در اس��تان های مختلف کشور است که به دلیل جاذبه و زیبایی خاصی که
دیگر گردش��گران خارجی که به ایران س��فر می کنند ،گردشگران ویژه ای هستند
دارند ،می توان زمینه را برای جذب گردش��گر و بازدید از انها فراهم کرد ،کما اینکه
ک��ه برای تفریحات گناه الود به ایران نمی ایند ،بلکه بیش��تر گردش��گران خارجی
بهره برداران این معادن نیز به طور قطع می توانند ش��ما را در اجرایی کردن این مهم
که به کش��ورمان س��فر می کنند ،گردش��گران فرهنگی و خانوادگی هس��تند .این
یاری دهند و وارد همکاری مش��ترک با ش��ما شوند تا از این مسیر بودجه و اعتبارات
گردش��گران اگر به سواحل کش��ور نیز بروند ،می دانند که سواحل ما با ساحل های
مورد نیاز برای توسعه گردشگری معدنی فراهم شود.
دوبی و ترکیه متفاوت هس��تند .بنابراین این دس��ته از گردش��گران دیدار از اداب و
ما در حوزه گردش��گری معدنی اقداماتی انجام داده ایم ،اما در ابتدای راه هستیم.
رس��وم ایران و بازدید از روس��تاها و مناطق س��نتی و بومی را به هتل های ش��یک و
«سند جامع گردشگری» پس از مدت ها به تصویب
رس��ید و مش��کل بیمه هنرمندان صنایع دستی نیز
رفع ش��د .بر اس��اس قانون حمایت از فعاالن صنایع
دس��تی ،تمامی هنرمندان صنایع دس��تی از سوی
صبا رضایی
expo@tejaratdaily.comس��ازمان تامین اجتماع��ی بیمه می ش��وند« .خانه
ایران��ی» قرار اس��ت ب��ه زودی در ابنیه های تاریخی
مراکز تمامی اس��تان های کش��ور اجرایی شود و به
مکانی برای فروش و عرضه محصوالت صنایع دستی تبدیل شوند ».اینها
خبرهایی بود که رییس سازمان میراث فرهنگی و معاون رییس جمهور در
گفت وگوی حضوری و دوس��تانه با موسسه فرهنگی و مطبوعاتی
اعالم ک��رد .البته درددل ها و گالیه ها کم نبودن��د؛ از بودجه تبلیغات که
بسیار ناچیز است ،از دولتمردان و مقامات که فقط در سخن از گردشگری
حمای��ت می کنن��د و در عمل هیچ اقدامی انجام نمی دهند ،تا ش��رایط نا
بس��امان موزه ها که حتی تجهیزات اولیه را نی��ز در اختیار ندارند .تمامی
درامدهای موزه ها ،کاخ موزه ها و اثار باستانی جهانی به خزانه دولت واریز
می ش��ود و ریالی برای تجهیز و به س��ازی موزه ها هزینه نمی شود .مالیات
گردش��گران خارجی نیز برای توسعه گردشگری هزینه نمی شود .تجهیز،
نوس��ازی و ایجاد برنامه برای جاذبه های گردشگری از الزامات توسعه این
صنعت به ش��مار می روند ،اما بودجه کافی برای ای��ن اقدامات در اختیار
س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری قرار ندارد .از سوی
دیگر برای دستیابی به چشم انداز ۱۴۰۴باید برنامه هایی برای جاذبه های
گردشگری در نظر گرفته شود ،مسیرهای ویژه گردشگری برای هر استان
و هر منطقه تعریف ش��ود و تبلیغات شود .یکی از مشکالت اصلی میراث
فرهنگی کش��ور نیز کمبود بودجه و اعتبارات و گسترده بودن تعداد اثار
باستانی و بناهای تاریخی در کل کشور است؛ در این زمینه او معتقد است
که خبررس��انی رس��انه ها کمک بس��یار موثری در جلوگیری از تخریب و
کارشکنی علیه میراث فرهنگی به شمار می روند .در مصاحبه دوستانه ما
ناصر بزرگمهر ،مدیر مس��ئول موسس��ه فرهنگی و مطبوعاتی
،به
خلی��ل محمودی قائم مقام این موسس��ه ،مژده پورزک��ی خبرنگار پایگاه
خبری «گسترش» ،نرگس قیصری خبرنگار «گسترش معدن» و حسین
ش
علی��زاده حضور داش��تند .گفت وگوی «گس��تر
» ب��ا علی اصغر
مونس��ان ،رییس س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری و
معاون رییس جمهوری را در ادامه می خوانید:
مختلف کش��ور را نمی شناسند و حداکثر با جاذبه های گردشگری ۲استان اشنایی
دارند .ب��ه تازگی من نامه ای به اس��حاق جهانگیری ،مع��اون اول رییس جمهوری
نوش��ته ام و از وی درخواس��ت ۲۰۰میلیارد تومان بودجه ب��رای تبلیغات کرده ام.
البته اطمینان دارم که این اعتبار را دریافت نخواهیم کرد ،اما می خواستم یاداوری
کنم که مبلغ مناسب برای تبلیغات ۲۰۰میلیارد تومان است ،نه ۵میلیارد تومان.
ب��ا این همه و با وج��ود کمبود اعتبارات مال��ی ،متوقف نش��ده ایم و پرتال جامع
گردش��گری را با تالش های مختلف ،عکاس��ی از نقاط مختلف و جاذبه های مختلف
گردش��گری کش��ور راه اندازی کرده ای��م .ادرس این پرتال visitiran.irاس��ت.
بازدیدکنندگان می توانند در این س��ایت جاذبه های طبیعی ،تاریخی ،روس��تاهای
هدف گردش��گری ،اقامتگاه ه��ای بومگردی و رویدادهای مختلف هر اس��تان را به
تفکیک مش��اهده کنند .با تالش بس��یار موفق ش��دیم از این پرت��ال پیش از نوروز
رونمایی کنیم .امار بازدید این س��ایت نیز به طور پیوس��ته در حال رش��د اس��ت.
همچنین قرار اس��ت این س��ایت به طور پیوسته ،کامل و بروز رسانی شود و به زودی
در این پرتال قرار اس��ت سیس��تم رزرو هتل ،بسته های گردشگری و رستوران های
مختلف به نمایش گذاشته شوند .در واقع با این پرتال قصد داریم منبع و ماخذی در
داخل کش��ور ایجاد کرده باشیم .در خارج از کشور نیز قصد داریم در نمایشگاه های
معتبر دنیا حضور چش��مگیر داش��ته باش��یم ،اما به دلیل کمبود اعتبارات ،با اینکه
در نمایش��گاه های معتبر گردشگری دنیا ش��رکت می کنیم ،غرفه های حقیر ما در
قیاس با س��ایر کشورها ،نه تنها مزیتی ایجاد نمی کند ،بلکه تبلیغات منفی نیز برای
گردشگری کشور به همراه دارد.
یک�ی از راه های مناس�ب ب�رای تامین بودج�ه مورد نی�از در صنعت
گردش�گری ،جذب س�رمایه بخش خصوصی اس�ت .به طور کلی بیش�تر
فعالیت های صنعت گردش�گری از س�وی فعاالن بخ�ش خصوصی انجام
می شود و می توان سرمایه مورد نیاز برای تبلیغات ،بازاریابی و فعال سازی
حوزه های مختلف گردشگری را از جذب سرمایه بخش خصوصی به دست
اورد .در این حوزه چه اقداماتی انجام داده اید؟
عمده فعالیت های ما در بخش غیردولتی و خصوصی اس��ت .ما همواره ظرفیت ها
و فرصت های سرمایه گذاری را مطرح می کنیم و بخش خصوصی به سرمایه گذاری
در انه��ا می پردازد .ما مانند س��ایر بخش های کش��ور نیس��تیم که خ��ود اقدام به
سرمایه گذاری و اجرای پروژه های مورد نظر کنیم.
حمل ونقل یکی از ارکان مهم گردشگری است؛ در این حوزه خودروی
مخصوص گردشگری قرار است ایجاد شود یا خیر؟
یکی از مشکالت اصلی گردشگری در حوزه حمل ونقل است .همه تصور می کنند
سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری متولی تام گردشگری به شمار
می رود ،اما فقط یک حلقه از زنجیره بزرگ کش��ور در اختیار این س��ازمان قرار دارد.
ب��ه عنوان نمونه زمانی که یک اژانس گردش��گری درخواس��ت مجوز برای فعالیت
می کند ،بای��د ۳نوع مدرک دریافت کند؛ مجوز بند (الف) که س��ازمان هواپیمایی
کش��وری ان را صادر می کند ،مجوز بند (ب) که س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع
دس��تی و گردش��گری صادر می کند و مجوز بند (پ) که سازمان حج و زیارت ان را
صادر می کند .هر ۳سازمان نیز به ان نظارت می کنند و در نتیجه ان را پلمب کرده
و یا اجازه ادامه فعالیت می دهند.
با این ش��رایط گردش��گری کش��ور حتی مدیریت واحدی نیز در کشور ندارد .به
طور مثال زمانی که در فرودگاه های کش��ور اتفاق ناگوار ،کارشکنی یا حادثه ای رخ
می دهد ،س��ریع برای من پیام ارسال می شود و درخواست می شود که نظارت کرده
و مش��کل را رفع کنم ،اما ما هیچ اختیاری در فرودگاه های کش��ور نداریم .خطوط
هوایی کش��ورمان نیز با اهداف گردشگری کشور باید فعالیت ها و پروازهای خود را
برنامه ری��زی کنند ،اما این اتفاق در عم��ل رخ نمی دهد .به عنوان نمونه در ایام عید
نبای��د پروازهای فوق العاده به مقصد ترکیه برگزار کنیم ،اما اختیاری برای نظارت و
جلوگیری از این اقدامات نداریم.
ب��ه طور کلی گردش��گری صنعتی فرابخش��ی اس��ت .در ایران هر تک��ه از پازل
گردش��گری در اختیار یک نهاد یا س��ازمان اس��ت .به منظور توسعه گردشگری در
کش��ورمان باید چندین نهاد را با هم هماهنگ کنیم تا توسعه در این حوزه رخ دهد
که در عمل نشدنی است .اگر رییس برخی از نهادها به گردشگری عالقه مند باشند،
ممک��ن اس��ت اتفاق کوچکی در این حوزه رخ دهد ،اما اگ��ر تمایلی به تداوم و انجام
فعالیت های گردشگری نداشته باشند ،هیچ کاری از ما ساخته نیست.
حوزه های مختلف حمل ونقلی نیز تاثیر بس��یاری بر توسعه گردشگری دارند .به
عنوان نمونه چند س��الی است که شرکت راه اهن جمهوری اسالمی تصمیم گرفته
با ما همکاری کند و قطارهای گردش��گری را راه اندازی کرده اس��ت که اقدام بسیار
مثبتی در زمینه گردشگری بوده است .به طور کلی مشکل اصلی گردشگری ما این
است که جدی گرفته نشده است.
شنبه
5
بنابراین اگر متقاضی بهره برداری از بنای تاریخی بخواهد پاسارگاد را به رستوران
تبدیل کند ،چنین اجازه ای برای وی صادر نمی شود.
برخی از ابنیه های تاریخی ارزش معماری باالیی دارند و حتی ممکن است قدمت
چندانی نداشته باشند ،برخی از انها حتی ممکن است ۸۰سال عمر داشته باشند و
به دلیل زیبایی معماری ثبت ملی ش��ده باشند و یا اینکه متعلق به شخصیت نامدار
و مشاهیر فرهنگی کشور باشند .هیچ ایرادی ندارد که این بناها به بخش خصوصی
واگذار ش��وند و با رعایت اس��تاندارد و نظارت کامل معاونت میراث فرهنگی و ایجاد
تغییرات مورد بهره برداری تجاری قرار گیرند.
در ایران اثار تاریخی و بناهای باستانی بسیاری وجود دارند و گستردگی بسیاری
در زمینه میراث فرهنگی در کشور وجود دارد .درباره برخی از انها هیچ اقدامی انجام
نمی دهیم ،چراکه بودجه کافی برای مرمت و بررس��ی های کارشناسی برای این اثار
را در اختیار نداریم .در برخی موارد نیز برخی اشیای تاریخی ،محوطه های تاریخی و
یا اثار تاریخی را کشف کرده ایم ،اما با خاک ریختن ،دوباره روی انها را می پوشانیم،
چراکه برای حفاظت از این اثار هیچ اقدامی نمی توانیم انجام دهیم.
بس�یاری از استان های کش�ور غنی از اثار تاریخی و بناهای باستانی
متعدد هستند ،اما تعداد بسیاری از این بناهای باستانی ثبت ملی نشده و
حریم حفاظت ندارند .برنامه ای برای ثبت ملی و تعیین حریم حفاظت برای
اثار تاریخی استان های مختلف کشور در نظر گرفته اید؟
بل��ه ،به طور حت��م برای ثبت ملی و تعیین حریم حفاظ��ت اثار تاریخی و بناهای
باس��تانی کش��ور برنامه داریم .در حال حاضر هفته ای 4 - 3پرونده برای ثبت ملی
اثار تاریخی در اس��تان های مختلف کش��ور داریم .برای این اثار باید پرونده تشکیل
ش��ود ،هویت هریک مشخص ش��ود و حریم حفاظت هرکدام از انها تعیین شود که
روندی زمانبر و طوالنی اس��ت .برای ثبت جهانی اثار باس��تانی کشور در یونسکو نیز
س��همیه وجود دارد که باید بر اساس س��همیه خود اقدام کنیم و هر سال از حداکثر
این سهمیه استفاده کرده ایم.
یکی از مهم ترین حوزه های گردش�گری کشور ،گردشگری فرهنگی
ت که مهم تری�ن انها موزه ه�ا و اثار باس�تانی هس�تند .برنامه ای در
اس�
زمینه نمایش�گاه های مشترک با دیگر کش�ورها در موزه ها و برای توسعه
گردشگری فرهنگی در نظر گرفته اید؟
گردش��گری هم ابعاد اقتص��ادی دارد ،هم اجتماعی و هم فرهنگی .گردش��گری
ملت ها را به هم نزدیک می کند و دیپلماس��ی را بهبود می بخشد .تعداد سفیرانی که
با من دیدار داش��ته اند ،نسبت به دیگر نهادها و حوزه های کشور قابل قیاس نیست.
این هویت و مزیت های گردشگری است .میراث فرهنگی نیز مورد عالقه تمامی افراد
بوده و محل نزدیک شدن ملت ها است.
یکی از اقداماتی که در زمینه گردش��گری فرهنگی و میراث فرهنگی در دس��ت
اقدام داریم ،این اس��ت که موزه های مان را از خاموشی و درون گرا بودن خارج کنیم.
