روزنامه صمت شماره 1647
روزنامه صمت شماره 1647
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1647پیاپی 2965
16صفحه قیمت 2000 :تومان
http://Telegram.me/smtnews
سرمقاله
گمرک
تسهیل یا مانع
نده
پرو
ﮐﺎﻻ
www.smtnews.ir -
یادداشت های امروز
2
گمرکات و تعرفه ها
ابزار حمایت از صنعت
4
کاهش صادرات با تغییر
بخشنامه های گمرکی
6
با ترخیص کاال
مهربان تر باشیم
7
اختصاص یارانه
باید اعتباری باشد
8
زیر وبم موانع ورودی
برای معدنکار
پشت چراغ قرمز گمرک
ورود و خروج «مال التجاره» نظام مند شد
امنیت اقتصادی صنعتگر به خطر افتاده است
ترخیص قطعات رسوبی ،خودروهای ناقص را تجاری می کند
هزینه باالی انبارداری برای معدنداران
تسهیل تجارت ،ضرورتی برای توسعه صنایع معدنی
جاده ناهموار ترخیص
گمرک مقصر نیست
افت تولید و سرمایه گذاری در معدن ،زیر سر گمرک
2
3
4
5
6
7
8
11
12
طرح :حسین علیزاده
از تخصیص ارز تا ترخیص روغن
12 صفحه 1
2
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
صنعت
اقتصاد و توسعه
تجارت
سرمقاله
گمرک
تسهیل یا مانع
ناصر بزرگمهر /مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هر چه بخواهد همان می شود
گمرک یک س��ازمان کش��وری با ش��یوه نامه ها و قوانین بین المللی
اس��ت .س��ازمانی که در همه کشورها دولتی اس��ت و مسئول اجرای
قوانین گمرک��ی و اخذ حقوق و ع��وارض ورودی (واردات) و خروجی
(صادرات) و همچنین مس��ئول اجرای س��ایر قوانین و مقررات مربوط
ب��ه واردات ،ترانزیت و صادرات کاالهاس��ت .اج��رای قوانین و مقررات
مربوط به کاالی همراه مسافر نیز بر عهده سازمان گمرک است .حقوق
گمرکی در واقع یک نوع مالیات غیرمستقیم به شمار می رود.
واژه گمرک از ریش��ه کومرس��یوم Commerciumگرفته شده
که در زبان های فرانس��وی و انگلیس��ی به معنی بازرگانی و مبادله کاال
و همچنی��ن به معنی حقوقی اس��ت ک��ه ب��ر کاال و مال التجاره تعلق
می گیرد .در بعضی از منابع ذکر کرده اند که پس از فتح قس��طنطنیه،
دول��ت عثمانی این واژه را از زبان یونانی گرفته و با گویش ترکی ،یعنی
کومروک به کار برده اس��ت .در زبان فارسی نیز این واژه از ترکی گرفته
ش��ده اس��ت .در بیش��تر دوره های تاریخی در ایران ،رویه تجارت ازاد
مرسوم بوده است .از زمان صفویه به بعد از کاالهای واردشده به کشور،
حقوق و عوارضی به نام فرضه گرفته می ش��د ه اس��ت .عوارض گمرکی
کاالهای واردش��ده از طریق خلیج فارس ب��ه کیفیت بهای انها تعیین
می ش��ده اس��ت ،اما چون دولت ق��ادر به نظارت دقیق ب��ر اخذ حقوق
گمرکی نبوده از زمان ش��اه س��لیمان گمرک اجاره داده می ش��ود و به
ای��ن ترتیب ،بی��ش از دو قرن و تا ورود رایزنان بلژیک��ی در ایران ادامه
داشته است.
درس��ال ۱۲۷۷اجاره گمرک لغو ش��د ،چراکه ب��ه موجب عهدنامه
ترکمانچای مقرر شده بود از کاالهای وارد شده از روسیه تزاری فقط ۵
درصد بها به عنوان حقوق گمرکی اخذ شود و ۳سال بعد ،سایر دول نیز
به عنوان دول کاملهالوداد ،ش��روع به استفاده از مزایای یادشده کردند
و در واقع حقوق گمرکی در ایران به طور یکنواخت براس��اس ۵درصد
استوار شد ،بدون انکه با دولت ایران معامله شده باشد.
بعدها که دولت ایران مبادرت به اس��تقراض از روس��یه و انگلستان
ک��رد و درامدهای گمرکی ش��مال و جنوب ،گروگان ای��ن وام ها قرار
داده ش��د ،به منظور جلوگیری از حی��ف و میل درامدهای گمرکی و با
توجه به لزوم رعایت موازنه سیاس��ی ،دولت ایران در زمان مظفرالدین
ش��اه و صدارت امین الدوله ،مبادرت به اس��تخدام مستشاران بلژیکی
کرد .بنابه پیش��نهاد رئیس هیات مزبور که عنوان وزیر گمرکات یافته
ب��ود و فرمان همایونی ،اج��اره گمرک خانه ها و وصول عوارض داخلی،
از قبی��ل حق��وق خانات و راهداری و قپانداری لغو و مقرر ش��د از بهای
کاالهای واردشده به ماخذ ۵درصد و به اضافه از هر بار چهل من تبریز،
22ش��اهی از مکاری دریافت شود .پس از استقرار مشروطیت ،عنوان
وزارت از رئیس هیات مستش��اران بلژیکی سلب شد و اداره کل گمرک
تحت نظارت وزارت دارایی قرار گرفت .پس از الغای کاپیتوالس��یون،
نخس��تین قانون تعرفه گمرکی ایران در اردیبهش��ت ۱۳۰۷براساس
حداقل و حداکثر حقوق گمرکی تصویب شد.
قانون تعرفه گمرکی در دهم تیر ۱۳۳۷به تصویب مجلس ش��ورای
ملی رس��ید .قانون مزبور مش��تمل بر ۳۶ماده بود ک��ه مهم ترین انها
عبارت بودند از :وصول عواید یا درامدهای گمرکی ،حصول اطمینان از
اجرای دقیق مقررات و سیاست های ناظر بر بازرگانی خارجی و قوانین
ص��ادرات و واردات ،نظارت بر اجرای الزامات قانون درباره واردات کاال،
صادرات کاال و ترانزیت کاال ،ترخیص کاال از هر لحاظ به ویژه مجوزهای
واردات کاال مشتمل بر مجوز بهداشت ،مجوز استاندارد کاال و نظایر ان،
به طور حتم غیرقابل واگذاری به بخش خصوصی است.
عموما وظایف دیگری مثل نگهداری کاال ،خدمات مربوط به تخلیه
و بارگیری کاال و مانند انها به بخش خصوصی واگذار می ش��ود ،که در
هر حال این موسسات خصوصی ملزم به رعایت و اجرای قانون گمرک
به فرض اینکه متعلق به گمرک باش��د ،هستند .نقاط یا قسمت هایی از
س��رزمین که با عنوان «مناطق ازاد» خوانده می شوند و خارج از قلمرو
گمرکی قرار دارند ،از این قاعده خارج و ممکن اس��ت خود تش��کیالت
مش��ابهی داشته باش��ند .به هر صورت اگر قرار باش��د از این مناطق به
داخ��ل قلمرو گمرک��ی یا برعکس کاالیی وارد یا خارج ش��ود ،گمرک
حد فاصل س��رزمین اصلی قلمرو گمرکی و منطقه ازاد به انجام همان
وظایف که اشاره شد ،خواهد پرداخت.
قوانینی که در س��ال ۱۳۳۷وضع ش��ده ،هنوز پایه و اساس قوانین
گمرکی کش��ور است و شاید به روز نش��دن همین قوانین ،امروز یکی
از معضالت اقتصاد کش��ور و صادرات و واردات به ش��مار می رود و هر از
چندی رئیس جمهوری مجبور می ش��ود در این حوزه فریادی بزند که
به جایی نمی رسد.
عمده مشکالتی که در گمرک وجود دارد ،مربوط به قوانین گمرکی
اس��ت که باید به طور مداوم با توجه به ش��رایط کلی جهان و وضعیت
اقتصادی کش��ور به روز ش��وند .ایجاد پنجره واحد با سازمان های دیگر
به ویژه وزارت صنعت ،معدن و تجارت سال هاس��ت در دستور کار قرار
دارد .حذف بروکراسی های اداری و ایجاد امکانات مکانیزه و الکترونیک
و اس��تفاده از اینترنت و ده ها موضوع دیگر می تواند به بهبود ش��رایط
گمرک کمک کند.
حوزه وس��یع فعالیت های گمرکی و وجود صدها هزار کیلومتر مرز
ابی و خاکی و عدم امکانات مناسب و بودجه کم سازمان گمرک از ده ها
مش��کل موجود برای کنترل مرزهای کشور اس��ت .وجود اسکله های
غیرقانون��ی در چند هزار کیلومتر مرز ابی و کمب��ود بازارهای مرزی،
معضالت دیگری برای واردات و بروز پدیده قاچاق محسوب می شوند.
قوانین ناهمس��و با موضوع گمرک مثل ته لنجی ها یا کولبران ،موضوع
را از حیطه اقتصادی به اجتماعی س��وق داده است .ثابت ماندن قوانین
ورود کاالی مس��افری ۸۰دالری ۵۰ ،۴۰س��ال قب��ل و بی توجهی به
عرف ،رسم و فرهنگ جامعه در اوردن و بردن سوغاتی و ،...سال هاست
باع��ث اذیت و ازار مس��افر ایرانی و کارکنان گمرک ش��ده که البته در
س��ال های اخیر با تغییر شیوه مدیریتی بهبود یافته اما قانون همچنان
بالتکلیف رها شده است.
قوانی��ن گمرکی نیاز به بازنگری و س��ازمان گمرک نیاز به تغییرات
اساس��ی و توجه بیش��تر از س��وی دولت با بودجه مناسب و گسترش
امکانات و مکانیزه شدن دارد.
داستان پرحاشیه دپویی ها ادامه دارد
براساس امار گمرک ایران تا پایان شهریور نزدیک ۷.۲
میلیون تن کاال در گمرکات کشور دپو شده بود؛ عددی
که مع��ادل ۵۲درصد رقم ۱۳.۸میلی��ون تن کاالهای
واردشده به کشور در ۵ماه امسال است.
گرچه مشخص است که اقالم دپوشده در گمرک صرفا
مربوط به اقالم وارداتی امس��ال نیست و از سال گذشته
نیز اقالمی در گمرک دپو ش��ده ،اما مسئله اساسی این
اس��ت که حدود ۴۷درصد این اقالم دپوشده مربوط به
کاالهای اساس��ی و مابقی مربوط به کاالهای غیراساسی
است.
نوس��ان ن��رخ ارز و نابس��امانی ب��ازار باع��ث ش��د
رئیس جمه��وری ح��دود یک ماه پیش بان��ک مرکزی و
وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت را موظف به تس��هیل
ترخیص ای��ن کاال با اولویت کاالهای اساس��ی کند ،اما
به هرحال با طوالنی شدن زمان دپو این کاالها و کمبود
نهاده ه��ای تولی��د ،عالوه ب��ر ضرر و زیان چش��مگیر به
بخش ه��ای تولیدی ،اقتصاد ب��ا افزایش نرخ نهایی اقالم
تولیدی مواجه است.
نمونه بارز ان ،افزایش نرخ گوش��ت م��رغ و تخم مرغ
و دیگ��ر اقالم در هفته های اخیر اس��ت .درباره کاالهای
غیراساسی نیز بررسی ها نش��ان می دهد میزان دپو این
کااله��ا در گم��رکات بی��ش از ۳میلی��ون و ۷۳۴هزار
ت��ن اس��ت .باتوجه به اینک��ه دس��تور رئیس جمهوری
و اقدام��ات بان��ک مرک��زی ب��رای تس��هیل ترخی��ص
کااله��ای دپو ش��ده عمدتا مربوط به کاالهای اساس��ی
اس��ت ،به نظ��ر می رس��د بای��د ش��اهد از بی��ن رفتن و
فرسوده ش��دن چندی��ن میلی��ون ت��ن کاال در گمرکات
باش��یم .درباره این کاالها ،مس��ئله بسیار عجیبی وجود
دارد .موضوع از این قرار اس��ت که بخشی از این کاالها
اصلی ترین مشکل ش��ان برای ترخیص ،انتقال نیافتن ارز
و مالکی��ت این کاالها و ق��رار نگرفتن در صف تامین ارز
بانکی است.
از سوی دیگر امارهای بانک جهانی از وضعیت شاخص
تج��ارت فرامرزی ایران حاکی از ان اس��ت که ایران در
سطح جهان در هزینه و زمان انجام تجارت خارجی رتبه
۱۲۳از میان ۱۹۰کش��ور را دارد و در سطح منطقه نیز
در بین ۲۴کشور ،رتبه ۱۶را در نامساعد و زمانبر بودن
تجارت خارجی از ان خود کرده است.
البته بررسی فرایندهای تجارت خارجی نشان می دهد
فقط این گمرک نیس��ت که منجر به ش��کل گیری این
وضعیت ش��ده ،چراک��ه در روند تج��ارت خارجی عالو ه
بر این نه��اد ،مجموعه ای از نهاده��ای مختلف همچون
وزارت صنع��ت ،معدن و تجارت ،بان��ک مرکزی و دیگر
نهادها مس��ئولیت دارند .برای محاسبه شاخص تجارت
فرام��رزی امار مربوط به تعداد اس��ناد ،زم��ان و هزینه
مربوط به فرایند لجس��تیک ص��ادرات و واردات کاال در
نظر گرفته می ش��ود؛ بنابراین ،مفروضات کلی محاس��به
ش��اخص تجارت فرامرزی براس��اس دو مولفه «زمان» و
«هزین��ه» در دو مرحله «انطباق اس��نادی» و «انطباق
مرزی» اندازه گیری و گزارش می شود.
ب��رای کاالهای وارداتی این امار و اطالعات مربوط به
فاصله زمانی اس��ت که کاال از بندر به محل انبار شخص
واردکننده انتقال داده می شود.
برای کاالهای صادراتی نیز این مدت از زمان بارگیری
کاال در کارخان��ه تا زم��ان صدور کاال در بن��در در نظر
گرفته می شود.
باتوجه به تمام موارد یادش��ده در پرونده این ش��ماره
به بررس��ی موضوع گمرک و داس��تان پرحاشیه
کاالهای دپ��و در این مب��ادی ورودی پرداخته ایم .با ما
همراه باشید.
سازکار مبادالت تجاری در ایران و جهان
ورود و خروج «مال التجاره» نظام مند شد
ش�رایط نوین تجارت جهانی و مس�ائل اقتصاد بین الملل در توس�عه و پیشرفت کشورهای جهان
جای�گاه وی�ژه ای دارند و روزبه روز نقش تجارت و اهمیت ان در اقتصاد ملی کش�ورها بیش از پیش
اش�کار می شود .اکنون ش�یوه های ابتدایی تجارت بین الملل دگرگون شده اند و هر روز پیچیده تر
و تخصصی تر می شوند .برهمین اساس شناخت دقیق و مشخص مسائل مربوط به تجارت همچون
مس�ائل بانک ،حمل و نقل ،بیمه و گمرک نیز برای انجام س�ریع و صحیح انها الزم و ضروری ش�ده
است .به گزارش صمت ،امروزه گمرک به عنوان نخستین و مهم ترین مجری مقررات تجارت جهانی
در کن�ار س�ایر عوام�ل در عرصه تجارت بین الملل ،اعم از بانک ها ،ش�رکت های بیمه و موسس�ات
حمل ونقل ،نقشی مهم و کلیدی در توسعه تجارت قانونی و اعمال سیاست های بازرگانی کشور ایفا
می کن�د .گمرکات جهان موظف به اعمال مجموعه ای از مقررات و سیاس�ت های تجاری ،اقتصادی،
صنعتی ،امنیتی و بهداشتی هستند که صرف نظر از اولویت های کاری خود و باوجود مسئولیت های
س�ازمانی نس�بتا مش�ابه ،رویکرد و روش متفاوتی را در اعمال این قبیل سیاست ها به کار می برند.
گمرک در تمام کشورهای جهان نهادی کارامد برای تامین درامد و تسهیل تجارت با جهان خارج
به شمار می رود .این سازمان امور مربوط به جابه جایی کاال و مسافران را در سطح بین الملل مدیریت
می کند و بر همین اس�اس دولت ها برای اجرای مناس�ب برنامه ها و سیاس�ت های مالی ،اقتصادی و
اجتماعی خود ،نیازمند سازمان گمرکی ،کارامد و موثر هستند.
سازمان جهانی گمرک
س��ازمان جهانی گمرک که در اغاز شورای
همکاری نامیده می ش��د ،توسط کنوانسیونی
که شورای همکاری گمرکی را تشکیل می داد،
تاس��یس ش��د .این کنوانس��یون در 4نوامبر
۱۹۵۲میالدی( ۱۳ابان )۱۳۳۱شکل گرفت
و پس از امضای اسناد ،به وسیله ۷امضاکننده
ان جنبه قانونی یافت.
این س��ازمان تنها س��ازمان بین المللی است
ک��ه صرف��ا در حوزه مس��ائل گمرک��ی دارای
تخصص اس��ت ،با این حال ،گمرک از سازکار
مالی بسیار کهنی برخوردار است و شاید یکی
از قدیمی ترین راه ها برای گرداوری پول باشد.
ورود گمرک به دنیای تجارت
هرچند مبدا پیدایش گمرک نامعلوم اس��ت
اما در برخی نقاط جهان و در گذشته های دور
می توان رد پایی از این س��ازمان یافت .از انجا
ک��ه حقوق گمرکی نوعی مالیات اس��ت که بر
کاالی منتقل ش��ده از نقط��ه ای به نقطه دیگر
وضع می ش��ود و به ط��ور کلی ب��ا معامالت و
مب��ادالت تجاری مرتبط اس��ت ،گمرک بدون
وجود تجارت ،یک س��ازمان عادی اس��ت ،به
همی��ن دلی��ل اغل��ب گفته می ش��ود گمرک
قدمتی برابر ب��ا تج��ارت دارد؛ هرچند به نظر
می رس��د در دنی��ای واقع��ی ،تاری��خ ان ب��ه
گذش��ته های به مراتب دورت��ر و به زمانی هایی
که کاالها به وس��یله انس��ان ها مبادله می شد،
بازگردد.
توسعه گمرک و تعرفه ها
با گذش��ت زمان فنون گمرک��ی در مفاهیم
وس��یع تر خود ،از جمله تعیین ارزش گمرکی
و طبقه بندی تعرفه ،توس��عه و گسترش یافته
اس��ت .این امر بیانگ��ر افزایش اهمیت گمرک
و تعرفه در گس��تر ه اقتصاد مل��ی و بین الملل
است.
ب��رای درک صحیح روش ها و فنون پیچیده
گمرک باید از نحوه تکامل و توس��عه تاریخی
انه��ا نیز مطلع ش��ویم؛ به عنوان مث��ال ،نظام
هماهنگ ش��ده ،تعرف��ه گمرک��ی بین المل��ل
و نمانکالت��ور ام��اری به وس��یله کنوانس��یون
بین المل��ل در ابتدای س��ال ۱۹۸۸میالدی(
۱۳۶۷خورش��یدی) تدوی��ن ش��د و س��پس
ب��ه مرحله اج��را درام��د .نمانکالتور اس��اس
تعرفه های گمرکی را تشکیل می دهد.
در واقع شامل هرگونه طبقه بندی و سیستم
کدگ��ذاری ک��ه توس��ط ادارات هر کش��ور یا
اتحادیه های گمرکی یا اقتصادی برای نامیدن
کاالها ی��ا گروه��ی از کااله��ای مرتبط برای
مقاصد تعرفه گمرکی تعریف می شود ،است.
نمانکالت��ور گمرکی ،طبق تعریف ماده یک
کنوانسیون همکاری های گمرکی ()CCCN
ب��رای طبقه بن��دی کاال در تعرفه های گمرکی
عب��ارت از تعرفه ه��ا ،ش��ماره های تعرفه ه��ا،
یادداشت قس��مت ها ،یادداشت های فصل ها و
قواعد عمومی برای تفسیر نمانکالتور است.
تاریخچه گمرک در ایران
باتوجه به قرائن و شواهد تاریخی که داللت بر تمدن قوم ماد و
حکومت این قوم بر س��رزمین ایران ان روزگار دارد ،می توان ادعا
کرد که به طور قطع مقررات گمرکی و گمرک به ش��کلی در زمان
مادها وجود داشته است.
همین طور در زمان سلسله هخامنشی ،در سرزمین وسیع ایران
که از ش��رق هندوستان تا غربی ترین نقطه در مصر ان زمان و در
ش��مال و جنوب نیز ادامه داشته ،مبادالت بازرگانی از زمان مادها
رونق بیشتری داشته و چنین تشکیالتی نیز دایر بوده است.
به گزارش س��ایت گم��رک ای��ران در زمان اش��کانیان گمرک
به ص��ورت اداره ای منظم فعالیت داش��ته و کلی��ه اجناس وارده و
ص��ادره ثبت می ش��ده و اهمیت قضیه در این اس��ت که حقوق و
ع��وارض گمرکی فقط از کاالهای وارداتی اخذ می ش��ده که خود
نش��ان دهنده این اس��ت که دولت در حف��ظ و حمایت مصنوعات
داخلی در ان زمان کوش��ا بوده است .این روند در دوره ساسانیان
نیز ادامه داش��ته اس��ت .اگ��ر از این رهگذر عب��ور کنیم به دوره
بعد از اس�لام خواهیم رس��ید .در این دوره نیز همان قوانین دوره
ساس��انیان ابقا ش��د .دران زمان مال التجاره تجار از نظر داخلی از
حق��وق گمرکی معاف بود و ب��ا روی کار امدن حکومت بنی امیه ،
قوانین جدیدی در این حوزه وضع ش��د ک��ه از ان جمله می توان
به اعش��ار کش��تی ها اش��اره کرد که 10یک مال التجاره کشتی ها
به صورت عینی یا نقدی به عنوان تعرفه گمرک گرفته می شد.
درزمان خلفای عباس��ی به واسطه افزایش تجارت میزان این نوع
حقوق گمرکی افزایش چش��مگیری یافت و کاالهای مورد معامله
در داخل کشور هم شامل حقوق گمرکی شد.
بعد از افزایش روزافزون ق��درت حکومت چنگیز ،مامورهایی به
اس��م «تتقاول» در راه ها گذارده ش��دند که مامور وصول حقوق و
ع��وارض گمرکی بودند .در ان زم��ان مال التجاره تجار در بین راه
م��ورد حمله دزدان ق��رار می گرفت اما این حمله ه��ا به مراتب اثر
زیان اور کمتری نس��بت به حقوق و عوارضی که تتقاول ها دریافت
می کردند ،داش��ت .غازان خان بعدا دزدان را تا حد زیادی از بین
برد و میزان تقریبا متعادلی از نظر عوارض گمرکی در نظر گرفت.
در دوران صفویه ،ش��اه عباس پس از اینکه توانست ارتشی منظم
و قوی برای خود تدارک ببیند ش��روع به اصالحات داخلی کرد و
ب��ه امور مالی و گمرکی ایران سروس��امان بخش��ید و دفاتر منظم
ورود و خ��روج کاال را تنظی��م و خزانه مرکزی را به نحو کامل تری
پایه ریزی و شروع به بسط و توسعه تجارت خارجی کرد .در زمان
صفویه طبق اطالعات موثق می توان گفت در بندرعباس ،بندرلنگه
و جزیره هرمز ادارات گمرکی وجود داش��ته است .در دوران زندیه
از نظر درامدی ،ایران وضعیت مناسبی داشت و یکی از مهم ترین
اقدامات یعنی ازادی بازرگانی اروپاییان در ایران در همین دوره و
به دست کریم خان زند به مرحله اجرا درامد.
در دوران قاجار عهدنامه ای با روس��یه منعقد ش��د که استقالل
گمرکی ایران را خدش��ه دار ک��رد .در فصل نهم این عهدنامه مقرر
ش��ده بود « از مال التجاره مملکتین صدی پن��ج نرخ مال التجاره
اخذ گردد».
بعد از 10س��ال از عهدنامه گلستان ،در سال ۱۲۳۸عهدنامه ای
بین ایران و عثمانی بس��ته ش��د .در ماده دوم این عهدنامه تاکید
ش��ده بود ،از مال التجاره ایران و عثمان��ی زیاده بر حقوق گمرکی
چیزی مطالبه نش��ود .در س��ال ۱۲۴۳هجری قمری نیز عهدنامه
صلح��ی بین ایران و روس��یه در قریه ترکمنچ��ای نزدیکی میانج
منعقد ش��د که به موجب فصل دهم این عهدنامه قرار ش��د برای
اس��تقرار روابط تجاری بین دو مملکت مقاوله نامه علیحده منعقد
ش��ود .فتحعلی شاه در سال ۱۲۴۶هجری حقوق گمرکی ورود و
خروج کاال را صدی پنج ارزش اجناس تجارتی تعیین کرد.
قوانین و تعرفه های گمرکی
در سال 3 ،۱۳۱۵بلژیکی به خدمت در گمرک ایران
دعوت ش��دند و یکی از این 3بلژیکی در س��ال ۱۳۱۶
مش��غول مطالعات ش��د و در س��ال ۱۳۱۷رسم اجاره
گمرک را برانداخت و در س��ال ۱۳۱۸نیز فرمان الغای
عوارض داخلی را از جانب شاه صادر کرد.
نوز در همین ایام ش��روع به ایجاد تش��کیالت جدید
گمرک کرد و وزیر پست شد.
رفته رفت��ه ،تش��کیالت گمرکی در تم��ام نقاط مرزی
کشور بس��ط و توس��عه یافت .خالصه اینکه مستشاران
بلژیکی حدود ۳۶سال در ایران فعالیت کردند و در این
م��دت 3تعرفه گمرکی تنظی��م و برای وصول حقوق و
عوارض گمرکی به مورد اجرا گذاشته شد.
پ��س از خاتمه خدمت مستش��اران بلژیکی و عزیمت
ان��ان از ایران و واگذاری اداره گمرک به ماموران ایرانی
بنا به مقتضیات زمان و سیاست مالی و اقتصادی دولت،
تعرفه گمرکی چند بار تغییر کرد.
یک بار به موجب قانون ۳۱اردیبهش��ت ۱۳۱۵تعرفه
جدیدی به مورد اجرا گذاش��ته ش��د که تا سال ۱۳۲۰
ماخ��ذ وص��ول حقوق و ع��وارض گمرکی بود .س��پس
تعرفه ای براس��اس تعرفه جامعه ملل س��ابق تنظیم شد
که در ۲۲تیر ۱۳۳۰به مورد اجرا گذاشته شد و از تمام
تعرفه ه��ای قبلی مفصل تر و ش��امل ۲۲فصل و ۲۲۰۴
ردیف بود.
این تعرفه نیز در سال ۱۳۲۹تغییر یافت و اصالحاتی
در ان ب��ه عم��ل امد و تا س��ال ۱۳۳۲به تدریج اصالح
ش��د .اخرین تعرفه گمرک��ی در حال اجرا در این دوره،
تعرف��ه مصوب ۶تیر ۱۳۳۴بود .پس از ان قانون تعرفه
و ایین نام��ه ان در س��ال ۱۳۳۷براس��اس تعرفه ژنو به
تصویب رسید که تا س��ال ۱۳۵۱اجرا می شد .در سال
۱۳۵۰قان��ون امور گمرکی براس��اس قوانین بروکس��ل
تنظیم ش��د و ایین نامه اجرایی ان در س��ال ۱۳۵۱به
تصویب رس��ید .در سال های بعد از ۱۳۵۱براساس نیاز
به س��ازگاری مواد و مفاد قانون امور گمرکی و ایین نامه
اجرایی با ش��رایط موجود رفته رفته اصالحاتی در قانون
ام��ور گمرکی و ایین نامه اجرایی ان به عمل امد و این
قانون همچنان در حال اجراست. صفحه 2
شنبه
10ابان 1399
14ربیع اال ول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
ترخیص قطعات رسوبی
خودروهای ناقص را
تجاری می کند
توقع جامعه از
بانک مرکزی
کنترل تورم است
نگاه خوشبینانه جهان
به اقتصاد ایران
به دنبال رسوب کاال در گمرک و تغییر ناگهانی مصوبات
رسوب قطعات و قاچاق
فاطمه امیراحمدی
editor@smtnews.ir
رسوب قطعات ادامه دارد
محمدمهدی ش��کورزاده ،رئیس انجمن قطعه س��ازان
خراسان رضوی در گفت وگو با
اظهارکرد :متاسفانه
هنوز مش��کل ترخیص قطعات رس��وب شده در گمرکات
کش��ور حل نشده است .البته ش��اید بعضی از واحدهای
صنعتی با گرفتن نام ه از وزارت صنعت ،معدن و تجارت یا
خودروسازان ،بخشی از محصوالت خود را ترخیص کرده
باشند اما همچنان بخش زیادی از محصوالت در گمرک
دپو شده است.
وی افزود :گمرک همراهی خوبی با تولیدکنندگان دارد
اما مش��کل ایین نامه اجرایی بانک مرکزی اس��ت .در این
ایین نام��ه امده تا زمانی ک��ه به کاالها تخصیص ارز داده
نش��ده و منش��ا ارز مشخص نشده اس��ت ،اجازه ترخیص
ندارند.
رئی��س انجمن قطعه س��ازان خراس��ان رض��وی ادامه
داد :درحال حاض��ر ،همه درباره مش��کالت تخصیص ارز
می دانن��د و کمبود ارز و در نتیج��ه تخصیص نیافتن ان
مش��کالت امروز را دامن زده است؛ بنابراین تا هنگامی که
ارز تخصیص داده نشود تولیدکننده که کاالهای مورد نیاز
خود را وارد کرده حتی نمی تواند در گمرک اظهار کند.
ای��ن فعال صنع��ت قطعه رئیس انجمن قطعه س��ازان
خراس��ان رض��وی با بی��ان اینکه خ��ود مس��ئله ارز هم
مشکل س��از ش��ده ،گفت :وجود انواع ارز با نام ارز نیمایی،
س��نایی ،نیمایی بانکی ،ازاد و ...س��ردرگمی های بس��یار
به وجود اورده است.
نرخ ارز ازاد و ارز نیمایی تفاوت زیادی ندارد اما مشکل
اینجاست که فرایند تخصیص ارز بسیار طوالنی ،وقت گیر
و انرژی بر است .اینکه ابتدا قطعه ساز باید نامه درخواست
ارز را به ش��رکت تامین کننده قطعات خودروساز (ساپکو
و سازه گستر) ارسال کند تا مدیران عامل خودروسازی ها
ان را تایید کنند ،مدتی طول می کش��د .پس از موافقت
مدیرعامل خودروس��از ،نامه ب��ه وزارت صنعت ،معدن و
تج��ارت ارس��ال و در ادامه برای بانک مرکزی فرس��تاده
می ش��ود .ه��ر کدام از این مراحل خ��ود چند روز یا چند
هفته طول می کشد.
ای��ن موضوع را باید کنار این مس��ئله دید که ترخیص
قطعات تنها برای یک بار نیس��ت و واردات قطعات برای
اس��تمرار خط تولید به طور دائم در حال انجام و جریانی
پیوسته و مستمر است.
در نتیج��ه ای��ن زمان و انرژی باید به ط��ور دائم هزینه
ش��ود که مشکالت بسیاری برای تولید به وجود می اورد،
به ویژه در دوران تحریم که ارسال پول و دریافت قطعات
با سختی های بیشتری همراه است.
وی یاداور ش��د :صنعتگران برای دور زدن تحریم باید
بیش��تر هزینه کنن��د و زمان طوالنی تری ب��رای خرید و
ارسال محموله در نظر بگیرند.
این مس��ئول صنفی عنوان کرد :فرایند موجود نیاز به
اص�لاح و بازنگری دارد و در این زمینه باید فکر اساس��ی
کرد .درحال حاضر تولیدکننده با این فکر پیش می رود که
از این ستون تا ان ستون فرج است و این روند نمی تواند
خیلی کارساز باشد.
کمبود نقدینگی در کنار مشکل تخصیص ارز
رئیس انجمن قطعه س��ازان خراسان رضوی با اشاره به
کمب��ود نقدینگی در کنار تخصیص ارز ،ادامه داد :پس از
تخصیص ارز ،پول باید برای ش��رکت مادر خارجی ،حواله
شود تا اسناد برای تحویل به گمرک به دست تولیدکننده
برس��د .البت��ه برخی با توجه به اعتباری که نزد ش��رکت
خارجی تامین کننده قطعات دارند ،ممکن اس��ت اس��ناد
م��ورد نی��از را برای ارائه به گمرک ،قبل از ارس��ال هزینه
محصوالت در اختیار داش��ته باش��د .ام��ا انهایی که این
اس��ناد را دریافت نکرده اند ،نمی توانند با وجود تخصیص
ارز محصوالت خود را ترخیص کنند تا پول حواله شود.
ش��کورزاده درباره موضوع پرداخ��ت مابه التفاوت ارزی
ک��ه برای ترخی��ص قطعات ضروری اعالم ش��ده ،گفت:
این موضوع ش��امل صنعتگران حوزه قطعه نمی شود ،زیرا
قطعه س��از برای واردات کاالهای مورد نیاز خود فقط ارز
نیمایی می گیرد .البته در ۴ماه نخست سال گذشته ،ارز
نیمایی هم به قطعه ساز تعلق نمی گرفت و قطعه ساز فقط
از ارز حاصل از صادرات استفاده می کرد.
در ادامه که ارز نیمایی و صادراتی ادغام شدند و تاکید
شد صادرکنندگان هم باید ۱۰۰درصد ارز خود را تحویل
س��امانه نیما دهن��د ،ارز مورد نیاز از طریق این س��امانه
تامین شد.
رئیس انجمن قطعه س��ازان خراسان رضوی ادامه داد:
درحال حاضر انواع ارز وجود دارد که یک نوع حدود ۲۶تا
۲۷هزار تومان است که حجم محدودی دارد و نوع دیگر
بین ۲۸تا ۳۰هزار تومان است.
ش��کورزاده گفت :در چنین شرایط پیچیده ای در حوزه
تخصیص ارز ،ترخیص نش��دن کااله��ا به دلیل ایین نامه
بان��ک مرکزی ب��رای بخش تولی��د و تامین قطعات خط
تولید ،قوز باالی قوز است.
محمدمهدی شکورزاده
تولید خودروهای ناقص هم ادامه دارد
در ادامه رضا رضایی ،رئیس پیشین انجمن سازندگان
قطع��ات و مجموعه ه��ای خودرو درباره معضل رس��وب
کاالها در گمرکات کش��ور به
گفت :دس��ت کم ۲
س��ال اس��ت صنعت درگیر قوانین دست وپاگیر گمرکی
است.
این س��ازمان از س��وی ۱۷نهاد نظارت می ش��ود؛ در
نتیج��ه این گونه نیس��ت ک��ه تصمیمی گرفته ش��ود و
همزم��ان به مرحله اجرا برس��د ،زیرا بای��د هر یک از این
نهادها درباره ان نظر خود را اعالم کنند.
وی افزود :پس از صدور مجوز برای ثبت سفارش کاال از
س��وی مدیران ذی ربط و انجام ان ،باید ارز مورد نیاز ان
تخصیص داده شود ،زیرا بانک مرکزی تاکید دارد منشاء
ارز باید مش��خص باشد .متاسفانه چون بانک مرکزی هم
ارز کاف��ی در اختی��ار ندارد ،ثبت س��فارش ماه ها به طول
می انجام��د و در ادامه ش��اهد تولید بی��ش از ۱۰۰هزار
خودرو ناقص در خط تولید خودروساز هستیم.
او ادام��ه داد :برای دور زدن تحریم به جای انکه دولت
و نهاده��ای دولتی همراه باش��ند ،برعک��س مانع ایجاد
می کنند.
درخواستی که رد شد
رضایی اظهارکرد :قطعه س��ازان تقاضای تخصیص ۱.۵
میلی��ارد توم��ان ارز را از بانک مرکزی داش��تند که برای
صنعت خودرو که صنعتی اس��تراتژیک است ،رقم زیادی
نیست اما با این مبلغ موافقت نشد .می شد بخشی از این
مبلغ به قطعه س��از به عنوان مج��وز واردات بدون انتقال
ارز داده ش��ود؛ یعنی منش��اء ارز ذکر نش��ود ،زیرا ممکن
اس��ت صنعتگری در خارج کش��ور دارای اعتبار باش��د و
بتواند قطعات مورد نیاز را وارد و به تولید کمک کند .اما
بانک مرکزی مخالفت می کند و تاکید دارد باید منش��اء
ارز مش��خص باش��د که این مس��ئله روند ثبت سفارش و
ترخیص قطعات را ُکند می کند.
رئیس پیشین انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های
خودرو بیان کرد :درخواس��ت کردیم دست کم در قوانین
ی شود تا قطعات موجود در گمرکات کشور
موجود بازنگر
زودتر ترخیص شوند که این گونه هم نشد.
مصوباتی که لغو شدند
رئیس پیشین انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های
خودرو ادامه داد :برای یک هفته اجازه داده شد هر کس
۵۰ت��ا ۶۰درص��د محصوالتش را ب��ا تعهدی به گمرک
ترخی��ص کند و باقی قطعات هم پس از روش��ن ش��دن
مس��ئله از س��وی بانک مرکزی و تخصیص ارز ترخیص
ش��وند .این امر تا حدودی منجر به گش��ایش نس��بی در
واحده��ا تولیدی ش��د ام��ا پس از یک هفت��ه این قانون
لغو ش��د .این فعال صنعت خودرو درباره چرایی لغو این
قانون توضیح داد :در کش��ور بخش��نامه های خلق الساعه
زیادی ابالغ می ش��ود و امنی��ت اقتصادی برای صنعتگر
وجود ن��دارد ،درحالی ک��ه بنگاه اقتص��ادی باید امنیت
اقتصادی داشته باشد تا صنعتگر بتواند برنامه ریزی کند
و توسعه محور حرکتی رو به جلو داشته باشد .به هر روی
این مصوبه لغو شد.
او افزود :در ادامه عنوان ش��د صنعتگران برای واردات
دپو قطعات و مشکالت بازار لوازم یدکی
انجم��ن تخصص��ی صنای��ع همگ��ن نیرومحرک��ه و
قطعه سازان کشور و مدیران س��تاد مبارزه با قاچاق کاال
و ارز ه��م اوایل مهر نشس��تی را برگزار کردند که در این
نشس��ت مشکالت رسوب قطعات وارداتی و تخصیص ارز
مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش
در این نشس��ت عنوان شد :قطعات
م��ورد نیاز تولید که با ه��زار ترفند برای دور زدن تحریم
از س��وی صنعتگران به گمرک کش��ور رس��یده ،گرفتار
تحریم های داخلی ش��ده و در گمرکات رس��وب ش��دند.
این امر منجربه افزایش خودروهای ناقص ش��ده و حاکی
از هماهنگ نبودن نهادهای تصمیم گیر اس��ت .بخشی از
قطعات رسوبی گمرکات کشور مربوط به بازار لوازم یدکی
بوده که مشکالتی را به وجود اورده است.
احمدرضا رعنای��ی ،عضو هیات مدیره انجمن تخصصی
صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان کشور در این باره
گفت :امروز قطعات قاچ��اق و تولید زیرپله ای بازار لوازم
محص��والت مورد نی��از تولید می توانن��د از ارز صادراتی
ش��رکت های صادرکنن��ده اس��تفاده کنن��د .بمان��د که
قطعه س��ازان با چه مش��قت هایی صادرکننده پیدا کرده
و تفاهمنام��ه امضا کردند و برای وزارت صنعت ،معدن و
تجارت فرس��تادند اما ای��ن موضوع هم پس از مدتی لغو
ش��د ،زیرا بانک مرکزی تم��ام صادرکنندگان را ملزم به
برگرداندن ۱۰۰درصد ارز صادراتی خود کرد.
رئیس پیشین انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های
خودرو با گالیه از این روند ،ادامه داد :یک بار ارز سنایی
برای تولیدکننده اختصاص داده شده ،زمانی دیگر گفتند
ارز نیمای��ی و در دوره ای هم ارز حاصل از صادرات بود و
همچنان این روند ادامه دارد.
رضایی گفت :در س��الی که رهبر معظم انقالب س��ال
جه��ش تولی��د نام گذاری کرده ،مش��کالت تولید نه تنها
رفع نش��ده که بیشتر هم شده اس��ت .درحال حاضر هم
ک��ه کااله��ای وارداتی در گمرکات کش��ور بنا بر دالیلی
رسوب شده اند.
توجه به محدودیت های ارزی
یدکی یکی از چالش های اساس��ی م��ردم و تعمیرکاران
ش��ده اس��ت .یکی از دلیل این معضل تخصیص نیافتن
به موق��ع ارز و به مق��دار کافی برای تامی��ن این قطعات
در داخل و خارج اس��ت؛ بنابراین ب��ازار به قاچاقچیان و
تولیدکننده ه��ای زیرپله ای واگذار ش��ده اس��ت .این امر
اس��یب هایی را به جامعه وارد کرده و سرمایه های زیادی
صرف این قطعات غیراس��تاندارد شده است .اگر قطعات
مورد نیاز با تخصیص ارز مورد نیاز از کانال رس��می وارد
شود ،عالوه بر تامین بازار لوازم یدکی منبعی برای درامد
دولت در بحث مالیات و تعرفه خواهد شد.
وی اف��زود :ب��ا وجود مش��کالت در این بخش ش��اهد
هس��تیم که قطعات اصیل به دلی��ل تخصیص نیافتن ارز
و وارد ش��دن بدون انتق��ال ارز(بدون منش��اء ارزی) در
گمرکات کش��ور دپو می ش��ود .کیفیت و استاندارد بودن
قطعات بسیار دارای اهمیت است ،زیرا با جان و سالمتی
مردم ارتباط مستقیم دارند.
امیرمحمد پرهام فر ،مدیرکل پیشگیری ستاد مرکزی
مبارزه با قاچاق کاال و ارز در ادامه این نشس��ت عنوان
کرد :گروه کاالیی ل��وازم یدکی خودرو در تراز تجاری
کش��ور ارزش باالیی را به خود اختصاص داده اس��ت.
به دلی��ل ناهماهنگ��ی بی��ن تولید ،مص��رف و واردات
رس��می ش��کاف زیادی به وج��ود امده که به وس��یله
قاچاق و قطعات زیرپله ای پر می ش��ود .از س��ال ۹۷با
محدودیت ه��ای ارزی و ممنوعیت واردات امار قاچاق
رش��د قابل توجهی داش��ت .اگر بخواهیم به امار لوازم
یدکی قاچاق در این چند سال اخیر اشاره کنیم؛ سال
۱.۳ ،۹۵میلیارد دالر بود این رقم در س��ال ۹۶به ۱.۵
میلیارد دالر رسید.
همین امار سال ۹۷با اغاز تحریم و محدودیت های
ارزی ،بی��ش از ۲میلی��ارد دالر ش��د و در س��ال ۹۸
براس��اس براورده های اولیه که هنوز نهایی نش��ده به
۲.۴میلیارد دالر رس��یده اس��ت .به این ترتیب ،س��ال
۹۸نس��بت به س��ال ۹۷باید گفت لوازم یدکی قاچاق
۶۳درصد رشد داشت.
این امار نشان می دهد چه حجمی از کسری قطعات
وجود داش��ته که با قاچاق پوش��ش داده ش��ده است.
باوجود واردات رس��می اما به دلیل رشد و جهش تولید
هرچه سهم ارزی تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه
و قطع��ات مورد نیازش��ان افزایش یاب��د از امار قاچاق
کاسته می شود.
