هفته نامه صدای خاک شماره 14
هفته نامه صدای خاک شماره 14
کرونا را
شکستمیدهیم
انچهدراینشمارهمیخوانید:
تاریخ شروع صنعت کشاورزی جهان و ایران
از خانواده کرونا ویروس بیشتر بدانیم
نقش مهم نظام صنفی در رشد و توسعه کشاورزی
عید نوروز از باستان تا امروز
گزارش تصویری از مدافعان سالمت در خط مقدم
مبارزه با کرونا
ویروس کرونا چقدر اقتصاد کشور را تحت تاثیر
قرار می دهد
صفر تا صد کشاورزی در کشور المان
وقتی علم عامل ثروت می شود صفحه 1
صفحه 2
مریم حضرتی
مدیر مسئول
بنام او
سالم اخر؛ اغازگر درود اول
دوباره فرصتی مغتنم دست داد تا در شماره ای دیگر از صدای خاک واژه ها را با عشق
کنار یکدیگر بچینیم و پیشکش شما نازنینان فرهیخته نماییم .در اغاز سرمقاله اخرین
شماره مجله در سال ۹8بنا داریم یادی کنیم از هموطنان نازنینی که در طول سال
گذشته بر اثر اتفاقات و حوادثی که طی ماه های مختلف رخ داد یا جان به جان افرین
تسلیم نموده و ما را در حسرت تنفس دوباره در فضای بودنشان خاکسترنشین کردند و
یا زندگی و خانه و کاشانه شان را از دست دادند و خود خاکسترنشین شدند .از فروردین
تلخی که با وقوع سیل در مناطق جنوبی و شمالی کشور شروع شد و همچنین زلزله ای
که در اذربایجانشرقی به وقوع پیوست تا ماجرای گرانی بی موقع بنزین و وقایع پس از ان.
اما انچه بیش از همه روح و جان مردم را اندوهگین کرد و سایه ی غمی ناتمام و بی پایان را بر
زندگی تمام ایرانیان گستراند ترور ناجوانمردانه سردار رشید اسالم و ایران سپهبد شهید حاج قاسم
سلیمانی و همینطور فاجعه سقوط هواپیمای اوکراینی بود که به واقع می توان مدعی شد که تا
دنیا دنیاست داغ ماتم هیچکدام سرد نخواهد شد .هرچند انتقام سختی که سپاه پاسداران انقالب
اسالمی از سفاکان از خدا بی خبر امریکایی در جریان موشک باران منطقه عین االسد گرفتند،
توانست نور امیدی را در دل مشتاقان و دوستداران سردار رشید دلها بتاباند .دست اخر هم که
ویروس کرونا در پایان سال کام مردم را تلخ کرد و توانست جمعی از هموطنانمان را درگیر خود
کند و از این رهگذر عده ای از انان را نیز به کام مرگ فرو برد .ویروسی که از همان اغاز فعالیت در
خاک سرزمینمان همه همدل و همپیمان شدیم که ان را شکست دهیم و از ایران بیرونش کنیم.
اما از انجا که به قول قدیمیها از پس هر سختی اسانی می اید باالخره سال سخت ۹8هم به پایان
امد و نوروز ۹۹با این امید که همه شما عزیزان جان در سال جدید و با نو شدن روز ،روزگارتان
نو شود و خوشبختی در همه بخش های زندگی رفیق راهتان شود و دیگر غبار هیچ غمی و
اندوهی حتی به اندازه ذره ای کوچک ،روزگار روح و فکر و جسمتان را مکدر ننماید ،فرا رسید .ما
هم تمام تالشمان را کردیم تا شماره ویژه نوروز که چهاردهمین شماره صدای خاک نیز محسوب
می شود را پربارتر از گذشته پیش روی چشمان نکته بین شما قرار دهیم تا از این رهگذر دینی
که بر گردن شما داریم را ادا کنیم و اغازگر حول حالنای شما نازنینان در سال جدید باشیم.
۴
8
تاریخ شروع صنعت کشاورزی جهان و ایران
از خانواده کروناویروس بیشتر بدانیم...
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس مطرح کرد:
10
نقش مهم نظام صنفی در رشد و توسعه کشاورزی
امروزه به دلیل تغییر سبک زندگ فریلنسرها ،بازیگران اصلی اقتصاد 11
12
عید نوروز چیست؟
1۴
گزارش تصویری از مدافعان سالمت در خط مقدم مبارزه با کرونا
16
ویروس کرونا چقدر اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار میدهد؟
18
مهندس کشاورزی :وقتی علم عامل ثروت میشود
درخواست فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی از قوه قضاییه
چاشنی ماهی وتابه ضداکسیداسیون روغن اختراع استاد دانشگاه ازاد
صفر تا صد کشاورزی در کشور المان
اشنایی اجمالی با سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا مزایا و معایب ان
3اقدام جدید بنیاد مستضعفان برای مقابله با کرونا
اخبار
پیشنهادی برای جبران خسارت اقتصادی کرونا
شعر و کتاب
ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز و ﻣﺪﯾﺮﻣﺴﺌﻮل :ﻣﺮﯾﻢ ﺣﻀﺮﺗﻰ ﺗﺤﺮﯾﺮﯾﻪ :ﻣﻬﻨﺪس ﻋﻠﻰ ورﻣﺮزﯾﺎر ،ﻣﺎﺋﺪه ﺣﻀﺮﺗﻰ ،ﻣﺒﯿﻦ
ﺳﺮدﺑﯿﺮ :ﯾﻮﺳﻒ ﺧﺎﮐﯿﺎن
ﻣﻨﺘﻈﺮى ،ﺳﻤﯿﻪ ﺳﯿﻤﯿﻦ ﻗﺪ ،زﻫﺮه ﺣﺎجﺣﯿﺪرى ،ﻣﺮﯾﻢ
وﯾﺮاﺳﺘﺎر :ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ اﺣﺮاﻣﯿﺎن ﭘﻮر
ﻣﺸﻬﺪىرﺿﺎ ،ارزو ﻗﺎﺳﻤﻰ ،ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد اﻣﯿﺮى ،اﺣﻤﺪ
ﺣﻀﺮﺗﻰ ،ﻣﺴﻌﻮد رﺣﯿﻤﻰ ،ﻣﺠﯿﺪ ﻋﺎﺻﻤﻰ و ﻣﮑﺮﻣﻪ ﺻﺪﯾﻖ
ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ اﻗﺘﺼﺎدى -اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ
ﺻﺪاى ﺧﺎک
ﺷﻤﺎره ﭼﻬﺎردﻫﻢ
ﻓﺮوردﯾﻦ ﻣﺎه 1399
1۹
20
22
26
2۷
28
2۹
30
ﺻﻔﺤﻪ اراﯾﻰ :ﻧﺮﮔﺲ ﺣﻀﺮﺗﻰ
ﭼﺎپ :اﯾﺮان ﮐﻬﻦ
ادرس :ﺧﯿﺎﺑﺎن اﺳﺘﺎد ﻧﺠﺎت اﻟﻠﻬﻰ ،ﮐﻮﭼﻪ ﺧﺴﺮو ،ﭘﻼک ، 36ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﮑﻒ
ﺗﻠﻔﻦ 88942253 -66123513:ﮐﺪﭘﺴﺘﻰ15988144811:
@ s e d a _ k h a k
_ s e d a y _ k h a k
ﺻﺪاى ﺧﺎک در ﺗﻠﮕﺮام
ﺻﺪاى ﺧﺎک در اﯾﻨﺴﺘﺎﮔﺮام صفحه 3
گزارش
تاریخ شروع صنعت کشاورزی جهان و ایران
تاریخچه پیدایش کشاورزی:
به عقیده تاریخدانان و متخصصان ،تاریخچه
کشاورزی به حدود10000سال قبل برمی گردد.
اگرچه اغاز کشاورزی که گستره عظیمی از
سراسر دنیا را در بر گرفته بود ،از قرنها پیش
رو به گسترش نهاد ،اما با این وجود گامهای
اساسی در کشاورزی را میتوان به قرن گذشته
نسبت داد .در یک قرن گذشته پیشرفتهای
چشمگیری در کلیه اصول و راههای کشاورزی
از قبیل سیستمهای ابیاری ،کودهاو سموم
کشاورزی ،اصول تناوب زراعی و ...برداشته شد.
کشاورزی مدرن ،اصالح نباتات ،کودهای
کشاورزی ،سموم کشاورزی و کلیه پیشرفتهای
تکنولوژیک در عرصه های مختلف کشاورزی
توانست به میزان قابل توجهی باعث
گستردگی کشاورزی و افزایش بازدهی شود.
اگرچه در کنار همه این مزایا ،کشاورزی ،گاه
تاثیرات مخرب زیست محیطی نیز داشت .
در برخی از مناطق ،انسانها با قطع درختان
جنگلها و به امید دستیابی به سطح وسیعی از
کشاورزی ،به مرور باعث تخریب محیط زیست
شدند و با اینکار نه تنها باعث از بین رفتن
جنگلها شدند ،بلکه با گذشت زمان و رویش
مجدد درختان و گیاهان هرز و از دست رفتن
قوت زمین ،دست از کشاورزی در ان منطقه
کشیده و به مکانی دیگر مهاجرت می نمودند.
یکی از پیشرفتهای نسبی در سالهای اخیر در
علم کشاورزی دستیابی به اصول و فنونی است
که تا حد زیادی از چنین تاثیرات مخربی بر
محیط زیست جلوگیری نماید .اصول اکولوژی
4
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
کشاورزی ،با درک صحیح از اکوسیستمهای
کشاورزی در مناطق مختلف ،به کشاورزی کمک
نمود تا بطور صحیح ،با شناسایی شرایط محیطی،
اب و هوایی ،خاک و سایر عوامل ،در هر منطقه به
بهترین و ایده ال ترین کشت و زرع در ان منطقه
پرداخته شود .در واقع اکولوژی زراعی ،نگاهی
همه جانبه به اکوسیستم هر منطقه است .در این
سیستم ،مزرعه به مثابه یک مجموعه سیستمی
تلقی میشود که محیط و کلیه عناصر ،اعمال و
فعالیت ها و روابط بین انها ،حائز اهمیت است.
بهطور کلی میتوان در این علم ،هدفها را در
موارد ذیل خالصه کرد :
* افزایش فعالیت حیاتی خاک به منظور تامین
شرایط مناسب برای رشد بهتر گیاهان
*تنوع ژنتیک زراعی
*بهینه کردن استفاده از مواد مغذی خاک و
ایجاد تعادل در ان
*به حداقل رساندن خسارات تشعشات
خورشیدی
رعایت این اصول میتواند تاثیرات مفیدی بر
قابلیت تولید در هر منطقه زراعی داشته باشد .
علم کشاورزی روشها و تکنولوژیهای
متعددی را پیشنهاد میدهد که هر یک از انها
میتواند به بهبود عملکرد کشاورزی و تامین
نیازهای محیط زیست کمک شایانی نماید .
* تنوع موقت کشت در هز زمین زراعی میتواند
عالوه بر تامین مواد مورد نیاز خاک ،باعث از بین
رفتن افتها ،علفهای هرز و بیماری های زراعی شود .
*سیستم کشت مرکب نیز در این میان میتواند
میزانمحصولوبازدهیزمینکشاورزیراافزایشدهد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
* کاشت انواع گونه های مرکب و یا خالص حبوبات
و گیاهان یکساله ،پای درختان میوه ،میتواند باعث
افزایش حاصلخیزی خاک و کنترلبیشتر افات شود .
*پرورش همزمان گیاهان و حیوانات در
مزارع و همچینین کشت گیاهان همزمان
با درختان نیز میتواند بسیار مفید باشد.
تاریخچه کشاورزی در جهان
ترویج کشاورزی در سال 1۷۷0میالدی در
کشور ایرلند شروع شد و در سال 1۹1۴در کشور
امریکا به صورت قانون در امد و به دلیل کارکرد
موفقیت امیزش در کشورهای مختلف جهان از
ان استقبال شد .در حال حاضر در کشورهای
مختلف جهان از ترویج و اموزش کشاورزی
بهعنوان یکی از عوامل اصلی در افزایش تولید
استفاده میکنند و در قالب روشهای مختلف از
ترویج ،برای انتقال روشهای جدید کشاورزی به
کشاورزان استفاده مینمایند .اولین جرقه های
شکل گیری ترویج را سخنرانی سینلکر در سال
1۷۹۴میالدی در هیات کشاورزی انگلیس
می دانند.واژه ی ترویج دانشگاهی نخستین
بار در انگلستان در سال 18۴0به کار رفت.
و نخستین گام عملی در سال 186۷-68
توسط «جیمز استوارت» از دانشگاه کمبریج
برداشته بود و به همین دلیل هم استوارت
بهعنوان پدر علم ترویج مطرح است و نخستین
سازمان اشاعه دهنده اطالعات کشاورزی ،انجمن
فلسفی امریکا بود که در سال 1۷۴3به رهبری
بنیامین فرانکلین به وجود امد .برای اولین بار
«سیمون ناپ»« ،هنری باترفیلد» قانون ترویج را
بنا نهاد و خانم«هورث کالو» در سال 1۹5۴مثلث
ارتباط تحقیق ،ترویج و اموزش را مطرح کرد.
سالنامه کشاورزی و سایر علوم مربوطه ،توسط صفحه 4
ارتویانگ در انگلستان در سال 1۷8۴منتشر شد.
سازمانF.A.Oکه بزرگترین تشکیالت کشاورزی
در همه زمینه ها و حیطه های کاری را در
خود گنجانده است در سال1۹۴5تشکیل شد.
تاریخچه و وضعیت کشاورزی در ایران
گفته میشود که ایران یکی از اولین کشورهای
دنیاست که در ان کشاورزی و تمدن شروع شده
و انسان اولیه برای نخستین بار در فالت ایران
به کشت و زرع و پرورش دام دست زده است.
همچنین گفته میشود که مهاجرت اریایی ها بر
خالف مهاجرت مشهور چوپانی و در جستجوی
چراگاههای جدید نبوده بلکه مهاجرتی دهقانی
و در جستجوی زمین بهتر برای کشاورزی بوده
است .به نظر می رسد منظومه درخت اسکوریک
که از زمان ساسانیان باقی مانده (ترجمه ماهیار
نوابی -بنیاد فرهنگ ایران) و در ان از رجز خوانی
یک بز در برابر یک نخل سخن می رود -نمایشگر
اختالف بین کشاورزان ودامداران اولیه است.
اینکه منظومه به نفع بز که قادر به حرکت
(کوچ) است پایان می پذیرد حاکی از قدمت
ریشه های این منظومه است در اغاز ایجاد باغهای
باستان .حفاری هایی که در اطراف کاشان به
عمل امده نشان میدهد که در شش هزار سال
پیش ایرانیان متمدن بوده و سیستم زراعی
پیشرفته ای داشته اند .در حفاریهای نقاط مختلف
ایران مشخص گردیده که در حدود 3300سال
پیش از میالد مسیح درخت را در ری – کاشان
و دامغان به طرز مشابهی نقاشی می کرده اند و
بنابراین در ان زمان از لحاظ باغبانی میان نقاط
مختلف ایران رابطه برقرار بوده است دین زرتشت
به کشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا امده
است که سومین جایی که زمین شادمانترین
است انجاست که کی از خدا پرستان یشترین
غله را کشت کندو بیشترین گیاه و میوه را بکارد
پطروشفسکی از استراسبون روایت میکند
که در قرن اول پیش از میالد مسیح ایرانیان
کلیه ی درختان میوه ای که در یونان وجود
داشته به استثنای زیتون کشت می کرده اند .
گزنفون از قول سقراط نقل کرده است که در
عصر هخامنشیان باغهایی در ایران وجود داشته
که انها را پارادیس یا پردیس (این کلمه در
زبانهای رایج اروپایی به معنای بهشت است) می
نامیدند و در انها در ختان از حیث ارتفاع مساوی
و روی خطوط منظم کشت شده و به وسیله چرخ
چاههای بزرگی که توسط گاو گردانده می شدند
ابیاری می گشت .از میوه های مهم این زمان
ایران میتوان انگور -خرما و انجیر را نام برد .با
حمله اسکندر مقدونی کشاورزی ایران رو به افول
گذاشت و بسیاری از کاریز ها و باغها و مزارع
اطراف انها از بین رفت و این وضع تا زمان
به حکومت رسیدن اردشیر بابکان ادامه یافت.
ساسانیان به احیای قنوات و تشویق و توسعه
زراعت و باغبانی و دامپروری همت گماشتند و
ایران مجددا " اباد شد .همچنانکه پتروشفسکی
هم متذکر شده در کتاب پهاوی بوندهشن که
مربوط به زمان ساسانیان است و امروزه ان را بن
دهش می نامیم از کشت انواع میوه مانند پرتقال
– سیب -انگور -خرما -به -لیمو -انار -هلو
فندق -سنجد -بادام -توت -گالبی -پسته زرد الو -گردو -شاه بلوط و نیز انواع سبزیو گل و مانند تره تیزک -تره -گشنیز -خیار -
نرگس -یاسمن -نسترن -الله -بنفشه همیشه
بهار -گل سرخ و گل زعفران صحبت رفته است.
بعد از ساسانیان تا زمان حمله مغول کشاورزی
ایران به تناوب دچار رکود (در زمان بنی امیه) و
رونق (در زمان بنی عباس و حکومتهای محلی)
گشت .در زمان دیلمیان باغبانی یران به حداکثر
توسعه خود رسید و برای اولین بار کشت مرکبات
در اطراف دریای خزر اغاز گشت.جالب اینجاست
که در این عصر بعضی از انواع سبزی مثل مار
چوبه وگل کلم به مقدار زیاد در ایران کشت و
مصرف می شدند ولی بعد ها کشت انها منسوخ
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
شد و با وجود انکه هنوز بعضی از کشاورزان انها
را تولید میکنند هنوز مصرف انها عمومیت
نیافته و جزو گیاهان تفننی محسوب میگردند .
در اثر حمله مغول همراه با ویران شدن ایران
باغبانی نیز از رونق افتاد و وضع بدین منوال بود
تا انکه غازان خان تیموری(اواخر قرن هفتم و
اوایل قرن هشتم هجری قمری) همت به
ابادی مملکت و توسعه کشاورزی گماشت.
در قلمرو وی انواع درختان میوه و سبزی
هادر تمام نقاط کشت می شدند و باغبانی
انقدر رونق داشت که از اصفهان انواع میوه به
هندوستان واسیای صغیر وازکرمان خرما به
سایر ممالک صادر می گشت در این دوره اقلید
و سورمق مرکز تولید برگه زردالو وخراسان
منطقه مهمی برای کشت انواع میوه به شمار
میامد .از زمان غازان خان (سال ۷00هجری
قمری)کتابی به نام کتاب درعلم فالحت و زراعت
که نویسنده ان ناشناس است باقیمانده که
درسال 1323هجری قمری توسط عبد الغفارخان
نجم الدوله با چاپ سنگی منتشر شده است.
بنا به گفته پتروشفسکی در کتاب مذکور که
دارای فصول متعدد است در باره حفاظت بذر
ها -غالت و اینکه کدام درخت وگیاه از بذر
میروید و کدام را باید به صورت نهال کاشت
.خواص انگور و دیگر درختان میوه دار و بی
ثمر اقسام نباتات زینتی و شایط کود (ربل)دادن
صحبت گردیده و به هر گیاهی بخشی تخصیص
یافته است .نویسنده در این کتاب به مشاهدات
تجارب و امتحان خویش در تیلستن(قلمه زدن)
پیوند زدن انواع درختان مثمر و غیر مثمر و نیز
بذر افشانی نهال کاری و غرس اشجار استفاده
کرده و چنین بر میایدکه شخصا ازمایشهای
فنی زیادی در کشاورزی به عمل اورده است.
دانشمندان این خطه در عین مطالعه درباره
خواص دارویی گیاهان به امور کام ً
ال فنی نیز
می پرداختند و دستگاههایی برای بهره برداری
از اب تهیه دیدند که از ان جمله میتوان
چرخ چاه خودکار (چرخ اب عین)را مثال اورد
که محمد اصفهانی در قرن دهم هجری قمری
جزو چهارده اختراع خود ذکر کرده می نویسد:
( ...هشتم -چرخاب عین است که اب از چاه
عمیق در غایت اسانی کشیده میشود و دلو
که بر لب چاه رسید خود خالی می گردد).
با این همه پس از غازان خان تا اوایل قرن
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
5 صفحه 5
گزارش
دهم هجری یعنی شروع حکمرانی صفویان
دوباره کشاورزی ایران سیری نزولی راطی نمود
که دلیل اصلی ان عدم وجود یک حکومت
مرکزی و ضعف قوای محلی و جنگهای مداوم
بین انها بود .با مستولی شدن صفویان بر
سراسر ایران و تشکیل یک حکومت مرکزی با
قدرت بار دیگر کشاورزی در ایران رونق گرفت .
هر چند که با وجود تمام کوششها حتی در زمان
شاه عباس نیز به رونق قبل از حمله مغول نرسید
در این زمان در تمام ایران درختان میوه بویژه
زرد الو – به -انار -بادام و انگور کشت می شدند
کشت خرما در خوزستان -فارس -کرمان و
سیستان مرسوم بود و خرمای ایران (به ویژه
خرمای جهرم )بهترین خرمای جهان به شمار
میامد و مقدار زیادی از ان به هندوستان صادر
می شد.کشت مرکبات در مازندران و زیتون
در مازندران و خوزستان معمول بوده .در این
دوره خرمای کرمان -پیاز خراسان -انار یزد و
شیراز و نیز پرتقال مازندران به خارج صادر می
گشت .لوژن فاالندن که در ان عهد به ایران امده
در سفرنامه خود می نویسد :زراعت ایران مانند
زراعت اروپا است .از زمان صفویان نیز کتابهای
کشاورزی مختلفی باقی مانده که مهمترین انها
ارشاد الزراعه تالیف فاضل هروی در سال۹21
هجری قمری است که در سال 1323هجری
قمری توسط عبد الغفارخان نجم الدوله با
چاپ سنگی منتشر گشته است .بعد از صفویان
حکمرانان هر کدام بر حسب قدرت و ضعف
خود اثراتی بر روی کشاورزی ایران داشتند که
روی هم رفته اثرات منفی بیشتر بود و ایران
مانند بسیاری از کشورها از قافله تمدن عقب
افتاد و کشاورزیش صفویان نیز عقب تر رفت.
اولین جنبش به سوی کشاورزی نوین
در زمان صدارت شادروان میرزا تقی خان
امیرکبیر بوجود امد .این مرد کاردان ضمن
سایر اقدامات اصولی خود سعی وافری نیز در
پیشبرد کشاورزی نمود و عالوه بر وارد کردن
انواع بذرهای اصالح شده با متخصصین خارجی
هم قرار دادهایی منعقد ساخت و کشاورزی
ایران را به سوی پیشرفت سوق داد .در اوایل
قرن چهاردهم هجری قمری با تاسیس اولین
مدرسه کشاورزی ایران به نام مدرسه فالحت
مظفری و وارد کردن سیب زمینی و انواع نهال
های میوه بخصوص سیب و گیالس از خارج
باغبانی ایران توسعه بیشتری یافت و سپس با
ایجاد مدارس متوسطه و عالی و دانشکده های
کشاورزی موسسه اصالح و تهیه بذر و نهال
و غیره به وضع کنونی در امد .براساس منابع
سازمان خواربار جهانی ساختار اصلی تولیدات
کشاورزی جهان متکی بر 66محصول کشاورزی
شامل ۴1محصول زراعی و 25محصول دامی
6
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
می باشد .البته این بدان معنا نیست که تنها
66محصول کشاورزی در دنیا تولید می شود.
براساس منابع سازمان خواربار جهانی ساختار
اصلی تولیدات کشاورزی جهان متکی بر 66
محصول کشاورزی شامل ۴1محصول زراعی و
25محصول دامی می باشد .البته این بدان معنا
نیست که تنها 66محصول کشاورزی در دنیا
تولید میشود .بلکه این تعداد محصول بهعنوان
محصوالت اصلی در ساختار کشاورزی دنیا مطرح
می باشند .براساس اطالعات موجود از بین 231
کشور دنیا ،تقریبا 1/3انها در امر تولیدات
کشاورزی پیشتاز بوده به نحوی که در تولید
یک تا چند محصول کشاورزی ،رتبه های اول
تا دهم دنیا را به خود اختصاص دادهاند در این
زمینه جمهوری اسالمی ایران از جایگاه مناسبی
در تولیدات کشاورزی دنیا برخوردار است.
براساس اطالعات فائو ،ایران در تولید یک سوم
از تعداد محصوالت اصلی دنیا دارای رتبه های
اول تا دهم جهان بوده که سهم محصوالت باغی
15و محصوالت زراعی ۷محصول می باشد.
ایران با داشتن 15محصول باغی مهم دارای
مقام جهانی ،ازنظر تنوع تولید محصوالت
باغی ،بعد از کشورهای چین ،امریکا .مشترکاً با
ترکیه رتبه سوم دنیا را از ان خود کرده است.
ازنظر صادرات محصوالت کشاورزی ایرن
نیز در صادرات 10محصول دارای رتبه های
اول تا دهم جهان است با این توضیح که
براساس منابع فائو ،تجارت جهانی محصوالت
کشاورزی دنیا متکی بر صادرات و واردات 35
محصول اصلی بوده و از بین کشورهای جهان
6۴کشور صادر کننده محصوالت زراعی و 55
کشور صادرکننده محصوالت باغی می باشند.
همچنین محصوالت ارزشمند دیگری نظیر
زعفران ،زرشک و زیره نیز در ایران تولید
میشود ،که به دلیل قرار نگرفتن در شمار
محصوالت اصلی کشاورزی ازنظر فائو ،در این
طبقه بندیها لحاظ نشده است و ایران در واقع
جزو بزرگترین تولید کنندگان دنیا در تعدادی از
این محصوالت نیز می باشد.کشاورزی در بسیاری
از کشورها محور توسعه قرار گرفته و در ایران
نیز این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار است.
بررسیهای انجام شده نشان میدهد علی رغم
همه تالشها به دلیل وجود مشکالت ساختاری،
توسعه این بخش با تنگناهایی مواجه است.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند این
بخش میتواند نقش عمده ای در رونق
اقتصادی داشته باشد و محصوالت ان میتواند
جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
پس از انقالب اسالمی ایران هدف و تالش
مسئوالن در این راستا قرار گرفت که کشور در
تولید محصوالت کشاورزی و بویژه محصوالت
راهبردی مانند :گندم به خود بسندگی کامل
برسد .ولی در عمل با اغاز جنگ تحمیلی ،توان
برنامه ریزی از برنامه ریزان بخش کشاورزی
گرفته شد .در طول سالهای دفاع مقدس
بیشتر تالش دست اندرکاران بخش کشاورزی
حمایت از تولید محصوالت کشاورزی و تهیه
نهاده ها برای کشاورزان بود .در این دوره با
توجه به موقعیت ویژه کشور ازنظر مخارج
جنگ تحمیلی ،بازبخش کشاورزی به سبب دارا
بودن پتانسیلهای خود اتکایی به منابع داخلی
توانست این دوران بحران را به خوبی طی کند.
پس از پایان جنگ و شرایط بحران نگاه
مسئوالن نظام به تدوین و به کارکیری برنامههای
توسعه برای کل اقتصاد و بویژه بخش کشاورزی
جلب شد .به طبع ،با پیدا شدن این تفکر
که بخش کشاورزی شرایط ویژه ای داشته و
نیز در نظر گرفتن این نکته که در صورت به
دست اوردن اطالعات دقیق میتوان برنامه
ریزیهای دقیق کرد ،روشهای خاصی در برنامه
ریزی در بخش کشاورزی ایران پدید امد.
ترویج کشاورزی در ایران
ترویج کشاورزی در ایران در سال 132۷با
تشکیل ادارهای به نام ترویج کشاورزی شروع و
در سال 1338به سازمان ترویج کشاورزی ایران
ارتقا یافت .از سال 1330تا 13۴0بهعنوان دهه
نخست موفقیت ترویج و از سال 1360تا سال
13۷0بهعنوان دهه دوم موفقیت ترویج یاد
میکنند .چرا که در این دو دهه ترویج کشاورزی
توانست با تولیدات انبوهی که کشاورزان به
بازارهای مصرف عرضه داشتند ،اهمیت واقعی
بودن کارشناسان در کنار کشاورزان را نشان
دهند.در حال حاضر ترویج کشاورزی بهعنوان
یک معاونت در وزارت جهاد کشاورزی و در
سطح استانها ،شهرستانها و دهستانها با رویکردی
حمایتی مشغول خدمت به بخش کشاورزی
کشور میباشدایران اولین کشوری بود که اصل
چهار را امضاء کرد و نیز ایران قدیم محل ابداع
ترویج قدیمی( بدون سازمان و تشکیالت) بوده
است .که خواجه رشید الدین فضل اله همدانی،
وزیر غازان خان ،مروج کشاورزی بوده و است و
نیز کتابهای «اثار و احیاء» یا «اثار و اخبار» که
د ر سال ۷۹6هجری نوشته شده است درزمینه
کشاورزی وسایل مربوطه به ان است .و همچنین
کتاب«ارشادالزارعه»که توسط ابوالقاسم هروی
در سال ۹21هجری نوشته شده است و توسط
«محمد مشیری» پرداخته شده است بهعنوان
کتاب کشاورزی ایران قدیم شناخته شده است. صفحه 6
در ایران عبدالعلی صدیق السلطنه اولین وزیر
مختاری است که کار ترویجی انجام داده است
و به قانون «همکاری ترویجی» اشاره می کند .و
الزم به ذکر می باشد که اولین نمایشگاه کشاورزی
در ایران در سال 1305در تکیه دولت برپا شد.
تاریخچه اموزش کشاورزی
اموزش کشاورزی به دوره رنسانس بر میگردد.
اولین مدرسه ای که به امر کشاورزی توجه کرد.
مدرسه کشاورزی «فردینالد کتیدرمن»بود که
در ان موسیقی -کشاورزی و مذهب تدریس
می شد .کیندرمن را پدر اموزش کشاورزی می
دانند و اولین مدرسه کشاورزی در سال 1۷۹1در
بوهیما تاسیس شد که دروس ان صرفاً درزمینه
کشاورزی بود .اکادمی جورجیکان در سال 1۷۹۷
در امریکا تاسیس شد که این اکادمی به مدت
50سال مدل دانشکده های کشاورزی در اروپا
بود .در ایران اموزش کشاورزی به دوره قاجاریه
برمیگردد ،یعنی زمانی که اداره کل فالحت در
وزارت فالحت ،تجارت و فواید عامه ایجاد شد.
اولین مدرسه کشاورزی در ایران در سال 12۷۹
خورشیدی به نام مدرسه فالحت مظفری در
قریه ی چهار دانگه تاسیس شد.پس از ایجاد
مدرسه فالحت مظفری در زمان ناصر الدین
شاه در کرج اموزش کشاورزی شکل می گیرد.
دبستان برزگران با مدیریت هانس شریک
المانی در کرج تاسیس شد .ولی به علت انتقال
دبستان برزگران از کرج به قریه چهار دانگه باعث
انحالل ان شد .در سال 1335در اداره ترویج
ان زمان ،اداره اموزش کشاورزی به وجود امد.
کشاورزی مدرن در ایران :با توجه به گسترش
علم ،و پیشرفت روز افزون در تمام زمینه ازجمله
کشاورزی ،ایران هم اقداماتی در جهت پیشرفت
علم کشاورزی و طراحی و تولید ابزارها و ماشین
االت کشاورزی در جهت پیشبرد اهداف بلند
مدت این علم ،و همچنین داشتن محصوالت
باکیفیت و کمیت رو به باال ،از ابزار های امروزی
به شرح زیر بیشترین استفاده را داشته است .
لیست ادوات و ماشین االت کشاورزی
و باغبانی که در ایران بیشترین استفاده
را داشته اند به شرح زیر می باشند:
تراکتور :تراکتور ها بر دو نوع می باشند :تراکتور ۴سیلندر و 6سیلندر بزرگ -تراکتور
چرخ کوچک یا تراکتور باغی ( کمرشکن باغی
)-تیلر:تیلرها بر سه نوع تیلر شالیزاری -تیلر باغی-
تیلر کولتیواتور-کمباین:کمباین برنج-کمباین
گندم-کمباین ذرت-انواع سمپاش:سمپاش
دستی ،سمپاش شارژی-سمپاش پشتی موتوری-
سمپاش فرغونی-سمپاش زنبه ای-سمپاش
پشت تراکتوری -انواع موتورپمپ :موتورپمپ
بنزینی ،موتورپمپ نفت و بنزین ،موتورپمپ
گازوئیلی-انواع ماشین االت کاشت داشت
برداشت :بذرکار-کودپاش-خاک ورز -گاواهن
و تانکر و منبع ذخیره روتیواتور،شخمزن
پشت تراکتوری-تریلر:تریلی پشت تیلر -تریلر
پشت تراکتوری -چاله کن یاگودکن :چاله کن
بنزینی دستی ( چاله کن موتوری) -چاله کن
پشت تراکتوری-علف چین-دروگر-مرزکش-
نهرکن-علفتراش یا علفزن-موتورپمپ یا پمپ
ابکشی -قیچی باغبانی یا قیچی هرس -چمن
زن -اره زنجیری و اره شاخه بر -شمشادزن -و ...
ازجمله محصوالتی می باشند که امروزه در
عصر نوین در خدمت کشاورزی قرار گرفته اند .
سال 13۷0بهعنوان دهه دوم موفقیت ترویج یاد
میکنند .چرا که در این دو دهه ترویج کشاورزی
توانست با تولیدات انبوهی که کشاورزان به
بازارهای مصرف عرضه داشتند ،اهمیت واقعی
بودن کارشناسان در کنار کشاورزان را نشان دهند.
در حال حاضر ترویج کشاورزی بهعنوان یک
معاونت در وزارت جهاد کشاورزی و در سطح
استانها ،شهرستانها و دهستانها با رویکردی
حمایتی مشغول خدمت به بخش کشاورزی
کشور میباشدایران اولین کشوری بود که اصل
چهار را امضاء کرد و نیز ایران قدیم محل ابداع
ترویج قدیمی(بدون سازمان و تشکیالت) بوده
است .که خواجه رشید الدین فضل اله همدانی،
وزیر غازان خان ،مروج کشاورزی بوده و است و
نیز کتابهای «اثار و احیاء» یا «اثار و اخبار» که
د ر سال ۷۹6هجری نوشته شده است درزمینه
کشاورزی وسایل مربوطه به ان است .و همچنین
کتاب«ارشادالزارعه»که توسط ابوالقاسم هروی
در سال ۹21هجری نوشته شده است و توسط
«محمد مشیری» پرداخته شده است بهعنوان
کتاب کشاورزی ایران قدیم شناخته شده است.
در ایران عبدالعلی صدیق السلطنه اولین وزیر
مختاری است که کار ترویجی انجام داده است
و به قانون «همکاری ترویجی» اشاره می کند .و
الزم به ذکر می باشد که اولین نمایشگاه کشاورزی
در ایران در سال 1305در تکیه دولت برپا شد.
تاریخچه اموزش کشاورزی
اموزش کشاورزی به دوره رنسانس بر می
گردد .اولین مدرسه ای که به امر کشاورزی توجه
کرد .مدرسه کشاورزی «فردینالد کتیدرمن»بود
که در ان موسیقی-کشاورزی و مذهب تدریس
می شد .کیندرمن را پدر اموزش کشاورزی می
دانند و اولین مدرسه کشاورزی در سال 1۷۹1در
بوهیما تاسیس شد که دروس ان صرفاً درزمینه-
کشاورزی بود .اکادمی جورجیکان در سال 1۷۹۷
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
در امریکا تاسیس شد که این اکادمی به مدت
50سال مدل دانشکده های کشاورزی در اروپا
بود .در ایران اموزش کشاورزی به دوره قاجاریه
برمیگردد ،یعنی زمانی که اداره کل فالحت در
وزارت فالحت ،تجارت و فواید عامه ایجاد شد.
اولین مدرسه کشاورزی در ایران در سال 12۷۹
خورشیدی به نام مدرسه فالحت مظفری در
قریه چهار دانگه تاسیس شد.
پس از ایجاد مدرسه فالحت مظفری در زمان
ناصر الدین شاه در کرج اموزش کشاورزی شکل
می گیرد .دبستان برزگران با مدیریت هانس
شریک المانی در کرج تاسیس شد .ولی به علت
انتقال دبستان برزگران از کرج به قریه چهار
دانگه باعث انحالل ان شد .در سال 1335در
اداره ترویج ان زمان ،اداره اموزش کشاورزی به
وجود امد.
کشاورزی مدرن در ایران :با توجه به گسترش
علم و پیشرفت روز افزون در تمام زمینه ازجمله
کشاورزی ،ایران هم اقداماتی در جهت پیشرفت
علم کشاورزی و طراحی و تولید ابزارها و ماشین
االت کشاورزی در جهت پیشبرد اهداف بلند
مدت این علم و همچنین داشتن محصوالت
باکیفیت و کمیت رو به باال ،از ابزار های امروزی
به شرح زیر بیشترین استفاده را داشته است .
لیست ادوات و ماشین االت کشاورزی و
باغبانی که در ایران بیشترین استفاده را داشته
اند به شرح زیر می باشند:
تراکتور :تراکتور ها بر دو نوع می باشند :تراکتور ۴سیلندر و 6سیلندر بزرگ -تراکتور
چرخ کوچک یا تراکتور باغی (کمرشکن باغی)
تیلر :تیلر ها بر سه نوع تیلرشالیزاری -تیلر باغی -تیلر کولتیواتور
کمباین:کمباینبرنج-کمباینگندم-کمباینذرتانواع سمپاش:سمپاش دستی ،سمپاششارژی -سمپاش پشتی موتوری-سمپاش
فرغونی-سمپاشزنبهای-سمپاشپشتتراکتوری
انواع موتورپمپ:موتورپمپ بنزینی،موتورپمپ نفت و بنزین ،موتورپمپ گازوئیلی
انواع ماشین االت کاشت داشت برداشت :بذرکار -کودپاش -خاک ورز -گاواهن و تانکر و
منبع ذخیره روتیواتور ،شخمزن پشت تراکتوری
تریلر:تریلی پشت تیلر -تریلرپشت تراکتوری چاله کن یا گودکن :چاله کن بنزینی دستی( چاله کن موتوری) -چاله کن پشت تراکتوری
چین-دروگر-مرزکش-نهرکن-
علفعلفتراش یا علفزن -موتورپمپ یا پمپ ابکشی
قیچی باغبانی یا قیچی هرس -چمن زن -ارهزنجیری و اره شاخه بر -شمشادزن -و ...
ازجمله محصوالتی می باشند که امروزه در
عصر نوین در خدمت کشاورزی قرار گرفته اند.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
7 صفحه 7
یادداشت دکتر زهرا لطیفی
(عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری)
از خانواده کروناویروس بیشتر بدانیم...
خانواده کرونا یا کرونا ویریده )Coro-
،)naviridaeخانوادهای از ویروسهای
پوششدار ،در جهت مثبت ،تک رشتهای
RNAدار هستند که طول ژنوم ویروسی
انها 26تا 32کیلوباز است .این ذرات معموالً
با زائدههای گرزی یا گلبرگی شکل تا 20
نانومتر اراسته شدهاند (پپلومر یا خار) که
در نمای میکروگراف های الکترونی ،ذرات
صفحهای به شکل تاج خورشیدی یا تاج
سلطنتی را یاداور میشوند و بنابراین ،اعضای
این خانواده به نام کروناویروس (ویروسهای
تاجدار)شناخته میشوند .خانواده کرونا
ویروس شامل 2زیر خانواده 5 ،گروه23 ،
زیر گروه و ۴0گونه است .کروناویروسها در
سال 1۹65کشف شدند و مطالعه بر روی
انها بهطور مداوم تا اواسط دهه 1۹80
ادامه داشت .اگرچه کرونا ویروسها بیشتر در
حیوانات دیده میشوند ،با این حال تاکنون
هفت کروناویروس انسانی کشف شدهاست.
هفت نژاد کرونا ویروس انسانی که تا
کنون شناسایی شدهاند:
-1کرونا ویروس انسانی )(229E-HCoV
-2کرونا ویروس انسانی )(HCoV-OC43
-3کرونا ویروس سندروم تنفسی حاد 1
))1-SARS-CoV
-۴کرونا ویروس انسانی )،(HCoV-NL63
کشف شده در سال 200۴
-5کرونا ویروس انسانی )، (HCoV HKU1-
کشف شده در سال 2005
-6کرونا ویروس مربوط به سندروم تنفسی
خاورمیانه که در گذشته به نام کرونا ویروس
2012یا مِرس و یا HCoV-EMCشناخته
میشد .)(MERS-CoV
-۷سندروم حاد تنفسی (2-SARS-CoV) 2
که به ان کرونا ویروس -201۹( 201۹
(nCoVنیز می گویند.
ویروسهای شماره ۴ ،2 ،1و 5به صورت
مرتب در جمعیت انسانی ایجاد بیماری
میکند و عفونت سیستم تنفسی را در
کودکان و بزرگساالن باعث میشود.
منشاء کرونا ویروس ها و عال ئم ان
کرونا ویروس دسته بزرگی از پستانداران و
8
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
پرندگان را الوده میکند .کرونا ویروسها که
پس از راینوویروسها) )Rhinovirusبزرگترین
عامل ابتالء به سرماخوردگی هستند اکثریت
قریب به اتفاق انها بیماریزایی متوسطی دارند
و گاهی سبب بروز موقعیتهای شدیدتر در
انسان میشوند؛ بهطور مثال سندروم حاد
تنفسی یا سارس ) (SARSو سندروم تنفسی
خاورمیانه یا مِرس ) )MERSرا میتوان نام برد.
ویروس کرونا در ابتدا از تماس حیوان به انسان
منتقل شدهاست .ویروس مِرس از شتر به
انسان و ویروس سارس از نوعی گربه به انسان
انتقال یافته بودند .این ویروس ها همچنین
میتوانند عفونت های رودهای در نوزادان و در
موارد نادر سندرومهای سیستم عصبی را نیز
به وجود بیاورند .باور بر این است که ویروس
کرونا بیش از نیمی از سرماخوردگی را در
بالغین و کودکان سبب میشود .سرماخوردگی
ناشی از کروناویروس عالیم شاخصی مثل
تب ،گلو درد و تورم ادنوئید را در زمستان و
ابتدای بهار سبب میشود .کرونا ویروسها می
توانند سبب ذاتالریه (علت ابتدایی ذاتالریهی
ویروسی و یا علت ثانویهی ذاتالریهی
باکتریایی) و برونشیت (برونشیت مستقیم
ویروسی و یا برونشیت غیرمستقیم باکتریایی)
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
انسانی ویروس کرونا
شوند .گستردهترین ابتالء
ِ
در سال ( 2003کرونا ویروس سارس) بود که
سبب التهاب حاد سیستم تنفسی میشد.
کرونا ویروس از طریق اتصاالت بین خارهای
گلیکوپروتئنی ویروسی به گلیکوپروتئین
های سطح سلول میزبان میچسبد .برخی از
ویروسهایکرونابهسیالیکاسیدگلیکوپروتئین
هاوگلیکولیپیدهاازطریقخارویاگلیکوپروتئین
های هماگلوتنین استراز متصل میشوند.
تعامالت بین کرونا ویروس و گیرندههای
سلول میزبان میزان تخصص یافتگی ،کرایش
بافتی و بیماریزایی ویروس را تعیین میکند.
کرونا ویروس جدید 2019
از لحاظ ردهبندی ،کرونا ویروس 201۹
عضوی از زیر جنس ساربکو ویروس (دامنه B
از (Beta-CoVو از خانواده اورتو کرونا ویروس
است .ویروس کرونای جدید با نام های:
سارس-کووی( 2-بعلّت ارتباط نزدیک با
کروناویروس سارس) یا کووید-201۹(1۹
(nCoVیا بیماری تنفسی حاد ا ِنکاو-
nCoV acute respiratory disease)-201۹(201۹ صفحه 8
گزارش
تاریخ شروع صنعت کشاورزی جهان و ایران
تاریخچه پیدایش کشاورزی:
به عقیده تاریخدانان و متخصصان ،تاریخچه
کشاورزی به حدود10000سال قبل برمی گردد.