موزه های یک کشور ،ملی هستند و باید به موزه های بین المللی تبدیل شوند .در این
راستا ارتباط با موزه های دیگر کشورها را افزایش داده ایم .به طور مثال با ارمنستان
و کره جنوبی نمایش��گاه مشترک در موزه های کشور برگزار کردیم .همچنین برای
نخس��تین بار در تاریخ کش��ور ،با لوور همکاری کرده و نمایشگاه لوور را در موزه ملی
ایران اجرا کردیم .جای بس��ی خوش��بختی اس��ت که در کش��وری که همین چند
وق��ت پی��ش زلزله در پایتخت ان اتف��اق افتاده ،لوور اعتماد می کن��د و ۵۶اثر خود
را از تمدن های مختلف که برخی از انها قدمت چند هزار س��اله دارند ،به این ش��هر
می اورد .از موزه لوور اثاری مانند اثار باس��تانی مصر به ایران امده و این امر بس��یار
مهم اس��ت .در واقع این امر بیانگر این اس��ت که مدیران موزه ل��وور به ایران اعتماد
کرده اند .ش��اید اگر ما بودیم ،چنین اقدامی انجام نمی دادیم .قرار است ایران نیز در
موزه لوور در ماه اردیبهشت نمایشگاهی برگزار کند و ۳۶اثر قاجاری از موزه گلستان
را در لوور به نمایش دراوریم.
این اقدامات به دیپلماسی کشور کمک شایانی می کند و کشورها را به هم نزدیک
می کند .نمایش��گاه لوور در ایران به اندازه ای برای دولت فرانس��ه اهمیت داشت که
وزیر امور خارجه فرانسه برنامه سفر به ایران را به گونه ای تنظیم کرد تا در افتتاحیه
این نمایش��گاه حضور داشته باشد .این اقدامات ارزشمند هستند .به اعتقاد ما عالوه
ب��ر منافع اقتصادی ،چنین اقداماتی کارکردهای فرهنگی و اجتماعی بی نظیری نیز
برای کش��ور به همراه دارد .البته متاس��فانه روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری تبلیغات را به شیوه مناسب جلو نبرد و پس از افتتاحیه،
تبلیغات نمایش��گاه ل��وور را متوقف کرد ،در حالی که این نمایش��گاه ۳ماه در ایران
ادامه دارد.
سیم کارت های گردش�گران خارجی که به کشور سفر می کنند ،قابل
استفاده هستند یا اینکه باید این سیم کارت ها رجیستر شوند؟
مدت تعیین ش��ده برای رجیستر سیم کارت های گردش��گران ۲۰روز تا یک ماه
است .به طور معمول گردشگران خارجی بیشتر از این زمان در کشور نمی مانند و به
کشور خود بازمی گردند .زمانی که سیم کارت خارجی وارد کشور می شود ،پیامی به
ان مخابره می شود که یک ماه مهلت دارد گوشی خود را رجیستر کند.
امار گردشگران خارجی در کشور ۵میلیون نفر اعالم شده است .این
۵میلیون نفر شامل ایرانیان خارج از کشور نیز می شود یا خیر؟
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
بخش های اقتصاد جهانی متحول شوند .بسیاری از مشاغل از بین می روند ،به عنوان
نمونه بیمه یکی از حوزه های مهم اقتصادی اس��ت ،اما هوشمندس��ازی ،ریس��ک را
کاهش می دهد و بیمه دیگر معنایی ندارد .یکی از بخش های دیگر بانک ها هستند و
پیش بینی می شود موبایل به بانک تبدیل شود .پیش بینی می شود دو حوزه در دنیا
رشد بسیاری خواهند داش��ت؛ فناوری و گردشگری .بنابراین ما نیز مجبوریم ان را
جدی بگیریم .امارات و دوبی نیز نفت دارند ،اما از گردش��گری درامدزایی می کنند.
ترکیه تورم را با درامدهای گردشگری کاهش داده و ۴صفر پولی خود را حذف کرد.
ما هم مجبور می شویم گردشگری را توسعه دهیم و جهشی اتفاق می افتد .بنابراین
اگ��ر کمک ش��ود ،می توانیم به ۱۶میلیون گردش��گر خارجی دس��ت یابیم .ترکیه
هدف گذاری کرده ساالنه ۴۰میلیارد دالر درامد گردشگری داشته باشد.
برای برج ایفل هر س��ال برنامه های مختلفی برگزار می ش��ود که بازدیدکنندگان
بس��یاری را ب��ه خود ج��ذب می کند ،اما ما برای پاس��ارگاد هیچ روی��دادی در نظر
نگرفته ایم.
در دنی��ا حداقل س��رمایه گذاری که در گردش��گری انجام می ش��ود ،به ازای هر
گردشگر ۲.۵دالر است که این رقم در ایران زیر 0/3سنت است و این نشان می دهد
که سهم گردشگری در حوزه سرمایه گذاری پایین است .این شرایط در حالی است
که درامدی که از ورود هر گردش��گر می تواند حاصل ش��ود ،معادل ۵۰بش��که نفت
اس��ت ،اما ما می بینیم که برای نفت س��رمایه گذاری های بیشتری انجام می شود تا
حوزه گردشگری.
اگر ایرانیان با گذرنامه خارجی وارد کش��ور شوند ،بله؛ انها نیز در امار گردشگران
در بحث تخصیص بودجه نیز زمانی که تقس��یم بودجه می ش��ود ،نخست بودجه
خارجی حساب می شوند ،اما اگر با گذرنامه ایرانی به کشور سفر کنند ،خیر؛ به عنوان
وزارتخانه ها تخصیص داده می ش��ود و باقی ان در س��ازمان ها هزینه می شود .به هر
گردش��گر خارجی به حس��اب نمی ایند .البته به دلیل فرابخشی بودن گردشگری،
حال این ش��رایط در حالی در این حوزه وجود دارد که ما در تالش��یم در س��ازمان
رصد کردن و اخذ امار دقیق گردش��گران خارجی بس��یار مشکل است .حتی میزان
نگاه ه��ا را تغییر دهیم و رویکرد جدی��دی را ایجاد کنیم .ما می خواهیم نگاه میراثی
گردش مالی گردشگران خارجی نیز بسیار مشکل است و یک حساب اقماری داریم
را ب��ه نگاه اقتصادی تغیی��ر دهیم و از این محل درامدزای��ی ایجاد کنیم .در همین
که بس��یار پیچیده است .باید رصد کنیم که هر گردش��گر چه میزان در ایران خرج
زمین��ه اقدامات زیادی را در دس��تور کار داریم .به عنوان نمون��ه فراخوانی را صادر
کرده اس��ت ،اما اماره��ای متعددی برای ان اعالم می ش��ود و درامدزایی دقیق هر
کرده ایم که با ش��رکت های تجارت الکترونیک بانک ها همکاری داشته باشیم .برای
گردشگر ممکن نیست .اگر اثرات مستقیم گردشگری را در تولید ناخالص داخلی ۲
ف��روش اینترنتی بلیت موزه س��عداباد یا با راه اندازی یک دس��تگاه نمره انداز ،امار
درصد در نظر بگیریم ،درامدزایی غیرمس��تقیم و القایی این صنعت تا ۳برابر بیشتر
بازدیدهایی که از کاخ سعداباد می شود را به دست اوریم .از پرتال جامع گردشگری
است .با ولی اهلل س��یف ،رییس کل بانک مرکزی مکاتبه و از وی درخواست کرده ایم
می خواهیم بهترین بهره وری را داش��ته باش��یم .برای ۸سایت تاریخی توانسته ایم
اعالم کند که س��هم گردشگری در تولید ناخالص داخلی چه میزان است ،اما به طور
جذب س��رمایه گذاری کنیم .در ازای سرویس��ی که می دهیم ،سرویس می گیریم و
رس��می اعالم کرده اند که چنین اماری را در اختیار ندارند .یکی از اقدامات اساسی
بسیاری از اقدامات دیگر که برای توسعه این بخش در دستورکار قرار گرفته است.
در گردشگری ،ساماندهی حس��اب های اقماری است؛ با این اقدام می توان دریافت
� اس�تفاده از هنر در تبلیغ�ات و فعالیت های مختل�ف مربوط به صنایع
که چه میزان گردش��گر س�لامت داریم و درامدزایی انها چقدر است .این اقدام باید
دستی ،گردشگری و میراث فرهنگی تا چه اندازه جدی است؟
انجام شود و یکی از برنامه های اصلی ما در زمینه توسعه گردشگری به شمار می رود.
به اندازه توانایی مان تالش می کنیم از هنر در تبلیغات اس��تفاده کنیم .هنر یکی
برای جلوگیری از قاچاق اشیای عتیقه چه برنامه ای در نظر گرفته اید؟
از المان های تبلیغات به ش��مار می رود .ترکیه در سریال های خود گردشگری اش را
نیروی
از گذش��ته برنامه هایی وجود داشته است .یگان حفاظ ت میراث فرهنگی و
تبلیغ می کند و جذب گردش��گر بس��یاری دارد .در صنایع دستی حراج اثار صنایع
عتیقه
اش��یای
انتظامی با قاچاق اش��یای عتیقه مقابله می کنند و هر جا که با قاچاق
دس��تی را در برنامه قرار دادیم؛ اثری که امس��ال رتبه نخست را به لحاظ قیمتی پیدا
روبه رو ش��وند ،اقدامات الزم انجام می شود .اما کشور ما تاریخی است و رصد تمامی
کرد ،صنایع دس��تی بود .در ماه مهر قصد داریم نخس��تین حراج صنایع دس��تی را
حوزه های ان کار مش��کلی اس��ت .در برخی موارد سیالبی رخ می دهد و یک بخش
راه اندازی کنیم.
تاریخی نمایان می شود یا فعالیت های عمرانی انجام می شوند .یک تمدن چند هزار
در حوزه گردشگری این امید وجود دارد که با استفاده از استارت اپ ها
س��اله در کاشان کشف شده ،اما متوجه ش��دیم تعدادی از قاچاقچیان فعالیت هایی
به رونق برس�یم .ایا از استارت اپ ها برای رونق در صنایع دستی هم بهره
درباره ان انجام دادند .یکی از اقدامات مناس��ب این است که برای هر اثر تاریخی در
می برید؟
منازل شناس��نامه صادر کنیم و موزه های ش��خصی راه اندازی شود
بله! چه بس��ا نقش استارت اپ ها در صنایع دستی مهم تر هم باشد.
که ش��غل ایجاد کنیم و خیال ما هم راحت ش��ود که از کشور خارج
در واقع من در زمینه توس��عه بازار صنایع دس��تی به اس��تارت اپ ها
نشده و دست قاچاقچیان نیفتاده اند .سکه های طالی تاریخی ذوب
امی��دوارم .البته صنایع دس��تی در حوزه تولید خیل��ی اوضاع بدی
می شوند ،به دلیل اینکه تبدیل به طال شده و بفروشند .اگر ثبت شوند
ندارد ،اما در فروش و بازاریابی با مشکالتی روبه رو هستیم .در چنین
میزان
و شناسنامه دار شوند ،بسیار خوب است ،چراکه از کشور خارج نشده
ش��رایطی دولت به جای حمایت از تولید باید از مصرف حمایت کند.
گردش مالی
و ذوب نمی شوند.
ب��ه این ترتیب بزرگترین کمکی ک��ه می توان به تولیدکننده صنایع
گردشگران
برای ثبت اش�یای تاریخی ک�ه در خانه های مردم وجود
دس��تی کرد ،این است که برای محصول او بازار و تقاضا ایجاد کنیم.
دارند ،معذوریت وجود دارد؟
در این زمینه طرحی به نام طرح تجاری سازی داریم.
خارجی بسیار
بله ،اگر شما اشیای تاریخی در خانه دارید ،باید به ما تحویل دهید،
طرح تجاری سازی صنایع دستی ،چند مولفه دارد که یکی از انها،
مشکل است و
چون سرمایه ملی به شمار می روند و نباید در دست افراد باشند و جزو
اس��تفاده از استارت اپ ها و فضای مجازی برای مارکتینگ است .در
حساب
یک
منافع ملی به شمار می ایند .اثار تاریخی متعلق به دولت است .در این
همین راس��تا از چند اس��تارت اپ موفق که در زمینه فروش صنایع
اقماری
حوزه با احتیاط اقداماتی را در نظر گرفته ایم .شناسنامه صادر کردن
دستی ورود داشته اند ،دعوت کردیم و صحبت های انها را شنیدیم و
برای اش��یای تاریخی در دست مردم مضراتی نیز دارد ،اما منافع ان
قول دادیم اگر مشکلی دارند ،رسیدگی کنیم تا در کار خود موفق تر
داریم که
باشند.
بیشتر از ضررهایش است .در برخی موارد قاچاقچیان اجناس عتیقه بسیار پیچیده
تاریخ��ی را از م��ردم می گیرند و با جنس قالب��ی تعویض می کنند و
اس��تارت اپ ها نی��از ب��ه حمای��ت چندان��ی ندارند و بیش��ترین
است
سپس می گویند تقلبی است و ارزشی ندارد.
تقاضای ش��ان این است که مزاحمتی برای ش��ان نداشته باشیم .به
یکی از اقداماتی که ترکیه در زمینه توس�عه گردشگری
عنوان نمونه باید در صدور مجوزها روند را تسهیل کرد و حمایت های
انجام داده ،برگزاری بزرگداش�ت مولوی در قونیه اس�ت .در
معن��وی را افزایش داد ت��ا در فروش صنایع دس��تی موفق تر از قبل
ایران مش�اهیر فرهنگی بس�یاری به جز مولوی وجود دارند
باشند.
و هیچ بزرگداشت و جشنواره ای برای انها برگزار نکرده ایم.
� به جز اس�تارت اپ ها ،مولفه های دیگر در تجاری س�ازی
برنامه ای در این زمینه در نظر گرفته اید؟
صنایع دستی چیست؟
به عقیده من کمبود اعتبارات و نبود برنامه جامع موجب ش��ده برنامه و رویدادی
در بحث تجاری س��ازی صنایع دس��تی نکته دیگری که مطرح ش��ده ،به موضوع
در زمینه مش��اهیر فرهنگی برگزار نشود ،اما برنامه های بسیاری در زمینه مشاهیر
طراحی بازمی گردد .بس��یاری از طرح های ما قدیمی هستند .من در جلسه معارفه
فرهنگی کشور در نظر گرفته ایم.
خود گفتم که صنایع دس��تی ما باید تولید تیراژ کند .در فضای مجازی نقد بسیاری
اس�تراتژی س�ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس�تی و گردش�گری
به این اندیش��ه وارد ش��د و متهم ش��دم که نمی دانم صنایع دستی به چه معنا است.
چیست؟ سیبل در نظر گرفته شده چیست؟
منتقدان گفتند که صنایع دستی یعنی کار دست و تولید تیراژ را نفی کردند.
گردشگری
حوزه
در
دهیم.
ی
م
ادامه
در زمینه میراث فرهنگی همین روند فعلی را
این در حالی است که ما باید از یک بشقاب هزار عدد تولید کنیم تا قیمت تمام شده
نیز اسناد باالدستی استراتژی اصلی ماست .همچنین چشم انداز ۱۴۰۴که دستیابی
پایین بیاید .عالوه بر این وقتی تعداد زیادی از یک کار با یک طرح تولید شود ،نه تنها
به جذب ۲۰میلیون نفر گردش��گر خارجی و ۸۰میلیون گردش��گر داخلی است ،از
استادکاران بلکه نیروهای انسانی جدید نیز می توانند به کار تولید مشغول شوند.
