روزنامه صمت شماره 1634
روزنامه صمت شماره 1634
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1634پیاپی 2952
در گفت وگو با کارشناسان دالیل اجرا نشدن قانون جدید چک را بررسی کرد
سرمقاله
جهش تولید
با تکیه بر بازار سرمایه
یادداشت های امروز
اینده
صنعت خودرو ایران
بحران کمبود مواد اولیه
جدی است
خام فروشی
منابع طبیعی کشور
ابهام در اجرای
قانون«اصالح قانون چک»
چقدر
صبر کنیم؟
ش روز
گزار
16صفحه قیمت 2000 :تومان
http://Telegram.me/smtnews
www.smtnews.ir -
2
4
زور قانون هم به چک نمی رسد
در مرداد ۱۳۹۷نمایندگان دوره یازدهم مجلس شورای اسالمی درباره اصالح قانون چک
به نتایجی رسیدند که با اکثریت ارا نیز به تصویب رسیده ،اما تا امروز برخی از مواردی که
بای��د طب��ق زمانبندی این اصالحیه به اجرا درمی امد هنوز کان لم یکن باقی مانده اند .برای
مثال بند عدم وصول چک هایی که در وجه حامل صادر ش��ده اند یکی از مواردی اس��ت که
همچنان اجرا نش��ده ،در حالی که از زمان اجرای ان نیز مدت زیادی گذش��ته است .برخی
کارشناسان بر این باورند که بانک مرکزی در اجرای این اصالحیه تعلل می کند .اما دسته
دیگری از صاحب نظران امور بانکی معتقدند مش��کالت حقوقی زیادی در این طرح وجود
دارد که باید با بازبینی دقیق و کارشناسانه بار دیگر مورد بررسی مجلس قرار گیرد .طبق
گزارش هایی که در رسانه ها منتشر شده نیز گفته می شود بانک مرکزی تنها ۳مورد از موارد
دوازده گانه قانون جدید چک را ابالغ و اجرا کرده و ۹مورد دیگر همچنان بالتکلیف هستند
و این وظیفه اهالی بهارستان است که درصدد پیگیری این مسئله برامده و اصالحات الزم
را در صورت نیاز اعمال کنند.
14و3
6
12
14
15
شکاف عمیق بی اعتمادی
مرهم کم اثر زخم های کرونا
8
عکس :ایدا فریدی
بازار بورس تهران در یک س��ال گذش��ته ،روزهایی را به چشم
دیده که شاید هیچ گاه به ذهن سهامداران باتجربه بازار هم خطور
نمی کرد .از فرش به عرش رسیدن ناگهانی بازار ،تنها در چند روز
و هج��وم میلیونی مردم به س��مت صف های فروش ،منجر به این
ش��د که بورس تهران یک شبه تبدیل به سرخط خبر رسانه های
داخلی و خارجی ش��ود .دقیقا مانن��د اتفاقی که درباره صف های
خرید و استقبال ناگهانی برای سهامدارشدن افتاد.
15
پرونده متقاضیان وام کرونا تا پایان مهر بسته می شود صفحه 1
2
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
صنعت
خبر
تجارت
سرمقاله
جهش تولید با
تکیه بر بازار سرمایه
شهرام شیرکوند
پژوهشگر اقتصادی
تولید رقابتی و اش��تغال پایدار راهبرد اساس��ی جهش
تولید و رونق کسب وکار است .اگر تولید در کشور رقابتی
باش��د ،به تولید پایدار تبدیل خواهد ش��د و اشتغالی که
مبتنی بر تولید رقابتی باش��د نیز پایدار خواهد ماند .در
این مس��یر حمایت بازار س��رمایه برای تامین نقدینگی
تولید نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
بنگاه های تولیدی و اقتص��ادی که با هدف تولید کاال
و خدمات ایجاد ش��ده باش��ند ،برای پایداری و توس��عه
بازارهای داخلی و خارجی ملزم به تولید کاالیی باکیفیت
و رقابتی برای جلب رضایت مش��تریان خود هستند زیرا
مش��تری مداری در بازار عالوه بر تقوی��ت تولید پایدار و
رقاب��ت برای بقا در ب��ازار ،موجب ارتق��ای برند ،رونق و
جهش تولید و سوداوری بیشتر می شود.
ام��روزه موضوع رقابتی بودن تولی��د و ارتقای کیفیت
محص��والت داخلی ،رویک��ردی برای تولی��د باکیفیت و
رقابتی است که منجر به اشتغال پایدار ،توسعه کسب وکار،
افزایش درامدهای کش��ور و تامین رضایت مشتریان در
داخل و خارج می ش��ود و بنگاه های تولیدی و اقتصادی
بای��د برای افزایش اعتبار و ارتق��ای جایگاه اجتماعی ،با
برنامه ریزی برای تولید رقابتی خود را به درستی به احاد
جامعه معرفی کنند .در واقع افزایش رضایت مشتریان به
مفهوم کاهش هزینه ها و زمان تولید ،ناب و بهنگام بودن
تولید ،مزیتی رقابتی در سازمان ها و شرکت های تولیدی
اس��ت و انچه موجب رونق تولید و توسعه بازار تولیدات
داخلی می ش��ود ،احت��رام به حقوق مش��تریان و رعایت
اصول مش��تری مداری اس��ت که می تواند با ایجاد فضای
رقابتی در دو بخش تولید و بازار ،سبب انتخاب تولیدات
داخلی ازسوی مشتریان شود؛ بنابراین تولید باکیفیت و
رقابتی ،از مهم ترین عوامل جهش تولید ،توس��عه بازار و
پویایی کسب وکار در کشور است .بر این اساس بنگاه های
تولیدی همواره در پی توس��عه سهم بازار خود از طریق
کس��ب مزیت رقابتی هس��تند و در این راس��تا توجه به
ن��واوری در تولید به منظور دس��تیابی ب��ه تولید رقابتی
به عن��وان یکی از راهکارهای تحقق جهش تولید اس��ت.
در این دوره و برای پیش��رفت در این مسیر باید اقدامات
نواوران��ه و جریان نواوری در تولید را تداوم بخش��ید تا
رک��ود اتفاق نیفتد .البته در این مس��یر باید این نکته را
مدنظ��ر قرار دهیم که نواوری نوعی تغییر اس��ت ،اما هر
تغییری نواوری نیست.
نواوری عبارت اس��ت از بهره برداری از ایده های جدید
به نحوی ک��ه ارزش افزوده و مزیت رقابت��ی ایجاد کند؛
بنابراین تولیدکنندگانی که با تدوین نقشه راه برای تولید
رقابت��ی ،در فرایند طراحی و تولید محصول به نواوری و
ایده ه��ای نواورانه توجه دارند ،به مزایای رقابتی دس��ت
می یابن��د؛ بنابراین یک��ی از عواملی که موجب توس��عه
س��هم بازار تولیدکنندگان داخلی در بازارهای خارجی و
رقابت پذیری خواهد شد ،تولید رقابتی و جهش در تولید
است و به این ترتیب می توان گفت «جهش تولید زمانی
محقق می ش��ود که تولید کش��ور از بع��د کیفیت و نرخ
رقابتی باش��د» .بدون تردید تولی��د به ویژه تولید رقابتی
در هر کش��ور نقش مهمی در توسعه کسب وکار ،افزایش
رف��اه ،بهبود وضعیت اقتصادی و اس��ایش مردم دارد .به
این لحاظ کشورهای زیادی در تالشند کیفیت تولیدات
خ��ود را در هم��ه زمینه ها ارتقا دهند ت��ا پس از تقویت
برند محصوالت و ش��کوفایی صنایع کشورش��ان بتوانند
صادرات محصوالت خود به س��ایر کش��ورها را تس��هیل
کنن��د و بخش زیادی از اش��تغال ،درامد و ارزش افزوده
کشورش��ان را به بازار رقابتی و صادرات اختصاص دهند
و عالوه بر ایجاد اش��تغال و اسایش احاد جامعه ،امکان
توس��عه زیرس��اخت های تولید رقابتی ب��رای محصوالت
باکیفیت فراهم ش��ود .در حال حاض��ر یکی از مهم ترین
چالش ها در مس��یر تولید رقابتی ،فعالیت های توسعه ای
و س��رمایه گذاری در کشور تامین نقدینگی و منابع مالی
است .تجربه کشورهای صنعتی نشانگر این است که یکی
از موثرترین و کارامدتری��ن روش های تامین مالی برای
تحقق اهداف تولید ،بازار سرمایه است .حضور بنگاه های
تولیدی و اقتصادی کش��ور در بازار سرمایه نقش اساسی
در تش��ویق س��رمایه گذاران به حضور اگاهان��ه در بازار
س��رمایه دارد و موجب هدایت هوشمند سرمایه به سوی
تولید رقابتی و جهش تولید خواهد شد؛ بنابراین می توان
با بازسازی اعتماد سهامداران به بازار سرمایه همچنان از
این ظرفیت برای تامین مال��ی بنگاه های اقتصادی بهره
جست .به طور کلی بازار سرمایه می تواند از حیث امنیت
س��رمایه و کنترل و مهار نقدینگی ،زیرس��اخت مناسبی
برای جهش تولید و توسعه اقتصاد کشور باشد؛ به شرطی
ک��ه بدون دخالت در روند بازارس��ازی افت وخیز بازار به
سازکار بورس واگذار شود.
در این شرایط است که با جمع اوری سرمایه های خرد
و کالن در بازارهای سرمایه ضمن تامین نقدینگی مورد
نیاز برای توسعه فعالیت های موثر تولیدی ،شهروندان نیز
می توانند افزون بر ایفای نقش در رسالت اجتماعی خود
و کمک به نظام اقتصادی کش��ور در عینیت بخش��یدن
ب��ه جهش واقعی تولید اثرگذار باش��ند و ب��ا همیاری و
مشارکت بازار س��رمایه ،بنگاه های اقتصادی و تولیدی و
صنایع ارزش افرین کشور در دستیابی به جهش تولید و
توسعه کسب وکار موفق شوند.
فرمان��ده معظ��م کل قوا در ارتب��اط تصویری با
مراس��م مش��ترک دانش اموختگی دانشگاه های
افس��ری نیروهای مس��لح در دانش��گاه افس��ری
امام علی علیه الس�لام ،الزمه حفظ اقتدار و هویت
مل��ی و تامی��ن منافع مل��ی را محاس��به صحیح
و عقالن��ی از تهدیده��ا و ظرفیت ه��ا در مس��ائل
مربوط ب��ه «قدرت دفاعی»« ،اس��تحکام و ثبات
اقتصادی» و «توانایی و قوام فرهنگی» دانس��تند
و تاکید کردند :مش��کالت اقتصادی و معیش��تی
مردم ،به شرط «تالش ش��بانه روزی مسئوالن» و
«مدیری��ت قوی ،جامع و خسته نش��و» و «تمرکز
بر تولید داخلی و چش��م امید نداش��تن به خارج»
قابل حل هس��تند و سروصداهای اراذل مسلط بر
ملت امریکا هم نباید ذهن کسی را مشغول کند.
حض��رت ایت اهلل خامنه ای افزودند :برای تامین
مناف��ع ملی و حف��ظ موجودیت و هویت ملی باید
محاس��بات دقیق و منطق��ی از حد و اندازه واقعی
تهدیده��ا و همچنین ظرفیت ها و اس��تعدادهای
واقعی کش��ور وجود داش��ته باش��د .قدرت دفاعی
برام��ده از چنی��ن محاس��بات عقالن��ی ،موجب
می ش��ود مس��ئوالن و مردم با طمانینه و ارامش
مش��غول کارهای اساس��ی ش��وند .رهب��ر معظم
انق�لاب اس�لامی عقالنیت را به معنای محاس��به
صحیح دانس��تند و گفتند :بعضی ها اسم عقالنیت
و عق��ل را می اورند اما منظورش��ان ترس ،انفعال
و ف��رار از مقابل دش��من اس��ت ،در حالی که فرار
ک��ردن و ترس��یدن ،عقالنیت نیس��ت .ایش��ان با
اش��اره به «اس��تحکام و ثبات اقتصادی» به عنوان
س��ومین رکن اقتدار ملی گفتند :اقتصاد کش��ور
زیر فش��ار اس��ت و م��ردم از نظر معیش��ت دچار
مش��کالت هس��تند اما همه این مش��کالت قابل
حل اس��ت .رهبر معظم انقالب اس�لامی افزودند:
من عقیده ندارم که مس��ئوالن در زمینه مس��ائل
اقتصادی تالش نمی کنند .تالش های زیاد و خوبی
در برخ��ی بخش ها انجام ش��ده؛ گرچه در بعضی
بخش های اقتصادی توان مدیریتی ضعیف اس��ت.
ضمن اینک��ه مصوبات خوبی ه��م وجود دارد که
باید پیگیری شوند .ایشان گفتند :مکررا ً گفته شده
عالج مش��کالت اقتصادی در گرو تمرکز بر مسئله
تولید ،جلوگیری از س��قوط پی در پی ارزش پول
ملی و بس��تن رخنه هایی همچون قاچاق ،واردات
بی رویه و فس��ادهای مالی اس��ت .حضرت ایت اهلل
خامنه ای با اش��اره به حضور مدیران خوب و لزوم
ت�لاش ش��بانه روزی و خس��تگی ناپذیر افزودند:
البته در مش��کالت اقتصادی ،ما نقش خباثت امیز
امریکایی ه��ا و تحریم ه��ای انه��ا را ک��ه حقیقتا
جنایت اس��ت ،نادیده نمی گیریم و به ایستادگی و
مقاومت ادامه خواهیم داد تا به لطف خداوند فشار
حداکثری امریکا را به روسیاهی حداکثری و مایه
پشیمانی انها تبدیل کنیم .ایشان با اشاره به ابراز
خوش��حالی رئیس جمهوری امری��کا از اختالل در
اقتصاد کش��ور و جنای��ت علیه ملت ایران ،گفتند:
افتخار به چنین جنایتی فقط از ادم های رذلی مثل
ش��ما برمی اید .حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید
مجدد بر این موضوع که عالج مشکالت کشور در
داخل اس��ت ،گفتند :اگرچه بسیاری از مشکالت
ما مربوط به خارج از کش��ور است اما عالج انها در
داخل و با تکیه بر محاس��به درست و نگاه صحیح
به مس��ائل کش��ور و منطقه و با بکارگیری تدبیر،
تالش ،خرد و عزم راسخ است؛ بنابراین نباید عالج
را در خارج از کشور جست وجو کرد چراکه ما هیچ
خی��ر و بهره ای از خارج نمی بینیم و س��ر وصدای
اراذل مس��لط بر ملت امریکا نیز نباید ذهن کسی
را مش��غول کند .رهبر معظم انقالب اس�لامی در
بخ��ش پایانی سخنان ش��ان بار دیگر با تش��کر از
مس��ئوالن بخش بهداش��ت و درمان و پزشکان و
پرستاران فداکار ،ابتالئات و تلفات موج سوم کرونا
را بس��یار درداور خواندند و افزودند :همچنانکه از
مدت ها قبل به رئیس جمهوری و مسئوالن محترم
گفت��ه ام ،ضابطه گذاری ها ب��رای مقابله با بیماری
باید از جایگاه حاکمیتی و الزام اور باش��د .ایش��ان
گفتند :همچنانکه در موضوع س��فر اربعین ،مردم
متدی��ن به مرزها نرفتند و در عزاداری های محرم
نیز ضوابط ستاد ملی را دقیقا رعایت کردند ،عموم
مردم باید در مس��ائلی همچون نرفتن به سفرها و
رعایت ش��یوه نامه ها ،مراقبت جدی کنند تا از این
بیماری خالص شویم.
تاکید عراق بر حل مشکالت مبادالت بانکی با ایران
عبدالناصر همتی صبح روز گذشته برای مذاکره
با مقام ه��ای بانکی و اقتصادی ع��راق در راس یک
هی��ات بانکی و تجاری عازم بغداد ش��د .رئیس کل
بان��ک مرک��زی پیش از ای��ن نیز س��فرهایی برای
پیگیری ازادسازی منابع ایران به این کشور داشت.
البته طی س��ال های گذشته به ویژه دوره اخیر بانک
مرک��زی ،مقام های ایرانی رایزنی هایی را با کش��ور
عراق برای بازگشت منابع ارزی و وصول بدهی عراق
ب��ه ایران انج��ام داده اند و موفقیت های��ی نیز از این
س��فرها حاصل شده است .رئیس کل بانک مرکزی
ع��راق در دیدار با همتای ایرانی خود در بغداد گفت:
مقامات عراقی بر حل وفصل مس��ائل بانکی میان دو
کش��ور تاکید دارند و به زودی با س��ازکارهای اتخاذ
ش��ده ،این مش��کالت رفع خواهد ش��د .به گزارش
ایرن��ا ،مصطفی غال��ب مخیف تاکید ک��رد :تالش
داریم به همکاری بانکی با جمهوری اس�لامی ایران
ادام��ه دهیم و از تجارب تهران در امور مالی و بانکی
اس��تفاده خواهیم کرد .وی ادامه داد :تمام تالش ما
این اس��ت که همکاری دو کشور ادامه داشته باشد
و مش��کالت موجود در حوزه مطالبات مالی و پولی
ایران نیز حل ش��ود .رئیس کل بانک مرکزی عراق
افزود :برخی س��ازکارها وج��ود دارد که می توان با
منابع ارزی ایران در عراق ازاد می شود
بهره گی��ری از انها به تقویت همکاری بانکی و پولی
میان دو کش��ور و رفع مشکالت موجود ،کمک کرد.
وی گف��ت :پیش��نهاد دادیم کمیته ای مش��ترک با
حضور مقامات بانکی و مالی دو کشور تشکیل شود
تا به راهکار الزم برای حل مسائل ایران و عراق دست
یافت .رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اس�لامی
ای��ران نیز در این دی��دار ابراز امی��دواری کرد که با
همکاری همتای عراقی اش مس��ائل پیچیده بانکی
میان دو کش��ور برطرف شود .وی گفت :امیدوارم با
اراده ای که در مقامات عراقی وجود دارد ،مشکالت
بانکی و مالی میان دو کشور حل شود .همتی روابط
و مناسبات جمهوری اسالمی ایران و عراق را بسیار
مهم و موثر دانس��ت و افزود :تهران به توسعه بیش از
پیش همکاری ها با بغداد اهمیت می دهد.
اغاز عرضه ۵۰میلیون دالر به بازار ارز
با س��فر و مذاک��رات همتی با همت��ای عراقی اش
ب��رای ازادس��ازی منابع ایران در ع��راق طبق اعالم
بانک مرکزی ،از روز گذش��ته ای��ن بانک روزانه ۵۰
میلیون دالر به بازار اسکناس ارز تزریق خواهد کرد.
به گزارش ایس��نا ،این روزها که بازار ارز قیمت های
باالی��ی را تجربه می کند ،بانک مرکزی نیز به منظور
مدیریت ای��ن بازار برخی اقدام��ات نظارتی در نظر
گرفت��ه که جدیدترین انها افزایش س��قف خرید در
بازار متش��کل ارزی و عرضه روزانه ۵۰میلیون دالر
در بازار اس��کناس ارز اس��ت .درباره چرایی افزایش
قیمت ه��ا در ب��ازار ارز رئیس کل بان��ک مرکزی در
اخری��ن اظهارات خ��ود در این زمین��ه تالش های
دولت امریکا برای ایجاد التهاب در بازار ارز را با طرح
لغو تمام معافیت های تحریمی و راه اندازی ماش��ین
تبلیغاتی خود توسط رسانه های وابسته ،عامل موثر
ب��ر وضعیت کنونی بازار دانس��ته اس��ت .همچنین
طبق گفت��ه همتی بعد از طرح مکانیس��م ماش��ه،
اخباری درباره قطع کام��ل ارتباط نظام مالی ایران
مطرح می ش��ود که فارغ از قابلیت عملیاتی داشتن
و می��زان تاثیر عمل��ی ان ،تاثیر روان��ی ان در بازار
ارز س��ایه افکنده اس��ت .طبق این گزارش ،از دیروز
بانک مرکزی در راستای افزایش عرضه برای تامین
نیازهای متقاضیان روزانه ۵۰میلیون دالر به صورت
اس��کناس در بازار متشکل ارزی عرضه کرد تا با این
اقدام بتواند نرخ ها را در این بازار بشکند .عالوه بر این،
این بانک افزایش س��قف خرید کارگ��زاران در بازار
متش��کل ارزی را مدنظر قرار داده که بر این اس��اس
س��قف خرید بانک ها و صرافی ها از امروز در حالی به
۵۰۰ه��زار دالر افزای��ش یافته که تا پیش از این ۵۰
هزار یورو یا معادل ان به سایر ارزها بوده است .از انجا
ک��ه پیش از این بانک مرکزی افزایش عرضه در بازار
ثانویه ارز (نیما) را هدف قرار داده بود ،به گونه ای برای
تسهیل و تسریع تامین ارز واردکنندگان در این بازار
به پتروش��یمی ها ،فوالدی ها و معدنی ها اعالم کرد
ک��ه انها نی��ز می توانند ارز حاص��ل از صادرات خود
را عالوه بر صرافی ه��ای بانکی ،به صرافی های مجاز
برای واردات کاالهای دارای تخصیص ارز بفروشند.
طب��ق اعالم بانک مرکزی با این اقدامات روند عرضه
و معام�لات حواله ه��ای ارزی در بازار دوم به ویژه در
3ماه اخیر ،بهتر از قبل ش��ده اس��ت .حال این بانک
می خواه��د ب��ا افزایش عرضه در بازار اس��کناس ارز
ج��واب تقاضاه��ا در این زمینه را بدهد ت��ا بتواند به
ارامش بازار ارز کمک کند که باید منتظر ماند و دید
این اقدامات چه میزان در این امر تاثیر گذار هستند.
نقشه راه تدوین برنامه هفتم توسعه نمایان شد
رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی با بی��ان اینکه
نیازمند ارتباط مداوم با صاحب نظران بازار سرمایه
هس��تیم ،گفت :ما باید با رویکرد تامین مالی بخش
تولید از طریق بازار س��رمایه ،قانون بودجه س��االنه
و برنامه هفتم توس��عه را تدوی��ن کنیم .به گزارش
فارس ،محمدباقر قالیباف در نشس��ت هم اندیشی
با فع��االن ب��ازار س��رمایه گف��ت :نمی توانیم فکر
کنی��م که در یک محیط طبیعی و نرمال هس��تیم
و اطمینان داشته باش��یم تصمیمات ما به درستی
اجرا می ش��ود .واقعیت این اس��ت ک��ه در وضعیت
خاص کش��ور به ویژه از نظر رش��د اقتص��ادی قرار
داری��م و با رش��د اقتص��ادی منف��ی در حوزه های
مختلف روبه رو هس��تیم .نمی توانی��م تحریم ها را
نادی��ده بگیریم و در زمینه مباحث پولی و اثرات ان
بی توجه باشیم .بخش های مختلف از جمله تولید،
صنعت ،فناوری ،بازار کار ،پول و سرمایه مشکالت
خاص خ��ود را دارن��د و ما بای��د از جوانب مختلف
انه��ا را بشناس��یم .قالیب��اف با بی��ان اینکه بورس
مانند موجودی زنده ،فعال و فوق هوش��مند است،
تامین مالی تولید از بازار سرمایه
گفت :باید به این فهم مش��ترک برسیم
که بازار س��رمایه در برابر کوچک ترین
موضوعات عکس العمل نشان می دهد.
در ارتباط ب��ا تعریف بورس مطلوب نیز
می توان حداقل به مبحث نقد شوندگی
اش��اره کرد و در تحلیل های خود به ان
توجه داشت .نقد ش��وندگی مهم ترین
ویژگی بازار س��رمایه اس��ت و نباید ان را مخدوش
کنیم .رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی با یاداوری
رویکرده��ای مجلس یازدهم مبنی بر ش��فافیت،
هوشمندی ،مردمی س��ازی و کارامدسازی ،افزود:
این متغیرها را باید در زمینه بازار س��رمایه نیز مورد
توجه قرار داد و اگر گفته می ش��ود ورود مس��تقیم
مردم به این بازار اسیب جدی می رساند ما با لحاظ
متغیر مردمی س��ازی باید مسیر را به نوعی تعریف و
ساماندهی کنیم که مردم دخیل باشند تا به سمت
پروژه مح��وری و تامین مالی بخش های تولیدی از
ب��ازار بورس برویم؛ بنابرای��ن هدف گذاری کلی در
این حوزه باید مورد توجه قرار گیرد.
قانون بودجه سال ۱۴۰۰
قالیباف با اشاره به قانون بودجه سال
،۱۴۰۰تصری��ح ک��رد :صاحب نظران
ای��ن ح��وزه باید ط��ی یک م��اه اینده
پیش��نهادهای خود را ب��ه مجلس ارائه
دهن��د تا ما بتوانیم در جریان بررس��ی
الیح��ه بودج��ه س��ال ۱۴۰۰نکاتی را
لحاظ کنیم .ما همچنین در سال ۱۴۰۰با استقرار
دولت سیزدهم باید برنامه هفتم توسعه را تصویب
کنیم .در برنامه های قبل مانند برنامه ششم توسعه
به موضوعات محیط داخلی ،تحریم ،بازار سرمایه،
اقتصاد و فرصت ها و تهدیدها پرداخته نشده و دولت
ارزوهای��ی را تبدیل به برنامه ک��رده که در ان گم
هستیم؛ از این رو ما مصمم هستیم در برنامه هفتم
توسعه احکامی تصویب شود که تحول اقتصادی را
به دنبال داشته باشد.
تح�ول اقتص�ادی در گرو ثب�ات در
اقتصاد
وی ادامه داد :نخستین گام تحول اقتصادی،
عکس روز
ثبات در اقتصاد اس��ت و در برنامه هفتم توسعه
باید با برنامه ریزی های ملی ،منطقه ای ،استانی
و محلی پیش��گام های ثبات در اقتصاد را تعبیه
کنیم؛ بنابراین باید با رویکرد تامین مالی بخش
تولید از طریق بازار سرمایه ،قانون بودجه ساالنه
و برنامه هفتم توس��عه را تدوی��ن کنیم .رئیس
ق��وه مقننه با تاکید بر اس��تقالل بازار س��رمایه
گفت :تدوین برنامه هفتم توس��عه بدون توجه
به پیشنهادات صاحب نظران اقتصادی مشکالتی
را رقم می زند که در برنامه های س��وم تا ششم
توسعه ش��اهد ان بودیم .در خوش��بینانه ترین
حال��ت ممکن هیچ کدام از برنامه های توس��عه
بی��ش از ۳۰درص��د اجرا نش��دن و از س��وی
دیگر ما باید به اس��تراتژی بخش��ی توجه کنیم
و در هم��ه موضوعات ابع��اد مختلف اقتصادی،
اجتماعی ،سیاس��ی ،امنیت��ی و دفاعی را مورد
نظ��ر قرار دهی��م .در ارتباط با ب��ورس نیز باید
به مس��ائل اجتماعی ،سیاس��ی ،امنیتی و حتی
محیط زیستی توجه شود.
ویژه تر از خبر
شفاف سازی منابع صندوق توسعه
برای مقابله با کرونا
نمایی از مسجد گیاهی تجریش ابتدای خیابان سعداباد
عکس :ایدا فریدی
مع��اون اول رئیس جمه��وری از رئیس کل بانک مرکزی و رئیس س��ازمان برنامه
و بودج��ه کش��ور خواس��ته تا محل هزینه ک��رد یک میلیارد ی��ورو از منابع صندوق
توسعه ملی برای مقابله با کرونا را شفاف کنند .به گزارش فارس ،در پی درخواست
بس��یج دانش��جویی از معاون اول رئیس جمهوری در زمینه شفاف سازی هزینه کرد
مناب��ع صندوق توس��عه ملی برای مقابله با کرونا ،اس��حاق جهانگی��ری معاون اول
رئیس جمهوری در نامه ای ،رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس کل بانک مرکزی را
مامور تهیه گزارشی در این باره کرده و از انها خواسته تا محل هزینه کرد یک میلیارد
یورو را به اطالع عموم برسانند .در متن نامه رئیس دفتر معاون اول رئیس جمهوری به
اقایان نوبخت و همتی امده است« :باتوجه به ابهاماتی که در افکار عمومی پیرامون
نحوه هزینه کرد یک میلیارد یورو که با مجوز رهبر معظم انقالب برای مقابله با کرونا
دریافت شده ،ایجاد شده ،گزارش دقیقی از میزان سهم وزارت بهداشت و سهم سایر
دس��تگاه ها و مبل��غ پرداختی به هر کدام و نی��ز مابقی در چه زمانی پرداخت خواهد
شد ،تهیه و ارسال شود».
سخنگوی وزارت
امور خارجه از پایان
نظ��ام مجوز خواهی
ص��ادرات و واردات
اق�لام تس��لیحاتی
ایران در بامداد ۲۷
مهر جاری خبر داد
و گفت ۲۷ :مهر ،روز شکست امریکاست که
باوجود گردن کش��ی و حیله گری ها نتوانست
کار خود را جلو ببرد.
به گ��زارش ایرنا ،س��عید خطی��ب زاده در
نشس��ت خبری هفتگ��ی با خبرن��گاران ،فرا
رس��یدن دهه اخر ماه صفر را تس��لیت گفت
و با اش��اره به تحوالت سیاست خارجی طی
هفته گذش��ته اظهار ک��رد :وزیر امور خارجه
در ۱۹مه��ر در صدر هیات��ی محدود از نظر
تعداد اما بلندمرتبه به چین رفت و با همتای
چینی خود دیدار کرد .سفرای سوریه و ژاپن
هم در پایان ماموریت ش��ان ب��ا ظریف دیدار
کردند.
وی ادام��ه داد :همچنین وزیر امور خارجه
دومین رایزنی تلفنی خود را با الوروف درباره
قره باغ انجام داد .ایشان همچنین با وزیر امور
خارجه انگلیس رایزنی کرد.
رئی��س مرک��ز دیپلماس��ی عموم��ی و
رس��انه ای وزارت امور خارجه ب��ا بیان اینکه
هفت��ه بع��د یعن��ی س��اعت ۳:۳۰صبح ۲۷
مه��ر محدودیت های تس��لیحاتی مندرج در
قطعنامه ۲۲۳۱ملغی می شود ،تصریح کرد 5
سال بعد از تصویب برجام این اتفاق می افتد
و هفته بعد ،پنجمین سالگرد تصویب برجام
است.
در ۲۷مهر ،ه��م مجوزخواهی صادرات و
واردات تس��لیحاتی ملغی و ه��م محدودیت
سفر ۲۳شخصیت حقوقی رفع می شود.
وی یاداور ش��د :مهم تری��ن بُعد تاریخ ۲۷
مهر س��اعت ۳:۳۰بامداد به وقت تهران ،باور
شکس��ت تاریخی ای��االت متحده اس��ت که
باوجود تمام گردن کش��ی ها و حیله گری ها و
اقدامات فراقانونی نتوانس��ت در دنیای متنوع
شده کار خود را جلو ببرد و جمهوری اسالمی
ایران بار دیگر نش��ان داد که امریکا انقدرها
هم که اعالم می کند قدر قدرت نیست
خطیب زاده درباره س��فر وزیر امور خارجه
به چین گفت :این س��فر دارای ابعاد مختلف
است.
موانع مش��خصی در برخی مراودات عادی
پی��ش امده بود که س��فر ظری��ف به صورت
مش��خص ب��رای برط��رف کردن ای��ن موانع
بود.
گفت وگوهای مثم��ری در این زمینه و در
مسیر ارتقای روابط دوجانبه در ابعاد تجاری
و اقتصادی انجام شد.
وی با بیان اینکه ایران و چین نگاه یکسانی
ب��ه غیرقانونی ب��ودن تحریم ه��ای یکجانبه
و فراس��رزمینی امری��کا دارند ،افزود :س��فر
وزیر امور خارجه به چی��ن ابعاد منطقه ای و
فرامنطق��ه ای هم داش��ت .چین ه��م مانند
روس��یه طرحی درباره خلیج فارس ارائه کرده
است.
س��خنگوی وزارت ام��ور خارج��ه گف��ت:
جمه��وری اس�لامی ایران از ه��ر طرحی که
واقعیت ه��ای منطقه را ش��ناخته و به دنبال
برقراری گفت وگوهای درون منطقه ای باش��د
و شامل س��ازکارهای فراگیر شود ،چه طرح
چی��ن باش��د و چه طرح روس��یه اس��تقبال
می کند ،اما فکر می کنیم طرح ایران جامع تر
است و ساختاردارترین طرح ارائه شده ،طرح
صلح هرمز است و امیدواریم کشورهای دیگر
هم به دنبال گفت وگو باشند.
خطیب زاده در واکن��ش به نقض اتش بس
اعالم ش��ده می��ان جمه��وری اذربایجان و
جمهوری ارمنس��تان اظهار ک��رد :جمهوری
اس�لامی ایران ضم��ن ابراز تاس��ف از نقض
اتش ب��س اعالم ش��ده در درگیری های اخیر
می��ان جمه��وری اذربایج��ان و جمه��وری
ارمنستان و دعوت از طرفین به خویشتنداری
بیش��تر ،حمالت موش��کی به زیرساخت های
حیاتی و مناطق مس��کونی ش��هرها و کشتار
غیرنظامی��ان را محک��وم و ب��ا خانواده ه��ای
داغدار ابراز همدردی می کند.
س��خنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد:
جمه��وری اس�لامی ایران دوب��اره از طرفین
می خواه��د ضم��ن پایبن��دی ب��ه اتش بس،
گفت وگوه��ای خ��ود را در چارچوب حقوق
بین الملل و احترام به تمامیت ارضی یکدیگر
و تخلیه ش��هرهای اش��غالی از س��ر گیرند و
امادگی خود را برای تسهیل این گفت وگوها
برای رسیدن به صلح و راه حل دائمی و پایدار
در منطقه اعالم می دارد.
روی خط سیاست
عالج مشکالت اقتصادی در گرو تمرکز بر تولید است
پایان محدودیت های
تسلیحاتی ایران صفحه 2
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
اس��تاندار تهران بر لزوم ارتقای ایمنی و اس��تاندارد ۲۱۱ش��هربازی
استان تهران تاکید کرد.
به گزارش ایس��نا ،انوشیروان محس��نی بندپی در جلسه استاندارد با
اش��اره به لزوم اجرایی شدن مصوبات ش��ورای استاندار گفت :با توجه
به لزوم استانداردسازی شهربازی ها ،شهرداران موظف و مکلف هستند
اقدام��ات الزم در ای��ن زمینه را انجام دهند و با توجه به افزایش تعداد
ش��هربازی های اس��تان تهران از ۳۴ش��هربازی در س��ال ۹۲به ۲۱۱
زیرساخت های ارتباطی
رفاه توسعه می یابد
شهربازی فعلی این امر باید مورد توجه جدی قرار گیرد.
اس��تاندار تهران تاکی��د کرد :ش��هرداران مناطق ۲۲گان��ه تهران و
همچنین شهرداران شهرهای اس��تان تهران به لحاظ قانونی مکلف به
حفظ سالمت شهروندان هس��تند از اینرو استانداردسازی شهربازی ها
اولویت جدی اس��ت که باید پیگیری ش��ود ،به همین نسبت اقدامات
الزم جه��ت استانداردس��ازی پله ه��ای برقی و متح��رک نیز ضروری
است.
محس��نی بندیی در ادام��ه گف��ت :درب��اره جایگاه ه��ای CNGکه
ش��هرداری ها مالک انها هس��تند نیز اقدامات الزم برای افزایش ایمنی
و سطح استاندارد این جایگاه ها باید پیگیری شود.
محسنی بندپی در پایان تاکید کرد :تقویت تجهیزات ازمایشگاه های
استاندارد در دستورکار قرار گیرد و در این زمینه هر چه سازمان ملی
اس��تاندارد به استان تهران کمک کند ما هم به همان نسبت در زمینه
تامین تجهیزات اقدامات الزم را پیگیری می کنیم.
درخواست صنعتگران برای اصالح دوباره قانون چک
کارگاه های زیر ۲۰نفر حمایت شوند
مشکالت مربوط به حوزه بانک و به ویژه چک یکی از چالش های بنگاه های صنعتی است .با شیوع کرونا و افت بازار تقاضا معضل
چک های برگشتی بیش از پیش گریبانگیر تولید شده است .مشکالت این بخش در ادامه بسته شدن حساب بانکی ،توقف اعتبارات،
تخصیص تس��هیالت و ...را به همراه دارد که ممکن اس��ت منجربه توقف تولید ش��ود .چه بسیار واحدهای صنعتی که به دلیل این
معضالت تعطیل شده یا به حالت نیمه تعطیل فعالیت می کنند .نمایندگان مجلس شورای اسالمی ۱۷ ،اردیبهشت ۱۳۹۷کلیات
ط��رح اص�لاح قان��ون صدور چک را با ۱۹۴رای مواف��ق ،یک رای مخالف و یک رای ممتنع از ۲۴۱نماینده حاضر تصویب کردند.
براس��اس این مصوبه بانک مرکزی مکلف اس��ت اقدامات و دس��تورالعمل های الزم درباره چک های الکترونیکی داده پیام را در یک
سال پس از الزم االجرء شدن این قانون انجام دهد .این قانون اذر ۹۷مصوب و برای اجرا به بانک مرکزی ابالغ شد .هر چند هنوز
برخی از مفاد این اصالحیه اجرایی نشده است .براساس ایین نامه اصالح قانون چک واحدهای تولید متوسط دارای ۵۰کارگر یا
بیشتر از مزایای ایین نامه اجرایی قانون صدور چک ،بهره مند می شوند .این درحالی است که چندی پیش وزارت صنعت ،معدن و
تجارت با ارائه پیشنهاد اصالح این ایین نامه به هیات دولت خواستار تغییر واحدهای تولیدی دارای ۵۰کارگر به ۲۰کارگر شده
است .در نهایت به گفته فعاالن صنعتی در صورت اجرایی شدن ایین نامه اصالح قانون و چک و اعمال تغییراتی در اصالحیه جدید
مشکل بسیاری از کارگاه های کوچک تولیدی نیز حل خواهد شد ،زیرا بخش زیادی از واحدهای تولید کشور مربوط به کارگاه ها
کوچک با کمتر از ۵۰نیروی انسانی در حال فعالیت هستند .در واقع براساس امار بخش زیادی از اشتغال در این بنگاه ها بوده است.
editor@smtnews.ir
عکس:
درخواس��ت فع��االن صنعتی درباره اج��رای اصالح قانون
چک درحالی مطرح می شود که چندی پیش وزارت صنعت،
معدن و تجارت به منظور بهره مندی واحدهای تولید متوسط
دارای ۵۰کارگر یا بیش��تر از مزایای ایین نامه اجرایی قانون
صدور چک ،پیشنهاد اصالح این ایین نامه را به هیات دولت
ارائه کرده است .به گزارش پایگاه اطالع رسانی هیات دولت،
ب��ه موج��ب تبصره ( )۱ذی��ل ماده ( )۵مک��رر قانون اصالح
قان��ون صدور چک ،چنانچه اعم��ال محدودیت های مربوط
ب��ه عدم افتت��اح حس��اب ،عدم پرداخت هرگونه تس��هیالت
بانکی ،عدم گش��ایش اعتب��ار اس��نادی ارزی و ریالی درباره
بنگاه های اقتصادی موجب اختالل امنیت اقتصادی اس��تان
ش��ود ،شورای تامین می تواند این ممنوعیت ها را برای مدت
ی��ک س��ال به حالت تعلی��ق دراورد .در بن��د ( )۱ماده ()۲
ایین نام��ه اجرایی تبصره یادش��ده ،یکی از موارد عدم اعمال
محدودیت پیش بینی تعداد ۱۰۰نفر کارگر براساس فهرست
حق بیمه بوده اس��ت .با توجه به اینکه بعضا واحدهای تولید
متوس��ط دارای ۵۰نفر کارگر یا بیش��تر می باشند عمال این
محدودیت برای ش��رکت های یادشده به قوت باقی است و از
سوی دیگر برای برخورداری واحدهای تولیدی تعطیل که با
برنامه ریزی می توانند نسبت به فعال کردن واحد اقدام کنند
نیز حکمی پیش بینی نش��ده اس��ت .بنابراین به منظور حل
مش��کل یادش��ده ،وزارت صنعت ،معدن و تجارت پیشنهاد
اص�لاح ایین نام��ه اجرایی یادش��ده را به هی��ات دولت ارائه
فاطمه امیراحمدی
درخواست وزارت صنعت ،معدن و تجارت
کرده اس��ت .در متن پیش��نهادی ارس��الی امده
اس��ت« :تعداد کارکنان بنگاه در ( )۱۲ماه منتهی
به درخواس��ت طبق فهرست حق بیمه پرداختی
۵۰نفر و بیش��تر باشد .واحدهای تولیدی تعطیل
ب��ا ارائه برنامه راه ان��دازی می توانند از مزایای این
ایین نامه بهره مند شوند».
تعمیم به کارگاه های کوچک
فرهاد به نیا ،عضو هیات مدیره انجمن س��ازندگان قطعات
و مجموعه های خودرو کش��ور درباره مش��کالت قانون چک
در کش��ور به
گفت :رسیدگی به وضعیت قانون چک
کمی پیچیده است ،چون موضوعی تخصصی بوده و بررسی
ان زمانبر و از حوصله تولید و وضعیت کنونی ان خارج است.
وی ادامه داد :تولیدکنندگان کش��ور ،سنگربان اصلی جنگ
اقتصادی هس��تند و بنگاه های تولی��دی در صف مقدم قرار
دارند .این موضوع بارها از مس��ئوالن کش��وری شنیده شده
است .سخنگوی انجمن س��ازندگان قطعات و مجموعه های
خودرو کشور با بیان اینکه مشکل اصلی کارگاه های تولیدی
در عرصه نقدینگی بازار و پرداخت نش��دن به موقع مطالبات
است ،گفت :تاخیر در پرداخت مطالبات کارگاه های تولیدی
باعث می ش��ود بسیاری از انها در شرایط تورمی برای خرید
مواد اولیه و س��ایر خدمات از «چک» به عنوان ابزار پرداخت
نقدینگی اس��تفاده کنند .با وجود اینکه صنعتگران از جمله
قطعه س��ازان انتظار دارند هزینه محصوالتش��ان را به موقع و
پس از یک ماه دریافت کنند ،متاسفانه تاخیر در
پرداخت مطالبات چند س��الی است دچار خدشه
ش��ده است .در این ش��رایط است که خریدهای
اعتباری بین کس��به با افزایش مواجه می شود .او
افزود :متاس��فانه با شرایط موجود بازار که همه از
ان اگاه هستند گاهی این اخالل در گردش مالی
تولیدکنندگان منجر به بحران در بنگاه اقتصادی
ش��ده و مش��کالت جدی به وجود می اورد .ام��ری که برای
صنعت قطعه رخ داده است.
به نیا با اش��اره به موارد ایین نام��ه قانون چک عنوان کرد:
طبق این ایین نامه به موجب تبصره یک ماده ۵قانون چک،
یک س��ال زمان تنفس برای بازپرداخت تسهیالت یا معوقات
تولیدکننده درنظر گرفته ش��ده است .این مصوبه برای روند
فعالیت تولیدکننده بس��یار کمک کننده اس��ت اما متاسفانه
خالی از اشکال هم نیست .این مصوبه تنها مختص بنگاه های
تولیدی دارای باالی ۱۰۰نفر نیروی کار شده در صورتی که
میانگین صنایع کشور مربوط به بنگاه های کوچک با نیروی
انسانی بین ۲۰تا ۵۰نفر است.
او گف��ت :بیش از ۹۰درص��د بنگاه های تولیدی مربوط به
کارگاه ه��ای کوچک ب��وده که اگر دولت واقعا به دنبال کمک
و حمای��ت از تولی��د اس��ت باید این ع��دد کارگاه های باالی
۱۰۰نف��ر را به واحدهای کوچ��ک کمتر از ۵۰تعمیم دهد.
به این ترتیب دربرگیری ان بیشتر شده و بنگاه های تولیدی
بیشتری زیر پوشش این قانون قرار می گیرند.
این فعال صنعت با بیان اینکه در ش��رایط فعلی نیاز مبرم
جامع��ه به افزایش تولید ملی اس��ت ،گفت :با اجرای مصوبه
اصالح قانون چک ،بس��یاری از تولیدکنندگانی که در تامین
وجوه به مش��کل برخورد کرده اند ،می توانند فعالیت خود را
از نو اغاز کنند .بنابراین ضرورت دارد دولت ،ش��ورای تامین
و س��ایر نهادهای مسئول ذی ربط مزایای قانون چک را برای
کارگاه های تولیدی باالتر از ۲۰نفر درنظر بگیرند و مصوبات
را اص�لاح کنند .به طور قطع ،این امر منجر به افزایش تولید
می شود.
عضو هیات مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های
خودرو کشور اظهارکرد :هرقدر میزان تولید افزایش پیدا کند،
میزان تورم کاهش می یابد .بخش��ی از مشکالت فعلی تولید
مربوط به مشکالت بانکی در حوزه چک و چک های برگشتی
و پیامدهای ان است .عالوه بر انکه بانک ها نیز باید مکلف به
اجرای این قانون شوند ،زیرا به نوعی بانک ها خودمختار عمل
کرده و هر بانکی دستورالعمل ها و بخشنامه های خود دارد.
ای��ن فعال صنعت قطعه ادامه داد :هنگامی که چراغ تولید
روشن باشد ،بانک ها هم سود خواهند داشت و گردش مالی
تولیدکننده به نفع سیس��تم بانکی کش��ور است .به نیا تاکید
ک��رد :این قانون باید در اس��رع وقت تصویب و ابالغ ش��ود تا
واحده��ای تولی��دی تعطیل ش��ده دوباره ب��ه چرخه تولید
بازگردند.
چک های بدون پشتوانه
علیرضا عی��اری از دیگر فعاالن حوزه صنعت نیز به
ابعاد دیگر این موضوع اش��اره کرد و به
گفت:
در شرایط فعلی و با شیوع کرونا نمی توان برای کسانی
که چک برگشتی دارند ،قرار حقوقی و کیفری گرفت
و به لحاظ حقوقی عنوان می ش��ود باید به انها زمان و
وقت دوباره داد .این فعال حوزه کفش افزود :مشکلی
که درحال حاضر گریبانگیر بخش��ی از واحدهای تولید
ش��ده ،فروش اعتباری و چک های برگشتی است که امسال امار
زی��ادی دارند .به عن��وان نمونه ،تولیدکنن��دگان صنعت کفش از
صنعتگران ضعیف هس��تند .فروش اعتباراتی محصوالت و وجود
نداش��تن تضمینی برای پاس شدن چک ها مشکل اساسی تولید
شده است.
او اظهارکرد :برخی تولیدکنندگان پیش از تحریم بخش��ی از
محصوالت خود را در ترکیه تولید می کردند .در این کشور ،قانون
خوب��ی در حوزه چک وج��ود دارد که اگر چک فردی برگش��ت
می خورد در ۲حالت باید نس��بت به رفع اثر چک برگشتی اقدام
ک��رد؛ یا فرد اعالم ورشکس��تگی می کند که م��ورد حمایت قرار
می گیرد و مش��کل پرداخت بدهی صاحبان چک حل می ش��ود
ی��ا اگر بدون هی��چ دلیلی چک وصول نمی ش��د با قطع خدمات
عموم��ی مانن��د قطع خ��ط تلفن و مس��دود ک��ردن کارت های
براس��اس پژوهش مرکز امار و اطالعات راهبردی وزارت تعاون،
با ایجاد واحدهای تحقیق وتوس��عه در کارگاه های صنعتی بین ۲۶
تا ۴۰هزار فرصت ش��غلی برای فارغ التحصیالن دانشگاهی به وجود
می اید.
