فصلنامه آینده پژوهی و توسعه پایداری شماره 5

‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری ‬ ‫سال دوم‪-‬شماره پنجم اسفند مـاه‪1401‬‬ ‫ قیمت ‪50000 :‬تومان‬ ‫از کالج «ایتون» تا اکادمی «میلتون»‬ ‫انچه در این شماره می خوانید‪:‬‬ ‫اولین ماشین مسابقه ای پرنده دنیا!‬ ‫تهران پتانسیل زلزله ‪ ۷.۲‬را دارد‬ ‫پیشرفت جدید دانشمندان برای درمان سرطان‬ ‫احداث‪ 40‬گلخانه هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا‬ ‫شی مرموزی که در تگزاس سقوط کرد شهاب سنگ بود‬ ‫اسرار ناگفته از هوش مصنوعی‪ /‬چشم انداز مشاغل اینده‬ صفحه 1 صفحه 2 ‫بنام او‬ ‫مریم حضرتی‬ ‫مدیر مسئول‬ ‫در حالی وارد دومین سال از فصلنامه اینده پژوهی و توسعه‬ ‫پایداری شدیم که سال به سال نسبت به گذشته در حال‬ ‫پیشرفت علم و تکنولوژی هستیم‪ .‬تکنولوژی که امروزه برای‬ ‫توسعه هر کشوری الزم و مبرهن است که ان کشور و افراد ان‬ ‫کشور را به سوی اینده ای هوشمند سوق می دهد‪ .‬در اواخر‬ ‫سال ‪ 1401‬هستیم سالی که کشور در بسیاری از موارد علمی‬ ‫و پژوهشی در جهان رتبه های باالیی را بدست اورده است‪.‬‬ ‫امیدواریم که سال جدید هم با شعار سالی که رهبر انقالب‬ ‫اسالمی در ابتدای سال بیان می کنند سالی پر از شکوفایی و‬ ‫رشد و پیشرفت برای تک تک افراد جامعه باشد‪.‬‬ ‫صاحب امتیاز و مد یرمسئول‪ :‬مریم حضرتی‬ ‫زیر نظر شورای سیاست گذاری‬ ‫داستان پرهیجان کشاورزی که مُبدع نخستین پمپ قلب مصنوعی جهان شد ‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫اولین ماشین مسابقه ای پرنده دنیا!‬ ‫‪8‬‬ ‫تهران پتانسیل زلزله ‪ ۷.۲‬را دارد‬ ‫‪10‬‬ ‫احداث ‪ 40‬گلخانه هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا‬ ‫‪11‬‬ ‫شی مرموزی که در تگزاس سقوط کرد شهاب سنگ بود‬ ‫‪12‬‬ ‫ایاالت متحده چگونه به دنبال حفظ انحصار خود بر دنیای فناوری است‬ ‫‪13‬‬ ‫پیشرفت جدید دانشمندان برای درمان سرطان‬ ‫‪16‬‬ ‫از کالج «ایتون» تا اکادمی «میلتون»‬ ‫‪17‬‬ ‫تحقق امنیت غذایی با توسعه کشاورزی هوشمند در کشور‬ ‫‪18‬‬ ‫سامانه ای برای اندازه گیری قند خون‬ ‫‪19‬‬ ‫ادای احترام اخرین بازمانده اپولو ‪ ۱۱‬به ماموریت ارتمیس ناسا‬ ‫‪20‬‬ ‫‪ ۲‬ابرسیاه چاله در استانه ایجاد قوی ترین انفجار کیهانی‬ ‫‪21‬‬ ‫قد انسان ها در ایتالیا از دوران روم باستان تغییر نکرده است‬ ‫‪22‬‬ ‫اسرار ناگفته از هوش مصنوعی‪ /‬چشم انداز مشاغل اینده‬ ‫‪25‬‬ ‫قارچی که به جای کشتن‪ ،‬کنترلتان می کند!‬ ‫ژاپن در «حلقه اتش»؛ توکیو چگونه در ‪ ۱۵‬سال زلزله را شکست داد؟ ‪26‬‬ ‫مد یر هنری‪ :‬نرگس حضرتی‬ ‫ویراستار‪ :‬مائده حضرتی‬ ‫چاپ‪ :‬ایران کهن‬ ‫اد رس‪ :‬جمالزاده‪ -‬خیابان هیات‪ -‬پالک‪ 40‬تلفکس‪ 66123513:‬کدپستی‪1419348795:‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫سال دوم‪ -‬شماره پنجم‪-‬اسفند ماه ‪1401‬‬ صفحه 3 ‫می روند‪ .‬در ســال ‪ ۲۰۲۰‬در المان هم حدود‬ ‫‪ ۹۴۰۰‬نفر بــه عضو اهدایی نیاز داشــتند که‬ ‫نیمــی از ان ها‪ ،‬عضــو پیوندی مــورد نیاز را‬ ‫دریافت نکردند و جان خود را از دســت دادند‪.‬‬ ‫داستان پرهیجان کشاورزی که ُمبدع‬ ‫نخستینپمپقلبمصنوعیجهانشد‬ ‫دســت های کوچک و ُزمخــت نوجوانی که‬ ‫روزگاری در روســتای «ورکانــه» همــدان‬ ‫مشغول کشــاورزی و باغبانی بود روزگاری‬ ‫دیگر موفق بــه ابداع نخســتین پمپ قلب‬ ‫مصنوعی درون بدن انســان شــد که کمک‬ ‫مهمــی در مســیر توســعه فنــاوری قلب‬ ‫مصنوعی محســوب می شــود‪" .‬پروفســور‬ ‫موسیوند" انسانی خارق العاده و سخت کوش‬ ‫اســت که هیچ گاه از تالش دســت نکشید؛‬ ‫حتــی زمانــی کــه در ســن ‪ ۳۷‬ســالگی‬ ‫تحصیل در رشــته پزشــکی را اغــاز کرد‪.‬‬ ‫به گزارش ایســنا‪ ،‬قلب عضو حیاتی در بدن‬ ‫انسان محسوب می شود‪ .‬با فعالیت این عضو‬ ‫عضالنی به عنوان بخشی از سیستم گردش‬ ‫خون‪ ،‬خون بــه تمامی بافت هــا و اندام های‬ ‫بدن پمپ می شود‪ .‬نارسایی قلبی زمانی رخ‬ ‫می دهد که عضله قلــب به خوبی عمل پمپاژ‬ ‫و خون رســانی به اعضای بدن را انجام ندهد‬ ‫و باعث شــود خون به ســرخرگ ها برگردد‪.‬‬ ‫بیماری ها و مشــکالت قلبی درحال حاضر‬ ‫جزو ســه علت اول مرگ و میر در سراســر‬ ‫دنیا هســتند و میزان ابتال به این بیماری ها‬ ‫طی چند دهه اخیر و با تغییر ســبک زندگی‬ ‫و عادت های غذایــی‪ ،‬از جمله فشــار خون‬ ‫باال‪ ،‬چربی خــون باال‪ ،‬اضافــه وزن و چاقی‪،‬‬ ‫مصرف دخانیات‪ ،‬نوشــیدن الــکل‪ ،‬فعالیت‬ ‫فیزیکــی ناکافی‪ ،‬مصــرف غذاهــای اماده‬ ‫(فست فودها) به شــدت افزایش یافته است‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫یافتن قلب اهدایی به دالیل گوناگونی می تواند‬ ‫دشــوار باشــد‪ :‬قلب اهدایی باید در شرایط‬ ‫طبیعی‪ ،‬بدون بیماری و ســالم باشــد؛ قلب‬ ‫پیوندی باید تا حد امــکان با نوع خون یا بافت‬ ‫بیمار مطابقت داشته باشد تا احتمال پس زدن‬ ‫ان توسط سیســتم ایمنی بدن کاهش یابد‪.‬‬ ‫برای حل مشــکل کمبود عضو اهدایی چند‬ ‫راه حل وجــود دارد‪ :‬پیوند قلب اصالح شــده‬ ‫ژنتیکی حیوان به انسان؛ چاپ سه بعدی قلب‬ ‫عوارض ناشــی از بیماری های قلبی‪-‬عروقی با چاپگرهای زیســتی و تولید قلب مصنوعی‪.‬‬ ‫ماندگارتر‪ ،‬پرهزینه تر و ناتوان کننده تر هستند‬ ‫پیوند قلب خوک به انسان‬ ‫و حتی گاهی انجام عمل هــای جراحی هم‬ ‫نمی تواند به بیمار کمک کند‪ .‬نارسایی قلبی‪،‬‬ ‫مرحله پایانی بیماری اســت که در ان عضله پژوهشــگران دانشــکده پزشــکی دانشگاه‬ ‫قلب هنگام تالش برای پمپــاژ خون در بدن مریلنــد (‪ )UMSOM‬در ســال ‪ ۲۰۲۲‬قلــب‬ ‫به شــدت از کار می افتد‪ .‬این بدان معناست خوک را بــه انســان پیونــد زدنــد‪ .‬در این‬ ‫که ســایر درمان ها دیگر پاســخگو نیستند‪ .‬روش پیشــگامانه‪ ،‬یک بیمار ‪ ۵۷‬ســاله که‬ ‫اگر قلب به نارسایی شدید دچار شده و سایر به بیمــاری العالج قلبــی مبتال بــود‪ ،‬قلب‬ ‫درمان ها موثر نباشــند‪ ،‬در این شرایط بیمار اصالح شــده ژنتیکی خــوک را دریافت کرد‪.‬‬ ‫نیازمند پیونـ�د قلـ�ب( (�‪ heart transplanta‬هیچ را ه درمانی دیگری برای این بیمار وجود‬ ‫‪ )tion‬می شــود‪ .‬پیوند قلب به عمل جراحی نداشــت و این قلب تنها گزینــه موجود بود‪.‬‬ ‫گفته می شــود که در طی ان‪ ،‬قلب سالم از‬ ‫بدن یک فــرد دچار مرگ مغزی برداشــته با مجوز ســازمان غذا و داروی امریکا (‪) FDA‬‬ ‫و به بــدن گیرنده قلب ‪ ،‬پیوند زده می شــود‪ .‬این قلب اصالح شــده ژنتیکی خوک به بدن‬ ‫بیمار پیوند زده شد‪ .‬با وجود این که بدن بیمار‪،‬‬ ‫پیوند قلب به رغم مزایــای ان‪ ،‬با خطراتی از قلب پیوندی را بالفاصله پس از پیوند رد نکرد‬ ‫جمله پس زدن عضو پیوندی توسط سیستم و همه چیز خوب به نظر می رســید‪ ،‬اما بیمار‬ ‫ایمنی گیرنــده پیوند‪ ،‬عفونــت‪ ،‬خون ریزی دو ماه پــس از جراحی‪ ،‬درگذشــت‪ .‬به گفته‬ ‫طی جراحــی یا پــس از ان‪ ،‬شــکل گیری پزشکان‪ ،‬قلب تحت تاثیر سیتومگالوویروس‬ ‫لخته های خون‪ ،‬مشکالت تنفسی‪ ،‬نارسایی (‪ )Cytomegalovirus‬خوکــی قرار گرفته و این‬ ‫کلیــه و حتی مــرگ بیمــار روبرو اســت‪ .‬عفونت‪ ،‬اثرات مخربی را بر پیوند داشته است‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از مشــکالت در ایــن زمینه‪ ،‬با وجود این اتفــاق تلخ‪ ،‬پژوهشــگران هنوز‬ ‫کمبود تعداد اعضــای اهدایــی قابل پیوند برای رسیدن به نتیجه موفقیت امیز در پیوند‬ ‫است‪ .‬موسســه تحقیقات اقتصادی امریکا قلــب از حیوان به انســان تــاش می کنند‪.‬‬ ‫(‪ )AIER‬ســال گذشــته گزارش داد‪ ،‬بیش از‬ ‫چاپ سه بعدی قلب‬ ‫‪ ۱۰۰‬هزار امریکایی در انتظــار پیوند عضو‬ ‫هســتند و ســاالنه بیــش از ‪ ۶۰۰۰‬نفر در فناوری چاپ ســه بعدی به ســرعت درحال‬ ‫حالی که منتظر پیوند عضو هســتند‪ ،‬از دنیا پیشــرفت اســت و این امید وجــود دارد که‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 4 ‫طی چنــد ســال اینده بتــوان بــا عضوهای‬ ‫پیوندی چاپ ســه بعدی‪ ،‬مشــکل بســیاری‬ ‫از بیمــاران نیازمنــد پیوند را برطــرف کرد‪.‬‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۹‬دانشمندان موفق شدند با استفاده‬ ‫از ســلول ها و مــواد بیولوژیکی خــود بیمار‪،‬‬ ‫نخستین قلب مهندسی شده سه بعدی جهان‬ ‫را تولید کنند‪ .‬در این دســتاورد‪ ،‬نمونه چربی‬ ‫بدن یک داوطلب مورد اســتفاده قرار گرفت و‬ ‫مواد سلولی و غیرســلولی تفکیک شدند‪ .‬پس‬ ‫از این مرحله‪ ،‬سلول های بنیادی با ژل ترکیب‬ ‫شدند تا به سلول های قلب و یا درون رگی تبدیل‬ ‫شوند‪ .‬در نتیجه این کار‪ ،‬دو نوع جوهر زیستی‬ ‫ابداع شــد کــه می توانند از نازل هــای چاپگر‬ ‫زیستی سه بعدی خارج شــوند‪ .‬این روش که‬ ‫امکان چاپ بافت های زیستی را به صورت الیه‬ ‫الیه فراهم می کند‪ ،‬نخســتین بار برای ساخت‬ ‫بافت قلب به کار رفــت و در حال حاضر امکان‬ ‫ســاخت یک قلب کامل را فراهم کرده اســت‪.‬‬ ‫اگرچه این قلب کوچک فقط به اندازه قلب یک‬ ‫خرگوش اســت اما تمام محفظه ها و رگ های‬ ‫خونی قلــب انســان را دارد‪ .‬از انجــا که برای‬ ‫ســاخت این قلب‪ ،‬از مواد زیســتی بدن خود‬ ‫بیمار استفاده شده‪ ،‬رد شدن ان توسط سیستم‬ ‫ایمنی بدن‪ ،‬یک مشــکل به شــمار نمی رود‪.‬‬ ‫قلبمصنوعی‬ ‫به طور کلی چه تصوری از قلب مصنوعی دارید؟‬ ‫قلب مصنوعی (‪ )artificial heart‬یک دســتگاه‬ ‫مکانیکی اســت که ابعاد ان بــه اندازه یک‬ ‫پرتقال است‪ .‬قلب مصنوعی یا به قلب برای‬ ‫کمک به بهبود عملکرد ان وصل می شود و‬ ‫یا به جای قلب از کار افتاده‪ ،‬در ســینه بیمار‬ ‫قرار داده می شــود‪ .‬قلب مصنوعــی دارای‬ ‫چند دریچه‪ ،‬مکانیزمی بــرای حرکت دادن‬ ‫خون به سمت جلو و یک یا چند حفره است‪.‬‬ ‫هنگامی که قلب مصنوعی در جای خود قرار‬ ‫می گیرد‪ ،‬وظیفه پمپاژ خون در سراسر بدن‬ ‫را بر عهده می گیرد و گردش خون ســالم را‬ ‫بازیابــی می کند‪ .‬قلب مصنوعــی کامل در‬ ‫واقع یک پمپ مکانیکی است که وقتی قلب‬ ‫ان طور که باید کار نمی کند‪ ،‬جایگزین قلب‬ ‫می شــود‪ .‬جراح‪ ،‬یک قلب مصنوعــی را در‬ ‫قفسه ســینه بیمار قرار می دهد تا بطن های‬ ‫اسیب دیده را جایگزین کند‪ .‬قلب مصنوعی‬ ‫کامل‪ ،‬کاری را انجام می دهد که بطن ها دیگر‬ ‫نمی توانند انجام دهند و یک دســتگاه قابل‬ ‫حمل که بیرون از بدن قرار می گیرد‪ ،‬نیروی‬ ‫مورد نیاز قلب مصنوعی را تامین می کند تا‬ ‫با ریتم ثابت‪ ،‬عمل پمپاژ خون را انجام دهد‪.‬‬ ‫دانشــمندان زیــادی در حوزه ابــداع قلب‬ ‫مصنوعی درحــال تالش بوده و هســتند؛‬ ‫یکــی از شناخته شــده ترین ایــن افــراد‪،‬‬ ‫پروفسـ�و ر "توفیق موســیوند" (�‪Tofy Mus‬‬ ‫‪ )sivand‬اســت کــه نخســتین پمپ قلب‬ ‫مصنوعی درون بدن انســان را ابــداع کرد‪.‬‬ ‫پروفسور توفیق موسیوند ســال ‪ ۱۳۱۵‬در‬ ‫روســتای «ورکانــه» در ‪ ۲۰‬کیلومتری‬ ‫جنوب شــرقی همدان متولد شد‪ .‬دوران‬ ‫کودکــی و نوجوانی وی با زندگی ســاده‬ ‫روستایی سپری شــد‪ .‬توفیق‪ ،‬تا کالس‬ ‫چهارم دبســتان را در مدرســه روســتا‬ ‫به تحصیــل ادامــه داد و پــس از ان تا‬ ‫کالس ششــم ابتدایی را در مدرسه «بابا‬ ‫طاهــر» همدان بــود‪ .‬برخــی بچه های‬ ‫مدرســه‪ ،‬توفیق را کــه بــا لباس های‬ ‫ســاده روســتایی در مدرســه حاضــر‬ ‫می شــد‪ ،‬مســخره می کردند‪ ،‬اما همین‬ ‫کودک ساده روســتایی در مدت ‪ ۶‬ماه به‬ ‫بهترین دانش اموز مدرســه تبدیل شد‪.‬‬ ‫توفیق جــوان‪ ،‬دوره دبیرســتان را هم تا‬ ‫کالس نهــم در یکی از دبیرســتان های‬ ‫همــدان گذرانــد‪ .‬بعــد از کالس نهم‪،‬‬ ‫وارد به دانشســرای معلمی همدان شد‬ ‫و بــا پایــان کالس یازدهم‪ ،‬معلم شــد‪.‬‬ ‫پروفســور موســیوند نقــل می کند که‬ ‫در ایام تابســتان و اوقــات فراغت برای‬ ‫کمک بــه خانــواده‪ ،‬چوپانــی می کرد و‬ ‫کشــاورزی و باغبانــی هم جــزو عالئق‬ ‫دوره نوجوانــی اش بود که هنــوز هم با‬ ‫وجود تبدیل شــدن به یک دانشــمند‬ ‫برجسته بین المللی‪ ،‬کشاورزی و باغبانی‬ ‫او ادامه پیــدا کــرده و باعث شــده که‬ ‫باغچه کوچکــی را با چنــد درخت میوه‬ ‫در کانادا برای خودش داشــته باشــد تا‬ ‫خاطــرات دوران کودکــی و جوانی اش‬ ‫در روســتای ورکانه را فرامــوش نکند‪.‬‬ ‫در واقع زندگی ساده روستایی‪ ،‬کشاورزی‬ ‫و باغبانی‪ ،‬دیــدن زیبایی های اســمان‬ ‫شــب روســتای ورکانه‪ ،‬تاثیر زیادی در‬ ‫روحیه توفیق گذاشــت و او را تبدیل به‬ ‫انسانی ســخت کوش‪ ،‬پرتالش و متفکر‬ ‫کرد که بــا وجود شکســت های متعدد‬ ‫در زندگــی‪ ،‬هیچ وقــت ناامیــد نشــد‪.‬‬ ‫مســیر تحصیالت پروفسور موسیوند هم‬ ‫بســیار قابل توجه و جذاب است؛ کسی‬ ‫که از دانش ســرای معلمــی در همدان و‬ ‫تحصیل در رشته مهندســی کشاورزی‬ ‫در دانشگاه تهران‪ ،‬راهی کانادا و تحصیل‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫در رشــته مهندســی مکانیک و سپس‬ ‫پزشکی شد؛ ان هم در سن ‪ ۳۷‬سالگی!‬ ‫توفیق بعــد از پایان دوره دانش ســرای‬ ‫معلمی‪ ،‬در کنکور شرکت کرد و به دلیل‬ ‫عالقه ای که به کشــاورزی داشت‪ ،‬رشته‬ ‫کشاورزی دانشگاه تهران را انتخاب کرد و‬ ‫پذیرفته شد‪ .‬از این مرحله‪ ،‬مسیر زندگی‬ ‫وی‪ ،‬تغییرات زیادی را تجربه کرد‪ .‬پس از‬ ‫پایان دوره کارشناسی‪ ،‬توفیق با بورسیه‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬بــرای ادامه تحصیــل راهی‬ ‫کانادا شــد و به دلیل عالقه به رشته های‬ ‫مهندسی‪ ،‬تحصیل در مقطع کارشناسی‬ ‫ارشد مهندســی مکانیک را در دانشگاه‬ ‫«البرتا» اغاز کرد‪ .‬ایــن مقطع به دلیل‬ ‫یادگیری زبان و کار کــردن همزمان با‬ ‫تحصیل‪ ،‬دوره ســختی برای توفیق بود‪.‬‬ ‫بعــد از پایــان تحصیالت کارشناســی‬ ‫ارشــد و در شــرایطی که ازدواج کرده و‬ ‫صاحب فرزند شــده بود‪ ،‬تصمیم گرفت‬ ‫تحصیل در رشــته علوم پزشــکی را در‬ ‫ســن ‪ ۳۷‬ســالگی اغاز کنــد‪ .‬تخصص‬ ‫توفیق در رشــته مهندســی مکانیک‬ ‫و تحصیل در رشــته پزشــکی‪ ،‬کمک‬ ‫زیــادی بــه موفقیت هــای اتــی وی‬ ‫کــرد‪ .‬او در نهایــت توانســت مدرک‬ ‫دکترای مهندسی پزشــکی و دکترای‬ ‫علوم پزشــکی را از دانشــگاه «اکرون»‬ ‫(‪ )Akron‬و دانشــگاه پزشــکی «شمال‬ ‫شــرقی اوهایــو» (‪ )NEOMED‬اخذ کند‪.‬‬ ‫زمانی کــه توفیق درحــال تحصیل در‬ ‫رشــته پزشــکی بود‪ ،‬به دعوت یکی از‬ ‫اســاتیدش برای کار کــردن در یکی از‬ ‫بهترین بیمارســتان های امریکا‪ ،‬راهی‬ ‫«کلیولند کلینیـ�ک » (�‪Cleveland Clin‬‬ ‫‪ )ic‬شــد؛ جایی که بســیاری از پزشکان‬ ‫ارزو دارند در انجــا کار کنند‪ .‬با توجه به‬ ‫تخصص همزمان در مهندسی و پزشکی‪،‬‬ ‫دکتــر توفیق‪ ،‬به عنوان سرپرســت تیم‬ ‫پروژه قلــب مصنوعــی انتخاب شــد‪.‬‬ ‫نتیجه ‪ ۸‬سال کار مداوم‪ ،‬هزاران ساعت‬ ‫مطالعــه پژوهش هــای صورت گرفته‬ ‫‪6‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫و انجــام ازمایش های مختلف توســط‬ ‫پروفسور موســیوند در نهایت منجر به‬ ‫تولید نخستین پمپ مصنوعی قلب( (�‪Ar‬‬ ‫‪ )tificial Cardiac Pump‬درون بدن انسان‬ ‫شــد که می توان ان را در قفســه سینه‬ ‫کاشت و از راه دور‪ ،‬نظارت و کنترل کرد‪.‬‬ ‫پروفسور موســیوند مبدع ‪ ۳۶‬فناوری‪/‬‬ ‫اختراع در جهان اســت که ‪ ۱۲‬فناوری‬ ‫برای نخســتین بار در جهان توسط این‬ ‫دانشمند توسعه یافته اســت و مسیر را‬ ‫برای توســعه دســتگاه های پزشکی و‬ ‫مراقبت بهداشــتی در سراســر جهان‪،‬‬ ‫شــکل داده و همــوار کــرده اســت‪.‬‬ ‫پروفسور «توفیق موســیوند» در مسیر‬ ‫توسعه فناوری های برجسته و اختراعات‬ ‫قابل توجه اش‪ ،‬جوایز متعدد بین المللی‬ ‫را دریافــت کــرده و بارهــا در ســطح‬ ‫جهان مــورد تقدیر قرار گرفته اســت‪:‬‬ ‫مــدال جوبیلــی المــاس ملکــه‬ ‫دوم‬ ‫الیزابــت‬ ‫(‪)۲۰۱۳‬‬ ‫جایــزه انتقــال دانــش از موسســه‬ ‫پژوهش های ســامت کانــادا (‪)۲۰۱۰‬‬ ‫جایزه اســتاد برجســته جان فورستر‬ ‫بــرای کمک هــای مادام العمــر در‬ ‫زمینه پزشــکی قلب و عــروق (‪)۲۰۱۰‬‬ ‫جایــزه یــک عمــر دســتاورد‪:‬‬ ‫نــواوری منطقــه ای از شــورای‬ ‫ملــی تحقیقــات کانــادا (‪)۲۰۰۱‬‬ ‫جایــزه هم افزایی از شــورای تحقیقات‬ ‫علوم طبیعــی و مهندســی کانــادا و‬ ‫هیئــت کنفرانــس کانــادا (‪)۲۰۰۰‬‬ ‫علــوم‬ ‫کارافرینــی‬ ‫جایــزه‬ ‫اتــاوا‬ ‫زندگــی‬ ‫(‪)۱۹۹۹‬‬ ‫جایــزه رئیــس جمهــور از مرکــز‬ ‫تحقیقــات و نــواوری اتــاوا (‪)۱۹۹۹‬‬ ‫جایزه جراحــان قلب برزیــل به منظور‬ ‫قدردانــی از کمک هــای مهــم در‬ ‫توســعه اندام های مصنوعــی (‪)۱۹۹۸‬‬ ‫بــرای‬ ‫‪MEDEC‬‬ ‫جایــزه‬ ‫دســتاوردهای پزشــکی (‪)۱۹۹۸‬‬ ‫جایــزه تحقیقــات کاربــردی از‬ ‫شــورای علوم زیســتی اتــاوا (‪)۱۹۹۷‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫گواهی افتخار ‪ ۲۵‬ســال خدمت در مراسم‬ ‫تقدیر از اساتید دانشکده پزشکی (‪)۲۰۱۵‬‬ ‫جایــزه محقــق مــاه از ســازمان‬ ‫پژوهش هــای ســامت کانــادا (‪)۲۰۱۱‬‬ ‫پــاک درخت بقــراط از انجمــن جهانی‬ ‫جراحــان قلب و قفســه ســینه (‪)۲۰۰۸‬‬ ‫عضویــت در شــورای علــم و فنــاوری‬ ‫نخســت وزیــر کانــادا (‪)۲۰۰۷-۲۰۰۰‬‬ ‫عضو برگزیده اکادمی علــوم اروپا (‪)۲۰۰۱‬‬ ‫عضــو برگزیــده اکادمــی علــوم‬ ‫انجمــن ســلطنتی کانــادا (‪)۲۰۰۰‬‬ ‫عضــو برگزیــده اکادمی علــوم نیویورک‬ ‫اکادمــی‬ ‫برگزیــده‬ ‫عضــو‬ ‫بین المللــی علــوم قلــب و عــروق‬ ‫انجمــن‬ ‫برگزیــده‬ ‫عضــو‬ ‫امریــکا‬ ‫پزشــکی‬ ‫مهندســی‬ ‫داســتان پرهیجان کشــاورزی که ُمبدع‬ ‫نخســتین پمپ قلب مصنوعی جهان شد‬ ‫موســیوند‬ ‫توفیــق‬ ‫پروفســور‬ ‫رئیــس و مدیــر ازمایشــگاه تحقیقاتی‬ ‫دســتگاه های قلبــی عروقی در موسســه‬ ‫قلــب دانشــگاه «اتــاوا»؛ رئیــس برنامه‬ ‫تجهیــزات پزشــکی؛ اســتاد جراحی در‬ ‫دانشــکده پزشــکی؛ اســتاد مهندسی در‬ ‫دانشــکده فناوری اطالعات و مهندســی؛‬ ‫استاد دانشــکده تحصیالت تکمیلی و فوق‬ ‫دکتــرا در دانشــگاه «اتاوا»؛ اســتاد گروه‬ ‫مهندســی مکانیک و هوافضا در دانشــگاه‬ ‫«کارلتــون»‪ ،‬بخشــی از مســئولیت های‬ ‫ایــن دانشــمند برجســته ایرانی اســت‪.