روزنامه صمت شماره 1836
روزنامه صمت شماره 1836
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
مدیرعامل فوالد هرمزگان در حاشیه جشنواره حاتم:
رفع موانع تولید
خواسته اصلی صنعت است
شنبه
19تیر1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1834پیاپی 3152
16صفحه قیمت 2000 :تومان
http://Telegram.me/smtnews
سرمقاله
مقامات اعتراض دارند
نکند مردم را عوض کنند؟
پرو
نده
مدیرعامل فوالد هرمزگان در حاش��یه همایش حاتم خواستار حمایت دولت از
صنعت و رفع موانع تولید شد .عطاءاهلل معروفخانی ،ضمن ابراز تاسف از قطعی های
برق در روزهای اخیر مه م ترین مانع تولید را کمبود انرژی دانست.
6
www.smtnews.ir -
یادداشت های امروز
2
وزارت صنعت ،معدن و
تجارت؛ بایدها و نبایدها
4
مناطق ازاد
و دولت جدید
7
نیاز جدی به
مدیران کاربلد
11
توجه ویژه به
ورود فناوری
12
انچه امروز
می خواهیم
16
اقتصاد ،چشم انتظار کابینه سیزدهم
فرصت ازمون و خطا نیست
اقتصاد ایران نیازمند ریکاوری
مجلس به توانمندی های وزیر اینده رای دهد
سیاست های حمایتی ،معادن را نجات می دهد
فصلی نو در مدیریت اجرایی کشور
تجارت را از سایه تحریم دراورید
دولت تصدی گری را رها کند
تصمیم گیری جزیره ای بالی جان صنایع و معادن
3
4
5
6
7
8
11
تعامالت بین المللی را جدی بگیریم
فهرست مشکالت بانکی ،روی میز رئیسی 14
از اقتصاد دستوری تا نگاه سیاسی به بورس 15
13
طرح :ایدا فریدی صفحه 1
2
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
صنعت
اقتصاد و توسعه
تجارت
سرمقاله
مقامات اعتراض دارند
نکند مردم را
عوض کنند؟
ناصر بزرگمهر /مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هر چه بخواهد همان می شود
باور کردنی نیس��ت؛ ما اول فکر می کردیم فقط مس��ئوالن
اقتصادی به ش��رایط اقتصادی معترض هستند ،اما در ماه های
اخی��ر مش��اهده کردیم که همه مس��ئوالن اعت��راض دارند و
بخش��ی از این اعتراض ه��ا را در مناظ��ره نامزدهای انتخابات
ریاس��ت جمهوری هم دیدید و ش��نیدید .کس��ی که خودش
یکی از مس��ئوالن گرانی و بی ارزش شدن پول ملی و مسئول
مستقیم توزیع چند میلیارد ارز گمشده بود ،همانقدر معترض
ب��ود که نماینده مجلس��ی که باید بیش��ترین ت�لاش را برای
خدم��ت و ارائه طرح و قانون انج��ام می داد و هیچ کار بزرگی
انجام نداده یا کس��ی که در این س��ال ها بیشترین شغل را از
ریاست بر ورزش تا استانداری بزرگ ترین استان های کشور ،از
خراسانات تا اصفهان و کیش و خصوصی سازی تا شرکت های
ش��اهد و دولتی یا انان که باید در مجمع تشخیص مصلحت،
مصلحت ما م��ردم را بر هر چیزی اولوی��ت می دادند یا حتی
ریاست قوه قضاییه که از چند روز دیگر رئیس جمهوری همه
ما مردم است ،معترض بود.
باور کردنی نیس��ت ام��ا در ماه های اخی��ر ،رئیس جمهوری
مملکت هم ب��ه اوضاع بد مدیریت ها و گرانی ها اعتراض کرده
اس��ت .همین دو ،سه روز قبل به وضع اب و برق هم معترض
بودن��د و معاون اول رئیس جمهوری مملکت هم که همیش��ه
ب��ه ش��یوه مدیریت ها و گرانی ها ش��دیدا اعتراض داش��تند و
دارن��د .نمایندگان محترم مجلس هم ه��ر روز به اختالس ها
و باندبازی ها اعتراض می کنند .رئیس سازمان برنامه و بودجه
ه��م به نبودن برنامه و بودجه کافی معترض اس��ت و البته از
زیادی حقوق کارگران و کارمندان هم ناراضی هستند و وضع
مردم را بسیار خوب می دانند و خودش هم هیچ خریدی برای
خانه انجام نمی دهد.
وزیر محترم مس��کن هم علت گرانی مسکن را وضع خوب
م��ردم می داند و به این گرانی ها معترض و معتقد اس��ت اگر
مردم پول نداشتند ،این همه اپارتمان متری دویست ،سیصد
میلیون تومانی نمی خریدند .وزیر صنعت ،معدن و تجارت هم
به گران ش��دن اتومبیل خارجی معترض است اما راه چاره را
گران تر ش��دن اتومبیل وطنی می داند .وزیر کشاورزی هم به
اینکه مردم این قدر مرغ و گوش��ت می خورند معترض است و
علت ان را ارزانی مرغ می داند که کیلویی یک یورو اس��ت و
همین باعث تشکیل صف مرغ شده است.
وزی��ر اب و برق هم که همه تالش خ��ود را کرده و باز هم
قیمت ها واقعی نشده و نمی داند چرا کولر گازی ،بدون گاز کار
می کند و اشتباهی برق مصرف می کند؛ خب اسمش را از اول
می گذاشتید کولر برقی مثل کولر ابی که ما اشتباه نمی کردیم
و جلو خبرنگاران گاف نمی دادیم و االن جزو معترضان کمبود
برق است.
وزی��ر نفت هم به این همه دزدی معترض اس��ت؛ در حدی
که می گوید رئیس حراس��ت منطقه ای هم لوله نفت را سوراخ
کرده و بش��که بش��که نفت را به خانه می برد و معلوم نیست
می خواه��د ب��ا انها چکار کند و به ارزان فروش��ی نفت و گاز و
بنزین به مردم و س��ر مرزها س��خت اعتراض دارد .گاز و نفت
ارزان را باید به دالر بفروشیم که ریال ان را بشود در بازار ازاد
به همت رفق��ای کارگزارانی گران تر عرضه کنیم تا هیچ کس
نفت را بشکه بشکه ندزدد.
وزرای دیگر هم معترض هس��تند و هرچه رئیس جمهوری
بفرماین��د گوش ک��رده و س��ر ت��کان می دهن��د و بله قربان
می گوین��د؛ پس خیل��ی نیازی ب��ه واکاوی رفت��ار و کردار و
گفتارش��ان نیس��ت که حتما خ��وب اس��ت و جمعه ها ناخن
خودشان را حتما گرفته اند.
رئیس بانک مرکزی به ارزانی پول ملی معترض بود و تالش
ک��رد با حذف چند صفر ناقاب��ل ،بتواند دوباره همان عدد ها را
به مرور حفظ کن��د و حتی نامزد انتخابات ریاس��ت جمهوری
ش��د که بتواند گوش بان��ک مرکزی را بکش��د و پول ملی را
احیا کند؛ خصوصا که تنها کس��ی بود ک��ه خودش می گفت
اقتصاد می فهمد و البته االن به دانش��گاه برگشته و چون تنها
کسی است که اقتصاد می فهمد ،حتما دانشجویانی اقتصاددان
پرورش خواهد داد که بعدها رئیس بانک مرکزی بشوند و چند
صفر از پول ملی را کم کنند.
در این اعتراض ها ،اعضای ش��ورای شهر هم که به پایان کار
خود نزدیک ش��ده اند ب��ه این همه چاله و چول��ه و خیابان ها
و اس��فالت جگ��ر زلیخ��ای ش��هرها و طرح های خودس��رانه
پول دریافت ک��ن از م��ردم اعتراض دارند اما ح��اال برای کمی
خرج و مخارج و حقوق چندرغازی خودشان ،به احترام مردم
س��کوت می کنند و به جای اینکه اعضای شورای شهر باشند،
اعضای شورای شهردار هستند.
ش��هرداران هم به این بی پولی ها ع��ادت دارند اما از ته دل
س��خت معترضند و ت�لاش خود را می کنند ک��ه با طرح های
خلق الساعه و از طریق عوارض خانه و کسب و پیشه و اشغال
و کوچه و خیابان و تابلو و ترافیک و تعداد بچه های شهروندان
محترم گذشته و حال و اینده به خودکفایی برسند و کمی به
درامد خودی ها بیفزایند ،اما در هر صورت معترضند.
مدی��ران عامل به این همه فش��ار برای اس��تخدام فرزندان
مس��ئوالن و پسرعمو و پسردایی و دخترخاله مقامات اعتراض
دارند ،کار به حدی س��خت ش��ده که دیگر جایی برای فامیل
خودشان هم نمانده است.
حاال در این میان ،یک ش��وخی بین مردم در دنیای مجازی
می چرخ��د که امیدوارم مس��ئوالن محترم دیده باش��ند .این
ش��وخی می گوید با این همه نارضایتی که در میان مسئوالن
گذشته و حال و اینده پیدا شده ،یکباره این مسئوالن تصمیم
نگیرند بریزند توی خیابان ها و غائله بلند کنند و علیه ما مردم
شعار بدهند و بخواهند ما مردم را عوض کنند.
کمت��ر از یک ماه دیگر ب��ه تحویل دولت مان��ده و به قاعده
دولت س��یزدهم این روزها درگیر انتخاب وزرای کابینه است؛
دولتی که کارهای بس��یاری در حوزه اقتص��اد دارد و به اعتقاد
کارشناس��ان ،نخس��تین اق��دام در این حوزه باید در راس��تای
بهبود ش��رایط معیشت مردم و رونق اقتصاد باشد .برای تحقق
ای��ن هدف باید به منظور فعال س��ازی دوباره تولید و حمایت از
تولیدکننده و سرمایه گذار ،باز ش��دن فضای سیاسی ،امکانات
مبادله با کش��ورهای مختلف و بهره از همه ظرفیت های نیروی
انس��انی تالش کرد؛ بنابراین به نظر می رس��د نخس��تین اقدام
اقتصاد ،چشم انتظار کابینه سیزدهم
فرصت ازمون و خطا نیست
اعضای کابینه سیزدهم ،باید ایجاد ثبات در وضعیت اقتصادی
باش��د ،تورم در کوتاه ترین زمان و حتی در نخستین سال دوره
دولت س��یزدهم کاهش یابد و گره بی��کاری در حد ممکن باز
شود .برای این مهم نیز راهی جز جذب سرمایه گذاری داخلی
و خارجی و ایجاد ارتباط و تعامل مناس��ب با کشورهای منطقه
و جه��ان وجود ن��دارد .همچنین الزم اس��ت در حوزه عدالت
اجتماعی گام های موثری برداش��ته شود که این مهم نیز میسر
نیست؛ مگر با باال بردن رشد اقتصادی .رشد اقتصاد هم دوباره
به جذب س��رمایه گذاری داخلی و خارجی بازمی گردد؛ رشدی
که باید طبق س��ند چشم انداز تا س��ال ۱۴۰۴سامان بگیرد و
درامد س��رانه مردم افزایش یاب��د و وضعیت رفاهی تغییر کند.
در این بین رفع شرایط کرونایی هم باید جزو برنامه های اصلی
قرار گیرد ،چراکه تحقق تمام برنامه ها مس��تلزم کنترل کووید
۱۹است .در کنار تمام مشکالت ،ایران زمین دارای ذخایر غنی
طبیعی و نیروی انس��انی تحصیلکرده اس��ت که باید با تدبیر و
اندیش��ه از ای��ن ظرفیت ها بهترین بهره را ب��رد .در این پرونده
کارشناس��ان هر ح��وزه اقتصاد پیش��نهادهایی را برای
اعضای کابینه دولت س��یزدهم مطرح کرده اند که ش��اید چراغ
راهی باشد برای بهبود شرایط امروز ایران .با ما همراه باشید.
کارشناسان از مسیر سهل و ممتنع حل مشکالت اقتصادی می گویند
رشد پایدار اقتصاد نقشه راه دولت سیزدهم
زم�ان چندانی ت�ا تحلیف س�ید ابراهیم رئیس�ی به عنوان هش�تمین
رئیس جمهوری ایران اسلامی و اغاز به کار دولت سیزدهم نمانده است.
باتوجه به مش�کالت مختلف در این سال ها از جمله تحریم ،شیوع کرونا
و ،...ام�روز اقتصاد کش�ور وضعیت مناس�بی ندارد و انتظاره�ا برای رفع
تحری�م و برون رف�ت از این وضعیت ،دوچندان ش�ده اس�ت .ضمن انکه
رئیس جمه�وری منتخ�ب باتوجه به این ش�رایط بخش اصل�ی وعده های
از مبارزه با فساد تا حمایت واقعی از تولید
حس�ین راغفر -کارش�ناس اقتصاد :مقدمه و ض��رورت جدی برای
هرگونه تغییر در وضعیت اقتصادی و معیش��تی جامعه مبارزه با فساد است
و همه می دانند در ش��رایط کنونی بخش قابل توجهی از فس��اد موجود در
کش��ور به دلیل حضور نهادهای قدرت و افراد صاحب نفوذ اس��ت؛ امری که
این روزها نش��انه هایی از ان را شاهدیم و از طرف حجت االسالم والمسلمین
رئیس��ی با چهره های سیاس��ی ،اقتصادی و اجتماعی مطرح کشور تماس
گرفته و نظرات انان در مدیریت اتی کشور پیگیری می شود؛ اقدامی که اگر
به درستی و با جدیت پیگیری شود ،می تواند در اجماع ملی و حرکت کشور به سوی توسعه ،اثار بسیاری
داشته باشد .با این همه مبارزه با فساد باید در عمل با اقدامات گام به گام کل حاکمیت نمود یابد .در گام
بعد به طور قطع باید قیمت ها و تورم را کاهش داد ،اما اگر فقط بحث کنترل تورم و تمرکز بر ان باشد به
مفهوم حفظ وضعیت موجود است .در واقع امسال هم همان تورم ۶۰ ،۵۰درصدی را تجربه می کنیم.
در طول دوران بعد از انقالب در زمان هایی که شوک های ارزی نداشته ایم ،میانگین نرخ تورم ما حدود
۱۵و ۱۶درصد بوده اس��ت؛ یعنی اگر ش��وک ارزی وارد نش��ود ،تورم به طور طبیعی تا سطح این رقم ها
کاهش می یابد .نکته مهم انکه باید بگذاریم اثار تورمی شوک هایی که از سال ۹۶تا ۹۹ادامه داشته و
روی هم تلنبار ش��ده نیز تخلیه شود .انتظار می رود تا سال ۱۴۰۳همچنان شاهد پیامدهای تورم های
ناش��ی از ش��وک ارزی سال های ۹۶تا ۹۹باشیم .از سویی برای کاهش تورم ،نکته مهمی که باید مورد
توجه دولت جدید قرار گیرد انکه ،فعال ش��دن و رونق دوباره تولید اس��ت که این فقط با ش��عار محقق
نمی ش��ود ،زیرا در ۱۵ ،۱۰سال گذش��ته باوجود تاکیدات رهبر معظم انقالب در بخش تولید با رکورد
تورمی فزاینده ای روبه رو بوده ایم .برای تحقق رش��د تولید در جامعه باید بسترهای ان مهیا شود .یکی
از اصلی ترین این بسترها کاهش شدید نرخ ارز است که افزایش ان توسط خود دولت و تصویب سران
ن ۹۱از هزار و ۵۰۰تومان به ۳هزار و ۵۰۰
ی سال ۹۰تا ابا
3قوه اتفاق افتاده است .چنانکه نرخ ارز از د
تومان افزایش یافت و بعد از ان تا ۳۶هزار تومان رسید و به دلیل این روند افزایشی نرخ ارز در یک دهه
اخیر ،س��رمایه گذاری خالص در کش��ور به صرفه نبود و در عمل منفی شد .از سویی در مقابل پرهزینه
و غیراقتصادی بودن تولید ،س��ودهای ب��اال و غیرقابل تصور فعالیت های نامولد همچون خریدوفروش
زمین ،مس��کن ،ارز و نیز بازار بورس در س��ال گذشته منجر سوق یافتن سرمایه ها به این سمت شد و بر
ش��دت و وخامت اوضاع افزود .امروز از جمله ضرورت ها ان اس��ت که ریسک فعالیت های غیرتولیدی
و نامولد را از راه های مختلف از جمله وضع مالیات های بس��یار باال و انتقال بخش��ی از ان به حوزه تولید
افزایش داد تا جایی که تولید ،باالترین میزان س��وددهی را در اقتصاد کش��ور داشته باشد و رونق یابد.
در همی��ن زمینه ،رئیس جمهوری منتخب ،کاهش مالی��ات تولید به ۱۰درصد را از جمله برنامه ها در
دولت سیزدهم برشمرد و گفت :همه معامالت مالیات دهندگان باید با سازمان مالیات ستان یکپارچه
و انالین ش��ود تا شفاف س��ازی صورت گیرد و در برابر فرار مالیاتی بایس��تند تا جایی که از فعالیت های
غیرمولد و س��وداگرانه ،مالیات گرفته ش��ود و مالیات بر تولید نیز به ۱۰درصد برسد .در نهایت منطقی
بودن س��رمایه گذاری و رونق تولید در گرو کاهش هزینه های این بخش اس��ت که مهم ترین مولفه ان
هم نرخ ارز است و باید در گام نخست توسط دولت به ۱۰تا ۱۳هزار تومان کاهش یابد و در مدت 3 ،2
سال اینده با تقویت بیشتر تولید و ارزش پول ملی کاهش محسوسی پیدا کند.
بهبود معیشت با حمایت از بنگاه های کوچک
محمد طبیبیان -اقتص�اددان :رئیس جمهوری منتخب برای تحقق
وعده هایش در حوزه اقتصاد و معیشت مردم باید نخست مسائل حوزه تولید
را حل کند و در این راس��تا باید روی بنگاه های کوچک که عموما اشتغال زا
هس��تند متمرکز شده و بخشی از تولید و بنگاه های تولیدی را که وابستگی
زیادی به خارج نداشته و متکی به داخل هستند و با مدیریت خوب و تزریق
اندکی مناب��ع ،قابلیت راه اندازی دوباره دارند فعال کند .اما همین اقدام هم
نیازمند سیستم اداری و مدیریتی کارامد است که با وضعیت موجود دشوار
اس��ت .به عالوه اینکه نرخ کاالها از بحث عرضه و تقاضا منفک نیس��ت .نمی توان نرخ ها را تعدیل کرد؛
بدون انکه تولید و واردات و صادرات را سامان داد؛ از این رو نخستین گام ،بهبود حوزه تولید و ساماندهی
واردات و صادرات اس��ت .از س��وی دیگر گرانی ها یک طرف سکه کمیابی و کمبود است .امروز وضعیت
ش قیمت ها وحش��تناک اس��ت و این شرایط نه به دلیل گرانفروشی بلکه ناشی از تولید
بازار و روند افزای
کم و ممکن نبودن واردات مناس��ب که منجر به کاهش عرضه ش��ده ،است؛ شرایطی که در کل حاصل
مدیریت نامناس��ب اقتصاد اس��ت .باید با دنیا رابطه برقرار کرد و تنش ها را کاهش داد؛ به اف ای تی اف
پیوست و اجازه داد نیروهای متخصص و شایسته ،به کار گمارده شوند؛ این به مفهوم غربزدگی نیست
بلکه این تعامالت و ارتباطات نیاز همه جوامع اس��ت .اقتصاد را با ساده اندیشی نمی توان مدیریت کرد.
رئیس جمهوری منتخب می داند باید قدمی برای گش��ایش ،تغییر و بهبود ش��رایط بردارد که پیوستن
به اف ای تی اف از جمله این قدم هاست .باید تجارت کرده و فناوری وارد کنیم؛ تا این امر محقق نشود،
اتفاق چندانی نمی افتد.در واقع باید روابط مان را با کش��ورهای مختلف و صاحب فناوری توسعه دهیم؛
بازارهای داخلی فعال ش��ود و بخش خصوصی و مردم فضای الزم برای کار در اختیار داش��ته باش��ند و
بخش دولتی کنار برود .باید چندباره تاکید کرد که مشکالت اقتصادی کشور از طریق پرداخت بیشتر
یارانه و وام حل نمی ش��ود؛ یگانه راه موجود ،رش��د پایدار اقتصاد است که وجه سیاسی و بین المللی هم
دارد .از الزامات اس��تفاده بیش��تر از ظرفیت های موجود باز کردن راه تجارت خارجی است؛ یعنی باید
مراوده با کشورهای دیگر را افزایش دهیم که از طریق ان ورود منابع ،فناوری ،ماشین االت و ابزاری که
الزم است صورت گیرد و امکان صادرات و دسترسی به بازارهای دیگر هم فراهم شود .اگر قرار باشد در
برنامه های اتی رئیس جمهوری منتخب ،برقرار کردن رابطه با کش��ورهای غربی که ماخذ این امکانات
هس��تند ،منتفی اعالم ش��ود ،به طور طبیعی کار بیش��تری نمی توان کرد .ظرفیتی هم وجود ندارد که
مورد استفاده قرار گیرد ،بلکه ظرفیت های موجود کشور هم از انچه اکنون است بیشتر فرسوده خواهد
ش��د .در چنین شرایطی هم اشتغال ایجاد نمی شود ،زیرا اشتغال زمانی ایجاد می شود که یک بازار کار
ازاد وجود داش��ته باش��د که در ان به کارایی ،پاداش پرداخت شود؛ نه به عدم کارایی .اگر چنین بازاری
نداش��ته باش��ید ،نیروی کار با ظرفیت و کارایی پایین ،دستمزد پایین خواهد داشت .اشتغال نیز اغلب
اداری خواهد بود ،عده ای روی صندلی در ادارات می نشینند و تظاهر به کار می کنند و دولت هم به انها
حقوقی می دهد؛ در واقع تظاهر می کند که حقوقی پرداخت می کند.
انتخاباتی خود را روی حوزه اقتصاد کش�ور و معیشت مردم متمرکز کرده
اس�ت .انچه در ادامه می خوانید نظر برخی کارشناسان اقتصادی ،درباره
ق انهاست.
برنامه های اقتصادی دولت سیزدهم و احتمال تحق
احیای دوباره برجام و اصالحات ساختاری در اقتصاد
سیدمرتضی افقه -کارشناس اقتصاد :کشور ما 3سال است
که تحت تحریم هایی قرار دارد که در دوره جنگ هم به این شدت
نبود؛ ضمن انکه مش��کل اف ای تی اف و ممکن نبودن مراوده پولی
و بانکی را هم داریم که خود به نوعی به فلج ش��دن اقتصاد و تولید
منجر ش��ده است .در س��ال های دولت نهم و دهم بیشترین درامد
نفتی را داش��تیم که ب��ا بی تدبیری و فرصت س��وزی ،هیچ بهره ای
گرفته نش��د و حاصل ان شد که با نخستین رگه های تهدید جدی
امریکا و تحریم دوباره نفتی ،رش��د اقتص��ادی به منفی ۷درصد و تورم به ۴۳
درصد رسید.
امروز پس از 3س��ال تحریم ش��دید ،مصرف ذخای��ر ارزی و ظرفیت های
اس��تقراضی دولت در بدترین وضعیت تاریخ کشور بعد انقالب است؛ از این رو
تحقق بسیاری از وعده ها دشوار خواهد بود .با این حال ،بسیاری از وعده ها در
ص��ورت احیای دوباره برجام در کوتاه مدت قابلیت اجرا دارند زیرا با این اتفاق
۵۰میلیارد دالر از پول های بلوکه شده کشور ازاد می شود.
حتی با فرض ازادس��ازی پول ها و عادی ش��دن روابط ،تازه برمی گردیم به
شرایط ۴۰ ،۳۰سال گذشته تا با درامد نفتی و ناکارامدترین شیوه های اداری،
مدیریتی و اجرایی ،کشور را اداره کنیم و عمال با این وضعیت ،خیلی نمی توان
خوش��بین بود که باوجود درامدهای نفتی ،مشکالت اصلی اقتصاد کشور حل
شود و اصالح این وضعیت ضرورت دولت اینده است.
با این همه می توان گفت بسیاری از مشکالت اصلی اقتصاد ربطی
به سیاس��ت خارجی ن��دارد بلکه بی تدبیری ها در 3دهه گذش��ته
اس��ت که اقتصاد کشور را تا این حد وابس��ته به سیاست خارجی
نگه داشته اس��ت .اگر اصالحات ساختاری انجام نشود همواره این
وابس��تگی نفتی باقی می ماند و با هر کاهش نرخ یا تحریم به نقطه
صفر برمی گردیم.
از ابتدای انقالب بیش از هزار میلیارد دالر درامد نفتی داش��تیم
که نصف ان کافی بود تا کش��ور از س��ال ها پیش در مس��یر توسعه قرار گیرد
ام��ا اگر نش��ده ،ریش��ه ان در نگرش هاس��ت؛ چنانکه نظام ارزش��ی حاکم بر
تصمیم گیران و تصمیم س��ازان ضدتوس��عه اس��ت و باید بپذیریم تنها ثروت،
انس��ان های توانمند هستند و تالش کنیم نیروهای نخبه ما ماندگار و نخبگان
وارد عرصه ش��وند که این خود ش��روع توس��عه اس��ت 3 .دهه است که همه
س��طوح کشور اذعان دارند فضای کس��ب وکار دارای مشکالت جدی است اما
چرا تاکنون حل نشده؟ علت ان است که اصال نمی خواهیم ریشه ها را اصالح
کنیم؛ از سویی این اقدام هزینه بر است و جمعیت ناکارامد زیادی باید اخراج
ش��وند که عده زی��ادی از انان ذی نفع و ذی نفوذ هس��تند و در برابر اصالح و
بهبود ش��رایط مقاومت می کنند .وقتی ۶۰میلیون نفر نیازمند سبد حمایتی
و در واقع زیرخط فقر هس��تند باید کمک ش��ود تا بعد شروع به برنامه ریزی و
پیاده سازی برنامه های میان مدت و بلندمدت کنیم.
در همایشی با حضورمعاون وزیر صمت؛
شرکت "صنعت غذایی کورش" به عنوان واحد برگزیده
رعایت حقوق مصرف کنندگان استان قزوین خوش درخشید
"صنعت غذایی کورش" رتبه اول بازار روغن مایع خانوار کشور
را به خود اختصاص داده است
ش��رکت "صنع��ت غذای��ی ک��ورش" در دومی��ن همای��ش اعط��ای
گواهینام��ه و تندی��س رعایت حق��وق مصرف کنندگان اس��تان قزوین
که با حضور دکتر تابش معاون وزیر صمت و رئیس س��ازمان حمایت
مصرف کنندگان و تولید کنندگان کش��ور در ش��هرک صنعتی کاسپین
،دومین همایش
برگزار گردید ،خوش درخش��ید .به گ��زارش
تجلی��ل از واحده��ای برگزیده رعایت حقوق مصرف کنندگان اس��تان
قزوین همچنین با حضور دکتر جمالی پور اس��تاندار ،نمایندگان مردم
قزوین در مجلس شورای اسالمی ،دکتر افضلی رئیس سازمان صمت و
جمعی از مدیران و صنعتگران در سالن اجتماعات شرکت گلدیران واقع
در شهرک صنعتی کاسپین برگزار گردید و گواهینامه و تندیس رعایت
حقوق مصرف کنندگان استان قزوین به مهندس حمیدرضا دادفر مدیر
کارخانه کورش 2به نیابت از دکتر کورش منتصر مدیر عامل شرکت
"صنعت غذایی کورش" اعطا گردید.
ش��رکت "صنع��ت غذایی کورش" از واحدهای صنعتی موفق اس��تان
قزوی��ن در زمین��ه تولید مواد غذایی اس��ت که نخس��تین تولیدکننده
روغ��ن س��رخ کردنی بدون پالم در کش��ور می باش��د و ب��ا دارا بودن
برندهای پرطرفدار اویال و فامیال جایگاه ویژه ای در سبد خانوار ایرانی
دارد .این ش��رکت پراوازه ،به عنوان یکی از ش��رکت های زیرمجموعه
گ��روه صنعتی گلرنگ با هدف تمرکز ب��ر تولید روغن های خوراکی و
محصوالت س�لامت محور در س��ال 1390اغاز به کار کرده است؛ اتکا
به س��رمایه انس��انی جوان و ب��ا انگیزه ،نواوری و تولی��د پایدار مزیت
این ش��رکت بوده و همواره ارتقا رضایت ذینفعان کلیدی و مش��تریان،
س�لامت جامعه و خلق ارزش افزوده را س��رلوحه خود قرار داده است؛
تولیدات شرکت صنعت غذایی کورش در سال ۱۳۹۴معادل ۳۶هزار
تن بوده که با تالش های صورت گرفته رش��د چش��مگیری پیدا کرده و
در سال ،۱۳۹۹به 293هزار تن رسیده است.
ش��رکت پرافتخار "صنعت غذایی کورش" حتی در ش��رایط تش��دید
تحریم های بین المللی و تاثیرات ناشی از شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد
جهانی نیز همچنان به کس��ب موفقیت ها و توسعه تولیدات ادامه داده
و ضمن اختصاص ۱۶درصد س��هم بازار روغن های کشور ،رتبه اول در
بازار روغن های مایع کل خانوار را کسب کرده است.
این شرکت با دارا بودن مزایای رقابتی مختلف از جمله بهره مندی از
ش��رکت های بزرگ و معتبر در زنجیره توزیع و پخش ،بیش از 2هزار
و 700ش��عبه فروش��گاه و ۱۶انبار در س��طح کش��ور در پلتفرم اکاال و
۳۱ش��عبه پخش در س��طح کش��ور توسط ش��رکت گلرنگ پخش ،دارا
بودن بازار جدید مانند فروشگاه های زنجیره ای گندم ،هایپر فامیلی و
فروشگاه های سراسری سورنا و فروش اینترنتی محصوالت در پلتفرم
اکاال به موفقیت های چشمگیر دست یافته است.
“اویال” به عنوان یکی از برندهای اصلی شرکت صنعت غذایی کورش با
سرلوحه قراردادن تولید محصوالت سالمت محور و تولید نسل جدید
روغن ه��ای خوراکی ،برای اولین بار محصوالت س�لامت محور روغن
سرخ کردنی بدون پالم و روغن افتابگردان غنی شده با ویتامین D3
را به صنعت روغن خوراکی کشور معرفی نمود که در نتیجه این اصالح
الگ��وی تغذیه و تغییر فرهنگ مصرف خانوار در س��ال های اخیر ،بخش
غالب بازار سرخ کردنی به روغن های بدون پالم تخصیص یافته است و
صنعت غذایی کورش به عنوان شرکت پیشتاز در این بخش سهم اصلی
بازار را به خود اختصاص داده است.
گفتنی اس��ت؛ شرکت صنعت غذایی کورش که در سال های متمادی
مفتخر به کسب عناوین مختلف ازجمله شرکت برگزیده رعایت حقوق
مصرف کنندگان کش��ور در س��ه س��ال متوالی ،تندی��س برند محبوب
مصرف کنن��دگان در دو س��ال متوالی ،تقدیرنامه اش��تهار به کیفیت از
س��ازمان ملی اس��تاندارد ایران ،نش��ان تولید کاالی س�لامت محور از
معاون��ت غذا و دارو ،تندیس زرین اجالس سراس��ری چهره های نامی
صنعت و اقتصاد کش��ور با رویکرد مس��ئولیت اجتماعی ش��ده ،به عنوان
حام��ی اصل��ی برگزاری دومی��ن همایش اعط��ای گواهینامه و تندیس
رعایت حقوق مصرف کنندگان استان قزوین نقش مهمی در برگزاری
این همایش داشته که نشان از توجه ویژه مدیران این شرکت به رشد
و اعتالی فرهنگ رعایت حقوق مصرف کنندگان می باشد. صفحه 2
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1834
پیاپی 3152
یل روز
تحل
مجلس
به توانمندی های
وزیر اینده رای دهد
تعامالت بین المللی
را جدی بگیریم
فهرست مشکالت
بانکی ،روی میز رئیسی
3
اقتصاد ایران نیازمند ریکاوری
امیرعب�اس اذرم وند :زم�ان زیادی تا تحلیف ابراهیم رئیس�ی ،به عنوان
رئی�س ق�وه مجریه باقی نمانده اس�ت .ب�رای برخی به ویژه کس�انی که به
رئیس�ی رای داده ان�د دوره او می توان�د نقطه پایانی بر دهه پرمش�کل ۹۰
باش�د ؛ دهه ای که در پایان ان اقتصاد ایران فرتوت تر از پیش پا به عصری
دیگ�ر گذاش�ت .با این ح�ال ،چه طرف�داران و چه مخالف�ان دولت اینده
به خوبی می دانند مشکالت اقتصادی کشور امروز عمقی بیش از پیش پیدا
کرده و راه رهایی از این مشکالت هرچ ه باشد ،اسان نخواهد بود.
اقتصاد ایران در حالی فرمان خود را به دس�ت دولتمردان جدید خواهد
داد ک�ه بیش از هر زمان�ی نیاز به تحول دارد .ابعاد مش�کالت به اندازه ای
اس�ت ک�ه پرداختن به هم�ه انها در یک ی�ا دو گزارش ممکن نیس�ت اما
یک نگاه اجمالی به ش�اخص های اصلی هم نش�ان می دهد اقتصاد نیازمند
مراقبت های ویژه و ریکاوری است.
کش��ور اکنون در حالی در اس��تانه تغییر در نهاد اجرایی قرار دارد که مش��کالت
به گزارش
اقتصادی بیش از هر زمان دیگری بزرگ شده اند .بسیاری از کارشناسان معتقدند دهه ۹۰یک دهه از
دس��ت رفته برای اقتصاد کشور محسوب می شود .یک بررسی سرانگشتی هم نشان می دهد این دهه
در قی��اس با دوران دیگر قرن ۱۴هجری ،الاقل از زمانی که ارائه امار انجام ش��ده ،ناموفق ترین دوره
از نظر اقتصادی بود .این در حالی است که دهه ۹۰از پی دهه ۸۰امد که به نسبت موفق ترین دهه
پس از انقالب بوده است.
ش��اید کمتر کارش��ناس ،مقام مسئول یا حتی منتقدی انتظار نداش��ت در پایان یک دهه وضعیت
ش��اخص های اقتصادی نه تنها بهبود نداش��ته باشند ،بلکه ش��رایط به مراتب دشوارتر از اغاز دهه ۹۰
شده باشد.
پایان دوران دالرهای نفتی و بحران تحریم
ایران در پایان س��ال ۸۹درامدهای فراوان نفتی را حاصل می کرد و هنوز
با تحریم های همه جانبه مواجه نش��ده بود .با اینکه از زمان پیروزی انقالب
بارها تنش ها میان جمهوری اسالمی و کاخ سفید به گونه ای پیش می رفت
که به جای باریک کش��یده ش��ود ،اما این مهم تا ابتدای دهه ۹۰رخ نداد.
درواقع امریکا مانند زمان ریگان تا پیش از دهه ۹۰با وجود یکسری تحریم
و مص��ادره اموال ایران ،از تحریم همه جانبه اقتصادی خودداری می کردند و
در نهایت پاسخ نظامی می دادند.
ای��ن اتفاقات در اواخر جنگ ایران و ع��راق چند باری در خلیج فارس رخ
داد .این تقابل ها در نهایت به مس��ئله محاصره اقتصادی ختم نش��د .اما در
پایان دهه ۸۰ش��رایط به س��متی رف��ت که امریکا توانس��ت اجماعی علیه
جمهوری اسالمی شکل دهد .به عقیده برخی کارشناسان روابط بین الملل،
رفتارهای رئیس دولت وقت ایران و دس��تگاه دیپلماسی کشور در ایجاد این
اجماع نقش مهم داشتند.
این فشارها در همان دو سال اول دهه ۹۰چنان سنگین و محسوس بود
که به مس��ئله اصلی انتخابات یازدهم ریاس��ت جمهوری تبدیل شد .حسن
روحانی کلید پیروزی خود را در تنش زدایی بین المللی پیدا کرد و از همین
منظر وارد مناظ ره های انتخاباتی شد.
ش��دت فش��ارها کار را به جایی رس��انده بود که چهره های محافظه کارتر
هم گاه به دس��تگاه دیپلماس��ی یا دولت درباره چگونگی پیشبرد امور دچار
چالش می شدند.
ای��ن امر را به خوبی می ت��وان در مناظره های وقت مش��اهده کرد در این
ش��رایط حس��ن روحانی که با صراحت از مذاکره برای رفع تنش ها صحبت
می کرد توانست اقبال شرکت کنندگان در انتخابات را به خود جلب کند.
دولت روحانی خیلی زود وارد مذاکره ش��د و در همان سال اول مشخص
ش��د طرفین اراده فراوانی برای به نتیجه رساندن این گفت وگوها دارند .در
نهایت زمستان ۹۴خبر توافق کشورهای ۵+۱و ایران بر سر برنامه هسته ای
منتشر شد و تحریم های شورای امنیت برداشته شدند.
این اتفاق چنان بر اقتصاد کش��ور اثر گذاشت که در سال ۹۵بزرگ ترین
رش��د اقتصادی در سال های پس از جمهوری اس�لامی با نرخ ۱۲درصدی
به دست امد.
نرخ تورم هم که به طور سنتی در ایران دو رقمی بود در دو سال پی در پی
تک رقمی شد.
گرچه خیلی زود دولت امریکا تغییر کرد و به جای اوبامای میانه رو ،ترامپ
از جناح راست تند رو قدرت گرفته بود؛ ترامپ از همان دوران کاندیداتوری
خود وعده پایان برجام را می داد .با این حال ،کمتر مس��ئولی تصور می کرد
این س��رمایه دار بتواند چنین راحت به وعده هایی که کش��ورش داده ،پشت
کن د اما او چنین کرد.
از همین ج��ا کار اقتص��اد کش��ور دوب��اره گره خ��ورد .گرچ��ه ترامپ در
اردیبهش��ت ۹۷اع�لام کرد تا پایان همان س��ال کش��ورش از برجام خارج
خواهد ش��د اما از میانه س��ال قبل نرخ دالر و دیگر ارزهای معتبر در ایران
روندی افزایشی به خود گرفت.
مسئوالن دولتی که در ابتدای سال ۹۶توانسته بودند دوباره ارای باالیی
از مردم کس��ب کنند ،در ان زمان تصور نمی کردند مهم ترین دستاوردهای
دوره اول دولت ها انها خیلی زود از بین خواهد رفت.
تورم تک رقمی و لغو تحریم های هس��ته ای ان نقاط برجسته ای بودند که
روحان��ی با ان دهان مخالفان خود را می بس��ت اما همین دس��تاورد خیلی
راحت از دست رفت.
اکنون مردم ایران ۳سال است زیر سخت ترین فشارهای تحریمی زندگی
می کنند.
در زمان��ی که روحانی می خواس��ت دولت دوازدهم را ش��کل دهد فروش
نفت ایران روزانه به ۲میلیون و ۸۰۰هزار بشکه می رسید .گفته می شود در
مقطعی در سال ۹۹فروش نفت ایران به روزانه ۲۰۰هزار بشکه هم کاهش
یافت .اکنون هم گرچه دولت در الیحه پیشنهادی خود در بودجه ۹۹میزان
فروش روزانه نفت را ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه پیش بینی کرده ،هیچ امار
رسمی این فروش را تایید نمی کند.
در مقابل ش��نیده ها حاکی از ان اس��ت که امدن جو بایدن تا حدی فشار
تحریم ها را کاهش دهد و ایران اکنون ۳برابر س��ال گذشته خود به فروش
نفت می پردازد اما ۶۰۰هزار بش��که در روز حدود ۲۵درصد رقم پیش بینی
شده دولت در بودجه است .پس تا همین جا هم می توان گفت از محل عدم
تحقق منابع حاصل از فروش نفت ،کسری بودجه بزرگی حاصل شده است.
داستان تکراری خودداری از انتشار امار
تورم یک بیماری قدیمی در اقتصاد ایران اس��ت .دس��ت کم از پایان برنامه
پنجم عمرانی زمان ش��اه تاکنون نرخ تورم دو رقمی جز چند سال معدود بر
اقتصاد کشور حاکم بوده است .به بیان دقیق تر ،به جز سال های ۹۵ ،۶۹ ،۶۴
و ۹۶نرخ تورم کشور در سال های پس از انقالب همواره دو رقمی بوده است.
در این میان گاه سال هایی بود که با وجود حیات این بیماری قدیمی ،چنان
نرخ ها در ان افزایشی می شد که معیشت مردم خسارت سنگین می دید .مثال
در نیمی از دهه ۹۰نرخ تورم کشور به بیش از ۳۰درصد هم رسیده بود.
از مش��کالت قدیمی کش��ور در حوزه اقتصادی این اس��ت که ش��فافیت
نخستین قربانی هر نوسان و بی ثباتی اقتصادی است .دولت ،بانک مرکزی و
گاه مرکز امار ایران در شرایط بحرانی اقتصاد از ارائه امارهای دقیق خودداری
می کنند .گرچه گفته می ش��ود توجیه چنین سر باززدنی مشکالت امنیتی و
جلوگیری از افزایش انتظارات تورمی اس��ت اما هنوز هیچ مطالعه مشخصی
انجام نشده که این مهم را تایید کند .در مقابل بیشتر مطالعات نشان می دهد
هرچه سطح شفافیت تر در کشور پایین تر بیاید وضعیت اقتصاد هم دشوارتر
خواهد ش��د .درواقع شفافیت از مهم ترین نش��انه های توسعه یافتگی و قابل
پیش بینی بودن یک اقتصاد است.