به گزارش ایرنا ،کارگاه ه��ای صنعتی به عنوان تولیدکننده عمده
محص��والت نهایی و میانی در ب��ازار کاال اهمیت ویژه ای دارند .این
کارگاه ه��ا (به وی��ژه کارگاه های با بی��ش از ۵۰کارکن) در فعالیت
اقتص��ادی صنعت بخ��ش عمده ای از ارزش افزوده و به تبع ان تولید
ناخال��ص داخل��ی را تولی��د می کنند .با توجه ب��ه نقش مهمی که
کارگاه های یادش��ده در ب��ازار کاال دارند ،در ایجاد فرصت ش��غلی
بانک��ی ملزم ب��ه انجام تعه��دات می ش��ود .این عضو
اتحادیه کفش های ماش��ینی و الستیکی با بیان اینکه
درحال حاض��ر بین ۱۰تا ۳۰درصد مبلغ محموله های
ارسالی به فروشندگان اخذ و باقی در قالب چک چند
ماه بعد گرفته می شود ،گفت :مشکلی که در چند ماه
گذش��ته به وجود امده افزایش امار چک های برگشتی
اس��ت .از بهمن سال گذشته با ش��یوع کرونا تا امروز
تولیدکنندگان نسبت به بزرگی و کوچکی شان از چند ده یا چند
صد برگه چک برگش��تی دارند که به امید این هس��تند یک روز
وصول ش��ود .درحال حاضر هیچ ضمانت حقوقی و کیفری پشت
چک ها وجود ندارد.
تهاتر از سوی دولت
عی��اری در ادامه با بیان اینکه با توجه به ش��رایط فعلی تولید
و بازار ،دولت باید در بحث چک ها و مش��کالت این حوزه کمک
کند ،گفت :همه از مش��کالت به وجود امده به دلیل اپیدمی کرونا
اگاه هس��تند .عالوه بر این ،اگر س��رمایه به واحد تولید برگش��ت
نش��ود ،تولی��د ادامه پی��دا نخواهد ک��رد؛ در نتیجه ب��ا توجه به
اصالحاتی که قرار است در قانون چک اعمال و در صورت وصول
نش��دن ان زمان یک س��اله به فرد داده ش��ود ،دولت باید خود
ای��ن تعهد را بپذیرد .به عنوان مثال ،ممکن اس��ت واحد تولیدی
ماهانه ۱۰۰میلیون تومان بازپرداخت اقس��اط به بانک ها داشته
باش��د ،همین مبلغ یا کمتر و بیشتر هم چک برگشتی ،دولت با
ورود بای��د این دو را با یکدیگر تس��ویه کن��د و در ادامه با بهبود
ش��رایط مبلغ را از صاحبان چک دریافت کند .او تاکید کرد :من
تولیدکننده هم اگاه هس��تم فروش��گاه دار فروش ندارد تا بدهی
م��ن صنعتگر را بپردازد اما ادامه تولید من هم منوط به برگش��ت
س��رمایه اس��ت؛ از این رو دولت باید در قانون اصالح چک نقش
بیش��تری داشته باشد و تعهد واحدهای تولیدی که مشکالتشان
مربوط به ش��رایط تحمیلی بیرون��ی و وضعیت عمومی اقتصادی
کشور است را تقبل کند.
این فعال حوزه کفش ادامه داد :تولیدکننده اماده تعامل است،
به شرط اینکه دولت هم با ما همکاری و کمک کند .البته اگر قرار
اس��ت به تولیدکننده فشار مضاعف وارد شود ،اینکه تسهیالت را
بپردازی��م و در صورت تاخیر جریم��ه دیرکرد ان را هم بپردازیم
و این امر تلفنی از س��وی بانک پیگیری و گوش��زد شود با وجود
اصالح قانون چک باز هم مش��کالت در شکل دیگر ادامه خواهد
داش��ت .عیاری در پایان گفت :درحال حاض��ر بیش از ۴میلیارد
تومان چک برگش��تی ی��ا معوق دارم .در صورت تهاتر از س��وی
دولت موضوع اصالح قانون چک می تواند در س��طح کالن به نفع
تولید باشد و صنعتگر درخواستی بیش از این ندارد.
واحد تحقیق کارگاه های صنعتی و اشتغال فارغ التحصیالن
نی��ز تاثیر گ��ذار هس��تند .عمدتا ش��غل های ایجادش��ده در چنین
کارگاه هایی ،دارای پایداری الزم اس��ت که حتی در دوره های رکود
و رونق تاثیرپذیری کمتری دارند.
از س��ویی ،به دلی��ل رقابتی بودن ب��ازار کاال ،کارگاه های صنعتی
درص��دد تولید محصوالت نواوران��ه و خالقانه در بازار کاالی خاص
خود هستند ،این امر موجب می شود از انجام پژوهش های تخصصی
اس��تقبال کنند .حتی در برخی کارگاه ه��ای صنعتی مانند صنایع
خودروس��ازی مراکز تحقیقاتی در سطح پژوهشگاه ها تاسیس شده
اس��ت و برای نمون��ه می توان به پژوهش��گاه های مرتبط در صنایع
خودروس��ازی بزرگ اشاره کرد .این واحدهای تحقیقاتی با تضمین
بق��ای کارگاه در ب��ازار کاال ،می توانن��د در ب��ازار کار نی��ز به عنوان
تولیدکنندگان فرصت های شغلی برای فارغ التحصیالن دانشگاهی
شناخته شوند؛ بنابراین بررسی وضعیت کارگاه های صنعتی با تکیه
بر وجود واحد تحقیق وتوسعه در انها مهم است.
بررسی امارها نشان می دهد در سال ،۱۳۹۶تعداد ۶هزار و ۱۷۱
کارگاه های صنعتی ۵۰نفر کارکن و بیش��تر در کشور وجود داشت
که از این تعداد ۲۰.۴(۱۲۵۶درصد) واحد تحقیق وتوس��عه دارند و
۷۹درصد فاقد واحد یادش��ده هس��تند .در بین سال های ۱۳۹۱تا
۱۳۹۶کارگاه های صنعتی در استان های ایالم ،چهارمحال وبختیاری
و خراسان ش��مالی کمترین واحدهای تحقیق وتوس��عه را در سطح
اصالح قانون
چک باید شامل
کارگاه های
کمتر از 50
نفر هم شود
سخن پایانی
بن��ا بر ای��ن گزارش ،ج��دای از
تاخی��ر بان��ک مرک��زی در اجرای
اصالح قانون چک که از اذر ۱۳۹۷
ابالغ شده ،شرایط جدید کرونایی
نی��ز مش��کالتی را ب��رای فعاالن
صنعت��ی به وی��ژه تولیدکنن��دگان
کوچ��ک ایج��اد کرده اس��ت .این
فع��االن صنعتی بر این نکته تاکید
دارن��د که با ش��یوع کرونا و حجم
باالی چک های برگش��تی با تاخیر
در بازگش��ت سرمایه مواجه بوده و
اعمال مهلت یک ساله برای وصول
چک و با وضعیت نوس��ان بازار ارز
و کاهش ارزش پ��ول ملی ،بخش
زی��ادی از س��رمایه در گردش اب
رفت��ه و تولی��د با مش��کل مواجه
می ش��ود .بنابراین دولت باید ورود
کرده و مشکالت این بخش را هم
در نظر گرفت��ه و دوباره بر اصالح
قانون چک نظارت داشته باشد.
با توجه به
اصالحاتی که
قرار است در
قانون چک اعمال
و در صورت
وصول نشدن
ان مهلت یک
ساله به فرد
داده شود ،دولت
باید خود این
تعهد را بپذیرد
کش��ور داشتند .براساس این گزارش ،چنانچه طی سال های ۱۳۹۱
ت��ا ۱۳۹۶در کارگاه ه��ای صنعتی ۵۰کارکن و بیش��تر واحدهای
تحقیق وتوسعه تشکیل می شد بین ۲۶هزار و ۱۵۲نفر تا ۴۰هزار
نفر فرصت ش��غلی مهیا می ش��د .مرکز ام��ار و اطالعات راهبردی
وزارت تعاون در گزارش خود برای ایجاد واحدهای تحقیق وتوسعه
پیش��نهاد داد که سیاست ها و قوانین حمایتی برای کارگاه ها مانند
پرداخت تس��هیالت و معافیت مالیاتی ب��ه کارگاه های تولیدی که
دارای واحد تحقیق وتوس��عه اتخاذ شود .همچنین قوانین تشویقی
مانند تس��هیل اخ��ذ مجوز ،اتخ��اذ دوره تنف��س در ارائه پرداخت
تسهیالت در نظر گرفته شود.
3
راهکار توقف قیمت ها
در بازار خودرو
عضو ات��اق بازرگانی
ایران گفت :رفع نشدن
مش��کالت زیرساختی
در اقتصاد ایران ،عامل
اصلی به وج��ود امدن
ش��وک های قیمت در
بازارهای مختلف است.
مهدی علیپور در گفت وگو با ایسنا اظهارکرد :امروز
نه تنها در کشورهای توسعه یافته که در بسیاری از
کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز نظارتی جدی
بر عملکرد اقتصادی اش��خاص انجام می ش��ود و
هرجا تردیدی درباره این عملکرد وجود داش��ته
باش��د ،نهادهای نظارتی به ان ورود می کنند .در
این شرایط اگر فردی درامدی غیرقانونی به دست
اورده باش��د با او برخورد می شود و اگر درامدی
غیرقانونی نباشد اما پنهانی به دست امده و ثبت
نش��ده باش��د ،فرد باید مالیاتی سنگین برای ان
پرداخ��ت کند .علیپور با بی��ان اینکه در اقتصاد
ای��ران اس��تفاده از این ابزاره��ای نظارتی ،هرگز
جدی گرفته نش��ده ،بی��ان کرد :ما در طول تمام
این س��ال ها از پول نفت اس��تفاده کرد ه و خود را
در بکارگیری ابزارهای نوین بی نیاز دانس��ته ایم.
ای��ن در حالی اس��ت که فقط اگ��ر اخذ مالیات را
ج��دی می گرفتیم ،امروز بخ��ش قابل توجهی از
دغدغه های کش��ور چه در حوزه بودجه و چه در
مدیریت بازارها رفع شده بود .وی به طرح حمایتی
دولت ه��ا از صنایع تولیدی و پرهزینه کردن امور
داللی اش��اره کرد و گفت :در بسیاری از کشورها،
وقت��ی ف��ردی تولید را اغاز می کن��د از امکاناتی
مانن��د تس��هیالت ارزان قیمت ی��ا معافیت های
مالیاتی برخوردار می ش��ود ،این در حالی اس��ت
ک��ه در ایران فردی که رس��ما اطالعات تولیدی
خود را ثبت می کند ،جزو تنها گروه هایی اس��ت
مالی��ات خود را تم��ام و کمال پرداخت می کنند.
علیپور ادامه داد :از سوی دیگر ،دولت ها کاری با
فرایند قیمت گذاری محصوالت در بازار ندارند و
نرخ به شکل ازاد تعیین می شود اما اگر بنا باشد
با استفاده از افزایش قیمت کاال ،فردی سود کند،
نرخ مالیاتی بس��یار سنگین بر ان وضع می شود
ک��ه دیگر در عمل چنین کاری به صرفه نباش��د.
به عن��وان مثال ،اگ��ر فردی یک خ��ودرو را یک
میلیارد تومان خرید و خواس��ت ۲میلیارد تومان
به فروش برساند ،بیش از ۵۰۰میلیون این قرارداد
از سوی دولت به عنوان مالیات اخذ می شود و فرد
دلیلی برای معامله نمی بیند .وی خاطرنشان کرد:
مالیات ستانی سنگین از داللی در بازارهایی مانند
مسکن و خودرو ،تنها راهکار موجود و البته تجربه
شده برای مدیریت قیمت هاست .مالیات بر ثروت
در تمام دنیا گرفته می ش��ود و این عجیب اس��ت
که هرگز در ایران پیگیری نش��ده است .از سوی
دیگر دولت می تواند با ارائه تس��هیالت به تولید،
سرمایه ها را به این سمت رهسپار کند و در نهایت
یک بازی برد–برد به وجود اورد.
فرهنگ سازی برای
مقابله با قاچاق قطعات
مدی��رکل دفت��ر تبلیغ��ات هوش��مندانه و
مش��ارکت های مردمی س��تاد مب��ارزه با قاچاق
کاال و ارز گف��ت :این دفتر از تمام توان و ظرفیت
تش��کل ها ،انجمن ها و اتحادیه ها به عنوان بازوی
تخصصی و اجرایی ،هم در سطح پیشگیری و هم
در سطح مبارزه با قاچاق استفاده خواهد کرد.
ب��ه گزارش
ب��ه نق��ل از روابط عمومی
انجم��ن تخصص��ی صنایع همگ��ن نیرومحرکه
و قطعه س��ازان خودرو کش��ور ،مهدی کوش��ا در
دیدار با هیات رئیس��ه این انجم��ن با بیان اینکه
حج��م ل��وازم یدک��ی و قطع��ات خ��ودرو که به
صورت غیررس��می و قاچاق وارد کشور می شود،
قابل توجه اس��ت ،اظهارکرد :این میزان از قاچاق
عالوه بر اینک��ه از نظر اقتصادی و اجتماعی برای
کش��ور زیان بار اس��ت ،به دلیل کاربرد گس��ترده
در خودرو و ش��بکه حمل ونقل کش��ور ،سالمتی
و امنی��ت هموطنان را نی��ز تهدید می کند .برای
مقابل��ه با قاچاق این گروه کاالیی دارای اهمیت،
چنانچ��ه نق��اط ال��وده در این حوزه به درس��تی
اسیب شناسی شوند و گزارش های خوب مردمی
در این باره داشته باشیم ،ستاد در راستای مقابله
و مبارزه نقش��ی اساسی ایفا خواهد کرد .کوشا با
بیان اینکه تشکل های فعال در حوزه خودرو باید
از حال��ت جزی��ره ای خارج ش��ده و تمام ظرفیت
و ت��وان انها برای پیش��گیری و مب��ارزه با قاچاق
ل��وازم یدکی و قطعات در یکجا متمرکز ش��وند،
افزود :فرهنگ س��ازی ،اقناع مسئوالن و مردم از
طری��ق گزارش های خبری در رس��انه ها از دیگر
برنامه های این دفتر اس��ت .تولید باکیفیت و در
س��طح کالس جهان��ی و صادرات محور مقدمه و
پیش نیاز پیشگیری از قاچاق به شمار می رود.
روی خط خبر
لزوم ارتقای
ایمنی
و استاندارد ۲۱۱
شهربازی تهران
اماواگرهای تولید و
واردات ماشین االت
صنعتی
زور قانون هم
به چک نمی رسد صفحه 3
4
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
صنعت
یادداشت
اینده صنعت
خودرو ایران
عبداله توکلی الهیجی
کارشناس حوزه خودرو
اماواگرهای تولید و واردات ماشین االت صنعتی
گروه صنعت
editor@smtnews.ir
یکی از بخش های مهم تولید ،ماشین االت و تجهیزات سخت افزاری است .استاندارد بودن و روزامدی تجهیزات
سخت افزاری تاثیر مستقیم بر کاهش هزینه های سربار ،ارتقای کیفیت محصوالت ،ذخیره زمانی و انرژی ،افزایش
تیراژ و در شکل کالن بهره وری بیشتر در واحدهای صنعتی تولیدی دارد عالوه بر انکه در تولید استاندارد کاالها هم
تاثیر خواهد داشت .در این باره سیدمحمد بحرینیان ،عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد در اهمیت صنعت
ماشین االت عنوان می کند؛ بیشترین تسهیالت با نرخ بهره پایین که منجر به بهبود عمق ساخت داخل خودروها
در کره جنوبی شده ،مربوط به تامین این تسهیالت برای ماشین االت بوده است .کره جنوبی ۵صنعت را برای توسعه
کش��ورش در اولویت قرار داد که یکی از انها ماشین سازی بود .چین نیز از سال ۱۹۸۲میالدی(۱۳۶۱خورشیدی)
۵بخش ماشین سازی ،ساختمان ،خودرو و الکترونیک و صنایع شیمیایی را جزو اولویت های خود در توسعه صنعتی
کشورش قرار داده است .در سیاست گذاری این دو کشور صنعت ماشین االت یا همان ماشین سازی جزو اولویت ها
بوده ،چراکه تمام صنایع به این صنعت سخت افزاری وابستگی شدید دارند.
یکی از مش��کالتی که ش��رایط را برای حضور پررنگ تر شرکت های ماشین سازی در صنایع کشور سخت کرده و
کشور را به سمت صنعت مونتاژ پیش می برد ،وجود معافیت های مختلف برای واردات این دستگاه هاست.
تولید از ماشین االت شروع شود
اگر به دنبال
توسعه هستیم
باید نگاه ویژه ای
به داخلی سازی
ماشین االت
تولید داشته
باشیم وگرنه
شاهد خروج ارز
زیاد در این حوزه
خواهیم بود
سیدحس��ین بحرینی��ان ،عضو
انجمن قطعه سازان استان خراسان
رض��وی پیش تر ب��ه
گفته
بود؛ کشوری که می خواهد توسعه
پیدا کن��د باید ن��گاه وی��ژه ای به
راه اندازی ش��رکت هایی که سازنده
ماشین هستند ،داش��ته باشد .در
بس��یاری از کش��ورها از جمله کره جنوبی یا المان صنعتگر
الزاما ماش��ین االت را خری��داری نمی کند ،بلکه تجهیزات را
از ماشین ساز اجاره می کند .سرمایه تولیدکننده نباید صرف
خرید ماش��ین االت روز شود و معتقدم دولت باید به صنعت
ماشین س��ازی به عنوان چشم اس��فندیار صنعت کشور نگاه
کند زیرا در ان وابس��تگی ش��دیدی به خ��ارج داریم .تمام
کشورهای توسعه یافته نخس��تین کاری که داشتند و دارند
تولید ماش��ین االت و تجهیزات صنعتی است؛ المان ،ایتالیا،
کره جنوبی و ...از فعال ترین کش��ورها در تولید س��خت افزار
تولید هستند.
این قطعه س��از با بیان اینکه رکن اصلی توس��عه این است
که صنعتگر ماشین االت دقیق و روزامد داشته باشد ،عنوان
کرده بود :حت��ی به جای اینکه دولت بخواهد به قطعه س��از
وام دهد تا قطعه جدیدی تولید کند یا محصولی را توس��عه
ده��د بهترین راهکار این اس��ت که به ش��رکت تولیدکننده
ماش��ین االت وام دهد تا این شرکت ها موتور محرک صنایع
کشور باش��ند؛ یعنی اگر قرار اس��ت اعتباری پرداخت شود
که صنعتگر ماش��ین را خریداری کند (کمبود نقدینگی در
واحدهای صنعتی مشکل ساز شده است) به جای ان دولت به
ماشین ساز اعتبار دهد و از او بخواهد تا ماشین االت روزامد
با استانداردهای جدید در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد تا
محصوالت با بازدهی باالتر و مولفه های اس��تانداردی بیشتر
محصوالت را تولید و عرضه کند.
وی یاداور شد اگر به دنبال توسعه هستیم باید نگاه ویژه ای
به داخلی سازی ماشین االت تولید داشته باشیم وگرنه شاهد
خروج ارز زیاد در این حوزه خواهیم بود .ماشین ها مستهلک
پاس��خگوی اس��تانداردهای اجباری جدی��د نخواهند بود یا
بای��د با هزینه های مالی و زمانی بیش��تر به انها رس��ید .اگر
مکانیس��می برای تولید ماش��ین االت دقیق نداشته باشیم
و همانند ماشین س��ازی تبریز با مونت��اژکاری کار جلو برود
نمی توان انتظار توس��عه و تولید محصوالت با استاندارد روز
داش��ت .بحرینیان درباره وضعیت استانداردی سخت افزاری
کارخانه های صنعتی معتقد اس��ت همان گونه که فناوری ما
از متوسط جهانی هم پایین تر است در ماشین االت صنعتی
هم همین وضعیت را داریم.
تولید براساس تقاضا
عقیل نظری یکی از سازندگان ماشین های تولید در کشور
هم به
گفته بود :حدود ۶۰درصد ماش��ین االتی که
ماشین سازهای کشور می سازند ،غیراستاندارد است .برخی
از این ماش��ین ها حتی باعث می ش��ود انگیزه تولیدکننده از
بین برود .بسیاری از تجهیزات در تولید مشکل ساز می شوند
و هزین��ه تولی��د را ب��اال می برند و کیفی��ت را کاهش داده و
نمی توان با استفاده از این ماشین االت استانداردهای مورد
نی��از را در محصول رعایت کرد .عالوه بر اینکه خدمات پس
از فروش مناس��بی هم ندارند .وی یاداور ش��ده بود که در
حوزه اب��زار و تجهیزات صنعتی تولیدکننده داخلی نداریم.
بیشتر افراد مونتاژکار هستند .اگر در این حوزه نمی توانیم به
سمت تولید حرکت کنیم ،به دلیل تیراژ پایین و هزینه های
باالس��ت .عالوه بر انکه تولیدکنن��ده تجهیزات
سخت افزاری در جهان محدود هستند.
ای��ن س��ازنده ماش��ین االت صنعت��ی درباره
وضعیت اس��تاندارد س��خت افزاری کارخانه های
صنعت��ی معتق��د اس��ت ک��ه بخ��ش بزرگی از
ماش��ین االت نی��از به نوس��ازی دارن��د ،زیرا از
حدود اس��تانداردی خود خارج شده اند .عمر این
تجهیزات حدود ۵س��ال اس��ت اما در ایران بسیاری از این
ماش��ین ها بیش از ۲دهه اس��ت که فعالیت دارند .طبیعی
اس��ت در این فاصل��ه مولفه های اس��تانداردی زیادی برای
این صنعت اضافه ش��ده تا به��ره وری و بازدهی فعالیت ها را
باال ببرد .از س��وی دیگر ،ماشین االت پیشرفته خریداری و
اس��تفاده شود و تیراژ باالیی داشته باشیم وقتی
ب��ازار نداریم چه نیازی به این حجم تیراژ اس��ت
زیرا اگر هزار کاالی مورد نیاز روزانه در یک یا دو
ساعت تولید شود در باقی ساعات نیروی انسانی
باید چه کند؟
او عن��وان کرده بود :تولیدکننده متناس��ب با
بازارش و درخواست های کیفی و استانداردی که
از او خواس��ته می شود ابزار و تجهیزات الزم را تهیه می کند
و اس��تانداردها را روزامد می کند .توجه داش��ته باش��یم اگر
تولیدکننده داخلی صادرات داش��ته باش��د ان زمان ناگزیر
اس��ت تا از ابزاراالتی استفاده کند که محصوالتش براساس
استانداردهای بین المللی باشد.
یک راه حل برای مشکل بیکاری
یکی از مش��کالتی که ش��رایط را ب��رای حضور پررنگ تر
ش��رکت های ماشین س��ازی در صنایع کش��ور سخت کرده
و کش��ور را به س��مت صنع��ت مونتاژ پی��ش می برد ،وجود
معافیت هایی برای واردات این دستگاه ها است .عالوه بر این،
نبود سازکار شفاف باعث شده ساالنه ۱۰درصد از کل واردات
کشور مربوط به این اقالم اختصاص پیدا کند .به گزارش مهر،
رشد صنایع ماشین سازی به عنوان یکی از صنایع مولد نه تنها
می تواند بخش��ی از مش��کل بیکاری را سامان ببخشد ،بلکه
می تواند تاب اوری کش��ور را در مقابل تحریم ها بیشتر کند.
یک��ی از موضوعاتی که تمام��ی دولت ها ،قبل و پس از روی
کار امدن بسیار روی ان بحث و پافشاری کرده اند ،موضوع
بیکاری و اش��تغال ،به ویژه برای فارغ التحصیالن دانشگاهی
بوده است .موضوعی که در سال های اخیر و به ویژه به دلیل
ورود نس��ل جوان اماده کار به جمعیت فعال کش��ور بیش
از پیش از س��وی م��ردم مورد پرس��ش و مطالبه گری قرار
گرفته است .طی این سال ها در تمام دولت ها سیاست هایی
برای رفع مش��کل بیکاری و ایجاد اش��تغال به فراخور زمان
و ش��رایط موجود اجرا شده اس��ت؛ اما انچه امروز می بینیم
ان است که بر خالف هزینه هایی که در تمام دولت ها برای
این امر تخصیص یافته اس��ت ،مش��کل بیکاری نه تنها حل
نش��ده ،بلکه متاس��فانه به یکی از چالش های کشور تبدیل
ش��ده اس��ت .یکی از راه حل هایی که بسیاری از کارشناسان
بر ان تاکید دارند توجه به صنایع بزرگی اس��ت که به عنوان
صنایع مولد و پیشران اقتصاد شناخته می شوند و می توانند
بسیاری از صنایع کوچک و متوسط اقتصادی را فعال کنند.
در این بین صنعت ماشین س��ازی جای��گاه ویژه ای دارد که
متاسفانه در این سال ها با بی مهری مسئوالن مواجه شده و
موتور سه استوانه جایگزین موتورهای ایران خودرو می شود
مدیرعامل ش��رکت تحقیق ،طراحی و تولید موتور ایران
خودرو(ایپک��و) ،از تولید موتور س��ه اس��توانه ایران خودرو
خبر داد و گفت :در س��ال های این��ده این خانواده موتور،
جایگزین تمام موتورهای موجود ایران خودرو و نخس��تین
نس��خه ان روی خودرو جدید این خودروساز نصب خواهد
شد .به گزارش ایکوپرس ،مهدی رجبعلی از تولید ۵نمونه
اولیه نس��ل دوم خانواده موتور EFدر دو هفته اینده خبر
داد و عن��وان ک��رد :به دلیل باال بودن حج��م تغییرات در
ای��ن محص��ول ،تولید انبوه ان کمی زمانبر اس��ت .در این
ط��رح ،کل خانواده موتور ارتقا خواه��د یافت؛ موتورهایی
مانن��د موتور تنفس طبیعی بنزینی ،موتور تنفس طبیعی
دوگانه س��وز و موتور پرخ��وران بنزینی که تولید هر ۳این
محص��والت با ه��دف کاهش یک لیتر مصرف س��وخت و
ارتقای االیندگی پیش می رود .همچنین در ارتقای موتور
پرخوران ش��اهد بهبود گش��تاور تا حدود ۳۰نیوتن متر و
بهبود توان حدود ۱۵اس��ب بخار هس��تیم .او با بیان اینکه
خانواده موت��ور EFروی محصوالت متنوعی نصب خواهد
شد ،افزود :این موتور روی خودروهای خانواده دناk۱۳۲ ،
عکس:
ترس��یم الگوی پیش��رفت ایران در ۵دهه
اینده ،رویداد بزرگی است و الزم است نهادها،
مراک��ز علم��ی ،نخب��گان و صاحب نظران به
بررس��ی عمیق ابعاد مختلف سند تدوین شده
بپردازند و نظرات مشورتی خود را برای تکمیل
و ارتقای ان ارائه کنند .این س��ند ،مهم ترین
مبانی و ارمان های پیشرفت را تدوین کرده و
افق مطلوب کشور را در ۵دهه اینده ترسیم
و تدابیر موثر برای نیل به ان را طراحی کرده
اس��ت .وجود این س��ند باالدس��تی می تواند
ترس��یم کننده ارمان هایی باشد که الزم است
مدیران اجرایی کش��ور در راستای تحقق انها
تالش کنند .متاس��فانه تجربه نش��ان داده با
گس��ترش بروکراتیک نظام های نهادینه شده
عموما از میزان ارمانخواهی مدیران کاس��ته
می ش��ود ،ش��نیدن خب��ر مهاج��رت برخی
مدیران به دنبال تالطم های اقتصادی اخیر یا
دوتابعیتی بودنش��ان ،خود نشان از افتی دارد
که ریش��ه در فقدان ارمان خواه��ی در میان
انهاس��ت .فقدان ارزوهای بزرگ و واقع بینی
کاهالنه افت بزرگی اس��ت که دامان برخی از
مدیران کش��ور را گرفته اس��ت .از این رو ارائه
ترسیم روش��نی از ارمان های جامعه و اجماع
جامع��ه نخبگان بر ان می تواند یقین و باوری
را در روح جامع��ه بدم��د که موت��ور محرک
جامعه به سمت پیشرفت و تعالی باشد.
از س��وی دیگر ،الزم اس��ت این ارمان ها و
تدابیر الزم برای رس��یدن ب��ه ان ارمان ها به
پیش��نهادهای عمل��ی در تمام��ی حوزه های
کش��ور تبدیل ش��وند ،یکی از ای��ن حوزه ها
صنعت خودرو کش��ور اس��ت .صنعت خودرو
ای��ران بزرگ تری��ن صنع��ت پ��س از صنعت
نف��ت در کش��ور اس��ت و البته ش��اید بتوان
از منظ��ر می��زان ارزش افزوده ایجادش��ده در
داخل به واس��طه فراینده��ای تولید(به جای
خام فروش��ی در نف��ت و گاز) این صنعت را از
صنعت نفت قابل اعتناتر دانست.
ای��ن صنع��ت در تولی��د ناخال��ص داخلی
س��هم ۴درصدی دارد و به راحتی یک پنجم،
صنعت کش��ور محسوب می ش��ود .البته ۱۲
درصد میزان اشتغال کش��ور را در خود دارد
و درص��ورت توجه بیش��تر ب��ه داخلی کردن
زنجی��ره ارزش ای��ن صنعت ظرفی��ت ایجاد
اش��تغال باالتر در ح��د ۱۰برابر این میزان را
نیز داراس��ت (هم اکنون در برخی از خودروها
کمتر از ۱۰درص��د زنجیره ارزش خودرو در
داخل کشور تولید می شود و در صورت امکان
پاسخگویی به نیازهای کشور از طریق توسعه
تم��ام زنجیره ارزش خودرو در داخل کش��ور
میزان اش��تغالزایی این صنعت می تواند بسیار
تاثیرگذارتر باشد).
ش��اید به همین دلیل هم اس��ت که حتی
در امری��کا ک��ه بازتری��ن اقتص��اد جه��ان را
دارد ب��ه محض در خطر افت��ادن این صنعت
دول��ت کمک ه��ای بزرگ��ی را ب��رای نجات
ای��ن صنعت انج��ام می دهد .به ی��اد بیاوریم
ک��ه اوباما ب��رای نج��ات بی��ش از ۲میلیون
شغل به واس��طه بحران اقتصادی حدود سال
۲۰۰۹میالدی(۱۳۸۸خورش��یدی) بیش از
۲۵میلی��ارد دالر به ،GMکرایس��لر و فورد
کمک کرد تا برنامه های توس��عه محصولشان
به تعویق نیفتد و بدین ترتیب توانست بحران
بیکاری را از ۱۰درصد به ۴.۵درصد برساند.
همه انها نش��ان دهنده اهمیت اس��تراتژیک
صنع��ت خودرو از منظر درامد و اش��تغال در
توسعه صنعتی کشور است.
یک��ی از راهکارهای��ی که در الگ��وی پایه
اس�لامی -ایرانی پیش��رفت ،به ان اشاره شده
مصون س��ازی و تقویت فرایندها ،سیاست ها،
تصمیم��ات و نهاده��ای اقتص��ادی در مقابل
تکانه ه��ای سیاس��ی اقتصادی هدفمن��د و
غیرهدفمند برون زاست و اگر بخواهیم معنای
ان را در صنعت خ��ودرو بدانیم همانا باید به
نق��ش کلیدی طراحی و توس��عه محصول در
دس��تیابی به کل زنجی��ره ارزش یک خودرو
اش��اره کنیم یعنی تنها با توس��عه محصوالت
جدید با برند خودی می ت��وان زنجیره ارزش
بیش��تری را در داخ��ل کش��ور تولی��د ک��رد
و تنه��ا ب��ر پایه تکیه ب��ر طراحی و توس��عه
محصوالت ب��ا برند خودی اس��ت که اقتصاد
مقاومت��ی قابل تحقق اس��ت .از ای��ن رو الزم
است سیاس��ت گذاری ها به گونه ای باشد که با
بها دادن به حوزه طراحی و توس��عه محصول
در صنع��ت خودرو امکان تحق��ق ارمان های
ترسیم شده در الگوی پیشرفت کشور را فراهم
کند.
ایجاد
جذابیت برای
سرمایه گذاری
در تولید
مع��اون ط��رح و برنام��ه وزارت صنعت ،مع��دن و تجارت گف��ت :تنظیم
بازارهای موازی تولید بسیار مهم است و باید مسیر های غیرمولد ،غیرجذاب
و س��رمایه گذاری در تولید جذاب شود .به گزارش شاتا ،سعید زرندی گفت:
عمده کشورهای که از قرن ۲۰به بعد مسیر پیشرفت و رشد را طی کرده اند،
توس��عه صنع��ت و رون��ق تولید یک رکن اساس��ی بوده اس��ت .وقتی تولید
غیرجذاب شد و مسیرهای غیرتولیدی سوددهی باالیی پیدا کردند ،مشخص
است هدایت سرمایه به سمت بخش تولید نخواهد رفت .وی افزود :در جهان
برای غیرمولد ها یا کس��ب وکارهای بی زحمت ،مالیات در نظر می گیرند و ما
باید برای سودهای بی زحمت ،رانتی و غیرمولد مالیات مشخص وضع کنیم.
در اقتصادی که تولیدمحور باش��د این رانتخوارگی ها و س��ودهای یک ش��به
حاصل نمی ش��ود .از این رو ،مالیات بر عایدی سرمایه از موضوعاتی است که
وزارت صنعت ،معدن و تجارت از ان حمایت می کند .زرندی درباره صنعت
خودرو هم گفت :خودرو نیز مانند بسیاری دیگر از محصوالت متاثر از افزایش
قیمت ارز و مواد اولیه بوده اما با تدبیری که اندیشیده شد ،روند کاهش تولید
متوقف شد .مشکل امروز خودرو در بخش تولید نیست ،بلکه در بخش بازار و
تقاضاست .زرندی درباره احتمال واردات خودرو گفت :در شرایط فعلی ارز
باید به سمت نیازهای اساسی کشور برود نه کاالی مصرفی .سیاست مهمی
ک��ه دولت و وزارت صنعت ،معدن و تجارت دنبال می کند ارزاوری کاالهای
تولیدی از مسیر صادرات و کاهش ارزبری با ساخت داخل و کنترل واردات
اس��ت .ازاین رو ،امس��ال استفاده از ظرفیت خالی واحدهای تولیدی را دنبال
می کنیم و از ابتدای سال بیش از ۷۶۰واحد تعطیل و راکد احیا شده است.
و س��ایر محصوالت��ی که در دس��ت توس��عه ق��رار دارد ،با
تنوع جعبه دنده هایی مانند جعبه دنده ۵س��رعته دستی،
۶س��رعته دس��تی و خودکار نصب خواهد ش��د و بسته به
نیاز بازار و مش��تری ،به فروش می رس��د .رجبعلی به طرح
توسعه موتور سه استوانه که از نظر زمان بندی ،پس از طرح
موتورهای EFقرار دارد ،اش��اره کرد و با مهم خواندن ان
اظه��ار کرد :این خانواده موتور دارای تنوع محصول خوبی
ب��وده و تمام محدوده خودروهای کوچک تا خودروهای با
عملکرد باالی ایران خودرو را با فناوری ،توان و گشتاورهای
گوناگ��ون و تنوع محصول ،پوش��ش می ده��د .وی با بیان
اینکه نخستین نسخه از این موتور اواخر سال ۱۴۰۱وارد
بازار خواهد ش��د ،خاطرنشان کرد :موتورهای بعدی از این
خانواده محصول در س��ال ۱۴۰۲رونمایی و تجاری سازی
خواهد ش��د .این خانواده موتور در مدت ۴سال جایگزین
تمام خانواده های موتور موجود ایران خودرو خواهد ش��د.
رجبعل��ی ب��ا اش��اره به اغاز ای��ن طرح در گ��روه صنعتی
ایران خ��ودرو ،گفت :امیدواریم بهمن امس��ال نخس��تین
نمونه موتور از خانواده این محصول را به تولید برسانیم.
نتوانس��ته ان گونه که شایسته است در اقتصاد کشور جا باز
کند .ورود ماش��ین االت صنعتی که با نام کاالی سرمایه ای
به دفعات از س��وی مس��ئوالن نام برده می شود ،سال هاست
به جای انکه همچون دیگر کاالهای وارداتی سعی در کاهش
ورود ان شود ،به عنوان یکی از توجیهات قابل قبول افزایش
ارزش واردات به کش��ور شناخته ش��ده است .امارها نشان
می دهد س��االنه حدود ۴میلیارد دالر یعنی ۱۰درصد کل
واردات کش��ور شامل این تجهیزات می ش��ود .یکی از علل
ای��ن حج��م باالی واردات ماش��ین االت صنعتی به کش��ور
وج��ود حمایت های مختلفی همچ��ون حمایت گمرکی از
واردکنندگان این ماش��ین االت است .مسئوالن امر به دلیل
انکه که این کاالها باعث افزایش تولید کش��ور می ش��وند،
هیچگاه به ان به عنوان یک نقطه منفی در اقتصاد کشور نگاه
نمی کنند و با اعمال معافیت هایی برای واردکنندگان نه تنها
باعث می ش��وند س��االنه حدود ۲۴۰میلی��ون دالر از منابع
کش��ور در جیب تعداد اندکی واردکننده برود ،بلکه با ایجاد
شرایطی نابرابر برای تولیدکنندگان ماشین االت داخلی ،راه
س��خت رس��یدن به خودکفایی در چنین شرایط سختی را
هم دشوارتر می کنند .ورود ماشین االت برای خطوط تولید
کارخانه ها نه تنها وابس��تگی کش��ور را به کشورهای صاحب
این فناوری ها که به طور عمده کشورهای غربی هم هستند
افزایش می دهد ،بلکه باعث ش��ده س��االنه حجم زیادی ارز
کش��ور صرف این کار ش��ود .علی جعفری ،کارشناس حوزه
صنعت با اش��اره به ارجاع متقاضیان اس��تفاده از این قانون
به واحدهای اس��تانی وزارت صنعت ،معدن و تجارت گفت:
ب��رای دریافت معافیت های گمرکی برای ماش��ین االتی که
مش��ابه داخل��ی ندارند ،متقاضی باید واح��د تولیدی بوده و
ب��ا مراجعه به واحده��ای اس��تانی وزارت صنعت ،معدن و
تجارت درخواس��ت خ��ود برای واردات ماش��ین االت مورد
نیاز را اعالم کند .جعفری با اش��اره به باز گذاش��تن دس��ت
کارشناس��ان برای تعیین موارد مشمول این قانون گفت :با
توجه به اینکه تش��خیص ساخت داخل داشتن ماشین االت
به واحدهای اس��تانی واگذار شده است ،این رویه به صورت
س��لیقه ای ،غیرشفاف و بدون نظارت انجام می شود .به بیان
دیگر مش��خص نیست چه ماش��ین االتی مشمول معافیت
ش��ده اند و ماشین س��ازان داخلی مرجعی برای اطالع از این
ام��ر و اعالم ش��کایت ندارند .وی اف��زود :برای تعیین وجود
مش��ابه داخلی ماشین االت پیش تر فهرستی به نام فهرست
۷۷قلم وجود داشت که در ان ۷۷ماشین بدون تولیدکننده
داخلی ذکر ش��ده بود و مبنای ارزیابی عدم س��اخت داخل
قرار می گرفت .این فهرس��ت در هیچ درگاهی منتشر نشده
ب��ود و از س��ال ۸۶تغییری در عدم س��اخت در ان به وجود
نیامده بود .در س��ال ۹۸براس��اس قانون حداکثر استفاده از
ت��وان تولیدی و خدماتی کش��ور و حمایت از کاالی ایرانی،
سامانه توانمندی ها برای ثبت محصوالت داخلی ایجاد شده
اس��ت که هنوز بس��یاری از شرکت ها در ان ثبت نشده اند و
توانمندی ها نیز به صورت دقیق ثبت نش��ده اس��ت .مسلما
ارزیاب��ی وج��ود توانمن��دی س��اخت در داخ��ل ،فرایندی
پیچیده اس��ت که از عهده کارش��ناس واحد استانی وزارت
صنعت ،معدن و تجارت خارج اس��ت .بر این اس��اس اعطای
معافیت های مالی برای واردکنندگان ماش��ین االت صنعتی
بدون انکه سازکار مشخصی در این زمینه وجود داشته باشد
بیش از هر چیز راه را برای صنعت ماشین س��ازی س��خت تر
می کند.
صنعت خودرو باوجود تحریم زمینگیر نشد
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توس��عه منطقه ای وزارت کش��ور گفت:
گروه خودروسازی سایپا در سال های اخیر در زمینه طراحی و تولید خودرو
پیش��رفت های قابل توجهی داشته است و همچنین تالش کرده محصوالتی
براساس ذائقه و سلیقه مردم تولید کند .به گزارش سایپانیوز ،بابک دین پرست
در حاش��یه بازدید از گروه خودروس��ازی سایپا و روندی که این مجموعه در
طراح��ی و تولی��د محصوالت جدید طی می کند ،گف��ت :اقدامات متعدد در
مجموعه س��ایپا انجام می ش��ود که مردم از بخش قابل توجهی از ان اطالع
ندارند ،از این رو ضرورت دارد که توانمندی های گروه خودروس��ازی س��ایپا
اطالع رس��انی ش��ود .وی ادامه داد :نگاه ها به خودروسازی سایپا این است که
این مجموعه تنها تولیدکننده خودرو پراید بوده اس��ت اما اگر فعالیت هایی
که در مرکز تحقیقات سایپا انجام می شود ،در سطح وسیع اعالم شود ،مردم
و به ویژه منتقدان صنعت خودرو داخلی متوجه می شوند که این بخش طی
سال های اخیر پیشرفت های چشمگیری داشته است .معاون هماهنگی امور
اقتصادی و توس��عه منطقه ای وزارت کش��ور افزود :صنعت خودرو سال های
متمادی است تخطئه و این گونه تصویرسازی شده که تولید خودرو در ایران
با پیش��رفتی همراه نبوده اس��ت اما طراحی و تولید خودروهای جدید گویای
ان اس��ت که صنعت خودرو کش��ورمان به سمت پیش��رفت در حال حرکت
اس��ت .وی تاکید کرد :خودروهای جدیدی که گروه خودروس��ازی س��ایپا
طراح��ی و تولی��د کرده ،نویددهنده اتفاق های خوب اس��ت و از همه مهم تر
اینکه خودروهای جدید که سال اینده وارد بازار خواهد شد با همت و تالش
مهندسان داخلی به نتیجه رسیده است .وی خاطرنشان کرد :فعاالن صنعت
خ��ودرو بای��د تمام تالش خود را برای جلوگی��ری از قضاوت های غیرعادالنه
انجام دهند؛ وقتی صنعت خودرو در صدر فهرس��ت تحریم های ظالمانه قرار
می گیرد ،بدان معناس��ت که دش��من اش��تغال و صنعت مهم کشور را هدف
قرار گرفته ،چراکه اطمینان دارد صنعت خودرو در مس��یر پیش��رفت اس��ت.
دین پرس��ت اظهارکرد :صنعت خودرو با وجود تحریم های س��خت زمینگیر
نش��د و برعکس پیش بینی ها پیشرفت های قابل توجهی داشته است و به نظر
می رسد ،سال اینده صنعت خودرو و به ویژه سایپا جهش تولید داشته باشند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه ای وزارت کشور با بیان اینکه
صنعت خودرو با وجود تحریم و شیوع کرونا توانست مواد اولیه و قطعات مورد
نی��از خودرو را تامین و به س��مت کاه��ش معوقات خود حرکت کند ،تصریح
کرد :با ورود محصوالت جدید س��ایپا به بازار که در ان ذائقه و س��لیقه مردم
به خوبی دیده ش��ده است ،ش��اهد تحوالت اساسی در بازار و صنعت خودرو
خواهیم بود .وی افزود :صنعت خودرو یکی از پیش��ران های اقتصادی کش��ور
است و حداقل ۶۰صنعت در این حوزه استراتژیک فعال است؛ از این رو تمام
بخش ها برای کمک به اقتصاد و معیشت مردم باید به این صنعت کمک کنند. صفحه 4
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
رشد نرخ ارز
به کام صنعت روی
تامین بازار با استفاده
از ذخایر استراتژیک
توسعه بخش معدن
با دوری از بخشی نگری
سیاس��ت خارج نشدن سود از بنگاه های بخش معدن و
صنایع معدنی و تمرکز بر سرمایه گذاری و ایجاد ظرفیت
جدید ،رویکردی اس��ت که از سال گذشته در دستور کار
قرار گرفته و ایمیدرو (سازمان توسعه و نوسازی معادن و
صنایع معدنی ایران) بر این موضوع تاکید دارد.
به گزارش ایرنا ،برپایه داده های اماری س��ازمان توسعه
و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) ،امسال
افزایش س��رمایه تا ۳۹ه��زار میلیارد تومان هدف گذاری
شده است.
افزایش فروش یک ساله شرکت های معدنی
روند صعودی تولید شرکت های معدنی
امار تولیدات در مرداد ۹۹گویای ان اس��ت که ۹قلم
کاالی تولیدی منتخب در مقایس��ه با ماه مش��ابه س��ال
گذشته ،افزایش عملکرد داشتند و باالترین میزان مربوط
به شمش الومینیوم است که این روند ادامه دارد.
تولید شمش الومینیوم در مرداد به رقم افزون بر ۳۶.۱
هزار تن رس��ید که در مقایس��ه با ماه مشابه سال ۹۸بالغ
عکس :ایدا فریدی
مختصات بخش معدن و صنایع معدنی
بررسی های انجام شده در بخش معدن و صنایع معدنی
نشان می دهد در سال های ۹۷و ۹۸به ترتیب ۹.۲و ۸.۵
میلیارد دالر ارزش صادرات این بخش بود که حداقل ۲۰
درص��د و بی��ش از این میزان از صادرات کل کش��ور را به
خود اختصاص داده است.
تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۲۶میلیارد دالر در
س��ال است؛ بنابراین معدن سهم مناسبی را از این بخش
در اختیار دارد.
میزان فروش کاالهای بخش معدن و صنایع معدنی در
بورس کاال ۵۵هزار میلیارد تومان ثبت شده که در ۵ماه
امسال سهم ۵۳درصدی را از معامالت این بازار داشت.
اکنون ۸۵شرکت سهامی عام زنجیره معدن در بورس
اوراق بهادار تهران حضور دارند و ارزش بازار شرکت های
زنجیره معدن در پایان دهه دوم شهریور امسال رقم هزار
و ۵۵۲ه��زار میلی��ارد تومان را نش��ان داد که معادل ۷۳
میلیارد دالر ارزیابی می شود.
س��هم ش��رکت های زنجیره معدنی از ارزش بازار ۲۲.۷
درص��د و بالغ بر ۶هزار و ۸۶۴هزار میلیارد تومان (۳۲۲
میلیارد دالر) ثبت شده است.
بر ۷۷درصد رشد دارد.
اند و کاتد مس هم در این ماه نس��بت به مرداد س��ال
گذش��ته به ترتیب ۲۴و ۲۳درصد رشد بازدهی داشتند.
می��زان تولید هم به ترتی��ب ارقام افزون بر ۲۸هزار تن و
۲۴.۶هزار تن بوده است.