‬‬ ‫"هــزاران بار شکســت خــوردم و به هدف‬ ‫نرســیدم‪ ،‬اما ناامید نشــدم؛ بلند شــدم و‬ ‫با پشــتکار‪ ،‬امیــدواری و اعتماد داشــتن‬ ‫بــه خداونــد‪ ،‬مســیرم را ادامــه دادم‪.‬‬ ‫معتقــدم اگــر فــرد در زندگــی‪ ،‬هدف‬ ‫مشــخص داشــته باشــد و روی ان جدا‬ ‫تمرکز کند‪ ،‬تمــام بدن و مغــز طوری کار‬ ‫می کننــد کــه او را بــه هدف برســانند‪".‬‬ ‫این همان رمز موفقیتی است که "توفیق"‪،‬‬ ‫نوجوان ســخت کوش و پرتالش روستای‬ ‫ورکانه همدان را بــه این درجه از موفقیت و‬ ‫افتخار در ســطح بین المللی رسانده است‪.‬‬ صفحه 6 ‫اولین ماشین مسابقه ای پرنده دنیا!‬ ‫ایــن پروتوتایپ هــا در همه تســت ها‬ ‫فاقــد سرنشــین بــوده و مهندســان‬ ‫ان هــا را از راه دور کنتــرل کرده انــد‪.‬‬ ‫دیجیاتــو نوشــت‪ :‬ایــر اســپیدر ‪ MK4‬اولیــن‬ ‫خــودروی پرنــده مســابقه ای دنیاســت که به‬ ‫یک پیشــرانه هیدروژنــی ‪ 1341‬اســب بخاری‬ ‫مجهز بوده و بــردی برابر بــا ‪ 300‬کیلومتر دارد‪.‬‬ ‫‪ Alauda Aeronautics‬مدعی اســت به لطف‬ ‫این ویژگی هــا‪ ،‬هندلینگ ایــن خودروی‬ ‫پرنــده در ســطح خودروهــای فرمــول‬ ‫یک و یــا یک جــت جنگنده خواهــد بود‪.‬‬ ‫ایــده خودروهــای پرنــده بــا ســرعت درحال‬ ‫پیشرفت اســت و شــرکت های کوچک و بزرگ‬ ‫زیــادی به دنبــال تحقــق ان هســتند‪ .‬در این‬ ‫بین‪ ،‬یک اســتارتاپ با نــام ‪Alauda Aeronautics‬‬ ‫پــا را فراتر گذاشــته و ایده مســابقه خودروهای‬ ‫پرنده سرنشــین دار را مطــرح کرده اســت‪ .‬این‬ ‫شــرکت اســترالیایی رویای جاه طلبانــه ای دارد‬ ‫و می خواهــد از ســال اینده ســری مســابقات‬ ‫«ا ِیر اســپیدر» (‪ )Airspeeder‬را اغــاز کند‪ .‬برای‬ ‫استقبال از این سری مســابقات نوین‪ ،‬این شرکت‬ ‫نســخه اولیه از یک خودروی پرنده مســابقه ای‬ ‫را با پیشــرانه هیدروژنــی رونمایی کرده اســت‪.‬‬ ‫خودروی پرنده ایر اسپیدر ‪MK4‬‬ ‫خودروی پرنـ�ده و مسـ�ابقه ا ی �‪Alauda Aeronau‬‬ ‫‪ tics‬ایر اســپیدر ‪ MK4‬نام دارد و مراحل طراحی و‬ ‫تولید را در ادالید اســترالیا گذرانده اســت‪ .‬این‬ ‫استارتاپ ادعا می کند ‪ MK4‬سریع ترین خودروی‬ ‫برقی عمودپــرواز جهــان خواهد بــود؛ چرا که‬ ‫توانایی دســتیابی به حداکثر سرعت ‪ 225‬مایل یا‬ ‫‪ 365‬کیلومتر در ساعت را دارد‪ .‬نکته جالب اینکه‬ ‫دســتیابی به این ســرعت نیازمند تنها ‪ 30‬ثانیه‬ ‫زمان اســت؛ بنابراین می توان نتیجــه گرفت که‬ ‫‪ MK4‬از نظر شتاب فوق العاده ســریع خواهد بود‪.‬‬ ‫براساس برنامه ریزی ها‪ ،‬خودروی پرنده‬ ‫ایر اســپیدر ‪ MK4‬در هفتم ماه مارس در‬ ‫فستیوال نواوری ساوت استارت رونمایی‬ ‫خواهد شد‪ .‬این فســتیوال در انگلستان‬ ‫برگزار می شود‪ .‬اســتارتاپ استرالیایی‬ ‫اولین تســت پروتوتایپ سرنشــین دار‬ ‫را در فصل اول امســال انجــام خواهد‬ ‫داد‪ .‬همان طور کــه در ابتدا نیز اشــاره‬ ‫کردیم‪ ،‬قرار اســت اولین فصل از سری‬ ‫مسابقات ایر اسپیدر فصل اینده افتتاح‬ ‫شــود؛ امری که البته خیلی خوشبینانه‬ ‫به نظر می رســد‪ .‬برگزارکننــدگان این‬ ‫ســری مســابقات از حضــور تیم های‬ ‫عالقه منــد و شــرکت های ســازنده‬ ‫تجهیزات مختلف اســتقبال می کنند‪.‬‬ ‫پیشــران خــودروی پرنده ‪ MK4‬متشــکل‬ ‫از چهار روتور مســتقل اســت‪ .‬این روتورها‬ ‫روی گیمبال هایی که با فناوری ســه بعدی‬ ‫ساخته شده اند‪ ،‬قرار دارند‪ .‬نیروی موردنیاز‬ ‫این روتورهــا را یک پیشــرانه هیدروژنی با‬ ‫‪ 1341‬اســب بخار قدرت تامیــن می کند‪.‬‬ ‫خودروی پرنده ایر اسپیدر ‪MK4‬‬ ‫بــدون نیاز به ســوخت گیری مجــدد‪ ،‬این‬ ‫خودروی پرنده مسابقه ای قادر است تا ‪188‬‬ ‫«مت پیرســون»‪ ،‬مدیرعامــل ‪Alauda‬‬ ‫مایل یا ‪ 300‬کیلومتر مســافت را پشت سر‬ ‫بگذارد‪ .‬از لحاظ وزن نیز باید گفت خودروی ‪ ،Aeronautics‬معتقد است این استارتاپ‬ ‫پرنــده ‪ MK4‬تنهــا ‪ 950‬کیلوگرم اســت‪ .‬و در کل جهــان امادگــی پذیــرش‬ ‫مســابقات خودروهای پرنده را دارد‪ .‬او‬ ‫هرچند تصاویر موجود از ایر اســپیدر ‪ MK4‬در اظهــار نظری جالب از فراهم ســازی‬ ‫طرح های کامپیوتری هسـ�تند‪ ،‬ول ی �‪ Alau‬همه زیرساخت های الزم صحبت کرده‬ ‫‪ da Aeronautics‬می گویــد پروتوتایپ های و برای تحقق ایده مسابقات خودروهای‬ ‫این خودروی پرنــده تســت های واقعی را پرنده‪ ،‬توپ را به نوعی به زمین شرکت ها‬ ‫با موفقیت پشــت ســر گذاشــته اند‪ .‬البته و تیم های موتور اســپرت انداخته است!‬ ‫ایر اسپیدر ‪MK4‬‬ ‫خودروی پرنده ایر اسپیدر ‪ MK4‬و بهره مندی‬ ‫از هوش مصنوعی‬ ‫خودروی پرنده ایر اسپیدر ‪ MK4‬به گیمبال مجهز‬ ‫اســت و از هوش مصنوعی برای انجــام حرکات‬ ‫و افزایش قــدرت مانورپذیری اســتفاده می کند‪.‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫تهران پتانسیل زلزله ‪ ۷.۲‬را دارد‬ ‫احتمال خطر در مناطقی که زلزله های بزرگ را تجربه کرده اند‬ ‫مطالعات و بررســی های محققان نشــان‬ ‫می دهــد ایــران پتانســیل زلزله هــای‬ ‫بزرگتــر از ‪ ۷.۵‬را دارد‪ ،‬ضمــن انکــه‬ ‫مشــاهده نتایجی که روی ترانشه گسل ها‬ ‫دریافــت شــده و بــر اســاس اطالعات‬ ‫مربوط به گســل ها و مطالعــات تحلیل‬ ‫خطر زمینلرزه بــرای تهران‪ ،‬پتانســیل‬ ‫زلزلــه ای بــا بــزرگای ‪ ۷.۲‬وجــود دارد‪.‬‬ ‫به گزارش ایســنا‪ ،‬دکتر شهریار سلیمانی‬ ‫ازاد‪ ،‬پژوهشــگر لرزه زمین ســاخت و‬ ‫پالئوسایزمولوژی ســازمان زمین شناسی‬ ‫و اکتشــافات معدنی کشــور در افتتاحیه‬ ‫چهل و یکمیــن گردهمایی ملــی علوم‬ ‫زمین با تاکید بر اینکه اگاهی‪ ،‬تعهدافرین‬ ‫اســت‪ ،‬گفت‪ :‬در این جلســه گســلش‬ ‫جنبایــی و زمینلرزه ای شــمال باختری‬ ‫ایران‪ ،‬ترکیــه و پهنــه انتقالــی قفقاز با‬ ‫نگاهی به زمینلرزه های پــی در پی خوی‬ ‫ایران و ترکیه مورد بررســی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫وی باتاکید بر اینکــه در همه نقاط جهان‬ ‫زلزله رخ نمی دهــد‪ ،‬اظهار کــرد‪ :‬عمده‬ ‫زمینلرزه هــا در کمربنــد الپ‪-‬هیمالیا‬ ‫اســت که با طول ‪ ۱۰‬هزار کیلومتر از اروپا‬ ‫‪8‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫تا بخش اســیا ادامه دارد و دســت کم‬ ‫در برگیرنــده ‪ ۳‬پهنه برخوردی اســت‪.‬‬ ‫سلیمانی‪ ،‬این ‪ ۳‬پهنه را شامل "بخش بین‬ ‫پلیت هندوســتان در جنوب و اوراسیا"‪،‬‬ ‫"بخش مرکز بین پلیت عربی و اوراســیا‬ ‫در شــمال" و "بخش باختری بین پلیت‬ ‫افریقا در جنوب و اوراســیا " دانست که‬ ‫دائم در حال فشــرده شــدن قرار دارد و‬ ‫یاداور شــد‪ :‬این ‪ ۳‬پهنه با ســرعت های‬ ‫مختلفی در حال کوتاه شدگی هستند‪.‬‬ ‫پژوهشــگر لــرزه زمیــن ســاخت و‬ ‫پالئوسایزمولوژی سازمان زمین شناسی‬ ‫با اشاره به موقعیت الپ‪-‬هیمالیا‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪ :‬ســاختارهای اساسی شکل گرفته‬ ‫در این منطقه یک بخش باختری با گسل‬ ‫اساسی بحرالمیت مشــخص می شود و‬ ‫بخش خاوری ان در کوه هــای زاگرس‬ ‫با فشــردگی و برش همراه است و کمی‬ ‫شــمال تر این منطقه‪ ،‬با شکستگی های‬ ‫گســل خــاور اناتولــی قــرار دارد‪.‬‬ ‫به گفته وی حرکت رو به شــمال صفحه‬ ‫عربی باعث می شــود که بخش گســل‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اناتولی و بخش شمال باختری ایران‪ ،‬به‬ ‫طرفین فرار تکتونیکی دارد که این امر اثر‬ ‫خود را در زلزله های اتی نشان می دهد‪.‬‬ ‫ســلیمانی با تاکید بر اینکه رخداد یک‬ ‫زلزله با بــزرگای ‪ ۷‬در میــان کویر لوت‬ ‫اهمیت زیادی نــدارد که یــک زلزله با‬ ‫بــزرگای ‪ ۶‬در منطقه پــر جمعیت رخ‬ ‫دهد‪ ،‬اضافه کرد‪ :‬بررســی زلزله های بازه‬ ‫زمانی ‪ ۱۲۰‬سال گذشته هم دستگاهی‬ ‫و هم تاریخی منطقه باختری ایران نشان‬ ‫می دهد کــه در این بازه زمانــی در این‬ ‫منطقه که شــهرهای پرجمعیتی چون‬ ‫ری و تبریز در ان قــرار دارند‪ ،‬هیچ زلزله‬ ‫بزرگی رخ نداده است که این امر نشانگر‬ ‫طوالنــی بودن دوره بازگشــت اســت‪.‬‬ ‫این محقق ســازمان زمین شناســی با‬ ‫اشــاره به مطالعات ‪ ۲۵‬ســال اخیر که‬ ‫از ســوی محققان اجرایی شــده است‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬برای این منطقه دوره های بســیار‬ ‫طوالنی را بــرای زمینلرزه های بســیار‬ ‫بزرگ دیدیــم و این در حالی اســت که‬ ‫تمرکز جمعیــت در این منطقــه زیاد‬ ‫است‪ ،‬به گونه ای که ‪ ۴۵‬درصد جمعیت‬ صفحه 8 ‫کشــور در این منطقه ساکن هستند‪.‬‬ ‫زلزله هایخوی‬ ‫ســلیمانی به زلزله اخیر خوی اشــاره‬ ‫کــرد و ادامــه داد‪ :‬این زمینلــرزه در‬ ‫حاشــیه خاوری پلیت عربی اســت‪.‬‬ ‫نیاکان مــا در فالت خشــک و نیمه‬ ‫خشــک ایران همواره بــه دنبال اب‬ ‫بودنــد و در ایــن تالش هــا خــود را‬ ‫به رشــته کوه هــا نزدیــک کردند‪ ،‬از‬ ‫ایــن رو این مناطــق دارای شــرایط‬ ‫مساعدی برای تجمع جمعیت شدند‪.‬‬ ‫وی یاداور شــد‪ :‬بــر این اســاس هم‬ ‫اکنون مــا با شــهرهای بزرگی مواجه‬ ‫هستیم که در کنار و یا بر روی گسل ها‬ ‫ساخت وســاز کرده اند‪ .‬این شــرایط‬ ‫نشــان می دهد که در گــذر زمان ما‬ ‫خــود را اسیب رســان تر کرده ایــم و‬ ‫چون اســیب پذیر شــدیم‪ ،‬خود را در‬ ‫مواجهه با ریسک بیشتری قرار داده ایم‪.‬‬ ‫پژوهشــگر لرزه زمین ســاخت و پالئو‬ ‫سایز مولوژی ســازمان زمین شناسی‪،‬‬ ‫زلزله های بــه ثبت رســیده در ایران‬ ‫را زلزله های کــم ژرفــا توصیف کرد‬ ‫و گفــت‪ :‬ایــن زلزله های کــم عمق‬ ‫محیــط کوچکتــری را تحــت تاثیر‬ ‫قــرار می دهد‪ ،‬ولــی اثر انهــا قوی تر‬ ‫اســت و نیاز است که ســرمایه گذاری‬ ‫بیشــتری بــرای جبــران اقدامــات‬ ‫صــورت گیرد تا بــه ایمنی برســیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬زمانی که به ســمت تبریز و‬ ‫خوی می رویم‪ ،‬ســامانه گسلی به نام‬ ‫"ســیه چشــمه‪-‬خوی‪ -‬تبریز" داریم‬ ‫که طــول ان قریب بــه ‪ ۶۰۰‬کیلومتر‬ ‫اســت و در تمامی این مناطق (خوی‪،‬‬ ‫تبریز و سیه چشمه) زلزله های تاریخی‬ ‫را تجربــه کرده انــد و بــر اســاس علم‬ ‫روز دنیــا جایی خطرناک اســت که در‬ ‫گذشــته زلزله های بزرگ را تجربه کرده‬ ‫اســت‪ ،‬چون چنین مناطقی پتانســیل‬ ‫تجربه کردن زلزله های بــزرگ را دارد‪.‬‬ ‫ســلیمانی‪ ،‬اضافه کــرد‪ :‬این ســامانه‬ ‫گســلی همچنین شــامل پهنه هایی از‬ ‫شکســتگی ها اســت و منطقه تبریز در‬ ‫یک بازه ‪ ۲۱۳‬ســاله‪ ،‬حــدود ‪ ۵‬رخداد‬ ‫بزرگ زلزله ای داشــته است که از سمت‬ ‫خاور به ســمت باختر رخ داده اســت‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬چنین رخــداد زلزله های‬ ‫پی در پی در بخش های دیگر ایران مانند‬ ‫بخش خاوری ایران بوده است که نمونه‬ ‫ان زلزله دشت بیاض است که مجروحان‬ ‫این زلزله به شهر دیگری به نام "فردوس"‬ ‫منتقل می شود‪ ،‬ولی با فاصله چند ساعت‬ ‫از زلزله دشت بیاض‪ ،‬به دلیل تنشی که‬ ‫ایجاد شده‪ ،‬گسل بعدی فعالیت می کند‬ ‫و زلزله دیگری در فــردوس رخ می دهد‬ ‫که همان مجروحــان در بیمارســتان‬ ‫فردوس جان خود را از دســت می دهند‪.‬‬ ‫ســلیمانی تصریــح کــرد‪ :‬بر اســاس‬ ‫ایــن شــواهد‪ ،‬ایــران پتانســیل های‬ ‫الزم بــرای چنیــن رخدادهایــی‬ ‫را می توانــد داشــته باشــد‪.‬‬ ‫اقدامات مهندسی در ‪ ۳‬رخداد‬ ‫لرزه ای در خوی‬ ‫پژوهشــگر لرزه زمین ســاخت و‬ ‫پالئوسایزمولوژی سازمان زمین شناسی‬ ‫با اشــاره بــه زلزله های ‪ ۳‬گانــه خوی‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬اولین زلزلــه با بــزرگای ‪ ۵.۴‬در‬ ‫روز ‪ ۱۳‬مهــر ســال جــاری رخ داد که‬ ‫طی ان گفته می شــود ‪ ۱۵‬هــزار واحد‬ ‫مســکونی خراب شــد‪ .‬رویداد دوم در‬ ‫‪ ۲۸‬دی ماه بــا بــزرگای ‪ ۵.۴‬و در عمق‬ ‫‪ ۸‬کیلومتــری بــه ثبت رســید و زلزله‬ ‫ســوم با بزرگای ‪ ۵.۹‬در ‪ ۸‬بهمن رخ داد‪.‬‬ ‫مطالعات و بررسی های محققاننشان می دهد ایران‬ ‫پتانسیل زلزله های بزرگتر از‪ ۷.۵‬را دارد‪ ،‬ضمن انکه وی با بیان اینکــه این ســازه ها با زلزله‬ ‫مشاهده نتایجی که روی ترانشه گسل ها دریافت‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫شدهوبراساساطالعاتمربوطبهگسل هاومطالعات‬ ‫تحلیلخطرزمینلرزهبرایتهران‪،‬پتانسیلزلزله ای‬ ‫بابزرگای‪ ۷.۲‬وجوددارد‪.‬‬ ‫‪ ۷.۸‬فــرو نریختــه انــد‪ ،‬بلکه بــا زلزله‬ ‫‪ ۵.۴‬بــوده اســت‪ ،‬ایــن امــر را مورد‬ ‫توجه مهندســان دانســت و افزود‪ :‬در‬ ‫بازدیدهایــی کــه از منطقه داشــتیم‪،‬‬ ‫مشــاهده کردیــم ترک هایــی بــا‬ ‫طــول ‪ ۲.۵‬کیلومتــر ایجاد شــده بود‪.‬‬ ‫ســلیمانی ادامــه داد‪ :‬ما بــا منطقه ای‬ ‫مواجه هســتیم که تخریب این چنینی‬ ‫رخ داده‪ ،‬ولی مســاله اصلی ان است که‬ ‫میدان تنش منطقه را به هم زده اســت‪.‬‬ ‫زمانی که میــدان تنش منطقــه ای از‬ ‫طریق زلزله ای به هم ریخته می شــود‪،‬‬ ‫بســته به بــزرگای خــودش می تواند‬ ‫تغییرات کوچک و یا بــزرگ ایجاد کند‪.‬‬ ‫تصور کنیــد در زلزلــه ‪ ۷.۸‬ترکیه چه‬ ‫میدان تنشــی ایجاد شــده و چه اثری‬ ‫بر روی گســل همجوار خواهد داشــت‪.‬‬ ‫سواالت اساسی درباره تهران‬ ‫ســلیمانی با طرح این ســوال کــه ایا‬ ‫مــا پتانســیل تجربــه کــردن چنین‬ ‫زمینلرزه هــای بزرگتــر از ‪ ۷.۵‬در ایران‬ ‫را داریم یــا خیــر‪ ،‬توضیح داد‪ :‬ســال‬ ‫‪ ۲۰۱۳‬زمینلرزه ســراوان با بزرگای ‪۷.۷‬‬ ‫و ‪ ۷.۸‬رخ داد و نشــان می دهد که ایران‬ ‫چنین پتانســیلی را دارد‪ ،‬خوشبختانه‬ ‫اگرچه زلزله ســراوان مساحت زیادی را‬ ‫لرزاند‪ ،‬ولی با توجــه به تنکی جمعیت و‬ ‫ژرفای زیاد‪ ،‬خســارت زیادی مشــاهده‬ ‫نشــد‪ ،‬اما ایا این موضوع در مورد شمال‬ ‫و شــمال باختر ایران نیز صدق می کند؟‬ ‫وی با اشــاره به گســل شــمال تبریز‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬مطالعــات مــا در ایــن منطقه‬ ‫نمایانگــر برخــی از ویژگی هــا اســت‬ ‫کــه نیــاز بــه تعمــق و دقــت دارد‪.‬‬ ‫ســلیمانی بــه وضعیــت لرزه خیــزی‬ ‫تهران اشــاره کرد و یاداور شد‪ :‬مشاهده‬ ‫نتایجــی کــه روی ترانشــه گســل ها‬ ‫دریافت کردیــم و بر اســاس اطالعات‬ ‫مربوط بــه گســل ها و مطالعات تحلیل‬ ‫خطر زمینلــرزه برای تهران‪ ،‬پتانســیل‬ ‫زلزلــه ای با بــزرگای ‪ ۷.۲‬وجــود دارد‪.‬‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪9‬‬ صفحه 9 ‫راه مواجهه با بحران کمبود اب‪ ،‬استفاده از فناوری در کشاورزی است‬ ‫گزارش‬ ‫احداث‪ 40‬گلخانه هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا‬ ‫رئیس پــارک فناوری اطالعــات و ارتباطات‪:‬‬ ‫معتقدیم با ورود فناوری به یک کسب وکاری‬ ‫همچــون کشــاورزی‪ ،‬می توانیــم هزینه ها‬ ‫را کاهــش و درامدهــا را افزایــش دهیــم‪.‬‬ ‫صدیق با بیــان اینکه ما در کشــور‪ ،‬جوانان‬ ‫تحصیل کــرده و بــا ســرمایه محــدود‬ ‫داریم‪ ،‬بنابرایــن باید راه حلــی ارائه کنیم‬ ‫تا این جوانان با ســرمایه محــدود بتوانند‬ ‫کســب وکار خودشــان را راه اندازی کنند‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬بر این اســاس مــا به فکــر افتادیم‬ ‫تــا گلخانه هــای کوچــک مقیــاس را‬ ‫اقتصادی کنیــم‪ .‬به نوعی به دنبــال ایجاد‬ ‫انکوباتورهــای (ابزارهای ازمایشــگاهی)‬ ‫گلخانــه ای و ارائه ســرویس هایی از طریق‬ ‫شــبکه اینترنــت اشــیا (‪ )IOT‬هســتیم‪.‬‬ ‫به گزارش وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات‪،‬‬ ‫محمدجعفر صدیق دامغانی زاده‪ ،‬مشاور وزیر‬ ‫ارتباطــات و رئیس پارک فــاوا‪ ،‬درباره اهداف‬ ‫راه اندازی پــروژه گلخانه هوشــمند مبتنی‬ ‫بر اینترنت اشــیا گفت‪ :‬در عــرف جهانی هر‬ ‫کســب وکاری که باالتــر از ‪ 5‬درصــد درامد‬ ‫ســاالنه اش را صرف تحقیق و توســعه کند‪،‬‬ ‫یک کســب وکار دانش بنیان شناخته خواهد وی افزود‪ :‬یعنی به دنبال این هســتیم که‬ ‫شــد و چنین کســب وکارهایی به درامدها به فــرض در یک مجموعه ‪ 5‬هــزار متری‪،‬‬ ‫و ســودهایی بهتری دســت پیــدا می کنند‪ 20 .