در عم��ل هم می توان مش��اهده کرد خودداری از انتش��ار ارق��ام نه تنها به
کاهش انتظارات تورمی مردم منجر نشده بلکه زمینه را برای افزایش شایعات
و حرف های بی پایه فراهم می کند .به طور مثال می توان به این نکته اش��اره
ک��رد ک��ه در طول دهه ۹۰معاونت رفاه اجتماع��ی وزارت تعاون ،کار و رفاه
اجتماعی از ارائه هرگونه امار مرتبط با خط فقر خودداری کرده است .تفاوتی
هم نداش��ته که دولت احمدی نژاد روی کار اس��ت یا دولت روحانی .این در
ی که احمدی میدری ،کارشناس اقتصاد
حالی است که در س��ال ۹۲هنگام
به معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار رس��ید ،بسیاری انتظار داشتند او به این
رویه خاتمه دهد؛ به ویژه انکه او از گذشته در بیشتر مطالعات خود بر افزایش
ش��فافیت در اقتصاد کش��ور تاکید کرده بود و عدم شفافیت را یکی از موانع
جذب سرمایه گذاری و افزایش اشتغال معرفی کرده بود .اما او هم در تمام ۸
س��ال گذشته از ارائه هر اماری مربوط به خط فقر هم خودداری کرد و حاال
که به روزهای اخر کار خود نزدیک می ش��ود ،احتماال دیگر تمایلی هم برای
این کار نداشته باشد.
اما خودداری معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار سبب نشد تا به این مسئله
ی که امارهای رس��می کنار گذاش��ته می شوند جا برای
توجه نش��ود .هنگام
ی و براورده��ای عینی و غیرعینی باز می ش��ود .پس از ۵س��ال از
گمانه زن��
گذش��ت عمر دولت روحانی ،مرکز پژوهش های مجلس شورای اسالمی یک
بار اقدام به انتشار جمعیت زیر خط فقر در کشور کرد .این امار هم تنها برای
س��ال ۹۷بود و دیگر هرگز منتشر نشد .گرچه شواهد حاکی از ان است که
فوران اتشفشان تورم
درباره نرخ تورم هم این مش��کل به نوعی دیگر وجود دارد .از همان ابتدای
ده��ه ۹۰دولت وقت تمام تالش خود را به کار برد تا امارهای بانک مرکزی
منتش��ر نش��وند که در این کار هم موفق بود .اما این توفیق به بهبود شرایط
اقتصادی منجر نشد .این اتفاق برای بانک مرکزی در یکی دو سال دیگر هم
رخ داد .ب��ا اینک��ه هم رئیس دولت و هم رئیس بانک مرکزی تغییر کرده بود
و متصدیان این سمت ها از جریان دیگری بودند باز هم این رویه را در پیش
گرفتند .به همین دلیل بانک مرکزی از انتشار برخی امارها خودداری کرد.
از بهمن سال گذشته تاکنون نیز نهاد مرجع پولی کشور از ارائه هر گزارشی
درباره تورم کش��ور خودداری کرده اس��ت .در مقابل نایب رئیس کمیس��یون
اقتص��ادی مجلس ه��م ادعا کرده ای��ن کار به این دلیل ص��ورت گرفته که
باالترین نرخ تورم س��ال های پس از اشغال کش��ور به وقوع پیوسته است .به
همین دلیل در امارهایی که می توان به انها استناد کرد تقریبا تمام امارهای
س��ال های قبل از ۹۹براس��اس امارهای بانک مرکزی اس��ت اما در سال ۹۹
چ��اره ای نبود ج��ز انکه به ارقام مرکز امار اکتفا کرد؛ با این توضیح که روش
امارگیری مرکز امار به گونه ای اس��ت که ارقام اعالمی از س��وی ان همواره
کمتر از بانک مرکزی اس��ت .بررس��ی امارهای رس��می نشان می دهد دولت
دوازدهم در حالی س��ال اول کاری خود را به پایان رساند که نرخ تورم کشور
چون سال ۹۵تک رقمی و ۹.۶درصدی بود .گرچه از میانه این سال افزایش
نرخ دالر محس��وس بود اما در پایان ان سال همچنان تصور می شود که این
نوس��انات مقطعی و قابل کنترل هستند .با اغاز سال ۹۷خیلی زود مشخص
ش��د مشکالت بیش از چیزی اس��ت که تصور می شد .به همین دلیل معاون
اول روحان��ی با ارز ۴۲۰۰تومانی خود به می��دان امد اما زودتر از انچه فکر
می کرد ،این سیاست شکست خورد؛ به نحوی که تا پایان سال ۹۷نرخ دالر
تا ۱۵هزار تومان هم افزایش یافت .همچنین اعالم بازگشت تحریم ها از سوی
ترامپ در دومین ماه سال ۹۶در عمل شرکای تجاری ایران را ناامید کرد .این
عوامل دست به دس��ت هم داد تا در سال ۹۷دوباره نرخ تورم دورقمی و بیش
کارشناس��ان این مرکز گزارش مربوط به خط فقر خود را چند ماهی اس��ت
اماده کرده اند که هنوز اجازه انتشار نگرفته است.
ب��ا وجود اینکه امار رس��می از تعداد افراد و خانواره��ای زیر خط فقر در
کش��ور وجود ندارد ،گمانه زنی های گوناگونی مطرح می شود .حتی نامزدهای
ریاس��ت جمهوری که به هر حال از فیلتر شورای نگهبان هم گذشتند به این
گمانه زنی های گاه بی پایه اس��تناد می کردند .به همین دلیل چند نامزد ادعا
کردند نیمی از جامعه ایران زیر خط فقر است؛ رقمی که قطعا خیلی بیشتر
از ارقام محاسبه شده بخش های رسمی کشور است .مثال در گزارشی که گفته
می شود از س��وی مرکز پژوهش ها تهیه شده ۳۷درصد جمعیت کشور زیر
خط فقر هس��تند .به بیان دیگر ،اعالم نکردن ارقام رسمی نه تنها به تشویش
اذهان عمومی منجر شد بلکه حتی زمینه را برای انتشار ارقامی که دست کم
۱۳درصد بیش از ارقام رسمی است ،را باز کرد.
کیک اقتصاد کوچک و کوچک تر شد
از ۳۰درصد شود .پیامدهای تورم و کسری بودجه سال ۹۷در تمام سال ۹۸
هم محس��وس بود به نحوی که در پایان ان سال نرخ تورم ۱۰درصد از سال
۹۶هم بیشتر شد و مرز ۴۰درصدی را هم رد کرد.
در سال ۹۹اما بانک مرکزی از ارائه امار تورمی خودداری کرد .با این همه،
ش��نیده ها نشان می دهد محاسبات کارشناسان بانک مرکزی از تورم بیش از
۵۰درصدی خبر می دهد .این نهاد رسمی از هرگونه اعالم موضع در این باره
خودداری کرده است .به همین دلیل چاره ای نمی ماند جز اینکه به امارهای
نهاد دیگر اعالم امار در کش��ور مراجعه ش��ود .مرکز امار در پایان س��ال ۹۹
نرخ تورم ساالنه را ۳۶.۴درصد اعالم کرد .با احتساب این رقم هم نرخ تورم
میانگین در دوره دوم دولت روحانی به رقم ۲۹.۶درصد رس��یده اس��ت .این
در حالی اس��ت که بررس��ی های دیگر هم گویاست وضعیت افزایش قیمت ها
در ای��ن دوره نگران کننده بودن��د ،به نحوی که مرکز پژوهش های مجلس در
یکی از گزارش های خود تاکید کرده که در ۳س��ال ۹۷تا ۹۹سطح عمومی
قیمت ها ۲و نیم برابر شده است؛ رقمی که در گذشته هرگز رخ نداده بود.
در اقتص��ادی که تورم بیش از ۳۰درص��د را تجربه می کند و نرخ عمومی
کاالها در ۳سال ۲ ،و نیم برابر می شوند ،رکود اقتصادی حداقل اتفاقی است
که می تواند رخ داد .مش��ابه اتفاقی که در اوای��ل و اواخر دهه ۹۰در اقتصاد
کشور تجربه ش��د .تحریم ها نخستین تمرکز خود را بر خرید و فروش منابع
زیرزمین��ی چون نف��ت و تولید کارخانه ای می گذارد .ب��ه همین دلیل دولت
دچار مش��کل در دخل و خرج خود می ش��ود .این امر سبب می شود تا دولت
به دلیل کس��ری بودجه از پروژه ه��ای عمرانی خود صرف نظر کند که همین
سرمایه گذاری در کشور را هم کاهش می دهد.
در سمت دیگر هنگامی که قیمت ها با شتاب به سمت باال حرکت می کنند،
اکثری��ت جامعه را که مزد بگیران تش��کیل می دهند دچ��ار کاهش جدی در
قدرت خرید می کند .به این دلیل س��اده که تورم در هر اقتصادی به افزایش
دارایی صاحبان ثروت و س��رمایه و ب��ه کاهش قدرت خرید نیروی کار منجر
می شود .این در حالی است که با وجود افزایش ۲و نیم برابری قیمت ها در ۲
سال گذشته ،مزد رشدی متناسبی نداشته و به همین دلیل هم از تورم و هم
سبد حداقلی نیازهای معیشتی عقب افتاده است .این امر به گونه ای است که
گفته می شود اکنون حداقل دستمزد کارگران در شهرهای بزرگ حتی توان
تامین نیمی از نیازهای حداقلی یک خانوار را ندارد.
هنگام��ی که نی��روی کار با کاهش قدرت خرید مواجه می ش��ود ش��روع
به تجدیدنظر در س��بد مصرفی خ��ود می کند .در این هن��گام کاالهایی که
انتظار می رود گران ش��وند و نقش مهم تری در س��بد معیشتی دارند بیش از
نیاز خریداری می ش��وند که همین امر تقاضای کاذب را می س��ازد و به تورم
می افزای��د .کاالهای دیگر هم با کاهش تقاضای ش��دید مواجه می ش��وند که
ای��ن نیز به افزایش رکود دامن می زند .به این ترتیب اقتصاد در یک وضعیت
متناقض که رکود تورمی است قرار می گیرد.
در سال ۹۴که تحریم ها علیه اقتصاد ایران برچیده شد ،کمتر کسی تصور
می ک��رد تنها ۳س��ال زمان الزم خواهد بود تا دوباره رش��د منفی به اقتصاد
کش��ور برگردد .این در حالی اس��ت که از سال ۷۰تا سال ۹۰تنها برای یک
س��ال اقتصاد ایران رش��د منفی را تجربه کرد که ان رشد هم اندک و منفی
۰.۱درصد بود .حال انکه با اعمال تحریم ها از ابتدای دهه ۹۰رکود در ایران
تعمیق بیشتری پیدا کرد .این شرایط در دوره دوم روحانی با شدت بیشتری
بر اقتصاد حاکم ش��ود؛ به نحوی که مجموع رشد دوره دوم حسن روحانی با
فرض رش��د ۰.۷درصدی برای سال ۹۹به منفی ۱.۶درصد رسیده است .به
زبان ساده تر در دولت روحانی نه تنها اقتصاد کشور با بزرگ شدن کیک خود
مواجه نشد بلکه س��االنه به طور میانگین ۱.۶درصد از حجم ان کاسته شده
اس��ت .در سال ۹۸نرخ رشد کشور به منفی ۷درصد رسید که بدترین رشد
اقتصادی کشور در دوران پس از پیروزی انقالب محسوب می شود.
این در حالی اس��ت که دو برنامه اجرا ش��ده در دهه ،۹۰یعنی برنامه های
پنجم و شش��م توس��عه دولت را مکلف کردند تا رشد میانگین ساالنه را به ۸
درصد برساند .پرواضح است که این رقم نه تنها محقق نشد بلکه در این مدت
اقتصاد ایران رشدی تجربه نکرد.
در همایش حمایت از تولید ملی صورت گرفت
معرفی محصول جدید فوالد هرمزگان به عنوان محصول برتر
ن همایش حاتم از عطاء اهلل معروفخانی مدیرعامل شرکت
در سومی
ف��والد هرم��زگان به دلیل انجام طراح��ی و تولید یک محصول جدید
استراتژیک در فوالد هرمزگان تقدیر شد.
در س��ومین همای��ش حات��م (حمایت از تولید مل��ی) که با حضور
مس��ئولین وزارت صنعت ،معدن و تجارت و مدیران صنایع در س��الن
همایش های صدا و سیما برگزار شد از عطاءاهلل معروفخانی مدیرعامل
فوالد هرمزگان به دلیل طراحی و تولید گرید استراتژیک S690Qدر
این شرکت تقدیر و این محصول به عنوان محصول برتر انتخاب شد.
گرید ،S690Qیک گرید فوالدی اس��تراتژیک الیاژی با استحکام
باال در ش��رایط کوئنچ و تمپر اس��ت و کاربرد ان در تجهیزات معدن
کاری ،سدها ،پل ها و سکوهای حفاری می باشد.
معروفخانی در پی کس��ب تندیس این جش��نواره به خبرنگار روابط
عمومی فوالد هرمزگان گفت :هدف ما در این ش��رکت تبدیل ش��دن
ب��ه یک��ی از بزرگترین تولیدکنندگان محص��والت فوالدی در جنوب
کش��ـور ب��ا توانای��ی تولید ۲میلیون تن فوالد خ��ام و ورق عریـض با
گرایش به محصوالت ویـژه است و تولید گریدهای ویـژه جـزو اهداف
استـراتژیک این شرکت است.
وی با اش��اره به رش��د تولید در سه ماهه نخست سال جاری ،نقش
کارکن��ان را در تولی��د بی بدیل عنوان کرد و این موفقیت ها را نتیجه
تالش همه کارکنان فوالد هرمزگان دانست. صفحه 3
4
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1834
پیاپی 3152
خودرو و قطعه
درخواست قطعه سازان برای انتخاب وزیر جدید:
یادداشت
وزارت
صنعت ،معدن و تجارت
بایدها و نبایدها
امیرحسن کاکایی /عضو هیات علمی
دانشگاه علم و صنعت
فاطمه امیراحمدی
editor@smtnews.ir
بخ�ش خصوصی در ایران اس�یب پذیرتر هس�تند ،زیرا به منابع دولتی دسترس�ی
ندارند عالوه بر اینکه نظام بانکی کش�ور به نفع تولید نبوده و چالش های اساسی برای
صنعتگران ایجاد کرده اس�ت .قطعه سازان از جمله فعاالن بخش خصوصی هستند که
در حوزه تولید و تامین قطعات با مش�کالت جدی روبه رو هس�تند .انها درخواس�ت
همراهی و همکاری دولت با بخش خصوصی و کارافرین را دارند.
عکس :ایدا فریدی
دول��ت جدید ب��ه زودی روی کار خواهد ام��د؛ دولتی انقالبی و
جهادی که می خواهد اقتصاد را به قول خودش از فساد ،بی برنامگی
و بی تحرکی نجات دهد .البته همه چیز به نظر بهم ریخته اس��ت .از
ن��رخ مرغ و تخم مرغ گرفته تا ل��وازم خانگی و خودرو ،ظاهرا تحت
کنترل دولت نیست و همه مقصر را وزارت صنعت ،معدن و تجارت
می دانند ک��ه هم کنترل بازرگانی را در دس��ت دارد و هم کنترل
صنعت را .برخی تصور می کنند با تغییر چهار تا وزیر و معاون وزیر
و در نهای��ت مدیرکل می توانند همه چیز را درس��ت کنند .واقعیت
این اس��ت که مشکالت س��اختاری بوده و باید راه حل ها بر مبنای
شناخت این مشکالت باشد .اگر اصرار داشته باشیم رویه های غلط
فعلی را دنبال کنیم و در عین حال تالش را بیش��تر ،خرابکاری ها
با س��رعت بیش��تری گس��ترش می یابند .همین صنعت خودرو با
قیمت گذاری های غلط و س��اختارهای مدیریتی ،مالی و اقتصادی
نامناس��ب و اصرار بر افزایش تولید ،زیان های سنگینی را متحمل
شده است .اصرار بر ادامه این روند ،یعنی خودکشی اقتصادی یک
صنعت .حال اگر این خودکشی در بیشتر صنایع رخ دهد ،معنی ان
خودکش��ی یک اقتصاد خواهد شد .در ادامه به برخی از مهم ترین
اشکاالت ساختاری در وزارت صنعت ،معدن و تجارت می پردازم.
ادغام وزارتخانه ه��ای بازرگانی و صنعتی موضوعی مهم اس��ت.
برخ��ی این ادغ��ام را اش��تباه می دانن��د و به دنب��ال تفکیک این
وزارتخانه ها هستند .البته با همین استدالل بسیاری از وزارتخانه ها
بای��د تفکیک ش��وند که ای��ن موض��وع کامال برخ�لاف رویه های
بین المللی و اقتصادهای قوی جهان اس��ت .درحال حاضر ،مش��کل
ادغام نیس��ت .مش��کل انجاس��ت که اصوال ادغامی رخ نداده است
و فق��ط چند وزارتخانه و س��ازمان را گذاش��تیم کن��ار هم و یک
وزیر را حذف کرده ایم .درحالی که باید فرایندها را به روز ،سازگار و
رقابت پذیر می کردیم .این کار برای این وزارتخانه ،یک کار حیاتی
اس��ت که باید در اس��رع وقت و در فرایندهایی مستمر انجام شود.
البته گام نخست و دیدن تاثیرات اولیه ان را حداقل یک سال دیگر
شاهد خواهیم بود .چاره ای نیست و باید این حرکت اغاز شود.
موضوع بع��دی ،تکمی��ل فرایندهای دول��ت الکترونیک به ویژه
در زمین��ه تجارت و صنعت اس��ت .ب��ا توس��عه فرایندهای دولت
الکترونی��ک و تکمی��ل بانک ه��ای اطالعاتی ،ش��بکه های مجازی
مرتبط و انواع نرم افزارهای خدماتی که خوش��بختانه خیلی از انها
در دولت فعلی اجرایی ش��د ،می توان جلوی بس��یاری از مفسده ها
از جمل��ه دالل بازی ها و بی برنامگی ها در بازاره��ا را گرفت .تا کی
باید چرخه س��یب زمینی -پیاز (یک سال سیب زمینی کم است و
پیاز زیاد و سال دیگر برعکس) درباره انواع کاالها ادامه پیدا کند؟
اگر دولت الکترونیک به طور کامل پیاده ش��ود ،حتی اگر کارمندان
بی مس��ئولیت و نادان هم باشند ،هوش مصنوعی به کمک مدیران
می اید و به موقع هش��دار خواهد داد .هرچند نرم افزارها بدون افراد
خوبی که اطالعات درست وارد ان کنند و بدون مجریان متعهدی
ک��ه نتایج انه��ا را تحلیل و برمبن��ای ان برنامه ریزی و اجرا کنند،
عمال کارامدی الزم را نخواهند داشت اما بهان ه را از دست مسئوالن
می گیرند.
بدین ترتیب توسعه منابع انسانی در این وزارتخانه نیازمند توجه
س��اختاری اس��ت .نمی دانم چرا به بهانه کوچک س��ازی دولت در
۲۰سال گذش��ته به جای اینکه تعداد کارمندان کم شود ،کیفیت
کارمندان پایین امده اس��ت .بازنگری نظام تنظیم گری به موازات
مهندس��ی مجدد س��ازمانی و بهب��ود فرایندها در ای��ن وزارتخانه
بس��یار مهم اس��ت .هم اکنون ش��وراها و کمیته ه��ای مختلفی در
این وزارتخانه تش��کیل می شوند که ش��امل نمایندگان سازمان ها،
وزارتخانه ه��ا و نهادهای گوناگون هس��تند و ی��ک بی نظمی و در
هم پیچیدگ��ی در مس��ئولیت های انه��ا به وجود ام��ده که باعث
بی برنامگ��ی در تنظیم گری و کنترل بخش ه��ای مختلف تولید و
بازار شده است .به عنوان مثال ،درباره صنعت و بازار خودرو بیش از
۲۰نهاد و س��ازمان بازیگر نظام تنظیم گری ان هستند درحالی که
عمدتا مسئولیت مش��خصی در قبال تصمیماتی که اخذ می شود،
ندارند .مثال بارز ان قیمت گذاری اس��ت که ازسوی شورای رقابت
انجام ش��د و ب��االی ۸۰هزار میلی��ارد تومان زیان رس��می به دو
خودروساز تحمیل کرد.
در بازنگ��ری نظام تنظیم گری باید به یک موضوع مهم هم توجه
داش��ته باش��یم .در نهایت ایا به مکانیس��م بازار معتقد هستیم یا
یک بازار کامال کنترل شده می خواهیم؟ اگر به اصول قانون اساسی
معتقدیم و اج��رای اصل ۴۴را قبول داریم ،باید تصدی گری را در
بسیاری از بخش های اقتصاد و صنعت به بخش خصوصی بسپاریم و
دولت به مسائل حاکمیتی بپردازد؛ بنابراین باید دولت و البته بقیه
ارکان نظام همزمان قبول کنند که فضا را برای بخش خصوصی باز
کرده و فقط به تنظیم گری اصول بپردازند .همین جا تقاضا می کنم
حاال که دولت ،مجلس و قوه قضاییه یکدست شده اند و همه با هم
همفکر هستند ،وکالی مجلس از دخالت های شخصی و فامیلی در
صنایع بزرگ مدتی دوری کنند و اجازه دهند صنایع بزرگی مانند
صنعت خودرو ،راه خود را مبتنی بر منافع ملی پیدا کنند.
موضوع دیگر ،توس��عه و لزوم وجود و تحرک جدی سازمان های
توسعه ای برای پیش��رفت صنایع و از جمله صنایع پیشرفته است.
به طور مش��خص باید گالیه کنم که در ۱۶سال گذشته هر وزیری
که امده جایی مانند سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را که
زمانی محرک اصلی پیشرفت های صنعتی و حتی علمی کشورمان
ب��ود ،به تدریج تضعیف کرده و ایدرو از یک س��ازمان فعال به یک
سازمان نمایشی تبدیل شده است .البته سازمان های دیگری مانند
س��ازمان توس��عه تجارت ،س��ازمان صنایع کوچک و شهرک های
صنعتی و س��ازمان توس��عه و نوس��ازی صنایع معدن��ی ،همزمان
موردبازنگری قرار گیرند و بس��ترها را برای بکارگیری فناوری های
نوین و راهبردهای پیشرفته در توسعه صنعتی و فراصنعتی کشور،
بیش ازپیش فراهم اورند.
مجلس به توانمندی های
وزیر اینده رای دهد
بازنگری یک سند راهبردی
ارش محبی نژاد:
نباید
تصمیم گیری ها
پشت درهای
بسته انجام شود
صنع��ت خودرو پس از تحریم ها ،روزهای س��ختی
را می گذران��د ک��ه با وجود عبور از بح��ران ،هنوز به
وضعی��ت ع��ادی برنگش��ته اس��ت .در ای��ن بخش،
قطعه س��ازان ش��رایط به مراتب س��خت تری دارند،
زیرا از پش��توانه های مالی دولتی که خودروس��ازان
در اختی��ار دارن��د ،برخوردار نیس��تند .حیات بخش
خصوصی بس��تگی به س��ود و زیانی دارد که شرایط
به انها تحمیل می کند .ارش محبی نژاد ،دبیر انجمن
تخصص��ی صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه س��ازان
کش��ور درباره درخواست قطعه س��ازان از وزیر اینده
صنع��ت ،معدن و تجارت ب��ه
گفت :انتظارات
فعاالن صنعت قطعه از وزیر جدید ،عجیب یا پیچیده
نیس��ت و بیش��تر درخواست هایی اس��ت که به طور
منطق��ی می توان از باالترین مقام سیاس��ت گذار در
بخش صنعت کشور انتظار داشت.
وی افزود :پیشنهاد ما این است که در سطح کالن،
سند چشم انداز ۱۴۰۴صنعت خودرو را موردبررسی
مج��دد قرار دهند .اگر هن��وز معتقدند تحقق اهداف
این س��ند در افق ۱۴۰۴امکان پذیر اس��ت و مسیری
که برای ان تعریف ش��ده ،مس��یر مناسب و نقش راه،
نق��ش راه خوبی اس��ت ،پس ریل حرکت
قط��ار صنع��ت خ��ودرو را به س��مت این
اه��داف برگردانند ،چراکه امروزه ش��اهد
انحراف چشمگیری در این مسیر هستیم.
اگ��ر هم فکر می کنند به هر دلیلی به علت
تعلل در داخل صنعت خودرو یا مشکالت
پیرامونی مانند تحریم ها ،ش��یوع کرونا و
مس��ائل دیگر مانند سیاس��ت بازی در صنعت خودرو
نمی ت��وان به این اهداف و برنامه ها در صنعت خودرو
رس��ید ،انها را موردبازنگری قرار دهند و یک س��ند
اصالح ش��ده با ویرایش جدید ارائ��ه کنند که اهداف
تعریف ش��ده ان قابلیت تحقق داش��ته باش��ند و ان
اه��داف و برنامه ها را فصل الخطاب کل ارکان صنعت
خودرو قرار دهند تا با تالش در ان مسیر حرکت کرده
و در سطح کالن این صنعت به ان اهداف برسیم.
حل مشکالت چهارگانه
دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و
قطعه س��ازان کشور در ادامه به مشکالت فعاالن این
حوزه اش��اره کرد و گفت :مس��ائلی که درحال حاضر
صنعت خودرو درگیر انهاست و همیشه هم از سوی
انجمن مطرح شده ،مشکالت چهارگانه ای
اس��ت ک��ه نخس��تین انه��ا نقدینگی و
قیمت گذاری اس��ت ،زیرا در قطعه سازی
به دلی��ل اینک��ه همیش��ه قیمت گذاری
دس��توری برای خودروسازان اعمال شده،
قطعه س��ازان هم از س��وی خودروسازان
تحت فشار قرار می گیرند و قطعات براساس
نرخ واقعی ارز و نرخ تمام ش��ده محاس��به نمی شود.
محبی ن��ژاد در ادامه درباره چالش های صنعت قطعه
اظهارکرد :مسئله تامین مواد اولیه داخلی و وارداتی،
تامی��ن ارز موردنیاز ،اصالح جای��گاه صنعت خودرو
در اف��کار عمومی و به ویژه نزد مس��ئوالن ۳ ،چالش
بعدی این صنعت به شمار می رود .اصالح این جایگاه
در ذهن مس��ئوالن حتی اهمیت بیشتری دارد .وی
تاکید کرد :این مش��کالت چهارگانه به نوعی باید حل
ش��ود .انجمن تخصصی صنایع همگن نیرومحرکه و
قطعه سازان کشور پیشنهادات مدون خود را ارائه داده
و ب��ه موازات برای تحقق و موفقیت نهضت س��اخت
داخل ،بس��ته مشوق س��اخت داخل برای انگیزه مند
کردن قطعه س��ازان فعل��ی و بازیگ��ران جدید مثل
سرمایه گذاران جدید در صنعت قطعه یا حتی کمک
گرفت��ن هدفمند از صاحب��ان صنایع و مواد خاص یا
فن��اوری با دانش فنی خاص مانند صنایع دفاع اقدام
کرد ه تا بتوانیم عمق س��اخت داخ��ل را زیاد کنیم و
اس��تقالل و خودکفایی صنعت خودرو را به باالترین
حد برسانیم.
ترک تصمیم گیری پشت درهای بسته
دبیر انجمن تخصص��ی صنایع همگن نیرومحرکه
و قطعه س��ازان کش��ور در ادامه افزود :یک سلس��له
مق��ررات و قوانی��ن مخل تولی��د در صنعت خودرو و
در واقع مشکل افرین برای این صنعت داریم که باید
بازنگ��ری و اصالح ش��وند .محبی نژاد در پایان یاداور
ش��د :امیدواریم این امور با همکاری بخش خصوصی
و انجمن های قطعه سازی و خودروسازی و نیز ارکان
صنعت خودرو انجام و مش��کالت این صنعت برطرف
ش��ود .البته این تصمیم گیری ها پشت درهای بسته
نباید انجام ش��ود .اگر در این مس��یر موفق ش��ویم،
اینده روشنی برای صنعت خودرو کشور رقم خواهد
خورد و انتظارات ما از وزیر جدید هم به نوعی براورده
خواهد شد.
اعتماد صنعتگران را جلب کنید
رضا هاشمی:
یکی از
موضوع هایی
که مجلس
می تواند روی ان
دست بگذارد،
کارامدی فرد
پیشنهادی
برای وزارت
صنعت ،معدن
و تجارت است
در ادام��ه رضا هاش��می ،عضو انجمن س��ازندگان
قطع��ات و مجموعه ه��ای خودرو کش��ور به
گفت :متاسفانه اقدامات مطرح شده در دوران بحران،
در زمان ارامش فراموش می ش��ود .زمانی که در دوره
تحریم قبل ،صنعت دچار بحران و مشکالت بسیاری
شد از تولیدکنندگان و صنعتگران خواسته شد به داد
صنعت برسند اما با رفع تحریم ها و امضای قراردادهای
بین الملل��ی دوباره درهای کش��ور ب��ه روی کاالهای
خارجی ،به ویژه چینی باز ش��د و مسئوالن این حوزه
فراموش کردن��د قول هایی ب��ه تولیدکنندگان داده
بودند .این فعال صنعت قطعه درباره اینکه چه کسی
مس��ئول این موضوع بود ،افزود :وزیر صنعت ،معدن
و تجارت وقت ،متولی این امر بود .وزیر نتوانس��ت به
عهد خود وفا کند؛ بنابراین در حال حاضر هم شرایط
مانند اوایل دهه ۹۰اس��ت و چون در شرایط تحریم
به س��ر می بریم ،از تولیدکننده کمک خواسته شده و
بحث داخلی سازی رونق گرفته است.
او گف��ت :از صنعتگ��ر خواسته ش��ده تا
س��رمایه ،زندگی و انرژی خ��ود را صرف
تولید کند و با تمام توان تعمیق س��اخت
داخل را به س��رانجام برس��اند .صنعتگر با
توج��ه به تجربه هایی که از دوره های قبل
دارد ،خوش��بین نیس��ت اینکه اگر برجام
احی��ا و دوباره درهای کش��ور باز ش��ود،
وزی��ر اینده صنعت ،معدن و تجارت از ورود کاالهای
خارجی جلوگیری کند.
عضو انجمن س��ازندگان قطع��ات و مجموعه های
خودرو کش��ور ب��ا بیان اینکه وزی��ر صنعت ،معدن و
تجارت مس��ئولیت بسیار س��نگینی دارد ،اظهارکرد:
وزی��ر اینده باید نخس��ت رصد کن��د و ظرفیت های
کش��ور در امر تولید را به دس��ت اورد و بداند چگونه
ب��ا این امکان��ات می توان صنعت را ارتق��ا داد .اینکه
چگونه به کمک صنعتگران کس��انی ک��ه کارافرین
هستند چه در حوزه نساجی ،چه کفش ،چه قطعات
خودرو و ...کش��ور را به خودکفایی رساند.
هاش��می با اش��اره به اینکه ما صنعتگران
خوشبین نیستیم ،ادامه داد :درحال حاضر
تولیدکنندگان به نوعی منزوی ش��ده اند.
اگ��ر پول هایی ک��ه ب��رای واردات هزینه
ش��د ،ام��روز در اختیار دولت ب��ود ،تولید
رونق زی��ادی می گرفت .تجربه گذش��ته
ممکن اس��ت مجدد تکرار ش��ود و با تغییر و تحوالت
در حوزه سیاست خارجی کشور صنعتگران دوباره به
فراموشی سپرده شوند.
تضمین بازار ،حداقل کار است
هاشمی تاکید کرد :اگر از صنعتگر خواسته می شود
در ش��رایط بحرانی برای رفع مش��کالت تالش کند،
حداقل کار برای این تالش ،تضمین بازار ان اس��ت.
البت��ه بدبینی موجود فقط مربوط ب��ه وزیر صنعت،
مع��دن و تجارت نمی ش��ود و صنعتگران نس��بت به
نمایندگان مجلس ش��ورای اس�لامی هم انتظاراتی
دارند .ایا نمایندگان مجلس هنگام رای اعتماد نسبت
به توانمند بودن وزیر اینده اعتماد کامل دارند؟ یکی
از موضوع های��ی که مجلس می تواند روی ان دس��ت
بگذارد ،دور از مس��ائل سیاسی که متاسفانه همیشه
پش��ت این موضوع ه��ا وجود داش��ته ،کارامدی فرد
است .نمایندگان باید توجه داشته باشند که ایا وزیر
پیش��نهادی که قرار اس��ت پست بزرگی را در اختیار
بگیرد ،توان و تخصص ان را دارد؟ وی افزود :اگر وزیر
کارامد منصوب ش��ود و مجلس روی توانمندی وزیر
صنعت ،معدن و تجارت انتخاب درستی داشته باشد،
ای��ن فرد می تواند بنای��ی را پی ریزی کند که وزیران
بعدی ان را ادامه دهند .هاشمی در پایان با اشاره به
انتخاب��ات و انتصاب های سیاس��ی در صنعت خودرو
گفت :گاهی مدیران براس��اس مناس��بات سیاسی و
جناح��ی انتخاب می ش��وند ،درحالی که صنعت جدا
از حوزه سیاس��ت ب��وده و اینها قابل جمع ش��دن با
یکدیگر نیستند.
دولت اینده و شفاف سازی استراتژی
عض��و هیات مدی��ره انجم��ن تخصصی
صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه س��ازان
خودرو کشور با اشاره به اینکه دولت اینده
باید نسبت به شفاف سازی استراتژی خود
در زمین��ه صنع��ت خ��ودرو اق��دام کند،
گف��ت :شفاف س��ازی دول��ت در این باره،
سیاس��ت های خودروس��از و قطعه ساز را
برای پیشبرد تولید مشخص خواهد کرد.
سیامک مقتدری در گفت وگو با خبرخودرو در پاسخ
به این پرس��ش که رفع کدام یک از مش��کالت صنعت
خ��ودرو بای��د در اولویت برنامه های دول��ت اینده قرار
بگی��رد ،اظهارکرد :بزرگ ترین مش��کل صنعت خودرو
این است که استراتژی دولت درباره این صنعت روشن
نیس��ت ،بدین معنا ک��ه سیاس��ت گذاری های دولت و
ش��یوه های تحقق اهداف تعریف ش��ده مبنی بر تولید
ساالنه ۲میلیون خودرو و یک میلیون صادرات خودرو،
مشخص نیست .وی افزود :اکنون مقوله صادرات خودرو
به دلیل تحریم ها به حاش��یه رانده ش��ده و دستیابی به
تولی��د ۲میلیون خودرو نیز ب��ا وضعیت کنونی دور از
دس��ترس اس��ت .عضو هیات مدیره انجمن تخصصی
صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودرو کشور
ب��ا بیان اینکه سیاس��ت گذاران دولت اینده
باید اس��تراتژی خود را درباره صنعت خودرو
روشن کنند ،گفت :جهانی سازی ،تامین بازار
داخل��ی ،برخورداری از فن��اوری روز جهان،
تی��راژ تولی��د ،ن��وع خودروه��ای تولیدی و
تامین سلیقه های مصرف کنندگان گوناگون
ی��ا تداوم رون��د کنونی تولی��د ،می تواند در
فهرس��ت برنامه های دولت اینده قرار بگیرد و در زمره
پرسش هایی است که پاسخ انها برای ما روشن نیست،
در صورتی که شفاف س��ازی در این باره ،سیاست های
خودروس��از و قطعه ساز را برای پیشبرد تولید مشخص
خواهد کرد.
مقتدری در ادامه بیان کرد :پس از سیاس��ت گذاری،
برنامه ری��زی مالی و اقدامات اساس��ی در مرحله بعدی
قرار دارد و زیرس��اخت ها ،ملزومات و منابع مالی برای
تولید ۲میلیون خودرو باید مشخص شود .وی در ادامه
گفت :پس از تدارک منابع و برنامه ریزی برای عملیاتی
کردن اهداف ،نوبت به اقدام می رسد .مشکالت روزمره
خودروس��ازان در این چارچ��وب مفهوم می یابد ،بدین
معن��ا ک��ه برنامه ها و تعریف منابع��ی که ما را به هدف
تولید ۲میلیون خودرو می رساند ،متفاوت از برنامه های
مبتنی بر تولید یک میلیون خودرو خواهد بود.
خصوصی سازی خودروسازی ها
عض��و هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن
نیرومحرکه و قطعه سازان خودرو کشور همچنین به
نحوه مدیریت ش��رکت های خودروس��ازی به عنوان
یکی دیگر از استراتژی های دولت اینده اشاره کرد و
افزود :واگذاری این ش��رکت ها به بخش خصوصی یا
ت��داوم وضعیت کنون��ی به طوری که همچنان تعیین
مدیریت عامل و هیات مدیره خودروسازان در اختیار
دولت باش��د ،یکی دیگر از مباحث موردتوجه اس��ت.
مقتدری اذعان کرد :نحوه قیمت گذاری دس��توری،
تعیین تکلی��ف درب��اره واردات خ��ودرو از دیگ��ر
موضوعات��ی هس��تند که به اس��تراتژی دولت اینده
نسبت به صنعت خودرو مرتبط است.
دولت در بدو امر باید این موضوع را به طور مشخص
روش��ن کن��د که چه اهداف��ی را در ارتباط با صنعت
خ��ودرو در نظر دارد تا به تناس��ب ان تکلیف س��ایر
اجزای این صنعت روش��ن ش��ود .مقتدری در پایان
درباره پیش بینی ها مبنی بر ازادس��ازی نرخ خودرو
خاطرنش��ان کرد :به نظر می رسد اگر ازادسازی نرخ
خودرو در کوتاه مدت امکان پذیر نباشد ،در میان مدت
باید این موضوع عملیاتی شود ،زیرا ۵۰هزار میلیارد
تومان زیان انباش��ته خودروس��ازان فشار مضاعفی را
ب��ه این صنعت وارد کرده ک��ه باید تدابیری برای ان
اندیشیده شود.
سخن پایانی
بناب��ر این گزارش فع��االن صنعت قطعه و زنجیره
تامی��ن معتقدند به این دلیل که به بخش خصوصی
تعلق دارند به لحاظ مالی اس��یب بیش��تری از روند
فعلی اقتصادی کش��ور داش��ته اند .انها درخواس��ت
دارن��د س��ند چش��م انداز ۱۴۰۴صنع��ت خ��ودرو
موردبازنگ��ری ق��رار گیرد ،عالوه ب��ر اینکه در حوزه
مس��ائل مالی صنعت خودرو به وی��ژه قیمت گذاری
محصوالت از س��وی شورای رقابت تجدیدنظر شود.
از دیگر درخواس��ت های صنعتگ��ران این حوزه این
اس��ت که نمایندگان مجلس یازدهم به توانمندی ها
و تخص��ص وزیر اینده صنعت ،معدن و تجارت رای
اعتماد دهند .همچنین تصمیمات در حوزه صنعت
پش��ت درهای بس��ته انجام نش��ود و با صنعتگران
مشورت و رایزنی شود.
دستور قطع برق صادر شد
صنعت فوالد و سیمان کشور تعطیل می شود؟
ش��رکت توانیر در نامه ای به شرکت های برق منطقه ای
و ش��رکت های توزیع نی��روی برق ،با اس��تناد به مصوبات
دبیرخانه ش��ورای عالی امنیت مل��ی و هیات وزیران ،از انها
خواس��ت نسبت به هش��دار توقف فرایند اصلی مشترکان
ف��والدی و س��یمان با حداکث��ر برق دریافتی از ش��بکه به
میزان ۱۰درصد دیماند مصرفی به این دسته از مشترکان
اق��دام کنند .به گزارش
به نقل از روابط عمومی خانه
صنع��ت ،معدن و تجارت جوانان ای��ران،در این نامه تاکید
ش��ده در صورت عدم رعایت این س��قف ،برق این واحدها
قطع ش��ود .فعاالن س��یمان و فوالد این بخشنامه را مقدمه
وقوع فاجعه ای در صنایع می دانند و از پیامدهای اجرای ان
ابراز نگرانی می کنند .این بخشنامه در حالی صادرشده که
امس��ال از س��وی رهبر معظم انقالب با عنوان سال «تولید،
پشتیبانی ها ،مانع زدایی ها» نام گذاری شده و انتظار می رود
صنعت برق ،توپ ناتوانی خود در تامین نیازهای کش��ور را
به زمین صنایع دیگر نینداخته و انها را به تعطیلی نکشاند. صفحه 4
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
فصلی نو در مدیریت
اجرایی کشور
فعاالن و کارشناسان معدنی در گفت وگو با
تصمیم گیری جزیره ای
بالی جان
صنایع و معادن
سهم خواهی مشکالت
را عمیق تر می کند
5
:
سیاست های حمایتی ،معادن را نجات می دهد
توجه دولت جدید به موانع توسعه
زانکو عطایی پور ،کارش��ناس ارش��د معدن و کارافرین حوزه نواوری و فناوری
معادن و صنایع معدنی توسعه و رفع عقب ماندگی بخش معدن را از موارد مهمی
دانس��ت که باید ازس��وی دولت جدید به ان توجهی شایست ه شود .او در گفت وگو
با
گفت :متاسفانه باید به این مسئله اذعان کرد که سطح فناوری موجود
در معادن کش��ور ما نس��بت به سایر کشور ها عقب تر است .از مهم ترین دالیل این
امر می توان به تحریم های بین المللی اشاره کرد که در عمل امکان تبادل فناوری
ن رو یکی از مسائل
و دانش فنی با سایر کشورها را از ما سلب کرده است؛ از همی
مهمی که انتظار می رود دولت جدید نگاه ویژه ای به ان داشته باشد ،بحث تعامالت
بین المللی و پیش��رفتی اس��ت که در پی ان برای بخش های صنعتی و معدنی کشور حاصل
یّهای صحیح در بخش معدن اشاره
خواهد شد .او در ادامه به پیامدهای نبود سیاست گذار
کرد و گفت :باید به این موضوع توجه کرد که نبود سیاس��ت گذاری های درس��ت و جامع در
زمین��ه توس��عه و ارتقای فناوری های معدنکاری در کش��ور از دالی��ل مهم دیگر پایین بودن
س��طح فناوری در معادن ماس��ت .می توان گفت بی برنامگی و بعضی از سیاست گذاری های
غلط در فعالیت های مرتبط با بخش معدن و صنایع معدنی از عوامل مهمی اس��ت که باعث
شده امروزه سطح فناوری در معادن کشورهای پیشرفته معدنی با فناوری موجود در کشور
ما اختالف معناداری داشته باشد.