اگرچه اغاز کشاورزی که گستره عظیمی از
سراسر دنیا را در بر گرفته بود ،از قرنها پیش
رو به گسترش نهاد ،اما با این وجود گامهای
اساسی در کشاورزی را میتوان به قرن گذشته
نسبت داد .در یک قرن گذشته پیشرفتهای
چشمگیری در کلیه اصول و راههای کشاورزی
از قبیل سیستمهای ابیاری ،کودهاو سموم
کشاورزی ،اصول تناوب زراعی و ...برداشته شد.
کشاورزی مدرن ،اصالح نباتات ،کودهای
کشاورزی ،سموم کشاورزی و کلیه پیشرفتهای
تکنولوژیک در عرصه های مختلف کشاورزی
توانست به میزان قابل توجهی باعث
گستردگی کشاورزی و افزایش بازدهی شود.
اگرچه در کنار همه این مزایا ،کشاورزی ،گاه
تاثیرات مخرب زیست محیطی نیز داشت .
در برخی از مناطق ،انسانها با قطع درختان
جنگلها و به امید دستیابی به سطح وسیعی از
کشاورزی ،به مرور باعث تخریب محیط زیست
شدند و با اینکار نه تنها باعث از بین رفتن
جنگلها شدند ،بلکه با گذشت زمان و رویش
مجدد درختان و گیاهان هرز و از دست رفتن
قوت زمین ،دست از کشاورزی در ان منطقه
کشیده و به مکانی دیگر مهاجرت می نمودند.
یکی از پیشرفتهای نسبی در سالهای اخیر در
علم کشاورزی دستیابی به اصول و فنونی است
که تا حد زیادی از چنین تاثیرات مخربی بر
محیط زیست جلوگیری نماید .اصول اکولوژی
4
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
کشاورزی ،با درک صحیح از اکوسیستمهای
کشاورزی در مناطق مختلف ،به کشاورزی کمک
نمود تا بطور صحیح ،با شناسایی شرایط محیطی،
اب و هوایی ،خاک و سایر عوامل ،در هر منطقه به
بهترین و ایده ال ترین کشت و زرع در ان منطقه
پرداخته شود .در واقع اکولوژی زراعی ،نگاهی
همه جانبه به اکوسیستم هر منطقه است .در این
سیستم ،مزرعه به مثابه یک مجموعه سیستمی
تلقی میشود که محیط و کلیه عناصر ،اعمال و
فعالیت ها و روابط بین انها ،حائز اهمیت است.
بهطور کلی میتوان در این علم ،هدفها را در
موارد ذیل خالصه کرد :
* افزایش فعالیت حیاتی خاک به منظور تامین
شرایط مناسب برای رشد بهتر گیاهان
*تنوع ژنتیک زراعی
*بهینه کردن استفاده از مواد مغذی خاک و
ایجاد تعادل در ان
*به حداقل رساندن خسارات تشعشات
خورشیدی
رعایت این اصول میتواند تاثیرات مفیدی بر
قابلیت تولید در هر منطقه زراعی داشته باشد .
علم کشاورزی روشها و تکنولوژیهای
متعددی را پیشنهاد میدهد که هر یک از انها
میتواند به بهبود عملکرد کشاورزی و تامین
نیازهای محیط زیست کمک شایانی نماید .
* تنوع موقت کشت در هز زمین زراعی میتواند
عالوه بر تامین مواد مورد نیاز خاک ،باعث از بین
رفتن افتها ،علفهای هرز و بیماری های زراعی شود .
*سیستم کشت مرکب نیز در این میان میتواند
میزانمحصولوبازدهیزمینکشاورزیراافزایشدهد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
* کاشت انواع گونه های مرکب و یا خالص حبوبات
و گیاهان یکساله ،پای درختان میوه ،میتواند باعث
افزایش حاصلخیزی خاک و کنترلبیشتر افات شود .
*پرورش همزمان گیاهان و حیوانات در
مزارع و همچینین کشت گیاهان همزمان
با درختان نیز میتواند بسیار مفید باشد.
تاریخچه کشاورزی در جهان
ترویج کشاورزی در سال 1۷۷0میالدی در
کشور ایرلند شروع شد و در سال 1۹1۴در کشور
امریکا به صورت قانون در امد و به دلیل کارکرد
موفقیت امیزش در کشورهای مختلف جهان از
ان استقبال شد .در حال حاضر در کشورهای
مختلف جهان از ترویج و اموزش کشاورزی
بهعنوان یکی از عوامل اصلی در افزایش تولید
استفاده میکنند و در قالب روشهای مختلف از
ترویج ،برای انتقال روشهای جدید کشاورزی به
کشاورزان استفاده مینمایند .اولین جرقه های
شکل گیری ترویج را سخنرانی سینلکر در سال
1۷۹۴میالدی در هیات کشاورزی انگلیس
می دانند.واژه ی ترویج دانشگاهی نخستین
بار در انگلستان در سال 18۴0به کار رفت.
و نخستین گام عملی در سال 186۷-68
توسط «جیمز استوارت» از دانشگاه کمبریج
برداشته بود و به همین دلیل هم استوارت
بهعنوان پدر علم ترویج مطرح است و نخستین
سازمان اشاعه دهنده اطالعات کشاورزی ،انجمن
فلسفی امریکا بود که در سال 1۷۴3به رهبری
بنیامین فرانکلین به وجود امد .برای اولین بار
«سیمون ناپ»« ،هنری باترفیلد» قانون ترویج را
بنا نهاد و خانم«هورث کالو» در سال 1۹5۴مثلث
ارتباط تحقیق ،ترویج و اموزش را مطرح کرد.
سالنامه کشاورزی و سایر علوم مربوطه ،توسط صفحه 4
معرفی شده است که انسان را الوده میکند و
بیشترین مرگومیر را نسبت به سایر اعضای
این خانواده دارد .هنوز منشا احتمالی این
ویروس به صورت دقیق مشخص نیست.
بیماریزایی این ویروس دستگاه تنفس
را تحت تاثیر قرار میدهد و عالیمی مشابه
سرماخوردگی ساده را ایجاد میکند .در افرادی
با نقص دستگاه ایمنی ،افراد مسن و کودکان
این عالیم میتواند شدیدتر شده و ذاتالریه
و برونشیت را ایجاد کند .عالئم کرونا ویروس
جدید ،معموالً بین 2تا 1۴روز پس از الوده
شدن فرد به ویروس شروع میشود .البته
در بعضی افراد هم ممکن است عالئم کمی
دیرتر ظاهر شوند .براساس امارها و تحقیقات
انجام شده عالئم میتوانند شامل :تب (در
۴3/8درصد افراد هنگام پذیرش و 88/۷
درصد افراد هنگام بستری) ،سرفه خشک (در
6۷/8درصد موارد) ،اختالل تنفسی ،احساس
خستگی و درد عضالنی (در 11تا 1۴درصد
موارد) ،اسهال (در 3/8درصد موارد) باشند.
بهطور متوسط دوره نهفتگی عالئم ،چهار
روز بودهاست .کدورت )Ground-glass opac-
(ityدر سیتی اسکن قفسه سینه ،در 56/۴
درصد موارد دیده شدهاست ۹/1۷ .درصد از
بیماران با بیماری غیر شدید و 2/۹درصد از
بیماران با عالئم شدید ،هیچگونه مشکلی را در
رادیولوژی یا سیتی اسکن خود نشان ندادند.
لنفوپنی یا کاهش تعداد لنفوسیتهای در
گردش خون در 83/2درصد افراد در هنگام
پذیرش ،مشاهده می شود .برخی از افراد
هم هیچ عالمتی ندارند یا فقط عالئم خفیف
دارند .اما در افراد دیگر ،کووید 1۹-میتواند
منجر به مشکالت جدی مانند سینهپهلو ،عدم
دریافت اکسیژن کافی و حتی مرگ می شود.
ویروس کرونای جدید کمخطرتر از سارس می
باشد و در 15تا 20درصد موارد به صورت
شدید بروز یافتهاست .براوردهای نخستین
نشان میدهد که درصد مرگ و میر این
ویروس بین 2تا 3درصد مبتال شدگان است.
نحوه انتشار
کرونا ویروسها از راه مدفوعی-دهانی،
ترشحات تنفسی ،تماس مستقیم از طریق
لمس سطح الوده به ویروس و تماس با
چشم ،بینی و دهان قبل از شستن دست
ها منتقل میشود .انتقال انسان به انسان
معموالً زمانی اتفاق میافتد که شخصی با
مایعات ترشحی شخص الوده (مث ً
ال قطرات
سرفه) در تماس باشد .بسته به بیماریزایی
ویروس ،سرفه ،عطسه و دست دادن میتواند
سبب انتقال شود .تماس با لوازم و اشیایی
که شخص الوده لمس کردهاست نیز میتواند
باعث انتقال بیماری شود.
ویروس کرونا میتواند در محیط اطراف و
حتی بیمارستانها از طریق تماس با دستگیره
در ،تخت ،دکمهها ،میزها ،لبه تخت و دست
زدن به سطوح پالستیکی و فلزی دیگری
که در تماس مستقیم با فرد بیمار هستند با
توجه به اینکه اغلب از جنس فلز و پالستیک
هستند ،منتقل شود .همچنین یافتهها نشان
میدهد رطوبت باالی هوا طول عمر ویروس
کرونا را افزایش میدهد .این مطالعات بیان
میکنند که کروناویروسها میتوانند روی
سطح مختلف بهطور میانگین بین ۴تا 5روز
باقی بمانند .برخی از انها نیز میتوانند تا ۹
روز خارج از بدن و در دمای اتاق دوام بیاورند.
نحوه تشخیص مبتالیان
تشخیص قطعی ابتال به کروناویروس نیز
باید با کمک ازمایش پیسیار روی دو
نمونه انجام شود که یکی از مجاری تنفسی
فوقانی (نظیر حلق یا بینی) تهیه شده باشد
و دیگری از مجاری تنفسی تحتانی (نظیر
خلط یا نمونهگیری در حین شستوشوی
ریه) که این نتایج عموماً ظرف چند ساعت تا
دو روز قابل دسترسی است .ازمایش خون را
هم میتوان مورد استفاده قرار داد ولی برای
این کار دو نمونه خون که با فاصله دو هفته
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
از هم گرفته شده باشند مورد نیاز است.
روش های پیشگیری
در حال حاضر درمان مشخصی برای این
ویروس در دست نیست اما تحقیقات در این
مورد ادامه دارد .بهترین راه برای پیشگیری از
این بیماری ،عدم تماس با افراد و اشیاء الوده
است .عدم تماس دست به چشم ،دهان و بینی
و شستن دستها به صورت مداوم با صابون
حداقل به مدت 20ثانیه نیز در جلوگیری
از انتشار بیماری موثرند .ماسکهای یک بار
مصرف باید کام ً
ال روی دهان و بینی افراد را
جهت پیشگیری پوشانده و هر روز تعویض
شوند .استفاده از دستکش التکس در محیط
بیرون نیز مفید است .از افرادی که دچار سرفه
و عطسه و ابریزش بینی هستند سه متر باید
فاصله داشت .کلیدها و گوشی موبایل و
دستگیرههای در و ماشین را مرتب با پد الکلی
یا محلول ضد عفونی باید مرتب ضد عفونی
کرد .تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف
مرکبات ،خواب کافی و ورزش ،موثر است.
ادعاهای درمان
طی بررسیهای علمی و پزشکی،
دانشمندان و محققان به این نتیجه رسیدند
که داروهای مقابله با ویروس ایدز نظیر
لوپیناویر/ریتوناویر برای درمان و جلوگیری
از پیشروی کروناویروس و حتی درمان این
بیماری در برخی بیماران توانسته مفید باشد
و در مجموع شواهد نشان داده که داروهای
ضد عفونت ویروسی توانسته جان بسیاری
از مبتالیان به کروناویروس را نجات بخشد.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
9 صفحه 9
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس مطرح کرد:
نقش مهم نظام صنفی در رشد و توسعه کشاورزی
دکتر قاسمی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در مورد
نقش و جایگاه نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در رشد و
توسعه هر چه بیشتر بخش کشاورزی اظهار داشت .دولت بهعنوان
هدایت وحمایت کننده واز طرفی نظارت کننده بر فعالیتهای حوزه
کشاورزی همواره تالش نموده در برنامه ریزی های خود از نقطه
نظرات تخصصی و تجربی تشکلهای فعال بهره مند شود و در حوزه
های تخصصی و تصمیمات کالن کشاورزی توانسته ایم نتایج مثبتی
نیز به دست اوریم نظام صنفی کشاورزی هرچند دیر در بخش
کشاورزی عملیاتی گردید ولی به همت کشاورزان زحمتکش و
بنابر ضرورتی که وجود داشت این تشکل توانست جایگاه مناسبی
را در بخش کشاورزی تبیین نموده و درحال توسعه نیز می باشد و
قطعا با سیاستهای بوجود اورده و برنامه ریزیهایی که تدوین میشود
میتوانیم در پیشبرد ظرفیتها و جاری سازی استراتژیهای مدنظر حوزه
کشاورزی از نظام صنفی و دیگر تشکلها بهره گیری نموده و تعامالت
دو سویه ای را ایجاد نماییم تا در بخش کشاورزی ،کشاورزان بهعنوان
ذینفعان ما و جامعه بهعنوان مصرف کننده محصوالت کشاورزی از
این تعامل دوسویه بهره کافی را ببرد .
بنابراین نظام صنفی بهعنوان یکی از تشکلهای مهم زیر بخش
کشاورزی در تمامی جلسات تصمیم گیری وتدوین استراتژی و
عملیاتی کردن ان در همه پروژه هایی که داریم بهره مند میشویم و
اگر توفیقی هم به دست امده به دلیل حضور مستمر ومنسجمی است
که بین دولت بهعنوان تدوین کننده و هدایت کننده و تشکلها در این
تعامل دوسویه بوجود امده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در مورد نقش نخبگان
ونمونه ها در رشد وتوسعه کشاورزی تصریح کرد .نخبگان با به کار
10
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
بستن تمام دستاوردهای علمی وتجربی در جهت بهبود عملکرد تولید
ازنظر کمی وکیفی نقش مهمی دارند لذا کسانی که بهعنوان نخبه
معرفی میشوند الگو گیری و تکثیر و عمومیت بخشی تخصصهای
انان یکی از مهمترین اقداماتی است که باید موردتوجه قرار گیرد
از اینرو ما در استان فارس در تمامی زیر بخشهای کشاورزی مزارع
الگویی را بر اساس توانمندی نخبگان شناسایی کرده و از ظرفیتهای
نخبگان استفاده کردیم تا سایر کشاورزان نیز از این مزارع الگویی
بهره مند شوند و روش تولید انها به دیگر کشاورزان تسری یابد به
همین سبب ما علیرغم کمبود اعتبارات دولتی با اتکا به کشاورزان
پیشرو توانستیم بیش از ۴۴0مزرعه الگویی در زیر بخشهای مختلف
کشاورزی در استان فارس تشکیل و باتوجه به تنوع محصوالت در
تمام گستره استان از این ظرفیت استفاده و به سایر کشاورزان انتقال
دهیم و امیدواریم در اینده ای نزدیک بتوانیم از تمام ظرفیتهای این
نخبگان و کشاورزان پیشرو در جهت انتقال به تمام کشاورزان بهره
برده و تحولی شگرف در پیشبرد کشاورزی تخصصی ایجاد نماییم .
در پایان باید اشاره نمایم که ما همواره از نقطه نظرات تشکلها
بخصوص نظام صنفی در تمامی جلسات تصمیم گیری و سیاست
گزاری استفاده مینماییم و این الزام را برای تمام معاونتها و
مدیریتها به وجود اوردیم که این عزیزان را به جلسات دعوت نمایند
و از نقطه نظرات این عزیزان بهرهمند شوند زیرا اعتقاد ما این است
که با استفاده از این نقطه نظرات در جهت بهبود عملیاتی شدن
تصمیمات کالن و همچنین پرهیز از فرایند ازمون و خطا بتوانیم
نهایت بهرهمندی را داشته باشیم و نظام صنفی کشاورزی بهعنوان
رابط بین کشاورزان و دولت نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند که
امیدواریم این همکاری در اینده پر رنگتر شود. صفحه 10
ارتویانگ در انگلستان در سال 1۷8۴منتشر شد.
سازمانF.A.Oکه بزرگترین تشکیالت کشاورزی
در همه زمینه ها و حیطه های کاری را در
خود گنجانده است در سال1۹۴5تشکیل شد.
تاریخچه و وضعیت کشاورزی در ایران
گفته میشود که ایران یکی از اولین کشورهای
دنیاست که در ان کشاورزی و تمدن شروع شده
و انسان اولیه برای نخستین بار در فالت ایران
به کشت و زرع و پرورش دام دست زده است.
همچنین گفته میشود که مهاجرت اریایی ها بر
خالف مهاجرت مشهور چوپانی و در جستجوی
چراگاههای جدید نبوده بلکه مهاجرتی دهقانی
و در جستجوی زمین بهتر برای کشاورزی بوده
است .به نظر می رسد منظومه درخت اسکوریک
که از زمان ساسانیان باقی مانده (ترجمه ماهیار
نوابی -بنیاد فرهنگ ایران) و در ان از رجز خوانی
یک بز در برابر یک نخل سخن می رود -نمایشگر
اختالف بین کشاورزان ودامداران اولیه است.
اینکه منظومه به نفع بز که قادر به حرکت
(کوچ) است پایان می پذیرد حاکی از قدمت
ریشه های این منظومه است در اغاز ایجاد باغهای
باستان .حفاری هایی که در اطراف کاشان به
عمل امده نشان میدهد که در شش هزار سال
پیش ایرانیان متمدن بوده و سیستم زراعی
پیشرفته ای داشته اند .در حفاریهای نقاط مختلف
ایران مشخص گردیده که در حدود 3300سال
پیش از میالد مسیح درخت را در ری – کاشان
و دامغان به طرز مشابهی نقاشی می کرده اند و
بنابراین در ان زمان از لحاظ باغبانی میان نقاط
مختلف ایران رابطه برقرار بوده است دین زرتشت
به کشاورزی اهمیت فراوان داده و در اوستا امده
است که سومین جایی که زمین شادمانترین
است انجاست که کی از خدا پرستان یشترین
غله را کشت کندو بیشترین گیاه و میوه را بکارد
پطروشفسکی از استراسبون روایت میکند
که در قرن اول پیش از میالد مسیح ایرانیان
کلیه ی درختان میوه ای که در یونان وجود
داشته به استثنای زیتون کشت می کرده اند .
گزنفون از قول سقراط نقل کرده است که در
عصر هخامنشیان باغهایی در ایران وجود داشته
که انها را پارادیس یا پردیس (این کلمه در
زبانهای رایج اروپایی به معنای بهشت است) می
نامیدند و در انها در ختان از حیث ارتفاع مساوی
و روی خطوط منظم کشت شده و به وسیله چرخ
چاههای بزرگی که توسط گاو گردانده می شدند
ابیاری می گشت .از میوه های مهم این زمان
ایران میتوان انگور -خرما و انجیر را نام برد .با
حمله اسکندر مقدونی کشاورزی ایران رو به افول
گذاشت و بسیاری از کاریز ها و باغها و مزارع
اطراف انها از بین رفت و این وضع تا زمان
به حکومت رسیدن اردشیر بابکان ادامه یافت.
ساسانیان به احیای قنوات و تشویق و توسعه
زراعت و باغبانی و دامپروری همت گماشتند و
ایران مجددا " اباد شد .همچنانکه پتروشفسکی
هم متذکر شده در کتاب پهاوی بوندهشن که
مربوط به زمان ساسانیان است و امروزه ان را بن
دهش می نامیم از کشت انواع میوه مانند پرتقال
– سیب -انگور -خرما -به -لیمو -انار -هلو
فندق -سنجد -بادام -توت -گالبی -پسته زرد الو -گردو -شاه بلوط و نیز انواع سبزیو گل و مانند تره تیزک -تره -گشنیز -خیار -
نرگس -یاسمن -نسترن -الله -بنفشه همیشه
بهار -گل سرخ و گل زعفران صحبت رفته است.
بعد از ساسانیان تا زمان حمله مغول کشاورزی
ایران به تناوب دچار رکود (در زمان بنی امیه) و
رونق (در زمان بنی عباس و حکومتهای محلی)
گشت .در زمان دیلمیان باغبانی یران به حداکثر
توسعه خود رسید و برای اولین بار کشت مرکبات
در اطراف دریای خزر اغاز گشت.جالب اینجاست
که در این عصر بعضی از انواع سبزی مثل مار
چوبه وگل کلم به مقدار زیاد در ایران کشت و
مصرف می شدند ولی بعد ها کشت انها منسوخ
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
شد و با وجود انکه هنوز بعضی از کشاورزان انها
را تولید میکنند هنوز مصرف انها عمومیت
نیافته و جزو گیاهان تفننی محسوب میگردند .
در اثر حمله مغول همراه با ویران شدن ایران
باغبانی نیز از رونق افتاد و وضع بدین منوال بود
تا انکه غازان خان تیموری(اواخر قرن هفتم و
اوایل قرن هشتم هجری قمری) همت به
ابادی مملکت و توسعه کشاورزی گماشت.
در قلمرو وی انواع درختان میوه و سبزی
هادر تمام نقاط کشت می شدند و باغبانی
انقدر رونق داشت که از اصفهان انواع میوه به
هندوستان واسیای صغیر وازکرمان خرما به
سایر ممالک صادر می گشت در این دوره اقلید
و سورمق مرکز تولید برگه زردالو وخراسان
منطقه مهمی برای کشت انواع میوه به شمار
میامد .از زمان غازان خان (سال ۷00هجری
قمری)کتابی به نام کتاب درعلم فالحت و زراعت
که نویسنده ان ناشناس است باقیمانده که
درسال 1323هجری قمری توسط عبد الغفارخان
نجم الدوله با چاپ سنگی منتشر شده است.
بنا به گفته پتروشفسکی در کتاب مذکور که
دارای فصول متعدد است در باره حفاظت بذر
ها -غالت و اینکه کدام درخت وگیاه از بذر
میروید و کدام را باید به صورت نهال کاشت
.خواص انگور و دیگر درختان میوه دار و بی
ثمر اقسام نباتات زینتی و شایط کود (ربل)دادن
صحبت گردیده و به هر گیاهی بخشی تخصیص
یافته است .نویسنده در این کتاب به مشاهدات
تجارب و امتحان خویش در تیلستن(قلمه زدن)
پیوند زدن انواع درختان مثمر و غیر مثمر و نیز
بذر افشانی نهال کاری و غرس اشجار استفاده
کرده و چنین بر میایدکه شخصا ازمایشهای
فنی زیادی در کشاورزی به عمل اورده است.
دانشمندان این خطه در عین مطالعه درباره
خواص دارویی گیاهان به امور کام ً
ال فنی نیز
می پرداختند و دستگاههایی برای بهره برداری
از اب تهیه دیدند که از ان جمله میتوان
چرخ چاه خودکار (چرخ اب عین)را مثال اورد
که محمد اصفهانی در قرن دهم هجری قمری
جزو چهارده اختراع خود ذکر کرده می نویسد:
( ...هشتم -چرخاب عین است که اب از چاه
عمیق در غایت اسانی کشیده میشود و دلو
که بر لب چاه رسید خود خالی می گردد).
با این همه پس از غازان خان تا اوایل قرن
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
5 صفحه 5
امروزه به دلیل تغییر سبک زندگ فریلنسر ها ،بازیگران اصلی اقتصاد مدرن
بسیاری از مردم بر این باورند که اقتصاد وسیله ای است که صرفاً
دولت ها در جهت پایدار نمودن و پیشرفت وضعیت اقتصادی از ان
استفاده میکنند .اما حقیقت این است که اقتصاد وسیله ای برای تمام
کسبوکار ها و حتی زندگی های شخصی به حساب میاید .رونالد
کواز ) )Ronald Coaseبرنده ی نوبل اقتصاد اعتقاد دارد« :میزان جدایی
اقتصاد از کسبوکار ها و زندگی اشخاص بسیار شدید و تاسف بار است».
اما اولین گام برای استفاده از اقتصاد در تمام ابعاد کسبوکار این
است که اقتصاد را به خوبی بشناسیم و از انواع ان اگاهی داشته
باشیم .در ادامه ،معرفی کوتاهی از اقتصاد خواهیم داشت و پس
از ان به نقش فریلنسینگ در اقتصاد مدرن خواهیم پرداخت.
* تحلیل اقتصادی
برای تحلیل این علم ابتدا باید به این موضوع پرداخت که اقتصاد به
چه معناست؟ ادام اسمیت ،پدر علم اقتصاد ،در کتابی با نام «تحقیقی
بر علت ثروتمندی ملت ها» ،اقتصاد را علم بدست اوردن ثروت معرفی
میکند و بیان می دارد تمام انسان ها تمایل سیری ناپذیری به ثروت
اندوزی دارند .در مقابل ،الفرد مارشال اقتصاد را وسیله ای برای افزایش
رفاه بشر معرفی میکند .اما پس از ان ،رابینز تعریف بسیار جامعی
را از اقتصاد ،بر مبنای رفتار های فردی بیان می نماید« :اقتصاد علم
شناخت رفتار افراد ،به جهت یافتن ارتباط بین کمبود ها و اهداف ان
ها است ».با توجه به این تعریف ،اقتصاد بر رفتار هر فرد تاکید می
نماید و محدودیتی برای استفاده ی ان فقط برای دولت ها وجود ندارد.
تحلیل های اقتصادی با دو فرض قابل انجام است .اقتصاد
ایستا و پویا.
اگر در تحلیل وضعیت اقتصادی ،فرض ایستایی را در نظر بگیریم،
بدین معنا است که شرایط مستقل از زمان هستند .با این فرض تمامی
فاکتور ها را ثابت در نظر گرفته و بنا را بر توازن می گذاریم .در واقع ،در
یک لحظه از زمان عکس می گیریم و به صرفاً به تحلیل ان لحظه ی
مشخص می پردازیم .به همین دلیل هیچ توجهی به گذشته و اینده
ی ان لحظه نمیشود و هیچگونه عدم قطعیتی وجود نخواهد داشت.
اما اگر در تحلیل اقتصادی ،فرض بر پویایی باشد ،تمامی شرایط
برعکس فرض ایستایی در نظر گرفته میشود .در تحلیل خود فرض
میکنیم همهچیز در هر لحظه تغییر میکند و شرط توازن وجود
ندارد .به زبان ساده تر اقتصاد را مانند یک فیلم در نظر می گیریم و به
تحلیل ان می پردازیم .به همین علت تمامی احتماالت در نظر گرفته
میشوند و عدم قطعیت را در تمامی مراحل تحلیل در نظر می گیریم.
از ان جایی که در زمان های گذشته ،به دلیل زمان بر بودن ارتباطات،
و ناچیز بودن سرعت پیشرفت تکنولوژی و صنعت ،در تحلیل های
اقتصادی فرض را بر ایستایی شرایط می گذاشتند و در بررسی ها
فاکتور زمان و تغییرات را در نظر نمی گرفتند .اما با گذر زمان و
افزایش سرعت رشد تغییرات و تکنولوژی ،پس از گذشت مدت
کوتاهی ،تحلیل های ایستا عمال منقضی میشوند .از همین رو،
اقتصاد دان ها تحلیل های خود را به سمت پویایی سوق دادند.
* نتیجه پویایی اقتصاد
فارغ از انکه در تحلیل های پویای اقتصاد چه نتایجی به دست میایند،
شرایطی که بر یک اقتصاد پویا حاکم هستند ،از جذابیت بیشتری
برخوردارند .در این اقتصاد ،هیچ چیز از قطعیت برخوردار نیست و
ممکن است تمام مفروضات در یک لحظه تغییر کنند .همه ی ما نیز
این تغییرات ناگهانی را لمس نموده ایم؛ برای مثال با مصاحبه ی یک
شخص ،قیمت ارز چنان دچار نوسان میشود که تمام معادالت تغییر
میکنند .اما مناسب ترین استراتژی برای غلبه بر این شرایط چیست؟
اما ایا راهی وجود دارد که در این اقتصاد پویا و مایع صفت که
هر لحظه تغییر شکل میدهد ،بتوان با کمترین هزینه سوار
بر موج تغییرات شد و حتی از ان ها به نفع خود بهره برد؟
* راه حل مقابله با تغییرات در اقتصاد مدرن
پاسخ سوال اخیر را باید در نحوه کار کردن مدرن جست و جو
کنیم .همانطور که پیشرفت تکنولوژی باعث افزایش سرعت
تغییرات شده ،این پیشرفت توانسته است در ارائه ی راه حل برای
این مشکل نیز موثر باشد .صنعت فریلنسینگ و گیگ اکونومی ،با
بهره گیری از تکنولوژی های ارتباطاتی ،قابلیت دورکاری را فراهم
نموده است .نیروی کار اقتصاد مدرن ،بر انجام کارها و وظایف یه
صورت پروژه ای تاکید دارند .همین موضوع باعث میشود که این
دسته از افراد به انجام مجموعهای از کارهای روتین محدود نباشند
و ذهن خالق تری نسبت به کارمندان استخدامی و تمام وقت
داشته باشند .از همین رو ،انعطاف پذیری این دسته از افراد بسیار
باال و مناسب برای شرایطی است که لزوم تغییر لمس می گردد.
.
* کالم اخر
همه ما سرعت رشد و پیشرفت تکنولوژی را از نزدیک لمس نموده ایم.
تا ده سال پیش تصور داشتن تلفن همراه هوشمند با این مشخصات
در دستانمان بسیار بعید بود .حتی تا سی سال پیش هیچکس
در خانه ی خود کامپیوتر نداشت .افزایش سرعت تغییرات باعث
بوجود امدن وضعیتی به شدت ناپایدار شده است و تمام مدیران و
کسبوکارها می بایست برای بقا با این تغییرات همراه شوند و از تمام
امکانات موجود استفاده نمایند .فریلنسر ها و پلتفرم هایی مانند ویش
ورک این امکان را بوجود اوردهاند تا شرکت ها توانایی بهره گیری از
فریلنسرهایی که نواوری فراوان و تخصص باالیی دارند بهره ببرند.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
11 صفحه 11
گزارش
دهم هجری یعنی شروع حکمرانی صفویان
دوباره کشاورزی ایران سیری نزولی راطی نمود
که دلیل اصلی ان عدم وجود یک حکومت
مرکزی و ضعف قوای محلی و جنگهای مداوم
بین انها بود .با مستولی شدن صفویان بر
سراسر ایران و تشکیل یک حکومت مرکزی با
قدرت بار دیگر کشاورزی در ایران رونق گرفت .
هر چند که با وجود تمام کوششها حتی در زمان
شاه عباس نیز به رونق قبل از حمله مغول نرسید
در این زمان در تمام ایران درختان میوه بویژه
زرد الو – به -انار -بادام و انگور کشت می شدند
کشت خرما در خوزستان -فارس -کرمان و
سیستان مرسوم بود و خرمای ایران (به ویژه
خرمای جهرم )بهترین خرمای جهان به شمار
میامد و مقدار زیادی از ان به هندوستان صادر
می شد.کشت مرکبات در مازندران و زیتون
در مازندران و خوزستان معمول بوده .در این
دوره خرمای کرمان -پیاز خراسان -انار یزد و
شیراز و نیز پرتقال مازندران به خارج صادر می
گشت .لوژن فاالندن که در ان عهد به ایران امده
در سفرنامه خود می نویسد :زراعت ایران مانند
زراعت اروپا است .از زمان صفویان نیز کتابهای
کشاورزی مختلفی باقی مانده که مهمترین انها
ارشاد الزراعه تالیف فاضل هروی در سال۹21
هجری قمری است که در سال 1323هجری
قمری توسط عبد الغفارخان نجم الدوله با
چاپ سنگی منتشر گشته است .بعد از صفویان
حکمرانان هر کدام بر حسب قدرت و ضعف
خود اثراتی بر روی کشاورزی ایران داشتند که
روی هم رفته اثرات منفی بیشتر بود و ایران
مانند بسیاری از کشورها از قافله تمدن عقب
افتاد و کشاورزیش صفویان نیز عقب تر رفت.
اولین جنبش به سوی کشاورزی نوین
در زمان صدارت شادروان میرزا تقی خان
امیرکبیر بوجود امد .این مرد کاردان ضمن
سایر اقدامات اصولی خود سعی وافری نیز در
پیشبرد کشاورزی نمود و عالوه بر وارد کردن
انواع بذرهای اصالح شده با متخصصین خارجی
هم قرار دادهایی منعقد ساخت و کشاورزی
ایران را به سوی پیشرفت سوق داد .در اوایل
قرن چهاردهم هجری قمری با تاسیس اولین
مدرسه کشاورزی ایران به نام مدرسه فالحت
مظفری و وارد کردن سیب زمینی و انواع نهال
های میوه بخصوص سیب و گیالس از خارج
باغبانی ایران توسعه بیشتری یافت و سپس با
ایجاد مدارس متوسطه و عالی و دانشکده های
کشاورزی موسسه اصالح و تهیه بذر و نهال
و غیره به وضع کنونی در امد .براساس منابع
سازمان خواربار جهانی ساختار اصلی تولیدات
کشاورزی جهان متکی بر 66محصول کشاورزی
شامل ۴1محصول زراعی و 25محصول دامی
6
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
می باشد .البته این بدان معنا نیست که تنها
66محصول کشاورزی در دنیا تولید می شود.
براساس منابع سازمان خواربار جهانی ساختار
اصلی تولیدات کشاورزی جهان متکی بر 66
محصول کشاورزی شامل ۴1محصول زراعی و
25محصول دامی می باشد .البته این بدان معنا
نیست که تنها 66محصول کشاورزی در دنیا
تولید میشود .بلکه این تعداد محصول بهعنوان
محصوالت اصلی در ساختار کشاورزی دنیا مطرح
می باشند .براساس اطالعات موجود از بین 231
کشور دنیا ،تقریبا 1/3انها در امر تولیدات
کشاورزی پیشتاز بوده به نحوی که در تولید
یک تا چند محصول کشاورزی ،رتبه های اول
تا دهم دنیا را به خود اختصاص دادهاند در این
زمینه جمهوری اسالمی ایران از جایگاه مناسبی
در تولیدات کشاورزی دنیا برخوردار است.
براساس اطالعات فائو ،ایران در تولید یک سوم
از تعداد محصوالت اصلی دنیا دارای رتبه های
اول تا دهم جهان بوده که سهم محصوالت باغی
15و محصوالت زراعی ۷محصول می باشد.
ایران با داشتن 15محصول باغی مهم دارای
مقام جهانی ،ازنظر تنوع تولید محصوالت
باغی ،بعد از کشورهای چین ،امریکا .مشترکاً با
ترکیه رتبه سوم دنیا را از ان خود کرده است.
ازنظر صادرات محصوالت کشاورزی ایرن
نیز در صادرات 10محصول دارای رتبه های
اول تا دهم جهان است با این توضیح که
براساس منابع فائو ،تجارت جهانی محصوالت
کشاورزی دنیا متکی بر صادرات و واردات 35
محصول اصلی بوده و از بین کشورهای جهان
6۴کشور صادر کننده محصوالت زراعی و 55
کشور صادرکننده محصوالت باغی می باشند.
همچنین محصوالت ارزشمند دیگری نظیر
زعفران ،زرشک و زیره نیز در ایران تولید
میشود ،که به دلیل قرار نگرفتن در شمار
محصوالت اصلی کشاورزی ازنظر فائو ،در این
طبقه بندیها لحاظ نشده است و ایران در واقع
جزو بزرگترین تولید کنندگان دنیا در تعدادی از
این محصوالت نیز می باشد.کشاورزی در بسیاری
از کشورها محور توسعه قرار گرفته و در ایران
نیز این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار است.
بررسیهای انجام شده نشان میدهد علی رغم
همه تالشها به دلیل وجود مشکالت ساختاری،
توسعه این بخش با تنگناهایی مواجه است.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند این
بخش میتواند نقش عمده ای در رونق
اقتصادی داشته باشد و محصوالت ان میتواند
جایگزین مناسبی برای صادرات نفت باشد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
پس از انقالب اسالمی ایران هدف و تالش
مسئوالن در این راستا قرار گرفت که کشور در
تولید محصوالت کشاورزی و بویژه محصوالت
راهبردی مانند :گندم به خود بسندگی کامل
برسد .ولی در عمل با اغاز جنگ تحمیلی ،توان
برنامه ریزی از برنامه ریزان بخش کشاورزی
گرفته شد .در طول سالهای دفاع مقدس
بیشتر تالش دست اندرکاران بخش کشاورزی
حمایت از تولید محصوالت کشاورزی و تهیه
نهاده ها برای کشاورزان بود .در این دوره با
توجه به موقعیت ویژه کشور ازنظر مخارج
جنگ تحمیلی ،بازبخش کشاورزی به سبب دارا
بودن پتانسیلهای خود اتکایی به منابع داخلی
توانست این دوران بحران را به خوبی طی کند.
پس از پایان جنگ و شرایط بحران نگاه
مسئوالن نظام به تدوین و به کارکیری برنامههای
توسعه برای کل اقتصاد و بویژه بخش کشاورزی
جلب شد .به طبع ،با پیدا شدن این تفکر
که بخش کشاورزی شرایط ویژه ای داشته و
نیز در نظر گرفتن این نکته که در صورت به
دست اوردن اطالعات دقیق میتوان برنامه
ریزیهای دقیق کرد ،روشهای خاصی در برنامه
ریزی در بخش کشاورزی ایران پدید امد.
ترویج کشاورزی در ایران
ترویج کشاورزی در ایران در سال 132۷با
تشکیل ادارهای به نام ترویج کشاورزی شروع و
در سال 1338به سازمان ترویج کشاورزی ایران
ارتقا یافت .از سال 1330تا 13۴0بهعنوان دهه
نخست موفقیت ترویج و از سال 1360تا سال
13۷0بهعنوان دهه دوم موفقیت ترویج یاد
میکنند .چرا که در این دو دهه ترویج کشاورزی
توانست با تولیدات انبوهی که کشاورزان به
بازارهای مصرف عرضه داشتند ،اهمیت واقعی
بودن کارشناسان در کنار کشاورزان را نشان
دهند.در حال حاضر ترویج کشاورزی بهعنوان
یک معاونت در وزارت جهاد کشاورزی و در
سطح استانها ،شهرستانها و دهستانها با رویکردی
حمایتی مشغول خدمت به بخش کشاورزی
کشور میباشدایران اولین کشوری بود که اصل
چهار را امضاء کرد و نیز ایران قدیم محل ابداع
ترویج قدیمی( بدون سازمان و تشکیالت) بوده
است .که خواجه رشید الدین فضل اله همدانی،
وزیر غازان خان ،مروج کشاورزی بوده و است و
نیز کتابهای «اثار و احیاء» یا «اثار و اخبار» که
د ر سال ۷۹6هجری نوشته شده است درزمینه
کشاورزی وسایل مربوطه به ان است .و همچنین
کتاب«ارشادالزارعه»که توسط ابوالقاسم هروی
در سال ۹21هجری نوشته شده است و توسط
«محمد مشیری» پرداخته شده است بهعنوان
کتاب کشاورزی ایران قدیم شناخته شده است. صفحه 6
گزارش
این روز در ایران و افغانستان نویددهنده سال
جدید است .نوروز در کشورهایی مثل تاجیکستان،
روسیه ،ترکمنستان ،هند ،پاکستان ،قرقیزستان،
سوریه ،عراق ،گرجستان ،جمهوری اذربایجان،
البانی ،چین و ازبکستان تعطیل رسمی
است و مردم به جشن و پایکوبی میپردازند.
ما این جشن باستانی و کهن را از اقوام مختلفی
در منطقه به ارث بردهایم .جشنی که با رنگ
و بویی ویژه ،هویتی ایرانی گرفته و نماد پیوند
اقوام و مردمان ایران است .نوروز را شروع
رستاخیر طبیعت ،موعد رویش و تولد نباتات
میدانیم و باورمان بر این است که همگام
با طبیعت ،ما نیز باید روزگار نو و تازهای را با
روح و روان تازه و پوشیدن لباس نو اغاز کنیم.
شروع جشن نوروز با اعتدال بهاری همزمان است.
موعدی که خورشید در حرکت ظاهریاش در
ابتدای برج حمل ،استوای زمین را قطع میکند
و ساعات روز و شب با هم برابر میشود .در تقویم
خورشیدی ،لحظه تحویل سال ،اولین روز (هرمز
روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین شمرده میشود.
اگر زمان شروع سال قبل از ظهر ،یعنی نیمه1
شبانهروز باشد ،همان روز نوروز است و اگر
بعد از ظهر باشد ،فردای ان روز نوروز شمرده
میشود .در گاهشمار میالدی ،نوروز بیشتر در
21یا 20و بهندرت در 22مارس اتفاق میافتد.
چون در ایران و افغانستان تقویم هجری خورشیدی
استفاده میشود ،نوروز سراغاز سال نو است .ولی
در کشورهای اسیای میانه و قفقاز ،به خاطر
12
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
عید نوروز چیست؟
استفاده از تقویم میالدی ،نوروز بهعنوان اغاز بهار
جشن گرفته میشود و سال نو تلقی نمیشود.
ریشهیابی واژه نوروز
واژه نوروز از زبان فارسی میانه ) (nōgrōzگرفته شده
که ریشه در زبان اوستایی دارد .مورخان ،معادل
اوستایی ان را navaka raocahحدس زدهاند.
امروزه در فارسی این واژه برای 2معنی استفاده میشود:
نوروز عام :روز اغاز اعتدال بهاری (برابری شب
و روز) و اغاز سال نو
نوروز خاص :روز 6فروردین با نام «روز خرداد»
ایرانیان باستان از نوروز به عنوان «ناوا س ِردا» یعنی
سال نو یاد میکردند .مردمان ایرانی اسیای میانه
در دورههای سغدیان و خوارزمشاهیان ،نوروز را
نوسارد و نوسارجی ،به معنای سال نو میخواندند.
به عقیده احسان یارشاطر ،بنیانگذار دانشنامه
ایرانیکا ،با توجه به قواعد اواشناسی ،نگارش این
واژه در الفبای التین به صورت Nowruzتوصیه
میشود (وی در این رابطه تلفظ فارسی را مبنا قرار
داده است) .امروزه در نوشتههای یونسکو و بسیاری
از متون سیاسی این شکل از امال استفاده میشود.
جشن نوروز در ایران باستان
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
منشا و خاستگاه نوروز به درستی معلوم نیست.
در برخی از منابع ان را به بابلیان نسبت دادهاند.
بر این اساس ،شروع برپایی جشن نوروز در
ایران به سال 538قبل از میالد ،یعنی زمانی که
کوروش بزرگ به بابل حمله کرد برمیگردد .در
برخی منابع نیز زرتشت بانی این رسم معرفی
شده است.
جشن نوروز در ایران باستان
نوروز در دوره اشکانیان و ساسانیان هم گرامی
بود .در دوره ساسانیان ،نوروز دستکم 6روز طول
میکشید و به 2دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ
بخشبندی شده بود .اسم دیگر نوروز کوچک،
نوروز عامه بود و برای 5روز ،از 1تا 5فروردین
طول میکشید .روز 6که به خردادروز مشهور
بود ،نوروز بزرگ یا نوروز خاصه نامیده میشد.
هر روزی که فرا میرسید ،دستهای از
طبقات مردم به درگاه شاه میرفتند و شاه به
حرفهایشان گوش میداد و برای حل و فصل
مشکالتشات دستوراتی صادر میکرد .در
روز 6نیز فقط نزدیکان شاه بار داده میشدند.
مراسم عید نوروز در دوران معاصر
نوروز تنها در ایران و افغانستان ،ولی به
شکل متناوب ،جشن گرفته میشد .پس از صفحه 12
در ایران عبدالعلی صدیق السلطنه اولین وزیر
مختاری است که کار ترویجی انجام داده است
و به قانون «همکاری ترویجی» اشاره می کند .و
الزم به ذکر می باشد که اولین نمایشگاه کشاورزی
در ایران در سال 1305در تکیه دولت برپا شد.