ع�لاوه بر این ،میزان گندله تولی��دی در مرداد به رقم
بیش از ۳میلیون و ۹۱۷هزار تن رس��ید که در مقایس��ه
با ماه مشابه سال گذشته افزایش ۲۲درصدی داشت.
تولید کنس��انتره سنگ اهن هم در پنجمین ماه امسال
رق��م افزون بر ۴میلی��ون و ۳۲۸هزار تن را ثبت کرد که
نسبت به ماه مشابه در سال ۹۸افزایش ۱۳درصدی دارد.
تولید شمش فوالدی و محصوالت مربوط به ان هم در
مرداد ۹۹نسبت به ۹۸به ترتیب ۲و ۴درصد رشد یافت
و بی��ش از ی��ک میلیون و ۷۵۶ه��زار تن و یک میلیون و
۲۰۷هزار تن تولید این دو قلم بود.
میزان کنس��انتره مس تولیدی در پنجمین ماه امسال
به ۸۹هزار تن رس��ید و نس��بت به مرداد سال گذشته ۴
درصد رشد دارد .پودر الومینا نیز در ماه مزبور رقم افزون
بر ۱۹.۳هزار تن را نش��ان داد و در مقایس��ه با مرداد ۹۸
رشد ۲درصدی را ثبت کرد.
رشد متوسط نزدیک ۱۱.۵درصدی
امار عملکرد کاالهای یادش��ده در دوره ۵ماهه س��یر
صعودی خود را داش��ت .در این مدت نیز تولید ش��مش
الومینیوم باالترین بازدهی را نشان داد .در ۵ماه نخست
۹۹تولید شمش الومینیوم از رشد ۶۹درصدی نسبت به
دوره مش��ابه سال ۹۸برخوردار شد و به سطح ۱۷۴هزار
و ۹۱۳تن رس��ید .تولید شمش فوالد نیز در این دوره به
رقم بیش از ۹میلیون و ۲۳۸هزار تن رسید که نسبت به
۵ماه ابتدایی ۹۸افزایش ۷درصدی یافت.
ان��د و کات��د مس هم در ۵ماه ۹۹در مقایس��ه با مدت
مش��ابه به ترتیب رش��د ۶و ۵درصدی داش��تند و میزان
تولی��د ۱۴۹ه��زار و ۲۳۳تن و ۱۱۵هزار و ۷۰۱تن را به
ثبت رس��اندند .گندله سنگ اهن با رسیدن به رقم بیش
از ۱۸میلیون و ۷۱۱هزار تن در ۵ماه نخس��ت امس��ال،
نسبت به دوره مشابه سال گذشته رشد ۶درصدی دارد.
پ��ودر الومین��ا هم با ۴درصد رش��د نس��بت به ۵ماه
س��ال گذش��ته به ۱۰۲هزار و ۵۹۳تن رسید و کنسانتره
س��نگ اهن ه��م با افزون بر ۲۰میلی��ون و ۳۷۳هزار تن
تولید در ۵ماه ابتدایی امس��ال در مقایسه با سال گذشته
افزایش ۳درصدی عملکرد را نشان می دهد.
تولیدات فوالدی در ۵ماه ۹۹به رقم بیش از ۶میلیون
تن و رش��د ۲درصد نس��بت به س��ال گذش��ته رسید و
کنس��انتره مس هم با افزون بر ۴۹۳هزار تن تولید ،رشد
یک درصدی را محقق ساخت.
بررسی کارنامه ۱۶شرکت بخش معدن و صنایع معدنی
گویای رش��د فروش یک ساله انهاست .در این بین شرکت
مل��ی صنایع مس ایران با ۱۲۲درص��د باالترین میزان و
س��پس معدنی و صنعتی صبانور با ۸۸درصد جای گرفته
اس��ت .برپایه امارهای مورد بررسی سنگ اهن گهرزمین،
ف��والد مبارکه ،فوالد هرمزگان و ف��والد الیاژی به ترتیب
۶۵ ،۶۷ ،۷۱و ۵۳درصد رش��د عملکرد فروش را به ثبت
رساندند .همچنین در دامنه ۳۵تا ۴۹درصد رشد فروش،
معدنی و صنعتی گل گهر ،فوالد خراسان ،فوالد خوزستان،
سیمان داراب ،معدنی و صنعتی چادرملو ،الومینیوم ایران
و فوالد امیرکبیر کاش��ان جای گرفته اند که به ترتیب ،۴۹
۳۷ ،۳۷ ،۳۹ ،۴۰ ،۴۸و ۳۶درصد را نشان داده اند .عالوه
بر این توس��عه معادن و فلزات ،اهن و فوالد ارفع و صنایع
س��یمان دشتس��تان به ترتیب ۳۰ ،۳۳و ۲۸درصد رشد
فروش داشتند.
ارزش بازار شرکت های تابعه ایمیدرو
س��ازمان ایمیدرو نقش کلی��دی در جهت دهی به بازار
س��رمایه و ب��ورس دارد .ارزش بازار ش��رکت های تابعه و
وابس��ته ب��ه ایمیدرو در بورس اوراق به��ادار تهران بالغ بر
هزار و ۲۷۳هزار میلیارد تومان (معادل ۶۵میلیارد دالر)
است .این سازمان در بعضی از بنگاه ها دارای سهام کنترلی
است ۴ .شرکت ایمیدرو (فوالد مبارکه ،ملی صنایع مس،
معدنی و صنعتی گل گهر و س��نگ اهن گهرزمین) در بین
۱۰شرکت بزرگ بورس تهران (باتوجه به بسته بودن نماد
شستا) جای دارند.
الگوی نظارت بر بنگاه های معدنی
سیاس��ت های س��ازمان ایمیدرو در حوزه بنگاهداری و
مدیریت ش��رکت ها ،نظارت ب��ر بنگاه های بخش معدن و
صنایع معدنی به وس��یله کارگ��روه کنترل مدیریت انجام
می ش��ود .نظارت بر پیاده س��ازی راهبردهای حاکمیت و
دولت در بنگاه ها براس��اس ابالغ اهداف و نظارت به وسیله
سامانه پوینتر به مورد اجرا گذاشته می شود .تاکید سازمان
مزبور بر خارج نش��دن س��ود از بنگاه ها و متمرکز شدن بر
سرمایه گذاری و ایجاد ظرفیت به منظور توسعه فعالیت هر
یک از بنگاه های مربوطه در دستور کار قرار دارد.
شکایت برای سهم
یک درصدی از معادن
گروه معدن
editor@smtnews.ir
بررسی های
انجام شده در
بخش معدن و
صنایع معدنی
نشان می دهد
در سال های
۹۷و ۹۸به
ترتیب ۹.۲و
۸.۵میلیارد دالر
ارزش صادرات
این بخش بوده
است
نماینده مردم بافق در مجلس شورای اسالمی
گفت :بنا به مصوبه مجلس دهم و برنامه ششم
توس��عه ،یک درصد از فروش معادن باید برای
محیط زیس��ت هم��ان منطقه هزینه ش��ود .به
گ��زارش دنیای معدن ،محمدرض��ا صباغیان،
نماین��ده مردم باف��ق ،بهاباد ،خات��م ،مهریز و
ابرکوه در مجلس ش��ورای اس�لامی در نشست
با اصحاب رس��انه شهرس��تان بافق با اشاره به
ض��رورت دریافت یک درص��د از فروش معادن
گف��ت :اختصاص یک درص��د فروش معادن به
همان منطق��ه ،مصوبه مجلس ده��م و برنامه
شش��م توسعه است که باید برای محیط زیست
و االیندگی ه��ا هزین��ه ش��ود .او اف��زود :برای
پرداخت عوارض معادن ،مس��ئوالن شهرستان
و دس��تگاه های مربوطه باید از معادن شکایت
کنن��د تا مبلغ ان مش��خص و ازس��وی معادن
پرداخت ش��ود .ج��ز معدن س��رب و روی که
بدون شکایت باید پرداخت کند .نماینده مردم
بافق در مجلس ش��ورای اس�لامی به بازگشت
انومالی ه��ا ب��ه س��نگ اهن مرک��زی و تامین
خوراک اش��اره کرد و گف��ت :در حال پیگیری
برای بازگشت انومالی ها هستیم و برای تامین
خ��وراک اهن قرار اس��ت مانند قبل ۷۵۰هزار
ت��ن به اصفهان و مابقی به چغارت داده ش��ود.
صباغیان با بیان اینکه احداث فرودگاه در بافق
باید روند قانونی خود را طی کند ،تصریح کرد:
در بررسی های اخیر توسط مشاور تعیین شده،
مش��خص ش��د بافق در منطق��ه دلتای نظامی
اس��ت و هی��چ هواپیمای��ی حق پ��رواز بدون
مج��وز بر فراز ان ندارد ،اما این به معنای حذف
فرودگاه نیس��ت .نماینده مردم بافق در مجلس
ش��ورای اسالمی به اقدامات عمرانی انجام شده
اش��اره کرد و گفت :تکمیل راه بافق-نوق ،رفع
موان��ع کارخانه فوالد ابویی ،راه اندازی کارخانه
احیای مس��تقیم ،پیگیری تکمیل بیمارستان
۹۶تختخواب��ی و احداث واح��د فراوری خرما
از اقدامات انجام شده است.
خبر
اختصاص سود بنگاه های معدنی برای ایجاد ظرفیت جدید
5 صفحه 5
6
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
صنایع معدنی
معاون خرید شرکت فوالد مبارکه مطرح کرد
یادداشت
بحران کمبود
مواد اولیه
جدی است
تامین بازار با استفاده از ذخایر استراتژیک
مجید سعیدیان
فعال صنعت فوالد
رضا یزدخواستی
تامین مواداولیه ،نخستین الزمه تداوم تولید
در ف��والد مبارکه ،م��واد اولیه اصلی به طور عمده ش��امل
کنس��انتره ،گندله و اهن اس��فنجی اس��ت و در واقع ،به ازای
هر یک تن تولید ورق ،به ۱.۹تن کنسانتره ۱.۸ ،تن گندله و
۱.۳تن اهن اسفنجی نیاز است .حال با توجه به تورمی بودن
اقتصاد کشور و نرخ باالی ان ،ذخیره مازاد این مواد مشکلی
ایجاد نمی کند و گاهی حسن هم تلقی می شود .اما کمبود ان
باعث کاهش تولید و در نتیجه ،افت فروش س��االنه و کاهش
عکس:
طی ماه های گذش��ته ش��اهد رشد قابل توجه
نرخ فروش محصوالت ف��والدی در بورس کاال
و به تب��ع ان در ب��ازار ازاد بودیم .از اصلی ترین
دالیل رش��د قیم��ت این محص��والت فوالدی
می توان به افزایش بهای ش��مش به عنوان ماده
اولیه تولید انها اشاره کرد.
در همی��ن ح��ال بای��د تاکی��د ک��رد ک��ه
تولیدکنن��دگان صنایع پایین دس��تی فوالد در
ماه ه��ای اخیر با محدودیت در خرید مواد اولیه
م��ورد نیاز خود برای تولید روبه رو ش��ده اند .در
چنین شرایطی ،با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه
شمش فوالدی ،قیمت این کاالی واسطه ای در
س��ایه رقابت برای خرید ان رش��د قابل توجهی
داشته است.
در ادام��ه قیم��ت تمام ش��ده محص��والت
پایین دس��تی نی��ز افزای��ش می یاب��د و ای��ن
تولیدکنندگان نی��ز ناچار خواهند بود محصول
نهای��ی خ��ود را با قیم��ت باالتری ب��ه فروش
برسانند.
دالی��ل متعددی برای تش��ریح رش��د قیمت
ش��مش عنوان می شود .مثل همیش��ه نرخ ارز
متهم ردیف اول افزایش قیمت هاست .از انجاکه
قیمت پایه شمش فوالد در بورس کاال براساس
نرخ ارز تعیین می ش��ود و با توج��ه به اینکه از
ابتدای س��ال جاری تاکنون قیمت دالر در برابر
ریال رش��د چش��مگیری را تجربه کرده است،
بخش��ی از این رش��د را باید ناش��ی از افزایش
نرخ دالر دانس��ت .هرچند فوالد در این رقابت
گوی س��بقت را از دالر هم ربوده است ،چراکه
در چنین موقعیتی بس��یاری از تولیدکنندگان
ش��مش ترجیح می دهند محصول خود را صادر
کنند و از درامدهای ارزی حاصل از ان منتفع
شوند.
همی��ن موض��وع نی��ز زمینه کاه��ش عرضه
شمش را در بازار داخلی فراهم می کند و رقابت
برای خرید ان بیش از پی��ش افزایش می یابد.
درنهای��ت نی��ز قیم��ت نهایی ف��روش به دلیل
تقاضای ب��اال از قیمت پایه ب��ه مراتب افزایش
می یابد .در همین حال ،نبود اطمینان نس��بت
ب��ه اینده و احتمال تداوم روند صعودی نرخ ارز
از دیگر مواردی اس��ت که بر شدت نا ارامی در
این بازار می افزاید.
توجه ب��ه این نکته ضروری به نظر می رس��د
که کمب��ود مواد اولی��ه مورد نیاز نوردس��ازان
کشور جدی اس��ت .در همین حال نرخ فروش
م��واد اولیه به ق��دری افزایش داش��ته که این
تولیدکنن��دگان از پس تامین هزینه های خرید
م��واد اولیه ب��ر نمی ایند .در چنین ش��رایطی
تولید برای ن��وردکاران به صرف��ه نخواهد بود.
یا چنانچ��ه بتوانند به تولید ادامه دهند؛ قیمت
تمام ش��ده به قدری افزایش می یابد که از تعداد
خریداران نهایی کاس��ته می شود .با وجود تمام
دالیل یادش��ده برای رش��د قیمت ها باید اقرار
کرد ک��ه بازار اه��ن االت در موقعیت کنونی از
رونق برخوردار نیست؛ یعنی قیمت ها به قدری
افزایش یافته اند که دیگر خریدار واقعی در این
بازار یافت نمی شود.
در ادامه باید تاکید کرد که بخش قابل توجهی
از تولید ش��مش کش��ور در اختی��ار واحدهای
بزرگ فوالدی است که به نوعی به دولت وابسته
هس��تند .بنابراین دول��ت هم در اغل��ب موارد
ب��رای حفظ منافع ای��ن واحدها تالش می کند.
درنتیج��ه نباید حتی به ام��ار کاهش صادرات
شمش در س��ال جاری اعتماد چندانی داشت.
کما اینکه بررس��ی شرایط بازار نیز موید همین
نکته اس��ت .میزان تولید شمش در کشور ما به
مراتب بیش از نیاز صنایع داخلی اس��ت .وقتی
این ب��ازار با کمبود قابل توجه ش��مش روبه رو
اس��ت ،یعنی مابقی تولی��دات در جای دیگری
به فروش می رس��د .البته در طول همین مدت
متولیان امر و مسئوالن وزارت صنعت ،معدن و
تجارت کوش��یده اند با مصوبات گوناگون زمینه
بازگشت تعادل به این بازار را فراهم کنند .الزام
ب��ه عرضه محصوالت ف��والدی در بورس کاال و
تعیین کف و س��قف قیمتی از همین مصوبات
هستند.
حت��ی ای��ن فوالدس��ازان ب��رای ص��ادرات
محص��والت خود موظ��ف به اج��رای مصوبات
یادشده هستند .اما درنهایت این دست مقررات
اجرایی نمی ش��ود و رون��د التهاب گونه در این
بازار ادامه دارد .کما اینکه بررسی میزان عرضه
ش��مش فوالد از ابتدای س��ال ج��اری تاکنون
حکایت از ان دارد ک��ه این محصول به مراتب
کمتر از میزان مقررش��ده عرضه ش��ده اس��ت.
بنابراین طبیعی اس��ت که در چنین ش��رایطی
تعادل از این بازار رخت بر بندد.
گروه معدن
editor@smtnews.ir
ب��ا توجه ب��ه نقش تعیین کنن��ده صنعت فوالد در رش��د
اقتصادی کش��ور ،چشم اندازهای روش��نی برای توسعه این
صنعت در برنامه های کالن توس��عه کش��ور ترسیم شده ،اما
تامین نش��دن زیرساخت های مناسب برای تامین مواد اولیه
و همچنین دسترس��ی نداش��تن به قطعات یدکی موردنیاز
واحده��ای تولیدی به س��بب تش��دید تحریم ها تردیدهایی
در تحقق این چش��م اندازها ایجاد کرده اس��ت .شرکت فوالد
مبارکه بزرگ ترین واحد فعال در عرصه صنعت فوالد کشور
به ش��مار می رود .این شرکت توانسته با برنامه ریزی مناسب
و همکاری با تامینکنندگان مواد اولیه ،مانع از ان ش��ود که
چالش مواد اولیه صنعت فوالد خدش��ه ای به روند رو به رشد
تولیدات این شرکت وارد اورد .این شرکت همچنین با اتخاذ
سیاس��ت هایی در زمینه بومی سازی و توانمندسازی داخلی،
نی��از خود ب��ه واردات قطعات یدکی موردنی��از را به حداقل
رسانده است .به گزارش روابط عمومی شرکت فوالد مبارکه،
رضا یزدخواس��تی ،معاون خرید ش��رکت ف��والد مبارکه ،به
تشریح نقش استفاده از ذخایر استراتژیک پرداخته است .در
زمینه مدیریت درست موجودی مواد اولیه و قطعات یدکی،
نگه��داری بهینه موج��ودی یک اصل علمی و کارشناس��ی
اس��ت که بای��د در چارچ��وب مدل های ریاض��ی انبارداری
و در س��ازمان های بزرگ ب ه ش��کل مکانیزه و با اس��تفاده از
نرم افزاره��ای مرتب��ط ،تعیی��ن و عملیاتی ش��ود .نگهداری
موجودی بیش��تر از حد بهینه باعث حبس س��رمایه ناشی از
تامین اق�لام غیرضروری و تحمیل هزینه های مالی حمل و
انبارداری و در نهایت کاهش سوداوری خواهد شد .از سوی
دیگ��ر ،موجودی کمتر از حد بهینه نیز موجب عدم تامین به
موق��ع مواد اولیه ،قطعات یدک��ی و ...و باعث ایجاد تاخیر در
تکمیل فرایند تولید و کاهش سوداوری و بهره وری می شود.
تامین قطعات یدکی ،زیرس�اخت اساس�ی
توسعه صنعت فوالد
ی شرکت های معدنی در تولید فوالد خام ،بخشی
با توجه به سرمایه گذار
از ظرفیت فوالدسازان به دلیل کمبــود مواداولیه کاهش یافته است
سود شرکت خواهد شد .شرکت فوالد مبارکه تالش کرده تا از
طریق اتخاذ سیاست هایی از جمله سرمایه گذاری و مشارکت
در تولی��د برخ��ی از اقالم مواد اولیه اس��تراتژیک و گلوگاهی
در داخل کش��ور و همچنین شناس��ایی منابع جدید و تامین
قابل اطمینان و انعقاد قراردادهای بلندمدت در مسیر مدیریت
بهت��ر موج��ودی مواد اولی��ه خود حرکت کند .این ش��رکت
همچنین در تالش است از طریق شناسایی گلوگاه های اتالف
زمان و برطرف کردن مش��کالت مربوط ،زمان تدارک کاال و
مواد اولیه موردنیاز خود را به حداقل برساند.
سیاست هایی برای عبور از چالش مواد اولیه
گفتن��ی اس��ت در طول س��ال های گذش��ته ،ب��ا توجه به
سرمایه گذاری های شرکت های معدنی در حوزه تولید فوالد
خام و نادرس��ت بودن مدیریت توزی��ع مواد اولیه در صنعت
فوالد کش��ور ،بخشی از ظرفیت واحدهای فوالدساز به دلیل
کمبــود مواد اولیه کاهش یافته و متاسفانه صادرات بی رویه
س��نگ اهن ،کنس��انتره و گندله نیز این مس��ئله را تشدید
کرده اس��ت .در ۳س��ال گذشته ،بنا بر ش��رایطی که عنوان
ش��د ،موجودی کنسانتره و گندله فوالد مبارکه گاهی تا حد
فناوری های روز ،اولویت راهبردی فوالد مبارکه
صنع��ت ف��والد کش��ور صنعت��ی
صادرات محور به شمار می رود و به همین
دلیل ،برنامه ریزی برای افزایش بهره وری
و کاه��ش هزینه ها ،ام��ری کلیدی برای
توس��عه ان اس��ت .با توجه ب��ه اهمیت
بکارگیری فناوری های روزامد و پیشرفته
در واحده��ای فوالدی کش��ور و همگام
ش��دن با روند جهانی پیش��رفت این صنعت ،امروزه
مقول��ه مدیریت فن��اوری به مقوله ه��ای اثرگذار در
مدیریت صنعت فوالد تبدیل شده است.
ش��رکت فوالد مبارکه به عن��وان بزرگ ترین واحد
فوالدی کش��ور همواره سعی داش��ته با پیاده سازی
الگوهای��ی مناس��ب در زمین��ه مدیری��ت فناوری و
بکارگیری فناوری های پیشرفته در مسیر رشد تولید
و افزای��ش کیفیت محصوالت خ��ود حرکت کند تا
بتواند س��هم بیش��تری از بازارهای بین المللی را به
خود اختصاص دهد .به گزارش روابط عمومی شرکت
فوالد مبارکه ،سیدمهدی نقوی ،معاون فناوری فوالد
مبارکه ،به تشریح نقش و جایگاه فناوری در صنعت
و به ویژه صنعت فوالد پرداخته است.
نقوی در این باره گف��ت :در دنیای صنعتی امروز،
مقول��ه فناوری به یکی از عوام��ل کلیدی و اثرگذار
در توس��عه واحدهای صنعتی تبدیل شده است .به
س��بب اهمیت زیاد فناوری در کس��ب توان رقابتی
بنگاه ه��ای اقتص��ادی ،مدیریت فن��اوری هم اکنون
یکی از ش��اخه های مهم مدیریت محسوب می شود.
پیاده س��ازی یک نظام مدیریت فن��اوری ،با رویکرد
ارتق��ای ش��رایط و مش��خصات فن��ی تجهی��زات،
انتخاب ،کس��ب ،انتق��ال و بکارگی��ری فناوری های
نوین در راستای تحقق اس��تراتژی های تدوین شده
س��هم بس��زایی در توس��عه بنگاه اقتصادی خواهد
داش��ت .بازار ف��والد جهان امروز به ب��ازاری رقابتی
تبدیل ش��ده که در ان هر تولیدکنن��ده ای بتواند با
قیمت تمام شده کمتر محصوالت خود را عرضه کند
به طور قطع سهم بیش��تری از بازار را کسب خواهد
ک��رد .از این رو ،تولیدکنندگان فوالد در تالش��ند با
اس��تفاده از فناوری ه��ای روز جه��ان به��ره وری و
کیفی��ت محصوالت خود را افزای��ش دهند .با توجه
ب��ه ابعاد بزرگ و نقش قابل توج��ه صنعت فوالد در
رش��د اقتصادی کشور و نیز اثر تعیین کننده فناوری
در رش��د و توس��عه این صنعت ،کسب و بهره گیری
از فناوری ه��ای روز از اهمیت ویژه ای در این عرصه
برخوردار اس��ت .پیاده س��ازی الگویی مناسب جهت
مدیری��ت فناوری این امکان را به واحدهای فعال در
صنعت فوالد کشور خواهد داد تا با تولید محصوالتی
باکیفیت به سمت رش��د صادرات و ارزاوری بیشتر
برای کشور حرکت کنند.
معاون فناوری فوالد مبارکه افزود :ش��رکت فوالد
مبارکه اصفهان به عنوان بزرگ ترین واحد
فوالدی کش��ور ،با توجه به اهمیت بسیار
زی��اد مقوله فناوری در توس��عه صنعتی،
همواره بکارگی��ری فناوری ه��ای روز را
یکی از اولویت های سیاس��ت گذاری های
خ��ود ق��رار داده و در س��ال های اخی��ر
برنامه ریزی های گس��ترده ای را در زمینه
پیاده س��ازی الگوی��ی برای مدیریت فن��اوری دنبال
کرده است.
در این ش��رکت ،طی س��ال های ۱۳۷۸تا ۱۳۸۰
مطالعات رون��د فناوری فوالدس��ازی و ریخته گری
مداوم ،نورد س��رد و اهن س��ازی با همکاری اساتید
دانش��گاه صنعتی اصفهان انجام شد .از سال ۱۳۸۰
با بازنگری رویکرد یادش��ده ،مطالعات روند فناوری
به طور مجزا و برحس��ب نیاز و درخواس��ت واحدها
انجام می شد .سپس با بهره گیری از خدمات مشاوره
اس��اتید دانش��گاه تربیت مدرس و پس از بررسی و
بهینه کاوی مدل های مدیریت فناوری مطرح جهان
(مانن��د گریگوری و ف��ال) ،مدل مدیری��ت فناوری
فوالد مبارکه در س��ال ۸۹ایجاد و همچنین س��بد
فن��اوری برخی از فرایندها تعریف ش��د .در س��ال
،۱۳۹۳رویک��رد مدیریت فناوری در ش��رکت فوالد
مبارکه ،با اس��تفاده از مدل س��تیندامار و همکاران،
م��ورد بازنگری و اصالح ق��رار گرفت .این نظام با در
نظر گرفتن محرک های «فش��ار فناوری» و «کشش
بازار» طرح ریزی شده و شامل فرایندهای شناسایی،
انتخاب ،اکتساب فناوری ،بهره برداری و محافظت از
ان اس��ت و مطابق با گردشکارهای تدوین شده این
چرخه ،مدیریت می شود .فرایندهای مدیریت دانش
و مدیریت پروژه نیز به عنوان فرایندهای پش��تیبان
ب��رای این نظ��ام اجرا می ش��وند .وی گفت :در کنار
کس��ب یا انتقال فناوری ،مقوله بهره گیری مناسب
و مطل��وب از فناوری ه��ای مورداس��تفاده ،عامل��ی
تعیین کننده در توسعه سازمان محسوب می شود.
از این رو پایش و ارزیابی فناوری های موجود ،یکی
از بخش ه��ای مدیریت فناوری ها در صنایع فوالدی
اس��ت .در همین راس��تا ،در ش��رکت فوالد مبارکه
به منظور پای��ش فناوری های کلی��دی و اثرگذار در
فراینده��ای تولی��د مطابق با فراینده��ای مدیریت
فناوری اشاره شده ،در ابتدا با تدوین درخت فناوری،
تصوی��ری تمام نم��ا از موجودیت فناوریک ش��رکت
ترسیم می شود.
فناوری های شناسایی ش��ده با بهره گیری از الگوی
مورین در ۲بعد ارزیابی می ش��وند :جذابیت فناوری
و توانمن��دی س��ازمان .برای اندازه گی��ری هریک از
ابعاد یادش��ده ،ش��اخص های پایش و اندازه گیری با
بهره گیری از مدل دکتر ژولی تدوین و طی س��ال ها
ارزیابی شد ه و مورد بازنگری و بهبود قرارگرفته اند.
تامین نیاز چند روز کاهش یافته و شرکت را با خطر کاهش
تولید همراه کرده اس��ت .در س��ال گذش��ته ( )۱۳۹۸فوالد
مبارک��ه ،به منظ��ور انجام تعهدات خ��ود در بازار محصوالت
نهای��ی ،به ناچ��ار از ۷۰۰هزار تن از موج��ودی تختال خود،
که در واقع ذخیره استراتژیک شرکت تلقی می شد ،استفاده
کرد و فقط همین امر باعث جلوگیری از کاهش چش��مگیر
تولی��د و عرضه محصوالت ش��رکت به بازار ش��د .در همین
سال ،فوالد مبارکه برای جبران کسری مواد اولیه خود اقدام
به خرید محموله های صادراتی در بندرهای کش��ور و حمل
مج��دد ان به داخل کش��ور و ق��رار دادن این مواد در چرخه
تولید ش��رکت کرد .درحال حاضر ،با توجه به افزایش قیمت
ارز و بی اث��ر ش��دن تعرفه ۲۵درصدی ص��ادرات مواد اولیه،
مدیریت دقیق و پیگیری توزیع کنس��انتره و گندله از طریق
دریافت مس��تمر گزارش از میزان تولید و توزیع شرکت های
معدن��ی به منظور انجام تعهدات س��همیه ای وزارت صنعت،
معدن و تجارت و قراردادهای تامین با شرکت های فوالدی و
همچنین حذف واسطه ها ضرورتی اجتناب ناپذیر در تنظیم
بازار به شمار می رود.
ش��رکت فوالد مبارکه با توجه به اهمیت حفظ پیوس��ته و
پایدار موجودی قطعات یدکی در تداوم فرایند تولید ،اقدامات
متنوعی را در واحد برنامه ریزی خرید خود در دستور کار قرار
داده اس��ت .یکی از این سیاست ها ،ادامه بومی سازی ساخت
قطعات یدکی ،ماشین االت ،تجهیزات و ...از طریق کارگاه ها و
کارخانجات موجود و همچنین شرکت های دانش بنیان است
که باعث تولید بیش از ۱۰۰هزار قطعه تجهیز و مواد اساسی
در داخل کشور از ابتدای سال ۱۳۸۱تاکنون شده است .این
فرایند شامل بومی سازی موفق قطعات و تجهیزات پیچیده،
استراتژیک و حساس موردنیاز خطوط تولید از قبیل مندریل
نورد گرم ،کمپرس��ور فرایند احیا ،کوره های باکس انیلینگ
و فن فرایند گندله س��ازی بوده اس��ت .شرکت فوالد مبارکه
همچنی��ن اقدام ب ه توانمندس��ازی تولیدکنن��دگان موجود
از طری��ق انعق��اد قراردادهای یک تا سه س��اله و تامین مالی
قراردادهای یادش��ده از محل افزایش سقف پیش پرداخت ها
کرده است .از دیگر سیاست های این شرکت در زمینه تامین
پایدار و مداوم می توان به شناسایی ۶۶۰تامین کننده جدید
در زمینه فعالیت های گوناگون از ابتدای سال ۱۳۹۸تاکنون
و همچنی��ن ارتب��اط ب��ا ۲ه��زار و ۷۰۰تامین کننده با ۹۴۶
زمینه فعالیت در راستای تامین پایدار و تخصصی اشاره کرد.
سخن پایانی
تامین مواد اولیه ،نخستین الزمه تداوم تولید
لحاضر ،صنایع
در واحدهای صنعتی است .درحا
فوالدی کش��ور برای تامین مواد اولیه مورد نیاز
خود با چالش های اساس��ی روبه رو شده اند .ورود
واحدهای معدن��ی به فعالیت های فوالدی زمینه
این دس��ت مش��کالت را فراهم کرده اس��ت .در
چنین شرایطی ،فوالدس��ازان از سیاست گذاران
انتظار دارند با مدیری��ت دقیق و پیگیری توزیع
محصوالت در حلق هه��ای ابتدایی زنجیره فوالد،
در مسیر تنظیم این بازار گام بردارند. صفحه 6
سه شنبه
مرهم کم اثر
زخم های کرونا
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
مدی��رکل نظ��ارت بر محصوالت بهداش��تی ،دارویی و تجهیزات پزش��کی
سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان با اشاره به برنامه برگزاری
گش��ت مش��ترک نظارت بر توزیع ماس��ک در داروخانه ها گفت :نیاز وزارت
بهداشت روزانه ۴میلیون ماسک است .به گزارش ایسنا ،اسماعیل مهدی پور،
درباره وضعیت تامین ماسک کشور و نظارت بر توزیع این محصول بهداشتی
در روزهای کرونایی در بازار ،بیان کرد :باتوجه به تصمیماتی که اتخاذ ش��ده،
وظیفه تامین ،توزیع و عرضه انواع ماسک از ابتدای شهریور به سازمان حمایت
محول ش��ده اس��ت .مهدی پور افزود :در تفاهم های انجام شده وظیفه توزیع
چه در مراکز درمانی و چه در داروخانه های سراس��ر کش��ور به س��ازمان غذا و
دارو محول ش��ده است .همچنین فهرست واحدهای منتخب به شرکت های
تامین کننده مواد اولیه هم ارسال شده تا براساس اولویت مواد اولیه در اختیار
انه��ا قرار بگیرد .به گفته مدیرکل نظارت بر محصوالت بهداش��تی ،دارویی و
تجهیزات پزشکی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ،متناسب
ب��ا تولیدات هر یک از این ش��رکت ها م��واد اولیه مورد نیاز به صورت روزانه در
اختیار این گروه قرار می گیرد و اطالعات انان در س��امانه جامع تجارت ثبت
می شود .مهدی پور با تاکید بر اینکه تاکنون مشکلی در تامین مواد اولیه وجود
نداشته ،تصریح کرد :وزارت بهداشت محموله ها را تحویل گرفته و هم اکنون
این اقالم را از طریق دانشگاه های علوم پزشکی بین مراکز درمانی و داروخانه ها
توزیع می کند و باتوجه به اهمیت فرایند توزیع ،مس��ئولیت این کار برعهده
ش��رکت های پخش تحت نظر وزارت بهداش��ت قرار گرفته و ما صرفا وظیفه
تامین مواد اولیه و ثبت در سامانه جامع تجارت را برعهده داریم.
جوانب رفع تعهد ارزی صادرات به عراق و افغانستان بررسی شد
رفع تعهد زیانبار
پس از بازگش��ت تحریم های امریکا علی��ه ایران بانک مرکزی اعالم کرد به منظور تامین نیازهای داخلی کش��ور
صادرکنندگان موظفند ارز حاصل از صادرات خود را براس��اس دس��تورالعمل های اجرایی به کشور بازگردانند و در
صورتی که این اتفاق رخ ندهد با انها برخورد خواهد ش��د .اوج برخورد بانک مرکزی با صادرکنندگان در پایان تیر
امسال رقم خورد و این بانک اعالم کرد کارت بازرگانی افرادی که تعهدات خود را اجرایی نکرده اند ،تعلیق می شود
و حتی نام برخی از انها به قوه قضاییه نیز ارائه ش��ده اس��ت .صادرکنندگان در پاسخ به این فشارها از بانک مرکزی
درخواست کردند یا در مهلت زمانی بازگشت تجدیدنظر کند یا باتوجه به شرایط تحریمی و موقعیت خاص کشور
از برخورد با صادرکنندگان به ش��کل کلی و همگانی پرهیز ش��ود .یکی از این توصیه ها در ارتباط با بازار دو کشور
عراق و افغانس��تان به عنوان کشورهای همسایه تاثیرگذار در مبادالت تجاری است که باتوجه به تحریم های امریکا
امکان پرداخت ارز به ایران را ندارند؛ کشورهایی که در عین حال بخش مهمی از واردات ایران را به خود اختصاص
داده اند .اما بود و نبود تعهدات ارزی صادرات واقعا تا چه حد بر صادرات کشور اثرگذار است؟ با گزارش
در
این زمینه همراه باشید
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
دو هدف خاص
امارها نشان می دهد در طول سال های گذشته عراق به عنوان یکی
از اصلی تری��ن مقاصد کاالهای ایرانی مطرح ش��ده که پس از چین،
نقش بسزایی در ارزاوری برای کشور دارد.
عراق در طول یک س��ال ،بی��ش از ۲۰درصد حجم صادرات ایران
را ب��ه خود اختصاص می ده��د و باتوجه به محدودیت های اقتصاد در
س��ال های گذشته ،کاالهای ایرانی نقش��ی کلیدی در تامین نیازهای
عراق داشته اند .عالوه بر این در سال های اخیر ،افغانستان نیز خود را
به عنوان یکی از ش��رکای عمده تجاری ایران مطرح کرده ،اما موضوع
نگران کننده ای که در این ایام درباره تجارت ایران با عراق و افغانستان
مطرح شده ،نحوه مدیریت بازگشت ارز از این کشورها است.
تعهد ارزی می تواند لغو شود
بسیاری از فعاالن حوزه صادرات در بخش خصوصی بر
این باورند که موانع ایجاد شده داخلی در مسیر صادرات
به ویژه درباره دو کشور عراق و افغانستان ،نه تنها سودی
برای اقتصاد کش��ور ندارد که حتی ابزارها و قابلیت های
موجود فعلی را نیز از بین می برد.
در ای��ن زمینه جمش��ید نفر ،دبیر کل کنفدراس��یون
ص��ادرات ایران در گفت وگو با
اظهار کرد :باتوجه
به اینکه ش��رایط اقتصادی کش��ور در حال حاضر بس��یار پیچیده
و دش��وار اس��ت و ما به نوعی درگیر یک جنگ اقتصادی هستیم،
تالش همه ما باید در این جهت باش��د که از قابلیت های اقتصادی
کش��ور برای صادرات و ارزاوری و همچنین تامین مواد اولیه مورد
نیاز حوزه تولید حداکثر استفاده را ببریم.
بدون تردید در ش��رایط تحریم هیچ ه��دف تجاری برای ایران
نمی تواند مناسب تر از کشورهای عراق و افغانستان باشد که هم از
نظر مس��افت و هم از نظر بازارها ،مطابق با ظرفیت های صادراتی
ما هستند.
وی با تاکید بر اینکه در چنین فضایی استفاده از بازار کشورهای
همس��ایه اهمیت بس��یار زیادی دارد ،بیان کرد :باتوجه به جوانب
مختل��ف موضوع صادرات به نظر می رس��د دول��ت و بانک مرکزی
می توانند ب��ا حمایت از صادرات برخی موانع موجود از جمله رفع
از یک س��و ایران باتوجه ب��ه تحریم های امری��کا نمی تواند از این
کش��ورها دالر دریاف��ت کند و دولت ب��رای بازگش��ت ارز حاصل از
صادرات در س��ال های گذشته با مش��کل مواجه بوده و از سوی دیگر
سیاس��ت های ارزی بانک مرکزی نیز به عنوان مانعی ،فعالیت در این
بازارها را دشوار کرده است.
عراق و افغانستان از دست نروند
تعه��د ارزی را م��ورد بازنگری و اصالح ق��رار دهند و با
این کار دس��ت بخش خصوصی را برای فعالیت و توسعه
اقتصادی باز بگذارند.
دبیر کل کنفدراس��یون ص��ادرات ای��ران در این باره
ی��اداور ش��د :در حال حاضر بس��یاری از سیاس��ت های
اجرایی در حوزه صادرات دس��ت صادرکنندگان را بسته
و کار را برای انها دش��وار کرده ،وگرنه هیچ صادرکننده
شناس��نامه دار و باس��ابقه ای به دنبال ان نیس��ت که ارز خود را به
کشور بازنگرداند و اگر می بینیم که تا امروز این ارز هنوز به کشور
بازنگش��ته به دلیل همین مش��کالت و محدودیت های موجود در
اقتصاد ایران است.
وی درباره راه های در دسترس برای تسهیل صادرات خاطرنشان
کرد :باتوجه به اینکه کش��ورهایی مانند عراق و افغانس��تان نقش
مهمی در صادرات کااله��ای ایرانی دارند ،اگر در حوزه رفع تعهد
ارزی تغیی��ری در مکانیس��م های موجود رخ نده��د ما با کاهش
صادرات مواجه خواهیم بود.
به همی��ن دلیل بخش خصوصی و فعاالن حوزه تجارت از بانک
مرک��زی انتظار دارند ب��ا هدف حفظ بازار صادرات��ی و حمایت از
صادرکنندگان درباره باقی ماندن تعهد ارزی در عراق و افغانستان
تجدیدنظر کند.
یحی��ی ال اس��حاق ،رئی��س
ات��اق بازرگان��ی مش��ترک ایران
و ع��راق گف��ت :بازار ع��راق برای
صادرکنن��دگان ایران��ی بس��یار
مطل��وب اس��ت و می تواند بخش
عمده ای از نیازهای ارزی کش��ور
را تامی��ن کند اما برای رس��یدن
به ای��ن هدف باید ب��ه نیازها و مش��کالت
صادرکنندگان نیز توجه ویژه ای شود.
ال اس��حاق در گفت وگ��و ب��ا
در
ای��ن باره عنوان ک��رد :وضعیت بازار عراق و
افغانس��تان مثل بازار س��ایر کشورها نیست
و در زمینه بازگش��ت ارز صادرکنندگان به
ای��ن کش��ورها نمی توان مانند ص��ادرات به
س��ایر کش��ورها عمل کرد و اگ��ر نخواهیم
شیوه های مرس��وم مبادالت با این کشورها
را بپذیریم باید بنش��ینیم و شاهد از دست
رفتن بازارهای این دو کش��ور برای صادرات
خود باشیم که این موضوع در شرایط خاص
تج��اری کش��ور ،ب��ه اقتصاد م��ا ضربه های
جبران ناپذیری خواهد زد.
وی ب��ا اش��اره به نق��ش بانک
مرکزی در اتخاذ رویکرد مناس��ب
برای برقراری ارتباط با کشورهای
عراق و افغانس��تان عن��وان کرد:
در حال حاض��ر بانک مرکزی هم
نمی توان��د به دنبال دریافت هرچه
بیش��تر ارز باش��د و هم از صادرات حمایت
کند.
رئی��س ات��اق بازرگانی مش��ترک ایران و
عراقدر این زمینه تصریح کرد :صادرکنندگان
بخش خصوصی ما که امروز س��کان تجارت
کش��ور را در دس��ت دارند ،دارای قدرت و
اختیارات محدود هس��تند و اگر نتوانند در
مقاب��ل کاالی صادراتی ارزهایی غیر از دالر
به کشور برگردانند یا نتوانند بخشی از تعهد
خ��ود را به ص��ورت واردات کاال و مواد اولیه
رفع کنند ،خواه ناخواه م��ا بازارهای این دو
کش��ور را از دست می دهیم که این موضوع
به هیچ وجه به نفع ما نیست.
در شرایطی
که کشور ما
در تحریم
است و نیاز به
حضور پررنگ
صادرکنندگان
دارد ،هر روز
از میل و رغبت
فعاالن این
حوزه برای
ادامه فعالیت
کاسته می شود
دولت بازگرداندن ارز را برعهده بگیرد
محمدرضا نجفی منش ،رئیس کمیس��یون تس��هیل
کس��ب وکار و رفع موانع تولید اتاق بازرگانی تهران نیز
در گفت وگ��و ب��ا
درباره سیاس��ت های ایران در
زمینه بازگش��ت ارز حاصل از صادرات ابراز کرد :گرچه
امروز صادرات برای بازرگانان کشور ما تبدیل به کاری
طاقت فرس��ا و دشوار ش��ده ،اما بازگرداندن ارز حاصل
از صادرات به کش��ور موضوعی اس��ت که امروز از روند
صادرات نیز دشوارتر شده است.
نجفی منش در این باره افزود :دولت نباید بازگرداندن
ارز را به این صورت به صادرکنندگان واگذار کند ،بلکه
باید مکانیس��می را در کش��ورهای هدف ایجاد کند تا
از طریق ان بتوان��د مبالغ حاصل از صادرات
خود را به صورت واحد پول ملی این کشورها
در اختیار بگیرد.
وی در ای��ن باره تصری��ح کرد :این موضوع
به وی��ژه درب��اره کش��ورهایی مثل ع��راق و
افغانستان که حجم زیادی از مبادالت تجاری
ایران با این کش��ورها صورت می گیرد ،بسیار
حائز اهمیت است.
اگر این کار سخت برعهده بازرگانان باشد ،مشکالت
موجود در مس��یر به تدریج کاهش صادرات را به دنبال
دارد و در ش��رایطی که کشور ما در تحریم است و نیاز
به حضور پررنگ صادرکنندگان دارد ،هر روز
از می��ل و رغبت فعاالن این حوزه برای ادامه
فعالیت کاسته می شود.
این عض��و اتاق بازرگانی ته��ران همچنین
اضافه کرد :عالوه بر راهکار ارائه شده دولت و
بانک مرکزی می توانند ارز حاصل از صادرات
را در اختی��ار واردکنن��دگان بگذارند و مواد
اولیه مورد نیاز کش��ور را به این طریق تامین کنند .ما
همچنین می توانیم به صادرکنندگان اجازه دهیم مواد
اولیه مورد نیاز خ��ود را در قبال ارز حاصل از صادرات
به کش��ور وارد کنند و بدون اینکه تشدید تحریم ها را
امار صادرات به ۲همسایه
صادرات کش��ورمان به افغانستان در فروردین
و اردیبهش��ت امس��ال با یک میلیون و ۶۷هزار
و ۳۵۰تن از لح��اظ وزنی ۳.۵درصد و از لحاظ
ارزش ریالی ۳۱درصد نس��بت به مدت مش��ابه
سال گذشته رشد داشته است.
به گزارش گمرک در 2ماه نخست امسال ،یک
میلیون و ۶۷هزار و ۳۵۰تن کاال به ارزش ۳۴۱
میلیون دالر یا ۴ه��زار و ۶۷۵میلیارد تومان به
افغانستان صادر ش��ده که نسبت به مدت مشابه
س��ال قبل ،از لح��اظ وزنی بی��ش از ۳.۵درصد
افزایش و از لحاظ ارزش دالری نزدیک ۸درصد
کاهش و از لحاظ ارزش ریالی ۳۱درصد افزایش
داشته است.
همچنین براس��اس اطالعات ارائه شده ازسوی
س��ازمان توس��عه تج��ارت ،عراق ب��ا واردات ۲۱
درصد کل ص��ادرات غیرنفتی ایران پس از چین
دومین ش��ریک عمده تجاری کشور در سال ۹۸
به شمار می رود.
براوردها نشان می دهد صادرات ایران در سال
۹۸به عراق به مرز ۹میلیارد دالر رسیده که در
مقایسه با مدت مش��ابه سال قبل از ان افزایشی
۰.۷درصدی را نشان می دهد اما در همین زمان
وزن صادرات��ی ای��ران با ۲۹درصد رش��د به ۲۵
میلیون تن رسیده است.
طب��ق ارزیابی های صورت گرفته در س��ال ۹۸
دارو و تجهیزات پزش��کی ،مصنوعات پالستیکی،
کاش��ی و س��رامیک ،محصوالت ف��والدی ،لوازم
الکتریک��ی ،مصال��ح س��اختمانی ،ماش��ین االت
متوجه کش��ور کنند ،در مسیر توس��عه صادرات پیش
بروند.
وی با اش��اره ب��ه این موضوع که در گذش��ته چنین
امکان��ی برای صادرکنندگان کاال در نظر گرفته ش��ده
ب��ود ،تاکی��د کرد :ما نبای��د بی دلیل و بدون بررس��ی،
رویه های خوب و کاربردی را به هم بزنیم.
نجفی منش در پایان گفت :تجربه در این موارد نشان
داده هرچه ما ش��رایط را سخت تر بگیریم کار سخت تر
پیش می رود اما اگر با شناس��ایی اهل فن در هر حوزه
تم��ام کار را به او بس��پاریم ،مش��کالت زودت��ر از قبل
برطرف خواهند شد.
سخن پایانی...
صنعتی ،لبنیات ،ش��یرینی ،تجهیزات کشاورزی
و محص��والت دانش بنیان اصلی تری��ن کاالهای
صادراتی ایران به عراق را تشکیل داده اند.
پس از شیوع ویروس کرونا دو کشور یادشده با
هدف جلوگیری از پرسرعت شدن شیوع بیماری
حاصل از این ویروس در مرزهای مش��ترک خود
محدودیت های��ی به وجود اورده ان��د اما صادرات
ایران به عراق متوقف نشد.
کاالهای صادر ش��ده به ع��راق غیر از خدمات
فنی-مهندس��ی و برقی اس��ت که به این کشور
ص��ادر می ش��ود و همواره س��عی ش��ده باوجود
مش��کالت از جمله تحریم ها و فشارهای امریکا،
همچن��ان رق��م صادراتی ب��ه این کش��ور حفظ
شود.