ضربه انحصارگرایی به معدن
عطایی پ��ور همچنی��ن در ادام��ه س��اختار بروکراتیک را یکی از مش��کالت موجود عنوان
ک��رد و گفت :وجود س��اختار غیرمنعط��ف و در اصطالح بروکراتی��ک در بخش های دولتی،
خصولت��ی و حت��ی در برخی هلدینگ های ب��زرگ خصوصی فعال در ح��وزه معدن ،امکان
حضور اس��تارت اپ های منعطف در فعالیت های معدنی را از بین برده اس��ت .یکی از مسائل
مهمی که امروزه شاهد ان هستیم ،ورود بخش های دولتی و هلدینگ های بزرگ خصوصی
به فعالیت های معدنی است .با این شیوه نه تنها شاهد اتفاقات مثبتی نبوده ایم ،بلکه با ایجاد
انحصارگرای��ی و بهره من��دی از جریان ورودی اطالعات ،امکانات و منابع بی ش��مار ،در عمل
امکان فعالیت و رقابت س��الم از س��ایر بازیگران این بخش س��لب ش��د .وی در ادامه تشکیل
شتاب دهنده های دولتی را از دیگر موانع توسعه بخش معدن توصیف کرد و گفت:
تشکیل شتاب دهنده های دولتی یکی از سیاست گذاری های غلط در بخش معدن
بود؛ از این جهت که با ش��کل گیری انها ،رقابت ناس��المی بین این شتاب دهنده ها
و فعاالن بخش خصوصی به وجود امد .به طور کلی پیش��نهاد می ش��ود نهادهای
توس��عه ای دولتی بخش معدن به جای ورود ب��ه فعالیت های عملیاتی این حوزه،
بیش��تر بر سیاس��ت گذاری های حمایتی از فعاالن بخ��ش خصوصی حوزه معدن
تمرکز داشته باشند.
معادن نیازمند حمایت
این کارش��ناس معدن حمایت دولت از فعاالن معدنی را راهکار برون رفت از ش��رایط فعلی
توصیف کرد و گفت :متولیان دولتی و س��ازمان های توس��عه ای مرتبط با بخش معدن باید
سیاس��ت های حمایتی بیش��تری را در دس��تور کار خود قرار دهند؛ به عنوان مثال به جهت
ترغیب معادن برای گس��ترش اس��تفاده از فناوری و افزایش تعامل با اس��تارت اپ ها ،امکان
کاهش حقوق دولتی برای معادنی که با استارت اپ ها ،مراکز پژوهشی و دانش بنیان همکاری
دارند (این موضوع در حال حاضر در قانون معادن نیز پیش بینی شده) در نظر گرفته شود.
عطایی پور در ادامه به معضل کمبود تجهیزات مناسب در معادن اشاره کرد و گفت :نباید
مسئله تامین تجهیزات مناسب معدنی را نیز از یاد برد .کهنه بودن ماشین االت معدنی کشور،
نبود فناوری های مناس��ب اکتش��افی ،کمبود قطعات و تجهیزات اس��تخراج ،نبود تجهیزات
فراوری روزامد جهانی مواد معدنی و ...باعث افزایش چش��مگیر هزینه های تمام ش��ده تولید
در معادن شده است.
این کارشناس معدن افزود :این افزایش هزینه ها ضمن از بین بردن توجیه پذیری اقتصادی
بس��یاری از پروژه های معدنی ،در س��ایر موارد نیز با کاهش حاشیه سود شرکت های معدنی،
در عمل امکان رقابت بین المللی را در بس��یاری از فعالیت های حوزه معدن و صنایع معدنی
ن رو انتظار می رود تامین تجهیزات و ماش��ین االت
از فعاالن داخلی س��لب می کند؛ از همی
مناس��ب جزو مواردی باش��د که از دید رئیس دولت جدید و همچنین وزیر اینده صنعت،
معدن و تجارت مغفول نماند.
عکس :ایدا فریدی
ملی�کا انصاری :ب�ا روی کار امدن دولت جدید و گس�ترش گمانه زنی ها برای
تعیی�ن کابینه س�یزدهم ،روند طی ش�ده در دولت پیش�ین و مزای�ا و معایب
ان شایس�ته بررس�ی اس�ت .از س�ویی دیگ�ر درخواس�ت فع�االن اقتصادی
به وی�ژه معدن�کاران و صاحبان صنای�ع معدنی برای کمک ب�ه تدوین و تبیین
سیاس�ت گذاری های اتی از نکات مهمی اس�ت که باید به ان توجه ش�ود .در
همین راس�تا
با کارشناسان و فعاالن بخش معدن و صنایع معدنی درباره
موان�ع موجود و راهکارهای عملیاتی برای برون رفت از ش�رایط فعلی گفت وگو
کرد که در ادامه می خوانید:
جذب سرمایه های خارجی
ایدین زینال زاده ،فعال و کارش��ناس معدنی در گفت وگو با
،توجه به روابط بین المللی و تعامالت اقتصادی جهانی
را از مهم ترین مسائلی دانست که باید به ان توجه و رسیدگی
مناس��بی ازس��وی دولت جدید ش��ود .او در این باره گفت :در
دولت یازدهم ،توافقنامه برجام ش��کل گرفت و در حوزه معدن
و صنایع معدنی ،این اتفاق دریچه ای امیدبخش بود ،چراکه با
افزایش تعامالت بین المللی ،فرصت های متعددی برای جذب
س��رمایه گذاران خارجی به دس��ت امد .به گفته این کارشناس
معدنی ورود س��رمایه های خارجی به معادن نس��بت به س��ایر حوزه های
صنعت��ی و تولی��دی از جمله صنعت خودرو ،به دلیل ویژگی های ذاتی هر
فعالی��ت اقتصادی و تولیدی ،با س��رعت کمتری پی��ش می رفت ،چراکه
به نتیجه رس��یدن س��رمایه گذاری های خارجی در حوزه معدن و صنایع
معدنی هم به سایر قوانین و مقررات کشور وابسته بود و هم نیازمند طی
ش��دن دوره ای حداقل 5س��اله از اغاز سرمایه گذاری برای به دست امدن
نتیجه .وی افزود :باوجود این قوانین دس��ت وپاگیر و مش��کالتی که بر سر
تعامالت بین المللی وجود داش��ت ،برجام و گسترش ارتباطات کورسوی
امی��دی برای توس��عه بنیادین و تخصصی بخ��ش معدن و صنایع معدنی
ش رفته بودند.
کشور بود و فعاالن این حوزه به سمت رشد و ترقی پی
این فعال معدنی بااش��اره به لغو توافقات برجام گفت :با از س��ر گرفته
شدن مشکالت بین المللی این سرمایه گذاری ها به نتیجه نرسید و مسیر
فعالیت بخش معدن دشوارتر از قبل شد.
ثبات مدیریتی
زینال زاده همچنین در ادامه س��خنان خود به اهمیت جایگاه مدیران
نهاده��ای متول��ی بخ��ش معدن و نق��ش انها در س��اماندهی این بخش
اش��اره کرد و افزود :در دولت های یازدهم و دوازدهم ش��اهد 4وزیر و 2
سرپرست در وزارت صنعت ،معدن و تجارت بودیم که از نتایج
و پیامدهای زیان بار این اتفاق می توان به س��اماندهی نش��دن
مناس��ب و تصمیمات اغلب غیرکارشناس��ی ب��رای این حوزه
اشاره کرد .باوجود تالش های صورت گرفته و اشتباهات انجام
ش��ده طی مدت اخیر (نه تنها در دولت قبلی بلکه در 4دولت
گذش��ته) معدن و صنایع معدن��ی در تولید ناخالص داخلی به
ت ویژه ای برای
جایگاه واقعی خود نرسید و این موضوع از اهمی
بررسی برخوردار است .حال باید دید دولت بعدی چه اقداماتی
در جهت رفع موانع موجود و تدوین راهکارهای مناس��ب برای قرارگیری
بخش معدن و صنایع معدنی کش��ور در مس��یر توسعه انجام خواهد داد.
این کارشناس معدن در ادامه گفت :یکی از بهترین اقداماتی که می تواند
برای توس��عه و رفع موانع بخش معدن کش��ور موثر باش��د ،احیای وزارت
صنایع و معادن و بهتر از ان ،تشکیل وزارت مستقلی برای زمین شناسی،
معدن و صنایع معدنی اس��ت .الزم به توجه اس��ت که این موضوع همواره
یکی از خواسته های سرمایه گذاران و فعاالن این حوزه مهم تولیدی است
و امیدواریم در دولت جدید شاهد این اتفاق مهم صنعتی و معدنی باشیم.
سخن پایانی
بنا بر نظر کارشناسان مش��کالت موجود در حوزه های اقتصادی
کش��ور به ویژه بخش معدن باعث ش��ده ضمن توقف توسعه ،شاهد
نوع��ی عقب گرد باش��یم .امیدواریم دولت جدید ب��ا در نظر گرفتن
موانع فعلی و تبیین اهداف روشن و توسعه افرین ،در جهت رشد و
رونق کشور حرکت کند. صفحه 5
6
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1834
پیاپی 3152
خبر
افتتاح دهمین ایستگاه
خالقیت گل گهر
در گفت وگو با فعاالن صنایع معدنی مطرح شد
فصلی نو در مدیریت اجرایی کشور
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
چند هفته ای است پرونده انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰بسته و مبحث کابینه جدید دولت سیزدهم
گش�وده ش�ده اس�ت .انتخاب مدیران جدید فصلی نو از مدیریت اجرایی را در کش�ور ما رقم می زند .طی
چند س�ال گذش�ته با شدت گرفتن تحریم های بین المللی علیه ایران شاهد افزایش چالش های اقتصادی
در کش�ور بوده ایم .در همین حال موجی از سیاس�ت گذاری های اش�تباه بر بار مشکالت فعاالن صنعتی و
اقتصادی افزوده است .بر همین اساس نیز از سیاست گذاران جدید انتظار می رود این دست چالش هایی
که ناشی از عملکرد مدیران است را رفع کنند.
عکس :ایدا فریدی
مراسم افتتاح دهمین ایستگاه خالقیت گل گهر با
حضور مدیر مجتمع گل گهر ،رئیس اداره فرهنگ و
ارشاد اسالمی و جمعی از هنرمندان و دست اندرکاران
ایس��تگاه خالقیت و با رعایت پروتکل های بهداشتی
برگزار شد .به گزارش روابط عمومی گل گهر ،حجت
نجمی نیا ،مدیر مجتمع گل گهر در این مراسم گفت:
ایس��تگاه خالقیت گل گهر امس��ال در دهمین سال
برگ��زاری خود با توجه به ش��رایط ش��یوع بیماری
کرونا به صورت مجازی و با برنامه ریزی های دقیق و
کارشناسانه برگزار می شود.
نجمی نیا ضمن قدردانی از حمایت های همیشگی
ایمان عتیقی ،مدیرعامل ش��رکت از حوزه فرهنگ
و هن��ر ،از زحم��ات مدیریت رف��اه و امور اجتماعی
و مدیری��ت روابط عمومی و امور بین الملل ش��رکت
و تی��م اجرای��ی دهمی��ن دوره ایس��تگاه خالقیت
تش��کر کرد و افزود :امس��ال به دلیل ش��رایط کرونا
ای��ن برنامه کاربردی می توانس��ت برگزار نش��ود اما
پش��تکار تیم مدیریتی و اجرایی ایس��تگاه خالقیت
موج��ب ش��د تا برنامه ها طب��ق برنامه پیش رفته و
تمام اهداف محقق شود .محمدعلی حافظی ،رییس
اداره فرهن��گ و ارش��اد اس�لامی س��یرجان ضمن
قدردان��ی از دیدگاه فرهنگی و اجتماعی مدیرعامل
و سایر مدیران ارشد گل گهر گفت :گل گهر عالوه بر
حمای��ت از هنرمندان و انجام فعالیت های فرهنگی
در شهرس��تان ،فعالیت ه��ای موث��ر اجتماعی برای
کارکنان و خانواده ه��ای خود را نیز فراموش نکرده
ت چراکه نمود عینی این مهم را امروز در دهمین
اس
سال پیاپی ایستگاه خالقیت به خوبی شاهد هستیم.
محم��د اکبری ،مدیر رفاه و امور اجتماعی ش��رکت
گل گه��ر نیز در ای��ن ایین گفت :با توج��ه به اتمام
مراحل ثبت نام متقاضیان دهمین ایستگاه خالقیت
گل گه��ر ،این جش��نواره مج��ازی ،وی��ژه فرزندان
کارکنان ش��رکت گل گهر با شعار؛ «خالقیت؛ دور از
ه��م ،ب��رای هم» ،از ۱۲تیر کار خود را اغاز می کند.
تاثیر چنین برنامه های خالقانه و کاربردی در شرایط
فعلی می تواند برای خانواده بزرگ گل گهر دوچندان
باشد و خوشحالیم که استقبال امسال حتی بیشتر از
سال های گذشته بوده است.
صنایع معدنی
تعامل با فعاالن صنعتی
بخش
قابل توجهی از
چالش های حاکم
بر فعالیت صنایع
معدنی از عملکرد
ناصحیح مدیران
و استراتژی های
اشتباه نشات
می گیرد
ی مهریزی ،فعال صنعت فوالد در گفت وگو با
سید علی محمد ابوی
اظهار کرد :تیم اقتصادی انتخابی دولت باید با شرایط جامعه
اش��نا و به وضع موجود واقف باش��د .در همین ح��ال انتظار می رود
تعاملی میان این سیاست گذاران و تمامی فعاالن اقتصا د برقرار باشد.
وی با اشاره به شرایط نابسامان حاکم بر زنجیره فوالد افزود :از نیمه
دوم سال گذشته شاهد وضع انواع قوانین و مقررات برای زنجیره فوالد
با هدف ارام کردن التهابات حاکم بر این زنجیره بودیم؛ با وجود این،
افراد صاحب نفوذ در این زنجیره با این دستورالعمل ها مخالف هستند و مانع
اجرا و تحقق انها می ش��وند .درواقع در مواردی شاهد هستیم برخی مدیران
فوالدی قدرت باالتری در مقایس��ه با وزرا و س��ایر نهادهای اقتصادی دارند.
در چنی��ن فضای��ی حفظ منافع برخی واحدهای صنعت��ی بر اجرای صحیح
ایین نامه ها و نظم بخشی به شرایط موجود اولویت دارد.
با توجه به ش��رایط یاد ش��ده انتظار می رود وزرایی س��کان اداره امور را در
وزارتخانه های��ی ب��ا محوریت اقصادی بر عهده بگیرند که منافع کش��ور را به
منافع گروهی ارجح بدانند .در همین حال از تخصص کافی در حوزه مسائل
اقتصادی برخوردار باش��ند و جس��ارت کافی برای برخورد با شرایط موجود و
قدرت های پشت پرده را داشته باشند .البته تیم اقتصادی دولت باید همگام
و همراه باش��ند اما این همگامی نباید مانع ان ش��ود که منافع عمومی مردم
فراموش شود .ابویی مهریزی گفت :متاسفانه وزرا پس از انتخاب و کسب رای
اعتماد از نمایندگان مجلس ش��ورای اس�لامی همچنان تابع سیاست گذاران
باالدس��تی خود هس��تند .بدین ترتیب در طول این سال ها قواعد مدیریت و
اصول ان از کشور رخت بر بسته است.
وی افزود :در طول س��ال های گذشته شاهد صدور انواع دستورالعمل های
متضاد در حوزه های مختلف صنعتی و اقتصادی هستیم .در چنین شرایطی
فضا برای مدیران میانی باز ش��ده و طبق نظر خود اقدام به سیاس��ت گذاری
ضرورت رفع استراتژی های ناکارامد
می کنند .در همین حال بنگاهداری دولتی و حفظ منافع برخی
بنگاه ه��ای خ��اص به منافع عمومی ارجحی��ت دارد .در چنین
شرایطی امکان تداوم فعالیت از برخی بنگاه های تولیدی سلب
ش��ده اس��ت .بنابراین انتظار می رود اف��رادی کاردان و کاربلد
مدیریت امور را برعهده بگیرد .اما در حال حاضر چنین مدیرانی
در مسند کار نیستند و باید اقرار کرد که شرایط نابسامان حاکم
بر اقتصاد کش��ور از ش��عارزدگی ،عدم تسلط به امور مدیریتی و
خودمحوری نشات می گیرد .طی ماه های گذشته شاهد تصویب شیوه نامه ای
از سوی وزارت صنعت ،معدن و تجارت و مجلس شورای اسالمی برای تنظیم
بازار فوالد بوده ا م اما این ش��یوه نامه ها در حال حاضر و تحت تاثیر نفوذ برخی
فعاالن این زنجیره کارایی خود را از دس��ت داده اند و گویی با ش��یری بدون
یال و کوپال روبه رو هستیم که نه تنها منفعت صنایع پایین دستی و مردم را
مدنظر ندار د بلکه تنها از منافع واحدهای وابسته به دولت حمایت می کند.
ابویی در ادامه گفت :اش��تغالزایی و ایجاد ارزش افزوده با توس��عه صنایع
پایین دس��تی حاصل می ش��ود .بر همین اس��اس ،نیز اغلب کشورها بر ورود
محص��والت تکمیل��ی عوارض وض��ع می کنند .درحالی ک��ه به راحتی امکان
ص��ادرات مواد اولیه و خام به س��ایر کش��ورها وج��ود دارد .درواقع مدیران و
سیاست گذاران انقدر درگیر کشورداری شده اند که فراموش کرده اند وظیفه
دارن��د در س��ایه تعامل با کش��ورهای دیگر ،منافع ای��ران را حفظ کنند .در
چنی��ن فضایی امکان صادرات ش��مش فوالد به راحتی امکان پذیر اس��ت اما
روی صادرات انواع محصوالت فوالدی تعرفه وضع می ش��ود .بنابراین انتظار
می رود مدیران جدید در سیاست های غلط و ضدتولید یادشده بازنگری کنند.
زمینه تقویت بدنه کارشناسی در وزارت صنعت ،معدن و تجارت فراهم شود.
اختیارات مدیران میانی به سیاست های صحیح و قوانین محدود شود .تا بدین
ترتیب زمینه بازگشت پویایی به اقتصاد کشور فراهم شود.
س��عید برزگر ،کارش��ناس صنایع معدنی در گفت وگو با
تاکید کرد :همان طور که بارها تاکید شده ،ایران از ظرفیت های غنی
معدنی برخوردار اس��ت که می تواند زمینه توسعه صنایع معدنی را
فراهم کند .اما این ظرفیت ها ان طور که باید مورد توجه قرار ندارند؛
عالوه بر این ،چالش هایی نیز در مسیر فعالیت صنایع معدنی کشور
وجود دارد که روند فعالیت انها را بیش از پیش دشوار می کند .بخش
قابل توجهی از این مش��کالت از سیاس��ت گذاری های اشتباه نشات
می گیرد و باید برای رفع ان تالش کرد .نمونه بارز سیاس��ت های اش��تباه مسئوالن را می توان
ک سو این زنجیره بدون نظم و همگونی توسعه یافته
در زنجیره و بازار فوالد مشاهده کرد .از ی
و با چالش های جدی در مسیر فعالیت خود روبه رو است؛ ناهمگونی که در طول سال های اینده
بیشتر خود را نشان می دهد و چنانچه راهکاری اساسی برای رفع ان اندیشیده نشود شاهد زیر
سوال رفتن توسعه صنایع فوالدی کشور خواهیم بود .از سوی دیگر نیز در طول ۲سال گذشته
بازار فوالد با توجه به اقدامات و اس��تراتژی های غیرکارشناس��ی بر هم خورده است .بنابراین از
سیاست گذاران جدید انتظار می رود با شناخت شرایط موجود در مسیر رفع این مشکالت گام
بردارند .برزگر در پایان افزود :با توجه به تمام موارد یادش��ده از سیاس��ت گذاران انتظار می رود
ب��رای تصمیم گی��ری و رفع چالش های مورد بحث از نظرات تمامی فعاالن صنعتی و اقتصادی
بهره بگیرند .بدین ترتیب اس��تراتژی های انتخاب ش��ده در مس��یر فعالیت صنایع با دقت نظر
بیشتری اتخاذ خواهند شد و شاهد رفع چالش های کنونی خواهیم بود.
سخن پایانی
از مجموع موارد یادشده این طور برداشت می شود که بخش قابل توجهی از چالش های حاکم
بر فعالیت صنایع معدنی از عملکرد ناصحیح مدیران و استراتژی های اشتباه نشات می گیرد .در
چنین شرایطی مدیران می توانند با بهره گیری از نظرات فعاالن صنعتی و اقتصادی و همچنین
کارشناسان خبره تصمیماتی صحیح اتخاذ کنند.
مدیرعامل فوالد هرمزگان در حاشیه جشنواره حاتم:
رفع موانع تولید خواسته اصلی صنعت است
عط��اءاهلل معروفخانی مدیرعامل فوالد هرمزگان در حاش��یه همایش
حات��م در مصاحبه با خبرنگار صدا و س��یما خواس��تار حمایت دولت از
صنعت و رفع موانع تولید شد.
معروفخان��ی ضمن ابراز تاس��ف از قطعی های ب��رق در روزهای اخیر
مهمترین مانع تولید را کمبود انرژی دانس��ت و گفت :در فصول گرم با
کمبود برق و در فصول سرد با کمبود گاز مواجه هستیم.
وی به دس��تور رهبر معظم انقالب بر حمایت از تولید ملی اشاره کرد
و گف��ت :معظم ل��ه فرمودند «اقتـدار و ابروی کش��ور در «خودکفایی»
اس��ت و باید نیازهای مهم کش��ور را خـودمان تولی��د و تامین کنیم».
در حالی ک��ه این کمبود انرژی مانعی بر س��ر راه تامی��ن نیازهای مهم
کشور است.
معروفخان��ی با بیان اینک��ه راه حل تامین کمبود ان��رژی پاک کردن
صورت مساله و قطع برق و گاز صنایع نیست تاکید کرد :این اخالل در
تامین انرژی ،کاهش تولید در یک زنجیره را در پی دارد.
وی در ادام��ه تاکید کرد :ضرر و زیان کاهش تولید در صنایع مادری
چ��ون فوالد دامن بس��یاری از صنایع پایین دس��تی را خواهد گرفت و
مشکالت جدیدی را برای کشور ایجاد خواهد کرد.
مدیرعامل فوالد هرمزگان ابراز امیدواری کرد در اینده با برنامه ریزی
و اقدامات صحیح این مانع اصلی تولید از سر راه صنایع برداشته شود. صفحه 6
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده1442
10ژوئیه2021
شماره 1834
پیاپی 3152
دولت تصدی گری
را رها کند
فعال فقط «اوراسیا»
در تهران
برگزار می شود
پیشنهاد اهالی تجارت به دولت اینده:
حسام محمدی فر
کارشناس اقتصاد مناطق ازاد
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
عکس:
درحال حاضر به دلیل قرار گرفتن نام ایران در فهرس��ت سیاه FATF
تجارت ما به ش��کل س��نتی و با پرداخت پول نقد ان هم با کش��ورهای
محدود قابل انجام است .بنابراین باید در نخستین قدم با قرار گرفتن
در جریان تجارت بین المللی ،مشکالت این بخش را کاهش دهیم
ارز تک نرخی را جدی بگیریم
مسعود دانش��مند ،کارش��ناس و فعال اقتصاد درباره
رویکردهای��ی ک��ه می توان��د در عملکرد بهت��ر دولت
س��یزدهم در حوزه تجارت موثر باش��د ،در گفت و گو با
عنوان ک��رد :درحال حاضر مش��کالت اقتصادی
موج��ود در کش��ور تاثی��ر فراوانی بر تج��ارت خارجی
گذاشته و بی ش��ک برای بهبود این شرایط برنامه هایی
الزم است .بر این اساس ،به عقیده من دولت اینده باید
اهداف تجاری و اقتصادی خود را در دو قالب کوتاه مدت
و بلندمدت تعریف کند.
دانشمند در این باره گفت :در بخش کوتاه مدت دولت
هرچه سریع تر به مسئله روابط بین المللی بانکی کشور
و ح��ل و فصل کردن موضوع FATFبپردازد تا نقل و
انتقاالت پولی برای کشور امکان پذیر شود ،دسترسی به
منابع مالی پیدا کنی��م و از محدودیت های پولی فعلی
رهایی یابیم .درحال حاضر به دلیل قرار گرفتن نام ایران
در فهرس��ت س��یاه FATFتجارت ما به شکل سنتی
و ب��ا پرداخت پول نقد ان هم با کش��ورهای
مح��دود قابل انجام اس��ت .بنابرای��ن باید در
نخستین قدم با قرار گرفتن در جریان تجارت
بین املل��ی ،مش��کالت این بخ��ش را کاهش
دهیم.
وی درباره رویکرد بلندمدت نیز تاکید کرد:
تجارت زمانی می تواند از حداکثر ظرفیت های
موجود در کشور استفاده کند که متکی به تولید باشد.
بنابراین دولت سیزدهم در این بخش می تواند به جای
اصرار بر واردات کاالهای نهایی خارجی ،تولید کاالهای
مش��ابه در کش��ور را تقویت کند و به تامین مواد اولیه
م��ورد نیاز این بخش بپردازد ت��ا در طول زمان عالوه بر
تامین کاالهای مورد نی��از بتوانیم به بازارهای خارجی
این کاالها نیز نیم نگاهی بیندازیم.
این کارش��ناس اقتصاد همچنی��ن تصریح کرد :البته
منظ��ور از حمایت از تولی��د داخلی ایجاد ممنوعیت در
واردات کاالها نیس��ت زیرا توس��عه و ارتقای
کیفی��ت در تولید تنها زمان��ی اتفاق می افتد
که رقابت وجود داش��ته باش��د و در غیر این
صورت ،انحصار ایجادش��ده به زیان اقتصاد و
تجارت کش��ور خواهد بود و حکایت ان مثل
صنایع خودروس��ازی کشور می شود که مردم
در س��ال ،۱۳۶۳همچن��ان به دنب��ال پیکان
ساخت ۱۳۴۷بودند .وی درباره ضرورت توجه دولت به
صادرات با ارزش افزوده نیز خاطرنش��ان کرد :متاسفانه
درحال حاضر خام فروشی بیشترین حجم صادرات کشور
را به خود اختصاص داده و این در حالی است که توجه
به ف��راوری محصوالت و خدمات و ص��ادرات متکی بر
ایجاد ارزش افزوده در کشور ،می تواند عالوه بر سوداوری
مستقیم ،اشتغال و رش��د اقتصادی را ایجاد کند که از
ملزومات ایجاد رفاه در کش��ور اس��ت .ب��ه همین دلیل
پیسنهاد کارشناس��ان اقتصا د به دولت اینده این است
که تجارت و صادرات کش��ور را بر مبن��ای ایجاد ارزش
افزوده تعریف کند .این فعال حوزه تجارت همچنین از
تک نرخی کردن ارز به عنوان یکی از مهم ترین کارهایی
که دولت س��یزدهم می تواند به ان بپ��ردازد یاد کرد و
افزود :ما باید به سمت ارز تک نرخی برویم و سوبسید را
از بخ��ش واردات بگیریم و ان را به مصرف کننده انتقال
دهیم .وج��ود ارز چندنرخی در ح��وزه تولید و واردات
کش��ور موجب می شود بستر ایجاد رانت و فساد در این
بخ��ش مهیا ش��ود و عالوه بر ان به دلی��ل وجود کاال با
نرخ های متفاوت در بازار ،یارانه های درنظر گرفته شده
در س��فره مردم ننشیند .دانش��مند موضوع تک نرخی
کردن ارز را یکی از اولویت های کوتاه مدت دولت جدید
دانس��ت و گفت :این برنامه کوتاه م��دت باید به صورت
بلندمدت نیز پیگیری ش��ود تا در نهایت ارز چندنرخی
که یکی از بیماری های مزمن اقتصاد و تجارت کش��ور
بوده است ،درمان شود.
تقویت تجارت با همسایه ها
علی سعدوندی اقتصاددان و موسس کلینیک اقتصاد
درب��اره برنامه های��ی که می تواند در ح��وزه تجارت در
دس��تور کار دولت اینده ق��رار بگی��رد در گفت وگو با
عنوان ک��رد :تحقیقات فراوان در علم توس��عه
نشان داده که تجارت همواره به عنوان پیش نیاز و موتور
محرک توسعه عمل کرده است و شاید به همین دلیل
هم باشد که دولت های دیگر در تحریم های علیه ایران،
تجارت را هدف قرار داده اند .بنابراین الزم اس��ت دولت
اینده موضوع تقویت و گس��ترش تجاری را در دستور
کار خود قرار دهد.
وی درباره روش های توس��عه تج��اری ،اولویت را به
گس��ترش رواب��ط تجاری با همس��ایگان کش��ور داد و
تاکید کرد :ایران ب��ا توجه به موقعیت جغرافیایی خود
با کش��ورهای زیادی در خشکی و دریا هم مرز است که
هر یک دارای نظام ه��ای اقتصادی و محصوالت خاص
خود هستند که می تواند با انها پیمان های تجاری شود
و مرزهای تجاری را این کشورها بردارد.
س��عدوندی درب��اره چگونگ��ی برداش��تن
مرزهای تجاری با کش��ورهای همس��ایه نیز
گف��ت :باید به ج��ای چانه زنی بر س��ر موانع
تعرف��ه ای و غیر تعرفه ای -ک��ه معموال نیز به
نقطه روشنی نمی رس��د -به صورت دوطرفه
این موانع را حذف ک��رد .با حذف این موانع
تعرفه ای ،غیرتعرفه ای و گمرک بین دو کشور
تجارت به شکل مطلوب ش��کل می گیرد و حتی ایران
می تواند به عنوان یک ه��اب تجاری در منطقه و محل
تبادالت تجاری دیگر کش��ورهای همس��ایه ش��ناخته
شود.
این کارشناس اقتصاد در ادامه تاکید کرد :با این روش
می توانیم به س��رعت پیمان تجارت ازاد را با بسیاری از
همس��ایگان اجرا کنیم و به ص��ورت دوطرفه از مزایای
تج��ارت ازاد بهره ببریم .البته این ازادس��ازی تجارت
حتی می تواند در ابتدا به صورت یک طرفه کلید بخورد؛
یعنی مثال در تجارت با کشورهایی مثل گرجستان که
قابلیت ه��ای تج��اری مطلوبی دارن��د ایران
می تواند موضوع تج��ارت ازاد را مطرح و در
یک فرصت ۶ماه��ه مرزهای تجاری خود را
به ش��کل یک طرفه برای کش��ور همسایه باز
کن��د تا انها نیز در ای��ن زمینه تصمیم گیری
کنند.
وی اف��زود :تج��ارت ازاد ب��ا کش��ورهای
همس��ایه موضوعی است که سهم تجارت ازاد در تولید
ناخالص ملی را در کل منطقه افزایش خواهد داد؛ البته
بای��د در کنار این برنامه و ش��کل گیری پیمان تجارت
ازاد ،به دلیل اس��تفاده از پول های کشورهای همسایه
و سیس��تم چندارزی ،موضوع تش��کیل بازار بورس ارز
خاورمیانه باید در دستور کار قرار گیرد.
س��عدوندی درباره اهمیت رف��ع تحریم ها و موضوع
FATFدر تج��ارت خارج��ی کش��ور نیز اف��زود :رفع
تحریم ها اگر بخواهد موجب بازگش��ت نظام اقتصادی
کش��ور به روال گذشته و ارزپاش��ی های ان نظام شود
فایده ای برای بهبود تجارت کش��ور نخواهد داش��ت و
تجارت کش��ور را به س��وی نابودی می کشاند و همانند
س��ال ۹۶تاثی��ری بر ایجاد رف��اه نخواهد داش��ت .اما
اگر قرار اس��ت تجارت کش��ور با رف��ع تحریم ها باعث
بهبود ش��رایط شود ،نیاز اس��ت اصالح در نوع نگرش و
برنامه ریزی در این حوزه به وجود بیاید و عواید حاصل
از ان در جهت توس��عه زیرس��اخت ها به ویژه توس��عه
زیرس��اخت های ریلی ،بندری و ارتباطی هزینه شود .از
این رو ،می توان به مثبت بودن ان دل بس��ت که البته
کار چندان ساده ای نیست .درباره موضوع FATFنیز
به نظر می رسد این مشکل در صورت رفع تحریم ها در
مدت کوتاهی قابل حل باشد.
سعدوندی در پایان گفت :در هر حال انچه مشخص
است این است که در شرایط کنونی موضوع تحریم ها از
موضوع FATFمشکل س��ازتر و سیاست های ناکارامد
۵۰سال گذشته از موضوع تحریم ها مشکل سازتر است
که باید اصالح شود.
باید به بهبود شرایط کسب و کار بپردازیم
قدی��ر قیافه ،فعال اقتص��اد و نایب رئیس کنفدراس��یون
ص��ادرات ایران درباره اولویت هایی که می تواند در دس��تور
تو گو
کار دولت سیزدهم در حوزه تجارت قرار گیرد ،در گف
با
عنوان کرد :گام برای بهبود وضعیت تجارت کشور
کس��بو کار است و پیش
واقعی ش��دن قانون بهبود فضای
از ه��ر موض��وع دیگری بای��د به رفع این مش��کل در نظام
اقتصادی و تجاری کشور توجه شود.
بو کار
قیافه در این باره افزود :موضوع بهبود فضای کس��
اگرچه پیش تر در مجلس مصوب و به نهادهای اجرای ابالغ
ش��ده ،تاکنون به طور کامل و درست اجرایی نشده است و
می تواند یکی از انتظارات حوزه تجارت از دولت اینده باشد.
البته به جز این کمبودهای فراوانی در بخش تجارت وجود
دارد که می تواند مورد نظر فعاالن اقتصاد باش��د و اگر این
موارد به نتیجه برسند ،می توانیم امید داشته باشیم در این
بخش به نقاط روش��نی برسیم .وی از تک نرخی شدن ارز و
ح��ذف ارز رانتی از تجارت کش��ور در دولت اینده به عنوان
یک��ی از موضوعات مورد تاکید بازرگانان کش��ور یاد کرد و
افزود :این ارز ترجیحی و رانتی که در اصل با توجه معیشت
اقش��ار کم برخ��وردار جامعه ب��ه واردات کاالهای اساس��ی
اختصاص یافته است ،امروز عمال به مصرف کننده نمی رسد
و به عالوه در بخش تجارت موجب ایجاد فساد می شود.
قیافه به عنوان راهکار جایگزین این ارز در اقتصاد کش��ور
تاکید کرد :دولت می تواند برای رسیدن به
ش��رایط مطلوب تجاری در بخش واردات،
از ارائ��ه این نوع ارز ب��ه واردات خودداری
کن��د و در عوض مقادیر ریال��ی ان را در
قالب ه��ای امکان پذیر موج��ود در اختیار
دهک های پایین جامعه قرار دهد .شرایط
استفاده از این نوع ارز درحال حاضر به غیر
از ایجاد بی انگیزگ��ی در فعاالن واقعی این حوزه ،نتیجه ای
برای اقتصاد کش��ور نداشته است .نایب رئیس کنفدراسیون
ص��ادرات ایران در ادامه خاطرنش��ان کرد :نکته دیگری که
بس��یاری از بازرگان��ان از ان گالیه دارن��د موضوع ثبات در
قوانین ،مقررات و دس��تورالعمل ها و بحث همیشگی درباره
قوانین خلق الس��اعه اس��ت و می تواند یک��ی از اولویت های
دول��ت این��ده در ح��وزه تجارت باش��د؛ فع��ال اقتصادی
بخ��ش خصوصی با توجه ب��ه قوانین و مق��ررات موجود و
دس��تورالعمل های فعلی ب��رای فعالیت خ��ود برنامه ریزی
می کند و دس��تورالعمل های سلیقه ای و ناگهانی عالوه بر از
بین بردن بازارهای هدف صادراتی ،ریسک پذیری حضور در
ای��ن تجارت را باال می برد و درنتیجه رغبت بازرگانان را در
این باره کم می کند.
قیافه همچنین ضمن اشاره به اینکه دولت اینده باید به
نحوی عمل کند ک��ه روند صادرات و واردات همواره تداوم
سخن پایانی
داشته باش��د تا توقف در این روند به بدنه تجارت کشور
لطمه وارد نکن��د ،عنوان ک��رد :از موضوعات مهم دیگر
در عرص��ه قوانی��ن تجارت اصالح قوانین موجود اس��ت.
تلنبار شدن این مجموعه قوانین تکراری ،موازی و حتی
یو
متناقض باعث می ش��ود تا این مسیر پیچیده ،طوالن
ت و پاگیرتر از حد معمول باشد که با هدف گذاری های
دس
انجام ش��ده درب��اره پش��تیبانی و مانع زدای��ی نیز مغایر
است.
وی در توضیح این مس��ئله یاداور شد :قوانین و مقررات
باید به ش��کلی باشد که صادرات در کش��ور رونق بگیرد و
در نتیج��ه ان تولید نیز افزایش یابد و اگر چنین رویکردی
مد نظر سیاس��ت گذاران اقتصا د کش��ور باش��د ،باید به این
س��مت حرکت کنیم که فشار مالیاتی از کاالهای صادراتی
به ویژه کاالهای صادراتی با ارزش افزوده بیشتر کم شود یا
اگر این مالیات از این حوزه دریافت می ش��ود در صندوقی
ذخیره شود تا صرف اقدامات زیربنایی در همین حوزه شود.
قیاف��ه در پای��ان گفت :ج��دا از تمام موارد یادش��ده ،در
اقتص��اد و بازرگانان از دولت
کل مهم تری��ن انتظار فعاالن
اینده این اس��ت که چه در سیستم دولتی و چه در بخش
خصولتی ،فعالیت ها و اقدامات در راس��تای بهبود وضعیت
تجارت کش��ور ،فقط در حد حرف و ش��عار باق��ی نماند و
دست اندرکاران این حوزه در حوزه عملیاتی اقدام کنند.
یادداشت
مناطق ازاد
و دولت جدید
تجارت را از سایه تحریم دراورید
چند هفته بیش�تر به انتقال قدرت به دولت جدید نمانده و همه در انتظار معرفی کابینه دولت
ل اینده هستند .اگرچه همه بخش ها تحت تاثیر این
سیزدهم و برنامه های انها برای مسیر ۴سا
تغییر و تحوالت قرار خواهند گرفت اما بی ش�ک یکی از حوزه هایی که منتظر ارائه برنامه دولت
جدید اس�ت ،تجارت خارجی است .تجارت بین المللی ایران در سال های اخیر با پا پس کشیدن
دول�ت امریکا از برجام ،تش�دید تحریم های اقتصادی ،قرار گرفتن در فهرس�ت س�یاه ،FATF
همه گیری ویروس کرونا و بس�یاری از فراز و نش�یب های اقتصادی بیش�ترین فشارها را متحمل
ش�د و مش�تاق اس�ت تا برنامه های دولت جدید برای مقابله با این فش�ارها را بداند .البته عده
زیادی از کارشناس�ان اقتصاد و فعاالن این بخش معتقدند با وجود همه این مشکالت ،اگر تدابیر
و برنامه های درس�تی در این حوزه اتخاذ می ش�د ،کشور با مشکالت کمتری در اقتصاد و تجارت
روبه رو بود و می توانست این کشتی توفان زده را به ساحل امن برساند .در حالی که بی برنامگی ها،
تصمیم های غلط و ناکارامدی سیستم اقتصادی داخلی همواره سخت ترین مسیرها را پیش روی
دولت گذاشت و با این استدالل منتظر گره گشایی های دولت سیزدهم هستند.