اهداف اصلی ما به شمار می رود.
� تجربه های جهانی در این زمینه چه می گویند؟
ای ا دستیابی به این چشم انداز ممکن است؟
در حال��ی که بازار صنایع دس��تی جه��ان حدود ۲۴۰میلیارد دالر اس��ت ،چین
در برخ��ی موارد گفته می ش��ود این هدف بی ربط گذاش��ته ش��ده و متناس��ب
بیشترین فروش صنایع دستی دنیا را دارد .باید بدانیم که بیش از ۸۰درصد صنایع
با ظرفیت های کش��ور نیس��ت ،اما این هدف درست و مناسب اس��ت .گاهی اوقات
دس��تی این کش��ور با ماشین تولید می ش��ود و حدود ۲۰ -۱۰درصد هم به صورت
دس��تیابی به هدف مشکل است .کشوری با تاریخ و جغرافیای محدود در همسایگی
دس��تی انجام می ش��ود .ما هم می خواهیم در بخش صنایع دس��تی فروش بیشتر و
ما ۲۰میلیون گردشگر جذب کرده است .مشکل اصلی کشور ما این است که هدف
بازارهای ماندگاری داش��ته باشیم و در کنار ان استادکاران نیز برای مشتریان ویژه،
مناس��ب گذاشته می شود ،اما ابزارهای متناس��ب برای دستیابی به ان هدف ایجاد
تولید اثار فاخر خواهند داش��ت .در واقع باید هر دو حوزه تولید را در کنار هم داشته
نمی ش��وند .زمانی که هدف گذاری می ش��ود ،باید ابزارهای ان نیز تهیه شود .هدف
باش��یم .بعضی از تولیدکنندگان صنایع دستی ما با افتخار می گویند که طرح ۱۰۰
گذاشتن به معنای چش��م انداز ایجاد کردن است که باید تبدیل شود به برنامه کلی
س��ال قبل را اجرایی کرده اند .این در حالی است که ما باید ذائقه مشتری را بدانیم و
و عملیاتی .برنامه عملیاتی و ابزارهای ان باید ایجاد ش��ود .با این روند به هدف گذاری
طرح ها را بروزرس��انی کنیم .به عنوان نمونه در گذشته فرش الکی مد بود ،اما امروز
نمی رسیم .من معتقدم ناچاریم گردشگری را جدی بگیریم .هرگز نمی توانیم بگوییم
مشتریان ایرانی این رنگ را نمی پسندند و در اروپا نیز چنین است.
این تدبیر که گردش��گری اقتصاد س��وم جهان قرار گرفته از منطق درستی پیروی
و مولفه اخر ،برندسازی است .امروز صنایع دستی ما به طور فله ای توزیع می شود
نکرده است .روند هوشمندسازی در دنیا در حال پیشرفت است و پیش بینی می شود
که ما باید برای اثارمان شناسنامه و برند داشته باشیم.
عکس :مهدی کاوه ای
یکی از مش�کالتی که برای مقاصد کمتر شناخته ش�ده گردش�گری
وج�ود دارد ،کم بودن اطالعات درباره انها و اطالعاتی درباره نحوه اقامت،
جاذبه های گردش�گری ،حمل ونقل و مس�ائلی از این قبیل است .از سوی
دیگر اس�تفاده از تورهای گردش�گری برای س�فرهای داخلی جا نیفتاده
و بیش�تر مردم برای س�فرهای خارجی خ�ود تورهای س�فر را خریداری
می کنند ،اما برای س�فرهای داخلی با وس�یله نقلیه شخصی سفر کرده و
در من�زل اقوام و اش�نایان اقامت می کنند .بنابراین با ش�رایط موجود ،نه
تورهای گردش�گری داخلی مورد استقبال قرار می گیرند و نه گردشگری
داخل�ی رون�ق پیدا می کند .ب�رای رواج تورهای گردش�گری داخلی و در
زمینه اطالع رسانی درباره گردشگری داخلی چه اقداماتی انجام داده اید؟
در زمینه اطالع رس��انی درباره مناطق مختلف کش��ور ،پرتال جامع گردشگری،
مش��کالت را رفع کرده اس��ت .این پرتال اطالعات کاملی را درباره مناطق مختلف،
جاذبه های گردش��گری و اقامت در ش��هرها و اس��تان های مختلف کشور در اختیار
گردش��گران داخلی قرار می دهد .حتی قصد داریم صنایع دستی را نیز در این پرتال
بارگذاری کرده و این پرتال را به س��ایتی برای فروش صنایع دس��تی تبدیل کنیم.
بنابراین اکنون جاذبه های گردش��گری به طور کامل معرفی ش��ده اند .اقامتگاه های
بومگردی نیز تاکنون معرفی ش��ده اند .رویدادهای گردشگری هر منطقه نیز در این
پرتال راه اندازی می ش��وند و قابلیتی برای ان ایج��اد کرده ایم که قابلیت بارگذاری
برای عموم مردم در این قس��مت وجود داش��ته باشد .به عنوان نمونه جشنواره اش
در زنجان یک رویداد جذاب اس��ت ،اما بیش��تر مردم کشورمان درباره ان اطالعات
اندکی دارند.
تورهای گردش��گری چند سالی است که برگزار می ش��ود .البته تعداد این تورها
بس��یار اندک است .یکی از دالیل اس��تقبال نکردن گردشگران داخلی این است که
م��ردم عالقه دارند در کنار خانواده باش��ند و دلیل دیگر این اس��ت که نمی خواهند
هزینه اضافه برای تور بپردازند.
اگر بس��ته های ارزان قیمت سفرهای داخلی راه اندازی ش��وند ،استقبال مردم از
تورهای داخلی نیز افزایش می یابد.
یکی از رویدادهای مهم گردشگری امسال میالدی «همدان»۲۰۱۸
اس�ت .این در حالی اس�ت که همزمان با برگ�زاری چنین رویداد مهم
و بین المللی بخش�ی از مس�یر منتهی به تپه هگمتانه اسفالت شده تا
اهن فروشان از ان تردد کنند .از سوی دیگر پرونده این اثر باستانی و
تاریخی برای ثبت جهانی به یونس�کو ارسال شده است .چه نظارتی بر
چنین اقداماتی وجود دارد؟
در این حوزه کمک اصلی و موثر ما ،رس��انه ها و س��من ها هس��تند .من بسیاری از
اخبار مهم در حوزه میراث فرهنگی را از رس��انه ها دریافت می کنم و کارش��کنان نیز
به دلیل هراس از رس��انه ای ش��دن خبرهای تخریب میراث فرهنگی ،کمتر مرتکب
جرایم مرتبط با میراث فرهنگی می ش��وند .متاسفانه خیابان اصلی سنگفرش شده
و به پیاده راه تبدیل ش��ده و بازار اصلی اهن فروش��ان ،مسیر خود را برای رفت وامد
از دس��ت داده است .استاندار همدان نیز به دلیل اعتراضات اهن فروشان ،از شورای
تامین اس��تان همدان به صورت فراقانونی عمل کرده و مس��یری را برای انها ایجاد
کرده اس��ت .من هم با وزیر کش��ور مکاتبه و موضوع را مطرح کرده ام .پیگیری ها و
اطالع رسانی های رسانه ها در این زمینه همچون دیگر موارد قانون شکنی و تخلفات
میراث فرهنگی کمک بس��یاری به ما می کند .اگر این مس��یر اسفالت از میان نرود،
نمی توانیم تپه هگمتانه را ثبت جهانی کنیم.
ب�ا توجه ب�ه گفته ه�ای ش�ما ،برنامه های متع�ددی را برای توس�عه
گردشگری در نظر گرفته اید .به نظر شما تا سال اینده در همین تاریخ چند
درصد از این برنامه ها اجرایی می شوند؟
اگر با همین روند پیش رویم ،رش��د ۴تا ۵درصدی را می توانیم تا س��ال اینده و
حتی تا س��ال ۱۴۰۴شاهد باشیم .اگرچه رشد جهانی گردشگری نیز همین میزان
اس��ت ،اما گردشگری ایران برای دس��تیابی به چش��م انداز ۱۴۰۴باید رشد بسیار
بیش��تری نسبت به جهان داش��ته باشد .با این همه س��ند جامع گردشگری پس از
سال ها تدوین شده و به تصویب رسیده و این گام بزرگی است .عالوه بر ان زمانی که
استانداران کشور در جلسه هیات دولت برای رای اعتماد حضور یافته بودند ،بخشی
از برنامه های انها بر محور گردشگری بود ،چراکه می دانند با حداقل سرمایه گذاری
می توانند برای مردم اش��تغالزایی کنند و شاهد رونق اقتصادی باشند .هم می توانند
شادی و نشاط برای مردم ایجاد کنند و هم درامدزایی .برای تمامی استانداری های
مختلف سیاست های کلی و برنامه ریزی ها را ارسال کرده ایم.
در حال حاضر ۱۷۰۰پروژه گردش��گری در کش��ور در حال اجرایی ش��دن است.
خوش��بختانه نرخ س��رمایه گذاری در گردشگری بس��یار خوب است .از سوی دیگر
در گذش��ته بناهای تاریخی را رها می کردیم و هیچ اس��تفاده ای از انها نمی کردیم،
اما اکنون بناهای باس��تانی را برای اس��تفاده های تجاری واگ��ذار می کنیم؛ البته با
رعایت موازین سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری .معاونت میراث
فرهنگی س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردش��گری بر ابنیه تاریخی
واگذارش��ده به بخش خصوصی هم نظ��ارت عالیه و هم نظارت مقیم دارد .هر بنایی
که در مزایده به بخش خصوصی واگذار ش��ده ،به طور حتم از س��وی معاونت میراث
فرهنگی مورد تایید واقع ش��ده اس��ت و طرح های بخش خصوصی برای واگذاری و
استفاده از بناهای باستانی باید از سوی معاونت میراث فرهنگی به تصویب برسند.
یکی از مشکالت در حوزه واگذاری بناهای تاریخی در مزایده به بخش
خصوصی این است که گفته می شود برخی از تغییر کاربری ها هویت بناها
را از می�ان برده و تغیی�ر کاربری های غیراصولی در زمین�ه این اثار انجام
شده است .به عنوان نمونه برخی از حمام های تاریخی به رستوران تبدیل
شده اند .بر تغییر کاربری ها از سوی بخش خصوصی نظارتی وجود دارد؟
م��ا حاضریم بناهای باس��تانی را به حال خود رها کنی��م ،اما تغییر کاربری در انها
ندهیم.
بسیاری از فعاالن میراث فرهنگی نسبت به تغییر کاربری و استفاده تجاری از اثار
باس��تانی انتقاد می کنند ،اما اگر یک بنای تاریخی مانند حمام تبدیل به رس��توران
شود ،هیچ ایرادی ندارد .این حمام در گذشته در حال تخریب بوده و هیچ استفاده ای
از ان نمی ش��ده و اکنون نیز تغییر کاربری داده نش��ده ،بلکه اجازه داده ش��ده از این
بن��ای تاریخی بهره برداری تجاری و اقتصادی ش��ود .تغییر کاربری به معنای تغییر
هویت است ،اما در حوزه واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی چنین اتفاقی
رخ نداده است.
در معاونت میراث فرهنگی کمیته ای فنی وجود دارد که درباره بهره برداری های
تج��اری تصمیم گیری می کند و اجازه بهره برداری اقتصادی از اثار باس��تانی درجه
یک داده نمی شود.
گردشگری
حمل
و نقل
شنبه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
6
خبر
طرح تسهیل سفرهای
دریایی نوروز 97اغاز شد
طرح تسهیل س��فرهای دریایی 97به صورت رسمی
دی��روز با حض��ور وزی��ر راه و شهرس��ازی و مدیرعامل
س��ازمان بن��ادر و دریان��وردی در بندرعب��اس ،مرک��ز
هرمزگان اغاز ش��د .به گزارش ایرن��ا ،عباس اخوندی،
وزیر راه و شهرس��ازی در بندر ش��هید حقان��ی ،یکی از
بزرگترین اس��کله های پایانه مسافری از طریق بی سیم
فرمان اغاز طرح نوروزی را صادر کرد .اس��تان هرمزگان
به عنوان پایتخت س��فرهای دریایی با داشتن 45شناور
مس��افری ظرفیت جابه جایی مسافر تا 18میلیون سفر
دریایی در س��ال را دارد .هرمزگان به واس��طه س��احلی
ب��ودن و در امتداد اب های خلی��ج فارس و دریای عمان
از جمله 32بندر فعال ش��امل ش��هید رجایی ،ش��هید
باهنر ،شهید حقانی ،لنگه ،افتاب ،چارک ،کیش ،قشم،
تیاب ،کالهی ،کرگان ،جاس��ک و س��یریک است که به
اس��کله های تج��اری و صیادی برای تخلی��ه و بارگیری
کاال و جابه جای��ی مس��افر معروف هس��تند .از ابتدای
س��ال جاری تا پای��ان بهمن 17میلی��ون و 401هزار و
456نفر س��فر دریایی در بندرهای 15گانه بندرعباس،
ش��هید باهنر ،قش��م ،هرمز ،لنگه ،په��ل ،الفت ،کیش،
چارک ،هید ذاکری ،بهمن ،افتاب ،س��یریک ،ابوموسی
و جاس��ک به وس��یله 45ش��ناور مس��افری انجام شده
اس��ت .برای س��فر به جزیره های هرمز ،هنگام ،الرک و
درگهان قش��م مس��افران از بندر مسافری شهید حقانی
بندرعباس معروف به اس��کله ش��هر به ص��ورت رفت و
برگشت اس��تفاده می کنند .پایانه مسافری بین المللی
بندر ش��هید باهنر ه��م عالوه بر بار و مس��افر ،در زمینه
جابه جایی خودرو به وس��یله لندینگ کرافت (ش��ناور
حم��ل خودرو) فعالیت دارد و مس��افران و گردش��گران
می توانند با خودرو به قش��م س��فر کنن��د .همچنین در
غ��رب هرمزگان ظرفیت ایجادش��ده در بندرهای لنگه،
افت��اب ،چارک و ابوموس��ی برای مس��افر و جابه جایی
خودرو موجب ش��ده از این اس��کله ها با خودرو به کیش
س��فر کنند .در جریان س��فر روحانی ،معاونان وی و 13
وزی��ر به هرمزگان 200 ،میلیارد ریال اعتبار به اداره کل
میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردشگری هرمزگان
برای فراهم کردن زیرس��اخت های گردش��گری در این
اس��تان اختصاص یافت؛ این بودجه برای امور زیربنایی
و احی��ای اثار تاریخی در معرض خطر تخریب ،تقویت و
ایجاد مکان های تفریحی ،تورهای مسافری و سالن ها با
موافقت میراث فرهنگی هزینه می شود .همچنین زمینه
برای تقویت سایر بخش های گردشگری از قبیل تشویق
سرمایه گذاران به مسائل مربوط به گردشگری در زمینه
س��اخت هتل ،مهمانپذی��ر و بومگردی توس��ط بخش
خصوصی با پرداخت تسهیالت از سوی دولت دیده شده
اس��ت .مصوبه جدید دولت درباره پرداخت تس��هیالت
به منظور تقویت زیرس��اخت های گردش��گری منطقه
می توان��د ضم��ن رون��ق بخش��یدن به معیش��ت مردم
منطق��ه ،مکانی مناس��ب را برای حضور هرچه بیش��تر
گردش��گران داخل��ی و خارج��ی فراه��م کن��د .فراهم
کردن زیرس��اخت های تفریحی و گردش��گری دریایی
مانند غواصی ،موج س��واری ،جت اس��کی ،ماهی گیری
در اب ه��ای عمیق و تماش��ای اکواریوم دریایی همواره
مورد اس��تقبال گردش��گران اس��ت .فرمان اغاز به کار
طرح سفرهای دریایی ،بازدید از نحوه خدمات رسانی به
مسافران و اجرای سامانه هوشمند صدور بلیت سفرهای
دریایی و س��فر به قشم از دیگر برنامه های سفر یک روزه
وزیر راه و شهرسازی به هرمزگان است .عباس اخوندی،
وزیر راه و شهرسازی در ایین اغاز طرح نوروزی سفرهای
دریایی در هرمزگان اظهار کرد :تاکنون نصب 3اس��کله
فل��زی ش��ناور در جزیره هنگام و روس��تاهای س��احلی
کندالو و ش��یب دراز قشم به پایان رس��یده و امروز مورد
بهره برداری قرار می گیرد .وی ادامه داد :نصب 3اس��کله
ش��ناور دیگر در روستاهای واقع شده در میان جنگل حرا
شامل بندر تاریخی الفت ،گورزین و سهیلی جزیره قشم
تا پایان س��ال جاری ب��ه پایان خواهد رس��ید .هفتمین
اس��کله ش��ناور هم با هدف خدمت رس��انی مناس��ب به
گردش��گران جزیره عجایب هفت گانه خلیج فارس اوایل
س��ال ۹۷در جنگل حرای روس��تای ساحلی طبل نصب
خواهد شد .اخوندی همچنین از نصب هشتمین اسکله
ش��ناور گردش��گری در بندرگاه خور بین المللی اذینی
شهرستان س��یریک (واقع در س��واحل مکران) تا پایان
بهار سال اینده خبر داد و افزود :برای ساخت و نصب این
8اسکله گردش��گری ،افزون بر ۵۲میلیارد ریال از محل
منابع داخلی سازمان بنادر و دریانوردی هزینه می شود.
