روزنامه صمت شماره 1642

‫اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)‬ ‫ شنبه‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫سال سی ویکم دوره جدید شماره ‪ 1642‬پیاپی ‪2960‬‬ ‫‪ 8‬صفحه قیمت‪ 2000 :‬تومان‬ ‫‪http://Telegram.me/smtnews‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫من به احترام زنان وطنم‬ ‫می ایستم‬ ‫پرو‬ ‫نده‬ ‫‪www.smtnews.ir -‬‬ ‫یادداشت های امروز‬ ‫‪2‬‬ ‫جایگاه زنان‬ ‫در صنعت خودرو‬ ‫‪3‬‬ ‫زنان توانستند معادله‬ ‫را عوض کنند‬ ‫‪4‬‬ ‫نقش زنان در اقتصاد‬ ‫خانواده و جامعه‬ ‫‪5‬‬ ‫«جنس ضعیف»‬ ‫و اقتصاد‬ ‫‪6‬‬ ‫فعالیت اقتصادی زنان‬ ‫مصادره به مطلوب نشود‬ ‫‪7‬‬ ‫اقتصاد چقدر زنانه است؟‬ ‫روند رو به رشد حضور زنان در اقتصاد‬ ‫‪2‬‬ ‫جایگاه زنان در صنعت کجاست‬ ‫‪3‬‬ ‫بورس در مشت مردان‬ ‫‪4‬‬ ‫معدنکاری نیازمند دقت و ظرافت زنانه‬ ‫‪5‬‬ ‫اقتصاد جنسیت بردار است؟!‬ ‫‪7‬‬ ‫کارافرینی قدرت را جابه جا کرد‬ ‫‪8‬‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫در جست وجوی نقش زنان در صنایع معدنی‬ ‫‪6‬‬ صفحه 1 ‫‪2‬‬ ‫ شنبه‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫صنعت‬ ‫اقتصاد و توسعه‬ ‫تجارت‬ ‫سرمقاله‬ ‫من به احترام زنان وطنم‬ ‫می ایستم‬ ‫ناصر بزرگمهر‪ /‬مدیر مسئول‬ ‫‪management@smtnews.ir‬‬ ‫به نام او که هر چه بخواهد همان می شود‬ ‫پرونده روزنامه امروز ما‪ ،‬اقتصاد در دس��ت زنان‪ ،‬تعریف ش��ده اس��ت؛ اما مگر اقتصاد زن و مرد‬ ‫می شناسد؟‬ ‫دانش تفاوتی برای جنس��یت قائل نیس��ت‪ .‬علم مادام کوری‪ ،‬کمتر از همسرش پیر کوری نبود ‪.‬‬ ‫ژاندارک همان شکنجه هایی را تحمل کرد که بقیه ازادیخواهان مرد بر تن و جان خود حس کردند‪.‬‬ ‫فلورانس نایتینگل با شب بیداری بر بالین سربازان وطن‪ ،‬نام پرستار را در جهان ماندگار کرد‪.‬‬ ‫نام های اس��طوره ای تهمینه و رودابه و س��ودابه و سیندخت و کتایون و گردافرید با رستم و زال‬ ‫و کیکاوس و گشتاسب و سیاوش و تاریخ جهان گره خورده اند‪.‬‬ ‫شیرین‪ ،‬ویس‪ ،‬لیلی‪ ،‬منیژه‪ ،‬زهره و زلیخا همراه با خسرو‪ ،‬فرهاد‪ ،‬رامین‪ ،‬مجنون‪ ،‬بیژن‪ ،‬منوچهر‬ ‫و یوسف از جمله فهرست بلندباالی زنان و مردان عاشقی هستند که در اندیشه فردوسی‪ ،‬نظامی‪،‬‬ ‫عنصری‪ ،‬وحش��ی بافقی‪ ،‬امیرخس��رو دهلوی‪ ،‬ایرج میرزا و ده ها ش��اعر دیگر برای همه نس��ل ها‬ ‫عاشقی را تصویر کرده اند‪.‬‬ ‫رومئو و ژولیت یا اتللو و دزدمونای شکس��پیر‪ ،‬متعلق به انگلیس��ی ها نیس��ت؛ شکسپیر عشق را‬ ‫به جهان هدیه داده است‪.‬‬ ‫از حوا تا حضرت مریم که تنها نامی اس��ت که به نیکی در قران از او یاد ش��ده اس��ت؛ از عایش��ه‬ ‫و خدیجه تا بانوان ارجمند بس��یاری که با نام گرانقدر حضرت فاطمه زهرا گره خورده اند‪ ،‬همه از‬ ‫جایگاه واالی زن حکایت می کنند‪.‬‬ ‫با یک گردش س��اده در اینترنت‪ ،‬می توانیم نام هزاران زن ایرانی و غیرایرانی نام اور و تاثیرگذار‬ ‫را در حوزه های هنر‪ ،‬ادبیات‪ ،‬علوم‪ ،‬ورزش‪ ،‬تاریخ‪ ،‬سیاس��ت‪ ،‬مذهب‪ ،‬افس��انه و اس��طوره پیدا و به‬ ‫یکایک انها افتخار کنیم‪.‬‬ ‫مگر می توان در ادبیات معاصر ایران از نام س��یمین دانش��ور‪ ،‬فروغ فرخزاد‪ ،‬س��یمین بهبهانی و‬ ‫پروین اعتصامی و صدها شاعره و نویسنده دیگر گذشت‪.‬‬ ‫رخشان بنی اعتماد‪ ،‬پوران درخشنده‪ ،‬نرگس ابیار و ده ها فیلمساز زن اگر نبودند‪ ،‬تاریخ سینمای‬ ‫ایران چیزی کم داش��ت؛ همانگونه که کودکان ما با مدرس��ه موش ها به مدرسه رفتند و از مرضیه‬ ‫برومند زندگی جمعی را یاد گرفتند‪.‬‬ ‫مادر علی حاتمی با رقیه چهره ازاد و سریال اینه با جمیله شیخی‪ ،‬مهین شهابی و رویا افشار و‬ ‫ده ها فیلم و سریال دیگر با ده ها بازیگر دیگر شکل گرفتند تا نقش زنان هنرمند به یادگار بماند‪.‬‬ ‫روس��ری ابی هنوز بر س��ر فاطمه معتمداریا می درخش��د ‪ .‬باش��و غریبه کوچک بدون سوسن‬ ‫تسلیمی چیزی کم دارد‪ .‬نیکی کریمی‪ ،‬هدیه تهرانی‪ ،‬مریال زارعی و صدها بازیگری که نام شان را‬ ‫در ذهن ندارم اما در قلب دوست شان دارم‪ ،‬پازل هنر این سرزمین را تکمیل می کنند‪.‬‬ ‫از پری زنگنه با الالیی های مادرانه اش تا خوانندگان جوان و زیر زمینی و روزمینی داخل و خارج‬ ‫از کشور‪ ،‬تصویری از زنانی هستند که گوش جان ما را نوازش می دهند‪.‬‬ ‫رنگی که با قلم ایران درودی‪ ،‬منصوره حسینی‪ ،‬فریده الشایی‪ ،‬فریده تیرناز و هزاران نقاش جوان‬ ‫امروز بر بوم زندگی پیرامون ما می بارد‪ ،‬نگاه ما را به زندگی‪ ،‬رنگی تر می کند‪.‬‬ ‫نام های فاطمه مقیمی‪ ،‬فاطمه شعبانی‪ ،‬فاطمه دانشور‪ ،‬مهوش نیکپور‪ ،‬فریال مستوفی و بیش‬ ‫از ‪ ۵‬میلیون زن شاغل در جامعه امروز ایران نشان از حضوری زنده و شاداب در اقتصاد دارد‪.‬‬ ‫فریاد تالش دختران و زنان در حوزه های مختلف علوم مهندس��ی‪ ،‬ریاضی‪ ،‬پزش��کی‪ ،‬صنعت‪،‬‬ ‫معدن‪ ،‬تجارت‪ ،‬ساختمان‪ ،‬ارتباطات‪ ،‬روزنامه نگاری‪ ،‬مدیریت‪ ،‬فروشندگی‪ ،‬تدریس و انچه که در‬ ‫جهان شغل نامیده می شود باید برای هر مرد و هر همسر و هر برادر و هر پدری غرورافرین باشد‪.‬‬ ‫زنان ما امروز در همه حوزه های اجتماعی و اقتصادی حضور دارند و از همه مهم تر‪ ،‬مادر هستند‪،‬‬ ‫زندگی را تکمیل می کنند‪ ،‬عش��ق می ورزند و به کودکان یاد می دهند که چگونه متولد ش��وند و‬ ‫چگونه بزرگ شوند‪.‬‬ ‫خواهرم دکتر فرش��ته مهرازما‪ ،‬یک روز از ان طرف دنیا نوش��ت‪ :‬هنگامی که روح در تو دمیده‬ ‫می شود‪ ،‬در شکم یک زن هستی؛ هنگامی که گریه میکنی‪ ،‬در اغوش یک زن هستی‪ ،‬هنگامی‬ ‫که عاشق می شوی‪ ،‬در قلب یک زن هستی؛ زن امانت خدا روی زمین است‪.‬‬ ‫و من برایش نوشتم‪:‬‬ ‫سال هاست که دل به زنانی سپرده ام که عاشق بوده اند‪.‬‬ ‫سپردم که زندگی با او شروع شد‪.‬‬ ‫ ‬ ‫دل به مادری‬ ‫دل به دختربچه های کودکستانی سپردیم‪.‬‬ ‫دل به فرشته هایی سپردیم که امروز یادشان با ما است‪.‬‬ ‫دل به دخترکانی س��پردیم که پر طاووس را با ش��کر لبخند الی کتاب های درس با هم ردوبدل‬ ‫کردیم؛ دل به دختر همسایه سپردیم و بله گفتیم؛‬ ‫دل به دخترکانم سپردم تا زندگی را با انها مزه مزه کنم؛‬ ‫دل به دخترهایی س��پردم که همکارم‪ ،‬همکالس��ی ام‪ ،‬همیارم‪ ،‬همراه��م‪ ،‬همقدمم‪ ،‬هم قلمم‪،‬‬ ‫همدلم‪ ،‬همسرم و هم زنجیرم در طول زندگی بودند و به احترام انها از جای برمی خیزم‪.‬‬ ‫زن بستر مردانگی است‪.‬‬ ‫زن زنجیر زندگی است‪.‬‬ ‫زن نخ تسبیح دست مردانی است که دل در گرو زن بسته اند‪.‬‬ ‫گ می فرماید‪:‬‬ ‫و برای همین است که سعدی بزر ‬ ‫زن خوب فرمانبر پارسا‬ ‫کند مرد درویش را پادشا‬ ‫من به پارس��ایی و فرمانبری زن نمی اندیش��م؛ من به قامت بلند اندیش��ه زنانی می اندیشم که با‬ ‫ذهن پاک شان‪ ،‬راه سخت فهمیدن را هموار می کنند‪.‬‬ ‫من به اغوش زنانی فکر می کنم که با گرمای وجودشان‪ ،‬ادم را بر زمین برکت داده اند‪.‬‬ ‫من به حوایی دلبسته ام که با هوای ذهنش‪ ،‬دل ناارام مرد را ارام می کند‪.‬‬ ‫من به زنانی دلخوشم که با لبخندشان‪ ،‬خیر را بر شر پیروز می کنند‪.‬‬ ‫من از وقتی که خداوند دو دختر به من هدیه کرد‪ ،‬به جهانی زیباتر می اندیشم‪.‬‬ ‫من به فرشته ای می اندیشم که با ذهن زنانه خود‪ ،‬جهنم را بهشت خواهد کرد‪.‬‬ ‫من به جهنمی می اندیش��م که با حضور یک زن‪ ،‬اراس��ته خواهد ش��د‪ ،‬زیبا خواهد شد‪ ،‬بهشت‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ویلیام گلدینگ‪ ،‬یکی از برندگان نوبل می گوید‪ :‬زن ها باید دیوانه باشند که می خواهند با مردها‬ ‫مساوی بشوند‪ .‬انها همیشه خیلی باالترند‪ .‬هر چیزی را به یک زن بدهی‪ ،‬ان را به بهترین مبدل‬ ‫می س��ازد‪ .‬اگر به او یک اس��پرم س��اده بدهی‪ ،‬او به تو یک بچه می دهد؛ اگر به او یک محل اقامت‬ ‫بده��ی‪ ،‬او انج��ا را ب��ه یک خانه تبدیل می کند؛ اگر به او یک ماده غذایی بدهی‪ ،‬او به تو یک وعده‬ ‫غذای خوشمزه می دهد؛ اگر به او لبخند بدهی‪ ،‬او قلبش را به تو می دهد‪.‬‬ ‫باید به زن هایی دل بست که زنجیر وحدت را از لحظه زایش کودک به صدا درمی اورند و درد‬ ‫را تجربه می کنند و زندگی می بخشند‪.‬‬ ‫نادر ابراهیمی‪ ،‬نویسنده نامدار چه خوب گفت‪ :‬ما بدون زنان خوب‪ ،‬مردان کوچکیم‪.‬‬ ‫دیگری در دنیای مجازی نوشته است‪:‬‬ ‫ما به عنوان مرد‪ ،‬پدر‪ ،‬برادر‪ ،‬شوهر‪ ،‬همکار‪ ،‬همکالسی و همشهری به زنان اطراف مان بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما به خواهری که می توانس��ت با عش��ق و ش��ور رابطه ای عمیق و احساسی را تجربه کند و از ان‬ ‫لذت ببرد‪ ،‬اما به خاطر ترس از ما ان را بوسید و کنار گذاشت بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما مردان به دخترمان بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما مردان به همسرمان بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما مردان به همکارمان بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما مردان به تمام زنان بدهکاریم‪.‬‬ ‫ما به انها‪ ،‬لذت‪ ،‬شادی‪ ،‬امنیت‪ ،‬ازادی‪ ،‬رهایی‪ ،‬خنده و خیلی چیزها بدهکاریم‪.‬‬ ‫اعتباری که زنان به‬ ‫«توسعه یافتگی»‬ ‫می دهند‬ ‫یکی از مهم ترین معیارها برای س��نجش درجه توسعه یافتگی‬ ‫یک کشور‪ ،‬میزان اهمیت و اعتبار زنان در ان کشور است‪ .‬نقش‬ ‫زنان در توس��عه‪ ،‬مستقیما با هدف توسعه اجتماعی و اقتصادی‬ ‫وابس��تگی دارد و از این رو در تحول همه جوامع انسانی‪ ،‬عاملی‬ ‫بنیادی محس��وب می ش��ود‪ .‬براس��اس امارهای جهانی باوجود‬ ‫اینک��ه نیم��ی از کل جمعیت جهان را زنان تش��کیل می دهند‬ ‫و دوس��وم ساعات کار انجام شده توسط زنان صورت می پذیرد‪،‬‬ ‫تنه��ا یک ده��م درامد جهان و فقط یک ص��دم مالکیت اموال و‬ ‫دارایی های جهان به زنان اختصاص یافته است؛ بنابراین نابرابری‬ ‫زنان و مردان در تمامی جوامع ک مو بیش وجود دارد که در برخی‬ ‫از س��ازمان های جهانی در چند س��ال اخیر به این مسئله بیشتر‬ ‫توجه ش��ده و اصالح این روند در برنامه ریزی های خرد و کالن‬ ‫اقتص��ادی و اجتماعی س��ازمان های مختلف جهانی قرار گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬برخی ب��ر این باورند که هیچ گاه در ط��ول تاریخ به ویژه‬ ‫در کش��ورهای درحال توس��عه‪ ،‬زنان نتوانسته اند جایگاه واقعی‬ ‫خ��ود را در اقتص��اد پیدا کنند‪ .‬افزایش نقش زنان و مش��ارکت‬ ‫واقع��ی انها‪ ،‬باتوجه ب��ه این نکته که این گروه نیمی از جمعیت‬ ‫کشورها را تشکیل می دهند‪ ،‬عالوه بر به بار اوردن سود اقتصادی‬ ‫می توان��د مناف��ع اجتماعی زیادی را نیز برای کش��ور به ارمغان‬ ‫بیاورد‪ .‬مطالعات نهادهای بین المللی از جمله صندوق بین المللی‬ ‫پول نشان می دهد بسیاری از نارسایی های شاخص های اقتصاد‬ ‫کالن کش��ورهای درحال توسعه در صورت مشارکت کامل زنان‪،‬‬ ‫بهب��ود خواه��د یافت‪ .‬باتوج��ه به اهمیت ای��ن موضوع مروری‬ ‫ب��ر وضعی��ت زنان در اقتص��اد جهان و اقتصاد ای��ران‪ ،‬می تواند‬ ‫راهگش��ای برنامه ریزی بهتر برای انها باش��د‪ .‬باتوجه به اهمیت‬ ‫نقش زنان در توسعه در پرونده این شماره‬ ‫به این موضوع‬ ‫پرداخته ایم‪ .‬با ما همراه باشید‪.‬‬ ‫در بررسی نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ایران نمایان شد‬ ‫روند رو به رشد حضور زنان در اقتصاد‬ ‫س��هم زن��ان از اقتصاد چقدر اس��ت؟ امار می گوید‬ ‫در ‪ ۲۰‬س��ال اخی��ر نرخ مش��ارکت زن��ان در اقتصاد‬ ‫‪ ۷۶‬درص��د افزایش یافته و از س��وی دیگر تعداد زنان‬ ‫دارای تحصی�لات دانش��گاهی در همی��ن دوره ‪۱۲‬‬ ‫برابر ش��ده است‪ .‬با این حال‪ ،‬همچنان فاصله وضعیت‬ ‫مش��ارکت زنان در ایران با دیگر کشورها و نرم جهانی‬ ‫قابل توجه است‪ .‬حتی کشورهایی که از نظر اقتصادی‬ ‫فاصل��ه معناداری ب��ا ایران ندارن��د‪ ،‬در زمینه فعالیت‬ ‫اقتصادی زنان‪ ،‬جلوتر هس��تند‪ .‬سال گذشته معاونت‬ ‫ام��ور اقتص��ادی وزارت اقتصاد در گزارش��ی با عنوان‬ ‫«تصویری از مش��ارکت اقتصادی زن��ان در ایران» به‬ ‫بررسی این موضوع پرداخت‪.‬‬ ‫براس��اس این گزارش حضور زنان در اقتصاد ایران‪،‬‬ ‫هم در بخش نرخ مش��ارکت اقتصادی و هم در بخش‬ ‫اموزش در دهه های گذش��ته بهبود نسبی یافته است‪.‬‬ ‫درحالی ک��ه نرخ مش��ارکت در س��ال ‪ ۱۳۷۵‬حدود ‪۹‬‬ ‫درص��د ب��ود‪ ،‬بعد از ‪ ۱۰‬س��ال این ن��رخ در میانه دهه‬ ‫‪ ۸۰‬ب��ه بیش از ‪ ۱۶‬درصد رس��ید‪ ،‬اما بع��د از ان نرخ‬ ‫مش��ارکت زنان با عقبگردی در سال ‪ ۹۰‬به رقم حدود‬ ‫‪ ۱۲‬درصد رسید و بعد از ان در دهه جاری جز برخی از‬ ‫سال ها‪ ،‬روند نرخ مشارکت بانوان صعودی بوده است؛‬ ‫به طوری که در سال ‪ ۱۳۹۷‬نرخ مشارکت به ‪ ۱۶‬درصد‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫اما می توان گفت س��رعت رش��د نرخ مشارکت مردان‬ ‫کمتر از سرعت رشد نرخ مشارکت زنان بوده است؛ به‬ ‫ی که در س��ال ابتدایی این بازه یعنی ‪ ۱۳۷۵‬نرخ‬ ‫ طور ‬ ‫مشارکت مردان ‪ ۶۰‬درصد بوده و طی روندی صعودی‬ ‫این نرخ در س��ال ‪ ۹۷‬به ‪ ۶۴‬درصد رسیده است‪ .‬البته‬ ‫باید به این نکته توجه داشت که یکی از دالیل سرعت‬ ‫رش��د مش��ارکت مردان‪ ،‬باال بودن نرخ انها به صورت‬ ‫مطلق است‪.‬‬ ‫حال می توان با مقایس��ه نسبت مشارکت مردان به‬ ‫زنان‪ ،‬توضیحی بهتر از مقایس��ه این دو گروه ارائه داد‪.‬‬ ‫شاخص «نس��بت مشارکت اقتصادی مردان به زنان»‬ ‫طی این بازه روندی کاهشی داشته است‪ .‬این موضوع‬ ‫نشان می دهد زنان توانسته اند حضور خود را در اقتصاد‬ ‫دیکته کنند‪.‬‬ ‫درحالی که در س��ال ‪ ۱۳۷۵‬حضور مردان در اقتصاد‬ ‫بی��ش از ‪ ۶‬براب��ر حض��ور زنان بوده‪ ،‬ط��ی ‪ 2‬دهه این‬ ‫ش��اخص با روندی کاهش��ی به ‪ ۴‬برابر در س��ال ‪۹۷‬‬ ‫رسیده است‪ .‬از مهم ترین عواملی که در زمینه افزایش‬ ‫مش��ارکت زنان در اقتصاد از ان یاد می ش��ود‪ ،‬افزایش‬ ‫س��ن ازدواج‪ ،‬کاهش نرخ ب��اروری‪ ،‬افزایش نرخ ورود‬ ‫زنان به تحصیالت ابتدایی و دانش��گاه ها‪ ،‬ارتقای سطح‬ ‫استاندارد زندگی و در ضمن نیاز به افزایش درامدهای‬ ‫خانوار و تحوالت فرهنگی و اجتماعی است‪.‬‬ ‫نمی توان تنها با مرور نرخ مش��ارکت زنان‪ ،‬به تصویر‬ ‫کامل و روش��نی از س��هم انها در اقتصاد کشور دست‬ ‫یافت‪ .‬در کنار نرخ مش��ارکت زنان‪ ،‬باید دید وضعیت‬ ‫نس��بی مش��ارکت انها در مقابل مردان به چه صورت‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫نرخ مشارکت مردان در بازه ای که مرور شد ‪-‬یعنی از‬ ‫سال ‪ ۷۵‬تا ‪ -۹۷‬به صورت کلی روندی صعودی داشته‪،‬‬ ‫اماره��ا نش��ان می دهد ب��ا اینکه وضعی��ت زنان در‬ ‫حوزه اقتصاد در کش��ور تا حدودی نسبت به دهه های‬ ‫قب��ل بهب��ود یافته‪ ،‬هنوز فاصله بس��یار معن��اداری با‬ ‫کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای در سطح ایران‬ ‫دارد‪ .‬درحالی ک��ه نرخ مش��ارکت زنان در کش��ورهای‬ ‫توس��عه یافته ای مانند ژاپن‪ ،‬نروژ و کانادا حدود ‪ ۵۰‬تا‬ ‫‪ ۶۰‬درصد است‪ ،‬در سال ‪ ۲۰۱۸‬میالدی نرخ مشارکت‬ ‫‹ ‹بهبود وضعیت نسبی زنان‬ ‫‹ ‹وضعیت نامطلوب در مقیاس جهانی‬ ‫زنان در ایران بیش از ‪ ۱۶‬درصد بوده است‪.‬‬ ‫ای��ن ن��رخ در ترکی��ه که بیش��تر به اقتص��اد ایران‬ ‫مش��ابهت دارد‪ ۳۳ ،‬درص��د اس��ت که ح��دود ‪ 2‬برابر‬ ‫ش��اخص ثبت شده در ایران است‪ ،‬این در حالی است‬ ‫که نرخ مش��ارکت مردان در کش��ور تقریبا برابر با این‬ ‫کشورهاس��ت‪ .‬از طرفی نرخ بیکاری زنان در ایران نیز‬ ‫بسیار باالتر از این کشورهاست‪.‬‬ ‫نرخ بیکاری زنان ایرانی ‪ ۲۰‬درصد اعالم شده است؛‬ ‫این نرخ حدود ‪ ۱۰‬برابر نرخ بیکاری زنان ژاپنی و بیش‬ ‫از ‪ ۵‬برابر نرخ بیکاری زنان نروژی اس��ت‪ .‬نرخ بیکاری‬ ‫زنان مالزی بیش از ‪ ۳‬درصد است که کمتر از یک پنجم‬ ‫نرخ بیکاری زنان ایرانی است‪ .‬تمامی این امارها نشان‬ ‫می دهد‪ ،‬ایران هنوز فاصله زیادی تا رس��یدن به سطح‬ ‫اس��تاندارد جهانی در حوزه اقتصاد زنان دارد‪ .‬شاخص‬ ‫مهم دیگری که حضور فعال و مطلوب زنان در س��طح‬ ‫یک جامعه را مشخص می کند‪ ،‬تعداد دانش اموختگان‬ ‫تحصیالت دانشگاهی و تکمیلی است‪.‬‬ ‫داده ها نشان می دهد تعداد دانش اموختگان زن در‬ ‫طول این سال ها‪ ،‬در کشور افزایش چشمگیری داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬در ‪ 2‬ده��ه اخیر تع��داد فارغ التحصیالن زن از‬ ‫دانشگاه های کش��ور روندی صعودی داشته است‪ .‬در‬ ‫حالی که در سال تحصیلی ‪ ۷۵‬تعداد دانش اموختگان‬ ‫زن ح��دود ‪ ۲۷‬ه��زار نفر بوده‪ ۲۰ ،‬س��ال بعد (س��ال‬ ‫تحصیلی ‪ )۹۵-۹۶‬این تعداد به ‪ ۳۲۲‬هزار نفر رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬این امار به این معنی اس��ت که زنان رشد ‪۱۲‬‬ ‫براب��ری را در زمین��ه تحصیالت تکمیل��ی در ‪ 2‬دهه‬ ‫داشته اند‪.‬‬ ‫‹ ‹ورود زنان به دنیای سیاست‬ ‫باای��ن هم��ه امار می گوی��د کارنامه انتص��اب زنان‬ ‫در پس��ت های مدیریت��ی دولت در س��ال های دولت‬ ‫دوازدهم مثبت و قابل توجه اس��ت و در مجموع رش��د‬ ‫‪ ۷۶.۴‬درصدی انتصاب مدیران زن در ‪ 3‬س��ال اخیر را‬ ‫نشان می دهد‪.‬‬ ‫ب��ه گ��زارش معاون��ت ام��ور زن��ان و خان��واده‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬زهرا جواهریان با بیان اینکه انتصاب‬ ‫مدیران زن در همه سطوح از ‪ ۱۲.۷‬درصد در سال ‪۹۶‬‬ ‫ب��ه ‪ ۲۲.