روزنامه صمت شماره 1608
روزنامه صمت شماره 1608
روزنامه صمت شماره 1608
اولین روزنامه سهامداری ایران (خبرنگاران و کارکنان)
بررسی وضعیت مسکن و بورس در مجلس
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
سال سی ویکم دوره جدید شماره 1608پیاپی 2926
سرمقاله
وضعیت عجیب و غریب
مدیریت وطنی
و نیاز به واردات مدیر
پرو
نده
16صفحه قیمت 2000 :تومان
http://Telegram.me/smtnews
گفت وگو
2
رئیس مجلس شورای اسالمی گفت :مجلس شورای اسالمی یکشنبه هفته جاری در جلسه غیرعلنی وضعیت
بازار مس��کن ،ارز و بورس را مورد بررس��ی قرار می دهد .این اظهارات محمدباقر قالیباف به دنبال تذکر یکی از
نمایندگان مجلس درباره وضعیت بازار عنوان ش��د .یک عضو هیات رئیس��ه مجلس شورای اسالمی با انتقاد از
افزایش قیمت مس��کن و خودرو گفت :قیمت خودرو پرواز کرده و به عرش رس��یده و در این شرایط اقایان تنها
تماش��اچی هستند .به گزارش ایسنا ،علیرضا سلیمی در جریان بررسی ایرادات شورای نگهبان به طرح مالیات
بر خانه های خالی با اس��تناد به اصول ۳۱و ۲۲قانون اساس��ی در اخطاری اظهار کرد :مجلس شورای اسالمی
با هدف افزایش عرضه مس��کن و به دنبال ان کاهش قیمت ،طرح مالیات بر خانه های خالی را تصویب کرد که
ش��ورای نگهبان به ان ایراد گرفته و ما در حال بررس��ی ایرادات هستیم ،اما در همین فاصله دولت بازار مسکن
را رها کرده ،به طوری که قیمت مسکن در یک ماه ۷درصد افزایش یافت.
www.smtnews.ir -
یادداشت های امروز
قفل روی قفل
بازار مسکن
نابسامانی
پارکینگ سازی
نگاه سرمایه ای
زمینه ساز رشد قیمت ها
باید رشد نرخ نقدینگی
را کنترل کنیم
۵متر خانه
در ازای وام مسکن
قیمت های مصنوعی مسکن
14
3
6
7
اتهام به سیمان از نااگاهی است
6
انگشت اتهام به سوی دولت است
7
چند می گیری واسطه باشی؟!
8
سود «بزخری» به جیب چه کسی می رود؟
9
حباب نرخ مسکن متاثر از فوالد نیست
11
بار سنگین مسکن بر دوش سنگ های ساختمانی
12
یک بازار و هزار تردید
15
پنت هاوس ها و مشتریان خاص انگشت شمار
16
طرح :حسین علیزاده
بازار داغ خریدوفروش پارکینگ
3
14 صفحه 1
2
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
صنعت
تجارت
سرمقاله
وضعیت عجیب و غریب
مدیریت وطنی
و نیاز به واردات مدیر
ناصر بزرگمهر /مدیر مسئول
management@smtnews.ir
به نام او که هر چه بخواهد همان می شود
روزی اق��ای مهن��دس نعم��ت زاده در دوران وزارت صنعت ،معدن و
تجارت در جلسه ای درباره مشکالت حوزه خودرو کشور گفت در صورت
لزوم بهتر است مدیر وارد کنیم.
عده ای به این حرف خندیدند ،عده ای فحش دادند ،عده ای تمس��خر
کردن��د ،عده ای م��دح گفتند ،عده ای او را به اس��تیضاح تهدید کردند و
عده ای هم بر اس��ب مراد قدرت نشس��تند و تاختند و مدیریت کوتوله ها
راه خود را ادامه داد.
به اعتقاد من و بس��یاری از افراد در مسئولیت های مختلف ،حتی یکی
دو رئیس جمهوری ،بزرگ ترین و اصلی ترین مش��کل کش��ور ،موضوع
مدیریت اس��ت .مدیریت مهم ترین تکه گمش��ده پ��ازل همه دردهای
س��رزمین ماس��ت .برای اینکه مدیریت توانمند داش��ته باشیم ،بررسی
وضعیت مدیریت نیاز اصلی است.
مدی��ران توانمند باید دو خصوصیت «تحصیالت» و «تجربه» را با هم
داش��ته باشند .متاسفانه معموال مدیران تحصیلکرده ما جوان هستند و
تجرب��ه کافی ندارند و مدیران پیر و باتجربه ما نیز تحصیالت روز و دانش
مرتبط با شرایط دنیا را ندارند.
مش��کل دیگر ما در ح��وزه مدیریت ،انتصاب مدی��ران غیرمرتبط در
پس��ت های تخصصی است که بدون تجربه و تحصیالت ،با رانت فامیلی
و رفاقتی و سفارشی و امثالهم پشت میزهای تصمیم گیری می نشینند.
ش��رایط سختی که امروز بر اقتصاد ،صنعت ،معادن ،تجارت ،مسکن،
فرهنگ ،هنر ،اموزش و پرورش ،خودرو ،بازار ارز و سکه ،خورد و خوراک
و زندگی مردم جاری و س��اری اس��ت از نبود دانش مدیریت و شرایطی
است که باید در انتصاب ها و تغییرات ابتدای انقالب دید.
اگر باور کنیم که مدیریت دارای اهمیت است ،به نظر می رسد در همه
سال های گذشته ما فقط در یک مورد مدیر وارد کردیم.
حض��ور مدیر و س��رمربی و مربی و بازیکن در فوتب��ال و چند موردی
در والیب��ال و یک��ی دو ورزش دیگر ،تنها موارد نادری اس��ت که در انها
میلیاردها تومان از ثروت کش��ور را به دلخوش��ی یکی دو ش��وت بیشتر
و یک��ی دو گل ب��ه دروازه حریف هزین��ه کردیم یا به ق��ول مخالفان به
باد هوا دادیم و به قول موافقان تش��ویق و ش��ور و هیجان به بار اوردیم؛
اس��تفاده ازک��ی روش ،ویلموت��س ،پوکله پووی��چ ،تومیس�لاوایویچ،
میروس�لاوبالژویچ ،برانکو ایوانکوویچ ،دراگان اسکوچیچ و انواع نام های
باارزش و بی ارزش که نسل من را بیشتر به یاد مسکویچ می اندازد که بچه
بودیم و می خواندیم؛ مسکویچه ،سرپیچه ،نمی پیچه.
بدیهی است امروز همه می دانند که استفاده از مربی و مدیر و بازیکن
در ورزش هم برای ایجاد کار زیربنایی انجام نشده و بیشتر توسط دالل ها
برای دریافت وجه های زیرمیزی بوده و ورزش ایران هم با مس��کویچه و
سرپیچه و نمی پیچه و اخرین سرمربی که اوردند ظاهرا میلیاردها تومان
ث��روت مملک��ت را با یک قرارداد ترکمانچای به ب��اد داده و فعال پای قوه
قضاییه و نهادهای امنیتی را به میان کشیده که مثل هر ایرانی امیدوارم
حق ملت و بیت المال در این ورزش بی سرانجام حفظ شود.
ورزش را مثال زدم تا بگویم اس��تفاده از مربی باتجربه و حرفه ای ،البته
اگر بدون داللی باشد ،تنها راه حل موفقیت و رسیدن به قله افتخار است
و اگر بهترین بازیکن ها را داش��ته باشیم اما مدیر و مربی نداشته باشیم،
راه به جایی نمی بریم.
البت��ه م��ن در ورزش هم معتقدم اق��ای دولت باید 10س��الی همه
بودجه ه��ا را خرج ورزش ه��ای همگانی کرده و زیرس��اخت ها را فراهم
اورد و در هر کوی و برزن و محله و ش��هر ورزش��گاه بسازد و بعد وارد کار
حرفه ای بشویم.
اگر به مربی و بازیکن و س��رمربی در ورزش معتقدیم ،باید سوال کنیم
که اهمیت کدام یک از سرفصل های زندگی ما کمتر از ورزش است؟
ایا اقتصاد ،صنعت ،معدن ،تجارت ،مس��کن ،بانکداری ،خودروسازی،
سدس��ازی ،کارخانه داری ،دامداری ،کشاورزی ،فرهنگ ،هنر ،اموزش،
پرورش و صدها مقوله دیگر از ورزش کم اهمیت تر هستند؟
ایا نمی توان به طور مثال برای این خودروس��ازی درمانده و نابودشده،
از یک مدیر بازنشسته یا باتجربه بنز و ب ام و و پژو و رنو و تویوتا و نیسان و
شورولت و جیپ و هزار برند دیگر در جهان استفاده کرد؟
این روزها بحث باز ش��دن مدارس و کرون��ا ،با اظهارنظرهای بعضی از
مسئوالن ،دستمایه شوخی کودکان چندساله شده که در دنیای مجازی
دس��ت به دست می شود( .ش��ب می گویید کالس های انالین و صبح از
کالس حضوری حرف می زنید).
رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی اموزش و پرورش در برنامه شبکه
اول س��یما که ازس��وی همه دنیا و همه دوس��ت و دشمن ،در حال رصد
شدن است ،یک جمله مناسب با فعل و فاعل نمی تواند بگوید و فرمایش
می کن��د« :بچه ها قبل از اینک��ه در واقع حرکت کنند بروند به س��مت
مدرس��ه ،می توانند با مدرسه تماس بگیرند ،اگر معلم مدرسه ،کالس را
می شناسند در دوره ابتدایی معلم را می شناسند ،اگر مدیر ،معاون ،کادر
مدرسه را می شناسند تماس بگیرند»...
مجری محترم هم به جای س��وال مناسب و برخورد ،در جهت کمک و
همراهی ایشان می فرمایند« :اگر از طریق شبکه های ارتباطی که برقرار
اس��ت تا صبح ش��نبه فهمیدند که فهمیدند ،وگرنه ش��نبه صبح کسب
اطالع کنند ببینند باید بروند مدرسه یا نه»
ای��ن وضعیت مدیری��ت و تصمیم گی��ری در وزارتخانه ای اس��ت که
میلیون ها خانواده و محصل با ان درگیر هس��تند و در ش��ب باز ش��دن
مدارس ،هنوز نمی دانند چه کنند؟ این مدیران خودشان نیاز به ثبت نام
در کالس های اکابر اقای قرائتی دارند.
اقای دولت
باور کنید چاره ای نیس��ت .رهبر ارکس��تر مهم اس��ت .نوازندگان هر
کدام س��از خود را می زنند .در حوزه اقتصاد ،مسکن ،بانکداری ،خودرو،
اموزش و بسیاری چیزهای دیگر باید رهبر ارکستر و مدیر داشته باشیم.
حاال که دس��ته بندی های سیاسی و حزبی ،جامعه خودمان را به خودی
و غیرخودی تقس��یم ک��رده و نمی توانیم از غیرخودی های عاش��ق این
س��رزمین به نحو درس��ت استفاده کنیم و اکثریت باس��وادان باتجربه را
خانه نش��ین کرده ایم ،حداقل بدانیم که تنها فوتبال نیست که به پوویچ،
وایوی��چ ،بالژویچ ،ایوانکوویچ ،اس��کوچیچ نیاز دارد .همه حوزه ها به یک
«ساندویچ» نیاز دارند؛ مدیر وارد کنید.
«داشتن مسکن متناسب با نیاز ،حق هر فرد
و خانواده ایرانی اس��ت .دولت موظف اس��ت با
رعایت اولویت برای انها که نیازمندترند به ویژه
روستانشینان و کارگران زمینه اجرای این اصل
را فراهم کند».
ای��ن متن اصل ۳۱قانون اساس��ی جمهوری
اس�لامی ایران اس��ت که حق هر فرد و خانواده
ایرانی را در زمینه داشتن مسکن مطرح می کند
و براس��اس این اصل ،دولت ها موظف به تامین
ان ش��ده اند .از انجا که حق مس��کن هم یکی
از حقوق اساس��ی هر فرد در جامعه محس��وب
می ش��ود ،اصل ۳۱قانون اساس��ی ب��ر این امر
اقتصاد و توسعه
قیمت های افسار گسیخته
تصریح داش��ته و به ویژه درباره اقشار نیازمندتر
ب��ر اجرای ان تاکید کرده اس��ت .بازار مس��کن
کش��ور همواره درگیر نابس��امانی های فراوانی
در ح��وزه عرضه و تقاضا و مهم تر از ان افزایش
قیم��ت بی روی��ه و بی برنامه بوده اس��ت که در
سال های گذشته رویکرد مناسبی برای کنترل
این روند اتخاذ نش��ده یا اگر هم ش��ده ،چندان
تاثیر مثبتی در رفع این معضل نداش��ته است.
باتوجه به نوسانات اقتصادی اخیر کشور نیز این
مسئله بحرانی تر شده و داشتن مسکن مناسب
را برای بس��یاری از خانواده ه��ای ایرانی تبدیل
به رویایی دس��ت نیافتنی کرده است .خانه های
تحلیل روز
قیمت هر مترمربع واحد مس��کونی در تهران در مرداد
۹۹ح��دود ۲۳۱.۱میلی��ون ریال بود که نس��بت به تیر
گذش��ته ۱۰.۵درصد و نس��بت به مرداد س��ال گذشته
حدود ۷۷.۴درصد افزایش یافت.
به گزارش ایبنا (رس��انه مرجع شبکه بانکی ایران) در
مرداد سال ،۱۳۹۹تعداد معامالت اپارتمان های مسکونی
ش��هر تهران به ۹۰۸۰واحد مسکونی رسید که نسبت به
مرداد ۹۸افزایش حدود ۱۷۶درصدی را تجربه کرد.
در ای��ن راس��تا نرخ ه��ر مترمربع واحد مس��کونی در
مرداد ۹۹حدود ۲۳۱.۱میلیون ریال بود که نس��بت به
تیر گذش��ته ۱۰.۵درصد و نسبت به مرداد سال گذشته
حدود ۷۷.۴درصد افزایش یافت.
بیش��ترین س��هم قرارداده��ای منعق��ده مرب��وط به
مناط��ق ۴ ،۵و ۱۰اس��ت ک��ه در مجم��وع بیش از ۳۲
درص��د حج��م معام�لات م��رداد را به خ��ود اختصاص
داده اند .انچ��ه از امار برمی اید ش��یب تند افزایش نرخ
نقط��ه به نقطه و ماهانه مس��کن در مرداد اس��ت .به نظر
می رس��د تورم موجود در بخش مس��کن بیشتر ناشی از
فشار هزینه در سمت عرضه باشد تا فشار تقاضا.
نرخ ارز مهم ترین عامل مس��لط چه به طور مستقیم و
چه به طور غیرمستقیم بر متوسط نرخ مسکن بوده است.
روند افزایش��ی نرخ ارز که از ابان ۹۸ش��روع و فضای
نااطمینانی اقتصادی ایجاد ش��ده به دنبال ان باعث ش��د
برای پوشش ریسک ،صاحبان امالک در عرضه ملک خود
به قیمت های موجود تعلل کرده و زمینه افزایش مستقیم
نرخ مسکن را به وجود اورند.
خالی هم داس��تان دیگری است که هرازگاهی
داد کارشناسان و مسئوالن را درمی اورد و برخی
از جمله مجلسیان را به تصویب طرح هایی مانند
مالی��ات بر خانه های خال��ی ترغیب می کند؛ با
امی��د به اینکه اخذ مالی��ات از این خانه ها امار
خانه دار ش��دن ش��هروندان را باال ببرد .غافل از
اینکه گره کور مشکل خانه دار شدن تنها وجود
فیزیکی مس��کن نیس��ت و قدرت خرید در این
بین نقش اساسی بازی می کند.
سال هاست متوس��ط قیمت مسکن به حدی
افزای��ش یافته که قدرت خرید بیش از نیمی از
متقاضیان مصرفی مس��کن با ان تناسب ندارد.
در این ش��رایط بسیاری از معامالت انجام شده
در ای��ن ب��ازار از جنس غیرمصرف��ی و از ناحیه
سفته بازان و سوداگرانی است که به دنبال کسب
س��ودهای کالن از معام�لات مکرر در ش��رایط
ناارام قیمتی هس��تند .قیمت هر مترمربع خانه
به عنوان چاردیواری امن س��کونت که حق اولیه
هر شهروندی است در شهرهای بزرگ از متری
۱۰میلیون تومان ش��روع می شود که البته این
ن��رخ را دیگ��ر کمتر در پایتخ��ت می توان دید؛
مگر در خانه های با س��ن باالی ۵۰س��ال .این
قیمت با شیبی صعودی تا متری چندده میلیون
تومان در مناطق مختلف ش��هری باال رفته و در
تحوالت مسکن شهر تهران روی نمودار
از س��وی دیگر با افزایش نرخ ارز ،نرخ نهاده های تولید
مس��کن از جمله س��یمان ،میلگرد ،اق�لام الکترونیکی و
تجهی��زات مرتب��ط با افزای��ش قابل توجهی هم��راه بوده
که تاثیر مس��تقیم بر نرخ تمام ش��ده ه��ر مترمربع واحد
مسکونی داشته است.
در ای��ن می��ان انتظارات تورمی نقش پررنگی داش��ته
اس��ت؛ به عنوان مثال با تصویب افزایش نرخ ۲۰درصدی
س��یمان در تیر جو روانی ایجاد شده باعث شد نرخ سایر
مصالح ساختمانی نیز تحت تاثیر قرار گیرد.
عوام��ل دیگری مانن��د افزایش ۳۰درص��دی عوارض
ساخت مسکن که در پایان سال گذشته به تصویب رسید
(هرچند به دلیل ش��رایط خاص کرونایی هنوز اجرا نشده
است) ،نیز در افزایش نرخ مسکن در سال جاری بی تاثیر
نبوده است.
روند رش�د نرخ دالر و متوس�ط نرخ مسکن
شهر تهران
نمودارها به خوبی هم حرکتی شاخص نرخ مسکن و نرخ
دالر در دهه 90را نشان می دهند .تنها فاصله ایجاد شده
در زمینه ش��وک ارزی سال ۱۳۹۷است که همانطور که
مالحظه می ش��ود در فاصله کوتاهی شاخص نرخ مسکن
ای��ن عقب ماندگی را جبران کرده اس��ت؛ بنابراین با اتکا
ب��ه امار می توان گفت متوس��ط نرخ ه��ر مترمربع واحد
مس��کونی در تهران در دهه گذشته حدودا برابر با ۱۰۰۰
دالر بوده اس��ت .گرچه توزیع جغرافیایی نرخ مسکن در
مناطق تهران طیف وسیعی از ۹۷۴۶۹هزار ریال (منطقه
)۱۸تا ۵۲۸۲۰۰هزار ریال (منطقه )۱را شامل می شود.
یادداشت
س�ید جالل ابراهیمی -رئیس خان�ه اقتصاد و تجارت ایران و
ترکیه :ترکیه در ۶ماه نخس��ت سال جاری میالدی شاهد ثبت بیش
از یک میلیون و ۶۰۰هزار معامله ملکی بوده است .در این دوره زمانی
و باوجود درگیری با ش��یوع کرونا و اعمال محدودیت های مس��افرتی،
خری��د و فروش ها با حمای��ت دولت و ارائه وام ه��ای بلندمدت با بهره
پایین سرعت بیش��تری پیدا کرده است .گفته می شود ایرانیان بیشتر
در ش��هرهای تجاری مثل استانبول ،انکارا ،ازمیر ،مرسین و ادانا اقدام
قیمت دالری هر مترمربع مس�کن در ش�هر
تهران
ش��اخص اصلی اقتصاد ای��ران در س��ال ۹۹انتظارات
تورمی است که موجب تحرکات انواع بازارهای دارایی از
ابتدای سال شده است .نمودار زیر شاخص نرخ بازارهای
مختل��ف ک��ه در فروردی��ن ۱۳۹۵به ع��دد ۱۰۰نرمال
شده اند را نشان می دهد .از بین این بازارها تا ماه گذشته
بازدهی بازار سرمایه سرامد سایر بازارها بود.
بازدهی انواع بازار دارایی
به نظر می رس��د با ریزش اخیر ش��اخص بازار سرمایه،
در ماه های اتی رش��د بازارهای موازی همچون مس��کن
نیز محدود ش��ود که ش��واهد ان در نیمه اول ش��هریور
قابل مالحظه اس��ت .البت��ه این نکته را نی��ز نباید از نظر
دور داش��ت ک��ه بخش��ی از افزایش نرخ مس��کن در ماه
اخی��ر به دلی��ل تقاضای س��فته بازی در این ب��ازار بوده و
اغل��ب خریداران مصرفی به دلی��ل کاهش قدرت خرید و
عدم تطابق وام مس��کن با قیمت های موجود از این بازار
عقب نشینی کرده اند.
ای��ن امر خ��ود می تواند باع��ث فرو رفت��ن این بخش
از اقتص��اد در رکود ش��ود که زنگ خط��ری برای بخش
ساخت وس��از کشور اس��ت ،چراکه این صنعت به نوعی از
صنایع پیش��ران اقتصاد بوده و با صنایع پیشین و پسین
بس��یاری در ارتباط اس��ت و رکود ان می تواند به س��ایر
صنایع س��رایت کند .اگ��ر چاره ای ب��رای افزایش قدرت
خرید احاد اقتصادی متناس��ب با افزایش بی ش��ائبه نرخ
مس��کن اندیشیده نشود ،رش��د اقتصادی سال ۹۹از این
تسهیالت کشور همسایه برای خانه دار کردن
به خرید ملک در این کش��ور همسایه می کنند ،چراکه طبق قانون در
صورت خرید ملک مسکونی می توان نسبت به تاسیس شرکت تجاری
در این کس��ور اقدام کرد؛ به عبارت دیگر خری��د ملک به عنوان ابزاری
برای جذب س��رمایه گذار در این کشور تلقی می شود .ال بایراک ،وزیر
دارایی و خزانه داری ترکیه با اعالم اینکه در مرداد امسال فروش مسکن
در این کشور به رکورد جدید دست یافته ،از بانک های عامل که وام با
بهر ه پایین در اختیار خریداران می گذارند ،تشکر کرد.
پنت هاوس ه��ا و خانه های لوکس و فوق لوکس
ب��ه ۱۰۰و ۲۰۰میلی��ون تومان هم می رس��د؛
خانه هایی که البته مشتریان خاص خود را دارند.
با این همه بازار مس��کن برای مصرف کننده در
رکود است و همچنان متقاضیان مسکن به دنبال
راهی برای خانه دارش��دن .این داستان در حالی
ادامه دارد ک��ه نمی توان نقش بنگاه های ملکی
را در نابس��امانی مس��کن و معامالت و قیمت ها
نادی��ده گرفت .در این پرون��ده
به نبود
تناس��ب بی��ن قیمت های مصنوع��ی و نجومی
مس��کن با قدرت خرید مردم و دالیل این رشد
قیمت پرداخته ایم .با ما همراه باشید.
حیث اسیب جدی خواهد دید.
رش�د ۱.۹درص�دی قیمت مس�کن در نیمه
نخست شهریور
در همین حال معامالت مسکن شهر تهران در نیمه اول
ش��هریور نسبت به مدت مش��ابه ماه قبل به میزان ۳۷.۷
درصد کاهش داش��ته که حاکی از ت��داوم افت معامالت
مسکن در ش��هریور است .به گزارش مهر به نقل از بانک
مرکزی ،اطالعات برگرفته از سامانه ثبت معامالت امالک
و مس��تغالت کشور در نیمه اول شهریور امسال حاکی از
این اس��ت که پس از یک دوره التهاب در بازار مس��کن،
نش��انه هایی از بازگشت ارامش به این بازار اشکار شده و
دوره تالطم اخیر بازار مس��کن رو به پایان است .براساس
اطالعات س��امانه یادش��ده ،متوس��ط قیمت هر مترمربع
واحد مسکونی معامله ش��ده در شهر تهران در نیمه اول
ش��هریور امسال به حدود ۲۳.۵میلیون تومان رسیده که
در مقایس��ه با رقم مش��ابه ماه قبل تنها ۱.۹درصد رشد
داشته است .کاهش قابل توجه رشد قیمت مسکن در شهر
تهران در ش��رایطی بوده که تعداد معامالت مسکن شهر
تهران پس از ثبت افت ۳۵.۴درصدی در مرداد امس��ال
(نسبت به رقم تیر) ،در نیمه اول شهریور نسبت به مدت
مش��ابه ماه قبل نیز به میزان ۳۷.۷درصد کاهش داشته
که حاکی از تداوم افت معامالت مسکن در شهریور است.
گفتنی اس��ت بازار مس��کن در طول چند ماه گذشته
روند پرالتهابی را طی کرده و رش��د ماهانه قیمت مسکن
در ش��هر تهران طی اردیبهش��ت تا مرداد امس��ال ارقام
باالیی را تجربه کرده بود.
بیش��ترین خریداران خارجی امالک در 6ماه اول امس��ال ایرانیان،
عراقی ها ،المانی ها ،انگلیس��ی ها و س��وری ها بوده اند که اغلب مایل به
خرید ملک در اس��تانبول و مرحله بعد ازمیر و انکارا هستند .براساس
امار رس��می منتشر شده بیشترین فروش س��اختمان در استانبول به
تعداد ۱۵۱هزار واحد ،انکارا هزار واحد ،انتالیا ۴۵هزار واحد و بورسا
۴۱ه��زار واحد بوده و مجموع درامد حاص��ل از فروش ۷میلیارد لیر
ترک و ارزش کل معامالت ۱۹۴میلیارد لیر ترک براورد می شود. صفحه 2
شنبه
خال مجریان
صالحیت دار
در «صنعت احداث»
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
ایران به صف
خودروسازان جهانی
می پیوندد
به دنبال خال نهادهای نظارتی در ساخت وساز شهری ایجاد شد
محسن فقیهی /رئیس اتحادیه اتوسرویس
تعمیرگاه ،کارواش و پارکینگ تهران
پارکینگ با استناد به ماده ۱۰۰و پرداخت جریمه جدا از واحد مسکونی معامله می شود
یک��ی از معضالتی که گریبانگیر ش��هرهای بزرگ
و به وی��ژه کالنش��هری مانن��د ته��ران اس��ت کمبود
پارکینگ های عموم��ی و خصوصی بوده که منجر به
پارک خودروها در س��طح خیابان ها و کوچه ها ش��ده
است.
ک خودروها مسدود شده
کوچه های تنگی که با پار
و ت��ردد را در ان س��خت می کند ،به نازیبایی ش��هر
دام��ن زده و اگر به هر دلیلی الزم باش��د خودروهای
اورژانس مانند ماشین های اتش نشانی یا امبوالنس ها
در این کوچه ها تردد کنند با معضل اساس��ی روبه رو
خواهند بود که می تواند به اسیب های جبران ناپذیری
بینجامد .همچنین از پیامدهای این کمبود پارکینگ
می ت��وان به اجاره و خریدوفروش جداگانه ان اش��اره
کرد که قیمت منزل مسکونی را افزایش می دهد.
در واقع صاحب ملک چه هنگام اجاره و چه فروش
س��لیقه ای عمل ک��رده و پارکینگ را ج��دا از واحد
مس��کونی در نظر می گیرد .به عنوان نمونه ،فردی که
صاح��ب ملک��ی قدیمی اس��ت و ان را تبدیل به یک
واح��د اپارتمانی یا مجتمع مس��کونی کرده به راحتی
ممکن اس��ت ۲یا ۳پارکین��گ را برای خود بردارد و
واحدها را بدون پارکینگ اجاره یا به فروش برساند که
به طور قطع قیمت مسکن را باال می برد.
فروش پارکینگ جدا از ملک ،بیش��تر در ساختمان هایی است
ک��ه دارای کس��ری پارکینگ ب��وده و با رس��یدگی در ماده ۱۰۰
و پرداخ��ت جریم��ه به راحت��ی ج��دا از واحده��ا خریدوفروش
می ش��وند .این امر در افزایش نرخ مسکن بی تاثیر نبوده و باید
دید ش��هرداری و نهادهای نظارتی قرار اس��ت برای این معضل
چه کنند
تخلفی که انجام می شود
علی اصغ��ر خان��ی ،نماین��ده منتخ��ب م��ردم در
کمیس��یون عمران مجلس ش��ورای اس�لامی با بیان
اینک��ه معامل��ه جداگان��ه پارکینگ چ��ه در اجاره و
چه ف��روش امری غیرقانونی اس��ت ،به
گفت:
نخس��ت اینک��ه تامی��ن پارکینگ در ه��ر مجتمع و
اپارتمانی الزامی اس��ت .اگر خالف این در هر جایی،
چه ش��هرداری و چه نهادهای دیگر انجام ش��ود ،نیاز
به پیگیری دارد.
وی اف��زود :پیش تر بعضی از ملک ه��ای بزرگ که
تجاری بودند در فضا یا شعاع مناسب پارکینگ مورد
نیاز را تامین می کردند اما در اپارتمان های مسکونی
تامین پارکینگ الزام اس��ت و شهرداری ها باید پروانه
ساخت وساز را براساس ان صادر کنند.
ای��ن نماین��ده منتخب م��ردم در مجلس ش��ورای
اس�لامی ادام��ه داد :زمانی این گونه ب��ود که واحدی
پارکینگ نداش��ت و جریمه ان پرداخت می ش��د اما
چندین س��ال است که دیگر این گونه عمل نمی شود.
اگر تامین نش��ود و ش��هرداری پروانه ساخت وساز را
بدهد خالف قانون عمل کرده است.
از سوی دیگر ،هنگامی که برای هر واحد مسکونی
یا تجاری پارکینگ تامین می ش��ود برای همان ملک
است و نباید جداگانه معامله شود .افراد نباید مبادرت
به خرید این نوع پارکینگ ها کنند.
خان��ی با اش��اره ب��ه پارکینگ های اضاف��ه و مازاد
گفت :این امر برای پارکینگ های مازاد ممکن اس��ت
رخ دهد اما ب��رای پارکینگ های اختصاصی هر واحد
خالف قانون است.
خال قانونی وجود ندارد
خریدوف��روش جداگانه پارکینگ ها در مجتمع های
مسکونی در حال انجام است .مجلس برای این امر چه
برنام��ه ای دارد؟ خانی در این باره عنوان کرد :مجلس
قانون ان را تدوین کرده است و تاکید می شود انجام
چنی��ن ام��ری از س��وی صاحب ملک خ�لاف قانون
اس��ت نمی توان در این باره قانونی در کنار قانون قبل
مصوب کرد .در این حوزه ایین نامه ها و بخشنامه های
ش��هرداری ها و وزارت راه و شهرسازی هم وجود دارد
و نیازی به تصویب قوانین جدید نیست.
ای��ن نماینده منتخب م��ردم در مجل��س یازدهم
اف��زود :اگ��ر پارکینگ مازاد باش��د صاحب ملک حق
دارد جداگان��ه به ف��روش برس��اند یا اج��اره دهد اما
اگر پارکینگ در س��ند واحد مس��کونی امده باش��د،
نمی تواند صاحبخانه ان را جداگانه معامله کند.
ای��ن عض��و کمیس��یون عم��ران مجلس ش��ورای
طرح یک پیشنهاد
در ادام��ه وحی��د ن��وروزی یک��ی از کارشناس��ان
حوزه ش��هری در این باره با بی��ان اینکه صاحب ملک
نمی تواند جداگانه پارکینگ ملکی را به فروش برساند
ب��ه
گفت :صاحب پارکینگ ممکن اس��ت ان
را اج��اره ده��د اما پارکینگ جزو الینفک س��ند یک
ملک بوده و قابل فروش نیست .هیچ فردی نمی تواند
جداگانه پارکینگ را به شخص دیگری بفروشد.
این کارش��ناس حوزه شهری در ادامه با بیان اینکه
در این باره طرحی پیش��نهاد شده و در حال پیگیری
اس��ت ،گفت :برای رف��ع معضل ترافیک و ش��لوغی
خیابان ها بحثی مطرح و در حال پیگیری است اینکه
اگر صاحب ملکی بتواند پارکینگ بیشتری نسبت به
نیاز ساختمان خود تامین کند یا ملکی را به طور کامل
editor@smtnews.ir
علی اصغر خانی
سخن پایانی
در حال��ی نماین��ده کمیس��یون عم��ران و این
کارش��ناس حوزه ش��هری ب��ه غیرقانون��ی بودن
ای��ن موضوع اش��اره می کنند که اج��اره و فروش
پارکینگ جدا از ملک در حال انجام است و به طور
معمول ،پارکینگ را صاحب ملک جدا از خانه به
ساکنان همان مجتمع مسکونی واگذار می کند .از
این رو شاهد هستیم که برخی واحدها دارای ۲یا
۳پارکینگ هستند.
ف��روش پارکین��گ ج��دا از ملک بیش��تر برای
س��اختمان هایی در حال رخ دادن است که دارای
کس��ری پارکینگ ب��وده و با رس��یدگی در ماده
۱۰۰و پرداخ��ت جریمه ب هراحتی جدا از واحدها
یشوند .این امر بی تاثیر در افزایش
خریدوفروش م
نرخ مسکن نبوده و باید دید شهرداری و نهادهای
نظارتی قرار است برای این معضل چه کنند.
ثبات رو به بهبود وضعیت صنعت ساختمان
اولیه در مصالح عمده س��اختمانی اوایل ماه افزایش و سپس
اندکی کاهش یافت.
بنا ب��ر اظهار برخی فعاالن ،قیمت م��واد اولیه در مجموع
نسبت به ماه قبل روند با ثباتی داشت اما برخی دیگر معتقد
بودن��د قیمت ها در مقایس��ه با ماه گذش��ته روند افزایش��ی
داش��ته اس��ت ،اما به طور کلی ،عدد ش��امخ کمتری نسبت
ب��ه ماه گذش��ته برای این مولفه به ثبت رس��ید (که نش��ان
می دهد نس��بت تعداد موارد اعالم شده افزایش قیمت به کل
پاسخ دهندگان ،در مرداد از تیر اندکی کمتر بوده است).
به دلی��ل موج��ود نبودن برخ��ی م��واد اولیه در ب��ازار یا
عدم فروش به دلیل نوس��انات قیمت ،میزان کارهای معوق و
ناتم��ام کمی افزایش یافت .صادرات که در ماه های گذش��ته
ب��ا چالش های زی��ادی مواجه بود این ماه کمی در راس��تای
بهب��ود پیش رفت .هرچن��د بنا بر اظهار برخ��ی فعاالن این
ح��وزه قیمت مواد اولیه نس��بت به ماه قبل روند افزایش��ی
داش��ت و انها متناس��ب با افزایش قیمت ها ناچار به افزایش
قیمت فروش خود ش��دند ،ام��ا به دلیل کاهش قدرت خرید،
فاطمه امیراحمدی
در مجموع قیمت فروش نسبت به ماه گذشته روند افزایشی
نداشت و عدد شامخ کمتری را نسبت به ماه قبل ثبت کرد.
مص��رف حامل های انرژی نی��ز در این ب��ازه زمانی تغییر
چندانی نداش��ت .ب��ا توجه ب��ه افزایش سفارش��ات و دیگر
ش��رایط موج��ود ،در مجموع فع��االن این حوزه نس��بت به
بهبود فعالیت های کسب وکار خود در شهریور ابراز امیدواری
کردند .یاداور می شود ،صنعت ساختمان براساس استاندارد
بین المللی طبقه بندی تمامی فعالیت های اقتصادی(،)ISIC
وحید نوروزی
به سه گروه اصلی ساخت بنا ،مهندسی عمران و فعالیت های
ساخت وساز تخصصی ساختمان دسته بندی می شود .در یک
تقس��یم بندی دیگر ،بخش ساختمان ش��امل دو بخش کلی
مسکونی و غیرمسکونی(تجاری و عمرانی) است.
در بخش مس��کونی ،براساس گزارش بانک مرکزی ،میزان
معام�لات اپارتمان های مس��کونی در تهران(به عنوان نمونه
اماری بزرگ از کل کش��ور) با ۹۱۰۰واحد مسکونی ،نسبت
به ماه قبل ۳۵.۴درصد کاهش یافت .قیمت مس��کن نیز در
ته��ران با متوس��ط قیمت بیش از ۲۳میلی��ون تومان ،تورم
ماهانه ۱۰.۵درصدی را تجربه کرد .مانند چند ماه گذش��ته،
افزایش نرخ ارز و انتظ��ارات تورمی حاصل از ان ،عدم توازن
عرض��ه و تقاضا و نیز ت��داوم معامالت س��وداگرانه ،افزایش
مجدد قیمت مسکن را پدید اورد.
در بخش ه��ای عمران��ی همچن��ان پیش��رفتی در میزان
فعالیت ها گزارش نش��د .پیمانکاران بزرگ صنعت ساختمان
نی��ز میزان فعالیت ها را به طور کل��ی برابر با ماه قبل گزارش
کردند.
یادداشت
ابوالفضل قناعتی ،کارشناس حوزه شهری :براساس
قانون شهرس��ازی هر مجموعه که ساخته می شود به تعداد
واحده��ا تا کمتر از ۱۵۰متر مس��احت باید یک پارکینگ
داشته باشد .این عدد برای ساختمان های باالی ۱۵۰متر ۲
پارکینگ اس��ت .در واقع صاحب ملک باید بنا بر مساحت و
متراژ س��اختمان پارکینگ تامین کند .هر مجموعه ای برای
دریافت مجوز س��اخت از ش��هرداری با تعداد پارکینگ های
مش��خصی داشته باش��د و این جزو قوانین شهرداری است.
اگ��ر تعداد پارکینگ ها به تعداد واحدها دیده نش��ده ،نباید
مجوز صادر ش��ود .اینک��ه در کوچه ها و معاب��ر خودروهای
زیادی پارک می ش��ود دالیلی گوناگونی دارد .یک مس��ئله
به ای��ن برمی گردد که بعضی ملک ه��ا پارکینگ ندارند ،به
کم کاری شهرداری و خسارت دیدن شهروندان
این دلیل که ساختمان ها قدیمی بوده و در زمان
س��اخت الزام تامین پارکینگ نداشتند .یا برخی
اپارتمان ها به تعداد واحدها پارکینگ نساخته اند
و ب��ا پرداخ��ت جریم��ه موضوع را رف��ع و رجوع
کرده اند.
در واق��ع الزام س��اخت پارکین��گ بیش از یک
دهه اس��ت که برای اپارتمان ها لحاظ شده است.
ب��ا این وجود ،بس��یاری از س��اختمان های جدید هم اکنون
کمب��ود پارکینگ دارند .بعضی افراد با اعالم متراژ و نقش��ه
هندسی س��اختمان که به اندازه واحدها پارکینگ طراحی
کرده اند مجوز الزم ساخت را از شهرداری دریافت می کنند
اما در نهایت این افراد با تغییر نقش��ه ،تعداد پارکینگ ها را
ک��م کرده و در نهایت جریم��ه می پردازند و برگه
پایان کار دریافت کرده و س��ند می گیرند .بخشی
از پرونده ه��ای ماده ۱۰۰مرب��وط به این موضوع
اس��ت .اگر برای اعضا ماده ۱۰۰مش��خص ش��ود
پارکینگ به تعداد تامین نش��ده ،در گذشته رای
به قلع و قمع می دادند اما چون ساختمان ساخته
ش��ده بود ،پرونده به شهرداری می رفت و دستور
ماده ۱۰۰انجام نمی ش��د .در ش��هرداری کمیسیونی وجود
دارد به نام کمیسیون توافق ها .در این کمیسیون ،شهرداری
و صاح��ب ملک توافق می کنند و جریمه پرداخت می ش��د.
خسارت این امر را شهروندان باید در خیابان ها بپردازند.
برای رفع این معضل باید رقم جریمه باال باشد ،به گونه ای
که برای سازنده ملک ،ساخت وساز با عمل نکردن به قانون
و پرداخ��ت جریمه صرفه اقتصادی نداش��ته باش��د .وقتی
س��ازنده ها ببیند کس��ری پارکینگ جریمه سنگینی دارد و
توجیه اقتصادی برای س��اخت ملک ندارد ،رعایت می کنند.
این جریمه هم سیستمی گرفته شود که در هر منطقه افراد
نتوانند با البی مبلغ را کم و زیاد کنند .باید قانونی کلی شود
که همه ملزم به رعایت ان ش��وند .از ابتدای کار که صاحب
ملک پروانه ساخت می گیرد باید به طور روزانه ،ساخت وساز
از سوی بازرسان شهرداری ناحیه بازدید شود که ساختمان
براس��اس نقشه مورد تایید در حال ساخت است .این امر یا
سهل انگاری می ش��ود یا با زدوبند افراد پارکینگ های مورد
نیاز را تامین نمی کنند.
وضعی��ت پارکینگ در ش��هر ته��ران به دلیل اینکه
ه��ر کدام از نهادهای دولت��ی و غیردولتی خود بدون
مجوز رس��می از اتحادیه پارکینگ می سازند و ورودی
می گیرند ،نابس��امان است .پارکینگ های شهر تهران
نظم و سامان الزم را ندارند.
به عن��وان مث��ال ،اتحادیه نرخ رس��می اعالم کرده،
ام��ا پارکینگ هایی که نهاده��ای دولتی و غیردولتی
ایج��اد کرده اند در ازای خدماتی ک��ه ارائه می دهند،
نرخ ه��ای متفاوت و باالیی از صاحبان خودرو دریافت
می کنند.
درحال حاضر در تهران حدود ۱۱۰پارکینگ به طور
رس��می زیرپوشش اتحادیه هستند و مجوز دارند ،اما
ام��اری از پارکینگ هایی که نهاده��ای دولتی مانند
ش��هرداری ها و س��ایر بخش ها س��اخته اند ،در دست
نیست.
در کن��ار نهاده��ای دولتی ،بیمارس��تان ها و مراکز
خرید ب��زرگ هم مبادرت به س��اخت پارکینگ های
جداگانه کرده اند .این مراکز برای ساماندهی و نظم به
پارکینگ ها با اتحادیه همکاری نمی کنند.
ب��رای رفع ای��ن معضل باید ش��هرداری اقدام کند.