اما فعاالن و کارشناسان تجارت بین الملل چه برنامه هایی را برای بهبود و توسعه تجاری کشور
در دولت اینده راهگش�اتر می دانند و از دیدگا ه انها ،چه اولویت هایی برای ایند ه تجاری کش�ور
مفید است؟ با گزارش
در این باره همراه باشید:
7
ضرورت
بومی سازی صنعتی
در همدان
کارشناسان تجارت و اقتصاد کشور در این
روزهایی که تا اس��تقرار دولت س��یزدهم در
نهاد اجرایی باقی مانده اس��ت ،پیشنهادهای
فراوان��ی درباره راهکارهای بهبود و توس��عه
تج��ارت کش��ور مط��رح کرده و ه��ر یک از
دیدگاه خ��ود اولویت هایی را ب��رای تجارت
کش��ور عن��وان می کنند .اما گذش��ته از ریز
ای��ن پیش��نهادها ک��ه از تالش ب��رای رفع
تحریم ها و به انجام رس��یدن موضوع برجام
تا رون��ق تولید و ورود به بازارهای منطقه ای
گفت خواس��ته همه
دامن��ه دارد ،می ت��وان
این صاحب نظ��ران به یک مقصد می رس��د
و ان جهانی ش��دن و حرک��ت تجارت ایران
دوشادوش تجارت دنیاست.
در ه��ر حال فرقی نمی کن��د کدام راهکار
مدنظر دولت سیزدهم خواهد بود؛ مسئله ای
که امروز اهمیت دارد این اس��ت که توسعه
اقتصادی ،اشتغال ،خودکفایی و رفاه عمومی
در گر و جهانی ن��گاه کردن به حوزه تجارت
است و امیدواریم این موضوع در دولت اینده
از جای��گاه ارزو به موقعیت هدف گذاری های
اجرایی تغییر موضع دهد.
خواسته همه
صاحب نظران
به یک مقصد
می رسد و ان
جهانی شدن
و حرکت
تجارت ایران
دوشادوش
تجارت دنیاست
دولت دوازدهم هفته های پایانی سکانداری
خود بر نهاد اجرایی کش��ور را سپری می کند
و به زودی دولت س��یزدهم با معرفی کابینه،
وظایف قوه مجریه را به دست خواهد گرفت.
اما دول��ت جدید در حالی کار خ��ود را اغاز
خواهد کرد که فش��ار کارهای به جا مانده و
س��نگینی بارهای زی��ادی را به ویژه در حوزه
مس��ائل اقتصادی ب��ر دوش خود احس��اس
می کند .بی تردید یکی از این بارها و فشارها،
اصالح رویه موج��ود مناطق ازاد و راه اندازی
و تامین زیرساخت برای ۷منطقه ازاد جدید
است؛ مناطقی که تامین زیرساخت انها نیاز
ب��ه هزینه هنگفت دارد و تنه��ا دولتی که با
ن را بپردازد.
کسر بودجه مواجه است ،باید ا
از س��وی دیگ��ر ،روزنه ه��ای امی��د در
سیاس��ت های دولت جدید مشاهده می شود؛
راه ان��دازی کارخانه ه��ا ،تمرک��ز ب��ر تولید و
صادرات ،کاه��ش واردات و پیش��برد برنامه
راهب��ردی ای��ران و چین ،از جمل��ه مواردی
هستند که مستقیم و غیرمستقیم به کارکرد
مناطق ازاد مرتب��ط بوده یا بر ان اثر خواهد
گذاشت.
براس��اس بند ۱۱سیاست های کلی اقتصاد
مقاومت��ی ،توس��عه تولید و ص��ادرات ،جذب
مناب��ع و نیازه��ای مال��ی از خ��ارج و انتقال
فناوری های پیش��رفته ،از اصلی ترین اهداف
مناطق ازاد برای توس��عه حوزه عمل ،عنوان
ش��ده اس��ت .به همین دلیل مناط��ق ازاد با
بهب��ود ضوابط و مقررات ،ق��ادر خواهند بود
دول��ت را در نیل به اهداف خود یعنی جهش
تولی��د ی��اری کنن��د و دولت نیز با تس��هیل
سرمایه گذاری کش��ورهای همسایه و توسعه
رواب��ط راهبردی با س��ایر کش��ورها ،س��بب
افزایش س��رمایه گذاری خارج��ی در مناطق
ازاد خواهد شد.
به هر ترتی��ب قضاوت درباره اینده مناطق
ازاد در دولت جدید ،به زمان بیش��تری نیاز
دارد اما تعیین متولیان و مش��اوران اقتصادی
دول��ت به ویژه در حوزه مناطق ازاد ،تا حدود
زیادی نشان خواهد داد که باید به اینده این
مناط��ق امیدوار بود یا انکه در به روی همان
پاشنه قبلی خواهد چرخید.
انتص��اب مدی��ران سیاس��ی در دبیرخانه،
س��ازمان ها و هیات مدی��ره مناط��ق ازاد ،از
جمل��ه افت ه��ای ای��ن مناطق بوده اس��ت،
در حالی که مناط��ق ازاد به مدیران اقتصادی
و صنعت��ی توانمن��د احتی��اج دارن��د .از این
رو ،نبای��د مناط��ق ازاد را به عن��وان هدیه ای
ب��ه اعضای س��تاد انتخاباتی درنظ��ر گرفت،
بلک��ه این مناط��ق به عنوان س��کوی تولید و
صادرات کش��ور ،نیازمند مدیران کارازموده
و ب��ا تجرب��ه در ح��وزه صنعت و ص��ادرات
هس��تند .البت��ه عالوه بر کارام��دی مدیران،
ثب��ات نی��ز از دیگر عوام��ل موفقیت مناطق
ازاد در پیش��برد اهداف اقتصادی کشور و از
ش��اخص های مهم برای بهب��ود عملکرد این
مناطق خواهد بود؛ اهمیت این موضوع زمانی
مش��خص تر خواهد بود که بدانیم در ۸سال
گذشته هر منطقه ازاد تقریبا ۴مدیرعامل بر
خود دیده است.
یکی دیگ��ر از الزامات موفقیت مناطق ازاد
در دول��ت جدی��د ،توجه به کارک��رد مناطق
ازاد در پ��ازل اقتص��اد ملی اس��ت ک��ه باید
مدنظر سیاس��ت گذاران این حوزه قرار گیرد.
به بیان س��اده تر ،س��ازمان های مناطق ازاد،
سازمان های محرومیت زدایی نبوده و مناطق
ازاد هدی��ه دول��ت ب��ه یک منطق��ه محروم
نیس��ت! مناط��ق ازاد نقاط��ی راهب��ردی از
کشور هستند که دولت با تکمیل زیرساخت
و ارائ��ه معافی��ت ،از طریق ان ق��ادر خواهد
ب��ود به جذب س��رمایه گذار خارجی ،تولید و
صادرات دس��ت یابد و نهایتا عالوه بر افزایش
درامد عمومی ،نتایجی مانند توسعه اشتغال،
افزایش ارزاوری و ...حاصل خواهد شد.
با توجه به انچه گفته ش��د و در نظر گرفتن
همس��ویی دولت و مجل��س در دوره جدید و
همچنین سیاس��ت های تولی��دی و صادراتی
دولت س��یزدهم ،انتظ��ار م��ی رود تعریف و
انتظار مش��خصی از کارکرد مناطق ازاد ارائه
ش��ود و بر اس��اس ان ،مناط��ق ازاد تجاری
صنعتی و ویژه اقتصادی به اهداف اصلی خود
دست یابند. صفحه 7
8
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
بازار و اصناف
پیشنهاد اصناف به دولت سیزدهم:
دولت تصدی گری را رها کند
فضا را امن کنید
ابراهیم درستی ،نماینده وزیر صنعت،
مع��دن و تج��ارت در ات��اق اصن��اف در
گفت وگو با
درب��اره اولویت های
م��د نظر اصناف عنوان ک��رد :به نظر من
مهم ترین موضوع��ی که دولت اینده در
ح��وزه اصناف بای��د ب��ه ان توجه کند،
وعده هایی اس��ت که در این بخش داده
شده است .وی در این باره افزود :فضای کسب وکار
ام��روز کش��ور فض��ای ناامن��ی اس��ت ک��ه در ان
واردکنن��ده ،تامین کننده و تولیدکننده نمی توانند
به راحت��ی وظای��ف خود را انجام دهند .درس��تی با
اش��اره به همراهی نکردن دولت دوازدهم با اصناف
در دوران کرون��ا یاداور ش��د :در این دوران اصناف
از هی��چ کمکی برای جلوگی��ری از انتقال ویروس
دری��غ نکردند و کس��ب وکارهای خ��ود را تعطیل
کردن��د اما دولت حتی درب��اره مالیات هایی که در
اختی��ار خ��ودش بود ،ی��ک قدم به نف��ع اصناف پا
پس نگذاش��ت .درستی تاکید کرد :اولویت دیگری
که به نظر می رس��د دول��ت در دوره جدید در حوزه
اصن��اف بای��د به ان توجه داش��ته باش��د ،موضوع
سیاس��ت گذاری در حوزه اصناف است که تا امروز
معم��وال خود اصناف در ان نقش��ی نداش��ته اند .ما
امیدواریم در دولت سیزدهم صندلی اهالی اصناف
ب��رای تصمیم گیری های مربوط به این بخش خالی
نباش��د و درب��اره امور این حوزه ب��ا حضور نماینده
اصناف تصمیم گیری شود .در واقع اصناف
باتوجه به برنامه ه��ای امیدوارکننده در
ای��ن زمینه وارد عرصه انتخابات ش��دند
و صراحتا از نامزد موردنظر خود حمایت
کردن��د .نماینده وزی��ر صنعت ،معدن و
تجارت در ادامه تاکید کرد :نکته دیگری
که دولت اینده در جهت بهبود وضعیت
اصن��اف و در عین حال معیش��ت مردم می تواند به
ان توجه داش��ته باش��د ،واگذاری ام��ور اصناف به
بخش خصوصی اس��ت .تجربه نش��ان داده دولت ها
هیچ وقت تاج��ران خوبی نبوده اند ،به همین دلیل
بیشتر کشورها امور اجرایی در حوزه بازار و تجارت
را به بخش خصوصی س��پرده اند .وی در این زمینه
اف��زود :در کش��ور ما نیز اگر دول��ت اینده تدبیری
بیندیش��د که امور اجرای��ی اصناف و بازار به بخش
خصوصی واگذار ش��ود و خ��ود نقش نظارتی را ایفا
کند ،بازار در مس��یر طبیعی خود خواهد افتاد و با
ایجاد رقابت در این حوزه ،می توان امید داش��ت با
برق��راری نظام عرضه و تقاض��ا ،تعدیل در قیمت ها
نیز رخ دهد .درس��تی در پایان گفت :بازار و اصناف
می توانن��د در یک فضای امن به فعالیت خود ادامه
دهند و مشکالت معیشتی مردم را نمی توان با فشار
اوردن و قیمت گذاری های دس��توری برطرف کرد،
به همین دلیل جا دارد دولت اینده با در نظر گرفتن
همه جوانب اقدام به مدیریت این حوزه کند.
عکس :ایدا فریدی
پیمان صفردوس�ت :دولت س�یزدهم در حالی تا چند صباح دیگر زمام دستگاه اجرایی
کشور را به دست می گیرد که اقتصاد ایران در یکی از خاص ترین دوران خود به سر می برد.
تحریم های اقتص�ادی ،کمبود منابع ارزی ،تبعات همه گیری وی�روس کرونا ،کاهش ارزش
پول ملی ،کم ش�دن قدرت خری�د ،تورم و افزایش نرخ مایحتاج روزمره مردم و بس�یاری
عوامل دیگر ،اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده و دولت اینده باید از همین ابتدا فکری
به حال ادامه مس�یر دشوار خود کند .گرچه مش�کالت اقتصادی همه ابعاد کشور را در بر
می گیرد اما در میان انها مصرف کنندگان و مش�کل معیشت انها یکی از چالش های بزرگ
دولت اینده خواهد بود .پرسش اصلی این است که چرا در طول این سال ها کشور همواره
با مشکل مدیریت معیشت مردم مواجه بوده و چه راهکارهایی برای مدیریت این موضوع
وجود دارد؟ با گزارش روزنامه صمت در این باره همراه باشید:
در سیاست گذاری ها مشارکت داشته باشیم
البت��ه یک��ی از مواردی که در طول دهه ه��ای اخیر مورد گالیه فعاالن
حوزه بازار و اصناف بوده این است که دولت و مدیریت دولتی باید حدود
فعالیت خود را از اجرا به سیاست گذاری های کالن و نظارت تغییر دهد و
کار را به بخش خصوصی واگذار کند .فعاالن بخش خصوصی در این باره
معتقدند بخش خصوصی می تواند با رقابتی کردن بازار به ش��کل بهتری
به کنترل تورم بپردازد .در این باره رسول جهانگیری ،عضو هیات رئیسه
ات��اق اصناف ای��ران در گفت وگو با
اظهار کرد :یکی از نقاط ضعف
و عوامل اس��یب زننده به اقتصاد کش��ور در طول این سال ها توجه نکردن
دولت های مختلف به قابلیت های بخش خصوصی بوده است.
در واقع هر جا که دولت تولی گری اقتصاد را در دست گرفته
و خ��ود به عنوان راس این هرم به فعالیت اقتصادی پرداخته،
ناموفق بوده است .عضو هیات رئیسه اتاق اصناف ایران با ذکر
این موضوع که دولت برای داشتن یک عملکرد موفق در حوزه
اقتص��اد باید تصدی گ��ری خود را در بخش خصوصی کاهش
دهد ،خاطرنشان کرد :اقتصادی می تواند حالت طبیعی خود
را حفظ کند که در ان تعادل میان عرضه و تقاضا حفظ شود که این عامل
باید یک بازوی نیرومند باشیم
قاسم علی حس��نی ،دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی در
گفت و گ��و با
درباره برنامه هایی ک��ه در حوزه اصناف
می توان��د در اولویت توج��ه دولت اینده ق��رار گیرد ،عنوان
کرد :اصناف گرچه نهادی مس��تقل از دولت است و امور ان
توس��ط بخش خصوصی و بدون کمترین فشار بر دولت اداره
می ش��ود ،اما در عین حال ش��کوفا ش��دن و تاثیرگذاری ان
در گ��رو همکاری بخش خصوصی و دولت اس��ت ،به همین
دلیل ج��ا داد دولت اینده ،ب��ه انتظارات و دیدگاه ه��ای اصناف توجه
داش��ته باشد .حسنی در این باره افزود :در شرایطی که اصناف حداکثر
تالش خود را برای همکاری با دولت برای تامین نیازهای جامعه انجام
می دهن��د ،انتظار این اس��ت که دولت نیز به ای��ن بخش به عنوان یک
هم��راه و همکار ن��گاه کند و اجازه دهد اصناف با ت��وان حداکثری در
جهت رفاه جامعه تالش کنند.
وی در ای��ن ب��اره تاکید کرد :اگر اصناف با تکیه بر تجربه و دانش��ی
که در طول این س��ال ها کس��ب کرده اند ،عالوه بر سیس��تم
اجرایی ،در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های این بخش
نیز حضور داش��ته باش��ند ،می توانند تاثیر بس��یار بهتری بر
عملکرد اقتصادی کش��ور به ویژه در ح��وزه بازارهای داخلی
داشته باشند.
دبی��ر اتحادیه بنکداران مواد غذای��ی در ادامه به وضعیت
اقتصادی نه چندان مطلوب فعاالن حوزه اصناف در سال های
اخیر اش��اره کرد و افزود :پس از این س��ال های طوالنی ازمون و خطا
نهاده��ای اجرایی دیگر باید به این نتیجه رس��یده باش��ند که به جای
برخورده��ای قهری و دس��توری در اقتصاد می ت��وان مدیریت بازار را
به دست بخش خصوصی سپرد .اگر دولت اینده این شیوه را الاقل برای
یک دوره در دستور کار خود قرار دهد قطعا به نتایج بسیار مطلوب تری
نسبت به انچه تا امروز با ان مواجه بوده ایم خواهد رسید و از سال های
اینده خود برای این کار پیشگام خواهد بود.
تعیین کننده ای برای بازار خواهد بود ،اما بارها شاهد بوده ایم که
کاالیی در کشور کم بوده ،اما دولت با اعالم نرخ دستوری ،تعادل
بازار را به هم زده اس��ت .جهانگیری در پایان گفت :دولت اینده
اگر می خواهد در حوزه معیش��ت مردم عملکرد موفقی داش��ته
باشد ،باید اقتصاد را به حالت ازاد در اورد و انحصارها و رانت را
از بین ببرد تا این نظام به ش��کل درس��ت براساس عرضه و تقاضا
ش��کل بگیرد؛ در این صورت س��رمایه بخش خصوصی به سمت
بازار سوق پیدا می کند.
ضرورت یک نگاه درست
دولت سیزدهم هنوز از راه نرسیده با موج بزرگی از مشکالت معیشتی
مردم مواجه است و باید خود را برای رفع چالش های اقشار اسیب پذیر
جامعه اماده کند؛ اما حقیقت این است که یک نگاه و برنامه ریزی درست
می تواند تا حدود زیادی جامعه را به سوی رفع مشکالت معیشتی سوق
دهد.
رفع انحصار و رانت های ارزی ،بکارگیری مدیران کارکشته اقتصادی،
اس��تفاده از قابلیت های بخش خصوصی ،ارائ��ه برنامه های ضدتورمی،
خ��ودداری از ش��عارزدگی در برنامه ه��ا ،انتقال یارانه های معیش��تی
از ابت��دای زنجی��ره تامین ب��ه انتهای زنجی��ره مصرف و بس��یاری از
راهکارهایی که کارشناس��ان و فعاالن اقتصادی ارائه می دهند ،اگر هر
یک بتواند سر سوزنی معیش��ت جامعه و اقتصاد بازار را بهبود بخشد،
به ط��ور قطع حکایت حرکت ه��ای اقتصادی و معیش��تی دولت اینده
داس��تان قطره هایی اس��ت که می تواند در نهایت به موج مثبت بزرگ
اقتصادی بینجامد. صفحه 8
9
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
نمایشگاه
سرپرس��ت دفتر اروپا و امریکای سازمان توسعه تجارت ایران
از برگزاری نخستین نمایش��گاه بین المللی اوراسیا از ۱۸تا ۲۲
تیر امس��ال در تهران خبر داد .محمدرضا کریم زاده از برگزاری
نخستین نمایشگاه بین المللی اوراسیا از ۱۸تا ۲۲تیر امسال در
تهران خبر داد و گفت :مقامات ۵کشور عضو این اتحادیه شامل
روسیه ،قزاقس��تان ،بالروس ،ارمنستان و قرقیزستان به همراه
هیات های تجاری در این رویداد حضور خواهند داشت.
سرپرست دفتر اروپا و امریکای سازمان توسعه تجارت ایران با
اشاره به اهمیت جنبه های گوناگون این رویداد برای کشورمان،
اظهارک��رد :با توج��ه به نگاه دولت به لزوم تنوع بخش��ی به بازار
صادرات کش��ور و تالش های وزارت متبوع و س��ازمان توس��عه
تجارت ایران ب��رای بهره گیری از ظرفیت ایجادش��ده اتحادیه
اقتصادی اوراس��یا در زودترین زمان ممکن بین ایران و اتحادیه
یادش��ده موافقتنامه ای منعقد ش��د .وی افزود :سازمان توسعه
تجارت ایران در راس��تای ارتقای س��طح موافقتنامه به س��طح
تجارت ازاد در حال رایزنی اس��ت و از س��وی دیگر ،حضور فعال
در توس��عه تعامل با کشورهای عضو اتحادیه در دستور کار قرار
دارد که نمایشگاه پیش رو از جمله این برنامه ها قلمداد می شود.
مدی��رکل دفتر اروپا و امریکا ادامه داد :با توجه به حساس��یت
ای��ن موض��وع و به منظ��ور ثمربخش ب��ودن مجموعه تالش ها
و برنامه ه��ا انتظ��ار م��ی رود فع��االن اقتصادی کش��ورمان از
فرصت ه��ای حاص��ل از برگ��زاری این رویداد حداکث��ر بهره را
برده و با مش��ارکت در نشس��ت های B2Bپیش بینی شده در
راستای شناخت توانمندی ها و انتقال ظرفیت های شرکت های
ایرانی به طرف های عضو اتحادیه بکوش��ند .کریم زاده با اش��اره
به برنامه های جانبی پیش بینی ش��ده در این نمایش��گاه گفت:
براس��اس اخری��ن تبادل نظ��ر با س��تاد برگزاری نمایش��گاه،
نشس��ت های جانب��ی متعددی بی��ن ایران و کش��ورهای عضو
به ص��ورت جداگان��ه و هم زمان با این رویداد پیش بینی ش��ده،
نخس��تین نشست روسای اتاق های بازرگانی ایران و کشورهای
عضو نیز که از اهمیت ویژه ای برخوردار است ،تدارک دیده شده
و انتظار می رود این نشست ها منتج به همکاری های وسیع و اغاز
فصل جدیدی برای حضور پررنگ فعاالن اقتصادی کش��ورمان
در منطقه اوراسیا باش��د .وی درباره حضور طرف های خارجی
عضو اتحادیه در این نمایشگاه بیان کرد :عالوه بر مقامات دولتی
کش��ورهای عضو از جمله وزرا و معاونان وزرای برخی کشورها،
رئیس شورای تجاری ایران و روسیه ،عضو هیات رئیسه اتحادیه
علی پاک باختگان زنجانی
گروه نمایشگاه
editor@smtnews.ir
با توجه ب��ه تنوع اقتصادی ،جمعیت و ظرفیت ه��ای اقتصادی هر یک از این
کش��ورها به ترتیب روس��یه با ۲۳۱میلیارد دالر واردات در س��ال ۲۰۲۰از
باالترین ظرفیت برخوردار است و در رده های بعدی می توان به قزاقستان با
۳۸میلیارد دالر ،بالروس با ۲۹میلیارد دالر و ارمنستان و قرقیزستان با ۴.۵
و ۳.۷میلیارد دالر اشاره کرد
اقتصادی اوراس��یا ،نمایندگان فروشگاه های زنجیره ای ،هیات
تجاری از ارمنس��تان ،روسای نمایشگاه چرم و کفش و اتحادیه
غالت روس��یه و ش��رکت های تولیدی از کش��ورهای بالروس
در زمین��ه خودروهای س��نگین و ش��رکت ها و هی��ات تجاری
قرقیزستان نیز در این رویداد حضور می یابند.
مدی��رکل دفت��ر اروپا و امریکا با اش��اره ب��ه وضعیت تجارت
کش��ورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراس��یا با دنیا و همچنین
ای��ران ،گفت :با توجه به تنوع اقتصادی ،جمعیت و ظرفیت های
اقتصادی هر یک از این کشورها به ترتیب روسیه با ۲۳۱میلیارد
دالر واردات در س��ال ۲۰۲۰از باالترین ظرفیت برخوردار است
و در رده ه��ای بعدی می توان به قزاقس��تان با ۳۸میلیارد دالر،
بالروس با ۲۹میلیارد دالر و ارمنس��تان و قرقیزس��تان با ۴.۵و
۳.۷میلیارد دالر اشاره کرد.
کریم زاده افزود :در مجموع حجم فعلی واردات این کش��ورها
افزون بر ۳۰۶میلیارد دالر اس��ت و حجم صادرات کشورمان به
این کش��ورها حدود یک میلیارد دالر براورد می شود که نشان
می دهد زمینه مناسبی برای توسعه بازار با توجه به ظرفیت های
تجاری ،تولیدی ،فنی مهندسی ،کشاورزی و اقلیمی مناسب در
ایران برای فعاالن اقتصادی کشورمان فراهم است.
وی خاطرنش��ان کرد :با توجه به ابالغ وحدت رویه تجاری در
بین کش��ورهای عضو اتحادیه ،به فعاالن اقتصادی کش��ورمان
توصیه می شود به منظور پیشگیری از مواجهه با مشکالت ضمن
اگاه��ی از این قوانین و رویه ها ،کااله��ا و خدمات خود را با این
قوانین تطبیق دهند تا حداکثر بهره مندی از تعامل با کشورهای
عضو اتحادیه را داشته باشند.
ب��ه گزارش ایلنا سرپرس��ت دفتر اروپا و امری��کا همچنین از
تالش ها و همکاری دس��تیار وزیر و مدیرکل اوراس��یای وزارت
امور خارجه و سفرای ایران در کشورهای عضو اتحادیه به خاطر
همکاری گسترده در اطالع رسانی ،انجام مصاحبه ها و رایزنی با
مقامات و نهادهای ذی ربط در کشورها و کمک به حضور ایشان
در این رویداد و همچنین مجری نمایش��گاه و دس��ت اندرکاران
ستاد برگزاری نمایشگاه قدردانی کرد.
مدیر ارشد استراتژی خانه بالک چین ایران
روش ETFصندوق��ی اس��ت که نرخ ی��ک دارایی
خاص را در ب��ورس نمایندگی می کن��د .نرخ صندوق
تابعی از ارزش دارایی اس��ت که نمایندگی می ش��ود.
ETFط�لا تابع��ی از نرخ ط�لا در بازار اس��تETF .
رم��زارز جای صرافی ه��ا را می گیرد و رم��زارز را برای
عرض��ه در بورس قانونمند می کن��د ،زیرا صندوق های
قاب��ل معامله محصوالت مالی قانون گذاری ش��ده اند و
در بورس ه��ای مش��هور معامله می ش��وند .باید توجه
داش��ته باشیم که خرید و نگهداری رمزارز از سوی یک
شخص بس��یار متفاوت با خرید و نگهداری همان رمز
ارز از س��وی شرکت ها ،موسسات و سازمان های بزرگ
است .موسسات مالی نمی توانند مانند یک سرمایه گذار
ش��خصی عمل کنند .برای فعالیت نیاز به سازکارهای
پیچی��ده ،پی��روی از قوانین حقوقی و سیس��تم های
حس��ابداری و مال��ی و مالیاتی مناس��ب دارندETF .
راه حل مناسبی برای حل این مشکالت است.
بیت کوین از دل بحران اقتصادی ۲۰۰۸زاده ش��د،
نخس��ت تحلیلگران حرفه ای بازار س��رمایه امیدی به
ادامه حیاتش نداش��تند .چرا باید امیدوار می بودند؟ نه
پشتیبانی داشت ،نه بانکی حمایتش می کرد ،نه پول بود
و نه دارایی ،تکلیف مالیاتی روشنی نداشت ،دولتی نبود
که قدرتش را برای توسعه ان به کار گیرد .بسیار بسیار
ناپایدار ب��ود و از جایگاه عمومی برخوردار نبود .تمامی
این ها عالئم تولد ن��وزادی بودند که مرگی زودرس در
انتظار وی است .اما ققنوس از میان خاکستر برخاست،
بال و پر گرفت ،جایگاهی برای خودش دست وپا کرد و با
معماری موزونش تحولی را در بازارهای مالی رقم زد که
اینک کمترین اثرش ایجاد تنوع در س��بدهای سرمایه
گذری س��نتی بازارهای سرمایه اس��ت .بیت کوین در
جایگاه پیش��تاز رمزارزها خ��ود را به عنوان یک دارایی
تثبی��ت ک��رده و اکنون به دنبال ان اس��ت ت��ا خود را
به عنوان یک دارایی قانونی معرفی کند .در حال حاضر
ه��ر فردی می تواند در حوزه رمزارزها س��رمایه گذاری
کند .از نظر فنی هیچ مش��کلی وج��ود ندارد و فناوری
بالک چی��ن امتحان خ��ود را پس داده اما بس��یاری از
موسس��ات ،س��ازمان ها و حتی افراد خاص نمی توانند
به طور قانونمند اقدام به خرید و نگهداری رمزارز کنند.
همان گون��ه که اقتصاد بالک چین و رمزارزها ش��کوفا
ش��ده ،قانون گذاری در این حوزه نیز از س��وی دولت ها
در حال ش��کوفا شدن اس��ت تا فرصت سرمایه گذاری
برای بازیگران س��نتی بازار س��رمایه نیز فراهم ش��ود.
بهتری��ن راه یا اقال یکی از بهتری��ن روش ها می تواند از
طریق صندوق های قابل معامله باش��د .صندوق ETF
موردنظر می تواند حاوی یک س��بد دارایی متش��کل
از رمز ارز ،س��هام ش��رکت ها ،فلزات قیمتی و ...باش��د.
به این ترتی��ب ه��ر چه ب��ر دیگر دارایی ه��ای صندوق
ETFاعم��ال می ش��ود ،ناچار بر رمزارزه��ا نیز اعمال
خواهد ش��د .س��هامدار صندوق کامل و دقیق از طریق
ب��ورس احراز هویت ش��ده و قابل شناس��ایی اس��ت،
معامالت س��هام قابل ردیابی و تمام��ی تراکنش های
مالی مرتبط با صندوق قابل پیگیری ،قابل شناس��ایی و
قابل محاسبه اس��ت .اتش سیلیکون ولی سرریز کرده
و به سمت وال اس��تریت حرکت می کند .وال استریت
ک��ه همواره نماین��ده حرص بوده ،حاال مجبور اس��ت
ب��ا ترس خود مواجه ش��ود .ترس از فن��اوری و حرص
تجارت باهم مخلوط می ش��وند تا شاید بتوانند اعتماد
و اعتب��ار و اعتدال را به بورس های س��رمایه و بازارهای
مالی بازگردانند .بیت کوین توس��ط افرادی خریداری
می ش��ود که به صورت سرمایه غیرمولد نگهداری و بعد
از مدت زمانی فروخته می شود در این میان سودی عاید
یک شخص خواهد شد .ارزش دارایی ان شخص حفظ
می ش��ود و از بحران ها و افت ارزش پ��ول ملی در امان
می ماند .اما برای جامعه چگونه باید س��ود بیافرینیم؟
ETFمی توانن��د رمز ارزها را جذب و تبدیل به دارایی
قانونی برای س��رمایه گذاری در ب��ورس کنند ،فرصت
گردش سرمایه را به موسسات مالی بدهند و ساختاری
جدید ب��رای ارتباط فناوری های نوین مالی و بازارهای
سنتی به صورت ایمن و قانون مند فراهم کنند.
یادداشت
فعال فقط «اوراسیا» در تهران برگزار می شود
صندوق های ETF
بر بازار رمزارزها چه تاثیری خواهند داشت؟ صفحه 9
10
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1834
پیاپی 3152
استان ها
در بازدید خبرنگاران از چند واحد صنعتی مطرح شد
روی خط خبر
همکاری شهرداری
با اتاق اصناف فردیس
فعالیت واحدهای صنعت��ی کمک زیادی به حل
مش��کالت اقتص��ادی و افزای��ش تولید در کش��ور
می کند .اس��تان هم��دان با یک ه��زار و ۶۶واحد
صنعت��ی روند رو به رش��دی در این زمینه داش��ته
و ظرفی��ت بی نظیری در حوزه صنعت دارد .س��ال
گذش��ته هزار و ۵۰۰جواز تاس��یس واحد تولیدی
در اس��تان همدان صادر شده که این میزان صدور
مجوز در س��ال های متمادی بی س��ابقه بوده است.
همچنین تعداد واحدهای تولیدی ،صنعتی ،معدنی،
کش��اورزی و گردشگری احیاشده در استان همدان
۱۲۰واحد است.
به گزارش
تعدادی از خبرنگاران استان به
مناس��بت هفته صنعت از واحدهای شرکت باختر،
پت��رو کک ،اروین پالس��ت و ال��وان ثاب��ت واقع در
ش��هرک های صنعتی بوعلی و وی��ان همدان بازدید
کردند.
حمید سپهر
editor@smtnews.ir
سال٩٩؛ سال رکوردها
در چادرملو
ناص��ر تق��ی زاده ،مدیرعام��ل
ش��رکت معدنی و صنعتی چادرملو
در مجم��ع عمومی عادی س��االنه
چادرملو گفت :س��ال گذشته سال
بس��یار خوبی برای شرکت معدنی
و صنعتی چادرملو بوده اس��ت۲۲ .
درص��د تولید کنس��انتره ۸ ،درصد
گندل��ه ۱۰.۵ ،درصد اهن اس��فنجی و ۸.۲درصد ش��مش
فوالدی تولید این شرکت در سال ۹۹بوده است.
به گفته مدیرعامل چادرملو این شرکت توانست در سال
گذش��ته با کس��ب رکورد در تولید اهن اس��فنجی با تولید
۱۶۰۲۸۴۳تن به رتبه ششم کشور در تولید اهن اسفنجی
دست یابد و به رشد یک درصدی در تولید اهن اسفنجی در
س��ال ۹۹در مقایسه به سال ۹۸برسد .در سال گذشته در
کنس��انتره خشک رکورد زده ایم و رشد ۱۹درصدی نسبت
به س��ال ۹۸داشته ایم .در زمینه تولید کنسانتره و گندله ۲
پروژه در دس��ت اقدام داریم که ی��ک واحد ۴میلیون تنی
کنس��انتره و یک واح��د ۵میلیون تنی گندله که به مرحله
اجرا درامده اند .وی افزود :این ش��رکت توانس��ت در سال
گذش��ته در تولید ش��مش فوالدی به رکورد دس��ت یابد و
به یک میلیون و ۲۵هزار تن ش��مش فوالدی تولید کند و
درواقع باید گفت از تمامی برنامه ها جلوتر حرکت کردیم.
تقی زاده ضمن بیان مطالب یادش��ده گفت :این ش��رکت
در س��ال ۹۹بیش از ۲۵هزار میلیارد تومان درامد داشته
باش��د که در مقایسه با سال ۹۸از ان بیش از ۱۷۰درصد
رشد داش��ته استوی ادامه داد :فروش چادرملو در سال ۹۹
ب��ه ۱۰میلیون تن افزایش یاف��ت و به ۲۶۰میلیارد تومان
رسید و ۲۱درصد از فروش صادرات کشور صادرات شمش
بوده است.
بوستان طبیعت
میزبان پرنده فروشان می شود
رئیس س��ازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده های
کش��اورزی ش��هرداری ک��رج از س��اماندهی و انتق��ال
پرنده فروش��ان قدیمی میدان کرج به بوستان طبیعت خبر
داد .به گزارش
احمد خیری اظهار کرد :با توجه به
اینکه استقرار پرنده فروشان در میدان کرج ،بیش از دو دهه
است که مش��کالت زیست محیطی فراوانی در این محدوده
ایجاد کرده ،مجموعه مدیریت ش��هری کرج ،انتقال انها به
بوس��تان طبیعت را در دستور کار خود قرار داد .وی افزود:
س��اماندهی پرنده فروشان و انتقال انان به پارک طبیعت از
تکالیف سازمان ساماندهی مش��اغل شهری و فراورده های
کشاورزی است که شورای پنجم ان را مصوب کرد .رئیس
سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فراورده های کشاورزی
ش��هرداری کرج در تش��ریح جزئیات این اقدام گفت :سال
گذش��ته با اعتبار ۳میلیارد توم��ان ،احداث بازار تخصصی
پرنده های زینتی در بوس��تان طبیعت واقع در منطقه خط
۴حصار اغاز ش��د .خیری با اش��اره به اینکه بازار تخصصی
پرنده فروشان تا اخر تیر ماه جاری اماده بهره برداری است،
گف��ت :با کم��ک مقام قضایی و مصوبات بن��د ۲۰ماده ۵۵
قانون ش��هرداری ها ب��ه زودی زمینه انتقال پرنده فروش��ان
میدان کرج به بوستان طبیعت فراهم می شود.
قطع ۸۰انشعاب غیرمجاز اب
درساوجبالغ
۸۰انش��عاب غیرمجاز اب مربوط به فضای سبز شهرجدید
هش��تگرد و باغ ویالهای س��اوجبالغ شناس��ایی و جمع اوری
شدند .علی حسینی خواه ،مدیریت ابفای شهرستان ساوجبالغ
با اعالم این خبر ،گفت :با توجه به ضرورت تامین اب اشامیدنی
شهروندان شهر جدید هشتگرد در اغاز روزهای گرم تابستان
تعداد ۳۰مورد از انشعاب های غیرمجاز فضاهای سبز شهری
در ش��هر جدید هشتگرد ،شناس��ایی و جمع اوری شد ؛ با این
اقدام ،ظرفیت ذخیره س��ازی اب در مخازن این ش��هر افزایش
یافت .وی افزود :کاهش نزوالت اس��مانی و افزایش زودهنگام
گرمای هوا از یک سو و افزایش مصرف اب از سوی دیگر ،باعث
شد تا برای جلوگیری از تنش ابی با تشکیل گروه های قطع و
وصل انش��عاب و با حضور نماینده دفتر حقوقی شرکت ،تعداد
۵۰انش��عاب غیرمجاز مربوط به باغ و باغ ویال ها در روستاهای
ساوجبالغ شناسایی و جمع اوری شود.
داخلی س�ازی دس�تگاه پاک�ت پرک�ن
دوار
چین و هند رن
گ
مورد نیاز دنیا را
تامین می کنند
مدیرعامل شرکت ماشین سازی باختر در حاشیه
این بازدید با اش��اره به اینکه این ش��رکت در سال
۸۰راه اندازی ش��ده اس��ت ،گفت :هدف از احداث
واحد ،ساخت تجهیزات و ماشین االت کارخانه های
س��یمان بود و تاکنون موفق شدیم حدود ۵۰پروژه
در زمینه تجهی��زات کارخانه های داخل و خارج از
کشور انجام دهیم و تجهیزات دستگاه پاکت پرکن
دوار را صد درصد در داخل کش��ور تولید کردیم که
تا پیش از این نمونه داخلی نداشت.
عل��ی نوروزی ادام��ه داد :در واق��ع مجموعه برای
س��اخت ای��ن دس��تگاه خ��اص راه اندازی ش��د و
ظرفیت ان ۲هزار پاکت در س��اعت اس��ت ،از نظر
نرخ تمام ش��ده نیز نرخ نمون��ه داخلی یک دهم نرخ
خارج��ی ان اس��ت .همچنین س��هم اش��تغالزایی
مس��تقیم و غیرمس��تقیم این واحد حدود ۱۲۰نفر
اس��ت که با توجه به نص��ب ان در کارخانه ها برای
بیش از ۱۰۰۰نفر اشتغالزایی می شود.
وی در ادام��ه به دیگر تولید این مجموعه اش��اره
ک��رد و اف��زود :در حال��ت کلی در زمینه س��اخت
دس��تگاه با رویک��رد واح��د ماشین س��ازی روبه رو
هس��تیم .ش��الوده این کار ماهی��ت تحقیقاتی دارد
ک��ه در زمینه ه��ای مختلف و با توج��ه به نیازهای
بازار دس��تگاه های متفاوتی ساختیم که یک نمونه
از انها دس��تگاه بازیافت قوطی های نوشابه است که
فناوری اصل ان اروپایی است اما در شرکت نام برده
به ش��کل مهندسی معکوس س��اخته شده است .به
عب��ارت دیگر ،این محص��ول از روی نمونه خارجی
س��اخته نش��ده و طرح و تکنول��وژی ان متعلق به
شرکت خاور است.
بومی سازی خط تولید خمیر الکترود
عض��و هیات مدی��ره ش��رکت پت��رو کک اری��ن
وی��ان غرب نیز در حاش��یه این بازدی��د ،بیان کرد:
این مجموعه به واس��طه بانیان دلس��وز برای قطع
ب��ا فروش��گاه های زنجی��ره ای داری��م ،عالوه بر این
محص��والت را به ونزوئال ،افغانس��تان و عراق صادر
کرده ایم.
پوشش بازار فروش ۱۴مجموعه صنعتی
وی در معرفی این ش��رکت بیان کرد :الوان ثابت
درحال حاضر ۱۴مجموعه صنعتی کش��ور را از نظر
بازار فروش پوش��ش می دهد و محصوالت تولیدی
م��ورد مص��رف صنایع نس��اجی ،صنای��ع خوراکی،
صنایع دارویی ،صنایع چ��رم ،صنایع کاغد ،صنایع
کود و س��م ،صنایع ش��وینده ،صنایع پاالیشگاهی،
نف��ت و بنزین و تولی��د روغن های صنعتی را تامین
می کند.
سلماس��ی با اش��اره به اینک��ه ال��وان ثابت جزو
ش��رکت های دانش بنیان اس��ت ،اظهار کرد :در این
مجموع��ه کاره��ای تحقیقاتی انجام می ش��ود و در
س��ال گذش��ته ۱۴م��ورد ثب��ت کار دانش بنیان و
اختراع جدید را انج��ام دادیم ،همچنین موادی که
تاکنون وارداتی بودند را با کمک تیم های تحقیقاتی
بومی سازی کردیم.
وی خاطرنش��ان ک��رد :از س��ال ۹۶تاکن��ون از
۴۰نف��ر نیرو به ۲۰۰نفر رس��یده ایم .عالوه بر این،
درحال حاض��ر ۱۲طرح توس��عه ای جدید در حال
اجراس��ت و ۱۲کارخان��ه جدید نی��ز زیر مجموعه
الوان ثاب��ت اغ��از ب��ه کار خواهند ک��رد و به زودی
راه اندازی می شوند ،همچنین ۵طرح توسعه داخلی
در دست اجرا داریم.