۶‬درصد در س��ال ‪ ۹۹‬افزایش یافته‪ ،‬گفت‪ :‬بر‬ ‫این اس��اس ‪ ۸۴۸۸‬زن مدیر به عرصه مدیریت اضافه‬ ‫شده که یک درصد در پست عالی‪ ۱۵ ،‬درصد در پست‬ ‫میانی و ‪ ۸۴‬درصد در پست پایه بوده است‪.‬‬ ‫وی اف��زود‪ :‬تعداد مدیران زن از ‪ ۱۱‬هزار و ‪ ۱۰۹‬نفر‬ ‫در سال ‪ ۹۶‬به ‪ ۱۹‬هزار و ‪ ۵۹۷‬در سال ‪ ۹۹‬رسیده که‬ ‫در مجموع رشد ‪ ۷۶.۴‬درصدی انتصاب مدیران زن در‬ ‫‪ 3‬سال اخیر را نشان می دهد‪.‬‬ ‫به گفت��ه مع��اون برنامه ری��زی و هماهنگی‪ ،‬درصد‬ ‫مدیران زن در س��طح عالی از ‪ ۱.۶‬در س��ال ‪ ۹۶‬به ‪۷.۸‬‬ ‫در س��ال ‪ ،۹۹‬در س��طح میان��ی از ‪ ۸.۱‬ب��ه ‪ ۱۴.۳‬و در‬ ‫س��طح پایه از ‪ ۱۴.۵‬به ‪ ۲۵.۴‬رس��یده است‪ .‬جواهریان‬ ‫تصریح کرد‪ :‬تعداد مدیران زن در استانداری ها از ‪۸.۳‬‬ ‫درصد در سال ‪ ۹۶‬به ‪ ۱۵.۹‬درصد در سال ‪ ۹۹‬افزایش‬ ‫یافته که از ‪ ۲۹۲‬مدیر زن به ‪ ۵۵۴‬رسیده و رشد ‪۸۹.۷‬‬ ‫درصدی انتصاب مدیران زن در استانداری‪ ،‬فرمانداری‬ ‫و بخشداری ها در ‪ 3‬سال اخیر را نشان می دهد‪.‬‬ ‫قابل توجه اینکه ‪ ۱۶‬مدیر زن در پست عالی به عنوان‬ ‫معاون استاندار منصوب شده اند‪ .‬از جمله مصادیق این‬ ‫اق��دام در دول��ت دوازده��م‪ ،‬فاطمه دادگر نخس��تین‬ ‫مدی��رکل س��تادی زن در وزارت اقتص��اد و دارای��ی‪،‬‬ ‫حمیرا ریگی نخس��تین س��فیر زن اهل سنت ایران در‬ ‫کشور برونئی‪ ،‬اکرم فداکار معاون استاندار یزد‪ ،‬پروانه‬ ‫س��هرابی نخس��تین مدیر فرودگاه��ی زن در ابادان و‬ ‫هاجر عبدی نخس��تین مدیر زن در صنعت برق کشور‬ ‫و مدیرعامل شرکت توزیع برق هرمزگان بوده است‪.‬‬ ‫زنانی که می خواهند راهی پاستور شوند‬ ‫صحب��ت از نامزدهای انتخابات ‪ ،۱۴۰۰‬به نامزدهای‬ ‫احتمالی زنان نیز گسترش یافته و گمانه زنی ها فراتر از‬ ‫امکان حضور زنان در انتخابات به امدن و نیامدن زنان‬ ‫ش��ناخت ه ش��ده در عرصه سیاست معطوف شده است‪.‬‬ ‫در حالی که زهرا نژادبهرام از تمایل خود برای نامزدی‬ ‫در انتخاب��ات خبر داده‪ ،‬الهام امین زاده‪ ،‬معاون حقوقی‬ ‫پیش��ین رئیس جمهوری‪ ،‬درب��اره تمایل به نامزدی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ ۱۴۰۰‬تاکید کرده هنوز به‬ ‫این مس��ئله فکر نکرده اس��ت‪ .‬درباره دیگر نامزدهای‬ ‫احتمال��ی زنان نیز فعال ب��ه نام های ابتکار و موالوردی‬ ‫اش��اره می ش��ود که احتمال حضور این دو نیز بس��یار‬ ‫کم اس��ت‪ .‬اصولگرایان نیز مرضیه دستجردی را دارند‬ ‫که نخس��تین زنی اس��ت که مدیریت ی��ک وزارتخانه‬ ‫را در کارنام��ه خود دارد؛ اما براس��اس اخبار انتخاباتی‬ ‫اصولگرای��ان احتمال حمایت از ی��ک نامزد زن دور از‬ ‫انتظار اس��ت‪« .‬ایا زنان حق رئیس جمهوری ش��دن را‬ ‫دارند؟»‪« ،‬ایا یک زن ش��انس رئیس جمهوری شدن را‬ ‫پیدا می کند؟»‪« ،‬ای��ا قانون زنان را از رئیس جمهوری‬ ‫ش��دن منع کرده اس��ت؟» و‪ ...‬س��واالتی که با هر بار‬ ‫نزدیک ش��دن به انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری تکرار‬ ‫و تک��رار می ش��وند اما باوجود انکه باره��ا بر نبود منع‬ ‫قانون��ی نام��زدی زن��ان و رئیس جمهوری ش��دن انها‬ ‫تاکید ش��ده‪« ،‬رجل سیاس��ی» همان س��دی بوده که‬ ‫از کس��ب باالترین مقام س��اختمان پاس��تور ازس��وی‬ ‫زنان جلوگیری کرده اس��ت‪ .‬حال در هنگامه انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری س��یزدهم‪ ،‬عباس��علی کدخدایی‪،‬‬ ‫س��خنگوی ش��ورای نگهبان از احتمال حضور زنان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سخن می گوید؛ سخنی که‬ ‫برخ��ی را امیدوار به تغییر تفس��یر ش��ورای نگهبان از‬ ‫«رج��ل سیاس��ی» کرد و برخی دیگ��ر ان را تنها یک‬ ‫اظهارنظر عادی و بدون تاثیر بر تفس��یرهای ش��ورای‬ ‫نگهبان می دانند‪.‬‬ ‫نقش زنان در توسعه را باور کنیم‬ ‫مهرناز تیموریان‪ -‬کارشناس ارشد و تحلیلگر‬ ‫توس�عه اقتص�ادی بان�ک جهانی‪ :‬گزارش س��ال‬ ‫گذشته بانک جهانی حاکی از ان بود که در ‪ ۱۶۷‬کشور‬ ‫جه��ان حداقل یک قانون تبعیض امیز و محدودکننده‬ ‫برای فعالیت های اقتص��ادی زنان وجود دارد‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که این تبعیض ها همیشه وجود داشته و تنها‬ ‫علت نمایان ش��دن ان‪ ،‬این اس��ت که ما در س��ال های‬ ‫اخیر در شناسایی این تبعیض ها موفق تر عمل کرده ایم‪.‬‬ ‫تازه متوجه شده ایم قوانینی وجود دارند که خواسته یا‬ ‫ناخواسته باعث می شوند زنان نتوانند در حوزه اقتصاد‬ ‫کشورش��ان حضور فعال تری داش��ته باشند‪ .‬نکته دوم‬ ‫ک��ه در تم��ام دنیا وج��ود دارد نوع نگاه ب��ه نقش زنان‬ ‫اس��ت‪ .‬این سوال همیشه مطرح بوده که ایا زنان واقعاً‬ ‫باید در مس��ائل اقتصادی جامعه شرکت کنند؟ ایا یک‬ ‫زن نقش��ی در رشد اقتصادی یا رشد یک کشور دارد یا‬ ‫خیر! در بیش��تر کش��ورها باور این بوده که مهم ترین‬ ‫نق��ش زن در خانواده اس��ت و وقتی ه��م که در تاریخ‬ ‫قوانین��ی به وجود امده تا ش��رکت افراد (چه زن و چه‬ ‫مرد) را در دنیای اقتصاد اس��ان تر کند‪ ،‬نگاه ش��ان این‬ ‫بوده که چه کس��ی می تواند در فعالیت های اقتصادی‬ ‫مشارکت بهتری داشته باشد‪ .‬با این نگاه قوانین بیشتر‬ ‫به نفع مردان تنظیم ش��ده‪ ،‬به همین دلیل اس��ت که‬ ‫امروز در سراس��ر دنیا تالش می ش��ود وضع یک قانون‬ ‫برمبنای دیدگاه های مختلف و براس��اس نظرات هر دو‬ ‫جنس��یت باش��د‪ .‬به عنوان نمونه در ‪ ۱۰‬س��ال گذشته‬ ‫ایس��لند یکی از کش��ورهایی اس��ت که باالترین تعداد‬ ‫زنان را در دولت دارد؛ یعنی حدود ‪ ۴۰‬درصد کس��انی‬ ‫که در دولت یا عرصه سیاس��ت این کشور حضور دارند‬ ‫زن هستند‪ .‬این مسئله کمک می کند که نگاه زنان هم‬ ‫در تصمیم س��ازی ها و سیاس��ت گذاری ها دخیل باشد‪.‬‬ ‫نتیجه اش را ببینیم؛ در ژانویه ‪ ۲۰۱۹‬قانونی در ایسلند‬ ‫به تصویب رسید که برمبنای ان شرکت های خصوصی‬ ‫(غیر از بخش دولتی) حق ندارند بین دس��تمزد زنان و‬ ‫م��ردان اختالف بگذارند‪ .‬این برخالف ش��رایط کنونی‬ ‫ماس��ت‪ .‬حتی اگ��ر زنانی در دولت حض��ور دارند‪ ،‬این‬ ‫افراد اغلب تصمیم گیرنده نیس��تند‪ .‬ممکن اس��ت یک‬ ‫زن مش��اور وزیر یا مشاور رئیس جمهوری باشد‪ ،‬اما در‬ ‫نهایت مش��اور تصمیم نمی گیرد و تصمیم گیرنده کس‬ ‫دیگری اس��ت‪ .‬این نش��ان می دهد اگر زنان در بخش‬ ‫تصمیم گی��ری دول��ت حضور نداش��ته باش��ند‪ ،‬کمتر‬ ‫می توانن��د در قوانین��ی که به وجود می ای��د تاثیرگذار‬ ‫باشند‪ .‬با این همه این واقعیتی انکارناپذیر است که ما‬ ‫در ایران زنان تحصیلکرده و تاثیرگذار بسیاری داریم که‬ ‫وقتی ش��رایط برای شان اماده بوده بهترین استفاده را‬ ‫کرد ه و توانسته اند بهترین نقش را در کمک به پیشرفت‬ ‫ی که من دارم‬ ‫و توس��عه جامعه ایفا کنند‪ .‬تنها امیدوار ‬ ‫این اس��ت که اصالحات را با قبول و باور نقش زنان در‬ ‫توسعه کشور اغاز کنیم‪.‬‬ ‫نگاه روز‬ ‫زن و ذاتی که می خواهد اقتصادی باشد!‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫ایدا فریدی‪ -‬ذات اقتصاد چقدر زنانه است؟ یا ذات‬ ‫زنانه چقدر با مفاهیم و سازکارهای اقتصادی همخوانی‬ ‫دارد؟ سوال ها بسیارند! زنان از اساس چقدر می توانند‬ ‫در این مفهوم نقش داشته باشند؟ مفهومی که به شدت‬ ‫وابسته به منابع مالی و سرمایه در دسترس است؛ یعنی‬ ‫هم��ان فاکتوره��ای ضروری ایفای نقش اقتصادی که‬ ‫بیشتر در دست مردان است‪ .‬تا همین جای کار کافی‬ ‫اس��ت که متوجه نقش زنان در یک جامعه اقتصادی‬ ‫شویم‪ .‬فیلم «بانوی اهنی» داستان زندگی زنی به نام‬ ‫مارگارت تاچر است که زمانی نخست وزیر انگلیس بود‬ ‫و کاری ک��رد ک��ه صدای��ش در دنیایی که تنها صدای‬ ‫مردان ش��نیده می ش��د‪ ،‬طنین انداز و جاودانه ش��ود‪.‬‬ ‫ش��ما چند نفر دیگر مثل او را می شناس��ید‪ .‬جس��یندا‬ ‫اردِرن‪ ،‬نخس��ت وزیر نیوزیلن��د زنی حدود ‪ ۴۰‬س��اله‬ ‫اکنون از محبوب ترین و موفق ترین مس��ئوالن ارش��د‬ ‫یک سرزمین است‪ .‬چند نفر از زنانی که در اطراف خود‬ ‫می شناس��ید به عنوان صاحبان مشاغل دارای میزی و‬ ‫منصبی هستند‪ .‬منظور زنانی هستند که از صفر تا صد‬ ‫یک بنگاه خرد یا کالن اقتصادی را در دس��ت دارند و‬ ‫ان را با تمام اجزا و نیروهای انسانی متخصص مدیریت‬ ‫می کنند‪ .‬هستند چنین زنانی با چنین نقش های کالن‬ ‫اقتصادی اما بیراهه نیست اگر بگوییم در هر حوزه تنها‬ ‫به اندازه یا کمتر از انگش��تان دو دس��ت‪ .‬تصویر مقابل‬ ‫شاید مشتی نمون ه خروار باشد‪ .‬کارگاه تولید پوشاک؛‬ ‫مجموع��ه ای موف��ق که با حضور زنان اداره می ش��ود‪.‬‬ ‫یکی از بانوان به دلیل سابقه کاری بیشتر ناظر بر تمام‬ ‫بخش های دوخت اس��ت و هر فردی را بنا به تخصص‬ ‫یا ظرفیت و عالقه مندی اش در یکی از مراحل دوخت‬ ‫مانتو یا ش��لوار منصوب کرده اس��ت‪ .‬اما انکه در نهایت‬ ‫حقوق فرد ناظر و باقی زنان کارگاه را تامین می کند‪ ،‬از‬ ‫جنس زنان نیست‪ .‬کارفرمای این کارگاه یک مرد است‪.‬‬ ‫کارگاه هایی از این دس��ت بس��یارند‪ .‬به عقیده نگارنده‬ ‫شاید به همین دلیل که سرمایه و منابع مالی همیشه‬ ‫و در بیشتر مواقع در دست مردان است!‬ صفحه 2 ‫ شنبه‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع اال ول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫صنعت به توانمندی زنان نیاز دارد‬ ‫جایگاه زنان در صنعت کجاست‬ ‫امیرحسن کاکایی‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت‬ ‫فاطمه امیراحمدی‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫عکس‪ :‬ایدا فریدی‬ ‫جایگاه زنان در صنعت کجاس�ت؟ شاید در چند دهه گذشته که ایران به سوی‬ ‫صنعتی ش�دن پیش رفت‪ ،‬حضور جدی زنان را ش�اهد نبودیم اما به نظر می رسد‬ ‫در یک دهه گذش�ته نق�ش زنان ایرانی در ح�وزه طراح�ی در صنایع پررنگ تر‬ ‫از بخش ه�ای مدیریتی باش�د‪ .‬از ای�ن رو حضور انها در صنای�ع کوچک از جمله‬ ‫پوش�اک‪ ،‬کیف‪ ،‬کفش و‪ ...‬بیش از سایر صنایع اس�ت‪ .‬فعالیت زنان در حوزه های‬ ‫مردانه ای مانند رانندگی و ترانزیت سبب شد نگاه سنتی نسبت به تفکیک حوزه‬ ‫کاری زنان و مردان کمرنگ شده و جامعه به این باور برسد که زنان هم می توانند‬ ‫مانند مردان نقش کلیدی و تاثیرگذار در حوزه صنعت و اقتصاد داشته باشد‪.‬‬ ‫نقش زنان در صنایع بزرگ‬ ‫ارش محبی ن�ژاد‪ ،‬دبی�ر انجم�ن تخصص�ی‬ ‫صنای�ع همگ�ن نیرومحرک�ه و قطعه س�ازان‬ ‫خودرو کشو‪:‬‬ ‫در دنی��ای رقابتی امروز که کش��ورها تالش برای‬ ‫رش��د و توس��عه را از جمل��ه اهداف کلی��دی برای‬ ‫کسب مزیت رقابتی‪ ،‬سرلوحه فعالیت های خود قرار‬ ‫داده اند‪ ،‬اس��تفاده از تمام ظرفیت های منابع انسانی‬ ‫جامعه برای رسیدن به این مهم اهمیت ویژه ای پیدا‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫زن��ان یک��ی از س��رمایه های با ارزش هر کش��ور‬ ‫به ش��مار می روند و مشارکت جدی انها دلیلی برای‬ ‫رشد و ترقی کشورهای توسعه یافته عنوان می شود‪.‬‬ ‫امروزه در کنار س��رمایه های انس��انی و فیزیکی‪،‬‬ ‫سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی یا بعد معنوی‬ ‫ی��ک جامعه نیز م��ورد توجه قرار گرفته اس��ت که‬ ‫به مثابه میراثی تاریخی اس��ت که با تشویق افراد به‬ ‫همکاری و مشارکت در تعامالت اجتماعی‪ ،‬می تواند‬ ‫به حل میزان بیشتری از معضالت موجود در اجتماع‬ ‫فائ��ق اید و حرکت به س��وی تعال��ی را امکان پذیر‬ ‫کند‪.‬‬ ‫در کش��ور ما اگرچه به نظر می رس��د حضور زنان‬ ‫در عرصه ه��ای گوناگ��ون به مراتب بیش��تر ش��ده‬ ‫و نق��ش زن��ان پررنگ ت��ر از گذش��ته‬ ‫اس��ت‪ ،‬ام��ا حض��ور انها در پس��ت های‬ ‫مدیریت��ی هنوز هم محس��وس نیس��ت‪،‬‬ ‫چراک��ه انها به پس��ت های عالی نزدیک‬ ‫می ش��وند ام��ا به ن��درت ان را به چنگ‬ ‫می اورند‪.‬‬ ‫موان��ع نامری��ی ی��ا هم��ان «تئ��وری‬ ‫س��قف شیش��ه ای» ب��ر س��ر راه صع��ود زن��ان به‬ ‫مرات��ب عال��ی س��ازمانی وج��ود دارد ک��ه ای��ن‬ ‫مس��ئله با مولفه های س��رمایه اجتماع��ی در تضاد‬ ‫است‪.‬‬ ‫اصالح سقف شیشه ای یا همان پدیده عدم توفیق‬ ‫زنان در دستیابی به س��طوح عالی مدیریتی‪ ،‬موانع‬ ‫تبعیض امی��ز در راه ت�لاش زن��ان برای دس��تیابی‬ ‫ب��ه موفقی��ت اس��ت ک��ه مص��داق ب��ارز نابرابری‬ ‫اس��ت‪ .‬این پدیده در جوامع مختلف وجود داشته‬ ‫اما در کش��ورهای کمتر توس��عه یافته متاسفانه این‬ ‫سقف پایین تر و مستحکم تر است‪ .‬ت‬ ‫ا هنگامی که این س��قف وجود داش��ته باشد‪ ،‬هم‬ ‫فرصت پیش��رفت و ترقی از زنان سلب و هم جامعه‬ ‫از این ظرفیت محروم می ش��ود‪ .‬اما مسئله کلیدی‪،‬‬ ‫نظام «شایسته ساالری» در جامعه است‪ ،‬نظامی که‬ ‫در ان مزای��ا و موقعیت های ش��غلی تنها‬ ‫براساس «شایس��تگی» و «صالحیت» و‬ ‫نه بر مبنای جنس��یت‪ ،‬طبقه اجتماعی‪،‬‬ ‫قومی��ت ی��ا ث��روت ب��ه اف��راد تفویض‬ ‫می ش��ود‪ .‬در ش��رایطی ک��ه اولویت در‬ ‫جامعه‪ ،‬پیش��رفت های اقتصادی و برتری‬ ‫پ��ول و موقعیت اس��ت‪ ،‬انتظ��ار نمی رود‬ ‫سیاس��ت گذاری ها ب��ه پیش��رفت های فرهنگ��ی و‬ ‫اجتماع��ی و ایجاد برابری بی��ن دو جنس بینجامد‪،‬‬ ‫کما اینکه در فرهنگ مردساالری مانند کشور ما که‬ ‫حتی در جوامع مردان ان «رابطه» جای «ضابطه»‬ ‫و شایس��تگی و صالحی��ت را گرفته اس��ت‪ ،‬زنان با‬ ‫موانع بس��یار سختی برای رش��د و پیشرفت روبه رو‬ ‫هس��تند‪ .‬از س��وی دیگر با توجه به جمعیت بیشتر‬ ‫زنان در کشور ما نسبت به جمعیت مردان و براساس‬ ‫منحنی توزیع نرمال بهره هوشی در هر جامعه هدف‬ ‫که ش��امل درص��د اندکی نخبگان و اف��راد برتر و با‬ ‫استعداد ان جامعه و باقی افراد معمولی و ضعیف تر‬ ‫است‪ ،‬زمانی که جامعه با موانع بازدارنده باعث حذف‬ ‫زنان می شود‪ ،‬در نتیجه از نیمی از توانمندی درصد‬ ‫نخبگان خود طبیعتا محروم خواهد بود‪.‬‬ ‫از بین بردن سقف شیشه ای‪ -‬که ریشه در فرهنگی‬ ‫اینده از ان زنان کارافرین‬ ‫مری�م س�لیمی‪ ،‬ط�راح صنع�ت کف�ش‪:‬‬ ‫درحال حاضر ش��اهد پررنگ ش��دن نقش زنان‬ ‫در حوزه صنعت هس��تیم و ای��ن امر در صنعت‬ ‫چ��رم و کفش بارز اس��ت‪ .‬با توجه ب��ه فعالیت‬ ‫تخصص��ی بیش از یک ده��ه ای در این صنعت‪،‬‬ ‫بی مهری های زیادی به زنان ش��اغل می شود اما‬ ‫با این وج��ود مانده اند و ب��ه فعالیت خود ادامه‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫در ح��وزه طراحی و فعالیت زنان در صنایع‪ ،‬باید گفت با‬ ‫گذش��ت زمان و تنوعی که در صنعت کفش جهان ش��اهد‬ ‫هس��تیم نیاز به هنرمندان و طراحان بیش��تر شده و حتی‬ ‫تولیدکنن��دگان کوچک به دنبال بروزرس��انی خود در این‬ ‫حوزه هس��تند از این رو از طراحان که به طور معمول زنان‬ ‫هس��تند دعوت به همکاری می کنند‪ .‬البته برای رسیدن به‬ ‫این باور زمان زیادی صرف شد که خوشبختانه در حال بار‬ ‫دادن اس��ت‪ .‬میزان درامد انها نس��بت به مردان در سطح‬ ‫پایین تری است عالوه بر اینکه زنان شاغل نسبت به مردان‬ ‫مطیع تر هستند‪.‬‬ ‫بی��ش از یک دهه از حضور ج��دی زنان در صنعت چرم‬ ‫و کفش چه در نق��ش کارافرین و تولیدکننده و چه طراح‬ ‫می گذرد‪ .‬ش��اید دو دهه پیش ش��ما حضور هیچ زنی را در‬ ‫صنعت کفش ش��اهد نبودید اما درحال حاضر نگاه ها تغییر‬ ‫ک��رده و کم کم تعداد انها و فعالیت ش��ان در حال افزایش‬ ‫اس��ت‪ .‬نقش افرینی زنان در حوزه کیف بیش��تر و در حوزه‬ ‫دیرینه دارد‪ -‬فراین��دی ارام و تدریجی خواهد بود‬ ‫که تغییر ان نیاز به زمان و فرهنگ سازی دارد‪.‬‬ ‫در این راستا‪ ،‬معرفی بیشتر مدیران زن موفق در‬ ‫رسانه ها و توجه بیش��تر به شایسته ساالری به جای‬ ‫مردساالری در سازمان ها‪ ،‬می تواند راهکاری مهم و‬ ‫اثرگذار باشد‪ .‬یقینا بخش زیادی از زنان کشورمان‬ ‫توانمن��دی و ظرفی��ت کارافرین��ی در حوزه ه��ای‬ ‫صنعتی‪ ،‬تج��اری‪ ،‬خدماتی‪ ،‬راهب��ردی و‪ ...‬را دارند‬ ‫که ای��ن توانمندی ه��ا عمدتا در محدوده مش��اغل‬ ‫خانگ��ی باقی مانده و توس��عه و حرکت از مش��اغل‬ ‫خانگی به کارافرینی به دلیل نبود حمایت اجتماعی‬ ‫و دولتی متاس��فانه متوقف مانده است‪ .‬هر چند در‬ ‫صنعت خودرو حضور زنان فروغ چندانی نداشته اما‬ ‫باعث افتخار اس��ت ک��ه در صنعت قطع ه که یکی از‬ ‫بزرگ ترین صنایع کشور به شمار می اید‪ ،‬زنان نقش‬ ‫کلی��دی را چه به لح��اظ کارافرین��ی و چه به لحاظ‬ ‫نی��روی کار متخصص ایفا می کنند و هرچه بیش��تر‬ ‫به سمت بخش خصوصی پیش می رویم شاهد نقش‬ ‫بیشتر زنان نسبت به بخش های دولتی و نیمه دولتی‬ ‫هستیم که امیدواریم ش��اهد افزایش روزافزون این‬ ‫نقش افرینی در صنعت خودرو و سایر صنایع بزرگ‬ ‫کشورمان باشیم‪.‬‬ ‫نقش زنان مکمل نقش مردان در صنعت‬ ‫کفش به دلیل تخصصی که نیاز دارد کمتر است‪.‬‬ ‫یک��ی از دالی��ل کمرنگ ب��ودن فعالیت زنان‬ ‫در صنای��ع ب��ه وضعی��ت نامناس��ب محیط کار‬ ‫برمی گردد که کمتر زنان در کارگاه های کوچک‬ ‫فعالیت می کنند و با توس��عه صنایع و راه اندازی‬ ‫کارخانج��ات بزرگ حضور زنان ش��اغل در این‬ ‫بخش بیشتر شده است‪.‬‬ ‫همچنی��ن زنان در ح��وزه کارافرینی پ��س از فراگیری‬ ‫تخصص ه��ای الزم خود مبادرت ب��ه راه اندازی کارگاه های‬ ‫تولی��د کرده و با تعداد محدودی نیرو فعالیت صنعتی خود‬ ‫را اغاز کرده اند که پش��تکار انه��ا می تواند این کارگاه های‬ ‫کوچک را در اینده ای نه چندان دور به کارخانه های بزرگ‬ ‫تبدیل کند‪ .