باتوج��ه ب��ه انچه گفته ش��د به نظر می رس��د لغو رف��ع تعهد ارزی
ص��ادرات به وی��ژه در ارتب��اط ب��ا کش��ورهای ع��راق و افغانس��تان،
دغدغ��ه بس��یاری از فع��االن ای��ن ح��وزه را برط��رف می کن��د
و می توان��د راه��کاری ب��رای افزای��ش تب��ادالت تج��اری کش��ور
باشد.
حقیقت این اس��ت که ما در س��ال های اخیر نتوانس��ته ایم در حفظ
بازارهای به دس��ت امده در کشورهای همس��ایه به شکل موفق عمل
کنیم و بنا به دالیل مختلف ظاهرا کشورهایی مثل ترکیه برای جایگاه
ایران در این بازارها دندان تیز کرده اند.
در چنین جوی اصال معقول به نظر نمی رس��د که ما نیز به ش��کل
عم��دی و ب��ا برنامه ریزی های غلط بازارهای پردرامد این کش��ورها را
به صادرکنندگان کش��ورهای دیگر تقدیم کنیم؛ بنابراین ش��اید بهتر
باش��د تا زمان باقی اس��ت با رفع موانع ،گامی در جهت توسعه تجاری
کشور برداریم.
7
هیچ صادرکننده
شناسنامه دار
و باسابقه ای
به دنبال ان
نیست که ارز
خود را به کشور
بازنگرداند و اگر
این ارز هنوز به
کشور بازنگشته
به دلیل مشکالت
و محدودیت های
اقتصاد
ایران است
خصوصی سازی
درست
انجام نشد
یادداشت
گشت مشترک
نظارت بر
توزیع ماسک
جلوگیری از برگزاری
نمایشگاه های
غیراستاندارد
گره مشکالت
بر تار و پود
صنعت فرش اردبیل
مرتضی خاکسار
کارشناس ارشد و پژوهشگر اقتصادی
این طبیعی اس��ت که ه��ر برنامه ریزی در
دولت ها و در هر کشوری براساس فرایندهای
کارشناسی و ش��ناخت و مطالعه قابلیت های
اجتماع��ی ،انس��انی و اقلیم��ی ه��ر منطقه
از جه��ان ص��ورت می گی��رد و نمی ت��وان با
حرکت های احساسی ،ناگهانی و بدون برنامه
و تنها با ش��عار به این اهداف رسید .براساس
همین اس��تدالل درباره خصوصی سازی باید
گفت خصوصی کردن و خصوصی سازی تولید
و اقتصاد تولید در ایران جواب نداده و بیشتر
زیان را به اقتصاد کشور تحمیل کرده است.
البت��ه به نظ��ر می رس��د ای��ن موض��وع در
کش��ور ما مختص به دوره معاصر نباشد زیرا
بررس��ی های تاریخی در این زمینه نیز همین
موضوع را نش��ان می دهد .ش��اید اگر قرار بود
بخش خصوصی ،کارام��دی و کارایی الزم را
در مدیریت بخش های کلیدی کش��ور داشته
باشد ،صنعت نفت ملی نمی شد و همین طور
راه اهن ،ذوب اهن ،مس کرمان ،سازمان بنادر
و کشتیرانی و وزارت بهداشت و درمان و تمام
ارگان ه��ای کلیدی در اختی��ار بخش دولتی
ق��رار نمی گرفت .در واق��ع باید این طور گفت
که وقتی از ش��کوفایی اقتص��ادی صحبت به
میان می اید باید دولت در ان نقش داش��ته و
متولی باش��د ،وگرنه بخش خصوصی در طول
این سال ها نتوانسته انتظارات مردم را ان طور
که شایسته و بایسته است ،براورده کند.
رون��د واگ��ذاری ش��رکت های دولت��ی به
بخ��ش خصوصی از ۱۳۸۴و به منظور تحقق
رش��د اقتص��ادی کلید خ��ورد .ام��ری که به
نظر می رس��د بعد از 15س��ال از ش��روع ان،
ب��ا معضالتی جدی مواجه ش��ده و به اهداف
مورد نظر نرسیده است .شکل گیری اعتراضات
کارگ��ران ش��رکت هایی که با ش��عار افزایش
بهره وری ب��ه بخش خصوصی واگذار ش��دند
باعث ش��ده بار دیگر توجه ها به سمت مساله
خصوصی س��ازی و نحوه انجام ان جلب شود؛
خصوص س��ازی که به اعتقاد یک اقتصاددان
کمتر از ۱۵درصد از ان واقعی بوده است.
بس��یاری از ش��رکت هایی که قب�لا دولتی
بودند و ش��اید روزگار بدی هم نداشتند حاال
بعد از خصوصی س��ازی ،ورشکسته شده اند یا
صرفا به اب��زاری برای گرفتن وام از بانک های
دولتی بدل شده اند.
بنابراین موضوعی که ما مدت هاس��ت از ان
به عنوان کوچک سازی دولت یاد می کنیم ،به
چه معناست و چه پیامدی داشته است؟
ای��ن در حالی اس��ت که اس��اس اصل 44
قانون اساس��ی و اص��ل واگذاری ه��ا با هدف
کوچک سازی دولت ،امری مثبت و قابل توجه
اس��ت و اگر در تمام این س��ال ها واگذاری ها
به درس��تی انج��ام می ش��د ،گره از بس��یاری
مش��کالت کش��ور و واحده��ای تولی��دی باز
می کرد .این درحالی است که به دنبال اجرای
نادرست واگذاری ها ،برخی واحدهای تولیدی
در 15س��ال گذش��ته با مش��کالتی مواجه و
تعطیل ش��دند .هدف این سیاس��ت ها ایجاد
رشد اقتصادی ،اشتغال ،تولید و رقابت پذیری
بیش��تر در اقتصاد و ق��رار بود دولت در 5بند؛
الف) بزرگ نشدن دولت؛ ب) توسعه تعاونی ها؛
ج) واگ��ذاری بخش ه��ای دولت��ی به بخش
خصوصی؛ د) توانمندس��ازی بخش خصوصی
و هـ) جلوگیری از ایجاد انحصارها گام بردارد.
این در حالی اس��ت که این سیاس��ت ها قرار
بود به تعبی��ر رهبر معظم انقالب یک انقالب
اقتصادی باشد ،اما متاسفانه هم در دولت های
نهم و دهم و تاحدودی در دولت های یازدهم
و دوازدهم به شکل مورد انتظار اجرانشد.
به عن��وان نمونه ،ق��رار ب��ود بنگاه هایی که
واگذار می ش��وند قب��ل و بع��د از واگذاری ها
توانمندسازی شوند و بخش��ی از درامدهایی
که از محل خصوصی س��ازی کس��ر می شود،
صرف توانمندسازی انها شود .از سوی دیگر،
بای��د اهلی��ت واگذاری ها (متخص��ص بودن
خریداران) اثبات می ش��د ک��ه در این بخش
هم بسیار ضعیف عمل شد .بنابراین ضرورت
بازنگری در نحوه اجرای��ی کردن قانون اصل
۴۴کامال مشهود است .به همین دلیل توصیه
و تاکی��د به نماین��دگان دوره یازدهم مجلس
شورای اس�لامی و نهادهای ذی صالح در این
مسئله این است که برگرداندن سرمایه مردم
به م��ردم را در اولویت های اصلی کاری خود
قرار دهند. صفحه 7
8
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
بازار و اصناف
یادداشت
موسم گل
گذشته است
اکبر شاهرخی /رئیس اتحادیه
فروشندگان و گل و گیاهان زینتی
ش��رایط بحرانی روزهای همه گیری کرونا
بیش از انچه که تصور می کردیم طول کشید
و ای��ن موضوع هر روز چالش های جدیدی را
برای اصناف مختلف ایجاد می کند .ش��رایط
اقتص��ادی در حوزه اصناف پس از گذش��ت
حدود ۸ماه از شیوع ویروس کرونا در کشور
همچن��ان به حال��ت عادی بازنگش��ته و این
موضوع در حوزه صنف گل و گیاه زینتی نیز
صادق بوده اس��ت .صنف م��ا در ماه هایی که
گذشت تمام بازار ،مش��تریان و سرمایه خود
را از دست داد زیرا بیشترین موارد خریداری
گل و گیاهان زینتی مربوط به مراسم شادی
یا س��وگ اس��ت اما در این ماه ه��ا همه این
مراس��م برای رعایت پروتکل های بهداش��تی
لغو ش��ده اس��ت .در واقع دایر بودن و نبودن
واحدهای فروش گل و گیاهان زینتی در این
ایام تاثیر چندانی ب��ر درامدزایی فعاالن این
حوزه نداشته است.
اوج ف��روش گل ب��رای ما در ای��ام نوروز،
جشن ها ،عروسی ها و مناسبت های مربوط به
ان اس��ت و ش��یوع کرونا عالوه بر اینکه ایام
نوروز را ب��رای فروش از م��ا گرفت ،ماه های
رجب و ش��عبان را که بیشترین تعداد مراسم
عقد و عروس��ی در ان برگزار می شود ،تحت
تاثی��ر قرار داد .در ای��ن ماه ها و اعیاد به دلیل
کرونا مراس��م ها لغو شد و بازار گل نیز تحت
تاثیر ان قرار گرفت و بهترین فصل کار ما به
ای��ن ترتیب از بین رفت .تفاوتی که در صنف
ما نس��بت به بس��یاری از اصناف دیگر وجود
دارد این اس��ت که ما نمی توانی��م با تعطیل
شدن کسب وکار ،کاالی خود را که گل است،
ب��ه امید فروش در اینده ذخی��ره کنیم .این
کاال در ای��ن مدت مانند ل��وازم خانگی قابل
ذخی��ره کردن نب��ود و در مدت تعطیلی های
اجب��اری و پ��س از ان رکود ب��ازار گل ،همه
از بین رفت .با این ش��رایط فعاالن این صنف
چگون��ه می توانند از پ��س هزینه های جاری
برایند و سوداوری نیز داشته باشند.
البته همه این مش��کالت در شرایطی ما را
درگیر خ��ود کرده که صنف م��ا حتی هنوز
نتوانس��ته برای دریافت وام کس��ب وکارهای
اس��یب دیده از کرونا ثبت نام کند و مشخص
نیس��ت که ما چ��ه زمانی بتوانی��م از وام ها و
تس��هیالت در نظر گرفته ش��ده برای اصناف
اس��یب دیده اس��تفاده کنی��م ک��ه البته این
مسائل و مشکالت بدون در نظر گرفتن کافی
یا ناکافی بودن این وام ،شرایط اعطا و میزان
بهره در نظر گرفته ش��ده برای ان اس��ت که
ظاهرا بس��یاری از اصناف در زمینه ان گالیه
دارند.
تص��ور و انتظ��ار ما ای��ن بود ک��ه دولت و
س��ازمان امور مالیاتی با اش��راف بر مشکالت
اصناف��ی که تحت تاثی��ر همه گیری ویروس
کرون��ا دچ��ار خس��ارت های مالی ش��ده اند،
تخفیف��ی در مالیات ه��ا و م��واردی از ای��ن
دس��ت برای ما قائل ش��وند اما این اتفاق هم
نیفت��اد و می بینی��م اصناف خ��ود به تنهایی
ب��ار مشکالت ش��ان را به دوش می کش��ند و
نمی توانند توقعی هم از دولت داشته باشند.
در ه��ر حال ب��ا ای��ن ش��رایط اقتصادی،
افزای��ش مداوم قیمت ارز و هزینه های جاری
و همچنین کم ش��دن خریداران گل به دنبال
لغو مراس��م شادی و س��وگ ،تعداد زیادی از
فعاالن حوزه گل و گی��اه زینتی ،به ویژه انها
که واحده��ای اجاره ای ب��رای کار در اختیار
داش��تند ،ق��رارداد واحدهای خود را فس��خ
کرده اند و ازس��وی دیگر به نظر می رس��د بعد
از ای��ن دوران نیز تعداد زی��ادی از صاحبان
گلخانه ها که عمال مش��تریان خود را از دست
داده ان��د ،به پ��رورش محصوالت کش��اورزی
روی بیاورن��د .ب��ه ای��ن ترتیب حتی ش��اید
دیگ��ر اثر چندان��ی از صنف اس��یب دیده ما
باقی نماند و بتوان گف��ت با وضعیت موجود
موسم گل و گیاه زینتی در کشور ما گذشته
است.
در نهای��ت اینکه فعاالن حوزه های مختلف
اصن��اف در این ماه ها هرانچه که داش��ته اند
را ب��رای همکار با نهادهای متولی بهداش��ت
و س�لامت به کار بس��ته اند و ح��اال در حالی
موج های جدی��د همه گیری ای��ن ویروس را
تجربه می کنن��د که دیگر توان چندانی برای
ادامه فعالیت ندارند.
به نظ��ر می رس��د در این ش��رایط دولت و
نهاد های ذی ربط باید از اختیارات و ابزار های
خود برای حمایت هرچه بیشتر از اصناف در
شرف ورشکستگی استفاده کنند.
تصمیمات جدید
ستاد تنظیم بازار
برای برنج و روغن
براس��اس مصوبه س��تاد تنظیم بازار ۳۰ ،هزار تن برنج از محل ذخایر
کش��ور به بازار و ۳۰هزار تن روغن خ��ام به منظور تامین مایحتاج مورد
نی��از خانوارها ب��ه ۴۷کارخانه تولید روغن نباتی عرضه خواهد ش��د .به
گزارش ایس��نا ،در اطالعیه س��تاد تنظی��م بازار به ذخای��ر کافی برنج و
مقادیر قابل اتکای این کاالی رس��وبی در بنادر اش��اره و گفته ش��ده این
ذخایر براساس بازدید معاون اول رئیس جمهوری از بنادر کشور ،در حال
ترخی��ص هس��تند و بازار به ه��ر میزانی که نیاز باش��د از محل ذخایر و
موجودی برنج بخش خصوصی ،تامین خواهد ش��د؛ بنابراین در راس��تای
تنظیم موثر بازار برنج ،ستاد تنظیم بازار ۳۰هزار تن برنج ذخایر را برای
حفظ تعادل بازار مصوب و به بازار عرضه خواهد کرد .همچنین محمدرضا
کالمی ،دبیر س��تاد تنظیم بازار طی ابالغیه ای انجمن واردکنندگان برنج
و س��ازمان های صنعت ،معدن و تجارت اس��تان های مبدا تولید را مکلف
ک��رده تا با هماهنگی اعضا و تولیدکنندگان تحت پوش��ش خود ،برنج را
به ص��ورت حداکثری در بازار عرضه کنند .س��ازمان های صنعت ،معدن و
تجارت استان مازندران ،گیالن ،اصفهان و خوزستان نیز مکلف شده اند با
هرگونه واسطه گری که منجر به زیان تولیدکنندگان و کشاورزان برنج کار
و نیز احتکار کاال توسط سلف خران است ،برخورد جدی کنند .همچنین
براس��اس مصوبات ستاد تنظیم بازار وضعیت ذخایر روغن خام کشور نیز
«بس��یار مطلوب» توصیف شده و بر این اساس ستاد تنظیم بازار دستور
عرضه ۳۰هزار تن روغن خام به ۴۷کارخانه تولید روغن نباتی به منظور
تامین مایحتاج مورد نیاز خانوارها را صادر کرده است.
پرونده متقاضیان وام کرونا تا پایان مهر بسته می شود
مرهم کم اثر زخم های کرونا
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
بانک مرکزی اعالم کرد پرونده ۸۰درصد متقاضیان تسهیالت مربوط به صاحبان کسب وکارهای اسیب دیده از شیوع بیماری کرونا
توسط نظام بانکی کشور تعیین تکلیف شده و باتوجه به تمدید مهلت پرداخت تسهیالت توسط ستاد ملی مقابله با کرونا تا پایان مهر
امسال ،پرونده مابقی متقاضیان نیز در حال بررسی و اقدام است .این خبر یعنی پس از چندین ماه از ورود ویروس کرونا به کشور،
باالخره موضوع درخواس��ت وام های زیان دیدگان از این ویروس به س��رانجام خواهد رسید .گرچه بسیاری از اهالی کسب وکار درباره
زمان نسبتا طوالنی تعلق گرفتن و میزان بهره این وام گالیه هایی دارند اما در عین حال می گویند این مبالغ می تواند اب باریکه ای
باشد برای جبران بخشی از مشکالت مالی ایجاد شده در این ماه های کرونازده .اما این تسهیالت و حمایت ها تا چه اندازه مفید هستند
و ایا تمام خسارت های این بالی اقتصادی را پوشش می دهد؟ با گزارش روزنامه
در این باره همراه باشید:
متقاضیان تعیین تکلیف شده
با این وام ۲۴
ماهه با بیش
از ۲۰درصد
بهره توانستیم
اجاره های
عقب افتاده
و مقداری از
بدهی ها را
پرداخت کنیم
در اطالعی��ه بان��ک مرک��زی درب��اره
وام ه��ای مرب��وط ب��ه کرونا امده اس��ت:
حس��ب مصوبات س��تاد کرونا مقرر شده
برای کمک به صاحبان کس��ب وکارهایی
که به دلیل شرایط ناشی از شیوع بیماری
کرون��ا در فعالی��ت خ��ود دچار مش��کل
ش��ده اند (با ثبت نام متقاضی در س��امانه
کارا وزارت تع��اون ،کار و رف��اه اجتماعی
و تایید س��امانه مذکور و معرفی به بانک)
تسهیالت با نرخ ۱۲درصد پرداخت شود
که در این زمینه تا تاریخ ۱۴مهر ،۱۳۹۹
بالغ بر 534298واحد به بانک های عامل
معرفی ش��ده اند .بر این اساس508012 ،
واحد از متقاضیان تا تاریخ اش��اره ش��ده
به ش��عب بانک ها و موسس��ات اعتباری
عام��ل مراجعه کرده اند ک��ه از این تعداد
278245واحد با 459024نفر ش��اغل
در مجموع مبل��غ ۵۶.۲۷۰میلیارد ریال
تسهیالت را دریافت کرده اند.
همچنی��ن تع��داد 166893واحد نیز
از دریاف��ت تس��هیالت به دالیلی از جمله
نداشتن توانایی بازپرداخت تسهیالت و...
انصراف داده اند و پرونده مابقی واحدهای
کسب وکار نیز در دست بررسی و تکمیل
مدارک و وثایق است؛ بنابراین حدود ۸۰
درصد متقاضیان تعیین تکلیف شده اند و
باتوجه به تمدید مهلت پرداخت تسهیالت
توسط س��تاد ملی مقابله با کرونا تا پایان
مهر امس��ال ،پرونده مابقی متقاضیان نیز
در دست بررسی و اقدام است.
وام کرونا بعد از طی ش��دن مراحل اجرایی اکنون در حال پرداخت به
صاحبان کس��ب وکار اس��یب دیده از کرونا اس��ت و قرار است این پرونده
تا پایان مهر بس��ته ش��ود .مش��موالن تس��هیالت حمایتی کرونا ،فعاالن
اقتصادی و صاحبان کس��ب وکارهایی هس��تند که در ۱۴رسته منتخب
براس��اس معیارهای وزارت کار دسته بندی شده اند .برای اطالع از اینکه
کس��ب وکار متقاضی دریافت این تس��هیالت جزو این ۱۴رسته است یا
خیر باید به سامانه کارا مراجعه می شد و در صورتی که کارگاه یا شرکت
موردنظر دارای لیس��ت بیمه در قال��ب کارفرمایی یا خویش فرمایی بود،
نسبت به ثبت نام در این سامانه اقدام می کرد .سپس با طی شدن مراحل
ثبت ن��ام و تایی��د ،متقاضی برای گرفتن وام ب��ه بانک های عامل معرفی
می شد .کارگروه تسهیالت کرونا ،مهلت ثبت نام وام کرونا را برای صاحبان
مش��اغل دارای لیس��ت بیمه تا ۱۵ش��هریور امس��ال و صاحبان مشاغل
فاقد بیمه را تا پایان شهریور تمدید کرد؛ بنابراین صاحبان کسب وکارها
براس��اس ش��رایط بیمه کارگاه خود توانس��تند از این مهلت استفاده و با
مراجعه به س��امانه کارا به نشانی /https: //kara.mcls.gov.irنسبت
ب��ه ثبت ن��ام اقدام کنند .س��قف وام پرداختی به کارفرمای��ان به ازای هر
ف��رد ش��اغل در کارگاه ۱۶میلیون تومان و ک��ف وام ۱۲میلیون تومان
در نظر گرفته ش��د .اگر کارگاه ش��ما در ایام پیک کرونا به دس��تور دولت
تعطیل ش��ده س��قف وام به شما تعلق می گیرد .وام ۱۲میلیون تومانی به
مش��اغلی تعلق می گیرد که در بحران کرونا فعال بوده و تعطیل نشده اند
اما به هر حال از کرونا اس��یب دیده اند .رانندگان مسافربر درون شهری و
برون ش��هری که بیمه خویش فرمایی هستند نیز می توانند وام ۶میلیون
تومانی کرونا بگیرند .در دریافت تسهیالت کرونا اگر مبلغ این تسهیالت
زیر ۱۶میلیون تومان باشد ،ارائه یک برگ سفته یا چک توسط متقاضی
کافی است .وام ۱۶تا ۴۸میلیون تومانی به سفته متقاضی و یک ضامن
نیاز دارد .برای تس��هیالت ۴۸تا ۱۲۰میلیون تومانی عالوه بر سفته فرد
متقاضی 2ضامن و برای تسهیالت ۱۲۰تا ۲۰۰میلیون تومانی عالوه بر
س��فته 3ضامن نیاز اس��ت .برای دریافت تسهیالت بیش از ۲۰۰میلیون
تومان هم ،ارائه تضمین از سوی صندوق ضمانت و ارائه وثایق متعارف به
تشخیص بانک الزامی است.
میزان وام کافی نیست
محم��ود توکلی که از فعاالن حوزه ش��یرینی در
تهران اس��ت ،وام مربوط به کرونا را ناکافی می داند
اما در عین حال می گوید در هجوم مشکالت مالی،
تخصیص این تس��هیالت بهتر از نبودن ان اس��ت.
توکلی در گفت وگو با
درباره این وام ها عنوان
ک��رد :میزان این وام بس��یار کمت��ر از نیازهای ما و
بهره ان نیز نس��بتا باالس��ت اما حسن ان این است
خس��رو ابراهیمی نیا ،رئیس اتحادیه تاالرهای
پذیرای��ی و تجهی��ز مجالس ته��ران در این باره
عن��وان ک��رد :هرچن��د تاالره��ای پذیرایی جزو
کس��ب وکارهای اس��یب دیده از کرون��ا بودند اما
نتوانس��تند از تس��هیالت کرونا اس��تفاده کنند،
چراک��ه ای��ن تس��هیالت ب��ه ازای ه��ر کارگر به
واحده��ا اختص��اص می یاب��د ،ام��ا تاالره��ا با 7
نگه داشتن
۹کارگر به طور
متوسط در هر
ماه بیش از ۲۷
میلیون تومان
هزینه دارد و ۱۲
میلیون تومان
دردی از کارفرما
درمان
نمی کند
۳نکته مهم درباره دریافت تسهیالت
که حداقل با این وام ۲۴ماهه با بیش از ۲۰درصد
بهره توانس��تیم اجاره های عقب افتاده و مقداری از
بدهی ها را پرداخت کنیم اما متاس��فانه زیان مالی
وارد ش��ده به این صنف بیش از ان اس��ت که با این
مقادیر جبران شود .وی با اشاره به وام ۱۷۰میلیون
تومانی دریافتی از دولت برای اصناف اسیب دیده از
کرونا تصریح کرد :گردش مالی شیرینی فروش��ی ها
ما ورشکست شدیم
م��اه تعطیلی ت��وان پرداخت حق��وق کارگران را
نداشتند .وی در گفت وگو با
در این زمینه
اف��زود :نگه داش��تن ۹کارگر به طور متوس��ط در
ه��ر ماه بی��ش از ۲۷میلیون توم��ان هزینه دارد
و ۱۲میلی��ون توم��ان دردی از کارفرم��ا درمان
نمی کن��د .ع�لاوه بر ای��ن تاالرها ک��ه در 7ماه
گذشته هیچ درامدی نداشتند ،توان بازپرداخت
عبدالحسین عباس��ی ،عضو هیات رئیسه اتحادیه صنف
درودگ��ران و مبلس��ازان در گفت وگو با
در این باره
گفت :در س��ال های اخیر باتوج��ه به تحوالت خوبی که در
حوزه مبل رخ داده ،در تامین بازارهای داخلی در ش��رایط
مطلوبی قرار داش��تیم و حتی مازاد تولید هم در این بخش
ل حاضر باتوجه به کمبود نقدینگی
وجود داش��ت اما در حا
و همچنین مش��کالتی از قبیل مس��ائل مربوط به دارایی،
ش��هرداری و بیمه نمی توان انتظار شرایط اقتصادی خوبی
را در این حوزه داش��ت .عباس��ی در این زمینه افزود :برای
جبران زیان های مالی متوجه صنعت مبل کشور در ماه های
اخیر ،پیش از عید پیشنهاد دادیم ،دولت برای کمک به این
صنف از تعهدات مالی مربوط مالیات ،عوارض و بیمه س��ه
در ح��ال حاضر باتوجه به لغو مراس��م خانوادگی
در حدی نیس��ت که بتوانند از پس تمام هزینه ها
براین��د .این فع��ال حوزه ش��یرینی تصریح کرد:
باوجود تمام فش��ارهای اقتصادی ما سعی کردیم
تعدیل نیرو نداش��ته باشیم اما با وضعیت موجود
مشخص نیست سرانجام فعالیت این صنف به کجا
خواهد کشید و اینده فعاالن ان چه خواهد شد.
ای��ن تس��هیالت را ندارند؛ به وی��ژه اینکه در ابتدا
واحده��ا امی��د به رونق فعالیت ش��ان در ماه های
رجب و ش��عبان داش��تند ،اما با تداوم تعطیلی ها
ای��ن امید ه��م از بین رف��ت .وی در پایان گفت:
محدودیت های کرونایی برای بسیاری از واحدها
لغو شده اما تاالرهای پذیرایی تا امروز ۸ماه است
که فعالیتی نداشته اند و عمال ورشکست شده اند.
انتظار حمایت بیشتری داشتیم
م��اه اخی��ر صرف نظر کند که این پیش��نهاد هم به
نتیجه مشخصی نرسید .وی با اشاره به دغدغه های
اصناف تولیدی در دوران کرونا ،خاطرنش��ان کرد:
تولیدکنن��ده ب��رای اینکه بتواند نق��ش خود را در
نظام اقتصادی به درس��تی ایفا کند نباید دغدغه ای
جز تولید داش��ته باش��د .خی��ال او باید از وضعیت
عرضه محصوالت در بازار راحت باشد ،در حالی که
متاسفانه امروز این شرایط برای تولیدکنندگان مبل کشور
وجود ندارد .این عضو هیات رئیسه اتحادیه صنف درودگران
و مبلس��ازان تصریح کرد :ام��روز تولیدکنندگان این حوزه
با مش��کالت بس��یار زیاد اقتصادی مواجهن��د؛ بازار فروش
وجود ندارند ،کارخانه ها نیمه تعطیل هس��تند ،هزینه های
واکنش اتاق اصناف
طبق اعالم اتاق اصناف ایران حدود ۲میلیون و ۳۰۰هزار نفر
در بخش های غیرمش��مول و ح��دود ۲میلیون و ۸۰۰هزار نفر
در بخش های مشمول دریافت تسهیالت ،مشغول کار هستند و
خسارت ماهانه تعطیالت ناش��ی از کرونا برای واحدهای صنفی
بی��ش از ۲۶هزار میلیارد تومان بوده اس��ت .با این حال به نظر
می رس��د این تس��هیالت انطور که انتظار می رفت درمانی برای
مشکالت گسترده ناشی از شیوع ویروس کرونا نبوده است.
ب��رای مث��ال برخ��ی از اعضای ات��اق اصناف ای��ران معتقدند
تس��هیالت حمایتی به مش��اغل اس��یب دیده از کرونا در نهایت
معادل حقوق 3ماه یک کارگر است.
انتقاداتی نیز درباره نحوه دریافت این وام مطرح بود؛ از جمله
اینکه گفته می ش��د شرایط در نظر گرفته شده برای اعطای این
وام تقریبا دریافت ان را غیرممکن کرده ،چراکه به صورت سنتی
و نرمال فهرس��ت بیمه اس��فند و فروردی��ن ۲۰درصد متفاوت
است و افراد زیادی حتی با توافق با کارفرما از ابتدای سال محل
کارشان را عوض می کنند ،اما این نکته برای اعطای وام در نظر
گرفته نشده است.
انتظار اصناف بحق بود
جاری همچنان باید پرداخت ش��ود ،کارگران
فعال در ای��ن صنعت مطالبات خود را دارند و
چک های برگش��تی هر روز بیش��تر از روز قبل
فع��االن این حوزه را تحت فش��ار قرار می دهد
اما هنوز کمکی ازس��وی دولت ب��ه این حوزه
نش��ده اس��ت .وی در این باره تصریح کرد :در
کش��ورهای دیگر در چنین شرایطی از طریق
مواردی مثل وام های کم بهره ،یارانه و تنفس ،از تولیدکننده
حمای��ت می کنند اما در کش��ور ما در نهایت وعده یک وام
با نرخ سود ۱۲درصدی برای رفع تمام این مشکالت داده
ش��ده که تخصیص ان برای هر صنف با مش��کالت فراوان
همراه است و هنوز هم پرداخت ان قطعی نشده است.
برخی نیز بر این نکته تاکید دارند که اصناف انطور که انتظار
می رفت از تسهیالت کرونایی استقبال نکردند چراکه میزان وام
با س��ود ۱۲درصد به مراتب کمتر از ضرر و زیان مشاغل بوده و
تنها باعث اضافه ش��دن یک بدهی به بدهی های اصناف خواهد
شد.
بر اس��اس امارها بیشترین تس��هیالت پرداخت شده در میان
رس��ته های کسب وکار اس��یب دیده از کرونا متعلق به رانندگان،
معلمان دبس��تان ،بخش حمل ونقل عمومی و ارایشگاه ها بوده،
این در حالی اس��ت که حدود ۸۵۰زیررسته شغلی اسیب دیده
از ش��یوع کرونا که با هماهنگی دس��تگاه های اجرایی شناسایی
و اعالم ش��ده شامل 3میلیون بنگاه اس��یب دیده است که ۱.۳
میلی��ون واحد بیمه ش��ده و دارای کد کارگاه��ی و ۱.۷میلیون
واحد ،فاقد بیمه و کد کارگاهی هس��تند؛ بنابراین باتوجه به این
ش��رایط و اینکه در ای��ن مدت حق بیمه ها ب��ا جریمه دیرکرد و
مالیات ها با افزایش دریافت شده ،پیشنهاد شده باقیمانده اعتبار
تسهیالت کرونایی در قالب معافیت های مالیاتی و پرداخت سهم
بیمه کارفرما برای صنوف اسیب دیده لحاظ شود.
با اینک��ه دول��ت و نهادهای
ذی ص�لاح در بح��ث وام کرونا،
در این ماه ها تاکید بس��یاری بر
اعطای ای��ن وام ها برای جبران
خس��ارت فعاالن حوزه اصناف
داشتند ،به نظر می رسد انتظار
ح��وزه اصن��اف بی��ش از تعلق
گرفت��ن وام ،ای��ن بود ک��ه دولت در دریافت ح��ق بیمه و
مالیات ها تجدید نظر می کرد تا اندکی از فش��ارهای ناشی
از زیان های مالی کرونا کم ش��ود .در این زمینه قاسم نوده
فراهانی ،رئی��س اتاق اصناف تهران در گفت وگو با
عنوان کرد :س��ال گذشته و امس��ال شرایط بسیار عجیب
و تلخ��ی ب��رای اقتصاد کش��ور رقم خورد و همراه ش��دن
عواملی مانند تورم ،تحریم ه��ا و همه گیری ویروس کرونا
دس��ت به دست هم داد تا کسب وکار کشور به بحرانی ترین
ش��رایط خود در طول چند س��ال اخیر برس��د .وی در این
زمین��ه تصریح کرد :بس��یاری از اصناف در س��ال ۱۳۹۸
حت��ی بدون در نظر گرفتن همه گی��ری ویروس کرونا نیز
مش��کالت فراوانی داش��تند و رکود بازار همه اصناف را به
مرز بحران رس��انده بود و کورسوی امید فعاالن این بخش
ف��روش هفته های پایانی س��ال و جبران ای��ن رکود بود،
اما ش��یوع کرونا درست در ماه پایانی س��ال و متعاقب ان
تعطیلی اجباری اصن��اف ،ضربه ویران کننده ای بود که بر
پیکره کس��ب وکار فعاالن این حوزه وارد شد .نوده فراهانی
در ای��ن باره افزود :با در نظ��ر گرفتن زیان هایی که اصناف
مختلف در این مدت دیدند ،پیش��نهاد ما در جلساتی که با
نمایندگان سازمان های مالیاتی داشتیم این بود که امسال
مالیات ه��ای مربوط به اصناف کاه��ش پیدا کند ،زیرا این
مالی��ات برای اصنافی که یک س��ال تمام در صنف زیان ده
خود در تکاپو بوده اند ،س��نگین است که البته این خواسته
محقق نشد.
سخن پایانی...
طبق دس��تورالعمل های اعالم ش��ده ،از بین ۱۴گروه ش��غلی که مش��مول دریافت تسهیالت
حمایتی به مشاغل اسیب دیده از کرونا شناخته شدند ،این تسهیالت تنها به واحدها و کارگاه هایی
اختصاص می یابد که نیروهای کار در انها ش��اغل و بیمه باش��ند .در واقع مبنای پرداخت ،شاغل
بودن نیروی کار و تعدیل نش��دن فرد و بیمه پردازی تا قبل از ش��یوع کرونا است .میزان پرداخت
تسهیالت نیز به این شکل است که برای واحدهای کسب وکاری که فعال بوده و تعطیل نشده اند،
مبلغ ۱۲میلیون تومان به ازای هر شاغل دارای پرونده بیمه تامین اجتماعی ( ۷۰درصد هزینه
دس��تمزد و ۳۰درصد امور عملیاتی) و برای واحدهایی که به اجبار تعطیل ش��ده اند ،مبلغ ۱۶
میلیون تومان وام به ازای هر ش��اغل دارای پرونده تامین اجتماعی ( ۵۰درصد هزینه دستمزد و
۵۰درصد سایر امور عملیاتی) پرداخت می شود .با یک حساب سرانگشتی ساده و مقایسه میزان
وام پرداختی با هزینه های معمول اصناف و چند برابر ش��دن هزینه هایی مثل اجاره بهای واحد،
به راحتی می توان نتیجه گرفت که این تس��هیالت درمانی برای مشکالت گسترده ناشی از شیوع
ویروس کرونا نبوده است .در حقیقت شیوع ویروس کرونا و کم شدن رفت وامدها برای پیشگیری
ب��ه ویژه در ماه پایانی س��ال ک��ه عمدتا روزهای پررونقی برای کس��ب وکارهای خرد و کارگران
فصلی است ،باعث شده فعاالن تجاری ،اصناف مختلف و کارگران دچار اسیب های جدی شوند.
این افراد اس��یب دیده از ویروس کرونا حاال نس��بت به مبلغ و شرایط تعیین شده برای دریافت
تس��هیالت حمایتی کرونا گالیه دارند اما ایا می توان برای درمان مش��کالت انها در سال پایانی
دولت دوازدهم درمانی پیدا کرد؟! صفحه 8
9
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
نمایشگاه
رئیس سازمان توسعه تجارت خبر داد
جلوگیری از برگزاری نمایشگاه های غیراستاندارد
نشس��ت خبری س��ازمان توس��عه تجارت با
محوری��ت توس��عه بازرگانی و تاکی��د بر رونق
رویداده��ای نمایش��گاهی در مح��ل دائم��ی
نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شد.
مع��اون وزی��ر صنعت ،مع��دن و تج��ارت و
رئیس س��ازمان توس��عه تجارت در این نشست
گف��ت :تاکن��ون ۳۵میلیارد یورو ارز ازس��وی
صادرکنن��دگان به کش��ور بازگش��ته اس��ت و
می ت��وان گف��ت ۶۸درص��د ارز صادراتی ،وارد
چرخه اقتصادی کشور شده است.
حمی��د زادبوم از اعطای تس��هیالت صادراتی
ب��رای تولیدکنندگانی که جه��ش تولید دارند،
خب��ر داد و اظهارکرد :با تحق��ق اهداف جهش
تولید ،واحد ه��ای صنعتی می توانن��د عالوه بر
تامین نیاز بازار داخل ک��ه بازاری ۸۰میلیونی
اس��ت به فکر صادرات محصوالت تولیدی واحد
خود نیز باش��ند و در همین راس��تا ،س��ازمان
توس��عه و تج��ارت همکاری ه��ای الزم را ب��ا
صادرکننده ها دارد.
رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران گفت:
واحد های صنعتی دارای مازاد تولید ،می توانند
به بازار های مصرف کشور های منطقه ،به عنوان
ب��ازار صادراتی ویژه توجه کنند و برای صادرات
محصوالت واحد تولیدی خود اقدام کنند.
مع��اون وزیر صنعت ،مع��دن و تجارت گفت:
واحد های تولیدی که در زمینه صادرات فعالیت
دارند با مسائلی روبه رو هستند و برطرف کردن
مش��کالت انها در اولویت کاری سازمان توسعه
تجارت ایران قرار دارد.
زادب��وم افزود :ب��رای ایج��اد زمینه های الزم
جهت توس��عه صادرات و حمایت لجس��تیکی و
تشویق صادرکننده ها ،سازمان توسعه و تجارت
ای��ران توس��عه زیرس��اخت های صادراتی را در
دس��تور کار ق��رارداده و براس��اس ظرفیت های
استانی با اس��تانداری ها و سازمان های صنعت،
حاص��ل از ص��ادرات را به کش��ور برگردانده اند.
مع��اون وزی��ر صنعت ،مع��دن و تج��ارت بیان
ک��رد :تعداد صادرکنندگانی که از ابتدای ۹۹تا
پایان مرداد ۱۰۰ ،درصد به تعهدات ارزی خود
عمل کرده اند ۲۲۸۶ ،نفر هس��تند؛ در صورتی
ک��ه از فروردین امس��ال تا تیر ،تع��داد ۲۰۱۴
صادرکننده به تعهدات خود عمل کرده بودند و
به عبارتی در مرداد ۹۹تعداد ۲۷۲صادرکننده
دیگر نیز به تعهدات ارزی خود عمل کرده و ارز
صادراتی را به کشور برگردانده اند.
مهدی کریمی تفرشی
کارافرین
گروه نمایشگاه
editor@smtnews.ir
تاثیر برگزاری نمایشگاه بر صنعت
طب��ق اعالم بان��ک مرکزی ،تاکن��ون ۳۵میلی��ارد یورو ارز
ازسوی صادرکنندگان به کشور بازگردانده شده و می توان
گفت ۶۸درصد ارز صادراتی ،وارد چرخه اقتصادی کش��ور
شده است
معدن و تجارت اس��تان ها همکاری های الزم را
دارد و مشوق هایی نیز برای ورود افراد به حوزه
زیرس��اختی و توس��عه امکانات صادراتی کشور
پیش بینی کرده است.
وی تصری��ح ک��رد :فراین��د تش��کیل پرونده
و پرداخ��ت مش��وق های صادرات��ی در ح��وزه
زیرس��اخت ها ،شامل ارائه طرح توجیهی توسط
سرمایه گذار بخش خصوصی به کارگروه توسعه
صادرات استان و تایید و تصویب طرح و مجری
در ای��ن کارگروه ب��ا حضور تمام��ی اعضا و در
نهایت اعالم به س��ازمان توس��عه تجارت ایران
خواهد بود و پرداخت مش��وق های صادراتی در
دو قالب کمک بالعوض و کمک سود تسهیالت
بانکی ،انجام خواهد شد.
بازگش�ت ۶۸درص�د ارز حاصل از
صادرات به کشور
رئی��س کل س��ازمان توس��عه تج��ارت ایران
گفت :طب��ق اعالم بانک مرک��زی ،تاکنون ۳۵
میلیارد یورو ارز ازسوی صادرکنندگان به کشور
بازگش��ته اس��ت و می توان گفت ۶۸درصد ارز
صادرات��ی ،وارد چرخه اقتصادی کش��ور ش��ده
است.
زادبوم افزود :از فروردین سال ۹۷تا فروردین
امس��ال ۲۱ ،ه��زار و ۲۵۴صادرکنن��ده ،ارز
زادب��وم درب��اره امضای تفاهمنام��ه همکاری
می��ان س��ازمان توس��عه تج��ارت و انجم��ن
نمایشگاه های ایران توضیح داد :این تفاهمنامه،
زمینه استفاده از توانمندی تشکل ها در راستای
افزایش اثر بخش��ی صنعت نمایشگاهی و ایجاد
رقابت س��الم ،میان برگزارکنندگان نمایشگاه ها
در سراسر کشور را فراهم می اورد.
معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت افزود :در
سراسر کشور ۲۰سایت نمایشگاهی وجود دارد
که به ط��ور پراکنده به برگزاری نمایش��گاه های
مختل��ف می پردازند و بای��داز ظرفیت های این
س��ایت ها بیشتر اس��تفاده ش��ود .زادبوم اضافه
ک��رد :هماهنگی و تنظیم فرایند تصویب تقویم
نمایشگاه های ملی و بین المللی (پنج ساله ۱۴۰۰
ت��ا ،)۱۴۰۴حمایت از برگزاری نمایش��گاه های
بزرگ به ش��کل ادواری در اس��تان های کشور،
تهیه ،تدوین طرح جامع توس��عه ،ارتقای کمی
و کیفی زیرس��اخت های نمایش��گاهی کش��ور
و تدوی��ن ضمان��ت اجرایی ب��رای جلوگیری از
برگزاری نمایشگاه های غیراس��تاندارد خارج از
س��ایت های نمایش��گاهی از بند هایی اس��ت در
این تفاهمنامه به انها اش��اره شده و رعایت این
موارد می تواند به صنعت کشور در همه حوزه ها
کمک کند.
یادداشت
نمایشگاه ،محرک اصلی
تولید ناخالص ملی
حمید زادبوم
نمایش��گاه مهم تری��ن ابزار ارتباطی ب��رای صنایع و مش��اغل گوناگون و از
قدرتمندترین وس��ایل ارتباط جمعی اس��ت که نقش بسیار مهمی در اقتصاد
هر کش��وری دارد .نمایش��گاه ،ویترین اقتصاد کش��ور و محرک اصلی تولید
ناخالص ملی است .در ایران ،نمایشگاه بین المللی اگروفود با توجه به جایگاه
کلیدی صنعت غذایی در اقتصاد غیرنفتی کش��ور ،همواره یکی از مهم ترین و
قدرتمندترین نمایش��گاه های داخلی و از بزرگ ترین نمایشگاه های خاورمیانه
ن صنعت نمایش��گاهی جهان متوقف ش��ده و
بوده اس��ت .تقریبا از اواخر بهم
مشاغل مرتبط با این صنعت در رکود به سر می برند .بیش از ۲۰۰برگزارکننده
حقوقی نمایش��گاه ها و بیش از ۴۰مرکز نمایش��گاهی در سراسر کشور داریم
ک��ه موتور مح��رک اصلی تقاضا در کش��ور و رونق تولی��د و چرخه اقتصادی
هس��تند؛ بنابراین با توجه به جایگاه مهم این صنعت در جهش تولید و رونق
هرچه بیش��تر اقتصاد غیرنفتی و ایجاد اش��تغال به ویژه در ش��رایط حس��اس
اقتصادی کشور ،حمایت از این صنعت اهمیت بسزایی دارد .انچه مسلم است
برگزاری نمایش��گاه های تخصصی در ش��رایطی که اقتصاد کشور از یک سو با
محدودیت های ناش��ی از بیماری کرونا و از س��وی دیگر با تحریم های امریکا
مواجه است ،به جهت حفظ اشتغال و ایجاد پویایی در تولید و عرضه و تقاضا
در کش��ور حفظ اش��تغال یک ضرورت است .سازمان توسعه تجارت به عنوان
متولی اصلی در بحث نمایشگاه ها باید دغدغه های مجریان و برگزارکنندگان
نمایش��گاهی را ارزیابی کرده و به گوش دولت و مس��ئوالن رسانده و حداقل تا
زمانی که رکود ناشی از شیوع کرونا به این صنعت اسیب رسانده حمایت های
الزم را برای س��رپا نگه داش��تن این صنعت جلب کند .پرداخت تس��هیالت
کم بهره سرمایه در گردش به مجریان و برنامه ریزی جبرای حمایت از توسعه و
تجهیز مراکز نمایشگاهی با همکاری صندوق ضمانت صادرات و کمک بانک ها
به وی��ژه بانک توس��عه صادرات و تمامی نهاده��ای ذی ربط باید از اولویت های
برنامه های س��ازمان توس��عه تجارت باش��د .این روزها باید زیرس��اخت های
برگزاری نمایشگاه ها را به شکلی که به سالمت جامعه اسیب وارد نشود ،اماده
کنیم و با رعایت پروتکل های بهداشتی این صنعت را سر پا نگه داریم .اگر یک
بانک اطالعاتی جامع و دقیق تدوین شود و فقط از مخاطبان اصلی نمایشگاه ها
برای بازدید دعوت به عمل اید می توان ضمن اینکه نمایشگاه ها را تخصصی تر
و بر مبنای اس��تانداردهای روز دنیا برگزار کرد از تجمع گس��ترده در ش��رایط
بحران کرونا جلوگیری و به حفظ سالمت جامعه در عین برگزاری نمایشگاه ها
نیز کمک کرد .ضمن اینکه حمایت بخش خصوصی از این صنعت هم بسیار
می تواند راهگشا باشد و باید فضا برای حضور هر چه پررنگ تر بخش خصوصی
در تصمیم گیری ها و امور اجرایی در کنار سیاست گذاری دولت فراهم شود. صفحه 9
10
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
روی خط خبر
افزایش تولید
پاالیش گاز پارسیان
ثبت ۳۳۵اظهارنامه
صادراتی و وارداتی در یزد
مدیرکل اس��تاندارد اس��تان یزد گف��ت :از ابتدای
س��ال تا کن��ون ۳۳۵اظهارنامه صادرات��ی و وارداتی
ازس��وی اداره ام��ور ص��ادرات و واردات اداره کل
استاندارد استان یزد به ثبت رسیده است .از مجموع
یادشده ۱۷۸اظهارنامه مربوط به کاالهای وارداتی و
۱۵۷مورد مابقی را اظهارنامه های کاالهای صادراتی
تشکیل می دهد.
