روزنامه صمت شماره 1840

‫اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫سال سی ویکم دوره جدید شماره ‪ 1838‬پیاپی ‪3156‬‬ ‫‪ 16‬صفحه قیمت‪ 2000 :‬تومان‬ ‫‪http://Telegram.me/smtnews‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫ضرورت بازنگری در‬ ‫برنامه های مصرف منابع اب‬ ‫گفت و گو‬ ‫تصمیم سازی شتاب زده‬ ‫از دستور کار خارج شود‬ ‫در تجارت هزار راه نرفته‬ ‫داریم‬ ‫بخشی از مشکالت را‬ ‫یک ماهه می توان حل کرد‬ ‫یادداشت های امروز‬ ‫ذوب اهن‬ ‫حامی محیط زیست‬ ‫کمبود اب‬ ‫و بحران زیست محیطی‬ ‫توجه ویژه به اب‬ ‫در فالت ایران‬ ‫خبر روز‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪14‬‬ ‫رشد تولید و استخراج مس‬ ‫نسبت به سال گذشته‬ ‫‪2‬‬ ‫دالیل و پیامد های بحران اب در ایران را بررسی کرد‬ ‫اب به ِگل نشست‬ ‫‪15-14-13-11-9-7-5-4‬‬ ‫‪www.smtnews.ir -‬‬ صفحه 1 ‫‪2‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫صنعت‬ ‫خبر‬ ‫تجارت‬ ‫سرمقاله‬ ‫ضرورت بازنگری در‬ ‫برنامه های مصرف‬ ‫منابع اب‬ ‫بهروزصادقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فت ‬ ‫گ‬ ‫اتصال گمرک تا پایان تیر‬ ‫به سامانه جامع تجارت‬ ‫تصمیم سازی شتاب زده از دستور کار خارج شود‬ ‫€ €ای�ران یکی از نخس�تین کش�ورهای‬ ‫اس�یایی در برنامه ری�زی صنعتی اس�ت‬ ‫ک�ه پ�س از ژاپن بیش�ترین قدم�ت را در‬ ‫میان اس�یایی ها دارد‪ .‬باوج�ود ‪ ۱۲‬برنامه‬ ‫توس�عه ای ک�ه پی�ش و پ�س از انقلاب‬ ‫تدوین ش�د راهبرد صنعتی ش�دن ایران‬ ‫تاکنون محقق نش�ده اس�ت‪ .‬ایا نباید در‬ ‫فرایند برنامه ریزی و ساختارهای تدوین‬ ‫اس�تراتژی صنعت�ی کش�ور تجدیدنظر‬ ‫کنیم؟‬ ‫ح��دود ‪ ۴۷‬س��ال پی��ش‪ ،‬م��ا در اس��تانه یک‬ ‫انقالب صنعتی «وابس��ته» قرار داشتیم و همواره‬ ‫در مرزه��ای مونتاژ بودیم و ای��ن‪ ،‬همه حوزه ها و‬ ‫صنای��ع اعم از خودرو ت��ا فلزات اساس��ی را در بر‬ ‫می گرف��ت‪ .‬پش��توانه ای��ن توس��عه صنعتی هم‬ ‫نفت بود که روس��ای دولت های امریکا و فرانس��ه‬ ‫و ش��وروی و الم��ان غربی هم م��دام می گفتند ما‬ ‫به ج��ای دادن پول نفت به ای��ران‪ ،‬این اقدامات را‬ ‫به عنوان یکسری مسکن به ایران تزریق می کنیم!‬ ‫خودروس��ازهایی مث��ل لیالند‪ ،‬ولوو‪ ،‬ش��ورولت‪،‬‬ ‫‪ ،BMW‬تالبوت در ایران س��ایت تولید داش��تند‬ ‫و ما این خودروها را مونتاژ می کردیم و اصوال نفت‬ ‫م��ا در اختیار خودمان نب��ود‪ .‬در باب اینکه چرا به‬ ‫اهداف ‪ ۱۲‬برنامه یادش��ده نرسیدیم هم باید این‬ ‫نکته را روش��ن کنم که ما‪ ،‬حدود ‪ ۴‬سال پس از ان‬ ‫تاریخ که همگام با کره جنوبی به عنوان دو پیشران‬ ‫مهم صنعتی اسیا مطرح بودیم‪ ،‬دچار یک انقالب‬ ‫بزرگ و ایدئولوژیک به رهبری حضرت امام (ره) و‬ ‫یک تحول عظیم در س��رنگونی یک رژیم سیاسی‬ ‫وابسته شدیم و پس از ان هم حدود ‪ ۳‬سال درگیر‬ ‫ضدانقالب بودیم و ‪ ۸‬س��ال نیز بزرگ ترین جنگ‬ ‫ق��رن را با ش��رایط کامال نابرابر داش��تیم که باعث‬ ‫از می��ان رفتن فرصت های س��رمایه گذاری برای‬ ‫توس��عه صنعتی در کش��ور ش��د‪ .‬در واقع پس از‬ ‫‪ ۱۱‬س��ال ما توانس��تیم فرصت بازسازی خسارات‬ ‫و بهینه س��ازی نیروی انسانی کشور را دنبال کنیم‬ ‫و این باعث ش��د ما از قافله توس��عه صنعتی عقب‬ ‫بمانیم‪.‬‬ ‫انچه که در س��ال های پس از ان نیز اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫ناش��ی از ناکارامدی مدیریت نبود‪ .‬باید این نکته‬ ‫را در نظر داش��ته باش��یم که زبان مشترک امروز‬ ‫دنی��ا‪ ،‬زبان صنعت و اقتصاد اس��ت‪ ،‬نه سیاس��ت و‬ ‫مسائل امنیتی‪.‬‬ ‫€ € پ�س در مجم�وع اعتق�اد داری�د ب�ا‬ ‫انباش�ت ناکارامدی در ح�وزه مدیریت و‬ ‫برنامه ریزی صنعتی‪ ،‬مواج�ه نبودیم؟ ایا‬ ‫بحران های کنونی اقلیمی متاثر از توسعه‬ ‫صنعت�ی ناهمگون کش�ور و لحاظ نکردن‬ ‫امای�ش منطق�ه ای در توس�عه صنعت�ی‬ ‫کشور‪ ،‬ناکارامدی محسوب نمی شود؟‬ ‫من معتق��دم تمامی مدیران م��ا پس از انقالب‬ ‫اس�لامی‪ ،‬مدی��ران خدوم و مومن و زحمتکش��ی‬ ‫بودند که دست همه انها را می بوسم‪ ،‬چون همگی‬ ‫فرزندان ای��ن ملت بوده اند‪ .‬فقدان یک سیس��تم‬ ‫پیش��ران صنعت��ی ش��فاف و دارای چش��م انداز‪،‬‬ ‫کش��ور را با مش��کالت عدیده ای مواجه کرد‪ .‬ما در‬ ‫برنامه های چهارم‪ ،‬پنجم و حتی شش��م توس��عه‪،‬‬ ‫فقط حرف توس��عه صنعتی را زدیم اما به ملزومات‬ ‫ان نپرداختی��م و انگونه که باید عمل نکردیم‪ .‬باید‬ ‫این نکته را بپذیریم که در ادوار گذشته شتاب زده‬ ‫عم��ل کردیم‪ .‬امروز م��ا در اس��تانه تحقق دولت‬ ‫قوی اس�لامی‪ ،‬در مع��رض روی کار امدن فردی‬ ‫هس��تیم که دوست دارد در بخش صنعت‪ ،‬انقالب‬ ‫بزرگی صورت بگیرد و حتما اس��تحضار دارید که‬ ‫خود ایش��ان پیش��تاز احیای صنایع تعطیل شده‬ ‫کش��ور اس��ت‪ .‬ما اگر به دنبال پویاس��ازی صنایع‬ ‫کشور هس��تیم باید ‪SME‬ها (کس��ب وکارهای‬ ‫کوچک مقی��اس) را تقویت کنیم‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫م��ا باید ابتدا ان دس��ته از مش��کالت تولید را که‬ ‫به معیش��ت و س��فره مردم مربوط هستند‪ ،‬سریعا‬ ‫حل کنیم و وقتی مردم س��یر شدند‪ ،‬با فراغ بال به‬ ‫فکر توس��عه تولید و پیشرفت صنعتی باشیم و در‬ ‫‪ R&D‬صنایع سرمایه گذاری کنیم‪.‬‬ ‫€ €ای�ا در دول�ت این�ده اس�تراتژی‬ ‫خودکفای�ی در همه چیز‪ ،‬در دس�تور کار‬ ‫ق�رار می گیرد ی�ا اس�تراتژی ها برمبنای‬ ‫مزیت نس�بی در منابع انس�انی و طبیعی‬ ‫تدوین خواهد شد؟‬ ‫به ط��ور قط��ع خودکفایی در همه چیز میس��ر‬ ‫نیس��ت و باید این ذهنیت غیراقتصادی پرهزینه‬ ‫را از خ��ود دور کنیم ام��ا باید به طور جدی به قطع‬ ‫وابستگی های اساسی و اس��تراتژیک فکر کنیم و‬ ‫اتفاقا از نظر من این ایده کامال عملیاتی خواهد بود‪.‬‬ ‫ای��ن دو ایده کامال با هم تفاوت دارند و باید بدانیم‬ ‫که هیچ کش��وری در هی��چ صنعتی به خودکفایی‬ ‫کامل نخواهد رسید و وابس��تگی های بین المللی‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫مجتبی اسکندری‪ :‬فرهاد تقوامنش از جمله مدیران باسابقه کشور با رزومه‬ ‫مدیریت�ی متن�وع در حوزه های صنایع س�نگین‪ ،‬نف�ت و گاز و صنایع ریلی و‬ ‫پتروش�یمی اس�ت که همین س�وابق مدیریتی صنعتی و معدنی از او چهره ای‬ ‫صاحب نظر در حوزه های یادشده ساخته است‪ .‬وی در جریان بازدید از موسسه‬ ‫ب�ه گفت وگو با خبرن�گار‬ ‫مطبوعات�ی‬ ‫پرداخت و ضم�ن انتقاد از‬ ‫برخی رویه های پیش�ین‪ ،‬خواهان احیای وظایف حاکمیتی این وزارتخانه شد‬ ‫و س�پس به تش�ریح برنامه های پیش�نهادی و نقد فرایند برنامه ریزی توسعه‬ ‫صنعتی در کشور پرداخت‪.‬‬ ‫و منطقه ای در نظام تولید برای هر کش��وری کامال‬ ‫بدیهی ا س��ت و ما ه��م از قاعده تولی��د تخصصی‬ ‫مستثنا نیس��تیم‪ .‬اجازه بدهید خیال تان را راحت‬ ‫کن��م؛ در دولت س��یزدهم و همزمان ب��ا گام دوم‬ ‫انقالب‪ ،‬سیاستمداران به این نتیجه رسیده اند که‬ ‫تصمیم س��ازی شتاب زده را برای همیشه از دستور‬ ‫کار خ��ارج کنند‪ .‬تجربه نش��ان داده در س��اختار‬ ‫وزارتخان��ه صنعت‪ ،‬معدن و تج��ارت همواره فرد‪،‬‬ ‫تصمیم گیرنده بوده و س��اختار در تصمیم گیری ها‬ ‫تاثیر چندانی نداش��ته است‪ .‬از ابتدای دهه ‪ ۷۰‬که‬ ‫با ش��یب مالیم ادغام ‪ ۴‬وزارتخان��ه ای که در حال‬ ‫ حاض��ر در کنار هم ب��ه صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت‬ ‫مش��هور ش��ده اند‪ ،‬اغاز شد‪ ،‬رس��الت خدمت هر‬ ‫ک��دام از ای��ن وزارتخانه ها به فراموش��ی س��پرده‬ ‫ش��د و حداکثر به یک معاون��ت کم خاصیت تقلیل‬ ‫پیدا کرد‪ .‬به ط��ور مثال اگر امروز وزارت بازرگانی‪،‬‬ ‫موج��ود بود و به وظایف ذات��ی خود عمل می کرد‪،‬‬ ‫بخشی از مش��کالت موجود در حوزه های تجارت‬ ‫داخلی و خارج��ی‪ ،‬وجود نداش��ت و تنظیم بازار‪،‬‬ ‫کنت��رل قیمت ها و کاه��ش تورم در دس��تور کار‬ ‫این وزارتخانه قرار داش��ت‪ .‬همین مس��ائل درباره‬ ‫دو وزارتخانه پیش��ین مع��ادن و فلزات و همچنین‬ ‫وزارت صنایع سنگین صدق می کند‪.‬‬ ‫€ €وج�ود بروکراس�ی پیش�ین‪ ،‬رانت ها و‬ ‫امضاه�ای طالی�ی را بیش�تر از وض�ع فعلی‬ ‫نمی ک�رد؟ ایا در دولت ات�ی امکان تفکیک‬ ‫مجدد وزارتخانه ها وجود دارد؟‬ ‫خیر؛ ش��ما این را در نظ��ر بگیرید که اگر وزارت‬ ‫مع��ادن و فلزات وجود داش��ت‪ ،‬اکن��ون واگذاری‬ ‫‪ ۶‬ه��زار مع��دن کش��ور ب��دون ش��فافیت صورت‬ ‫نمی پذیرفت‪ .‬اوپال و س��نگان را به عنوان نمونه در‬ ‫نظر بگیری��د‪ .‬االن این وزارتخانه متولی حوزه های‬ ‫مختلف و متعدد مثل س��نگ اهن‪ ،‬فوالد و خودرو‬ ‫اس��ت که در ید کنترل این وزارتخانه نیس��ت‪ .‬اگر‬ ‫ام��روز خودمان را با س��ال ‪ ۱۹۴۵‬الم��ان (غربی)‬ ‫مقایسه کنیم‪ ،‬متوجه می شویم باید از حوزه فوالد‬ ‫ش��روع کنیم ت��ا در حوزه های دیگ��ر هم صنعتی‬ ‫ش��ویم‪ .‬اگر المان امروز حرفی ب��رای گفتن دارد‪،‬‬ ‫گذشته ای دارد که در ان پس از جنگ جهانی دوم‬ ‫هیچ نیروی کاری و هیچ فناوری نداشت‪ .‬این کشور‬ ‫در جریان معاهدات صلح پذیرفت که فقط صنعت‬ ‫فوالد را برای بازس��ازی کشورشان در اختیارشان‬ ‫بگذارند‪ .‬المانی ها طی ‪ ۱۰‬س��ال ‪ ۱۶‬س��اعت کار‬ ‫می کردند و فقط یک وع��ده غذا می خوردند‪ .‬پس‬ ‫از مدتی به ‪ ۱۲‬س��اعت کار و دو وعده غذا رسیدند‬ ‫و در نتیجه به ‪ ۸‬س��اعت کار با ‪ ۳‬وعده غذا دس��ت‬ ‫پیدا کردند‪ .‬در نهایت پس از ‪ ۲۰‬س��ال اشتوتگارت‬ ‫و ساکس��ن‪ ،‬پ��س از تولید فوالد ب��ه تولید خودرو‬ ‫پرداختن��د‪ .‬البته من معتقدم تفکیک وزارتخانه ها‬ ‫دیگر در دس��تور کار قرار نمی گیرد و به هزینه های‬ ‫احتمالی اش نمی ارزد‪.‬‬ ‫€ €این ش�یوه زندگی را که به م�ردم ایران‬ ‫توصی�ه نمی کنی�د؟ الم�ان البته پیش�ینه‬ ‫‪۱۲۰‬ساله خودروس�ازی با برندهای بزرگ را‬ ‫نیز دارد‪...‬‬ ‫نه سوءبرداش��ت نکنید از حرف های من! منظور‬ ‫من این بود که ما یک مس��یر ‪ ۱۰‬تا ‪ ۲۰‬س��اله برای‬ ‫دستیابی به توسعه صنعتی پیش روی خود داریم‪.‬‬ ‫پیش از انقالب ما هم خودروسازی داشتیم اما فشل‬ ‫و ناکارام��د و مونتاژکار بودند؛ ب��ا این حال هزینه‬ ‫تصمیمات غلط شان بر گرده مردم نبود و دولت نیز‬ ‫بخش خصوصی را رانتیر بار نمی اورد‪ ،‬اما االن این‬ ‫صنایع دولتی هستند و هزینه تصمیمات شان را نه‬ ‫مدیران بروکرات‪ ،‬بلکه مردم باید بدهند‪.‬‬ ‫€ €در المان که به ان اش�اره کردید ‪ ۱۷‬برابر‬ ‫ایران ب�ه منابع ابی تجدیدپذیر دسترس�ی‬ ‫دارند و چش�م انداز فوالد را متناسب با اقلیم‬ ‫طراحی کردن�د‪ .‬در ایران با منابع ابی ناچیز‪،‬‬ ‫ب�رای تولی�د ‪ ۵۵‬میلی�ون تن ف�والد و ‪۱۲۰‬‬ ‫میلیون تن س�یمان برنامه ریزی شده است‪.‬‬ ‫ایا این شیوه پسندیده است و در دولت اتی‬ ‫هم تداوم خواهد داشت؟‬ ‫اتفاقا من هم از خصوصی س��ازی به ش��دت دفاع‬ ‫می کنم و معتق��دم دولت باید ضامن اجرای دقیق‬ ‫سیاست های کلی اصل ‪ ۴۴‬که رهبر معظم انقالب‬ ‫ابالغ کردند‪ ،‬باش��د‪ .‬در دولت های گذشته همواره‬ ‫ی��ا دولت بزرگ ت��ر از ابتدای کار خود ش��ده بود یا‬ ‫در نهایت واگذاری ها منجر به ش��کل گیری پدیده‬ ‫خصولتی در اقتصاد ایران ش��ده است‪ .‬ما معتقدیم‬ ‫باید بدنه دولت بسیار کوچک و چابک شود تا دولت‬ ‫بتوان��د به پ��رواز در بیاید و کارامدت��ر و با فراغ بال‬ ‫ب��ه وظایف ذاتی و حاکمیتی خ��ود بپردازد‪ .‬تداوم‬ ‫سیاس��ت هایی که در ‪ ۲۴‬سال اخیر در دستور کار‬ ‫قرار داش��ت‪ ،‬باعث این وضعیت شد و من امیدوارم‬ ‫در دوران تص��دی دولت جدید ای��ن رویه ها تکرار‬ ‫نشود‪.‬‬ ‫رئیس جمه��وری گفت‪ :‬ضروری اس��ت اتصال‬ ‫کلیه س��امانه ها به ویژه س��امانه گمرک به سامانه‬ ‫جامع تجارت تا پایان تیر نهایی شود‪.‬‬ ‫به گزارش پایگاه اطالع رسانی ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫دویس��ت وچهل ویکمین جلسه س��تاد هماهنگی‬ ‫اقتصادی دولت روز سه ش��نبه به ریاس��ت حسن‬ ‫روحانی‪ ،‬رئیس جمهوری برگزار شد‪.‬‬ ‫در ابت��دای این جلس��ه وزیر راه و شهرس��ازی‬ ‫گزارشی از وضعیت روند ورود‪ ،‬بارگیری و ترخیص‬ ‫کاالها به ویژه کاالهای اساس��ی ب��ه تفکیک بنادر‬ ‫کش��ور ارائه ک��رد‪ .‬برمبن��ای گزارش وزی��ر راه و‬ ‫شهرس��ازی‪ ،‬ناوگان حمل ونق��ل در بخش ریلی و‬ ‫جاده ای تقویت ش��ده و ظرفی��ت حمل ونقلی در‬ ‫جهت تس��ریع بارگی��ری و انتق��ال کاال از بنادر و‬ ‫گمرکات افزایش یافته است‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری با اش��اره به گزارش های تامین‬ ‫کااله��ای اساس��ی و افزای��ش ظرفیت ن��اوگان‬ ‫حمل ونق��ل در جه��ت تس��ریع در انتق��ال کاال‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬همکاری همه دس��تگاه ها در جهت تسریع‬ ‫در ترخی��ص کاالهای موجود در گمرکات کش��ور‬ ‫ضروری است‪.‬‬ ‫روحانی افزود‪ :‬راه اندازی س��امانه جامع تجارت‬ ‫کشور‪ ،‬س��اختار الزم برای ش��فافیت و جلوگیری‬ ‫از معطلی کاال و ریش��ه کنی فس��اد و سوءاستفاده‬ ‫رانت جویانه را فراهم کرده و ضروری اس��ت اتصال‬ ‫کلیه س��امانه ها به ویژه س��امانه گمرک به سامانه‬ ‫جامع ت��ا پایان تیر نهایی ش��ود‪ .‬همچنین در این‬ ‫جلس��ه س��تاد هماهنگی اقتصادی دولت‪ ،‬رئیس‬ ‫جمعیت ه�لال احم��ر گزارش��ی از اقدامات این‬ ‫جمعیت برای تامین بالگ��رد موردنیاز ارائه کرد و‬ ‫تصمیمات الزم در این زمینه اتخاذ شد‪.‬‬ ‫روی خط خبر‬ ‫و گو‬ ‫تاکید فرهاد تقوامنش در گفت وگو با‬ ‫‪:‬‬ ‫دیدار رزم حسینی‬ ‫با رئیس قوه قضاییه‬ ‫وزیر صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت با حضور در دفتر‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای با او دیدار کرد و با ارائه‬ ‫گزارش��ی درب��اره اقدام��ات وزارت و چالش هایی‬ ‫ک��ه در حوزه ه��ای صنعت و تج��ارت و همچنین‬ ‫تامین نیازهای اساس��ی مردم وجود دارد‪ ،‬بر لزوم‬ ‫هماهنگی و همکاری دولت و دستگاه قضایی برای‬ ‫حل مشکالت در این بخش ها تاکید کرد‪.‬‬ ‫به گزارش قوه قضاییه‪ ،‬محسنی اژه ای نیز در این‬ ‫دیدار با تش��کر از ابراز محبت وزیر صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تج��ارت اظهار کرد‪ :‬قوه قضایی��ه در دوره تحول‬ ‫و تعال��ی بر هم��کاری و اس��تفاده از ظرفیت های‬ ‫همه دس��تگاه ها برای حل مشکالت کشور و مردم‬ ‫تاکید دارد‪ .‬رئیس قوه قضاییه افزود‪ :‬امروز کش��ور‬ ‫در ش��رایطی قرار دارد که بیش از همیشه نیازمند‬ ‫همدلی و همکاری همه بخش ها هس��تیم و هرچه‬ ‫هم افزایی بین دس��تگاه ها بیش��تر باشد توفیقات‬ ‫در کاهش مش��کالت م��ردم بیش��تر خواهد بود‪.‬‬ ‫محس��نی اژه ای با اش��اره به هم پوشانی ماموریت‬ ‫در بخش های��ی از وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫و دس��تگاه قضای��ی از جمله س��ازمان تعزیرات و‬ ‫سازمان بازرس��ی کل کشور‪ ،‬لزوم تبادل اطالعات‬ ‫بی��ن این مجموعه ه��ا برای هماهنگی بیش��تر را‬ ‫متذکر شد‪.‬‬ ‫بازدید مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه های‬ ‫بین المللی ایران از موسسه‬ ‫مدیرعامل ش��رکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ایران روز گذشته با حضور در موسسه فرهنگی‬ ‫از تحریریه روزنامه‬ ‫و مطبوعاتی‬ ‫و پایگاه خبری گس��ترش نیوز بازدید کرد و از نزدیک در‬ ‫جریان فعالیت روزنامه نگاران و خبرنگاران این موسسه قرار گرفت‪ .‬این بازدید در راستای افزایش تعامل‬ ‫میان شرکت سهامی نمایش��گاه های بین المللی ایران با رسانه های تخصصی حوزه صنعت نمایشگاهی‬ ‫کش��ور انجام ش��د‪ .‬در جریان این بازدید حس��ن زمانی از امکانات هلدینگ مطبوعاتی‬ ‫دیدن و‬ ‫ب��رای تداوم همکاری ه��ای تخصصی با این مجموعه مطبوعاتی اعالم امادگ��ی کرد‪ .‬زمانی همچنین با‬ ‫ابراز خش��نودی از وجود سرویس اختصاصی صنعت نمایش��گاهی در بخش ویژه نامه های این مجموعه‬ ‫خاطرنش��ان کرد‪ :‬همکاری دوجانبه موسسه‬ ‫و شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ایران به‬ ‫رش��د و توسعه همه جانبه این صنعت در کشور منجر خواهد شد‪ .‬وی در گفت وگو با خبرنگاران سرویس‬ ‫نمایش��گاه این رسانه به بیان برخی اقدامات انجام شده در راستای اعتالی صنعت نمایشگاهی پرداخت‬ ‫و در تش��ریح اخرین جزئیات پاویون ایران در اکس��پو ‪ ۲۰۲۰‬دوبی گفت‪ :‬یکی از طرح هایی که به عنوان‬ ‫افتخار جمهوری اس�لامی ایران در حوزه پروژه های ملی کش��ور ثبت خواهد شد‪ ،‬پروژه پاویون ایران در‬ ‫اکس��پو ‪ ۲۰۲۰‬دوبی است‪ .‬س��اخت این پاویون از نیمه اذر ‪ ۹۹‬اغاز شد و مرداد امسال به اتمام می رسد‪.‬‬ ‫زمانی با بیان اینکه این پروژه ‪ ۲۰۱۴‬مترمربع مس��احت دارد‪ ،‬گفت‪ :‬ساخت پاویون ایران با این مساحت‬ ‫در ‪ ۸‬ماه یک رکورد بی نظیر در صنعت س��اختمان اس��ت‪ .‬این پاویون از بین ‪ ۱۹۸‬کش��ور جهان از حیث‬ ‫معماری‪ ،‬زیبایی و برخی ریزه کاری های خاص ایرانی در میان ‪ ۸‬پاویون برتر جای گرفته است‪ .‬مدیرعامل‬ ‫شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ایران در ادامه این گفت وگو پیرامون برخی مسائل مانند نقشه‬ ‫راه صنعت نمایش��گاهی کشور‪ ،‬اس��تفاده از ظرفیت های شرکت های دانش بنیان و استارت اپ ها در این‬ ‫صنعت و‪ ...‬نظراتی را مطرح کرد که در شماره های اتی منتشر خواهد شد‪.‬‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫اسمان امسال بخشنده نبود و خاک تفتیده‪ ،‬جان و مجال به روییدن‬ ‫گیاهان نداده اس��ت‪ .‬بارش های امسال نسبت به سال گذشته‪ ،‬کاهش‬ ‫چش��مگیری داشته و همچنان که اقلیم شناس��ان پیش از این هشدار‬ ‫داده بودن��د‪ ،‬ای��ن روزها همراه با پدیده خشکس��الی که تمامی مناطق‬ ‫کش��ور را تهدید می کند‪ ،‬بحران های ناش��ی از سیاس��ت های غلط ابی‬ ‫در دهه های گذش��ته که منابع ابی کشور را به نابودی کشانده‪ ،‬به نقطه‬ ‫خطرناکی رس��یده و اگر هرچه سریع تر برای مدیریت و مهار این بحران‬ ‫فراگیر‪ ،‬اقدامی عاجل و زیربنایی صورت نگیرد‪ ،‬کش��ور وارد مس��یری‬ ‫بی بازگشت خواهد شد‪.‬‬ ‫مهار این بحران به اصالحاتی زیرس��اختی در نظام بهره وری از منابع‬ ‫اب کش��ور و جس��ت وجو برای یافتن منابع جدید ابی نیازمند اس��ت‪.‬‬ ‫سال هاس��ت شماری از کش��ورهای منطقه با اتخاذ راهکارهایی مفید‪،‬‬ ‫به شیرین س��ازی و به��ره وری از اب های فراس��رزمینی و انتقال ان به‬ ‫صحاری سوزان خود دست یازیده و زمینه های گسترش صنایع مرتبط‬ ‫با اب را نیز فراهم کرده اند‪.‬‬ ‫در طول سال های گذشته مدیریت های غلط اب در ایران روش هایی‬ ‫را ب��ه کار گرفتن��د که موجب نابودی این منابع ش��دند؛ از دس��تکاری‬ ‫سیس��تم های اکولوژیک کش��ور‪ ،‬ان ه��م در اندازه های کالن همچون‬ ‫انتق��ال اب خزر به فالت مرکزی گرفته تا اتخ��اذ راهکارهایی از جمله‬ ‫انتقال اب های لرستان‪ ،‬کارون‪ ،‬زاینده رود؛ طرح هایی که نه تنها موجب‬ ‫نابودی منابع اب کش��ور ش��دند‪ ،‬بلکه ضمن انهدام بخش هایی وسیع‬ ‫از طبیعت س��بز‪ ،‬معیشت را برای س��اکنان این مناطق سخت کردند؛‬ ‫بی انکه بیندیشند بهره وری بیش از توان منابع اب و فشار به گونه گونی‬ ‫محیط زیس��ت‪ ،‬به گسترش مناطق بیابانی خواهد انجامید و اثار زیانبار‬ ‫این گونه طرح های ضدتوسعه پایدار امنیت ملی را نیز خدشه دارخواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫پرونده هر یک از طرح های ابی کش��ور را که باز کنیم با زخم هایی باز‬ ‫مواجه می ش��ویم که برای درمان انها چاره ای اساسی اندیشیده نشد و‬ ‫بدون ریشه یابی و درمان اساسی بیماری‪ ،‬راهکارهایی به کار گرفته شد‬ ‫که درمانگر نبوده است‪.‬‬ ‫از این دس��ت برنامه ریزی های نادرس��ت و خانمان س��وز می توان به‬ ‫س��اخت و اب اندازی «سد گتوند» اشاره کرد که باوجود همه هشدارها‪،‬‬ ‫در پهنه ای نامناسب به اجرا در امد و حل شدن کوه های عظیم نمک در‬ ‫بستر دریاچه سد‪ ،‬تمامی منابع اب های زیرزمینی شیرین منطقه را به‬ ‫شوری کشانده و خس��اراتی عظیم در اراضی گسترده و نخلستان های‬ ‫پایین دس��ت در پی داشته و حاصل ده ها س��ال جانفشانی ها و زحمات‬ ‫کشاورزان منطقه را نابود کرد ه است‪.‬‬ ‫در یک کالم سیاس��ت های ابی پراش��تباه دولت های گذش��ته که با‬ ‫چاش��نی نابودی اکوسیس��تم های طبیعی همراه بوده با دست اندازی‬ ‫به دامان طبیعت و منابع اب های زیرزمینی در بس��یاری نقاط کش��ور‪،‬‬ ‫بحرانی بزرگ تر به نام فرونشست زمین را رقم زده است‪.‬‬ ‫این همه‪ ،‬در حالی اس��ت که به باور بس��یاری از کارشناسان افزون بر‬ ‫کاهش حجم اب های ورودی به منابع زیرزمینی‪ ،‬خطر انواع االینده ها‪،‬‬ ‫پس��ماندهای صنعتی‪ ،‬عفونی‪ ،‬فاضالب های ش��هری و راهیابی سموم‬ ‫مصرفی کش��تزارها ب��ه منابع اب‪ ،‬کیفیت مناب��ع اب های زیرزمینی و‬ ‫روان اب های کشور را به مخاطره می افکند و اقدام های عاجلی برای رفع‬ ‫این معضالت به اجرا در نمی اید؛ نمونه این مس��ئله نابودی صدها هزار‬ ‫قطعه ماهی در یکی از منابع ابی جنوب کشور در روزهای گذشته است‪.‬‬ ‫از دیگر س��و‪ ،‬برداش��ت های بی روی��ه از منابع اب ه��ای زیرزمینی‬ ‫فاجع��ه ای را در کش��ور رقم زده که به گفته بس��یاری از کارشناس��ان‬ ‫هم اکنون بسیاری از دشت های حاصلخیز کشور قابلیت احیا را از دست‬ ‫داده اند و ابی که طی میلیون ها س��ال ذخیره ش��ده بود‪ ،‬از دست رفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫پایان س��خن انک��ه تمامی ای��ن تنش های اب��ی‪ ،‬افزون ب��ر پدیده‬ ‫خشکسالی و ارتباط مستقیم ان با کاهش تولید برق که کسب وکارهای‬ ‫میلیون ها شهروند در سراسر کشور و روند تولید را در بسیاری از صنایع‬ ‫مختل کرده‪ ،‬رهاورد نظام فکری و شیوه اندیشه نادرست برخی مدیران‬ ‫تصمیم س��از‪ ،‬نبود پش��توانه های علمی و عملی در شیوه های بهره وری‬ ‫مناب��ع اب و مصرف بهین��ه ان‪ ،‬بخش��ی نگری ها و دوری از هم افزایی‬ ‫دستگاه های مس��ئول در مناطق مختلف کشور است؛ از این رو‪ ،‬بحران‬ ‫موجود با تداوم سیاست های پیشین قابل درمان نیست‪ ،‬بلکه ساختار و‬ ‫نظام برنامه ریزی ها در این زمینه باید دگرگون ش��ود تا مشکالتی را که‬ ‫پدید اورده‪ ،‬مدیریت و درمان کند‪.‬‬ ‫صرفه جوی��ی در مص��رف اب کش��ور به هم��راه تقوی��ت تاالب ها‪،‬‬ ‫ابخی��زداری‪ ،‬ذخیره س��ازی روان اب ها‪ ،‬تغییر الگوی کش��ت‪ ،‬تنظیم‬ ‫برنامه ه��ای جمعیتی و اص�لاح الگوی مص��رف در تمامی بخش های‬ ‫شرب‪ ،‬صنعتی‪ ،‬کشاورزی و‪ ...‬راهکارهایی است که متخصصان امر برای‬ ‫عبور از این شرایط دشوار توصیه می کنند‪.‬‬ ‫همچنین باتوج��ه به اینکه امروزه اصرار ب��ر خودکفایی برای تولید‬ ‫برخی محصوالت کش��اورزی روش��ی غیراقتص��ادی و ضدبرنامه های‬ ‫توس��عه پایدار تلقی می ش��ود‪ ،‬هدف گذاری ها در این زمینه باید تغییر‬ ‫کن��د و روش های تامین امنیت غذایی مد نظ��ر برنامه ریزان قرار گیرد‪.‬‬ ‫در این راس��تا یکی از راهکاره��ای کاهش مصرف بی رویه اب‪ ،‬مدیریت‬ ‫و تغیی��ر الگوی کش��ت در مناطق مختلف کش��ور اس��ت ت��ا برخی از‬ ‫محصوالت کشاورزی که به اب بسیاری نیاز دارند‪ ،‬در دیگر استان های‬ ‫مناسب‪ ،‬تولید یا از خارج وارد شوند‪.‬‬ ‫پرداختن به پژوهش های نوین در زمینه تصفیه و بازیابی فاضالب ها‪،‬‬ ‫بازگردانی اب به چرخه مصرف و اس��تفاده از روان اب ها و ذخیره سازی‬ ‫از دیگ��ر راهکاره��ای اساس��ی در این زمینه اس��ت که بای��د به میزان‬ ‫چشمگیری گسترش یابد‪.‬‬ ‫ش��کی نیست که اموزش‪ ،‬اطالع رسانی و فرهنگ سازی برای مصرف‬ ‫بهین��ه منابع ابی باید به عن��وان اصلی مهم و تاثیرگ��ذار در این زمینه‬ ‫موردتوج��ه ق��رار گیرد‪ .‬تنها در این صورت اس��ت ک��ه می توان پدیده‬ ‫خشکسالی را با همت مردم که مصرف کنندگان اصلی منابع اب کشور‬ ‫به شمار می روند‪ ،‬مدیریت کرد‪.‬‬ ‫رشد تولید و‬ ‫استخراج مس‬ ‫نسبت به سال‬ ‫گذشته‬ ‫ش��رکت ملی صنایع مس ایران براس��اس امار تولید‪ ،‬تا پایان خرداد امسال‬ ‫موف��ق به تولی��د ‪ ۷۵‬هزار و ‪ ۵۷۹‬تن کاتد مس ش��د که در مقایس��ه با مدت‬ ‫مشابه سال گذش��ته از افزایش ‪ ۹.۵‬درصدی برخوردار شده است‪ .‬به گزارش‬ ‫مس پرس‪ ،‬اردش��یر سعدمحمدی‪ ،‬مدیرعامل شرکت مس با اعالم این خبر و‬ ‫قدردانی از تالش های پرسنل شرکت مس برای حفظ جریان صعودی تولید‪،‬‬ ‫ن اند مس تولید‬ ‫گفت‪ :‬ش��رکت مس تا پایان خردا د امس��ال ‪ ۹۴‬هزار و ‪ ۹۹۵‬ت ‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬مدیرعامل ش��رکت مس تصریح کرد‪ :‬امار تولید اند شرکت در‬ ‫مقایس��ه با مدت مشابه سال گذشته نشان دهنده افزایش ‪ ۳.۵‬درصدی است‪.‬‬ ‫به گفته س��عدمحمدی تولید کنس��انتره مس نیز در این دور ه زمانی‪ ،‬رشد ‪۴‬‬ ‫درصدی را نس��بت به مدت مشابه س��ال قبل تجربه کرده است؛ به طوری که‬ ‫ش��رکت مس تا پایان خرداد ‪ ۳۲۲‬هزار و ‪ ۸۰۱‬تن کنسانتره مس تولید کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬مدیرعامل ش��رکت مس در ادامه اظهار کرد‪ :‬تا پایان خرداد امس��ال‬ ‫تولی��د مس محتوی معدنی ش��رکت ملی صنایع مس ای��ران از مجتمع های‬ ‫مس سرچش��مه‪ ،‬میدوک و س��ونگون‪ ،‬درمجموع ‪ ۷۸‬ه��زار و ‪ ۷۲۹‬تن بوده‬ ‫که در برابر برنامه تعریف ش��ده رشد ‪ ۵‬درصدی داشته است‪ .‬سعدمحمدی با‬ ‫بیان اینکه استخراج شرکت مس طی این بازه زمانی درمجموع ‪ ۵۲‬میلیون و‬ ‫‪ ۶۲۱‬هزار تن بوده‪ ،‬گفت‪ :‬این میزان استخراج در مقایسه با مدت مشابه سال‬ ‫گذش��ته رشد ‪ ۲۵‬درصدی را نش��ان می دهد‪ .‬سعدمحمدی در پایان به ثبت‬ ‫رکورد جدید در خرداد امس��ال در مجتمع مس سرچشمه اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫کارخانه ذوب سرچشمه در این ماه ‪ ۲۳‬هزار و ‪ ۲۶‬تن اند تولید کرده که رکورد‬ ‫جدیدی در تاریخ این کارخانه محسوب می شود‪.‬‬ صفحه 2 ‫چهار شنبه‬ ‫صنعتگران‬ ‫بحران اب را‬ ‫جدی بگیرند‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫یل روز‬ ‫تحل‬ ‫تحلیل‬ ‫جنـگ اب‬ ‫در قلـب عـموسـام‬ ‫اب را با خام فروشی‬ ‫هدر ندهیم‬ ‫‪3‬‬ ‫از روش های مختلف اخذ مالیات بر درامد‬ ‫الگوی مالیاتی مناسب ایران کدام است؟‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫امیرعب�اس اذرم وند‪ :‬در جه�ان امروز اخذ مالیات از مح�ل درامد افراد حقیقی‬ ‫و حقوق�ی جزو مهم ترین ابزارهایی اس�ت که دولت ها می توانن�د از طریق ان هم‬ ‫درامدزای�ی ک�رده و ه�م به کاهش فاصل�ه طبقاتی کم�ک کنند‪ .‬ب�رای این مهم‬ ‫‪ ۳‬دس�ته کلی الگوی فراگی�ر‪ ،‬دوگانه و مالیات هموار مطرح اس�ت‪ .‬الگوی فراگیر‬ ‫الگویی پیچیده اس�ت که در ان برخورد یکسان با کار و سرمایه صورت می گیرد و‬ ‫همه مش�مول مالیات بر مجموع درامد با نرخ های تصاعدی و باال می شوند‪ .‬در این‬ ‫سیستم معافیت ها و تخفیف های گسترده ای وجود دارد؛ الگوی اجراشده در امریکا‬ ‫نیز به همین ش�یوه است‪ .‬در الگوی دوگانه‪ ،‬رفتار متفاوتی با کار و سرمایه شده به‬ ‫طوری که یک مالیات بر درامد ناخالص نیروی کار وضع می ش�ود و یک مالیات بر‬ ‫مجموع درامد نرخ ثابت نیز بر همه منابع درامدی فرد اعم از کار و سرمایه تعیین‬ ‫می ش�ود‪ .‬در نظام مالیات همواره یک مالیات تک نرخی و به نس�بت پایین بر همه‬ ‫منابع درامدی شخص حقیقی تعلق می گیرد‪ .‬در این سیستم برخی از انواع مالیات‬ ‫هموار‪ ،‬معافیت پایه دارند و یک نوع ان نیز دارای اعتبار مالیاتی پایه است‪ .‬با توجه‬ ‫به نقش مالیات در تامین هزینه های دولت‪ ،‬ایران نیز در همین مسیر گام برمی دارد‪.‬‬ ‫‪ ۳‬معیار ارزیابی الگوهای مالیاتی‬ ‫براس��اس گزارش اخیر مرکز پژوهش های مجلس ش��ورای اس�لامی‪ ،‬دولت ها در‬ ‫جهان برای اداره امور کشور خود‪ ،‬مالیات های گوناگون اخذ می کنند‪.‬‬ ‫از جمله مهم ترین انواع مالیات‪ ،‬مالیات بر درامد اس��ت که به دو دس��ته مالیات بر‬ ‫درامد اش��خاص حقوقی و مالیات بر درامد اشخاص حقیقی تقسیم می شود‪ .‬مالیات‬ ‫بر درامد اشخاص حقیقی را می توان به دو شیوه جداگانه یا یکپارچه اخذ کرد‪ .‬برای‬ ‫اجرای نظام مالیات بر مجموع درامد الگوهای مختلفی پیش��نهاد ش��ده که هر یک‬ ‫از کش��ورهای جهان متناس��ب با شرایط خود‪ ،‬یکی از انها را اجرا می کنند‪ .‬نخستین‬ ‫معیار ارزیابی الگوهای مالیات بر مجموع درامد‪ ،‬معیار افقی اس��ت‪ .‬عدالت افقی در‬ ‫الگوی مالیاتی به این معناس��ت که عدالت میان مالیات دهندگان برقرار باش��د و از‬ ‫افرادی که درامد مش��ابه دارند به طور یکس��ان مالیات دریافت ش��ود‪ .‬براین اساس‪،‬‬ ‫عدالت افقی هنگامی کامل محقق می شود که درامد حاصل از کار و درامد ناشی از‬ ‫سرمایه نرخ های متفاوتی نداشته باشند‪ ،‬همچنین برخی از مشاغل و اصناف مشمول‬ ‫معافیت یا تخفیف مالیاتی نباشند‪.‬‬ ‫دومین معیار ارزیابی الگوهای مالیات بر مجموع درامد معیار عدالت عمومی است‪.‬‬ ‫عدالت عمومی به عدالت اجتماعی و بهبود یا تضعیف شکاف های طبقاتی از راه ابزار‬ ‫مالیات اشاره دارد‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬عدالت عمومی در مالیات به این معناس��ت که از راه ابزار مالیات‪،‬‬ ‫فاصله طبقاتی و دهک های درامدی کاس��ته ش��ود و جامعه ای با برابری بهتر پس از‬ ‫وضع مالیات ایجاد ش��ود‪ .‬براس��اس اصل عدالت عمودی‪ ،‬گروه یا طبقه ای که دارای‬ ‫منابع مالی بیشتری است و درامد بیشتری دارد باید بیش از اقشار کم درامد مالیات‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫یکی از شاخص هایی که برای ارزیابی میزان اثر الگوی مالیاتی یک کشور بر بازتوزیع‬ ‫و تحقق اصل عدالت عمودی از ان طریق وجود دارد‪ ،‬تفاوت ش��اخص ضریب جینی‬ ‫قبل از مالیات و بعد از مالیات است‪.‬‬ ‫معی��ار س��وم ارزیابی الگوهای مالی��ات بر مجموع درامد کارایی اقتصادی اس��ت‪.‬‬ ‫براس��اس دانش اقتصاد‪ ،‬مردم در حالتی که هیچ مالیات و دخالتی در اقتصاد وجود‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬عقالیی رفتار می کنند و منابع به بهترین نحو تخصیص می یابد‪ .‬در این‬ ‫حالت اقتصاد در کارایی کامل قرار دارد‪.‬‬ ‫ایران به کدام الگو تکیه کند؟‬ ‫یک الگوی مالیاتی مطلوب عالوه بر تامین برابری‪ ،‬کارایی و سادگی‪ ،‬مانع فرار‬ ‫مالیاتی می ش��ود و همه منابع درامدی را شناس��ایی می کند‪ .‬برای طراحی یک‬ ‫الگوی مالیاتی باید درباره امور مختلف تصمیم گیری شود‪ .‬نخستین موضوع مهم‬ ‫در تعیین الگوی مطلوب‪ ،‬شرایط نظام اجتماعی و چابکی بروکراسی کشور است‪.‬‬ ‫به همین دلیل توصیه می شود در ایران نظام مالیاتی سیستم ساده ای داشته باشد‬ ‫تا به این ترتیب به اهداف سیاست گذار جامه عمل پوشانده شود‪.‬‬ ‫دومین مس��ئله س��طح فرهنگ مالیات��ی و تمکین مالیاتی در کش��ورهای در‬ ‫حال توس��عه از جمله ایران اس��ت‪ .‬در کشورهای توسعه یافته اهمیت و پرداختن‬ ‫مالیات در میان ش��هروندان مس��ئله جاافتاده ای است‪ .‬در این کشورها از کودکی‬ ‫اموزش های الزم به افراد داده می شود و همین سبب باال بودن تمکین مالی بیشتر‬ ‫مردم در کش��ورهای توس��عه یافته است‪ .‬اما در کش��ورهایی چون ایران‪ ،‬ضرورت‬ ‫پرداخت مالیاتی به خوبی تبیین نشده است‪ .‬همچنین مردم اطالع کافی از اهمیت‬ ‫و وضعیت نظام مالیاتی کشور ندارند‪.‬‬ ‫س��ومین مقوله ای که توجه به ان ضروری اس��ت‪ ،‬تورم و شوک های قیمتی در‬ ‫ایران اس��ت‪ .‬در اقتص��اد ایران تورم به پدیده ای رایج و تقریبا همیش��گی تبدیل‬ ‫ش��ده و از نظر نرخ تورم ایران جزو ‪ ۱۰‬کش��ور دارای تورم باال در جهان محسوب‬ ‫می شود‪ .‬عالوه بر تورم همیشگی‪ ،‬شوک های قیمتی در هر دهه در اقتصاد ایران رخ‬ ‫می دهد‪ .‬بر اثر این شوک های تورمی‪ ،‬نرخ کاالها و دارایی های سرمایه ای چند برابر‬ ‫می شود‪ .‬در این شرایط صاحبان دارایی و سرمایه‪ ،‬ثروت شان چند برابر می شود‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت ک��ه مزدبگیران هر دم فقیرتر می ش��وند؛ این امر به افزایش‬ ‫ش��کاف طبقاتی منجر ش��ده است‪ .‬توجه به این مسئله از ان رو ضروری است که‬ ‫می توان با ابزارهای مالیاتی از شدت شوک های تورمی کاست‪ .‬به این منظور باید‬ ‫فعالیت های مضر اقتصادی مشمول نرخ های مضاعف شوند تا جذابیت انها کاهش‬ ‫یابد‪ .‬به عبارتی‪ ،‬پایه مالیاتی باید گسترش پیدا کند و بسیاری از درامدهای معاف‬ ‫از مالیات در مالیات بر مجموع درامد گنجانده شود‪ .‬اعمال مالیات بر فعالیت های‬ ‫اختالل زا و س��وداگری در کاالهای بادوام‪ ،‬موجب کاهش تقاضا و کاهش س��رعت‬ ‫گردش پول در بازار مدنظر می شود و درنتیجه کاهش دهنده شوک های قیمتی در‬ ‫بازار مدنظر است‪ .