‬بسیاری از برندهای معروف داخلی از کارگاهی‬ ‫کوچک ش��روع کرده اند و با پش��تکار ام��روز از صنعتگران‬ ‫موفق و به نام کشور هس��تند‪ .‬این برای زنان کارافرین هم‬ ‫می تواند همانند مدیران موفق صنعتی موجود کش��ور رقم‬ ‫بخورد‪.‬‬ ‫ب��ا توجه به تغیی��ر روند فروش در جهان و فعال ش��دن‬ ‫فروش��گاه های مجازی زنان زیادی در شبکه های اجتماعی‬ ‫ب��ا راه اندازی کان��ال و صفحه اختصاص��ی در حال فعالیت‬ ‫اقتصادی در اش��ل کوچک هستند‪ .‬انها به جای درگیر کار‬ ‫تولید ش��دن‪ ،‬محصوالت را س��فارش می دهند و در ادامه‬ ‫مبادرت به فروش می کنند‪ .‬اتفاقا قوی هم ظاهر شده اند که‬ ‫می تواند انها را به تاجران موفق تبدیل کند‪.‬‬ ‫فخری س�ادات حس�ینی‪،‬‬ ‫فعال پیشین صنعت در حوزه‬ ‫قالب س�ازی‪ :‬حضور زنان برای‬ ‫توس��عه صنعت ضروری اس��ت‪.‬‬ ‫البته نباید فراموش کرد فعالیت‬ ‫در صنعت‪ ،‬کار پرزحمتی است‪.‬‬ ‫ممکن است سلسله اشکاالتی در‬ ‫حوزه مدیریت صنعت وجود داش��ته باشد‬ ‫که با حضور زنان این خالها پر می ش��ود و‬ ‫همان طور که در جهان ش��اهد هستیم‪ .‬در‬ ‫واقع زنان در کنار مردان نقش مکمل دارند‬ ‫و با حضور زنان که صبر و دقت باالیی دارند‬ ‫این زنجیره تکمیل می ش��ود‪ .‬در هر صورت‬ ‫زنان این ت��وان را دارند ک��ه در حوزه های‬ ‫مختلف از جمله صنعت مدیریت و راهبری‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫در صنعت کفش‪ ،‬مردان بیش��تر فعالیت‬ ‫دارند و این نمی تواند خیلی کارس��از برای‬ ‫توسعه مورد انتظار باش��د‪ .‬در حوزه کفش‬ ‫از جمله قالب س��ازی افراد فعال گرایش��ی‬ ‫ب��ه ام��وزش ندارند و افراد بیش��تر ترجیح‬ ‫می دهند به ش��کل س��نتی فعالیت خود را‬ ‫ادامه دهن��د اما در بخش طراحی می طلبد‬ ‫افراد تحصیل و اموزش دیده امور کار را در‬ ‫دس��ت بگیرن��د و در این زمینه‬ ‫زنان می توانند موفق باشند‪.‬‬ ‫طراح��ی در صنعتی همچون‬ ‫کی��ف و کفش به نیروی جوان و‬ ‫خالق و البته هنرمند نیاز دارد تا‬ ‫با مدل های متنوع عالوه بر حفظ‬ ‫بازار موج��ود‪ ،‬ان را گس��ترش‬ ‫دهد‪ .‬درحال حاضر بازار‪ ،‬میدانی برای رقابت‬ ‫است و با کپی کاری نمی توان خیلی انتظار‬ ‫توسعه و شکوفایی داشت‪ .‬زنان بسیاری در‬ ‫ای��ن حوزه(مد و طراح��ی) ورود کرده اند و‬ ‫این امر ملموس اس��ت‪ .‬با ورود زنان به این‬ ‫حوزه تغییرات بس��یاری در چند سال اخیر‬ ‫در صنعت کفش رقم خورده است‪ .‬به لحاظ‬ ‫ظرافت و زیباش��ناختی این صنعت نیاز به‬ ‫حضور پررنگ زنان هنرمند و کارافرین دارد‬ ‫که درحال حاضر امار انها در صنعت کفش‬ ‫در حال افزایش اس��ت و ای��ن امر می تواند‬ ‫در رویه س��ازی و مدل کف��ش تحول افرین‬ ‫باش��د‪ .‬دیدگاه ما این اس��ت نقش زنان در‬ ‫چند سال اینده تحول بزرگی در مدلیست‬ ‫کفش(رویه کف��ش) به وجود می اورد و این‬ ‫کمک بزرگی به درامدزایی‪ ،‬توس��عه بازار و‬ ‫صادرات می کند‪.‬‬ ‫نقش های کلیدی برای زنان‬ ‫حس��نا صفار‪ ،‬کارشناس ارش��د طراحی صنعتی و‬ ‫مدرس کفش‬ ‫اگر دو دهه پیش به دنبال نقش زنان در س��اختار‬ ‫صنعت کفش بودیم‪ ،‬جز تعداد انگشت شماری‪ ،‬زنان‬ ‫را تنها می شد در جایگاه کارگران ساده یا نیمه ماهر‬ ‫در ای��ن حیطه یافت که حت��ی در ان جایگاه نیز در‬ ‫اقلیت قاطع بودند‪ .‬با ورود تدریجی و پرریسک بانوان‬ ‫تحصیلک��رده و اگاه به صنعت کفش‪ ،‬ابتدا این افراد‬ ‫با شکست ها‪ ،‬تمسخر‪ ،‬سوءاستفاده و نامالیمات دیگر‬ ‫مواجه شدند‪ .‬اما پایداری‪ ،‬صبر و دانش بی جایگزین‬ ‫انه��ا‪ ،‬صنعت را وادار به پذیرش انها کرد تا جایی که‬ ‫در سال های اخیر دانش اموختگان رشته های مختلف‬ ‫دانش��گاهی‪ ،‬اعم از بانوان و اقایان‪ ،‬با اشتیاق‪ ،‬بنیان‬ ‫اصلی مطالعات و اموخته ه��ای اکادمیک خود را بر‬ ‫پایه صنعت هنری مهندس��ی کف��ش قرار می دهند‪،‬‬ ‫به گون��ه ای که بعضا پس از پای��ان تحصیالت‪ ،‬کامال‬ ‫ام��اده ورود به بخش های مختلف صنعت‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫امروز با بررس��ی دقی��ق صنعت کفش‬ ‫می ت��وان بان��وان را در نقش های کلیدی‪،‬‬ ‫چ��ه در بخش ه��ای کارگاه��ی و چه در‬ ‫بخش های کارخانه ای یافت‪.‬‬ ‫ان گون��ه ک��ه از تجرب��ه کش��ورهای‬ ‫توسعه یافته بر می اید و هم اکنون به تدریج در کشور‬ ‫ما نیز قابل بررسی است‪ ،‬بانوان در تمامی بخش های‬ ‫چارت های س��ازمانی ش��رکت ها‪ ،‬کارای��ی و توانایی‬ ‫مش��ابه با اقایان دارن��د و در برخی نقش های خاص‬ ‫نیز توانایی های ویژه ای دارند که بعضا اقایان با صرف‬ ‫وقت و انرژی بیش��تری‪ ،‬قادر به انجام ش��ان هستند‪.‬‬ ‫ی که در دانشگاه سنت‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬تحقیقات علم ‬ ‫جوزف در فیالدلفیا‪ ،‬انجام شده‪ ،‬نشان می دهد بانوان‬ ‫در راهبری و نیز کنترل و هماهنگ کردن بخش های‬ ‫گوناگون یک مجموعه از اقایان تواناترند‪.‬‬ ‫نمون��ه دیگ��ر ای��ن دس��ت توانایی ها را‬ ‫می توان در بخش سرمایه گذاری مشاهده‬ ‫کرد و اینکه اشتباهات سرمایه گذاری در‬ ‫بانوان بسیار کمتر از اقایان است‪.‬‬ ‫با در دس��ترس بودن چنین مطالعاتی‬ ‫در دنی��ای ام��روز‪ ،‬صاحب��ان صنایع در‬ ‫تمام جهان و در ایران‪ ،‬برای رش��د بهتر و سیستمی‬ ‫متعادل ت��ر نی��از دارند تا به طور منطق��ی از بانوان و‬ ‫اقایان در پست های مختلف کاری استفاده کنند‪.‬‬ ‫در صنعت کفش ایران‪ ،‬اس��تفاده از تخصص بانوان‬ ‫در چند بخش خاص‪ ،‬بیش��تر از بقیه بخش هاس��ت‪.‬‬ ‫یکی از این بخش ها‪ ،‬طراحی اس��ت‪ .‬زنان با استفاده‬ ‫از دان��ش طراحی محصول و دقت‪ ،‬درس��ت دیدن و‬ ‫به خاطرسپاری درست گرایشات روز جهان و تطبیق‬ ‫ان ب��ا فرهنگ و اجتماع ایران��ی‪ ،‬می توانند طراحان‬ ‫بهتری برای صنعت باشند‪.‬‬ ‫در بخش های تخصص��ی دیگر مانند مدیریت های‬ ‫ارش��د و میان��ی‪ ،‬کنت��رل پ��روژه‪ ،‬کنت��رل کیفیت‪،‬‬ ‫سرپرستی و تکنسین ازمایشگاه ها‪ ،‬سرپرستی فروش‬ ‫و‪ ...‬نیز مس��ئولیت هایی هس��تند که اغلب از س��وی‬ ‫بانوان به نحو احس��ن انجام می شوند‪ .‬البته همچنان‬ ‫و در ادامه راه گذشتگان صنعت‪ ،‬بانوان در بخش های‬ ‫تولید‪ ،‬به ویژه بخش تولید رویه کفش‪ ،‬نقش هایی از‬ ‫سطح بسیار ساده تا حد استادکاری را به عهده دارند‪.‬‬ ‫با توجه به گرایش هرچه بیشتر جوانان به صنعت‬ ‫کفش که از صنایع پویا و زنده کشورمان هم به شمار‬ ‫می رود‪ ،‬پیش بینی می شود در سال های اینده‪ ،‬بانوان‬ ‫متخصص بیش��تری را در س��طوح میانی تا ارش��د‬ ‫صنعت‪ ،‬مشغول به فعالیت و سازندگی باشند‪.‬‬ ‫ب��ا امید بهره وری هر چه بیش��تر از اس��تعدادها و‬ ‫توانایی های زنان پرشور کشورمان‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫جایگاه زنان در‬ ‫صنعت خودرو‬ ‫در صنعت‬ ‫قطعه زنان‬ ‫نقش کلیدی‬ ‫را چه به لحاظ‬ ‫کارافرینی و چه‬ ‫به لحاظ نیروی‬ ‫کار متخصص‬ ‫ایفا می کنند‬ ‫ممکن است‬ ‫سلسله‬ ‫اشکاالتی در‬ ‫حوزه مدیریت‬ ‫صنعت وجود‬ ‫داشته باشد که‬ ‫با حضور زنان‬ ‫این خالها‬ ‫پر می شود‬ ‫با بررسی دقیق‬ ‫صنعت کفش‬ ‫می توان بانوان‬ ‫را در نقش های‬ ‫کلیدی‪ ،‬چه‬ ‫در بخش های‬ ‫کارگاهی و چه‬ ‫در بخش های‬ ‫کارخانه ای یافت‬ ‫زن��ان امروز جایگاه باالی��ی در اقتصاد کش��ور دارند و عمال‬ ‫به نظر نمی رس��د فرقی بین زنان و مردان در بس��یار از ارکان‬ ‫اقتصادی از نظر کارایی وجود داشته باشد؛ هر چند هنوز زنان‬ ‫ی که الیق ان هس��تند را ب��ه اندازه کافی‬ ‫جایگاه ه��ای مدیریت ‬ ‫اشغال نکرده اند‪.‬‬ ‫از نظ��ر عقل��ی و ه��وش عمال در دانش��گاه ها و موسس��ات‬ ‫دانش بنیان تفاوت خاصی حس نمی شود‪ .‬بماند که به تازگی در‬ ‫دانشگاه ها دختران جایگاه های باالتری را نسبت به گذشته های‬ ‫نه چندان دور کس��ب می کنند که علتش را نمی توان به هوش‬ ‫ربط داد‪ .‬به نظر می رسد دغدغه پسران برای پیدا کردن شغل و‬ ‫رفع مش��کالت مالی باعث شده تالش پسران در اخذ رتبه های‬ ‫برتر در دانشگاه ها و به ویژه در مقطع تحصیالت تکمیلی پایین‬ ‫بیای��د‪ .‬از نظر هوش و زکاوت زنان و مردان کش��ورمان دارای‬ ‫ظرفیت برابر هس��تند‪ .‬همین وضعیت موجود در دانشگاه ها را‬ ‫می توان در صنایعی که عموما به س��مت اتوماس��یون می روند‬ ‫و دان��ش در انها ارزش اف��زوده باالیی ایجاد می کند مش��اهده‬ ‫ک��رد‪ .‬به عنوان مثال در س��طح کارگ��ری‪ ،‬زن��ان در صنایعی‬ ‫مانن��د الکترونیک از اقایان بهت��ر کار می کنند‪ .‬به هرحال زنان‬ ‫معموال با دقت تر و با حوصله تر هس��تند و برای کارهای دقیق‬ ‫انها توانایی های باالتری را نش��ان داده اند‪ .‬اما مس��لم است که‬ ‫مث�لا در خط تولی��د ریخته گری یا موتورس��ازی‪ ،‬کارگر خانم‬ ‫مش��اهده نمی ش��ود‪ .‬ام��ا زنان در س��طوح طراحی و توس��عه‬ ‫فناوری‪ ،‬ورودش��ان مایه خیر و برکت اس��ت‪ .‬ش��خصا طی ‪۳۰‬‬ ‫س��ال تجربه ام‪ ،‬می توانم این را بگویم که در جلسات مدیریتی‬ ‫و مهندس��ی‪ ،‬وجود حداقل یک خان��م در بین جمع‪ ،‬باعث باال‬ ‫رفتن بهره وری و نظم جلس��ه می شود‪ .‬همچنین زنان معموال‬ ‫در کارهای محاسباتی دقیق تر و دارای بینشی عمیق تر نسبت‬ ‫به اقایان هس��تند‪ .‬من ای��ن موضوع را درباره دانش��جویانم و‬ ‫کارمندانی که با من کار کرده اند‪ ،‬تجربه کرده ام‪ .‬همچنین زنان‬ ‫کمت��ر حس رقابت را در میان هم رده های خود ایجاد می کنند‬ ‫و این باعث تصمیم گیری بی طرفانه تر و علمی تر می شود‪ .‬بماند‬ ‫که معموال در ایران چون بچه داری جزو الینفک وظیفه بانوان‬ ‫محس��وب می ش��ود‪ ،‬کمتر زنان الیقی را دیده ام که تمایل به‬ ‫اخذ پس��ت های مدیریتی پرچالش داشته باش��د‪ .‬این موضوع‬ ‫ظاه��را در تحقیقات بین المللی هم به وی��ژه در صنعت خودرو‬ ‫ثابت ش��ده اس��ت‪ .‬البته برعکس‪ ،‬وقتی هم یک خانم به پست‬ ‫مدیریتی باال می رس��د‪ ،‬ش��خصا فکر می کنم فردی خشن تر از‬ ‫مردان هم س��طح خود است چراکه در رقابتی مردانه باید خود‬ ‫را نشان دهد‪ .‬در کل دوست ندارم از کلمات جنسیتی استفاده‬ ‫کن��م‪ .‬حتی همین کلمه «رقابت مردانه» ریش��ه تاریخی دارد‬ ‫که س��بب می ش��ود نگاه م��ا از واقعیت منحرف ش��ود‪ .‬اما اگر‬ ‫بخواهم نگاهی منصفانه تر نس��بت به دس��ته انسان به نام زن و‬ ‫مرد داشته باشم‪ ،‬باید گفت امروز صنعتی مانند صنعت خودرو‬ ‫به شدت نیازمند تعادل بین نگاه های زنانه و مردانه است‪ .‬برای‬ ‫تشریح این موضوع باید بگویم که ظاهرا هنوز تفاوت هایی بین‬ ‫نگاه های��ی که ما انها زنانه یا مردان��ه می نامیم‪ ،‬وجود دارد‪ .‬به‬ ‫هرحال یک زن نس��بت به یک مرد‪ ،‬دارای توان زیبایی شناسی‬ ‫و دقت و ظرافت بیشتری است‪ .‬همچنین مردان نسبت به زنان‬ ‫نگاهی کاربردتری و عملیاتی تر نس��بت به کاالیی مانند خودرو‬ ‫دارند‪ .‬امروز ما در اس��تانه انقالب های بزرگ فناوری هستیم و‬ ‫جه��ان در حال گذر از جامعه صنعتی به فراصنعتی اس��ت‪ .‬در‬ ‫چنین جامع��ه ای ظرافت‪ ،‬زیبایی شناس��ی و خالقیت برای در‬ ‫کنار هم قرار دادن مجموعه ه��ای مختلف فناوری‪ ،‬محصول و‬ ‫خدمات‪ ،‬رقابت پذیری یک ش��رکت را در صنایعی مانند خودرو‬ ‫تضمین می کن��د‪ .‬صرفا با فناوری های س��خت دیگر نمی توان‬ ‫به جنگ رقبا رفت؛ حت��ی در خطوط تولید‪ .‬با انقالب صنعتی‬ ‫چهارم‪ ،‬ورود فناوری های پیش��رفته تولید س��ریع و خودکار‪ ،‬و‬ ‫فناوری های هوش مصنوعی‪ ،‬عمال زور مردانه حتی در خطوط‬ ‫تولید‪ ،‬دیگر حرفی برای گفتن ندارد و در چنین ش��رایطی باید‬ ‫ببینیم چه کسی خالق تر است و چه کسی می تواند با پشتکار‬ ‫ایده ه��ای خود را به نواوری در فرایندها‪ ،‬محصوالت و خدمات‬ ‫تبدیل کند‪ .‬در چنین فضایی در عمل زن و مرد مزیت غیرقابل‬ ‫اکتس��ابی نسبت به هم ندارند و بنابراین دیگر نمی توان درباره‬ ‫جایگاه زن صحبت خاصی به می��ان اورد‪ .‬البته همچنان زنان‬ ‫م��ا به دلیل نوع تربیت و تاریخ کش��ور و دنیا دارای ناتوانی های‬ ‫خاصی نس��بت به مردان باقی مانده اند ک��ه باید در این زمینه‬ ‫جامعه شناسان و روانشناسان صحبت کنند‪ .‬اما از منظر فناوری‬ ‫و علم��ی‪ ،‬می توان��م بگویم که ام��روز تفاوت ذات��ی و غیرقابل‬ ‫جبران��ی بین زنان و مردان وجود ندارد‪ .‬با پیش��رفت فناوری و‬ ‫دانش زنان در باالترین رده های مهندسی‪ ،‬تخصصی و مدیریتی‬ ‫می توانند نقش بازی کنند‪ .‬نکته جالب اینجاس��ت که زنان در‬ ‫ایران برعکس بیش��تر کشورهای اطراف ما‪ ،‬ظرفیت های باالیی‬ ‫ب��رای بازی کردن نقش مس��اوی در صنعت خ��ودرو دارند‪ .‬اما‬ ‫به طور طبیعی هنوز مردان در رقابت با انها سد ایجاد می کنند‬ ‫و بدیهی است که یک سقف شیشه ای باال سر انها وجود دارد‪.‬‬ ‫درحال حاضر این شیش��ه با ورود خیل عظیم فارغ التحصیالن‬ ‫زن ب��ه جامع��ه صنعتی‪ ،‬ترک خورده و عن قری��ب که با وجود‬ ‫زنان با پش��تکار و با هوش‪ ،‬این س��قف نامریی هم در س��طوح‬ ‫باالی مدیریتی صنعت خودرو شکس��ته خواهد شد‪ .‬مردان هم‬ ‫باید به تدری��ج با این واقعیت کنار بیایند و دنیای کس��ب وکار‬ ‫حضور زنان قدرتمند را پذیرا باشند‪ .‬به طور مشخص در فضای‬ ‫فعلی کشور که صنعت نیازمند یک تحول بنیادین است‪ ،‬به نظر‬ ‫می رسد مش��ارکت فعال زنان در معماری سازمان های نوین و‬ ‫تحوالت ساختاری در کسب وکار می تواند راهگشا باشد‪.‬‬ صفحه 3 ‫‪4‬‬ ‫ شنبه‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫بورس‬ ‫مشکالت و محدودیت های زنان در بازار سرمایه را بررسی کرد‬ ‫یادداشت‬ ‫زنان توانستند‬ ‫معادله را‬ ‫عوض کنند‬ ‫بورس در مشت مردان‬ ‫حامد هدائی‬ ‫اقتصاددان رفتاری‬ ‫ش��اید اگ��ر دو ده��ه پی��ش این ایده را به می��ان می اوردیم که‬ ‫می توانیم در خانه باشیم و درامد های فراوانی کسب کنیم‪ ،‬دیوانه‬ ‫خطاب می شدیم‪ .‬مفهوم کالسیک کار و پیشه در ان زمان‪ ،‬توانایی‬ ‫عرق ریختن در راه کسب نان بود‪.‬پول را از زیر پای فیل کشیدن یا‬ ‫از دهان شیر بیرون اوردن؛ ضرب المثل های معروف مردان بازاری‬ ‫بود که می خواستند روئین تنی شان را در راه کسب معاش به رخ‬ ‫خانواده و دیگران بکشند‪ .‬به نظرشان فقط یک خیال پرداز بیکار‬ ‫می توانست ارزوی کسب درامدی به غیر از این راه در سر بپروراند‪.‬‬ ‫خیلی دورتر‪ ،‬اگر دختری تصمیم می گرفت وارد دانشگاه شود با‬ ‫مقاومت ش��دید خانواده مواجه می ش��د‪ .‬با گذر از چنین فرهنگی‬ ‫به دوره ای رسیدیم که هر کسی‪ ،‬فارغ از هر جنسیت‪ ،‬می توانست‬ ‫تحصیالت عالیه داش��ته باش��د‪ ،‬اما زنان تا زمانی می توانستند به‬ ‫درس ش��ان ادامه دهند که نخواهد ش��اغل ش��وند‪ .‬تا اینکه دوران‬ ‫گ��ذار‪ ،‬ای��ن عقیده کج و کوله را هم مانند س��ایر کج رفتاری های‬ ‫فرهنگی دیگری که در حق جنس زن می شد‪ ،‬الی جرز گذاشت و‬ ‫دنیا وارد مرحله ای شد که زنان می توانستند دوشادوش مردها کار‬ ‫کنند‪ .‬اما نه هر کاری‪ ،‬دسته بندی مشاغل مردانه و زنانه تا جایی‬ ‫پی��ش رفت��ه ب��ود که تصور یک مکانیک یا یک راننده کامیون زن‬ ‫غیرممکن بود‪ .‬اگر به کسی می گفتی زنی را در حال مسافرکشی‬ ‫با تاکس��ی نارنجی دیده ای به تو می خندید‪ .‬تا همین چند س��ال‬ ‫پیش هم چین موضوعی انقدر جا نیفتاده بود و زنان اگر هم حرفه‬ ‫شوفری را انتخاب می کردند در نهایت می توانستند راننده اژانس‬ ‫بانوان شوند و حق سوار کردن مردان را نداشتند‪ .‬فاصله جنسیتی‪،‬‬ ‫به اندازه فاصله طبقاتی که میان فقیر و غنی کشیده شده‪ ،‬چنان‬ ‫عیان بود که اگر زنی قصد باالرفتن از پله های موفقیت و رسیدن‬ ‫به درجات مدیریت کالن صنعتی و اقتصادی‪ ،‬رسانه‪ ،‬سیاست و‪...‬‬ ‫را می کرد‪ ،‬همه چیز بر علیه اش می شد‪ .‬زنان در چنین محیطی‬ ‫رشد کردند‪ ،‬ان هم فقط به این جرم که می گفتند‪ :‬زنان‪ ،‬به اندازه‬ ‫مردان قوی نیستند‪ .‬اگر کمی به اطراف نگاه کنیم‪ ،‬سازمان هایی‬ ‫را می بینیم که بدون وجود زنان قادر به ادامه حیات نیس��تند‪ ،‬با‬ ‫کمترین دس��ت مزد و بیش��ترن توان و باالترین دانش کارهایی را‬ ‫انجام می دهند که همتایان مردشان با خرج کردن نصف چنین‬ ‫توانایی‪ ،‬می تواند چندین برابر دستمزد بگیرد‪ .‬چندین سال پیش‪،‬‬ ‫اگر می گفتی وظیفه نان اوری‪ ،‬تنها بر دوش مرد خانواده است‪ ،‬هر‬ ‫کسی ان را تایید می کرد‪ .‬اما االن زنان توانسته اند چنین معادله ای‬ ‫را عوض کنند‪ .‬یک زن به خوبی می تواند مش��ارکت عمومی را به‬ ‫ش��کلی کامال دلپذیر در میان گروه همکارانش ایجاد کند‪ ،‬فقط‬ ‫یک زن می تواند عالوه بر کا ِر خانه‪ ،‬وظیفه رس��یدگی به کارهای‬ ‫تجاری و اجتماعی و شغلی اش را به خوبی انجام دهد‪ .‬شاید بهتر‬ ‫اس��ت به جای اینکه بگوییم یک زن در اقتصاد چه نقش��ی دارد‪،‬‬ ‫باید به بررس��ی نقش انس��ان‪ ،‬جدا از جنس��یت و رنگ و نژادش در‬ ‫اقتص��اد و اجتم��اع و خانواده‪ ،‬در محیطی دموکراتیک و بی طرف‬ ‫مانند اینترنت بپردازیم‪ .‬اگر س��ری به برنامه های اجتماعی بزنیم‬ ‫به خوبی متوجه می ش��ویم که چطور زنان توانس��ته اند از چنین‬ ‫فناوری در راه رس��یدن به انچه خواس��تار ان هس��تند به بهترین‬ ‫وجه اس��تفاده کنند‪ .‬محصوالت خانگی ش��ان را می فروش��ند‪ ،‬در‬ ‫دنیای تبلیغات و بازاریابی اجتماعی وارد شده اند‪ ،‬اثار هنری شان‬ ‫را نمایش می دهند‪ ،‬می نویس��ند‪ ،‬در بازار س��هام س��رمایه گذاری‬ ‫می کنند‪ ،‬به مشاوران‪ ،‬متخصصان و هنرمندان بزرگی در عرصه‬ ‫مدیریت‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬روانشناس��ی‪ ،‬فناوری‪ ،‬هنر‪ ،‬ادبیات‪ ،‬طب و هر‬ ‫انچ��ه فک��رش را کنید‪ ،‬تبدیل ش��ده اند و به مراتب چندین برابر‬ ‫مردان درامد کسب می کنند‪ .