به گزارش
از اس��تان ی��زد ،محمدرضا زارع
بنادکوکی در نشس��ت هم اندیش��ی بررسی عملکرد
حوزه صادرات و واردات ضمن بیان این مطلب گفت:
بیش��ترین اظهارنامه ه��ای وارداتی ب��ا مجموع ۱۲۸
مورد مربوط به حوزه های صنایع ساختمان ،مکانیک
و برق است که حوزه های نساجی ،شیمیایی ،غذایی
و کش��اورزی و خودرو و نی��رو محرکه در مرتبه های
بع��دی قرار دارن��د .این مس��ئول ادام��ه داد :حوزه
مکانیک با عملکرد ۲۷مورد بر واردات حوزه نساجی
ماه های گذشته پیشی گرفته که دلیل این امر ورود
قطعات یدک��ی مکانیک��ی ماش��ین االت واحدهای
تولی��دی و نیز ل��وازم یدکی خ��ودرو از قبیل فیلتر
هوای کامیون ها بوده اس��ت .مدیرکل اداره استاندارد
اس��تان ی��زد در توضی��ح چگونگی ترخی��ص اقالم
وارداتی مشمول استاندارد اجباری گفت :در پاسخ به
استعالم های اداره کل گمرک استان یزد ،در صورت
نبود گواهی بازرسی در مبداء که ازسوی شرکت های
بازرسی بین المللی(س��وریانس)تایید صالحیت شده
صادر می ش��ود ،از طریق اخذ تعهد یا نمونه برداری و
ازمون ،فرایند واردات دنبال می شود .زارع بنادکوکی
در پایان تاکید کرد :از ۱۵۷اظهارنام ه صادراتی ثبت
ش��ده ۸۶ ،مورد مربوط به تعیین ماهیت و ۷۱مورد
را اظهارنامه های مشمول استاندارد اجباری تشکیل
داده است.
رعایت پروتکل های بهداشتی
در شرکت گاز یزد
شرکت گاز استان یزد در ارزیابی اداره ها و نهاد های
استان درباره رعایت دس��تورالعمل ها و پروتکل های
بهداشتی در راستای مدیریت و کنترل بیماری کرونا
موفق به کس��ب مقام برتر ش��د .به گزارش
از
اس��تان یزد ،مدیرعامل شرکت گاز استان یزد ضمن
قدردانی از رعایت پروتکل های بهداش��تی ازس��وی
همکاران ،موثرترین عامل در دستیابی به این رتبه را
همراهی و همکاری کارکنان دانست و تداوم رعایت
این دس��تورالعمل ها را برای حفظ سالمتی کارکنان
و مراجع��ان و همچنی��ن قطع زنجی��ره این بیماری
منحوس ضروری دانست .وی الزام استفاده از ماسک
برای مراجعان و کارکنان و توزیع ماس��ک ،دستکش
یکبار مصرف و محلول ضدعفونی کننده بین کارکنان
را به عنوان دیگر اقدامات انجام ش��ده درباره کس��ب
رتبه ( Aامتیاز ۸۰به باال) این مجموعه دانست.
رشد صادرات
مواد نفتی از
بندر خلیج فارس
مدی��رکل بنادر و دریان��وردی هرمزگان میزان ص��ادرات انواع مواد
نفتی از بندرنفتی خلیج فارس در ۶ماه نخس��ت س��ال را ۷میلیون و
۸۷۰هزار تن اعالم کرد که در همس��نجی با مدت مشابه سال گذشته
رش��د ۲۱درصدی را نش��ان می دهد .به گزارش
از بندرعباس،
علی رض��ا محمدی کرجی ران اعالم ک��رد :در این مدت در مجموع ۱۵
میلی��ون ت��ن انواع مواد نفتی در بندر ش��هید رجایی تخلیه و بارگیری
شده که در این راستا رشد ۶درصدی داشته و از این تعداد ۷و میلیون
۸۷۰ه��زار تن انواع م��واد نفتی از بندر خلیج فارس صادر و مابقی وارد
این بندر ش��ده اس��ت .وی ادامه داد :همچنین در مدت یادش��ده ۶۱۰
نفتکش در اسکله های مختلف این بندر پهلو گرفته اند .مدیرکل بنادر
و دریانوردی هرم��زگان بیان کرد :بندر خلیج فارس به عنوان مجموعه
نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی با هدف افزایش و ارتقای
سهم کشور از بازار بانکرینگ ،صادرات و واردات و ترانزیت فراورده های
نفتی احداث شده است .محمدی کرجی ران ،طرح های توسعه ای برای
تقویت فعالیت های بندری در این بندر نفتی به احداث ۳پست اسکله
نفتی جدید ،اجرای عملیات ایررایزینگ به عنوان روشی نوین به منظور
نصب س��قف های فوق سنگین مخازن فراورده های نفتی اشاره کرد که
این فناوری نیز ازس��وی متخصصان ایرانی در این بندر به اجرا درامده
اس��ت .وی افزود :بنا داریم ای��ن روش را برای تمامی مخازن بزرگ در
منطق��ه درح��ال س��اخت در پایانه نفتی بندر خلیج ف��ارس را با هدف
افزایش سهم ایران از صنعت بانکرینگ به اجرا دراوریم.
گره مشکالت بر تار و پود صنعت فرش اردبیل
گروه استان ها
editor@smtnews.ir
بیماری کرونا
و کاهش
خرید فرش
به عنوان یک
کاالی فرهنگی
و صنعتی باعث
شده بافندگان
فرش دستباف
با مشکالت
عدیده ای
مواجه شوند
ام��روز صنعت فرش دس��تباف در عرصه ملی و
بین المللی نس��بتا جایگاه مناسبی دارد و شهرها و
کشورهایی که توانسته اند مزایای رقابتی بیشتری
داش��ته باش��ند ،موفق تر بوده و تولی��د و صادرات
بیشتری دارند.
فرش دس��تباف ایران هم��واره به عنوان یکی از
کاالهای برجسته در سبد صادرات غیرنفتی ایران
مطرح بوده و حدود ۷درصد اش��تغال کل کش��ور
و معیش��ت چند میلیون نف��ر را به خود اختصاص
داده است.
صادرات فرش دستباف ایرانی که در سال ۱۳۹۶
ح��دود ۴۲۶میلیون دالر بود ،در س��ال ۱۳۹۷به
۲۳۸میلیون دالر کاهش یافت و در نهایت با افت
ش��دید صادرات فرش دس��تباف در سال گذشته
ص��ادرات این کاال ب��ه ۶۹میلیون دالر رس��ید و
در ۴ماه نخس��ت امس��ال نیز به ۱۵میلیارد دالر
رسید.
رئیس اتحادی��ه تولیدکنندگان و صادرکنندگان
فرش دس��تباف علت کاهش ص��ادرات به ویژه در
س��ال های ۹۸و ۹۹را عوام��ل مختل��ف از جمله
محدودیت ه��ای صادرات��ی بع��د از تحریم ه��ا و
همچنین مشکالت رفع تعهد ارزی عنوان می کند.
البته بس��ته ش��دن مرزه��ا در ۲ماه نخس��ت
سال به دلیل ش��یوع کرونا هم عامل دیگر کاهش
صادرات فرش دستباف ایران در سال جاری است.
۱۰کش��ور اول واردکنن��ده فرش دس��تباف از
ایران در س��ال ۱۳۹۷عبارت بودند از کش��ورهای
ای��االت متح��ده امریکا ،الم��ان ،ام��ارات متحده
عربی ،ژاپن ،لبنان ،اس��ترالیا ،کان��ادا ،قطر ،ایتالیا
و پاکس��تان و ۱۰کش��ور اول وارد کنن��ده فرش
دس��تباف از ایران در س��ال ۱۳۹۸نیز کشورهای
ژاپن ،المان ،امارات ،لبنان ،افریقای جنوبی ،قطر،
ایتالیا ،اس��ترالیا ،انگلیس و هند بودند که مقایسه
ارقام صادراتی به این کش��ورها در س��ال های ۹۷
و ۹۸نش��ان می دهد صادرات فرش به کشورهای
مختلف کاهش یافته است.
چالش های غیرقابل انکار
با وجود ظرفیت باال در حوزه فرش ،این صنعت
در س��ال های گذشته به ویژه در اس��تان اردبیل با
چال��ش س��ختی مواجه ش��ده و در رکود به س��ر
می برد .وجود بیش از ۳۱هزار نفر در عرصه تولید
و فروش فرش دس��تباف در سطح استان اردبیل،
ض��رورت توجه ب��ه این هنر -صنعت ارزش��مند را
افزایش می ده��د ،همین طور ثبت جهانی مالکیت
معنوی ۱۰طرح فرش دس��تباف اردبیل نشان از
اصالت و هویت این هنر صنعت در منطقه دارد.
اسحق رسولی در گفت وگو با فارس ،چالش های
پیش روی صنعت فرش دس��تباف را غیرقابل انکار
دانس��ت و اظهارکرد :ب��ا وجود تم��ام چالش ها و
بی توجهی ه��ا به صنعت فرش ،این هنر-صنعت به
لحاظ هنری بودن و امیختگی ان با فرهنگ اصیل
عکس :ایدا فریدی
تولید گاز و میعانات گازی در ۶ماه نخس��ت سال
در مقایس��ه با سال گذشته افزایش یافت .مدیرعامل
ش��رکت پاالیش گاز پارسیان با اعالم این خبر گفت:
در سال جهش تولید ،این شرکت در راستای تحقق
شعار سال با برنامه ریزی و تدابیر اتخاذشده موفق به
تولی��د ۳۴.۱۰میلیارد مترمکعب گاز طبیعی و۸۸.۳
میلیون بشکه میعانات گازی شده که این مهم نشان
از افزایش تولید امس��ال در مقایس��ه با سال گذشته
دارد .به گ��زارش
،ابدالی دهدزی ضمن بیان
این مطلب افزود :در ش��رایط حساس کنونی کشور،
با وجود تحریم های ناجوانمردانه و نیز شیوع بیماری
کرون��ا ،با هم��ت کارکنان ،این مجموع��ه با افزایش
تولید بیش از ۸درصدی گاز و افزایش تولید بیش از
۹درصدی میعانات گازی به نس��بت به ۶ماه نخست
س��ال ،۹۸مواجه بوده اس��ت .ش��رکت پاالیش گاز
پارس��یان به عنوان بزرگ ترین پاالیشگاه گاز شیرین
و دومین تولید کننده گاز کش��ور ،نقش بس��زایی در
حفظ و صیانت از محیط زیس��ت با تولید گاز طبیعی
به عنوان منبع انرژی پاک ایفا می کند.
همچنین س��یفی ،معاون عملیات شرکت پاالیش
گاز پارس��یان گفت :واحد تصفیه پساب های صنعتی
( )۱ O.W.Sکار جداس��ازی میعانات هیدروکربوری
از اب را بر عهده دارد که نش��تی دیواره OIL PIT
ورودی این واحد ،مشکالت عدیده ای به وجود اورده
بود .پس از اقدامات مقدماتی و باز طراحی ازس��وی
کارشناسان خبره پاالیشگاه ،مسیر موازی موقت برای
هدایت هیدروکربن ها به کمک پمپ های ویژه ایجاد
و نصب و راه اندازی OIL PITبا رعایت کامل موارد
ایمنی در کوتاه ترین زمان ممکن به پایان رسید.
استان ها
وجود بیش از ۳۱هزار نفر در عرصه تولید و فروش فرش دس��تباف
در سطح استان اردبیل ،ضرورت توجه به این هنر-صنعت ارزشمند را
افزایش می دهد .همین طور ثبت جهانی مالکیت معنوی ۱۰طرح فرش
دس��تباف اردبیل ،نش��ان از اصالت و هویت این هنر صنعت در منطقه
دارد
ایرانی هنوز خود را حفظ کرده است.
عامل توسعه خوش��ه فرش استان اردبیل افزود:
ضعف هایی در حوزه فرش وجود دارد که باید رفع
شود و در راستای حل ان یک سری اقدامات انجام
می ش��ود ،اما به هیچ وجه کافی نیست و علت ان
وجود بی ثباتی در سازمان های مرتبط است.
با وجود تمام چالش ها و بی توجهی ها به صنعت
فرش ،ای��ن هنر-صنعت به لح��اظ هنری بودن و
امیختگ��ی ان با فرهنگ اصی��ل ایرانی هنوز خود
را حفظ کرده است.
وی تصری��ح کرد :ب��رای بی ثباتی این س��ازمان
می توان تغییرات مدام و پشت سر هم مدیریتی در
س��ازمان ملی فرش را مثال زد و ساختار سازمانی
ان س��بب ش��ده قدرت و اختیاراتش متناس��ب با
مسوولیتش نباشد و دچار سیاست زدگی باشد.
عامل توسعه خوشه فرش استان اردبیل به نقش
موثر مدیریت در حوزه فرش اش��اره کرد و گفت:
تش��کل های فرش در اردبیل بای��د در زمینه های
گوناگون همکاری بیشتری داشته باشند ،در واقع
سرمایه های اجتماعی در حوزه فرش ضعیف است
و این سرمایه باید در بین تشکل ها تقویت شود.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش
دس��تباف اس��تان اردبیل گفت :فرش��بافی سبب
می ش��ود اعضای خانواده بیش��تر در کنار یکدیگر
باشند و در س��ایه این صنعت عالوه بر جنبه های
اقتصادی از اس��یب های اجتماعی و بزه جلوگیری
می ش��ود و ب��ا کمتری��ن هزین��ه ش��اهد برپایی
کارگاه ه��ای خانگی می ش��ویم و درامد خوبی هم
روانه خانه ها می شود.
حس��نی تاکید کرد ۷ :س��ال است که بافندگان
منتظ��ر تس��هیالت کم به��ره دولتی هس��تند اما
همچنان خبری از این تس��هیالت نیس��ت و بیمه
بافندگان نیز مورد غفل��ت دولتمردان قرار گرفته
است.
مالک اژدرحسنی ،رئیس اتحادیه تولیدکنندگان
و بافندگان فرش دستبافت استان اردبیل اظهارکرد:
فرشبافی شغلی است که با کمترین سرمایه گذاری،
بیش��ترین اش��تغالزایی و ارزاوری را دارد و فرش
هویت ،شناسنامه و تاریخ این مرز و بوم را نمایان
کرده و در بسیاری از مناطق دنیا ،ایران را با فرش
وی ب��ا اش��اره به وج��ود م��وازی کاری در بین
نهاد ه��ای اجرایی درب��اره صنعت ف��رش ،عنوان
ک��رد :متولی اصلی ف��رش اداره کل صنعت،معدن
و تجارت است اما اداره کار ،استانداری ،بهزیستی
و ...نی��ز در زمین��ه فرش فعالی��ت می کنند و این
موض��وع یک م��وازی کاری بی ثمر در حوزه فرش
اشتغالزایی با حداقل سرمایه
عرضه مستقیم ماسک در مناطق پر تردد لرستان
مع��اون نظارت و بازرس��ی س��ازمان صنعت ،مع��دن و تجارت
لرس��تان از عرضه مس��تقیم ماس��ک در مناطق پر تردد شهری
اس��تان خبر داد .به گزارش
،فریبرز حس��امی با اعالم این
خب��ر اظهارک��رد :درحال حاض��ر ۱۷ ،واحد کارگاه��ی و ۳واحد
صنعتی با اش��تغال حدود ۴۰۰نفر؛ روزانه ۲۰۰هزار ماس��ک با
کیفیت مطلوب در استان تولید می کنند.
وی ادام��ه داد :ب��ا توج��ه ب��ه در پی��ش بودن فصل س��رما و
لزوم اس��تفاده هرچه بیشتر از ماسک س��ازمان صنعت ،معدن و
تجارت لرس��تان با همکاری بس��یج اصناف این استان ،مساعدت
شهرداری ها ،جمعیت هالل احمر و تالش های واحدهای تولیدی
اقدام به ایجاد ایستگاه های عرضه مستقیم و ماسک در مناطق پر
تردد شهری کرده است.
می شناسند.
وی ضمن ابراز تاسف از کم اهمیت شدن صنعت
فرش در داخل کش��ور بیان کرد :ب��ا وجود اینکه
ف��رش ایران در دنی��ا از جای��گاه و احترام خاصی
برخوردار اس��ت اما متاس��فانه ای��ن صنعت مورد
بی توجهی مس��ئوالن ،بخش خصوصی و بافندگان
قرار گرفته است.
خبری از تسهیالت ارزان قیمت نیست
موازی کاری عامل عقب ماندگی
به وجود اورده است.
حسنی یاداور شد :بیش از ۵۰هزار بافنده فرش
دس��تباف در این استان شناس��ایی شده اند که از
این تعداد ۳۳هزار نفر دارای شناس��نامه فعالیت
در صنعت تولید فرش هستند.
وی ب��ا بیان اینکه می��زان تولید بافندگان فرش
اس��تان هم اکنون ب��ه ۹۰هزار مترمربع در س��ال
می رسد ،اظهارکرد :امس��ال هدف گذاری اتحادیه
تولیدکنن��دگان و بافن��دگان ف��رش دس��تباف
اس��تان حمایت همه جانب��ه از تولیدکنندگان در
صنعت فرش اس��ت و تالش می شود با بکارگیری
سیاس��ت های کاری جدی��د می��زان تولید فرش
دس��تباف اس��تان به ۱۲۰هزار متر مربع افزایش
یابد.
حمایت از تولیدکنندگان فرش
اکبر بهنام جو ،اس��تاندار اردبیل ،خرداد امس��ال
در نشس��ت با فعاالن فرش و بررسی مشکالت این
قشر خواس��تار پرهیز از موازی کاری و حفظ افراد
توانمند برای توسعه این صنعت و ورود به صادرات
فرش شده و اظهارکرده بود :تولیدکنندگان فرش
در استان اردبیل حمایت می شوند.
وی بر انسجام و همگرایی فعاالن و تولیدکنندگان
فرش دست بافت در استان تاکید کرده و گفته بود:
تولی��د فرش به صورت جزء نمی تواند این محصول
را در س��طح بازارهای مل��ی و جهانی مطرح کند.
اس��تاندار اردبیل تصریح کرده ب��ود :باید نهاد های
متولی و همچنین مس��ئوالن اتحادیه های صنفی،
شهری و روس��تایی در تقویت توانمندی های این
حوزه تالش کرده و با همگرایی و وحدت رویه در
جذب بازار تاثیرگذار باشند.
کرونا باعث رکود بازار فرش شد
اما این روزها عالوه بر مشکالت اساسی بافندگان
فرش دس��تباف ،مش��کل دیگری نیز به ان اضافه
ش��ده اس��ت؛ بیماری کرونا و کاهش درخواس��ت
کااله��ای لوکس در جهان و به نوعی کاهش خرید
این کاالی فرهنگی و صنعتی باعث شده بافندگان
فرش دستباف با مشکالت عدیده ای مواجه شوند.
حامد چم��ن رخ ،عضو هی��ات مدی��ره اتحادیه
تولیدکنن��دگان و صادرکنندگان فرش دس��تباف
چندی پی��ش اظهارکرد :با توجه به مش��کالت و
محدودیت ه��ای صادرات��ی ناش��ی از تحریم های
بین الملل��ی و مش��کالت داخلی ،اش��تغال در این
بخش دچار تهدید شده است.
وی افزود :عالوه بر محدودیت های صادراتی که
ناش��ی از تحریم های خارج��ی و همچنین قوانین
دس��ت و پاگی��ر داخلی مانند (رف��ع تعهد ارزی)،
ش��یوع وی��روس کرونا نیز بازار فرش دس��تباف را
دچار رکود کرده اس��ت ،زیرا با شیوع این ویروس
در اواخ��ر س��ال ۹۸در کش��ور فروش��ندگان و
عرضه کنندگان فرش دس��تباف بازار ش��ب عید را
از دست دادند.
استفاده از ظرفیت های نهفته سیستان و بلوچستان
معاون نظارت و بازرسی سازمان صنعت ،معدن و تجارت لرستان
تصری��ح کرد :هم اس��تانی های عزیز می توانند ب��ا اطمینان خاطر
ماسک های سه الیه بهداشتی را به نرخ ۱۲۰۰تومان تهیه کنند.
نماینده ولی فقیه در اس��تان سیستان و بلوچستان
گفت :راه برون رفت از ش��رایط فعلی و دس��تیابی به
شعار س��ال و جهش تولید اس��تفاده از ظرفیت های
نهفته استان و بالفعل کردن انهاست.
به گ��زارش
،حض��رت ای��ت اهلل محامی در
بازدید از شهرک صنعتی زاهدان میرجاوه اظهارکرد:
همه مش��کالت موجود در اس��تان مربوط به تحریم
نیست و قوانین دست و پاگیر بعضا سبب عدم حرکت
مناسب چرخه صنعت می شود.
وی اف��زود :هم افزای��ی بین نهاد ه��ای اجرایی و
انعطاف پذی��ری قانونمند تح��رک الزم را در صنعت
استان ایجاد می کند.
مدیرعامل ش��رکت ش��هرک های صنعتی اس��تان
سیس��تان و بلوچستان نیز گفت :هم اکنون در استان
۲۸ش��هرک و ناحی��ه صنعتی برخ��وردار از امکانات
زیربنای��ی مناس��ب اس��تقرار دارد .علیرضا راش��کی
اظهارک��رد :در ای��ن ش��هرک ها و نواح��ی صنعت��ی
تعداد ۱۲۹۳واحد تولیدی با س��رمایه گذاری ۵۶۲۷
میلیارد ریال و اش��تغال ۱۳۰۸۳نفر براس��اس ارقام
دفتری مستقر هستند .نماینده ولی فقیه در استان و
امام جمعه زاهدان از واحد های تولیدی ناجی پوشش،
سحر صنعت شرق ،تور ماهیگیری و پلیمر پاکت پرند
زاه��دان بازدید کردند و از نزدیک با مش��کالت این
واحد ها اشنا شدند.
واگذاری افزایش حریم شهرها به استانداری ها
شورای عالی شهرسازی و معماری طی مصوبه ای افزایش
محدوده و حریم شهرها برای اجرای طرح اقدام ملی مسکن
را به اس��تانداری ها و کمیته فنی این شورای عالی واگذار
کرد.
ش��ورای عالی شهرسازی و معماری ایران اعالم کرد :با
توجه به صورتجلسه ۵ش��هریور کمیته فنی شماره ِ
یک
این ش��ورا ،پیرو منوی��ات رهبر معظم انق�لاب در دیدار
ب��ا اعضای هیات وزی��ران و به منظور تس��ریع حداکثری
در فراین��د تامی��ن اراضی م��ورد نیاز طرح اق��دام ملی
مسکن،بنابراین این ش��ورای عالی در جلسه ۱۰شهریور
۹۹مقرر کرد:
.۱تمام��ی مصوبات ش��وراهای برنامه ریزی و توس��عه
اس��تان ها مربوط به الحاق یا تغییر کاربری اراضی متعلق
به دولت ،و نهادهای عمومی و نیروهای مسلح فقط برای
تامی��ن اراضی مرتب��ط با اقدام ملی ،ب��ا تاکید بر رعایت
«قان��ون منع ف��روش و واگ��ذاری اراضی فاق��د کاربری
مس��کونی برای امر مسکن به شرکت های تعاونی مسکن
و س��ایر اش��خاص حقیقی و حقوقی» با اولویت و فوریت
در کمیت��ه فنی ش��ورای عالی بررس��ی و تصمیم کمیته
یادشده به عنوان مصوبه ش��ورای عالی ،ازسوی دبیر شورا
به استانداران ابالغ شود.
.۲اس��تانداران تمامی استان ها مکلفند مراحل بررسی
و تصوی��ب اراضی یادش��ده را در حداقل زمان ممکن در
مراجع تصویب اس��تانی به انجام رسانده و مصوبه شورای
برنامه ریزی و توس��عه اس��تان را برای طی کردن فرایند
قانونی با فوریت به دبیرخانه شورای عالی ارسال کنند.
.۳وزارت کشور ،سازمان ش��هرداری ها و دهیاری های
کش��ور و س��ازمان نظام مهندس��ی س��اختمان مکلفند
تمهی��دات الزم ب��رای تس��ریع در فرایند ص��دور پروانه
طرح های مصوب را به ش��هرداران ذی رب��ط ابالغ کنند.
وزارتخانه های راه و شهرس��ازی و جهادکش��اورزی هفته
گذشته تفاهمنامه ای برای انتقال اراضی در اختیار وزارت
جهاد کش��اورزی به راه و شهرس��ازی برای ساخت وساز
مسکونی به امضا رساندند.
کاظ��م خاوازی ،وزیر جهادکش��اورزی در حاش��یه این
مراس��م در جمع خبرنگاران اعالم کرد :این اراضی دارای
ش��وری بوده ،به هیچ وجه قابل کشت نیست و فاقد اب
هستند.
همچنین کمیس��یون های ماده ۵ش��هرها نیز که یکی
از اعضای ان ،مدیرکل راه و شهرس��ازی هر استان است،
تاکنون در چندین استان با تقاضای تغییر کاربری برخی
اراضی دولتی حریم و محدوده ش��هرها به مسکونی برای
تس��ریع در اختص��اص زمین به اجرای ط��رح اقدام ملی
مسکن موافقت کرده اند. صفحه 10
11
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
صنایع معدنی
زمینه رشد صنایع معدنی صادرات محور مهیاست
رشد نرخ ارز به کام صنعت روی
این روزها بسیاری از صنایع و تولیدکنندگان نسبت به رشد قابل توجه نرخ ارز گالیه مند هستند.
اما اگر صادقانه با شرایط روبه رو شویم باید اذعان کنیم که در همین شرایط برخی صنایع که ارزبری
محدودی دارند و محصوالت انها صادر می شود ،از وضعیت خوبی برخوردار هستند ،چراکه در سایه
همین رشد نرخ ارز ،فرصتی برای توسعه تولید پیدا کرده اند .صنعت تولید کنسانتره و شمش سرب
و روی را باید یکی از همین صنایع دانست ،چراکه ظرفیت ایجادشده برای صنایع یادشده به مراتب
بیش از نیاز کشور است و درنتیجه بخش قابل توجهی از این محصوالت صادر می شوند.
البته صنایع موردبحث نیز بخشی از نیاز خود را از طریق واردات تامین می کنند .بخش قابل توجهی
از مواد اولیه مورد نیاز تولید انها از ترکیه وارد می شود ،در همین حال برای تهیه قطعات و تجهیزات
نیز به ارز وابسته هستند .اما درمجموع رشد نرخ ارز به نفع انها تمام شده است .گویی فرصتی برای
توسعه در اختیار صنایع معدنی صادرات محور داده شده است .در چنین شرایطی از سیاست گذاران
و متولی�ان امر انتظ�ار می رود زمینه بهره گیری از این ش�رایط را فراهم کنن�د .هرچند در مواردی
ش�اهدیم نه تنها از این فرصت استفاده نمی شود ،بلکه سنگ هایی در مسیر فعالیت تولیدکنندگان
انداخته می شود .برای بررسی این موارد با فعاالن صنعت روی کشور گفت وگو کرده ایم.
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
عکس:
ارز به نفع روی سازان
محم��د حیدرزاده ،مدیر مجتمع خالص س��ازان روی
زنجان در گفت وگو با
و درباره اثرات رش��د نرخ
ارز بر صنعت روی کش��ور گفت :قیمت گذاری فلز روی
براس��اس نرخ فروش این فل��ز در بورس فلزات لندن و
با احتس��اب نرخ ارز انجام می شود .نرخ فروش این فلز
در بازار بین المللی خوش��بختانه رشد داشته است .در
همی��ن حال ،افزای��ش قابل توجه نرخ ارز زمینه رش��د
قیم��ت این محص��ول را فراهم کرده اس��ت .در چنین
ش��رایطی امکان منتفع ش��دن ب��رای تولیدکنندگان
به وی��ژه انهایی که تولیدات صادرات محور دارند ،فراهم
ش��ده اس��ت .صنعت روی نی��ز در رده همی��ن صنایع
صادراتی قرار دارد؛ بنابراین ش��رایط کنونی می تواند به
نفع این تولیدکنندگان باشد.
سیاست یک بام و دوهوایی ارز
مدی��ر مجتمع خالص س��ازان روی زنج��ان در ادامه
افزود :البته چالش هایی در مس��یر صادرات وجود دارد
که س��وداوری این صنایع را تحت تاثی��ر قرار می دهد.
چند نرخی بودن ارز از بزرگ ترین چالش هایی اس��ت
که روند فعالی��ت تولیدکنن��دگان و صادرکنندگان را
تحت تاثی��ر ق��رار می ده��د .دولت اعتق��اد دارد که ارز
حاص��ل از ص��ادرات باید با نرخ ارز نیمایی وارد ش��ود
اما اغلب صادرکنندگان با این سیاس��ت بازگش��ت ارز
مخالف هستند چراکه می گویند دولت نهاده های تولید
را با نرخ ارز ازاد با ما حساب می کند.
ای��ن فعال صنع��ت س��رب و روی در ادام��ه گفت:
واحده��ای تولیدکنن��ده روی کش��ور بخش��ی از مواد
اولیه م��ورد نیاز خود برای تولید را از ش��رکت تهیه و
تولید مواد معدنی ایران تامین می کنند .این شرکت به
دولت وابسته اس��ت و خاک مورد نیاز واحدهای مورد
بحث را براس��اس ن��رخ جهان��ی و دالر ازاد در اختیار
تولیدکنن��دگان ق��رار می ده��د .قطع��ات و تجهیزات
م��ورد نیاز ای��ن واحدها با ارز ازاد تامین می ش��ود .در
چنین شرایطی ،چطور تولیدکنندگان متعلق به بخش
خصوصی موظف به ارائه ارز خود براساس نرخ نیمایی
هستند؟
نیاز ارزی هم داریم
حی��درزاده همچنین تاکید کرد ک��ه تولیدکنندگان
ش��مش روی کشور ،بخش��ی از نیاز خود به مواد اولیه
را وارد می کنن��د ،چراک��ه ظرفیت احداث ش��ده برای
صنایع روی کش��ور به مراتب بیشتر از خاک استخراج
ش��ده اس��ت؛ بنابراین منابع داخلی کف��اف تامین نیاز
صنایع داخلی را نمی دهد .درنتیجه این تولیدکنندگان
ناچ��ار هس��تند ۴۰ت��ا ۵۰درصد خوراک خ��ود را از
مس��یر واردات و به ویژه ترکیه تامین کنند .این منابع
وارداتی تابع نرخ ارز هس��تند و هزینه ها بیشتری را به
تولیدکنندگان وارد می کنند.
عالوه بر این ،درحال حاضر راه های تجارت بین الملل
میان ایران و سایر کشورها بسته شده است .تحریم های
بین المللی اعمال شده علیه ایران ،اجرای عملیات بانکی
و نقل و انتقاالت پولی را با مش��کل روبه رو کرده است.
این دس��ت موارد صادرات را بس��یار کند کرده اس��ت
و هزینه ه��ای مضاعف��ی را به صادرکنن��دگان تحمیل
می کن��د .وی اف��زود :البته با وجود تم��ام هزینه هایی
که در این ش��رایط به تولیدکنندگان تحمیل می شود،
درمجموع ش��رایط به نفع این دست از تولیدکنندگان
صادرات محور است.
مقررات داخلی ،چالش زاست
حیدرزاده در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر قوانین و
مقررات دولتی و تغییر این دس��ت مقررات بر صادرات
گفت :بیش��تر مش��کالت ما از مقررات داخلی نش��ات
می گیرد ن��ه از ناتوانی تولیدکنن��دگان و ...برای مثال
در دوره ای صادرات ش��مش روی ب��ه بهانه جلوگیری
از خام فروش��ی ممنوع شد .سیاس��ت گذاران این حوزه
گمان می کردند مصرف ش��مش روی در داخل کشور
قاب��ل توجه اس��ت؛ درنتیجه تاکید داش��تند ابتدا نیاز
داخ��ل به این محصول برطرف ش��ود و مابقی تولید به
ص��ادرات اختصاص یابد .ماه ها از ما انرژی صرف ش��د
و مدت ه��ای طوالنی فعالیت تولیدکنندگان تحت تاثیر
این مصوبه اش��تباه قرار گرفت ،تا متولیان امر متقاعد
ش��دند ۷۵ ،درصد ش��مش روی تولید شده در کشور
مازاد نیاز داخلی است.
درواق��ع این گون��ه مقررات خلق الس��اعه ک��ه بدون
پش��توانه کار کارشناس��ی اتخاذ ش��ده بود ،حدود یک
س��ال فعالیت ما را تحت تاثیر قرار داد .مس��ائلی از این
دست در کش��ور ما به کرات دیده می شود و باید اقرار
کرد بس��یاری از مش��کالتی که بر صنایع و در س��طح
کالن تر بر اقتصاد کشور سایه افکنده ،از عملکرد اشتباه
برخی سیاست گذاران نشات می گیرد .درواقع در سایه
ناکارامدی در مدیری��ت ،اغلب صنایع با چالش روبه رو
هس��تند .مدیر مجتمع خالص سازان روی زنجان تاکید
کرد :در چنین ش��رایطی از متولیان امر انتظار می رود
برای وضع ایین نامه یا تصویب مقررات از نظرات بخش
خصوص��ی و انجمن ه��ا اس��تفاده کنند .اما متاس��فانه
مقررات پش��ت درهای بسته تصویب می شود و همین
موضوع به ضرر تولید خواهد بود .مدت زمانی که برای
حذف این دست مقررات صرف می شود ،به ضرر تولید
اس��ت .بنابرای��ن از متولیان امر انتظ��ار می رود بخش
خصوصی را ازاد بگذارن��د و در تصمیم گیری ها دخات
بدهند .در همین حال ،دولت از تصدی گری امور خارج
شود و دس��ت از کنترل صنایع بردارد .همچنین اداره
مع��ادن از دولت به بخ��ش خصوصی واگذار ش��ود تا
بدین ترتیب زمینه رفع چالش ها فراهم شود.
فرصتی برای توسعه
حس��ن حس��ینقلی ،رئیس اتحادی��ه صادرکنندگان
فراورده های صنایع و معادن س��رب و روی کش��ور در
گفت وگ��و با
گفت :فراوری خ��اک روی و تولید
کنس��انتره این ماده معدنی ارزبری محدودی دارد .در
همین حال این محصول صادر می شود؛ درنتیجه نه تنها
رشد نرخ ارز فعالیت این صنعت را تحت تاثیر قرار نداده
اس��ت ،بلکه با توجه به صادراتی ب��ودن این محصول،
تولیدکنندگان در شرایط مطلوبی قرار گرفته اند.
وی اف��زود :اما واحدهایی که ارزبری باالیی دارند در
موقعیت کنونی با چالش هایی روبه رو می شوند که روند
فعالیت انها را تحت تاثیر قرار می دهد.
هزینه تولید افزایش یافته
حس��ینقلی خاطرنش��ان کرد :البته در صنعت روی
نیز هزینه های تولید برای برخی واحدها افزایش یافته
اس��ت .یعنی چنانچه واحدی ناچار باش��د برای تامین
مواد اولیه مورد نی��از خود اقدام به واردات خاک کند،
هزینه های تولید ان به ش��دت افزایش خواهد یافت .با
ای��ن وجود ،همین واحدها نی��ز در ازای واردات خاک،
محص��ول نهای��ی را صادر می کنن��د و موقعیت کنونی
به نفع انها تمام می ش��ود .در س��ایه رشد قیمتی مورد
بح��ث فرصتی برای اعتالی صنعت روی کش��ور ایجاد
شده است .رئیس اتحادیه صادرکنندگان فراورده های
صنایع و معادن س��رب و روی کش��ور اف��زود :با وجود
تم��ام ن��کات مثبتی که به انها اش��اره ش��د ،اقدامات
دولت همچون مانعی در مس��یر فعالیت تولیدکنندگان
و صادرکنن��دگان قرار دارد و مانع بهبود ش��رایط انها
می ش��ود .ازجمله این اقدامات می توان به اخذ عوارض
غیرقانونی از س��وی تولیدکنندگان اشاره کرد .به عنوان
نمون��ه ،مقرر ش��د که از مه��ر ۹۸تا پایان این س��ال،
صادرات کنس��انتره روی با اخذ عوارض اجرایی ش��ود
اما این مصوبه هنوز با گذشت ۷ماه از شروع سال ،۹۹
همچنان اجرایی می ش��ود .به ع�لاوه انکه این تصویب
این عوارض از همان ابت��دا منطبق با قانون رفع موانع
تولید نبود (چراکه کنس��انتره ماده خام نیست) .بدون
تردید این دس��ت اقدامات اش��تباه ب��ه فعالیت صنایع
ضربه می زند .در همین حال باید تاکید کرد این دست
اقدام��ات در موقعیت کنونی که تداوم تولید و صادرات
بسیار دش��وار ش��ده ،هیچ معنایی ندارد .وی در ادامه
خاطرنش��ان کرد که متولیان امر ،حق��وق دولتی را به
جای هر ۳س��ال یک بار ،ساالنه افزایش می دهند .این
موضوع تاثیر منفی بر عملکرد تولیدکنندگان می گذارد
و هزینه های تمام شده تولید را افزایش می دهد.
حس��ینقلی ایجاد موانع در مس��یر واردات قطعات و
تجهیزات را از دیگر مواردی دانست که فعالیت صنایع
روی کش��ور را در م��واردی با چالش روب��ه رو می کند.
وی خاطرنش��ان کرد :دولت در همین ش��رایط مانعی
تازه در مس��یر ص��ادرات ایجاد کرده اس��ت .مبنی بر
اینکه تنه��ا تولیدکنندگان اجازه ص��ادرات دارند؛ این
اق��دام در بلندم��دت به ضرر چرخه تولید اس��ت .همه
تولیدکنن��دگان متخص��ص در ص��ادرات و بازاریاب��ی
بین المللی نیس��تند؛ درنتیجه اجرایی شدن این مصوبه
در بلندمدت به ضرر تولید است.
رشد ارز دوره ای است
این فع��ال صنع��ت روی گفت :در طول س��ال های
گذش��ته نرخ ارز دوره ای رشد داشته است؛ یعنی برای
یک دوره چند س��اله ثابت می مان��د و ناگهانی افزایش
می یاب��د .اما در همان دوره ای که نرخ ارز ثابت اس��ت،
ش��رایط تولید ،قیمت تمام شده و فروش به گونه ای رقم
می خورد که واحدهای تولیدی ،متضرر می ش��وند .این
زیان ادامه پیدا می کند تا به یک دوره رش��د قیمت ها
برس��یم .البته در این دوره جدی��د ،نرخ دالر به مراتب
بیش��تر از س��ایر دوره ها افزایش یافته اس��ت .درواقع
فرصتی برای صنایع معدنی صادرات محور ایجاد ش��ده
اس��ت .در چنی��ن ش��رایطی ،اگر دولت ص��ادرات این
محصوالت را تس��هیل کند ،زمینه رونق و توس��عه این
بخش فراهم می شود .باوجود تمام چالش های یادشده،
فعاالن صنایع روی کشور ارز حاصل از صادرات خود را
بازگردانده اند .اما این بازگشت ارز هزینه های بسیاری را
به تولیدکنندگان وارد می کند .درحال حاضر ،ارتباطات
بانکی ما با سایر کشورها به شدت محدود شده است .در
چنین ش��رایطی ،مبادله تجاری و انتقال پول مستلزم
صرف هزینه است .یا هزینه حمل ونقل به دلیل افزایش
ریس��ک مبادالت تجاری با ایران افزایش یافته اس��ت؛
بنابرای��ن از متولیان امر انتظار می رود این مس��ائل را
مورد توجه قرار دهند و برای رفع ان بکوشند.
محمد حیدرزاده
حسن حسینقلی
سخن پایانی
از مجموع موارد یادش��ده این گونه برداش��ت می شود
که رش��د نرخ ارز فرصتی برای توس��عه صنایع معدنی
که محصوالتی صادرات محور دارند ،ایجاد کرده اس��ت.
در چنین شرایطی از سیاس��ت گذاران انتظار می رود با
شناخت درست شرایط زمینه تسهیل صادرات را فراهم
و بدین ترتیب بستر توسعه صنایع را مهیا کنند.
ایجاد ۲۵۰هزار موقعیت شغلی در زنجیره فوالد
رئی��س هیات عام��ل س��ازمان توس��عه و نوس��ازی مع��ادن و
صنایع معدن��ی ایران ،توس��عه از طریق ش��رکت های بزرگ را از
سیاس��ت های ایمیدرو در راس��تای تحقق اهداف کالن دولت و
وزارت صنعت ،معدن و تجارت دانس��ت .به گزارش روابط عمومی
ایمی��درو ،خ��داداد غریب پ��ور در برنام��ه بازدی��د از طرح فوالد
اندیمش��ک که فریدون حس��نوند ،نماینده مردم اندیمش��ک در
مجلس ،مدیرعامل شرکت ملی فوالد و مدیرعامل شرکت فوالد
خوزستان حضور داشتند ،به جایگاه شرکت های بزرگ اشاره کرد
و گفت :این شرکت ها قادرند در برطرف کردن مشکالت اشتغال
و درامد در کشورمان مشارکت کنند.
وی اعالم کرد :ش��رکت های بزرگ پ��روژه عظیم انتقال اب از
خلیج فارس را ب��ه مرحله بهره برداری نزدیک کرده اند
و قرار اس��ت استان های هرمزگان ،کرمان و یزد از این
طرح منتفع شوند .معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت
با بیان اینکه ۴شرکت فوالد مبارکه ،فوالد خوزستان،
گل گهر و چادرملو ،سرمایه گذاران طرح فوالد زاگرس
اندیمشک هستند ،اظهارکرد :خوشبختانه با هماهنگی
که در شهرس��تان اندیمش��ک بین مقامات مس��ئول،
نمایندگان مجلس و سهامداران وجود دارد ،مجوزهای اب ،برق،
گاز و همچنین محیط زیست برای این طرح اخذ شده است .وی
گفت :طبق طرح اولیه قرار اس��ت این طرح با هدف ایجاد ۴۵۰
هزار تن اهن اس��فنجی در ۳۶ماه س��اخته شود که البته با همت
س��رمایه گذاران ان ،این مدت قابل کاهش به ۳۲ماه
اس��ت .معاون وزیر صنعت ،معدن و تجارت ،همچنین
صنعت فوالد را افتخار نظام جمهوری اسالمی دانست
و افزود :امسال تولید فوالد به بیش از ۳۲میلیون تن
می رس��د و ظرفیت های تولید در کنس��انتره و گندله
س��نگ اهن به ترتیب به ۷۰و ۶۵میلیون تن خواهد
رس��ید .وی ادامه داد :از ابتدای انقالب تاکنون ۲۵۰
هزار شغل به طور مستقیم در زنجیره فوالد ایجاد شده است .وی
گفت :اگرچه پیش بینی شده ذخایر سنگ اهن ایران تا ۲۵سال
بعد ۱۴۰۴ادامه خواهد یافت اما با توجه به ظرفیت های معدنی
کشور ،ذخایر بیش از رقم یادشده خواهیم داشت .در همین حال
باید تاکید کرد کار روی معادن عمیق و استخراج از عمق ۲هزار
و ۳هزار متر ذخایر س��نگ اهن کش��ور را به بیش از ۳.۲میلیارد
تن خواهد رساند .وی همچنین به مقایسه تناژ و ارزش کاالهای
صادراتی و وارداتی پرداخت و تاکید کرد :در حالی که کشور ۱۳۰
میلیون تن صادرات دارد ،تناژ وارداتی به ۴۰میلیون تن می رسد
که ارزش ان بسیار بیش از اقالم صادراتی است.
غریب پ��ور تصری��ح کرد :یکی از اهداف ایمیدرو این اس��ت که
زمینه تعریف و اجرای پروژه های با ارزش افزوده باال را فراهم کند
تا ش��اهد تولید کاال با ارزش افزوده باالتر و ارزاوری بیش��تر برای
کش��ور ش��ویم .وی ادامه داد :تولید فوالدهای الیاژی و ورق های
خاص در دستور کار ایمیدرو قرار دارد.
مبدل حرارتی نورد گرم فوالد مبارکه که یکی
از تجهیزات مهم و استراتژیک این واحد به شمار
م��ی رود ،به یاری خداوند و با همت مس��ئوالن
و کارکن��ان کارگاه اس��کلت فل��زی تعمی��رگاه
مرکزی و ش��رکت پیمانکاری فرافن ،طراحی و
بومی سازی شد .به گزارش روابط عمومی شرکت
ف��والد مبارکه ،تکنس��ین اماده س��ازی کارگاه
اس��کلت فلزی و مسئول این پروژه ضمن اعالم
این خبر در تش��ریح مختصات این تجهیز گفت:
این مبدل حرارتی که وظیفه خنک کاری روغن
تجهیزات نورد گرم را بر عهده دارد ۵ ،متر طول
و بیش از ۳هزار کیلوگرم وزن دارد.
مصطفی شفیعیون درباره اهمیت بومی سازی
مب��دل حرارتی نورد گرم اظهارکرد :به دلیل نیاز
مب��رم ناحیه ،زمانبر بودن تعمیر و بازس��ازی و
انحصار س��اخت ،بومی س��ازی ای��ن تجهیز در
دس��تور کار ق��رار گرفت ک��ه خوش��بختانه با
توجه به ش��ناخت توانایی موجود در ش��رکت و
ظرفیت ه��ای الزم در پیمان��کاران داخلی ،کا ِر
نظارت ،برنامه ریزی و س��اخت در اس��رع وقت و
در کارگاه اسکلت فلزی انجام شد.
وی در تش��ریح این فراین��د ادامه داد :مبدل
حرارت��ی نورد گ��رم با ترکیب��ی از فوالدهای با
اس��تحکام باال و ضدزن��گ در ابتدا مراحل تهیه
نقشه های کارگاهی ،س��اخت قطعات مختلف،
مونتاژ و انجام تست های غیرمخرب طی مراحل
ساخت و در نهایت انجام تست هیدرواستاتیک
به منظ��ور اطمینان از عدم نش��تی را براس��اس
شاخص تعیین شده پشت سر گذاشت و در ادامه
عملیات کنترل کیفی و رنگ امیزی و در نهایت
کنت��رل نهایی روی ان انجام و س��پس تحویل
نورد گرم ش��د .مس��ئول این پ��روژه با تاکید بر
اینکه ساخت هریک از مبدل های حرارتی نورد
گ��رم حدود ۱۰میلیارد ریال برای فوالد مبارکه
صرفه جویی اقتصادی به همراه دارد ،از مدیریت
و کارکن��ان واحدهای تعمیرگاه مرکزی ،کارگاه
اس��کلت فلزی ،نورد گرم ،تعمیرات ناحیۀ نورد
گرم و ش��رکت پیمانکاری فرافن که در اجرای
این پروژه همکاری کردند ،قدردانی کرد.
ذوب اهن ،نمونه تولید
مدرن فوالد
معاون امور اقتصادی
وزارت تع��اون ،کار و
رف��اه اجتماعی گفت:
ذوب اهن اصفهان نماد
تولید م��درن فوالد در
کشور است .به گزارش
دنیای معدن ،حجت اله
میرزایی معاون امور اقتصادی وزارت تعاون ،کار
و رف��اه اجتماعی گفت :ذوب اهن عالوه بر اینکه
یک ارزش نوس��تالژیک برای فوالد کشور است،
به عن��وان نم��اد تولید مدرن ف��والد در مقیاس
بزرگ نیز به ش��مار م��ی رود .وی تولید فوالد در
کشور را مرهون وجود ذوب اهن دانست و افزود:
تقریبا از ۷اس��تان به عنوان نیروی انس��انی در
ذوب اهن فعالی��ت می کنند .به عالوه اینکه این
شرکت تمامی ۳۱استان کشور را از محصوالت
خ��ود منتفع می کند .وی به محصوالت تولیدی
س��اختمانی ذوب اه��ن اصفهان اش��اره کرد و
گفت :صنعت س��اختمان ب��ا وجود این مجتمع
فوالدی در کشور متحول شد و این شرکت برای
توسعه زیرساخت های کشور تالش زیادی کرده
اس��ت .وی به ۵۴درصد س��هام ذوب اهن که در
مالکیت تامین اجتماعی قرار دارد ،اش��اره کرد
و گف��ت :وجود این س��هامداران ک��ه بیمه پرداز
و مس��تمری بگیر هستند ،بس��یار برای ما مهم
اس��ت و به همین منظ��ور در این وزارتخانه حل
مشکالت ذوب اهن در اولویت است .وی تصریح
کرد :افزایش سرمایه ،تامین پایدار سنگ اهن و
حل مسئله تامین زغال سنگ از مواردی هستند
که در وزارتخانه پیگیری می ش��ود .معاون امور
اقتص��ادی وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی به
تامین پایدار سنگ اهن برای ذوب اهن اصفهان
به منظور راه اندازی کوره ش��ماره یک اشاره کرد
و گفت :منابع س��نگ اهن مرک��زی که یکی از
تامین کنندگان سنگ اهن مورد نیاز ذوب اهن
اصفهان محس��وب می ش��ود رو به پایان اس��ت.