وی تصریح کرد :از سوی دیگر ،چون یکی از دغدغه
تولیدکنندگان و ناقصی تولید خودروها ،رسوب قطعات
و مواد اولیه در گمرکات کش��ور است ،در سفر معاون
اول رئیس جمه��وری به اس��تان هرمزگان مقرر ش��د
کاالهایی که تا ۵مهر در گمرکات کش��ور انبار شده اند
از م��واد اولی��ه تا قطع��ات مورد نیاز خ��ط تولید تمام
صنایع کشور ،به دلیل مشکالت ارزی(تخصیص نیافتن
ارز مورد نیاز و واردات بدون انتقال ارز) ترخیص شوند.
سخن پایانی
شاید حساسیت برای ترخیص کاالها در شرایط عادی
امری طبیعی باش��د ،زیرا مشکالت ورود کاالهای قاچاق
به ویژه کاالهایی مانند قطعات خودرو از مجرای رس��می
همواره یکی از معضالت کشور بوده است.
حال پرس��ش این است که در ش��رایط سختی که از
ان به عنوان جنگ اقتصادی یاد می شود ایا نباید قوانین
موجود بازنگری ش��وند .در این ش��رایط دست کم برای
مدت کوتاهی روند ترخیص کاال تس��هیل شده و هزینه
تولید بیشتر نباشد.
این درحالی اس��ت که در حال حاضر هزینه انبارداری
هم به سایر هزینه های صنعتگران افزوده شده است .در
این می��ان ،تولید محصوالت ناقص و دپ��و کاال تا زمان
تکمی��ل تولید هم منج��ر به هدررفت زم��ان و تحمیل
هزینه های سربار شده است.
برخی بر این نکته تاکید دارند که در این شرایط حتی
ممکن است شائبه احتکار به وجود اید .حتی برخی پا را
فراتر گذاش��ته و معتقدند شاید برخی از خودروسازان به
عمد برای فروش کاال متناس��ب ب��ا افزایش قیمت بازار،
نسبت به تکمیل و تجاری س��ازی کاالی تولیدی تعلل
کنند.
رضا رضایی
احمدرضا رعنایی
امیرمحمد پرهام فر
دبیــ��ر انجمـ��ن
تخصصـ��ی صنـایـع
همگ��ن نیـرومحرکه
و قطعــــه س��ـازان
خودرو کشـور ،گفت:
از ۱۲۰۰قطعــه ساز
شناسنامـه دار کشور،
حدود ۴۰۰قطعه ساز در حالت نیمه تعطیل یا
تعطیل به سر می برند.
به گ��زارش
،ارش محبی نژاد افزود:
تعداد کل قطعه سازان در کشور حدود ۲هزار
واحد اس��ت که ۸۰۰واحد انها زیرپله ای ها و
واحدهای بدون شناس��نامه کوچک هستند.
وی ادامه داد :از کل ۱۲۰۰قطعه س��از دارای
شناس��نامه ،تقریبا ۷۰۰واحد با خودروسازان
ارتباط مس��تقیم دارن��د و متاس��فانه حدود
۴۰۰واح��د قطعه س��از در حالت نیمه تعطیل
ی��ا تعطیل به س��ر می برن��د .روی ه��م رفته
درحال حاض��ر از نصف توان قطعه س��ازی در
کشور استفاده می شود.
این مس��ئول صنفی تصریح ک��رد :با اینکه
فقط نیمی از توان تولیدی قطعه سازان کشور
فعال اس��ت اما تمام تولیدات قطعه در کشور
به راحتی به فروش می رسد.
دبی��ر انجم��ن تخصص��ی صنای��ع همگن
نیرومحرک��ه و قطعه س��ازان خ��ودرو کش��ور
همچنین با اش��اره به حضور ۵۵۰هزار کارگر
در صنف قطعه س��ازی ،اف��زود :بیش از ۱۵۰
هزار نفر از این تعداد در حالت تعلیق هستند.
او ک��رد :کل مطالب��ات زنجی��ره تولی��د
قطعه س��ازی داخل حدود ۳۴ه��زار میلیارد
تومان اس��ت که از این میزان با کسر ۶هزار
میلیارد تومان چک های خرید دین (ضمانت)
باقی مطالبات معوق باقی مانده است.
محبی ن��ژاد در ادامه از رس��وب حدود یک
میلی��ارد دالر قطعه خودروی��ی در گمرکات
کشور خبر داد و افزود :بخشی از این قطعات
به بازار لوازم یدکی خودرو مربوط می شود که
ممکن است بازار را با کمبودهایی روبه رو کرده
باش��د .دبیر انجمن تخصص��ی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه س��ازان خودرو کش��ور در
کنار مشکل رسوب قطعات خریداری شده از
سوی قطعه سازان در شرایط تحریم به واردات
قطع��ات خودرویی قاچاق ب��ا عنوان ته لنجی
اش��اره کرد و اف��زود :درحال حاض��ر با عنوان
ته لنجی ،لنج لنج قطعه وارد کشور می شود.
این مس��ئول صنفی اظهارکرد :قاچاقچیان
وارداتی بدون انتقال ارز ،بدون ذکر منبع ارز،
بدون ثبت سفارش و مالیات کاال وارد می کنند
و به جرات می توان گفت ۸۰درصد کاالهای
قاچاق در توان تولیدی کش��ور است و عالوه
ب��ر ان ،پس از تولید در داخل کش��ور ،صرفه
اقتصادی بسیاری به همراه خواهد داشت.
محبی ن��ژاد ب��ا تکذیب ادعای س��خنگوی
اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو مبنی
بر حجم ناچی��ز کاالی قاچاق لوازم یدکی در
بازار گفت :بیش از ۸۰درصد قطعات موجود
در ب��ازار از طری��ق قاچ��اق کاال وارد کش��ور
می ش��ود ،زیرا حجم واردات رس��می کاال در
س��ال ۹۸بس��یار کمتر از ی��ک میلیارد دالر
بوده ،این در حالی اس��ت که س��ال های قبل
ارزش دالری کااله��ای وارد ش��ده از درگاه
رس��می بیش از یک میلی��ارد و ۶۰۰میلیون
دالر ( ۱.۶میلیارد دالر) بوده است.
گفتنی اس��ت بازار لوازم یدکی کشور چند
س��الی اس��ت دچار معضل قاچ��اق و قطعات
زیرپل��ه ای اس��ت .درحال حاض��ر ب��ا وج��ود
محدودیت های بین المللی و کمبود نقدینگی
و نی��ز تخصی��ص نیافتن ارز م��ورد نیاز برای
واردات این قطعات ،این معضل مضاعف شده
و بخ��ش زیادی از بازار در اختیار س��وداگران
اس��ت .پیش تر رئیس کمیس��یون اقتصادی
اتحادیه فروش��ندگان ل��وازم یدکی خودرو به
گفته بود بی��ش از ۵۰درصد قطعات
مشخص نیست از سوی چه کسانی وارد بازار
لوازم یدکی می شود.
رس��وب قطعات یدکی در گمرکات کش��ور
به دلیل تخصیص نیافت��ن ارز نیز این معضل
را دوچن��دان ک��رده ،زیرا به نظر می رس��د در
شرایط فعلی مدیران و مسئوالن دولتی بیشتر
متمرک��ز خط تولی��د و تکمی��ل خودروهای
ناقص ک��ف کارخانه ها هس��تند ،درحالی که
تامی��ن ب��ازار ل��وازم یدکی به وی��ژه در حوزه
قطعات فوق ایمنی مانند لنت ترمز و ...اهمیت
کمتری از استمرار تولید خودرو ندارد.
کارشناس��ان و فعاالن این بازار تاکید دارند
ب��رای کاهش مش��کالت این بازار که بس��یار
وس��یع و متنوع اس��ت ،مدی��ران دولتی باید
هرچه زودتر چاره اندیشی کنند.
دریچه
امنیت اقتصادی صنعتگر به خطر افتاده است
مش�کالت تولید از ثبت سفارش اغاز می شود و تا ترخیص کاال از گمرک ادامه پیدا
می کند .دراین میان ،اگر بخشی از چالش های تولید مربوط به تحریم و محدودیت های
بین المللی است ،قسمت اعظمی از ان به بخشنامه های متعدد و جزیره ای عمل کردن
نهاده�ای داخلی برمی گردد .در چند ماه اخیر ،رس�وب کاالها در گمرکات کش�ور از
جمل�ه مواد اولیه و قطع�ات منفصله مورد نیاز صنعت خودرو ،معضل تجاری نش�دن
خودروها را به دنبال داش�ته اس�ت .یکی از فعاالن صنعت خودرو عنوان کرد بیش از
۱۰۰هزار خودرو ناقص در کارخانه های دو خودروساز معطل یک یا چند قطعه هستند،
درحالی ک�ه ای�ن قطعات یا مواد اولیه م�ورد نیاز برای تولید انها در گمرکات کش�ور
رسوب شده است .مشکل بانک مرکزی و قوانین گمرکی بوده که دردسرهای ترخیص
را به وجود اورده است.
3 صفحه 3
4
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
خودرو و قطعه
یادداشت
ترخیص قطعات رسوبی ،خودروهای ناقص را تجاری می کند
گمرکات و تعرفه ها
ابزار حمایت از صنعت
امیرحسن کاکایی /عضو هیات علمی
دانشگاه علم و صنعت
اغاز سال ۹۷که هنوز تحریم های جدید شروع نشده بود ،صنعت خودرو
با مش��کالت جدید و اساس��ی روبه رو ش��د و تولید رو به کاهش نهاد .نکته
جالب در این پدیده ،دلیل ان یعنی دالر ۴۲۰۰تومانی و حمایت از صنعت
بود .در ابتدای ان س��ال ،دولت قول داده بود به هر مقدار که الزم اس��ت دالر
۴۲۰۰تومانی به صنایع مختلف داده می ش��ود تا تولید با سرعت ادامه یابد.
حت��ی دول��ت قول داده بود به کاالیی مانن��د موبایل هم به عنوان یک کاالی
ض��روری ب��ه مقدار مورد نیاز ارز با این قیمت تخصیص دهد .این وعد ه خود
منشا مشکالت متعددی شد .از همان ابتدا مشخص بود تعیین دالر ۴۲۰۰
تومانی در حالی که تقاضا به شدت رو به افزایش بود و درامد ارزی کشور در
حال کاهش ،یک رانت بزرگ ایجاد خواهد کرد و در نهایت وضعیت بازارها را
به هم خواهد زد .البته در ان زمان ،مسئوالن می خواستند همه چیز را عادی
جلوه دهند و اب توی دل مردم تکان نخورد .اما بعد از مدت کوتاهی ،اصول
اقتصاد کار خود را کرد و کمبودها شروع و بسیاری از کاالها از جمله موبایل
گران ش��د .به دنبال ان ،این بحث مطرح ش��د که افرادی که از این دالر پایه
بهره مند می ش��وند ،وظیفه خود را در قبال دولت و مردم انجام نمی دهند و
کاالها را براساس قیمت ارز مرجع وارد بازار نمی کنند .یا بعضا تصور می شد
برخی تولیدکنندگان به جای مصرف این ارز برای واردات مواد اولیه و قطعات
صنعتی ،ان را در جاهای دیگری هزینه می کنند .در نتیجه روندهایی برای
کنترل این مس��یر طراحی و بگیر و ببندها ش��روع ش��د .این روند به زودی
گریب��ان صنایع��ی مانند خودرو را گرفت و تمامی قطعه س��ازان که در حال
اماده ش��دن برای شروع مجدد تحریم ها در مرداد همان سال بودند ،گرفتار
قوانین دس��ت و پاگیر جدید گمرکی ش��دند .به عبارتی ،صنعت کشور هنوز
گرفتار تحریم های خارجی نشده بود ،دچار پدیده ای شد که تولیدکنندگان
ان را تحری م داخلی نامیدند .گمرکات از تمامی واردکنندگان مدارک اضافه
خواست و صف های طوالنی برای ارائه و بررسی مدارک شکل گرفت .برخی
از وارداتی که تا قبل از ان به صورت عادی و طبق روال انجام می ش��د ،بین
۳تا ۶ماه به تعویق افتاد .این یعنی از دس��ت دادن فرصت باقیمانده ۴ماهه
تا تحریم های جدید .جالب اینکه این تاخیرها باعث شد دوباره بی اعتمادی
بین طرف های ایرانی و خارجی ایجاد ش��ود؛ در حالی که بی اعتمادی ناش��ی
از تحریم های قبلی در س��ال های ۹۵و ۹۶برطرف ش��ده و تولیدات کش��ور
به یک حالت بس��یار خوب بازگش��ته بود .بعد از ش��روع تحریم ها و مشخص
ش��دن نبود دالر ۴۲۰۰تومانی و باز پس گرفتن ان ازس��وی بانک مرکزی
از تولیدکنندگان صنعتی ،متاس��فانه به ش��کل های مختلف این تحریم های
داخلی ادامه پیدا کرد و گمرک خود یک مانع در مس��یر تولید ش��د .اعمال
تحری��م در تجارت بین المل��ل ،پیچیدگی های زی��ادی را ایجاد می کند .ما
هم اکنون در سنگین ترین تحریم های تاریخی قرار گرفته ایم و طبیعی است
ک��ه ب��رای هر نوع مبادله ای یک تاجر ی��ا تولیدکننده ناچار به ایجاد مدارک
جعلی و انواع تغییر مسیر جغرافیایی از مبدا تا مقصد برای ادامه حیات است.
این کار ،هم هزینه ها را باال می برد (شنیده ها حاکی از باال رفتن ان تا حدود
۳۰درصد است) و هم زمان انتقال را افزایش می دهد .این ها عوامل خارجی
هستند که تولید را با مشکل روبه رو می کنند .بماند که وقتی تحریم ها اعمال
می ش��ود بس��یاری از تامین کنندگان اصلی هم با طرف ایرانی کار نمی کنند
و در نتیجه باید از تامین کنندگان دس��ت دوم و با کیفیت پایین تر و البته با
قابلیت اطمینان کمتر استفاده کرد که این هم هزینه کل را باال می برد .حاال
فکر کنید تحت چنین ش��رایطی ،گمرکات ،مدارک کاملی را طلب می کند.
خوب نتیجه واضح اس��ت؛ مشکالت بیش��تر برای تولید و افزایش تصاعدی
هزینه ها .واقعیت این اس��ت که گمرک ما به اندازه کافی طی این س��ال ها
در توس��عه هوشمندی خود کار نکرده اس��ت .نقل و انتقاالت ،مدارک مورد
نیاز و بروکراسی ،متناسب با شرایط متغیر تجارت و به ویژه تحریم ها ،به روز
نش��ده اس��ت .از ان بدتر می توان به عدم توس��عه توانایی کنترل محتوا اشاره
کرد .اصوال تعرفه ها و قوانین گمرکی بر مبنای کد کاالهاست .اما کد کاالها
در دنیای مدرن نشان دهنده تفاوت کاالها نیست .همین امر در شرایطی که
برخی کاالها در ایران تولید می ش��ود ،به بهانه حمایت از تولید ملی ،معادل
نابودی تولید ملی می ش��ود .گاهی با اینکه یک کاال در ایران تولید می شود،
ام��ا ظرفیت تولید ان به اندازه کافی نیس��ت .ح��ال اگر این کاال ،یک قطعه
مصرفی در یک صنعت مانند خودرو باشد ،می تواند باعث توقف یک زنجیره
بزرگ صنعتی شود .برخی از کاالها هم با یک کد مشخص ،دارای جزئیاتی
هس��تند ک��ه لزوما تولید یک م��دل از ان کاال ،معادل تولید تمامی کاالها با
ان کد نیست .در این حالت نیز تولید کننده ای که نیازمند قطعه ای است با
همان کد کاالیی تا مجموعه خود را تحول خودروساز بدهد ،با مشکل روبه رو
می ش��ود و باز هم زنجیره عظیم تولید به سمت توقف می رود .این وضعیتی
است که امروز دوباره باوجود تالش دست اندرکاران ،باعث شده بیش از ۱۰۰
هزار خودرو در کف پارکینگ ها ،ناقص مانده و افتاب بخورند .البته عملکرد
گمرکات یک موضوع است و سیاست گذاری برای ان ،موضوعی دیگر .عامه
مردم و حتی سیاستمداران فکر می کنند مکانیسم تعرفه ها ،حامی تولید ملی
و صادرات است اما هیچ مطالعه مستقل و بی طرفانه ای تا کنون انجام نشده
که ثابت کند اصوال مکانیس��م تعرفه ای به نفع اقتصاد کش��ور و رونق تولید
داخلی بوده است یا خیر .معموال همه ،انحصار ظاهری که در دو خودروساز
وج��ود دارد را دلیل��ی بر حمایت تعرفه ها از تولی��د داخلی می دانند .این در
حالی است که به غیر از دو خودروساز بزرگ کشور که عمال تحت مدیریت
ناکارامد دولتی هس��تند ،هیچ یک از 28خودروس��ازی که بخش خصوصی
راه انداخت��ه ،تمایلی به تولید خودرویی با بیش از ۲۰درصد داخلی س��ازی
نداشته است .به عبارتی برای یک بخش خصوصی تولید داخل واقعی که به
معنای سرمایه گذاری روی قطعات ساخت داخل است ،صرفه اقتصادی ندارد
و واردات حداکثری باالترین س��وداوری را دارد .برعکس انچه همه براساس
احس��اس خود می گویند ،تعرفه ها ،حامی تولید داخلی نیس��ت .اما چرا دو
خودروس��از به کار خود ادامه می دهند؟ خیلی س��اده اس��ت .کافی است به
همین دو سال و نیم گذشته نگاهی بیندازیم که دو خودروساز بزرگ باوجود
زیان وحش��تناک و غیرقابل جبران ناش��ی از تولید ،همچنان به تولید ادامه
می دادند .دولت ها و سیاس��ت گذاران ،این دو خودروسازی را مانند بسیاری
دیگر از صنایع بزرگ ،عاملی سیاس��ی می دانند برای بازتوزیع ثروت و ایجاد
اشتغال .بماند که در این میان رانتخواری با مکانیسم های بسیار پیچیده در
شبکه ای پیچیده تر ،ادامه دارد .به نظر می رسد وقتش رسیده که قانون گذاران
و در راس انها مجلس شورای اسالمی ،مبتنی بر یک مطالعه واقعی و علمی
همه جانبه نگر ،قوانین و سیاست های حاکم بر تعرفه گذاری و گمرکات کشور
را به نفع مصالح عمومی و تولید اقتصادی مبتنی بر دانش بازنگری کنند.
فاطمه امیراحمدی
editor@smtnews.ir
تولی�د خودروهای ناقص ناش�ی از کمب�ود قطعات و مواد
اولی�ه مورد نی�از بوده که عن�وان می ش�ود فرایند طوالنی
ترخیص و مش�کالت تخصیص ارز یکی از دالیل ان اس�ت.
رسوب طوالنی مدت مواد اولیه ،تاریخ انقضای انها را نزدیک
می کن�د و این امر به ط�ور قطع در کیفی�ت محصول نهایی
تولیدشده تاثیرگذار است.
صنع�ت خ�ودرو از جمل�ه صنایع�ی اس�ت که با رس�وب
محصوالت�ش در گم�رکات کش�ور رو به رو ب�وده در حالی که
فع�االن این حوزه عنوان می کنند ب�ا ترخیص این قطعات و
مواد اولیه بخش زیادی از خودروهای موجود در کف کارخانه
به دلیل ناقصی یک قطعه ،تکمیل و تجاری می شوند.
محدودیت های داخلی ،پیشتاز تحریم
مهدی
مطلب زاده:
رسوب قطعات،
هزینه واحدهای
صنعتی را
افزایش می دهد
مه��دی مطلب زاده ،نایب رئیس انجمن تخصصی
صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه س��ازان کش��ور
درباره رسوب قطعات در گمرکات کشور به
گفت :بیش��تر قطع��ات وارداتی براس��اس اعتباری
ک��ه قطعه س��ازان ایرانی ن��زد همتای��ان خارجی
دارند ،خریداری ش��ده اند .س��ال های طوالنی است
قطعه سازان با شرکت های مورد نظر در حوزه تامین
م��واد اولیه و قطعات هم��کاری دارند؛ از این رو این
همکاری بلندمدت منجر به اعتبار قطعه سازان نزد
ش��رکت های خارجی شده و براساس ان می توانند
خریدهای اعتباری داشته و پس از مدتی هزینه ان
را بپردازن��د .نایب رئی��س انجمن تخصصی صنایع
همگ��ن نیرومحرکه و قطعه س��ازان کش��ور درباره
چرایی ترخیص نش��دن قطعات اظهارکرد :گمرک
عن��وان می کند چون ارز مورد نظر هنوز
به این کاالها تخصیص داده نشده ،امکان
ترخیص وجود ن��دارد .از این رو می توان
گف��ت جای خالی را که تحریم کنندگان
خارجی برای اعمال محدودیت ها از قلم
انداخته ان��د ،تحریم کنندگان داخلی پر
کرده ان��د .او ادامه داد :تا زمان تخصیص
ارز ،مواد اولیه و قطعات در گمرکات دپو می ش��وند
و ام��کان ترخی��ص نخواهند داش��ت و اگ��ر ارزی
تخصیص داده نش��ود ،ممکن اس��ت انها به عنوان
کاالی متروکه اعالم شده و حراج شوند .مطلب زاده
با بیان اینکه ترخیص کاال امری زمانبر است ،گفت:
هزینه های انبار بس��یار باالس��ت .رس��وب قطعات،
هزینه واحدهای صنعتی را افزایش داده و مشکالتی
نیز برای برخی صنعتگران به وجود اورده
اس��ت .او افزود :در بین کاالهای رسوب
شده در گمرکات کشور مواد فاسدشدنی
ه��م وجود دارد ،از جمل��ه مواد اولیه که
منابع ملی است که تفاوتی نمی کند برای
چه کس��ی است و سرمایه کشور به شمار
می رود .مس��ئوالن و مدیران باید در این
حوزه زودتر تصمیم گیری کنند .پرس��ش این است
که چرا باید کاالهایی که با سختی تامین شده اند در
گمرکات رسوب شوند ،حال انکه قاچاق کاال رونق
دارد و کسی مانع ان نمی شود .ان هم قاچاق کاالها
و قطعات��ی که اس��تاندارد نب��وده و از کیفیت الزم
برخوردار نیستند .وی ادامه داد :این کاالها عوارض
گمرکی نمی پردازند و به راحتی وارد کش��ور ش��ده
تسهیل ترخیص کاالها
مهرداد
جمال ارونقی:
اظهارنامه ها در
حال ارسال و
کاالها در حال
ترخیص هستند
محمدرضا
نجفی منش:
چنانچه مشکل
تخصیص ارز حل
شود ،مشکالت
خط تولید
برطرف می شود
در ادام��ه مه��رداد جمال ارونق��ی ،معاون فنی
و ام��ور گمرک��ی گم��رک ایران درب��اره قطعات
رس��وبی در گمرکات کش��ور به
گفت :در
زمان سرپرس��تی حسین مدرس خیابانی و جعفر
س��رقینی بارها از س��وی وزارت صنعت ،معدن و
تجارت به گمرک کشور نامه ارسال و درخواست
ش��د مواد اولیه و قطعات خودروسازان و زنجیره
تامین انها بدون کد رهگیری بانک و با اس��تفاده
از ظرفی��ت ماده ۴۲قانون امور گمرکی ترخیص
شوند.
گفتنی اس��ت براس��اس م��اده ۴۲قانون امور
گمرکی در موارد اس��تثنا و درب��اره کاالی مورد
نی��از ف��وری اعم از دولتی ی��ا غیردولتی ،گمرک
می توان��د با اجازه رئیس کل گمرک ایران و تعهد
باالترین مقام وزارتخانه یا موسسه دولتی مرتبط
و با محاس��به وجوه متعلقه و صدور حکم ،مجوز
خروج کاال را صادر کند و متقاضی مکلف اس��ت
در مدت ۷روز اداری نس��بت به انجام تش��ریفات
کامل گمرکی اقدام کند.
جمال ارونق��ی در ادام��ه اف��زود :مش��کل
واردکنن��دگان مواد اولی��ه و قطعات دریافت کد
رهگی��ری بان��ک بود ک��ه گمرک بای��د پیش از
ترخیص کاالها ای��ن کد را دریافت کند تا پروانه
گمرکی صادر شود .اما رئیس کل گمرک می تواند
بنا به درخواس��ت وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت
ی��ا وزارتخانه مربوط ،در حالت فوریت نس��بت به
ترخی��ص کاالها اقدام کند .در ادامه صاحب کاال
متعهد شود در مدت ۲یا ۴ماه این کد رهگیری
را به گمرک ارائه دهد.
او تصری��ح ک��رد :دو دس��تور و درخواس��ت از
سوی جعفر سرقینی زمانی که سرپرستی وزارت
صنع��ت ،معدن و تج��ارت را برعهده داش��ت به
گمرک کش��ور با بیش از ۲۰۰م��ورد اظهارنامه
ارس��ال شد که با اس��تفاده از ظرفیت ماده ۴۲به
صورت درصدی ۹۰ ،درصد کاالها برای
ه��ر اظهارنامه ترخیص ش��د .در زمان
سرپرس��تی حس��ین مدرس خیابان��ی
ه��م همین گون��ه ب��ود .با درخواس��ت
وزارت صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت هر
خوردوس��ازی برای دریافت کاالهایش
به گمرک مراجع��ه کرد ،محصوالتش
ترخیص شدند.
البته ممکن اس��ت فردی برای ترخیص لوازم
یدک��ی مراجعه ک��رده باش��د و وزارتخانه صالح
ندانسته که به گمرک اعالم کند.
مع��اون فنی و امور گمرکی گمرک ایران تاکید
کرد :هر زمان خودروس��ازان با درخواست وزارت
صنع��ت ،مع��دن و تجارت مراجع��ه کنند ،حتی
اگ��ر روز تعطیل باش��د ،کااله��ای انها ترخیص
می شوند .شبانه روزی کار ترخیص در حال انجام
است ،درحالی که گمرک می توانست عنوان کند
کد رهگیری بانک باید ارائه شود و ترخیص کاالها
منوط به این امر است.
او ی��اداور ش��د :اظهارنامه ها در حال ارس��ال و
کااله��ا در ح��ال ترخیص هس��تند و تمام انها با
تسهیالتی است که گمرک با توجه به درخواست
وزارت صنعت ،معدن و تجارت فراهم کرده است.
وی گفت :تشخیص بر عهده وزارتخانه و ترخیص
بر عهده گمرک است.
موجودی گمرک
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران درباره
امار قطعات رس��وب ش��ده در گمرکات کش��ور
عن��وان کرد :درحال حاضر امار تفکیک ش��ده ای
وجود ندارد اما حدود ۷۰درصد کاالهای اساسی
به صورت اعتباری خریداری شده اند و اسناد انها
در اختیار صاحبان کاالهاست.
صاحب��ان کاالها می توانند نس��بت به ترخیص
ان اق��دام کنن��د اما چ��ون تامین ارز نش��ده اند
و در ب��ازار توزیع می ش��وند .با کاهش قدرت خرید
مردم ای��ن قطعات ارزان قیمت به فروش می رس��د
و با اس��تفاده در خودرو هن��گام تردد در جاده های
کش��ور خودرو دچار مشکل می شود .در ادامه اعالم
می شود امار تصادفات فالن خودرو داخلی باالست.
درحالی ک��ه خودرو باعث مرگ نش��ده این قطعات
بی کیفیت و قاچاق بوده که منجر به این امر ش��ده،
چ��ون نظارت��ی ب��ر ورود و توزیع ان وج��ود ندارد.
مطلب زاده در پایان با اشاره به مشکالت تامین ارز،
گفت ۶ :ماه است بانک مرکزی برای تامین ارز مورد
نیاز صنعتگران مش��کالت زیادی ایجاد کرده است.
یک بار از ارز نیمایی صحبت می ش��ود و زمان دیگر
از ارز صادراتی می گویند و به این ترتیب مش��کالت
این حوزه ادامه دارد.
تکمیل خودروهای ناقص
برخ��ی از صاحبان ای��ن کاالها ترجیح
می دهن��د نخس��ت ارز م��ورد نی��از
تخصی��ص یابد و س��پس مب��ادرت به
ترخی��ص کنند.جمال ارونق��ی افزود:
براس��اس تسهیالتی که با سفر مهر ماه
معاون اول رئیس جمهوری به اس��تان
هرمزگان ،برای ترخیص کاالها فراهم
ش��د ،بانک مرکزی اعالم امادگی کرد به صورت
اعتب��اری اعالمیه تامی��ن ارز را صادر کند تا ۷۰
درصد این امار از گمرک خارج ش��ود ۳۰ .درصد
باقی کاالها هم پس از انجام مراحل اداری امکان
ترخیص خواهند یافت.
او ادامه داد :تولیدکنندگان برای دریافت اسناد
مورد نیاز ترخیص کاالهایشان ،نخست باید پول
مورد نیاز تامین و برای صاحب اول کاالها ارسال
و در ادامه اس��ناد از س��وی تولیدکننده خارجی
رسال شود .در این بحث هم ،بانک اعالم امادگی
کرده که با تشخیص و اعالم وزارت صنعت ،معدن
و تجارت ،تامین ارز این اقالم در اولویت باش��د و
اقدامات الزم انجام شود.
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران درباره
کاالهای غیراساسی که قطعات خودرو هم شامل
این گروه می شود ،گفت :حدود ۸۰درصد قطعات
و نهاده ه��ای تولید موجود در ان ،مربوط به خط
تولید است.
ه��ر کاالیی از این گروه ک��ه تاریخ قبض انبار
ان مربوط به ۵مهر و قبل از ان اس��ت از س��وی
گمرک فراخوان شده تا صاحب ان با ارائه مدارک
و مس��تندات اعالم و گمرک فهرس��ت ریز انها را
ب��رای وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت ارس��ال
کند.
در ادامه با ویرایش اجمالی ،فهرست برای بانک
مرکزی ارس��ال می شود و بانک اماده است تا کد
رهگیری را در مدت یک هفته صادر کند.
در همی��ن ح��ال،
محمدرضا نجفی منش،
رئیس انجمن تخصصی
صنای��ع همگ��ن نی��رو
محرکه و قطعه س��ازان
خودرو کشور گفت :قادر
به تکمیل و تجاری سازی
همه خودروهای ناقص باقیمانده در کف پارکینگ
خودروسازان با ترخیص قطعات مربوط از گمرک
هس��تیم .وی افزود :قطعات م��ورد نیاز همه این
خودروها وارد ش��ده و در گمرکات کشور موجود
است ،اما منتظر تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی
هس��تند .این مق��ام صنفی تاکید ک��رد :چنانچه
مشکل تخصیص ارز حل شود ،قطعات به سرعت
به خطوط تولید رسیده و مشکالت در این بخش
برطرف خواهند شد.
سخن پایانی
این واقعیتی انکارناپذیر اس��ت که تخصیص
نیافت��ن ارز م��ورد نیاز قطعه س��ازان ،منجر به
تامین نش��دن قطعات خارجی م��ورد نیاز و در
نتیجه تولید خودرو با کس��ری قطعات خواهد
ش��د که در ادامه ،شمارگان تولید خودروسازان
را با کاهش روبه رو خواهد کرد .بیش��تر فعاالن
صنعت قطعه که صنعتی خصوصی است سعی
دارند با تامین ارز ازاد و دور زدن تحریم ها ،به هر
ترتی��ب قطعات و مواد اولیه م��ورد نیاز را وارد
کش��ور کنند اما برخی محدودیت های داخلی
مش��کالتی را به وجود اورده است .کارشناسان
تاکید دارند برخی قوانین باید براس��اس شرایط
تحریمی در نظر گرفته شوند تا خط تولید بدون
وقفه فعالیت داشته باشد.
پیگیری ترخیص قطعات از سوی مجلس
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی
با بیان توضیحاتی درباره درخواس��ت قطعه سازان مبنی
ب��ر تامین ارز بدون ذکر منش��اء ،از پیگیری مش��کالت
تولیدکنندگان در تامین ارز و ترخیص قطعات از سوی
این کمیسیون خبر داد.
مه��دی طغیان��ی در گفت وگو با خبرخ��ودرو ،درباره
معضالت تولیدکنندگان به ویژه قطعه سازان در ترخیص
قطعات و م��واد اولیه از گمرک اظهارک��رد :نمایندگان
مجلس در کمیس��یون اقتصاد در حال بررسی رویه های
فعلی ترخیص و مشکالت ناشی از ان هستند ،مشکالتی
ک��ه در حوزه تخصیص ارز وجود دارد و تس��هیالتی که
الزم است در این باره لحاظ شود.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی
درباره درخواس��ت قطعه سازان از بانک مرکزی مبنی بر
تخصیص ارز بدون ذکر منش��اء و انتق��ال ارز ،گفت :به
اعتقاد بانک مرکزی ،کلیت این نوع درخواست ها به بازار
غیررسمی ارز فشار وارد می کند و با توجه به اینکه این
بانک ،پرچمدار تعیین نرخ ارز اس��ت ،با ارائه این قبیل
تسهیالت ،نرخ ارز از کنترل خارج خواهد شد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس ش��ورای اس�لامی
با اش��اره به اولویت بن��دی بانک مرک��زی در تامین ارز
کاالهای��ی مانند دارو ،کاالهای اساس��ی و م��واد اولیه
خطوط تولید ،افزود :ترخیص کاال بدون تعیین منش��اء
موج��ب تهیه ارز از ب��ازار ارز و غیرارزی از طریق حواله
می شود و بدین تر تیب بازار غیررسمی تعیین کننده نرخ
ارز خواهد بود .طغیانی گفت :کمیس��یون اقتصادی در
جست وجوی راهکار کارشناسی برای ترخیص و واردات
کاالهایی است که در گذشته واریزهایش انجام شده نه
کاالهایی که در حال انجام یا در ش��رف وقوع اس��ت تا
بدین ترتیب بانک مرکزی ب��ا تخمین میزان این کاالها
و همچنین ترخیص های جدید ،بتواند با اولویت بخشی
به درخواست های قبلی ،تصمیمات مناسب اتخاذ کند.
وی در ادامه بیان کرد :این تصمیمات می تواند اجازه
ورود کااله��ای به عنوان مثال تا قبل از خرداد امس��ال
باش��د و درباره سایر درخواس��ت ها ،مسئله تخصیص و
اث��ری که روی نرخ ارز خواهد داش��ت ،موضوعی جدی
اس��ت .سخنگوی کمیس��یون اقتصادی مجلس شورای
اس�لامی درب��اره ثبت منش��اء ارز تصریح ک��رد :اعالم
منش��اء ارز بدین معناس��ت که در سامانه بانک مرکزی
درخواس��ت تخصیص ثبت شده و مورد موافقت سامانه
نیز قرار گرفته باش��د که پس از ان واردکننده می تواند
نسبت به تامین ارز از طریق سامانه نیما یا صرافی اقدام
کند .طغیانی با بیان اینکه تخصیص ارز به وس��یله بانک
مرک��زی و تایید ان از س��وی این بان��ک دارای اهمیت
است ،توضیح داد :اینکه تامین ارز از طریق کدام صرافی
یا بانک چه کش��وری انجام شده ،اهمیتی ندارد و البته
اعالم عمومی ان نیز جایز نیس��ت؛ بنابراین ثبت منشاء
ارز ارتباط��ی با ایجاد مش��کل در دور زدن تحریم ها که
مورد ادعای قطعه س��ازان اس��ت ،ندارد .وی تاکید کرد:
ب��رای بانک مرک��زی باید مش��خص باش��د واردکننده
کاالیش را از کدام کشور و با چه نرخ ارزی وارد می کند
و ارز مورد استفاده از بازار ازاد و غیررسمی تامین شده
یا ارز رسمی بانک مرکزی.
نماینده مردم اصفهان در مجلس ش��ورای اس�لامی
درباره دلیل احتمالی دپوی برخی از قطعات در گمرک
ناش��ی از پرداخت نک��ردن مابه التفاوت ارزی از س��وی
خودروسازان و قطعه سازان ،خاطرنشان کرد :این مسئله
فقط درباره ثبت سفارشات سال ۹۷مبنی بر تخصیص
ارز رس��می 4200تومانی برای برخ��ی کاالها از جمله
واردات قطعات خودرو صادق است که در سال ۹۸برای
خودرو ،حذف ش��د .طغیانی در پایان خاطرنش��ان کرد:
پرداخت نکردن مابه التفاوت ارزی به بانک مرکزی برای
ترخیص کاالهایی ب��ا ارز 4200تومانی و فروش ان در
بازار با ارز نیمایی با توجه به افزایش نرخ ارز تا سطح۳۰
هزار تومان ،غیرعادالنه و یک نوع رانت عجیب و غریب
است .مگر اینکه با احداث یک سامانه ،نرخ کاال تا زمانی
که به دس��ت مشتری می رسد ،قابل رصد و نظارت باشد
که ان هم امکان پذیر نیست. صفحه 4
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
تسهیل تجارت
ضرورتی برای
توسعه صنایع معدنی
گمرک
مقصر نیست
5
افت تولید و
سرمایه گذاری در
معدن ،زیر سر گمرک
هزینه باالی انبارداری برای معدنداران
عکس:
منی�ر حض�وری :افزایش عوارض و موانع گمرکی از جمله مواردی هس�تند که دس�ت تولیدکنن�ده را می بندند .برخی ب�اور دارند معدنکاران بخش
خصوصی هم باید هزینه گمرک پرداخت کنند و هم با کسب سود چراغ تولید را روشن نگه داشته و به رونق تولید کمک کنند؛ دو امری که در کنار
هم به سختی پیش می رود.
کارشناسان باور دارند فعاالن بخش معدن با ریسک های خاصی در گمرک روبه رو هستند که نمی توانند به راحتی از ان خارج شوند .در این بین اگر
دولت حامی بخش خصوصی و فعاالن معدنی باشد ،هزینه های شان به مقدار زیادی کاهش پیدا می کند.
پرونده این هفته روزنامه صمت درباره مشکالت معدنکاران در گمرک است .گفت وگوی ما با کارشناسان را در زیر بخوانید.
نیاز به تامین قطعات ماشین االت معدنی
مرتضی هاش��می ثابت ،فعال معدنی در پاس��خ به این سوال که گمرک چه
مش��کالتی برای بخش معدن ایجاد کرده ،به صمت گفت :یکی از مش��کالت
اصلی بخش معدن در تامین قطعات ماش��ین االت معدنی اس��ت .ازانجایی که
قطعات تولیدی س��اخت داخل کیفی��ت الزم را ندارند ،فعاالن معدنی ناچارند
نیاز خود را از خارج از کشور تامین کنند.
ای��ن فعال معدنی در ادامه با اش��اره به مش��کالتی ک��ه گمرک در ترخیص
قطعات واردش��ده ایجاد می کند ،اظهار کرد :کاالهای موردنیاز فعاالن معدنی
اغلب از کش��ورهای چین و تایوان وارد می ش��ود .در حالی که به طور تقریبی
تنها ۴۵روز طول می کشد که کاال از کشورهای نامبرده به گمرک ایران برسد،
برای ترخیص گاهی به ۳ماه زمان نیاز است.
اهمیت زمان برای سرمایه گذار
هاشمی ثابت تصریح کرد :متاسفانه به هیچ وجه به این مهم توجه نمی شود
لزوم تسهیل فرایند گمرکی
کورش شعبانی ،رئیس کمیته هماتیت
خانه معدن ایران در گفت وگو با
با
بیان اینکه باید صادرات و فرایند گمرکی
را تسهیل کنیم ،تصریح کرد :برای اینکه
تولید صادرات محور باش��د ،باید زمینه ان
را نیز در کش��ور مهیا کنیم ،این در حالی
است که به طور مثال سال گذشته هزینه
انبارداری چندین برابر شد.
او تاکید کرد :باوج��ود انکه افزایش هزینه برای
کاالیی که زمان کوتاهی در گمرک می ماند چندان
به چش��م نمی اید ،برای م��واد معدنی که باید دپو
شوند ،بسیار زیان اور است؛ به طور مثال یک کشتی
ب��رای بارگیری ۴۰هزار تن س��نگ اهن نزدیک به
یک ماه زمان نیاز دارد و باید مواد معدنی به تدریج
دپو ش��وند تا بار کشتی را تامین کنند؛
در نتیجه اجاره انبار هزینه س��نگینی را
به معدنکاران تحمیل می کند.
ش��عبانی ب��ا بی��ان اینک��ه بای��د در
تصمیم گیری ها حس��اب م��واد معدنی
گوناگ��ون را از هم ج��دا کنیم ،تصریح
ک��رد :ما بای��د در تصمیم گیری ها برای
هزین��ه انبارداری مواد معدنی گوناگون،
مدل متفاوتی تعریف می کردیم.
برخی مواد معدنی مثل گچ ،ش��ن و ماسه ارزش
ذاتی پایین��ی دارند و صادرات انها با حداقل اجاره
انب��ار هم اقتصادی نیس��ت؛ بنابراین باید با تعریف
سیاس��ت های حمایتی به رش��د تولید و صادرات
کمک کنیم.
که برای س��رمایه گذار یک روز هم مهم است ،چراکه کوچک ترین موج تغییر
نرخ دالر بر نرخ تمام شده کاالی او تاثیرگذار خواهد بود .گاهی اوقات قطعه ای
که قرار بود به طور مثال با نرخی مشخص به فروش برسد ،بعد از ۳ماه به شدت
افزایش نرخ پیدا می کند؛ به طوری که دیگر خرید ان به صرفه نخواهد بود.
این فعال معدنی با ابراز تاس��ف از اینکه در داخل کشور استانداردهای الزم
برای تولید قطعات رعایت نمی شود ،تصریح کرد :تولیدکنندگان داخلی اغلب
غیرفنی و نااشنا هستند و تنها ویژگی انها در اختیار
داشتن س��رمایه کافی اس��ت .در واقع برای انها مهم
نیست که محصول تولیدی چه ویژگی داشته باشد و
تنها به فکر تولید انبوه هستند؛ بنابراین تا امروز کسی
که به صورت تخصصی تولیدکننده قطعات باش��د ،در
کشور وجود ندارد.
گمرک قانونی عمل کند
حسن حسینقلی ،رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی
ایران با بیان اینکه مش��کل عوارض صادراتی از سال قبل هنوز
حل نش��ده ،به
گفت :اخذ عوارض از مواد اولیه ای مثل
کنس��انتره از جمله مشکالتی بود که در سال قبل با ان روبه رو
بودیم.
او تاکید کرد :سال ۹۸در حالی عوارض موادی مثل کنسانتره
افزای��ش ۲۰درصدی پیدا کرد که تعری��ف ماده خام در قانون
رفع موانع تولید مشخص بوده است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران با اشاره به تعریف ماده
خام ادامه داد :ماده خام معدن ،ماده ای است که از کوه استخراج می شود
و هیچ گونه اقدام فیزیکی یا شیمیایی و کیفیتی روی ان انجام نمی شود؛
با این تعریف نباید از کنسانتره سرب و روی عوارضی گرفته می شد.
حسینقلی با اشاره به مخالفت های فعاالن معدنی با این موضوع ،اظهار
ک��رد :با دوندگی های زیادی که فعاالن معدنی انجام دادند س��رانجام در
اواسط زمستان سال قبل عوارض کنسانتره از ۲۰درصد به ۱۲
درصد کاهش یافت.
او ادامه داد :انتظار ما این بود که براس��اس نامه وزیر س��ابق
صنعت ،مع��دن و تجارت این میزان از عوارض تا پایان س��ال
دریافت شود ،اما نکته مهم اینکه گمرک تا امروز از ما عوارض
۱۲درص��دی را دریافت کرده ،این در حالی اس��ت که در نامه
اولیه ابالغی وزیر سابق مشخص شده بود که این عوارض فقط
تا پایان سال ۹۸گرفته شود.
رئی��س اتحادیه صادرکنندگان س��رب و روی ایران ب��ا تاکید بر اینکه
گمرک باید ش��فاف و قانونی عمل کند ،اظهار کرد :وقتی به طور ناگهانی
اع�لام می ش��ود میزان عوارض تغیی��ر کرده و کنس��انتره حاصل از مواد
معدنی را هم بدون انجام کار کارشناس��ی جزو لیس��ت موادی که از ان
ع��وارض دریافت می کنند ،قرار می دهند ش��اهد پیامده��ای ناگواری در
بخش معدن خواهیم بود.