‬نمی دانم اینترنت توانست ماهیت‬ ‫انعطاف پذیر و خالق زنان را کش��ف کند یا زنان به خاطر هوش‬ ‫اجتماعی فراوانی که در کشف جزئیات و موقعیت های بکر دارند‬ ‫توانستند چنین محیط دموکراتیکی را در مسیر اهد اف شان به کار‬ ‫گیرند‪ .‬هر چه باشد‪ ،‬زنان‪ ،‬سال ها ثابت کرده اند قادرند در بدترین‬ ‫شرایط به انچه می خواهند دست یابند و این فرصت بزرگ را کسب‬ ‫کرده اند تا در دنیایی که دورترین مکان هایش به فاصله یک کلیک‬ ‫از هم قرار گرفته اس��ت‪ ،‬فارغ از هر چیزی زنی شایس��ته و موفق‬ ‫شوند‪ ،‬تجارت و کسب و کاری بی مانند داشته باشند‪ ،‬خلق کنند‪،‬‬ ‫پ��رورش دهن��د‪ ،‬بیافرینند‪ ،‬یاد دهند‪ ،‬بیاموزند‪ ،‬هزاران نفر را نان‬ ‫دهند‪ ،‬عش��ق بورزند‪ ،‬افکارش��ان را به اشتراک بگذارند‪ ،‬طرفداران‬ ‫فراوان��ی از ه��ر جن��س بیابند و ثابت کنند که خداوند دنیا را فقط‬ ‫برای مردان نیافریده است‪.‬‬ ‫سهند اینانلو‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫مسئله حقوق زنان در ایران به تدریج و پس از انقالب مشروطه در اواخر قرن ‪ ۱۳‬خورشیدی مطرح‬ ‫شد و تا به امروز زنان ایرانی در عرصه های مختلف اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی نقش گسترده و‬ ‫تاثیرگذاری را ایفا کرده اند‪ .‬اما به گواه امار و ارقامی که دولت ها در مقاطع زمانی مختلف طی یک‬ ‫قرن اخیر منتش�ر کرده اند‪ ،‬باید گفت که زنان همچنان با مش�کالت و محدودیت های بس�یاری در‬ ‫حوزه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی مواجه هستند‪ .‬این در حالی است که بسیاری از زنان در‬ ‫جامعه با وجود تمام موانعی که پیش پایش�ان قرار دارد‪ ،‬به موفقیت های درخش�انی در عرصه های‬ ‫اقتصادی دست یافته اند که هر کدام نشانگر توانایی بانوان ایرانی است‪ .‬بسیاری از کارشناسان و‬ ‫صاحب نظران این حوزه بر این باورند که زنان همچنان با ذهنیت های مردس�االرانه در زمینه های‬ ‫مختل�ف دس�ت و پنج�ه ن�رم می کنن�د اما با وجود تمام این مش�کالت راه خود را برای مش�ارکت‬ ‫اقتصادی هرچه بیشتر باز کرده اند‪ .‬هرچند برخی از تحلیلگران معتقدند تعداد زنانی که به عنوان‬ ‫فعال اقتصادی در کش�ور ش�ناخته می ش�وند‪ ،‬بسیار انگشت شمار اس�ت و فضای مردانه ای که در‬ ‫بخش های تولید و تجارت وجود دارد باعث شده محدودیت ها برای بانوان تشدید شود‪.‬‬ ‫عفت شریعتی کوهبنانی‪ ،‬نماینده مردم زرند و کوهبنان‬ ‫در مجل��س یازدهم و عضو کمیس��یون اقتصادی مجلس‬ ‫ش��ورای اسالمی در گفت وگو با‬ ‫ضمن یاداوری به‬ ‫برنامه های مجلس برای توانمندس��ازی زنان در حوزه های‬ ‫گوناگون‪ ،‬در دوره های هفتم و هش��تم مجلس‪ ،‬به‬ ‫گف��ت‪ :‬در ای��ن زمینه من تجرب ه مجلس هفتم و هش��تم‬ ‫را دارم‪ ،‬در ان دوران م��ن در کمیس��یون اجتماع��ی بودم‬ ‫و هماهنگی های��ی در ای��ن مورد انجام ش��ده بود اما بعدها‬ ‫در دوره ه��ای نهم و دهم پیگیری های الزم انجام نش��د و‬ ‫مسئله مسکوت ماند‪.‬‬ ‫وی در ادام��ه افزود‪ :‬در هم��ان دوران نیز در حوزه هایی‬ ‫زهرا جواهریان‬ ‫باید به فکر زنان خانه دار بود‬ ‫مانند بیمه زنان خانه دار اقداماتی انجام ش��د اما همانطور‬ ‫ک��ه پیش تر گفته ش��د این موض��وع در دوره های بعدی از‬ ‫دستورکار مجلس خارج شد‪.‬‬ ‫خوشبختانه درحال حاضر فراکسیون زنان مجلس یازدهم‬ ‫پیگیر موارد اینچنینی اس��ت‪ .‬برای مثال‪ ،‬بررس��ی بحث‬ ‫تامی��ن اجتماعی بانوان در ابع��اد گوناگون همین حاال در‬ ‫دستور کار ما قرار دارد‪.‬‬ ‫‹ ‹دولت رسیدگی کند‬ ‫نماین��ده مردم زرند و کوهبنان در مجلس با اش��اره به‬ ‫نق��ش زن��ان در جامعه و لزوم توجه دول��ت به این حوزه‪،‬‬ ‫عن��وان کرد‪ :‬مجلس حتما پیگیر این مس��ئله خواهد بود‬ ‫اما اگر دولت اراده ای برای رسیدگی به این مسئله نداشته‬ ‫باشد‪ ،‬با توجه به نقش گسترده زنان در جامعه‪ ،‬باید انتظار‬ ‫مشکالت بزرگ اجتماعی را داشته باشیم‪.‬‬ ‫ای��ن نماینده مجلس با اش��اره به مس��ائل و مش��کالت‬ ‫زن��ان خانه دار ب��ه‬ ‫گفت‪ :‬نیم��ی از جامعه را زنان‬ ‫تش��کیل می دهند که وظایف سنگینی بر دوش دارند‪ ،‬هم‬ ‫مادر هس��تند‪ ،‬هم همس��ر هستند و بس��یاری از این زنان‬ ‫فعالیت ه��ای اقتصادی دارند‪ .‬اما نبای��د فراموش کرد که‬ ‫بخ��ش عظیم��ی از زنان ایرانی را بانوان خانه دار تش��کیل‬ ‫می دهن��د و اگ��ر م��ا نتوانیم به مش��کالت ای��ن بخش از‬ ‫جامعه زنان رس��یدگی کنیم‪ ،‬قطعا مشکالت و اسیب های‬ ‫اجتماعی و حتی اقتصادی زیادی گریبان کشور را خواهد‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫ش��ریعتی کوهبنانی در پایان با اشاره به موضوع صحیح‬ ‫نب��ودن اعم��ال تبعیض مثبت به نفع زن��ان در حوزه های‬ ‫اقتصادی خاطرنشان کرد‪ :‬در حوزه های مختلف اقتصادی‬ ‫هم اینطور نیست که تفکیکی بین زن و مرد قائل شویم‪ ،‬اما‬ ‫در این باره کمیسیون های اجتماعی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی‬ ‫مجلس می توانند به رایزنی بپردازند تا مشکالت این دسته‬ ‫از بانوان هم حل شود‪ .‬اما همانطور که پیش تر نیز گفته شد‬ ‫مجلس نمی تواند تفکیکی بین مردان و زنان در حوزه های‬ ‫اقتصادی قائل شود‪.‬‬ ‫مردساالری در بازارهای ما موج می زند‬ ‫عفت شریعتی کوهبنانی‬ ‫سارا فالح‬ ‫در ب��ازار ب��ورس چ��ون قری��ب به اتفاق افراد به ص��ورت انالین خرید و‬ ‫فروش می کنند اصال محدودیتی وجود ندارد اما در بازارهای دیگرفرهنگ‬ ‫مردساالری موج می زند از نظر کاری زنان باید حضور فیزیکی داشته باشند‬ ‫و کمتر می توانند به صورت مجازی فعالیت کنند‬ ‫سارا فالح‪ ،‬کارشناس بازار سرمایه با اشاره به نبود ممانعت‬ ‫قانونی برای فعالیت زنان در بورس اوراق بهادار به‬ ‫گفت‪ :‬خوشبختانه از نظر قانونی هیچ گونه منع و محدودیتی‬ ‫ب��رای فعالی��ت اقتصادی زنان وجود ندارد اما باید بپذیریم‬ ‫که فرهنگ ما هنوز فرهنگ مردساالری است‪ ،‬البته نسبت‬ ‫به دهه های گذش��ته پیشرفت هایی داشته ایم اما همچنان‬ ‫این مشکل وجود دارد‪.‬‬ ‫وی در ادام��ه درب��اره وج��ود فرهنگ مردس��االرانه در‬ ‫حوزه های مختلف اقتصادی در کشورمان‪ ،‬عنوان کرد‪ :‬در‬ ‫بازار بورس چون قریب به اتفاق افراد به صورت انالین خرید‬ ‫و فروش می کنند از این نظر خوشبختانه اصال محدودیتی‬ ‫وجود ندارد اما در بازارهای دیگر‪ ،‬مثل بازار مسکن یا خودرو‪،‬‬ ‫فرهنگ مردساالری موج می زند و علتش هم این است که‬ ‫از نظر کاری زنان باید حضور فیزیکی داشته باشند و کمتر‬ ‫می توانن��د به صورت مجازی فعالیت کنند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫اس��ت که تعداد فعاالن خانم در این بازارها خیلی کمتر از‬ ‫بازار بورس است‪.‬‬ ‫‹ ‹محدودیت های زنان در بورس‬ ‫ای��ن کارش��ناس ب��ازار س��رمایه ب��ا تاکی��د ب��ر وجود‬ ‫محدودیت های��ی ب��رای زنان در حوزه ب��ورس‪ ،‬اظهارکرد‪:‬‬ ‫محدودیت��ی ک��ه زنان جامع��ه بورس دارن��د‪ ،‬محدودیت‬ ‫فرهنگی خانواده اس��ت‪ .‬من به واس��طه فعالیت تدریس که‬ ‫در زمین��ه ب��ورس دارم‪ ،‬با افراد زیادی در ارتباط هس��تم و‬ ‫درددل خانم های زیادی را شنیده ام‪ .‬بسیاری از زنان باوجود‬ ‫اینکه خودشان دانش و علم کافی در زمینه بورس دارند‪ ،‬اما‬ ‫برای انجام معامالتشان نمی توانند خودشان تصمیم بگیرند‬ ‫و مجبور هستند تصمیم همسر یا پدرشان را اجرا کنند‪ .‬چرا‬ ‫که اگر بازار طبق تحلیل انها پیش نرود ‪-‬که این احتمال‬ ‫برای تمام تحلیلگرها در تمام بازارهای مالی دنیا وجود دارد‬ ‫و ممکن است یک تحلیل درست از اب در نیاید و اصطالحا‬ ‫فیل ش��ود‪ -‬باید به پدر یا همسرش��ان پاس��خگو باش��ند و‬ ‫بیش��تر زنان برای جلوگیری از این اختالف ها و تنش های‬ ‫خانوادگی ترجیح می دهند که در سایه تصمیمات انها به‬ ‫معامله گری بپردازند‪.‬‬ ‫او با اشاره به نقش زنان فعال در بازار سهام در چارچوب‬ ‫خانواده‪ ،‬به‬ ‫یاداور شد‪ :‬مشکل دیگری که زنان فعال‬ ‫در بازار سرمایه با ان مواجه هستند‪ ،‬مسئله وقت و تمرکز‬ ‫است‪ .‬فعالیت در بازار سرمایه نیاز به وقت‪ ،‬انرژی و پیگیری‬ ‫م��داوم دارد‪ .‬ی��ک معامله گر باید م��دام اخبار را پیگیری‪،‬‬ ‫چارت ها را بررسی و به محض انتشار صورت های مالی انها را‬ ‫مطالعه کند؛ اگر افق سرمایه گذاری کوتاه مدت داشته باشد‪.‬‬ ‫معموال زنان به دلیل نقش شان در خانواده و مسئولیتی که‬ ‫در قبال همس��ر و فرزندانش��ان دارند‪ ،‬کمتر فرصت دارند‬ ‫ک��ه به ص��ورت مداوم و مس��تمر و با ذهن��ی ازاد روی بازار‬ ‫تمرکز کنند و به همین دلیل اس��ت که زنان بیش��تر افق‬ ‫سرمایه گذاری میان مدت و بلندمدت را انتخاب می کنند‪.‬‬ ‫‹ ‹ محدودیت حضور در گردهمایی ها‬ ‫ای��ن فع��ال بازار بورس س��ومین مش��کل عم��ده زنان‬ ‫را محدودیت های��ی دانس��ت ک��ه زن��ان ب��رای حضور در‬ ‫گردهمایی های بورس��ی دارند‪ ،‬وی ادامه داد‪ :‬مش��کل سوم‬ ‫فعالیت زنان در جوامع بورس��ی اس��ت؛ در گردهمایی ها و‬ ‫مجامع‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬من سال گذشته در مجمع یکی از‬ ‫شرکت ها شرکت کرده بودم و تمام حاضران به جز من‪ ،‬اقا‬ ‫بودند‪ .‬دعوای لفظی بدی بین یکی از سهامداران و یکی از‬ ‫اعضای هیات مدیره شرکت رخ داد به طوری که من مجبور‬ ‫به ترک مجمع شدم‪ .‬مسلما اگر تعداد خانم های حاضر در‬ ‫جلسه بیشتر بود‪ ،‬دعوا به این صورت رخ نمی داد‪ .‬وی ادامه‬ ‫داد‪ :‬مشکلی دیگری که شخصا با ان مواجه هستم‪ ،‬فرهنگ‬ ‫مردساالری شدیدی است که در جامعه بورسی وجود دارد‪.‬‬ ‫همان ط��ور ک��ه گفتم‪ ،‬من فعالیت تدریس در زمینه بورس‬ ‫دارم‪ .‬باره��ا و باره��ا چندی��ن نفر که اقا بودند به من گفتند‬ ‫که ما به خانم ها در زمینه مالی اعتماد نداریم و نمی توانیم‬ ‫بورس را از ش��ما یاد بگیریم‪ ،‬هرچند ش��یوه اموزش��ی شما‬ ‫بسیار راحت و شیواست! این واقعیت غیرقابل کتمان است‬ ‫ک��ه در جامعه بورس��ی مردها از نظ��ر اعتبار‪ ،‬فقط به دلیل‬ ‫جنسیت ش��ان و نه علم و تجربه ش��ان‪ ،‬در جایگاه باالتری‬ ‫برنامه دولت برای اموزش بورس به زنان‬ ‫معاون برنامه ری��زی و هماهنگی معاونت‬ ‫ریاس��ت جمهوری در امور زن��ان و خانواده‬ ‫گفت‪ :‬با همکاری موسس��ه خانواده اسالمی‬ ‫و تربی��ت معنوی خات��م‪ ،‬دوره های اموزش‬ ‫ب��ورس ب��رای زن��ان و دخت��ران عالقه مند‬ ‫فعالیت در این حوزه برگزار می ش��ود‪.‬به نقل‬ ‫از پایگاه اطالع رسانی نهاد ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫زهرا جواهریان با اعالم این خبر‪ ،‬افزود‪ :‬طرح‬ ‫توان افزایی زن��ان و دختران به منظور ایجاد‬ ‫اش��تغال با تکیه بر اموزش حرفه ای فعالیت‬ ‫در بورس اوراق بهادار ازسوی این معاونت با‬ ‫همکاری موسس��ه خانواده اسالمی و تربیت‬ ‫معنوی خاتم استان قم‪ ،‬برگزار می شود‪.‬‬ ‫وی ی��اداور ش��د‪ :‬براس��اس تفاهمنام��ه‬ ‫تنظیم ش��ده‪ ۲۰۰ ،‬نف��ر از زن��ان و دختران‬ ‫«با اولویت زنان سرپرس��ت خانوار» از طریق‬ ‫اموزش مج��ازی در زمینه تحلیل بنیادی و‬ ‫تکنی��کال بورس اوراق به��ادار به مدت ‪۷۵‬‬ ‫س��اعت ام��وزش خواهند دی��د‪ .‬جواهریان‬ ‫تصریح ک��رد‪ :‬پیش بینی ش��ده اجرای این‬ ‫طرح از طری��ق راه اندازی اس��تارت اپ ها و‬ ‫فضاهای کس��ب و کار خانگی‪ ،‬ایجاد اشتغال‬ ‫و کارافرین��ی کن��د‪ .‬مع��اون برنامه ریزی و‬ ‫هماهنگ��ی معاونت‪ ،‬ارتقای دانش مهارتی و‬ ‫سواد اقتصادی زنان و دختران‪ ،‬ایجاد اشتغال‬ ‫از طری��ق تربی��ت نیروی انس��انی در حوزه‬ ‫تخصص��ی‪ ،‬فراهم اوردن زمینه مش��ارکت‬ ‫اقتص��ادی زن��ان و دختران و بهینه س��ازی‬ ‫گذران اوق��ات فراغ��ت خانواده ها و تقویت‬ ‫روحیه نش��اط و ش��ادابی را از جمله اهداف‬ ‫کیف��ی این طرح برش��مرد و گفت‪ :‬در پایان‬ ‫این دوره همچنین از ‪ ۱۰‬شرکت کننده برتر‬ ‫قدردانی به عمل خواهد امد‪.‬‬ ‫نس��بت به زنان قرار دارند و این وظیفه س��نگینی بر دوش‬ ‫من به عنوان یک خانم فعال بازار س��رمایه می گذارد که با‬ ‫این تفکر سنتی مبارزه کنم تا به جایگاهی برابر اقایان در‬ ‫جامعه بورسی برسیم‪.‬‬ ‫‹ ‹عوامل موفقیت‬ ‫ف�لاح در پای��ان ب��ا تاکید بر لزوم فعالیت موثرتر زنان در‬ ‫حوزه بورس‪ ،‬عنوان کرد‪ :‬اول از همه خود زنان باید سعی‬ ‫کنند فعالیت موثرتری در جامعه بورس��ی داش��ته باشند و‬ ‫حضورش��ان منفعالنه نباش��د‪ .‬به این منظور باید در مجامع‬ ‫ش��رکت کنند و در گروه های مجازی بورس��ی فعال باشند‬ ‫تا کم کم بتوانند به جایگاهی که در شان یک زن مسلمان‬ ‫است‪ ،‬برسند‪.‬‬ ‫از سویی مسئوالن نیز می توانند و باید با بها دادن به زنان‪،‬‬ ‫با این فرهنگ سنتی مبارزه کنند‪ .‬اگر خودتان بررسی کنید‬ ‫متوجه می شوید در طول تاریخ پنجاه و چند ساله بورس ما‬ ‫هیچ وقت رئیس س��ازمان بورس یا مدیران ارش��د ان خانم‬ ‫نبوده اند‪ .‬اما اگر حتی یکی از مدیران خانم باشد مسلما با‬ ‫این فرهنگ مبارزه می شود‪ .‬تحلیلگران کارگزاری ها اکثرا‬ ‫اقا هستند و چه خوب اگر عامدانه کارگزاری ها به این نکته‬ ‫توج��ه کنن��د و تحلیلگران مجموعه خود را از بین خانم ها‬ ‫انتخاب کنند‪ ،‬چراکه ما خانم های باسواد در زمینه بورس‬ ‫کم نداریم‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫اگر نگاهی به امار دانش اموختگان بخش های گوناگون اموزش عالی در کشورمان بیندازیم‬ ‫خواهیم دید که تعداد زنان و دخترانی که از دانشگاه ها و اموزشکده های مختلف فارغ التحصیل‬ ‫شده اند با فاصله معناداری از مردان بیشتر است‪ .‬این مسئله باعث شکل گیری طیف گسترده ای‬ ‫از زنان ش��ده که با وجود برخورداری از اموزش های الزم‪ ،‬همچنان دستش��ان از بازار کار کوتاه‬ ‫اس��ت و اگر هم موفق به یافتن ش��غل ش��ده اند (به دلیل وجود همان ذهنیت محدودکننده در‬ ‫جامعه)‪ ،‬در فعالیت مرتبط با تخصص خودشان چندان توفیقی ندارند‪ .‬از سویی هم کارشناسان‬ ‫اجتماعی معتقدند وجود این حجم باالیی از زنان تحصیلکرده در جامعه منجر به تقویت جامعه‬ ‫مدنی در ایران ش��ده اس��ت و همین امر باعث ش��ده تا مطالبات زنان در حوزه های مختلف سر‬ ‫و ش��کل مش��خص تری به خود بگیرد‪ .‬اگر این گزاره مطرح ش��ده ازسوی تحلیلگران اجتماعی‬ ‫درست باشد‪ ،‬باید گفت که مجلس و سایر مراجع تقنینی باید برای پاسخگویی به این مطالبات‬ ‫بسیار جدی تر استین باال بزنند‪.‬‬ صفحه 4 ‫ شنبه‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫با بررسی نقش زنان در فعالیت های معدنی مطرح شد‬ ‫معدنکاری نیازمند دقت و ظرافت زنانه‬ ‫ت بدنی باالیی می رود‬ ‫وقتی صحبت از فعالیت و کار در معدن می شود‪ ،‬ذهن ها به سمت مردانی با لباس و سر و روی خاکی با قدر ‬ ‫که قادرند با تکیه بر قدرت مردانگی خود زمین را بش��کافند‪ .‬البته در زمان توس��عه نیافتگی معدن این تصویری درس��ت از فعالیت‬ ‫معدنکاری بود‪ ،‬اما در شرایط کنونی و با پیشرفت و توسعه فناوری دیگر فعالیت معدنکاری مختص مردان نیست و زنان نیز همپای‬ ‫مردان قادر به فعالیت در بسیاری از مشاغل سخت از جمله معادن هستند‪ .‬در واقع امروزه تفکر و دانش جای قدرت باالی جسمی‬ ‫را گرفته و در برخی از حوزه های معدنکاری همچون شناس��ایی محدوده های معدنی‪ ،‬طراحی و تش��خیص نوع کانی و میزان ذخایر‬ ‫ان‪ ،‬این زنان هستند که با تکیه بر دانش و تجربه و عمق فکری خود توانسته اند زمینه توسعه و رشد اقتصاد معدنی را فراهم کنند‪،‬‬ ‫این در حالی است که براساس اخرین اماری که توسط مرکز امار ایران تهیه شده‪ ،‬تعداد زنان شاغل در معادن در حال بهره برداری‬ ‫کش��ور بس��یار کمتر از تعداد مردان اس��ت‪ .‬طبق جدولی که در سایت مرکز امار اورده شده‪ ،‬در سال ‪ ۱۳۹۷‬تعداد کل معادن کشور‬ ‫‪ ۹۹۷۳۴‬م��ورد ب��وده ک��ه حدود ‪ ۶۵۵۸۱‬مرد و ح��دود ‪ ۱۰۰۹‬زن با مزد و حقوق در انها فعالیت می کردند‪ .‬همچنین تعداد مردان و‬ ‫زنانی که بدون مزد و حقوق در این مدت در این معادن مش��غول کار بوده اند‪ ،‬به ترتیب ‪ ۳۱۸۷‬و ‪ ۶۶‬نفر اس��ت؛ البته این تنها اعداد‬ ‫مربوط به سال ‪ ۱۳۹۷‬است‪ .‬با بررسی این جدول از ابتدای انقالب تاکنون می توان گفت تغییر چندانی در زمینه حضور زنان در بخش‬ ‫معدن را شاهد نبوده ایم و همچنان زنان نقش کمرنگی در این بخش دارند‪ .‬روزنامه‬ ‫درباره اهمیت حضور زنان در فعالیت های‬ ‫معدنی و همچنین اینکه امروز جامعه معدنی چقدر زنانه است و چه وضعیتی دارد با کارشناسان گفت وگو کرده که در زیر می خوانید‪.‬‬ ‫علیرضا شهیدی‪ ،‬معاون وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت به‬ ‫گفت‪ :‬نقش زنان در بخش معدن بر کسی پوشیده‬ ‫نیس��ت و همچون حوزه های دیگر شاهد حضور انها در‬ ‫بخش معدن نیز هس��تیم‪ .‬رئیس سازمان زمین شناسی‬ ‫و اکتش��افات معدنی کش��ور با اش��اره به حضور زنان در‬ ‫س��ازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت‪:‬‬ ‫حدود ‪ ۳۰‬درصد همکاران در س��ازمان زمین شناسی را‬ ‫بانوان تش��کیل می دهند‪ .‬این همکاران نقش موثری در‬ ‫تولی��د اطالعات پایه نظیر نقش��ه های زمین شناس��ی و‬ ‫ژئوشیمی دارند‪ .‬شهیدی درباره اهمیت تولید اطالعات‬ ‫ پایه در کش��ور گفت‪ :‬اطالعات پایه نخس��تین بخش از‬ ‫چرخه معدنکاری به ش��مار می رود که اکتش��اف نامیده‬ ‫می شود‪ .