‬چنانچه این سیاست بر تمام فعالیت های سوداگرانه و غیرمولد‬ ‫اعمال شود‪ ،‬بخش تولید جذاب تر خواهد شد و اثار منفی شوک قیمتی بر تولید‬ ‫ناخالص داخلی و نابرابری درامدی نیز کاهش می یابد‪.‬‬ ‫سابقه نرخ ‪ ۷۵‬درصدی مالیات بر درامد در ایران‬ ‫افزایش مالیات ثروتمندان موضوعی اس��ت که مورد اتفاق بیش��تر کارشناس��ان اقتصاد اس��ت‪ .‬تحقیقات نشان می دهد‬ ‫نرخ های باال و پلکان های مالیاتی زیاد در ایران در گذش��ته نیز س��ابقه داش��ته اما در س��ال های اخیر سیاس��ت گذاران نرخ‬ ‫مالیات افراد ثروتمند را کاهش داده اند‪ .‬برای مثال‪ ،‬در بودجه ‪ ۹۹‬با وجود پیش��نهاد نرخ ‪۳۵‬درصدی در الیحه دولت‪ ،‬در‬ ‫اقدامی عجیب‪ ،‬کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسالمی این نرخ را به ‪ ۲۵‬درصد کاهش داد‪ .‬درحالی که کاهش نرخ مالیات‬ ‫باالترین طبقه درامدی‪ ،‬نه تنها سودی برای عموم مردم ندارد‪ ،‬بلکه با کاهش درامدهای دولت و کسری بودجه‪ ،‬درنهایت‬ ‫عموم مردم از ان متضرر می ش��وند‪ .‬برمبنای نرخ ها و پلکان های مالیاتی مصوب س��ال ‪ ،۱۳۶۶‬در این س��ال نظام مالیات بر‬ ‫درامد ایران از ‪ ۱۹‬طبقه مالیاتی مجزا تشکیل شده بود که نرخ مالیات طبقات ان از ‪ ۱۲‬درصد در کمترین طبقه درامدی‬ ‫تا ‪ ۷۵‬درصد در باالترین طبقه درامدی تغییر می کرد‪ .‬درحالی که امسال طبقات مالیات بر درامد به ‪ ۳‬طبقه کاهش یافته‬ ‫و نرخ مالیات ان از ‪ ۱۰‬تا ‪ ۲۵‬درصد تغییر می کند‪ .‬انچه واضح اس��ت اینکه ثروتمندان بیش��ترین بهره را از کاهش تعداد‬ ‫طبقات مالیاتی و کاهش نرخ مالیات باالترین طبقه درامدی می برند‪.‬‬ ‫لزوم اصالح پلکان های مالیات بر درامد‬ ‫اندیش��کده اقتص��اد مقاومتی نیز در گزارش��ی افزای��ش درامدهای‬ ‫مالیات��ی را اصلی تری��ن راه کاهش وابس��تگی نفت در س��اختار بودجه‬ ‫دانس��ته است‪ .‬براس��اس گزارش این پژوهش��کده‪ ،‬هر درامدی به جز‬ ‫درامد مالیاتی‪ ،‬از قبیل فروش دارایی و س��هام یا فروش اوراق‪« ،‬درامد‬ ‫پایدار» نیس��ت و نه تنها از این جهت تفاوتی با فروش نفت ندارد‪ ،‬بلکه‬ ‫در برخی موارد می تواند اثرات نامطلوب تری بر اقتصاد کش��ور بگذارد‪.‬‬ ‫تنه��ا «درامد پایدار» دولت ها‪ ،‬درامدهای مالیات اس��ت و الزم اس��ت‬ ‫بخش اصلی درامد کشور در بودجه ‪ ۱۴۰۰‬نیز از این طریق تامین شود‪.‬‬ ‫براساس این گزارش‪ ،‬از طرف دیگر دولت باید برای افزایش درامدهای‬ ‫مالیات��ی ب��ه اصالح نظام مالیاتی بپردازد ک��ه اصالح طبقات مالیات بر‬ ‫درامد یکی از الزامات این اصالح است‪.‬‬ ‫مالیات بر درامد پایه مالیاتی است که در بیشتر کشورهای پیشرفته‬ ‫سهم عمده درامدهای مالیاتی را تشکیل می دهد‪ .‬کشورهای پیشرفته‬ ‫از طریق وضع مالیات های تصاعدی بر درامد بیش��تر منابع مالی اداره‬ ‫کشور را تامین می کنند‪.‬‬ ‫براس��اس امار‪ ،‬س��هم مالیات بر درامد به کل درامدهای مالیاتی در‬ ‫ایران نس��بت به کش��ورهای پیشرفته بس��یار پایین تر است‪ .‬برای مثال‬ ‫ای��ن نرخ برای امریکا ‪ ۴۰.۷‬درص��د‪ ،‬کانادا ‪ ۳۶.۵‬درصد و بریتانیا ‪۲۷.۳‬‬ ‫درصد اس��ت‪ .‬اما این نرخ در ایران تنها ‪ ۱۳.۲‬درصد اس��ت‪ .‬باید درنظر‬ ‫داشت که نرخ مربوط به ایران با نرخ نهایی مالیات بر درامد ‪ ۳۵‬درصد‬ ‫در س��ال ‪ ۹۶‬محاس��به شده که با وجود کاهش نرخ مالیات بر درامد به‬ ‫‪ ۲۵‬درصد‪ ،‬وضعیت این ش��اخص امسال بدتر نیز شده است‪ .‬همچنین‬ ‫در مقایس��ه س��هم مالیات بر درامد به کل درامدهای مالیاتی در برخی‬ ‫از کشورهای ‪ OECD‬با ایران به نکات جالبی می رسیم که در نمودار‬ ‫زیر نمایان است‪.‬‬ ‫تمرکز اقتصاد ایران بر مالیات های پنهان‬ ‫براس��اس گزارش مرکز امار ایران‪ ،‬س��هم مالیات مستقیم از کل درامدهای مالیاتی کشور در سال ‪ ۹۰‬از ‪۷۹‬‬ ‫درصد به ‪ ۵۸‬درصد در س��ال ‪ ۹۸‬رس��ید‪ .‬همچنین س��هم مالیات بر کاال و خدمات که از ان با عنوان مالیات‬ ‫غیرمستقیم یاد می شود از کل درامد مالیاتی از ‪۲۱‬درصد در سال ‪ ۹۰‬به ‪ ۴۲‬درصد در سال ‪ ۹۸‬رسیده است‪.‬‬ ‫این موضوع بیانگر تمرکز دولت بر گرفتن مالیات پنهان از مردم است‪.‬‬ ‫طی گزارش��ی که مرکز امار با عنوان عدالت اجتماعی منتش��ر کرده اس��ت مالیات مستقیم شامل مالیات بر‬ ‫اش��خاص حقوقی‪ ،‬مالیات بر درامد و مالیات بر ثروت بوده و مالیات غیرمس��تقیم نیز مالیات بر کاال و خدمات‬ ‫درنظر گرفته شده است‪ .‬این در حالی است که بانک مرکزی طی گزارش های قبلی خود مالیات بر واردات را‬ ‫نیز جزئی از مالیات غیرمستقیم به شمار می اورد‪.‬‬ ‫همچنین به نظر می رسد مرکز امار مالیات بر واردات را در یکی از اجزای دیگر مالیاتی درنظر گرفته است‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ ۹۰‬س��هم مالیات مس��تقیم (اش��خاص حقوقی‪ ،‬درامد و ثروت) حدود ‪ ۷۹‬درصد از کل درامدهای‬ ‫مالیاتی را تشکیل می داد و در همین سال سهم مالیات بر کاال و خدمات که از ان با عنوان مالیات پنهان یاد‬ ‫می شود ‪۲۱‬درصد بوده است‪.‬‬ ‫درحالی که در س��ال ‪ ۹۸‬این س��هم برای مالیات مس��تقیم به ‪ ۵۸‬درصد و برای مالیات غیرمس��تقیم به ‪۴۲‬‬ ‫درصد رسیده است ‪.‬‬ ‫به بیان دیگر‪ ،‬س��هم مالیات بر کاال و خدمات از کل درامدهای مالیاتی دولت در طول ‪ ۸‬س��ال ‪ ۲‬برابر ش��ده‬ ‫است‪ .‬این تغییر نسبت ناشی از کاهش سهم مالیات اشخاص حقوقی است‪.‬‬ ‫این امر نشان می دهد تمرکز دولت در طول چندین سال گذشته بیشتر از دریافت مالیات از شرکت ها‪ ،‬بر اخذ‬ ‫مالیات به صورت پنهان از مردم بوده است‪ .‬البته در این گزارش مرکز امار‪ ،‬مالیات بر واردات تعیین نشده است‪.‬‬ ‫از انجا که مالیات بر واردات نیز جزئی از مالیات غیرمستقیم تلقی می شود‪ ،‬چنانچه این قسمت نیز محاسبه‬ ‫می شد به احتمال زیاد سهم مالیات های غیرمستقیم و پنهان از مالیات مستقیم از کل بیشتر می شد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫مالیات از مهم ترین ارکان درامدی دولت ها محسوب می شود‪ .‬عموما‬ ‫در کش��ورهای توسعه یافته مالیات مهم ترین بخش درامدزایی دولت ها‬ ‫برای صرف هزینه های جاری کش��ور اس��ت اما این اتفاق در کشور های‬ ‫کمتر توس��عه یافته رخ نمی دهد‪ ،‬به ویژه کش��ورهایی ک��ه دارای منابع‬ ‫طبیع��ی مانند نفت و گاز هس��تند معموال از درامده��ای مالیاتی برای‬ ‫تامین هزینه های جاری خود بهره الزم را نمی برند‪.‬‬ ‫ایران نیز در زمره کش��ورهایی اس��ت که دارای منابع طبیعی بوده و‬ ‫تا حد زیادی برای تامین هزینه های خود از درامدهای نفتی اس��تفاده‬ ‫می کند ‪ .‬از انجا که بهره گیری از درامد حاصل از فروش نفت در بودجه‬ ‫ج��اری کش��ور منجر ب��ه افزایش پایه پول��ی و س��رانجام افزایش تورم‬ ‫می شود‪ ،‬هرچه دولت بتواند هزینه های جاری خود را با تکیه بر مالیات‬ ‫از درامدهای نفتی جدا کند برای اقتصاد کشور نیز بسیار مفید خواهد‬ ‫بود‪ .‬با توجه به شرایط جنگ اقتصادی کنونی افزایش مالیات ثروتمندان‬ ‫موضوعی غیرقابل انکار است‪.‬‬ ‫ب��ا توج��ه به نبود پایه مالیات بر عایدی س��رمایه و مش��کالت متعدد‬ ‫س��اختاری قانون مالیات بر ثروت در ایران‪ ،‬س��اده ترین راه برای افزایش‬ ‫مالی��ات ثروتمندان‪ ،‬افزایش مالیات بر درامد انها اس��ت‪ .‬از طرفی‪ ،‬باید‬ ‫درنظر داش��ت نتایج برخی پژوهش ها نش��ان می ده��د کاهش مالیات‬ ‫ثروتمن��دان عامل��ی مهم در افزایش ش��کاف طبقات��ی و نابرابری بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬بس��یاری از کارشناسان پیشنهاد می کنند تعیین نرخ مالیات در‬ ‫الیحه های بودجه مورد بازبینی قرار بگیرد‪.‬‬ صفحه 3 ‫‪4‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫صنعت‬ ‫یادداشت‬ ‫کمبود اب‬ ‫و بحران زیست محیطی‬ ‫علی مریدی‪ /‬مدیرکل دفتر مدیریت‬ ‫اب وخاک سازمان محیط زیست‬ ‫صنعتگران‪ ،‬بحران اب را جدی بگیرند‬ ‫فاطمه امیراحمدی‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫اب منشا زندگی و ابادانی است؛ از این رو از گذشته تا امروز هر جا اب بوده‬ ‫انسان ها هم گردهم جمع شده و زندگی روستایی و شهری شکل گرفته است‪.‬‬ ‫در گذشته بیش�ترین میزان اب برای شرب و کشاورزی استفاده می شد اما با‬ ‫انقالب صنعتی مصرف اب در جهان باال رفت و به همان نس�بت محیط زیس�ت‬ ‫بیش�تر مورد تهدید قرار گرفت‪ .‬پس از مش�کالت زیس�ت محیطی و در چند‬ ‫س�ال اخیر بحران اب‪،‬تدابیر زیادی اندیشیده شد تا پساب ها دوباره به چرخه‬ ‫مص�رف برگردند و به ای�ن ترتیب از این اب ها دوب�اره در بخش های صنعتی و‬ ‫البته کشاورزی استفاده شد‪ .‬استفاده از فاضالب تصفیه شده یکی از راهکارها‬ ‫برای کاهش مصرف اب در بخش صنعت بوده و کمک زیادی به توسعه فضاهای‬ ‫سبز در واحدهای صنعتی کرده است‪.‬‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫در کشور ما اگرچه بنا به نظر برخی کارشناسان‪ ،‬بحران اب به دلیل‬ ‫برداش��ت بیش از توان تجدیدپذیری طبیعت از همان اوایل دهه ‪ ۴۰‬و‬ ‫همزمان با توس��عه بهره برداری از منابع اب های سطحی و زیرزمینی‬ ‫و ایجاد کانون های رشد ش��هری و صنعتی و گسترش کشاورزی ابی‬ ‫در دش��ت های بزرگ و حاصل خیز اغاز شد اما از حدود دو دهه قبل به‬ ‫س��رعت نشانه های بحران اب اشکار شده است‪ .‬کاهش ابدهی چاه ها‬ ‫و هدررفت اب تقریبا تمامی دش��ت های مهم کش��ور و معضل تامین‬ ‫نیاز فزاینده جمعی به اب ش��رب به ویژه در کالنش��هرها‪ ،‬مش��کالت‬ ‫مرتب��ط ب��ا اجرای طرح ه��ای انتق��ال اب بین حوض��ه ای و الودگی‬ ‫روزاف��زون منابع اب س��طحی و زیرزمینی‪ ،‬خش��کی تاالب ها‪ ،‬بروز‬ ‫خشکس��الی های هیدرولوژیک و به وخامت گراییدن شرایط زیست‬ ‫و وضعیت اقتصادی مردم روس��تایی به ویژه در نواحی خشک و کم اب‬ ‫و در نهای��ت ناکارامدی و بی اثرماندن بخش مهمی از سیاس��ت های‬ ‫بازدارنده و تشویقی دولت ها با استفاده از اهرم های فنی و قانونی برای‬ ‫غلبه بر مشکالت ابی و زیست محیطی‪ ،‬بارزترین نشانه های برامده از‬ ‫یک بحران ابی تمام عیار در کش��ور بود‪ .‬این مس��ئله جای تامل بسیار‬ ‫دارد‪ ،‬چراکه بحران اب در سرزمینی رخداده که بنا به شهادت تاریخ‪،‬‬ ‫دسترس��ی به اب در کنار برخورداری از امنیت راه های تجاری همواره‬ ‫نقش بسیار مهمی در رشد و رونق اقتصادی‪ ،‬ثبات اجتماعی و سیاسی‬ ‫و اس��ودگی و رضایت ساکنان ان داشته اس��ت‪ .‬در کشوری که اب و‬ ‫نحوه بهره برداری از ان‪ ،‬بخش��ی از هویت تاریخی مردم ان را تشکیل‬ ‫می ده��د‪ ،‬بروز بحران ابی باید یک نش��انه تامل برانگیز و نگران کننده‬ ‫ب��رای تصمیم گیران و برنامه ریزان ارزیابی ش��ود‪ .‬درباره علل و عوامل‬ ‫ش��کل گیری بحران اب در کش��ور بس��یار گفته اند؛ برای س��ده های‬ ‫متم��ادی مکان گزین��ی جمعی��ت و کارب��ری زمی��ن و فعالیت های‬ ‫اقتصادی در تناس��ب و سازگاری شگفت انگیز با چندوچون منابع ابی‬ ‫در دس��ترس و با توزیع نامتوازن ان در پهنه س��رزمینی قرار داش��ت‪.‬‬ ‫ادراک عمیق محیطی ایرانیان‪ ،‬ان راز سربه مهری بود که برای قرن ها‬ ‫به س��اکنان این سرزمین در سخت ترین شرایط طبیعی کمک کرد تا‬ ‫لوازم و اس��باب زندگی فردی و جمعی خویش را به نحوی شایس��ته و‬ ‫خالقانه بیارایند‪ .‬اما با مداخالت توس��عه ای دولت ها در سده حاضر و‬ ‫به ویژه از دهه ‪ ۴۰‬به این سو‪ ،‬متکی به درامدهای نفتی در یک ساختار‬ ‫تصمیم گی��ری و برنامه ریزی تمرکزگرا‪ ،‬بخش��ی نگر و از باال به پایین‪،‬‬ ‫نظم و هماهنگی های جاافتاده در رابطه میان انس��ان‪ ،‬فضا و فعالیت را‬ ‫در چش��م بر هم زدنی درهم فروریخت و چیزی کارامدتر را جایگزین‬ ‫ان نک��رد‪ .‬تزریق پول نفت به مناطق و نواحی ابادتر کش��ور و هدایت‬ ‫بخش مهمی از فعالیت های توس��عه ای ب��ه مناطق اماده تر و در مرکز‬ ‫ان ش��هرهای بزرگ‪ ،‬طی چند برنامه عمرانی‪ ،‬قلمرو س��رزمینی را به‬ ‫بخش های برخوردار و نابرخوردار تقسیم کرد‪.‬‬ ‫س��رمایه های مالی و بارگذاری های اقتصادی به س��رعت در نواحی‬ ‫رش��دیافته تر کشور تمرکز یافتند و این مسئله الگوی تاریخی و نسبتا‬ ‫متع��ادل توزیع جمعیت و فعالیت متناس��ب با ش��رایط طبیعی را در‬ ‫یک جامعه س��نتی دگرگون کرد‪ .‬مدیریت اب کش��ور در جریان این‬ ‫تحوالت با رویکردی عرضه محور و اس��تفاده از خدمات فنی تخصصی‬ ‫شرکت ها و موسس��ات بین المللی اقدامات مهمی را به ویژه در عرصه‬ ‫سدسازی و ابرسانی به ش��هرها و توسعه شبکه های ابیاری مدرن در‬ ‫نقاط گوناگون کش��ور به انجام رس��انید‪ .‬با این همه‪ ،‬نتیجه نهایی این‬ ‫دگرگون��ی چیزی نبود جز بروز انواع بحران های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫سیاسی و زیست محیطی که به نوبت در این کشور ظاهر شدند‪ .‬بحران‬ ‫کنونی محیط زیست و مشکالت و تعارضات ناشی از نحوه تخصیص و‬ ‫بهره برداری از منابع طبیعی مشترک و از جمله منابع اب تجدیدپذیر‪،‬‬ ‫اخرین حلقه از زنجیره بحران های ساختاری و فرجام گریزناپذیر یک‬ ‫نظام تصمیم گیری تمرکزگرا‪ ،‬بخش��ی نگر و از باال به پایین و متکی به‬ ‫درامدهای نفتی است‪.‬‬ ‫با پیروزی انقالب اس�لامی اقدامات توسعه ای در همه بخش ها و از‬ ‫جمله بخش اب کش��ور در ابعادی بس��یار گس��ترده و با الهام از اصول‬ ‫خودکفای��ی و عدالت طلبی ادامه یافت‪ .‬ش��گفت ان که رویکردهای‬ ‫اصل��ی و چارچوب های نظری در نظام برنامه ریزی کش��ور و به تبع ان‬ ‫در مدیریت منابع اب دس��تخوش تغییر و تحول چندانی نشد‪ .‬براین‬ ‫اس��اس و درحالی که نتایج وخامت بار الگوهای رشد به ویژه در زمینه‬ ‫افزایش وابس��تگی اقتصادی و غارت منابع و تخریب محیط زیس��ت‬ ‫و افزای��ش فق��ر و نابرابری در مقیاس جهانی اش��کار ش��ده و بر موج‬ ‫نارضایتی های اجتماعی و سیاس��ی درکشورهای گوناگون دامن زده‬ ‫بود در ایران دانس��ته یا نادانس��ته برابرپنداری مفاهیم رشد و توسعه‬ ‫در تفکر برنامه ریزی به همراه عزم کش��ور برای رس��یدگی به مناطق‬ ‫محروم و پاس��خگویی به نیازهای جامعه ای در حال تحول موجب شد‬ ‫مدیری��ت منابع اب بخ��ش مهمی از امکانات خ��ود را برای دهه ها به‬ ‫عرضه اب و افزایش ظرفیت های س��ازه ای در کشور برای بهره برداری‬ ‫بیشتر از منابع اب سطحی و زیرزمینی به ویژه با هدف افزایش سطوح‬ ‫زیرکش��ت معط��وف کند‪ .‬در این راس��تا‪ ،‬اقدامات گس��ترده ای برای‬ ‫تامین اب کش��اورزی‪ ،‬تامین اب موردنیاز مناطق شهری و روستایی‬ ‫و مراکز صنعتی‪ ،‬تولید انرژی برقابی و کنترل س��یل و ظرفیت س��ازی‬ ‫در بخش های خدمات فنی مهندسی‪ ،‬طراحی و ساخت داخل‪ ،‬اصالح‬ ‫قوانین و سیاس��ت ها و تغییرات ساختاری در نظام مدیریت اب کشور‬ ‫به اجرا درامد که پیامدهای بس��یار با ارزش��ی را در جهت رشد و رونق‬ ‫اقتصادی مناطق‪ ،‬افزایش اش��تغال و بهبود وضعیت معیشت جامعه‪،‬‬ ‫افزای��ش س��طح رفاه اجتماع��ی و ارتقای کیفیت زندگ��ی در جوامع‬ ‫شهری و روستایی به دنبال داشت‪.‬‬ ‫ب��ا این همه‪ ،‬بی توجهی نس��بت به توان تجدیدپذی��ری منابع اب‬ ‫س��طحی و زیرزمینی در حوضه های ابی کشور و اصرار دولت ها برای‬ ‫افزایش سطوح کشت ابی و کم توجهی به موضوع کلیدی محدودیت‬ ‫مناب��ع اب و ضرورت ارتقای بهره وری اب از یک س��و و رقابت ویرانگر‬ ‫بهره ب��رداران در برداش��ت از منابع اب در غی��اب یک نظام حکمرانی‬ ‫مناسب‪ ،‬سرانجام تراژدی منابع مشترک را در کشور رقم زد‪ .‬این گونه‬ ‫بود که زنگ های خطر از همه سو به صدا درامد‪.‬‬ ‫تصویب سند‬ ‫ارتقای بهره وری‬ ‫بخش صنعت‬ ‫هیات وزیران‪ ،‬س��ند ارتقای بهره وری بخش صنعت را به تصویب رساند‪.‬‬ ‫به گزارش ایرنا‪ ،‬هیات وزیران به پیش��نهاد مشترک وزارتخانه های صنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجارت و نفت و سازمان اداری و استخدامی کشور و به استناد اصل‬ ‫یکصد و س��ی و هش��تم قانون اساس��ی‪ ،‬در اجرای بند الف ماده ‪ ۵‬و تحقق‬ ‫اه��داف جدول ش��ماره ‪ ۲‬ماده ‪ ۳‬قانون برنامه ‪ ۵‬س��اله توس��عه اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی کشور‪ ،‬سند ارتقای بهره وری بخش صنعت را تصویب‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬وزارتخانه های صنعت‪ ،‬معدن و تجارت و نفت (شرکت ملی‬ ‫صنایع پتروشیمی) موظفند گزارش پیشرفت اقدام ها و برنامه های مندرج‬ ‫در ای��ن س��ند را در مقاطع زمان��ی ‪ ۶‬ماه تهیه و به س��ازمان ملی بهره وری‬ ‫ایران ارائه کنند‪.‬‬ ‫همچنین س��ازمان اداری و استخدامی کش��ور و سازمان ملی بهره وری‬ ‫ای��ران مکلفند گزارش تجمیعی اقدام های انجام ش��ده برای این س��ند را‬ ‫به صورت ساالنه به هیات وزیران ارسال کنند‪.‬‬ ‫بخش صنعت یکی از بخش های نه گانه اقتصادی اس��ت که شاخص های‬ ‫رش��د ارزش افزوده‪ ،‬رش��د بهره وری کل عوامل تولید و رش��د عوامل تولید‬ ‫(نیروی کار و سرمایه) ان طی سال های برنامه ششم توسعه به ترتیب ‪،۹.۳‬‬ ‫‪ ۲‬و ‪ ۷.۳‬درصد هدف گذاری شده است‪.‬‬ ‫عملکرد این بخش در رش��د ارزش افزوده‪ ،‬رش��د به��ره وری کل عوامل و‬ ‫رشد عوامل تولید (نیروی کار و سرمایه) طی سال های برنامه ششم توسعه‬ ‫به ترتیب منفی ‪ ،۰.۷‬منفی ‪ ۰.۹‬و ‪ ۰.۲‬درصد گزارش شده است‪.‬‬ ‫اگ��ر امروز با بحران اب روبه رو هس��تیم یک��ی از مهم ترین‬ ‫اقدامات برای رفع این معضل‪ ،‬بازیافت اب است‪ .‬صنعتگران‬ ‫باید ملزم ش��وند اب مصرفی در خطوط تولید خود را تصفیه و‬ ‫در سایر بخش ها استفاده کنند‬ ‫قطعات اب بر‬ ‫محسن رزمخواه‪:‬‬ ‫ضروری است‬ ‫نرخ اب افزایش‬ ‫پیدا کند تا خرید‬ ‫دستگاه های‬ ‫تصفیه اب برای‬ ‫تولیدکنندگان‬ ‫توجیه اقتصادی‬ ‫داشته باشد‬ ‫رضا جواهری‪:‬‬ ‫واحدهای‬ ‫صنعتی که خطوط‬ ‫رنگ انها جدید‬ ‫است به طور‬ ‫معمول دستگاه‬ ‫تصفیه اب را‬ ‫هم خریداری‬ ‫کرده اند‬ ‫محسن رزمخواه‪ ،‬عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان‬ ‫اس��تان تهران درباره بخش ه��ای اب بر صنعت خودرو به‬ ‫گفت‪ :‬بخش های رن��گ مصرف اب باالیی دارند‪.‬‬ ‫قطع��ات ابکاری هم از بخش های اب ب��ر خودرو بوده که‬ ‫بیشتر مربوط به قطعات تزئینی خودرو است‪.‬‬ ‫وی اف��زود‪ :‬قطعات گالوانی��زه و همچنین قطعاتی که‬ ‫عملی��ات حرارتی دارند‪ ،‬اب مصرفی زیادی دارند‪ .‬در این‬ ‫راستا‪ ،‬برخی شرکت ها اقداماتی برای کاهش مصرف اب‬ ‫کرده ان��د اما تعداد انه��ا کم بوده و باید تم��ام واحدهای‬ ‫صنعتی در این مسیر گام بردارند‪.‬‬ ‫‹ ‹اقدامات الزم برای کاهش مصرف‬ ‫ای��ن فعال صنعت خ��ودرو با اش��اره ب��ه اقداماتی که‬ ‫کش��ورهای صنعتی در کاه��ش مصرف اب‬ ‫انجام داده اند‪ ،‬گف��ت‪ :‬موضوع بازیافت دوباره‬ ‫اب پس از مص��رف صنعتی یکی از مهم ترین‬ ‫بحث های مطرح ش��ده در صنعت است‪ .‬البته‬ ‫اب های مصرفی در صنعت مربوط به اب های‬ ‫تصفیه نش��ده و اب چاه اس��ت و مصرف شرب‬ ‫ندارد‪ .‬عضو هیات مدیره انجمن قطعه س��ازان‬ ‫اس��تان ته��ران تصریح ک��رد‪ :‬این اب پس از اس��تفاده با‬ ‫دس��تگاه های تصفیه دوباره برای صنعت یا کش��اورزی‬ ‫مورداستفاده قرار می گیرد‪.‬‬ ‫رزمخواه ب��ا بیان اینکه اگر امروز ب��ا بحران اب روبه رو‬ ‫هس��تیم یکی از مهم ترین اقدامات برای رفع ان‪ ،‬بازیافت‬ ‫اب اس��ت‪ ،‬گفت‪ :‬صنعتگران باید ملزم شوند‬ ‫اب مصرف��ی را در خط تولید تصفیه کرده و در‬ ‫سایر بخش ها به مصرف برسانند‪.‬‬ ‫‹ ‹امار تصفیه اب پایین است‬ ‫این فع��ال صنعت خودرو در پاس��خ به این‬ ‫پرس��ش که چند درصد واحده��ای صنعتی‬ ‫داخلی به س��وی تصفیه اب و استفاده دوباره‬ ‫از ان حرک��ت کرده اند‪ ،‬گفت‪ :‬امار دقیق��ی از واحدهای‬ ‫تولیدی که دس��تگاه های تصفی��ه اب دارند‪ ،‬وجود ندارد‬ ‫اما براس��اس وضعیت فعلی اب می ت��وان گفت ‪ ۱۰‬تا ‪۱۵‬‬ ‫درصد بیشتر نیس��تند‪ .‬خرید دستگاه های تصفیه کننده‬ ‫نیاز به س��رمایه دارد و با توجه به مش��کالت نقدینگی که‬ ‫صنعتگران با ان در حال دست وپنجه نرم کردن هستند‪،‬‬ ‫حاضر به سرمایه گذاری در این بخش نیستند‪.‬‬ ‫رزمخواه در ادامه س��خنان خود عنوان کرد‪ :‬در این باره‬ ‫بای��د مجلس ش��ورای اس�لامی ورود کن��د و قانون های‬ ‫س��ختگیرانه ای وضع شود‪ .‬در کنار قانون‪ ،‬وزارت صنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجارت هم بای��د تولیدکنندگان و صنعتگران را‬ ‫ملزم کند اب مصرف ش��ده را بازیافت ک��رده و به چرخه‬ ‫مصرف برگردانند‪.‬‬ ‫عضو هیات مدیره انجمن قطعه س��ازان اس��تان تهران‬ ‫گف��ت‪ :‬ب��رای تحق��ق این امور ض��روری اس��ت نرخ اب‬ ‫افزایش پیدا کند تا خرید دس��تگاه های تصفیه اب برای‬ ‫تولیدکنندگان توجیه اقتصادی داشته باشد‪.‬‬ ‫رنگ زدن قطعات و مصرف اب‬ ‫در ادامه رضا جواهری از دیگر کارشناس��ان صنعت‬ ‫خ��ودرو و فع��ال در حوزه قطعات پلیم��ری رنگی که‬ ‫مصرف اب باالیی نس��بت به س��ایر قطع��ات دارند به‬ ‫گفت‪ :‬سیستم رنگ به تنهایی نیاز به اب ندارد‪.‬‬ ‫واحده��ای فع��ال در حوزه قطعات پلیم��ری تعدادی‬ ‫تانکرهای اب در اختیار دارند که به عنوان ابشار پشت‬ ‫قس��مت های پاش��ش مخزن رنگ‪ ،‬کم��ک می کند تا‬ ‫گرده رنگ در هوا معلق نشود‪ .‬او افزود‪ :‬اب مصرفی در‬ ‫این بخش در هفته بین ‪ ۵۰‬تا ‪ ۵۵‬هزار لیتر اب است‬ ‫اما این گونه نیس��ت که پس از ی��ک هفته این اب از‬ ‫بین برود‪ ،‬بلکه در یک چرخه بسته می چرخد و ذرات‬ ‫رنگ را به خود جذب می کند‪ .‬او تصریح کرد‪ :‬امس��ال‬ ‫در واحد صنعتی خود با خرید دس��تگاه تصفیه‪ ،‬سعی‬ ‫داری��م اب مصرفی دوباره به چرخه مصرف برای امور‬ ‫کشاورزی برگردد‪ .‬البته بخش کمی از این‬ ‫اب هم تبخیر می شود‪.‬‬ ‫جواه��ری با بیان اینک��ه اب مصرفی در‬ ‫این قطعات نس��بت به برخ��ی صنایع زیاد‬ ‫نیس��ت‪ ،‬اظهارکرد‪ :‬اب مصرفی واحدهای‬ ‫رن��گ روزانه نب��وده و در نهایت هم پس از‬ ‫تصفیه برای امور کش��اورزی‪ ،‬مورد استفاده‬ ‫قرار می گیرند‪ .‬این فعال صنعت قطعه در پاسخ به این‬ ‫پرس��ش که چرا این اب پس از تصفی��ه دوباره برای‬ ‫مصارف صنعتی به کار گرفته نمی شود‪ ،‬گفت‪ :‬می توان‬ ‫از انها برای برخی از بخش های صنعتی اس��تفاده کرد‬ ‫اما در حوزه قطعات پلیمری رنگی به دلیل اس��تفاده‬ ‫از کویل های گرمایشی و سرمایشی‪ ،‬امالح موجود در‬ ‫این اب ها به این دس��تگاه ها اسیب وارد می کند‪ .‬این‬ ‫فعال صنعت با اش��اره به نرخ دستگاه های‬ ‫تصفیه اب ب��رای واحدهای صنعتی گفت‪:‬‬ ‫نرخ این دس��تگاه ها حدود ی��ک میلیارد و‬ ‫‪ ۲۰۰‬میلی��ون تومان اس��ت و پس��اب ها را‬ ‫دوب��اره ب��رای بخش های کش��اورزی قابل‬ ‫مصرف می کنند‪.‬‬ ‫‹ ‹فناوری نوین چه می گوید؟‬ ‫جواه��ری در پاس��خ به پرسش��ی مبنی ب��ر اینکه‬ ‫تولیدکنن��دگان پلیم��ری رنگی در کش��ور چقدر در‬ ‫این ب��اره ورود ک��رد ه و از دس��تگاه های تصفی��ه اب‬ ‫استفاده می کنند‪ ،‬گفت‪ :‬واحدهای صنعتی که خطوط‬ ‫رنگ انها جدید اس��ت به طور معمول دستگاه تصفیه‬ ‫اب را هم خری��داری کرده اند‪ .‬با راه اندازی خط تولید‬ ‫رنگ حتما دس��تگاه بازیاف��ت اب مصرفی هم نصب‬ ‫می شود اما واحدهای صنعتی قدیمی در این باره کمتر‬ ‫ورود کرده اند‪.‬‬ ‫ای��ن فعال صنعت ادام��ه داد‪ :‬خطوط رنگ قطعات‬ ‫پالس��تیک که با تیراژ اقتص��ادی و باال فعالیت دارند‪،‬‬ ‫تعداد محدودی بوده که دستگاه های تصفیه اب دارند‬ ‫یا در حال تهیه ان هستند‪.‬‬ ‫جواه��ری درباره فن��اوری نوین در ح��وزه رنگ و‬ ‫کاهش اب مصرفی اظهارکرد‪ :‬فناوری مورداس��تفاده‬ ‫کشورهای صنعتی و بزرگ خودروساز هم مانند ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬ایران با الگوگیری از انها به سوی بازیافت اب‬ ‫رفت��ه و با تصفی��ه اب از ان برای بخش کش��اورزی‬ ‫اس��تفاده می کند‪ .‬در واقع ذرات رنگ از اب جدا شده‬ ‫و برای ابیاری زمین های کشاورزی مورد استفاده قرار‬ ‫می گیرد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫بناب��ر این گزارش به نظر می رس��د صنعتگران‪ ،‬بح��ران اب را خیلی‬ ‫جدی نگرفته اند و همچون ش��رایط عادی فعالیت دارند‪ .‬در این راستا‪،‬‬ ‫تنها بخش��ی از بدنه صنعت براس��اس انچه کش��ورهای صنعتی انجام‬ ‫می دهند به دنبال تصفیه اب و اس��تفاده دوباره از ان در چرخه مصرف‬ ‫از جمله در بخش صنعت و کشاورزی هستند‪ .‬فعاالن قدیمی نسبت به‬ ‫این امور تقریبا بیگانه بوده و مسئله اب‪ ،‬دغدغه انها نیست‪ .‬شیوه های‬ ‫س��نتی بس��یار اب بر بوده و بحران اب را در کش��ور جدی تر می کند‪.‬‬ ‫هشداری که در این باره وجود دارد این است که بحران اب تنها چالش‬ ‫قحطعی و قطعی برق نیس��ت و در واقع حیات زمین را با خطر جدی‬ ‫مواجه می کند‪ .‬ش��اید تا دیر نشده باید تعطیلی برخی خطوط تولیدی‬ ‫را ب��رای رف��ع بحران اب به ج��ان خرید و توقف خطوط اس��یب زا به‬ ‫محیط زیست را در دستور کار قرار داد‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫امایش سرزمین و جنگ جهانی سوم‬ ‫وحی�د نوروزی‪-‬کارش�ناس محیط زیس�ت و مس�ائل‬ ‫شهری‪ :‬براساس ش��نیده ها‪ ،‬ظاهرا س��ند ملی امایش سرزمین‬ ‫جمع بندی ش��ده و در روزهای پایانی این دولت رونمایی می شود‪.‬‬ ‫از دهه ‪ ۵۰‬می خواهیم در این مملکت سند ملی ازمایش سرزمین‬ ‫داشته باشیم و موفق نمی شویم‪ .‬می دانید چرا در خیلی از استان ها‬ ‫مش��کل جدی اب داریم؟ می دانید چرا استان ها و حتی شهرهای‬ ‫همس��ایه س��ر موضوع اب‪ ،‬به جان هم می افتن��د؟ می دانید چرا‬ ‫سیاس��یون دنبال انتق��ال اب از نقطه ای به نقطه دیگر هس��تند؟‬ ‫هر نماینده مجلسی برای ش��هر خود دنبال گرفتن امتیاز احداث‬ ‫کارخان��ه فوالد و ذوب اهن و‪ ...‬اس��ت؟ می دانید چ��را بیکاری در‬ ‫چند اس��تان بی��داد می کند و فقر دامن ش��هروندان انها را گرفته‬ ‫اس��ت؟ می دانید چرا اقتصاد استان ها به ش��دت با یکدیگر تفاوت‬ ‫دارد؟ پاس��خ این سواالت در «امایش سرزمین» خالصه می شود‪.‬‬ ‫اگر می خواهید معنای امایش س��رزمین را به زبان س��اده بدانید‪،‬‬ ‫باید بگویم هر کش��وری در پهنه ه��ای جغرافیایی متعدد خود که‬ ‫در تقسیم بندی های ما استان گفته می شود یکسری ویژگی های‬ ‫طبیعی و زیس��ت محیطی دارد که جمعیتی را در خود جای داده و‬ ‫دارای ظرفیت های سرمایه ای‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی‬ ‫خاص خود اس��ت‪ .‬هنر توزیع متوازن و هماهنگ این‬ ‫توانایی ه��ا در نقاط مختلف یک کش��ور به نحوی که‬ ‫باع��ث بهره برداری منطق��ی از تمام ای��ن توانایی ها‬ ‫باش��د و همراه با شرایط خاص ان اکوسیستم باشد را‬ ‫امایش س��رزمین می گوییم‪ .‬وقتی یک مملکت سند‬ ‫امایش سرزمین دارد‪ ،‬حتی سند چشم اندازش را هم‬ ‫براساس سند امایش س��رزمین اش تنظیم می کند‪ .‬مدیران ملی‬ ‫ک��ه نمی خواهند رویابافی کنند و باید براس��اس توان اکولوژیکی‬ ‫کش��ور در اس��تان های گوناگون برنامه ریزی کنند‪ .‬وقتی س��ند‬ ‫ملی امایش س��رزمین اماده باش��د‪ ،‬هیچ نماینده مجلسی‪ ،‬هیچ‬ ‫اس��تانداری و هیچ مقام محلی دنب��ال ارزوهای غلط خود یا حتی‬ ‫ش��هروندانش نمی رود‪ .‬مثال همه می دانیم کارخانه فوالد به شدت‬ ‫نیازمند اب فراوان اس��ت‪ .‬بعد در حالی که کشور ما با مشکل حاد‬ ‫کم ابی و کاهش س��طح اب های زیرزمینی مواجه است‪ ،‬بسیاری‬ ‫از کارخانج��ات تولید فوالد در اس��تان ها و مناطق بس��یار کم اب‬ ‫کشورمان احداث شده و در حال فعالیت هستند‪ ،‬درحالی که تولید‬ ‫هر ت��ن فوالد «‪ ۲۳۰‬هزار لیت��ر اب» مصرف می کند‪.‬‬ ‫همی��ن االن حدود ‪ ۹‬مجتمع بزرگ فوالد کش��ور در‬ ‫اس��تان های خشک و کم اب کشور ساخته شده است‪.‬‬ ‫اگر سند امایش سرزمین داشتیم‪ ،‬هیچ گاه نباید اجازه‬ ‫می دادیم بس��یاری از این کارخانج��ات در جای غلط‬ ‫احداث ش��وند‪ .‬وقتی رئیس جمهور یک کشور برنامه‬ ‫توسعه پنج ساله را کنار می گذارد؛ یعنی برنامه ریزی و‬ ‫امایش س��رزمین کیلویی چند؟ اما این گونه تدابیر و دستورها جز‬ ‫خیانت به نس��ل های اینده و عوام فریبی معنای دیگری ندارد‪ .‬در‬ ‫مقیاس های کوچک تر ش��هری هم به طرح جامع ش��هرها و طرح‬ ‫تفصیلی می رس��یم‪ .‬اعضای شورای شهری که فله ای‪ ،‬فهرستی یا‬ ‫به خاطر معروف بودن نزد افکار عمومی‪ ،‬کلید شهرها را در اختیار‬ ‫گرفته اند‪ ،‬اگر به این اسناد باالدستی متعهد نباشند و کسی هم انها‬ ‫را بازخواست نکند‪ ،‬در همان ‪ ۴‬سال حضورشان در شورا‪ ،‬برخالف‬ ‫توان اکولوژیکی شهرهای شان و در خیال خام خود به هوای توسعه‬ ‫ش��هرها‪ ،‬کاری می کنند که با رفتار مغول هنگام حمله به ش��هرها‬ ‫برابری می کند‪ .‬مش��کل اصلی سرزمین ما ادم های باسواد‪ ،‬دلسوز‬ ‫و متعهد است‪ .‬انها تا امایش سرزمین را درک نکنند‪ ،‬اتفاق مهمی‬ ‫رخ نخواهد داد‪ .‬امیدوارم مجلس شورای اسالمی‪ ،‬به طور جدی به‬ ‫این موضوع ورود کند‪ .‬این سند باید به قانون رسمی کشور تبدیل‬ ‫شود‪ .‬باید به گونه ای شود که هیچ رئیس جمهور‪ ،‬وزیر و استانداری‬ ‫نتواند برخالف سند امایش س��رزمین قدم بردارد‪ .‬قوانین توسعه‬ ‫‪ ۵‬س��اله کش��ور و به ویژه قانون توس��عه هفتم که به زودی باید در‬ ‫مجلس‪ ،‬بررس��ی و تصویب شود‪ ،‬الزاما باید برگرفته از سند امایش‬ ‫سرزمین باشد‪ .‬سند امایش سرزمین در دو مقیاس ملی و استانی‬ ‫از ن��ان ش��ب برای مردم س��رزمین مان واجب تر اس��ت به ویژه در‬ ‫ش��رایطی که با بحران اب مواجه هستیم و ایندگان‪ ،‬از کسانی که‬ ‫به این موضوع بی توجهی کرده اند‪ ،‬نخواهند گذش��ت‪ .‬اگر امایش‬ ‫س��رزمین را در بعد کالن‪ ،‬سرلوحه خود قرار ندهیم و از کنار توان‬ ‫اکولوژیک��ی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی و انس��انی بخش های گوناگون‬ ‫کشور با بی خیالی بگذریم‪ ،‬خطر بسیار مهمی کشور را تهدید کند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬جنگ جهانی س��وم که به جنگ اب معروف ش��ده‬ ‫را خیلی راحت می توان در صورت عدم تدبیر در س��طح شهرهای‬ ‫کوچک هم دید‪.‬‬ صفحه 4 ‫ چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫فوالد مبارکه نویدبخش‬ ‫توسعه است‬ ‫انگشت اتهام‬ ‫بحران اب‬ ‫به سمت صنایع‬ ‫بخشی از مشکالت را‬ ‫یک ماهه‬ ‫می توان حل کرد‬ ‫‪5‬‬ ‫فعاالن معدنی از بحران اب ابراز نگرانی می کنند‬ ‫تالش بی وقفه معادن برای تامین اب‬ ‫صنعت زغال سنگ اب بر است‬ ‫حج��ت اهلل دریان��ی‪ ،‬فع��ال معدن��ی در گفت وگو با‬ ‫ب��ه اهمی��ت تامین و موارد اس��تفاده از اب در‬ ‫معادن زغال س��نگ اش��اره کرد و گفت‪ :‬مصرف عمده‬ ‫اب در صنعت زغال س��نگ مربوط به دو قسمت معادن‬ ‫و کارخانه های شست وش��وی زغال س��نگ می شود‪ .‬در‬ ‫کارخانه های شست وش��وی زغال سنگ‪ ،‬از اب به عنوان‬ ‫یک سیال و ماده اصلی برای شستن زغال سنگ و ادامه‬ ‫بهره وری استفاده می شود؛ از همین رو اب نقشی کلیدی را در این‬ ‫کارخانه ها ایفا می کند و تامین ان از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪.‬‬ ‫در مع��ادن زغال س��نگ نیز اب برای مص��ارف کارکنان و کارگران‬ ‫تو ش��و و شرب به کار می رود؛ به بیانی ساده در‬ ‫معدن از جمله شس ‬ ‫معادن زغال س��نگ از اب اغلب در مصارف نیروی انس��انی استفاده‬ ‫می شود‪ ،‬چراکه کارگران معادن زغال سنگ بنا بر ماهیت کار در این‬ ‫معادن‪ ،‬روزانه اس��تحمام داش��ته و به تبع این موضوع‪ ،‬استفاده اب‬ ‫در معادن زغال سنگ در بحث نیروی انسانی از دیگر معادن بیشتر‬ ‫اس��ت‪ .‬در کل می توان گفت بنا بر دالیل مذکور‪ ،‬در هر دو قس��مت‬ ‫فعالیت صنعت زغال سنگ‪ ،‬اب از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪.‬‬ ‫‹ ‹اب شهری در معادن جایی ندارد‬ ‫دریانی در ادامه صحبت های خود‪ ،‬استفاده از هر گونه اب شرب‬ ‫ش��هری در فعالیت ه��ای معدن��ی را رد کرد و افزود‪ :‬از اب ش��رب‬ ‫ش��هری به هیچ وجه در فعالیت های معدنی اس��تفاده نمی ش��ود؛‬ ‫به ویژه در معادن زغال س��نگ منطقه طبس که در حال‬ ‫ حاضر فعالیت در انها صورت می گیرد‪ .‬به گفته این فعال‬ ‫معدنی در منطقه طبس اغلب معادن با برنامه ریزی های‬ ‫تخصصی‪ ،‬اب موردنیاز خود را از منابع س��فره های اب‬ ‫زیرزمینی تامین می کنند‪ .‬الزم به تذکر اس��ت که اغلب‬ ‫معادن زغال س��نگ در اطراف شهرها و مناطق مسکونی‬ ‫واقع ش��ده اند؛ از این رو اس��تفاده از لوله کشی شهری و‬ ‫اب ش��رب برای این معادن ممکن نیس��ت و استفاده معادن از اب‬ ‫شهری صحت ندارد‪ .‬این فعال معدنی همچنین به تصفیه و بازیافت‬ ‫اب در برخی معادن اش��اره کرد و گفت‪ :‬در برخی معادن از جمله‬ ‫معادن زغال س��نگ منطقه طبس‪ ،‬اب تصفیه می ش��ود و به چرخه‬ ‫فعالیت معدنی بازمی گردد‪.‬دریانی افزود‪ :‬در برخی مواقع در صورت‬ ‫دارا بودن ش��رایط و اس��تانداردهای الزم‪ ،‬از اب بازیابی ش��ده برای‬ ‫ش��رب و مصارف نیروی انس��انی نیز استفاده می شود‪ .