سلماس��ی اظه��ار ک��رد :ال��وان ثاب��ت به عنوان
تنها کارخانه ش��یمیایی که عنوان ش��رکت س��بز
محیط زیست را کسب کرده است ،هیچ گونه پساب
خروجی ندارد و پساب خروجی بعد از فیلتر دوباره
احیا می شود و در سنتز رنگ استفاده می شود.
عکس :ایدا فریدی
رئی��س ات��اق اصن��اف شهرس��تان فردیس در دی��دار با
سرپرست شهرداری فردیس گفت :واحدهای صنفی فردیس
در ایام کرونا اس��یب زیادی دیده اند که باید با بررسی ویژه
نسبت به پرداخت عوارض این صنوف تدابیری اندیشید و از
تخفیفات حداکثری استفاده کرد .شمسی سخایی با تاکید
بر ساماندهی دست فروشان افزود :امیدوارم با جا نمایی این
عزیزان به محل مناس��ب بتوان از ضرر و زیان بیش��تر برای
کسبه جلوگیری کرد.
عل��ی امیری ،سرپرس��ت محترم ش��هرداری فردیس نیز
درب��اره رفع موانع موج��ود برای اصناف ش��هر اظهار کرد:
شهرداری اماده هرگونه همکاری بابت بهبود اوضاع صنوف
این شهرس��تان بوده و در اینده ای نزدیک شاهد بهتر شدن
اوض��اع خواهی��م بود .همچنی��ن در ص��دد جانمایی محل
مناسبی برای برپایی شهر ماشین هستیم که بتوانیم معضل
ترافیکی شهر را رفع کنیم.
ضرورت بومی سازی صنعتی در همدان
س��ال گذش��ته ه��زار و ۵۰۰جواز تاس��یس واحد تولیدی در اس��تان
هم��دان صادر ش��ده که این میزان ص��دور مجوز در س��ال های متمادی
بی سابقه بوده است .همچنین تعداد واحدهای تولیدی ،صنعتی ،معدنی،
کشاورزی و گردشگری احیاشده در استان همدان ۱۲۰واحد است
وابس��تگی صنعت��ی کش��ور و ایجاد اش��تغال برای
نخستین بار در ایران با ریسک باال راه اندازی شد.
جمش��ید روهنده ادامه داد :ش��رکت با هدف به
دس��ت اوردن فناوری و دان��ش فنی خمیر الکترود
برای مص��ارف صنعت بزرگ متالوژی کش��ور برای
ذوب کوره ه��ای الکتریکی فروس��یلیس ،س��یلیکو
منگن��ز ،فل��زات و غیرفل��زات اق��دام ب��ه حرکت و
ل
سرمایه گذاری و تامین هزینه های هنگفت یک سا
و اندی است که شروع به فعالیت کرده است.
وی تصریح کرد :این شرکت توانسته این فناوری
و خ��ط تولی��د محصول را بومی س��ازی کند و خط
تولی��د منحصر به فردی را س��اخته و در ش��هرک
صنعت��ی وی��ان هم��دان اح��داث کرده اس��ت اما
پی��ش از ان خمی��ر الکترود کربن��ی از خارج وارد
می شد.
روهنده بیان کرد :این شرکت توانسته در فاز اول
۳۰درصد معادل ۶۰۰۰تن در س��ال تولید داش��ته
باشد .در برنامه میان دوره ۵۰درصد مصرف داخلی
مدنظ��ر بوده و در طرح توس��عه نهایی ۱۰۰درصد
ای��ن محصول را عرضه خواهیم کرد و کش��ور را از
این محص��ول و خروج ارز بی نی��از خواهد کرد و با
اضافه شدن ظرفیت کش��ور در حدود ۳۵هزار تن
در طرح های اینده انجام می شود.
روهنده با اشاره به اینکه برنامه ورود به بازارهای
منطقه و ص��ادرات را در دس��تور کار داریم ،گفت:
درحال حاضر ۵۰نفر به طور مستقیم برای مجموعه
کار می کنن��د ،همچنی��ن می��زان س��رمایه گذاری
تاکنون ۵۰میلیارد تومان بوده است.
وی ب��ا بیان اینکه خ��ط کربن گرافی��ت در دنیا
به صورت مافیا اس��ت ،اضافه کرد :م��واد اولیه این
صنع��ت کک نفت��ی و قطران زغال س��نگ اس��ت.
عالوه ب��ر این ،صنع��ت متالوژی در ایران گس��ترده
است و درحال حاضر اس��تان همدان خمیر الکترود
را به تمام کش��ور صادر می کن��د .عضو هیات مدیره
مجموعه اروین پالس��ت نیز در حاشیه این بازدید با
اش��اره به اینکه شرکت از مجموعه های شرکت های
گروه صنعتی گلرنگ است ،گفت :اروین پالست در
سال ۹۲و با هدف تولید محصوالت پلیمری شروع
به کار کرد.
رعای�ت اس�تانداردهای عملیات�ی در
اروین پالست
س��یدمهدی فاضلیان با بیان اینکه درحال حاضر
این شرکت یکی از شرکت های پیشرو کشور است و
در برخی از محصوالت رهبر بازار به ش��مار می رود،
افزود :هدف گذاری شرکت گلرنگ این است که در
س��ال ۲۰۲۱به ۵۰۰ش��رکت برتر جهان برس��د و
الزمه این امر این اس��ت که همه ش��رکت های این
هلدین��گ اس��تانداردهای عملیات��ی و اس��تفاده از
نیروه��ای متخص��ص را رعایت کنن��د و به صورت
همزمان بهره وری و کارایی را پیاده کنند.
وی بیان کرد :این شرکت به صورت ماهانه ۳۱۰
ت��ن محصوالت گ��روه فریزر ،س��فره یکبار مصرف،
نایلون زباله و دس��تکش تولی��د می کند و با ۳یا ۴
ش��رکت نیز به صورت کارم��زدی فعالیت می کند و
امیدواریم در ۵سال اینده بتوانیم همه میزان تولید
را به مجموعه منتقل کنیم.
فاضلیان با اشاره به اینکه اشتغالزایی مجموعه به
صورت مس��تقیم ۹۸نفر و غیرمس��تقیم بین ۱۴۰
ت��ا ۱۵۰نفر اس��ت ،اظهار کرد :ح��وزه فعالیت این
شرکت کل کش��ور است و در این باره قراردادهایی
تالش برای بومی سازی مواد اولیه
وی بیان کرد :درصد باالیی از مواد اولیه شرکت از
خارج از کشور تامین می شود و یکی از برنامه هایی
ک��ه داریم این اس��ت که مواد اولیه را بومی س��ازی
کنیم که یا از س��وی خود شرکت یا مجموعه هایی
که با ما همکاری کنند انجام شود .پورجهانی اظهار
کرد :پیش بینی اش��تغالزایی در ۱۲کارخانه ای که
قرار اس��ت ایجاد ش��ود ،بیش از ۱۰۰۰نفر اس��ت
و ترجی��ح می دهیم اف��راد بومی در ای��ن مجموعه
مش��غول به فعالیت شوند .وی در ادامه افزود :تولید
سال ۹۶شرکت ۲۵۰ ،تن بود که در سال ۹۷تولید
را به ۷۰۰تن رس��اندیم ،در سال ۹۸به ۱۲۰۰تن،
در سال ۹۹به ۲هزار تن و در سال جدید هدف مان
۶۰۰۰تن است.
پورجهان��ی با اش��اره به اینکه چی��ن و هند رنگ
مورد نیاز دنیا را تامین می کنند ،گفت :این شرکت
توانس��ته تولی��د و صادرات رنگ به چین را ش��روع
کند و امسال این روند افزایش پیدا می کند .عالوه بر
این ،صادرات به کشورهای عراق ،ترکیه ،افغانستان
و ترکمنستان را نیز داریم.
رئیس خانه صنعت ،معدن و تجارت استان یزد خبر داد
افتتاح سازمان داوری و میانجی گری صنعت و معدن در یزد
رئیس خانه صنعت ،معدن و تجارت استان یزد از افتتاح سازمان داوری و میانجی گری
صنعت و معدن با هدف تس��ریع و تس��هیل در حل اختالفات و دعاوی مربوط به این
بخ��ش در مح��ل خانه صنعت ،معدن و تجارت ی��زد خبر داد .به گزارش روابط عمومی
خان��ه صنعت ،معدن و تجارت اس��تان یزد ،س��ید علی اکبر کالنتر ب��ا اعالم این خبر،
افزود :رویکرد جدید قوه قضاییه در حمایت از تولید ،رانت و فساد قابل قدردانی است.
کالنتر ضمن قدردانی از رئیس کل دادگس��تری ،دادس��تان عمومی و انقالب و دیگر
مس��ئوالن ارشد قضایی اس��تان یزد برای امضای تفاهمنامه مشترک بین دادگستری
و خان��ه صنعت ،معدن و تجارت اس��تان در روز مل��ی صنعت و معدن گفت :موافقت و
مش��ارکت در تشکیل کمیسیون حقوقی و قضایی کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید،
افتتاح مرکز داوری و میانجی گری صنعت و معدن در اس��تان ،تاس��یس شعبه شورای
حل اختالف ویژه صنعت و معدن و ایجاد دادگاه و دادسرای ویژه رسیدگی به دعاوی
اقتصادی از جمله اقدامات شایسته قدردانی است .عضو سازمان داوری و میانجی گری
صنع��ت و مع��دن یزد با تاکید بر اهمیت ترویج نهاد داوری و اس��تفاده از این ظرفیت
در دعاوی صنعتی و معدنی ،تصریح کرد :هدف از تش��کیل این س��ازمان این است که
دعاوی اختالفی حوزه های مختلف اقتصادی به ویژه بخش صنعت و معدن ،ابتدا به این
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران خبر داد
اولویت واگذاری زمین به دانش بنیان ها در مشهد
مجتبی نوریان :ش��هرک های صنعتی در هر منطقه ای
که زمین مناسب داشته باشند به شرکت های دانش بنیان،
واگ��ذار می کنند .به گزارش
از مش��هد ،معاون وزیر
صنعت ،معدن و تجارت ،رئی��س هیات مدیره و مدیرعامل
س��ازمان صنایع کوچک و ش��هرک های صنعتی ایران در
نشس��ت کارگروه ستاد تس��هیل و رفع موانع تولید سبزوار
و بازدی��د از واحده��ای صنعتی این شهرس��تان ،گفت :در
صورت وجود زمی��ن ،این واگذاری ها به ش��رکت های دانش بنیان در
قال��ب اختص��اص ۱۰درصد تخفیف در ابت��دا و ۳۰درصد تخفیف در
انتهای اقساط ۴۸ماهه ان خواهد بود .علی رسولیان در این بازدید که
وزیر صنعت ،معدن و تجارت نیز حضور داش��ت ،افزود :با نظر وزیر۲۰ ،
پروژه زیرس��اختی برای صنایع مستقر در شهرک های صنعتی سبزوار
و شهرس��تان های اطراف ان در قال��ب تفاهمنامه تعریف و برنامه های
ان مش��خص ش��ده اما اجرای این برنامه ها زمان بر اس��ت که به زودی
عملیات اجرایی اغاز و طی امس��ال ،اجرا می شود .رئیس هیات مدیره و
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان رضوی نیز
اعالم کرد :با توجه به تعدد شهرک های صنعتی در سبزوار،
فراهم کردن زمینه انتقال برق به انها با مش��کالتی مواجه و
نیازمند ایجاد پست فوق توزیع برق در این شهرستان است.
بنابراین موانع واحدهای تولیدی در بخش زیرساخت های
مرب��وط رفع می ش��ود .علی بهرامی زاد ه ادام��ه داد :در نظر
اس��ت در اس��تان با همکاری اپراتورهای مخابراتی پوشش
تلف��ن همراه و اینترنت پر س��رعت به صورت کامل اجرا ش��ود .وی از
در دس��تور کار بودن تحویل زمین برای ایج��اد واحدهای کارگاهی با
اولویت کارگاه های دانش بنیان در ش��هرک های استان و منطقه خبر
داد که تا پایان تیر جاری با فراخوان عمومی ،عملیاتی می شود .به گفته
وی ،با وجود صنایع متعدد وابس��ته به خودرو در سبزوار ،بستر تکمیل
خوشه صنعتی و ش��هرک صنفی درودگری پیش��رفت هایی دارد که
برای پش��تیبانی از واحدهای صنعتی حمایت های الزم انجام می شود
و همکاری و همیاری نهادهای اجرایی شهرستان و استان را می طلبد.
مرکز ارجاع داده شود تا میانجی گری و درنهایت حکم داوری صادر شود .امیدواریم این
مرکز با داوری هایی که انجام می دهد ،عالوه بر کاهش هزینه و زمان دادرس��ی به نفع
فع��االن اقتصاد این بخ��ش ،بتواند قدم های مثبتی در جهت کاهش تراکم پرونده های
دادگستری نیز بردارد .رئیس خانه صنعت ،معدن و تجارت استان یزد با اشاره به اینکه
در بسیاری از موارد فعاالن اقتصا د به خاطر حفظ حرمت و ابرو مشکل حقوقی و قضایی
خود را تا اخرین لحظه مخفی نگاه داش��ته و از مراجعه به دادگاه خودداری می کنند،
تصریح کرد :رسیدگی به اختالفات این فعاالن در سازمان داوری و میانجی گری صنعت
و معدن به صورت کامال محرمانه بوده و اسرار خصوصی و اسناد تجاری در واحدهای
تولیدی ،حفظ و رسیدگی ها مانند محاکم حقوقی به صورت علنی نخواهد بود .کالنتر
اف��زود :مرکز و هس��ته اصلی س��ازمان داوری و میانجی گری صنع��ت و معدن از ۳نفر
شخص حقیقی شامل نماینده بخش صنعت و معدن ،قاضی بازنشسته اگاه به مسائل
حقوقی و قانونی و حقوقدان حاذق تشکیل شده است.
تمدید مهلت ثبت نام در سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان
معاون مس��کن و ساختمان اداره کل راه و
شهرس��ازی استان اصفهان اعالم کرد :مهلت
ثبت ن��ام از داوطلب��ان عضوی��ت در نهمین
دوره هیات مدیره س��ازمان نظام مهندس��ی
س��اختمان اس��تان اصفهان برای دومین بار
تمدید شد ،عالقه مندان حائز شرایط نامزدی
تا ۱۳تی��ر ۱۴۰۰می توانند اقدام به ثبت نام
کنند .به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرس��ازی
اصفه��ان ،امی��ر زاغیان اعالم کرد :به منظور اس��تفاده
حداکث��ری از ظرفیت داوطلبان حائز ش��رایط نامزدی
نهمی��ن دوره انتخاب��ات هیات مدیره نظام مهندس��ی
س��اختمان اس��تان اصفهان ،مهلت ثبت نام تا ۱۳تیر
۱۴۰۰تمدید شد.
وی گفت :به استناد بخشنامه ابالغی معاونت مسکن
و س��اختمان وزارت راه و شهرسازی مبنی بر استفاده
از مهل��ت تمدید زمان ثبت نام از داوطلبان عضویت در
هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان
اس��تان ها و به منظور مشارکت حداکثری در
برگزاری انتخابات ،هیات اجرایی انتخابات با
هماهنگی نهاد نظارتی اس��تان (اداره کل راه
و شهرس��ازی اس��تان اصفهان) برای تمدید
انتخابات برای دومین بار اقدام کرد.
مع��اون مس��کن و س��اختمان اداره کل
راه و شهرس��ازی اس��تان اصفهان بیان ک��رد :تمامی
عالقه مندان حائز شرایط نامزدی نهمین دوره انتخابات
هیات مدی��ره س��ازمان نظ��ام مهندس��ی س��اختمان
اس��تان اصفه��ان ،تا پای��ان وقت اداری روز یکش��نبه
۱۴۰۰ /۰۴/۱۳فرص��ت دارند برای ثبت نام و تکمیل
مدارک خود مبادرت ورزند.
وی خاطرنش��ان ک��رد :در فراین��د رس��یدگی ،ب��ه
پرونده های دارای نقص مدرک پس از تاریخ یاد ش��ده
ترتیب اثر داده نخواهد شد. صفحه 10
11
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
صنایع معدنی
سیاست گذاران حوزه اقتصاد و صنعت هماهنگ باشند
تصمیم گیری جزیره ای بالی جان صنایع و معادن
نادر سلیمانی /عضو هیات مدیره انجمن
تولیدکنندگان فوالد ایران
عکس:
ای�ن روزها و ب�ا پایان یافت�ن مهلت فعالیت دول�ت دوازدهم،
موضوعات�ی مانند انتخ�اب کابینه مطرح اس�ت .انتخاب وزرای
اقتصادی همچ�ون وزیر اقتصاد و امور دارای�ی و همچنین وزیر
صنعت ،معدن و تجارت از اهمیت ویژه ای برخوردار است ،چراکه
شرایط تولید و تجارت سال های اینده را مشخص می کند .عالوه
بر این در حوزه های یادش�ده با چالش های جدی و کالنی روبه رو
هس�تیم که عملکرد فعاالن اقتصادی و صنایع را تحت تاثیر قرار
داده است.
در چنی�ن ش�رایطی ،از یک س�و انتظ�ار می رود اف�راد خبره
و اش�نا ب�ا امور در مس�ند فعالیت قرار گیرند و از س�وی دیگر،
هماهنگی میان نهادهای یادش�ده تقویت و چالش های ناش�ی از
ناهماهنگی های موجود برطرف شود.
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
انتخاب راهکاری اصولی و زودبازده
مصطفی طاه��ری ،نماینده مردم زنج��ان و طارم در
مجلس ش��ورای اس�لامی و عضو کمیس��یون صنایع و
معادن مجلس در گفت وگو با
خاطرنش��ان کرد:
بخ��ش صنعت و اقتصاد کش��ور در موقعی��ت کنونی با
چالش ه��ا و کمبودهای جدی روبهرو اس��ت؛ در چنین
شرایطی ،تعیین اولویت برای رفع این کمبودها ضروری
به نظر می رس��د؛ یعنی باید با به کار گرفتن راهکارهای
زودبازده در مسیر رفع چالش های کنونی گام برداشت.
وی افزود :تی��م اقتصادی دولت باید تحت فرماندهی
واحد و تقس��یم وظایف ب��ر اولویت ها متمرکز ش��وند.
به عنوان مثال ،تثبیت نرخ ارز در بازار داخلی از اهمیت
ویژه ای برخوردار است .کس��ری بودجه باید در اولویت
سیاست گذاران باشد .موارد یادشده از زندگی
روزمره م��ردم تاثیرگذار هس��تند تا عملکرد
بخش معدن و صنع��ت؛ بنابراین تالش برای
رفع چالش های س��اختاری یادشده از یک سو
به رفع کاستی های موجود کمک می کند و از
سوی دیگر ،زمینه تقویت تولید در حوزه های
گوناگون را فراهم خواهد کرد.
طاهری با اش��اره به ضعف های س��اختاری موجود در
حوزه تجارت گفت :در موقعیت کنونی صادرات ،واردات
و نظ��ارت بر تج��ارت با ضعف روبه رو اس��ت و می توان
ب��ا راهکارهایی زمینه تقویت ای��ن بخش را فراهم کرد.
امکان توس��عه رواب��ط تجاری ب��ا کش��ورهای منطقه
وجود دارد که زمینه س��از افزایش قابل توجه
درامدهای ارزی کشور است .این ظرفیت در
طول سال های اخیر و با همه گیری کووید ۱۹
و رویکرد دولت کنونی ،مغفول مانده اس��ت.
چنانچه مس��ائل یادشده موردتوجه مسئوالن
قرار گیرد ،امکان بازگش��ت ثبات به ش��رایط
اقتصادی در کوتاه مدت وجود خواهد داشت.
این عضو کمیس��یون صنایع و معادن مجلس شورای
اس�لامی در پاسخ به سوالی مبنی بر چالش های کنونی
حاک��م بر زنجی��ره ف��والد و راهکارهای رف��ع این گونه
معضالت در کوتاه ترین زمان ممکن ،گفت :بس��یاری از
این چالش ها در کوتاه مدت قابلیت برطرف شدن دارند.
بخش صنعت و معدن در مجموع س��هم قابل توجهی از
تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد؛ بنابراین انتظار
می رود این حوزه در اولویت سیاس��ت گذاران قرارگیرد.
تی��م اقتصادی دولت اینده باید ب��رای رفع چالش های
حاکم بر این بخش و توس��عه ان ،برنامه داش��ته باشند
ت��ا در ادامه بت��وان زمین��ه ارتقای ش��رایط موجود را
فراه��م کرد .در ح��ال حاضر و با توجه ب��ه تغییرات و
نوس��انات حاکم بر شرایط تولید و اقتصاد ،روند فعالیت
تولیدکننده با چالش های جدی روبه رو است .در چنین
شرایطی می توان با اتخاذ راهکارهای اقتصادی اثرگذار،
زمینه بهبود عملکرد واحدهای معدنی و صنایع وابسته
به ان و در مجموع کل صنایع را فراهم کرد.
ضرورت تشکیل یک کابینه منسجم
تعداد نمی توان گام مثبتی برای بهبود شرایط برداشت.
اگر اس��تراتژی ما در حوزه تجارت بر توس��عه روابط
بین المللی اس��ت باید از ابزارهای الزم برای تحقق این
هدف بهره گرفت .از جمله این ابزارها می توان به حضور
در نمایشگاه های خارجی ،بهره گیری از فضای مجازی و
اعزام رایزنان بازرگانی به کشورهای هدف اشاره کرد .در
همین حال ،چنانچه توس��عه صادرات اهمیت دارد باید
در جهت کاهش بهای تمام شده تولید و ارتقای کیفیت
محصوالت تالش کرد .بدون تردید این دس��ت تالش ها
هزینه بر هستند و باید هزینه اجرای انها تامین شود.
سخن پایانی
در حال حاضر
از یک سو
انتظار می رود
افراد خبره و
اشنا با امور در
مسند فعالیت
قرار گیرند و
از سوی دیگر،
باید هماهنگی
میان نهادهای
یادشده تقویت
و چالش های
ناشی از
ناهماهنگی های
موجود
برطرف شود
فع��االن بخش صنع��ت و معدن در طول س��ال های
گذش��ته با چالش های ج��دی در مس��یر فعالیت خود
روب��ه رو بوده اند .بخش قابل توجهی از این مش��کالت از
سیاست گذاری های اشتباه و نبود روندی ثابت در مسیر
تصمیم گیری نشات می گیرد؛ بنابراین از سیاست گذاران
جدید انتظار می رود با شناخت شرایط تولیدکنندگان و
درخواس��ت های انها ،زمینه بهبود تولید و ارتقای سطح
اقتصادی کشور را فراهم کنند .بدون تردید این اقدامات
درنهایت زمینه توسعه اقتصادی کشور را فراهم می کند.
تشکیل کارگروه بررسی فرایند صدور مجوزها و پاسخ استعالمات حوزه معادن
در نشس��ت تسهیل صدور مجوزها و پاسخ استعالمات حوزه
مع��ادن از س��وی نهاده��ای اجرایی ،مصوب ش��د کارگروهی
به منظ��ور پیگیری امور مرب��وط به معادن با حض��ور مدیران
کل ،معاونان و کارشناس��ان خبره نهاد های اجرایی با محوریت
کمیس��یون معادن اتاق بازرگانی در راستای ارائه پیشنهادات
اجرایی حل مسائل این حوزه تشکیل شود.
به گ��زارش روابط عمومی ات��اق بازرگانی اصفه��ان ،در این
نشس��ت ،مهدی طغیانی با تاکید بر لزوم پرداختن به موضوع
مانع زدای��ی از تولی��د به صورت تخصص��ی و بین نهادی ،گفت:
مقررات زدایی موضوعی اس��ت که نیاز به پیگیـری مس��تمـر
دارد .موان��ع و مش��کالت حوزه معادن اگر مرب��وط به قانون و
ای��رادات ایین نامه ها و دس��تورالعمل ها باش��د از طریق هیات
مقررات زدایی قابل پیگیری است.
نماینده مجلس ش��ورای اس�لامی ،تش��کیل ش��رکت های
قدرتمن��د معدن��ی را در اهلیت س��نجی متقاضی��ان پروان��ه
بهر ه برداری راهگش��ا دانس��ت و بر نظارت کل فرایند به جای
صرفا کنترل مجوزدهی تاکید کرد .سیاست گذاری حاکمیتی
معادن از س��وی نهاد های گوناگونی انجام می شود و مسائل و
تعارضات میان این نهاد ها باید در ش��ورای برنامه ریزی استان
مطرح و بررسی شود.
سیدحس��ن قاضی عس��گر ،معاون هماهنگ��ی اموراقتصادی
اس��تاندار اصفهان نیز شناس��ایی روند کاری ح��وزه معادن و
ارائه پیش��نهادهایی در راستای اصالح ان و کمک به طراحی
یک روند بهینه را ،راه حل رفع مش��کالت فعاالن حوزه معادن
دانس��ت و گفت :ای��ن اقدام درحوزه ص��دور مجوز محصوالت
کشاورزی انجام شده و بسیار موثر بوده است.
محمدعل��ی کاظمی ،مدیرکل منابع طبیع��ی و ابخیزداری
اس��تان اصفهان نیز با بی��ان اینکه فقط ۲۵درصد مس��احت
مناطق منابع طبیعی اس��تان دارای ممنوعیت برداش��ت ماده
معدنی اس��ت ،گفت :یک طرفه نوش��ته شدن بـرخی از قوانین
ح��وزه معـ��دن از موانع تس��هیل روند صدور مجـوزهاس��ت،
درصورتی ک��ه قانـ��ون و مق��ررات در تعامـ��ل ب��ا وزارت
جهـادکش��اورزی و وزارت صنع��ت ،معدن و تج��ارت و دیگر
نهادهای مرتبط نوش��ته ش��ود ،بسیاری از مش��کالت فعاالن
حوزه معادن رفع خواهد شد.
کاظمی پیشنهاد داد انجام عملیات اصالح و احیاء معادن از
سوی معدندار تحت نظارت منابع طبیعی انجام شود.
وی استفاده از روش های نوین معدنداری در کاهش تخریب
معادن را موثر دانست.
محمد زینلی پور ،معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری سازمان
صنعت ،معدن و تجارت اس��تان نیز استفاده از نرم افزار GIS
و سامانه کاداستر معادن را در سیستمی شدن امور مربوط به
فعاالن حوزه معدن قابل توجه دانست و گفت :سازمان صنعت،
مع��دن و تجارت اس��تان اصفهان دومین س��ازمان در اجرای
نرم افزار GISدر کش��ور بوده و بس��یاری از امور با استفاده از
نرم افزار تسهیل شده است.
محمد س��رجوقیان ،سرپرست معاونت امور معادن و صنایع
معدنی س��ازمان صنع��ت ،مع��دن و تجارت اس��تان ،کاهش
محدوده های موردتقاضا از س��وی اداره منابع طبیعی ،استعالم
غیرقانونی مجدد در زمان گواهی کشف ،تشخیص بود یا نبود
ماده معدنی از س��وی س��ازمان غیرمتولی ،تناقضات محاسبه
مس��احت مجوزده��ی س��ازمان های گوناگ��ون و ...را از جمله
مش��کالت اصلی مکتشفان و بهره برداران معادن برای دریافت
پروانه و استعالمات اعالم کرد.
در ادامه این نشس��ت ،حس��ام الدین فرهادی نس��ب ،مشاور
کمیس��یون معادن اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه س��هم
بخ��ش مع��دن از تولید ناخالص داخلی کش��ور در ۶۰س��ال
گذش��ته بیش از یک درصد نشده ،بر اهمیت توجه به زنجیره
ارزش اف��زوده مواد معدنی در محاس��به تولید ناخالص داخلی
تاکید کرد.
فرهادی نسب عدم بازگش��ت حقوق دولتی معادن ،باالبودن
هزینه حمل ونقل دریایی در کشور ،پایان یافتن ذخیره سنگ
اهن کش��ور ظرف ۱۰س��ال اینده و ضع��ف عملکرد درحوزه
اکتشاف را از چالش های فعاالن معدنی کشور عنوان کرد.
وی همچنی��ن قیمت گذاری ه��ای دس��توری در زنجی��ره
ارزش س��نگ اه��ن و فوالد ،افزایش چش��مگیر بهره مالکانه و
حق��وق دولتی معادن در س��ال ۹۹و عدم ثب��ات در قوانین و
بخش��نامه ها را از چالش های توس��عه معدن و صنایع معدنی
کشور عنوان کرد.
علیرض��ا رس��تگار ،دبیر کمیس��یون معادن ات��اق بازرگانی
اصفه��ان ضمن تش��ریح فرایند صدور مجوزها و اس��تعالمات
نهاد ه��ای اجرای��ی برای دریاف��ت پروانه ه��ای قانونی معادن،
پیش��نهاد داد به منظور اصالح رویه ها و بهب��ود فضای اداری،
م��واردی از جمل��ه اج��رای نص صری��ح قانون درب��اره زمان
پاس��خگویی اس��تعالمات ،عدم تبدیل کیلومترمربع به هکتار،
عدم پاس��خ دهی س��لیقه ای ادارات کل و شهرس��تان ها و فعال
شدن س��ازمان نظام مهندسی کشاورزی برای استقرار مسئول
فنی منابع طبیعی و محیط زیس��ت ،ایجاد درگاهی واحد برای
صدور اس��تعالمات و عدم تکرار استعالم در زمان گواهی کشف
برای کمک به کاهش مشکالت در دستور کار قرار گیرد.
بخ��ش صنعت ،معدن و تج��ارت در موقعیت
کنون��ی ب��ا چالش های متعددی روبه رو اس��ت؛
فردی که به عنوان وزی��ر این وزارتخانه انتخاب
می ش��ود تاثیر بسزایی در سیاست های حاکم بر
این س��ازمان دارد؛ بنابرای��ن انتظار می رود این
انتخاب به درس��تی و با شناخت شرایط موجود
باش��د .به عالوه انکه به اعتق��اد فعاالن صنعتی
انتظ��ار می رود وزی��ر صنعت ،معدن و تجارت از
می��ان فعاالن و بدنه کارشناس��ی این وزارتخانه
انتخاب ش��ود تا به مسائل و مشکالت این بخش
احاطه کامل داشته باشد و در همین حال بتواند
در مس��یر رفع کاستی های حاکم بر این زنجیره
گام ب��ردارد .در می��ان صنای��ع گوناگون ،بخش
مع��دن و به ویژه زنجی��ره تولید فوالد ،اهمیت و
اثرگذاری ویژه ای در اقتصاد کشور دارد .فعاالن
این زنجیره در س��ال های اخیر و به ویژه ۲سال
گذش��ته با چالش های متعددی روبه رو بوده اند.
تصمیمات اتخاذش��ده از س��وی وزارت صنعت،
مع��دن و تجارت نی��ز نه تنها این مش��کالت را
برط��رف نک��رده ،بلکه بر بار مش��کالت فعاالن
صنعت��ی افزوده و التهاب��ات این زنجیره و حتی
بازار را نیز تش��دید کرده است .درنتیجه انتظار
می رود فردی که به عنوان وزیر انتخاب می شود
با مسائل فنی و تخصصی اشنایی کاملی داشته
باش��د .در چنین ش��رایطی ،انتخاب وزرا از بدنه
کارشناس��ی همان وزارتخانه به رفع چالش های
موج��ود کمک می کند .ب��دون تردید در چنین
وضعیت��ی ،ش��اهد کاه��ش چالش ه��ا ،کاهش
تصمیمات و اس��تراتژی های اش��تباه و افزایش
راندم��ان و بهره وری تولید در س��طوح گوناگون
خواهیم بود .شناخت چالش های بخش صنعت
و معدن نخس��تین گامی است که انتظار می رود
وزیر انتخابی دولت س��یزدهم ب��رای وزارتخانه
صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت در مس��یر ان گام
ب��ردارد .تولید و بهره برداری در زنجیره فوالد در
طول سال های اخیر با چالش های جدی روبه رو
اس��ت .این درحالی اس��ت که برای این زنجیره،
تولی��د ۵۵میلی��ون ت��ن ف��والد در افق ۱۴۰۴
هدف گذاری ش��ده است؛ بدون تردید دستیابی
به این هدف به منزله قرار گرفتن کشور در مسیر
توسعه صنعتی است .دست کم نیمی از ظرفیت
تولیدشده را می توان صادر کرد و ازاین رو تحقق
این هدف حتی زمینه توسعه تجارت خارجی را
ه��م فراهم و بخش قابل توجه��ی از منابع ارزی
کشور را تامین می کند .هرچند در این زنجیره با
چالش هایی به ویژه در حوزه تنظیم بازار روبه رو
هس��تیم؛ بنابراین تفکیک مش��کالت به بخش
تولید و تجارت ضروری اس��ت .کما اینکه وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت نی��ز دو بال تجارت و
تولید دارد .این مشکالت در سایه کارکارشناسی
و بهره گی��ری از نظرات متخصصان امکان رفع و
بهبود را دارند؛ یعنی می توان با تفکیک و بررسی
دقیق ،این کمبودها را برطرف کرد.
طرح تحول دیجیتال ،نقطه
عطف صنعت کشور است
ش��رکت فوالد مبارکه با توس��عه طرح تحول
دیجیتال ،سراغاز انقالبی در صنعت کشور شده
و می تواند در زمره ۱۰۰شرکت برتر اسیا و جهان
قرار بگیرد .به گزارش ایراسین ،رضا شهرستانی،
عضو هیات مدی��ره انجمن تولیدکنندگان فوالد
ای��ران ،اظهارک��رد :از صنعتی ش��دن ایران ۶۰
س��ال می گذرد و شرایط کش��ور از تولیدکننده
محص��والت به س��ازنده صنعت متحول ش��ده
اس��ت .وی توس��عه ط��رح تح��ول دیجیتال در
ش��رکت فوالد مبارکه را ه��م در عرصه صنعت
ممت��از دانس��ت و توضی��ح داد :در دنی��ا بحث
انق�لاب صنعتی چهارم در جریان اس��ت تا کل
زنجیره تولید دیجیتالی شود .با افزایش سرعت
و دق��ت در تولید ،مزایای گردش مالی بیش��تر،
افزایش مضاعف س��ود ،ارتقای مشتری مداری و
سازگاری با ش��رایط جدید از مزایای مهم نسل
چهارم دیجیتالی در صنایع به شمار می رود .در
عصر اطالعات ،صنایع دچار تحول سریع شده اند
و هرچه تولید شتاب بگیرد بازارهای بیشتری را
می توان به دس��ت اورد که نس��ل چهارم انقالب
صنعتی در همین مسیر گام برمی دارد .راندمان
باال ،شتاب در تولید با دقت مضاعف و سازگاری
ب��ا تغییرات دنیا با تح��ول دیجیتال امکان پذیر
اس��ت و ش��رکت فوالد مبارکه با درک این مهم
از سال گذش��ته با هدف گذاری ۵ساله درصدد
است به باش��گاه فانوس دریایی که شرکت های
مح��دودی در جهان با قابلیت دیجیتال ش��دن
عضو ان هستند ،راه یابد.
خبر
کیومرث فتح اله کرمانش��اهی ،کارش��ناس اقتصاد در
گفت وگو با
اظهارکرد :برای رفع شرایط نابسامان
موجود باید در درجه نخست راهکارهای اصولی و علمی
شناس��ایی و در قالب برنامه ای منس��جم و با همکاری
یک تیم اقتصادی هماهنگ اجرایی شود .در واقع انتظار
می رود وزیر اقتصاد و امور دارایی ،وزیر صنعت ،معدن و
تجارت ،رئیس سازمان برنامه وبودجه و سازمان بورس و
اوراق بهادار و همچنین بانک مرکزی با وجود استقالل
عملکردی که دارد در قالبی هماهنگ فعالیت کنند .در
س��ال های اخیر شاهد رشد ناهماهنگی میان سازمان ها
و نهادهای تصمیم گیر بودی��م؛ تصمیم گیری جزیره ای
ش��رایط اقتصادی را به گونه فعلی رقم زده اس��ت .افت
قابل توجه ارزش پول ملی و رش��د بی حدوحصر تورم به
نگرانی روزمره برای مردم و فعاالن اقتصادی بدل شده و
بدین ترتیب نیاز به افرادی همدل ،کاردان و هم سو برای
اجرای نسخه اصالح امور اجرایی دولت داریم.
وی در پاس��خ به سوالی مبنی بر اینکه بخش صنعت
و معدن کش��ور در موقعیت کنونی با چالش های جدی
روبه رو اس��ت و در چنین ش��رایطی وزرای اقتصادی با
چه راهکاری می توانند این مش��کالت را برطرف کنند،
گفت :وزارت صنعت ،معدن و تجارت ادغام ۴وزارتخانه
بازرگانی ،معادن ،صنایع و صنایع سنگین است .مدیریت
چنین ساختاری به اس��انی ممکن نیست و از عهده هر
فردی برنمی اید .بعد از ادغام و تش��کیل این
وزارتخان��ه ،مدیرانی که مس��ئولیت اداره این
نهاد را بر عهده گرفتند از توانمندی و کارایی
الزم برخ��وردار نبودند .از وزیر صنعت ،معدن
و تج��ارت انتظ��ار م��ی رود قائم مقامی خبره
در حوزه های یادش��ده انتخاب کند تا امکان
مدیریت ش��رایط موجود باش��د .واقعیت این
است که شرایط اقتصادی کشور دچار چالش های جدی
اس��ت و ما نیاز به یک تیم اقتصادی خبره در حوزه های
گوناگون داریم تا این مشکالت برطرف شود.
کرمانشاهی گفت :دولت جدید وعده داده فراجناحی
عمل کرده و مدیران اقتصادی خود را براس��اس کارایی
و توانمندی انتخاب کند؛ چنانچه این سازکار موردتوجه
ق��رار گیرد ،می ت��وان به رفع کمبوده��ای موجود امید
داشت .اگر تیم اقتصادی دولت منسجم باشد ،جزیره ای
عمل نکند و در همین حال هماهنگی و هارمونی میان
اجزا وجود داش��ته باشد ،می توان به بهبود شرایط امید
داشت.
در بخ��ش صنعت ،مع��دن و تجارت باید مس��ائل به
شکلی ساختاری مشخص ش��وند و با هماهنگی زمینه
رفع چالش های حاکم بر این بخش فراهم ش��ود .یعنی
هماهنگ��ی نهاده��ای تصمیم گی��ر از اهمی��ت ویژه ای
برخوردار اس��ت .مسئوالن نیز از همان روزهای نخست
کاری ،برنامه کاری داشته باشند .این برنامه ها
از ۱۰۰روز نخست مشخص باشد .در همین
ح��ال از تیم اقتص��ادی دولت جدی��د انتظار
م��ی رود برای ارتقای ارزش پول ملی کش��ور
تالش کنند.
وی افزود :اگر نسخه تجویزشده برای مقابله
با تحریم بهره گیری از اقتصاد مقاومتی است،
باید تمامی راهکارهای یادشده در این نسخه اقتصادی
موردتوجه سیاس��ت گذاران قرار گیرند و اجرایی شوند.
در ادامه باید یک بار زنجی��ره تولید در صنایع گوناگون
بررس��ی و نقاط ضعف شناس��ایی و در نهایت برای رفع
این نقاط ضعف برنامه ریزی انجام شود.
این کارش��ناس اقتصاد در ادامه افزود :ایران در حوزه
تجارت خارجی با چالش های جدی مواجه اس��ت؛ این
ضع��ف خ��ود را در س��ایر حوزه ها همچ��ون تولید نیز
ب��روز می دهد .ایران هنوز به عضویت س��ازمان تجارت
جهانی درنیام��ده و در حوزه رواب��ط بین المللی ضعف
دارد؛ ازای��ن رو انتظ��ار م��ی رود توافق ه��ای دوجانبه یا
چندجانبه ای را با سایر کشورها تقویت کرده و در ادامه
برای توس��عه بازارها از حضور رایزنان بازرگانی استفاده
کن��د .این گونه اقدام��ات به بودجه نی��از دارد .در حال
حاضر ،تعداد رایزنان بازرگانی سازمان توسعه و تجارت
ای��ران به ۲یا ۳نفر کاهش یافت��ه و بدون تردید با این
یادداشت
نیاز جدی به
مدیران کاربلد صفحه 11
12
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
گفت و گو
تاکید استاندار گلستان در گفت وگو با
یادداشت
توجه ویژه
به ورود فناوری
سهم خواهی مشکالت را عمیق تر می کند
عزیز اله عصاری /مدیرعامل سابق
هلدینگ توسعه معادن و فلزات
امیرعباس اذرم وند
editor@smtnews.ir
هادی حق شناس
نباید فراموش
کنیم در همین
مدت که امکان
جذب سرمایه
خارجی وجود
نداشت ،منابع
داخلی هم
به درستی
اختصاص نیافت
قط�ار دولت دوازدهم به ایس�تگاه پایانی نزدیک می ش�ود .حاال کمتر از ی�ک ماه به پایان
دولت�ی باقی مانده که با ایجاد امیدواری توانس�ت از بخش مهم�ی از مردم رای بگیرد اما در
س�ال های پایان دور دوم نتوانس�ت اعتمادی که جلب کرده را حف�ظ کند .به همین دلیل در
پایان دولت دوازدهم ،نه تنها کار حس�ن روحانی به عنوان رئیس دولت به پایان رس�ید بلکه
جناح او در کس�ب ارای الزم از مردم ناکام ماند تا هم قدرت به دس�ت فردی دیگری بیفتد و
هم جناح دیگری روی کار بیاید.
