هفته نامه صدای خاک شماره 3

‫ماهنامه کشاورزی صدای خاک‬ ‫شـمـارهسوم اردیبهشت مـاه‪98‬‬ ‫قیمت‪ 5000:‬تومان‬ ‫پرونده ویژه این شماره‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫معاونعمرانوتوسعهشهریوزارتکشور‪:‬‬ ‫شهرها و روستاهارا‬ ‫دوباره خواهیم ساخت‬ صفحه 1 ‫ادرس خیریه قمر بنی هاشم بیرجند‪:‬‬ ‫نبش امامت ‪45‬‬ ‫شماره کارت بانک سپه واریز کمک های نقدی‪:‬‬ ‫‪5892101217130232‬‬ ‫ساعت حضور جهت دریافت کمک ها‪:‬‬ ‫هر روز ‪ 9‬تا ‪ 11‬صبح‬ ‫‪ 5‬تا ‪ 7‬عصر‬ ‫بجز روزهای تعطیل‬ صفحه 2 ‫و اب را مایه حیات قرار دادیم‪...‬‬ ‫مریم حضرتی‬ ‫مدیر مسئول‬ ‫قران کریم‬ ‫به نام پدید اورنده اسمان و زمین و خالق خاک‪ ،‬اب‪ ،‬باد و اتش‬ ‫فرارسیدنماه هایخجستهرجب المرجبوشعباندرحدفاصل‬ ‫انتشار شماره پیشین و این شماره «صدای خاک» و تقارن انتشار‬ ‫این صفحاتبااعیادخجستهشعبانیهرابهفالنیکمی گیریمواز‬ ‫ساحت مقدس پروردگار برای همه شما بهترین ها را ارزو داریم‪.‬‬ ‫این روزها کشور ما درگیر سیلی خانمان برانداز بود که شهرهای‬ ‫بسیار و روستاهای فراوانی را به کام خود کشید و زندگی جماعت‬ ‫کثیری را با سختی مواجه کرد‪.‬‬ ‫اب‪ ،‬این مایه حیات بخش‪ ،‬که سالها دور از دسترس بود و خاک‬ ‫مهربان این سرزمین را در عطش و تشنگی فرو برده بود‪ ،‬این روزها‬ ‫طاغی و رها و بنیان کن‪ ،‬سر به صحرا و بیابان ها نهاده و شهرها و‬ ‫روستاها را در گوشه گوشه میهن ایران یک به یک در می نوردد و‬ ‫انچه می ماند ویرانی و خرابی و رنج است‪.‬حال و روز مردم شهرها‪،‬‬ ‫حکایت کسانی است که نمی دانند از شادی و خوشحالی فراوانی‬ ‫اب بخندند یا از عذاب‪ ،‬طغیان و ویرانی ان گریان باشند‪ .‬بخشی‬ ‫از کشور به خصوص مناطق مرکزی و جنوب شرقی که چندین‬ ‫دهه در خشکسالی مفرط بودند امروز شادان و پایکوبان هستند؛‬ ‫اما شمال و شمال غرب ایران و حتی بخش هایی از استانهای‬ ‫مرکزی با سیالب های بی سابقه دست و پنجه نرم می کنند‪.‬‬ ‫این اب‪ ،‬اگر مدیریت می شد می توانست سالهای سال سرزمین‬ ‫ما را سیراب کند و مایه ابادانی و طراوت و شادابی باشد‪.‬‬ ‫این نعمت؛ اگر کنترل می شد می توانست مایه امید و سرور‪ ،‬کار‬ ‫‪04‬‬ ‫‪05‬‬ ‫پمپ های کشاورزی و لزوم بهینه سازی مصرف انرژی در ان ها‬ ‫ارزش غذایی ماهی کپور معمولی‬ ‫پشت پرده صادرات گوجه‬ ‫چالش قیمتی پیاز‪ ،‬خیار و این بار«گوجه فرنگی»‬ ‫مدیریت بحران یا بحران مدیریت؟!‬ ‫معاون عمران و توسعه شهری وزارت کشور‪:‬‬ ‫شهرها و روستاهارا دوباره خواهیم ساخت‬ ‫سیل و اسیب های زیست محیطی‬ ‫سیدمحمد موسوی اعالم کرد‪:‬‬ ‫جزئیات خسارت ‪ ۴۶‬هزار میلیارد ریالی سیل به بخش کشاورزی‬ ‫سردرگمی دولت در مدیریت سیل‬ ‫مقصر ناهماهنگی ها کیست!؟‬ ‫گزارش تصویری‬ ‫بازخوانی یک گفت وگو‪:‬‬ ‫دوسوم جمعیت ایران در معرض سیل قرار دارد‬ ‫‪06‬‬ ‫‪07‬‬ ‫‪08‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪14‬‬ ‫و تولید و زراعت و کسب باشد و افسوس که با خواب خرگوشی‬ ‫جماعتی چرتی و خواب زده! سر به ویرانی نهاد‪.‬‬ ‫اما این سکه روی دیگری هم دارد‪ .‬سیالب این روزهای کشور‪،‬‬ ‫اگر چه خرابی و طغیالن و قهر طبیعت را به همراه داشت اما باعث‬ ‫شد یک بار دیگر جلوه های رحمانی و مهر و دوستی مردم دور و‬ ‫نزدیک را متجلی سازد‪.‬‬ ‫و به راستی با وجود این مردم هیچ نگرانی وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مردم ما نشان دادند که اگر همه کشور هم سر به ویرانی نهد ان ها‬ ‫لحظه ای دست از مهربانی و همراهی و نوعدوستی نخواهند‬ ‫کشید و شهرها و روستاها را دوباره خواهند ساخت و پرچم این‬ ‫سرزمین بلند اوازه را همواره به اهتزاز در خواهند اورد‪.‬‬ ‫و اما ‪...‬‬ ‫تعطیلی روزهای اغازین سال و اتفاقات حاکم بر کشور ناشی از‬ ‫سیل در مناطق مختلف‪ ،‬می رفت تا تاخیری هرچند کم و کوتاه‬ ‫در انتشار این شماره پدید اورد که با شوق و ذوقی که مجموعه‬ ‫همکارانم در بخش های مختلف «صدای خاک » برای انتشار‬ ‫داشتندباعثشدبراینمشکلغلبهکنیم وازاینبابت‪،‬پروردگار‬ ‫بزرگ را شاکر و سپاسگزارم‪.‬‬ ‫از شما خوبان می خواهم با صدای خاک بمانید و با ارسال نظریات‬ ‫و دیدگاه های خود‪ ،‬این مجله نوپای تخصصی را همچنان یاری‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫درود به مردمان خوب سرزمینم ایران‬ ‫معاون وزیر جهاد کشاورزی‪:‬‬ ‫خسارت سیل به کشاورزان جبران می شو د‬ ‫سست شدن پی ساختمان ها در مناطق با سیل های طوالنی مدت‬ ‫‪20‬‬ ‫مراقب فروریزش های بعد از سیالب باشید‬ ‫‪22‬‬ ‫سیل زدگان را فراموش نکنیم‬ ‫‪23‬‬ ‫مدیریت اب شاه کلید حل مشکالت‬ ‫‪24‬‬ ‫شعرهای خاکی‬ ‫علل ناکامی دستیابی به اهداف بخش کشاورزی‬ ‫‪25‬‬ ‫‪۷۹‬درصدمجوزها عملیاتی نشد‬ ‫‪26‬‬ ‫فضای سبز شهری‬ ‫گودرز نجفیان خبر داد‪:‬‬ ‫‪28‬‬ ‫خودکفایی در تولید بذورمحصوالت کشاورزی‬ ‫‪30-29‬‬ ‫اخبار‬ ‫‪19‬‬ ‫‪16‬‬ ‫صاحب امتیاز و مد یرمسئول‪ :‬مریم حضرتی‬ ‫شورای سیاست گذاری‪:‬محمد رضا یوسفی‪،‬‬ ‫مجید عاصمی‪ ،‬یوسف خاکیان‪،‬صدرا صدوقی‪،‬‬ ‫علی رضا احرامیان پور‪ ،‬مهناز رمضانی‬ ‫د بیر تحریریه‪ :‬علی رضا احرامیان پور‬ ‫تحریریه‪ :‬زهره حاج حیدری‪ ،‬مریم مشهدی رضا‪،‬‬ ‫ابوالفضل کیمیایی‪ ،‬نرگس حضرتی‪،‬محمد افصحی‪،‬‬ ‫زهرا اردشیری‪ ،‬محسن احدی‪ ،‬محسن معظمی‬ ‫گودرزی‪،‬علیرضانقلی‪ ،‬فریده ذاکری‪ ،‬مسعود رحیمی‬ ‫مد یر هنری‪ :‬محمد نباتی نژاد‬ ‫صفحه ارایی‪ :‬مهراس نباتی نژاد‬ ‫مدیر بازرگانی‪ :‬کامیار عابدینی‬ ‫چاپ‪ :‬پیمان نواندیش‬ ‫اد رس‪ :‬خیابان استاد نجات اللهی‪ ،‬کوچه خسرو‪ ،‬پالک ‪ ، 36‬طبقه همکف‬ ‫تلفن‪ 88942253:‬کدپستی‪15988144811:‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫شماره سوم‬ ‫اردیبهشت ‪1398‬‬ ‫‪@ s e d a _ k h a k‬‬ ‫صدای خاک در تلگرام‬ ‫‪_ s e d a y _ k h a k‬‬ ‫صدای خاک در اینستاگرام‬ صفحه 3 ‫گزارش‬ ‫پمپ های کشاورزی و لزوم‬ ‫بهینه سازی مصرف انرژی در ان ها‬ ‫کشاورزی به عنوان فرایند اصلی‬ ‫تولید غذا برای بشر‪ ،‬به شکلی ویژه‬ ‫وابسته به اب است و این عامل‬ ‫اصلی تولید در کشاورزی‪ ،‬اغلب توسط پمپ ها به‬ ‫زمین های کشاورزی می رسد‪ .‬پژوهشگران‬ ‫به منظور شناسایی عوامل موثر بر بهبود مصرف‬ ‫انرژی در این پمپ ها‪ ،‬پژوهشی را به انجام‬ ‫رسانده اند‪.‬‬ ‫به گزارش ایسنا‪ ،‬معموالً اکثر مشکالت سامانه های‬ ‫انتقال و توزیع اب‪ ،‬در ایستگاه های پمپاژ بروز‬ ‫می کند‪ .‬مسائلی چون نوسانات ارتفاع اب در‬ ‫فصول مختلف‪ ،‬استهالک باالی الکتروپمپ ها‪،‬‬ ‫عدم اعتماد به سرویس منظم و مرتب‪ ،‬نوسانات‬ ‫برق و عدم حفاظت موتورهای الکتریکی در مقابل‬ ‫ان ها‪ ،‬مصرف باالی انرژی‪ ،‬مصرف انرژی راکتیو‪،‬‬ ‫استهالک خطوط انتقال و اتصاالت مربوطه‪،‬‬ ‫عدم امکان مدیریت و کنترل متمرکز ایستگاه ها‪،‬‬ ‫مشکالت مربوط به کیفیت طراحی و کیفیت‬ ‫تجهیزات به کاررفته و شیوه بهره برداری‪ ،‬از مسائل‬ ‫عمده و قابل تامل در ایستگاه های پمپاژ بوده است‪.‬‬ ‫با افزایش کاربرد پمپ ها در بخش کشاورزی (به ویژه‬ ‫با توسعه سامانه های ابیاری تحت فشار در چند دهه‬ ‫اخیر)‪ ،‬بحث کنترل و تطبیق شرایط ایستگاه پمپاژ‬ ‫با مشخصات هیدرولیکی سامانه‪ ،‬به منظور افزایش‬ ‫بازده ایستگاه پمپاژ و مدیریت مصارف انرژی اهمیت‬ ‫زیادی یافته است‪ .‬در این میان ایستگاه پمپاژ‬ ‫مهم ترین بخش یک سامانه ابیاری و درواقع قلب ان‬ ‫محسوب شده که هرگونه ناکارامدی در ان منجر‬ ‫به پایین امدن بازده مجموعه خواهد شد‪ .‬عملکرد‬ ‫نامناسب ایستگاه پمپاژ در یک سامانه ابیاری‪ ،‬باعث‬ ‫افزایش مصرف انرژی‪ ،‬کاهش بازده‪ ،‬فرسودگی‬ ‫تجهیزات و تحمیل هزینه های اقتصادی مرتبط به‬ ‫بهره بردار خواهد شد‪.‬‬ ‫در همین رابطه‪ ،‬پژوهشگرانی از پردیس کشاورزی‬ ‫دانشگاه تهران و سازمان تحقیقات‪ ،‬اموزش و ترویج‬ ‫کشاورزی قزوین‪ ،‬مطالعه ای را انجام داده اند که در‬ ‫ان مفهوم بازده انرژی در ایستگاه های پمپاژ اب‬ ‫‪4‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫کشاورزی مورد بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر منبع انرژی‬ ‫بر بازده ایستگاه پمپاژ‪ ،‬از معیار پمپاژ موسوم به‬ ‫«نبراسکا» استفاده شده است‪ .‬معیار نبراسکا در‬ ‫ارزیابی بازده انرژی مصرفی ایستگاه های پمپاژ‪ ،‬به‬ ‫دو عامل توان تولیدشده و توان خارج شده از پمپ‪،‬‬ ‫به ازای واحد انرژی مصرفی وابسته است‪.‬‬ ‫به عالوه در این تحقیق‪ ،‬منحنی مقاومت سامانه‬ ‫در طول یک دوره ‪ ۱۰‬ساله بهره برداری از ایستگاه‬ ‫پمپاژ محاسبه شده است و پس از تعیین این‬ ‫منحنی و اخذ میزان ساعات کارکرد ساالنه‬ ‫ایستگاه پمپاژ‪ ،‬پتانسیل تلفات انرژی با توجه به‬ ‫منحنی مشخصه پمپ و منحنی مقاومت سامانه‬ ‫تعیین شده است‪.‬‬ ‫بر اساس نتایج به دست امده از این پژوهش‪ ،‬مفهوم‬ ‫بازده انرژی‪ ،‬عالوه بر ارتباط دینامیک با سایر اجزای‬ ‫ایستگاه پمپاژ‪ ،‬خود نیز متاثر از سه بخش مجزا‬ ‫است‪ .‬این سه بخش شامل‪ -۱ :‬بازده ذاتی کارکرد‬ ‫هیدرولیکی پمپ با توجه به مقادیر دبی و فشار‬ ‫در محل ایستگاه پمپاژ‪ -۲ ،‬بازده مصرف انرژی‬ ‫متاثر از تفاوت توان ورودی و خروجی به پمپ و‬ ‫‪ -۳‬پتانسیل تلفات بازده به دلیل تطبیق و یا عدم‬ ‫تطبیق منحنی مقاومت سامانه و منحنی مشخصه‬ ‫پمپ‪ ،‬هستند‪.‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫افشین یوسف گمرکچی‪ ،‬محقق بخش تحقیقات‬ ‫فنی و مهندسی کشاورزی‪ ،‬مرکز تحقیقات و‬ ‫اموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین و‬ ‫همکارش در این خصوص می گویند‪« :‬نتایج ارزیابی‬ ‫مصارف انرژی نشان داد عالوه بر پایش وضعیت‬ ‫بهره برداری پمپ (ازنظر قرارگیری محدوده کارکرد‬ ‫پمپ در حوالی نقطه بهینه کارکرد) تلفات انرژی‬ ‫در تطبیق یا عدم تطبیق منحنی عملکرد پمپ و‬ ‫منحنی مقاومت سامانه نیز باید در نظر گرفته شود‬ ‫تا بتوان پتانسیل صرفه جوئی در مصارف انرژی را‬ ‫براورد کرد چراکه طبق یافته ها‪ ،‬انتخاب ناصحیح‬ ‫پمپ‪ ،‬مقادیر قابل توجهی از تلفات انرژی در سامانه‬ ‫را به همراه داشته است»‪.‬‬ ‫ان ها می افزایند‪« :‬با توجه به اینکه انرژی مسئله‬ ‫مهمی است و برای تولید ان منابع زیادی مصرف‬ ‫می شود در مصرف ان در همه زمینه ها باید دقت‬ ‫الزم را داشته باشیم‪ .‬نتایج این تحقیق نشان‬ ‫می دهد که باید پمپ مناسب را با توجه به هدفی‬ ‫که داریم و بر اساس استانداردها انتخاب کنیم تا‬ ‫نسبت به انرژی که مصرف می شود بازدهی الزم را‬ ‫هم داشته باشند»‪.‬‬ ‫این یافته ها‪ ،‬به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در‬ ‫نشریه «اب و توسعه پایدار» که متعلق به دانشگاه‬ ‫فردوسی مشهد است‪ ،‬منتشر شده اند‪.‬‬ صفحه 4 ‫ارزش غذایی ماهی کپور معمولی‬ ‫قادر هاشم پور‪،‬کارشناس ارشد تکثیر و پرورش ابزیان‬ ‫مصرف بیشتر از یک بار ماهی کپور در هفته می تواند حدود ‪ 25‬درصد خطر ابتال به دیابت نوع دوم را مخصوصا در بانوان کاهش دهد‪.‬‬ ‫ماهی کپور از منابع بسیار خوب پروتئین محسوب می شود‪ .‬پروتئین موجود در ماهی کپور از نظر کمیت و کیفیت قابل توجه است‪،‬‬ ‫بدین معنی که پروتئین موجود در ماهی به شکلی است که به اسانی در دستگاه گوارش هضم و جذب می شود و تقریب ًا به طور کامل در‬ ‫بدن به مصرف می رسد‪.‬‬ ‫ماهی کپور یکی از منابع خوب‬ ‫اهن است و اهن در خون سازی و‬ ‫همچنین در حفظ مقاومت بدن‬ ‫در برابر میکروب ها نقش مهمی به عهده دارد‪.‬‬ ‫اهن موجود در ماهی کپور به گونه ای است که‬ ‫جذب ان در دستگاه گوارش اسان بوده و‬ ‫به خوبی در بدن به مصرف می رسد‪ .‬عالوه بر ان‬ ‫اهن موجود در این ماهی‪ ،‬جذب اهن منابع‬ ‫گیاهی را هم افزایش می دهد‪ .‬بنابراین نقش‬ ‫مهمی در پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر اهن‬ ‫به عهده دارد‪.‬‬ ‫ماهی کپور حاوی مقدار قابل توجهی‬ ‫ویتامین های گروه ‪ B‬است که در تنظیم‬ ‫فعالیت سلول های عصبی و در نتیجه در سالمت‬ ‫سیستم عصبی و سالمت پوست تاثیر دارند‪.‬‬ ‫همچنین بعضی از انواع ویتامین های گروه‪ B‬در‬ ‫خون سازی نیز موثرند‪ .‬بنابراین با مصرف ماهی‬ ‫می توانیم به سالمت اعصاب‪ ،‬شادابی‪ ،‬طراوت‬ ‫پوست و پیشگیری از کم خونی کمک کنیم ‪.‬‬ ‫ماده مغذی دیگری که در ماهی کپور به مقدار‬ ‫کافی وجود دارد «روی» است‪ .‬روی‪ ،‬یک ماده‬ ‫مغذی است که در رشد کودکان و نوجوانان و‬ ‫نیز در بلوغ جنسی نوجوانان تاثیر مهمی دارد‪.‬‬ ‫کمبود این ماده مغذی در دوران رشد موجب‬ ‫کوتاهی قد و در صورت کمبود شدید باعث‬ ‫کوتولگی می شود‪ .‬همچنین در دوران بلوغ منجر‬ ‫به تاخیر در بلوغ جنسی خواهد شد‪ .‬ماهی ‪ -‬این‬ ‫ماده غذایی مفید‪ -‬با دارا بودن روی به میزان‬ ‫کافی می تواند به رشد و تنظیم بلوغ جنسی‬ ‫کمک کند‪.‬‬ ‫ماهی کپور همچنین از منابع غنی فلوئور‬ ‫است که در سالمت و استحکام دندان ها و در‬ ‫پیشگیری و پوسیدگی دندان تاثیر مهمی دارد‪.‬‬ ‫پس با مصرف ماهی می توانیم به سالمت و‬ ‫استحکام دندان های خود کمک کنیم‪ .‬فلوئور‬ ‫همچنین در پیشگیری از استئوپروز یا پوکی‬ ‫استخوان موثر است‪.‬‬ ‫مصرف کپور ماهیان ‪ 2‬تا ‪ 3‬بار در هفته در برنامه‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫غذایی مادران باردار و شیرده می تواند اثرات‬ ‫مثبتی در رشد جسمی و ذهنی جنین و نوزاد‬ ‫داشته باشد‪ .‬نقش دیگری که ید در سالمت‬ ‫انسان به عهده دارد تاثیر ان در متابولیسم‬ ‫مواد انرژی زا است‪ .‬کمبود یُد موجب کاهش‬ ‫متابولیسم مواد انرژی زا در بدن شده و در نتیجه‬ ‫منجر به افزایش وزن و چاقی می شود‪ .‬ید در‬ ‫تولید مثل نیز موثر است و افراد مبتال به گواتر‬ ‫ناشی از کمبود ید دچار اختالل در تولید مثل‬ ‫خواهند شد‪ .‬مصرف ماهی و ابزیان می تواند نیاز‬ ‫انسان را به ید تامین کرده و از بروز عوارض ناشی‬ ‫از کمبود ید پیشگیری کند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬ماهی کپور از منابع خوب فسفر‬ ‫محسوب می شود‪ .‬فسفر ماده ای است که همراه‬ ‫کلسیم در سالمت و استحکام استخوان ها‬ ‫تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫گفتنی است تمامی مطالب ذکر شده نسبت‬ ‫مستقیم با نحوه تغذیه و محل زندگی این ابزی‬ ‫دارد و کامال قابل تقویت و یا تضعیف است‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫گزارش‬ ‫پشت پرده صادرات گوجه‬ ‫چالش قیمتی پیاز‪ ،‬خیار و‬ ‫این بار«گوجه فرنگی»‬ ‫افزایش قیمت پیاز برای مسئوالن‬ ‫درس عبرت نشده و نهادهای‬ ‫مربوطه تصمیمی اتخاذ کنند تا از‬ ‫افزایش قیمت گوجه مانند قیمت پیاز به علت‬ ‫کمبود و صادرات ان جلوگیری شود‪.‬‬ ‫نماینده مردم شهرستان های دیر‪ ،‬کنگان‪ ،‬جم و‬ ‫عسلویه در مجلس شورای اسالمی گفته بود‪ :‬با‬ ‫رایزنی های صورت گرفته صادرات گوجه فرنگی‬ ‫مجدد ازاد شد‪ .‬سکینه الماسی ‪ ۱۱‬فروردین ‪۹۸‬‬ ‫در بوشهر با اشاره به دغدغه کشاورزان در رابطه‬ ‫با محصول گوجه فرنگی اظهار کرده بود‪ :‬با توجه‬ ‫به درخواست مکرر مردم شهرستان های جنوبی‬ ‫استان بوشهر برای ازاد شدن صادرات گوجه فرنگی‬ ‫با رایزنی های انجام شده‪ ،‬دولت مجوز صادرات‬ ‫گوجه فرنگی را صادر کرد‪.‬‬ ‫برای کشاورز صادرات و یا فروش محصول‬ ‫در بازار داخلی فرقی ندارد‬ ‫این درحالی است که به علت وجود دالالن و‬ ‫واسطه ها قیمت تمام شده محصول خریداری شده‬ ‫از کشاورز ان چنان تفاوتی ندارد و برای کشاورزان‬ ‫صادرات و یا فروش محصول در بازار داخلی فرقی‬ ‫ندارد؛ اما اصرار برخی به دریافت مجوز صادرات با‬ ‫وجود افزایش قیمت گوجه فرنگی در داخل کشور‬ ‫‪6‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫به حدود ‪ ۹‬هزار تومان مشخص نیست‪.‬‬ ‫در راستای افزایش نجومی قیمت محصوالت‬ ‫کشا و ر ز ی ا سد ا هلل کا ر گر ر ئیس ا تحا د یه‬ ‫فروشندگان میوه و سبزی در ‪ ۳‬فرودین ‪۹۸‬‬ ‫ضمن تایید افزایش قیمت پیاز در بازار‪ ،‬صادرات‬ ‫این محصول را دلیل اصلی گرانی ان دانست‪ .‬اما‬ ‫متاسفانه مشخص نیست مسئوالن مربوطه به‬ ‫چه علت جلوی صادرات پیاز را نگرفته اند تا مانع‬ ‫افزایش قیمت ان شوند‪.