‬همچنین در‬ ‫کارخانه های شست وشوی زغال سنگ از اب بازیافتی (به شرط دارا‬ ‫بودن استانداردهای الزم) در فعالیت های صنعتی استفاده می شود‪.‬‬ ‫این اقدام به دلیل اهمیت وجود اب و اب محور بودن فعالیت معادن‬ ‫و کارخانه هاست‪.‬‬ ‫‹ ‹معادن اب را بازیافت می کنند‬ ‫دریانی در ادامه استفاده از اب بازیافتی را وابسته به نوع فعالیت‬ ‫صنایع و معادن اعالم کرد و گفت‪ :‬برخی معادن به دلیل اهمیت باالی‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫ملی�کا انصاری‪ :‬در روزگاری که ناقوس جنگ بر س�ر اب از نقاط مختلف جهان‬ ‫به صدا درامده‪ ،‬براساس امارهای رسمی بین المللی‪ ،‬بخش کشاورزی ‪ ۷۰‬درصد و‬ ‫صنایع و انرژی ‪ ۲۰‬درصد متوس�ط مصرف اب جهان را به خود اختصاص می دهند‪.‬‬ ‫س�هم معادن از مصرف اب حدود ‪ ۰.۲‬درصد براورد ش�ده است‪ .‬کم ابی مهم ترین‬ ‫ن روزهای کش�ور است و باتوجه به مختصات جغرافیایی که ایران در ان‬ ‫بحران ای ‬ ‫واقع ش�ده‪ ،‬خشکس�الی و کمبود بارش های اثربخش این بحران را عمیق تر کرده‬ ‫ن رو مدیریت منابع ابی و استفاده از متخصصان امر برای برنامه ریزی‬ ‫است؛ از همی ‬ ‫اس�تفاده صحیح از ذخایر اب موجود‪ ،‬از اهمیت شایانی برخوردار است‪ .‬از سویی‬ ‫ت امری غیر قابل انکار اس�ت و‬ ‫دیگر نیاز صنایع و به ویژه معادن به اب برای فعالی ‬ ‫خشکس�الی های اخیر نیز برای فعاالن این حوزه و معدنکاران مشکالت متعددی‬ ‫به همراه داشته است‪.‬‬ ‫گالی�ه معدنکاران از مش�کالت معادن برای تامین اب موردنیاز بهانه ای ش�د تا‬ ‫در گفت وگو با کارشناس�ان و فعاالن معدنی ب�ه جایگاه اب در فعالیت های‬ ‫همراه باشید‪:‬‬ ‫معدنی و شیوه فعلی تامین اب معادن بپردازد‪ .‬با‬ ‫پروژه منحصر به فرد‬ ‫تامین اب‪ ،‬از پکیج های تصفیه اب برای بازیافت اب مصرفی خود‬ ‫و بازگرداندن ان به چرخه فعالیت های معدنی اس��تفاده می کنند‪.‬‬ ‫البته باید به این نکته اش��اره کرد که اس��تفاده از روش بازیافت اب‬ ‫وابس��تگی زیادی به نوع فعالیت مع��ادن دارد؛ معادنی که به دلیل‬ ‫ذات فعالیت خود مصرف اب باالیی داش��ته یا پسماندهای اب انها‬ ‫به طبیعت اسیب رس��ان اس��ت‪ ،‬اغلب از این روش برای جلوگیری‬ ‫از زی��ان و کاهش هزینه های تامین اب موردنیاز فعالیت های خود‬ ‫اس��تفاده می کنند‪ ،‬اما در معادنی که فعالیت انها اب محور نبوده و‬ ‫پس��ماندهای ابی انها برای محیط زیست مضر نیست‪ ،‬تامین اب از‬ ‫طریق تصفیه و بازیافت اب در دستور کار نیست‪ .‬دریانی در پایان به‬ ‫اهمیت پروژه های مختلف تامین اب صنایع و معادن از جمله پروژه‬ ‫انتقال اب خلیج فارس به فالت مرکزی پرداخت و گفت‪ :‬پروژه هایی‬ ‫مانند پروژه انتقال اب خلیج فارس به فالت مرکزی برای تامین اب‬ ‫صنایع و معادن از دو جنبه زیست محیطی و توسعه ای قابل بررسی‬ ‫است‪ .‬در بعد نخست نظر کارشناسان امر در این موضوع از اهمیت‬ ‫برخوردار اس��ت و در مباحث توس��عه ای نیز ایجاد تاثیرات مثبت از‬ ‫ای��ن طرح انتظار می رود‪ .‬به عنوان یک فعال معدنی باید اظهار کنم‬ ‫برخی از فعالیت های معادن و صنایع معدنی وابس��تگی ش��دیدی‬ ‫ب��ه اب دارد و ب��ا نبود این ماده حیاتی‪ ،‬دچار اختالل خواهد ش��د؛‬ ‫ن رو معدن��کاران و فعاالن معدنی انتظار دارند با روش های‬ ‫از همی�� ‬ ‫مناسب‪ ،‬تامین اب برای معادن و صنایع صورت گیرد‪.‬‬ ‫پ��روژه انتقال اب خلیج فارس به فالت مرکزی یکی‬ ‫از طرح های توس��عه ای مرتبط با حوزه صنایع و معادن‬ ‫است که طی چند سال اخیر در حال اجرا است‪.‬‬ ‫با خداداد غریب پور‪ ،‬رئیس پیشین هیات عامل ایمیدرو‬ ‫درباره تاثیر این طرح در رش��د و توس��عه بخش معدن‬ ‫و صنایع معدنی کشور گفت وگو کرد‪ .‬غریب پور درباره‬ ‫اهمی��ت طرح انتقال اب خلیج فارس به فالت مرکزی‬ ‫گف��ت‪ :‬تامی��ن اب معادن مس‪ ،‬س��نگ اهن و صنایع فوالدی در‬ ‫اس��تان های کرم��ان‪ ،‬یزد و هرمزگان از اه��داف اصلی این پروژه‬ ‫است‪ .‬با اجرای پروژه انتقال اب خلیج فارس‪ ،‬منابع اب زیرزمینی‬ ‫در استان های یادشده با منابع ابی جدید جایگزین می شود‪ .‬باید‬ ‫اذعان کرد صیانت از محیط زیس��ت و اب ه��ای زیرزمینی‪ ،‬جزو‬ ‫اهداف اولیه و اصلی این طرح اس��ت‪ .‬رئیس پیشین هیات عامل‬ ‫ایمیدرو در ادامه افزود‪ :‬توجه به این نکته ضروری است که طرح‬ ‫یادش��ده از نظر طول و میزان فش��ار از مشخصات و ویژگی های‬ ‫منحصر به فردی برخوردار اس��ت‪ .‬ویژگی های یادشده‪ ،‬این پروژه‬ ‫را از س��ایر پروژه های مشابه که تاکنون در سطح بین المللی اجرا‬ ‫ش��ده‪ ،‬مجزا می کند‪ .‬غریب پور افزود‪ :‬بدون تردید بهره برداری از‬ ‫پروژه یادش��ده در سال موس��وم به سال جهش تولید‪ ،‬از اهمیت‬ ‫وی��ژه ای برخوردار ب��وده و تاثیرات زی��ادی در تحقق طرح های‬ ‫توسعه در بخش معدن و صنایع معدنی داشته است‪.‬‬ ‫� این پروژه افتخار معادن است‬ ‫رئیس س��ابق هیات عامل ایمیدرو درباره مزایای‬ ‫این پروژه برای کش��ور و اقتص��اد گفت‪ :‬تامین اب‬ ‫از دریاه��ای ازاد که به همت ش��رکت های معدنی‬ ‫و صنای��ع معدنی محقق ش��ده‪ ،‬گامی نو در مس��یر‬ ‫اس��تقالل ابی بخش مع��دن از منابع اب زیرزمینی‬ ‫و حفظ محیط زیس��ت اس��ت‪ .‬غریب پور با اشاره به‬ ‫اینکه شرکت های معدنی و صنعتی در قالب یک مدل توسعه ای‬ ‫جدی��د‪ ،‬تامین اب موردنی��از از دریاهای ازاد را اجرایی کرده که‬ ‫اقدامی مهم در توسعه کشور محسوب می شود‪ ،‬بیان کرد‪ :‬در واقع‬ ‫این پروژه یکی از افتخارات بخش معدن و صنایع معدنی کش��ور‬ ‫به ش��مار می رود و باید از تمام بنیان گذاران این طرح و مجریان‬ ‫ان قدردانی کرد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‪...‬‬ ‫توجه به ش��یوه های نوین مدیریت و برنامه ریزی در اس��تفاده از‬ ‫منابع ابی به ویژه در شرایطی که با بحران خشکسالی مواجهیم‪ ،‬نیاز‬ ‫امروز کشور است‪ .‬امیدواریم با در دستور کار قرار گرفتن طرح های‬ ‫مناس��ب تامی��ن اب در حوزه های پرمصرف از جمله کش��اورزی و‬ ‫صنایع هم شاهد مدیریت مناسب بحران کم ابی در کشور باشیم‪.‬‬ صفحه 5 ‫‪6‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫قطع وابستگی به شرکت های‬ ‫خارجی در فوالد مبارکه‬ ‫گام نخست «فوالد» برای جهش تولید‬ ‫خبر‬ ‫فوالد مبارکه نویدبخش توسعه است‬ ‫گروه معدن‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫تولید و مصرف فوالد یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی کشورها به شمار می اید‪ .‬حضور‬ ‫صنعت فوالد در یک منطقه می تواند توسعه‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬سطح دانش‪ ،‬اشتغالزایی‪ ،‬اموزش و تجارت‬ ‫ان منطق�ه را تحت تاثیر قرار دهد و به نوع�ی زندگی روزمره افراد را به خود گره می زند‪ .‬امروزه‬ ‫صنعت فوالد یکی از صنایع مهم در نظام اقتصادی و تولیدی کشور به شمار می رود و محصوالت‬ ‫حاصل از این صنعت‪ ،‬خود پیش�ران تولید در دیگر صنایع کش�ور است‪ .‬یکی از محصوالت مهم‬ ‫فوالدی تختال های ضخیم مانند تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری اس�ت که عمدتا شامل تختال های ‪API‬‬ ‫یا گریدهای ویژه می شود؛ بنابراین تولید انها در داخل کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است‪.‬‬ ‫براس�اس اخرین داده های موجود‪ ،‬ساالنه ‪ ۹۰۰‬میلیون یورو ارز به منظور واردات ورق های مرتبط‬ ‫با تختال های این چنینی از کشور خارج می شود‪ .‬این تختال ها عالوه بر اینکه از ظرفیت مناسبی‬ ‫برای صادرات برخوردار اس�ت‪ ،‬می تواند در داخل کش�ور نیز نورد ش�ده و جدای از اشتغالزایی‪،‬‬ ‫چرخ صنایع داخلی را نیز بچرخاند‪.‬‬ ‫فوالد مبارکه‪ ،‬پیشرو در توسعه‬ ‫عباس اکبری محمدی‬ ‫غالمرضا سلیمی‬ ‫عباس اکبری محمدی‪ ،‬معاون بهره برداری ش��رکت فوالد مبارکه‪ ،‬در سالروز‬ ‫تولید تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری برای اولین بار در شرکت فوالد مبارکه اظهار کرد‪:‬‬ ‫تولید محصوالت جدید در گریدهای مختلف ابعادی و ترکیب شیمیایی در فوالد‬ ‫مبارکه همواره یکی از سیاست های شرکت بوده است‪ .‬به گزارش ایراسین‪ ،‬یکی‬ ‫از این محصوالت موردنیاز بازار که کاربرد ویژه ای نیز برای پروژه های بزرگ ملی‬ ‫دارد‪ ،‬تختال های ‪ ۲۵۰‬میلی متری است؛ به همین دلیل شرکت فوالد مبارکه با‬ ‫در ‪ ۳۰‬خرداد‬ ‫درک این نیاز گام های الزم برای تولید این نوع تختال را برداشت و ‬ ‫‪ ۱۳۹۷‬برای اولین بار موفق به تولید تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری در کشور شد‪ .‬وی‬ ‫افزود‪ :‬فوالد مبارکه با تولید تختال های با ضخامت ‪ ۲۵۰‬و ‪ ۳۰۰‬میلی متر موفق‬ ‫ش��د عالوه بر افزایش ظرفیت تولید فوالد خود‪ ،‬ظرفیت تولید فوالد کشور را نیز‬ ‫افزای��ش دهد‪ .‬گریدهای با ضخامت ‪ ۲۵۰‬میلی مت��ر عمدتا در تولید فوالدهای‬ ‫خ��اص کارب��رد دارند‪ .‬پس از تولید این محصول در فوالد مبارکه موفق ش��دیم‬ ‫نی��از صنای��ع داخلی مانند صنایع نوردی و نوردهای پلیت میل را برطرف کرده و‬ ‫کشور را از واردات این نوع فوالد بی نیاز کنیم‪ .‬به عالوه قسمتی از این تختال های‬ ‫‪ ۲۵۰‬میلی متری نیز صادر می شود که ارزاوری قابل توجهی برای کشور دارد‪.‬‬ ‫اکبری محمدی خاطرنش��ان کرد‪ :‬روند تولید محصوالت جدید ادامه خواهد‬ ‫داش��ت و نیاز کش��ور را به تولید محصوالتی که تاکنون در کش��ور تولید نش��ده‬ ‫برط��رف خواهیم کرد‪ .‬با تکمیل پروژه نورد گرم ش��ماره ‪ ۲‬فوالد مبارکه س��بد‬ ‫محصوالت این ش��رکت در راس��تای تامین نیاز صنایع کش��ور تکمیل ش��ده و‬ ‫تختال های تولیدی در این واحد به ورق تبدیل می شود‪.‬‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫در راس��تای تکمیل س��بد محصوالت فوالد مبارکه و‬ ‫قطع وابس��تگی به شرکت های خارجی‪ ،‬طراحی و تولید‬ ‫گری��د ‪ C590-DC04‬نیم س��خت (‪ )Semi Hard‬با‬ ‫تکیه بر توانمندی متخصصان داخلی در ش��رکت فوالد‬ ‫مبارک��ه محقق ش��د‪ .‬به گزارش روابط عمومی ش��رکت‬ ‫ف��والد مبارک��ه‪ ،‬علیرضا مولوی زاده‪ ،‬مدی��ر متالورژی و‬ ‫روش های تولید ش��رکت فوالد مبارک��ه گفت‪ :‬طراحی‬ ‫و تولی��د محصوالت جدید از اهداف اس��تراتژیک فوالد‬ ‫مبارکه اس��ت که در راس��تای تکمیل س��بد محصوالت‬ ‫فوالد مبارکه و قطع وابس��تگی به ش��رکت های خارجی‬ ‫طراحی محصوالت جدید در حوزه های مختلف از جمله‬ ‫صنایع خودروس��ازی با تعامل گس��ترده با مش��تریان و‬ ‫نواحی تولیدی و پش��تیبانی محقق می شود‪ .‬وی افزود‪:‬‬ ‫فوالدهای نیم س��خت در صنای��ع مختلفی مانند صنایع‬ ‫خودروس��ازی و صنای��ع الکتریکی مورد اس��تفاده قرار‬ ‫می گیرن��د ک��ه به تازگی با توجه به ش��رایط تحریمی به‬ ‫وجود امده در بازار فوالد کش��ور‪ ،‬تقاضاهای مختلفی از‬ ‫چند ش��رکت قطعه ساز به ش��رکت فوالد مبارکه رسید‪.‬‬ ‫براساس این تقاضاها‪ ،‬واحد متالورژی و روش های تولید‬ ‫ب��ا هم��کاری نواحی تولیدی در ف��والد مبارکه و به ویژه‬ ‫واحد نورد س��رد‪ ،‬نس��بت به بومی س��ازی این محصول‬ ‫اق��دام و موف��ق به تولی��د این محصول با عن��وان گرید‬ ‫‪ C590-DC04‬و با مش��خصات مندرج در اس��تاندارد‬ ‫شد‪ .‬مولوی زاده تاکید کرد‪ :‬این گرید به دلیل پانچ پذیری‬ ‫مناس��ب در س��اخت قطعات ریز با ف��رم پیچیده به کار‬ ‫م��ی رود و بدون مش��کل ایجاد پلیس��ه و پارگی قابلیت‬ ‫ویژه ای را داراست که این فوالد در غالف هایی پالستیکی‬ ‫ب��رای جلوگی��ری از ورود خاک‪ ،‬اب‪ ،‬هوا و صدا به داخل‬ ‫خودرو‪ ،‬در صنعت خودروسازی استفاده می شود‪ .‬درون‬ ‫برخی از این الس��تیک ها یک نگهدارنده فوالدی وجود‬ ‫دارد که در ش��کل دهی این الستیک نقش ایفا می کند؛‬ ‫این محصول عالوه بر تست های ازمایشگاهی در کارخانه‬ ‫مش��تریان اس��تفاده ش��ده و تاییدیه ه��ای الزم را اخذ‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬وی ضمن قدردان��ی از حمایت های معاون‬ ‫بهره برداری در راس��تای توسعه محصوالت جدید تاکید‬ ‫ک��رد‪ :‬طراحی و تولید این گرید با همت تمام واحدهای‬ ‫فروش‪ ،‬فوالدس��ازی‪ ،‬نورد گرم‪ ،‬نورد سرد‪ ،‬ازمایشگاه و‬ ‫برنامه ریزی محقق ش��ده که بی ش��ک‪ ،‬بدون همکاری‬ ‫واحدهای یادشده‪ ،‬کسب این موفقیت غیرممکن بود‪.‬‬ ‫صنایع معدنی‬ ‫تولید تختال های عظیم ‪ 250‬میلی متری توسط شرکت فوالد مبارکه‬ ‫از خروج ساالنه ‪ 900‬میلیون یورو ارز از کشور جلوگیری می کند‬ ‫امیدها و چالش ها‬ ‫غالمرضا س��لیمی‪ ،‬مدیر ناحیه فوالدس��ازی و ریخته گری مداوم ش��رکت فوالد‬ ‫مبارکه اظهار کرد‪ :‬فوالد مبارکه همیشه در توسعه پیشرو بود ه و این مسئله را برای‬ ‫ادامه فعالیت خود ضروری می داند‪ .‬تاس��یس و بهره برداری از ماش��ین ریخته گری‬ ‫شماره ‪ ۵‬فوالد مبارکه در سال ‪ ۱۳۹۵‬نیز بر همین اساس و در راستای تامین نیاز‬ ‫ب��ازار به گریده��ای مختلف فوالدی و همچنین افزایش کمی��ت تولید در ناحیه با‬ ‫توجه به پتانس��یل موجود انجام ش��د‪.‬وی افزود‪ :‬بر اساس نیازسنجی های انجام شده‬ ‫در ان زمان‪ ،‬تولید تختال ‪ ۲۲۰ ،۲۰۰‬و ‪ ۲۵۰‬میلی متری در دستور کار این ماشین‬ ‫ب��و د اما به دلیل اینکه نورد فوالد مبارکه ب ه صورت روتین‪ ،‬تختال ‪ ۲۰۰‬میلی متری‬ ‫بود‪ ،‬پس از حدود یک هفته به تولید ‪ ۲۰۰‬میلی متری بازگش��تیم و این روند تا ‪۳۰‬‬ ‫خ��رداد ‪ ۱۳۹۷‬ادام��ه یافت‪ .‬در این تاریخ اولین تختال با ضخامت ‪ ۲۵۰‬میلی متر در‬ ‫فوالد مبارکه تولید شد و این مهم در حالی رخ داد که تمامی محاسبات الزم برای‬ ‫تولید این نوع تختال در شرکت فوالد مبارکه و توسط متخصصان داخلی انجام شد‪.‬‬ ‫به عالوه‪ ،‬تولید اولین تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری در شرکت فوالد مبارکه بدون هیچ گونه‬ ‫عیب و نقص و ب ه صورت کامل انجام شد و از ان پس تولید تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری‬ ‫ به طور پیوس��ته ادامه یافته اس��ت‪ .‬وی افزود‪ :‬این تختال عمدتا برای صنایع نفت و‬ ‫گاز‪ ،‬لوله س��ازی و صنایع تولید مخازن تحت فش��ار کاربرد دارد که یکی از مهم ترین‬ ‫پروژه های ذیل این حوزه‪ ،‬پروژه انتقال نفت گوره به جاسک بود که تختال های ویژه‬ ‫موردنیاز ان در فوالد مبارکه تولید شد‪.‬‬ ‫س��لیمی درباره چالش های تولید تختال ‪ ۲۵۰‬میلی متری در فوالد مبارکه اظهار‬ ‫ک��رد‪ :‬تولی��د محصوالت جدید هم��واره با چالش های مختلفی روبه رو اس��ت‪ .‬یکی‬ ‫از چالش ه��ای ابتدایی که البته به س��رعت نیز برطرف ش��د‪ ،‬ایج��اد اطمینان برای‬ ‫خری��داران درب��اره کیفیت محصوالت تولیدی جدید ب��ود‪.‬وی افزود‪ :‬چالش بعدی‬ ‫تامین متریال برای تولید این نوع گریدهای فوالدی است‪ .‬معموال گریدهای ‪API‬‬ ‫با این ضخامت تولید می ش��ود و این گریدها نیز به فروالیاژهای زیاد و خاصی نیاز‬ ‫دارد؛ تامی��ن ای��ن فروالیاژها مانند فرومنگنز کم کرب��ن‪ ،‬وانادیوم‪ ،‬تیتانیوم و نیکل‬ ‫یک��ی دیگ��ر از چالش های تولید این تختال در فوالد مبارکه بود‪ .‬باید توجه داش��ت‬ ‫که وجود چند عنصر کربن‪ ،‬منگنز و سیلیسیم در همه گریدهای فوالدی مشترک‬ ‫است‪ .‬بنابراین برای تولید فوالد موردنظر باید از فرومنگنز استفاده کرد و از انجا که‬ ‫میزان کربن در گریدهای ‪ API‬نباید از مقدار مش��خصی بیش��تر شود‪ ،‬از فرومنگنز‬ ‫کم کربن استفاده می شود که قیمت به مراتب باالتری نسبت به سایر فرومگنزها دارد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫اگرچه پیش از فوالد مبارکه‪ ،‬شرکت های مختلفی قادر به تولید تختال ‪۲۵۰‬‬ ‫میلی متری بودن د اما تولید ان در فوالد مبارکه نویدبخش پیش��رفت و توسعه‬ ‫در کش��ور بود‪ .‬این تولید عالوه بر اینکه زمینه ساز تولید تختال های ‪ API‬بود‬ ‫و صرفه جوی��ی ارزی و افزایش ظرفیت تولی��د در فوالد مبارکه و ب ه دنبال ان‬ ‫در ایران را به همراه داش��ت‪ ،‬روحیه و ش��رایط الزم برای تولید تختال ضخیم‬ ‫‪ ۳۰۰‬میلی مت��ری را نیز به وجود اورد؛ تختالی که تنها در برخی کش��ورهای‬ ‫توسعه یافته تولید می شود و اکنون نام ایران نیز در میان انها می درخشد‪.‬‬ صفحه 6 ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫گزارش‬ ‫در تجارت‬ ‫هزار راه نرفته داریم‬ ‫دس��ت امریکاست که زیرس��اخت های تولید ان را دارد و بقیه در اروپا‪ ،‬اندونزی و‬ ‫کشورهای دیگر تولید می شود‪ .‬به گفته عضو هیات مدیره انجمن صنایع سلولزی‬ ‫بهداشتی ایران‪ ،‬از یک سو افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیم بر نرخ محصوالت سلولزی‬ ‫دارد و از س��وی دیگر‪ ،‬بعد از شیوع ویروس کرونا برای مدتی خمیر کاغذ کمیاب و‬ ‫در نتیجه ان فیلم هایی از نایاب ش��دن محصوالت سلولزی در کشورهای خارجی‬ ‫منتش��ر شد‪ .‬در پی این مش��کالت خمیر کاغذ به دست تولیدکنندگان ایرانی هم‬ ‫گران رس��ید‪ .‬بنا بر گزارش ایس��نا‪ ،‬حس��نی با بیان اینکه در سال ‪ ۱۴۰۰‬خیلی از‬ ‫کااله��ا بیش از دو بار گران ش��دند‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬تنها کاالهای��ی که یک بار گران‬ ‫ش��د‪ ،‬محصوالت سلولزی بود‪ .‬همچنین کمترین افزایش نرخ مربوط به دستمال‬ ‫کاغذی و محصوالت س��لولزی بود و سایر کاالها بیش از ‪ ۱۵‬درصد گران شده اند‪.‬‬ ‫در حال حاضر در سامانه ‪ ،۱۲۴‬نرخ هر بسته دستمال کاغذی ‪ ۲۰۰‬برگ معمولی‬ ‫حدود ‪ ۸۲۵۰‬تومان و نرخ هر بسته دستمال کاغذی ‪ ۳۰۰‬برگ معمولی حدود ‪۱۲‬‬ ‫هزار و ‪ ۶۰۰‬تومان اس��ت؛ بنابراین با افزایش ‪ ۱۵‬درصدی‪ ،‬نرخ هر بسته دستمال‬ ‫کاغذی ‪ ۲۰۰‬برگ و ‪ ۳۰۰‬برگ به حدود ‪ ۸۵۰۰‬و ‪ ۱۴500‬تومان می رسد‪.‬‬ ‫ از جوالن اب معدنی های خارجی در بازار‬ ‫اب معدنی با رگه های الکچری‬ ‫پیمان صفردوست‬ ‫بازار فروش نوش�یدنی ها در فصول گرم سال داغ است و در میان‬ ‫همه نوشیدنی ها‪ ،‬اب معدنی بیشترین حجم بازار را به خود اختصاص‬ ‫می ده�د‪ .‬بازار داغ اب معدنی در کش�ور در حالی روزهای اوج خود‬ ‫ب ه س�ر می برد که عالوه بر اب معدن�ی تولید داخل‪ ،‬بازاری متفاوت‬ ‫برای فروش اب معدنی های خارجی در کشور ایجاد شده است‪ .‬این‬ ‫اب معدنی های خارجی که البته واردات انها هم از سال های گذشته‬ ‫ممنوع بوده‪ ،‬امروز در برخی سوپرمارکت های به اصطالح الکچری و‬ ‫همین طور فروشگاه های مجازی با قیمت های عجیب و غریب عرضه‬ ‫می ش�وند؛ قیمت هایی که با توجه به دیده ها و شنیده ها‪ ،‬دامنه انها‬ ‫از ‪ ۱۰۰‬ت�ا ‪ ۶۰۰‬هزار تومان متغیر اس�ت‪ .‬اما ای�ن اب معدنی ها از کجا‬ ‫می ایند‪ ،‬مسئول توزیع و فروش انها کیست و قیمت های باالی انها‬ ‫به چه دلیل اس�ت؟ این پرسش ها بهانه اصلی‬ ‫برای پرداختن‬ ‫به موضوع اب معدنی های الکچری در ش�ماره امروز اس�ت‪ .‬با‬ ‫همراه باشید‪.‬‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫بسیاری اغاز ماجرای حضور اب اشامیدنی بسته بندی‬ ‫واردات��ی را از س��ال ‪ ۱۳۹۶‬می دانند ام��ا در واقع مرداد‬ ‫‪ ۱۳۹۵‬ب��ود که خب��ر اب های بس��ته بندی و به اصطالح‬ ‫عام «معدنی» وارداتی رس��انه ای ش��د و خبرگزاری های‬ ‫مختل��ف‪ ،‬ن��رخ ‪ ۷۰‬ه��زار تومان��ی ای��ن کاال را س��وژه‬ ‫گزارش های خ��ود کردند‪ .‬نرخ فروش ی��ک برند خاص‬ ‫از این اب های اش��امیدنی وارداتی برای هر بطری ‪۳۷۵‬‬ ‫میلی لیتری در فروش��گاه ها و رس��توران های نه چندان‬ ‫لوکس و س��ایت های اینترنتی در حالی ‪ ۳۰‬هزار تومان‬ ‫ب��ود که بهای واقع��ی ان ‪ ۵‬دالر (حدود ‪ ۱۷‬هزار تومان‬ ‫ان زمان) ب��ود‪ .‬البته برخی از محصوالت دیگر این برند‬ ‫ک��ه اب اش��امیدنی با مخلوط قطعات می��وه بود تا ‪۷۰‬‬ ‫هزار تومان نیز به فروش می رس��ید! در ان زمان فرهاد‬ ‫بش��ارت‪ ،‬رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان‬ ‫اب ه��ای معدنی با تاکید بر مجوز نداش��تن واردات اب‬ ‫معدنی‪ ،‬امار رس��می واردات گمرک جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در ای��ن کاالها را صفر اعالم ک��رد‪ .‬اداره غذایی و‬ ‫اش��امیدنی س��ازمان غذا و دارو نیز در همان ایام اعالم‬ ‫کرد که اب های بس��ته بندی شده گران قیمت ارائه شده‬ ‫در رستوران های لوکس‪ ،‬غیر قانونی و به طور قاچاق وارد‬ ‫شده است و موردتایید نیس��ت‪ .‬رسول دیناروند‪ ،‬رئیس‬ ‫وقت سازمان غذا و دارو نیز در اظهارنظری این اب های‬ ‫معدنی را همردیف دیگر کاالهای قاچاق در بازار دانست‬ ‫اما س��هم این کاالها را در بازار اب معدنی ناچیز عنوان‬ ‫ک��رد‪ .‬در ان دوره‪ ،‬تنها اب بس��ته بندی ش��ده وارداتی‬ ‫‹ ‹تداوم حضور اب معدنی خارجی در بازار‬ ‫طبیعی اس��ت که سوژه اب معدنی در فصل های گرم‬ ‫سال خواندنی تر اس��ت‪ .‬به همین دلیل در مرداد ‪۱۳۹۶‬‬ ‫دوباره موضوع اب معدنی های وارداتی در رسانه ها مطرح‬ ‫شد‪ .‬در این س��ال موضوع حضور چند برند اروپایی اب‬ ‫معدنی فرانس��وی و نروژی در کشور در رسانه ها بیشتر‬ ‫از س��ایر اخب��ار در این حوزه جلب توج��ه می کرد‪ .‬بنا‬ ‫بر اع�لام انجمن اب معدنی کش��ور از فروردین ‪1396‬‬ ‫توزیع ‪ ۳‬برند اب معدنی فرانسوی به نام های اب معدنی‬ ‫پرییر‪ ،‬اویان و بادویت در بازار اغاز شد که البته دو مورد‬ ‫از ای��ن محصوالت دارای مجوز س��ازمان غذا و دارو نیز‬ ‫بودن��د‪ .‬در ان مقطع زمانی‪ ،‬بط��ری اب معدنی گازدار‬ ‫«پریی��ر» ‪ ۷‬تا ‪ ۹‬ه��زار تومان بود و بط��ری اب معدنی‬ ‫«اوی��ان» ‪ ۳۰‬تا ‪ ۴۰‬هزار تومان به فروش می رس��ید‪ .‬در‬ ‫هم��ان مقطع زمان��ی در کنار این ‪ ۳‬برن��د‪ ،‬برند نروژی‬ ‫«ووس» هم در فروش��گاه های شمال تهران با نرخ ‪ ۲۰‬تا‬ ‫‪ ۶۰‬هزار تومان عرضه می شد که البته واردات ان رسمی‬ ‫نبود‪ .‬پس از مدتی و در راستای شعار حمایت از تولید و‬ ‫قاسم علی حسنی‪ ،‬دبیر اتحادیه بنکداران موادغذایی‬ ‫ته��ران در گفت وگ��و ب��ا‬ ‫درب��اره توزی��ع اب‬ ‫اشامیدنی بسته بندی خارجی در بازارهای کشور عنوان‬ ‫کرد‪ :‬اب معدنی های خارجی با وجود قیمت های بسیار‬ ‫باال در بیش��تر شهرهای کش��ور در بین اقشار ‪ ۴‬درصد‬ ‫باالی جامعه‪ ،‬مش��تریان خاص خود را دارند و با وجود‬ ‫ممنوعی��ت واردات‪ ،‬در بازار های عمده فروش��ی تهران‬ ‫نیز عرضه می شوند‪ .‬در گذشته بیشتر برندهای موجود‬ ‫در بازار مربوط به کش��ور فرانس��ه و گاهی نروژ بود اما‬ ‫درحال حاضر اب معدنی از کش��ورهایی مانند س��وئد و‬ ‫دانمارک نیز مخاطبان خ��ود را در بازار ایران یافته اند‬ ‫و در کل به نظر می رس��د ب��ازار اب معدنی خارجی در‬ ‫کشور در دست تولیدکنندگان اسکاندیناویایی باشد‪.‬‬ ‫حس��نی درباره نرخ بنکداری اب معدنی های خارجی‬ ‫در کشور بیان کرد‪ :‬در حال حاضر نرخ برند نروژی این‬ ‫محصول که در بس��ته بندی بطری های شیشه ای ‪۷۰۰‬‬ ‫میلی لیتر عرضه می شود‪ ،‬حدود ‪ ۸۰‬تا ‪ ۱۰۰‬هزار تومان‬ ‫بوده و البته نرخ برند فرانسوی اندکی از ان باالتر است‪.‬‬ ‫وی درب��اره می��زان نفوذ این اب معدنی ه��ا در بازار‬ ‫خاطرنش��ان ک��رد‪ :‬به دلیل اینک��ه واردات و عرضه این‬ ‫محص��ول به ش��کل قانونی انجام نمی ش��ود‪ ،‬نمی توان‬ ‫ام��ار دقیقی نیز درباره میزان نفوذ ان در بازار ارائه داد‬ ‫اما در هر حال این کاال مش��تریان خاص خود را دارد‪.‬‬ ‫دبیر اتحادی��ه بنکداران مواد غذای��ی تهران همچنین‬ ‫امیرحسین قطرئی‬ ‫کارشناس حقوقی‬ ‫خری��د خانه و رهایی از مس��تاجری‪ ،‬ق��دم بزرگ و مهمی‬ ‫اس��ت اما توجه به موارد حقوقی در این زمینه‪ ،‬بس��یار مهم تر‬ ‫است‪ ،‬چراکه از دردسرهای از دست دادن سرمایه و مشکالت‬ ‫حقوق��ی و قضایی اتی جلوگیری می کن��د‪ .‬برای خرید خانه‬ ‫باید ابتدا فکر کنید چه خانه ای مناس��ب است و با مبلغی که‬ ‫برای خرید خانه در نظ��ر گرفته اید‪ ،‬ان را انتخاب کنید‪ .‬پس‬ ‫از پیدا کردن ملک موردنظر‪ ،‬نوبت به قولنامه کردن و گرفتن‬ ‫سند می رسد‪ .‬نوشتن قولنامه از کارهای مهم است که به دلیل‬ ‫اگاهی نداش��تن نسبت به مسائل و مباحث حقوقی مرتبط با‬ ‫ان‪ ،‬در برخی موارد موجب اختالف‪ ،‬درگیری و حتی تشکیل‬ ‫پرونده ه��ای قضایی می ش��ود‪ .‬س��رفصل های مهم حقوقی‪،‬‬ ‫هنگام خرید ملک‪ ،‬ش��امل قولنامه‪ ،‬مالک ملک‪ ،‬سند ملک‪،‬‬ ‫سند تک برگی‪ ،‬پرداخت مالیات و عوارض نوسازی شهرداری‬ ‫از س��وی فروش��نده‪ ،‬در رهن نبودن ملک‪ ،‬تصریح به انتقال‬ ‫دادن انباری و پارکینگ و همچنین موضوع دفترخانه است‪.‬‬ ‫‹ ‹قولنامه‬ ‫امس��ال در حالی که مجوزی برای واردات اب اشامیدنی از سوی‬ ‫نهادهای متولی صادر نش��ده‪ ،‬گزارش های میدانی حاکی از وجود‬ ‫برنده��ای خارجی اب معدن��ی به ویژه در فروش��گ اه های لوکس و‬ ‫اینترنتی است‬ ‫اشتغالزایی داخلی‪ ،‬مجوزهای واردات و توزیع این کاالها‬ ‫با دس��تور س��ازمان غذا و دارو تعلیق و بازار قانونی این‬ ‫کاال به تولیدکنندگان داخلی س��پرده شد اما این پایان‬ ‫حض��ور اب معدنی های خارجی در بازار داخلی کش��ور‬ ‫نبود و در سال ‪ ۱۳۹۷‬هم گزارش هایی درباره توزیع اب‬ ‫اش��امیدنی بس��ته بندی با نرخ ‪ ۳۰‬تا ‪ ۷۰‬هزار تومان در‬ ‫رسانه ها منتشر شد و این داستان تا امروز نیز ادامه دارد‪.‬‬ ‫‹ ‹ب�ازار اب معدن�ی خارجی در تابس�تان‬ ‫‪۱۴۰۰‬‬ ‫امس��ال نی��ز در حالی ک��ه مجوزی ب��رای واردات اب‬ ‫اش��امیدنی از س��وی نهاده��ای متول��ی صادر نش��ده‪،‬‬ ‫گزارش ه��ای میدانی‬ ‫حاک��ی از حضور برندهای‬ ‫خارج��ی اب معدنی به ویژه در فروش��گ اه های لوکس و‬ ‫اینترنتی اس��ت‪ .‬کاالهایی که ب��ا وجود قیمت های باال و‬ ‫عجیب و غریبی که دارند‪ ،‬مش��تریان خاص خود را پیدا‬ ‫کرده ان��د‪ .‬بطری های کوچک و ب��زرگ اب معدنی های‬ ‫خارج��ی امروز در فروش��گاه ها ‪ ۱۰۰‬تا ‪ ۵۰۰‬هزار تومان‬ ‫به فروش می رسند و ساکنان محله های لوکس نشین هم‬ ‫ممنوعیت واردات الزم نبود‬ ‫ی نهادهای نظارتی دربرخورد با‬ ‫درباره کوتاه ‬ ‫فروش��ندگان اب معدنی های خارجی‪ ،‬تاکید‬ ‫ک��رد‪ :‬موض��وع در این زمینه بی��ش از انکه‬ ‫مربوط به کوتاهی های نظارتی باشد‪ ،‬مربوط‬ ‫به گستردگی حضور کاالهای قاچاق در بازار‬ ‫کشور است؛ اب معدنی تنها کاالی خوراکی‬ ‫قاچ��اق نیس��ت و در بنکداری های سراس��ر‬ ‫ته��ران تنها در ح��وزه خوردنی‪ ،‬اش��امیدنی و تنقالت‬ ‫بیش از ‪ ۱۵۰۰‬نوع کاال قاچاق وجود دارد و گستردگی‬ ‫این موضوع باعث می شود مهار ان به سادگی انجام پذیر‬ ‫نباشد‪ .‬انواع کنسرو ماهی‪ ،‬بیسکویت ‪ ،‬ابمیوه ‪ ،‬تنقالت و‬ ‫بسیاری کاالهای دیگر به صورت قاچاق در بازار وجود‬ ‫دارند که در مناطق مرزی با روش هایی مثل کولبری و‬ ‫ته لنجی وارد کشور می شوند و صدها نفر در این زمینه‬ ‫مشغول به فعالیت هستند‪.‬‬ ‫حسنی با اشاره به قیمت های پایین تر اب معدنی های‬ ‫س��اخت داخل با کیفیت های قابل قب��ول‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫کیفیت تولی��دات داخل��ی چندان با ای��ن محصوالت‬ ‫قاچ��اق فرقی ندارن��د اما نرخ انواع خارج��ی با در نظر‬ ‫گرفتن حجم انها‪ ،‬ح��دود ‪ ۵۰‬برابر بیش از نمونه های‬ ‫مش��ابه داخلی اس��ت و از نظر اقتصادی انتخاب نمونه‬ ‫خارج��ی‪ ،‬توجیه ندارد ام��ا به دلیل افتخ��ار مصرف و‬ ‫به اص�لاح کالس ای��ن کار‪ ،‬اب معدنی ه��ای خارجی‬ ‫مشتریان خاص خود را دارند‪.‬‬ ‫نکات حقوقی‬ ‫در معامالت ملکی‬ ‫زمانی که خریدار و فروش��نده با یکدیگر بر سر خرید ملکی‬ ‫به توافق برسند‪ ،‬توافق خود را در قولنامه ثبت می کنند‪ .‬یکی‬ ‫از ن��کات مهم حقوقی‪ ،‬هنگام خرید مل��ک‪ ،‬توجه به قولنامه ‬ ‫ان اس��ت‪ .‬زمانی که قولنامه ای نوش��ته می ش��ود‪ ،‬فروشنده‬ ‫نمی توان��د ملک خود را به فرد دیگری بفروش��د‪ .‬خریدار نیز‬ ‫باید براساس زمانی که در قولنامه تعیین شده‪ ،‬پول را بپردازد‪.‬‬ ‫البته باید توجه داشته باش��ید در زمان قولنامه‪ ،‬خریدار باید‬ ‫تنها یک سوم مبلغ کل را بپردازد و بقیه ان را زمان ثبت سند‪،‬‬ ‫پرداخت کند‪ .‬خری��دار باید بداند هنگامی مالک تام االختیار‬ ‫به ش��مار می اید که وجه خرید مل��ک را به طور کامل در دفتر‬ ‫ثبت‪ ،‬پرداخت و س��ند ملک را دریافت کرده باشد‪ .‬در قولنامه‬ ‫تصریح به نحوه پرداخت‪ ،‬نح��وه و تاریخ تحویل ملک‪ ،‬تاریخ‬ ‫حضور در دفترخانه برای انتقال سند و تعیین دفترخانه بسیار‬ ‫مهم است‪.‬‬ ‫اب معدنی وارداتی کی متولد شد؟‬ ‫دارای مجوز ورود معتبر‪ ،‬مربوط یکی از اب معدنی های‬ ‫کش��ور گرجس��تان با دو محصول بود که مجوز ان نیز‬ ‫ت��ا اوایل اذر ‪ ۱۳۹۶‬اعتبار داش��ت و نرخ انها نیز حدود‬ ‫‪۷‬هزار تومان بود‪ .‬گفتنی اس��ت در بازه زمانی یادش��ده‬ ‫ن��رخ اب معدنی در بس��ته بندی های نیم لیتری ‪ ۴۰۰‬تا‬ ‫‪ ۵۰۰‬تومان و در بسته بندی های ‪ ۱.۵‬لیتری حدود ‪۶۰۰‬‬ ‫تا ‪ ۸۰۰‬تومان بود‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫یادداشت‬ ‫دستمال‬ ‫کاغذی‬ ‫گران شد‬ ‫عضو هیات مدیره انجمن صنایع س��لولزی و بهداش��تی از افزایش ‪ ۱۵‬درصدی‬ ‫نرخ دس��تمال کاغذی و سایر محصوالت س��لولزی نسبت به پایان سال قبل خبر‬ ‫داد ام��ا گفت به دلیل رکود حاکم ب��ر بازار‪ ،‬قیمت های جدید برای این محصوالت‬ ‫هنوز اعمال نشده است‪ .‬هاشمعلی حسنی با بیان اینکه مجوز افزایش ‪ ۱۵‬درصدی‬ ‫نرخ محصوالت س��لولزی صادرشده که در ش��رف اجرایی شدن است‪ ،‬در توضیح‬ ‫دالیل این افزایش نرخ به رش��د ‪ ۳۹‬درصدی حقوق و دستمزد اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬خمیر کاغذ یک کاالی کامال وارداتی اس��ت که ‪ ۷۰‬درصد ان در‬ ‫از کمال خان‬ ‫تا هورالعظیم‬ ‫تدابیر بندر شهید‬ ‫رجایی برای ترخیص کاال‬ ‫مشتریان اصلی انها هستند‪.‬‬ ‫اب معدنی ه��ای خارجی باوجود ممنوعیت واردات‪ ،‬به‬ ‫ش��کل گسترده عرضه می شوند‪ .‬این اب های بسته بندی‬ ‫امروز اغلب از کشورهای حوزه اسکاندیناوی و کشورهایی‬ ‫نظیر فرانس��ه‪ ،‬به ص��ورت قاچاق و بیش��تر از مرزهای‬ ‫جنوبی وارد کش��ور می ش��وند‪ .‬اگرچه دس��ت اندرکاران‬ ‫حوزه نظارت بر بازار‪ ،‬بر قاچاق بودن و ممنوعیت فروش‬ ‫این محصوالت تاکید دارند اما در عمل محدودیتی برای‬ ‫خریدوف��روش انها دیده نمی ش��ود و همچنان این کاال‬ ‫بازار خود را دارد‪.‬‬ ‫گزارش ه��ای میدان��ی‬ ‫از فروش��گاه های‬ ‫عرضه کنن��ده این محصوالت نش��ان می ده��د در حالی‬ ‫ی بس��ته بندی تولید ایران به ‪۴‬‬ ‫ب معدن ‬ ‫ک��ه هر بطری ا ‬ ‫تا ‪ ۸‬هزار تومان فروخته می ش��ود‪ ،‬اب های بس��ته بندی‬ ‫فرانس��وی همچنان به ایران وارد می شود با ‪ ۹۰‬تا ‪۲۳۰‬‬ ‫ه��زار تومان فروخته می ش��وند‪ .‬نرخ ی��ک بطری ‪۸۰۰‬‬ ‫میلی لیت��ری یک��ی از برنده��ای پرفروش ای��ن کاال در‬ ‫فروش��گاه های شمال شهر تهران ‪ ۲۲۵‬هزار تومان است‬ ‫و بطری ‪ ۳۷۰‬میلی لیتری اب معدنی گازدار همین برند‬ ‫درحال حاضر ‪ ۱۹۹‬هزار تومان به فروش می رسد‪.‬‬ ‫ای��ن کاالها با این قیمت ه��ا در حالی به طور علنی در‬ ‫فروش��گاه های مواد غذای فروش دارن��د که طبق اعالم‬ ‫انجمن اب های معدنی‪ ،‬میزان فروش عمومی اب معدنی‬ ‫تولید داخل ب��ه دالیل گوناگ��ون از جمله کاهش توان‬ ‫خرید مردم ریزش قابل مالحظه ای داشته است‪.‬‬ ‫مثل اب خوردن‪...‬‬ ‫وی در عی��ن حال درباره رویکرد درس��ت‬ ‫مواجهه با حضور اب معدنی های خارجی در‬ ‫بازار کش��ور‪ ،‬تصریح ک��رد‪ :‬بهتر بود دولت و‬ ‫نهادهای دس��ت اندرکار از ابت��دا واردات این‬ ‫محصول و محصوالتی از این دست را ممنوع‬ ‫نمی کردند‪ ،‬زیرا در هر حال همه مش��تریان‬ ‫ب��رای انتخاب های خود –حت��ی اگر توجیه‬ ‫اقتصادی نداش��ته باشد‪ -‬نیاز به ازادی دارند و محدود‬ ‫کردن اجباری این حق چندان منطقی نیست‪.‬‬ ‫دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران خاطرنشان‬ ‫کرد‪ :‬ای��ن محصوالت به دلیل اختالف فاحش نرخ خود‬ ‫با محصوالت داخلی عمال رقیب تولید داخل به ش��مار‬ ‫نمی رون��د و در عین ح��ال می توانند انگی��زه ای برای‬ ‫ارتق��ای کیفیت محصوالت تولید داخل باش��ند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه ازادس��ازی واردات این محصوالت باعث کاهش‬ ‫ن��رخ انها در بازار می ش��ود و دولت نیز می تواند حقوق‬ ‫خود را درباره انها از طریق تعرفه های وارداتی دریافت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫حس��نی در پایان ممنوعی��ت واردات اب معدنی های‬ ‫خارج��ی را تصمیمی مطالعه نش��ده دانس��ت و گفت‪:‬‬ ‫امیدوارم با روی کار امدن دولت س��یزدهم روند اتخاذ‬ ‫تصمیمات ناگهانی و سیاس��ت های خلق الساعه متوقف‬ ‫شود تا بازار بتواند مسیر خود را در یک رقابت شفاف و‬ ‫عادالنه با حفظ حقوق مشتریان در پیش بگیرد‪.‬‬ ‫نیم قرن اس��ت کارشناس��ان‪ ،‬متخصصان و فعاالن بازار‬ ‫بر این اعتقادند که دوره بگیر و ببندهای قانون گذاری در‬ ‫بازار به سر امده و این کار نه درباره کاالهای اساسی و نه‬ ‫در مورد دیگر کاالها ضرورتی ندارد‪ .