در این زمینه هادی حق ش�ناس ،نماینده اسبق مجلس و استاندار گلستان ،به
گفت:
رئیس دولت اینده باید بداند مش�کالت اقتص�ادی چنان در دهه ۹۰عمق یافتند که او دیگر
فرصت ازمون و خطا نخواهد داش�ت و باید خیلی زود بهترین راه را انتخاب کند .او پاش�نه
اشیل دولت اینده را تحمیل افرادی می داند که تخصص کافی در اقتصاد ندارند .مشروح این
گفت وگو را در ادامه بخوانید.
اقتص�اد ایران در حالی در اس�تانه تغییر
دولت است که حال خوبی ندارد .دهه ۹۰دهه
بدی برای اقتصاد بود و سال های اخر ان حتی
ش�رایط بدتری هم داش�ت .از زاویه تحلیلی
چطور به دهه ۹۰نگاه می کنید؟
درس��ت می گویی��د؛ اقتص��اد ایران ح��ال و روز
خوبی ندارد .این مس��ئله حتی پنهان هم نمی شود
و مسئوالن خیلی ش��فاف با مردم درباره مشکالت
صحب��ت کردند .گرچ��ه من نمی خواه��م به نحوه
روابط مردم و دولت وارد ش��وم اما در هر حال این
مسئله ،یعنی بحران اقتصادی کشور در پایان دهه
۹۰از سوی مسئوالن پنهان نشد.
در ای��ن می��ان واقعا دهه ۹۰ی��ک دهه خاص و
ویژه در اقتصاد ایران ب��ود؛ یعنی وقتی به اول این
ده��ه بر گردیم متوجه می ش��ویم هیچ کس چنین
چش��م اندازی از اقتصاد کشور در پایان این دهه را
ب��اور نمی کرد .اما اینه��ا رخ داد .واقعا حال اقتصاد
کش��ور بد شد .دستیابی به یک رشد نسبی ،مشابه
با انچه قبال تجربه می کردیم ناممکن شد .با اینکه
به تورم دو رقمی عادت داش��تیم ام��ا تورم بیش از
۳۰درص��د اتفاقی هولناک بود که رخ داد .به زبان
دیگ��ر می خواهم بگویم اقتصاد ایران در پایان دهه
۹۰نه تنها ش��رایط مناس��بی ندارد بلک��ه نیازمند
دگرگونی های اساس��ی اس��ت تا دوباره بتواند روی
پا شود.
در ط�ول این دهه سیاس�ت های مختلفی
اجرا ش�د ام�ا اگر بگوییم همه انها شکس�ت
خوردند ،بیراه نگفتیم .چطور در یک دهه یک
اقتصاد به چنین روزی می افتد؟
درس��ت اش��اره کردید؛ متاس��فانه م��ا در دهه
۹۰سیاس��ت های مختلفی را اج��را کردیم که گاه
با یکدیگ��ر در تضاد بودند .همی��ن تضاد و همین
سیاس��ت گذاری های متناق��ض به نظ��ر من گاه به
میزان بحران اف��زود .ما در بحث هایی چون تثبیت
قیمت ها ،تثبیت نرخ دالر ۴۲۰۰تومانی ،بحث های
جهانی چون کرون��ا و تحریم و چالش های دیگری
که در داخل کش��ور س��رریز ش��دند ،شکست های
زیادی خوردیم .این در حالی اس��ت که نباید تصور
کنیم مس��بب تمام این مش��کالت دولت های وقت
بوده ان��د چون بخش��ی از این مش��کالت محصول
س��رریز مش��کالت گذش��ته بودند که در این دوره
هم بر س��طح انها افزوده شد و به ابرمشکل تبدیل
شدند.
ک�دام مش�کالت از گذش�ته ب�ه دهه ۹۰
س�رریز ش�دند؟ این ت�ا حدی بی مس�ئولیت
کردن دولت در انجام وظایفش نیست؟
مش��کالتی چ��ون معض�لات زیس��ت محیطی،
خشکسالی های پی در پی ،ورشکستگی صندوق های
بازنشس��تگی و ناکارامدی مس��ائلی نیستند که در
ده��ه ۹۰به وجود امده باش��ند .این مش��کالت از
گذشته و گاه از پیش از انقالب در اقتصاد ما وجود
داشتند اما توجه نکردن به رفع این مشکالت سبب
شد تا برخی از موراد بزرگ تر شوند.
اما این از قضا به نظرم نباید به معنای مسئولیت
نداش��تن دولت ها تعبیر ش��ود .به هر حال دولت ها
بای��د راهی برای رفع مش��کالت پی��دا کنند و اگر
نتوانن��د حتما باید مورد نقد ق��رار بگیرند .موضوع
امروز واکاوی این بحث نیست اما برای اینکه تحلیل
درس��ت باش��د باید کل حقیقت را گفت .مشکالت
زیست محیطی در کشور ما مدت هاست شروع شده
اس��ت؛ منابع ابی پیش از روحان��ی و احمدی نژاد
درس��ت مدیریت نشد و فرس��ایش خاک هم قبال
ش��روع ش��ده بود .جدا از اینکه قوه مجریه موظف
است مش��کالت را رفع کند باید به این مسئله هم
توجه ش��ود که این مشکالت در چه زمانی ساخته
ش��دند وگرنه نقد شکل منصفانه و دقیق خود را از
دست می دهد.
بحران ه�ای ده�ه ۹۰برای رئی�س اینده
دولت و سیاس�ت گذاران اقتصادی کشور چه
دستاوردهایی می تواند داشته باشد؟
کاش می ش��د بگوییم صندوق توسعه ملی پر از
منابع برای دولت اینده باقی ماند یا صنایع پیشرفته
اما چنین نیس��ت .به باور من ،امروز هر کس با هر
ن اقتصاد را در دست
تفکر و بینش جناحی که سکا
بگی��رد ،پیش از اینک��ه هر سیاس��تی را اجرا کند
می تواند به تجربه دهه ۹۰مراجعه کند و نتایج ان
را ببیند .حتی می تواند از برخی سیاست های کشور
که به اش��تباه اجرا شدند هم درس هایی بگیرد .اما
ی��ک نکته را به هی��چ وجه نبای��د از دهه ۹۰الگو
بگیرد؛ در اقتص��اد ایران دیگر فرصتی برای ازمون
و خطا وج��ود ندارد چرا که مردم دچار مش��کالت
فراوانی هس��تند .به همین دلیل هر سیاستی پیش
از انکه برای اجرا ابالغ ش��ود ،باید با وسواس کامل
جوانب ان را س��نجید و در مرحله بعد هم باید به
بهترین شکل ممکن اجرا شود.
در اس�تفاده از ابزاره�ای اقتصادی چون
مالی�ات ،تعیین نرخ ارز ،کنت�رل قیمت ها و...
تجارب دهه ۹۰به کار رئیس اینده قوه مجریه
خواهد امد؟
قطعا اینها تجارب مهمی هس��تند که باید مورد
توجه قرار بگیرند .وقت��ی از این حرف می زنیم که
فرصت ازمون و خطا نداری��م یعنی توجه به نحوه
عملکرد و اثرگذاری همین ابزارهایی که در دس��ت
سیاست گذار قرار دارد .مثال در همین ماجرای نرخ
تورم به نرخ تورم باال مس��ئوالن ما متوجه ش��دند
که نمی توان با ابزار قیمتی همین طوری بازی کرد.
در این م��دت دولت در زمینه کنترل نرخ برخی
کاالها تمام تالش خود را کردند اما با وجود منابعی
که صرف ان ش��د ،قیمت ها باال رفت .در تمام سال
گذش��ته دولتمردان دغدغه داشتند که دان مرغ را
ب��ا ارز ۴۲۰۰تومانی تامین کنند .انها به درس��تی
می دانس��تند مرغ نقش مهمی در س��فره معیشتی
خانوار دارد که با توجه به افزایش چشمگیر قیمت
گوشت قرمز ،مهم ترین کاالی پروتئینی سفره های
مردم اس��ت .ب��ه همین دلیل تمام ت�لاش خود را
کردن��د اما با وجود صرف منابع ف��راوان در نهایت
قیمت م��رغ ب��ا ارز ۴۲۰۰تومانی تعیین نش��د و
تالش های دولت شکست خورد.
مشابه این ماجرا را درباره کاالیی چون روغن هم
می توانیم مشاهده کنیم.
ب��ه باور من ،این زمینه در کش��ور وجود دارد که
صنایع دیگر هم با مشکالتی مانند مرغ داران مواجه
ش��وند .در زمینه صنعت برق و بحران خاموشی ها
که اکنون در کش��ور مشکل س��از ش��ده باید توجه
کنی��م دول��ت تالش هایی ک��رد و منابع��ی را هم
صرف کرد اما در تامین نی��از داخل ناتوان ماند .از
عوامل اصلی بحران برق کش��ور ما این است که در
س��ال های گذشته جذب س��رمایه برای این بخش
ناچی��ز و اندک بوده اس��ت .به همی��ن دلیل امروز
دچار مشکل هس��تیم و نمی توانیم حتی نیاز خود
را تامین کنیم.
ی که می گویید سیاست گذار دیگر
هنگام
زمان ازمون و خطا ندارد ،منظورتان چیست؟
وقت��ی می گویم فرصت س��عی و خط��ای دوباره
عکس:
امروزه یک��ی از معضالتی که بخش معدن
با ان دس��ت به گریبان است ،رفع مشکالت
مربوط ب��ه باطله های معدنی اس��ت .زمانی
باطله ه��ا را به عن��وان موادی می ش��ناختند
که ارزش تج��اری ندارند و ب��ه همین علت
انه��ا را به عن��وان زبال��ه در طبیع��ت ره��ا
می کردند .هرچند باطله های معدنی تاثیرات
زیس��ت محیطی مخرب و زیان باری بر جای
می گذارن��د اما ح��اوی برخی م��واد معدنی
باارزش��ی هس��تند که می توانیم ب��ا بازیافت
انها ضمن جلوگیری از انباش��ت زباله ها ،نیاز
بس��یاری از صنایع مختلف کشور را برطرف
کنیم .همچنین نباید اهمیت نقش و حضور
فن��اوری را در فعالیت ه��ای معدن��ی نادیده
گرفت .اگر اس��تخراج ،تش��خیص توده های
معدن��ی و مدل ه��ای فراوری با اس��تفاده از
فناوری روز باشد ،کمتر با باطله های معدنی
مواجه می شویم .به عبارتی دیگر ،با استفاده
از فناوری مناس��ب ذخای��ر معدنی حداکثر
استفاده صورت گرفته و با باطله های معدنی
کمتری مواجه می ش��ویم .در این زمینه علم
متالوژی به کمک فعاالن معدنی و معدنکاران
امده و با کمک ای��ن دانش عناصر مزاحم و
اس��یب زا به محیط زیس��ت قب��ل از ورود به
طبیعت شناس��ایی می شوند .سپس براساس
عیار این مواد می توان ب ه صورت بهینه از این
ذخایر اس��تفاده کرد .باتوجه به ظرفیت های
مناسب موجود در علم ژئومتالوژی ،می توان
از ان در تمام��ی بخش ه��ای معدن��کاری از
جمل��ه اس��تخراج ،ف��راوری و حتی طراحی
گندله و کنس��انتره اس��تفاده ک��رد و از این
رو بکارگی��ری گس��ترده این عل��م به همراه
فناوری ه��ای روز ه��م به نف��ع بخش معدن
و صنایع معدنی اس��ت و هم محیط زیس��ت
را از تخری��ب و اس��یب مصون م��ی دارد .اما
متاس��فانه درحال حاض��ر به دلی��ل کمرنگ
بودن جایگاه علم و کمبود فناوری مناس��ب
در معادن ب��ا انبوهی از باطله ها و به اصطالح
سد باطله های معدنی مواجه هستیم .باید به
نکته نیز توجه کرد که وجود س��د باطله های
معدن��ی ،مخاطرات زی��ادی را به همراه خود
دارد .به عن��وان مثال ،در برزیل س��د بزرگی
از باطله های معدنی وجود داش��ت که مدتی
پیش این سد ریزش کرد و مشکالت زیادی
برای محیط زیس��ت به ب��ار اورد؛ بنابراین به
نظر می رس��د ض��رورت دارد پیش از انکه ما
نیز دچار مش��کالت زیست محیطی بیشتری
ش��ویم ،راه��کاری ب��رای حل این مش��کل
بیندیش��یم .فناوری امروز به سمت استفاده
مفی��د از باطله ه��ای معدنی حرک��ت کرده
اس��ت .ش��رکت های دانش بنیان و گروه های
دانش��گاهی مرتبط با این موضوع در کش��ور
م��ا نیز به ای��ن مرحله از توانایی رس��یده اند
ک��ه روی باطله های معدن��ی مطالعه کرده و
از انه��ا م��واد معدنی مفید به دس��ت اورند.
به بیانی دیگر اس��تفاده دوب��اره و حداکثری
از باطله های معدنی و استخراج مواد معدنی
نای��اب از انها ،در دس��تور کار ش��رکت های
دانش بنی��ان در جه��ان و همچنی��ن ایران
قرار گرفته اس��ت .پس از دس��تیابی به مواد
ارزشمند در باطله ها ،مواد باقی مانده براساس
ماهیت ،به وسیله فناوری جدید برای دفن یا
قرارگیری در سد باطله ها شناسایی می شوند،
اما باید به این موضوع اش��اره کرد که کشور
ما دیر ب��ه س��مت بکارگیری ش��رکت های
دانش بنیان در فعالیت ه��ای معدنی حرکت
کرده و سایر کشورها در این زمینه پیشروتر
بوده اند .همچنین نباید فراموش کرد که ثمره
توجه به اموزه های دانشگاهی و شکل گیری
ش��رکت های دانش بنی��ان ،توس��عه و ح��ل
تخصصی مش��کالت صنعت و معدن اس��ت.
از ای��ن رو ،انتظار می رود نهادهای دولتی نیز
با حمایت از این ش��رکت های دانش بنیان و
اس��تارت اپ هایی که به واس��طه فناوری در
راستای توسعه فعالیت های معدنی در تالش
هستند ،مس��یر انها را هموار کند .متاسفانه
صنایع و معادن ما هنوز نتوانس��ته اند رابطه
گسترده ای با شرکت های دانش بنیان برقرار
کنند که این ی��ک ضعف برای بخش معدن
و صنای��ع معدن��ی ما محس��وب می ش��ود؛
بنابراین تغییر رویکرد در سیاست گذاری های
معدنی و پایان دادن به نادید ه گرفتن بخش
دانش��گاهی و دانش بنیان باید در دستور کار
فع��االن و نهاده��ای دولتی ای��ن بخش قرار
گیرد.
:
وجود ندارد ،یعنی سیاس��ت جدی��دی را نمی توان
بدون بررسی جوانب ان به اجرا گذاشت چرا که اگر
شکس��ت بخورد می تواند تبعات بیشتری نسبت به
گذشته برای کشور به وجود بیاورد .خیلی صریح تر
بخواهم بگویم منظورم این اس��ت که اقتصاد کشور
را باید بر قواعد بازار دوباره سامان داد و اگر چنین
نشود بی ثباتی قیمتی تمام بازارها را به عدم تعادل
خواهد کش��اند .از بخش مسکن تا خودرو ،از برق و
مرغ تا اب می توانند کاالهای بعدی باشند که پس
از مرغ و روغن نوسان را تجربه کنند.
البت��ه دولت این��ده هم می تواند ب��ه رویه فعلی
ادامه دهد و هر بار سعی کند با دخالت در بازار در
قیمت گذاری یکی دو کاالی خاص مداخله کند اما
حتی اگر موفق هم ش��ود ،چند صباح بیشتر طول
نمی کش��د تا عدم تعادل کاال یا خدم��ات دیگر را
دچار چالش کند.
قواعد بازار را بپذیرند ،به چه معناس�ت؟
یعنی باید خصوصی س�ازی را بیش�تر اعمال
کرد؟
چنین امکانی که به نظر نمی رس��د وجود داشته
باش��د .البته اگر باشد می تواند راه حل خوبی باشد.
حداقل من از ان دفاع خواهم کرد .اما بحث من در
این باره که باید قواعد بازار را بپذیریم این است که
به ویژه در زمینه قیمت گذاری اجازه بدهند عرضه و
تقاضا نقش اصلی را ایفا کنند.
این ط�و ر به دهک های پایین و فرودس�ت
کشور فشار نمی اید؟
ای��ن احتمال وج��ود دارد .از قضا احتمال ان کم
هم نیس��ت اما از یک سیاس��ت گذار ماهر و اصولی
انتظار می رود که تبعات سیاس��تی خود را بپذیرد
و ب��رای کاه��ش ان چاره جوی��ی کند .مش��کالت
فرودستان کشور ما زیاد است و در این هیچ شکی
نیس��ت .تداوم این روند هم امکان پذیر نیس��ت .به
همین دلیل باید سیاس��ت های حمایتی اجرا شوند
اما نیا ز نیس��ت برای حمایت از فقرا ،منابع فراوانی
را اختصاص داد که کمترین تاثیر ان بر سفره فقرا
است .به باور من ،دولت می تواند جامعه هدف خود
را پیدا کند و راه های حمایتی از فرودس��تان را در
دس��تور بگذارد .معتقدم با استفاده از این روش در
نهایت راه حل چالش ها کوتاه تر خواهد شد.
موانع اصلی اقتصاد ایران چیست؟
ی��ک محدودیت جدی که کش��ور ما به ان دچار
ش��ده تحریم های ظالمانه اس��ت .نبای��د فراموش
کنیم خ��روج یک طرف��ه ایاالت متح��ده از برجام
یک عهد ش��کنی اش��کار در مقابل تمام جهان بود.
دونالد ترامپ در عمل تمام معاهدات بین المللی را
به س��خره گرفت و نه تنها از برجام بلکه از معاهده
زیس��ت محیطی پاریس هم خارج شد .با این حال،
این تصمیمات یک طرفه بیش��تر از همه به زندگی
مردم کش��ور ما لطمه زد .ام��ا این تحریم ها و عدم
امکان مبادله مالی تنه��ا محدودیت جدی اقتصاد
ما نیست.
اگر ب��ه اماره��ای مختلف رجوع کنی��م متوجه
می ش��ویم تنگن��ای دیگ��ر اقتص��اد م��ا ج��ذب
س��رمایه گذاری جدید اس��ت .از انج ا که ش��رایط
اقتص��ادی در داخل کش��ور خوب نیس��ت ،جذب
س��رمایه گذار خارجی می تواند راهگشایی بیشتری
ت ناشی
داش��ته باش��د .اگر تحریم ها نبود محدودی
از عدم س��رمایه گذاری خود را بیش از این نش��ان
م��ی داد اما تحریم ه��ا این مش��کل را کم اهمیت تر
جل��وه می ده��د .اما من فکر می کنم این مش��کلی
بزرگ است.
اقتص�اد ای�ران ظرفی�ت جذب س�رمایه
خارجی را دارد؟
مش��کالت و موانعی در ای��ن راه وجود دارند .من
تصور نمی کن��م اقتصاد ایران مانن��د ترکیه یا کره
جنوب��ی به راحت��ی می تواند س��رمایه گذار خارجی
جذب کند .ب��ه این توجه کنیم ک��ه اقتصاد ایران
تقریبا هی��چ بدهی خارجی ن��دارد؛ یعنی با وجود
این س��طح از مش��کالتی که برای کشور ایجاد شد
دولت های ایران مجبور نش��دند از دولت های دیگر
اس��تقراض کنن��د؛ البته با وج��ود تحریم ها چنین
خواستی به دش��واری هم اجابت می ش��د .از افواه
این طور برداشت می ش��ود که صفر بودن بدهی به
طور کلی خوب است .حال انکه از زاویه دیگر وقتی
به جهان امروز بنگریم ،ب��ه جهانی که اقتصادهای
مختلف در هم تنیده شده اند ،متوجه می شویم این
صفر بودن بدهی خارجی به این معناست که ایران
نتوانس��ته از فرصت این در هم تنیدگی بین المللی
استفاده کن د به همین دلیل با بحران سرمایه گذاری
مواجه هستیم .البته نباید فراموش کنیم در همین
مدت که امکان جذب س��رمایه خارجی هم وجود
نداش��ت ،منابع داخل��ی هم به درس��تی اختصاص
نیاف��ت و اس��راف س��بب ش��د مناب��ع بزرگی که
می توانس��ت عصای دس��ت اقتصاد باشد ،یا از بین
رفتند یا به زیان اقتصاد عمل کردند.
اگر مذاکرت به نتیجه برسد ،چه تغییراتی
در چشم انداز اقتصادی کشور رخ خواهد داد؟
البته که من اعتقاد دارم تحریم ها مشکل بزرگی
هس��تند و به سود کشور است که سر و سامانی به
ان داده ش��ود و به اصطالح این ماجرا ب ه س��رانجام
برس��د .البته برخی گویا تحریم ه��ا را مانع مهمی
نمی دانن��د .من این نظر را ن��دارم؛ فکر می کنم اگر
مسئله تحریم ها فیصله یابد ،اقتصاد ایران به صورت
بالقوه ان قدر جذاب هست که بتواند در کوتاه مدت
سرمایه نسبی جذب کند و بتواند در زمانی محدود
به بخشی از مشکالت فعلی سر و سامان دهد.
درباره دولت بعد ،پیش بینی های مختلفی
مطرح می ش�ود .نگاه شما به عنوان کارشناس
به این دولت چیست؟
اگر امروز در جایگاه یک مقام مس��ئول بنشینیم
متوجه می شویم مشکالتی چون چالش فرسودگی
خ��اک ،کم اب��ی ،صندوق ه��ای بازنشس��تگی و
نرخ بی��کاری باال فرص��ت ای��ن را نمی دهد که به
سیاس��ت های پوپولیس��تی فکر کنیم .حتی اگر به
چنین چیزی فکر ش��ود باید توج��ه کرد که چون
مناب��ع ان از طریق اس��تقراض و خلق پول ممکن
خواهد ش��د ،ب��ا س��رعت فراوانی می توان��د امواج
س��همگینی از بحران را بر س��ر اقتصاد کشور اوار
کن��د و محبوبیت ماحصل از اجرای سیاس��ت های
پوپولیس��تی معکوس و به نفرت��ی عمومی تبدیل
کن��د .به هر حال من تاکید دارم که فرصت ازمون
و خطا نیست و دولت اینده باید هر چه سریع تر راه
درست را انتخاب کند.
هنوز ت�ا تحلیف رئیس جمهور اینده چند
هفت�ه ای باقی مانده و هن�وز کابینه او معرفی
نشده است .فکر می کنید پاشنه اشیل دولت
سیزدهم چه چیزی می تواند باشد؟
ب��ه نظر من ،هیچ مش��کلی به ان��دازه اینکه تیم
اقتصادی کارامد ،با تجرب��ه ،اقتصاددان و کاربلد بر
امور گذارده نش��ود ،نمی تواند برای کشور زیان اور
ش��ود .به باور من ،اگر این مش��کل پی��ش بیاید و
به س��هم خواهی میدان داده ش��ود ،دول��ت اینده
مشکالتی بزرگ تر را از خود به جا خواهد گذاشت. صفحه 12
13
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
صنعت
پیشنهاد کارشناسان و فعاالن صنعتی به دولت جدید:
تعامالت بین المللی را جدی بگیریم
جواد حسینی کیا /نایب رئیس کمیسیون
صنایع و معادن مجلس شورای اسالمی
عکس :ایدا فریدی
دهه ۹۰س�ال های س�خت اقتصادی برای ایران رقم خورد .ای�ن وضعیت برای نیمه دوم و دول�ت دوازدهم بغرنج تر
ش�د ،زیرا تحریم های دونالد ترامپ ،ش�رایط را برای فعالیت تولیدکنندگان س�خت تر کرد .در مدت چند ماه ،یکی از
بزرگ ترین وزارتخانه های کش�ور (وزارت صنعت ،معدن و تجارت) ۴وزیر و سرپرست به خود دید .نابسامانی در عین
اجرای برنامه هایی برای خروج از وضعیت اشفته صنعت و بازار مشهود بود و فعالیت ها ان گونه که باید کارامد نبودند.
حال انتظار صنعتگران از وزیر صنعت ،معدن و تجارت دولت سیزدهم چیست؟
ضرورت تعامالت بین المللی
نصراله محمدحسین فالح ،عضو هیات مدیره انجمن
مدی��ران صنایع و کنفدراس��یون صنعت ای��ران با بیان
اینکه برنامه ریزی برای صنعت ،موضوعی اس��ت که باید
ساعت ها درباره ان سخن گفت و چالش های مربوط به
ان را تش��ریح کرد به
گفت :در ۲دهه گذش��ته
نه تنها مشکلی رفع نشده ،بلکه همچنان به مسائلی که
صنعت را با چالش روبه رو کرده ،افزوده شده است .البته
به عنوان اعضای تشکل ها همیشه باید خوشبین باشیم و
ارزو کنیم سخنان و وعده هایی که داده می شود ،تحقق
یابند.
وی اف��زود :درحالی ک��ه سیاس��ت های خارجی باید
همیش��ه در خدمت صنعتگران باش��د اما در کش��ور ما
این روند برعکس ش��ده و صنعتگر به جای حمایت ،در
حال حاضر چوب برخی سیاست گذاری های نادرست را
می خورد که مهم ترین انها ،عدم تعامل سازنده با جهان
است.
او اظهارکرد :تا هنگامی که تعامل س��ازنده با جهانیان
نداش��ته باش��یم ،باری که بر دوش صنع��ت و صنعتگر
س��نگینی می کند ،بیشتر ش��ده و یک روز این صنعت
و فردا صنع��ت دیگر دچار محدودیت ه��ای بین المللی
می ش��وند .صادرات می کنیم ام��ا نمی توانیم پول ان را
برگردانی��م؛ بنابراین اگ��ر قانون گ��ذاران و برنامه ریزان
تمایل دارند کار واقعی انجام دهند ،بهتر اس��ت از ابتدا
وضعی��ت سیاس��ت خارج��ی و ارتباط��ات بین الملل را
مشخص کنند که قرار است چه کنیم؟
تحریم کنندگان داخلی و مشکالت تولید
عض��و هیات مدی��ره انجم��ن مدی��ران صنای��ع و
کنفدراس��یون صنع��ت ایران ب��ا بیان اینکه مس��ائل و
مش��کالت بانکی به طور عجیبی روی هم انباشته شده،
گفت :بانک ها قراردادهای یک طرفه به صاحبان صنایع
تحمی��ل می کنن��د که حت��ی خالف توافق ه��ای بانک
مرکزی اس��ت .کیس��ت که در این س��ال ها
نداند برخ��ی از بانک ها بس��یاری از مصوبات
بان��ک مرکزی را رعای��ت نکردند و با ترفندها
و برنامه های گوناگون شرکت ها را تحت فشار
ق��رار داده و ۲۰ ،۱۵و حتی ۳۰درصد از وام
را پیش برداش��ت و با سود صفر سپرده گذاری
می کنن��د و بهره ای که در نهایت نصیب بانک
می شود به حدود ۳۰درصد می رسد.
محمدحس��ین فالح ادامه داد :گاهی صنعتگر از بازار
ازاد بهتر پول تهیه می کند تا بانک ها .ش��اید بهتر باشد
درها به روی بانک های خارجی باز شود تا فضای رقابتی
به وجود اید .وی گفت :در یک روند مش��خص ،برخی از
افراد تس��هیالت با بهره های ۳۰تا ۵۰درصد می گیرند
و بعد عنوان می ش��ود چرا ملک گران ش��د؟ پاسخ این
اس��ت ،چون برای ه��ر هزار خانوار بیش از یک ش��عبه
بانکی در کش��ور وجود دارد .کجای دنیا این گونه است؟
ای��ن تعدد ش��عبه های بانکی ،خرج ش��ان از کجا تامین
می شود؟ این فعال صنعت یاداور شد :از سوی دیگر در
دورانی که قرار بود بانک ها به صاحبان صنایع تسهیالت
بدهن��د ،تس��هیالت را به صاحبان تج��ارت دادند .وزیر
صنعت ،معدن و تجارت دولت س��یزدهم باید بداند که
درحال حاضر این موارد جزء چالش های صنایع کش��ور
است.
چالش سیستم های الکترونیکی
محمدحسین فالح با اشاره به چالش های سیستم های
الکترونیک��ی کش��ور گفت :دول��ت مدعی اس��ت باید
شفاف س��ازی ک��رد .برای ش��فاف ش��دن مس��ائل ،از
درگاه های الکترونیکی استفاده می شود اما همین اداره
ثبت شرکت ها در ثبت مصوبات قانونی انها چنان بالیی
بر س��ر صاحبان صنایع اورده که بیشتر هدررفت انرژی
و زمان را رقم زده است.
عض��و هیات مدیره انجمن مدی��ران صنایع
و کنفدراس��یون صنعت ایران ب��ا بیان اینکه
گفتنی ها زیاد اس��ت و دیگر حوصله ای برای
تک��رار مش��کالت ازس��وی صنعتگ��ران باقی
نمانده ،گف��ت :اداره ثبت ش��رکت ها یکی از
پرچالش تری��ن اداره های در ارتب��اط با حوزه
صنعت است .کس��ی متوجه نیست که واحد
صنعتی در این میان با چنین چالش هایی دچار مشکل
و تعطیلی ش��ده و بسیاری بیکار می شوند .وزیر صنعت،
معدن و تجارت اینده می تواند از بخش خصوصی کمک
بگیرد و م��ا امادگی داریم تمام مش��کالت و معضالت
بخ��ش صنعت و در ای��ن زمینه پیش��نهادهای خود را
تشریح کنیم.
رانت و فساد اداری
محمدحسین فالح در ادامه تشریح چالش های بخش
صنعت به رانت های اداری اش��اره کرد و گفت :در برخی
اداره ها هر عملی که می خواهید انجام دهید ،به محض
در جری��ان افتادن ممکن اس��ت یک ی��ا دو نفر تماس
بگیرند و وجوهاتی را درخواس��ت کنن��د .وقتی چنین
معضالتی مطرح می شود ،مدیران مربوط از من صنعتگر
می خواهن��د ،م��چ ان مفس��د را بگیرم .ای��ن همه نهاد
اطالعاتی و نظارتی در کش��ور وج��ود دارد ایا صنعتگر
باید ب��ه چنین معضالتی اش��اره کند که ف��ردا جلوی
انج��ام معامالتش را بگیرند؟ وی افزود :در ادامه با بیان
چنین مشکلی از من صنعتگر خواسته می شود موضوع
را اثبات کنم .ایا کس��ی که درخواس��ت رشوه می کند،
رسید می دهد که بتوان ان را به عنوان مدرک ارائه داد؟
نهاده��ای نظارتی باید ورود کرده و با تله گذاری ،به این
موضوع رسیدگی کنند.
عض��و هیات مدی��ره انجم��ن مدی��ران صنای��ع و
کنفدراس��یون صنعت ایران با بیان مشکالت اقتصادی
و مالیات س��تانی از صنعتگران ،گفت :به دلیل تحریم ها،
ف��روش نفت کاه��ش یافته و دولت ب��ا افزایش مالیات
می خواهد کس��ب درامد کند .هر روز امار داده می شود
که وصول مالیات نسبت به سال قبل از Aبه Bرسیده
اس��ت .ای��ن مالیات از کجا و از ک��دام صنعت پررونق و
ش��رکت سوداوری دریافت می ش��ود؟ ایا مالیات همان
صنعتگران افزایش نیافته درحالی که وضعیت تولیدشان
دشوارتر و نابسامان تر شده است.
حمی��د حاج اس��ماعیلی ،کارش��ناس ح��وزه صنعت
و کس��ب وکار درب��اره انتظارات از دولت س��یزدهم در
حوزه صنایع به
گفت :در حال حاضر مش��کالت
متع��ددی وجود دارد اما مش��کالت اقتص��ادی اولویت
نخس��ت کشور به ش��مار می روند ،زیرا فش��ار زیادی بر
جامعه ایجاد کرده است .این امر روی زندگی و معیشت
مردم تاثیر مس��تقیم داش��ته ،چراکه میزان اشتغال را
کاهش داده و در نتیجه بیکاری بر کش��ور چیره ش��ده
است .وی افزود :مس��ائل اقتصادی مشکالت عدیده ای
برای تولیدکنندگان در بخش های مختلف ایجاد کرده
که خ��ود منجربه محدود ش��دن درامدهای اقتصادی
کش��ور شده اس��ت و در نهایت هم فش��ار ناشی از این
وضعیت به مردم منتقل می شود.
ایجاد تحرک در بازار کار
حاج اس��ماعیلی ادامه داد :به طور قطع یکی از اولویت
اساس��ی در دول��ت اینده بای��د ایجاد تح��رک در بازار
کار کش��ور باش��د تا بتوانیم ان را توسعه دهیم .به طور
حتم با ایجاد اش��تغال ،تولیدات کشور هم افزایش پیدا
می کند .این فعال حوزه کس��ب وکار کشور عنوان کرد:
دولت بعدی باید ش��رایطی را ایج��اد کند که تحریم ها
رفع ش��وند .تحریم ها یک محدودیت جدی در بازار کار
کش��ور به شمار می رود ،فارغ از رویکردهای سیاسی که
برای رفع تحریم ها مطرح می شود اما اصل موضوع این
است که تحریم مانع بزرگ در بازار کار به شمار می رود.
ضرورت احیای برجام
ای��ن کارش��ناس ح��وزه کس��ب وکار اضاف��ه ک��رد:
ملموس ترین مس��یر ای��ن امر توافق هایی اس��ت که از
طریق برجام در حال پیگیری اس��ت .امیدواریم دولت
بعدی برای گش��ایش در تولید و صنع��ت بتواند دیوار
تحریم ها را بردارد .وی تاکید کرد :اگر دولت س��یزدهم
بتوان��د تحریم ها را رفع کند ،به ط��ور قطع در عملکرد
خود موفق تر خواهد بود .با احیاء برجام ،ایجاد ش��رایط
توس��عه ب��ازار کار و تولی��د در بخش صنعتی کش��ور
راحت تر قابل پیگیری است ،چون نقل وانتقال پول قابل
انجام بوده و خرید کاالهای سرمایه ای برای رونق بخش
صنعتی راحت تر انجام می شود.
او اظهارک��رد :درحال حاض��ر منیازمن��د قطع��ات و
ابزارهای متعدد برای توس��عه بخش های صنعتی کشور
هس��تیم که بس��یاری از انه��ا به دلیل اس��تانداردهای
خاصی که داشتند از کشورهای دیگر تهیه می شد و در
شرایط تحریم این کار انجام نشد .البته درست است که
بخشی از این قطعات در داخل تولید شد اما به هر حال
برخی از این قطعات دارای اس��تانداردهای باالیی بوده
تعهد به رفع سوءمدیریت ها
حاج اس��ماعیلی در ادامه س��خنان خود با
بیان اینکه س��یدابراهیم رئیس��ی تعهداتی را
در جری��ان انتخاب��ات مطرح کرد ،گف��ت :این موضوع
برای بازار کار و بخش صنعتی کش��ور می تواند مطلوب
باش��د .موضوع این است که بیشتر مشکالت مربوط به
س��وءمدیریت در داخل کشور است و باید بتوانیم درک
درس��تی از ب��ازار کار و ظرفیت ها و امکان��ات تولیدی
کشور داشته باشیم .در عین حال ،ظرفیتی که به لحاظ
مهارت ها و فنونی که به ش��کل بومی در کشور موجود
اس��ت می توانیم به راحتی بازار کار را توس��عه دهیم .او
اظهارکرد :در این باره با پش��توانه ای که به لحاظ تبلیغی
رئیس��ی در جریان انتخابات داشت ،اگر گام هایی اولیه
برداش��ته ش��ود می تواند روزنه های امی��دی در فضای
کسب وکار کشور ایجاد کند.
تجربه گرانبهای رئیس دولت جدید
حاج اس��ماعیلی ب��ا اش��اره به س��ابقه رئی��س دولت
س��یزدهم در قوه قضا ادامه داد :رئیس��ی با مش��کالت
صنعتی در دوره ای که ریاس��ت ق��وه قضاییه را برعهده
داش��ت اشناس��ت .احیاء کارخانه ه��ای و کارگاه های
تولیدی صنعت��ی ک��ه به دلیل چالش با سیس��تم بانکی
کش��ور دچار تعطیل��ی و حتی واگذاری ش��دند از ان
جمله است.
او گفت :رئیس��ی در دوره ریاس��تش در قوه قضاییه
برخ��ی از چالش های بین بان��ک و کارفرما را حل کرد.
اگ��ر این تجربه ها برای توس��عه بخش صنعتی در دوره
ریاست جمهوری مورداستفاده قرار گیرد بسیار کارساز
اس��ت .این کارش��ناس حوزه صنعت عنوان کرد :یکی
از موانع صنعتی تولیدی مش��کالت نظام پولی و بانکی
کش��ور بوده که با بخش صنعت همراه نیستند؛ به دلیل
اینکه خودشان رقیب بوده و کسب وکار دارند و بانک ها
در حال بنگاهداری هستند.
او خاطرنش��ان ک��رد :بانک ه��ا بی��ش از اینک��ه
تس��هیل کننده بخش تولید و صنعتی کش��ور باش��ند،
به دنبال سود و سوداگری هس��تند .این تجربه رئیسی
در قوه قضاییه می تواند به او کمک کند بخشی از موانع
پی��ش روی تولیدکنن��دگان را بردارد .این کارش��ناس
حوزه کس��ب وکار ادامه داد :این فرصتی مناس��ب برای
رئیس جمهوری اینده و رئیس پیش��ین قوه قضاس��ت،
زیرا باقی افرادی که در شرایط سخت سکان
اجرای��ی کش��ور را برعه��ده داش��تند با این
چالش های بین نظام بانکی و بازار کار مواجه
نبودند و تجربه ای در این زمینه نداشتند.
بازسازی دارند؛ بنابراین دولت اینده باید برای ارتقاء و
اورهال کردن زیرساخت های صنعتی ،یک فکر اساسی
کند .به عنوان مثال ،وضعیت ناوگان حمل ونقل کش��ور
پاسخگوی نیازهای لجستیکی صنعتی کشور نیستند.
حاج اس��ماعیلی با اش��اره به چالش بعدی
واحده��ای صنعت��ی عن��وان ک��رد :ام��روز
بزرگ ترین بخش های صنعتی کشور به دلیل عدم تامین
و تعمیر قطعات موردنیاز ،نگهداری و اورهال تجهیزات
در مدت تحریم (حدود ۳س��ال گذشته) دچار اسیب
شده اند.
او گف��ت :وقت��ی تجهیزات و ماش��ین االت اس��یب
می بینن��د ،ظرفیت تولی��د انها کاهش پی��دا می کند.
به عنوان مثال ،درس��ت است بخش زیادی از مشکالت
برق مربوط به کم ابی کش��ور اس��ت اما مش��کل اصلی
ناشی از اس��یب هایی است که زیرس��اخت های کشور
در ۳س��ال گذش��ته به دلیل تحریم ها داش��ته اند ،زیرا
نتوانس��تیم ابزار الزم برای اورهال کردن تجهیزات در
ح��وزه انرژی را فراهم کنیم و این امر منجربه اس��یب
جدی انها شده است.
وی تاکید کرد :صنای��ع و تجهیزات نیاز به نگهداری
و تعمیر مس��تمر دارند .باید برخ��ی از قطعات تعمیر و
بعضی هم تعویض ش��وند اما به دلی��ل محدودیت های
بین المللی ،امکان این کار وجود نداش��ت و نتوانستیم
انها را روزامد کنیم.
او گفت :صنعت خ��ودرو ،انرژی و ...به دلیل تحریم و
کمبود قطعات اس��یب دیدند و دولت اینده باید به ان
توجه ویژه داشته باشد ،زیرا زیرساخت ها باید به سرعت
ارتقاء پیدا کنند .اسیب در این بخش از صنعت منجربه
چالش در حوزه تولیدشده است .اگر امروز به قدر کافی
ن مس��تمر و پایدار
برق توزیع نش��ود و میزان توزیع ا
نباش��د ،بخش های صنعت��ی به لحاظ س��خت افزاری و
سخت افزاری دچار زیان می شوند.
او با بیان اینکه اسیب این موضوع در مصارف صنعتی
۱۰برابر مصارف خانگی است ،گفت :پیشنهاد می کنم
پیش از تحویل کرسی ریاست جمهوری ،کارگروه ویژه
متش��کل از وزارتخانه و تخصص های مختلف برای رفع
نگرانی هایی که در حوزه زیرساخت های صنعتی کشور
وجود دارد تشکیل ش��ده و اس��یب های ای��ن بخش را
موردبررسی قرار دهند.