‬گلخانه ‪ 250‬متــری مبتنی بر اینترنت‬ ‫اشیا که امکان انطباق شرایط محیطی (دما‪،‬‬ ‫وی با بیان اینکه یکی از کسب وکارهای اصلی رطوبت‪ ،‬ابیــاری و‪ )...‬به صورت هوشــمند‬ ‫کشورمان کشاورزی است‪ ،‬افزود‪ :‬دانش بنیان و خودکار داشــته باشــد را ایجــاد کنیم و‬ ‫کردن کشــاورزی‪ ،‬هــم درامد ایــن صنعت در اختیار جوانــان قرار دهیــم‪ .‬در چنین‬ ‫را افزایش می دهــد و هم راهی بــرای گذر از گلخانه ای تمامی پارامترهــا از طریق وب و‬ ‫بحــران کمبود اب اســت‪ .‬همین جا اشــاره اینترنت مانیتور و کنترل می شــود‪ .‬با این‬ ‫کنم که بحران اب‪ ،‬ظرفیــت انهدام تمدنی را رویکرد می تــوان شــبکه ای از گلخانه ها را‬ ‫دارد که یعنی می تواند یــک منطقه را به طور از طریــق وب کنترل کرد‪ .‬حتــی می توان‬ ‫کامل نابود و ســاکنان ان را وادار به کوچ کند‪ .‬با رعایــت کامــل پارامترهــا‪ ،‬مصرف اب‬ ‫را کمتــر و بازدهــی را نیــز افزایــش داد‪.‬‬ ‫رئیس پــارک فــاوا تصریح کــرد‪ :‬از چندین‬ ‫ســال قبل با بلند شــدن زنگ خطــر بحران رئیس پارک فاوا با اشــاره بــه اینکه در یک‬ ‫اب در جهــان و ایــران‪ ،‬تصمیم بر این شــد مزرعه برای برداشت یک کیلو گوجه فرنگی‬ ‫تا کشاورزی و کشــت به ســمت گلخانه ای ‪ 300‬لیتــر اب مصــرف می شــود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫ســوق پیدا کند تا امــکان کنترل شــرایط اما ما در گلخانــه پارک فاوا بــرای همین‬ ‫محیطــی و مصــرف اب ایجــاد شــود‪ .‬میــزان برداشــت‪ 35 ،‬لیتــر اب مصرف‬ ‫می کنیم‪ .‬در نســل دوم گلخانه های پارک‬ ‫وی ادامــه داد‪ :‬اما زمانی که ایــن ایده مطرح فاوا تــاش می کنیم که مصــرف اب برای‬ ‫شــد‪ ،‬وزارت جهاد کشــاورزی اعالم کرد که‬ ‫گلخانه های زیر ســه هزار متر صرفه اقتصادی‬ ‫ندارد و به همیــن دلیل بــرای گلخانه هایی‬ ‫با کمتر از ایــن متراژ مجوز صادر نمی شــود‪.‬‬ ‫االن ایجاد یــک متر گلخانه مــدرن کوچک‬ ‫مقیاس نزدیــک به ‪ 5‬میلیــون تومان هزینه‬ ‫دارد و راه اندازی یک گلخانه ســه هزار متری‬ ‫بین ســه تا پانزده میلیارد تومان به ســرمایه‬ ‫گــذاری نیــاز دارد‪ .‬در حــال حاضــر کدام‬ ‫جوان ایرانی تــوان چنین ســرمایه گذاری را‬ ‫دارد؟ عــاوه بر ایــن‪ ،‬با توجه بــه هزینه باال‪،‬‬ ‫چنین ســرمایه گذاری توجیه پذیر نیســت‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫این میــزان محصول را به ‪ 20‬لیتر برســانیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬عموما کشاورزان از یک متر مزرعه‪،‬‬ ‫‪ 15‬کیلوگرم گوجه فرنگی در ســال برداشت‬ ‫می کنند‪ ،‬اما ما از یک متــر گلخانه پارک فاوا‬ ‫توانســته ایم حدود ‪ 40‬کیلوگرم برداشــت‬ ‫کنیم‪ .‬نمونه مشــابه گلخانه ما در اسپانیا نیز‬ ‫حدود ‪ 35‬تا ‪ 37‬کیلوگرم برداشــت می کنند‬ ‫اما نمونه هلندی از هر متر ‪ 70‬کیلو برداشــت‬ ‫می کنند که رســیدن بــ ه چنیــن فناوری‬ ‫نیازمنــد تامیــن تاسیســات گران قیمتی‬ ‫اســت که فعــا از عهده مــا خارج اســت‪.‬‬ ‫صدیق تصریــح کرد‪ :‬ما در کشــور ‪ 800‬هزار‬ ‫هکتار زمین زیرکشــت محصوالت جالیزی‬ ‫داریم‪ .‬تمــام تولیــدات فعلی کشــور اعم از‬ ‫صادراتی یــا مصــرف داخلــی محصوالتی‬ ‫همچون گوجــه‪ ،‬خیــار‪ ،‬فلفــل‪ ،‬بادمجان‬ ‫و‪ ...‬را می تــوان به گلخانه هایی به مســاحت‬ ‫‪ 200‬هزار هکتار منتقــل و ‪ 600‬هزار هکتار‬ ‫زمین مرغوب را ازاد کرد تا در ان محصوالت‬ ‫اســتراتژیکی همچون گندم را زیر کشت برد‪.‬‬ ‫رئیس پارک فاوا در پایان تاکیــد کرد‪ :‬با این‬ ‫رویکــرد در مرحله نخســت پــروژه گلخانه‬ ‫هوشــمند مبتنــی بــر اینترنت اشــیا‪40 ،‬‬ ‫واحد گلخانــه ای کوچک را در چند اســتان‬ ‫راه انــدازی خواهیم کــرد و میــزان تولید و‬ ‫وضعیت اقتصادی هر یــک از یونیت ها را نیز‬ ‫مورد ارزیابی قرار خواهیم داد‪ .‬پس از ارزیابی‬ ‫کارامــدی و موفقیت این طــرح‪ ،‬در مرحله‬ ‫بعدی ایجاد انکوباتور گلخانه ای را سال اینده‬ ‫در اســتان زنجــان پیگیری خواهیــم کرد‪.‬‬ صفحه 10 ‫شی مرموزی که در تگزاس‬ ‫سقوط کرد شهاب سنگ بود‬ ‫بهان ه جدید توئیتر برای پولی‬ ‫کردن خدمات‬ ‫توئیتر روز جمعه اعالم کرد فقط به مشــترکین پولی اجازه‬ ‫می دهد از پیام های متنی به عنوان یک روش احراز هویت دو‬ ‫مرحله ای برای ایمن سازی حساب های خود استفاده کنند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز‪ ،‬این شــرکت در‬ ‫توییتی نوشــت‪ " :‬پس از ‪ ۲۰‬مارس‪ ،‬فقط مشــترکین دارای‬ ‫تیک ابی توئیتــر می تواننــد از پیام های متنی بــه عنوان‬ ‫روش احــراز هویــت دو مرحله ای خــود اســتفاده کنند‪".‬‬ ‫ناســا اعالم کرد که شــی مرموز کــه هفته گذشــته اســمان تگزاس‬ ‫را روشــن و ســقوط کرد به عنوان یک شــهاب ســنگ شــناخته شده‬ ‫اســت‪ .‬به گزارش فــارس به نقل از ســی بــی اس نیــوز‪ ،‬ناســا اعالم‬ ‫کرد که شــی مرمــوز که هفتــه گذشــته اســمان تگزاس را روشــن‬ ‫و ســقوط کرد به عنوان یک شــهاب ســنگ شــناخته شــده اســت‪.‬‬ ‫کارشناســان این ســازمان بر این باورند که شی فضایی ســقوط کرده به‬ ‫زمین‪ ،‬قبل از اینکه تکه تکه شــود وزنی در حدود ‪453‬کیلوگرم داشــت‪.‬‬ ‫بــر اســاس گــزارش ناســا ایــن شهاب ســنگ بــا ســرعت حدود‬ ‫‪27‬هــزار مایــل در ســاعت حرکــت کــرده اســت؛ زاویه و ســرعت‬ ‫ورود ان بــه جــو و تصاویــر رادار اب و هــوا بــه ناســا کمــک کــرد‬ ‫تــا تشــخیص دهد کــه ایــن شــی احتماالً شــهاب ســنگ اســت‪.‬‬ ‫عکس هــا و فیلم هــای گرفته شــده در ایــن منطقه که نشــان دهنده‬ ‫رگه ای شهاب ســنگ در اسمان اســت‪ ،‬در توییتر به اشــتراک گذاشته‬ ‫شــد‪ .‬انجمن شــهاب ســنگ امریکا که اطالعات مربوط به مشــاهده‬ ‫ایــن جرم اســمانی در ایــاالت متحــده را جمــع اوری و منتشــر می‬ ‫کنــد‪ ،‬تصویــری از این شــهاب ســنگ را پس از فــرود در تگــزاس به‬ ‫اشــتراک گذاشــت‪ .‬این ســازمان گفت که سه شهاب ســنگ مختلف‬ ‫در تگــزاس‪ ،‬فرانســه و ایتالیا طی ســه روز بــه زمین برخــورد کردند‪.‬‬ ‫شهاب سنگ ها اجرامی در فضا هستند که اغلب به انها سنگ های فضایی‬ ‫می گویند‪ .‬هنگامی که وارد جو زمین می شــوند‪ ،‬انها را شــهاب ســنگ‬ ‫مینامند گاهی به عنوان گلوله های اتشین نیز شناخته می شوند‪ .‬شهاب‬ ‫سنگ ها نه تنها وارد جو زمین می شــوند؛ بلکه با زمین برخورد می کنند‪.‬‬ ‫انها اغلــب در حین حرکت به ســمت زمین تکه تکه می شــوند و به نظر‬ ‫می رســد این شهاب ســنگ در ارتفاع ‪ 21‬مایلی از هم پاشیده است‪ .‬ناسا‬ ‫تخمین می زند که قطر ان حدود دو فوت بوده است‪ .‬همچنین به نظر نمی‬ ‫رسد که اسیبی به بار اورده باشــد؛ اما قدرت ان حدود ‪ 8‬تن تی ان تی بود‪.‬‬ ‫این سازمان می گوید تقریباً سالی یک بار‪ ،‬سیارکی به اندازه یک خودرو وارد‬ ‫جو زمین می شود؛ اما معموالً قبل از رسیدن به سطح می سوزد و یک توپ‬ ‫اتشین چشمگیر ایجاد می کند که از اسمان می گذرد‪ .‬سنگ های کوچکتر‬ ‫از ‪ 82‬فوت احتماالً در جو می ســوزند و به زمین اســیب نمی رســانند‪.‬‬ ‫تخمیــن زده می شــود که روزانــه بیــش از ‪ 100‬تــن غبــار و ذرات‬ ‫به انــدازه ماســه از فضــا وارد زمیــن مــی شــود‪ .‬تقریباً هــر ‪2‬هزار‬ ‫ســال یک شــهاب ســنگ به انــدازه یــک زمیــن فوتبال بــه زمین‬ ‫برخــورد مــی کنــد و خســارات قابــل توجهــی ایجــاد مــی کند‪.‬‬ ‫در روش احراز هویت دو مرحله ای که به منظور ایمن تر کردن‬ ‫حساب ها انجام می شود‪ ،‬ضرورت دارد مالک حساب کاربری‬ ‫عالوه بر رمــز عبور از روش احــراز هویت دوم نیز اســتفاده‬ ‫کند‪ .‬توئیتر احراز هویت را با ارســال پیام متنی‪ ،‬اســتفاده از‬ ‫برنامه احــراز هویت و یک کلید امنیتی ممکن کرده اســت‪.‬‬ ‫طبق یک پســت وبالگی در روز چهارشــنبه توئیتر تصریح‬ ‫کرده تایید هویت دومرحله ای مبتنی بر شــماره تلفن همراه‬ ‫توســط «بازیگران بد» مورد ســو اســتفاده قرار می گیرد‪.‬‬ ‫مالک توئیتر در پاســخ به توئیت یک کاربر که گفته بود این‬ ‫شرکت در حال تغییر خط مشی اســت‪ ،‬مدعی شد‪« :‬به این‬ ‫دلیل که شــرکت های مخابراتی از حســاب های رباتیک در‬ ‫توئیتر برای سوءاســتفاده از روش تایید هویت دومرحله ای‬ ‫مبتنی بر پیامک اســتفاده می کند و این شــرکت ســاالنه‬ ‫‪ ۶۰‬میلیــون دالر از طریــق پیامک هــای کالهبــرداری»‬ ‫ضرر می کند‪ ،‬ایــن رویه تازه در پیش گرفته شــده اســت‪.‬‬ ‫عالمت تیک ابــی که قب ً‬ ‫ال برای حســاب های تایید شــده‬ ‫سیاســتمداران‪ ،‬شــخصیت های مشــهور‪ ،‬روزنامه نگاران و‬ ‫ســایر شــخصیت های عمومی رایگان بود‪ ،‬اکنون برای هر‬ ‫کســی که اماده پرداخت هزینه اســت‪ ،‬در دسترس است‪.‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫از تهدید تا جاسوسی سایبری؛‬ ‫ایاالت متحده چگونه به دنبال حفظ انحصار خود بر دنیای فناوری است‬ ‫ایاالت متحده امریــکا به علت مالکیت بر برخی فناوری های پیشــرو‬ ‫در جهان از قــدرت انحصاری برخوردار اســت و اقدامات ســرکوب‬ ‫گرانه و خصمانــه ای را انجــام می دهد تا انحصار خــود را حفظ کند‪.‬‬ ‫بــه گــزارش خبرگــزاری مهــر بــه نقــل از ســی جی تــی ان‪،‬‬ ‫اخیــرا ً ایــاالت متحده بــا متحدان خــود از جملــه هلنــد و ژاپن‬ ‫بــرای محــدود کــردن بیشــتر صــادرات ریزتراشــه هــا و انواع‬ ‫تجهیــزات و فنــاوری مرتبــط به چیــن مشــورت کرده اســت‪.‬‬ ‫‪ ،ASML‬بزرگتریــن تامیــن کننده ماشــین های تراشــه ســازی در‬ ‫جهان مســتقر در هلنــد‪ ،‬از ســال ‪ ۲۰۱۹‬به دلیــل محدودیت های‬ ‫اعمال شده توسط دولت هلند و تحت فشــار ایاالت متحده از فروش‬ ‫پیشرفته ترین تجهیزات تراشه ســازی خود به چین منع شده است‪.‬‬ ‫این شرکت هفته گذشته هشدار داد که "حرکت برای اعمال حاکمیت‬ ‫در حوزه فناوری" می تواند منجر به "تغییرات طوالنی مدت در تجارت‬ ‫جهانی‪ ،‬رقابت و زنجیره های تامین فناوری" شــود که بر چشــم انداز‬ ‫تجاری و رشــد ان تاثیر منفی بگذارد‪ .‬این اخرین اقدام ایاالت متحده‬ ‫برای محدود کردن بیشــتر صنعت تراشــه ســازی در چین اســت‪.‬‬ ‫سال گذشته‪ ،‬دولت بایدن به اصطالح "اتحاد تراشه ‪ "۴‬را راه اندازی کرد‬ ‫که چهار تولید کننده برتر نیمه هادی ها در جهــان را دربر می گیرد‪:‬‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬ژاپن‪ ،‬کره و تایوان‪ .‬این اقدام تالش گســترده واشنگتن‬ ‫بــرای مهار پکن در بخــش فناوری های پیشــرفته تلقی می شــود‪.‬‬ ‫ایاالت متحده صنعت تراشه ژاپن را هم تهدید کرد‬ ‫اما چین تنها کشــور هدف ســرکوب های خصمانه ایــاالت متحده‬ ‫در صنعت نیمه هادی نیســت‪ .‬در دهه ‪ ،۱۹۸۰‬ژاپــن‪ ،‬یکی از نزدیک‬ ‫ترین متحــدان ایاالت متحــده‪ ،‬حدود نیمــی از نیمه هــادی های‬ ‫جهان را تولید می کرد‪ .‬در ســال ‪ ،۱۹۹۰‬شش شــرکت از ده شرکت‬ ‫تولیدکننده برتر نیمه هادی در جهان‪ ،‬شــرکت هــای ژاپنی بودند‪.‬‬ ‫کاخ ســفید به منظور مهــار صنعت نیمــه هادی ژاپــن‪ ،‬تحقیقاتی‬ ‫موســوم به "‪ "۳۰۱‬را اغــاز و توکیــو را به علــت انجام بــه اصطالح‬ ‫تجــارت ناعادالنــه تهدیــد و تعرفــه های تالفــی جویانــه بر ضد‬ ‫تولیدات تراشــه این کشــور وضــع کــرد‪ .‬در نهایت امریــکا ژاپن‬ ‫را مجبــور بــه امضــای توافق نامــه نیمــه هــادی با خــود کرد‪.‬‬ ‫در نتیجــه‪ ،‬شــرکت هــای نیمــه هــادی ژاپنــی تقریباً بــه طور‬ ‫کامــل از عرصــه رقابــت جهانــی بیــرون رانده شــدند و ســهم‬ ‫انهــا در بــازار از ‪ ۵۰‬درصــد بــه ‪ ۱۰‬درصــد کاهــش یافــت‪.‬‬ ‫در همــان زمان‪ ،‬با حمایــت دولت ایــاالت متحده‪ ،‬تعــداد زیادی از‬ ‫شــرکت های ســازنده نیمه هادی ایــاالت متحده از ایــن فرصت‬ ‫اســتفاده کردند و ســهم بیشــتری از بــازار را بــه دســت اوردند‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫بیش از ‪ ۱۰۰۰‬شرکت چینی در لیست تحریم امریکا‬ ‫ایاالت متحده اکنون‪ ،‬در مواجهه با رقابت و توانمندی شــرکت های‬ ‫فناوری چینــی‪ ،‬با سواســتفاده از مفهــوم امنیت ملی و وحشــت‬ ‫افرینی‪ ،‬قدرت دولتی خود را برای ســرکوب و تحریم شــرکت های‬ ‫چینی‪ ،‬مانند غــول مخابراتــی هواوی ‪ -‬یک شــرکت پیشــرو در‬ ‫حوزه فناوری هــای مخابراتی نســل پنجم ‪ -‬بســیج کرده اســت‪.‬‬ ‫طی ســال های گذشــته‪ ،‬ایاالت متحده ورود محصوالت هواوی به‬ ‫بازار امریکا را محدود کرده‪ ،‬عرضه تراشــه ها و سیستم عامل های ان‬ ‫را ممنوع کرده‪ ،‬و همچنین سایر کشــورها را مجبور کرده که هواوی‬ ‫را از کمک به راه اندازی شــبکه های نســل پنجم محلی منع کنند‪.‬‬ ‫کاخ ســفید حتی کانــادا را بــه بازداشــت غیرقانونی منــگ وانژو‪،‬‬ ‫مدیــر مالــی هــواوی بــرای نزدیک به ســه ســال مجبــور کرد‬ ‫که ایــن امر بــه تنــش دیپلماتیــک بین دو کشــور منجر شــد‪.‬‬ ‫در واقــع‪ ،‬ایــاالت متحــده بهانه هــای زیــادی بــرای ســرکوب‬ ‫شــرکت های دارای فناوری پیشــرفته در چین برای محدودکردن‬ ‫توان انهــا در عرضــه رقابــت جهانی تراشــیده و بیــش از ‪۱۰۰۰‬‬ ‫شــرکت چینی را در فهرســت تحریم های خــود قرار داده اســت‪.‬‬ ‫استراق سمع و جاسوسی‬ ‫ایاالت متحده همچنین از هژمونی و برتری خود در حوزه فناوری سوء‬ ‫استفاده کرده و حمالت سایبری و شنود گســترده انجام داده است‪.‬‬ ‫امریکا‪ ،‬با بهــره گیری از پیشــرفته ترین فناوری ها‪ ،‬مدت هاســت‬ ‫که "امپراتوری هکرها " را تاســیس کرده و به همین علت بدنام شده‬ ‫اســت‪ .‬این کشــور به دلیل اقدامات گســترده برای دزدی سایبری‬ ‫و راهزنی اینترنتی در سراسر جهان مورد ســرزنش قرار گرفته است‪.‬‬ ‫جاسوســی ســایبری و نظــارت ایــاالت متحــده بــدون تبعیض‬ ‫اســت‪ .‬همه می تواننــد هدف نظــارت این کشــور باشــند‪ ،‬خواه‬ ‫رقیب یــا متحــد و خــواه دشــمن‪ ،‬حتی رهبــران کشــورهای‬ ‫متحد ماننــد انــگال مــرکل صدراعظم ســابق المــان و چندین‬ ‫رئیــس جمهــور فرانســه هــدف ســرقت اطالعــات بــوده اند‪.‬‬ ‫نظــارت ســایبری و حمالتی که توســط ایــاالت متحــده انجام‬ ‫مــی شــود ‪ -‬ماننــد پریســم‪ ،‬درت باکــس‪ ،‬ایریتنــت هــورن و‬ ‫‪ - Telescreen Operation‬همگــی گــواه ایــن اســت کــه ایــاالت‬ ‫متحــده متحــدان و شــرکای خــود را از نزدیــک زیر نظــر دارد‪.‬‬ ‫جولیان اســانژ‪ ،‬بنیانگذار ویکی لیکس‪ ،‬وب ســایتی که برنامه های‬ ‫جاسوســی ایاالت متحده را افشــا کرد‪ ،‬گفته که "از یــک ابرقدرت‬ ‫کنترل گر جهانی انتظار نداشــته باشــید کــه با افتخار یــا احترام‬ ‫عمل کند‪ .‬تنها یــک قانون وجــود دارد‪ :‬هیچ قانونی وجــود ندارد‪".‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 12 ‫پیشرفت جدید دانشمندان برای درمان سرطان‬ ‫دانشــمندان روشی را کشــف کرده اند که‬ ‫با اســتفاده از ان می توان عوارض ناشــی‬ ‫از درمان هــای قبلی را بســیار کــم کرد‪.‬‬ ‫به گزارش گروه علم و پیشــرفت خبرگزاری‬ ‫فارس به نقل از ســاینس دیلی‪ ،‬دانشمندان‬ ‫بــا اســتفاده از روش هــای فعال شــده با‬ ‫نور یک قــدم به ایجــاد نســل جدیدی از‬ ‫درمان های ســرطان نزدیک تر شده اند‪ .‬این‬ ‫درمان های جدید بســیار هدفمند و موثرتر‬ ‫از روش های ایمنی درمانی موجود هستند‪.‬‬ ‫روش درمانی جدید ســرطان معرفی شده‬ ‫توسط دانشمندان با روشن کردن چراغ های‬ ‫ال ای دی کــه در نزدیکــی تومــور تعبیه‬ ‫شده اند‪ ،‬کار می کند‪ .‬این نور سپس داروهای‬ ‫بیوتراپــی را فعــال می کنــد‪ .‬درمان های‬ ‫جدید بسیار هدفمند و موثرتر از روش های‬ ‫ایمنی درمانی ســرطان کنونی هســتند‪.‬‬ ‫دکتر امیت ســاچدوا دانشــمند اصلی این‬ ‫مطالعه گفت‪« :‬درمان های کنونی سرطان‬ ‫مانند شیمی درمانی سلول های الوده را می‬ ‫ُکشند؛ اما می توانند به سلول های سالم بدن‬ ‫مانند خون و ســلول های پوست نیز اسیب‬ ‫برسانند‪ .‬این بدان معناست که انها می توانند‬ ‫عوارض جانبی از جمله ریزش مو‪ ،‬احساس‬ ‫خســتگی و بیماری ایجاد کنند و همچنین‬ ‫بیماران را در معرض خطر ابتال به عفونت‬ ‫قرار می دهنــد‪ .‬بنابراین انگیزه بســیار‬ ‫زیادی برای ایجاد درمان های جدید که‬ ‫هدفمندتر هستند و این عوارض جانبی‬ ‫ناخواسته را ندارند‪ ،‬وجود داشته است‪».‬‬ ‫چندین پادتن و قطعات انتی بادی قبال‬ ‫برای درمان ســرطان ســاخته شده اند‪.‬‬ ‫این انتی بــادی ها بســیار انتخابی تر از‬ ‫داروهای سیتوتوکســیک مورد استفاده‬ ‫در شیمی درمانی هستند؛ اما همچنان‬ ‫مــی توانند عــوارض جانبی شــدیدی‬ ‫ایجــاد کنند‪ ،‬زیــرا اهداف انتــی بادی‬ ‫روی سلول های ســالم نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫دانشمندان امیدوارند که کار ان ها بسیار‬ ‫هدفمند منجر به توسعه کالس جدیدی‬ ‫از بیوتراپی های پاسخگو به نور شود‪ .