ماهنامه مهندسی بیمارستان شماره 5

‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪2‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪4‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪6‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪8‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪10‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪12‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪14‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪16‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪18‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪20‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪22‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪24‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪26‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪28‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪HOSPITAL ENGINEERING‬‬ ‫‪October 2018‬‬ ‫اعضای مشاوران علمی به ترتیب الفبا‪:‬‬ ‫ماهنامه تخصصی مهندسی بیمارستان‬ ‫سال اول ‪/‬شماره ‪ /5‬اذر‪1397‬‬ ‫قیمت ‪ 10000‬تومان‪ 88 /‬صفحه‬ ‫شمارهمجوزارشاد‪81581:‬‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مهندس یحیی رضوی‬ ‫مدیران علمی‪ :‬دکترعلیرضا طلوع‪ ،‬مهندس بردیا معطر‬ ‫با همکاری شورای سردبیری‬ ‫تحریریه ‪ :‬افسانه غفاری (دبیر)‪ ،‬مهندس نیلوفر احمدی مرز دشتی‪ ،‬مهندس نوشین شاد‬ ‫دکتر کاملیا علوی ‪ ،‬مهندس پردیس رضوی‪ ،‬مهندس احسان درخشان نیا‪ ،‬مهندس افسانه نجفی‬ ‫مهندس سیده مینا مجابی ‪ ،‬مهندس فاطمه رضوی‪ ،‬مهندس محسن براتی‪ ،‬مهندس نیلوفر حسن‬ ‫گروه بازرگانی و اگهی‪ :‬مونا هرشچی(فاطمی)‪ ،‬سیده فاطمه اسالمی‬ ‫امور نمایشگاه های خارجی ‪ :‬مهندس شهربانو جعفر ُمشکی‬ ‫مدیر هنری‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫گرافیک‪ :‬مرضیه احسانی‬ ‫سایت‪ :‬محمد امینی‬ ‫کلیپ ‪ :‬ائین سولدوزی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬میدان فاطمی‪ ،‬خ فلسطین شمالی‪ ،‬نبش زرتشت‪ ،‬پالک ‪ ،562‬طبقه‪ ،3‬واحد ‪7‬‬ ‫تلفن ‪88982100 :‬‬ ‫نمابر‪88982098 :‬‬ ‫ایمیل‪info.arpex@gmail.com :‬‬ ‫پایگاه اینترنتی‪www.arpex.ir :‬‬ ‫کانال تلگرامی‪t.me/HospitalEngineering1 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬سبزا رنگ ‪88809212‬‬ ‫ادرس‪ :‬سپهبد قرنی‪ ،‬کوچه شهید محمدی‪ ،‬پالک ‪6‬‬ ‫دفتر خارج از کشور‪ :‬تایوان ‪www.tradewinds.com.tw OLYMPIA GLOBAL‬‬ ‫همکار خبرگزاری اقتصادی ایران در حوزه اقتصاد سالمت‬ ‫درباره نشان مهندسی بیمارستان‬ ‫طراحی نشان نشریه توسط مهندس جالل محدثی‪ ،‬پژوهشگر دکتری معماری و طراح ایده و محصول‪ ،‬با توجه به ایده های زیر صورت گرفته است‪:‬‬ ‫تبدیل عنوان نشریه به نشان بصری مرکب از دو تکنیک گرافیکی کهن و جدید ‪ :‬خوشنویسی ‪ calligraphy‬و تایپوگرافی ‪typography‬‬ ‫توجه به سنت طراحی نشان در تمدن اسالمی با خوشنویسی ثُلث و در قالب نمونه هایی همچون ُطغرا و مرغ بسم اهلل‬ ‫تاکید بر عنوان مفهوم بیمارستان با جدانویسی ان به صورت بی‪+‬مار‪+‬ستان به معنی «جای افراد بی‪-‬مار» (مار کلمه ای در فارسی باستان