تاریخچه اموزش کشاورزی
اموزش کشاورزی به دوره رنسانس بر میگردد.
اولین مدرسه ای که به امر کشاورزی توجه کرد.
مدرسه کشاورزی «فردینالد کتیدرمن»بود که
در ان موسیقی -کشاورزی و مذهب تدریس
می شد .کیندرمن را پدر اموزش کشاورزی می
دانند و اولین مدرسه کشاورزی در سال 1۷۹1در
بوهیما تاسیس شد که دروس ان صرفاً درزمینه
کشاورزی بود .اکادمی جورجیکان در سال 1۷۹۷
در امریکا تاسیس شد که این اکادمی به مدت
50سال مدل دانشکده های کشاورزی در اروپا
بود .در ایران اموزش کشاورزی به دوره قاجاریه
برمیگردد ،یعنی زمانی که اداره کل فالحت در
وزارت فالحت ،تجارت و فواید عامه ایجاد شد.
اولین مدرسه کشاورزی در ایران در سال 12۷۹
خورشیدی به نام مدرسه فالحت مظفری در
قریه ی چهار دانگه تاسیس شد.پس از ایجاد
مدرسه فالحت مظفری در زمان ناصر الدین
شاه در کرج اموزش کشاورزی شکل می گیرد.
دبستان برزگران با مدیریت هانس شریک
المانی در کرج تاسیس شد .ولی به علت انتقال
دبستان برزگران از کرج به قریه چهار دانگه باعث
انحالل ان شد .در سال 1335در اداره ترویج
ان زمان ،اداره اموزش کشاورزی به وجود امد.
کشاورزی مدرن در ایران :با توجه به گسترش
علم ،و پیشرفت روز افزون در تمام زمینه ازجمله
کشاورزی ،ایران هم اقداماتی در جهت پیشرفت
علم کشاورزی و طراحی و تولید ابزارها و ماشین
االت کشاورزی در جهت پیشبرد اهداف بلند
مدت این علم ،و همچنین داشتن محصوالت
باکیفیت و کمیت رو به باال ،از ابزار های امروزی
به شرح زیر بیشترین استفاده را داشته است .
لیست ادوات و ماشین االت کشاورزی
و باغبانی که در ایران بیشترین استفاده
را داشته اند به شرح زیر می باشند:
تراکتور :تراکتور ها بر دو نوع می باشند :تراکتور ۴سیلندر و 6سیلندر بزرگ -تراکتور
چرخ کوچک یا تراکتور باغی ( کمرشکن باغی
)-تیلر:تیلرها بر سه نوع تیلر شالیزاری -تیلر باغی-
تیلر کولتیواتور-کمباین:کمباین برنج-کمباین
گندم-کمباین ذرت-انواع سمپاش:سمپاش
دستی ،سمپاش شارژی-سمپاش پشتی موتوری-
سمپاش فرغونی-سمپاش زنبه ای-سمپاش
پشت تراکتوری -انواع موتورپمپ :موتورپمپ
بنزینی ،موتورپمپ نفت و بنزین ،موتورپمپ
گازوئیلی-انواع ماشین االت کاشت داشت
برداشت :بذرکار-کودپاش-خاک ورز -گاواهن
و تانکر و منبع ذخیره روتیواتور،شخمزن
پشت تراکتوری-تریلر:تریلی پشت تیلر -تریلر
پشت تراکتوری -چاله کن یاگودکن :چاله کن
بنزینی دستی ( چاله کن موتوری) -چاله کن
پشت تراکتوری-علف چین-دروگر-مرزکش-
نهرکن-علفتراش یا علفزن-موتورپمپ یا پمپ
ابکشی -قیچی باغبانی یا قیچی هرس -چمن
زن -اره زنجیری و اره شاخه بر -شمشادزن -و ...
ازجمله محصوالتی می باشند که امروزه در
عصر نوین در خدمت کشاورزی قرار گرفته اند .
سال 13۷0بهعنوان دهه دوم موفقیت ترویج یاد
میکنند .چرا که در این دو دهه ترویج کشاورزی
توانست با تولیدات انبوهی که کشاورزان به
بازارهای مصرف عرضه داشتند ،اهمیت واقعی
بودن کارشناسان در کنار کشاورزان را نشان دهند.
در حال حاضر ترویج کشاورزی بهعنوان یک
معاونت در وزارت جهاد کشاورزی و در سطح
استانها ،شهرستانها و دهستانها با رویکردی
حمایتی مشغول خدمت به بخش کشاورزی
کشور میباشدایران اولین کشوری بود که اصل
چهار را امضاء کرد و نیز ایران قدیم محل ابداع
ترویج قدیمی(بدون سازمان و تشکیالت) بوده
است .که خواجه رشید الدین فضل اله همدانی،
وزیر غازان خان ،مروج کشاورزی بوده و است و
نیز کتابهای «اثار و احیاء» یا «اثار و اخبار» که
د ر سال ۷۹6هجری نوشته شده است درزمینه
کشاورزی وسایل مربوطه به ان است .و همچنین
کتاب«ارشادالزارعه»که توسط ابوالقاسم هروی
در سال ۹21هجری نوشته شده است و توسط
«محمد مشیری» پرداخته شده است بهعنوان
کتاب کشاورزی ایران قدیم شناخته شده است.
در ایران عبدالعلی صدیق السلطنه اولین وزیر
مختاری است که کار ترویجی انجام داده است
و به قانون «همکاری ترویجی» اشاره می کند .و
الزم به ذکر می باشد که اولین نمایشگاه کشاورزی
در ایران در سال 1305در تکیه دولت برپا شد.
تاریخچه اموزش کشاورزی
اموزش کشاورزی به دوره رنسانس بر می
گردد .اولین مدرسه ای که به امر کشاورزی توجه
کرد .مدرسه کشاورزی «فردینالد کتیدرمن»بود
که در ان موسیقی-کشاورزی و مذهب تدریس
می شد .کیندرمن را پدر اموزش کشاورزی می
دانند و اولین مدرسه کشاورزی در سال 1۷۹1در
بوهیما تاسیس شد که دروس ان صرفاً درزمینه-
کشاورزی بود .اکادمی جورجیکان در سال 1۷۹۷
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
در امریکا تاسیس شد که این اکادمی به مدت
50سال مدل دانشکده های کشاورزی در اروپا
بود .در ایران اموزش کشاورزی به دوره قاجاریه
برمیگردد ،یعنی زمانی که اداره کل فالحت در
وزارت فالحت ،تجارت و فواید عامه ایجاد شد.
اولین مدرسه کشاورزی در ایران در سال 12۷۹
خورشیدی به نام مدرسه فالحت مظفری در
قریه چهار دانگه تاسیس شد.
پس از ایجاد مدرسه فالحت مظفری در زمان
ناصر الدین شاه در کرج اموزش کشاورزی شکل
می گیرد .دبستان برزگران با مدیریت هانس
شریک المانی در کرج تاسیس شد .ولی به علت
انتقال دبستان برزگران از کرج به قریه چهار
دانگه باعث انحالل ان شد .در سال 1335در
اداره ترویج ان زمان ،اداره اموزش کشاورزی به
وجود امد.
کشاورزی مدرن در ایران :با توجه به گسترش
علم و پیشرفت روز افزون در تمام زمینه ازجمله
کشاورزی ،ایران هم اقداماتی در جهت پیشرفت
علم کشاورزی و طراحی و تولید ابزارها و ماشین
االت کشاورزی در جهت پیشبرد اهداف بلند
مدت این علم و همچنین داشتن محصوالت
باکیفیت و کمیت رو به باال ،از ابزار های امروزی
به شرح زیر بیشترین استفاده را داشته است .
لیست ادوات و ماشین االت کشاورزی و
باغبانی که در ایران بیشترین استفاده را داشته
اند به شرح زیر می باشند:
تراکتور :تراکتور ها بر دو نوع می باشند :تراکتور ۴سیلندر و 6سیلندر بزرگ -تراکتور
چرخ کوچک یا تراکتور باغی (کمرشکن باغی)
تیلر :تیلر ها بر سه نوع تیلرشالیزاری -تیلر باغی -تیلر کولتیواتور
کمباین:کمباینبرنج-کمباینگندم-کمباینذرتانواع سمپاش:سمپاش دستی ،سمپاششارژی -سمپاش پشتی موتوری-سمپاش
فرغونی-سمپاشزنبهای-سمپاشپشتتراکتوری
انواع موتورپمپ:موتورپمپ بنزینی،موتورپمپ نفت و بنزین ،موتورپمپ گازوئیلی
انواع ماشین االت کاشت داشت برداشت :بذرکار -کودپاش -خاک ورز -گاواهن و تانکر و
منبع ذخیره روتیواتور ،شخمزن پشت تراکتوری
تریلر:تریلی پشت تیلر -تریلرپشت تراکتوری چاله کن یا گودکن :چاله کن بنزینی دستی( چاله کن موتوری) -چاله کن پشت تراکتوری
چین-دروگر-مرزکش-نهرکن-
علفعلفتراش یا علفزن -موتورپمپ یا پمپ ابکشی
قیچی باغبانی یا قیچی هرس -چمن زن -ارهزنجیری و اره شاخه بر -شمشادزن -و ...
ازجمله محصوالتی می باشند که امروزه در
عصر نوین در خدمت کشاورزی قرار گرفته اند.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
7 صفحه 7
به حضور شاه برسند ،با چند تن از غالمان و
کنیزان خود که لباس فاخر بر تن میکنند،
هدیه نوروزی خود را به پیشگاه شاه میفرستند.
ایرانیان در این روز لباس نو میپوشند؛ زیرا
معتقدند کسی که سال نو را با لباس کهنه اغاز
کند ،از خوشیهای تازه سال جدید بیبهره
خواهد ماند .از دیگر مراسم عید نوروز ،یکی
هم اماده کردن انواع غذاهای لذیذ در خانهها
و پذیرایی گرم از دوستان و اشنایان است».
چهارشبنه سوری
فروپاشی جماهیر شوروی ،کشورهایی نظیر
قرقیزستان ،اذربایجان و سپس دیگر کشورها
نیز نوروز را جشن ملی خود اعالم کردند.
در دوران شوروی برگزاری این جشن ممنوع
اعالم شده بود و برای همین اقوام مختلف
مخفیانه این جشن را بر پا میکردند.
از طرفی ،مردم برخی از مناطق برای متقاعد کردن
مقامات محلی ،نامهایی دیگر برای نوروز انتخاب
میکردند .مث ً
ال در تاجیکستان سعی کردند
با انتخاب نام «جشن الله» یا جشن 8مارس
بدون مخالفت دولت مرکزی نوروز را پاس بدارند.
همچنین در دوران حکمرانی طالبان در
افغانستان به دلیل رسمیت داشتن تقویم
قمری ،کسی حق برگزاری نوروز را نداشت.
ترکیه هم تا قبل از سال 2000این جشن
را که برای کردها همچون نماد نیرومندی
از هویتشان بود ممنوع کرده بود.
در سالهای اخیر ،خوشبختانه نوروز جهانی
شده است .مجمع عمومی سازمان ملل در سال
2010با تصویب قطعنامهای 21 ،مارس برابر
1فروردین را روز جهانی نوروز نام گذاری کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل ،نوروز را که ریشه
ایرانی دارد در تقویم خود ثبت کرده است.
در تاریخ 8مهر ،1388سازمان علمی و
فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) ،نوروز
را به عنوان میراث جهانی به ثبت رساند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ
۴اسفند 1388برابر با 23فوریه ،2010روز
21ماه مارس را به عنوان «روز جهانی عید
نوروز» به رسمیت شناخت .در متن تصویب
شده توسط مجمع عمومی سازمان ملل ،نوروز
جشنی با ریشه ایرانی و قدمتی بیش از 3000
سال توصیف شده است که امروزه بیش از
300000000نفر ان را جشن میگیرند.
در تاریخ ۷فروردین 138۹نخستین دوره
جشن جهانی نوروز در تهران برگزار و این شهر
به عنوان «دبیرخانه نوروز» تعیین شد .پس از
ان در سال 13۹1برای نخستین بار نوروز را در
صحن عمومی سازمان ملل و یونسکو به میزبانی
ایران جشن گرفتند و بان کی مون ،دبیرکل
سازمان ملل ،به این مناسبت پیامی صادر کرد.
جشن نوروز در سفرنامههای مستشرقان
انگلبرت کمپفر در دوره شاه سلیمان صفوی
به ایران سفر کرده بود .وی در بخشی از
سفرنامه خود راجع به نوروز مینویسد:
«نوروز از اداب و رسوم ایرانیان قدیم به
جا مانده است و هنوز هم بزرگترین و
درخشـانترین جشن ایرانیان به شمار
میرود .همه در این روز لباس نو میپوشند.
دوستان و اشنایان به دیدن یکدیگر میروند،
مهمانیها برپا میشود و به تفریح میپردازند».
مادام کارال سرنا نیز در سفرنامه خود علت
برگزار نشدن مراسم سالم نوروزی در
یکی از سالهای زمان زمان ناصرالدین
شاه قاجار را چنین بیان میکند« :شاه
در این مورد نیز خواسته یا ناخواسته نظر
«منجم باشی» را خواسته بود و او به علت
نزدیکی ستارهها (قران کواکب) یا قمر در
عقرب بودن ،روز 2نوروز را برای برگزاری
مراسم سالم مناسب تشخیص داده بود».
جشن نوروز در ایران باستان
جملی کارری نیز که اتفاقاً پس از کمپفر به
ایران سفر کرده بود مینویسد« :در نوروز
بزرگان برای عرض تبریک به حضور شاه
میرسند و نسبت به وسع و امکان خود
سکههای زرین و هدایایی تقدیم میکنند.
خانهایی که به علت دوری راه نتوانند
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
مراسم نوروز از مجموعهای از جشنها و مناسبها
تشکیل شده است .جشن نوروز ابتدا با چهارشبنه
سوری شروع میشود .سپس نوبت به اخرین
پنجشنبه سال و رفتن به مزار درگذشتگان میرسد.
سومین برنامه که بیشتر در خراسان برگزار
میشود مراسم الفه است .این مراسم که در
ارامگاهها ،قبرستانها و مساجد بر پا میشود
برای تکریم و احترام به گذشتگان است .طی این
مراسم ،شیرینی و کیک محلی (نان شیری ،قطاب،
گمک) در کنار سبزه بر سر سفره گذارده میشود.
خانهتکانی
از دیگر اداب و رسوم عید نوروز در ایران میتوان
به خانهتکانی اشاره کرد .اقوام و مردمی که نوروز را
جشن میگیرند به این مناسبت نیز پایبند هستند.
طی این برنامه ،در استانه تحویل سال تمام خانه و
اسباب و اثاثیه گردگیری ،شستشو و تمیز میشود.
همچنین مردم کشورهایی مثل افغانستان
و تاجیکستان هم این کار را انجام میدهند.
افروختن اتش
از دورن کهن ،در برخی مناطق رسم اتش
افروختن نیز متداول بوده .این رسم در ایران،
اذربایجان و بخشهایی از افغانستان در قالب
روشن کردن اتش در اخرین چهارشنبه سال
(همان چهارشنبه سوری) مرسوم بوده است.
سفره عید نوروز ( ۷سین)
پهن کردن سفره عید نوروز نیز رسمی مشترک در
مراسم نوروز است .عناصر این سفره که در ایران
سفره ۷سین نام دارد به 2نوع تقسیم میشوند:
عناصری که جنبه نمادین دارند :مثل
سیر ،سکه ،سمنو ،سبزه ،قران و
عناصریکهجنبهخوراکیوپذیراییازمهمانرادارند:
مثل انواع و اقسام اجیل ،شیرینی سنتی یا امروزی
در قرنهای گذشته ،اکثر مردم فقط سالی یکبار
میتوانستند پلو بخوردند که ان هم شب نوروز بود.
در این شب ،همه یا اکثر مردم پلو میپختند و از
این پلوی نوروزی برای فقرا ،سلمانیها ،حمامیها،
کدخدا و روحانی محل پیشکشی میبردند.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
13 صفحه 13
یادداشت دکتر زهرا لطیفی
(عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری)
از خانواده کروناویروس بیشتر بدانیم...
خانواده کرونا یا کرونا ویریده )Coro-
،)naviridaeخانوادهای از ویروسهای
پوششدار ،در جهت مثبت ،تک رشتهای
RNAدار هستند که طول ژنوم ویروسی
انها 26تا 32کیلوباز است .این ذرات معموالً
با زائدههای گرزی یا گلبرگی شکل تا 20
نانومتر اراسته شدهاند (پپلومر یا خار) که
در نمای میکروگراف های الکترونی ،ذرات
صفحهای به شکل تاج خورشیدی یا تاج
سلطنتی را یاداور میشوند و بنابراین ،اعضای
این خانواده به نام کروناویروس (ویروسهای
تاجدار)شناخته میشوند .خانواده کرونا
ویروس شامل 2زیر خانواده 5 ،گروه23 ،
زیر گروه و ۴0گونه است .کروناویروسها در
سال 1۹65کشف شدند و مطالعه بر روی
انها بهطور مداوم تا اواسط دهه 1۹80
ادامه داشت .اگرچه کرونا ویروسها بیشتر در
حیوانات دیده میشوند ،با این حال تاکنون
هفت کروناویروس انسانی کشف شدهاست.
هفت نژاد کرونا ویروس انسانی که تا
کنون شناسایی شدهاند:
-1کرونا ویروس انسانی )(229E-HCoV
-2کرونا ویروس انسانی )(HCoV-OC43
-3کرونا ویروس سندروم تنفسی حاد 1
))1-SARS-CoV
-۴کرونا ویروس انسانی )،(HCoV-NL63
کشف شده در سال 200۴
-5کرونا ویروس انسانی )، (HCoV HKU1-
کشف شده در سال 2005
-6کرونا ویروس مربوط به سندروم تنفسی
خاورمیانه که در گذشته به نام کرونا ویروس
2012یا مِرس و یا HCoV-EMCشناخته
میشد .)(MERS-CoV
-۷سندروم حاد تنفسی (2-SARS-CoV) 2
که به ان کرونا ویروس -201۹( 201۹
(nCoVنیز می گویند.
ویروسهای شماره ۴ ،2 ،1و 5به صورت
مرتب در جمعیت انسانی ایجاد بیماری
میکند و عفونت سیستم تنفسی را در
کودکان و بزرگساالن باعث میشود.
منشاء کرونا ویروس ها و عال ئم ان
کرونا ویروس دسته بزرگی از پستانداران و
8
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
پرندگان را الوده میکند .کرونا ویروسها که
پس از راینوویروسها) )Rhinovirusبزرگترین
عامل ابتالء به سرماخوردگی هستند اکثریت
قریب به اتفاق انها بیماریزایی متوسطی دارند
و گاهی سبب بروز موقعیتهای شدیدتر در
انسان میشوند؛ بهطور مثال سندروم حاد
تنفسی یا سارس ) (SARSو سندروم تنفسی
خاورمیانه یا مِرس ) )MERSرا میتوان نام برد.
ویروس کرونا در ابتدا از تماس حیوان به انسان
منتقل شدهاست .ویروس مِرس از شتر به
انسان و ویروس سارس از نوعی گربه به انسان
انتقال یافته بودند .این ویروس ها همچنین
میتوانند عفونت های رودهای در نوزادان و در
موارد نادر سندرومهای سیستم عصبی را نیز
به وجود بیاورند .باور بر این است که ویروس
کرونا بیش از نیمی از سرماخوردگی را در
بالغین و کودکان سبب میشود .سرماخوردگی
ناشی از کروناویروس عالیم شاخصی مثل
تب ،گلو درد و تورم ادنوئید را در زمستان و
ابتدای بهار سبب میشود .کرونا ویروسها می
توانند سبب ذاتالریه (علت ابتدایی ذاتالریهی
ویروسی و یا علت ثانویهی ذاتالریهی
باکتریایی) و برونشیت (برونشیت مستقیم
ویروسی و یا برونشیت غیرمستقیم باکتریایی)
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
انسانی ویروس کرونا
شوند .گستردهترین ابتالء
ِ
در سال ( 2003کرونا ویروس سارس) بود که
سبب التهاب حاد سیستم تنفسی میشد.
کرونا ویروس از طریق اتصاالت بین خارهای
گلیکوپروتئنی ویروسی به گلیکوپروتئین
های سطح سلول میزبان میچسبد .برخی از
ویروسهایکرونابهسیالیکاسیدگلیکوپروتئین
هاوگلیکولیپیدهاازطریقخارویاگلیکوپروتئین
های هماگلوتنین استراز متصل میشوند.
تعامالت بین کرونا ویروس و گیرندههای
سلول میزبان میزان تخصص یافتگی ،کرایش
بافتی و بیماریزایی ویروس را تعیین میکند.
کرونا ویروس جدید 2019
از لحاظ ردهبندی ،کرونا ویروس 201۹
عضوی از زیر جنس ساربکو ویروس (دامنه B
از (Beta-CoVو از خانواده اورتو کرونا ویروس
است .ویروس کرونای جدید با نام های:
سارس-کووی( 2-بعلّت ارتباط نزدیک با
کروناویروس سارس) یا کووید-201۹(1۹
(nCoVیا بیماری تنفسی حاد ا ِنکاو-
nCoV acute respiratory disease)-201۹(201۹ صفحه 8
معرفی شده است که انسان را الوده میکند و
بیشترین مرگومیر را نسبت به سایر اعضای
این خانواده دارد .هنوز منشا احتمالی این
ویروس به صورت دقیق مشخص نیست.
بیماریزایی این ویروس دستگاه تنفس
را تحت تاثیر قرار میدهد و عالیمی مشابه
سرماخوردگی ساده را ایجاد میکند .در افرادی
با نقص دستگاه ایمنی ،افراد مسن و کودکان
این عالیم میتواند شدیدتر شده و ذاتالریه
و برونشیت را ایجاد کند .عالئم کرونا ویروس
جدید ،معموالً بین 2تا 1۴روز پس از الوده
شدن فرد به ویروس شروع میشود .البته
در بعضی افراد هم ممکن است عالئم کمی
دیرتر ظاهر شوند .براساس امارها و تحقیقات
انجام شده عالئم میتوانند شامل :تب (در
۴3/8درصد افراد هنگام پذیرش و 88/۷
درصد افراد هنگام بستری) ،سرفه خشک (در
6۷/8درصد موارد) ،اختالل تنفسی ،احساس
خستگی و درد عضالنی (در 11تا 1۴درصد
موارد) ،اسهال (در 3/8درصد موارد) باشند.
بهطور متوسط دوره نهفتگی عالئم ،چهار
روز بودهاست .کدورت )Ground-glass opac-
(ityدر سیتی اسکن قفسه سینه ،در 56/۴
درصد موارد دیده شدهاست ۹/1۷ .درصد از
بیماران با بیماری غیر شدید و 2/۹درصد از
بیماران با عالئم شدید ،هیچگونه مشکلی را در
رادیولوژی یا سیتی اسکن خود نشان ندادند.
لنفوپنی یا کاهش تعداد لنفوسیتهای در
گردش خون در 83/2درصد افراد در هنگام
پذیرش ،مشاهده می شود .برخی از افراد
هم هیچ عالمتی ندارند یا فقط عالئم خفیف
دارند .اما در افراد دیگر ،کووید 1۹-میتواند
منجر به مشکالت جدی مانند سینهپهلو ،عدم
دریافت اکسیژن کافی و حتی مرگ می شود.
ویروس کرونای جدید کمخطرتر از سارس می
باشد و در 15تا 20درصد موارد به صورت
شدید بروز یافتهاست .براوردهای نخستین
نشان میدهد که درصد مرگ و میر این
ویروس بین 2تا 3درصد مبتال شدگان است.
نحوه انتشار
کرونا ویروسها از راه مدفوعی-دهانی،
ترشحات تنفسی ،تماس مستقیم از طریق
لمس سطح الوده به ویروس و تماس با
چشم ،بینی و دهان قبل از شستن دست
ها منتقل میشود .انتقال انسان به انسان
معموالً زمانی اتفاق میافتد که شخصی با
مایعات ترشحی شخص الوده (مث ً
ال قطرات
سرفه) در تماس باشد .بسته به بیماریزایی
ویروس ،سرفه ،عطسه و دست دادن میتواند
سبب انتقال شود .تماس با لوازم و اشیایی
که شخص الوده لمس کردهاست نیز میتواند
باعث انتقال بیماری شود.
ویروس کرونا میتواند در محیط اطراف و
حتی بیمارستانها از طریق تماس با دستگیره
در ،تخت ،دکمهها ،میزها ،لبه تخت و دست
زدن به سطوح پالستیکی و فلزی دیگری
که در تماس مستقیم با فرد بیمار هستند با
توجه به اینکه اغلب از جنس فلز و پالستیک
هستند ،منتقل شود .همچنین یافتهها نشان
میدهد رطوبت باالی هوا طول عمر ویروس
کرونا را افزایش میدهد .این مطالعات بیان
میکنند که کروناویروسها میتوانند روی
سطح مختلف بهطور میانگین بین ۴تا 5روز
باقی بمانند .برخی از انها نیز میتوانند تا ۹
روز خارج از بدن و در دمای اتاق دوام بیاورند.
نحوه تشخیص مبتالیان
تشخیص قطعی ابتال به کروناویروس نیز
باید با کمک ازمایش پیسیار روی دو
نمونه انجام شود که یکی از مجاری تنفسی
فوقانی (نظیر حلق یا بینی) تهیه شده باشد
و دیگری از مجاری تنفسی تحتانی (نظیر
خلط یا نمونهگیری در حین شستوشوی
ریه) که این نتایج عموماً ظرف چند ساعت تا
دو روز قابل دسترسی است .ازمایش خون را
هم میتوان مورد استفاده قرار داد ولی برای
این کار دو نمونه خون که با فاصله دو هفته
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
از هم گرفته شده باشند مورد نیاز است.
روش های پیشگیری
در حال حاضر درمان مشخصی برای این
ویروس در دست نیست اما تحقیقات در این
مورد ادامه دارد .بهترین راه برای پیشگیری از
این بیماری ،عدم تماس با افراد و اشیاء الوده
است .عدم تماس دست به چشم ،دهان و بینی
و شستن دستها به صورت مداوم با صابون
حداقل به مدت 20ثانیه نیز در جلوگیری
از انتشار بیماری موثرند .ماسکهای یک بار
مصرف باید کام ً
ال روی دهان و بینی افراد را
جهت پیشگیری پوشانده و هر روز تعویض
شوند .استفاده از دستکش التکس در محیط
بیرون نیز مفید است .از افرادی که دچار سرفه
و عطسه و ابریزش بینی هستند سه متر باید
فاصله داشت .کلیدها و گوشی موبایل و
دستگیرههای در و ماشین را مرتب با پد الکلی
یا محلول ضد عفونی باید مرتب ضد عفونی
کرد .تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف
مرکبات ،خواب کافی و ورزش ،موثر است.
ادعاهای درمان
طی بررسیهای علمی و پزشکی،
دانشمندان و محققان به این نتیجه رسیدند
که داروهای مقابله با ویروس ایدز نظیر
لوپیناویر/ریتوناویر برای درمان و جلوگیری
از پیشروی کروناویروس و حتی درمان این
بیماری در برخی بیماران توانسته مفید باشد
و در مجموع شواهد نشان داده که داروهای
ضد عفونت ویروسی توانسته جان بسیاری
از مبتالیان به کروناویروس را نجات بخشد.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
9 صفحه 9
گزارش تصویری
گزارش تصویری از مدافعان سالمت در خط مقدم مبارزه با کرونا
14
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 14
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس مطرح کرد:
نقش مهم نظام صنفی در رشد و توسعه کشاورزی
دکتر قاسمی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در مورد
نقش و جایگاه نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در رشد و
توسعه هر چه بیشتر بخش کشاورزی اظهار داشت .دولت بهعنوان
هدایت وحمایت کننده واز طرفی نظارت کننده بر فعالیتهای حوزه
کشاورزی همواره تالش نموده در برنامه ریزی های خود از نقطه
نظرات تخصصی و تجربی تشکلهای فعال بهره مند شود و در حوزه
های تخصصی و تصمیمات کالن کشاورزی توانسته ایم نتایج مثبتی
نیز به دست اوریم نظام صنفی کشاورزی هرچند دیر در بخش
کشاورزی عملیاتی گردید ولی به همت کشاورزان زحمتکش و
بنابر ضرورتی که وجود داشت این تشکل توانست جایگاه مناسبی
را در بخش کشاورزی تبیین نموده و درحال توسعه نیز می باشد و
قطعا با سیاستهای بوجود اورده و برنامه ریزیهایی که تدوین میشود
میتوانیم در پیشبرد ظرفیتها و جاری سازی استراتژیهای مدنظر حوزه
کشاورزی از نظام صنفی و دیگر تشکلها بهره گیری نموده و تعامالت
دو سویه ای را ایجاد نماییم تا در بخش کشاورزی ،کشاورزان بهعنوان
ذینفعان ما و جامعه بهعنوان مصرف کننده محصوالت کشاورزی از
این تعامل دوسویه بهره کافی را ببرد .
بنابراین نظام صنفی بهعنوان یکی از تشکلهای مهم زیر بخش
کشاورزی در تمامی جلسات تصمیم گیری وتدوین استراتژی و
عملیاتی کردن ان در همه پروژه هایی که داریم بهره مند میشویم و
اگر توفیقی هم به دست امده به دلیل حضور مستمر ومنسجمی است
که بین دولت بهعنوان تدوین کننده و هدایت کننده و تشکلها در این
تعامل دوسویه بوجود امده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در مورد نقش نخبگان
ونمونه ها در رشد وتوسعه کشاورزی تصریح کرد .نخبگان با به کار
10
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
بستن تمام دستاوردهای علمی وتجربی در جهت بهبود عملکرد تولید
ازنظر کمی وکیفی نقش مهمی دارند لذا کسانی که بهعنوان نخبه
معرفی میشوند الگو گیری و تکثیر و عمومیت بخشی تخصصهای
انان یکی از مهمترین اقداماتی است که باید موردتوجه قرار گیرد
از اینرو ما در استان فارس در تمامی زیر بخشهای کشاورزی مزارع
الگویی را بر اساس توانمندی نخبگان شناسایی کرده و از ظرفیتهای
نخبگان استفاده کردیم تا سایر کشاورزان نیز از این مزارع الگویی
بهره مند شوند و روش تولید انها به دیگر کشاورزان تسری یابد به
همین سبب ما علیرغم کمبود اعتبارات دولتی با اتکا به کشاورزان
پیشرو توانستیم بیش از ۴۴0مزرعه الگویی در زیر بخشهای مختلف
کشاورزی در استان فارس تشکیل و باتوجه به تنوع محصوالت در
تمام گستره استان از این ظرفیت استفاده و به سایر کشاورزان انتقال
دهیم و امیدواریم در اینده ای نزدیک بتوانیم از تمام ظرفیتهای این
نخبگان و کشاورزان پیشرو در جهت انتقال به تمام کشاورزان بهره
برده و تحولی شگرف در پیشبرد کشاورزی تخصصی ایجاد نماییم .
در پایان باید اشاره نمایم که ما همواره از نقطه نظرات تشکلها
بخصوص نظام صنفی در تمامی جلسات تصمیم گیری و سیاست
گزاری استفاده مینماییم و این الزام را برای تمام معاونتها و
مدیریتها به وجود اوردیم که این عزیزان را به جلسات دعوت نمایند
و از نقطه نظرات این عزیزان بهرهمند شوند زیرا اعتقاد ما این است
که با استفاده از این نقطه نظرات در جهت بهبود عملیاتی شدن
تصمیمات کالن و همچنین پرهیز از فرایند ازمون و خطا بتوانیم
نهایت بهرهمندی را داشته باشیم و نظام صنفی کشاورزی بهعنوان
رابط بین کشاورزان و دولت نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند که
امیدواریم این همکاری در اینده پر رنگتر شود. صفحه 10
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
15 صفحه 15
امروزه به دلیل تغییر سبک زندگ فریلنسر ها ،بازیگران اصلی اقتصاد مدرن
بسیاری از مردم بر این باورند که اقتصاد وسیله ای است که صرفاً
دولت ها در جهت پایدار نمودن و پیشرفت وضعیت اقتصادی از ان
استفاده میکنند .اما حقیقت این است که اقتصاد وسیله ای برای تمام
کسبوکار ها و حتی زندگی های شخصی به حساب میاید .رونالد
کواز ) )Ronald Coaseبرنده ی نوبل اقتصاد اعتقاد دارد« :میزان جدایی
اقتصاد از کسبوکار ها و زندگی اشخاص بسیار شدید و تاسف بار است».
اما اولین گام برای استفاده از اقتصاد در تمام ابعاد کسبوکار این
است که اقتصاد را به خوبی بشناسیم و از انواع ان اگاهی داشته
باشیم .در ادامه ،معرفی کوتاهی از اقتصاد خواهیم داشت و پس
از ان به نقش فریلنسینگ در اقتصاد مدرن خواهیم پرداخت.
* تحلیل اقتصادی
برای تحلیل این علم ابتدا باید به این موضوع پرداخت که اقتصاد به
چه معناست؟ ادام اسمیت ،پدر علم اقتصاد ،در کتابی با نام «تحقیقی
بر علت ثروتمندی ملت ها» ،اقتصاد را علم بدست اوردن ثروت معرفی
میکند و بیان می دارد تمام انسان ها تمایل سیری ناپذیری به ثروت
اندوزی دارند .در مقابل ،الفرد مارشال اقتصاد را وسیله ای برای افزایش
رفاه بشر معرفی میکند .اما پس از ان ،رابینز تعریف بسیار جامعی
را از اقتصاد ،بر مبنای رفتار های فردی بیان می نماید« :اقتصاد علم
شناخت رفتار افراد ،به جهت یافتن ارتباط بین کمبود ها و اهداف ان
ها است ».با توجه به این تعریف ،اقتصاد بر رفتار هر فرد تاکید می
نماید و محدودیتی برای استفاده ی ان فقط برای دولت ها وجود ندارد.
تحلیل های اقتصادی با دو فرض قابل انجام است .اقتصاد
ایستا و پویا.
اگر در تحلیل وضعیت اقتصادی ،فرض ایستایی را در نظر بگیریم،
بدین معنا است که شرایط مستقل از زمان هستند .با این فرض تمامی
فاکتور ها را ثابت در نظر گرفته و بنا را بر توازن می گذاریم .در واقع ،در
یک لحظه از زمان عکس می گیریم و به صرفاً به تحلیل ان لحظه ی
مشخص می پردازیم .به همین دلیل هیچ توجهی به گذشته و اینده
ی ان لحظه نمیشود و هیچگونه عدم قطعیتی وجود نخواهد داشت.
اما اگر در تحلیل اقتصادی ،فرض بر پویایی باشد ،تمامی شرایط
برعکس فرض ایستایی در نظر گرفته میشود .در تحلیل خود فرض
میکنیم همهچیز در هر لحظه تغییر میکند و شرط توازن وجود
ندارد .به زبان ساده تر اقتصاد را مانند یک فیلم در نظر می گیریم و به
تحلیل ان می پردازیم .به همین علت تمامی احتماالت در نظر گرفته
میشوند و عدم قطعیت را در تمامی مراحل تحلیل در نظر می گیریم.
از ان جایی که در زمان های گذشته ،به دلیل زمان بر بودن ارتباطات،
و ناچیز بودن سرعت پیشرفت تکنولوژی و صنعت ،در تحلیل های
اقتصادی فرض را بر ایستایی شرایط می گذاشتند و در بررسی ها
فاکتور زمان و تغییرات را در نظر نمی گرفتند .اما با گذر زمان و
افزایش سرعت رشد تغییرات و تکنولوژی ،پس از گذشت مدت
کوتاهی ،تحلیل های ایستا عمال منقضی میشوند .از همین رو،
اقتصاد دان ها تحلیل های خود را به سمت پویایی سوق دادند.
* نتیجه پویایی اقتصاد
فارغ از انکه در تحلیل های پویای اقتصاد چه نتایجی به دست میایند،
شرایطی که بر یک اقتصاد پویا حاکم هستند ،از جذابیت بیشتری
برخوردارند .در این اقتصاد ،هیچ چیز از قطعیت برخوردار نیست و
ممکن است تمام مفروضات در یک لحظه تغییر کنند .همه ی ما نیز
این تغییرات ناگهانی را لمس نموده ایم؛ برای مثال با مصاحبه ی یک
شخص ،قیمت ارز چنان دچار نوسان میشود که تمام معادالت تغییر
میکنند .اما مناسب ترین استراتژی برای غلبه بر این شرایط چیست؟
اما ایا راهی وجود دارد که در این اقتصاد پویا و مایع صفت که
هر لحظه تغییر شکل میدهد ،بتوان با کمترین هزینه سوار
بر موج تغییرات شد و حتی از ان ها به نفع خود بهره برد؟
* راه حل مقابله با تغییرات در اقتصاد مدرن
پاسخ سوال اخیر را باید در نحوه کار کردن مدرن جست و جو
کنیم .همانطور که پیشرفت تکنولوژی باعث افزایش سرعت
تغییرات شده ،این پیشرفت توانسته است در ارائه ی راه حل برای
این مشکل نیز موثر باشد .صنعت فریلنسینگ و گیگ اکونومی ،با
بهره گیری از تکنولوژی های ارتباطاتی ،قابلیت دورکاری را فراهم
نموده است .نیروی کار اقتصاد مدرن ،بر انجام کارها و وظایف یه
صورت پروژه ای تاکید دارند .همین موضوع باعث میشود که این
دسته از افراد به انجام مجموعهای از کارهای روتین محدود نباشند
و ذهن خالق تری نسبت به کارمندان استخدامی و تمام وقت
داشته باشند .از همین رو ،انعطاف پذیری این دسته از افراد بسیار
باال و مناسب برای شرایطی است که لزوم تغییر لمس می گردد.
.
* کالم اخر
همه ما سرعت رشد و پیشرفت تکنولوژی را از نزدیک لمس نموده ایم.
تا ده سال پیش تصور داشتن تلفن همراه هوشمند با این مشخصات
در دستانمان بسیار بعید بود .حتی تا سی سال پیش هیچکس
در خانه ی خود کامپیوتر نداشت .افزایش سرعت تغییرات باعث
بوجود امدن وضعیتی به شدت ناپایدار شده است و تمام مدیران و
کسبوکارها می بایست برای بقا با این تغییرات همراه شوند و از تمام
امکانات موجود استفاده نمایند .فریلنسر ها و پلتفرم هایی مانند ویش
ورک این امکان را بوجود اوردهاند تا شرکت ها توانایی بهره گیری از
فریلنسرهایی که نواوری فراوان و تخصص باالیی دارند بهره ببرند.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
11 صفحه 11
گزارش
ویروس کرونا چقدر اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار میدهد؟
نویسنده :فاطمه ق ّوتی
سرانجام ویروس کرونا به ایران هم رسید و موج
گستردهای از نگرانی کشور را فراگرفت .نگرانی به
همینجا خالصه نمیشود؛ خسارتهای اقتصادی
فراگیر شدن بیشتر این ویروس ۹تنها برای چین،
بلکه برای کل اقتصاد جهانی بسیار حائز اهمیت
است؛ اگرچه در برخی از کشورها این خسارت
بیشتر و در بعضی دیگر کمتر است .برای اقتصاد
ایران که با تحریمها از 1سو و ورود به لیست
سیاه FATاز سوی دیگر دستوپنجه نرم میکند؛
چه بخواهیم چه ۹این تاثیر بیشتر خواهد بود.
از سوی دیگر چین بزرگترین شریک تجاری
ایران است ،عالوه بر این ،این پرسش مطرح
است که گسترش ویروس کرونا چه اثری روی
روند روابط اقتصادی و تجاری 2کشور دارد؟
ایران در لیست سیاه FATFقرار گرفت
تاکنون امار دقیق و رسمی درباره خسارت
کنونی ظهور ویروس کرونا منتشر نشده است ،اما
رییس صندوق بینالمللی پول گفته اقتصاد چین
در اثر گسترش ویروس کرونا در فصل 1سال جاری
میالدی ضربه خواهد خورد و از سیاستگذاران
کشورهای مختلف خواست اقداماتی سریع برای
مقابله با این بحران را سرلوحه کار خود قرار
دهند .کریستالینا جورجیوا ،رییس صندوق
بینالمللی پول بعد از نشست 2روزه نشست
گروه 20گفت« :رشد جهانی بعد از بازگشت
متوسط در سال جاری به 3.3درصد رسید که
این رقم در سال گذشته 2.۹درصد بوده است».
او با اشاره به روند اهسته بازگشت رشد
اقتصادی به وضعیت عادی گفت« :روند
بازگشت بسیار شکننده است .ویروس کرونا
فعالیت اقتصادی چین را مختل کرده و
میتواند روند بهبود رشد جهانی را نیز در
معرض خطر قرار دهد .شیوع ویروس کرونا
میتواند رشد اقتصادی چین را به 5.6درصد
برساند که این میزان 0٫۴درصد پایینتر از
چشمانداز رشد اقتصادی چین در ژانویه است».
همچنین روز دوشنبه ،نخستوزیر نیوزلند،
جاکیندا اردن ،اعالم کرد پیشبینی میشود به
علت تاثیرات منفی اقتصادی ناشی از ویروس
کرونا ،در سال 2020رشد اقتصادی این کشور
کند شده و تنها 2تا 2.5درصد خواهد شد.
بانک مرکزی تایلند هم که به دنبال
محافظت از دومین اقتصاد بزرگ جنوب شرقی
اسیا در برابر تاثیرات اقتصادی منفی شیوع
ویروس کرونا است ،حاال با اعالم میزان رشد
اقتصادی این کشور در سال گذشته ،تحت
فشار بیشتری قرار گرفته است .اقتصاد تایلند
در سال 201۹پایینترین رشد اقتصادی در
5سال گذشته را ثبت کرد و تنها 2.۴درصد
رشد کرد .این در حالی است که اقتصاد این
کشور در سال گذشته ۴.2درصد رشد کرده بود.
همچنین در ماه ژانویه کسری تجاری
اندونزی ،بزرگترین اقتصاد اسیای جنوب
شرقی ،هم به شدت افزایش پیدا کرد .در
ماه ژانویه 2020کسری تجاری اندونزی
به 8۷0000000دالر رسید ،در حالی که
اقتصاددانان پیشبینی میکردند این کسری تنها
2۷0000000دالر شود .کسری تجاری اندونزی
در ماه دسامبر 1000000 61.۷0دالر بود.
روابط تجاری ایران و چین در سایه کرونا
مجیدرضا حریری ،رییس اتاق بازرگانی ایران
و چین درباره تاثیر این ویروس بر اقتصاد چین
میگوید« :کرونا 1سری تاثیرات کوتاهمدت
ملموس و غیرقابل جبران دارد .برای مثال ،در
بازار داخلی چین بیش از 2000000000سفر
متوقف شده است .این یعنی 2000000000
بلیت اتوبوس ،قطار ،هواپیما ،هنل ،تاکسی،
رستوران و… .برای مثال ،در حدود ،200
300000000000دالر هزینه بیمارستان،
پیشگیری ،پزشکی و… است .از سوی دیگر،
بیمارستان ساختند .به طور حتم از نظر درمانی
و پزشکی 1سری هزینههایی در پی دارد .از
سوی دیگر ،توریسم داخلی و خردهفروشی
با زیان روبهرو شد .بههرحال دم عید بوده
و قرار بوده مردم خرید کنند .همه اینها
ضربه کوتاهمدت به اقتصاد چین بوده است».
کرونا چقدر به اقتصاد چینیها اسیب
زده است؟
او همچنین به برگزاری نمایشگاههایی اشاره
میکند که تا اردیبهشت ماه در چین لغو شده
و اینکه خیلی از کارخانهها دیگر کار نمیکنند.