سخن پایانی...
برخ��ی از معدن��کاران نیز مانند بس��یاری دیگر
از صنعتگ��ران و تولیدکنن��دگان از نح��وه فعالیت
سازمان گمرک گله و باور دارند این مجموعه مانع
فعالیت اقتصادی و رونق تولید می ش��ود .این گروه
بر این نکته تاکید دارند که در ش��رایطی که درامد
نفت به دنبال محدودیت های تحریم کاهش یافته،
باید با رونق تولید و صادرات ،دالر حاصل از فروش
کاالهای غیرنفتی جایگزین دالرهای نفتی شود.
ب��رای تحق��ق این مه��م باید از فع��االن بخش
خصوص��ی و معدن��کاران با ه��دف ت��داوم تولید
صادرات محور حمایت کرد .یکی از راه های حمایت
نیز برداش��ت موانع گمرکی با هدف تس��هیل ورود
مواد اولیه و کاالهای مورد نیاز تکمیل کننده تولید
داخل است. صفحه 5
6
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
صنایع معدنی
یادداشت
کاهش صادرات
با تغییر
بخشنامه های
گمرکی
امیرحسین کاوه
مدیرعامل گروه صنعتی سدید
یکی از چالش های موجود در نظام تولید کشور
که گریبان بیش��تر تولیدکنن��دگان و بنگاه های
اقتصادی کش��ور را گرفت��ه ،نیازمندی به واردات
مواد اولیه ای اس��ت که در داخ��ل وجود ندارد یا
به قدر کفاف نیاز داخل ،تولید نمی ش��ود .قطعات
یدک��ی و برخی تجهیزات مصرف��ی مورد نیاز نیز
لزوم��ا بای��د از طریق واردات تامین ش��وند .حال
در ای��ن می��ان با وجود تمامی مش��کالت مرتبط
با تحریم ه��ا ،واردات مورد بحث انجام می ش��ود
اما به دالیل گوناگ��ون اجازه ترخیص از گمرکات
را پی��دا نمی کنن��د .ب��ر همین اس��اس در اغلب
نظرس��نجی های مرتبط انجام شده ازسوی اتاق ها
و تش��کل های صنف��ی ،موضوع مس��ائل گمرکی
همواره از چالش ه��ای تولیدکنندگان در صنوف
گوناگون محس��وب می ش��ود .این مش��کالت از
تخصیص ارز نیما گرفته تا ثبت س��فارش و نبود
امکان ترخیص و رس��وب و دپوی کاالها ،س��بب
می ش��ود نظام تولیدی صنایع یادش��ده در سال
جهش تولید ،با مشکالت متعددی روبه رو شوند.
در ای��ن میان ،عمده تری��ن موضوعی که زمینه
ترخیص نشدن کاالها از گمرک را فراهم می کند،
تخصیص نیافتن یا تخصیص دیرهنگام ارز ازسوی
بانک مرکزی اس��ت که به تبع ان انتقال اسناد به
صاح��ب ایران��ی کاال رخ نمی ده��د .این موضوع
درب��اره کااله��ای اساس��ی و مواد فس��ادپذیر و
همینطور برخی مواد اولیه صنایع ،با حساس��یت
بیشتری مواجه است .بنابراین به نظر می رسد باید
با برگزاری جلساتی میان وزارت صنعت ،معدن و
تجارت ،گمرک و بانک مرکزی ،تسهیالت جدیدی
برای بنگاه های اقتصادی درگیر موضوعات مرتبط
در نظر گرفته ش��ود .در این راس��تا اخرین اقدام
انجام ش��ده ازس��وی دولت ،در مهر س��ال جاری
درباره موض��وع دپوی کاالها در گمرکات ،پس از
بازدید معاون اول ریاس��ت جمهوری از هرمزگان
و بندر ش��هید رجایی ،اتخ��اذ و ابالغ تصمیماتی
اس��ت که س��بب تس��هیل ورود و تعیین تکلیف
کاالهای واردش��ده به گمرکات کشور می شود .در
هر صورت جدای از مشکالت واردات مواد اولیه در
زمان تحریم و ثبت سفارش ها ،ادامه روند یادشده
پیش��ین و عملیات��ی نش��دن س��ریع تصمیمات
اتخاذی در امور ترخیص گمرکی؛ منجر به ُکندی
بی��ش از پیش نظام تولید در س��ال جهش تولید
شده و در نهایت به مشکالت بیشتر بنگاه ها و عدم
روان سازی تجاری در کسب وکارها منتج می شود.
در ای��ن می��ان ،صنعت لول��ه و پروفیل در بخش
ص��ادرات نیز ب��ا چالش های��ی در بخش گمرکی
روبرو بوده اس��ت .ازجمل��ه این چالش ها می توان
ب��ه نیمه وقت کار کردن برخ��ی گمرکات مرزی
به واس��طه پاندمی کرونا ،نبود تجهیزات کافی در
گم��رکات مرزی و نیز تعطیل بودن گمرک تهران
در روزهای پنجشنبه اشاره کرد.
ضم��ن انکه مک��ررا گمرک ب��دون هماهنگی
و اطالع رس��انی قبل��ی در قال��ب یک بخش��نامه
غیرکارشناس��ی وزارت صنعت ،معدن و تجارت،
ص��ادرات را متوقف می کند .این مس��ئله موجب
می ش��ود خس��ارت فراوانی ب��ه صادرکننده وارد
ش��ود .در ادامه نیز زمینه توق��ف صدها تریلر در
مرزه��ا را فراهم می کند .همچنین زمینه بدبینی
خریداران کش��ورهای هدف و افزایش هزینه های
صادرات��ی را فراهم می کند.ام��ا از انجاکه واردات
مواد اولیه در این حوزه به دلیل رش��د قیمت دالر
و س��ایر هزینه های وارداتی ،صرفه اقتصادی برای
تولیدکنن��دگان ن��دارد و عم�لا به صفر رس��یده
اس��ت ،در ای��ن بخش چالش��ی در حوزه گمرکی
وجود ندارد .در این باره تسهیل صادرات از طریق
افزای��ش زمان فعالیت گمرکات و پرهیز از صدور
بخشنامه های خلق الساعه بدون مشورت با بخش
خصوصی ،راهکارهای اساس��ی در حل موضوعات
یادشده است.
در انتها باید یاداور شد به تازگی مجلس درباره
چالش های واردات و صادرات با برگزاری جلساتی
ب��ا وزارت صنعت ،معدن و تجارت و بانک مرکزی
به توافقات جدیدی رس��یده است .مواردی مانند
تشکیل اتاق تهاتری مرکزی کاال با کاال در وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت جه��ت نظارت دقیق بر
عملی��ات واردات در برابر ص��ادرات بدون نیاز به
تب��ادل ارز جهت کاالهای اساس��ی و مواد اولیه،
عملیاتی شدن فرایند واردات در مقابل صادرات و
نیز امکان عرضه منابع صادرکنندگان در بازار سنا
به ج��ای نرخ نیمایی ،ایفای نقش صنعت ،معدن و
تجارت در تعیین ثبت سفارشات ،مصارف ارزی و
مدیریت بخش واردات؛ از این دست است که امید
می رود با اجرایی ش��دن موارد یادشده ،مشکالتی
مانند تخصیص منابع ارزی واردکنندگان برطرف
و در نهای��ت رس��وب و دپ��وی کاال در گم��رکات
کاهش یابد.
تسهیل تجارت ،ضرورتی برای توسعه صنایع معدنی
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
رضا شهرستانی
محمد حیدرزاده
تجارت خارجی نقشی بسزا در عملکرد صنایع بر عهده
دارد .تولیدکنن��دگان فعال در ح��وزه صنایع معدنی برای
ت��داوم فعالیت خ��ود نیازمند واردات قطع��ات ،تجهیزات
و حت��ی در م��واردی مواد اولیه هس��تند .در همین حال،
صادرات نیز نقش��ی اساس��ی در توس��عه تولی��د دارد .در
چنین ش��رایطی ،نقش گمرک در تسهیل تجارت اهمیت
می یابد .اما در همین حال باید خاطرنشان کرد که گمرک
تنه��ا اجراکنن��ده قوانین و مقررات وضع ش��ده از س��وی
نهادهای تصمیم گیر و سیاست گذار است .درواقع گمرک
سیاس��ت ها و خط مشی های اقتصادی و بازرگانی کشور را
اجرایی می کند .با این حال برای تسهیل تجارت و ترانزیت
کاالها اقداماتی را در دستور کار خود قرار می دهد .ازجمله
مهم ترین این اقدامات می توان به ایجاد تسهیالت مناسب
در چارچ��وب قوانین و مق��ررات ،حذف تش��ریفات زائد،
افزای��ش کیفیت خدمات گمرکی و ...اش��اره کرد .در این
میان هم پوش��انی و تداخل سیاس��ت های تج��اری میان
سازمان ها و نهاد های مختلف ،مشکالتی را ایجاد می کند و
حتی به ُکندی عملکرد گمرک منجر می شود.
دپو محصوالت وارداتی در بورس کاال یکی از چالش هایی
است که فعاالن صنایع معدنی را با خود درگیر می کند .در
همین حال برخی صنایع نیز با چالش هایی در مسیر ورود
موقت روبه رو هستند.
در تش��ریح هرچ��ه بیش��تر مش��کالت پی��ش روی
تولیدکنن��دگان ب��ا دپو محص��والت واردات��ی باید تاکید
ک��رد که عموما موانع ارزی در این مس��یر وجود دارد .در
همین حال اثرگذاری سازمان ها و نهادهای مختلف با این
موضوع ،فعالیت در این بخش را بیش از پیش دشوار کرده
است.
نبود هماهنگی ،دردسرساز است
رض��ا شهرس��تانی ،عض��و هی��ات مدی��ره انجم��ن
تولیدکنندگان فوالد ای��ران در گفت وگو با
تاکید
کرد :تولیدکنندگان فوالد و فعاالن این صنعت در فرایند
انتقال ارز با چالش هایی روبه رو هستند و این مشکالت بر
روند تعامل انها با گمرک اثرگذار است.
وی افزود :مش��کل اساس��ی از محدودیت های کش��ور
در تامین ارز نش��ات می گیرد .ب��ا توجه به افت قابلتوجه
درام��د ارزی حاص��ل از ص��ادرات نفت خام ،با مش��کل
دپ��و کاالهای وارداتی در گمرک روبه رو هس��تیم ،چراکه
وقت��ی فعاالن صنایع روی کش��ور ،خاک را در قالب ورود موقت به
کش��ور وارد می کنن��د ،در قب��ال اظهار ارز ان ب��ا چالش هایی مواجه
هستند ،چراکه این ورود موقت در سیستم بانک مرکزی و گمرکات
به درستی تعریف نشده است
در چنین ش��رایطی متولیان امر نمی توان��د ارز مورد نیاز
تولیدکنندگان برای تامین قطع��ات و تجهیزات را تامین
کنند و محصوالت واردات��ی در گمرک می مانند ،یعنی با
مش��کل دپو گمرکی روبه رو می شویم .در همین حال باید
خاطرنشان کرد که برخی محصوالت وارداتی عمر مفیدی
دارند که ممکن است در این فرایند به پایان برسد.
این عضو هیات مدیره انجم��ن تولیدکنندگان فوالد در
ادام��ه گفت :بدون تردید تداوم ای��ن روند به منزله توقف
فعالیت واحدهای تولی��دی یا ادامه کار با حداقل ظرفیت
خواهد بود .بر همین اس��اس نیز در م��واردی این فعاالن
صنعتی ناچارند برای جلوگیری از توقف خط تولید خود،
مواد اولیه را به صورت ازاد وارد کنند.
شهرستانی در پایان افزود :سیاست های مرتبط با حوزه
تجارت خارجی ،میان نهاد های مختلف مش��ترک اس��ت.
در چنین ش��رایطی این هم پوش��انی ها مشکل ساز است.
یعنی در س��ایه نبود هماهنگی می��ان نهاد های مختلف،
چالش های اساسی در این حوزه ایجاد می شود که به روند
واسطه ها عامل تشدید قیمت محصوالت فوالدی
رئی��س انجم��ن تولیدکنن��دگان فوالد
ایران معتقد اس��ت واس��طه ها در ش��رایط
اقتصادی کنونی به تش��دید قیمت ها دامن
می زنن��د و در این زمین��ه گفت :نهاد های
نظارت��ی می توانند در این حوزه وارد عمل
ش��ده و مانع از نرخ ه��ای غیرواقعی و بازار
س��یاه شوند .به گزارش بورس امروز ،بهرام
س��بحانی با ی��اداوری تولید بی��ش از ۲۷
میلیون تن ش��مش فوالدی در س��ال گذش��ته ،افزود:
برنامه پیش بینی ش��ده برای امسال تولید ۳۰میلیون
تن شمش است که مصرف داخلی ان حدود ۱۵تا ۱۶
میلیون تن براورد می شود.
وی اف��زود :امارهای وزارت صنعت ،معدن و تجارت
حاکی از دس��تیابی به ظرفیت افزون بر ۴۰میلیون تن
فوالد اس��ت که تا پایان امس��ال براورد می شود از این
میزان دست کم 5درصد فراتر برویم.به گفته سرپرست
پیش��ین وزارت صنعت ،معدن و تجارت تا پایان برنامه
شش��م توس��عه ( )۱۳۹۶ -۱۴۰۰میزان تولید شمش
فوالد به ۴۰میلیون تن خواهد رس��ید .رئیس انجمن
تولیدکنن��دگان فوالد ای��ران گفت :براورد می ش��ود
امس��ال مجموع صادرات فوالد دس��ت کم به 8میلیون
تن برسد ،تحقق این مهم می تواند زمینه تداوم فعالیت
فوالدسازان باشد.
س��بحانی یاداوری ک��رد :این وزارتخان��ه ،عملکرد
صادرات فوالد در سال گذشته را رقم ۱۲میلیون تنی
داده ب��ود ک��ه به این ترتیب 4میلی��ون تن افت خواهد
داشت.رئیس انجمن تولیدکنندگان فوالد ایران گفت:
ام��روز بی��ش از هر زم��ان وزارت صنعت،
معدن و تجارت برای هرگونه تصمیم گیری
در این بخش نیازمند رایزنی با تشکل های
ذی رب��ط و خبرگان اس��ت ،زی��را تعامل و
همپوشانی در این حوزه سبب رفع التهاب
و برقراری توازن می ش��ود.وی اضافه کرد:
تولیدکنن��دگان محص��والت میان��ی باید
متناس��ب با خرید در بورس کاال نسبت به
عرض��ه اقدام کنند و این امر باید به طور جدی به مورد
اجرا گذاشته شده و نظارت بر عملکرد هم انجام شود.
رئی��س انجم��ن تولیدکنندگان فوالد ای��ران درباره
عوام��ل موثر در تعیین قیمت فوالد توضیح داد :عوامل
مختلفی درباره نرخ فوالد ،نقش افرین است که نرخ ارز
با توجه با ارزبری واحدهای تولیدی مهم است ،واقعیت
این اس��ت که تولیدکنن��ده هنگامی که مواد مورد نیاز
را تامی��ن می کن��د ،باید ارزیابی ش��ود با چه نرخ ارزی
خرید می کند و بعد ارز حاصل از صادرات را چگونه به
داخل و به چه نرخی ارائه دهد .براس��اس این گزارش
وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت در مهرماه با بیان اینکه
عرضه فوالد در بازار سرمایه به تدریج بر قیمت فوالد در
بازار تاثیر خواهد گذاشت ،یاداوری کرد :حداقل خرید
فوالد در بورس ۲۰تن اس��ت و هر ش��خص می تواند با
این ظرفیت خرید کند .تجربه ۶ماه گذشته در بورس
خ��وب ب��وده و در بحث فوالد هم ب��ه خوبی ادامه پیدا
خواهد کرد .رزم حسینی تاکید کرد :تعزیرات حکومتی
با افرادی که خالف قانون در بیرون از بازار سرمایه اقدام
به عرضه فوالد کنند ،برخورد خواهد کرد.
بومی سازی در فوالد مبارکه ادامه دارد
پروژه تغییر طرح ساخت یاتاقان های ابگرد غلتک های
ریخته گری به روش ریخته گری در ماس��ه با محوریت
دفت��ر فنی تعمیرات ریخته گری م��داوم و با همکاری
واحدهای کنترل کیفیت قطعات یدکی و بومی س��ازی
فوالد مبارکه و شرکت های سازنده داخلی طرف قرارداد
با موفقیت انجام ش��د .به گزارش روابط عمومی شرکت
فوالد مبارکه ،س��یدمجتبی غیوری ،مسئول دفتر فنی
تعمی��رات در ای��ن زمینه اظهارک��رد :از انجا که خرید
قطع��ات یدک��ی با کیفیت باال و ب��ا کمترین هزینه در
مدت زمان مناسب از اهداف فوالد مبارکه و مورد تاکید
مدیریت عالی سازمان است ،از اوایل سال گذشته پروژه
تغییر طرح ساخت یاتاقان های ابگرد مورد مطالعه قرار
گرفت .وی در ادامه از ابگردها به عنوان قطعات بس��یار
پرمص��رف ناحیه یاد و اضافه ک��رد :یاتاقان های ابگرد
به منظ��ور نگهداری غلتک ها در خط��وط ریخته گری
اس��تفاده می ش��ود و عمل گ��ردش اب و خنک کاری
غلتک ه��ا را نیز ب��ه عهده دارد .وی ب��ا تاکید بر اینکه
در روش قبلی برای س��اخت ای��ن قطعات ،پلیت های
ST52موجود در بازار خریداری و به وسیله فرایندهای
متعدد برش��کاری ،ماشین کاری و جوش ،قطعه مونتاژ
می ش��د ،عنوان کرد :در ای��ن روش زمان زیادی صرف
می شد؛ ضمن اینکه دورریز مواد و هزینه تمام شده ان
نی��ز زیاد بود .اما در فرایند س��اخت جدید ،ابگردها به
روش ریخته گری در ماسه تولید می شوند که عالوه بر
کاهش زمان ساخت ،کاهش متریال مصرفی و تسریع
در فرایند ساخت را به دنبال داشته است .مسئول دفتر
فن��ی تعمیرات تصریح کرد :با اج��رای این طرح ،وزن
متریال استفاده ش��ده برای هر قطعه به طور میانگین از
115کیلوگ��رم به ح��دود 50کیلوگرم کاهش یافته و
برای هر ابگرد با توجه به قیمت های س��ال 99حدود
ی��ک میلی��ون تومان کمت��ر هزینه متریال و س��اخت
پرداخت می ش��ود .با این حس��اب ،با توجه به مصرف
ساالنه حدود 3هزار و 500عدد یاتاقان ابگرد با متریال
کده��ای مختلف در واح��د ریخته گری مداوم ،این کار
س��االنه به طور تقریبی 3.5میلیارد تومان صرفه جویی
اقتصادی به همراه داشته است.
فعالیت تولیدکنندگان اسیب وارد می کند.
ناهماهنگی میان نهاد ها ،مشکل ساز است
محم��د حی��درزاده از فع��االن صنعت روی کش��ور در
گفت وگو با
تاکید کرد :فعاالن صنعت روی کشور
بخش��ی از م��واد اولیه مورد نیاز خ��ود را از طریق واردات
تامین می کنند .بدین ترتیب که خاک از کشورهایی مانند
ترکی��ه در قالب ورود موقت ،وارد می ش��ود ت��ا درنهایت
شمش حاصل از ان صادر شود.
در ادام��ه با توجه به عیار خاک ورودی و راندمان تولید
شمش ،میزان شمش صادراتی مشخص می شود.
مدیر مجتمع خالص س��ازان روی زنجان در ادامه افزود:
وقتی فعاالن صنایع روی کش��ور خ��اک را در قالب ورود
موقت ،به کش��ور وارد می کنند ،در قب��ال اظهار ارز ان با
چالش هایی مواجه هس��تند ،چراکه ای��ن ورود موقت در
سیس��تم بانک مرکزی و گمرکات بهدرستی تعریف نشده
است.
حیدرزاده در پاس��خ به س��والی مبنی بر اثرات این گونه
مش��کالت بر عملک��رد فعاالن صنعتی و رون��د تولید انها
گفت :بدون تردید مشکالت ایجاد شده در روند ورود مواد
اولیه تاثیر منفی بر تولی��د دارد .به عالوه انکه هزینه های
پش��تیبانی و س��تادی را افزای��ش می ده��د .چنانچه این
چالش ه��ا ادامه یابد به تعطیلی ی��ا توقف در تولید منجر
می شود.
این فعال صنعتی خاطرنشان کرد :واحدهای تولیدکننده
در ه��ر صنعتی ،برنام��ه ای را برای تولید خود مش��خص
می کنن��د و چنانچه خللی در رون��د واردات یا تامین مواد
اولیه مورد نیاز انها ایجاد شود ،فرایندهای تولید بهشدت
تحتتاثیر قرار می گیرد.
وی در پایان تاکید کرد :بس��یاری از چالش های موجود
در ای��ن حوزه از نب��ود هماهنگی می��ان نهاد های متولی
نشات می گیرد.
بان��ک مرکزی و گم��رک با هم هماهنگ نیس��تند .در
چنین ش��رایطی فعالیت ب��رای تولیدکنندگان دش��وارتر
می ش��ود .اخیرا اداره مالیات نیز به ای��ن ارتباطات پیوند
داده شده و چالشی جدید در مسیر فعالیت تولیدکنندگان
ایجاد ش��ده اس��ت .مرتبط کردن گمرک ،بانک مرکزی و
اداره مالیات ،استرداد مالیات ارزش افزوده تولیدکنندگان
را دش��وارتر کرده است .این مش��کل در حال حاضر روند
فعالیت بس��یاری از واحدهای تولیدکننده روی کش��ور را
تحت تاثیر قرار داده اس��ت؛ بنابراین از متولیان امر انتظار
می رود در مسیر تسهیل شرایط گام بردارند.
سخن پایانی
تخصیص نیافت��ن ارز را باید بزرگ ترین چالش
در مس��یر ترخیص کاالهای غیراساسی از گمرک
دانس��ت .م��واد اولیه تولی��د صنایع ی��ا قطعات و
تجهیزات مورد نیاز ای��ن واحدها در رده کاالهای
اساس��ی قرار ندارند؛ بنابراین در اولویت تخصیص
یگیرند .ب��ا این وجود ،م��واد اولیه یا
ارز ق��رار نم
قطعات مورد نی��از واحدهای صنعتی ،تداوم تولید
ی��ا ب هعبارت دیگر ،بقای انه��ا را تضمین می کند؛
بنابرای��ن از متولیان امر انتظار می رود در مس��یر
نترتیب
رفع چالش های موجود گام بردارند تا بدی
مشکالت برطرف شود. صفحه 6
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
بهره برداری از
محل دائمی
نمایشگاه های اصفهان
از تخصیص ارز
تا ترخیص روغن
صدور
پروانه بهره برداری
برای ۵۶واحد صنعتی
رسوب کاال در انبارهای گمرک به نفع هیچ کس نیست
حس�ین محمودی اص�ل -کارش�ناس اقتصاد:
به طور کلی دنیای اقتصاد امروز برپایه سرعت عمل بنا
ش��ده و در این راستا هر مصوبه و دستورالعملی که به
ترخیص زودتر کاالها از گمرکات یک کشور و ورود ان
ب��ه چرخه اقتصادی منجر ش��ود ،حتما می تواند اثرات
مثبتی نیز بر توس��عه تجارت و پیشرفت های اقتصادی
ان کشور داشته باشد .البته در این موضوع باید به این
مورد نیز توجه داش��ت که تس��هیل در ترخیص کاالها
باید ب��ا در نظر گرفتن اهلیت فع��االن اقتصادی انجام
شود تا به جای توس��عه اقتصادی ،اثرات سوء بیشتری
را در روند تجارت خارجی و مس��ائل مربوط به تعهدات
ارزی در بر نداشته باشد .در عین حال در اجرای چنین
تسهیالتی ،مجریان نیز باید از توانمندی های مورد نیاز
ان طرح برخوردار باشند .بر همین اساس شاهدیم که
کاالها در گمرکات کش��ورهای پیشرو در حوزه تجارت
کمترین توقف را دارند و به سرعت ترخیص می شوند.
بدیهی است که قوانین گمرکی که شالوده انها ایجاد
تس��هیالت در تبادالت تجاری است ،در بسیاری موارد
اجازه تصمیم گیری درباره اس��تفاده از این تس��هیالت
را برعهده خود گمرک گذاش��ته اس��ت .در این شرایط
پرسش��ی که مطرح می ش��ود این اس��ت که چرا ما در
بح��ث واردات ت��ا به ح��ال کمتر ب��ه ای��ن اختیارات
تسهیل کننده توجه داشته ایم.
در واق��ع باوج��ود چنین امکانات قانون��ی در حوزه
گمرک چرا تاکنون از ان اس��تفاده نشده تا گستردگی
رسوب برخی کاالها و مواد اولیه در گمرک کاهش پیدا
کند و قیمت تمام ش��ده مربوط به م��واد یا تجهیزات
نی��ز افزای��ش نیابد؛ ان هم در ش��رایطی ک��ه تجارت
بین المللی ما درگیر تحریم بس��یار دش��وار است و نیاز
به همکاری ،هماهنگی و سرعت عمل دارد تا انبارهای
واحده��ای تولیدی و بازار مص��رف ،با تامین مواد اولیه
و همچنی��ن کاالهای ضروری دچار مش��کل نش��وند.
ترخیص ش��رایطی ،بررس��ی های پس از ترخیص ،ارائه
مجوزه��ا در کمتری��ن زمان ،کاهش مراح��ل اداری و
مواردی مانند انها امکاناتی است که می تواند در صورت
بهره گیری درس��ت و به موقع ،باعث ترخیص س��ریع تر
کاالها از گمرک شود.
ترخیص بهنگام کاال
ترخی��ص بهنگام کاالها از گمرک و ورود متناس��ب
انه��ا به بازار عالوه بر اینکه بازرگانان را زودتر به س��ود
فعالیت اقتصادی ش��ان و دس��تیابی ب��ه امکان گردش
مجدد سرمایه می رساند ،می تواند باعث متعادل کردن
نظام عرضه و تقاضا در بازار ش��ود و با تعدیل قیمت ها
در س��طح عرضه ،بازار را در مسیر رقابتی شدن هدایت
کند و مانع از توجیه اقتصادی پدیده هایی مثل احتکار
یا گرانفروشی شود.
در واقع در ش��رایط ویژه اقتصادی که کش��ور به ان
مبتالست ،تصمیم منطقی این می تواند باشد که دولت
با اس��تفاده از تمام ابزارها و امکان��ات تبادالت تجاری
کشور را تس��هیل کند تا قیمت تمام شده کاالها برای
مصرف کنن��ده کاه��ش پیدا کند ،به نظر می رس��د این
موض��وع در کش��ور ما کمتر مورد توجه ق��رار گرفته و
هنوز شاهد رسوب کاالهای وارداتی در گمرک هستیم
که در میان انها حجم عمده ای از کاالهای اساسی نیز
وجود دارد.
سیاست های تسریعی و تسهیلی
باتوجه به انچه گفته شد به نظر می رسد سیاست های
تس��ریعی و تس��هیلی برای ترخیص کاالهای وارداتی
به وی��ژه کاالهای ضروری در کش��ور م��ا مخصوصا در
مقطع کنونی یک اولویت اس��ت و این کاالها باتوجه به
هزینه بر بودن توقف انها در انبارهای گمرک ،بهتر است
هرچه زودتر و با اس��تفاده از ابزارها و اختیارات دولت،
بانک مرکزی و گمرک هرچه زودتر ترخیص وارد بازار
مصرف شوند.
همکاری همان حلقه مفقوده است
حمی�د مقیمی -عض�و هیات مدیره فدراس�یون
واردات :در ح��ال حاض��ر کااله��ای دپوش��ده فع��االن
بازرگانی کش��ور در گمرک ،به بزرگ ترین مشکل کشور
در این حوزه تبدیل ش��ده که زیان های فراوانی را نیز در
پ��ی دارد .ما هم مثل تمام مردم کش��ور درک می کنیم
که ای��ران وارد یک جنگ همه جانبه اقتصادی ش��ده ،با
محدودیت ارزی مواجه اس��ت و مجب��ور به اولویت بندی
واردات اس��ت اما دول��ت نیز باید با ما هم��کاری کند تا
بتوانی��م از این تنگناه��ا عبور کنیم .بازرگان��ان ما برای
ل حاضر در گمرک کشور دپو
واردات کاالهایی که در حا
شده اند ،از مدت ها قبل اقدام کرده و ثبت سفارش و سایر
مراحل را انجام داده اند اما همچنان برای ترخیص کاالی
خود با مش��کل مواجهند .در میان اقالم رس��وب شده در
گمرک که حجم انها از سال ۱۳۹۷تا امروز به حدود ۴و
۵تن رسیده ،همه نوع کاالیی از جمله مواد فسادپذیر نیز
وجود دارد که به همین دلیل باید زودتر ترخیص شوند.
در ابت��دا بانک مرکزی عنوان می ک��رد بانک در زمینه
واردات ممنوعیت اعالم نکرده و دستورالعمل های وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت را اج��را می کند اما پس از رفع
مش��کل ازس��وی وزارتخانه ،باز این بانک مرکزی بود که
بحث کمبود ارز و مس��ائل مربوط به ان را مطرح و توقف
کاالها در گمرک را ادامه دار کرد.
ل حاضر حجم زی��ادی از کاالها و مواد وارداتی
در ح��ا
در گمرکات کشور دپو شده است؛ کاالهایی که نیاز حال
حاضر مردم در کش��ور اس��ت و می توان��د در اختیار انها
ق��رار گیرد و کمبود انها در بازار می تواند گرانی به همراه
بیاورد.
مشکالت ترخیص
بازرگانان کش��ور باتوجه به همین نیازها و تهدیدهای
امریکا بس��یار زودتر اق��دام به خری��داری و واردات این
کااله��ا کردند اما باوج��ود همه این اقدام��ات ،ترخیص
نش��دن به موق��ع کاالها ه��م فع��االن اقتص��ادی و هم
مصرف کنندگان را دچار مش��کالت فراوان کرده است .ما
در این م��دت بیش از انکه با تحریم های خارجی روبه رو
باش��یم ،از خودتحریمی ها رنج برد ه و کش��ور را از س��ود
امکاناتی که در دس��ترس بود محروم کرده ایم .همه این
مس��ائل در حالی است که مدت طوالنی توقف کاالها در
گمرک منجر به فاسد شدن بخش عمده ای از این کاالها
و معدوم شدن انها می شود .گرچه در این مدت ،گمرک
کشور به عنوان مجری ،نهایت همکاری را با واردکنندگان
داشته و حتی خود نامه نگاری هایی را برای تعیین تکلیف
کاالهای رس��وب شده در گمرک انجام داده ،اما همچنان
پاس��کاری واردکنندگان می��ان بانک مرک��زی و وزارت
صنعت ،معدن و تجارت در بسیاری موارد ادامه دارد .باید
همکاری های الزم به منظور از بین بردن ناهماهنگی های
موجود در ترخیص کاالهای وارد ش��ده به کش��ور وجود
داش��ته باش��د تا عالوه بر اینکه فعاالن اقتصادی از خطر
ورشکستگی رهایی می یابند ،قاچاق کاال در کشور کاهش
پیدا کن��د و اقالم مصرفی نیز با قیمت مناس��ب تری در
اختیار مردم قرار بگیرد.
محمد محمدپور عمران
کارشناس اقتصاد
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
عکس:
ترخیص را یک اولویت ببینیم
ما باید مانند بسیاری از کشورهای پیشرو در حوزه تجارت بین المللی
به دنبال راهکارهایی باش��یم تا با بکارگیری انها به سرعت بخشیدن
به ترخیص کااله��ا ،گردش مالی ،تامین نیازه��ای بازارهای داخلی و
سرعت بخشیدن به فرایند تولید کمک کنیم
ترخیص نیازمند راهکارهای اجرایی است
کیوان کاشفی -رئیس اتاق بازرگانی کرمانشاه:
یکی از مش��کالت بس��یار بزرگ واردکنندگان کاال به
ل حاضر رس��وب و دپو اقالم وارداتی انها
کش��ور در حا
در انبارهای گمرک کش��ور اس��ت که ع�لاوه بر اینکه
زیان های مالی را برای واردکنندگان در بر دارد ،قیمت
تمام ش��ده کاال را نیز به دلیل افزوده ش��دن هزینه انبار
افزای��ش می دهد و صرفه اقتصادی مصرف کننده را نیز
کم می کن��د؛ بنابراین توجه به دالیل رس��وب کاال در
گمرک و تالش برای کاهش زمان توقف ان ،از اهمیت
باالیی برخوردار است.
ل حاضر یکی از ش��ایع ترین دالیل رس��وب
در ح��ا
کاالها در گمرک موضوع تعدد سازمان های صادرکننده
مجوزهای ترخیص است که نه تنها از نظر زمان بر بودن
ازمون ،که گاه حتی به دلیل اختالف نتایج موجب باقی
ماندن کاالها در گمرک می شوند .اما باید توجه داشت
ک��ه در این موارد گمرک ب��ه هیچ وجه تصمیم گیرنده
و صاحب اختیار نیس��ت و تنها مجری قوانینی اس��ت
که برعهده او نهاده ش��ده و حتی خود این نهاد درباره
ترخیص نش��دن و توقف بیش از حد کاالها در گمرک
گالیه دارد.
بستن راه تخلف و دور زدن قوانین
در این سال ها پیش��نهادات مختلفی ازسوی افراد و
دستگاه های گوناگون برای جلوگیری از رسوب کاال در
گمرکات کش��ور ارائه شده که گرچه بس��یاری از انها
قاب��ل اجرا نبوده ان��د ،اما در مواردی نی��ز توجه به این
راهکارهای پیش��نهادی می تواند مشکالت این حوزه را
تا حد زیادی کاهش دهد.
در واق��ع نکته مهم در این راهکارها این اس��ت که
بای��د بتوان��د راه تخل��ف و دور زدن ای��ن قوانین را بر
س��ازمان های متخلف ببندد ،زی��را در این قبیل موارد
معموال راه های��ی برای دور زدن قوانی��ن وجود دارد و
برخی س��ازمان ها با بکارگیری اصطالحاتی مانند «در
دس��ت بررس��ی» زمان بررس��ی را تا جای��ی که خود
می خواهند طوالن��ی می کنند و تکالیف قانونی خود را
در موعد مقرر انج��ام نمی دهند و همین عمل به ظاهر
ساده در صورت استمرار وضعیت نامطلوب رسوب کاال
در گمرکات کشور را به وجود می اورد.
متاس��فانه دس��تگاه های مختلف این نوع رفتارها را
اموخته اند که این موضوع عالوه بر مش��کالت گمرک،
بو کار در کشور شده است.
یکی از عوامل نابسامانی کس
این سازمان ها خود را مکلف به پاسخگویی نمی دانند و
ساختارهای داخلی خود را به شکلی تعریف نمی کنند
که در زمان مقرر قادر به پاسخگویی باشند.
یک ارگان باش��د .در موضوع غذا می بینیم که قوانین
قرنطین��ه در همه جای دنیا وجود دارد اما چند متولی
بودن و ناهماهنگی بین دستگاه های دخیل در موضوع
و در عین حال فقدان یک پنجره واحد در مبدا واردات
کش��ور که بتواند همه قواعد و قوانین را در مسیر یک
فیلتر قرار دهد باعث می شود واردات برای فعاالن این
حوزه ،تبدیل به یک کار بس��یار طاقت فرسا شود .این
وضعیت عالوه بر اینکه بازرگانان و واردکنندگان را در
تنگنا ق��رار می دهد ،برای گمرک کش��ور که در واقع
مجری این قواعد و قوانین و دروازه بان تجاری کش��ور
است نیز مشکل افرین است.
سخن پایانی...
رسوب کاال در گمرک کش��ور موضوعی نیست که
محدود به ماه های اخیر باش��د و کش��ور ما از گذشته
با این مش��کل درگیر بوده ،ام��ا در این دوران باتوجه
به شرایط ویژه اقتصادی ،این مشکالت نمود بیشتری
نسبت به گذشته یافته اند.
حقیقت این اس��ت که در ش��رایط فعل��ی طراحی
سیستم به نحوی صورت گرفته که سکانداری واردات
و ص��ادرات کش��ور به دس��ت بانک مرک��زی افتاده و
ای��ن نهاد به جای همه نهاده��ای ذی ربط در این باره
تصمیم گیری می کند .امروز شرایط واردات و ترخیص
کاال در کش��ور طوری اس��ت که حتی اگر ش��رکتی
حسین محمودی اصل
ردیف های تعرفه ای فرسایشی
یک��ی دیگر از م��واردی ک��ه ب��رای واردکنندگان و
ترخیص کاالها از گمرک زمانبر و فرسایش��ی اس��ت،
ردیف های تعرفه ای است که هر سال نیز کتاب قطوری
را ش��کل می دهد و مصائب خاص خود را برای واردات
و واردکنن��دگان ایجاد می کند .اگر درب��اره این موارد
و موارد بس��یار دیگری از این دس��ت ،به طور مناس��ب
تصمیم گیری شود و این تصمیمات به شکل درست به
اجرا درایند ،می توان امیدوار بود که تکلیف واردکننده
و گم��رک در زمینه کاالهای وارداتی روش��ن باش��د و
فرایند ترخیص کاال و ورود به چرخه اقتصادی سرعت
بگیرد.
بدون شک ما باید مانند بسیاری از کشورهای پیشرو
در حوزه تجارت بین المللی به دنبال راهکارهایی باشیم
تا با بکارگیری انها به س��رعت بخش��یدن به ترخیص
کاالها ،گردش مالی ،تامین نیازهای بازارهای داخلی و
سرعت بخشیدن به فرایند تولید کمک کنیم اما نکته
قابل توجهی که نباید از ان غافل باش��یم این است که
جدا از تصمیم گیری ه��ای مطلوب در این حوزه تالش
کنیم این تصمیمات از ضمانت اجرایی برخوردار باشند
و سازمان های ذی ربط به ان توجه داشته باشند.
باید به پنجره واحد برسیم
مجیدرضا حریری -فعال و کارش�ناس تجاری:
مشکالتی در تجارت کشور ما هم در زمینه صادرات و
هم در حوزه واردات وجود دارد که البته این مشکالت
بی��ش از اینکه مربوط به تعداد قوانین باش��د ،به دلیل
تعدد دستگاه های دخیل در این موضوع و سیاست های
جزیره ای مربوط به انهاس��ت .مث�لا در حوزه واردات
محصوالت��ی مثل ل��وازم بهداش��تی و کاالهای طبی،
واردکنن��ده عالوه ب��ر رعایت تمام دس��تورالعمل های
معمول دنیا و پس از دریافت مجوزهای سازمان غذا و
دارو ،تازه باید مجوز اداره استاندارد را نیز دریافت کند؛
در صورتی که عرف بر این است که متولی این موضوع
یادداشت
با ترخیص
کاال مهربان تر
باشیم
جاده ناهموار ترخیص
در سال های اخیر در تجارت خارجی و در حوزه واردات همواره چالش ترخیص کاال
وجود داشته و باوجود رایزنی ها و مصوباتی مانند ترخیص شرایطی و حسابرسی پس
از ترخیص ( )PCAکه در راس�تای تسهیل ترخیص کاال از گمرک در دستور کار قرار
گرفته اند ،همچنان این مشکل به طور کامل حل نشده است.
گزارش گمرک نشان می دهد از ماه های گذشته حدود ۶میلیارد دالر کاالی اساسی
و تولی�دی در گمرک ها وجود دارد .از طرف دیگر همین امارها نش�ان می دهد ۳.۵تا
۴میلیون تن از این کاالها را کاالهای اساس�ی تش�کیل می دهند که به دالیل مختلف
ترخیص انها با مشکالت و موانعی مواجهه بوده است .پس از اعالم این امارها موضوع
ترخیص کاال به طور جدی تری مورد پیگیری دستگاه های مربوطه قرار گرفت و بعد از
ان با موافقت دولت مصوباتی در راستای تسهیل ترخیص کاال به ویژه کاالهای اساسی
به مرحله اجرا رس�ید .باوجود تمام این تدابیر و راهکارها هنوز هم شاهدیم که حجم
زی�ادی از کاالهای وارداتی در گمرک رس�وب ک�رده و در انتظار فرجی برای ترخیص
و راهیابی به بازارهای داخلی کش�ور هس�تند .اما دلیل این رسوب طوالنی مدت کاال
در انبارهای گمرک چیس�ت و چه راهکاری برای رفع این مش�کل می توان یافت؟! با
گزارش
در این باره همراه باشید:
7
خودش صادرکننده کاال باش��د و بخواهد واردات کاال
را براس��اس صادرات خ��ود و روی کارت بازرگانی اش
انجام دهد ،باز هم باید در صف تخصیص ارز ازس��وی
بان��ک مرکزی ق��رار بگیرد و جالب اس��ت که چنین
ش��رکتی هیچ اولویتی در مقابل س��ایر واردکنندگان
ندارد و باید مانند هم��ه در صف بی انتهای تخصیص
ارز ازس��وی بانک مرکزی قرار گیرد .بر همین اساس
است که بسیاری از فعاالن اقتصادی بر این نکته تاکید
دارند که در این وضعیت باید با تسهیل ترخیص کاال
از گمرک و صدور دس��تورالعمل های راهگش��ا در این
زمینه به داد واحدهای تولیدی رسید.
کیوان کاشفی
حمید مقیمی
مجیدرضا حریری
هیچ کش��وری بی نیاز از واردات نیس��ت و
باتوجه به این موضوع که هر یک از کش��ورها
از چه جایگاهی در ح��وزه تولید برخوردارند،
ن��وع واردات انه��ا نی��ز در حوزه های مختلف
تفاوت می کند.
کش��ور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست و
برای تامین نیازهای خود به واردات مواد اولیه
و محصوالت نهایی نیازمند اس��ت اما مشکلی
ک��ه در این باره وجود دارد این اس��ت که در
کشور ما موضع گیری مناسبی درباره واردات
وجود ندارد و برعکس بس��یاری از کشورهای
توسعه یافته همواره از این رکن توسعه تجاری
به عنوان عاملی مخل دستیابی به خودکفایی
یاد شده است.
در واقع واردات در کش��ور م��ا از نگاه عامه
نقطه مقابل صادرات و عامل وابس��تگی کشور
تلقی می شود ،در صورتی که حقیقت جز این
است و برای توسعه تجاری و اقتصادی همواره
واردات نی��ز در کنار ص��ادرات نقش غیرقابل
انکاری دارد.
از نگاه کارشناسان حوزه اقتصاد ،واردات نیز
مانند ص��ادرات و کارافرینی یکی از پایه های
توسعه تجاری کشورهاست و بر همین اساس
بای��د برای تس��ریع ان تس��هیالتی را در نظر
گرفت.
این تس��هیالت در مراحل ترخیص نقش��ی
حیاتی دارند و باعث حرکت مداوم چرخ های
صنعت کشور می شوند.
در واق��ع مس��ئوالن ،دس��ت اندرکاران و
سیاس��ت گذاران حوزه تج��ارت باید حداقل
مراح��ل و موانع را ب��رای واردات محصوالت
مورد نیاز کشور و ترخیص انها در نظر بگیرند
اما وج��ود همان نگاه یادش��ده در جامعه در
بس��یاری موارد مانع از ایجاد این تس��هیالت
می شود.
این ن��گاه و باور اش��تباه در جامعه و حتی
در میان سیاست گذاران اقتصادی کشور باعث
می ش��ود در شرایط کنونی که ارزاوری کشور
با مشکل مواجه ش��ده و نیاز به اولویت بندی
امور دارد ،مانع تراشی ها و سختگیری ها برای
واردات و ترخی��ص کاالها از گمرک نیز بیش
از گذشته باشد و کار را برای فعاالن این حوزه
دشوارتر کند.