اگر مدیران ش��هری حمایت کنن��د زمین های خالی
بس��یاری در س��طح ش��هر یا اطراف تهران وجود دارد
ک��ه می توان ب��ا ایجاد مش��وق هایی ،بخش خصوصی
را تش��ویق ک��رد ت��ا در ای��ن ام��ر س��رمایه گذاری
کن��د .یک��ی از مهم تری��ن محله های��ی ک��ه نی��از به
پارکین��گ دارد ،خیاب��ان خیام و مح��دود بازار تهران
است.
نیاز به پارکینگ در این محوطه زیاد اس��ت و برای
زیبایی چهره ش��هر و خیابان ها باید برای این حجم از
خودروهایی که در این خیابان تردد دارند ،فکر اساسی
کرد و برای س��اخت نیز باید نرخی اعالم کرد تا برای
سازنده صرفه اقتصادی داشته باشد.
کمتری��ن مس��احت پارکینگ ۴۰۰مت��ر بوده که
همین متراژ در تهران مبلغ خیلی زیادی می شود .در
نتیجه افراد تمایلی به مش��ارکت در این حوزه ندارند.
اتحادیه اتوس��رویس ،تعمیرگاه ،کارواش و پارکینگ
تهران به دنبال نظم و س��اماندهی این حوزه اس��ت و
اینکه مانع دریافت نرخ های س��رخودی نهادها ش��ود.
ص��دور مجوز برای پارکینگ هم قوانین خاص خود را
دارد اینکه باید کپس��ول اتش نشانی داشته باشند و...
یک پارکینگ به طور شبانه روز دست کم به ۲نیرو نیاز
دارد ک��ه حقوق و حق بیمه انه��ا نیز از دیگر عواملی
است که افراد را برای ساخت پارکینگ مردد می کند.
تهران نیاز به پارکینگ های بیشتری دارد ،اگر مدیران
دولتی حمایت کنند افرادی هس��تند که تمایل دارند
پارکینگ ه��ای چند طبقه بس��ازند .باید ش��هرداری
هم��کاری کند .مش��کل الینحلی نیس��ت .دو خیابان
اصل��ی تهران از ش��مال به جنوب و از غرب به ش��رق
محوطه ه��ای متروکه زیادی دارند که اگر ش��هرداری
همکاری کند و عوارض کمتری بگیرد ،می توان تعداد
زیادی پارکینگ طبقاتی در این قسمت ها ایجاد کرد.
صاحب خودرو برای پیدا کردن جای پارک در خیابان
ش��اید خیابان را دو دور بچرخ��د و الودگی و ترافیک
به وجود اورد تا بتواند جای پارک پیدا کند .ملک های
متروکه و بدون اس��تفاده در تهران زیاد اس��ت .دولت
باید مش��وق های را در نظ��ر بگیرد تا بخش خصوصی
همکاری و مبادرت به ساخت پارکینگ کند.
انجام قرعه کشی
برای محصوالت سایپا
قرعه کشی برای ۱۰محصول سایپا انجام شد .پیش
از این گفته ش��د قرعه کش��ی مربوط ب��ه ۹محصول
خواه��د بود .اما در ادامه قرعه کش��ی برای ۱۰خودرو
انجام ش��د .به گ��زارش گس��ترش نیوز ،مجید باقری،
قائم مقام مدیرعامل گروه خودروس��ازی سایپا در امور
فروش و خدمات پس از فروش گفت :یکی از مهم ترین
نکاتی که باعث ش��د استقبال از این طرح باال رود این
اس��ت که رویکرد مردم به س��مت خودروهای جدید
اس��ت .تمام همت ما این خواهد بود که در راس��تای
توسعه محصوالت گام های بلندی بر داریم .وی ادامه
داد :اقبال به محصوالت س��ایپا به دلیل احساس بهتر
مردم نس��بت به نظم در تحویل اس��ت .این را ما یک
سرمایه ارزشمند برای خود می دانیم .تالش می کنیم
خودروها در بازه زمانی مقرر به دست مشتریان برسد.
او افزود :برای ۴۰هزار خودرو قرعه کش��ی انجام ش��د
و ب��رای خودروهای ش��اهین ه��م از هر ۷نفر یک نفر
شانس داشتن این مدل را داشت .این عدد برای سایر
مدل ها برای هر ۵نفر یک خودرو بود .باقری در پایان
گفت :در طرح های قبل با اعالم اس��امی ،برندگان ۷۲
س��اعت فرصت تکمیل وجه داش��تند .بعد از ان افراد
رزرو ش��ده مشخص می ش��دند .اما سایپا در این طرح
افراد رزروشده را هم مشخص می کند تا فرایند زمان بر
نشود.
خبر
نتایج اماری از فعاالن ساختمانی نشان می دهد عدد شامخ
س��اختمان ۵۲.۹۴بوده که نش��ان دهنده ثبات رو به بهبود
وضعیت صنعت ساختمان در مرداد نسبت به ماه قبل است.
به گ��زارش روابط عمومی ات��اق تعاون ایران ،بررس��ی های
اماری نش��ان می دهد عدد ش��امخ کل در مرداد نس��بت به
ماه قبل تفاوت محسوس��ی نداش��ته و فقط ب��ا افزایش ۰.۳
درصدی نسبت به ماه قبل ،عدد ۵۲.۹۴را به خود اختصاص
داده است.
براس��اس این گزارش ،می��زان فعالیت های تولی��د یا ارائه
خدمات س��اختمانی نس��بت به ماه قبل رون��د تقریبا ثابتی
داش��ت .با توجه به نزدیکی به شهریور و انتظار رونق برخی
فعالیت ه��ای س��اختمانی در این م��اه طبق روال س��نوات
گذشته ،میزان سفارشات جدید افزایش یافت .بنابراین مواد
اولیه بیش��تری نیز خریداری و سرعت انجام سفارشات کمی
بیشتر شد.
می��زان ف��روش نیز روند رو به رش��د و می��زان بکارگیری
نیروی انس��انی نیز اندکی افزایش یاف��ت .قیمت خرید مواد
اسالمی با بیان اینکه نهادهای نظارتی باید به موضوع
ورود کرده و رسیدگی کنند ،عنوان کرد :قیمت گذاری
جداگانه هنگام اجاره و س��لیقه ای عمل کردن خالف
قانون نیس��ت اما نمی تواند درس��ت باش��د اما فروش
پارکین��گ به طور جداگانه کامال خالف قانون اس��ت.
خانی تاکید کرد :این موضوع نیاز به رسیدگی دارد.
یادداشت
نابسامانی
پارکینگ سازی
بازار داغ خریدوفروش پارکینگ
به پارکینگ تبدیل کند و در ادامه برای هر پارکینگ،
سند جداگانه ای صادر ش��ود یعنی هر پارکینگ یک
س��ند شش دانگ جداگانه داش��ته باشد ان پارکینگ
به کس��انی که کسری پارکینگ دارند ،قابل واگذاری
است.
وی گف��ت :این طرح هنوز به س��رانجام نرس��یده و
قانونی نیست و نمی توان سند جدا برای پارکینگ تهیه
ک��رد .اما اگر س��ازمان ثبت براس��اس مف��اد قانونی
بتواند یک س��ند برای ه��ر پارکینگ مازاد صادر کند
بسیار کارساز برای معضل کسری پارکینگ و شلوغی
خیابان ها و کوچه ها خواهد بود.
او تصریح کرد :هر چه پارکینگ بیش��تری ساخته
ش��ود به نفع شهر است که از این ش��کل نازیبا خارج
شده و عرض خیابان ها کمتر اشتغال شود.
این کارشناس حوزه شهری ادامه داد :این فقط یک
پیش��نهاد است و عالقه مند هستیم شورا شهر و مدیر
ش��هری پیگیری کنند که نهضت ساخت پارکینگ و
گرفتن س��ند برای یک واحد پارکینگ اغاز و مشکل
جدی پارکینگ ها در کالنشهرها رفع شود.
ن��وروزی ب��ا تاکید ب��ر اینکه درحال حاض��ر امکان
ف��روش پارکینگ جدا از ملک ممکن نیس��ت ،عنوان
کرد :هیچ کس نمی تواند پارکینگ یک واحد مسکونی
را جدا از سند کند و به دیگری بفروشد.
این کارشناس حوزه ش��هری گفت :در بحث اجاره
توافقی ممکن اس��ت این امر رخ ده��د؛ بنابراین اگر
هم واحدی بدون پارکینگ ان به فروش برسد صاحب
ملک نمی تواند این پارکینگ را به دیگری بفروش��د و
فقط می تواند اجاره دهد.
3
قفل روی قفل
بازار مسکن صفحه 3
4
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
صنعت
یادداشت
خال مجریان صالحیت دار در «صنعت احداث»
رابطه سه جانبه صنعت
خودرو ،حمل ونقل
و شهرسازی
امیرحسن کاکایی
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت
هر روز در دو بزرگراه اصلی استان تهران در حال رفت وامد هستم.
ش��انس بزرگی اورده ام .صبح ها که می روم ،همیش��ه در خط مقابل
من ترافیک س��نگین و تقریبا متوقف مش��اهده می شود و مسیر من
روان و حتی بعضا ،وقتی که صبح زود بیرون می ایم ،خلوت اس��ت.
همیش��ه به دلیل این موهبت ،خدا را ش��کر می کنم .ش��کرگزارم که
وس��ط ش��هر زندگی می کنم و محل کارم به گونه ای اس��ت که کمتر
داخل ترافیک گیر می کنم .اما همزمان به این فکر می کنم که اصوال
چرا این گونه است ؟ ترافیک معلول چیست ؟ ایا ترافیک سنگین یک
الزام شهرنشینی است ؟ این همه شهرهای صنعتی در دنیا هست .ایا
تمام انها با چنین ترافیکی روبه رو هستند ؟ ایا مردمان تمام شهرهای
بزرگ جهان با این همه مشکالت دست وپنجه نرم می کنند؟
ام��روزه ثابت ش��ده که با کمی تعق��ل و برنامه ریزی بلندمدت(نه
کوتاه مدت) می ش��ود مش��کالت کالن را حل کرد .برای بررسی این
مشکل وارد دنیای رویاها می شویم و چند فرض را بررسی می کنیم.
ف��رض کنی��د به جای خانه های چهار طبق��ه ،خانه های چهل طبقه
داش��ته باش��یم .با یک محاس��به سرانگش��تی می توان نشان داد که
برای حضور یک جمعیت ثابت در این ش��هر جدید با برج های بلند،
یک دهم مساحت شهر قبلی موردنیاز است و به همین ترتیب حجم
حمل ونقل در خیابان ها به ش��دت پایین می اید چراکه راه ها کوتاه تر
ش��ده و به طور طبیعی مس��افت کوتاه تری را باید مردمان ان ش��هر
طی کنند .حال یک فرض دیگر هم بکنیم .در چنین ش��هر ایده الی،
مترو ،اتوبوس های بزرگ ،ون ها و تاکس��ی به وفور یافت ش��ود .چه
اتفاقی می افتد ؟ خودبه خود اکثریت افراد جامعه نیازی به استفاده از
حمل ونقل شخصی ندارند .در چنین شرایطی ترافیک سنگین هم از
بین می رود عالوه بر انکه هوای ش��هر کمتر الوده می شود .در چنین
ش��هری بهره وری حتما باالترست و انسان ها خوش اخالق تر هستند.
توجه کنید که الودگی هوا ،مضرات زیادی دارد و یکی از انها خستگی
زیاد و اخالق تند است.
ح��ال برگردیم به تهران خودمان .ش��هری با حمل ونقل ش��هری
ناکارامد ،شهرس��ازی که به تدریج و با کمترین تفکر در طول تاریخ
رش��د کرده اس��ت .ش��هری که این روزها مردم به دلیل حفاظت از
جانش��ان بیش از پیش به حمل ونقل ش��خصی روی اورده اند .تهران
شهری است پر از موانع ،دست انداز و اشکاالت فنی در خیابان سازی
و اس��فالت؛ به تازگ��ی هم ک��ه موضوع پارک دوبل در بیش��تر معابر
داخل ش��هری اضافه شده است .چند وقت پیش با یکی از مسئوالن
اتش نش��انی صحبت می کردم که به موضوع بسیار مهم و خطرناکی
اشاره کرد .یکی از نگرانی های بزرگ اتش نشانی عبور خودروهایشان
از خیابان هایی اس��ت که مردم خیلی راحت پارک دوبل می کنند و
موضوعی به رس��میت شناخته شده از سوی اهالی و مسئوالن محلی
است .تصور کنید یکی از ان خودروهای بزرگ اتش نشانی می خواهد
در یک��ی از خیابان ه��ای فرع��ی ورود کند و ده ها خودرو در مس��یر
دوبله پارک کرده اند .حداقل اتفاقی که می افتد کند شدن حرکت ان
خودرو و گسترده تر شدن اتش در محل است .این وضعیت خودروها
ناشی از چیست ؟ ناشی از حمل ونقل غلط شهری و حمل ونقل غلط
شهری ناش��ی از چیست ؟ شهرسازی غلط و بی توجهی مسئوالن به
مسائلی که باید حل کنند.
این گونه اس��ت که امروز همه می خواهند صاحب خودرو شوند.
همه می دانند که با خودرودار ش��دن ،یارانه بیش��تری می گیرند
و حق گرفتن فضای بیش��تر ش��هری را پیدا می کنند .کس��ی که
خودرو دارد ،نباید منتظر اتوبوس بی برنامه فرسوده شود تا به موقع
س��رکارش برسد .چنین ش��خصی نیاز ندارد که زورگویی مسافر
کن��اری را تحمل کند و ...نتیج��ه ،تقاضای خارج از ظرفیت برای
خ��ودرو و البت��ه تقاضا برای خودرو ارزان .چ��را ارزان ؟ چون همه
می خواهند خودرو داشته باشند .بعد وکیل مملکت می اید و طرح
می ده��د که چگونه ۳۰درصد مردم ب��ا کمترین درامد در جامعه
خودرودار شوند .کال فلسفه غلط به طراحی غلط صورت مسئله ها
می انجامد و صورت مس��ئله های غلط به راه حل های غلط .مشکل
اینجاس��ت که در ش��هرهای بزرگ هر راه ح��ل غلطی درباره یک
ش��رکت یا س��ازمان بزرگ ،در نهایت روی دیگر صنایع و نهادها و
س��ازمان های بزرگ دیگر و البته تک ت��ک مردم اثر منفی خواهد
گذاش��ت و مشکالت رشد می کند و به جایی می رسیم که مشکل
را بدیهی می دانیم و در نهایت دس��ت به یک خودکش��ی جمعی
می زنی��م .ه��ر روز تقاضای بیش��تر برای خودرو و گرانی بیش��تر،
ترافیک بیشتر ،هوای الوده تر و شهر ناکارامدتر .شهری که به جای
اینکه مش��کالت را اصولی حل کند ،می رود دنبال بزرگراه بیش��تر
س��اختن و نهایتا هزینه های باالتر نگهداری شهر .نتیجه ،افزایش
گرانی و ادامه این روند.
امروزه ما با این روش توس��عه ش��هری که در ش��هرهای بزرگ
داریم و این اداره ش��هرداری ها که توان نوس��ازی و توسعه ناوگان
حمل ونق��ل ش��هری را ندارن��د ،در حال یک خودکش��ی جمعی
هستیم .منابع ابی ،هوایی و انرژی را با سرعت وحشتناکی مصرف
می کنیم و جالب اینجاس��ت که کمترین خروجی ها را می گیریم.
نتیجه چه می شود؟ کاهش ارزش پول و در نهایت گرانی .دوباره و
دوباره بیشتر و بیشتر کار می کنیم و فکر می کنیم که داریم پولدار
می ش��ویم درحالی که با این بهره وری منفی ،روزبه روز اوضاع بدتر
می ش��ود .به نظر می رس��د که این حلقه های باطل صورت مسئله
غلط -راه حل غلط ،که ما را به س��مت نابودی می برد ،باید جایی
شکسته شود .با نگاه موضعی به صنایع و مسائل ،در این شهرهای
روبه رو رشد فیزیکی ،نمی توان این حلقه های باطل تصمیم گیری
و عمل را گرفت .فعال که همه نگران قیمت دالر و ارزش سهام در
بورس هس��تیم و داریم با سرعت می رویم که به دیوار بخوریم .اما
از وکالی مجلس که اینده ممکلت را طراحی می کنند ،درخواست
می کنم که مس��ائل را بلندمدت ببینند و از روش های پوپولیستی
و ادام��ه کورکورانه روند فعلی بپرهیزن��د .ما امروز نیازمند تحول
جدی در قوانین هستیم .قوانینی که به حل مسائل ریشه ای و نه
مسائل ناشی از معلول ها بپردازد.
گروه صنعت
editor@smtnews.ir
انوشیروان اذرشاهین
کیفیت مصالح از
مهم ترین موارد
موثر در کیفیت
ساختمان است
این در حالی
است که امکان
ازمایش مصالح
برای همه
بهره برداران
فراهم نیست
کورس اطاعتی
قوانین در
حوزه ساخت
و سازبه طور
کامل اجرا
نمی شود که یکی
از دالیل ان،
به سازنده ها
و مجری های
صالحیت دار
برمی گردد
«صنعت احداث» در ایران رشد و توسعه روزافزونی
مانند س��ایر بخش ها نداش��ته اس��ت .این را برخی از
مهندس��ان و فعاالن این صن��ف می گویند و معتقدند
یکی از مش��کالت «صنعت احداث» ارتباط مناس��ب
نداش��تن بخش خصوصی و دولتی است .برای توسعه
صنع��ت اح��داث باید به بس��یاری از م��وارد از جمله
افزایش عمر س��اختمان ها توجه ویژه داشت .براساس
اخبار منتشرش��ده در س��ال های گذش��ته حدود ۵۰
درصد حوادث ناشی از کار در صنعت ساختمان روی
داده درحالی که این عدد در جهان ۱۷درصد اس��ت.
این در حالی است که ساالنه حدود ۱۲۰هزار میلیارد
تومان در بخش ساخت وس��از کش��ور سرمایه گذاری
می ش��ود و عمر مفید ساختمان ها نیز حدود ۳۰سال
اس��ت .برای افزایش عمر مفید نیز راهی نیس��ت جز
ارتقای کیفی ساخت وساز در ایران .برای این مهم نیز
باید از دانش و تجربه مهندس��ان در اجرای طرح های
ساختمانی و عمرانی بهره جست.
بس�ازوبفروش ها به ج�ای مجری�ان
صالحیت دار
دالیل افت کیفی ساخت وس��از در ایران چیس��ت؟
گاه��ی خبر می رس��د س��اختمانی با کلنگ��ی که در
همس��ایگی اش ب��ه زمین خ��ورده ،فرو می ری��زد .با
افزایش این ریزش ها کارشناس��ان هش��دار می دهند
که کاه��ش کیفیت در ساختمان س��ازی ،عمر مفید
س��اختمان ها را کاه��ش داده اس��ت .وج��ود مصالح
نامرغوب و غیراستاندارد ،استفاده نشدن از توان فنی
و نظارتی مهندس��ان و بسازوبفروش بودن سازنده ها،
برخی از مهم ترین دالیل افت کیفیت س��اختمان ها از
نظر کارشناسان است.
انوش��یروان اذرش��اهین ،از کارشناس��ان راه و
س��اختمان کش��ور معتقد اس��ت درحالی که کیفیت
مصالح از مهم ترین موارد موثر در کیفیت س��اختمان
است ،مصالح موجود در بازار استاندارد نیست و امکان
ازمایش مصالح برای اطمینان درباره کیفیت نیز برای
همه بهره برداران وجود ندارد.
این کارش��ناس با اش��اره به خرید مصالح از س��وی
مصرف کنن��ده ب��ا توجه به برچس��ب اس��تاندارد ان
محص��ول ،گفت :فقط برخی مصرف کننده های بزرگ
ت��وان ازمایش مصالح پیش از مص��رف را دارند و اگر
مهندس مش��اور قوی در کنار کار وجود داش��ته باشد
این کار انجام می ش��ود اما مصرف کننده ضعیف برای
س��اختمان های کوچ��ک ،به دنب��ال ازمایش مصالح
نم��ی رود .ای��ن در حالی اس��ت که باره��ا پیش امده
که مصالح را ازمایش کرد ه و غیراس��تاندارد بودن ان
مشخص شده است.
از س��وی دیگر به گفته اذرش��اهین ،کیفیت مصالح
مخلوط ش��ده از اهمیت باالیی برخوردار اس��ت و باید
نس��بت مصالح ،به درس��تی اعمال ش��ود تا مقاومت
مدنظر حاصل ش��ود اما از انج��ا که مصالح از کیفیت
باالیی برخوردار نیست ،بتن تولید شده نیز به کیفیت
مناسب نمی رسد که در راستای حل این مشکل ،وی
معتقد است مصالح عرضه شده در بازار باید دارای مهر
استاندارد قابل اعتماد باشند .نبود نیروی کار ماهر ،از
لزوم حضور مجری صالحیت دار
یک��ی از مش��کالت صنعت احداث در کش��ور ارتباط مناس��ب
نداش��تن بخ��ش خصوصی و دولتی اس��ت .برای توس��عه این
صنع��ت بای��د ب��ه بس��یاری از م��وارد از جمل��ه افزایش عمر
ساختمان ها که ۳۰سال عنوان می شود ،توجه ویژه کرد
دیگر مشکالتی است که به گفته این کارشناس ،باعث
افت کیفیت ساختمان ها شده است.
او افزود :نیروی کار ساخت وسازهای فعلی متخصص
و ماهر نیستند درحالی که قرار بود وزارت کار ،نیروی
کار ماه��ری برای این حوزه تربیت کند و افرادی وارد
این بخش ش��وند که دارای م��درک نیروی کار ماهر
باش��ند اما در حوزه کار س��اختمانی در کمتر مواردی
چنین افرادی را مشاهده می کنید.
ضرورت نظارت دائمی
وجود نظارت دائمی بر ساخت وسازها نکته دیگری
اس��ت که به گفته اذرشاهین ،باید بیشتر مورد توجه
ق��رار گی��رد ،او در این باره عنوان ک��رد :حضور دائمی
مجری صالحیت دار در زمان س��اخت ،بسیار ضروری
است .این فرد باید از نظر مالی تامین باشد تا در زمان
نظارت ،دنبال مسائل دیگر نباشد.
به گفت��ه او ،در ای��ن زمین��ه هن��وز مش��کالتی در
ساختمان س��ازی وج��ود دارد و هن��وز بین س��ازمان
نظام مهندسی و ش��هرداری ها در این زمینه اختالف
نظر وجود دارد .ش��هرداری ها بر خالف سازمان نظام
مهندس��ی ،وجود مج��ری صالحی��ت دار را ضروری
نمی دانند .این کارش��ناس معتقد است وجود مجری
صالحی��ت دار در کن��ار ساختمان س��ازی ۸۰ ،درصد
مشکالت موجود در کیفیت را کاهش خواهد داد.
این کارشناس معتقد است ،در راستای کاهش این
مش��کالت ،عالوه بر اموزش نی��روی کار ،باید مجری
صالحی��ت دار با حق��وق مکفی در کار حاضر باش��د.
همچنین این معضل که هر کس با داشتن تمکن مالی
و ب��دون دانش و تجربه الزم وارد حوزه ساخت وس��از
می شود ،باید اصالح و ساماندهی شود.
اذرش��اهین ادامه داد :درحال حاضر مهندس��ان تا
اندازه ای از حوزه ساخت وس��از کنار گذاشته شده اند،
در نتیجه تنها افراد سرمایه دار وارد این حوزه می شوند
که انها نیز از مهندسان ،مشاوره نمی گیرند.
به گفته او ،برخی فارغ التحصیالن دانش��گاه ها ،فاقد
س��طح علمی و مهارت الزم هس��تند و همین مسئله،
باعث کاهش اس��تفاده از مهندس��ان در ساخت وساز
ش��ده است .از س��وی دیگر ،احاطه نداشتن صاحبان
کار و پایبند نبودن انها به اجرای ضوابط ،باعث ش��ده
سازندگان تمایلی به استفاده از مهندسان ناظر نداشته
باشند.
راهکار فقط بازرسی نیست
اذرشاهین یاداور ش��د :اجرای ضوابط ،هزینه های
اجرایی ساختمان را ۱۰تا ۱۵درصد افزایش می دهد
اما صاحبان کار که بیش��تر« ،بساز و بفروش» هستند
مای��ل به این افزایش هزینه نیس��تند .به همین دلیل
مهندس��ان را از کار کنار می گذارند و بیشترین کاری
که مهندس می تواند انجام دهد ارائه گزارش تخلف به
شهرداری است که مشخص نیست پیگیری می شود یا
خیر .به گفته این کارشناس راه و ساختمان اگرچه باور
عمومی این است که وقتی مهندسان وارد کار می شوند
هزینه کار افزایش می یابد اما هزینه مهندس��ی ،کمتر
از ی��ک درصد هزینه های ساختمان س��ازی را به خود
اختصاص می دهد.
اذرشاهین معتقد است در راستای کاهش مشکالت
کیفی س��اختمان ها ،باید وفاق بیشتری بین سازمان
نظام مهندس��ی و ش��هرداری ها وجود داشته باشد .او
گفت :فقط با بازرس��ی مش��کل حل نمی ش��ود ،بلکه
س��ازمان نظام مهندس��ی باید بازرس��ی های خود را
به گونه ای انجام دهد که ش��اغالن و مهندس��ان ناظر
بپذیرند که نظارت ،بخش��ی از کار اصلی انهاست و تا
زمانی که این مسئله پذیرفته نشود ،بخش نظارت در
ساختمان سازی مشکل خواهد داشت.
ک��ورس اطاعت��ی ،یکی دیگر از کارشناس��ان راه و
ساختمان کشور است که با تایید پایین بودن کیفیت
ساخت وساز حوزه شهری و مسکن گفت :در این حوزه
قوانین به طور کامل اجرا نمی ش��ود که یکی از دالیل
ان ،مرب��وط به س��ازنده ها و مجری های صالحیت دار
اس��ت .اگرچه س��ازمان نظام مهندس��ی تالش کرده
این روند را قانونمند کند اما همکاری مناس��بی با این
سازمان نشده و مجری هایی که برای ساختمان سازی
معرفی می شوند ،هنوز توانمندی الزم را ندارند.
به گفته وی ،این مس��ئله نیاز به پیگیری بیش��تری
دارد .اطاعتی معتقد اس��ت بخش دیگری از مشکالت
به طراحی بازمی گردد .س��ازمان نظام مهندس��ی هم
در ش��هرهای بزرگ ،تالش کرده کیفیت را نسبت به
وضعی��ت نامطلوب دهه گذش��ته افزایش دهد با این
وجود ،مس��ئله طراحی هنوز جای کار دارد و سازمان
نظام مهندس��ی با اعمال سختگیری بیشتر ،می تواند
این ایرادات را به اندازه زیادی کاهش دهد.
اطاعتی با اشاره به اهمیت مسئله نظارت در افزایش
کیفیت ساخت وساز گفت :اگرچه با وقوع هر حادثه ای
در س��اختمان ،مهن��دس ناظر را مقص��ر می دانند اما
مهن��دس ناظ��ر فق��ط ۱۰تا ۱۵درص��د می تواند در
کیفیت کار موثر باشد و حدود ۵۰تا ۵۵درصد کیفیت
مربوط به سازنده و ۳۵درصد به طراحی و نقشه است.
ان ط��ور که ای��ن کارش��ناس می گوی��د ،کیفیت
مصالح و اس��تاندارد بودن ان ،مسئله مهم دیگری در
ساختمان س��ازی است و نبود مشخصات فنی الزم در
مصالح و ازمایش نش��دن انها ،یک ضعف مهم در این
حوزه اس��ت .این کارش��ناس در ادامه یاداور شد :این
مس��ئله چندان به س��ازنده و ناظر مربوط نیست و به
بازار مرتبط است و اصالح این وضعیت ،نظارت مستمر
دولت بر رعایت حداقل اس��تانداردها در تولید مصالح
ساختمانی را می طلبد.
اطاعت��ی با تاکید بر لزوم اس��تفاده از مجری واقعی
صالحی��ت دار در س��اختمان ب��رای افزایش کیفیت،
گفت :پیمانکارها باید اطالعات و دانش کافی داش��ته
باشند و بخواهند کار خود را درست انجام دهند ،البته
ال��زام این مس��ئله ،اقتصادی بودن کار اس��ت زیرا در
برخی مناطق ،فشار اوردن بر مجری برای رعایت همه
استانداردها ،افزایش هزینه ها را در برخواهد داشت و
اقتصادی نخواهد بود.
این کارش��ناس راه و س��اختمان کش��ور با اشاره به
اهمیت رعایت نقش��ه و نظارت ب��ر این کار افزود :اگر
س��ازمان نظام مهندس��ی اراده داشته باش��د و با ان
همکاری شود ،در زمان کوتاهی می توان بر مشکالت
زیادی فائق امد .البته مشکالت مربوط به سازنده ها و
استاندارد بودن مصالح ،کار بیشتری نیاز دارد.
به گفته اطاعتی ،الزامی ش��دن حضور مجری واقعی
صالحیت دار در ساختمان ها که فقط در حد یک اسم
نباش��د ،از س��وی س��ازمان نظام مهندسی در دست
پیگیری اس��ت؛ مس��ئله ای که در ص��ورت پیگیری و
تحقق بسیاری از مشکالت کیفی ساختمان ها را حل
خواهد کرد.
ساخت وساز نیاز به برنامه ریزی بلندمدت دارد
یک مقام مس��ئول ،گفت :بهره بردن از تمامی ظرفیت های
مدل سازی اطالعات ساخت ،نیازمند تهیه یک استراتژی مدون
و ترسیم چش��م انداز بلندمدت در صنعت ساخت وساز کشور
است .به گزارش روابط عمومی سازمان مدیریت و برنامه ریزی
استان تهران ،مسعود شفیعی با بیان اینکه مدل سازی اطالعات
ساخت ،امروز جزئی جدایی ناپذیر در صنعت ساخت وساز بوده
و از الزامات اسناد باالدستی توسعه این صنعت در کشورهای
توس��عه یافته اس��ت ،گفت :بر همین اس��اس برای بهره بردن
از تمامی ظرفیت های مدل س��ازی اطالعات س��اخت ،نیاز به
فراهم کردن زیرساخت های پیاده سازی در مقیاس های کالن
وج��ود دارد که این مهم نیازمند تهیه یک اس��تراتژی مدون
و ترسیم چش��م انداز بلندمدت در صنعت ساخت وساز کشور
اس��ت .رئیس س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی اس��تان تهران
اضاف��ه ک��رد :جایگاه دولت در کش��ور به وی��ژه در حوزه های
هدایت ،نظارت ،کنترل ،تش��خیص و درک درس��ت از فواید
و ضرورت های پیاده س��ازی و بکارگیری مدل سازی اطالعات
س��اخت از س��وی بخش دولتی به عنوان رکن اجرایی کش��ور
اهمیت بس��زایی دارد .بنابراین سازمان مدیریت و برنامه ریزی
استان تهران به عنوان بخشی از بدنه دولت این توانایی را دارد
ت��ا در راس��تای ایفای نقش هدایت گری خ��ود ،در این بخش
تحوالت اساسی ایجاد کند .وی خاطرنشان کرد :بدیهی است
تهیه سند چشم انداز و برنامه بلندمدت پیاده سازی مدل سازی
اطالعات س��اخت BIMگامی مهم از سلسله اقداماتی است
که متعاقبا در روند تدوین اس��تانداردهای اجرای مدل سازی
اطالعات س��اخت و سایر اس��ناد و برنامه های الزم ،تاثیرگذار
خواه��د بود .بدین ترتیب می توان انتظار داش��ت که پیش از
الزامی ش��دن اس��تفاده از این ابزار در پروژه های عمرانی و در
صنعت ساخت وس��از ،بستر تعاملی مناسب برای بهره گیری از
ان ازسوی ذی نفعان مختلف فراهم امده باشد .گفتنی است،
سند چش��م اندازه BIMبه عنوان سند باالدستی پیاده سازی
مدل س��ازی اطالعات س��اخت در پروژه های عمرانی اس��تان
ته��ران اس��تفاده خواهد ش��د .این س��ند راهنم��ای مراحل
گوناگون پیاده س��ازی مدل سازی اطالعات ساخت BIMدر
حوزه ه��ای مختلف پروژه های عمرانی خواهد بود .این س��ند
برنامه ه��ای کالن اماده س��ازی و هدف گذاری پیاده س��ازی
(BIMمدل س��ازی اطالعات س��اخت) در حوزه های مختلف
را با توجه به نیازمندی ها و ظرفیت های شناس��ایی ش��ده در
س��ازمان های مجری پ��روژه که درگیر در روند پیاده س��ازی
BIMهس��تند در چرخ��ه حی��ات پ��روژه(دوره س��اخت تا
بهره برداری) تعیین می کند.
عمده منافع مسکن مهر نصیب پیمانکاران شد
نماینده پیشین مجلس شورای اسالمی با بیان اینکه عمده
منافع مسکن مهر نصیب پیمانکاران شد ،گفت :باید از تجربه
مسکن مهر در ارائه طرح ها برای حل مشکل مسکن استفاده
ش��ود و دولت و مجلس با مش��اوره کارشناس��ان سازکاری را
طراحی کنند که معایب گذش��ته را نداش��ته باشد و به بهبود
وضعیت مسکن در کشور کمک کند.
ج�لال میرزای��ی در گفت وگ��و با ایرن��ا با اش��اره به طرح
پیش فروش مسکن که هفته های گذشته به صورت عادی در
نشست علنی مجلس شورای اسالمی اعالم وصول شد ،گفت:
براس��اس این طرح چنانچه فروش��نده بدون رعایت مقررات
قانون و تنظیم س��ند رسمی ،اقدام به پیش فروش ساختمان
کن��د یا به عنوان پیش فروش هرگونه وجهی دریافت کند ،به
حبس از ۹۱روز تا ۲سال محکوم می شود.
میرزایی با بیان اینکه ارائه طرح پیش فروش س��اختمان با
همکاری انبوه س��ازان اجرایی می شود ،گفت :به نظر می رسد
س��ودکنندگان این طرح بیشتر انبوه سازان هستند نه مردم،
م��ا تجربه اجرایی مس��کن مهر را داش��تیم .باید بازخورد ان
اسیب شناس��ی ش��ود و نکات مثبت و منفی ان مورد بررسی
قرار گیرد تا مشخص شود هزینه صرف شده در تحقق اهداف
م��ورد نظر برای تامین مس��کن تا چه ان��دازه تاثیر گذار بوده
اس��ت .وی گفت :عمده منافع مس��کن مهر در کشور نصیب
پیمانکاران شد که به سودهای کالنی دست یافتند .این یک
اسیب جدی در بخش مسکن محسوب می شود؛ بنابراین اگر
دوباره بخواهند این مسیر را طی کنند ،اشتباه است.
نماینده پیش��ین مجلس ش��ورای اس�لامی اف��زود :برای
جلوگیری از فس��اد و سوءاستفاده در این بخش ،شرکت های
خصوصی با هزینه های خودشان ورود کرده و دولت و مجلس
با مشاوره کارشناس��ان سازکاری را طراحی کنند که معایب
گذش��ته را نداشته باشد و به بهبود وضعیت مسکن در کشور
کمک کند.میرزایی یاداور ش��د :نماین��دگان به دنبال ایجاد
تعادل در بازار مس��کن هس��تند اما اینکه تا چه اندازه موفق
شوند باید صبر کنیم تا نتیجه و بازخورد طرح های ارائه شده
مشخص شود.
وی اظهارکرد :نمایندگان این دوره با کارشناس��ان شورای
نگهبان از نزدیک در تعامل هستند و باید طرح ها را به گونه ای
تصویب کنند که با ایراد مواجه نشود زیرا این مسئله هم وقت
مجل��س و نمایندگان را هدر می ده��د و هم فرصت تصویب
طرح ه��ا و لوایحی که بتواند مش��کل معیش��ت مردم را حل
کن��د ،از نمایندگان می گیرد .او یاداور ش��د :در بحث قیمت
مس��کن نباید دولت و مجلس دستوری عمل کنند بلکه باید
اج��ازه دهن��د عرضه و تقاضا روال عادی خ��ود را طی کند و
دولت ناظر باشد.
نماینده پیشین مجلس دهم با بیان اینکه تعامل بین دولت
و مجلس برای حل مش��کل مس��کن به تنهایی کافی نیست،
خاطرنش��ان ک��رد :نمایندگان فعلی از ط��رح مردمی کردن
اقتصاد سخن می گویند و معتقدند برای حل مشکالت مردم
بای��د از این نقدینگی موجود در جامعه اس��تفاده کنند و ان
را به س��مت تولید مسکن سوق دهند .وی گفت :نمایندگان
باید قانونی را تصویب کنند که نقدینگی را به س��مت ساخت
مس��کن ببرند همان چیزی که تحت عن��وان مردمی کردن
اقتصاد از ان یاد می کنند.
او ادامه داد :بخش��ی از مس��تاجران تحت فش��ار س��نگین
پرداخت اجاره بها هستند ،اما حل این مشکل از سوی مجلس
پناه اوردن به طرح های غیرکارشناس��ی نیست .نمی توان به
نظر چند کارش��ناس یا داده های مرکز پژوهش های مجلس
اکتف��ا کرد .بلکه باید از کارشناس��ان و متخصصان این حوزه
دعوت کرد و کمیس��یون عمران مجلس به عنوان کمیسیون
تخصصی در حوزه مس��کن با حضور مدیران و صاحب نظران
یک طرح جامع برای حل مشکل مسکن ارائه دهد.
میرزای��ی با بیان اینکه تمرکز نمایندگان باید س��وق دادن
نقدینگی به س��مت مس��کن باش��د ،گفت :نکته مهم اینکه
نماین��دگان انتظارات مردم را ب��اال نبرند و به انها بگویند که
اثرات طرح تا چند سال اینده مشخص خواهد شد. صفحه 4
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
مسکن بهانه
است
حباب نرخ مسکن
متاثر از فوالد نیست
بار سنگین مسکن
بر دوش سنگ های
ساختمانی
نقش کمرنگ قیمت سنگ در افزایش نرخ مسکن
عکس :ایدا فریدی
لزوم حمایت دولت از حوزه سنگ
احمد ش��ریفی ،دبیر انجمن سنگ ایران با بیان اینکه
افزایش قیمت مسکن در کشور ما عوامل مختلفی دارد،
اظه��ار کرد :قیمت مس��کن ب��ه پارامتره��ای گوناگونی
ازجمله نرخ مصالح س��اختمانی ،ن��رخ زمین و تورم کلی
در کش��ور برمی گردد .طبیعی اس��ت که قیمت س��نگ
نی��ز مثل بقیه اقالم تابع تصمیمات خلق الس��اعه ،ضعف
سیاس��ت گذاری های پایدار و تورم است؛ درنتیجه سنگ
به طور طبیعی با افزایش قیمت روبه رو شده و این مهم بر
قیمت مسکن هم تاثیر گذاشته است .دبیر انجمن سنگ
ایران با اش��اره به افزایش قیمت ماش��ین االت و قطعات
معدنی گف��ت :وقتی قطعات ماش��ین االت معدنی گران
ش��ود ،قیمت تمام شده س��نگ هم افزایش پیدا می کند؛
بنابراین افزایش قیمت ماشین االت معدنی یکی از عوامل
مه��م در افزایش قیمت س��نگ س��اختمانی و درنتیجه
باق��ر محمدی :باید به دنبال عوامل اصلی افزایش قیمت س��نگ و
مس��کن در ایران باشیم که از جمله این عوامل می توان به افزایش
نرخ قطعات و ماشین االت مورد نیاز ،دستمزدها و در مجموع افزایش
غیرمتعارف هزینه های تولید فعاالن حوزه سنگ اشاره کرد
افزایش قیمت مس��کن است .ش��ریفی با بیان اینکه تنها
راه نج��ات صنعت س��نگ کش��ور رونق صادرات اس��ت،
گفت :پیش��نهادها و درخواست های زیادی را به دولت و
وزارت صنع��ت ،معدن و تجارت ارائه داده ایم تا امکاناتی
را برای فعاالن حوزه سنگ در نظر بگیرند ،اما هنوز اقدام
چشمگیری انجام نشده اس��ت .دبیر انجمن سنگ ایران
ادامه داد :پیش��نهاد شد ۴کنسرسیوم قوی صادراتی در
۴استان کشور ش��امل تهران ،اصفهان ،مرکزی و فارس
ش��کل گیرد .شرکت هایی که ایجاد می شوند باید بتوانند
به بورس هم ورود کنند .در ادامه خواس��تار این مس��ئله
هس��تیم که سرمایه اولیه این شرکت ها را دولت از محل
تبص��ره قانون مع��ادن بدهد ت��ا انها بتوانن��د در بخش
فراوری توفیقاتی را به دس��ت اورده و در بازارهای هدف
ورود کنند.
ش��ریفی با اش��اره به وضعیت س��نگ در داخل کشور
گفت :بیش��ترین درامد صنعتگ��ران و صنف تولیدکننده
در حوزه س��نگ از مصرف کنندگان داخل کش��ور حاصل
می شود .در واقع س��هل الوصول ترین منبع درامدی برای
کارخانه های س��نگ ما همین بازار داخلی است که امروز
متاسفانه اوضاع خوبی ندارد.
او تاکی��د ک��رد :باتوجه ب��ه اینکه در هی��چ جای دنیا
به اندازه ایران س��نگ مصرف نمی شود ،با تمرکز بیشتر بر
این بازار می توانی��م منابع درامدی را افزایش دهیم و در
راستای جهش تولید حرکت کنیم.