بنابرای��ن با پیگیری وزارتخانه قرار بر این ش��د
پهن��ای جدیدی به ذوب اهن اختصاص دهند یا
با واگذاری معادن چاه گز به سنگ اهن مرکزی،
مواد اولیه مورد نیاز ذوب اهن تامین شود.
اخبار
رشد ۴درصدی
تولید کنسانتره
اهن
شرکت های بزرگ
میزان تولید کنس��انتره اهن شرکت های بزرگ در ۶ماه نخست امسال۴ ،
درصد افزایش یافت و از ۲۴.۶میلیون تن عبور کرد .به گزارش روابط عمومی
ایمیدرو ۹ ،شرکت بزرگ تولیدکننده کنسانتره سنگ اهن از ابتدای فروردین
تا پایان ش��هریور ۲۴ ،میلیون و ۶۲۱هزار و ۶۹۰تن تولید کردند .این رقم
در مدت مشابه سال گذشته ۲۳ ،میلیون و ۷۴۴هزار و ۱۰۲تن بود .از این
میزان ،شرکت های «گل گهر» ۸میلیون و ۱۱۲هزار و ۹۷۷تن« ،چادرملو»
۵میلیون و ۵۴۱هزار و ۱۶۹تن« ،توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه»
۳میلیون و ۳۷۴هزار و ۷۹۶تن« ،گهر زمین» ۲میلیون و ۲۰۹هزار و ۳۲۸
تن« ،مرکزی» ۲میلیون و ۶۷هزار و ۱۲۲تن« ،توسعه فراگیر سناباد» یک
میلیون و ۲۶۰هزار و ۴۲۳تن« ،اپال پارسیان سنگان» یک میلیون و ۱۳۱
هزار و ۲۸۴تن« ،صبانور» ۷۱۰هزار و ۹۲۱تن و «جالل اباد» ۲۱۳هزار و
۶۷۰تن کنسانتره تولید کردند .میزان تولیدکنسانتره در شهریور ۴ ،میلیون
و ۲۴۸هزار و ۳۷۲تن بود که نس��بت به رقم مدت مش��ابه س��ال گذشته ۶
درصد افزایش یافت .در ۶ماه نخس��ت امس��ال ،شرکت های بزرگ ۸میلیون
و ۸۹۹هزار و ۹۸۳تن کنسانتره به شرکت ها ارسال کردند که در مقایسه با
رقم مدت مشابه سال گذشته ۱۲درصد کاهش نشان می دهد .میزان ارسال
کنسانتره در شهریور نیز یک میلیون و ۵۴۲هزار و ۴۱۹تن بود که نسبت به
رقم مدت مشابه سال گذشته حاکی از کاهش ۵درصدی است .شرکت های
بزرگ ،در ۶ماه نخس��ت امس��ال ۶۴۰ ،هزار و ۹۲۸تن سنگ اهن دانه بندی
تولید کردند که نسبت به رقم مدت مشابه سال گذشته (یک میلیون و ۲۵۶
هزار و ۹۱۷تن) ۴۹ ،درصد کاهش نشان می دهد.
دستیابی به دانش فنی
مبدل حرارتی نورد گرم صفحه 11
12
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
یادداشت
خام فروشی
منابع طبیعی
کشور
محمدرضا اسپهبد /مشاور طرح توسعه
معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و
فناوری ریاست جمهوری
اشتغال ۵۰۰نفر
با بهره برداری از
چرام
رئیس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان کهگیلویه و بویراحمد
گفت :با بهره برداری از معدن فسفات چرام برای بیش از ۵۰۰نفر به طور
مستقیم اشتغال ایجاد می شود.
به گزارش ایس��نا ،ساالر حس��ین پور افزود :معدن فسفات چرام با ۸۰
میلی��ون تن ذخیره قطعی یکی از معادن ارزش��مند اس��تان کهگیلویه و
بویراحمد و کش��ور است .رئیس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت استان
کهگیلویه و بویراحمد اظهار کرد :پیش بینی می ش��ود این معدن تا ۲۰۰
میلیون تن ذخیره داشته باشد.
حس��ین پور خاطرنش��ان کرد :ش��رکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران
ایجاد زیرس��اخت گاز ،سازمان توس��عه و نوسازی معادن و صنایع معدنی
ایران (ایمیدرو) راه و برق و اس��تان کهگیلویه و بویراحمد زیرساخت اب
معدن چرام را تقبل کرده اند.
رئیس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان کهگیلویه و بویراحمد
بیان کرد :با بهره برداری از معدن فس��فات چ��رام برای بیش از ۵۰۰نفر
به طور مستقیم اشتغال ایجاد می شود.
گفتنی است بزرگ ترین معدن فسفات کشور با ۸۱میلیون تن ذخیره
قطع��ی قابل بهره برداری در کوه «الر» در بخش «چرام» از توابع اس��تان
کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است .استان کهگیلویه و بویراحمد واقع
در جنوب غربی ایران ،دارای معادن رس��وبی بس��یاری اس��ت .این استان
دارای بزرگ ترین معدن فسفات کشور و همچنین دارای معادن مهمی با
مواد بوکسیت ،مس ،گوگرد ،سنگ های ساختمانی و گچ است.
توسعه بخش معدن با دوری از بخشی نگری
منیر حضوری
editor@smtnews.ir
رویکرد و نگرش حاکمیت و س�ازمان های مس�ئول به زنجیره معدن و صنایع معدنی اغلب بخشی
بوده و این امر باعث ش�ده ظرفیت های زیادی در حوزه معدن غیرفعال باقی بماند .کارشناسان باور
دارند صنایع معدنی زنجیره ارزش�ی دارند که اگر نتوانیم نگاه مستقلی به این زنجیره داشته باشیم
و هم�واره به یک�ی از حلقه ها یا بخش ها بپردازیم ،در بلندمدت با توس�عه نامتوازن در بخش معدن
روبه رو خواهیم شد.
در کش�ور ما یکی از اس�یب ها در حوزه معدن این است که به زنجیره ارزش صنایع معدنی کشور
که عبارت اس�ت از اکتش�اف ،اس�تخراج ،فراوری و صادرات به ش�کل همزمان و با دید کارشناسی
نگریس�ته نمی ش�ود .گاهی مقوله اکتشاف رها و تنها به حوزه اس�تخراج پرداخته شده و در مقابل
ن ترتیب در
گاهی به اندازه ای که به فراوری توجه می ش�ود به اس�تخراج بها داده نمی ش�ود و به ای
طوالنی مدت همواره با مشکل ضعف توسعه بخش معدن روبه رو شده ایم.
کارشناس�ان ب�اور دارن�د گاهی دولت در سیاس�ت گذاری ها ب�ه دوری از خام فروش�ی و گاهی بر
محدودیت های گمرکی تاکید می کند ،گاهی دس�ت به قیمت گذاری دستوری می زند و نرخ صادرات
را تعیی�ن می کند و گاهی با ه�دف حمایت از یک بخش صنعتی اغلب فع�االن معدنی را در مضیقه
قرار می دهد .این موارد هر یک بر اکتش�اف و اس�تخراج معدن تاثیر می گذارد .غافل از اینکه دولت
باید برای توس�عه بخ�ش معدن به نیازهای این بخ�ش در تمامی حوزه ها توجه کن�د و ادامه حیات
معادن را فدای سود بخشی نکند.
درباره اهمیت دوری از بخشی نگری دولت و لزوم تغییر در
سیاست گذاری ها با کارشناسان بخش معدن گفت وگو کرده که در زیر می خوانید.
عکس:
براساس امار س��ازمان ملل ،ایران در سال
۱۹۷۰می�لادی بی��ش از ۵۰درصد ذخایر
طبیعی خود را از طریق خام فروشی از دست
داده است.
به این ترتیب باید خام فروش��ی در اقتصاد
کشور هر چه سریع تر متوقف شود .همانطور
ک��ه فروش ذخای��ر نفتی کش��ور به طور خام
امروزه باعث رکود سرس��ام اور اقتصاد ،ارزش
افزوده و هدررفت منابع و قدرت مالی کشور
ش��ده این اتفاق برای بخ��ش معدن نیز قابل
پیش بینی است.
از ذخایر نفت و گاز بیش از ۲۰۰۰مش��تق
پتروشیمی اس��تحصال می ش��ود .باتوجه به
این ام��ار چگونه می توان توجی��ه کرد که با
ذخایر نفت خام تنها کیس��ه مالی و اقتصادی
کش��ورهای مترقی و توسعه یافته را پر کنیم،
درحال��ی ک��ه انه��ا در مقاب��ل ،محصوالت
پتروشیمی را به قیمت چند برابر فروش یک
بشکه نفت به ایران می فروشند.
کارخانه ه��ای پتروش��یمی ای��ران امروزه
قادرن��د از فراورده های هیدروکربوری نفت و
گاز محصوالت پتروش��یمی تولید و میعانات
گازی را مس��تقیم در بازارهای جهانی عرضه
کنند.
موضوع دیگر ،خام فروشی در سطح معادن
فلزی و غیرفلزی ( )Non Metallicاست.
ای��ران مقام باالیی را در ذخایر مس ،س��رب
و روی ،نی��کل ،کبالت ،نق��ره و به ویژه اهن،
منگنز ،کرومیت و ...دارا است.
کنس��انتره اهن تا عیار ۶۵درصد می تواند
صادر شود و مس نیز به صورت ورقه های کاتد
و مفتول های حاص��ل از کاتد اماده صادرات
است.
اکنون تنها کارخانه تولید شمش از ذخایر
معدن انگوران زنجان به صورت س��رب و روی
خالص صادرات خوبی دارد.
باید کوش��ش ش��ود در دیگ��ر زمینه های
مع��ادن فل��زی ب��ا تولی��د ش��مش خالص،
جلوگی��ری از خام فروش��ی در دس��تور کار
دس��ت اندرکاران بخش دولت��ی و خصوصی
قرار گیرد .درب��اره معادن غیرفلزی نیز ایران
مقام باالی��ی به ویژه در ذخایر گچ ،دولومیت،
ی س��اختمانی (تراورتن و ،)...سنگ
سنگ ها
اهک و انواع س��نگ های اذرین درش��ت بلور
و رنگارنگ دارد.
گفتنی است سنگ های ساختمانی به وسیله
س��یم برش و بدون انفجار روزانه صدها تن تا
چندین هزار تن مورد بهره برداری و استخراج
قرار گرفته و صادر می شود.
همچنین ام��روزه ایران به عن��وان یکی از
کش��ورهای توانمند در حوزه س��یمان مقام
باالی��ی در تولید در جهان دارد .ذخایر عظیم
س��نگ اهک و مواد رسی کنار هم به ویژه در
جن��وب ایران انواع س��یمان به ویژه س��یمان
تیپ ۴و س��یمان ضد س��ولفات را در اختیار
جهانیان و کش��ورهای همس��ایه خلیج فارس
قرار می دهد.
یکی از موارد مهم تهیه کاغذ از سنگ های
اهکی با خلوص باال است که فناوری این کار
نیز در ایران توسط ش��رکت های دانش بنیان
در حال ایجاد شدن است.
تهیه م��واد دارویی خوراکی از فراورده های
معدنی و اس��تفاده از co2و فلرهای دودکش
کارخانجات به ویژه در پاالیشگاه گاز کنگان و
عس��لویه برای تولید یخ خشک از جمله این
موارد است.
یکی از پدیده های جالب در کشور ما وجود
عناصر ن��ادر همراه با عناص��ر فلزی در حال
اس��تخراج در معادن مس ،مولیبدن ،س��رب،
روی ،کرومیت و ...اس��ت .به عنوان مثال فلز
( )RHرنی��وم همواره با مولیبدن همراه بوده
است.
کارخانه های غن��ی از مولیبدن ( )MOدر
اس��تارا در مرز ایران با ارمنستان وجود دارد.
همچنین معادن عظی��م در ایران مرکزی در
حوزه انارک ،کپه داغ و ...به چش��م می خورد
که با توسعه ان می توان به ذخایر این عنصر
نادر خاکی (رنیوم) دسترسی پیدا کرد.
دیگر عناصر مانند ربیدیوم ،هافنیوم ()HF
همراه ب��ا استرانس��یوم ( )SIبه عنوان عنصر
لیتوفیل می تواند در اکتشافات سطح االرضی
ژئوش��یمیایی و ژئوفیزیکی م��ورد توجه قرار
گیرد .همچنین وج��ود عناصر دیگری مانند
( )TIتیتان همراه با ایندیوم و اسکاندیوم و...
در کشور قابل بررسی و پیگیری است.
چشم انداز معدنی
رویک��رد و نگاه حاکمیت ب��ه زنجیره معدن و صنای��ع معدنی اغلب
بخشی است .این نگاه باعث شده ظرفیت های زیادی در حوزه معدن
غیرفعال باقی بماند
ظرفیت های زیادی غیرفعال است
سجاد غرقی
در زنجیره معدن
تمرکز حاکمیت
بر حمایت از
یک حلقه بوده و
این باعث شده
توسعه در سایر
بخش ها اتفاق
نیفتد
س��جاد غرقی ،نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع
معدن��ی ات��اق بازرگانی ایران ب��ا تاکید ب��ر اینکه نگاه
حاکمی��ت به بخ��ش معدن باید تغیی��ر کند به
گف��ت :رویکرد حاکمیت ب��ه زنجیره مع��دن و صنایع
معدنی اغلب بخشی است و این باعث شده ظرفیت های
زیادی در حوزه معدن غیرفعال باقی بماند.
نایب رئی��س کمیس��یون مع��دن و صنای��ع معدن��ی
ات��اق بازرگانی ای��ران با بیان اینکه گاه��ی به دوری از
خام فروش��ی و گاهی به مس��ائل دیگر توجه می ش��ود،
تصریح کرد :باید رویکرد بخش��ی به حوزه معدن تغییر
کند و از شعار دوری از خام فروشی یا اعمال محدودیت
برای فعاالن بخش معدن اجتناب کنیم تا بتوانیم شاهد
یک انقالب معدنی در کشور باشیم.
غرق��ی با تاکی��د بر اینکه بخش مع��دن ظرفیت های
زی��ادی دارد که تنها با تغییر رویکرد حاکمیت می توان
از این ظرفیت ها استفاده مطلوب کرد ،خاطرنشان کرد:
متاس��فانه بس��یاری از ظرفیت های معدنی در کشور ما
محبوس شده یا فعال نیس��تند .به دلیل موانع قانونی و
شرایطی که س��ازمان های حاکمیتی مثل انرژی اتمی،
منابع طبیعی و محیط زیس��ت برای برخی معادن ایجاد
می کنند ،رویکرد یکپارچه ای را در زمینه معادن کشور
شاهد نیس��تیم .نایب رئیس کمیسیون معدن و صنایع
معدن��ی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد :متاس��فانه در
بخش زنجیره معدن و صنایع معدنی به طور عمده تمرکز
حاکمیت بر حمایت از یک حلقه است و این باعث شده
توس��عه در س��ایر بخش ها به ان ترتیبی که باید اتفاق
نیفت��د .غرقی با بی��ان مثالی در توضیح بیش��تر درباره
رویکرد بخش��ی حاکمیت به بخ��ش معدن گفت :تمام
سیاس��ت گذاری ها بر زنجیره تولید شمش اهن و فوالد
ن ترتیب نهاده های سنگ اهن
متمرکز شده است .ب ه ای
مثل کنسانتره و دانه بندی با قیمتی کمتر از 50درصد
نرخ جهانی درب معدن فروخته می ش��وند .در واقع اگر
صادرکننده ای بخواهد یک تن کنسانتره از درب معدن
خری��داری کن��د ،می تواند ان را 50درص��د ارزان تر از
قیم��ت جهانی تهیه کند .ب ه ای��ن ترتیب معدنکار ضرر
می کند و این واسطه ها یا برخی صادرکنندگان هستند
که سود می برند .عوارض ۲۵درصدی بر صادرات
ب رئیس کمیس��یون معدن و صنایع معدنی اتاق
نای
بازرگانی ایران همچنین با اش��اره به اعمال عوارض ۲۵
درصدی بر ص��ادرات برخی مواد خام معدنی ازس��وی
وزارتخانه در س��ال گذش��ته و در ادامه مانع تراشی های
گمرک گفت :چنین سیاس��ت هایی تنها مانع رش��د و
توس��عه بخش معدن می ش��ود .در این روند تنها شاهد
انحص��ار ق��درت در دس��ت خری��داران و قیمت گذاری
دستوری در زنجیره تولید و درنهایت افت سرمایه گذاری
در بخش معدن خواهیم بود.
غرقی با بیان مثالی گفت :در سال ۹۷سرمایه گذاری
در بخش سنگ اهن حدود ۸۹درصد کاهش پیدا کرد.
وقتی دولت تصمیم گرفت نهاده ارزان تری را در اختیار
تولیدکنندگان شمش فوالد قرار دهد ،جلوی صادرات را
گرفت و با قیمت گذاری دستوری باعث ضعف رشد این
بخش شد .او ادامه داد :در حالی که سال گذشته کمتر
از ۱۰درصد کل تولید س��نگ اهن کشور صادر می شد،
امروز این مقدار هم با مشکل روبه رو شده است.
اهمیت دوری از بخشی نگری
بهرام شکوری
باید به اندازه
نیاز کشور
دست به
اکتشاف،
فراوری و
استخراج بزنیم
بهرام ش��کوری ،رئیس کمیس��یون مع��دن و صنایع
معدنی اتاق بازرگانی ایران نیز با بیان اینکه بخشی نگری
در معدن رویکرد درستی نیست به
گفت :باید به
اندازه نیاز کشور دست به اکتشاف ،فراوری و استخراج
بزنیم و زنجیره های متعدد را در صنایع معدنی گوناگون
تعریف کنیم .او گفت :در س��ال های گذشته در فواصل
متعدد به قسمت هایی از زنجیره تولید در بخش معدن
توجه بیشتری داشته ایم ،در حالی که برخی حلقه های
زنجیره مورد غفلت قرار گرفته اند .انتظار اس��ت وزارت
صنع��ت ،معدن و تجارت در سیاس��ت های خود تمامی
حلقه های زنجی��ره ارزش را مورد توجه قرار دهد تا در
ی��ک زمانبندی مش��خص بتوانیم به خروجی مناس��ب
دس��ت پیدا کنیم.رئیس کمیس��یون مع��دن و صنایع
معدن��ی اتاق بازرگانی ای��ران در ادامه گف��ت :بیش از
۱۱ه��زار معدن در کل کش��ور فعال اس��ت که تنها ۵
درصد مس��احت کش��ور را در بر گرفته اند .در این میان
۵۰درصد معادن فعال نیس��تند و از چرخه تولید خارج
شده اند .او با اشاره به بخشی نگری در حوزه های مختلف
مع��دن و اهمیت توجه به کالن نگری تصریح کرد :مواد
معدن��ی و منابع طبیعی در کش��ور م��ا ارزش مالی باال
و قابل توجهی دارند که در تمام کش��ور مش��هود است.
وال استریت ژورنال ارزش منابع طبیعی کشور را ۲۷.۳
تریلیون دالر ارزیاب��ی کرده و در این زمینه ایران را در
رتبه پنجم جهان قرار داده ،این در حالی اس��ت که ۹۵
درصد مساحت کشور را منابع طبیعی ،محیط زیست و
س��ازمان انرژی اتمی در ید قدرت خود گرفته و امکان
فعالیت بخش معدن را محدود کرده اند.
برنامه ریزی ها برای افق ۱۴۰۰
ش��کوری با اش��اره به برنامه ریزی ها برای افق ۱۴۰۰
تصری��ح کرد :تا افق 1400تولید ۵۵میلیون تن فوالد،
۸۰۰هزار تن کاتد مس ۱۰ ،تن طال و ...برای کش��ور در
نظر گرفته شده که می تواند ۶۰درصد درامدهای نفتی
را محقق کن��د .اگر به فعاالن بخش معدن اجازه دهیم
دست به فعالیت بزنند و ذخایر جدیدی را کشف کنند،
به طور طبیع��ی می توان چندین برابر درامد نفتی برای
کشور ارزاوری کرد.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی
ایران با اش��اره به اهمیت توجه به معادن عمقی و ایجاد
ب رئیس کمیس��یون معدن و صنایع معدنی اتاق
نای
بازرگانی ای��ران در ادامه با بیان اینکه خام فروش��ی در
بخ��ش معدن لزوما اقدامی منفی نیس��ت ،تصریح کرد:
دولت به جای اینکه مانع خام فروش��ی ش��ود که درواقع
مبارزه با معدنکاری اس��ت باید به دنبال انقالب معدنی
و تغییر رویکرد خود باش��د .هم��ه می دانیم که مبارزه
با خام فروش��ی بیش��تر حالت تبلیغاتی دارد و مصادیق
عینی ندارد .غرقی به عنوان راهکار حل مش��کل گفت:
حکمرانی زنجیره معدن و صنایع معدنی باید با مشورت
ش خصوصی و تش��کل ها صورت گیرد .رشد معادن
بخ
کوچک مقی��اس از دیگر مواردی اس��ت که باید مد نظر
ق��رار گیرد .امروز این معادن حدود ۸۵درصد اش��تغال
بخ��ش معدن را به خ��ود اختصاص داده ان��د ،در حالی
که تمامی سیاس��ت های تنظیمی ناظر بر معادن بزرگ
نیمه دولتی است .او در پایان گفت :با حضور وزیر جدید
صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت انتظار داریم ش��اهد تغییر
رویکرد و نگاه به بخش معدن از بخش��ی به کل زنجیره
تولید باشیم.
سخن پایانی...
انقالب در این حوزه گفت :تمام معادن کشور در سطح
و نهای��ت عمق ۳۰۰متر فعالیت می کنند ،در حالی که
تمام مع��ادن دنیا در عمق بیش از هزار متر دس��ت به
استخراج می زنند.
ش��کوری در پاسخ به این س��وال که چه انتظاری از
وزیر جدید صنعت ،معدن و تجارت دارید ،گفت :باتوجه
به تجربه های وزیر جدید و اش��نایی با مشکالت حوزه
معدن ،انتظار داریم برای رفع مشکالت و درگیری های
حوزه تولید و فعاالن اقتصادی گام های موثری بردارد.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی
ایران تصریح کرد :وزیری که با بخش خصوصی مانوس
بوده و 2دهه در بین فع��االن این حوزه فعالیت کرده،
بحق می تواند در بخش معدن خوش بدرخش��د .در این
بی��ن اگر وزارتخانه از ظرفیت تش��کل ها بهره ببرد و به
ش خصوص��ی گوش فرا ده��د ،می توان در
نظ��رات بخ
اجرای سیاس��ت گذاری ها گام های اساسی برای توسعه
بخش صنعت و معدن کشور برداشت.
ش��کوری در پایان گفت :بخشی نگری با اجرای نقشه
راه معدن و صنایع معدنی ،می تواند کمرنگ شود.
رویک��رد و نگاه حاکمیت ب��ه زنجیره معدن و صنایع
معدن��ی اغلب بخش��ی اس��ت .ای��ن نگاه باعث ش��ده
ظرفیت ه��ای زیادی در ح��وزه مع��دن غیرفعال باقی
بماند ،این در حالی اس��ت که صنای��ع معدنی زنجیره
ارزشی دارند که اگر نتوانیم نگاه مستقلی به ان داشته
باشیم و همواره به یکی از حلقه ها یا بخش ها بپردازیم،
در بلندمدت با توسعه نامتوازن در بخش معدن روبه رو
خواهی��م شد.کارشناس��ان به عن��وان راه��کار حل این
مش��کل ،باور دارند حکمرانی زنجی��ره معدن و صنایع
ش خصوصی و تش��کل ها
معدن��ی باید با مش��ورت بخ
صورت گی��رد .برای دوری از بخش��ی نگری دولت باید
نقش نهادهای دیگر را نیز به رسمیت بشناسد .همچنین
با اجرای نقشه راه معدن و صنایع معدنی بخشی نگری
را کاهش دهد .در سال های گذشته در فواصل متعدد
ب��ه حلقه هایی از زنجیره ارزش معدن توجه بیش��تری
داش��ته ایم اما برخی از حلقه ه��ای زنجیره مورد غفلت
قرار گرفته ان��د؛ بنابراین باید زنجی��ره ارزش را در کل
صنایع معدنی برقرار کنند تا در یک زمانبندی مشخص
بتوانیم به خروجی مناسبی دست یابیم.
معدن محرکی قوی در توسعه بخش خصوصی
مع��دن محرکی قوی در توس��عه بخش خصوص��ی و ایجاد
فرصت های ثروت و اش��تغالزایی است که استان اردبیل نیز به
لحاظ دارا بودن معدن ظرفیتی غنی در کشور به شمار می رود.
ب��ه گزارش تس��نیم ،از ۲۰پهنه معدنی موج��ود در ایران ۳
پهنه شامل قزل اوزن در خلخال ،سبالن قره سو در مشگین شهر
و باغرو در کوثر به اس��تان اردبیل تعلق دارد .سامان بخشیدن
به مش��کالت بخ��ش معدن و توس��عه ان ،این روزه��ا یکی از
اصلی تری��ن مطالبات و دل مش��غولی های مس��ئوالن اس��ت،
به طوری که معاون هماهنگی امور عمرانی اس��تانداری اردبیل
در جلسه با نمایندگان صنفی معدنکاران و مدیران دستگاه های
اجرایی مرتبط به افزایش س��هم بخش معدن در رونق تولید و
ایجاد اشتغال مولد اشاره کرد.
ف��رزاد قلندری اظه��ار کرد :باتوج��ه به اینک��ه معدنکاران،
بهره برداران و س��رمایه گذاران معدن ،همگی در یک سیس��تم
اقتصادی هستند و هدف انها پیشبرد و ارتقای اوضاع
اقتصادی اس��تان و ایجاد اشتغال است ،سهم بخش
مع��دن از رونق تولید و ایجاد اش��تغال مولد افزایش
می یاب��د .وی ب��ا بیان اینکه در بخش معدن اس��تان
ظرفیت های بسیار مناسبی وجود دارد که باید مورد
بهره برداری صحیح قرار بگیرد ،افزود :بخش معدن با
توجه و برنامه ریزی دقی��ق می تواند نقش مهمی در
توسعه اقتصادی استان بازی کند و به عنوان محرکی
قوی در توسعه بخش خصوصی مورد استفاده قرار گیرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی اس��تاندار اردبیل به مش��کل
اصلی معادن که خام فروش��ی اس��ت ،اش��اره ک��رد و گفت :در
اس��تخراج و فراوری بای��د به الزامات زیس��ت محیطی و ایجاد
صنایع پایین دس��تی معدنی به منظور جلوگیری از خام فروشی
توجه ش��ود .قلندری ب��ه برنامه ریزی هدفمن��د و علمی برای
ارتق��ای کمی و کیف��ی معادن اس��تان تاکید کرد و
افزود :از ظرفیت های ش��ورای معادن و تش��کل های
صنفی بخش معدن اس��تفاده ش��ده و دس��تگاه های
متولی نیز نس��بت به اسیب شناسی و حل مشکالت
بخ��ش معدن اقدام خواهند ک��رد .در صورت نیاز به
رفع موانع و تسهیل امور در سطح استانی و پیگیری
در سطح ملی امادگی کامل وجود دارد.
مع��اون هماهنگی ام��ور عمرانی اس��تاندار اردبیل
با بی��ان اینکه باید موانع حفاری و اکتش��اف پهنه های معدنی
استان برطرف ش��ود ،افزود :این امادگی در استان وجود دارد
تا برای رفع موانع فعاالن بخش معدنی اس��تان حمایت الزم از
سرمایه گذاری در این بخش صورت گیرد.
وی ب��ا اش��اره به اینک��ه مدیریت صنعت و معدن اس��تان و
فرمانداران��ی که در محدوده شهرس��تان انها پهنه معدنی قرار
دارد باید نهایت همکاری را با س��رمایه گذاران داش��ته باشند،
افزود :در راس��تای راه اندازی ش��هرک صنعتی خصوصی ویژه
اکتش��اف معدن مجوزهای الزم در کمترین زمان ممکن صادر
می ش��ود .در این رابط��ه تالش می کنیم همزمان با اکتش��اف
محصوالت معدنی صنایع باالدستی نیز در استان ایجاد شود.
کارشناس��ان معتقدند ،باتوجه به اینکه استان اردبیل در کل
کشور از لحاظ وجود معدن یک منطقه بی نظیر به شمار می رود،
ش��رط موفقیت در بخش معدن استان اردبیل پیوند دادن ان
به صنعت و تجارت است.تس��ریع در اکتشاف و عملیاتی کردن
اس��تخراج معادن در استان می تواند عالوه بر ایجاد فرصت های
ش��غلی به جذب س��رمایه گذاری بخش خصوصی منجر شود؛
البت��ه مجموعه صنعت و معدن اس��تان اردبیل نیز می تواند در
راس��تای جذب س��رمایه گذار بخش خصوصی به شتاب گیری
سرمایه گذاری ها کمک کند و اقتصاد استان را رونق دهند. صفحه 12
13
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
باجه خبر
تفاهم فروشگاه های زنجیره ای رفاه با مبین نت و همراه اول
زیرساخت های ارتباطی رفاه توسعه می یابد
ی رفاه ،ش��رکت
ش��رکت فروش��گاه های زنجیره ا
ارتباط��ات مبین ن��ت و هم��راه اول تفاهمنام��ه
هم��کاری امض��ا کردن��د .به گ��زارش روابط عمومی
ی رفاه ،مراسم امضای
شرکت فروشگاه های زنجیره ا
تفاهمنام��ه همکاری میان ش��رکت فروش��گاه های
ی رف��اه ،ش��رکت ارتباط��ات مبین ن��ت و
زنجی��ره ا
موسس��ه خدم��ات رفاه��ی کارکنان هم��راه اول ،با
حضور مدیران عالی رتبه در س��اختمان ش��ماره یک
همراه اول برگزار ش��د .مش��اوره ،طراحی ،توسعه و
ایج��اد زیرس��اخت های ارتباطی و زیرس��اخت های
فناوری اطالعات مورد نیاز فروش��گاه های زنجیره ای
رف��اه با توج��ه به امکانات مبین ن��ت و ارائه خدمات
ی رفاه از
رفاه��ی ازس��وی فروش��گاه های زنجی��ره ا
مفاد این قرارداد ۳س��اله اس��ت ک��ه در دو فاز اجرا
خواهد ش��د .رس��ول محمدی ،عضو هیات مدیره و
ی رفاه با
مدیرعامل ش��رکت فروش��گاه های زنجیره ا
ابراز خرس��ندی از انعقاد این قرارداد همکاری گفت:
امیدواری��م امضای این تفاهمنام��ه اغازگر اتفاقات
خوب در عرصه اقتصاد کش��ور باش��د و بتوان نتایج
مثبت ان را به زودی مش��اهده ک��رد .وی ادامه داد:
فروشگاه های رفاه در راستای توزیع مدرن و نظام مند
کااله��ای م��ورد نیاز مردم گام بلندی را برداش��ته و
می دانیم که مس��یری طوالنی در این راستا در پیش
داریم .امید است قراردادهای همکاری مشابه ،ما را در
تحقق اهداف شرکت در جهت خدمت به هموطنان
عزیزمان یاری دهد .محمدی در پایان خاطرنش��ان
کرد :در س��ال های اخیر ش��رکت رفاه به عنوان یک
بنگاه اقتصادی خصوصی و خدمت رس��ان به مردم،
غیناقی ،عضو هیات مدیره ش��رکت همراه اول نیز با
ابراز خوش��حالی از همکاری با شرکت فروشگاه های
ی رف��اه اظهارک��رد :از اعتماد ای��ن بنگاه
زنجی��ره ا
اقتصادی خوش��نام و باس��ابقه به شرکت همراه اول
و مبین ن��ت برای اغاز هم��کاری چندجانبه و انعقاد
ق��رارداد ،سپاس��گزار و امیدوارم ای��ن اتفاق اغازگر
جریان مثبت در راس��تای پیش��رفت در عرصه های
گوناگون س��ازمانی ش��ود .وی در پایان تصریح کرد:
فروشگاه های رفاه همواره در مواقع بحرانی و حساس
کشور به عنوان زنجیره حیاتی تامین کاالهای اساسی
ب��وده و اعضای این خانواده ب��زرگ جهت رفاه حال
مردم همچنان در حال خدمت هس��تند؛ همکاری با
رفاه را به فال نیک می گیریم و امیدواریم اثار مثبت
و اثربخ��ش این همکاری ها به زودی به بار بنش��یند.
گفتنی اس��ت انعقاد قرارداد همکاری با ش��رکت ها،
س��ازمان ها ،نهاد ها و سازمان های خصوصی و دولتی
از برنامه های جاری شرکت فروشگاه های زنجیره ای
رفاه برای تحقق اهداف بلندمدت سازمانی این بنگاه
اقتصادی خصوصی است.
با نهاد ها ،س��ازمان ها و ش��رکت های ب��زرگ دولتی
و خصوص��ی قرارداد همکاری امضا کرده اس��ت که
از می��ان انها می توان به ق��وه قضاییه ،کمیته امداد
امام خمینی (ره) ،صندوق بازنشس��تگی کشوری و...
اشاره کرد .امروزه این ظرفیت در فروشگاه های رفاه
ایجادش��ده که در مقیاس کش��وری بتواند همکاری
کارب��ردی و موث��ری را در جهت اعتالی اقتصادی و
رفاهی مردم با ش��رکت ها و س��ازمان های کلیدی و
مهم کشور داشته باشد .در ادامه این مراسم ،مهدی
گروه خبر
editor@smtnews.ir
ادامه رشد نجومی اوراق تسهیالت مسکن
قیمت برخی نمادها به۱۵۰هزارتومان رسید
اوراق تسهیالت مس��کن در کم نظیرترین قیمت ها روز
گذشته تا ۹۹هزار تومان افزایش یافت و در استانه ۱۰۰
هزار تومانی ش��دن قرار گرفت ،یک نماد نیز حدود ۱۵۰
هزار تومان فروش رفت! بر همین اساس اگرچه میانگین
قیمت تع��داد زیادی از نمادهای معامالتی تس��ه (اوراق
تسهیالت مسکن صادرشده از بانک عامل بخش مسکن)
در معامالت روزگذشته در بازه ۹۱تا ۹۵هزار تومان قرار
داش��ت ،اما در یکی از نماده��ای معامالتی تملی (اوراق
تسهیالت مسکن صادرشده از بانک ملی) قیمت هر برگه
تا ۹۹هزار تومان هم رس��ید؛ این در حالی اس��ت که تا
پیش از افزایش قیمت برگه های تس��هیالت مس��کن در
خرداد امس��ال ،هر برگه تملی از اردیبهش��ت امسال به
قبل ،حداکثر تا ۲۰هزار تومان خرید و فروش می ش��د.
این ارقام س��نگین فروش اوراق یادش��ده در حالی است
که هر برگه تس��هیالت مسکن ،متضمن فقط ۵۰۰هزار
تومان وام مس��کن است! به نظر می رسد نبود محدودیت
ف��روش اوراق تمل��ی از زمان خرید که بر خالف تس��ه،
دارنده اوراق تس��هیالت مس��کن بانک مسکن نمی تواند
تا ۴ماه از زمان خرید ،ان را به فروش برس��اند ،س��بب
دامن زدن س��فته بازان به اوراق تس��هیالت مسکن بانک
ملی باشد.
گرانی؛ عامل کاهش شدید تعداد معامالت
خاطرنش��ان می ش��ود معام�لات دی��روز ب��ازار اوراق
تسهیالت مس��کن به دنبال افزایش بی حد و حصر قیمت
ه��ر برگه ،با حداق��ل تعداد معامالت و تع��داد برگه های
معامله شده نسبت به هفته گذشته به پایان رسید؛ به جز
چند نماد تس��ه که زیر ۱۲۰۰برگ��ه به فروش رفت ،در
س��ایر نمادها ،تعداد برگه های فروخته شده کمتر از هزار
برگه بود .اعضای شورای عالی بورس از نرخ ها باخبرند؟
پی��ش از ای��ن ،امی��ر هامون��ی ،مدیرعام��ل فرابورس
از احتم��ال اعم��ال محدودیت ه��ای جدید ب��رای اوراق
تس��هیالت مس��کن اعم از تس��ه و تملی در تیر امس��ال
خب��ر داده بود ک��ه از ان زمان تاکنون ،ن��ه فرابورس ،نه
ش��ورای پول و اعتبار و نه ش��ورای عالی ب��ورس در این
زمین��ه مصوبه ای نداش��ته اند .همچنین گفته می ش��ود
یکی از دالیل هجوم س��فته بازان به بازار اوراق تسهیالت
مسکن ،اعالم خبر احتمال افزایش سقف تسهیالت خرید
یا ساخت مسکن از سوی وزیر راه و شهرسازی و بررسی
این پیشنهاد در شورای پول و اعتبار بوده است.
مردم ،متضرر واقعی گرانی اوراق
س��رمایه گذاری س��فته بازان در بازار اوراق تس��هیالت
مس��کن ،س��بب وارد امدن فش��ار به خری��داران واقعی
ای��ن اوراق ش��ده که قصد دارند با خری��د این برگه ها ،از
تسهیالت خرید مسکن بهره مند شوند.
توسعه بیمه های زندگی از استراتژی های مهم بیمه ملت
معاون فنی بیمه های اش��خاص بیمه ملت از اختصاص
۴۴درصد پرتفوی بیمه ملت به این معاونت و رشته های
ان در نیمه نخست س��ال ۹۹خبر داد .به گزارش ایسنا،
ریحانه جناتی با تش��ریح عملکرد ۶ماهه س��ه مدیریت
بیمه ه��ای درمان ،بیمه ه��ای زندگ��ی و بیمه های عمر
و حوادث ،بیان کرد :در رش��ته بیمه های زندگی ،رش��د
۴۵درصدی حق بیمه وصولی و رش��د ۳۲درصدی تعداد
بیمه نامه های صادرشده نس��بت به مدت مشابه در سال
۱۳۹۸با وجود شیوع کرونا و مشکالت اقتصادی موجبات
تحق��ق ۱۰۷درصدی بودجه تعیین ش��ده ب��رای ۶ماهه
نخست امسال را برای بیمه ملت فراهم کرد .معاون فنی
بیمه های اش��خاص بیمه ملت ،توس��عه بیمه های زندگی
را از اس��تراتژی های مهم این شرکت عنوان کرد و گفت:
کمیته ای اختصاص��ی به نام کمیت��ه «راهبری بیمه های
زندگی» تش��کیل ش��ده که با حض��ور اعضای
هیات مدی��ره ،معاون��ان و مدیریت های مربوط
نس��بت به اتخاذ تصمیم ه��ای ارزنده به منظور
اختصاص منابع به س��ازمان فروش و توس��عه
کان��ال توزیع در ح��وزه بیمه های زندگی اقدام
می کن��د .معاون فنی بیمه های اش��خاص بیمه
ملت ،سهم رش��ته درمان را بیشترین سهم در
پرتفوی بیمه های اش��خاص بیمه ملت ذکر کرد و افزود:
ب��ا توجه به تغییر رفتار مش��تری بر اث��ر بیماری کووید
۱۹و کاه��ش چش��مگیر خس��ارت در ماه های نخس��ت
ای��ن بیماری ،ش��رکت بیمه ملت با اس��تراتژی بس��یار
هوشمندانه ای س��ال ۹۹را به جذب پرتفوی های ارزنده
در ح��وزه درم��ان اختص��اص داد .وی در همین زمینه
توضیح داد :بیمه ملت س��عی کرد با ورود به این حوزه و
اجرای متناسب سازی حقوق بازنشستگان بانک ها
جذب پورتفوی های س��وداور همراه با مدیریت
ریس��ک با اختصاص حق بیمه مناسب و کنترل
خسارت ،س��هم قابل قبولی را از صنعت در این
حوزه به خود اختصاص دهد.
جنات��ی ب��ه رش��د بیمه های درمان نس��بت
به س��ال گذش��ته اش��اره کرد و گف��ت :در ۶
ماه نخس��ت امس��ال ،در تع��داد بیمه نامه های
صادرش��ده در حوزه درم��ان ۶۸درص��د و در حق بیمه
تولیدی ۲۷درصد رشد را نسبت به مدت مشابه در سال
گذش��ته ش��اهد بودیم .وی در بخش دیگری از سخنان
خود با تاکید بر مدیریت ریسک در این معاونت افزود :با
ارزیابی ریس��ک و مدیریت ان توانستیم نسبت خسارت
را در مقایس��ه با ۶ماه نخس��ت سال گذش��ته ،ثابت نگه
داری��م .ریحانه جناتی با اش��اره به ش��یوع بیماری کرونا
امادگی بانک صادرات برای حمایت از «میهن»
مدیرعامل صندوق بازنشس��تگی بانک ها از اجرای متناسب س��ازی ۹۰درصدی
حقوق بازنشس��تگان بانک ها و رشد میانگین 200درصدی وام های پرداختی خبر
داد .به گزارش ایلنا ،س��دیدی ،مدیرعامل صندوق بازنشستگی بانک ها اعالم کرد با
توج��ه به اقدامات انجام ش��ده و اخذ مصوبات الزم از هی��ات امناء و مجمع عمومی
بانک ها فرایند اجرایی متناسب سازی اغاز شده و دستورالعمل پیشنهادی صندوق
در حال نهایی ش��دن با بانک های مش��ترک است.س��دیدی متناسب سازی ،مجوز
س��رمایه گذاری در بازاره��ای اولیه ،اصالح نحوه محاس��به حق��وق از کارافتادگان،
رش��د میانگین ۲۰۰درصدی وام های پرداختی و اصالح پرتفوی سرمایه گذاری را
بخشی از دستاوردهای ماه های اخیر صندوق دانست و گفت :اول مهر ،تاریخ اعمال
متناسب سازی حقوق بازنشستگان بانک ها بود.
مدیرعامل بانک صادرات ایران در دیدار مدیران شرکت لبنیاتی
میهن برای تداوم همکاری و تامین مالی طرح های توسعه ای این
شرکت ،اعالم امادگی کرد .به گزارش روابط عمومی بانک صادرات
ای��ران ،حجت اهلل صیدی در این دیدار که با حضور اعضای هیات
مدی��ره و مدیران ارش��د بانک و موس��س و مدیرعامل ش��رکت
ح طراوت
لبنیاتی میهن برگزار ش��د ،با معرف��ی کارکردهای طر
بان��ک ص��ادرات ایران برای تامین س��رمایه در گ��ردش ،طراوت
مس��کن و طراوت توسعه ،ظرفیت های جدید این بانک برای حمایت بیشتر
از شرکت لبنیاتی میهن را برشمرد .صیدی با اشاره به پوشش زیان انباشته
در صورت های مالی ۶ماهه ،افزایش منابع و سوداوری مناسب بانک ،گفت:
عملکرد ۶ماه بیمه ملت در یک نگاه
سرپرس��ت معاونت فنی بیمه های اموال و مسئولیت بیمه ملت در تشریح
عملکرد ۶ماهه این شرکت از ظرفیت های اتکایی سخن گفت و ان را سبب
دلگرمی و تقویت واحدهای فنی این شرکت دانست.
مس��عود قراگوزلو با اش��اره به عملکرد مطلوب ش��رکت بیمه ملت و عبور
۱۴۸درص��دی از بودج��ه تعیین ش��ده گفت :نوع تخصص و نوع رش��ت ه در
پرتف��وی بیمه ای بس��یار اثرگذار اس��ت و ورود به هر رش��ته تجربه بس��یار
باالیی را می طلبد .وی با تاکید بر رش��ته های بیمه ای مهندسی ،نفت ،گاز و
پتروش��یمی بیان کرد :در نفت و گاز در حوزه س��احلی و فراساحلی کارهای
ارزنده و بزرگی انجام ش��ده و رشد بسیار خوبی را در ۶ماه نخست سال ۹۹
تجربه کردیم.
سرپرس��ت معاونت فنی بیمه های اموال و مسئولیت بیمه ملت ،در بخش
دیگری از سخنان خود به حوزه بیمه های کشتی و بدنه کشتی و P&Iاشاره
کرد و افزود :ش��رکت بیمه ملت توانست برای چندمین سال پیاپی ،پوشش
بیمه ه��ای یکی از بزرگ تری��ن ناوگان های خاورمیانه را ب��ه البوم افتخارات
خود اضافه کند.
وی اهمیت ارائه خدمات به روز برای چنین ناوگانی با ترددهایی در س��طح
جهانی را برش��مرد و اظهارکرد :ارائه چنین خدماتی ،خبرگی بس��یار باالیی
را می طلبد ک��ه همکاران بیمه ملت در حوزه ه��ای بیمه های باربری و بدنه
کشتی ،امسال نیز توانستند این افتخار را برای بیمه ملت کسب کنند.
مس��عود قراگوزل��و در همین باره ادامه داد :رش��د ح��دود ۲۴۰درصدی
در ص��دور بیمه های کش��تی به نس��بت ۶ماهه ابتدای س��ال ۹۸از جمله
و تاثی��ر ان بر بیمه ه��ای عمروح��وادث و درمان گفت:
بیماری کووید ۱۹ب��ر بیمه های درمان و جذب پرتفوی
در این رش��ته تاثیر مثبتی گذاشت اما در مقابل ،افزایش
خسارت در بیمه های عمر و حوادث را به همراه داشت و
بخش مهمی از پرتفوی این رشته در حوزه گردشگری و
مسافران ورودی و خروجی را کاهش داد.
جناتی طرح های «حوادث با پوش��ش کرونا»« ،ارامش
در تحصیل» و «ارامش روستاییان» را از جمله طرح های
ارائه ش��ده در بیمه های عمر و حوادث برش��مرد و گفت:
ت�لاش کردیم پورتفوی این رش��ته را ترمیم کنیم تا این
طرح ها ادامه رش��د در ای��ن حوزه را به ارمغ��ان بیاورد.
در واقع سعی ش��د با ارائه ای��ن طرح های خاص ،هم نیاز
مشتری رفع شود و هم مسئولیت اجتماعی خود در این
دوران سخت را انجام داده باشیم.
موفقیت های بیمه ملت در این رش��ته بیمه ای است که نشان از تحقق ۴۳۴
درصدی بودجه تعیین ش��ده این رشته در بیمه ملت دارد .سرپرست معاونت
فنی بیمه های اموال و مسئولیت بیمه ملت ،در بخش دیگری از سخنان خود
بیان کرد :در بیمه های بدنه خودرو و شخص ثالث ،همچون سال های گذشته
سعی شده نگاه اخذ ریسک به هر بهایی را نداشته و در جذب پرتفوهایی که
مطلوبیت بیشتر و ریسک پایین تری به همراه دارد ،بکوشیم.