به معنای رنج و غصه است)‬ ‫ترکیب دو حرف «الف» با «ن» به صورت حرف ‪ H‬به عنوان نماد بصری بیمارستان ‪Hospital‬‬ ‫دکتر شهریار اسالمی تبار‪ :‬مدیرکل امور حقوقی و بازرسی سازمان‬ ‫غذا و دارو‪ ،‬دکتر سیدمهدی بلورچی‪ :‬دکتری علوم ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫دکتر حسین تیموری‪ :‬پاتولوژیست‪ ،‬سازمان انتقال خون ایران‪،‬‬ ‫دکتر جالل جالل شکوهی‪ :‬رادیولوژیست‪ ،‬انجمن رادیولوژی‬ ‫ایران‪ ،‬دکتر حجت رحمانی‪ :‬دانشیار دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫تهران و مدیر بیمارستان دکتر شریعتی‪ ،‬دکتر سعیدرضا رحمدار‪:‬‬ ‫مدیرعامل شرکت اوزان‪ ،‬دکتر محمدرضا رضایی‪ :‬فوق تخصص‬ ‫جراحی قلب وعروق‪ ،‬دکتر رضا رضایی‪ :‬رئیس اداره ی بودجه و‬ ‫اعتبارات معاونت درمان وزارت بهداشت‪ ،‬دکتر سید کمال الدین‬ ‫ستاره دان‪ :‬استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران‪ ،‬دکتر رضا‬ ‫شاهقدمی‪ :‬دکتری مهندسی پزشکی‪ ،‬دبیر کنگره ساخت‬ ‫بیمارستان و مدیریت منابع و تجهیزات‪ ،‬دکتر سیدمحسن‬ ‫طاهری‪ :‬دکتری اتوماسیون‪ ،‬دکتر علیرضا طلوع‪ :‬مشاور‬ ‫عالی تدوین استانداردهای بیمارستان ایمن وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫مهندس محمد طهماسبی‪ :‬دبیر اجرایی کنگره ساخت بیمارستان‬ ‫و مدیریت منابع و تجهیزات‪ ،‬دکتر مهدی علیرضایی‪ :‬دکتری‬ ‫معماری‪ ،‬عضو هیات علمی دانشگاه‪ ،‬دکتر بابک فخیم‪ :‬دکتری‬ ‫مهندسی عمران‪ ،‬استادیار دانشگاه‪ ،‬دکتر سیدمحمد فیروزابادی‪:‬‬ ‫استاد دانشگاه تربیت مدرس‪ ،‬دکتر فرزان قالیچی‪ :‬دکتری مهندسی‬ ‫پزشکی‪ ،‬دانشگاه سهند تبریز ‪ ،‬مهندس جعفر محانی‪ :‬مدیرعامل‬ ‫گروه ‪ ،4‬عضو هیات مدیره انجمن شرکت های بیمارستان ساز‬ ‫ایران‪،‬دکتر محمدرضا محمدحسنی‪ :‬فوق تخصص قلب و عروق‪،‬‬ ‫مهندس جالل محدثی‪ :‬پژوهشگر دکتری معماری‪ ،‬طراح‬ ‫ایده و محصول‪ ،‬دکتر مهدی محسنی‪ :‬مدیرعامل شرکت‬ ‫ایکس ری ایران‪ ،‬مهندس احمد مسلمی‪ :‬رئیس هیات مدیره‬ ‫انجمن متخصصین تجهیزات پزشکی کشور‪ ،‬مهندس بردیا معطر‪:‬‬ ‫کارشناس ارشد مهندسی بیمارستان‪ ،‬مدیر تدوین استانداردهای‬ ‫بیمارستان ایمن وزارت بهداشت‪ ،‬دکتر ابراهیم محمودی‪ :‬فوق‬ ‫تخصص قلب و عروق‪ ،‬دکتر مهدی مرادی‪IBM Research :‬‬ ‫و عضو هیات علمی دانشگاه بریتیش کلمبیا‪ ،‬دکتر محمدمعید‬ ‫ملک زاد‪ :‬مدیر دفتر تحقیقات مدیریت سالمت دانشگاه شریف‪،‬‬ ‫دکتر فاطمه منتجبی‪ :‬دکتری کسب و کار‬ ‫‪10‬‬ ‫میزگرد؛ گام اول در توسعه گردشگری سالمت‪،‬‬ ‫وجود بیمارستان های استاندارد است‬ ‫درحال حاضر ساخت بیمارستان های زیر‪200‬‬ ‫تختخوابی‪،‬معقولومقرونبهصرفهنیست‬ ‫‪18‬‬ ‫فهــــــــرست‬ ‫‪21‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫‪3‬‬ ‫اخبار‬ ‫‪4‬‬ ‫رشتهمهندسیبیمارستان‬ ‫نیازضروریصنعتبیمارستان‬ ‫میزگرد؛ در میزگرد استانداردهای ملی و بین المللی در روند بیمارستان سازی عنوان شد‪:‬‬ ‫گام اول در توسعه گردشگری سالمت‪ ،‬وجود بیمارستان های استاندارد است‬ ‫‪10‬‬ ‫مدیر بیمارستان دکتر شریعتی در گفتگو با ماهنامه‪:‬‬ ‫درحال حاضر ساخت بیمارستان های زیر ‪200‬تخت خوابی‪ ،‬معقول و مقرون به صرفه نیست ‪18‬‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت پویندگان راه سعادت‬ ‫سرپرست رشته