‬باتوجه به اینکه ایران یک درصد تولید اهن دنیا‬ ‫را به خود اختصاص داده و میزان تولید س��االنه سرب و‬ ‫روی ما نیز بیش از ‪ ۲۰‬میلیون تن اس��ت‪ ،‬برای عملکرد‬ ‫خوب و توسعه کشور به اطالعات پایه نیاز داریم‪ .‬رئیس‬ ‫س��ازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان‬ ‫اینکه زنان در تولید اطالعات پایه س��هم کلیدی دارند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪ :‬تکمیل و تولید اطالعات پایه بزرگ مقیاس‬ ‫با هدف افزایش دقت‪ ،‬کاهش ریس��ک س��رمایه گذاری‬ ‫در فعالیت های اکتش��افی و زیرس��اختی‪ ،‬تکمیل چرخه‬ ‫ژئوفیزیک هوایی با هدف اکتشاف ذخایر پنهان و عمیق‬ ‫در مناطق اولویت دار و بازنگری در اطالعات پایه قبلی با‬ ‫هدف بروزرسانی و افزایش دقت با استفاده از روش های‬ ‫روز دنیا از برنامه های س��ازمان زمین شناسی است که با‬ ‫نقش پررنگ زنان این سازمان عملیاتی می شود‪.‬‬ ‫مع��اون وزی��ر صنعت‪ ،‬مع��دن و تجارت با اش��اره به‬ ‫نق��ش زنان در مرحله شناس��ایی و پی جویی در بخش‬ ‫معدن گفت‪ :‬همکاران زن در س��ازمان زمین شناسی و‬ ‫اکتشافات معدنی کشور نقش پررنگی دارند و در مرحله‬ ‫شناس��ایی و پی جویی نیز دس��ت ب��ه اقدامات موثری‬ ‫زده ان��د‪ .‬او تصریح کرد‪ :‬به ای��ن ترتیب تاکنون خانم ها‬ ‫دوش به دوش اقایان افتخارات بزرگی را رقم زده اند‪.‬‬ ‫رئیس س��ازمان زمین شناس��ی و اکتشافات معدنی‬ ‫کش��ور با اش��اره ب��ه نقش زن��ان در ازمایش��گاه های‬ ‫مرتب��ط با بخ��ش معدن نیز گفت‪ :‬هم��کاران خانم ما‬ ‫در بخش ازمایشگاه های شیمی سازمان زمین شناسی‬ ‫و اکتش��افات معدنی کشور نیز فعال بوده و حدود ‪۷۰‬‬ ‫درصد فعالیت ها را برعهده دارند‪ .‬او خاطرنش��ان کرد‪:‬‬ ‫زنان در س��ازمان زمین شناس��ی با انج��ام انالیزهای‬ ‫دقیق به لحاظ کیفی و کمی نقش مهمی در س��رعت‬ ‫بخشیدن به مقوله اکتشاف در کشور دارند‪.‬‬ ‫منیر حضوری‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫زنان عالقه مند به بخش معدن‬ ‫کاووس قاس��می‪ ،‬مدی��رکل دفتر بهره ب��رداری معادن وزارت‬ ‫صنعت ‪ ،‬معدن و تجارت با اش��اره به اینکه زنان ایرانی در بخش‬ ‫معدن کشور نیز فعالیت دارند‪ ،‬به‬ ‫گفت‪ :‬زنان ورودی به‬ ‫بخش معدن تعداد قابل توجهی دارند که این موضوع بر کس��ی‬ ‫پوش��یده نیس��ت‪ .‬فارغ التحصیالن زن زیادی در کشور داریم که‬ ‫ل کرده اند‪ .‬مدیرکل دفتر‬ ‫در رش��ته معدن و علوم زمین تحصی ‬ ‫بهره ب��رداری مع��ادن وزارت صنع��ت ‪ ،‬معدن و تجارت ادامه داد‪:‬‬ ‫چندین س��ال اس��ت که حضور زنان در رش��ته های علوم زمین‪،‬‬ ‫ش یافته و انها نقش پررنگی در بخش های‬ ‫معدن و استخراج گستر ‬ ‫مربوط به معدن دارند‪ .‬به طور قطع انتخاب چنین رشته هایی از‬ ‫روی عالقه مندی انها بوده و بعید می دانم اجباری برای حضور‬ ‫انها در این حوزه وجود داشته باشد‪.‬قاسمی با اشاره به اشتغال‬ ‫زنان در بخش معدن تصریح کرد‪ :‬عمده فارغ التحصیالن معدن‬ ‫به س��ازمان نظام مهندس��ی معدن و سازمان زمین شناسی ورود‬ ‫کرده اند‪ .‬به این ترتیب ش��اهدیم که زنان در بخش های مختلف‬ ‫معدنی حضوری پررنگ دارند‪.‬مدیرکل دفتر بهره برداری معادن‬ ‫وزارت صنعت ‪ ،‬معدن و تجارت با اشاره به قوانین موجود در کشور‬ ‫تصریح کرد‪ :‬براساس قانون هیچ محدودیتی برای ورود زنان به‬ ‫بخ��ش مع��دن وجود ندارد و در هی��چ قانونی نیامده که زنی در‬ ‫مع��دن حض��ور پی��دا نکند‪ .‬در واقع هر انچه در قانون برای ورود‬ ‫ص ش��ده از جمله ثبت محدوده‪،‬‬ ‫مردان به بخش معدن مش��خ ‬ ‫تفکیک‪ ،‬شایسته نیست‬ ‫و دولتی زیادی وجود دارند که زنان در ان مش��غول کار‬ ‫هستند‪ .‬از جمله زنان موفق در این حوزه می توان به نیلوفر‬ ‫غیاثوند‪ ،‬ش��هناز نوایی‪ ،‬پروا س��لطانی و دنیا اکبری اشاره‬ ‫کرد که در حوزه های مختلف معدنی مشغول کار هستند‪.‬‬ ‫حس��ینی با اش��اره به توانمندی زنان و اهمیت حضور‬ ‫انه��ا در بخ��ش معدن گفت‪ :‬زن��ان ظرافت فکری و دقت‬ ‫بسیاری به جزئیات دارند‪ ،‬در حالی که بسیاری از مسائل‬ ‫از چشم مردها دور می ماند؛ ب ه این ترتیب حضور زنان در‬ ‫بخش معدن موجب می ش��ود که به کوچک ترین مس��ائل‬ ‫نیز پرداخته شود‪ .‬نایب رئیس کمیسیون صنعت و معدن‬ ‫انجمن جوانان کارافرین اتاق بازرگانی تهران با اش��اره به‬ ‫محدودیت های موجود در کش��ور تصریح کرد‪ :‬در تمامی‬ ‫بخش ها محدودیت هایی برای همه از جمله زنان و مردان‬ ‫وج��ود دارد؛ بنابرای��ن تفاوتی بین زن یا مرد وجود ندارد‪.‬‬ ‫اگر کس��ی بخواهد کاری را انجام دهد‪ ،‬باالخره راه خود‬ ‫را پیدا می کند‪ .‬باور دارم با همه موانع و مشکالت‪ ،‬کسی‬ ‫که بخواهد نقش موثری در بخش معدن داش��ته باش��د‬ ‫سرانجام موفق می شود‪.‬‬ ‫نقش زن��ان در مراح��ل مختلف چرخه فعالیت معدن کش��ور‬ ‫از جمله اکتش��اف‪ ،‬شناس��ایی‪ ،‬پی جویی‪ ،‬تولی��د اطالعات پایه و‬ ‫فعالیت در ازمایش��گاه بر همه واضح و مبرهن است‪ .‬به باور رئیس‬ ‫س��ازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور تاکنون خانم ها‬ ‫دوش ب��ه دوش اقایان افتخارات بزرگی را در این س��ازمان دولتی‬ ‫رق�� م زده اند‪ .‬یکی دیگر از کارشناس��ان بخش مع��دن در وزارت‬ ‫صنع��ت‪ ،‬معدن و تجارت ب��اور دارد هیچ محدودیتی برای حضور‬ ‫زنان در بخش معدن وجود ندارد‪ .‬اگر خانم ها در کار معدن ورود‬ ‫نمی کنن��د‪ ،‬به دلیل محدودیت هایی اس��ت که خودش��ان ایجاد‬ ‫کرده ان��د‪ .‬درواقع هیچ چیز جز خود زن��ان مانعی برای ادامه کار‬ ‫نبوده اس��ت؛ به ای��ن ترتیب اگر خانمی انگیزه داش��ته و خود را‬ ‫مح��دود نکن��د‪ ،‬می تواند در بخش معدن راه ارتقا و پیش��رفت را‬ ‫طی کند‪.‬‬ ‫برخی دیگر از کارشناس��ان نیز ب��اور دارند اینکه زنان و مردان‬ ‫را از یکدیگ��ر تفکیک کنیم‪ ،‬چندان شایس��ته نیس��ت‪ .‬زنان هم‬ ‫همچ��ون مردان می توانند در بخش معدن فعالیت کنند‪ .‬انها باور‬ ‫دارند با همه موانع و مشکالت‪ ،‬کسی که بخواهد نقش موثری در‬ ‫بخش معدن داشته باشد سرانجام موفق می شود‪.‬‬ ‫علیرضا شهیدی‬ ‫کاووس قاسمی‬ ‫وقتی در جامعه مردس��االر‪ ،‬زنانگی یک رکن‬ ‫و اس��تایل لوکس و نمایش��ی قلمداد ش��ود یا‬ ‫برعک��س‪ ،‬زن را به عنوان خدمتکاری تمام وقت‬ ‫با س��مت مادر یا همس��ر قلمداد کنند‪ ،‬طبیعتا‬ ‫زیبایی ه��ای وج��ودی ش��خصیت ایش��ان را‬ ‫سرکوب خواهند کرد و عمال جامعه را به سمت‬ ‫تس��خیر شدن توس��ط انرژی زن ستیزی سوق‬ ‫می دهند‪ .‬از طرفی در این جوامع ممکن اس��ت‬ ‫زنان جلوه ه��ای زنانگی خود را نادیده گرفته و‬ ‫تبدیل به زنان کار و تالش شوند و سهم عظیمی‬ ‫از اقتص��اد خانواده و جامعه را بر عهد ه بگیرند‪.‬‬ ‫در حال حاضر ش��اهد رش��د بخش های مردانه‬ ‫وجود زنان هستیم که در اولویت قرار می گیرد‬ ‫و بخش اعظمی از نیازهای زنانگی شان را قربانی‬ ‫جو حاکم می کند‪ .‬این روند جابه جایی هویتی‪،‬‬ ‫در نس��ل های اخیر به وضوح دیده می ش��ود که‬ ‫نمون��ه عینی و بارز ان را در دختران دهه ‪ ۷۰‬و‬ ‫‪ ۸۰‬بس��یار مشاهده می کنیم که به شدت پیرو‬ ‫رفتارهای مردانه هس��تند ی��ا برعکس به دنبال‬ ‫رفتارهای��ی مبالغه امیز برای حفظ نماد زنانگی‬ ‫خود هس��تند که متاسفانه اسیب مشهودی به‬ ‫ش��خصیت حقیقی و منش موجه ایش��ان وارد‬ ‫خواهد کرد‪ .‬از جانب دیگر نقش��ی که زنان در‬ ‫حمایت از اقتصاد هر جامعه یا خانواده ای دارند‪،‬‬ ‫موجب عدم پذیرش مسئولیت گروهی از مردان‬ ‫ان جامعه می ش��ود که ب��رای عبور از گذر این‬ ‫روند اسیب زا نیاز مبرمی به توجه مسئوالن امر‬ ‫در جهت ایجاد حمایت هایی برای اگاهی دادن‬ ‫به اقش��ار جامعه در برقراری ارتباطات تعاملی‬ ‫مناسب با هویت و جنسیت فردی هر کدام اعم‬ ‫از زن و مرد دارد‪ .‬زنانی که با پذیرش مسئولیت‬ ‫کلی در امر اقتصاد خانواده‪ ،‬نیازهای اولیه خود‬ ‫را نادی��ده می گیرند‪ ،‬طبیعت��ا در قالب مادر یا‬ ‫همس��ر و در کل عضوی از جامعه‪ ،‬با س��رکوب‬ ‫شخصیتی خویش مواجه می شوند که بیشترین‬ ‫ضربات عاطفی را به فرزندان یا همس��ران خود‬ ‫وارد خواهند کرد و یک دور تسلس��ل ناقص را‬ ‫رق��م می زنند‪ .‬برای رفع این نواقص باید جامعه‬ ‫را از تعلیمات و راهکارهای مدیریتی مناس��ب‬ ‫بهره مند کرد‪.‬‬ ‫‪Instagram_mehri_esk‬‬ ‫فعالیت معادن کوچک‬ ‫سید سهراب حسینی‬ ‫قائم مقام س��ازمان توسعه و نوسازی معادن و‬ ‫صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) گفت‪ :‬بررس��ی ها‬ ‫نشان می دهد از ابتدای امسال تاکنون (نزدیک‬ ‫‪ 7‬م��اه) ‪ ۱۴۷‬مع��دن کوچک مقی��اس که راکد‬ ‫بودند‪ ،‬احیا ش��دند و به چرخه تولید پیوستند‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی ایمیدرو‪ ،‬عباس نعیمی‬ ‫در جلسه پایش طرح احیا‪ ،‬فعال سازی و توسعه‬ ‫معادن کوچک مقیاس اضافه کرد‪ :‬براساس برنامه‬ ‫تا پایان مهر امسال‪ ،‬در چارچوب طرح یادشده‪،‬‬ ‫‪ ۶۷۲‬معدن شناسایی و اولویت بندی شده و روی‬ ‫‪ ۱۹۴‬معدن‪ ،‬اقدام کلینیکی انجام ش��د‪ .‬در این‬ ‫م��دت ‪ ۶۴‬معدن به طور مس��تقیم و ‪ ۸۳‬معدن‬ ‫به وس��یله فراهم سازی زیرساخت های الزم‪ ،‬احیا‬ ‫و فعال شد ه و توسعه یافته اند‪.‬‬ ‫خبر‬ ‫س��ید سهراب حسینی‪ ،‬نایب رئیس کمیسیون صنعت‬ ‫و مع��دن انجم��ن جوانان کارافرین اتاق بازرگانی تهران با‬ ‫اش��اره ب��ه اینکه هیچ تفاوتی بی��ن خانم ها و اقایان برای‬ ‫حضور در بخش معدن وجود ندارد به‬ ‫گفت‪ :‬اینکه‬ ‫زنان و مردان را از یکدیگر تفکیک کنیم‪ ،‬چندان شایسته‬ ‫نیست‪ .‬زنان هم همچون مردان در کشور ما می توانند در‬ ‫بخش معدن فعالیت کنند‪ .‬او با اش��اره به حضور زنان در‬ ‫بخش معدن در کشورهای دیگر گفت‪ :‬در تمام دنیا زنان‬ ‫از مرحله دامپ تراکت تا مهندسی ارشد‪ ،‬سرپرستی معدن‬ ‫و مدیرعاملی در بخش معدن حضور دارند و این موضوع‬ ‫در کشور ما هم صدق می کند‪.‬‬ ‫نایب رئیس کمیس��یون صنعت و معدن انجمن جوانان‬ ‫کارافرین اتاق بازرگانی تهران در پاس��خ به این س��وال که‬ ‫چرا ما انطور که باید و شاید به نقش زنان در بخش معدن‬ ‫اهمیت نمی دهیم‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬این موضوع را باید از نظر‬ ‫فرهنگی دنبال کرد‪ .‬متاس��فانه در فرهنگ ما اینطور جا‬ ‫افت��اده ک��ه زنان کارهایی مث��ل فعالیت در بخش معدن‬ ‫را نمی توانن��د انج��ام دهن��د و این یک کار مردانه اس��ت!‬ ‫بخش دیگر هم به باور خود زنان برمی گردد‪ .‬مسئله مهم‬ ‫این اس��ت که زنانی که وارد رش��ته معدن و زمین شناسی‬ ‫می شوند‪ ،‬چقدر عالقه مند هستند؟! ایا به واقع محدودیت‬ ‫اجتماعی و فرهنگی مانع حضور انها می شود یا خودشان‬ ‫چندان عالقه مند نیستند و نمی خواهند در بخش معدن‬ ‫ورود پیدا کنند؟!‬ ‫حسینی با اشاره به اینکه حضور زنان در بخش معدن‬ ‫لزوما به معنای داش��تن عالقه به این بخش نیس��ت‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪ :‬از ‪ ۷۰‬درصد زنانی که در رشته معدن و زمین شناسی‬ ‫تحصی��ل کرده ان��د‪ ،‬حدود ‪ ۴۰‬درصد انها عالقه ای به این‬ ‫رشته ندارند‪ .‬این موضوع را می توان از رفتار کاراموزهایی‬ ‫که به دفاتر معدنی ورود می کنند‪ ،‬متوجه شد‪ .‬حتی برخی‬ ‫از انه��ا ب��ار اولی که وارد فضای معدن می ش��وند نش��ان‬ ‫می دهند از مجموعه فراری هستند‪.‬نایب رئیس کمیسیون‬ ‫صنع��ت و معدن انجم��ن جوانان کارافرین اتاق بازرگانی‬ ‫ته��ران تصری��ح ک��رد‪ :‬البته ‪ ۳۰‬درص��د باقیمانده به واقع‬ ‫عالقه مند هستند و نشان داده اند که زنان هم می توانند در‬ ‫این حوزه پیشرفت کنند‪ .‬امروزه مجموعه های خصوصی‬ ‫مزایده و‪ ...‬برای زنان نیز پذیرفته ش��ده اس��ت؛ به این ترتیب در‬ ‫کش��ور م��ا ازنظر قانونی هیچ محدودیتی ب��رای حضور زنان در‬ ‫بخش معدن وجود ندارد‪.‬‬ ‫قاس��می در پاس��خ به این س��وال که ایا ش��رایط کار در بخش‬ ‫معدن برای زنان کشور فراهم است یا خیر‪ ،‬گفت‪ :‬انتخاب با زنان‬ ‫است‪ .‬اگر انها بخواهند به عنوان مسئول فنی‪ ،‬کارشناس معدن‬ ‫یا هر عنوان دیگری فعالیت کنند‪ ،‬هیچ محدودیتی وجود ندارد‪.‬‬ ‫مدیرکل دفتر بهره برداری معادن وزارت صنعت ‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫با اشاره به زنانی که در بخش معدن کشور فعال و موفق بوده اند‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬در بس��یاری از معادن زغال س��نگ کش��ور که زیرزمینی‬ ‫هس��تند و کار در انها دش��واری زیادی دارد‪ ،‬شاهد بوده ایم زنان‬ ‫به عنوان مس��ئول و رئیس معدن مش��غول کار بوده اند؛ بنابراین‬ ‫اگر بانوان در کار معدن ورود نمی کنند‪ ،‬به دلیل محدودیت هایی‬ ‫است که خودشان در نظر گرفته اند‪ .‬در واقع هیچ چیز جز خود‬ ‫فرد مانعی برای ادامه کار نمی شود‪.‬‬ ‫قاس��می در پاس��خ به این س��وال که چرا زنان در حوزه معدن‬ ‫سمت دولتی ندارند‪ ،‬گفت‪ :‬این موضوع به سیستم اداری کشور‬ ‫بازمی گردد‪ .‬البته در بخش معاونت معدنی وزارت صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تجارت در تهران و استان ها شاهد حضور زنان هستیم؛ به این‬ ‫ترتیب اگر خانمی انگیزه داشته و خود را محدود نکند در ادارات‬ ‫دولتی نیز راه ارتقا و پیشرفت وجود دارد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‪...‬‬ ‫مهری اسکندری‬ ‫روانشناس‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫نقش پررنگ زنان در سازمان زمین شناسی‬ ‫یادداشت‬ ‫نقش زنان‬ ‫در اقتصاد‬ ‫خانواده و‬ ‫جامعه‬ صفحه 5 ‫‪6‬‬ ‫ شنبه‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫صنایع معدنی‬ ‫صنایع معدنی سدی در مقابل حضور بانوان‬ ‫یادداشت‬ ‫«جنس ضعیف »‬ ‫و اقتصاد‬ ‫در جست وجوی نقش زنان‬ ‫مرضیه احقاقی‬ ‫خبر نگار‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫عکس‪:‬‬ ‫ش��نبه هر هفته را به بررس��ی‬ ‫روزنامه‬ ‫موضوعی روز یا چالش��ی کالن در اقتصاد کشور‬ ‫می پ��ردازد‪ .‬اما این بار قرع��ه به نام نقش زنان در‬ ‫اقتصاد افتاد‪ .‬با وجود تمام دغدغه مندی که برای‬ ‫حضور زنان در اجتماع دارم‪ ،‬این موضوع انقدرها‬ ‫ه��م به مذاق��م خوش نیامد‪ .‬زنان ج��دای از این‬ ‫جامعه نیس��تند که نقش انها در موضوعی به طور‬ ‫خاص و جداگانه بررسی شود‪.‬‬ ‫اما یاد مقدمه یکی از کتاب های اوریانا فاالچی‬ ‫(با عن��وان جنس ضعیف) افت��ادم‪ .‬از قضا اوریانا‬ ‫فاالچ��ی ه��م در رده روزنامه نگاران��ی بود که از‬ ‫تجارب��ش در س��فرهای کاری نوش��ت و اکنون‬ ‫اثاری متمایز و برجس��ته از وی به جا مانده است‪.‬‬ ‫فاالچ��ی در مقدمه این کت��اب می گوید مخالف‬ ‫جداس��ازی زنان از م��ردان و پرداختن صرف به‬ ‫مشکالت انها بوده و جامعه بشری را در کنار هم‬ ‫می دیده اس��ت‪ .‬تا اینکه به ط��ور اتفاقی مخاطب‬ ‫س��خنان دختری موفق ام��ا به ظن خود بدبخت‬ ‫ق��رار می گیرد و متوجه می ش��ود‪ :‬همه زنان یک‬ ‫مس��ئله اساسی و مشترک در زندگی خود دارند؛‬ ‫«اینک��ه زن افریده ش��ده اند»‪ .‬زن بودن‪ ،‬تابویی‬ ‫اس��ت که انواع محدودیت ها را در مس��یر زندگی‬ ‫زنان قرار می دهد‪.‬‬ ‫ج��دای از فرهن��گ غن��ی ایرانی اس�لامی که‬ ‫بارها ب��ه ان بالیده ایم‪ ،‬بای��د بپذیریم که حضور‬ ‫و اثرگ��ذاری زن��ان در اقتصاد به واس��طه همین‬ ‫ریش��ه های فرهنگ��ی‪ ،‬همچنان کمرنگ اس��ت‪.‬‬ ‫ح��ال اگر پای فعالی��ت در بخش معدن و صنایع‬ ‫معدنی باش��د‪ ،‬کار س��خت تر هم می شود‪ .‬چراکه‬ ‫کار در معدن سخت است و احتماال جنس ضعیف‬ ‫از توان اجرای ان بر نمی ایند‪.‬‬ ‫چند س��الی اس��ت در حوزه مع��دن و صنایع‬ ‫معدن��ی فعالیت کرده ام‪ ،‬ناخ��وداگاه به یاد تمام‬ ‫زنانی می افتم که طی این س��ال ها در سمت های‬ ‫مختل��ف در بخ��ش معدن دیده ام‪ .‬ب��دون اغراق‬ ‫اندک هستند‪ .‬انقدر محدود که در یاد می مانند‪.‬‬ ‫ناخوداگاه این س��وال برایم مطرح می ش��ود که‬ ‫وقتی فضا برای حضور زنان و ارتقای ش��غلی انها‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬چه انتظاری از پیشرفت و اثرگذاری‬ ‫زنان در اقتصاد بخش معدن و صنایع وابس��ته به‬ ‫ان داریم؟‬ ‫واقعیت ان اس��ت که حض��ور زنان در این فضا‬ ‫به ش��دت سانسور شده است‪ .‬در مواردی حتی از‬ ‫دیده ش��دن زنان هم ترس بر دل ها می نش��یند‪.‬‬ ‫به یاد دارم در دوره ای برای یکی از ش��رکت های‬ ‫بزرگ معدنی‪ ،‬ماهنامه ای داخلی اماده می کردیم‪.‬‬ ‫در یکی از ش��ماره ها با چند نفر از کارکنان خانم‬ ‫گفت وگوی��ی ترتی��ب دادی��م‪ .‬دقت و وس��واس‬ ‫خاص��ی برای عکس زنان ب��ه خرج می دادیم؛ اما‬ ‫کار که اماده شد‪ ،‬برخالف انتظارم هیچ استقبال‬ ‫خوشایندی از مصاحبه زنان نشد‪ .‬تا جایی که کار‬ ‫به حذف صفحات مصاحبه زنان هم رسید‪.‬‬ ‫ی��ا به یاد دارم در پروژه دیگ��ری برای یکی از‬ ‫ش��رکت های بزرگ صنایع معدنی‪ ،‬پای صحبت‬ ‫چند نفر از زنان نشستم‪ .‬افرادی تحصیلکرده که‬ ‫معتقد بودند س��ال ها همپای م��ردان و حتی به‬ ‫مراتب قوی تر ظاهر شده اند‪ ،‬اتفاقا مشاغل سخت‬ ‫را بر عهده دارند اما تنها به بهانه زن بودن‪ ،‬امکان‬ ‫ارتقای ش��غی ندارند‪ .‬چه بس��ا مدیران عاملی که‬ ‫در دوران فعالیت خود‪ ،‬اس��تخدام زنان را ممنوع‬ ‫کرده اند‪ .‬یکی از همین زنان کوشا که با همت به‬ ‫رتبه ای متوس��ط ارتقا یافت��ه بود‪ ،‬تاکید می کرد‪:‬‬ ‫پس از پایان ساعت کاری اجازه حضور در محیط‬ ‫کارخان��ه را ندارد مگر با کس��ب امضا از مدیریت‬ ‫ارشد‪ .