به تبع وقتی کارخانهها کار نمیکنند ،مواد
اولیه نمیخواهند .اینجا روی اقتصاد دنیا اثر
میگذارد .چین ،نفت ،سنگاهن ،فوالد ،مس و
خریداری میکرده ،قیمتهایشان امروز در دنیا
ریزش کرده ،به طوری که از 10درصد تا بیشتر
در این بازه کمتر از 1ماهه قیمتها کاهشی
بوده است .البته 1بخشی از این کاهش قیمت
هر سال به دلیل عید چینیها اتفاق میافتاده،
چون مصرف کارخانهها کاهش مییافته است».
به گفته حریری در عین حال ،توریسم
بینالملل نیز ضربه دیده است .همانطور که
میدانید ،چین بیشترین توریسم را به دنیا
میفرستد ،اما در تعطیالت 2هفتهای سال نو
که همه میتوانستند به مسافرت بروند ،سفرهای
خارجی متوقف شده است .همه ایناثرات
اقتصادی غیرقابل جبران است .سال 2003
1چنین شرایطی را در چین با ویروسی به نام
سارس داشتیم که 1درصد روی رشد اقتصادی
چین اثرگذار بود ،اما نکته اینجاست که ان
16
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 16
گزارش
این روز در ایران و افغانستان نویددهنده سال
جدید است .نوروز در کشورهایی مثل تاجیکستان،
روسیه ،ترکمنستان ،هند ،پاکستان ،قرقیزستان،
سوریه ،عراق ،گرجستان ،جمهوری اذربایجان،
البانی ،چین و ازبکستان تعطیل رسمی
است و مردم به جشن و پایکوبی میپردازند.
ما این جشن باستانی و کهن را از اقوام مختلفی
در منطقه به ارث بردهایم .جشنی که با رنگ
و بویی ویژه ،هویتی ایرانی گرفته و نماد پیوند
اقوام و مردمان ایران است .نوروز را شروع
رستاخیر طبیعت ،موعد رویش و تولد نباتات
میدانیم و باورمان بر این است که همگام
با طبیعت ،ما نیز باید روزگار نو و تازهای را با
روح و روان تازه و پوشیدن لباس نو اغاز کنیم.
شروع جشن نوروز با اعتدال بهاری همزمان است.
موعدی که خورشید در حرکت ظاهریاش در
ابتدای برج حمل ،استوای زمین را قطع میکند
و ساعات روز و شب با هم برابر میشود .در تقویم
خورشیدی ،لحظه تحویل سال ،اولین روز (هرمز
روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین شمرده میشود.
اگر زمان شروع سال قبل از ظهر ،یعنی نیمه1
شبانهروز باشد ،همان روز نوروز است و اگر
بعد از ظهر باشد ،فردای ان روز نوروز شمرده
میشود .در گاهشمار میالدی ،نوروز بیشتر در
21یا 20و بهندرت در 22مارس اتفاق میافتد.
چون در ایران و افغانستان تقویم هجری خورشیدی
استفاده میشود ،نوروز سراغاز سال نو است .ولی
در کشورهای اسیای میانه و قفقاز ،به خاطر
12
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
عید نوروز چیست؟
استفاده از تقویم میالدی ،نوروز بهعنوان اغاز بهار
جشن گرفته میشود و سال نو تلقی نمیشود.
ریشهیابی واژه نوروز
واژه نوروز از زبان فارسی میانه ) (nōgrōzگرفته شده
که ریشه در زبان اوستایی دارد .مورخان ،معادل
اوستایی ان را navaka raocahحدس زدهاند.
امروزه در فارسی این واژه برای 2معنی استفاده میشود:
نوروز عام :روز اغاز اعتدال بهاری (برابری شب
و روز) و اغاز سال نو
نوروز خاص :روز 6فروردین با نام «روز خرداد»
ایرانیان باستان از نوروز به عنوان «ناوا س ِردا» یعنی
سال نو یاد میکردند .مردمان ایرانی اسیای میانه
در دورههای سغدیان و خوارزمشاهیان ،نوروز را
نوسارد و نوسارجی ،به معنای سال نو میخواندند.
به عقیده احسان یارشاطر ،بنیانگذار دانشنامه
ایرانیکا ،با توجه به قواعد اواشناسی ،نگارش این
واژه در الفبای التین به صورت Nowruzتوصیه
میشود (وی در این رابطه تلفظ فارسی را مبنا قرار
داده است) .امروزه در نوشتههای یونسکو و بسیاری
از متون سیاسی این شکل از امال استفاده میشود.
جشن نوروز در ایران باستان
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
منشا و خاستگاه نوروز به درستی معلوم نیست.
در برخی از منابع ان را به بابلیان نسبت دادهاند.
بر این اساس ،شروع برپایی جشن نوروز در
ایران به سال 538قبل از میالد ،یعنی زمانی که
کوروش بزرگ به بابل حمله کرد برمیگردد .در
برخی منابع نیز زرتشت بانی این رسم معرفی
شده است.
جشن نوروز در ایران باستان
نوروز در دوره اشکانیان و ساسانیان هم گرامی
بود .در دوره ساسانیان ،نوروز دستکم 6روز طول
میکشید و به 2دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ
بخشبندی شده بود .اسم دیگر نوروز کوچک،
نوروز عامه بود و برای 5روز ،از 1تا 5فروردین
طول میکشید .روز 6که به خردادروز مشهور
بود ،نوروز بزرگ یا نوروز خاصه نامیده میشد.
هر روزی که فرا میرسید ،دستهای از
طبقات مردم به درگاه شاه میرفتند و شاه به
حرفهایشان گوش میداد و برای حل و فصل
مشکالتشات دستوراتی صادر میکرد .در
روز 6نیز فقط نزدیکان شاه بار داده میشدند.
مراسم عید نوروز در دوران معاصر
نوروز تنها در ایران و افغانستان ،ولی به
شکل متناوب ،جشن گرفته میشد .پس از صفحه 12
زمان اقتصاد چین خیلی کوچکتر از االن بود».
نیز موظف به ارائه خدمات به بیماران هستند؛
در چنین شرایطی موضوعاتی چون درامدزایی
نهادهای درمانی به حاشیه رانده میشود».
پس از اعالم شیوع ویروس کرونا در ایران ،از
۷همسایهای که با ایران مرز مشترک زمینی
دارند 5 ،همسایه یعنی عراق ،ترکیه ،ترکمنستان،
افغانستان و پاکستان تدابیری را برای محدودیت
رفتوامد با ایران به اجرا گذاشتند که از بسته
شدن مرزهای زمینی و هوایی تا توقف پروازها
به مبدا و مقصد ایران در نوسان بوده است .از
انجاکه تجارت زمینی ایران با عراق بعد از
تحریم اهمیت بیشتری پیدا کرده است ،بستن
مرزها یعنی کند شدن تجارت با این کشور و
تاثیر ان بر اقتصاد کشور .درحقیقت بسته شدن
مرز این کشورها ،جریان ورود ارز به کشور را با
چالش روبهرو میکند و از سرعت ان میکاهد.
او با اشاره به اینکه تنها حوزهای که با افزایش
تقاضا مواجه شده را باید تجهیزات قرنطینه و
بهداشتی دانست و گفت« :از انجا که تولید این
محصوالت نیز نیازمند واردات مواد اولیه است،
امکان افزایش تولید این محصوالت با سرعت
وجود ندارد .درنتیجه تنها تاثیر قابل توجهی
بر درامد و فروش این دست تولیدکنندگان
بهصورت 1باره و در کوتاهمدت پدید خواهد
امد .از انجا که این ویروس در استانه تعطیالت
نوروز ،همهگیر شده ،بدون شک از حجم
مسافرتهای داخلی و خارجی میکاهد و
فعالیت اژانسهای گردشگری و تمامی فعاالن
صنعت توریسم را تحت تاثیر قرار میدهد».
پدرام سلطانی ،نایب رئیس سابق اتاق
ایران معتقد است این ویروس ،فعالیتهای
اقتصادی را در بخشهای مختلفی که با
مردم در ارتباط است ،بیشتر تحت تاثیر قرار
میدهد و به فعالیتهایی نظیر «گردشگری،
رستورانداری ،ورزشگاه ،سینما ،مراکز
خرید ،برگزاری همایشها ،سالنهای زیبایی،
هتلداری ،حملونقل در حوزههای مختلف
زمینی ،ریلی ،هوایی» و سایر مورادی که در انها
اجتماعاتی شکل میگیرد ،بیشتر لطمه میزند.
سلطانی درباره تبادالت اقتصادی ایران و چین و
تاثیر ان بر اقتصاد کشور گفت« :بررسیهای اماری
نشان از این دارد که طی یکماه اخیر ،قیمت نفت،
فراوردههای نفتی ،مواد پتروشیمی ،مواد معدنی،
مواد خام و سایر کاالهای صادراتی ایران به چین،
افت 10تا 20درصدی را تجربه کرده است .حال
اگر در مقایسه یاد شده حجم کل صادرات ایران
به چین لحاظ شود ،ضربهای که در اثر شیوع
این بیماری بر پیکره اقتصاد کشور وارد شده،
بیش از پیش اشکار خواهد شد .از سوی دیگر،
توجه به این نکته نیز ضروری بهنظر میرسد که
مجموع صادرات نفتی و غیرنفتی کشور به چین
بالغ بر 1.5تا 2000000000دالر در ماه براورد
میشود .افت یاد شده به این معناست که کاهش
صادرات به چین ،حدود 250تا 500000000
دالری در ماه از درامد ارزی کشور میکاهد».
تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران
او میگوید« :شاید در نگاه نخست اینطور بهنظر
برسد که شیوع چنین بیماری ،اقتصاد سالمت را
در کشور رونق میبخشد؛ اما در واقعیت ان دسته
از فعالیتهای پزشکی که جنبه اورژانسی ندارند
(همچون جراحیهای زیبایی ،قلب ،مغز و اعصاب
و…) که اغلب نقش اساسی در تامین هزینههای
بیمارستان و پزشکان دارند ،بهشدت کاهش
خواهند یافت .در چنین شرایطی تختهای
بیمارستانی به بیماران عفونی اختصاص مییابد.
درمان این دسته از بیماران ،نیازمند تجهیزات
خاص و مواد 1بار مصرف است .بیمارستانها
این تحوالت ،کسبوکارهای انالین را نیز
با چالشهای جدی مواجه کرده است .مهراد
عبدالرزاق ،رئیس هیات مدیره اسنپفود در
گفتوگو با پیوست اعالم میکند که در چند روز
گذشته این سرویس کمترین میزان ثبت سفارش
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
غذا را تجربه کرده است .او در این مورد توضیح
میدهد« :به خاطر نگرانیهای موجود در مورد
ویروس کرونا و همچنین تاکید برخی بر این نکته
که مردم نباید غذاهای فستفودی تهیه کنند
امار ثبت سفارش در اسنپفود کاهش داشته
است .اگر در زمان قطعی اینترنت سراسری ما
میزان کاهش سفارشمان تنها به 2روز ختم
شد و بعد توانستیم به حالت عادی فروش
بازگردیم؛ اما حاال با توجه به مشخص نبودن
این موضوع که شیوع کرونا چه زمانی متوقف
میشود هر روز با کاهش فروش مواجه هستیم».
از سوی دیگر از انجا که حضور در
مکانهای عمومی ،احتمال ابتال به این
ویروس را تشدید میکند ،سامانههای فروش
انالین بلیط نیز تحت تاثیر قرار گرفتهاند.
مدیر ،Tik8سامانه فروش انالین بلیط
سینما ،تئاتر و کنسرت از قطع شدن
فروش انالین بلیط از طریق این سامانه
به دلیل شیوع ویروس کرونا و خسارت
صددرصدی بر کسبوکارش خبر داده است.
صفحه رسمی علیبابا در توییتر ،یکشنبه ۴
اسفندماه در توئیتی اعالم کرد« :با توجه به حجم
زیاد استردادهای ناشی از کنسلی پروازها ،بازگشت
وجه به حساب شما کمی بیشتر از حالت عادی
به زمان نیاز دارد .از صبوری شما سپاسگزاریم.
کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت».
مسعود طباطبایی ،مدیرعامل علی بابا در
گفتوگو با پیوست از تاثیر جدی شیوع ویروس
کرونا در ثبت سفارش بلیط از طریق این پلتفرم
خبر میدهد .او در این مورد میگوید« :براساس
پیشبینی چون در فصلی هستیمکهسفرهاافزایش
پیدا میکند پس طبیعتاً باید میزان فروش ما نیز
افزایش پیدا میکرد؛ اما به دلیل شیوع ویروس
کرونا بسیاری از سفرها هم از سمت سیستم
هوایی کشور لغو شده و هم از سمت خود مسافران
با کاهش ثبت سفارش مواجه بودهایم .طبیعتاً این
شرایط ما را با کاهش فروش مواجه کرده است».
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
17 صفحه 17
به حضور شاه برسند ،با چند تن از غالمان و
کنیزان خود که لباس فاخر بر تن میکنند،
هدیه نوروزی خود را به پیشگاه شاه میفرستند.
ایرانیان در این روز لباس نو میپوشند؛ زیرا
معتقدند کسی که سال نو را با لباس کهنه اغاز
کند ،از خوشیهای تازه سال جدید بیبهره
خواهد ماند .از دیگر مراسم عید نوروز ،یکی
هم اماده کردن انواع غذاهای لذیذ در خانهها
و پذیرایی گرم از دوستان و اشنایان است».
چهارشبنه سوری
فروپاشی جماهیر شوروی ،کشورهایی نظیر
قرقیزستان ،اذربایجان و سپس دیگر کشورها
نیز نوروز را جشن ملی خود اعالم کردند.
در دوران شوروی برگزاری این جشن ممنوع
اعالم شده بود و برای همین اقوام مختلف
مخفیانه این جشن را بر پا میکردند.
از طرفی ،مردم برخی از مناطق برای متقاعد کردن
مقامات محلی ،نامهایی دیگر برای نوروز انتخاب
میکردند .مث ً
ال در تاجیکستان سعی کردند
با انتخاب نام «جشن الله» یا جشن 8مارس
بدون مخالفت دولت مرکزی نوروز را پاس بدارند.
همچنین در دوران حکمرانی طالبان در
افغانستان به دلیل رسمیت داشتن تقویم
قمری ،کسی حق برگزاری نوروز را نداشت.
ترکیه هم تا قبل از سال 2000این جشن
را که برای کردها همچون نماد نیرومندی
از هویتشان بود ممنوع کرده بود.
در سالهای اخیر ،خوشبختانه نوروز جهانی
شده است .مجمع عمومی سازمان ملل در سال
2010با تصویب قطعنامهای 21 ،مارس برابر
1فروردین را روز جهانی نوروز نام گذاری کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل ،نوروز را که ریشه
ایرانی دارد در تقویم خود ثبت کرده است.
در تاریخ 8مهر ،1388سازمان علمی و
فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) ،نوروز
را به عنوان میراث جهانی به ثبت رساند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ
۴اسفند 1388برابر با 23فوریه ،2010روز
21ماه مارس را به عنوان «روز جهانی عید
نوروز» به رسمیت شناخت .در متن تصویب
شده توسط مجمع عمومی سازمان ملل ،نوروز
جشنی با ریشه ایرانی و قدمتی بیش از 3000
سال توصیف شده است که امروزه بیش از
300000000نفر ان را جشن میگیرند.
در تاریخ ۷فروردین 138۹نخستین دوره
جشن جهانی نوروز در تهران برگزار و این شهر
به عنوان «دبیرخانه نوروز» تعیین شد .پس از
ان در سال 13۹1برای نخستین بار نوروز را در
صحن عمومی سازمان ملل و یونسکو به میزبانی
ایران جشن گرفتند و بان کی مون ،دبیرکل
سازمان ملل ،به این مناسبت پیامی صادر کرد.
جشن نوروز در سفرنامههای مستشرقان
انگلبرت کمپفر در دوره شاه سلیمان صفوی
به ایران سفر کرده بود .وی در بخشی از
سفرنامه خود راجع به نوروز مینویسد:
«نوروز از اداب و رسوم ایرانیان قدیم به
جا مانده است و هنوز هم بزرگترین و
درخشـانترین جشن ایرانیان به شمار
میرود .همه در این روز لباس نو میپوشند.
دوستان و اشنایان به دیدن یکدیگر میروند،
مهمانیها برپا میشود و به تفریح میپردازند».
مادام کارال سرنا نیز در سفرنامه خود علت
برگزار نشدن مراسم سالم نوروزی در
یکی از سالهای زمان زمان ناصرالدین
شاه قاجار را چنین بیان میکند« :شاه
در این مورد نیز خواسته یا ناخواسته نظر
«منجم باشی» را خواسته بود و او به علت
نزدیکی ستارهها (قران کواکب) یا قمر در
عقرب بودن ،روز 2نوروز را برای برگزاری
مراسم سالم مناسب تشخیص داده بود».
جشن نوروز در ایران باستان
جملی کارری نیز که اتفاقاً پس از کمپفر به
ایران سفر کرده بود مینویسد« :در نوروز
بزرگان برای عرض تبریک به حضور شاه
میرسند و نسبت به وسع و امکان خود
سکههای زرین و هدایایی تقدیم میکنند.
خانهایی که به علت دوری راه نتوانند
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
مراسم نوروز از مجموعهای از جشنها و مناسبها
تشکیل شده است .جشن نوروز ابتدا با چهارشبنه
سوری شروع میشود .سپس نوبت به اخرین
پنجشنبه سال و رفتن به مزار درگذشتگان میرسد.
سومین برنامه که بیشتر در خراسان برگزار
میشود مراسم الفه است .این مراسم که در
ارامگاهها ،قبرستانها و مساجد بر پا میشود
برای تکریم و احترام به گذشتگان است .طی این
مراسم ،شیرینی و کیک محلی (نان شیری ،قطاب،
گمک) در کنار سبزه بر سر سفره گذارده میشود.
خانهتکانی
از دیگر اداب و رسوم عید نوروز در ایران میتوان
به خانهتکانی اشاره کرد .اقوام و مردمی که نوروز را
جشن میگیرند به این مناسبت نیز پایبند هستند.
طی این برنامه ،در استانه تحویل سال تمام خانه و
اسباب و اثاثیه گردگیری ،شستشو و تمیز میشود.
همچنین مردم کشورهایی مثل افغانستان
و تاجیکستان هم این کار را انجام میدهند.
افروختن اتش
از دورن کهن ،در برخی مناطق رسم اتش
افروختن نیز متداول بوده .این رسم در ایران،
اذربایجان و بخشهایی از افغانستان در قالب
روشن کردن اتش در اخرین چهارشنبه سال
(همان چهارشنبه سوری) مرسوم بوده است.
سفره عید نوروز ( ۷سین)
پهن کردن سفره عید نوروز نیز رسمی مشترک در
مراسم نوروز است .عناصر این سفره که در ایران
سفره ۷سین نام دارد به 2نوع تقسیم میشوند:
عناصری که جنبه نمادین دارند :مثل
سیر ،سکه ،سمنو ،سبزه ،قران و
عناصریکهجنبهخوراکیوپذیراییازمهمانرادارند:
مثل انواع و اقسام اجیل ،شیرینی سنتی یا امروزی
در قرنهای گذشته ،اکثر مردم فقط سالی یکبار
میتوانستند پلو بخوردند که ان هم شب نوروز بود.
در این شب ،همه یا اکثر مردم پلو میپختند و از
این پلوی نوروزی برای فقرا ،سلمانیها ،حمامیها،
کدخدا و روحانی محل پیشکشی میبردند.
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
13 صفحه 13
گزارش
مهندس کشاورزی:
وقتی علم عامل ثروت میشود
عباس ساالری متولد ،68بهعنوان دانشاموخته دانشگاه
ازاد اسالمی رشته مهندسی کشاورزی موفق شد
در بخش جغین هرمزگان ،گلخانه فلفل
دلمه رنگی خودش را راهاندازی کند.
بازار محصوالت کشاورزی
همواره رونق داشته و رشد
جمعیت به همراه اقبال
عمومی برای استفاده از
محصوالت کشاورزی
بر این رونق افزوده
است.
اما این روزها
بحران کمابی ،این
حرفه را با مخاطرات
جدی روبهرو ساخته،
تا جایی که کشاورزی از
یک شغل با درامد مطمئن
تبدیل به شغلی با خطر ریسک
باال تبدیل شده است .در این شرایط
تغییر رویکرد کشاورزی سنتی به کشت
گلخانهای میتواند از ریسک ان کم کند.
هرکدام از شما
سه برادر چه
نقشی در این کار بر
عهده گرفتید؟
عباس ساالری که متولد 1368است ،موفق شده بهعنوان یک تحصیلکرده
رشته مهندسی کشاورزی از دانشگاه ازاد اسالمی در بخش جغین از استان
هرمزگان ،گلخانه فلفل دلمه رنگی خود را راهاندازی کند .او که کار خود را
در زمین پدری و به کمک دو تن از برادرانش اغاز کرده است ،معتقد است با
خودباوری و تکیه به دانش اکادمیک میتوان مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی
را تسهیل کرد .انچه در پی میاید حاصل گفتگوی خبرگزاری انا با این
کارافرین موفق است.
ایده اصلی که موجب شروع فعالیت شما شده چه بود؟
ساالری :کمابی و مشکالت ناشی از ان مدتهاست گریبانگیر کشاورزان
کشور شده است و بر فعالیت کشاورزان استان خوزستان نیز سایه افکنده؛
تا جایی که امروز چهره سرسبز دشت رودان که زمانی قطب کشاورزی
خوزستان بوده را تغییر داده و از انجا که مهارت کشاورزان محلی نیز به
اندازهای نیست که قادر به مدیریت شرایط سخت موجود باشند ،ایده اولیه
این طرح برای مقابله با مشکالت کشاورزی در ذهنم بهوجود امد.
چه چیز موجب شد شجاعت الزم برای اجرای ایدهتان را پیدا
کنید؟
ساالری :من مهندس کشاورزی هستم و یکی از برادرانم به نام علی مدرک
18
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
کارشناسی مدیریت اجرایی دارد و برادر دیگرم حسن،
کارشناس ارشد حسابداری است ،برای همین
مولفههای تخصصی و دانش الزم برای
پیاده کردن این ایده در خانواده ما
وجود داشت و توانستیم در کنار
هم هسته اولیه برای شروع
کار را تشکیل دهیم و از
انجا که دست خدا با
جمع است ،شجاعت
اجرای ایده را پیدا
کردیم.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
ساالری :برادرم علی که
کارشناس مدیریت اجرایی
بود مسائل مربوط به براوردهای
اقتصادی و طرح کالن کار و براورد
ریسک ان را دنبال کرد و برادر دیگرم حسن که
سالها در عسلویه کار کرده بود بهعنوان سرمایهگذار اصلی
پروژه به مدیریت تامین سرمایه و پیادهسازی سامانههای مالی مورد نیاز این
طرح پرداخت و من هم بهعنوان مهندس کشاورزی مجری ان شدم.
ایا برای انجام کار از بانک تسهیالت دریافت کردید؟
ساالری :ما زمین پدری را از قدیماالیام با کاشت درخت و کشت روباز در
اختیار داشتیم و اب الزم نیز در دسترسمان بود و نیاز به تامین زمین و اب
نبود؛ لذا هزینه ان که حدود 650میلیون تومان شده است را بدون استفاده
از تسهیالتی بانکی ،خودمان به مرور تامین کردیم.
اکنون با تکمیل پرونده تسهیالتی در صندوق کارافرینی امید ریاست
جمهوری در صف انتظار هستیم تا به فعالیتمان توسعه بدهیم.
اینده کار را چگونه میبینید؟
ساالری :ما با علم به اینکه برای هر محصول جدید باید از دوره تولدش در
بازار تا رسیدن به بلوغش برنامهریزی کرد کار را شروع کردیم و از انجا که
میدانستیم این تجربه تازه برای بازار مصرف است به اینده ان امیدواریم،
مصرف فلفل دلمه رنگی در ابتدا زیاد نبود و بیشتر جنبه تفریحی و زینتی
سفره مردم داشت؛ ولی امروزه بازار 80میلیونی داخلی در انتظار ان است و صفحه 18
گزارش تصویری
گزارش تصویری از مدافعان سالمت در خط مقدم مبارزه با کرونا
14
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 14
ما به اینده ان خوشبین هستیم.
از اضافه شدن گلخانههای دیگر کنار گلخانه شما استقبال میکنید؟
ساالری :البته استقبال میکنیم زیرا درصورت اضافه شدن تولیدکنندگان
بیشتر ،امکان تشکیل خوشه تولیدی را به ما میدهد و این به خودی خود
باعث ورود صنایع وابسته مانند سورتینگ و بستهبندی به منطقه ما میشود
و صادرکنندگان نیز اینجا را بهعنوان قطب این محصول ،وارد لیست تجاری
خود خواهند کرد و همه اینها ارزش افزودهای را برای ما و سایر تولیدکنندگان
منطقه در پی خواهد داشت.
چرا نام "کا" را برای گلخانهتان انتخاب کردید؟
ساالری :تکا مخفف تحول کاران الگو است ،اعتقاد ما بر این است که
با توجه به کمبود اب ،بنبستی را در اینده خواهیم داشت که مانع از
رونق کشاورزی ایران خواهد شد و الگوی کاری ما میتواند دستکم
در تغییر رویه سنتی کشاورزان منطقه تاثیر داشته باشد .انها به مرور
متوجه خواهند شد ما با یک دهم اب مصرفی گذشته توانستهایم
100تن محصول تولید کنیم و تمام محصول ما مرغوبیت الزم برای
صادرات را نیز دارد.
فرایند انجام کار در گلخانه چگونه است؟
ساالری :کود و بذر را از تامینکنندگان داخلی تهیه میکنیم ،بذر را در
اختیار نشاکاران قرار میدهیم و بعد از اماده شدن نشاء ،ان را در اول مهر
وارد گلخانه میکنیم و بعد از صد روز اولین محصول اماده برداشت خواهد
بود که میزان ان 5تن در هر هکتار است و بعد از اولین برداشت ،هر هفته
5تن محصول میتوانیم برداشت کنیم و این برداشت تا خرداد ماه که هوا
خیلی گرم میشود ادامه خواهد داشت.
ایا به دنبال گسترش کارتان هستید؟
ساالری :بله ما سال جاری در حدود ۴000مترمربع به زمین زیرکشت
خود افزودیم که مبلغ این خرید زمین را نیز با استفاده از درامد حاصل از
سال قبل گلخانه تامین کردیم و در حال حاضر یکی از مشکالت گسترش
کارمان تامین زمین برای کشت است و قطعاً هر چقدر بتوانیم به کارمان
گسترش خواهیم داد.
مشکالت فنی خودتان را چگونه حل میکنید؟
ساالری :مشکالت فنی وکاری خودمان را در تعامل با گلخانههای
دیگر و منابعی که بذر را میگیریم برطرف میکنیم .در حال حاضر
سازمانهای دولتی در حوزه فعالیت ما توان علمی و عملی الزم را
ندارند و جا دارد به موفقیتی که کسب کردیم اشاره کنم که در حال
حاضر بهنوعی بذر جدید دست یافتهایم که در اقلیم ما سازگاری
بیشتری دارد و محصول بیشتر نیز میدهد.
از مهمترین دالیل اقتصادی برای کشت گلخانه میتوان به افزایش
تعداد برداشتها در سال ،افزایش برداشت محصول نسبت به سطح زیر
کشت ،تعیین زمان بهرهبرداری محصول و کاهش تعداد کارگران اشاره
کرد و همه این ویژگیها بدان معناست که میتوان محصول با کیفیت
باال را درست در زمان تقاضای باالی وارد بازار کرد و با این کار تا حد
زیادی جلوی خروج ارز از کشور را گرفت و محصوالت وطنی فرنگی را
با اتکا به تولید داخلی کشور به بازار عرضه کرد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
19 صفحه 19
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
15 صفحه 15
درخواست فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی از قوه قضاییه
فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی
کشاورزی ایران طی نامهای از رئیس قوه
قضاییه درخواست کردند تا به کمک
تولیدکنندگان مواد غذایی بیاید.
به گزارش خبرنگار جهانی خبر ،متن نامه
به این صورت است:
هل من یو نصرنی؟
این صدای بغضالود تولیدکنندگان است
درزمانی که همه میدانیم که دریک جنگ
نابرابر اقتصادی و ناجوانمردانه قرار داریم
چرا بنام قانون ،با تمام قدرت تولیدکنندگان
را هدف قرارداده اند دشمن قسمخورده که
تکلیفش واضح است ،این خودیهای ،از رگ
گردن هم به ما نزدیکتر با تولیدکنندگان چه
دشمنی دارند؟
حضرت ایتاهلل رئیسی در سالها ی قبل
پس از نابودشدن صنایع نساجی و پوشاک
و کفش و جایگزینی کاالی بنجل چینی که
منجر به بیکاری دهها هزار نفر گردید ،ولی
تولیدکنندگان صنایع غذایی همواره با توسعه
بال وصف ،افتخارات قابلتوجه ای را خلق
کردند.
درگذشته ساالنه میلیاردها دالر بهمنظور
واردات محصوالتی مانند ماکارونی و شیرینی
و شکالت و پنیر و کمپوت ...از کشور ارز خارج
میشد و امروز با تالش همین رزمندگان
تولید ،این صنعت بهقدری توسعه و از رشد
باالی کیفی برخوردار شد که دیگر نیازی به
واردات اقالم مذکور را ندارد ودرحال حاضر
به شکر خدا این صنعت بعد از نفت باالترین
رقم صادرات را به خود اختصاص داده مضافاً
به انکه باالترین رقم اشتغال کشور را دارد
و به همین علت دشمن با کینهورزی جنگ
بیاعتبار نمودن این صنعت را با تمام قدرت
اغاز نموده است و عزم خود را جزم نموده
که صنایع غذایی را نابود نمایند و متاسفانه
داخلیهایمان به بهانه اجرای قانون و کمبود
بودجه چنان میکنند که تولیدکنندگان
هرلحظه ناامیدتر و بیانگیزهتر و یا بهاجبار
تعطیل میشوند.
رهبر انقالب در فروردین ۹6باهدف انکه
بهانهای نباشد فرمودند (جهت پایداری تولید
و اشتغال الزم باشد قوانین را همتغییر دهید)
اما متاسفانه عدهای به علت عدم فهم شرایط
جنگ اقتصادی انچنان با تولیدکنندگان
20
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
خصمانه برخورد مینمایند که اگر این خشم
و نفرت را نسبت به امریکا و اسراییل داشته
باشند ،سیاستهای دشمنان در منطقه محو
خواهد شد.
جناب اقای رئیسی ریاست محترم قوه
قضاییه بدینوسیله تقاضا میشود دستور
فرمایید دادستانهای کل کشور دفتری
را بهعنوان برخورد با مزاحمهای ضد تولید
ایجاد نمایند و دادستانیهای محترم بهعنوان
مدعیالعموم اقدام نمایند و با توجه به شرایط
خاص کشور و به بهانه قانون ،تولید را نابود
ننمایند تمام قوانین قابلاحترام است ولی
این قوانین در شرایط عادی ست اما در
شرایط تحریم و جنگ نابرابر تقاضا داریم
دادستانهای محترم جلسات توجیهی برای
مدیران برگزار نمایند و شرایط خاص موجود
کشور را برای انها تفهیم و متذکر شوند.
حضرت ایتاهلل رئیسی با توجه به انکه
در سال ۹۹اقتصاد بر محوریت بدون نفت
و وصول مالیاتها میباشد دشمنان تولید در
حال تیر خالص به تولید هستند و پیشاپیش
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
در شرایط بد اقتصادی و ایام نزدیک به
عید که همه تولیدکنندگان با پرداختهای
حقوق و عیدی و دهها هزینههای دیگر روبرو
میباشند فشار و مطالبات بر تولیدکنندگان
از ممنوعالخروجی و مسدودی حسابها و
هر کار دیگر را به نام قانون در پیشگرفتهاند
ایا واحدهای تولیدی که یکباره این فشارها
از هر طرف وارد میشود برای سال جدید
واحدی پایدار میماند که مالیات پرداخت
نماید؟
لذا تقاضا میشود تدبیری اتخاذ فرمایید
که سیستمی اجرا گردد که از انهایی که با
درامدهای نجومی فرار مالیاتی دارند مالیات
اخذ شود نه این روش که واحدهای تولیدی
که از هر طرف در فشار تهیه مواد اولیه و
فروش و تورم و هزار مشکل دیگر میباشند
و در حال حاضر تمام تیرها به بهانه تامین
بودجه دولت بهطرف تولیدکنندگان است که
اگر این موضعگیری عملیاتی گردد (که یکی
از اهداف دشمن است) مطمئناً تولید نابودتر
و فاجعهای دیگر بر اقتصاد خواهد امد. صفحه 20
گزارش
ویروس کرونا چقدر اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار میدهد؟
نویسنده :فاطمه ق ّوتی
سرانجام ویروس کرونا به ایران هم رسید و موج
گستردهای از نگرانی کشور را فراگرفت .نگرانی به
همینجا خالصه نمیشود؛ خسارتهای اقتصادی
فراگیر شدن بیشتر این ویروس ۹تنها برای چین،
بلکه برای کل اقتصاد جهانی بسیار حائز اهمیت
است؛ اگرچه در برخی از کشورها این خسارت
بیشتر و در بعضی دیگر کمتر است .برای اقتصاد
ایران که با تحریمها از 1سو و ورود به لیست
سیاه FATاز سوی دیگر دستوپنجه نرم میکند؛
چه بخواهیم چه ۹این تاثیر بیشتر خواهد بود.
از سوی دیگر چین بزرگترین شریک تجاری
ایران است ،عالوه بر این ،این پرسش مطرح
است که گسترش ویروس کرونا چه اثری روی
روند روابط اقتصادی و تجاری 2کشور دارد؟
ایران در لیست سیاه FATFقرار گرفت
تاکنون امار دقیق و رسمی درباره خسارت
کنونی ظهور ویروس کرونا منتشر نشده است ،اما
رییس صندوق بینالمللی پول گفته اقتصاد چین
در اثر گسترش ویروس کرونا در فصل 1سال جاری
میالدی ضربه خواهد خورد و از سیاستگذاران
کشورهای مختلف خواست اقداماتی سریع برای
مقابله با این بحران را سرلوحه کار خود قرار
دهند .کریستالینا جورجیوا ،رییس صندوق
بینالمللی پول بعد از نشست 2روزه نشست
گروه 20گفت« :رشد جهانی بعد از بازگشت
متوسط در سال جاری به 3.3درصد رسید که
این رقم در سال گذشته 2.۹درصد بوده است».
او با اشاره به روند اهسته بازگشت رشد
اقتصادی به وضعیت عادی گفت« :روند
بازگشت بسیار شکننده است .ویروس کرونا
فعالیت اقتصادی چین را مختل کرده و
میتواند روند بهبود رشد جهانی را نیز در
معرض خطر قرار دهد .شیوع ویروس کرونا
میتواند رشد اقتصادی چین را به 5.6درصد
برساند که این میزان 0٫۴درصد پایینتر از
چشمانداز رشد اقتصادی چین در ژانویه است».
همچنین روز دوشنبه ،نخستوزیر نیوزلند،
جاکیندا اردن ،اعالم کرد پیشبینی میشود به
علت تاثیرات منفی اقتصادی ناشی از ویروس
کرونا ،در سال 2020رشد اقتصادی این کشور
کند شده و تنها 2تا 2.5درصد خواهد شد.
بانک مرکزی تایلند هم که به دنبال
محافظت از دومین اقتصاد بزرگ جنوب شرقی
اسیا در برابر تاثیرات اقتصادی منفی شیوع
ویروس کرونا است ،حاال با اعالم میزان رشد
اقتصادی این کشور در سال گذشته ،تحت
فشار بیشتری قرار گرفته است .اقتصاد تایلند
در سال 201۹پایینترین رشد اقتصادی در
5سال گذشته را ثبت کرد و تنها 2.۴درصد
رشد کرد .این در حالی است که اقتصاد این
کشور در سال گذشته ۴.2درصد رشد کرده بود.
همچنین در ماه ژانویه کسری تجاری
اندونزی ،بزرگترین اقتصاد اسیای جنوب
شرقی ،هم به شدت افزایش پیدا کرد .در
ماه ژانویه 2020کسری تجاری اندونزی
به 8۷0000000دالر رسید ،در حالی که
اقتصاددانان پیشبینی میکردند این کسری تنها
2۷0000000دالر شود .کسری تجاری اندونزی
در ماه دسامبر 1000000 61.۷0دالر بود.
روابط تجاری ایران و چین در سایه کرونا
مجیدرضا حریری ،رییس اتاق بازرگانی ایران
و چین درباره تاثیر این ویروس بر اقتصاد چین
میگوید« :کرونا 1سری تاثیرات کوتاهمدت
ملموس و غیرقابل جبران دارد .برای مثال ،در
بازار داخلی چین بیش از 2000000000سفر
متوقف شده است .این یعنی 2000000000
بلیت اتوبوس ،قطار ،هواپیما ،هنل ،تاکسی،
رستوران و… .برای مثال ،در حدود ،200
300000000000دالر هزینه بیمارستان،
پیشگیری ،پزشکی و… است .از سوی دیگر،
بیمارستان ساختند .به طور حتم از نظر درمانی
و پزشکی 1سری هزینههایی در پی دارد .از
سوی دیگر ،توریسم داخلی و خردهفروشی
با زیان روبهرو شد .بههرحال دم عید بوده
و قرار بوده مردم خرید کنند .همه اینها
ضربه کوتاهمدت به اقتصاد چین بوده است».
کرونا چقدر به اقتصاد چینیها اسیب
زده است؟
او همچنین به برگزاری نمایشگاههایی اشاره
میکند که تا اردیبهشت ماه در چین لغو شده
و اینکه خیلی از کارخانهها دیگر کار نمیکنند.
به تبع وقتی کارخانهها کار نمیکنند ،مواد
اولیه نمیخواهند .اینجا روی اقتصاد دنیا اثر
میگذارد .چین ،نفت ،سنگاهن ،فوالد ،مس و
خریداری میکرده ،قیمتهایشان امروز در دنیا
ریزش کرده ،به طوری که از 10درصد تا بیشتر
در این بازه کمتر از 1ماهه قیمتها کاهشی
بوده است .البته 1بخشی از این کاهش قیمت
هر سال به دلیل عید چینیها اتفاق میافتاده،
چون مصرف کارخانهها کاهش مییافته است».
به گفته حریری در عین حال ،توریسم
بینالملل نیز ضربه دیده است .همانطور که
میدانید ،چین بیشترین توریسم را به دنیا
میفرستد ،اما در تعطیالت 2هفتهای سال نو
که همه میتوانستند به مسافرت بروند ،سفرهای
خارجی متوقف شده است .همه ایناثرات
اقتصادی غیرقابل جبران است .سال 2003
1چنین شرایطی را در چین با ویروسی به نام
سارس داشتیم که 1درصد روی رشد اقتصادی
چین اثرگذار بود ،اما نکته اینجاست که ان
16
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 16
گزارش
سس و چاشنی ماهی وتابه ضداکسیداسیون روغن
اختراع استاد دانشگاه ازاد اسالمی
به کوشش :احمد حضرتی
براساس تازه ترین امار موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی کشور در حال حاضر بیش از 3000000دانشجو در ایران اسالمی مشغول به تحصیل
جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره
هستند که از این تعداد ۴۴0۷۷3 ،نفر معادل ۴۴درصد را زنان تشکیل می دهند .امارها نشان می دهد
ّ
جمعیت زنان بوده و در حال حاضر به بیش از 2۷درصد رسیده است.
متوجه 5درصد
تحصیالت تکمیلی کشور هم که در ابتدای انقالب اسالمی تنها ّ
ّ
نشانه های این رشد را می توان در تعداد اعضای هیات علمی و حضور پرشور پژوهشگران و محققان زن به خوبی مشاهده کرد .امروز
زنان دوشادوش مردان در ازمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به اختراع و اکتشاف مشغول هستند و نقش خود را در تولید علم و پیشرفت
های علمی کشور ایفاء می کنند .زهرا لطیفی یکی از برترین بانوان پژوهشگر عضو در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان کشور است.
وی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری و عضو مرکز تحقیقات مهندسی کیفیت و انجمن علمی گروه علوم و
مدرس مدعو در چندین واحد دانشگاهی در حال فعالیت و تدریس می باشد .زهرا
صنایع غذایی دانشگاه ازاد اسالمی واحد نور است؛ همچنین بعنوان ّ
لطیفی بعنوان دانشجوی دکتری تخصصی علوم و صنایع غذایی ،افتخارات بسیاری را به ارمغان اورده است .ایشان عالوه بر کسب تقدیرنامه های متعدد
برتر در زمینه های فرهنگی و اجتماعی ،در سال های اخیر و بصورت متوالی در زمینه های پژوهشی و اموزشی نیز رتبه های برتر را کسب نموده است.
سرکار خانم لطیفی دوران ارشد را با معدل 1۹/20به پایان رسانیده و معدل کل دکتری ایشان 1۹/۴5می باشد .ایشان بعنوان استاد
مشاور و طراح لوگو و مدیر هنری نیز با مجله علمی-اجتماعی ناژو که در سال ۹8رتبه دوم کشوری را کسب کرده ،همکاری داشته؛ همچنین
خیام(برترین پایان نامه های کشور) را از ان خود نموده است .وی در زمینه پژوهشی هم ،پیشتاز بوده و نویسنده 13جلد
تندیس جشنواره ّ
کتاب تالیف و ترجمه با عناوین :شیرین کننده ها و جایگزین های قند در فناوری مواد غذایی ،غذا و دیابت ،غذاهای عملگرا(فراسودمند) ،بسته
حسی(استخدام ،اموزش و عملکرد) ،فناوری های نوین بسته بندی میوه ها و سبزی ها ،پروبیوتیک ها و
بندی نانوکامپوزیت ،مدیریّت ارزیابی ّ
پریبیوتیک ها و سین بیوتیک ها و پاراپروبیوتیک ها ،عناصر غذایی در گیاهان ،فناوری های نوین غیرحرارتی در نگهداری موادغذایی ،اسانس
امنیت غذایی در ایران و جهان می باشد.
های صنایع غذایی و تکنولوژی اسانس ،ارتباط صنایع غذایی و گردشگری ،غذا در ایات و روایاتّ ،
(سس
همچنین ایشان دارای 31مقاله علمی-پژوهشی و ۷مقاله ، isiو 10مقاله کنفرانسی داخلی و 6مقاله کنفرانسی خارجی و 2ثبت اختراع ُ
و چاشنی ماهی برای اولین بار در کشور و تابه ضداکسیداسیون روغن برای اولین بار در جهان) می باشد .خانم زهرا لطیفی ۹ایده صنعتی دیگر نیز
موفقیت روزافزون و تندرستی را از ایزد م ّنان داریم.
دارد که در حال برنامه ریزی برای اجراء و ثبت انها است .برای این بانوی افتخارافرین ارزوی
ّ
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
21 صفحه 21
زمان اقتصاد چین خیلی کوچکتر از االن بود».
نیز موظف به ارائه خدمات به بیماران هستند؛
در چنین شرایطی موضوعاتی چون درامدزایی
نهادهای درمانی به حاشیه رانده میشود».
پس از اعالم شیوع ویروس کرونا در ایران ،از
۷همسایهای که با ایران مرز مشترک زمینی
دارند 5 ،همسایه یعنی عراق ،ترکیه ،ترکمنستان،
افغانستان و پاکستان تدابیری را برای محدودیت
رفتوامد با ایران به اجرا گذاشتند که از بسته
شدن مرزهای زمینی و هوایی تا توقف پروازها
به مبدا و مقصد ایران در نوسان بوده است .از
انجاکه تجارت زمینی ایران با عراق بعد از
تحریم اهمیت بیشتری پیدا کرده است ،بستن
مرزها یعنی کند شدن تجارت با این کشور و
تاثیر ان بر اقتصاد کشور .درحقیقت بسته شدن
مرز این کشورها ،جریان ورود ارز به کشور را با
چالش روبهرو میکند و از سرعت ان میکاهد.