حقیقت این اس��ت که اگر ما در کش��ور به
کاالی��ی نیاز داری��م که ام��کان تولید ان در
داخل وجود ندارد یا تولید ان به میزان کافی
در کشور مقدور نیست ،باید از طریق واردات
تامین شود.
این موضوع نه تنها در کشور ما که در تمام
کش��ورها به همین ش��کل اس��ت و بر همین
اس��اس نیز روابط تجاری بین کشورها شکل
می گیرد.
البته بسیاری از کشورهای بزرگ در عرصه
تجارت حتی پا را از این هم فراتر گذاشته اند؛
یعنی نه تنه��ا به واردات کااله��ای مورد نیاز
کشور می پردازند بلکه حتی واردات کاالهایی
را که حتی خ��ود به عنوان صادرکننده ان در
دنیا شناخته می ش��وند نیز بدون محدودیت
انجام می دهند.
این کش��ورها در واقع با این سیاست ،بدون
اینکه برخورد قهری و دس��توری در بازارهای
داخلی خود با تولیدکنندگان داخلی داش��ته
باشند ،امکان رقابت سالم میان کاالها را ایجاد
می کنند و با این روش موفق به تنظیم بازار و
کنترل قیمت ها می شوند.
بنابراین با یک نگاه اجمالی و ساده می توان
نتیجه گی��ری ک��رد ک��ه موض��وع واردات و
ترخی��ص کاال از گمرک را نباید تافته ای جدا
بافته از باقی مس��ائل حاکم بر اقتصاد کش��ور
دانست.
همان طور که صادرات برای هر کشور نقش
کلیدی در توس��عه اقتصادی دارد واردات هم
به هم��ان ان��دازه در ش��کل گیری یک نظام
درس��ت اقتص��ادی موثر اس��ت و اگ��ر برای
صادرات تس��هیالتی قائل می شویم ،در مقابل
نباید ب��رای واردات و ترخی��ص محصوالت و
مواد به کش��ور مانع تراش��ی کنیم؛ به ویژه در
ش��رایط فعلی که یافتن کش��ورهای همسو و
اماده همکاری تجاری با ما بسیار دشوار شده،
ش��اید بهتر باشد در زمینه واردات و ترخیص
کاال ،به خصوص مواد اولیه و کاالهای ضروری
به هر نحو ممکن تسهیل ایجاد کنیم. صفحه 7
8
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
بازار و اصناف
یادداشت
اختصاص
یارانه باید
اعتباری باشد
مشکالت رسوب روغن در گمرک بررسی شد
از تخصیص ارز تا ترخیص روغن
محمد جعفری /مدیر امار و برنامه ریزی
انجمن صنفی صنایع روغن کشی ایران
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
در چن��د روز اخیر خبر توقف خط تولید یکی از ش��رکت های بزرگ تولیدکننده روغن در
رسانه ها نگرانی هایی را درباره تامین این کاالی اساسی در کشور ایجاد کرد .انتشار این خبر
در مدت کوتاهی قفس��ه برخی فروشگاه ها را از این کاال خالی کرد و گمانه زنی های متفاوتی
در ش��بکه های اجتماعی درباره این موضوع مطرح شد که از مهم ترین انها افزایش احتمالی
ن��رخ روغن و نایاب ش��دن این محصول بود .گرچه انجمن صنف��ی صنایع روغن علت توقف
خط تولید روغن خوراکی را ترخیص نش��دن روغن خام از گمرک عنوان کرد و اعالم ش��د
را یزنی ه��ای تولیدکنندگان با بانک مرکزی برای رفع مش��کل در جریان اس��ت ،اما عده ای
اعتقاد داشتند این اخبار می تواند بهانه ای برای افزایش قیمت این کاال در بازار داخلی باشد.
ب��ه همین بهانه بد ندیدیم تا موضوع رس��وب روغن خ��ام در گمرک و توقف خط تولید این
محصول را با دست اندرکاران صنایع روغن و نیز مسئوالن گمرک مطرح کنیم .انچه در ادامه
می خوانید شرح گزارش روزنامه
درباره این موضوع است:
عکس :ایدا فریدی
خودکفای��ی گرچه هدف مهم��ی برای هر
جامعه ای تلقی می ش��ود ،ام��ا در عین حال
باید واقع بین باش��یم و واقع بینانه تر ان است
که برای رس��یدن به ان هدف ،از خوداتکایی
اغاز کنیم.
برای رس��یدن ب��ه این ه��دف باید بخش
قابل مالحظه ای از نیاز کشور در داخل تامین
ش��ود ،در صورت��ی ک��ه طبق امار م��ا هنوز
فاصل��ه قابل توجهی با ای��ن موضوع داریم و
به این ترتیب در این شرایط فعال چاره ای جز
واردات منطقی و اصولی نیست.
با این ش��رایط باید پرس��ید که کم و کیف
واردات ت��ا چه حد صحیح اس��ت؟ دولت در
راس��تای تامین نیازهای مصرف کننده نهایی
برای یک س��ری از کاالهای اساسی که حجم
تولی��د انها در کش��ور جوابگو نیس��ت یارانه
واردات��ی در نظر گرفته ،اما مش��کل عمده ما
در حوزه تامی��ن ،تخصیص و توزیع کاال این
اس��ت که در این حوزه به صورت هوشمندانه
عمل نمی شود.
در واق��ع سیس��تم توزی��ع در کش��ور م��ا
همیش��ه معیوب بوده اس��ت؛ به عبارت دیگر
یارانه اختصاص داده ش��ده به گروه های هدف
نرس��یده و اگر به بررس��ی چند دهه گذشته
بپردازیم ،مش��خص می ش��ود که همواره این
موضوع به همین شکل بوده است.
اعطای یارانه در این سیس��تم به این شکل
بوده که یا به مصرف کننده ،یارانه نقدی داده
ش��ده که این م��دل به نوبه خود مش��کالت
متعددی ایجاد کرده یا اختصاص ارز عمال به
ایجاد دونرخی منجر ش��ده و اختالف قیمت
در بعضی مقاطع به حدی رس��یده که فضا و
رانتی برای سوءاستفاده برخی ها فراهم شده
است.
حال پرسش اینجاست که چگونه می توان
یاران��ه اختص��اص داده ش��ده را به دس��ت
گروه های هدف رساند؟
در واقع برای یافتن راه حل باید متناس��ب
با ش��رایط کنونی کش��ور در ح��وزه اقتصاد
س��خن گفت؛ شرایطی که چندان ایده ال هم
نیست.
در ح��ال حاضر از یک طرف با مش��کالت
نظ��ام توزی��ع مواجهی��م و از س��وی دیگر،
سیس��تم اختصاص ارز هوش��مند و ش��فاف
نیست.
در این شرایط اگر قرار به انتخاب بین بد و
بدتر باش��د ،باید چرخه اختصاص ارز و یارانه
را به س��وی مصرف کنن��ده س��وق داد و برای
رسیدن به این هدف باید ابتدا قشر نیازمند و
اسیب پذیر شناسایی شود.
اگ��ر واقعا بخواهیم و اراده کنیم می توانیم
ای��ن گروه ها را شناس��ایی کنیم .ب��ا اتکا به
اطالع��ات موج��ود در س��ازمان هدفمندی
یارانه ه��ا ی��ا اطالع��ات س��ازمان ام�لاک یا
س��ازمان های حمایت��ی مثل کمیت��ه امداد،
بهزیس��تی و اتصال این سامانه های اطالعاتی
می توان اقشار اسیب پذیر را شناسایی کرد.
از س��وی دیگر درباره اختصاص یارانه باید
دقت نظر داش��ت و نباید این یارانه به صورت
کاالیی یا نقدی در نظر گرفته شود.
یارانه در این ش��رایط و باتوجه به وضعیت
اقتصادی کش��ور باید از نوع اعتباری باش��د
ت��ا مردم با مراجع��ه به فروش��گاه ها ،بتوانند
کاالهای اساسی را خریداری کنند.حسن این
روش این اس��ت که تورم��ی به دنبال نخواهد
داشت.
البته بدیهی اس��ت که ای��ن روش ایده ال
نیس��ت .روشن است که س��طح رفاه عمومی
ش��هروندان باید به حدی برس��د ک��ه نیازی
ب��ه اختص��اص ای��ن قبی��ل یارانه ها نباش��د
ل حاضر
ام��ا همانطور ک��ه گفته ش��د در حا
باید متناس��ب با ش��رایط بد و بدت��ر ،راهکار
ارائه ک��رد .باید واقع بین ب��ود و پذیرفت که
اختصاص ارز ۴۲۰۰تومان��ی باید به گونه ای
باش��د که س��ود ان به اقش��ار اس��یب پذیر
برسد.
تجرب��ه گوش��ت ،ش��کر و دیگ��ر کاالهای
یاران��ه ای در ای��ن دوران نش��ان داده ک��ه
اختص��اص ارز هی��چ کم��ک قابل توجهی به
گروه ه��ای هدف نکرده و باتوجه به ش��رایط
موجود به نظر می رس��د بهترین راهکار برای
بهره مندی اقش��ار مختلف جامعه از ملزومات
و کاالهای اساس��ی ،همان تعیین اعتبار برای
برخورداری از کاالهای اساسی خواهد بود.
مشکل ترخیص روغن برطرف شد
انتشار برخی
اخبار باعث
به وجود امدن
جوی برای
تهیه و ذخیره
روغن شده،
وگرنه کمبودی
در این زمینه
وجود ندارد
بزرگ ترین
مشکل کاالهای
وارداتی کشور
برای ترخیص
شدن از گمرک
مسئله تامین
ارز ازسوی
بانک مرکزی و
همین طور ارائه
کد رهگیری
بانک به سازمان
گمرک است
دبی��ر انجمن صنفی صنایع روغن که هفته گذش��ته
درباره مش��کالت کارخانجات روغن ب��رای تامین مواد
اولی��ه با رس��انه ها گفت وگو کرده ب��ود ،در گفت وگوی
اختصاصی خود با
از رفع مشکل ترخیص روغن
خام از گمرکات کش��ور خبر داد .امیرهوشنگ بیرشک
که هفته گذش��ته اعالم کرده بود مشکل اصلی صنایع
روغن کشور تخصیص ار ِز قابل انتقال است در تازه ترین
ل حاضر باتوجه
گفت وگوی خ��ود عنوان کرد :در ح��ا
ب��ه رایزنی های انجام ش��ده با بانک مرکزی ،مش��کل
تخصی��ص ارز برای ترخیص روغن خام برطرف ش��ده
و نیاز کارخانه های داخلی به زودی برطرف خواهد شد.
بیرشک در گفت وگو با
،ضمن اشاره به انتشار
خبر توقف تولید روغن در کارخانه بهش��هر در اطالعیه
منتشر ش��ده در سایت بورس به دلیل تامین نشدن ارز
توس��ط بانک مرکزی ب��رای واردات روغن خام و عدم
عرضه میزان مناس��ب این مواد اولیه توس��ط ش��رکت
بازرگانی دولتی ایران ،بیان کرد :با حل ش��دن مشکل
تخصیص ارز و ترخیص روغن خام ،خط تولید کارخانه
بهش��هر نی��ز در زمانی کمت��ر از ۹روز اعالم ش��ده به
فعالیت باز خواهد گش��ت .دبی��ر انجمن صنفی صنایع
روغن همچنین با اش��اره به ذخیره بیش از ۵۰۰هزار
تن��ی روغن خ��ام در مخازن ورودی کش��ور
عنوان کرد :در حال حاضر کمبودی در زمینه
ذخی��ره روغن خام در کش��ور وجود ندارد و
ش��رکت های تولیدکننده مانند گذش��ته در
حال فعالیت هستند.
وی درباره اعالم تعطیلی کارخانه بهش��هر
باوج��ود این ذخیره اس��تراتژیک در کش��ور
تصری��ح ک��رد :قرار نیس��ت ای��ن ذخایر هم��ه به یک
ش��رکت اختصاص پیدا کند و ضوابط��ی در این زمینه
وج��ود دارد .در برخی م��وارد ،مواد اولیه ب��ا تاخیر به
برخی از ش��رکت ها می رس��د که ممکن است وقفه ای
را در روند تولید ایجاد کند؛ البته این ش��رکت در نامه
اخیر خود عنوان کرده با هماهنگی و همراهی ش��رکت
بازرگانی دولتی تا رسیدن مواد اولیه مورد نیاز از ذخایر
کش��وری استفاده می کند .بیرش��ک که در گفت وگوی
هفته گذش��ته خود از دپو ۶۰ه��زار تن روغن خام در
گمرکات خب��ر داده و تخصیص نیافتن ارز قابل انتقال
را دلیل اصلی رس��وب دوماهه این مواد ذکر کرده بود
در گفت وگو ب��ا
به موارد دیگ��ری مانند حمله
سایبری به س��امانه گمرک به عنوان دیگر دالیل تاخیر
در ترخیص این کاالها اشاره کرد.
تولید بهشهر ازسر گرفته شد
در همین حال مدیرکل دفتر امور خدمات
بازرگانی وزارت صنعت ،معدن و تجارت نیز با
اش��اره به هماهنگی صورت گرفته با شرکت
بازرگانی دولتی از تامین روغن خام مورد نیاز
برای تداوم فعالیت گروه صنعتی بهشهر خبر
داد و افزود :این واحد از شنبه وارد مدار تولید
می شود.
صدیف بیک زاده در گفت وگو با مهر با تاکید بر رفع مش��کل تامین
مواد اولیه شرکت صنعتی بهشهر گفت :تامین و تخصیص ارز برای این
شرکت انجام شده ،اما به علت زمان بر بودن فرایند واردات و همچنین
تغییر قیمت جهانی روغن به خاطر مسائل کرونا و میل به ذخیره سازی
روغن خام مشکالتی برای این شرکت ایجاد شد.
وی اف��زود :با هماهنگ��ی صورت گرفته با ش��رکت بازرگانی دولتی
ای��ران ،روغن خام مورد نیاز برای تداوم فعالیت های این واحد تولیدی
تامین شده و این واحد از شنبه وارد مدار تولید می شود.
مدیرکل دفتر امور خدمات بازرگانی وزارت صنعت ،معدن و تجارت
با اش��اره به تامین به موقع نیاز داخلی روغ��ن خوراکی و تداوم تولید،
تصری��ح کرد :باتوجه ب��ه برنامه ریزی تامین و توزی��ع روغن خوراکی،
تولید روغن خوراکی در داخل کش��ور مطابق برنامه انجام شده و روند
تولید نیز ادامه خواهد داشت و نیاز داخلی روغن خوراکی نیز به موقع
تامین می شود.
روند تولید ادامه دارد
وی عنوان کرد :با رایزنی های انجام ش��ده
و پیگیری در این زمینه مشکل خاصی برای
تامی��ن مواد اولی��ه موردنیاز وج��ود نخواهد
داش��ت و روند تولید در کشور همچون اینده
پیگیری خواهد شد.
دبیر انجمن صنفی صنایع روغن در بخش
دیگری از سخنان خود درباره خبر کاهش ۵۰درصدی
واردات روغن خام در ۶ماه نخس��ت امسال یاداور شد:
رقم اعالم ش��ده براس��اس امار ۶ماه��ه گمرک بوده و
ب��رای اطالع از تغییر و تح��والت واردات در این حوزه
باید در انتظار امار جدید این سازمان باشیم.
وی اف��زود :طبیعتا در این م��دت کارخانجات ما در
بخش های مختل��ف از ذخایر خود برای تولید محصول
اس��تفاده کرده ان��د و به همین دلیل نی��ز در این مدت
کمبودی در زمینه روغن در کشور احساس نشده است.
درخواست افزایش قیمت نداریم
بیرش��ک ع�لاوه بر این ب��ا اعالم این نکت��ه که فعال
درخواس��تی ب��رای افزایش قیمت روغ��ن خوراکی در
کش��ور مطرح نش��ده ،تاکید کرد :قیمت روغن توسط
سازمان حمایت تعیین می شود و مولفه های گوناگونی
در تغیی��ر ان نقش دارند .ما تاکن��ون به دنبال افزایش
قیمت این محصوالت نبوده ایم اما تغییر قیمت ممکن
اس��ت باتوجه به اتفاق��ات پیش بینی نش��ده در اینده
مدنظر قرار گیرد.
وی حاش��یه س��ود صنایع روغن در شرایط کنونی را
باتوجه به تخصی��ص ارز ۴۲۰۰تومانی مطلوب عنوان
ک��رد و گفت :ت��ا امروز مش��کلی در زمین��ه قیمت ها
نداش��ته ایم و برمبنای قیمت های موجود کاالی مورد
نیاز در سطح عرضه را تامین می کنیم.
دبی��ر انجمن صنفی صنایع روغن درباره مش��اهدات
میدان��ی خبرنگار
مبنی بر خالی ماندن قفس��ه
روغن در برخی فروش��گاه های ب��زرگ نیز عنوان کرد:
به نظر می رسد انتشار برخی اخبار باعث به وجود امدن
جوی برای تهیه و ذخیره روغن ش��ده ،وگرنه کمبودی
در این زمینه وجود ندارد.
بیرش��ک در پایان گفت :در چند روز اخیر باتوجه به
جو به وجود امده در فضای رس��انه ای ،شرکت بازرگانی
دولت��ی حدود ۶۰هزار تن روغ��ن به کارخانه ها تزریق
کرد که در چند روز اینده در اختیار تمام فروشگاه های
زنجیره ای کش��ور قرار خواهد گرفت و مشکل برطرف
خواهد شد.
مهم ترین دلیل رسوب ،تامین ارز است
مه��رداد جمال ارونق��ی ،معاون فنی س��ازمان گمرک کش��ور در
گفت وگو با
درباره مش��کالت چن��د روز اخیر ترخیص روغن
خ��ام از گمرک و حاش��یه های مربوط به ان اظه��ار کرد :بزرگ ترین
مشکل کاالهای وارداتی کشور برای ترخیص شدن از گمرک -اعم از
روغن خام یا هر کاالی دیگر -مسئله تامین ارز ازسوی بانک مرکزی
و همین طور ارائه کد رهگیری بانک به سازمان گمرک است.
جمال ارونقی در این باره افزود :در نظام تجاری کش��ور س��ازمان
گم��رک یک نهاد اجرایی محس��وب می ش��ود و عملکرد ان براس��اس قوانین
وضع ش��ده اس��ت و تا زمانی که این موانع قانونی درباره ترخیص کاال برطرف
نشود ،گمرک نمی تواند مجوز ترخیص را صادر کند.
وی درب��اره مصوبه ه��ای موجود ب��رای ترخیص کاال از گم��رک عنوان کرد:
گمرک براساس مصوبه فروردین سال ۱۳۹۷هیات وزیران ،ترخیص هر کاالیی
را بای��د با کد رهگیری بانک انجام دهد و درباره کاالهای اساس��ی مثل روغن
نی��ز ب��رای اخذ کد رهگیری ،باید تامین ارز اتفاق بیفت��د .زمانی که انتقال ارز
اتفاق افتاد و اس��ناد فروش یا اس��ناد خرید به صاحب کاال منتقل شد ،صاحب
کاال مراحل مربوط به اظهار ان را انجام می دهد و سپس برای انجام تشریفات
گمرکی و ترخیص کاال اقدام می کند.
الزام دریافت کد رهگیری بانک
معاون گمرک با اشاره به این موضوع که گمرک حتما باید کد رهگیری بانک
را از صاحبان کاال اخذ و س��پس اجازه ترخیص را صادر کند ،یاداور ش��د :این
موضوعی است که درباره همه کاالها از جمله روغن صدق می کند؛ البته درباره
نظارت ها بر بازار روغن خوراکی افزایش یافت
ارز واردات روغن باید ازاد باشد
باتوجه به ش��رایط موجود ب��رای تامین روغن خوراکی
و احتمال ایجاد نابس��امانی ازس��وی برخی افراد سودجو
معاون بازرس��ی و رس��یدگی به تخلفات سازمان حمایت
مصرف کنندگان از افزایش بازرس��ی ها بر روغن خوراکی،
نهاده های دامی ،مرغ ،سیمان و انواع تایر خبر داد و تاکید
ک��رد :به منظور هدفمند کردن بازرس��ی ها و تایید ان در
کارگ��روه تنظیم بازار ۵ ،قلم کاال ش��امل روغن خوراکی،
نهاده های دامی ،مرغ زنده و گرم ،سیمان و تایر سبک و سنگین به عنوان کاالهای
دارای اولویت بازرسی بازرسان این سازمان و سازمان های صنعت ،معدن و تجارت
و دیگر دس��تگاه های نظارتی هستند .به گزارش شاتا ،سید جواد احمدی با اشاره
به اینکه بازرس��ان تمام تالش خود را برای جلوگیری از سوءاستفاده افراد سودجو
و فرصت طلب به کار گرفته اند ،متذکر ش��د :به لحاظ ش��رایط اقتصادی حاکم بر
بازار به منظور جلوگیری از کمبود و نوس��ان نامتعارف قیمت ها به ویژه درباره اقالم
اساس��ی و پرمصرف ،بازرس��ان س��ازمان های صنعت ،معدن و تجارت استان ها با
مش��ارکت سایر دس��تگاه ها و نهادهای ذی ربط و انجام گشت های متعدد ،نظارت
و بازرس��ی خ��ود از بازارها را افزایش خواهند داد ت��ا از این طریق مانع از هرگونه
گرانفروش��ی و سوءاستفاده برخی از سودجویان شوند .معاون بازرسی و رسیدگی
به تخلفات س��ازمان حمایت گفت :مطابق دس��تورالعمل ابالغ شده این سازمان،
سازمان های صنعت ،معدن و تجارت و بازرسان اصناف موظفند ،ضمن برنامه ریزی
مناس��ب و انجام بازرسی های موردی و مستمر ،اقدامات نظارتی و بازرسی خود را
بر کاالهای فوق به ویژه انبارها و مراکز نگهداری کاال متمرکز کنند.
داس��تان واردات و توزی��ع روغ��ن خوراک��ی
به عنوان یکی از مهم ترین کاالهای اساسی سبد
مصرف��ی خانوار در حالی ادام��ه دارد که مجری
طرح دانه های روغنی معتقد است واردات روغن
نباید با ارز ۴۲۰۰تومانی انجام شود.
به گفته علیرضا مهاج��ر ،اختصاص ارز ۴۲۰۰
تومانی به کاالهایی مانند روغن باعث می ش��ود
تولیدکننده داخلی توانایی رقابت با محصول خارجی را نداشته باشد.
به گزارش صداوسیما ،علیرضا مهاجر با طرح این سوال که چرا کاالیی
مانند روغن باید با ارز ۴۲۰۰هزار تومانی وارد شود و چرا این محصوالت
در دس��ته کاالهای اساسی قرار دارند؟ اضافه کرد :کاالهایی مانند روغن
موادی اسیب زا هستند و نباید زیاد مصرف شوند و بر همین اساس نباید
طبق فرایند کاالهای اساسی وارد شوند.
نرخ شیر و گوشت که از ضروریات تغذیه انسان است ،در حال حاضر با
ارز عادی محاسبه می شود اما روغن ارز دولتی در اختیار دارد.
وی اضافه کرد :ما به دنبال این هس��تیم که با ساماندهی فرایند تولید
در کشور ،در شرایط بحرانی نیاز به واردات نداشته باشیم.
اختصاص ارز ۴۲۰۰تومانی به روغن باعث می شود تولیدکننده داخلی
توانایی رقابت با محصول خارجی را نداشته باشد؛ ضمن اینکه زمانی که
ما فضای رقابتی نداش��ته باشیم ،کش��اورز اقبالی به کاشت دانه روغنی
نشان نمی دهد.
کاالهای اساس��ی پس از سفر معاون اول رئیس جمهوری و بازدید از
گمرک ،مقرر ش��د با اعالم وزارت صنعت ،مع��دن و تجارت به بانک
مرک��زی ،اولویت بندی برای تامین ارز انجام ش��ود و واردکنندگان و
صاحبان کاال با این اولویت بندی و اخذ و ارائه کد رهگیری ،نسبت به
ترخیص کاالی خود اقدام کنند.
اولویت تامین ارز
جمال ارونقی گفت :در واقع درباره کاالهای اساسی ،اولویت تامین
ارز برای هر یک از کاالها توسط وزارت صنعت ،معدن و تجارت و ستاد تنظیم
بازار مش��خص می ش��ود؛ پس از ان بانک مرکزی مراح��ل مربوط به تخصیص
و تامی��ن ارز را انج��ام می ده��د و با صدور کد رهگی��ری و ارائه ان به گمرک،
امکان ترخیص ان به صورت ش��بانه روزی برای واردکنن��دگان و صاحبان کاال
وجود دارد.
معاون فنی گمرک درباره روش ترخیص اعتباری کاالهای اساسی از گمرک
نی��ز گفت :درباره کاالهای اساس��ی اگر واردات به صورت اعتباری انجام ش��ده
باش��د ،می ت��وان از طریق ترخیص اعتب��اری نیز اقدام کرد .البته این ش��رایط
زمان��ی قابلیت اجرا دارد که بانک مرکزی برای انها اعالمیه تامین ارز اعتباری
ص��ادر و ظرف 3م��اه ارز موردنیاز انها را تامین کند ،اما مش��کلی که احتماال
برای کاالهایی مثل روغن خام و توقف انها در گمرک وجود داش��ته ،این بوده
که کاال به صورت اعتباری حمل نش��ده است؛ در نتیجه اسناد خرید و مالکیت
هنوز به دس��ت فروشنده نرس��یده و نیاز اس��ت انتقال ارز صورت بگیرد و بعد
اظهار ان انجام شود.
سخن پایانی...
باتوج��ه به گفته های دبیر انجم��ن روغن درباره تخصیص و تامین ارز مورد
نیاز برای ترخیص روغن خام از گمرک ،به نظر می رس��د مشکل صنایع روغن
خوراکی الاقل فعال برطرف شده و می توان به تداوم حضور روغن خوراکی در
قفس��ه های فروشگاه ها امید داش��ت .اما انچه ذهن مخاطب را به خود درگیر
می کند این اس��ت که این روند قطره چکانی تخصیص و ترخیص تا چه زمانی
دوام م��ی اورد و تولیدکنن��دگان به ویژه در بخش خصوصی که با داش��ته ها و
س��رمایه شخصی وارد میدان ش��ده اند ،تا چه زمانی می توانند به جای ترسیم
برنامه های اتی و توس��عه تجاری خود ،درگیر حساب و کتاب چگونگی فراهم
کردن مواد اولیه و توقف نداش��تن خط تولید باش��ند؟! در بخش دولتی شاید
به دلیل اینکه نه س��رمایه گذاری ش��خصی در میان است و نه مدیری به دلیل
تعطیل��ی واحد تولی��دی -مطابق انچه که تا امروز رای��ج بوده -مورد مواخذه
قرار می گیرد ،دلواپس��ی چندانی وجود ندارد اما توقف تامین مواد اولیه برای
بخش خصوصی کش��ور در حوزه تولید برابر با نابودی بس��یاری از داشته های
سرمایه گذاران خواهد بود؛ بنابراین نمی توان ترخیص نشدن کاال از گمرک و
رسوب مواد اولیه مورد نیاز صنایع مختلف در انبارهای این نهاد را فقط مربوط
به بانک و گمرک و واردکننده دانست .امروز ظاهرا مشکل ترخیص روغن خام
حل شده اما این در با این وضعیت همیشه بر همین پاشنه نخواهد چرخید و
اگر فکری اساس��ی برای این موضوع نش��ود شاید فردا برای این برنامه ریزی ها
خیلی دیر باشد .پس کاش تا فرصت های امروز تبدیل به حسرت های فردای
تولید و تجارت کشور نشده اند ،برای این مشکالت فکری کنیم. صفحه 8
9
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
نمایشگاه
۱۴ابان ۱۳۹۹اغاز می شود
بهروزراعی -مدیرعامل ش��رکت نمایشگاه های
بین المللی استان اصفهان از بهره برداری محل جدید
برگ��زاری رویدادهای نمایش��گاهی اس��تان در نیمه
اب��ان خبر داد .به گ��زارش
از روابط عمومی
شرکت نمایشگاه های بین المللی استان اصفهان ،علی
یارمحمدیان با اش��اره به اینکه اصفهان به عنوان یکی
از اس��تان های فعال و تاثیرگ��ذار در حوزه اقتصادی
و صنعت کش��ور به ش��مار می رود ،گفت :این استان
س��ال ها از نبود یک محل اس��تاندارد برای برگزاری
رویدادهای نمایشگاهی رنج می برد اما با فعالیت های
انجام ش��ده ،مح��ل جدید برگزاری نمایش��گاه های
بین المللی اس��تان تکمیل ش��ده و بهره برداری از ان
ن اغاز می شود.
در نیمه ابا
وی ب��ا بیان اینکه اس��تان اصفهان در حوزه فوالد،
س��نگ ،طال ،دام و طیور ،گل و گیاه ،فرش و ...حرف
نخس��ت را در کش��ور می زند ،اظهارک��رد :در چنین
ش��رایطی الزم است نمایش��گاه بین المللی اصفهان
به عن��وان نقطه معرفی و ایج��اد ارتباطات و تعامالت
تجاری میان فع��االن اقتصادی نقش افرینی ویژه ای
داش��ته باش��د؛ این اتفاق در شرایطی رخ می دهد که
محلی استاندارد و بی نظیر برای برگزاری رویدادهای
نمایشگاهی وجود داشته باشد.
مدیرعامل شرکت نمایشگاه های بین المللی استان
اصفه��ان با اش��اره به اختصاص زمینی به مس��احت
۴۷هکت��ار ب��رای س��اخت مح��ل دائم��ی برگزاری
رویدادهای نمایش��گاهی اس��تان ،تصری��ح کرد :این
نمایش��گاه ،اس��تانداردترین نمایشگاهی است که در
س��طح کشور اجرا ش��ده ،چراکه یک سالن ۲۱هزار
مت��ری و ۳۰ه��زار مترمرب��ع محوطه روب��از برپایی
رویداده��ای نمایش��گاهی را دارد و ام��کان برگزاری
نمایش��گاه های بین المللی مدرن را با زیرساخت های
مناس��ب را برای مش��ارکت کنندگان فراهم می کند.
وی با تاکید بر اینکه فعاالن اقتصادی در بس��تر این
نمایش��گاه می توانند به توسعه ارتباطات تجاری خود
بپردازن��د ،اضافه کرد :پیش از س��اخت محل جدید
نمایش��گاه ها و در زمانی که رویدادهای نمایشگاهی
در پل شهرستان برگزار می شد ،شرکت های خارجی
حاضر به مش��ارکت در نمایش��گاه ها نبودند ،چراکه
فضای مناسبی برای برگزاری این نمایشگاه ها وجود
نداشت اما اکنون شرایطی فراهم امده که شرکت های
خارج��ی بتوانند در نمایش��گاه اصفهان حضور یابند
و ب��ا فعاالن اقتصادی ایران��ی و اصفهانی به تعامالت
تجاری بپردازند.
یارمحمدیان ادامه داد :اگر قرار باشد کشور به رشد
اقتصادی دس��ت یابد و صادرات غیرنفتی را افزایش
ده��د ،الزم اس��ت رویدادهای نمایش��گاهی تقویت
ش��وند؛ بر همین اساس ،باید ش��رایطی فراهم اید تا
ش��رکت های فع��ال در حوزه های گوناگ��ون بتوانند
در نمایش��گاه های داخل��ی و خارجی ش��رکت کنند
و دس��تاوردهای خ��ود را ب��ه نمای��ش گذارند .وی با
تش��کر از شهرداری و اتاق بازرگانی اصفهان به عنوان
سهامداران ش��رکت نمایشگاه های بین المللی یاداور
شد :در صورتی که همراهی شهرداری و اتاق بازرگانی
اصفهان وجود نداش��ت ،اجرای این پروژه به سرانجام
نمی رسید؛ اما اکنون شرایطی فراهم امده تا اصفهان
میزبان یکی از اس��تانداردترین مراکز نمایشگاهی در
سطح کشور باشد.
سازه جدید نمایشگاه اصفهان
در س��ازه جدید نمایشگاه اصفهان ساختمان ویژه
رجیستری و پذیرش در ورودی سالن پیش بینی شده
اس��ت .این س��اختمان ۳هزار مترمربع زیربنا دارد و
۳طبق��ه را در خ��ود جای داده اس��ت .طبقه همکف
س��الن رجیستری نمایش��گاه بین المللی اصفهان۴ ،
در اصل��ی دارد ک��ه بازدیدکنندگان می توانند پس از
پایان عملیات پذیرش ،از هر یک از درها وارد فضای
نمایشگاه شوند .ویژگی استفاده از ۴در ان هم در ۴
نقطه س��اختمان رجیستری این است که در صورت
برگزاری نمایش��گاه های همزمان ،هر یک از درها به
یک نمایش��گاه اختصاص می یاب��د و مخاطبان را به
س��مت نمایش��گاه موردنظر خود راهنمایی می کند.
نمایشگاه بین المللی اصفهان در محل جدید ،فرایند
ثبت نام مکانی��زه تمامی بازدیدکنندگان رویدادهای
نمایشگاهی را برای به حداکثر رساندن ثبت اطالعات
و استفاده بهینه از ان جهت ارتقای سطح کمی و کیفی
نمایشگاه در سال های اتی و کمک به برگزارکنندگان
و مشارکت کنندگان فراهم کرده است.
گ��رداوری این اطالعات انج��ا اهمیت می یابد که
بدانیم اصفهان دومین اس��تان صنعتی کشور پس از
پایتخت به شمار می رود و فعال ترین بازرگانان کشور
را در خود پرورش داده است و نمایشگاه اصفهان نیز
به جهت زیرس��اختی محیطی منحصر به فرد را برای
حض��ور فعاالن اقتصادی و تجار فراهم اورده اس��ت.
چنین ش��رایطی اهمیت ثبت داده ه��ا را برای ایجاد
تح��رک و پویایی هرچه بیش��تر فضای نمایش��گاه و
ایج��اد نظ��م در فرایندها دو چن��دان می کند .ثبت
داده ها همواره یکی از بخش های پراهمیت در جریان
برگزاری نمایشگاه بوده است و در گذشته یعنی محل
پیش��ین نمایشگاه اصفهان نیز اقدامات مرتبط با این
فرایند انجام می شد اما از یک سو زیرساخت تخصصی
به این منظور تعریف نشده بود و در بهترین حالت و در
شرایطی که عملیات رجیستری برای برخی از عناوین
نمایشگاهی اهمیت داشت ،این امر از طریق استقرار
میزهای س��یار در ورودی نمایشگاه انجام می شد که
عمدت��ا موجب ازدح��ام بازدیدکنندگان در ورودی و
اجبار به صرف نظر کردن از دریافت اطالعات ش��مار
زیادی از انها می ش��د .به عالوه این امر گاه از طریق
سیستم های دستی و استفاده از فرم های نظرسنجی
کاغ��ذی و گاه با کمک تبلت انجام می ش��د که زمان
زی��ادی را ه��م از بازدیدکنندگان و ه��م از نیروهای
رجیستری می گرفت.
دارا بودن چنین بانک اطالعاتی به برگزارکنندگان
ق��درت پیش بین��ی و تصمیم گی��ری ب��رای اینده را
می ده��د .اطالعات تم��اس بازدیدکنندگان در زمان
پیش ثبت نام نمایش��گاه در دوره اینده ،این امکان را
فراهم می کند که گزارش ها و فراخوان های مناس��ب
به ایش��ان ارس��ال ش��ود .برگزارکنندگان می توانند
نمایش��گاه جاری را با نمایشگاه دوره گذشته مقایسه
و تصمیم��ات اس��تراتژیک در دوره های اتی را اتخاذ
کنند .همچنین از طریق هماهنگی با اسپانس��رها و
درج تبلیغ��ات روی کارت های ورود بازدیدکنندگان
و گردن اویزها ،نسبت به ارتقای سطح کمی و کیفی
نمایشگاه اقدام کنند.
گروه نمایشگاه
editor@smtnews.ir
علی یارمحمدیان
برای رونق
صادرات
غیرنفتی باید
رویدادهای
نمایشگاهی
تقویت شوند
پاوی��ون ش��رکت های دانش بنیان در بیس��تمین نمایش��گاه
بین الملل��ی صنع��ت در ماه جاری با حمای��ت صندوق نواوری و
ش��کوفایی برپا می ش��ود .به گزارش صندوق نواوری و شکوفایی
ریاس��ت جمهوری ،بیستمین نمایشگاه بین المللی صنعت از ۱۶
تا ۱۹ابان ماه در محل دائمی نمایش��گاه های بین المللی تهران
برگزار می ش��ود .در این نمایشگاه عالوه بر نمایش دستاوردهای
شرکت های صنعتی ،توانمندی شرکت های دانش بنیان فعال در
ای��ن حوزه ه��ا نیز در قالب یک پاویون با حمایت صندوق نواوری
و شکوفایی به نمایش گذاشته می شود .شرکت های دانش بنیان
ب��رای ثب��ت تقاضای حضور در پاویون ش��رکت های دانش بنیان
در ای��ن نمایش��گاه و بهره من��دی از تخفی��ف ۹۰درصدی تا ۷
اب��ان فرص��ت دارند .متقاضیان حضور در ای��ن پاویون می توانند
درخواس��ت خود را در س��امانه غزال به نشانی ghazal.inif.ir
ثبت یا برای کس��ب اطالعات بیشتر با شماره ۰۲۱۷۷۲۴۰۵۷۶
تم��اس حاصل کنن��د .حمایت صندوق نواوری و ش��کوفایی از
شرکت های دانش بنیان برای حضور در نمایشگاه های داخلی در
راس��تای توس��عه بازار محصوالت این ش��رکت ها و پیوند انها با
صنایع کشور انجام می شود.
سومین نمایشگاه مشترک کتاب
ایران و افغانستان
معاون مرکز مطالعات فرهنگی بین المللی س��ازمان فرهنگ و
ارتباطات اس�لامی ایران گفت :نمایش��گاه مشترک کتاب میان
ایران و افغانس��تان در دانش��گاه کابل از ۱۲ابان اغاز ش��ده و تا
۲۲ابان با حضور ناش��ران دو کشور ادامه خواهد داشت .مجتبی
نوروزی ضمن بیان این مطلب افزود :این نمایشگاه با حضور امراهلل
صالح ،معاون اول رئیس جمهور افغانس��تان افتتاح ش��د .نوروزی
همچنین درباره ش��خصیت هایی که قرار اس��ت در این نمایشگاه
ش��رکت کنند ،نیز گفت :ارس�لان فصیحی مترجم رمان «ملت
عشق» و حامد عسگری شاعر و نویسنده در این نمایشگاه حضور
پی��دا خواهند کرد .معاون مرکز مطالع��ات فرهنگی بین المللی
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی ایران افزود :در این نمایشگاه
۴۰ناشر ایرانی و ۴۰ناشر افغانستانی حضور دارند .وی همچنین
خاطرنش��ان کرد :در طول برگزاری نمایشگاه برنامه های خاصی
مانند شب شعر و کارگاه های تخصصی با حضور عالقه مندان و با
رعایت پروتکل های بهداشتی در فضای باز برگزار می شود .گفتنی
است این سومین دوره از نمایشگاه کتاب جمهوری اسالمی ایران
با همکاری مشترک وزارت اطالعات و فرهنگ افغانستان است.
روی خط خبر
بهره برداری از محل دائمی نمایشگاه های اصفهان
پاویون دانش بنیان ها
در نمایشگاه صنعت صفحه 9
10
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
استان ها
۶۸۰هکتار به مساحت همدان اضافه شد
روی خط خبر
۶۹قلم کاال از استان
سمنان صادر شد
مدی��رکل گمرک اس��تان س��منان ب��ا بیان
اینکه در ۶ماه نخس��ت امس��ال ۶۹قلم کاال از
س��منان به سایر کش��ورهای جهان صادر شد،
گف��ت :در مجم��وع ۱۱۶هزار ت��ن کاال از این
اس��تان صادرشده اس��ت .به گزارش مهر ،علی
سعدالدین در جلسه ویدئوکنفرانسی کارگروه
توسعه صادرات استان سمنان ضمن بیان اینکه
توسعه صادرات یکی از برنامه های محوری این
نهاد برای تحقق ش��عار س��ال است ،اظهارکرد:
در مجم��وع ۱۱۶هزار ت��ن کاال به ارزش ۱۲۰
میلیون و ۴۰۰هزار دالر از س��منان به س��ایر
کش��ورهای خارجی صادرش��ده اس��ت .وی با
اش��اره به اینکه صادرات ۶۹قلم کاال از س��وی
۷۱ش��رکت تولیدی استان سمنان انجام شده،
اف��زود :ارزش دالری کااله��ای صادرات��ی این
اس��تان نسبت به سال گذشته ۸درصد افزایش
و ازنظر وزنی ۹درصد کاهش داشته است.
ورود ۵هزار تن کاال
مدیرکل گمرک استان سمنان با بیان اینکه
۶۲درصد کاالهای صادراتی استان محصوالت
صنعتی اس��ت ،یاداور ش��د :در سال جاری ۳۹
ه��زار و ۶۰۰تن محصول صنعتی به ارزش ۷۴
میلیون دالر از اس��تان به کش��ورهای مختلف
جهان صادر ش��د .سعدالدین در بخش دیگری
از س��خنان خ��ود ب��ا تاکید بر اینک��ه در حوزه
واردات کاال ۵ه��زار و ۵۱۷ت��ن کاال به ارزش
۲۴میلی��ون و ۳۰۰ه��زار دالر از نقاط مختلف
جهان به مقصد س��منان واردش��ده ،بیان کرد:
می��زان واردات کاال ازنظ��ر وزن��ی ۲۹درصد و
ازنظ��ر ارزش دالری ۴درص��د کاهش داش��ته
اس��ت .وی خاطرنش��ان کرد ۱۵ :کشور جهان
مبدا کاالهای وارداتی و طرف معامله با گمرک
استان سمنان هستند که تاکنون ۷۹قلم کاال از
سوی ۳۲شرکت به این استان واردشده است.
ارزش یک تن کاالی صادراتی
مدیرکل گمرک اس��تان سمنان بابیان اینکه
درام��د اداره کل گم��رک س��منان از ص��دور
ضمانت ه��ای گمرکی در این مدت ۱۱میلیارد
و ۷۰۰میلیون تومان بود ،ابرازکرد :این رقم در
مقایس��ه با مدت مشابه سال گذشته ۱۵درصد
کاهش داش��ته اس��ت .س��عدالدین با تاکید بر
اینک��ه ارزش کاالهای وارداتی از نقاط مختلف
جه��ان به اس��تان س��منان ۴براب��ر کاالهای
صادراتی اس��ت ،بی��ان کرد :عم��ده کاالهای
وارداتی به اس��تان سمنان از کشورهای ترکیه،
چین ،ازبکستان ،کره جنوبی و المان است .وی
ارزش یک تن کاال صادراتی در اس��تان سمنان
را به ط��ور تقریبی هزار دالر عنوان کرد و گفت:
۲۳۲مورد اظهارنامه برای واردات کاال از سوی
اداره کل گمرک استان در ۶ماه نخست امسال
صادرشده است.
طرح های ارزش افزا
در ذوب اهن اصفهان
افسانه خدایی -نخستین نشست کمیته
طرح های ارزش اف��زا در ذوب اهن اصفهان ،با
حضور مرتضی یزدخواستی و مهرداد توالئیان
از اعضای هیات مدیره شرکت ،مرتضی ربانی،
مدی��ر برنامه ری��زی و مهندس��ی صنای��ع و
مدی��ران بخش های بهره ب��رداری همزمان با
جلسه دیسپاچری در سالن جلسات معاونت
بهره برداری برگزار شد.