گسترش تجارت در استانه نوروز و با افزایش تقاضا برای سفر ،موضوع مهمی که هر سال شاهد
editor@tejaratdaily.comان هستیم ،افزایش قیمت بلیت ها ،ان هم از نوع هوایی است .در این باره دبیر
انجمن شرکت های هواپیمایی با اشاره به اینکه نرخ باالترین کالس هر ایرالین
در سایت این انجمن اعالم شده ،اظهار کرد :مردم می توانند از این طریق کف و سقف قیمت بلیت
شرکت های هواپیمایی در مسیرهای مختلف را ببینند و قیمت بلیت های خریداری شده را تطبیق
دهند و باالتر از ان نرخ ها بلیت نخرند .ضمن اینکه اگر کس�ی باالتر از این نرخ ،بلیت بفروش�د،
خریدار می تواند از طریق سازمان تعزیرات یا از طریق سایت سازمان هواپیمایی کشوری شکایت
خود را از فروشنده بلیت مطرح و پیگیری کند.
موض�وع دیگر اینک�ه از اول بهمن ،فروش بلیت هواپیما از مبدا تهران به س�مت 3مقصد تبریز،
اهواز و بندرعباس به صورت سیستمی انجام شده است و در حالی با هماهنگی انجمن شرکت های
هواپیمایی و سازمان هواپیمایی کشوری ،حذف پروازهای چارتری در 3مسیر از مبدا تهران اغاز
ش�ده و به تدریج از مس�یرهای دیگر نیز حذف می شود که دبیر انجمن ش�رکت های هواپیمایی
می گوی�د :ام�کان ح�ذف پروازهای چارتری از همه مس�یرها میس�ر نیس�ت و پ�رواز به مقاصد
گردشگری ،زیارتی و مناطق نفتخیز همچنان چارتری خواهد ماند.
محدودیت پروازهای چارتری به مقاصد گردشگری ،زیارتی و مناطق نفتخیز
بلیت گران نخرید
همراهی کنند ،تح��ول مثبتی در صنعت حمل ونقل هوایی
دبی��ر انجمن ش��رکت های هواپیمای��ی می گوید :حذف
خواهد بود ،چراکه بخش عمده ای از مس��ائلی که در گذشته
پروازهای چارت��ری در 3مقصد تبریز ،اهواز و بندرعباس بر
وجود داش��ته و موجب گالیه و ش��کایت مسافران می شده،
اس��اس هماهنگی های انجام شده میان انجمن شرکت های
تخلفاتی بوده که برخی از اژانس ها و س��ایت های اینترنتی
هواپیمایی و س��ازمان هواپیمایی کشوری بوده و پروازهای
ف��روش بلیت در قالب فروش بلیت پروازهای چارتری انجام
چارتری از مسیرهای دیگری نیز در دستور کار قرار دارد ،اما
می دادند.
این به معنای حذف کامل پروازهای چارتری نخواهد بود.
او ب��ا تاکید ب��ر اینکه ح��ذف پروازهای چارت��ری از همه
ب��ه گ��زارش پایگاه خبری ات��اق بازرگانی ایران مس��عود
مسیرها میس��ر نیس��ت ،می افزاید :وضعیت
اس��عدی س��امانی می افزاید :در این 3مسیر
برخی مس��یرها اقتض��ا می کند ک��ه پروازها
ذکرشده ،بلیت صادرشده برای قراردادهای
چارتری باش��ند؛ به طور مث��ال در پروازهایی
چارت��ری ک��ه از قبل در این مس��یرها وجود
که ب��ه مقاصد گردش��گری و زیارت��ی انجام
داش��ته نی��ز مش��مول مق��ررات بلیت های
می ش��ود ،چارترکننده با بس��تن یک بس��ته
سیس��تمی خواهد ب��ود و در ص��ورت باطل
منس��جم و تجمی��ع هزینه هتل ،ترانس��فر و
ش��دن بلی��ت ،درص��د مش��خصی از هزینه
پذیرای��ی ،بلیت ها را با قیم��ت پایین تری در
پرداختی مس��افر به او مسترد می شود ،اما در
اختیار مسافر قرار می دهد.
مس��یرهایی که هنوز پروازهای چارتری انها
اس��عدی س��امانی ادامه می دهد :از سوی
برقرار است ،طبق روال قبلی دفاتر فروشنده
حذف
دیگر در پروازهایی که باید به مناطق نفتخیز
بلی��ت در ازای باطل��ی هزینه ای به مس��افر
پروازهای
انجام ش��ود و به صورت عمومی مسافر ندارد،
نمی پردازند.
حذف همه پروازهای چارتری
پروازه��ا باید ب��رای ارائه خدمات س��کوهای
چارتری
میسر نیست
نفتی برقرار باش��ند و به همین واسطه توسط
از همه
اس��عدی س��امانی می گوید :رویکرد مورد
ش��رکت های دولت��ی و وزارت نف��ت چارت��ر
نظر سازمان هواپیمایی کشوری برای حذف مسیرها میسر
می شوند.
پروازهای چارتری ،مورد قبول ش��رکت های
او با بیان اینکه در بقیه مس��یرهای داخلی
نیست
هواپیمایی اس��ت و چنانچ��ه دفاتر خدمات
تمایل شرکت های هواپیمایی به سمت حذف
مس��افرتی و دفاتر فروش بلیت با این رویکرد
پروازهای چارتری اس��ت ،تصریح می کند :در
ح��وزه پروازهای خارج��ی نیز تورهای مس��افرتی برخی از
پروازه��ا را به ص��ورت چارتری از ش��رکت های هواپیمایی
خری��داری می کنند که در این زمینه نیز مانند مس��یرهای
گردشگری داخلی ،در بیشتر موارد هزینه کمتری به عنوان
بهای بلیت از مسافر گرفته می شود.
ف�روش چارت�ری ب�رای تامی�ن نقدینگ�ی
ایرالین ها
دبیر انجمن ش��رکت های هواپیمایی معتقد است فراگیر
ش��دن پروازهای چارتری در بیش��تر مسیرهای پروازی ،در
مشکل نقدینگی شرکت های هواپیمایی ریشه دارد.
اسعدی س��امانی می گوید :از انجا که ایرالین ها با کمبود
نقدینگیروبه روهستند،ناگزیرندصندلی هایبرخیپروازها
را ب��ه چارترکننده پیش فروش ک��رده و مبالغ قابل توجهی
بگیرند که با ان هزینه های شرکت و خرید قطعات هواپیما را
بپردازن��د .او با اش��اره به اینکه تکلیفی ب��ودن قیمت بلیت
هواپیما در سال های گذشته اقتصاد شرکت های هواپیمایی
را ب��ا چالش روبه رو ک��رده ،می افزاید :در ط��ول برنامه های
چه��ارم و پنجم توس��عه ،ش��رکت های هواپیمای��ی هزار و
300میلی��ارد تومان به دلی��ل اعمال نرخ های تکلیفی زیان
دیدن��د ،اما از زمان ازادس��ازی نرخ بلیت از 2س��ال پیش،
برخی از مش��کالت مالی شرکت های هواپیمایی رفع شده و
بدهی های انباشته انها به شرکت پخش فراورده های نفتی و
شرکت فرودگاه ها در مسیر تسویه قرار گرفته است.
ب��ه گفت��ه او ،با ازادس��ازی ن��رخ بلیت ،تعداد مس��افران
حمل ونق��ل هوایی 20درصد افزایش یافته که از همه گیرتر
ش��دن استفاده از این نوع حمل ونقل برای همه اقشار جامعه
حکایت دارد.
تاخیر پروازها حذف نمی شود
تازه ترین امارهای س��ازمان هواپیمایی کش��وری نشان
می دهد در بهمن 54.1درصد از کل پروازهای انجام شده از
فرودگاه مهراباد ،با تاخیر روبه رو بوده است.
دبی��رکل انجمن ش��رکت های هواپیمایی ب��ا بیان اینکه
تاخیره��ای بیش از نیم س��اعت جزو این امارها محاس��به
می شوند ،می گوید :تاخیر جزو ذات صنعت هواپیمایی است
که عوامل درون سازمانی و برون سازمانی در ان دخیل است.
اس��عدی س��امانی ب��ا تاکی��د ب��ر اینک��ه ش��رکت های
هواپیمای��ی حداکثر تالش خود را ب��رای کاهش تاخیرهای
درون س��ازمانی به کار گرفته ان��د ،می افزاید :ب��ا این وجود
تاخیرهای برون س��ازمانی و ترافی��ک هوایی خارج از اختیار
ایرالین ها است و در ایام نوروز نیز با توجه به افزایش تقاضای
سفر ،شاهد بروز تاخیرها خواهیم بود ،اما اینگونه نیست که
فقط ایرالین های ایرانی تاخیر داشته باشند.
او ب��ا اش��اره به اینکه س��ن ناوگان هواپیمای��ی ایران 23
س��ال اس��ت ،می گوید :تاخیر پروازها حتی در کشورهایی
که س��ن ناوگان هواپیمایی انها 6 - 5س��ال است نیز به وفور
رخ می ده��د ،ب��ه طور مث��ال 2روز پی��ش از کل پروازهای
فرودگاه ه��ای ش��مال امریکا 4 ،هزار و 648پ��رواز با تاخیر
انجام ش��ده و هزار و 686پرواز نیز لغو شده است ،یا در اروپا
2هزار و 317پرواز با تاخیر انجام ش��ده و 156پرواز نیز لغو
شده است.
«پنجره واحد» در گردشگری هم باز شود
کمیس��یون گردش��گری ،اقتصاد ورزش و اقتصاد سبز اتاق
ایران در جدیدترین گزارش خ��ود به «پنجره واحد مجوزهای
گردش��گری» پرداخته است .به گزارش «گسترش تجارت» در
این گزارش امده اس��ت :ماهیت ترکیبی محصول گردش��گری
موجب ش��ده است س��ازمان ها و نهادهای مختلفی درگیر امور
برنامه ریزی ،سیاس��ت گذاری ،اجرا و نظ��ارت برای این بخش
باشند .لذا در حوزه های مختلف کسب وکارهای گردشگری هم
ک��ه نیاز به اخذ مجوز از مراج��ع مربوطه دارند پیچیدگی هایی
به وجود امده اس��ت .ایجاد پنجره واحد مجوزهای گردشگری
راهکاری اس��ت ک��ه می تواند به یکپارچگ��ی فرایندها و بهبود
محی��ط کس��ب وکار این صنع��ت بینجام��د .اما پیاده س��ازی
پنجره واحد در این بخش با الزاماتی روبه رو اس��ت .شناس��ایی
ذی نفعان و نیازهای انها ،بررس��ی فرایندهای موجود ،مسائل
و ضرورت ه��ای قانون��ی ،زیرس��اخت های فن��اوری اطالعات
در س��ازمان های مربوطه ،تعیی��ن الگوی پیاده س��ازی ،نحوه
یکپارچه س��ازی و تعیین س��ازمان متولی ،وضعی��ت داده ها و
نحوه همپیوندی انها ،امنی��ت و حفاظت از انها و الگوی تامین
مال��ی و اجرای ط��رح از مهم ترین الزامات پیاده س��ازی پنجره
واحد گردش��گری هس��تند ک��ه در مطالعات امکان س��نجی و
تهیه طرح پیاده س��ازی و از طریق کارگروه های بین س��ازمانی
می بایست مشخص شوند .تنوع انگیزه ها و فعالیت ها در صنعت
گردش��گری و گس��ترش ان در عرصه های مختلف اقتصادی و
اجتماعی به این صنعت ویژگی های خاصی بخش��یده اس��ت.