‬این‬ ‫بدان معنی اســت که انتی بادی ها می‬ ‫توانند در محل تومور فعال شــوند و پس‬ ‫از فعال شــدن نور به طور کوواالنسی به‬ ‫هدف خود بچســبند‪ .‬به عبــارت دیگر‬ ‫می توانید با تابش نور‪ ،‬یا مســتقیماً روی‬ ‫پوســت (در مورد ســرطان پوست) یا‬ ‫با اســتفاده از چراغ هــای ‪ LED‬کوچکی‬ ‫که می توانند در محل تومــور در داخل‬ ‫بدن کاشته شــوند؛ انتی بادی ها را برای‬ ‫حمله به ســلول های تومور فعال کنید‪.‬‬ ‫این امر به درمان ســرطان اجازه مــی دهد تا‬ ‫کارامدتر و هدفمندتر باشــد زیرا به این معنی‬ ‫است که فقط مولکول های مجاور تومور فعال‬ ‫می شوند و روی ســلول های دیگر تاثیر نمی‬ ‫گذارد‪ .‬این به طــور بالقوه عــوارض جانبی را‬ ‫برای بیماران کاهش می دهد و همچنین زمان‬ ‫ماندن انتی بادی در بدن را بهبود می بخشــد‪.‬‬ ‫ایــن روش بــرای ســرطان هایــی ماننــد‬ ‫ســرطان پوســت یا جایی که تومــور جامد‬ ‫وجود دارد عمــل می کند؛ اما برای ســرطان‬ ‫های خــون ماننــد لوســمی کارایی نــدارد‪.‬‬ ‫اگر محققان در مراحل بعــدی کار خود موفق‬ ‫باشــند‪ ،‬امیدوارند طــی ‪ 5‬تا ‪ 10‬ســال اینده‬ ‫شاهد استفاده از سیســتم ایمنی درمانی فعال‬ ‫با نور برای درمان بیماران ســرطانی باشــند‪.‬‬ ‫سرطان با رشد و گسترش کنترل نشده سلول‬ ‫های غیر طبیعی مشــخص می شــود و یکی‬ ‫از علــل اصلی مــرگ و میر در سراســر جهان‬ ‫اســت‪ .‬برخی از انواع رایج ســرطان عبارتند از‬ ‫سرطان سینه‪ ،‬سرطان ریه‪ ،‬سرطان پروستات‬ ‫و ســرطان روده بزرگ‪ .‬پیش از ایــن نیز یک‬ ‫تیم تحقیقاتی بین المللــی هدفی برای تولید‬ ‫دارویی کشــف کــرده بودند که مــی تواند از‬ ‫متاستازهای مرگبار (که عامل ‪90‬درصد مرگ‬ ‫و میر ناشی از سرطان هستند) جلوگیری کند‪.‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13 ‫در معروف ترین مدارس جهان چه می گذرد؟‬ ‫از کالج «ایتون» تا اکادمی «میلتون»‬ ‫شــاید نام کالــج «ایتون» ‪ ،‬بــه عنــوان یکی از‬ ‫معروف ترین مدارس جهان با ســابقه حدود ‪۶۰۰‬‬ ‫ساله که تعداد زیادی از فارغ التحصیالن ان راهی‬ ‫دانشگاه های «اکســفورد» یا دانشگاه «کمبریج»‬ ‫می شــوند را نشنیده باشــید‪ .‬با هم این گزارش را‬ ‫مرور کنیم تا بدانیم در معروف ترین مدارس جهان‬ ‫چه می گذرد و انها به چه شــکل اداره می شــوند‪.‬‬ ‫به گزارش ایسنا‪ ،‬از مدرســه «دارالفنون» تهران تا‬ ‫مدرسه «رشدیه» تبریز‪ ،‬از دبیرستان «فردوسی»‬ ‫(محمدیه) تبریز تا دبیرســتان «البــرز» تهران‪،‬‬ ‫نام هایی پر افتخاری هســتند که سال ها و دهه ها‬ ‫تــاش در تاریخ امــوزش و پرورش ایــران را به‬ ‫نمایش گذاشــته اند‪ .‬اشــاره کوتاه بــه تاریخچه‬ ‫این مــدارس و البتــه گزارش تفصیلــی در مورد‬ ‫«دبیرســتان مانــدگار البــرز»‪ ،‬عاملی شــد که‬ ‫شــرایط دو مدرســه قدیمی و مشــهور در نقاط‬ ‫مختلف جهان را نیز در این گزارش بررسی کنیم‪.‬‬ ‫در ابتــدا راهــی انگلســتان می شــویم تــا‬ ‫نگاهــی بــه تاریخچــه یکــی از معروف تریــن‬ ‫بیاندازیــم‪.‬‬ ‫جهــان‬ ‫مدرســه های‬ ‫کالج«ایتون»‬ ‫کالج «ایتــون» (‪ )Eton College‬یکی از بزرگترین‬ ‫مدارس متوســط مســتقل و البتــه بزرگترین‬ ‫مدرســه شــبانه روزی انگلیــس محســوب‬ ‫‪14‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫می شــود‪ .‬این مدرســه در فضایی سرســبز‬ ‫بــه وســعت ‪ ۶۴۷‬هکتار بنا شــده اســت‪.‬‬ ‫این مدرســه حضــور داشــتند و در اواخر‬ ‫قرن ‪ ،۱۸‬این تعــداد به ‪ ۳۰۰‬نفر رســید‪.‬‬ ‫درحال حاضر نزدیک به ‪ ۱۳۰۰‬دانش اموز‬ ‫پســر در کالج ایتون مشــغول به تحصیل‬ ‫هستند‪ .‬این مدرسه شــامل ‪ ۲۵‬خانه است‬ ‫که هر کدام توسط یک استاد خانه (‪house‬‬ ‫‪ )master‬که از میــان اعضای ارشــد کادر‬ ‫اموزشی انتخاب شــده اند‪ ،‬اداره می شود‪.‬‬ ‫کالــج «ایتون» بــه همراه مدرســ ه «هارو»‬ ‫(‪ )Harrow‬کــه ســال ‪ ۱۵۷۲‬و مدرســه‬ ‫«رادلی» (‪ )Radley‬که ســال ‪ ۱۸۴۷‬تاسیس‬ ‫شدند‪ ،‬سه مدرســه دولتی هستند که سنت‬ ‫دبیرســتان های شــبانه روزی صرفاً پسرانه‬ ‫را حفــظ کرده انــد؛ بــه این معنــی که در‬ ‫تمامی هفــت روز هفته تنهــا دانش اموزان‬ ‫پســر در ایــن مــدارس حضــور دارنــد‪.‬‬ ‫در طول تاریخ کالج ایتون‪ ،‬پسران کوچکتر‬ ‫مجبور بودنــد بــرای پســران بزرگتر به‬ ‫عنــوان خدمتکار عمــل کننــد‪ .‬وظایف‬ ‫انها شــامل نظافــت‪ ،‬پخت و پــز و انجام‬ ‫امور بــود‪ .‬در دهــه ‪ ۱۹۷۰‬ایــن زورگویی‬ ‫تــا حــدی از اکثــر خانه ها حذف شــد‪.‬‬ ‫نســبت دانش اموز به معلم در کالج ایتون‬ ‫‪ ۸‬به ‪ ۱‬اســت که نسبت به اســتانداردهای‬ ‫معمول مدارس بریتانیا بسیار پایین است‪.‬‬ ‫تعداد دانش اموزان در کالس ها از حدود ‪۲۰‬‬ ‫این مدرسه که در شــهر ایتون‪ ،‬برکشایر واقع‬ ‫شده است‪ ،‬در ســال ‪ ۱۴۴۰-۴۱‬میالدی به‬ ‫فرمان هنری ششم‪ ،‬پادشاه انگلستان ساخته‬ ‫شد‪ .‬انطور که در دانشنامه بریتانیکا( (�‪britan‬‬ ‫‪ )nica‬عنوان شده است‪ ،‬این مدرسه برای ‪۷۰‬‬ ‫پس ِر واجد شرایط که موفق به دریافت بورسیه‬ ‫از صندوق پادشاهی شده بودند‪ ،‬ساخته شد‪ .‬هر خانــه‪ ،‬یــک کاپیتــان دارد و برخی از‬ ‫خانه ها بیش از یک نفر کاپیتــان دارند‪ .‬در‬ ‫همزمــان بــا ســاخت کالــج ایتــون و به این مدرسه‪ ،‬پسران اشــپزخانه مخصوص‬ ‫فرمان پادشــاه هنری ششــم‪ ،‬کینگز کالج خود را دارند‪ .‬همچنین‪ ،‬پســران در ســال‬ ‫(‪ )King’s College‬کمبریــج تاســیس شــد ماقبــل اخر دبیرســتان‪ ،‬اتاقــی دارند که‬ ‫تــا دانش اموختــگان بتواننــد تحصیالت به عنــوان "مناظره" شــناخته می شــود‪.‬‬ ‫عالــی خــود را ادامــه دهنــد؛ البتــه این معموال هر روز عصر‪ ،‬پسران در کل خانه ها‬ ‫ارتباط به شــکل ســابق دیگر وجود ندارد‪ .‬جمع می شــوند و باهــم مناظــره دارند‪.‬‬ ‫ســال ‪ ۱۶۷۸‬میالدی تعداد ‪ ۲۰۷‬پســر در‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 14 ‫تا ‪ ۲۵‬دانش اموز در سال اول شروع می شود‬ ‫و اغلب در ســال اخر به زیر ‪ ۱۰‬نفر می رسد‪.‬‬ ‫در دهه ‪ ۱۹۷۰‬میالدی‪ ،‬فقط یک کامپیوتر‬ ‫در یک اتاق کوچک متصل به ساختمان های‬ ‫علمی وجود داشــت‪ ،‬اما امــروزه علی رغم‬ ‫قدمت بــاالی مدرســه همه پســران باید‬ ‫لپ تاپ داشــته باشند و شــبکه فیبر نوری‬ ‫مدرســه تمــام کالس هــای درس و اتاق‬ ‫خواب پســران را به اینترنت متصل می کند‪.‬‬ ‫مســئولیت اصلــی تحصیل یک پســر بر‬ ‫عهده اســتاد خانه (‪ )house master‬اســت‪،‬‬ ‫امــا مدیــر مطالعات کــه به عنــوان معلم‬ ‫خصوصی شــناخته می شــود‪ ،‬به او کمک‬ ‫می کند‪ .‬کالس ها جدا از خانه ها هســتند‪.‬‬ ‫با وجود معرفی فناوری هــای مدرن‪ ،‬ظاهر‬ ‫خارجی و مکان بســیاری از کالس ها برای‬ ‫مدت طوالنــی بــدون تغییر باقــی مانده‬ ‫اســت‪ .‬قدیمی ترین کالس درس که هنوز‬ ‫مورد اســتفاده قرار می گیرد‪ ،‬تحت عنوان‬ ‫"مدرســه پایین"‪ ،‬متعلق به قرن ‪ ۱۵‬اســت‪.‬‬ ‫هر روز عصر‪ ،‬حدود یک ســاعت و ربع که به‬ ‫عنوان "ساعت سکوت" شــناخته می شود‪،‬‬ ‫وجــود دارد که در طی ان از پســران انتظار‬ ‫می رود که مشــغول مطالعه شوند یا تکلیف‬ ‫معلمان خود را امــاده کننــد‪ .‬در برخی از‬ ‫خانه ها‪ ،‬بنا به صالح دید استاد خانه‪ ،‬ممکن‬ ‫اســت یک ســاعت ارام دوم بعــد از غروب‬ ‫را در نظــر بگیرند تــا در صورت نداشــتن‬ ‫تکلیف‪ ،‬دانش اموزان بتواننــد به اتاق های‬ ‫یکدیگر ســر بزنند و باهم معاشرت کنند‪.‬‬ ‫اهمیــت بــه ورزش از ویژگی هــای کالج‬ ‫ایتون اســت و زمین بازی و زمین رفاهی‪،‬‬ ‫وســعت زیادی را به خــود اختصاص داده‬ ‫اســت‪ .‬فوتبال‪ ،‬راگبی‪ ،‬کریکــت‪ ،‬قایقرانی‬ ‫و دو و میدانــی از جملــه ورزش هایــی‬ ‫اســت که در این مدرســه انجام می شود‪.‬‬ ‫بحــث اعطــای بورســیه تحصیلــی به‬ ‫دانش اموزان مســتعد نیز همچنان حفظ‬ ‫شده اســت و این بورســیه که ‪ ۱۰‬تا ‪۱۰۰‬‬ ‫درصد هزینه تحصیلی را پوشش می دهد‪،‬‬ ‫به ‪ ۷۰‬دانش اموز مســتعد اعطا می شــود‪.‬‬ ‫شــرایط اعطای این بورســیه نیز براساس‬ ‫یک امتحان رقابتی بین دانش اموزان پسر‬ ‫‪ ۱۲‬تا ‪ ۱۴‬ساله تعیین می شود‪ .‬این گروه از‬ ‫دانش اموزان بورسیه در مناطق مشخصی‬ ‫از شبانه روزی کالج ایتون مستقر می شوند‪.‬‬ ‫گروه دیگر دانش اموزان که اصطالحا ً �‪Oppi‬‬ ‫‪ dans‬گفته می شوند و درحال حاضر تعداد‬ ‫انها ‪ ۱۲۰۰‬نفر است‪ ،‬در پانسیون های تحت‬ ‫نظر مســئوالن مدرسه مســتقر می شوند‪.‬‬ ‫کالج ایتون بزرگترین مدرســه شبانه روزی‬ ‫انگلیس و ششــمین مدرسه شــبانه روزی‬ ‫گران قیمت این کشــور محسوب می شود‪.‬‬ ‫اگرچه کالج ایتــون یک مدرســه دولتی‬ ‫اســت‪ ،‬امــا یکــی از گران قیمت تریــن‬ ‫مدرســه های انگلیــس اســت‪ .‬در ســال‬ ‫تحصیلــی ‪ ۲۰۲۲-۲۳‬شــهریه ســاالنه‬ ‫این مدرســه ‪ ۴۶.۲۹۶‬پونــد (تقریبا معادل‬ ‫‪ ۲‬میلیــارد و ‪ ۵۰۰‬میلیــون تومــان) بود؛‬ ‫هر ســال تحصیلی در این مدرســه شامل‬ ‫ســه ترم اســت که برای هر ترم‪ ،‬شهریه ای‬ ‫معــادل ‪ ۱۵.۴۳۲‬پوند دریافت می شــود‪.‬‬ ‫این مدرسه به طور سنتی‪ ،‬پذیرای فرزندان‬ ‫ثروتمندتریــن و معتبرتریــن خانواده های‬ ‫انگلیــس‪ ،‬به ویــژه اشــراف زاده ها اســت‪.‬‬ ‫دانش اموزان پســر از ســن ‪ ۱۳‬سالگی وارد‬ ‫کالج ایتون شده و تا ‪ ۱۸‬سالگی و زمان ورود‬ ‫به دانشگاه‪ ،‬در این مدرسه تحصیل می کنند‪.‬‬ ‫تقریباً همــه دانش امــوزان این مدرســه‬ ‫پــس از اتمــام تحصیــات متوســطه‪،‬‬ ‫وارد دانشــگا ه می شــوند و اعتبــار علمی‬ ‫کالــج ایتــون زمانی مشــخص می شــود‬ ‫که براســاس امارهــا‪ ،‬حدود یک ســوم از‬ ‫دانش اموختگان این مدرســه به دانشــگاه‬ ‫اکســفورد یا دانشــگاه کمبریــج می روند‪.‬‬ ‫در اوایل قرن بیســتم‪ ،‬یکی از تاریخ نگاران‬ ‫ایتــون می نویســد‪ :‬هیچ مدرســه دیگری‬ ‫نمی توانــد ادعا کند کــه این تعــداد افراد‬ ‫بــزرگ را به جامعــه معرفی کــرده که در‬ ‫ســطح جهانــی هــم تاثیرگــذار بوده اند‪.‬‬ ‫انچه که نام این مدرســه را در سطح جهان‬ ‫بر سر زبان ها انداخته است‪ ،‬به قدمت نزدیک‬ ‫به ‪ ۶۰۰‬ســاله ان باز نمی گــردد؛ بلکه کالج‬ ‫ایتون‪ ،‬محلی برای ترتیب نخســت وزیران‪،‬‬ ‫رهبران جهــان‪ ،‬برنــدگان جایــزه نوبل‪،‬‬ ‫بازیگران برنده جایزه «اســکار» و «بفتا» و‬ ‫نسل هایی از انسان های تاثیرگذار است‪۲۰ .‬‬ ‫نخست وزیر انگلیس در کالج ایتون تحصیل‬ ‫کرده اند که از ان جمله می توان به «انتونی‬ ‫ایــدن»‪« ،‬هارولــد مک میــان»‪« ،‬دیوید‬ ‫کامرون» و «بوریس جانســون» اشاره کرد‪.‬‬ ‫در بین برنــدگان جایزه نوبل کــه در کالج‬ ‫ایتون تحصیل کرده اند‪ ،‬نام هایی مانند «سر‬ ‫جان گــوردن» (‪ )John Gurdon‬برنده جایزه‬ ‫نوبل فیزیولوژی و پزشکی ‪ ۲۰۱۲‬و «رابرت‬ ‫سسیســل» (‪ )Robert Cecil‬برنــده جایزه‬ ‫صلح نوبــل ‪ ۱۹۳۷‬دیده می شــود‪ .‬هنری‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪15‬‬ صفحه 15 ‫گزارش‬ ‫موزلی (‪ ،)Henry Moseley‬فیزیکدان سرشناس در منطقه میلیتون در ایالت ماساچوســت‬ ‫بریتانیایی که نقش مهمی در کشف عدد اتمی امریکا قرار دارد‪ .‬این مدرســه سال ‪ ۱۷۹۸‬و‬ ‫داشت نیز جزو فارغ التحصیالن این مدرسه بود‪ .‬در فضایی به وسعت ‪ ۵۰‬هکتار تاسیس شد‪.‬‬ ‫اســت‪ .‬تعــداد کل دانش امــوزان ‪ ۷۲۲‬نفر‪،‬‬ ‫تعداد دانش امــوزان در هــر کالس ‪ ۱۴‬نفر و‬ ‫نســبت دانش اموز به معلم هم ‪ ۵‬به ‪ ۱‬اســت‪.‬‬ ‫میلتون‪ ،‬یک مدرســه بســیار گزینشــی‪،‬‬ ‫مختلــط‪ ،‬مســتقل‪ ،‬روزانه و شــبانه روزی‬ ‫اســت که شــامل پایه های ‪ ۹‬تا ‪ ۱۲‬اســت‪.‬‬ ‫بخش شبانه روزی این مدرســه از پایه نهم‬ ‫پذیــرای دانش اموزان اســت‪ .‬میلتون یک‬ ‫مدرسه بسیار انتخابی اســت؛ به این معنی‬ ‫که تنها ‪ ٪۱۴‬از متقاضیان در سال تحصیلی‬ ‫‪ ۲۰۲۰-۲۱‬پذیــرش شــدند و بنابرایــن‪،‬‬ ‫پذیرش در این مدرســه بسیار سخت است‪.‬‬ ‫شرایط پذیرش در اکادمی میلتون هم شامل‬ ‫ثبت درخواست انالین‪ ،‬شرکت در ازمون های‬ ‫استاندارد‪ ،‬دریافت توصیه نام ه از مدرسه قبلی‬ ‫به همراه قبولی در مصاحبه حضوری اســت‪.‬‬ ‫در حوزه ارتباطــات بین المللــی‪ ،‬کالج ایتون‬ ‫با برخی از مدارس خصوصــی در هند ارتباط‬ ‫دارد کــه ایــن ارتبــاط از دوران اســتعمار‬ ‫بریتانیا بر این کشــور حفظ شــده است‪ .‬کالج‬ ‫ایتــون همچنین عضــوی از گــروه مدارس‬ ‫‪ G۳۰‬اســت‪ ،‬انجمــن ‪ G۳۰‬مجموعــه ای‬ ‫شــامل ‪ ۵۰‬مدرســه از ‪ ۲۰‬کشــور دنیا است‪.‬‬ ‫کالج ایتــون همچنیــن با مدارســی دیگری‬ ‫از جملــه کالــج «رابــرت» ترکیــه‪ ،‬اکادمی‬ ‫«فیلیپــس» ایــاالت متحــده و اکادمــی‬ ‫«فیلیپس» اکستر‪ ،‬مدرســه «گرامر» ملبورن‬ ‫استرالیا و مدرسه «گرامر» کلیسای النستون‪،‬‬ ‫موسســه «رافلــز» ســنگاپور و «مدرســه‬ ‫بین المللــی ژنو» ســوئیس در ارتباط اســت‪.‬‬ ‫این مدرسه هم جزو یکی از گران قیمت ترین‬ ‫مدارس امریکا محســوب می شود و شهریه‬ ‫سالیانه این مدرســه ‪ ۶۴.۸۰۰‬دالر (تقریبا‬ ‫معادل ‪ ۲‬میلیــارد و ‪ ۸۰۰‬میلیــون تومان)‬ ‫بــرای دانش اموزان شــبانه روزی اســت‪.‬‬ ‫اکادمی«میلتون»‬ ‫اکادمــی میلتــون یکــی از ‪ ۱۰‬مدرســه‬ ‫شــبانه روزی برتــر در امریکا محســوب‬ ‫اکادمــی «میلتــون» (‪ )Milton Academy‬که می شــود‪ .‬مقطع پذیرش در این مدرسه از‬ ‫به عنوان «میلتون» هم شــناخته می شــود‪ ،‬دوره مهدکودک تا پایه دوازدهم متوســطه‬ ‫یادگیــری مبتنــی بــر بحــث و تبــادل‬ ‫نظــر اســت؛ دانش امــوزان بــه گروه های‬ ‫کوچکــی تقســیم بندی می شــوند که هر‬ ‫گــروه‪ ،‬مشــاور مخصوص بــه خــود را دارد‬ ‫و بــه دانش امــوزان در انتخــاب رشــته‬ ‫مشــاوره می دهــد و حفــظ پیشــرفت‬ ‫تحصیلی و اجتماعــی انها کمــک می کند‪.‬‬ ‫نکته جالــب توجه در مــورد اکادمی میلتون‬ ‫ مشــابه کالــج ایتــون ‪ -‬این نکته اســت‬‫کــه ایــن مدرســه‪ ،‬تغذیه کننده دانشــگاه‬ ‫هاروارد محســوب می شــود؛ یعنــی تعداد‬ ‫زیــادی از دانش اموختــگان ایــن مدرســه‬ ‫در دانشــگاه هــاروارد پذیرفتــه می شــوند‪.‬‬ ‫در میــان فارغ التحصیــان برجســته این‬ ‫مدرســه نیــز چهره هــای سرشناســی از‬ ‫دانشــمندان‪ ،‬مخترعان‪ ،‬اســاتید دانشــگاه‪،‬‬ ‫ســناتورها تا برنــدگان جایــزه «پولیتزر»‪،‬‬ ‫نویســندگان و هنرمنــدان دیده می شــوند‪.‬‬ ‫با خواندن گزارش تفصیلی در مورد "دبیرستان‬ ‫ماندگار البرز" و مقایســه ان با موارد ذکر شده‬ ‫در خصوص کالج ایتــون و اکادمی میلتون‪ ،‬به‬ ‫مشــابهت های زیادی برخورد خواهید کرد؛‬ ‫از جمله دانش اموختگان برجســته ای که از‬ ‫این مــدارس فارغ التحصیل شــد ه و اکثرا در‬ ‫دانشــگاه های برتر تحصیالت عالیــه خود را‬ ‫ادامه می دهنــد‪ .‬همانطور کــه "کالج ایتون"‪،‬‬ ‫تغذیه کننده دانشــگاه اکســفورد یا دانشگاه‬ ‫کمبریــج و "اکادمی میلتــون"‪ ،‬تغذیه کننده‬ ‫دانشگاه هاروارد اســت‪" ،‬دبیرستان البرز" هم‬ ‫تغذیه کننده دانشــگاه های برتــر ایران مانند‬ ‫صنعتی شریف‪ ،‬تهران‪ ،‬شهید بهشتی‪ ،‬خواجه‬ ‫نصیر و علم و صنعت است و شــمار زیادی از‬ ‫این جوانان نخبه برای تحصیالت تکمیلی نیز‬ ‫راهی برترین دانشــگاه های جهان می شوند‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 16 ‫تحقق امنیت غذایی با توسعه کشاورزی هوشمند در کشور‬ ‫موافقت نامــه همکاری مشــترک در حــوزه امنیت غذا‪ ،‬بــه امضای‬ ‫معاون علمــی‪ ،‬فنــاوری و اقتصــاد دانش بنیــان رییس جمهوری و‬ ‫وزیر جهاد کشاورزی رســید‪ .‬به گزارش ایســنا‪ ،‬توافق نامه همکاری‬ ‫ی در حوزه امنیت غذایی و ایجاد و‬ ‫با هدف ایجاد زیســت بوم کارافرین ‏‬ ‫توسعه شهرک های مولد کشــاورزی با اولویت توســعه شهرک های‬ ‫گلخانه ای و شــیالتی با بــراورد خلــق ارزش ‪ ۵‬ســاله حداقل ‪ ۵۰‬تا‬ ‫‪ ۱۰۰‬هزار میلیــارد تومــان توســط روح اهلل دهقانــی فیروزابادی‬ ‫معــاون علمــی‪ ،‬فنــاوری و اقتصــاد دانش بنیــان رییس جمهوری‬ ‫و ســید جــواد ســاداتی نژاد وزیــر جهــاد کشــاورزی امضا شــد‪.‬‬ ‫دهقانی فیروزابادی در مراســم امضای این توافق نامه‪ ،‬همکاری های‬ ‫اثربخــش وزارت جهاد کشــاورزی در همراهــی با تاکیــدات مقام‬ ‫معظم رهبــری مبنی بــر تحقق امنیــت غــذا را شایســته تقدیر‬ ‫دانســت و گفت‪ :‬وزارت جهاد کشــاورزی تالش خوب و اثربخشــی‬ ‫را در مســیر امنیــت غــذا صــورت داده اســت‪ .‬یکــی از مهم ترین‬ ‫مصادیــق دانش بنیــان شــدن اقتصاد‪ ،‬زنجیــره ارزش غذا اســت‪.