به گ��زارش
از اصفه��ان ،مرتض��ی
یزدخواس��تی ،عضو هیات مدیره ش��رکت و
رئیس کمیته طرح های ارزش افزا در سازمان
گفت :ذوب اهن اصفهان به عنوان نخس��تین
تولید کننده فوالد در کش��ور بعد از گذش��ت
نیم ق��رن از فعالیت خود با تکی��ه بر نیروی
انسانی متخصص ،امکانات ،تجهیزات ،دانش
و تجربه نقش بی بدیلی در س��ازندگی صنایع
مختلف داش��ته اس��ت که این مهم بر کسی
پوشیده است .وی افزود :این کارخانه عظیم،
قابلیت های بس��یار فراوانی دارد که می توان
با تعریف پروژه های مختلف و س��پس اولویت
بندی انها به کمک نیروی انس��انی بخش ها
از محل هم افزایی ایجادش��ده س��ازمان را به
سمت ارزش افرینی بیشتر سوق داد.
رئی��س کمیت��ه طرح ه��ای ارزش اف��زا در
ذوب اه��ن اصفه��ان با اش��اره ب��ه اینکه این
نشس��ت ها در بخش ه��ای مختل��ف برگ��زار
می ش��ود ،تصریح کرد :در راس��تا از مدیران
بخش ه��ای گوناگ��ون تقاضا داری��م با توجه
ب��ه حیطه فعالیت ،پروژه های��ی که می توانند
در زم��ان کوتاه ارزش افرین��ی باالیی را برای
س��ازمان به دنبال داش��ته باش��ند براس��اس
دس��تورالعملی که تدوین شده ،اولویت بندی
کنند تا در نشس��ت های تعاملی این پروژه ها
مورد بررس��ی قرار گیرند و سیر تکاملی انها
جهت حصول نتیجه دنبال شود.
صدور پروانه بهره برداری برای ۵۶واحد صنعتی
گروه استان ها
editor@smtnews.ir
اس��تاندار هم��دان اظهارک��رد :به منظ��ور توس��عه و
گسترش ش��هر و اجرای طرح اقدام ملی و تولید مسکن،
۶۸۰هکتار زمین به مس��احت ش��هر همدان اضافه شد.
به گ��زارش
از همدان ،سیدس��عید ش��اهرخی در
نشست بررسی اجرای طرح اقدام ملی و تولید مسکن در
همدان گف��ت :محدودیت هایی از نظر تامین زمین برای
اجرای این طرح وجود داش��ت که با گس��ترش شهر این
محدودیت ها برطرف می ش��ود .وی اظهارکرد :وزارت راه
و شهرسازی پیشنهاد الحاق هزار هکتار زمین را به وسعت
ش��هر همدان ارائه کرد که ۶۸۰هکتار ان مصوب ش��د و
مراحل نهایی تصوی��ب ان ،در کارگروه امور زیربنایی در
دس��ت اقدام است .ش��اهرخی ادامه داد :به منظور اجرای
این طرح ۱۰ ،هزار هکتار نیز در شهر مالیر ،از زمین های
ش��هرک فرهنگیان به مس��احت این شهر اضافه می شود.
وی بیان کرد :تاکنون برای س��اخت 7هزار و ۷۴۵واحد
از این طرح ،زمین تامین ش��ده اس��ت .اس��تاندار همدان
افزود :از کل متقاضیان این مسکن ها ،تا امروز هزار و ۳۰۸
متقاض��ی وج��ه اولیه را واریز کرده ان��د .وی ادامه داد :هر
متقاض��ی باید ۴۰میلیون تومان وجه اولیه واریز کند که
در مجم��وع تا کنون حدود ۵۰میلیارد تومان جمع اوری
ش��ده است .ش��اهرخی تاکید کرد :تامین زمین و صدور
پروانه س��اخت از مهم ترین اولویت های این طرح اس��ت
سیمازاهدی -عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسالمی
ب��ا بیان اینکه طرح یکپارچه س��ازی ش��رکت های ابفای ش��هری
و روس��تایی از هدر رف��ت س��رمایه ها جلوگی��ری می کن��د ،گفت:
یکپارچه س��ازی مدیریت همراه با اختیارات ،باعث رشد و پیشرفت
کش��ور می ش��ود .به گزارش
از اصفهان ،مجتبی یوس��فی،
نماین��ده م��ردم اهواز ،کارون ،باوی و حمیدیه در مجلس ش��ورای
اس�لامی درباره طرح یکپارچه س��ازی ش��رکت های اب و فاضالب
ش��هری و روس��تایی اظهارکرد :این طرح تجمیعی ،از تصمیمات
م��وازی در نهادهای اجرایی جلوگی��ری می کند و می تواند کمک
بسزایی در رفع مشکالت مردم باشد .وی با بیان اینکه در مجموع
موافق طرح یکپارچه س��ازی ش��رکت های اب و فاضالب شهری و
که با تفاهم انجام ش��ده قرار ش��د ش��هرداری ۵۰درصد
عوارض را تخفیف دهد تا نرخ تمام ش��ده کاهش یابد .وی
اظهارکرد :تعهد تامین برای ۲۳هزار واحد مس��کونی در
طرح اقدام ملی و تولید مس��کن بسیار مهم است و تامین
زمین ان اهمیت ویژه ای دارد .اس��تاندار همدان با تاکید
بر افزایش سرعت اجرای این طرح ،افزود :تا ۱۰ماه اینده
و پیش از پایان کار دولت دوازدهم باید برنامه زمان بندی
داشته باشیم تا عملیات اجرایی این طرح را پیش ببریم.
وی با اش��اره به کمبود مصالح ساختمانی در همدان بیان
کرد :معدندارانی که از تولید مصالح ساختمانی خودداری
کنند ،خلع ید می شوند .براساس سرشماری سال ۱۳۹۵
همدان با وس��عت حدود ۲۰ه��زار کیلومتر مربع ،حدود
یک میلیون و ۷۵۰هزار نفر جمعیت دارد و تراکم نسبی
۸۸نفر در هر کیلومتر مربع ،اس��تان همدان را در ردیف
یکی از پرتراکم ترین اس��تان های کش��ور قرار داده است.
در قال��ب طرح اقدام ملی مس��کن قرار اس��ت ۴۰۰هزار
واحد مس��کونی در کش��ور ساخته ش��ود که از این تعداد
۲۰۰هزار واحد مس��کونی در شهرهای جدید ۱۰۰ ،هزار
واح��د در بافت های فرس��وده ش��هری و ۱۰۰هزار واحد
در شهرهای کوچک ساخته می شود .متاهل و سرپرست
خانوار بودن ،س��ابقه 5سال سکونت در شهر مورد تقاضا،
توانایی پرداخت اقس��اط ،توانایی تامین هزینه س��اخت و
روس��تایی هس��تم ،افزود :اگر در نهادهای اجرایی انسجام بخشی و
هم افزایی الزم ایجاد شود ،می تواند باعث موفقیت در اجرای طرح ها
باش��د .نماینده مردم اه��واز ،کارون ،ب��اوی و حمیدیه در مجلس
ش��ورای اس�لامی با بیان اینکه طرح یکپارچه س��ازی شرکت های
ابفای شهری و روستایی از هدر رفت سرمایه ها جلوگیری می کند،
گفت :یکپارچه س��ازی مدیریت همراه با اختیارات ،باعث رش��د و
پیشرفت کشور می شود .عضو کمیسیون عمران مجلس خاطرنشان
کرد :در برخی از نقاط کش��ور تاسیس��ات مختلف ابرس��انی وجود
دارد .برای مثال تاسیس��ات و خط لوله ای را ش��رکت اب و فاضالب
ش��هری احداث کرده و چند روس��تا نیز در مجاورت خط هس��تند
که با یکپارچه س��ازی شرکت ها براحتی امکان اتصال این روستاها
تهیه نقشه جامع باستان شناسی مرودشت در ماه های اینده
شناسایی ۲۶۰اثر و محوطه تاریخی
کارشناس گروه باستان شناس��ی پایگاه میراث
رشد ۵۱درصدی صنعت در همدان
رئیس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت همدان نیز از
صدور پروانه بهره برداری برای ۵۶واحد صنعتی اس��تان
خبر داد و گفت :اس��تقرار واحدهای جدید در مقایس��ه با
س��ال گذشته رش��د ۵۱درصدی دارد .حمیدرضا متین
اظهارکرد :برای اس��تقرار این واحدهای جدید ،هزار و ۸۶
میلیارد تومان ازس��وی بخش خصوصی و حمایت دولت
س��رمایه گذاری شده است .او گفت :در مدت مشابه سال
گذش��ته ۳۷پروانه بهره ب��رداری با س��رمایه گذاری ۹۲
میلی��ارد و ۶۰۰میلیون تومان و اش��تغال ۶۰۱نفر صادر
شده بود که امسال افزایش چشمگیری یافته است .رئیس
سازمان صنعت ،معدن و تجارت همدان افزود :این واحدها
در زمینه کانی غیرفلزی ،ابزار پزش��کی ،محصوالت فلزی
فابریک ،محصوالت ش��یمیایی ،الس��تیک و پالستیک،
دباغی و چرم ،ماشین االت و دستگاه های برقی ،بازیافت،
وس��ایل نقلیه موت��وری و منس��وجات فعالیت می کنند.
متین خاطرنش��ان کرد :در ای��ن واحدهای صنعتی ،هزار
و ۴۳۱نفر مش��غول به کار می ش��وند که تاثیر بسزایی در
اش��تغال و رونق کس��ب و کار اس��تان دارد .او به صدور
طرح یکپارچه سازی شرکت های ابفا اصفهان
مدیر پایگاه تخت جمشید اعالم کرد
مدی��ر پای��گاه می��راث جهان��ی
تخت جمش��ید ب��ا اش��اره ب��ه پای��ان
فص��ل س��وم «بررس��ی و تهیه نقش��ه
باستان شناس��ی دش��ت مرودش��ت»،
خاطرنش��ان کرد :طی ماه ه��ای اینده
نقش��ه جامع و یکپارچه باستان شناسی
مرودشت تهیه خواهد شد.
ب��ه گزارش
،حمی��د فدایی گفت :فصل
سوم بررس��ی و تهیه نقشه باستان شناسی دشت
مرودش��ت با مجوز پژوهش��کده باستانشناس��ی
پژوهش��گاه میراث فرهنگ��ی ،در مح��دوده حریم
تخت جمش��ید و محدوده ای به وس��عت ۸۵هزار
هکتار اجرا شد.
فدایی ،نتایج این طرح را کمک کننده به تکمیل
اطالعات نقش��ه باستان شناس��ی دشت مرودشت
ارزیابی و اضافه کرد :بررس��ی های باستان شناسی
مح��دود ه تخت جمش��ید ،حدود ۷۰س��ال قبل
توس��ط لوئیس واندنبرگ اغاز شد و در دهه های
بعد توس��ط ویلیام س��امنر ،عباس علیزاده ،رمی
بوشاال و علی اسدی ادامه یافت.
وی افزود :گرچه طی این بررسی ها ،محوطه های
متعددی شناس��ایی ،مطالعه و گاه نگاری ش��د اما
تکمی��ل ان بررس��ی ها و بازنگ��ری محوطه های
بررس��ی شده پیشین ،از سال ۱۳۹۶تاکنون طی
سه فصل و در قالب طرح «بررسی باستان شناسی
حرایم تخت جمشید» به سرپرستی وحید بارانی و
همکاری دیگر اعضای باستان شناس و مستندنگار
این پایگاه انجام شده است.
نیز فاقد مالکیت مس��کونی بودن از سال ۱۳۸۴به بعد از
جمله ش��رایط مورد نیاز برای متقاضیان دریافت مسکن
ملی است.
جهانی تخت جمشید و سرپرست گروه
«بررس��ی تهیه نقش��ه باستان شناسی
دشت مرودشت» با بیان اینکه اطالعات
حاصل از اجرای این فصل تحقیقات به
پژوهش��گاه میراث فرهنگی ارائه ش��ده،
گفت :فصل س��وم با هدف تهیه نقش��ه
باستان شناسی شهرس��تان مرودشت و
در برگیرنده محدود ه حریم درجه س��ه مجموعه
جهانی تخت جمشید بود.
وحی��د بارانی با بیان اینکه ای��ن فصل از طرح
تهیه نقشه باستان شناسی دشت مرودشت ،از ۲۵
تیر امسال شروع شده بود و تا پایان شهریور ادامه
یافت ،از شناس��ایی ۲۶۰اث��ر و محوطه تاریخی
در نقاط مختلف شهرس��تان مرودشت خبر داد و
گفت :در این فصل ،بررس��ی ها عمدتا دامنه غربی
کوه حس��ین ،کوه میان قلعه ،استخر ،کوه ایوب،
کوه مجداباد و دش��ت های اب��رج و رامجرد را در
بر گرفت.
باران��ی خاطرنش��ان ک��رد :بیش��ترین تپه ها و
محوطه ه��ای باس��تانی در دامنه کوه به ش��کل
استقرارگاه های موقت کوچ نشینی و تک دوره ایی
است که توالی فرهنگی از دوره نوسنگی تا دوران
اسالمی را شامل می شود.
بارانی همچنین یاداور ش��د :در همین فصل از
بررس��ی اثاری از اس��تودان ها و گورستان هایی از
دوران صفویه تا معاصر مربوط به کوچ نش��ینان و
عشایر منطقه شناسایی شد و بیشترین اثار نقوش
صخره ای مربوط به دامنه باختری کوه ایوب ،به نام
«س��ینه کوه» قرار دارد و توالی فرهنگی از دوران
مس سنگ تا دوران اسالمی را در بر می گیرد.
ب��ه هم��ان خط وجود دارد و اگر روس��تاها را به این ش��بکه وصل
کنیم ،عمده مش��کل اب انها برطرف می ش��ود .به گفته وی ،طرح
یکپارچه س��ازی شرکت های اب و فاضالب ش��هری و روستایی از
لحاظ مدیریت ،می تواند کمک ش��ایانی در جلوگیری از هدر رفت
۸۲۱جواز تاس��یس از ابتدای امس��ال اشاره کرد و افزود:
ب��رای ایجاد ای��ن واحدها به ۶هزار و ۱۲۶میلیارد تومان
س��رمایه گذاری ازسوی بخش خصوصی و حمایت دولت
نی��از اس��ت .رئی��س س��ازمان صنعت ،مع��دن و تجارت
پیش بین��ی ک��رد :در ای��ن واحدها ۱۱ ،ه��زار و ۲۱۵نفر
نیروی متخصص و مبتدی مشغول به کار شوند .به گفته
متین ،صدور جواز تاس��یس نخس��تین مرحله اس��تقرار
واحدهای صنعتی است و پس از ان مجریان باید به دنبال
ساخت وس��از و تهیه و نصب ماش��ین االت باشند و سپس
پروانه بهره برداری برای انها صادر می شود .او با بیان اینکه
فرایند ساخت وس��از و راه اندازی خط تولید دست کم یک
سال طول می کشد ،یاداوری کرد :در این مراحل مجریان
طرح ها را تنها نگذاش��ته و تا رس��یدن به بهره برداری انها
را مش��اوره و پشتیبانی می کنیم .رئیس سازمان صنعت،
معدن و تجارت همدان اضافه کرد :در مدت مش��ابه سال
گذش��ته ۴۱۸جواز با سرمایه گذاری هزار و ۹۸۸میلیارد
تومان صادر ش��ده بود که در این زمینه امس��ال رشد ۹۶
درصدی را ش��اهد هس��تیم .متین گفت :بیشترین جواز
صادر ش��ده در زمینه محصوالت کانی غیرفلزی ،مبلمان،
ساخت ماشین االت و تجهیزات و محصوالت از الستیک
و پالس��تیک اس��ت .درحال حاضر حدود هزار و ۴۰واحد
صنعتی در استان همدان فعالیت دارند.
س��رمایه ها و انسجام بخشی کند .نماینده مردم اهواز ،کارون ،باوی
و حمیدیه با اشاره به مشکل انباشت بدهی ها در شرکت های ابفار،
گفت :ش��رکت های اب و فاضالب روستایی دولتی و دچار انباشت
بدهی بوده و زیانده هس��تند و بنابراین یکی از شروط موفقیت این
طرح حمایت دولت در تسویه حساب بدهی های این شرکت ها هم
در حوزه نیروی انسانی و هم مربوط به احداث تاسیسات است؛ در
همین زمینه ضرورت دارد به هر نحو ممکن ،حقوق معوقه کارکنان
ش��ریف و زحمتکش ابفار که بعضا چندماه عقب افتاده ،س��ریع تر
پرداخت شود .وی افزود :اگر دولت تا دو سال اینده بتواند با تامین
اعتبار ،مش��کل تسویه بدهی های شر کت های ابفار را انجام بدهد،
این طرح باعث رشد و ارتقای موثر خواهد بود.
برای اولین بار به صورت مجازی در میان شرکت های بزرگ صنعتی انجام شد؛
کسب و تمدید گواهینامه های بین المللی نظام HSE
شرکت فوالد خوزستان
گواهینامه های بین المللی نظام HSEشرکت فوالد خوزستان
در جلس��ه اختتامیه ارائه و گواهینامه های بین المللی و بس��یار
به گ��زارش خبرنگار رواب��ط عمومی ،عصر ام��روز ۷ابان ماه
دس��تاورد بیانگر تعهد مدیریت ارشد شرکت فوالد خوزستان و
برای اولین بار به صورت مجازی کسب و تمدید شدند.
۱۳۹۹در جلس��ه ای مج��ازی به ریاس��ت دکت��ر علیرضا مخبر
دزفولی قائم مقام مدیرعامل در امور سالمت و بهداشت کارکنان
مراس��م اختتامیه ممیزی های نظام مدیریت ایمنی و بهداش��ت
حرفه ای براساس استانداردهای بین المللی مرجع ISO14001
(تمدید گواهی ویرایش )٢٠١٥و ( ISO45001کس��ب گواهی
ب��ا ارزش مذکور به مدت یک س��ال کس��ب و تمدید ش��د .این
جلب مشارکت همگانی به صورت حداکثری در همه فرایندها و
فعالیت های مرتبط با HSEاست.
گ��زارش خبرنگار ما حاکی اس��ت ،در پایان جلس��ه اختتامیه
دکتر علیرضا مخبر دزفولی ضمن تبریک کس��ب این دس��تاورد
ارزش��مند و تش��کر از تیم ممیزان و پاس��خگویی شایسته تمام
جدی��د ویرایش )٢٠١٨با حضور تیم ممیزی ش��رکت SGSبه
رده های ش��رکت در این ممیزی گفت :کنجکاوی جزو نیازهای
محم��ود اکابر ،نماینده مدیرعام��ل در نظام مدیریت یکپارچه
که خ��ود را از منظر چش��م دیگ��ران ببینیم و ای��ن ممیزی ها
بزرگ صنعتی اس��ت که این ممیزی ها را ب��ه صورت مجازی از
وی ارائه گزارش توسط ممیزان اگاه و بدون سوگیری و قضاوت
سرممیزی دکتر افشین جهان بین برگزار شد.
در این مورد اظهار کرد :ش��رکت فوالد خوزستان اولین شرکت
تاریخ ۵ابان ماه ١٣٩٩به مدت س��ه روز و ۲۵نفر روز ممیزی
با مشارکت و همکاری مس��تقیم مدیریت های HSEو تضمین
کیفیت و پش��تیبانی واحدهای معاونت خرید ،مدیریت فناوری
اطالعات و ارتباطات و مدیریت اموزش و توسعه منابع انسانی با
موفقیت کامل پشت سر گذاشت.
وی اف��زود :نتای��ج حاص��ل از تحلیل یافته ه��ای این ممیزی
ش��ناختی بشر اس��ت و همه ما ،هم کنجکاویم و هم نیاز داریم
ارضاء کننده این نیاز سازمانی هستند.
را هدیه ای ارزش��مند برای ش��رکت فوالد خوزستان دانست و از
طرف مدیرعامل شرکت از تیم ممیزی و همه پاسخگویان تشکر
و قدردانی کرد.
مخبر دزفولی در پایان س��خنان خود اظهار داش��ت :در ادامه
تیم ه��ای تخصصی برای پیگیری موارد مطرح ش��ده در گزارش
نهایی ممیزان تشکیل خواهد شد. صفحه 10
11
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
صنایع معدنی
گمـرک مقصـر نیسـت
مرضیه احقاقی
در دنیای کنونی حرکت به س�مت جهانی ش�دن اهمیت ویژه ای یافته است.
در چنین شرایطی ،تجارت خارجی اهمیت ویژه ای دارد و از ان با عنوان الزمه
توس�عه فعالیت صنایع معدنی یاد می شود .صادرات یک سوی تجارت است که
زمین ه تداوم تولید را فراهم می کند .از انجاکه مسیر تجارت خارجی و صادرات
از گمرک می گذرد ،بررسی چالش های فعاالن صنایع معدنی و انتظاراتی که در
این مس�یر از گمرک دارند ،جالب توجه اس�ت .اغلب فعاالن صنایع معدنی به
نقش مجری گری گمرک در حوزه تجارت خارجی اذعان دارند و در همین حال
تاکید می کنند که تجارت خارجی تحت س�ایه عملکرد س�ازمان های متفاوتی
قرار دارد و بر همین اساس ایجاد هماهنگی میان این سازمان ها ضروری است
و زمینه توسعه تجارت را فراهم می کند.
editor@smtnews.ir
عکس:
ضرورت هماهنگی میان نهادهای متولی تجارت
کیوم��رث فتح ال��ه کرمانش��اهی ،دبیر س��ندیکای
تولیدکنندگان لول��ه و پروفیل فوالدی در گفت وگو با
تاکید کرد :گم��رک مجری مصوبات نهادهای
سیاست گذار است؛ بنابراین تمرکز ویژه بر چالش های
موج��ود می��ان فعاالن صنایع معدنی ب��ا گمرک لزوما
نتیج��ه مثبت��ی را به دنب��ال ندارد .درواقع ریش��ه این
چالش ه��ا به ج��ای دیگری ب��از می گ��ردد؛ درنتیجه
مشکالت باید از اساس برطرف شوند.
کرمانش��اهی در ادامه اف��زود :نهادهای متعددی در
ح��وزه واردات و ص��ادرات نقش دارن��د و به اعتقاد من
برای رف��ع چالش های مرتبط با حوزه تجارت خارجی
به یک هماهنگ کننده میان این نهادها نیاز داریم.
در گذش��ته سازمان توسعه تجارت ایران ،مسئولیت
هماهنگی تجارت خارجی را میان سازمان های مختلف
بر عهده داشت .چنانچه هماهنگ کننده بتواند وظایف
خود را به درس��تی اجرایی کند ،تجارت خارجی اعم از
صادرات و واردات به خوبی و روان در مسیر و ریل خود
قرار می گیرد .هرقدر این هماهنگی ها با دقت بیشتری
انجام ش��ود ،کار سریع تر پیش می رود .در همین حال،
طبیعی است که ضعف در عملکرد نیز به ُکندی روابط
تجاری منجر می شود.
بنابرای��ن باید مجددا خاطرنش��ان ک��رد که گمرک
تنها مجری مصوبات نهادهای تصمیم گیر اس��ت و در
چنین ش��رایطی ،نیاز به هماهنگ کنند ه ضروری است
تا سازمان ها به شکل جزیره ای عمل نکنند.
دبی��ر س��ندیکای تولیدکنن��دگان لول��ه و پروفیل
فوالدی اف��زود :باید وظای��ف وزارت اقتصاد و دارایی،
وزارت صنعت ،معدن و تجارت ،سازمان توسعه تجارت
و س��ایر نهادهای فعال در حوزه تجارت مشخص شود.
حدود ۳۰نهاد در امر تجارت ،واردات و صادرات دخیل
هستند که هماهنگی میان این ۳۰نهاد ضروری است.
شفافیت اقتصادی
کرمانش��اهی در پاسخ به س��والی مبنی بر مشکالت
ناش��ی از تخصی��ص ارز و دپو محص��والت وارداتی در
گم��رک ،گفت :این گونه چالش ها نیز از عدم هماهنگی
میان نهادها نش��ات می گیرد .وقتی دولت در بازگشت
ارز خود با چالش روبه رو است؛ چطور از صادرکنندگان
انتظار بازگش��ت ارز را دارد؟ چطور بدون انکه فضایی
برای صادرکنندگان فراهم و زیرس��اخت ها مهیا شود،
از انها انتظار بازگشت ارز را داریم؟
این فعال صنعتی در ادامه با اشاره به انتشار اخباری
مبن��ی بر کارتن خواب بودن تعدادی از صادرکنندگان
دارای کارت بازرگان��ی گف��ت :ای��ن دس��ت چالش ها
درنتیج��ه نبود ش��فافیت در فضای اقتصادی کش��ور
ایجاد می ش��ود .نقطه ضعف اقتصاد ما نبودش��فافیت
اس��ت .چنانچه زمینه بازگش��ت ش��فافیت به اقتصاد
فراه��م ش��ود ،چالش ه��ای موردبح��ث نی��ز برطرف
می ش��وند .منظور از شفافیت این است که همه امارها
در حوزه ه��ای گوناگ��ون ب��ا جزئیات بیان ش��ود .وی
تاکید کرد :در ش��رایطی که شفافیت در اقتصاد وجود
ندارد ،زمینه سوءاس��تفاده از شرایط موجود نیز فراهم
می شود؛ به عالوه انکه با پدیده هایی مانند واسطه گری
و رانتجوی��ی و دالل��ی روبه رو خواهیم ش��د .در چنین
ش��رایطی ،گروهی صاحب نفوذ ،زمین��ه ایجاد چنین
سودجویی ها را فراهم می کنند.
توج��ه به این نکته ضروری به نظر می رس��د که نبود
ش��فافیت ،گمرک ،سیس��تم بانکی ،سیس��تم تجاری
و اقتص��ادی کش��ور و ...را تحت تاثی��ر ق��رار می دهد.
در چنی��ن موقعیتی از کارایی اقتصاد کش��ور کاس��ته
می ش��ود .ام��ا چنانچه برای رفع کاس��تی های موجود
تالش ش��ود ،بدون تردید مش��کالت فع��االن صنایع
معدنی نیز کاسته می شود.
منشا کجاست؟
کرمانش��اهی در پاسخ به س��والی مبنی بر مشکالت
ناش��ی از دپوی محصوالت در گمرک گفت :مشکالتی
در این حوزه وجود دارد اما به اعتقاد من این مشکالت
تنها به گمرک باز نمی گردد .این مش��کالت از عملکرد
نهادهای گوناگون نشات می گیرد .اگر کاالیی وارد شود،
در گمرک بماند و ترخیص نش��ود ،باید ببینیم مشکل
از کجاس��ت؟ ایا در روند ثبت س��فارش مشکل وجود کیومرث فتح اله کرمانشاهی
دارد؟ ایا ارز ان تامین نش��ده اس��ت؟ ایا ارز تخصیص
گمرک تنها
داده نش��ده اس��ت؟ ایا مجوزها اخذ نش��ده است؟ این
درحالی است که تمامی مواردی که به عنوان دالیل دپو مجری مصوبات
محصوالت در گمرک یاد می ش��ود ،باید قبل از واردات
نهادهای
مورد توجه قرار می گرفتند و هماهنگی الزم برای اخذ
تصمیم گیر
مجوزها انجام می ش��د .درواقع نب��ود هماهنگی میان
س��ازمان های متولی سرمنشاء تمام این چالش هاست؛ است .در چنین
بنابرای��ن چنانچه هماهنگی میان نهادها افزایش یابد ،شرایطی نیاز به
در همین حال داللی و واس��طه گری به حداقل کاهش هماهنگ کننده
یابد ،مشکالت برطرف خواهند شد.
گمرک ،مجری سیاست هاست
انوش رحام ،کارش��ناس حوزه تج��ارت خارجی در
گفت وگ��و با
تاکید کرد :صنای��ع معدنی نقش
بسزایی در ایجاد ارزش افزوده و ارزاوری بر عهده دارند.
تحقق این هدف نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی
اس��تراتژیک برای توس��عه زنجی��ره ارزش محصوالت
معدنی اس��ت .بخشی از مواد معدنی صادراتی ،فرایند
تولید پیچی��ده ای ندارند؛ بنابراین اغلب با عنوان ماده
خ��ام از انه��ا یاد می ش��ود و عمده فعالیت��ی که برای
فراوری روی انها انجام می ش��ود ،ش��امل خردایش و
پرعیارسازی است.
وی در ادام��ه و در پاس��خ به س��والی مبنی بر نقش
گم��رک در صادرات صنایع معدنی تاکید کرد :گمرک
به عن��وان نهاد متولی موظف اس��ت عوارضی که دولت
روی ص��ادرات کاالهای اس��تراتژیک معدنی به منظور
حف��ظ خ��وراک صنایع ف��والدی و همچنی��ن صنایع
پایین دستی ،منظور کرده را اخذ کند.
چالش��ی ک��ه عمدتا از س��وی تولیدکنن��دگان این
محص��والت معدنی مطرح می ش��ود این اس��ت که در
ش��رایط کنونی و با توجه به انکه کش��ور نیاز ویژه ای
ب��ه ورود ارز دارد و در همی��ن حال صادرات مهم ترین
بخش ارزاور کش��ور اس��ت؛ بنابراین ضروری است که
سیاس��ت گذار بخش معدن ،اولویت ها را بررس��ی و در
این عوارض تجدیدنظر کند .به عنوان مثال ،بخش��ی از
س��نگ اهن های تولیدی و صادراتی از سال ۹۲تا سال
گذشته ،مش��مول عوارض نبودند و صادر می شدند .یا
بر بخش��ی از این مواد معدنی عوارض محدودی اعمال
می ش��د .این سیاس��ت های س��هل گیرانه در شرایطی
اجرایی می شدند که حتی کشور در شرایط تحریم های
حداکثری نبود .اما متاس��فانه در ان دوره سیاست های
اخذ عوارض و ریل گذاری در جهت بهبود زنجیره ارزی
و ارتق��ای زنجیره ارزش انطور که باید مورد توجه قرار
نگرف��ت .ام��ا در موقعیت کنونی و با توجه به ش��رایط
فعلی ،عوارضی بر تکمیل زنجیره ارزش افزوده ،منظور
شده است.
ب��ا این وج��ود ،در ش��رایط کنونی انتظ��ار می رود
سیاس��ت گذار قوانین مربوط به اخذ عوارض را با توجه
ویژه به نیاز ش��دید ارزی کش��ور تغیی��ر دهد ،چراکه
در ح��ال حاضر تامین ارز به سیاس��ت های موردبحث
اولویت دارد .در همین حال برای تکمیل زنجیره ارزش
نیز از مشوق ها کمک گرفته شود.
این کارشناس حوزه تجارت خارجی در ادامه افزود:
سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران
(ایمی��درو) از س��ال ۹۲اقدام��ات قابل توجهی را برای
تکمیل زنجیره در دستور کار خود قرار داد.
تولید اهن اس��فنجی و کسب رتبه جهانی در تولید
ای��ن محصول ،تبدیل کش��ور از واردکنن��ده گندله به
تولیدکنن��ده و حتی صادرکنن��ده این محصول ،یکی
از نتایج این اقدامات بود.
مجری سیاست ها مقصر نیست
رحام با اش��اره به رشد قابل توجه هزینه های بندری
گف��ت :ه��ر روز توقف محص��والت معدن��ی در بنادر
به منظ��ور صادرات ،هزینه ه��ای غیر قابل جبرانی را به
صادرکننده تحمیل می کند .بخشی از این هزینه ها به
خدمات بندری مربوط می ش��ود و بخش دیگر ناشی از
انجام تش��ریفات گمرکی است .اما در همین حال باید
تاکید کرد که س��ازمان گمرک ،سیاس��ت گذار نیست.
عملکرد این سازمان از سیاست گذاری سایر سازمان ها
نشات می گیرد؛ بنابراین هیچ زمان نمی توان از گمرک
انتظار داش��ت که روان س��ازی و تسهیل صادرات مواد
معدن��ی را برعهده بگی��رد .با این وجود باید تاکید کرد
که گمرک تنها سازمانی است که از قضا چندین بسته
حمایت از تولید و صادرات را در طول سال های گذشته
ایجاد کرده است.
در همی��ن حال تنها س��ازمانی اس��ت که توانس��ته
تمام��ی خدمات و تش��ریفات ماموریت های خود را از
طریق خدمات دولت الکترونیک ارائه دهد .امروزه هیچ
صادرکنن��ده ای برای صادرات نیاز به حضور در گمرک
را ندارد؛ بنابراین بس��یاری از بروکراسی ها را کاهش و
کارنامه قابل قبولی در بخش تشریفات صادرات به خود
اختصاص داده است.
سوخت ارزان ،مشوق صادرات
رحام در ادامه تاکید کرد :بخشی از تمایل به صادرات
محص��والت در حلقه های باالدس��تی زنجیره فوالد به
این دلیل اس��ت که هزینه انرژی در کشور ما به مراتب
پایی��ن اس��ت .در همین حال س��وخت ارزان گازوئیل
ب��رای صادرات در اختیار تولیدکنندگان قرار می گیرد.
۲مولفه یاد ش��ده تاثیر بسزایی بر موفقیت این فعاالن
صنعتی در مسیر صادرات دارد .به طوری که اگر قیمت
س��وخت گازوئیل در کش��ور ما متناسب با نرخ ان در
فوب خلیج فارس تعیین ش��ود ،دیگر صادرات بسیاری
از این کاالهای معدنی ،صرفه اقتصادی نخواهد داشت،
چراک��ه قیمت حمل ونقل به ش��دت افزایش می یابد و
مزیت صادراتی انها از میان می رود.
وی در ادامه خاطرنش��ان ک��رد که ایران در کمربند
معدن��ی منطقه اس��ت و اس��تعداد قابل توجهی برای
اکتش��اف و فراوری به ویژه در حوزه مس ،فوالد ،فلزات
رنگین و غیراهنی دارد و اقدامات بسیار موثری در این
زمینه اجرایی شده است.
وی همچنی��ن تاکی��د کرد :عمده مش��کالت بخش
مع��دن و صنای��ع معدنی در حوزه تش��ریفات گمرکی
نیس��ت ،بلکه چالش های اساسی این حوزه از عملکرد
نهادهای سیاست گذار نشات می گیرد.
ضرورت ورود فناوری
ای��ن کارش��ناس تج��ارت بین المللی اف��زود :بخش
دیگری که به ارتق��ای ارزش افزوده حاصل از صادرات
محص��والت معدنی کمک می کند ،بحث ورود فناوری
و ماش��ین االت اس��ت .دول��ت باید در ش��رایط فعلی
فرایند تامین تس��هیالت و فاینانس را برای واحدهای
معدن��ی به ویژه معادن کوچک مقی��اس فراهم کند تا
بدین ترتیب این معادن بتوانند فناوری مناس��ب را در
ش��رایط فعلی در اختیار داشته باشند .در همین حال،
ماشین االت مناس��ب را خریداری و وارد چرخه تولید
کنن��د .ضمن اینک��ه باید تاکید ک��رد هزینه مبادالت
تجاری در کش��ور ما باالس��ت و همین موضوع موجب
می شود سود محصوالت معدنی افزایش یابد.
توجه به این نکته ضروری به نظر می رس��د که تولید
فوالد در حلقه های گوناگون زنجیره تولید در کشور ما
با انواع مزیت ها همراه اس��ت .معتقدیم این محصوالت
ابتدا باید برای تامین زنجیره های پایین دس��تی تامین
و در ادامه مازاد بر مصرف انها صادر شود .اما هر گامی
ک��ه بتواند زنجیره محصوالت معدنی ما را از مواد خام
به س��مت تولید کاال با ارزش افزوده باال س��وق بدهد،
خدمت بسیار بزرگی در شرایط کنونی است.
فاصل�ه قابل توج�ه ارزش ص�ادرات و
واردات
رح��ام در ادامه با اش��اره به میانگین قیمت کاالهای
صادرات��ی و وارداتی کش��ور ،گفت :میانگین قیمت هر
تن کاالی صادراتی از کش��ور در محدوده ۳۰۰تا ۴۰۰
دالر براورد می شود ،درحالی که میانگین قیمت هر تن
کاالی وارداتی به کش��ور در محدوده ۱۰۰۰تا ۱۱۰۰
دالر است .همین اختالف حکایت از ان دارد که ارزش
هر تن کاالی وارداتی و صادراتی کش��ور ،فاصله حدود
۳۰۰ت��ا ۴۰۰درصدی دارد؛ بنابرای��ن انچه به عنوان
مثبت ش��دن تراز تج��اری مطرح می ش��ود ،به منزله
افزایش وزنی صادرات کاالهای خام اس��ت که صادرات
را با واردات از منظر ارزشی هم وزن می کند.
نیازمند سیاست گذاری بلندمدت هستیم
این کارش��ناس صنای��ع معدنی در ادام��ه افزود :از
مجموع موارد یادش��ده اینطور برداش��ت می ش��ود که
بخ��ش معدن و صنای��ع معدنی در حال حاضر بیش از
هرچیزی به برنامه ای استراتژیک و بلندمدت نیاز دارد.
بخش معدن و صنایع وابسته به ان به عنوان حوزه ای با
ارزاوری باال ،اشتغالزایی قابل توجه و ...باید مورد توجه
قرار گیرد و برنامه راهبردی برای ان تنظیم شود.
در ادام��ه بخش ه��ای خدمات دهنده ب��ه معادن اثر
بس��یار مهمی بر کاهش هزینه مب��ادالت مواد معدنی
دارد .کاه��ش توقف��ات کااله��ا در مب��ادی ورودی و
خروج��ی ،روش های بهینه حمل ونقل ریلی ،توس��عه
ظرفی��ت خط��وط ریل��ی و همچنی��ن بهره گی��ری از
حمل ونق��ل بهین��ه و هوش��مند؛ ایج��اد ماژول ه��ای
لجس��تیکی و س��رویس پیشرفته لجس��تیک در جوار
واحده��ای تولیدی معدنی به کاهش هزینه های حمل
منج��ر می ش��ود .توجه به ای��ن نکته ض��روری به نظر
می رس��د که لجستیک و حمل ونقل سهم قابل توجهی
از تجارت را در کش��ور ما به خود اختصاص می دهند.
بنابراین تس��هیل تجارت و توسعه لجستیک به بهبود
قیمت تمام شده محصوالت معدنی کمک می کند.
در ادام��ه بای��د تاکی��د ک��رد تقویت ش��رکت های
فنی مهندسی در حوزه معدن و صنایع معدنی ضروری
اس��ت .با توجه به انکه در ش��رایط تحریم بس��یاری از
ش��رکت های خارجی از کشور خارج شده اند ،به همین
دلیل دولت باید بخش ویژه ای را به تقویت شرکت های
فنی مهندس��ی اختصاص دهد تا توانایی ایجاد فناوری
در کشور فراهم شود .چنانچه دولت به معدن و صنایع
معدنی و همچنین ترانزیت انها توجه ویژه داشته باشد،
می تواند به خوبی از ظرفیت ارزاوری انها بهره بگیرد.
ای��ران کریدوری بالقوه برای حمل ونقل مواد معدنی
اس��ت؛ بنابراین می تواند به هاب منطقه برای ترانزیت
مواد معدنی بدل ش��ود .اما تحقق اهداف یادش��ده به
س��رمایه گذاری قابل توجه نیاز دارد .توجه به این نکته
ض��روری به نظر می رس��د که ش��رکت های معدنی در
دوران تحریم از تولید و ادامه فعالیت بازنایس��تاده اند؛
بنابرای��ن می توانن��د در فراین��د توس��عه یافتگی قرار
گیرن��د .از مجم��وع موارد یادش��ده اینطور برداش��ت
می ش��ود ک��ه کاهش هزین��ه مبادله و تولی��د ،اتکا به
دانش فنی مهندس��ی داخلی و حمایت دولت از طریق
ارائه برنامه جامع و سیاست گذاری میان مدت در بخش
معدن ،به توس��عه بخش معدن و صنایع وابس��ته به ان
منجر می شود.
وی در پای��ان خاطرنش��ان کرد :ب��ه اعتقاد ما بخش
معدن می تواند به عنوان یک بخش مولد با اش��تغالزایی
باال در اقتصاد کش��ور اثرگذار باش��د .نزدیکی کشور ما
به کریدورهای بین المللی ،اتصال کشور به شریان های
حمل ونق��ل دریایی و همچنین کریدور ش��رق ،غرب،
ش��مال و جنوب می تواند با توسعه زیرساخت ها کمک
قابل توجهی به توسعه معادن کند.
سخن پایانی
از مجموع موارد یادش��ده اینطور برداشت می شود
که گمرک ،سیاست گذار نیست .عملکرد این سازمان
از استراتژی های تدوین شده ازسوی سایر سازمان ها
نش��ات می گیرد و نمی توان از گمرک انتظار داش��ت
که روان س��ازی و تس��هیل صادرات مواد معدنی را بر
عهده داش��ته باش��د .بنابراین ایجاد هماهنگی میان
س��ازمان های موثر در ام��ر تجارت خارج��ی ،زمینه
تس��هیل صادرات را فراه��م می کن��د و بدین ترتیب
تاثیری بسزا در رشد صنایع معدنی خواهد داشت.
ضروری است
تا سازمان ها ب ه
شکل جزیره ای
عمل نکنند
انوش رحام
گمرک به عنوان
نهاد متولی
موظف است
عوارضی که
دولت روی
صادرات کاالهای
استراتژیک
معدنی به منظور
حفظ خوراک
صنایع فوالدی و
همچنین صنایع
پایین دستی،
منظور کرده را
اخذ کند
مدیر عملیات مجتمع فوالد س��با گف��ت :با توجه به
اهمی��ت اماده ب��ه کاری تجهیزات و خط��وط تولید این
مجتمع ،اجرای توقف س��االنه در شرایط سخت بیماری
کرون��ا پس از ۸م��اه از ۱۹تا ۲۹مهر با تالش کارکنان
واحدهای مربوط با موفقیت انجام شد.
به گ��زارش روابط عموم��ی ش��رکت ف��والد مبارکه،
بهم��ن خلیل��ی با تاکید ب��ر اینکه ای��ن عملیات تحت
نظ��ارت و همکاری مدیریت بهداش��ت حرفه ای ،ایمنی
و محیط زیس��ت فوالد مبارک��ه و با رعایت کامل تمامی
شیوه نامه های بهداشتی انجام شد ،اظهارکرد :تعمیرات
ف��وق هیچ گونه حادثه ایمنی نداش��ت و خطوط تولید
مجتمع فوالد س��با برای تولید مس��تمر و پایدار در یک
س��ال اینده با موفقیت چابک س��ازی شد .در این زمینه
از پش��تیبانی مدیریت ارش��د و تمامی مدیران و عوامل
ذی ربط تشکر و قدردانی می کنیم.
ج��واد صباغ��ی ،رئیس واحد ریخته گ��ری اظهارکرد:
هم��کاران پرت�لاش مجتمع فوالد س��با در مدت زمانی
مح��دود و ب��ا مهارتی مثال زدنی عملیات یادش��ده را با
دقت بس��یار انجام دادند .از مهم ترین اقدامات انجام شده
در این زمینه می توان به موارد زیر اش��اره کرد :تعویض
کامل پارکین��گ دامی بار خط ،دمونتاژ ،مونتاژ و تنظیم
اوسیالتور و تعویض سیلندر اوسیالتور ،تعویض سیلندر
باالنسینگ قیچی خط شماره ۲و مهندسی معکوس ان،
تعویض سیلندرلدل تارت خط شماره ،۲دمونتاژ ،تعمیر
و مونتاژ میزهای جداکننده ش��ماره یک و دو؛ ،تعویض
موتور اصلی قیچی شماره ۲با موتور بومی سازی شده.