‬این صاحب نظران بر‬ ‫این باورند که بازار و چارچوب های ان باید از س��وی نظام‬ ‫عرضه و تقاضا تعیین ش��ود و دخالت در این روند طبیعی‬ ‫تعادل را ب��ر هم می زند‪ .‬برندهای خارجی اب معدنی نیز‬ ‫از این قاعده مس��تثنا نیس��تند و شاید می شد با در پیش‬ ‫گرفتن یک سیاس��ت متعادل اقتص��ادی حضور قانونی و‬ ‫حساب شده انها در بازار داخلی را مدیریت کرد‪.‬‬ ‫اینک��ه اب معدن��ی خارج��ی ب��ا قیمت ه��ای نجومی‬ ‫انتخ��اب اقتصادی معقولی برای مش��تریان خواهد بود یا‬ ‫نه‪ ،‬یک بحث اس��ت و حق انتخ��اب ازاد یک بحث دیگر‪.‬‬ ‫ما می توانیم با اس��تدالل فعل��ی در ممنوعیت واردات اب‬ ‫معدنی‪ ،‬واردات کاالهایی مثل خودرو را نیز ممنوع کنیم‬ ‫ام��ا باید دی��د ای��ن ممنوعیت ها و محدودیت ه��ا چه اثر‬ ‫مفیدی بر اقتصاد کش��ور دارند و کدام کش��ورهای موفق‬ ‫در ح��وزه بازار و تجارت با چنین رویکردی در این عرصه‬ ‫عمل کرده اند‪.‬‬ ‫اعمال ممنوعیت از جایگاه قدرت مثل اب خوردن است‬ ‫اما منطقی ان اس��ت که در بازاری که نگرش ها در ان به‬ ‫سوی جهانی شدن اس��ت‪ ،‬خود را در گلخانه اسیب پذیر‬ ‫و جدا مانده از بازارهای موفق‪ ،‬اس��یر قوانین من دراوردی‬ ‫نکنیم تا تشخیص راه درست بازار دشوار نشود‪.‬‬ ‫‹ ‹فروشنده ملک باید مالک ان باشد‬ ‫حتما هنگام خرید ملک توجه کنید که فروش��نده ‪ ،‬مالک‬ ‫ان باشد‪ .‬چنانچه ملکی مشاع باشد‪ ،‬هنگام فروش هم ه اعضا‬ ‫باید حضور داش��ته باشند‪ .‬حتی ممکن است فردی که زمان‬ ‫خرید خان��ه می بینید‪ ،‬وکیل مالکان یا مالک باش��د‪ .‬در این‬ ‫حالت نیز باید به اعتبار برگ ه وکالت توجه کنید‪.‬‬ ‫‹ ‹ملک باید سند داشته باشد‬ ‫قاسم علی‬ ‫حسنی‪:‬‬ ‫ممنوعیت‬ ‫واردات‬ ‫اب معدنی های‬ ‫خارجی‬ ‫تصمیمی مطالعه‬ ‫نشده است‬ ‫یکی از نکات مهم حقوقی هنگام خرید ملک این اس��ت که‬ ‫باید سند داشته باشد‪ .‬زمان خرید اپارتمان یا هر ملک دیگری‬ ‫توجه داش��ته باشید که ملک‪ ،‬سند داشته باشد‪ .‬در شهر های‬ ‫کوچک و بیشتر ش��هر های شمالی‪ ،‬امالک‪ ،‬سند مادر دارند‪.‬‬ ‫در این موارد‪ ،‬یک زمین بزرگ به قطعات کوچک تقسیم شده‬ ‫اس��ت‪ .‬این زمین های کوچک با قولنامه معامله می شوند‪ .‬در‬ ‫حقیقت‪ ،‬این زمین ها بدون س��ند قطعی هس��تند اما داشتن‬ ‫قولنامه معتبر به همراه مهر دهیاری یا ش��ورا و نیز بررس��ی‬ ‫سوابق نقل و انتقال بسیار مهم است‪.‬‬ ‫‹ ‹سند تک برگی‬ ‫ب��رای جابه جایی س��ند هنگام خرید اپارتمان باید س��ند‬ ‫دفترچ��ه ای ب��ه تک برگی تبدیل ش��ود‪ .‬مالی��ات و عوارض‬ ‫نوس��ازی شهرداری نیز باید از سوی فروشنده پرداخت شود‪.‬‬ ‫در این مورد‪ ،‬فروش��نده باید پیش از س��ند زدن به شهرداری‬ ‫ب��رود و اقدام به پرداخت عوارض نوس��ازی ش��هرداری کند‪.‬‬ ‫همچنی��ن او باید ب��ه ادار ه مالیات ب��رود و مالیات ملک خود‬ ‫را بپردازد‪.‬‬ ‫‹ ‹در رهن نبودن ملک‬ ‫یکی از نکات مهم حقوقی‪ ،‬هنگام خرید امالک این اس��ت‬ ‫که ملک موردنظر ازاد باش��د و در رهن بانک نباش��د‪ .‬گاهی‬ ‫ممکن اس��ت فروش��نده ای خانه خود را برای وام گرفتن در‬ ‫رهن بانک بگذارد یا اینکه خانه او در اجرای حکمی از س��وی‬ ‫مراجع قضایی ضبط ش��ده باش��د‪ .‬در این حالت‪ ،‬فروش خانه‬ ‫با تنظیم مبایعه نام ه امکان پذیر اس��ت اما تنظیم کردن سند‬ ‫به نام خریدار‪ ،‬تنها با فک رهن ممکن می شود‪ .‬یکی از بهترین‬ ‫کار ها این است که فروش��نده‪ ،‬وکالت فک رهن را به خریدار‬ ‫بده��د و خری��دار نیز قس��متی از پول ملک را ب��رای این کار‬ ‫بگ��ذارد‪ .‬یعنی به جای اینکه هم ه پول ملک را به فروش��نده‬ ‫بده��د‪ ،‬قس��متی از ان را ب��رای فک رهن نگ��ه دارد و صرف‬ ‫پرداخت ان کند‪.‬‬ ‫‹ ‹انتقال دادن پارکینگ و انباری‬ ‫ه��رگاه طرفین به این توافق برس��ند که مل��ک با انباری و‬ ‫پارکین��گ به فروش می رس��د‪ ،‬ای��ن موضوع بای��د همراه با‬ ‫مشخصات دقیق انباری و پارکینگ ان در سند یا مبایعه نامه‬ ‫ملک نوش��ته ش��ود‪ .‬چنانچه ملکی بیش��تر از ی��ک انباری و‬ ‫پارکینگ داش��ته و قرار باشد که هم ه انها منتقل شوند‪ ،‬این‬ ‫موضوع باید به طور روشن در سند قید شود‪ .‬اگرچه این موارد‬ ‫به عهد ه صاحب بنگاه یا س��ردفتری است که به تنظیم سند‬ ‫مبادرت می ورزد اما در پاره ای مالحظات نیاز اس��ت خریدار‬ ‫نیز این موارد را کنترل کند‪.‬‬ ‫‹ ‹حضور در دفترخانه‬ ‫در نهایت اینکه کار خرید ملک را باید در دفترخانه به پایان‬ ‫برسانید‪ .‬پس از تهی ه مدارک الزم و همچنین شرح توافقات‪،‬‬ ‫مدارک موجود در دفتر اسناد رسمی ثبت می شوند و مراحل‬ ‫سند قطعی به پایان می رسند‪.‬‬ صفحه 7 ‫‪8‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫تجارت‬ ‫در گفت وگوی مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی تهران با‬ ‫مطرح شد‪:‬‬ ‫در تجارت هزار راه نرفته داریم‬ ‫€ €تغییر ماهیت اقتصاد و تجارت کشور از نفتی‬ ‫به غیرنفتی بس�یار موردتوجه دست اندرکاران‬ ‫اس�ت‪ .‬ای�ا می توان موان�ع این مس�یر را برای‬ ‫تحقق این هدف از میان برداشت؟‬ ‫ای��ران جدا از ظرفیت ه��ای اقتصاد نفت��ی‪ ،‬دارای‬ ‫قابلیت های فراوان تجارت غیرنفتی اس��ت که با اتکا‬ ‫به ان می تواند ج��زو اقتصادهای موفق قرار گیرد اما‬ ‫همان طور که می دانید در این مس��یر‪ ،‬موانع بسیاری وجود‬ ‫دارد که درحال حاضر بخش زیادی از انها با مشکالت تجارت‬ ‫نفتی مشترک است‪ .‬در واقع با توجه به انچه طی این سال ها‬ ‫کشور با ان مواجه بوده‪ ،‬باید گفت تحریم ها بیشترین اثر را‬ ‫بر بخش تجارت گذاشته است و به نظر می رسد برای تحقق‬ ‫اهداف تجارت نفتی و غیرنفتی در نخس��تین گام باید دولت‬ ‫اینده موضوع تحریم ها را به شایستگی به نتیجه برساند‪ .‬این‬ ‫کار می تواند بیشترین کمک را به رونق تجارت کشور کند‪.‬‬ ‫€ €یعنی تجارت امروز ما سر و شکل چندان درستی‬ ‫ندارد؟‬ ‫فع��االن اقتصادی و دس��ت اندرکاران نهایت تالش خود را‬ ‫برای بهبود وضعی��ت می کنند اما در بحث تجارت‪ ،‬در چند‬ ‫س��ال اخیر به دلیل مش��کالت بین المللی زیادی که داریم‪،‬‬ ‫عقب افتادیم و درحال حاضر نیز مسئله انتقال پول به داخل‬ ‫کش��ور و گش��ایش اعتبارات از طریق سیستم‬ ‫بانکی مهم ترین چالش��ی اس��ت که در مس��یر‬ ‫تجارت خارجی کشور قرار دارد‪ .‬ماهیت تجارت‬ ‫امروز ما بر مبنای تجارت سنتی است که باعث‬ ‫ایجاد هزینه های باال و بهره وری بس��یار ناچیز‬ ‫می شود‪ .‬ضمن اینکه هزینه های نقل و انتفال‬ ‫پول به دلیل ش��رایط تحریمی بسیار باالست و‬ ‫براساس گزارش های رسمی‪ ،‬ساالنه بیش از ‪ ۲۲‬درصد حجم‬ ‫نقل و انتقاالت پولی را شامل می شود و این درصد باال‪ ،‬خود‬ ‫عامل از بین رفتن مزیت های رقابتی در قیاس با کشورهای‬ ‫دیگر است‪.‬‬ ‫€ €موضوع ‪ FATF‬تا چه حد بر رونق تجارت کش�ور‬ ‫تاثیر می گذارد؟‬ ‫در حقیق��ت رف��ع تحریم ها و خروج از فهرس��ت س��یاه‬ ‫‪ FATF‬دو موض��وع مکم��ل یکدیگر در ش��کوفایی تجارت‬ ‫نفتی و غیرنفتی کش��ور هستند‪ .‬پس موضوع دیگری که به‬ ‫نظر می رس��د باید در دستورکار دولتمردان در حوزه تجارت‬ ‫قرار بگیرد‪ ،‬رفع تحریم های بانکی و خارج ش��دن از فهرست‬ ‫سیاه ‪ FATF‬اس��ت تا عالوه بر تسهیل تجارت خارجی‪ ،‬از‬ ‫هزینه های فعلی در مس��یرهای فرعی و پرپیچ و خم تجارت‬ ‫رهایی پیدا کنیم‪ ،‬زیرا ادامه شرایط فعلی‪ ،‬هزینه های باالیی‬ ‫را به کشور تحمیل می کند‪.‬‬ ‫€ €یعنی با رفع این دو مانع‪ ،‬تجارت ما به ش�کوفایی‬ ‫می رسد؟!‬ ‫خیر‪ .‬موضوع تجارت و رونق ان همواره در گرو رونق تولید‬ ‫در کشور است؛ بنابراین عالوه بر پیگیری موضوعات مهمی‬ ‫مانند برجام و ‪ FATF‬باید حتما موضوع تولید و رفع موانع‬ ‫ان را مدنظر قرار دهیم‪ .‬تا زمانی که تولید در کش��ور به طور‬ ‫منسجم و مستمر انجام نشود‪ ،‬نمی توان به بازارهای جهانی‬ ‫و صادراتی دس��ت یافت و در ادامه همکاری های بلندمدتی‬ ‫نیز در این زمینه شکل نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫€ €این موانع تولید بیشتر شامل چه مواردی هستند؟‬ ‫برخ��ی از مش��کالت مانند تامین مواد اولی��ه و تجهیزات‬ ‫به دلیل همان تحریم هایی ایجاد می شوند که پیش تر به ان‬ ‫اش��اره شد اما مواردی نیز وجود دارد که موانع داخلی را در‬ ‫مس��یر تجارت خلق می کند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬یکی از اقدامات‬ ‫مخرب و غلط در مس��یر تج��ارت‪ ،‬ممانعت مقطعی و بدون‬ ‫برنامه ری��زی در مقاطع گوناگون زمانی نس��بت به صادرات‬ ‫برخی کاالهاس��ت تا از کمبود ان در کشور جلوگیری شود‪.‬‬ ‫در صورتی که چنین رویکردی مغایر با اهداف توسعه تجارت‬ ‫اس��ت و می تواند منجر به از دست رفتن بازارهای تجاری و‬ ‫حتی توقف تولید در کش��ور ش��ود‪ ،‬زیرا فعاالن اقتصادی با‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫پیم�ان صفردوس�ت‪ :‬در اخرین روزه�ای کار دولت دوازده�م و انتقال قدرت‬ ‫به دول�ت جدید‪ ،‬یکی از دغدغه ه�ای اصلی‪ ،‬موضوع تجارت خارجی اس�ت که‬ ‫پایه های اقتصادی کش�ور بر ان بنا نهاده شده است‪ .‬در سال های گذشته اگرچه‬ ‫همچنان تحریم ها مانعی بر س�ر راه تجارت ایران بودند اما تحریم های اقتصادی‬ ‫علی�ه کش�ور وجود داش�ت و در هر ح�ال فروش نف�ت با ترفنده�ای گوناگون‬ ‫امکان پذیر بود و ارز حاصل از ان به کشور بازمی گشت‪ .‬اما پس از روی کار امدن‬ ‫دولت دونالد ترامپ در امریکا‪ ،‬خروج این کش�ور از برجام و تش�دید تحریم ها‪،‬‬ ‫ف�روش نفت ایران تقریبا غیرممکن ش�د و اگر هم امکان ان وجود داش�ت‪ ،‬ارز‬ ‫حاصل از ان به دلیل قرار گرفتن ایران در فهرس�ت س�یاه ‪ FATF‬نمی توانست‬ ‫به کشور بازگردد‪.‬‬ ‫ب�ه همین دلیل در این س�ال ها موضوع جایگزینی ص�ادرات غیرنفتی به جای‬ ‫فروش نفت موردتوجه بسیاری از دست اندرکاران قرار گرفت و الاقل در صحبت‬ ‫از ان حمایت های فراوانی ش�د‪ .‬اما ایا پرداختن ب�ه تجارت غیرنفتی در صورت‬ ‫اراده دولت اینده به انجام ان‪ ،‬نیاز به خروج از بن بس�ت های تحریمی دارد؟ ایا‬ ‫می ت�وان به ش�کوفایی چنین تجارتی امید داش�ت؟ و اصال ای�ا پیش زمینه های‬ ‫خاصی برای تحقق چنین هدفی موردنیاز است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها‬ ‫در ای�ن ش�ماره‬ ‫گفت وگویی اختصاصی با ابراهیم بهادرانی‪ ،‬مش�اور عالی‬ ‫رئیس اتاق بازرگانی تهران انجام داده ایم که شرح ان را در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫در حقیق��ت رفع تحریم ها و خروج از فهرس��ت س��یاه ‪ FATF‬دو موضوع‬ ‫مکمل یکدیگر در شکوفایی تجارت نفتی و غیرنفتی کشور هستند‬ ‫س��رمایه گذاری و صرف هزینه‪ ،‬بازارهای هدف را شناسایی‬ ‫و طی چند س��ال با فعالیت مس��تمر در ان بازارها کس��ب‬ ‫اعتبار می کنن��د اما ناگهان با ممنوعیت های مقطعی مواجه‬ ‫می شوند و بازارها را از دست می دهند یا مثال مانع دیگر در‬ ‫این مس��یر ارز چندنرخی است که با فساد و رانتی که ایجاد‬ ‫می کن��د‪ ،‬چرخ ه��ای تولید را متوقف خواه��د کرد و این در‬ ‫حالی است که کارشناسان در این سال ها بارها در این زمینه‬ ‫هش��دار داده اند و دولت باز هم در همین مسیر اسیب زا راه‬ ‫خود را ادامه می دهد‪.‬‬ ‫€ €ایا موضوعات�ی مانند تورم نی�ز در رکود تجارت‬ ‫تاثیرگذار هستند؟‬ ‫به طور قطع بله‪ .‬وقتی میزان تورم در کشور رقیب تجاری‬ ‫ما کمتر از ‪ ۱۰‬درصد باشد اما تولیدکننده ما در داخل کشور‬ ‫ب��ا تورم باالی ‪ ۵۰‬درصد دس��ت و پنجه نرم کند‪ ،‬نمی توان‬ ‫امید داشت صادرکننده ما شانسی برای رقابت با حریفان در‬ ‫کشورهای هدف داشته باشد‪ .‬پس اگر نتوانیم تورم تولید را‬ ‫که همواره نیز رقمی باالتر از تورم مصرف در کش��ور است‪،‬‬ ‫مهار کنیم‪ ،‬بازارهای صادراتی را از دست خواهیم داد‪.‬‬ ‫€ €برای رفع این موانع چه می توان کرد؟‬ ‫حقیقت این اس��ت که برخ�لاف انچه تا امروز غالبا به ان‬ ‫ش��کل رفتار کرده ایم‪ ،‬برون رفت از این چالش ها باید با یک‬ ‫نگاه جامع و نظام یکپارچه انجام شود و با برنامه های موضعی‬ ‫و مقطعی کار چندانی از پیش نمی رود‪ .‬رفع موانع تولید باید‬ ‫از یک س��و با هدف گذاری های کوتاه مدت به حل مشکالتی‬ ‫مثل تحریم ها و موضوع ‪ FATF‬بپردازد و از سوی دیگر در‬ ‫برنامه های بلندمدت نسبت به اصالح و ترمیم نظام اقتصادی‬ ‫و تجاری کش��ور اق��دام کند‪ .‬برای این کار نیاز اس��ت ابتدا‬ ‫ی مشکالت موجود بپردازیم‪ ،‬یک تحلیل درست‬ ‫به شناس��ای ‬ ‫از وضعی��ت موجود ارائه کنیم‪ ،‬هدف ها را بشناس��یم و برای‬ ‫چالش هایی که در مسیر هستند‪ ،‬راهکارهایی ارائه دهیم‪.‬‬ ‫€ €ایا ب�ا حل این مش�کالت می توان ش�اهد جذب‬ ‫س�رمایه در بخش های گوناگون تولید و تجارت کشور‬ ‫بود؟‬ ‫چراکه نه؛ البته سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذاران نیز‬ ‫مولفه ها و ش��رایط خود را دارد‪ .‬برای این کار عالوه بر انچه‬ ‫گفته ش��د‪ ،‬دولت باید هزینه ها را کاهش دهد‪ ،‬از اختیارات‬ ‫خود کم کرده و سرمایه گذاری های خود را بر مسائل زیربنایی‬ ‫متمرکز کند و از س��وی دیگر باید سفته بازی کاهش یابد و‬ ‫شرایط برای سرمایه گذاری اسان شود‪ .‬زمینه های گوناگون‬ ‫ی در کشور بسیار زیاد است و باید ضمن رعایت‬ ‫سرمایه گذار ‬ ‫چارچوب های اولیه‪ ،‬امکان حضور س��رمایه گذاران داخلی و‬ ‫خارجی را در اقتصاد کشور فراهم کنیم‪.‬‬ صفحه 8 ‫‪9‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫محیط زیست‬ ‫ایا «دیپلماسی اب» راهگشای مناقشات بین المللی بر سر منابع طبیعی خواهد بود؟‬ ‫از کمال خان تا هورالعظیم‬ ‫معضل تنش های ابی از دهه ‪ ۵۰‬خورش�یدی تا همین چند س�ال قبل‪ ،‬همواره یکی از خطرات‬ ‫بالقوه ای بوده که می توانست کشور را دچار بحران های فراگیر و گسترده کند اما با نگاهی به جراید‬ ‫و رس�انه های کشور می توان دریافت که این خطر بالقوه جامه فعلیت بر تن کرده و روزگار تعداد‬ ‫زیادی از ش�هروندان ایرانی را تیره وتار کرده اس�ت‪ .‬کارشناسان بر این باورند پشت گوش اندازی‬ ‫بحران های محیط زیس�تی از سوی حاکمیت و الکچری قلمداد کردن دغدغه های زیست محیطی‬ ‫کار را به جایی کشانده که مسئوالن سازمان حفاظت محیط زیست بر وخامت اوضاع اقلیم ایران‬ ‫تاکید داش�ته و حتی معتقدند تا ‪ ۲۰‬س�ال اینده تعداد قابل توجهی از ش�هرهای کشور غیرقابل‬ ‫سکونت خواهند شد‪ .‬از سویی هم گفته می شود تنش های ابی تا حدی جدی شده که از مقیاس‬ ‫استانی و ملی به مناطق و حتی روستاها رسیده است‪ .‬مفهوم این اظهارنظر که از سوی رئیس کل‬ ‫اداره حفاظت محیط زیس�ت مطرح شده‪ ،‬گس�ترده تر شدن دامنه بحران بی ابی در نقاط گوناگون‬ ‫فالت ایران است که باعث شده حتی روستاها نیز بر سر حقابه با همسایگان خود به جنگ و نزاع‬ ‫بپردازند‪.‬‬ ‫سهند اینانلو‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫پرونده های بحران اب در منطقه‬ ‫اما به دلیل فراگیر ش��دن این بحران در سراس��ر گیتی ش��اهد بحرانی بودن‬ ‫وضعیت در کشورهای همس��ایه نیز هستیم‪ .‬برای مثال در روزهای اخیر یکی‬ ‫از مقامات عراقی در اظهارنظری نس��بت به عملکرد ایران در زمینه رهاس��ازی‬ ‫حقاب��ه این کش��ور در مناطق مرزی اعت��راض کرده بود که البت��ه با واکنش‬ ‫مس��ئوالن وزارت خارجه جمهوری اسالمی ایران مواجه شد‪ .‬اما این واکنش ها‬ ‫تنه��ا ب��ه همین جا ختم نمی ش��ود‪ ،‬چراکه چند ماه قبل محمد اش��رف غنی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری افغانستان نیز در مراسم افتتاح سد کمال خان اظهارات عجیبی‬ ‫کرده بود و پیشنهادی غیرمعمول و خالف عرف دیپلماتیک مبادله اب در ازای‬ ‫نفت را در برابر ایران گذاش��ت‪ .‬البته کارشناسان و ناظران حوزه روابط خارجی‬ ‫معتقدند این اظهارات اش��رف غنی تنها در قالب سیاست های عوام فریبانه این‬ ‫مقام افغان تعریف می شود و جمهوری اسالمی ایران به هیچ وجه زیربار چنین‬ ‫خواسته های بی پایه و اساسی نمی رود‪.‬‬ ‫برخ��ی از کارشناس��ان این ح��وزه معتقدند یکی دیگر از کش��ورهایی که با‬ ‫اقداماتش بحران کم ابی در اقلیم کش��ورمان را تشدید کرده‪ ،‬ترکیه است‪ ،‬زیرا‬ ‫با احداث س��دهای ب��زرگ و غول پیکر روی رودخانه ه��ای دجله و فرات باعث‬ ‫ش��ده اقلیم کردستان عراق ش��دیدا تحت تاثیر قرار گرفته و به تبع ان مناطق‬ ‫م��رزی ایران نیز دچار تحوالت مخرب زیس��ت محیطی ش��وند‪ .‬موارد دیگری‬ ‫از ای��ن مداخالت مانند ادعاهایی که ترکمنس��تان (رودخانه تجن) و جمهوری‬ ‫اذربایجان (رودخانه ارس) مطرح می کنند باعث ش��ده اکوسیستم استان های‬ ‫ش��مال غربی و شمال شرقی کشورمان را تحت تاثیرات گسترده ای قرار دهد که‬ ‫یکی از انها شدت گرفتن کم ابی در ترکمن صحراست‪.‬‬ ‫باید به فکر جلوگیری از جنگ اب باشیم‬ ‫اس��ماعیل کهرم‪ ،‬استاد بوم شناس��ی و فعال پیشکسوت‬ ‫محیط زیس��ت با اش��اره به امکان باالی پ��ا گرفتن جنگ‬ ‫اب در کش��ورمان به‬ ‫گفت‪ :‬بس��یاری از مسئوالن‬ ‫کش��ورمان فکر می کنند جنگ اب اتفاقی است که بسیار‬ ‫بعید و دور از انتظار اس��ت‪ ،‬درحالی که با نگاه به تجربیات‬ ‫س��ایر کش��ورها مانند انچه در اتیوپی اتفاق افتاده متوجه‬ ‫می شویم این خطر کشور ما را نیز شدیدا تهدید می کند‪.‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪ :‬رئیس سازمان حفاظت محیط زیست‬ ‫با وجود تمام اشتباهاتی که در حوزه مدیریتی خود داشته‪،‬‬ ‫یک اظهارنظر درس��ت داش��ت و ان هم هشداری بود که‬ ‫در زمینه انتقال جنگ اب‪ ،‬از شهرس��تان ها به روستاهای‬ ‫کشورمان مطرح کرد و در رسانه ها نیز منتشر شد‪ .‬همین‬ ‫اظهارنظر درست خود نشانگر میزان وخامت اوضاع است‪.‬‬ ‫‹ ‹منشا تنش های ابی‬ ‫کهرم به منش��ا بحران های ابی در کشورمان اشاره کرد‬ ‫و گفت‪ :‬همان طور که بارها تاکید ش��ده بخش��ی از بحران‬ ‫بی ابی در ایران از خارج کش��ور نشات می گیرد‬ ‫که به دلیل زیاده خواهی هایی است که دولت های‬ ‫منطقه در قبال کشورمان دارند‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫دولت افغانس��تان چند ماه پیش‪ ،‬س��د جدیدی‬ ‫را افتت��اح ک��رد و رئیس جمهوری این کش��ور‬ ‫اظهاراتی درب��اره نحوه رهاس��ازی حقابه ایران‬ ‫داش��ت که موجب ازرده خاطر شدن بسیاری از‬ ‫شهروندان شد‪.‬‬ ‫دیگر بین ایران و سایر کشورها بر سر اب‪ ،‬عنوان‬ ‫کرد‪ :‬همان طور که عراقی ها نسبت به عملکرد ما‬ ‫در جنوب غربی کشور اعتراض می کنند‪ ،‬ما نیز‬ ‫می توانیم به اقدامات مخرب کش��ورهایی مانند‬ ‫ترکیه‪ ،‬ترکمنس��تان‪ ،‬افغانس��تان و‪ ...‬در زمینه‬ ‫رهاسازی حقابه های کشورمان اعتراض کنیم و‬ ‫با رعایت پروتکل های دیپلماتیک سعی در حل‬ ‫اصولی و معقول مشکالت داشته باشیم‪.‬‬ ‫این اس��تاد باس��ابقه بوم شناس��ی با تاکید ب��ر اهمیت‬ ‫بهره گیری از استراتژی های نوین در دیپلماسی به‬ ‫گف��ت‪ :‬ما نمی توانی��م برای دولت های منطقه خط مش��ی‬ ‫تعیی��ن کنیم ت��ا چگونه س��خن بگویند ام��ا می توانیم با‬ ‫اس��تفاده از اصول و قواعد انچه «دیپلماسی اب» خوانده‬ ‫می ش��ود‪ ،‬تالش کنیم حق خودم��ان را بگیریم‪ .‬این فعال‬ ‫پیشکسوت محیط زیست در ادامه ضمن اشاره به مناقشات‬ ‫این بوم ش��ناس با یاداوری پرونده مناقش��ات ابی ایران‬ ‫و افغانس��تان از میان��ه قرن حاضر تا به ام��روز‪ ،‬بیان کرد‪:‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬ما توانس��تیم مناقشه با افغانستانی ها بر سر‬ ‫حقابه شرق کش��ور را در سال های دهه ‪ ۵۰‬خورشیدی تا‬ ‫حدود زیادی حل کنیم اما با گذشته زمان سیاست ها تغییر‬ ‫کرد و کار به جایی کش��ید که امروز ش��اهد سوءاستفاده‬ ‫دولت های خارجی از این تغییر جهت هستیم‪.‬‬ ‫‹ ‹دیپلماسی اب‬ ‫‹ ‹یک تجربه موفق‬ ‫جنگ اب با افغانستان محال است‬ ‫علیرضا رجایی‪ ،‬سرکنس��ول پیشین ایران در افغانستان با رد‬ ‫کردن احتمال درگرفتن منازعه با کش��ورهای همس��ایه بر سر‬ ‫اب به‬ ‫گفت‪ :‬اینکه ما و همس��ایگانی مانند افغانس��تان‬ ‫بر س��ر اب وارد جنگ ش��ویم‪ ،‬جزو محاالت است و امکان وقوع‬ ‫چنین امری اصال وجود ندارد‪ .‬وی در ادامه افزود‪ :‬مس��ئله ای که‬ ‫بین ما و کشور افغانستان در جریان است مربوط به حقابه ایران‬ ‫بوده و این کش��ور نیز به هر صورت این حقابه را به ما داده است‪.‬‬ ‫رجایی عنوان کرد‪ :‬با توجه به خشکس��الی هایی که در س��ال های اخیر به‬ ‫وقوع پیوس��ته کمیته مشترکی بین دو کشور تشکیل شد تا این موضوع را‬ ‫موردبررسی قرار داده و بر سر مفاد ان به بحث نشسته اند‪.‬‬ ‫طرف ایرانی نهایت همکاری را با افغانس��تان انجام داده‪ ،‬شاهد این مدعا‬ ‫نیز زندگی مس��المت امیز بیش از ‪ ۳‬میلیون نفر افغانستانی در خاک ایران‬ ‫است که بدون مش��کل بوده است‪ .‬سرکنسول پیشین ایران در افغانستان‬ ‫ادام��ه داد‪ :‬دول��ت ای��ران نیز ای��ن اف��راد را از مالیات معاف ک��رده و حتی‬ ‫یارانه هایی که به ش��هروندان ایرانی می دهد را شامل انها نیز کرده و فرقی‬ ‫بین این عزیزان با شهروندان ایرانی قائل نشده است‪.‬‬ ‫‹ ‹همکاری و تعامل ضروری است‬ ‫رئیس دبیرخانه ش��بکه ش��هرهای خواهرخوانده یونس��کو ب��ا تاکید بر‬ ‫‹ ‹تجربه های شکست خورده‬ ‫وی با انتق��اد از اجرای طرح ها و برنامه ه��ای غیراصولی در‬ ‫حوزه ابرس��انی به‬ ‫گفت‪ :‬ب��ه جای اینکه منابع و انرژی‬ ‫کش��ور را صرف اجرای طرح و برنامه های غیرکارشناس��انه و‬ ‫کامال اش��تباهی مانند انتقال اب دریاها به استان های مرکزی‬ ‫ای��ران کنی��م‪ ،‬باید تم��ام ظرفیت ه��ای موجود در دس��تگاه‬ ‫دیپلماسی را به کارگیریم تا اختالفاتی که در این زمینه با سایر‬ ‫کش��ورهای منطقه داریم حل یا کنترل کنیم‪ .‬ما در شرایطی‬ ‫قرار داریم که دیگر امکان و فرصت ازمون وخطا نداریم و نباید‬ ‫وقت را هدر دهیم‪ .‬کهرم در پایان با تاکید بر ورشکس��ته بودن‬ ‫ایران در زمینه اب‪ ،‬خاطرنش��ان ک��رد‪ :‬برخی فکر می کنند ما‬ ‫درحال حاضر با بحران کم اب��ی مواجهیم اما این خیال خامی‬ ‫است که عده ای گرفتار ان هستند و عده ای هم یا خود را فریب‬ ‫می دهند یا اینکه چشم ش��ان را بر واقعیت ها می بندند‪ ،‬زیرا ما‬ ‫در ایران با پدیده «ورشکس��تگی ابی» مواجه هستیم و دیگر‬ ‫جایی برای اشتباه باقی نمانده تا بتوان بعدها ان را جبران کرد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‪...‬‬ ‫ل��زوم تداوم همکاری ها بین دو کش��ور بیان ک��رد‪ :‬از همین رو‬ ‫انتظار می رود طرف افغانس��تانی هم نهایت همکاری را با ایران‬ ‫داش��ته و ضمن تعامل و هم��کاری با دولت ایران در راس��تای‬ ‫ازادس��ازی حقابه قانونی ایران اقدامات الزم را انجام دهد‪ .‬البته‬ ‫گفت وگوهایی که در کمیته مش��ترک یادش��ده هم در جریان‬ ‫ب��وده‪ ،‬حاکی از پیش��رفت مثب��ت و مطلوب مذاک��رات بوده و‬ ‫به هیچ عن��وان موضوع جنگ اب بین دو کش��ور مطرح نبوده و‬ ‫به نظر نمی رس��د چنی��ن امری حتی روی کاغذ هم احتمال وقوع داش��ته‬ ‫باشد‪ .‬وی افزود‪ :‬طبق معاهدات و پیمان نامه های بین المللی هیچ کشوری‬ ‫اجازه جلوگیری از جریان یافتن اب های باالدس��تی را بگیرد و اجازه ندهد‬ ‫حقابه کش��ور همسایه در اختیارش قرار بگیرد‪ .‬رجایی در پایان با یاداوری‬ ‫رابطه دوس��تانه بین دو کشور ایران و افغانستان خاطرنشان کرد‪ :‬از طرفی‬ ‫ه��م مباحث اخالقی و دوس��تی بین دو کش��ور مطرح می ش��ود‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬هرگاه در افغانس��تان مش��کلی پیش امده ای��ران مرزها را بازکرده تا‬ ‫شهروندان این کشور همس��ایه بتوانند به کشورمان پناه بیاورند؛ بنابراین‬ ‫ای��ن انتظار می رود که دولت افغانس��تان نیز در راس��تای تداوم این رابطه‪،‬‬ ‫نهایت همکاری با ایران را داش��ته باش��د و حقابه ایران در مرزهای ش��رقی‬ ‫کشور را بدون هیچ قیدوبندی رهاسازی کند‪.‬‬ ‫طبق گزارش��اتی که در رس��انه ها منتشرشده‬ ‫کمیت��ه ای ب��ا عن��وان کمیت��ه اب در وزارت‬ ‫خارجه جمهوری اس�لامی ایران تشکیل شده تا‬ ‫پرونده های زیس��ت محیطی (با تمرکز بر بحران‬ ‫اب��ی) که جنب��ه بین المللی دارد‪ ،‬موردبررس��ی‬ ‫ق��رار داده و ب��ا ارائ��ه راهکاره��ای عملیاتی این‬ ‫وزارتخان��ه را ی��اری کن��د‪ .‬نماین��دگان مجلس‬ ‫یازدهم نیز از برگزاری جلس��ه ای ب��ا این کمیته‬ ‫در م��دت اخی��ر خب��ر داده و ای��ن جلس��ه را در‬ ‫راس��تای وق��وع زنجی��روار تنش ه��ای جدی و‬ ‫گس��ترده ابی در سراسر کش��ورمان دانستند که‬ ‫در برخی موارد ریش��ه های فرامرزی داشته است‪.‬‬ ‫هرچن��د هیچ یک از اعضای کمیس��یون انرژی و‬ ‫کمیسیون کشاورزی مجلس حاضر به گفت وگو‬ ‫در این زمینه نش��دند اما به نظر می رس��د مسئله‬ ‫به مراحل حادی رس��یده که ای��ن موضوع از یک‬ ‫پرون��ده کامال علمی تبدیل به بحرانی ملی ش��ده‬ ‫و امروز پای دو قوه را به میان کش��یده است‪ .‬البته‬ ‫کارشناس��ان و فعاالن محیط زیستی ضمن وارد‬ ‫دانستن انتقادات گسترده به حوزه محیط زیست‪،‬‬ ‫امیدوارند دولت س��یزدهم اقدامات موثرتری در‬ ‫ای��ن حوزه انجام دهد ت��ا در جهت حل یا حداقل‬ ‫مهار معضالت پرش��مار محیط زیستی کشورمان‬ ‫براید که مس��ئله بی ابی یکی از انهاس��ت‪ .‬البته‬ ‫نبای��د فراموش کرد که منتق��دان عملکرد دولت‬ ‫در حوزه محیط زیس��ت ضمن اش��اره به رویکرد‬ ‫قابل تحس��ین وزارت امور خارجه به این موضوع‬ ‫امیدوارند تا دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم‬ ‫نیز دستاوردهای کمیته اب را که از کارشناسان و‬ ‫متخصصان متبحری تشکیل شده‪ ،‬مورداستفاده‬ ‫قرار داده و ش��روع به ریل گ��ذاری دوباره با هدف‬ ‫حل مناقش��ات بین المللی بر س��ر مسئله بحران‬ ‫اب نکن��د و از تجربیات و داش��ته های دولت های‬ ‫یازده��م و دوازدهم در ای��ن زمینه بهره جویند تا‬ ‫در عرصه محیط زیست تا جای ممکن منافع ملی‬ ‫ایران حفظ شود‪.‬‬ ‫ما نمی توانیم‬ ‫برای دولت های‬ ‫منطقه خط مشی‬ ‫تعیین کنیم تا‬ ‫چگونه سخن‬ ‫بگویند اما‬ ‫می توانیم با‬ ‫استفاده از‬ ‫اصول و قواعد‬ ‫انچه «دیپلماسی‬ ‫اب» خوانده‬ ‫می شود‪ ،‬تالش‬ ‫کنیم حق خودمان‬ ‫را بگیریم‬ ‫نگرانی از مناقشات ابی در مرزهای شرقی‬ ‫در حالی که خشکسالی بی سابقه ای بر ایران سایه انداخته و وضعیت‬ ‫تعداد زیادی از اس��تان های ایران را نگران کننده کرده اس��ت‪ ،‬طالبان‬ ‫بر حدود ‪ ۸۰‬درصد مس��احت افغانس��تان مسلط شده و همین موضوع‬ ‫نگرانی های زیادی برای تامین حقابه سیس��تان و بلوچستان از هیرمند‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬به گزارش تجارت نیوز‪ ،‬تسلط طالبان بر عمده مناطق‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬نگرانی را برای جنگ اب در مرزهای ش��رقی ایران بیش از‬ ‫پیش کرده اس��ت‪ .‬این موض��وع در حالی رخ می دهد ک��ه پیش از این‬ ‫هم اش��رف غنی‪ ،‬رئیس جمهوری افغانستان از معامله اب با نفت ایران‬ ‫صحبت کرده بود‪ .‬پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارش��ناس مسائل افغانستان که‬ ‫نگران س��لطه کامل طالبان بر افغانستان است به تجارت نیوز می گوید‬ ‫که خطر جنگ اب در مرزهای ش��رقی و در صورت تس��لط‬ ‫طالبان بر افغانستان بیشتر از همیشه است‪ ،‬چراکه طالبان‬ ‫جریانی نزدیک به عربس��تان است و از نظر رفتاری قائل به‬ ‫گفت وگو و پایبندی به معاهدات بین المللی نیس��تند و در‬ ‫صورتی که طالبان در افغانس��تان به قدرت برس��ند‪ ،‬امکان‬ ‫دارد با اعمال قدرت نظامی این معضل را رقم بزنند‪ .‬مالزهی‬ ‫تاکی��د می کند‪ :‬در دهه ‪ 50‬ق��راردادی درباره رود هیرمند‬ ‫در کاب��ل منعقد ش��د که براس��اس ان قرار ب��ود ‪ ۲۶‬مترمکعب اب در‬ ‫ثانی��ه حقابه ایران باش��د و افغان ها ه��م ان را پذیرفتند اما بعد از کودتا‬ ‫و جنگ های داخلی و خارجی در افغانس��تان ان قرارداد انجام نش��د و‬ ‫حکومت های افغانس��تان هم از انجام کامل ان قرارداد س��ر‬ ‫ب��از زدند‪ .‬حاال اما افغان ها پا را فراتر گذاش��ته اند و اش��رف‬ ‫غن��ی چند وقت پیش اعالم کرد با افتتاح س��د کمال خان‪،‬‬ ‫کش��ورش از این پس در مقابل نفت ب��ه ایران اب می دهد‪.‬‬ ‫این کارش��ناس مسائل افغانستان توضیح می دهد‪ :‬واقعیت‬ ‫این اس��ت که افغان ها در هیچ برهه زمانی به قرارداد حقابه‬ ‫پایبند نبوده اند و مشکالت کم ابی در سیستان و بلوچستان‬ ‫هم ناش��ی از عدم اجرای همین قرارداد اس��ت و ح��اال با قدرت گرفتن‬ ‫طالب��ان در افغانس��تان ممکن اس��ت اوضاع بدتر هم بش��ود‪ .‬هیرمند‬ ‫بزرگ ترین و مهم ترین رودخانه افغانس��تان اس��ت که از ش��رق‪ ،‬وارد‬ ‫خ��اک ایران ش��ده و به رود پری��ان و تاالب هامون می ری��زد و حاال که‬ ‫افغانستان روی این رودخانه سدهای متعدد احداث کرده‪ ،‬خشکسالی‬ ‫در سیستان وبلوچس��تان تشدید شده است‪ .‬شه بخش گرگیج‪ ،‬نماینده‬ ‫سیستان وبلوچس��تان در شورای عالی اس��تان ها پیش از این گفته بود‪:‬‬ ‫‪ ۴۰‬تا ‪ ۵۰‬درصد روستاهای استان سیستان وبلوچستان به دلیل بحران‬ ‫کم ابی درحال تخلیه هس��تند‪ .‬روس��تایی که ‪ ۱۰۰‬خانوار داشته‪۴۰ ،‬‬ ‫خانوارش باقی مانده و بقیه مهاجرت کرده اند و ‪ ۴۰‬تا ‪ ۵۰‬درصد روستاها‬ ‫در حال تخلیه هستند‪ .‬پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارشناس مسائل افغانستان‬ ‫توضیح می دهد‪ :‬در ان سوی مرز و در سمت افغانستان‪ ،‬مزارع گسترده‬ ‫خشخاش به وجود امده و این مزارع منبع درامد طالبان هستند‪.‬‬ ‫ترجم�ه وتدوین‪ -‬س�هند اینانلو‪ :‬بس��یاری‬ ‫معتقدند اگر بش��ر نتواند ‪ ۳‬مش��کل بزرگ و اصلی‬ ‫زیست محیطی را تا پایان سومین دهه قرن ‪ ۲۱‬حل‬ ‫کند باید خود را برای س��یلی از بحران ها اماده کند‬ ‫که پیامدهای ان بدون ش��ک تا پایان قرن حاضر به‬ ‫یادگار خواهد ماند‪ .‬این موضوع به قدری مهم اس��ت‬ ‫که در اسناد و برنامه های ارائه شده از سوی سازمان‬ ‫ملل نیز بارها به ان اش��اره ش��ده و یک��ی از راه های‬ ‫مقابله با ان را اجرای سیاس��ت های توس��عه پایدار‬ ‫دانس��ته اند‪ .‬در این یادداشت‪ ۳ ،‬مورد از اصلی ترین‬ ‫مش��کالت زیس��ت محیطی جهان که سازمان ملل‬ ‫اعالم کرده‪ ،‬بررسی می شود‪.‬‬ ‫‪ .۱‬تغییرات اقلیمی‬ ‫طبق اعالم س��ازمان ملل متحد از س��ال ‪۱۹۹۰‬‬ ‫تا ‪ ۲۰۱۹‬میزان تولید دی اکس��یدکربن ‪ ۵۰‬درصد‬ ‫افزایش یافت��ه که همی��ن موضوع زمین��ه را برای‬ ‫افزایش و تش��دید اثر گلخانه ای بر وضعیت اقلیمی‬ ‫ک��ره زمین فراهم کرده اس��ت‪ .‬ک��ره زمین در دهه‬ ‫جاری میالدی به دلیل تس��ریع در فرایند انتش��ار‬ ‫دی اکسیدکربن با سرعت سرس��ام اوری به سمت‬ ‫تولد یک ابربحران در حرکت اس��ت و دانش��مندان‬ ‫مدام نس��بت به وقوع یک فاجعه بش��ری هش��دار‬ ‫می دهن��د؛ فاجع��ه ای که می تواند منج��ر به ایجاد‬ ‫حوادث طبیعی مانند خشکس��الی‪ ،‬اتش س��وزی‪،‬‬ ‫س��یل‪ ،‬از بین رفتن پوش��ش گیاهی و جانوری و‪...‬‬ ‫شود‪ .‬همان طور که پیش تر نیز گفته شد مهم ترین‬ ‫عام��ل ایجاد تغییرات اقلیمی در جو زمین انتش��ار‬ ‫گازهای گلخانه ای اس��ت که از س��وی کش��ورهای‬ ‫صنعت��ی جه��ان انجام می ش��ود‪ ،‬ب��ه همین دلیل‬ ‫س��ازمان ملل در سال ‪ ۲۰۱۵‬با ارائه طرحی با عنوان‬ ‫معاهده پاریس سعی کرد اقتصادهای بزرگ جهان‬ ‫را مقید به کاهش می��زان تولید گازهای گلخانه ای‬ ‫(به وی��ژه دی اکس��یدکربن) کن��د‪ .‬در ابت��دا ای��ن‬ ‫معاهده از س��وی دولت هایی که بیش��ترین میزان‬ ‫تولید گازهای االینده را داش��تند‪ ،‬امضا ش��د که از‬ ‫ان جمل��ه می توان به ایاالت متح��ده امریکا‪ ،‬چین‪،‬‬ ‫بریتانیا‪ ،‬فرانس��ه‪ ،‬ژاپن و‪ ...‬اشاره کرد اما این معاهده‬ ‫با روی کار امدن دونالد ترامپ در کاخ سفید به طور‬ ‫کل��ی با چالش مواجه ش��د‪ ،‬زی��را رئیس جمهوری‬ ‫امری��کا از این معاهده خارج و ب��ار دیگر روند تولید‬ ‫گازهای گلخانه ای تش��دید شد‪ ،‬این در حالی است‬ ‫که چینی ها نیز باوجود تعهداتی که داش��تند بدون‬ ‫خارج ش��دن از معاهده یادش��ده میزان استفاده از‬ ‫زغال سنگ به عنوان منبع انرژی را افزایش دادند که‬ ‫همین موضوع اعتراض س��ازمان ملل را نیز به دنبال‬ ‫داش��ت‪ .‬گفتنی اس��ت درحال حاض��ر بزرگ ترین‬ ‫تولیدکنندگان گازهای گلخانه ای در جهان امریکا‬ ‫و چین هستند اما بیشترین تولید دی اکسیدکربن‬ ‫که مخرب ترین گاز گلخانه ای به ش��مار می رود‪ ،‬در‬ ‫چی��ن اتفاق می افتد‪ ،‬زیرا همچنان از زغال س��نگ‬ ‫به عنوان سوخت صنایع استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ .۲‬معضل الودگی‬ ‫طبق گزارش��اتی که س��ازمان بهداشت جهانی‬ ‫(‪ )WHO‬منتش��ر ک��رده ‪ ۹۰‬درصد انس��ان های‬ ‫ک��ره زمین در حال حاضر به هوای پاک دسترس��ی‬ ‫ندارند و در اتمس��فری کامال الوده تنفس می کنند؛‬ ‫از همی��ن رو این نهاد بین المللی خواس��تار کاهش‬ ‫تولی��د االینده های��ی مانند س��رب ک��ه باعث بروز‬ ‫بیماری های تنفس��ی و س��رطان در جوامع بشری‬ ‫می ش��ود‪ ،‬ش��ده اس��ت‪ .