‬‬ ‫معــاون علمی‪ ،‬فنــاوری و اقتصــاد دانش بنیان رییــس جمهوری با‬ ‫تاکید بر این که باید به تمامــی بخش های زنجیــره ارزش غذا توجه‬ ‫شــود‪ ،‬ادامه داد‪ :‬از مجوزها برای تامین زمین جهت کشــت نواورانه‪،‬‬ ‫برخورداری از یک الگوی کشت مبتنی بر استانداردها‪ ،‬مجموعه هایی‬ ‫که ایــن اولویت هــا و راهبردها را نظــارت می کند تا شــرکت های‬ ‫دانش بنیــان و فنــاور‪ ،‬همگی در ایــن زنجیــره ارزش قــرار دارند‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر این که در فرایند یادشــده می بایســت مراقبت علمی‬ ‫صورت بگیــرد‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬در ایــن فرایند‪ ،‬اموزش نقشــی مهم ایفا‬ ‫می کند‪ .‬ایجــاد مجموعــه ای از گلخانه های کوچک‪ ،‬پــس از مدتی‬ ‫شهرک های گلخانه ای را شــکل می دهد که در نهایت به برند تبدیل‬ ‫می شــود و زمین این گلخانه ها ارزش واقعی خــود را خواهند یافت‪.‬‬ ‫شــاید این مجموعه از هزار هکتار فراتر نرود‪ ،‬اما می تواند الگویی باشد‬ ‫که کار دانش بنیــان در عرصه کشــاورزی ترویج و رســوخ پیدا کند‪.‬‬ ‫توسعهگلخانه هایهوشمندوبومی‬ ‫سید جواد ســاداتی نژاد‪ ،‬وزیر جهاد کشــاورزی نیز با اشاره به توسعه‬ ‫الگوی گلخانه های بومی‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬بومی سازی و توسعه گلخانه های‬ ‫هوشمند‪ ،‬الگویی است که با همراهی و همکاری دانش بنیان ها دنبال‬ ‫می کنیم‪ .‬سبک ســازی و ارزان ســازی گلخانه از مــوارد مهم و حائز‬ ‫اولویت اســت که معاونت علمی می تواند در ان نقــش افرینی کند‪.‬‬ ‫وزیر جهاد کشــاورزی با اشــاره به این که یکی از ضعف های در حوزه‬ ‫کشاورزی هوشــمند‪ ،‬مساله ســرمایه گذاری اســت ادامه داد‪ :‬سهم‬ ‫کشاورزی از تولید ناخالص داخلی بالغ بر ‪ ۱۱‬درصد است‪ ،‬در حالی که‬ ‫میزان ســرمایه گذاری در این حوزه ‪ ۴‬درصد اســت‪ .‬این امر نشــان‬ ‫می دهد که باید انگیزه برای ســرمایه گذاری در کشــاورزی افزایش‬ ‫پیدا کند و ســرمایه گــذاران را از ســایر بخش ها به ســرمایه گذاری‬ ‫در حوزه کشــاورزی ترغیــب کنیــم‪ .‬وی افزود‪ :‬بخش کشــاورزی‬ ‫بخش های پرســودی دارد که یکــی از ان ها ابزی پروری اســت که‬ ‫ســوددهی ان ها به مراتب از برخــی صنایع ســوداورتر خواهد بود‪.‬‬ ‫ســاداتی نژاد‪ ،‬حوزه باغــداری را یکــی از ظرفیت های بــزرگ و کم تر‬ ‫شناخته شده کشاورزی داخلی دانســت و گفت‪ :‬بخش باغداری یکی از‬ ‫بخش های سوداور بشــمار می رود که نیاز داریم این عرصه به عنوان یک‬ ‫محور اقتصادی و پول ســاز مورد توجه قرار بگیرد‪ .‬وزیر جهاد کشاورزی‬ ‫خاطرنشــان کرد‪ :‬از معاونت علمی‪ ،‬فنــاوری و اقتصــاد دانش بنیان که‬ ‫توجه ویژه ای به حوزه کشــاورزی داشــته و به این دغدغه و تاکید رهبر‬ ‫انقالب پاســخ گفته انــد‪ ،‬قدردانی می کنــم‪ .‬این حــوزه دارای ظرفیت‬ ‫بســیاری اســت و می تواند دســتاوردهای ارزنده ای را به همراه بیاورد‪.‬‬ ‫در بخش دیگری از این مراســم حمید ذوالفقاری‪ ،‬سرپرســت معاونت‬ ‫توســعه اقتصــاد دانش بنیان بــه معرفی طرح ملــی ایجاد و توســعه‬ ‫شــهرک های مولــد و دانش بنیــان گلخانــه ای و شــیالتی پرداخت‪.‬‬ ‫حســین مالزاده‪ ،‬دبیر ســتاد توســعه فناوری های اقتصاد دیجیتال و‬ ‫هوشمندســازی نیز گزارشی از ســامانه هوشمند کشــاورزی ارائه داد‪.‬‬ ‫محورهایتفاهم نامه‬ ‫طراحــی‪ ،‬جانمایی‪ ،‬ایجــاد‪ ،‬توســعه و ارتقــاء عملکرد شــهرک های‬ ‫مولّــد و دانش بنیــان گلخانــه ای و کشــت محصــوالت کشــاورزی‬ ‫در محیط هــای کنترل شــده بــه میــزان ‪ ۲۴۰۰‬هکتار‪ ،‬بــا محوریت‬ ‫تولیــدات ســبزی و صیفــی‪ ،‬تولیــدات گل و گیاهــان زینتــی و‬ ‫میوه های گرمســیری از محورهــای اصلی ایــن موافقت نامه اســت‪.‬‬ ‫به نقــل از معاونت علمی ریاســت جمهوری‪ ،‬حمایت از ایجاد و توســعه‬ ‫واحدهای گلخان ه‪‎‬ای توســط ســرمایه گذاران و مالکین عمده به میزان‬ ‫ک گلخان ه‪‎‬ای هرکدام به‬ ‫حداقل ‪ ۱۰۰۰‬هکتار‪ ،‬ایجاد و توســعه ‪ ۴‬شــهر ‪‎‬‬ ‫میزان حداقــل ‪ ۴۰۰‬هکتار‪ ،‬طراحــی‪ ،‬جانمایی‪ ،‬ایجاد‪ ،‬توســعه و ارتقاء‬ ‫عملکرد مزارع پــرورش میگو و ســایر ابزیان ‪ ۱۶۰۰۰‬هکتار و توســعه‬ ‫مزارع پرورش میگو و ســایر ابزیان توسط سرمایه گذاران و مالکین عمده‬ ‫به میزان حداقل ‪ ۵۰۰۰‬هکتار‪ ،‬ایجاد و توسعه شــهر مولّد و دانش بنیان‬ ‫میگو و ســایر ابزیان با اولویت واحدهای مولدســازی‪ ،‬وزن دهی و مزارع‬ ‫تولید الرو مولد در سطح حداقل ‪ ۱۰۰۰‬هکتار در قالب کنسرسیوم هایی‬ ‫شامل نهاد تامین مالی‪ ،‬شرکت بهره بردار و شــرکت های فناور با اولویت‬ ‫جذب و به کارگیری ســرمایه های خرد‪ ،‬فعال ســازی و ارتقــاء بهره وری‬ ‫و عملکرد مزارع موجــود پرورش میگو و ســایر ابزیان بــا به کارگیری‬ ‫فناوری های با قابلیت تجاری ســازی باال به میزان حداقل ‪ ۲۰۰۰‬هکتار‬ ‫در شــهرک های کشــاورزی و ‪ ۸۰۰۰‬هکتار در خارج از شــهرک ها‪ ،‬در‬ ‫کنار طراحی‪ ،‬ایجاد و توســعه مزارع پــرورش ماهی و ســایر ابزیان در‬ ‫دریا به میزان ســاالنه ‪ ۵۰۰۰‬تن بــا رویکرد پهنه های حفاظت شــده و‬ ‫ایمن از ســایر محورهای ایــن تفاهم نامــه همکاری به شــمار می رود‪.‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪17‬‬ صفحه 17 ‫سامانه ای برای اندازه گیری قند خون‬ ‫گزارش‬ ‫رئیس ســازمان پژوهش هــای علمی و صنعتــی ایــران از راه اندازی‬ ‫پارک علــم و فنــاوری بین المللی در این ســازمان خبــر داد و گفت‪:‬‬ ‫این ماموریت بر اســاس قانون جهــش دانش بنیان به این ســازمان‬ ‫واگذار شــده و پیش بینی شــده اســت که یک گروه چینــی نیز در‬ ‫این پارک مستقر شــود به گزارش ایســنا‪ ،‬دکتر حســن زمانیان در‬ ‫نشســت خبری امروز با بیان اینکه این سازمان در ســال ‪ ۱۳۵۹‬اغاز‬ ‫به فعالیت کرده و نقــش معاونت علمی و فناوری ریاســت جمهوری‬ ‫را بــر عهده داشــته اســت‪ ،‬افــزود‪ :‬ســازمان پژوهش ها یــک نهاد‬ ‫حاکمیتــی و ملی اســت کــه پژوهش های علمــی و صنعتــی را در‬ ‫راستای رفع نیازهای کشــور به انجام می رســاند و در این راستا ‪۱۵۰‬‬ ‫شــرکت دانش بنیان و واحد فناور در این ســازمان مســتقر شده اند‪.‬‬ ‫وی با اشــاره به راه اندازی دو پژوهشــکده شــیمی دارویــی و مرکز‬ ‫اکتشاف و اســتحصال عناصر راهبردی در این ســازمان‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫قرار اســت در پژوهشکده شــیمی دارویی‪ ،‬ســاخت داروهای خاص‬ ‫در پیش گرفتــه شــود و در پژوهشــکده دوم تحقیقات پژوهشــی‬ ‫برای جلوگیری از خام فروشــی بســیاری از عناصــر بحرانی صورت‬ ‫بگیرد‪ ،‬عالوه بر ان ازمایشــگاه ایزوتوپی نیز در حال راه اندازی اســت‪.‬‬ ‫زمانیان‪ ،‬ســاخت ماهواره ایــات برای پیشــگیری از زلزلــه و پیش‬ ‫بینــی زلزلــه را از دیگــر اقدامات ایــن ســازمان ذکر کــرد و ادامه‬ ‫داد‪ :‬زیــر پروژه هــای این طــرح انجام شــده و ‪ ۱۲‬زیر طــرح نیز در‬ ‫حال انجــام اســت‪ .‬ســازمان زمین شناســی امریــکا روی چنین‬ ‫موضوعــی تمرکز دارد کــه ما هم توانســتیم بــا توجه بــه اهمیت‬ ‫موضــوع‪ ،‬ماهــواره را تا حــدی پیش ببریــم‪ .‬امیدواریــم حاکمیت‬ ‫به کمک مــا بیایــد‪ ،‬زیرا اجرای این پروژه بســیار ســنگین اســت‪.‬‬ ‫وی بــا بیــان این کــه پنــج نســل از دســتگاه دیالیز در ســازمان‬ ‫پژوهش ها بومی ســازی شــده اســت‪ ،‬گفت‪ :‬دســتگاه دیالیز پرتابل‬ ‫کــه دانش فنی ان توســط محققان ســازمان کســب شــده‪ ،‬نمونه‬ ‫خارجی نــدارد و به زودی به تولید خواهد رســید‪ .‬ســاخت ســامانه‬ ‫ازمایشــگاه قند خون کــه یک ازمایشــگاه روی ســطح اســت‪ ،‬از‬ ‫دیگــر دســتاوردهای محققان این ســازمان به شــمار مــی رود که‬ ‫قادر اســت ســطح قند خون را در کمترین زمان انــدازه گیری کند‪.‬‬ ‫ایجاد پارک فناوری‬ ‫زمانیان در خصوص پارک علم و فناوری بین المللی‪ ،‬خاطر نشان کرد‪:‬‬ ‫راه اندازی چنین پارکی بر اساس قانون جهش تولید دانش بنیان به این‬ ‫سازمان واگذار شده و قرار اســت این پارک یک ماه دیگر افتتاح شود‪.‬‬ ‫بــه گفتــه وی ایــن پــارک در یــک فضــای ‪ ۶‬هزارمترمربعی در‬ ‫یــک ســاختمان ‪ ۶‬طبقــه اســت و در ان شــرکت های ایرانــی و‬ ‫خارجی مســتقر خواهند شــد که این می تواند به ارتباط کشــورها‬ ‫در زمینــه صــادرات محصــوالت دانــش بنیــان کمــک کنــد‪.‬‬ ‫رییس ســازمان پژوهش هــای علمی و صنعتــی ایران‪ ،‬ایــن پارک‬ ‫را مرکــز مبادلــه فنــاوری داخلــی و خارجی اســت‪ ،‬اظهــار کرد‪:‬‬ ‫پیش بینی شــده یک گــروه چینی نیز در این پارک مســتقر شــود‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫برگزاریجشنوارهبین المللیخوارزمی‬ ‫معــاون وزیر علــوم در زمینه برگزاری ســه جشــنواره خوارزمی‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫جشــنواره های خوارزمی رهیافت ســنجیده ای برای شناسایی و معرفی‬ ‫طرح های برتر ملــی و قدردانی از دانشــمندان‪ ،‬پژوهشــگران‪ ،‬نواوران و‬ ‫فناورانی اســت که با دانــش و نوافرینی های ذهنی و عملــی خود دنیای‬ ‫پرتالطم امروز را به سویی روشن تر و امن تر می برند‪ ،‬به گونه ای که طی ‪۳۶‬‬ ‫سال گذشته ‪ ۹۷‬نهاد و سازمان دولتی و خصوصی‪ ،‬علمی و اقتصادی‪ ،‬ملی و‬ ‫بین المللی در فهرست حامیان مادی و معنوی این جشنواره قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه طی مدت برگزاری جشنواره های خوارزمی ‪ ۲۰۰‬دانشمند‬ ‫خارجی و ایرانی مقیم خارج در ‪ ۵۰‬کشور جهان به واسطه جشنواره برگزیده‬ ‫شــدند‪ ،‬ادامه داد‪ :‬قرار است امسال سی و ششــمین جشنواره بین المللی‬ ‫خوارزمی‪ ،‬بیست و چهارمین جشــنواره جوان خوارزمی و اولین جشنواره‬ ‫نواوری و فناوری خوارزمی با حضور رئیس جمهوری برگزار شــود‪ .‬در سی‬ ‫و ششمین جشنواره بین المللی خوارزمی ‪ ۲۸۱‬طرح داخلی و خارجی برای‬ ‫حضور در این رقابت ثبت نام کردند که نتیجه فعالیت چند ماهه گروه های‬ ‫تخصصی‪ ،‬پیشــنهاد ‪ ۱۶‬طرح بود که به هیات داوران جشنواره ارائه شد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬هیات داوران کــه باالترین رکن علمی و تخصصی جشــنواره‬ ‫اســت‪ ،‬پس از دفاع گروه هــای تخصصــی از طرح های پیشــنهادی در‬ ‫نهایت دو طرح داخلی و ســه طرح خارجی از دانشــمندان کشــورهای‬ ‫چین‪ ،‬ســنگاپور و یــک ایرانی مقیم ســوئد را بــه عنــوان برگزیدگان‬ ‫ســی و ششــمین جشــنواره بین المللی خوارزمــی انتخــاب کردند‪.‬‬ ‫بیست و چهارمین جشنواره جوان خوارزمی‬ ‫زمانیان در خصوص بیست و چهارمین جشــنواره جوان خوارزمی‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫پس از فراخوان این دوره از جشــنواره که در ســال ‪ ۱۴۰۱‬اعالم شد و در‬ ‫مرداد ماه خاتمه یافت‪ ۳۰۲ ،‬طرح ارائه شــدند که ‪ ۱۰‬طــرح در ‪ ۱۶‬گروه‬ ‫تخصصی منتخب شــدند‪ .‬وی ادامه داد‪ :‬در نهایت هیــات داوران ‪ ۴‬طرح‬ ‫را برگزیده انتخاب کردند‪ ،‬یــک طرح با ماهیت پژوهش هــای بنیادی از‬ ‫گروه تخصصی فناوری های شــیمیایی‪ ،‬دو طرح از طرح هــای کاربردی‬ ‫در گروه های تخصصی مهندســی مکانیک و یک طــرح کاربردی از گروه‬ ‫تخصصی متالورژی و انرژی های نو‪ ،‬دو طــرح در بخش نواوری و فناوری از‬ ‫گروه های تخصصی مهندسی برق و کامپیوتر و فناوری نانو برگزیده شدند‪.‬‬ ‫جشنواره نواوری و فناوری‬ ‫زمانیان همچنیــن در خصوص جشــنواره نواوری و فنــاوری خوارزمی‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬امســال اولین دوره جشــنواره نواوری و فنــاوری خوارزمی همراه‬ ‫و همســو با جشــنواره بین المللی و جــوان خوارزمی برگزار می شــود و‬ ‫نهم اســفند ماه از برگزیدگان ســه جشــنواره تقدیر به عمل می اید به‬ ‫گفتــه وی‪ ،‬داوران ‪ ۴‬طرح را در این جشــنواره انتخــاب کردند‪ ،‬دو طرح‬ ‫در گــروه تخصصی مهندســی مکانیک‪ ،‬یــک طرح در گــروه تخصصی‬ ‫مهندســی برق و کامپیوتر و یک طرح در گروه تخصصی نانو بوده اســت‪.‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 18 ‫ادای احترام اخرین بازمانده اپولو ‪ ۱۱‬به ماموریت ارتمیس ناسا‬ ‫باز الدرین فضانورد ماموریت اپولو ‪ ۱۱‬به برنامه‬ ‫ســفر به ماه ارتمیس ناســا ادای احترام کرد‪.‬‬ ‫به گــزارش ایســنا و به نقــل از اســپیس‪،‬‬ ‫بــاز الدریــن بــه عنــوان دومیــن فردی‬ ‫کــه قــدم روی مــاه گذاشــت‪ ،‬به افــرادی‬ ‫کــه «مشــعل کاوش در اعمــاق فضــا»‬ ‫را حمــل می کننــد ادای احتــرام کــرد‪.‬‬ ‫او بی صبرانــه منتظــر اســت تــا‬ ‫فضانــوردان جدیــد را دنبــال کنــد‪.‬‬ ‫بــاز الدرین‪ ،‬یکــی از فضانــوردان ماموریت‬ ‫اپولــو ‪ ۱۱‬در ســال ‪ ،۱۹۶۹‬در روز‬ ‫پنجشــنبه(‪ ۲۳‬فوریــه) گفت کــه از دیدن‬ ‫فــرود دوبــاره افراد ناســا روی ماه در ســال‬ ‫‪ ۲۰۲۵‬با برنامه ارتمیس هیجان زده اســت‪.‬‬ ‫ط شــده به صورت‬ ‫یک ویدیــوی از پیش ضب ‬ ‫پخش شــده زنــده از الدرین‪ ۹۳ ،‬ســاله‪ ،‬در‬ ‫جلسه گروه مشــاوره کاربران شــورای ملی‬ ‫فضا(‪ )NSpC‬در واشــنگتن دی ســی در روز‬ ‫پنجشــنبه (‪ ۲۳‬فوریــه) پخش شــد‪ .‬کاماال‬ ‫هریــس‪ ،‬معــاون رئیــس جمهــور ایاالت‬ ‫متحده‪ ،‬این شــورا را رهبــری می کند‪ .‬نقش‬ ‫گروه مشــاوره کاربران این اســت که فضایی‬ ‫را برای صنعــت‪ ،‬ســازمان های غیرانتفاعی‬ ‫و ســایر بخشــها فراهم کننــد تــا در مورد‬ ‫سیاســت فضایی راهنمایی هایی ارائه دهند‪.‬‬ ‫مســابقه رفت و برگشــت امریکا به ماه‪.‬‬ ‫در ان زمان‪ ،‬فضا به عنــوان مکانی برای‬ ‫اثبات فنــاوری با پتانســیل نظامی در‬ ‫نظر گرفته می شــد‪ .‬هم ایاالت متحده‬ ‫امریکا و هــم اتحاد جماهیر شــوروی‬ ‫ماموریت هایی انجام دادند تا نشان دهند‬ ‫که انسان می تواند از فضا برای اکتشاف‪،‬‬ ‫رصــد زمین و علــم نیز اســتفاده کند‪.‬‬ ‫عنصــری از اعتبــار بین المللــی نیــز‬ ‫در ایــن میــان دخیــل بــود‪ .‬برخی از‬ ‫ناظــران فعالیت هــای دو کشــور را‬ ‫بــه عنــوان یــک «مســابقه فضایی»‬ ‫توصیف می کنند‪ ،‬هرچنــد زمان هایی‬ ‫وجود داشــت کــه امریکا و شــوروی‬ ‫انجــام ماموریت هــای مشــترک را‬ ‫در دهــه ‪ ۱۹۶۰‬بررســی می کردنــد‪.‬‬ ‫الدرین گفــت‪ :‬ما به مــردان و زنــان جوان‪،‬‬ ‫فضانــوردان‪ ،‬دانشــمندان و متخصصانــی‬ ‫که اکنون مشــعل اکتشــافات اعماق فضا را‬ ‫در دســت می گیرنــد درود می فرســتیم‪ .‬او‬ ‫افزود که تمــام رویدادهای پرتاب ازمایشــی‬ ‫بی سرنشــین ارتمیــس ‪ ۱‬را کــه در ان یک‬ ‫فضاپیمــای اوریــون در اواخر ســال ‪۲۰۲۲‬‬ ‫به اطراف مــاه رفــت را دنبال کرده اســت‪.‬‬ ‫روســیه اکنــون در ایســتگاه فضایی‬ ‫بین المللی با ناســا شــریک اســت‪ .‬اما‬ ‫اکثــر همکاری هــای دیگــر ان یــک‬ ‫ســال پیش‪ ،‬با اغاز جنــگ اوکراین در‬ ‫روز ‪ ۲۴‬فوریــه ‪ ۲۰۲۲‬از بیــن رفــت‪.‬‬ ‫الدرین با اشــاره به وقایــع پیرامون ماموریت‬ ‫اپولــو ‪ ۱۱‬کــه در تاریــخ ‪ ۱۶‬ژوئیــه اغاز و‬ ‫در تاریــخ ‪ ۲۴‬ژوئیه ســال ‪ ۱۹۶۹‬بــه پایان‬ ‫رســید‪ ،‬گفت کــه او از امتیــاز فوق العاده ای‬ ‫برخــوردار اســت کــه در یکــی از درام های‬ ‫حماســی عصر ما ایفــای نقش کرده اســت‪:‬‬ ‫الدرین اظهار داشــت کــه هدف خدمه‬ ‫او برداشــتن اولین گام برای رســاندن‬ ‫مــردم تمامی ملت هــا به ماه بــود که‬ ‫هدف ماموریت ارتمیس نیز هســت‪ .‬او‬ ‫اذعان کرد‪ :‬ما پرچم امریــکا را روی ماه‬ ‫گذاشــتیم کاری که همه خدمه ی اپولو‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫انجام دادند‪ .‬اما ما ایــن کار را نکردیم تا به‬ ‫عنــوان امریکایی های ارمان گــرا ادعای‬ ‫امپراتوری ماه را داشــته باشــیم بلکه ما‬ ‫با صلح برای همــه ی بشــریت امده ایم‪.‬‬ ‫تاکنون هیچ سرنشینی برای ماموریت های‬ ‫اتــی ارتمیس معرفی نشــده اســت‪ ،‬اما‬ ‫خبرهایــی باید به زودی منتشــر شــود‪.‬‬ ‫خدمــه ماموریــت ارتمیس ‪ ۲‬کــه قرار‬ ‫است در ســال ‪ ۲۰۲۴‬ســفری به دور ماه‬ ‫داشته باشــد در بهار ســال جاری معرفی‬ ‫خواهند شد‪ .‬در این ســفر یک کانادایی‪،‬‬ ‫به لطف همکاری بــازوی رباتیک کانادارم‬ ‫‪ )۳ Canadarm(۳‬این کشــور با ایســتگاه‬ ‫فضایی برنامه ریزی شده ناسا به نام دروازه ‬ ‫مــاه‪ ،‬در ایــن ماموریت حضــور خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬ماموریت ارتمیس ‪ ۳‬قرار اســت‬ ‫در سال ‪ ۲۰۲۵‬روی سطح ماه فرود بیاید‪.‬‬ ‫الدرین تنها بازمانده از خدمه ی ماموریت‬ ‫اپولو ‪ ۱۱‬است‪ .‬نیل ارمسترانگ‪ ،‬فرمانده و‬ ‫اولین کســی که قدم روی ماه گذاشت در‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۲‬در سن ‪ ۸۲‬ســالگی و خلبان‬ ‫مایکل کالینــز از این ماموریت در ســال‬ ‫‪ ۲۰۲۱‬در ســن ‪ ۹۰‬ســالگی درگذشتند‪.‬‬ ‫اپولو ‪ ۱۱‬دومین سفر فضایی الدرین بود‪.‬‬ ‫اولین ماموریت او ســفر «‪ »۱۲ Gemini‬به‬ ‫مدار زمین در ســال ‪ ۱۹۶۶‬بــود که طی‬ ‫ان ســه پیاده روی فضایی کوتاه انجام داد‪.