او با اشاره به اینکه تنها حوزهای که با افزایش
تقاضا مواجه شده را باید تجهیزات قرنطینه و
بهداشتی دانست و گفت« :از انجا که تولید این
محصوالت نیز نیازمند واردات مواد اولیه است،
امکان افزایش تولید این محصوالت با سرعت
وجود ندارد .درنتیجه تنها تاثیر قابل توجهی
بر درامد و فروش این دست تولیدکنندگان
بهصورت 1باره و در کوتاهمدت پدید خواهد
امد .از انجا که این ویروس در استانه تعطیالت
نوروز ،همهگیر شده ،بدون شک از حجم
مسافرتهای داخلی و خارجی میکاهد و
فعالیت اژانسهای گردشگری و تمامی فعاالن
صنعت توریسم را تحت تاثیر قرار میدهد».
پدرام سلطانی ،نایب رئیس سابق اتاق
ایران معتقد است این ویروس ،فعالیتهای
اقتصادی را در بخشهای مختلفی که با
مردم در ارتباط است ،بیشتر تحت تاثیر قرار
میدهد و به فعالیتهایی نظیر «گردشگری،
رستورانداری ،ورزشگاه ،سینما ،مراکز
خرید ،برگزاری همایشها ،سالنهای زیبایی،
هتلداری ،حملونقل در حوزههای مختلف
زمینی ،ریلی ،هوایی» و سایر مورادی که در انها
اجتماعاتی شکل میگیرد ،بیشتر لطمه میزند.
سلطانی درباره تبادالت اقتصادی ایران و چین و
تاثیر ان بر اقتصاد کشور گفت« :بررسیهای اماری
نشان از این دارد که طی یکماه اخیر ،قیمت نفت،
فراوردههای نفتی ،مواد پتروشیمی ،مواد معدنی،
مواد خام و سایر کاالهای صادراتی ایران به چین،
افت 10تا 20درصدی را تجربه کرده است .حال
اگر در مقایسه یاد شده حجم کل صادرات ایران
به چین لحاظ شود ،ضربهای که در اثر شیوع
این بیماری بر پیکره اقتصاد کشور وارد شده،
بیش از پیش اشکار خواهد شد .از سوی دیگر،
توجه به این نکته نیز ضروری بهنظر میرسد که
مجموع صادرات نفتی و غیرنفتی کشور به چین
بالغ بر 1.5تا 2000000000دالر در ماه براورد
میشود .افت یاد شده به این معناست که کاهش
صادرات به چین ،حدود 250تا 500000000
دالری در ماه از درامد ارزی کشور میکاهد».
تاثیر کرونا بر اقتصاد ایران
او میگوید« :شاید در نگاه نخست اینطور بهنظر
برسد که شیوع چنین بیماری ،اقتصاد سالمت را
در کشور رونق میبخشد؛ اما در واقعیت ان دسته
از فعالیتهای پزشکی که جنبه اورژانسی ندارند
(همچون جراحیهای زیبایی ،قلب ،مغز و اعصاب
و…) که اغلب نقش اساسی در تامین هزینههای
بیمارستان و پزشکان دارند ،بهشدت کاهش
خواهند یافت .در چنین شرایطی تختهای
بیمارستانی به بیماران عفونی اختصاص مییابد.
درمان این دسته از بیماران ،نیازمند تجهیزات
خاص و مواد 1بار مصرف است .بیمارستانها
این تحوالت ،کسبوکارهای انالین را نیز
با چالشهای جدی مواجه کرده است .مهراد
عبدالرزاق ،رئیس هیات مدیره اسنپفود در
گفتوگو با پیوست اعالم میکند که در چند روز
گذشته این سرویس کمترین میزان ثبت سفارش
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
غذا را تجربه کرده است .او در این مورد توضیح
میدهد« :به خاطر نگرانیهای موجود در مورد
ویروس کرونا و همچنین تاکید برخی بر این نکته
که مردم نباید غذاهای فستفودی تهیه کنند
امار ثبت سفارش در اسنپفود کاهش داشته
است .اگر در زمان قطعی اینترنت سراسری ما
میزان کاهش سفارشمان تنها به 2روز ختم
شد و بعد توانستیم به حالت عادی فروش
بازگردیم؛ اما حاال با توجه به مشخص نبودن
این موضوع که شیوع کرونا چه زمانی متوقف
میشود هر روز با کاهش فروش مواجه هستیم».
از سوی دیگر از انجا که حضور در
مکانهای عمومی ،احتمال ابتال به این
ویروس را تشدید میکند ،سامانههای فروش
انالین بلیط نیز تحت تاثیر قرار گرفتهاند.
مدیر ،Tik8سامانه فروش انالین بلیط
سینما ،تئاتر و کنسرت از قطع شدن
فروش انالین بلیط از طریق این سامانه
به دلیل شیوع ویروس کرونا و خسارت
صددرصدی بر کسبوکارش خبر داده است.
صفحه رسمی علیبابا در توییتر ،یکشنبه ۴
اسفندماه در توئیتی اعالم کرد« :با توجه به حجم
زیاد استردادهای ناشی از کنسلی پروازها ،بازگشت
وجه به حساب شما کمی بیشتر از حالت عادی
به زمان نیاز دارد .از صبوری شما سپاسگزاریم.
کارشناسان ما با شما تماس خواهند گرفت».
مسعود طباطبایی ،مدیرعامل علی بابا در
گفتوگو با پیوست از تاثیر جدی شیوع ویروس
کرونا در ثبت سفارش بلیط از طریق این پلتفرم
خبر میدهد .او در این مورد میگوید« :براساس
پیشبینی چون در فصلی هستیمکهسفرهاافزایش
پیدا میکند پس طبیعتاً باید میزان فروش ما نیز
افزایش پیدا میکرد؛ اما به دلیل شیوع ویروس
کرونا بسیاری از سفرها هم از سمت سیستم
هوایی کشور لغو شده و هم از سمت خود مسافران
با کاهش ثبت سفارش مواجه بودهایم .طبیعتاً این
شرایط ما را با کاهش فروش مواجه کرده است».
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
17 صفحه 17
صفر تا صد کشاورزی در کشور المان
المان :موقعیت اقلیمی و وضعیت کشاورزیر
سال 2016در ایالتی از المان روی داد
توسعه کشاورزی ارگانیک در المان
[توسعه کشاورزی ارگانیک در المان]
به تازگی از سوی وزارت کشاورزی و
محیط زیست و اداره کشاورزی ،ایمنی غذا
و شیالت ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن 1المان،
گزارشی منتشر شد که نشان می دهد میزان
رشد مناطق کشاورزی ارگانیک در حدود 6
هزار و 650هکتار در سال 2016بوده است.
به گزارش ایانا از سایت ،freshplazaدر پایان
سال ،2016یک هزار و ۹۹مزرعه موفق به دریافت
گواهی معتبر سازگار با محیط زیست اتحادیه اروپا
) (EU-Eco-regulationشدند .این درحالی است که
نزدیک به 8۴3شرکت کشاورزی در حدود 132
هزار و 200هکتار از زمین های کشاورزی ارگانیک،
تقریبا یک پنجم مزارع -را در اختیار دارند.تیل باکهاوس" ، "Till Backhausوزیر کشاورزی
و محیط زیست گفت" :میزان سهم زمین مورد
استفاده برای کشاورزی ارگانیک ۹,85درصد
22
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
بود و این میزان با مقایسه متوسط ۷.0
درصد دولت فدرال در سال ،2016می
تواند دستاورد خوبی باشد .همچنین ،انتظار
می رود ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،در طول
زمان نقش رهبری را در اقتصاد بازی کند".
همچنین به نظر می رسد در سال 201۷
میزان وسعت زمین های کشت ارگانیک ،
افزایش یابد چراکه در ۴ماه نخست2000 ،
هکتار توسط 1۹شرکت کشاورزی ،به مزارع
ارگانیک افزوده شده است .به گفته باکهاوس،
قیمت مناسب برای تولیدات یک عامل مهم
برای کشاورزی موفق است ؛ به طوری که این
موضوع در کشاورزی ارگانیک هم صدق می کند،
وی تاکید کرد" :این درحالی است که عالوه بر
مزارع مرسوم ،مزارع ارگانیک رقابت سختی در
اروپا دارند .بنابراین افزایش در مقدار عملکرد
باید با رشد مستمر و بازار محور همراه باشد".
وی گفت":هدف این است که به تنظیم
سیاست های کشاورزی برای رویارویی با
چالش های رو به رشد و گسترش کشاورزی
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
ارگانیک در ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن اقدام شود".
همچنین مزارعی که به کشاورزی ارگانیک تبدیل
شوند می توانند یارانه ای 260یورو برای هر هکتار
از زمین های زراعی و یا مرتع 835 ،یورو برای هر
هکتار از سبزیجات 835 ،یورو برای هر1150
هکتار از زمین های زراعی دائمی دریافت کنند.
قرار است به عنوان بخشی از
Mecklenburg-Vorpommern
برنامه ’Öko-
kompetenz
۹0 ، ’2020درصد هزینه خدمات مشاوره
برای مزارع ارگانیک پرداخت شود .این درحالی
است که در سال ،2016کشاورزان بیشتری
تصمیم گرفتند تا مزارع خود را به مزرعه
ارگانیک تبدیل کنند .در سال 2015و 2016
در حدود 13هزار هکتار زمین در ْکل ِنبورگ-
فورپومِرن به کشاورزی ارگانیک تبدیل شد.
با وجود عدم قطعیت مقررات اتحادیه اروپا ،در
بسیاری از ایالت های فدرال شرایط بهبود یافته
و قیمت محصوالت ارگانیک ثابت مانده است.
همچنین با توجه میزان رشد کشت میوه و سبزی
و پرورش دام ارگانیک نشان از پتانسیل بالقوه مزارع
ارگانیک در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن دارد .در سال صفحه 22
گزارش
مهندس کشاورزی:
وقتی علم عامل ثروت میشود
عباس ساالری متولد ،68بهعنوان دانشاموخته دانشگاه
ازاد اسالمی رشته مهندسی کشاورزی موفق شد
در بخش جغین هرمزگان ،گلخانه فلفل
دلمه رنگی خودش را راهاندازی کند.
بازار محصوالت کشاورزی
همواره رونق داشته و رشد
جمعیت به همراه اقبال
عمومی برای استفاده از
محصوالت کشاورزی
بر این رونق افزوده
است.
اما این روزها
بحران کمابی ،این
حرفه را با مخاطرات
جدی روبهرو ساخته،
تا جایی که کشاورزی از
یک شغل با درامد مطمئن
تبدیل به شغلی با خطر ریسک
باال تبدیل شده است .در این شرایط
تغییر رویکرد کشاورزی سنتی به کشت
گلخانهای میتواند از ریسک ان کم کند.
هرکدام از شما
سه برادر چه
نقشی در این کار بر
عهده گرفتید؟
عباس ساالری که متولد 1368است ،موفق شده بهعنوان یک تحصیلکرده
رشته مهندسی کشاورزی از دانشگاه ازاد اسالمی در بخش جغین از استان
هرمزگان ،گلخانه فلفل دلمه رنگی خود را راهاندازی کند .او که کار خود را
در زمین پدری و به کمک دو تن از برادرانش اغاز کرده است ،معتقد است با
خودباوری و تکیه به دانش اکادمیک میتوان مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی
را تسهیل کرد .انچه در پی میاید حاصل گفتگوی خبرگزاری انا با این
کارافرین موفق است.
ایده اصلی که موجب شروع فعالیت شما شده چه بود؟
ساالری :کمابی و مشکالت ناشی از ان مدتهاست گریبانگیر کشاورزان
کشور شده است و بر فعالیت کشاورزان استان خوزستان نیز سایه افکنده؛
تا جایی که امروز چهره سرسبز دشت رودان که زمانی قطب کشاورزی
خوزستان بوده را تغییر داده و از انجا که مهارت کشاورزان محلی نیز به
اندازهای نیست که قادر به مدیریت شرایط سخت موجود باشند ،ایده اولیه
این طرح برای مقابله با مشکالت کشاورزی در ذهنم بهوجود امد.
چه چیز موجب شد شجاعت الزم برای اجرای ایدهتان را پیدا
کنید؟
ساالری :من مهندس کشاورزی هستم و یکی از برادرانم به نام علی مدرک
18
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
کارشناسی مدیریت اجرایی دارد و برادر دیگرم حسن،
کارشناس ارشد حسابداری است ،برای همین
مولفههای تخصصی و دانش الزم برای
پیاده کردن این ایده در خانواده ما
وجود داشت و توانستیم در کنار
هم هسته اولیه برای شروع
کار را تشکیل دهیم و از
انجا که دست خدا با
جمع است ،شجاعت
اجرای ایده را پیدا
کردیم.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
ساالری :برادرم علی که
کارشناس مدیریت اجرایی
بود مسائل مربوط به براوردهای
اقتصادی و طرح کالن کار و براورد
ریسک ان را دنبال کرد و برادر دیگرم حسن که
سالها در عسلویه کار کرده بود بهعنوان سرمایهگذار اصلی
پروژه به مدیریت تامین سرمایه و پیادهسازی سامانههای مالی مورد نیاز این
طرح پرداخت و من هم بهعنوان مهندس کشاورزی مجری ان شدم.
ایا برای انجام کار از بانک تسهیالت دریافت کردید؟
ساالری :ما زمین پدری را از قدیماالیام با کاشت درخت و کشت روباز در
اختیار داشتیم و اب الزم نیز در دسترسمان بود و نیاز به تامین زمین و اب
نبود؛ لذا هزینه ان که حدود 650میلیون تومان شده است را بدون استفاده
از تسهیالتی بانکی ،خودمان به مرور تامین کردیم.
اکنون با تکمیل پرونده تسهیالتی در صندوق کارافرینی امید ریاست
جمهوری در صف انتظار هستیم تا به فعالیتمان توسعه بدهیم.
اینده کار را چگونه میبینید؟
ساالری :ما با علم به اینکه برای هر محصول جدید باید از دوره تولدش در
بازار تا رسیدن به بلوغش برنامهریزی کرد کار را شروع کردیم و از انجا که
میدانستیم این تجربه تازه برای بازار مصرف است به اینده ان امیدواریم،
مصرف فلفل دلمه رنگی در ابتدا زیاد نبود و بیشتر جنبه تفریحی و زینتی
سفره مردم داشت؛ ولی امروزه بازار 80میلیونی داخلی در انتظار ان است و صفحه 18
2016خانوارهای المانی ۹,۴8میلیارد یورو برای مواد غذایی و نوشیدنی ارگانیک،
هزینه کردند .که افزایش 10درصدی را نسبت به سال قبل نشان می دهد.
هامبورگ سیلزده -سیل تقریبا هر ساله رخ میدهد و اینجا یا
انجا اسیبهایی میرساند
هدف دولت در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،افزایش سهم زمین های کشاورزی
ارگانیک ،در میان مدت ،به 150هزار هکتار است و همچنین تا سال ،2020
برای رشد ساالنه 5000هکتار در سال برنامه ریزی کرده است .این درحالی
است که سیاست های کشاورزی به طور قابل توجهی به تحکیم ،تثبیت و
کشت کشاورزی ارگانیک و ایجاد کشاورزی ارگانیک به عنوان یک عالمت
تجاری ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن کمک خواهد کرد .در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن
کشاورزی ارگانیک نقش مهمی در سیاست های کشاورزی ایفا می کند و
این امر به ویژه در سیاست های مربوط به رفاه حیوانات و الزامات مسایل
زیست محیطی کشاورزی ارگانیک ،به طور مشخص و روشن امده است.
در المان به ندرت پدیدههایی چون خشکسالی مداوم ،گردباد ،سرما
یا گرمای غیرعادی پیش میاید .گاهی با توفان مواجه میشویم که هر
ازچندگاهی با خسارات قابلتوجهی همراه است .سیل تقریبا هر ساله رخ
میدهد و اینجا یا انجا اسیبهایی میرساند .تفاوتی که میان درجهی
حرارت هوا در شمال و جنوب است ،به دلیل مرتفع بودن جنوب تعدیل
میشود .بادهای غربی رطوبت فراوانی را از اقیانوس به همراه میاورند .در
همهی فصلها باران میبارد .کمترین درجه هوا در ماه ژانویه (دی/بهمن)
و بیشترین ان در ماه ژوییه (تیر/مرداد) است .گرایش عمومی درجهی
حرارت هوا در المان به سوی گرم شدن بیشتر است .درجهی حرارت
متوسط ،که سالیان طوالنی 3/8سانتیگراد بوده است ،از سال ( 1۹88به
عنوان
استثنای )1۹۹6به سمت گرم شدن بیشتر پیش رفته است .به
ِ
نمونه درجهی متوسط هوا در سال 2000به ۹/۹سانتیگراد رسیده است.
هدف از برنامه کشاورزی ارگانیک دو مورد است؛ در وهله نخست ،ترکیب
کشاورزی ارگانیک با سالمت و گردشگری در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن است .در
وهله دوم ،توسعه مفاهیم بازاریابی مناسب ،به طوری که در زمان خرید ،به
مصرف کنندگان اطالعات بیشتری در مورد محصوالت کشاورزی ارایه کند.
پی نوشت:
ْ -1کل ِنبورگ-فورپومِرن ،به المانی،
،mmernیکی از شانزده ایالت المان است .این ایالت شامل دو
منطقه مکلنبورگ و فورپومن و پایتخت ان شهر شوریناست.
منبع:ایانا/ترجمه :فرحناز سپهری
Mecklenburg-Vorpo-
o
اب فراوان ،هوای معتدل ،خاکی پربازده .المان اسمانی خاکستری و
زمینی سبز دارد
سرزمین بارانی
اب وهوا
المان به لحاظ اب و هوایی جزو اقلیم معتدل اروپایی در حوزهی
وزش بادهای غربی است و منطقهی گذار از اب و هوای دریایی
غرب اروپا به اب و هوای قارهای در شرق اروپاست .منطقهای که
در ان واقع است از جریان خلیج نیز تاثیر میگیرد که اقلیم را معتدل
میکند .جریان خلیج یک جریان گرم دریایی در اقیانوس اطلس است.
کشاورزی و زیستبوم
ترکیب خاک در المان از نظر حاصلخیزی منطقه به منطقه فرق
میکند .در المان شمالی کمربند ساحلی سرشت مردابی دارد و از این رو
ِ
خشک پس از ان ،کمبار است.
بسیار حاصلخیز است .در حالی که زمین
مزرعهای با خانهی روستایی در الگوی
از شمال که به سمت کوههای میانه حرکت کنیم ،باز به مناطقی میرسیم
که بسیار حاصلخیز اند .زمین انها ،بنابر اصطالحی رایج در کشاورزی برای
دستهبندی زمین ،از دو جنس سیاه و قهوهای اند .در المان جنوبی زمینهای
حاصلخیز عمدتا زمینهای کنارهی رودهای راین ،ماین و دانوب هستند.
در مجموع از 5/53درصد زمینهای المان استفادهی کشاورزی میشود5/2۹.
درصدزمینهاازجنگلپوشیدهاند.بخشمسکونیدربرگیرندهی3/12زمینهاست.
درختهای رایج در المان از دو نوع مخروطی (بیخزان) و برگریز (باخزان)
هستند .از نوع اخیر میتوان راش قرمز و بلوط را نام برد .جنگلهای طبیعی عمدتا
از غان و کاج تشکیل شدهاند .سمور ،گوزن ،اهو ،گراز و نیز روباه از جانورهای
ساکن در جنگلهای المان اند .بیدستر و سمور ابی از ساکنان جویبارها هستند.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
23 صفحه 23
ما به اینده ان خوشبین هستیم.
از اضافه شدن گلخانههای دیگر کنار گلخانه شما استقبال میکنید؟
ساالری :البته استقبال میکنیم زیرا درصورت اضافه شدن تولیدکنندگان
بیشتر ،امکان تشکیل خوشه تولیدی را به ما میدهد و این به خودی خود
باعث ورود صنایع وابسته مانند سورتینگ و بستهبندی به منطقه ما میشود
و صادرکنندگان نیز اینجا را بهعنوان قطب این محصول ،وارد لیست تجاری
خود خواهند کرد و همه اینها ارزش افزودهای را برای ما و سایر تولیدکنندگان
منطقه در پی خواهد داشت.
چرا نام "کا" را برای گلخانهتان انتخاب کردید؟
ساالری :تکا مخفف تحول کاران الگو است ،اعتقاد ما بر این است که
با توجه به کمبود اب ،بنبستی را در اینده خواهیم داشت که مانع از
رونق کشاورزی ایران خواهد شد و الگوی کاری ما میتواند دستکم
در تغییر رویه سنتی کشاورزان منطقه تاثیر داشته باشد .انها به مرور
متوجه خواهند شد ما با یک دهم اب مصرفی گذشته توانستهایم
100تن محصول تولید کنیم و تمام محصول ما مرغوبیت الزم برای
صادرات را نیز دارد.
فرایند انجام کار در گلخانه چگونه است؟
ساالری :کود و بذر را از تامینکنندگان داخلی تهیه میکنیم ،بذر را در
اختیار نشاکاران قرار میدهیم و بعد از اماده شدن نشاء ،ان را در اول مهر
وارد گلخانه میکنیم و بعد از صد روز اولین محصول اماده برداشت خواهد
بود که میزان ان 5تن در هر هکتار است و بعد از اولین برداشت ،هر هفته
5تن محصول میتوانیم برداشت کنیم و این برداشت تا خرداد ماه که هوا
خیلی گرم میشود ادامه خواهد داشت.
ایا به دنبال گسترش کارتان هستید؟
ساالری :بله ما سال جاری در حدود ۴000مترمربع به زمین زیرکشت
خود افزودیم که مبلغ این خرید زمین را نیز با استفاده از درامد حاصل از
سال قبل گلخانه تامین کردیم و در حال حاضر یکی از مشکالت گسترش
کارمان تامین زمین برای کشت است و قطعاً هر چقدر بتوانیم به کارمان
گسترش خواهیم داد.
مشکالت فنی خودتان را چگونه حل میکنید؟
ساالری :مشکالت فنی وکاری خودمان را در تعامل با گلخانههای
دیگر و منابعی که بذر را میگیریم برطرف میکنیم .در حال حاضر
سازمانهای دولتی در حوزه فعالیت ما توان علمی و عملی الزم را
ندارند و جا دارد به موفقیتی که کسب کردیم اشاره کنم که در حال
حاضر بهنوعی بذر جدید دست یافتهایم که در اقلیم ما سازگاری
بیشتری دارد و محصول بیشتر نیز میدهد.
از مهمترین دالیل اقتصادی برای کشت گلخانه میتوان به افزایش
تعداد برداشتها در سال ،افزایش برداشت محصول نسبت به سطح زیر
کشت ،تعیین زمان بهرهبرداری محصول و کاهش تعداد کارگران اشاره
کرد و همه این ویژگیها بدان معناست که میتوان محصول با کیفیت
باال را درست در زمان تقاضای باالی وارد بازار کرد و با این کار تا حد
زیادی جلوی خروج ارز از کشور را گرفت و محصوالت وطنی فرنگی را
با اتکا به تولید داخلی کشور به بازار عرضه کرد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
19 صفحه 19
گزارش
محصوالت گلخانه ای
محصوالت گلخانه ای :گلخانه یکی از راه حل های مدرن برای
مبارزه با سرما ،گرما و کم ابی می باشد و در بسیاری از کشور های
قطبی یا کشور های استوایی که دارای اب و هوای سرد یا گرم
هستند و یا با مشکل کم ابی رو به رو هستند ،احداث گلخانه می
تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزیجات در این مناطق باشد.
بررسی نحوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای به صورت خالصه وار یا
ساده_-------گلخانه یکی از راههای مدرن برای مبارزه با سرما گرما کم
ابی می باشد و در بسیاری از کشورهای قطبی یا کشورهای استوایی که
دارای اب و هوای سرد یا گرم هستند با مشکل کم ابی رو به رو هستند
احداث گلخانه می تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزی جات در
این مناطق باشدالبته سالیان زیادی است که در کشور های اروپایی و غربی
فرهنگ مصرف میوه گلخانه ای جا افتاده است زیرا میوه های گلخانه ای
نسبت به میوه های زمین زراعی سالم تر و طبیعی تر هستند و برای رشد
انها از هیچ گونه کود یا سم شیمیایی استفاده نمی شود .در حالی که میوه
های زمین زراعی خیلی سریع افت می گیرند و در معرض نور مستقیم
افتاب ،گرما و سرمای بیش از حد دچار سرمازدگی یا گرمازدگی می شوند.
در این نوشته از eig-shopقصد داریم تا ضمن معرفی فواید
گلخانه شیوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای را نیز به شما
اموزش دهیم .لطفا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مزایای گلخانه نسبت به زمین کشاورزی
گلخانه چه مزیت هایی نسبت به زمین کشاورزی دارد؟
ازجملهمزیتهاییکهمیتوانبرایگلخانههابرشمردشاملمواردزیرمیشود:
الف – میزان تولید محصول در واحد سطح افزایش می یابد ،یعنی اگر
24
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
شما در فضای ازاد می توانستید یک کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت
کنید در گلخانه می توانید 10کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت کنید.
ب – گرمای بیش از حد زمستان یا سرمای طاقت فرسای زمستان
بر روی محصوالت تاثیری نخواهد داشت ،با استفاده از فن های خنک
کننده و نایلون uvدار در فصل تابستان می توان محصوالت را از
گرمای زیاد نجات داد و در فصل زمستان نیز با استفاده از هیتر های
مخصوص گلخانه می توان تولیدات خود را از سرمای زمستان نجات
داد ،هیتر اتوماتیک گلخانه ای ارارات نمونه ای از این محصوالت هستند
ج – امکان تولید محصول در مناطق بسیار گرم یا بسیار
سرد وجود دارد ،همچنین با تولید میوه و صیفی جات در خارج
از فصل می توان فروش خود را تضمین کرد زیرا محصوالت
گلخانه ای به دلیل سالم و تازه بودن همیشه مشتری دارد
د – با استفاده از شیوه ابیاری قطره ای می توان بهترین استفاده را از
منابع ابی برد و در مصرف اب نهایت صرفه جویی را نمود.
ه – امکان کشت محصول به روش هیدروپونیک (ریشه شناور در اب)
در مکان هایی که خاک حاصلخیز وجود ندارد.
و – امکان تولید محصول به صورت دائمی و چهار فصل
ز – امکان برداشت چند باره یک محصول (مثال دو بار در سال میتوان
گوجه فرنگی برداشت نمود)
چه محصوالتی را می توان در گلخانه کاشت؟
به منظور داشتن حداکثر سوداوری پیشنهاد می شود محصوالتی را
بکارید که در سال چند بار امکان برداشت محصول از انها وجود داشته
باشد .در کل محصوالت گلخانه ای زیر را می توانید در گلخانه تان بکارید: صفحه 24
درخواست فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی از قوه قضاییه
فدراسیون تشکلهای صنایع غذایی
کشاورزی ایران طی نامهای از رئیس قوه
قضاییه درخواست کردند تا به کمک
تولیدکنندگان مواد غذایی بیاید.
به گزارش خبرنگار جهانی خبر ،متن نامه
به این صورت است:
هل من یو نصرنی؟
این صدای بغضالود تولیدکنندگان است
درزمانی که همه میدانیم که دریک جنگ
نابرابر اقتصادی و ناجوانمردانه قرار داریم
چرا بنام قانون ،با تمام قدرت تولیدکنندگان
را هدف قرارداده اند دشمن قسمخورده که
تکلیفش واضح است ،این خودیهای ،از رگ
گردن هم به ما نزدیکتر با تولیدکنندگان چه
دشمنی دارند؟
حضرت ایتاهلل رئیسی در سالها ی قبل
پس از نابودشدن صنایع نساجی و پوشاک
و کفش و جایگزینی کاالی بنجل چینی که
منجر به بیکاری دهها هزار نفر گردید ،ولی
تولیدکنندگان صنایع غذایی همواره با توسعه
بال وصف ،افتخارات قابلتوجه ای را خلق
کردند.
درگذشته ساالنه میلیاردها دالر بهمنظور
واردات محصوالتی مانند ماکارونی و شیرینی
و شکالت و پنیر و کمپوت ...از کشور ارز خارج
میشد و امروز با تالش همین رزمندگان
تولید ،این صنعت بهقدری توسعه و از رشد
باالی کیفی برخوردار شد که دیگر نیازی به
واردات اقالم مذکور را ندارد ودرحال حاضر
به شکر خدا این صنعت بعد از نفت باالترین
رقم صادرات را به خود اختصاص داده مضافاً
به انکه باالترین رقم اشتغال کشور را دارد
و به همین علت دشمن با کینهورزی جنگ
بیاعتبار نمودن این صنعت را با تمام قدرت
اغاز نموده است و عزم خود را جزم نموده
که صنایع غذایی را نابود نمایند و متاسفانه
داخلیهایمان به بهانه اجرای قانون و کمبود
بودجه چنان میکنند که تولیدکنندگان
هرلحظه ناامیدتر و بیانگیزهتر و یا بهاجبار
تعطیل میشوند.
رهبر انقالب در فروردین ۹6باهدف انکه
بهانهای نباشد فرمودند (جهت پایداری تولید
و اشتغال الزم باشد قوانین را همتغییر دهید)
اما متاسفانه عدهای به علت عدم فهم شرایط
جنگ اقتصادی انچنان با تولیدکنندگان
20
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
خصمانه برخورد مینمایند که اگر این خشم
و نفرت را نسبت به امریکا و اسراییل داشته
باشند ،سیاستهای دشمنان در منطقه محو
خواهد شد.
جناب اقای رئیسی ریاست محترم قوه
قضاییه بدینوسیله تقاضا میشود دستور
فرمایید دادستانهای کل کشور دفتری
را بهعنوان برخورد با مزاحمهای ضد تولید
ایجاد نمایند و دادستانیهای محترم بهعنوان
مدعیالعموم اقدام نمایند و با توجه به شرایط
خاص کشور و به بهانه قانون ،تولید را نابود
ننمایند تمام قوانین قابلاحترام است ولی
این قوانین در شرایط عادی ست اما در
شرایط تحریم و جنگ نابرابر تقاضا داریم
دادستانهای محترم جلسات توجیهی برای
مدیران برگزار نمایند و شرایط خاص موجود
کشور را برای انها تفهیم و متذکر شوند.
حضرت ایتاهلل رئیسی با توجه به انکه
در سال ۹۹اقتصاد بر محوریت بدون نفت
و وصول مالیاتها میباشد دشمنان تولید در
حال تیر خالص به تولید هستند و پیشاپیش
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
در شرایط بد اقتصادی و ایام نزدیک به
عید که همه تولیدکنندگان با پرداختهای
حقوق و عیدی و دهها هزینههای دیگر روبرو
میباشند فشار و مطالبات بر تولیدکنندگان
از ممنوعالخروجی و مسدودی حسابها و
هر کار دیگر را به نام قانون در پیشگرفتهاند
ایا واحدهای تولیدی که یکباره این فشارها
از هر طرف وارد میشود برای سال جدید
واحدی پایدار میماند که مالیات پرداخت
نماید؟
لذا تقاضا میشود تدبیری اتخاذ فرمایید
که سیستمی اجرا گردد که از انهایی که با
درامدهای نجومی فرار مالیاتی دارند مالیات
اخذ شود نه این روش که واحدهای تولیدی
که از هر طرف در فشار تهیه مواد اولیه و
فروش و تورم و هزار مشکل دیگر میباشند
و در حال حاضر تمام تیرها به بهانه تامین
بودجه دولت بهطرف تولیدکنندگان است که
اگر این موضعگیری عملیاتی گردد (که یکی
از اهداف دشمن است) مطمئناً تولید نابودتر
و فاجعهای دیگر بر اقتصاد خواهد امد. صفحه 20
انواع محصوالت گلخانه ای
الف – کشت ترکیبی خیار و گوجه فرنگی :
قطعا اولین و بهترین گزینه برای کاشت محصوالت گلخانه ای خیار و
گوجه خواهد بود ،زیرا هم در چهار فصل سال خریدار دارد و هم در بسیاری
از غذا ها و ساالد ها کاربرد دارد و از این مهمتر اینکه چند بار در سال محصول
می دهد ،مثال با کاشتن یکبار بذر خیار یا گوجه دو الی سه بار می توان از
انها محصول برداشت کرد .معموال در هر هکتار حدود 600تن خیار یا گوجه
می توان در سال برداشت نمود و میزان افات و بیماری ها نیز به صفر خواهد
رسید.البته شما در گلخانه تان می توانید فقط خیار یا فقط گوجه نیز بکارید.
ب – کشت فلفل دلمه ای :
فلفل دلمه ای نیز یکی از پرمصرف ترین سبزی ها و از پر فروش ترین
محصوالت گلخانه ای می باشد که در اکثر خانه ها و رستوران ها مورد
استفاده قرار می گیرد .فلفل دلمه معموال در سه رنگ سبز ،قرمز و زرد
و نارنجی می روید و برای کاشت فلفل دلمه اکثرا از نشاء ان استفاده
می کنند زیرا بذر این سبزی شش هفته پس از کاشت جوانه می دهد.
معموال بذر ان را در فروردین ماه می کارند و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه برداشت محصول اغاز می شود .به دلیل گلخانه ای بودن این
سبزی امکان کاشت ان در اوایل تابستان و برداشت ان در اواسط پاییز
امکان پذیر نیز می باشد .معموال در هر هکتار ۴60تن فلفل می توان در
سال برداشت نمود و میزان الودگی و بیماری ها نیز به صفر خواهید رسید.
مختلفی از انواع سبزیجات را خریداری کنید و در اویل فصل بهار در
زمین گلخانه ای خودتان بکارید و تا اواخر پاییز همچنان سبزی تازه
برای خوردن یا فروش داشته باشید .این سبزی ها می توانند ریحان،
گشنیز ،شوید ،خرفه ،جعفری ،اسفناج ،شنبلیله ،شاهی و… باشند.
و – پرورش گل های زینتی :
پرورش گلخانه ای گل و فروش انها نیز می تواند بسیار پر بازده باشد .افراد
عادی ،شهرداری ها ،رستوران ها ،تاالر ها ،گل فروشی ها و… از مشتریان پروپا
قرص گل های زینتی هستند .بذر گل ها را در بهار بکارید و تا چندین سال از
ساقه انها شاخه گل برداشت کنید .با رعایت شرایط محیطی مانند دمای معتدل
بین 22الی 26درجه ،مرطوب بودن گلخانه و… می توانید به صورت چهار فصل
گل عرضه کنید .کافیست در بازار شناخته شوید ،کار تمام است! برای داشتن
درامد ماهیانه 2الی 3میلیون یک گلخانه 500متری هم کفایت می کند.
ز – کشت خربزه ،هندوانه یا طالبی :
یکی دیگر از محصوالت گلخانه ای پر سود و خوشمزه ای که می
توانید در گلخانه پرورش دهید ،هندوانه ،خربزه یا طالبی می باشد این
سه میوه که جزو صیفی جات هم به حساب می ایند .در حالت طبیعی
بذرشان در اوایل اردیبهشت کاشته می شود و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه قابل برداشت هستند .باید دقت کنید که این محصوالت در
فصل تابستان به اندازه کافی در بازار وجود دارد و برای داشتن حداکثر
سود اوری بذر انها را در اویل پاییز در زمین گلخانه بکارید تا در فصل
زمستان هندوانه ،خربزه یا طالبی تازه با قیمتی باالتر به بازار عرضه کنید.
ج – کشت گلخانه ای زعفران :
طی تحقیقاتی که اخیرا انجام شده ،زعفران نیز می تواند در گلخانه
پرورش یابد و به دو صورت اب کشت (هیدروپونیک) و هوا کشت انجام می
پذیرد ،در روش هیدروپونیک هم مصرف اب کاهش می یابد و میزان محصول
دهی نیز تا سه برابر افزایش می یابد .معموال برای کاشت زعفران از پیاز ان
استفاده می کنند ،یعنی در خرداد ماه که اولین برداشت محصول صورت
گرفت ،پیاز ان را از خاک در اورده و در محیطی خنک و بدور از الودگی
قرار می دهند .در شهریور ماه پیاز زعفران را درون ظرف هایی تا نیمه اب
قرار می دهند ،مهرماه زعفران جوانه زده و تا پایان اذر قابل برداشت میباشد،
معموال در هر هکتار حدود 10الی 12کیلو زعفران میتوان برداشت کرد.
توجه :قبل از اقدام به احداث گلخانه باید اطالعات الزم را در
مورد نحوه گرفتن مجوز ،کیفیت خاک زمین از لحاظ PHو ، EC
نحوه تامین اب گلخانه و… کسب کنید ،هم چنین مشورت با افراد با
تجربه و گلخانه داران بسیار توصیه می گردد .پیروز و پاینده باشید.
د – کشت گلخانه ای توت فرنگی :
توت فرنگی نیز همانند زعفران به دو روش اب کشت و هوا کشت یعنی ریشه
شناور در اب یا ریشه در خاک پرورش داده می شود .معموال برای کاشت توت
فرنگی به دو روش عمل می کنند ،روش اول کاشت نشاء و روش دوم کاشت
بذر توت فرنگی می باشد .معموال قیمت نشاء ها باالتر از بذر ها هستند ولی
شما با کاشت نشاء در زمان و مصرف اب صرفه جویی زیادی خواهید کرد.
معموال بوته یا بذر توت ها را در اواخر پاییز یا اوایل بهار می کارند و تابستان
سال بعد میوه خواهند داد و بوته ها تا چند سال می توانند میوه دهند.
ه – کشت انواع سبزی خوردنی در گلخانه :
شاید بتوان گفت که ساده ترین و پر بازده ترین روش کاشت انواع
سبزی های خوردنی در گلخانه باشد ،زیرا هم دوره بازدهی کوتاهی
دارند و هم رسیدگی به انها اسانتر است .شما می توانید بذر های
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
25 صفحه 25
گزارش
سس و چاشنی ماهی وتابه ضداکسیداسیون روغن
اختراع استاد دانشگاه ازاد اسالمی
به کوشش :احمد حضرتی
براساس تازه ترین امار موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی کشور در حال حاضر بیش از 3000000دانشجو در ایران اسالمی مشغول به تحصیل
جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره
هستند که از این تعداد ۴۴0۷۷3 ،نفر معادل ۴۴درصد را زنان تشکیل می دهند .امارها نشان می دهد
ّ
جمعیت زنان بوده و در حال حاضر به بیش از 2۷درصد رسیده است.
متوجه 5درصد
تحصیالت تکمیلی کشور هم که در ابتدای انقالب اسالمی تنها ّ
ّ
نشانه های این رشد را می توان در تعداد اعضای هیات علمی و حضور پرشور پژوهشگران و محققان زن به خوبی مشاهده کرد .امروز
زنان دوشادوش مردان در ازمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به اختراع و اکتشاف مشغول هستند و نقش خود را در تولید علم و پیشرفت
های علمی کشور ایفاء می کنند .زهرا لطیفی یکی از برترین بانوان پژوهشگر عضو در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان کشور است.
وی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری و عضو مرکز تحقیقات مهندسی کیفیت و انجمن علمی گروه علوم و
مدرس مدعو در چندین واحد دانشگاهی در حال فعالیت و تدریس می باشد .زهرا
صنایع غذایی دانشگاه ازاد اسالمی واحد نور است؛ همچنین بعنوان ّ
لطیفی بعنوان دانشجوی دکتری تخصصی علوم و صنایع غذایی ،افتخارات بسیاری را به ارمغان اورده است .ایشان عالوه بر کسب تقدیرنامه های متعدد
برتر در زمینه های فرهنگی و اجتماعی ،در سال های اخیر و بصورت متوالی در زمینه های پژوهشی و اموزشی نیز رتبه های برتر را کسب نموده است.
سرکار خانم لطیفی دوران ارشد را با معدل 1۹/20به پایان رسانیده و معدل کل دکتری ایشان 1۹/۴5می باشد .ایشان بعنوان استاد
مشاور و طراح لوگو و مدیر هنری نیز با مجله علمی-اجتماعی ناژو که در سال ۹8رتبه دوم کشوری را کسب کرده ،همکاری داشته؛ همچنین
خیام(برترین پایان نامه های کشور) را از ان خود نموده است .وی در زمینه پژوهشی هم ،پیشتاز بوده و نویسنده 13جلد
تندیس جشنواره ّ
کتاب تالیف و ترجمه با عناوین :شیرین کننده ها و جایگزین های قند در فناوری مواد غذایی ،غذا و دیابت ،غذاهای عملگرا(فراسودمند) ،بسته
حسی(استخدام ،اموزش و عملکرد) ،فناوری های نوین بسته بندی میوه ها و سبزی ها ،پروبیوتیک ها و
بندی نانوکامپوزیت ،مدیریّت ارزیابی ّ
پریبیوتیک ها و سین بیوتیک ها و پاراپروبیوتیک ها ،عناصر غذایی در گیاهان ،فناوری های نوین غیرحرارتی در نگهداری موادغذایی ،اسانس
امنیت غذایی در ایران و جهان می باشد.
های صنایع غذایی و تکنولوژی اسانس ،ارتباط صنایع غذایی و گردشگری ،غذا در ایات و روایاتّ ،
(سس
همچنین ایشان دارای 31مقاله علمی-پژوهشی و ۷مقاله ، isiو 10مقاله کنفرانسی داخلی و 6مقاله کنفرانسی خارجی و 2ثبت اختراع ُ
و چاشنی ماهی برای اولین بار در کشور و تابه ضداکسیداسیون روغن برای اولین بار در جهان) می باشد .خانم زهرا لطیفی ۹ایده صنعتی دیگر نیز
موفقیت روزافزون و تندرستی را از ایزد م ّنان داریم.
دارد که در حال برنامه ریزی برای اجراء و ثبت انها است .برای این بانوی افتخارافرین ارزوی
ّ
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
21 صفحه 21
مقاله
اشنایی اجمالی با سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا مزایا و معایب ان
با اوج گرفتن نگرانی کاهش منابع اب ازیکطرف و رشد روزافزون
جمعیت و نیاز بیشتر به مواد غذایی و محصوالت کشاورزی از طرف دیگر،
بهینهسازی و مصرف اب کشاورزی بهخصوص در کشوری مانند ایرانکه
جزو مناطق خشک دنیا بهحساب میاید ،از اهمیت خاصی برخوردار است.
تراوا یعنی تراوش کننده و سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا ،سیستمی
است که با استفاده از لولههای متخلخل اسفنجی (،)porous pipe
اب ،کود ،سم و اکسیژن را در یک فضای رطوبتی ،مستقیماً در اختیار
ریشه قرار میدهد و اجازه نمیدهد حتی یک قطره اب هدر رود.
سیستم تراوا درواقع همان سیستم قطرهای تکاملیافته است که در ان
بسیاری از مشکالت ،نظیر تبخیر ،گرفتگی منافذ ،اسیبپذیری ،تجمع
ریشه و دست و پاگیری و … حلشده است و تنها فرق این سیستم با
قطرهای این است که ابیاری بهصورت نشتی و زیرزمینی انجام میشود
و همین تغییر بهظاهر کوچک ،مزایای نسبی بیشماری را به دنبال
خواهد داشت که میتواند امیدبخش تحول اساسی در این زمینه باشد.
لولههای تراوا سوراخدار نیستند بلکه اسفنجی هستند ،بهعبارتدیگر
در سیستم تراوا ،جریان اب وجود ندارد بلکه یک فضای رطوبتی مالیم
و نسبتاً یکنواخت (پیاز رطوبتی) در اطراف لوله ایجاد میشود .تکنولوژی
تراوا بهگونهای است که با فشار خیلی کم ( ،)bar 0,8-0,2اب از دیواره
لوله تراوا ،تراوش میکند و پس از ایجاد یک فضای رطوبتی با اطراف
خود به تعادل میرسد؛ یعنی به میزانی که ریشه اب را میمکد ،لوله
هم تراوش میکند و در سیستم هیچگونه تبخیری نخواهیم داشت.
:white_check_mark:مزایای سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا
-1صرفهجویی اب به میزان حداکثر.
-2عدم گرفتگی منافذ :اولین سوالی که در ابتدای امر به ذهن میرسد،
این است که ایا مانند برخی سیستمهای ابیاری بهمرورزمان ،وجود
امالح محلول در اب و سختی زیاد اب ،باعث انسداد منافذ نخواهد شد؟
در مورد مواد معلق مانند شن ،سیلت و جلبکها و …؛ که میگوییم در
سیستمهای ابیاری تحتفشار ،توسط فیلترهای مناسب ازابگرفته میشوند.