حاج اسماعیلی یاداور شد :امروز اگر برجام احیا شود
نمی توانیم مانند گذش��ته صادرات نفت داشته باشیم،
زیرا زیرساخت ها دچار چالش شده اند و نیاز به تعمیر و
این کارش��ناس ح��وزه صنعت در ادام��ه چالش های
پی��ش روی رئیس دولت س��یزدهم به ض��رورت تجارت
خارجی اشاره کرد و گفت :واقعیت این است که کشور
همچنان وابس��ته به درامدهای ارزی است .اینکه در ۴
تا ۵س��ال اینده وابس��تگی خود را به درامدهای ارزی
کاهش دهیم ،امکان پذیر نیست ،زیرا وابسته به درامد
نفت��ی بوده و درحال حاضر کش��ور نیازمند این ارزهای
نفتی اس��ت .این وابس��تگی کاهش پیدا نمی کند ،مگر
اینکه تجارت خارجی رونق و توسعه پیدا کند .به عنوان
مث��ال در م��دت تحریم فرص��ت ویژه ای داش��تیم که
نتوانس��تیم از ظرفیت بازارهای منطقه به نفع تولیدات
داخل استفاده کنیم.
این کارشناس حوزه کس��ب وکار کشور افزود :بیشتر
تولیدکنن��دگان کش��ور در بخش صنعت ،کش��اورزی
و خدمات با مش��کل مواجه ب��وده و نمی توانند تجارت
جهانی داشته باشند .این امر هم به دلیل محدودیت های
نقل وانتقال پ��ول و صادرات کاال و البت��ه واردات مواد
اولیه بوده است.
او اظهارک��رد :دولت اینده بای��د به طور جدی به این
حوزه ورود کند .زمانی می توانیم بگوییم صنعت توسعه
پیدا کرده که بازار داشته باشد و تولیدات تقاضا داشته
باشند؛ البته بازاری پایدار فراتر از مرزهای داخل.
حاج اس��ماعیلی با بیان اینکه چرا خودروسازی کشور
رش��د نکرد ،گفت :در حوزه خودرو صادرات نداش��تیم.
وقتی صادرات نباش��د نمی توانیم کیفیت محصوالت را
ارتقا دهیم؛ در نتیج��ه محصوالت داخلی نمی توانند با
کاالهای مشابه خارجی رقابت کنند.
تجهیزاتی که اورهال نمی شوند
editor@smtnews.ir
صادرات نمایشی
عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع و کنفدراسیون
صنعت ایران با بیان اینکه کش��ورهای زیادی با توسعه
صادرات رونق گرفته اند ،گفت :نمونه این کشورها ترکیه
و کره جنوبی اس��ت .حال باید از مدیران دولتی پرسید
یکی از این سیاست های درست توسعه صادراتی کشور
را برش��مارند که به ان وف��ادار بوده اند .جوایز صادراتی،
تش��ویق به ش��رکت ها برای حضور در نمایش��گاه های
بین المللی و تقبل هزینه ها ،تس��هیالت به ازای صادرات
خوب و ...کدام در حال انجام است .بیشتر این مشوق ها
برای توسعه صادرات نمایشی است.
وی گف��ت :برخی قراردادهای بانک ها را باطل و اعالم
کنیم که ۱۳۰کارخانه از ۲هزار کارخانه ای که بانک ها
منجربه تعطیلی انها شده بودند ،راه افتاده است .ایا این
می شود جهش تولید؟ بله ما جهش تولید لکه ای داریم؛
یعن��ی برخی لکه ها در اقتصاد م��ا به دلیل حمایت های
ویژه جهش می کنند اما دیگر کس��ی س��راغ طرح های
نیمه کاره را نمی گیرد .ایا کس��ی می داند این طرح های
نیمه کاره ،ردیف بودجه دارند اما ستون هایشان در حال
پوسیده شدن است؟ محمدحسین فالح در پایان عنوان
کرد :تمام این موارد ،مس��ائلی اس��ت که وزیر صنعت،
مع��دن و تج��ارت اینده باید به انها توجه ویژه داش��ته
باشد.
مشکالت تحریم برای اشتغالزایی را جدی بگیریم
و نیازمن��د دانش و فناوری روز هس��تند .وی
تاکید کرد :تحریم ه��ا را نباید نادیده گرفت.
دولت باید درصدد این باشد که برای گشایش
در بازار کشور تحریم ها را رفع کند.
فاطمه امیراحمدی
نصراله
محمدحسین
فالح :وزیر
صنعت ،معدن
و تجارت
اینده برای
رفع مشکالت
می تواند از
بخش خصوصی
کمک بگیرد
و ما به عنوان
بخش خصوصی
امادگی داریم
پیشنهادهای
خود را
ارائه دهیم
نگاه جدی به روابط خارجی
سخن پایانی
بنابر این دولت س��یزدهم با انبوهی از مش��کالت در
صنعت مواجه اس��ت ک��ه به گفته کارشناس��ان به دلیل
تجربه ای که در قوه قضا داش��ته ب��ا جنس چالش های
موج��ود در صنایع اش��نا بوده و این تجرب��ه گرانبهایی
برای رئیس دولت اینده است .امید است مردان کابینه
سیزدهم به ویژه س��کانداران اقتصادی کابینه ،با همین
نگاه انتخاب ش��وند تا بتوان نس��بت به رفع مش��کالت
امیدوار بود.
حمید
حاج اسماعیلی:
پیشنهاد
می کنم پیش از
تحویل کرسی
ریاست جمهوری،
کارگروه ویژه ای
متشکل از
وزارت صنعت،
معدن و تجارت
و تخصص های
گوناگون برای
رفع نگرانی هایی
که در حوزه
زیرساخت های
صنعتی کشور
وجود دارد،
تشکیل شود
ارتق��ای کیفیت ،س��اماندهی نرخ خودرو و
رس��یدگی به وضعیت بازارها بای��د از جمله
اولویت های دولت س��یزدهم در حوزه صنعت
باشد.
چالش ه��ای پی��ش روی دولت س��یزدهم
در ح��وزه صنع��ت ،بس��یار اس��ت؛ صنع��ت
خ��ودرو یک��ی از حوزه هایی اس��ت ک��ه نیاز
به برنامه ری��زی و توجه ج��دی دولت اینده
دارد.
در گام نخس��ت ،دولتمردان اینده باید در
مدتی معین به عنوان مثال ۲ ،س��ال ،با ارائه
مشوق ها و بسته های حمایتی از شرکت های
خودروس��از حمایت کرده و انه��ا را ملزم به
ارتقای کیفیت و ساماندهی نرخ خودرو کنند.
دولت بعدی باید ش��رایطی فراهم کند که
خودروهای داخلی صادرات محور بوده و توان
رقابت با خودروهای خارجی را داشته باشند.
اگ��ر خودروس��ازان داخل��ی ب��ه برنامه و
الزامات مقررشده از سوی دولت جدید ،عمل
نکردن��د ،باید تعرفه واردات خودرو به صورت
پلکانی به صفر برس��د ،در غی��ر این صورت،
وضعیت موجود صنع��ت خودرو تغییر نکرده
و به اصط�لاح اش همان اش و کاس��ه همان
کاسه خواهد بود.
نبود نظارت دلیل نابسامانی بازار
رس��یدگی ب��ه وضعی��ت بازاره��ا از جمله
خودرو ،س��یمان و ...یکی دیگر از اولویت های
دولت اینده است.
در حال حاض��ر گران��ی ای��ن محص��والت
مشکالت بس��یاری برای مردم ایجاد کرده و
با توجه به رونق ساخت وس��از مسکن به دلیل
سرکار امدن رئیس جمهوری جدید و اجرای
طرح جهش و تولید مس��کن مجلس یازدهم
نی��از به مصال��ح س��اختمانی افزایش خواهد
یاف��ت ،بنابرای��ن دولت س��یزدهم باید برای
ساماندهی این حوزه هم برنامه ریزی مناسبی
داشته باشد.
تولی��د برخی محص��والت مانن��د مصالح
س��اختمانی از جمله س��یمان بی��ش از نیاز
کش��ور اس��ت؛ بنابراین کمب��ود و گرانی این
محص��ول دلی��ل منطقی ن��دارد درحالی که
در حوزه خودرو این گونه نیس��ت .نابسامانی
بازار خ��ودرو مربوط به عدم تع��ادل عرضه و
تقاضاس��ت .چال��ش دیگر در ح��وزه صنعت
به ویژه صنعت خ��ودرو مربوط به نظام توزیع
الستیک بوده که دارای اماواگرهایی است .از
انجا که ظرفیت های تولید تایر با نیاز کش��ور
متناسب اس��ت ،وجود التهاب و اشفتگی در
این حوزه نش��انه ناکارامدی و معیوب بودن
نظام توزیع الس��تیک و تایر در بازار اس��ت.
نبود نظارت موجب نابس��امانی بازار الستیک
خودروهای س��واری شده است؛ درحال حاضر
ظرفیت تولی��د داخلی نه تنه��ا می تواند نیاز
کشور را تامین کند ،بلکه بخشی از تولید ،نیز
مازاد بوده و می تواند صادر شود.
واحده��ای تولیدکننده الس��تیک کش��ور
می توانند با افزایش شیفت های کاری ،عرضه
تایر به بازار را بیشتر کنند؛ بنابراین با تحقق
این مهم قیمت های افسارگس��یخته الستیک
در بازار تا حدودی ساماندهی می شود.
از انجا که ظرفیت ه��ای تولید تایر با نیاز
کشور متناسب است وجود التهاب و اشفتگی
در این حوزه نش��انه ناکارام��دی و مدیریت
معی��وب در نظ��ام توزیع اس��ت درحالی که
می ت��وان با ثبت اطالع��ات تولید و فروش از
سوی تولیدکنندگان در سامانه جامع تجارت
زنجی��ره تامی��ن این کاال از ابت��دای تولید تا
رس��یدن به دس��ت مصرف کنن��ده نهای��ی را
ردیابی کرد.
درحال حاضر بازار تایر دس��ت دالالن است
و س��وداگران از نظ��ارت کم رن��گ در ب��ازار
سوءاس��تفاده ک��رده و در س��ایه این ضعف
نظارتی و نبود س��امانه توزیع سیستمی تمام
تالش خ��ود را ب��رای بی ثباتی بازار و س��ود
بیشتر از این بازار به کار می برند.
از ای��ن رو دول��ت جدی��د و وزرای وی باید
مس��ائل موج��ود در حوزه صنعت کش��ور را
بررس��ی و ب��ه موش��کافی ب��ازار پرداخته و
راهکارهای عملیات��ی کوتاه مدت و بلندمدت
ارائه دهند .داش��تن برنامه های کوتاه مدت و
بلندمدت تنه��ا راه موفقیت در حوزه صنعت
و اقتصاد است.
دیدگاه
اولویت های
دولت سیزدهم
در حوزه
صنعت صفحه 13
14
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
بانک و بیمه
یادداشت
سازکار تامین
مالی از محل
تسهیالت
حمید تهرانفر
معاون نظارتی سابق بانک مرکزی
موضوعی که همواره در مباحث رونق تولید
مطرح ب��وده ،نح��وه تامین مال��ی واحدهای
تولی��دی اس��ت ،زی��را در کش��ورهایی مانند
ایران که نرخ تورم بس��یار باالی��ی بر اقتصاد
حکمروای��ی می کند اس��تراتژی اس��تقراضی
یک��ی از بهترین و پربازده ترین راهکارها برای
رونق بخش های مولد اقتصاد است ،اما در این
بین موانع و مشکالتی وجود دارد که بانک ها
بتوانن��د به س��ادگی در راس��تای تامین مالی
پروژه های خرد و حتی کالن اقدام کنند .البته
راه های دیگری غیر از مسیر بانک برای تامین
مالی وجود دارد اما در اقتصاد ایران نهاد بانک
به عنوان محور اصلی اقتصاد کش��ور شناخته
می ش��ود و هن��وز مجاری تامی��ن مالی دیگر
مانند بازار سهام نتوانس��ته جای نظام بانکی
را در این زمینه بگیرد.
همان طور که گفته ش��د موانعی هم بر سر
راه تامی��ن مالی وج��ود دارد ام��ا باید توجه
داش��ت برخی از این موانع در تمام دنیا وجود
داشته و جایگزینی هم برای انها نیست ،زیرا
بانک ه��ا نیز باید تضامین الزم را از متقاضیان
تس��هیالت اخذ کنند تا در صورت به شکست
رسیدن پروژه بانک بتواند ضررهای وارد شده
را جبران کند.
باید توجه داشت در هیچ نظام بانکی چنین
سیس��تمی وجود ندارد که افراد بتوانند بدون
چ گونه تضمینی اقدام به اخذ تس��هیالت
هی��
بانک��ی کنن��د .نظ��ام بانکی ما نی��ز به دالیل
مختل��ف وثایق��ی می گیرد که عموما س��ند
امالک را شامل می شود.
درباره سیس��تم هایی مانند فکتورینگ هم
باید دانست هزینه های سنگینی برای استفاده
از این ابزار نیاز است که متقاضیان تسهیالت
باید پرداخت کنند .یعن��ی بهره گیری از این
ابزار هم بدون هزینه نیست ،در حالی که عده
زیادی ذهنیت نادرس��تی از این دست ابزارها
دارن��د و فکر می کنن��د نظام ه��ای بانکی در
کشورهای توسعه یافته بدون اخذ وثیقه اقدام
به تامین مالی می کنند.
همان طور که گفته ش��د ارائ��ه وثیقه یکی
از اص��ول غیرقابل تغیی��ر در فرایند پرداخت
تس��هیالت بانک��ی اس��ت ک��ه باید توس��ط
متقاضی��ان دریاف��ت وام انجام ش��ود ،اما در
برخی کش��ورها ابزارهای دیگری وجود دارد
که به جای س��ند امالک می توانند کل پروژه
را به عنوان تضمین بپذیرند.
البته در روش یادشده هم ریسک سنجی های
دقیق��ی انجام می ش��ود تا بانک ه��ا پیش از
پرداخ��ت وجوه درخواس��تی دچ��ار خطا در
تصمیم نشوند که بعد از مدتی متضرر شوند.
در کش��ور م��ا نیز در مقاطعی این مس��ئله
کمی سهل گرفته شد اما پس از مدتی بانک ها
متهم به اهمال شدند که چرا از متقاضیان وام
وثایق الزم و کافی گرفته نش��ده است؟ حتی
پرونده های زیادی در این زمینه تش��کیل شد
و بسیاری متهم به اخذ رشوه شدند ،در حالی
که قوانین تس��هیل کننده این شرایط را ایجاد
کرده بود که با توجیه حمایت از تولید صنایع
خ��رد بتوانند با حداقل موان��ع به منابع مالی
دسترسی داشته باشند.
در الیحه بودجه نیز تس��هیالت تکلیفی در
نظر گرفته می ش��ود که بانک ها را موظف به
تخصی��ص منابع مالی ب��ه واحدهای تولیدی
کوچ��ک می کن��د .در ادوار مختل��ف نیز این
اتف��اق افتاده و بانک ها اق��دام به تامین مالی
کسب وکارهای کوچک کرده اند.
نه��ادی تحت عن��وان س��ازمان حمایت از
صنایع کوچک تاس��یس ش��ده که راسا اقدام
به پرداخت تس��هیالت مشابهی به پروژه های
خالقانه و موجه می کند .البته این تس��هیالت
توسط خود دولت پرداخت می شود.
برخی مدعی ان��د بانک ها بای��د بدون هیچ
اورده ای اقدام به پرداخت تس��هیالت کنند و
برای مثال به طرحی که اخیرا برای مس��کن
ارائه شده اشاره می شود.
چنی��ن طرح های��ی با پوش��ش مالی دولت
اج��را می ش��وند و بانک ه��ا نمی توانند بدون
هیچ اورده ای اقدام به تامین مالی کنند ،بلکه
دولت متعهد می شود که بین ۲۰تا ۳۰درصد
منابع را در اختیار بانک قرار دهد تا شهروندان
فاقد مسکن بتوانند در جهت تهیه خانه اقدام
کنند .همین الگو را نیز می توان برای حمایت
از صنایع و مش��اغل خرد به کار گرفت اما به
هیچ عنوان نمی توان از بانک ها انتظار پرداخت
وام بدون دریافت هیچ تضمینی را داشت.
سهند اینانلو
editor@smtnews.ir
ما می خواهیم
تمام منابع را
بسیج کنیم تا
تولید به هر
قیمتی انجام
شود؛ برای مثال
تسهیالت داده
می شود تا فالن
کشاورز در دل
کویر اقدام به
ایجاد جالیز کند
و هندوانه بکارد
فهرست مشکالت بانکی ،روی میز رئیسی
عکس :سامان شرف الدین
از س�ال ۹۷ب�ه این س�و دونالد ترامپ ب�ا رفتاره�ای غیرحرفه ای
و متع�ارض ب�ا پروتکل ه�ای دیپلماتی�ک کاری کرد ک�ه بزرگ ترین
تفاهمنامه ۴۰س�ال اخیر ایران با دنیای غرب یک شبه از هم بگسلد و
اقتصاد ایران وارد فاز جدیدی شود که فهرستی از معضالت و بحران ها
انتظارش را می کش�ید .حاال مش�کالتی که هیچ کس تصور مواجهه با
انها را هم نداش�ت گریبان اقتصاد ایران را به سختی می فشارد .البته
انتقادات زیادی به نحوه مقابله دولت دوم حس�ن روحانی با این حجم
از مش�کالت مطرح می ش�ود اما حاال که به روز های پای�ان کار دولت
دوازدهم نزدیک می شویم موضوع اولویت بندی مشکالت اقتصادی
ب�رای دولت س�یزدهم بدل ب�ه یکی از مباح�ث داغ در ش�بکه های
اجتماعی شده است .برخی کاربران فضای مجازی و فعاالن اقتصادی
بر این باورند که اولویت ابراهیم رئیس�ی در دولت س�یزدهم به دلیل
پیش�ینه شغلی رئیس دولت منتخب ،مس�ئله مبارزه با فساد خواهد
بود اما در این مس�یر وضعیت نامس�اعد معیشتی رئیسی را مجبور به
توجه به س�ایر معضالت اع�م از تورم ،بیکاری ،نقدینگ�ی و ...خواهد
کرد .در حوزه سیاس�ت گذاری پولی و بانکی نیز کارشناسان در انتظار
انتخاب رئیس جدید بانک مرکزی هس�تند ت�ا با توجه به این انتصاب
انتظارات خود از دولت س�یزدهم را مطرح کنن�د .البته عده ای نیز بر
این عقیده اند که امکان ابقای اکبر کمیجانی در دولت ابراهیم رئیسی
کم نیس�ت و اگر چنین اتفاقی رخ دهد احتماال ش�اهد ادامه رویکرد
دوره پیش�ین مدیریت بانک مرکزی در ادامه سال ۱۴۰۰خواهیم بود .
البته بس�یاری از ناظران ضمن یاداوری اولویت بانک های مرکزی در
جهان معتقدند دولت سیزدهم نیز باید با تمرکز بر کنترل تورم تالش
خ�ود را به کار گیرد تا اقتص�اد را از بند این معضل رها کند .با یاداوری
تبلیغات کمپین های انتخاباتی نیز می ت�وان دریافت که کنترل تورم
هم به عنوان یکی از اولویت های رئیس�ی مطرح ش�د اما کماکان باید
منتظر ترکیب تیم اقتصادی دولت س�یزدهم باش�یم تا عملکرد این
دولت را ارزیابی کنیم.
۳غده سرطانی در نظام بانکی
پیمان مولوی ،دبی��رکل انجمن اقتصاددانان ایران با
اشاره به اهمیت سیاست گذاری بانکی به
گفت:
سیستم بانکی شریان اقتصاد کشور است و این مسئله
اهمیت سیاس��ت گذاری پول��ی و بانک��ی را دوچندان
می کند.
وی در ادامه افزود :ما در ورطه یک اقتصاد ذی نفعانه
ق��رار گرفته ای��م ک��ه در حال ناب��ود کردن ت��ار و پود
خود اس��ت و ش��وربختانه این وضعیت در نظام بانکی
کشورمان نیز کامال حاکم است.
مولوی با اش��اره ب��ه رویکرد اش��تباه در نظام بانکی
در زمین��ه تامین مالی تولید عنوان کرد :در کش��ور ما
انتظاری که از نظام بانکی می رود این اس��ت که تامین
مالی بخش تولید را برعهده بگیرد و با نرخ ۲۲درصدی
تس��هیالتی را ارائه کند تا چرخ تولید بچرخد ،اما باید
توجه داش��ت نرخ تورم در کش��ور ما باالی ۴۰درصد
اس��ت و همین مس��ئله به معنای عقب بودن نرخ سود
تس��هیالت از نرخ تورم اس��ت؛ به عبارتی فردی که وام
می گی��رد حت��ی اگر هی��چ فعالیتی هم انج��ام ندهد،
صاح��ب ۲۰درصد س��ودی ش��ده که بدون
کوچک ترین زحمتی عایدش شده است.
وی ادامه داد :این حالت در هیچ کش��وری
غیر از ونزوئال ،زیمبابوه و ...دیده نمی شود .در
واقع نرخ سود تس��هیالت در کشور ما منفی
است و بانک ها عمال در ضرر مطلق هستند.
بانک مرکزی شانه خالی می کند
این اقتصاددان با اش��اره به سیاس��ت های اشتباه در
سیس��تم بانک��داری بیان کرد :سیاس��ت گذاری چنین
سیس��تمی توس��ط دولت ها انجام می ش��ود و ما برای
ایجاد تغییر و اصالح باید فکری به حال سیاس��ت های
ناکارامد و اشتباه کنیم.
یک��ی از نهادهای سیاس��ت گذار ک��ه در این زمینه
مس��ئولیت دارد بانک مرکزی است اما متاسفانه از زیر
بار مسئولیت خود شانه خالی می کند.
کنترل افزایش بی رویه پایه پولی
دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران با یاداوری افزایش
بی رویه پایه پولی به
گفت :غده سرطانی دیگری
ک��ه گریبانگی��ر اقتصاد ما ش��ده ب��اال رفتن
افسارگس��یخته پایه پولی اس��ت که از محل
بدهی بانک های خصوصی رقم خورده است.
ای��ن روش ه��م جدیدا به ذهن دوس��تان
خط��ور کرده ک��ه دولت به طور مس��تقیم از
بانک مرکزی استقراض نمی کند اما از طرف
دیگر اقدام به گرفتن تس��هیالت از بانک های
خصوص��ی می کند و بان��ک مرکزی هم ب��رای جبران
بدهی های ناش��ی از این اس��تقراض مجبور به افزایش
پایه پولی می ش��ود که نتیجه ای غیر از رش��د بی رویه
نقدینگی ندارد.
مول��وی با انتقاد از روی��ه دولت در نظام بانکی تاکید
کرد :ما می خواهیم تمام منابع را بس��یج کنیم تا تولید
به هر قیمتی انجام ش��ود؛ برای مثال تس��هیالت داده
می ش��ود تا فالن کش��اورز در دل کویر اقدام به ایجاد
جالیز کن��د و هندوانه بکارد تا ان را با خوش��حالی به
کش��ورهای همس��ایه صادر کنیم و ای��ن اتفاق چنان
ضربه ای به کش��ور زده که به س��ادگی نمی توان از شر
دسترسی به منابع ارزی اولویت دارد
امی��ر صادقی ،کارش��ناس و فع��ال بازار ارز با اش��اره به
اهمیت ازادس��ازی منابع ارزی به
گفت :مهم ترین
اولویتی که در حوزه مدیریت بازار ارز باید در دس��تور کار
دولت سیزدهم باشد ازادسازی پول های بلوکه شده یا پیدا
ک��ردن راهی برای وارد ک��ردن ارز حاصل از صادرات نفت
اس��ت .وی در ادام��ه افزود :یا باید مذاک��رات را به نتیجه
برسانیم یا اینکه از کانال هایی مانند عراق یا سایر کشورها
اس��تفاده کنیم تا درامدهای ارزی وارد کش��ور شود و پیرو ان ارام
ارام نرخ مهار شود .صادقی عنوان کرد :البته تا استقرار دولت بعدی
و تعیی��ن کابینه و رای اعتماد گرفت��ن از مجلس زمان زیادی باقی
مانده و نمی توان بالفاصله در راس��تای احی��ای برجام اقدام کرد ،به
همین دلیل نمی توان انتظار داشت به این زودی ها منابع ارزی وارد
کشور شود.
یکدستی سه قوه
این فعال بازار ارز با اش��اره به هماهنگ ش��دن س��ران قوا در پی
انتخابات ۱۴۰۰و انتصابات اخیر به
گفت :باتوجه به یکدست
زیان های ان خالص شد.
وی ادامه داد :بانک یک نهاد سرمایه گذاری در کشور
ماست که وظیفه ای بر عهده دارد و ان هم جذب منابع
و تخصی��ص عقالن��ی و اصولی هم��ان منابع در جهت
رونق اقتصادی است ،اما به دلیل دستوری بودن اقتصاد
ایران چنین تعادلی برقرار نمی شود.
فقدان روابط بین المللی نظام بانکی
مولوی در پایان ضمن اشاره به قطع شدن رابطه بین
بانک های ایرانی و خارجی در پی تحریم ها ،خاطرنشان
کرد :مشکل دیگری که وجود دارد فقدان رابطه عادی
و نرمال بین نظام بانکی کش��ور ما با سیستم بانکداری
بین المللی اس��ت؛ ب��رای مثال ما نمی توانیم از مس��تر
کارت استفاده کنیم.
در ح��وزه کریپتوکارنس��ی ه��م که به کل��ی دچار
رهاش��دگی و بیخیالی هستیم .این رویکرد باعث شده
مانند سیستمی جزیره ای عمل کنیم که کارامدی الزم
را نداشته و دائم درجا می زند ،چون نمی تواند خود را با
تحوالت و پیشرفت های نظام بانکی جهانی وفق دهد.
سخن پایانی...
شدن قوای س��ه گانه می توان این امید را داشت که شاهد
حکمفرمای��ی نوع��ی نظ��م در حوزه های مختل��ف اعم از
اقتصاد باش��یم .وی در ادامه تاکید کرد :نظم ایجادش��ده
نیز می تواند زمینه س��از رونق اقتصادی باشد ،اما باید دید
که ایا این نظم و هماهنگی می تواند منجر به بهبود فضای
اقتصاد کشور شود یا خیر؟
اسیب های تداوم ارزپاشی
صادقی در پایان با انتقاد از سیاس��ت های پول پاش��ی در بازار ارز،
خاطرنش��ان کرد :این ابهام وجود دارد که ایا دولت سیزدهم قصدی
برای ارزپاش��ی در بازار دارد یا خیر؟ اگ��ر این اتفاق رخ دهد باز هم
رویه پیشین را ش��اهد خواهیم بود که به معنای تداوم سیاست های
نادرس��ت و غیراصولی در مدیریت اقتصاد کش��ور است .به گفته این
کارش��ناس اقتصاد اگر دولت بخواهد از طریق اجرای سیاس��ت های
کنت��رل ن��رخ دالر از طریق تزری��ق ارز ،بازار را مدیری��ت کند باید
خودم��ان را برای جهش دیگری در نرخ دالر برای س��ال های اینده
اماده کنیم.
همان طور که اش��اره شد رس��الت ذاتی
و اصل��ی بان��ک مرک��زی در کش��ورهای
توس��عه یافته کنت��رل تورم با اس��تفاده از
ابزارهای پولی و بانکی است؛ از همین رو این
نهاد نظارتی و سیاس��ت گذار در کشورهای
غرب��ی تمرکز خود را بر کنترل و مهار نرخ
تورم می گ��ذارد .یک��ی از فاکتورهایی هم
ک��ه کار را برای این نهاد اس��ان تر می کند
محدودیت در وظایف تعریف شده است ،اما
در کش��ور ما بانک مرکزی عالوه بر رسالت
سیاس��ت گذاری پولی و بانکی و همچنین
نظارت بر عملک��رد بانک های خصوصی و
دولت��ی ،تصدی گری در ب��ازار ارز را نیز بر
عهده گرفت��ه و به دلیل اعتبار باالیی که از
این محل می گیرد ،حاض��ر به وانهادن ان
هم نیست .شاید نگاه امرانه و بخشنامه ای
ب��ه اقتصاد بتوان��د حداق��ل در این زمینه
کارس��از افتد و بار بازار ارز را از روی دوش
بان��ک مرک��زی ب��ردارد و ان را در اختیار
ش��ورای پول و اعتبار قرار دهد تا هم بازار
ارز به شکل کارامدتری مدیریت شود و هم
بان��ک مرکزی بتواند با فراغ بال بیش��تری
به مس��ئولیت های اصلی خ��ود پرداخته و
حاش��یه های پیرامون قیمت گذاری ارز نیز
از این نهاد اس��تراتژیک و محوری اقتصاد
فاصل��ه بگیرد؛ گرچ��ه اقتصاددانان بر این
اعتقادند که هیچ ی��ک از مدیران بانکی و
گزینه های احتمالی تصدی پس��ت ریاست
کلی بانک مرکزی تمایلی به چشم پوش��ی
از هدایت بازار ارز ندارند و به نظر می رس��د
که رویه فعلی در 4س��ال اینده نیز ادامه
داشته باشد.
باجه خبر
بدرقه کشتی گیر لرستانی به همت بانک رفاه
حمیدرض��ا فتحی بیرانون��د ،عضو هیات مدی��ره بانک رفاه
کارگران با تقدیر از غالمرضا محمدی ،س��رمربی لرستانی تیم
ملی کشتی ازاد ایران در کسب سهمیه کامل المپیک و حضور
یک کش��تی گیر لرس��تانی به نام مرتضی قیاسی در تیم ملی از
حمایت بانک رفاه کارگران از ورزشکاران لرستانی خبر داد.
به گ��زارش خبرگزاری برن��ا ،او تصریح ک��رد :به عنوان یک
لرس��تانی و به نمایندگی از بانک معظم و بزرگ رفاه کارگران
که در مس��ئولیت های اجتماعی و خدمات ارزش��مند به کلیه
اقش��ار به ویژه کارگران و بازنشس��تگان به عنوان س��رمایه های
ب��زرگ همواره در حال خدمت صادقان��ه بوده ،پیام مدیرعامل
و اعض��ای هیات مدیره در حمای��ت از ورزش در ابعاد قهرمانی
و همگان��ی را ابالغ می کن��م .وی گفت :لرس��تان از دیرباز در
رشته کشتی با قهرمانان نامی و بزرگی همچون سیاوش نوری،
مرحوم بابک اس��دی ،کریم سوری و ...همواره در کشتی کشور
اقای��ی کرده اس��ت .فتحی جهش و پیش��رفت دوب��اره ورزش
کش��تی در لرستان با کس��ب عناوین مختلف و افتخارات این
رش��ته را مدیون برنامه ریزی های مدون و علمی فرید بهرامی،
رئیس هیات کش��تی استان و دیگر بزرگان این رشته عنوان و
اظهار امیدواری کرد این موفقیت ها تداوم داشته باشد.
جشنواره تابستانی بیمه های اتش سوزی
جشنواره تابستانی بیمه های اتش سوزی بیمه پارسیان اغاز
شد.
ب��ه گزارش روابط عمومی بیمه پارس��یان به نقل از مدیریت
بیمه های اتش س��وزی ،این ش��رکت در نظ��ر دارد همزمان با
اغاز فصل تابس��تان جش��نواره فروش بیمه های اتش س��وزی
خود را برای کلیه بیمه گذاران جدید و تمدیدی در رش��ته های
اتش سوزی مسکونی ،غیرصنعتی و صنعتی برگزار می کند.
براساس این گزارش ،این جشنواره با شرایط و تعهدات ویژه با
عنوان «تابستان »۱۴۰۰به مدت 3ماه در طول فصل تابستان
اغاز ش��ده و طی ان به کلیه بیمه گذاران و مش��تریان جدید و
تمدیدی ۵۰ ،درصد تخفیف در نرخ های تعرفه پوشش های اصا
و خطرات تبعی ارائه می شود.
جزئیات تکمیلی واریز سود سهام
س��هامداران بانک ملت برای اعالم انصراف از دریافت س��ود
سال ۹۹از طریق واریز به حساب های خود نزد این بانک تا ۲۵
تیر امسال فرصت دارند.
ب��ه گزارش روابط عمومی بانک ملت ،پیرو برنامه زمان بندی
پرداخت سود سهام سهامداران محترم بانک ملت که در تاریخ
۱۵/۰۴ ۱۴۰۰/در سامانه کدال منتشر شده ،این بانک در نظر
دارد عالوه بر س��هامدارانی که شماره حس��اب های خود را به
اداره بورس بانک اعالم کرده اند ،از طریق سامانه های اطالعاتی
موجود در زیر س��امانه بانک ،نسبت به اخذ شماره حساب های
سهامداران حقیقی که قبال نسبت به اعالم شماره حساب خود
اقدام نکرده اند اما دارای حس��اب متمرکز فعال انفرادی و فاقد
محدودیت (مسدودی حساب و )...نزد بانک ملت هستند اقدام
و سود س��هامداران حقیقی محترم را به حساب مربوطه واریز
کند.
انتش�ار اوراق گواه�ی س�پرده م�دت دار بانک
مسکن
بانک مس��کن در راستای سیاست های ابالغی بانک مرکزی،
انتش��ار اوراق گواهی س��پرده مدت دار ویژه سرمایه گذاری عام
یک ساله با نرخ سود علی الحساب ۱۸درصد ساالنه و نرخ سود
بازخرید ۱۰درصد ساالنه به تاریخ انتشار 1400/۰۴/15را در
دستور کار بانک قرار داد.
به گ��زارش پایگاه خبری بانک مس��کن ،ش��عب بانک قادر
خواهند بود با در نظر قرار دادن اولویت در جذب منابع جدید
و پرهیز از جابه جایی منابع بین س��پرده ها ،نس��بت به فروش
اولیه اوراق یادشده از روز سه شنبه 1400/۰۴/15 ،اقدام کنند.
شایان ذکر است این اوراق با نام است و به صورت الکترونیکی
در واحدهای یک میلیون ریالی منتشر می شود .دارای سررسید
یکس��اله است ،س��ود ان در مقاطع ماهانه پرداخت می شود و
مع��اف از مالیات خواهد بود؛ ضمن اینک��ه در صورت بازخرید
قبل از سررسید ،به صورت روزشمار نرخ سود ساالنه ۱۰درصد
به دارنده اوراق پرداخت خواهد شد.
حمای�ت بان�ک این�ده از صنع�ت دانش بنی�ان
ایرانی
۲دستاورد بزرگ پزشکی و ترافیکی به تولید انبوه رسید.
بان��ک اینده در س��ال تولید ،پش��تیبانی ها و مانع زدایی ها با
اعطای تسهیالت به شرکت گستران صنایع نوین پارس (گروه
صنعتی هوش��مند اسیا) مس��یر رونق تولیدات این شرکت را
هموارتر کرد.
دکت��ر امیراحمد س��پهری ،مدیرعامل این ش��رکت ،ضمن
قدردان��ی از نق��ش موثر و س��ازنده بانک اینده در توس��عه و
بروزرسانی فناوری ش��رکت افزود :شیوع بیماری کرونا تبدیل
به فرصتی برای تولید دستگاه هوشمند غربالگری بیماری های
قلب��ی مادرزادی ک��ودکان ،ویژه مط��ب و همچنین طراحی و
س��اخت نمونه نیمه صنعتی رادار ترافیکی چهاربعدی ش��د که
این دستاورد با حمایت ها و اعطای تسهیالت بانک اینده میسر
شده است. صفحه 14
15
شنبه
19تیر 1400
29ذی القعده 1442
10ژوئیه 2021
شماره 1833
پیاپی 3151
بورس
افت های بازار سهام چیست؟
از اقتصاد دستوری تا نگاه سیاسی به بورس
سهند اینانلو
editor@smtnews.ir
افت هایی وجود دارد که مختص بازار س��هام است اما اگر مشکالت
کالن اقتصاد کشور برطرف شود ،به طور قطع می توان تاثیرات مثبت
ان را در بازار سرمایه مشاهده کرد
بکارگیری ابزارهایی برای پویایی بازار
رضا بهرامی ،کارش��ناس و مدرس بازار سهام با تاکید
ب��ر اهمیت ترکیب تی��م اقتصادی دولت س��یزدهم به
گفت :البته همه چیز به برنامه های اقای رئیسی
و تیم اقتصادی ایشان برای بازار سهام بستگی دارد که
نشات گرفته از سیاس��ت گذاری کالن در حوزه اقتصاد
نیز خواهد بود .وی در ادامه افزود :اگر هدف گذاری این
تیم اقتصادی ایجاد رونق و افزایش نرخ سهم های ارزنده
در بورس اوراق بهادار باشد به نظر نمی رسد کار سختی
در پیش داش��ته باشند ،زیرا با سیاست گذاری درست و
اصولی می توان بازار را به این جهت سوق داد.
افزایش ارزش سهام کار سختی نیست
بهرامی ضمن اش��اره ب��ه وضعیت اقتصادی کش��ور
عن��وان کرد :با توجه به نرخ ت��ورم باالیی که در جامعه
شاهد ان هستیم می توان این انتظار را داشت که حتی
در س��ال های اینده هم رونق بخش��ی به بازار سهام کار
دش��واری نیس��ت .البته سیاس��ت هایی مانن��د رویکرد
نوس��انی در بازار با هدف جبران ضررهای واردش��ده به
سهامدار نیز می تواند به عنوان راهکاری نه چندان سخت
پیش روی سازمان بورس و دولت باشد.
این کارش��ناس اقتصاد ادامه داد :از س��ویی هم طبق
س��نت همیش��گی دولت ها که هم��ان رونق ب��ازار در
طول دوره نخس��ت ریاس��ت جمهوری است
می توان این انتظار را داشت که برای افزایش
ن��رخ س��هم ها تالش هایی انجام ش��ود .البته
همان طور که گفته ش��د موان��ع چندانی هم
پی��ش پای مس��ئوالن ذی ربط ب��رای نیل به
اهداف مورد نظر نیست.
مکانیسم معامالتی بازار سهام
این تحلیلگر بازار س��هام بر لزوم تغییر نگرش نسبت
ب��ه بازار س��رمایه تاکید کرد و ب��ه
گفت :وقتی
دید کالن تری به بازار داش��ته باش��یم متوجه می شویم
یکی از مهم ترین نکات اصالح مکانیس��م معامالتی بازار
س��رمایه اس��ت .در این میان ،هر قدر ازادی بیش��تری
برای عناصر حاضر در بازار قائل ش��ویم ،به طور طبیعی
ب��ازاری پررونق تر و پویاتری را ش��اهد خواهیم بود .وی
اف��زود :تجربه نی��ز ثابت کرده هر ق��در محدودیت های
بازار افزایش پیدا کند ،بورس نیز دچار مش��کل می شود
ام��ا اگر مدیریت این حوزه با اتکا به مکانیس��م عرضه و
تقاضا انجام شود ،طبیعتا می توان شاهد توسعه و بهبود
وضعیت بازار سهام بود.
بازبینی نوسانات قیمتی
بهرامی با اش��اره به پایین بودن دامنه نوس��ان فعلی
بی��ان کرد :دامنه نوس��انات قیمت��ی در بازار
سهام نیز یکی از مس��ائلی است که می تواند
موردبازبین��ی قرار گیرد و اگر اصالح ش��ود،
به طور قطع می تواند تاثی��رات مثبتی هم بر
بازار داشته باشد.
البته در طول زمان این قانون بهبود یافته و
ت��ا مثبت و منفی ۵درصد افزایش پیدا کرده
بود اما حت��ی این مقدار نیز با توجه ب��ه وضعیت بازار
سهام تناسبی ندارد و باید افزایش پیدا کند.
ای��ن مدرس بازار س��هام در ادامه اش��اره کرد :حتی
مثبت و منفی ۶درصد هم نمی تواند پاس��خگو باش��د
اما دامنه نوس��انی مثب��ت و منفی ۷درص��د می تواند
مناس��ب حال بازار س��رمایه باش��د .این رقم می تواند
سوءاس��تفاده هایی که در بازار شاهد هستیم را کنترل
کند .از س��ویی هم با توجه به رشد و عمق یافتن بازار
سرمایه با این دامنه نوسان می توان کیفیت بازار را نیز
تقویت کرد.
وی تصری��ح ک��رد :اگر این تصمیم در بازار س��رمایه
اتخاذ ش��ود به طور قطع با حمایت س��هامداران مواجه
خواهد ش��د و همه از این سیاس��ت استقبال می کنند،
زیرا ای��ن اقدام در راس��تای کاه��ش محدودیت ها در
بازاری اس��ت که ذاتا باید به سازکار عرضه و تقاضا اتکا
داشته باشد.
بکارگی�ری متخصص�ان کاربل�د در تی�م
اقتصادی
ای��ن تحلیلگ��ر بازار س��رمایه بر اهمیت اس��تفاده از
متخصص��ان در تیم مدیریتی اقتص��ادی تاکید کرد و
گف��ت :اینکه مدی��ران از بین متخصص��ان کار انتخاب
ش��وند نیز یکی از مس��ائل حائز اهمیت است .به عنوان
مثال ،مدیران باید به فکر این باش��ند که چه سیاستی
را در دستور کار قرار دهند تا نه تنها سرمایه بازار سهام
را ت��رک نکند ،بلک��ه نقدینگی از س��ایر حوزه ها وارد
بورس ش��ود .مثال می توان کارگزاری ها را تشویق کرد
تا س��هامداران را به سوی اس��تفاده از ابزارهای مشتقه
فرابخوانند و معامالت بیشتری در جریان باشند.