‬‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫‪ ۲‬ابرسیاه چاله در استانه ایجاد قوی ترین انفجار کیهانی‬ ‫گزارش‬ ‫شــناخته می شــود و به ایــن خاطر‬ ‫اینچنین نامگذاری شــده اســت که‬ ‫جریان های زیبای حاصــل از ادغام دو‬ ‫کهکشان شبیه به میرابیلیس می شود‪.‬‬ ‫در مورد کهکشان دوگانه «ابل ‪۱۷۵۸‬‬ ‫‪ »S‬امــا دو کهکشــان هنوز بــه اندازه‬ ‫ان یکی جفت بــه هم نپیوســته اند‪.‬‬ ‫بنابراین دو نام مســتعار بــه نام های‬ ‫‪ Vinteul‬و ‪ Elstir‬به انها داده شده است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد که این دو کهکشان‬ ‫در حال حاضر توســط پلــی از گاز و‬ ‫ســتاره به هم متصل شــده اند و هنوز‬ ‫به طور کامــل با هم ادغام نشــده اند‪.‬‬ ‫اخترشناسان اولین شــواهد از مسیر‬ ‫برخورد دو ابرســیاه چاله در دو جفت‬ ‫کهکشــان کوتوله را یافته اند که یکی‬ ‫‪ ۷۶۰‬میلیون و دیگــری ‪ ۳.۲‬میلیارد‬ ‫ســال نوری از زمین فاصلــه دارد و در‬ ‫شــرف برخورد با یکدیگر هســتند‪.‬‬ ‫به گزارش ایســنا و به نقــل از ای ای‪،‬‬ ‫رصدخانه پرتوی ایکس چاندرا متعلق‬ ‫به ناســا در جدیدترین یافته نجومی‬ ‫خود دو ابرســیاه چاله را در یک مسیر‬ ‫اتشین رصد کرده است که می توانند‬ ‫قوی تریــن انفجــار کیهانــی را کــه‬ ‫تاکنون شــاهد بوده ایم‪ ،‬ایجاد کنند‪.‬‬ ‫ایــن دو جفــت کهکشــان کوتولــه‬ ‫دوردست در حال نزدیک شدن به هم‬ ‫هستند تا در یک رقص نجومی نمایش‬ ‫اجرا کنند‪ .‬یک جفــت در فاصله ‪۷۶۰‬‬ ‫میلیون ســال نوری از ما و دیگری در‬ ‫فاصله ‪ ۳.۲‬میلیارد سال نوری از زمین‬ ‫در خوشــه «ابل ‪ »۱۷۵۸ S‬قرار دارد‪.‬‬ ‫ایــن برخــورد دوگانــه می تـــواند‬ ‫بینشــی در مــورد دوران نــوزادی‬ ‫جهان به مــا ارائه دهــد‪ ،‬یعنی زمانی‬ ‫که ســیاه چاله های جفتی گسترده تر‬ ‫و بیشــتر از حــال حاضــر بودنــد‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫این کشف جدید چگونه انجام شد؟‬ ‫جفت های کهکشــانی کوچک هستند‬ ‫که باعــث می شــود نشــانه های نوری‬ ‫انها ضعیف تر باشــد و به ســختی دیده‬ ‫شــود‪ .‬این موضوع‪ ،‬مشــاهدات را برای‬ ‫منجمــان چالــش برانگیــز می کند‪.‬‬ ‫این کهکشــان ها از ســتارگانی تشکیل‬ ‫شــده اند که جرم کلــی انهــا کمتر از‬ ‫ســه میلیارد برابر خورشــید است‪ ،‬در‬ ‫حالی که کهکشــان راه شیری ما حدود‬ ‫‪ ۶۰‬میلیارد برابر خورشــید جــرم دارد‪.‬‬ ‫بنابراین برای انجام این کشف‪ ،‬منجمان‬ ‫مجبور شــدند داده های تلسکوپ های‬ ‫مختلــف را ترکیــب کنند‪ .‬بــه عنوان‬ ‫مثال از نتایج پرتــوی ایکس رصدخانه‬ ‫چانــدرام‪ ،‬نتایج نــوری از تلســکوپ‬ ‫کانادا‪-‬فرانســه‪-‬هاوایی و نتایج فروسرخ‬ ‫از رصدخانــه ‪ WISE‬اســتفاده کردنــد‪.‬‬ ‫«ابــل ‪ »۱۳۳‬یــک کهکشــان دوگانه‬ ‫باشــکوه اســت که اخیرا ً ادغام شــده‬ ‫اســت و لقب میرابیلیــس(‪ )Mirabilis‬را‬ ‫به خود اختصــاص داده اســت‪ .‬این نام‬ ‫یک ادای احتــرام به مــرغ مگس خوار‬ ‫در خطر انقراض اســت که به ُدم بلندش‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫بینش های جدیدی در مورد ستاره‬ ‫وتشکیلسیاه چاله‬ ‫اولیویا هولمز اخترفیزیکدان دانشگاه‬ ‫االبامــا با مقایســه کهکشــان هایی‬ ‫که میلیاردها ســال پیش بــا یکدیگر‬ ‫برخــورد کرده اند با کهکشــان های‬ ‫موجــود امــروزی در حال بررســی‬ ‫سواالتی در مورد روابط بین ستاره ای‬ ‫بیــن اجــداد کهکشــانی اســت که‬ ‫می تواند بینشی در مورد سیاه چاله ها‬ ‫و شــکل گیری ســتاره ها ارائه دهد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬با مطالعه سیســتم هایی‬ ‫با ســاختار مشــابه در جهان کنونی‬ ‫می توانیم نحوه شــکل گیری و تکامل‬ ‫کهکشان راه شــیری را تصویر کنیم‪.‬‬ ‫محققــان بــا ایــن دانــش ممکــن‬ ‫اســت بتوانند بــه معماهــای باقی‬ ‫مانــده پیرامــون کهکشــان راه‬ ‫شــیری خودمــان نیز پاســخ دهند‪.‬‬ ‫جیمــی ایرویــن از دانشــگاه االباما‬ ‫همچنین افزود که مشــاهدات بعدی‪،‬‬ ‫انها را قادر می ســازد تــا فرایندهای‬ ‫حیاتی درک سیاه چاله ها و کهکشان ها‬ ‫را در در دوران نــوزادی مطالعه کنند‪.‬‬ ‫ایـ�ن پژوهـ�ش در مجلـ�ه �‪Astro‬‬ ‫‪ physical‬منتشــر شــده اســت‪.‬‬ صفحه 20 ‫قد انسان ها در ایتالیا از دوران روم باستان تغییر نکرده است‬ ‫تجزیــه و تحلیــل بقایای اســکلت ‪۵۴۹‬‬ ‫نفر در شــهر میالن ایتالیا کــه نزدیک به‬ ‫‪ ۲۰۰۰‬ســال قدمت دارند‪ ،‬نشان می دهد‬ ‫که قد انســان ها در این منطقــه از دوران‬ ‫روم باســتان تاکنون تغییری نکرده است‪.‬‬ ‫به گزارش ایسنا و به نقل از ای ای‪ ،‬براساس‬ ‫تجزیه و تحلیل بقایای بیش از ‪ ۵۰۰‬نفر که‬ ‫از عصر روم تا قرن بیستم در این شهر دفن‬ ‫شده اند‪ ،‬میانگین قد مردم در میالن ایتالیا‬ ‫در ‪ ۲۰۰۰‬سال گذشــته ثابت مانده است‪.‬‬ ‫این مطالعه که به تازگی در مجل ه �‪Scientif‬‬ ‫‪ ic Reports‬منتشر شده اســت‪ ،‬نشان داد‬ ‫که اگرچه قد افــراد در دوره های مختلف‬ ‫متفاوت است‪ ،‬اما میانگین قد مردان و زنان‬ ‫در طول زمان تغییر چندانی نکرده است‪.‬‬ ‫بقایای ‪ ۵۴۹‬مرد و زن که در شــهر میالن‬ ‫دفن شده بودند با قدمتی نزدیک به ‪۲۰۰۰‬‬ ‫سال‪ ،‬توســط میرکو ماتیا و همکارانش از‬ ‫دانشــگاه میالن مورد بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫دوران روم باستان‪ ،‬قرون وسطای اغازین‪،‬‬ ‫قرون وســطای متاخــر‪ ،‬عصر مــدرن و‬ ‫عصر کنونــی از جملــه دوران هایی بودند‬ ‫که در ایــن مطالعه مــورد بررســی قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬با توجه به بقایای کشــف شــده‬ ‫در مقبره هــا و اطالعــات تاریخی مربوط‬ ‫به محل دفن مشــخص شــد که این بقایا‬ ‫متعلق بــه افــراد کم برخوردار اســت‪.‬‬ ‫سده های میانی اغازین یا قرون وسطای‬ ‫اغازیــن دوره ای از تاریــخ اروپا بوده که‬ ‫از ســده پنجم تا دهم میالدی به طول‬ ‫انجامیده اســت‪ .‬ایــن دوره در پی افول‬ ‫امپراتوری روم غربی در اغاز ســده های‬ ‫میانی اغاز شــد و به ســده های میانی‬ ‫میانه(‪ ۱۰۰۰‬تــا ‪ ۱۳۰۰‬میالدی) ختم‬ ‫شد‪ .‬در این هنگام‪ ،‬روند کاهش جمعیت‪،‬‬ ‫به ویــژه در مراکز شــهری‪ ،‬کم شــدن‬ ‫دادوستد و افزایش مهاجرت ها که پیش‬ ‫از ان شکل گرفته بودند‪ ،‬ادامه پیدا کرد‪.‬‬ ‫این دوره با عنوان ســده های تاریک نیز‬ ‫شــناخته می شــود؛ عنوانی که کاهش‬ ‫شــدید فعالیت های ادبــی و فرهنگی‬ ‫ان دوره به ویژه در شــمال غربی اروپا را‬ ‫به خوبــی توصیف می کند‪ .‬بــا این حال‬ ‫امپراتــوری روم شــرقی یــا امپراتوری‬ ‫بیزانــس‪ ،‬به حیات خــود ادامــه داد و‬ ‫در ســده هفتم میــادی خالفت های‬ ‫اسالمی به فتح بخش هایی از متصرفات‬ ‫پیشــین امپراتــوری روم پرداختنــد‪.‬‬ ‫ســده های میانی پایانی یــا اواخر قرون‬ ‫وســطی یــا قــرون وســطای متاخر‪،‬‬ ‫دوره ای از تاریخ اســت کــه به طور کلی‬ ‫ســده های چهاردهم و پانزدهم میالدی‬ ‫را شــامل می شــود‪ .‬کاربرد این عبارت‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫به منظور ارائه گروه بنــدی کرانه دارتری از‬ ‫پیشــامدها‪ ،‬شــخصیت ها و موقعیت ها به‬ ‫گونه نمایان تری از دســته بندی ســنتی و‬ ‫کلی «قرون وســطی» به وجود امد ه است‪.‬‬ ‫قد ثابت مانده است‬ ‫پژوهشــگران کشــف کردند که قد مردان‬ ‫در این بقایا بین ‪ ۱۵۲‬تا ‪ ۱۹۵.۴‬ســانتی متر‬ ‫با میانگین ‪ ۱۶۸.۵‬سانتی متر متغیر است و‬ ‫قد زن ها بین ‪ ۱۴۳.۵‬تا ‪ ۱۷۷.۶‬سانتی متر و‬ ‫میانگین قد ‪ ۱۵۷.۸‬سانتی متر بوده است‪ .‬در‬ ‫نهایت اینکه میانگین قــد اقایان و بانوان در‬ ‫طول دوران های مختلف ثابت مانده است و‬ ‫تفاوت قابل توجهی بین دوره ها وجود ندارد‪.‬‬ ‫نویســندگان این مطالعــه بر ایــن باورند‬ ‫که شــرایط زندگــی تــا حــدودی بهتر‬ ‫در شــهر میــان نســبت بــه مکان های‬ ‫دیگر می توانــد دلیلــی برای رونــد ثابت‬ ‫طــول قامــت در طــول زمان هــا باشــد‪.‬‬ ‫انها تاکید می کنند که سوابق نشان می دهد‬ ‫که این منطقه از نظر منابع طبیعی و غذایی‬ ‫غنی بوده و دیوارهای شهر در برابر حمالت‬ ‫احتمالی محافظت خوبی ایجاد کرده بودند‪.‬‬ ‫پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که مطالعه‬ ‫انها نمونه منحصر به فردی از ثابت ماندن قد‬ ‫و قامت در یک جامعه در طول هزاره اســت‪.‬‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫اسرار ناگفته از هوش مصنوعی‪ /‬چشم انداز مشاغل اینده‬ ‫می دهد کــه هدف ان بهبود ســرعت و‬ ‫دقت خدمات با قطع رابطه بین کارگران‬ ‫و مشتریان است‪ .‬اما این بدان معنا نیست‬ ‫که هیچ انسانی در فروشگاه وجود ندارد‪.‬‬ ‫اگر به ویدئو دقت کنیــد‪ ،‬می توانید یک‬ ‫کارگر را در پشــت شیشــه ای ببینید‪.‬‬ ‫مک دونالــد گفته که این فروشــگاه به‬ ‫هیــچ وجه «کامــ ً‬ ‫ا خودکار» نیســت‬ ‫و تعــداد کارکنــان ان مشــابه با یک‬ ‫فروشــگاه سنتی اســت – ان ها فقط در‬ ‫پشــت صحنه امور را پیگیری می کنند‪.‬‬ ‫در بســیاری از حوزه هــای مربــوط بــه‬ ‫هــوش مصنوعــی ادعاهایــی در مــورد‬ ‫حــذف فعالیــت و دخالت انســان ها مطرح‬ ‫شــده که حاال عنــوان مــی شــود چندان‬ ‫واقعیــت نــدارد و اغراق امیــز بوده اســت‪.‬‬ ‫به گزارش خبرنگار مهــر‪ ،‬از زمانی که هوش‬ ‫مصنوعی ‪ ChatGPT‬عرضه شــد و مورد توجه‬ ‫قرار گرفــت‪ ،‬مردم بحث هــای جنون امیزی‬ ‫در مــورد تاثیــر هــوش مصنوعی و ســایر‬ ‫فناوری های خودکار جدید بر بازار کار امریکا‬ ‫و جهان اغــاز کردنــد‪ .‬روایت هایی همچون‬ ‫«ربات ها مشــاغل ما را در اختیار می گیرند»‬ ‫با انتشــار ویدیوهایی که در انها رستوران های‬ ‫جدیــد و «کامــ ً‬ ‫ا خــودکار» مک دونالــد‬ ‫نشــان داده می شــدند‪ ،‬بیشــتر تقویت شد‪.‬‬ ‫واکنش نگران کننده به این ویدئوها ان است‬ ‫که می گویند ربات ها بــرای در اختیار گرفتن‬ ‫مشــاغل ما می ایند‪ ،‬اما در حالــی که هوش‬ ‫مصنوعی و ســایر انواع اتوماسیون پیشرفت‬ ‫کرده اند‪ ،‬این بدان معنا نیســت که انها لزوماً‬ ‫مشاغل موجود را حذف می کنند‪ .‬دقیق تر ان‬ ‫اســت که بگوییم‪ ،‬فناوری جدید به ســادگی‬ ‫نحوه کار ما و نوع مشــاغل موجــود را تغییر‬ ‫می دهــد‪ .‬فنــاوری اتوماســیون‪ ،‬ناوگانی از‬ ‫کارگــران مخفی را در پشــت صفحه نمایش‪،‬‬ ‫ماشــین ها و در کنار ربات های خندان به کار‬ ‫گرفته اســت‪ .‬ربات ها و چت بات ها جایگزین‬ ‫انســان ها نمی شــوند‪ ،‬انها فقــط کارگران و‬ ‫کارمندان را از دید و ذهــن دور نگه می دارند‪.‬‬ ‫در حالی که جدا کردن مشتریان از کارمندان‬ ‫و کارگرانــی که بــه انها خدمــات می دهند‬ ‫‪22‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫ممکن است برای شرکت ها خوب باشد‪،‬‬ ‫اما این امر شاید دلخواه کارمندان نباشد‪.‬‬ ‫دور از چشم‪ ،‬دور از ذهن‬ ‫اگر چه ایــن ابزارها پیچیده تــر از ابزار‬ ‫فناورانــه قبلی بــه نظر می رســند‪ ،‬اما‬ ‫این اولین بار نیســت که مشــاغل ربات‬ ‫محور می شوند‪ .‬کمتر از ‪ ۱۰‬سال پیش‪،‬‬ ‫پیشرفت های جدید فناوری باعث ایجاد‬ ‫ترس مشــابهی در مورد کنترل مشاغل‬ ‫توســط ربات ها شــد‪ .‬در یک تجزیه و‬ ‫تحلیل در ســال ‪ ۲۰۱۴‬ادعا شــده بود‬ ‫اتوماســیون تا ســال ‪ ۲۰۳۴‬حدود ‪۴۷‬‬ ‫درصد از مشــاغل را از بین خواهد برد و‬ ‫فناوری خودران نیاز به رانندگان تاکسی‬ ‫و کامیون و نیز روند حمل و نقل انسانی‬ ‫را از بین خواهد برد‪ .‬نزدیک به یک دهه‬ ‫بعد‪ ،‬این پیش بینی های فاجعه بار محقق‬ ‫نشدند‪ .‬رانندگان کامیون و تاکسی هنوز‬ ‫متقاضیان زیادی دارند و فناوری خودران‬ ‫به هیچ وجه جایگزین مشــاغل انسانی‬ ‫نمی شــود‪ .‬در واقــع‪ ،‬در گــزارش اخیر‬ ‫مجمع جهانی اقتصاد در ســال ‪۲۰۲۰‬‬ ‫تخمین زده شــده در حالی که تا ســال‬ ‫‪ ۲۰۲۵‬حدود ‪ ۸۵‬میلیون شغل با ماشین‬ ‫االت جایگزین می شــوند‪ ،‬حــدود ‪۹۷‬‬ ‫میلیون شغل جدید انسان محور به علت‬ ‫تحوالت جدید اقتصادی ایجاد می شوند‪.‬‬ ‫وقتی مردم شروع به پیش بینی در مورد‬ ‫تسخیر مشاغل توســط هوش مصنوعی‬ ‫می کنند‪ ،‬دوســت دارند به ویدیوهایی از‬ ‫روبات های شــیک و صفحه نمایش های‬ ‫درخشــان که کارهای روزمــره را انجام‬ ‫می دهند اشاره کنند‪ .‬ویدئوی مک دونالد‬ ‫ماشــینی را نشــان می دهد که غذا را در‬ ‫کیوســک هایی خودکار تحویل می دهد‪.‬‬ ‫در برخــی ویدئوهــای دیگــر‪ ،‬چندین‬ ‫مســیر خودکار تحویل غذا وجــود دارد‪.‬‬ ‫از فســت فودها که بگذریم‪ ،‬ربات هایی با‬ ‫ظاهری چشــمگیر در کافی شاپ ها کار‬ ‫می کنند‪ ،‬غذا را تحویــل می دهند و کف‬ ‫زمین را تمیــز می کننــد‪ .‬در حوزه های‬ ‫دیگــر هــوش مصنوعــی‪ ،‬ابزارهایــی‬ ‫ماننــد ‪ ChatGPT‬برای نوشــتن مقاالت‬ ‫واقعی و شــرکت در امتحانــات مدارس‬ ‫و دانشــگاه ها مــورد اســتفاده بوده اند‪.‬‬ ‫بازفید اخیرا ً اعــام کرده قصــد دارد از‬ ‫هوش مصنوعــی برای کمک بــه تولید‬ ‫محتوا برای ســایت خود اســتفاده کند‪.‬‬ ‫انسان در پشت پرده‬ ‫امــا در بســیاری از موارد‪ ،‬ایــن ویدئوها‬ ‫و داســتان ها ‪ -‬و ترس هایــی کــه ایجاد‬ ‫می کننــد ‪ -‬فاقد زمینه جدی هســتند‪.‬‬ ‫ویدئوی مــک دونالــد اینده نگــر‪ ،‬یک‬ ‫فروشــگاه مفهومی تجربــی در خارج از‬ ‫فورت ورث‪ ،‬واقــع در تگزاس را نشــان‬ ‫در میان ترس و وحشــت ناشی از طرح‬ ‫احتمال تصاحب مشاغل توسط ربات ها‪،‬‬ ‫مردم اغلب به میزان نیاز ماشــین ها به‬ ‫نیروی انســانی برای فعال ماندن و کار‬ ‫کردن توجه نمی کننــد‪ .‬بخش خدمات‬ ‫به مشــتریان را در نظر بگیریــد‪ :‬برای‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 22 ‫شکار « گرداب ستارگان» در فضا‬ ‫سال ها‪ ،‬کسب وکارها ســعی کرده اند با‬ ‫جایگزینــی تماس های تلفنی انســانی‬ ‫با ربات های خــودکار خدمات دهنده به‬ ‫مشــتریان که مبتنی بر چت هســتند‪،‬‬ ‫هزینه ها را کاهش دهند‪ .‬اما‪ ،‬بسیاری از‬ ‫این ابزار مبتنی بــر متن هنوز جایگزین‬ ‫کارکنان واحدهای خدمات به مشتریان‬ ‫نشده و کماکان در موقعیت های پیچیده‬ ‫نیازمنــد نیروهای پشــتیبان انســانی‬ ‫هستند تا مشتریان احساس کنند گویی‬ ‫با یک شــخص واقعی صحبت می کنند‪.‬‬ ‫لورا پرســتون اخیرا ً در مورد تجربه خود‬ ‫از کار به عنــوان نیروهای مکمل ربات ها‬ ‫که موجب "بازگشــت های انسانی" شده‬ ‫بود‪ ،‬نوشت‪ .‬وی مکمل یک ربات گفتگوی‬ ‫ســایت امالک و مســتغالت به نام برندا‬ ‫بود‪ .‬هنگامی که مشــتری می خواست‬ ‫با شخصی در مورد لیســت اپارتمان ها‬ ‫صحبت کنــد‪ ،‬با برنــدا ارتبــاط برقرار‬ ‫می کرد‪ .‬وی به سواالت اساسی در مورد‬ ‫لیست پاســخ می داد یا جزئیات شرایط‬ ‫اپارتمان ها را از قیمت اجاره تا متراژ مربع‬ ‫ارائه می کرد‪ .‬اما بســیاری از پاسخ های‬ ‫برندا گنگ بودنــد یا سیســتم قادر به‬ ‫پاسخگویی به ســواالت پیچیده تر نبود‪،‬‬ ‫بنابراین «بازگشت انسانی» مورد توجه‬ ‫قرار گرفت‪ .‬پاسخ هایی برای رفع چالش ها‬ ‫و نیازها یا انجام تحقیقــات عمیق تر در‬ ‫مورد نحوه خرید مســکن ارزان قیمت‬ ‫و نظرات صاحب خانه هــا در مورد امور‬ ‫مختلف‪ .‬به گفته پرستون‪ ،‬به کارمندان‬ ‫اموزش داده شــده بود کــه از "صدای"‬ ‫ربات برندا در تعامالت با مردم اســتفاده‬ ‫کنند تا مکالمه یکپارچه به نظر برســد‪.‬‬ ‫نکته جالب اینکه فشار برای پاسخ دادن‬ ‫به انبوهی از ســواالت به صورت رباتیک‬ ‫با اســیب روانی جدی برای افراد همراه‬ ‫بود‪ .‬پرستون در این مورد نوشت‪« :‬ماهها‬ ‫جعل هویت برندا منابع احساسی من را‬ ‫تحلیل برده بود‪ .‬به ذهنم خطور کرد که‬ ‫من واقعاً برندا را طوری اموزش نمی دادم‬ ‫که مثل یک انسان فکر کند‪ ،‬برندا داشت‬ ‫به من اموزش می داد که مثل یک ربات‬ ‫فکر کنم‪ ،‬و شــاید موضوع اساســی در‬ ‫تمام طول این مدت همین بوده است‪».‬‬ ‫پرستون از ایاالت متحده کار می کرد‪ ،‬اما‬ ‫در بســیاری از موارد‪ ،‬شرکت ها خدمات‬ ‫کارکنان انســانی را پنهــان می کنند تا‬ ‫بتوانند انها را بــه مکان هایی که نیروی‬ ‫کار ارزان تر است فرستاده و برون سپاری‬ ‫کنند‪ .‬مثال دیگر ربات های تحویل دهنده‬ ‫غذا است‪ .‬در حالی که انها کام ً‬ ‫ال مستقل‬ ‫به نظر می رسند‪ ،‬اما واقعیت این است که‬ ‫اغلب دارای درایورهای پشــتیبان از راه‬ ‫دور هستند‪ .‬شرکت ‪ Tiny Mile‬که خدمات‬ ‫رباتیک تحویل غذا به نــام جفری را در‬ ‫تورنتو ارائه می کند‪ ،‬به رانندگان انسانی‬ ‫در فیلیپین متکی است‪ .‬ربات های تحویل‬ ‫کاالی کیوی که در برخی از دانشگاه های‬ ‫ایاالت متحده اســتفاده می شــوند‪ ،‬از‬ ‫کارگرانی در کلمبیا استفاده می کنند که‬ ‫کمتر از ‪ ۲‬دالر در ساعت درامد دارند و از‬ ‫راه دور به تکمیل روند تحویل کمک کرده‬ ‫و بر ان نظارت می کنند‪ .‬شــرکت ها ادعا‬ ‫می کنند افراد کنترل کننــده از راه دور‬ ‫تنها زمانی دخالــت می کنند که ربات ها‬ ‫نتوانند موقعیتی را پیدا کنند‪ ،‬اما با توجه‬ ‫به اینکه این ربات ها مستعد گیر افتادن‬ ‫و تبدیل شــدن به موانعی بــرای افراد‬ ‫پیاده هستند‪ ،‬مشــخص نیست که این‬ ‫اتفاق برای هر ربات تحویل کاال می افتد‪.