نقش سودجویان و دالالن
باق��ر محمدی ،مدیرعامل یک ش��رکت معدنی با بیان
اینکه افزایش قیمت س��نگ بر نرخ مس��کن تاثیر زیادی
ندارد ،گفت :نوس��ان قیمت سنگ در کشور ما بر افزایش
یا کاهش قیمت مسکن تاثیرگذار است ،اما این تاثیر زیاد
نیس��ت .او تاکید کرد :مس��ئله مهم این است که مسکن
سخن پایانی
افزای��ش قیمت مس��کن در کش��ور م��ا عوامل
مختلفی دارد و طبیعی اس��ت که قیمت سنگ های
ساختمانی نیز در این زمینه تاثیرگذار است .به باور
کارشناس��ان عوامل مختلفی در این افزایش قیمت
موثر بوده اند که می توان به نقش واسطه ها و دالالن،
گران شدن ماشین االت و ...اشاره کرد.
راه اندازی بزرگ ترین واحد
ذوب بخش خصوصی
گروه معدن
editor@smtnews.ir
احمد شریفی
باقر محمدی
امس��ال بزرگ ترین
واح��د ذوب بخ��ش
خصوص��ی کش��ور در
استان زنجان راه اندازی
می ش��ود .رئی��س
سازمان صنعت ،معدن
و تجارت استان زنجان
اعالم کرد :تا پایان امسال بزرگ ترین واحد ذوب
بخش خصوصی کشور در استان زنجان راه اندازی
می شود .به گزارش دنیای معدن ،ناصر فغفوری،
رئیس س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت اس��تان
زنجان گفت :با راه اندازی شرکت البرز ناب ارش
با س��رمایه گذاری بالغ بر ۲هزار میلیارد تومان،
بزرگ ترین واحد ذوب کش��ور در اس��تان زنجان
اغ��از به کار خواهد ک��رد .فغفوری یاداور ش��د:
هم اکنون پیشرفت فیزیکی این پروژه ۹۸درصد
اس��ت که پیش بینی می ش��ود از ابان اغاز به کار
کند .این مقام مسئول ادامه داد :این واحد مجهز
به مدرن ترین ماش��ین االت ذوب فوالد است که
با راه اندازی ان ش��مش فوالدی بیلت مورد نیاز
اس��تان که پیش از این از س��ایر اس��تان ها تهیه
می ش��د ،تامین می شود .رئیس سازمان صنعت،
معدن و تجارت استان زنجان اظهار کرد :ظرفیت
تولید این واحد س��االنه یک میلیون و 100هزار
تن اس��ت .او در ادام��ه در زمینه راه اندازی طرح
توس��عه دوم شرکت فوالدکاران افق عنوان کرد:
این واحد بخش عمده ای از فوالد الیاژی الکترود
جوش��کاری کش��ور را که پیش از راه اندازی این
مجموعه وارداتی ب��ود ،تامین می کند .فغفوری
اف��زود :پی��ش از این بزرگ ترین مش��کل حوزه
ساخت وس��از تامی��ن س��یم ج��وش ب��ود که با
راه ان��دازی این واحد تولی��دی ۸۰ ،درصد فوالد
الیاژی الکترود جوشکاری کشور تامین می شود.
او با اش��اره به اینکه سرمایه گذاری صورت گرفته
برای این واحد ۵۰۰میلیارد تومان اس��ت ،ادامه
داد :این پروژه هم اکنون اماده افتتاح اس��ت که
به عن��وان یکی از پروژه های قابل افتتاح توس��ط
رئیس جمهوری در نظر گرفته شده است.
خبر
افزایش قیمت مس��کن در ایران تحت تاثیر یک عامل
نیس��ت ،بلکه تابع عواملی از جمله افزایش قیمت زمین،
تورم ،ضع��ف سیاس��ت گذاری های پایدار ،ش��یوه نامه ها
و دس��تورالعمل های ان��ی ،افزای��ش هزینه ه��ای تولید،
مش��کالت بازار و نقش افرینی سودجویان و دالالن بوده
اس��ت .در این گزارش بر موضوع رش��د قیمت مسکن و
تاثیر ان بر رشد قیمت سنگ های ساختمانی یا برعکس
یعنی رش��د قیمت س��نگ و تاثیر ان بر قیمت مس��کن
تمرک��ز کرده ای��م .ازانجایی ک��ه ایران جزو کش��ورهایی
اس��ت که در منابع سنگی بس��یار غنی است و جزو ۱۰
کش��ور تولیدکننده این محصول به شمار می رود ،انتظار
می رود س��نگ افزایش قیمت نداش��ته باشد و این مهم
بر قیمت مس��کن تاثیر نگذارد ،اما مس��ئله این است که
قیمت س��نگ هرازگاهی تحت تاثیر افزایش هزینه های
اکتشاف ،اس��تخراج و ...افزایش می یابد و این موضوع بر
قیمت مسکن هرچند ناچیز تاثیر می گذارد .عالوه بر این
گاهی عوامل مختلفی مثل سودجویی دالالن و واسطه ها
ب��ر قیمت مس��کن تاثیر می گ��ذارد و ای��ن مهم موجب
می ش��ود قیمت سنگ های س��اختمانی نیز افزایش پیدا
کند .روزنامه
گزارش��ی در این زمینه تهیه کرده
که در زیر می خوانید.
یک کاالی نهایی است که افزایش قیمت ان همیشه تابع
افزایش قیمت مصالح س��اختمانی نیس��ت و ممکن است
به دلیل افزایش قیمت زمین ،جوسازی های سودجویان و
دالالن باش��د .این مدیرعامل شرکت معدنی با بیان اینکه
دلیل اصلی افزایش قیمت مس��کن ب��ه ضعف حمایت از
تولید برمی گ��ردد ،اظهار کرد :وقتی تولید در کش��ور به
مشکل بربخورد و فعالیت بس��یاری از کارخانه ها متوقف
شود ،سرمایه گذاران و کسانی که نقدینگی الزم را دارند،
بدون نیاز واقعی مسکن می خرند تا ارزش سرمایه خود را
از دس��ت ندهند .همین مسئله بر اقتصاد و به طور جزئی
معیش��ت خانواده هایی که به دنبال سرپناه هستند ،تاثیر
منفی می گذارد.
محمدی با بیان اینکه در ۴اس��تان اذربایجان شرقی،
غربی ،زنجان و فارس در معادن س��نگ های ساختمانی،
سیلیس ،کائولینیت و فراوری سنگ فعالیت دارد ،گفت:
باید به دنبال عوامل اصلی افزایش قیمت س��نگ در ایران
باش��یم که از جمله این عوامل می ت��وان به افزایش نرخ
قطعات و ماشین االت مورد نیاز ،دستمزدها و در مجموع
افزای��ش غیرمتع��ارف هزینه های تولید اش��اره کرد .این
فع��ال معدنی با بیان اینکه افزایش هزینه ها گاهی از نرخ
ازاد دالر ه��م تبعیت نمی کند ،اظهار کرد :گمرک و بازار
گاهی انحصاری عمل و به خاطر مس��ائل تحریم ،قطعات
غیرمتع��ارف وارد کش��ور می کنن��د؛ درنتیج��ه قیمت ها
چندین برابر انچه که باید باش��د ،می شود .او تاکید کرد:
وقتی هزینه تولید افزایش پیدا می کند ،تولید سنگ های
س��اختمانی گران تمام می ش��ود و قیمت مسکن هم باال
می رود.
5 صفحه 5
6
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
صنایع معدنی
اتهام به سیمان از نااگاهی است
یادداشت
نگاه سرمایه ای
زمینه ساز
رشد قیمت ها
مسکن بهانه است
حمیدرضا رستگار
رئیس اتحادیه فروشندگان اهن و فوالد
خبر
فوالد مبارکه
یک رکورد دیگر ثبت کرد
ی��ک رکورد تولیدی جدی��د در ناحیه نورد
سرد شرکت فوالد مبارکه ثبت شد .به گزارش
روابط عموم��ی ش��رکت ف��والد مبارکه ،یک
رک��ورد تولی��دی جدید در ناحیه نورد س��رد
ش��رکت ف��والد مبارکه ثبت و رک��ورد تولید
روزانه در خط اسیدش��ویی شماره ۲شرکت
فوالدمبارکه شکسته شد.
در روز ۱۷شهریور ،۹۹با تولید ۵۱۲۰تن
کالف اسیدشویی شده ،رکورد تولید جدیدی
در ناحیه نورد س��رد این ش��رکت ثبت ش��د.
گفتنی است رکورد قبلی ۴۹۳۵تن بوده و در
تاریخ ۱۱خرداد ۹۸محقق شده بود.
علی محمد بُد
عبدالرضا شیخان
سهم ناچیز سیمان از قیمت ساختمان
ب��د در ادامه گفت :در س��اخت هر مترمرب��ع بنا ،حدود ۲
پاکت س��یمان مصرف می ش��ود .چنانچه ای��ن محصول در
گذش��ته با قیم��ت ۱۵هزار تومان فروخته می ش��د ،اکنون
قیمت ان ۳هزار تومان بیش��تر ش��ده اس��ت .یعنی به ازای
رش��د قیمت س��یمان ۶ ،هزار تومان به هزینه س��اخت هر
مترمربع بنا افزوده می ش��ود .این درحالی اس��ت که متوسط
قیمت ساخت هر مترمربع مسکن چند میلیون تومان براورد
می شود .بدیهی است که این رشد قیمتی عمال هیچ تاثیری
بر قیمت تمام ش��ده س��اختمان ندارد .چنانچ��ه این رقم در
مقایس��ه با میانگین فروش س��اختمان در کش��ور در نقاط
گوناگون هم بررسی شود ،باز هم تاثیر ان انقدر ناچیز است،
که باید اقرار کرد اصال به شمار نمی اید .این کارشناس صنعت
سیمان گفت :شاید در نگاه عامیانه وقتی صحبت از رشد ۲۰
درصدی قیمت س��یمان باش��د ،اینطور به نظر برسد که این
رشد قیمتی می تواند مهم و اثرگذار باشد ،اما هر کارشناسی
با حساب و کتابی ساده درک می کند که این اعداد انقدرها
چالش قیمت گذاری دستوری جدی است
بد افزود :درواقع روند قیمت گذاری صنعت سیمان ،فعاالن
این صنعت را با چالش های جدی روبه رو کرده است .قیمت
س��یمان به صورت دس��توری تعیین می شود ،چراکه در یک
دوره ای کش��ور ب��ا کمبود این محصول س��اختمانی روبه رو
بوده و بخش��ی از نیاز کش��ور به ان از طریق واردات تامین
می شده است .اما در طول سالیان گذشته ظرفیت این صنعت
به شدت افزایش یافته است .سرمایه گذاران بسیاری از بخش
خصوصی اقدام به احداث واحدهای تولید سیمان کرده اند ،تا
جایی که درحال حاضر ظرفیت تولید سیمان کشور به مراتب
بیش از نیاز صنایع به ان براورد می شود ،اما همچنان همان
رون��د قیمت گذاری دس��توری که در ش��رایط خاص کاربرد
داش��ت ،ماندگار اس��ت .بدون تردید باید اق��رار کرد که این
روند ناعادالنه است و درنهایت به ضرر تولیدکنندگان منتهی
خواهد شد.
این کارش��ناس سیمانی افزود :انجمن کارفرمایان صنعت
س��یمان نیز بارها نسبت به این موضوع ،موضع گرفته است،
چراکه این نگاه غیرکارشناسی مانع تداوم فعالیت این صنعت
می ش��ود .وی در پاسخ به شبهه ای مبنی بر دریافت انرژی و
برق ارزان ازسوی این تولیدکنندگان گفت :منابع غنی انرژی
در کش��ور موجب ش��ده صنعت سیمان نیز مانند بسیاری از
صنایع از مزیت بهره مندی از انرژی ارزان برخوردار شود ،اما
این منابع ارزان اصال تفاوت قیمت سیمان را در ایران با سطح
بین المللی توجیه نمی کند.
نرم قیمت گذاری سیمان در جهان بدین صورت است که
قیمت ان حدودا یک هفتم قیمت فوالد تعیین می شود ،اما
مغایرت تکمیل زنجیره ارزش در معدن با سیاست های دولت
عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان
فوالد ایران درباره ورود معدنی ها به صنعت
فوالدس��ازی و تکمی��ل زنجی��ره ارزش در
مع��دن اظهارکرد :تکمی��ل زنجیره ارزش
در معدن با سیاس��ت های دولت برای افق
1404مغای��ر اس��ت ،چراکه در این س��ال
ظرفی��ت تولید فوالد کش��ور بای��د به 55
میلیون تن برسد که نیازمند کنسانتره ،گندله و اهن
اسفنجی اس��ت .به گزارش ایراسین ،محمد کشانی با
بی��ان ای��ن مطلب در ادامه به ایراس��ین گفت :به طور
معم��ول باید هر بخش��ی از صنع��ت به کار و تخصص
خود بپردازد و به دیگر بخش ها ورود نکند .برای مثال،
معدنکار به توس��عه معادن خود بپردازد و فوالدس��از
نیز به توس��عه و تولید محصوالت فوالدی در راستای
ارتقای صنعت کشور مشغول باشد.به گفته وی ،اما در
شرایط فعلی این توازن از بین رفته است و معدنکاران
به سمت فوالدساز شدن رفته اند .به طبع فوالدسازان
نیز برای اینکه بتوانند نیاز خود به مواد اولیه را تامین
کنن��د مجبور به س��رمایه گذاری در طرح های معدنی
ش��دند .برای مثال فوالدخوزستان و فوالد مبارکه در
طرح های معدنی سنگان سرمایه گذاری های بزرگی را
انجام دادند .حال اگر این روند ادامه پیدا کند در توسعه
فوالدسازی با مشکل مواجه خواهیم شد و شرکت های
معدن��ی نیز در اینده نیازمند کنس��انتره و مواد اولیه
خواهند شد .وی ادامه داد :اگر شرکت های معدنی به
جای اینکه به س��مت فوالد ساز شدن پیش می رفتند
و س��رمایه را صرف توسعه زیرساخت ها و اکتشاف و...
انج��ام می دادن��د ،به طور حتم ه��ر دو بخش معدن و
ف��والد منتفع می ش��دند .برای مثال ،وقتی ش��رکت
بزرگ��ی مانند گل گهر به س��مت توس��عه در صنعت
فوالد حرکت می کند طبعا گندله و کنسانتره تولیدی
را در کارخان��ه فوالدی خود به مصرف می رس��اند که
یک اش��کال بزرگ است زیرا این تولید که قبال صرف
تامین نیاز شرکت های فوالدسازی می شد
دیگر وجود ندارد .کشانی ادامه داد :از سوی
دیگ��ر اگر ت��وازن در ش��رکت های معدنی
رعایت نش��ود و توس��عه در فوالدسازی به
گونه ای انجام ش��ود که ضمن مصرف مواد
اولی��ه مورد نیاز فوالدس��ازان که ازس��وی
این ش��رکت تهیه شود ،باید باقیمانده نیاز
خ��ود را از دیگر مع��ادن و تولیدکنندگان تامین کند؛
بنابراین انها نیز در اینده با مش��کل فعلی فوالدسازان
ب��رای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود مواجه خواهند
ش��د .عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فوالد
ای��ران معتق��د اس��ت ،ای کاش ش��رکت های معدنی
در مباحثی مانند توس��عه اکتش��افات و تولید بیشتر
ماده معدنی تمرکز می کردند .چراکه این ش��رکت ها
نیز از س��و د دهی بس��یار خوبی در سال های گذشته
به وی��ژه 98برخ��وردار ش��دند و تنها س��ود حاصل از
تولید محصوالت نهایی به فوالدس��ازان نرسیده است.
در واقع معدن همیش��ه جلودار بوده و س��ود بیشتری
نس��بت به فوالدی ها داشته اس��ت .وی افزود :اکنون
ای��ن موضوع که تکمیل زنجیره ارزش در معدن انجام
ش��ود با سیاست های اتخاذ ش��ده ازسوی دولت برای
افق 1404مغایر اس��ت چراکه در این س��ال ظرفیت
تولید فوالد کش��ور باید به 55میلیون تن برسد که از
این میزان حتی اگر 38میلیون تن فوالد نیز به مرحله
تولید برسد نیازمند کنسانتره ،گندله و اهن اسفنجی
است؛ اما با ادامه این شرایط توازن برهم خواهد خورد
و در نهایت همه متضرر ش��ده و س��رمایه های کشور
ابتر مانده و قابل اس��تفاده نخواهد بود .طی سال های
گذش��ته شرکت های معدنی بزرگ در کشور در مسیر
تولید فوالد و تکمیل زنجیره ارزش ورود کرده اند؛ این
در حالی اس��ت که امروزه ش��رکت های اصلی و تولید
کننده فوالد با کمبود مواد اولیه مورد نیاز خود مواجه
شده و مشکالت بسیاری روبه رو شده اند.
رشد ۷درصدی تولید شمش فوالد در 5ماه
واحدهای تابع سازمان ایمیدرو و شرکت های بزرگ
بخش معدن و صنایع معدنی در 5ماه نخس��ت س��ال
جاری ۹میلیون و ۲۳۸هزار و ۵۰۳تن شمش فوالدی
تولید کردند .این رقم در مقایس��ه با مدت مشابه سال
گذشته 7درصد افزایش عملکرد را نشان می دهد.
به گ��زارش ایرنا ،برپایه ام��ار عملکرد فوالد مبارکه
(هرمزگان و سبا) ،فوالد خوزستان ،ذوب اهن اصفهان،
فوالد الیاژی ایران ،فوالد بردس��یر ،گروه ملی صنعتی
ف��والد ای��ران ،اهن و فوالد ارفع ،ف��والد بناب ،جهان
فوالد سیرجان در مرداد ماه در مجموع یک میلیون و
۷۵۶هزار و ۶۷۶تن شمش فوالدی تولید داشتند که
در مقایس��ه با ماه مشابه س��ال گذشته 2درصد رشد
عملکرد را نشان می دهد.
همچنی��ن تولی��دات فوالدی نیز در 5ماهه س��ال
جاری به رقم ۶میلیون و ۳هزار و ۹۸۰تن رسید که
نس��بت به مدت مشابه در سال ۹۸از افزایش بازدهی
2درص��دی حکای��ت دارد .میزان تولی��دات فوالدی
واحده��ای ف��والد مبارک��ه ،ذوب اه��ن ،اذربایجان،
خراس��ان ،الیاژی ایران ،جهان فوالد س��یرجان ،نورد
و لول��ه اه��واز ،گروه ملی صنعتی ف��والد ایران ،فوالد
اکس��ین ،ورق خ��ودرو چهارمحال و بختیاری و فوالد
بن��اب در مرداد ماه به رقم ی��ک میلیون و ۲۰۷هزار
و ۸۱تن رس��ید و نس��بت به ماه مشابه سال گذشته
4درصد رشد دارد.
عکس :ایدا فریدی
مس��کن در کش��ور ما در طول س��ال های
گذش��ته به کاالیی س��رمایه ای تبدیل ش��ده
که بس��یاری ان را با ه��دف حفظ ارزش پول
خود خریداری می کنند .با این وجود ،بسیاری
رشد قیمت محصوالت فوالدی ساختمانی را
به عنوان علت اصلی افزایش هزینه تمام ش��ده
س��اختمان نام می برند .اما باید اقرار کرد که
رش��د قیمت مس��کن در ماه های گذشته به
قدری شدید بوده که هیچ تناسبی با افزایش
نرخ اهن االت ندارد .گویی افزایش نرخ فروش
محص��والت فوالدی تنها بهانه ای را در اختیار
س��ازندگان مسکن قرار می دهد تا از ان برای
افزایش هرچه بیشتر قیمت ها استفاده کنند.
در ادامه باید خاطرنشان کرد با وجود اینکه
ف��والد یکی از مصالح اصلی در ساخت وس��از
به ش��مار م��ی رود اما ن��رخ مس��کن در یکی
دو س��ال گذش��ته تحت تاثی��ر رش��د قیمت
محصوالت فوالدی یا سایر مصالح ساختمانی
افزای��ش نیافته اس��ت .همانط��ور که پیش تر
هم اش��اره ش��د مسکن در کش��ور ما کاالیی
س��رمایه ای است و براساس مصرف و تقاضای
واقعی قیمت گذاری نمی شود.
در همی��ن ح��ال باید تاکید ک��رد که طی
ماه های گذش��ته جو روانی ناارامی بر اقتصاد
کشور س��ایه افکنده است .در چنین شرایطی
انتظ��ار برای رش��د قیمت ه��ا و افزایش تورم
نقشی اساسی در افزایش قیمت مسکن دارد.
در چنین ش��رایطی تقاضای غیرمصرفی برای
خرید مس��کن بیش از پیش افزایش می یابد
که درنتیجه باز هم زمینه س��از رش��د قیمتی
اس��ت .در ادامه گران��ی محصوالت فوالدی را
نیز می توان تابعی از ش��رایط اقتصادی کشور
دانست و تاکید کرد درحال حاضر ،منطقی بر
گرانی ها حاکم نیست و فوالد نیز از این قضیه
مستثنا نیست.
محصوالت فوالدی که در ساختمان س��ازی
کارب��رد دارند ،تولید داخل هس��تند .با توجه
ب��ه وجود ظرفیت ه��ای معدن��ی و انرژی که
صنای��ع فوالدی کش��ور ما در اختی��ار دارند؛
قیمت تمام ش��ده این محصوالت در مقایس��ه
با تولیدات مش��ابه در سایر کشورها به مراتب
پایین ت��ر اس��ت .در همین حال بای��د تاکید
کرد ک��ه تولید اهن و فوالد نه تنها کفاف نیاز
کش��ور را می دهد ،بلکه م��ازاد نیاز هم داریم.
درنتیجه برای تامی��ن این محصوالت ارزبری
وجود ندارد.
چنانچه ساخت وساز افزایش یابد ،همچنان
تولی��دات داخل��ی پاس��خگوی نی��از کش��ور
خواهد ب��ود .درنتیجه بخش��ی از این رش��د
افسارگس��یخته قیمت ه��ا ناش��ی از مدیریت
اشتباه شرایط است.
تولیدکنندگان و توزیع کنندگان محصوالت
فوالدی در کش��ور نیازمند ارامش هس��تند.
مطلوب ترین خواس��ته ما ایجاد شرایط پایدار
است .چنانچه ش��رایط به گونه ای رقم بخورد
که در وضعیت پایدار همه فعاالن این زنجیره
سودی منطقی کسب کنند ،همه ذی نفعان از
ان استقبال می کنند .به ویژه که تغییر مداوم
قوانی��ن و نبود ثبات را بای��د از عوامل اصلی
رشد قیمت ها دانست.
همکاران م��ا در اتحادیه امادگ��ی دارند تا
کنترل بازار اه��ن االت و قیمت ها را بر عهده
بگیرن��د .این هدف فقط در ش��رایطی محقق
می ش��ود ک��ه توزیع اه��ن و فوالد از مس��یر
اتحادیه انجام شود .اما متاسفانه گاهی شاهد
ان هس��تیم که این توزی��ع در اختیار افرادی
خاص قرار می گیرد و کنترل بازار را از دس��ت
ما خارج می کند .درواقع با انکه نظام توزیع در
کشور وجود دارد ،اما توجهی به ان نمی شود.
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
این روزها و با رش��د قابل توجه نرخ فروش مس��کن ،خرید
خانه به رویای قش��ر متوس��ط تبدیل شده است .در این گیر
و دار بازار کش��ف مقصر گرانی مس��کن هم داغ شده است .تا
جایی که مسئوالن انگشت اتهام را به سمت یکدیگر می گیرند
و بی کفایتی سایرین را علت اصلی این گرانی افسار گسیخته
می دانن��د .ی��ا در م��واردی از یک یا چند صنع��ت ،به عنوان
متهم ردیف اول گرانی ها نام می برند .صنعت س��یمان یکی
از صنایعی اس��ت که در روند رش��د افسار گسیخته قیمت ها
از ان به عن��وان یک��ی از متهمان رش��د نرخ ها یاد می ش��ود.
درحالیکه قیمت این محصول س��اختمانی در س��ال جاری
فقط رش��د 20درصدی قیمت را تجربه کرده است .درحالی
که فعاالن این صنعت درخواس��ت رشد 63درصدی سیمان
را داشتند .در حال حاضر نیز به طور مداوم از قیمت پایین این
محصول س��اختمانی گالیه دارند .علی محمد بُد ،کارشناس
صنعت سیمان در گفت وگو با
اظهارکرد :رشد مصوب
قیمت س��یمان به اندازه ای محدود اس��ت که هیچ تاثیری بر
نرخ فروش مس��کن ندارد .ادعاهای��ی مبنی بر اثرگذار بودن
رشد قیمت این محصول ساختمانی و تاثیر ان بر نرخ مسکن
به منزله فقدان نگاه کارشناسی در میان ادعاکنندگان است.
هم که گفته می شود ،اثرگذار نیستند.
وی اظهارکرد :درحال حاضر س��یمان ارزان تر از هر کاالیی
فروخته می ش��ود .هر تن س��یمان با قیمت ۲۰۰هزار تومان
ب��ه فروش می رود؛ یعنی هر کیل��و ۲۰۰تومان .در موقعیت
کنون��ی و با توجه به رش��د نرخ دالر ،ک��دام محصول با این
قیم��ت به فروش می رس��د؟به ویژه که هزینه های تولید این
صنعت نیز رشد قابل مالحظه ای داشتند .در چنین شرایطی
هیچ تولیدکننده سیمانی نمی تواند به فکر نوسازی ،بازسازی
تجهیزات یا توس��عه فعالیت خود باشد ،چراکه با قیمت های
کنونی عمال غیرممکن است.
رش��د مصوب قیمت س��یمان به ان��دازه ای محدو داس��ت که هیچ
تاثیری بر نرخ فروش مسکن ندارد
ای��ن اختالف قیمت��ی در ایران به اندازه باورنکردنی باال رفته
اس��ت .به عنوان نمونه ،میلگرد با قیمت هر کیلوگرم ۷هزار
تومان مبادله می شود درحالی که قیمت سیمان برابر کیلویی
۲۰۰تومان است .یعنی قیمت فوالد بیش از ۳۰برابر قیمت
سیمان براورد می شود .بدیهی است که قیمت این محصول
س��اختمانی در مقایسه با سایر مصالح به کار رفته در ساخت
بنا هیچ تاثیری بر قیمت مسکن ندارد.
شعارهای پوپولیستی ادامه دارد
عبدالرضا شیخان دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان
در گفت وگو با روزنامه
افزود :هربار که سخن از رشد
قیمت منطقی سیمان به میان می اید ،افزایش قیمت مسکن
بهانه می شود .درحالی که قیمت مسکن در همین مدت اخیر
رش��د قابل توجهی داش��ته است و افزایش نرخ سیمان ،هیچ
تاثیری بر ان ندارد.
ش��یخان گفت :متاسفانه متولیان امر با بهانه تاثیر قیمت
سیمان بر رشد نرخ مسکن مانع افزایش نرخ فروش سیمان
می ش��وند .این درحالی اس��ت که در خوشبینانه ترین حالت
ممکن ،چنانچه برای س��اخت هر مترمربع از یک ساختمان،
۲۰۰کیلوگ��رم س��یمان مصرف ش��ود ،تاثی��ر ان بر قیمت
تمام ش��ده س��اختمان (براس��اس میانگین فروش مس��کن
در کش��ور) فقط ح��دود ۲درصد براورد می ش��ود .بنابراین
بای��د اقرار کرد که قیمت س��یمان تاثی��ر چندانی بر قیمت
فروش مس��کن ندارد .در چنین ش��رایطی از متولیان وزارت
صنعت ،معدن و تجارت و س��ازمان حمایت مصرف کنندگان
و تولیدکنندگان انتظار می رود روند رش��د قیمت س��یمان
را دقیق ت��ر بررس��ی کنند .اما گویی برخی مس��ئوالن فقط
به دنبال عوام فریبی هس��تند ،یعنی با شعارهای پوپولیستی
تاکید می کنند که مانع رشد قیمت سیمان شده اند ،اما این
اقدام س��رکوبی قیمت ،توقف تولی��د را به دنبال دارد .بدون
تردید این شرایط هشداری برای مسئوالن و سیاست گذاران
اس��ت ،اگر هرچه س��ریع تر اقدامی ب��رای رفع این چالش ها
نکنند ،صنعت س��یمان به زودی در معرض تعطیلی و توقف
تولی��د قرار خواهد گرفت .دبیر انجم��ن کارفرمایان صنعت
سیمان افزود :افتخار فعاالن صنعت سیمان این است که در
دهه ۸۰و در ش��رایط تحریم ،ظرفیت تولید را ۲برابر کرد.
این صنعت در طول سال های گذشته روی پای خود ایستاده
است ،اما امکان ادامه این روند از عهده کسی بر نمی اید.
سخن پایانی
اثرگذاری سیمان در قیمت تمام شده ساخت وساز
در کش��ور ما و در طول س��ال های گذش��ته به شدت
کاهش یافته است ،چراکه در طول سال های گذشته
از ازادسازی قیمت این محصول ساختمانی ممانعت
ب��ه عمل ام��ده اس��ت؛ بنابراین رش��د 20درصدی
قیمت س��یمان را در سال جاری نباید ب هعنوان عامل
توس��از نام برد،
اثرگذاری بر قیمت تما مش��ده ساخ
چراک��ه تاثیر قیمت س��یمان در قیمت تمام ش��ده
مسکن به قدری ناچیز است که رشد 20درصدی ان
هم سهمی قابل توجهی از قیمت های گزاف مسکن را
به خود اختصاص نمی دهد. صفحه 6
شنبه
چند می گیری
واسطه باشی؟!
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
سود «بزخری» به جیب
چه کسی می رود؟
بررسی دالیل افزایش بی رویه قیمت مسکن در کشور
علی قائدی
کارشناس اقتصاد مسکن
پیمان صفردوست
editor@smtnews.ir
طرح :ایدا فریدی
ترک فعل جرم است
عض��و کمیس��یون عم��ران مجلس با بی��ان اینکه
تخلفات وزیر سابق راه و شهرسازی توسط قوه قضاییه
در ح��ال پیگیری اس��ت ،اعالم کرد :ط��رح «تامین
مس��کن» توس��ط مجلس یازدهم در ح��ال تدوین
است.
اقبال ش��اکری ،عضو کمیس��یون عم��ران مجلس
ش��ورای اس�لامی در گفت وگو با
با اشاره به
این نکته که تامین مس��کن مناسب برای مردم تنها
راه برون رفت از مش��کالت بازار مسکن است ،اظهار
کرد :قیمت مس��کن باید متناسب با توان مالی مردم
باشد اما شاهدیم که این عدم تناسب در دوره کنونی
وحشتناک تر از هر زمان دیگر است.
وی درب��اره دالی��ل اصل��ی بروز ای��ن وضعیت در
کش��ور عنوان کرد :مقصر اصل��ی در موضوع بحران
مس��کن در کشور ،برخی اقدامات وزیر سابق مسکن
و شهرس��ازی اس��ت که با ش��انه خالی کردن از بار
مس��ئولیت خود ،طرح هایی را که می توانست امروز
به صاحبخانه شدن تعداد زیادی از خانوارهای ایرانی
کمک کند ،نادیده گرفت و مشکالت فعلی این حوزه
را برای کش��ور رق��م زد و خود نیز در س��خنرانی ها
و جلس��ات مختلفی به این موضوع اش��اره
کرده است.
ش��اکری انجام ن��دادن مس��ئولیت های
قانون��ی را مص��داق جرم دانس��ت و گفت:
تخلف��ات مربوط ب��ه ای��ن دوره وزارت در
مجل��س و قوه قضاییه توس��ط چند تن از
نمایندگان مردم در حال پیگیری است.
در ای��ن راس��تا نامه نگاری های رس��می نیز با قوه
قضاییه انجام ش��ده ک��ه در انه��ا موضوعاتی مانند
«بی تدبیری»« ،ترک فعل» و «انجام ندادن وظیفه»
از موضوعات مورد تاکید بوده است.
این نماینده مجلس تصریح کرد :زمانی که وزیر از
مجلس ش��ورای اسالمی رای اعتماد می گیرد ،یعنی
مس��ئولیت موضوعات حوزه فعالیت خود را پذیرفته
و وقت��ی کار را ره��ا می کند ،باید مورد بازخواس��ت
قرار گیرد.
ش��اکری تاکید ک��رد :در این موارد ق��وه قضاییه
می توان��د به عن��وان مدعی العم��وم به ای��ن موضوع
ورود کن��د و تقاض��ای ما از رئیس ق��وه قضاییه این
اس��ت که نه تنه��ا درب��اره افع��ال مجرمان��ه که بر
کاره��ای ص��ورت نگرفت��ه ای ک��ه موجب
ض��رر و زیان م��ردم می ش��ود ،ورود پیدا
کند.
وی همچنی��ن با اذعان به نقایص موجود
در روند دریافت رای اعتماد مجلس یاداور
شد :در حال حاضر مبنای قضاوت و اعتماد
ب��ه وزرای پیش��نهادی ،ادعاهای��ی اس��ت
چ یک از انها ضمانت اجرای��ی ندارند و قابل
ک��ه هی
بازخواست نیستند.
ب��ر همین اس��اس نماین��دگان مجل��س یازدهم
قص��د دارند برای اصالح این مش��کل ،از مس��ئوالن
دس��تگاه های اجرای��ی ،برنامه های م��دون و مبتنی
بر ع��دد و رقم دریاف��ت کنند تا مبن��ای قضاوت و
تصمیم گیری درباره اعتماد به وزرا ازسوی انها باشد.
این موضوع می تواند در قالب یک ایین نامه داخلی
در مجل��س دراید و عالوه بر زم��ان رای اعتماد ،در
گزارش های س��االنه مس��ئوالن نیز مورد توجه قرار
گیرد.
ش��اکری گفت :اگ��ر وزیر عنوان می ک��رد قادر به
اجرای برنامه ها نیست ،قطعا رای اعتماد نمی گرفت
و ش��اید وضعیت مسکن کشور ،امروز بهتر از شرایط
موجود بود.
«تامین مسکن» در کمیسیون عمران
ای��ن نماینده مجلس در ادامه عنوان کرد :در حال
حاضر طرحی در کمیس��یون عمران مجلس باعنوان
«تامین مسکن» در حال بررسی است که در صورت
تصوی��ب و اج��را می تواند در کاهش نوس��انات بازار
مس��کن موثر باش��د؛ ضمن اینک��ه طرح هایی مانند
مالیات بر خانه های خالی و تعیین سقف اجاره بها از
اقداماتی بوده که مجلس یازدهم برای ایجاد تعدیل
در ب��ازار مس��کن در نظر گرفته و اج��رای صحیح و
همراه ش��دن همه این طرح ها با هم ،می تواند نقش
مهمی در بازگش��ت ارامش به حوزه مس��کن داشته
باشد و به تدریج مسکن را از یک کاالی سرمایه ای به
کاالی مصرفی تبدیل کند.
ش��اکری با اب��راز اینکه پیش نوی��س این طرح در
کمیس��یون عمران مجلس نوشته ش��ده ،ادامه داد:
ابتدا باید مس��کن مناس��ب با توانایی مردم را در دو
ح��وزه تملک و اجاره تامین کنیم .این مهم در طرح
مذکور دیده شده است.
برای انبوه سازی تسهیالت قائل نشدند
مجتبی بیگدلی ،رئیس انجمن انبوه س��ازان مسکن
نیز در این ب��اره در گفت وگو با
اعالم کرد :در
حال حاضر ش��رایط بازار مس��کن کش��ور مانند بازار
خودرو اس��ت و وضعیت بهتری نس��بت به ان ندارد.
نرخ رهن و اج��اره در این بازار به صورت لحظه ای در
حال تغییر و افزایش است و وخیم بودن شرایط بازار
مسکن را به راحتی می توان از این موضوع دریافت.
بیگدلی عنوان ک��رد :در حال حاضر عرضه در بازار
مسکن کشور به شدت کاهش یافته و در مقابل تقاضا
به ش��کل بی س��ابقه ای افزایش پیدا ک��رده که دلیل
این نبود توازن نیز کامال مش��خص است؛ مردمی که
س��رمایه محدودی در اختیار داشتند ،از بیم از دست
رفتن ارزش ان ،قصد دارند به سرعت ان را تبدیل به
کاالی سرمایه ای کنند.
وی همچنین به سیاست های اشتباه دولت در حوزه
مس��کن اشاره کرد و گفت :دولت نیز در این حوزه ۷
س��ال از زمان خ��ود را با وزیری س��پری کرد که در
دوران تصدی اش بس��یاری از فرصت ها و پروژه هایی
که می توانس��تند برای کش��ور ما افتخار و برگ زرین
تلقی ش��وند ،به س��خره گرفته ش��دند و از
دست رفتند.
در مقاب��ل طرح هایی مثل حمایتی ،امید،
پ��اک و جوان��ان که فق��ط نام��ی از انها به
میان امد و هیچ یک از انها عملیاتی نش��د،
به عنوان دستاورد این مدت تلقی شد.
رئیس انجمن انبوه سازان مسکن با انتقاد
از رویکرد غلط سیاس��ت گذاران حوزه مسکن در این
س��ال ها یاداور شد :این افراد سیستم بانکی را مکلف
کردند تا به صنعت ساختمان که مولد ۱۲۰۰شغل و
متولی ۷۰درصد میزان اشتغال کشور است ،تسهیالت
نده��د و در صورتی که هزینه تامین اجتماعی در هر
مترمرب��ع ۲۵۰تومان بود ،ان را ب��ه متری ۴۰۰۰۰
تومان رساندند ،به همین دلیل سرمایه گذاری در این
بخش به شدت کاهش یافت و دولت نیز در این زمینه
تدبی��ری نکرد و در نهایت انچه که امروز ش��اهد ان
هستیم به وقوع پیوست.
بیگدلی در این باره اضافه کرد :دولت در این ۷سال
هیچ برنامه عملیاتی مدونی در زمینه تامین مس��کن
برای متقاضیان نداش��ته که مهم ترین دلیل
ان نیز بی کفایتی ،بی برنامگی ،بی تدبیری و
ناامیدی است و افزون بر همه این مشکالت،
همه گیری ویروس کرونا که تمام عرصه های
تولی��د و تجارت را تحت تاثیر خود قرار داد
را نیز باید در نظر گرفت.
است
صنع�ت س�اختمان هن�وز زن�ده
وی درباره وضعیت فعلی بازار مس��کن کشور تاکید
کرد :انچه به نظر می رس��د این است که باوجود تمام
این مش��کالت ،صنعت ساختمان کش��ور هنوز زنده
است و می توان ان را دوباره وارد عرصه تولید کرد.
رئیس انجمن انبوه س��ازان مس��کن گف��ت :فعاالن
عرصه مس��کن محکوم به تولید هس��تند و نمی توان
مانند بس��یاری از کااله��ا ان را از خارج وارد کرد .ما
باید از کارافرینان این حوزه حمایت کنیم و مش��وق
انبوه س��از باش��یم تا صنعت مسکن کش��ور دوباره پا
بگیرد .تس��هیالت با بهره تک رقمی ،حمایت ها و کم
کردن نهادها و ارگان هایی که در مس��یر سازندگی و
توسعه صنعت مس��کن ایجاد مانع می کنند ،کمترین
کاری اس��ت که می توان در جهت تقویت کارافرینان
این حوزه انجام داد.
رئیس انجمن انبوه س��ازان مس��کن عنوان کرد :ما
در حال��ی که با ناجوانمردانه ترین تحریم ها مواجهیم،
می بینیم که هزینه صدور پروانه را در برخی ش��هرها
حتی تا ۶۰درصد افزایش داده اند.
وام و تس��هیالتی ک��ه از در اختیار گذاش��تن ان
صحبت می ش��ود ،نباید فقط به درج خبر در رسانه ها
و زیب��ا کردن تیتر صفح��ات جراید منتهی ش��ود و
کارافرین باید به شکل عملی ان را حس کند.
بیگدل��ی در پایان تصریح کرد :کافی اس��ت دولت
ساختار خود را اصالح کند ،تسهیالت بانک مسکن را
راه اندازی کند و زمین را در اختیار قرار دهد.
با همین اقدامات ،ما قادر خواهیم بود که در مرحله
اول ظرف ۴۰روز ساخت ۲تا ۳میلیون مسکن را کلید
بزنیم .طبیعی اس��ت که هر قدر تولید و پیش فروش
مسکن س��الم در کشور افزایش یابد ،تاثیر مستقیمی
بر کاهش قیمت ان خواهد داشت.
وزیر پیشین
مسکن و
شهرسازی
با شانه خالی
کردن از بار
مسئولیت خود،
طرح هایی را
که می توانست
امروز به
صاحبخانه شدن
تعداد زیادی
از خانوارهای
ایرانی کمک
کند ،نادیده
گرفت و
مشکالت فعلی
این حوزه را برای
کشور رقم زد
سخن اخر...
دولت به عنوان متولی نظام اجرایی کش��ور در چند س��ال اخیر ش��رایط
س��ختی را در حوزه اقتصاد تحمل کرده و به ش��کلی غریب در گوشه رینگ
قرار گرفته است.
تحریم های خارجی و اضافه ش��دن به فهرس��ت سیاه FATFبه خودی
خود برای از پا دراوردن یک نظام اقتصادی متعادل کفایت می کرد که بار
کاهش قیمت جهانی نفت و همه گیری ویروس کرونا هم به این مشکالت
اضافه شد.
اما گذش��ته از تمام این موضوعات به نظر می رسد کاری ترین ضربه های
وارده بر پیکره دولت در حوزه مسکن در این دوره ،نه از خارج کشور که در
نتیجه گل به خودی ها و اشتباهات فاحش این دستگاه و دست اندرکاران ان
نظرگاه
حس�ین عبده تبریزی -کارشناسان اقتصادی :در
سال های گذش��ته بازار مسکن بیشتر بازار مصرف بود ،نه
بازار س��رمایه گذاری؛ یعنی بازاری نبود که در ان کس��ی
مسکن بخرد و به امید گران شدن ان را نگه دارد.
در حقیقت این بازار برای کسانی مناسب بود که به قصد
اجاره دادن یا مصارف شخصی خرید کردند یا کسانی که
اجاره داری را شغل خود قرار داده بودند .به عبارتی در این
س��ال ها س��رمایه گذاری در بعضی از انواع مسکن بازدهی
کافی را نداشت اما امروز این موضوع بسیار متفاوت است.