در مورد سختی موقت اب که در اثر تبخیر ،رسوب ایجاد میشوند
باجرئت میگوییم که رسوبی ایجاد نمیشود چون در این سیستم اص ً
ال
تبخیری از سطح لوله نداریم و اگر تبخیری باشد از سطح خاک است .در
مورد مواد محلول مانند نمکها ،کودها و یا سمها و … .هم که در این
لولهها توسط اب از منافذ لوله تراوا خارجشده و به خاک منتقل میشوند.
سختی دائم اب که با تخلیه بار الکتریکی یونهای موجود در اب قابل
رسوب میباشند .در این مورد میگوییم که این تخلیه در مورد فلزات انجام
میشود و چون لولههای تراوا الستیکی و عایق هستند ،لذا هیچگونه رسوبی
از سختی دائم اب ایجاد نخواهد شد .مثال :در پروژه ازمایشی باغ پسته
کرمان ،باوجود ECباالی اب ( 1200میکرو موز بر سانتیمتر مربع) بعد
از سه سال ،هیچگونه رسوبی مشاهده نشد و هیچ افت دبی وجود نداشت.
-3افزایش کمی و کیفی محصول.
-۴صرفهجویی سم و کودتا .%50
-5صرفهجویی انرژی :چون برای تراوش از لولههای تراوا نیاز به فشار
26
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
چندانی نیست ( (bar 0.8-0,2انرژی کمتری نیز الزم خواهیم داشت .مث ً
ال
در برخی مزارع کوچک چنانچه منبع استحصال اب ،در باالی مزرعه باشد،
با اختالف رقوم ارتفاعی 3mبدون نیاز به پمپ میتوان مزرعه را با این
سیستم ابیاری کرد.
-6عدم نیاز به تسطیح و تراسبندی.
-۷از بین رفتن تدریجی علفهای هرز.
-8قابلاستفاده از مزارع و باغات تا باغچه منازل و گلدانها.
-۹جلوگیری از شیوع افات.
-10کاهش الودگی محیطزیست.
-11عدم مزاحمت برای ماشیناالت و کارگران.
-12مصونیت از سرما و گرما.
-13مصونیت از اسیب و سرقت.
-1۴مصونیت از حیوانات و جوندگان.
-15اکسیژنرسانی به ریشه و کاهش نیاز به شخم.
-16عدم نیاز به جوی و پشته و پوشش کامل زمین زراعی.
-1۷قابلیت کنترل اتوماتیک.
-18کاهش الودگی سفرههای ابهای زیرزمینی.
-1۹طول عمر سیستم (بسته به نگهداری و سرویس بین 15تا 30
سال).
-20قابلاستفاده در زمینهای ورزشی.
-21عدم تاثیر وزش باد.
-22تکنولوژی بازیافتی :چون ماده اصلی و اولیه لولههای تراوا پودر
الستیکهای فرسوده اتومبیل هست ،عالوه بر مزیت قیمت تمامشده ،از
امتیاز تکنولوژی بازیافتی هم برخوردار است.
-23گسترش بیشتر ریشه.
-2۴قابلاستفاده در هر نوع ابوخاک و هوا.
-25کاهش هزینه کارگری.
-26عدم سله و فرسایش خاک.
-2۷زودرس نمودن محصول.
-28عدم ابدهی در فواصل درختان :یکی از علتهای
قابلذکر این است که خاصیت اصلی این لولهها ،وجود
مکش توسط ریشه گیاه است تا لوله نشت و ابدهی نماید.
-2۹صرفهجویی اقتصادی. صفحه 26
صفر تا صد کشاورزی در کشور المان
المان :موقعیت اقلیمی و وضعیت کشاورزیر
سال 2016در ایالتی از المان روی داد
توسعه کشاورزی ارگانیک در المان
[توسعه کشاورزی ارگانیک در المان]
به تازگی از سوی وزارت کشاورزی و
محیط زیست و اداره کشاورزی ،ایمنی غذا
و شیالت ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن 1المان،
گزارشی منتشر شد که نشان می دهد میزان
رشد مناطق کشاورزی ارگانیک در حدود 6
هزار و 650هکتار در سال 2016بوده است.
به گزارش ایانا از سایت ،freshplazaدر پایان
سال ،2016یک هزار و ۹۹مزرعه موفق به دریافت
گواهی معتبر سازگار با محیط زیست اتحادیه اروپا
) (EU-Eco-regulationشدند .این درحالی است که
نزدیک به 8۴3شرکت کشاورزی در حدود 132
هزار و 200هکتار از زمین های کشاورزی ارگانیک،
تقریبا یک پنجم مزارع -را در اختیار دارند.تیل باکهاوس" ، "Till Backhausوزیر کشاورزی
و محیط زیست گفت" :میزان سهم زمین مورد
استفاده برای کشاورزی ارگانیک ۹,85درصد
22
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
بود و این میزان با مقایسه متوسط ۷.0
درصد دولت فدرال در سال ،2016می
تواند دستاورد خوبی باشد .همچنین ،انتظار
می رود ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،در طول
زمان نقش رهبری را در اقتصاد بازی کند".
همچنین به نظر می رسد در سال 201۷
میزان وسعت زمین های کشت ارگانیک ،
افزایش یابد چراکه در ۴ماه نخست2000 ،
هکتار توسط 1۹شرکت کشاورزی ،به مزارع
ارگانیک افزوده شده است .به گفته باکهاوس،
قیمت مناسب برای تولیدات یک عامل مهم
برای کشاورزی موفق است ؛ به طوری که این
موضوع در کشاورزی ارگانیک هم صدق می کند،
وی تاکید کرد" :این درحالی است که عالوه بر
مزارع مرسوم ،مزارع ارگانیک رقابت سختی در
اروپا دارند .بنابراین افزایش در مقدار عملکرد
باید با رشد مستمر و بازار محور همراه باشد".
وی گفت":هدف این است که به تنظیم
سیاست های کشاورزی برای رویارویی با
چالش های رو به رشد و گسترش کشاورزی
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
ارگانیک در ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن اقدام شود".
همچنین مزارعی که به کشاورزی ارگانیک تبدیل
شوند می توانند یارانه ای 260یورو برای هر هکتار
از زمین های زراعی و یا مرتع 835 ،یورو برای هر
هکتار از سبزیجات 835 ،یورو برای هر1150
هکتار از زمین های زراعی دائمی دریافت کنند.
قرار است به عنوان بخشی از
Mecklenburg-Vorpommern
برنامه ’Öko-
kompetenz
۹0 ، ’2020درصد هزینه خدمات مشاوره
برای مزارع ارگانیک پرداخت شود .این درحالی
است که در سال ،2016کشاورزان بیشتری
تصمیم گرفتند تا مزارع خود را به مزرعه
ارگانیک تبدیل کنند .در سال 2015و 2016
در حدود 13هزار هکتار زمین در ْکل ِنبورگ-
فورپومِرن به کشاورزی ارگانیک تبدیل شد.
با وجود عدم قطعیت مقررات اتحادیه اروپا ،در
بسیاری از ایالت های فدرال شرایط بهبود یافته
و قیمت محصوالت ارگانیک ثابت مانده است.
همچنین با توجه میزان رشد کشت میوه و سبزی
و پرورش دام ارگانیک نشان از پتانسیل بالقوه مزارع
ارگانیک در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن دارد .در سال صفحه 22
گزارش
۳اقدام جدید بنیاد مستضعفان برای مقابله با کرونا
از میزبانی پزشکان و پرستاران تا ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی
تولید بیش از 510هزار لیتر الکل ،توزیع روزانه 28هزار بسته اب معدنی،
شیرکاکائو و ابمیوه در بیمارستانهای میزبان بیماران کرونا و ضدعفونی
کردن 60شهر و روستا از جمله اقدامات بنیاد مستضعفان در مقابله با
ویروس کروناست.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی بنیاد مستضعفان ،به دنبال
تشکیل کمیته ای ویژه در بنیاد مستضعفان ،تصمیماتی در راستای کمک به
ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ شد .بر اساس این تصمیمات مقرر شد بنیاد
مستضعفان در بخش هایی از جمله تولید الکل با تمام ظرفیت ،مشارکت
در ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی با اولویت مناطق محروم و
همچنین حمایت از کادر درمانی و پزشکی کشور که این روزها در خط مقدم
مقابله با شیوع ویروس قرار دارند ،اقداماتی را انجام دهد.
*امادگی برای توزیع روزانه 9هزار پرس غذا در بیمارستان
های میزبان بیماران کرونا /اسکان موقت پزشکان و پرستاران در
مجموعه بنیاد مستضعفان
بر اساس این گزارش ،هلدینگ سیاحتی بنیاد مستضعفان از امادگی توزیع
روزانه ۹هزار پرس غذا در بیمارستان های میزبان بیماران کرونا خبر داد.
همچنین بنیاد مستضعفان با تجهیز ۴ملک با ظرفیت 280نفر امادگی
اسکان موقت پزشکان و پرستاران جهادگر در حوزه مقابله با کرونا را دارد.
این ۴ملک به صورت کامال ایزوله تجهیز شده و در مناطق مختلفی از
تهران قرار دارد و بنیاد مستضعفان در این امالک از پزشکان و پرستارانی که
به صورت شبانه روزی در خدمت بیماران مبتال به کرونا هستند و از احتمال
مبتال شدن اطرافیانشان به این بیماری نگرانند ،پذیرایی میکند.
* ضدعفونی کردن 60شهر و روستا /غربالگری اولیه ساکنان
مناطق روستایی
همچنین بر اساس این گزارش هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان با
توجه به در اختیار داشتن سمپاش های اتومایزر گندزدایی مستمر از 60
شهر و روستا در اطراف شرکت های وابسته به هلدینگ کشاورزی این بنیاد
را در دستور کار قرار داد.
در ادامه این گزارش مقرر شد در تمامی روستاها و شهرهایی که فرایند
ضدعفونی انجام میشود ،غربالگری ساکنین توسط تکنسین های شرکت
ها انجام شود و توزیع بسته های بهداشتی حاوی مواد ضدعفونی کننده ،
ماسک و دستکش صورت پذیرد .در ضمن کالس های اموزشی مستمر با
هدف اشنایی با روش های پیشگیری از ابتال به ویروس کرونا توسط واحد
HSEشرکت های تابعه هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان در مناطق هدف
برگزار خواهد شد.
* تولید بیش از 510هزار لیتر الکل و ارسال روزانه 28هزار
نوشیدنی برای بیمارستان های میزبان بیماران کرونایی
بر اساس گزارش تشکیل کمیته ویژه مقابله با کرونای بنیاد مستضعفان
تاکنون بیش از 10هزار بطری اب معدنی 10 ،هزار بسته شیرکاکائو و 8
هزار و 300پاکت ابمیوه در بیمارستان های سه استان تهران ،مازندران و
گلستان توزیع شده است.
تولید مواد ضدعفونی کننده نیز شرکت پاکدیس وابسته به هلدینگ
صنایع غذایی بنیاد مستضعفان بیش از ۴30هزار لیتر الکل طبی و 8۷هزار
لیتر الکل جهت ضدعفونی دست تولید و در اختیار شرکت های تولید کننده
مواد بهداشتی و نهادهای مسئول قرار داده است.
پیش از این نیز 2۴دستگاه امبوالنس از سوی این بنیاد به ستاد ملی
مقابله با کرونا تحویل داده شده و عالوه بر ان نیز ۴00میلیارد ریال جهت
تهیه بسته های بهداشتی و مراقبتی برای مددجویان کمیته امداد و بهزیستی
از سوی بنیاد مستضعفان تخصیص داده شد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
27 صفحه 27
2016خانوارهای المانی ۹,۴8میلیارد یورو برای مواد غذایی و نوشیدنی ارگانیک،
هزینه کردند .که افزایش 10درصدی را نسبت به سال قبل نشان می دهد.
هامبورگ سیلزده -سیل تقریبا هر ساله رخ میدهد و اینجا یا
انجا اسیبهایی میرساند
هدف دولت در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،افزایش سهم زمین های کشاورزی
ارگانیک ،در میان مدت ،به 150هزار هکتار است و همچنین تا سال ،2020
برای رشد ساالنه 5000هکتار در سال برنامه ریزی کرده است .این درحالی
است که سیاست های کشاورزی به طور قابل توجهی به تحکیم ،تثبیت و
کشت کشاورزی ارگانیک و ایجاد کشاورزی ارگانیک به عنوان یک عالمت
تجاری ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن کمک خواهد کرد .در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن
کشاورزی ارگانیک نقش مهمی در سیاست های کشاورزی ایفا می کند و
این امر به ویژه در سیاست های مربوط به رفاه حیوانات و الزامات مسایل
زیست محیطی کشاورزی ارگانیک ،به طور مشخص و روشن امده است.
در المان به ندرت پدیدههایی چون خشکسالی مداوم ،گردباد ،سرما
یا گرمای غیرعادی پیش میاید .گاهی با توفان مواجه میشویم که هر
ازچندگاهی با خسارات قابلتوجهی همراه است .سیل تقریبا هر ساله رخ
میدهد و اینجا یا انجا اسیبهایی میرساند .تفاوتی که میان درجهی
حرارت هوا در شمال و جنوب است ،به دلیل مرتفع بودن جنوب تعدیل
میشود .بادهای غربی رطوبت فراوانی را از اقیانوس به همراه میاورند .در
همهی فصلها باران میبارد .کمترین درجه هوا در ماه ژانویه (دی/بهمن)
و بیشترین ان در ماه ژوییه (تیر/مرداد) است .گرایش عمومی درجهی
حرارت هوا در المان به سوی گرم شدن بیشتر است .درجهی حرارت
متوسط ،که سالیان طوالنی 3/8سانتیگراد بوده است ،از سال ( 1۹88به
عنوان
استثنای )1۹۹6به سمت گرم شدن بیشتر پیش رفته است .به
ِ
نمونه درجهی متوسط هوا در سال 2000به ۹/۹سانتیگراد رسیده است.
هدف از برنامه کشاورزی ارگانیک دو مورد است؛ در وهله نخست ،ترکیب
کشاورزی ارگانیک با سالمت و گردشگری در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن است .در
وهله دوم ،توسعه مفاهیم بازاریابی مناسب ،به طوری که در زمان خرید ،به
مصرف کنندگان اطالعات بیشتری در مورد محصوالت کشاورزی ارایه کند.
پی نوشت:
ْ -1کل ِنبورگ-فورپومِرن ،به المانی،
،mmernیکی از شانزده ایالت المان است .این ایالت شامل دو
منطقه مکلنبورگ و فورپومن و پایتخت ان شهر شوریناست.
منبع:ایانا/ترجمه :فرحناز سپهری
Mecklenburg-Vorpo-
o
اب فراوان ،هوای معتدل ،خاکی پربازده .المان اسمانی خاکستری و
زمینی سبز دارد
سرزمین بارانی
اب وهوا
المان به لحاظ اب و هوایی جزو اقلیم معتدل اروپایی در حوزهی
وزش بادهای غربی است و منطقهی گذار از اب و هوای دریایی
غرب اروپا به اب و هوای قارهای در شرق اروپاست .منطقهای که
در ان واقع است از جریان خلیج نیز تاثیر میگیرد که اقلیم را معتدل
میکند .جریان خلیج یک جریان گرم دریایی در اقیانوس اطلس است.
کشاورزی و زیستبوم
ترکیب خاک در المان از نظر حاصلخیزی منطقه به منطقه فرق
میکند .در المان شمالی کمربند ساحلی سرشت مردابی دارد و از این رو
ِ
خشک پس از ان ،کمبار است.
بسیار حاصلخیز است .در حالی که زمین
مزرعهای با خانهی روستایی در الگوی
از شمال که به سمت کوههای میانه حرکت کنیم ،باز به مناطقی میرسیم
که بسیار حاصلخیز اند .زمین انها ،بنابر اصطالحی رایج در کشاورزی برای
دستهبندی زمین ،از دو جنس سیاه و قهوهای اند .در المان جنوبی زمینهای
حاصلخیز عمدتا زمینهای کنارهی رودهای راین ،ماین و دانوب هستند.
در مجموع از 5/53درصد زمینهای المان استفادهی کشاورزی میشود5/2۹.
درصدزمینهاازجنگلپوشیدهاند.بخشمسکونیدربرگیرندهی3/12زمینهاست.
درختهای رایج در المان از دو نوع مخروطی (بیخزان) و برگریز (باخزان)
هستند .از نوع اخیر میتوان راش قرمز و بلوط را نام برد .جنگلهای طبیعی عمدتا
از غان و کاج تشکیل شدهاند .سمور ،گوزن ،اهو ،گراز و نیز روباه از جانورهای
ساکن در جنگلهای المان اند .بیدستر و سمور ابی از ساکنان جویبارها هستند.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
23 صفحه 23
اخبار
بهره گیری از گوسفندان برای بهبود خاک در مزارع تولید
برق خورشیدی
هندریکس مدیر فناوری و مدیریت دارایی شرکت سیلیکون رانچ ،پس از توجه به
مشکالتفرسایشخاکدرخصوصعوارضیکهطیمصرفعلفکشهادرمزارع
تجاری مشاهده کرده بود ،به بررسی تکنیکهای مدیریت زمین پرداخت است.
به گفته وی ازدیاد این مواد شیمیایی میتوانند از رشد چمنها جلوگیری
کنند که این عمل منجر به سخت شدن و ترک خوردن خاک شده و در
ادامه هنگامی که باران میبارد ،به جای نفوذ اب در ان ،بر روی زمین
جاری شده و نتیجه ان رودخانهها و روانابهای گل الود میشود.
گوسفندها بخشی از عملیات اجرایی این پروژه هستند که مدیران سیلیکون
رانچ ان را انرژی احیا کننده مینامند در واقع این شرکت به جای اینکه فقط
روی تولید انرژی خورشیدی متمرکز شود ،رویکردی کل نگرانه اتخاذ میکند
و درصدد بهبود کیفیت خاک ،پوشش گیاهی ،تنوع زیستی و تولید محصوالت
کشاورزی است.به این طریق این شرکت میتواند با تغییر استراتژیهای
مدیریت زمین ،تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی کلی خود را گسترش دهد.
ردیفهایصفحاتخورشیدیهمراهبادههاگوسفندکوچکدرزیرانهاکهروی
یونجههاراهمیروندوبهچریدنمشغولند،برایادارهتنسیدرهتولیدبرقمیکند.
نگه داشتن چمن در صفحات خورشیدی تنها بخشی از دالیل اوردن
500گوسفند به محل ،در حدود 60مایل در شمال شرقی ممفیس است.
گوسفندان در حین حرکت خود بر روی خاک علفهای پوسیده را زیر
خاک میبرند ،بذر گیاهان را پراکنده میسازند ،ریشه گیاهان را تقویت
میکنند ،کود طبیعی را گسترش میدهند و پوشش گیاهی را که مسئول
جذب انتشار کربن از جو و حفاظت از خاک است را احیا میکنند.
همچنین این پروژه با رشد و تولید مثل این دامها ،در تهیه گوشت که
در سالهای اخیر شاهد افزایش تقاضا ان هستیم ،نیز سهم ویژهای دارد.
پرندهای شکوهمند از بهشت!
این مرغ بهشت ،بسیار کوچک و در حدود 25سانتیمتر اندازه دارد .این پرنده
عجیب که بیشتر شبیه سفینه فضایی است وقتی سرخود را باال میگیرد
۹۹.۹5درصد از نور خورشید را جذب میکند .همین مسئله باعث شده تا ان
را گونه جدیدی از جانوران بدانند زیرا به هیچ وجه شبیه بقیه پرندهها نیست
28
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
روییدن بزرگترین گل با بوی گوشت متعفن در اندونزی!!
به نقل از دیلی میل ،یک گل قرمز رنگ و براق که بوی گوشت در حال تجزیه
میدهد در اندونزی روییده بود .عرض این گل حدود 11۷سانتیمتر است
و یکی از بزرگترین گلهای جهان به حساب میاید.
گل مذکور Rafflesia tuan-mudaeنام دارد و گلبرگهای ان بسیار بزرگ
است .این گل در جنگلهای بارانی اندونزی رویید و یک هفته بعد پژمرد.
این یکی از بزرگترین نمونههای گل Rafflesia tuan-mudaeاست Rafflesia.نام
گروه بزرگی از گیاهان است که بوی گوشت متعفن میدهند و با جذب مگسها و
سوسکها از انها تغذیه میکنند .گل این نوع گیاهان فقط چند روز دوام میاور.د
شش روش برای کاهش استرس و لذت بردن از کار
انجام مدیتیشن به مدت 5دقیقه .این کار باعث میشه تا استرس تون
کاهش و تمرکزتون افزایش پیدا کنه.
استراحت متفکرانه داشته باشید .خودتون رو از حالت خودکار خارج
کنید و به حالت اولیه برگردید.
اجازه ندهید موبایلتون حواستون رو پرت کنه و فقط زمانیکه الزمه اون
رو چک کنید.
ازانجامچندکاربهطورهمزمانپرهیزکنید.زمانیکهچندکارراباهمانجاممیدید
باعث میشه تا دست اخر اشتباه کنید که موجب افزایش استرس شما میشه.
به اندازه کافی بخوابید .به موقع به رختخواب برید و یک ساعت قبل از
خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و البته از خودتون دور کنید.
در اوقات فراغت پیاده روی کنید .بعد از جلسات استرس اور 10دقیقه
پیاده روی کنید تا ارامشتون برگرده صفحه 28
گزارش
محصوالت گلخانه ای
محصوالت گلخانه ای :گلخانه یکی از راه حل های مدرن برای
مبارزه با سرما ،گرما و کم ابی می باشد و در بسیاری از کشور های
قطبی یا کشور های استوایی که دارای اب و هوای سرد یا گرم
هستند و یا با مشکل کم ابی رو به رو هستند ،احداث گلخانه می
تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزیجات در این مناطق باشد.
بررسی نحوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای به صورت خالصه وار یا
ساده_-------گلخانه یکی از راههای مدرن برای مبارزه با سرما گرما کم
ابی می باشد و در بسیاری از کشورهای قطبی یا کشورهای استوایی که
دارای اب و هوای سرد یا گرم هستند با مشکل کم ابی رو به رو هستند
احداث گلخانه می تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزی جات در
این مناطق باشدالبته سالیان زیادی است که در کشور های اروپایی و غربی
فرهنگ مصرف میوه گلخانه ای جا افتاده است زیرا میوه های گلخانه ای
نسبت به میوه های زمین زراعی سالم تر و طبیعی تر هستند و برای رشد
انها از هیچ گونه کود یا سم شیمیایی استفاده نمی شود .در حالی که میوه
های زمین زراعی خیلی سریع افت می گیرند و در معرض نور مستقیم
افتاب ،گرما و سرمای بیش از حد دچار سرمازدگی یا گرمازدگی می شوند.
در این نوشته از eig-shopقصد داریم تا ضمن معرفی فواید
گلخانه شیوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای را نیز به شما
اموزش دهیم .لطفا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مزایای گلخانه نسبت به زمین کشاورزی
گلخانه چه مزیت هایی نسبت به زمین کشاورزی دارد؟
ازجملهمزیتهاییکهمیتوانبرایگلخانههابرشمردشاملمواردزیرمیشود:
الف – میزان تولید محصول در واحد سطح افزایش می یابد ،یعنی اگر
24
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
شما در فضای ازاد می توانستید یک کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت
کنید در گلخانه می توانید 10کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت کنید.
ب – گرمای بیش از حد زمستان یا سرمای طاقت فرسای زمستان
بر روی محصوالت تاثیری نخواهد داشت ،با استفاده از فن های خنک
کننده و نایلون uvدار در فصل تابستان می توان محصوالت را از
گرمای زیاد نجات داد و در فصل زمستان نیز با استفاده از هیتر های
مخصوص گلخانه می توان تولیدات خود را از سرمای زمستان نجات
داد ،هیتر اتوماتیک گلخانه ای ارارات نمونه ای از این محصوالت هستند
ج – امکان تولید محصول در مناطق بسیار گرم یا بسیار
سرد وجود دارد ،همچنین با تولید میوه و صیفی جات در خارج
از فصل می توان فروش خود را تضمین کرد زیرا محصوالت
گلخانه ای به دلیل سالم و تازه بودن همیشه مشتری دارد
د – با استفاده از شیوه ابیاری قطره ای می توان بهترین استفاده را از
منابع ابی برد و در مصرف اب نهایت صرفه جویی را نمود.
ه – امکان کشت محصول به روش هیدروپونیک (ریشه شناور در اب)
در مکان هایی که خاک حاصلخیز وجود ندارد.
و – امکان تولید محصول به صورت دائمی و چهار فصل
ز – امکان برداشت چند باره یک محصول (مثال دو بار در سال میتوان
گوجه فرنگی برداشت نمود)
چه محصوالتی را می توان در گلخانه کاشت؟
به منظور داشتن حداکثر سوداوری پیشنهاد می شود محصوالتی را
بکارید که در سال چند بار امکان برداشت محصول از انها وجود داشته
باشد .در کل محصوالت گلخانه ای زیر را می توانید در گلخانه تان بکارید: صفحه 24
پیشنهادی برای جبران خسارت اقتصادی کرونا
با توجه به اسیب اقتصادی شیوع ویروس کرونا و رکود بسیاری
از کسبوکارها ،یک اقتصاددان اظهار کرد :تا زمانی که اطالعات
دقیقی از میزان و نوع خسارت این ویروس بر بخشهای مختلف
اقتصادی تهیه و منتشر نشود ،نمیتوان حمایت مناسبی از فعاالن
اقتصادی متضرر شده داشت و باید مراکزی جهت ثبت میزان و نوع
گرفتاریهای ایجاد شده به واسطه این ویروس توسط مردم تاسیس
شود تا بتوان کمکهایی متناسب با خسارت پرداخت شود.
علی رشیدی در گفتوگو با ایسنا ،با اشاره به تاثیرات منفی شیوع
ویروس کرونا بر اقتصاد کشورهای درگیر این ویروس و همچنین
ایران ،اظهار کرد :حمایتها و اقداماتی که باید در این زمینه صورت
بگیرد به میزان خسارتها و اطالعات مرتبط با این موضوع بستگی
دارد که در حال حاضر ،امادگی در جهت ایجاد بستری برای اطالع از
میزان خسارت وارد شده به کسبو کارها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه معموال در برخی از کشورها با شناسایی افراد
اسیب دیده از این ویروس مقداری پرداختهای نقدی داده شده
در حالیکه در کشور ما ،از میزان خسارات اطالع دقیق نداریم ،گفت:
در این زمینه به عنوان مثال باید در مناطق و به افراد اسیب دیده از
این ویروس به خصوص کارگران روزمزد پرداختهای نقدی ،کمک
غذایی داده شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد :تا زمانی که اطالعات دقیقی در
خصوص میزان خسارات وارده کرونا بر اقتصاد کشور منتشر نشود،
نمیتوان از پیشنهاداتی برای حمایت از فعاالن اقتصادی صحبت کرد،
زیرا حمایتها به میزان خسارات بستگی دارد حدود و نوع نیازهای
افراد اسیب دیده از شیوع این ویروس مشخص شود.
رشیدی در ادامه با تاکید براینکه مردم باید بتوانند از طریق مراکزی
مشکالت ایجاد شده بر اثر شیوع کرونا اعالم کنند ،خاطرنشان کرد:
براساس نوع و میزان گرفتاریها و درگیریهایشان ،کمکهای الزم
را دریافت کنند .از طریق رسانههای عمومی از مردم بخواهند تا نوع
نیازهای خود را اعالم کنند که کمک دریافت کند.
وی در پایان تاکید کرد که باید در این زمینه ،مراکزی ایجاد شود
تا مردم بتوانند از طریق ان ،گرفتاریهای خود را مطرح کنند و ان
مراکز براساس اختیارات داده شده بهشان بتوانند نیازهای مردم را
رفع کنند.
به گزارش ایسنا ،شیوع ویروس کرونا نه تنها سالمت و روان مردم
را در کشور ما و سایر مناطق درگیر این ویروس تهدید میکند بلکه
با کاهش مراجعات حضوری در اماکن عمومی در ماه پایانی سال که
عمدتا روزهای پررونقی برای کسب وکارهای خرد و کارگران فصلی
است ،فعاالن تجاری ،اصناف مختلف و کارگران انها را هم دچار
اسیبهای جدی کرده است.
باید تاثیر کرونا بر صادرات را کم کنیم
رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است برای انکه تاثیر شیوع
کرونا بر صادرات کاالیی ایران کاهش یابد ،باید صادرکنندگان و رایزنان
اقتصادی فعالیتهای خود را مضاعف کرده و از تمام ظرفیتها استفاده
کنند.
به گزارش ایسنا ،همانطور که با شیوع کرونا در چین ،اقتصاد این کشور
تحت تاثیر قرار گرفت و چه در میزان صادرات و چه در میزان واردات
تحوالتی در اقتصاد چین رخ داد ،با شیوع این ویروس در ایران نیز به نظر
میرسد اقتصاد ایران باید خود را اماده مواجهه با تبعات ان کند.
توقف تعداد زیادی از پروازهای منطقهای و بین المللی و محدودیت تردد
در برخی مرزهای زمینی بخشی از اتفاقات رخ داده در روزهای پس از ورود
کرونا به ایران را تشکیل دادهاند .هرچند با مذاکرات انجام شده بسیاری از
مرزهای مشترک کشور با همسایهها باز شده و با حفظ نکات ایمنی تردد
ادامه دارد اما به نظر میرسد در بلندمدت احتمال تاثیر گذاری این اتفاق بر
صادرات ایران وجود داشته باشد.
محمد الهوتی -رییس کنفدراسیون صادرات ایران -که پیش از این به
ایسنا گفته بود در صورت مدیریت شرایط و کنترل نفوذ ویروس ،میتوان
امیدوار بود که مسائل مربوط به کرونا در بلند مدت روی صادرات ایران اثر
نگذارد ،حاال از کاهش نسبی صادرات کشور خبر داده است.
او در حساب شخصی خود در شبکههای اجتماعی نوشته که ایران نیز
مانند سایر کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته و
همین مسئله به کاهش صادرات کشور منجر شده است.
الهوتی این را نیز گفته که در این شرایط الزم است صادرکنندگان
با مدیریت حرفهای و رایزنان اقتصادی با تالش مضاعف سعی بر کاهش
خسارت داشته باشند.
بر اساس اخرین اماری که گمرک از تجارت ایران در 11ماهه سال
۹8منتشر کرده ،صادرکنندگان ایران توانستهاند بیش از 38میلیارد دالر
صادرات داشته باشند که هرچند از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه
سال قبل کمتر بوده اما از نظر وزنی افزایش نشان میدهد .در شرایطی
که پیشبینی میشد ،صادرات ایران در سال جاری نیز از مرز ۴0میلیارد
دالر عبور کند ،باید دید امار اسفند با وجود ورود کرونا به کشور چگونه رقم
خواهد خورد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
29 صفحه 29
انواع محصوالت گلخانه ای
الف – کشت ترکیبی خیار و گوجه فرنگی :
قطعا اولین و بهترین گزینه برای کاشت محصوالت گلخانه ای خیار و
گوجه خواهد بود ،زیرا هم در چهار فصل سال خریدار دارد و هم در بسیاری
از غذا ها و ساالد ها کاربرد دارد و از این مهمتر اینکه چند بار در سال محصول
می دهد ،مثال با کاشتن یکبار بذر خیار یا گوجه دو الی سه بار می توان از
انها محصول برداشت کرد .معموال در هر هکتار حدود 600تن خیار یا گوجه
می توان در سال برداشت نمود و میزان افات و بیماری ها نیز به صفر خواهد
رسید.البته شما در گلخانه تان می توانید فقط خیار یا فقط گوجه نیز بکارید.
ب – کشت فلفل دلمه ای :
فلفل دلمه ای نیز یکی از پرمصرف ترین سبزی ها و از پر فروش ترین
محصوالت گلخانه ای می باشد که در اکثر خانه ها و رستوران ها مورد
استفاده قرار می گیرد .فلفل دلمه معموال در سه رنگ سبز ،قرمز و زرد
و نارنجی می روید و برای کاشت فلفل دلمه اکثرا از نشاء ان استفاده
می کنند زیرا بذر این سبزی شش هفته پس از کاشت جوانه می دهد.
معموال بذر ان را در فروردین ماه می کارند و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه برداشت محصول اغاز می شود .به دلیل گلخانه ای بودن این
سبزی امکان کاشت ان در اوایل تابستان و برداشت ان در اواسط پاییز
امکان پذیر نیز می باشد .معموال در هر هکتار ۴60تن فلفل می توان در
سال برداشت نمود و میزان الودگی و بیماری ها نیز به صفر خواهید رسید.
مختلفی از انواع سبزیجات را خریداری کنید و در اویل فصل بهار در
زمین گلخانه ای خودتان بکارید و تا اواخر پاییز همچنان سبزی تازه
برای خوردن یا فروش داشته باشید .این سبزی ها می توانند ریحان،
گشنیز ،شوید ،خرفه ،جعفری ،اسفناج ،شنبلیله ،شاهی و… باشند.
و – پرورش گل های زینتی :
پرورش گلخانه ای گل و فروش انها نیز می تواند بسیار پر بازده باشد .افراد
عادی ،شهرداری ها ،رستوران ها ،تاالر ها ،گل فروشی ها و… از مشتریان پروپا
قرص گل های زینتی هستند .بذر گل ها را در بهار بکارید و تا چندین سال از
ساقه انها شاخه گل برداشت کنید .با رعایت شرایط محیطی مانند دمای معتدل
بین 22الی 26درجه ،مرطوب بودن گلخانه و… می توانید به صورت چهار فصل
گل عرضه کنید .کافیست در بازار شناخته شوید ،کار تمام است! برای داشتن
درامد ماهیانه 2الی 3میلیون یک گلخانه 500متری هم کفایت می کند.
ز – کشت خربزه ،هندوانه یا طالبی :
یکی دیگر از محصوالت گلخانه ای پر سود و خوشمزه ای که می
توانید در گلخانه پرورش دهید ،هندوانه ،خربزه یا طالبی می باشد این
سه میوه که جزو صیفی جات هم به حساب می ایند .در حالت طبیعی
بذرشان در اوایل اردیبهشت کاشته می شود و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه قابل برداشت هستند .باید دقت کنید که این محصوالت در
فصل تابستان به اندازه کافی در بازار وجود دارد و برای داشتن حداکثر
سود اوری بذر انها را در اویل پاییز در زمین گلخانه بکارید تا در فصل
زمستان هندوانه ،خربزه یا طالبی تازه با قیمتی باالتر به بازار عرضه کنید.
ج – کشت گلخانه ای زعفران :
طی تحقیقاتی که اخیرا انجام شده ،زعفران نیز می تواند در گلخانه
پرورش یابد و به دو صورت اب کشت (هیدروپونیک) و هوا کشت انجام می
پذیرد ،در روش هیدروپونیک هم مصرف اب کاهش می یابد و میزان محصول
دهی نیز تا سه برابر افزایش می یابد .معموال برای کاشت زعفران از پیاز ان
استفاده می کنند ،یعنی در خرداد ماه که اولین برداشت محصول صورت
گرفت ،پیاز ان را از خاک در اورده و در محیطی خنک و بدور از الودگی
قرار می دهند .در شهریور ماه پیاز زعفران را درون ظرف هایی تا نیمه اب
قرار می دهند ،مهرماه زعفران جوانه زده و تا پایان اذر قابل برداشت میباشد،
معموال در هر هکتار حدود 10الی 12کیلو زعفران میتوان برداشت کرد.
توجه :قبل از اقدام به احداث گلخانه باید اطالعات الزم را در
مورد نحوه گرفتن مجوز ،کیفیت خاک زمین از لحاظ PHو ، EC
نحوه تامین اب گلخانه و… کسب کنید ،هم چنین مشورت با افراد با
تجربه و گلخانه داران بسیار توصیه می گردد .پیروز و پاینده باشید.
د – کشت گلخانه ای توت فرنگی :
توت فرنگی نیز همانند زعفران به دو روش اب کشت و هوا کشت یعنی ریشه
شناور در اب یا ریشه در خاک پرورش داده می شود .معموال برای کاشت توت
فرنگی به دو روش عمل می کنند ،روش اول کاشت نشاء و روش دوم کاشت
بذر توت فرنگی می باشد .معموال قیمت نشاء ها باالتر از بذر ها هستند ولی
شما با کاشت نشاء در زمان و مصرف اب صرفه جویی زیادی خواهید کرد.
معموال بوته یا بذر توت ها را در اواخر پاییز یا اوایل بهار می کارند و تابستان
سال بعد میوه خواهند داد و بوته ها تا چند سال می توانند میوه دهند.
ه – کشت انواع سبزی خوردنی در گلخانه :
شاید بتوان گفت که ساده ترین و پر بازده ترین روش کاشت انواع
سبزی های خوردنی در گلخانه باشد ،زیرا هم دوره بازدهی کوتاهی
دارند و هم رسیدگی به انها اسانتر است .شما می توانید بذر های
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
25 صفحه 25
شعر و کتاب
2کتاب «ترس و لرز» و «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی»
تجدید چاپ شدند
شعر درباره نوروز
جهان از باد نوروزی جوان شد
کتاب «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» اثر
مشترک «استیون دابنر» و «استیون لویت» با ترجمه
سعید مشیری از سوی انتشارات نشر نی به چاپ 6رسید.
چگونه میتوان برخی رفتارهای شخصی و اجتماعی را با
ابزارهای اقتصادی تجزیه و تحلیل کرد .ایا اقتصاد برای مشکالتی
مانند تجاوز به حقوق دیگران ،دروغ گفتن ،تقلب ،رانندگی
عجیب و غریب ،پارتیبازی و … که متاسفانه در جامعه امروزی
ما تقریباً فراگیر شدهاند ،توضیح و راهحل مناسبی دارد؟
کتاب حاضر ،هرچند از دادههای جوامعی مانند
امریکا و ژاپن استفاده کرده است ،ولی میتواند الگوی
مناسبی برای چنین مطالعاتی در سایر جوامع باشد.
لویت و همکارش موضوعات مورد بررسی کتاب را از حالت
مقالههای فشرده و تکنیکی مجلههای علمی دانشگاهی خارج
کردهاند و انها را با استفاده از شیوه نگارش داستانی ارائه دادهاند،
بهطوریکه کتاب در عین اینکه برای پژوهشگران ،اساتید و
دانشجویان کاربرد دارد ،برای مخاطبان عامتر نیز قابل استفاده است.
چاپ « 6اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» کتاب
در قطع شومیز رقعی و 2۷2صفحه با قیمت ۴0000
تومان از سوی انتشارات نشر نی وارد بازار کتاب شده است.
زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت
صبای گرمرو عنبرفشان شد
تو گویی اب خضر و اب کوثر
ز هر سوی چمن جویی روان شد
چو گل در مهد امد بلبل مست
به پیش مهد گل نعرهزنان شد
کجایی ساقیا درده شرابی
که عمرم رفت و دل خون گشت و جان شد
قفس بشکن کزین دام گلوگیر
اگر خواهی شدن اکنون توان شد
«ترس و لرز» به چاپ 20رسید
چه میجویی به نقد وقت خوش باش
کتاب «ترس و لرز» اثر «سورن کیرکگور» با ترجمه عبدالکریم رشیدیان به
چاپ 20رسید.
در توضیحات پشت جلد کتاب امده است« :کیرکگور ترس و لرز را
بهترین کتاب خود میدانست ،او میگفت این کتاب برای جاودانه کردن
نام من کافی است« .دیالکتیک تغزلی» او ،هنر او در وادار ساختن ما به
حس کردن خصلتهای ویژه این قلمرو مذهب ...هرگز چنین ژرف بر
ما تاثیر ننهاده است و نیز هرگز ...روایتش تا این حد با شخصیترین
جدالهایش در پیوند نبوده است؛ اما همیشه نمیتوان به اسانی اندیشه
کیرکگور را در ورای اندیشه یوهانس دوسلنتیو ...به تمامی به چنگ اورد.
به گفته هیرش این دشوارترین اثر کیرکگور است که در ان بیش از هر
اثر دیگر به هر وسیلهای در سرگردانکردن خواننده کوشیده است».
چاپ 20کتاب نیز در قطع شومیز رقعی و 1۷3
صفحه با قیمت 20000تومان منتشر شده است.
چه میگوئی که این 1رفت و ان شد
یقین میدان که چون وقت اندر اید
تو را هم میبباید از میان شد
چو باز افتادی از ره ره ز سر گیر
که همره دور رفت و کاروان شد
بالیی ناگهان اندر پی ماست
دل عطار ازین غم ناگهان شد
عطار
30
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 30
مقاله
اشنایی اجمالی با سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا مزایا و معایب ان
با اوج گرفتن نگرانی کاهش منابع اب ازیکطرف و رشد روزافزون
جمعیت و نیاز بیشتر به مواد غذایی و محصوالت کشاورزی از طرف دیگر،
بهینهسازی و مصرف اب کشاورزی بهخصوص در کشوری مانند ایرانکه
جزو مناطق خشک دنیا بهحساب میاید ،از اهمیت خاصی برخوردار است.
تراوا یعنی تراوش کننده و سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا ،سیستمی
است که با استفاده از لولههای متخلخل اسفنجی (،)porous pipe
اب ،کود ،سم و اکسیژن را در یک فضای رطوبتی ،مستقیماً در اختیار
ریشه قرار میدهد و اجازه نمیدهد حتی یک قطره اب هدر رود.
سیستم تراوا درواقع همان سیستم قطرهای تکاملیافته است که در ان
بسیاری از مشکالت ،نظیر تبخیر ،گرفتگی منافذ ،اسیبپذیری ،تجمع
ریشه و دست و پاگیری و … حلشده است و تنها فرق این سیستم با
قطرهای این است که ابیاری بهصورت نشتی و زیرزمینی انجام میشود
و همین تغییر بهظاهر کوچک ،مزایای نسبی بیشماری را به دنبال
خواهد داشت که میتواند امیدبخش تحول اساسی در این زمینه باشد.
لولههای تراوا سوراخدار نیستند بلکه اسفنجی هستند ،بهعبارتدیگر
در سیستم تراوا ،جریان اب وجود ندارد بلکه یک فضای رطوبتی مالیم
و نسبتاً یکنواخت (پیاز رطوبتی) در اطراف لوله ایجاد میشود .تکنولوژی
تراوا بهگونهای است که با فشار خیلی کم ( ،)bar 0,8-0,2اب از دیواره
لوله تراوا ،تراوش میکند و پس از ایجاد یک فضای رطوبتی با اطراف
خود به تعادل میرسد؛ یعنی به میزانی که ریشه اب را میمکد ،لوله
هم تراوش میکند و در سیستم هیچگونه تبخیری نخواهیم داشت.
:white_check_mark:مزایای سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا
-1صرفهجویی اب به میزان حداکثر.
-2عدم گرفتگی منافذ :اولین سوالی که در ابتدای امر به ذهن میرسد،
این است که ایا مانند برخی سیستمهای ابیاری بهمرورزمان ،وجود
امالح محلول در اب و سختی زیاد اب ،باعث انسداد منافذ نخواهد شد؟
در مورد مواد معلق مانند شن ،سیلت و جلبکها و …؛ که میگوییم در
سیستمهای ابیاری تحتفشار ،توسط فیلترهای مناسب ازابگرفته میشوند.
در مورد سختی موقت اب که در اثر تبخیر ،رسوب ایجاد میشوند
باجرئت میگوییم که رسوبی ایجاد نمیشود چون در این سیستم اص ً
ال
تبخیری از سطح لوله نداریم و اگر تبخیری باشد از سطح خاک است .در
مورد مواد محلول مانند نمکها ،کودها و یا سمها و … .هم که در این
لولهها توسط اب از منافذ لوله تراوا خارجشده و به خاک منتقل میشوند.