‬این نهاد گزارش داده اگر‬ ‫تولی��د گازهای االینده ه��وا ‪ ۳۰‬درصد کاهش پیدا‬ ‫کند‪ ،‬ح��دود ‪ ۵‬میلیون مرگ کمتری را در طول هر‬ ‫س��ال ش��اهد خواهیم بود‪ .‬باید توجه داشت معضل‬ ‫الودگی فقط به هوا محدود نمی ش��ود‪ ،‬بلکه به گفته‬ ‫موسسه پژوهشی اکسفام اینترمون‪ ،‬الودگی منابع‬ ‫و ذخایر ابی باعث مش��کالت عمده بیولوژیک شده‬ ‫که ساالنه باعث ‪ ۵‬میلیون مرگ است‪ .‬سازمان ملل‬ ‫متحد نیز اعالم کرده راه حل این معضل از بین بردن‬ ‫پدیده دامپینگ است اما در کنار ان باید تولید مواد‬ ‫ش��یمیایی را محدودتر کرد‪ .‬از سویی سیستم های‬ ‫تصفیه فاض�لاب در جهان نیز باید گس��ترش پیدا‬ ‫کند‪ ،‬زیرا بس��یاری از کشورهای جهان حتی به اب‬ ‫لوله کش��ی هم دسترسی ندارند و بخش عمده ای از‬ ‫انس��ان هایی که از لوله کشی اب شرب بهره می برند‬ ‫نیز از دسترس��ی به اب اش��امیدنی س��الم محروم‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪ .۳‬تنش هیدرولیک و بحران اب‬ ‫به گزارش دانش��گاه کالیفرنیا‪ ،‬بیش از ‪ ۴۰‬درصد‬ ‫جمعی��ت جهان از اب اش��امیدنی س��الم محروم‬ ‫هس��تند‪ .‬بی��ش از ‪ ۷۰‬درص��د منابع اب ش��یرین‬ ‫مصرف��ی در ک��ره زمین در بخش های کش��اورزی‬ ‫اس��تفاده می شود اما در بس��یاری از کشورها مردم‬ ‫امکان پیدا کردن اب س��الم را ندارند‪ .‬بحران کم ابی‬ ‫حیات انسان و س��ایر گونه های زیستی را با خطری‬ ‫ج��دی مواجه ک��رده و اگر دولت ها فک��ری به حال‬ ‫تنش ه��ای هیدرولیک��ی نکنند‪ ،‬به ط��ور قطع باید‬ ‫خود را برای وقوع یک فاجعه گس��ترده بشری اماده‬ ‫کنند که جان میلیون ها و ش��اید میلیاردها انس��ان‬ ‫را تهدید خواهد کرد‪ .‬اس��تفاده مس��ئوالنه از منابع‬ ‫هیدرولوژیک��ی باع��ث بهبود تولید غ��ذا و انرژی و‬ ‫همچنین محافظت از تنوع زیستی می شود‪.‬‬ ‫منبع‪www.iberdrola.com :‬‬ ‫نگاه روز‬ ‫تصویب سند‬ ‫سازگاری با‬ ‫کم ابی‬ ‫در استان مرکزی‬ ‫استاندار استان مرکزی با بیان اینکه این استان امسال خشکسالی بی سابقه ای‬ ‫را تجربه کرده و میزان بارندگی ها ان نسبت به سال ابی گذشته ‪ ۴۴‬و نسبت‬ ‫به میانگین بلندمدت ‪ ۲۲‬درصد کاهش دارد گفت‪ :‬س��ند س��ازگاری با کم ابی‬ ‫اس��تان مرکزی به تصویب رس��یده و انتظار می رود برنامه های این سند امسال‬ ‫با جدیت بیشتری پیگیری شود‪.‬‬ ‫به گزارش ایس��نا سیدعلی اقازاده ضمن بیان این مطلب افزود‪ :‬نگرانی هایی‬ ‫درباره تامین اب اش��امیدنی برای ش��هرها و ‪ ۴۰‬روس��تای سطح استان وجود‬ ‫دارد که نیاز اس��ت برنامه ریزی و تدابیر الزم در این راس��تا اتخاذ شود‪ .‬به گفته‬ ‫س��یدعلی اقازاده براساس گزارش های موجود هر لیتر اب در حوزه کشاورزی‬ ‫کمتر از یک فرصت شغلی ایجاد می کند اما همین میزان اب ‪ ۳۵‬فرصت شغلی‬ ‫در صنعت به دنبال دارد؛ بنابراین نیاز حوزه صنعت به اب باید تحت هر شرایطی‬ ‫تامین ش��ود‪ .‬اس��تان مرکزی واقع در قلب ایران با اقلیمی نیمه خش��ک امسال‬ ‫یکی از دش��وارترین ش��رایط کم ابی را تجربه می کند و وجود بیش از ‪ ۲‬هزار و‬ ‫‪ ۸۰۰‬واحد تولیدی کوچک‪ ،‬متوس��ط و بزرگ و بخش مهمی از کش��اورزی در‬ ‫این دیار با شرایط تنش ابی چالش هایی تجربه می کند‪.‬‬ ‫اب وهوای اس��تان مرکزی به دلیل وجود کوه های مرتفع‪ ،‬مجاورت با حاشیه‬ ‫مرکزی ایران‪ ،‬همجواری با بخشی از منطقه حوض سلطان‪ ،‬کویر میقان و حوزه‬ ‫ابریز دریاچه نمک و قرار گرفتن در محل تالقی ‪ ۲‬رش��ته کوه البرز و زاگرس‬ ‫متنوع اس��ت و عالوه بر بهره مندی از جنگل بلوط و دش��ت در بخش هایی نیز‬ ‫اقلیم کویری دارد و اکنون که خشکس��الی حاکم ش��ده تاثیرات کم ابی در هر‬ ‫حوزه ای قد برافراشته و مشکالت زیادی را رقم زده است‪.‬‬ ‫‪ ۳‬تهدید اصلی زمین‬ صفحه 9 ‫‪10‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫استان ها‬ ‫خبر‬ ‫تدابیر بندر شهید رجایی برای ترخیص کاال‬ ‫‪ ۲۲‬استان کشور‬ ‫در محدوده بیابانی‬ ‫مهین حیدری‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫مدی��رکل بن��ادر و دریان��وردی اس��تان هرم��زگان‬ ‫موجودی ‪ ۶‬قلم کاالی اساس��ی غیرکانتینری در بندر‬ ‫ش��هید رجایی را ‪ ۳۰۱‬هزار تن اعالم ک��رد و از اتخاذ‬ ‫تدابی��ری ویژه به منظ��ور کاهش مان��دگاری کاالهای‬ ‫موردنیاز مردم در بزرگ تری��ن بندر تجاری ایران خبر‬ ‫داد‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش‬ ‫از هرم��زگان‪ ،‬علیرض��ا‬ ‫محمدی کرجی ران‪ ،‬با بیان اینک��ه ماندگاری زیاد کاال‬ ‫موج��ب اش��غال ظرفیت های موجود در بن��در و ایجاد‬ ‫مش��کالتی در پذی��رش کاالهای واردات��ی و صادراتی‬ ‫می شود‪ ،‬اظهارکرد‪ :‬انبارها و محوطه های بندری محل‬ ‫گذر کاالست و نباید به مکانی برای ماندگاری یا توزیع‬ ‫کاال تبدی��ل ش��ود‪ ،‬زیرا هرچه مان��دگاری کاال کاهش‬ ‫یابد‪ ،‬به میزان بیش��تری از منافع م��ردم‪ ،‬بندر‪ ،‬بخش‬ ‫خصوصی ش��امل واردکنن��دگان‪ ،‬صادرکنندگان و نیز‬ ‫سرمایه گذاران صیانت می شود‪.‬‬ ‫وی ب��ا بیان اینکه س��ازمان بن��ادر و دریانوردی در‬ ‫چرخ��ه تامی��ن و توزیع کاال نقش انب��اردار و مدیریت‬ ‫تخلی��ه و نگهداری کاال را عهده دار اس��ت‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫درصورتی ک��ه مدت زم��ان مان��دگاری کاال در بندر به‬ ‫میزان منطقی و اس��تانداردی حدفاصل بازه زمانی ‪۳۰‬‬ ‫تا ‪ ۴۵‬روزه برس��د‪ ،‬یک روند طبیعی در زنجیره تامین‬ ‫کاال شکل خواهد گرفت که پیامدهای مثبتی در زمینه‬ ‫گ��ردش کاال در محوطه های بندری به دنبال دارد و در‬ ‫راه اهن‪ ،‬کلید توسعه پایدار گلستان‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫مع��اون دفتر امور بیابان های س��ازمان جنگل ها و مراتع‬ ‫کشور گفت‪ :‬برابر اخرین امارها‪ ،‬مساحت بیابان های کشور‬ ‫‪ ۳۲‬میلیون هکتار اس��ت‪ .‬غالمرضا اب��اذری در گفت وگو با‬ ‫مهر اظهارکرد‪ :‬براساس بررسی های انجام شده این احتمال‬ ‫می رود که قلمرو مناطق بیابانی کش��ور بیش از این میزان‬ ‫باش��د‪ .‬در این راستا و برای بررس��ی دقیق مساحت بیابان‬ ‫و قلم��رو مناطق بیابانی کش��ور مطالعاتی در دس��تور کار‬ ‫س��ازمان قرارگرفته که می تواند می��زان دقیق بیابان های‬ ‫کش��ور مش��خص ش��ود‪ .‬وی افزود‪ :‬بیابان زایی یک مقوله‬ ‫چندوجهی اس��ت ک��ه بخش��ی از ان مانند خشکس��الی‪،‬‬ ‫تغیی��ر اقلیم‪ ،‬گرمای��ش زمین و‪ ...‬حاصل ش��رایط طبیعی‬ ‫حاک��م بر مناط��ق گوناگون اس��ت ک��ه اتف��اق می افتد و‬ ‫بخشی هم ناش��ی از عوامل غیرطبیعی و عملکرد و دخالت‬ ‫انسان هاس��ت‪ .‬اباذری به عوامل غیرطبیعی ایجاد بیابان در‬ ‫کش��ور اش��اره کرد و گفت‪ :‬این عوامل ش��امل بهره برداری‬ ‫بی روی��ه از طبیعت برای تهیه علوفه‪ ،‬چرای دام‪ ،‬بوته کنی یا‬ ‫فعالیت های بهره برداری از معادن به ویژه از نوع س��طحی و‬ ‫بهره برداری نامناسب از اب های زیرزمینی‪ ،‬ایجاد چاه های‬ ‫عمی��ق و سدسازی هاس��ت‪ .‬معاون دفتر ام��ور بیابان های‬ ‫س��ازمان جنگل ه��ا و مراتع کش��ور افزود‪ :‬با ای��ن حجم از‬ ‫فعالیت ه��ا‪ ،‬کنترل بیابان فقط در حوزه س��ازمان جنگل ها‬ ‫مراتع و ابخیزداری نیست و باید در این زمینه مجموعه ای از‬ ‫نهادها با هم همکاری کنند‪ .‬وی با اشاره به اینکه برای کمک‬ ‫ب��ه بیابان زدایی باید وزارت نیرو و وزارت جهادکش��اورزی‬ ‫ب��ا ارائه الگوهای کش��ت مناس��ب و همچنی��ن وزارتخانه‬ ‫صنعت‪ ،‬معدن تجارت برای کنترل ش��رایط پای کار باشند‪،‬‬ ‫اظهارکرد‪ :‬ش��رایط بیابانی سبب شده کنوانسیون مقابله با‬ ‫بیابان زایی در کشور ش��کل بگیرد تا نهاد ها با همکاری هم‬ ‫ای��ن پدیده را کنترل کنند‪ .‬اب��اذری تصریح کرد‪ :‬با توجه به‬ ‫تشکیل کنوانسیون مقابله با بیابان‪ ،‬امیدواریم با هماهنگی‬ ‫بین نهادهای عضو این کنوانس��یون شاهد توسعه و احیای‬ ‫مناطق بیابانی کشور باشیم‪.‬‬ ‫مع��اون دفتر امور بیابان های س��ازمان جنگل ها و مراتع‬ ‫کش��ور گفت‪ :‬در حال حاضر ‪ ۲۲‬اس��تان کشور در محدوده‬ ‫مناطق بیابانی هس��تند و اس��تان های کرمان‪ ،‬سیستان و‬ ‫بلوچس��تان و یزد شرایط رویش��گاهی گوناگونی دارند‪ .‬وی‬ ‫افزود‪ :‬در ش��مال اس��تان ایالم جنگل های بلوط وجود دارد‬ ‫اما در جنوب این اس��تان بیابان و ش��رایط رویشی خلیجی‬ ‫عمانی را شاهد هستیم‪.‬‬ ‫بحث های تنظیم بازاری نیز اثرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫کرج��ی ران از اقدامات انجام ش��ده به منظور مدیریت‬ ‫ماندگاری کاالهای اساس��ی در بزرگ ترین بندر تجاری‬ ‫ایران س��خن به میان اورد و عنوان کرد‪ :‬از اواخر سال‬ ‫گذش��ته‪ ،‬س��ازمان بنادر تعرفه های خدمات بندری در‬ ‫حوزه کاالهای اساسی را برحسب مدت زمان تعریف و‬ ‫مصوب کرده است؛ این تعرفه براساس کتابچه تعرفه و‬ ‫به صورت پلکانی برحسب مدت زمان ‪،۴۵ ،۳۰ ،۲۰ ،۱۰‬‬ ‫‪ ۶۰‬روزه و بیش��تر محاسبه می شود و بر همین اساس‪،‬‬ ‫رحمت اهلل میرزاعلی‪ :‬محس��ن اعتماد‪ ،‬مدیرکل راه اهن شمال ش��رق ‪ ۲‬از افزای��ش ‪ ۱۰۸۴‬درصدی بارگیری و‬ ‫نقل وانتقال غالت از طریق خطوط ریلی راه اهن شمال ش��رق ‪ ۲‬خبر داد و گفت‪ :‬اداره کل راه اهن شمال ش��رق ‪ ۲‬با‬ ‫فعالیت مناسب سیلوی بخش خصوصی در گرگان و افزایش خطوط فرعی احداثی در ایستگاه اینچه برون و تقویت‬ ‫زیرس��اخت ها و امکانات و تجهیزات در مرکز لجستیک مرزی اینچه برون و ایستگاه های گرگان و بندرترکمن باعث‬ ‫رش��د قابل توجهی در جذب و تخلیه و بارگیری محموالت ش��ده اس��ت‪ .‬به گزارش‬ ‫اعتماد افزود‪ :‬در حوزه‬ ‫بارگیری محموله و اعزام به خارج از اس��تان امس��ال با تالش های کارکنان س��اعی این اداره کل توانستیم تا ‪ ۱۷‬تیر‬ ‫‪ ۱۴۰۰‬می��زان ‪ ۲۰‬ه��زار و ‪ ۵۵۲‬هزار تن غالت بارگیری و به اس��تان های دیگر اعزام کنیم‪ .‬وی درباره تخلیه کاال و‬ ‫محموله های گوناگون در اس��تان نیز گفت‪ :‬ما امس��ال با ‪ ۳۲‬هزار و‪ ۲۴۰‬تن تخلیه ش��اهد رشد ‪ ۱۲‬درصدی تخلیه‬ ‫محموله از طریق این حوزه ریلی بوده ایم‪ .‬مهم ترین محموله های تخلیه شده نیز ذرت‪ ،‬کنجاله‪ ،‬دانه های روغنی و کود‬ ‫شیمیایی بوده که این میزان رشد امادگی حوزه ریلی استحفاظی اداره کل راه اهن شمال شرق ‪ ۲‬را نشان می دهد‪.‬‬ ‫ن��رخ برای ه��ر دوره زمانی متفاوت اس��ت و به صورت‬ ‫تصاعدی افزای��ش پیدا می کند تا انگیزه عوامل بیرونی‬ ‫برای دپوی کاال در بندر کاهش یابد‪.‬‬ ‫مدیرکل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان مدیریت‬ ‫درس��ت ورود کاالی اساس��ی‪ ،‬اعمال نرم های عملیاتی‬ ‫و پیگیری سیاس��ت حمل یکس��ره کاال در بندر شهید‬ ‫رجایی را به عن��وان دیگر اقداماتی برش��مرد تا فرایند‬ ‫تخلیه کاالها از کش��تی س��رعت بگیرد و کشتی ها در‬ ‫هنگام تخلیه‪ ،‬متحمل هزینه خسارت دیرکرد (دموراژ)‬ ‫نشوند‪ .‬همچنین پیگیری های الزم با صاحبان کاالهای‬ ‫اساسی به منظور تس��ریع در خروج کاالها و هماهنگی‬ ‫با س��ازمان های مرتبط در امر ترخیص و تامین ناوگان‬ ‫حمل ونقلی نیز به انجام رسیده تا شاهد سرعت گرفتن‬ ‫و تسهیل ورود و خروج کاالهای اساسی در بندر شهید‬ ‫رجایی باشیم‪.‬‬ ‫وی با اش��اره به نتای��ج اخری��ن تجزیه وتحلیل های‬ ‫اماری انجام ش��ده‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬در حال حاضر بیش از‬ ‫‪ ۳۰۱‬هزار تن کاالی اساس��ی ش��امل گندم‪ ،‬جو‪ ،‬شکر‪،‬‬ ‫برن��ج‪ ،‬روغن خوراکی و ک��ود ش��یمیایی در انبارها و‬ ‫محوطه های بندر ش��هید رجایی ذخیره سازی شده که‬ ‫این میزان‪ ،‬بدون احتس��اب کاالهای اساسی کانتینری‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪ :‬محموله شکر با ‪ ۸۵‬هزار تن بیشترین‬ ‫میزان حجم موج��ودی و همچنین محموله های گندم‬ ‫با رقم ‪ ۱۳‬هزار و ‪ ۹۰۰‬تن دارای کمترین میزان حجم‬ ‫کاالی اساس��ی دپوش��ده و محموله جو با ثبت ‪ ۴‬روز‪،‬‬ ‫رکورددار کمترین میزان ماندگاری در بندر است‪.‬‬ ‫محم��دی کرج��ی ران در پایان تجهیز بندر ش��هید‬ ‫رجایی به برج های تخلیه غالت جدید با راندمان باال و‬ ‫همچنین افزایش جرثقیل های ساحلی با هدف افزایش‬ ‫بهره وری و عملیات تخلیه و بارگیری کاالهای اساس��ی‬ ‫را از جمله اقدامات مهم در دستور کار این بندر عنوان‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫تعیین تکلیف بیمارستان ‪ ۵۴۰‬تختخوابی چابهار‬ ‫وزیر بهداش��ت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی گفت‪ :‬ساخت بیمارستان ‪۵۴۰‬‬ ‫تختخوابی چابهار که از س��ال ‪ ۱۳۹۷‬کلنگ زنی ش��ده و به دلیل مشکالت‬ ‫پیش رو پیش��رفتی نداشته‪ ،‬هفته اینده تعیین تکلیف و عملیات اجرایی ان‬ ‫با تخصیص اعتبار اغاز می ش��ود‪ .‬س��عید نمکی در گفت وگو با خبرنگاران‬ ‫چابهار اظهارکرد‪ :‬برای پیگیری بهتر مش��کالت و امورات بهداشتی درمانی‬ ‫سیس��تان و بلوچس��تان‪ ،‬نماینده ویژه و تام االختیار مشخص کرده ام‪ .‬وی‬ ‫گف��ت‪ :‬همچنین برای پیگیری برخی امورات ش��خصا ب��ا یک تیم قوی و‬ ‫معاونان وزارت بهداش��ت به این استان سفر کرده ام تا موارد گوناگون را از‬ ‫نزدیک بررسی و پیگیری کنم‪ .‬وزیر بهداشت ادامه داد‪ :‬بازدیدهای مختلف‬ ‫از ُکن��ارک و چابهار و مراکز بهداش��تی درمانی انجا م و موارد مختلف برای‬ ‫پیگیری‪ ،‬یادداش��ت شده اس��ت و به زودی اتفاقات خوبی در حوزه سالمت‬ ‫منطقه جنوب سیستان و بلوچستان رقم خواهد خورد‪ .‬نمکی تصریح کرد‪:‬‬ ‫راه اندازی دانش��گاه مس��تقل علوم پزش��کی در چابهار نیازمند تمهیدات و‬ ‫انجام تشریفات اداری و طی مراحل گوناگون است که این مورد را با جدیت‬ ‫و تا حصول نتیجه مثبت پیگیری می کنم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬س��اخت بیمارستان و درمان بس��تر در شهرستان های جنوب‬ ‫سیستان وبلوچس��تان از جمله در دش��تیاری‪ ،‬زراباد‪ ،‬قصرقند و ش��هرهای‬ ‫بدون بیمارس��تان در دس��تور کار قرار دارد و طی یک س��ال اینده افتتاح‬ ‫خواهند شد‪ .‬تمامی مشکالت مطرح شده در این سفر‪ ،‬جمع بندی و براساس‬ ‫اولویت و نیاز پیگیری می شود و امیدواریم بخشی از مشکالت برطرف شود‪.‬‬ صفحه 10 ‫‪11‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫صنایع معدنی‬ ‫فوالد مقصر کم ابی نیست‬ ‫انگشت اتهام بحران اب‬ ‫به سمت صنایع‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫این روزها تامین اب به بحرانی اساسی برای کشور بدل شده است‪ .‬این بحران از کمبود اب و کاهش قابل توجه‬ ‫بارش در طول س�ال های اخیر و همچنین اس�تفاده نادرس�ت از منابع اب در ایران نش�ات می گیرد‪ .‬رش�د سریع‬ ‫جمعیت کشور در دهه های اخیر‪ ،‬ناکارامدی مصرف اب به ویژه در حوزه کشاورزی و توسعه بدون نگاه کارشناسی‬ ‫تاثیر بس�زایی بر تش�دید تامین منابع ابی کش�ور داشته اس�ت‪ .‬مصرف صنایع از اب محدود است‪ ،‬با این وجود‪،‬‬ ‫انتقادهای قابل توجهی به مصرف اب در این صنایع مطرح می ش�ود که ازجمله مهم ترین این انتقادها می توان به‬ ‫احداث واحدهای فوالدی در مناطق خش�ک کش�ور اش�اره کرد‪ .‬با وجود اینکه صنایع فوالدی در طول سال های‬ ‫اخی�ر برای بهینه س�ازی مصرف اب خود تالش های ویژه ای کرده اند ام�ا همچنان این واحدها در برخی مناطق با‬ ‫چالش هایی در تامین اب روبه رو هس�تند تا جایی که پروژه انتقال اب از خلیج فارس به این مناطق تعریف ش�د؛‬ ‫پروژه ای که همچنان با اماواگرهای بسیاری همراه است و انتقادهایی به ان وارد می شود‪.‬‬ ‫هر توس��عه ای در بخش معدن و صنایع وابس��ته به ان باید‬ ‫همگام با تدوین الگوهای مناسب برای مصرف اب و مدیریت‬ ‫پس��اب ها باش��د و فرایند بازیاف��ت اب در واحدهای معدنی‬ ‫بیش از پیش موردتوجه قرار گیرد‬ ‫ضرورت اصالح الگوی مصرف اب‬ ‫نادر سلیمانی‪ ،‬عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان‬ ‫ف��والد ای��ران در گفت وگو ب��ا‬ ‫و درباره مصرف اب‬ ‫واحدهای فوالدی در شرایطی که کشور با بحران کم ابی‬ ‫روبه رو است‪ ،‬گفت‪ :‬میزان مصرف اب در صنایع فوالد رقم‬ ‫بسیار محدودی از کل مصرف اب کشور است‪ .‬مصرف اب‬ ‫در بخش کش��اورزی حدود ‪ ۹۰‬درصد از مجموع مصرف‬ ‫اب کشور را به خود اختصاص می دهد‪.‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪ :‬صنایع و به ویژه فوالدسازان در طول‬ ‫س��ال های گذش��ته تالش کرد ه و مص��رف اب خود را به‬ ‫حداقل ممکن کاهش داده اند‪ .‬در همین حال‪ ،‬تالش ها و‬ ‫اقدامات متعدد دیگری نیز برای تداوم این مسیر اجرایی‬ ‫می ش��ود‪ .‬ب��ا این وجود‪ ،‬با توجه به چال��ش کم ابی که بر‬ ‫کش��ور س��ایه افکنده‪ ،‬صنایع فوالدی همچن��ان خود را‬ ‫موظف می دانند در راس��تای کاهش هرچه بیشتر مصرف‬ ‫اب با روش های مختلف گام بردارند‪.‬‬ ‫س��لیمانی در ادامه تاکید ک��رد‪ :‬صنایع بزرگ فوالدی‬ ‫کش��ور مانند فوالد مبارکه و ذوب اهن اصفهان در طول‬ ‫سال های اخیر بیشترین انرژی خود را روی کاهش مصرف‬ ‫اب متمرک��ز کرد ه و توانس��ته اند مصرف خود را حتی به‬ ‫نصف هم کاهش دهند‪.‬‬ ‫وی در ادام��ه در پاس��خ ب��ه س��والی مبنی ب��ر ارزیابی‬ ‫احداث واحدهای فوالدی در مناطق گرمس��یری کشور‪،‬‬ ‫گف��ت‪ :‬درس��ت یا غل��ط این واحده��ا احداث ش��ده اند‪.‬‬ ‫س��رمایه قابل توجهی برای احداث انها شده‪ ،‬اشتغالزایی‬ ‫گس��ترده ای را به همراه داش��ته و نقشی پررنگ در مسیر‬ ‫توس��عه اقتص��ادی ان مناطق را به دنب��ال دارد؛ بنابراین‬ ‫نمی ت��وان به بهانه بحران کم ابی زمین��ه توقف تولید در‬ ‫این واحدها را فراهم کرد‪.‬‬ ‫به گفته عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فوالد‬ ‫ایران انچه اهمیت دارد این اس��ت که در این س��ال ها در‬ ‫مناطق خش��ک کش��ور همچون کرمان و یزد به اش��تباه‬ ‫زنجیره تولید فوالد توس��عه یافته است‪ .‬چنانچه از گذشته‬ ‫در این مناطق استخراج و فراوری سنگ اهن یعنی تولید‬ ‫کنس��انتره و گندله موردتوج��ه بود اما احداث واحدهایی‬ ‫برای فوالدسازی در این مناطق اشتباه بوده است‪.‬‬ ‫س��لیمانی افزود‪ :‬یعنی احداث واحدهای فوالدس��ازی‬ ‫در ای��ن مناط��ق‪ ،‬مصرف اب صنایع را به ش��دت افزایش‬ ‫داده تا جایی که واحدهای یادش��ده برای تامین نیاز خود‬ ‫ب��ه اب ناچار ش��ده اند اب خلیج ف��ارس را به این منطقه‬ ‫منتق��ل کنن��د‪ .‬حال انچه اهمیت دارد این اس��ت که در‬ ‫توس��عه های اینده صنایع موقعیت و ش��رایط جغرافیایی‬ ‫صنای��ع موردتوجه قرار گیرد و بدین ترتیب باید از احداث‬ ‫واحدهای فوالدی در مناطق خش��ک کش��ور به ش��دت‬ ‫اجتناب کرد‪.‬‬ ‫مرضیه احقاقی‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫کشاورزی مقصر کم ابی است‬ ‫بهادر احرامیان‪ ،‬عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان‬ ‫فوالد ایران در گفت وگو با‬ ‫اتهامی که به فوالدی ها‬ ‫درباره مصرف اب زده می شود و در مواردی از این صنایع‬ ‫با عنوان مقصر کمبود و بحران های ابی نامیده می شود را‬ ‫اش��تباه دانست و افزود‪ :‬بررسی امار و ارقام مصرف اب در‬ ‫کش��ور مبین وضعیت موجود اس��ت و علت اصلی بحران‬ ‫کم ابی را در کش��ور مش��خص می کند‪ .‬براساس امارهای‬ ‫منتشرش��ده از س��وی مراجع رس��می‪ ،‬عمده مصرف اب‬ ‫کشور به کشاورزی تعلق دارد و در این میان‪ ،‬سهم صنعت‬ ‫و تولید فوالد از مصرف اب کش��ور بس��یار محدود براورد‬ ‫می شود؛ بنابراین مقصر دانستن صنایع و فوالدسازان برای‬ ‫توجیه بحران کم ابی در کشور اشتباه است‪ .‬این عضو هیات‬ ‫مدی��ره انجمن تولیدکنندگان فوالد ایران افزود‪ :‬در چنین‬ ‫ش��رایطی‪ ،‬راهکار درس��ت برای بهب��ود کمبودهای ابی‪،‬‬ ‫اصالح نظام ابیاری در بخش کشاورزی است‪.‬‬ ‫وی در پاس��خ به س��والی مبنی بر اهمیت اصالح الگوی‬ ‫اب در صنایع و به ویژه از سوی فوالدسازی ها گفت‪ :‬بدون‬ ‫تردی��د اصالح و ارتقای س��طح مص��رف اب در صنایع نیز‬ ‫ضروری به نظر می رسد؛ هرچند بسیاری از فوالدسازان در‬ ‫طول این سال ها در مسیر کاهش مصرف اب‪ ،‬بازچرخانی‬ ‫ان و همچنین استفاده از پساب ها و‪ ...‬گام برداشته اند‪.‬‬ ‫احرامیان در ادامه و درباره احداث واحدهای فوالدی در‬ ‫مناطق خش��ک کشور که به عقیده بسیاری از کارشناسان‬ ‫از ابتدا اش��تباه بوده‪ ،‬گفت‪ :‬در همین اس��تان های کم اب‬ ‫ش��اهد کش��ت برنج یا یونجه به روش غرق ابی هس��تیم؛‬ ‫بنابراین بحران کم ابی حتی در مناطق خشک کشور نیز از‬ ‫روش های اشتباه کشت و کشاورزی نشات می گیرد‪ .‬عالوه‬ ‫بر این ارزش افزوده تولید در حوزه صنعت و فوالد به مراتب‬ ‫بیشتر از محصوالت کشاورزی یادشده است‪ .‬وی در پایان‬ ‫اظهارکرد‪ :‬چنانچه برای رفع چالش کم ابی بر همین مسیر‬ ‫اش��تباه و متهم کردن صنایع اصرار ش��ود‪ ،‬نتیجه ای جز از‬ ‫بین رفتن منابع کشور به دنبال نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ضرورت مدیریت منابع اب‬ ‫عل��ی محمدی‪ ،‬کارش��ناس و فعال صنعت فوالد در گفت وگو‬ ‫ب��ا‬ ‫و در ارزیاب��ی مصرف اب در صنایع کش��ور به ویژه در‬ ‫زنجیره فوالد گفت‪ :‬اب یکی از چالش های مهم جهان به ویژه در‬ ‫کشورهایی مانند ایران که در مناطق گرم و خشک واقع شده اند‪،‬‬ ‫به شمار می رود‪ .‬امارها نشان می دهد در سال های اخیر‪ ،‬کمبود‬ ‫ش��دید منابع اب و کاهش بارندگی به بحرانی شدن شرایط اب‬ ‫در کش��ور منجر ش��ده؛ بنابراین الزم است مدیریت مصرف اب‬ ‫جدی گرفته ش��ود‪.‬با وجود انکه میزان اب مصرفی در صنایع‪،‬‬ ‫درصد بسیار اندکی از مصرف اب کل کشور را به خود اختصاص‬ ‫می دهد باید صنایع در راستای استفاده بهینه از منابع اب بیشتر‬ ‫تالش کنند‪ .‬برنامه ریزی درس��ت برای مدیریت مصرف اب در‬ ‫صنعت فوالد نیازمند شناخت درست مصرف اب در فرایندهای‬ ‫گوناگون تولید فوالد است‪ .‬اهمیت دسترسی مناسب یک واحد‬ ‫تولی��دی به اب به این دلیل اس��ت که فراین��د تولید بدون اب‬ ‫ش��یرین امکان پذیر نیست‪ ،‬از سوی دیگر‪ ،‬دسترسی مناسب به‬ ‫اب (نزدیک��ی به بندره��ا) فرایند حمل و جابه جایی مواد (مواد‬ ‫اولیه‪ ،‬محصول و‪ )...‬را اسان می کند‪.‬‬ ‫محمدی در پاس��خ به س��والی مبنی ب��ر راهکارهای کاهش‬ ‫مص��رف اب در صنع��ت فوالد گفت‪ :‬کاه��ش مصرف اب در هر‬ ‫واح��د تولی��دی اعم از واحده��ای فوالدی از اهمیت بس��یاری‬ ‫برخوردار است‪.‬‬ ‫این فعال معدنی افزود‪ :‬بخش��ی از این اهمیت از انجا ناش��ی‬ ‫می شود که مصرف اب نیز مانند هر ماده مصرفی هزینه ای دارد‬ ‫و بخشی از نرخ تمام شده محصول را به خود اختصاص می دهد‪.‬‬ ‫از انجایی که کاهش نرخ تمام شده عامل مهمی در افزایش قدرت‬ ‫رقابت به ش��مار می رود‪ ،‬هر مجموعه ای به دنبال کاهش مصرف‬ ‫مواد است تا از هزینه های تولید خود بکاهد‪ .‬بیش از ‪ ۹۰‬درصد‬ ‫اب کش��ور در بخش کشاورزی مصرف می شود و بخش صنعت‬ ‫کمتر از ‪ ۲‬تا ‪ ۳‬درصد ان را مصرف می کند‪ .‬اب مصرف شده در‬ ‫صنایع فوالدی نیز کمتر از حدود ‪ ۰.۲‬درصد از کل اب کش��ور‬ ‫را در اختیار دارد‪.‬‬ ‫به گفته محم��دی‪ ،‬در تصفیه خانه ها اجرای طرح هایی مانند‬ ‫توسعه واحدهای ‪ RO‬افزایش کیفیت اب را دنبال دارد و حدود‬ ‫زی��ادی مصرف ان را کاهش می دهد‪ .‬تصفیه پس��اب‪ ،‬مدیریت‬ ‫نادر سلیمانی‬ ‫سخن پایانی‬ ‫مصرف اب در بخش های فوالدس��ازی و بازچرخ خوانی اب نیز‬ ‫از دیگر اقداماتی هس��تند که در صرفه جویی اب موثر است‪.‬این‬ ‫فعال صنعت فوالد در ادامه و در پاس��خ به سوالی درباره ارزیابی‬ ‫صنایع فوالدی در مناطق مرکزی کشور‪ ،‬گفت‪ :‬اب مولفه مهمی‬ ‫در زمینه طرح های فوالدی است‪ .‬اهمیت اب به حدی است که‬ ‫در مطالعات امکان س��نجی برای اغاز یک پروژه دسترس��ی به‬ ‫اب ارزیابی می ش��ود‪ .‬براساس ش��اخص جهانی‪ ،‬برای تولید هر‬ ‫کیلوگرم فوالد به ‪ ۸‬لیتر اب نیاز است که این شاخص در میان‬ ‫فوالدس��ازان ایرانی به دلیل اس��تفاده از فناوری های گوناگون‪،‬‬ ‫متغیر اس��ت‪ .‬دسترس��ی به اب های جاری مانند رودخانه یکی‬ ‫از مهم ترین فاکتورهای طرح های فوالدی است‪.‬‬ ‫محم��دی با تاکی��د براینکه هزینه های مج��اورت طرح های‬ ‫فوالدی در کنار اب‪ ،‬به مراتب کمتر از طرح هایی اس��ت که باید‬ ‫اب را به محل کارخانه انتقال داد‪ ،‬گفت‪ :‬از س��ویی اقلیم کش��ور‬ ‫ما گرم و خشک است و اولویت با تامین اب شرب است؛ بنابراین‬ ‫احداث صنایع فوالدی در فالت و مناطق مرکزی کشور منطقی‬ ‫به نظر نمی رسد‪.‬‬ ‫مع��دن و صنای��ع معدنی از اهمیت‬ ‫ویژه ای در مس��یر توس��عه اقتصادی‬ ‫کش��ور برخوردارند‪ .‬فعالیت در بخش‬ ‫مع��دن و صنایع معدنی ب��ه الزاماتی‬ ‫نی��از دارد که از جمل��ه مهم ترین انها‬ ‫باید به اب اشاره کرد‪ .‬از انجاکه ایران‬ ‫کش��وری خشک اس��ت و کم ابی هر‬ ‫س��ال قوی تر از گذش��ته ما را تهدید‬ ‫می کن��د‪ ،‬نمی توان به اس��انی از کنار‬ ‫این چالش یا کمبود گذش��ت‪ .‬در واقع‬ ‫انتظار می رود هر توس��عه ای در بخش‬ ‫معدن و صنایع وابسته به ان‪ ،‬همگام با‬ ‫تدوین الگوهای مناسب برای مصرف‬ ‫اب و مدیریت پساب ها باشد و فرایند‬ ‫بازیافت اب در واحدهای معدنی بیش‬ ‫از پیش موردتوجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫بهادر احرامیان‬ ‫علی محمدی‬ ‫با تالش متخصصان فوالد مبارکه‬ ‫مدیر محصوالت س��رد ش��رکت ف��والد مبارکه از بومی س��ازی‬ ‫روغن نورد با فناوری پیش��رفته و روز دنیا در ناحیه نورد س��رد این‬ ‫ش��رکت خبر داد‪ .‬به گزارش روابط عمومی ش��رکت فوالد مبارکه‪،‬‬ ‫محس��ن اس��تکی با اعالم این خبر افزود‪ :‬این روغن نورد یکی از‬ ‫اس��تراتژیک ترین مواد مصرفی ناحیه نورد س��رد است که انحصار‬ ‫تولید ان فقط در اختیار چند شرکت اروپایی و امریکایی بوده و با‬ ‫فناوری پیشرفته و روز دنیا و همت و تالش متخصصان در شرکت‬ ‫فوالد مبارکه بومی سازی شده است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬وظیفه اصلی خط نورد تاندم پیوسته‪ ،‬کاهش ضخامت‬ ‫ورق ورودی به ضخامت خواسته شده مشتری است که یکی از مواد‬ ‫مصرفی اس��تراتژیک مورداستفاده در خطوط نورد سرد برای این‬ ‫کار‪ ،‬روغن نورد اس��ت که با ترکیب با اب و با قابلیت امولس��یون‬ ‫شدن و پاشش هنگام نورد ورق توسط نازل های تعبیه شده در هر‬ ‫‪ ۵‬قفس��ه نورد‪ ،‬فرایند کاهش ضخامت و نورد ورق های فوالدی را‬ ‫در دمای محیط امکان پذیر می کند‪.‬مدیر محصوالت سرد شرکت‬ ‫فوالد مبارکه خاطرنش��ان کرد‪ :‬ای��ن روغن دارای خواص فیزیکی‬ ‫و ش��یمیایی ویژه ای است و در حقیقت روان کاری و خنک کاری و‬ ‫روغن نورد با فناوری پیشرفته بومی سازی شد‬ ‫کاهش توان مصرفی (برق مصرفی) به منظور کاهش ضخامت های‬ ‫ب��اال را فراه��م می اورد‪ .‬همچنی��ن المان های افزودن��ی به روغن‬ ‫نورد (‪ )Additives‬موجب محافظت س��طح ورق نورد ش��ده و از‬ ‫خوردگی و اکسید شدن سطح ورق جلوگیری می کند و از سویی‬ ‫ه��م با تجهیزات خطوط نورد و به ویژه اب بندها س��ازگاری دارد‪.‬‬ ‫اس��تکی در ادامه گفت‪ :‬با عنایت به اهمیت این روغن در فرایند‬ ‫نورد و تاثیر مستقیم ان بر پارامترهای تولید‪ ،‬به منظور ارتقای این‬ ‫پارامتره��ا و افزایش تع��داد تامین کنندگان داخلی و ایجاد رقابت‬ ‫بی��ن تامین کنندگان و همچنی��ن ارتقای کیفیت و فناوری تولید‬ ‫روغن نورد‪ ،‬ساخت و استفاده از این روغن نورد با فناوری پیشرفته‬ ‫و روز دنیا در دستور کار ناحیه نورد سرد قرار گرفت که خوشبختانه‬ ‫ب��ه نتیجه رس��ید و مزیت های فنی و اقتصادی زیادی نس��بت به‬ ‫روغن ه��ای نورد قدیمی تر از نوع امولس��یون دارد‪ .‬وی علت دیگر‬ ‫این رویکرد را افزایش کیفیت ورق های بدنه خودرو در پاس��خ به‬ ‫درخواست خودروسازهای کشور دانست و اظهار امیدواری کرد با‬ ‫انجام این فعالیت‪ ،‬عدد تمیزی بیشتر در خط تاندم پیوسته حاصل‬ ‫شود‪.‬وی تصریح کرد‪ :‬این روغن طبق رویه های پیش بینی شده که‬ ‫به منظور شناسایی تامین کنندگان توانمند و تایید کیفیت روغن‬ ‫موردادعای تامین کنندگان داخلی است‪ ،‬از سوی کارشناسان فنی‬ ‫نورد س��رد و ازمایش��گاه فوالد مبارکه مورد بررسی های اولیه قرار‬ ‫گرف��ت و در این مس��یر همکاری تنگاتن��گ مدیریت خرید مواد‬ ‫مصرفی و همکاران ش��ان به سرعت و کیفیت دستیابی به این مهم‬ ‫کمک شایانی کرد‪.‬استکی با اشاره به روند تولید این روغن افزود‪:‬‬ ‫به دلی��ل حساس��یت های کمی و کیفی موج��ود در خط تاندم و با‬ ‫توجه به شرایط روغن و تفاوت هایی که با روغن های قبلی داشت‪،‬‬ ‫الزم ب��ود فعالیت های تعمیراتی و اماده س��ازی در قس��مت های‬ ‫گوناگون سیستم امولسیون و قفسه های تاندم میل انجام شود که‬ ‫با تعریف پروژه های داخلی در خط و همچنین پروژه اصالح محل‬ ‫جمع اوری امولسیون در زیر قفسه های نورد‪ ،‬این مهم در ماه های‬ ‫پایانی منتهی به سال ‪ ۱۳۹۹‬و اوایل سال ‪ ۱۴۰۰‬با تالش همکاران‬ ‫در خط تاندم انجام و مقدمات الزم به منظور امکان استفاده از این‬ ‫روغن فراهم ش��د و طی برنامه ریزی مش��خص و با در نظر گرفتن‬ ‫ریس��ک های مربوطه و پیش بینی های الزم‪ ،‬از اواخر اردیبهش��ت ‬ ‫سال ‪ ۱۴۰۰‬تست عملیاتی روغن ‪ ADT‬در تاندم اغاز شد و عمال‬ ‫در خردادماه جاری در خط تاندم اس��تفاده و هم اکنون با گذش��ت‬ ‫بیش از یک ماه با تالش و کوشش همکاران در خط تاندم‪ ،‬نتیجه‬ ‫تست با موفقیت همراه شد‪.‬مدیر محصوالت سرد فوالد مبارکه در‬ ‫ادامه به نتایج استفاده از این روغن اشاره کرد و گفت‪ :‬نتایج اولیه‬ ‫کیفی و فنی اس��تفاده از روغن نورد ‪ ADT‬با بهبود ش��رایط نورد‬ ‫همراه بوده که با تمرکز بر تولید محصوالت خاص و ویژه مانند ورق‬ ‫بدنه خودرو‪ ،‬امید اس��ت با گذشت زمان و افزایش تجربه استفاده‬ ‫از این روغن در تاندم ‪ ۵‬قفس��ه ای بتوان از ظرفیت های موجود در‬ ‫ای��ن نوع روغن‪ ،‬با فناوری جدید‪ ،‬در راس��تای ارتقای پارامترهای‬ ‫کم��ی و کیف��ی در محصوالت تاندم بهره برد‪.‬اس��تکی در پایان از‬ ‫حمایت ها و پیگیری ویژه مدیریت نورد سرد و همکاری صمیمانه‬ ‫و حضور پرتالش همکاران در ناحیه نورد س��رد‪ ،‬به ویژه همکاران‬ ‫ش��اغل در خط نورد و گروه فنی تولید نورد س��رد و همچنین از‬ ‫واحده��ای خرید مواد مصرفی‪ ،‬ازمایش��گاه‪ ،‬کنت��رل مواد و دیگر‬ ‫واحده��ای درگیر قدردانی و ابراز امی��دواری کرد این موفقیت ها‬ ‫راهی برای تداوم ش��عار «تولید؛ پش��تیبانی ها و مانع زدایی ها» در‬ ‫سال ‪ ۱۴۰۰‬باشد‪.‬‬ ‫منصور یزدی زاده‬ ‫مدیرعامل شرکت ذوب اهن اصفهان‬ ‫پایه بس��یاری از فراینده��ا در صنعت فوالد از‬ ‫ن��وع احتراقی بوده و مصرف منابع انرژی و به تبع‬ ‫ان تولید گازهای حاصل از احتراق اجتناب ناپذیر‬ ‫اس��ت‪ .‬فراین��د تولید در صنعت ف��والد نیز مانند‬ ‫تم��ام فعالیت ه��ای صنعت��ی‪ ،‬خدمات��ی و‪،...‬‬ ‫پیامده��ای زیس��ت محیطی دارد و چنانچ��ه این‬ ‫پیامده��ا قابل کنت��رل نباش��ند می توانند زمینه‬ ‫اس��یب به محیط زیس��ت را فراهم کنند‪ .‬اگرچه‬ ‫تولی��د عوامل االین��ده در فراینده��ای تولیدی‬ ‫در صنع��ت ف��والد اجتناب ناپذیر اس��ت اما انچه‬ ‫در این بین مهم اس��ت مدیری��ت عوامل االینده‬ ‫تولیدی ناش��ی از مصرف مناب��ع انرژی در جهت‬ ‫کمینه س��ازی پیامدهای منفی زیس��ت محیطی‬ ‫ناشی از ان است که این مهم به خوبی در شرکت‬ ‫ذوب اهن اصفهان و بس��یاری از شرکت های مهم‬ ‫فوالدی کش��ور اجرا شده و از طریق فعالیت های‬ ‫بهب��ود مس��تمر‪ ،‬هم��واره در حال تعالی اس��ت‪.‬‬ ‫از جمل��ه مهم تری��ن فعالیت های انجام ش��ده در‬ ‫این حوزه از س��وی ش��رکت س��هامی ذوب اهن‬ ‫اصفهان می توان به اس��تفاده از فناوری های نوین‬ ‫برای کاهش و کمینه س��ازی مصرف منابع انرژی‪،‬‬ ‫تعویض مش��عل های اگلوماش��ین های شرکت به‬ ‫نوع ش��عله پرده ای که باعث کاهش ‪ ۷۵‬درصدی‬ ‫در مصرف گاز طبیعی این واحد ش��ده اشاره کرد‪.‬‬ ‫در ادامه اقدامات دیگری مانند بازسازی و نوسازی‬ ‫دیگ های اوتیلیزاتور فوالدس��ازی و مش��عل های‬ ‫مربوط‪ ،‬بازس��ازی و نوس��ازی مس��تمر بویلرها و‬ ‫سیستم های احتراقی شرکت در راستای افزایش‬ ‫راندمان احتراق‪ ،‬جلوگیری از هدررفت و بازیافت‬ ‫مجدد ان��رژی حرارتی‪ ،‬انجام فرایندهای ممیزی‬ ‫انرژی و مش��خص کردن م��وارد نامنطبق و انجام‬ ‫اقدامات اصالحی الزم‪ ،‬بهینه س��ازی پارامترهای‬ ‫موث��ر بر راندمان احتراق و ده ه��ا فعالیت دیگر با‬ ‫ه��دف کاه��ش مصرف منابع ان��رژی و همچنین‬ ‫بازیافت و استفاده مجدد از انرژی گرمایی حاصل‬ ‫از منابع احتراقی انجام می شود‪.‬‬ ‫یکی از موثرتری��ن روش های کنترل االینده ها‬ ‫و پیامدهای زیس��ت محیطی ناش��ی از ان‪ ،‬حذف‬ ‫االینده در مبدا تولید است‪ .