فرابخشی بودن و پیچیدگی مکانیزم های ارائه محصول ازجمله
ویژگی های این صنعت است .به تبع ان ،ساختارهای تشکیالتی
و مدیریت��ی درگی��ر در ای��ن صنع��ت نی��ز از پیچیدگی هایی
برخوردار اس��ت .با توجه به اینکه ارائه محصول گردش��گری و
س��اماندهی توسعه این صنعت مس��تلزم مشارکت ،درگیری و
ارائه محصوالت و خدمات متنوعی از س��وی بخش های مختلف
اقتصادی و اجتماعی است ،برنامه ریزی ،سازمان دهی ،هدایت
و کنترل فعالیت ها و برنامه ها به س��اختار تش��کیالتی نیازمند
اس��ت که حرکت یکپارچه ،هماهنگ و سازماندهی ش��ده این
سیس��تم پیچیده را تضمین کند .اما رسیدن به این یکپارچگی
و حرکت هماهنگ نیز با پیچیدگی هایی همراه اس��ت .نیازهای
متفاوت ذی نفعان ،زیرس��اخت های متنوع و متفاوت مدیریت
و نظ��ارت ،چالش های حقوقی و قانونی ،مراجع چندگانه صدور
مجوزها و فرایندهای طوالنی و کاغذی موجب می شود که این
یکپارچگی در عمل محقق نشود .توسعه فناوری های اطالعاتی
نوین فرصت ه��ای جدیدی را ایجاد کرده اند که در بس��تر انها
می توان با تس��هیل فرایندهای پیچی��ده فعلی و ارائه الگوهای
جدید بر سرعت و چابکی سیستم های فعلی افزوده و در نتیجه
فضای کس��ب وکارها را بهبود بخش��ید .یکی از این مکانیزم ها،
ایج��اد فضایی در جهت یکپارچه س��ازی فرایندها و مجوزها و
اس��تعالم هایی است که در این صنعت وجود دارد که معموال به
عنوان پنجره واحد یا Single Windowشناخته می شود.
تعریف پنجره واحد
مرکز تس��هیل تجارت و تج��ارت الکترونیک س��ازمان ملل
متحد در گزارش ش��ماره ۳۳خود پنجره واحد تجارت را چنین
تعریف کرده است:
«مفهوم پنجره واحد تجارت عبارت است از تسهیالتی که به
گروه های مرتبط با حمل ونق��ل و تجارت این امکان را می دهد
که اطالعات و مس��تندات استانداردشده برای انجام صادرات،
واردات و قوانین مربوط به حمل ونقل را در یک نقطه واحد قرار
دهند .در صورتی که سیس��تم الکترونیکی باشد ،اطالعات باید
فقط یک بار ارائه شود».
س��ازمان جهانی گمرک ۴تعریف زی��ر را از پنجره واحد ارائه
کرده است:
«محیط پنجره واحد تس��هیالتی است فرامرزی و هوشمند
ک��ه به گروه های مرتب��ط با تجارت و حمل ونق��ل این امکان را
می دهد که اطالعات استانداردشده که به طور عمده به صورت
الکترونیکی هس��تند را برای انجام ص��ادرات ،واردات و قوانین
مربوط به حمل ونقل در یک نقطه واحد قرار دهند».
نکته ای که در این تعریف اضافه ش��ده ،این اس��ت که اعضای
سازمان جهانی گمرک ترجیح می دهند از واژه «محیط» پنجره
واحد اس��تفاده کنند ،زیرا پیاده سازی پنجره واحد مجموعه ای
از تس��هیالت ،الزام��ات قانونی و نهادهای قانون��ی فرامرزی به
صورت وابس��ته به هم هستند .سازمان جهانی گمرک می گوید
که ایجاد محیط پنجره واحد برای فرایندهای کنترل تبادالت
م��رزی ،حمل ونقل ،کاالها و کارکنان ک��ه مدنظر اداره گمرک
است ،راه حلی برای مسائل پیچیده اتوماسیون مرزی و مدیریت
اطالعات مربوط به سازمان های نظارتی متعدد فرامرزی است.
منافع و مزایای پنجره واحد
پنج��ره واحد می توان��د فرایند تامین و به اش��تراک گذاری
اطالع��ات ض��روری برای نظ��ارت بر تج��ارت را ب��رای هر دو
بخ��ش دولت و بخش خصوصی تجارت ب��ه میزان قابل توجهی
ساده سازی و تسهیل کند .استفاده از چنین سیستمی می تواند
کارایی و اثربخش��ی کنترل های رس��می را بهبود بخش��یده و
هزینه ه��ا را برای هر دو بخش دولت��ی و خصوصی کاهش دهد
و به بخش خصوصی برای استفاده بهتر از منابع کمک کند.
ب��ه طور کلی مناف��ع پنجره واحد برای دول��ت را می توان در
موارد توزیع منابع با کارایی و اثربخش��ی بیش��تر ،کسب درامد
درس��ت و اغلب بیشتر ،انطباق بهتر با بخش خصوصی ،افزایش
امنیت و افزایش یکپارچگی و ش��فافیت و منافع ان برای بخش
خصوص��ی را نیز در کاهش هزینه ها از طریق کاهش زمان های
تاخیر ،ترخیص و تحویل س��ریع تر ،کاربرد و تفس��یر قوانین به
صورت قابل پیش بینی ،اس��تفاده از منابع با کارایی و اثربخشی
بیشتر و افزایش شفافیت تعریف کرد.
تجارب جهانی توسعه پنجره واحد
کش��ورهای مختل��ف در مراح��ل اصالح س��اختارها یکی از
راهبردهای��ی که به ویژه در زمینه تج��ارت برگزیده اند ،کاهش
فرایندهای زائد و موازی و یکپارچه س��ازی انها از طریق توسعه
پنجره واحد بوده است .البته الگوی توسعه پنجره واحد و شیوه
انجام کار ممکن اس��ت در انها متفاوت باش��د .ب��ا توجه به نوع
س��اختار حاکمیتی و محیط کس��ب وکار به ویژه در کشورهای
پیش��رو که مبتن��ی بر مش��ارکت بخش خصوص��ی و فعالیت
اتحادیه ها و انجمن های صنفی اس��ت ،دولت نقش تصدی گری
قابل توجهی در صدور مجوزهای کس��ب وکارهای گردشگری
ندارد که مس��تلزم درگیر شدن دس��تگاه ها و نهادهای مختلف
باش��د ،از ای��ن رو ضرورت ایجاد پنجره واحد در گردش��گری از
جای��گاه دولت و بخش خصوصی در ایران نش��ات می گیرد که
همان ط��ور که در ابتدای گزارش نیز بحث ش��د ،دس��تگاه ها و
نهاده��ای مختلف��ی را در بر می گیرد که گاه دچ��ار تعارضاتی
هم هس��تند ،از این رو در بررس��ی نمونه های جهانی ضرورتی
ب��رای انچه در ایران در بخش های مختلف با عنوان پنجره واحد
توسعه می یابد ،به صورت مشخص مالحظه نشد.
ام��ا در بخ��ش تج��ارت فرامرزی که توس��عه پنج��ره واحد
دارای س��ابقه قابل مالحظه ای در کش��ورهای پیشرو و در حال
توسعه اس��ت ،نمونه های موفقی وجود دارد که از جهت الگوی
پیاده س��ازی ،نقش تولی گری و عوام��ل کلیدی موفقیت ،مورد
بررس��ی قرار گرفته اس��ت .هرچند با توجه به نگاه س��اختاری
انتق��ال تج��ارب مفهوم پنج��ره واحد در بخش ه��ای مختلف
می توان��د یکی از انگیزه های توجه به تجارب باش��د؛ همان طور
که س��ازمان ملل نی��ز در تعاریف خود به مقول��ه الگو بودن این
مفهوم اشاره کرده است .بنابراین می توان این تجارب فراملی و
بخشی را متناسب با نیازهای هر بخش مورد استفاده قرار داد.
تجارب پنجره واحد در ایران
در کش��ور ما پنجره واحد تجارت فرامرزی مهم ترین سامانه
پنجره واحد است که راه اندازی شده است .گزارش سال ۲۰۱۷
میالدی بانک جهانی از منظر اقداماتی که کش��ورها در راستای
تس��هیل فضای کس��ب وکار انجام داده اند ،حاکی از رتبه ۱۲۰
ای��ران در بین ۱۹۰کش��ور اس��ت ۱۰ .زیرش��اخص در تعیین
ای��ن رتبه نقش دارند ک��ه یکی از انها تجارت فرامرزی اس��ت.
گزارش بانک جهانی نشان می دهد رتبه تجارت فرامرزی ایران
ب��ا یک پله صعود از ۱۷۱به ۱۷۰در س��ال ۲۰۱۷میالدی ارتقا
یافته اس��ت و ایجاد پنجره واحد تجارت فرامرزی اثر خود را در
صعود یک پله ای رتبه زیرش��اخص تسهیل تجارت فرامرزی و
کاهش فاصله ایران از شاخص پیشرو نشان داده است .در حوزه
کش��اورزی نیز وزارت جهاد کش��اورزی پنجره واحدی را برای
صدور مجوزهای مختلف حوزه کشاورزی راه اندازی کرده است.
از مهم ترین پروژه های یکپارچه سازی فرایندها از طریق پنجره
واحد در کش��ور امده است که برخی از انها راه اندازی و اجرایی
شده اند و برخی دیگر در دست اقدام هستند.
جمع بندی و نتیجه گیری
اثرات مس��تقیم و قابل رصد ایجاد پنجره واحد را می توان در
بهبود شاخص هایی مانند ش��فافیت مالی -اداری ساختارهای
دولت ،بهبود تولید ناخالص ملی ،افزایش رقابت پذیری و بهبود
فضای کس��ب وکار مشاهده کرد .این دس��تاوردها برای تحولی
ف��راوان در ش��اخص های اقتص��ادی و تجاری نیز بس��یار موثر
خواهند بود .بنابراین با فرض پذیرش ضرورت راه اندازی پنجره
واح��د ،در عرصه های اقتصادی به ویژه در بخش هایی که دارای
پیچیدگی باالیی هستند و این مسئله منجر به ناسازگاری هایی
در عملکرده��ا و اهداف ملی ش��ده اس��ت ،ضروری ت��ر به نظر
می رس��د .یکی از این بخش ها صنعت گردش��گری است که به
واسطه ماهیت فرابخشی ان و تنوع مجوزها و چالش های شروع
کس��ب وکار ان ،به کندی به سوی اهداف تعیین شده در اسناد
باالدس��تی مانن��د ۱۴۰۴حرکت می کند .بنابرای��ن به منظور
توس��عه صنعت گردش��گری و حمایت از بخش خصوصی ان به
عنوان موتور محرک توس��عه این صنعت ،تس��هیل فرایندها از
طریق پنجره واحد گردشگری امری ضروری است.
در ای��ن فرایند باید ابتدا این ض��رورت مورد تایید ذی نفعان
ق��رار گی��رد و با شناس��ایی ذی نفع��ان و دغدغه ه��ای قانونی
و حاکمیت��ی انها ب��ه شناس��ایی راه حل این مس��ائل و موانع
پرداخت .این مس��ئله نیازمند انجام مطالع��ات اولیه در زمینه
نح��وه امکان پذیری ب��وده و اجرای پنجره واحد گردش��گری
مهم ترین اقدام است.
بر این اساس پیشنهاد می شود:
-1ذی نفعان پنجره واحد گردشگری شناسایی شوند.
-2مس��ئول و متولی فراگیری برای بررسی های اولیه و اجرا
مشخص شود.
-3مطالعات امکان سنجی اولیه در زمینه ساختار و ارتباطات
ذی نفعان و همچنین شناسایی مجوزهای موجود انجام شود.
-4م��دل نهایی انتخاب ش��ده به صورت فن��ی در یک قالب
ازمایش��ی اجرا ش��ود و در ص��ورت موفقیت ،س��ایر مجوزها و
فرایندها نیز وارد سیستم شوند.
شنبه
7
نمایشگاه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2017
سال دوم /شماره /402پیاپی551
نمایشگاه ویترین همه صنایع است ،اما خودش را درست معرفی نکرده
میالد محمدی ،روزنامه نگار :به طور قطع در همه
حوزه ه��ای صنعتی باید فضای رقابتی را فراتر از رقابت
در داخل کش��ور دید .این موضوع در حوزه خودرو نیز
نمود دارد .در این حوزه ورود بخش خارجی به ش��رط
ش��راکت با فعاالن بومی و حجم سرمایه گذاری شریک
خارج��ی باالی ۴۰هزار دالر تعیین ش��ده ،اما با وجود
این نگاه حمایتی هنوز هم شاهد چالش های متعددی در حوزه
خودرو هستیم .اگرچه موانع بس��یاری پیش روی شرکت های
خارجی سازنده اتومبیل وجود دارد ،اما هنوز هم مردم ترجیح
می دهند خودروی خارجی س��وار شوند .حاال در زمینه صنعت
نمایشگاهی که هیچ کدام از این موانع برای طرف خارجی وجود
ن��دارد ،من فکر می کنم به محض باز ش��دن پای ش��رکت های
بین الملل��ی به ای��ران باید فاتح��ه برگزارکنن��دگان داخلی را
خواند .برگزارکننده خارجی به جای نگاه بلندمدت و برگزاری
رویدادهایی با قدمت ۲۰س��اله ،با حضور در صنعت نمایشگاه
داخلی و برگزاری 3-2سال از یک رویداد ،بازار هدف
خود را به دس��ت می اورد و نیازی به این ندارد که هر
سال دس��ت به برگزاری نمایشگاه بزند .همین که یک
یا 2یا در نهایت 3س��ال نمایشگاهش را برگزار کند،
ب��ازار این عرصه را برای تولیدکنندگان کش��ورش در
خ��اک ما تضمین کرده و می تواند مطمئن باش��د که
تولید داخل ما را هم با خطر روبه رو کرده اس��ت .در
نهایت اشتغال نه تنها در صنعت نمایشگاهی ،بلکه در حوزه های
تخصصی به دست بخش خارجی می رسد .به عنوان نمونه وقتی
رویدادی مانند نمایش��گاه در و پنجره به دس��ت برگزارکننده
خارجی اجرا می ش��ود ،عالوه بر مش��اغل نمایشگاهی ،مشاغل
مرتبط با صنعت در و پنجره نیز در معرض خطر قرار می گیرند،
چون غرفه دار خارجی به صورت مس��تقیم با مشتریانش دیدار
کرده اس��ت .بر همین اس��اس از همین ابتدا نباید وارد چنین
سبک از رقابت شد .ورود مس��تقل برگزارکننده خارجی حتی
در ش��رایط رقابتی برابر ،خطر از دس��ت دادن ب��ازار و کاهش
اشتغالزایی را به همراه خواهد داشت ،بر همین اساس هم باید
ورود برگزارکننده خارجی به شرط شراکت و همکاری با فعاالن
داخلی باشد .نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد و من
هم��واره بر ان تاکید کرده ام ،این اس��ت ک��ه باید برای صنعت
نمایشگاهی شناس��نامه تعیین ش��ود .امروز خارج از مجموعه
صنعت نمایش��گاهی ،هیچ کس از جزئیات این صنعت اطالعات
چندانی ندارد .به همین دلیل هم به نظر می رسد در این حوزه
ضعیف عمل کرده ایم .صنعت نمایش��گاهی ،صنعت نرم افزاری
اس��ت ،اما همین مجموعه نرم افزاری می تواند زیرس��اخت های
س��خت افزاری صنایع دیگر را از تبلیغات گرفته تا اش��تغالزایی
و نوسازی صنایع فراهم کند .بر همین اساس باید اطالع رسانی
بیشتری در این حوزه ش��ود و صنعت نمایشگاهی به نهادهای
مرتب��ط از جمله ات��اق بازرگانی و اصناف ،احزاب و تش��کل ها
معرفی شود.