در کل می ت��وان گفت امالک همواره در ایران وس��یله
س��رمایه گذاری مردم بوده اس��ت .این مسئله در فرهنگ
اقتصادی ما مشهود اس��ت ،به طوری که زمین ،ساختمان
و ماش��ین از اولویت های س��رمایه گذاری و پس انداز مردم
در رویکردها و تعیین سیاست های این بخش بوده و بسیاری از کارشناسان
اقتصادی کش��ور نیز در این باره اتفاق نظر دارند .در هر حال به گردن این
و ان انداخت��ن این انتخاب های اش��تباه فرقی در جواب معادله نمی کند و
ش��اید اگر از همین امروز چاره ای برای حل این معضالت بیندیش��یم ،باز
یک روز از فردا جلوتر باشیم.
امالک کاالی مصرفی یا سرمایه ای؟
ش��ده اند و این تفکر در بین ش��هروندان و مردم
وج��ود دارد که هر چه س��رمایه های فیزیکی را
خری��داری کنن��د نرخ ب��ازده باالت��ری خواهند
داشت.
چرا مسکن؟!
وقتی نرخ س��ود بانکی در س��طح پایینی قرار
داش��ته باش��د ،هزینه-فرصت مردم را به س��وی
دارایی ه��ای مال��ی جذب می کن��د؛ بنابراین در ش��رایط
فعلی ایران چندان عجیب نیس��ت که استقبال از کاالهای
اساسی و امالک و مس��تغالت برای سرمایه گذاری بیشتر
شود .به عالوه امالک و مس��تغالت از نظر ریسک پایین تر
از سهام و کاالهای اساسی قرار گرفته و بعد از وجه نقد و
قرضه دولتی از ریسک کمتری برخوردارند.
در این حالت در اغلب کش��ورها به ویژه ایران
امالک در موقعیت بهتری برای س��رمایه گذاری
قرار دارند.
فاکتورهای مهم
برای کسانی که قصد سرمایه گذاری در امالک
و مس��تغالت را دارند دو مسئله مهم وجود دارد؛
اول اینکه در کدام بخش باید سرمایه گذاری کرد
و دیگ��ر اینکه تامین مالی س��رمایه گذاری را چگونه باید
انج��ام داد .پس از تحلیل و انتخاب ملک ،نوع و چگونگی
خری��د ،همچنین میزان وام و کمک از بازار س��رمایه مهم
است .در مرحله اخر هم اینکه چه ترکیبی از این دارایی ها
قرار است خریداری ش��ود و تامین مالی ان چگونه انجام
می شود قابل اهمیت خواهد بود.
راه برون رفت
یادداشت
باید رشد نرخ
نقدینگی را
کنترل کنیم
انگشت اتهام به سوی دولت است
دولت دوازدهم در س��ال پایانی تصدی خود بر دس��تگاه اجرایی کش��ور قرار دارد اما شرایط
اقتصادی در حوزه های مختلف ،خالف وعده های اولیه به هیچ وجه مطلوب نیس��ت .گرچه این
وضعیت در بیش��تر حوزه های اقتصادی قابل مش��اهده اس��ت اما بازار مسکن یکی از نمودهای
بارز این ناکامی اس��ت .دولت در این مدت گرچه س��عی کرده با اقداماتی مقطعی ،نوس��ان های
گریبانگیر این حوزه را س��اماندهی کند ،اما در این زمینه ناموفق بوده اس��ت .در هر حال امروز
دولت و سیاس��ت های او در حوزه مس��کن متهم��ان ردیف اول نابس��امانی های اخیر در بخش
یادشده هستند.
7
تاکید وزیر نیرو بر
رفع موانع گروه
تعاونی پیشگامان
بخ��ش مس��کن همواره به عن��وان یک بخ��ش راهبردی
تلقی می ش��ود و باتوجه به ارتباط گس��ترده اش با صنایع و
کارخانجات ،برون رفت مسکن از رکود منجر به رونق اقتصاد
کالن می ش��ود .در حقیقت رکود مس��کن دو پایه دارد یکی
از انه��ا کمب��ود تقاض��ا و دیگری تنگناهای مالی اس��ت .از
س��ال ۱۳۸۶تا امروز به طور دائم پس انداز خانوارها و درامد
سرانه کاهش یافته و حاصل این مسئله این شده که بانک ها
نمی توانن��د پ��ول تزریق کنند؛ بنابراین در اقتصاد مش��کل
تقاضا ایجاد ش��د .یک��ی از راهکارهای ایجاد رونق در بخش
مسکن برداشتن تفاوت نرخ سود بانکی و نرخ تورم است .در
بسیاری از کشورهای توسعه یافته عرضه را ۱۰درصد باالتر
از تقاضا قرار می دهند تا افزایش تقاضا منجر به تورم نشود.
نوس��انات قیمت مس��کن و اجاره بها یکی
از موضوعات حاد حوزه مس��کن در کش��ور
ماست که در حوزه اقتصاد داخلی بحث های
فراوانی را به دنبال داشته است.
به ط��ور کل��ی اجاره به��ا هم��واره از دو
متغیر اصلی قیمت مس��کن و تورم عمومی
تاثیرپذی��ر ب��وده ک��ه خود قیمت مس��کن
به شکلی با تورم در ارتباط است.
پس اگر قرار است اقدامی برنامه ریزی شده،
اصول��ی و دائم��ی در جهت کنت��رل میزان
اجاره بهای مس��کن در کش��ور انجام شود،
ای��ن کار حتما باید در مس��یر کنترل تورم
باشد .البته باید به این نکته نیز توجه داشته
باش��یم که خود تورم نیز تح��ت تاثیر یک
متغیر به نام نقدینگی است.
تا زمانی که نرخ رش��د نقدینگی در کشور
باال باش��د ما نمی توانیم انتظار داشته باشیم
که س��طح عمومی قیمت در تم��ام بازارها
دارای ثب��ات و تعادل باش��د .متاس��فانه در
حال حاضر کشور ما جزو معدود کشورهایی
است که نرخ رشد نقدینگی ان باالتر از ۲۰
درصد است.
در چنی��ن ش��رایطی اصوال نبای��د انتظار
داشته باش��یم که نرخ در بازارهای مختلف
از جمله مس��کن بدون تغیی��ر باقی بماند؛
بنابراین اگر سیاست گذاران کالن اقتصادی
ما و مس��ئوالن امر قصد دارن��د یک راهکار
اساس��ی برای کنترل قیمت ه��ا پیدا کنند،
بای��د به دنب��ال کنترل نرخ رش��د نقدینگی
باش��ند و اه��داف اقتصادی خ��ود را بر این
اساس تنظیم کنند.
در واق��ع م��ا نیز بای��د مانند بس��یاری از
کش��ورها به نقطه ای برس��یم که نرخ رشد
نقدینگی مان تک رقمی شود و اقتصاد کشور
را براساس ان شکل دهیم.
اگ��ر ای��ن کار عملی ش��ود ،ن��رخ تورم و
متعاقب ان اجاره بها و بس��یاری از مشکالت
اقتص��اد داخلی نیز کاهش می یابد .از طرف
دیگر کاهش ن��رخ نقدینگی ثبات اقتصادی
و در نتیج��ه ان افزایش س��رمایه گذاری و
افزای��ش درامد خانواره��ا را در پی خواهد
داشت.
درباره تاثیر کاهش سود بانکی بر افزایش
می��زان اجاره بها نیز بای��د گفت معموال این
مولف��ه تاثی��ر چندانی بر قیم��ت کل اجاره
ن��دارد و اثر ان غالبا ب��ه ایجاد تغییراتی در
دو مولفه اصلی اجاره بها یعنی رهن و اجاره
و تغیی��ر نس��بت انها محدود می ش��ود .در
ش��رایط فعلی باتوجه به کاهش سود بانکی
سپرده ها ،موجران میل چندانی به دریافت
ودیع��ه ندارند و س��عی می کنند ب��ر اجاره
نقدی و ماهانه تمرکز کنند.
البت��ه راهکاره��ای دیگری نی��ز در طول
این س��ال ها برای کنترل میزان اجاره بهای
مس��کن و موارد ش��بیه ان ارائه ش��ده که
بیشتر انها جنبه مقطعی و موقتی داشته اند
و در بلندمدت تاثیر خود را از دس��ت داده و
مشکالت دوباره بازگشته اند .اما اگر به دنبال
یک راهکار مناس��ب ،دائم و اصولی در این
ح��وزه هس��تیم ،حتما بای��د پیگیر موضوع
کاهش نرخ رشد نقدینگی در کشور باشیم و
رسانه ها و افکار عمومی نیز باید این مورد را
از سیاست گذاران کالن حوزه مسکن طلب
کنند .نکته مهمی ک��ه در پایان باید به ان
اشاره کرد این است که تجربه های بسیاری
وجود دارد که نش��ان می ده��د نمی توان با
بگیر وببنده��ا و برخورده��ای دس��توری ،با
موضوع��ی مثل افزایش اجاره بهای مس��کن
مقابله کرد .این طبیعی است که با افزایش
نرخ نقدینگ��ی ،قیمت ها نی��ز افزایش پیدا
خواه��د ک��رد و با اعم��ال فش��ار نمی توان
قیمت ها را ثابت نگه داشت؛ بنابراین به نظر
می رسد که به جای این گونه برخوردها ،بهتر
است دولتمردان و سیاست گذاران اقتصادی
کش��ور ما مانند بسیاری از کشورهای دیگر
به س��مت کاهش نرخ نقدینگی پیش بروند
تا توسعه اقتصادی شکل بگیرد و زمینه های
س��رمایه گذاری در حوزه اقتصاد ایجاد شود.
در حال حاضر اقتصاد ما یک اقتصاد دولتی
است که مشکالت زیادی را نیز با خود یدک
می کش��د و باید برای کاهش این مشکالت،
از نظ��رات اهالی فن کمک گرفت تا اقتصاد
کشور در مسیر اصلی خود قرار بگیرد. صفحه 7
8
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
پیمان صفردوست :بازار پرنوسان مسکن همچنان در حوزه قیمت ها بی توقف
رو به باال حرکت می کند و گویا توانی هم برای جلوگیری از این تورم لجام گسیخته
وجود ندارد .دالیل ،بهانه ها و توجیهات مختلف و گوناگونی ازس��وی مس��ئوالن و
دس��ت اندرکاران درباره این وضع نابس��امان وجود دارد ک��ه خود می تواند موضوع
چندین گزارش باشد ،اما مسئله دیگری که این روزها بسیار پررنگ تر از قبل شاهد
ان هستیم ،سودی است که این افزایش قیمت ها نصیب بنگاه های معامالت ملکی
و واس��طه های خرید و فروش ملک می کند .صاحبان این مش��اغل درصد معینی از
می��زان معامل��ه را به عنوان کارمزد در نظر می گیرن��د که البته این درصدها باتوجه
به میزان افزایش قیمت مس��کن ،بس��یار باال و بدون تناسب با میزان کار انجام شده
هستند .با گزارش
در این باره همراه باشید:
بازار و اصناف
روزهای کسادی بازار مسکن و کمیسیون های شیرین بنگاه های معامالت ملکی
چند می گیری واسطه باشی؟!
حق کمیسیون درصدی مناسب نیست
فرهاد بیضایی ،پژوهشگر حوزه مسکن درباره کارمزدهای
مرب��وط ب��ه خرید و فروش و اجاره مل��ک در گفت وگو با
اظه��ار کرد :یکی از م��واردی که این روزها مورد
توج��ه مخاطب��ان قرار گرفت��ه ،افزایش می��زان کارمزد
مشاوران امالک در این معامالت بوده است .وی ابراز کرد:
در موضوع کارمزد مشاوران امالک و اختالف نظرهایی که
درباره میزان حق کمیسیون های انها وجود دارد ،مشکل
اصلی بیش از انکه تخلف و تعدی از حق قانونی باش��د ،مربوط به مکانیس��م تعیین
میزان این حق کمیس��یون در قانون اس��ت ،زیرا براس��اس قانون ،حق کمیسیون و
کارمزد مشاوران امالک ،مبتنی بر قیمت مسکن است و برپایه درصدی از رقم مورد
معامله بین دو طرف محاسبه و توسط این واحدها اخذ می شود.
این پژوهشگر حوزه مسکن خاطرنشان کرد :با این شیوه محاسبه حق کمیسیون،
به طبع افزایش قیمت مس��کن درامد بیش��تری را نصیب مشاوران امالک می کند و
افزایش س��ود این فعاالن در گرو افزایش قیمت مس��کن در حوزه خرید و فروش
و اج��اره خواه��د ب��ود .وی همچنین تصریح کرد :دریافت ای��ن درصدها باتوجه به
قیمت های حوزه مس��کن در ش��رایط کنونی اقتصاد کش��ور ،گرچه قانونی است اما
س��ود نامتعارفی را که بیش از بس��یاری از مش��اغل کلیدی و حساس است ،نصیب
فعاالن حوزه مش��اوران ام�لاک می کند .بیضایی عنوان ک��رد :یکی از راه حل های
قابل اجرا برای رفع مش��کل یادش��ده این است که در میزان کارمزد تمام بلوک های
قیمتی تجدیدنظر صورت گیرد .یعنی جدا از موضوع قیمت مس��کن مورد معامله،
باید برای مشاوران امالک ،کارمزدهای مشخصی در چارچوب عرف کارمزد تعیین
ش��ود زیرا فعالیت مش��اوران ام�لاک در متراژهای مختل��ف و قیمت های متفاوت
امالک تغییر خاصی نس��بت به هم نمی کند و کار یکس��انی اس��ت و وقتی فرایند
انجام ش��ده ،وقت صرف ش��ده و حاصل کار در موارد مختلف یکسان است ،طبیعی
اس��ت انتظار داش��ته باشیم که کارمزد یا حق کمیسیون یکسانی نیز برای تمام انها
در نظر گرفته و مطالبه ش��ود .این کارش��ناس حوزه مسکن خاطرنشان کرد :البته
در معامالت برخی امالک لوکس و خاص که نیاز به فعالیت های خاص و بیش��تری
دارد و مش��اوره های متفاوتی را می طلبد ،حق کمیس��یون می تواند بیشتر باشد اما
ای��ن موض��وع درباره معامله همه امالک صدق نمی کند .بیضایی در پایان گفت :اگر
میزان ثابتی حق کمیس��یون و کارمزد برای مش��اوران امالک در معامالت مختلف
حوزه مس��کن در نظر گرفته ش��ود ،این کارمزد از میزان افزایش قیمت ملک مجزا
می ش��ود و احتمال تعارض منافع نیز از بین خواهد رفت .این مس��ئله می تواند در
بازار مسکن کشور اثرگذار باشد و بسیاری از اختالف نظرهای موجود را برطرف کند
و باعث کاهش تنش در این حوزه شود.
گرانی مسکن ربطی به کارمزدها ندارد
البت��ه مش��اوران امالک و فعاالن این حوزه معتقدن��د درصدهای دریافتی انها از
معامالت امالک براساس قانون است و هیچ تخلفی در این زمینه صورت نمی گیرد.
مصطفی قلی خس��روی ،رئیس اتحادیه مشاوران امالک
گفت :به نظر
ته��ران در این باره در گفت وگ��و با
می رسد در پس این نوع اظهارنظرها درباره حق کمیسیون
مش��اوران ام�لاک غرض ورزی های��ی باش��د و اتحادیه
مشاوران امالک وظیفه دارد در این باره از حقوق اعضای
خود دفاع کند .قلی خسروی درباره افزایش میزان کارمزد
مش��اوران امالک تاکید کرد :درصد این کارمزدها نسبت
به گذشته تغییری نکرده و میزان ان نیز تاثیری بر افزایش قیمت ملک ندارد .وی
در این زمینه خاطرنشان کرد :در کشورهای دیگر نیز از همین شیوه برای محاسبه
کارمزدها استفاده می شود و باوجود اینکه درصدهای دریافتی بیش از میزان ان در
کش��ور ماست ،کس��ی ادعا نمی کند که حق کمیسیون ها در افزایش قیمت مسکن
موثر است اما متاسفانه در کشور ما این موضوع به شکلی است که انگشت اتهام اول
به س��مت مشاوران امالک گرفته می ش��ود .رئیس اتحادیه مشاوران امالک تهران
عنوان کرد :مشکل افزایش قیمت مسکن از جای دیگری است و نمی توان مشاوران
ام�لاک را در ای��ن زمینه مقصر دانس��ت .مش��اور امالک طبق قان��ون نظام صنفی
حق کمیس��یون دریافت می کند و دلیل موضع گیری های اخیر در این باره برای ما
مش��خص نیست؛ یعنی ایا اگر خدمات مش��اوران امالک کشور کامال رایگان شود،
وضعیت مسکن و قیمت های ان اصالح می شود؟! وی تاکید کرد :اگر حق کمیسیون
بی��ش از می��زان تعیین ش��ده در قانون از طرف های معامله اخذ ش��ود ،انها باید به
اتحادیه ش��کایت کنند و در صورت اثب��ات تخلف ،واحد متخلف ضمن پرداخت ۴
برابر اضافه دریافت به عنوان جریمه به س��ازمان تعزیرات ،باید رضایت شاکی را نیز
جلب کند.
وی در پایان یاداور شد :ممکن است کارمزدها در حال حاضر وضع مناسبی نداشته
باش��ند اما اینکه به مش��اوران امالک به چش��م متخلف نگاه و حق کمیسیون های
دریافتی انها مغایر با قانون قلمداد ش��ود ،غیرمنصفانه و خالف واقع اس��ت .در کل
اعتقاد ما این اس��ت که اگر حق و حقوق هر فرد یا واحد به صورت عادالنه پرداخت
شود ،میزان تخلف کاهش می یابد.
نرخ نامه باید اصالح شود
بهنام نیک منش ،سرپرس��ت معاونت بازرس��ی و نظارت
درباره مراحل
ات��اق اصناف ای��ران در گفت وگو با
تغییر نرخ نامه های مربوط به حق کمیس��یون بنگاه های
معامالت ملکی عنوان کرد :روند تعیین نرخ نامه خدمات
مشاوران امالک طبق ضوابط قانون نظام صنفی و مشابه
نرخ گذاری مطابق سایر اصناف است.
وی اف��زود :برای ایجاد تغییرات در این نرخ نامه ،اتحادیه
باید به اتاق اصناف ان شهرستان پیشنهاد دهد و پس از ان موضوع در کمیسیون
نظارت شهرس��تان و کمیته نرخ گذاری مطرح و تصویب ش��ود .البته نرخ نامه ها در
شهرستان های مختلف با یکدیگر متفاوت است و برحسب مصوبه کمیسیون نظارت
اعمال می شود.
نیک منش درباره ضرورت اصالح کارشناس��ی ش��ده نرخ نامه ه��ا اظهار کرد :برای
تعدیل این ارقام و درصدها باید خدمات این صنف مورد ارزیابی قرار گیرد و پس از
بازنگری و پیشنهاد مجدد در کمیسیون نظارت مطرح شود؛ در صورت نیاز دبیرخانه
هیات عالی نظارت می تواند برای ان یک مصوبه کلی تصویب کند که ممکن است
براساس نوع شهرها و میزان معامله ارقام متفاوتی باشد.
وی در این باره که ایا راهکار دیگری غیر از پیش��نهاد توس��ط اتحادیه ها برای تغییر
و اصالح نرخ نامه وجود دارد ،تصریح کرد :باتوجه به اینکه ممکن اس��ت اتحادیه ها
خود در این موارد ذی نفع باشند و چنین اصالحی را درخواست نکنند ،کمیسیون
نظ��ارت باتوج��ه به اختیارات قانونی خود می توان��د به این موضوع ورود پیدا کند و
نرخ نامه های موجود را مورد بازنگری و اصالح قرار دهد.
وی یاداور ش��د :ورود کمیس��یون نظارت به این موضوع می تواند براساس گزارش،
ش��کایت و ش��رایط جامعه انجام شود تا تنظیم گری در این زمینه ایجاد شود که در
ص��ورت نی��از موضوع به هیات عالی نظارت ارجاع داده می ش��ود تا در صورت لزوم
اقدام به مصوبات کشوری و کلی درباره ان شود.
سرپرس��ت معاونت بازرس��ی و نظارت اتاق اصناف ایران در پایان تاکید کرد :در هر
حال حق کمیسیون و کارمزدی که بنگاه ها در حال حاضر دریافت می کنند از لحاظ
قانونی صحیح و بالمانع اس��ت و این خود مصوبات اس��ت که باید باتوجه به شرایط
روز جامعه مورد اصالح قرار گیرد.
� سخن پایانی
های مربوط به کمیس��یون و کارمزد مشاوران امالک
قوانین نرخ نامه
صویب شده و اخرین بار در سال ۱۳۸۵مورد بازنگری
در سال ۱۳۷۹ت
اساس ان اگر ارزش ملک تا سقف ۵۰۰میلیون تومان
قرار گرفته که بر
یک درصد ارزش ملک خرید و فروش ش��ده را ب هعنوان
باش��د ،بنگاه
از خریدار و فروش��نده یعنی ۰.۵درصد از فروشنده و
قکمیس��یون
ح
۰.۵درصد از خریدار دریافت می کند.
ارزش ملک بیش از ۵۰۰میلیون تومان باش��د ،بنگاه
همچنین اگر
به ازای ۵۰۰میلیون اولیه از هر یک از طرفین معامله
معامالت ملکی،
برای مازاد ان نیز ۰.۲۵درصد ب هعنوان حق کمیسیون از
۰.۵درصد و
خریدار می گیرد که به این حق کمیسیون محاسبه شده،
فروش��نده و
یگی��رد و وظیفه پرداخت ان هم
مالی��ات بر ارزش افزوده نیز تعلق م
برعهده خریدار و فروشنده است.
س��اب سرانگش��تی می توان نتیجه گرفت که برای معامله
با یک ح
حدود ۱۰۰متری که قیمت متوس��ط ان در تهران ۲۵
یک اپارتمان
ازای هر متر مربع اس��ت و مبلغ معامله ان به حدود
میلیون تومان به
تومان می رسد ،مشاوران امالک حق کمیسیونی بالغ بر ۸
۲.۵میلیارد
از هر یک از ط��رف معامله (یعنی در کل ۱۶میلیون)
میلی��ون تومان
دریافت می کنند .حاال قضاوت با شما... صفحه 8
9
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
بازار
سود «بزخری» به جیب چه کسی می رود؟
سودهای باداورده
بهروز صادق�ی ،روزنامه نگار :در کنار تمامی تالش هایی که برای
دور ک��ردن التهاب از بازار مس��کن و تغییرات قیمت��ی حیرت اوری که
در عرصه اقتصاد کش��ورمان روی داده و رویای خانه دار ش��دن را برای
جویندگان ان به غولی بی ش��اخ و دم تبدیل کرده ،این روزها ،انتش��ار
متن��ی در فضاهای مجازی در زمینه نقش بنگاه های معامالت ملکی در
ایج��اد التهاب و تغییرات قیمتی در این بخش و س��ودهای باداورده ای
ک��ه بنگاهداران از این راه کس��ب می کنند ،بار دیگ��ر ضرورت توجه به
پیشگیری و توقف نقش این واحدهای صنفی در افزایش بی رویه نرخ مسکن و اجاره بها را بسیار
مهم و جدی کرده و بجاس��ت مس��ئوالن امر برای ساماندهی این بازار افسارگسیخته ،قبل از هر
اقدام دیگری برای کوتاه کردن دس��ت واسطه ها و س��وداگرانی که در ایجاد التهاب بازار مسکن
نقش دارند ،اقدام کنند.
مطلب منتشرش��ده نش��ان می دهد باوجود تمامی راهکارهایی که مسئوالن امر برای کنترل
قیمت ها در بازار مس��کن ب��ه کار گرفته اند ،از نقش افرینی بنگاه ها و مش��اوران امالک در ایجاد
التهاب به منظور سودجویی هرچه بیشتر در این عرصه ،غافل هستند.
در ای��ن متن امده بود :در حالی ک��ه امروزه نرخ معمولی ترین اپارتمان در تهران کمتر از ۳تا
۴میلیارد تومان نیس��ت ،بنگاه های معامالت ملکی برای نگارش یک قولنامه ۳۰تا ۴۰میلیون
تومان حق کمیسیون (یک درصد حق معامله) دریافت می کنند ،این درحالی است که مسئولیت
قانونی معامله برعهده طرفین معامله است و معلوم نیست مسئولیت قانونی این بنگاه ها در برابر
معامالت انجام ش��ده ،چیست؟ پس این همه پول بابت چه دریافت می شود؟ کدام جراح ،وکیل،
قاضی ،سردفتر ،مهندس ،حتی فوتبالیست و هنرپیشه به این اندازه درامد دارد؟ ایا این امر خود
دلیلی بر اشاعه فساد در عرصه اقتصاد نیست؟
هرچند بازار مسکن و تغییرات قیمتی رخ داده در این حوزه ،از تالطم های بازار ارز و طال متاثر
بوده و در طول دهه های گذش��ته از این رهگذر نرخ خانه ها به ویژه اجاره بها تاثیرات بیش��تری را
پذیرفته ،اما تردیدی نیس��ت که یکی از متهمان اصلی افزایش نرخ و س��وداگری در بازار مسکن،
برخی بنگاه های امالک بوده اند.
وقت��ی بخ��ش عمده پول در اقتصاد ایران از طریق واس��طه گری و فعالیت های غیرمولد ایجاد
و جابه جا می ش��ود ،حض��ور برخی بنگاه هایی که فقط به منافع خود (همان کمیس��یونی که در
هر معامله کس��ب می کنند و هرچه نرخ نهایی معامله بیش��تر باش��د ،درامد یا س��ود باداورده
انها نیز افزون تر خواهد بود) می اندیش��ند ،باز بودن دس��ت انها از طریق مصوبه های قانونی ،به
موج گرانی های افسارگس��یخته در این بازار دامن می زند .وقت ان اس��ت که مقامات اجرایی در
تعاملی س��ازنده با قوه مقننه به عنوان نهاد قانون گذاری کش��ور طرح��ی دراندازند و به این گونه
سودجویی های نامعقول و سوداگری های مختل کننده بازار مسکن پایان دهند.
چگونه پای مس�کن به رانتخواری باز
شد
به عقیده برخی کارشناس��ان و تحلیلگران بازار
گاهی تفکر طی کردن یک ش��به ره صدس��اله و
تالش برای رسیدن به سودهای کالن پای مسکن
را به رانتخواری بازکرده است.
محمدعلی پورش��یرازی
یک��ی از کارشناس��انی
است که معتقد است در
هیچ کج��ای جه��ان
مسکن کاالی سرمایه ای
نیس��ت ،بلک��ه کاالی
مصرفی اس��ت .این در
حالی است که سرمایه ای بودن این کاال در ایران
یکی از عوامل بروز مشکالت این بازار است.
پورش��یرازی در گفت وگو ب��ا خبرانالین درباره
وضعیت ب��ازار مس��کن اظهارکرد :متاس��فانه از
س��ال ۱۳۸۴به بعد و با سیاس��ت هایی که دولت
نه��م و دهم در حوزه اقتصاد و مس��کن در پیش
گرفت ،مسکن به کاالی سرمایه ای تبدیل و وارد
رانتخواری ش��د .در این وضعی��ت ،عده ای از این
قضی��ه ،با برنامه ریزی س��ودهای کالنی به جیب
زدند .پورشیرازی با بیان اینکه صنعت ساختمان
ب��ا ۲۶۳حرفه ارتب��اط دارد ،عنوان کرد :با وجود
تاثیری که صنعت س��اختمان در اقتصاد کش��ور
دارد ،اما در ساختمان س��ازی و در حوزه مس��کن
خیلی بد عمل کردیم.
ب��رای نمونه ،طرح مس��کن مهر ،ط��رح خوبی
editor@smtnews.ir
عکس:
«بزخ��ری» در ملک ،مصداق همان داس��تانی
اس��ت که خری��داران ب��ر س��ر گاو مالنصرالدین
اوردن��د و ان را با ن��ام بز از او خریدن��د .اتفاقی
که به گونه ای دیگر این روزها در بازار مس��کن رخ
می دهد.
به گزارش
،کارشناسان بازار مسکن این
امر را اتفاقی ناخوش��ایند در بازار امالک می دانند
و بی��ش از هر چی��ز تیر پی��کان مقصریابی را به
س��مت دالالن بازار مس��کن و گاهی بنگاهداران
سوق می دهند.
برخی ش��کایت ها از سوی فروش��ندگان ملک
در چن��د منطقه ته��ران حاکی از این اس��ت که
در برخ��ی بنگاه های معامالت ام�لاک ،فردی با
هماهنگی بنگاهدار ،خ��ود را به عنوان خریدار به
فروش��نده ملک معرفی می کند و از اینجاست که
داستان بزخری شروع می شود.
خری��دار قالب��ی ب��ا هماهنگ��ی بنگاه��دار ،با
داس��تان پردازی و چانه زن��ی س��عی در کم ارزش
نش��ان دادن ملک فروش��نده دارند و ب��ه ایفای
نقش��ی می پردازند ت��ا رفته رفته فروش��نده باور
کند ملکش انقدرها ه��م که فکر می کند ،ارزش
ندارد.
چانه زنی ها تا انجا ادامه می یابد که فروش��نده
متقاع��د به کم ارزش بودن ملک خود ش��ده و از
انجای��ی که نیاز فوری به پ��ول ،ان هم پول نقد
دارد ،ای��ن ش��رایط را پذیرفته و مل��ک خود را با
مبلغی کمت��ر از ارزش واقعی ب��ه خریدار قالبی
می فروشد.
گروه بازار
بود ،ام��ا به بدترین وجه مکان��ی ،کیفی و زمانی
اجرا شد.این کارش��ناس بخش مسکن ادامه داد:
درحال حاض��ر ،عبور از ش��رایط اقتصادی نیاز به
تصمیم سخت و شجاعانه دارد ،اما نکته اینجاست
که سیستم نمی خواهد این تصمیم را بگیرد.
مسکن مهر پردیس؛ رکود یا بُزخری
دالالن؟
در س��ال های اخیر اقدامات برخ��ی بنگاه های
ام�لاک و دالالن بازارمس��کن ش��هرهای اطراف
تهران و مسکن مهر که قرار بود متناسب با قدرت
خرید طبقه متوسط و رو به پایین جامعه باشد را
هم برهم زده است .جدیدترین امار وزارت راه و
شهرس��ازی از بازار مسکن حاکی است در خرداد
۹۸متوس��ط قیمت مس��کن در تهران با رش��د
۵.۶درصدی نس��بت به اردیبهش��ت سال ۹۹به
۱۳.۴میلیون تومان در هر مترمربع افزایش یافت.
ای��ن رش��د قیمت ب��ا تاخی��ر چن��د ماهه به
کالنش��هرها ،ش��هرهای بزرگ و شهرهای اطراف
پایتخ��ت از جمله پردیس س��رایت ک��رد .بر این
اس��اس قیمت مس��کن در این ش��هر به تناسب
افزایش قیمت در تهران ،رشد کرد.
پروژه ه��ای ام��اده و نیمه تم��ام مس��کن مهر
پردی��س نیز متاث��ر از این افزایش قیمت ،رش��د
تصاعدی با سرعت زیادی را تجربه کرد.
اوایل س��ال گذشته متوس��ط قیمت واحدهای
ام��اده تحویل ح��دود ۱۰۰مترمربع در بیش��تر
فازه��ای این ش��هر حوالی ۴۵۰میلی��ون تومان
بود که اواخر س��ال به ۶۰۰-۵۵۰میلیون تومان
رس��ید .همی��ن واحدها اکنون ت��ا ۷۵۰میلیون
توم��ان ه��م معامل��ه می ش��ود .در ای��ن بی��ن
بس��یاری از معام�لات امالکی های این ش��هر با
خری��د و فروش ه��ای وکالتی نق��ش عمده ای در
قیمت گذاری این بازار بازی می کنند.
ب��ه عالوه اینکه قان��ون دریافت نیم درصد حق
معامله در بنگاه های امالک این شهر اصال مالک
نیس��ت و هر بنگاهی قیمت دلخواه براساس نرخ
معامله ملک را طلب می کند.
بررسی نقش دالل در معامله امالک
مردم عادی تصور می کنند مش��اوران امالک از
اطالع��ات حقوقی کافی برای نگارش یک قرارداد
خری��د و فروش ملک ی��ا اپارتم��ان برخوردارند
اما در واق��ع ،این گونه نیس��ت و بخش زیادی از
دعاوی امالک ناش��ی از قراردادهای عادی است
که در دفاتر مشاوران امالک نوشته می شود .یک
حقوق��دان به مردم توصیه می کن��د برای تنظیم
قرارداد خرید و فروش ملک ،به دفاتر ثبت اسناد
ی��ا وکالی مجرب مراجعه و از مش��کالت بعدی،
پیشگیری کنند.
ث��اراهلل روحی با اش��اره به جایگاه مش��اوران
ام�لاک از نظر قان��ون ،گفت :در قان��ون تجارت،
دالل کس��ی اس��ت که واس��طه معامله است اما
در کش��ور ما به اش��تباه در اژانس های مس��کن،
متصدی مبایعه نامه ها را تنظیم می کند.
وی با بیان اینکه در موضوع تنظیم مبایعه نامه
خ�لا قانون��ی داری��م ،توضی��ح داد :بس��یاری از
مش��کالت به دلی��ل عدم اگاهی اف��راد از تنظیم
قراردادهای قانونی به وجود می اید.
این اس��تاد دانش��گاه درباره تعری��ف دالل در
قان��ون تجارت گف��ت :در ماده ۳۳۵گفته ش��ده
اس��ت که دالل کسی اس��ت که در مقابل اجرت
واس��طه انجام معامالتی ش��ده یا برای کسی که
می خواه��د معامالتی کن��د ،ط��رف معامله پیدا
می کند .
اصوال قرارداد داللی تابع مقررات درباره وکالت
اس��ت .روحی ن��وع دیگ��ری از واس��طه گری در
معامالت امالک را حق العمل کاری دانس��ت که
در ان یک نفر با دریافت کمیس��یون ،ملک را از
طرف مالک معامله می کند.
وی درباره حق العمل کاری ( کمیسیون) توضیح
داد :براس��اس قانون تجارت ،حق العمل کار کسی
اس��ت که به اس��م خود ولی به حس��اب دیگری
( ام��ر) معامالتی ک��رده و در مقاب��ل حق العملی
دریافت می کند.
البته حق العمل کار از نظر قانون ،همانند وکیل
اس��ت و همان حقوق و مسئولیت ها را در معامله
دارد .روحی اضافه می کند :حق العمل کار باید امر
را از جری��ان اقدامات خود مطلع کند ،به ویژه اگر
ماموری��ت را انجام بدهد ،ف��ورا باید ان را به امر
اطالع دهد.
این حقوقدان در پای��ان به مردم توصیه کرد:
به دلی��ل اینکه اف��راد دالل در تنظی��م قراردادها
ذی نفع هس��تند همین موضوع سببب شده افراد
سودجو به درستی قراردادها را تنظیم نکنند.
در هیچ کجای
جهان مسکن
کاالی سرمایه ای
نیست ،بلکه
کاالی مصرفی
است .این در
حالی است که
سرمایه ای بودن
این کاال در ایران
یکی از عوامل
بروز مشکالت
دراین بازار
است
نظارت بر بازارکافی نیست
با توجه به شواهد بازار در واقع قیمت گذاری های
حوزه مس��کن براساس شرایط خاص خود بوده و
در هر منطقه متفاوت اس��ت .این در حالی است
ک��ه وجود و ب��روز هرگونه اتفاق ناخوش��ایند ،از
بزخری ها گرفته تا هر داستانی دیگر ،نشان دهنده
کافی نبودن نظارت ها در این بازار است.
ام��ری که صحت و س��قم ان از س��وی برخی
کارشناس��ان تایی��د و از س��وی برخ��ی دیگر رد
می ش��ود اما انچ��ه در گام نخس��ت در این بازار
ضروری اس��ت ،تخص��ص و اگاهی اف��راد از نرخ
واقع��ی ملک خود و وجود صداقت در عین رقابت
در این بازار اس��ت چراکه تنظیم درس��ت بازار از
س��وی فعاالن این حوزه ،نقش ناظر را کمرنگ تر
می کند.
چندسال طول می کشد خانه دار شویم؟
رش��د قیمت مس��کن در یک دهه گذشته کافی بود تا
قدرت خرید به قدری کاهش یابد که خانه دار ش��دن به
یک رویا تبدیل شود ،پس به نظر می رسد این روند مدت
زمان انتظار را افزایش و پس انداز برای خانه دار ش��دن را
به یک شوخی تبدیل کرده است.
به گزارش خبرانالین ،بر اس��اس گزارشی که وزارت راه
و شهرسازی در سال ۹۳منتشر کرد ،سال های ۱۳۸۹تا
۱۳۹۱بیشترین طول دوره انتظار برای مسکن دار شدن
خانواره��ای ایرانی بود ،به طوری که در س��ال ،۱۳۸۹هر
خانوار ایرانی با ذخیره یک سوم درامد خود برای خانه دار
شدن باید ۳۵سال انتظار بکشد و این میزان در سال ۹۰
با افزایش درامد به ۳۳س��ال و در سال ۱۳۹۱با افزایش
قیمت مس��کن به ۳۶سال رسید .این امار نشان می دهد
رش��د بیش از ۱۰۰درصدی قیمت مسکن در یک سال
گذش��ته به طور قطع این اماره��ا را جابه جا خواهد کرد،
به طوری که اگر درامدها را به میزان نرخ تورم رشد کرده
تلقی کنیم ،این رش��د قیمت مسکن است که از این نرخ
تورم پیشی گرفته و هر خانوار ایرانی که حداقل دستمزد
را دریافت می کند ،دس��ت کم باید ۴۰سال پس انداز کند
تا بتواند صاحب مسکن شود .بنابراین گزارش ،خانوارهای
ایرانی براس��اس امار عملکردی وزارت راه و شهرس��ازی
در س��ال ۱۳۹۱اگر تمام درامد س��االنه خود را ذخیره
کنند ،ظرف ۱۲س��ال خانه دار خواهند ش��د و با ذخیره
یک س��وم حقوق خود باید برای خانه دار ش��دن ۳۶سال
انتظار بکشند .شاخص دسترسی به مسکن شهری برای
ی��ک واحد نمونه ۱۰۰مترمربعی ب��ا ذخیره تمام حقوق
ساالنه خانوار در س��ال ۵ ۱۳۷۶سال بوده است که این
ش��اخص در سال ۱۳۸۳نیز ۵س��ال و در سال ۷۶به 6
سال رسیده است .ش��اخص دسترسی به مسکن شهری
براس��اس درامد خانوار و قیمت مسکن در هر سال بنابر
گزارش های هزینه -درامد مرکز امار ایران و گزارش های
ام��اری دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مس��کن تهیه ش��ده
اس��ت و به عبارتی در س��ال ۱۳۷۱هر خان��وار ایرانی با
محاسبه قیمت یک واحد نمونه ۱۰۰مترمربعی به ارزش
۲۱۷۰۰ه��زار ریال و درامد ۳۵۴۱هزار ریال طول دوره
انتظار(ذخیره یک س��وم درامد س��االنه خانوار) ۱۸سال
ب��وده که در س��ال ۱۳۷۶با افزایش درام��د به ۱۲۱۱۶
هزار ریال و قیمت مسکن ۵۹۷۰۰هزار ریال طول دوره
انتظار به ۱۵س��ال رسیده است .این فاصله در سال های
اخیر نیز بیشتر شده است .به باور بسیاری از کارشناسان
کاهش قیمت مس��کن تنها درصورتی اجرایی خواهد شد
که دولت با ارائه تس��هیالت به انبوه سازان ،تولید مسکن
در کش��ور را افزایش دهد .یک کارش��ناس اقتصادی با
بیان اینکه در ش��رایط اضطراری چاره ای جز پیش بینی
راهکارهای موقت برای خانه دار ش��دن نداریم ،گفت :اگر
در تهران میانگین قیمت ها را با حداقل دس��تمزد طبقه
کارگ��ر درنظر بگیریم یک کارگ��ر برای اینکه صاحبخانه
شود ،باید ۱۰سال هیچ هزینه ای اعم از خوراک و درمان
نداش��ته باشد و تمام پولش را پس انداز کند تا بعد از ۱۰
س��ال بتواند یک خانه ۲۵مت��ری خریداری کند .حمید
نجف در پاس��خ به این پرسش که طرح هایی که مجلس
برای خانه دار کردن مردم در دستور کار دارد تا چه اندازه
به خانه دار ش��دن کارگران کمک می کند ،گفت :معتقدم
با بخشنامه و دستورالعمل نمی شود مردم را خانه دار کرد
اما با توجه به شرایط حاضر ناچاریم به سمت راهکارهای
موقت برویم ،چون ممکن اس��ت قانون در ۵سال اینده
جواب بدهد اما ش��رایط امروز اضطراری است و به فصل
س��رما هم نزدیک می شویم بنابراین باید برای ساماندهی
بازار اش��فته مس��کن و کارگران اجاره نش��ین وارد عمل
شویم و چاره ای بیندیشیم.
نظرگاه
روزی مالنصرالدین تصمیم گرفت گاوش را به بازار ببرد و بفروشد .یک نفر که از تصمیم مال اطالع پیدا
کرد با عجله به سراغ دوستانش رفت و نقشه اش را با انها در میان گذاشت .انها هم طبق نقشه یکی یکی به
طرف مالنصرالدین می رفتند و می گفتند :پدرجان این بز را چند می فروشی؟ مالنصرالدین در جواب شان
میگفت :این حیوان گاو است و بز نیست .اما انها دست بردار نبودند تا اینکه مال شک کرد .او چشم هایش
را مالید ،نگاهی به گاوش انداخت و با خود گفت :نکند من دارم اشتباه می کنم و این حیوان واقعا بز است.