‬در این راستا‪ ،‬استفاده‬ ‫از فناوری ه��ای نوین و دوس��تدار محیط زیس��ت‬ ‫دارای نقشی بی بدلیل هستند‪ .‬فناوری های نوین‬ ‫و دوس��تدار محیط زیس��ت از یک س��و با کاهش‬ ‫مصارف منابع و از س��وی دیگ��ر با کاهش میزان‬ ‫عوامل االینده تولیدی و گاهی قابلیت بازچرخانی‬ ‫و اس��تفاده مجدد پسماندهای فرایندهای تولید‪،‬‬ ‫می توانن��د باعث کاه��ش پیامده��ای نامطلوب‬ ‫زیست محیطی ش��وند‪ .‬بروزرس��انی تجهیزات و‬ ‫فن��اوری تولید به عنوان یک فرایند مس��تمر و با‬ ‫هدف کاهش عوامل االینده زیست محیطی ناشی‬ ‫از فراینده��ا هم��واره جزو اس��تراتژی های اصلی‬ ‫ش��رکت ذوب اهن اصفهان به عنوان نخس��تین و‬ ‫قدیمی ترین ش��رکت فوالدی کش��ور بوده است‪.‬‬ ‫یک��ی از رویکردهای اصل��ی در مدیریت و کنترل‬ ‫االیندگ��ی‪ ،‬کاهش ی��ا حذف عوام��ل االینده با‬ ‫اس��تفاده از فناوری های دوس��تدار محیط زیست‬ ‫و همچنین افزایش راندمان سیس��تم های تصفیه‬ ‫االینده ه��ا از طری��ق جایگزینی سیس��تم های با‬ ‫راندمان پایین مانند س��یکلون ها و وت اسکرابرها‬ ‫با سیس��تم های ب��ا راندمان تصفی��ه باالتر مانند‬ ‫بگ فیلتره��ا و الکتروفیلتره��ا و تعری��ف و انجام‬ ‫فراین��د جام��ع و اثربخش تعمی��رات و نگهداری‬ ‫ای��ن سیستم هاس��ت که این مه��م به عنوان یک‬ ‫فرایند پویا و مس��تمر همواره در دس��تور کار این‬ ‫ش��رکت بوده است‪ .‬اگر مس��یر طی شده سنوات‬ ‫پی��ش از ابتدای بهره ب��رداری از کارخانه تاکنون‬ ‫را در یک نگاه کلی و گذرا بررس��ی کنیم‪ ،‬ش��اهد‬ ‫ان خواهیم بود که بیش��تر تجهی��زات مربوط به‬ ‫خط تولید که به نوعی می توانند بر محیط زیست‬ ‫موثر باشند با فناوری های روز جایگزین شده اند و‬ ‫ش��اید این چنین بتوان بیان کرد که با جایگزینی‬ ‫تجهی��زات قدیم��ی و اس��تفاده از فراینده��ای‬ ‫جایگزی��ن‪ ،‬ام��روزه از ذوب اه��ن اولیه و قدیمی‬ ‫فق��ط یک پوس��ته ظاهری در مع��رض دید بوده‬ ‫و ان��درون و کالب��د ان طی فرایندهای نوس��ازی‬ ‫ن شده است‪.‬‬ ‫دگرگو ‬ ‫از جمل��ه مهم تری��ن اقدام��ات انجام ش��ده در‬ ‫ای��ن ح��وزه می توان ب��ه تعوی��ض کنورتورهای‬ ‫فوالدس��ازی‪ ،‬جایگزین��ی ایس��تگاه های قدیمی‬ ‫ریخته گ��ری‪ ،‬احداث مجموع��ه پروژه های توازن‬ ‫ش��امل اگلوماشین ‪ ،۴‬باتری شماره ‪ ۳‬کک سازی‪،‬‬ ‫کوره بلند ش��ماره ‪ ۳‬و نیروگاه هاربین با استفاده‬ ‫از اخرین فناوری های در دس��ترس‪ ،‬برنامه ریزی‬ ‫انجام بیش از ‪ ۱۵‬پروژه زیس��ت محیطی در بخش‬ ‫هوا از ابتدای س��ال ‪ ۹۷‬و ده ها پروژه بازس��ازی و‬ ‫بهینه سازی دیگر اشاره کرد‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫افزایش‬ ‫‪ ۴‬درصدی تولید‬ ‫مس تصفیه شده‬ ‫در جهان‬ ‫می��زان تولید و ظرفیت معادن و کارخانه ه��ای تصفیه مس جهان در‬ ‫‪ ۳‬ماهه نخس��ت ‪ ۲۰۲۱‬افزای��ش یافت‪ .‬به گزارش ایمیدرو و براس��اس‬ ‫تازه ترین گزارش گروه مطالعات بین المللی مس (‪ ،)ICSG‬معادن مس‬ ‫جه��ان از ابتدای ژانویه تا پایان مارس ‪ ۲۰۲۱‬میالدی‪ ،‬حدود ‪ ۵‬میلیون‬ ‫و ‪ ۱۱۱‬هزار تن ماده معدنی تولید کردند‪ .‬این رقم در مدت مشابه سال‬ ‫‪ ۲۰۲۰‬میالدی‪ ۴ ،‬میلیون و ‪ ۹۲۷‬هزار تن بود که حاکی از افزایش ‪۳.۷‬‬ ‫درصدی تولید است‪.‬‬ ‫از این میزان‪ ۲ ،‬میلیون و ‪ ۷۰۷‬هزار و ‪ ۲۰۰‬تن مربوط به قاره امریکا‪،‬‬ ‫یک میلیون و ‪ ۱۰۱‬هزار و ‪ ۳۰۰‬تن اس��یا‪ ۶۰۹ ،‬هزار و ‪ ۶۰۰‬تن افریقا‪،‬‬ ‫‪ ۴۵۶‬هزار و ‪ ۴۰۰‬تن اروپا و ‪ ۲۳۶‬هزار و ‪ ۵۰۰‬تن مربوط به اقیانوس��یه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫در همی��ن مدت‪ ،‬ظرفیت معادن مس جهان به ‪ ۶‬میلیون و ‪ ۳۱۸‬هزار‬ ‫تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال ‪ ۲۰۲۰‬میالدی (‪ ۶‬میلیون و ‪۵۶‬‬ ‫هزار تن)‪ ،‬حاکی از افزایش ‪ ۴.۳‬درصدی است‪ .‬در ادامه باید خاطرنشان‬ ‫ک��رد که فعاالن مس جهانی در ‪ ۳‬ماه��ه ‪ ،۲۰۲۱‬حدود ‪ ۶‬میلیون و ‪۹۴‬‬ ‫هزار تن مس تصفیه ش��ده تولید کردند‪ .‬این رقم در مدت مش��ابه سال‬ ‫‪ ۲۰۲۰‬میالدی‪ ۵ ،‬میلیون و ‪ ۸۶۱‬هزار تن بود که نش��ان دهنده افزایش‬ ‫حدود ‪ ۴‬درصدی اس��ت‪ .‬ظرفیت تولید کارخانه های مس تصفیه شده در‬ ‫جهان طی ‪ ۳‬ماهه ‪ ۲۰۲۱‬میالدی‪ ۷ ،‬میلیون و ‪ ۴۵۵‬هزار تن بود که در‬ ‫مقایسه با رقم مدت مشابه سال ‪ ۲۰۲۰‬میالدی (‪ ۷‬میلیون و ‪ ۳۱۰‬هزار‬ ‫تن)‪ ،‬حدود ‪ ۲‬درصد افزایش یافت‪.‬‬ ‫ذوب اهن‬ ‫حامی‬ ‫محیط زیست‬ صفحه 11 ‫‪12‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫گفت و گو‬ ‫کارشناس اقتصاد در گفت وگو با‬ ‫یادداشت‬ ‫تقابل نا بجای‬ ‫محیط زیست و‬ ‫معدن‬ ‫بخشی از مشکالت را یک ماهه می توان حل کرد‬ ‫پیمان افضل‪ /‬عضو هیات مدیره انجمن‬ ‫مهندسی معدن ایران‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫تیر انتقاد فعاالن محیط زیس��ت سال هاست‬ ‫مع��دن و معدن��کاری را نش��انه گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫در س��ال های اخی��ر اخب��ار متع��ددی مبنی‬ ‫بر مش��کالتی ک��ه فعالیت ه��ای معدنی برای‬ ‫محیط زیس��ت ایجاد کرده‪ ،‬ش��نیده شده و در‬ ‫نگاه حامیان محیط زیست و حتی مردم‪ ،‬معادن‬ ‫دش��منان محیط زیست محسوب می شوند‪ .‬اما‬ ‫ایا این تفکر درس��ت اس��ت؟ این شیوه نگرش‬ ‫ک��ه فعالیت های معدنی را تنها مخرب طبیعت‬ ‫بدانیم و رویکردهای خصمانه ای نس��بت به ان‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬از نظر صاحبان معادن و فعاالن‬ ‫معدنی ام��ری مطلوب نیس��ت‪ .‬نگرش منفی‬ ‫فعاالن محیط زیست به معادن و چهره تیره ای‬ ‫که فعالیت های معدنی درنظر عوام دارد قابلیت‬ ‫نقد داش��ته و باید شاهد تغییر رویکرد در این‬ ‫زمینه باشیم چراکه معدن و محیط زیست الزم‬ ‫و ملزوم یکدیگر هس��تند‪ ،‬نه دشمن که به هم‬ ‫اسیب وارد کنند و رو به روی یکدیگر قرار گیرند‪.‬‬ ‫تفکر غالب جامعه ان است که معدن و صنایع‬ ‫معدنی بیشترین اسیب را به محیط زیست وارد‬ ‫ک��رده و باید از فعالیت در این حوزه جلوگیری‬ ‫شود‪ ،‬درحالی که بخش معدن کشور‪ ،‬نسبت به‬ ‫سایر بخش های صنعتی کمترین ضرر و اسیب‬ ‫را ب��ه محیط زیس��ت وارد می کند‪ .‬از زمانی که‬ ‫بخش معدن وارد صنعت شد‪ ،‬رویکرد سازمان‬ ‫حفاظت محیط زیس��ت نسبت به فعالیت های‬ ‫معدن��ی تغییر یاف��ت‪ .‬از س��ال ‪ ۱۳۷۸‬به بعد‬ ‫همواره سازمان حفاظت محیط زیست در حال‬ ‫حمله به صاحبان معادن و فعالیت های معدنی‬ ‫اس��ت‪ ،‬درحالی که با تعامل مناسب‪ ،‬بسیاری از‬ ‫مشکالت رفع می شود و رویکردهای نامناسب‬ ‫تغییر خواهد یافت‪ .‬همچنین نباید وجود امکان‬ ‫همکاری بین بخش معدن و محیط زیس��ت را‬ ‫نادیده گرف��ت‪ .‬حوزه مع��دن می تواند تعامل‬ ‫بس��یار خوبی با محیط زیس��ت داشته باشد اما‬ ‫س��ازمان حفاظت محیط زیس��ت باید در تفکر‬ ‫خود و رویکردی که نس��بت به فعاالن معدنی‬ ‫دارد‪ ،‬تغییراتی اساس��ی ایجاد کند‪ .‬متاس��فانه‬ ‫س��ازمان حفاظت محیط زیس��ت و فعاالن این‬ ‫حوزه تمام توجه خود را روی معادن گذاش��ته‬ ‫و ای��ن موضوع بس��یار مه��م و نگران کننده ای‬ ‫اس��ت زیرا نهادهای مرتبط با منابع طبیعی و‬ ‫صیان��ت از ان باید با مع��ادن همکاری کنند؛‬ ‫ن��ه قصاص پی��ش از گناه‪ .‬به عن��وان مثال در‬ ‫برخی مواقع ش��اهدیم که معدن هنوز ش��روع‬ ‫به فعالیت نکرده اما ایرادهای محیط زیس��تی‬ ‫هم از س��وی س��ازمان حفاظت محیط زیست‬ ‫و ه��م س��اکنان ان منطقه مط��رح و در ادامه‬ ‫منجر به جلوگیری از ش��روع فعالیت ان معدن‬ ‫ش��ده است‪ .‬دلیل این مسئله تنها وجود برخی‬ ‫تفکرات غلط رایج در این حوزه است و با ادامه‬ ‫این روند‪ ،‬نمی توان به تعامالت س��ازنده دست ‬ ‫یافت‪ .‬بازس��ازی معادن‪ ،‬مس��ئله ای اس��ت که‬ ‫اغلب توس��ط فعاالن محیط زیس��تی در جهت‬ ‫کاه��ش اس��یب معادن ب��ه طبیع��ت مطرح‬ ‫می ش��ود‪ .‬به نظر می رس��د باید ب��رای این کار‬ ‫ازس��وی دول��ت و نهادها‪ ،‬مش��وق هایی ایجاد‬ ‫شو د؛ به عنوان مثال‪ ،‬از حقوق مالکانه پرداختی‬ ‫از س��وی صاحبان معادن به دولت‪ ،‬در صورت‬ ‫بازسازی معدن کاسته شود‪ .‬حقوق مالکانه ای‬ ‫که س��االنه صاحبان معادن به دولت پرداخت‬ ‫می کنن��د‪ ،‬مبلغ زیادی اس��ت و فعال معدنی‬ ‫نمی توان��د هم این میزان حق��وق را بپردازد و‬ ‫هم برای بهبود و نوس��ازی معدن هزینه کند‪.‬‬ ‫بنابراین وجود چنین مش��وقی می تواند ثمره و‬ ‫پیامدهای مفیدی داش��ته باش��د‪ .‬با اختصاص‬ ‫این دس��ت تسهیالت به فعاالن معدنی‪ ،‬ضمن‬ ‫کاهش باری که روی دوش انهاست‪ ،‬تاسیسات‬ ‫و تجهیزات معدنی بازسازی و نوسازی می شود‬ ‫و در ادامه از اس��یب ها به محیط زیست کاسته‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬یکی از راهکارهای��ی که همواره‬ ‫ب��رای رفع مش��کالت بخش معدن از س��وی‬ ‫فعاالن و کارشناسان این حوزه مطرح می شود‪،‬‬ ‫تفکیک بخش معدن از صنعت و تجارت اس��ت‬ ‫زی��را با این اقدام‪ ،‬مش��کالت فعاالن معدنی به‬ ‫صورت تخصصی و همراه با پش��تیبانی مناسب‬ ‫رس��یدگی می ش��ود‪ .‬الزم به تاکید اس��ت که‬ ‫بخ��ش معدن نی��از به حمایت های مش��خص‬ ‫و پایداری از س��وی ی��ک وزارتخانه تخصصی‬ ‫دارد‪ .‬اگر وزارتخانه ای مجزا در بحث تخصصی‬ ‫معدن و صنایع معدنی در کشور تشکیل شود‪،‬‬ ‫تصمیمات مهم و موثرتر و کارشناسی ش��ده ای‬ ‫ب��رای رفع مش��کالت بخ��ش مع��دن گرفته‬ ‫می شود و در ادامه نیز مشکالت محیط زیستی‬ ‫اطالق شده به معادن رفع خواهند شد‪.‬‬ ‫صنعت‬ ‫تجارت‬ ‫‪:‬‬ ‫امیرعباس اذرم وند‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫اگر اراده و‬ ‫شجاعت در‬ ‫مسئوالن به ویژه‬ ‫دولتمردان‬ ‫وجود داشته‬ ‫باشد‪ ،‬می توان‬ ‫در مدت یک ماه‬ ‫بخش زیادی از‬ ‫این مشکالت را‬ ‫برطرف کرد‪ .‬اگر‬ ‫اراده و جسارت‬ ‫این باشد که‬ ‫با هیچ مفسد‬ ‫و رانت خواری‬ ‫سازش نشود‪،‬‬ ‫می توان به‬ ‫اصالح نظام‬ ‫پولی و به ویژه‬ ‫بانک های کشور‬ ‫یاری رساند‬ ‫‪ ۲۰‬روز بیش�تر ت�ا معرفی ابراهیم رئیس�ی به عن�وان رئیس‬ ‫اینده نهاد اجرایی کشور باقی نمانده است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬او نیز احتماال دش�واری کار در ش�رایط فعلی را‬ ‫درک کرده که مس�ئولیت خود در قوه قضاییه را به جانش�ین‬ ‫خود س�پرده اس�ت‪ .‬این ام�ر واضح اس�ت که اقتص�اد ایران‬ ‫€ €به نظر می رس�د مشکالت اقتصاد کشور به‬ ‫مراتب نسبت به گذشته پیچیده تر شده است‪.‬‬ ‫ب�ه عقیده برخی‪ ،‬اصلاح نظام مال�ی‪ ،‬پولی و‬ ‫مالیاتی کش�ور باید در اولوی�ت قرار بگیرد‪ .‬از‬ ‫دولت اینده برای سامان دهی این بخش ها چه‬ ‫انتظاراتی می توان داشت؟‬ ‫م��ن فک��ر نمی کنم مش��کالت اقتصاد کش��ور به‬ ‫اندازه ای ک��ه می گوین��د پیچیده باش��د‪ .‬برعکس‪،‬‬ ‫این مش��کالت خیلی روشن و مش��خص هستند و‬ ‫راهکاره��ای مقابل��ه با انها ه��م همین طور‪ .‬تجارب‬ ‫کش��ورهای مختلف و کش��ور خودم��ان در این راه‬ ‫می توانند به سیاست گذار کمک کنند‪.‬‬ ‫€ €منظورت�ان از اینک�ه مش�کالت اقتصاد را‬ ‫پیچیده نمی دانید‪ ،‬چیست؟‬ ‫منظ��ورم این اس��ت که ما به هر ح��ال یک نظام‬ ‫اقتص��ادی در کش��ور داری��م ک��ه کار می کن��د اما‬ ‫ناکارامد اس��ت‪ .‬به عبارت س��اده تر‪ ،‬نظام اقتصاد در‬ ‫کش��ور ما موجود اس��ت که در زمینه رانت خواری‪،‬‬ ‫فس��اد و‪ ...‬کارا اس��ت؛ یعن��ی در ای��ن بخش نظام‬ ‫اقتصادی ایران جزو «موفق ترین های» جهان است‪.‬‬ ‫اما ه��ر گاه از همین نظام اقتص��اد انتظارات مثبت‬ ‫داریم؛ یعنی رش��د‪ ،‬کاهش بی��کاری و تورم‪ ،‬عدالت‬ ‫اجتماع��ی و‪ ،...‬هیچ گاه در عمل محقق نمی ش��وند‪.‬‬ ‫به این ترتیب می خواه��م بگویم نظام اقتصاد فعلی‬ ‫کشور ما گاه کارایی معکوسی پیدا کرده است‪ .‬این‬ ‫را باید مهم ترین مش��کل نظام اقتصاد فعلی دانست‬ ‫ام��ا می توان بخش مهمی از این مس��ئله را برطرف‬ ‫کرد‪ .‬البته به شرطی که اراده کافی در قوه مجریه و‬ ‫دیگر قوا هم وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫€ €بیایی�د به مش�کالت ه�ر بخ�ش جداگانه‬ ‫بپردازیم‪ .‬نظام پولی کشور از جمله بخش هایی‬ ‫است که زیر فش�ار فراوان قرار داشته چراکه‬ ‫در ‪ ۴‬س�ال گذش�ته هم در زمینه حفظ قدرت‬ ‫پ�ول ملی شکس�ت خ�ورده و ه�م در کنترل‬ ‫نقدینگی‪ .‬اصالح نظام پولی ما از کدام مس�یر‬ ‫محقق خواهد شد؟‬ ‫قبول دارم که نظام پولی کش��ور مشکالت فراوان‬ ‫دارد ام��ا فک��ر نمی کن��م رفع بخش مهم��ی از این‬ ‫مشکالت چندان دشوار باش��د‪ .‬منظورم از دشواری‬ ‫این است که راهکار و پاسخ ان مشخص است و این‬ ‫مش��کل در بسیاری از کش��ورهای جهان حل شده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما دشواری دیگری در این ماجرا وجود دارد‬ ‫که ناشی از مقاومت های ذی نفعان است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬بگذارید صریح تر باش��یم؛ به نظر من‬ ‫اگر اراده و شجاعت در مسئوالن به ویژه دولتمردان‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬می توان در مدت یک ماه بخش‬ ‫زی��ادی از این مش��کالت را برطرف کرد‪ .‬اگر اراده و‬ ‫جسارت این باش��د که با هیچ مفسد و رانت خواری‬ ‫سازش نشود‪ ،‬می توان به اصالح نظام پولی و به ویژه‬ ‫بانک های کشور یاری رساند‪ .‬اگر دولت اینده مدعی‬ ‫این اس��ت که با کسی خرده حسابی ندارد‪ ،‬باید قبل‬ ‫از هر چیز تکلیف ارزهای گمشده را مشخص کنند‪.‬‬ ‫باید بدون رودربایستی و سازش‪ ،‬این افراد شناسایی‬ ‫ش��وند و برای مشخص شدن اینکه با سرمایه کشور‬ ‫چ��ه کردند‪ ،‬ب��ه قوه قضاییه معرفی ش��وند‪ .‬اهمیت‬ ‫این اقدام از یک س��و اقتصادی است چراکه منابع از‬ ‫دست رفته کشور را بازمی ستاند‪ .‬از سوی دیگر نباید‬ ‫فراموش کنیم پول هایی از این دست وارد بازارهای‬ ‫مختلف کشور ش��دند و انواع بی ثباتی ها و نوسانات‬ ‫را به م��ردم ایران تحمیل کردن��د‪ .‬پس جمع اوری‬ ‫این پول ها عالوه بر بازگرداندن منابع به دست‪ ،‬جدا‬ ‫از اینکه با فس��اد برخورد می ش��ود‪ ،‬از سرازیر شدن‬ ‫نقدینگی به بازارهایی چون ارز‪ ،‬س��رمایه‪ ،‬مس��کن‬ ‫و خ��ودرو جلوگیری می کند و اگ��ر دولت هم اراده‬ ‫بزرگ ترین مش�کالت را نس�بت ب�ه بخش های دیگ�ر دارد و‬ ‫منش�ا برخ�ی از انتق�ادات و نارضایتی هایی ک�ه گاهی مطرح‬ ‫می ش�ود نیز همی�ن مش�کالت هس�تند‪.‬در این ب�اره البرت‬ ‫بغزیان‪ ،‬اس�تاد دانشگاه تهران به‬ ‫گفت‪ :‬مشکالت کشور‬ ‫چندالیه و متعدد هس�تند اما رفع بخ�ش مهمی از انها نیاز به‬ ‫کافی داش��ته باش��د می تواند این منابع را به تولید‬ ‫هدایت کند‪.‬‬ ‫مش��کل دیگری که بای��د در اولوی��ت برنامه های‬ ‫اقای رئیس��ی باش��د مقابله با بنگاه��داری بانک ها‬ ‫اس��ت‪ .‬بانک ها در هر جای جهان که این گونه وارد‬ ‫فعالیت های اقتصادی شدند‪ ،‬موجبات تخریب اقتصاد‬ ‫را فراهم کردند‪ .‬بانک های ایران مدت هاست به انواع‬ ‫فعالیت های��ی که در کوتاه مدت س��ودده هس��تند‬ ‫می پردازن��د‪ .‬ب��ه همی��ن دلیل وارد بخش مس��کن‬ ‫ش��دند‪ .‬بخش مس��کن از س��وداورترین بخش های‬ ‫اقتصاد ایران است که در کوتاه مدت بازدهی فراوان‬ ‫دارد‪ .‬وقت��ی بانک ه��ا وارد این فعالیت ها می ش��وند‬ ‫بخش خصوصی مجبور است به فعالیت های سودده‬ ‫دربلندمدت برود که چنین هم ممکن نیس��ت چون‬ ‫س��رمایه گذاری در این بخش ها باید بزرگ باش��د و‬ ‫س��وددهی ان هم با تاخیر مشاهده خواهد شد‪ .‬این‬ ‫را هم چه کسی بهتر از وزیر اقتصاد و بانک مرکزی‬ ‫می توانند س��امان دهد؟ البته که این کار را روسای‬ ‫قبلی و وزرای پیشین هم می توانستند انجام دهند‪.‬‬ ‫حتی اگر فراموش نکرده باشید حدود ‪ ۵‬سال پیش‬ ‫دول��ت یازدهم ه��م اقداماتی را ب��رای جلوگیری از‬ ‫بنگاهداری بانک ها اغاز کرد‪ .‬باید منتظر ماند و دید‬ ‫ادامه این اقدامات در دولت سیزدهم چگونه خواهد‬ ‫بود‪ .‬نباید فراموش کنی��م تولید نیاز به منابع کافی‬ ‫دارد و این اقدامات منابع کافی را برای تولید فراهم‬ ‫خواهن��د اورد؛ یعنی اگر بان��ک به جای بنگاهداری‬ ‫وظایف خود را انجام دهد انگاه تسهیالت تولید باال‬ ‫هم می رود‪.‬‬ ‫€ €در نظ�ام مالیاتی کش�ور هم نق�اط ضعف‬ ‫فراوان�ی یاف�ت می ش�ود‪ .‬در ای�ن بخش فکر‬ ‫می کنید چه چالش هایی وجود دارد؟‬ ‫درباره مالیات البته ک��ه کارهای فراوانی می توان‬ ‫انج��ام داد‪ .‬همان طور ک��ه در زمین��ه اصالح نظام‬ ‫بانکی مس��اله به همین شکل است‪ .‬اما من اینجا به‬ ‫مشکالتی که فکر می کنم مهم تر و پایه ای تر هستند‬ ‫می پ��ردازم‪ .‬اینکه نظام مالیاتی فعلی معکوس عمل‬ ‫می کند یک مش��کل جدی اس��ت اما این مشکل را‬ ‫بای��د با اصالحات وس��یع عملی رفع ک��رد‪ .‬در گام‬ ‫نخست می توان از فرار و معافیت مالیاتی جلوگیری‬ ‫ک��رد‪ .‬البته همه ما به خوب��ی می دانیم که مقابله با‬ ‫فرار مالیاتی راحت تر است و هم اکنون هم اگر اراده‬ ‫کافی باش��د می توان عمده فرار مالیاتی در کش��ور‬ ‫را شناس��ایی کرد‪ .‬اما درباره معافیت ها شرایط فرق‬ ‫دارد چ��ون در اینجا با ذی نفعان��ی قدرتمند مواجه‬ ‫هستیم که گاهی نفوذ زیادی در نظام تصمیم گیری‬ ‫کش��ور دارند و من بعید می دان��م خیلی راحت در‬ ‫مقاب��ل چنی��ن تصمیماتی از دول��ت تبعیت کنند‪.‬‬ ‫در اینج��ا ه��م من فک��ر نمی کن��م نیاز ب��ه کاری‬ ‫محیرالعقول باشد‪ .‬کافی است اراده و شجاعت باشد‬ ‫تا به این موضوع س��ر و س��امان داده شود‪ .‬تاکنون‬ ‫مس��ئوالن متعددی در این باره صحبت کرده اند اما‬ ‫اتفاق خاصی نیفتاده است‪.‬‬ ‫€ €برخی از کارشناس�ان معتقدن�د در زمینه‬ ‫بودج�ه و مس�ائل مرب�وط ب�ه ان مش�کالت‬ ‫زیادی وجود دارد‪ .‬کس�ری بودجه باالس�ت و‬ ‫مشکالت ناش�ی از ان کامال بر معیشت مردم‬ ‫تاثیرگذاراس�ت‪ .‬در ای�ن ح�وزه ب�ا توج�ه به‬ ‫مذاکرات وین چه کارهایی می توان انجام داد؟‬ ‫واقعی��ت را بای��د بپذیریم‪ .‬مش��کل اصل��ی که به‬ ‫کسری بودجه منجر ش��ده تحریم نفت ایران است‪.‬‬ ‫مادامی که برجام و ‪ FATF‬را حل نکنیم‪ ،‬خبری از‬ ‫فروش نفت نخواهد بود و ما دیگر حتی با یک نظام‬ ‫پول��ی یا مالی متعارف روب��ه رو نخواهیم بود چراکه‬ ‫ای��ن به معنای انزوا خواهد بود و نش��ان دهنده یک‬ ‫کار چش�مگیری ن�دارد چراکه‬ ‫راه حل ه�ای مش�کالت اقتصاد‬ ‫کشور اماده هستند تنها نیاز به‬ ‫فردی شجاع و بااراده هست که به وعده ها عمل کند‪.‬‬ ‫مشروح این گفت وگو را در ادامه بخوانید‪:‬‬ ‫سیستم بسته اس��ت‪ .‬خود بسته بودن سیستم یک‬ ‫مانع مهم اس��ت که تنها با مذاکره می توان گره ان‬ ‫را گشود‪.‬‬ ‫موضوع مهم دیگ��ر‪ ،‬هزینه های باالی دولت ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬من فکر می کن��م افراد و برخی ک��ه از این‬ ‫محل ارت��زاق می کنند‪ ،‬با تمام ت��وان در مقابل هر‬ ‫تغییر مقاوم��ت خواهند کرد؛ اینجا هم نیاز به اراده‬ ‫قوی داریم‪ .‬همچنی��ن در زمین ه پروژه های عمرانی‬ ‫باید نگاه فعلی را تغیی��ر داد‪ .‬اولویت این پروژه ها و‬ ‫اجرای انها زیر نظر س��ازمان برنامه و بودجه اس��ت‬ ‫که باید دقیق تر عمل کند‪ .‬اگر یادتان باش��د تا چند‬ ‫س��ال پیش دائم اقای نوبخت از واگ��ذاری و اتمام‬ ‫پروژه های انبوه نیمه تمام در کشور صحبت می کرد‬ ‫ام��ا ناگهان این بحث هم فراموش ش��د‪ .‬باید خیلی‬ ‫س��اده دل باش��یم که باور کنیم مشکالت کم شدند‬ ‫زیرا حجم انها قطعا بیشتر شده است‪ .‬اینجا هم باید‬ ‫اراده در میان مسئوالن باشد‪.‬‬ ‫€ €کسری بودجه چطور قابل حل است؟‬ ‫تا نفت نفروش��یم نمی توانیم کسری بودجه کشور‬ ‫را کاه��ش دهی��م؛ یعنی ب��ه هر حال در کش��وری‬ ‫که ب��ه این تورم باال دچار اس��ت و دولت توان تراز‬ ‫کردن دخل و خرج خود را ندارد هر س��ال کس��ری‬ ‫بودجه به وجود خواهد امد‪ .‬این هم نش��ان می دهد‬ ‫نقدینگی کماکان روند فزاینده خود را دنبال خواهد‬ ‫ک��رد اما اینجا هم می توانیم از دولت انتظار داش��ته‬ ‫باش��یم دست کم نظارت درس��تی بر روند نقدینگی‬ ‫ایجادش��ده داش��ته باشد تا به س��مت تولید برود و‬ ‫مشکالت کمتری پدید اورد‪.‬‬ ‫€ €در زمینه رش�د نقدینگی به تازگی مسعود‬ ‫نیل�ی در مصاحبه ای هش�دار داده که نگرش‬ ‫شما‪ ،‬یعنی نگرش�ی که معتقد است نقدینگی‬ ‫اگ�ر ب�ه تولید ب�رود مش�کل کمت�ری ایجاد‬ ‫می کند‪ ،‬برای امروز کش�ور خطرناک اس�ت و‬ ‫تاکید کرده نقدینگی در هر حال مشکل س�از‬ ‫خواهد بود‪ .‬در این باره می توانید کمی توضیح‬ ‫دهید ک�ه ورود نقدینگی ب�ه تولید از چه نظر‬ ‫برای شما قابل قبول است؟‬ ‫م��ن این مصاحبه را نخوان��ده ام و به همین دلیل‬ ‫به نقل قول ش��ما اعتماد می کنم‪ .‬البته من گاه این‬ ‫حرف ها را از برخی افراد می شنوم اما واقعا نمی دانم‬ ‫چه جوابی می توان به این ادعا داد‪ .‬شاید هم برخی‬ ‫از دوس��تان اقتصاددانان را اف��رادی نااگاه می دانند‬ ‫که چنی��ن ادعایی می کنند‪ .‬حتی در ایاالت متحده‬ ‫هم اگر پیگیری کنید متوجه می ش��وید مسئله انها‬ ‫ه��م به طور کلی نقدینگی نیس��ت‪ .‬درواقع انها هم‬ ‫می دانند که نقدینگی مهم ترین وسیله مبادله ای در‬ ‫اقتصاد اس��ت‪ .‬به همین دلیل مهم است این منابع‬ ‫ب��ه کدام بخش ه��ا می روند‪ .‬تصور کنی��د نقدینگی‬ ‫ایجادش��ده ب��ه بازار س��یاه ب��رود و در فعالیت های‬ ‫تبهکارانه س��رمایه گذاری ش��ود‪ .‬واقع��ا میان اینکه‬ ‫نقدینگی کش��ور به بازار ارز برود یا در تولید صرف‬ ‫ش��ود یا پس انداز ش��ود‪ ،‬هیچ فرقی نیس��ت؟ یعنی‬ ‫واقعا در همه این حالت ها یکسری مشکالت و نتایج‬ ‫مش��ابه را به همراه خواهند داش��ت؟ اگ��ر این طور‬ ‫فک��ر می کنند م��ن حرفی ندارم‪ .‬اما ب��از هم تاکید‬ ‫می کنم که مس��لم است هرچه بیشتر پول به سمت‬ ‫تولید برود به س��ود اقتصاد است و هرچه به سمت‬ ‫فعالیت های سوداگرانه برود هم اقتصاد و هم جامعه‬ ‫اسیب خواهند دید‪.‬‬ ‫€ €احتم�اال از نظ�ر اقای نیل�ی و همفکرانش‬ ‫نقدینگ�ی دلیل اصلی و علت تورم در کش�ور‬ ‫اس�ت‪ .‬در این صورت هم نمی توان نگاه ایشان‬ ‫را تایید کرد؟‬ ‫باز هم نمی توان ادعا کرد که فرقی ندارد منابع به‬ ‫کدام بخش برون��د‪ .‬اصال بیایید این طور تصور کنیم‬ ‫که کال نقدینگی چیز بدی اس��ت اما در کشوری که‬ ‫‪ ۴‬س��ال اس��ت تورم ‪ ۴۰‬درصدی را تجربه می کند‬ ‫نمی ت��وان جلوی افزای��ش نقدینگ��ی را گرفت‪ .‬به‬ ‫همین دلیل اگر کسی هم مخالف افزایش نقدینگی‬ ‫اس��ت قبل از هر چیز بای��د نرخ تورم را کنترل کند‬ ‫چراکه اگر نرخ تورم باال باش��د خودبه خود نقدینگی‬ ‫ساخته می ش��ود‪ .‬برای اینکه تورم کنترل شود گاه‬ ‫دولت ها مجبور می ش��وند وارد قیمت گذاری ش��وند‬ ‫زیرا گاه می بینیم برخی اقش��ار از مش��کالت مردم‬ ‫سوءاستفاده می کنند و هر طور می خواهند قیمت ها‬ ‫را افزایش می دهند‪ .‬مثال شما نگاه کنید دوباره نرخ‬ ‫لبنیات در کش��ور ما افزایش داش��ته است‪ .‬در این‬ ‫مدت نرخ ارز هم با نوسان خاصی مواجه نبود‪ ،‬پس‬ ‫چرا نرخ ها باز باال رفت؟‬ ‫€ €برای کنترل نرخ ت�ورم نمی توان از کنترل‬ ‫نقدینگی شروع کرد؟‬ ‫به نظر من‪ ،‬کار دش��واری اس��ت و مثل گرداندن‬ ‫لقمه دور سر اس��ت؛ یعنی تا زمانی که تورم هست‬ ‫ب��ه هر ح��ال نقدینگی ایجاد می ش��ود و این نیز به‬ ‫افزای��ش نرخ ت��ورم می انجامد‪ .‬به ای��ن ترتیب وارد‬ ‫یک دور باطل ش��ده ایم که به هر ح��ال باید ان را‬ ‫شکس��ت‪ .‬باید این حلقه جایی قطع ش��ود‪ .‬در این‬ ‫مورد احتماال همه اش��تراک نظر دارند اما پرداختن‬ ‫به مس��ئله افزایش نقدینگی در شرایط فعلی کشور‬ ‫با تاکید بر اینکه نقدینگ��ی در تولید همان تبعاتی‬ ‫را خواهد داش��ت ک��ه در س��وداگری دارد‪ ،‬مصداق‬ ‫بارز ادرس غلط دادن اس��ت‪ .‬دولت در شرایطی که‬ ‫دچار کس��ری بودجه شود مجبور به خلق نقدینگی‬ ‫خواهد بود‪ .‬این را دوس��تان ه��م می دانند که برای‬ ‫مقابله با کس��ری بودجه یا باید از هزینه ها کاس��ت‬ ‫ی��ا منابع جدید پی��دا کرد؛ کاس��تن از هزینه ها در‬ ‫ش��رایط رکود تورم��ی فعلی قطعا ب��ه تعمیق رکود‬ ‫می انجامد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬جذب درامد از محل های‬ ‫متعارفی چ��ون مالیات هم بدون مقاومت گروه های‬ ‫قدرتمن��د نخواهد بود‪ .‬در هر حال من با این نگرش‬ ‫که نقدینگی را به این ش��کل تعریف می کند‪ ،‬کامال‬ ‫مخالفم‪.‬‬ ‫€ €در ش�رایط رکودی افزایش مالیات خود به‬ ‫رکود نمی انجامد؟‬ ‫نه؛ منظ��ور من افزایش مالی��ات از مودیان فعلی‬ ‫نیس��ت بحث من گس��ترش چت��ر مالیات��ی‪ ،‬کنار‬ ‫گذاش��تن سیاس��ت معافیت و مقابله با فرار مالیاتی‬ ‫است‪ .‬فرار مالیاتی را هر کسی نمی تواند انجام دهد‪.‬‬ ‫مثال من و ش��ما که حقوق بگیر هستیم اصال امکان‬ ‫این کار را نداریم‪.‬‬ ‫اینجا الزم است به این هم توجه کنیم که مالیات‬ ‫تنها برای دولت درامد پای��دار به همراه ندارد بلکه‬ ‫می توان��د و باید توزی��ع دوباره ثروت در کش��ور را‬ ‫س��ازمان ده��د و کاری کند که فاصل��ه طبقاتی در‬ ‫کش��ور ما کاهش یابد‪ .‬پس در این مورد هم فردی‬ ‫ش��جاع می تواند به سود کشور باش��د؛ فردی که به‬ ‫کسی احساس بدهکاری ندارد‪ .‬مطالبات معوق چند‬ ‫صد ه��زار میلیارد تومانی را می گویند ثمره کار ‪۲۰‬‬ ‫نفر اس��ت‪ .‬اس��امی این افراد باید منتشر شود‪ .‬حال‬ ‫انکه در سیاس��ی ترین و صریح تری��ن برنامه صدا و‬ ‫س��یما‪ ،‬مناظره های تلویزیونی بودند که در انجا هم‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی اس��امی را داشت اما اعالم‬ ‫نکرد‪ .‬به اقای رئیسی این اسامی را داد که ان زمان‬ ‫رئیس قوه قضاییه بود و او نیز چیزی نگفت‪ .‬خود را‬ ‫جای ان ابربدهکاری بگذارید که در خانه این برنامه‬ ‫را می بیند با خوشحالی مطمئن می شود که حاشیه‬ ‫امن کافی در کش��ور را دارد‪ .‬ای��ن برخوردها در هر‬ ‫حال به افزایش فساد منجر شده و خواهد شد‪.‬‬ صفحه 12 ‫‪13‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫صنعت‬ ‫اب را با خام فروشی هدر ندهیم‬ ‫فاطمه امیراحمدی‬ ‫وضعیت اب در کشور به شرایط بحرانی رسیده و صنعتی شدن زندگی مصرف اب را‬ ‫باال برده است‪ .‬برخی صنایع برای تولید محصول اب زیادی مصرف می کنند که از جمله‬ ‫انها می توان به صنعت چرم اش�اره کرد‪ .‬برای تبدیل پوس�ت به س�االمبور که یکی از‬ ‫مراحل تبدیل پوست به چرم است‪ ،‬اب زیادی نیاز است و در کنار ان به دلیل استفاده‬ ‫از مواد ش�یمیایی اسیب های زیادی به محیط زیست وارد می شود؛ از همین رو بسیاری‬ ‫از کش�ورها ساالمبورسازی را در کش�ور خود متوقف کرده و ان را از کشورهای جهان‬ ‫سوم وارد می کنند‪.‬‬ ‫حال پرس�ش این اس�ت که صنعتگران این حوزه برای صرفه جویی در اب یا بازیافت‬ ‫اب مصرفی خود‪ ،‬چه اقداماتی انجام داده اند؟ پیشنهاد برای کاهش مصرف اب در این‬ ‫صنایع چیست؟‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫داخلی سازی و صرفه جویی اب‬ ‫علی حسن زاده دلیر‪ ،‬رئیس هیات مدیره انجمن صنایع‬ ‫چرم ایران درباره صرفه جویی اب در صنعت چرم به‬ ‫گفت‪ :‬کش��ورهای صنعتی برای کاهش مصرف اب در این‬ ‫صنعت به لحاظ نرم افزاری و س��خت افزاری پیشرفت های‬ ‫زیادی داش��ته اند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬درام میکس��چر‪ ،‬ابزاری‬ ‫اس��ت که این کش��ورها برای تبدیل پوس��ت به چرم و در‬ ‫مرحل��ه دباغی از ان اس��تفاده می کنند ک��ه تا حدود ‪۵۰‬‬ ‫درصد مصرف اب را کاهش می دهد‪ .‬وی افزود‪ :‬در کش��ور‬ ‫تعداد مح��دودی از فعاالن این صنعت در حال اس��تفاده‬ ‫از نوع فناوری ش��ده درام هس��تند اما هنوز استفاده از ان‬ ‫ب��رای صرفه جویی در مصرف اب بی��ن برخی صنعتگران‬ ‫نهادینه نشده است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬تامین این قطعه هزینه‬ ‫باالیی دارد و ش��اید بودجه و سرمایه صنعتگران این حوزه‬ ‫پاس��خگوی ان نباشد‪ .‬او ادامه داد‪ :‬این قطعه در ایران هم‬ ‫ساخته می ش��ود اما ظرفیت ان از نوع خارجی‬ ‫پایین تر اس��ت‪ .‬کاهش مص��رف اب در صنایع‬ ‫از جمله صنعت چرم ش��دنی اس��ت اما نیاز به‬ ‫سرمایه دارد‪ .‬رئیس هیات مدیره انجمن صنایع‬ ‫چرم ایران در ادامه درباره اقدامات انجام ش��ده‬ ‫از س��وی انجم��ن برای ای��ن ام��ر اظهارکرد‪:‬‬ ‫درحال حاضر درام های جدیدی ساخته ش��ده‬ ‫که در صورت اس��تفاده می توانند به مقدار زیادی مصرف‬ ‫اب را در ای��ن صنع��ت کاهش دهند‪ .‬انجم��ن در تالش و‬ ‫مذاکره است که بتوانیم این درام ها را داخلی سازی کنیم‪.‬‬ ‫او گفت‪ :‬داخلی سازی درام ها نیازمند سرمایه زیادی است‬ ‫اما درحال حاضر از درام های خارجی استفاده می شود که‬ ‫نرخ انها باالس��ت و با افزایش نرخ ارز‪ ،‬واردات انها بس��یار‬ ‫گران تمام می شود‪.‬‬ ‫‹ ‹انواع درام و افزایش بهره وری‬ ‫حس��ن زاده درباره این قطعه خاص به دو نوع‬ ‫درام اشاره کرد و گفت‪ :‬یک نوع درام چوبی است‬ ‫و مدل دیگر با مواد پلی امین س��اخته می شود‬ ‫ک��ه البته این ن��وع در داخل به تع��داد محدود‬ ‫ساخته ش��ده اس��ت‪ .‬برای افزایش ظرفیت این‬ ‫نوع درام ها باید دید س��ازندگان داخلی توانایی‬ ‫س��اخت ورق های قطور با متراژ ب��اال را دارند یا خیر‪ .‬البته‬ ‫س��اخت نوع چوبی این قطعه راحت تر است و از یک چوب‬ ‫خاص افریقایی س��اخته می ش��ود‪ .‬ای��ن چوب ها به لحاظ‬ ‫اس��تحکام مانند اهن هستند و ش��اید ابزاراالت در اختیار‬ ‫نجار ایرانی قادر به برش ان نباشد‪ .‬چوب های مورداستفاده‬ ‫در درام س��ازی باید بسیار مقاوم باشند و بتوانند درجه های‬ ‫مختلف فش��ار را تحمل کنند و همچنی��ن در مقابل مواد‬ ‫ش��یمیایی از بین نرون��د‪ .‬این چوب ها به نوع��ی مانند فلز‬ ‫بوده که به عنوان الوار تا ‪ ۲‬س��ال در انبار نگه داری می شوند‬ ‫تا کامال خشک ش��ده و هر حالتی که می خواهند‪ ،‬بگیرند‪.‬‬ ‫س��پس برش می خورند تا وقتی تبدیل به درام شدند شکل‬ ‫ی انها از بین نرود‪ .‬او یاداور ش��د‪ :‬درام های چوبی نیاز‬ ‫ظاهر ‬ ‫به فن��اوری خاصی ندارند و می توان انها را داخلی س��ازی‬ ‫ک��رد و با افزایش نرخ ارز این اق��دام توجیه اقتصادی دارد‪.‬‬ ‫رئیس هیات مدیره انجمن صنایع چرم ایران گفت‪ :‬انجمن‬ ‫با س��ازندگان داخلی مذاکراتی داشته اس��ت‪ .‬درام سازان‬ ‫محدود در کشور فعالیت دارند عالوه بر اینکه تولید ان هم‬ ‫زمانبر است‪ .‬بیش��ترین ظرفیت دباغی درام های داخلی ‪۸‬‬ ‫تن اس��ت در حالی که برای اروپا تا ‪ ۲۵‬تن پوس��ت را دباغی‬ ‫می کند‪ .‬عمر مفید نوع داخلی بین ‪ ۸‬تا ‪ ۱۰‬س��ال اس��ت اما‬ ‫نوع پیشرفته ان تا ‪ ۴‬دهه هم کارایی دارد‪.‬‬ ‫اقدامات چرم سازان و تولید‬ ‫در ادامه حسن نصیریان‪ ،‬عضو دیگر هیات مدیره انجمن‬ ‫صنایع چرم ایران که در بخش پوشاک چرمی هم فعالیت‬ ‫دارد به‬ ‫گفت‪ :‬روش های سنتی چرم سازی مصرف‬ ‫اب باالیی دارن��د اما به تازگی روش ه��ای فعالیت در این‬ ‫صنعت در حال تغییر اس��ت‪ .‬در گذش��ته از حوضچه برای‬ ‫تبدیل پوس��ت و دباغی ان استفاده می شد و به این ترتیب‬ ‫ش��یر اب در حوضچه باز می ماند و از یک طرف اب می امد‬ ‫و از س��مت دیگر خارج می ش��د‪ .‬در حال حاضر استفاده از‬ ‫این حوضچه ها در حال منس��وخ شدن بوده و به جای ان از‬ ‫درام استفاده می شود‪ .‬درام ها در دارند و در انها بسته شده‬ ‫تا پوست شست وشو داده شود‪ .‬سپس اب تخلیه و این امر‬ ‫سبب کاهش مصرف اب می شود‪.‬‬ ‫او ادام��ه داد‪ :‬پیش تر برای هر وزنی ک��ه در داخل درام‬ ‫ریخته می ش��د تا ‪ ۱۵۰‬درصد اب اس��تفاده می ش��د اما با‬ ‫فن��اوری جدید تا ‪ ۸۰‬درصد اب هم پاس��خگو اس��ت‪ .‬این‬ ‫مورد از جمله اقداماتی است که چرم سازان در کشور برای‬ ‫صرفه جویی در مصرف اب انجام داده اند‪.‬‬ ‫نصیریان در بخش��ی دیگر از سخنان خود به‬ ‫بازیابی پس��اب ها اش��اره کرد و گفت‪ :‬برخی از‬ ‫واحده��ای تولیدی‪ ،‬اب را بازیابی کرده و برای‬ ‫بخش��ی دیگر از امور دباغ��ی مانند اهک دانی‬ ‫اس��تفاده می کنند‪ .‬این اب بازیابی شده برای‬ ‫ابیاری فضای سبز داخل واحدها مورداستفاده‬ ‫قرار نمی گیرد‪ ،‬زیرا درصد زیادی نمک دارد‪.‬‬ ‫‹ ‹حذف ساالمبور و ذخیره اب‬ ‫عض��و هیات مدیره انجمن صنایع چرم ایران اظهارکرد‪:‬‬ ‫بیش��ترین مصرف اب در تبدیل پوست به ساالمبور است‬ ‫و ب��ا اطمینان می توان گفت اگر این مرحله حذف ش��ود‪،‬‬ ‫صرفه جویی زیادی در مصرف اب انجام می شود‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬برخی چرم س��ازان به طور مس��تقیم پوست‬ ‫را دباغ��ی می کنن��د که ب��رای مصارف داخلی اس��ت اما‬ ‫ساالمبورسازان ناچار هستند پوست را تخلیه کرده و برای‬ ‫صادرات اماده کنند‪.