بازاریابی ،فرصتی که خارجی ها دارند و ما نداریم!
عل�ی ابراهی�م زاده :ی��ک نکت��ه دیگر در ای��ن زمینه
ظرفیت هایی است که برای شرکت های خارجی در بازاریابی
وج��ود دارد .برگزارکنن��ده خارجی که ب��ا تعرفه پایین تری
متولی برگزاری یک رویداد نمایش��گاهی در ایران می شود،
می توان��د به کم��ک همین تعرف��ه پایین هزین��ه خوبی را
در ح��دود ۲۵تا ۳۰درص��د صرف بازاریاب��ی و جلب نظر
شرکت کنندگان در کش��ورهای مختلف کند .این در حالی
اس��ت که ب��ه دلیل تعرفه ب��اال برای برگزارکنن��ده داخلی،
حاشیه سود به شدت پایین است و نمی توان هزینه چندانی
ص��رف بازاریابی و ج��ذب مش��ارکت کننده خارجی کرد و
به مرور مشارکت کننده به سراغ برگزارکننده خارجی خواهد
رفت.
نمی دان��م این روند چه مس��یری را ط��ی خواهد کرد .در
جلسات مختلف بارها به ما گفته اند که اوردن مشارکت کننده
داخلی اصال توجیه ندارد و باید روی مشارکت کننده خارجی
تمرکز کنیم .وقتی برگزارکننده های اروپایی و حتی اسیایی
ای��ن امکان را بتوانند فراهم کنند ،طبیعی اس��ت که امنیت
شغلی ما به عنوان سازمان دهنده های داخلی به شدت مورد
تهدی��د خواهد بود .با توجه به اینکه بس��یاری از مجوزهای
برپایی رویدادهای نمایشگاهی هنوز صادر نشده ،ما در جذب
مش��ارکت کننده خارجی در ابتدای س��ال ۹۷دچار چالش
ش��ده ایم .از سوی دیگر هنوز تعرفه مشخص نیست و بدون
ش��ک دچار افت متراژ ارزی خواهیم بود .همین روند باعث
می شود تا به منظور جبران بحث درامدهای ارزی ،برگزاری
نمایشگاه های خارجی به برگزارکننده خارجی واگذار شود.
در نهایت ش��اهد کاهش مشارکت برگزارکنندگان داخلی و
بحران برای برگزارکننده بومی خواهیم بود.
با ناامنی شغلی در صنعت نمایشگاهی روبه رو خواهیم شد
عبدالکری�م جالل�ی ،نایب ریی�س انجم�ن صنفی
برگزارکنن�دگان نمایش�گاه های ایران :س��ال ها طول
کشیده تا صنعت نمایشگاهی در بخش خصوصی به بالندگی
و رش��د دس��ت یابد .این صنعت اکنون توان و اعتبار کافی
دارد تا به موضوعات فرامرزی بپردازد؛ یعنی قادر هس��تیم
در کش��ورهای دیگر هم دس��ت به برگزاری رویدادی های
نمایش��گاهی بزنیم .این امر نشان می دهد که با وجود تمام
مشکالتی که بوده ،توانس��تیم خودمان را به استاندادرهای
جهان��ی نزدیک کنیم و هم ردی��ف برگزارکنندگان دیگر در
کشورهای اروپایی قرار بگیریم .برای مثال در همین سایت
تهران ،بیش از 80رویداد نمایش��گاهی داریم که 30عنوان
از اینه��ا اعتب��ار بین المللی دارند و به تایید س��ازمان یوفی
رسیده اند.
مواردی که همکاران درباره چالش های حضور شرکت های
خارج��ی مطرح کردند ،همگی درس��ت و بجا بود ،اما انچه
مغفول ماند ،موضوع نمایش��گاه های اختصاصی است که از
طرف کش��ورهای دیگر در ایران برگزار می ش��ود و به طور
عم��ده با هدف فروش کاال هس��تند .ای��ن رویدادها هم به
شکلی قارچ گونه در حال افزایش است.
باید توجه داش��ت که در طول این سال ها افزون
ب��ر ۱۰هزار ش��غل در صنعت نمایش��گاهی ایجاد
ش��ده و حاال ب��ا ورود برگزارکننده خارجی به طور
قطع بخش زیادی از این مش��اغل و تجارب ارزنده
از دس��ت خواهد رفت .در این میان موضوع انتقال
دانش فنی باعث ش��ده عده مع��دودی از همکاران
ما نس��بت به حضور برگزارکننده خارجی در ایران
تمایل زیادی داشته باش��ند .اما باید توجه داشت که ما در
بحث دانش فنی و مدیریتی ضعفی نداریم و مش��کل اصلی
به محدودیت ها و قوانین موجود بازمی گردد.
از سوی دیگر می دانیم که برگزارکننده خارجی به دنبال
سودافرینی برای ایران نیست و نمی خواهد یک دالر هم در
این کشور سرمایه گذاری کند .پس باید به این پرسش پاسخ
داد که به چه دلیل راه را برای ورود برگزارکننده خارجی باز
کرده ایم؟ در موج ورود برگزارکننده خارجی ما با دو چالش
نمایشگاه اختصاصی خارجی و نمایشگاه های موازی با نمونه
داخلی روبه رو هستیم که هر دو به ضرر برگزارکننده داخلی
و صنعت نمایش��گاهی تمام می شود .این ضرر و زیان وقتی
بیش��تر می ش��ود که می بینیم با ارائه تعرفه های پایین تر و
تخفیف ه��ای ویژه به برگزارکننده خارجی ش��رایط
رقاب��ت چن��دان براب��ر و عادالنه نیس��ت .به جرات
می توان گفت در هیچ نقطه ای از جهان چنین رقابت
ناعادالن��ه ای در قالب برگزاری رویداد اختصاصی به
نفع برگزارکننده خارجی یا برگزاری نمایشگاه های
م��وازی و حمای��ت نکردن از صنع��ت داخلی وجود
ن��دارد .برای مث��ال امکان ن��دارد ش��ما بتوانید به
عنوان ی��ک برگزارکننده خارجی در کن��ار یک رویداد مد
و دکوراسیون که هر س��ال در میالن برگزار می شود ،برای
رویداد مشابه مجوز بگیرید .چنین چیزی محال است .اما در
ایران بارها شاهد چنین غیرممکن هایی بوده ایم.
شرکت های المانی چند س��ال قبل با خرید شرکت های
ب��زرگ و معتبر نمایش��گاهی در کش��ورهای همس��ایه ما
توانس��تند صنعت نمایشگاهی را از دس��ت انها دراورند ،به
ط��وری که در ح��ال حاضر می توان گفت در این کش��ورها
ب��رای برپای��ی نمایش��گاه های داخلی تقریبا ش��رکت های
محل��ی وج��ود ندارند .در ادامه همین ش��رکت ها که عمده
انها ترک هس��تند ،برای ادامه حیات ب��ه ایران امدند و در
قالب برگزارکننده خارجی در حال فعالیت هستند .براساس
همی��ن الگو می ت��وان دید ک��ه در روزگاری نه چندان دور،
ش��رکت های ایران��ی برگزارکننده نمایش��گاه باید به جای
برنامه ری��زی ب��رای رویدادهای داخلی ،ب��ه دنبال برگزاری
نمایشگاه در کش��ورهای دیگری از جمله افغانستان باشند.
این در حالی اس��ت که برگزارکنندگان بومی در حال رشد
هس��تند و برگ��زاری رویدادهای بین المللی در کش��ورهای
دیگر گواهی بر این مدعا اس��ت .انچه روی ان تاکید دارم،
این اس��ت که نباید حمایت از صنعت نمایش��گاهی ایران را
فراموش کرد و زحمات چندین س��اله فعاالن بومی را به باد
داد .به نظر می رس��د در این ش��رایط اگر مدیریت درست و
راهبردی انجام نش��ود و از حض��ور برگزارکننده خارجی در
قالب شریک نمایشگاهی استفاده نکنیم ،زحمات چند ساله
صنعت نمایش��گاهی از بین خواهد رفت .این در حالی است
که می توان با ایجاد شرایط رقابت برابر یا ایجاد فضایی برای
همکاری پایاپای برگزارکننده داخلی و خارجی چالش های
فعلی را برطرف کرد.
برگزارکننده داخلی نیاز به دیده شدن و حمایت از سوی
همه بخش های فعال اقتصادی چه در بخش دولتی و چه در
بخش مربوط به اصناف و اتحادیه ها دارد .در غیر این صورت
ما قادر به رقابت با مجموعه های خارجی نخواهیم بود .یک
نکت��ه مهم دیگر در این زمینه این اس��ت که چرا همه این
شرکت های خارجی می خواهند برای گرفتن مجوز به تهران
بیایند؟ چرا به شهرهای دیگر نمی روند؟ شاید رویدادی که
انها می خواهند در تهران کلید بزنند ،در دیگر شهرها دارای
مورد مشابه نباشد! حداقل بهتر است امایشی در این زمینه
انجام شود و اگر خواستند رویدادی را برگزار کنند ،نخست
مشخص شود که این رویداد در کدام شهر برگزار نمی شود،
بعد ب��ه برگزارکننده خارجی ان مج��وز بدهند .در نهایت
هم معتقدم که بهترین و مناس��ب ترین ش��رایط این است
که برگزارکننده خارجی مجبور به همکاری با برگزارکننده
ایرانی و در قالب ش��رایطی که ب��ه نفع برگزارکننده داخلی
است ،باشد .در غیر این صورت ما در بلندمدت ضمن اینکه
امنیت ش��غلی برگزارکنندگان ایران��ی را در خطر خواهیم
دید ،ممکن اس��ت مشارکت کنندگان داخلی را هم در خطر
ح��ذف ببینیم ،چراکه ش��رکت های خارجی فق��ط قادر به
جذب مش��ارکت کننده و غرفه گذار خارجی هستند و البته
تعهدی هم نسبت به رشد و توسعه صنایع داخلی ما ندارند؛
انها فقط سود خودشان را می بینند.
برای جبران یک اشتباه دست به اشتباهات بزرگتر نزنیم!
تغییر نگاه های دولتی باید در اولویت بخش خصوصی باشد
بهزاد زرین پ�ور ،مدیرمس�ئول هفته نامه
اقتصاد و نمایش�گاه :تجربه دو دهه حضور در
صنعت نمایشگاهی به من نشان داده که متولیان
صنع��ت نمایش��گاهی در بدنه دول��ت ،خود را به
عنوان برگزارکننده و شرکت های بخش خصوصی
را پیمانکار می دانند .این یعنی تش��کل تخصصی
این عرصه را هم به عنوان یک تش��کل مس��تقل
و حرف��ه ای نادی��ده می گیرند و این ن��گاه باعث
شده اختیار واگذاری نمایش��گاه به برگزارکننده
داخلی یا خارجی را به طور کامل در اختیار خود
بدانند .به نظر می رس��د که هم��ه چیز به قدرت
ارائه مجوزها بازمی گردد که باعث ش��ده
خودش��ان را در مق��ام تصمیم گیر نهایی
ببینند.
به طور حتم دلیل واگذاری نمایش��گاه
ب��ه برگزارکنن��ده خارج��ی و همفکری
نکردن ب��ا برگزارکنندگان داخلی نیز در
ادامه همین دیدگاه است .به نظر می رسد فعاالن
بخش خصوصی باید در مس��یر تغییر این دیدگاه
تالش بیشتری کنند.
بای��د به متولیان صنعت نمایش��گاهی نش��ان
داد ک��ه در طول این س��ال ها بخ��ش خصوصی
و فعاالن حوزه نمایش��گاه ت��ا چه اندازه
اشتغالزایی داشته اند .باید مشخص شود
که چقدر در افزایش عناوین نمایشگاهی
نقش داشته اند .ش��اید واقعا از امارهایی
ک��ه در این میزگ��رد ارائه ش��د ،بی خبر
باشند .بنابراین بهتر است در یک فضای
تخصصی این امار و اطالعات به انها داده شود.
اگ��ر مس��ئوالن بدانن��د ک��ه ورود مس��تقیم
برگزارکنن��ده خارجی به بهای کاهش مش��اغل
بومی تمام خواهد شد ،احتماال این موضوع را در
تصمیم گیری خودشان دخیل می کنند.
عکس« :گسترش تجارت»
ش�هنام سپاس�دار :موضوع اعط��ای مجوزا
به ش��رکت های خارجی در س��ال 97به ش��دت
افزای��ش پی��دا خواهد ک��رد .در ش��هرافتاب به
دلیل س��رمایه گذاری زیادی ک��ه در بازه زمانی
کم انجام ش��د ،نگرانی درباره بازگشت هزینه ها
بی��ش از قبل به چش��م می خورد .اس��تقبال از
حض��ور برگزارکنندگان خارجی نی��ز در همین
راس��تا انجام ش��ده ،ام��ا باید توجه داش��ت که
جب��ران یک اش��تباه نباید با تکرار اش��تباه های
دیگر هم��راه باش��د .نکته دیگر این اس��ت که
برخ��ی افرادی ک��ه ما ه��م انها را به درس��تی
نمی شناسیم ،با ش��روع دوره تصدی گری هریک
از مس��ئوالن حوزه نمایشگاه ،این بحث را مطرح
می کنن��د ک��ه برگزارکنن��دگان داخل��ی حوزه
نمایش��گاه مبال��غ هنگفت��ی دریاف��ت می کنند.
این در حالی اس��ت ک��ه برگزارکنندگان بومی با
س��ابقه س��ال ها فعالیت در این عرصه به دنبال
سوددهی به صنعت نمایش��گاهی ایران هستند.
بای��د پذیرفت که فع��االن داخلی این صنعت در
ش��رایط س��ختی فعالیت کردند و اگ��ر به دنبال
سود بیشتر هس��تند ،کار چندان ناروایی نیست
و این حق را دارند که به درامدهای بیش��تر فکر
کنند .س��رمایه گذاری در این ش��غل فشار کاری
و روحی مضاعفی با خود ب��ه همراه دارد ،با این
حال نباید فرام��وش کنیم که همچنان به دلیل
مش��کالت موجود و گرانی های افسارگس��یخته،
فعاالن صنعت نمایش��گاهی در ایران تا حدودی
از همکاران خود در س��ایر کش��ورهای خارجی
عقب تر هس��تند .البته در ش��روع ب��ه کار دولت
تدبی��ر و امید و با تالش برگزارکنندگان ،صنعت
نمایشگاهی تا حدودی با رشد ارزی روبه رو شد.