سرانجام معامله سر گرفت و مال گاوش را که دیگر فکر می کرد ،بز است به ۲سکه فروخت و به خان ه برگشت.
گاهی در دنیای تجارت خرید و فروش کاال به همین سرنوش��ت دچار می ش��ود و هرچه کاال ارزش��مندتر
یا گران تر باش��د این داس��تان ،با روغن داغ و اب و تاب بیش��تری تکرار می شود .معامالت مسکن و ملک از
جمله معامالتی است که مثل بزخری مالنصرالدین کاربرد زیادی در ان دارد .گاهی دالالن و واسطه های
فرصت طل��ب در کمین امالکی می نش��ینند که صاحب ان احتیاج ب��ه پول دارد و چوب حراج به مال خود
زده .در این شرایط تا می توانند بر سر مال می زنند و پس از خرید ،همان ملکی را که در مسند خریدار هزار
و یک ایراد داش��ت را حاال به بهای ش��مش و الماس و کیمیا می فروش��ند.
در این گزارش به بررسی
موضوع «بزخری» در بازار معامالت امالک می پردازد.
ساماندهی نظام
تامین مالی مسکن
حسن درگاهی
اقتصاددان
در ش��رایط کنونی کش��ور ،فقدان سیستم کارای تامین مالی مسکن
مان��ع حضور خانوارهای فاقد پس ان��داز و ثروت اندوخته کالن در بازار
مسکن می شود .بنابراین خرید مسکن برای اکثریت احاد اقتصادی فقط
با گسترش پرداخت هزینه های سنگین ان در طول زمان و با استفاده از
ابزارهای تامین مالی ممکن اس��ت .در شرایط کنونی ویژگی های نظام
تامین مالی مسکن در اقتصاد ایران را می توان به شرح زیر برشمرد:
در مقایس��ه با س��ایر کش��ورهای در حال توس��عه ،ای��ران یکی ازکوچک ترین نظام های تامین مالی مسکن را دارد.
ش��اخص نسبت وام به ارزش بسیار پایین است .اگرچه این مسئلهریس��ک اعتباری بانک ها را کاهش می دهد ،اما اصلی ترین کارکرد یک
نظام تامین مالی کارا ،یعنی تبدیل تقاضای افراد قادر به خرید مسکن
به تقاضای موثر را از بین می برد.
مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر تقاضای مس��کن یا س��رمایه گذاریبرای خرید مس��کن را می توان قیمت نس��بی مس��کن ،انتظارات تغییر
قیمت مسکن در اینده ،درامد ملی ،نقدینگی و بازار اعتبارات مسکن،
نرخ بازده دارایی های موجود در اقتصاد و جمعیت برش��مرد .بخش��ی
از نقدینگی واردش��ده به بخش مس��کن به انگیزه تقاضای س��رمایه ای
بوده اس��ت .نکته قابل توجه انکه ورود نقدینگی با انگیزه س��رمایه ای با
دوره های جهشی افزایش قیمت مسکن منطبق است.
ق��درت خرید یا توان تملک خانوار در ایران به طور عمده بس��تگیبه پس انداز گذش��ته دارد .درحالی که در نظام تامین مالی مناسب باید
فرد بتواند منبع مورد نظر را از بازار مالی مسکن تهیه و اقدام به خرید
خان��ه کرده و س��پس به وس��یله درامدهای اینده ،اص��ل و بهره وام را
بازپرداخت کند.
در دو دهه گذش��ته درصد مالکیت واحدهای مس��کونی در ایراننزولی اس��ت به طوری که درصد خانوارهای شهری مالک مسکن از ۷۶
درصد در سال ،۱۳۷۰به ۶۶درصد در سال ۱۳۹۰کاهش داشته است.
ارقام مشابه برای خانوارهای روستایی معادل ۸۹و ۸۸درصد است .نکته
مهم انکه درصد مالکیت بین گروه های مختلف س��نی متفاوت اس��ت
به طوری که خانوارهای دارای سرپرست جوان از ویژگی درامد پایین و
عدم مالکیت تا حد باالیی برخوردار هستند.
در نظام بانکی کش��ور برای خرید یا تولید واحدهای مس��کونی ازعقود مختلفی استفاده می شود که هر یک با توجه به ویژگی های خود
کاربرد معینی دارند .هنگام خرید واحدهای مسکونی ،اعطای تسهیالت
بانک ها بیش��تر اوقات در قالب فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک
و اعطای تس��هیالت برای ساخت و تعمیر واحدهای مسکونی در قالب
مشارکت مدنی و جعاله انجام می شود .از قرض الحسنه نیز در مواردی
مانند تعمیر یا تامین ودیعه استفاده می شود .بین تمام بانک های دولتی
و خصوصی ،فقط بانک مسکن تعهد پرداخت تسهیالت خرید خانه در
قبال س��پرده گذاری در صندوق پس انداز مسکن را دارد و سایر بانک ها
طبق سیاست های اعتباری خود اقدام به پرداخت تسهیالت می کنند.
ب��ا توجه به س��هم نهاده��ای گوناگون در تامین مالی مس��کن درایران ،می توان وضع موجود را مبتنی بر بانک و به طور عمده بر مبنای
بازار کوتاه مدت پول ارزیابی کرد .نظام بانکی با وجود اصالحاتی مانند
تسهیل ورود بانک های غیردولتی ،همچنان دچار مشکل است .مواردی
مانند فقدان رقابت ،انعطاف ناپذیری نرخ س��ود تسهیالت ،منفی بودن
نرخ واقعی س��ود س��پرده ها ،محدودیت ابزارهای رهن ،منابع محدود و
فق��دان تعمی��ق مالی ،ایرادات موجود در اجرای قوانین مربوط به عقود
و عدم امکان اعطای تسهیالت بلندمدت ،نشان دهنده ناکارامدی نظام
تامین مالی موجود است.
مطاب��ق تعریف ،یک نظام تامین مالی مس��کن از واس��طه های مالی
رس��می (که می توانند وام دهی مبتنی بر وثیقه یا بدون وثیقه داش��ته
باشند و مالکیت انها دولتی یا خصوصی باشد) و همچنین بازارهای مالی
سازمان یافته با ابزارهای مختلف مربوط به تامین مالی مسکن تشکیل
شده است .مهم ترین کارکرد نظام های تامین مالی مسکن عبارتند از:
الف -تجهیز پس اندازها،
ب -تخصیص وجوه سرمایه ای به سرمایه گذاری های مالی مولد،
ج -انتقال و کاهش ریس��ک از طریق متراکم کردن و فراهم اوردن
زمینه ای که ریس��ک به افرادی که به تحمل ان مش��تاق ترند ،منتقل
شود .مهم ان است که روشی برای انجام کارا و مطمئن این کارکردها
ایجاد شود.
نظام مالی هر کشور حاصل شرایط خاص اقتصاد کالن ،قوانین کلی
بانکی ،اندازه نظام بانکی ،نظام مالیاتی ،برنامه های یارانه ای و س��اختار
بازار مسکن است .این عوامل مسیر انتقال از نظام مبتنی بر بانک را به
نظام مبتنی بر بازار سرمایه شکل می دهند .با توجه به مهم ترین منابع
تامین مالی ،نظام های تامین مالی مس��کن به ۴روش زیر طبقه بندی
می شوند:
-۱نظام تامین مالی مسکن مبتنی بر سپرده؛
-۲نهادهای رهنی مبتنی بر بازار اوراق قرضه؛
-۳اوراق بهادارسازی وام ها؛
-۴بانک ها و صندوق های مسکن دولتی.
در ۳تا ۴دهه گذشته ،سیاست های دولتی در حوزه مسکن تغییرات
گس��ترده ای را در کشورهای توس��عه یافته تجربه کرده است .دولت ها
در ای��ن کش��ورها ،ب ا گذار از نق��ش مس��ئولیت پذیری و تامین کننده
اصلی مس��کن ،به سیاس��ت گذاری در حوزه های نظارتی و توزیعی در
خدمات مربوط به مس��کن و نیز توجه ویژه به برخی از گروه های هدف
پرداخته اند .می توان روند یادشده را به طور زیر خالصه کرد:
حض��ور دول��ت در بخ��ش مس��کن و دخال��ت گس��ترده ان برایساخت وس��از و رفع کمبود مسکن در ش��رایط عدم توسعه نظام تامین
مالی مسکن؛
توجه بیشتر دولت ها به نوسازی و بازسازی و افزایش کیفیت مسکنبا تاکید بیشتر روی نظارت؛
گ��ذار از نظام عمومی و دولتی و اعتم��اد روزافزون به بازار ،کاراییتولید بازار در رفع کمبود مسکن و ارائه یارانه های هدفمند؛
حض��ور حداقلی دولت ،فقط در حوزه حمایت از قش��ر کم درامد وتوجه به استطاعت این افراد برای تهیه مسکن. صفحه 9
10
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
بازگشت ۱۶واحد صنعتی
البرز به چرخه تولید
خبر
سرپرس��ت ش��رکت
ش��هرک های صنعت��ی
الب��رز گف��ت :از ابتدای
امس��ال تاکن��ون۱۶ ،
واحد تولیدی و صنعتی
تعطیل ش��ده این استان
به چرخه تولید بازگشت.
عل��ی مهدی پ��ور اف��زود :با بازفعال س��ازی این
واحدهای تولیدی و صنعتی زمینه اشتغال بیش از
۲۶۴نفر ایجاد شده است .وی با اشاره به نامگذاری
س��ال ۹۹از س��وی رهبر معظم انق�لاب به عنوان
جه��ش تولید گف��ت :با هدف حمای��ت از تولید و
توس��عه اشتغال ،تا پایان امس��ال شمار واحدهای
بازفعال سازی ش��ده البرز ب��ه ۱۰۰واحد تولیدی و
صنعتی می رسد.
مهدی پور بیان کرد :ابتدای امس��ال ۳۰۰واحد
تولیدی صنعتی البرز از چرخه تولید خارج ش��دند
که تا پایان امسال در مجموع ۱۰۰واحد انها پس
از نوسازی و تجهیز و رفع موانع تولید فعالیت خود
را از سرمی گیرند.سرپرس��ت شرکت شهرک های
صنعتی استان البرز افزود :با راه اندازی 100واحد
غیرفعال ،در مجموع امس��ال 4هزار فرصت شغلی
در الب��رز فراه��م می ش��ود .مهدی پور بی��ان کرد:
فرس��وده بودن تجهیزات ،گردش مالی ،تسهیالت
و کمبود م��واد اولیه از مهم ترین موانع پیش روی
واحدهای تولیدی است که سبب تعطیلی تعدادی
از انها شد.
وی با بیان اینکه رویکرد ش��رکت ش��هرک های
صنعت��ی البرز ،حمایت از تولید ،برداش��تن موانع
پیش روی صنایع و تس��هیلگری در ارائه خدمات
به این واحدهاس��ت ،اظهارکرد :یکی از مهم ترین
مش��کالتی ک��ه صنایع را دچار چال��ش کرده ،باال
بودن نرخ س��ود تس��هیالت بانکی است که مانعی
جدی بر س��ر راه توس��عه و تولید است .مهدی پور
ادامه داد :نداش��تن بازار مناس��ب که به دالیلی از
جمل��ه پایین بودن کیفیت سبب ش��ده تعدادی از
واحدهای تولیدی با مش��کل مواجه ش��وند که در
این زمینه نیز نیاز است تا خود واحدهای تولیدی
برای ارتقای کیفیت ،استاندارد س��ازی و بازاریابی
بیشتر اقدام کنند.
استان ها
تاکید وزیر نیرو بر رفع موانع گروه تعاونی پیشگامان
زینب زارع
editor@smtnews.ir
۱۴پروژه
شرکت برق
منطقه ای یزد
ازسوی وزیر
نیرو افتتاح
رسمی شد
چهاردهمین جلس��ه ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد
مقاومتی استان با حضور رضا اردکانیان وزیر نیرو و وزیر
معین اقتصاد مقاومتی استان ،محمدعلی طالبی استاندار
یزد و دیگر مس��ئوالن اس��تان در سالن کوثر استانداری
یزد برگزار شد.
ب��ه گ��زارش
از ی��زد محمدرض��ا رضایی نژاد،
مدیرعام��ل گ��روه تعاونی پیش��گامان در این نشس��ت
پیشرفت فیزیکی پروژه های مصوب اقتصاد مقاومتی این
گروه تعاونی را در سال جاری تشریح کرد.
وزی��ر نی��رو در این نشس��ت با خ��وب توصیف کردن
پروژه ه��ای گروه تعاونی پیش��گامان در ح��وزه اقتصاد
مقاومتی بر رفع مش��کالت این پروژه ها و طرح ها تاکید
ک��رد .مدیرعامل گروه تعاونی پیش��گامان نی��ز در این
نشس��ت توجه به اقتص��اد تعاون��ی را راه مدیریت پول
خ��رد مردم در ش��رایط کنون��ی خواند و به تش��ریح ۵
پروژه مصوب اقتصاد مقاومتی گروه تعاونی پیش��گامان
یرداخت .وی بندرخش��ک پیشگامان را نخستین و تنها
بندرخش��ک تعاون��ی ایران با ارائه خدمات لجس��تیکی،
بن��دری و ارزش افزوده در مرکز کش��ور دانس��ت که در
فضایی به مس��احت ۷۰۰هکتار اماده بهره برداری بوده
و ب��ا ظرفیت ۴میلیون تن حمل بار داخلی و خارجی در
فاز نخست برای ۱۶۰نفر به طور مستقیم ایجاد اشتغال
می کند .مدیرعامل گروه تعاونی پیش��گامان خاطرنشان
کرد :برای تس��ریع در بهره برداری کامل این پروژه رفع
موانع صدور مجوز منطقه وی��ژه اقتصادی ،صدور مجوز
ی��ک کارش��ناس اقتصاد با اش��اره به ضعف ه��ای موجود در
نظام توزیع محصوالت کش��اورزی وج��ود دارد ،گفت :ناعادالنه
بودن نرخ محصوالت خریداری ش��ده از کشاورز ازسوی دالالن
و عرض��ه ان ب��ه قیمت های چندبرابری در ب��ازار از موضوعاتی
اس��ت که باید مورد توجه جدی مس��ئوالن و نهاد های مربوط
قرار گیرد .به گزارش خبرن��گار
از ارومیه ،علی عالیقدر
ضم��ن بیان این مطلب با پرداختن به ش��کاف عمیقی که بین
کش��اورز و مصرف کننده محصوالت شکل گرفته ،افزود :بخش
زیادی از زحماتی که کشاورزان برای دستیابی به سود حاصل از
محصوالت خود متحمل می شوند ،در نظام توزیع موجود نادیده
دهکده لجس��تیک یزد برای بندرخشک و صدور مجوز
بهره ب��رداری از چاه اب به میزان ۶لیتر بر ثانیه ضروری
اس��ت .رضایی نژاد به کارخانه کاغذ س��نگی پیشگامان
به عنوان یک��ی دیگر از این پروژه ها اش��اره کرد و ادامه
داد :این طرح اقتصاد مقاومتی در سال جاری با خرید و
راه اندازی نس��ل جدید ماشین االت تولید کاغذ از سنگ
اهک توسعه داده می شود و درحال حاضر به ۳۰میلیارد
تومان تس��هیالت کم بهره به عنوان س��رمایه در گردش
برای خرید ،نصب و راه اندازی فاز دوم توسعه نیاز است.
وی اف��زود :س��امانه انالین خرید میوه ب��ا نام تجاری
ب��ازرگام ،دیگ��ر پروژه اقتص��اد مقاومتی گ��روه تعاونی
پیش��گامان می باش��د که از بهمن س��ال ۹۶فروش��گاه
انالین خود را در حوزه توزیع میوه در استان های تهران،
ک��رج ،اصفهان ،کرمان و یزد اغ��از کرده و درحال حاضر
بهره برداری از ۱۴پروژه برق یزد با حضور اردکانیان
ابوالفضل اسدی ،مدیرعامل شرکت برق منطقه ای
ی��زد ضمن قدردان��ی از همکاران و دس��ت اندرکاران
صنعت برق اس��تان و کش��ور در مراس��م افتتاح ۱۴
پروژه ب��ا حضور وزیر نیرو در یزد گفت :در راس��تای
پویش #هرهفت��ه الف ،ب ایران که اولویت ان تعامل
دو س��ویه با جامع��ه برای ارائه عملک��رد ،همکاری و
بازخ��ورد و اس��تفاده از نظرات ارزش��مند و مدیریت
توام عرضه و تقاضاست ۱۴ ،پروژه صنعت برق استان
یزد با سرمایه گذاری افزون بر ۳۰۳میلیارد تومان به
بهره برداری رسمی رسید.
وی ادام��ه داد :در بخش مدیری��ت عرضه و تقاضا،
ضم��ن عقد بی��ش از ۷هزار تفاهمنام��ه و همکاری
مس��اعد با صاحبان صنایع بزرگ و س��ایر مشترکان
استان توانستیم با همکاری مناسب صاحبان صنایع،
مردم و مش��ترکان ،شاهد عبور موفق از پیک بار سال
۹۹باشیم.
وی تش��کیل جلس��ه ب��ا صنای��ع ب��زرگ و س��ایر
مشترکان ،فرهنگ سازی ،تغییر ساعت کاری ادارات،
تشکیل جلسات هماهنگی با شرکت های صنعت برق
استان را از جمله اقدامات انجام شده در راستای عبور
موفق از پیک بار سال ۹۹دانست.
مدیرعامل ش��رکت ب��رق منطقه ای ی��زد هدف از
ایجاد این پروژه ها را تامین برق مطمئن برای صنایع
و مردم دانس��ت و ابراز امی��دواری کرد با بهره برداری
از این پروژه ها بیش از پیش ش��اهد پایداری ش��بکه
برق استان یزد باشیم .گفتنی است ۱۴ ،پروژه شرکت
برق منطقه ای یزد ،با اعتباری افزون بر ۳۰۳میلیارد
تومان در شهرستان های اشکذر ،مهریز ،اردکان ،یزد،
خاتم و تفت در ۱۷ش��هریور ۹۹ازس��وی وزیر نیرو
افتتاح رسمی شد.
واسطه گری ،افت چرخه تولید و توزیع محصوالت کشاورزی
انگاشته شده و از بین می رود.
وی نبود مدیریت مناس��ب برای توزیع محصوالت کشاورزی
در رس��یدگی به این موضوع را مهم ارزیابی و عنوان کرد :زمانی
که کش��اورز براساس الگوی کشت وزارتخانه عمل می کند و در
ب��ازار به نرخ مناس��بی برای محصول دس��ت نمی یابد ،تنها راه
باقیمانده بهره از واسطه گران است .استمرار امر یادشده می تواند
اسباب بی اعتمادی برای کشاورز نسبت به سیاست های مدنظر
از س��وی وزارتخانه و همین طور کاه��ش تولید محصوالت و به
مخاطره افتادن امنیت غذایی را به همراه داشته باشد.
وی از نهادس��ازی و ایجاد صنف ه��ای مرتبط جهت حمایت
از منافع کش��اورزان س��خن گف��ت و افزود :ایجاد تش��کل های
کش��اورزی ،تعاونی های روس��تایی و اتحادیه ها و ...اس��تفاده از
خود کش��اورزان در طول ای��ن زنجیره می تواند بس��یار موثر و
س��ازنده باشد .این فعال اقتصادی -اجتماعی با اشاره به تشکیل
تعاونی های قوی و منس��جم در زنجیره مشخص تولید تا توزیع
محصوالت کش��اورزی خاطر نش��ان کرد :اگر زنجیره مزرعه تا
رساندن محصول به س��فره مصرف کننده شکل پیدا کند قطعا
می توان دس��ت بسیاری از واس��طه گران را از سودهای هنگفت
کوتاه کرد .وی با اشاره به شکل گیری زنجیره های تولید و توزیع
و مزای��ای تحقق این امر ابرازکرد :عالوه بر حذف واس��طه گران
ظرفیت ذخیره سازی ۶۰هزار تن میوه و ارسال مناسب
به سراس��ر کش��ور را با اشتغالزایی مس��تقیم ٢٠٠نفر
داری��م و به میزان ٣۵٠میلیارد ریال اعتبار برای اجرای
موفقیت امیز این پروژه نیاز است.
مدیرعام��ل گروه تعاونی پیش��گامان به پ��روژه مرکز
ش��تابدهنده پیش��گامان اش��اره و تصریح کرد :بیش از
١۵٠روی��داد و دوره اموزش��ی را در این پروژه ش��اهد
بودی��م و ب��رای ۳۰نف��ر به ط��ور مس��تقیم و ۱۵۰نفر
به طور غیرمستقیم اشتغالزایی ش��ده که نیاز به اعطای
تس��هیالت کم بهره برای رش��د و راهبری بهتر تیم ها در
این زمینه داریم .رضایی نژاد در پایان سخنان خود ایجاد
ش��هرک گلخانه ای پیشگامان به وس��عت ١٠٠هکتار با
س��رمایه گذاری اولیه ۳۰میلیارد تومان ،تاس��یس مرکز
ام��وزش علمی کارب��ردی تولیدات گلخان��ه ای و مرکز
تحقیقات کش��اورزی نوین را از جمل��ه پروژه های گروه
تعاونی پیشگامان در سال ۱۴۰۰عنوان کرد.
مدیرعام��ل ش��رکت تعاونی پیش��گامان کویر یزد در
نشس��ت س��تاد راهبردی و مدیریت اقتص��اد مقاومتی
اس��تان یزد با حض��ور وزیر نی��رو گفت :ام��اده افتتاح
بندرخش��ک پیش��گامان هس��تیم و این پروژه می تواند
گردش مالی زیادی ایجاد کند.
وی اف��زود :کارافرین��ان اقتصادی با تفک��ر به عنوان
س��هامدار عضو و مردم نیز س��رمایه داران خرد ش��رکت
تعاونی پیش��گامان کویر محس��وب می ش��وند که اصلی
اساسی برای ما است.
غیرضروری و کوتاه کردن فاصله میان کش��اورز و مصرف کننده
زمانی که زنجیره ش��کل پیدا می کند می توان سطح زیرکشت
محص��والت و فرایند موج��ود رابه دقت بررس��ی و پایش کرد.
این فعال سیاس��ی اجتماعی با اش��اره به نقش نهاد های نظارتی
و مرتب��ط در خرید و کنترل قیمت ها گف��ت :نهادهایی که در
نرخ گ��ذاری خرید های تضمینی محصوالت و نظارت بر توزیع و
فروش دارند ،باید در این زمینه ورودی جدی تر داش��ته باشند.
ضمن��ا نهاد های مرتبط به نظام توزیع و عرضه محصوالت مانند
تعاونی های روستایی باید دارای برنامه ای به فراخور زمان باشند
تا بتوان کشاورزان را از این عرصه رهایی بخشید. صفحه 10
11
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
صنایع معدنی
خط و نشان مسکن برای فوالد
حباب نرخ مسکن
متاثر از فوالد نیست
عکس:
بازار مسکن در ایران ،مدت هاست شرایط مساعدی ندارد .این نابسامانی ها
در ماه های اخیر تش��دید هم ش��ده اس��ت؛ بنابراین در روزهایی که تعداد
معامالت مس��کن از رکود ش��دید در این حوزه خب��ر می دهد ،قیمت ها در
مس��یر صعودی ق��رار گرفته اند .بازار مس��کن در بازه زمانی کوتاهی رش��د
قابل توجه��ی را تجربه کرده و این روند رو به رش��د ادام��ه دارد .در چنین
شرایطی ،بازار کشف مقصر گرانی مسکن داغ می شود .نهادهای تصمیم گیر
و نظارتی برای گذر از این ش��رایط وارد عمل می شوند .محصوالت فوالدی
س��اختمانی مانند میلگرد ،تیراهن ،پروفی��ل و ...نیز به عنوان متهمان اصلی
در ای��ن روند فزاینده قیمتی مطرح می ش��وند .برای تش��خیص س��هم این
صنایع در این رش��د افسار گسیخته قیمت مس��کن با فعاالن صنعت فوالد
گفت وگو کرده ایم و نظر انها را جویا شده ایم .به اعتقاد بسیاری از فعاالن این
حوزه ،رشد نرخ مس��کن متاثر از افزایش قیمت محصوالت فوالدی نیست.
درواقع افزایش نرخ اهن االت و مس��کن هر دو از یک سرچش��مه یکس��ان
نش��ات می گیرند و ان هم نابسامانی حاکم بر شرایط اقتصادی کشور است.
هرچند این رشد در حوزه مسکن و ساخت وساز به مراتب نمایان تر از فوالد
اس��ت .بخش عمده ای از این فاصله را هم می توان به امنیت مس��کن برای
س��رمایه گذاری نس��بت داد؛ درنتیجه حجم قابل توجهی از نقدینگی به این
بخش ورود پیدا کرده و زمینه رشد قیمت ان را فراهم می کند.
مرضیه احقاقی
editor@smtnews.ir
به دنبال دلیل بهتری برای رشد قیمت مسکن باشید
محم��د اعتباری ،فعال صنعت ف��والد در گفت وگو با
و درب��اره تاثی��ر قیمت اهن و ف��والد بر قیمت
مس��کن گف��ت :بررس��ی اثرگ��ذاری مجم��وع قیمت
اهن االت مصرفی در س��اختمان مانند میلگرد ،تیراهن
و ...در ن��رخ تمام ش��ده مس��کن کار چندان دش��واری
نیس��ت .به ط��ور میانگین می ت��وان گفت ح��دود ۳۰
درصد قیمت تمام ش��ده س��اختمانی با اسکلت فلزی را
محصوالت فوالدی تش��کیل می دهد .حال باید دید که
نرخ فروش مس��کن و اهن االت هر کدام با چه ش��تابی
رشد داشته اند؟
وی افزود :میلگرد در ابتدای س��ال ۹۸حدود ۷۰۰۰
تومان ب��ه ازای هر کیلوگ��رم معامله می ش��د .نرخ این
محصول در بیش��ترین حالت در سال جاری به ۱۱۰۰۰
ت��ا ۱۲۰۰۰تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش داش��ت؛
یعنی نرخ فروش محصوالت فوالدی در بیشترین مقدار
از س��ال گذش��ته تاکنون افزایش حدود ۷۰درصدی را
تجرب��ه کرده اس��ت .درحالی که در همی��ن بازه زمانی
قیم��ت فروش مس��کن ب��ه ازای هر متر ت��ا ۵برابر هم
بیشتر ش��ده اس��ت؛ بنابراین دلیل دیگری به جز رشد
قیمت مصال��ح س��اختمانی را باید برای توجیه رش��د
افسارگسیخته مسکن پیدا کرد.
مسکن ،امن ترین تجارت است
وی در ادام��ه افزود :خرید و فروش مس��کن یکی از
امن ترین تجارت ها در کش��ور ما محس��وب می شود .بر
همین اس��اس نیز نقدینگی مردم به این بازار س��رازیر
می شود .نابس��امانی هایی که به ویژه در ماه های اخیر بر
اقتصاد کشور سایه افکنده است نیز سرازیری نقدینگی
به بازار مسکن را تشدید کرده است.
در چند ماه گذش��ته شاهد جذب نقدینگی
قابل توجهی به بازار سرمایه بودیم ،اما اکنون
ب��ا تالطمات��ی که در ای��ن بازار ایجادش��ده،
نقدینگی دوباره از بازار سرمایه خارج می شود.
بدون تردید مس��کن یکی از محل های جذب
نقدینگی حاصل از بازار سرمایه خواهد بود و
رشد مجدد قیمت ها دور از ذهن نیست.
درواقع این رش��د هفتگی و ماهانه قیمت مس��کن را
باید ناشی از شرایط نابسامان اقتصادی کشور دانست .با
این وجود ،گاه مس��ئوالن انگشت اتهام خود را به سوی
رش��د قیمت فوالد دراز می کنند .درحالی که رد ادعای
یادشده کار چندان دشواری هم نیست.
اعتباری بی اعتمادی نسبت به شرایط اینده اقتصادی
کش��ور را از دیگر دالیل اصلی رش��د قیمت ها دانست.
رش��دی که بازار فوالد و مس��کن نی��ز از ان بی نصیب
نمانده اند .در ش��رایطی که م��ردم نمی توانند دورنمای
مثبتی برای اینده اقتصاد کش��ور متصور ش��وند ،تداوم
روند صعودی قیمت ها دور از ذهن نیست.
نگاهی به دالیل رشد اهن االت
اعتباری در ادامه ناهماهنگی میان فروش محصوالت
ف��والدی در حلقه های گوناگون ای��ن زنجیره را از دیگر
دالیل نابس��امانی ش��رایط حاکم بر این زنجیره عنوان
کرد و گفت :در ش��رایطی که میلگرد ۱۰۰۰۰تومان به
ازای هر کیلوگرم در رینگ معامالتی بورس کاال معامله
می ش��ود ،ش��مش با قیمت پایه ۹۰۰۰تومان عرضه و
درنهایت ب��ا نرخ ۹۸۰۰تومان ب��ه ازای هر کیلوگرم به
فروش می رسد؛ بدیهی اس��ت که در عرضه های بعدی
قیمت محصوالت فوالدی هم افزایش یابد.
عالوه بر این ،ارز نیمایی مبنای قیمت گذاری
در بورس کاالست .در چنین شرایطی طبیعی
است که رشد قیمت ارز نیمایی نوید افزایش
قیم��ت را می دهد و حت��ی تقاضا برای خرید
محصوالت فوالدی نیز افزایش می یابد.
اعتباری گفت :این روند قیمت گذاری برای
فوالد اشتباه است .هر واحد تولیدی باید خود
اق��دام به قیمت گذاری محصوالت خ��ود کند .در ادامه
نیز بسته به تقاضا ،قیمت نهایی ان مشخص می شود.
وی در ادامه افزود :متاسفانه تولید و عرضه محصوالت
فوالدی به طور منظم انجام نمی ش��ود .درنتیجه امکان
کاه��ش قیمت ه��ا وجود ن��دارد .ام��ا چنانچ��ه عرضه
محص��والت فوالدی به ط��ور منظم باش��د ،زمینه افت
قیمت ها را فراهم می کند.
تقاضا برای فوالد غیرمصرفی است
بخ��ش قابل توجهی از تقاضا ب��رای خرید محصوالت
ف��والدی س��اختمانی غیرواقع��ی اس��ت .ام��ا همی��ن
تقاضای غیرمصرفی نیز زمینه رش��د قیمت ها را فراهم
می کند.
درنتیجه بای��د میزان پروانه های ساخت وس��از صادر
ش��ده از سوی شهرداری در سال جاری بررسی و میزان
فعالیت های ساختمانی در س��ال جاری مشخص شود.
درواقع این س��وال مطرح است که کدام ساخت وساز و
ک��دام پروژه عمرانی تقاضا برای میلگرد را تا این میزان
افزایش داده است؟
بخ��ش قابل توجهی از دلیل رش��د قیمت محصوالت
ف��والدی را می توان وابس��تگی تعیین ن��رخ فروش این
محص��والت به ارز نیمایی منوط دانس��ت .در هفته های
گذش��ته شاهد رش��د قیمت ارز نیمایی بودیم .بازار هم
باهوش است و به این افزایش واکنش نشان می دهد .در
ش��رایطی که نرخ فروش ارز نیمایی باال می رود به جای
خرید ارز به سمت خرید میلگرد می رود ،چراکه می داند
در رینگ بعدی قیمت ها افزایش پیدا می کند .در چنین
ش��رایطی ،بازار فوالد به محلی برای داللی و سفته بازی
بدل می شود و زمینه رشد قیمت ها را فراهم می کند.
وی تاکید کرد :قیمت محصوالت نهایی س��اختمانی
فوالدی براس��اس قیمت ش��مش مش��خص می ش��ود.
در ش��رایطی که نرخ فروش ش��مش ف��والدی افزایش
می یابد ،طبیعی اس��ت که قیم��ت این محصوالت برای
مصرف کننده نهایی نیز افزایش یابد.
در چنین شرایطی ،هرقدر قیمت شمش باال می رود،
ب��از هم خریدار برای ان وجود دارد ،چراکه از یک س��و
تولیدکنندگان ای��ن محصوالت نمی خواهند خط تولید
واحدهایش��ان بخوابد و از سوی دیگر ،با توجه به اینکه
این تولیدکنندگان بخش��ی از محص��ول نهایی خود را
صادر می کنند و نس��بت به رش��د قیم��ت دالر در بازه
زمانی تولید محصول نهایی و صادرات امیدوارند ،حاضر
به خرید شمش با قیمت باال می شوند .درواقع از انجاکه
اینده اقتصاد روشن نیست ،همه معامالت اقتصادی بهم
می خورد.
وی تاکی��د کرد :با توج��ه به ظرفی��ت تولید صنایع
پایین دس��تی فوالد کش��ور و همچنین رک��ودی که بر
صنعت ساخت وساز سایه افکنده است ،حتی با ظرفیت
به مراتب کمتری می توان نیاز کشور به این محصوالت
ف��والدی را تامین کرد .اما این روند نابس��امان حاکم بر
بازار فوالد زمینه رشد قیمت ها را فراهم کرده است.
بی اعتمادی
نسبت به
شرایط اینده
اقتصادی کشور
یکی از دالیل
اصلی رشد
قیمت هاست؛
رشدی که
بازار فوالد و
مسکن نیز از
ان بی نصیب
نمانده اند
فوالد تاثیری بر رشد قیمت مسکن ندارد
کریم رحیمی ،مدیرعامل ش��رکت ف��والد ناب تبریز
در گفت وگو با
و در پاس��خ به س��والی مبنی بر
اثرگ��ذاری نرخ محص��والت فوالدی بر قیمت مس��کن
گفت :ن��رخ ف��روش محصوالت ف��والدی س��اختمانی
مورد اس��تفاده در صنعت ساخت وساز ،تاثیر اساسی بر
قیمت مس��کن ندارد .وی تاکید کرد :پارامترهای کالن
اقتصادی از اثرگذاری بس��یار بیش��تری بر نرخ خرید و
فروش مسکن برخوردار هس��تند .در چنین شرایطی و
ب��ا توجه به عوامل اثرگ��ذاری که بر این بازار
وج��ود دارد ،تغییرات قیمتی ف��والد انقدرها
هم مورد توجه قرار ندارد .مدیرعامل ش��رکت
ف��والد ن��اب تبریز اف��زود :البته ن��رخ فروش
محص��والت ف��والدی از ابتدای س��ال جاری
رش��د قابل مالحظه ای داشته اس��ت اما رشد
قیمت مسکن را نباید متاثر از افزایش قیمت
اهن االت بدانیم .قیمت محصوالت فوالدی ساختمانی
در چند ماه گذشته ،سوداگری در بازار مسکن نسبت به سایر مقاطع زمانی
افزایش قابل توجهی یافته و همین موضوع نیز زمینه رشد چشمگیر قیمت ها
را فراهم کرده اس��ت .در این میان اما گاه از مصالح س��اختمانی مانند فوالد
در بخشنامه ای که به تازگی معاونت معدنی وزارت صنعت ،معدن
و تج��ارت ب��ه بورس کاال ،گمرک و س��ایر س��ازمان های نظارتی و
ذی ربط ابالغ کرد ،شرکت های فوالدی فقط زمانی مجاز به صادرات
هستند که ۶۰درصد محصوالت خود را در بورس کاال عرضه کرده
باش��ند و می توانند مازاد ان را صادر کنند ،اما نکته مهم این اس��ت
که چرا این بخش��نامه درباره صنایع پایین دس��تی فوالد اس��ت که
در بخ��ش انتهای زنجیره فوالد قرار دارند .چرا این تولیدکنندگان
باید از صادرات فوالد منع ش��وند؟ به گزارش معدن ،۲۴پرس��ش
اینجاس��ت که مگر تولیدکنن��دگان مقاطع طویل فوالدی با وجود
مصوبات وزارت صنعت ،معدن و تجارت موفق شده اند نیاز به مواد
اولی��ه خ��ود را از بورس تامین کنند که ح��ال مجبور به فروش در
بورس می ش��وند و صادرات ش��ان محدود ش��ده ،در ۵ماه نخست
امس��ال از ۷۰ش��رکت تولید کننده شمش ۷تولیدکننده محصول
خود را در بورس عرضه کرده اند و طبق مصوبه س��تاد تنظیم بازار
نی��ز تحت تاثیر رش��د قیمت م��واد اولیه ان
افزایش یافته است ،چراکه درصد قابل توجهی
از هزینه واحده��ای نورد به تامین مواد اولیه
تولید انها باز می گردد .وقتی قیمت مواد اولیه
افزایش می یابد ما هم چاره ای جز رشد قیمت
تولیدات نهایی خود نداریم.
اهن االت جوالنگاه دالالن
رحیمی گفت :البته حضور دالالن نیز تاثیر بس��زایی
سخن پایانی
به عنوان عامل اصلی رش��د قیمت ساختمان نام برده می شود .هرچند با یک
بررسی ساده مشخص می شود در یک بازه زمانی مشخص ،قیمت مسکن به
مراتب بیش از اهن االت رشد داشته است.
درواقع س��رازیر نقدینگی مردم به بازار مس��کن ان ه��م در موقعیتی که
نابس��امانی های اقتصادی در کش��ور اوج گرفته را باید علت اصلی این رشد
هیجانی دانست.
صادرات محصوالت فوالدی فقط به یک شرط!
مکلف به عرضه ۶۰درصد تولیدات خود در بورس کاال هستند که
با توجه به تولید ۲۴میلیون تنی ش��مش فوالد در س��ال این رقم
ماهانه یک میلیون تن براورد می ش��ود اما حجم مبادالت ش��مش
فوالد در ۵ماه نخس��ت امس��ال فقط یک میلیون و ۱۶۰هزار تن
بود ،حال این پرس��ش مطرح می شود که چرا به جای فوالدسازان،
تولیدکنندگان محصوالت پایین دس��تی تنبیه می ش��وند؟ این در
حالی اس��ت که تولیدکنندگان میلگرد بخش خصوصی حدود یک
میلی��ون و ۴۸۰هزارت��ن و تولیدکنندگان وابس��ته به دولت ۵۰۰
هزارت��ن یعن��ی در مجموع حدود ۲میلیون تن در ۵ماه نخس��ت
امسال ،محصول در بورس کاال عرضه کرده اند که این میزان بیش
از س��قف تعه��دات عرضه انها ب��وده و محدودیت در صادرات برای
این دس��ته از تولیدکنندگان که بازار همواره با مازاد عرضه روبه رو
است منجر به مشکالت عدیده ای برای انها می شود ،چراکه از یک
س��و مجب��ور به تامین مواد اولیه با قیمت ه��ای باال از بازار ازاد و از
در رش��د قیمت محصوالت فوالدی ساختمانی در بازار
دارد؛ یعنی عده ای به قصد داللی و کسب سود به خرید
و ف��روش محصوالت گوناگ��ون روی اورده اند .با وجود
بی ثبات��ی اقتصادی که هر روز بیش از پیش گس��ترش
می یابد ،خری��د و فروش اهن االت نیز به مقصد دالالن
تبدیل شده است .در چنین موقعیتی سفته بازی در این
بازار به روالی عادی تبدیل ش��ده و زمینه رشد بیش از
اندازه قیمت ها را فراهم کرده است.
س��وی دیگ��ر ،مکلف به فروش در بورس کاال ب��ا قیمت های پایین
هس��تند و راه صادرات نیز در ش��رایطی که کش��ور به ارز نیاز دارد
بر انها بس��ته ش��ده است .نابس��امانی در بازار فوالد به حدی بوده
که محمد ابراهیم رئیس��ی ،رئیس قوه قضاییه چندی پیش نسبت
به ان واکنش نش��ان داد و در جلس��ه ش��ورای عالی قوه قضاییه با
اش��اره به فس��اد و انحراف در صنعت فوالد اظهارکرد :تولید فوالد
ش��رکت های داخلی کجا می رود که متقاضی��ان ناچار به تهیه ان
تا چندبرابر قیمت از بازار س��یاه می ش��وند؟ این مسئله برای احاد
مردم یک سوال جدی است .تعزیرات حکومتی و سازمان بازرسی
موض��وع را پیگی��ری کنند .اگر تخلف و فس��اد در این حوزه برای
نهاد های یادش��ده متقن ش��د ،موارد را اعالم کنید .در همین حال
جعفر سرقینی نیز در نخستین اظهارات خود پس از اینکه به عنوان
سرپرس��ت وزارت صنعت ،معدن و تجارت معرفی ش��د ،اعالم کرد
که قیمت فوالد شکس��ته خواهد ش��د .اما واقعیت چیز دیگری شد
و در معامالت روز ش��نبه ۱۵ش��هریور قیمت پایه شمش از سوی
فوالدسازان در هر کیلوگرم با ۵۰۰تومان رشد اعالم شد و در رقابت
روزهای ۱۵تا ۱۸ش��هریور در هر کیلوگرم افزون بر ۱۵۰۰تومان
رش��د را تجربه کرد .مهم تری��ن اقدامی که وزارت صنعت ،معدن و
تجارت در راس��تای کنترل ب��ازار فوالد در پیش گرفته محدودیت
صادرات بود و این در حالی است که فوالدسازان همواره به تعهدات
خود در عرضه شمش در بورس کاال عمل نمی کنند و نوردکاران در
انتهای این زنجیره باید جور انها را در مواجه با قوانین سختگیرانه
بکش��ند .عل��ت عدم برخ��ورد وزارت صنعت ،مع��دن و تجارت با
متخلفان اصلی چیس��ت؟ چرا فوالدسازان به تعهدات خود باوجود
هم��ه مصوب��ات و ابزار های موجود و قانونی عمل نمی کنند و دلیل
عدم برخورد بازرگانی داخلی و معاونت معدنی وزارتخانه با متخلفان
اصلی (فوالد س��ازان) به جهت عدم عرضه مکفی و مهندسی قیمت
چیست؟
سرپرس��ت وزارت
صنع��ت ،مع��دن
و تج��ارت درب��اره
مش��کل تامین مواد
اولی��ه م��ورد نی��از
صنای��ع ف��والدی
به وی��ژه کنس��انتره
که تولیدکنن��دگان فوالد ب��رای تهیه ان به
مش��کل برخورده اند ،گفت :سوداگران به بازار
مواد اولیه امده اند و در این زمینه قرار اس��ت
اقداماتی انجام شود که یکی از انها تجدیدنظر
در سهمیه بندی مواد اولیه و شفاف سازی ان
برای فوالدی هاست.