‬‬ ‫نصیریان در پاس��خ به این پرس��ش که چرا‬ ‫در کش��ور ساالمبورس��ازی انجام می ش��ود‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬این امر به دو دلیل اس��ت؛ نخست اینکه‬ ‫پوست های گوس��فندی مازاد نیاز داخل بوده‬ ‫و ساالمبورس��ازی حرفه ای س��نتی در کشور‬ ‫به ش��مار می رود‪ .‬پوس��ت های مازاد به شکل‬ ‫س��االمبور صادر می شود‪ .‬او افزود‪ :‬اب و نمک زیادی برای‬ ‫این امر مصرف و عالوه بر این‪ ،‬یک سلس��له مواد شیمیایی‬ ‫جذب نش��ده از جمله س��ولفور س��دیم‪ ،‬اه��ک و‪ ...‬هم در‬ ‫محیط زیست رها می شود‪.‬‬ ‫نصیریان در پاس��خ به این پرس��ش که چرا خود پوست‬ ‫را صادر نمی کنی��م‪ ،‬گفت‪ :‬خریداری ندارد‪ ،‬زیرا پوس��ت‬ ‫محصولی فاس��د ش��دنی اس��ت و اگر مدتی بماند‪ ،‬خراب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫س��االمبور حالت کنس��رو دارد و می توان ماه ها و شاید‬ ‫معافیت شهرک های صنعتی از شمول اعمال خاموشی‬ ‫معاون فنی س��ازمان صنایع کوچک و ش��هرک های صنعتی‬ ‫ای��ران گف��ت‪ :‬مصوبه هیات وزی��ران در ‪ ۱۶‬تیر‪ ،‬ش��هرک های‬ ‫صنعتی را از ش��مول اعمال خاموشی برق معاف کرد‪ .‬فتحعلی‬ ‫محمدزاد ه در گفت وگو با ایرنا افزود‪ :‬این موضوع مطابق تبصره‬ ‫‪ ۳‬ماده ‪ ۳‬مصوبه ‪ ۱۶‬تیر هیات وزیران است‪ .‬وی گفت‪ :‬این مهم‬ ‫ب��ا توجه به مصرف اندک برق در واحدهای صنعتی مس��تقر در‬ ‫شهرک ها نس��بت به صنایع بزرگ‪ ،‬اش��تغالزایی باال و استقرار‬ ‫تعداد زی��ادی واحد صنعتی در ح��ال بهره برداری با تدبی��ر وزیر صنعت‪،‬‬ ‫مع��دن و تجارت به منظور صیان��ت از ظرفیت های اقتصادی در انها‪ ،‬حفظ‬ ‫روند تولید و تامین معیش��ت مردم مصوب ش��ده اس��ت‪ .‬این مقام مسئول‬ ‫خاطرنشان کرد‪ :‬این مصوبه از همان تاریخ ابالغ شده برای نهادهای اجرایی‬ ‫ذی ربط به ویژه شرکت های برق منطقه ای و توزیع برق الزم االجرا بوده و در‬ ‫حال اعمال شدن اس��ت‪ .‬او ادامه داد‪ :‬به جز اندک خاموشی هایی در برخی‬ ‫از ش��هرک های صنعتی در بعضی اس��تان ها که ان هم به دلیل بی اطالعی‬ ‫مس��ئوالن ان اس��تان بوده‪ ،‬برق همه صنایع مس��تقر در شهرک ها وصل‬ ‫اس��ت‪ ،‬فعالیت های تولیدی و اقتصادی انه��ا ادامه دارد و بر اجرای مصوبه‬ ‫نظارت می شود‪ .‬معاون فنی سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی‬ ‫ایران در ادامه با اش��اره به برخی امارها‪ ،‬اظهارکرد‪ :‬س��ال گذش��ته س��هم‬ ‫مص��رف برق صنعتی کش��ور ‪ ۱۰۴‬میلیون و ‪ ۲۹۶‬ه��زار مگاوات بود که در‬ ‫مقایس��ه با سال ‪ ۹۸‬رشد ‪ ۹‬درصدی داشته اس��ت‪ .‬محمدزاده ادامه داد‪ :‬از‬ ‫کل برق تولیدی کش��ور در س��ال گذش��ته‪ ۳۶.۳ ،‬درصد در بخش صنعت‬ ‫مصرف ش��د‪ .‬وی اضافه کرد‪ :‬تا پایان سال ‪ ،۹۹‬میزان ‪ ۹‬هزار و ‪ ۹۴۱‬مگاوات‬ ‫برق برای ‪ ۸۲۸‬ش��هرک صنعتی کش��ور در فازهای عملیاتی انها از س��وی‬ ‫وزارت نیرو برق تامین ش��ده اس��ت‪ .‬معاون فنی س��ازمان صنایع کوچک‬ ‫و ش��هرک های صنعت��ی ایران یاداور ش��د‪ :‬اکنون بی��ش از ‪ ۴۸‬هزار واحد‬ ‫بهره بردار در ش��هرک های صنعتی سراسر کشور وجود دارند که ‪ ۹۶۰‬هزار‬ ‫نفر در انها مشغول به کار هستند‪ .‬وی تصریح کرد‪ :‬شهرک های صنعتی در‬ ‫حقیقت یکی از دس��تاوردهای با ارزش نظام اسالمی و نتیجه و‬ ‫ثمره انقالب ش��کوهمند اسالمی است و باید با همه توان از این‬ ‫سرمایه گذاری ارزش��مند و پویا صیانت کرد و نسبت به توسعه‬ ‫همه جانبه ان برای توس��عه و استقرار صنایع کوچک که محور‬ ‫ن کرد‪:‬‬ ‫توسعه صنعتی کشور هستند‪ ،‬اقدام کرد‪ .‬محمدزاده بیا ‬ ‫شهرک ها و نواحی صنعتی با وجود همه مشکالتی که در زمینه‬ ‫تامین زیرساخت ها دارند اما امروز توانسته اند به ازی هر مگاوات‬ ‫برق تامین ش��ده که در اختیار گرفته اند‪ ،‬زمینه اش��تغال ‪ ۹۶‬نفر را فراهم‬ ‫کنن��د‪ .‬او گفت‪ :‬با وجود ظرفیت های یادش��ده اما هنوز واحدهای صنعتی‬ ‫و تولیدی مس��تقر در ش��هرک ها در فاز عملیاتی به می��زان ‪ ۸‬هزار و ‪۵۳۰‬‬ ‫مگاوات کس��ری برق مواج ه هستند‪ ،‬بر این اساس ضروری است نهادهای‬ ‫اجرای��ی مربوط به وظایف قانون��ی خود به منظور اجرای م��اده ‪ ۸۱‬قانون‬ ‫تنظیم بخش��ی از مقررات مالی دولت و ماده ‪ ۵۴‬احکام دائمی قانون برنامه‬ ‫به تعهدات خود برای تامین زیرس��اخت های الزم در شهرک های صنعتی‬ ‫عم��ل کنن��د‪ .‬پیش تر رضا اردکانی��ان‪ ،‬وزیر نیرو به اقدام های انجام ش��ده‬ ‫برای مدیریت مصرف برق اش��اره و خاطرنش��ان کرد‪ :‬در صدر این اقدام ها‪،‬‬ ‫همکاری خوب صنایع بزرگ کشور قرار دارد‪ .‬فرمانده ستاد اوج بار تابستان‬ ‫‪ ۱۴۰۰‬ادام��ه داد‪ :‬این صنایع تصمیم گرفتن��د حتی المقدور و تا جایی که‬ ‫خس��ارت نمی بینند‪ ،‬تعمیرات و تعطیالت س��االنه خود را به این دو هفته‬ ‫منتقل کنند‪ .‬اردکانیان افزود‪ :‬دولت از این صنایع حمایت کرده و مقرر شد‬ ‫براس��اس مصوبه ای که صادرش��ده به هر میزان این صنایع در این مدت از‬ ‫انرژی اس��تفاده نکنند ما در مواقع دیگر انرژی با تعرفه صفر به انها واگذار‬ ‫کنیم‪ .‬عالوه بر این مقرر ش��د ای��ن صنعتگران از مش��وق های دیگر مانند‬ ‫تقسیط مالیات و بیمه تامین اجتماعی بهره مند شوند‪ .‬وزیر نیرو ادامه داد‪:‬‬ ‫تالش ها سبب صرفه جویی به میزان ‪ ۴‬هزار مگاوات شد این در حالی است‬ ‫که کمبود ‪ ۶‬تا ‪ ۷‬هزار مگاوات اس��ت که س��عی می شود با همکاری صنایع‬ ‫به ان برسیم‪.‬‬ ‫س��ال ها ان را نگه داش��ت و عالوه بر این‪ ،‬حمل ونقلش هم‬ ‫راحت تر است و مش��تری های ترجیح می دهند پوست را‬ ‫به شکل ساالمبور خریداری کنند‪.‬‬ ‫این فعال صنعت چرم کش��ور یاداور ش��د‪ :‬دولت برنامه‬ ‫دارد به تدری��ج این مرحله و تولید س��االمبور را به س��مت‬ ‫تولید چرم نیمه ساخته سوق دهد‪ .‬البته هنوز موفق به این‬ ‫امر نش��ده و عادت قدیمی وجود دارد اما تالش می شود با‬ ‫وضع عوارض بر صادرات ساالمبور‪ ،‬تولید ان حذف شود‪.‬‬ ‫نصیریان در پاس��خ به این پرس��ش که چقدر مواد اولیه‬ ‫مورداستفاده در کاهش مصرف اب تاثیر دارد‪ ،‬گفت‪ :‬مواد‬ ‫اولیه مورداس��تفاده تاثیری در کاه��ش مصرف اب ندارد‬ ‫اما در محیط زیس��ت و کاهش الودگی موثر است‪ .‬فناوری‬ ‫و تکنی��ک جدید در راس��تای کاهش مصرف اب بیش��تر‬ ‫پاس��خ می دهد؛ اینکه دور درام ه��ا افزایش یابد تا حرکات‬ ‫مکانیک��ی نیز ب��اال رفته و مصرف اب کمت��ر و جذب مواد‬ ‫بیشتر محقق شود‪.‬‬ ‫علی‬ ‫حسن زاده دلیر‪:‬‬ ‫کاهش مصرف‬ ‫اب در صنایع از‬ ‫جمله صنعت چرم‬ ‫شدنی است اما‬ ‫نیاز به سرمایه‬ ‫دارد‬ ‫حسن نصیریان‪:‬‬ ‫دولت برنامه‬ ‫دارد برای‬ ‫بهره وری از‬ ‫اب مصرفی در‬ ‫دباغی پوست‬ ‫به تدریج تولید‬ ‫ساالمبور را به‬ ‫سمت تولید‬ ‫چرم نیمه ساخته‬ ‫سوق دهد‬ ‫افراد زیادی به اب سالم دسترسی ندارند‬ ‫نتایج بررس��ی ها نش��ان داده از هر ‪ ۴‬نف��ر‪ ،‬یک نفر به‬ ‫اب اش��امیدنی سالم دسترس��ی ندارد و به این زودی ها‬ ‫هم در این زمینه پیش��رفتی حاصل نخواهد ش��د‪ .‬به نقل‬ ‫از ویفروم‪ ،‬دسترس��ی به اب اش��امیدنی تمیز‪ ،‬سرویس‬ ‫بهداشتی و شست وشوی دس��ت نیازی اساسی است‪ ،‬با‬ ‫ای��ن حال‪ ،‬هن��وز میلیاردها نفر به این موارد دسترس��ی‬ ‫ندارن��د‪ .‬همه کش��ورها در س��ال ‪ ۲۰۱۵‬میالدی متعهد‬ ‫ش��دند تا سال ‪ ۲۰۳۰‬به عنوان بخش��ی از اهداف توسعه‬ ‫پایدار س��ازمان ملل متحد برای دستیابی جهانی به اب‬ ‫اش��امیدنی سالم‪ ،‬س��رویس بهداش��تی و امکانات اولیه‬ ‫شست وشوی دس��ت تالش کنند‪ .‬اکنون یک سوم از این‬ ‫دوره ‪ ۱۵‬ساله گذشته اس��ت اما همچنان از دستیابی به‬ ‫دسترس��ی جهانی فاصله داریم و ‪ ۲۶‬درصد از افراد به اب‬ ‫اشامیدنی سالم‪ ،‬تقریبا نیمی به سرویس بهداشتی ایمن‬ ‫و یک س��وم نیز به اب و مواد ش��وینده دسترسی ندارند‪.‬‬ ‫روند پیش��رفت در جهان‪ ،‬بسیار ُکند است و اگر بخواهیم‬ ‫اطمینان حاصل کنیم که همه افراد تا سال ‪ ۲۰۳۰‬به این‬ ‫منابع اساس��ی دسترسی داشته باشند‪ ،‬پیشرفت در دهه‬ ‫اینده باید بیش از ‪ ۳‬برابر شود‪.‬‬ ‫هر س��ال میلیون ها نفر در اث��ر بیماری های عفونی که‬ ‫از طریق اب اش��امیدنی غیرایمن یا س��رویس بهداشتی‬ ‫نامناسب انتقال می یابند‪ ،‬جان خود را از دست می دهند‬ ‫ک��ه بی��ش از نیم میلی��ون از انه��ا را کودکان تش��کیل‬ ‫می دهند‪ .‬در سال ‪ ،۲۰۲۰‬تقریبا سه چهارم (‪ ۷۴‬درصد)‬ ‫جمعیت جهان به منبع اب با مدیریت ایمن دسترس��ی‬ ‫داش��تند و البته این دسترس��ی در سال ‪ ،۲۰۱۵‬فقط‪۷۰‬‬ ‫درصد بود و طی ‪ ۵‬س��ال‪ ۴ ،‬درصد پیشرفت حاصل شده‬ ‫اس��ت‪ .‬نتایج بررسی ها نش��ان می دهد در کشورهایی با‬ ‫کمترین درامد‪ ،‬جنوب صحرای افریقا‪ ،‬کمتر از یک سوم‬ ‫افراد به اب سالم دسترسی دارند‪ .‬بدیهی است دستیابی‬ ‫به دسترسی جهانی بسیار اهسته است و اگر پیشرفت به‬ ‫همین صورت ادامه یابد‪ ،‬تا س��ال ‪ ۲۰۳۰‬فقط ‪ ۸۲‬درصد‬ ‫از افراد به اب اش��امیدنی سالم دسترسی خواهند داشت‬ ‫و اگر بخواهیم به هدف برس��یم باید نرخ پیشرفت در دهه‬ ‫اینده را بیش از ‪ ۳‬برابر (‪ ۳.۲‬برابر) افزایش دهیم‪ .‬در سال‬ ‫‪ ،۲۰۲۰‬کمی بیش از نیمی از جمعیت جهان (‪ ۵۴‬درصد)‬ ‫به سرویس بهداشتی دسترسی داشتند و حدود ‪ ۶‬درصد‬ ‫نیز هیچ امکانات بهداش��تی نداشتند و این پیشرفت‪ ،‬کم‬ ‫اما اندکی س��ریع تر از پیش��رفت در اب اشامیدنی سالم‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫نتایج نشان داده کمتر از یک پنجم افراد در کشورهای‬ ‫کم درامد به س��رویس بهداشتی دسترس��ی دارند و این‬ ‫افراد بیشتر در جنوب صحرای افریقا زندگی می کنند‪ .‬در‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۵‬فقط ‪ ۴۷‬درصد از جمعیت جهان به سرویس‬ ‫بهداشتی سالم دسترسی داشتند و طی ‪ ۵‬سال‪ ۷ ،‬درصد‬ ‫پیشرفت حاصل شده است‪.‬‬ ‫درحال حاضر‪ ،‬اختالف دسترس��ی جهان��ی زیاد و این‬ ‫پیشرفت برای دستیابی به هدف موردنظر تا سال ‪۲۰۳۰‬‬ ‫بس��یار پایین است و اگر پیشرفت با این سرعت ادامه یابد‬ ‫تا سال ‪ ۲۰۳۰‬به ‪ ۶۸‬درصد خواهیم رسید و باید پیشرفت‬ ‫در این زمینه نیز بیش از ‪ ۳‬برابر (‪ ۳.۳‬درصد) افزایش یابد‪.‬‬ ‫‪ ۶۷‬درصد جمعیت جهان در سال ‪ ۲۰۱۵‬به امکانات اولیه‬ ‫شست وش��وی دست دسترسی داش��تند و در ‪ ۵‬سال‪۴ ،‬‬ ‫درصد رشد حاصل شد‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫ضرورت تغییر‬ ‫مدل‬ ‫حکمرانی صنعتی‬ ‫مع��اون طرح و برنامه وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت با اش��اره به اقدامات‬ ‫این وزارتخانه درباره حل مش��کالت واحده��ای نیمه تمام و تکمیل انها‪ ،‬بر‬ ‫ضرورت ایجاد یک نگاه جدید در س��اختار و تعاریف در روابط بین نهادهای‬ ‫مرتبط با تولید تاکید کرد‪.‬‬ ‫به گزارش ش��اتا‪ ،‬سعید زرندی درباره طرح های نیمه تمام در کشور‪ ،‬طرح‬ ‫را فاصله زمانی بین صدور جواز تاس��یس تا صدور پروانه بهره برداری تعریف‬ ‫کرد و گفت‪ :‬در کش��ور حدود ‪ ۷۶‬هزار و ‪ ۸۳۵‬طرح نیمه تمام شناسایی شده‬ ‫ک��ه از نظ��ر پیش��رفت فیزیکی در مراح��ل گوناگون هس��تند به طوری که‬ ‫تع��داد طرح های با پیش��رفت فیزیکی بین ‪ ۸۰‬تا ‪ ۹۹‬ح��دود ‪ ۳‬هزار و ‪۳۶۰‬‬ ‫طرح‪ ،‬طرح های با پیش��رفت فیزیکی ‪ ۶۰‬تا ‪ ۸۰‬درصد حدود ‪ ۹‬هزار و ‪۱۹۵‬‬ ‫است‪.‬‬ ‫مع��اون طرح و برنام��ه وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تج��ارت تعداد طرح های‬ ‫نیمه تمام بین صفر تا ‪ ۶۰‬درصد پیشرفت فیزیکی را حدود ‪ ۵۸‬طرح براورد‬ ‫ک��رد و افزود‪ :‬مهلت جوازهای تاس��یس ‪ ۶‬ماه و تا ی��ک دوره دیگر نیز قابل‬ ‫تمدید هس��تند که در مجموع به معنای داشتن یک فرصت یک ساله است‬ ‫و ب��رای جلوگیری از ابطال مج��وز‪ ،‬باید در این مدت میزان فعالیت واحد در‬ ‫سامانه های مربوط ثبت ش��ود؛ بنابراین فعالیت این واحدها به طور مستمر‬ ‫و مرتب پایش می شود‪.‬‬ ‫زرندی گفت‪ :‬در بررسی که روی طرح های با پیشرفت فیزیکی باالی ‪۴۰‬‬ ‫درصد انجام شده‪ ،‬حدود ‪ ۴‬هزار طرح در بازه زمانی یک ساله‪ ،‬اعالم پیشرفت‬ ‫نداشتند که دلیل ان نداشتن سرمایه اعالم شده است‪.‬‬ ‫شهروندمداری‬ ‫با محوریت‬ ‫خدمات امدادی‬ ‫شهرام شیرکوند‬ ‫پژوهشگر‬ ‫انتق��ال و حمل ونقل بیم��اران به جایگاهی امن ی��ا محلی برای‬ ‫درم��ان‪ ،‬همواره یک��ی از دغدغه ها ب��وده و هس��ت‪ .‬در اواخر قرن‬ ‫هجدهم‪ ،‬فرانس��وی ها نخستین وسایل حمل ونقل بیمار را به شکل‬ ‫امبوالنس س��اختند و به کمک همین وسیله که شبیه کالسکه بود‪،‬‬ ‫مجروح��ان جنگی و بیماران را به بیمارس��تان حمل می کردند‪ .‬در‬ ‫س��ال ‪ ۱۸۶۹‬امبوالنس هایی در نیویورک به کار گرفته ش��دند که‬ ‫دارای برخی وس��ایل امدادی از جمله اتل و داروهایی مانند مرفین‬ ‫بودند‪ .‬نخس��تین امبوالنس های ش��بیه خودرو در سال ‪ ۱۸۹۹‬در‬ ‫شیکاگو طراحی شدند‪.‬‬ ‫ام��روزه عالوه بر اهمیت حض��ور بالگردهای امدادی‪ ،‬امبوالنس‪،‬‬ ‫اتش نش��ان ها و س��ایر خودروهای ام��دادی در ش��هرها و جاده ها‬ ‫برای نجات بیماران‪ ،‬به منظور امدادرس��انی به خودروهای معیوب‬ ‫در راه مان��ده نی��ز از خودروه��ای ام��دادی یا همان ام��داد خودرو‬ ‫استفاده می ش��ود‪ .‬فعالیت اصلی و مش��ترک امداد خودروها‪ ،‬ارائه‬ ‫خدم��ات عمومی ب��ه در راه ماندگان و در ص��ورت امکان راه اندازی‬ ‫خودرو در محل اس��ت‪ .‬ترویج و گس��ترش اس��تفاده از خودرو های‬ ‫شخصی س��بب ش��د در جوامع صنعتی امداد خودرو به عنوان یک‬ ‫نیاز اجتماعی مطرح ش��ود تا پاسخگوی نیازهای امدادی و خدمات‬ ‫خودرویی به ش��هروندان باشد‪ .‬هدف اصلی امداد خودرو ‪ ،‬دستیابی‬ ‫به رضایت مندی و وفاداری مش��تری اس��ت و در راس��تای افزایش‬ ‫اطمینان‪ ،‬اعتماد و اس��ودگی خاطر‪ ،‬ارائ��ه خدمات متنوع امدادی‬ ‫ی��ا خدمات در محل‪ ،‬ارائه خدمات به ش��هروندان فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫با این تفاس��یر‪ ،‬یکی از موضوعاتی که در فرهنگ س��ازی در زمینه‬ ‫خودرو و رانندگی ان طور که باید موردتوجه قرار نگرفته‪ ،‬اس��تفاده‬ ‫از خدمات امداد خودرو اس��ت‪ .‬خوشبختانه خودروسازان داخلی و‬ ‫برخ��ی وارد کنندگان خودرو به منظور رفاه حال ش��هروندان‪ ،‬طرح‬ ‫سرویس و تعمیرات سیار در محل‪ ،‬از سوی شرکت های امدادی شان‬ ‫را فعاالنه اجرا می کنند‪ .‬یکی از اهداف امداد خودروها‪ ،‬ارائه خدمات‬ ‫با کیفی��ت باال در زمان کمتر‪ ،‬پایبندی ب��ه وظایف و جلب رضایت‬ ‫شهروندان بوده و تالش بر این است که همه نیازهای انها را با دقت‪،‬‬ ‫سرعت‪ ،‬کیفیت در محیط خارج از تعمیرگاه پاسخگو باشد‪ .‬از جمله‬ ‫ش��اخص ها برای ش��رکت هایی با ماهیت و فعالیت امدادی‪ ،‬کاهش‬ ‫زمان انتظار مش��تریان برای بهره مندی از خدمات است اما عواملی‬ ‫مانند ترافیک ش��هری از جمله مش��کالتی اس��ت که باعث کاهش‬ ‫راندمان امدادرسانان و تاخیر در خدمت رسانی مطلوب خواهد شد‪.‬‬ ‫مهم ترین خدمت شرکت های امداد خودرو ارائه خدمات امداد سیار‬ ‫اس��ت و انواع خدمات قابل ارائه از س��وی امداد سیار عبارتند از رفع‬ ‫ای��راد خ��ودرو در محل‪ ،‬اعزام یا حمل به تعمی��رگاه در صورت نیاز‪،‬‬ ‫انتقال سرنش��ینان خودرو های حادثه دیده به محل مناس��ب‪ ،‬ارائه‬ ‫خدمات تعمیرگاهی در محل (س��رویس در محل) و مش��اوره فنی‬ ‫تلفنی‪ .‬اهمیت ارائه خدمات پس از فروش مناس��ب در محل توسط‬ ‫ام��داد خودرو موضوع قابل تاملی اس��ت‪ .‬امداد خ��ودرو یکی از نیاز‬ ‫جوامع صنعتی و پیشرفته است‪ .‬یکی از خدماتی که در کشور ما بنا‬ ‫به دالیل متعددی نیاز به فرهنگ سازی دارد‪ ،‬توسعه و نهادینه سازی‬ ‫خدمات امدادرس��انی به خودروهای معی��وب در راه مانده درون و‬ ‫برون ش��هری است؛ بنابراین نهادینه س��ازی خدمات امداد خودرو‬ ‫و ترغی��ب مردم به فرهنگ اس��تفاده از این نوع خدمات در کش��ور‬ ‫یک نیاز مبرم و اساس��ی به ش��مار می رود‪ .‬نکته ای که پرداختن به‬ ‫ان در ای��ن مقول��ه حائز اهمیت اس��ت‪ ،‬نح��وه خدمات دهی امداد‬ ‫خودرو در س��ایر کشورهاس��ت‪ .‬از س��ویی اش��تراک و عضویت در‬ ‫شرکت های امداد خودرو برای مردم این کشورها تبدیل به فرهنگ‬ ‫ش��ده و حتی بیش��تر از بیمه بدنه به ان اهمیت می دهند‪ ،‬در مقابل‬ ‫ش��رکت های امداد خودرو نیز به مش��تریان خود خدمات س��ریع و‬ ‫باکیفیت ارائه می کنند‪ .‬به عنوان مثال برای امدادرس��انی فوری در‬ ‫ترافی��ک و مناطق صعب العبور‪ ،‬اس��تفاده از هلی کوپتر جز الینفک‬ ‫خدمات این شرکت هاس��ت یا در اغلب موارد خودروهای س��واری‬ ‫جایگزی��ن در اختیار امداد خواهان قرار می گیرد تا در فاصله زمانی‬ ‫رفع ایراد‪ ،‬امدادخواه با مش��کل تردد مواجه نشود‪ .‬با توسعه تولید و‬ ‫تنوع محصوالت خودرویی‪ ،‬انتخاب مشتریان نیز متنوع تر شده و در‬ ‫همین راس��تا پاسخگویی به موقع و مناسب امداد خودرو ها و مراکز‬ ‫تماس خودرو سازی به متقاضیان امداد در سفرهای برون شهری نیز‬ ‫از اهمیت بس��زایی برخوردار است‪ .‬امداد خودرو ها به همین منظور‬ ‫و برای تس��ریع در ارائه خدمات‪ ،‬اقدام به توسعه و تجهیز امدادگران‬ ‫و ناوگان ه��ای امدادی (خ��ودرو‪ ،‬موتورس��یکلت‪ ،‬جرثقیل و حتی‬ ‫هلی کوپت��ر) کرده که هر یک کارایی خاصی دارند‪ .‬در کس��ب وکار‬ ‫ام��روزی‪ ،‬فن��اوری به کاهش هزینه و افزای��ش ارائه خدمات کمک‬ ‫شایانی کرده اس��ت‪ .‬اگر به سال های گذشته رجوع کرده و به زمان‬ ‫عدم دسترسی به تلفن همراه بازگردید به راحتی به عمق فاجعه پی‬ ‫می برید‪ .‬در ان زمان پس از بروز اش��کال در خودرو باید س��اعت ها‬ ‫منتظر امداد متفرقه مانده و با روش های مبتکرانه از قبیل اس��تفاده‬ ‫از طن��اب و کابل و‪ ...‬به یک تعمیرگاه مجاز می رس��یدید اما اکنون‬ ‫می توانی��د در دورافتاده ترین نقاط کش��ور تنها با یک تماس‪ ،‬مرکز‬ ‫تماس امداد خودرو ها را از وضعیت خود مطلع کنید‪.‬‬ ‫با توج��ه به افزایش انتظارات ش��هروندان جامعه‪ ،‬توس��عه انواع‬ ‫خدمات امدادی‪ ،‬به ویژه امبوالنس ها و خدمات امداد سیار خودرو ها‬ ‫ضرورت دارد و س��رویس دهی براس��اس روش های س��نتی دیگر‬ ‫پاسخگوی نیاز شهروندان نیس��ت‪ .‬تالش در راستای ارائه خدمات‬ ‫نوین‪ ،‬کس��ب رضایت ش��هروندان و افزایش رفاه انه��ا باید رویکرد‬ ‫اساس��ی خدمت رسانان کشور در بخش های امدادی در دوره جدید‬ ‫باشد؛ بنابراین انگیزه امدادگران به عنوان سرمایه های سازمان های‬ ‫امدادرس��ان و بازوهای اجرایی این سازمان ها باید افزایش یابد‪ ،‬زیرا‬ ‫امدادگر بی انگیزه نمی تواند خدمات مناس��بی به ش��هروندان ارائه‬ ‫ده��د‪ .‬در واقع در حوزه منابع انس��انی‪ ،‬احترام و توجه همگانی باید‬ ‫موردتوجه باش��د‪ .‬این روند س��راغاز یک تحول و حرکت عظیم در‬ ‫خدمت رسانی به شهروندان است‪.‬‬ صفحه 13 ‫‪14‬‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ ‫بین الملل‬ ‫یادداشت‬ ‫توجه ویژه‬ ‫به اب در‬ ‫فالت ایران‬ ‫محمدرضا محبوب فر‪ /‬عضو انجمن‬ ‫مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران‬ ‫اتیوپی در‬ ‫تیگرای درگیر‬ ‫جنگ اب است‬ ‫یکی از دالیل خاموشی هایی که اخیرا رخ داده‪،‬‬ ‫بی ابی و به عبارتی ورشکستگی ابی ایران است‪،‬‬ ‫زیرا در اس��تانه خشک شدن کشورمان هستیم‬ ‫و ای��ن موضوع بس��یار نگران کنن��ده و دردناک‬ ‫اس��ت‪ .‬رودخانه های��ی که در کش��ور داریم هم‬ ‫یا فصلی ش��ده یا به طور کلی خش��ک ش��ده اند‪،‬‬ ‫اندک��ی ذخایر ابی هم ک��ه باقیمانده به زحمت‬ ‫می تواند پاس��خگوی مصارف خانگی و اب شرب‬ ‫باش��د و نمی تواند کفاف نیازهای صنعت و بخش‬ ‫کشاورزی ما را بدهد‪.‬‬ ‫جنـگ اب در قلـب عـموسـام‬ ‫مشاهدات و گزارش�ات درباره منابع اب های زیرزمینی در ایاالت متحده نشان می دهد در‬ ‫این�ده ای نه چندان دور احتمال وق�وع جنگ های محلی بین ایالت های غربی امریکا بس�یار‬ ‫باالس�ت‪ .‬کارشناسان بر این باورند که خشکسالی های اخیر در امریکای شمالی روند بحرانی‬ ‫ش�دن کمبود منابع ابی ایاالت متحده را تش�دید کرده و همین موضوع می تواند زمینه س�از‬ ‫جنگ های�ی جدی بین ایالت های غرب�ی بزرگ ترین اقتصاد جهان در دهه های اینده ش�ود‪،‬‬ ‫به نحوی که پیش بینی می ش�ود اگر اقدام عاجلی در این باره انجام نش�ود‪ ،‬شهروندان ساحل‬ ‫غرب�ی بر س�ر یک قطره اب هم با یکدیگر به جنگ و نزاع خواهن�د پرداخت‪ .‬البته این معضل‬ ‫تنها محدود به امریکا نمی ش�ود و با نگاهی به تعداد تلفات انس�انی افزایش دمای هوا در کانادا‬ ‫متوجه می ش�ویم که معض�ل کمبود اب و تغیی�رات اقلیمی به طور کلی ق�اره امریکا را دچار‬ ‫بحران ه�ای جدی کرده و اگر حاکمان این س�رزمین فکری برای ح�ل ان نکنند‪ ،‬به طور قطع‬ ‫روزهای به مراتب دشوارتری را خواهیم دید‪.‬‬ ‫‹ ‹جنگ اب چیست؟‬ ‫با توجه به این وضعیت اس��ت که گفته ش��د‬ ‫دولت باید به فکر یک چاره اساسی باشد‪ ،‬وگرنه‬ ‫در دوران خطرناکی قرار داریم که در واقع جنگ‬ ‫بر س��ر اب از بین استان ها و شهرها به جنگ در‬ ‫روس��تاها رس��یده و این به معنای محلی شدن‬ ‫این ابربحران اس��ت‪ .‬اگر نتوانیم تتمه ابی که در‬ ‫کش��ور باقیمان��ده را مدیریت کنیم‪ ،‬به طور قطع‬ ‫باید منتظر ش��رایط به مراتب بدتری باش��یم که‬ ‫مردم حتی بر س��ر اب ش��رب هم با یکدیگر به‬ ‫معارضه دست بزنند‪.‬‬ ‫‹ ‹یک پیش بینی جدید‬ ‫س��ال گذشته پیش بینی می ش��د در تابستان‬ ‫‪ ۱۴۰۰‬بیش از ‪ ۲۵۰‬شهر دچار خاموشی خواهند‬ ‫ش��د اما متاسفانه برخی مسئوالن محیط زیستی‬ ‫و مدی��ران ارش��د اقدامی در این راس��تا نکردند‪.‬‬ ‫حاال هم گفته می ش��ود اگر مس��ئوالن فکری به‬ ‫ح��ال ابربحران اب نکنند‪ ،‬به طور قطع در مرداد‬ ‫و ش��هریور امسال شاهد تش��دید بحران اب در‬ ‫روس��تاهای کش��ور خواهیم بود‪ .‬وقتی صحبت‬ ‫از ورشکستگی می ش��ود دقیقا به معنای همین‬ ‫گسترده تر ش��دن دامنه دعواها بر سر اب است‪،‬‬ ‫ای��ن روند تا جایی ادامه پیدا می کند که ش��اید‬ ‫ش��اهد جنگ و تصادم بین شهرها و روستاها بر‬ ‫سر منابع اب شرب باشیم‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که مس��ئوالن موظفند هرچه زودتر مشکل را به‬ ‫نحوی حل کنند یا اینکه به طرز معجزه اس��ایی‬ ‫بارندگی قابل توجهی در کشور رخ دهد تا ذخایر‬ ‫ابی کشور افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫‹ ‹محیط زیست را سیاسی نکنیم‬ ‫یک��ی از بزرگ ترین مش��کالتی ک��ه در حوزه‬ ‫مدیری��ت محیط زیس��ت وج��ود دارد‪ ،‬مدیرانی‬ ‫اس��ت ک��ه نگاه سیاس��ی ب��ه قضایا دارن��د‪ ،‬در‬ ‫حالی که کارشناس��انی در کش��ورمان داریم که‬ ‫بس��یار توانمند هس��تند و می توانند منطبق بر‬ ‫اس��تانداردهای علم��ی مدیری��ت ای��ن حوزه را‬ ‫در اختی��ار بگیرند‪ .‬تا زمانی ک��ه این رویکرد در‬ ‫بین مدیران محیط زیس��تی کش��ور وجود دارد‪،‬‬ ‫وضعیت ب��ر همین منوال خواهد ب��ود‪ .‬مدیران‬ ‫ای��ن ح��وزه نبای��د با ن��گاه جناحی نس��بت به‬ ‫ابربحران ه��ای اقلیم ایران تصمیم بگیرند‪ .‬دولت‬ ‫کنونی و تیم مدیریتی در این حوزه‪ ،‬نگاهی کامال‬ ‫سیاس��ی به مس��ئله دارد و تا زمانی که این تیم‬ ‫تغییر نکند نمی توان به حل معضالت اکولوژیکی‬ ‫ایران امیدوار بود‪.‬‬ ‫ترجمه و تدوین‬ ‫سهند اینانلو‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫اخرین درگیری های از این دس��ت در ماه گذشته میالدی و در امتداد‬ ‫م��رز ایالت های کالیفرنیا و اورگان در حوض��ه رودخانه کالمات رخ داد؛‬ ‫منطقه ای که خشکسالی‪ ،‬جمعیت ماهی های ان را به طور کلی در معرض‬ ‫خطر قرار داده و دانش��مندان نس��بت به انقراض ان��واع بومی ماهی ها و‬ ‫ابزیان این منطقه ابراز نگرانی می کنند‪.‬‬ ‫مقامات فدرال برای به حداقل رس��اندن میزان خش��ونت ها‪ ،‬اب مزارع‬ ‫مج��اور م��رز بین دو ایال��ت را که محل کش��ت س��یب زمینی و یونجه‬ ‫بودن��د را قطع و ت�لاش کردند اعتراضات کش��اورزان را کنترل کنند تا‬ ‫حداقل اب اش��امیدنی در مناطق پیرامونی تهیه شود و بحران به حالت‬ ‫کنترل شده ای دراید‪.‬‬ ‫از س��ویی هم‪ ،‬قبایل بومی حوضه ابریز رودخانه کالمات‪ ،‬دس��ت به‬ ‫اعت��راض زده و دولت فدرال را محکوم به اجرای برنامه هایی در راس��تای‬ ‫توس��عه شهرها در جنوبی اورگان و شمال کالیفرنیا کرده اند که از جمله‬ ‫این سیاست ها می توان به تاسیس نیروگاه های برق ابی‪ ،‬زمین های گلف‪،‬‬ ‫ایجاد مراکز دامداری‪ ،‬صنایع االینده و اب بر و‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫داستان یک بحران جدی‬ ‫بخشی از بودجه‬ ‫محیط زیستی‬ ‫دولت بایدن‬ ‫مربوط به ایجاد‬ ‫زیرساخت ها‬ ‫برای در‬ ‫دسترس قرار‬ ‫گرفتن اب‬ ‫اشامیدنی‬ ‫است که مبلغی‬ ‫افزون بر ‪۵۵‬‬ ‫میلیارد دالر را‬ ‫شامل می شود‬ ‫‹ ‹کاهش ‪ ۴۰‬درصدی بارش‬ ‫پیش بینی ه��ا نش��ان می دهد می��زان بارش‬ ‫در بهار و تابس��تان امس��ال کمتر از نرمال برای‬ ‫بخش های��ی از اس��تان های نیمـه غـربـی البرز‬ ‫ش��مال غرب تا زاگرس مرکزی روی دهد‪ .‬س��ایر‬ ‫مناطق کش��ور بی بارش هس��تند یا ب��ارش انها‬ ‫قابل تـوجـه نیست‪ .‬این روند بیانگر ان است که‬ ‫انتظار سالی تَر (پُر بارش) دور از واقعیت است و‬ ‫از هم اکن��ون باید پیش بینی های الزم در این باره‬ ‫انجام ش��ود‪ .‬براس��اس امار‪ ،‬می��زان بارش های‬ ‫کش��ور از ابتدای س��ال ابی جاری (ابتدای مهر‬ ‫‪ ۱۳۹۹‬ت��ا انتهای ش��هریور ‪ )۱۴۰۰‬و تا اخرین‬ ‫روز اردیبهش��ت و خرداد ‪ ۱ ۴۰۰‬با کاهش بیش‬ ‫از ‪ ۴۰‬درصدی همراه شد‪ ،‬این درحالی است که‬ ‫میزان مصرف ان فقط در تهران ‪ ۳‬میلیارد و ‪۴۲۰‬‬ ‫میلیون لیتر بود که یک درصد افزایش نسبت به‬ ‫سال گذشته نشان می دهد‪.‬‬ ‫براس��اس گزارش مرکز مل��ی اقلیم و مدیریت‬ ‫بحران خشکس��الی‪ ،‬میزان بارش های کش��ور از‬ ‫ابتدای س��ال ابی جاری تا روز ‪ ۳۱‬اردیبهش��ت‬ ‫به ‪ ۱۲۷.۶‬میلی متر رس��ید‪ .‬این درحالی اس��ت‬ ‫ک��ه میانگین بارش های دوره بلندمدت کش��ور‬ ‫در همین مدت ‪ ۲۱۷.۴‬میلی متر بوده که نش��ان‬ ‫از کاهش ‪ ۴۱.۳‬درصدی دارد‪ .‬وضعیت بارش��ی‬ ‫کش��ور درحالی با کاهش دست به گریبان است‬ ‫که مصرف اب به دلیل ش��رایط کرونایی کش��ور‬ ‫از ی��ک س��و و افزایش دمای هوا از س��وی دیگر‬ ‫با افزایش همراه ش��ده اس��ت‪ ،‬به گونه ای که در‬ ‫ش��هری مانند تهران میزان مصرف ان ‪ ۳‬میلیارد‬ ‫و ‪ ۴۲۰‬میلی��ون لیت��ر بود که یک درصد افزایش‬ ‫نسبت به سال گذشته نشان می دهد‪.‬‬ ‫نخست وزیر اتیوپی در س��خنانی هدف کشورش از احداث سد النهضه‬ ‫را تامی��ن برق مورد نیاز این کش��ور اعالم کرد و گفت که دولتش ناگزیر‬ ‫ب��ه جنگ در منطقه تیگرای ش��ده اس��ت‪ .‬به گزارش ایس��نا‪ ،‬ابی احمد‬ ‫نخس��ت وزیر اتیوپی با انتش��ار پیامی در توییتر نوش��ت‪ :‬برخی از طریق‬ ‫درگیری و جنگ بلند مدت در اقلیم تیگرای به دنبال تضعیف دولت اتیوپی‬ ‫هس��تند‪ .‬وی افزود‪ :‬جبهه ازادسازی خلق تیگرای به اشکال مختلف ما را‬ ‫تهدید کرد‪ .‬ما نمی خواستیم وارد درگیری در تیگرای شویم اما ناگزیر به‬ ‫????احمد همچنین در جریان نشست پارلمان کشورش‬ ‫انجام این کار شدیم‪.‬‬ ‫برای تصویب بودجه با اشاره به بحران سد النهضه اظهارکرد‪ :‬هدف اتیوپی‬ ‫تنها تامین نیاز برق خود و کاهش نگرانی های سودان و مصر و همچنین‬ ‫ایجاد صلح و رفاه پایدار در منطقه است‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬ابتکار عمل س��بز» ما که ش��امل کاشت میلیاردها نهال در‬ ‫اتیوپی است‪ ،‬می تواند به مصر و سودان کمک کند تا اب بیشتری از انچه‬ ‫درحال حاضر دریافت می کنند‪ ،‬به دست بیاورند‪ .‬نخست وزیر اتیوپی ادامه‬ ‫داد‪ :‬ابتکار عمل س��بز ما به افزایش میزان باران و اب و همچنین کاهش‬ ‫میزان کمبود اب کمک خواهد کرد و این مس��ئله می تواند امنیت اب را‬ ‫ب��رای م��ا و دیگران در منطقه تضمین کند‪ .‬احم��د تصریح کرد‪ :‬ما قصد‬ ‫اس��یب رساندن به کسی را نداریم و به جای ان به دنبال توسعه مشترک‬ ‫از طریق همکاری با دیگران هس��تیم‪ .‬وی در ادامه از کش��ورهای جهان‬ ‫خواس��ت که برای ایجاد یک راه حل همیش��گی برای بحران سد النهضه‬ ‫تالش کنند‪.‬‬ ‫بس��یاری از پژوهش��گران محیط زیس��تی در امری��کا‬ ‫معتقدند نظام س��رمایه داری در ایاالت متحده روند رو به‬ ‫وخامت بحران کم ابی در ایاالت مرکزی این کشور پهناور‬ ‫را به مرحله ای رسانده که تاکنون هیچ نسلی از شهروندان‬ ‫امریکایی به چش��م ندیده اند‪ .‬توسعه شهری در بخش های‬ ‫کم اب ایاالت متحده (به ویژه کالیفرنیا) در قرن بیستم به‬ ‫خشکسالی حاد در سواحل غربی‬ ‫بررس��ی های علمی نشانگر حادتر ش��دن بحران خشکسالی در ایاالت‬ ‫متحده اس��ت اما مطالعات انجام شده نش��ان می دهند بیش از ‪ ۸۸‬درصد‬ ‫سرزمین های غربی امریکا دچار خشکسالی متوسط و شدید بوده و حدود‬ ‫یک چهارم از این اراضی هم در حالت خشکس��الی حاد و بحرانی به س��ر‬ ‫می برند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬پهنه کالمات یکی از بخش هایی اس��ت که دچار‬ ‫خشکسالی حاد است‪ .‬دریاچه اوروویل در شمال کالیفرنیا نیز یکی دیگر از‬ ‫این مناطق است که در پی کاهش سطح اب های زیرزمینی و روان اب ها‬ ‫در اس��تانه خش��ک ش��دن کامل قرار دارد‪ .‬دلیل این اتفاق هولناک نیز‬ ‫وجود نیروگاه برق ابی اوروویل اس��ت که ب��رق ‪ ۸۰۰‬هزار خانه را تامین‬ ‫می کند‪ ،‬زیرا با تاس��یس س��دی در حوضه ابریز ای��ن دریاچه اورده این‬ ‫بخش به مقدار چشمگیری کاهش یافته و این اکوسیستم شگفت انگیز رو‬ ‫به تباهی گذاش��ته اس��ت‪ .‬البته برخی از فعاالن محیط زیست معتقدند با‬ ‫از بین بردن سدی که روی رودخانه های این منطقه احداث شده می توان‬ ‫دریاچه را نجات داد اما هزینه چنین اقداماتی بس��یار سنگین است‪ ،‬زیرا‬ ‫در صورت تخریب این نیروگاه برق ابی‪ ،‬برق مصرفی ‪ ۸۰۰‬هزار خانوار این‬ ‫ایالت به طور کلی قطع خواهد شد‪.‬‬ ‫بحران روی بحران‬ ‫تیم کوین‪ ،‬مدیر پیش��ین انجمن موسس��ات ابرس��انی‬ ‫کالیفرنیا و اس��تاد دانش��گاه اس��تنفورد در گفت وگویی با‬ ‫بلومبرگ به موضوع تغییرات اقلیمی اشاره کرد و می گوید‪:‬‬ ‫«این نخستین بار است که تنش های هیدرولوژیکی با افزایش‬ ‫بس��یار شدید دما همزمان ش��ده و شاهد وقوع بحران های‬ ‫موازی در برخی ایالت ها هستیم‪ ،‬اما نگران کننده تر ان است‬ ‫که این بحران در حال عمیق ش��دن در سراس��ر کشور بوده‬ ‫و روند کاهش س��رعت گس��ترش ان نیز در هیچ بخشی از‬ ‫ایاالت متحده دیده نمی ش��ود‪ .‬البته این موضوع در مناطق‬ ‫غربی کش��ور ش��دت بیشتری داشته و بحران خشکسالی و‬ ‫کمبود منابع ابی بسیار جدی تر است اما این موضوع نباید‬ ‫باعث ش��ود واشنگتن از سایر بخش های کشور غافل شود‪،‬‬ ‫زیرا تغییرات اقلیمی در حال بلعیدن اقلیم ما اس��ت و باید‬ ‫هرچ��ه زودتر در این زمین��ه اقدامات الزم را انجام دهیم‪».‬‬ ‫دریچه‬ ‫در دهه های اخیر به دلیل افزایش جمعیت کش��ور‪ ،‬تقاضا برای‬ ‫مناب��ع اب در بخش ه��ای صنعت‪ ،‬کش��اورزی و ش��رب افزایش‬ ‫چش��مگیری داشته و ش��واهد حاکی از ان اس��ت که منابع اب‬ ‫به ص��ورت بهینه مورداس��تفاده قرار نمی گیرن��د‪ .‬یکی از دالیل‬ ‫مصرف نادرس��ت منابع اب نیز پایین ب��ودن اب بهای پرداختی‬ ‫از س��وی بهره برداران کشاورزی‪ ،‬صنعتی و مصرف کنندگان اب‬ ‫ش��رب و در نتیجه کاهش انگیزه در اس��تفاده بهینه از منابع اب‬ ‫محدود بوده اس��ت‪ .‬در پژوهش��ی که نتایج ان ‪ ۲‬س��ال پیش در‬ ‫کنفرانس دوساالنه اقتصاد اب مطرح شد به بیان تجربه ‪ ۵‬کشور‬ ‫در زمینه بازار اب پرداخت‪.‬‬ ‫‹ ‹غرب امریکا‬ ‫شکل سرسام اوری رو به رشد گذاشته و تراکم جمعیت در‬ ‫این ایالت ها به میزان غیرقابل تصوری افزایش یافته است‪.‬‬ ‫بررسی ها نشان می دهد عالوه بر نرخ رشد جمعیت امریکا‪،‬‬ ‫مهاجرت مثبت به بزرگ ترین اقتصاد جهان‪ ،‬بحران کم ابی‬ ‫در امری��کا را تبدیل به بی اب��ی در ایاالت مرکزی و برخی‬ ‫از س��رزمین های غربی کرده است‪ .‬کارشناسان دولتی بر‬ ‫این باورند که بحران اب در ایاالت متحده بدل به یکی از‬ ‫بزرگ ترین معضالت این کشور در دهه های اینده خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬این موضوع به قدری اهمیت یافته که در بس��یاری‬ ‫از ایالت ه��ای امریکا‪ ،‬کارگروهی برای حل و بررس��ی این‬ ‫مشکل تشکیل شده که متشکل از عالی رتبه ترین مقامات‬ ‫ایالتی اس��ت‪ .‬در بس��یاری از موارد نیز پ��روژه بازکردن و‬ ‫حتی تخریب س��دها در فهرس��ت اقدام��ات الزم االجرای‬ ‫دولت ه��ای محلی ق��رار گرفته‪ ،‬زیرا به باور پژوهش��گران‬ ‫بس��یاری از سدهایی که در این مناطق و روی رودخانه ها‬ ‫ایجاد ش��ده اند بدون مطالعه دقیق و اصولی ساخته شده و‬ ‫تخریب انها با وجود زیان های سنگین اما می تواند جلوی‬ ‫وارد امدن ضررهای بیشتر را بگیرد‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۱۸۷۰‬میالدی‪ ،‬بازار اب در غرب امریکا شکل گرفت‬ ‫و در نخس��تین گام‪ ،‬امکان خریدوفروش و اجاره حقابه ها در این‬ ‫بازار تس��هیل ش��د‪ .