‬‬ ‫کاسبی برخی نمایندگان از گرانی قیمت‬ ‫محصوالت کشاورزی تولید داخل‬ ‫درحالی که امروزه قیمت بعضی از محصوالت‬ ‫کشاورزی (مخصوصاً پیاز‪ ،‬سیب زمینی و‬ ‫گوجه فرنگی) سبب مضحکه و استهزای رسانه های‬ ‫داخلی و خارجی و حتی ضدانقالب قرارگرفته‪،‬‬ ‫بعضاً مشاهده می شود که برخی از نمایندگان‬ ‫که مشخص نیست از این گرانی ها چه منافعی‬ ‫عایدشان می شود‪ ،‬سعی در باال نگه داشتن و حتی‬ ‫بعضاً باال بردن بیشتر قیمت این محصوالت دارند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال قیمت گوجه فرنگی در سطح تهران‬ ‫از ‪ ۶‬تا ‪ ۹‬هزار تومان متغیر است درحالی که قب ً‬ ‫ال‬ ‫قیمت این محصول دو هزار تومان بود‪.‬‬ ‫بعضی از نمایندگان منتسب به جریان خاص‪ ،‬سعی‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫در صادرات گوجه فرنگی به کشورهای همسایه‬ ‫گرفته تا با موج سواری بر شعار حمایت از تولید‬ ‫رونق بخش کشاورزی‪ ،‬از هم اکنون عرصه‬ ‫داخلی و ِ‬ ‫انتخابات را به نفع خود و جریانی که در ان قرار‬ ‫دارند‪ ،‬تغییر دهند‪.‬‬ ‫اکنون با توجه به نیاز بازار و گرانی های‬ ‫افسارگسیخته بعضی محصوالت کشاورزی و‬ ‫همچنین از بین رفتن زیرساخت های تولیدی در‬ ‫بخش کشاورزی در چند استان شمالی و جنوبی‪،‬‬ ‫عموم مردم نظاره گر نقش سازمان ها و نهادهای‬ ‫مهم این بخش‪ ،‬مانند وزار ت خانه و گمرک و‬ ‫سازمان تنظیم بازار و‪ ...‬در خصوص این امر مهم و‬ ‫خطیر بوده و امیدوارند که هر چه سریع تر به این‬ ‫موضوع که عامل موج سواری و جنگ رسانه ای‬ ‫بیگانگان و ضدانقالب شده رسیدگی شود‪.‬‬ ‫با وقوع سیل در اکثر استان های کشور و از بین‬ ‫رفتن محصوالت کشاورزی در مناطق مختلف‬ ‫کشور الزم است نهادهای مربوطه تصمیمی‬ ‫اتخاذ کنند تا از افزایش افسارگسیخته قیمت‬ ‫گوجه فرنگی مانند قیمت پیاز به علت کمبود و‬ ‫صادرات ان جلوگیری شود‪.‬‬ ‫این افزایش قیمت ها قابل کنترل است و فقط نیاز به‬ ‫نگاهی عالمانه و باتدبیر مسئوالن دولتی مخصوصاً‬ ‫در صدور مجوز صادرات برخی اقالم دارد‪.‬‬ صفحه 6 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫مدیریت بحران یا بحران مدیریت؟!‬ ‫با شروع سال نو شاهد شرایط جوی نو نیز بودیم؛ شرایطی که وضعیت کشور را از خشکسالی به ترسالی تغییر داد و به صورت‬ ‫سیالب‪ ،‬مهمان ناخوانده استان های شمالی و شمال غربی کشور شد‪ .‬در روزهای اغازین بارش‪ ،‬بسیاری از هم وطنان خوشحال‬ ‫از ریزش نعمت الهی بودند اما این قصه طولی نکشید که به غصه تبدیل شد و با بی خانمان شدن ساکنین مناطق سیل زده‪ ،‬روایتی‬ ‫غم انگیز داشت‪.‬‬ ‫مهناز رمضانی‬ ‫سیل ا خیر که د ر‬ ‫استان های خوزستان‪،‬‬ ‫گلستان‪ ،‬فــــارس ‪،‬‬ ‫اصفهان و لرستان اتفاق افتاد اگر چه به‬ ‫گفته کارشناسان‪ ،‬مربوط به شرایط و‬ ‫تغیرات اب و هوایی بود و به بارورشدن‬ ‫ابرها دامن زد؛ ولی در هر صورت‬ ‫خسارات وارد شده به ساکنین مناطق‬ ‫روستایی و کشاورزان بیش از ان است‬ ‫که تصور کنیم به زودی قابل جبران‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫خسارات ناشی از سیل وارد شده به کشاورزان‬ ‫به ویژه در استان خوزستان در سالی که مزین به‬ ‫نام تولید است اگر به سرعت جبران نشود تبعات‬ ‫سنگینی به لحاظ تولید بر جای خواهد گذاشت‬ ‫و ناگفته نیست که اگر قبل از وقوع هر حادثه‬ ‫طبیعی و بروز بحران‪ ،‬مدیریت درستی انجام‬ ‫می گرفت شاید و یا حتماً شاهد این حجم از‬ ‫خسارات نبودیم‪.‬‬ ‫بحثی که در اینجا مطرح است و بارها نیز از‬ ‫دیدگاه های مختلف در رسانه ها مطرح شده‪،‬‬ ‫مدیریت است؛ مدیریتی ازنوع قبل از بحران‪.‬‬ ‫شاید بسیاری همواره بر این باور باشند که‬ ‫بالیای طبیعی به لحاظ غیرقابل پیش بینی‬ ‫بودن‪ ،‬مدیریت بحرانی هم قبل از وقوع ندارند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال مزارع نیشکر خوزستان به دلیل‬ ‫بارندگی های مکرر‪ ،‬قبل از سیالب برداشت نشد‬ ‫و از این بابت دچار خسارت شدید شد‪.‬‬ ‫پس به درستی می توان اشاره کرد که برخی از‬ ‫بحران ها و موانع اگر به موقع مورد بررسی قرار‬ ‫گیرند در حالت گسترده نیز قابل مدیریت‬ ‫نسبی خواهند بود‪ .‬همچنین اگر قرار است‬ ‫چاره جویی ها و دستورالعمل ها بعد از ایجاد‬ ‫چالش و بحران به کار ایند پس همواره باید‬ ‫نشست و منتظر ورود بی وقت و موعد بحران‬ ‫شد و با تبعاتش سازش کرد‪ .‬در مقابل؛‬ ‫اگر برای مقابله با بحران ها برنامه ریزی‪،‬‬ ‫سازماندهی و هماهنگی از پیش تعریف‬ ‫شده ای داشته باشیم و با توجه به منابع‬ ‫موجود‪ ،‬نیروی انسانی‪ ،‬امکانات مالی و‬ ‫فیزیکی از طریق اعمال اصول یا نظام‬ ‫مدیریت به ان نگاه کنیم قطعاً می توان‬ ‫از میزان خسارت و اسیب ها جلوگیری‬ ‫کرد و به تعبیری دیگر تهدیدها را به‬ ‫فرصت تبدیل کرد و به اهداف اصلی‬ ‫که مدیریت در بحران است نزدیک شد‪.‬‬ ‫البته درست است که یکی از ویژگیهای بحران‬ ‫غیرقابل پیش بینی بودن ان است اما شناخت‬ ‫تهدیدها و فرصتها و راهکارهای موثر برای مقابله‬ ‫با تهدیدها و استفاده از فرصتها در مدیریت‬ ‫بحران موثر خواهد بود‬ ‫در فرهنگ ما ضرب المثل «عالج واقعه قبل از‬ ‫وقوع باید کرد» مصداق بارز این موضوع است‬ ‫که در کشور ما متاسفانه زنگهای خطر معموالً‬ ‫بعد از ایجاد بحران شنیده می شوند‪ .‬یعنی‬ ‫درست زمانی که دروازه قران شیراز فرو می ریزد؛‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫گمیشان غرق می شود؛ سدها لبریز می شوند تا‬ ‫مزارع را تخریب کنند و زنان و کودکان سردر‬ ‫گم و اواره می شوند و دقیقاً اینجاست که‬ ‫پررنگ ترین و تاریکترین خاطرات در ذهنها‬ ‫نقش می بندد و این سوال را به قوت خود باقی‬ ‫می گذارد که با توجه به اینکه کشور ما کشوری‬ ‫حادثه خیز بوده و ما تجربه حوادث طبیعی را‬ ‫بارها لمس کرده ایم؛ ایا قبل از اینکه شاهد این‬ ‫حجم از خسارات باشیم به ایمن سازی و مواردی‬ ‫از این قبیل اندیشیده ایم؟‬ ‫قطعاً پاسخ منفی است و تا زمانی که جواب‬ ‫سوال منفی باشد ما با مسئله ای بی جواب‬ ‫روبرو هستیم و باید همچنان میزبان مهمانان‬ ‫ناخوانده به نام سیل‪ ،‬زلزله‪ ،‬اتش سوزی و ‪....‬‬ ‫بود‪ .‬مهمانانی که سرزده و بی اطالع می ایند‬ ‫و نمیدانند که مدیریت عادت به پذیرایی انها‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫امیدواریم با توجه به حوادثی که در سالهای‬ ‫اخیر شاهد وقوع ان بودیم یکبار برای همیشه‬ ‫مدیریت بحران را جدی بگیریم تا از خسارات‬ ‫ناشی از این وقایع کمتر دچار اسیب شویم‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫گفت و گو‬ ‫معاون عمران و توسعه شهری وزارت کشور‪:‬‬ ‫شهرها و روستاهارا دوباره خواهیم ساخت‬ ‫مریم مشهدی رضا‬ ‫اشاره‪ :‬وقتی حادثه ای مثل سیل‪ ،‬زلزله و‪...‬در وسعت بر کشور حاکم می شود‪ ،‬بیشترین نگاه ها به سمت وزارت کشور برمی گردد؛‬ ‫چون هم به لحاظ مسایل امنیتی پای وزارت کشور به میان می اید و هم از منظر امور زیر بنایی‪ ،‬بازسازی‪ ،‬تجمیع همه قوا و نیروها و‬ ‫امکانات‪ ،‬این وزارت کشور است که همه را به میدان می اورد و مسئولیت دارد‪ .‬همین طور در استان ها و شهرستان ها و حتی بخش ها‬ ‫و دهستان ها‪ ،‬استانداران‪ ،‬فرمانداران و بخشداران و‪ ...‬به عنوان نمایندگان وزارت کشور پاسخگو و هماهنگ کننده امور هستند‬ ‫و بار اصلی مدیریت بحران را به عهده می گیرند‪ .‬بگذریم که در جریان سیل اخیر‪ ،‬اینگونه برداشت می شود که نقش دولت خیلی‬ ‫پررنگ نبوده است که البته این را باید بعد از مرحله کنترل شرایط‪ ،‬مورد ارزیابی واقع بینانه قرار داد و به ان پرداخت‪ .‬در رابطه با‬ ‫نقش وزارت کشور‪ ،‬به خصوص در امور زیربنایی و عمرانی‪ ،‬با مهدی جمالی نژاد معاون عمران و توسعه شهری وزارت کشور به گفتگو‬ ‫نشستیم که به نکات خوبی اشاره کرد‪.‬‬ ‫صدای خاک‪ :‬ضمن تشــکر و خدا‬ ‫قوت؛ بفرمایید درباره چگونگی تامین‬ ‫ارامش و سالمت روانی به سیل زدگان‪،‬‬ ‫چگونه باید انان را برای پذیرش روحی‬ ‫و ذهنی این حادثه اماده کرد و دولت چه‬ ‫اقداماتی باید در این خصوص انجام دهد؟‬ ‫بالیای طبیعی مانند سیل با توجه به اثرات مخرب‬ ‫و ویران کننده گسترده ای که بر جان و زندگی افراد‬ ‫دارند‪ ،‬می توانند اثرات سوء روحی و روانی بسیاری‬ ‫هم به دنبال داشته باشند‪ .‬اما نکته مهم این است‬ ‫که مردم اسیب دیده برای روبه رو شدن با مشکالتی‬ ‫که بعد از این حوادث رخ می دهد‪ ،‬اماده شوند و‬ ‫زمینه های حفظ ارامش برای بازگشت دوباره انها‬ ‫به زندگی در این مناطق فراهم شود‪ .‬در این گونه‬ ‫موارد باید مسئولین حضور پر رنگ تری در کنار‬ ‫مردم داشته باشند و با صبر و همدلی بیشتر‪ ،‬کنار‬ ‫انها باشند و از کمک و یاری نهادهای مردمی و‬ ‫انجمن های غیردولتی و ‪ ...‬در مناطق استفاده کنند‬ ‫تا پیوند قوی تری در مناطق اسیب دیده برای حل‬ ‫مشکالت شکل بگیرد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از اقداماتی که در این مناطق می توان‬ ‫صورت داد این است که برنامه های بازسازی مناطق‬ ‫بالفاصله و با ذکر جزئیات برای مردم اعالم شود تا‬ ‫انها اطمینان داشته باشند که مسئوالن و دولت تا‬ ‫بازگشت زندگی عادی مجدد در کنار انها خواهند‬ ‫بود‪ .‬همچنین باید از روند پیگیری کار به مردم‬ ‫گزارش داده شود‪ .‬مسئوالن کشوری و مقامات محلی‬ ‫باید برنامه های خود را برای بازسازی و تاب اوری‬ ‫اجتماعی اعالم کرده و توضیح بدهند که در زمینه‬ ‫‪8‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫بازسازی و ساخت شهرها و روستاهای اسیب دیده‬ ‫در محلهای ایمن چه اقداماتی را انجام می دهند و‬ ‫سازوکارهای جبران خسارت را برای مردم توضیح‬ ‫بدهند‪.‬‬ ‫همچنین گرو ه های داوطلب از جمله پزشک‬ ‫متخصص‪ ،‬روانپزشک‪ ،‬مشاور و‪ ...‬نیز باید حضور‬ ‫پررنگی در این مناطق داشته باشند تا اقدامات‬ ‫روان درمانی بعد از حادثه را انجام داده و ساختار‬ ‫اجتماعی و روحی مردم اسیب‪-‬دیده کمی درمان‬ ‫شود‪.‬‬ ‫حوزه تحت امر شما چه اقداماتی‬ ‫تاکنون در این زمینه انجام داده است ؟‬ ‫کارهای زیادی در حوزه عمرانی وزارت کشور صورت‬ ‫گرفته که تا حد زیادی توانسته به ارامش روانی‬ ‫سیل زدگان کمک کند‪ .‬مهمترین انها‪:‬‬ ‫ انجام بیمه خانه های روستایی در برابر حوادث‬‫ طرح مشارکت دهیاران داوطلب به لحاظ تقویت‬‫مشارکت های مردمی و هم افزایی بین خانواده بزرگ‬ ‫روستاییان کشور‬ ‫ تامین ماشین االت و ارایه خدمات عمومی به‬‫ایننواحی‪ ،‬اعزام ماشیناالت و نیروهای امدادی از‬ ‫شهرداری ها و استانداری به صورت استان های معین‬ ‫ اتخاذ تمهیدات الزم از طریق استانداری ها برای‬‫رسیدگی فوری به اسیب دیدگان و مصدومان با‬ ‫هماهنگی کامل با مراکز بیمارستانی و درمانی‬ ‫ اتخاذ تدابیر الزم برای انجام مشاوره روان درمانی‬‫و سایر موارد روانپزشکی برای اسیب دیدگان‬ ‫به صورت رایگان و ‪ 24‬ساعته‬ ‫‪ -‬اتخاذ تدابیر الزم برای ارائه خدمات حمل و نقل‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫رایگان برای مسافران اسیب دیده در سیل‬ ‫ اتخاذ تدابیر الزم برای مشاوره تلفنی و حضوری‬‫رایگان جهت انجام خدمات مربوط به تعمیرات‬ ‫خودروهای اسیب دیده‬ ‫ ایجاد هماهنگی با محل های اقامتی‪ ،‬هتلها‪،‬‬‫مهمانسراها‪ ،‬کمپ های گردشگری و پذیرایی برای‬ ‫اسکان موقت اسیب دیدگان اما به اعتقاد بنده باید‬ ‫موارد زیر را به صورت اصولی دنبال کنیم‪:‬‬ ‫لزوم اموزش را ه های عبور از بحران‬ ‫بااالخص در مدارس‬ ‫در این صورت دانش اموزان در مقابل حوادث طبیعی‬ ‫تحمل و صبر بیشتری از خود نشان داده‪ ،‬مسائل را به‬ ‫میزان بیشتری می پذیرند و راه حل را در هنگام بروز‬ ‫حوادث پیدا می کنند‪ .‬با اینحال باید پرسید ایا در‬ ‫مواجهه با حوادث اموزش های الزم را به دانش اموزان‬ ‫داده ایم؟ در مدارس مانورهای زلزله هست؛ اما ایا‬ ‫به میزان کافی به ایمنی و امنیت افراد و همچنین‬ ‫سالمت روان انها در هنگام بروز زلزله توجه می شود؟‬ ‫رسانه ها و تلویزیون تا چه حد به فرهنگسازی برای‬ ‫امادگی در زمان بحران کمک می کنند؟ به نظر‬ ‫من راهکارهای ارائه شده به مردم باید عملی باشد‬ ‫و همچنین برنامه های اماده شده برای مردم باید‬ ‫جذابیت داشته باشد تا انها را به دیدن این برنامه‬ ‫ها مشتاق کنند‪.‬‬ ‫کار مهم دیگری که باید انجام شود این است‬ ‫که بازماندگان را دریابیم‬ ‫کنترل احساسات بازماندگان موضوعی مهم است‬ ‫که باید به ان پرداخته شود‪ .‬بروز حوادث و به تبع‬ ‫ان از دست دادن عزیزان برای افراد‪ ،‬شوک عاطفی‬ صفحه 8 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫بزرگی است‪ .‬انها که از نظر روحی قوی تر هستند‬ ‫باید ضمن ابراز همدردی با اسیب دیدگان از االم‬ ‫روحی انها بکاهند‪.‬‬ ‫مرحله یا کار بعدی؛ پرهیز از رفتارهای‬ ‫هیجانی است‪.‬‬ ‫بروز حوادث سبب بروز رفتارهای هیجانی در مردم‬ ‫شده و انها را عالقه مند به کمک به اسیب دیدگان‬ ‫می کند‪ .‬اما کمک رسانی نباید به صورت فردی باشد و‬ ‫نیاز به ساماندهی دارد‪ ،‬زیرا اگر تمام افراد قصد کمک‬ ‫به سیل زدگان داشته باشند‪ ،‬رسیدگی به وضعیت‬ ‫انها سخت می شود‪ .‬در واقع افراد غیرمتخصص‪،‬‬ ‫کار را برای رسیدگی به سیل زدگان ُکند می کنند‬ ‫و به نوعی دست و پاگیر انها می شوند و در نهایت‬ ‫مدیریت بحران به سختی پیش می رود‪.‬‬ ‫درباره تســهیالتی که قرار است‬ ‫وزارت کشور برای کشاورزان سیل زده‬ ‫بدهد بگویید؟‬ ‫در حال حاضر قرارگاه بازسازی به ریاست وزیر‬ ‫محترم کشور فعالیت خود را اغاز کرده و با تشکیل‬ ‫کارگروه ها‪ ،‬کمیته ها و زیرکمیته ها در راستای‬ ‫مشارکت همه دستگاه ها و تقسیم وظایف‪ ،‬مقرر شده‬ ‫مشارکت وزارتخانه های مسئول‪ ،‬تمامی دستگاه های‬ ‫اجرایی‪ ،‬نهادها‪ ،‬نیروهای مسلح‪ ،‬سمن ها و خیرین‬ ‫در این میان صورت گیرد‪ .‬یکی از وظایف این قرارگاه‬ ‫هدایت ارگان ها و نهادهای مسئول و تاثیرگذار در‬ ‫جهت نیل به اهداف کلی بازسازی و نوسازی و کمک‬ ‫به کاهش اسیب های پس از این سیل است که قطعاً‬ ‫در این خصوص هماهنگی هایی با وزارت خانه هایی‬ ‫مانند جهاد کشاورزی که بیشتر امور مربوط به‬ ‫بروز حوادث سبب بروز رفتارهای هیجانی در مردم‬ ‫شده و انها را عالقه مند به کمک به اسیب دیدگان‬ ‫می کند‪ .‬اما کمک رسانی نباید به صورت فردی باشد و‬ ‫نیاز به ساماندهی دارد‪ ،‬زیرا اگر تمام افراد قصد کمک‬ ‫به سیل زدگان داشته باشند‪ ،‬رسیدگی به وضعیت انها‬ ‫سخت می شود‪ .‬در واقع افراد غیرمتخصص‪ ،‬کار را برای‬ ‫رسیدگی به سیل زدگان ُکند می کنند و به نوعی دست‬ ‫و پاگیر انها می شوند و در نهایت مدیریت بحران به‬ ‫سختیپیشمیرود‪.‬‬ ‫کشاورزان عزیز را دنبال می کند صورت خواهد‬ ‫گرفت و تمهیداتی برای کشاورزان عزیز اندیشیده‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫این کشور از جمله کشورهایی است‬ ‫که احتمال بالیای طبیعی چون ســیل‬ ‫را دارد‪ .‬کشــاورزان چه تمهیداتی باید‬ ‫برای رهایی از بحران و کاهش خسارت به‬ ‫محصوالتشان انجام دهند ؟‬ ‫راهکارهای متعددی وجود دارد که عمده انها باید‬ ‫توسط مسئولین اموزش داده شود و بیشتر انها‬ ‫عملیاتی و اجرایی است و قطعاً همراهی و همدلی‬ ‫کشاورزان عزیز با مسئولین در مدیریت مزارع‬ ‫کشاورزی وجود خواهد داشت‪ .‬برخی از این‬ ‫راهکارها عبارتند از‪:‬‬ ‫ ایجاد و تقویت پوشش گیاهی به عنوان یکی از‬‫اصولی ترین راهکارها و عدم تبدیل زمین های باز به‬ ‫سازه های نامناسب‪.‬‬ ‫ پایبندی به طرح های توسعه شهری و روستایی‬‫مصوب و ضوابط مندرج در ان توسط تمامی‬ ‫دستگاه های اجرایی و شهروندان‪.‬‬ ‫ رعایت بستر و حریم رودخانه ها و جلوگیری‬‫از هرگونه ساخت و ساز اعیانی در انها توسط‬ ‫دستگاه های ذیربط مثل وزارت نیرو ‪ /‬شهرداریها ‪/‬‬ ‫دهیاری هاو ‪...‬‬ ‫ انجام وظایف قانونی دستگاه های اجرایی در حوزه‬‫ایجاد سیل بند‪ ،‬دیوار حفاظتی و الیروبی رودخانه ها‬ ‫ توجه جدی به اخطارهای هواشناسی و‬‫الع رسانی به موقع دراین خصوص به شهروندان از‬ ‫اط ‬ ‫طریق صدا و سیما‪ ،‬پیامک های هشدار و ‪. . .‬‬ ‫ الزام قانونی مالکان ابنیه در شهرها و روستاهای‬‫کشور به بیمه حوادث (این موضوع نیاز به تدوین‬ ‫قانون دارد و الحمدهلل الیحه بیمه اجباری حوادث‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫در دست بررسی در مجلس شورای اسالمی است)‬ ‫ ایجاد سد یا سیل بند در مجاورت رودخانه ها و‬‫در مسیل ها جهت جلوگیری از نفوذ بی رویه اب به‬ ‫مزارع و باغات کشاورزی‪.‬‬ ‫ و دست اخر؛ کاربست عملیات های ابخیزداری‬‫به صورت علمی و با برنامه‪ ،‬از جمله راهکارهایی است‬ ‫که می توان در این خصوص پیشنهاد کرد ‪.‬‬ ‫شنیده شده که کارشناسان گفتند‬ ‫خانه های روســتایی را می توان تا دو‬ ‫کیلومتر دورتر از محــل زندگی قبلی‬ ‫درســت کنند‪ .