سختی دائم اب که با تخلیه بار الکتریکی یونهای موجود در اب قابل
رسوب میباشند .در این مورد میگوییم که این تخلیه در مورد فلزات انجام
میشود و چون لولههای تراوا الستیکی و عایق هستند ،لذا هیچگونه رسوبی
از سختی دائم اب ایجاد نخواهد شد .مثال :در پروژه ازمایشی باغ پسته
کرمان ،باوجود ECباالی اب ( 1200میکرو موز بر سانتیمتر مربع) بعد
از سه سال ،هیچگونه رسوبی مشاهده نشد و هیچ افت دبی وجود نداشت.
-3افزایش کمی و کیفی محصول.
-۴صرفهجویی سم و کودتا .%50
-5صرفهجویی انرژی :چون برای تراوش از لولههای تراوا نیاز به فشار
26
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
چندانی نیست ( (bar 0.8-0,2انرژی کمتری نیز الزم خواهیم داشت .مث ً
ال
در برخی مزارع کوچک چنانچه منبع استحصال اب ،در باالی مزرعه باشد،
با اختالف رقوم ارتفاعی 3mبدون نیاز به پمپ میتوان مزرعه را با این
سیستم ابیاری کرد.
-6عدم نیاز به تسطیح و تراسبندی.
-۷از بین رفتن تدریجی علفهای هرز.
-8قابلاستفاده از مزارع و باغات تا باغچه منازل و گلدانها.
-۹جلوگیری از شیوع افات.
-10کاهش الودگی محیطزیست.
-11عدم مزاحمت برای ماشیناالت و کارگران.
-12مصونیت از سرما و گرما.
-13مصونیت از اسیب و سرقت.
-1۴مصونیت از حیوانات و جوندگان.
-15اکسیژنرسانی به ریشه و کاهش نیاز به شخم.
-16عدم نیاز به جوی و پشته و پوشش کامل زمین زراعی.
-1۷قابلیت کنترل اتوماتیک.
-18کاهش الودگی سفرههای ابهای زیرزمینی.
-1۹طول عمر سیستم (بسته به نگهداری و سرویس بین 15تا 30
سال).
-20قابلاستفاده در زمینهای ورزشی.
-21عدم تاثیر وزش باد.
-22تکنولوژی بازیافتی :چون ماده اصلی و اولیه لولههای تراوا پودر
الستیکهای فرسوده اتومبیل هست ،عالوه بر مزیت قیمت تمامشده ،از
امتیاز تکنولوژی بازیافتی هم برخوردار است.
-23گسترش بیشتر ریشه.
-2۴قابلاستفاده در هر نوع ابوخاک و هوا.
-25کاهش هزینه کارگری.
-26عدم سله و فرسایش خاک.
-2۷زودرس نمودن محصول.
-28عدم ابدهی در فواصل درختان :یکی از علتهای
قابلذکر این است که خاصیت اصلی این لولهها ،وجود
مکش توسط ریشه گیاه است تا لوله نشت و ابدهی نماید.
-2۹صرفهجویی اقتصادی. صفحه 26
صفحه 31
گزارش
۳اقدام جدید بنیاد مستضعفان برای مقابله با کرونا
از میزبانی پزشکان و پرستاران تا ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی
تولید بیش از 510هزار لیتر الکل ،توزیع روزانه 28هزار بسته اب معدنی،
شیرکاکائو و ابمیوه در بیمارستانهای میزبان بیماران کرونا و ضدعفونی
کردن 60شهر و روستا از جمله اقدامات بنیاد مستضعفان در مقابله با
ویروس کروناست.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی بنیاد مستضعفان ،به دنبال
تشکیل کمیته ای ویژه در بنیاد مستضعفان ،تصمیماتی در راستای کمک به
ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ شد .بر اساس این تصمیمات مقرر شد بنیاد
مستضعفان در بخش هایی از جمله تولید الکل با تمام ظرفیت ،مشارکت
در ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی با اولویت مناطق محروم و
همچنین حمایت از کادر درمانی و پزشکی کشور که این روزها در خط مقدم
مقابله با شیوع ویروس قرار دارند ،اقداماتی را انجام دهد.
*امادگی برای توزیع روزانه 9هزار پرس غذا در بیمارستان
های میزبان بیماران کرونا /اسکان موقت پزشکان و پرستاران در
مجموعه بنیاد مستضعفان
بر اساس این گزارش ،هلدینگ سیاحتی بنیاد مستضعفان از امادگی توزیع
روزانه ۹هزار پرس غذا در بیمارستان های میزبان بیماران کرونا خبر داد.
همچنین بنیاد مستضعفان با تجهیز ۴ملک با ظرفیت 280نفر امادگی
اسکان موقت پزشکان و پرستاران جهادگر در حوزه مقابله با کرونا را دارد.
این ۴ملک به صورت کامال ایزوله تجهیز شده و در مناطق مختلفی از
تهران قرار دارد و بنیاد مستضعفان در این امالک از پزشکان و پرستارانی که
به صورت شبانه روزی در خدمت بیماران مبتال به کرونا هستند و از احتمال
مبتال شدن اطرافیانشان به این بیماری نگرانند ،پذیرایی میکند.
* ضدعفونی کردن 60شهر و روستا /غربالگری اولیه ساکنان
مناطق روستایی
همچنین بر اساس این گزارش هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان با
توجه به در اختیار داشتن سمپاش های اتومایزر گندزدایی مستمر از 60
شهر و روستا در اطراف شرکت های وابسته به هلدینگ کشاورزی این بنیاد
را در دستور کار قرار داد.
در ادامه این گزارش مقرر شد در تمامی روستاها و شهرهایی که فرایند
ضدعفونی انجام میشود ،غربالگری ساکنین توسط تکنسین های شرکت
ها انجام شود و توزیع بسته های بهداشتی حاوی مواد ضدعفونی کننده ،
ماسک و دستکش صورت پذیرد .در ضمن کالس های اموزشی مستمر با
هدف اشنایی با روش های پیشگیری از ابتال به ویروس کرونا توسط واحد
HSEشرکت های تابعه هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان در مناطق هدف
برگزار خواهد شد.
* تولید بیش از 510هزار لیتر الکل و ارسال روزانه 28هزار
نوشیدنی برای بیمارستان های میزبان بیماران کرونایی
بر اساس گزارش تشکیل کمیته ویژه مقابله با کرونای بنیاد مستضعفان
تاکنون بیش از 10هزار بطری اب معدنی 10 ،هزار بسته شیرکاکائو و 8
هزار و 300پاکت ابمیوه در بیمارستان های سه استان تهران ،مازندران و
گلستان توزیع شده است.
تولید مواد ضدعفونی کننده نیز شرکت پاکدیس وابسته به هلدینگ
صنایع غذایی بنیاد مستضعفان بیش از ۴30هزار لیتر الکل طبی و 8۷هزار
لیتر الکل جهت ضدعفونی دست تولید و در اختیار شرکت های تولید کننده
مواد بهداشتی و نهادهای مسئول قرار داده است.
پیش از این نیز 2۴دستگاه امبوالنس از سوی این بنیاد به ستاد ملی
مقابله با کرونا تحویل داده شده و عالوه بر ان نیز ۴00میلیارد ریال جهت
تهیه بسته های بهداشتی و مراقبتی برای مددجویان کمیته امداد و بهزیستی
از سوی بنیاد مستضعفان تخصیص داده شد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
27 صفحه 27
صفحه 32
اخبار
بهره گیری از گوسفندان برای بهبود خاک در مزارع تولید
برق خورشیدی
هندریکس مدیر فناوری و مدیریت دارایی شرکت سیلیکون رانچ ،پس از توجه به
مشکالتفرسایشخاکدرخصوصعوارضیکهطیمصرفعلفکشهادرمزارع
تجاری مشاهده کرده بود ،به بررسی تکنیکهای مدیریت زمین پرداخت است.
به گفته وی ازدیاد این مواد شیمیایی میتوانند از رشد چمنها جلوگیری
کنند که این عمل منجر به سخت شدن و ترک خوردن خاک شده و در
ادامه هنگامی که باران میبارد ،به جای نفوذ اب در ان ،بر روی زمین
جاری شده و نتیجه ان رودخانهها و روانابهای گل الود میشود.
گوسفندها بخشی از عملیات اجرایی این پروژه هستند که مدیران سیلیکون
رانچ ان را انرژی احیا کننده مینامند در واقع این شرکت به جای اینکه فقط
روی تولید انرژی خورشیدی متمرکز شود ،رویکردی کل نگرانه اتخاذ میکند
و درصدد بهبود کیفیت خاک ،پوشش گیاهی ،تنوع زیستی و تولید محصوالت
کشاورزی است.به این طریق این شرکت میتواند با تغییر استراتژیهای
مدیریت زمین ،تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی کلی خود را گسترش دهد.
ردیفهایصفحاتخورشیدیهمراهبادههاگوسفندکوچکدرزیرانهاکهروی
یونجههاراهمیروندوبهچریدنمشغولند،برایادارهتنسیدرهتولیدبرقمیکند.
نگه داشتن چمن در صفحات خورشیدی تنها بخشی از دالیل اوردن
500گوسفند به محل ،در حدود 60مایل در شمال شرقی ممفیس است.
گوسفندان در حین حرکت خود بر روی خاک علفهای پوسیده را زیر
خاک میبرند ،بذر گیاهان را پراکنده میسازند ،ریشه گیاهان را تقویت
میکنند ،کود طبیعی را گسترش میدهند و پوشش گیاهی را که مسئول
جذب انتشار کربن از جو و حفاظت از خاک است را احیا میکنند.
همچنین این پروژه با رشد و تولید مثل این دامها ،در تهیه گوشت که
در سالهای اخیر شاهد افزایش تقاضا ان هستیم ،نیز سهم ویژهای دارد.
پرندهای شکوهمند از بهشت!
این مرغ بهشت ،بسیار کوچک و در حدود 25سانتیمتر اندازه دارد .این پرنده
عجیب که بیشتر شبیه سفینه فضایی است وقتی سرخود را باال میگیرد
۹۹.۹5درصد از نور خورشید را جذب میکند .همین مسئله باعث شده تا ان
را گونه جدیدی از جانوران بدانند زیرا به هیچ وجه شبیه بقیه پرندهها نیست
28
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
روییدن بزرگترین گل با بوی گوشت متعفن در اندونزی!!
به نقل از دیلی میل ،یک گل قرمز رنگ و براق که بوی گوشت در حال تجزیه
میدهد در اندونزی روییده بود .عرض این گل حدود 11۷سانتیمتر است
و یکی از بزرگترین گلهای جهان به حساب میاید.
گل مذکور Rafflesia tuan-mudaeنام دارد و گلبرگهای ان بسیار بزرگ
است .این گل در جنگلهای بارانی اندونزی رویید و یک هفته بعد پژمرد.
این یکی از بزرگترین نمونههای گل Rafflesia tuan-mudaeاست Rafflesia.نام
گروه بزرگی از گیاهان است که بوی گوشت متعفن میدهند و با جذب مگسها و
سوسکها از انها تغذیه میکنند .گل این نوع گیاهان فقط چند روز دوام میاور.د
شش روش برای کاهش استرس و لذت بردن از کار
انجام مدیتیشن به مدت 5دقیقه .این کار باعث میشه تا استرس تون
کاهش و تمرکزتون افزایش پیدا کنه.
استراحت متفکرانه داشته باشید .خودتون رو از حالت خودکار خارج
کنید و به حالت اولیه برگردید.
اجازه ندهید موبایلتون حواستون رو پرت کنه و فقط زمانیکه الزمه اون
رو چک کنید.
ازانجامچندکاربهطورهمزمانپرهیزکنید.زمانیکهچندکارراباهمانجاممیدید
باعث میشه تا دست اخر اشتباه کنید که موجب افزایش استرس شما میشه.
به اندازه کافی بخوابید .به موقع به رختخواب برید و یک ساعت قبل از
خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و البته از خودتون دور کنید.
در اوقات فراغت پیاده روی کنید .بعد از جلسات استرس اور 10دقیقه
پیاده روی کنید تا ارامشتون برگرده صفحه 28
پیشنهادی برای جبران خسارت اقتصادی کرونا
با توجه به اسیب اقتصادی شیوع ویروس کرونا و رکود بسیاری
از کسبوکارها ،یک اقتصاددان اظهار کرد :تا زمانی که اطالعات
دقیقی از میزان و نوع خسارت این ویروس بر بخشهای مختلف
اقتصادی تهیه و منتشر نشود ،نمیتوان حمایت مناسبی از فعاالن
اقتصادی متضرر شده داشت و باید مراکزی جهت ثبت میزان و نوع
گرفتاریهای ایجاد شده به واسطه این ویروس توسط مردم تاسیس
شود تا بتوان کمکهایی متناسب با خسارت پرداخت شود.
علی رشیدی در گفتوگو با ایسنا ،با اشاره به تاثیرات منفی شیوع
ویروس کرونا بر اقتصاد کشورهای درگیر این ویروس و همچنین
ایران ،اظهار کرد :حمایتها و اقداماتی که باید در این زمینه صورت
بگیرد به میزان خسارتها و اطالعات مرتبط با این موضوع بستگی
دارد که در حال حاضر ،امادگی در جهت ایجاد بستری برای اطالع از
میزان خسارت وارد شده به کسبو کارها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه معموال در برخی از کشورها با شناسایی افراد
اسیب دیده از این ویروس مقداری پرداختهای نقدی داده شده
در حالیکه در کشور ما ،از میزان خسارات اطالع دقیق نداریم ،گفت:
در این زمینه به عنوان مثال باید در مناطق و به افراد اسیب دیده از
این ویروس به خصوص کارگران روزمزد پرداختهای نقدی ،کمک
غذایی داده شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد :تا زمانی که اطالعات دقیقی در
خصوص میزان خسارات وارده کرونا بر اقتصاد کشور منتشر نشود،
نمیتوان از پیشنهاداتی برای حمایت از فعاالن اقتصادی صحبت کرد،
زیرا حمایتها به میزان خسارات بستگی دارد حدود و نوع نیازهای
افراد اسیب دیده از شیوع این ویروس مشخص شود.
رشیدی در ادامه با تاکید براینکه مردم باید بتوانند از طریق مراکزی
مشکالت ایجاد شده بر اثر شیوع کرونا اعالم کنند ،خاطرنشان کرد:
براساس نوع و میزان گرفتاریها و درگیریهایشان ،کمکهای الزم
را دریافت کنند .از طریق رسانههای عمومی از مردم بخواهند تا نوع
نیازهای خود را اعالم کنند که کمک دریافت کند.
وی در پایان تاکید کرد که باید در این زمینه ،مراکزی ایجاد شود
تا مردم بتوانند از طریق ان ،گرفتاریهای خود را مطرح کنند و ان
مراکز براساس اختیارات داده شده بهشان بتوانند نیازهای مردم را
رفع کنند.
به گزارش ایسنا ،شیوع ویروس کرونا نه تنها سالمت و روان مردم
را در کشور ما و سایر مناطق درگیر این ویروس تهدید میکند بلکه
با کاهش مراجعات حضوری در اماکن عمومی در ماه پایانی سال که
عمدتا روزهای پررونقی برای کسب وکارهای خرد و کارگران فصلی
است ،فعاالن تجاری ،اصناف مختلف و کارگران انها را هم دچار
اسیبهای جدی کرده است.
باید تاثیر کرونا بر صادرات را کم کنیم
رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است برای انکه تاثیر شیوع
کرونا بر صادرات کاالیی ایران کاهش یابد ،باید صادرکنندگان و رایزنان
اقتصادی فعالیتهای خود را مضاعف کرده و از تمام ظرفیتها استفاده
کنند.
به گزارش ایسنا ،همانطور که با شیوع کرونا در چین ،اقتصاد این کشور
تحت تاثیر قرار گرفت و چه در میزان صادرات و چه در میزان واردات
تحوالتی در اقتصاد چین رخ داد ،با شیوع این ویروس در ایران نیز به نظر
میرسد اقتصاد ایران باید خود را اماده مواجهه با تبعات ان کند.
توقف تعداد زیادی از پروازهای منطقهای و بین المللی و محدودیت تردد
در برخی مرزهای زمینی بخشی از اتفاقات رخ داده در روزهای پس از ورود
کرونا به ایران را تشکیل دادهاند .هرچند با مذاکرات انجام شده بسیاری از
مرزهای مشترک کشور با همسایهها باز شده و با حفظ نکات ایمنی تردد
ادامه دارد اما به نظر میرسد در بلندمدت احتمال تاثیر گذاری این اتفاق بر
صادرات ایران وجود داشته باشد.
محمد الهوتی -رییس کنفدراسیون صادرات ایران -که پیش از این به
ایسنا گفته بود در صورت مدیریت شرایط و کنترل نفوذ ویروس ،میتوان
امیدوار بود که مسائل مربوط به کرونا در بلند مدت روی صادرات ایران اثر
نگذارد ،حاال از کاهش نسبی صادرات کشور خبر داده است.
او در حساب شخصی خود در شبکههای اجتماعی نوشته که ایران نیز
مانند سایر کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته و
همین مسئله به کاهش صادرات کشور منجر شده است.
الهوتی این را نیز گفته که در این شرایط الزم است صادرکنندگان
با مدیریت حرفهای و رایزنان اقتصادی با تالش مضاعف سعی بر کاهش
خسارت داشته باشند.
بر اساس اخرین اماری که گمرک از تجارت ایران در 11ماهه سال
۹8منتشر کرده ،صادرکنندگان ایران توانستهاند بیش از 38میلیارد دالر
صادرات داشته باشند که هرچند از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه
سال قبل کمتر بوده اما از نظر وزنی افزایش نشان میدهد .در شرایطی
که پیشبینی میشد ،صادرات ایران در سال جاری نیز از مرز ۴0میلیارد
دالر عبور کند ،باید دید امار اسفند با وجود ورود کرونا به کشور چگونه رقم
خواهد خورد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
29 صفحه 29
شعر و کتاب
2کتاب «ترس و لرز» و «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی»
تجدید چاپ شدند
شعر درباره نوروز
جهان از باد نوروزی جوان شد
کتاب «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» اثر
مشترک «استیون دابنر» و «استیون لویت» با ترجمه
سعید مشیری از سوی انتشارات نشر نی به چاپ 6رسید.
چگونه میتوان برخی رفتارهای شخصی و اجتماعی را با
ابزارهای اقتصادی تجزیه و تحلیل کرد .ایا اقتصاد برای مشکالتی
مانند تجاوز به حقوق دیگران ،دروغ گفتن ،تقلب ،رانندگی
عجیب و غریب ،پارتیبازی و … که متاسفانه در جامعه امروزی
ما تقریباً فراگیر شدهاند ،توضیح و راهحل مناسبی دارد؟
کتاب حاضر ،هرچند از دادههای جوامعی مانند
امریکا و ژاپن استفاده کرده است ،ولی میتواند الگوی
مناسبی برای چنین مطالعاتی در سایر جوامع باشد.
لویت و همکارش موضوعات مورد بررسی کتاب را از حالت
مقالههای فشرده و تکنیکی مجلههای علمی دانشگاهی خارج
کردهاند و انها را با استفاده از شیوه نگارش داستانی ارائه دادهاند،
بهطوریکه کتاب در عین اینکه برای پژوهشگران ،اساتید و
دانشجویان کاربرد دارد ،برای مخاطبان عامتر نیز قابل استفاده است.
چاپ « 6اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» کتاب
در قطع شومیز رقعی و 2۷2صفحه با قیمت ۴0000
تومان از سوی انتشارات نشر نی وارد بازار کتاب شده است.
زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت
صبای گرمرو عنبرفشان شد
تو گویی اب خضر و اب کوثر
ز هر سوی چمن جویی روان شد
چو گل در مهد امد بلبل مست
به پیش مهد گل نعرهزنان شد
کجایی ساقیا درده شرابی
که عمرم رفت و دل خون گشت و جان شد
قفس بشکن کزین دام گلوگیر
اگر خواهی شدن اکنون توان شد
«ترس و لرز» به چاپ 20رسید
چه میجویی به نقد وقت خوش باش
کتاب «ترس و لرز» اثر «سورن کیرکگور» با ترجمه عبدالکریم رشیدیان به
چاپ 20رسید.
در توضیحات پشت جلد کتاب امده است« :کیرکگور ترس و لرز را
بهترین کتاب خود میدانست ،او میگفت این کتاب برای جاودانه کردن
نام من کافی است« .دیالکتیک تغزلی» او ،هنر او در وادار ساختن ما به
حس کردن خصلتهای ویژه این قلمرو مذهب ...هرگز چنین ژرف بر
ما تاثیر ننهاده است و نیز هرگز ...روایتش تا این حد با شخصیترین
جدالهایش در پیوند نبوده است؛ اما همیشه نمیتوان به اسانی اندیشه
کیرکگور را در ورای اندیشه یوهانس دوسلنتیو ...به تمامی به چنگ اورد.
به گفته هیرش این دشوارترین اثر کیرکگور است که در ان بیش از هر
اثر دیگر به هر وسیلهای در سرگردانکردن خواننده کوشیده است».
چاپ 20کتاب نیز در قطع شومیز رقعی و 1۷3
صفحه با قیمت 20000تومان منتشر شده است.
چه میگوئی که این 1رفت و ان شد
یقین میدان که چون وقت اندر اید
تو را هم میبباید از میان شد
چو باز افتادی از ره ره ز سر گیر
که همره دور رفت و کاروان شد
بالیی ناگهان اندر پی ماست
دل عطار ازین غم ناگهان شد
عطار
30
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 30
صفحه 31
صفحه 32
گزارش
سس و چاشنی ماهی وتابه ضداکسیداسیون روغن
اختراع استاد دانشگاه ازاد اسالمی
به کوشش :احمد حضرتی
براساس تازه ترین امار موسسه پژوهش و برنامه ریزی اموزش عالی کشور در حال حاضر بیش از 3000000دانشجو در ایران اسالمی مشغول به تحصیل
جمعیت دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره
هستند که از این تعداد ۴۴0۷۷3 ،نفر معادل ۴۴درصد را زنان تشکیل می دهند .امارها نشان می دهد
ّ
جمعیت زنان بوده و در حال حاضر به بیش از 2۷درصد رسیده است.
متوجه 5درصد
تحصیالت تکمیلی کشور هم که در ابتدای انقالب اسالمی تنها ّ
ّ
نشانه های این رشد را می توان در تعداد اعضای هیات علمی و حضور پرشور پژوهشگران و محققان زن به خوبی مشاهده کرد .امروز
زنان دوشادوش مردان در ازمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به اختراع و اکتشاف مشغول هستند و نقش خود را در تولید علم و پیشرفت
های علمی کشور ایفاء می کنند .زهرا لطیفی یکی از برترین بانوان پژوهشگر عضو در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان کشور است.
وی عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری و عضو مرکز تحقیقات مهندسی کیفیت و انجمن علمی گروه علوم و
مدرس مدعو در چندین واحد دانشگاهی در حال فعالیت و تدریس می باشد .زهرا
صنایع غذایی دانشگاه ازاد اسالمی واحد نور است؛ همچنین بعنوان ّ
لطیفی بعنوان دانشجوی دکتری تخصصی علوم و صنایع غذایی ،افتخارات بسیاری را به ارمغان اورده است .ایشان عالوه بر کسب تقدیرنامه های متعدد
برتر در زمینه های فرهنگی و اجتماعی ،در سال های اخیر و بصورت متوالی در زمینه های پژوهشی و اموزشی نیز رتبه های برتر را کسب نموده است.
سرکار خانم لطیفی دوران ارشد را با معدل 1۹/20به پایان رسانیده و معدل کل دکتری ایشان 1۹/۴5می باشد .ایشان بعنوان استاد
مشاور و طراح لوگو و مدیر هنری نیز با مجله علمی-اجتماعی ناژو که در سال ۹8رتبه دوم کشوری را کسب کرده ،همکاری داشته؛ همچنین
خیام(برترین پایان نامه های کشور) را از ان خود نموده است .وی در زمینه پژوهشی هم ،پیشتاز بوده و نویسنده 13جلد
تندیس جشنواره ّ
کتاب تالیف و ترجمه با عناوین :شیرین کننده ها و جایگزین های قند در فناوری مواد غذایی ،غذا و دیابت ،غذاهای عملگرا(فراسودمند) ،بسته
حسی(استخدام ،اموزش و عملکرد) ،فناوری های نوین بسته بندی میوه ها و سبزی ها ،پروبیوتیک ها و
بندی نانوکامپوزیت ،مدیریّت ارزیابی ّ
پریبیوتیک ها و سین بیوتیک ها و پاراپروبیوتیک ها ،عناصر غذایی در گیاهان ،فناوری های نوین غیرحرارتی در نگهداری موادغذایی ،اسانس
امنیت غذایی در ایران و جهان می باشد.
های صنایع غذایی و تکنولوژی اسانس ،ارتباط صنایع غذایی و گردشگری ،غذا در ایات و روایاتّ ،
(سس
همچنین ایشان دارای 31مقاله علمی-پژوهشی و ۷مقاله ، isiو 10مقاله کنفرانسی داخلی و 6مقاله کنفرانسی خارجی و 2ثبت اختراع ُ
و چاشنی ماهی برای اولین بار در کشور و تابه ضداکسیداسیون روغن برای اولین بار در جهان) می باشد .خانم زهرا لطیفی ۹ایده صنعتی دیگر نیز
موفقیت روزافزون و تندرستی را از ایزد م ّنان داریم.
دارد که در حال برنامه ریزی برای اجراء و ثبت انها است .برای این بانوی افتخارافرین ارزوی
ّ
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
21 صفحه 21
صفر تا صد کشاورزی در کشور المان
المان :موقعیت اقلیمی و وضعیت کشاورزیر
سال 2016در ایالتی از المان روی داد
توسعه کشاورزی ارگانیک در المان
[توسعه کشاورزی ارگانیک در المان]
به تازگی از سوی وزارت کشاورزی و
محیط زیست و اداره کشاورزی ،ایمنی غذا
و شیالت ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن 1المان،
گزارشی منتشر شد که نشان می دهد میزان
رشد مناطق کشاورزی ارگانیک در حدود 6
هزار و 650هکتار در سال 2016بوده است.
به گزارش ایانا از سایت ،freshplazaدر پایان
سال ،2016یک هزار و ۹۹مزرعه موفق به دریافت
گواهی معتبر سازگار با محیط زیست اتحادیه اروپا
) (EU-Eco-regulationشدند .این درحالی است که
نزدیک به 8۴3شرکت کشاورزی در حدود 132
هزار و 200هکتار از زمین های کشاورزی ارگانیک،
تقریبا یک پنجم مزارع -را در اختیار دارند.تیل باکهاوس" ، "Till Backhausوزیر کشاورزی
و محیط زیست گفت" :میزان سهم زمین مورد
استفاده برای کشاورزی ارگانیک ۹,85درصد
22
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
بود و این میزان با مقایسه متوسط ۷.0
درصد دولت فدرال در سال ،2016می
تواند دستاورد خوبی باشد .همچنین ،انتظار
می رود ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،در طول
زمان نقش رهبری را در اقتصاد بازی کند".
همچنین به نظر می رسد در سال 201۷
میزان وسعت زمین های کشت ارگانیک ،
افزایش یابد چراکه در ۴ماه نخست2000 ،
هکتار توسط 1۹شرکت کشاورزی ،به مزارع
ارگانیک افزوده شده است .به گفته باکهاوس،
قیمت مناسب برای تولیدات یک عامل مهم
برای کشاورزی موفق است ؛ به طوری که این
موضوع در کشاورزی ارگانیک هم صدق می کند،
وی تاکید کرد" :این درحالی است که عالوه بر
مزارع مرسوم ،مزارع ارگانیک رقابت سختی در
اروپا دارند .بنابراین افزایش در مقدار عملکرد
باید با رشد مستمر و بازار محور همراه باشد".
وی گفت":هدف این است که به تنظیم
سیاست های کشاورزی برای رویارویی با
چالش های رو به رشد و گسترش کشاورزی
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
ارگانیک در ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن اقدام شود".
همچنین مزارعی که به کشاورزی ارگانیک تبدیل
شوند می توانند یارانه ای 260یورو برای هر هکتار
از زمین های زراعی و یا مرتع 835 ،یورو برای هر
هکتار از سبزیجات 835 ،یورو برای هر1150
هکتار از زمین های زراعی دائمی دریافت کنند.
قرار است به عنوان بخشی از
Mecklenburg-Vorpommern
برنامه ’Öko-
kompetenz
۹0 ، ’2020درصد هزینه خدمات مشاوره
برای مزارع ارگانیک پرداخت شود .این درحالی
است که در سال ،2016کشاورزان بیشتری
تصمیم گرفتند تا مزارع خود را به مزرعه
ارگانیک تبدیل کنند .در سال 2015و 2016
در حدود 13هزار هکتار زمین در ْکل ِنبورگ-
فورپومِرن به کشاورزی ارگانیک تبدیل شد.
با وجود عدم قطعیت مقررات اتحادیه اروپا ،در
بسیاری از ایالت های فدرال شرایط بهبود یافته
و قیمت محصوالت ارگانیک ثابت مانده است.
همچنین با توجه میزان رشد کشت میوه و سبزی
و پرورش دام ارگانیک نشان از پتانسیل بالقوه مزارع
ارگانیک در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن دارد .در سال صفحه 22
2016خانوارهای المانی ۹,۴8میلیارد یورو برای مواد غذایی و نوشیدنی ارگانیک،
هزینه کردند .که افزایش 10درصدی را نسبت به سال قبل نشان می دهد.
هامبورگ سیلزده -سیل تقریبا هر ساله رخ میدهد و اینجا یا
انجا اسیبهایی میرساند
هدف دولت در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن ،افزایش سهم زمین های کشاورزی
ارگانیک ،در میان مدت ،به 150هزار هکتار است و همچنین تا سال ،2020
برای رشد ساالنه 5000هکتار در سال برنامه ریزی کرده است .این درحالی
است که سیاست های کشاورزی به طور قابل توجهی به تحکیم ،تثبیت و
کشت کشاورزی ارگانیک و ایجاد کشاورزی ارگانیک به عنوان یک عالمت
تجاری ایالت ْکل ِنبورگ-فورپومِرن کمک خواهد کرد .در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن
کشاورزی ارگانیک نقش مهمی در سیاست های کشاورزی ایفا می کند و
این امر به ویژه در سیاست های مربوط به رفاه حیوانات و الزامات مسایل
زیست محیطی کشاورزی ارگانیک ،به طور مشخص و روشن امده است.
در المان به ندرت پدیدههایی چون خشکسالی مداوم ،گردباد ،سرما
یا گرمای غیرعادی پیش میاید .گاهی با توفان مواجه میشویم که هر
ازچندگاهی با خسارات قابلتوجهی همراه است .سیل تقریبا هر ساله رخ
میدهد و اینجا یا انجا اسیبهایی میرساند .تفاوتی که میان درجهی
حرارت هوا در شمال و جنوب است ،به دلیل مرتفع بودن جنوب تعدیل
میشود .بادهای غربی رطوبت فراوانی را از اقیانوس به همراه میاورند .در
همهی فصلها باران میبارد .کمترین درجه هوا در ماه ژانویه (دی/بهمن)
و بیشترین ان در ماه ژوییه (تیر/مرداد) است .گرایش عمومی درجهی
حرارت هوا در المان به سوی گرم شدن بیشتر است .درجهی حرارت
متوسط ،که سالیان طوالنی 3/8سانتیگراد بوده است ،از سال ( 1۹88به
عنوان
استثنای )1۹۹6به سمت گرم شدن بیشتر پیش رفته است .به
ِ
نمونه درجهی متوسط هوا در سال 2000به ۹/۹سانتیگراد رسیده است.
هدف از برنامه کشاورزی ارگانیک دو مورد است؛ در وهله نخست ،ترکیب
کشاورزی ارگانیک با سالمت و گردشگری در ْکل ِنبورگ-فورپومِرن است .در
وهله دوم ،توسعه مفاهیم بازاریابی مناسب ،به طوری که در زمان خرید ،به
مصرف کنندگان اطالعات بیشتری در مورد محصوالت کشاورزی ارایه کند.
پی نوشت:
ْ -1کل ِنبورگ-فورپومِرن ،به المانی،
،mmernیکی از شانزده ایالت المان است .این ایالت شامل دو
منطقه مکلنبورگ و فورپومن و پایتخت ان شهر شوریناست.
منبع:ایانا/ترجمه :فرحناز سپهری
Mecklenburg-Vorpo-
o
اب فراوان ،هوای معتدل ،خاکی پربازده .المان اسمانی خاکستری و
زمینی سبز دارد
سرزمین بارانی
اب وهوا
المان به لحاظ اب و هوایی جزو اقلیم معتدل اروپایی در حوزهی
وزش بادهای غربی است و منطقهی گذار از اب و هوای دریایی
غرب اروپا به اب و هوای قارهای در شرق اروپاست .منطقهای که
در ان واقع است از جریان خلیج نیز تاثیر میگیرد که اقلیم را معتدل
میکند .جریان خلیج یک جریان گرم دریایی در اقیانوس اطلس است.
کشاورزی و زیستبوم
ترکیب خاک در المان از نظر حاصلخیزی منطقه به منطقه فرق
میکند .در المان شمالی کمربند ساحلی سرشت مردابی دارد و از این رو
ِ
خشک پس از ان ،کمبار است.
بسیار حاصلخیز است .در حالی که زمین
مزرعهای با خانهی روستایی در الگوی
از شمال که به سمت کوههای میانه حرکت کنیم ،باز به مناطقی میرسیم
که بسیار حاصلخیز اند .زمین انها ،بنابر اصطالحی رایج در کشاورزی برای
دستهبندی زمین ،از دو جنس سیاه و قهوهای اند .در المان جنوبی زمینهای
حاصلخیز عمدتا زمینهای کنارهی رودهای راین ،ماین و دانوب هستند.
در مجموع از 5/53درصد زمینهای المان استفادهی کشاورزی میشود5/2۹.
درصدزمینهاازجنگلپوشیدهاند.بخشمسکونیدربرگیرندهی3/12زمینهاست.
درختهای رایج در المان از دو نوع مخروطی (بیخزان) و برگریز (باخزان)
هستند .از نوع اخیر میتوان راش قرمز و بلوط را نام برد .جنگلهای طبیعی عمدتا
از غان و کاج تشکیل شدهاند .سمور ،گوزن ،اهو ،گراز و نیز روباه از جانورهای
ساکن در جنگلهای المان اند .بیدستر و سمور ابی از ساکنان جویبارها هستند.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
23 صفحه 23
گزارش
محصوالت گلخانه ای
محصوالت گلخانه ای :گلخانه یکی از راه حل های مدرن برای
مبارزه با سرما ،گرما و کم ابی می باشد و در بسیاری از کشور های
قطبی یا کشور های استوایی که دارای اب و هوای سرد یا گرم
هستند و یا با مشکل کم ابی رو به رو هستند ،احداث گلخانه می
تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزیجات در این مناطق باشد.
بررسی نحوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای به صورت خالصه وار یا
ساده_-------گلخانه یکی از راههای مدرن برای مبارزه با سرما گرما کم
ابی می باشد و در بسیاری از کشورهای قطبی یا کشورهای استوایی که
دارای اب و هوای سرد یا گرم هستند با مشکل کم ابی رو به رو هستند
احداث گلخانه می تواند بهترین گزینه برای تولید میوه و سبزی جات در
این مناطق باشدالبته سالیان زیادی است که در کشور های اروپایی و غربی
فرهنگ مصرف میوه گلخانه ای جا افتاده است زیرا میوه های گلخانه ای
نسبت به میوه های زمین زراعی سالم تر و طبیعی تر هستند و برای رشد
انها از هیچ گونه کود یا سم شیمیایی استفاده نمی شود .در حالی که میوه
های زمین زراعی خیلی سریع افت می گیرند و در معرض نور مستقیم
افتاب ،گرما و سرمای بیش از حد دچار سرمازدگی یا گرمازدگی می شوند.
در این نوشته از eig-shopقصد داریم تا ضمن معرفی فواید
گلخانه شیوه کاشت انواع محصوالت گلخانه ای را نیز به شما
اموزش دهیم .لطفا تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مزایای گلخانه نسبت به زمین کشاورزی
گلخانه چه مزیت هایی نسبت به زمین کشاورزی دارد؟
ازجملهمزیتهاییکهمیتوانبرایگلخانههابرشمردشاملمواردزیرمیشود:
الف – میزان تولید محصول در واحد سطح افزایش می یابد ،یعنی اگر
24
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
شما در فضای ازاد می توانستید یک کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت
کنید در گلخانه می توانید 10کیلو توت فرنگی در هر متر برداشت کنید.
ب – گرمای بیش از حد زمستان یا سرمای طاقت فرسای زمستان
بر روی محصوالت تاثیری نخواهد داشت ،با استفاده از فن های خنک
کننده و نایلون uvدار در فصل تابستان می توان محصوالت را از
گرمای زیاد نجات داد و در فصل زمستان نیز با استفاده از هیتر های
مخصوص گلخانه می توان تولیدات خود را از سرمای زمستان نجات
داد ،هیتر اتوماتیک گلخانه ای ارارات نمونه ای از این محصوالت هستند
ج – امکان تولید محصول در مناطق بسیار گرم یا بسیار
سرد وجود دارد ،همچنین با تولید میوه و صیفی جات در خارج
از فصل می توان فروش خود را تضمین کرد زیرا محصوالت
گلخانه ای به دلیل سالم و تازه بودن همیشه مشتری دارد
د – با استفاده از شیوه ابیاری قطره ای می توان بهترین استفاده را از
منابع ابی برد و در مصرف اب نهایت صرفه جویی را نمود.
ه – امکان کشت محصول به روش هیدروپونیک (ریشه شناور در اب)
در مکان هایی که خاک حاصلخیز وجود ندارد.
و – امکان تولید محصول به صورت دائمی و چهار فصل
ز – امکان برداشت چند باره یک محصول (مثال دو بار در سال میتوان
گوجه فرنگی برداشت نمود)
چه محصوالتی را می توان در گلخانه کاشت؟
به منظور داشتن حداکثر سوداوری پیشنهاد می شود محصوالتی را
بکارید که در سال چند بار امکان برداشت محصول از انها وجود داشته
باشد .در کل محصوالت گلخانه ای زیر را می توانید در گلخانه تان بکارید: صفحه 24
انواع محصوالت گلخانه ای
الف – کشت ترکیبی خیار و گوجه فرنگی :
قطعا اولین و بهترین گزینه برای کاشت محصوالت گلخانه ای خیار و
گوجه خواهد بود ،زیرا هم در چهار فصل سال خریدار دارد و هم در بسیاری
از غذا ها و ساالد ها کاربرد دارد و از این مهمتر اینکه چند بار در سال محصول
می دهد ،مثال با کاشتن یکبار بذر خیار یا گوجه دو الی سه بار می توان از
انها محصول برداشت کرد .معموال در هر هکتار حدود 600تن خیار یا گوجه
می توان در سال برداشت نمود و میزان افات و بیماری ها نیز به صفر خواهد
رسید.البته شما در گلخانه تان می توانید فقط خیار یا فقط گوجه نیز بکارید.
ب – کشت فلفل دلمه ای :
فلفل دلمه ای نیز یکی از پرمصرف ترین سبزی ها و از پر فروش ترین
محصوالت گلخانه ای می باشد که در اکثر خانه ها و رستوران ها مورد
استفاده قرار می گیرد .فلفل دلمه معموال در سه رنگ سبز ،قرمز و زرد
و نارنجی می روید و برای کاشت فلفل دلمه اکثرا از نشاء ان استفاده
می کنند زیرا بذر این سبزی شش هفته پس از کاشت جوانه می دهد.
معموال بذر ان را در فروردین ماه می کارند و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه برداشت محصول اغاز می شود .به دلیل گلخانه ای بودن این
سبزی امکان کاشت ان در اوایل تابستان و برداشت ان در اواسط پاییز
امکان پذیر نیز می باشد .معموال در هر هکتار ۴60تن فلفل می توان در
سال برداشت نمود و میزان الودگی و بیماری ها نیز به صفر خواهید رسید.
مختلفی از انواع سبزیجات را خریداری کنید و در اویل فصل بهار در
زمین گلخانه ای خودتان بکارید و تا اواخر پاییز همچنان سبزی تازه
برای خوردن یا فروش داشته باشید .این سبزی ها می توانند ریحان،
گشنیز ،شوید ،خرفه ،جعفری ،اسفناج ،شنبلیله ،شاهی و… باشند.
و – پرورش گل های زینتی :
پرورش گلخانه ای گل و فروش انها نیز می تواند بسیار پر بازده باشد .افراد
عادی ،شهرداری ها ،رستوران ها ،تاالر ها ،گل فروشی ها و… از مشتریان پروپا
قرص گل های زینتی هستند .بذر گل ها را در بهار بکارید و تا چندین سال از
ساقه انها شاخه گل برداشت کنید .با رعایت شرایط محیطی مانند دمای معتدل
بین 22الی 26درجه ،مرطوب بودن گلخانه و… می توانید به صورت چهار فصل
گل عرضه کنید .کافیست در بازار شناخته شوید ،کار تمام است! برای داشتن
درامد ماهیانه 2الی 3میلیون یک گلخانه 500متری هم کفایت می کند.
ز – کشت خربزه ،هندوانه یا طالبی :
یکی دیگر از محصوالت گلخانه ای پر سود و خوشمزه ای که می
توانید در گلخانه پرورش دهید ،هندوانه ،خربزه یا طالبی می باشد این
سه میوه که جزو صیفی جات هم به حساب می ایند .در حالت طبیعی
بذرشان در اوایل اردیبهشت کاشته می شود و در اواسط تابستان یعنی
مرداد ماه قابل برداشت هستند .باید دقت کنید که این محصوالت در
فصل تابستان به اندازه کافی در بازار وجود دارد و برای داشتن حداکثر
سود اوری بذر انها را در اویل پاییز در زمین گلخانه بکارید تا در فصل
زمستان هندوانه ،خربزه یا طالبی تازه با قیمتی باالتر به بازار عرضه کنید.
ج – کشت گلخانه ای زعفران :
طی تحقیقاتی که اخیرا انجام شده ،زعفران نیز می تواند در گلخانه
پرورش یابد و به دو صورت اب کشت (هیدروپونیک) و هوا کشت انجام می
پذیرد ،در روش هیدروپونیک هم مصرف اب کاهش می یابد و میزان محصول
دهی نیز تا سه برابر افزایش می یابد .معموال برای کاشت زعفران از پیاز ان
استفاده می کنند ،یعنی در خرداد ماه که اولین برداشت محصول صورت
گرفت ،پیاز ان را از خاک در اورده و در محیطی خنک و بدور از الودگی
قرار می دهند .در شهریور ماه پیاز زعفران را درون ظرف هایی تا نیمه اب
قرار می دهند ،مهرماه زعفران جوانه زده و تا پایان اذر قابل برداشت میباشد،
معموال در هر هکتار حدود 10الی 12کیلو زعفران میتوان برداشت کرد.
توجه :قبل از اقدام به احداث گلخانه باید اطالعات الزم را در
مورد نحوه گرفتن مجوز ،کیفیت خاک زمین از لحاظ PHو ، EC
نحوه تامین اب گلخانه و… کسب کنید ،هم چنین مشورت با افراد با
تجربه و گلخانه داران بسیار توصیه می گردد .پیروز و پاینده باشید.
د – کشت گلخانه ای توت فرنگی :
توت فرنگی نیز همانند زعفران به دو روش اب کشت و هوا کشت یعنی ریشه
شناور در اب یا ریشه در خاک پرورش داده می شود .معموال برای کاشت توت
فرنگی به دو روش عمل می کنند ،روش اول کاشت نشاء و روش دوم کاشت
بذر توت فرنگی می باشد .معموال قیمت نشاء ها باالتر از بذر ها هستند ولی
شما با کاشت نشاء در زمان و مصرف اب صرفه جویی زیادی خواهید کرد.
معموال بوته یا بذر توت ها را در اواخر پاییز یا اوایل بهار می کارند و تابستان
سال بعد میوه خواهند داد و بوته ها تا چند سال می توانند میوه دهند.