‬در اواخر قرن نوزدهم نیز اقدام برای دریافت‬ ‫حقابه از طریق س��ازمانی دولتی در دس��تور کار قرار گرفت‪ .‬قرن‬ ‫نوزدهم در حالی با این اتفاقات در بخش اب همراه بود که در نیمه‬ ‫نخست قرن بیستم‪ ،‬کاهش اب های سطحی برای اعطای حقابه و‬ ‫افزایش استفاده از اب های زیرزمینی به یکی از چالش های بازار‬ ‫دریاچ��ه مید نیز ک��ه یکی از بزرگ ترین مراجع تولی��د برق در ایاالت‬ ‫متحده امریکاست‪ ،‬برق ‪ ۳‬ایالت کالیفرنیا‪ ،‬نوادا و اریزونا را تامین می کند‬ ‫ام��ا با توجه به کاهش قابل مالحظ��ه بارندگی ها و همچنین میزان باالی‬ ‫مص��رف اب در حوزه های صنعتی و کش��اورزی و کاه��ش ‪ ۷۴‬درصدی‬ ‫روان اب های کوه های سیرا در نوادا‪ ،‬این دریاچه نیز با خطر خشک شدن‬ ‫کامل مواجه اس��ت و در صورت وقوع چنین اتفاقی‪ ،‬انتظار می رود حدود‬ ‫‪ ۲.۵‬میلیون نفر با معضل قطعی برق روبه رو ش��ده و دس��ت به ش��ورش‬ ‫بزنند‪.‬‬ ‫دولت چه می کند؟‬ ‫این پژوهش��گر مش��هور و معتبر امریکایی با ذکر مثالی به‬ ‫بلومبرگ می گوید‪« :‬وضع به قدری بحرانی اس��ت که حتی‬ ‫رودخانه می سی سی پی هم در حال ورود به دوره تنش ابی‬ ‫اس��ت‪ .‬ابخوان اوگاالال هم که منابع ابی زیرزمینی ‪ ۸‬ایالت‬ ‫غربی (از تگزاس تا داکوتای جنوبی) را تامین تامین می کند‬ ‫با س��رعت به سمت خشک شدن می رود به نحوی که انتظار‬ ‫م��ی رود در صورت ادامه روند کنونی این ابخوان غول اس��ا‬ ‫در ‪ ۵۰‬س��ال اینده بیش از ‪ ۷۰‬درصد تخلیه ش��ود‪ ».‬تیم‬ ‫کوین معتقد اس��ت در ‪ ۳۰‬س��ال اینده شدت خشکسالی‬ ‫گس��ترده در فصل تابستان در ایاالت متحده ‪ ۳‬برابر میزان‬ ‫کنونی ش��ود که در این صورت میزان مرگ ومیر ناش��ی از‬ ‫گرمازدگی و کمبود اب افزایش چش��مگیری داشته باشد‪،‬‬ ‫یکی از نشانه های این موضوع نیز مرگ ومیری است که در‬ ‫کانادا شاهد ان هستیم‪.‬‬ ‫دانش��مندان و فعاالن محیط زیس��تی بر این باورند‬ ‫که ج��و بایدن و رهبران کنگره بای��د زنگ خطر را به‬ ‫ص��دا دراورده و مردم را نس��بت به وق��وع یک بحران‬ ‫ملی اگاه کنند‪ .‬البته بایدن با استفاده از یک چارچوب‬ ‫زیرساختی تالش دارد جلوی این بحران را گرفته یا از‬ ‫سرعت پیشرفت ان بکاهد اما بسیاری معتقدند بودجه‬ ‫‪ ۹۷۳‬میلیارد دالری که برای حمایت از محیط زیست‬ ‫و منابع ابی به تصویب رسیده‪ ،‬نوعی هدر دادن منابع‬ ‫مالی بوده و لزومی ندارد کشور سرمایه های خود را در‬ ‫مس��یری هزینه کند که تعدادی فعال محیط زیستی‬ ‫متوهم عالقه دارند‪.‬‬ ‫همان ط��ور که گفته ش��د بخش��ی از بودجه محیط‬ ‫زیس��تی دولت بای��دن مربوط به ایجاد زیرس��اخت ها‬ ‫برای در دس��ترس قرار گرفتن اب اشامیدنی است که‬ ‫مبلغی افزون بر ‪ ۵۵‬میلیارد دالر را شامل می شود‪ .‬این‬ ‫در حالی است که صاحب نظران معتقدند دولت امریکا‬ ‫هنوز درک درس��تی نس��بت به این بحران نداش��ته و‬ ‫همین بی تفاوتی نسبت به بحران کم ابی باعث خواهد‬ ‫ش��د روند فزاینده گس��ترش تنش های ابی با سرعت‬ ‫بیش��تری ادامه یابد‪ .‬البت��ه برخی از جریان داش��تن‬ ‫الیح��ه ای در کنگره و مجلس س��نا خبر می دهند که‬ ‫دولت دموکرات در راس��تای تقویت و حمایت از منابع‬ ‫زیرزمینی ابی تهیه ک��رده اما هنوز خبر موثقی از این‬ ‫الیحه در اختیار رس��انه ها قرار نگرفته و تنها شایعاتی‬ ‫از سوی مراجع غیررسمی و ان هم در البی های کنگره‬ ‫و سنا شنیده می ش��ود که نمی توان روی انها حساب‬ ‫ویژه ای باز کرد‪.‬‬ ‫منبع‪www.bloomberg.com :‬‬ ‫تجربه ‪ ۵‬کشور جهان در «بازار اب»‬ ‫اب در غرب امریکا تبدیل ش��د‪ .‬سیاست گذاران امریکایی درباره‬ ‫بازار اب دو رویکرد را دنبال کرده اند‪ .‬انها در دهه ‪ ۱۹۷۰‬تا ‪۲۰۰۰‬‬ ‫افزایش چش��مگیر حقابه ها نس��بت به جمعیت را دنبال کردند و‬ ‫در س��ال های ‪ ۲۰۱۰‬تا ‪ ۲۰۱۵‬این سیاس��ت گذاری تغییر کرد و‬ ‫در نهایت کاهش تعداد حقابه ها و تغییر از بخش کش��اورزی به‬ ‫شهری در دستور کار قرار گرفت‪.‬‬ ‫‹ ‹شیلی‬ ‫بازار اب شیلی از سال ‪ ۱۹۸۱‬میالدی اغاز به کار کرد‪ .‬فرمول‬ ‫تخصیص حقابه در این کش��ور نیز براس��اس پارامترهایی مانند‬ ‫وج��ود قراردادی مش��تمل بر حجم اب مربوط��ه‪ ،‬منبع تامین و‬ ‫نقطه تحویل‪ ،‬بدون تعیین نوع کاربری در نظر گرفته می ش��ود‪.‬‬ ‫نهاد اجرایی این بازار نیز نهادهای دولتی و تش��کل های مردمی‬ ‫با عنوان سازمان های مصرف کننده هستند‪ .‬همچنین حقابه های‬ ‫بازار اب شیلی نیز به «حقابه های دائمی»‪« ،‬مشروط» و «پیوسته‬ ‫و ناپیوس��ته» تقس��یم می ش��وند‪ .‬هزینه مبادالت هم ناش��ی از‬ ‫هزینه های تغییر و توس��عه ش��بکه های انتقال اب و هزینه های‬ ‫هر معامله اس��ت‪ .‬از سوی دیگر در بازار اب شیلی احتمال ایجاد‬ ‫انحص��ار به دلیل نب��ود محدودیت در درخواس��ت اولیه حقابه ها‬ ‫باال ارزیابی شده است‪.‬‬ ‫‹ ‹چین‬ ‫نه��اد اجرای��ی بازار اب چی��ن نهادهای دولتی هس��تند‪ .‬انواع‬ ‫حقابه چینی ها نیز به دو دسته حقابه های کوتاه مدت و بلندمدت‬ ‫قابل تفکیک است‪ .‬همچنین ارزیابی ها نشان می دهد‪ ،‬هزینه برای‬ ‫معامله در بازار اب این کشور وجود دارد و بانک های اب با هدف‬ ‫کاهش هزینه مبادالت تشکیل ش��ده اس��ت‪ .‬سطح مبادالت در‬ ‫ب��ازار اب چی��ن نیز در ‪ ۳‬س��طح کاربری‪ ،‬گروه��ی و دولت های‬ ‫محلی وجود دارد‪.‬‬ ‫‹ ‹افریقای جنوبی‬ ‫یکی دیگر از بازارهای اب موردبررس��ی در این پژوهش‪ ،‬بازار‬ ‫اب افریقای جنوبی است‪ .‬در سازکار در نظر گرفته شده برای این‬ ‫کشور‪ ،‬ممکن است تخصیص حقابه به مالکیت دیگران اختصاص‬ ‫یابد‪ .‬نهاد اجرایی بازار اب این کش��ور نهادهای دولتی اس��ت و‬ ‫حقابه ها نیز به حقابه های دائمی و موقت تقسیم می شود‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬حجم مبادالت در بازار اب افریقای جنوبی بیشتر در بخش‬ ‫کشاورزی بوده‪ ،‬هر چند مبادالت بین بخشی از حوزه کشاورزی‬ ‫به بخش صنعت نیز در نظر گرفته شده است‪ .‬قیمت گذاری پایدار‬ ‫مدلی است که در نوع مبادالت انها دیده می شود‪ ،‬اما به دلیل نبود‬ ‫اطالع رس��انی مرکزی‪ ،‬عدم تقارن اطالعات قیمتی بین خریدار و‬ ‫فروشنده به چشم می خورد‪.‬‬ ‫‹ ‹اسپانیا‬ ‫اصالح قوانین بازار اب اس��پانیایی ها در سال ‪ ۱۹۹۹‬در دستور‬ ‫کار متولی��ان ان ق��رار گرفته‪ ،‬چراکه تا س��ال ‪ ۱۹۹۹‬کاربران در‬ ‫س��ازکار تخصی��ص حقابه‪ ،‬اج��ازه مبادله یا اجاره را نداش��تند‪.‬‬ ‫مطابق ارزیابی های انجام ش��ده‪ ،‬سکان هدایت این بازار به دست‬ ‫نهادهای دولتی و همچنین فعالیت بخش خصوصی در توس��عه‬ ‫زیرساخت هاست‪.‬‬ ‫نوع تخصیص حقابه ها نیز به طور موقتی و غیردائمی برای زمان‬ ‫خشکسالی ها در نظر گرفته شده است‪ .‬مبادالت در این بازار هم‬ ‫با دو مکانیسم فروش مجوز و استفاده از بانک اب عمومی انجام‬ ‫می ش��ود‪ .‬البته سازکار بازار اب در اسپانیا در سال های ‪ ۲۰۰۵‬تا‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬ب��ا تغییراتی مانند ترویج ب��ازار اب و وضع قوانین جدید‬ ‫در خشکس��الی و در س��ال ‪ ۲۰۱۳‬با اصالحات ازادسازی تجارت‬ ‫اب در راس��تای بهبود شرایط اقتصادی و مالی در شرایط بحران‬ ‫اقتصادی همراه بوده است‪.‬‬ صفحه 14 ‫‪15‬‬ ‫گزارش تصویری‬ ‫همزمان ش�د‬ ‫ای�دا فریدی‪ :‬گزارش تصویری این ش�ماره‬ ‫ب�ا حیات دوباره زاین�ده رود‪ .‬پس از حدود ‪ ۱۰‬ماه تحمل خش�کی‪،‬‬ ‫یکش�نبه گذش�ته اب در بس�تر خش�ک زاینده رود جاری ش�د‬ ‫و اصفهانی ه�ا را خوش�حال ک�رد‪ .‬سال هاس�ت اب و معضلات‬ ‫زیس�ت محیطی ان‪ ،‬موضوع محبوب رسانه ها و دغدغه همیشگی‬ ‫طرفداران محیط زیس�ت ش�ده است‪ .‬ش�اید همین فشار از سوی‬ ‫رس�انه ها و فع�االن محی�ط زیس�تی بود ک�ه مس�ئوالن را بر ان‬ ‫داش�ت تا باوجود مش�کالت فراوانی که پیش روی طرح انتقال اب‬ ‫خلیج فارس وجود داش�ت‪ ،‬همت بگمارن�د و امیدی در دل مناطق‬ ‫خش�ک ایران بیافرینن�د‪ .‬پروژه انتق�ال اب خلیج فارس به فالت‬ ‫مرکزی ایران دو س�الی اس�ت به بهره برداری رس�یده اما در کنار‬ ‫امیده�ای اینچنینی همچنان خشکس�الی در ای�ران باعث مرگ‬ ‫تاالب ها و از بین رفتن حیات انها ش�ده اس�ت‪ .‬بسیاری از مناطق‬ ‫ایران اب اش�امیدنی ندارند و ابرسانی به ان مناطق با بی توجهی‬ ‫روبه رو اس�ت‪ .‬در چند روز گذشته ویدئویی از دخترک سیستانی‬ ‫در ش�بکه مجازی اینس�تاگرام دست به دست ش�د‪ .‬دخترکی که‬ ‫دلش برای بچه های محله اش می س�وزد که اب ندارند‪ .‬ویدئو بارها‬ ‫و بارها بازنشر شد و دل بسیاری را به درد اورد‪ .‬از این نمونه تصاویر‬ ‫که هر روز در بخش عکس رس�انه ها منتشر می شود‪ ،‬بسیار است‪.‬‬ ‫خش�ک ش�دن تاالب هایی مانند هورالعظیم و مرداب بندرانزلی و‬ ‫زاینده رود‪ .‬داس�تان غم انگیز قنات هایی که زمانی پراب بودند اما‬ ‫حاال تفتیده و النه کبوترها و مار و مور شده اند‪.‬‬ ‫در ای�ن می�ان‪ ،‬کارخانه های اب معدنی هم بیکار ننشس�ته اند و‬ ‫تجارت خودش�ان را در دل بحران به راه انداخته اند‪ .‬اگر در گذشته‬ ‫تنه�ا یک ی�ا دو ن�وع اب معدنی کارخان�ه ای در س�وپرمارکت ها‬ ‫می دیدی�د‪ ،‬حاال هر روز با تنوع بیش�تری روبه رو هس�تید‪ .‬اگر به‬ ‫قفسه نوش�یدنی های س�وپرمارکت ها نظری بیندازید بطری های‬ ‫جذاب�ی را می بینی�د که حاوی اب معدنی هس�تند و ب�ا نرخ هایی‬ ‫عجیب فروخته می شوند‪ .‬واردات اب معدنی های خارجی حکایتی‬ ‫اس�ت که در ای�ن گزارش تصویری نمی گنج�د‪ .‬نرخی که برای این‬ ‫نوع اب های وارداتی و لوکس ثبت ش�ده ب�ا عایدی حقوق بگیران‬ ‫جور درنمی اید‪.‬‬ ‫محقق�ان معتقدند انچه به عن�وان محص�ول اب معدنی چه در‬ ‫کش�ور ما و چه در دیگ�ر نقاط جهان در بس�ته بندی های لوکس و‬ ‫گران فروخته می ش�وند فرقی با اب لوله کش�ی ندارند‪ .‬این اتفاق‬ ‫به قدری محرز اس�ت که برخی کارخانه ه�ای اب معدنی در خارج‬ ‫از کش�ور ملزم ش�ده اند به این موضوع روی بسته بندی های خود‬ ‫اش�اره کنند‪ .‬بس�یاری از کارشناس�ان اب ش�هری نیز معتقدند‬ ‫اب لوله کش�ی به دفع�ات و با دقت بیش�تری ازمایش می ش�ود و‬ ‫کیفیت بهتری نس�بت به اب های معدن�ی دارد‪ .‬گزارش تصویری‬ ‫این ش�ماره‬ ‫با دو دیدگاه مرتبط درباره خشکسالی و رویش‬ ‫کارخانه ه�ای اب معدن�ی و به اصطلاح اب معدنی ه�ای لوکس‪،‬‬ ‫اشاره ای است موجز به وضعیت اب و خشکسالی در ایران‪.‬‬ ‫روزگـار خشـکسـالی‬ ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪1400‬‬ ‫‪ 3‬ذی الحجه ‪1442‬‬ ‫‪ 14‬ژوئیه ‪2021‬‬ ‫شماره ‪1838‬‬ ‫پیاپی ‪3156‬‬ صفحه 15 ‫چهار شنبه‬ ‫‪ 23‬تیر ‪ 3 -1400‬ذی الحجه ‪ 14 - 1442‬ژوئیه‪-2021‬شماره‪-1838‬پیاپی‪3156‬‬ ‫کارتون روز‬ ‫باید جوابگوی نسل اینده باشیم‬ ‫یادداشت‬ ‫منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه‬ ‫‪www.smtnews.ir/about.html :‬‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «‬ ‫مدیرمسئول‪ :‬ناصر بزرگمهر‬ ‫»‬ ‫سردبیر‪:‬عاطفه خسروی‬ ‫تلفن‪ - 82190 :‬نمابر‪ -88713730 :‬پیامک‪300082190 :‬‬ ‫سازمان اگهی ها‪ - 88722732-3 :‬نمابراگهی ها‪09191251406-88724211 :‬‬ ‫امور مشترکین‪ - 88722735 :‬روابط عمومی‪88105309 :‬‬ ‫توزیع و سازمان شهرستان ها‪88722735 :‬‬ ‫تهران‪ ،‬خیابان قائم مقام فراهانی‪ -‬کوچه ازادگان شماره‪ -26‬کد پستی ‪1586733811‬‬ ‫اگهی‪ads@smtnews.ir :‬‬ ‫روابط عمومی‪pr@smtnews.ir:‬‬ ‫امور استان ها‪ostanha@smtnews.ir :‬‬ ‫چاپخانه‪ :‬شرکت چاپ رواق روشن مهر‬ ‫‪www.smtnews.ir‬‬ ‫‪info@smtnews.ir‬‬ ‫‪telegram.me/smtnews‬‬ ‫‪instagram.com/smtnewspaper‬‬ ‫‪tozi.smtnews@gmail.com‬‬ ‫عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی‬ ‫ با ‪ 63‬امتیاز رتبه ‪2‬‬ ‫روزنامه‬ ‫عضو انجمن مدیران رسانه ‬ ‫در میان روزنامه های تخصصی مقام ‪1‬‬ ‫عضو تعاونی مطبوعات‬ ‫در میان روزنامه های اقتصادی مقام ‪2‬‬ ‫بدون شرح‬ ‫طرح‪ :‬حسین علیزاده‬ ‫یادبود‬ ‫زمین ایران سرطانی شده‬ ‫محمدجواد بلورچ�ی‪ -‬محقق حوزه اب‪:‬‬ ‫فرونشست زمین پدیده ای نیست که دیروز رخ‬ ‫داده باش��د‪ .‬سال هاست که این پدیده در کشور‬ ‫در حال رخ دادن اس��ت و رون��د طبیعی زمین‬ ‫اس��ت که وقتی خاک ها در دش��ت ها روی هم‬ ‫انباشته می ش��وند‪ ،‬طی هزاران سال مستحکم‬ ‫و تبدیل به س��نگ خواهند ش��د‪ .‬این روند یک‬ ‫فرایند هزاران ساله است‪.‬‬ ‫براس��اس مطالع��ات انج��ام ش��ده در س��ال‬ ‫‪ ۸۴‬میزان فرونشس��ت در دش��ت ته��ران ‪۱۷‬‬ ‫سانتی متر‪ ،‬در دشت ورامین ‪ ۱۲‬سانتی متر و در‬ ‫مشهد ‪ ۲۴‬سانتی متر بوده و به باور پژوهشگران‬ ‫این حوزه‪ ،‬وضعیت این پدیده در کشور وخیم تر‬ ‫اس��ت و تنها راه مدیریت پدیده فرونشست در‬ ‫توق��ف ان ب��ا ممنوع ش��دن برداش��ت اب از‬ ‫ابرفت های کشور است‪.‬‬ ‫با این اقدامات می توان امیدوار بود در ‪ ۱۰‬تا‬ ‫‪ ۱۵‬س��ال اینده فرونشست به سمت کم شدن‬ ‫برود‪ ،‬نه توقف کامل ان‪.‬‬ ‫فرونشستی که در دشت ها مشاهده می شود‪،‬‬ ‫پدیده و اس��یبی اس��ت که از ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬س��ال‬ ‫قبل ش��روع ش��ده و االن ما اس��یب های ان را‬ ‫مش��اهده می کنیم؛ از این رو من نام این پدیده‬ ‫را «سرطان زمین» گذاشته ام‪.‬‬ ‫این پدیده یک سرطان خاموش است و وقتی‬ ‫متوجه ان می شویم که دیگر هیچ اقدامی برای‬ ‫پیشگیری از ان نمی شود انجام داد‪.‬‬ ‫با یک رون��د غیرمدبران��ه و غیرمنطقی‪ ،‬یک‬ ‫پدیده مدیریت پذیر به پدی��ده غیرقابل کنترل‬ ‫تبدیل شده است‪.‬‬ ‫در ای��ن زمین��ه کاف��ی ب��ود به جای ش��عار‬ ‫«خودکفای��ی گندم» ش��عار «حفاظت از منابع‬ ‫اب کشور» داشتیم‪.‬‬ ‫در ای��ن ص��ورت ابخوان های کش��ور حفظ‬ ‫می ش��د؛ ضمن انکه قادر بودی��م به میزان قابل‬ ‫قبولی گندم تولید کنیم و مابقی نیازها از خارج‬ ‫به کشور وارد می شد‪.‬‬ ‫اش��کالی ندارد کش��وری گندم از کشورهای‬ ‫دیگ��ر وارد کند‪ ،‬اما قطعا کش��ورها نمی توانند‬ ‫برای ایجاد امنیت سیاس��ی و اقتصادی‪ ،‬وابسته‬ ‫به اب کش��ورهای دیگر باش��ند‪ ،‬این در حالی‬ ‫است که ما با بی تدبیری به این امر دامن زدیم‪.‬‬ ‫‹ ‹تغییر اقلیم مقصر است‬ ‫در ب��روز این پدیده عام��ل اصلی تغییر اقلیم‬ ‫نیس��ت‪ .‬ش��رایط بارندگی ایران همواره همین‬ ‫گون��ه ب��وده و همیش��ه ایران از اقلیم خش��ک‬ ‫برخوردار بوده و در چنین اقلیمی‪ ،‬مهندس��ان‬ ‫ایرانی قنات ها و س��دهای زیرزمینی را طراحی‬ ‫کردن��د که یک عنص��ر زیس��ت محیطی پایدار‬ ‫است‪.‬‬ ‫اگر بارش وجود داش��ته باشد‪ ،‬قنات ها دارای‬ ‫اب کافی هس��تند و به همان نس��بت می توان‬ ‫کشاورزی را توسعه داد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگ��ر کش��اورزان ای��ران عم��ده‬ ‫محص��والت خ��ود را به ص��ورت دی��م کش��ت‬ ‫می کردن��د‪ ،‬اما در حال حاضر چیزی به نام دیم‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫ما به جای زنده نگهداش��تن مهندس��ی بومی‬ ‫کشور‪ ،‬سدسازی را رواج دادیم و همه اب هایی‬ ‫که به دش��ت های کش��ور وارد می شد را پشت‬ ‫سدها نگه داشتیم که با تبخیر شدن‪ ،‬این اب ها‬ ‫هم از بین رفت‪.‬‬ ‫صرفه جویی در تهران ش��دنی اس��ت‪ ،‬اما در‬ ‫سیستان وبلوچس��تان که م��ردم هر دو ماه یک‬ ‫بار دوش می گیرند‪ ،‬نمی توان بحث صرفه جویی‬ ‫اب را مطرح کرد‪.‬‬ ‫در ای��ن اس��تان اصال اب��ی وجود ن��دارد که‬ ‫بتوان صرفه جویی کرد و این مسئله در مجلس‬ ‫شورای اسالمی حل می شود‪.‬‬ ‫ایا ریشه کم ابی ایران ان سوی مرزها است؟‬ ‫محمدابراهیم رئیسی ‪ -‬عضو کمیته ملی‬ ‫س�دهای ب�زرگ‪ :‬برای حل موض��وع اب های‬ ‫مرزی بعد از ش��ناخت منطقه ای و شناس��ایی‬ ‫مبانی مختلف‪ ،‬باید مذاک��رات فعال همه جانبه‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫نمی توانی��م در مذاک��رات فق��ط درباره اب‬ ‫صحب��ت کنی��م‪ .‬اب را بای��د در قال��ب اقتصاد‬ ‫سیاس��ی ببینیم و مولفه ه��ای روابط تاریخی و‬ ‫نهادهای موج��ود در منطق��ه و بازیگران را در‬ ‫نظ��ر بگیریم تا به نتایج بهتری دسترس��ی پیدا‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫درب��اره اب های م��رزی باید موض��وع قدرت‬ ‫و هژمون��ی را در نظر داش��ته باش��یم‪ .‬هژمونی‬ ‫از مش��تقات قدرت اس��ت‪ .‬اینکه یک کشور از‬ ‫اب کجا باش��د (باالدس��ت یا‬ ‫نظ��ر مکان منبع ِ‬ ‫پایین دس��ت)‪ ،‬چ��ه ظرفیتی برای اس��تفاده از‬ ‫زیرس��اخت های موج��ود دارد یا اینکه کش��ور‬ ‫مب��دا چق��در ق��درت دارد‪ ،‬ب��رای ان کش��ور‬ ‫هیدروهژمونی به وجود می اورد و بی توجهی به‬ ‫این مسئله باعث می شود نتوانیم درست تصمیم‬ ‫بگیریم‪.‬‬ ‫باید باور کنیم انکه در باالدست اب را کنترل‬ ‫می کند‪ ،‬قدرت دارد‪ .‬باید روش های مختلفی را‬ ‫برای مدیریت و پذیرش این قدرت انجام دهیم‪.‬‬ ‫ای��ن روش ه��ا می تواند براس��اس مطالعاتی که‬ ‫انجام شده شامل مکانیسم اجباراور برای ایجاد‬ ‫پذیرش قدرت‪ ،‬مکانیسم ایجادکنند ه مطلوبیت‬ ‫برای ایجاد پذیرش قدرت‪ ،‬مکانیسم ایجادکننده ‬ ‫توافق هنج��اری برای ایجاد پذی��رش قدرت و‬ ‫مکانیسم ایجادکننده هژمون ایدئولوژیک برای‬ ‫ایجاد پذیرش قدرت باشد‪.‬‬ ‫برخی مواقع انقدر قدرت اقتصادی و در برخی‬ ‫موارد قدرت نظامی داریم که می توانیم هژمونی‬ ‫اب را تحت تاثی��ر ق��رار دهی��م؛ بنابراین باید با‬ ‫ش��ناخت این موضوع و اینکه در هیدروپلتیک‬ ‫و اقتصاد سیاس��ی اب این قضایا مطرح اس��ت‪،‬‬ ‫درباره راه حل ها فکر کنیم‪.‬‬ ‫ابت��دا بای��د جایگاه م��ان را نس��بت ب��ه‬ ‫کش��ورهای باالدس��ت در ح��وزه اب از جمله‬ ‫ترکیه و افغانس��تان مش��خص کنی��م‪ .‬از لحاظ‬ ‫جغرافیای��ی هر دو این کش��ورها در باالدس��ت‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫یعنی منش��ا دجله و فرات‪ ،‬ترکیه و هیرمند‬ ‫در افغانس��تان است؛ با این تفاسیر باید مباحث‬ ‫اب را ن��ه در اقتص��اد ک��ه در چارچوب اقتصاد‬ ‫سیاس��ی مطرح و با اس��تفاده از اب��زار اقتصاد‬ ‫سیاسی درباره اب های مرزی صحبت کنیم‪.‬‬ ‫در موض��وع اب های مرزی نیازمند مطالعات‬ ‫هس��تیم و ای��ن واقعیتی انکارناپذیر اس��ت که‬ ‫تاکنون درب��اره اب های م��رزی مطالعات قوی‬ ‫نداشته ایم و اگر هم بوده پراکنده است‪.‬‬ ‫البت��ه به تازگی وزارت نی��رو به طور متمرکز‬ ‫درباره وضعیت اب های مش��ترک بررسی هایی‬ ‫داشته‪ ،‬اما در کشورهای دیگر درباره حوضه های‬ ‫مهم مشترک مطالعات زیادی انجام شده است‪.‬‬ ‫اکونومیس��ت چن��دی پی��ش ش��اخصی به نام‬ ‫ش��اخص صلح ابی منتشر و وضعیت حوزه های‬ ‫مش��ترک را بررس��ی کرده و نح��وه تعامالت را‬ ‫م��ورد ارزیابی ق��رار داده اما در ای��ران مطالعه‬ ‫دقیقی را شاهد نبوده ایم‪.‬‬ ‫ما در حوضه های دجله و فرات یکی از بدترین‬ ‫مباح��ث تعامالتی‪ ،‬نهادی‪ ،‬مالی و سیاس��ی را‬ ‫ش��اهدیم که نمی توان��د یک همکاری ش��کل‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫در تجربی��ات موفق در جه��ان این قضایا را با‬ ‫همکاری ح��ل کرده اند و به جای اینکه ش��روع‬ ‫ب��ه تقس��یم اب کنند ب��ه این فک��ر می کنند‬ ‫ک��ه چگون��ه مناف��ع اب را بی��ن هم تقس��یم‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫به فرض کش��وری که اب دارد با کشوری که‬ ‫فناوری تولید برق از اب را ندارد تعامل می کند‬ ‫و کار مش��ترک که منافع هر دو کشور را در بر‬ ‫گیرد‪ ،‬انجام می دهند‪ ،‬مانند کار مش��ترکی که‬ ‫ایران با جمهوری اذربایجان در حوزه س��دهای‬ ‫خداافرین و قیزقلعه سی دارد؛ بر این اساس که‬ ‫سرمایه گذاری مشترک تعریف شده و منافع ان‬ ‫از مس��یر تولید اب در بخش کش��اورزی و برق‬ ‫تامین می شود‪.‬‬ ‫بیشترین تاثیر طرح های توسعه اب ترکیه بر‬ ‫عراق و س��وریه و به طور غیرمس��تقیم بر ایران‬ ‫اس��ت؛ به طوری که اگر پروژه گاپ ترکیه روی‬ ‫دجله و فرات اجرایی شود‪ ،‬ورودی اب به عراق‬ ‫و س��وریه ت��ا ‪ ۵۰‬درصد کاه��ش می یابد و این‬ ‫بدان معناس��ت که ایران نیز به طور غیرمستقیم‬ ‫باتوجه به تاثیری که دجله و فرات بر هورالعظیم‬ ‫دارد‪ ،‬متاثر می شود‪.‬‬ ‫وارد نش��دن اب کاف��ی ب��ه هورالعظیم بروز‬ ‫ریزگردها در کنار کاهش خدمات اکوسیستمی‬ ‫این تاالب را به دنبال دارد که زیان های اقتصادی‬ ‫عظیم��ی را به م��ا تحمیل می کن��د‪ .‬برای حل‬ ‫موضوع اب های مرزی بعد از شناخت منطقه ای‬ ‫و شناس��ایی مبانی مختلف‪ ،‬باید مذاکرات فعال‬ ‫همه جانبه داشته باشیم‪.‬‬ ‫نمی توانی��م در مذاک��رات فق��ط درب��اره اب‬ ‫صحب��ت کنی��م‪ .‬اب را بای��د در قال��ب اقتصاد‬ ‫سیاس��ی ببینیم و مولفه ه��ای روابط تاریخی و‬ ‫نهادهای موج��ود در منطق��ه و بازیگران را در‬ ‫نظر بگیریم تا به نتایج مطلوب تری دسترس��ی‬ ‫پیدا کنیم‪.‬‬ ‫هرچ��ه زودت��ر باید ای��ن اتفاق بیفت��د‪ ،‬زیرا‬ ‫فق��ط مس��ئله اب نیس��ت‪ ،‬محیط زیس��ت‬ ‫ه��م اهمی��ت دارد؛ در غی��ر این ص��ورت اثار‬ ‫غیرمس��تقیم مدیریت نش��دن اب ه��ای مرزی‬ ‫سرمایه گذاری های انجام شده در مناطق مرزی‬ ‫را نیز زیر سوال می برد‪.‬‬ ‫در حال حاضر حقابه ما از ارس ‪ ۵۰-۵۰‬است‬ ‫که طی قرارداد با شوروی سابق تعیین شده‪ ،‬اما‬ ‫برای برداشت باید تاسیساتی وجود داشته باشد‬ ‫که به نظر می رسد طرف اذربایجان و ارمنستان‬ ‫اب بیشتری برداشت می کنند‪.‬‬ ‫ما نیز در س��ال های اخیر س��عی کردیم خال‬ ‫را جب��ران کنیم و س��هم مان را برداریم‪ ،‬اما در‬ ‫این حوضه هم ترکیه فعالیت هایی را اغاز کرده‬ ‫که موجب کاه��ش اب ورودی به ارس خواهد‬ ‫شد؛ نمونه ان بهره برداری از سد کارکورت روی‬ ‫ارس است که برای ما مشکل ساز خواهد شد‪.‬‬ ‫اکن��ون افغانس��تان هم تالش زی��ادی برای‬ ‫مه��ار هیرمند می کند‪ .‬م��ا باید با این کش��ور‬ ‫وارد ی��ک تعام��ل منطقی ش��ویم ت��ا بتوانیم‬ ‫حقابه مان را دریافت کنیم‪ .‬مس��ئله ما توس��عه‬ ‫اقتصادی سیس��تان و هامون نیز اس��ت‪ .‬غیر از‬ ‫اب‪ ،‬ظرفیت ه��ای دیگری داری��م که می توانیم‬ ‫در تعامل مش��ترک با افغانس��تان اهداف مان را‬ ‫عملیاتی کنیم‪ .‬س��خن اخر اینکه باید بیش از‬ ‫این روی ظرفیت و نحوه بهره برداری از اب های‬ ‫مرزی مطالعه کنیم‪.‬‬ ‫کتاب بازی که عاشق ایران بود‬ ‫س�اجده س�لیمی‪ -‬خبرن�گار‪ :‬‬ ‫فیلم هامون قطعا یک��ی از فیلم های‬ ‫مان��دگار س��ینمای ای��ران اس��ت و‬ ‫چن��د س��کانس ب��ه یادماندنی ت��ر از‬ ‫ان در ذه��ن همه ما مانده اس��ت؛ از‬ ‫جمله سکانس��ی که حمید هامون و‬ ‫همس��رش در کتابفروش��ی هستند و‬ ‫هامون کتاب اس��یا در برابر غرب داریوش ش��ایگان را به او‬ ‫می دهد؛ کتابفروش��ی دوطبقه ای که بازیگرها یکی‪ ،‬دو باری‬ ‫از پله های ان باال و پایین می روند و در ان چرخ می زنند‪ ،‬اما‬ ‫ش��اید کمتر کس��ی بداند این کتابفروشی همان کتابفروشی‬ ‫کتابسراست که صاحب ان صادق سمیعی‪ ،‬به تازگی از میان‬ ‫م��ا رفت و جامعه کتابدوس��ت و کتابخوان را س��وگوار کرد‪.‬‬ ‫صادق س��میعی‪ ،‬کس��ی که هم ناش��ر بود و هم کتابفروشی‬ ‫داشت و از فعاالن این حوزه بود‪ ،‬از انهایی نبود که گوشه ای‬ ‫بنش��یند و کار خ��ود را انجام دهد و بگوی��د بی خیال بقیه‪.‬‬ ‫دل می س��وزاند برای این کار و همیش��ه س��عی می کرد در‬ ‫هم اندیشی ها و جلسات اتحادیه ناشران و کتابفروشان حضور‬ ‫فعال داشته باش��د و مدتی هم بازرس این اتحادیه بود و در‬ ‫نهایت هم این اتحادیه بود که خبر درگذشتش را اعالم کرد‪.‬‬ ‫اما کار کتابفروش��ی و نش��ر سمیعی کار دل او بود و خودش‬ ‫همیشه می گفت اگر نبود کارهای بازرگانی که انجام می داد‪،‬‬ ‫نمی توانست با این وضع درامد نشر زندگی کند‪.‬‬ ‫او در گفت وگویی س��ال ها پیش گفته بود‪« :‬ناشران عاشق‬ ‫این حرفه هستند‪ .‬اولویت اول عشق به مملکت است‪ .‬خیلی‬ ‫از ناش��ران حرفه های دیگ��ری هم دارند ک��ه درامد خیلی‬ ‫بیشتری را می توانند کسب کنند اما این کار را نکرده اند و با‬ ‫وضعیت بدی که خیلی از ناش��ران دارند‪ ،‬این حرفه را ادامه‬ ‫می دهند»‪ ...‬اینها نقل به مضمون بخش هایی از صحبت های‬ ‫صادق س��میعی بود‪ .‬در میان حدود ‪ ۴۰۰‬کتابی که کتابسرا‬ ‫در سال های پس از انقالب چاپ کرده‪ ،‬چند کتاب معروف تر‬ ‫از بقیه هستند‪.‬‬ ‫یک��ی ترجمه کتاب «بحران» نوش��ته همیلتون جردن که‬ ‫روایتی از گروگان گیری در س��فارت امریکا در تهران اس��ت‪.‬‬ ‫این کتاب در زمان خود تیراژ و فروش قابل توجهی داش��ت و‬ ‫سمیعی برای انتشار این کتاب در ایران با نویسنده امریکایی ‬ ‫ان که رئیس دفتر کارتر بود تماس و از او اجازه گرفت‪.‬‬ ‫دیگر اثر مهم «اطلس جهان» بود که با همکاری انتشارات‬ ‫س��حاب منتشر ش��د و همچنین دوره کامل «یادداشت های‬ ‫امیر اس��داهلل علم» که با افزوده هایی در انتش��ارات کتابسرا‬ ‫منتشر ش��د‪ .‬کتاب «شعبان جعفری» هم یکی از کتاب های‬ ‫جنجالی انتش��ارات کتابس��را ب��ود‪ .‬کتاب خاطرات اردش��یر‬ ‫زاهدی از دیگر کتاب های مهم این نشر به شمار می رود‪.‬‬ ‫از اخرین کتاب های جنجالی که کتابسرا منتشر کرد کتاب‬ ‫خاط��رات ناصر ملک مطیعی‪ ،‬بازیگر پیشکس��وت س��ینمای‬ ‫ایران بود که مدت کوتاهی پس از درگذش��ت او منتشر شد‪.‬‬ ‫این کتاب در س��ال ‪ ۹۷‬چاپ شد و سمیعی رونمایی ای هم‬ ‫در کتابفروشی برای ان برگزار کرد‪.‬‬ ‫رابرت مک ایر‪ ،‬س��فیر بریتانیا در تهران به درگذش��ت این‬ ‫ناشر واکنش نش��ان داد و در توئیتی به زبان فارسی نوشت‪:‬‬ ‫م��ن از مرگ ناگهانی اقای صادق س��میعی بس��یار ش��وکه‬ ‫ش��ده ام‪ .‬او همیش��ه از دیپلمات های خارج��ی مهمان نوازی‬ ‫می کرد‪ ،‬پیرو سنت قدیمی اجدادش‪.‬‬ ‫او همین هفته گذش��ته نهاری به مناسبت خداحافظی من‬ ‫برگ��زار کرد‪ .‬از صمی��م قلب همدردی خود را با ش��یرین و‬ ‫خانواده ایشان ابراز می کنم‪.‬‬ ‫صادق س��میعی م��رد ارام و فهیم کتاب ای��ران حاال در‬ ‫میان ما نیس��ت‪ .‬انچه بیش از هر چیز همگان از او به خاطر‬ ‫دارند‪ ،‬ظاهر اراس��ته اوست؛ همیشه با کت و شلوار و کراوات‬ ‫ظاهر می شد‪.‬‬ ‫میهن دوس��تی و عش��ق به ایران او هم بر کس��ی پوشیده‬ ‫نیست‪ .‬حاال دیگر ما مانده ایم و خاطره ای از مردی که عشق‬ ‫به ایران در تمام حاالت و احواالتش پیدا بود‪.‬‬ ‫م��ا صادق س��میعی را از ی��اد نمی بریم و تصوی��ر او با ان‬ ‫کراوات های رنگارنگی که همیشه داشت و همیشه یک چیز‬ ‫روی انها نوش��ته ش��ده بود‪ ،‬از جمله‪« :‬چو ایران نباشد تن‬ ‫من مباد»‪.‬‬ ‫ایم�ان انتظ�ام‪ -‬رئی�س گ�روه اب س�ازمان‬ ‫زمین شناس�ی و اکتش�افات معدن�ی‪ :‬وضعی��ت‬ ‫اب ه��ای زیرزمین��ی کش��ور ت��ا حدی ب��رای همه‬ ‫مشخص است و ما از حدود سال های ‪۱۳۷۳ ،۱۳۷۲‬‬ ‫ش��اهد کم ش��دن ذخیره اب های زیرزمینی بوده ایم‬ ‫ک��ه به دلیل برداش��ت های بی رویه‪ ،‬ایج��اد چاه های‬ ‫غیرمجاز‪ ،‬تغییرات اقلیمی و مدیریت ابی نامناس��ب‬ ‫در سراسر کشور رخ داده است‪.‬‬ ‫این امر موجب ش��ده س��طح اب های زیرزمینی در سراسر کشور در حال‬ ‫کاهش و پایین رفتن باشد‪ .‬برای جلوگیری از این امر در درجه اول نیازمند‬ ‫مدیریت ابی منسجم و قوی هستیم که در این زمینه نیاز است راهکارهای‬ ‫مشخصی اعمال شود؛ از جمله انکه برداشت و مصرف در بخش های مختلف‬ ‫کشاورزی‪ ،‬صنعت و اشامیدنی به صورت درست و دقیقی مدیریت شود‪.‬‬ ‫بیش��ترین برداش��ت اب های زیرزمینی مربوط به بخش کشاورزی است‬ ‫و متاس��فانه برداش��ت اب با بازده ان تناس��ب ندارد‪ .‬درص��د هدررفت اب‬ ‫در بخش کش��اورزی خیلی باالس��ت و اب برداشتی با اب ورودی به دشت‬ ‫همخوانی و تناس��ب ندارد‪ ،‬به عالوه اینکه میزان برداشت در برخی دشت ها‬ ‫در اس��تان های کش��ور ‪ 4‬برابر بیش از تغذیه ابخوان اس��ت؛ بنابراین برای‬ ‫تعادل بخش��ی به این امر‪ ،‬چاه های مجاز باید با نص��ب کنتور‪ ،‬مورد نظارت‬ ‫دقیق تر قرار گرفته و چاه های غیرمجاز بس��ته شوند‪ .‬برای کف شکنی حتی‬ ‫درباره چاه های مجاز در دش��ت های ممنوعه باید محدودیت های ش��دیدتر‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬ ‫متاسفانه نبود تعادل میان برداشت و تغذیه ابخوان ها از ‪ ۲۰‬سال گذشته‬ ‫تاکن��ون به صورت تجمعی افزایش یافته و این فش��ار موجب ش��ده س��طح‬ ‫اب های زیرزمینی کشور پایین و پایین تر برود‪.‬‬ ‫عواقب ناش��ی از ادامه دار بودن شرایط نبود تعادل میان برداشت و تغذیه‬ ‫ابخوان ها در درجه اول متوجه کش��اورزان اس��ت‪ .‬زمانی که سطح اب های‬ ‫زیرزمینی از حدی پایین تر برود‪ ،‬به صرفه نیس��ت که از ان برای کشاورزی‬ ‫استفاده کرد؛ ضمن انکه کیفیت اب نیز کاهش می یابد‪.‬‬ ‫با این همه در حالی که کش��ور با کمبود اب مواجه اس��ت‪ ،‬کشاورزان به‬ ‫طرف کش��ت محصوالت اب بری مانند هندوانه و برنج حرکت می کنند‪ ،‬در‬ ‫حالی که ذخیره اب های زیرزمینی کشور جوابگوی کشت چنین محصوالت‬ ‫اب بری نیست‪.‬‬ ‫‹ ‹خداحافظی با ابخوان ها‬ ‫یکی از نگرانی های موجود در زمینه فرونشست زمین بازنگشتن زمین به‬ ‫وضعیت اولیه است‪ .‬فرونشست چیزی به جز پایین رفتن اب های زیرزمینی‬ ‫و تاثی��ر ان به ص��ورت متراکم ش��دن رس��وبات دانه ریز نیس��ت‪ .‬وقتی اب‬ ‫زیرزمینی در رسوبات پایین می رود‪ ،‬رسوبات دانه ریز که تراکم پذیر هستند‪،‬‬ ‫متراکم می ش��وند و فرونشس��ت‪ ،‬یعنی تراکم رسوبات دانه ریز رخ می دهد و‬ ‫زمانی که در عمق زیاد اب پایین می رود‪ ،‬الیه های مختلف رسوبات دانه ریز‬ ‫متراکم خواهند ش��د که در این صورت ای��ن الیه ها‪ ،‬اب را از خود به خوبی‬ ‫عبور نخواهند داد و کل ابخوان ما چند الیه می ش��ود؛ یعنی بخش هایی که‬ ‫ارتباط موثر با هم ندارند‪.‬‬ ‫در وضعیت��ی که در ابخوان ه��ا ارتباط الیه های باالت��ر زمین با الیه های‬ ‫پایین تر قطع ش��ود حتی اگر بارندگی بسیار زیادی داشته باشیم‪ ،‬دیگر اب‬ ‫امکان حرکت برای ذخیره ش��دن در الیه های پایین تر را نخواهد داش��ت و‬ ‫ذخیره اب فقط در بخش های باالتر انجام می ش��ود‪ ،‬این در حالی است که‬ ‫برگرداندن ابخوان ها به وضعیت اولیه تا حدودی غیرممکن است‪ .‬در برخی‬ ‫مواقع نیز بازگرداندن ابخوان ها به ش��رایط اولیه هزینه های بسیار باالیی را‬ ‫می طلبد؛ از این رو فرونشست در بلندمدت موجب خواهد شد امکان ذخیره‬ ‫اب در دشت ها کمتر و کمتر شود‪.‬‬ ‫‹ ‹قنات ها را احیا کنیم‬ ‫قنات یک سیس��تم هوش��مندانه بود که ایرانیان از قدیم ب��رای مقابله با‬ ‫کم ابی در کش��ور اخت��راع کرده بودند‪ .‬زمانی بخ��ش عظیمی از زمین های‬ ‫کشاورزی توسط قنات ها ابیاری می شد‪.‬‬ ‫این ش��یوه انتقال اب چندین فایده دارد که یکی از انها این است که اب‬ ‫را از سرچش��مه های کوهستانی به دش��ت هایی که در انجا کشاورزی انجام‬ ‫می شود‪ ،‬هدایت می کند‪.‬‬ ‫تنه��ا باید در جاهایی از اب های زیرزمینی اس��تفاده کنیم که بهره دهی‬ ‫اب های زیرزمینی خیلی باال باش��د؛ ضمن انکه نگاه به اب زیرزمینی کشور‬ ‫باید کامال تغیی��ر کند و مفهوم اب مجازی در محصوالت مختلف کامال در‬ ‫نظر گرفته شود‪ .‬باید به این نکته نیز توجه ویژه داشت که ابی که از ‪ ۱۵۰‬تا‬ ‫‪ ۲۰۰‬متری عمق زمین برداشت می شود‪ ،‬جزو ثروت ملی است و به شخص‬ ‫تعل��ق ندارد و باید از ای��ن اب ها خیلی خردمندانه اس��تفاده کرد‪ ،‬زیرا این‬ ‫اب ها جزو اب های استراتژیک ما هستند و باید در زمینه نگهداشت شان به‬ ‫نسل اینده جوابگو باشیم‪.‬‬ ‫‹ ‹نیازمند عزم ملی‬ ‫در راستای صیانت از منابع ابی طرح احیا و ساماندهی اب های زیرزمینی‬ ‫ازس��وی وزارت نیرو مطرح ش��ده که دارای چندین بخش اس��ت‪ .‬از جمله‬ ‫بخش ه��ای این ط��رح ارتقای دانش ما از وضعیت ابخ��وان با حفر چاه های‬ ‫«پیزومتر» و اکتشافی است‪.‬‬ ‫کنترل و مدیریت مصرف با نصب کنتور در چاه ها و تغییر الگوی کشت و‬ ‫اگاهی رس��انی به جامعه درباره ارزش اب زیرزمینی و مفهوم اب مجازی از‬ ‫دیگر بخش های این طرح به شمار می رود‪.‬‬ ‫مبارزه با کاهش ذخیره اب زیرزمینی کش��ور و فرونشس��ت نیازمند عزم‬ ‫ملی است و یک سازمان و وزارتخانه نمی تواند به تنهایی در این زمینه اقدام‬ ‫موثری انجام دهد‪ .‬باید کل دستگاه ها و جامعه اهمیت اب های زیرزمینی را‬ ‫درک کنند و عزم ملی نیز باید وجود داشته باشد که با مصرف بی رویه اب‬ ‫و وضعیت کم ابی در کشور مقابله شود‪.‬‬ ‫براس��اس اخرین مطالعات انجام شده در یک بازه زمانی ‪۱۳‬ساله در برخی‬ ‫از حوضه ه��ا‪ ۴ ،‬برابر ابی که وارد دش��ت ش��ده‪ ،‬به ط��رق مختلف از جمله‬ ‫کشاورزی برداشت شده است؛ از این رو عجیب نخواهد بود اگر در افق پیش‬ ‫رو ما ورشکستگی ابی دیده شود‪.‬‬ صفحه 16