‬ایا از لحاظ عرف و مردم‬ ‫روستایی که خودشان به ان منطقه عرق‬ ‫خاصی دارند این کار امکان پذیر است؟‬ ‫در بازنگری طرح ها باید دقت شود که جهت توسعه‬ ‫شهر و روستا و مکان گزینی انها به سمت نواحی دور‬ ‫از مسیل ها‪ ،‬گسل ها و یا نواحی پرخطر باشد‪ .‬اما در‬ ‫این میان نباید از اعتقادات محلی‪ ،‬توجه به دانش‬ ‫فنی و بومی‪ ،‬هویت اجتماعی و فرهنگی ساکنان‬ ‫شهرها و روستا در انتخاب محل های جدید غافل شد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر شکل گیری روستا از دیرباز به جهت‬ ‫همجواری با اب بوده است؛ لذا در هر مکانی که‬ ‫رودخانه‪ ،‬نهر‪ ،‬چشمه و منشایی از اب باشد‪ ،‬ابادی‬ ‫نیز شکل گرفته است‪ .‬انچه در مکان یابی روستاها‬ ‫برای احداث انها اهمیت دارد رعایت حریم مشخص‬ ‫شده برای رودخانه هاست تا در اینده شاهد حوادث‬ ‫دلخراش کنونی نباشیم‪.‬‬ ‫ً‬ ‫در ساخت و سازهای از این پس حتما شهرداریها و‬ ‫دهیاریها و مراجع صدور پروانه باید مراقبت کنند‬ ‫و استانداری ها نیز نظارت جدی نمایند تا پروانه‬ ‫احداث ساختمان در بستر و حریم رودخانه ها‪ ،‬انهار‪،‬‬ ‫مسیل ها و کانال های هدایت اب اتفاق نیفتد‪ .‬دراین‬ ‫خصوص توصیه های الزم و بخشنامه های متعدد به‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪9‬‬ صفحه 9 ‫گفت و گو‬ ‫شهرداری ها و دهیاری ها ابالغ شده است‪.‬‬ ‫از براورد میزان خرابی ســیل در‬ ‫مناطق مسکونی بفرمایید؟‬ ‫در حال حاضر حدود ‪ 25‬استان‪ 204 ،‬شهرستان‪،‬‬ ‫‪ 235‬شهر‪ 4304 ،‬روستا به طور مستقیم و‬ ‫غیرمستقیم دچار خسارات ناشی از سیل شده اند که‬ ‫با توجه به این مسئله که در بخشی از انها هنوز سطح‬ ‫اب پایین نرفته؛ براورد دقیق خسارات طی روزهای‬ ‫اتی باید انجام شود‪.‬‬ ‫از توزیع کمک هــا چه اطالعاتی‬ ‫دارید؟‬ ‫دستگاه های اجرایی‪ ،‬سازمان های مردم نهاد و از‬ ‫همه مهمتر خود مردم عزیز ایران اسالمی در این‬ ‫مدت به هر نحو که توانستند به هموطنان سیل زده‬ ‫کمک کردند؛ اما در حوزه عمرانی وزارت کشور نیز‬ ‫اقدامات متعددی صورت گرفت که می توانم به اهم‬ ‫انها اشاره کنم‪:‬‬ ‫ اعزام ‪ 1090‬دستگاه انواع خودرو و ماشین االت‬‫عمرانی و خدماتی‬ ‫ اعزام حدود ‪ 11‬هزار نفر نیروی انسانی جهت‬‫امداد و نجات‬ ‫ استقرار ‪ 156‬موکب در استان های لرستان‪،‬‬‫خوزستان‪ ،‬ایالم و گلستان و تهیه بیش از ‪ 600‬هزار‬ ‫وعده غذا‬ ‫ هماهنگی با استان های معین و اعزام تجهیزات و‬‫ماشین االت به استان های سیل زده و پایش و نظارت‬ ‫بر عملکرد انها‬ ‫اما نکته ای که باید حتماً به ان اذعان کنم فرهنگ‬ ‫نوع دوستی و کمک و یاری به هموطنان سیل زده‬ ‫توسط احاد مردم بود که صحنه های بسیار زیبا‬ ‫و ماندگاری را در اذهان ثبت کرد‪ .‬پس از وقوع‬ ‫سیل اخیر‪ ،‬حداقل به لحاظ انسانی و اجتماعی‪،‬‬ ‫شاهد بازگشت جامعه به خویشتن‪ ،‬نوع دوستی‬ ‫و جلوه های خالق فردی و اجتماعی همچنین‬ ‫گذشته پرافتخار ایرانی بودیم و این حس وطن‬ ‫دوستی و وطن پرستی و کمک و همیاری همچنان‬ ‫ادامه دارد‪.‬‬ ‫وزارت کشور همه تالشش را برای بازگرداندن‬ ‫ارامش و امنیت به مناطق سیل زده به کار خواهد‬ ‫بست و اطمینان دارم با کمک همه دستگاه ها و‬ ‫نیروهای پا به کار‪ ،‬شهرها و روستاها را دوباره به‬ ‫بهترین شکل خواهیم ساخت‪.‬‬ ‫به لطف خدا‬ ‫‪10‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫سیل و اسیب های زیست محیطی‬ ‫خرابی و ویرانی زندگی و خانه‬ ‫وکاشانه مردم در اثر سیالب اخیر‪،‬‬ ‫تنها خسارات به جا مانده از حوادث‬ ‫اخیر نیست‪ .‬معضالت و مشکالتی به مراتب جدی تر‬ ‫و خطرناک تر نیز در پی این رخداد طبیعی‪ ،‬که در نوع‬ ‫خودش بی سابقه بود‪ ،‬پدید خواهد امد که عوارض‬ ‫خود را کم کم نشان خواهد داد و باید در مراکز و‬ ‫محیط های علمی روی ان تمرکز کرد و برای ان‬ ‫چاره اندیشید‪.‬‬ ‫شاید مهمترین اسیب ها از ناحیه مسایل زیست‬ ‫محیطی باشد‪ .‬مدیر کل حفاظت محیط زیست‬ ‫لرستان در این رابطه معتقد است‪ :‬با توجه به حجم‬ ‫بارندگی فراوان استان در یک بازه زمانی کوتاه‪،‬‬ ‫کاری از کسی ساخته نبوده و تنها هشدارها باعث‬ ‫کاهش تلفات شد‪ .‬مهرداد فتحی بیرانوند در ارتباط با‬ ‫توسعه بافت شهری در مناطق سیل خیز اظهار کرد‪:‬‬ ‫ساخت و سازها در طول زمان شکل گرفته است و‬ ‫این موضوع نباید توجیه تداوم روند قبلی باشد‪ ،‬بلکه‬ ‫باید از ان درس عبرت گرفت و برای جلوگیری از‬ ‫حوادث اینده نباید مجوز ساخت و ساز در حاشیه‬ ‫رودخانه ها را ادامه داد‪ .‬وی ادامه داد‪ :‬انچه که مسلم‬ ‫است محیط زیست به عنوان یک دستگاه متولی یک‬ ‫سری مقرراتی را در نظر گرفته و با استعالم از اب‬ ‫منطقه ای که متولی بحث حریم رودخانه هاست‬ ‫اجازه صدور مجوز به دستگاه های صادرکننده ان را‬ ‫ندهیم‪ ،‬حال چه این ساخت و ساز مربوط به ساخت‬ ‫و ساز مسکونی باشد و چه واحد صنعتی و یا کارگاه‬ ‫شن و ماسه‪.‬‬ ‫مدیر کلحفاظتمحیطزیستلرستانبابیاناینکه‬ ‫اگر ساخت و ساز غیرمجازی در این ارتباط صورت‬ ‫گرفته باشد می بایست متناسب قانون با ان برخورد‬ ‫کرد‪ ،‬گفت‪ :‬برخالف سیل شیراز که در یک منطقه‬ ‫خاص اتفاق افتاد‪ ،‬در لرستان بارندگی همه گیر بود و‬ ‫کل استان را درگیر کرد‪ .‬فتحی بیرانوند تصریح کرد‪:‬‬ ‫با توجه به حجم بارندگی فراوان در یک بازه زمانی‬ ‫کوتاه‪ ،‬کاری از کسی ساخته نبوده و تنها هشدارها‬ ‫و هماهنگی های صورت گرفته در مدیریت بحران‬ ‫استان باعث کاهش تلفات در این خصوص شد‪.‬‬ ‫وی در ارتباط با بی سابقه بودن بارش های استان‬ ‫لرستان خاطرنشان کرد‪ :‬رودخانه کشکان در‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫صورتی که لبالب شود دبی ان به ‪ ۳‬هزار و ‪ ۵۰۰‬متر‬ ‫مکعب بر ثانیه می رسد‪ ،‬درحالی که در مدت این‬ ‫بارش ها دبی ان به ‪ ۵‬تا ‪ ۶‬هزار متر مکعب بر ثانیه‬ ‫رسید که در طول ‪ ۲۰۰‬سال گذشته بی سابقه بوده‬ ‫است‪ .‬مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان در‬ ‫پایان به ظرفیت نهایی رودخانه خرم اباد نیز اشاره‬ ‫کرد و اذعان کرد‪ :‬بارندگی های لرستان بسیار باالتر‬ ‫از ن ُرم های بارندگی در سنوات گذشته بود که کسی‬ ‫چنین بارندگی هایی را در استان به یاد ندارد‪.‬‬ ‫فاضالب های شهری در مناطق سیل زده‬ ‫مدیریت نشده است‬ ‫بهاروند گفت‪ :‬در سیل اخیر متاسفانه فاضالب‬ ‫بسیاری از منازل باال امد و این فاضالب در مسیر‬ ‫اب جریان پیدا کرد؛ اما این موضوع مدیریت نشد‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬بسیاری از مناطق بیابانی‪ ،‬عناصر‬ ‫فلزی در خاک شان وجود داشت که این عناصر نیز با‬ ‫جریان یافتن اب در ان مناطق وارد سیالب و مناطق‬ ‫مسکونی و شهری شده و با رسوب کردن در این‬ ‫مناطق خطر ابتال به بسیاری از بیماری ها را افزایش‬ ‫داده است‪ .‬رئیس دانشگاه ازاد اسالمی واحد خرم اباد‬ ‫در ادامه افزود‪ :‬بسیاری از رودخانه ها مسیری ‪۱۰۰‬‬ ‫کیلومتریراطیوازسازه هایزمین شناسیمختلف‬ ‫عبورکردهودراینمسیرعناصرمختلفیرانیزباخود‬ ‫همراه کردند که برخی انها از حد استاندارد باالتر‬ ‫رفته و اسیب زیادی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه در سطح روستاها و مناطق‬ ‫خسارت دیده‪ ،‬اسیب های به وجود امده بیشتر‬ ‫است‪ ،‬ادامه داد‪ :‬در حال حاضر چند روزی است که‬ ‫بارندگی نداشتیم‪ ،‬اثرات گل و الی از شهرها زدوده‬ ‫شده اما کف حیاط و خیابان های شهر شسته نشده و‬ ‫این مسئله به این دلیل بود که اب شهر در این مدت‬ ‫قطع بود و از ‪ ۶‬چاه موجود‪ ،‬تنها سه چاه فعال شد و‬ ‫وجود اثار به جا مانده از گل و الی سیالب می تواند‬ ‫برای مردم خطرساز باشد‪ .‬بهاروند به نکته دیگری‬ ‫نیز اشاره کرده و افزود‪ :‬زمانی که این گل و الی از‬ ‫مناطق غربی جمع اوری شد‪ ،‬از مرکز شهر عبور داده‬ ‫شده است و سبب شده در جاده اصلی‪ ،‬گل و الیی به‬ ‫ضخامت چند سانتیمتر ایجاد شود که این موضوع‬ ‫در جابه جایی خودروها خودش را نشان می دهد‪.‬‬ صفحه 10 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫سیدمحمد موسوی اعالم کرد‪:‬‬ ‫جزئیات خسارت ‪ ۴۶‬هزار میلیارد ریالی‬ ‫سیل به بخش کشاورزی‬ ‫مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی گفت‪ :‬سیل تا سیزدهم فروردین ماه بیش از ‪۴۶‬‬ ‫هزار و ‪ ۶۲۱‬میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی وارده کرده است‪.‬‬ ‫پایگاه اطالع رسانی وزارت جهاد‬ ‫کشاورزی‪ -‬سیدمحمد موسوی‬ ‫مدیرکل دفتر مدیریت بحران و‬ ‫کاهش مخاطرات بخش کشاورزی مهم ترین‬ ‫اقدامات انجام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی‬ ‫برای مقابله با سیل تا ‪ ۱۳‬فروردین ‪ ۱۳۹۸‬را اعالم‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫موسوی با اشاره به فعال سازی کلیه بخش های‬ ‫سازمانی وزارت جهاد کشاورزی در سطح کشور‬ ‫جهت مشارکت فعال با نظام مدیریت بحران سیل‬ ‫و همچنین اطالع رسانی و هشدار به جامعه هدف‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪ :‬ظرفیت های سخت افزاری وزارت جهاد‬ ‫کشاورزی شامل ‪ ۷۶۲‬دستگاه ماشین االت عمرانی‬ ‫سنگین‪،‬سبک‪،‬تجهیزات لجستیکی برای مقابله‬ ‫باسیل اخیر به کار گرفته شد‪.‬‬ ‫وی به بسیج و اعزام ‪ ۱۴۰۰‬نفر نیروی کارشناسی‪،‬‬ ‫ترویجی و خدماتی سازمان های جهاد کشاورزی‬ ‫جهت کمک به اجرای برنامه های ستاد مدیریت‬ ‫بحران شهرستان ها و استان ها اشاره کرد و افزود‪:‬‬ ‫‪ ۲۰۰‬کیلومتر از رودخانه ها و انهار الیروبی و‬ ‫لجنکشی شد و انسداد خروجی ‪ ۴۰‬دهنه زهکش و‬ ‫‪ ۳۰۰‬مورد مزارع ابزی پروری و کانال های اب رسانی‬ ‫کشاورزی رفع گردید‪.‬‬ ‫موسوی اضافه کرد‪ :‬در این مدت‪ ۱۶۰ ،‬کیلومتر سیل‬ ‫بند‪ ۵۰۰،‬کیلومتر جاده بین مزارع و ‪ ۱۰‬کیلومتر‬ ‫شبکه برق چاه های کشاورزی مرمت شد‪.‬‬ ‫وی باز کردن دو دهانه پل‪ ،‬ترمیم ‪ ۶‬دهانه انهار و‬ ‫لوله گذاری جهت خروج اب از اراضی کشاورزی و‬ ‫مناطق مسکونی را از دیگر اقدامات مقابله باسیل‬ ‫برشمرد و اظهار داشت‪ :‬در سیل اخیر‪ ۳۰ ،‬هزار‬ ‫تن نهاده های دامی‪ ۱۰ ،‬تن بذر‪ ۱۰ ،‬هزار کیلوگرم‬ ‫گوشت‪ ۳۲۰،‬هزار کیلوگرم ارد‪ ۳ ،‬هزار کیلوگرم‬ ‫تخم مرغ‪ ۶ ،‬هزار پرس غذای گرم‪ ۱۵۰ ،‬تخته‬ ‫سیار تامین و‬ ‫چادر استقرار دام و ‪ ۷‬دستگاه نانوایی ّ‬ ‫توزیع شده است‪.‬‬ ‫موسوی با اشاره به جابجایی خانوارهای عشایری‬ ‫در معرض خطر سیل و تجهیز انبارها و مهمانسراها‬ ‫به منظور اسکان مسافران سیل زده‪ ،‬یاداور شد‪۴۰۰ :‬‬ ‫هزار راس دام سبک و سنگین در سطح ‪ ۱۰۵‬روستا‬ ‫و مناطق عشایری جابجا شده و اسکان موقت یافتند‪.‬‬ ‫وی گفت‪ ۲۸۰۰ :‬راس دام و ‪ ۵۰۰‬هزار قطعه طیور‬ ‫تلف شده براثر سیل اخیر دفن بهداشتی شده است‪.‬‬ ‫موسوی بازدید‪ ،‬ارزیابی و ایمن سازی چاه ها‪ ،‬قنوات‪،‬‬ ‫سیل بندها‪ ،‬تاسیسات ابی‪ ،‬دریچه های تنظیم اب‪،‬‬ ‫کانال های ابیاری و سدهای خاکی را از دیگر اقدامات‬ ‫صورت گرفته برای با مقابله سیل اخیر عنوان کرد‪.‬‬ ‫خسارت ‪ ۴۶‬هزار و ‪ ۶۲۱‬میلیارد ریالی سیل‬ ‫به بخش کشاورزی‬ ‫مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات‬ ‫وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد‪ :‬سیل اخیر تا‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫تاریخ سیزدهم فروردین ماه بیش از ‪ ۴۶‬هزار و ‪۶۲۱‬‬ ‫میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی ‪ ۱۶‬استان‬ ‫کشور وارد کرده است‪ .‬موسوی افزود‪ :‬این خسارت‬ ‫‪ ۷۳۱‬هزار هکتار اراضی زراعی و ‪ ۹۰‬هزار هکتار‬ ‫اراضی باغی را مورد تهدید جدی قرار داده است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬این خسارت ‪ ۳۴‬درصد به‬ ‫استان گلستان‪ ۱۳ ،‬درصد خوزستان‪۱۲ ،‬‬ ‫درصد مازندران‪ ۱۱،‬درصد لرستان‪ ۶،‬درصد‬ ‫فارس و ‪ ۲۴‬درصد باقیمانده به ‪ ۱۱‬استان‬ ‫کرمانشاه‪،‬کهگیلویه و بویراحمد‪،‬چهارمحال و‬ ‫بختیاری‪،‬اصفهان‪،‬همدان‪،‬خراسان شمالی‪،‬سمنان‪،‬‬ ‫سیستان و بلوچستان‪ ،‬ایالم‪،‬کردستان و تهران‬ ‫واردشده است‪.‬‬ ‫موسوی گفت‪ :‬خسارت سیل اخیر ‪ ۴۹‬درصد به‬ ‫زیربخش زراعت‪ ۲۲،‬درصد به زیربخش اب‪،‬خاک‬ ‫و امور زیربنایی‪ ۱۶ ،‬درصد به زیربخش باغبانی و‬ ‫‪ ۱۳‬درصد به زیربخش دام و طیور و ابزیان واردشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫گزارش‬ ‫سردرگمی دولت در مدیریت سیل‪ /‬یک سیل زده‪ :‬مسئوالن فقط شعار می دهند‬ ‫مقصر ناهماهنگیها کیست!؟‬ ‫وقوع سیل در چندین استان کشور خسارتی بالغ بر ‪ ۳۵‬هزار میلیارد تومان به کشور وارد کرد‪ ،‬اما اکثر مردم سیل زده‪ ،‬از‬ ‫سردرگمی دولت در مدیریت بحران اخیر ناراضی هستند‪.‬‬ ‫احسان یعقوبی؛ بعد از وقوع سیل در برخی از مناطق استان گلستان در اواخر سال ‪ ۹۷‬و طغیان رودخانه ها و البته بارش های شدید‬ ‫باران در استان های لرستان‪ ،‬فارس‪ ،‬خوزستان و یاسوج که مشکالت و خسارت فراوانی را برای مردم مناطق ذکرشده به وجود اورد‪،‬‬ ‫دولت و نهادهای ذی ربط در حوزه مدیریت بحران و البته سازمان امداد و نجات اقدامات خود را در امدادرسانی به مردم اسیب دیده‬ ‫اغاز کردند؛ اما نوع خدمت رسانی نهادهای دولتی نه تنها رضایت ساکنان مناطق سیل زده را در پی نداشته است بلکه در روند‬ ‫امدادرسانی نیز پیشرفت مناسبی را شاهد نبودیم؛ به طوری که در شهرستان اق قال بعد از گذشت سه هفته از وقوع سیل‪ ،‬پیشرفت‬ ‫قابل توجهی در بحث کاهش ارتفاع اب رخ نداده است که همین امر موجب نارضایتی ساکنان این منطقه شده است؛ از طرفی بر‬ ‫اساس گزارش های واصله از منطقه گمیشان و اق قال‪ ،‬بیشتر افراد این مناطق به کشاورزی مشغول هستند لذا به دلیل وقوع سیل‬ ‫اکثر زمین های زراعی یا از بین رفته است یا خسارت بسیاری به ان وارد شده است و نکته ای که حائز اهمیت است‪ ،‬حمایت دولت از‬ ‫سیل زدگان بعد از فروکش کردن اب و گذراندن وضعیت بحران است؛ چراکه ساکنان منطقه اق قال و گمیشان به دلیل از دست دادن‬ ‫زمین های زراعی‪ ،‬برای سال اینده محصولی نخواهند داشت لذا موضوع تامین مایحتاج این افراد باید مدنظر دولت و به ویژه وزارت‬ ‫کشاورزی قرا گیرد‪.‬‬ ‫درگیری سیل زدگان با یکدیگر برای‬ ‫تغییر مسیر اب در مناطق سیل زده!‬ ‫موضوع رسیدگی به زمین های کشاورزی ساکنان‬ ‫اق قال و گمیشان از این جهت مهم است که حتی‬ ‫اهالی روستاهای مختلف اق قال در برابر نهادهای‬ ‫امدادی و سپاه و ارتش نیز می ایستادند و مانع‬ ‫می شدند که مسیر حرکت اب به سمت مزارع انها‬ ‫تغییر کند و حتی درگیری هایی نیز بین اهالی‬ ‫روستاهای مختلف در این باره رخ داد! لذا حمایت‬ ‫از افرادی که زمین های کشاورزی خود را در‬ ‫سیالب اخیر از دست دادند باید جزء اولویت های‬ ‫اصلی دولت باشد؛ چراکه این زمین ها محلی‬ ‫برای کسب درامد افراد اسیب دیده بوده است‬ ‫و مقاومت مردم این مناطق در برابر نیروهای‬ ‫امدادی نیز نشا ن دهنده عدم اعتماد کافی‬ ‫هموطنان اق قالیی به مسئوالن دولتی است؛‬ ‫البته مقصر این عدم اعتماد را باید دولتی بدانیم‬ ‫که به جای اقدام و خدمت به مردم‪ ،‬همواره به‬ ‫دنبال وعده و وعید بوده است!‬ ‫از استان گلستان که عبور کنیم به سیل لرستان‬ ‫می رسیم که خسارت بسیاری به منازل و مزارع‬ ‫ساکنان پلدختر و معموالن وارد شده است؛‬ ‫وضعیت در لرستان به مراتب نامناسب تر از‬ ‫گلستان است و برای اطالع از وضعیت پلدختر و‬ ‫‪12‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫مشکالت افراد اسیب دیده در این منطقه با یکی‬ ‫از اسیب دیدگان به نام مهران هم کالم شدیم‪.‬‬ ‫پدر خود را به دلیل مدیریت ضعیف‬ ‫دولت از دست دادم‬ ‫مهران که در حادثه سیل اخیر پدرش را از دست‬ ‫داده بود اعالم کرد‪ :‬متاسفانه سیالب اخیر پدرم‬ ‫را با خود برد و ما از این اتفاق به شدت ناراحت‬ ‫هستیم و اکثر ساکنان پلدختر از نوع مدیریت‬ ‫دولت و نحوه امدادرسانی انها راضی نیستند؛‬ ‫چراکه بعد از سیل و به مدت یک هفته هیچ‬ ‫نیروی امدادی و کمکی به منطقه ما نیامد و ما در‬ ‫هفته اول اذیت شدیم‪.‬‬ ‫وی که به شدت از نحوه امدادرسانی ناراحت بود‬ ‫ادامه داد‪ :‬بعد از یک هفته که نیروهای امدادی‬ ‫به منطقه رسیدند‪ ،‬اص ً‬ ‫ال راهکاری برای توزیع‬ ‫کمک های مردمی نداشتند و وضعیت طوری‬ ‫شده بود که برای دریافت اقالم ضروری و‬ ‫خوراکی باید با همسایگان خود درگیر می شدیم‬ ‫و همه ما برای دولتمردان متاسفیم که فقط در‬ ‫ایام انتخابات به فکر مردم هستند؛ در برخی از‬ ‫محله ها حتی درگیری های شدیدی نیز بین مردم‬ ‫شکل می گرفت که من مقصر همه این اتفاقات را‬ ‫دولت و نبود برنامه مناسب برای مدیریت بحران‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫می دانم‪.