ب��ا این حال نباید تصور کرد که در صورت حذف
برگزارکنن��ده داخلی ی��ا هم��کاران خارجی باز
هم وضعیت رش��د نمایش��گاه ثابت باقی خواهد
مان��د .اینطور نیس��ت که یک صنع��ت خود به
خود رش��د کن��د و امارهای توس��عه را جابه جا
کند ،به طور قطع اگر صنعت نمایش��گاهی رشد
کن��د ،زحمات همکاران م��ا در بخش خصوصی
هم موثر بوده اس��ت .موارد بسیاری بود که یک
روی��داد نمایش��گاهی را از برگزارکنن��ده داخلی
گرفتند و به برگزارکننده دولتی س��پردند ،اما در
نهایت نمایش��گاه قدرت و اثرگذاری خودش را از
دس��ت داد .همان طور که اقای معین هم اشاره
کردند مشکالت صدور مجوز یکی از چالش های
جدی است که باعث عقب ماندن فعاالن داخلی
نسبت به همتایان خارجی می شود .رویدادهایی
را داریم که برای 20س��ال به ص��ورت مداوم و
توس��ط یک برگزارکننده خوش��نام برگزار شده،
اما هنوز هم مجوز س��االنه برایش صادر می شود!
این به چه دلیل است؟ خب اگر رویدادی سال ها
بدون تخلف برگزار شده ،بهتر است به ان اعتماد
ش��ود و دس��ت کم مجوزهای 3یا 5ساله بگیرد.
انچه ما می خواهیم یک فضای امن برای رقابتی
سالم و برابر است.
برگزارکننده خارجی دغدغه کمک به صنعت داخلی را ندارد
عل�ی م�رادی :نباید فرام��وش کنیم که در
برخی صنایع ما محدودیت هایی داریم که باعث
ش��ده دولت برای جذب ش��رکت های خارجی
ایجاد چالش و مانع کن��د .برای مثال در زمینه
رویداده��ای مرتب��ط با حوزه پوش��اک به دلیل
مالحظاتی ،از ش��رکت های خارج��ی دعوت به
عمل نمی اید.
چند س��ال قبل همزمان با نمایشگاه پوشاک
ما یک رویداد پوش��اک خارجی دقیقا در همین
نمایش��گاه تهران برگزار شد که مجوزش را هم
مس��تقیم خود وزارت صنعت ترکی��ه داد! واقعا
برگزاری این رویداد مغایر با سیاست های تولید
داخلی در کش��ور ما به ویژه در زمینه پوش��اک
بود و س��روصدای زیادی به پا کرد .حواش��ی و
هجمه ها از سوی فعاالن حوزه پوشاک و نساجی
علیه این نمایش��گاه که در مقابل توانمندی های
داخلی خودمان برپا ش��ده ب��ود ،به حدی ادامه
پیدا کرد که برای س��ال های بعد مجوز برگزاری
دوباره ان صادر نشد .باید پذیرفت برگزارکننده
خارجی دغدغه کمک به صنعت داخلی را ندارد
و فقط به فکر منفعت خود است.
م��ا در ایران ب��ه بهای افزای��ش درامد ارزی
بس��یاری از مناف��ع خود را از دس��ت می دهیم،
چراک��ه مجبوریم هرچه خارجی ه��ا می گویند،
انج��ام دهیم و انها را راض��ی نگه داریم .در غیر
این صورت ممکن اس��ت متراژ مورد نظرشان را
کاهش دهند یا حتی از حضور منصرف ش��وند.
برگزارکننده و مشارکت کننده خارجی به دنبال
حض��ور بلندم��دت در ب��ازار داخلی اس��ت ،به
ش��رطی که نرخ حضورش را حودش مش��خص
کند .اس��یبی ک��ه در س��ال ۸۴به نمایش��گاه
نس��اجی وارد ش��د ،ب��ه دلیل واگ��ذاری ۷ - ۶
هزار متر از فضای نمایش��گاه نس��اجی به طرف
ترکی��ه ای بود ک��ه البته این واگ��ذاری با نصف
قیمت انجام شد! نتیجه این کار هم این بود که
تا سال ها مش��ارکت کنندگان ترک به نمایشگاه
ما نمی امدند و دل ش��ان می خواست به صورت
مس��تقل (از طریق توی��اپ) و ب��ا قیمت کمتر
غرفه گذاری کنند.
رییس اتحادیه طال و جواهر در گفت وگو با «گسترش تجارت»
روزنامه تخصصی صبح ایران
شنبه
26اسفند 1396
28جمادی الثانی 1439
17مارس 2018
سال دوم شماره 402پیاپی 551
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی«
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک -300082190 :پیامگیر صوتی88105304 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88109733 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
کد پستی 1586733811
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.tejaratdaily.com
www.tejaratdaily.com/about.html
http://telegram.me/tejaratdaily
با 53امتیاز
روزنامه
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 8
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
در میان 290روزنـامـه کشور مقام 39
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
عضو انجمن مدیران رسانه
عضو تعاونی مطبوعات
یادداشت
چرخ گردون اقتصاد
چرخ گ��ردون اقتصاد ،زمان��ی بر اهنگ
مناف��ع مل��ی کوک خواهد ش��د ک��ه تمام
رسته ها وس��ازمان های اقتصادی را در نظم
و مدیری��ت جه��ادی به خط کنی��م و این
نظم افرینی باید از س��ازمان های مردمی تر
ش��روع ش��ود و انعکاس ان ،س��ازمان های
محمدعلی صدیقی
فرادس��تی را متح��ول کند .اگ��ر اقتصاد ما
عضو هیات رییسه
دموکراتیزه ش��ده و به دست مردم مدیریت اتاق اصناف کشور
شود و بار س��نگین مدیریت اقتصادی این
گس��تره مل��ی از دوش دولت ها برداش��ته
ش��ود ،هم مردم به سامان اقتصادی دس��ت پیدا خواهند کرد و
ه��م دولت ها درگیر وظایف مهم تر و چالش های اساس��ی تر ملت
خواهند بود.
اگر مردم در حوزه های اقتصادی منتظر خروجی هایی باش��ند
که فقط به دست دولت حاصل می شود ،به طور قطع دستاوردهای
این پردازش ،برای مردم کوچک و ناچیز خواهد بود.
اصن��اف بخش بزرگی از جامعه مردمی اقتصاد هس��تند که در
راس��تای توانمند ک��ردن اقتصاد داخلی ،بزرگتری��ن گام ها را در
راستای مقاوم س��ازی پایه های ان برداشته و همسو با منویات و
مطالبات رهبر معظم و مدبر انقالب که س��ال 95را س��ال اقدام
وعم��ل در اقتصاد نامگ��ذاری کردند و ترجیح بر ان ش��د که از
مسلک شعارهای خفته و پر طمطراق اقتصاد درون زا گذشته و به
سمت حقیقت کارکردی و عملکردهای درست این حوزه حرکت
کنند و در این راستا امسال نیز مسئوالن مانند سال های گذشته
در جهت تحقق شعار سال رهبر معظم انقالب تمام همت خود را
به کار بستند و در اینده نیز پیرو والیت خواهند بود.
خبر
نظام بانکی اماده ارائه خدمات
در ایام نوروز
بانک ه��ا و موسس��ه های اعتب��اری در بیانی��ه ای مش��ترک اعالم
کردند عالوه بر ارائه خدمات الکترونیکی ش��بانه روزی در ایام نوروز
پیش بینی ه��ای الزم برای فعال بودن خودپردازها و تامین نقدینگی
مورد نیاز انجام شده است.
ب��ه گزارش ایبِن��ا ،بانک ها و موسس��ه های اعتب��اری در بیانیه ای
مش��ترک به مناسبت فرا رس��یدن نوروز اعالم کردند :ضمن تبریک
فرارس��یدن س��ال نو و بهار پرطراوت به اس��تحضار هموطنان عزیز
می رس��اند برای رفاه بیش��تر هموطن��ان در ایام ن��وروز تمهیدات و
برنامه های ویژه ای ازس��وی بانک ها و موسس��ه های اعتباری تنظیم
شده اس��ت .ش��عبه های بانک های دولتی ،خصوصی و موسسه های
اعتباری در روزهای پایانی س��ال برای رفاه ح��ال مراجعه کنندگان
س��اعت کار خود را به تناسب نیاز افزایش داده اند و امادگی الزم را
برای ارائه خدمات متنوع به مش��تریان گرام��ی دارند .عالوه بر ارائه
خدم��ات الکترونیکی ش��بانه روزی پیش بینی ه��ای الزم برای فعال
ب��ودن خودپردازها و تامین نقدینگی مورد نیاز در هماهنگی با بانک
مرکزی جمهوری اس�لامی ایران انجام ش��ده اس��ت .مراکز تماس
بانک ها و موسس��ه های اعتباری و ش��رکت های پرداخت الکترونیک
اماده راهنمایی در س��اعت های گوناگون هستند؛ بنابراین هموطنان
می توانند از بابت خدمات بانکی مورد نیاز ،اطمینان داشته باشند.
نبض بازار
انواع سکه و طال
قیمت (ریال)
سکه امامی
16,300,000
سکه بهار ازادی
15,960,000
نیم سکه
8,000,000
ربع سکه
5,020,000
زهره محسنی شاد ب��ازار ط�لا و س��که به دلی��ل
bazzar@tejaratdaily.comجذابیت های خاصی که دارد،
هم��واره نظر س��رمایه گذاران
زی��ادی را به خود جلب کرده،
به ط��وری که در هر دوره ای ،اف��راد برای اینکه بتوانند
ارزش پول ش��ان را حفظ کنند ،اقدام به ذخیره س��ازی
ط�لا می کنند .اما انطور که پیداس��ت ،ای��ن رویه در
سال های اخیر تا حد زیادی تغییر کرده و سرمایه گذاری
در ب��ازار طال و س��که مانند گذش��ته ب��رای دارندگان
س��رمایه خیلی جذاب نیس��ت .ریی��س اتحادیه طال و
جواهر می گوید میزان مصرف طال در کش��ور به شدت
پایین امده و دلیل این شرایط به رکود اقتصادی حاکم
و کاه��ش س��طح درامد مردم در کش��ور بر می گردد.
محمد کش��تی ارای در گفت وگو با گسترش تجارت بر
این باور است که این شرایط در کنار سایر عوامل موثر
داخل��ی ،نرخ ارز بود .از انجایی که نرخ ارز از ش��هریور
بر بازار طال و سکه باعث شده این بازار اوضاع و احوال
۹۶با یک ش��یب صعودی همراه شد و در طول 3تا 4
چندان خوبی نداشته باشد و این وضعیت در سال ۹۶
ماه به حداکثر رس��ید ،نرخ طال و سکه نیز در این بازه
بیش از هر زمان دیگری نمود پیدا کند .این موضوعات
زمانی با رشد شدید قیمت ها همراه شدند و در نهایت
س��بب ش��د پای صحبت رییس اتحادیه طال و جواهر
رکوردهای بی س��ابقه ای را به ثبت رس��اندند .نرخ دالر
بنش��ینیم و از وضعیت این بازار پرزرق و برق در سال
در ای��ن بازه زمانی ،از ۳۷۸۰توم��ان به ۴۸۰۰تومان
۹۶و رون��د این��ده ان جوی��ا
افزایش یافت؛ یعنی ح��دود هزار تومان
شویم.
رش��د نرخ که بازار طال و سکه نیز از این
وضعیت بازار طال و س�که را در
جریان تاثیر گرفت و جهش های ش��دید
س�ال ۹۶ک�ه روزه�ای پایانی خود
قیمتی را تجربه کرد.
را ط�ی می کن�د ،چگون�ه ارزیاب�ی
ب��ه هرحال این عوامل در کنار افزایش
می کنید؟
تقاض��ا در روزه��ای پایان��ی س��ال ،این
اگر بخواهیم بازار طال و سکه در سال
ش��رایط را به وجود اورد .نرخ س��که که
۹۶را به طور کلی ارزیابی کنیم می توان
اوایل س��ال ۹۶یک میلیون و ۲۰۰هزار
گفت این بازار سال پرفرازونشیبی را چه
تومان ب��ود ،در روزهای پایانی س��ال به
یک میلی��ون و ۶۴۰هزار تومان رس��ید
در حوزه داخلی و چه خارجی پشت سر وضعیت اینده و
گذاشته است .از انجایی که بازار داخلی
ک��ه این افزایش نرخ س��که و انواع دیگر
طال تابع��ی از روند حرکتی بازار جهانی درمجموع بازارها
ان ،رکورد جدیدی را در طول تاریخ این
است ،نخستین عاملی که باعث شد نرخ از جمله طال ،سکه بازار به ثبت رساند که شاید در چند سال
طال و سکه داخلی دچار تغییرات شود،
گذشته ان را تجربه نکرد ه باشیم.
و ارز وابسته
به هرح��ال تمام��ی این عوام��ل این
تغییرات جهانی بود .نرخ طالی جهانی به مسائل کالن
در حالی در یک س��ال حدود ۱۰۰دالر
بس��تر را به وجود اورد که در یک س��ال
اقتصاد کشور
نوس��ان را تجربه کرد که هر اونس طال
گذشته در زمینه سکه تمام بهار ازادی،
است
که اوایل فروردین ۹۶حدود ۱۲۴۰دالر
افزایش ح��دود ۳۸درصدی و در زمینه
ارزش داش��ت ،نرخ ان در طول این یک
طال ،افزایش ح��دود ۳۲درصدی نرخ ها
سال به ۱۳۵۰دالر افزایش یافت و این
را ش��اهد باش��یم که در نوع خود رش��د
موضوع نخستین عاملی شد برای رشد و
بی نظیری ب��ود .در این میان دلیل باالتر
گرانی نرخ طال و سکه در بازار داخل.
بودن رشد نرخ سکه نسبت به طال حبابی است که در
اگ��ر بخواهیم اش��اره ای به عوامل رش��د نرخ طالی
زمینه سکه در این مدت وجود داشت.
جهانی نیز داش��ته باش��یم 3 ،عامل مه��م تنش های
رش�د نرخ طال و س�که در این م�دت تا چه
سیاس��ی امریکا با کره ،توفان هاروی و خروج انگلیس
ان�دازه ب�ر رونق این ب�ازار موثر بوده اس�ت؟ ایا
از اتحادی��ه اروپا به عنوان عمده ترین عوامل رش��د نرخ
باعث ش�د مردم برای خرید طال و س�که ترغیب
جهانی طال به شمار می روند.
شوند؟
اما دومین عامل تغییرات قیمتی طال و سکه در بازار
بازار طال و سکه در حالی تجربه رشد بی نظیر قیمت
عکس :مهدی کاوه ای
نشانی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره 26
،۹۶سال خوبی برای بازار طال و سکه نبود
را در پرون��ده س��ال ۹۶خود ق��رار داده و در روزهای
پایانی س��ال نیز این شرایط را همچنان تجربه می کند
که خبری از رونق این بازار در این مدت نبوده اس��ت.
بازار طال و س��که باوجود رشد شدید قیمت ها در سال
رو ب��ه پایان ،رکودی را تجربه کرده که ش��اید در هیچ
دوره ای ان را تجربه نکرده باشد.
در این زمینه باید بگویم میزان مصرف طال در کشور
به ش��دت پایین امده و این بازار دیگر مانند گذش��ته
برای دارندگان سرمایه جذاب نیست .بخشی از دالیل
به وجود امدن این ش��رایط و تغییر در ذائقه خرید ،به
رکود حاکم بر اقتصاد برمی گردد که باعث شده خرید
طال و سکه برای مردم دیگر در اولویت نباشد.