بهرام��ی در پایان خاطرنش��ان کرد :سیاس��ت هایی
در بازار کریپتوکارنس��ی اجرا می ش��ود که از ان جمله
می توان به سیاس��ت short sellingاش��اره کرد که
باعث ش��ده با وج��ود ریزش قیمت��ی رمزارزها ،باز هم
س��رمایه به این سمت سرازیر ش��ود .در بازار سهام نیز
می توان از چنین مدل هایی اس��تفاده کرد تا سرمایه به
سمت بورس سرازیر شود.
تاثیرپذیری مستقیم بورس از فضای کلی اقتصاد
مجتبی دیبا ،کارش��ناس و فعال بازارهای مالی با اشاره
به تاثیرپذیری مستقیم بورس اوراق بهادار از فضای کلی
اقتص��اد ایران به
گف��ت :نباید فرام��وش که بازار
سهام تابعی از کلیت اقتصاد کشور است و اگر می خواهیم
وضعیت بازار را سامان ببخشیم باید به طور کلی نگاه مان
ب��ه اقتصاد را متحول کنیم .وی در ادامه افزود :افت هایی
ه��م در این عرصه وج��ود دارند که مختص بازار س��هام
اس��ت اما اگر مش��کالت کالن اقتصاد کش��ور حل شود،
به طور قطع می توان تاثیرات مثبت ان را در بازار سرمایه
مشاهده کرد.
کناره گیری از اقتصاد دستوری
دیبا با اش��اره به پیامدهای منفی نگاه اقتصاد دستوری
در بازار سرمایه ،عنوان کرد :یکی از بزرگ ترین افات بازار
س��رمایه در کشور ،اقتصاد دستوری است که بارها درباره
ان صحبت ش��ده اما همچنان شاهد ادامه این رویکرد در
بازار هس��تیم .از همین رو باید برای حل مشکالت اساسی
در ب��ورس ته��ران نگاه مان را از این اقتصاد دس��توری به
سمت بخش خصوصی و بازار ازاد تغییر جهت
دهیم.
وی ادامه داد :این نوع نگاه باعث شده عرضه
و تقاضا تعادلش را از دس��ت بده��د و بازار در
شرایطی که شاهد هستیم سیر کند .به همین
دلیل با وجود صورت های مالی مثبت ،سهم ها
س��ودی را که باید عاید س��هامداران نمی کنند
ام��ا در عوض منفعت کالنی نصیب دالالنی می ش��ود که
تاثیرات بسیار مخربی بر اقتصاد کشورمان دارند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد :از همین رو انتظار
م��ی رود دولت قیمت گ��ذاری دس��توری در صنایع را از
دس��تور کار خارج کند تا ش��رکت ها بتوانند نفس راحتی
بکشند .س��ازکار فعلی تنها دست دالالن را باز گذاشته و
ضربات سنگینی بر پیکر بازار سرمایه وارد اورده است.
فشار به حقوقی ها تاثیرگذار است؟
این تحلیلگر و فعال بورس��ی با اشاره به پیشنهادهایی
که برای رونق بخش��ی به بازار س��هام ارائه شده به
سخن پایانی...
گف��ت :حقوقی های ب��ازار دیدگاهی دارند که از
دید بس��یاری از فعاالن بورس��ی اسیب هایی را
ب��ه بورس وارد کرده اس��ت .البته ما نمی توانیم
حقوقی را در ش��رایطی که قیمت ها باال هستند
مجبور به خری��د کنیم یا اینکه انتظار داش��ته
باش��یم در چنین ش��رایطی ،س��هامش را برای
فروش عرضه نکند.
وی افزود :همان طور که گفته ش��د ،بازار س��هام به طور
کلی پذیرای سیاس��ت های اجباری و دستوری نیست اما
به هر حال بورس در کش��ور م��ا به گونه ای پیش رفته که
باید با مکانیس��م خودتنظیمی که دارد حقوقی را ملزم به
رعایت سطوحی کند که برایش مشخص می شود .دیبا در
پایان خاطرنشان کرد :در غیر این صورت ،نمی توان انتظار
داشت حقوقی ها را مجبور کنیم پولی که از بازار عایدشان
ش��ده را بار دیگر به بورس بازگردانن��د .اما با نگاه اصولی
قیمت گذاری س��طوحی را باید برای حقوقی ها مش��خص
کنیم تا با نگاه به این سطوح اقدام به معامله کنند.
ب��ا توج��ه ب��ه گمانه زنی هایی که در رس��انه ها
منتشرش��ده این پرس��ش مطرح می ش��ود که ایا
ابراهیم رئیس��ی قصد دارد با نگاه��ی فراجناحی
پس��ت های اقتصادی را به متخصصان بس��پارد یا
خیر؟ پاس��خ ها متنوع هس��تند اما فراوانی جواب
مثبت به این س��وال بیشتر اس��ت و همین نکته
باعث ش��ده کارشناس��ان و بورس بازان نسبت به
اینده خوشبینی بیش��تری داشته باشند ،زیرا اگر
بازار س��هام ف��ارغ از نگاه ایدئولوژیک و سیاس��ی
مدیری��ت ش��ود می توان به نتیجه بخش��ی مدلی
اصول��ی و علم��ی امی��دوار بود .البت��ه متغیرهای
گوناگون و پرتعدادی وجود دارند که بازار سرمایه
را تحت تاثی��ر ق��رار می دهن��د اما اگ��ر مدیریتی
تخصص محور س��کان این کش��تی پرمنف��ذ را بر
عهده بگیرد ش��اید بتوان ریسک های داخلی بازار
را ت��ا جای ممکن محدود ک��رد و تابلوهای بورس
تهران را سبزرنگ دید.
با توجه به نرخ
تورم باالیی که
در جامعه شاهد
ان هستیم
می توان گفت
حتی در سال های
اینده هم
رونق بخشی به
بازار سهام
کار دشواری
نیست
باجه خبر
رش�د مانده مصارف اعطایی بان�ک تجارت به
بخش صنعت و معدن
براساس امار ،مانده ناخالص مصارف بانک تجارت در بخش
صنعت و معدن در اس��فند ۱۳۹۶افزون بر ۱۹۴هزار میلیارد
بوده و این رقم در اسفند ۱۳۹۹با ۱۷۵درصد رشد به افزون
بر ۵۳۲هزار میلیارد ریال رسیده است.
به گزارش روابط عمومی بانک تجارت ،براساس این گزارش،
بان��ک تجارت از مجموع ه��زار و ۷۸۳میلیارد و ۵۲میلیون
ریال مانده ناخالص مصارف (تسهیالت و مطالبات) اعطایی به
بخش های گوناگون در پایان اسفند ۱۳۹۹افزون بر ۳۰درصد
را به بخش صنعت و معدن اختصاص داده است.
بانک تجارت به عنوان بزرگ ترین بانک بورس��ی کش��ور با
امضای تفاهمنامه همکاری با بزرگ ترین شرکت های صنعتی
و معدنی کش��ور به ویژه در ۴س��ال اخیر ،تعامل س��ازنده ای
با این بخش مهم اقتصاد کش��ور داش��ته اس��ت .همکاری با
ش��رکت های بزرگی مانند ایران خودرو ،س��ایپا ،عقاب افشان
در صنعت خودروسازی ،پتروشیمی خلیج فارس و بزرگ ترین
مجتمع ه��ای صنع��ت پتروش��یمی ،فوالد مبارک��ه اصفهان،
چادرمل��و ،ذوب اهن اصفهان و ده ها ش��رکت بزرگ معدنی و
صنعتی در نقاط گوناگون کشور ،تنها گوشه ای از فعالیت های
بانک تجارت در عرصه صنعت و معدن به شمار می رود.
پیام تبریک مدیرعامل بانک ملت به مناس�بت
روز قلم
مدیرعام��ل بانک ملت در پیامی ،فرارس��یدن ۱۴تیر ،روز
قلم را به تمامی اهالی قلم ،نویس��ندگان ،مترجمان ،منتقدان،
پژوهشگران ،روزنامه نگاران و اصحاب رسانه تبریک گفت.
به گزارش روابط عمومی بانک ملت ،محمد بیگدلی در این
پی��ام از روز قلم به عنوان روز بزرگداش��ت فرهنگ و هنر این
س��رزمین یاد کرد و افزود :روز قلم روزی اس��ت که بار دیگر
ارزش های علم��ی ،فرهنگی و هنری کش��ورمان را به خاطر
م��ی اورد و بهانه ای برای تجلیل از اس��اتید فرهیخته کش��ور
و جامعه اهل قلم می ش��ود که وجودش��ان موجب توس��عه و
پیش��رفت جنبه های گوناگونی از فرهنگ و هنر این مرزوبوم
شده است.
در پی��ام مدیرعام��ل بانک مل��ت امده اس��ت :در روز قلم،
تالش ها و زحمات تمامی کسانی را که با قلم خود به ارتقای
تاریخ و فرهنگ کش��ور کمک کرده و می کنند ،ارج می نهیم
و امیدواری��م کارکرد این قلم ها ،خود را به بهترین ش��کل در
توسعه و پیش��رفت ایران اس�لامی به ویژه در عرصه فرهنگ
و هنر نش��ان دهد و نام کش��ورمان را هر روز س��رافرازتر در
عرصه های مختلف جهان مطرح کند.
افتتاح دومین شعبه «ملی پالس» بانک ملی
هفته گذش��ته با حضور مدیرعامل بانک ملی ایران دومین
شعبه «ملی پالس» با رویکرد بانکداری دیجیتال و مبتنی بر
ارائه خدمات و مشاوره هایی در امور بانکی ،اقتصادی ،مالیاتی،
ارز و بورسی به مشتریان در تهران افتتاح شد.
ب��ه گ��زارش روابط عمومی بان��ک ملی ای��ران ،محمدرضا
حس��ین زاده در ایین افتت��اح ملی پالس ضم��ن قدردانی از
مسعود میرزاباقری
کارشناس بازار سهام
عکس :ایدا فریدی
اینکه رئیس یک دولت پس از پیروزی در رقابت های انتخاباتی به فکر تش�کیل کابینه باش�د،
اتفاق عجیبی نیس�ت ،احتماال همه سیاس�تمدارانی که در چنین کارزاری برنده شده اند ،در پی
یافتن گزینه های مناس�بی برای پس�ت های گوناگون هم بوده اند .اما تجرب�ه ثابت کرده انتخاب
مدیران با نگاه سیاس�ی ره به جایی نخواهد برد و نه تنها مش�کالت حل نمی شوند ،بلکه با کوهی
از معضالت جدید مواجه خواهیم ش�د که کار را برای مدیریت کش�ور دشوارتر از دشوار خواهد
کرد .از همین رو کارشناس�ان معتقدند حکمران خوب کس�ی اس�ت که بتواند با شناخت درست
ای�رادات برای رفع انها اقدام کند و ابزارهای مناس�بی را در این مس�یر ب�ه کار گیرد که انتخاب
مدیران متخصص نیست یکی از انهاست .حال اگر کمی مصداقی تر به موضوع بنگریم ،مشکالت
ج�اری بورس ته�ران به عنوان یکی از معضالت روز و اصلی اقتصاد ای�ران ،عرصه را برای اجرای
سیاست های توسعه ای بسته است از همین رو از دولت سیزدهم انتظار می رود ضمن اولویت بندی
مشکالت در راستای حل انها برامده و زمینه را برای رونق بازار فراهم کند .فعاالن بازار سرمایه
نیز بر این باورند که مش�کالت عدیده ای در بورس تهران وجود دارد که باعث ش�ده کار به اینجا
برس�د و بازار در رکودی سنگین سیر کند .از جمله مواردی که بورس بازان به ان اشاره می کنند
خاله�ا و نارس�ایی های قانونی ،قیمت گذاری دس�توری ،دخالت های گاه وبی�گاه دولت ،مجلس و
حتی قوه قضاییه در بورس اس�ت که باید به دس�ت تیم اقتصادی بعدی رفع ورجوع ش�ود .البته
کارشناس�ان به م�وارد دیگری از جمل�ه برجام ،FATF ،نرخ ارز و نرخ س�ود بانکی هم اش�اره
می کنند اما به نظر می رسد دامنه مشکالت به قدری گسترده است که بورسی ها برای حل مشکل
بازار باید کمی فراتر از دیوارهای تاالر شیشه ای را بنگرند.
یادداشت
نگاه ویژه
به بزرگان و
کوچک ترهای
بازار
خدمات و تالش دست اندرکاران راه اندازی این شعبه ،به ایجاد
طرح ه��ای نو و مبتکرانه در نظام بانکی متناس��ب با نیازهای
جامعه اشاره و اظهارکرد« :ملی پالس» نمونه ای از این رویکرد
نوین و مبتکرانه در نظام بانکی اس��ت ک��ه همه فرایندهای
بانکی در این ش��عبه نیز بر مبنای بانک��داری دیجیتال اجرا
می شود.
گفتنی اس��ت مش��تریان می توانند با مراجعه به این شعبه
از تمامی خدمات و امکانات س��امانه های بانکداری دیجیتال
بان��ک ملی ایران از جمله ربات الف��ا ،خودگردان ،خودبانک،
خودپرداز ،کیوسک چندمنظوره CASHLESS ،و VTM
اس��تفاده و با مراجعه به کارشناس��ان ش��عبه ،ضمن دریافت
مشاوره های بانکی از فضای کتابخانه و کافی شاپ نیز بهره مند
شوند.
نخستین ش��عبه ملی پالس در محل سابق شعبه فخررازی
روبه روی دانش��گاه تهران واقع شده و دومین شعبه در ابتدای
خیابان شهید باهنر (نیاوران) تهران است.
ب��ازار س��هام ته��ران میزب��ان خانواده های
گوناگون از بدنه صنعت کش��ورمان است که هر
یک به س��هم خود نقشی در پیشبرد و چرخش
س��رمایه در این بازار ایفا می کنند .با نگاهی به
ارقام و گزارش��ات بازدهی هر یک از ش��رکت ها
متوجه می ش��ویم برخ��ی خانواده ه��ا به دلیل
توجه بیش از حد دولت ها از وضعیت به مراتب
بهتری برخوردارند و س��وددهی بیش��تری را به
ثبت رس��انده اند ،یکی از ای��ن گروه ها ،خانواده
دارویی هاست که روی هم رفته عملکرد به نسبت
خوب��ی را در بورس تهران به ثبت رس��انده اند.
البته این براورد مثبت از عملکرد خودروسازان
و داروس��ازان در بازار سرمایه به معنای سودده
ب��ودن هم��ه اعضای این خانواده نیس��ت ،بلکه
برخ��ی از غول ه��ای صنع��ت داروس��ازی که
وظیفه س��اخت واکسن کرونا را بر عهده دارند،
موفق ب��ه ثبت عملکرد مثبتی در بورس تهران
شده اند و همین مسئله منجر به افزایش میزان
بازدهی س��هام کل خانواده دارویی و خودرویی
ش��ده اس��ت .البته برخی معتقدند بخش��ی از
س��هم هایی ک��ه در این دس��ته بندی متعلق به
خان��واده دارویی ها به ش��مار می رون��د ،باوجود
زیانده بودن اما در س��طح ارزندگی بسیار خوبی
قرار دارند و اگر ش��رایط کلی بازار سروس��امان
بگیرد ،به طورقطع ش��اهد افزای��ش ارزش این
س��هم ها خواهی��م بود .اگر این براورد درس��ت
باش��د باید این خانواده بورسی را به عنوان یکی
از پیش��تازان ب��ازار س��رمایه در ماه های اینده
دانس��ت ،زی��را در ص��ورت به نتیجه رس��یدن
مذاکرات برجام در وین می توان انتظار داش��ت
بورس تهران نیز از رونقی نسبی برخوردار شود
که به طورقطع می تواند زمینه رش��د سهم های
ارزن��ده و از جمل��ه دارویی ه��ا را فراه��م کند.
ش��رکت های دارویی در بازار سرمایه مشکالت
و محدودیت های بس��یاری دارند که یکی از انها
افزایش نرخ محصوالت بسیار سخت است ،چون
دولت ها روی افزایش نرخ دارو و مواد بهداشتی
حساس��یت بس��یار باالیی دارن��د .وی در ادامه
اف��زود :همان طور که گفته ش��د دارو به عنوان
یک کاالی اس��تراتژیک ش��ناخته می شود و به
همین دلیل دولت ها ت�لاش می کنند نرخ این
کاالی مه��م را کنترل کنند .البته دولت ها برای
مهار نرخ دارو عمدتا دس��ت ش��رکت ها را برای
تامی��ن مواد اولیه می گیرند اما در برخی مقاطع
زمانی ش��اهد رها کردن این شرکت ها از سوی
دولت بوده ایم که باعث متضرر ش��دن انها شده
است .از سویی هم مطالبات شرکت های دارویی
از خری��داران در دوره ه��ای بلندمدت پرداخت
می ش��ود و همین مس��ئله نیز باعث خواهد شد
میزان بازدهی سهم های دارویی در بازار سرمایه
با فرازوفرودهای زیادی همراه شود .در مواردی
هم دیده شده که هزینه خرید محصوالت نه در
قالب نقدینگی ،بلکه به ش��کل اوراق و اقس��اط
بلندمدت پرداخت ش��ده که همین مس��ئله در
صورت های مالی ش��رکت ها ایجاد مش��کالت
زیادی کرده است.
بزرگان خاندان
در این بین برخی شرکت های دارویی به دلیل
نفوذ مافی��ای قدرتمند دارو در مقاطع مختلفی
از زمان بازدهی فوق العاده خوبی دارند و این امر
به قدری واضح است که حتی یکی از سهم های
داروی��ی باالترین بازدهی را در ۱۰س��ال اخیر
ب��ورس تهران به خ��ود اختصاص داده اس��ت.
البته این مس��ئله با تغییر مدیران و مس��ئوالن
دولت��ی تغیی��ر پیدا می کند و ش��رکت دیگری
روی ب��ورس قرار می گی��رد و ارزش ان افزایش
می یابد .این شرکت ها هیچ گاه در فرایند تامین
مالی و همچنین تامین مواد اولیه جا نمی مانند،
چون به دلیل روابط بس��یار قدرتمندی که بین
مدیران این مجموعه ها با دولت وجود دارد همه
کارها به سادگی انجام می شود و به طور طبیعی،
بازدهی سهام ش��ان نیز افزایش می یابد .هرچند
این شرکت های بزرگ هم در زمینه قیمت گذاری
مشکالت زیادی دارند اما حمایت های دولتی به
قدری گس��ترده است که محدودیت های نشات
گرفت��ه از قیمت گذاری دس��توری را پوش��ش
می دهد .با توجه به ش��رایطی که توصیف ش��د،
ش��رکت های کوچک تر بازده��ی چندان باالیی
در ب��ورس ندارن��د اما روی هم رفت��ه تعدادی از
اعض��ای خان��واده دارویی ه��ا در بازار س��هام به
قدری سوددهی خوبی دارند که توانسته اند این
خان��واده را در زمینه بازدهی به عنوان یک گروه
پیشتاز معرفی کنند .شاید یکی از بخشهایی که
باید در تیررس دولتمردان حوزه بازار س��رمایه
سیزدهم باشد همین موضوع است. صفحه 15
شنبه
19تیر 29 -1400ذی القعده 10 - 1442ژوئیه-2021شماره-1833پیاپی3151
کارتون روز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
دکتر تورج فرهادی
شهردار منطقه ۶تهران
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک300082190 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها09191251406-88724211 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88722735 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
بدون شرح
ل ل��ب» تصاویر
در روزه��ای اخیر ازس��وی موسس��ه تحقیقاتی «اینت
ماه��واره ای در زمینه فرونشس��ت زمین در اطراف تهران منتش��ر و از ان
به عنوان «بمب ساعتی بی صدا» یاد و تهدیدی برای ۱۳میلیون نفر جمعیت
س��اکن این مناطق خوانده ش��د .این گزارش با اشاره به استخراج بیش از
حد اب های زیرزمینی ،از تداوم ۲۵سانتی متر فرونشست ساالنه زمین در
برخی مناطق تهران خبر می دهد ،این در حالی اس��ت که مدیر کل دفتر
بررس��ی مخاطرات زمین شناسی و زیست محیطی سازمان زمین شناسی و
ت معدنی کشور با تاکید بر اینکه بازه زمانی داده های ماهواره ای
اکتش��افا
منتشرشده مشخص نیست ،گفت :سازمان زمین شناسی از ۴۰سال پیش
ای��ن مخاطره را مورد مطالع��ه قرار داده و ان را ب��ه جامعه معرفی کرده
اس��ت؛ ضمن انکه از 2دهه گذشته نیز هشدارهای الزم نسبت به رخداد
فرونشست زمین داده شده است .تاکنون 2اطلس جامع فرونشست زمین
طرح :حسین علیزاده
فرونشست زمین در یک دهه اخیر ۳برابر شد
مراقب بمب ساعتی تهران باشید
فرونشس�ت می توان�د در اث�ر پدیده ه�ای
طبیع�ی زمی�ن شناس�ی مانند زمی�ن لرزه،
انحالل سنگ های گچی ،نمکی یا اهکی ،اب
ش�دن یخ ها و حرک�ت ارام پوس�ته و خروج
گدازه از پوس�ته جامد زمین ی�ا فعالیت های
انس�انی مانند معدنکاری ،برداش�ت سیاالت
زیرزمین�ی مانند اب ه�ای زیرزمین�ی ،نفت
ی�ا گاز ایجاد ش�ود ،اما به گفته کارشناس�ان،
کاهش ش�دید س�طح اب های زیرزمینی در
نتیجه برداش�ت های بی رویه ،مهم ترین دلیل
فرونشس�ت زمین در ایران اس�ت .مطالعات
دفت�ر بررس�ی مخاط�رات زمین شناس�ی و
زیس�ت محیطی س�ازمان زمین شناس�ی و
اکتش�افات معدنی کش�ور نیز نشان می دهد
س�طح درگیری زمین پیرام�ون جنوب غرب
شهر تهران با پدیده فرونشست طی یک دهه
گذش�ته تقرییا ۲تا ۳برابر شده ،اما هیچ گاه
به این هشدارها توجه نشد.
رض�ا ش�هبازی ،مدی�ر کل دفت�ر بررس�ی مخاطرات
زمین شناسی و زیس�ت محیطی سازمان زمین شناسی:
براساس یک تعریف ساده ،فرونشست زمین ،حرکت توده سطح
زمین در محور قائم (به سمت پایین) است .معموال انچه که ما
به عنوان فرونشست زمین با ان مواجهیم ،در دشت هایی که از
رسوبات یا خاک ریزدانه تشکیل شده اند ،رخ می دهد .رسوبات
ریزدانه نیز بیش��تر در زمین های کش��اورزی واقع در حاش��یه
شهرها و روستاها قرار دارند .فرونشست زمین ارتباط بسیار مستقیمی با بهره برداری از
منابع اب های زیرزمینی دارد .این وابستگی تقریبا اثبات شده است؛ ضمن انکه سابقه و
رخداد فرونشست جدید نیست و چندین دهه است که این رخداد در کشورهایی مانند
امریکا با نرخ باال در حال رخ دادن است .پدیده فرونشست زمین در ایران نیز دارای سابقه
طوالنی است .از حدود ۲۵سال قبل موضوع فرونشست زمین دشت ها و مناطق مختلف
کشور ازسوی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی هم مورد تحقیق و پژوهش قرار
گرفته و هم نس��بت به ثبت و معرفی ان اقدام و هش��دارهای الزم به مسئوالن داده شده
است .بیش از 2دهه قبل ازسوی این دفتر ،رخداد فرونشست زمین به کشور معرفی شد
و باتوجه به مطالعاتی که از گذش��ته در این زمینه در کش��ور انجام شده ،ما می دانیم که
فرونشس��ت از ۴۰س��ال قبل در کشور در حال رخ دادن است .گزارش های بسیاری نیز
در زمینه فرونشست زمین در اطراف تهران ارائه شده است .اعدادی که در گزارش های
اینچنینی ارائه می ش��ود ،معموال براس��اس پردازش داده های ماهواره ای اس��ت و در این
زمینه چندین موضوع کلیدی وجود دارد؛ از جمله انکه در این گزارش مشخص نیست
برداشت داده های مربوط به فرونشست زمین مربوط به چه بازه زمانی بوده است.
در دش��ت های ایران منتشر شده و تهیه سومین اطلس نیز در دستور کار
سازمان زمین شناسی ایران قرار دارد .همچنین امار حاکی از ان است که
اطراف تهران به صورت یکدست ساالنه ۲۵سانتی متر فرونشست ندارد .در
همین ش��رایط مطالعات نیز نشان می دهد سطح درگیری زمین پیرامون
جنوب غرب ش��هر تهران با پدیده فرونشست طی یک دهه گذشته تقریبا
2تا ۳برابر شده است.
فرونشست زمین در ایران ۱۴۰برابر حد بحران
محمد درویش -عضو هیات علمی موسسه تحقیقات
جنگل ها ،مراتع و ابخیزداری کش�ور :فرونشس��ت زمین
ناش��ی از نبود تعادل بین تغذیه و برداش��ت از س��فره های اب
زیرزمینی است که رخ می دهد؛ تقریبا دوسوم کل دشت های
کش��ور دشت های ممنوعه اعالم ش��دند و متاسفانه در بخش
قابل توجهی از این دشت ها میزان تراز منفی ابخوان ها به بیش
از ۲متر در سال رسیده است .بخش های بزرگی در استان های
مرکزی به همراه اس��تان های ش��رقی در این موقعیت بس��یار دشوار قرار
دارند؛ یعنی اس��تان های تهران ،قزوین ،مرکزی ،اصفهان ،فارس ،کرمان،
بخش ش��مالی سیس��تان و بلوچس��تان ،بخش های ش��مالی هرمزگان،
بخش های عمده ای از خراسان های رضوی ،شمالی ،جنوبی و بخش هایی
از همدان به ش��دت درگیر پدیده فرونشس��ت هس��تند .البته به صورت
نقطه ای هم ش��اهد بروز این پدیده هستیم؛ به عنوان مثال در منطقه ابی
بیگلو در اس��تان اردبیل پدیده فرونشست زمین رخ داده یا در خان میرزا
در استان چهارمحال وبختیاری و در دشت بروجن هم با این پدیده روبه رو
هستیم.
به طور کلی بدترین وضعیت را در کش��ور اس��تان فارس دارد که تقریبا
تمام تاالب ها و دریاچه های خود را از دست داده و بیشترین نشست زمین
نیز طبق گزارش سال ۱۳۹۵سازمان زمین شناسی در فاصله بین دشت
فسا و جهرم رخ داده که میزان ان به ۵۴سانتی متر در سال می رسد .در
جنوب تهران در شهریار هم این رقم ۳۶سانتی متر است ،در منطقه معین
اباد ورامین ۲۵سانتی متر ،در بخش هایی از دشت توس در جنوب مشهد
مس��ئله بسیار چشمگیر اس��ت و رقم به ۱۸تا ۲۰سانتی متر می رسد .در
بدترین استان ها از لحاظ فرونشست
فارس بوده اس��ت .مطالعات سازمان زمین شناسی نیز نشان
می دهد فرونشس��ت در همه دشت های کشور که دارای اب
ش��یرین قابل برداشت هس��تند ،وجود دارد؛ به عبارت دیگر
ما دش��تی در کش��ور نداریم که از فرونشست به دور باشد و
پیش بینی ما این اس��ت که اگر ش��رایط استان های شمالی
کش��ور که درگیر پدیده فرونشست شده اند ،مدیریت نشود
و در ش��رایط خشکس��الی که االن با ان مواجهیم ،منابع اب
مدیریت نشود ،اس��تان های گیالن و مازندران که درگیری
کمی با پدیده فرونشس��ت دارند نیز دچار افت فرونشس��ت
خواهند شد.
بخش هایی از اس��تان یزد در فاصله اردکان-میبد شکاف های
بزرگی دیده می ش��ود ،در جنوب اصفهان در پارک ملی کاله
قاضی یک شکاف عظیم ایجاد شده که نشان دهنده افت شدید
سفره های اب زیرزمینی است .طوالنی ترین شکاف را در دشت
نیشابور در بخش های ش��رقی-غربی و شمالی-جنوبی داریم
که نش��ان دهنده بهره ب��رداری بیش از حد از س��فره های اب
زیرزمینی اس��ت طول این شکاف ها حدود ۳۰کیلومتر است.
همچنین بیشترین تعداد فرونشست ها را در دشت میناب داریم که باعث
شد تعداد قابل توجهی از نخل ها که زمانی ۸میلیون نفر بود خشک شود
و مهاج��رت اتفاق بیفتد .بس��یاری از مردم از روس��تاهای اطراف میناب
مانند چلوگاومیش��ی مهاجرت کردند .عالوه براین فرونشست های بزرگی
در دشت فامنین و کبودراهنگ در استان همدان رخ داده ،اما بزرگ ترین
فرونشست در کشور در جنب روستای مهدی اباد ایژ در فاصله شهرهای
فس��ا و اس��تهبان است که ناشی از افت ش��دید اب های زیرزمینی است.
اکنون در دش��ت مرودشت نزدیک تخت جمشید زمین به شدت در حال
نشست است و حتی بیم حادثه برای گردشگران وجود دارد .نقش رستم
در حال اسیب دیدن جدی است و کامیون های زیادی خاک را به سمت
انها حمل می کنند تا این فرونشست ها را پر کنند .فرونشست زمین پدیده
تقریبا نوظهوری است که بیش از ۱۵۰کشور از جمله ایران با ان درگیر
هس��تند .براساس اعالم مجامع بین المللی فرونشست ساالنه ۴میلی متر
از زمین بحران اس��ت ،درحالی که در حد فاصل بین دش��ت فسا و جهرم
ش��اهد فرونشس��ت زمین تا ۵۴سانتی متر یعنی چیزی حدود ۱۴۰برابر
حد بحران هستیم.
سخن پایانی...
زمانی که یک س��فره اب زیرزمینی خالی می شود
زمین ان قس��مت مانند اسفنجی که اب ان کشیده
ش��ده جمع می شود و در ان بخش از زمین حفره ای
ایج��اد می ش��ود که دیگر حت��ی با تزری��ق اب نیز
قابل برگشت نیست ،در واقع ان بخش از زمین دیگر
مرده به حس��اب می اید .رکورد فرونشس��ت در کره
زمین ۳۲سانتی متر متعلق به ایالت نیومکزیکو بود.
ایران در ۱۸سالی ابتدایی قرن ۲ ۲۱بار این رکورد
را یکی در س��ال ۲۰۱۰در تهران با ۳۶سانتی متر و
بار دوم در سال ۲۰۱۵بین دشت فسا و جهرم با ۵۴
سانتی متر شکست .از یک سو فشاری که ما بر منابع
اب زیرزمینی در برداش��ت وارد می کنیم و از سوی
دیگر قابلیت نشست زمین در ابخوان ها و سفره های
اب زیرزمینی ،برهمکنش��ی را ایج��اد می کنند که
موجب می شود نرخ نشس��ت زمین ،جابه جا و سال
به سال متغیر شود.
کالم پایان��ی انک��ه فرونشس��ت خطرناک تری��ن
مخاطره طبیعی اس��ت که دام��ن زمین را می گیرد؛
پدیده ای که قابل مش��اهده نیس��ت و زمانی متوجه
این رخداد می شویم که دچار ان شده ایم.
در س��ال های اخیر و بهویژه پس از عصر حاکمیت فضای مجازی که هژمونی و نفوذ
رسانه های مکتوب را به چالش کشیده ،شاهد ظهور بحرانی زیرپوستی در متن ساختار
مدیریت��ی و بافت اجتماعی و فرهنگی جامعه هس��تیم که محتوا و معنای بس��یاری از
کلمات و مفاهیم را به نفع سطحی نگری و سادهسازی استحاله کرده و اگر فکری به حال
ان نشود ،میتواند با تداوم خود و مزمن شدن عوارض ان عمال ساختار فرهنگ و اندیشه
را با مشکالت و بحرانهایی عجیب و پر دامنه مواجه کند.
یکی از مصادیق مفاهیمی که مورد هجوم و حمله این ساده س��ازی و س��طحینگری
قرار گرفته را در سیاس��ی ش��دن و سیاسی دیدن پدیده ها و تحوالت اجتماعی می توان
سراغ گرفت ،بهگونهای که از فرهنگ تا اقتصاد ،از اجتماع تا ورزش ،از ادبیات تا سینما
و از هنر تا فلسفه ،به جای نگاه حرفهای و تخصصی و فنی به هر کدام از عرصههای مهم
اجتماعی ،سیاس��تزدگی مزمن و سادهس��ازی مفهومی به مثابه بدیل و الترناتیو قرار
گرفته و همین موضوع کاتالیزور و محلل بحرانها شده است.
درهمتنیدگ��ی و پیچیدگی خودس��اخته و مصنوعی بحران ه��ا عمال کار را به جایی
رس��انده که فکر میکنیم تنها راه اصالح و تقویت سیس��تم های اجتماعی و اقتصادی
موجود ،غلبه و سیطره سیاست با قرائتها و خوانشهای روشنفکرانه و در پیشگرفتن
کلبیمسلکی در رویارویی با مشکالت ،نواقص و کاستیهاست.
از کمترین اثرات چنین نگاهی ،رواج تحلیلهای تخت ،تکبعدی و تکساحتی است
که راهحل برطرف شدن مشکالت کشور را فقط در عرصه رسمی قدرت میبیند و چشم
خود را بر ظرفیت ها ،استعدادها و حتی مسئولیت و نقش اجتماعی میبندد.
به جرات می توان ادعا کرد این نگاه نادرس��ت و گزینشی که در بیشتر موارد و مقاطع
هم��راه ب��ا انگیزههای سیاس��ی خاص و جهتدار بوده ،مبنا و اس��اس ب��ه هدر رفتن و
عدمبهرهوری سالم و درست از نیروی اجتماعی در بحرانهای ملی و مشخصا مشکالت
فرهنگی و معیشتی مردم است .توجه به این مسئله و تالش برای زدودن اثار این تفکر
میتوان��د با کمک به نمود و ظهور مفاهیمی مانند اقتصاد اجتماعی در دل راهبردهای
کالن جامعهش��ناختی نیروی عظیم اجتماعی را در یک همس��ویی اس��تراتژیک که از
تداخل و تزاحم به دور باشد در کنار مجموعه حاکمیت و نهادهای حاکمیتی قرار دهد
و در یک جهش بزرگ فکری و گفتمانی ،ایران را به جایگاه و مرتبهای از توسعهیافتگی
لهای اخیر را جبران
و پیش��رفت برساند که ضعفها و اهمالهای صورت گرفته در سا
کند.
ش��رط اصلی این ش��یفت فکری و تحول گفتمانی ،بسترسازی ،تسهیل و اگاهسازی
جامعهای است که این روزها در مظان و معرض سیل اطالعات درست و غلطی قرار دارد
که در بستر شبکههای مجازی در حال انتقال و چرخش هیوالوار است.
این س��خن به معنای پذیرش تحدید و انسداد فضای مجازی در جامعه ایران نیست،
بلکه به این مفهوم است که اگر نگاههای درست و رویکردهای علمی و فنی در حوزههای
کالنی مانند فرهنگ به رسمیت شناخته نشده و تکثر از یک واژه به یک فضیلت تبدیل
نش��ود و انحصارطلبی در مفاهیم و معانی اجتماعی ،سیاسی و اقتصادی پایان نپذیرد،
میتواند جامعه غنی و ریش��هدار ما را در س��طحی از اگاهیهای کاذب و قشری گرفتار
کرده و قدرت تحلیل ،توان تفکر و اندیشهورزی را از بخشهای مهمی از جامعه و حتی
طبقات مسلط اجتماع س��لب کند .در این راستا میتوان مدیریت شهری و اصوال شهر
بهعنوان سوژه اصلی و مفهوم کلی موردتوجه مدیریت شهری را بهعنوان مثال برگزید.
سالهاس��ت توافق و تفاهم عرصه غیررسمی شهر و ساحت رسمی مدیریت شهری
به توافقی مشترک بر سر مفاهیم کالن شهری نرسید ه و اندیشه و تفکر شهری یا همان
الهیات شهری و محکمات فلسفی و علمی ان در بستر بیتوجهی به حال خود رها شده
اس��ت .این مسئله توانسته جریانشناسی فرهنگ ش��هری و تبارشناسی شهرسازی و
شهرنش��ینی را در انحصار محیط های اکادمیک و تئوریک صرف و مطلق گرفتار کند و
عمال مدیریت ش��هری را از یک ظرفیت مهم محروم کرده و نگاه سیاسی به شهر و بدل
کردن شهرداری بهعنوان نهادی اجتماعی را به مجموعهای سیاسی بهدنبال بیاورد.
انچه امروز میخواهیم ،تالقی و مفاهمه شهروند و شهردار بر شهر است که سیاست را
فرو میکاهد و مشارکت را فربه می سازد ،از همین جاست که مشارکت اجتماعی مقوم
سیاستگذاری شهری مطلوب و کارامد خواهد شد.
رونمایی از کتاب «روابط عمومی حرفه ای
و تحقیقات کاربردی»
با حضور پیشکسوتان و اعضای هیات مدیره انجمن روابط عمومی ایران و انجمن
علم��ی پژوهش های هنری ای��ران ،از کتاب «روابط عمومی حرف��ه ای و تحقیقات
کاربردی» رونمایی ش��د .این کتاب علمی و تخصصی ،توسط احمد پاکزاد ،یکی از
پیش��گامان صاحب س��بک مدیریت روابط عمومی نوین کشور به تحریر در امده و
توس��ط انتشارات مهرنوروز منتشر شده است .محتوای این کتاب موردتایید انجمن
روابط عمومی ایران و انجمن علمی پژوهش های هنری ایران اس��ت .خسرو رفیعی،
رئیس انجمن روابط عمومی ایران در این باره گفت :س��اختار سنتی حاکم بر حرفه
روابط عمومی ،کارکرد خود را از دست داده و برای حفظ و رونق این حرفه ،ناگزیر
به اتخاذ روش های نوین و اصول پیش��رفته هس��تیم که این امر به نوبه خود نیازمند
منابع علمی و تخصصی برگرفته از مدل مطلوب روابط عمومی ایرانی است .محتوای
این کتاب حاصل چند دهه تجارب موفق علمی و عملی نویسنده ان است و معتقدم
می تواند برای توسعه و تجلی دانش نوین روابط عمومی کشور موثر واقع شود .بهنام
زنگ��ی ،رئیس انجمن علمی پژوهش های هنری ای��ران هم در این باره گفت :ایجاد
ارتباط موثر و کارا ،امری هنری و خالقانه است و بی شک تدوین رویکردهای علمی
ای��ن هنر ،موضوعی ارزش��مند و پای��ا خواهد بود .انچه در این کت��اب امده ،تلفیق
هنرمندانه علم و تجربه با تکیه بر تحقیقات اس��ت که دستاورد مهمی برای جامعه
علمی و تخصصی کش��ور به ارمغان خواهد داشت .احمد پاکزاد ،نویسنده این کتاب
هم با اش��اره به ضرورت توجه به حرفه ای گری دانش محور در توسعه و تعمیق نهاد
رواب��ط عمومی در ایران ،گفت :انچه امروز باعث رن��ج نهاد روابط عمومی در ایران
شده ،نبود یک نگرش اجرایی علمی در مدیریت ان است .همین امر منجر به بروز
کارکردهای غیرحرفه ای در ان ش��ده و از این جهت می توان به صراحت گفت نهاد
روابط عمومی باوجود ظرفیت ها در حال اضمحالل اس��ت؛ بنابراین این کتاب ادای
دی��ن به علم مدیریت رواب��ط عمومی بوده و ماموری��ت دارد بنیان نگرش و منش
حرفه ای گری را مستند کرده و در اختیار نسل جدید روابط عمومی ایران قرار دهد؛
نسلی که مس��ئولیت دارد با دوراندیشی و پژوهش مداری ،سرنوشت بهتری را برای
تمامی اعضای خانواده روابط عمومی ایران رقم بزند.
گزارش خبری
ارتباط فرونشست زمین
با برداشت اب های زیرزمینی
ام��ار می گوید اس��تان اصفهان بدترین اس��تان کش��ور
ب��ه لحاظ وقوع مخاطره فرونشس��ت اس��ت .حتی برخی از
کارشناس��ان معتقدند وضعیت این اس��تان از استان تهران
بدتر است ،اما نباید یادمان برود که وقتی می گوییم شرایط
بد به معنای ان نیست که سایر مناطق کشور خطری از جهت
فرونشس��ت متوجه شان نیست .کالنشهرهایی مانند تهران،
اصفهان ،کرج ،مشهد و دشت هایی همچون مرودشت فارس
و رفسنجان در استان کرمان با چالش فرونشست مواجهند.
نخس��تین مناطقی که فرونشس��ت به صورت بزرگ در انها
دیده ش��د ،در رفس��نجان اس��تان کرمان و فس��ا در استان
یادداشت
انچه امروز
می خواهیم صفحه 16