‬انوقت همین مدیران ارشد می گویند زنان‬ ‫پس از اتمام ساعت کاری نمی توانند در کارخانه‬ ‫بمانن��د! اما نمی گویند که قوانین حراس��ت مانع‬ ‫انهاست!‬ ‫حت��ی خودم به عن��وان خبرن��گار و در جریان‬ ‫س��فرهایی که ب��رای پروژه های خاص داش��تم‪،‬‬ ‫بارها با این مش��کل روبه رو شده ام‪ .‬ساعت ‪۳.۳۰‬‬ ‫عصر یعنی پایان کار زنان در س��ایت‪ .‬بروید فردا‬ ‫بیایی��د‪ .‬واقعا در چنین ش��رایطی چ��ه توقعی از‬ ‫زنان داریم؟ چطور باید در اقتصاد بخش معدن و‬ ‫صنایع معدنی اثرگذار باشند؟‬ ‫حال به تمام این مشکالت‪ ،‬ساختار فرهنگی و‬ ‫خانوادگی مردساالر زنان را هم اضافه کنید‪ .‬توانی‬ ‫که باید صرف خالقیت و کارافرینی ش��ود‪ ،‬برای‬ ‫ساختارشکنی و اجازه حضور در چنین فضاهایی‬ ‫به کار گرفته می شود‪ .‬البته که باید اقرار کنیم در‬ ‫همین فضا نیز زنانی حضور یافته اند و بسیار موفق‬ ‫ک هستند‪ .‬درواقع جامعه ما‬ ‫عمل کرده اند‪ .‬اما اند ‬ ‫به سبب ریشه های غلط و اصرار به ادامه انها‪ ،‬خود‬ ‫را از ظرفیت حضور زنان‪ ،‬بی نصیب کرده اس��ت‪.‬‬ ‫نیمی از ظرفیت جامع��ه در بخش معدن نادیده‬ ‫انگاشته می شوند‪ .‬تاسف و دریغ ادامه دارد‪.‬‬ ‫مرضیه احقاقی‬ ‫زنان حدودا نیمی از جمعیت جهان را به خود اختصاص می دهند‪ ،‬از این رو انتظار داریم س��همی‬ ‫‪ ۵۰‬درصدی در اقتصاد را هم در اختیار داش��ته باش��ند‪ .‬اما یک نگاه ساده به اطراف و جست وجوی‬ ‫نام مدیران و فعاالن اقتصادی‪ ،‬ما را متوجه اش��تباه مان می کند‪ .‬این س��هم در کشوری مانند ایران‬ ‫با س��اختاری س��نتی و مذهبی به مراتب محدودتر اس��ت‪ .‬حال اگر س��خن از فعالیت اقتصادی در‬ ‫بخش هایی همچون معدن و صنایع معدنی باشد‪ ،‬کفه ترازو باز هم به نفع مردان‪ ،‬سنگین تر می شود‪.‬‬ ‫کار در معدن در رده فعالیت های سخت و زیان اور قرار دارد‪ .‬واحدهای تولیدکننده صنایع معدنی‬ ‫نیز در مواردی با ش��رایط س��خت کاری روبه رو هستند‪ .‬ش��اید به همین دلیل و با توجه به پیشینه‬ ‫فرهنگ��ی که از ابتدای کودکی‪ ،‬ذهن ما را ش��کل داده از نش��نیدن نام زن��ان در صنایع معدنی در‬ ‫جایگاه هایی چون مدیرعامل و معاونت ها چندان هم تعجب نمی کنیم‪ .‬اما باید دقت کنیم در همین‬ ‫ش��رایط و در همین فرهنگ‪ ،‬معدود زنانی توانس��ته اند حضور موفقی را از خود به نمایش بگذارند‪.‬‬ ‫از قضا نه تنها هیچ مش��کلی هم با س��ختی کار ندارند‪ ،‬بلکه این دس��ت تفکیک ها را از ابتدا اشتباه‬ ‫می دانند‪ .‬با بررسی حضور این زنان در بخش معدن و صنایع معدنی و اثرگذاری که به همراه داشته ‬ ‫و اش��تغا لزایی که ایجاد کرده اند‪ ،‬باید اذعان کنیم که در س��ایه تفکرات مردس��االرانه‪ ،‬این بخش از‬ ‫حضور نیمی از جامعه محروم ش��ده اس��ت‪ .‬نیمی از جمعیتی که می تواند تاثیر بسزایی را در رشد‬ ‫و توس��عه اقتصادی بر عهده بگیرد‪ .‬بیش��تر نقش زنان در بخش مع��دن و صنایع معدنی محدود به‬ ‫ش��غل های کم درامد اس��ت‪ .‬زنان از س��هم محدودی در اش��تغال و کارافرینی این حوزه برخوردار‬ ‫هستند‪ .‬درواقع تاکنون از این ظرفیت های بالقوه برای پیشبرد اقتصاد بخش معدن و صنایع معدنی‬ ‫بهره گرفته نشده است‪.‬‬ ‫با بررس��ی حضور زنان در بخش معدن و صنایع معدنی و اثرگذاری‬ ‫ه و اش��تغالزایی که ایجاد کرده ان��د‪ ،‬باید اذعان‬ ‫که به همراه داش��ت ‬ ‫کنیم که در سایه تفکرات مردساالرانه‪ ،‬این بخش از حضور نیمی از‬ ‫جامعه محروم شده است‬ ‫ساختارشکنی را تمرین کنید‬ ‫فرزانه معصومی‬ ‫فرزان��ه معصومی‪ ،‬نایب رئی��س اتحادیه تولیدکنندگان‬ ‫و صادرکنن��دگان محصوالت معدنی ایران در گفت وگو با‬ ‫و در پاسخ به سوالی مبنی بر نقش زنان در اقتصاد‬ ‫بخش معدن و صنایع معدنی تاکید کرد‪ :‬تفکیک جنسیتی‬ ‫را درس��ت نمی دان��د‪ .‬ب��ه اعتقاد وی هر ف��ردی جدای از‬ ‫جنسیت خود می تواند در هر صحنه اقتصادی حضور یابد‪.‬‬ ‫معصوم��ی تاکی��د ک��رد‪ :‬هرچند در کش��ور ما فرهنگ‬ ‫به گونه ای ش��رایط را ترتیب داده تا س��هم زنان در اقتصاد‬ ‫محدود شود‪ .‬اما به ظن من هیچ محدودیتی برای فعالیت‬ ‫زن��ان در بخ��ش مع��دن و صنایع وابس��ته ب��ه ان وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫نای��ب رئیس اتحادیه تولیدکنن��دگان و صادرکنندگان‬ ‫محصوالت معدنی ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر دالیل‬ ‫کمرن��گ حضور زن��ان در بخش های اثرگذار بخش معدن‬ ‫و صنایع معدن��ی گفت‪ :‬حضور بس��یار پررنگ و جاه طلبانه‬ ‫م��ردان‪ ،‬نقش زنان را در این بخش کمرنگ کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ما در کش��وری مردساالر زندگی می کنیم‪ ،‬مردساالری در‬ ‫تفکرات احاد مردم ریش��ه دوانده اس��ت‪ .‬قوانین کشور ما‬ ‫نیز بر پایه همین تفکرات مردساالرانه بنا شده اند‪ .‬طبیعی‬ ‫اس��ت که با وجود چنین فرهنگی‪ ،‬زنان به اس��انی امکان‬ ‫اغاز فعالیت و کسب وکار اقتصادی را ندارند‪.‬‬ ‫این فعال معدنی در ادامه تاکید کرد‪ :‬کار معدن در رده‬ ‫س��خت ترین کاره��ای جهان قرار دارد‪ .‬این س��ختی فارغ‬ ‫از جنس��یت اس��ت‪ .‬کما اینکه تعداد معدنکاران کشور ما‬ ‫محدود اس��ت‪ .‬در چنین ش��رایطی‪ ،‬حضور زنان در بخش‬ ‫معدن کمتر پذیرفته می ش��ود‪ .‬هرچن��د باید اقرار کرد ما‬ ‫زن��ان موفق��ی در این عرصه داریم که فارغ از جنس��یت‪،‬‬ ‫در بخ��ش مع��دن با موفقیت فعالی��ت می کنند‪ .‬این افراد‬ ‫براساس توانمندی و با پشتکار در این عرصه حضور یافته ‬ ‫و با دشواری به جایگاه مناسب خود رسیده اند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬زنان حدود نیمی از جمعیت جهان را به خود‬ ‫اختصاص می دهند‪ .‬س��لب نقش این ‪ ۵۰‬درصد جمعیت‬ ‫در فعالیت های مولد اقتصادی‪ ،‬منطقی نیس��ت‪ .‬البته طی‬ ‫س��ال های اخیر و با توجه به مش��کالت اقتصادی حاکم بر‬ ‫کش��ور‪ ،‬نگاه ها به توان اقتصادی زن ها و اثرگذاری انها در‬ ‫این حوزه معطوف ش��ده اس��ت‪ .‬هرچند در همین جا هم‬ ‫کارها به ‪ ۲‬بخش زنانه و مردانه تقس��یم و حضور زنان در‬ ‫فعالیت های اقتصادی زنانه پذیرفته می شود‪.‬‬ ‫‹ ‹کار معدن برای همه دشوار است‬ ‫معصوم��ی گف��ت‪ :‬به ش��دت مواف��ق حضور زن��ان در‬ ‫فعالیت ه��ای معدنی هس��تم‪ .‬به زنانی که در این رش��ته‬ ‫تحصی��ل کرده اند پیش��نهاد می کنم از حضور در این فضا‬ ‫نهراس��ند‪ .‬هرچند معادن خارج از ش��هرها هس��تند‪ ،‬اما‬ ‫توس��عه این بخش ضروری اس��ت و زنان می توانند نقش‬ ‫بس��زایی در این توس��عه ب��ر عهده بگیرند‪ .‬زن��ان نیمی از‬ ‫جمعیت کش��ور را در اختیار دارن��د‪ .‬اگر زنان نتوانند این‬ ‫حوزه ها را تصاحب کنند‪ ،‬نس��ل های اینده نیز این ذخایر‬ ‫مغفول می مانند‪ .‬امروز نیاز به تالشی مضاعف برای حضور‬ ‫سختی کار یا تفکر مردساالرانه؟‬ ‫محمد کشانی‬ ‫محمد حیدرزاده‬ ‫محم��د کش��انی‪ ،‬عض��و هی��ات مدی��ره انجمن‬ ‫تولیدکنندگان ف��والد ایران در گفت وگو با‬ ‫و‬ ‫در پاس��خ به سوالی مبنی بر نقش زنان در اقتصاد در‬ ‫صنایع معدنی تاکید کرد‪ :‬زنان در فعالیت های صنایع‬ ‫معدنی حضور دارند‪ ،‬هرچند حضور انها در مقایس��ه‬ ‫با اقایان کمرنگ تر اس��ت‪ .‬بخش��ی از این موضوع را‬ ‫می توان به سختی کار در این حوزه نسبت داد‪ .‬با این‬ ‫وجود‪ ،‬زنان در برخی سمت ها حضور فعالی داشته اند‬ ‫و در ش��رکت های بزرگ بخش صنایع معدنی شاهد‬ ‫ارتقای رتبه انها تا س��مت مدیریت هم بوده ایم‪ .‬وی‬ ‫افزود‪ :‬اما حضور در این جایگاه ها عالوه بر توانمندی‬ ‫زنان‪ ،‬به اعتماد مدیران باالدس��تی نیز منوط اس��ت‪.‬‬ ‫مدی��ران بای��د توانمندی مناب��ع انس��انی را فارغ از‬ ‫جنسیت بررس��ی کند و براساس توانمندی تصمیم‬ ‫بگیرن��د‪ .‬درواقع توانمندی‪ ،‬تجربه و تخصص باید در‬ ‫اولویت باشد‪.‬‬ ‫عضو هی��ات مدیره انجم��ن تولیدکنندگان فوالد‬ ‫ایران تاکید کرد‪ :‬هرچند برخی موقعیت های شغلی با‬ ‫دشواری های ویژه ای همراه هستند و در این سمت ها‬ ‫از زنان استفاده نمی شود‪ .‬اما در سایر حوزه ها همچون‬ ‫فعالیت های مالی یا ازمایشگاهی و فنی شاهد حضور‬ ‫پررنگ زنان هستیم‪.‬‬ ‫‹ ‹موانع اثرگذاری زنان‬ ‫وی در پاس��خ ب��ه س��والی مبنی ب��ر نگرش منفی‬ ‫مدی��ران رده ب��اال اقا نس��بت به ارتق��ای رتبه زنان‬ ‫گفت‪ :‬این دس��ت تفک��رات در فرهنگ ما نفوذ کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬متاس��فانه در طول تاریخ اغلب اقایان خود را‬ ‫توانمندتر از زنان دیده اند؛ شاید همین موضوع نیز در‬ ‫مواردی مانع حضور پررنگ زنان در اقتصاد و کس��ب‬ ‫جایگاه های اثرگذار ازسوی انها شده است‪.‬‬ ‫بررسی ساختار مدیریتی شرکت های بزرگ بخش‬ ‫مع��دن و صنایع معدنی کش��ور حکای��ت از ان دارد‬ ‫ک��ه در ای��ن مجموعه ها‪ ،‬زنان در س��مت هایی چون‬ ‫مدیری��ت عاملی یا حتی معاونت حضور ندارند‪ .‬علت‬ ‫این محدودیت حضور را از محمد کش��انی که سابقه‬ ‫مدیری��ت مجموعه ه��ای بزرگ��ی را در بخش معدن‬ ‫و صنایع معدنی بر عهده داش��ته‪ ،‬جویا ش��دیم‪ .‬وی‬ ‫گفت‪ :‬انتصاب زنان به سمت های مدیریتی راحت تر از‬ ‫حضور انان در جایگاه های معاونت و مدیریت عاملی‬ ‫پذیرفته می ش��ود‪ .‬به عنوان مث��ال‪ ،‬مدیر خرید مواد‬ ‫اولیه در یک ش��رکت فوالدی با حدود ‪ ۳۰‬نفر نیروی‬ ‫انس��انی سروکار دارد‪ .‬درنتیجه این ‪ ۳۰‬نفر که اغلب‬ ‫هم اقایان انها را تش��کیل می دهند‪ ،‬راحت تر متقاعد‬ ‫می شوند که تحت مدیریت یک خانم فعالیت کنند‪.‬‬ ‫ام��ا مع��اون یک ش��رکت بزرگ‪ ،‬با چن��د صد نفر‬ ‫نیروی کار س��روکار دارد‪ .‬توجه به این نکته ضروری‬ ‫به نظر می رس��د که اغلب مجموعه های بزرگ معدنی‬ ‫و صنعتی در شهرستان ها واقع شده اند‪ .‬یعنی فرهنگ‬ ‫پذیرش از سوی زنان‪ ،‬برای انها وجود ندارد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل نیز اغلب مدیران عامل‪ ،‬ریسک انتصاب زنان به‬ ‫سمت های معاونت را نمی پذیرند‪.‬‬ ‫وی تاکی��د ک��رد‪ :‬این موض��وع الزام��ا ارتباطی با‬ ‫توانمندی زنان ندارد‪ ،‬بلکه افراد زیرمجموعه پذیرش‬ ‫حض��ور زن��ان را در ای��ن جایگاه ندارن��د‪ .‬هرچند در‬ ‫مجموعه ه��ای کوچک تر زنان تا جایگاه های معاونت‬ ‫مال��ی ی��ا اداری نیز پیش��رفت می کنند‪ .‬ام��ا باز هم‬ ‫معاونت ه��ا بهره برداری یا توس��عه به زنان س��پرده‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬با توجه به موارد یادشده باید اقرار کنیم‬ ‫ک��ه زن��ان در اقتصاد بخش صنای��ع معدنی‪ ،‬تاکنون‬ ‫جای��گاه ویژه و درخ��وری را پیدا نکرده اند‪ .‬در جامعه‬ ‫م��ا زنان با محدودیت هایی روبه رو هس��تند که مانع‬ ‫بهره گیری کامل از تخصص انها می ش��ود‪ .‬زنانی که‬ ‫ب��دون محدودیت زمان��ی و‪ ...‬در کار حضور می یابند‬ ‫بس��یار کمتر از اقایان هس��تند‪ .‬یعنی حضور زنان در‬ ‫فعالیت های��ی که به کار مداوم نی��از دارد‪ ،‬عموما در‬ ‫فرهنگ ما پذیرفته ش��ده نیس��ت‪ .‬به عالوه انکه باید‬ ‫تاکی��د کرد ک��ه در فرهنگ ما مراقب��ت از فرزندان‬ ‫اغلب به زنان س��پرده می ش��ود‪ .‬همی��ن موضوع نیز‬ ‫مانع حضور مستمر انها در موقعیت های کاری است‪.‬‬ ‫یعنی بس��ترهای فرهنگی س��هم بسزایی در محدود‬ ‫کردن حضور زنان در اقتصاد دارد‪.‬‬ ‫زنان در بخش های معدنی کشور و کارافرینی ازسوی انها‬ ‫هستیم‪ .‬این زنان تنها باید ساختارشکنی را تمرین کنند‪.‬‬ ‫معصومی بستر مناسب فرهنگی در خانواده خود را یکی‬ ‫از دالی��ل موفقیت خ��ود نام برد‪ .‬بدین معن��ا که تابوهای‬ ‫معمول در جامعه ما‪ ،‬هیچ گاه سدی در مقابل فعالیت های‬ ‫او نبوده اند‪ .‬وی گفت‪ :‬فضا برای ورود به این عرصه داشتم‪.‬‬ ‫در همین حال از شروع کار جدید نترسیده ام‪ .‬اما متاسفانه‬ ‫به دلیل فرهنگ حاک��م بر خانواده های ایرانی‪ ،‬زنان کمتر‬ ‫امکان ورود به کارهای خشن را پیدا می کنند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬من ابتدا در حوزه مواد غذایی فعالیت داشتم‪.‬‬ ‫حدود س��ال ‪ ،۸۳‬به همراه همس��رم به عرصه معدن ورود‬ ‫پی��دا کردیم‪ .‬ح��دود ‪ ۵۰‬معدن را پی جوی��ی و درنهایت‬ ‫نی��ز برای ‪ ۴‬معدن پروانه اکتش��اف و بهره برداری دریافت‬ ‫کردیم‪.‬‬ ‫وی با اشاره به خاطره ای شخصی از فعالیت خود گفت‪:‬‬ ‫برای پی جویی و دریافت گواهی کش��ف در استان کرمان‬ ‫حضور داش��تم‪ .‬یکی از مس��ئوالن اقا در این س��فر با من‬ ‫هم��راه بودن��د‪ .‬پس از پایان این س��فر اق��رار کرد که من‬ ‫تاکن��ون برای این مدت زمان طوالن��ی بهره برداری را در‬ ‫کوه ها نچرخانده ام تا گواهی کشف او را تایید کنم‪.‬‬ ‫‹ ‹کارافرینان معدنی زن محدودند‬ ‫معصومی در پاس��خ به س��والی مبنی بر س��هم زنان در‬ ‫اقتصاد بخش معدن گفت‪ :‬زنان س��هم به نس��بت بس��یار‬ ‫کمت��ری در اقتصاد بخش معدن را بر عهده دارند‪ .‬هرچند‬ ‫طی س��ال های گذشته‪ ،‬نقش زنان در این بخش پررنگ تر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫توج��ه به ای��ن نکته ضروری به نظر می رس��د که بخش‬ ‫قابل توجهی از فارغ التحصیالن رش��ته مهندس��ی معدن‬ ‫را زن��ان به خ��ود اختصاص می دهند‪ .‬ام��ا اغلب این افراد‬ ‫ام��کان حض��ور در مع��ادن و بهره گیری اصول��ی از علم و‬ ‫دان��ش خ��ود را پیدا نمی کنند‪ .‬بر همین اس��اس ما کمتر‬ ‫مس��ئول فنی خانم در معادن می بینیم‪ .‬به همین نس��بت‬ ‫کارافری��ن زن در بخ��ش معدن هم کمتر داریم‪ .‬این فعال‬ ‫معدنی تاکید کرد‪ :‬بخش معدن ما مشکالت بسیار اساسی‬ ‫دارد‪ .‬یعنی جدای از حضور زنان و تفکیک جنس��یتی که‬ ‫ان را از اس��اس اش��تباه می دانم‪ ،‬اعتقاد دارم این حوزه با‬ ‫چالش ه��ای جدی روبه رو اس��ت‪ .‬برنامه های غیراصولی و‬ ‫غیرکارشناسی طی سال های گذشته زمینه خروج سرمایه‬ ‫را از این بخش فراهم کرده است؛ بنابراین باید این دست‬ ‫مس��ائل در اولوی��ت ق��رار گیرد و برای رف��ع انها چاره ای‬ ‫اساسی اندیشیده شود‪.‬‬ ‫وی در پاسخ به سوالی مبنی بر استقبال زنان از حضور‬ ‫در بخ��ش معدن گفت‪ :‬زنان نیز تحت تاثیر همین فرهنگ‬ ‫هستند‪ .‬اصوال استقبال زنان برای فعالیت در بخش معدن‬ ‫مح��دود اس��ت و اغلب ترجیح می دهن��د در فعالیت های‬ ‫اداری مشغول باشند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬ما در منطقه سنگان‬ ‫درخواست بسیار محدودی از زنان برای فعالیت در بخش‬ ‫معدن داریم‪.‬‬ ‫محدودیت های ذهنی‪ ،‬اثرگذارند‬ ‫محمد حیدرزاده از فعاالن صنعت سرب و روی در گفت وگو با‬ ‫تاکید کرد‪ :‬در دنیای کنونی محدودیت برای حضور زنان‬ ‫در فعالیت ه��ای اقتص��ادی معنا ندارد‪ .‬کما اینکه طی س��ال های‬ ‫گذش��ته حضور زنان در صنایع به ش��دت افزایش یافته اس��ت‪ .‬تا‬ ‫جایی که از حضور زنان در برخی حوزه ها نسبت به اقایان استقبال‬ ‫می شود‪ .‬از جمله این دسته ها می توان به بخش مالی‪ ،‬حسابداری‪،‬‬ ‫تحقیق و توس��عه و‪ ....‬اش��اره کرد‪ .‬در همین حال کارکرد زنان در‬ ‫بخش ازمایش��گاه‪ ،‬در مقایسه با مردان مثبت تر ارزیابی می شود‪.‬‬ ‫حتی از بهره وری زنان اغلب رضایت بیشتری داریم‪ .‬به عالوه انکه‬ ‫عموما اعتماد بیش��تری نس��بت به فعالیت زن��ان وجود دارد و از‬ ‫حضور انها در س��مت های حساس‪ ،‬اس��تقبال بیشتری می شود‪.‬‬ ‫معموال زنان همکاران امن تری برای شرکت ها محسوب می شوند‪.‬‬ ‫اغلب تحت تاثیر البی قرار نمی گیرند و اخالقی تر فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫همچنی��ن باید تاکید کرد که تعارض کمتری را در محیط کاری‬ ‫ایج��اد می کنن��د‪ .‬توجه به این نکته ضروری به نظر می رس��د که‬ ‫حضور زنان به تلطیف فضای کار کمک می کند‪ .‬این حضور به ویژه‬ ‫در محیط های صنعتی حائز اهمیت اس��ت‪ .‬در چنین ش��رایطی‬ ‫حتی مردها در رفتار و گفتمان خود دقت بیشتری دارند‪.‬‬ ‫وی اف��زود‪ :‬هرچند حض��ور زنان درحال حاض��ر در حوزه های‬ ‫صنعتی کمرنگ است‪ ،‬اما به اعتقاد من محدودیتی در این حوزه‬ ‫هم برای ورود زنان وجود ندارد‪ .‬این فعال صنعت سرب و روی در‬ ‫ادامه و در پاس��خ به س��والی مبنی بر دالیل کمرنگ بودن حضور‬ ‫زنان در بخش صنایع معدنی گفت‪ :‬برخی موقعیت های شغلی در‬ ‫حوزه معدن و صنایع معدنی‪ ،‬س��خت و زیان اور هس��تند‪ .‬کار در‬ ‫ارتفاع‪ ،‬کار با تجهیزات مکانیکال و‪ ...‬س��خت اس��ت‪ .‬به عالوه انکه‬ ‫اغلب واحدهای معدنی و صنعتی دور از ش��هرها واقع شده اند‪ .‬در‬ ‫چین��ی ش��رایطی رفت وامد و حضور زنان پس از س��اعت کاری‪،‬‬ ‫دش��وارتر است‪ .‬شاید به همین دالیل برخی کارفرمایان از حضور‬ ‫زنان در برخی موقعیت های شغلی‪ ،‬امتناع می کنند‪ .‬وی در پاسخ‬ ‫ب��ه س��والی مبنی بر محدودیت برای حض��ور زنان در عرصه های‬ ‫صنعتی گفت‪ :‬نمی توان منکر این دست محدودیت ها شد‪ .‬اما این‬ ‫محدودیت ها اغلب ذهنی هس��تند و مص��داق عینی ندارند‪ .‬کما‬ ‫اینکه درحال حاضر در مجموعه های صنعتی سرب و روی کشور‪،‬‬ ‫زنان از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند‪ .‬زنانی که با سمت مدیر‬ ‫فعالیت می کنند در مقایس��ه با مردان‪ ،‬حتی عملکرد مثبت تری‬ ‫را به نمایش می گذارند‪.‬‬ ‫‹ ‹جایگاه مدیران ارشد خالی از زنان‬ ‫حیدرزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر حضور زنان در نقش های‬ ‫کالن تر و اثرگذار در اقتصاد همچون مدیریت عاملی و معاونت ها‬ ‫گف��ت‪ :‬متاس��فانه هنوز ش��اهد درخش��ش زن��ان در این عرصه‬ ‫نیس��تیم‪ .‬این ضعف به فضای س��نتی جامعه ما ب��از می گردد‪ .