باید پذیرف��ت وضعیت رکودی اقتصاد باعث ش��ده
س��طح درامد م��ردم کاهش پی��دا کند و ای��ن امر بر
مصرف طال در کش��ور تاثیر بگذارد؛ البته این ش��رایط
در س��ال ۹۶تشدید ش��ده و به نظر می رسد تمایل به
خرید بدلیج��ات به ویژه در میان قش��ر جوان افزایش
یافته است.
فع�االن صنف طلا معتقدند مالی�ات ارزش
اف�زوده نی�ز بر وضعیت ب�ازار طال ،تاثیر بس�یار
منفی داش�ته و زمینه رکود ای�ن بخش را فراهم
کرده است .به نظر شما تاثیر این موضوع بر رکود
به وجود امده تا چه اندازه بوده است؟
بل��ه ای��ن موضوع درس��تی اس��ت .اعم��ال مالیات
ارزش اف��زوده روی طال که در چند س��ال گذش��ته به
اج��را درامد ،یکی از موضوعات مهم��ی بود که زمینه
رک��ود ب��ازار ط�لا و س��که را به وجود اورد و ش��رایط
نامناس��ب اقتص��ادی نی��ز ای��ن وضعیت را تش��دید
ک��رد .دریافت مالیات ارزش افزوده یکی از موضوعاتی
ب��ود که انتقادهای زیادی از س��وی فعاالن بازار طال را
به همراه داش��ت .البته قرار بود در این قانون تغییراتی
ایجاد شود که هنوز این کار انجام نشده است.
پیش��نهادهایی از س��وی دولت و مجلس در زمینه
اصالح این قانون ارائه ش��ده اما هنوز گام عملی در این
زمینه برداشته نشده و اصالحاتی که انتظار بود در این
قانون در سال ۹۶انجام شود ،انجام نشده است.
به هرحال تمامی این ش��رایط س��بب ش��د فعالیت
اقتص��ادی درح��وزه طال و س��که دیگر ب��رای فعاالن
این بخش توجیه مناس��بی نداش��ته باشد و همین امر
تعطیل��ی تعداد زیادی از واحده��ای تولیدی و فروش
طال را به دنبال داشته است.
ای�ا ام�اری از تع�داد واحده�ای تولیدی و
ف�روش طال که به دلیل مش�کالت حاک�م بر این
حوزه تعطیل شده اند ،دارید؟
از سال ۹۳که قانون مالیات ارزش افزوده در صنعت
طال و جواهر به اج��را درامد ،اثار خود را بر این حوزه
گذاش��ته و سبب ش��د از س��ال ۹۳تا اوایل سال ۹۶
حدود ۴هزار واحد تولید و فروش طال در سطح کشور
تعطیل شوند که ۸۰۰واحد ان در تهران بودند.
اما در س��ال ۹۶به دلیل مش��کالت اقتصادی حاکم
در کش��ور ،این روند ش��دت گرفت و اوضاع بدتری در
صنعت طال و جواهر ایجاد ش��د ،ب��ه طوری که تعداد
واحدهای تعطیل ش��ده یا فعاالنی ک��ه اقدام به تغییر
شغل ش��ان کردند ،افزایش یافت .باتوجه به این شرایط
ارزیابی ما این است که تعداد واحدهای تعطیل از اوایل
سال ۹۶تا پایان سال ،حدود ۱۰تا ۲۰درصد فعاالن
این حوزه باشد که رقم قابل توجهی است.
باتوجه به انچه که بر این بازار حاکم بوده ،باید تاکید
کنم س��ال ۹۶به هیچ عنوان س��ال خوب��ی برای بازار
طال و س��که و درمجموع این صنع��ت به ظاهر پرزرق
و ب��رق نبوده و این حوزه رکود بی س��ابقه ای را تجربه
کرده است.
باتوج�ه ب�ه انچه ک�ه از وضعیت یک س�ال
گذش�ته بازار طال و سکه ارائه کردید ،پیش بینی
ش�ما برای س�ال اینده چیس�ت؟ ایا امیدوار به
بهبود این شرایط هستید؟
اینده به طورحتم قابل پیش بینی نیست و نمی توان
ش روی این بازار ارائه
نظ��ر دقیقی درباره وضعیت پی��
کرد .با این حال انچه مش��خص اس��ت این اس��ت که
وضعی��ت اینده اقتص��اد و درمجم��وع بازارها از جمله
طال ،س��که و ارز وابسته به مسائل کالن اقتصاد کشور
است؛ به این شکل که اگر رونقی در اقتصاد ایجاد شود،
این رونق در بازار طال و س��که نیز نمود خواهد داشت
و اگر این گونه نباش��د ،این بازار هم متاثر از ش��رایط
اقتص��ادی ،رکود را تجربه خواهد ک��رد .با این حال به
نظر می رس��د فعال باید منتظر بمانی��م تا تصمیم های
دول��ت و بس��ته های حمایتی و تش��ویقی که می تواند
به منظ��ور خروج اقتصاد از رکود اتخاذ کند ،مش��خص
ش��ود و تاثیر خود را بر اقتصاد بگ��ذارد .باید بپذیریم
وضعی��ت بخش های گوناگون اقتص��اد و بازارها جدا از
وضعیت کالن اقتصاد نیس��ت و ابتدا باید برای اقتصاد
کالن برنامه ریزی کرد.
صادرات غیرنفتی امسال ۵درصد رشد داشت
قائم مق��ام وزیر صنع��ت ،معدن و تج��ارت در امور
تج��ارت گف��ت :ص��ادرات غیرنفتی ای��ران در ۱۱ماه
امس��ال نسبت به مدت مشابه س��ال گذشته ۵درصد
رشد داشت که نویدبخش شرایط بهتری در سال ۹۷
است.
به گزارش ایرنا ،مجتبی خس��روتاج در دوازدهمین
نشس��ت کارگروه توسعه تجارت اس��تان فارس ،اظهار
ک��رد :اگرچ��ه در اغاز س��ال ج��اری ،ام��ار صادرات
خیل��ی خ��وب نب��ود ام��ا در نیم��ه دوم س��ال این
وضعیت بهبود یافت ،به گونه ای که تا پایان س��ال،۹۶
میزان صادرات غیرنفتی کش��ور ب��ه ۴۵میلیارد دالر
خواهد رسید.
رییس س��ازمان توسعه تجارت گفت :از ابتدای سال
تا پای��ان بهمن ،حدود ۸۹میلیارد و ۳۰۰میلیون دالر
تج��ارت غیرنفتی داش��ته ایم که از ای��ن رقم ،حدود
۴۱/۷میلی��ارد دالر ص��ادرات و ۴۷/۶میلی��ارد دالر
واردات بوده اس��ت .وی ادامه داد :س��ال گذشته و در
مدت مش��ابه ،تج��ارت غیرنفتی کش��ور ۷۸میلیارد و
۲۰۰دالر بود که امسال ۱۴درصد رشد داشته است.
قائم مق��ام وزیر صنعت ،معدن و تج��ارت گفت :در
مجم��وع در ۱۱م��اه گذش��ته در کااله��ای وارداتی،
۶۰درص��د م��واد اولی��ه و واس��طه ای۱۶ ،درص��د
ماش��ین االت۱۸ ،درصد کاالهای مصرفی و ۶/۲درصد
س��ایر اقالم بوده اس��ت .خس��روتاج افزود :در ۱۱ماه
امس��ال تراز تجاری ایران (نسبت صادرات و واردات)
منفی ۶میلیارد دالر بوده است.
وی ادامه داد :در بخش های محصوالت ش��یمیایی،
مواد ارایشی ،اقالم خاص فوالدی ،لوازم خانگی ،برخی
محصوالت فلزی ،بخش خودرو ،محصوالت نس��اجی،
ب��رق و الکترونیک ،تجهیزات مخابرات��ی و تجهیزات
نیروگاهی تراز تجاری ما منفی است.
ریی��س کل س��ازمان توس��عه تجارت گفت :بخش
فناوری و اطالعات از بخش هایی اس��ت که در مس��یر
توسعه صادرات باید مورد نظر باشد.
الزم اس��ت مسیرهای اینده کش��ور را برای توسعه
صادرات شناسایی کنیم .باید تاکید روی ظرفیت های
مبتنی بر س��رمایه انسانی باش��د و خیلی نمی توانیم
روی مزیت های نسبی تکیه کنیم.
وی یاداور ش��د :سال اینده یک نمایشگاه تخصصی
ب��رای صنایع خ�لاق برگزار خواهیم ک��رد .همچنین
برنام��ه راهبردی توس��عه صادرات را برای کش��ور در
نظر داریم و سعی کردیم برنامه راهبردی که می تواند
چ��راغ راه م��ا برای توس��عه باش��د را قطع��ی و ابالغ
کنیم.
وی افزود :یکی از این برنامه ها حمایت از بنگاه های
کوچک و متوسط اس��ت که باید برای حضور بنگاه ها
در بازار جهانی برنامه داشته باشیم و از طرح ها در این
زمینه حمایت می کنیم.
راه اندازی شرکت جهانگردی ایرانی در کنیا
رایزن بازرگانی ایران در کنیا از ثبت یک شرکت جهانگردی ایرانی فعال
در زمینه گردشگری سالمت در کنیا خبر داد.
به گزارش روابط عمومی س��ازمان توس��عه تجارت ای��ران ،مرتضی دیالن،
ی با
ی و برنامه ریز
رای��زن بازرگانی ایران در کنیا گفت :براس��اس هماهنگ��
وزارت گردشگری و اتحادیه تورگردانان کشور کنیا ،یک شرکت جهانگردی
فعال در زمینه گردش��گری س�لامت ،موفق به ثبت و راه اندازی شرکت در
این کشور شد.
وی افزود :هدف اصلی ایجاد شعبه شرکت ایرانی جهانگردی ،برنامه ریزی
به منظور ج��ذب و پذیرش بیماران کنیایی برای انجام عملیات پزش��کی و
درمانی و اعزام به مراکز درمانی مرتبط در ایران است.
رایزن بازرگان��ی ایران در نایروبی اظهارک��رد :در جریان حضور مدیریت
ای��ن ش��رکت در نایروب��ی ،مالقات ه��ا و نشس��ت هایی با مقام��ات وزارت
گردش��گری(معاونت بازار یاب��ی و عملیاتی) و ریی��س اتحادیه تور گردانان و
برخی ش��رکت های گردش��گری برگزار و هماهنگی های اولیه برای جذب و
پذیرش جهانگردان دو کش��ور انجام ش��د .دیالن گف��ت :در این زمینه به
مراجع ذی ربط از جمله سازمان توسعه تجارت ایران پیشنهاد شد با اقدامات
حمایتی تالش کنند روند توس��عه صادرات خدمات گردش��گری س�لامت
شتاب بیشتری بگیرد.
گفتنی است ،کنیا یکی از ظرفیت های بزرگ در منطقه شرق افریقا برای
جذب گردشگر سالمت است و درحال حاضر متقاضیان درمان و جراحی های
پزشکی این کشور به کشور هایی مانند هند و اروپا عزیمت می کنند.
۹۵درصد ماهی های قرمز ایرانی هستند
ماهی قرمز گل س��ر سبد س��فره های نوروزی مردم
است که هر س��ال بازار داغی در این ایام پیدا می کند.
به گفته معاون س��ازمان ش��یالت ،می��زان تولید انواع
ماهی های زینتی که بخش��ی از انها ماهی قرمز است،
س��االنه به ۲۰۰میلیون قطعه می رس��د و ایین نامه ای
برای تسهیل این فعالیت در حال تصویب و ابالغ است.
به گزارش ایس��نا ،ماهی قرمز که چند دهه ای است
مهمان س��فره های نوروزی است و در ایام نوروز و شب
عید در بیش��تر خانه ها یافت می ش��ود .به گفته حسین
عبدالحی ،ماهی های زینتی در کشور تولید فراوانی دارد
ی یعنی حدود ۲۰۰نوع،
و بخش زیادی از این نوع ماه
تولید داخل کشور است که تاحدودی در همه استان ها
پ��رورش می یابد .بیش��ترین میزان تولی��د ماهی های
زینتی در اس��تان اصفهان اس��ت .وضعیت تجارت این
نوع ماهی ها بهبود یافته زیرا میزان صادرات نس��بت به
واردات در طول س��ال های دولت یازدهم و دوازدهم در
مقایسه با دولت دهم افزایش پیدا کرده است.
وی با اش��اره به س��هم بیش از ۴۰درصدی اس��تان
اصفهان به ویژه شهر کاش��ان در تولید انواع ماهی های
زینتی مانند ماهی قرم��ز ،گفت :حدود ۹۵درصد انواع
ماهی های قرمز موجود در بازار در داخل تولید می شود
و بخش اندکی از ان وارداتی است .اینکه گفته می شود
ماهی های زینتی و اکواریومی از مبادی غیررس��می و
به طور قاچاق به کشور وارد می شود ،درست نیست زیرا
حمل ونقل و نگهداری ان در طول مسیر بسیار سخت
است و نمی توان ان را به طور غیر رسمی وارد کرد.
معاون ابزی پروری س��ازمان ش��یالت ب��ا بیان اینکه
ماهی��ان زینتی س��هم قابل قبولی در ص��ادرات ابزیان
دارند ،افزود :شهرس��تان محالت به تنهایی ساالنه بیش
از یک میلیون دالر انواع ماهی های زینتی به کشورهای
گوناگون صادر می کند که این مسئله نشان دهنده رونق
تولید و بازار این گون ه ابزیان است.
عبدالحی با بی��ان اینکه باتوجه ب��ه زیانبار نبودن و
کم خطر بودن پرورش ماهی زینتی ،هر کس متقاضی
فعالیت در این زمینه باشد ،مجوز می گیرد ،گفت :این
فعالیت ج��زو فعالیت های س��الم و تاحدودی بی خطر
اس��ت و می توان��د جایگزین مناس��بی ب��رای پرورش
حیواناتی مانند س��گ و گربه باشد؛ عالوه بر این تولید
ان ه��م می تواند در ه��ر جایی انجام ش��ود .بر همین
اس��اس در حال تدوین و تنظیم ایین نامه ای هس��تیم
ک��ه متقاضی��ان برای تولی��د کمتر از ۵۰ه��زار قطعه
ماه��ی زینتی نیازی به اس��تعالم های خاص نداش��ته
نباش��ند .البته ب��رای متقاضی کارت صادر می ش��ود و
ی که برای یک تولید بزرگ می شود
نیازی به سختگیر
نیست.
وی تصریح کرد :ماهیان زینتی و اکواریومی که بیش
ب ش��یرین پرورش می یابند ،هیچ
از ۹۹درصد انها در ا
مخاطره ای ندارند و به نظر می رس��د باید با هم اندیشی
و هم فک��ری ب��ا س��ازمان هایی مانند محیط زیس��ت و
دامپزش��کی برای تس��هیل تولید این نوع فکری کرد
و تدبیری اندیش��ید که نیاز به کار کارشناسی بیشتری
دارد.