‬‬ ‫اقالم بهداشتی مهمترین نیاز مردم‬ ‫سیل زده‬ ‫از مهران درباره نیازهای اهالی پلدختر پرسیدم‬ ‫که پاسخ داد‪ :‬چون اب‪ ،‬منازل اکثر ساکنان‬ ‫پلدختر و معموالن را با خود برده است‪ ،‬لذا همه‬ ‫اقالم ما نیز از بین رفته است اما مواد غذایی‪،‬‬ ‫اقالم بهداشتی‪ ،‬پتو‪ ،‬چادر و پوشاک از مهمترین‬ ‫نیازهای ماست؛ اما ما از این موضوع نیز ناراحتیم‬ ‫که برخی از افراد پوشاک کهنه را برای ما ارسال‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫از وی درباره اینکه تا حاال تسهیالتی برای شما‬ ‫ارائه شده است یا خیر پرسیدم‪ ،‬که مهران درحال‬ ‫اینکه لبخندی به کنایه می زد‪ ،‬گفت‪ :‬کدام‬ ‫تسهیالت‪ .‬قرار بود که به ازای هر دام سبک مبلغ‬ ‫‪ ۵۰۰‬هزار تومان به ما بدهند که این امر هنوز‬ ‫محقق نشده است؛ درضمن هر دام ما حدود یک‬ ‫میلیون و ‪ ۵۰۰‬هزار تومان یا حتی بیشتر قیمت‬ ‫داشت و حاال دولت زحمت کشیده و می خواهد‬ ‫‪ ۵۰۰‬هزار تومان به ما بدهد که البته ما بعید‬ ‫می دانیم همین مبلغ نیز به ما تعلق گیرد؛ قرار‬ ‫بود برای خانواده هایی که عزیزانشان را از دست‬ ‫دادند حدود ‪ ۱۰‬میلیون تومان بدهند اما این‬ صفحه 12 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫مبلغ خنده دار نیز هنوز به ما داده نشده است؛‬ ‫واقعاً ما که کل زندگی و از همه مهم تر پدر خود را‬ ‫از دست دادیم با این مبلغ چه اقدامی می توانیم‬ ‫بکنیم؟ این دولت در بحرا ن های قبلی نیز‬ ‫ناکارامدی خود را ثابت کرده است‪.‬‬ ‫دولت هزینه احشام از بین رفته را بدهد‬ ‫مهران ادامه داد‪ :‬ما ‪ ۱۰‬راس گاو و ‪ ۵۰‬راس‬ ‫گوسفند داشتیم که همگی در سیالب اخیر تلف‬ ‫شدند؛ هزینه این خسارت را چه کسی پرداخت‬ ‫می کند؟ ما زندگی خود را با استفاده از گاو و‬ ‫گوسفندهای خودمان می گذراندیم و حاال دولت‬ ‫با دادن ‪ ۱۰‬میلیون تومان می خواهد به نوعی از‬ ‫مسئولیت خود فرار کند؛ مزرعه ما به طور کامل‬ ‫نابود شده است لذا برای سال اینده محصولی‬ ‫نخواهیم داشت؛ در این شرایط‪ ،‬عکسی از رئیس‬ ‫جمعیت هالل احمر دیدم که درحال سرو‬ ‫غذاهای الکچری در گلستان بود! از مسئوالن‬ ‫ما همین برمی اید و ما توقع زیادی از انها نداریم‬ ‫چراکه مسئوالن بیشتر به فکر خود هستند تا‬ ‫خدمت به مردم!‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬تا به امروز نهادهای مختلف‬ ‫دولتی و خصوصی کمک های مالی و غیرمالی‬ ‫بسیاری به مناطق سیل زده کرده اند؛ بر همین‬ ‫اساس از مهران درباره خواسته هایش از دولت‬ ‫پرسیدم که پاسخ داد‪ :‬من خودم شخصاً در‬ ‫انتخابات به حسن روحانی رای دادم لذا حق دارم‬ ‫که از وی برای تامین نیازهای خودمان سوال‬ ‫داشته باشم؛ خواسته ما این است که دولت بیاید‬ ‫در منطقه و براورد کند که هر خانواده چه میزان‬ ‫خسارت دیده است؛ خانواده ما فقط درخصوص‬ ‫از دست دادن احشام چیزی حدود ‪ ۲۰۰‬میلیون‬ ‫تومان خسارت دیده است که امیدواریم برای‬ ‫یک بار هم که شده دولت به وعده های خود‬ ‫عمل کند‪.‬‬ ‫خسارت ‪ ۳۵‬هزار میلیارد تومانی سیل‬ ‫به کشور‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬سیالب اخیر در کشور‬ ‫حدود ‪ ۳۵‬هزار میلیارد تومان خسارت بر جای‬ ‫گذاشته است و نکته ای که مهم و اساسی است‬ ‫برخورد دستگاه قضائی با سهل انگاری و کم کاری‬ ‫برخی از مسئوالن در سیالب اخیر و رسیدگی‬ ‫به چرایی این موضوع است که این اقدام یکی‬ ‫از خواسته های اساسی افراد اسیب دیده نیز‬ ‫محسوب می شود؛ البته بعد از این حادثه‪،‬‬ ‫حجت االسالم ابراهیم رئیسی رئیس دستگاه‬ ‫قضا‪ ،‬قاضی ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی‬ ‫کل کشور را مسئول رسیدگی به موضوع سیالب‬ ‫قرار داد و دستور داد تا با سهل انگاری برخی از‬ ‫نهادها و مسئوالن که منجر به وقوع سیل شدند‬ ‫برخورد کند‪.‬‬ ‫برخورد جدی با سهل انگاری مسئوالن‬ ‫در حوزه سیل‬ ‫در همین خصوص هادی هاشمیان در گفتگو با‬ ‫خبرنگار حوزه قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری‬ ‫انا با اشاره به حادثه سیل در منطقه اق قال و‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫موضوع رسیدگی به زمین های کشاورزی ساکنان‬ ‫اق قال و گمیشان از این جهت مهم است که حتی‬ ‫اهالی روستاهای مختلف اق قال در برابر نهادهای‬ ‫امدادی و سپاه و ارتش نیز می ایستادند و مانع‬ ‫می شدند که مسیر حرکت اب به سمت مزارع‬ ‫انها تغییر کند و حتی درگیری هایی نیز بین اهالی‬ ‫روستاهای مختلف در این باره رخ داد!‬ ‫گمیشان گفت‪ :‬با توجه به دستور صریح رئیس‬ ‫قوه قضائیه مبنی بر بررسی اوضاع و برخورد با‬ ‫مسببان احتمالی حادثه سیل‪ ،‬اقدامات الزم‬ ‫برای رسیدگی به این موضوع صورت گرفته است؛‬ ‫دادستان مرکز استان‪ ،‬استعالمات الزم را برای‬ ‫این پرونده انجام داده است و به دلیل انکه شاید‬ ‫قصوری در این خصوص صورت گرفته پرونده‬ ‫قضائی در این رابطه تشکیل داده است‪.‬‬ ‫رئیس دادگستری استان گلستان ادامه داد‪ :‬به‬ ‫جهت اینکه رسیدگی به این پرونده شاید باعث‬ ‫کندی روند رسیدگی به سیل زدگان توسط‬ ‫دستگا ه ها و ارگا ن های خدمت رسان شود؛‬ ‫بنابراین پس از انکه سیل زدگان سروسامان‬ ‫یافتند رسیدگی به این پرونده پیگیری خواهد‬ ‫شد‪ .‬وی با اشاره به اینکه اطالعات و استعالمات‬ ‫و گزارش های متفاوتی در خصوص بی تدبیری‬ ‫برخی دستگاه ها و ارگان ها در سیل اق قال و‬ ‫گمیشان به دستگاه قضائی واصل شده است‬ ‫گفت‪ :‬باید با اشراف کامل به این پرونده رسیدگی‬ ‫شود؛ دستگاه قضائی بدون هیچ اغماضی با‬ ‫مسئوالن و افرادی که کم کاری انان باعث وقوع‬ ‫سیل در اق قال و گلستان شده است برخورد‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬طبق اعالم سازمان‬ ‫پزشکی قانونی کشور‪ ،‬سیالب اخیر در چندین‬ ‫استان کشور تا به امروز جان ‪ ۷۶‬نفر را گرفته‬ ‫است؛ لذا برخورد قوه قضائیه با متخلفان این‬ ‫حوزه می تواند اولین ازمون بزرگ دستگاه قضائی‬ ‫در زمان مسئولیت ابراهیم رئیسی باشد و باید‬ ‫دید که رسیدگی به پرونده های حوزه سیل به چه‬ ‫نحوی پیش خواهد رفت‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13 ‫گزارش تصویری‬ ‫سیل در‬ ‫قاب تصویر‬ ‫‪14‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ صفحه 14 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫عکس ها‪:‬علیاحمدوند‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪15‬‬ صفحه 15 ‫گفت وگو‬ ‫بازخوانی یک گفت وگو‪:‬‬ ‫دوسوم جمعیت ایران‬ ‫در معرض سیل قرار دارد‬ ‫تو گوی مفصلی با «هوشنگ جزی» مدیرکل ابخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها درباره وضعیت‬ ‫اشاره‪ :‬مدتی پیش‪ ،‬گف ‬ ‫اعتبارات ابخیزداری کشور متشر شد که البته بخش های مختلفی داشت‪ .‬به حسب موضوع پرونده ویژه این شماره از مجله ندای خاک‪،‬‬ ‫تصمیم گرفتیم قسمت های مرتبط با سیالب و موضوع ابخیزداری را به صورت مجزا بازخوانی کنیم‪ .‬مدیرکل ابخیزداری و حفاظت‬ ‫خاک سازمان جنگل ها می گوید‪ 55« :‬میلیون نفر از جمعیت ‪ 80‬میلیونی ایران در معرض سیل متوسط و بسیار شدید هستند»! درمان‬ ‫این سیالب های خانمان برانداز هم با ابخیزداری و ابخوانداری ممکن است؛ با وجود این «هوشنگ جزی» دست خالی از بهارستان‬ ‫برگشت و نتوانست بودجه ابخیزداری را افزایش دهد! کمیسیون کشاورزی مجلس به او گفته است در نهایت سعی می کنند بودجه‬ ‫ابخیزداری و ابخوانداری را کاهش ندهند اما افزایش ان ممکن نیست! با او درباره عوامل فرسایش خاک و تهدیدی که در کمین بسیاری‬ ‫از ایرانی ها نشسته‪ ،‬گفت و گو کردیم که می خوانید‪.‬‬ ‫ایا ما نقشــه ای داریم که نشان بدهد‬ ‫فرسایش در کدام نقطه از کشور بیشتر است؟‬ ‫بله‪ .‬اتفاقاً امسال برای گرفتن بودجه یکی از‬ ‫شاخص های اصلی ما نقاط بحرانی فرسایش خاک‬ ‫کشور بود‪ .‬ما «نقشه فرسایش خاک کشور» را تهیه‬ ‫کردیم و می دانیم که در هر استان‪ ،‬فرسایش خاک‬ ‫چقدر است‪ .‬در حوضه ابخیز کارون بزرگ و کرخه‬ ‫یعنی لرستان و خوزستان فرسایش ابی(سیالبی)‬ ‫باالیی داریم‪ .‬یا مث ً‬ ‫ال ‪ 17‬درصد مساحت ایالم باالی ‪18‬‬ ‫تن فرسایش در سال دارد‪ 69.‬درصد وسعت کهگیلویه‬ ‫و بویراحمد‪ 23 ،‬درصد مساحت لرستان‪ 21 ،‬درصد‬ ‫استان چهارمحال و بختیاری و‪ ...‬ساالنه باالی ‪ 18‬تن‬ ‫فرسایش خاک دارند‪ .‬اگر مبنا را ‪ 9‬تن به باال در سال‬ ‫در نظر بگیریم‪ ،‬بیش از ‪ 65‬درصد وسعت هرمزگان‪،‬‬ ‫‪ 80‬درصد ایالم‪ 77 ،‬درصد لرستان‪ ،‬باالی ‪ 90‬درصد‬ ‫کهگیلویه و بویراحمد و‪ ...‬باالی‪ 9‬تن در سال فرسایش‬ ‫خاکی دارند‪.‬‬ ‫چرا ‪ 90‬درصد وســعت اســتانی مثل‬ ‫کهگیلویه و بویراحمد فرســایش باالی ‪ 9‬تن‬ ‫دارد؟‬ ‫بستگی به سازنده زمین دارد‪ .‬همچنین نحوه‬ ‫بهره برداری زمین بسیار مهم است‪ .‬ما فرسایش های‬ ‫تجدید شونده هم داریم که یا مردم باعث می شوند یا‬ ‫دستگاه ها با جاده سازی و معدن ان را ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫شاخص های مختلفی برای رسیدن به این عدد در نظر‬ ‫‪16‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫گرفته می شود‪ .‬برای همین در استان هایی که تغییر‬ ‫کاربری اراضی یا بهره برداری در قالب معدن داریم‪،‬‬ ‫فرسایش ما باال می رود‪.‬‬ ‫اســتان کهگیلویه و بویراحمد منطقه‬ ‫صنعتی نیست‪ .‬بنابراین به نظر نمی رسد که‬ ‫معادن نقشی در ایجاد فرسایش خاک داشته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫در مجموع استفاده نادرست از زمین‪ ،‬از بین رفتن‬ ‫پوشش گیاهی‪ ،‬ساختار زمین شناسی و‪ ...‬عواملی‬ ‫است که می تواند باعث فرسایش زمین شود‪.‬‬ ‫االن برنامه ای برای جلوگیری از فرسایش‬ ‫خاک در استانی که معیشت اش هم وابسته به‬ ‫زمین و کشاورزی است‪ ،‬دارید؟‬ ‫ببینید ما اگر بخواهیم انجام بدهیم حتماًباید مطالعات‬ ‫اجرایی داشته باشیم‪ .‬بنابراین مطالعات اجرایی‪،‬‬ ‫برنامه را برای کنترل این خسارت طبیعی مثل سیل‪،‬‬ ‫فرسایش‪ ،‬رسوب و بحث کنترل تبخیر به ما می دهد‪.‬‬ ‫البته اجرای حوزه به حوزه این برنامه می تواند تفاوت‬ ‫داشته باشد چون نوع بهره برداری‪ ،‬جمعیت و علل‬ ‫تخریب متفاوت است‪ ،‬بنابراین در حوزه اجرایی‪ ،‬یک‬ ‫مطالعه «تفسیر اجرایی» داریم که به ما می گوید چقدر‬ ‫می توانیم فرسایش و رسوب را کم کنیم و اینکه چقدر‬ ‫استحصال داشته باشیم‪.‬‬ ‫استان هایی که شما در فرسایش خاک نام‬ ‫بردید استان هایی هستند که در نگاه اول هنوز‬ ‫اب دارند‪ .‬شــاید مردم انتظار داشته باشند‪،‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫فرســایش خاکی را بیشتر در مناطق کویری‬ ‫مثلسیستانوبلوچستانببینند‪،‬بااینبحران‬ ‫پنهان چه کار کنیم؟‬ ‫ببینید ما باید چند شاخص را با هم ببینیم‪ .‬من دوباره‬ ‫به سراغ کهگیلویه و بویراحمد می روم‪ .‬ما یک شاخص‬ ‫داریم به نام شاخص «درصد مساحت تحت تاثیر‬ ‫خشکسالی های بلندمدت»‪ .‬این شاخص را سازمان‬ ‫هواشناسی کشور(مرکز ملی خشکسالی و مدیریت‬ ‫بحران) دائم به صورت روزانه‪ ،‬ماهانه‪ ،‬ساالنه و ده‬ ‫ساله اندازه گیری می کند‪ .‬اصطالحاً به این شاخص‬ ‫می گوییم‪»SPEI« .‬‬ ‫امسال که ما می خواستیم پروژه را تعریف کنیم این‬ ‫شاخص را هم در کنار فرسایش‪ ،‬سیل‪ ،‬دشت های‬ ‫ممنوعه و‪ ...‬مد نظر قرار دادیم‪ .‬حاال که وضعیت ده‬ ‫ساله کهگیلویه و بویراحمد را منتهی به اردیبهشت‬ ‫ماه سال ‪ 97‬با شاخص ‪ SPEI‬بررسی کردیم‪ ،‬نزدیک‬ ‫به حدود ‪ 99.8‬درصد از مساحت این استان در‬ ‫خشکسالی شدید و خشکسالی بسیار شدید بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫یعنی در واقع استان هایی که در ظاهر‬ ‫اب دارند‪ ،‬به نوعی شرایط بحرانی خشکسالی‬ ‫را هم تجربه می کنند؟‬ ‫بله‪ .‬شاید ما در این استان ها بارندگی ببینیم اما مسئله‬ ‫این است که شکل باران ما به خاطر تغییر اقلیم تغییر‬ ‫کرده است‪ .‬ما در این استان ها برف داشتیم‪ ،‬ولی در‬ صفحه 16 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫حال حاضر بارش های رگباری در زمان های متفاوت‬ ‫داریم‪ .‬برای همین است که سیل هر روز در کشور‬ ‫افزایش پیدا می کند‪ .‬ممکن است خشکسالی هم‬ ‫داشته باشیم‪ .‬این نتیجه تغییر اقلیم است‪ .‬یعنی‬ ‫هم خشکسالی داریم هم سیل؛ چون رژیم و مبنای‬ ‫بارندگی کشور هم دارد تغییر می کند‪ .‬برای همین‬ ‫در کنار ان فرسایش و خشکسالی‪ ،‬سیل را هم باید‬ ‫ببینیم‪.‬‬ ‫نتیجه چه می شود؟‬ ‫به هر کدام از اینها یک ضریب می دهیم‪ .‬عوامل دیگری‬ ‫هم هست‪ .‬مث ً‬ ‫ال جمعیتی که تحت تاثیر قرار می گیرند‬ ‫و بهره بردار هستند‪ .‬جمعیتی که مستقیم از زمین‬ ‫بهره برداری می کنند‪ .‬اصطالحاً به ان «تراکم زیستی»‬ ‫می گوییم‪ .‬االن‪ 55‬میلیون نفر از کشور براساس ثبت‬ ‫«بانک اطالعات سیل» در محدوده ای هستند که ما‬ ‫شدت سیل متوسط و شدید داریم‪.‬‬ ‫این سیالب ها مناطق خاصی را تهدید‬ ‫می کند یا همه کشور در معرض سیالب قرار‬ ‫دارد؟‬ ‫ما نقشه «سیل کشور» را هم داریم‪ .‬برای مثال در‬ ‫بوشهر‪ ،‬سیستان و بلوچستان‪ ،‬گیالن‪ ،‬مازندران‬ ‫(نوشهر)‪ ،‬هرمزگان‪ ،‬ایالم و خوزستان از نسبتاً زیاد‬ ‫تا سیالب های طغیانی داریم‪ 16 .‬درصد بوشهر در‬ ‫محدوده سیالب های طغیانی قرار دارد‪ .‬استان های‬ ‫اذربایجان غربی‪ ،‬خراسان رضوی‪ ،‬سمنان‪ ،‬جیرفت‪،‬‬ ‫کهنوج و کرمانشاه در محدوده سیل خیزی نسبتاً زیاد‬ ‫قرار دارند‪ .‬در مجموع به این موضوع نگاه کردیم که‬ ‫کجا االن سیل خیزی اش بیشتر است (بویژه با نگاه به‬ ‫شاخص جمعیت) که با توجه به محدودیت های مالی‪،‬‬ ‫فعالیت ها را در ان نقطه متمرکز کنیم‪ .‬ما کشوری‬ ‫چهار فصل داریم؛ ولی می بینیم که هم استان های‬ ‫کویری ما در معرض سیل هستند‪ ،‬هم استان های‬ ‫سبز و جنگلی‪ .‬به خاطر اینکه نوع بارندگی ها‪ ،‬رگباری‬ ‫و شدید شده(تغییر اقلیم)‪ .‬یعنی شما می بینید در‬ ‫‪ 5‬دقیقه یا ‪ 10‬دقیقه یکدفعه ‪ 50‬میلی متر باران در‬ ‫حوزه کوچک ‪20‬هزار هکتاری می اید و هیچ چیزی‬ ‫نمی تواند جلو ان را بگیرد‪ .‬فقط باید حتماً ابخیزداری‬ ‫بکنیم‪.‬‬ ‫شما مسئله تغییر اقلیم را عنوان کردید‪،‬‬ ‫اگر ما در تمام این سال ها ابخیزداری را جدی‬ ‫می گرفتیم‪ ،‬سد نمی ســاختیم و جنگل ها را‬ ‫برای پروژه هایی مثل جــاده‪ ،‬کارخانه‪ ،‬ویال‬ ‫و زمین های کشــاورزی نمی تراشیدیم ایا‬ ‫سیالب ها به اندازه امروز نبود؟‬ ‫خیلی کم می شد‪ .‬یک مثال بزنم‪ .‬من امسال به منطقه‬ ‫اتشان فیروزکوه رفتم‪ .‬در ‪ 6‬ماهه گذشته دو تا سیل‬ ‫انجا امده است‪ .‬سیل اول ‪ 6‬تا خانه را کامل برداشت و‬ ‫برد‪ .‬مردم شانس اوردند؛ چون برای برگزاری جشنی‬ ‫به مسجد محل رفته بودند‪ ،‬بنابراین تلفات جانی‬ ‫نداشتیم‪ .‬از پول صندوق توسعه ملی‪ ،‬یک «بند»‬ ‫‪ 300‬میلیون تومانی انجا زدیم‪ .‬سیل دوم با شدت‬ ‫بیشتری اتفاق افتاد‪ .‬سازه ما (بند) با ‪ 7‬متر ارتفاع‪ ،‬پر‬ ‫از رسوب درشت دانه شد‪ ،‬ذره ای خسارت به روستا‬ ‫وارد نشد‪ .‬مردم االن می گویند‪«:‬اگر این بند نبود‪،‬‬ ‫سیل تمام روستای اتشان را برده بود و تلفات خیلی‬ ‫سنگینی داشت‪».‬‬ ‫شما حساب کنید ‪ 6‬خانه با تمام وسایل (می دانید‬ ‫که خانه های «اتشان» خشتی و گلی نیست‪ ،‬ویالیی‬ ‫و منطقه توریستی است) با ‪ 300‬میلیون تومان‪ ،‬از‬ ‫خسارت باالی ‪ 5‬میلیارد تومان جلوگیری شد‪ .‬در‬ ‫سیل اول جاده و اراضی هم از بین رفته بودند‪ .‬االن‬ ‫مردم می گویند ما ان بند را خودمان خالی می کنیم‪،‬‬ ‫یک بند دیگر هم می زنیم تا خیالمان راحت شود‪ .‬در‬ ‫ضمن اب خالص از ان بند امد و توی رودخانه ریخت‪.‬‬ ‫«کندر» و «سیجان» در البرز هم ما دو تا سیل‬ ‫در حوزه ُ‬ ‫داشتیم‪ .‬سیل در سیجان به کشته شدن باالی ‪ 15‬نفر‬ ‫منجر شد و خسارت مالی بسیار زیادی هم وارد کرد اما‬ ‫در سیل منطقه کندر که همسایه سیجان است‪ ،‬ذره ای‬ ‫خسارت نداشتیم‪ .‬در حالی که سیل همزمان و با‬ ‫شدت بیشتری امد‪ .‬بعد از سیل‪ ،‬مردم سیجان امدند و‬ ‫گفتند‪«:‬ما می خواهیم همین کاری را که در کندر شده‬ ‫انجام بدهیم‪ ».‬همه کارها از جمله جابه جایی سنگ ها‬ ‫و احداث جاده را خودشان انجام دادند‪ .‬یعنی مردم به‬ ‫شکل قابل توجهی دنبال بحث ابخیزداری هستند‪.‬‬ ‫متاسفانه منابع مالی ابخیزداری اص ً‬ ‫ال با حجم کاری‬ ‫که باید انجام شود تناسب ندارد‪ .