مهندسی بیمارستان در دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه صنعتی شریف در گفتگو با ماهنامه‪:‬‬ ‫رشته مهندسی بیمارستان نیاز ضروری صنعت بیمارستان‬ ‫‪21‬‬ ‫حضور ‪ 20‬شرکت تجهیزات پزشکی ایرانی در نمایشگاه مدیکای المان‬ ‫‪24‬‬ ‫گفتگو با مهندس حسین کوشافر؛ پیش به سوی نوگرایی‬ ‫‪26‬‬ ‫مدیریت پسماندهای بیمارســـتان‪-‬قسمت اول‬ ‫‪30‬‬ ‫الزامات و ضوابط بین المللی مربوط به طبقه بندی و طراحی اتـاق های ایـزولـه در مراکز درمانی‬ ‫‪36‬‬ ‫تهران‪ ،‬سه راه تهران پارس‪ ،‬خیابان دماوند‬ ‫خیابان اول شرقی‪ ،‬پالک ‪4‬‬ ‫تلفن‪73098000 :‬‬ ‫ارتقای عملکرد اجزای غیرسازه ای در بناهای درمانی با تامین مالحظات مهندسی ارزش‬ ‫(ارائه ایده به کارگیری تکنولوژی بتن الیافی در کف سازی ساختمان های درمانی و اموزشی)‬ ‫‪40‬‬ ‫‪26‬‬ ‫پیش به سوی نوگرایی‬ ‫هرگونه نقل مطالب نشریه با ذکر ماخذ مجاز است‪.‬‬ ‫مسئولیت مطالب و اگهی ها به عهده نویسنده و سفارش دهنده است‪.‬‬ ‫تحریریه در رد ‪ ،‬تلخیص و ویرایش مطالب ارسالی مجاز است‪.‬‬ ‫نظرات درج شده در گفت وگو ها الزاما نظر نشریه نیست‪.‬‬ ‫ارتقای عملکرد اجزای غیرسازه ای در بناهای درمانی‬ ‫‪36‬‬ ‫‪40‬‬ ‫با تامین مالحظات مهندسی ارزش‬ ‫الزامات و ضوابط بین المللی مربوط به طبقه بندی‬ ‫و طراحی اتـاق های ایـزولـه در مراکز درمانی‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫خصوصی سازی اداره بیمارستان ها به چه قیمت؟!!‬ ‫اذرماه سال قبل دکتر هاشمی که به دعوت وزیر بهداشت کره جنوبی به این کشور سفر کرده بود گفت‪ :‬کره جنوبی‬ ‫بسیار عالقه مند همکاری با ماست و برای ایران هم فرصت خوبی است که از دانش و تجربه کره جنوبی استفاده کنیم و در حال‬ ‫حاضر نیز قرارداد ساخت سه بیمارستان با کره جنوبی منعقد شده است‪.‬‬ ‫وی چندی قبل نیز یاداور شد که بارها در دولت یازدهم و دوازدهم گفته ایم که قرار نیست همه خدمات را دولت ارائه کند‪ ،‬بنابر این‬ ‫عالقه مندیم که بخشی از این خدمات توسط بخش خصوصی ارائه شود و توسط دولت خرید خدمت صورت گیرد‪ .‬در الیحه بودجه ‪97‬‬ ‫و در تبصره ‪ 19‬نیز مشخص شده که بخش خصوصی اعم از داخلی و خارجی می توانند در حوزه سالمت سرمایه گذاری کنند‪.‬‬ ‫با اجرای طرح تحول سالمت‪ ،‬حدود ‪ 24‬هزار تخت بیمارستانی در بخش دولتی راه اندازی شده است‪ .‬محمدحسین ساالریان‬ ‫زاده‪ ،‬رئیس مرکز توسعه وزارت بهداشت دراین باره می گوید‪ :‬وزارت بهداشت می خواهد مدیریت بیشتر این بیمارستان ها را‬ ‫به بخش خصوصی‪ ،‬بنیادها‪ ،‬نهادهای عمومی یا اعضای هیات علمی دانشگاه ها واگذار کند‪ .‬مالکیت این بیمارستان ها در اختیار‬ ‫دولت خواهد بود و فقط مدیریت و بهره برداری از این بیمارستان ها واگذار می شود‪.‬‬ ‫محمدنعیم امینی فرد‪ ،‬عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز می گوید‪ :‬هم اکنون روال به این شکل است که‬ ‫رئیس دانشگاه علوم پزشکی‪ ،‬مدیر بیمارستان را انتخاب می کند‪ ،‬اما با هیات امنایی شدن بیمارستان ها‪ ،‬دولت صرفا بر اداره‬ ‫بیمارستان ها نظارت خواهد داشت‪ .‬برای اینکه در این حوزه سالمت کار و تضمین کیفیت خدمات را داشته باشیم می طلبد از‬ ‫ظرفیت بخش خصوصی و تعاونی برای ساخت‪ ،‬تجهیز و اداره بیمارستان ها بهره برد زیرا منابع دولتی کافی نیست‪.