احمدرضا بخش��ایی ،رئیس واحد نس��وز عنوان کرد:
با تش��کر از تمامی کارشناسان ،تکنسین ها ،اپراتورها و
عوام��ل اجرایی و همچنین پیمان��کاران مربوط ،برخی
از مهم تری��ن اقدامات انجام ش��ده در این حوزه عبارتند
از :تعمیرات نس��وز کوره های تونلی ،شاتل ها و هلدینگ
نورد و مش��ارکت در کوتاه کردن طول هیتینگ شماره
۲؛ تعمیر جوی ها و چاله های مذاب فوالدسازی ،تعمیر
نس��وز بدن��ه اتاقک غبار کوره ق��وس ،تعویض برنرهای
پیشگرم پاتیل ،نصب رویه پیشگرم های پاتیل ،تعویض
چت��ر خش��ک کن تاندیش و تعمیر نس��وز ل��دل تارت
ریخته گری.
س��یروس اسدی ،رئیس واحد جرثقیل ها خاطرنشان
ک��رد :با قدردانی از زحم��ات تمامی کارکنان مهم ترین
اقدامات انجام ش��ده در ای��ن حوزه عبارت اند از :تعویض
گیربک��س جنوب��ی ترولی جرثقی��ل ۲۷۰تن مذاب بر،
جوشکاری ترک های ترولی جرثقیل ۲۷۰تن مذاب بر،
اصالح و جوشکاری ریل ترولی و پل ،اصالح و سنگ زنی
ریل پل جرثقیل ۲۶۰تن ،اصالح و تعویض ش��ین های
معیوب جرثقیل های واحد و کارگاه تعمیرات و تعویض
سیستم ایر کاتد پیشنهادی جرثقیل های مربوط.
مه��دی ناظم الرعای��ا ،رئیس نورد گ��رم مجتمع فوالد
س��با تصریح کرد :در این واحد با همکاری ارزشمند تیم
مدیریت و کارکنان مجتمع فوالد س��با در همه حوزه ها
فضای مناس��بی ایجاد ش��د تا اقدامات ذیل انجام ش��ود:
PLCجدی��د کوره تونلی ،نصب انکدرهای جابه جایی با
توجه به نیازی که در راس��تای تعمیرات ساالنه مشاهده
می ش��د ،عملیات لوپر جهت ZEROINGقفسه ها با
سیس��تم توس��عه اتوماس��یون ،کار بر روی شبکه جدید
فیبر نوری پروفی باس ،انجام کامل توس��عه اتوماس��یون
نورد ،کوتاه کردن اس��تراکچر انتهایی هیتینگ ،تعویض
اس��تراکچر پیش��انی ورودی ش��اتل ش��ماره ،۲تعویض
لوله های ساکش��ن پمپ های پوسته زدا ،تعویض فرم های
اصلی ،س��یلندر و ساپورت سیلندر ربررول های دانکویلر،
دمونتاژ و س��رویس هد اس��تاک و چرخ س��نگ بازوهای
ماشین سنگ های کارگاه غلتک ،نصب میز غلتکی مولتی
گیج جدید ،اتصال و فلشینگ مسیر هیدرولیک قفسه.
احس��ان عباد ،رئیس واحد فوالدسازی مجتمع فوالد
سبا ابراز کرد :به منظور بهینه سازی و رفع عیوب جاری
با همت و تالش همکاران و شرکت های پیمانکار حاضر
در ش��ات دان توانس��تیم این اقدامات را انجام دهیم :در
کوره ش��ماره یک تعویض سیلندرهای تیلت و چرخش
س��قف کوره ق��وس؛ تعویض والو ی��ک و دو ،تخریب و
تعوی��ض بتن پلتف��رم جلوی کوره قوس ش��مارۀ یک؛
تعمی��ر و اصالح گهواره کوره ق��وس ،تعویض ریل های
لدل کار LF۲ک��وره قوس ،تعویض کلکتورهای اصلی
اب ،تعوی��ض داکت های ثاب��ت و متحرک کوره قوس و
اصالح سقف ان ،اصالح مسیر پایپینگ اکوماالتورهای
هیدرولیک کوره قوس ،رفع نش��تی روغن ترانس اصلی
ک��وره قوس ،اص�لاح بوش��ینگ های کوره های قوس و
کوره های پاتیلی ،س��رویس و تست ترانسفور ماتورهای
کوره قوس ،MCCس��رویس پاور سنتر و فوالدسازی،
نصب اس��لب های محوطه س��رباره تران��س KVکوره،
نصب شوت اصلی کوره ،تعویض درایو نوار نقاله عمودی
کوره قوس ،اصالح مسیرهای شارژ کربن کوره قوس.
مه��دی قاس��می ،رئیس دفتر برنامه ری��زی و کنترل
نگه��داری و تعمی��رات مجتم��ع فوالد س��با در پایان
اظهارک��رد :ب��ا عنایت ب��ه به��ره وری همکارانی که در
این ش��ات دان حضور داش��ته اند ،به طورکلی ۱۵هزار و
۲۵۲نفر س��اعت در اجرای این عملیات به این ش��رح
نقش افرینی کردند :فوالدس��ازی و موادرسانی 3هزار و
۹۸۲نفر ساعت ،ریخته گری 4هزار و ۹۸۰نفر ساعت،
ن��ورد 5ه��زار و ۲۵۰نف��ر س��اعت و جرثقیل ها هزار و
۴۰نفر س��اعت .انجام این می��زان فعالیت تعمیراتی در
کوتاه ترین زمان ممکن و در شرایط شیوع ویروس کرونا
قابل تقدیر است.
گزارش خبری
تجارت زمینه ساز تداوم فعالیت صنایع
چابک سازی خطوط تولید
مجتمع فوالد سبا صفحه 11
12
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
چشم انداز معدنی
در بررسی موانع گمرکی برای معدنکاران مطرح شد
یادداشت
زیر وبم
موانع ورودی
برای معدنکار
پوریا نبی پور
فعال معدنی
نخستین اتشباری
در معدن ملوند
خبر
مطابق برنامه زمانبندی و طرح بهره برداری،
عملیات بهره برداری از مع��دن روی ملوند از
ابتدای اذر س��ال گذشته اغاز ش��د .تاکنون
ح��دود ۱۳۰ه��زار مترمکع��ب عملی��ات
اس��تخراجی در ای��ن معدن ص��ورت گرفته
و از ای��ن میزان ۲۰هزار تن کانس��نگ روی
استخراج شده است.
به گ��زارش روابط عمومی ش��رکت تهیه و
تولی��د مواد معدنی ایران روش اس��تخراج در
معدن روی ملوند به صورت روباز پلکانی است
ک��ه تاکنون نی��ز کلیه عملیات اس��تخراجی
در مع��دن با اس��تفاده از پیکور و به وس��یله
دو دس��تگاه بیل مکانیکی توس��ط راهبر اجرا
ش��ده اس��ت .در ادامه عملیات استخراجی از
این معدن ،اولین مرحله اتش��باری به منظور
باطله برداری و اصالح وضعیت ایمنی به لحاظ
ارتف��اع پله های معدن در بخ��ش غربی پیت
انجام ش��د و با انجام این عملیات اتش��باری،
ح��دود ۵ه��زار مترمکع��ب باطله برداش��ت
می شود.
گفتنی است ،معدن روی ملوند دارای ذخیره
۱۷۰هزار تن کانسنگ روی با عیار ۶.۳درصد
اس��ت که بهره برداری از ان در قالب مشارکت
با بخش خصوصی در حال انجام است .در حال
حاضر ۲۵نفر به صورت مستقیم در این معدن
مشغول فعالیت هستند.
منیر حضوری
editor@smtnews.ir
دعوای بخش معدن با گمرک ازجمله دعواهایی اس�ت که مدت هاس�ت ادامه دارد .فعاالن
معدنی باور دارند با اینکه قانونی عمل می کنند ،با مش�کالتی روبه رو هس�تند و نمی توانند
همچون فعاالن اقتصادی در کش�ورهای دیگر پیش بروند .انها باور دارند بروکراسی اداری،
قوانین دس�ت وپاگیر ،عوارض زیاد ،ماندن کاالهای ش�ان در گمرک و به اصطالح رسوب انها
و در نهایت ترخیص دیرهنگام از جمله موانعی اس�ت که گاهی معدنکار را تا یک س�ال هم
درگیر می کند.
ای�ن عوام�ل باتوجه به کاه�ش ارزش ریال و افزای�ش نرخ ارز و تحریم ها باعث می ش�ود
معدنکار و فعال اقتصادی به تدریج از ادامه کار دلس�رد ش�ود و ترجیح دهد سرمایه خود را
با ورود به بازارهای موازی سرمایه ای مانند طال و سکه و ارزهای بین المللی ایمن نگه دارد.
روزنام�ه
در پرون�ده ای�ن هفت�ه خ�ود نگاهی ب�ه وضعی�ت معدنکاران و رس�وب
کاالهای ش�ان در گمرک کشور انداخته و با فعاالن اقتصادی در این حوزه گفت وگو کرده که
در ادامه می خوانید.
عکس :ایدا فریدی
گم��رک در بخش مع��دن گاه��ی موانع و
مش��کالتی را ایجاد کرده که هزینه زیادی را
به معدنکاران و در کل اقتصاد کش��ور تحمیل
می کند؛ به طور مث��ال وقتی عوارض صادرات
سنگ های خام ساختمانی افزایش یافت ،این
موضوع باتوجه به مش��کالت اقتصادی کشور
یعنی کاه��ش ارزش ریال و افزایش نرخ دالر
از یک س��و و تحریم ها از س��وی دیگر باعث
ضربه های شدیدی به معدنکاران شد .باوجود
رقب��ای ق��وی در این صنعت در کش��ورهای
مختلف متوجه می شویم که سیاست افزایش
عوارض ،سیاستی اشتباه بوده است.
در حالی ک��ه ش��رکت ها و تولیدکنندگان
کش��ورهای رقیب از امتیازه��ای قابل توجهی
در ح��وزه صادرات بهره مند هس��تند و دولت
از انها حمایت می کند ،متاس��فانه صنعتگران
و معدن��کاران م��ا نه تنها م��ورد حمایت قرار
نمی گیرند ،بلکه باید میزان عوارض باالیی هم
پرداخت کنند.
مهم ترین موضوعی ک��ه در ارتباط با نقش
فع��االن بخش مع��دن و صنعتگران کش��ور
وج��ود دارد ،این اس��ت که اگر ب��ه انها فضا
داده ش��ود ،می توانند تاثیر بسزایی در اقتصاد
بگذارند .در این ش��رایط که اقتصاد کشور هر
روز از درامدهای نفت��ی فاصله می گیرد و به
بخش تولید نیازمند تر می ش��ود ،باید شرایط
به گون��ه ای فراهم ش��ود که بخ��ش معدن و
صنعت کش��ور رشد کنند ،این در حالی است
که متاس��فانه در حال حاضر شاهدیم که این
بخش نه تنها تاثیرگذار نیس��ت بلکه بی تاثیر
هم شده است .درباره اینکه ما به عنوان فعاالن
اقتص��ادی مطرح کنیم که چ��ه راهکاری در
پیش گرفته ش��ود باید گفت اینقدر مشکالت
زیاد اس��ت که با خواسته ها و اعالم نظر ما کار
خاصی از پیش نمی رود .برای حل مش��کالت
بخش معدن و صنعت کشور در گمرک ،شاید
بهتر باش��د ابتدا به حل مشکالت بین المللی
پرداخت و سپس وارد مشکالت داخلی شد.
فش��ار تحریم ها متاس��فانه باعث شده برای
ص��ادرات به کش��ورهای واس��طه روی اوریم
و در ای��ن روند بخش بزرگی از س��ود خالص
مجموعه ه��ای داخلی ب��ه دالالن بین المللی
پرداخت ش��ود .در پایان ب��اور دارم کارامدی
وزارت صنع��ت ،معدن و تج��ارت وقتی قابل
لمس است که بتوانیم با دنیا روابط بین المللی
برق��رار کرده و در حوزه ص��ادرات عرض اندام
کنیم.
افت تولید و سرمایه گذاری در معدن ،زیر سر گمرک
صادرات امری تخصصی و جوان
بهروز
فرح شیرازی:
گمرک ایران
نسبتا توانسته
فعالیت خوبی
داشته باشد،
اما هنوز
نتوانسته به
استانداردهای
جهانی دست پیدا
کند
بهروز فرح ش��یرازی ،فعال بخش معدن در پاس��خ به
این س��وال که گمرک در حل مش��کل ص��ادرات مواد
معدن��ی چقدر توانس��ته بخ��ش معدن را ی��اری کند
و به عبارتی حالل مش��کالت باش��د ب��ه
گفت:
صادرات امری تخصصی و جوان اس��ت؛ به این ترتیب
بخش زیاد مشکالت در گمرک ازسوی صاحبان کاالها
ایج��اد می ش��ود .اغلب انه��ا به دلیل ضع��ف اگاهی و
تخصص با مشکالتی در حوزه گمرک روبه رو می شوند.
این فعال معدنی در ادامه با اش��اره به وظایف گمرک
اظه��ار ک��رد :گمرک مجموعه ای اس��ت ک��ه در بحث
زنجی��ره تامین بای��د به کمک معدن��کار بیاید ،این در
حالی اس��ت که بدن��ه گمرک به دلی��ل دولتی بودن و
بروکراس��ی اداری سنگین شده و این نهاد از هماهنگی
با استانداردهای بین المللی اجتناب می کند.
گمرک چابک تر عمل کند
ش��یرازی با اش��اره به لزوم توجه به اس��تانداردهای
بین الملل��ی اظهار کرد :در فعالیت اقتصادی بین المللی
لحظه ه��ا و دقایق بس��یار مه��م هس��تند و همه چیز
براس��اس زمان بن��دی و به طور منظم انجام می ش��ود؛
به ای��ن ترتیب در اغلب کش��ورها ،عملکرد گمرک در
زنجیره فروش مواد معدنی مهم است.
او تاکید ک��رد :باتوجه به این موارد در ایران هم این
بخش به ج��ای اینکه مانعی برای صادرات باش��د ،باید
چابک ت��ر عمل ک��رده و خود را با س��رعت بین المللی
همراه کند .البته هرچند گمرک ایران نس��بتا توانسته
این فعال معدنی با اشاره به اینکه ترخیص
و اماده س��ازی کاال ب��رای خ��روج از کش��ور
مرحل��ه مهم��ی اس��ت ،اظهار کرد :رس��وب
کاال در گم��رک از چن��د زاوی��ه می تواند به
معدنکاری و اقتصاد ضربه بزند .با متوقف ش��دن کاالها
در گمرک شاهد خواب س��رمایه ،توقف خطوط تولید،
اشغال فضای بندر ،ایجاد هزینه های مازاد انبارداری و...
خواهیم بود .انچه با رسوب کاال در بنادر شاهد خواهیم
بود از دس��ت رفتن اعتبار معادن ایران و در کل ضربه
به اقتصاد است.
از س��وی دیگر خواب سرمایه چرخش نقدینگی را به
تعویق می اندازد و می تواند مشکالت عدیده ای را برای
کشور ایجاد کند.
او ادام��ه داد :وقتی کاالیی را خارج از عرف
بین المل��ل ب��ه خریدار تحوی��ل دهید ،باعث
می ش��ود نرخ تمام شده محصول افزایش یابد
و خریدار بعدی تاخی��ر برای تحویل کاال در
گمرک را مدنظر قرار دهد.
باش��د .اگر این موارد را رعایت نکنیم بیمار به طورقطع
از دس��ت خواهد رفت .به این ترتیب توقع ما به عنوان
فعاالن معدنی این اس��ت ک��ه وزارت صنعت ،معدن و
تجارت به بهبود ش��رایط نه در ش��عار بلکه در واقعیت
توجه کند.
این فع��ال معدنی به عن��وان راهکار گفت:
اهلی��ت و اعتبار صاح��ب کاال ،ضمانت اجرای ترخیص
کاال است .پس از بازرسی های اولیه و ارزیابی باید کاال
به راحتی صادر ش��ود و سپس امور اداری روند طبیعی
خ��ود را ط��ی کند .در ای��ن فرایند باید سیس��تم های
نظارت��ی و کنترلی کار خ��ود را دقیق انج��ام دهند و
انجمن ه��ای صنفی صاحب��ان کاال جایگاه قوی تری در
دفاع و حمایت از حقوق خود داش��ته باشند .همچنین
بخش��نامه ها و قوانین دس��ت وپاگیر متعدد از س��ر راه
برداشته شود تا مسیر روان تر شود.
ش��یرازی با اش��اره به اینکه ایجاد ح��س اعتماد در
س��رمایه گذاران خارجی مقوله ای مهم اس��ت ،تصریح
کرد :اعتبار فروش��نده و جلب اعتم��اد خریدار یکی از
مهم ترین فاکتورهای موفقیت در فروش اس��ت ،این در
حالی است که رسوب کاال در گمرک و تعدد بخشنامه ها
و دستورالعمل ها و سردرگمی فعاالن اقتصادی به دلیل
تداخ��ل قوانین موجب فرار س��رمایه گذاران خارجی از
معادن و اقتصاد ایران شده است.
ش��یرازی در پاسخ به این س��وال که چه انتظاری از
وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت داری��د ،تصریح کرد:
انتظ��ار م��ی رود وزارتخانه در کنار دیگر دس��تگاه های
اجرایی در کنار فعاالن اقتصادی و معدنی باشد.
او با شبیه دانس��تن وضعیت کنونی اقتصاد کشور به
یک بیمار اورژانس��ی گفت :ای��ن بیمار به مرحله مرگ
مغزی رس��یده و اولویت پزشک احیای بیمار است .در
وضعی��ت فعلی اقتصاد نیز ،مع��دن باید جزو اولویت ها
این فعال معدنی ادام��ه داد :وزارت صنعت ،معدن و
تجارت به هم��راه کلیه زیرمجموعه هایش باید در کنار
فع��االن اقتصادی قرار گیرد و در بح��ث صادرات مواد
معدنی قسمتی از زنجیره صادرات را پیش ببرد .باتوجه
به اینکه صادرات با موانع زیادی مواجه است ،باید تمام
دس��تگاه های اجرایی برای حل مشکل در کنار یکدیگر
قرار گیرند.
شیرازی با اش��اره به کاهش نرخ نفت و اینکه بخش
اعظ��م بودجه دولت از مالیات تامین می ش��ود ،تصریح
کرد :مالیات توس��ط فعاالن اقتصادی پرداخت می شود
و بخ��ش اعظم حقوق کارکنان دول��ت نیز به موفقیت
فعاالن اقتصادی وابس��ته است .اگر در ذهن کارمندان
و مدیران جا بیفت��د که وقتی فعال اقتصادی وارد یک
بخش دولتی می شود ،یک دقیقه کار او را زودتر انجام
دهن��د و این کار به منزله دریافت زودتر مطالبات ش��ان
اس��ت ،ان زمان می توانیم مس��یر همگرای��ی را پیش
برده و ش��اهد باشیم که کارکنان دولت در کنار فعاالن
اقتص��ادی برای تکمیل زنجیره تامین و رونق اقتصادی
تالش می کنند.
فعالیت خوبی داشته باشد اما هنوز نتوانسته
به استانداردهای جهانی دست پیدا کند.
ضربه به معدنکاری با رسوب کاال
سرمایه گذار خارجی نیازمند اعتماد
اهلیت و اعتبار صاحب کاال
اقتصاد بیمار
مشکالت معادن زغال سنگ با گمرک
سعید صمدی:
قوانین گمرکی
در زمینه ورود
تجهیزات معدنی
و کاالهای لوکس
یکسان عمل
می کنند
س��عید صمدی ،دبیر انجمن زغال س��نگ ایران با اش��اره
ب��ه موانعی که گمرک برای بخ��ش معدن به وجود اورده به
گفت :بس��یاری از معادنی ک��ه زیرمجموعه انجمن
زغال سنگ هستند و تجهیزات معدنی موردنیاز خود را وارد
می کنند ،به طور خاص با مش��کالتی که گمرک ایجاد کرده
روبه رو هستند .موانعی که گمرک ایجاد کرده ،اغلب موجب
افت تولید و سرمایه گذاری در بخش معدن شده است.
تنها گمرک مقصر نیست
سیستم بروکراسی
صم��دی با بیان اینکه دریافت مجوز در سیس��تم بروکراس��ی ایران
کار را برای معدنکاران دش��وار می کند ،ادامه داد :به دلیل وجود قوانین
دست وپاگیر بیشتر کاالها مدت زمان زیادی در گمرک می مانند و این
امر تمامی محاسبات را برای فعاالن اقتصادی به هم می زند.
باقر محمدی:
بسیاری از
واحدهای
تولیدی از
فعالیت ساقط
شده و دیگر
ورود کاالی
موردنظر برای
فعاالن اقتصادی
و به طور خاص
بخش معدن
صرف ندارد
قوانین یکسان
مشکالت فعاالن سنگ با گمرک
وزارت صنعت ،معدن و تجارت بازیگر اصلی
دبیر انجمن زغال س��نگ ایران با بیان اینکه گمرک به تنهایی مقصر
نیس��ت و مجموعه های دیگر نیز در مش��کالت دخیل هستند ،تصریح
کرد :ه��ر زمان که دولت و مجموعه های مرتب��ط به هر دلیلی واردات
را در کش��ور محدود کرده اند ،ضوابط و مقررات به ضرر فعاالن معدنی
تغییر کرده است.
در ای��ن روند فع��االن این حوزه که نیازمند واردات هس��تند ،ناچار
ش��ده اند مجوزهایی را از مراکز مختلف دریافت کنند که زمان و هزینه
زیادی برای انها در برداشته است.
دبیر انجمن زغال سنگ ایران با ابراز تاسف از اینکه قوانین در زمینه
ورود تجهیزات معدنی و کاالهای لوکس یکس��ان هستند ،خاطرنشان
کرد :متاس��فانه قوانین برای کس��انی که مج��وز ورود لکوموتیو معدنی
می خواهند با کس��انی که مجوز ورود خودرو تویوتا کمری می خواهند
تفاوت��ی قائل نمی ش��ود .همچنین میان لوازم یدک��ی خودرو لوکس و
تجهیزات معدنی تفاوتی وجود ندارد و قوانین برای همه یکسان است.
در کنار فعاالن اقتصادی باشیم
صمدی با بیان اینکه گاهی تصمیمات وزارت صنعت ،معدن
و تجارت نیز مشکل افرین است ،تصریح کرد :وزارتخانه بازیگر
اصلی اس��ت که باید مشکالت به وجود امده از طرف گمرک را
برای معدنکاران حل کند.
هرچند فع��االن اقتصادی اقدامات زی��ادی برای همکاری با
وزارتخانه انجام داده اند اما همچنان مش��کالت حل نشده باقی
مانده اس��ت؛ به طور مثال انجمن زغال س��نگ ،بارها لیس��ت تجهیزات
موردنیاز معادن زغال س��نگ را به وزارتخانه ارس��ال کرده است ،با این
حال فعاالن معدنی هنگام دریافت مجوز از وزارتخانه با مش��کل روبه رو
ک ط��رف افزایش نرخ ارز موجب ش��ده هزینه
می ش��وند .درواقع از ی
واردات و تجهی��زات برای فعاالن اقتصادی افزایش یابد و از طرف دیگر
قوانین دست وپاگیر واردات بر مشکالت انها افزوده است.
سیاست های نادرست بانک مرکزی
دبیر انجمن زغال سنگ ایران با اشاره به سیاست بانک مرکزی گفت:
زمانی سیاس��ت بانک مرک��زی کاهش واردات بود ک��ه در نتیجه این
سیاس��ت معدنکار چندی��ن ماه منتظر تخصی��ص ارز می ماند .در واقع
هدف این بود که جلوی ورود کاالهای غیرضروری و مصرفی که مشابه
داخلی داش��ت ،گرفته ش��ود ،اما این اقدام جل��وی تمامی فعالیت های
اقتصادی را می گرفت .او تصریح کرد :در این شرایط شاهدیم که قاچاق
ش یافته و معدنکار که به هیچ وجه سراغ چنین کاری نمی رود،
کاال افزای
هر روز ضعیف تر می شود.
نیازمند قوانین تسهیل گر
صمدی ب��رای حل مش��کالت بخش مع��دن در گمرک ،پیش��نهاد
ک��رد دولت سیس��تمی را تهیه کند ت��ا مواد اولیه صنع��ت و معدن از
جمله تجهی��زات و لوازم یدکی مورد نی��از راحت تر از کاالهای لوکس
و غیرضروری وارد ش��وند .برای عملیاتی ش��دن ای��ن مهم باید قوانین
اسان تری ازسوی دولت جاری شود.
باق��ر محمدی ،فعال حوزه س��نگ با بی��ان اینکه گمرک
مش��کالت عدی��ده ای را ب��رای فعاالن بخش مع��دن ایجاد
می کن��د به
گف��ت :در همه جای دنی��ا مدت زمان
گ��ردش مالی ب��رای فعاالن اقتصادی مش��خص اس��ت .به
این صورت که محصول و مواد اولیه وارد کش��ور می ش��ود
و مس��یر طبیعی خود را طی می کند تا در نهایت به دس��ت
مصرف کننده برسد ،در حالی که متاسفانه گمرک کشور ما
اقداماتی را انجام می دهد که این روند به شدت طوالنی و زمان بر می شود.
این فعال حوزه سنگ تصریح کرد :متاسفانه با چنین اقداماتی بسیاری از واحدهای
تولیدی از فعالیت ساقط شده و دیگر ورود کاالی موردنظر برای فعاالن اقتصادی و
به طور خاص بخش معدن صرفه اقتصادی ندارد .در نهایت به دلیل گران تمام شدن
نرخ محصول نهایی تولیدکننده و مردم ضرر می بینند و از نیاز خود دست می کشند.
ضعف شایستگی در مدیریت
محمدی در پاسخ به این سوال که چه نقاط ضعفی در کشور وجود دارد که شاهد
چنین روندی هس��تیم ،تصریح کرد :خوش��بختانه در این زمینه ضعف قانونی وجود
ندارد ،چراکه قانون و مقررات به اندازه کافی در کشور وجود دارد.
مسئله مهم این است که مدیریت ضعیفی در کشور وجود دارد؛ به عبارتی کسانی
که امور را مدیریت می کنند در جایگاه خود نیستند و شایستگی های الزم را ندارند.
به این ترتیب اهمیت زمان را ندانس��ته و هزینه های زیادی را برای فعاالن اقتصادی
ایجاد می کنند.
لزوم شفافیت امور اقتصادی
این فعال حوزه س��نگ در پاسخ به این سوال که چه انتظاری از دولت برای رونق
فعالیت فعاالن اقتصادی دارید ،گفت :باید همه امور اقتصادی ش��فاف ش��وند .دولت
از ابتدا روش��ن کند که چه کاالیی را می ش��ود و چه کاالیی را نمی شود وارد کشور
کرد تا کاالیی حدود ۶تا یک سال در گمرک نماند و با موانع ورود روبه رو نشود.
محمدی در پایان تصریح کرد :ما به عنوان فعاالن بخش معدن ناامید هستیم و از
مس��ئوالن هیچ انتظاری نداریم! اما اگر دولت قصد دارد به واقع مش��کالت ما را حل
کند ،باید کاری کند که همه چیز روی قاعده پیش برود.
سخن پایانی...
یکی از مواردی که معدنکاران از ان گله دارند موانعی
است که گمرک ایجاد کرده و باعث شده اغلب یک کاال
دیر ترخیص ش��ود و معدنکار را با مش��کالتی از قبیل
خواب سرمایه روبه رو سازد.
کارشناس��ان باور دارند هرچند گمرک ایران نس��بتا
توانس��ته فعالیت خوبی داشته باشد ،اما هنوز نتوانسته
به اس��تانداردهای جهانی دس��ت پیدا کند .در این بین
شاهد از دست رفتن اعتبار معادن ایران و در کل ضربه
به اقتصاد کشور هس��تیم .عملکرد گمرک باعث خواب
س��رمایه ش��ده و در نتیجه چرخش نقدینگی به تعویق
افتاده اس��ت .به ب��اور انها بدنه گم��رک به دلیل دولتی
ب��ودن و بروکراس��ی اداری س��نگین ش��ده و این نهاد
چندان با اس��تانداردهای بین المللی هماهنگ نیس��ت.
موانعی که گمرک ایجاد کرده ،اغلب موجب افت تولید
و سرمایه گذاری در بخش معدن شده است.
البت��ه برخی کارشناس��ان نیز ب��اور دارند که گمرک
به تنهای��ی مقصر نیس��ت و مجموعه ه��ای دیگر نیز در
مش��کالت موجود دخیل هس��تند .انها مطرح می کنند
ه��ر زمان که دولت و مجموعه های مرتبط به هر دلیلی
واردات را در کش��ور محدود کرده اند ،ضوابط و مقررات
ب��ه ضرر فعاالن معدنی تغییر کرده اس��ت .در این روند
فع��االن این حوزه ک��ه نیازمند واردات هس��تند ،ناچار
ش��ده اند مجوزهایی را از مراک��ز مختلف دریافت کنند
که زمان و هزینه زیادی برای انها در برداشته است.
کارشناسان به عنوان راهکار باور دارند که گمرک باید
چابک تر عمل کرده و خود را با سرعت بین المللی همراه
کن��د .در این بین انتظار می رود وزارتخانه در کنار باقی
دس��تگاه های اجرایی در کنار فعاالن اقتصادی و معدنی
باش��د .وزارت صنعت ،معدن و تج��ارت به همراه کلیه
زیرمجموعه های��ش باید در کنار فع��االن اقتصادی قرار
گیرد و در بحث صادرات مواد معدنی قسمتی از زنجیره
را پیش ببرد .باتوجه به اینکه صادرات با موانع زیادی در
کشور مواجه است ،باید تمام دستگاه های اجرایی برای
حل مشکل در کنار یکدیگر قرار گیرند.
همچنی��ن کارشناس��ان تاکی��د دارن��د دول��ت باید
سیس��تمی را تعبیه کند تا م��واد اولیه صنعت و معدن
از جمل��ه تجهیزات و لوازم یدک��ی موردنیاز معدنکاران
راحت ت��ر از کاالهای لوکس و غیرضروری وارد کش��ور
شوند؛ در غیر این صورت بسیاری از واحدهای تولیدی
از فعالیت ساقط شده و دیگر ورود کاالی موردنظر برای
فعاالن اقتص��ادی و به طور خاص بخ��ش معدن صرفه
اقتصادی ندارد و درنهایت به دلیل گران تمام شدن نرخ
محصول نهای��ی تولیدکننده و مردم ضرر می بینند و از
نیاز خود دست می کشند. صفحه 12
13
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
باجه خبر
تحریم ها و ش��وک منفى عرضه ،ان هم در
ش��رایطی که نیروى انباشته شده نقدینگى
هم در حال تخلیه شدن روى قیمت ها بود.
مش��کالت دیگر ،از جمله کرونا و کس��رى
بودجه نیز به تش��دید اجتناب ناپذیر رش��د
نقدینگى منجر شده است .سیاست گذاری
پول��ى ب��راى مقابله با ش��وک منفى عرضه
حتى در شرایط معمول هم دشوار است تا چه برسد
به اقتصاد ایران که با انبوهى از مش��کالت ساختارى
نیز مواجه اس��ت .وظیفه اساسى بانک مرکزى ثبات
قیمت ه��ا و پس از ان جلوگی��رى از رکود و کاهش
تولید اس��ت .واضح اس��ت ،مطاب��ق نظریه
اقتصادى ،امکان دس��تیابى ب��ه هدف های
زی��اد ب��ا تع��داد مح��دودى اب��زار وج��ود
ن��دارد .نظ��ر ب��ه خط��رى ک��ه تش��دید
نگران کنن��ده تورم به صورت اس��یب های
جدی به دهک هاى متوسط و پایین جامعه
و ایج��اد عدم اطمین��ان و نی��ز ممانعت از
ت��داوم فعالیت هاى تولیدى دارد ،منطقی اس��ت که
توقع جامعه بر تمرک��ز بانک مرکزی بر کنترل تورم
باش��د .با وجود درد و رنجى که ملت ما از تحریم ها
دی��ده ،اقتصاد ایران ،ان طور که امریکا تصور می کرد
دچار فروپاش��ى نشده و نش��انه هاى فاصله گرفتن از
عمق رکود را نمایان کرده اس��ت و تمام تالش بانک
مرکزى بای��د معطوف به کنترل ت��ورم به هر طریق
ممکن و ت��داوم وضعیت روبه بهب��ود بخش حقیقى
باشد .بانک مرکزى به خوبى واقف است که با توجه
به وجود ش��وک منفى عرضه ،ناترازى بانک ها و نیاز
مالى دولت ،امروز افزایش نرخ س��ود بانکی سیاستى
نیست که توفیق قطعى داشته باشد و برهمین اساس
به دنبال روش های دیگرى براى کاهش فش��ار تورمى
در بازارهاس��ت .البته با ابزارهای در اختیار ،روند نرخ
سود بین بانکی نیز تعدیل خواهد شد.
گروه خبر
editor@smtnews.ir
تجلیل از بانک ملت در همایش ملی ساالنه نفت
لوح س��پاس همایش ملی س��االنه نفت OILEX ۲۰۲۰به بانک ملت
به عنوان بانک فعال و برتر در حوزه انرژی اعطا شد .به گزارش روابط عمومی
بان��ک مل��ت ،در همایش ملی س��االنه نف��ت و با هدف معرف��ی طرح ها و
دستاوردهای برتر صنایع نفت ،گاز ،پاالیش و پتروشیمی ایران بانک ملت
به دلی��ل حضور فع��ال در حوزه انرژی مورد تجلیل قرار گرفت .بر اس��اس
این گزارش ،همایش یادش��ده با حمایت وزارت نفت ،مرکز همکاری های
اعالم اسامی برندگان قرعه کشی اقتصاد نوین
اس��امی برندگان قرعه کش��ی هشتمین دوره جشنواره حس��اب های قرض الحسنه
پس انداز بانک اقتصادنوین اعالم شد.
به گ��زارش روابط عمومی بانک اقتصادنوین ،بر این اس��اس مش��تریان می توانند با
مراجعه به صفحه اعالم نتایج هش��تمین دوره جش��نواره حس��اب های قرض الحسنه
پس انداز بانک اقتصادنوین در پورتال بانک اقتصادنوین به نش��انی www.enbank.
irو واردکردن کد ملی خود از نتیجه قرعه کشی اگاهی یابند .گفتنی است ،جشنواره
حس��اب های قرض الحس��نه پس انداز بانک اقتصادنوین از فروردین امسال اغاز و تا 18
مهر ۱۳۹۹ادامه داشت که مورد استقبال هم وطنان و مشتریان نیک اندیش و خیرخواه این بانک قرار گرفت.
رشد سهام بیمه زندگی خاورمیانه
تحول و پیش��رفت نهاد ریاست جمهوری ،س��تاد فرهنگ سازی اقتصاد
دانش بنی��ان معاون��ت علمی و فناوری ریاس��ت جمه��وری و جمعی از
انجمن ها و تشکل های تخصصی در این حوزه برگزار شد.
فروش جشنواره پاییزه بیمه نوین
بیمه نوین ،در جش��نواره فروش خود با عنوان
«جش��نواره پاییزه» بیمه نامه ه��ای بدنه اتومبیل،
اتش سوزی منازل مسکونی ،اتش سوزی صنعتی
و غیر صنعتی را از تاریخ یکم تا ۱۰ابان با شرایط
وی��ژه ارائه می کن��د .به گ��زارش روابط عمومی و
ام��ور بین الملل بیم��ه نوین؛ همچنی��ن به دلیل
اس��تقبال مش��تریان عزیز« ،جش��نواره مهربان»
بیم��ه نوی��ن ک��ه به ف��روش ویژه محص��ول بیم��ه عمر و
بیمه زندگی خاورمیانه در دوره ۶ماهه منتهی به ۳۱ش��هریور ،۱۳۹۹به ازای هر س��هم
خود ۹۹۰ریال کنار گذاش��ت که نس��بت به دوره مش��ابه در سال گذشته که سود هر سهم
۹۸ریال اعالم شده بود ،از افزایش ۹۱۰درصدی در هر سهم حکایت دارد.
به گزارش روابط عمومی بیمه خاورمیانه ،شرکت بیمه زندگی خاورمیانه با سرمایه هزار و
۲۰۰میلیارد ریال ،صورت های مالی ۶ماه نخس��ت دوره مالی منتهی به ۳۰اس��فند ۱۳۹۹
را به صورت حسابرس��ی نش��ده منتشر کرد .این شرکت بورسی سود انباشته پایان دوره را
با افزایش ۹۲۱درصد نس��بت به دوره مش��ابه گذش��ته ،هزار و ۱۰۸میلیارد و ۲۱۶میلیون
ریال اعالم کرده اس��ت .یاداوری می ش��ود «بخاور» در دوره ۶ماهه نخس��ت سال مالی منتهی به ۲۹اسفند ۱۳۹۸
(حسابرسی شده) ،سود هر سهم را مبلغ ۹۸ریال و سود خالص را ۱۱۷میلیارد و ۹۴۳میلیون ریال قید کرده است.
سرمایه گذاری اختصاص داشت تا ۳۰ابان تمدید
ش��د .عالقه مندان برای کس��ب اگاهی بیش��تر از
ش��رایط خرید این محصوالت بیمه ای ،می توانند
عالوه بر مراجعه به ش��عب و نمایندگی های بیمه
نوین ،به س��امانه اینترنتی این ش��رکت به نشانی
www.novininsurance.comمراجع��ه
ک��رده ی��ا با ش��ماره تم��اس وی��ژه بیم��ه نوین
۰۲۱۷۵۰۶۷۲۲۲تماس حاصل کنند.
بیمه کوثر صدرنشین تحقق باالترین سود
شرکت بیمه کوثر در ۶ماه نخست سال ۹۹و
با توجه به گزارش های منتش��ر شده در سامانه
ک��دال در بین ش��رکت های بیم��ه ای رتبه اول
تحقق باالترین سود خالص را کسب کرد.
به گزارش روابط عمومی و اعالم مدیر اقتصادی
و سرمایه گذاری بیمه کوثر ،این شرکت با تحقق
س��ود خالص۱۰ه��زارو ۶۴۰میلی��ارد ریالی در
گزارش ۶ماهه حسابرس��ی نشده س��ال ۹۹باالترین رقم
س��وداوری را در بین بیمه ها به دست اورد و از رشد ۷۵۳
درصدی نس��بت به دوره مش��ابه سال گذشته
برخوردار ش��د .نوید خاندوزی خاطرنشان کرد:
بیمه کوثر عالوه بر کس��ب باالترین سود خالص
در بی��ن ش��رکت های بیمه ای فع��ال در بورس
و فرابورس ،باالترین رش��د ریالی س��ود خالص
نس��بت به مدت مشابه سال گذش��ته را نیز در
بی��ن ش��رکت های بیمه به دس��ت اورد و در ۶
ماهه نخست سال ۹۹حدود ۱۴هزارمیلیارد ریال سود از
سرمایه گذاری ها داشته است.
بیم��ه اس��یا
در نیم��ه نخس��ت
امس��ال ۳ه��زار و
۷۵۴میلیارد تومان
ح��ق بیم��ه تولید
و همچنی��ن ۳۴۱
میلیارد تومان سود
خالص شناسایی کرد و به هر سهم ۱۴۸۲
ریال سود اختصاص داد.
به گزارش روابط عمومی بیمه اس��یا ،این
ش��رکت بیمه ای که رکورد تولید بیشترین
حق بیمه را در بین ۲۳ش��رکت خصوصی
بیمه ای در چند س��ال گذش��ته در اختیار
دارد نس��بت به نیمه نخست سال گذشته
۲۹درصد ح��ق بیمه خ��ود را افزایش داد
و ه��زار و ۸۰۷میلی��ارد تومان خس��ارت
بیمه گذاران این شرکت را جبران کرد.
این برند خوش��نام بیم��ه ای که یکی از
گسترده ترین ش��بکه های بیمه ای کشور را
در اختی��ار دارد در این دوره زمانی در امد
حق خود را ۳۲درصد افزایش داد و به رقم
۳هزار ۸۴میلیارد تومان رس��اند این رقم
در دوره مشابه سال گذشته ۲هزار و ۳۳۱
میلیارد تومان بود.
بیمه اسیا در این دو فصل ۴۱۳میلیارد
تومان سود انباشته ثبت کرد که نسبت به
دو فصل سال گذشته ۱۹۷درصد افزایش
داشته است و همچنین برای هر سهم هزار
و ۴۸۲س��ود شناسایی کرد که شاهد رشد
۷۱۹درصدی بوده است.
این ش��رکت بورس��ی در طول این دوره
۶ماه��ه ۶۹درص��د س��رمایه گذاری های
کوتاه م��دت و ۱۲۱درصد موجودی نقدی
خود را نس��بت پایان سال گذشته افزایش
داد و حقوق صاحبان س��هام ان با افزایش
۵۲درص��دی به رق��م ۷۶۴میلیارد تومان
رسید.
شهردار کرمانشاه:
سند چشم انداز توسعه شهر کرمانشاه تدوین می شود
شهردار کرمانشاه از تدوین سند چشم انداز توسعه
این ش��هر خب��ر داد و گفت :این س��ند به زودی در
دس��ترس همگان ق��رار می گیرد و در اینده ش��هر
کرمانشاه بر اساس این سند مدیریت می شود.
دکتر س��عید طلوعی ادامه داد :کار کردن و انجام
پروژه های عمرانی در شهر کرمانشاه به دالیل مختلف
بسیار سخت است و روحیه جهادی می طلبد.
وی با تاکید بر اینکه پروژه های عمرانی بزرگ این
ش��هر به کابوسی برای مردم تبدیل شده بود ،افزود:
هم اکنون فضای خوبی در بین رس��انه ها ،مجموعه
ش��هری و مردم ب��رای به ثمر رس��یدن این پروژه ها
وجود دارد .ش��هردار کرمانش��اه با اظه��ار به اینکه
عملکرد مجموعه ش��هرداری ی��ک عملکرد جهادی
اس��ت ،بیان داش��ت :اعتقاد دارم مس��ئولیت پذیری
مدیران ،به درستی انجام دادن وظایف محوله و ارائه
خدمات شایسته به مردم موجب ایجاد فضای اعتماد
و اطمینان بین مردم و مدیران می شود.
طلوع��ی با بیان اینکه م��ردم بهترین قاضی برای
عملک��رد مدیران هس��تند ،ادامه داد :کرمانش��اه با
همدلی و همراهی همگان در مسیر توسعه ،پیشرفت
و ابادانی قرار دارد.
ب��ه گفته وی ،تنها راه پیش��رفت و ابادانی ش��هر
کرمانش��اه عملگرایی و کار جهادی است و با همین
کار جهادی می توان پاسخ منتقدان را داد.
دکت��ر طلوعی ب��ه مش��کالت مال��ی و اقتصادی
شهرداری اشاره کرد و افزود :علی رغم ویروس کرونا
ک��ه باعث تعطیلی بس��یاری از پروژه ه��ای عمرانی
ش��هرهای دیگر شده است ،ش��هرداری کرمانشاه با
جدیت و تالش بیش��تر پروژه ه��ای خود را به پیش
می ب��رد و هیچ ش��هری به ان��دازه کرمانش��اه پروژه
عمرانی در دست اجرا ندارد.
اولویت های متناس��ب با امکان��ات موجود پروژه های
عمرانی را پی��ش می بریم ،بیان کرد :کرمانش��اه در
بس��یاری از زمینه ها نسبت به شهرهای دیگر خیلی
عقب اس��ت و باید با ترجیح خواسته های مردمی بر
خواس��ته هایی ش��خصی و همدل��ی و همراهی ،این
عقب ماندگی ها را جبران کرد.
اجرای طرح ارش�یو الکترونیک اسناد
تا پایان سال جاری
۲۳۰ه�زار ُتن اس�فالت ریزی طی ۱۸
ماه در شهر کرمانشاه
ش��هردار کرمانش��اه ب��ه پ��روژه اسفالت س��ازی
محله های حاش��یه ش��هر اش��اره و بیان کرد :معابر
محله ه��ای اقاجان و زوراباد ب��ه دلیل بافت قدیمی
و توپول��وژی منطق��ه به صورت دس��تی و با فرغون
اسفالت شد که در ابتدای کار ساکنین این محله ها
به دلیل نگرش منفی که از گذش��ته های دور وجود
داش��ته ،رفتار قهری نش��ان دادند اما در ادامه روند
پروژه به کمک نیروهای شهرداری امدند.