ه – کشت انواع سبزی خوردنی در گلخانه :
شاید بتوان گفت که ساده ترین و پر بازده ترین روش کاشت انواع
سبزی های خوردنی در گلخانه باشد ،زیرا هم دوره بازدهی کوتاهی
دارند و هم رسیدگی به انها اسانتر است .شما می توانید بذر های
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
25 صفحه 25
مقاله
اشنایی اجمالی با سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا مزایا و معایب ان
با اوج گرفتن نگرانی کاهش منابع اب ازیکطرف و رشد روزافزون
جمعیت و نیاز بیشتر به مواد غذایی و محصوالت کشاورزی از طرف دیگر،
بهینهسازی و مصرف اب کشاورزی بهخصوص در کشوری مانند ایرانکه
جزو مناطق خشک دنیا بهحساب میاید ،از اهمیت خاصی برخوردار است.
تراوا یعنی تراوش کننده و سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا ،سیستمی
است که با استفاده از لولههای متخلخل اسفنجی (،)porous pipe
اب ،کود ،سم و اکسیژن را در یک فضای رطوبتی ،مستقیماً در اختیار
ریشه قرار میدهد و اجازه نمیدهد حتی یک قطره اب هدر رود.
سیستم تراوا درواقع همان سیستم قطرهای تکاملیافته است که در ان
بسیاری از مشکالت ،نظیر تبخیر ،گرفتگی منافذ ،اسیبپذیری ،تجمع
ریشه و دست و پاگیری و … حلشده است و تنها فرق این سیستم با
قطرهای این است که ابیاری بهصورت نشتی و زیرزمینی انجام میشود
و همین تغییر بهظاهر کوچک ،مزایای نسبی بیشماری را به دنبال
خواهد داشت که میتواند امیدبخش تحول اساسی در این زمینه باشد.
لولههای تراوا سوراخدار نیستند بلکه اسفنجی هستند ،بهعبارتدیگر
در سیستم تراوا ،جریان اب وجود ندارد بلکه یک فضای رطوبتی مالیم
و نسبتاً یکنواخت (پیاز رطوبتی) در اطراف لوله ایجاد میشود .تکنولوژی
تراوا بهگونهای است که با فشار خیلی کم ( ،)bar 0,8-0,2اب از دیواره
لوله تراوا ،تراوش میکند و پس از ایجاد یک فضای رطوبتی با اطراف
خود به تعادل میرسد؛ یعنی به میزانی که ریشه اب را میمکد ،لوله
هم تراوش میکند و در سیستم هیچگونه تبخیری نخواهیم داشت.
:white_check_mark:مزایای سیستم ابیاری زیرزمینی تراوا
-1صرفهجویی اب به میزان حداکثر.
-2عدم گرفتگی منافذ :اولین سوالی که در ابتدای امر به ذهن میرسد،
این است که ایا مانند برخی سیستمهای ابیاری بهمرورزمان ،وجود
امالح محلول در اب و سختی زیاد اب ،باعث انسداد منافذ نخواهد شد؟
در مورد مواد معلق مانند شن ،سیلت و جلبکها و …؛ که میگوییم در
سیستمهای ابیاری تحتفشار ،توسط فیلترهای مناسب ازابگرفته میشوند.
در مورد سختی موقت اب که در اثر تبخیر ،رسوب ایجاد میشوند
باجرئت میگوییم که رسوبی ایجاد نمیشود چون در این سیستم اص ً
ال
تبخیری از سطح لوله نداریم و اگر تبخیری باشد از سطح خاک است .در
مورد مواد محلول مانند نمکها ،کودها و یا سمها و … .هم که در این
لولهها توسط اب از منافذ لوله تراوا خارجشده و به خاک منتقل میشوند.
سختی دائم اب که با تخلیه بار الکتریکی یونهای موجود در اب قابل
رسوب میباشند .در این مورد میگوییم که این تخلیه در مورد فلزات انجام
میشود و چون لولههای تراوا الستیکی و عایق هستند ،لذا هیچگونه رسوبی
از سختی دائم اب ایجاد نخواهد شد .مثال :در پروژه ازمایشی باغ پسته
کرمان ،باوجود ECباالی اب ( 1200میکرو موز بر سانتیمتر مربع) بعد
از سه سال ،هیچگونه رسوبی مشاهده نشد و هیچ افت دبی وجود نداشت.
-3افزایش کمی و کیفی محصول.
-۴صرفهجویی سم و کودتا .%50
-5صرفهجویی انرژی :چون برای تراوش از لولههای تراوا نیاز به فشار
26
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
چندانی نیست ( (bar 0.8-0,2انرژی کمتری نیز الزم خواهیم داشت .مث ً
ال
در برخی مزارع کوچک چنانچه منبع استحصال اب ،در باالی مزرعه باشد،
با اختالف رقوم ارتفاعی 3mبدون نیاز به پمپ میتوان مزرعه را با این
سیستم ابیاری کرد.
-6عدم نیاز به تسطیح و تراسبندی.
-۷از بین رفتن تدریجی علفهای هرز.
-8قابلاستفاده از مزارع و باغات تا باغچه منازل و گلدانها.
-۹جلوگیری از شیوع افات.
-10کاهش الودگی محیطزیست.
-11عدم مزاحمت برای ماشیناالت و کارگران.
-12مصونیت از سرما و گرما.
-13مصونیت از اسیب و سرقت.
-1۴مصونیت از حیوانات و جوندگان.
-15اکسیژنرسانی به ریشه و کاهش نیاز به شخم.
-16عدم نیاز به جوی و پشته و پوشش کامل زمین زراعی.
-1۷قابلیت کنترل اتوماتیک.
-18کاهش الودگی سفرههای ابهای زیرزمینی.
-1۹طول عمر سیستم (بسته به نگهداری و سرویس بین 15تا 30
سال).
-20قابلاستفاده در زمینهای ورزشی.
-21عدم تاثیر وزش باد.
-22تکنولوژی بازیافتی :چون ماده اصلی و اولیه لولههای تراوا پودر
الستیکهای فرسوده اتومبیل هست ،عالوه بر مزیت قیمت تمامشده ،از
امتیاز تکنولوژی بازیافتی هم برخوردار است.
-23گسترش بیشتر ریشه.
-2۴قابلاستفاده در هر نوع ابوخاک و هوا.
-25کاهش هزینه کارگری.
-26عدم سله و فرسایش خاک.
-2۷زودرس نمودن محصول.
-28عدم ابدهی در فواصل درختان :یکی از علتهای
قابلذکر این است که خاصیت اصلی این لولهها ،وجود
مکش توسط ریشه گیاه است تا لوله نشت و ابدهی نماید.
-2۹صرفهجویی اقتصادی. صفحه 26
گزارش
۳اقدام جدید بنیاد مستضعفان برای مقابله با کرونا
از میزبانی پزشکان و پرستاران تا ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی
تولید بیش از 510هزار لیتر الکل ،توزیع روزانه 28هزار بسته اب معدنی،
شیرکاکائو و ابمیوه در بیمارستانهای میزبان بیماران کرونا و ضدعفونی
کردن 60شهر و روستا از جمله اقدامات بنیاد مستضعفان در مقابله با
ویروس کروناست.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی بنیاد مستضعفان ،به دنبال
تشکیل کمیته ای ویژه در بنیاد مستضعفان ،تصمیماتی در راستای کمک به
ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ شد .بر اساس این تصمیمات مقرر شد بنیاد
مستضعفان در بخش هایی از جمله تولید الکل با تمام ظرفیت ،مشارکت
در ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی با اولویت مناطق محروم و
همچنین حمایت از کادر درمانی و پزشکی کشور که این روزها در خط مقدم
مقابله با شیوع ویروس قرار دارند ،اقداماتی را انجام دهد.
*امادگی برای توزیع روزانه 9هزار پرس غذا در بیمارستان
های میزبان بیماران کرونا /اسکان موقت پزشکان و پرستاران در
مجموعه بنیاد مستضعفان
بر اساس این گزارش ،هلدینگ سیاحتی بنیاد مستضعفان از امادگی توزیع
روزانه ۹هزار پرس غذا در بیمارستان های میزبان بیماران کرونا خبر داد.
همچنین بنیاد مستضعفان با تجهیز ۴ملک با ظرفیت 280نفر امادگی
اسکان موقت پزشکان و پرستاران جهادگر در حوزه مقابله با کرونا را دارد.
این ۴ملک به صورت کامال ایزوله تجهیز شده و در مناطق مختلفی از
تهران قرار دارد و بنیاد مستضعفان در این امالک از پزشکان و پرستارانی که
به صورت شبانه روزی در خدمت بیماران مبتال به کرونا هستند و از احتمال
مبتال شدن اطرافیانشان به این بیماری نگرانند ،پذیرایی میکند.
* ضدعفونی کردن 60شهر و روستا /غربالگری اولیه ساکنان
مناطق روستایی
همچنین بر اساس این گزارش هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان با
توجه به در اختیار داشتن سمپاش های اتومایزر گندزدایی مستمر از 60
شهر و روستا در اطراف شرکت های وابسته به هلدینگ کشاورزی این بنیاد
را در دستور کار قرار داد.
در ادامه این گزارش مقرر شد در تمامی روستاها و شهرهایی که فرایند
ضدعفونی انجام میشود ،غربالگری ساکنین توسط تکنسین های شرکت
ها انجام شود و توزیع بسته های بهداشتی حاوی مواد ضدعفونی کننده ،
ماسک و دستکش صورت پذیرد .در ضمن کالس های اموزشی مستمر با
هدف اشنایی با روش های پیشگیری از ابتال به ویروس کرونا توسط واحد
HSEشرکت های تابعه هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان در مناطق هدف
برگزار خواهد شد.
* تولید بیش از 510هزار لیتر الکل و ارسال روزانه 28هزار
نوشیدنی برای بیمارستان های میزبان بیماران کرونایی
بر اساس گزارش تشکیل کمیته ویژه مقابله با کرونای بنیاد مستضعفان
تاکنون بیش از 10هزار بطری اب معدنی 10 ،هزار بسته شیرکاکائو و 8
هزار و 300پاکت ابمیوه در بیمارستان های سه استان تهران ،مازندران و
گلستان توزیع شده است.
تولید مواد ضدعفونی کننده نیز شرکت پاکدیس وابسته به هلدینگ
صنایع غذایی بنیاد مستضعفان بیش از ۴30هزار لیتر الکل طبی و 8۷هزار
لیتر الکل جهت ضدعفونی دست تولید و در اختیار شرکت های تولید کننده
مواد بهداشتی و نهادهای مسئول قرار داده است.
پیش از این نیز 2۴دستگاه امبوالنس از سوی این بنیاد به ستاد ملی
مقابله با کرونا تحویل داده شده و عالوه بر ان نیز ۴00میلیارد ریال جهت
تهیه بسته های بهداشتی و مراقبتی برای مددجویان کمیته امداد و بهزیستی
از سوی بنیاد مستضعفان تخصیص داده شد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
27 صفحه 27
اخبار
بهره گیری از گوسفندان برای بهبود خاک در مزارع تولید
برق خورشیدی
هندریکس مدیر فناوری و مدیریت دارایی شرکت سیلیکون رانچ ،پس از توجه به
مشکالتفرسایشخاکدرخصوصعوارضیکهطیمصرفعلفکشهادرمزارع
تجاری مشاهده کرده بود ،به بررسی تکنیکهای مدیریت زمین پرداخت است.
به گفته وی ازدیاد این مواد شیمیایی میتوانند از رشد چمنها جلوگیری
کنند که این عمل منجر به سخت شدن و ترک خوردن خاک شده و در
ادامه هنگامی که باران میبارد ،به جای نفوذ اب در ان ،بر روی زمین
جاری شده و نتیجه ان رودخانهها و روانابهای گل الود میشود.
گوسفندها بخشی از عملیات اجرایی این پروژه هستند که مدیران سیلیکون
رانچ ان را انرژی احیا کننده مینامند در واقع این شرکت به جای اینکه فقط
روی تولید انرژی خورشیدی متمرکز شود ،رویکردی کل نگرانه اتخاذ میکند
و درصدد بهبود کیفیت خاک ،پوشش گیاهی ،تنوع زیستی و تولید محصوالت
کشاورزی است.به این طریق این شرکت میتواند با تغییر استراتژیهای
مدیریت زمین ،تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی کلی خود را گسترش دهد.
ردیفهایصفحاتخورشیدیهمراهبادههاگوسفندکوچکدرزیرانهاکهروی
یونجههاراهمیروندوبهچریدنمشغولند،برایادارهتنسیدرهتولیدبرقمیکند.
نگه داشتن چمن در صفحات خورشیدی تنها بخشی از دالیل اوردن
500گوسفند به محل ،در حدود 60مایل در شمال شرقی ممفیس است.
گوسفندان در حین حرکت خود بر روی خاک علفهای پوسیده را زیر
خاک میبرند ،بذر گیاهان را پراکنده میسازند ،ریشه گیاهان را تقویت
میکنند ،کود طبیعی را گسترش میدهند و پوشش گیاهی را که مسئول
جذب انتشار کربن از جو و حفاظت از خاک است را احیا میکنند.
همچنین این پروژه با رشد و تولید مثل این دامها ،در تهیه گوشت که
در سالهای اخیر شاهد افزایش تقاضا ان هستیم ،نیز سهم ویژهای دارد.
پرندهای شکوهمند از بهشت!
این مرغ بهشت ،بسیار کوچک و در حدود 25سانتیمتر اندازه دارد .این پرنده
عجیب که بیشتر شبیه سفینه فضایی است وقتی سرخود را باال میگیرد
۹۹.۹5درصد از نور خورشید را جذب میکند .همین مسئله باعث شده تا ان
را گونه جدیدی از جانوران بدانند زیرا به هیچ وجه شبیه بقیه پرندهها نیست
28
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
روییدن بزرگترین گل با بوی گوشت متعفن در اندونزی!!
به نقل از دیلی میل ،یک گل قرمز رنگ و براق که بوی گوشت در حال تجزیه
میدهد در اندونزی روییده بود .عرض این گل حدود 11۷سانتیمتر است
و یکی از بزرگترین گلهای جهان به حساب میاید.
گل مذکور Rafflesia tuan-mudaeنام دارد و گلبرگهای ان بسیار بزرگ
است .این گل در جنگلهای بارانی اندونزی رویید و یک هفته بعد پژمرد.
این یکی از بزرگترین نمونههای گل Rafflesia tuan-mudaeاست Rafflesia.نام
گروه بزرگی از گیاهان است که بوی گوشت متعفن میدهند و با جذب مگسها و
سوسکها از انها تغذیه میکنند .گل این نوع گیاهان فقط چند روز دوام میاور.د
شش روش برای کاهش استرس و لذت بردن از کار
انجام مدیتیشن به مدت 5دقیقه .این کار باعث میشه تا استرس تون
کاهش و تمرکزتون افزایش پیدا کنه.
استراحت متفکرانه داشته باشید .خودتون رو از حالت خودکار خارج
کنید و به حالت اولیه برگردید.
اجازه ندهید موبایلتون حواستون رو پرت کنه و فقط زمانیکه الزمه اون
رو چک کنید.
ازانجامچندکاربهطورهمزمانپرهیزکنید.زمانیکهچندکارراباهمانجاممیدید
باعث میشه تا دست اخر اشتباه کنید که موجب افزایش استرس شما میشه.
به اندازه کافی بخوابید .به موقع به رختخواب برید و یک ساعت قبل از
خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و البته از خودتون دور کنید.
در اوقات فراغت پیاده روی کنید .بعد از جلسات استرس اور 10دقیقه
پیاده روی کنید تا ارامشتون برگرده صفحه 28
پیشنهادی برای جبران خسارت اقتصادی کرونا
با توجه به اسیب اقتصادی شیوع ویروس کرونا و رکود بسیاری
از کسبوکارها ،یک اقتصاددان اظهار کرد :تا زمانی که اطالعات
دقیقی از میزان و نوع خسارت این ویروس بر بخشهای مختلف
اقتصادی تهیه و منتشر نشود ،نمیتوان حمایت مناسبی از فعاالن
اقتصادی متضرر شده داشت و باید مراکزی جهت ثبت میزان و نوع
گرفتاریهای ایجاد شده به واسطه این ویروس توسط مردم تاسیس
شود تا بتوان کمکهایی متناسب با خسارت پرداخت شود.
علی رشیدی در گفتوگو با ایسنا ،با اشاره به تاثیرات منفی شیوع
ویروس کرونا بر اقتصاد کشورهای درگیر این ویروس و همچنین
ایران ،اظهار کرد :حمایتها و اقداماتی که باید در این زمینه صورت
بگیرد به میزان خسارتها و اطالعات مرتبط با این موضوع بستگی
دارد که در حال حاضر ،امادگی در جهت ایجاد بستری برای اطالع از
میزان خسارت وارد شده به کسبو کارها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه معموال در برخی از کشورها با شناسایی افراد
اسیب دیده از این ویروس مقداری پرداختهای نقدی داده شده
در حالیکه در کشور ما ،از میزان خسارات اطالع دقیق نداریم ،گفت:
در این زمینه به عنوان مثال باید در مناطق و به افراد اسیب دیده از
این ویروس به خصوص کارگران روزمزد پرداختهای نقدی ،کمک
غذایی داده شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد :تا زمانی که اطالعات دقیقی در
خصوص میزان خسارات وارده کرونا بر اقتصاد کشور منتشر نشود،
نمیتوان از پیشنهاداتی برای حمایت از فعاالن اقتصادی صحبت کرد،
زیرا حمایتها به میزان خسارات بستگی دارد حدود و نوع نیازهای
افراد اسیب دیده از شیوع این ویروس مشخص شود.
رشیدی در ادامه با تاکید براینکه مردم باید بتوانند از طریق مراکزی
مشکالت ایجاد شده بر اثر شیوع کرونا اعالم کنند ،خاطرنشان کرد:
براساس نوع و میزان گرفتاریها و درگیریهایشان ،کمکهای الزم
را دریافت کنند .از طریق رسانههای عمومی از مردم بخواهند تا نوع
نیازهای خود را اعالم کنند که کمک دریافت کند.
وی در پایان تاکید کرد که باید در این زمینه ،مراکزی ایجاد شود
تا مردم بتوانند از طریق ان ،گرفتاریهای خود را مطرح کنند و ان
مراکز براساس اختیارات داده شده بهشان بتوانند نیازهای مردم را
رفع کنند.
به گزارش ایسنا ،شیوع ویروس کرونا نه تنها سالمت و روان مردم
را در کشور ما و سایر مناطق درگیر این ویروس تهدید میکند بلکه
با کاهش مراجعات حضوری در اماکن عمومی در ماه پایانی سال که
عمدتا روزهای پررونقی برای کسب وکارهای خرد و کارگران فصلی
است ،فعاالن تجاری ،اصناف مختلف و کارگران انها را هم دچار
اسیبهای جدی کرده است.
باید تاثیر کرونا بر صادرات را کم کنیم
رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است برای انکه تاثیر شیوع
کرونا بر صادرات کاالیی ایران کاهش یابد ،باید صادرکنندگان و رایزنان
اقتصادی فعالیتهای خود را مضاعف کرده و از تمام ظرفیتها استفاده
کنند.
به گزارش ایسنا ،همانطور که با شیوع کرونا در چین ،اقتصاد این کشور
تحت تاثیر قرار گرفت و چه در میزان صادرات و چه در میزان واردات
تحوالتی در اقتصاد چین رخ داد ،با شیوع این ویروس در ایران نیز به نظر
میرسد اقتصاد ایران باید خود را اماده مواجهه با تبعات ان کند.
توقف تعداد زیادی از پروازهای منطقهای و بین المللی و محدودیت تردد
در برخی مرزهای زمینی بخشی از اتفاقات رخ داده در روزهای پس از ورود
کرونا به ایران را تشکیل دادهاند .هرچند با مذاکرات انجام شده بسیاری از
مرزهای مشترک کشور با همسایهها باز شده و با حفظ نکات ایمنی تردد
ادامه دارد اما به نظر میرسد در بلندمدت احتمال تاثیر گذاری این اتفاق بر
صادرات ایران وجود داشته باشد.
محمد الهوتی -رییس کنفدراسیون صادرات ایران -که پیش از این به
ایسنا گفته بود در صورت مدیریت شرایط و کنترل نفوذ ویروس ،میتوان
امیدوار بود که مسائل مربوط به کرونا در بلند مدت روی صادرات ایران اثر
نگذارد ،حاال از کاهش نسبی صادرات کشور خبر داده است.
او در حساب شخصی خود در شبکههای اجتماعی نوشته که ایران نیز
مانند سایر کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته و
همین مسئله به کاهش صادرات کشور منجر شده است.
الهوتی این را نیز گفته که در این شرایط الزم است صادرکنندگان
با مدیریت حرفهای و رایزنان اقتصادی با تالش مضاعف سعی بر کاهش
خسارت داشته باشند.
بر اساس اخرین اماری که گمرک از تجارت ایران در 11ماهه سال
۹8منتشر کرده ،صادرکنندگان ایران توانستهاند بیش از 38میلیارد دالر
صادرات داشته باشند که هرچند از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه
سال قبل کمتر بوده اما از نظر وزنی افزایش نشان میدهد .در شرایطی
که پیشبینی میشد ،صادرات ایران در سال جاری نیز از مرز ۴0میلیارد
دالر عبور کند ،باید دید امار اسفند با وجود ورود کرونا به کشور چگونه رقم
خواهد خورد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
29 صفحه 29
شعر و کتاب
2کتاب «ترس و لرز» و «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی»
تجدید چاپ شدند
شعر درباره نوروز
جهان از باد نوروزی جوان شد
کتاب «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» اثر
مشترک «استیون دابنر» و «استیون لویت» با ترجمه
سعید مشیری از سوی انتشارات نشر نی به چاپ 6رسید.
چگونه میتوان برخی رفتارهای شخصی و اجتماعی را با
ابزارهای اقتصادی تجزیه و تحلیل کرد .ایا اقتصاد برای مشکالتی
مانند تجاوز به حقوق دیگران ،دروغ گفتن ،تقلب ،رانندگی
عجیب و غریب ،پارتیبازی و … که متاسفانه در جامعه امروزی
ما تقریباً فراگیر شدهاند ،توضیح و راهحل مناسبی دارد؟
کتاب حاضر ،هرچند از دادههای جوامعی مانند
امریکا و ژاپن استفاده کرده است ،ولی میتواند الگوی
مناسبی برای چنین مطالعاتی در سایر جوامع باشد.
لویت و همکارش موضوعات مورد بررسی کتاب را از حالت
مقالههای فشرده و تکنیکی مجلههای علمی دانشگاهی خارج
کردهاند و انها را با استفاده از شیوه نگارش داستانی ارائه دادهاند،
بهطوریکه کتاب در عین اینکه برای پژوهشگران ،اساتید و
دانشجویان کاربرد دارد ،برای مخاطبان عامتر نیز قابل استفاده است.
چاپ « 6اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» کتاب
در قطع شومیز رقعی و 2۷2صفحه با قیمت ۴0000
تومان از سوی انتشارات نشر نی وارد بازار کتاب شده است.
زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت
صبای گرمرو عنبرفشان شد
تو گویی اب خضر و اب کوثر
ز هر سوی چمن جویی روان شد
چو گل در مهد امد بلبل مست
به پیش مهد گل نعرهزنان شد
کجایی ساقیا درده شرابی
که عمرم رفت و دل خون گشت و جان شد
قفس بشکن کزین دام گلوگیر
اگر خواهی شدن اکنون توان شد
«ترس و لرز» به چاپ 20رسید
چه میجویی به نقد وقت خوش باش
کتاب «ترس و لرز» اثر «سورن کیرکگور» با ترجمه عبدالکریم رشیدیان به
چاپ 20رسید.
در توضیحات پشت جلد کتاب امده است« :کیرکگور ترس و لرز را
بهترین کتاب خود میدانست ،او میگفت این کتاب برای جاودانه کردن
نام من کافی است« .دیالکتیک تغزلی» او ،هنر او در وادار ساختن ما به
حس کردن خصلتهای ویژه این قلمرو مذهب ...هرگز چنین ژرف بر
ما تاثیر ننهاده است و نیز هرگز ...روایتش تا این حد با شخصیترین
جدالهایش در پیوند نبوده است؛ اما همیشه نمیتوان به اسانی اندیشه
کیرکگور را در ورای اندیشه یوهانس دوسلنتیو ...به تمامی به چنگ اورد.
به گفته هیرش این دشوارترین اثر کیرکگور است که در ان بیش از هر
اثر دیگر به هر وسیلهای در سرگردانکردن خواننده کوشیده است».
چاپ 20کتاب نیز در قطع شومیز رقعی و 1۷3
صفحه با قیمت 20000تومان منتشر شده است.
چه میگوئی که این 1رفت و ان شد
یقین میدان که چون وقت اندر اید
تو را هم میبباید از میان شد
چو باز افتادی از ره ره ز سر گیر
که همره دور رفت و کاروان شد
بالیی ناگهان اندر پی ماست
دل عطار ازین غم ناگهان شد
عطار
30
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 30
صفحه 31
صفحه 32
گزارش
۳اقدام جدید بنیاد مستضعفان برای مقابله با کرونا
از میزبانی پزشکان و پرستاران تا ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی
تولید بیش از 510هزار لیتر الکل ،توزیع روزانه 28هزار بسته اب معدنی،
شیرکاکائو و ابمیوه در بیمارستانهای میزبان بیماران کرونا و ضدعفونی
کردن 60شهر و روستا از جمله اقدامات بنیاد مستضعفان در مقابله با
ویروس کروناست.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی بنیاد مستضعفان ،به دنبال
تشکیل کمیته ای ویژه در بنیاد مستضعفان ،تصمیماتی در راستای کمک به
ستاد ملی مقابله با کرونا اتخاذ شد .بر اساس این تصمیمات مقرر شد بنیاد
مستضعفان در بخش هایی از جمله تولید الکل با تمام ظرفیت ،مشارکت
در ضدعفونی کردن مناطق شهری و روستایی با اولویت مناطق محروم و
همچنین حمایت از کادر درمانی و پزشکی کشور که این روزها در خط مقدم
مقابله با شیوع ویروس قرار دارند ،اقداماتی را انجام دهد.
*امادگی برای توزیع روزانه 9هزار پرس غذا در بیمارستان
های میزبان بیماران کرونا /اسکان موقت پزشکان و پرستاران در
مجموعه بنیاد مستضعفان
بر اساس این گزارش ،هلدینگ سیاحتی بنیاد مستضعفان از امادگی توزیع
روزانه ۹هزار پرس غذا در بیمارستان های میزبان بیماران کرونا خبر داد.
همچنین بنیاد مستضعفان با تجهیز ۴ملک با ظرفیت 280نفر امادگی
اسکان موقت پزشکان و پرستاران جهادگر در حوزه مقابله با کرونا را دارد.
این ۴ملک به صورت کامال ایزوله تجهیز شده و در مناطق مختلفی از
تهران قرار دارد و بنیاد مستضعفان در این امالک از پزشکان و پرستارانی که
به صورت شبانه روزی در خدمت بیماران مبتال به کرونا هستند و از احتمال
مبتال شدن اطرافیانشان به این بیماری نگرانند ،پذیرایی میکند.
* ضدعفونی کردن 60شهر و روستا /غربالگری اولیه ساکنان
مناطق روستایی
همچنین بر اساس این گزارش هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان با
توجه به در اختیار داشتن سمپاش های اتومایزر گندزدایی مستمر از 60
شهر و روستا در اطراف شرکت های وابسته به هلدینگ کشاورزی این بنیاد
را در دستور کار قرار داد.
در ادامه این گزارش مقرر شد در تمامی روستاها و شهرهایی که فرایند
ضدعفونی انجام میشود ،غربالگری ساکنین توسط تکنسین های شرکت
ها انجام شود و توزیع بسته های بهداشتی حاوی مواد ضدعفونی کننده ،
ماسک و دستکش صورت پذیرد .در ضمن کالس های اموزشی مستمر با
هدف اشنایی با روش های پیشگیری از ابتال به ویروس کرونا توسط واحد
HSEشرکت های تابعه هلدینگ کشاورزی بنیاد مستضعفان در مناطق هدف
برگزار خواهد شد.
* تولید بیش از 510هزار لیتر الکل و ارسال روزانه 28هزار
نوشیدنی برای بیمارستان های میزبان بیماران کرونایی
بر اساس گزارش تشکیل کمیته ویژه مقابله با کرونای بنیاد مستضعفان
تاکنون بیش از 10هزار بطری اب معدنی 10 ،هزار بسته شیرکاکائو و 8
هزار و 300پاکت ابمیوه در بیمارستان های سه استان تهران ،مازندران و
گلستان توزیع شده است.
تولید مواد ضدعفونی کننده نیز شرکت پاکدیس وابسته به هلدینگ
صنایع غذایی بنیاد مستضعفان بیش از ۴30هزار لیتر الکل طبی و 8۷هزار
لیتر الکل جهت ضدعفونی دست تولید و در اختیار شرکت های تولید کننده
مواد بهداشتی و نهادهای مسئول قرار داده است.
پیش از این نیز 2۴دستگاه امبوالنس از سوی این بنیاد به ستاد ملی
مقابله با کرونا تحویل داده شده و عالوه بر ان نیز ۴00میلیارد ریال جهت
تهیه بسته های بهداشتی و مراقبتی برای مددجویان کمیته امداد و بهزیستی
از سوی بنیاد مستضعفان تخصیص داده شد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
27 صفحه 27
اخبار
بهره گیری از گوسفندان برای بهبود خاک در مزارع تولید
برق خورشیدی
هندریکس مدیر فناوری و مدیریت دارایی شرکت سیلیکون رانچ ،پس از توجه به
مشکالتفرسایشخاکدرخصوصعوارضیکهطیمصرفعلفکشهادرمزارع
تجاری مشاهده کرده بود ،به بررسی تکنیکهای مدیریت زمین پرداخت است.
به گفته وی ازدیاد این مواد شیمیایی میتوانند از رشد چمنها جلوگیری
کنند که این عمل منجر به سخت شدن و ترک خوردن خاک شده و در
ادامه هنگامی که باران میبارد ،به جای نفوذ اب در ان ،بر روی زمین
جاری شده و نتیجه ان رودخانهها و روانابهای گل الود میشود.
گوسفندها بخشی از عملیات اجرایی این پروژه هستند که مدیران سیلیکون
رانچ ان را انرژی احیا کننده مینامند در واقع این شرکت به جای اینکه فقط
روی تولید انرژی خورشیدی متمرکز شود ،رویکردی کل نگرانه اتخاذ میکند
و درصدد بهبود کیفیت خاک ،پوشش گیاهی ،تنوع زیستی و تولید محصوالت
کشاورزی است.به این طریق این شرکت میتواند با تغییر استراتژیهای
مدیریت زمین ،تاثیرات زیست محیطی و اقتصادی کلی خود را گسترش دهد.
ردیفهایصفحاتخورشیدیهمراهبادههاگوسفندکوچکدرزیرانهاکهروی
یونجههاراهمیروندوبهچریدنمشغولند،برایادارهتنسیدرهتولیدبرقمیکند.
نگه داشتن چمن در صفحات خورشیدی تنها بخشی از دالیل اوردن
500گوسفند به محل ،در حدود 60مایل در شمال شرقی ممفیس است.
گوسفندان در حین حرکت خود بر روی خاک علفهای پوسیده را زیر
خاک میبرند ،بذر گیاهان را پراکنده میسازند ،ریشه گیاهان را تقویت
میکنند ،کود طبیعی را گسترش میدهند و پوشش گیاهی را که مسئول
جذب انتشار کربن از جو و حفاظت از خاک است را احیا میکنند.
همچنین این پروژه با رشد و تولید مثل این دامها ،در تهیه گوشت که
در سالهای اخیر شاهد افزایش تقاضا ان هستیم ،نیز سهم ویژهای دارد.
پرندهای شکوهمند از بهشت!
این مرغ بهشت ،بسیار کوچک و در حدود 25سانتیمتر اندازه دارد .این پرنده
عجیب که بیشتر شبیه سفینه فضایی است وقتی سرخود را باال میگیرد
۹۹.۹5درصد از نور خورشید را جذب میکند .همین مسئله باعث شده تا ان
را گونه جدیدی از جانوران بدانند زیرا به هیچ وجه شبیه بقیه پرندهها نیست
28
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
روییدن بزرگترین گل با بوی گوشت متعفن در اندونزی!!
به نقل از دیلی میل ،یک گل قرمز رنگ و براق که بوی گوشت در حال تجزیه
میدهد در اندونزی روییده بود .عرض این گل حدود 11۷سانتیمتر است
و یکی از بزرگترین گلهای جهان به حساب میاید.
گل مذکور Rafflesia tuan-mudaeنام دارد و گلبرگهای ان بسیار بزرگ
است .این گل در جنگلهای بارانی اندونزی رویید و یک هفته بعد پژمرد.
این یکی از بزرگترین نمونههای گل Rafflesia tuan-mudaeاست Rafflesia.نام
گروه بزرگی از گیاهان است که بوی گوشت متعفن میدهند و با جذب مگسها و
سوسکها از انها تغذیه میکنند .گل این نوع گیاهان فقط چند روز دوام میاور.د
شش روش برای کاهش استرس و لذت بردن از کار
انجام مدیتیشن به مدت 5دقیقه .این کار باعث میشه تا استرس تون
کاهش و تمرکزتون افزایش پیدا کنه.
استراحت متفکرانه داشته باشید .خودتون رو از حالت خودکار خارج
کنید و به حالت اولیه برگردید.
اجازه ندهید موبایلتون حواستون رو پرت کنه و فقط زمانیکه الزمه اون
رو چک کنید.
ازانجامچندکاربهطورهمزمانپرهیزکنید.زمانیکهچندکارراباهمانجاممیدید
باعث میشه تا دست اخر اشتباه کنید که موجب افزایش استرس شما میشه.
به اندازه کافی بخوابید .به موقع به رختخواب برید و یک ساعت قبل از
خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و البته از خودتون دور کنید.
در اوقات فراغت پیاده روی کنید .بعد از جلسات استرس اور 10دقیقه
پیاده روی کنید تا ارامشتون برگرده صفحه 28
پیشنهادی برای جبران خسارت اقتصادی کرونا
با توجه به اسیب اقتصادی شیوع ویروس کرونا و رکود بسیاری
از کسبوکارها ،یک اقتصاددان اظهار کرد :تا زمانی که اطالعات
دقیقی از میزان و نوع خسارت این ویروس بر بخشهای مختلف
اقتصادی تهیه و منتشر نشود ،نمیتوان حمایت مناسبی از فعاالن
اقتصادی متضرر شده داشت و باید مراکزی جهت ثبت میزان و نوع
گرفتاریهای ایجاد شده به واسطه این ویروس توسط مردم تاسیس
شود تا بتوان کمکهایی متناسب با خسارت پرداخت شود.
علی رشیدی در گفتوگو با ایسنا ،با اشاره به تاثیرات منفی شیوع
ویروس کرونا بر اقتصاد کشورهای درگیر این ویروس و همچنین
ایران ،اظهار کرد :حمایتها و اقداماتی که باید در این زمینه صورت
بگیرد به میزان خسارتها و اطالعات مرتبط با این موضوع بستگی
دارد که در حال حاضر ،امادگی در جهت ایجاد بستری برای اطالع از
میزان خسارت وارد شده به کسبو کارها وجود ندارد.
وی با بیان اینکه معموال در برخی از کشورها با شناسایی افراد
اسیب دیده از این ویروس مقداری پرداختهای نقدی داده شده
در حالیکه در کشور ما ،از میزان خسارات اطالع دقیق نداریم ،گفت:
در این زمینه به عنوان مثال باید در مناطق و به افراد اسیب دیده از
این ویروس به خصوص کارگران روزمزد پرداختهای نقدی ،کمک
غذایی داده شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد :تا زمانی که اطالعات دقیقی در
خصوص میزان خسارات وارده کرونا بر اقتصاد کشور منتشر نشود،
نمیتوان از پیشنهاداتی برای حمایت از فعاالن اقتصادی صحبت کرد،
زیرا حمایتها به میزان خسارات بستگی دارد حدود و نوع نیازهای
افراد اسیب دیده از شیوع این ویروس مشخص شود.
رشیدی در ادامه با تاکید براینکه مردم باید بتوانند از طریق مراکزی
مشکالت ایجاد شده بر اثر شیوع کرونا اعالم کنند ،خاطرنشان کرد:
براساس نوع و میزان گرفتاریها و درگیریهایشان ،کمکهای الزم
را دریافت کنند .از طریق رسانههای عمومی از مردم بخواهند تا نوع
نیازهای خود را اعالم کنند که کمک دریافت کند.
وی در پایان تاکید کرد که باید در این زمینه ،مراکزی ایجاد شود
تا مردم بتوانند از طریق ان ،گرفتاریهای خود را مطرح کنند و ان
مراکز براساس اختیارات داده شده بهشان بتوانند نیازهای مردم را
رفع کنند.
به گزارش ایسنا ،شیوع ویروس کرونا نه تنها سالمت و روان مردم
را در کشور ما و سایر مناطق درگیر این ویروس تهدید میکند بلکه
با کاهش مراجعات حضوری در اماکن عمومی در ماه پایانی سال که
عمدتا روزهای پررونقی برای کسب وکارهای خرد و کارگران فصلی
است ،فعاالن تجاری ،اصناف مختلف و کارگران انها را هم دچار
اسیبهای جدی کرده است.
باید تاثیر کرونا بر صادرات را کم کنیم
رییس کنفدراسیون صادرات ایران معتقد است برای انکه تاثیر شیوع
کرونا بر صادرات کاالیی ایران کاهش یابد ،باید صادرکنندگان و رایزنان
اقتصادی فعالیتهای خود را مضاعف کرده و از تمام ظرفیتها استفاده
کنند.
به گزارش ایسنا ،همانطور که با شیوع کرونا در چین ،اقتصاد این کشور
تحت تاثیر قرار گرفت و چه در میزان صادرات و چه در میزان واردات
تحوالتی در اقتصاد چین رخ داد ،با شیوع این ویروس در ایران نیز به نظر
میرسد اقتصاد ایران باید خود را اماده مواجهه با تبعات ان کند.
توقف تعداد زیادی از پروازهای منطقهای و بین المللی و محدودیت تردد
در برخی مرزهای زمینی بخشی از اتفاقات رخ داده در روزهای پس از ورود
کرونا به ایران را تشکیل دادهاند .هرچند با مذاکرات انجام شده بسیاری از
مرزهای مشترک کشور با همسایهها باز شده و با حفظ نکات ایمنی تردد
ادامه دارد اما به نظر میرسد در بلندمدت احتمال تاثیر گذاری این اتفاق بر
صادرات ایران وجود داشته باشد.
محمد الهوتی -رییس کنفدراسیون صادرات ایران -که پیش از این به
ایسنا گفته بود در صورت مدیریت شرایط و کنترل نفوذ ویروس ،میتوان
امیدوار بود که مسائل مربوط به کرونا در بلند مدت روی صادرات ایران اثر
نگذارد ،حاال از کاهش نسبی صادرات کشور خبر داده است.
او در حساب شخصی خود در شبکههای اجتماعی نوشته که ایران نیز
مانند سایر کشورهای جهان تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته و
همین مسئله به کاهش صادرات کشور منجر شده است.
الهوتی این را نیز گفته که در این شرایط الزم است صادرکنندگان
با مدیریت حرفهای و رایزنان اقتصادی با تالش مضاعف سعی بر کاهش
خسارت داشته باشند.
بر اساس اخرین اماری که گمرک از تجارت ایران در 11ماهه سال
۹8منتشر کرده ،صادرکنندگان ایران توانستهاند بیش از 38میلیارد دالر
صادرات داشته باشند که هرچند از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه
سال قبل کمتر بوده اما از نظر وزنی افزایش نشان میدهد .در شرایطی
که پیشبینی میشد ،صادرات ایران در سال جاری نیز از مرز ۴0میلیارد
دالر عبور کند ،باید دید امار اسفند با وجود ورود کرونا به کشور چگونه رقم
خواهد خورد.
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی
فروردین ماه99
شماره چهاردهم
29 صفحه 29
شعر و کتاب
2کتاب «ترس و لرز» و «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی»
تجدید چاپ شدند
شعر درباره نوروز
جهان از باد نوروزی جوان شد
کتاب «اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» اثر
مشترک «استیون دابنر» و «استیون لویت» با ترجمه
سعید مشیری از سوی انتشارات نشر نی به چاپ 6رسید.
چگونه میتوان برخی رفتارهای شخصی و اجتماعی را با
ابزارهای اقتصادی تجزیه و تحلیل کرد .ایا اقتصاد برای مشکالتی
مانند تجاوز به حقوق دیگران ،دروغ گفتن ،تقلب ،رانندگی
عجیب و غریب ،پارتیبازی و … که متاسفانه در جامعه امروزی
ما تقریباً فراگیر شدهاند ،توضیح و راهحل مناسبی دارد؟
کتاب حاضر ،هرچند از دادههای جوامعی مانند
امریکا و ژاپن استفاده کرده است ،ولی میتواند الگوی
مناسبی برای چنین مطالعاتی در سایر جوامع باشد.
لویت و همکارش موضوعات مورد بررسی کتاب را از حالت
مقالههای فشرده و تکنیکی مجلههای علمی دانشگاهی خارج
کردهاند و انها را با استفاده از شیوه نگارش داستانی ارائه دادهاند،
بهطوریکه کتاب در عین اینکه برای پژوهشگران ،اساتید و
دانشجویان کاربرد دارد ،برای مخاطبان عامتر نیز قابل استفاده است.
چاپ « 6اقتصاد ناهنجاریهای پنهان اجتماعی» کتاب
در قطع شومیز رقعی و 2۷2صفحه با قیمت ۴0000
تومان از سوی انتشارات نشر نی وارد بازار کتاب شده است.
زهی زیبا که این ساعت جهان شد
شمال صبحدم مشکین نفس گشت
صبای گرمرو عنبرفشان شد
تو گویی اب خضر و اب کوثر
ز هر سوی چمن جویی روان شد
چو گل در مهد امد بلبل مست
به پیش مهد گل نعرهزنان شد
کجایی ساقیا درده شرابی
که عمرم رفت و دل خون گشت و جان شد
قفس بشکن کزین دام گلوگیر
اگر خواهی شدن اکنون توان شد
«ترس و لرز» به چاپ 20رسید
چه میجویی به نقد وقت خوش باش
کتاب «ترس و لرز» اثر «سورن کیرکگور» با ترجمه عبدالکریم رشیدیان به
چاپ 20رسید.
در توضیحات پشت جلد کتاب امده است« :کیرکگور ترس و لرز را
بهترین کتاب خود میدانست ،او میگفت این کتاب برای جاودانه کردن
نام من کافی است« .دیالکتیک تغزلی» او ،هنر او در وادار ساختن ما به
حس کردن خصلتهای ویژه این قلمرو مذهب ...هرگز چنین ژرف بر
ما تاثیر ننهاده است و نیز هرگز ...روایتش تا این حد با شخصیترین
جدالهایش در پیوند نبوده است؛ اما همیشه نمیتوان به اسانی اندیشه
کیرکگور را در ورای اندیشه یوهانس دوسلنتیو ...به تمامی به چنگ اورد.
به گفته هیرش این دشوارترین اثر کیرکگور است که در ان بیش از هر
اثر دیگر به هر وسیلهای در سرگردانکردن خواننده کوشیده است».
چاپ 20کتاب نیز در قطع شومیز رقعی و 1۷3
صفحه با قیمت 20000تومان منتشر شده است.
چه میگوئی که این 1رفت و ان شد
یقین میدان که چون وقت اندر اید
تو را هم میبباید از میان شد
چو باز افتادی از ره ره ز سر گیر
که همره دور رفت و کاروان شد
بالیی ناگهان اندر پی ماست
دل عطار ازین غم ناگهان شد
عطار
30
شماره چهاردهم
فروردین ماه99
ماهنامه اقتصادی -اجتماعی صفحه 30
صفحه 31
صفحه 32