به گ��زارش ایراس��ین ،جعف��ر س��رقینی،
سرپرس��ت وزارت صنعت ،معدن و تجارت در
ادامه افزود :به این ش��کل که به ازای سهمیه
داده ش��ده به ش��رکت ها باید خروجی تولید
داشته باشند و ان را گزارش دهند.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگر درباره
اینکه قیمت گ��ذاری و تعیین ضرایب قیمتی
در زنجی��ره فوالد از اس��فند س��ال گذش��ته
تا ام��روز ادامه پیدا کرده نی��ز اظهارکرد :در
جری��ان این موضوع هس��تم و باید بگویم که
متاس��فانه مش��خص ش��دن وضعیت ضرایب
خیلی طوالنی شده است.
در ای��ن زمین��ه با برگزاری ۲تا ۳جلس��ه
کارشناس��ی ان را حل خواهیم کرد و تا یک
ماه اینده وضعیت قیمت گذاری زنجیره فوالد
به طور قطعی مشخص خواهد شد.
وی درب��اره اینکه ن��ام وی به عنوان یکی از
گزینه های اصلی برای وزارت صنعت ،معدن و
تجارت مطرح شده نیز اظهارکرد :من از اینکه
گزینه نهایی کیس��ت؟ اطالعی ندارم و فقط
ب��رای ماموریتی که برای سرپرس��تی وزارت
صنعت ،معدن و تجارت به من داده ش��ده در
این وزارتخانه هستم تا در گزینه نهایی برای
معرفی به مجلس مشخص شود.
سرپرس��ت وزارت صنعت ،معدن و تجارت
همچنی��ن درب��اره راه اندازی مرک��ز نواوری
مع��ادن و صنایع معدن��ی ای��ران (ایمین��و)
اظهارک��رد :تحقیق��ات و ن��واوری در بخش
معدن وجود داش��ته اما هیچ گاه به منسجمی
امروز نبوده است.
ب��دون تردی��د راه اندازی ای��ن مرکز نقطه
عطف��ی ب��رای معادن اس��ت ،چراک��ه مرکز
نواوری معادن و صنایع معدنی ایران به جذب
ایده ه��ای جدی��د در مع��دن و صنایع معدنی
کمک خواه��د کرد؛ بنابراین ما را در مس��یر
تحق��ق اهداف خود یعنی ب��اال بردن راندمان
و جلوگیری از خام فروشی یاری خواهد داد.
سرقینی ادامه داد :بسیاری از فناوری هایی
که در جهان وجود دارند در اختیار ما گذاشته
نمی ش��وند؛ بنابراین امیدواری��م این مرکز به
یکسری از فناوری ها دسترسی پیدا کند تا در
نهایت با کمک انه��ا بتوانیم از معادن به طور
واقعی استفاده کنیم.
به عن��وان مثال ،مصارف ان��رژی در معادن
و صنایع معدن��ی باالتر از نرم جهانی اس��ت؛
بنابرای��ن این مرکز می تواند روی این موضوع
فعالیت کند و برای کم ش��دن میزان مصرف
به ایده پردازی بپردازد.
برای مث��ال ،اگر روی عناص��ر نادر خاکی
مورد نیاز کش��ور و فلزات خاص و استراتژیک
فعالیت کند ،به موفقیت خواهد رس��ید .این
اقدام و فراخوان همیش��گی اس��ت؛ درنتیجه
هرکدام از ش��رکت ها و پژوهش��گران فناوری
ایده ای نو داش��ته باشند ،می توانند با مراجعه
به مرکز نواوری معادن و صنایع معدنی ایران
(ایمین��و) این ای��ده را مطرح کرده و از لحاظ
مالی و اجرایی مورد حمایت قرار گیرند.
سرپرس��ت وزارت صنعت ،معدن و تجارت
درب��اره بح��ث توزیع م��واد اولیه م��ورد نیاز
صنایع پایین دس��تی و هدفمند شدن ان نیز
اظهارکرد :تولید کش��ور بیشتر از نیاز داخلی
است اما انچه باعث برهم خوردن تعادل بازار
می شود تقاضاهای س��وداگرانه است که باید
حذف شود.
بخشی از ان می تواند با استفاده از سامانه
بهین ی��اب حذف ش��ود اما در بخ��ش دیگر
می بینی��م که برخی کارخانه ه��ا از بهین یاب
س��همیه م��واد اولی��ه را تهیه می کنن��د اما
تولیدی ندارند.
در این زمینه قرار اس��ت ازسوی گروه های
کارشناس��ی و بازرس��ی ک��ه در اس��تان های
گوناگون داری��م این واحدها را شناس��ایی و
سهمیه شان را قطع کنیم.
البت��ه تا ح��دودی توانس��تیم این موضوع
را س��رکوب کنی��م اما ب��ا تغییرات ن��رخ ارز
ای��ن دس��ت تقاضاه��ای س��وداگرانه دوباره
اوج می گیرن��د ک��ه بای��د تدبیری ب��رای ان
اندیشید.
چهره
تعیین تکلیف ضرایب
قیمتی تا یک ماه اینده صفحه 11
12
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
یادداشت
استخراج
زیرزمینی
معادن و
انتظارات اینده
بهرام فرزاد /مدیر پروژه شرکت
مهندسی و مشاوره ای پارس اولنگ
کارشناسان و فعاالن حوزه سنگ مطرح کردند
بار سنگین مسکن
بر دوش سنگ های ساختمانی
در چند وقت اخیر شاهد افزایش بی سابقه قیمت مسکن بوده ایم ،به طوری که برخی باور دارند ارزوی مسکن و خانه دار
شدن بر دل طبقه متوسط خواهد ماند .به باور کارشناسان رشد قیمت مسکن مصنوعی و موقتی است و درنهایت موجب
رکود بازار می شود .روزنامه
درباره تاثیر رشد قیمت مسکن بر تقاضای مصالح ساختمانی و بازار سنگ با کارشناسان
و فعاالن این عرصه به طور مفصل گفت وگو کرده که در زیر می خوانید.
منیر حضوری
editor@smtnews.ir
سیامک حاج
سید جوادی :با
افزایش کاذب
قیمت مسکن
شاهد رکود در
صنعت سنگ
خواهیم بود
بهروز فرح
شیرازی:
افزایش نرخ
مسکن بر رونق
معادن کشور
تاثیر منفی دارد
تاثیر منفی مسکن بر بازار سنگ
بازار سنگ ،سال خوبی ندارد
سیامک حاج سیدجوادی ،فعال معدنی در حوزه سنگ با اشاره
به افزایش قیمت مس��کن در ایران به
گفت :در چند وقت
اخیر شاهد افزایش بی سابقه قیمت مسکن در کشور به ویژه بازار
بزرگ تهران بوده ایم ،اما بانگ ورود رکود به بازار مس��کن به صدا
درامده اس��ت .رکود در بازار مس��کن به طور مستقیم بر تقاضای
مصالح ساختمانی و س��نگ تاثیرگذار خواهد بود .به این ترتیب
پیش بینی می ش��ود تحت تاثیر افزایش کاذب قیمت مس��کن و
رکود ان شاهد رکود در صنعت سنگ نیز باشیم.
این فعال معدنی در حوزه س��نگ ادامه داد :افت بیش از ۴۰درصدی صادرات سنگ و
کاهش تقاضای داخلی ،معدنکاران و واحدهای فراوری را با مشکل روبه رو خواهد کرد .در
چنین ش��رایطی کاهش و محدودیت استخراج و تولید سنگ توسط معادن و کارخانجات
و کنترل ش��دید هزینه های ثابت و تولیدی می تواند در عبور از بحران مربوطه به فعاالن
حوزه صنعت کمک کند.
حاج س��یدجوادی با اش��اره به اینکه رکود بخش مس��کن بر حوزه س��نگ تاثیر منفی
می گذارد ،تصریح کرد :متاسفانه پیش بینی می شود امسال سال خوبی برای صنعت سنگ
ایران نباشد .در صورت بی دقتی و اجرای برنامه های کنترلی به طور قطع واحدهای زیادی
ش��امل معدن��ی و فراوری در این بح��ران متحمل ضرر خواهند ش��د .او تاکید کرد :باید
کمربندها را بس��یار محکم تر بس��ت و پاشنه ها را کش��ید ،چراکه شرایط سختی در پیش
است .این فعال معدنی در حوزه سنگ باتوجه به گزارشات جهانی در زمینه سرمایه گذاری
در بخش مسکن گفت :همانطور که در سایت های خبری به این موضوع اشاره شده میزان
سرمایه گذاری در بخش مسکن با کاهش میانگین ۳۳درصدی در کل جهان ۴۵ ،درصدی
در اسیا-پاسفیک و ۳۶درصدی در امریکا و ۱۹درصدی در خاورمیانه و اروپا روبه رو بوده
و پیش بینی می شود این تنزل تا اخر سال جاری نیز ادامه پیدا کند.
حاج س��یدجوادی با اش��اره به اینکه ایران برای صادرات سنگ بازار خوبی ندارد ،گفت:
با در نظر گرفتن انکه عمده صادرات س��نگ ایران یعنی حدود ۹۰درصد به کشور چین
که بزرگ ترین تامین کننده س��نگ منطقه اسیا و جهان است ،انجام می شود ،پیش بینی
افت شدید صادرات سنگ ایران در سال جاری دور از واقعیت نخواهد بود .البته این مهم
گریبانگیر بزرگ ترین رقیب ایران یعنی ترکیه نیز خواهد شد.
بهروز فرح ش��یرازی ،فعال بخش معدن در پاس��خ به این
س��وال ک��ه افزایش قیمت مس��کن چه تاثی��ری بر قیمت
س��نگ های س��اختمانی به عنوان مواد معدن��ی می گذارد
به
گفت :س��نگ های س��اختمانی جزو نخس��تین
حلقه های زنجیره تامین مسکن هستند.
ش��یرازی ادامه داد :مس��کن در ای��ران در جایگاه کاالی
س��رمایه ای هم��واره به عن��وان یک��ی از مکنده ه��ای قوی
نقدینگی مطرح بوده اس��ت .با شروع و خاتمه دوره ۸ساله
دولت ه��ا هم��واره نمودارهای رونق و رکود مس��کن با اهنگی منظم
حرکت کرده اند .انچه مشهود است اینکه نرخ رشد نقدینگی در دوره
ریاس��ت جمهوری حسن روحانی بسیار بیش��تر از ادوار گذشته بوده،
اما جذابیت بازارهای موازی مس��کن مانند سرمایه ،ارز و طال به دلیل
مزیت سرعت نقدشوندگی بیشتر بوده و در نتیجه مسکن از رتبه اول
ج شده است.
دادوستد کاالی سرمایه ای خار
این فعال بخش معدن گفت :گرچه کماکان مس��کن به عنوان یک
دارایی قدرتمند و کم ریسک در سرمایه گذاری میان مدت مطرح است،
اما باید گفت باتوجه به سرعت رشد نقدینگی امکان نوسان سریع در
بازار مسکن وجود ندارد .معامله مسکن متاثر از ذائقه خریدار است و
در نتیجه امروز شاهد رکود تورمی در بازار مسکن هستیم.
شیرازی ادامه داد :قیمت تمام شده مسکن در زمان حال و مقایسه
ان با قیمت تمام ش��ده مسکن در س��ال گذشته یکی از شاخص های
اصلی قیمت پایه مس��کن در هر زمان اس��ت .رکود تورمی در بخش
مسکن به این معنی است که در عین کاهش معامالت مسکن قیمت
ان در حال افزایش است .در ساخت وساز مدت دار مسکن ،تغییر ذائقه
مردم به عنوان یک ریسک س��رمایه گذاری است که باید به شدت مد
نظر قرار گیرد .این فعال بخش معدن با اشاره به تاثیر قیمت مسکن
بر قیمت س��نگ های س��اختمانی گفت :زمانی رشد قیمت مسکن بر
قیمت سنگ های ساختمانی و مواد معدنی تاثیر مثبت دارد که رشد
قیمت مسکن ناش��ی از تقاضا در سطح ملی باشد .افزایش
نرخ کنونی مس��کن در ش��رایط رکود ساخت وس��از باعث
کاهش توان خرید قشر متوسط و تشدید رکود می شود و از
این زاویه ،تاثیر منفی بر رونق معادن کشور دارد.
ش��یرازی با اش��اره ب��ه وضعیت ص��ادرات س��نگ های
س��اختمانی گف��ت :در ت��رازوی اقتصاد همزم��ان با رکود
ساخت وس��از مسکن که ناش��ی از کاهش ارزش پول ملی،
ضعف ثبات اقتصادی و در پی ان کاهش قدرت خرید قشر
متوسط جامعه است ،ش��اهد رشد صادرات مواد معدنی و سنگ های
ساختمانی به عنوان جایگزین بازار داخلی هستیم.
این فعال بخش معدن تصریح کرد :فعاالن معدنی براساس سال ها
تجربه در پایش فرهنگ و ذائقه بازار مس��کن در ایران سعی کرده اند
دس��ت به طراحی ماشین االت ،تجهیزات و استراتژی استخراج بزنند
و پازل تولید و فروش را بچینند .اگر انها بخواهند با همان استراتژی
به فعالیت خود ادامه دهند ،تحت فشار رکود تقاضا در بخش مسکن
قرار خواهند گرفت.
ش��یرازی با اش��اره به نقش نیروی انس��انی در بخش معدن گفت:
منابع انس��انی به عنوان س��رمایه اصلی معدنکاری شناخته می شوند،
در واقع این مهم حلقه مهم زنجیره تامین مس��کن و صنعت اس��ت.
افزایش سرعت تغییرات در بازارهای جهانی و تغییرات سریع فرهنگ
زندگی باعث تغییر ذائقه بازار ش��ده و تغییر ذائقه بازار به عنوان یک
ریسک غیرسیستماتیک نیازمند حرکت های چابک و متناسب با نیاز
مصرف کننده است.
او تاکید کرد :در مقیاس جهانی مس��کن نیاز اساس��ی بش��ر است
و باتوج��ه به نیاز به س��رمایه ثابت س��نگین در بخ��ش معدن ادامه
حیات معادن کوچک و متوس��ط مقیاس در گرو منابع انسانی جوان و
متخصص به عنوان گروه های طراحی استخراج و فراوری مواد معدنی
و سنگ های ساختمانی متناسب با نیاز مسکن در جهان است.
کاهش انگیزه تولید فعاالن صنعت سنگ
رامین قرب��ان زاده ،محقق بازار س��نگ با بی��ان اینکه
افزایش قیمت مس��کن تاثیر مثبتی بر بازار سنگ ندارد،
به
گفت :س��ود حاص��ل از افزایش نجومی قیمت
مس��کن به هیچ وجه قابل مقایس��ه با افزایش قیمت ها در
بازار سنگ نیست.
این محقق بازار س��نگ ادام��ه داد :در این برهه زمانی،
تولیدکنندگان صنعت س��نگ به ۳گروه تقسیم شده اند؛
نخست گروهی که با شرایط اقتصادی کشور از خیر تولید
گذشتند و واحدهای تولیدی خود را یا تعطیل
کرد ه و یا اجاره داده اند.
گروه دوم تولیدکنندگانی هستند که بنا به
دالیل موجهی که برای خود دارند ،تمام تالش
خ��ود را می کنند ک��ه چراغ کارخانه ش��ان را
روشن نگه دارند و گروه سوم تولیدکنندگانی
هس��تند که از این وضعیت اقتصادی کش��ور
نف��ع برده و س��ودهای خوبی هم کس��ب کرده اند .البته
رکود مسکن در پاییز
سیامک اخطاری:
فعاالن حوزه
سنگ افق های
دور را رصد
کنند
عکس :ایدا فریدی
ش��واهد مکتوبی وج��ود دارد که از زمان
مصر باس��تان اس��تخراج های زیرزمینی از
معادن منطقه انجام می شده و صعوبت کار
و از ان مهم تر حفظ محیط زیست نیز مورد
توجه معدنکاران بوده است.
در س��ال ۲۰۱۸بررس��ی های انجام شده
روی مع��ادن نش��ان داده تع��داد مع��ادن
روباز جهان در رده بیش��ترین ها اس��ت ،اما
ش��اخص ها و پیش بینی ها موید این اس��ت
که دیر یا زود ذخایر قابل برداش��ت این نوع
مع��ادن به صورت روباز به انتها می رس��د و
باتوجه به نیاز روزافزون به مواد معدنی باید
ای��ن ذخایر به صورت زیرزمینی اس��تخراج
شوند.
باتوجه به ش��رایط متفاوت و س��خت در
معادن زیرزمینی و تمایل نداشتن نیروهای
انس��انی به کار کردن در محیط های بسته
و خطرناک ،چالش های اس��تخراج بس��یار
گسترده شده و بیش��تر کارشناسان بر این
عقیده هس��تند که باید مع��ادن زیرزمینی
به پیش��رفته ترین ماش��ین االت کنترل از
راه دور چ��ه برای اماده س��ازی و چه نصب
اس��تحکامات ،سیس��تم های انفج��اری،
بارگی��ری و حمل به خارج از معدن تجهیز
شوند تا با استفاده از حداقل نیروی انسانی
در شرایط زیرزمینی بیش��ترین راندمان را
داشته باشند.
پیشرفت ماشین االت معدنی زیرزمینی و
نیز ربات ها قابل توجه بوده و همواره در حال
توسعه هستند .شروع به کار این سیستم ها
به ص��ورت ازمایش��ی از ط��رف طراحان و
مهندس��ان از مدت ها قبل انجام شده و این
ماشین االت به صورت ازمایشی در بعضی از
مع��ادن به کار گرفته ش��ده اند ،اما پذیرش
این سیستم ها از طرف بهره برداران معدنی
در ابتدا مشکالت زیادی داشته است.
نخستین ماش��ین االت معدنی زیرزمینی
پیشرفته در سال ۱۹۷۰به کار گرفته شدند
اما به دالیلی کارک��رد انها مورد تایید قرار
نگرفت و کمی بدنام شدند .عده ای به اینده
انه��ا محتاطانه نگاه می کردند و عده ای هم
روی پیشرفت انها و اس��تفاده گسترده در
معادن شرط بندی می کردند و معتقد بودند
که این فناوری ه��ا نمی توانند انقدر قوی و
کار ساز شوند که بتوانند جای نیروی انسانی
را در معادن زیرزمینی بگیرند.
چند س��ال بعد باتوجه ب��ه اینده نگری،
دانش��گاه فناوری کوئینزلند استرالیا بودجه
کالنی را برای تحقیق و توس��عه در رش��ته
ماش��ین االت در نظ��ر گرف��ت و س��اخت
ماش��ین االت معدنی کنترل از راه دور را در
دس��تور کار ق��رار داد و ان را تقویت کرد.
این تیم دانش��گاهی نتای��ج کار خود را در
سال ۲۰۱۷در کنفرانسی به نام اتوماسیون
و رباتی��ک در اس��ترالیا ارائه ک��رد .یکی از
فناوری های هوشمند معدنی دریل هوشمند
معدنی س��یمبا ۷اطلس کوپکو اس��ت که
سنس��ورهای پیچیده ای دارد و به س��رعت
س��نگ را از باطله تشخیص می دهد و روی
ماده معدنی به کار می افتد .سیس��تم جدید
دیگ��ر ،سیس��تم زیرزمین��ی داوی تونیک
اس��ت که یک سیستم پیش��رفته عملیات
معدنی زیرزمینی به ش��مار می رود و با باال
بودن ایمنی و ویژگی های فنی مناس��ب که
مورد قبول معدنکاران نیز قرار گرفته ،نسل
جدید سیستم انفجارات زیرزمینی است .با
بهره گیری از این سیس��تم اپراتور می تواند
یک تخری��ب ایده ال را انج��ام دهد که در
راندمان معدن بسیار موثر و لرزه های ایجاد
شده در سطوح تحتانی در حداقل باشد.
تغییر و تحوالت در ماشین های استخراج
زیرزمین��ی و بکارگیری ربات ها به س��رعت
در حال ش��یوع اس��ت و این یک نیاز مهم
برای اینده معدنکاری و حفظ محیط زیست
است.
برای ساختن یک اینده بهتر معدنی دنیا
نیاز دارد که یک راه مولد و مسئوالنه برای
اس��تخراج مواد معدنی عمیق و زیرسطحی
تعقیب ش��ود .در ن��گاه بلندم��دت ،اینده
معدن��ی دنیا از ان کس��انی خواهد بود که
بتوانن��د روش ها را تغیی��ر داده و خود را با
شرایط جدید وفق دهند.
چشم انداز معدنی
امیربیژن یثرب��ی ،برگزیده بنیاد
مل��ی نخب��گان در عل��وم زمین به
گف��ت :باتوج��ه ب��ه تاثی��ر
تصمیم��ات و سیاس��ت های مال��ی
دولت ها بر دارای��ی متغیر از جمله
س��که ،ط�لا و ...و به واس��طه ایجاد
عالقه عمومی با ابزاری به نام عرضه
و تقاضا که باعث جمع شدن سرمایه های سرگردان در دست
مردم به منظور تامین بودجه جاری کش��ور می شود و ضعف
کنترل دولت ها بر دارایی ثابت مثل مس��کن ،ماش��ین االت
و ...باور دارم که کش��ور ما شاهد س��رازیر شدن سرمایه به
بازار طال ،س��که و بورس اوراق بهادار است .او گفت :هرچند
ش��اهد افزایش قیمت مسکن هس��تیم ،اما به طورقطع بازار
مس��کن در فصل پاییز با رکود شدیدی مواجه خواهد شد؛
همان طور که در طول ۳سال گذشته با رکود تورمی مواجه
بوده است .درست اس��ت که با افزایش تورم عمومی قیمت
متوس��ط هر متر زمین رش��د کرده اما می��زان این افزایش
خ در دیگر حوزه ها نبوده اس��ت .او ادامه
همگام با افزایش نر
داد :برای جلوگیری از رکود در بازار مسکن باید کسانی که
در ارز ،س��که و بورس سرمایه گذاری کرده اند ،پس از مدتی
ن بازارها بیرون بکشند و سود ناشی از
س��رمایه خود را از ای
حضور در این بازارها را به بازار مسکن سرازیر کنند .البته با
اعمال سیاس��ت دریافت مالیات از خانه های خالی ،چرخش
سرمایه های سرگردان یا صرف سود ناشی از بازار دارایی های
متغیر در بازار مسکن دور از ذهن است.
تعداد اعضای گروه س��وم ش��اید در مقایس��ه
ب��ا واحدهای تولیدی گروه اول و دوم بس��یار
اندک باشد.
قرب��ان زاده با بیان اینکه روی هم رفته حال
فعاالن حوزه سنگ مثل سال های قبل خوش
نیست ،ادامه داد :قیمت مسکن و سود حاصل
از ان که اغلب وسوس��ه کننده اس��ت ،موجب
کاه��ش انگیزه تولی��د در هر صنفی می ش��ود و صنعت
سنگ نیز از این امر مستثنا نیست.
این محقق بازار سنگ با پیش بینی وضعیت واحدهای
تولیدی س��نگ در اینده گفت :این واحدها به طور حتم
در این��ده نزدی��ک تعطیل خواهند ش��د .هرچند میزان
تولی��د این صنف کاه��ش نخواهد یافت ،ام��ا انچه برای
صنعت س��نگ جبران نخواهد شد ،اشتغال مجدد تعداد
زیاد نیروی انسانی اموزش دیده ای است که از واحدهای
تعطیل شده خارج شده اند.
اهمیت رصد ساخت وساز در کشور
سیامک اخطاری ،مشاور بازاریابی بین المللی در حوزه
س��نگ با اش��اره به اهمیت رصد ساخت وساز در کشور
ب��ه
گفت :یکی از وظایف تش��کل های تخصصی
حوزه س��نگ و س��اختمان به ویژه صنعت سنگ کشور
رص��د برنامه ریزی ش��ده و مدون روند ساخت وس��از در
کشور اس��ت .فعاالن حوزه سنگ باید همچون ناخدای
کش��تی ،افق های دورتر را رصد ک��رده و از عالمت های
ف��راز و فرود قیم��ت و ظرفیت های ب��ازار به عنوان یک
ش��اخص تعیین کننده اگاه ش��وند تا فعاالن صنف خود
را نیز باخبر کنند.
این مش��اور بازاریاب��ی بین المللی در حوزه س��نگ با
اش��اره به اهمیت این موضوع گفت :صنعت س��اختمان
در ایران محور حرکتی چندین صنعت وابس��ته به خود
است؛ در نتیجه جهت گیری های شغلی و صدور مجوزها
مانند پروانه های تولید س��نگ متناس��ب ب��ا این تقاضا
ل حاضر با ضعف تناسب عرضه
انجام می شود .ما در حا
و تقاضا مواجهیم که ناش��ی از ضع��ف رصد همان افق
بوده اس��ت.اخطاری گفت :با رصد میدانی جامعه اماری
مجوزهای س��اخت می توان به شکل مهندسی به حدود
تقاض��ا در صنعت س��نگ پی برد .از طرفی ش��کوفایی
مقطعی و هجوم سرمایه ها به سمت صنعت ساختمان را
داریم که منجر به انباش��ت ظرفیت تولید در این بخش
شده است .با این زنجیره به هم پیوسته ما شاهد افزایش
صدور مجوزهای تولید س��نگ و رونق این بخش بودیم.
در ای��ن بین رونق بازار س��نگ داخلی ب��ه اندازه ای بود
ک��ه صادرکنندگان این صنعت کمتر فرصت
داش��تند به ارزش افزوده صادراتی فکر کنند؛
ب�� ه این ترتیب م��ا در بخش ف��راوری برای
ص��ادرات به س��مت تنبلی صنفی کش��یده
ش��دیم و صنعت ف��راوری و کیفیت رغبتی
برای فعالیت نداشت.
ای��ن مش��اور بازاریاب��ی بین الملل��ی در
حوزه س��نگ با اش��اره به ظرفیت کالنشهرها در زمینه
ساخت وساز اظهار کرد :نسبت عرضه و تقاضا از یک سو
و کشش س��رمایه ها و نقدینگی در بازار مصرف ازسوی
دیگر از جمله مواردی اس��ت که در زمینه افزایش نرخ
مسکن باید مورد توجه قرار گیرد.
اخطاری در زمینه ظرفیت های ساخت وساز در کشور
گفت :درس��ت اس��ت که ما با کمبود عرضه مواجهیم و
نس��بت تقاضا به عرضه بیشتر است ،اما به لحاظ مبنای
برنامه ریزی و استراتژی شهرسازی ممکن است نتوانیم
تناسب منطقی بین جمعیت و خدمات ایجاد کنیم .هر
ش��هری یک ظرفیت پذیرش جمعیت��ی دارد تا کیفیت
خدمات رسانی به شهروندان به یک استاندارد قابل قبول
در راه رفاه و حفظ حقوق ش��هروندی برس��د .ما در این
حیطه به محدودیت های منطقی در برنامه ریزی شهری
می رسیم.
این مش��اور بازاریاب��ی بین المللی در حوزه س��نگ با
اش��اره به اهمیت توجه به صادرات گفت :صنعت سنگ
کش��ور چاره ای ندارد جز اینک��ه در حوزه صادرات خود
را تقوی��ت و بر بخش ف��راوری تمرکز کند.
این یک فرصت اس��تثنایی مناسب است که
موجب دگردیس��ی صنعتی می شود .او ادامه
داد :باتوج��ه به فعالیت ح��دود ۶۰۰۰واحد
سنگبری در کشور که بیشتر انها برای تامین
نیازهای داخلی فعال هستند ،این دگردیسی
می تواند کلیدی باشد.
او اظهار کرد :صنعت س��نگ کش��ور نیازمند حمایت
برنامه ریزی ش��ده و مدون دس��تگاه های ذی ربط است.
واضح اس��ت ک��ه این پوس��ت اندازی ممکن اس��ت در
کوتاه مدت تبعات��ی مانند ریزش ش��غلی و افت نیروی
کارامد ایج��اد کند ،اما رصد کش��ورهای موفق در این
زمینه مانند ترکیه نشانگر طی اجباری این مسیر است؛
به عبارتی تغییر زمان��ی تحقق پیدا می کند که ضرورت
ان احساس شود.
اخطاری با اش��اره به وضعیت کش��ور ترکیه در حوزه
س��نگ گفت :این کشور رکورد باالترین صادرات سنگ
ف��راوری به امریکا از س��ال ۲۰۰۸تا ۲۰۱۸را داش��ته
است .ترکیه با تکیه بر توان ملی حتی در حوزه ساخت
ماش��ین االت ورود کرده و در ای��ن زمینه رقیب مهمی
مثل ایتالیا را جا گذاشته است.
او تاکید کرد :ایران نیز می تواند با تکیه بر توان داخلی
و همت ملی و با برنامه ریزی و سیستم س��ازی افق های
صادراتی را به ش��کلی مطلوب هدف گذاری کند .در این
زمینه باید جزئیات را مورد تحلیل قرار داد.
کالم اخر
کارشناس��ان حوزه س��نگ پیش بین��ی می کنند تحت
تاثی��ر افزایش کاذب قیمت مس��کن و رکود ان ش��اهد
رکود در صنعت س��نگ باشیم .براس��اس باور انها زمانی
رشد قیمت مس��کن بر قیمت س��نگ های ساختمانی و
مواد معدنی تاثیر مثبتی دارد که رش��د قیمت در بخش
مس��کن ناشی از تقاضا در سطح ملی باشد ،این در حالی
اس��ت که افزایش نرخ کنونی مس��کن در ش��رایط رکود
ساخت وس��از باعث کاهش توان خرید قش��ر متوس��ط و
تش��دید رکود ش��ده و از این زاویه ،تاثی��ر منفی بر رونق
معادن کشور می گذارد .کارشناسان باور دارند در شرایط
فعلی ،یکی از وظایف تش��کل های تخصصی حوزه سنگ
و ساختمان به ویژه صنعت سنگ کشور رصد برنامه ریزی
شده و مدون روند ساخت وساز در کشور است .به باور انها
فعاالن حوزه سنگ باید همچون ناخدای کشتی افق های
دورت��ر را رصد کرده و از عالمت های فراز و فرود قیمت و
ظرفیت های بازار به عنوان یک شاخص تعیین کننده اگاه
ش��وند تا فعاالن صنف خود را نیز باخبر کنند .همچنین
کارشناس��ان به عنوان راهکار بر توس��عه بازار صادرات و
توجه به بازارهای خارجی ازسوی فعاالن این حوزه تاکید
می کنند. صفحه 12
13
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
بین الملل
اقتصاد ایران سال ۲۰۲۱
به ثبات می رسد
فیچ سولوش��نز در تحلیلی به ش��رایط اقتص��ادی ایران
پرداخ��ت .به گ��زارش ایلنا ،فیچ سولوش��نز در گزارش��ی
نوش��ت :تجارت خارجی ایران سال ۲۰۲۰میالدی(۱۳۹۹
خورشیدی) تحت فشار عواملی از جمله تحریم های امریکا،
ش��یوع کرونا ،کاهش صادرات نفت و افت قیمت نفت قرار
گرفته است.
ما رش��د منفی ۹درص��د را برای تجارت ای��ران در این
س��ال پیش بینی کرده ایم .همچنین پیش بینی می ش��ود
درامد های نفتی دولت ایران امس��ال ۲۵درصد نسبت به
سال قبل از ان کاهش یابد.
هم��ه این عوامل منجر به کاهش حجم تجارت خارجی
کش��ور می ش��وند اما انتظ��ار داریم س��ال )۱۴۰۰(۲۰۲۱
اقتصاد ایران به ثبات برس��د و رشد ۲.۵درصدی را تجربه
کند .در پی بازگشت اقتصاد ایران به رشد ،تجارت خارجی
کشور نیز در این سال ۸.۸درصد افزایش می یابد.
عکس:
نش��ریه اوتو تکنو س��یندونیوز در گزارش��ی پیرامون
صنعت خودرو ایران نوشت :ایران در شرایطی که تحت
فش��ار ش��دید امریکا قرار دارد ،با الگو قرار دادن چین،
به دنبال تبدیل شدن به یک قدرت جدید خودرو سازی
در جهان است.
به گ��زارش ایرنا ،این نش��ریه اندونزیای��ی در این باره
نوش��ت :تحری��م امری��کا و هم پیمانان ان علی��ه ایران
چندان نتوانس��ت بر صنعت خودرو ای��ران تاثیر منفی
بگذارد ،چراکه تولید خودروهای سدان در ایران نه تنها
کاهش نیافت ،بلکه در چند س��ال گذشته حتی حدود
۲۰درصد افزایش داشته است.
این گ��زارش پس از اعالم اینکه بع��د از صنایع نفت
و گاز ،خودروس��ازی س��ومین صنع��ت فع��ال در این
کش��ور است ،افزود :جمهوری اس�لامی ایران به واسطه
بخش های گوناگون صنعتی خود به ویژه صنعت خودرو
به تدریج می رود تا به یک کشور ثروتمند تبدیل شود.
در ادامه این گزارش امده اس��ت :به گفته مس��ئوالن
ش��رکت ایران خودرو ایران ( ،)IKCOاین گروه تجاری
با وجود شرایط تحریمی موفق شد با افزایش ۷درصدی
تولید سهم بازار خود را به ۵۴درصد برساند.
براس��اس اعالم دس��ت اندکاران این گ��روه صنعتی و
تجاری ،در مجموع در ۵ماه نخس��ت امسال نسبت به
ای��ران در ش��رایطی که تحت فش��ار ش��دید امریکا ق��رار دارد ،با
الگ��و قرار دادن چین ،به دنبال تبدیل ش��دن ب��ه یک قدرت جدید
خودرو سازی در جهان است
مدت مش��ابه س��ال قبل IKCO ،تولید خود را با ۴۰
درص��د افزای��ش به ۱۹۲هزار خ��ودرو در هر دو بخش
گروه بین الملل
editor@smtnews.ir
جمهوری اسالمی
ایران به واسطه
بخش های
مختلف صنعتی
خود به ویژه
صنعت خودرو
به تدریج می رود
تا به یک کشور
ثروتمند
تبدیل شود
خطرهای زیست محیطی و ۶۳۰هزار قربانی در سال
اژانس محیط زیس��ت اروپا می گوید اروپایی ها به طور دائم در
معرض خط��رات زیس��ت محیطی اعم از الودگی ه��وا ،الودگی
صوتی و مواد ش��یمیایی ق��رار دارند و س��االنه ۶۳۰هزار نفر از
ساکنان قاره س��بز به دالیل ناشی از الودگی های زیست محیطی
جان خود را از دست می دهند.به گزارش ایرنا ،براساس تازه ترین
گزارش اژانس محیط زیس��ت اروپ��ا ،در اتحادیه اروپا ۱۳درصد
مرگ ومیرها مربوط به الودگی های زیست محیطی است.
امار و ارقام مربوط به تعداد جانباختگان ناشی از الودگی ها در
اروپا حکایت از ان دارد که این معضل ،بیش از ش��یوع کرونا در
قاره س��بز قربانی می گیرد.ظهور عوامل بیماری زا مشترک میان
انس��ان و دام(مانند کووید )۱۹با تخریب محیط زیست و فعل و
انفعاالت میان انسان و حیوانات در سیستم غذایی مرتبط است.
براساس این مطالعه ،اروپایی ها به طور دائمی در معرض خطرات
زیس��ت محیطی قرار دارند :الودگی هوا و الودگی های شیمیایی
و صوت��ی که اگرچ��ه به وضوح کاهش یافته ام��ا همچنان عامل
اصلی مرگ در اروپاست.براس��اس اخرین ام��ار موجود ،در ۲۷
افزایش دوباره نرخ تورم ترکیه
ن��رخ ت��ورم ترکیه دوب��اره به ۱۲درصد نزدیک ش��د.
به گزارش ایس��نا ،تورم ترکی��ه در ۱۲ماه منتهی به اوت
به ۱۱.۷۷درصد رس��ید که ۰.۱۱درصد بیش��تر از تورم
ثبت شده در بازه مشابه منتهی به ماه قبل و باالترین تورم
ثبت شده این کشور در ۲ماه گذشته به شمار می رود.
در بین بخش ه��ای مختلف ،باالترین نرخ تورم مربوط
به مراقبت های درمانی با ۱۴.۶۸درصد بوده است و پس
از ای��ن بخش نیز ،مواد غذایی با ۱۳.۵۱درصد قرار دارد.
از س��وی دیگر ،کمترین نرخ ت��ورم مربوط به حمل ونقل
با ۸.۷۷درصد و لباس و پوش��اک با ۱۰.۱۵درصد بوده
اس��ت .از اکتبر ۲۰۱۸که نرخ تورم ترکیه با رسیدن به
۲۵درصد در باالترین س��طح ۱۵سال گذشته خود قرار
گرفت ،ش��یب افزایش قیمت ها عمدتا در مسیر کاهشی
بوده اس��ت و افزایش مجدد قیمت ها در اوت خبر خوبی
برای سیاست گذار محسوب نخواهد شد؛ به ویژه در زمانی
که مقامات دولت و بانک مرکزی حاضر ش��ده اند ریسک
سدان و تجاری رسانده است .این نشریه درباره پیشینه
فعالیت صنعتی کارخانجات خودروس��ازی ایران خودرو
نوش��ت IKCO :به عنوان س��ازنده خ��ودرو ایرانی که
دفتر مرکزی ان در تهران مستقر است ،در سال ۱۹۶۲
میالدی( ۱۳۴۱خورش��یدی) تاسیس ش��د و در ۵ماه
نخس��ت امس��ال موفق ش��د ۱۸۸هزارو خودرو تولید
کند ،این در حالی اس��ت که این شرکت با تحریم های
غرب روبه رو اس��ت .این گزارش با اعالم اینکه ش��رکت
ایران خودرو وس��ایل نقلیه ای شامل خودروهای سمند،
پ��ژو و رن��و و همچنین کامیون ،مینی ب��وس و اتوبوس
تولید می کند ،افزود :با استناد به سامانه رسمی اینترنتی
ایران خودرو می توان گفت که این شرکت ابتدا با تولید
اتوبوس هایی که شاس��ی انها از المان وارد می شد اقدام
به س��اخت خودرو کرد اما در ادامه ب��ه مونتاژ اتوبوس
و دیگر وس��ایل نقلیه موتوری پرداخته تا جایی که این
شرکت در سال گذش��ته ۷۰۰هزار خودرو تولید کرده
اس��ت .این نش��ریه صنعتی اندونزیای��ی می افزاید :این
ش��رکت عالوه بر تولید وسایل نقلیه با نام تجاری خاص
خ��ود ،با نام های تج��اری دیگری مانند پ��ژو و رنو نیز
خودرو تولید می کند و کارخانه هایی در مصر ،س��وریه،
سنگال ،ونزوئال ،بالروس و جمهوری اذربایجان دارد.
هدف این خودروساز برتر ایرانی این است که بیش از
هر جایی محصوالت خود را به کشورهای اسالمی دیگر
از جمله عراق ،سوریه و ترکیه صادر کند.
داغی بیش از حد را برای اقتصاد به بهای کاهش سرعت
نرخ تورم و نرخ بهره بپذیرند.
هسته تورمی که تغییرات قیمتی مواد غذایی و انرژی
را به دلیل نوس��انات باالی انها در نظر نمی گیرد ،با ۰.۰۴
درصد کاهش نس��بت به ماه قبل خود به ۱۰.۷۸درصد
رسید که کمترین تورم ثبت شده ۴ماه گذشته به شمار
می رود .برمبنای ماهانه نیز نرخ تورم ترکیه در اوت ۰.۸۶
درصد اندازه گیری ش��ده ک��ه ۰.۰۵درصد کمتر از تورم
ثبت شده ماه قبل در این کشور است.
متوسط نرخ تورم ترکیه در سال گذشته ۱۱.۸۴درصد
بوده که باالترین نرخ ثبت ش��ده مربوط به ۲۰.۳۵درصد
در ژانویه و کمترین تورم ثبت ش��ده نیز مربوط به تورم
۸.۵۵درصدی اکتبر بوده است.
مقامات ترکیه دستیابی به تورم تک رقمی ۸.۵را برای
امسال هدف گذاری کرده اند و بانک مرکزی نیز پیش بینی
کرده تورم تا پایان امسال به ۸.۳۲درصد برسد.
کش��ور عضو اتحادیه اروپا ۶۳۰ ،هزار مورد مرگ می تواند به طور
مس��تقیم یا غیرمس��تقیم به یک محیط الوده در س��ال ۲۰۱۲
نسبت داده ش��ود .البته تفاوت های چش��مگیری در این زمینه
در غرب و ش��رق اروپا و با توجه به س��طح اقتصادی و اجتماعی
وجود دارد.در رومانی از هر ۵مورد ،یک مورد ناش��ی از الودگی
ثبت می ش��ود درحالی که این نسبت در سوئد و دانمارک یک به
۱۰است .اژانس محیط زیست اروپا تاکید کرد :این مرگ ومیرها
به طور عمده بر اثر سرطان ،بیماری های قلبی ،عروقی و تنفسی
اس��ت که با از بین بردن خطرات ناسالم زیست محیطی می توان
مانع از این مرگ ومیرها ش��د.طبق این گزارش قش��ر فقیر بیش
از دیگران در معرض الودگی و ش��رایط س��خت اب و هوایی از
جمله گرما و س��رمای ش��دید قرار دارند که این مسئله به محل
کار ،زندگی و مدرس��ه انه��ا برمی گردد که اغل��ب در مناطق و
محله های محروم و حومه ش��هرها که محورهای اصلی ترافیکی
اس��ت ،زندگی می کنند .میزان مرگ ومیر در اروپا بر اثر الودگی
در ش��رایطی ۱۳درصد از کل امار مرگ ومیر اعالم می شود که
میزان فوتی های ناش��ی از ابتال به کووید ۱۹در بین اروپایی ها،
کمتر از این رقم اس��ت.از اغاز ش��یوع کرونا تاکنون ۳میلیون و
۸۳۳هزار و ۹۹۲نفر در اروپا به کرونا مبتال ش��ده اند که میزان
فوتی ها از این مجموع ۲۱۰هزار و ۳۳۹نفر اس��ت .با این رقم،
کمت��ر از ۱۰درصد تعداد مبتالیان ب��ه کووید ۱۹در اروپا جان
خود را از دس��ت داده اند که نسبت به میزان مرگ ومیر ناشی از
الودگی امار کمتری دارد.