وی ب��ا بی��ان اینکه اس��فالت معاب��ر محله ها جز
حداقل ه��ای حقوق اولیه ش��هروندی اس��ت ،تاکید
کرد :متاس��فانه در گذش��ته به محله های حاشیه ای
شهر خدمات ارائه نمی شد و تمرکز خدمات دهی در
محله های بهره مند و مرفه شهری بود.
دکترطلوعی گفت :برخی از اسیب های اجتماعی
موجود در مناطق حاش��یه ش��هر بیداد می کند که
بانی اصلی ان ناالیقی و ناکارامدی برخی از مدیران
است ،اسیب هایی که با یک کار ساده مانند اسفالت
س��ازی مناطق کم برخ��وردار می ت��وان از بروز ان
جلوگیری کرد.
وی ب��ر اخالق م��داری و صداقت محوری مجموعه
شهری تاکید کرد و افزود :همشریان ما به کمترین ها
قانع هس��تند اما به ش��رطی که خدم��ت صادقانه و
عملگرایی مدیران را ببینند.
دکتر طلوعی با اظهار به اینکه همدلی و همراهی
خوبی در مجموعه مدیریت ش��هری کرمانشاه وجود
دارد ،بی��ان کرد :در فضای ای��ن همدلی پروژه های
بزرگی در ش��هر کرمانشاه شروع شده و در کمترین
زمان ممکن نیز ب��رای خدمت و رفاه مردم به پایان
می رسد .وی گفت :طی حدود ۱۸ماه گذشته ۲۳۰
هزار تُن اس��فالت در شهر کرمانش��اه برای اسفالت
معاب��ر با اولویت معابر اصلی ،فرعی و کوچه ها به کار
رفته است.
اج�رای طرح پیاده راه س�ازی خیابان
م�درس موج�ب رون�ق اقتص�ادی منطقه
می شود
ش��هردار کرمانشاه با بیان اینکه وجود پیاده راه در
هر شهری مظهر تمدن و مدنیت و هویت ان شهری
اس��ت ،افزود :پیاده راه ش��دن خیابان مدرس باعث
باال رفتن داد و س��تد مغازه های این خیابان تجاری
می ش��ود و به صورت استثنایی نوع کسب وکار را در
این خیابان افزایش می دهد.
وی با اش��اره به اجرای این طرح در ۲فاز ،تصریح
کرد :فاز اول طرح پیاده راه س��ازی خیابان مدرس از
حد فاصله میدان ازادی تا چهارراه اجاق و فاز دوم از
چهارراه اجاق تا میدان انقالب اجرا می شود.
دکترطلوعی طول اج��رای این طرح را یک هزار و
۸۰۰متر اعالم کرد و افزود :مسیر تردد حمل و نقل
در این خیابان به صورت خط بی.ار.تی اس��ت که ۶
ایس��تگاه اتوبوس به فاصله ح��دود ۲۰۰متر در این
خط جانمایی می شود.
وی با بیان اینکه جدول گذاری دوبل و نرده گذاری
ب��رای این خیاب��ان انجام خواهد گرف��ت ،ادامه داد:
دو ط��رف خط بی .ار .تی نیز پیاده راه می ش��ود که
عرض تقریبی ان ۳.۵متر و به صورت س��نگ فرش
خواهد بود .دکتر طلوعی بیان داشت :برای این طرح
ایتم های منظر ش��هری ،ایمن��ی ،تخلیه و بارگیری
مراکز تجاری و سهولت احداث پیش بینی شده است.
شهردار کرمانشاه بر نهادینه شدن فرهنگ استفاده
ش��هروندان از حمل ونقل عمومی تاکید کرد و افزود:
هدف از اجرای طرح پیاده راه س��ازی خیابان مدرس
کمرنگ کردن فرهنگ استفاده از خودروی شخصی
و تقویت فرهنگ پیاده روی در شهر کرمانشاه است.
وی با بیان اینکه این طرح با خواس��ت کس��به و
ساکنان این خیابان اجرا خواهد شد ،افزود :متاسفانه
بعض��ی از افراد منافع خ��ود را در فضای هرج و مرج
می بینن��د و برای اج��رای پیاده راه س��ازی خیابان
مدرس سنگ اندازی هایی انجام می دهند.
دکترطلوعی به اهداف راهبردی برنامه ریزی شده
و طراحی ش��ده طرح پیاده راه خیابان مدرس اشاره
کرد و گفت :اجرای این طرح موجب بهبود مدیریت
ترافیک ،بهبود س��یمای کالبدی ش��هری ،بهسازی
محیط زیست شهری ،بهبود وضعیت خرید و خدمات
و تقویت زندگی اجتماعی و فرهنگی می شود.
وی ب��ا بی��ان اینک��ه براس��اس برنامه ری��زی و
دکترطلوعی ،الکترونیکی ش��دن ارش��یو اس��ناد
موجود در ش��هرداری را یک��ی از موارد مهم در ارائه
خدمات مطلوب شهروندی دانست که موجب حفظ،
نگهداری و دسترسی سریع و اسان به اسناد می شود.
وی ادام��ه داد :ش��هرداری کرمانش��اه از ابت��دای
امس��ال اقدام به الکترونیکی کردن ارش��یو اسناد و
پرونده های مناطق هشتگانه شهرداری ،اداره امالک،
سازمان اتش نشانی ،سازمان پارک ها و… کرد و هم
اکنون حدود ۸۰درصد از این طرح انجام شده است.
ش��هردار کرمانش��اه با تاکید بر اینکه الکترونیکی
ش��دن کارها موجب به حداقل رساندن فساد اداری
می ش��ود ،گفت :اجرای این طرح در شفاف س��ازی،
افزای��ش امنی��ت و ایجاد اطمین��ان در ارباب رجوع
بسیار موثر است.
طلوعی با قدردانی از زحمات اصحاب رسانه استان
برای بیان صادقانه عملکرد ش��هرداری کرمانش��اه،
اظهار کرد :این حمایت ها باعث دلگرمی و ادامه کار
با جدیت بیشتر برای مجموعه شهرداری شده است.
گفتنی اس��ت خبرن��گاران از پروژه��ای در حال
انجام شهرداری کرمانش��اه شامل پیاده راه پارکینگ
شهرداری ،ساماندهی ابشوران ،پارک جنگلی سراب
قنبر و تقاطع غیرهمس��طح ش��هید قاسم سلیمانی
بازدید کردند.
خبر
رئیس کل بانک مرکزی با اش��اره به س��ختی های
سیاس��ت گذاری پولی و کنترل نقدینگی در ش��رایط
تحریم و ش��یوع ویروس کرونا ،نوشت :امروز افزایش
نرخ س��ود بانکی سیاستى نیس��ت که توفیق قطعى
داش��ته باش��د و برهمین اس��اس به دنبال روش های
دیگ��رى براى کاهش فش��ار تورمى در بازارهاس��ت.
به گزارش ایرن��ا عبدالناصر همتی در صفحه مجازی
یادداش��تی با عنوان «اهداف و اب��زار بانک مرکزى»
نوش��ت .رئیس کل بانک مرکزی نوش��ته اس��ت :در
طول حدود دو سال گذشته ،بانک مرکزى تحت فشار
فزاین��ده اى بوده که دلیل اصلى ان ،ش��دت گرفتن
توقع جامعه از بانک مرکزی کنترل تورم است
تداوم صدرنشینی بیمه
اسیا در سوداوری صفحه 13
14
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
بانک و بیمه
تحلیل کارشناسان از گزارش جدید صندوق بین المللی پول را بررسی کرد
یادداشت
بحث شیرین
استقالل
بانک مرکزی
نگاه خوشبینانه جهان به اقتصاد ایران
حمید دیهیم
اقتصاددان
در کش��ورهای توس��عه یافته بانک مرکزی
یک نهاد کامال مس��تقل و قدرتمند اس��ت و
همی��ن امر نیز باعث ش��ده در امور مختلفی
چون کنترل تورم موفق ظاهر ش��وند ،اما در
ای��ران مدیری��ت بانک مرکزی کار س��اده ای
نیس��ت .دولت هر وق��ت با مش��کلی مواجه
می شود ،به س��ادگی دستور چاپ اسکناس را
به بانک مرک��زی می دهد و بانک هم به دلیل
نداشتن استقالل مجبور به اجرای دستورات
مقام��ات دولتی اس��ت .عمال با این ش��رایط
نمی ت��وان از بانک مرکزی انتظار داش��ت که
تصمیمات محوری و سرنوشت ساز را مستقال
و بدون دخالت نهادهای سیاسی بگیرد.
طبیعتا همه این موارد باعث ایجاد تورم در
کش��ور می شود .اما فرض کنید بانک مرکزی
استقالل داشته باش��د و دولت نتواند اعضای
شورای پول و اعتبار را به سادگی تغییر دهد؛
خب به طور طبیعی خواهیم دید که این ثبات
و اس��تقالل موجب ایجاد ثب��ات در اقتصاد و
همچنین کنترل تورم خواهد شد.
ب��رای مث��ال در ای��االت متح��ده امری��کا
می بینی��م ک��ه مقام��ات بانکی این کش��ور
به س��ادگی قاب��ل جابه جایی و تغییر س��مت
نیس��تند؛ مثال مدیری بیش از ۱۴س��ال در
ش��ورای پول و اعتبار اس��ت و چون به دلیل
شایس��تگی علمی در این جایگاه قرار گرفته،
توانسته ثبات را در حوزه تحت مدیریت خود
ایج��اد کند .در اروپا هم این رویه وجود دارد.
هرچند دوران مدیریتی کوتاه تر اس��ت ( ۵تا
۶س��ال) اما باز هم با شرایط کشور ما بسیار
تفاوت دارد .همین عدم ثبات مدیریتی باعث
شده ما ش��رایط اقتصادی ناپایدار و بی ثباتی
داشته باشیم.
دولتی ه��ا هی��چ وقت زی��ر ب��ار پذیرفتن
استقالل بانک مرکزی نخواهند رفت ،چراکه
بدون هیچ زحمتی می توانند به بانک مرکزی
دس��تور دهند ک��ه پول چاپ کن��د؛ خب در
چنین شرایطی بدیهی است که دولت جلوی
روند مستقل شدن بانک مرکزی را بگیرد.
بانک مرکزی به کمک مجلس نیاز دارد
مجل��س می توان��د در این زمین��ه با بانک
مرک��زی همکاری و ب��ه روند اس��تقالل ان
کمک کند .این مس��ئله را هم در نظر بگیرید
که مسئوالن بانک مرکزی متخصصان خوبی
هس��تند اما به دلیل همین وابستگی به دولت
نمی توانند طبق انچه درس��ت می دانند عمل
کنند .تا زمانی که این روند ادامه داشته باشد
تورم به صورت روزافزون شدت خواهد گرفت.
متاس��فانه دولت هیچ گاه چنین الیحه ای
(اس��تقالل بان��ک مرک��زی) را ب��ه مجل��س
پیشنهاد نخواهد کرد ،از همین رو نمایندگان
مجل��س باید دس��ت ب��ه کار ش��وند و طرح
استقالل بانک مرکزی را به تصویب برسانند.
در چنین حالتی اس��ت که می توانیم از بانک
مرکزی انتظار پاس��خگویی داش��ته باش��یم،
چراکه در صورت مس��تقل ش��دن این نهاد،
سیاس��ت هایی که اجرا می کنن��د نیز حاصل
تصمیمات مس��ئوالن بانک مرکزی اس��ت و
قطع��ا بای��د در قبال عملکرد خود پاس��خگو
باشند.
حدود 2سال قبل هم انجمن اقتصاددانان
ای��ران در همین زمینه بیانی��ه ای خطاب به
دولت منتش��ر کرد ،اما با کمال تاسف دیدیم
که مقامات دولتی زیر بار پذیرش این مسئله
نرفتن��د .ه��ر دولت دیگ��ری ه��م روی کار
بیای��د وضعیت همین خواهد ب��ود ،چراکه با
این شرایط راه بسیار س��اده ای در اختیارش
خواه��د بود ت��ا کم وکاس��تی هایش را بدون
زحمت جبران کند.
تنها راهی که برای پیاده س��ازی این طرح
وجود دارد این اس��ت ک��ه از مجرای مجلس
ش��ورای اسالمی اقدام ش��ود تا بانک مرکزی
هرچه زودتر و به نحو احسن ،مستقل از دولت
عمل کند .رسانه ها باید چنین سخنانی را به
گوش نماین��دگان مجلس برس��انند ،چراکه
اغلب نماین��دگان که اقتصاددان نیس��تند و
طبیعی اس��ت که باید در چنین زمینه هایی
مشورت بگیرند .از دید من تا زمانی که چنین
اتفاقی نیفتد و بانک مرکزی نتواند مس��تقل
تصمیم گیری کند ،نمی توان انتظار زیادی از
این نهاد داش��ت ،چراک��ه در واقع این دولت
است که سیاست های بانک مرکزی را تعیین
می کند و متاس��فانه می بینی��م که در نهایت
همان سیاس��ت های تورم زا و غیرکارشناسی
هم اجرا می شوند.
سهند اینانلو
editor@smtnews.ir
از سال ۷۸که برنامه سوم توسعه طراحی و اجرا شد تا امروز اقتصاددانان ایرانی یا طرفدار پروپاقرص اجرای بی کم وکاست
ان بوده اند یا مخالفت خود را به تندی مطرح کرده و تمام مشکالت اقتصادی امروز کشور را ناشی از اجرای این برنامه می دانند.
این دسته از کارشناسان اقتصادی که منتقد اجرای برنامه سوم توسعه توسط دولت سید محمد خاتمی هستند ،معتقدند این
برنامه اساسا برپایه راهکارهایی که صندوق بین المللی پول طراحی کرده ،بنا شده و به همین دلیل نباید اجرا می شد ،چراکه
ریش��ه بس��یاری از مش��کالت کنونی اقتصاد ایران را مربوط به همان واپسین ماه های دهه 70می دانند .اما موافقان اقدامات
اقتص��ادی دول��ت اول اصالحات بر این باورند که ما باید با س��رعت هرچه تمام تر ب��ه خانواده بزرگ تجارت جهانی بپیوندیم،
چراکه با بس��تن درهای کش��ور نمی توانیم به اس��تقالل اقتصادی دست یابیم .این دس��ته از اقتصاددانان معتقدند استقالل
اقتص��ادی در دنی��ای امروز عمال غیرممکن و حتی غیرضروری اس��ت چون حت��ی ابرقدرت های جهانی هم در حوزه تولید و
اقتصاد نمی توانند ادعای استقالل تام و تمام داشته باشند .انها از چین به عنوان نمونه ای موفق در این زمینه یاد می کنند و
با اشاره به مراودات گسترده چینی ها با ایاالت متحده امریکا و سایر کشورهای غربی در حوزه های مختلف اقتصادی ،بر این
نکته تاکید دارند که چه ما خوش��مان بیاید و چه باب میل مان نباش��د باید به انچه دهکده جهانی نامیده می ش��ود بپیوندیم،
وگرنه خود را در جزیره ای سوت و کور محبوس کرده ایم که هیچ امکانی برای پیشرفت نداریم.
چشم انداز ۱۴شاخص کالن اقتصاد ایران در سال اینده
اگر سوءتدبیرها
نباشد چه بسا
نرخ تورم در
سال اینده
به مراتب کمتر
از ۳۰درصد
اعالمی ازسوی
بانک جهانی باشد
صن��دوق بین المللی پول در گزارش��ی موس��وم به «چش��م انداز اقتصاد
منطقه ای :خاورمیانه و اسیای مرکزی» به بررسی چشم انداز اقتصادی ۳۱
کشور منطقه از جمله ایران در سال ۲۰۲۱پرداخته است.
براس��اس براوردهای این نهاد بین المللی ،اقتصاد ایران در س��ال ۲۰۲۰
رش��د منفی ۵درصدی را تجربه می کند اما در سال ۲۰۲۱از رکود خارج
می شود و رشد ۳.۲درصدی را تجربه خواهد کرد.
باوج��ود تحریم های امری��کا ،ارزش تولید ناخالص داخل��ی ایران از رقم
براوردی ۶۱۰.۷میلیارد دالر در سال ۲۰۲۰با افزایش ۴۱میلیارد دالری
در سال ۲۰۲۱مواجه خواهد شد و به ۶۵۱.۷میلیارد دالر خواهد رسید.
امکان پذیر و نامحتمل!
علی سعدوندی ،اقتصاددان با اشاره
به گ��زارش اخیر صن��دوق بین المللی
پول به
گفت :اتفاقا معتقدم اگر
مسئوالن کش��ور هیچ سیاست گذاری
در حوزه اقتصاد نکنند ،قطعا می توانیم
به این پیش بین��ی صندوق بین المللی
پول برسیم.
وی در ادام��ه اف��زود :وضعیتی ک��ه در زمینه
نقدینگ��ی ،ب��ورس و ...ایج��اد ش��ده ،حاص��ل
سوءتدبیرهای تمامی ناپذیر در حوزه های مختلف
اس��ت که در مقیاس گس��ترده ای در کشورمان
وج��ود دارد .به همین دلیل اس��ت که معتقدم
اگر دولت هیچ کاری انجام ندهد ،وضعیت بسیار
بهتر از امروز خواهد شد.
اثار تحریم ها و کرونا
تحلیلی که
نهادهای
بین المللی ارائه
می کنند منطقی
است اما باید
این را هم در
نظر داشت که
دیتای دقیقی
در اختیارشان
نیست
براس��اس پیش بینی صندوق بین المللی پول بخ��ش غیرنفتی ایران در
سال ۲۰۲۱رشد ۳.۸درصدی را تجربه خواهد کرد .بخش نفتی ایران در
سال ۲۰۲۰رش��د منفی ۸.۵درصدی داشته که پیش بینی شده این رقم
به منفی ۱.۹درصد برسد.
رق��م براوردی صادرات نفت ایران در س��ال جاری می�لادی ۵۰۰هزار
بشکه در روز اعالم شده که به پیش بینی صندوق بین المللی پول این رقم
به ۴۰۰هزار بش��که در روز کاهش خواهد یافت .تورم نیز از ۳۰.۵درصد
به ۳۰درصد می رسد.
صن��دوق بین المللی پول در ادامه گزارش خود صادرات ایران در س��ال
این استاد اقتصاد ضمن اشاره به اثار تحریم ها
و کرونا بر اقتصاد ایران ،بیان کرد :در این صورت
اثار تحریم ها نیز محدود خواهد بود ،چراکه بعد
از مدتی نمی توان تحریم جدیدی علیه کشوری
که ۴۰س��ال با محدودیت مواج��ه بوده ،اعمال
ک��رد .او افزود :از طرفی هم اثار کرونا محدودتر
می ش��ود ،چراکه تا ان موقع از دس��ت کرونا هم
خالص می شویم .متاس��فانه این واقعیت جامعه
ماس��ت که اگ��ر هیچ سیاس��تی اعمال نش��ود،
وضعیت بهتر از امروز خواهد شد.
سوءتدبیر؛ مهم ترین عامل بازدارنده
س��عدوندی ضم��ن تاکی��د دوباره بر مس��ئله
سوءتدبیر مس��ئوالن اظهار کرد :بار دیگر تاکید
می کنم که پیش بینی های صورت گرفته توسط
صندوق بین المللی پول را امکان پذیر می دانم -با
همان شرطی که پیش تر گفته شد -اما
اینکه چقدر امکان دارد این پیش بینی
محقق شود جای بحث دارد .به اعتقاد
من امکان تحقق این مس��ئله بس��یار
کم است ،زیرا س��وءتدبیرهایی که در
زمینه ه��ای مختلف��ی چ��ون بودجه،
بازار سرمایه ،نقدینگی ،نظارت بانکی،
کس��ری بودج��ه ،اوراق و ...وج��ود دارد باع��ث
می شود چش��م انداز خوبی پیش روی اقتصاد ما
نباشد.
یک بالهت بزرگ!
ای��ن اقتص��اددان درب��اره عملکرد مس��ئوالن
پیرامون مس��ئله کسری بودجه به
گفت:
درباره پولی س��ازی کسری بودجه باید گفت یک
بالهت بزرگ اس��ت که در ونزوئال هم انجام شد
و جز ونزوئال ،ما تنها کشوری هستیم که چنین
سیاستی را به کار بست ه است.
وی ادام��ه داد :از طرف��ی ه��م دیدی��م ک��ه
پولی س��ازی کس��ری بودج��ه و اوراق را یک��ی
دانس��تند که ط��رز تفکر نامربوطی اس��ت و در
علم اقتصاد جایگاهی ندارد .ش��وربختانه باوجود
غیرعلمی بودن این اندیشه وارداتی ،در کشور ما
این نگاه نفوذ پیدا کرده است.
س��عدوندی در پای��ان خاطرنش��ان ک��رد :در
نهایت باید بگویم اگر این س��وءتدبیرها نباش��د
چه بس��ا نرخ تورم در سال اینده به مراتب کمتر
از ۳۰درصدی باش��د که صندوق بین المللی پول
برای س��ال ۲۰۲۱پیش بینی ک��رده ،اما باوجود
ش��رایط فعلی حتی ممکن است وضعیت بدتر از
امروز هم باشد.
ج��اری را ۵۲.۷میلیارد دالر و واردات در این س��ال را ۵۶.۲میلیارد دالر
براورد و پیش بینی کرده صادرات به ۵۴.۸میلیارد دالر و واردات به ۵۳.۲
میلیارد دالر برسد.
تراز حس��اب های جاری ایران در سال ۲۰۲۰به منفی ۳.۱میلیارد دالر
رسیده و پیش بینی شده این تراز به مثبت ۲میلیارد دالر برسد .همچنین
به گفته این نهاد بین المللی روند نزولی ذخایر ارزی ایران متوقف ش��ده و
در پای��ان این س��ال حجم ذخایر ارز و طالی ای��ران به ۱۰.۵میلیارد دالر
می رس��د .نرخ رش��د نقدینگی نیز از ۲۲.۸درصد ب��ه ۳۰.۹میلیارد دالر
خواهد رسید.
داده های اماری ما دقیق نیست
نیما اگاهی ،کارشناس مس��ائل اقتصادی با اشاره
به مس��ئله داده ه��ای اماری ک��ه در اختیار صندوق
بین المللی پول ق��رار می گیرد ،عنوان کرد :نهادهای
بین المللی به دلیل نبود دسترسی کامل به داده های
واقعی ام��اری در زمینه اقتصاد ای��ران ،مجبورند به
گزارش های رسمی ارائه شده از طرف دولت یا بانک
مرکزی رجوع کنند.
وی در ادامه اضافه کرد :این مس��ئله باعث ش��ده در برخی
مقاط��ع گزارش هایی که مثال صن��دوق بین المللی پول درباره
اقتصاد ما منتشر می کند ،دچار انحرافاتی باشد .البته برداشت
و تحلیلی که ارائه می کنند ،منطقی است اما باید این را هم در
نظر داشت که دیتای دقیقی در اختیارشان نیست.
هدف گذاری تورم ۲۲درصدی
اگاه��ی ضمن اش��اره به هدف گ��ذاری بان��ک مرکزی برای
تورم در س��ال جاری به
گفت :در س��ال جاری ،هدف
بانک مرکزی در زمینه تورم ۲۲درصد اعالم ش��ده ،اما مشکل
اینجاست که با وضعیت کنونی تا پایان سال امکان رسیدن به
تورم ۲۲درصدی تقریبا دور از ذهن است ،به همین دلیل است
که معتقدم داده هایی که ارائه می شوند خیلی دقیق نیستند.
داستان متفاوت تولید ناخالص داخلی
ای��ن تحلیلگر اقتصادی پیش بینی صن��دوق بین المللی پول
از رش��د تولی��د ناخالص داخلی ایران در س��ال اینده میالدی
را واقع بینانه دانس��ت و گفت :درباره GDPداس��تان مقداری
متفاوت اس��ت .اینکه ما می بینیم هم نهاده��ای بین المللی و
ه��م مراجع داخلی ما را کمی از رکود جهانی مصون می دانند،
به دلیل نزول بیش از حدی اس��ت که در دو سال اخیر تجربه
کرده ایم .در واق��ع GDPما به اندازه کافی افت کرده و دیگر
جای افت بیش��تر ندارد ،ب��ه همین دلیل اس��ت که حتی در
ش��رایط بحران کرونا هم اقتصاد ما اس��یب کمتری نسبت به
سایر نقاط دنیا متحمل شده است.
وی ادام��ه داد :در نهایت پیش بینی می کنم که در
زمینه تورم وضعیت چندان خوبی نخواهیم داش��ت
اما در زمینه تولید ناخالص داخلی ( )GDPاحتماال
پیش بینی صندوق بین المللی درست خواهد بود.
پیروی از سیاست های صندوق
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اجرای
گزینشی سیاست های صندوق بین المللی پول توسط
مقامات ایرانی ،عنوان کرد :مشکل اینجاست که ما راهکارهای
پیشنهادی را به صورت گزیده انتخاب و اجرا می کنیم؛ در واقع
دس��تورالعمل های صندوق بین المللی پول را نه به شکل کامل
و دقی��ق انجام می دهیم و نه کامال از انها دوری می کنیم! این
انتخاب گزینش��ی باعث ش��ده ما یک برنامه مشخص نداشته
باشیم.
او ضم��ن تاکی��د بر ل��زوم طراحی ی��ک برنام��ه اقتصادی
مش��خص ،اظهار کرد :به اعتقاد من باید برای بعد از انتخابات
ریاس��ت جمهوری امریکا یک برنامه اقتصادی منسجم داشته
باش��یم؛ یا باید به این س��مت برویم ک��ه در مجموعه تجارت
جهان��ی جایی به خودمان اختص��اص دهیم که در این صورت
بای��د با دنیا تعامل بس��یار بیش��تری داش��ته باش��یم .یا اگر
می خواهیم مستقل حرکت کنیم هم باید سناریوی مشخصی
را برای خودمان طراحی کنیم تا چش��م انداز اقتصادی کش��ور
نیز مشخص شود.
اگاه��ی در پای��ان با انتق��اد از تغییر رویه ه��ای گاه و بیگاه
اقتصادی در کش��ورمان ،به
گفت :متاسفانه ما در یک
دوره ریاس��ت جمهوری یک برنامه را پیگی��ری می کنیم اما با
روی کار امدن دولت بعدی کال سیاس��ت های اقتصادی تغییر
می کند و مس��یر از اس��اس عوض می ش��ود .این مسئله باعث
می ش��ود اقتصاد ما غیرقابل پیش بینی ش��ود .چنین شرایطی
برای س��رمایه گذار بدترین حالت ممکن است ،چراکه سرمایه
ترسو است و باید از اینده تصور دقیقی داشته باشد.
تا دیر نشده راهکارهای صندوق را متوقف کنیم
حسین نمازی ،اقتصاددان در تحلیلی از وضعیت امروز اقتصاد
کش��ور و معضالت ان به ویژه درباره گرانی ها و نرخ دالر ،معتقد
اس��ت ریش��ه این معضالت در س��ال ۷۸و برنامه سوم توسعه
اس��ت که مس��ئوالن دولت وقت اجرای راهبردهای پیشنهادی
صندوق بین المللی پول را اغاز کردند .این اقتصاددان با انتشار
متن بلندی درباره ش��رایط اقتصادی کنونی کش��ور ،به انتقاد
از سیاس��ت های دول��ت پرداخته که در ادام��ه خالصه ای از ان
را می خوانید.
در تحلیل ش��رایط اقتصادی کش��ور عالوه بر لزوم بررس��ی
نقش سیاست های اقتصادی اتخاذ شده و حاکم به عنوان محور
اصلی ،بررسی عوامل موثر و تعیین کننده ای مانند نظام مدیریت
کش��ور ،مدیری��ت تصمیم گیری اقتصادی ،س��اختار اقتصادی
کش��ور و عوامل سیاس��ی و اجتماعی ضروری است .همچنین
شناخت بستری که فعالیت های اقتصادی در ان جریان دارد از
اهمیت ویژه ای برخوردار اس��ت ،زیرا ش��رط الزم برای موفقیت
سیاس��ت های اقتصادی بستر مناس��بی است که سیاست های
اقتصاد را به هدف برساند.
نقش عوامل بازدارنده ای مانند اختالس ،ارتشا ،کالهبرداری،
فق��دان وجدان کاری و نبود صداقت در ش��کل گیری ش��رایط
اقتصادی غیرقابل انکار است.
بخش اول :مهم ترین مشکالت اقتصادی
باتوج��ه به انچه در مقدمه توضیح داده ش��د در این گزارش
تحلیل تمامی مش��کالت س��اختاری و عناصر بنیان اقتصادی،
موردنظ��ر نیس��ت ،بلکه اهم مش��کالت ملموس��ی که موجب
فش��ارهای اقتص��ادی و اجتماع��ی در جامع��ه ش��ده و
مخاط��رات جدی را به دنبال دارد مورد توجه قرار گرفته
است.
در اینجا به ذکر 3مورد اکتفا می شود:
-۱افزای�ش س�ریع و غیرمتعارف ن�رخ کاالها و
خدمات و فقدان نظارت دولت:
ای��ن افزایش در بس��یاری از موارد تناس��ب چندانی با
افزایش هزینه تولید ندارد و به صورت جهش��ی انجام می ش��ود.
متناس��ب نب��ودن رون��د افزایش قیمت ه��ا با افزای��ش درامد
حقوق بگیران و روزمزدها موجب کاهش مس��تمر قدرت خرید
صاحبان درامد ثابت و فشار بیشتر بر طبقات ضعیف و متوسط
جامعه و افزایش بیشتر اختالف طبقاتی شده است .خال نظارت
و کنترل محس��وس و موثر دولت در این زمینه ها دیده می شود
که سواالت وانتقاداتی را نیز در پی داشته است.
-۲افزایش نامتناسب نرخ ارز و بی ثباتی ان:
واگذاری ش��کل گیری نرخ ارز به مکانیس��م ب��ازار و افزایش
نامتناس��ب ان ب��ا ق��درت خرید ری��ال تاثیر منفی ب��ر تولید و
اش��تغال داشته و موجب افزایش قیمت ها و کاهش ارزش پول
مل��ی می ش��ود که دوباره زمینه را ب��رای افزایش بعدی نرخ ارز
فراهم می سازد.
-۳واردات بی رویه:
این مشکل به لحاظ گستردگی ،تاثیرات منفی زیادی بر تولید
و اشتغال داشته و مشکالت زیادی برای موسسات تولیدی ایجاد
کرده یا انها را به تعطیلی کشانده است.
سخن پایانی...
� بخ�ش دوم :ارتب�اط مش�کالت ب�ا
سیاست های اقتصادی مصوب
ش��ناختن منشا ش��رایط موجود اقتصاد کشور
ش��امل س��ه موردی که به عنوان نمونه در بخش
اول توضیح داده ش��د عالوه بر اینکه به ش��ناخت
بیش��تر وض��ع موجود کمک می کند ،ب��رای ارائه
راه ح��ل و برون رفت از این ش��رایط نیز ضروری و
اجتناب ناپذیر است .کمتر کسی می داند که این شرایط محصول
قوانین و مصوباتی اس��ت که از س��ال ها قبل به توصیه صندوق
بین الملل��ی پول اگاهانه به تصویب مجلس ش��ورای اس�لامی،
دولت و مراجع ذی ربط رسیده است .توضیح مختصر ان که در
اردیبهشت س��ال ( ۱۳۷۸اپریل )۱۹۹۹متن توافقنامه ای بین
ایران و صندوق بین المللی پول تهیه شده بود که قرار بود از طرف
ایران به امضای رئیس کل بانک مرکزی ،معاون رئیس جمهوری
و رئیس س��ازمان برنامه و بودجه و وزیر امور اقتصادی و دارایی
برس��د و اقای میشل کامدسو مدیر صندوق نیز ان را امضا کند.
این توافق باوجود توجیهاتی که برای امضای ان می شد ،به لحاظ
تعهداتی که برای دولت ایجاد می کرد امضا نشد اما بانک مرکزی
با کمک سازمان برنامه و بودجه پیشنهادات صندوق را که شامل
17مورد می ش��د ،در رهنمودهای قانون برنامه پنج ساله سوم و
در تبصره های بودجه سال ۷۸و مصوبات دولت گنجاند و بر این
اس��اس جدولی با عنوان جدول مقایسه سیاست های اقتصادی
تهیه کرد که هر یک از پیش��نهادهای صندوق و مقابل ان متن
قانون مصوب یا مصوبه هیات دولت و ادرس ان مقایسه شده بود.
کارشناس��ان ایرانی هرگاه گزارش��ی
ازسوی نهادهای بین المللی (اقتصادی،
سیاس��ی ،حق��وق بش��ری و )...درباره
کش��ورمان منتشر می ش��ود ،با تکیه بر
موض��وع همکاری نکردن مراجع اماری
داخل��ی ب��ا نهادهای��ی مانن��د صندوق
بین الملل��ی پول یا بانک جهانی در دقت
این تحلیل ها تش��کیک کرده اند ،این در
حالی اس��ت که بس��یاری از کشورهای
جهان با اس��تفاده از همین گزارش ها و
تحلیل های��ی که نهادهای بین المللی به
رایگان در اختیار دولت ها قرار می دهند،
چش��م انداز اقتصادی یک ساله کشور را
ترس��یم و ب��ا اس��تفاده از ان اق��دام به
طراحی برنامه ای منسجم برای پیشبرد
اهداف ملی و بین المللی خود می کنند.
اما این مس��ئله درباره کشور ما صدق
نمی کند زیرا همانطور که گفته ش��د به
بهانه حفظ اص��ول امنیت ملی ،همواره
از هم��کاری ب��ا این نهاده��ا خودداری
کرده ایم و طبع��ا خروجی گزارش های
ای��ن مراجع نیز نمی توان��د منبعی قابل
اتکا برای ترس��یم نقش��ه راه یک کشور
باشد. صفحه 14
15
شنبه
10ابان 1399
14ربیع االول1442
31اکتبر 2020
شماره 1647
پیاپی 2965
بورس
بورس روی موج ریزش
حمید میرمعینی
کارشناس ارشد بازار سرمایه
هفته گذشته که شاهد ریزش های مداوم در بازار بورس بودیم ،مسئوالن جلسات مختلفی را تدارک دیدند که هنوز
خروجی هیچ یک از انها نمود عملی و ملموسی نداشته است .جلساتی که با حضور وزیر اقتصاد ،اعضای شورای عالی
بورس ،مدیران بورسی و نمایندگان مجلس برگزار شد اما تنها خروجی ملموس ان توصیه های تکراری فرهاد دژپسند
خطاب به نوس��هامدارانی بود که از ترس بر باد رفتن دارایی های خود در صف فروش س��هام ایس��تاده اند .این در حالی
اس��ت که کارشناس��ان و اصحاب رسانه انتظار داش��تند برنامه های مسئوالن برای جلوگیری از ریزش های هفته قبل
را بش��نوند اما دولتی ها و نمایندگان مجلس به گفتن همان س��خنان تکراری بسنده کردند و راهکار جدیدی را پیش
پای س��هامداران نگذاش��تند .البته نکته ای که بین سخنان دژپسند بود و موجبات نگرانی بیشتر اهالی تاالر شیشه ای
را فراهم کرده ،بحث احتمال افزایش نرخ سود سپرده گذاری است ،هرچند وزیر اقتصاد مسئله افزایش نرخ بهره را از
زبان بانک مرکزی مردود دانست اما احتمال وقوع ان را نیز رد نکرد .با توجه به شرایطی که بر بازار سرمایه حاکم شده
و همچنین بیم و امید سهامداران تا زمان اعالم نتایج انتخابات در ایاالت متحده انتظار می رود که فعال اقدام خاصی
برای بهبود شرایط بازار انجام نشود تا اینکه تکلیف کاخ سفید روشن شود و مسئوالن نیز با توجه به ان سیاست های
خ��ود را تنظی��م کنن��د .هرچند اغلب مقامات بر بی تاثیر بودن پیروزی ه��ر از دو نامزد انتخاباتی ایاالت متحده تاکید
می کنند اما برخی نیز به انتظار اعالم نتیجه این رقابت سیاسی در امریکا نشسته اند.
وزیر اقتصاد گفت :از سهامداران خواهش می کنم
با تامل نس��بت به خرید و فروش سهام خود اقدام
کنن��د ،س��هامداران بدانند که امروز س��هام ارزنده
خود را می فروش��ند و ب��ا تامل در این ب��ازار صبر
کنند تا مجبور به ارزان فروش��ی نش��وند .به نقل از
خانه ملت ،فرهاد دژپس��ند وزیر اقتصاد س��ه شنبه
گذش��ته در حاشیه جلسه با کمیسیون اقتصادی و
نماین��دگان مجلس با بیان اینکه یکی از ارکان بازار س��رمایه ش��ورای عالی
بورس است ،گفت :ریاست این شورا با وزیر اقتصاد است که این شورا وظیفه
سیاس��ت گذاری دارد و از دیگر ارکان بازار ،س��ازمان بورس است که وظیفه
ان نظارت عملیاتی است و نهاد ناظر در بازار سرمایه سازمان بورس و اوراق
بهادار اس��ت .وی با اشاره به گفت وگو با نمایندگان مجلس درباره وضعیت
موجود بازار سرمایه گفت :چند روزی است وضعیت شاخص خوب نیست اما
باید بدانیم هر تصمیمی در بازار سرمایه تاثیرگذار است به طور مثال ،بحث
افزایش نرخ سود را داشتیم که خوشبختانه بالفاصله از سوی بانک مرکزی
تکذیب ش��د البته موضوع بسیار مهم این است که تاثیرگذاری نرخ سود بر
نقدینگی قطعیت ندارد.
سهند اینانلو
editor@smtnews.ir
عکس :ایدا فریدی
خواهش وزیر اقتصاد از اهالی بازار
بهترین زمان برای خرید!
همایون دارابی ،کارشناس و فعال بازار سرمایه با هیجانی دانستن
ج��و حاکم ب��ر بورس تهران عنوان کرد :ب��ازار یک مقداری درگیر
هیجانات اس��ت و بخش بزرگی از صف ه��ای فروش هم به همین
دلی��ل س��نگین ش��ده اند .وی در گفت وگو ب��ا
افزود :دلیل
ریزش های اخیر بورس همین ش��لوغی صف های فروش اس��ت که
به دلیل هیجانات جاری در بازار سرمایه روی داده است .در حالی که
قیمت ها در س��طح ارزندگی بسیار خوبی قرار دارند و فکر می کنم
در بهترین موقعیت برای خرید قرار گرفته ایم اما متاسفانه جو هیجانی حاکم
بر بازار سهام باعث شده برخالف قیمت های مناسب اغلب نمادها ،صف های
س��نگین فروش ایجاد ش��وند .این کارشناس بازار بورس با اشاره به انتخابات
امریکا و تاثیراتش بر بازار سرمایه تهران به
گفت :اگر نگاهی به ارزش
معامالت بیندازیم متوجه می شویم که خرید در سطح نسبتا خوبی قرار دارد
اما انچه باعث ریزش های اخیر شده هیجانات کاذب اغلب سهامداران و به ویژه
تازه واردان بورسی است که از ترس انتخابات امریکا روی به اقدامات احساسی
اورده اند .اما روی هم رفته باید تا مشخص شدن نتیجه رقابت های انتخاباتی
در امریکا صبر کنیم تا مالحظاتی در اقتصاد کالن ما هم انجام و چش��م انداز
بورس نیز روشن تر شود.
وزنه سنگین سیاست بر دوش بازار
عم��اد عظیمی ،کارش��ناس ب��ازار س��رمایه و رئیس گروه
پژوهش س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی استان البرز با اشاره
به دالیل ریزش های احتمالی بورس به
گفت :این هفته
به دو دلیل ش��اهد ریزش در ب��ازار بورس تهران خواهیم بود،
اول اینکه وزنه های سیاس��ی بر اقتصاد ای��ران و حتی جهان
سنگینی می کند و دومین دلیل هم ورود شاخص کل بورس
به یک فاز نزولی است.
وی در ادام��ه با توضیح درباره دلی��ل اول ریزش های هفته اخیر در
ب��ورس ،عنوان کرد :هرچه به انتخابات امریکا نزدیک تر می ش��ویم این
وزنه فش��ار بیش��تری را به بدنه اقتصادی ما وارد می کند که بورس نیز
از این قاعده مس��تثنا نیست .این فشار در بازار سرمایه باعث دامن زدن
به فضای شک و دودلی در بین سهامداران شده و به همین دلیل است
که می بینیم فعاالن بازار ترجیح می دهند دارایی های خود را نقد کنند
و فعال در این حوزه فعالیتی نداش��ته باش��ند .این مس��ئله موجب شده
صف های فروش ش��دیدا پرترافیک شوند و در نتیجه بازار نیز تحت تاثیر
این موج فروش با ریزش مواجه شده است.
دو دسته فروشنده داریم!
رئیس گ��روه پژوهش س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی اس��تان البرز
فروش��ندگان کنونی س��هام در بورس تهران را به دس��ته تقسیم کرده
و توضیح داد :افرادی که طی هفته گذش��ته س��هام خود را فروخته اند
به دو دس��ته تقسیم می شوند؛ یا افرادی هس��تند که بعد از ۱۹مرداد
(شروع ریزش های شدید در بورس) وارد بازار شده اند و سهام خود را در
زمانی که بازار در ضرر بود خریداری کرده اند .این دسته از نوسهامداران
به دلیل جلوگیری از متحمل ش��دن ضررهای بیش��تر است که اقدام به
فروش می کنند ،چراکه معتقدند اگر هرچه زودتر جلوی ضرر را نگیریم
باید در اینده با ضرری به مراتب بیش��تر س��هام خود را بفروش��یم .وی
افزود :اما دس��ته دوم افرادی هستند که روی سود بودند و همچنان در
بازار باقی ماندند ،هرچند شاهد کاهش میزان سود خود بوده اند اما فعال
ترجیح می دهند با یک س��ود حداقلی از بازار خارج شوند و فعال منتظر
نتایج انتخابات امریکا بمانند.
شاخص کل وارد فاز نزولی شده است
عظیم��ی ب��ا پیش بینی ادام��ه ریزش های بورس در هفت��ه جاری به
گفت :همانطور که پیش تر نیز اش��اره ش��د شاخص کل بورس
این روزها وارد فاز نزولی ش��ده که در این صورت احتمال ریزش بیشتر
نیز وجود خواهد داش��ت .همین امر باعث می ش��ود س��هامداران برای
ایس��تادن در صف های فروش تهییج ش��وند و ریزش ها را تقویت کنند.
نظرگاه
امین دامچه -کارش�ناس بازار س�رمایه :با جمع ش��دن
صف فروش ،ارزش معامالت در روزهای پایانی هفته گذشته به
حدود ۱۰هزار میلیارد تومان رس��ید و به همین دلیل می توان
انتظار داشت که هیجان فروش در بازار کاهش پیدا کرده باشد
و در روزهای اینده از فشار فروش و عرضه کاسته شود .نخستین
گروه شاخص س��ازی که با برگشت مواجه شد ،گروه فلزات بود.