‬از‬ ‫س��اختارهای باالی اقتصادی اغاز می شود و تا رده های پایین هم‬ ‫ادامه دارد‪ .‬در س��ایر کش��ورها شاهد انتصاب زنان در سمت هایی‬ ‫چون رئیس جمهوری‪ ،‬معاون ریاست جمهوری‪ ،‬وزیر و‪ ....‬هستیم‪.‬‬ ‫یعنی زنان نقش های برجس��ته ای را در عرصه سیاس��ت و اقتصاد‬ ‫پذیرفته ان��د‪ .‬ام��ا این خال در کش��ور ما همچنان وج��ود دارد‪ .‬بر‬ ‫همین اس��اس نیز طبق همین روال ش��اهد حضور کمرنگ زنان‬ ‫در س��مت های باالیی و اثرگ��ذار در بخش معدن و صنایع معدنی‬ ‫هس��تیم‪ .‬بدون تردید محدودیت های ذهنی و قیود بر خود نهاده‬ ‫ما ایرانی ها‪ ،‬مانع حضور زنان می ش��ود و توانمندی این قشر را در‬ ‫همه عرصه ها نپذیرفته ایم‪ .‬وی در باره نقش زنان در مجموعه های‬ ‫دولت��ی و خصوصی گف��ت‪ :‬اغلب زنان در مجموعه های خصوصی‬ ‫از جای��گاه بهت��ری برخوردار هس��تند‪ .‬یعنی ای��ن محدودیت ها‬ ‫در س��اختارهای وابسته به دولت‪ ،‬بیش��تر است‪ .‬البته این دست‬ ‫محدودیت ها نوش��ته شده نیس��تند‪ .‬بلکه جریان های ذهنی این‬ ‫محدودیت ها را ایجاد می کند‪ .‬کافی اس��ت نگاهی به اطراف خود‬ ‫بیندازیم‪ .‬اغلب مردها رانندگی زنان را مورد انتقاد قرار می دهند‪.‬‬ ‫یعن��ی م��ا همچنان درگیر چنی��ن موارد ابتدایی هس��تیم و کار‬ ‫بسیاری برای رفع این دست نگاه ها الزم است‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫کار س��خت و زیانبار ش��عارهایی برای محدود کردن زنان و‬ ‫ایج��اد مانعی تازه در مس��یر فعالی��ت انهاس��ت‪ .‬اغلب مردان‬ ‫دش��واری فعالیت در بخ��ش معدن و صنای��ع معدنی را دلیلی‬ ‫برای حضور محدود زن��ان در این بخش عنوان می کنند اما در‬ ‫گفت وگ��و با زن��ان کارافرین و موثر در ای��ن بخش درمی یابیم‬ ‫ک��ه خود ان��ان هیچ محدودیت برای خود و هم جنس��ان خود‬ ‫قابل نیس��تند‪ .‬بنابراین امید می رود در سایه فعالیت فرهنگی‪،‬‬ ‫فض��ا برای حضور زنان در بخش معدن و صنایع وابس��ته به ان‬ ‫فراهم ش��ود‪ .‬تا بدین ترتیب امکان بهره گیری هرچه بیش��تر از‬ ‫ظرفیت های این بخش فراهم شود‪.‬‬ صفحه 6 ‫ شنبه‬ ‫‪7‬‬ ‫‪ 3‬ابان ‪1399‬‬ ‫‪ 7‬ربیع االول‪1442‬‬ ‫‪ 24‬اکتبر ‪2020‬‬ ‫شماره ‪1642‬‬ ‫پیاپی ‪2960‬‬ ‫بررسی نقش زنان در اقتصاد کشور‬ ‫اقتصاد جنسیت بردار است؟!‬ ‫پیمان صفردوست‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫در سال های اخیر حضور زنان در فعالیت های اجتماعی بسیار پررنگ تر از گذشته شده و‬ ‫زنان موفق زیادی را می توانیم نام ببریم که در عرصه های مختلف به شکل موفق و تاثیرگذار‬ ‫حضور دارند‪ .‬گرچه این موضوع بس�یار امیدوارکننده و قابل توجه است اما مدافعان حقوق‬ ‫زنان معتقدند روند این پیش�رفت به دالیل مختلف بس�یار کند اس�ت‪ .‬این گروه مهم ترین‬ ‫دلیل این موضوع را نگاه متفاوت و جنسیت زده جوامع به حضور زنان در عرصه هایی مانند‬ ‫اقتص�اد می دانن�د‪ .‬انها معتقدند باوجود تمام ش�عارهایی که در این س�ال ها در حمایت از‬ ‫برابری حقوق زن و مرد داده ش�ده‪ ،‬هنوز هم موانع زیادی بر س�ر راه زنان برای حضور در‬ ‫حوزه های�ی مانن�د اقتصاد وجود دارد و زنان حتی در صورت وجود راه هایی برای رس�یدن‬ ‫به جایگاه های مش�ابه مردان‪ ،‬مس�یر پرپیچ وخم تری را پیش رو دارند و باید انرژی بس�یار‬ ‫بیشتری را برای این کار صرف کنند‪ .‬روزنامه‬ ‫در این شماره به بررسی این موضوع از‬ ‫نگاه فعاالن حوزه اقتصاد پرداخته که شرح ان را در ادامه می خوانید‪:‬‬ ‫پیمان صفردوست‬ ‫‪editor@smtnews.ir‬‬ ‫قوانین اقتصادی یکسان و نگاه های متفاوت‬ ‫فاطم�ه مقیم�ی‪ -‬کارافرین و فع�ال اقتصادی‪:‬‬ ‫ش��رایط اقتص��اد در دنیا به گونه ای اس��ت ک��ه تفکیک‬ ‫جنسیتی نداشته و ندارد‪.‬‬ ‫در واق��ع انچه به عنوان ماحصل و خروجی اقتصاد یک‬ ‫کش��ور در نظر گرفته می ش��ود کار چندانی به جنسیت‬ ‫ن��دارد ام��ا وقتی به ص��ورت فردی این موض��وع را مورد‬ ‫بررس��ی قرار می دهیم‪ ،‬عباراتی نظیر سهم زنان در تولید‬ ‫ناخالص ملی مطرح می شود‪.‬‬ ‫در برخی کش��ورها که در ان کس��ب وکارهای خانگی‬ ‫رون��ق دارد‪ ،‬این نوع کس��ب وکارها میزان تولید ناخالص‬ ‫مل��ی را تا حدود زیادی افزایش می دهد و به عنوان اورده‬ ‫و خروجی تولیدی زنان در این حوزه مطرح می شود‪ .‬در‬ ‫ایران بس��یاری از مش��اغل کلیدی و کسب وکارهایی که‬ ‫به صورت خودج��وش از طرف افراد‪ ،‬به عنوان کارافرینی‬ ‫فردی مطرح می ش��وند‪ ،‬بس��تگی مس��تقیم ب��ه میزان‬ ‫سرمایه گذاری افراد در حوزه کاری انها دارد‬ ‫و چون در اغلب موارد س��رمایه ها به صورت‬ ‫محدود در اختیار زنان قرار می گیرد‪ ،‬طبیعتا‬ ‫نخستین قدم در شروع کسب وکار برای انها‬ ‫با مش��کالت فراوانی نسبت به مردان همراه‬ ‫است‪.‬‬ ‫قوانی��ن در حوزه اقتصاد تقریبا برای زنان‬ ‫و مردان مش��ابه هستند اما این موضوع به معنای یکسان‬ ‫بودن کلی قوانین نیس��ت؛ یعنی گرچه زنان و مردان هر‬ ‫دو می توانن��د در بحث تجارت به صورت یکس��ان حضور‬ ‫داشته باشند اما هر زمان که همسر یک زن تاجر بخواهد‪،‬‬ ‫می توان��د از س��فر خارج از کش��ور او ممانعت کند و این‬ ‫موض��وع می توان��د محدودیت هایی را ب��رای زنان از نظر‬ ‫توسعه کاری ایجاد کند‪.‬‬ ‫موض��وع دیگ��ر در این زمینه این اس��ت که باتوجه به‬ ‫ش��رایط اجتماعی و فیزیولوژیکی‪ ،‬زنان معموال‬ ‫جنس دوم برای اس��تخدام در مش��اغل در نظر‬ ‫گرفته می شوند‪.‬‬ ‫در بس��یاری از موارد‪ ،‬زنان گرچه تحصیالت‬ ‫مش��ابهی با مردان دارند‪ ،‬ام��ا معموال در بحث‬ ‫اس��تخدام اولویت با مردان اس��ت و متاس��فانه‬ ‫زمانی هم که قرار است تعدیل نیرو اتفاق بیفتد‬ ‫معموال زنان در اولویت این کار قرار می گیرند‪ .‬شاید یکی‬ ‫از مهم ترین دالیل این کار مرخصی هایی باشد که قانون‬ ‫کار برای زنان در نظر گرفته است‪.‬‬ ‫ای��ن موض��وع به ویژه در بخش خصوص��ی که رقابت و‬ ‫پیش��ی گرفتن در کار به ش��کل جدی مطرح است‪ ،‬نمود‬ ‫بیشتری دارد و کارفرما برای کارمندی که ‪ ۶‬ماه به دلیل‬ ‫زایم��ان از مرخص��ی برخوردار اس��ت‪ ،‬اولوی��ت در نظر‬ ‫نمی گیرد‪.‬‬ ‫حقیقت این اس��ت که قوانین معموال به دس��ت مردان‬ ‫نوش��ته می شود و این موضوع از نس��بت نمایندگان زن‬ ‫و مرد مجلس ش��ورای اس�لامی کش��ور ما نیز مشخص‬ ‫است‪.‬‬ ‫وقت��ی ن��گاه مدیریتی‪ ،‬قانون گ��ذاری و تصمیم گیری‬ ‫بیش��تر به دست مردان اس��ت و زیرساخت های سنتی و‬ ‫مردس��االرانه در این زمینه وجود دارد‪ ،‬طبیعی است که‬ ‫ن��گاه غال��ب حتی کار کردن زنان بیرون از فضای خانه را‬ ‫نیز چندان نپس��ندد‪ ،‬این در حالی اس��ت که تجربه ثابت‬ ‫ک��رده زنانی که در مدیریت امور خان��ه و خانواده موفق‬ ‫بوده و توانسته اند موقعیتی را برای فعالیت های اقتصادی‬ ‫بیابند‪ ،‬بدون ش��ک در این فضاها نیز می توانند به ش��کل‬ ‫مطلوب عمل کنند و در این حیطه نیز تاثیرگذاری خوبی‬ ‫داش��ته باش��ند و حتی نتایج مطلوب تری را برای تولید‬ ‫ناخالص ملی کشور رقم بزنند‪.‬‬ ‫سود جنسیتی یا تبعیض جنسیتی‬ ‫رض�ا گرج�ی‪ -‬کارافرین و کارش�ناس اقتصاد‬ ‫و مدیریت دارو‪ :‬بانوان امروزه در کس��وت کش��اورز‪،‬‬ ‫مدیرعام��ل ش��رکت‪ ،‬دانش��مند‪ ،‬مهندس‪ ،‬پزش��ک و‬ ‫بسیاری از مشاغل دیگر در جامعه حضور دارند که در‬ ‫گذشته هیچ ذهنیتی درباره ان وجود نداشت‪.‬‬ ‫بانوان تاثیرات گسترده و مثبتی بر اقتصاد‪ ،‬تجارت‪،‬‬ ‫کشاورزی و صنعت دارند اما باوجود برخی پیشرفت ها‪،‬‬ ‫همچنان موانع مش��ارکت کامل و برابر بانوان‪ ،‬از جمله‬ ‫فق��دان یک محیط مناس��ب در س��اختارهای جوامع‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫اعالمیه پکن که در س��ال ‪ ۱۹۹۵‬توسط کشورهای‬ ‫عضو س��ازمان ملل تصویب ش��د‪ ،‬بان��وان و اقتصاد را‬ ‫به عن��وان یکی از ‪ ۱۲‬حوزه مورد توجه برجس��ته کرد‪.‬‬ ‫‪ ۱۸۹‬کش��وری که این توافقنامه را امضا کردند متعهد‬ ‫شدند اقدامات مش��خصی را برای رسیدگی به اهداف‬ ‫خاص در جهت ارتقای موقعیت بانوان در اقتصاد انجام‬ ‫دهند‪ .‬باوجود ش��واهد مس��تدل مبنی بر اینکه احقاق‬ ‫حقوق اقتص��ادی بانوان‪ ،‬به ویژه از نظ��ر کار و درامد‪،‬‬ ‫موجب پیش��رفت اقتصادی و توس��عه پایدار می شود‪،‬‬ ‫بان��وان همچنان به طور نامتناس��بی تح��ت تاثیر فقر‪،‬‬ ‫کمبود زمین‪ ،‬حقوق ارث و تبعیض و استثمار در بازار‬ ‫کار قرار دارند‪.‬‬ ‫ازدواج زودهن��گام و همچنین نداش��تن دسترس��ی‬ ‫ب��ه اموزش تاثی��رات منفی بر زندگی و رف��اه بانوان و‬ ‫همچنین ظرفیت انس��انی و کمک های اقتصادی انها‬ ‫دارد‪ .‬گرچه پیش��رفت هایی در زمینه اموزش ابتدایی‬ ‫برای همه دختران و پسران حاصل شده‪ ،‬اما دسترسی‬ ‫به اموزش متوسطه و سطح باالتر در برخی از کشورها‬ ‫برای دختران همچنان یک چالش اس��ت و گزینه های‬ ‫بهتر در بازار کار شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬اندازه گیری‬ ‫این کار پرداخت نش��ده می تواند بینشی اضافی‬ ‫درب��اره میزان جلوگیری از جس��ت وجوی کار‬ ‫بیشتر در بازار کار زنان برای زنان فراهم کند‪.‬‬ ‫بالقوه اشتغال را محدود می کند‪.‬‬ ‫همچنی��ن همه گی��ری خش��ونت علیه‬ ‫بان��وان تاثیر عمیقی بر خانواده ها و جوامع‬ ‫دارد و مان��ع توس��عه می ش��ود و س��االنه‬ ‫میلیارده��ا دالر هزینه ه��ای مراقبت های‬ ‫بهداش��تی و از دس��ت رفتن به��ره وری را‬ ‫برای کشورها در پی دارد‪.‬‬ ‫‹ ‹سود جنسیتی‬ ‫‹ ‹امارهای اقتصادی زنان‬ ‫تحقیقات انجام شده توسط بانک جهانی‪ ،‬سازمان ملل‬ ‫و سازمان نظارت جهانی کارافرینی‪ ،‬نشان می دهد بانوان‬ ‫به عن��وان رهبران تجاری‪ ،‬کارمن��دان‪ ،‬مصرف کنندگان‬ ‫و کارافرین��ان‪ ،‬مح��رک واقع��ی اقتص��اد هس��تند‪.‬‬ ‫س��رمایه گذاری روی بان��وان می تواند مح��رک بزرگی‬ ‫برای رشد اقتصادی باشد که به عنوان «سود جنسیتی»‬ ‫(‪ )gender dividend‬شناخته می شود‪ .‬وقتی بانوان‬ ‫کان��ون تصمیمات تجاری باش��ند‪ ،‬جوامع پیرامون انها‬ ‫رشد می کنند‪ .‬مفهوم سود جنسیتی به تازگی وارد بحث‬ ‫گسترده تری درباره سود جمعیتی شده است‪ .‬در حالی که‬ ‫سود جمعیتی ناشی از تغییر ساختارهای سنی به سمت‬ ‫س��نین با بهره وری بیشتر است‪ ،‬سود جنسیتی ناشی از‬ ‫برداشتن گام هایی است که باعث افزایش حجم کار بازار‬ ‫و س��طح بهره وری جمعیت زنان می شود‪.‬سود جنسیتی‬ ‫حاک��ی از ان اس��ت ک��ه اقتصاد ها می توانن��د با کاهش‬ ‫ش��کاف های جنسیتی در بازار کار‪ ،‬بهره ورتر و عادالنه تر‬ ‫باش��ند‪ .‬یک عامل اساس��ی در ش��کاف های جنس��یتی‬ ‫در ب��ازار کار ای��ن واقعیت اس��ت که زن��ان تمایل دارند‬ ‫بیش��تر مراقبت های بدون حقوق و کار در خانه را انجام‬ ‫دهند‪ .‬اینها بار قابل توجهی برای زنان در مقایسه با مردان‬ ‫است و ممکن است مانع از دستیابی زنان به فرصت های‬ ‫باتوجه به انچه گفته ش��د به نظر می رسد در مسیر تساوی حقوق زنان‬ ‫و مردان در فعالیت های اقتصادی و امکان دسترسی به جایگاه های باالتر‪،‬‬ ‫بیش��تر از انکه قوانین و مقررات اقتصادی دچار ایراد باشند‪ ،‬نگاه جامعه‬ ‫مشکل ساز است‪.‬‬ ‫اماره��ای موج��ود درباره نق��ش اقتصادی‬ ‫زنان در جهان همچنان نش��ان دهنده نابرابری‬ ‫فاحش��ی در میزان فعالیت و بهره مندی انان اس��ت‪ .‬در‬ ‫ادام��ه برخی از مهم ترین امارهای موجود درباره حضور‬ ‫بانوان در اقتصاد امده است‪:‬‬ ‫■ بان��وان ‪ ۶۶‬درصد کاره��ای جهان را انجام می دهند‬ ‫و ‪ ۵۰‬درص��د مواد غذایی را تولید می کنند‪ ،‬اما فقط ‪۱۰‬‬ ‫درصد درامد کس��ب می کنند و ‪ ۱‬تا ‪ ۲‬درصد از امالک‬ ‫را در اختیار دارند‪.‬‬ ‫■ بانوان و دختران به طور نامتناسبی از فقر شدید رنج‬ ‫می برن��د؛ انها ‪ ۷۰‬درصد از ‪ ۱.۵‬میلیارد نفری که روزانه‬ ‫با کمتر از یک دالر زندگی می کنند را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫■ خ��ارج از بخ��ش کش��اورزی‪ ،‬ه��م در کش��ورهای‬ ‫توس��عه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه‪ ،‬بانوان‬ ‫هنوز به طور متوسط کمتر از ‪ ۷۸‬درصد حقوق دریافتی‬ ‫مردان برای همان کار را دریافت می کنند‪.‬‬ ‫■ در س��طح جهانی‪ ،‬بانوان ‪ ۴۹.۶‬درصد کل جمعیت‬ ‫را تش��کیل می دهند‪ ،‬اما تنها ‪ ۴۰.۸‬درصد کار در بخش‬ ‫رسمی در اختیار انهاست‪.‬‬ ‫■ کاهش شکاف بین نرخ اشتغال زن و مرد پیامدهای‬ ‫زی��ادی برای اقتصاد جهانی خواهد داش��ت‪ .‬برای نمونه‬ ‫افزای��ش تولید ناخال��ص داخلی امری��کا (‪ )GDP‬تا ‪۹‬‬ ‫درصد‪ ،‬تولید ناخالص داخلی منطقه یورو (در اروپا) ‪۱۳‬‬ ‫درصد و تولید ناخالص داخلی ژاپن ‪ ۱۶‬درصد‪.‬‬ ‫سخن پایانی‪...‬‬ ‫با تمام ادعاهای عصر حاضر برای ایجاد بس��تر مناسب به منظور حضور‬ ‫زنان در اقتصاد‪ ،‬هنوز هم نگاه مردساالرانه این موضوع را برنمی تابد و در‬ ‫برابر ان ‪-‬گرچه به صورت غیررسمی و نامحسوس‪ -‬جبه ه می گیرد‪ .‬در هر‬ ‫حال بخواهیم یا نه مس��یر تجارت جهانی که بی توجه به جنس��یت‪ ،‬نژاد‬ ‫یادداشت‬ ‫فعالیت‬ ‫اقتصادی زنان‬ ‫مصادره به‬ ‫مطلوب نشود‬ ‫■ بان��وان ب��ا هزینه ک��ردن ‪ ۲۰‬تریلی��ون دالر امریکا‬ ‫به عنوان مصرف کننده بر بازار جهانی تسلط دارند‪.‬‬ ‫قوانین در‬ ‫حوزه اقتصاد‬ ‫تقریبا برای‬ ‫زنان و مردان‬ ‫مشابه هستند‬ ‫اما این موضوع‬ ‫به معنای یکسان‬ ‫بودن کلی‬ ‫قوانین نیست‬ ‫‹ ‹زنان صاحب مشاغل‬ ‫در ای��ن بخش برخ��ی از مهم ترین امار موجود درباره‬ ‫بانوان به عنوان صاحبان مشاغل اورده شده است‪:‬‬ ‫■ تقریبا ‪ ۱۸۷‬میلیون زن کارافرین در سراس��ر جهان‬ ‫وج��ود دارند که حداق��ل ‪ ۳2-۳9‬درصد کل مش��اغل‬ ‫خصوصی را در اقتصاد رسمی دارند‪.‬‬ ‫■ بان��وان بیش��تر از م��ردان کارافرین��ی نواوری ه��ا‬ ‫(محص��والت و خدم��ات جدی��د) را در کش��ورهای‬ ‫توسعه یافته ارائه می دهند‪.‬‬ ‫■ در جوامع��ی که بانوان تصور می کنند از توانایی های‬ ‫کارافرینی برخوردارند‪ ،‬احتمال اینکه بانوان فرصت های‬ ‫کارافرینی را نیز درک کنند‪ ،‬بیش��تر اس��ت‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫بان��وان کمتری (‪ ۴۷.۷‬درصد) نس��بت به مردان (‪۶۲.۱‬‬ ‫درصد) معتقدند توانایی راه اندازی مشاغل را دارند‪.‬‬ ‫■ طب��ق تحقیق��ات اولی��ه انج��ام ش��ده توس��ط‬ ‫‪ ،WEConnect International‬مش��اغل تح��ت‬ ‫مالکیت بانوان کمتر از یک درصد پول خرج شده توسط‬ ‫شرکت های بزرگ و دولت را به دست می اورند‪.‬‬ ‫البته باید توجه داش��ت این نوع نگاه در همه اقش��ار‬ ‫جامع��ه جهانی وجود دارد و محدود به قش��ر خاصی از‬ ‫جامعه اقتصادی یا منطقه جغرافیایی نیس��ت؛ به طوری‬ ‫که امارها در این زمینه نش��ان می دهد در س��ال ‪۲۰۱۷‬‬ ‫میالدی‪ ،‬در ‪ ۲۰‬دانش��گاه برتر اروپا در گروه اقتصاد تنها‬ ‫‪ ۱۲.۸۷‬درصد از اس��تادان (‪ )Professor‬خانم بودند‪.‬‬ ‫به راس��تی وقت��ی به ای��ن موضوع فک��ر می کنیم به چه‬ ‫میزان به بانوان اطراف مان برای رش��د اقتصادی فرصت‬ ‫می دهیم؟!‬ ‫تقریبا ‪۱۸۷‬‬ ‫میلیون زن‬ ‫کارافرین در‬ ‫سراسر جهان‬ ‫وجود دارند که‬ ‫حداقل ‪-۳9‬‬ ‫‪ ۳2‬درصد کل‬ ‫مشاغل خصوصی‬ ‫را در اقتصاد‬ ‫رسمی دارند‬ ‫و هر تفاوت دیگری‪ ،‬به س��وداوری توج��ه دارد‪ ،‬به تدریج زنان را باتوجه‬ ‫به توانایی های انها در حوزه های مختلف‪ ،‬در جایگاه شایس��ته خودش��ان‬ ‫ق��رار خواهد داد و مقاومت ه��ای کور امروز‪ ،‬فقط زم��ان را به زیان ما از‬ ‫بین می برد‪.‬‬ ‫چن��د روز پیش با یک��ی از دوس��تان درباره‬ ‫اوضاع نابس��امان دنیای فناوری محور امروز گپ‬ ‫می زدیم و گالیه های دوس��تانه از اوضاع جهان‬ ‫می کردیم‪.‬‬ ‫در همین حال و هوا دوستم گفت‪« :‬ولی اگر از‬ ‫حق نگذریم کشور ما در این ده ها پیشرفت های‬ ‫قابل قبولی در حوزه فناوری داشته است» و بعد‬ ‫خ��ودش ادامه داد‪« :‬فک��رش را بکن! ما در دهه‬ ‫‪ ۶۰‬کج��ا این همه موبایل داش��تیم اما حاال هر‬ ‫طرف را که نگاه می کنی‪ ،‬هر کس یک گوش��ی‬ ‫تلفن همراه در دس��ت دارد؛ این موضوع نش��ان‬ ‫می دهد مسئوالن ما در این سال ها تالش خیلی‬ ‫بیش��تری در ای��ن حوزه داش��ته اند»‪ .‬این را که‬ ‫گفت‪ ،‬مدتی سکوت کرد‪ ،‬بعد هر دو خندیدیم و‬ ‫به موضوعات جدی پرداختیم‪...‬‬ ‫صحب��ت از امکان حضور براب��ر زنان با مردان‬ ‫در ح��وزه اقتص��اد‪ ،‬براب��ری حق��وق اجتماعی‪،‬‬ ‫تس��هیالت یکسان و بس��یاری از این موضوعات‬ ‫داستانی شبیه همین پیدا کرده است‪.‬‬ ‫برخ��ورداری از حق��وق ف��ردی و اجتماعی‬ ‫برابر با مردان‪ ،‬ام��روز به عنوان یکی از مطالبات‬ ‫جدی زن��ان و مدافعان برابری حقوق زن و مرد‬ ‫از جوامع به ش��مار م��ی رود و این گروه س��عی‬ ‫دارند زن��ان را نه به صورت یک کاالی تبلیغاتی‪،‬‬ ‫ک��ه به عنوان یک عنصر فع��ال و نقش افرین در‬ ‫اقتصاد مطرح کنند‪.‬‬ ‫گرچه ت��ا امروز حرکت ه��ای قابل توجهی در‬ ‫مس��یر برابری امکان حضور زنان در حوزه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاس��ی و اقتصادی انجام ش��ده‪ ،‬اما‬ ‫در عی��ن حال به نظر می رس��د دفاع از این حق‪،‬‬ ‫خود به تدریج به ابزاری برای تحقق اهداف دیگر‬ ‫در جوامع تبدیل شده که اصل موضوع را تحت‬ ‫تاثیر قرار می دهد‪.