بی ام و الکتریکی در راه است
خودروس��ازی المانی بی ام و از برنامه ریزی برای عرضه ۷محصول
الکتریکی تا ۵س��ال اینده خبر داد .به گزارش ایسنا ،خودروسازی
بی ام و در استراتژی جدید خود ،تصاحب بازار خودروهای الکتریکی
را هدف گذاری کرده و قرار اس��ت بخش زیادی از محصوالت جدید
این ش��رکت را خودروهای الکتریکی تش��کیل دهند .براساس اعالم
این شرکت قرار است تا افق زمانی ۲۰۳۰حدود ۷میلیون خودروی
الکتریکی ازسوی این شرکت تولید شود.
اولی��ور زیپس��ه ،مدیرعام��ل جدید بی ام و ه��دف از ای��ن کار را
تبدیل بی ام و به رهبر ب��ازار خودروهای الکتریکی ،عمل به تعهدات
محیط زیستی و ایجاد مزیت رقابتی مقابل برندهایی مانند بنز ،تسال،
جگوار و لکسوس عنوان کرده است.
تاکن��ون بی ام و بی��ش از نیم میلیون خ��ودرو الکتریکی به فروش
رس��انده است اما این ش��رکت انتظار دارد میزان فروش خودروهای
الکتریکی خود را در کوتاه مدت به یک میلیون خودرو برساند .تمامی
خودروهای س��ری ،Iسری ۵و س��ری ۷در برنامه این شرکت برای
الکتریکی ش��دن هستند .براساس اعالم س��ایت اتوکار ،خودروهای
تولیدی جدید به صورت هیبریدی عرضه خواهند شد اما به تدریج از
سهم خودروهای بنزینی کاسته می شود.
قرار اس��ت به زودی عرضه نمونه های اولیه تولیدی در بازار چین
اغاز ش��ود .درحال حاضر ،خودروهای سری ۵به دو صورت دیزلی و
بنزینی عرضه می شوند.
اولیور زیپسه در همین باره گفت :به عنوان یک شرکت خودرویی
پیش��تاز ،هدف ما این است که در مسیر توسعه پایدار و استراتژیک
خود گام برداریم .ما این مسیر استراتژیک را در سطوح گوناگون ،از
بخش های مدیریتی گرفته تا تولید و تحقیق و توس��عه پیاده سازی
می کنیم.
به گفت��ه این خودروس��از ،ه��دف از تغیی��رات جدی��د در تولید
خودروه��ای هیبریدی ،افزایش به��ره وری و بهبود وضعیت زنجیره
ارزش در این ش��رکت در کنار عمل به تعهدات محیط زیستی است
و ش��رکت پس از عرض��ه این خودرو با هم��کاری مراکز تحقیقاتی،
میزان اثربخش��ی این تغییر رویکرد در تحقق هدف کاهش گازهای
گلخانه ای را بررسی خواهد کرد.
ش��رکت سامس��ونگ الکترونیک��س ،برنده
س��فارش ۶.۶۴میلیارد دالری ب��رای فراهم
ک��ردن راهکاره��ای ارتباطی بی س��یم برای
وری��زون در امریکا ش��د که پی��روزی مهمی
برای این ش��رکت کره ای در بازار شبکه G۵
به شمار می رود.
به گ��زارش ایس��نا ،تحلیلگ��ران می گویند
چشم انداز جهانی کسب وکار شبکه مخابراتی
ش��رکت سامس��ونگ الکترونیک��س به دنبال
تحریم های امریکا علیه هواوی که بزرگ ترین
رقیب این ش��رکت کره ای به ش��مار می رود،
بهبود یافته است.
هانس وستبرگ ،مدیرعامل شرکت وریزون
در ژوئیه س��ال گذشته به ش��بکه CNBC
گفته بود که این ش��رکت از تجهیزات هواوی
استفاده نمی کند.
وریزون پیش از سفارش اخیر هم مشتری
سامسونگ بوده است.
بخ��ش تحقیقات��ی بانک جی پ��ی مورگان
در یادداش��تی اعالم کرده ب��ود تصور می رود
وریزون بزرگ ترین مشتری شرکت نوکیاست.
با این حال ،پارک س��ونگ سون ،تحلیلگر
ش��رکت س��رمایه گذاری و اوراق به��ادار
اظهارک��رد :دریاف��ت س��فارش از وریزون به
سامس��ونگ کم��ک خواهد کرد کس��ب وکار
تجهی��زات مخابرات��ی خ��ود را در بازارهای
خارج��ی توس��عه ده��د و در مذاک��رات ب��ا
کش��ورهای دیگ��ر ب��ه ای��ن ش��رکت اعتبار
بیشتری می بخشد.
سامسونگ در بیانیه ای اعالم کرد با قرارداد
اس��تراتژیک بلندمدت اخیر ،این ش��رکت به
تالش برای نواوری بیش��تر در فناوری نسل
جدی��د ش��بکه G۵ادامه می ده��د تا تجربه
موبایلی مشتریان وریزون را بهبود ببخشد.
طبق اعالم واحد امریکایی سامس��ونگ به
مقامات امریکایی ،قرارداد با وریزون از تاریخ
۳۰ژوئن ۲۰۲۰تا ۳۱دسامبر ۲۰۲۵است.
بن��ا بر امار گ��روه تحقیقات��ی اورو گروپ،
سامس��ونگ س��ال ۲۰۱۹از ب��ازار جهان��ی
تجهیزات مخابراتی ۳درصد س��هم داش��ت
درحالی که هواوی با ۲۸درصد سهم در رتبه
اول قرار داش��ت .همچنین نوکیا ۱۶درصد،
اریکس��ون ۱۴درصد ZTE ،ب��ه میزان ۱۰
درصد و سیس��کو ۷درصد از این بازار سهم
داشتند.
دولت ترامپ ماه گذشته طرح هایی را برای
مزای��ده طیف های امواجی ک��ه پیش از این
ویژه اس��تفاده های نظامی بودن��د را رونمایی
کرد.
اس��تفاده تجاری از این دامنه های امواج در
اواس��ط س��ال ۲۰۲۲اغاز می شود و پوشش
شبکه نس��ل پنجم در امریکا را بهبود خواهد
بخش��ید .از جمله کاربردهای شبکه بی سیم
نس��ل پنج��م ،انتق��ال پرس��رعت ویدئ��و و
خودروهای خودران است.
براس��اس گزارش رویترز ،دول��ت انگلیس
هم در ژوئیه دس��تور داد تجهیزات مخابراتی
هواوی تا پایان ۲۰۲۷به طور کامل از ش��بکه
نسل پنجم این کشور حذف شود و اعالم کرد
به تامین کنندگان جدیدی مانند سامسونگ
الکترونیکس و NECنیاز دارد.
خبر
ایران به صف خودروسازان جهانی می پیوندد
پیروزی رقیب کره ای
در بازار صفحه 13
14
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
بانک و بیمه
کمال اطهاری در گفت وگو با
یادداشت
۵متر خانه
در ازای وام
مسکن
قفل روی قفل بازار مسکن
ارسالن فتحی پور /رئیس پیشین
کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی
در ای��ن روزهایی که ش��رایط اقتصادی
کش��ور مناس��ب نیس��ت یکی از مهم ترین
حوزه هایی که بای��د مورد توجه دولت قرار
بگیرد مسکن اس��ت ،چرا که هر فردی در
جامعه بدون ش��ک با مسئله تامین مسکن
و س��رپناه مواجه اس��ت و متاسفانه شرایط
مناس��بی هم ب��رای تهیه ان ب��رای مردم
عادی و خصوصا قش��ر اس��یب پذیر جامعه
فراهم نشده است.
ما پی��ش و بی��ش از هر عام��ل دیگری
باید مراقب تورم باش��یم ،چراکه این عامل
می تواند تاثیرات بس��یار مخربی بر اقتصاد
کش��ورمان داشته باش��د .بازار س��رمایه و
رونقی ک��ه در این اواخر ش��اهدش بودیم
می توانس��ت نقدینگ��ی ج��اری را کاهش
دهد و ش��دت ت��ورم را نی��ز متعاقبا کمتر
کن��د اما با کمال تاس��ف در ح��ال حاضر
ش��اهد ریزش ه��ای پیاپ��ی در ای��ن بازار
هستیم.
شوربختانه در پی این ریزش های بورس
می بینیم که اموال مردم نیز در حال از بین
رفتن اس��ت؛ اموالی که مردم با سختی ان
را به دست اورده و با هزار امید و ارزو ان را
وارد این بازار کرده بودند پیش چشم ش��ان
نابود می ش��ود و این امر نگرانی های زیادی
را ایجاد کرده اس��ت .حال مس��ئوالن باید
ضمن حفظ و حراست از دارایی های مردم
در بازار سهام ،برای جلوگیری از ورود این
حجم باالی نقدینگی ب��ه بازارهای موازی
اعم از ارز ،مس��کن ،طال و ...نیز اقدام کنند
تا مشکل جدیدی بر مشکالت کشور اضافه
نشود.
بازار مس��کن نیز از جهتی به شدت تحت
تاثیر نرخ تورم قرار دارد و این تس��هیالتی
ه��م که برای خرید مس��کن در نظر گرفته
ش��ده ،اص�لا پاس��خگوی نیازه��ای مردم
نیس��ت و عمال بی فایده است چراکه عمال
حتی یک دهم نرخ واقعی و نهایی مس��کن
مورد نظر را هم پوش��ش نمی دهد؛ پس با
این وام ها کس��ی خان��ه دار و صاحب منزل
نخواهد ش��د ،اما اگر این طرحی که اخیرا
درب��اره ان صحبت هایی ش��نیده ایم (طرح
مس��کن ملی) به درس��تی عملیاتی ش��ود،
می تواند اثرات مثبتی ب��ر این بازار بگذارد
و طبیعتا به دلیل ارزان تر بودن این خانه ها،
امکان خری��د برای م��ردم افزایش خواهد
یافت.
البته مس��ئوالن نباید فراموش کنند که
حت��ی در روند اجرای این طرح نیز نباید از
ارائه تسهیالت مسکن سر باز بزنند ،چراکه
اغلب مردم توان پرداخت هزینه های همان
مسکنی که پیش بینی شده را هم نخواهند
داشت.
متاس��فانه در پی تش��دید روند افزایشی
نرخ تورم شاهد این هس��تیم که اجاره بها،
ودیعه و قیمت مس��کن به طرز چشمگیری
افزای��ش یافت��ه که باعث ش��ده م��ردم با
مشکالت عدیده ای روبه رو شوند.
با این وضعیت باید به فکر کس��انی بود
که با تسهیالت کنونی حتی نمی توانند ،۵
۶مت��ر خانه در مناطق پایین ش��هر تهران
بخرن��د .این وضعیت بازار مس��کن بس��یار
نگران کننده است.
حال اگ��ر بازار س��رمایه نیز به س��قوط
روزافزون��ش ادام��ه ده��د ،بس��یاری از
س��هامداران خ��رد ک��ه عمدت��ا از قش��ر
اس��یب پذیر جامعه نیز هستند با مشکالت
بسیار بزرگ تری مواجه خواهند شد و برای
جب��ران ضررها ،س��رمایه باقیمانده خود را
وارد بازاره��ای م��وازی خواهند کرد و این
امر نیز همانطور که گفته ش��د عاملی برای
افزایش بیش از پیش تورم خواهد بود.
اما ممکن اس��ت اوض��اع از ان هم بدتر
ش��ود ،چراکه بع��د از مدتی ممکن اس��ت
س��رمایه های خارج ش��ده از بازار سهام به
سمت بازار مسکن برود و در نتیجه افزایش
تقاضا قیمت ها نیز باالتر می رود.
از طرفی هم شاهد این هستیم که دولت
در پی ایجاد بازاری باعنوان بورس مس��کن
برامده که ممکن است ایجاد حباب کند و
باعث افزایش بهای ملک در کشور شود.
به نظر می رس��د این طرح��ی که دولت
در دس��تور کار قرار داده چندان پش��توانه
کارشناس��ی ندارد و بیش��تر یک برنامه ای
ش��تابزده اس��ت که به احتمال بسیار زیاد
موجب افزایش قیمت مسکن خواهد شد.
عنوان کرد
گروه بانک و بیمه
editor@smtnews.ir
تس��هیالت مس��کن در دوره ه��ای مختل��ف ب��ا
افزایش هایی همراه ش��ده که با هدف تقویت قدرت
خرید مس��کن اقش��ار مختلف جامعه انجام ش��ده
است؛ اما بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند
افزایش میزان تس��هیالت بانکی تاثیری در افزایش
میزان قدرت خرید م��ردم ندارد و تقریبا در تمامی
مقاطع زمانی منجر به گران تر شدن بهای مسکن در
سراسر کشور شده است.
به اعتق��اد بس��یاری از تحلیلگ��ران اقتص��ادی و
کارشناسان بازار مسکن ،فضای غیرشفاف این بخش
یک��ی از بزرگ ترین موانع رش��د اصولی و همچنین
تقویت قدرت خرید مردم در بازار مس��کن به ش��مار
می رود.
ای��ن گروه از کارشناس��ان دول��ت را مقصر اصلی
به وجود امدن این شرایط می دانند ،چراکه معتقدند
دولت با ایجاد حفره های رانتی و امتیازات غیرقانونی
برای برخی سوءاستفاده کنندگان ،موجبات گسترش
فساد در این بخش را فراهم کرده است.
گروه��ی دیگر از کارشناس��ان این حوزه معتقدند
وض��ع مالیات ب��ر خانه های خال��ی می تواند موجب
کاهش قیمت مسکن شود.
ای��ن رویکرد بارها در مقاطع زمانی مختلفی مورد
توجه مس��ئوالن دولتی و حت��ی نمایندگان مجلس
ش��ورای اس�لامی قرار گرفته اما تا ام��روز طرحی
گف
ت و
گو
دقیق و کاربردی در این زمینه به تصویب نرس��یده
است .اما عده دیگری از کارشناسان بر این باورند که
با چنین اقداماتی قیمت مسکن پایین نخواهد امد،
زیرا به م��وازات ان طرح های��ی مانند فروش متری
مسکن اجرایی می شود که برنامه های دیگر را بی اثر
می کند.
کمال اطهاری اقتصاددان از همین دس��ته است.
وی معتقد است تا زمانی که شفافیت بر بازار مسکن
حاکم نش��ود ،هیچ اقدامی در جهت منافع مردم به
ثمر نخواهد رسید.
ای��ن تحلیلگ��ر اقتص��ادی در گفت وگویی که با
روزنامه
داش��ت ،اجرای ط��رح رهن ثانویه را
یکی از راه های ساماندهی حوزه مسکن دانست و با
تاکید بر تجربه موفق س��ایر کشورها و کارساز بودن
این ط��رح ،ان را یکی از بهتری��ن راه حل های بازار
مسکن در ایران می داند.
در ادام��ه گفت وگوی این اقتصاددان را با خبرنگار
می خوانید.
بهای مس��کن در ایران حدود ۲۰برابر درامد س��االنه یک خانوار متوسط است ،در حالی که حد قابل تحمل ان در جهان حدود ۵
برابر است و این میزان اختالف واقعا قابل درک نیست و از تحمل مردم نیز خارج است
سیستمی که
در حال حاضر
شاهدش
هستیم فقط
یک دور باطل
است که عده ای
راه انداخته اند
و متاسفانه
کارشناسانی هم
داریم که برای
همه فصول و
در همه شرایط
به این اقدامات
تقلبی سرویس
می دهند
باتوج�ه ب�ه گرانی های بی س�ابقه اخیر در
بخ�ش مس�کن ،ش�رایط را چگون�ه ارزیاب�ی
می کنید؟
بخ��ش مس��کن ،بخ��ش بیم��اری اس��ت و این
بیماری هم ناش��ی از توس��عه ران��ت در این بخش
اس��ت که ب��ا تراکم فروش��ی اغاز ش��ده و مقوالتی
مث��ل ارائ��ه تس��هیالت از عه��ده مقابل��ه ب��ا رانت
برنمی ایند.
تراکم فروشی بهای زمین را به حدی افزایش داده
ک��ه اکثریت مردم چون درام��د رانتی ندارند امکان
خرید یا اجاره مسکن را هم ندارند.
ای�ا تس�هیالت بانک�ی می توانن�د ب�رای
خان�ه دار کردن مردم کارس�از باش�ند و عمال
تس�هیالت بانکی چند درصد قیمت یک ملک
را پوشش می دهند؟
اتفاقا دقیقا همین امر تسهیالت را بی فایده کرده،
چراکه بهای مسکن در ایران حدود ۲۰برابر درامد
ساالنه یک خانوار متوس��ط است ،در حالی که حد
قابل تحمل ان در جهان حدود ۵برابر اس��ت و این
می��زان اختالف واقعا قابل درک نیس��ت و از تحمل
مردم نیز خارج است.
اگ��ر این میزان حدود ۵برابر باش��د یک خانواده
متوس��ط می تواند ب��ا اختصاص ح��دود ۳۰تا ۴۰
درص��د درامد خ��ود به راحتی از عه��ده اجاره بها یا
بازپرداخت وام های مربوطه بربیاید.
سیس��تم بانکی نیز ذخیره انچنان��ی ندارد که از
عه��ده پرداخت وام ه��ای کالن براید و تس��هیالت
مناس��بی در اختیار مردم قرار دهد .از طرفی وقتی
بهای مس��کن ب��ه ۲۰براب��ر درامد س��االنه خانوار
می رسد و تسهیالت مناسبی هم در دسترس نیست،
می بینیم خانواده هایی در سطوح متوسط اقتصادی
حت��ی اگر تمام درامد خود را به مس��کن اختصاص
دهن��د ب��از هم ت��وان پرداخ��ت هزینه ه��ای ان را
ندارند.
ح��اال اگر تورم و بی��کاری را هم به این ش��رایط
اضافه کنید ،خواهید دید که بازار مسکن کامال قفل
ش��ده و اقتصاد ایران را نیز قفل کرده اس��ت .یکی
از دالیل اصلی این بن بس��ت هم بنگاهداری بانک ها
در مال ه��ا و برج های لوکس اس��ت که ب��ا روابط و
بازی های فس��ادبرانگیز و معامالت صوری قیمت ها
را ب��اال نگه می دارند و حتی طرحی عجیب و بازاری
جعلی به نام مس��کن متری را هم در این بین مطرح
می کنند که تنها نتیجه ان معافیت خانه های خالی
از مالیات است.
توجه داشته باشید که مثال یک متر از یک برج را
در این بازار جعلی می فروشند ،سپس ادعا می کنند
که این واحدها به فروش رسیده و به همین سادگی
از زیر ب��ار پرداخت مالی��ات خانه ه��ای خالی فرار
می کنند.
اما جالب تر این اس��ت که در بازار خرید و فروش
متری مس��کن ،بانک ه��ا این خانه ه��ا را از یکدیگر
به صورت متری می خرند و به س��ادگی قانون را دور
می زنند.
اجرای چنین طرح عجیبی در هیچ کشوری سابقه
ن��دارد و یک تقلب بس��یار بزرگ اس��ت .در برخی
کشورها سیس��تمی وجود دارد به نام «رهن ثانویه»
که مانع از پولشویی می شود و باعث شفاف تر شدن
بازار مس��کن هم شده است .تعریفی که از این طرح
می توان ارائه داد بسیار مشخص است.
ش��ما وقتی وام خرید مس��کن دریافت می کنید
تعه��د می کنید که طی ۱۰تا ۱۵س��ال این وام را
پس بدهید؛ خب این سیس��تم همان سیستم اوراق
به��ادار اس��ت؛ در نتیج��ه بیمه ها ای��ن اوراق را در
بورس های مختلف به فروش می رسانند.
ب��ه این ترتیب دیگر نیازی به س��پرده گذاری در
بانک ها نیس��ت و مردم مجبور به انباشتن پول خود
در بانک ها نیس��تند ،چراکه بانک ها از طریق فروش
این اوراق منابع الزم را به دست می اورند.
ای��ن اوراق حت��ی در س��طح جهانی ب��ه فروش
می رس��ند؛ مثال ای��االت متحده امری��کا اوراق رهن
ثانویه را به چین می فروشد.
خ��ب از ای��ن طری��ق نقدینگی به صورت س��الم
جذب می شود و مردم نیز اسیبی نمی بینند ،اما اگر
سیستم رانتی باشد و شغلی هم در کار نباشد دیگر
وامی نمی توان گرفت.
ح��اال فرض کنی��د وام ه��م گرفته ش��ود؛ با این
قیمت های باال ( ۲۰برابر درامد ساالنه خانوار) دیگر
کسی حتی نمی تواند مسکن اجاره کند چه برسد به
خرید .به همین دلیل است که معتقدم بازار مسکن
در ایران قفل شده است.
ح��اال فرض کنید این طرح ه��ای عجیب و غریب
و متقلبانه هم اجرا ش��ود که دیگ��ر قفل روی قفل
زده می ش��ود و این گره ک��ور دیگر به هیچ وجه باز
نخواهد شد.
برای مثال در همین طرح مسکن متری شما یک
متر از مسکنی را می خرید که اصال نمی دانید کجای
این مملکت قرار دارد؟! اتفاقا چنین طرح هایی فقط
و فقط علیه بورس عمل خواهند کرد و قطعا موجب
شکستن بورس می شوند.
باید توجه داش��ت که چنی��ن اقداماتی را عده ای
طرح ریزی می کنند تا از اساس مالیات ندهند .خب
چرا اصال مالیات وض��ع می کنید که این گونه ان را
دور بزنید؟
ایا س�ازکار رهن ثانویه تاکن�ون در ایران
اجرایی شده است؟
این طرح از س��ال ۱۳۵۴در ایران مطرح ش��ده و
مجتمع های اکباتان به نوعی حاصل اجرایی ش��دن
رهن ثانویه هس��تند که توس��ط س��ازمان برنامه و
بودجه وقت نیز پشتیبانی شد.
در وهله اول تس��هیالتی برای س��اخت این پروژه
اختصاص یافت ،س��پس اوراق را به بانک س��پردند
و دیدی��م که دوباره همان میزانی که تخصیص داده
شده بود ،به سیستم بازگشت.
از هم��ان روز تا به حال بارها مس��ئله رهن ثانویه
مطرح ش��ده اس��ت .حتی در برنامه اول توسعه هم
روی این طرح بحث ش��د اما متاسفانه ان را اجرایی
نکردن��د و بعده��ا دیدیم که تراکم فروش��ی را اجرا
کردند.
البت��ه نباید فرام��وش کرد که اگ��ر طی اجرایی
ک��ردن برنامه ره��ن ثانویه هم حب��اب ایجاد کنند
و تراکم فروش��ی نیز ادامه داش��ته باشد ،اسیب های
جدی به اقتصاد وارد می ش��ود؛ اما در اغلب کشورها
۲۰تا ۵۰درصد تولید ناخالص داخلی از همین راه
اوراق رهن ثانویه تامین می شود.
پ�س به نظر ش�ما تکلی�ف ما ب�ا مالیات بر
خانه های خالی چیست؟
به نظر من با این اوصاف بهتر اس��ت اصال مالیاتی
برای خانه ه��ای خالی وضع نش��ود .در این صورت
حداق��ل مناب��ع و وق��ت کمت��ری صرف می ش��ود
و قیمت مس��کن ه��م بی��ش از این افزای��ش پیدا
نمی کند.
متاسفانه برخی نمایندگان مجلس شورای اسالمی
فکر می کنند که اولین بار به ذهن همین نمایندگان
رسیده که مالیات بر خانه های خالی وضع کنند و تا
چ کس اجرای چنین قوانینی به فکرش
به ح��ال هی
خطور هم نکرده است.
البته ش�ورای نگهبان ه�م طرح مجلس را
رد کرد.
بله؛ همینطور اس��ت .احتم��اال عقالیی به اعضای
ش��ورای نگهبان گفته اند که چنین طرحی کارساز
نخواهد ب��ود ،ام��ا می بینیم که برخ��ی نمایندگان
دس��ت بردار نیس��تند و همچن��ان ب��رای تصویب و
اجرای این طرح پافشاری می کنند.
در حالی که یک نفر باید به این گروه از نمایندگان
مجلس بگوید ش��ما اگر واقعا نگران حوزه مس��کن
هس��تید ،بهتر اس��ت جلوی فروش متری مسکن را
بگیرید تا مش��کالتی که پیش تر نیز ذکر شد پیش
نیاید.
خب همینطور می ش��ود ک��ه می بینیم قفل روی
قف��ل زده و اقتصاد م��ا روز به روز با گ��ره کورتر و
بزرگ تری مواجه می شود.
ح��اال اقایان مجلس در دوره ه��ای قبلی و همین
دوره می گوین��د بخش مس��کن لکوموتی��و اقتصاد
اس��ت .در هیچ اقتصاد نئوکالسیکی چنین شعاری
داده نشده است؛ چه برس��د به اینکه چنین حرفی
در عص��ر اقتصاد دانش بنیان و جهانی ش��دن گفته
شود.
با چنین ش��عارهایی می بینیم ک��ه مالیات هم بر
مسکن بس��ته می شود .خب این حرف ها و اعمال با
یکدیگر تناقض دارند و می بینیم که دم خروس هم
بیرون می زند.
در یک سیس��تم س��الم که بهای مسکن و زمین
رانتی نیست ،همان تولیدکنندگان مصالح می توانند
مسکن های تولید شده را خریداری کنند .این بحث
یک��ی از قواعد س��اده اقتصاد کالن اس��ت اما وقتی
بحث تراکم فروش��ی در میان باش��د ،اجرای چنین
طرح هایی غیرممکن می شود.
به همین دالیل در کش��ورهایی که بهای مس��کن
رانتی نیس��ت ،تس��هیالت مس��کن را حت��ی تا ۹۰
درصد بهای ملک باال می برند؛ دلیلش این است که
بخش ه��ای دیگر را س��امان داده اند و یک مجموعه
سالم و کارامد در حال کار کردن هستند.
ایا اقتصاد دانش بنیان می تواند این شرایط
را بهبود بخشد؟
اگ��ر می بینی��د که در کش��ورهای دیگ��ر چنین
سیس��تمی به خوبی فعالیت دارد ،به این دلیل است
که سیس��تم اموزشی این کشورها خصوصی نیست
و می توانن��د کارگ��ران را اموزش دهن��د تا در این
سیس��تم بتوانند به خوبی کار کنند و بازدهی داشته
باشند.
البته باید توجه داش��ته باش��ید چنین سیستمی
در ش��رکت های دانش بنیان واقعی می تواند کارساز
باش��د؛ نه ای��ن سیس��تم متقلبانه ای که م��ا امروز
درگیرش هستیم.
البت��ه ش��رکت های ما قاب��ل احترام هس��تند و
مخاط��ب م��ن انها نیس��تند .حرف من این اس��ت
ک��ه دول��ت نمی تواند اس��م یک ش��رکت علمی را
دانش بنیان بگذارد؛ این یک تقلب است.
حاال جالب اینجاس��ت که به چنین ش��رکت هایی
وام ۴درصد می دهند اما به شرکت های دانش بنیان
واقعی وام های ۲۰درصد داده می شود.
خب با این روند طبیعی اس��ت که مثال ش��رکتی
مانند ارج ورشکست شود.
کارگ��ری که در ارج کار می کند تا با سامس��ونگ
ب��ه رقابت بپ��ردازد را بای��د ام��وزش داد .تمام بار
این ام��وزش را که نمی ش��ود به گردن ش��رکت ها
انداخت.
اگر ش��ما به مدل ه��ای توس��عه بی توجهی کنید
نمی توانید انتظار داش��ته باش��ید که با یک مالیات
بس��تن بتوانید مثال مش��کل مس��کن را حل کنید.
برخ��ی نماین��دگان مجل��س گفتند طرح مس��کن
اجتماعی از س��وئد گرفته ش��ده و ب��ه همین دلیل
ب��ا ان مخالفت می کنند ام��ا در عوض مالیات برای
خانه های خالی در نظر می گیرند! این ش��رایطی که
پیش اورده اند خنده دار است.
جالب اینجاس��ت که اگر با این اف��راد مقابله هم
بشود می گویند عده ای می خواهند مانع شفاف سازی
ش��وند ،اما کسی نمی گوید اگر به دنبال شفاف سازی
هس��تید ،پس چرا جلوی رهن ثانویه را گرفتید؟ در
زمان وزیر پیشین دقیقا همین اتفاق افتاد و دیدیم
وقتی به تراکم فروشی اعتراض شد ،به سرعت جلوی
طرح رهن ثانویه هم گرفته شد.
در بورس هم قرار بود س��هام شرکت های سازنده
مس��کن را به مردم بفروش��ند اما جل��وی ان را هم
گرفتند؛ خب چنی��ن اقداماتی معن��ادار و با اصول
شفاف سازی بازار مغایر است.
این ش�فافیت در ب�ازار چگون�ه قابل اجرا
است؟
شفافیت یعنی ش��ما شرکتی دارید و تولیدکننده
هس��تید و مردم هم از ش��ما خرید می کنند؛ به این
ش��رط که شما از رانت اس��تفاده نکرده باشید ،مثال
زمین و مصالح غیررانتی باشند.
در این صورت اس��ت که مردم هم مسکن ارزان تر
به دست شان می رسد و هم این برج های فوق لوکس
و خالی ساخته نمی شوند.
از طرف��ی هم ع��ده ای می توانند از ای��ن خرید و
ف��روش غیررانتی منتفع ش��وند که برای رس��یدن
به این رویه روش��ن و ش��فاف یکی از بهترین راه ها
پیاده سازی طرح رهن ثانویه است؛ نه این طرح های
موهومی که اقایان می گویند.
ای��ن طرح ها فقط و فقط باع��ث ایجاد حباب در
بازار مس��کن می شوند و مردم نیز روز به روز بیشتر
ضرر می کنند.
سیس��تمی که در حال حاضر ش��اهدش هستیم
فقط یک دور باطل اس��ت که عده ای راه انداخته اند
و متاس��فانه کارشناس��انی هم داریم که برای همه
فص��ول و در همه ش��رایط به این اقدام��ات تقلبی
سرویس می دهند.
این دس��ت افراد در تمامی کابینه ها هم هستند و
بعد از اینکه کار به مش��کل می خورد و انتقادات باال
می گیرد بالفاصله اس��تعفا می دهند و می گویند به
اندازه کافی بازارسپاری صورت نگرفته است.
تمام اصول و قواعد برنامه های جامع را نیز زیر پا
می گذارند و یک سری شعبده بازی هایی را جایگزین
برنام��ه جام��ع می کنند .من نام این دس��ت افراد و
کارشناس��ان را «ش��عبده بازانی برای همه فصول»
می گذارم.
پس از دی�د ش�ما ارائه تس�هیالت بانکی
و افزای�ش س�قف ای�ن تس�هیالت در چنین
سیستمی کارساز نخواهد بود؟
بله؛ همینطور اس��ت .اصال نه تنها ش��رایط را بهتر
نخواهد کرد ،بلکه ممکن اس��ت به مش��کالت بازار
مسکن هم اضافه شود.
ما دائم قف��ل روی قفل می زنیم و به همین دلیل
اس��ت که چنین ش��رایطی را تجربه می کنیم .واقعا
تنها بازنده این اوضاع مردم عادی هس��تند که روز
به روز قدرت خرید و حتی اجاره مسکن را از دست
می دهند. صفحه 14
15
شنبه
22شهریور 1399
23محرم1442
12سپتامبر 2020
شماره 1608
پیاپی 2926
بورس
یک بازار و هزار تردید
گروه بورس
editor@smtnews.ir
طرح :ایدا فریدی
طرح فروش متری مس��کن در بازار س��رمایه منتقدان و مدافعان سرس��ختی دارد که اتفاقا هر دو طیف با
تکیه بر امر شفافیت ،طرح خود را بر دیگری ارجح تر می دانند .ظاهرا دولت نیز قصد دارد با موافقان اجرای
این طرح هم داستان شده و همزمان با ریزش های اخیر بازار بورس تهران ،جان تازه ای به این حوزه ببخشد.
به اعتقاد بس��یاری از کارشناس��ان اقتصادی و تحلیلگران بازار سرمایه ،راه اندازی بورس مسکن یک طرح
ناپخته و غیرکارشناسی است که موجب مشکالت زیادی از جمله فرارهای مالیاتی برای صاحبان و سازندگان
عمده امالک در سراس��ر کش��ور خواهد شد .اما موافقان اجرای این طرح برخالف نظر منتقدان بر این باورند
ایجاد بورس مسکن و عرضه امالک در بازار بورس و اوراق بهادار می تواند باعث شفاف سازی بازار مسکن در
کشور شود که در نهایت منجر به کاهش قیمت ها نیز خواهد شد.
رویکرد دولت چیست؟
انطور ک��ه از اظهارات مس��ئوالن دولت��ی و مدیران
س��ازمان بورس بر می اید ،دولتی ه��ا همچنان به دنبال
ایج��اد این ب��ورس به عنوان یک ب��ازار جدید در بورس
هس��تند ک��ه بت��وان در ان امالک مس��کونی ،تجاری،
صنعت��ی و ...را به صورت س��هامی و برای خرید فعاالن
ب��ازار س��رمایه به فروش رس��اند .هرچند بارها ش��اهد
ب��ه تاخیر افت��ادن اجرای این ط��رح بوده ایم اما به نظر
می رسد دولتی برای اجرای این برنامه عزم خود را جزم
کرده باشد.
پدیده شرکت های ابرتوسعه دهنده
علی رحمانی ،مدیرعامل پیشین سازمان بورس و اوراق
بهادار با تاکید بر مشکالت بازار مسکن در کشورمان به
گف��ت :در بازار مس��کن تقاضای زی��ادی داریم
که براورده نش��ده است و مش��کالت بزرگی
ه��م در زمینه اجاره خان��ه داریم که مردم را
با مش��کالت زی��ادی مواجه کرده اس��ت .در
جهان پدیده ای به نام ش��رکت های توسعه گرا
( )developerی��ا ب��زرگ توس��عه دهنده ها
( )master developerداری��م ک��ه در
بورس تامین مالی می کنند ،برای مثال ام مال
در ام��ارات متح��ده عربی یکی از همین ش��رکت های
توس��عه دهنده اس��ت که هم ساخت وس��از و هم تامین
مال��ی در بورس را انج��ام می دهد .رحمان��ی در ادامه
اف��زود :بورس ،فرابورس و س��رمایه گذاران این بخش ها
اقبالی چندانی به این دس��ت شرکت ها نشان نداده اند.
ای��ن امر نی��ز به دلی��ل پیچیدگی هایی ک��ه در صنعت
ساخت وساز شاهد ان هستیم و ریسک هایی
که در زمینه هزینه های مصالح و ...وجود دارد
و همچنی��ن طوالنی ب��ودن دوره های اجرای
پروژه ه��ا رخ داده اس��ت .از یک س��و تامین
سرمایه مس��کن به دلیل مجوزی که به بانک
مس��کن داده شده و مقررات بانک مرکزی به
بن بست خورده و از سوی دیگر ،قانون برنامه
ششم این ش��رایط را پیچیده تر کرده است .این استاد
دانشگاه الزهراء ضمن اشاره بر لزوم تامین مالی هر چه
سریع تر پروژه ها به صمت گفت :این در حالی است که
ما حجم زیادی از پروژه های زیرس��اختی داریم که نیاز
به تامی��ن مالی دارند و به اعتقاد م��ن باید از ابزارهای
جدید و متفاوتی برای تامین منابع این پروژه ها استفاده
کنی��م .مثال در بحث تامین مالی یک پروژه احداث راه،
نمی توانیم اوراق مشارکت ۱۸درصد منتشر کنیم تا هر
۳ماه به ما س��ود بده��د .در این باره باید اوراقی با کوپن
صفر منتش��ر کنیم که با تنزیل فروخته ش��وند ،چیزی
که در اس��ناد خزانه دیده بودیم .این مس��ئله در جهان
هم پیش��ینه دارد .مثال در برخ��ی بورس های خارجی
اوراق ه��زار دالری را ۶۰دالر می فروش��ند که به تدریج
به سوددهی می رس��د ،بدون اینکه در جریان نقدینگی
پروژه تاثیری گذاشته باشد .از همین رو معتقدم در این
زمینه ه��ا باید طراحی های مالی خاص و جدیدی انجام
ش��ود و این نیازها را از طری��ق راه اندازی بورس امالک
پاسخگو باش��یم .به همین دلیل نظر من نسبت به این
امر کامال مثبت است.
بورس مسکن می تواند گره گشا باشد
نیاز به نواوری در بخش مسکن
مدیرعامل پیش��ین س��ازمان بورس با گره گشا خواندن بورس امالک عنوان کرد :در حال حاضر طرح بازسازی بافت های فرسوده با عنوان
«بازافرینی ش��هری» مطرح و تقریبا ۱۲هزار میلیارد تومان نیز برای ان بودجه پیش بینی ش��ده اس��ت اما متاسفانه شاهدیم که این پروژه
به دلیل عدم تامین مالی پیش نمی رود .در این میان ،شاید بورس امالک بتواند این گره ها را باز کند و کمک رسان برای حل این مشکالت
بازار و پروژه های ناتمام باش��د .حتی می تواند به صنعتی س��ازی ،استانداردسازی ،انبوه سازی و تسریع سازی کمک کند ،چون مشکل مهم ما
طوالنی ش��دن دوره ساخت وس��از مسکن است که به مشکل بزرگی تبدیل شده است و به طور مستقیم باعث افزایش قیمت تمام شده ملک
می شود .البته ارزان سازی هم باید مورد توجه باشد مثال در سایر بورس های جهان شرکت هایی با عنوان شرکت های اجا ره دهی طراحی شده
که مش��خصا در حوزه های گوناگون امالک فعالیت می کنند .برای مثال ،ش��رکت های اجاره دهی امالک مس��کونی ،صنعتی ،بیمارستان ها،
هتل ها و ...فعالیت می کنند .این شرکت ها می توانند نظم و نظامی در این بازار ایجاد کنند که درحال حاضر به شدت به ان نیاز داریم.
رحمانی در ادامه عنوان کرد :با طراحی و اجرای ش��رکت های اجاره دهی ،مردم نیز می توانند
وارد سازکار سرمایه گذاری در بخش مسکن شوند .این شرکت ها کامال با طرح هایی که تاکنون
اجرا شده تفاوت دارند و در کشورهای دیگر نیز امتحان خود را پس داده اند .این شرکت ها مدل
ارزیابی و گزارشگری کامال متفاوتی دارند و این امر دقیقا همان چیزی است که ما به ان احتیاج
داریم .البته ممکن اس��ت این ویژگی ها برای کارگزاران یا س��هامداران چندان مهم نباشد اما اگر
یک نهاد تخصصی مانند بورس امالک داش��ته باش��یم تا به صورت حرفه ای روی ان کار کند یا
یک شاخص امالک طراحی کنیم ،مثل انچه در امارات متحده عربی اجرایی شده ،می تواند در
زمینه مسکن کامال گره گشا باشد و اتفاقا به نفع مردم عادی هم خواهد بود.
بورس مسکن با بورس امالک و مستغالت فرق دارد!
حمید رضاپور ،کارش��ناس بازار سرمایه در گفت وگو
با
به تفاوت بین بورس مسکن با بورس امالک
و مس��تغالت اش��اره و اظهارکرد :ط��رح جدیدی که
به عنوان بورس مس��کن اعالم ش��د به نوع��ی ایجاد و
تقویت صندوق های س��رمایه گذاری ساختمان و زمین
اس��ت که با بورس امالک و مس��تغالت تف��اوت دارد.
انچه از صحبت های مسئوالن دولتی بر می اید ،عمده
وظیف��ه بورس امالک و مس��تغالت بیش��تر به فروش
دارایی های مازاد در شرکت های دولتی مربوط می شود
در حالی که بورس مسکن یا همان صندوق های زمین
و س��اختمان با همکاری س��ازمان بورس و وزارت راه
و شهرس��ازی ،ق��رار اس��ت پروژه ه��ای حمل ونقل و
س��اختمانی را در بورس ارائ��ه کند .اما این طرح هنوز
به مرحله اجرا نرس��یده و در انتظ��ار اصالح ایین نامه
از س��وی دولت اس��ت .چیزی که تاکنون اعالم ش��ده
این است که پروژه های حاضر در بورس کاال
به صورت هر یک مترمربع ،یک س��هم ارائه
می شوند.
به گفته کارشناسان سهم بخش مسکن در
اقتصاد ملی حدود ۳۵درصد بوده و براساس
اص��ل ۳۱قانون اساس��ی ،دول��ت مکلف به
تامین مسکن مردم است .در بورس امالک و
مستغالت و امتیازات ،صندوق های مختلف و طرح های
متری مس��کن وجود دارد ک��ه عالقه مندان با توجه به
مبلغ سرمایه گذاری خود ،می توانند هر ساله بخشی از
منابع خود را به متراژ تبدیل کنند.