‬‬ ‫بسیاری از شرکت های پیشرو در زمینه‬ ‫ساخت وسایل نقلیه خودران که مدعی‬ ‫هستند روزی بسیاری از مشاغل مبتنی‬ ‫بر رانندگی حذف می شــوند‪ ،‬به ناوگانی‬ ‫از کارمندان پنهان نیز متکی هســتند‪.‬‬ ‫بدیهی است مهندســان پردرامدی در‬ ‫ایاالت متحده وجود دارند که به توسعه‬ ‫انواع نرم افزار و ابزار مورد اســتفاده برای‬ ‫نقشــه برداری و هدایت خــودرو کمک‬ ‫می کنند‪ ،‬اما این تصویر کامل نیســت‪.‬‬ ‫فنــاوری رانندگــی خــودکار متکی به‬ ‫کارکنانی اســت که دســتمزد کمی در‬ ‫سرتاســر جهان دارنــد و هــزاران داده‬ ‫ورودی را که حسگرهای خودروها ضبط‬ ‫می کند‪ ،‬برچسب گذاری می کنند‪ .‬بدون‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫این برچسب گذاری‪ ،‬کامپیوتر نمی تواند‬ ‫تشخیص دهد که حسگرها چه چیزی را‬ ‫انتخاب می کنند‪ .‬همین امر به سیستم ها‬ ‫اجازه می دهد به ارامی یــاد بگیرند و در‬ ‫مورد نحــوه حرکت در جــاده تصمیم‬ ‫بگیرند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬برچسب گذاری‬ ‫داده ها قرار اســت بــه خودروها کمک‬ ‫کند تا تشــخیص دهند مانــع پیش رو‬ ‫یک کودک اســت یا انبوهــی از خودرو‬ ‫و علیرغــم همه تالش هــا اتومبیل های‬ ‫خودران هنوز هم ان طور که برنامه ریزی‬ ‫شــده عمل نمی کنند‪ .‬بررسی دانشگاه‬ ‫ام ای تی در اوریل گذشــته نشــان داد‬ ‫شــرکت های خودران‪ ،‬از جمله تسال‪ ،‬از‬ ‫فروپاشــی اقتصاد ونزوئال بهره گرفته و‬ ‫انبوهی از کارگران را در این کشــور برای‬ ‫برچســب گذاری داده های خودروهای‬ ‫خودران بــا پرداخت به طور متوســط‬ ‫چیزی بیش از ‪ ۹۰‬سنت در ساعت به کار‬ ‫گرفتند‪ .‬سال گذشته‪ ،‬تسال ‪ ۲۰۰‬کارگر‬ ‫مستقر در ایاالت متحده را که مستقیماً‬ ‫برای انجام این برچسب گذاری استخدام‬ ‫کرده بود‪ ،‬اخــراج کرد‪ .‬این امر نشــان‬ ‫می دهد اکثر این وظایــف دیگر به طور‬ ‫خودکار انجام می شوند و رایانه هایی قادر‬ ‫به اموزش به رایانه های دیگر هســتند‪.‬‬ ‫ایــن امر فقــط مختص فنــاوری مورد‬ ‫استفاده در خودروهای خودران نیست‪.‬‬ ‫تحقیقات اخیر مجله تایم نشــان داد که‬ ‫‪ ،OpenAI‬شرکت پشــتیبان ‪،ChatGPT‬‬ ‫متکی بــه کارمنــدان کنیایی اســت‬ ‫که کمتــر از ‪ ۲‬دالر در ســاعت دریافت‬ ‫می کنند و باید محتواهایــی را در مورد‬ ‫طیف وسیعی از موضوعات نگران کننده‪،‬‬ ‫از جملــه «ازار جنســی کــودکان‪،‬‬ ‫حیوانات‪ ،‬قتل‪ ،‬خودکشــی‪ ،‬شــکنجه‪،‬‬ ‫اســیب به خود و دوستان‪ ،‬بررسی کنند‬ ‫تا انهــا کمتر اسیب رســان باشــند‪».‬‬ ‫پیــش از ایــن گزارش شــده بــود که‬ ‫فیس بوک هم از همین کارمندان کنیایی‬ ‫برای تعدیــل محتوای خود اســتفاده‬ ‫می کند‪ .‬شــرکت های دیگر فناوری در‬ ‫امریکا تا انجــا پیش رفته انــد که افراد‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫گزارش‬ ‫را در اردوگاه هــای پناهنــدگان‪ ،‬جایی که‬ ‫فرصت ها کم اســت و مردم دستمزدهای‬ ‫فوق العاده پایین را می پذیرند‪ ،‬برای کمک به‬ ‫اموزش یادگیری ماشینی و ابزارهای هوش‬ ‫مصنوعی خود‪ ،‬استخدام کرده اند‪ .‬ابزارهای‬ ‫معروف بــه «تنظیم کــن و فراموش کن»‬ ‫که توســط تعدادی کدنویس نابغه طراحی‬ ‫می شوند‪ ،‬برای استفاده به ارتشی از کارگران‬ ‫کم درامد در سراسر جهان متکی هستند‪.‬‬ ‫اگر از شرکت ها بپرسید‪ ،‬انها خواهند گفت‬ ‫عالقه به استفاده از خدمات اتوماسیون برای‬ ‫افزایش کارایی و خدمات بهتر به مشتریان‬ ‫است‪ .‬مک دونالد ادعا می کند که فروشگاه‬ ‫مفهومی ان خدمات را ســرعت می بخشد‬ ‫و به ســفارش های اشــتباه کمتری منجر‬ ‫می شود‪ ،‬در عین حال تســا ادعا کرده که‬ ‫برچســب گذاری خودکار داده ها کارامدتر‬ ‫اســت‪ .‬ایده این اســت که این ماشین ها یا‬ ‫راه حل های نرم افزاری اجازه می دهند یک‬ ‫کار سریع تر یا بهتر انجام شــود و زندگی را‬ ‫برای شرکت ها و مشتریان اسان تر می کنند‪.‬‬ ‫اما در واقعیت‪ ،‬این ابزارها کارامدتر نیستند‪،‬‬ ‫انها فقط باعث می شوند مصرف کننده نهایی‬ ‫درگیر برخی امور نشــود و بــرای دریافت‬ ‫محصول نهایی چندان بــه زحمت نیفتد‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر این است که حتی مشخص‬ ‫نیســت تمام ابزار جدیدی که شــرکت ها‬ ‫ســاخته اند اقتصاد را کارامدتــر می کند یا‬ ‫خیر‪ .‬بهره وری نیــروی کار ایاالت متحده‬ ‫ اندازه گیــری تعداد ســاعات مــورد نیاز‬‫بــرای کار به منظور دســتیابی بــه بازده‬ ‫اقتصادی معیــن‪ -‬از ســال ‪ ۲۰۰۵‬کمتر‬ ‫از میانگیــن بلندمدت خود در حال رشــد‬ ‫بوده اســت‪ .‬از زمــان شــروع همه گیری‬ ‫ویروس کرونا نیز وضعیت بدتر شده است‪.‬‬ ‫اتوماسیون به جای بهبود بهره وری‪ ،‬اغلب‬ ‫بر افزایش قــدرت و نفــوذ کارفرمایان بر‬ ‫کارگران متمرکــز می شــود‪ .‬ارون بناناو‪،‬‬ ‫مورخ اقتصــادی‪ ،‬در کتاب خــود با عنوان‬ ‫«اتوماســیون و اینده کار» توضیح می دهد‬ ‫که شرکت ها برای اســان تر کردن زندگی‬ ‫کارمنــدان پــول صــرف عرضــه برخی‬ ‫‪24‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫ابزارها نمی کننــد‪ ،‬بلکه پول را به ســمت‬ ‫فناوری هایی ســرازیر می کنند که امکان‬ ‫نظارت دقیــق بر همان کارگــران را فراهم‬ ‫می کنــد‪ .‬ماننــد نرم افــزار مانیتورینگ‬ ‫رایانــه ای کــه ضربه هــای کارکنــان بر‬ ‫کلیدهــا را ردیابــی می کند یــا ابزارهای‬ ‫پیچیــده مدیریت الگوریتمــی امازون که‬ ‫هر حرکت کارگــران را ارزیابــی می کند‪.‬‬ ‫این فناوری هــا اغلب بــرای مهارت زدایی‬ ‫به کار می روند تا انجام مشــاغل بر مبنای‬ ‫وظایف خاص تری و بــا اموزش کمتر انجام‬ ‫شــوند‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬کارگــران از وضعیت‬ ‫کارمندی به پیمانکاری منتقل می شــوند‪.‬‬ ‫افرادی که زمانی مشــاغل باثبات در سطح‬ ‫طبقه متوســط را انجام می دادند‪ ،‬به دنیای‬ ‫پرمخاطره تری پرتاب می شــوند که در ان‬ ‫دستمزدها پایین تر اســت و کمتر در مورد‬ ‫شرایط اســتخدام خود صحبت می کنند‪.‬‬ ‫برچســب های داده ‪ ،‬نــوک این کــوه یخ‬ ‫هســتند‪ :‬صنعت بــزرگ و در حال رشــد‬ ‫«میکروکارگــران» در پلت فرم هایی مانند‬ ‫‪ Mechanical Turk‬یــا ‪ ،Clickworker‬فناوری‬ ‫خودکار و فرضــی همه این شــرکت های‬ ‫فناوری را تامین می کند‪ .‬جف بزوس‪ ،‬مدیر‬ ‫عامل امازون تا انجا پیش رفت که استفاده‬ ‫از کارگران برای خودکار جلوه دادن برخی‬ ‫فرایندها را «هــوش مصنوعی مصنوعی»‬ ‫نامید‪ .‬برای کســانی که هنوز به مشــاغل‬ ‫خدماتی یا انبارداری ادامه می دهند‪ ،‬شبح‬ ‫اتوماسیون مانند شمشیر داموکلس به کار‬ ‫گرفته می شود تا انها را از اصرار برای رسیدن‬ ‫به شرایط کاری یا دستمزد بهتر باز دارد‪ .‬در‬ ‫همین حال‪ ،‬فناوری هایی که به کار گرفته‬ ‫می شوند به ســادگی به کارفرمایان قدرت‬ ‫بیشتری می دهند تا هر کاری را که کارگران‬ ‫در هر ســاعت انجــام می دهنــد پیگیری‬ ‫کننــد و این یــک واقعیــت کاری نگران‬ ‫کننده است‪ .‬لورن اســمایلی روزنامه نگار با‬ ‫نگاهی به این روند در ســال ‪ ،۲۰۱۵‬نوشت‪:‬‬ ‫جهانی در حال ایجاد است که در ان " شما‬ ‫یا عضو خانواده سلطنتی و منزوی هستید‬ ‫یا یک خدمتــکار قرن بیســت و یکمی‪".‬‬ ‫شــکی نیســت که برخی از این فناوری ها‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫برای مصرف کنندگان تســهیالت فراهم‬ ‫می کنند یا حتی وقت ان ها را ازاد می کنند‬ ‫تا بتواننــد روی کار مهم تری تمرکز کنند‪،‬‬ ‫اما این توجیهی برای بدرفتاری با کارگرانی‬ ‫که به کارهای مختلف نیاز دارند‪ ،‬نیســت‪.‬‬ ‫فنــاوری را می توان برای توانمندســازی‬ ‫کارگران اســتفاده کرد‪ ،‬به عنوان مثال‪ ،‬با‬ ‫اعطای کنترل بیشتر به انها برای مدیریت‬ ‫کارشان تا بتوانند از مهارت های خود برای‬ ‫تصمیم گیری اگاهانه تر اســتفاده کنند‪،‬‬ ‫اما این داده ها اغلب توســط شــرکت ها با‬ ‫کارگران به اشــتراک گذاشــته نمی شود‪.‬‬ ‫فیل جونز‪ ،‬محقق و نویســنده کتاب «کار‬ ‫بدون کارگــر‪ :‬کار در عصر ســرمایه داری‬ ‫پلتفــرم»‪ ،‬به خوبی اســتدالل می کند که‬ ‫شــرکت ها به ســادگی به جای استفاده‬ ‫از این فنــاوری جدیــد از فنــاوری نیمه‬ ‫خــودکار اســتفاده می کنند تــا چنین‬ ‫به نظــر برســد کــه مدیــران اجرایی یا‬ ‫خود ســزاوار تمــام اعتبار ناشــی از خلق‬ ‫محصــول نهایی هســتند و نــه کارکنان‬ ‫انســانی که خلق ان را ممکن ساخته اند‪.‬‬ ‫جونز می نویســد‪« :‬کارگران در سایه بلند‬ ‫هر ماشــین ناپدید می شــوند و مشتریان‬ ‫مجبور نیســتند به این فکــر کنند که هر‬ ‫کاال چگونه ساخته می شــود‪ .‬در تمام این‬ ‫مدت‪ ،‬کیفیت مشاغل نیز پایین می اید‪».‬‬ ‫فناوری های جدیدی مانند هوش مصنوعی‬ ‫به گونــه ای طراحی شــده اند که اشــکال‬ ‫مختلفی از توانمندسازی را ممکن می کنند‪:‬‬ ‫ما می توانیم با بهره وری بیشــتر کار کنیم‪،‬‬ ‫زمان کمتــری را برای انجــام کارهایمان‬ ‫صرف کنیم و هر چیزی که بخواهیم با یک‬ ‫کلیک یا ضربه زدن در دســترس خواهد‬ ‫بود‪ .‬اما این وعده ها هرگز تصویر دقیقی از‬ ‫چگونگی دگرگونی فناوری در جهان اطراف‬ ‫ما یا هزینه واقعی استفاده از مزایای فرضی‬ ‫فناورانــه را ارائه نمی دهند‪ .‬اتوماســیون‬ ‫ممکن است به برخی افراد قدرت دهد‪ ،‬اما‬ ‫در این فرایند‪ ،‬کار بــرای کارگران پنهانی‬ ‫که همه چیز را در حــال پویایی و موفقیت‬ ‫نگه می دارند‪ ،‬بســیار ســخت تر می شود‪.‬‬ صفحه 24 ‫قارچی که به جای کشتن‪ ،‬کنترلتان می کند!‬ ‫با گرمایش جهانی‪ ،‬جهش قارچ ها ســرعت گرفته اســت اما جای‬ ‫خوشحالی دارد که حداقل یک گونه از ان ها به خاطر این تغییرات‬ ‫اب و هوایــی توانایی الــوده کردن مــردم را به دســت اورده اند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگــزاری خبرانالین‪ ،‬از زمان پاندمــی کرونا‪ ،‬بحث‬ ‫ویروس ها و قارچ هایی که انســان را الوده می کند‪ ،‬داغ شده اســت‬ ‫و از زمانی که ســریال ‪ The Last Of Us‬منتشــر شده است‪ ،‬موضوع‬ ‫قارچ هایی که انســان را الوده می کنند بر ســر زبان ها افتاده است‪.‬‬ ‫سریال ‪ The Last Of Us‬نه تنها در دنیای سینما غوغا به پا کرده است‬ ‫بلکه توانسته است در زمینه علمی و پزشکی تلنگری به انسان ها بزند‬ ‫و این شک را که ایا امکان دارد انســان به نوعی ویروس‪ ،‬باکتری و‬ ‫یا قارچ مبتال شــود و تحت کنترل ان قرار گیرد را در دل انسان ها‬ ‫بیاندازد؛ به زبان عامیانه تر ایا انســان به زامبی تبدیل می شــود؟‬ ‫با ایــن وجــود دمــای بــدن انســان و مــواد شــیمیایی مغز‬ ‫ممکــن اســت موانــع غیرقابــل نفــوذی بــرای زامب ‬ ‫ی‬ ‫شــدن انســان در مقابــل ایــن ویــروس باشــند‪.‬‬ ‫در قسمت های اولیه این ســریال‪ ،‬فرضیه ای مطرح شد که‬ ‫چ وجــود دارد که میزبان خود را به جای کشــتن‬ ‫نوعی قار ‬ ‫کنترل می کنــد‪ .‬در دنیای واقعی مثال هایــی از این قبیل‬ ‫قارچ ها وجــود دارند کــه مورچه ها را بــه زامبی های زنده‬ ‫تبدیل می کنند و مغز حشــرات را با مواد توهم زا پر کرده و‬ ‫به عروس گردان بدل می شوند‪ .‬دمای بدن انسان‪ ،‬ان را عاری‬ ‫از قارچ نگه می دارد‪ ،‬اما اگر جهان کمی گرم تر شود‪ ،‬ممکن‬ ‫است زمینه فعالیت در بدن انسان برای قارچ ها فراهم شود‪.‬‬ ‫ایا گرم شدن هوا باعث جهش و عفونی شدن قارچ ها‬ ‫شده است؟‬ ‫تغییرات اب و هوایی قب ً‬ ‫ال به یک قارچ کمک کرده اســت تا‬ ‫انســان را مبتال کند‪ .‬محققان بر این باورنــد که پرندگان و‬ ‫پســتانداران برای ان که دچار چنین عفونت هایی نشوند‪،‬‬ ‫روند تکامل ان ها به سمت خون گرم تر شدن‪ ،‬پیش می رود‪.‬‬ ‫اکثر گونه های قارچی به ســادگی نمی توانند در دمای بدن‬ ‫انسان که ‪ 37‬درجه ســانتیگراد اســت‪ ،‬تولید مثل کنند‪.‬‬ ‫کاســادوال‪ ،‬میکروبیولوژیســت می گوید‪ «:‬با گرم شــدن‬ ‫جهان «این گونه ها یا باید بمیرند یا ســازگار شــوند»‪ .‬این‬ ‫موضوع ایــن احتمال را افزایش می دهد کــه قارچ هایی که‬ ‫اکنون حشــرات یا خزندگان را الــوده می کنند می توانند‬ ‫در دمای نزدیک تــر به دمای بدن انســان رشــد کنند‪».‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫ژاپن در «حلقه اتش»؛ توکیو چگونه در ‪ ۱۵‬سال‬ ‫زلزله را شکست داد؟‬ ‫؟؟؟؟؟؟‬ ‫گزارش‬ ‫یافت که به ازای هر یــک فوتی در زمان‬ ‫زلزله‪ ،‬سه نفر در ‪ ۳۸‬ماهه بعدی به دلیل‬ ‫اثرات ان جــان خود را از دســت دادند‪.‬‬ ‫بــا توجه بــه قرارگیری ژاپــن در محل‬ ‫اتصال ســه صفحه اوراســیا‪ ،‬اقیانوس‬ ‫ارام و فیلیپین‪ ،‬این کشــور با زلزله ها و‬ ‫ســونامی های عظیمی روبرو بود ه است‬ ‫قــرار گرفتن ژاپــن در «حلقــه اتش»‬ ‫بزرگتریــن زمیــن لرزه های شــناخته‬ ‫شــده جهان در اطــراف «حلقه اتش»‬ ‫اقیانوس ارام متمرکز شــده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫بــا توجه بــه قرارگیری ژاپــن در محل‬ ‫اتصال ســه صفحه اوراســیا‪ ،‬اقیانوس‬ ‫ارام و فیلیپین‪ ،‬این کشــور با زلزله ها و‬ ‫ســونامی های عظیمی روبرو بوده است‪.‬‬ ‫ایرنا‪ -‬ســیده مریم ســیدان‪ -‬ژاپن در مدت‬ ‫‪ ۱۵‬سال توانســت زلزله را مهار و با ان زندگی‬ ‫کنــد و در این مســیر از مولفه هایــی مانند‬ ‫توســعه فرهنگــی و فناوری هــای نویــن تا‬ ‫مقاوم ســازی ســازه ها با روش هایــی مانند‬ ‫«جداســازی یــا ایزوالســیون لــرزه ای»‪،‬‬ ‫«مقاوم ســازی عایق لرزه ای» و ««سیســتم‬ ‫پایش ســامت ســازه» بهره گرفته اســت‪.‬‬ ‫در قــرن اخیر نــرخ مــرگ و میر ناشــی از‬ ‫بالیــای طبیعی به طور چشــمگیری کاهش‬ ‫یافته اســت با وجود ایــن‪ ،‬هنوز هــم زمین‬ ‫لرزه ها کشــنده هســتند همانند زلزله اخیر‬ ‫ترکیــه و ســوریه که تــا کنون امــار تلفات‬ ‫ان از مــرز ‪ ۴۶‬هــزار نفــر گذشــت ه اســت‪.‬‬ ‫در حالــی کــه خشکســالی یــا طوفــان را‬ ‫می تــوان پیش بینــی کــرد امــا بــا وجود‬ ‫ابزارهایــی ماننــد لرزه ســنج ها و رصــد‬ ‫ماهــواره ای باز هــم زلزله ها بیشــتر به طور‬ ‫ناگهانــی و بــدون هشــدار رخ می دهنــد‪.‬‬ ‫در سراســر جهــان‪ ،‬روزانه ‪ ۸‬هــزار زلزله رخ‬ ‫می دهد که بیشــتر ان ها ناشــی از حرکات‬ ‫پوســته زمین هســتند اما برخورد شــهاب‬ ‫سنگ‪ ،‬انفجار هسته ای‪ ،‬اســتخراج معادن یا‬ ‫‪26‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫اســتخراج گاز نیز می تواند باعث زلزله‬ ‫شــود‪ .‬در نقشــه زیر‪ ،‬کلیتــی از زمین‬ ‫لرزه ها را در جهان مشــاهده می کنید‪.‬‬ ‫دانســتن منشــا زلزله یک مساله است‬ ‫و دانســتن اینکه چگونه به ان پاســخ‬ ‫داده شود‪ ،‬موضوعی مهمتر است‪ .‬در لزله‬ ‫تنها نباید بر اثار اولیــه ان که تخریب و‬ ‫کشتار اســت متمرکز شــد بلکه اثرات‬ ‫ثانویه زلزلــه را هم بایــد در نظر گرفت‪.‬‬ ‫وقتی یــک زلزله پایــان می یابد‪ ،‬طیف‬ ‫وســیعی از پدیده های ثانویه وجود دارد‬ ‫که باید با انها مقابلــه کنیم‪ .‬از این میان‪،‬‬ ‫مرگبارترین اتش ســوزی ها هســتند‬ ‫که اغلــب می توانند در نبــود خدمات‬ ‫اضطــراری از کنتــرل خــارج شــوند‪.‬‬ ‫هنگامــی که اتــش ســوزی از توانایی‬ ‫سازمان اتش نشــانی برای مقابله با ان‬ ‫فراتر رود‪ ،‬می تواند به ســرعت گسترش‬ ‫یابد‪ .‬ســپس احتمال قطع برق و ســایر‬ ‫تاسیسات و اســیب به زیرساخت های‬ ‫حمل و نقل وجــود دارد‪ .‬مطالعاتی که‬ ‫دربــاره اثــرات زلزله و ســونامی بزرگ‬ ‫ژاپن شــرقی در ســال ‪)۱۳۹۰( ۲۰۱۱‬‬ ‫انجام گرفت به این نتیجه دســت دست‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫ژاپن در حــد فاصل ســال های ‪۱۹۴۵‬‬ ‫تا ‪ ۱۹۹۵‬میــادی (‪ ۱۳۲۴‬تــا ‪۱۳۷۴‬‬ ‫شمســی)‪ ۱۴ ،‬زلزله با بزرگای بیشــتر‬ ‫از ‪ ۶.۵۵‬درجه را تجربه کرده اســت و تا‬ ‫قبل از زلزلــه «کوبه» در ســال ‪۱۹۹۵‬‬ ‫(‪ )۱۳۷۴‬در مجموع بیــش از ‪ ۸‬هزار نفر‬ ‫جان خود را بر اثر زلزله از دســت دادند‪.‬‬ ‫پس از ان‪ ،‬زلزله ‪ ۹‬ریشــتری «سندا»ی‬ ‫ژاپــن کــه در ســال ‪)۱۳۹۰( ۲۰۱۱‬‬ ‫رخ داد از خطرناکتریــن زلزلــه هــای‬ ‫جهان بوده اســت‪ .‬این زلزلــه در ادامه‬ ‫تبدیــل بــه یــک ســونامی شــد که‬ ‫خســارات مالی گســترده ای در جزایر‬ ‫هاوایی برای ســاکنان ایــن منطقه به‬ ‫وجــود اورد‪ .‬این ســونامی باعث ایجاد‬ ‫موج هایی بــه ارتفــاع ‪ ۹‬متری شــد‪.‬‬ ‫در جریان این زلزله و ســونامی ‪ ۱۵‬هزار‬ ‫و ‪ ۶۹۰‬نفر کشــته و ‪ ۵‬هــزار و ‪ ۷۰۰‬نفر‬ ‫زخمی شــدند‪ .‬این زمین لرزه همچنین‬ ‫بزرگتریــن فاجعه هســته ای جهان از‬ ‫زمان چرنوبیل در ســال ‪ ۱۹۸۶‬به شمار‬ ‫می رفت‪ .‬بــه گفته نخســت وزیر وقت‬ ‫ژاپن ایــن زلزله بعد از جنــگ جهانی و‬ ‫در طی ‪ ۷۰‬ســال گذشــته سخت ترین‬ صفحه 26 ‫بحران ژاپن بوده اســت‪ .‬به همین دلیل‬ ‫ژاپــن تا کنــون اقدامات پیشــگیرانه و‬ ‫مهمــی در راســتای کاهــش تلفات و‬ ‫خسارات ناشی از زلزله انجام داد ه است‪.‬‬ ‫ژاپن چگونه در برابر زلزله مقاوم‬ ‫شد؟