وی با تاکید بر اهمیت خُ رده فروش��ی در فروش بیمه نامه گفت :در رش��ته
بیمه های اتش س��وزی و مس��ئولیت نیز رکوردهای بس��یار خوبی را کسب
کردیم و همواره تالش می کنیم که ش��رکت را از ریس��ک کارکردن فقط با
اکانت های بزرگ تا حدودی برهانیم.
مس��عود قراگوزلو همچنین با اش��اره به صدور ح��دود ۲۴۰میلیارد ریال
بیمه نامه در بیمه های مهندس��ی بیان کرد :بیمه های مهندس��ی رش��د ۷۰
درصدی به نس��بت مدت مشابه در سال گذشته را تجربه کرده است که در
تحقق بودجه ۶ماه نخست سال نیز رشد ۱۶۸درصدی را به خود اختصاص
داده و با پرداخت مبلغ ۶میلیارد و ۷۰۰میلیون ریال ۲.۸ ،درصد خس��ارت
پرداخت کرده است.
وی تمدید مجوز قبولی اتکایی از خارج را جزو دس��تاوردهای بسیار خوب
ای��ن ش��رکت عنوان کرد و اف��زود :عملکرد بیمه های اتکای��ی بیمه ملت در
صنعت بیمه ،زبانزد و ش��اخص اس��ت و بیمه مل��ت از بهترین ظرفیت های
اتکایی برخوردار اس��ت که دلگرمی و تقویت واحدهای فنی این ش��رکت را
به همراه دارد.
بانک صادرات ایران برای حمایت از واحد های تولیدی و بنگاه های
بزرگ کش��ور ،طرح های متنوع بانکی ارائ��ه می کند و برای تحقق
برنامه های توسعه ای شرکت لبنیاتی میهن نیز در کنار این شرکت
ایستاده است .وی با بیان اینکه تولید در شرایط فعلی با تنگناهایی
همراه اس��ت ،اظهارکرد :شاهد تالش شبانه روزی مدیران مجموعه
ش��رکت لبنیاتی میهن هس��تیم .اتفاق ناگوار اتش س��وزی در این
شرکت خوشبختانه با همت و کاردانی مدیران ان به خوبی مدیریت
ش��د و بانک صادرات ایران برای حمایت از این شرکت امادگی کامل دارد.
مدیرعام��ل بانک صادرات ای��ران افزود :وجود تن��وع در زنجیره ارزش این
شرکت جای تبریک دارد و امیدواریم همیشه در اوج باشد.
سقف خرید در بازار متشکل ارزی افزایش یافت
براس��اس تصمیمات جدید بانک مرکزی برای مدیریت
بازار ارز ،س��قف خرید بانک ها و صرافی ها در بازار متشکل
ارزی ب��ه ۵۰۰هزار دالر افزایش می یابد و این بانک روزانه
۵۰میلی��ون دالر در قالب اس��کناس در این ب��ازار عرضه
خواهد کرد.
بانک مرکزی با انتش��ار اطالعیه ای اع�لام کرد :با هدف
مدیریت و تنظیم بازار ارز کش��ور مقرر ش��د ،سقف خرید
کارگزاران (بانک ها و صرافی ها) در بازار متش��کل ارزی از روز کاری دوش��نبه (۲۱
مهر) به ۵۰۰هزار دالر افزایش یابد .همچنین بر این اس��اس بانک مرکزی ،روزانه
از طریق بازارساز ۵۰میلیون دالر در بازار یادشده در قالب اسکناس عرضه خواهد
ک��رد .بازار متش��کل ارز ،مهم ترین طرح دولت برای س��اماندهی بازار ارز به ش��مار
می رود .به نظر کارشناس��ان ،بازار متشکل ارز در صورت کارکرد درست می تواند به
جوالن دالالن و س��وداگران در بازار ارز پایان داده و عالوه بر ثبات قیمت ها ،نرخ ها
را نیز کاهش دهد .قرار است در بازار متشکل ارزی ،معامالت اسکناس و نقد انجام
شود؛ بر این اساس صادرکنندگان و دارندگان ارز می توانند به وسیله صرافی ها برای
فروش ،نرخ مورد نظر خود را در س��امانه بازار متش��کل به ثبت برسانند .اکنون در
بازار متش��کل ارز ،معامالت نقدی ارزهای عمده انجام شده و معامالت حواله جات
ارزی همچنان در س��امانه نیما اجرایی می ش��ود .بانک مرکزی تاکنون در چندین
مرحله اقدام به افزایش س��قف خرید و فروش نقدی ارز در این بازار کرده اس��ت،
به عنوان نمونه در اواخر پارس��ال از ۱۰هزار دالر به ۵۰هزار یورو یا معادل ان به
سایر ارزها تغییر یافت.
نظرگاه
رونق بانکداری
با رشد
کارمزد خدمات
فرهاد بهمنی
کارشناس ارشد بانکداری
تالش بانک مرکزی در اقتصادهای پیش��رو همواره در کاهش سود
س��پرده ها و نرخ سود تسهیالت و به تبع کاهش نرخ تمام شده پول و
تامین مالی بنگاه ها و شرکت ها برای انجام پروژه ها بوده و نتیجه ان،
رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال و توسعه پایدار است.
در کش��ور ما به طور کلی بخش عمده ای از درامد بانک ها ش��امل
درامدهای حاصل از اعطای تس��هیالت بوده و کس��ب وکار غالب در
بانک های کش��ور مبتنی بر سود حاصل از تفاوت های نرخ بهره ،سود
س��پرده و نرخ تس��هیالت پرداختی اس��ت و نتیجه ان تالش بانک
مرکزی و شورای پول و اعتبار به عنوان نهادهای نظارتی و تصمیم گیر،
برای کنترل مداوم این نرخ ها و متعادل کردن انها برای کاهش نرخ
تمام ش��ده پول و تامین مالی بنگاه هاس��ت و این موضوع و اس��تفاده
اهرمی از مکانیس��م های جذب منابع در بانک ها س��بب ایجاد رقابت
ناسالم یا اتخاذ سیاست های نادرست (مثل شرکت داری برای تامین
سود سپرده) در شبکه بانکی نیز می شود.
درصورتی که برای ایجاد رقابت س��الم می توان با توس��عه و ترویج
خدمات و رش��د درامدهای کارمزدی ،کیفیت خدمات شبکه بانکی
را افزای��ش داد و س��هم غیربهره ای (ش��به ربوی) درام��دی را نیز در
بانک ه��ا افزایش داد و مش��تریان جذب کیفیت خدمات ش��ده و در
نهای��ت ،هزینه تامین مالی به دلیل کاهش نرخ پول طبق توضیحات
قبلی کاهش می یابد.
درامده��ای غیرمش��اع ،به دلی��ل دریافت کارم��زد به طور نقدی و
در نتیج��ه ،ایجاد جریان نقد برای بانک و ریس��ک پایین نس��بت به
درامده��ای مش��اع جذابیت مطلوبی برای بانک ها دارد مش��روط بر
اینکه مشمول موضوع صرفه اقتصادی در ارائه این خدمات باشد.
یکی از موضوعاتی که سبب کاهش جذابیت این موضوع در بانک ها
ش��ده ،مس��ئله نرخ کارمزد ارائه این خدمات است که در بسیاری از
موارد بس��یار کمتر از نرخ تمام ش��ده ارائه این خدمات اس��ت و این
موض��وع حت��ی در هزینه ادوات و تجهی��زات الکترونیک که در ارائه
خدمات غیرحضوری نیز کاربرد دارد ،اثر گذاش��ته و فرایند توس��عه
در این بخش را مختل کرده اس��ت؛ به هر ترتیب کارمزد خدمات با
توجه به نوع ان وابس��تگی زیادی به تامین نیروی انس��انی ماهر در
ارائه خدمات حضوری و زیرساخت های فنی الکترونیکی و دیجیتالی
برای خدمات غیرحضوری دارد و اورده این خدمات که همان درامد
کارمزدی خدمات اس��ت ،نقش اصلی و محرک در توسعه این بخش
را دارد.
بانک��داری الکترونیک��ی نی��ز یک��ی از عوامل موثر ب��ر درامدهای
غیرمش��اع اس��ت و این نوع بانکداری به وس��یله کاهش هزینه ها و
افزایش سوداوری بانک ،افزایش سرعت در ارائه خدمات به مشتریان
و دسترس��ی اسان و شبانه روزی مشتریان به خدمات توانسته از قید
زمان و مکان ازاد ش��ده و جایگاه اقتصادی ویژه ای برای خود ایجاد
کند.
همچنین گس��ترش بانک��داری الکترونیک به واس��طه س��هولت
دسترس��ی مش��تریان به خدمات بانکی موج��ب افزایش درامدهای
غیرمش��اع بانک ه��ا می ش��ود و کارمزد و درامده��ای حاصله از نظر
نحوه محاس��به و تامین این کارمزد ،موضوعی قابل بحث اس��ت که
یکی از موارد مهم در مدل کارمزدی فعلی نحوه اخذ کارمزد اس��ت،
بدین ش��کل که بانک ها در بسیاری از ترکنش ها و مبادالت مالی ،در
قبال خدماتی که مش��تریان انه��ا از بانک های دیگر می گیرند (مثل
برداش��ت نقدی خودپ��رداز) باید کارمزد مرب��وط را پرداخت کنند،
این درحالی اس��ت که مش��تری بهره بردار اصلی خدمت بوده و هیچ
هزین��ه ای برای انجام خدمات یا تعدد انجام خدمات نپرداخته و این
مس��ئله در افزایش تعدادی برخی تراکنش ها در کل ش��بکه بانکی
تاثیر مستقیم دارد.
با توجه به مباحث مطرح ش��ده ،رشد درامدهای کارمزدی بانک ها
دو نتیجه ملموس در کل صنعت بانکداری دارد و تجربه کش��ورهای
دیگر نیز این موضوع را نش��ان می دهد که نخس��تین نتیجه ملموس
ان ،توانایی بانک ها در س��رمایه گذاری برای توسعه خدمات متنوع و
استفاده از فناوری های نوین و دیجیتال است و این موضوع باتوجه به
صرفه اقتصادی حاصل از راه اندازی خدمات نوین و دیجیتال ،س��بب
تمایل بانک ها به سرمایه گذاری در این بخش شده و نتیجه عینی ان،
افزایش کیفیت خدمات و تسهیل در ارائه خدمات بانکی به مشتریان
اس��ت که بدون ش��ک کیفیت ،تنوع و سرعت ارائه خدمات منجر به
رش��د رضایت مندی مشتریان از خدمات بانکی و کاهش هزینه های
مردم در بهره برداری از این خدمات خواهد شد.
دومی��ن نتیج��ه مهم رش��د درامدهای کارم��زدی در درامدهای
بانکی ،کاهش نرخ تس��هیالت به دلیل کاهش هزینه پول در صنعت
بانکداری است .این موضوع با توجه به دالیل ذکرشده ،اثار مثبتی در
کاهش تورم و رشد اقتصادی و افزایش اشتغالزایی دارد و بدون شک،
مش��تریان بانک ها در صورت اگاه��ی از اثر مثبت کارمزدمحوری در
صنعت بانکداری تمایل بیشتری به ان نشان خواهند داد.
همان گون��ه ک��ه پیش تر بیان ش��د ،بنگاه های اقتص��ادی ملزم به
سوداوری بوده و بسیاری از بانک های کشور نیز خواسته و ناخواسته
برای تحقق سوداوری ساالنه و حفظ کسب و کار خود مجبور به اتخاذ
سیاس��ت ها و تصمیماتی ش��ده که انها را در مسیر کسب درامدهای
سهل الوصول با ریسک باال قرار داده است.
ح��ال اگ��ر مجموع��ه تصمیم گیران کس��ب و کار بانک��ی با اتخاذ
رویک��ردی متفاوت در بانک ها به جای تمرک��ز بر درامدهای حاصل
از تس��هیالت ،درامدهای مناسبی از محل خدمات کارمزدی داشته
باش��ند ،کسب وکار بانکداری بهبودیافته و اقتصاد کشور نیز می تواند
از جری��ان نقدینگ��ی مناس��ب با ن��رخ پایین در جه��ت تامین مالی
نیازهای توسعه ای خود برخوردار شود .با توجه به اینکه بانک مرکزی
سیاست گذار اصلی در حوزه درامدهای مشاع و غیرمشاع بانکی بوده
و نی��از روز اقتص��اد کش��ور کاهش هزینه تامین مالی بنگاه هاس��ت،
بنابراین افزایش و تنوع خدمات در کنار افزایش نرخ ارائه خدمات در
بانک ها و نیز تغییر رویکرد اخذ و تسهیم کارمزد می تواند چشم انداز
اقتصادی بهتری را برای کشور ترسیم کند. صفحه 13
14
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
بانک و بیمه
یادداشت
ابهام در اجرای
قانون«اصالح
قانون چک»
سیامک تقی پور
کارشناس بانکی
در گفت وگو با کارشناسان دالیل اجرا نشدن قانون جدید چک را بررسی کرد
زور قانون هم به چک نمی رسد
گروه بانک و بیمه
editor@smtnews.ir
در مرداد ۱۳۹۷نمایندگان دوره یازدهم مجلس شورای اسالمی درباره اصالح قانون چک به نتایجی رسیدند که با اکثریت ارا نیز به
تصویب رسیده ،اما تا امروز برخی از مواردی که باید طبق زمانبندی این اصالحیه به اجرا درمی امد هنوز هم کان لم یکن باقی مانده اند.
برای مثال بند عدم وصول چک هایی که در وجه حامل صادر شده اند یکی از مواردی است که همچنان اجرا نشده ،در حالی که از زمان
اجرای ان نیز مدت زیادی گذشته است .البته در همان دوره (سال )۱۳۹۷نیز شورای نگهبان در مقاطعی اصالحیه هایی به این طرح
زد و بار دیگر به مجلس بازگرداند اما در نهایت این قانون به تصویب رسید .برخی کارشناسان بر این باورند که بانک مرکزی عامل این
تاخیر در اجرا اس��ت ،اما دس��ته دیگری از صاحب نظران امور بانکی معتقدند مش��کالت حقوقی زیادی در این طرح وجود دارد که باید
با بازبینی دقیق و کارشناس��انه بار دیگر مورد بررس��ی مجلس قرار گیرد؛ در غیر این صورت کاری از دس��ت مدیران بانک مرکزی برای
اجرای قانون جدید چک برنمی اید .باتوجه به کش وقوس های پیرامون این طرح انتظار می رفت نمایندگان مجلس یازدهم که رویکرد
بسیار متفاوتی نسبت به نمایندگان دوره پیش از خود دارند ،برای رفع مشکالت این قانون اقدام به بررسی ان کنند اما در پیگیری هایی
که خبرنگار
از کمیس��یون های اقتصادی و حقوقی مجلس داش��ت مش��خص شد هنوز این مسئله در دستور کار نیست و حتی
در کمیسیون ها نیز مورد بحث قرار نگرفته است .طبق گزارش هایی که در رسانه ها منتشر شده نیز گفته می شود بانک مرکزی تنها ۳
مورد از موارد ۱۲گانه قانون جدید چک را ابالغ و اجرا کرده و ۹مورد دیگر همچنان بالتکلیف هس��تند و این وظیفه اهالی بهارس��تان
است که درصدد پیگیری این مسئله برامده و اصالحات الزم را در صورت نیاز اعمال کنند.
عکس :ایدا فریدی
تقریب��ا در تم��ام کش��ورهای جهان چ��ک یکی از
اصلی تری��ن ابزاره��ای دادوس��تد مال��ی در اقتصاد
به ش��مار می رود ک��ه البته در کش��ورهای مختلف با
الزامات مختلفی در نحوه بکارگیری در چرخه اقتصاد
همراه اس��ت .این ابزار دادوس��تد مانند شمشیری دو
لب��ه عم��ل می کند زیرا هم می توان��د گردش مالی را
ُکند کند و حتی س��بب کمبود نقدینگی از جهت نقد
نش��دن ش��ود و هم می تواند برای دس��تگاه قضایی و
امنیت اجتماعی نیز بس��یار هزینه زا باش��د .تا همین
چند س��ال پی��ش امارهای قوه قضایی��ه حاکی از ان
بود که پرونده های چک برگشتی رتبه دوم را در بین
پرونده ه��ای حقوقی به خود اختصاص داده اند .عالوه
ب��ر این ۷۵درصد زندانیان جرائم غیرعمد نیز مربوط
به چک برگشتی بودند .از سوی دیگر چک همچنین
می تواند سبب تسهیل دادوستد و مبادالت مالی شود
و فضای کس��ب وکار را رونق بخش��د .ب��ا این حال به
ب��اور بس��یاری در صورت اجرای درس��ت از این ابزار
می ت��وان از مزایای ان در تس��هیل گردش مالی بهره
برد .بس��یاری از کارشناسان مشکالت مربوط به چک
را در کاس��تی های قانون چک می دانس��تند تا اینکه
گام ه��ای اولیه برای اصالح این قانون پرمخاطب از ۳
سال پیش برداشته شد.
قان��ون قدیم��ی چک که مصوب س��ال ۱۳۵۵بود
نه تنها مانع صدور چک بالمحل نمی شد بلکه با اتخاذ
رویکرد جرم انگارانه نس��بت به چک برگش��تی ،روند
رسیدگی به پرونده های مربوطه را بسیار ُکند و زمان بر
ک��رده ب��ود؛ به گونه ای که تعداد زی��ادی از چک های
صادرش��ده برگش��ت می خورد و عالوه بر رس��یدگی
پرونده چک های برگش��تی نیز حداقل ۲س��ال زمان
می برد .در س��ال های اخیر این قانون مکرر اصالح شد
اما نتوانست جلوی برگشت بی رویه چک را بگیرد .در
نهایت در پاییز ۱۳۹۷مجلس شورای اسالمی توانست
با یک اصالح اساسی ،روند فوق را اصالح کند .همین
اصالح توانست چک را از یک ابزار رو به حذف از فضای
اقتصادی به یک ابزار کارامد تبدیل کند.
بانک مرکزی از س��ال گذشته س��اماندهی موضوع
ص��دور چک ها را در دس��تور کار ق��رار داد که به نظر
می رسید تاکید این بانک شفاف سازی نقل و انتقاالت
مالی و جلوگیری از افزایش امار چک های برگشتی و
س��اماندهی این موضوع باشد .اما روند اصالح متوقف
شد و دیگر تمایلی برای اجرای مصوبات اصالح قانون
چک دیده نشد.
قان��ون جدید چ��ک ۱۱تغییر عم��ده دارد که در
صورت اجرایی ش��دن بس��یاری از مشکالت ناشی از
صدور چک های بالمحل را حل خواهد کرد:
-۱قوانی��ن و مق��ررات چ��ک درب��اره چک ه��ای
الکترونیکی الزم الرعایه است.
-۲بانک مکلف است بنا به درخواست دارنده چک
فورا ً غیرقابل پرداخت بودن ان را در س��امانه یکپارچه
بانک مرکزی ثبت کند.
-۳در صورت��ی که موجودی حس��اب صادرکننده
چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باش��د ،به تقاضای
دارن��ده چک بانک مکلف اس��ت مبل��غ موجودی در
حساب را به دارنده چک بپردازد.
-۴جلوگی��ری از افتت��اح حس��اب و انس��داد تمام
حس��اب های صادرکنن��ده چ��ک در تم��ام بانک هاو
موسس��ات اعتباری پس از گذشت ۲۴ساعت از ثبت
غیرقابل پرداخت بودن
-۵بانک ها مکلفند س��قف اعتبار مجاز متقاضی را
محاسبه و به هر برگه چک شناسه یکتا و مدت اعتبار
اختص��اص دهند .حداکثر م��دت اعتبار چک از زمان
دریافت دسته چک ۳سال است.
-۶راه ان��دازی چک ه��ای موردی برای اش��خاصی
که دس��ته چک ندارند تا بدون نیاز به اعتبارس��نجی،
رتبه بندی اعتباری و اس��تفاده از دس��ته چک ،امکان
برداشت از حساب این اشخاص برای ذی نفعان معین
فراهم شود.
ع قضایی موظف ش��دند
-۷بان��ک مرکزی و مراج
ام��کان دسترس��ی به اطالع��ات الزم را برای یکدیگر
فراهم کنند.
-۸جلوگیری از دریافت دس��ته چک و صدور چک
جدید در س��امانه صیاد برای افراد ورشکس��ته ،معسر
از پرداخت و دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده
-۹دارن��ده چ��ک می تواند با ارائ��ه گواهینامه عدم
پرداخ��ت ،از دادگاه صال��ح صدور اجراییه نس��بت به
کس��ری مبلغ چک و حق الوکال��ه وکیل طبق تعرفه
قانونی را درخواست کند.
-۱۰مجازات بانک ها یا موسسات اعتباری متخلف
اعم از دولتی و غیردولتی ،کارمند خاطی و مس��ئول
شعبه مربوط توسط بانک مرکزی.
عالوه بر موارد یادشده اجرای اصالح قانون چک به
شفاف س��ازی نقل و انتقاالت پولی کمک می کند؛ هر
چن��د که منتقدان خاص خ��ود را هم دارد که اجرای
این قانون را با ابهاماتی مواجه کرده است .به هر روی
پاسخگویی شفاف بانک مرکزی برای تاخیر در اجرای
مصوبات این اصالحیه می تواند ابهامات را رفع کند.
رکورد سکه و ارز
ادامه دارد
نرخ فروش دالر به کانال ۳۱هزار تومان رسید و یورو در صرافی های
بانک ه��ا ،ب��ا نرخ ۳۶ه��زار و ۷۰۰تومان معامله ش��د .در همین حال
قیمت س��که هم از مرز ۱۶میلیون تومان عبور کرد که رئیس اتحادیه
کشوری طال و جواهر این نرخ را دارای حباب یک میلیون و ۸۰۰هزار
تومانی می داند.
ابراهی��م محمدولی در گفت وگو با ایلنا با بیان اینکه نرخ س��که تمام
بهار ازادی به بیش از ۱۶میلیون تومان رس��ید ،گفت :طبیعی اس��ت
ارز ،نرخ طال و س��که هم افزایش یابد چراکه این دو
که با افزایش نرخ
????
کاالی سرمایه ای مکمل یکدیگر هستند .اونس جهانی طال با احتساب
نرخ دالر ،نرخ طال را مشخص می کند و این دو عامل بر تعیین نرخ طال
و سکه در ایران بسیار اثرگذار است.
وی ادامه داد :فاصله قیمتی بین طال و س��که وجود دارد که ش��اید
علت عمده این فاصله به موضوع عرضه و تقاضا برمی گردد .این عوامل
باعث ایجاد حباب در نرخ س��که شده اس��ت .محمدولی ادامه داد :این
اتفاق��ات به این دلی��ل رخ داده که برخی از پول هایی که نمی توانند در
چرخه اقتصادی باش��ند وارد بازار طال و س��که شده اند .رئیس اتحادیه
کشوری طال و جواهر در پاسخ به این سوال که ایا تقاضا در بازار با این
قیمت ها وجود دارد ،ادامه داد :متاس��فانه یا خوشبختانه از انجایی که
عمده نقدینگی کشور در دست چند درصد جامعه است ،تقاضا در بازار
وجود دارد .تقاضا اس��ت که باعث ایجاد این وضعیت در بازار طال و ارز
شده که معتقدیم این تقاضاها عجوالنه هستند.
عملکرد ضعیف بانک مرکزی
درحالی که ۲ماه
بیشتر به پایان
مهلت اجرایی
شدن اصالح
قانون چک
نمانده ،بانک
مرکزی اقدام
چشمگیری در
این راستا انجام
نداده است
نزدی��ک ۲س��ال از تصوی��ب قان��ون جدید ص��دور چک
می گ��ذرد .در این مدت ،بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی
اجرا ،در عملیاتی کردن بیش��تر موارد ان ضعیف عمل کرده
و گزارش نظارتی مرکز پژوهش ها نیز موید این امر است.
سال ها پرونده های بی ش��ماری در زمینه شکایات مربوط
به چک در دادگاه ها روی هم انباش��ته می شد ،از مهم ترین
عناوین این ش��کایات ،برگش��ت چک ها بود که به طور مثال
در س��ال ( ۱۳۹۶پیش از اصالح قانون) ،بیش از ۱۷میلیون
چک برگش��تی در هر دقیقه به ازای س��اعات کاری در سال
است که اماری بسیار نامطلوب به حساب می امد.
ای��ن حجم از چک ه��ای برگش��تی خس��ارات فراوانی از
جمله افزایش سرس��ام اور هزینه مبادل��ه و از رونق افتادن
کسب وکار ،بی ارزش شدن اعتبار چک و افزایش پرونده های
مرب��وط به چک در قوه قضاییه را به همراه داش��ت تا جایی
ک��ه در س��ال ،۹۶موض��وع مطالب��ه وجه چ��ک رتبه دوم
پرونده ه��ای حقوقی را به خ��ود اختصاص داد .عالوه بر ان،
با اینکه مجازات صدور چ��ک بالمحل طی اصالحات قانون
صدور چک در سال های گذشته کاهش یافته بود ،حدود ۹۵
درص��د زندانیان جرایم غیرعمد را محکومان مالی تش��کیل
می دادن��د و بیش از ۹۵درصد زندانی��ان زن محکوم مالی،
به دلیل صدور چک برگشتی محکوم شده بودند.
مزیت های قانون جدید چک
باتوجه به این حجم از مش��کالت و ای��رادات قانون قدیم
چک ،قانون صدور چک در س��ال ۱۳۹۷برای رفع خالها و
ایرادات ،اصالح شد.
زیرساخت ها فراهم بود ،ابالغ شد!
اس��اس این اصالحات ،پیشگیری از صدور چک بالمحل
اس��ت که طبق ان با پیش بینی تنبیهاتی منطقی ،هشداری
به مردم برای دقت در صدور چک داده می شود .همچنین با
تغییراتی در سازکار بررسی دادخواست های مربوط به چک،
فرایند رس��یدگی به پرونده های این ح��وزه در دادگاه های
حقوقی کوتاه تر شد.
طبق گزارش نظارتی مرکز پژوهش های مجلس ش��ورای
اس�لامی ،اصالحات��ی مه��م در قان��ون جدید ص��دور چک
گنجانده ش��ده که بعضی از مهم ترین م��واد ان عبارتند از:
قانون چ��ک الکترونیک ،ارائه گواهی ع��دم پرداخت همراه
ک��د رهگیری یکتا در س��امانه بانک مرک��زی ،امکان صدور
اجراییه صرفا با گواهی عدم پرداخت صادرشده توسط بانک،
تنبیه های مالی پیش��گیرانه به منظور افزایش ضمانت تسویه
چک های صادرشده ،صدور یکپارچه دسته چک توسط بانک
مرکزی و ایجاد امکان اس��تعالم سیستمی اخرین وضعیت
صادرکننده چک (استعالم چک برگشتی ،سقف اعتبار مجاز
و میزان تعهدات چک های تسویه نشده).
ای��ن قان��ون از لحاظ زمانبن��دی اجرا ب��ه ۳بخش مجزا
تقس��یم ش��ده که بعضی از موارد ان به مح��ض الزم االجرا
شدن قانون باید توسط بانک مرکزی و قوه قضاییه عملیاتی
شوند ،اجرای تعداد دیگری از موارد منوط به تهیه ایین نامه
و دس��تورالعمل ش��ده و برای تدوین انها ،یک سال زمان در
نظ��ر گرفته ش��ده و در نهای��ت مواردی ک��ه به دلیل ضعف
زیرس��اخت ها ۲ ،سال برای اجرایی شدن انها در نظر گرفت ه
شده است.
حس��ین رض��ازاده ،نماین��ده دوره
دهم مجلس ش��ورای اسالمی و دبیر
اول کمیس��یون حقوق��ی مجلس در
گفت وگوی��ی ک��ه با
داش��ت
ضمن اشاره به مسئله زیرساخت های
الزم برای اجرای برخی قوانین ،عنوان
کرد :همان زمان هم زیرس��اخت های
اجرای این طرح فراهم ش��ده بود؛ البته ممکن
اس��ت بخش های��ی از این زیرس��اخت ها هنوز
هم مهیا نباش��د و به همین دلی��ل اجرای این
ط��رح به تاخیر افتاده باش��د اما به طور کلی در
ان زمان هم س��عی دولت بر این بود که هرچه
زودت��ر این قانون را اص�لاح کند چراکه اصالح
قانون چ��ک در راس��تای اصالح نظ��ام بانکی
کش��ور بود و تالش هایی هم برای فراهم کردن
زیرساخت های اجرای ان انجام شد.
نماینده م��ردم کازرون در مجل��س دهم به
گف��ت :طب��ق ش��رایط و قوانین��ی که
تصوی��ب ش��ده بانک ها موظف ب��ه رعایت این
اص��ول و قواعد مصوب هس��تند .وقتی قانونی
ابالغ می شود قاعدتا باید بی برووبرگرد اجرا شود
و قانون قبلی هم طبیعتا فاقد اعتبار است .البته
می دانیم ک��ه دس��تورالعمل هایی در نهادهای
مربوطه صادر می ش��ود که نبای��د با قانون های
ابالغ ش��ده مغایرت داشته باش��ند؛ در غیر این
زیرساخت ها فراهم نیست
یک کارش��ناس ام��ور بانک��ی در گفت وگو با
درب��اره چرایی اجرا نش��دن قانون جدی��د چک اظهار
کرد :اص�لا این قانون ب��ه بانک ها ابالغ نش��ده ،وگرنه
ای��ن چک هایی که مثال در وجه حامل نوش��ته ش��ده،
به این س��ادگی دست به دست نمی شد .در حال حاضر
می بینیم که این چک ها به راحتی نقد هم می ش��وند و
مشکلی برای صاحبان ان وجود ندارد.
علی اصغر پورمتین با اشاره به احتمال انجام پولشویی
گفت :تا انجا که م��ن اطالع دارم این قانون هنوز الزم
االجرا نیست و در شرایط فعلی هم اجرای ان کار بسیار
خطرناکی است .بسیاری از مردم به مشکل برمی خورند
و شاید به همین دلیل بوده که تاکنون الزم االجرا نشده
است.
البت��ه از طرف��ی هم از این قانون بوی پولش��ویی به
مشام می رسد ،چراکه قرار بود موارد باالی یک میلیارد
توم��ان را بدون مدرک وصول نکنند و این هم خودش
محدودی��ت جدی��دی ایج��اد می ک��رد ،اما
می بینی��م که هنوز ه��م بانک ها چک ها را با
هر مبلغی وص��ول می کنند و همه چک ها را
در صورت داشتن موجودی به سادگی ترتیب
اثر می دهند.
مشکالت حقوقی دارد
وی در ادامه افزود :فرض هم بر این باش��د
که ابالغ ش��ده؛ اول باید مشخص ش��ود که ابالغیه به
چه مرجعی داده ش��ده و ثانیا اصال این قانون از اساس
مشکالتی دارد که باید قبل از اجرایی شدن حل شوند.
مث�لا فرض کنید یک نفر فوت کرده اما چکی به نامش
صادر شده باشد ،خب در این صورت باید مشخص شود
ک��ه ایا این چک به غیر انتقال داده می ش��ود یا خیر؟!
اگر امکان انتقال هس��ت باید مش��خص کنند که با چه
شرایطی و مشمول چه مواردی است؟
پورمتی��ن درباره چک های صیادی که در وجه حامل
صورت قانون اصلی حاکم است و این
دستورالعمل ها ارزش اجرایی ندارند.
رض��ازاده درباره ش��ائبه دامن زدن
به بحث پولش��ویی در صورت اجرای
قان��ون جدید چ��ک به
گفت:
در بخش های��ی از این قانون مواردی
پیش بین��ی ش��ده که این مس��ئله را
منتف��ی می کن��د و نه تنه��ا موجب گس��ترش
پولشویی نمی ش��ود بلکه می تواند عاملی برای
جلوگیری از این مشکل هم به حساب بیاید.
دبیر اول کمیس��یون حقوقی و قضایی دوره
دهم مجلس ش��ورای اس�لامی درباره احتمال
وجود مش��کل و اهمال در مراح��ل اجرای این
طرح یاداور شد :البته درباره تمامی قوانین این
مش��کل وجود دارد که ممکن است در مرحله
اجرا به مش��کالتی بر بخ��ورد ،اما درباره اجرای
ایین نامه اص�لاح قانون چک اطالعی ندارم که
دقیق��ا به چه علتی از مراحل پیش بینی ش��ده
عق��ب هس��تیم .زمانی ک��ه ما در کمیس��یون
حقوق��ی و قضایی بودیم این قان��ون برای اجرا
ابالغ شد و تا جایی که اطالع دارم مشکلی برای
اجرای ان نداش��تند .البته همانطور که پیش تر
نیز گفته ش��د برخی زیرساخت ها برای اجرای
ای��ن طرح فراهم نبود که دولت س��عی در حل
این مشکل داشت.
سخن پایانی...
نوش��ته ش��ده اند هم ی��اداور ش��د :همانطور
ک��ه پیش تر نیز گفته ش��د بانک ه��ا کماکان
چک های صی��ادی در وجه حام��ل را وصول
می کنند .دلیلش هم این اس��ت که این طرح
مشکالت حقوقی دارد که دست بانک ها را در
اجرا می بندد.
این کارشناس امور بانکی در پایان با اشاره
ب��ه موضوع چک های الکترونی��ک به
گفت :بند
چک های الکترونیک هم نیاز به زیرس��اخت هایی دارد
که اغلب بانک های ما ندارند .البته بس��یاری از بانک ها
همین حاال این خدمات را ارائه می کنند و در روزهایی
که کرونا هم در کش��ور باعث مش��کالت زیادی ش��ده
توانسته کمک حال مردم باشد اما باز هم تاکید می کنم
که این مس��ئله نیاز به ایجاد زیرساخت های الزم دارد
که اگر همین امروز فراهم س��ازی انها اغاز ش��ود ،تا به
تحقق برسد ،حداقل ۶ماه زمان الزم است.
باتوجه به تجربیات موفقی که نظام های بانکی
در کش��ورهای عموما غربی ،در زمینه بانکداری
الکترونیک داش��ته اند انتظ��ار می رفت دولت در
حوزه های مختلف اقدام به اصالح سیس��تم کند
اما می بینیم که حتی در مس��ئله ساده ای مانند
چ��ک الکترونیک هم زیرس��اخت های الزم برای
اجرا وجود ندارد ،در حالی که کشورمان با معضل
ش��یوع ویروس کرونا دس��ت به گریبان است و
هرگونه اقدامی در راستای کمتر شدن مراجعات
به بانک ها می تواند باعث کاهش ابتالی مردم به
این ویروس ش��ود ،اما به گفته برخی کارشناسان
درحالی که ۲ماه بیش��تر به پایان مهلت اجرایی
ش��دن اصالح قانون چک نمان��ده ،بانک مرکزی
اقدام چش��مگیری در این راس��تا انج��ام نداده و
زیرساخت های الزم و ش��رایط اجرای این قانون
تسهیل نشده است.
گزارش نظارتی مجلس بر اجرای یک قانون
مرکز پژوهش های مجلس ش��ورای اسالمی با انتشار گزارشی
درباره مزایا و روند اجرای قانون اصالح قانون صدور چک (قانون
جدی��د چک) باعنوان «گ��زارش نظارتی از عملکرد اجرای قانون
اصالح قانون صدور چک مصوب سال »۱۳۹۷اعالم کرد :باوجود
اتمام مهلت قانونی ،بیش��تر احکام این قانون مهم توس��ط بانک
مرکزی اجرا نش��ده اس��ت .مرکز پژوهش های مجلس با اشاره به
نقش چک در گردش مالی غیرشفاف در کشور و راهکار مناسب
درنظر گرفته شده برای اصالح این وضعیت در اخرین اصالحات
قان��ون صدور چک اورده اس��ت« :باتوجه به رواج صدور چک در
وجه حامل و نیز ظهرنویسی عادی ،اوالً به طور قطع گردش مالی
چک بیش از مبلغ ثبت شده در سامانه های بانک مرکزی بوده و
ثانیا باتوجه به اینکه اطالعات این سلسله تراکنش ها در هیچ یک
از سامانه های اطالعاتی حاکمیتی ثبت نمی شود ،زمینه مناسبی
برای اقدامات پولش��ویانه فراهم بوده اس��ت .قانون اصالح قانون
صدور چک به خوبی این مش��کل را شناس��ایی و حل کرده است.
براس��اس این قانون پس از ۲س��ال از الزم االجرا ش��دن قانون،
اطالع��ات هر برگه چک ش��امل مبلغ ،تاری��خ و اطالعات هویتی
گیرنده در هنگام صدور ،در س��امانه ثبت خواهد ش��د و پرداخت
وجه چک صرفا براس��اس اطالعات مندرج در این س��امانه انجام
خواهد ش��د .همچنین براس��اس این قانون صدور چک عادی در
وجه حامل و پشت نویس��ی این نوع چک ها ممنوع شده و انتقال
چک به ش��خص سوم تنها از طریق ثبت اطالعات گیرنده جدید
توس��ط دارنده چک در س��امانه قابل اجرا اس��ت .در این صورت
کلیه گردش وجوه ناش��ی از چک های عادی نیز در س��امانه های
حاکمیت��ی بانک مرکزی قابل رصد و ردیابی اس��ت که به معنای
ش��فاف ش��دن بخش قابل توجهی از گردش وجوه مالی در کشور
است» .بازوی کارشناسی مجلس با اشاره به تصویب قانون اصالح
قان��ون ص��دور چک در مجلس و ابالغ و الزم االجرا ش��دن ان در
اذر ۱۳۹۷اع�لام کرد« :ای��ن قانون از حیث زمانبندی اجرا به ۳
بخش تقسیم می ش��ود -۱ :مواردی که از زمان الزم االجرا شدن
قانون می بایست توسط نظام بانکی و قوه قضاییه اجرایی شوند/.
-۲مواردی که اجرای انها منوط به تهیه ایین نامه و دستورالعمل
ش��ده و یک س��ال از زمان الزم االجرا شدن قانون ،برای تدوین و
اجرایی ش��دن انها مهلت در نظر گرفته ش��ده است -۳ /.مواردی
که به دلیل ضعف زیرس��اخت ها ۲س��ال از زمان الزم االجرا شدن
قانون ،برای اجرایی ش��دن انها مهلت در نظر گرفته شده است».
به گزارش این مرکز پژوهشی بانک مرکزی تاکنون صرفا ۳حکم
از ۱۰حکم مرتبط با خود را اجرا کرده و مابقی یا به صورت ناقص
اجرایی شده یا اصال اجرا نشده است .از دیدگاه مرکز پژوهش های
مجل��س« ،محدود ش��دن امکان صدور چک متناس��ب با اعتبار
صادرکنن��ده ان»« ،برقراری دسترس��ی برخط بانک مرکزی به
اطالع��ات قضایی»« ،پرداخت مبلغ موجود در حس��اب و صدور
گواهینامه عدم پرداخت برای کسری مبلغ» از مهم ترین تکالیف
اجرا نش��ده قانون اصالح قانون صدور چک توس��ط بانک مرکزی
به شمار می رود .براساس این گزارش اخرین بخش از احکام قانون
اص�لاح قان��ون صدور چک که در م��اده ۲۱مکرر این قانون ذکر
شده ۲۱ ،اذر امسال الزم االجرا می شود و مهم ترین بخش های ان
عبارتند از« :جلوگیری از دریافت دسته چک ،صدور چک جدید
و اس��تفاده از چک موردی برای افراد ورشکس��ته و معسر ،ایجاد
امکان اس��تعالم اخرین وضعیت صادرکننده چک ش��امل سقف
اعتبار مجاز ،سابقه چک برگشتی در ۳سال اخیر و میزان تعهدات
چک های تسویه نش��ده ،ایجاد امکان ثبت اطالعات برگه چک در
س��امانه یکپارچه بانک مرکزی هنگام صدور توسط صادرکننده،
تسویه چک صرفا در سامانه چکاوک براساس استعالم از سامانه
صیاد ممنوعیت صدور و ظهرنویس��ی چک در وجه حامل و ثبت
انتقال چک در سامانه صیاد به جای پشت نویسی». صفحه 14
15
سه شنبه
22مهر 1399
25صفر1442
13اکتبر 2020
شماره 1634
پیاپی 2952
بورس
دالیل سلب اعتماد سهامداران در بازار سرمایه را بررسی کرد
شکاف عمیق بی اعتمادی
بازار بورس تهران در یک سال گذشته ،روزهایی را به چشم دیده که شاید هیچ گاه به ذهن سهامداران باتجربه
بازار هم خطور نمی کرد .از فرش به عرش رسیدن ناگهانی بازار ،تنها در چند روز و هجوم میلیونی مردم به سمت
صف های فروش ،منجر به این ش��د که بورس تهران یک ش��به تبدیل به س��رخط خبر رسانه های داخلی و خارجی
شود .دقیقا مانند اتفاقی که درباره صف های خرید و استقبال ناگهانی برای سهامدارشدن افتاد .در این یک سال
اخیر ،به جز صعود در بازار ،اتفاقات دیگری هم روی داد که کام شیرین شده نوسهامداران را به شدت تلخ کرد .از
اواسط مرداد ،بازار سرمایه با یک شیفت حرکتی و پس از جنجال های رسانه ای عجیبی که در داخل کشور روی
داد ،س��یر نزولی ش��دیدی را در پیش گرفت .البته مدتی اس��ت این سقوط روی کانال ۱.۵میلیون واحدی متوقف
شده است اما برخی کارشناسان حوزه بازار سهام معتقدند این مقاومت بازار مصنوعی است و دولت ،با بازارسازی
ش��اخص کل را در این س��طح نگاه داش��ته تا س��هامداران تازه وارد از بورس دلزده نش��وند و سرمایه خود را از بازار
خ��ارج نکنن��د .ب��ه اعتقاد اغلب فع��االن و صاحب نظران این حوزه ،نتیجه جو حاکم بر ب��ازار بورس و اوراق بهادار
تهران ،گسترده تر شدن دامنه بی اعتمادی مردم نسبت به بازار و اظهارات مدیران بورسی شده است و هر روز این
ش��کاف عمیق تر می ش��ود .دس��ته دیگری از کارشناسان نیز بر این باورند که در صورت تشدید فضای بی اعتمادی
در بازار سرمایه باید انتظار خروج ناگهانی سرمایه از بازار را داشت که می تواند حتی به دنبال یک تلنگر رخ دهد.
سهند اینانلو
editor@smtnews.ir
عکس:
انبساطی یا انقباضی؟
مجتبی دیبا ،فعال اقتصادی و کارش��ناس ارشد بازار
سرمایه با تاکید بر اهمیت سیاست های کالن اقتصادی
و تاثی��ر انها بر ش��رایط بازار س��رمایه به
گفت:
برای درک بهتر این موضوع باید سیکل های اقتصادی یا
همان سیاست های کالن اقتصادی کشور را رصد کنیم.
وی ادامه داد :اگر دولت سیاس��ت های انقباضی را در
پیش بگیرد ،ش��رایط بازار به همین شکل ادامه خواهد
داش��ت ،اما اگر سیاست های انبس��اطی در دستور کار
دولت قرار بگیرد ،فعاالن بازار سرمایه چشم انداز بهتری
را ب��رای بازار خواهند دید .از س��ویی اما باید توجه کرد
که به دنبال عملیاتی کردن سیاست های انبساطی ،تورم
افسارگسیخته ای گریبان اقتصاد ما را خواهد گرفت.
دو انتخابات در پیش است!
این فع��ال اقتصادی ب��ا یاداوری اهمی��ت نتیجه دو
انتخابات پیش رو عن��وان کرد :عمال کلیات این موضوع
بس��یار به چش��م اندازی که دولتمردان برای بازار ایجاد
می کنن��د ،وابس��ته اس��ت .مرجع��ی هم ک��ه باید این
سیاس��ت ها را اعم��ال کند ،بان��ک مرکزی اس��ت ،اما
می دانیم که سرنوشت خط مشی این نهاد ناظر اقتصادی
به شدت وابسته به اینده سیاسی کشور است .باید توجه
داشت که ما دو انتخابات در پیش داریم ،یکی انتخابات
ریاس��ت جمهوری ای��االت متحده و دیگ��ری انتخابات
ریاس��ت جمهوری خودمان اس��ت .هر دوی این موارد
می توانن��د در نحوه سیاس��ت گذاری های نظام تاثیرات
بسیاری داش��ته باش��ند ،از این جهت ،چاره ای نیست
ج��ز اینکه صب��ر کنیم تا نتیج��ه رقابت های
انتخاباتی در امریکا و ایران مشخص شود.
پارکینگ پول در بورس
این کارش��ناس ارش��د بازار بورس و اوراق
بهادار ضمن اش��اره به پدی��ده پارکینگ پول
در بازار س��رمایه ،اظهارکرد :وقتی در بازار با
پدیده ای به نام پارکینگ پول مواجه هستیم،
هیچ قدرتی امکان و توانایی تغییر شرایط را ندارد ،مگر
اینکه چشم انداز بازار تغییر کند و فعاالن نیز با توجه به
این تحول ،رویه خود را تغییر دهند.
نرخ بهره؛ مصائب شیرین نوسهامداران
دیب��ا از نرخ به��ره بانکی به عنوان یک��ی از مهم ترین
فاکتوره��ای اقتص��ادی تاثیرگ��ذار بر چش��م انداز بازار
س��هام یاد ک��رد و توضیح داد :زمزمه های��ی از احتمال
افزایش نرخ بهره به گوش می رس��د که باعث می ش��ود
سیاست های انقباضی شکل بگیرد .در این صورت ،ریتم
و حرکت بازار بس��یار کوتاه تر خواهد بود و سعی خواهد
ک��رد پول را در خ��ود حل کند .ممکن اس��ت به زودی
بان��ک مرکزی اقدام به گرفتن این تصمیم هم بکند ،در
این صورت با س��یلی از خروج س��رمایه از بورس تهران
مواجه خواهیم شد که بدون شک این سرمایه ها با هدف
س��پرده گذاری به سمت بانک ها می روند .اما مسئله این
اس��ت که چنین کاری در میان م��دت و بلندمدت چه
پیامدهایی می تواند داش��ته باشد ،البته به نظر می رسد
مقامات چاره ای هم به جز این کار نداشته باشند .شاید
اگ��ر بخواهند ت��ورم افسارگس��یخته فعلی را
کنت��رل کنند ،این راه منطقی به نظر برس��د
اما بعدها همین سیاس��ت می تواند مشکالتی
جدی برای اقتصاد کشورمان ایجاد کند.
وی در ادامه به
گفت :زمانی می توان
مدعی ش��د که بازار مسیر و ریتم خود را پیدا
ک��رده که انتظارات تورمی و چش��م انداز بازار
کامال روش��ن باش��د و س��هامداران بتوانند با توجه به
این سیاس��ت های انبس��اطی که منجر به نمایان شدن
چش��م انداز بازار می ش��ود ،برای فعالیت خودش��ان در
بورس برنامه ریزی کنند .ام��ا امروز می دانیم که چنین
ام��ری فعال میس��ر نیس��ت و س��هامداران چش��م انداز
مش��خصی از بازار س��رمایه ندارند .البته در کوتاه مدت
انتخابات امریکا می تواند تا حدود زیادی این چشم انداز
را برای فعاالن بازار سهام روشن کند اما فعال باید کمی
صبر کرد تا نتیجه این رقابت ها نیز روشن شود.