قرار بر این اس��ت که در بورس امالک و مستغالت،
اوراق مختلفی مانند «صندوق های زمین و ساختمان»
و «طرح ه��ای فروش متری» طراحی ش��ود .همچنین
براس��اس مصوبه هیات وزیران تمام��ی مجموعه های
دولت��ی می توانن��د ب��ا قیمت کارشناس��ی،
دارایی های خود را تبدیل به اوراق کنند و این
اوراق ،قیمت گذاری و قابل معامله تا انتهای
طرح خواهد ب��ود .دارندگان اوراق می توانند
ملک ش��ان را براس��اس م��دل قیمت گذاری
تحوی��ل بگیرن��د یا به اف��راد دیگ��ر واگذار
کنند .این کارش��ناس ب��ورس اوراق بهادار
ب��ا تاکید ب��ر مثبت بودن طرح بورس مس��کن و لزوم
نظارت قوی بر این بخش گفت :از منظر تاثیر این طرح
بورس��ی بر اقتصاد کشور ،با توجه به اینکه کشور چند
سالی است حوزه ساخت وس��از مسکن در رکود به سر
می برد ،اجرایی ش��دن فعالیت این صندوق ها می تواند
انگیزه ای برای فعالیت ها در این حوزه باشد اما متولیان
امر بای��د در حوزه نظارتی ،بازوهای��ی قوی را طراحی
و فعال کنند تا به مرور ش��اهد ش��کل گیری گونه های
گوناگون فساد در این حوزه نباشیم .اگر بورس مسکن
به درس��تی س��اماندهی و مدیریت ش��ود ،افرادی که
به دنبال خرید خانه هستند اما توانایی ندارد می توانند
به مرور با خرید متراژهایی پایین از واحدهای مسکونی
ب خانه شوند .رضاپور
در اینده ای نه چندان دور صاح
با اش��اره ب��ه انتقاداتی که از این طرح انجام ش��ده به
خبرن��گار
گفت :البت��ه مخالفت هایی نیز با این
طرح ش��ده که بیش��تر به دلیل ترس از افرایش قیمت
هر مترمربع مسکن در س��ایه فروش متری امالک در
بورس کاالس��ت .باید توجه داشت که درصورت فراهم
بودن ش��رایط رقابتی و غیردستوری می توانیم به تاثیر
مثبت این طرح بر حوزه مس��کن امیدوار باشیم .البته
همان طور که پیش تر اشاره شد ،مسئله نظارت بر این
برنامه نیز بس��یار مهم اس��ت و نبای��د از دید مدیران
پنهان بماند.
اگر یک نهاد
تخصصی
مانند بورس
امالک داشته
باشیم یا یک
شاخص امالک
طراحی کنیم،
مثل انچه در
امارات متحده
عربی اجرایی
شده ،می تواند
در زمینه
مسکن کامال
گره گشا باشد
سخن اخر
این مس��ئله که هنوز انتقادات اقتصاددانان و کارشناسان بورسی از سوی
مس��ئوالن دولتی پاس��خ داده نش��ده و ابهامات زیادی در این زمینه وجود
دارد ،خود یک امر بسیار مهم و نگران کننده است .اما انچه اهمیت موضوع
را بیش��تر می کند این اس��ت که تا به حال در هیچ کشوری چنین طرحی
(بورس مس��کن) به اجرا در نیامده و در واقع مانند جعبه ای در بس��ته است
اموزش
به طورکل��ی دو تیپ س��رمایه گذار در بازار داریم که ش��امل
س��رمایه گذاران حقیقی و حقوقی است .سرمایه گذاران حقیقی
افرادی هستند که اقدام به دریافت کد معامالتی کرده و سپس
به خرید و فروش س��هام مش��غول می شوند ولی سرمایه گذاران
حقوقی شرکت های ثبت شده ای هستند که از طریق شرکت ها
اقدام به دریافت کدبورسی می کنند .شرکت های سرمایه گذاری،
ش��رکت های س��بدگردانی ،صندوق ه��ای س��رمایه گذاری،
کارگزاری ه��ا و ...ازجمله نهادهای فعال مالی در بازار س��رمایه
به ش��مار می این��د .برخالف س��رمایه گذاران حقیقی که به طور
عم��ده دیدگاه کوتاه مدت دارن��د .حقوقی ها برعکس حقیقی ها
به همه سهام های موجود در بازار حتی اگر از رشد انها مطمئن
باش��ند ،نظر ندارند .انها معموال چند س��هم را زیر نظر دارند و از
تمامی حقایق بنیادین و تکنیکال انها به خوبی اگا ه هس��تند و
معموال در س��اختار این ش��رکت ها حضور دارند و به طور اولی تر
در تصمیمات انها تاثیرگذارند .انها معموال تمایل دارند روند نرخ
که امکان دارد هر اتفاقی پس از گشودن ان رخ دهد .شاید به تعویق افتادن
اجرایی کردن این طرح به دلیل تردید از عملیاتی کردن ان باشد اما با توجه
به اظهارات مسئوالن سازمان بورس به نظر می رسد دولتی ها کمر به ایجاد
این بازار جدید در بورس تهران بسته اند.
برخی کارشناس��ان نکته مهم در راه اندازی بورس مسکن را سرمایه اولیه
بسیار باالی این بازار در مقایسه با دیگر بورس های فعال در کشور می دانند.
طبق نظرات مطرح شده سرمایه اولیه بورس مسکن افزون بر ۵هزار میلیارد
تومان اس��ت ،این سرمایه در مقایسه با سرمایه ۲۰۰میلیارد تومانی بورس
و ۱۴۰میلیارد تومانی فرابورس بس��یار زیاد اس��ت و می توان گفت با دیگر
بورس های فعال در کشور غیرقابل مقایسه است.
خرید و فروش حقوقی؛ نشانه رشد یا ریزش سهم
سهم را بنا به دالیل متفاوت در اختیار داشته باشند.
نس��بت حقوقی ه��ا در معام�لات به دو بخش عمده تفس��یر
می شود:
وجود حقوقی (یا حقوقی بیش��تر) در بخش فروش نس��بت
به خرید« ...نش��ان دهنده ایجاد ظرفیت رش��د سهم پس از یک
نزول کوتاه»
وجود حقوقی (یا حقوقی بیش��تر) در بخش خرید نس��بت به
فروش« ...نش��ان دهنده ایجاد ظرفیت جهت افت س��هم پس از
یک رشد موقت»
به عن��وان مث��ال ،هنگامی که حقوقی ها در ص��ف فروش قرار
داشته باشند (یا نسبت انها بیشتر از حقوقی های خریدار باشند)
و حجم معامالت انها بیشتر از ۱۵درصد باشد ،نشان دهنده ادامه
روند رشد است( .البته به شرطی که ازنظر نسبت کلی خریداران
«حقیق��ی» به فروش��ندگان «حقیقی» در وضعیت روند مثبت
قرار داشته باشیم).
تفسیر این تعبیر چیست؟
ظاهرا حقوقی هنگامی که سهمی را می فروشد ،در حال خروج
از س��هم به دالیل اقتصادی منفی اس��ت و این به معنای ایجاد
ترس در بازار درباره احتمال ریزش یا کند ش��دن روند صعودی
س��هم اس��ت ،پس فروش سهم ازسوی س��ایرین اغاز و عرضه
زیاد می ش��ود؛ درنتیجه تقاضا کم ش��ده و ریزش یا کند ش��دن
روند صعودی س��هم اغاز می ش��ود؛ اما حقیقت پشت پرده این
اس��ت که در بیش��تر مواقع حقوقی ها به صورت کد به کد سهم
عرضه ش��ده خود را به حقیقی هایی که اعضای همان س��ازمان
حقوق��ی هس��تند ،واگذار می کنن��د و س��پس منتظر حرکت
اثرگذارشان ،در بازار می شوند و هنگامی که نرخ سهم به سطوح
پایین تر افت کرد یا ایس��تا شد ،شروع به جمع اوری سهم کرده
و از این مهم ۲هدف را دنبال می کنند؛ درصد مالکیت خود به
روی سهم را با خرید ارزان تر (با توجه به تعداد سهمی که قبال
به حقیقی های وابس��ته خودشان فروخته اند و درواقع خودشان
۴نف��ر از امضاکنندگان نامه ۲۵نفر پژوهش��گر
مالی و اقتصادی ،در یادداش��تی به تبیین دالیل
وضعی��ت فعل��ی ب��ورس و بایده��ا و نبایده��ای
سیاس��ت گذاری در این ش��رایط پرداختند .امیر
کرمانی ،علی مروی ،سیدعلی مدنی زاده و صادق
الحس��ینی در این یادداش��ت سیاس��ت گذار را از
دخالت های دس��توری در بازار بر حذر داش��ته و
کاهش مداخالت قیمتی در بازار محصول را تنها
راهکار واقعی حمایت از بورس دانستند.
ش��اخص کل ب��ورس تهران از ابتدای س��ال تا
۱۲ش��هریور ۲۱۸درصد رشد داشت .در بازه ۱۰
س��اله هم رشد ش��اخص کل ۸۷۰۰درصد بوده
ک��ه نش��ان از یک بازدهی باال در ای��ن بازار دارد.
حتی رش��د دالری این بازار در ۱۰سال اگذشته
۲۱۵درصد ب��وده در حالی که در همین دوره (تا
۱۲ش��هریور )۹۹رشد دالری بازارهای جایگزین
مانند مس��کن منف��ی ۱۱درصد و ب��ازار طالی
جهانی با همه فراز و نش��یب ان ،فقط مثبت ۵۵
درصد بوده است!
عوام��ل متعددی در این رش��د س��ریع مطرح
هس��تند که در این زمینه به اختصار می توان به
موارد زیر اشاره کرد:
رش��د حجم نقدینگی که در این مقطع به طور
عمده از ناحیه کس��ری بودجه ایجاد ش��ده بود،
همیش��ه موتور بازارهای دارایی در اقتصاد ایران
بوده و هست .این رشد در کنار نرخ بهره حقیقی
بسیار منفی (نرخ سود منهای تورم) در سال های
۹۷و ۹۸و ۹۹که در اقتصاد ایران کم نظیر بوده
یک��ی از مهم تری��ن دالیل ایجاد حب��اب در بازار
دارایی ها به شمار می رود.
از س��وی دیگر ،اقدامات درس��ت برای محدود
کردن تراکنش های بانک��ی (در قالب برنامه های
مب��ارزه ب��ا پولش��ویی و فرات��ر از ان) هم جلوی
بس��یاری از اقدامات س��فته بازانه در سایر بازارها
به وی��ژه ب��ازار ارز را گرف��ت و بخ��ش عمده ای از
تقاضای س��فته بازانه ناش��ی از دو عامل باال را به
بازار بورس منتقل کرد.
اما ایرادات س��اختاری این ب��ازار مانند درصد
ش��ناوری پایین و به اصط�لاح کمبود دارایی در
بازار بورس سبب شد این حجم تقاضا با عرضه ای
محدود روبه رو ش��ود .در کنار این ،وجود مقررات
بیش از حد در بورس مانند دامنه نوسان ۵درصد
و حجم مبنا و ...و نیز عدم واکنش به موقع ارکان
تنظیم گر بازار س��بب ش��د با تشدید ۳عامل باال
بزرگ تری��ن دور خودفزاینده مثبت در دهه های
اخیر اقتصاد ایران برای بیش از ۸ماه در سال های
۹۸و ۹۹در بورس تهران شکل گیرد.
از س��وی دیگ��ر ،ارزش گ��ذاری پایین تاریخی
بورس در دهه های گذش��ته در ایران نیز می تواند
یکی از عوامل رشد اخیر باشد .اما نکته اصلی ان
است که فقط زمانی می توان به میزان اهمیت این
عام��ل پی برد که نرخ به��ره حقیقی بیش از حد
منفی نباش��د و مش��کل محدودیت شدید عرضه
دارایی ها نیز از بین برود.
در ای��ن دوره ،هش��دارهای متعدد نس��بت به
افزایش ریسک های سرمایه گذاری در بازار سهام
و احتم��ال کاهش جدی ش��اخص داده ش��د .از
جمله این هش��دارها ،نامه ۲۵پژوهش��گر مالی و
اقتصادی بود.
چه نباید کرد؟
.۱ابعاد بورس ما درحال حاضر بس��یار بزرگ تر
از ان است که در صورتی که قیمت تعادلی سهام
ش��رکت ها از قیمت فعلی انها کمتر باشد بتوان با
حمایت های دس��توری و مقطعی برخی بازیگران
حقوقی از افت بیشتر ان جلوگیری کرد.
.۲حمایت های دس��توری از سهام های خاص
–به ویژه س��هام های شاخص ساز -فقط منجر به
تعویق فرایند اصالح قیمت های نس��بی سهام ها
می شود و به زیان کل بازار خواهد بود.
.۳نباید با ایجاد محدودیت های بیش��تر جلوی
اصالح قیمت ها را گرفت .هر افزایش محدودیتی
مانند افزایش حجم مبنا یا کاهش دامنه نوس��ان
س��بب کاهش نقدش��وندگی بازار ش��ده ،فرایند
فزاینده کاهشی و سقوط را تقویت می کند .
چه باید کرد؟
مالک سهم هستند) ،باالتر می برند.
علت خرید حقوقی ها
گاه��ی ممکن اس��ت ببینید که حقوقی در یک س��همی در
یک محدوده معین خریدار باش��د .این ممکن اس��ت دو معنی
داشته باشد .معنی اول این است که ان حقوقی سهام شرکت را
ارزش گذاری کرده و به این نتیجه رسیده که محدوده های فعلی
برای خرید سهم مناسب است و به همین دلیل شروع به خرید
سهم می کند اما سوال اصلی اینجاست که ایا تحلیل ان شرکت
حقوقی درباره سهام شرکت درست است یا خیر.
بنابراین هنگامی که فروش حقوقی قوی می بینید بیشتر ان را
به س��یگنال خرید تعبیر کنید تا فروش (پس از اندکی تحمل
نزول احتمالی بازار) ،و همگام با بازار در روزهای اینده شروع به
خری��د نمایی��د تا در زمان چرخش (اگر روند در حال نزول بوده
اس��ت) یا هنگام ادامه رشد (اگر روند مثبت بوده است) ،همگام
با همان حقوقی ،کسب سود کنید.
.۱تنه��ا راه��کار واقعی حمای��ت از بورس ،کم
ک��ردن و کن��ار گذاش��تن مداخ�لات در قیمت
محص��ول نهایی و در نتیجه افزایش س��وددهی
شرکت هاست.
.۲کاهش محدودیت ها بر رش��د صندوق های
س��بدگردان (و نه درامد ثابت) و در مقابل منوط
ش��دن هرگونه رش��د صندوق ه��ای درامد ثابت
ب��ه خری��د اوراق قرضه ی دولتی .ای��ن امر منجر
ب��ه ایجاد پرتف��وی متنوع برای س��رمایه گذاران
می شود و در نتیجه از رفتارهای هیجانی در بازار
می کاهد.
.۳جلوگی��ری از رانت ه��ای فنی ایجادش��ده
مانند س��رخطی زدن که س��بب می شود عده ای
با دسترس��ی های خاص بتوانن��د زودتر از بقیه از
بازار منفی خارج ش��ده و فرصت های برابر بازار را
از بین ببرند.
از فضای مجازی
ایا دولت بورس مسکن را ایجاد می کند؟
کاهش مداخالت قیمتی
تنها راهکار حمایت از بورس صفحه 15
شنبه
کارتون روز
22شهریور 23 -1399محرم 12 - 1442سپتامبر -2020شماره-1608پیاپی2926
عاطفه برزین -روان ش�ناس ش�خصیت و مربی
سلامت زایی :مطلبی طنز (حق الفح��ش) در روزنامه
«صمت» باعث ش��د یادم به این مطلب سال های پیش
بیفتد که:
واژه ها نفس می کشند ،جان دارند و پیام .بعضی هاشان
حرم��ت هم دارند ،بعضی ها نه؛ که اصال جایش��ان میان
نفس های پاک نیس��ت ،بو می دهن��د؛ بوی تاریکی های
نمور ترش��یده .چیزی شبیه بوی قاطی شدن س��رکه و خاک مانده با چیزهایی
مش��کوک .از همان ها که به راحتی رایج است بین صحبت ها و به جای فحش ،به
ان «ف��وش» می گویند و ش��ده نقل و نبات نقل خیلی ه��ا و حرمت نمانده بین
بعضی ها...
هرس می طلبند ،اب حیات شان باید زالل باشد.
واژه ها تیمار می خواهندَ ،
واژه ها نفس می کشند و بیچارگی شان انقدر زیاد است که ماسک ادب هم این
روزها گول صمیمیت«فحش»ها را می خورد و رمق تصفیه ندارد!
حاال اما مدت هاس��ت خانواده های جوان ،احترام سابق را به هم ندارند و شاید
نمی دانند تاثیر کلمات چقدر زیاد است و انرژی و بار منفی بعضی کلمات چقدر
گره به کارها می اندازد.
وب سایت؛ barzin.org
ایمیلbarzin.org@gmail.com :
اینستاگرام؛ www.instagram.com/behgashtself
www.smtnews.ir/about.html :
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی و مطبوعاتی «
مدیرمسئول :ناصر بزرگمهر
»
سردبیر:عاطفه خسروی
تلفن - 82190 :نمابر -88713730 :پیامک300082190 :
سازمان اگهی ها - 88722732-3 :نمابراگهی ها88724211 :
امور مشترکین - 88722735 :روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88722735 :
تهران ،خیابان قائم مقام فراهانی -کوچه ازادگان شماره -26کد پستی 1586733811
اگهیads@smtnews.ir :
روابط عمومیpr@smtnews.ir:
امور استان هاostanha@smtnews.ir :
چاپخانه :شرکت چاپ رواق روشن مهر
www.smtnews.ir
info@smtnews.ir
telegram.me/smtnewsinstagram.com/smtnewspaper
tozi.smtnews@gmail.com
عضو انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی
با 63امتیاز رتبه 2
روزنامه
عضو انجمن مدیران رسانه
در میان روزنامه های تخصصی مقام 1
عضو تعاونی مطبوعات
در میان روزنامه های اقتصادی مقام 2
بدون شرح
طرح:
قیمت های نجومی
با استناد به مشاهدات میدانی در
به گزارش
برخی بنگاه های معامالت امالک مناطق اعیان نشین
ته��ران ،پنت هاوس ها همچنان در این اش��فته بازار
مس��کن با قیمت های نجومی و تحت شرایط خاصی
معامله می ش��وند .در واقع باوج��ود روند رکودی در
بازار مس��کن و افزایش تعداد اپارتمان های خالی در
کالنشهرها ،هنوز خانه هایی وجود دارند که با شرایط
ویژه ،مشتریان منحصر به فرد خود را دارند.
بررس��ی های میدانی این مناطق نش��ان می دهد
اپارتمان ه��ای لوک��س با امکان��ات خاصی که فقط
در برخی نقاط تهران و ش��اید برخی کالنش��هرها به
چش��م می خورد ،با قیمت های عجیب و غریب خرید
و ف��روش یا اجاره داده می ش��وند .نکت��ه قابل توجه
اینجاس��ت ک��ه در بازار فعل��ی عالوه ب��ر اینکه این
واحدها مش��تریان ثروتمند و خاص خ��ود را دارند،
خری��د و فروش ای��ن اپارتمان ها نی��ز در بنگاه های
وی��ژه ای انج��ام می ش��ود .یکی از م��وارد مهمی که
سازندگان اپارتمان های لوکس در ساخت واحدهای
خود مد نظر قرار می دهند ،استفاده از امکاناتی است
که به واس��طه ان بتوانند نظر مش��تریان خاص خود
را ب��رای خرید یا رهن و اج��اره جلب کنند .امکانات
ویژه ای مانند سیس��تم شست وش��وی نما و پنجره،
تهوی��ه مطبوع دارای فن کوئل های س��قفی از طریق
چیلر جذبی ،سیس��تم کنترل هوش��مند ساختمان،
سونا ،جکوزی ،استخر ،سیستم های هوشمند کنترل
از راه دور ،سیستم های ضدحریق ،خدمات اتوماتیک
و ...از جمله امکاناتی است که بدون تردید هزینه های
سنگینی را متوجه سازنده و خریدار می کند.
حساب بانکی کالن ،مالک خرید
یک��ی از بنگاهداران منطق��ه فرمانیه تهران درباره
وضعی��ت معامالت ای��ن پنت هاوس ها ب��ه خبرنگار
می گوید :اجاره و خرید و فروش این واحدها
در ش��رایط کس��ادی و رکود بازار هم انجام می شود،
این روزها همه باید مراقب باشیم
پنت هاوس ها با قیمت های نجومی و تحت ش��رایط خاصی معامله
می شوند .در واقع باوجود روند رکودی در بازار مسکن و افزایش
تعداد اپارتمان های خالی در کالنش��هرها ،هن��وز خانه هایی وجود
دارند که با شرایط ویژه ،مشتریان منحصر به فرد خود را دارند
زیرا برای افرادی که س��رمایه های کالنی در دس��ت
دارند و مش��تریان خاص پنت هاوس ها هستند فرقی
نمی کند که بازار در رکود باشد یا رونق .اپارتمان های
لوکس به ویژه پنت هاوس ها مش��تریان انگشت شمار
و خ��اص خ��ود را دارند و مانند یک مس��کن عادی
متقاضی عام ندارند که با نوس��ان بازار مسکن تحت
تاثی��ر ق��رار گیرن��د .یک��ی از موارد جالب��ی که این
بنگاهدار درباره معامالت این خانه ها مطرح می کند،
ارائه گردش حساب خریدار به فروشنده است .به این
معن��ا که صاحبان این خانه ها به بنگاه های موردنظر
س��فارش می کنند که خریدار تنه��ا در صورت ارائه
گردش حس��اب معتبر می تواند از واحد مورد معامله
بازدی��د کند ،چراکه قیمت ای��ن واحدها انقدر زیاد
اس��ت که فروشنده ریس��ک فروش واحد خود به هر
کس��ی را نمی پذی��رد و الزم اس��ت صالحیت مالی
خریدار در نظر فروشنده از این طریق تایید شود.
ویژگی های خاص
ام��ا ای��ا قیم��ت ای��ن پنت هاوس ها متناس��ب با
ارزش واقعی ملک و باتوجه به ش��یوه ساخت وساز و
تجهیزات مورد استفاده تعیین یا گران تر از انچه که
باید عرضه می شود و اینکه موارد تاثیرگذار در قیمت
تمام ش��ده این ساختمان ها کدام است؛ موضوعی که
بنگاه��داران منطقه فرمانی��ه متفق القول درباره ان
می گوین��د :بیش��تر این دس��ت از واحدها به صورت
مبل��ه خرید و فروش می ش��ود ،این در حالی اس��ت
که اس��باب و اثاثیه این پنت هاوس ها از کش��ورهای
اروپای��ی و باتوج��ه به طراحی ویژه واحد مس��کونی
خریداری و وارد می شود .از سوی دیگر فروشندگان
تمایلی ندارند که خریداران یا مس��تاجران به واسطه
اوردن اثاثی��ه خ��ود به بن��ای داخلی خانه اس��یب
برس��انند؛ عالوه ب��ر اینکه خریداران و مس��تاجران
نی��ز ترجیح می دهند با پرداخت مبلغ بیش��تری ،از
اس��باب و اثاثیه اروپایی و متناس��ب با طراحی خانه
اس��تفاده کنند .بر همین اساس می توان گفت عالوه
ب��ر تجهی��زات به روز و ش��یوه ساخت وس��از ،عوامل
دیگری از جمله اس��باب و اثاثی��ه اروپایی و ...نیز در
قیمت تمام شده پنت هاوس ها موثر است .بنگاه های
معامالت امالک شمال شهر تهران در پاسخ به سوال
خبرنگار شمس درباره قیمت پنت هاوس ها ،اعداد و
ارقام غیرمنتظره ای را ارائه می دهند .گرچه این ارقام
در نظر افراد متوس��ط جامعه کمی عجیب است ،اما
برای قشر پردرامد ،رهن یک پنت هاوس ۷۰۰متری
در فرمانیه ش��رقی ،با ۵اتاق خواب ،همراه با استخر،
سونا ،جکوزی ،سالن ورزشی ۴ ،پارکینگ و ۲۵۰متر
ت��راس به قیمت ۲میلی��ارد و ۵۰۰میلیون تومان یا
یک پنت هاوس ۸۰۰متری با امکانات ،استخر ،سونا،
جکوزی ،اشپزخانه فول سرویس به صورت مبله واقع
در خیابان فرشته به قیمت ۳میلیارد تومان عادی و
مناسب است .همچنین یک پنت هاوس ۳۰۰متری
واقع در ولنجک با ۶۰متر تراس ۲ ،پارکینگ ،البی،
اس��تخر و س��ونا که با ۱۰۰میلیون تومان رهن و ۱۳
میلی��ون تومان اجاره در نظر گرفته ش��ده ،خانه ای
اس��ت که مش��تریانی خاص در رقابت برای سکونت
در ان هستند.
معامله روزانه پنت هاوس
از
نتیج��ه س��وال و جواب های خبرن��گار
وضعیت خرید و فروش و رهن و اجاره پنت هاوس ها
حاک��ی از ان اس��ت که روزانه یک ت��ا ۳پنت هاوس
یا مس��کن لوکس در مناطق ش��مالی تهران معامله
می ش��ود .بای��د توجه داش��ت که طیف وس��یعی از
اف��راد مش��تری پنت هاوس های تهران هس��تند ،از
کارخانه دارها و صاحبان شرکت های بزرگ گرفته تا
پزشکان و زمین داران شهرستان ها و بسازبفروش ها.
بیش��تر خریداران این امالک سرمایه های در گردش
کالنی دارند که خرید یک پنت هاوس چندده یا ۱۰۰
میلی��ارد تومان��ی زیانی به انها نمی زن��د و برای انها
یک سرمایه گذاری مناسب به حساب می اید؛ هرچند
تعداد این افراد زیاد نیست.
خرج و مخارج جانبی
نبای��د فراموش کرد که زندگی در پنت هاوس های
لوکس��ی که مش��خصات ان توصیف ش��د ،در کنار
لذت های ظاه��ری ،بی تردید خرج و مخارج دیگری
ه��م دارد .یک��ی از هزینه هایی که بابت س��کونت در
پنت هاوس باید پرداخته ش��ود ،ش��ارژ ماهانه واحد
مسکونی اس��ت .به گفته بنگاهداران منطقه فرمانیه
ته��ران ،پول ش��ارژ ماهانه پنت ه��اوس و واحدهای
ب��زرگ اپارتمانی لوکس از ماه��ی ۳میلیون تومان
شروع می شود و براساس امکانات رفاهی ان افزایش
یا کاهش دارد.
نبود توازن در توزیع مسکن
انگی��زه تهیه این گزارش درب��اره پنت هاوس های
تهران ،مش��اهده اگهی فروش و رهن این واحدهای
مس��کونی در صفحه نیازمندی ه��ای یک روزنامه و
فضای مجازی بود .مطلبی با این عنوان« :پنت هاوس
فوق مدرن ،مبله کامل با برند معروف اروپا ،اشپزخانه
از بهتری��ن برند ،ارتفاع س��قف ۴.۲۰متر ،سیس��تم
هوشمند ۴ ،هزار مترالبی با ارتفاع ۱۵متر ،دو طبقه
استخر ،سینما ،سالن تنیس ،جاده تندرستی و.»...
گرچ��ه ب��ه اعتقاد عده ای وج��ود خانه های مدرن
در کش��ور نش��ان از به روز بودن و پیش��رفت صنعت
ساخت وس��از دارد ،اما نبود توازن در توزیع مس��کن
دغدغه ای است که اقشار کم درامد و با درامد متوسط
جامعه را تحت الش��عاع قرار می دهد .ش��اید وقت ان
رسیده که در کنار دغدغه تامین مسکن گام مثبتی
هم در جهت برقراری تعادل در این صنعت اقتصادی
برداریم.
محس�ن رنانی -اقتص�اددان :ما
ایرانی ه��ا برای همی��ن زندگی عادی
ک��ه از دس��ت ان هم کالفه ایم ،س��ه
برابر انچه منطق��ا باید انرژی مصرف
می کردی��م ،داری��م ان��رژی مص��رف
می کنیم.
ممکن اس��ت بپرسید یعنی چه که
ب��ه ازای تولید هر کاال مصرف انرژی باال رفته اس��ت؟ ایا وقتی
ما کاالیی تولید می کنیم ،میزان مصرف انرژی گاز که قبال برای
تولید میزان مش��خصی محصول مصرف می کرده ۲برابر ش��ده
اس��ت؟ نه الزاماً؛ حتی ممکن اس��ت این واحد تولیدی خودش
مص��رف گاز را به ازای هر تن فوالد به میزان مش��خصی کاهش
داده ام��ا در عوض به خاطر ناامن��ی ،نگهبانانش را زیاد کرده ،به
س��فارش نماینده مجلس یا ف�لان روحانی منطقه کارگر اضافی
اس��تخدام کرده ،به س��فارش وزیر ی��ک ادم غیرمتخصص را به
معاون��ت تولید منصوب کرده که با اش��تباهاتش کلی هزینه بر
تولید نهایی تحمیل شده است.
ی��ا برای اینک��ه بتواند مجوز صادرات ف�لان کاال را بگیرد به
برخ��ی افراد رش��وه داده ،مدام جلس��ه و س��فر و همایش های
نمایش��ی برگزار کرده ،به خاطر کم کاری مهندس��ان یا کارگران
مجبور ش��ده همه جا دوربین نصب کند ،برای وصول چک های
برگش��تی مش��تریان ،وکیل گرفته ،به خاطر تحریم ،محصوالت
صادراتی اش در بندر یا روی کش��تی معطل مانده و مجبور شده
کرایه اضافی بدهد ،به خاطر رقابت های سیاسی مدیرعاملش زود
ب��ه زود تغییر کرده یا مدیرعام�لان غیرحرفه ای برایش انتخاب
ش��ده؛ بنابراین فن��اوری تولید در طول این س��ال ها بهبود پیدا
نکرده و ده ها مس��ئله نظیر اینها که همه ش��ان به معنی مصرف
انرژی بیشتر برای تولید محصول نهایی است .این وضعیت را به
کل سازمان ها تعمیم دهید.
در ش��کل گیری این وضعیت همه مقصری��م .از خانه داری که
برای شس��تن یک اس��تکان ،ی��ک لیت��ر اب ( ۱۲برابر ظرفیت
همان اس��تکان) هدر می دهد تا مغازه داری که پیاده رو را با اب
لوله کش��ی می شوید ،میوه فروش��ی که ۲برابر نیاز چراغ روشن
می کند ،رانندگانی که با راندن با س��رعت در ش��هر ،شهرداری
را مجبور می کنند برای س��اختن سرعت گیر هزینه کند ،پرستار
بیمارس��تانی که از گاز استریل به جای دستمال کاغذی استفاده
می کند ،کش��اورزی ک��ه در اقلیم کویری ای��ران هنوز به صورت
غرقابی کش��ت می کند .اری تک تک م��ا در ایجاد این وضعیت
مشارکت داش��ته ایم اما مقصر اصلی سیاست گذاران هستند که
این رویه های غلط را شکل داده اند.
میانگی��ن کل ش��دت انرژی در دنی��ا در ای��ن ۳دهه به طور
متوس��ط نزولی بوده و ما ش��اهکار عالم بشریت در ضایع کردن
منابع کشوریم.
م��ا هفتمین کش��ور از نظر تولی��د الودگی کرب��ن در جهان
هستیم؛ یعنی تنها اقتصادهای عظیمی مانند چین ،امریکا ،هند،
روسیه ،ژاپن و المان که در مجموع حدود ۵۰درصد جمعیت و
اقتصاد جهان را در خود جای داده اند ،بیش از ما در جهان کربن
تولید می کنند .ما در ایران برای تولید یک ساندویچ ۳۰ ،درصد
بیش��تر از روسیه ۳۸ ،درصد بیشتر از عراق ۴۳ ،درصد بیشتر از
عربستان ۴۹ ،درصد بیشتر از چین ۹۰ ،درصد بیشتر از امارات،
۳۲۷درصد بیش��تر از امریکا و ۲هزار درصد بیش��تر از سوئیس
الودگی کربن تولید می کنیم.
همه اینها چیزی جز ناکارامدی و شکس��ت را نشان نمی دهد.
ِ
غایت
به هیچ زبان دیگری نمی توان نشان داد که این سیستم به
ناکارامدی خود رس��یده و اگر هر چه سریع تر فرمان را نچرخاند
ما را به ته دره خواهد فرستاد.
چ��اره ای نداری��م جز انج��ام اصالح��ات در هم��ه حوزه های
بحران افرین ،رتبه بندی مجدد هدف گذاری های ملی ،بازگش��ت
ب��ه مدیریت عقالن��ی مبتنی بر منافع مل��ی ،توقف انقالبی گری
افراطی و در نهایت بهسازی نظام سیاسی.
این روزها خدا خدا می کنم که بورس فرو نریزد ،دالر باال نرود،
ترامپ بیش از این خیره سری نکند ،نمایندگان نوخاسته مجلس
کش��ور را بی ثبات نکنند ،تور ِم چهارنعل سربرنیاورد ،طاقت فقرا
تاق نش��ود ،بیکاران به خیابان نریزند ،کارگران اعتصاب نکنند،
جوانان ناامید نش��وند ،دولت تصمیمات شتابرده نگیرد ،مقامات
س��خنرانی احساسی نکنند ،ترامپ دوباره رای نیاورد و مهم تر از
همه خدا از غریبی خودش در این دیار ،دلشکسته و ناامید نشود
و درهای رحمتش را به روی ما نبندد.
اه که این روزها چقدر همه باید مراقب باشیم!
منبع :مجمع فعاالن اقتصادی
باالی شهر-پایین شهر
پایتخت سال هاست که با خط مرزی نامرئی به چند بخش تقسیم شده است.
در یک طرف اپارتمان های لوکس��ی هستند که با خودنمایی استخر و سونا در
ش��مال تهران ج��والن می دهند و در یک طرف خانه ه��ای 4۰-50۰متری که
البته در نقاط بسیاری از شهر پراکنده اند.
به گزارش بانک مرکزی در اردیبهش��ت امس��ال بیش از ۵۴درصد معامالت
مرب��وط به خری��د و فروش خانه های میلیاردی ب��وده ،به طوری که خانه های 4
میلی��ارد تومانی ب��ه تنهایی ۸.۷درصد کل معامالت مس��کن تهران را به خود
اختصاص داده اند.
گزارش بانک مرکزی نش��ان می دهد تعداد معامالت اپارتمان های مس��کونی
ش��هر تهران به ۱۱هزار و ۳۱۰فقره رس��یده که نسبت به ماه قبل ۸۱۰درصد
افزایش داش��ته است .به نظر می رسد این میزان رش��د ماهانه معامالت مسکن
تهران بی سابقه ای بوده است.
بررس��ی معامالت مسکن در اردیبهشت امسال نشان می دهد بیشترین خرید
خان��ه مربوط به خانه های ۵۰ت��ا ۶۰متری بوده که ۱۵درصد کل معامالت را
به خود اختصاص داده است.
۱۸میلیون تومان متوسط نرخ هر مترمربع اپارتمان
دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مس��کن وزارت راه و شهرس��ازی نیز بازار مس��کن
اردیبهش��ت ۹۹تهران را منتش��ر کرد که بر اس��اس ان ،متوس��ط قیمت هر
مترمرب��ع واحد مس��کونی در تهران ۱۷میلیون و ۶۶هزار تومان براورد ش��ده
که نس��بت به ماه گذش��ته ان که متوس��ط قیمت هر متر واحد مس��کونی ۱۵
میلیون و ۵۴۵هزار و ۷۰۰تومان بود افزایش یک میلیون و ۵۰۰هزار تومانی
را نشان می دهد.
متوس��ط قیمت هر مترمربع واحد مس��کونی در اردیبهشت سال گذشته ۱۲
میلیون و ۷۱۲هزار و ۶۰۰تومان بود که طی یک سال رشد ۴میلیون و ۳۰۰
هزار تومانی داشته است.
همچنین تعداد مبایعه نامه های صادر ش��ده در بخش مس��کن در اردیبهشت
امسال ۱۱هزار و ۵۶۹فقره بوده ،در حالی که در اردیبهشت سال گذشته ۱۲
هزار و ۳۱۷واحد مس��کونی به فروش رس��یده اس��ت؛ بنابراین تعداد مبایعات
در اردیبهش��ت امسال نس��بت به ماه قبل (فروردین )۹۹که هزار و ۶۰۰واحد
معامله شد ،معادل ۷۸۹.۹درصد رشد داشته اما نسبت به ماه مشابه سال قبل
(اردیبهشت )۹۸منفی ۶.۱درصد کاهش نشان می دهد.
قیمت مسکن نیز در تهران در اردیبهشت امسال نسبت به فروردین رشد ۹.۴
درصدی و نسبت به اردیبهشت سال گذشته رشد ۳۳.۸درصدی داشته است.
گران ترین منطقه تهران مانند یک دهه اخیر ،منطقه یک با متوس��ط قیمت
متری ۳۴میلیون و ۱۹۹هزار و ۴۰۰تومان بود .ارزان ترین منطقه نیز منطقه
۱۸با متوس��ط قیمت ۷میلیون و ۷۴۳هزار و ۶۰۰تومان براورد ش��ده است.
در معامالت مس��کن اردیبهشت ۷منطقه تهران میانگین قیمت زیر متری ۱۰
میلیون تومان داشتند و در ۱۵منطقه دیگر متوسط قیمت هر متر مسکن بیش
از ۱۱میلیون تومان اعالم شده است.
بیش��ترین تعداد معامالت به منطقه ۵با ه��زار و ۶۰۸فقره و کمترین تعداد
معامالت به منطقه ۱۹با ۶۴فقره معامله اختصاص دارد.
۲۵میلیون تومان ،متوسط قیمت یک متر زمین
بررس��ی جداول اماری نش��ان می دهد متوس��ط قیمت فروش یک مترمربع
زمین در تهران در بهار امسال ۲۵میلیون و ۵۱۰هزار تومان بود که نسبت به
فصل قبل ۲۲.۶درصد افزایش داشت.
مرکز امار ایران نتایج طرح اطالعات قیمت و اجاره مس��کن ش��هر تهران در
فصل بهار ۱۳۹۹را منتش��ر کرد که براس��اس ان قیم��ت فروش یک مترمربع
زمین یا ساختمان مس��کونی کلنگی معامله شده در بنگاه های معامالت ملکی
نسبت به بهار سال گذشته ۵۰.۴درصد رشد داشت.
ای��ن افزایش موجب ش��د میزان معامالت خرید و ف��روش زمین در بهار ۹۹
نس��بت به فصل قبل ۲۰.۹درصد و نس��بت به بهار س��ال گذشته ۱۸.۹درصد
کم شود.
همچنین در بین مناطق ۲۲گانه ش��هرداری تهران ،بیشترین متوسط قیمت
ف��روش در منطق��ه 3با قیم��ت ۵۴میلیون و ۹۲۴هزار توم��ان و کمترین در
منطقه ۲۰با قیمت ۶میلیون و ۸۸۲هزار تومان بود.
متوسط قیمت مسکن در تهران نزدیک ۱۹میلیون تومان
براساس این گزارش متوسط قیمت فروش هر مترمربع مسکن در شهر تهران
با ۱۲سال عمر معادل ۱۸میلیون و ۸۲۳هزار تومان بود که نسبت به زمستان
گذشته ۲۲.۸درصد و نسبت به بهار ۹۸نیز ۴۳.۸درصد افزایش دارد.
بیشترین قیمت مس��کن ۳۹میلیون و ۲۵۱هزار تومان با میانگین مساحت
۱۴۸مترمربع و متوس��ط عمر ۱۰سال در منطقه یک و کمترین ان در حدود
8میلیون و ۶۴۰هزار تومان با متوسط عمر بنای ۱۰سال در منطقه ۱۸بوده
اس��ت .بیش��ترین معامالت خرید و فروش مس��کن تهران در فصل گذشته در
منطقه 5و کمترین معامالت در منطقه ۱۹انجام شد.
وضعیت اجاره بها در تهران
متوس��ط مبلغ اج��اره ماهانه به ع�لاوه 3درصد ودیع��ه پرداختی برای یک
مترمربع زیربنای مس��کونی تهران در بهار امس��ال ۵۵هزار و ۷۳۰تومان است
که نس��بت به فصل قبل ۹.۸درصد و نس��بت به بهار سال گذشته ۳۸.۴درصد
افزایش داشته است.
همچنین تعداد معامالت اجاره در بهار ۹۹نس��بت به فصل قبل ۱۷.۸درصد
افزایش یافت ،این در حالی اس��ت که با ش��یوع بیماری کرونا اعالم شد قرارداد
مستاجران در زمستان ۹۸تمدید شود.
روی خط امار
از فضای مجازی
پنت هاوس ها و
مشتریان خاص انگشت شمار
«مس��کن» واژه ای اس��ت که در همه فرهنگ های
لغت فارسی تنها یک معنا دارد .منزل ،محل اقامت،
محل سکنی ،خانه .این واژه چهارحرفی ،اما در ایران
نه تنها دارای معانی متفاوتی اس��ت ،چه بس��ا معانی
عجیب و غریب دیگری را نیز در خود جای داده است.
ب��رای انهایی که پایین ش��هر زندگی می کنند ،تهیه
مسکن یک ارزوست و انهایی که باالی شهر زندگی
می کنن��د تنها در صورتی خانه ای را برای س��کونت
خری��داری می کنند که س��اختمان مورد نظرش��ان
دارای سیس��تم های الکترونیکی ب��ه روز و تجهیزات
ویژه ای باشد ،این در حالی است که در شرایط کنونی
که نرخ مس��کن سر به فلک کشیده و قیمت های باال
و نبود تناس��ب با قدرت خرید ،بسیاری از خانه های
این ش��هر را بی مش��تری گذاشته ،در بخشی دیگر از
ش��هر خانه های لوکس��ی معامله می شوند که قیمت
هر مترمربع ان از ۱۰۰میلیون تومان هم می گذرد.
تقابل خانه های لوکس و پنت هاوس های متری ۱۰۰
ت��ا ۲۰۰میلیون تومانی ش��هرهای بزرگ و پایتخت
ب��ا خانه های مت��ری ۱۰تا چندده میلی��ون تومانی
ش��هرهای کش��ور تعادل این بازار م��کاره را به همه
زده است.
مشق روان
منشور اخالق حرفه ای روزنامه نگاری در روزنامه
واژه ها جان دارند صفحه 16