‬در حالی که این حوزه‬ ‫با بحران های طبیعی و امنیت غذایی کشور رابطه‬ ‫مستقیم دارد‪.‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫در برنامه ششم توسعه برای ما تکلیف کردند که ‪10‬‬ ‫میلیون هکتار کار ابخیزداری بکنید‪ ،‬یعنی به طور‬ ‫میانگین ما باید سالی دو میلیون هکتار انجام بدهیم‪.‬‬ ‫االن با توجه به نرخ تورم تقریباً یک میلیون تومان‬ ‫هزینه هر هکتار ابخیزداری است‪ .‬یعنی سالی ‪ 2‬هزار‬ ‫میلیارد تومان می خواهیم تا در ‪ 5‬سال به عدد ده‬ ‫میلیون هکتار برسیم‪ .‬من فکر نمی کنم پول ساخت‬ ‫یک سد کمتر از ‪ 4‬هزار میلیارد تومان باشد‪ .‬ما با این‬ ‫پول در ‪ 5‬سال می توانیم در ده میلیون هکتار از اراضی‬ ‫کشور‪ ،‬در زمینه کنترل بالیای طبیعی‪ ،‬فرسایش و‬ ‫سیل را کنترل کنیم و استحصال اب داشته باشیم‪.‬‬ ‫یعنی در نهایت باید پول دو تا سه سد را در طول ‪5‬‬ ‫سال به ما بدهند؛ اما توجه نمی کنند! سال گذشته‬ ‫در اولین سال برنامه ششم ‪ 170‬میلیارد تومان به ما‬ ‫تخصیص دادند‪ .‬البته ‪ 556‬میلیارد تومان مصوب بود‬ ‫اما‪ 30‬درصد از ان را به ما دادند یعنی نزدیک به ‪170‬‬ ‫میلیارد تومان‪ .‬امسال از پولی که برای تملک دارایی‬ ‫از محل بودجه عمومی (و نه صندوق توسعه) به ما‬ ‫دادند ‪ 136‬میلیارد را باید بابت دیون پارسال بدهیم‪،‬‬ ‫از همین اعتبار هم ‪23‬درصد بیشتر ندادند‪ .‬یعنی ما‬ ‫‪7-8‬سال باید صبر کنیم تا دیون سال ‪ 96‬را بپردازیم‪.‬‬ ‫چرا خاک دغدغه مسئوالن نیست؟‬ ‫رهبر معظم انقالب پارسال فرمودند که خاک ارزشش‬ ‫از اب بیشتر است؛ به خاطر اینکه اب را می شود وارد‬ ‫کرد اما خاک را نمی توان‪ .‬اگر دفتر ایشان پیگیری‬ ‫نمی کردند از صندوق توسعه ملی هم پولی به ما‬ ‫نمی دادند‪ .‬به دستور رهبر معظم انقالب از صندوق‬ ‫توسعه ملی به ما ‪ 200‬میلیون دالر دادند(البته‬ ‫معادل ‪ 700‬میلیاردتومان است چون با دالر‪3500‬‬ ‫تومان با ما حساب شد)‪ .‬با این ‪ 700‬میلیارد تومان‬ ‫توانستیم حدود ‪ 800‬هزار هکتار پوشش ابخیزداری‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫این اعتبار کجا خرج شد؟‬ ‫در‪ 649‬حوضه ابخیز کشور این اعتبار را هزینه کردیم‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪17‬‬ صفحه 17 ‫گفت وگو‬ ‫یعنی با اینکه عنایت ویژه شد و از صندوق توسعه ارزی‬ ‫بودجه دادند‪ ،‬تنها توانستیم یک سوم پول مورد نیاز را‬ ‫برای اینکه بتوانیم به تعهدات یک ساله برنامه ششم‬ ‫توسعه عمل کنیم‪ ،‬بگیریم‪ .‬در حالی که قانون(افزایش‬ ‫بهره وری) می گوید بخشی از جبران منابع ابی‪ ،‬به‬ ‫عهده ابخیزداری گذاشته شده ولی توجهی به این‬ ‫حوضه نمی شود‪.‬‬ ‫با نمایندگان مجلس صحبت نکردید؟‬ ‫چرا‪ ...‬با اعضای کمیسیون کشاورزی صحبت‬ ‫کردیم‪ .‬نماینده ها می گویند در بحث اثرات مثبت‬ ‫ابخیزداری{برای حفاظت از خاک} هیچ شکی‬ ‫نیست‪ .‬چون همه االن پیگیر ابخیزداری هستند؛‬ ‫اما می گویند بودجه محدودیت های خاص خودش‬ ‫را دارد‪ .‬سعی می کنیم از بودجه ابخیزداری در بودجه‬ ‫عمومی کم نشود‪ .‬در بودجه ارزی هم باید منتظر یک‬ ‫عنایت ویژه باشیم‪ .‬پولی به ما ندادند‪ .‬ببینید ما نزدیک‬ ‫به‪ 15‬میلیون هکتار مطالعه اجرایی اماده داریم‪ ،‬یعنی‬ ‫با مطالعات مهندسی اماده کار هستیم‪ .‬باید عنایت‬ ‫ویژه ای به ابخیزداری در کشور بشود‪ ،‬باید سیاست‬ ‫عمومی کشور از نگه داشتن اب روی زمین به تغذیه‬ ‫سفره و کنترل بحران تغییر پیدا کنند؛ یعنی باید نظام‬ ‫بودجه به این سمت گرایش پیدا کند‪.‬‬ ‫چطور می شود به این نقطه رسید؟‬ ‫ما یک بخش قدرتمند سازه سازی و سدسازی داریم‬ ‫که همچنان بودجه خودش را می گیرد و کارش را‬ ‫انجام می دهد‪ .‬همه می دانند بخشی از مشکالتی را که‬ ‫ابخیزداری حل می کند سدها و انتقال اب ها به وجود‬ ‫می اورند! یعنی بخشی از همان اندک بودجه هم صرف‬ ‫تخریب های ناشی از سدسازی و انتقال ها می شود!‬ ‫الزمه این اتفاق اطالع رسانی و فشار رسانه ای است‬ ‫تا مردم را همراه کند‪ .‬ما فقط سال گذشته نزدیک به‬ ‫‪ 460‬میلیارد تومان مطالبه مردمی برای ابخیزداری‬ ‫داشتیم که نماینده ها نامه به ما زدند‪ .‬یعنی خود‬ ‫نماینده ها درخواست پول از ما می کنند‪ ،‬می گویند‬ ‫ابخیزداری انجام بدهید‪.‬‬ ‫یعنی مجلســی ها پول نمی دهند اما‬ ‫می گویند بیایید ابخیزداری انجام بدهید؟‬ ‫بله‪ ...‬می گویند بیایید کار ابخیزداری انجام بدهید!‬ ‫ولی از طرفی منابع مالی هم در اختیار ابخیزداری قرار‬ ‫نمی گیرد‪ .‬باید رویکرد نظام توزیع منابع بودجه ای‬ ‫کشور به سمت کنترل بحران هایی مثل سیل بویژه‬ ‫فرسایش خاک برود‪ .‬ما سالی ‪ 250‬میلیون مترمکعب‬ ‫خاک در سدهای کشور می ریزیم‪ .‬این امار وزارت نیرو‬ ‫است‪ .‬البته براورد ما بیشتر است!‬ ‫‪18‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫یعنی ان عددی که ما براساس امار ایستگاه های حوزه‬ ‫سدهای کشور می گیریم و تناسب می زنیم‪ ،‬بیشتر‬ ‫از این امار است اما ما هم همین عدد ‪ 250‬میلیون‬ ‫متر مکعب وزارت نیرو را مالک می گیریم‪ .‬این عدد‬ ‫بیشتر از مخزن سد کرج است که ظرفیت ساالنه ‪206‬‬ ‫میلیون متر مکعب اب را دارد‪ .‬یعنی ما هرسال بیش‬ ‫از یک سد کرج خاک را از دست می دهیم! یا ظرفیت‬ ‫مخزن سد مهاباد ‪ 216‬میلیون متر مکعب است‪ .‬ما‬ ‫داریم سد سازی را افزایش می دهیم ولی باید در کنار‬ ‫سدسازی به حوزه باالدست و ابخیزداری ان هم توجه‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬این بخش کار سازمان جنگل ها است اما‬ ‫بودجه می خواهد!‬ ‫ســازمان جنگل ها که پــول ندارد‪.‬‬ ‫سدسازها هم که توجهی به باالدست سدها‬ ‫ندارند‪ .‬چرا سازمان جنگل ها به سمت قانونی‬ ‫نمی رود که با کمک مجلس بتواند الاقل این‬ ‫بودجه را از وزارت نیرو یا از ســدهای مورد‬ ‫نظر بگیرد؟‬ ‫در بحث سدسازی ما فقط براورد دبی اب را داریم‬ ‫اما برای اینکه حوزه را حفظ کنیم چه کسی غیر از‬ ‫سازمان جنگل ها باید این کار ها را بکند؟ اما اعتبار‬ ‫در اختیارش قرار نمی گیرد! عملیات ابخیزداری‬ ‫فقط بند زدن نیست‪ ،‬ما باید ارتقای پوشش گیاهی‬ ‫بدهیم و مراتع را احیا کنیم‪ .‬نزدیک به‪ 50‬نوع عملیات‬ ‫ابخیزداری داریم‪ .‬ابخیزداری می تواند یک تعادل‬ ‫دسترسی به منافع برای مردم در طول کل حوضه‬ ‫ابخیزداری برقرار کند‪ .‬مث ً‬ ‫ال برای تمام دره هایش‬ ‫یک حوزه ‪ 20‬هزار هکتاری‪ ،‬برنامه ها را پیش بینی‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫اگر در باالی حوزه‪ ،‬مزرعه و باغی وجود دارد به خاطر‬ ‫ابخیزداری‪ ،‬قنات و چشمه اش ابدار می شود‪ .‬بنابراین‬ ‫ما یک عدالت در حوضه ابخیز برقرار می کنیم اما در‬ ‫سدسازی‪ ،‬سد را کجا می سازیم؟ در خروجی حوضه‪،‬‬ ‫که همه اب پشت سد جمع شود! اب سد را کجا‬ ‫استفاده می کنند؟ احیاناً اگر تمام سیستم اش درست‬ ‫باشد‪ ،‬سیستم ابیاری زهکشی بعد از سد ساخته شود‬ ‫و نظام بهره برداری را تبیین کنند و بعد از سد استفاده‬ ‫کنند‪ .‬اما ما باید بتوانیم در کل حوضه ابخیز بین مردم‪،‬‬ ‫عدالت دسترسی به تمام مواهب طبیعی را برقرار‬ ‫کنیم؛ یعنی ابخیزداری‪.‬‬ ‫ببینید سد را وزارت نیرو می زند این پیامدها هم ناشی‬ ‫از رها کردن باالدست سد ها است ایا نباید بودجه ای‬ ‫را برای درمان زخمی که زده است به سازمان متولی‬ ‫ابخیزداری بدهد تا مشکل به یک بحران تبدیل‬ ‫نشود؟ قانون این موضوع را برای استفاده از منابع‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫مالی مصوب کرده است اما به صورت جدی در کشور‬ ‫اتفاق نمی افتد‪ .‬ممکن است به صورت لکه ای جایی‬ ‫مثل اب و برق خوزستان در یک زمانی پولی را صرف‬ ‫ابخیزداری کرده باشد اما به طور جدی اتفاق نیفتاده‬ ‫است! سازمان هم نمی تواند برود وزارت نیرو را قانع‬ ‫کند که پول بدهد‪.‬‬ ‫مگر قانون مصوب وجود ندارد‪ ،‬چرا اجرا‬ ‫نمی شود؟‬ ‫بله؛ ولی ان قانونگذار و توزیع کننده بودجه است که‬ ‫باید به این موضوع توجه کند‪ .‬ما با این نظام بخشی نگر‬ ‫که در کشور وجود دارد‪ ،‬نمی توانیم وزارت نیرو را قانع‬ ‫کنیم که پولش را هزینه نکند‪ ،‬وزارت نیرو هم بگوید‬ ‫باشد من پولت را می دهم!‬ ‫چه تعداد از ســدهای ســاخته شده‬ ‫بحث های ابخیزداری را رعایت کرده اند؟‬ ‫یک چیزی حدود ‪ 42‬میلیون هکتار حوضه سد های‬ ‫کشوراست‪ .‬همچنین ک ً‬ ‫ال‪ 125‬میلیون هکتار فرسایش‬ ‫ابی در کشور داریم که ‪ 26‬میلیون هکتارش را مطالعه‬ ‫کردیم و امکان اجرای ان وجود دارد‪ .‬از این وسعت‪11 ،‬‬ ‫میلیون ان را اجرایی کردیم‪ ،‬مابقی در دست اجرا یا‬ ‫اماده اجراست اما با این پول ویژه ای که دادند فقط ‪800‬‬ ‫هکتار کار کردیم‪ .‬اگر پول های استانی هم تخصیص‬ ‫پیدا کند در نهایت یک میلیون هکتار می شود‪.‬‬ ‫ندارد!‬ ‫این بودجه هیچ تناسبی با میزان بحران‬ ‫نه‪ ،‬ندارد! اختصاص بودجه متناسب با کنترل‬ ‫فرسایش‪ ،‬سیل و خشکسالی ها نیست‪.‬‬ ‫‪...‬اجازه بدهید برویم سر تصمیم تازه وزارت‬ ‫جهاد کشاورزی‪ .‬االن جهادکشاورزی به دنبال‬ ‫کشت در اراضی شیب دار است‪ .‬ایا شما موافق‬ ‫این طرح هستید؟ چه تاثیری روی خاک دارد؟‬ ‫یکی از معضالت فرسایش خاک در کشور ما بحث‬ ‫استفاده نادرست از اراضی شیب دار است‪ .‬یعنی در‬ ‫جایی که نباید‪ ،‬هرساله شخم داشته باشیم و فرسایش‬ ‫تشدید شود‪ .‬اما اگر در این اراضی شیب دار یک سری‬ ‫نکات را رعایت کنیم؛ مث ً‬ ‫ال مصرف اب را با رعایت‬ ‫استحصال اب باال نبریم؛ براساس توانمندی منطقه‬ ‫از گونه هایی استفاده کنیم که اب کمتر می خواهد‬ ‫و سود بیشتری برای مردم دارند مثل گل محمدی‪.‬‬ ‫این روش می تواند به جلوگیری از فرسایش خاک در‬ ‫اراضی شیب دار کمک کنند‪ .‬اراضی هم هر ساله شخم‬ ‫زده نمی شوند‪ ،‬معیشت مردم را هم بهبود می دهند‪.‬‬ ‫اگر واگذاری ها با این نگاه باشد‪ ،‬زراعت در اراضی شیب‬ ‫اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬سالمت نیوز‬ صفحه 18 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫معاون وزیر جهاد کشاورزی‪:‬‬ ‫خسارت سیل به کشاورزان جبران می شود‬ ‫معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت‪:‬‬ ‫تمامی تالش مسئوالن جهاد‬ ‫کشاورزی این است که خسارت‬ ‫بخش کشاورزی را هرچه سریع تر جبران کنند و بر‬ ‫این اساس تصمیمات خوبی گرفت ه شده است‪.‬‬ ‫وزارت جهاد کشاورزی‪ ،‬یزدان سیف اظهار داشت‪:‬‬ ‫کشاورزان این اطمینان خاطر را داشته باشند که‬ ‫مسئوالن جهاد کشاورزی و دولت در کنار انان‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫وی در ادامه ضمن اظهار امیدواری از جبران خسارت‬ ‫ناشی از سیل در بخش کشاورزی به بهترین نحو‬ ‫ممکن گفت‪ :‬تولید یکی از موضوعات بسیار مهم و‬ ‫مورد وفاق همه ارکان نظام در شرایط حاضر است‪.‬‬ ‫معاون وزیر جهاد کشاورزی افزود‪ :‬این مهم طی‬ ‫چندساله گذشته به خصوص در بخش کشاورزی‬ ‫به شدت موردتوجه قرارگرفته است‪.‬‬ ‫سیف ادامه داد‪ :‬به رغم بارندگی های اخیر و اسیب‬ ‫بخشی از مزارع گندم و تولیدات باغی استان های‬ ‫گلستان‪ ،‬خوزستان‪ ،‬لرستان و سایر استان های‬ ‫سیل زده میزان تولید محصوالت کشاورزی قابل قبول‬ ‫بوده و نسبت به چند سال اخیر رشد مناسبی داشته‬ ‫است‪ .‬وی گفت‪ :‬بارش های اخیر گرچه برخی از مردم‬ ‫را ازرده خاطر کرده اما برای حوزه بخش کشاورزی‬ ‫نوید سال پر محصولی را می دهد‪.‬‬ ‫معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران‬ ‫ضمن تاکید بر اینکه مقوله بیمه بیشتر باید موردتوجه‬ ‫کشاورزان و بهره بردان قرار گیرد‪ ،‬افزود‪ :‬صنعت بیمه‬ ‫برای افزایش سهم بیمه و پوشش ریسک حوزه‬ ‫کشاورزی در بخش های مختلف باید تالش بیشتری‬ ‫داشته باشد تا ضمن کاهش نوسان‪ ،‬ثبات در تولید‬ ‫ایجاد شود‪.‬‬ ‫وی با اعالم این مطلب که عملکرد مدیریت بحران‬ ‫در کاهش خسارت های جانی ناشی از سیالب بسیار‬ ‫مطلوب بوده است‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬خوشبختانه در‬ ‫بخش خسارت های مالی در حوزه های کشاورزی‪،‬‬ ‫صنعت و بازرگانی بیمه می تواند نقش بسزایی ایفا‬ ‫کند‪ .‬سیف تاکید کرد‪ :‬بدون شک رشد صنعت بیمه و‬ ‫کاهش ریسک بخش تولید می تواند رونق تولید را در‬ ‫کشور به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫وی بابیان این خبر که گلستان جز استان های خوب‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫کشور در تولید گندم است‪ ،‬ادامه داد‪ :‬اکنون ‪۱۰‬‬ ‫درصد گندم و ‪ ۵‬تا ‪ ۱۰‬درصد دانه روغنی کلزا کشور‬ ‫در این استان تولید می شود‪.‬‬ ‫معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران‬ ‫ضمن اشاره به اینکه از ساعات نخست وقوع سیالب‬ ‫در گلستان وزیر جهاد کشاورزی سه بار به این استان‬ ‫سفر کرده است‪ ،‬گفت‪ :‬گلستان به لحاظ کشاورزی‬ ‫بسیار موردتوجه است‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه هنوز بخشی از مزارع مناطق‬ ‫گرفتار در سیل زیراب قرار دارد که باید پس از‬ ‫فروکش کردن اب میزان خسارت ها بررسی و براورد‬ ‫شود‪ ،‬افزود‪ :‬به طورکلی تا فروکش کردن اب تنها‬ ‫می توان زندگی روزمره مردم گرفتار در سیل را‬ ‫تامین کرد‪.‬‬ ‫سیف عملکرد حوزه تولید در بخش کشاورزی‬ ‫طی چند سال اخیر را مطلوب ارزیابی کرد و گفت‪:‬‬ ‫خوشبختانه با اغاز اجرای برنامه های اقتصاد مقاومتی‬ ‫در حوزه محصوالت استراتژیک‪ ،‬بهره وری اب‪،‬‬ ‫توسعه تولیدات گلخانه ای و غیره اقدام های موثری‬ ‫انجام شده است‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫گزارش‬ ‫سست شدن پی ساختمان ها در مناطق با سیل های طوالنی مدت‬ ‫مراقب فروریزش های‬ ‫بعد از سیالب باشید‬ ‫مطالعات نشان می دهد بر اثر سیالب به دلیل شدت یافتن اب های زیر زمینی و مسدود شدن مسیر اب ها به دلیل‬ ‫گودبرداری های عمیق‪ ،‬امکان فروریزش به ویژه در مناطق شهری وجود دارد‪ ،‬ضمن انکه محققان این حوزه یاداور می شوند در‬ ‫مناطقی که با سیالب های طوالنی مدت مواجه هستند‪ ،‬امکان فروریزش ساختمان ها نیز وجود دارد‪.‬‬ ‫دکتر علی بیت اللهی‪ ،‬رئیس‬ ‫بخش زلزله شناسی مهندسی و‬ ‫خطرپذیری مرکز تحقیقات راه‪،‬‬ ‫مسکن و شهرسازی در گفت وگو با ایسنا‪ ،‬با‬ ‫بیان اینکه فروریزش با فرونشست متفاوت‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬فرونشست زمین‪ ،‬نشست تدریجی‬ ‫سطح زمین است که در اثر پایین رفتن سطح‬ ‫ایستایی دشت ها در طی چندین سال متمادی‬ ‫در جنوب تهران‪ ،‬دشت های شهریار و اشتهارد‬ ‫و استان های مختلف رخ می دهد‪.‬‬ ‫وی‪ ،‬عامل فرونشست زمین را کمبود اب‬ ‫و افت سطح ایستایی زمین نام برد و یاداور‬ ‫شد‪ :‬بارندگی های خوب اخیر در صورتی که‬ ‫به درستی مدیریت شود‪ ،‬به دلیل تقویت‬ ‫سفره های اب زیر زمینی می تواند به کاهش‬ ‫فرونشست زمین منجر شود‪.‬‬ ‫بیت اللهی با اشاره به پدیده فروریزش زمین‪،‬‬ ‫توضیح داد‪ :‬این پدیده به ویژه در مناطق‬ ‫شهری تهران چندین مورد رخ داده است‬ ‫مانند فروریزش شهران‪ ،‬خیابان پیامبر و در‬ ‫امتداد خیابان مولوی چندین فروریزش بزرگ‬ ‫داشتیم‪.‬‬ ‫وی فروریزش تقاطع مولوی با چهار راه‬ ‫مصطفی خمینی را اخرین فروریزش بزرگ‬ ‫شهر تهران نام برد و اظهار کرد‪ :‬در میدان قیام‬ ‫در حوالی بیمارستان اکبرابادی و در نزدیکی‬ ‫میدان محمدیه شاهد فرو ریزش هایی هستیم‬ ‫که این پدیده منجر به تشکیل فرو چاله هایی‬ ‫در سطح زمین می شود که به صورت ناگهانی‬ ‫است‪.‬‬ ‫رئیس بخش زلزله شناسی مهندسی و‬ ‫‪20‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫خطرپذیری مرکز تحقیقات راه‪ ،‬مسکن و‬ ‫شهرسازی با بیان اینکه فرو ریزش هایی که در‬ ‫تهران رخ داد با تلفات انسانی همراه بوده است‪،‬‬ ‫افزود‪ :‬عامل فروریزش زمین «اب شستگی»‪،‬‬ ‫«وجود رگ اب های زیر زمینی»‪« ،‬قنوات» و‬ ‫همچنین احداث زیر ساخت هایی چون مترو‬ ‫و یا گودبرداری ها و مسدود کردن مسیر رگه‬ ‫اب های زیر زمینی و قنوات است‪.‬‬ ‫بیت اللهی ادامه داد‪ :‬انچه که در فروریزش‬ ‫رخ می دهد‪ ،‬این است که بر اثر حرکت اب‬ ‫خاک های زیر سطح زمین شسته و به محل‬ ‫دیگری حمل می شوند و در محل های اب‬ ‫شستگی ها‪ ،‬در زیر سطح زمین حفرات بزرگی‬ ‫ایجاد می شود و این حفرات بر اثر ترافیک‬ ‫سطح زمین و یا ارتعاشات محیطی از سقف‬ ‫ریزش کرده و ارام ارام به سطح خیابان ها و‬ ‫سطح زمین نزدیک می شوند و به طور ناگهانی‬ ‫فروچاله ای را ایجاد خواهد کرد‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪ :‬در صورتی که این فروریزش و‬ ‫فروچاله در مسیرهای پرتردد باشد و یا از مسیر‬ ‫لوله گازی عبور کند‪ ،‬ممکن است با اسیب های‬ ‫بسیار قابل مالحظه ای همراه باشد‪.