‬ ‫ژاپن در حالی امروزه توانسته اســت که‬ ‫زلزله را مهار کند که دســت کم نزدیک‬ ‫به دو دهه روی این موضــوع به صورت‬ ‫مجدانه و علمــی کار کرده اســت‪ .‬این‬ ‫کشــور همزمان بــا توســعه فرهنگی‪،‬‬ ‫بهره گیــری از تجــارب و فناوری های‬ ‫نوین‪ ،‬تاسیس ارگان های مرتبط و غیره‪،‬‬ ‫ساختمان ها و ســازه های فیزیکی را در‬ ‫برابر زلزله های شــدید مقاوم کرده است‬ ‫که در ادامــه به ان خواهیــم پرداخت؛‬ ‫الف‪ .‬از توسعه فرهنگی تا‬ ‫فناوری هاینوین‬ ‫وقتی از قبل مشــخص شــود که شدت‬ ‫زلزلــه چقــدر خواهــد بــود و کانون‬ ‫ان کجاســت‪ ،‬اقدامــات موثرتــری‬ ‫بــرای مقابلــه بــا ان انجــام خواهــد‬ ‫گرفت‪ .‬البتــه ایــن اطالعــات باید به‬ ‫ســرعت به مــردم نیــز منتقل شــود‪.‬‬ ‫در ژاپــن بیــش از ‪ ۴‬هزار لــرزه نگار در‬ ‫سراسر کشور نصب شده است‪ .‬همچنین‬ ‫سیستمی وجود دارد که به طور خودکار‬ ‫اطالعــات را تجزیه و تحلیــل می کند و‬ ‫مرکز زلزله را قبل از وقوع‪ ،‬شناســایی و‬ ‫هشدار می دهد‪ .‬این هشــدارها از طریق‬ ‫تلویزیون ملی‪ ،‬بلندگوهــای عمومی و‬ ‫تقریبا تلفن همه افراد‪ ،‬شامل دو صدای‬ ‫زنــگ متمایــز و توصیه بــرای متوقف‬ ‫کــردن هــر کاری‪ ،‬صــورت می گیرد‪.‬‬ ‫افزون بر تکنولوژی‪ ،‬تدبیر دیگر به مقوله‬ ‫فرهنگی ارتباط می یابد‪ .‬در بخش هایی از‬ ‫جهان که رویدادهای شدید اغلب اتفاق‬ ‫می افتد‪ ،‬نوعی انعطاف پذیری فرهنگی در‬ ‫برابر انها ایجاد می شود‪ .‬اگر شما یا یکی‬ ‫از اقوام مســن ترتان بتواند اخرین زلزله‬ ‫بزرگ را به یاد بیاوریــد‪ ،‬به احتمال زیاد‬ ‫برای تهدید اماده می شــوید‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫اماده کردن این جوامع برای یک رویداد‬ ‫بزرگ و شدید‪ ،‬بیشــتر یک چالش فنی‬ ‫اســت تا متقاعد کــردن؛ موضوعی که‬ ‫در ژاپن به دلیل تکرار زمیــن لرزه ها از‬ ‫فرایند متقاعد کردن گذر کرده اســت‪.‬‬ ‫بخشــی از فرایند امادگی بــه اموزش‬ ‫فراگیر و صحیح شــهروندان برای مقابله‬ ‫با بالیــای طبیعی برمی گــردد‪ .‬یکی از‬ ‫دالیل باال بودن تلفــات در زلزله «کوبه»‬ ‫ژاپن این بود که بسیاری از مردم معتقد‬ ‫بودند منطقه «هانشــین» به دلیل عدم‬ ‫وقوع لرزه هــای ضعیف مســتعد وقوع‬ ‫زلزله های شدید نیست و به خاطر اینکه‬ ‫بســیاری از ان ها در طول زندگی خود‬ ‫زلزله ای را تجربه نکرده بودند‪ ،‬نتوانستند‬ ‫اقدام موثری در قبــال زلزله انجام دهند‪.‬‬ ‫در ژاپن حتــی برای بعد از وقــوع زلزله‬ ‫مخرب‪ ،‬تدابیری اندیشــیده شــد ه که‬ ‫یکــی از ایــن تدابیر تاســیس «وزارت‬ ‫مدیریت ریســک» اســت‪ .‬پس از زلزله‬ ‫کوبــه‪ ،‬دولت ژاپن به این نتیجه رســید‬ ‫که برای مقابله با چنین پدیده هایی نیاز‬ ‫به کار ســازمان یافته و مدیریت بحران‬ ‫فراگیــر دارد‪ .‬به همین دلیل تاســیس‬ ‫مراکز نظارتــی و مدیریتــی در زمینه‬ ‫مقابله با حــوادث غیرمترقبــه افزایش‬ ‫چشــمگیری داشت و در ســال ‪۲۰۰۱‬‬ ‫برای یکپارچه شــدن این مراکز «وزارت‬ ‫مدیریت ریســک» در ژاپن تاسیس شد‪.‬‬ ‫ب‪ .‬مقاوم سازی ساختمان ها در برابر‬ ‫زلزله هایویرانگر‬ ‫ژاپن از هزاران ســال پیش بستر زمین‬ ‫لرزه های مهیب بود ه و سازه های فیزیکی‬ ‫به گونــه ای طراحی شــده بودند که در‬ ‫برابر زلزلــه مقاومت کنند‪ .‬بــرای مثال‬ ‫بتکده هــای ژاپنی از طبقاتی ســاخته‬ ‫شــده اند که از نظر فیزیکــی به یکدیگر‬ ‫متصل نیســتند‪ .‬اینها از تعــادل باالیی‬ ‫برخورداند و در برابر سرنگونی مقاوم اند‪.‬‬ ‫در این کشــور زلزله خیز‪ ،‬ساختمان های‬ ‫مدرن از اصول مشــابه بهــره می برند‪.‬‬ ‫ایده این اســت که یک ســاختمان باید‬ ‫در تغییــر شــکل در هنگام زلزلــه ازاد‬ ‫باشد‪ ،‬نه اینکه سعی کند شکل ثابتی را‬ ‫حفظ کند که معموال منجر به شکســته‬ ‫شدن یا ســقوط ســاختمان می شود‪.‬‬ ‫ضربه گیرهای الســتیکی تعبیه شــده‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫گزارش‬ ‫در پایه هــا به ســاختمان کمــک می کند تا‬ ‫خمیده و ســپس به حالت اولیه خود بازگردد‪.‬‬ ‫همچنین تمام ساختمان هایی که در ژاپن بعد‬ ‫از زلزله کوبه ســاخته می شوند باید با استفاده‬ ‫از «بتون مســلح» یا اصطالح «بتــون ارمه»‬ ‫ساخته شــوند و تمام ان ها باید این ویژگی ها‬ ‫را دارا باشند‪ :‬مقاوم در برابر زلزله های متوسط‪،‬‬ ‫قابل سکونت پس از زلزله و در نهایت اینکه در‬ ‫زلزله های شدید دچار ریزش نشده و ضعف در‬ ‫ساختار ان ها سبب کشته شدن ساکنان نشود‪.‬‬ ‫حال ایــن پرســش به ذهــن می رســد که‬ ‫چگونه می توان این موارد را در ســاختمان ها‬ ‫عملیاتــی کرد که تــاش می کنیم با رســم‬ ‫تصاویر و نقشــه‪ ،‬به ویــژه تئــوری «جامعه‬ ‫تــاب اور»ان را عینی تــر و ملموس تر کنیم‪.‬‬ ‫همان طور که اشاره شد‪ ،‬برای فهم این موضوع‬ ‫باید ابتدا تئوری «جامعه تاب اور» را تشــریح‬ ‫کرد که به کاهش اســیب های ناشــی از یک‬ ‫بالی طبیعی از جمله زلزلــه کمک می کند‪.‬‬ ‫طبق تصویر زیر‪ ،‬فرض کنید که توپ «جامعه»‬ ‫است و دســت «محیط طبیعی» است‬ ‫که جامعــه را احاطه کرده اســت‪ .‬گاهی‬ ‫اوقات محیط طبیعی به عنوان یک بالی‬ ‫طبیعی به جامعه حمله می کند‪ .‬دســت‬ ‫می تواند تــوپ را محکم بگیــرد و ان را‬ ‫له کند‪ .‬با این حال‪ ،‬پــس از پایان حمله‪،‬‬ ‫توپ می تواند بالفاصله به شــکل سابق‬ ‫خود بازگردد‪ .‬این عملکــرد ایده ال یک‬ ‫«جامعه تاب اور» است‪ .‬ما نمی توانیم از‬ ‫وقوع بالیای طبیعی جلوگیری کنیم اما‬ ‫می توانیم «جامعه تاب اور» را با استفاده‬ ‫از فناوری هــا طراحی کنیم و بســازیم‪.‬‬ ‫اکنون نوبت ان رسیده که به فناوری های‬ ‫نویــن و تکنیک های اســتفاده شــده‬ ‫در ســازه ها و ســاختمان ها در ژاپــن‬ ‫بپردازیم کــه یکی از انها جداســازی یا‬ ‫ایزوالســیون لرزه ای اســت؛ روشی که‬ ‫برای محافظــت از ســاختمان در برابر‬ ‫زلزله های بزرگ با نصب دســتگاه های‬ ‫ایزوالســیون در زیر ســاختمان به کار‬ ‫می رود‪(.‬شــکل زیر) روش جداســازی‬ ‫لرزه ای از دهه ‪( ۱۹۸۰‬دهه ‪ ۶۰‬شمسی)‬ ‫در ســاختمان ها مورد مطالعه و اعمال‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬برای طراحی مرسوم‬ ‫مقــاوم در برابر زلزله‪ ،‬ســتون ها و تیرها‬ ‫به گونه ای طراحی شــده اند که به اندازه‬ ‫کافــی قــوی و انعطاف پذیر باشــند تا‬ ‫در برابــر حرکات زلزلــه مقاومت کنند‪.‬‬ ‫اکثریت قریب به اتفاق ســاختمان ها با‬ ‫این روش طراحی و ســاخته می شوند‪.‬‬ ‫بنابرایــن دســتگاه های ایزولــه در زیر‬ ‫ســاختمان نصب می شوند و ســازه را‬ ‫از حــرکات زلزله جدا می کننــد‪ .‬عایق‬ ‫لــرزه ای می توانــد لرزش ســاختمان‬ ‫را به طور چشــمگیری کاهــش دهد‪.‬‬ ‫روش جداســازی لــرزه ای از طریــق‬ ‫توســعه بلبرینگ های الســتیکی چند‬ ‫الیه امکان پذیر شده اســت‪ .‬شــکل زیر‬ ‫نمای مقطعــی یک یاتاقان الســتیکی‬ ‫چندالیه را نشــان می دهــد‪ .‬بلبرینگ‬ ‫الســتیکی از چندیــن الیــه ورق‬ ‫الســتیکی نازک و صفحــات فوالدی‬ ‫تقویت کننده تشــکیل شــد ه اســت‪.‬‬ ‫روش های جداســازی لرزه ای را می توان‬ ‫بر اســاس محل قرارگیری جداکننده ها‬ ‫به دو نوع تقســیم کرد (شکل زیر)‪ .‬یکی‬ ‫از انها «ایزوله پایه» نــام دارد که در ان‬ ‫ایزوالتورها جداکننده ها در پایه ســازه‬ ‫نصب می شــوند‪ .‬دیگری «ایزوله طبقه‬ ‫میانی» نام دارد که در ان ایزوالتورها در‬ ‫ســطح باالتری در روبنا نصب می شوند‪.‬‬ ‫شکل زیر یک ســاختمان ایزوله لرزه ای‬ ‫طبقه وســط را نشــان می دهــد‪ .‬طول‬ ‫ســاختمان ‪ ۸۰‬متر و عرض ان ‪ ۲۰‬متر‬ ‫است و طبقه همکف به عنوان یک فضای‬ ‫باز عمل می کند‪ .‬یک یاتاقان الســتیکی‬ ‫چند الیــه در باالی هر ‪ ۶‬ســتون بزرگ‬ ‫در طبقــه همکف نصب شــد ه اســت‪.‬‬ ‫اثرات و کاربردهای روش جداسازی‬ ‫لرزه ای‬ ‫شــکل زیــر دو اتــاق مبلــه را مــورد‬ ‫‪28‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ صفحه 28 ‫مقایســه قرار داده اســت‪ .‬یــک اتاق در‬ ‫یک ســاختمان عایق لرزه قــرار دارد‪.‬‬ ‫دیگــری در یــک ســاختمان معمولی‬ ‫اســت‪ .‬تصویر ســمت چپ باال‪ ،‬واکنش‬ ‫اتــاق را در یــک ســاختمان ایزولــه‬ ‫لرزه ای نشــان می دهد‪ .‬تصویر ســمت‬ ‫راســت پایین‪ ،‬واکنش اتــاق را در یک‬ ‫ســاختمان معمولی به تصویر می کشد‪.‬‬ ‫در ساختمان معمولی‪ ،‬ظروف غذاخوری‬ ‫در کمد روی زمین افتادند‪ .‬برعکس‪ ،‬در‬ ‫ســاختمان ایزوله لرزه ای اسیب کمی‬ ‫دیده است زیرا سازه با اجبار کمتر حرکت‬ ‫مــی کنــد‪ .‬روش ایزوالســیون لرزه ای‬ ‫نه تنهــا ایمنی ســازه ای بلکــه امنیت‬ ‫افراد و ســاختمان را نیز تامین می کند‪.‬‬ ‫همچنین «سیســتم پایش ســامت‬ ‫ســازه» ( ‪ ) SHM‬مجموعــه ای از‬ ‫دســتگاه های الکترونیکی پیشــرفته‬ ‫اســت که با هدف ارزیابی شرایط واقعی‬ ‫سازه‪ ،‬بر روی ســازه های عمرانی نصب‬ ‫می شــوند‪ .‬این فناوری با استفاده از انواع‬ ‫حســگرها به بررســی روزانه ســامت‬ ‫ســاختمان ها می پــردازد‪ .‬شــکل زیر‬ ‫سنســورهایی را نشــان می دهــد که‬ ‫در ســاختمان ایزولــه لــرزه ای طبقه‬ ‫وســط برای نظــارت نصب شــده اند‪.‬‬ ‫ژاپن در «حلقه اتش»؛ توکیو چگونه‬ ‫در ‪ ۱۵‬سال زلزله را شکست داد؟‬ ‫هنگامی که زلزله بزرگ ژاپن شــرقی در‬ ‫‪ ۱۱‬مارس ‪ ۲۰( ۲۰۱۱‬اسفند ‪ )۱۳۸۹‬رخ‬ ‫داد‪ ،‬حســگرها با موفقیت رفتار جداساز‬ ‫را ثبت کردند‪ .‬شــکل زیر امواج شــتاب‬ ‫مشاهده شده در سطح زمین و طبقه دوم‬ ‫را در سازه ایزوله نشان می دهد‪ .‬حداکثر‬ ‫شتاب در طبقه دوم در مقایسه با سطح‬ ‫زمین به حدود نصــف کاهش یافت‪ .‬این‬ ‫داده های مشاهده شــده به وضوح اثرات‬ ‫جداســازی لرزه ای را نشــان می دهد‪.‬‬ ‫مقاوم سازی عایق لرزه ای نیز نمونه دیگر‬ ‫از فناوری هــای نوین به شــمار می رود‪.‬‬ ‫مقاوم سازی عایق لرزه ای نوعی بازسازی‬ ‫ضدزلزله است که در ان جداکننده ها در‬ ‫زیرزمین یک ســاختمان موجود نصب‬ ‫می شوند‪ .‬مقاوم سازی عایق لرزه ای یک‬ ‫راه ایده ال برای حفظ ســاختمان های‬ ‫با اهمیــت تاریخی یا فرهنگی اســت‪.‬‬ ‫«موزه ملــی هنــر غربــی» در توکیو‬ ‫که توســط لوکوربوزیه‪ ،‬معمــار بزرگ‬ ‫قرن بیســتم طراحی و توســط شرکت‬ ‫شیمیزو در ســال ‪ ۱۹۵۸‬ساخته شد‪ ،‬با‬ ‫اســتفاده از مقاوم ســازی عایق لرزه ای‬ ‫در ســال ‪ )۱۳۷۷( ۱۹۹۸‬بازسازی شد‬ ‫(شــکل زیر)‪ .‬موزه ملی هنــر غربی در‬ ‫توکیو اولین ســاختمانی در ژاپن بود که‬ ‫از مقاوم ســازی عایق لرزه ای اســتفاده‬ ‫کرد‪ .‬شــکل پایین ســمت چپ‪ ،‬نمای‬ ‫مقطعی موزه اصلی را نشــان می دهد و‬ ‫شکل پایین سمت راســت‪ ،‬نمای بعد از‬ ‫مقاوم ســازی عایق لــرزه ای را به تصویر‬ ‫می کشــد‪ .‬ایمنی لرزه ای موزه با حفظ‬ ‫طراحی اولیــه خود بســیار ارتقا یافت‪.‬‬ ‫شــکل زیر روند ســاخت مقاوم سازی‬ ‫جداسازی لرزه ای را نشان می دهد‪ .‬ابتدا‬ ‫زمین فونداسیون زیر ساختمان موجود‬ ‫را گودبــرداری می کنند و ســتون ها را‬ ‫به داخــل محل های گودبرداری شــده‬ ‫می کشــند‪ .‬ایــن ســتون ها می توانند‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫وزن ســاختمان را بــه طــور موقت در‬ ‫طول ســاخت تحمل کنند‪ .‬دوم‪ ،‬مابقی‬ ‫زمیــن را حفــاری مــی کننــد و روی‬ ‫یک ســطح صــاف در منطقــه حفاری‬ ‫شــده بتن می ریزند‪ .‬ســوم‪ ،‬عایق های‬ ‫لــرزه ای را در زیر پایه ســاختمان نصب‬ ‫می کنند‪ .‬در این مرحله‪ ،‬ســاختمان به‬ ‫طور کامل روی ایزوالتورها ســوار و تمام‬ ‫کارهای مقاوم ســازی تکمیل می شود‪.‬‬ ‫باوجود اجــرای تمام ایــن تاکتیک ها‪،‬‬ ‫ژاپن هــر ســال ســمینارهای بزرگی‬ ‫برای بررســی اقدامــات صورت گرفته‬ ‫در زمینــه مقابله بــا بالیــای طبیعی‬ ‫و فجایــع شــهری برگــزار می کنــد‪.‬‬ ‫اگرچه بســیاری در جهان‪ ،‬ژاپــن را به‬ ‫عنوان یک کشــوری با تجربه موفق در‬ ‫زمینه مهار زلزلــه از طریق فناوری های‬ ‫نویــن می دانند اما کشــورهای دیگری‬ ‫همچون چین‪ ،‬شــیلی‪ ،‬هلند و غیره نیز‬ ‫در این زمینه تدابیر موثری اندیشیده اند‪.‬‬ ‫راهکارهای ارائه شــده در این نوشــتار‪،‬‬ ‫تنها بخشــی اندکی از واقعیت اســت و‬ ‫انتظار مــی رود کشــورهای در معرض‬ ‫بالیای طبیعی بــا مطالعــه دقیق این‬ ‫تجارب‪ ،‬گامی جدی در مســیر مقابله و‬ ‫مهار زلزله بردارند تــا اتفاقاتی غمباری‬ ‫همچون ترکیه و ســوریه تکرار نشــود‪.‬‬ ‫اسفند ماه ‪1401‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫استارلینک از نوع چینی در راه است!‬ ‫گزارش‬ ‫ایســنا نوشــت‪ :‬چین در تالش است تا‬ ‫برای مقابله بــا مجموعــ ه ماهواره های‬ ‫اینترنتــی «اســتارلینک» به ســرعت‬ ‫‪ ۱۳‬هــزار ماهــواره بــه فضا بفرســتد‪.‬‬ ‫چیــن قصــد دارد هــزاران ماهــواره‬ ‫را بــه مــدار پاییــن زمیــن بفرســتد‬ ‫تــا بــا «اســتارلینک» رقابــت کنــد‪.‬‬ ‫ن ماهواره هایی‬ ‫این ماهواره ها می توانند ا ‬ ‫را که در صورت فلکی بزرگ اســتارلینک‬ ‫قرار دارند ردیابی کنند و مکانی امن برای‬ ‫چین در فضای مــدار پایین فراهم کنند‪.‬‬ ‫از انجایــی کــه نگرانی هــا در مــورد‬ ‫ی شــدن «اســتارلینک» همچنان‬ ‫نظام ‬ ‫ادامــه دارد‪ ،‬هــدف چیــن این اســت‬ ‫کــه بتوانــد موقعیت هــا و رفتارهــای‬ ‫ماهواره های اســتارلینک را نظارت کند‬ ‫و در صورت نیــاز انهــا را غیرفعال کند‪.‬‬ ‫این کشور در حال اماده شدن برای ارسال‬ ‫تقریبا ‪ ۱۳‬هــزار ماهواره به مــدار پایین‬ ‫زمین است تا بتواند مســتقیما با صورت‬ ‫فلکی «اســتارلینک» شــرکت فضایی‬ ‫اسپیس ایکس رقابت و بر ان نظارت کند‪.‬‬ ‫تعــداد ماهواره های ایــن چنینی هر روز‬ ‫بیشتر می شــود‪ .‬این ماهواره ها بی ایراد‬ ‫نیســتند و واقعیــت این اســت که هر‬ ‫ستاره شناســی که داده هایــش به دلیل‬ ‫بازتاب نوری این دســتگاه ها خراب شده‬ ‫باشد به سرعت به شــما می گوید که انها‬ ‫باعث این مشکل هستند اما این ماهواره ها‬ ‫پتانســیل افزایــش پوشــش اینترنت و‬ ‫برقراری ارتباط در سراســر جهان دارند‪.‬‬ ‫بنابرایــن‪ ،‬تعجــب اور نیســت که چین‬ ‫می خواهد چنیــن اقدامی انجــام دهد‪.‬‬ ‫را کــه در حــال حاضر حــدود ‪۳۵۰۰‬‬ ‫ماهواره اســت‪ ،‬در نظر کوچک می کند‪،‬‬ ‫اگرچه اسپیس ایکس قصد دارد تا سال‬ ‫‪ ۲۰۲۷‬تعــداد ماهواره های خــود را به‬ ‫‪ ۱۲‬هزار برســاند و در نهایت تعداد کل‬ ‫‪ ۴۰‬هزار ماهواره در مدار داشــته باشد‪.‬‬ ‫چین از ان جهت قصد پیشــبرد سریع‬ ‫این پروژه را دارد که از تسلط استارلینک‬ ‫بر فضای مــدار پایین زمین و اشــغال‬ ‫ان توسط ســایر شــرکت ها یا کشورها‬ ‫جلوگیری کند‪ .‬به گزارش ســاوث چاینا‬ ‫مورنینــگ پســت‪ ،‬محققان دانشــگاه‬ ‫مهندسی فضایی ارتش ازادی بخش خلق‬ ‫در پکن که با شرکت شــبکه ماهواره ای‬ ‫چین همــکاری می کننــد‪ ،‬امیدوارند‬ ‫بتوانند اطمینان حاصل کنند که کشور‬ ‫ان ها در مدار پایین زمین حضور خواهد‬ ‫داشت و از پیش روی بیش از حد صورت‬ ‫فلکی استارلینک جلوگیری خواهد کرد‪.‬‬ ‫شرکت شبکه ماهواره ای چین همچنین‬ ‫ادعاهایی مبنــی بر اینکــه می خواهد‬ ‫ماهواره های استارلینک را با صور فلکی‬ ‫خــود ردیابــی و حتی غیرفعــال کند‪،‬‬ ‫مطرح کرده اســت‪ .‬محققــان این گروه‬ ‫در مــورد قابلیــت مانــور ماهواره های‬ ‫اســتارلینک ابراز نگرانی کرده اند و ادعا‬ ‫می کنند که ممکن اســت از این توانایی‬ ‫این پــروژه با نام رمز «‪ »GW‬توســط یک‬ ‫گروه تازه تاسیس به نام «‪China Satellite‬‬ ‫‪ »Network Group Co‬اداره می شــود که‬ ‫امیــد دارد بتواند به ســرعت ‪ ۱۲‬هزار و‬ ‫‪ ۹۹۲‬ماهواره کوچک به مدار ارسال کند‪.‬‬ ‫این امار تعداد ماهواره های اســتارلینک‬ ‫‪30‬‬ ‫شمارهپنجم‬ ‫اسفند ماه‪1401‬‬ ‫فصلنامه اینده پژوهی و توسعه پایداری‬ ‫بــرای هدف گیــری و نابودی اشــیاء‬ ‫دیگر در فضا اســتفاده شــود‪ .‬چین‬ ‫امیدوار اســت بــا راه انــدازی ناوگان‬ ‫ماهواره های خــود در ایــن ترکیب‪،‬‬ ‫بتواند با ایــن پتانســیل مقابله کند‪.‬‬ ‫از انجایــی کــه نگرانی هــا در مورد‬ ‫کاربردهــای نظامی بالقــوه صورت ‬ ‫فلکی ماهواره ای اســتارلینک‪ ،‬به ویژه‬ ‫در مورد درگیــری کنونی در اوکراین‪،‬‬ ‫همچنــان افزایــش می یابــد‪ ،‬چین‬ ‫می خواهد بتواند هر یک از ماهواره های‬ ‫استارلینک را شناسایی کند و حرکات‬ ‫ان ها را بداند‪ .‬برای کمک به این هدف‪،‬‬ ‫محققان دانشــگاه مهندسی فضایی‬ ‫به چین پیشــنهاد کرده انــد که یک‬ ‫ائتالف بین المللی «ضد استارلینک»‬ ‫راه انــدازی کند که می توانــد به طور‬ ‫مشــترک از اســپیس ایکس بخواهد‬ ‫مــکان دقیــق ماهواره هایــش را به‬ ‫اطالع عموم برســاند‪ .‬امــا از انجایی‬ ‫که ایــن داده هــا هنوز در دســترس‬ ‫نیســتند‪ ،‬قرار گرفتن در مدار ممکن‬ ‫اســت بهتریــن گزینه چیــن برای‬ ‫دنبال کــردن اســتارلینک باشــد‪.‬‬ ‫تاریخ پرتاب ایــن ماهواره هــا اعالم‬ ‫نشده اســت‪ ،‬بنابراین هنوز مشخص‬ ‫نیســت چه زمانی این اجــرام جدید‬ ‫در اســمان دیــده خواهنــد شــد‪.‬‬ صفحه 30 صفحه 31 صفحه 32