میل بازار انبساطی است یا انقباضی؟
کارشناس ارش��د بازار بورس با تش��ریح شرایط بازار
س��هام تهران ابراز کرد :اگر بخواه��م تکنیکی و چارتی
صحب��ت کنم باید بگوی��م که درحال حاضر در مس��یر
حرکتی بازار ،مقاومت های قیمتی در بازار دیده می شود
ک��ه دقیقا نش��انگر نیل بازار به س��مت سیاس��ت های
انقباضی اس��ت .بارها گفته ام که سیکل حرکتی بازارها
در کش��ور ما از دوران رک��ود به دوران تورم و همچنین
از دوران ت��ورم به دوران رکود تورمی ،کلید مش��خصی
ن��دارد که مث�لا رئیس جمهوری ان را فش��ار دهد و ما
تغییر فاز بدهیم .دقیقا مانند حباب اس��ت ،ش��ما وارد
حباب می شوید ،در نقطه ای می نشینید و پس از مدتی
خودبه خود می ترکد .همانط��ور که ترکیدن این حباب
دست من و شما نیست ،تغییر فاز حرکت بازارها نیز در
اختیار کسی نیست.
دیبا در پایان ضمن اش��اره به مسئله تورم و تاثیرات
ان بر بازار س��هام ،یاداور ش��د :ما همیشه پس از اینکه
وارد یک فاز (مثال رکود تورم) ش��دیم،متوجه می شویم
که تغییر فاز داده ایم .ح��اال اگر وارد دوره رکود تورمی
ش��ویم دیگر نمی توان انتظار داش��ت که بازار به همان
من��وال قدی��م حرکت کند .در ۵ماه نخس��ت امس��ال
فع��االن بازار ش��اید دچار یک بد عادتی ش��ده بودند و
حس می کردند بازار بورس در هر صورت سودده است و
زیانی در کار نیس��ت ،اما سرانجام بازار به ماهیت واقعی
و طبیعی خودش بازگش��ت و این بازگش��ت به شرایط
ع��ادی موجب دلزدگی برخی از نوس��هامداران ش��د و
طبعا س��رمایه این افراد نیز از بورس تهران خارج ش��د.
ام��ا دیدیم ک��ه تازه واردانی که حداق��ل اندکی اموزش
درس��ت دیده بودند این تغییر ش��رایط را هضم و سعی
کردند خودشان را با واقعیت بازار وفق دهند ،در نتیجه
سرمایه این دسته از نوس��هامداران از بازار سهام خارج
نش��د .این دسته حرکت های کوتاه مدت تر یا نوسانی در
پیش گرفتند و س��عی کردند لحظات را به این ش��کل
شکار کنند.
بی ثباتی در قوانین
عماد عظیمی ،کارشناس بازارسرمایه در گفت وگو با
ضمن اش��اره به اهمیت اعتمادسازی در بازار اظهارکرد :بحث
اعتمادسازی در بازار سرمایه یکی از مهم ترین مقوله هایی است
که در هر بازاری باید وجود داش��ته باش��د .وی در ادامه افزود:
در واق��ع اعتماد بین طرفین یک بازار ،خریدار و فروش��نده و
نهادهای واس��طه از مهم ترین الزامات و اقدامات یک بازار کارا
و ش��فاف اس��ت که در غیاب انها می توان گفت معامالت هم
اثربخش��ی الزم را نخواهد داش��ت .بنابراین وقتی اعتماد بین
دو طرف معامله وجود نداش��ته باش��د ،هزینه های زیادی وارد
می ش��ود (به اصطالح هزینه های معامالتی ی��ا نقل و انتقاالت
پول نیز نامیده می ش��ود) .این هزینه ها ناش��ی از نبود اعتماد
بین طرفین معامله است و همچنین اعتبار در جامعه که حاال
به دالیل مختلفی می تواند در سیستم اقتصادی ایجاد شود.
قوانین خلق الساعه و گسترش بی اعتمادی
این کارش��ناس بازار س��هام با اشاره به مس��ئله بی ثباتی در
زمین��ه قانون گذاری به
گفت :اگر از بحث های فرهنگی
بگذری��م موارد اقتصادی که در بازار بس��یار اثرگذار اس��ت را
بررس��ی می کنیم .یکی از عوامل مهم تقویت بی اعتمادی این
است که قوانین ما دائم در حال تغییر هستند و همین امر نیز
به بی ثباتی در حوزه قانون گذاری ختم می شود.
وی ادامه داد :دخالت ه��ای مکرر دولت و نهادهای ناظر که
به عنوان یک نهاد بی طرف قاعدتا باید فقط ناظر ش��رایط بازار
باشند به یک امر طبیعی و عادی تبدیل شده است .این نهادها
فق��ط می توانند در مواقع نیاز ورود کنند تا برای احقاق حقوق
عرضه کننده کاال در بازار یا متقاضی خرید س��هام به مس��ائل
ورود کنند و الغیر.
عظیم��ی با اوردن مثالی در زمینه دخالت س��ایر نهادها در
بازار ،توضیح داد :به عنوان مثال ،نهادهایی هستند که اصطالحا
حامی مصرف کنن��ده و توزیع کننده هس��تند و اقدام به وضع
قوانینی می کنند که ش��دیدا متناقض با ازادی اقتصادی است.
این نهادها به جای اینکه فقط به حمایت از جامعه هدف خود
بپردازند ،درواقع با نحوه عملکرد نامناس��ب خود برضد رسالت
اصلی خودشان حرکت می کنند.
دوستی خاله خرسه!
این تحلیلگر بازار س��هام ضمن مثبت دانس��تن نیت
مدیران و قانون گذاران کش��ور ،تاکید ک��رد :البته نیت
وجود این نهادها در ابتدا نیت های خیرخواهانه ای بوده
اس��ت اما حاال می بینیم که برخی از این مراجع نظارتی
کامال در راس��تای تضییع حقوق مردم قدم برمی دارند.
مثال یک نهادی که با هدف حمایت از حق مصرف کننده
به وجود اید ،طبیعی اس��ت که مثال در برابر گرانفروش��ی ها و
مس��ائل تعزیراتی و ...اقداماتی را انجام دهد .اما در عمل وقتی
عملکرد این نهادها را می بینیم متاس��فانه تناقضات بسیاری را
مشاهده می کنیم .البته این به معنی فاسد بودن عوامل اجرایی
در مناصب مربوط نیس��ت ،بلکه همانطور که پیش تر نیز گفته
ش��د این مس��ئله به دلیل ایراداتی بروز پیدا می کند که ما در
سیستم قانون گذاری کشورمان داریم.
او گف��ت :بی ثباتی در این زمینه باعث ش��ده برخی نهادهای
نظارتی که با هدف حمایت از حقوق مردم ایجاد شده اند ،دقیقا
بر خالف ان ایده و هدف حرکت کنند .همین مس��ئله موجب
عمیق تر ش��دن شکاف بی اعتمادی بین مردم و مسئوالن و در
نهایت باعث دلزدگی سهامداران از بورس هم می شود .بنابراین
می توان گفت که یکی از راه های جلوگیری از وقوع این مشکل،
ایجاد ثبات در امر قانون گذاری است ،به نحوی که دیگر شاهد
وضع یک شبه قوانین در بازارهای مختلف نباشیم.
بی ثباتی بورس ،عامل اصلی سلب اعتماد
عظیمی با تاکید بر نقش مخرب بی ثباتی در بازارسرمایه به
گفت :همانطور که گفته شد بی ثباتی در بازار سهام نیز
یکی از موارد مهمی اس��ت که منجر به اعتمادزدایی می شود.
مثال بارها دیده ش��ده دس��تورالعمل هایی که س��ازمان بورس
می ده��د با هدف حمایت از مصرف کننده و به طور خاص مثال
در زمان های رکود بازار صادر می ش��ود .اما عمال می بینیم که
این گونه اقدامات مدیران سازمان بورس نتیجه عکس می دهد
و این دور باطل دخالت ه��ا در بازار به قدری ادامه می یابد که
دی��وار بی اعتمادی بلن��د و بلندتر می ش��ود .وی افزود :وقتی
قوانین بی ثبات باش��ند دیگر کس��ی به بازار اعتماد نمی کند و
زمزمه هایی از
احتمال افزایش
نرخ بهره به
گوش می رسد
که باعث می شود
سیاست های
انقباضی
شکل بگیرد
سخن پایانی
س��رمایه خودش را درگیر ب��ورس نخواهد کرد.
س��هامداری که اعتماد خود را از دست داده ،در
نخستین فرصت س��رمایه خود را از بورس خارج
می کند .البته این مش��کل فقط در بازار س��رمایه
وج��ود ن��دارد ،بلکه ب��ا کمال تاس��ف در تمامی
حوزه های اقتصادی کش��ور به ش��دت و حتی در
مواردی شدیدتر از بازار بورس در جریان است.
سرمایه ترسو است
این کارش��ناس بورس در ادامه با اش��اره به تمایل س��رمایه
ب��ه حوزه ه��ای امن تر اظهارکرد :در واقع س��رمایه به س��مت
حوزه ای می رود که امنیت ان تامین شده باشد .در واقع ،شرط
نخست سرمایه گذاری در جهان ،حفظ امنیت سرمایه گذاری و
سرمایه گذار است و این بی ثباتی در زمینه قوانین یکی از عوامل
ایجاد ناامنی برای س��رمایه است چراکه منجر به سردرگمی و
گیجی فعاالن و سیستم بازار می شود و سرمایه گذاران به شدت
از سردرگمی گریزان هستند .درباره بورس هم اگر بخواهیم که
اعتماد را بین سهامداران تقویت کنیم در گام نخست باید ورود
نهادهای غیربورس��ی و ناظر را بسیار محدود کنیم تا سهامدار
بتواند با ارامش خاطر به معامله و فعالیت در این حوزه بپردازد.
چاره ای نیس��ت به جز اینکه اجازه دهیم مکانیس��م بازار راه را
برای خودش هموار کند ،به بیان دیگر و به قول ادام اسمیت،
باید اجازه داد ان دست نامرئی خودبه خود کارها را انجام دهد
و خودش تعادل را در بازار حاکم کند.
وی در پایان یاداور شد :درست است اقتصاد ما عمدتا دولتی
اس��ت اما حتی در کش��ورهایی هم که کامال اقتصاد باز را اجرا
می کنند هم می دانیم که نهادهای نظارتی وجود دارند .مقصود
من از این سخنان به هیچ عنوان حذف کامل نهادهای نظارتی
نیس��ت ،بلکه منظورم وضع قوانین��ی محدودکننده برای این
سازمان ها و نهادهاست که وظیفه دارند فقط از دید کارشناسی
بازارها را تحت نظر داشته باش��ند و نمی توانند در امور داخلی
ان اعمال نظر کنند .از س��ویی هم باید ب��ه نحوی عمل کنند
ک��ه خروجی تصمیمات این نهادها به نفع یک یا چند جناح و
دسته سیاسی نباشد.
یک��ی از پیامده��ای دامن��ه دار
ش��دن ای��ن بی اعتم��ادی بی��ن
س��هامداران ،اس��تقبال نشدن از
واگذاری صندوق دارا دوم بود .در
حالی که در روزهای پایانی مرداد
گذشته کش��مکش های زیادی بر
سر مس��ئله عرضه شدن یا نشدن
س��هام ش��رکت های پاالیشی در
ب��ورس ایج��اد ش��د ،ام��ا پس از
ی��ک وقف��ه دو ماه��ه در نهایت
این س��هام عرضه ش��د و برخالف
انچه تصور می ش��د استقبالی که
انتظار می رفت از این عرضه اولیه
مهم و پرحاش��یه نش��د .بسیاری
از کارشناس��ان دلیل ای��ن امر را
سلب اعتماد مردم از شرایط بازار
خواندند و این مس��ئله را بس��یار
خطرناک دانستند.
برخ��ی دیگ��ر از تحلیلگران نیز
دلی��ل این کاه��ش اس��تقبال را
پارک پول ازس��وی س��هامداران
دانس��ته و این پدی��ده را نیز یکی
از نتایج از دس��ت رفت��ن اعتماد
بی��ن س��هامداران و مس��ئوالن
برشمردند.
ب��ا توج��ه به ای��ن ش��رایط به
نظر می رس��د مدی��ران و مقامات
اقتص��ادی دولت بای��د برای حل
این مش��کل دست به کار شوند در
غیر این صورت ج��و بیم و امیدی
که در بازار حاکم ش��ده می تواند
اس��یب های جدی به بدنه بورس
تهران وارد کند.
شرط نخست
سرمایه گذاری
در جهان ،امنیت
سرمایه گذاری
و سرمایه گذار
است و بی ثباتی
در زمینه قوانین
یکی از عوامل
ایجاد ناامنی برای
سرمایه است
یادداشت
واریز سود سهام
۳۶شرکت
بورسی با سجام
حس��ین فهیمی ،مدیرعامل ش��رکت س��پرده گذاری مرکزی گفت :از
ابتدای امس��ال تاکنون ۳۶شرکت بورسی از طریق شماره شبا و سامانه
سجام سود مجامع خود را واریز کردند.
به گزارش فارس ،براس��اس امار شرکت س��پرده گذاری مرکزی اوراق
بهادار و تس��ویه وجوه ،از ابتدای تشکیل بورس اوراق بهادار در ایران در
سال ۱۳۴۶تا ابتدای سال ۱۳۹۹حدود ۱۲میلیون نفر کد معامالت در
بورس دریافت کرده اند ،اما امسال به دلیل عرضه اولیه سهام شرکت های
ارزنده مانند شستا و نیز ازاد شدن سهام عدالت ۸ ،میلیون و ۵۰۰هزار
نفر جدید وارد بورس شدند و کد معامالتی دریافت کردند.
یک منبع اگاه در شرکت س��رمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا) نیز
اعالم کرد :با توجه به ش��رایط کرونایی و اینک��ه تعداد زیادی از فعاالن
بازار ،سهامدار شرکت س��رمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) شده اند،
نخس��تین مجمع عمومی عادی س��االنه صاحبان س��هام این شرکت در
روز چهارش��نبه هفته جاری برگزار می ش��ود که طب��ق تصمیم مدیران
ش��رکت ،قرار است ،سود مجمع شستا از طریق س��امانه سجام (سامانه
جامع اطالع مش��تریان) به شماره ش��بای حساب بانکی سهامداران واریز
ش��ود .به گفته محمد شریعتمداری وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی قرار
اس��ت تا پایان امسال میزان عرضه س��هام شستا در بورس از ۱۰به ۲۰
درص��د افزایش یابد تا مصوبه دولت مبنی ب��ر الزام به عرضه ۲۰درصد
سهام و معاف شدن از رسیدگی به حساب مالیاتی سال های قبل شرکت
برخوردار شود.
چقدر صبر
کنیم؟
همایون دارابی
کارشناس بازار سرمایه
نخس��تین روز فصل پاییز ،روز پایان س��ال
مال��ی بیش��تر کارگزاری ه��ا و ش��رکت های
سرمایه گذاری به شمار می امد.
ب��ه همی��ن خاط��ر در روزه��ای اولیه ماه
ج��اری ،مازاد عرضه را در بازار بورس و اوراق
بهادار تهران داشتیم.
همانطور که می دانیم در ان روزها نس��بت
ب��ه ام��روز تمایل ب��ه خرید کمت��ری وجود
داش��ت .اعتبارها در س��طح ب��ازار به کمینه
خودش رس��یده بود اما ای��ن روزها وضعیت
بس��یار بهتری را در بازار بورس تهران شاهد
هستیم.
س��طح و تعداد معامالت باال رفته اس��ت و
مق��داری ه��م سیاس��ت گذاری های مدیران
بورس��ی در کلیت بازار به کمک س��هامداران
امد ،به همین دلیل اس��ت که این روزها جو
بهتری را می بینیم.
هرچند هن��وز هم بازار را در فاز نوس��انی
می بینیم ،اما س��ینوس های نوسانی چند روز
مثبت چن��د روز منفی را تجربه می کنیم که
به نظ��ر می رس��د همچنان این رون��د ادامه
داشته باشد.
اما در اینکه ما یک ترند و روند جدید را در
بازار داشته باش��یم و بتوانیم در واقع شرایط
متفاونی را تجربه کنیم ،شک و شبهه زیادی
وجود دارد.
در روزه��ای اخی��ر همچن��ان روند خروج
سرمایه از بازار ادامه داشته است اما به شدتی
ک��ه در اوایل مهر در جریان بود نیس��ت .اما
انچه به طور قطع می توان گفت این است که
نقدینگی در بازارهای موازی جوالن می دهد
و ب��ه همی��ن خاطر هم در ط��ول این حدود
۳هفته ش��اهد وضعیت کنونی در بازار سهام
بوده ایم.
اگر بخواهیم از ابتدای س��ال وضعیت بازار
را انالیز کنیم می بینیم که بیش��تر رشدهایی
که رخ می داد ناشی از ورود نقدینگی به بازار
بود .اما درحال حاض��ر ان نقدینگی به دالیلی
به س��مت بازار س��رمایه حرکت نمی کند .به
همی��ن خاطر نقدینگی عمال خ��ودش را در
بازارهای موازی سرگرم می کند و با توجه به
نرخ بهره باالیی که رفت و باعث شد کف بازار
سرمایه یک مقداری پایین تر از قبل باشد.
از س��ویی هم عرضه های س��نگینی انجام
ش��د که هر کدام به دالیل گوناگونی در بازار
رخ داد .ای��ن وضعیت باعث ش��د کم کم ما به
ش��رایطی برس��یم که بازدهی بازار س��رمایه
نس��بت ب��ه بازارهای م��وازی عقب نش��ینی
کرد.
ب��ه همین خاطر می توانی��م ادعا کنیم که
یک جشن و اتش بازی را در بازارهای موازی
می بینیم.
قیمت خودرو تقریب��ا دقیقه ای باال می رود
و حتی برخ��ی خودروه��ای داخلی در حال
میلیاردی شدن هستند و تعداد محدودی از
خودروها را می توان با چند صدمیلیون تومان
خریداری کرد.
در ب��ازار مل��ک ه��م همی��ن وضعی��ت
دی��ده می ش��ود ،بازاره��ای ط�لا و ارز ه��م
حساسیت های خاص خودش��ان را دارند .اما
ان نقدینگ��ی که در بازار س��رمایه س��رگرم
بود و می توانس��ت با یک سری سیاست های
کارشناسی شده در بازار حضور داشته باشد و
مانع از تورم در بازارهای کاالیی شود.
اما عمال این مسئله دیگر امکان پذیر نیست
و اگر هم کورس��وی امیدی برای عملی شدن
این برنامه باقیمانده باش��د به نظر نمی رس��د
مورد توجه مسئوالن قرار گیرد.
تا زمانی که س��طح کف بازار دوباره تغییر
نکند ،نمی توانیم شانس زیادی را برای تغییر
روی��ه در بازار س��رمایه را انتظار داش��ت .در
چنین ش��رایطی ،سهامداران هم چاره ای جز
صبوری ندارند.
اما پرسش��ی که مطرح می شود این است؛
صبوری تا به کی؟ به هرحال همیش��ه بعد از
یک دوره اتش بازی در بازارهای موازی نوبت
به بورس هم خواهد رس��ید اما نمی دانیم در
چ��ه زمانی دوباره ای��ن وضعیت رخ بدهد اما
اطمین��ان داریم که ت��ورم به میزان بس��یار
باالی��ی رس��یده و قیمت ها به ط��ور نجومی
افزایش یافته اند.
طبیعتا قیمت سهام هم می تواند تابع این
ش��رایط باش��د .هرچند قیمت برخی نمادها
بیش از ۶۰درصد اص�لاح را تجربه کرده اند
اما کم کم می توان انتظار داش��ت که بازار به
روند سوداوری بازگردد. صفحه 15
سه شنبه
کارتون روز
22مهر 25 -1399صفر 13 - 1442اکتبر -2020شماره-1634پیاپی2952
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک300082190 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88724211 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88722735 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
پیشه،
اﭙیمﺎ که
هواپیما
�ﻪ ﻫمون
سالﭙیشﻪ
بیستﺴﺎﻝ
خستهﺒیست
هواپیمایﺨستﻪ
همون ﻫواﭙیمﺎ�
ﻫو
عصبانیوو بﺒﯽی ﺤوﺼﻠﻪ
قبلﻋصبﺎﻨﯽ
مثلﻗبﻞ
مهماندارم�ﻪکهﻤثﻞ
خلبانووﻤﻬمﺎﻨدارم
ﺨﻠبﺎن
حوصله،
باال�ﺎﻻ
میرهﻤیرﻩ
درﺼد
� ﭙنﺞ
روزیروز
دﻻرمفقط�ﻪ ﻓﻘط
مگه پرایده
درصد
پنج
دالرم که
ﻗیمت و ﺒردﻴن �ﺎﻻ
درﺼد
260
�ﻪ
اﻴدﻩ
ر
که ﻤ�ﻪ ﭙ
260درصد قیمتو بردین باال
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnews
instagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
افزایش 260درصدی نرخ بلیت هواپیما از سوی ایرالین ها
روی خط کرونا
داللی خانه اخرت در اطراف تهران
رکوردشکنی تلخ کرونا با فوت ۲۵۱هموطن
قبر متری چند؟
ای��ن روزها نرخ قب��ر در اط��راف تهران از
بس��یاری از خانه ها گران تر است و فرقی هم
نمی کن��د ،کجا باش��د ،این قیمت ه��ا ربطی
ب��ه تحری��م و ...هم ن��دارد؛ کافی اس��ت در
یک��ی از امامزاده ه��ا و بق��اع متبرکه اس��تان
تهران باش��د تا مبالغ عجی��ب و غریب برای
ان مطالب��ه ش��ود .ای��ن مبال��غ از ۴۰تا ۵۰
میلیون تومان ش��روع می ش��ود و به ۳۰۰تا
۴۰۰میلی��ون تومان و حت��ی باالتر از ان نیز
می رس��د .هرچه ارامس��تان و بقع��ه متبرکه
در قس��مت های خوش اب و هوای اس��تان و
مناطق الکچری نشین تر باشد ،نرخ قبرهایش
گران تر می شود و گاهی قیمت ها به یک تا 2
میلیارد تومان هم می رسد .البته در اغلب این
ارامگاه ها برخی دالل بازی ه��ا و نیز نبود قبر
به میزان الزم اس��ت که سبب گرانی مقبره ها
می ش��ود و قبرها نیز برای خود سلطان دارند؛
تعداد این س��لطان ها کم هم نیست و تقریبا
همه ارامستان ها یک «سلطان» دارند.
سلطان قبر همدست هم دارد
قیمت قبر ۳طبقه
اما این دس��تگیری ها نیز نتوانس��ته مانع کار
برخ��ی از این دالل ها ش��ود و تع��دادی از انها
خ��ود را توجیه می کنند .یکی از قبرفروش های
ارامس��تانی در ورامین به خبرنگار مهر که خود
را خری��دار قبر معرفی کرده ب��ود ،گفت :برای
دفن در جاهای قدیمی حسین رضا (ع) ورامین
بای��د بی��ش از ۱۵میلیون تومان بدهید و البته
ای��ن پول نیز ب��ه جیب ما نمی رود و به اوقاف و
امور خیریه داده می ش��ود .وی گفت :این مبلغ
تنه��ا برای اجازه دفن در یکی از طبقات قبرها
اس��ت و اگر بخواهید کل 3طبقه قبر را بخرید
ب��ازار خرید و ف��روش قب��ر در اطراف ته��ران مانند
بسیاری از بازارهای دیگر دستخوش داللی و بازارسیاه
شده ،به طوری که دفن اموات در برخی از ارامستان ها
برای مردم عادی غیرممکن است
بای��د بیش از ۴۰میلیون تومان پرداخت کنید؛
البته س��ند ن��دارد و اوقافی اس��ت ،اما کاغذی
می گیری��د که نش��ان می دهد مال��ک این قبر
هس��تید .این قبر در بهترین جای حسین رضا
(ع) و نزدیک امامزاده قرار دارد و از طرف دیگر
فاصل��ه ای��ن قبر تا محل شست وش��وی اموات
بس��یار کم اس��ت و تا چهار متری قبر ماش��ین
می اید و دسترس��ی ها برای برگزاری مراسم و
نیز فاتحه خوانی مناس��ب است .این قبرفروش
ورامینی درباره امکان فروش قسطی قبر اظهار
کرد :خیر؛ قس��طی نداریم و همه مبلغ را ابتدا
دریاف��ت می کنیم .کس��ی که قبر را قس��طی
نمی فروش��د .اما مردن ارزان تر نیز در این شهر
میس��ر است ،چراکه این قبرفروش در پاسخ به
این س��وال ک��ه اگر پول زیادی ب��رای دفن در
مناطق قدیمی تر و اوقافی نداش��ته باشیم ،چه
راه حلی دارید ،گفت :اگر پول ندارید ،می توانید
به شهرداری بروید و در قسمت هایی که متعلق
به شهرداری است ،قبر بخرید که قیمتی کمتر
از ۵۰۰هزار تومان دارد.
قیمت یک طبقه قبر
در اغل��ب شهرس��تان ها و مناط��ق اس��تان
تهران ،اگر به س��راغ قبرها بروید ،می بینید که
اش��رافی گری تا دم قبر هم رفته ،اما قیمت های
عجیب و غریب قبر مخصوص شهرس��تان های
ری ،تهران و شمیرانات است و در دیگر مناطق
قیمت ها طبیعی تر و مدیریت بقاع و ارامستان ها
بهتر است؛ به عنوان مثال در شهریار با جمعیتی
نزدی��ک یک میلیون نف��ر نرخ هر طبقه قبر در
امامزاده اس��ماعیل (ع) این شهر بین ۱۷تا ۲۱
میلیون تومان است.
رئی��س اداره اوق��اف و امور خیریه ش��هریار
درب��اره چگونگ��ی قیمت گذاری قب��ور در این
شهرس��تان گف��ت :در حال حاض��ر یک طبقه
قبر در امامزاده اس��ماعیل (ع) بس��ته به مکان
قبر بین ۱۷تا ۲۱میلیون تومان قیمت گذاری
ش��ده و ای��ن نرخ گذاری ها نیز توس��ط هیات
امن��ای هر بقعه و تایی��د اداره کل اوقاف و امور
خیری��ه اس��تان ته��ران برای یک س��ال انجام
می شود.
البته در همین بقعه قبر برای والدین ش��هدا
رایگان اس��ت و برای جانبازان باالی ۷۰درصد
تخفی��ف وی��ژه دارد .ابوالفضل حس��ین ابادی
ادامه داد :گران ترین قبور ش��هریار در امامزاده
اس��ماعیل (ع) است .به عنوان مثال در امامزاده
خات��ون صباش��هر نرخ قبر ب��رای بومی ها یک
میلی��ون و برای غیربومی ه��ا 2میلیون تومان
اس��ت .وی درباره فعالی��ت قبرفروش ها در این
شهرس��تان گفت :تا جایی که بنده اطالع دارم،
قبرفروش��ی در این شهرس��تان نداریم و دلیل
ان نیز جلوگیری از فروش قبر خریداری ش��ده
توسط اشخاص به فرد ثالث است.
قبرهای لواس�ان باالی ۶۰۰میلیون
تومان
در لواس��ان اوضاع متفاوت اس��ت و خرید و
فروش قبور در ارامستان های الکچری تا حدی
خبرس��از ش��ده که صدای امام جمعه این شهر
را نیز دراورد .یک فروش��نده قبر در لواسان در
این باره گفت :خرید و فروش قبر در این ش��هر
برای غریبه ها نداریم.
قب�لا این طور ب��ود ،اما جدی��دا خیلی روی
قبرفروشی زوم کرده اند و دیگر قبر نمی فروشیم.
وی افزود :اینجا قبری برای فروش نیس��ت؛ اگر
هم باش��د باالتر از ۵۰۰تا ۶۰۰میلیون تومان
اس��ت؛ حتی نرخ برخی قبره��ا از ۱.۵میلیارد
تومان بیشتر است .اگر نمی خواهی هزینه کنی
لواس��ان دنبال قبر نگرد و به بهشت زهرا (س)
برو .ماجرای ارامستان «تپه سرخه» در لواسان
و دخالت افراد غیرمسئول در دفن اموات در این
ارامس��تان انقدر سروصدا کرد و پرونده قضایی
برای ان تش��کیل ش��د تا س��رانجام با پیگیری
امام جمعه این ش��هر دست افراد سودجو کوتاه
و مدیریت این ارامس��تان به شهرداری لواسان
واگذار شد.
سخن پایانی...
داس��تان دف��ن ام��وات و ن��رخ قبور
چند س��الی است که خبرس��از شده و
متاس��فانه قبرفروش��ی و داللی بیشتر
در بق��اع متبرکه ای که توس��ط اوقاف
یش��ود ،به چش��م
و امور خیریه اداره م
می خورد و عوامل ایجاد نرخ باال در این
بقاع نیز دسترس��ی مناسب ،محدودیت
قبور در بقاع باتوجه به درخواس��ت های
ب��اال و جمعیت قابل توج��ه و نیز اب و
هوای مناسب و قدمت یا الکچری بودن
ارامستان است .به نظر می رسد ،مدیریت
لگرایی در دفن
مناس��ب ،پرهیز از تجم
اموات و وض��ع قوانینی برای جلوگیری
از دالل��ی و قبرفروش��ی و خ��روج قبور
از لیست کاالهای س��رمایه ای می تواند
سبب جلوگیری از سر به فلک کشیدن
قیمت خانه اخرت شود.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت :متاسفانه در طول
۲۴ساعت منتهی به ۲۰مهر ۲۵۱ ،بیمار کووید ۱۹
جان خود را از دس��ت دادند و مجموع جان باختگان
این بیماری به ۲۸هزار و ۵۴۴نفر رس��ید .به گزارش
فارس ،سیما سادات الری ،سخنگوی وزارت بهداشت
گف��ت :در ۲۴س��اعت منته��ی به ۲۰مه��ر ۱۳۹۹
براس��اس معیارهای قطعی تشخیصی ۳ ،هزار و ۸۲۲
بیمار جدید مبتال به کووید ۱۹در کشور شناسایی شدند که هزار و ۷۲۴نفر
از انها بس��تری ش��دند .وی افزود :مجموع تعداد بیماران کووید ۱۹در کشور
به ۵۰۰هزار و ۷۵نفر رس��ید .به گفته الری ،متاسفانه در ۲۴ساعت گذشته،
۲۵۱بیم��ار کووید ۱۹جان خود را از دس��ت دادن��د و مجموع جان باختگان
این بیماری به ۲۸هزار و ۵۴۴نفر رس��ید .الری افزود :خوش��بختانه تاکنون
۴۰۶ه��زار و ۳۸۹نفر از بیم��اران ،بهبود یافته یا از بیمارس��تان ها ترخیص
ش��ده اند ۴۴۸۲ .نفر از بیم��اران مبتال به کووید ۱۹در وضعیت ش��دید این
بیم��اری تح��ت مراقبت قرار دارند .تاکن��ون 4میلی��ون و ۳۱۲هزار و ۵۱۴
ازمایش تش��خیص کووید ۱۹در کش��ور انجام شده اس��ت .وی عنوان کرد:
اس��تان های تهران ،اصفهان ،قم ،اذربایجان شرقی ،خراسان جنوبی ،سمنان،
قزوین ،لرس��تان ،اردبیل ،خوزستان ،کرمانشاه ،کهگیلویه و بویراحمد ،گیالن،
بوشهر ،زنجان ،ایالم ،خراسان رضوی ،مازندران ،چهارمحال و بختیاری ،البرز،
اذربایجان غربی ،مرکزی ،کرمان ،خراس��ان شمالی ،همدان و یزد در وضعیت
قرمز قرار دارند .س��خنگوی وزارت بهداشت تاکید کرد :استان های کردستان،
هرمزگان ،فارس و گلستان نیز در وضعیت هشدار قرار دارند.
دوره درمان مشمول کرونایی
غیبت نیست
رئیس سازمان نظام وظیفه عمومی با اشاره به اینکه
کرونا در کاهش مدت خدمت سربازی تاثیری نداشته،
گفت :برای مش��موالنی که به کرونا مبتال می ش��وند،
م��دت زم��ان درمان بیماری ش��ان غیبت محس��وب
نمی ش��ود .س��ردار تقی مهری در گفت وگ��و با ایلنا
درباره وضعیت مشموالن دارای معافیت تحصیلی که
خارج از کشور بودند و به دلیل لغو پروازها نتوانستند
به کش��ور مراجعه کنند ،گفت :باتوجه به ادامه شیوع ویروس کرونا به صورت
گسترده ،مش��موالن دارای معافیت تحصیلی خارج از کشور یا مقیم خارج از
کش��ور که به دلیل لغو پروازهای خارجی و قرنطینه های صورت گرفته ازسوی
برخی کش��ورها با مشکل مواجه شده اند ،می توانند از تسهیالت مصوب ستاد
کل نیروهای مس��لح برخوردار ش��وند .وی ادامه داد :مشموالن ایرانی غایب و
غیرغایب خارج از کشور که با هماهنگی وزارتخانه های امور خارجه ،بهداشت،
درمان و اموزش پزشکی و وزارت علوم وارد کشور شده اند و تا تاریخ ۱۵مهر
امس��ال مجوز یک بار خروج برای انان صادر شده و همچنان بازگشت انان به
کشور محل اقامت به علت بیماری کرونا مقدور نیست ،می توانند تا پایان سال
۱۳۹۹پس از تایید وزارت امور خارجه از مجوز یک بار خروج بهره مند شوند.
س��ردار مهری همچنین درباره افرادی که اقدام ب��ه جعل کارت های پایان
خدمت می کنند ،خاطرنشان کرد :برخورد با جاعل از نوع برخورد قضایی است
که اگر کشف و مسجل شود ،قطعا با ان برخورد خواهد شد.
ویژگی بالینی بیماران فوت شده
بر اثر کرونا
ویژگی های بالینی بیمارانی که بر اثر ابتال به کووید ۱۹فوت کرده اند نش��ان
می دهد سن باال به ویژه باالی ۸۰سال ،جنس مرد و وجود بیماری های زمینه ای
در بیماران فوت ش��ده ناش��ی از کووید ۱۹شایع است .به گزارش مهر به نقل از
دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران ،ویژگی های بالینی بیمارانی که
بر اثر ابتال به کووید ۱۹فوت کرده اند ،یکی از موارد مورد بررس��ی پژوهش��گران
است .افراد در هر سنی مستعد ابتال به کووید ۱۹هستند و پیشگیری در تمامی
س��نین باید مورد توجه قرار گیرد اما برخی از افراد در معرض خطر بیش��تری
هس��تند و ممکن اس��ت بیماری را با عالیم شدیدتری نشان دهند و در مواردی
متاس��فانه منجر به فوت انها ش��ود .اکنون این سوال مطرح می شود که بیمارانی
ی داش��ته اند؟
ک��ه ب��ر اثر ابتال به کووی��د ۱۹فوت کرده اند چه ویژگی های بالین
مروری بر شواهد نشان می دهد در بررسی موارد فوت شده بر اثر کووید ۱۹بیان
می ش��ود س��ن باال (افراد باالی ۸۰سال ،در مقایس��ه با افراد ۵۰-۵۹ساله۲۰ ،
برابر خطر مرگ بیش��تری داش��تند) ،جنس مرد و داشتن بیماری های زمینه ای
(مانند دیابت ،بیماری های قلبی و عروقی و اس��م شدید) شانس رخداد مرگ را
در مبتالیان به کووید ۱۹افزایش می دهد .در بررس��ی افراد فوت ش��ده ،عوارض
کووید ۱۹شامل صدمات قلبی ،شوک عفونی ،اختالل عملکرد اندام ها ،ترومبوز
(لخته ش��دن خون) داخل قلب بوده اس��ت .عالیم بیم��اری مانند تنگی نفس،
سرگیجه و درد قفسه سینه هنگام بستری با خطر بیشتری از مرگ در بیماران
مبتال همراه بوده اس��ت .در نتیجه س��ن باال به ویژه باالی ۸۰سال ،جنس مرد و
وجود بیماری های زمینه ای در بیماران فوت شده ناشی از کووید ۱۹شایع بوده
و این امر نشان از اهمیت توجه به نکات پیشگیرانه در این افراد دارد.
امار بیکاران زیر ذره بین
نتایج جدیدترین «نظرس��نجی»موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی
درب��اره متقاضی��ان «بیم��ه بیکاری»
حاک��ی از ان اس��ت ک��ه ۵۸.۴درصد
پاسخگویانی که همچنان بیکار بودند،
«مس��تاجر» و ۴۱.۶درص��د «مالک»
هستند.
این س��نجش ،وضعیت حدود بیش از ۷۰۰هزار متقاضی بیمه ش��ده تامیناجتماعی را که مس��تحق دریافت این خدمت بوده اند در دو گروه از جامعه هدف
یعنی افرادی که پس از درخواست بیمه بیکاری دوباره مشغول کار شده و افرادی
که همچنان بیکار هستند ،مورد ارزیابی قرار داده است.
۴۰.۴درصد پاسخگویان در این سنجش ،زن و ۵۹.۶درصد مرد بوده اند. همچنین ۲۱.۲درصد پاس��خگویان مج��رد ۷۲.۴ ،درصد متاهل ۱.۲ ،درصدهمسرشان فوت شده و ۵.۲درصد نیز از همسران خود جدا شده اند.
۲۲.۶درصد پاس��خگویان دارای قرارداد دائم و ۷۷.۴درصد نوع قراردادش��انموقت بوده اس��ت ۱۳.۶ .درصد از پاس��خگویان قبال (پی��ش از این) مقرری بیمه
بی��کاری دریاف��ت ک��رده و ۸۶.۴درصد انه��ا قبال مقرری بیمه بی��کاری دریافت
نکرده اند.
همچنین ۷۶.۷درصد انها اعالم کردند که خودشان و ۲۳.۳درصد کارفرمایاندرخواست بیمه بیکاری را ثبت کرده اند.
براس��اس این نظرس��نجی ۷۷.۱ ،درصد پاسخ دهندگان در بخش «خدمات»، ۱.۴درصد در بخش کشاورزی و ۲۱.۵درصد در بخش صنعت مشغول کار بوده اند.
۷۶درص��د ای��ن افراد به صورت تمام وقت و ۲۴درصد س��اعتی کار می کردندو ۵۸.۲درصد انها اعالم کردند کارفرماهای ش��ان نس��خه ای از قرارداد را به انها
تحویل نداده اند.
۶۱.۹درصد پاس��خگویان ،سرپرست خانوار بودند ،این در حالی است که فقط ۲۷.۱درصد پاس��خگویان بیان کرده اند که فرد دیگری در خانواده انها حقوق بگیر
اس��ت .طبق این نظرس��نجی ۵۸.۴درصد پاس��خگویانی که همچنان بیکار بودند،
«مس��تاجر» و ۴۱.۶درصد «مالک» هس��تند .اقساط ماهانه این افراد ۲۵.۵درصد
(بین ۵۰۰هزار تا یک میلیون تومان) ۲۵ ،درصد (بین یک تا ۲میلیون تومان)۱۶ ،
درصد (کمتر از ۵۰۰هزار تومان) ۱۵.۶ ،درصد (بدون قسط) ۱۰ ،درصد (بین ۲تا ۳
میلیون تومان) ۴ ،درصد (بین ۳تا ۴میلیون تومان) و ۳.۷درصد (بیش از ۴میلیون
تومان) گزارش شده است .همچنین ۸۷.۹درصد پاسخگویان اظهار کرده اند «یارانه
۴۵هزار تومانی» دریافت می کنند و ۵۴.۶درصد نیز «یارانه معیشتی» می گیرند.
دریچه
البته چند ماهی است که سایت های خرید
و ف��روش از قرار دادن تبلیغ��ات معامله قبور
منع ش��ده اند و تا حدودی تب خریدوفروش
قبور فروک��ش کرده ،اما هنوز هم س�لاطین
قب��ر در ارامس��تان ها فعالی��ت می کنن��د و
به تازگ��ی یکی از انها که معروف به س��لطان
قبر بود و اقدام به فروش قبر در جنوب تهران
می ک��رد ،از طری��ق اطالع رس��انی در فضای
مجازی و اقدام به موقع دادس��تانی دس��تگیر
شد .دس��تگیری قبرفروش ها تا حدود زیادی
ت��رس را بر اندام افرادی انداخته که کاس��ب
خان��ه اخرت هس��تند و از خرید و فروش ان
سودهای نجومی برده و داللی مرگ می کنند.
یکی از این س�لاطین خری��د و فروش قبر
چندی پیش در ری دس��تگیر ش��د که عضو
ش��ورای اس�لامی ش��هر تهران در واکنش به
ماجرای دس��تگیری س��لطان قب��ر و دفن در
قبرس��تان های تاریخی تهران ب��ه مهر گفت:
این فرد که در جنوب تهران به عنوان سلطان
قبر معروف ش��ده ،واسط بین خانواده متوفی
و قبرستان هایی چون «ابن بابویه»« ،امامزاده
عبداهلل (ع »)،و «ش��اه عبدالعظیم (ع)» بوده
است.
حس��ن خلیل اب��ادی
ادامه داد :این سلطان
قب��ل همدس��تی نیز
دارد که در دوره های
قبل از مدیران بهشت
زهرا (س) تهران بوده
و پس از واسطه گری
و مذاک��ره با خانواده متوفی ،انها را برای دفن
در بق��اع متبرک��ه متقاع��د و فوتی ه��ا را ب��ا
امبوالنس خارج می کرد و با داللی و دریافت
هزینه ای تا ۷۰میلیون تومان در برخی از این
بقاع متبرکه با همدستی سلطان قبر جنازه را
دفن می کرد.
طرح :حسین علیزاده
علیرضا رئیسی -معاون بهداشت وزیر بهداشت،
درمان و اموزش پزش�کی :افرادی که ماسک نمی زنند
و پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی کنند حتما جریمه
می ش��وند .رانندگان خودروهای عمومی و مسافران انها و
حتی عابران پیاده مش��مول این جریمه هس��تند و مبالغ
جریمه به حساب وزارت بهداشت واریز می شود.
ش��ک نکنید افرادی که ماسک نمی زنند حتما جریمه
می شود؛ به خاطر اینکه اگر جریمه نباشد ،عده ای رعایت نمی کنند .پلیس و ناظران
بهداشتی برای اعمال قانون اقدام می کنند.
بیش از ۵۰درصد مردم از اواخر اسفند همیشه پروتکل ها را رعایت کرده و ماسک
زده اند اما نیمی از مردم رعایت نکرده اند .اکنون رعایت این پروتکل ها مطالبه مردم
است و می گویند چرا باید از افرادی که رعایت نمی کنند ،بیماری بگیریم .باید این
افراد جریمه شوند ،چون سالمت بقیه را به خطر می اندازند.
همان طور که بس��تن کمربند الزامی اس��ت و اگر پلیس ببیند کس��ی کمربند
نبسته جریمه می کند ،درباره ماسک هم اول ارائه دهندگان خدمت مثل کارکنان
حمل ونقل عمومی جریمه می ش��وند .مثال اگر در تاکس��ی کسی ماسک نزند ،اگر
پلیس ببیند می تواند خودرو را متوقف کند و راننده خودش ۱۰۰هزار تومان و به
ازای هر مس��افر ۲۰هزار تومان جریمه می ش��ود .مسافر هم ۵۰هزار تومان جریمه
می ش��ود .در اتوبوس هم اگر افرادی رعایت نکنند ،خود راننده ،مسافران و شرکت
ان اتوبوس از یک میلیون تا مبالغ بیشتر جریمه می شوند .در تهران چون سیستم
حمل ونقل عمومی ضعیف اس��ت نمی توانیم اتوبوس را متوقف کنیم اما جریمه ها
اعم��ال می ش��ود .درباره اصناف اگر فردی ک��ه در یک صنف خدمت ارائه می دهد،
خودش ماس��ک نزند یا مش��تریانی را بپذیرد که ماسک نزدند اول اخطار می گیرد،
در مرحله بعد ۳۰۰هزار تومان جریمه و در مرحله بعد یک هفته پلمب می شود.
درب��اره اف��رادی که در خیابان تردد می کنند ،چند مکانیس��م وجود دارد .پلیس
و بازرس��ان قطع��ا افراد را جریم��ه می کنند ،دوربین های راهنمای��ی و رانندگی با
چهره نگاری و کد ملی از همان سیس��تم که برای حجاب اس��تفاده می ش��ود برای
ماس��ک هم اس��تفاده می کنند .کد ملی همه افراد را دارند و می دانند کجا زندگی
می کنید .برای افراد پیام می اید و جرایم به حساب وزارت بهداشت واریز می شود.
خودروهای ش��خصی جریمه نمی ش��وند اما اگر فرد از خودرو پیاده شد و ماسک
نداشت ،جریمه می شود .شماره حساب وزارت بهداشت به دولت اعالم شده است.
چند راه برای اخذ جریمه پیش بینی ش��ده؛ افرادی که جریمه می ش��وند به دولت
بدهکار می ش��وند و از طرق مختلف می توانند ان را پرداخت کنند؛ ممکن اس��ت
روی قبوض بیاید .بیماری های تنفسی مثل انفلوانزا یا هر بیماری تنفسی دیگر 3
راه مقابله دارد؛ اول داروی موثر ،دوم واکسن موثر و سوم رعایت بهداشت فردی و
عمومی .انفلوانزا هم دارو و هم واکسن دارد و رعایت نکات بهداشتی بسیار در ان
موثر اس��ت .امس��ال در نیمکره جنوبی کمترین میزان انفلوانزا را داشته اند؛ یعنی
حدود یک دهم س��ال های قبل .رعایت اصول بهداش��تی در پیشگیری از انفلوانزا
بس��یار موثر بوده اس��ت .اما کرونا نه داروی موثر و نه واکس��ن دارد .فقط رعایت
بهداشت فردی و عمومی در این بیماری موثر است؛ به همین علت نقش رسانه ها
در اگاهی رسانی به مردم در کنترل این بیماری بسیار مهم است ،چون هیچ راهی
جز افزایش اگاهی مردم نداریم .دنیا به این نتیجه رسیده که محدودیت های شدید
خیلی موثر نیس��ت .بنابراین اس��تراتژی وزارت بهداشت برای مقابله با موج جدید
کرونا این است که اول از همه اعمال قانون و تشدید نظارت بر افراد و قانون شکنان
را ب��ا همکاری بازرس��ان و نیروی انتظامی اعمال می کنی��م .دوم انجام تعداد زیاد
تس��ت اس��ت استراتژی س��وم ردیابی و ایزوله کردن افراد تست مثبت و استراتژی
چهارم افزایش اگاهی و اطالع رس��انی به مردم اس��ت .درباره تس��ت هم برنامه این
است که تعداد تست های روزانه را ۱۰هزار عدد باال ببریم .اکنون روزانه بین ۲۵تا
۳۰هزار تس��ت انجام می ش��ود که با این افزایش به ۴۰هزار تست در روز می رسد.
این تس��ت ها و نمونه یری ها در مراکز منتخب وزارت بهداش��ت انجام می شود و از
بخش خصوصی هم کمک می گیریم .رئیس جمهوری دستور داد ۱۰۰میلیون دالر
پول برای افزایش تست اختصاص پیدا کند و قرار شد این کیت ها از کره جنوبی یا
کشوری دیگر تهیه شود .با استفاده از این اعتبار کیت های تست های سریع که بعد
از ۲۵دقیقه جواب ان مشخص می شود ،تهیه خواهد شد .این تست ها ،تست خونی
نیس��ت و از مایع حلق نمونه گرفته می ش��ود .اپلیکیشن ماسک هم فعال می شود
و همه افراد از طریق این اپلیکیش��ن رهگیری و در صورت ابتال ایزوله می ش��وند.
اس��تراتژی اخر نیز افزایش اگاهی رس��انی به مردم است که با همکاری صدا وسیما
و رسانه ها دنبال می شود.
چهره
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
ثبت جرایم کرونا براساس کد ملی صفحه 16