این برگشت با رهبری سهام شرکت فوالد خوزستان که گزارش
ماهانه مناس��بی را روانه کدال کرد ،رخ داد .سهام ایران خودرو
بعد از چندین روز افت و اصالح در نهایت س��بزپوش ش��دند و
دو توصیه به سهامداران
عظیم��ی با تاکید بر لزوم اجتن��اب از واکنش های هیجانی خطاب به
س��هامداران تازه وارد گفت :س��هامداران باید در گام نخست از هرگونه
رفتار هیجانی دوری کنند و س��عی در بروز رفتارهای منطقی و معقول
داشته باشند تا سهم خود را نگه دارند و به جای سهام بازی ،سهامداری
کنند .وی افزود :در مرحله بعد توصیه می شود سهامداران برای کسب
اطالعات و تقویت پایه دانش خود از بازار س��رمایه تالش کنند .مطالعه
و اموزش پیرامون موضوعاتی مانند دانش بورس ،دانش سرمایه گذاری،
انتخاب س��هم و ...می تواند تاثیرات بس��یار مثبتی را در نحوه معامالت
افراد در بازار داش��ته باشد .طبیعتا در صورت تقویت سواد مالی ازسوی
سهامداران ،میزان سوداوری نیز در بازار افزایش خواهد داشت.
پیش بینی این هفته
۴نگرانی عمده بورسی ها
دارابی با ذکر ۴نگرانی عمده فعاالن بورسی ،اظهارکرد :افزایش
نرخ بهره ،فاصله نرخ ارز نیمایی با قیمت ازاد دالر ،حضور نفتی ها
در بازار بورس و همچنین قیمت خودرو مسائلی هستند که باعث
ایجاد نگرانی هایی در بین اهالی بورس ش��ده و تا زمانی که تکلیف
این ۴مورد مش��خص نش��ود به احتمال زیاد ب��ازار همین رویه را
ادامه خواهد داد.
ریسک پذیرها در صف خرید ایستاده اند!
این کارش��ناس با سابقه بازار س��رمایه در پایان ضمن تاکید بر قیمت های
مناسب سهام یاداور شد :تکلیف این مسائل نیز تا زمانی که نتیجه انتخابات
در ایاالت متحده مش��خص نش��ود روشن نخواهد شد .با توجه به این موضوع
انتظار می رود فعال صف های فروش س��نگین تر باش��ند ،اما س��هامدارانی که
ریس��ک پذیری بیش��تری دارند ای��ن روزها در صف خرید ایس��تاده اند ،زیرا
همانطور که گفته شد قیمت ها در سطح ارزندگی بسیار خوبی قرار دارند .از
همین رو می توان گفت که خرید س��هام این روزها منطقی تر از ایس��تادن در
صف های فروش اس��ت ،به س��هامداران نیز توصیه می کنم کمی از رفتارهای
احساسی و هیجانی فاصله بگیرند تا نگاهشان نسبت به بازار روشن تر شود.
انچه باعث
ریزش های اخیر
شده هیجانات
کاذب اغلب
سهامداران
تازه وارد است
همه چیز زیر سر حقوقی هاست
او در ادامه با توصیه داش��تن نگاه بلندم��دت به بازار ،عنوان
کرد :اما سهامدارانی که نگاه بلندمدت و حتی میان مدتی به
بازار دارند این روزها ش��روع به خرید س��هام کرده اند ،چراکه
قیمت ها در س��طح بس��یار خوبی از ارزندگی قرار دارند و این
دسته از فعاالن بازار نیز با توجه به نگاه بلندمدتی که به بازار
دارند برای خرید س��هام تحریک می ش��وند و می توانند با این
رویکرد پرتفوی بس��یار خوبی را برای خ��ود پیدا کنند .این
کارشناس بازار سرمایه در ادامه تاکید کرد :بازار درحال حاضر به سمت
تخلیه هیجان��ات خود حرکت می کند ،از همین رو می بینیم که قیمت
بس��یاری از سهم ها به تعادل نسبی رس��یده اند و در سطح بسیار خوبی
از ارزندگی قرار دارند.
این تحلیلگر بورس ضمن پیش بینی بازار ،یاداور شد :به نظر می رسد
این هفته نیز بازار س��رمایه روند ریزش��ی هفته قبل را در پیش خواهد
گرفت ،چراکه وزنه سیاس��ی در بازار بسیار سنگین بوده و مسائل دیگر
را تحت الش��عاع قرار داده است اما اگر نگاه بلندمدت تری به بازار داشته
باش��یم می توانیم با یک انتخاب درست سهام ،سود معقولی را به دست
اوریم .او در پایان با اشاره به انتظارات تورمی باال در جامعه ،بیان کرد:
از سویی هم انتظارات تورمی بسیار باالست و تالش بانک مرکزی برای
افزای��ش نرخ بهره در کریدور ۱۲تا ۲۲درص��د (با وجود فروش اوراق
قرضه) کارس��از نبود و نتوانس��ت از انتظارات تورمی در جامعه بکاهد و
نشانه هایی از کاهش ان در اینده کوتاه مدت نیز دیده نمی شود .در این
فضا می توان انتظار داش��ت که قیمت س��هم ها همپای نرخ تورم رش��د
داشته باشند و می توان امیدوار بود که با توجه به این افزایش قیمت ها
در بازار کسب سود کنیم.
یک کارش��ناس بازار س��رمایه اظهارکرد :در کمتر از دو
ماه ش��اهد ریزش ۷۰۰هزار واح��دی بودیم و به طور قطع
ب��دون حمایت ها این اتفاقات افتاده اس��ت .حمایت ها فقط
در ح��د حرف بوده و در عم��ل هیچ گونه حمایتی که بارها
هم اجرای ان اعالم شده بود ،دیده نمی شود .شایان زهراکار
در گفت وگو با ایلنا ضمن اش��اره به س��هم حقوقی ها در این
ریزش بازار سرمایه ،اظهارکرد :بازاری که در مهر ماه به طور
کامال هدفمند رو به باال حرکت می کرد ،با فروش حقوقی ها جهت تخریب بازار مواجه
شد .وی تاکید کرد :امیدواریم فروش هایی که در سهام شاخص ساز دیده می شود ،از
قبل هماهنگ شده نباشد .این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد :بیشتر این فروش
برای سهام عدالت و فروش حقوقی هایی است که در قیمت های پایین جهت حمایت
از بازار خرید شده بود و اکنون با چند درصد باالتر به فروش می رسند.
وعده های حمایت به اجرا نرسید
وی با بیان اینکه وعده های حمایت از بازار سرمایه به اجرا نرسید ،گفت :در کمتر
از دو ماه شاهد ریزش ۷۰۰هزار واحدی بودیم و قطعا بدون حمایت ها این اتفاقات
افتاده است .حمایت ها فقط در حد حرف بوده و در عمل هیچ گونه حمایتی که بارها
هم اجرای ان اعالم شده بود ،دیده نمی شود.
زهراکار تاکید کرد :این نوع فروش و ایجاد صف های فروش سنگین نمی تواند کار
س��هامداران خرد باش��د .از حجم صف های فروش کامال مشخص است که این نتایج
ناشی از عملکرد حقوقی هاست و امروز شاهد ریزش اساسی در بازار هستیم که در ۱۵
سال اخیر بی سابقه بوده است .این کارشناس بازار سرمایه افزود :پیش بینی می شود
تا زمان انتخابات امریکا این نوس��انات در بازار دیده ش��ود و بازار هیچ رشدی نخواهد
داشت و احتمال می رود بعد از انتخابات پول به بازار برگردد و تقاضا افزایش یابد.
وی گفت :س��وال بیش��تر سهامداران بازار این اس��ت که اقای حسن قالیباف اصل
به عنوان رئیس سازمان بورس چه اقدامی جهت حمایت از بازار انجام داده که مفید
بوده باشد ،ایا بازار دستکاری شده و راهکار خروج از این شرایط چیست؟ امیدواریم
برای این پرسش پاسخ قانع کننده ای وجود داشته باشد.
شاخص کل
بورس وارد
فاز نزولی شده
که احتمال
ریزش های
بیشتر را
افزایش
داده است
سخن پایانی
نکته جالب توجه این است که در این روزها تقریبا هیچ رسانه ای به اعضای
ش��ورای عالی بورس و مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار دسترسی ندارند و
این مسئوالن نیز خود را به کلی از زحمت پاسخگویی به مردم خالص کرده اند.
کارشناسان بازار سرمایه نیز از رویه ای که مدیران سازمان در پیش گرفته اند،
انتقاداتی را مطرح کرده اند اما تا به حال هیچ واکنشی از سوی مدیران بورسی
دیده نشده است.
امید به رونق با جمع شدن صف های فروش
با جمع اوری پرقدرت صف فروش این ش��رکت خودروس��ازی،
برخی از س��هام به صف خرید در بازار رس��یدند .با جمع ش��دن
صف فروش ایران خودرو که این روزها به عنوان لیدر بازار تلقی
می شود در بیشتر نمادها شاهد جمع شدن صف فروش و بهبود
روند معامالت بودیم .ش��اخص کل ب��ورس اکنون به محدوده
حمایتی خود رس��یده که این محدوده از نظر تکنیکالی شامل
تالقی اصالح و محدوده کف کانال روند نزولی است .با این همه
به نظر می رس��د تا ۱۳ابان ش��اهد وجود برخی از نوسان ها در
بازار باشیم .اگر شاخص بورس از کانال یک میلیون و ۳۳۰هزار
واحد عبور و به سطح پایین حرکت کند حمایت بعدی شاخص
بورس کانال یک میلیون و ۲۵۰هزار واحد خواهد بود اما اگر از
کانال یک میلیون و ۳۳۰هزار واحد برگردد و در مسیر صعودی
قرار گیرد ،مقاومت شاخص بورس عدد یک میلیون و ۴۵۰هزار
واحد خواهد بود .سهم ها اکنون برای خرید در شرایط مناسبی
قرار دارند اما به دلیل ریسک های سیاسی و اقتصادی نقدینگی
برای مدتی بدون اس��تفاده خواهد ماند و برای س��رمایه گذاری
وارد بازار نخواهد ش��د .همچنین پیش بینی می ش��ود در اینده
ش��اخص جهانی قیمت دالر کاهشی باشد و به دنبال ان قیمت
یادداشت
کارشناسان در گفت وگو با
شرایط هفته جاری بازار سرمایه را پیش بینی کردند
بورس در
کشورهای
اسالمی
کامودیتی ها مانند مس ،روی ،طال و نفت با رش��د همراه ش��ود.
ب��ا توجه به روند بازارهای م��وازی در موقعیت فعلی افراد را به
س��رمایه گذاری در بازار س��رمایه دعوت می کنیم زیرا بورس از
بازارهای موازی عقب مانده و بیش��تر سهم ها با قیمت هایی که
در حال معامله هستند فاصله زیادی با ارزش ذاتی خود دارند.
درنهایت بهتر اس��ت سهامداران برای سرمایه گذاری در بورس
به ش��رکت های مشاوره س��رمایه گذاری و سبدگردان ها اعتماد
کنن��د ،زی��را اکنون این ش��رکت ها گزینه های خوب��ی را برای
سرمایه گذاری در بازار در اختیار دارند.
مثال های بسیاری از نقاط مختلف جهان می توان
اورد ک��ه از طریق تدوین برنامه توس��عه ای جامعی
توانسته اند با کمک بازار بورس به توسعه اقتصادی،
اجتماعی و حتی سیاس��ی دس��ت پیدا کنند .ما نیز
می توانی��م ب��ا الگوب��رداری از این کش��ورها در این
راس��تا حرکت کنی��م و اقتصاد کش��ور را روی ریل
توسعه بیندازیم .کش��ورهایی مانند مالزی ،ترکیه،
ک��ره جنوبی ،س��نگاپور و ...از جمله این کش��ورها
هس��تند که توانس��ته اند از همین طریق به توسعه
همه جانب ه دس��ت پیدا کنند .مالزی و ترکیه مثال ها
و الگوهای بس��یار مناسبی برای ما خواهند بود ،چرا
که هم کش��ورهای مس��لمان هستند و هم به لحاظ
فرهنگی اشتراکات زیادی با ما دارند و توانسته اند با
برنامه ریزی دقیق و نظارت کارشناس��ی این طرح ها
را به مرحله اجرا برسانند .مثال مالزی در سال ۲۰۰۰
می�لادی دو برنامه جامع و نقش��ه راه ۱۰س��اله را
ب��رای بازار س��هام خود تدوین کرد ،ای��ن برنامه دو
مرحله ای در دو بازه زمانی قابلیت اجرا داش��ت؛ در
مرحله نخس��ت از ۲۰۰۰تا ۲۰۱۰و در مرحله دوم
از ۲۰۱۰تا سال ۲۰۲۰میالدی این برنامه اجرا شد
و ما هم اکنون ش��اهد توس��عه همه جانبه در حوزه
بازار س��رمایه هستیم که تاثیرات بسیار گسترده ای
روی اقتصاد و فرهنگ این کشور جنوب شرقی اسیا
گذارده اس��ت .توجه داش��ته باشید که پس از ژاپن،
مالزی دارای بزرگ ترین بازار س��رمایه در سراس��ر
اسیاس��ت و یکی از ۵بورس برتر در س��طح جهان
به شمار می رود .اتفاقا این کشور از ابزارهای اسالمی
زی��ادی در امر مدیریت بازار س��هام خود اس��تفاده
می کند و می بینیم که این توسعه بازار بورس مالزی
موجب توس��عه اقتصادی همه جانبه در این کش��ور
اس�لامی شده اس��ت .اما اگر قرار باشد این بازار که
همه در ان سردرگم هستند به همین نحو مدیریت
شود و هر کسی در هر لحظه ای یک تصمیم بگیرد،
نخواهی��م توانس��ت از ظرفیت ه��ای بازار س��رمایه
اس��تفاده کنی��م .ببینید اگر این رویه ادامه داش��ته
باش��د ما در نهایت با ۳درصد تامین مالی ازس��وی
بازار بورس مواجه خواهیم بود که در برابر بازارهای
موفق جهان بسیار ناچیز و اندک است .توجه داشته
باشید که همین امسال یک فرصت تاریخی برای ما
بود که بتوانیم از این هجوم نقدینگی به بازار بورس
اس��تفاده کنیم و این سرمایه عظیم را در بازار سهام
تهران ماندگار و در نهایت تولید را هم تقویت کنیم.
طبیعت��ا اگر چنین اتفاقی می افت��اد و بخش تولید
نیز تقویت می ش��د می توانستیم با توسعه اقتصادی
پای��داری روبه رو ش��ویم که کش��ور را با یک جهش
بزرگ به پیش می راند .اما در هیچ زمینه ای امادگی
نداش��تیم ،از عمق بازار و گس��تردگی ان بگیرید تا
مشکالت زیرس��اختی و اختالالت سامانه معامالت
همه و همه دست به دست هم دادند تا بخش بزرگی
از این س��رمایه وارد شده از بازار خارج شود و دوباره
به بخش های موازی بازگردد .ما هیچ چش��م اندازی
در بازار بورس نداریم و مثال نمی دانیم که دو س��ال
بع��د در ب��ازار چه اتفاقی رخ خواه��د داد اما چنین
م��واردی در بازارهای معتبر و بزرگ جهان یک امر
پیش پا افتاده است و سهامداران می توانند به سادگی
چشم اندازی که پیش روی بازارهای بورسی است را
برای خود ترس��یم و طبق ان برنامه ریزی کنند .اما
چون ما هیچ برنامه درس��ت و مشخصی نداریم ،هر
روز خودمان را درگیر مسائل جزئی و مخربی مانند
شاخص س��ازی و ...می کنیم که باعث از دست رفتن
وقت و انرژی می ش��ود و هیچ پیش��رفتی نیز در این
زمینه نداریم .امیدوارم مسئوالن ما دلسوزی الزم را
به خرج دهند و در این راس��تا گام بردارند تا بتوانیم
از این ظرفیت به نحو احس��ن اس��تفاده کنیم ،شک
نکنید توس��عه بازار س��هام در ایران می تواند موجب
توس��عه همه جانبه اقتصادی کش��ورمان ش��ود .اما
انچه باید در این شرایط مورد توجه مدیران داخلی
باش��د این اس��ت که بتوانند یک برنامه و نقش��ه راه
جامعی را برای بازار س��رمایه تهران ترسیم کنند تا
حتی اگر در دولت بعدی مدیران این سازمان تغییر
کردند هم سهامداران بتوانند اینده این بازار را تا حد
زیادی پیش بینی کنند .چنین اقدامی می تواند یک
اس��تراتژی مشخص و مناس��بی را برای بازار بورس
ایجاد کند و بدون ش��ک یک خدمت بزرگی اس��ت
که مدیران کنونی س��ازمان ب��ورس می توانند ان را
ب��ه ن��ام خود ثبت کنند .در پای��ان باید به این نکته
نیز توجه داش��ت که ب��ازار س��رمایه متعلق به کل
مردم ایران اس��ت و نباید ان را در دس��ته بندی ها و
جناح بندی های سیاس��ی وارد کرد .بنابراین فارغ از
هرگونه تحرکات جناحی و گروهی باید در راس��تای
حفظ ب��ازار بورس تهران تالش کنیم .خالصه کالم
اینکه سازمان بورس نباید با تغییر دولت ها و مدیران
حال حاضر این س��ازمان ،دچار تحوالت زیربنایی و
اغلب غیرکارشناسانه ش��ود .به عبارتی باید مدیران
بعدی هم به فکر ایجاد و حفظ ثبات در بازار سرمایه
باشند. صفحه 15
شنبه
10ابان 14 -1399ربیعاالول 31 - 1442اکتبر -2020شماره-1647پیاپی2965
ذخایر ارزی قابل دسترس ایران
چقدر است؟
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک300082190 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88724211 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88722735 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
بدون شرح
طرح:
نظرگاه
چند می گیری زندگی کنی؟
عکس :ایدا فریدی
حداقل ۱۰تا ۱۲میلیون تومان
علیرضا خرمی ،عضو شورای اسالمی کار شرکت
پلی اکریل اصفهان در پاسخ به این سوال می گوید:
دس��تمزد کارگران باید حداقل 10تا ۱۲میلیون
تومان باش��د تا بتوانند زندگی کنند .در این چند
ماه در واقع از ابتدای س��ال قبل ،هر چیزی را که
تصور کنید حداقل ۱۵۰درصد گران شده ،غیر از
حقوق کارگر که خیل��ی ناعادالنه فقط ۲۶درصد
افزای��ش یافته اس��ت! البته بای��د دالر و طال را از
صع��ود ن��رخ تورم رس��می در کن��ار افزایش سرس��ام اور
قیمت ه��ا به وی��ژه در بخش هایی مانند خوراکی ها ،مس��کن،
بهداشت و حمل ونقل ،سطح پوشش دستمزد کارگران را به
کمترین میزان در چند سال اخیر رسانده است
ای��ن معادله حذف کنیم ،چون این اقالم ،چندصد
درصد افزایش نرخ داش��ته اند! کارگر درامدش به
ریال است و خرجش به دالر!
وی اضاف��ه می کند :در چند ماه اخیر ،جز گرانی
خوراکی ه��ا و لوازم خانگی ،کرایه خانه ها س��ر به
فلک کشیده است .عالوه بر اینها ،کرونا هزینه های
س��ربار به زندگ��ی کارگران تحمیل ک��رده ،مانند
هزینه اموزش مج��ازی و درس خواندن کودکان.
به همین دلیل من معتقدم باید دستمزد کارگران
حداق��ل ۱۰تا ۱۲میلیون تومان باش��د تا بتوانند
زندگ��ی کنند! چراکه اگر تحقیق مس��تقلی انجام
ش��ود ،مشخص می ش��ود خط فقر بین ۱۰تا ۱۲
میلیون تومان است.
سبد معیشت خانوار مبنا باشد
غالمعلی محمدی ،عضو شورای اسالمی کارگروه
گرفتن مولفه
صنعتی انتخاب به لزوم معی��ار قرار
ِ
«سبد معیش��ت خانوار» اشاره می کند و می گوید:
قانون کار به خوبی و به درس��تی میزان دس��تمزد
کارگران را مشخص کرده است؛ باید سبد معیشت
خانوار مبنا قرار گیرد.
در اسفند سبد معیشت حداقلی به صورت رسمی
و ب��ا امضای خود دولتی ها ۴ ،میلیون و ۹۴۰هزار
تومان تعیین شد اما در نهایت در مذاکرات مزدی،
این عدد بس��یار حداقلی را کنار گذاشتند و بدون
توجه به ان دس��تمزد را فق��ط ۲۶درصد افزایش
دادند! امروز اما خ��ط فقر واقعی ۹ ،تا ۱۰میلیون
تومان است و باید دستمزدها هم به اندازه خط فقر
زیاد ش��ود .وی ادامه می دهد :دولتی ها متاس��فانه
چیزی را که خودش��ان امضا کردند ،قبول ندارند!
اگر دس��تمزد از خ��ط فقر پایین تر باش��د ،نه تنها
کارگر و خانواده کارگر اسیب می بینند ،بلکه تولید
هم متضرر می شود.
حداق�ل م�زد باید بیش�تر از ۸میلیون
تومان باشد!
جمال مال ،نماینده جامع��ه کارگزاران مخابرات
روس��تایی کش��ور که در اس��تان اذربایجان غربی
زندگی می کند می گوید :اخرین رقم سبد معیشت
که در ش��هریور محاسبه ش��ده ۸ ،میلیون تومان
است .این رقم ،هم بسیار حداقلی است و هم تورم
مهر را در نظر نگرفته است؛ بنابراین دستمزد باید
بسیار بیشتر از این رقم باشد ،اما دریغ که حداقل
مزد ب��ا همین ۸میلیون تومان هم فاصل ه بس��یار
دارد!
وی ادامه می دهد :گروه های بسیاری از کارگران،
نصف این رقم هم دس��تمزد نمی گیرند؛ این یعنی
دستمزد بس��یار پایین تر از خط فقر ،در حالی که
هم��ه می دانند با دس��تمزدهای زیر خط فقر اصال
نمی توان زندگی کرد.
حقوق و دستمزد 99
۱۷خرداد ۱۳۹۹باالخره تکلیف کارگران برای
دریافت حقوق پایه مش��خص ش��د .برپایه اخرین
مذاکرات��ی که به امضای 3طرف مذاکره رس��ید،
حداقل مزد نس��بت به مصوبه ابتدای س��ال ۹۹با
افزای��ش 5درصدی ،از یک میلی��ون و ۸۳۵هزار
ک میلی��ون و ۹۱۱هزار تومان افزایش
تومان به ی
یافت که نسبت به حداقل مزد سال ۲۶ ، ۹۸درصد
افزایش داش��ته اس��ت .همچنین ب��ا افزایش حق
مسکن به ۳۰۰هزار تومان و همین طور حق اوالد
از ۱۸۳ه��زار و ۵۰۰تومان ب��ه ۱۹۱هزار تومان
و افزای��ش قبلی ح��ق بن کارگری ب��ه ۴۰۰هزار
توم��ان ،حقوق یک کارگر با ی��ک فرزند ،به باالتر
از 2میلی��ون و ۸۰۰ه��زار تومان رس��ید و حقوق
نو
یک کارگر مجرد بدون س��ابقه هم به 2میلیو
۶۱۱هزار تومان افزایش یافت .امسال هم حداقل
دس��تمزد مثل همیش��ه دارای طیف وس��یعی از
موافقان و مخالفان بود.
براساس دیدگاه موافقان ،اجرای سیاست حداقل
دستمزد از طریق حفظ قدرت خرید نیروی کار در
برابر رش��د قیمت ها ،گامی مهم در جهت حمایت
از قش��ر کارگر و تحقق عدالت اجتماعی به ش��مار
می اید .بر این اساس ،حداقل دستمزد باید مبتنی
بر ش��اخص ها و مالحظاتی مانند نرخ تورم تعیین
ش��ود؛ به بیان دیگر ،برای جب��ران کاهش قدرت
خرید ،نرخ تورم س��االنه از مهم ترین عواملی است
که در تعیین حداقل دس��تمزد بای��د مدنظر قرار
گیرد.
در مقابل این اس��تدالل ،دیدگاه مخالفان است
که اجرای حداقل دستمزد به نوعی دخالت در بازار
کار تلقی می ش��ود که نتیج��ه ان بروز اختالل در
این بازار است.
سخن پایانی...
فعاالن کارگ��ری بر این نکته تاکید دارند
که براساس بخشنامه مزدی امسال می توان
در میانه سال دس��تمزد را ترمیم کرد ،این
در حالی اس��ت که باوج��ود افزایش تورم و
نرخ کاال و خدمات مزد همچنان ثابت است
و اراده ای ب��رای بالفعل ک��ردن این قابلیت
وجود ندارد!
در چنین ش��رایطی ،هم��ه فعاالنی که از
بط��ن جامع ه کارگری هس��تند ،به صراحت
یگویند مزد نباید کمتر از س��بد معیشت
م
باشد و حداقلی ترین نرخ سبد معیشت هم
در پایان ش��هریور ۷ ،میلی��ون و ۹۰۰هزار
تومان ی��ا به عبارتی حدود ۸میلیون تومان
براورد شده اس��ت .از سوی دیگر اگر تورم
افزایش��ی مهر در نرخ سبد اعمال شود ،ایا
کمین�� ه هزینه های زندگی م��رز ۹میلیون
تومان را پشت سر نخواهد گذاشت؟!
محمدرض�ا یوس�فی ،مدرس اقتصاد :دلی��ل افزایش نرخ
تورم ،رشد پایه پولی بوده و استقراض از بانک مرکزی به شکل ها
و شیوه های مختلف موجب افزایش پایه پولی و به دنبال ان تورم
ش��ده اس��ت .از طرف دیگر ما ۶میلیارد دالر مطالبات خارجی
وصول نش��ده را به صورت موهومی جزو ذخایر بانک مرکزی قرار
دادی��م و فرض کردیم دولت ان را به بانک مرکزی داده و بانک
مرک��زی نیز در قبال ان پایه پول��ی را افزایش داد؛ در نتیجه با
پولی کردن کسری بودجه ،تورم حاصل خواهد شد.
به صورت حس��ابداری و ترازنامه ای ،میلیاردها دالر به ذخایر
بان��ک مرک��زی اضافه ش��د اما در واق��ع این وجوه ،در دس��ت
بدهکاران خارجی ما مانند چین ،هند ،کره و دیگر کشورهاست.
این تغییر ترازنامه ای چیزی جز استقراض دولت از بانک مرکزی
نیست و همین موضوع عامل تشدید تورم شد.
فروش اوراق ،رشد پایه پولی را کاهش داد
ت راه حل را این دیدند که
به دنبال تش��دید تورم ،در اردیبهش
کس��ری بودجه دولت به جای اس��تقراض از بانک مرکزی توسط
ف��روش اوراق بدهی دولتی تامین ش��ود .ف��روش اوراق از نیمه
خرداد شروع شد .با لحاظ اجازه فروش ۱۵۰هزار میلیارد تومان
و باتوجه به از دس��ت دادن ۱۰هفته نخست سال ،باید حدود ۴
هزار میلیارد توم��ان اوراق به صورت هفتگی فروش می رفت و با
مالحظه کسری واقعی حداقل ۲۰۰هزار میلیارد تومانی ،دولت
برای تامی��ن نیازهای خود باید 5هزار میلی��ارد تومان اوراق را
به صورت هفتگی به فروش می رساند.
اگر این مبلغ به واس��طه فروش اوراق تامین می شد ،پایه پولی
افزای��ش نمی یاف��ت .در برخی از هفته ها بی��ش از این مقدار به
فروش می رسید و پایه پولی در یک هفته یا 2هفته ،رشد منفی
را تجربه می کرد و کاهش رش��د پایه پول��ی در این برهه زمانی
نیز به همین دلیل بوده است .با این حال در شهریور ،اتفاق های
جدیدی رخ داد .افزایش تعهدات دولت و همچنین ریزش بورس
موجب تغییر عوامل موثر بر تورم شد.
حمایت از بورس
بعد از رون��د نزولی بورس ،دولت و مجل��س به دنبال حمایت
از ای��ن بازار برامدند .محورهای حمای��ت از بورس تورم زا بودند.
یکی از راه حل های پیشنهادی ،صندوق تثبیت بود که از صندوق
توسعه ملی تامین اعتبار می شود .این امر به معنای استقراض از
بانک مرکزی و در نتیجه افزایش پایه پولی اس��ت .این ش��رایط
ما را به زمس��تان س��ال ۱۳۹۸بازمی گرداند؛ بنابراین از دیدگاه
بان��ک مرکزی ،برای کنترل تورم بای��د اوراق با این نرخ در بازار
ف��روش برود ،در حالی که به نظر می رس��د بخش های دیگری از
دولت و مجلس برای حمایت از بورس در برابر این فروش اوراق
مقاومت کرده اند.
این تعارض موجب شد جلسه های تصمیم گیری برای نرخ بازار
یا تشکیل نشود یا به نتیجه دلخواه نرسد؛ بنابراین فروش اوراق
در هفته ه��ای اخر ،بس��یار کمتر از مبلغی ب��ود که دولت برای
تامین کس��ری بودجه خود بدون استقراض از بانک مرکزی نیاز
داش��ت .در هفته گذش��ته نیز فروش اوراق حدود ۳۰۰میلیارد
توم��ان بوده که فاصله زی��ادی با فروش جبران کننده کس��ری
بودجه دارد.
نرخ ارز توس��ط دو نیروی عرضه و تقاضا قابل مدیریت است.
جنب��ه تقاضا را می ت��وان با برخی پیمان ه��ای پولی و مبادالت
تهات��ری تحت تاثیر قرار داد و در قب��ال مطالبات یا صادرات به
کش��ورهای طرف تجاری تا ح��دودی تقاضای ارز را کاهش داد؛
مشروط به اینکه این کشورها کاالی مورد نیاز ما را تامین کنند.
از جانب عرضه نیز به ش��یوه های مختلف برای بازگش��ت ارز به
کشور اقدام و موانع از پیش پای صادرکنندگان برداشته شود.
تورم چگونه کنترل می شود؟
در ش��رایط کنونی و ب��ا نگاه کوتاه م��دت ،مهم ترین راهکاری
ک��ه می تواند در جلوگیری از افزایش نرخ تورم موثر باش��د حل
تعارض بین بانک مرکزی و بخش��ی از دولت است .عالوه بر این،
انتظارهای تورمی و همچنین عوامل سیاس��ی نیز بس��یار موثر
ب��وده و باید دقت کرد مواردی وج��ود دارد که خارج از کنترل
سیاست گذار اقتصادی است؛ بنابراین باتوجه به وضعیت کنونی
بهترین راهکار ،فروش اوراق است.
راه��کار دیگری ک��ه می تواند در مه��ار تورم اثرگذار باش��د،
مدیریت نرخ ارز اس��ت .ن��رخ ارز از دو جنبه افزایش هزینه های
تولید و س��رریز قیمت های نسبی بخشی به کل اقتصاد ،موجب
تورم می ش��ود .بعضی از کاالها وارداتی نیس��تند و مواد اولیه یا
قطعات انها نیاز به ارز ندارند ،اما از انجایی که افزایش قیمت ها
از یک بخش اقتصاد به بخش دیگر س��رریز می ش��ود ،در نهایت
موجب افزایش قیمت در این قبیل کاالها و تورم خواهد شد.
پشت پرده صادرات میلیاردی
س�ید حمید حس�ینی -فع�ال اقتص�ادی :برای
ریش��ه یابی چرای��ی این اتفاق تلخ در اقتصاد کش��ور باید
به گذشته بازگشت .متاس��فانه در سال های اخیر ،پاشنه
اشیل اتاق های بازرگانی این است که موقع انتخابات اتاق
که می شود هیات رئیسه اتاق ها برای اینکه بتوانند جایگاه
خود را تحکیم کنند ،یک سری کارت های قدیمی را بدون
ضابطه و معیار و بدون داشتن مدارک الزم تمدید و از این
کار استفاده تبلیغاتی برای انتخابات اتاق بازرگانی می کنند.
در انتخاب��ات اخی��ر ات��اق بازرگانی نیز این تخلفات در زمین��ه صدور کارت های
بازرگانی یک بار مصرف در برخی از اتاق های اس��تانی وجود داش��ت .جالب تر انکه
این انتخابات ،یکی از پرمس��ئله ترین انتخابات اتاق بود؛ به گونه ای که بعد از اینکه
اعتراض ها به نبود اسناد و مدارک معتبر برای کارت های بازرگانی صادر شده زیاد
شد ،کل سامانه اتاق ایران از بین رفت .گفته شد این سامانه هک و دچار مشکل شده
و دیتابیس اتاق بازرگانی ایران که ش��امل همه اطالعات و س��ابقه اعضا و شرکت ها
و دارندگان کارت های بازرگانی بود ،از بین رفت .حتی گفته ش��د هیچ بک اپی هم
نداشتند!! در نتیجه با از بین رفتن اطالعات این سامانه ،امکان رسیدگی و پیگیری
تخلفات نیز وجود نداشت.
همان موقع برای عده ای مشخص بود در این جریان تخلفاتی صورت گرفته که
ی که متاسفانه درست از اب در
بعدا به اقتصاد کش��ور اس��یب خواهد زد؛ پیش بین
ام��د و نمون��ه ان وجود ۷۰کارت بازرگانی به نام کارتن خواب هایی اس��ت که یک
دالر هم امکان بازگشت ارز ندارند.
االن مش��خص ش��ده صاحبان بخش��ی از این ۲۵۰کارت بازرگانی ،کارتن خواب
بوده اند ،اما بقیه چه کس��انی هس��تند؟ بقیه هم از این م��دل کارت های بازرگانی
هس��تند .در فضای مجازی می گفتند دالری ۱۰۰تومان بدهید برای تان صادرات
انجام بدهیم؛ خب این معنایش چیست؟
عده ای در اتاق های بازرگانی استانی هستند که بدون حساب و کتاب کار انجام
می دهند و کارت بازرگانی صادر می کنند .حتی امسال به خاطر بحث کرونا گفتند
مراجعه به خیلی از سازمان ها الزم نیست و تاکید شد برای دریافت کارت بازرگانی
نیز ماده ۱۸۶الزم نیس��ت .یعنی تس��ویه حس��اب مالیاتی و تامین اجتماعی برای
تمدید و صدور کارت نیاز نیست؛ در نتیجه عده ای سودجو و متخلف از این فرصت
سوءاستفاده و در بعضی از اتاق های استان ها ،کارت ها را تمدید کردند .برخی حتی
دوت��ا دوت��ا کارت گرفتند؛ هم کارت حقیقی گرفتند ه��م کارت حقوقی .مطمئن
باش��ید سال اینده خبر فساد این کارت ها به گوش می رسد و دوباره گفته می شود
ک��ه فالن مقدار ارز صادرات��ی به دلیل کارت های بازرگانی یک بار مصرف به چرخه
اقتصادی بازنگشته است.
روند تخلف صدور کارت های یک بار مصرف به گونه ای است که 50درصد فرایند
صدور در اتاق های بازرگانی طی می ش��ود و 50درصد دیگر در س��ازمان صنعت،
معدن و تجارت اس��تان ها؛ به عبارت دیگر ۵۰درصد امضا با اتاق اس��ت و ۵۰درصد
هم با سازمان صنعت ،معدن و تجارت استانی است.
باید مشخص شود که در روند صدور این نوع کارت ها ،سهل انگاری وجود داشته
یا مسائل انتخاباتی دخیل بوده!؟
ی ای تی و دولت الکترونیک که ایجاد کرده ایم ،چرا باید
باوجود زیرس��اخت ها
االن در سال ۹۹بفهمیم که در سال ۹۷چه اتفاقی افتاده است!؟
منبع :ایبنا
نظرگاه
یک قانون نانوشته که البته در بسیاری از موارد
رعایت هم نمی ش��ود ان اس��ت که« دس��تمزد و
حقوق ماهانه خانوار نباید کمتر از س��بد معیشت
باش��د» ،این در حالی است که براساس امار مرکز
امار از نرخ تورم ش��هریور ،حداقلی ترین نرخ سبد
معیش��ت در پایان شهریور ۷ ،میلیون و ۹۰۰هزار
تومان ی��ا به عبارتی حدود ۸میلیون تومان براورد
شده است.
براس��اس گزارش رس��می مرکز امار ایران ،نرخ
تورم نقط��ه به نقطه در مهر 7 ،درصد نس��بت به
ش��هریور افزایش داشته است .یعنی همه کاالها و
خدمات در مه��ر باز هم ۷درصد گران ش��ده اند،
این در حالی اس��ت که دس��تمزد و مزایای مزدی
کارگ��ران ثابت مان��ده و هیچ ک��دام از وعده های
«ترمیم معیش��ت» تا امروز محقق نش��ده اس��ت.
خالصه اینکه «تورم» همچنان افسارگس��یخته به
پیش می تازد و «دس��تمزد» همچنان ثابت مانده
است.
براس��اس گزارش اخی��ر مرکز امار ای��ران ،نرخ
ت��ورم نقطه ای در مهر ١٣٩٩به عدد ۴۱.۴درصد
رس��یده اس��ت؛ یعن��ی خانوارهای کش��ور به طور
میانگین ۴١.۴درصد بیش��تر از مهر ١٣٩٨برای
خری��د یک «مجموعه کاالها و خدمات یکس��ان»
هزین��ه کرده اند .ن��رخ تورم نقطه ای گ��روه عمده
«خوراکی ها ،اش��امیدنی ها و دخانیات» با افزایش
۹واحد درصدی به ۴٠.۵درصد و گروه «کاالهای
غیرخوراکی و خدمات» با افزایش 6واحد درصدی
به ۴١.٩درصد رسیده است.
در مه��ر ،نرخ ت��ورم نقطه ای ب��رای خانوارهای
ش��هری ۴۱.۳درصد اس��ت که نسبت به ماه قبل
۶.۸واحد درصد افزایش داش��ته اس��ت .همچنین
ای��ن نرخ برای خانوارهای روس��تایی ۴۲.۲درصد
بوده که نسبت به ماه قبل ۸.۱واحد درصد افزایش
داشته است.
صع��ود ن��رخ ت��ورم رس��می در کن��ار افزایش
سرس��ام اور قیمت ها به ویژه در بخش هایی مانند
خوراکی ها ،مس��کن ،بهداشت و حمل ونقل ،سطح
پوش��ش دستمزد کارگران را به کمترین میزان در
چند س��ال اخیر رسانده اس��ت .با عبور رقم سبد
معاش خانوار از مرز ۸میلیون تومان ،نرخ پوشش
دس��تمزد ۲میلیون و ۶۱۱هزار تومانی کارگران
ش��اغل و ۲میلیون و ۸۰۰ه��زار تومانی کارگران
بازنشس��ت ه حداقل بگیر ،به زیر ۳۰درصد رس��یده
است.
در این بین ،وعده هایی که برای ترمیم دستمزد
در نیمه دوم سال توس��ط رئیس سازمان بازرسی
کش��ور داده ش��د ،هرگز عملی نش��ده و حتی به
درخواست های اعضای رسمی کارگری شورای عالی
کار برای برگزاری جلس��ات ترمیم معیشت ،وقعی
ننهاده اند! نرخ کاالهای س��رمایه ای مانند زمین و
مس��کن و همچنی��ن نرخ ارز و دالر نیز با ش��تاب
بس��یار و بدون توجه به معیش��ت قاطبه مردم ،به
پیش می تازد و به نظر نمی رسد نقطه پایانی بر این
شتاب بتوان متصور بود.
در این ش��رایط ،ایلنا به سراغ چند تن از فعاالن
کارگ��ری میدانی در بخش ها و صنایع مختلف ،در
اس��تان های متفاوت رفته و نگاه کارگران به مقوله
دستمزد را بررسی کرده است .این فعاالن کارگری
به یک سوال اساسی پاسخ داده اند :حداقل دستمزد
کارگران برای زندگی معمولی چقدر است؟
واکاوی چرایی افزایش تورم مهر
صن��دوق بین الملل��ی پول
درگ��زارش خ��ود از وضعیت
خاورمیان��ه
کش��ورهای
می گوی��د ذخای��ر ارزی قابل
دس��ترس ای��ران در س��ال
۲۰۱۸می�لادی حدود ۱۲۱
میلی��ارد دالر بود ،اما س��ال
گذش��ته به ۱۲میلیارد دالر س��قوط کرد و امس��ال به ۸.۸میلیارد دالر کاهش
خواه��د یافت! در تازه ترین گزارش این نهاد بین المللی پولی که سه ش��نبه۲۹ ،
مهر در سایت ان منتشر شد ،امارهای ذخایر ارزی ،تنها منابعی را شامل می شود
که در دسترس دولت است .به این ترتیب ،منابع مسدود شده ایران در خارج در
امارهای صندوق بین المللی پول محاسبه نشده است.
در گزارش پیش��ین صندوق بین المللی پول که اوایل بهار منتش��ر ش��ده بود،
منابع ارزی مسدود شده ایران در خارج نیز محاسبه شده بود و کل ذخایر ارزی
ایران ۸۵میلیارد دالر براورد ش��ده بود که تقریبا ۱۹میلیارد دالر کمتر از سال
۲۰۱۹بود و انتظار می رفت در سال اینده این رقم به ۶۹میلیارد دالر افت کند.
بخش عمده ای از این ذخایر در خارج قرار دارد.
در گزارش جدید گفته نمی ش��ود کل ذخایر ارزی داخلی و خارجی ،از جمله
منابع مس��دود شده ایران چقدر اس��ت ،اما افت ذخایر ارزی قابل دسترس برای
ایران به ۸.۸میلیارد دالر نش��ان می دهد که کش��ور با بحران ارزی مواجه است.
صندوق بین المللی پول پیش بینی کرده صادرات نفتی ،غیرنفتی و خدمات ایران
روی هم رفته در سال جاری میالدی به ۵۲.۷میلیارد دالر برسد .این رقم در سال
۲۰۱۸بی��ش از ۱۰۳میلیارد دالر بود .این نه��اد بین المللی می گوید هم تولید
ناخالص داخلی نفتی و هم غیرنفتی ایران در سال جاری به شدت کاهش خواهد
یافت .براس��اس این گزارش ،انتظار می رود تولید ناخالص داخلی نفتی کشور در
سال جاری حدود ۸.۵درصد و تولید ناخالص داخلی غیرنفتی کشور ۴.۵درصد
نسبت به سال گذشته کاهش یابد .در مجموع کل اقتصاد ایران ۵درصد نسبت
به سال گذشته کوچک تر خواهد شد.
برای س��ومین س��ال متوالی اس��ت که ایران با رش��د منفی اقتصادی مواجه
اس��ت .در 3سال گذش��ته ،بنا بر ارزیابی صندوق بین المللی پول ،اقتصاد ایران
روی هم رفته نزدیک ۱۷درصد کوچک تر شده است.
البته ارزیابی این نهاد بین المللی بر این پیش شرط استوار است که ایران بتواند
در سال جاری روزانه نیم میلیون بشکه صادرات نفت خام داشته باشد ،در حالی
که امارهای ش��رکت های ردیابی نفتکش ها نشان می دهد ایران تاکنون توانسته
روزانه حدود ۳۰۰تا ۴۰۰هزار بش��که صادرات نفت داشته باشد و دقیقا معلوم
نیست ایا ایران پول نفت صادراتی خود را توانسته دریافت کند یا خیر.
از طرفی ایران بدهی ۵میلیارد دالری خود به شرکت های «سی ان پی سی» و
«ساینوپک» چین از بابت توسعه میادین یاداوران و ازادگان را از طریق تحویل
نفت تس��ویه می کند و معلوم نیست چه میزان از نفت صادر شده ایران به چین
برای پاک کردن بدهی ایران به شرکت های نفت چینی بوده است.
براس��اس پیش بینی صندوق بین المللی پول ،انتظار می رود کسری بودجه کل
ایران در سال جاری میالدی ۹.۶درصد کل تولید ناخالص داخلی ،یعنی حدود
۵۸میلی��ارد دالر باش��د .همچنین انتظار می رود بدهی خالص دولت در س��ال
ج��اری به ۴۴درصد تولید ناخال��ص داخلی ،یعنی حدود ۲۵۸میلیارد دالر اوج
بگیرد .در سال ،۲۰۱۸بدهی خالص دولت زیر ۲۷درصد تولید ناخالص داخلی
بود و نش��ان می دهد طی 2سالی که از تحریم ها می گذرد ،بدهی خالص دولت
اوج گرفته است.
از فضای مجازی
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
کارتون روز صفحه 16