‬‬ ‫بیت اللهی ادامه داد‪ :‬بر این اساس هر زمانی که‬ ‫شدت رگه های اب های زیرزمینی بیشتر شود‬ ‫و اگر در ادامه مسیر انها موانعی مانند مترو و یا‬ ‫ساختمان های مرتفع که گودبرداری های عمق‬ ‫تا ‪ ۷۰‬متر قرار داشته باشد‪ ،‬اب شستگی ها‬ ‫تسریع می یابد و شدیدتر خواهد شد‪.‬‬ ‫سیالب ها با فروریزش ارتباط دارند‬ ‫وی با بیان اینکه سیالب ها با بروز فروریزش‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫ارتباط دارند‪ ،‬توضیح داد‪ :‬بخشی از اب های‬ ‫ناشی از بارندگی های شدید وارد رگه اب های‬ ‫زیر زمینی شهر می شوند و جریان های شدید‬ ‫را در زیر زمین ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫بیت اللهی افزود‪ :‬زمانی که شدت و مقدار اب در‬ ‫زیر زمین افزایش می یابد‪ ،‬امکان اب شستگی‬ ‫و تشکیل حفرات افزایش می یابد و از سوی‬ ‫دیگر بر اثر مرطوب شدن خاک های سطحی‬ ‫مقاومت خاک ها کاهش می یابد که در چنین‬ ‫شرایطی امکان و پتانسیل رخداد فروریزش بر‬ ‫اثر بارندگی ها بیشتر و بیشتر خواهد شد‪.‬‬ ‫نمونه هایی از فروریزش و نشست زمین‬ ‫در پی بارندگی های طوالنی مدت و شدید‬ ‫اخیر در کرج‬ ‫دبیر کارگروه زلزله در عین حال تاکید کرد‪:‬‬ ‫در بسیاری از موارد فروریزش ها ابتدا با تغییر‬ ‫انحنای موضعی در سطح خیابان ها و پیاده‬ ‫روها همراه است و از عموم مردم‪ ،‬کارشناسان‬ ‫و مسووالن شهرداری ها خواستیم که اگر در‬ ‫تردد خود در خیابا ن ها تغییر انحنای غیر‬ ‫عادی سطح زمین را دیدند‪ ،‬به سرعت به‬ ‫مدیریت بحران شهرداری تهران گزارش دهند؛‬ ‫چراکه این انحنا می تواند از عالئم فروریزش‬ ‫باشد و با ارائه گزارش می تواند تمهیدات‬ ‫الزم برای جلوگیری از خسارات اندیشیده‬ ‫شود‪.‬‬ ‫وضعیت شهرهای سیل زده بعد از افت‬ ‫اب‬ ‫بیت اللهی در خصوص وضعیت شهرهای‬ صفحه 20 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫سیل زده بعد از افت اب ناشی از سیالب‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫اثر سیالب ها در مناطق کوهستانی چون مرز‬ ‫جنوبی استان گلستان و در اقصی نقاط استان‬ ‫لرستان و کوهپایه ها با رانش زمین همراه است‬ ‫و نمونه ان در یکی از راه های روستایی استان‬ ‫مرکزی است که با رانش زمین همراه بوده‪ ،‬به‬ ‫گونه ای که موجب انسداد مسیر جاده روستایی‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه رانش زمین بر اثر سیل در‬ ‫استان های گلستان و لرستان به وفور رخ داده‬ ‫است‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬رانش زمین باعث انسداد‬ ‫مسیرها و جاده های مواصالتی شد‪.‬‬ ‫رئیس بخش زلزله شناسی مهندسی و‬ ‫خطرپذیری مرکز تحقیقات راه‪ ،‬مسکن و‬ ‫شهرسازی‪ ،‬خاطر نشان کرد‪ :‬در شهرها اب‬ ‫گرفتگی ها و اثرات مداوم اب و نفوذ تدریجی‬ ‫اب به پی ساختمان ها‪ ،‬موجب نرم شدن پی‬ ‫ساختمان ها خواهد شد که این امر نشست‬ ‫ساختمان ها را به دنبال دارد‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه فرونشست زمین غیر‬ ‫از فرونشست ساختمان ها است‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫فرونشست ساختما ن ها به دلیل وزن زیاد‬ ‫ساز ه ها و نرم شدن پی ساختما ن ها است؛‬ ‫به ویژه در شهرهایی که به مدت طوالنی دچار‬ ‫اب گرفتگی شدند‪ ،‬در صورتی که خاک انها‬ ‫از نوع خاک های نرم باشد قطعاً با این پدیده‬ ‫مواجه خواهیم بود که الزم است وضعیت‬ ‫ساختمان ها مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬ ‫‑ وی با بیان اینکه امکان رشته قنات های‬ ‫ناشناخته به همین میزان در شهر تهران وجود‬ ‫دارد که به دلیل ساخت و سازهای انجام شده‪،‬‬ ‫محو شده اند‪ ،‬یاداور شد‪ :‬در چنین شرایطی‬ ‫وظیفه داریم وضعیت قنوات را پایش کنیم؛‬ ‫چراکه ضمن انکه سیل به خودی خود می تواند‬ ‫مخرب باشد‪ ،‬باید اثار ثانویه بارندگی ها نیز‬ ‫مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫شهرهای بی دفاع در برابر مخاطرات‬ ‫طبیعی‬ ‫بیت اللهی با بیان اینکه در مواجهه با مخاطرات‬ ‫طبیعی نباید منتظر رخدادها باشیم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫در سیل های اخیر اگر نسبت به الیروبی‬ ‫«گرگانرود» اقدام می شد‪ ،‬ته این رودخانه ‪۷‬‬ ‫متر رسوبگذاری صورت نمی گرفت‪ .‬کم شدن‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫عمق رودخانه ها موجب می شود که در زمان‬ ‫وقوع سیل‪ ،‬اب مسیر خود را به سمت شهرها و‬ ‫روستاها در پیش گیرد و این همان اتفاقی است‬ ‫که برای اق قال و گمیشان رخ داد‪.‬‬ ‫این محقق حوزه مخاطرات خاطر نشان‬ ‫کرد‪ :‬از سیل اخیر باید این درس را بگیریم‬ ‫که در روزهای ارام اقداماتی که منجر به‬ ‫کاهش مخاطرات می شود را اجرایی کنیم‬ ‫تا در زمان رخداد مخاطرات شهرهای ما‬ ‫بی دفاع نباشند‪.‬‬ ‫زمانی که شدت و مقدار اب در زیر زمین افزایش‬ ‫می یابد‪ ،‬امکان اب شستگی و تشکیل حفرات‬ ‫افزایش می یابد و از سوی دیگر بر اثر مرطوب‬ ‫شدن خاک های سطحی مقاومت خاک ها کاهش‬ ‫می یابد که در چنین شرایطی امکان و پتانسیل‬ ‫رخداد فروریزش بر اثر بارندگی ها بیشتر و بیشتر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫دلنوشته‬ ‫سیل زدگان را فراموش نکنیم‬ ‫ابوالفضل کیمیایی‬ ‫دیر زمانی نبود که از رادیو تلویزیون‬ ‫می شنیدیم خشکسالی است و اب‬ ‫نیست‪ .‬زمین تشنه و بی محصول‬ ‫است و ای مردم کم تر مصرف کنید! تابستان اینده‬ ‫داغ و هوا گرم است‪ .‬برای سال دیگر حتماً اب‬ ‫می شویم‪ .‬حتی زمزمه جیره بندی اب هم شنیده‬ ‫می شد‪ .‬گروهی از افراد اهل فن هم می گفتند در‬ ‫سال های اتی‪ ،‬جنگ ها بر سر اب است‪ .‬قصه اب‪ ،‬نقل‬ ‫هر محفل و مجلسی بود‪ .‬دریاچه ارومیه خشک شده‬ ‫و زاینده رود هم از زندگی افتاده بود‪ .‬سی و سه پل‬ ‫اصفهان هم دیگر اب به خود نمی دید‪ .‬ناگهان گفتند‬ ‫سامانه های بارشی فراوانی به کشور وارد خواهد شد و‬ ‫بارندگی های زیادی خواهیم داشت‪ .‬از انجایی که‬ ‫تاکنون سیل ندیده بودیم و تصورش هم برای مان‬ ‫محال بود‪ ،‬از بارش هایی که انجام شد خوشحال‬ ‫شدیم که خشکسالی تمام است وامسال سال پرابی‬ ‫را شاهد هستیم‪.‬‬ ‫در طول این سال های کار حرفه ای به فراخور تکلیف‬ ‫خبرنگاری و مستتد سازی‪ ،‬انچه اتفاق افتاده در‬ ‫حادثه های بزرگی مانند دفاع مقدس و ثبت لحظه ها‬ ‫‪22‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫از سقوط هواپیمای اصحاب رسانه و فاجعه منا گرفته‬ ‫تا بازگشت شهدای منا و حتی داستان تاثر برانگیز‬ ‫پالسکو را با دریچه لنز و نوک قلم به ثبت رساندم که‬ ‫هر کدام از این فجایع‪ ،‬تلخی ها و شیرینی هایی داشت‪.‬‬ ‫اما ماجرای ثبت و ضبط حادثه سیل گلستان و‬ ‫لرستان با تمام حوادت این سال ها فرق می کرد و‬ ‫خیلی متفاوت بود‪ .‬قصه سیلی که در دقایق ابتدایی‬ ‫شوخی تصور می شد و همه فکر می کردند خطر‬ ‫چندان جدی نیست‪ .‬اما باران بارید و بدون توقف به‬ ‫هر سو هجوم برد‪ .‬هر چه را که می دید با خود می برد و‬ ‫مجالی برای تفکر و اقدام نمی داد‪ .‬در این لحظات همه‬ ‫به دنبال جایی امن بودند و چون قدرت سیل را ندیده‬ ‫بودند داخل خودرو را امن می پنداشتند اما سیل امد‬ ‫و خودرو ها را مانند پ ِر کاهی به هر سو برد‪ .‬خیلی ها‬ ‫که برای تماشا رفته بودند مجال فرار پیدا نکردند و‬ ‫در این موج های خروشان گم شدند‪ .‬پدر و مادری‬ ‫که می دیدند عزیرشان در حال دور شدن است و‬ ‫کاری نمی توانستند انجام دهند‪ .‬وقتی حاصل سی‬ ‫سال زندگی و کار کردن خانوا ده ای را روی اب روان‬ ‫می دیدیم و شاهد بودیم هر کدام از اعضا به دنبال‬ ‫پیداکردن گوشه ای از زندگیشان خود را به اب و‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫اتش می زدند‪ ،‬دیگر رمقی برای کار کردن نمی ماند‪.‬‬ ‫رفتیم تا با انعکاس بخشی از مشکالت سیل زدگان‬ ‫سهمی در خدمت داشته باشیم‪ .‬لنز دوربین برای‬ ‫هم وطنانمان در سیل‪ ،‬دریچه ای رو به امید بود‪ .‬هر‬ ‫کدامشان وقتی در لنز نگاه می کردند سکوتشان‬ ‫فریادی از درون بود و از بی مهری ها نگران بودند‪.‬‬ ‫وقتی سیل از دروازه قران شیراز گذشت‪ ،‬خیلی ها‬ ‫نگران تخت جمشید و پاسارگاد شدند چون دیده‬ ‫بودند این سیل افسار گسیخته با هم وطنانشان چه‬ ‫کرده بود و کامیون ها را مانند پر کاهی به هر سو‬ ‫می برد‪ .‬اما این سیل سرکش از پاسارگاد و تخت‬ ‫جمشید نیز عبور کرد و بدون کوچکترین خسارتی‬ ‫از کانال هایی که دوهزار و پانصد سال قبل طراحی و‬ ‫ساخته شده بود گذر کرد و رفت‪.‬‬ ‫اما نباید به اسانی از این حادثه گذر کنیم؛ چون هنوز‬ ‫خیلی از کسانی که انها را سیل زده می نامیم غمزده‬ ‫و پریشان منتظر دست یاریگرانی هستند که بدون‬ ‫وعده و وعید‪ ،‬دستگیرشان باشند و به قول «بهرام‬ ‫باقالی اخراجی ها» که می گفت «ما عکسمونو گرفتیم‬ ‫س هم گرفتیم و بازگشتیم حداقل‬ ‫و رفتیم»‪ ،‬اگر عک ‬ ‫فراموش شان نکنیم‪.‬‬ صفحه 22 ‫پرونده ویژه‬ ‫سیل‪98‬‬ ‫مدیریت اب شاه کلید حل مشکالت‬ ‫سد سیمره‬ ‫سبک زندگی ایرانیان اعم از شهرنشینان و روستاییان در دهه های اخیر به نحوی متحول شده که تناسب نیازهای ابی جمعیت رو‬ ‫به رشد ایران با منابع اب ان به هم خورده است و به تاکید کارشناسان‪ ،‬چنانچه این تناسب در عادات غذایی و نحوه مصرف مستقیم‬ ‫اب در فعالیت های روزمره شهرنشینان برقرار نشود و میزان اب مورد نیاز برای تامین معیشت روستاییان متناسب با توان سرزمین‬ ‫کاهش نیابد‪ ،‬جمعیت متاثر از تنش های ابی افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫ایران از جمله کشورهایی است که‬ ‫سطح مناسبی از دسترسی ‪۹۹‬‬ ‫درصد جمعیت شهری و ‪ ۷۵‬درصد‬ ‫روستاییان به اب اشامیدنی را فراهم کرده است‪ .‬در‬ ‫کنار این دستاورد مهم‪ ،‬جوامع انسانی متاثر از‬ ‫تنش های ابی در سال های اخیر در ایران به شدت‬ ‫افزایش یافته به طوری که در تابستان ‪ ،۱۳۹۷‬بیش از‬ ‫‪ ۴۰‬درصد جمعیت کشور تحت تنش ابی بودند‪.‬‬ ‫بنفشه زهرایی ‪ -‬مدیرکل دفتر مدیریت مصرف و‬ ‫ارتقای بهره وری اب و ابفای وزارت نیرو ‪ -‬بر این‬ ‫باور است که روند افسار گسیخته افت ابخوان ها‪،‬‬ ‫مصداق از بین رفتن عدالت بین نسلی در دسترسی‬ ‫به اب در بسیاری از مناطق در فالت مرکزی ایران‬ ‫است‪ .‬ما امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم که‬ ‫نگرشی مشترک بین همه ایرانیان اعم از شهرنشین‬ ‫و روستایی‪ ،‬کشاورز و صنعتگر‪ ،‬درباره ضرورت‬ ‫ایجاد عدالت ابی و حفاظت از این منبع حیاتی که از‬ ‫فرزندانمان به امانت گرفته ایم‪ ،‬ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫از میزان ذخیره ابی ناشی از بارش های ابتدای سال‬ ‫‪ ۱۳۹۸‬که بعضاً به بروز سیل و خسارت منجر شد که‬ ‫بگذریم‪ ،‬به طور کلی باید گفت که نشانه ها و مصادیق‬ ‫کم ابی در ایران غیرقابل اجتناب و چشم پوشی‬ ‫هستند؛ از جمله خشک شدن رودخانه ها‪ ،‬تاالب ها‬ ‫و خالی از سکنه شدن بعضی از روستاها و حتی‬ ‫شهرهای کوچک‪ ،‬به دلیل مشکل عدم دسترسی‬ ‫به اب از جمله این مشکالت است‪ .‬روند حدود ‪۱۰۰‬‬ ‫سال اخیر نشان می دهد که علل اصلی کم ابی در‬ ‫ایران می توانند عواملی همچون رشد جمعیت حدود‬ ‫‪ ۱۰‬برابری در این مدت که سرانه اب در دسترس را‬ ‫از ‪ ۱۳۰۰۰‬مترمکعب به ‪ ۱۴۰۰‬مترمکعب رسانده‬ ‫است‪ ،‬باشد؛ چراکه این میزان در منطقه ما متوسط‬ ‫است‪ ،‬ولی با جهان که ‪ ۷۰۰۰‬مترمکعب است‪ ،‬فاصله‬ ‫بسیاری دارد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از دالیل این مساله‪ ،‬وجود کشاورزی‬ ‫نامناسب و سنتی است که موجب هدر رفتن منابع‬ ‫اب به میزان بسیار زیادی در این بخش می شود‪.‬‬ ‫بخش کشاورزی حدود ‪ ۹۰‬درصد از منابع ابی را‬ ‫مصرف می کند و متاسفانه با استانداردها فاصله‬ ‫بسیاری دارد‪ .‬از طرف دیگر محصوالتی کشت‬ ‫می شوند که به هیچ عنوان توجیه مصرف اب در‬ ‫این منطقه کم اب را ندارند‪ .‬محصوالتی مانند برنج‪،‬‬ ‫هنداونه و مشابه که طبق گزارشات فقط هنداونه در‬ ‫سال حدودا ً اب معادل پشت سد کرج را به صورت‬ ‫مجازی از ایران خارج می کند‪ .‬از طرف دیگر فقط ‪۱۷‬‬ ‫درصد تولید ناخالص ملی از این بخش احصا می شود‪.‬‬ ‫سیاستگذاری نامناسب در حوزه اب که باعث شده‬ ‫حدود نیمی از دشت ها از بین رفته و هم چنین‬ ‫به دلیل فرسوده بودن و عدم رسیدگی مناسب‬ ‫حدود ‪ ۳۵‬میلیارد مترمکعب اب در مسیر انتقال هدر‬ ‫رفته که از دیگر دالیل بروز این اتفاق است‪ .‬این ها‬ ‫بخشی از مشکالت حوزه اب در ایران است که نیاز‬ ‫به برنامه ریزی سریع و بدون تعارف برای جلوگیری‬ ‫از تبدیل شدن کم ابی به یک فاجعه دارد‪ .‬قطعاً‬ ‫صرفه جویی در مصرف و استفاده بهینه اب در تمام‬ ‫بخش های مصرفی الزم باید اجرا شود‪ ،‬ولی طبیعتاً با‬ ‫توجه به میزان مصرف در بخش های مختلف اهمیت‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫هر قسمت جای خود را خواهد داشت‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬در حال حاضر سهم اب در سبد خانوار‬ ‫ایرانی بسیار کمتر از کشورهای اروپایی است که‬ ‫همین موضوع نیز موجب شده ایران جزو کشورهای‬ ‫پرمصرف ابی به حساب اید‪ ،‬به طوری که بر اساس‬ ‫امار‪ ،‬اب سهم کمتر از نیم درصدی را در سبد خانوار‬ ‫دارد و این در شرایطی است که این عدد در انگلیس‪،‬‬ ‫‪ ۲.۵‬درصد و در المان ‪ ۲.۷‬درصد تخمین زده می شود‬ ‫که همین موضوع نیز مشکالت زیادی را به وجود‬ ‫اورده است‪.‬‬ ‫بی تردید حل تنش ها و چالش های بحران اب در‬ ‫ایران و مدیریت صحیح اب های ناشی از بارش های‬ ‫اخیر در ایران و اندیشیدن تمهیدات الزم برای‬ ‫جلوگیری از وقوع مجدد سیل و طغیان رودخانه ها‪،‬‬ ‫نیازمند یک مدیریت اصولی و همه جانبه است چراکه‬ ‫تنها در این شرایط است که می توان مشکالت این‬ ‫بخش را سر و سامان داد و به همین دلیل الزم است‬ ‫تا یک عزم جدی برای رفع این چالش بزرگ به وجود‬ ‫اید تا در اینده شاهد مشکالت بزرگ تری از این‬ ‫بخش نباشیم‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫شعر‬ ‫شعرهای خاکی‬ ‫ع‪.‬ا‪.‬نوید‬ ‫وقتی برای اولین بار به ذهنم رسبد که خاک در ادبیات را جست وجو کنم باورم نمی شد این واژه تا به این اندازه در ادبیات‬ ‫فارسی گستره و ریشه داشته باشد‪ .‬شــعرهایی که هر کدام نگاهی خاص و پیامی ویژه را در مورد خاک به ذهن متبادر می‬ ‫کنند‪ .‬این عبارت حتی در تصور و تخیل بعضی از شاعران متقدم و متاخر‪ ،‬گاه به بلندای یک غزل تمام و کمال است‪ .‬شاعران‬ ‫دیروز و امروز در شعر و ادب فارسی‪ ،‬تصاویر مختلفی از این واژه ساخته اند‪ .‬خاک در البالی ابیات شعر‪ ،‬گاهی مقدس است به‬ ‫نشانه یکی از عناصر چهارگانه طبیعت؛ و گاه پست است در تقابل اسمان و رفعت‪ .‬یک بار‪ ،‬نشان بی رنگی و تواضع دارد و بار‬ ‫دیگر معنای الودگی و چرکی در برابر اب که روشنی و طهارت است‪ .‬بیشترین بسامد و تکرار خاک در ادبیات فارسی به عنوان‬ ‫چیزی مقدس است که به سرزمین و نهاد فطری انسان بر می گردد و ان خاک‪ ،‬بی تردید بوسیدنی است یعنی خاک وطن‪.‬‬ ‫در این صفحه‪ ،‬هر ماه با هم بخشی از شعرهای خاکی شاعران فارسی زبان را می خوانیم‪:‬‬ ‫خاک من زنده به تاثیر هوای لب توست‬ ‫سازگاری نکند اب و هوای دگرم‬ ‫سعدی‬ ‫اب حیات من است خاک سر کوی دوست‬ ‫گر دو جهان خرمی است ما و غم روی دوست‬ ‫سعدی‬ ‫اب از دیار دریا‬ ‫برخیز که غیر از تو مرا دادرسی نیست‬ ‫با مهر مادرانه‬ ‫گویی همه خوابند‪ ،‬کسی را به کسی نیست‬ ‫اهنگ خاک می کرد‬ ‫ازادی و پرواز از ان خاک به این خاک‬ ‫بر گرد خاک می گشت‬ ‫جز رنج سفر از قفسی تا قفسی نیست‬ ‫گرد مالل او را‬ ‫هوشنگ ابتهاج «سایه»‬ ‫از چهره پاک می کرد‬ ‫از خاکیان ندانم‬ ‫ساحل به او چه می گفت‬ ‫زندگی‪ ،‬ترجمه روشن خاک است‪ ،‬در ایینه عشق‬ ‫کان موج ناز پرورد‬ ‫زندگی‪ ،‬فهم نفهمیدن هاست‬ ‫سر را به سنگ می زد‬ ‫سهراب سپهری‬ ‫خود را هالک می کرد!‬ ‫فریدون مشیری‬ ‫خاک باران خورده اغشته است با بوی تنت‬ ‫باد بوی اشنا می اورد از مدفنت‬ ‫زنده ای در هر گیاه تازه کز خاکت دمد‬ ‫گر چه میدانم که ذره ذره میپوسد تنت‬ ‫حسین منزوی‬ ‫‪24‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ صفحه 24 ‫علل ناکامی دستیابی به اهداف بخش کشاورزی‬ ‫‪۷۹‬درصدمجوزها عملیاتی نشد‬ ‫امارهایی که در پیوست های بودجه‬ ‫تبلور یافته‪ ،‬حکایت از ان دارد که‬ ‫تنها ‪ ۲۱‬درصد از جوازهای تاسیس‬ ‫صادره برای صنایع مرتبط با مرحله احداث و‬ ‫بهره برداری رسیده است‪ .