‬‬ ‫همان ط��ور که در کش��ورهای غربی تس��اوی‬ ‫حقوق سیاه پوس��تان و سفیدپوس��تان‪ ،‬یکی از‬ ‫ش��اخص های جامعه مدنی محس��وب می شود‬ ‫و ش��عارهای انتخابات��ی درب��اره ای��ن موضوع‪،‬‬ ‫طرفداران فراوانی دارد‪ ،‬دف��اع از برابری حقوق‬ ‫زنان و مردان نیز امروز به یکی از اهداف شعاری‬ ‫تبدیل شده اس��ت و همان طور که معموال پس‬ ‫از برگزاری انتخابات ان کشورها تساوی حقوق‬ ‫سیاه پوس��تان و سفیدپوس��تان هیچگاه عملی‬ ‫نمی ش��ود‪ ،‬پرداختن به موض��وع برابری حقوق‬ ‫زنان و مردان نیز تبدیل به شعار عوام فریبانه ای‬ ‫شده که هیچ گاه از حد شعار فراتر نمی رود‪.‬‬ ‫اش��تغال زنان‪ ،‬تس��اوی حقوق مدن��ی‪ ،‬ایجاد‬ ‫تس��هیل در مش��ارکت های اجتماعی‪ ،‬استقالل‬ ‫زنان و بس��یاری از مسائل شبیه ان سال هاست‬ ‫ک��ه پیش از ه��ر انتخاب به عن��وان اولویت های‬ ‫اصلی مطرح می ش��ود اما گاهی در عمل محقق‬ ‫نمی ش��ود و اگر هم تغییری در نسبت جنسیتی‬ ‫فعاالن اجتماع در این س��ال ها مش��اهده شده‪،‬‬ ‫به خاط��ر برنامه ری��زی و اصالح قوانی��ن نبوده‬ ‫و اقتض��ای جامع��ه و رون��د طبیع��ی تمدن و‬ ‫شایسته ساالری ان را رقم زده است‪.‬‬ ‫پس اگ��ر کاری برای تحقق ای��ن برابری و از‬ ‫بین رفتن ن��گاه مردس��االرانه در اجتماع انجام‬ ‫نمی دهی��م‪ ،‬چه بهتر که دس��تاوردهای حاصل‬ ‫در ای��ن زمین��ه را مص��ادره به مطل��وب نکنیم‬ ‫و خ��ود را در ای��ن انتخ��اب طبیع��ی جامعه و‬ ‫شایسته س��االری هایی ک��ه ج��زو اص��ول نظام‬ ‫اقتصادی اس��ت‪ ،‬دخیل ندانیم‪ ،‬زی��را هنوز هم‬ ‫ک��ه هنوز اس��ت مس��یر حضور زن��ان در حوزه‬ ‫اقتصاد و فعالیت ه��ای اثربخش انها در تجارت‪،‬‬ ‫مسیری باتالقی و نفس گیر است و موانع فراوانی‬ ‫را پی��ش پ��ای انها قرار داده اس��ت؛ موانعی که‬ ‫اگ��ر از بحث های قانون��ی ان بگذری��م‪ ،‬باید با‬ ‫فرهنگ س��ازی و تغیی��ر نگاه ه��ای متعصابه به‬ ‫حضور اجتماعی زنان در اجتماع هموار ش��ود و‬ ‫امکاناتی برابر را در اختیار این نیرو و اس��تعداد‬ ‫عظیم جامعه قرار دهد‪.‬‬ ‫چرا زنان کمتر در بورس سرمایه گذاری می کنند؟‬ ‫در ی��ک نظرس��نجی زن��ان مخاط��ب صفحه اینس��تاگرام‬ ‫تجارت نیوز‪ ۳ ،‬عامل مهم‪ ،‬ریس��ک گریزی‪ ،‬نداشتن دانش الزم‬ ‫و نااگاه��ی از گزینه های موجود و عدم اعتماد به نفس کافی را‬ ‫موانع سرمایه گذاری در بورس دانسته اند‪.‬‬ ‫به گزارش تجارت نیوز‪ ،‬نتایج تازه ترین نظرس��نجی ایسپا در‬ ‫طرح س��نجش نگرش مردم ایران از وضعیت اقتصادی کش��ور‬ ‫نشان می دهد رفتار زنان و مردان در مدیریت پس انداز تفاوت‬ ‫معناداری ب��ا یکدیگر دارد‪ ۴۲.۲ .‬درصد زن��ان و ‪ ۳۶.۲‬درصد‬ ‫م��ردان گفته اند پس انداز ندارند‪ .‬م��ردان (‪ ۱۱.۳‬درصد) بیش‬ ‫از زنان (‪ ۷‬درصد) به س��رمایه گذاری در بورس می پردازند‪ .‬در‬ ‫مقاب��ل زنان (‪ ۸.۱‬درصد) بیش از م��ردان (‪ ۳.۶‬درصد) طال و‬ ‫سکه خریداری می کنند‪.‬‬ ‫زن��ان مخاط��ب صفح��ه اینس��تاگرام تجارت نی��وز در یک‬ ‫نظرس��نجی دلیل این تفاوت را در ‪ ۳‬عامل مهم دس��ته بندی‬ ‫می کنن��د‪ :‬ریس��ک گریزی‪ ،‬نداش��تن دان��ش الزم و نااگاهی‬ ‫از گزینه ه��ای موج��ود و عدم اعتم��اد به نفس کاف��ی‪ .‬تعداد‬ ‫زیادی از پاس��خ دهندگان در این نظرس��نجی این عامل یعنی‬ ‫ریسک گریزی را مهم تر از دیگر عوامل ارزیابی کرده اند‪.‬‬ ‫برخی گزارش ها نیز نش��ان می دهد زنان نس��بت به مردان‬ ‫ی در‬ ‫ریس��ک گریزترند و ترجی��ح می دهن��د از س��رمایه گذار ‬ ‫بازارهای پرنوس��ان دوری کنند و خرید اوراق مشارکت‪ ،‬طال‪،‬‬ ‫پس ان��داز در بان��ک و به طور کلی به س��رمایه گذاری های امن‬ ‫تمایل دارند‪.‬‬ ‫دس��ته دیگری از پاسخ دهندگان از اهمیت دانش الزم برای‬ ‫سرمایه گذاری در بورس گفته اند‪ .‬این عامل البته مختص زنان‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بلکه اساسا فعالیت در بازار سهام به طور مستقیم نیاز‬ ‫به تجربه‪ ،‬دانش و مهارت دارد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد زمینه های اجتماعی فرصت بیشتری را برای‬ ‫انتق��ال تجرب��ه و دانش در حوزه خرید طال ب��رای زنان فراهم‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫ام��ا نیازی نیس��ت ک��ه حتما به ط��ور مس��تقیم در بورس‬ ‫س��رمایه گذاری کرد‪ .‬الزم نیست حتما معامله گر حرفه ای بود‪.‬‬ ‫صندوق های س��رمایه گذاری ب��رای افرادی ک��ه اگاهی کافی‬ ‫ندارند‪ ،‬شروع خوبی است‪ .‬این صندوق ها به سه دسته تقسیم‬ ‫می ش��وند‪ :‬صندوق با درامد ثابت‪ ،‬صندوق در سهام و صندوق‬ ‫سرمایه گذاری مختلط‪.‬‬ ‫در می��ان پاس��خ دهندگان تع��داد کمی ب��ه عدم اعتماد به‬ ‫نفس برای س��رمایه گذاری در بورس اشاره کردند‪ .‬بهترین راه‬ ‫در ای��ن زمینه کمک گرفت��ن از افراد قابل اعتماد‪ ،‬مش��اوران‬ ‫سرمایه گذاری و مطالعه است‪.‬‬ صفحه 7 ‫ شنبه‬ ‫عکس روز‬ ‫‪ 3‬ابان ‪ 7 -1399‬ربیعاالول‪ 24 - 1442‬اکتبر ‪-2020‬شماره‪-1642‬پیاپی‪2960‬‬ ‫‪www.smtnews.ir/about.html :‬‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «‬ ‫مدیرمسئول‪ :‬ناصر بزرگمهر‬ ‫»‬ ‫سردبیر‪:‬عاطفه خسروی‬ ‫تلفن‪ - 82190 :‬نمابر‪ -88713730 :‬پیامک‪300082190 :‬‬ ‫سازمان اگهی ها‪ - 88722732-3 :‬نمابراگهی ها‪88724211 :‬‬ ‫امور مشترکین‪ - 88722735 :‬روابط عمومی‪88105309 :‬‬ ‫توزیع و سازمان شهرستان ها‪88722735 :‬‬ ‫تهران‪ ،‬خیابان قائم مقام فراهانی‪ -‬کوچه ازادگان شماره‪ -26‬کد پستی ‪1586733811‬‬ ‫اگهی‪ads@smtnews.ir :‬‬ ‫روابط عمومی‪pr@smtnews.ir:‬‬ ‫امور استان ها‪ostanha@smtnews.ir :‬‬ ‫چاپخانه‪ :‬شرکت چاپ رواق روشن مهر‬ ‫‪www.smtnews.ir‬‬ ‫‪info@smtnews.ir‬‬ ‫‪telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper‬‬ ‫‪tozi.smtnews@gmail.com‬‬ ‫عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی‬ ‫با ‪ 63‬امتیاز رتبه ‪2‬‬ ‫روزنامه‬ ‫عضو انجمن مدیران رسانه‬ ‫در میان روزنامه های تخصصی مقام ‪1‬‬ ‫عضو تعاونی مطبوعات‬ ‫در میان روزنامه های اقتصادی مقام ‪2‬‬ ‫پوستر سازمان ملل به مناسبت روز بین المللی زنان روستایی‬ ‫کارافرینی قدرت را جابه جا کرد‬ ‫ح��دود ‪ ۶‬قرن پیش بود که واژه کارافرینی به مکاتب اقتصادی راه‬ ‫یاف��ت‪ .‬ای��ن واژه در گذر زمان با تح��والت رخ داده در حوزه اقتصاد‪،‬‬ ‫تغیی��رات مفهوم��ی یافت و اهمیت روزافزون پی��دا کرد‪ .‬به گزارش‬ ‫بیشتر کارافرینان فعالیت خود را در قالب ایجاد شرکت های‬ ‫کوچک و متوس��ط ش��روع می کنند و این ش��رکت ها سهم بسزایی‬ ‫در توس��عه صنایع پیش��رفته و ایجاد اش��تغال دارند‪ .‬در کشورهای‬ ‫جنوب ش��رقی اسیا‪SME ،‬ها رکن اساس��ی اقتصاد به شمار رفته و‬ ‫نقش بس��زایی در اشتغال دارند‪ .‬این روند در ایران نیز وجود داشته و‬ ‫در سال های گذش��ته زنان کارافرین نقش پررنگی در اقتصاد ایران‬ ‫ایفا کرده اند‪ .‬سال ‪ ۱۳۹۶‬وزارت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت با همکاری‬ ‫چند معاونت «دومین نمایش��گاه و همایش بین المللی نقش افرینی‬ ‫زنان در توس��عه پایدار» را برگزار کردند‪ .‬مدیر این همایش س��هیال‬ ‫جل��ودارزاده‪ ،‬معاون امور زنان وزارت صنع��ت‪ ،‬معدن و تجارت بود‪.‬‬ ‫مراس��م افتتاحیه این همایش با حضور معاون اول رئیس جمهوری‬ ‫اس��حاق جهانگیری و همچنین وزی��ر وقت صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫محمدرض��ا نعمت زاده و فعاالن اقتصادی برگزار ش��د و در پایان ‪۱۰‬‬ ‫نفر از بانوان فعال و موفق به عنوان بانوان برتر انتخاب شدند‪ .‬در ادامه‬ ‫با ‪ ۱۰‬بانوی کارافرین که س��ال ‪ ۹۶‬معرفی شدند‪ ،‬اشنا می شوید‪ .‬اما‬ ‫بدون شک زنان کارافرین بسیاری در این خاک زندگی می کنند که‬ ‫در این مراسم شرکت نداشته و در این نوشتار نیامده اند‪.‬‬ ‫رخش�ان بنی اعتماد‪ ،‬بانوی هنرمند تراز اول و بس��یار محبوبی‬ ‫اس��ت که همیش��ه در حوزه س��ینمای اجتماعی کار ک��رده و یک‬ ‫فیلمس��از بسیار تاثیرگذار اس��ت‪ .‬در فیلم های درخشان این بانوی‬ ‫هنرمند و خالق‪ ،‬مسائل و مشکالت بانوان بسیار واقع بینانه و درست‬ ‫مطرح می شوند‪.‬‬ ‫یاس�من موی�دی با تحصیالت کارشناس��ی در گ��روه کاالیی‬ ‫تجهیزات ورزش��ی از سال ‪ ۱۳۴۸‬فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬وی عضو‬ ‫هیات رئیس��ه چندین مجموعه و موسس��ه و انجم��ن در ابعاد ملی‬ ‫و بین المللی اس��ت و تاکن��ون دو جایزه مهم را ب��رای موفقیت ها و‬ ‫کارافرینی و ایجاد اشتغال دریافت کرده است‪.‬‬ ‫ی محصل‪ ،‬کارش��ناس شیمی اس��ت و در گروه‬ ‫مرضیه س�نوئ ‬ ‫کاالی��ی صنایع غذای��ی فعالیت می کند و مدیرعامل یک ش��رکت‬ ‫داروس��ازی اس��ت که در س��ال ‪۱۳۸۴‬تاسیس شده اس��ت‪ .‬او عضو‬ ‫انجمن گیاهان دارویی‪ ،‬عضو هیات مدیره کانون کارافرینان کشور‪،‬‬ ‫عض��و انجم��ن حمایت از حقوق مص��رف کنن��دگان‪ ،‬عضو انجمن‬ ‫مدیران اس��تان خراس��ان‪ ،‬عضو هیات مدیره کان��ون زنان بازرگان‪،‬‬ ‫عضو اتحادیه صادرکنندگان کشور و‪ ...‬است‪.‬‬ ‫زه�ره صداقت س�لطان ابادی مدیرعامل مجموعه ای اس��ت‬ ‫که در ان ش��اغالن همه زنان سرپرس��ت خانوار یا زنان بدسرپرست‬ ‫هس��تند‪ .‬او که در حوزه منس��وجات فعالیت می کن��د‪ ،‬فوق دیپلم‬ ‫مدیری��ت کس��ب و کار دارد و واحد تولیدی اش را در س��ال ‪۱۳۸۵‬‬ ‫تاسیس کرده است‪ .‬س��لطان ابادی‪ ،‬عضو مجامع امور صنفی بانوان‬ ‫خیاط اس��ت و تاکنون جوایز مهمی را از استانداری خراسان گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫زلیخ�ا عادلی تا مقطع کارشناس��ی تحصیل ک��رده و مدیر یک‬ ‫اموزش��گاه فنی‪ -‬حرفه ای ترکمن اس��ت که در سال ‪ ۱۳۸۲‬تاسیس‬ ‫ش��ده است‪ .‬عادلی عضو ش��ورای اموزشی‪ ،‬طراح و ممیزی سواالت‪،‬‬ ‫عضو هیات امنای کانون کارافرینان استان‪ ،‬رئیس کمیسیون بانوان‬ ‫کانون کارافرینی استان گلستان‪ ،‬ناظر فنی نمونه‪ ،‬رابط و مشاور اداره‬ ‫تعاون شهرستان در فرمانداری و عضو انجمن کتابخانه عمومی است‪.‬‬ ‫مرضی�ه مکرمی تا مقطع کارشناس��ی تحصیل کرده و از س��ال‬ ‫‪۱۳۸۹‬شرکت صندوق حمایت از توسعه فعالیت های کشاورزی زنان‬ ‫روستایی شهرس��تان مرودشت را تاس��یس کرده و خود مدیرعامل‬ ‫ان است‪.‬‬ ‫‪ ۱۵‬اکتب��ر برابر ب��ا ‪ ۲۳‬مهر‪ ،‬روز بین المللی زنان روس��تایی ی��ا روز جهانی زنان‬ ‫روستایی نام گذاری شده است‪.‬‬ ‫به همین مناس��بت‪ ،‬پوستر سازمان ملل برای روز جهانی زنان روستایی تصویری‬ ‫از زنان ش��مال ایران است‪ .‬با تعریف روز جهانی زنان روستایی‪ ،‬بر جایگاه مهم زنان‬ ‫روس��تایی در تامین غذای جمعیت کثیری از مردم کره زمین تاکید ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫طبق اعالم سازمان ملل‪ ،‬هدف از این روز پرداختن به «نقش و تاثیر زنان روستایی‪،‬‬ ‫به ویژه زنان بومی‪ ،‬در بهبود وضع کش��اورزی و توس��عه روس��تایی‪ ،‬افزایش امنیت‬ ‫غذایی‪ ،‬و مبارزه با فقر روستاها» است‪.‬‬ ‫زنان روس��تایی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نقش و جایگاه مهمی‬ ‫ دارن��د که در ش��کل تولید محصوالت‪ ،‬مراقب��ت از دام‪ ،‬تامین غذا‪ ،‬اب و س��وخت‬ ‫ب��رای خانواده و هم��کاری در فعالیت های بیرون از زمی��ن و زراعت به منظور تنوع‬ ‫بخش��یدن به فعالیت های اقتصادی خانواده نمود می یابد‪ .‬به عالوه‪ ،‬زنان روس��تایی‬ ‫بخش عمده مس��ئولیت مراقبت از کودکان‪ ،‬س��المندان و اعض��ای بیمار خانواده را‬ ‫نیز به عهده دارند‪.‬‬ ‫زنان روس��تایی یک چهارم جمعیت جهان را تش��کیل می دهند‪ .‬در کشورهای در‬ ‫حال توسعه‪ ،‬زنان ‪ ۴۲‬درصد نیروی کار کشاورزی را تشکیل می دهند و تولید بخش‬ ‫اعظ��م غذای مصرفی جامعه خود را بر عهده دارند که از این نظر‪ ،‬س��هم مهمی در‬ ‫تعیین امنیت غذایی ایفا می کنند‪.‬‬ ‫«روز جهانی زنان» نیز بزرگداشتی است که هر سال در روز ‪ ۸‬مارس برابر با ‪۱۸‬‬ ‫اس��فند برگزار می شود و بس��ته به مناطق مختلف‪ ،‬تمرک ِز این رویداد بین المللی بر‬ ‫بزرگداش��ت و دفاع از حقوق زنان برای دستاوردهای اقتصادی‪ ،‬سیاسی و اجتماعی‬ ‫زنان است‪.‬‬ ‫فاطم�ه مقیمی در حوزه حمل ونقل فعالیت داش��ته و ش��رکت‬ ‫کش��تیرانی و حمل ونقل بین المللی وی در سال ‪ ۱۳۶۸‬تاسیس شد‪.‬‬ ‫او در س��ال ‪ ۲۰۱۲‬به عنوان کارافرین برتر جهان اسالم ازسوی بانک‬ ‫توسعه اسالمی از بین ‪ ۵۶‬کشور و کارافرین کشوری معرفی شد‪.‬‬ ‫س�هیال سلحشورکردس�تانی دارای م��درک ف��وق دکترای‬ ‫تخصص��ی بیولوژی اس��ت و از فعاالن ش��ناخته ش��ده و موفق گروه‬ ‫کاالیی تجهیزات پزش��کی و دارویی اس��ت‪ .‬کردس��تانی بیش از ‪۲۰‬‬ ‫مورد اختراع ثبت شده دارد و بیش از ‪ ۵۰‬مقاله را در مجالت و نشریات‬ ‫داخل��ی و خارجی منتش��ر کرده و همچنین دو کت��اب هم در حوزه‬ ‫کاری اش دارد‪.‬‬ ‫فریال مس�توفی از بانوان فع��ال در حوزه معدن و صنایع معدنی‬ ‫بوده و ش��رکت های هلدینگ ای��ن بانوی کارافرین از س��ال ‪۱۳۷۲‬‬ ‫فعالی��ت دارن��د‪ .‬وی عضو هیات نمایندگان ات��اق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬ ‫معادن و کش��اورزی ایران و تهران و عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی‬ ‫ایران و چین بوده است‪.‬‬ ‫ازاده داننده با تحصیالت تا مقطع لیس��انس مهندس��ی و علوم‬ ‫کامپیوت��ر در گ��روه کاالی��ی ارتباطات و فن��اوری اطالعات فعالیت‬ ‫می کند و مدیرعامل ش��رکت فناوران اطالعات بهاران اس��ت که در‬ ‫س��ال ‪ ۱۳۸۳‬تاسیس ش��ده و یک مجموعه موفق و شناخته شده در‬ ‫این حوزه است‪.‬‬ ‫با زنان کارافرین جهان اشنا شویم‬ ‫ساختار اقتصاد جهان بسیار متفاوت از گذشته است‪ .‬در گذشته انچه در جایگاه‬ ‫یک بنگاه اقتصادی نقش تعیین کننده داشت‪ ،‬دارایی ها و اموال بود اما امروزه نواوری‪،‬‬ ‫اب��داع‪ ،‬تولی��د محصوالت جدید و دارایی های نرم افزاری اس��ت که جایگاه اقتصادی‬ ‫یک بنگاه را تعیین می کند‪ .‬زنان در این عرصه نقش تاثیرگذاری دارند‪ .‬در ادامه با‬ ‫برخی از زنان کارافرین جهان اشنا می شویم‪.‬‬ ‫دنیس کوتس‪ :‬دنیس کوتس‪ ،‬موس��س ش��رکت ‪ Bet۳۶۵‬اس��ت که در زمینه‬ ‫ش��رط بندی انالین فعالیت می کند‪ .‬او دامنه س��ایت این ش��رکت را در س��ال ‪2000‬‬ ‫خریداری و از ان زمان تا کنون‪ ،‬این ش��رکت به عنوان یکی از بزرگ ترین ش��رکت ها‬ ‫در زمینه شرط بندی انالین محسوب می شود‪.‬‬ ‫انگال مرکل‪ :‬انگال مرکل‪ ،‬سیاستمدار شهیر المانی است که قبال به عنوان یک‬ ‫دانشمند در رشته فیزیک به تحقیق و پژوهش می پرداخت‪ .‬اگرچه او را نمی توان کامال‬ ‫یک کارافرین دانست‪ ،‬اما ارزش ان را دارد که در این فهرست جای گیرد چراکه او‬ ‫به عنوان قدرتمند ترین زن جهان شناخته شد و شهرت بیش از این مگر ممکن است؟!‬ ‫اریانا هوفینگتون‪ :‬هوفینگتون‪ ،‬بنیان گذار ش��رکت ‪The Huffington‬‬ ‫‪ Post‬است و حتی پس از فروش این شرکت به‪ AOL‬به مبلغ ‪ ۳۱۵‬میلیون دالر‪،‬‬ ‫او هنوز در بخش مهمی از عملیات روزانه این شرکت نقش بسزایی دارد‪ .‬او همچنین‬ ‫یک نویسنده بسیار موفق است‪.‬‬ ‫دبی فیلدز‪ :‬در س��ال ‪ ،۱۹۷۷‬دبی فیلدز ش��رکت ‪Mrs. Fields Bakeries‬‬ ‫را پایه گ��ذاری ک��رد و ه��م اکنون یک��ی از بزرگ ترین عرضه کنند ه کلوچه در ایاالت‬ ‫متحده امریکا به شمار می رود‪ .‬بعد از اغاز به کار فعالیت این شرکت‪ ،‬او کار خود را‬ ‫به ‪ ۱۱‬کشور در جهان گسترش داد و ‪ ۶۵۰‬فروشگاه کلوچه در امریکا و ‪ ۸۵‬فروشگاه‬ ‫در سراسر جهان دارد‪.‬‬ ‫جینا رینهارت‪ :‬او که اهل استرالیاست‪ ،‬ثروتمند ترین فرد در استرالیا و ششمین‬ ‫ویژه‬ ‫منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه‬ ‫نقش زنان شمال ایران بر پوستر سازمان ملل‬ ‫زن ثروتمند در جهان به شمار می رود‪ .‬او که در زمینه معدن به فعالیت می پردازد‪.‬‬ ‫چر ونگ‪ :‬چر ونگ‪ ،‬به صورت مشترک با چند فرد دیگر‪ ،‬شرکت ‪ htc‬را تاسیس‬ ‫کرد که در صنعت فناوری موبایل به فعالیت می پردازد‪ .‬او بدون شک یکی از موفق ترین‬ ‫کارافرینان جهان به شمار می رود و شرکت ‪ HTC‬در کنار شرکت هایی مانند اپل‪،‬‬ ‫سامسونگ و سونی از شرکت های برتر در زمینه صنعت موبایل به شمار می رود‪.‬‬ ‫ایندرا نویی‬ ‫ایندرا نویی در ‪ ۲۸‬اکتبر س��ال ‪ ۱۹۵۵‬متولد ش��د و هم اکنون یک مدیر موفق در‬ ‫امر کسب و کار است‪ .‬او درحال حاضر مدیرعامل شرکت ‪ PepsiCo‬است‪ .‬او ابتدا‬ ‫در س��ال ‪ ۱۹۹۴‬به این ش��رکت پیوس��ت‪ ،‬در س��ال ‪ ۲۰۰۱‬مدیریت مالی این شرکت‬ ‫را بر عهده گرفت و در نهایت به س��مت مدیرعامل این ش��رکت منصوب ش��د‪ .‬س��ال‬ ‫گذشته او به عنوان سیزدهمین زن قدرتمند جهان معرفی شد‪.‬‬ ‫س�ارا بلیکلی‪ :‬او موس��س ش��رکت ‪ Spanx‬است که در زمینه تولید پوشاک‬ ‫ب��ه فعالی��ت می پ��ردازد‪ .‬او هن��گام تاس��یس کمپانی ‪ Spanx‬پ��ول چندانی برای‬ ‫سرمایه گذاری نداشت‪ .‬ایده ها و نظرات او توسط اکثریت سرمایه گذاران رد می شد‬ ‫و بعد از تالش خستگی ناپذیر موفق شد این شرکت را به جایگاه واقعی اش برساند‪.‬‬ ‫اکنون او یکی از موفق ترین کارافرینان جهان اس��ت و داس��تان زندگی اش بی ش��ک‬ ‫ارزش خواندن را دارد‪.‬‬ ‫اپرا وینفری‪ :‬او فردی است با استعداد های متنوع و به عنوان یک بازیگر موفق‪،‬‬ ‫مجری‪ ،‬تهیه کننده و فعال در امور خیریه ش��ناخته می ش��ود‪ .‬مهم ترین موفقیت او‬ ‫بدون شک برنامه ‪ The Oprah Winfrey Show‬است که به دلیل پخش بدون‬ ‫وقفه در ‪ ۲۵‬فصل در ‪ ۲۵‬سال‪ ،‬شایسته دریافت جایزه شد‪.‬‬ ‫او هم اکنون یکی از ثروتمند ترین و محبوب ترین زنان کارافرین در جهان به شما‬ ‫می رود‪.‬‬ صفحه 8