‬تبیین و تحلیل وضع موجود‬ ‫تولید بخش کشاورزی نشان می دهد‪ ،‬با وجود رویکرد‬ ‫برنامه های گذشته به ویژه برنامه چهارم توسعه مبنی‬ ‫بر افزایش کمی و کیفی محصوالت کشاورزی با هدف‬ ‫ارتقای ضریب خوداتکایی و امنیت غذایی و توسعه‬ ‫صادرات تولید محصوالت کشاورزی اعم از صادرات‬ ‫زراعی باغی دام و طیور و ابزیان از ‪ ۹۵,۲‬میلیون تن در‬ ‫سال ‪ ۱۳۸۴‬به این موضوع بیانگر متوسط نرخ رشد‬ ‫سالیانه ‪ ۰.۱۷‬درصد است در حالی که باالترین سهم‬ ‫تولید بخش به محصوالت زراعی تعلق دارد‪.‬‬ ‫عامل نوسانات چیست؟‬ ‫بیشترین نوسان تولید نیز متاثر از شرایط کم ابی‬ ‫و خشکسالی به همین زیر بخش تعلق دارد و روند‬ ‫رشد ان در طول دوره نیز در مجموع منفی است‪.‬‬ ‫محصوالت باغی در حالی در دوره دوم تولید در طول‬ ‫دوره قرار می گیرد که به رغم وجود نوسانات دارای‬ ‫رشد مثبت است‪ .‬در محصوالت دامی نیز با نوسانات‬ ‫نسبی کمتر‪ ،‬روند رشد تولید به طور نسبی مثبت بوده‬ ‫است‪ .‬در ارتباط با محصوالت شیالتی از روند رشد‬ ‫پایداری نیز برخوردار بوده و پتانسیل رشد مناسبی‬ ‫را در اینده نشان می دهد که کمتر نیز متاثر از عوامل‬ ‫تاثیرگذار بر دیگر بخش ها به ویژه بخش زراعی بوده‬ ‫است‪ .‬بخشی از عملکرد برنامه ها و فعالیت های وزارت‬ ‫جهاد کشاورزی در بخش های مختلف در جدول‬ ‫پایین به وضوح قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫تولید دام و طیور‬ ‫برنامه افزایش تولید محصوالت دام و طیور در سال‬ ‫‪ ۹۶‬بالغ بر ‪ ۱۴۲۶۲‬هزار تن بوده است که با اعتباری‬ ‫بالغ بر ‪ ۲۷‬میلیارد و ‪ ۷۱‬میلیون ‪ ۶۰۰‬هزار تومان انجام‬ ‫شده است‪ .‬همچنین عملکرد شش ماهه نخست سال‬ ‫‪ ۹۷‬بالغ بر ‪ ۷۱۳۱‬هزار تن بوده با اعتباری بالغ بر ‪۱۵‬‬ ‫میلیارد و ‪ ۵۳۱‬میلیون تومان صورت گرفت‪ .‬برای کل‬ ‫سال نیز مانند عملکرد سال گذشته تعیین شده است‪.‬‬ ‫طبق این گزارش برای سال‪ ۹۸‬نیز همین میزان هدف‬ ‫کمی تعیین شده که نشان می دهد از سال ‪ ۹۶‬تا ‪۹۸‬‬ ‫هیچ تغییری ندارد‪.‬‬ ‫محصوالت باغی‬ ‫برنامه راهبری تولید محصوالت باغی‪ ۲۰۵۰۰‬هزار تن‬ ‫با اعتباری بالغ بر ‪ ۴‬میلیارد و ‪ ۳۰۷‬میلیون تومان برای‬ ‫سال ‪ ۹۶‬انجام شد‪ .‬در شش ماهه امسال نیز ‪۱۰۵۰۰‬‬ ‫هزار تن و با مبلغ ‪ ۲‬میلیارد و ‪ ۲۳۵‬میلیون تومان به‬ ‫اجرا درامد‪*.‬ارقام به میلیون ریال‬ ‫صنایع تبدیلی و تکمیلی‬ ‫بررسی ها نشان می دهد که سهم ارزش افزوده صنایع‬ ‫غذایی در ارزش افزوده بخش صنعت معادل ‪۱۰‬‬ ‫درصد است‪.‬‬ ‫تنها ‪ ۲۱‬درصد جوازهای صنایع کشاورزی به‬ ‫بهره برداری رسیده است‬ ‫امارهای رسمی جهاد کشاورزی که در پیوست های‬ ‫بودجه تبلور یافته است‪ ،‬حکایت از ان دارد که با این‬ ‫وجود تنها ‪ ۲۱‬درصد از جوازهای تاسیس صادره برای‬ ‫صنایع مرتبط با بخش کشاورزی مرحله احداث و‬ ‫بهره برداری رسیده است‪.‬‬ ‫بر این اساس ‪ ۱۴.۵‬درصد از سرمایه گذاری محقق‬ ‫شده با وجود انکه براورد می شود برای جذب ‪۱۶۵‬‬ ‫میلیون تن ماده خامی کشاورزی مجوز تاسیس واحد‬ ‫فراوری صادر شده فقط ‪ ۲۰‬درصد از این میزان به‬ ‫مرحله بهره برداری رسیده است‪.‬‬ ‫علل ناکامی در رسیدن به اهداف کشاورزی‬ ‫این وضعیت نشان از ناکامی در رسیدن به اهداف‬ ‫پیش بینی شده برای صنایع تبدیلی و تکمیلی دارد‪.‬‬ ‫در مورد علل این ناکامی می توان به نبود توازن‬ ‫منطقی در زنجیره سرمایه گذاری های مورد نیاز و‬ ‫مکمل عدم توجه کافی به الگوی کشت و تطبیق‬ ‫مکان تولید ماده خام با استقرار واحدها در قطب های‬ ‫تولید و پراکنش نامناسب استقرار صنایع تبدیلی و‬ ‫تکمیلی بدون توجه به پتانسیل های بخش کشاورزی‬ ‫و عدم وجود صندوق های ویژه حمایت از صنایع‬ ‫تبدیلی و تکمیلی موجود در نظام بانکی برای ارتقای‬ ‫تسهیالت مورد نیاز جهت تامین نقدینگی و سرمایه‬ ‫در گردش وجود ضایعات در محصوالت فسادپذیر‬ ‫ضعف تکنولوژی ضعف مدیریت پایین بودن سطح‬ ‫کیفی و استانداردهای تولید محصوالت و همچنین‬ ‫پایین بودن ظرفیت فراوری واحدها و فرسودگی‬ ‫در تجهیزات و ماشین االت صنایع تبدیلی و تکمیلی‬ ‫موجب کاهش بهره وری و افزایش هزینه تولید تضعیف‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫برند و ایجاد اختالل در زنجیره ای نگهداری فراوری و‬ ‫بازاررسانی محصوالت و در بازارهای داخلی شده و‬ ‫کم ثباتی مقررات تجاری و تعرفه سبب شده تا قدرت‬ ‫رقابت پذیری در بازارهای بین المللی صنایع غذایی‬ ‫کاهش یابد‪.‬‬ ‫تبیین و تحلیل وضع موجود مدیریت بازار‬ ‫از مجموعه سهم ‪ ۳۲,۵‬درصدی ارزش افزوده کسب‬ ‫و کار کشاورزی از تولید ناخالص داخلی ‪ ۲۴‬درصد ان‬ ‫متعلق به صنایع غذایی است‪.‬‬ ‫‪ ۱۹.۵‬درصد ارزش افزوده ایجاد شده از طریق‬ ‫فعالیت های بازرگانی داخلی و بخشی از ان متعلق‬ ‫به بازرگانی خارجی است‪ .‬با توجه به حجم قابل‬ ‫توجه تولیدات داخلی که بیش از یکصد میلیون تن‬ ‫مواد خام و میزان قابل توجهی مواد غذایی فراوری‬ ‫شده را شامل می شود‪ .‬نقش و سهم ارزش افزوده‬ ‫بازرگانی داخلی مربوط به محصوالت و فراورده‬ ‫های غذایی حائز اهمیت است‪ .‬از سوی دیگر وجود‬ ‫تشکل های مردمی و فراهم سازی زمینه های ایجاد‬ ‫زنجیره های عرضه برای بسیاری از محصوالت و‬ ‫توسعه زیرساخت های موردنیاز تجاری سهم این‬ ‫فعالیت ها را در ارزش افزایی و رشد اقتصادی ملی به‬ ‫طور قابل مالحظه ارتقا می دهد‪.‬‬ ‫سهم صادراتی محصوالت کشاورزی‬ ‫میانگین سهم صادرات محصوالت کشاورزی از‬ ‫صادرات کشور طی برنامه چهارم توسعه اقتصادی‬ ‫یعنی ساله ‪ ۸۴‬تا ‪ ۸۸‬بالغ بر ‪ ۱۸.۴‬درصد و دو سال اول‬ ‫برنامه پنجم سال های ‪ ۱۳۹۰‬تا ‪ ۱۳۹۱‬در حدود ‪۱۴.۷‬‬ ‫درصد به دست در سال ‪ ۹۳‬صادرات بخش کشاورزی‬ ‫بودن ‪ ۱۹‬درصد ارزش صادرات غیرنفتی را به خود‬ ‫اختصاص داده که نسبت به سال ‪ ۱۳۹۲‬بالغ بر ‪۲۶.۵‬‬ ‫درصد رشد داشته است تا بخش کشاورزی می تواند‬ ‫نقش موثری در ازای توسعه صادرات در توسعه کسب‬ ‫و کار کند‪ .‬از مهمترین عوامل توسعه بازرگانی خارجی‬ ‫ایجاد زیرساخت های تجاری حمایت های هدفمند‬ ‫دولت توسعه ابزارهای تعرفه ای برقراری پیمان های‬ ‫دوجانبه و چندجانبه کشورهای بازار هدف پوشش‬ ‫بیمه و ایجاد سازوکارهای مدیریت ریسک از طریق‬ ‫توانمندسازی تشکل های تخصصی و زنجیره ای ارز‬ ‫است که نقش این گروه از موارد در برنامه های چهارم‬ ‫و پنجم در بخش کشاورزی به شدت ضعیف می شود‪.‬‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫گزارش‬ ‫فضای سبز شهری‬ ‫در جامعترین تعریف‪ .‬فضای سبز شهری بخشی از فضاهای باز شهری است که در عرصه های طبیعی یا مصنوعی ان تحت‬ ‫استقرار درختان‪ ،‬گل ها‪ ،‬چمن ها و سایر گیاهان است که بر اساس نظارت و مدیریت انسان با در نظر گرفتن ضوابط‪ ،‬قوانین‬ ‫وتخصص های مرتبط با ان برای بهبود شرایط زیستی‪ ،‬زیستگاهی و رفاهی شهروندان و مراکز جمعیتی غیر روستایی‪ ،‬حفظ‪،‬‬ ‫نگهداری یا بنا می شود‪.‬‬ ‫ضرورت فضای سبز‬ ‫مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها‪ ،‬کارکردهای‬ ‫زیست محیطی انهاست که ایجاد تعادل بخشی در‬ ‫متابولیسم شهر از یک سو و باال بردن سطح زیبایی‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها‬ ‫می شوند و در حقیقت فضای سبز ریه های تنفس‬ ‫شهرها به شمار می ایند‪ .‬شکل هایی که در فضای سبز‬ ‫بیشتر کاربرد دارد ‪ :‬االچیق سازی‪ /‬حاشیه سازی‪/‬‬ ‫شکل سازی‪ /‬شکل هرمی‬ ‫طراحی وکاشت‬ ‫درختان‪ ،‬درختچه ها‪ ،‬پیچ های زینتی‪ ،‬گیاهان‬ ‫پوششی وگل های یکساله و چند ساله غالباَ مهمترین‬ ‫عناصر در محوطه سازی و طراحی فضای سبز به‬ ‫شمار می روند‪ .‬انتخاب‪ ،‬به کارگیری و نگهداری از‬ ‫این گیاهان سه عامل اساسی در کارایی فضای سبز‬ ‫هستند که باید همواره توسط طراح مورد توجه قرار‬ ‫گیرند‪ .‬بنابراین نکته بسیار مهم در طراحی فضای‬ ‫سبز‪ ،‬انتخاب گیاهی است که بتواند بیشترین کارایی‬ ‫ممکن را با حداقل نیاز به نگهداری فراهم اورد‪ .‬نکته‬ ‫دیگر استفاده از گیاهان مناسب با توجه به نیازهای‬ ‫مختلفی است که طراح با ان روبرواست‪ .‬در فرایند‬ ‫طراحی کاشت‪ ،‬توجه به نوع گیاهان و نحوه قرار‬ ‫گرفتن گیاهان نسبت به یکدیگر در جهت رسیدن به‬ ‫یک طرح زیبا وکارا ضروری به نظر می رسد‪.‬‬ ‫مدیریت فضای سبز شهری‬ ‫مدیریت فضای سبز شهری در اصل کلیه مراحل‬ ‫ارزیابی‪ ،‬طــراحی و کاشت متناسب با محـل‪ ،‬نظارت‬ ‫در حفـظ و نگهداری ان با همکاری مردم است ‪.‬‬ ‫نگهداری فضای سبز‬ ‫نگهداری فضای سبز یکی از اصول اساسی در‬ ‫مدیریت فضای سبز محسوب می شود‪.‬‬ ‫در نگهداری سه کار اساسی انجام می شود ‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫ابیاری‬ ‫در مناطقی که بارندگی سالیانه کمتر از ‪700‬میلی‬ ‫لیتر ویا غیر متعادل باشد باید در ایام خشک‪ ،‬اب مورد‬ ‫نیاز فضای سبز را بوسیله ابیاری تامین کرد ‪.‬‬ ‫انواع ابیاری که در فضای سبز به کار گرفته می شود‪:‬‬ ‫الف) روش کرتی یا غرقابی‬ ‫ب ) روش نشتی‬ ‫پ ) روش بارانی‬ ‫ت ) روش قطرهای‬ ‫کود دهی با توجه به اینکه فضای سبز ما هر ساله‬ ‫یکنواخت و همان گیاه در محل ثابت است نیاز‬ ‫مبرمی به کود دهی دارد کودهای اصلی که گیاهان‬ ‫به ان احتیاج دارند عبارتند ازازت‪ ،‬فسفر‪ ،‬پتاسیم‪،‬‬ ‫کلسیم‪ ،‬منیزیم وگوگرد و مواد دیگر به مقدار کم مورد‬ ‫نیاز هستند‪ .‬مواد غذایی درجه دوم مانند اهن‪ ،‬روی‪،‬‬ ‫منگنز و غیره را باید تنها در زمانی که کمبود ان در‬ ‫فضای سبز مشاهده شد اضافه کرد‪ .‬کودهای حیوانی‬ ‫دارای ارزش غذایی چندانی نیستند و بیشتر به‬ ‫خاطر بهبود خواص فیزیکی خاک و باال بردن قدرت‬ ‫نگهداری اب مورد مصرف قرار می گیرند ‪.‬‬ ‫فضای سبز عمودی چیست؟‬ ‫کمبود زمین و قیمت باالی ان در شهرها بویژه‬ ‫شهرهای بزرگ مثل تهران‪ ,‬مشهد و‪ ...‬ایجاد فضای‬ ‫سبز را با مشکالتی مواجه کرده است‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫تصویب قوانینی که مالکین اماکن مسکونی و تجاری‬ ‫را ملزم به تامین حداقلی فضای سبز می کند لزوم‬ ‫استفاده از همه فضاهای شهری را برای ایجاد فضای‬ ‫سبز می طلبد‪ .‬براساس مصوبه شورای شهر تهران‬ ‫در سال ‪ ۸۷‬مبنی بر تعیین بهای تشویقی و شاخص ‬ ‫اقتصادی جلب شهروندان در ایجاد و توسعه فضای‬ ‫سبز بر بدنه و فضاهای بالاستفاده ساختمان ها در‬ ‫شهر تهران‪ ،‬مالکین تشویق به استفاده از فضای سبز‬ ‫عمودی (فضای سبز بر بدنه) و بام ساختمان ها شدند و‬ ‫از انجایی که کالنشهرها با مشکالتی مثل الودگی های‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫هوا و یا پدیده گلخانه ای روبه رو هستند استفاده از‬ ‫فضای سبز عمودی مثل دیوار سبز و پشت بام سبز می‬ ‫تواند مشکالت اینچنینی را تا حدود زیادی حل کند‪.‬‬ ‫بر همین اساس گسترش فرهنگ استفاده از فضای‬ ‫سبز عمودی در محل زندگی و محیط کار‪ ،‬همگام‬ ‫بودن کشورهای پیشرفته در استفاده از این صنعت‪،‬‬ ‫بهبود نسبی مسائل و معضالت زیست محیطی‪ ،‬رونق‬ ‫تولیدات داخلی کشور و… فقط بخشی از مزایای‬ ‫علمی اثبات شده دیوار سبز به شمار می رود‪.‬‬ ‫ابیاری فضای سبز عمودی‬ ‫سیستم ابیاری در نظر گرفته شده در فضای سبز‬ ‫عمودی ابیاری قطره ای است‪ .‬با ابیاری قطره ای نه‬ ‫تنها بار سنگینی بر شبکه ابرسانی شهر وارد نمی شود‪،‬‬ ‫بلکه موجودیت فضاهای سبز این چنینی در صورت‬ ‫بروز بحران اب نیز دچار تهدید نخواهد شد‪ .‬البته برای‬ ‫اجرای این روش ساختمان ها باید مجهز به عایق های‬ ‫حرارتی‪ ،‬برودتی و صوتی باشند و بنابراین در مصرف‬ ‫انرژی هم از این طریق صرفه جویی خواهد شد‪.‬‬ ‫احداث بام سبز‬ ‫داشتن یک باغ بام سبز از نظر فنی بسیار ساده و‬ ‫صد در صد هم عملی است‪ .‬یک بام سبز‪ ،‬از گیاهان‪،‬‬ ‫گل ها و مسیرهای گردشی ایجاد شده و به شما‬ ‫امکان گردش‪ ،‬تماشا و نظاره باغ و پرورش گیاهان‬ ‫دلخواهتان را می دهد‪.‬‬ ‫این باغ از ‪ ۳‬قسمت تشکیل شده است‪:‬‬ ‫‪-1‬سقف ساختمان یا ان چیزی که هم اکنون بر‬ ‫بام همه ساختمان ها وجود دارد و بر روی ان عایق‬ ‫ساختمان مثل ایزوگام یا هر عایق دیگر کشیده و‬ ‫احیانا روی ان موزاییک نیز شده است‪.‬‬ ‫‪«-2‬باغ بام» ها که یک الیه محافظت کننده هستند‬ ‫و سقف و عایق رطوبتی را از الیه خاک و گیاهان جدا‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬خاک و کود و سیستم ابیاری باغ که هر کدام با‬ صفحه 26 ‫دقت در محل خود قرار می گیرند‪.‬‬ ‫موادی که در ساخت «باغ بام» استفاده می شود‪،‬‬ ‫دارای عمر بسیار طوالنی هستند که این خصوصیت‬ ‫ان ها‪ ،‬باعث می شود نیازی به تعویض دوره ای نداشته‬ ‫باشند‪ .‬این مواد بین ‪ ۳۰‬تا ‪ ۵۰‬سال ماندگاری دارند‪.‬‬ ‫شهرداری با بخشودگی عوارض‪ ،‬تخفیف در صدور‬ ‫پروانه های ساختمانی و لحاظ کردن باغ بام در نقشه‬ ‫ساختمان ها می تواند در ایجاد چنین فضاهایی بر فراز‬ ‫ساختمان های شهر نقش موثری ایفا کند تا چهره‬ ‫شهرها لطیف تر شود‪.‬‬ ‫استانداردهای فضاهای سبز‬ ‫تعیین سطح و سرانه کاربری فضای سبز در ایران‪،‬‬ ‫تاکنون عمدتاً براساس استانداردهای مورد استفاده‬ ‫در کشورهای دیگر بوده است‪.‬‬ ‫تعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به‬ ‫خصوصیات بیوکلیماتیک منطقه و شهر دارد‪ ،‬بر این‬ ‫مبنا باید گفت سرانه فضای سبز در یک شهر کویری‬ ‫و یا یک شهر بزرگ مانند تهران نمی تواند شرایطی‬ ‫همانند یک شهر ساحلی در استان مازندران داشته‬ ‫باشد‪ .‬با وجود این‪ ،‬اطالع از استانداردهای فضای سبز‬ ‫می تواند به عنوان هدایتگر فعالیتها و خط مشی ها‬ ‫به شمار اید‪.‬‬ ‫براساس مطالعات و بررسی های وزارت مسکن و‬ ‫شهرسازی‪ ،‬سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز‬ ‫شهری در شهرهای ایران بین ‪ 7‬تا ‪ 12‬مترمربع برای‬ ‫هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از‬ ‫سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (‪ 20‬تا ‪25‬‬ ‫مترمربع برای هر نفر)‪ ،‬رقم کمتری است‪ .‬با وجود‬ ‫این‪ ،‬در شهرهای مختلف کشور نیز این رقم‪ ،‬با توجه‬ ‫به ویژگیهای متفاوت جغرافیایی و اقلیمی انها‪ ،‬با‬ ‫اختالفاتی همراه است که میزان انرا طرحهای مصوب‬ ‫هر یک از شهرها تعیین می کنند‪.‬‬ ‫در مجموع انچه از دیدگاه محیط اجتماعی در ارتباط‬ ‫با فضای سبز شهری اهمیت دارد‪ ،‬میزان فضای سبز‬ ‫عمومی است‪ ،‬یعنی فضای سبزی که رفت و امد عموم‬ ‫مردم در انها بدون مانع باشد‪ ،‬یا به تعبیر دیگر فضای‬ ‫سبز اجتماعی ‪.‬‬ ‫بنابراین مفهوم سرانه فضای سبز تنها میتواند برای‬ ‫ان نوع فضای سبز به کار رود که برای گذران اوقات‬ ‫فراغت‪ ،‬بازی و تفریح مهیا شده است‪.‬‬ ‫یکی از معیارهای دیگری که در مکان یابی فضای‬ ‫سبز باید به ان توجه شود‪ ،‬معیار « دسترسی» است‪.‬‬ ‫به این مفهوم که پارکهای شهری باید از چهار جهت‬ ‫به شبکه ارتباطی دسترسی داشته باشند تا بدین‬ ‫طریق هم جمعیت بیشتری از ان استفاده کند و هم‬ ‫امکان نظارت اجتماعی و امنیت پارک افزایش یابد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب امکان بهره برداری دیداری از جلوه های‬ ‫زیبای پارک برای رهگذران از چهار جهت فراهم‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫نکته ای که درخصوص فضای سبز از اهمیت باالیی‬ ‫برخوردار است‪ ،‬مکان یابی ان میباشد‪ .‬جین جکوب‪،‬‬ ‫منتقد شهرسازی معاصر معتقد است که پارک باید‬ ‫در جایی باشد که زندگی در ان موج میزند‪ ،‬جایی که‬ ‫در ان‪ ،‬فرهنگ و فعالیتهای بازرگانی و مسکونی است‪.‬‬ ‫تعدادی از بخشهای شهری‪ ،‬دارای چنین نقاط کانونی‬ ‫ارزشمندی از زندگی هستند که برای ایجاد پارکهای‬ ‫محلی یا میادین عمومی‪ ،‬مناسب به نظر میرسند‪.‬‬ ‫بر این اساس مکان یابی فضای سبز باید از اصولی‬ ‫چون «مرکزیت‪ ،‬سلسله مراتب و دسترسی» تبعیت‬ ‫کند ‪:‬‬ ‫مرکزیت فضای سبز به این مفهوم است که فضای سبز‬ ‫حتی المقدور در مرکز محله‪ ،‬ناحیه و یا منطقه شهری‬ ‫مکانیابی شود‪ .‬همچنین فضاهای سبز در مقیاسهای‬ ‫متفاوت اعم از پارکهای محله ای‪ ،‬منطقه ای و امثال‬ ‫انها‪ ،‬باید با ساختار کالبدی متناظر خود انطباق داشته‬ ‫باشد‪ ،‬به عنوان مثال پارک منطقه ای در محدوده‬ ‫منطقه پیشنهاد شود‪.‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫فضای سبز و ارتباط ان با توسعه ارتباط‬ ‫شهری‬ ‫پارک ها وفضاهای سبز شهری از اهمیت استراتژیکی‬ ‫در کیفیت جامعه برخوردارند حضور مکان های‬ ‫طبیعی (مثل پارکها‪ ،‬جنگل های شهری و کوبندهای‬ ‫سبز ) و اجزای طبیعی ( مثل درختان واب ) در زمینه‬ ‫شهری عالوه بر خدمات مهم زیست محیطی که قبال‬ ‫به ان اشاره شد‪ ،‬خدمات فیزیولوژیکی و اجتماعی‬ ‫فراهم می کند که در قبال زیست نمودن شهرها مهم‬ ‫است‪ .‬فضاهای شهری مثل پارکها که در ان از عناصر‬ ‫طبیعی استفاده شده است‪ ،‬جدا از فواید زیبا شناختی‪،‬‬ ‫فیزیولوژیکی و بهداشتی می تواند مزایای اجتماعی‬ ‫دیگر نیز داشته باشند‪ .‬خصوصا درختان و گیاهان‬ ‫در فضاهای عمومی به یکپارچه سازی و تعادل بین‬ ‫افراد جامعه منجر شده و توسعه روابط اجتماعی را‬ ‫بهبود می بخشد‪ .‬منظر سبز و پارک می تواند مزایای‬ ‫اقتصادی را هم برای شهرداری و هم شهروندان‬ ‫فراهم سازد پاالیش هوا توسط درختان برای مثال؛‬ ‫منجر به کم شدن هزینه های کاهش الودگی و میزان‬ ‫ان می شود‪ .‬عالوه بر این پارک های شهری باعث‬ ‫افزایش جذابیت شهر‪ ،‬افزایش گردشگری و درنتیجه‬ ‫درامد می گردد‪ .‬یافته ها نشان می دهد احساساتی‬ ‫که فضای سبز‪ ،‬خصوصا پارک در ذهن مردم ایجاد‬ ‫می کند‪ ،‬تاثیر مستقیم بر تعامل روانی‪ ،‬راحتی‪،‬‬ ‫انقطاع روزمرگی داشته که تمامی این اثار به شدت‬ ‫در کیفیت زندگی مردم که از اجزای کلیدی توسعه‬ ‫پایدار است‪ ،‬نقش دارند‪ .‬این خدمات غیر ملموس و‬ ‫غیر مادی منافع واضحی برای مردم دارد که نبود ان‬ ‫می تواند عواقب جدی اجتماعی – اقتصادی داشته‬ ‫باشد به عنوان مثال عدم موفقیت در فراهم کردن‬ ‫منافع شفا بخش و روانی دسترسی به طبیعت در‬ ‫شهرها می تواند هزینه های درمانی و بهداشتی قابل‬ ‫توجهی در دراز مدت ایجاد می کند‪ ( .‬مطالعات نشان‬ ‫می دهد شهروندانی که در نواحی سبزتری زندگی می‬ ‫کنند احساس ترس‪ ،‬رفتارهای تهاجمی و خشونت‬ ‫بار کمتری می نمایند‪ ).‬با توجه به اهمیت طبیعت‬ ‫شهری در بهبود وضع شهروندان و پایداری شهر‪ ،‬در‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی و طراحی شهری باید به دنبال‬ ‫ایجاد وتوسعه منظر و فضای سبز پایدار بود که ضمن‬ ‫حفظ براوردن تمامی منافع و فواید در جامعه شهری‬ ‫( که از فضای سبز مورد انتظار است) کاهش هزینه‪،‬‬ ‫پایداری‪ ،‬سازگاری‪ ،‬مقاومت‪ ،‬ایجاد در حفظ تنوع‬ ‫زیستی و قابلیت کاربردی را نیز به دنبال داشته باشد‪.‬‬ ‫سبزبانان‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫گزارش‬ ‫گودرز نجفیان خبر داد‪:‬‬ ‫خودکفایی در تولید بذور‬ ‫محصوالت کشاورزی‬ ‫رئیس موسسه تحقیقات اصالح و‬ ‫تهیه نهال و بذر نیز از خودکفایی‬ ‫ایران در تولید بیشتر بذور‬ ‫محصوالت اساسی خبر داد ‪.‬‬ ‫وزارت جهاد کشاورزی‪ ،‬رئیس سازمان دامپزشکی‬ ‫کشور امروز در دیدار نوروزی وزیر جهاد کشاورزی‬ ‫برخی معاونان‪ ،‬روسای سازمان های تخصصی و‬ ‫مدیران افزود‪ :‬ایران پارسال برای نخستین بار ‪۲۵‬‬ ‫پروتکل بهداشتی با ترکیه درباره برداشتن مرزهای‬ ‫بهداشتی امضا کرد تا مسیر برای تولیدکنندگان و‬ ‫واردکنندگان تسهیل شود‪ .‬علیرضا رفیعی پور به‬ ‫ممنوعیت اعزام دامپزشکان به کشورهای مبدا واردات‬ ‫گوشت برای نظارت بهداشتی اشاره کرد و گفت‪:‬‬ ‫به زودی کل سیستم های نظارت بهداشتی برون مرزی‬ ‫ما بر اساس پروتکل های جهانی به روز می شود‪ .‬وی‬ ‫یاداوری کرد در اسفندماه سال ‪ ۹۷‬برای نخستین‬ ‫بار دستورالعمل استاندارد بالیای طبیعی و سیالب‬ ‫‪28‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫بر اساس مبانی روز دنیا تدوین و به استان ها ابالغ شد‪.‬‬ ‫دستاوردها درباره بیماری های دام و طیور‬ ‫رفیعی پور به کنترل تکامل بیماری انفوالنزای‬ ‫پرندگان در سال ‪ ۹۷‬اشاره کرد و ادامه داد‪ :‬در حوزه‬ ‫انفلوانزای فوق حاد پرندگان ‪ ۷۰‬کشور دنیا درگیر این‬ ‫بیماری بودند و ما توانستیم با اقدامات انجام شده این‬ ‫بیماری را کنترل کنیم‪ .‬وی درباره کاهش بیماری تب‬ ‫برفکی اضافه کرد‪ ۶۲ :‬درصد عملیات دولت در حوزه‬ ‫تب برفکی و ‪ ۴۲‬درصد هزینه ها کاهش یافته است‪.‬‬ ‫رئیس سازمان دامپزشکی کشور تصریح کرد‪ :‬ما‬ ‫توانستیم ‪ ۲۳‬درصد میزان بیماری بروسلوز را با‬ ‫اقدامات به موقع کاهش دهیم‪.‬‬ ‫خودکفایی در تولید بذور محصوالت اساسی‬ ‫رئیس موسسه تحقیقات اصالح و تهیه نهال و بذر نیز‬ ‫از خودکفایی ایران در تولید بیشتر بذور محصوالت‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫اساسی خبر داد و گفت‪ :‬این موسسه از سال ‪۱۳۹۲‬‬ ‫تاکنون ‪ ۷۶‬واریته جدید در حوزه زراعی مانند جو‪،‬‬ ‫گندم‪ ،‬غالت‪ ،‬سیب زمینی‪ ،‬ارزن‪ ،‬حبوبات‪ ،‬کلزا و‬ ‫دانه های روغنی به کشاورزان معرفی کرده است‪.‬‬ ‫گودرز نجفیان استفاده از توان علم ژنتیک و ارائه‬ ‫وارسته های جدید را از راهکارهای افزایش بهره وری‬ ‫در بخش کشاورزی دانست و اعالم کرد‪ :‬با ارائه واریته‬ ‫های مقاوم به بیماری در حوزه مزارع گندم سالیانه ‪۶‬‬ ‫میلیون هکتار سم پاشی فقط درزمینه زنگ زرد گندم‬ ‫کاهش یافته است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬ما در مورد واگذاری تولید بذر به بخش‬ ‫خصوصی اقدام کرده ایم و فقط بر اصالح ژنتیکی و‬ ‫معرفی واریته های جدید تمرکز داریم‪.‬‬ ‫نجفیان از ادامه وابستگی هایی درزمینه بذر سبزی‬ ‫و صیفی خبر داد و تصریح کرد‪ :‬در این حوزه چهار‬ ‫رقم جدید بادمجان و سیب زمینی معرفی کرده ایم و‬ ‫تالش های ما برای ارائه ارقام جدید ادامه دارد‪.‬‬ صفحه 28 ‫یک مسئول منابع طبیعی لرستان‪:‬‬ ‫اعتبارات منابع طبیعی استان لرستان صرف ترمیم سیل بندها می شود‬ ‫مدیر روابط عمومی منابع طبیعی لرستان گفت‪ :‬ترمیم‪ ،‬بازسازی و جانمایی‬ ‫سیل بندهای جدید را در شهرهای مختلف استان لرستان با اعتبارات سال ‪۹۸‬‬ ‫به اجرا درمی اوریم‪.‬‬ ‫احسان سهرابی در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه گروه اجتماعی خبرگزاری انا‬ ‫گفت‪ :‬سازمان جنگل های استان لرستان به عنوان یکی از ارگان های عضو ستاد‬ ‫بحران به حساب می اید و در تصمیمات اتخاذ شده در استان نیز حضور دارد‪.‬‬ ‫وی در خصوص اقدامات سازمان جنگل ها و منابع طبیعی در مورد سیل‬ ‫گفت‪ :‬کارهای زیادی در حوزه ابخیزداری در دست انجام است که قرار است‬ ‫با اعتبارات سال ‪ ،۹۸‬ترمیم‪ ،‬بازسازی و جانمایی سیل بندهای جدید را در‬ ‫شهرهای مختلف استان به اجرا دراوریم‪.‬‬ ‫مدیر روابط عمومی منابع طبیعی استان لرستان با تاکید بر اینکه اقداماتی برای‬ ‫سیل بندها در استان در حال انجام است‪ ،‬افزود‪ :‬ما هر ساله در شهر خرم اباد با‬ ‫مشکل سیالب در شهر روبه رو هستیم و این مشکل تابه حال نتوانسته مهار‬ ‫شود‪ .‬تالش داریم در حوزه های باالدستی در شمال شهر با احداث واحدهای‬ ‫ابخیزداری از طریق اعتبارات صندوق توسعه ملی‪ ،‬سیل ها را تا حدودی کنترل‬ ‫رصد شرایط سیل بندها‬ ‫کنیم و با این اتفاق‪ ،‬بحران هایی مانند سیل امسال را در پلدختر و معموالن‬ ‫کاهش دهیم‪.‬‬ ‫مسئول روابط عمومی منابع طبیعی استان لرستان بیان کرد‪ :‬قسمت عظیمی‬ ‫از این سیل به دلیل سرشاخه های خرم اباد رخ می دهد و در ادامه بازسازی باید‬ ‫برای این موضوع راه حل هایی در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫یک مسئول محیط زیست‪:‬‬ ‫سیالب اخیر خسارتی‬ ‫در یزد نداشته است‬ ‫فعالیت های ابخیزداری در حفظ‬ ‫پوشش گیاهی موثرتر از ساخت سد‬ ‫استاندار یزد با بیان اینکه سیالب اخیر خسارتی در یزد نداشته است‪ ،‬گفت‪ :‬در‬ ‫هفته گذشته مسیر رودخانه ها و سیل بندها را رصد کردیم‪.‬‬ ‫محمدعلی طالبی در گفتگو با خبرنگار حوزه حوادث گروه اجتماعی‬ ‫خبرگزاری انا درباره تمهیدات اندیشیده شده در استانداری یزد برای مقابله با‬ ‫خسارت احتمالی سیل گفت‪ :‬با توجه به هشدار سازمان هواشناسی در هفته‬ ‫گذشته مبنی بر ورود سامانه بارشی قوی به استان یزد‪ ،‬تمام سازمان های‬ ‫امدادی استان در اماده باش کامل بودند؛ با اینکه در برخی از مناطق بارش های‬ ‫سنگینی را داشتیم اما اگر خسارت های جزئی را کنار بگذاریم‪ ،‬در استان یزد‬ ‫خسارت قابل مالحظه ای به منازل‪ ،‬مزارع و جاده ها وارد نشده است‪.‬‬ ‫استاندار یزد تصریح کرد‪ :‬به دلیل خشکسالی هایی که در سال های اخیر در‬ ‫استان یزد داشتیم‪ ،‬موجب شد تا نسبت به مسیر رودخانه ها و سیل بندها‬ ‫بی تفاوت باشیم اما از ابتدای سال جدید به دلیل وقوع سیالب در چندین‬ ‫استان کشور‪ ،‬مسیر رودخانه ها را رصد کردیم و شرایط سیل بندها را از لحاظ‬ ‫ایمنی بازرسی و ترمیم کردیم‪.‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪ :‬قطعاً توجه به هشدارهای هواشناسی می تواند از خسارت‬ ‫سیل جلوگیری کند‪.‬‬ ‫مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران گفت‪ :‬فعالیت های ابخیزداری در حفظ‬ ‫پوشش گیاهی موثر تر از ساخت سد است و بهتر می توان از ان بهره برداری کرد‪.‬‬ ‫حسینعلی ابراهیمی کارنامی در گفتگو با خبرنگار حوزه محیط زیست گروه‬ ‫اجتماعی خبرگزاری انا در ارتباط با اقداماتی که می تواند نقش موثری در ایجاد‬ ‫سیل داشته باشد‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬ما اگر بتوانیم با انجام فعالیت های ابخیزداری‪ ،‬پوشش‬ ‫گیاهی مان را حفظ کنیم بسیار موثرتر از ساخت سد است چراکه اب در همان‬ ‫مناطق نشست کرده و منابع زیر زمینی را تغذیه می کند‪.‬‬ ‫وی با بیان این که با انجام امور ابخیزداری میزان بهره برداری از این اب هم افزایش‬ ‫می یابد گفت‪ :‬در صورتی که ما رفتارمان را در قبال طبیت اصالح نکنیم نعمت های‬ ‫الهی برای ما تبدیل به نغمت می شود‪ .‬مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران‬ ‫ضمن اشاره به این که اصالح رفتار با طبیعت نیازمند یک عزم جدی است‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪ :‬همه در ارتباط با این موضوع باید مشارکت کنند و این که تنها از دولت‪ ،‬امور‬ ‫اب و محیط زیست انتظار داشته باشیم که در جهت حفظ محیط زیست اقدام‬ ‫کنند کافی نیست‪ ،‬بلکه خود مردم هم باید پای کار امده و فعالیت هایی همچون‬ ‫جلوگیری از ساخت و ساز در حریم رودخانه ها را رعایت کنند تا بتوانیم از‬ ‫نعمت های الهی به درستی استفاده کنیم و از خسارات ناشی از ان جلوگیری کنیم‪.‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫اخبار‬ ‫رفع تصرف از ‪ 75‬هزار متر مربع از اراضی چهارمحال و بختیاری‬ ‫مدیرکل حفاظت محیط زیست چهارمحال و‬ ‫بختیاری از رفع تصرف ‪ 74973‬مترمربع از اراضی‬ ‫ملی در منطقه حفاظت شده شیدا در شهرستان‬ ‫بن و منطقه حفاظت شده هلن در شهرستان کیار‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‬ ‫زیست چهارمحال و بختیاری‪ ،‬شهرام احمدی با‬ ‫اعالم این خبر‪ ،‬گفت‪ 34373 :‬متر مربع از اراضی‬ ‫ملی منطقه حفاظت شده شیدا در شهرستان بن‬ ‫و ‪ 40600‬متر مربع از اراضی ملی منطقه حفاظت‬ ‫شده هلن در شهرستان کیار تغییر کاربری شده‬ ‫بود که با پیگیری حفاظت محیط زیست استان و‬ ‫دستور مقام قضایی‪ ،‬رفع تصرف و به وضعیت سابق‬ ‫بازگردانده شد‪.‬‬ ‫وی اراضی ملی را جزو انفال و حقوق عامه مردم و‬ ‫برخورد با متجاوزان را از اولویت ها دانست و افزود‪:‬‬ ‫حفاظت از مناطق تحت مدیریت از وظایف و تکالیف‬ ‫اصلی اداره کل حفاظت محیط زیست استان است‬ ‫تا جبران خشکسالی ها فاصله داریم‬ ‫رئیس مرکز خشکسالی گفت‪ :‬از ابتدای مهر‬ ‫گذشته تا پنجم فروردین‪ ،‬میزان بارش ها نسبت‬ ‫به مدت مشابه سال قبل ‪ ۱۴۱‬درصد رشد داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫صادق ضیاییان درباره اخرین میزان بارش از‬ ‫ابتدای سال زراعی جدید اظهار کرد‪ :‬بر اساس‬ ‫اخرین امار از ابتدای مهر تا پنجم فروردین مجموع‬ ‫بارش های کل کشور ‪ ۲۱۲.۹‬میلی متر بوده‪،‬‬ ‫درحالی که مدت مشابه سال قبل ‪ ۸۸.۱‬میلی متر و‬ ‫در بلندمدت ‪ ۱۷۰.۹‬میلی متر بوده است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه میزان بارش نسبت به دوره‬ ‫بلندمدت ‪ ۲۴.۶‬درصد و مدت مشابه سال قبل‬ ‫‪ ۱۴۱.۶‬درصد رشد داشته است‪ ،‬افزود‪ :‬این در حالی‬ ‫است که کماکان استان های کرمان ‪ ۲۳‬درصد‪،‬‬ ‫یزد ‪ ۲۱‬درصد‪ ،‬سیستان و بلوچستان ‪ ۱۴.۵‬درصد‬ ‫و فارس ‪ ۶‬درصد کمبود بارش را نسبت به دوره‬ ‫بلندمدت تجربه کرده است‪ .‬ضیاییان ادامه داد‪:‬‬ ‫استان ایالم ‪ ۱۰۷‬درصد‪ ،‬گلستان ‪ ۹۱.۴‬درصد و‬ ‫لرستان ‪ ۷۶‬درصد بیش از دوره بلندمدت بارش‬ ‫دریافت کردند‪ .‬رئیس مرکز خشکسالی با اشاره به‬ ‫اینکه امسال اکثر استان ها نسبت به سال گذشته‬ ‫بارش بیشتری دریافت کردند‪ ،‬بیان کرد‪ :‬البته‬ ‫استان اردبیل در مقایسه با مدت مشابه سال قبل‬ ‫بارش کمتری را دریافت کرده است‪.‬‬ ‫وی درباره اخرین وضع دما از ابتدای سال زراعی‬ ‫جدید گفت‪ :‬بنا بر امار از ابتدای سال زراعی تا ‪۴‬‬ ‫فروردین ‪ ۹۸‬نسبت به دوره بلندمدت در کل کشور‬ ‫‪ ۸‬دهم درصد افزایش داشته است و پیش بینی‬ ‫‪30‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫می شود که در ماه های فروردین و اردیبهشت دما‬ ‫در حد نرمال و خرداد نسبت به نرمال کمی افزایش‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫این مقام مسئول با اشاره به اینکه در ماه های اتی‬ ‫بارش ها در اغلب مناطق کشور نرمال خواهد بود‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪ :‬در بخش هایی از نوار شمالی بارش های‬ ‫ش از حد نرمال خواهد بود‪.‬‬ ‫بی ‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬با وجود بارش های مناسب از ابتدای‬ ‫مهر ‪ ۹۷‬تاکنون‪ ،‬کاهش ‪ ۶‬درصدی بارش سال‬ ‫گذشته نسبت به دوره بلندمدت در برخی استان ها‬ ‫مرتفع نشده است‪.‬‬ ‫ضیاییان با اشاره به اینکه ایران طی یک دوره ‪۱۰‬‬ ‫ساله در خشک سالی به سر می برد‪ ،‬بیان کرد‪ :‬با‬ ‫وجود بارش های مناسب در سال زراعی جدید‬ ‫می توان گفت که تا جبران خشک سالی ‪ ۱۰‬سال‬ ‫اخیر فاصله زیادی داریم‪.‬‬ ‫رئیس مرکز خشکسالی در پایان تصریح کرد‪ :‬بنا‬ ‫بر امار استان های اذربایجان شرقی‪ ،‬اذربایجان‬ ‫غربی‪ ،‬اردبیل‪ ،‬البرز‪ ،‬ایالم‪ ،‬تهران‪ ،‬خراسان شمالی‪،‬‬ ‫خوزستان‪ ،‬زنجان‪ ،‬سمنان‪ ،‬قزوین‪ ،‬کردستان‪،‬‬ ‫کرمانشاه‪ ،‬گلستان‪ ،‬مرکزی و همدان توانستند‬ ‫کمبود بارش سال گذشته نسبت به دوره بلندمدت‬ ‫را در کشور جبران کردند و در مقابل استان های‬ ‫اصفهان‪ ،‬بوشهر‪ ،‬چهارمحال و بختیاری‪ ،‬خراسان‬ ‫جنوبی‪ ،‬خراسان رضوی‪ ،‬سیستان و بلوچستان‪،‬‬ ‫فارس‪ ،‬کرمان‪ ،‬کهگیلویه و بویر احمد‪ ،‬گیالن‪،‬‬ ‫هرمزگان و یزد همچنان با کمبود بارش روبه رو‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫که با تالش یگان حفاظت محیط زیست از این‬ ‫عرصه های طبیعی به شدت حفاظت می شود‪.‬‬ ‫منطقه حفاظت شده شیدا در ‪ 27‬کیلومتری‬ ‫شمال شهرستان شهرکرد و در شهرستان بن واقع‬ ‫شده و منطقه حفاظت شده هلن با ‪ 40‬هزار هکتار‬ ‫وسعت پس از سبزکوه دومین منطقه حفاظت‬ ‫شده چهارمحال و بختیاری است که در محدوده‬ ‫شهرستان های اردل‪ ،‬لردگان و کیار با فاصله تقریبی‬ ‫‪ ۱۱۰‬کیلومتری از مرکز استان واقع شده است‪.‬‬ ‫جهاد کشاورزی موظف‬ ‫به مبارزه همگانی با‬ ‫بیمار ی های نباتی است‬ ‫براساس قوانین زیست محیطی وزارت جهاد‬ ‫کشاورزی موظف است به منظور جلوگیری از اشاعه‬ ‫افات و بیماری های نباتی عملیات مبارزه را به طور‬ ‫همگانی اجرا کند‪.‬‬ ‫انا‪ ،‬بر اساس قوانین زیست محیطی وزارت جهاد‬ ‫کشاورزی به منظور جلوگیری از اشاعه افات و‬ ‫بیماری های نباتی و انباری‪ ،‬می بایست اجرای‬ ‫عملیات مبارزه را به طور همگانی و برای مدت معینی‬ ‫در مناطقی که ضروری تشخیص می دهد‪ ،‬به مدت‬ ‫معین به اطالع عموم برساند‪.‬‬ ‫بناب ر این قانون کلیه شرکت های تعاونی‪ ،‬روستایی‬ ‫و کشاورزان مزارع و باغات موظف به مبارزه طبق‬ ‫دستورها و راهنمایی های فنی سازمان حفظ نباتات‬ ‫عمل کنند‪ .‬شایان ذکر است سازمان حفظ نباتات‬ ‫موظف است نوع و ترکیب سموم‪ ،‬نحوه مبارزه و‬ ‫حفاظت از مسمومیت برای انسان و دام با وسایل‬ ‫مقتضی را به اطالع عموم برساند‪.‬‬ صفحه 30 ‫ماهنامه کشاورزی‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫‪31‬‬ صفحه 31 ‫؟؟؟؟؟؟‬ ‫‪32‬‬ ‫شمارهسوم‬ ‫اردیبهشت ماه‪98‬‬ ‫ماهنامه کشاورزی‬ صفحه 32