‬‬ ‫علی صدرالسادات‪ ،‬معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت نیز در همین راستا اشاره می کند که‪ :‬واقعیت این است منابع‬ ‫محدود دولتی برای ساخت و تجهیز بیمارستان ها اصال کافی نیست و در این خصوص باید از توان بخش خصوصی کمک گرفت‪.‬‬ ‫همچنین با توجه به این که بر اساس امارها‪ ،‬مجمع خیران سالمت از سال ‪ 88‬تا امروز‪ ،‬بیش از ‪ 5000‬میلیارد تومان به حوزه سالمت‬ ‫کمک کرده است‪ ،‬می توان در سطح گسترده تری از ظرفیت خیران سالمت برای کمک به اداره بهتر بیمارستان ها استفاده کرد‪.‬‬ ‫در حال حاضر سیستم بهداشتی و درمانی ایران با مشکالت مهمی همچون کسری مزمن بودجه‪ ،‬سرانه پایین تخت بیمارستانی‪،‬‬ ‫سرانه پایین پزشک و‪ ...‬مواجه است‪ .‬از سویی دیگر‪ ،‬نظام ارائه مراقبت سالمت در ایران یک نظام مختلط است که در ان هم بخش‬ ‫دولتی و هم بخش خصوصی فعال هستند‪ ،‬اما تا کنون سهم بخش دولتی بیشتر از بخش خصوصی بوده است‪.‬‬ ‫تجربه خصوصی سازی بهداشت و درمان در کشور های دیگر حاکی از ان است که این حرکت در ایران نیزعاری از ریسک و‬ ‫خطر نخواهد بود‪ .‬چرا که دستاورد جهانی این رویه گاهی‪ ،‬گسترش فقر‪ ،‬افزایش سریع نابرابری های اجتماعی‪ ،‬افزایش ناپایداری و‬ ‫قطبی شدن جامعه‪ ،‬نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی و محرومیت طبقات فرودست اقتصادی در استفاده از این‬ ‫خدمات بوده که با پاسخگو نبودن و بی مسوولیتی دولت ها همراه بوده است‪ .‬لذا خصوصی سازی جای تامل بیشتر دارد‪.‬‬ ‫باید به این نکته مهم توجه کرد که در شرایط کنونی و گرانی تجهیزات و افزایش روزافزون قیمت ها و عدم‬ ‫وجـود منابع کافی در بخش دولتی برای ارائـه خـدمات درمـانی بـاکیفیت‪ ،‬اگر واگذاری تصدی این مراکز‬ ‫به بخش خصوصی به شکل مناسب اجرا نشود‪ ،‬بیم ان وجود دارد که بخش خصوصی و سرمایه گذاران‬ ‫به بهانه سوداور نبودن تعرفه دولتی‪ ،‬کیفیت خدمات را کاهش داده و سهم پرداختی از جیب بیماران‬ ‫را نیز برای دریافت خدمات درمانی افزایش دهند‪.‬‬ ‫رئیس مرکز توسعه و تحول اداری وزارت بهداشت هم به همین دغدغه اشاره می کند‬ ‫و می گوید‪ :‬گرچه برخی سرمایه گذاران معتقدند اداره مراکز درمانی با تعرفه دولتی سوداور‬ ‫نیست‪ ،‬اما دولت معتقد است براساس قانون نباید واگذاری تصدی این مراکز‪ ،‬پرداخت از جیب‬ ‫بیماران را برای دریافت خدمات درمانی افزایش دهد‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اخبار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪ ۴۰‬بیمارستان خیریه در کشور در حال ساخت است‬ ‫معاون اجتماعی وزارت بهداشت با اشاره به برگزاری چهارمین نشست‬ ‫روسای بیمارستان های خیریه با بیمه های تکمیلی و بیمه سالمت‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫در این نشست‪ ،‬دکتر قاسم جان بابایی‪ ،‬معاون درمان وزارت بهداشت‬ ‫و دکتر علیرضا اولیایی منش‪ ،‬دبیر شورای عالی بیمه حضور داشتند و‬ ‫‪ ۱۵‬مورد از مهمترین مشکالت بیمارستان های خیریه در حوزه درمان و‬ ‫تعرفه‪ ،‬مطرح و در این خصوص تبادل نظر انجام شد‪.‬‬ ‫دکتر سید محمدهادی ایازی تصریح کرد‪ :‬موضوعاتی مانند تعرفه‬ ‫خدمات بیمارستان های خیریه نیز با حضور دکتر اولیایی منش‪،‬‬ ‫دبیر شورای عالی بیمه مورد بحث و بررسی قرار گرفت‪ .‬البته خوشحالیم‬ ‫که برای اولین بار‪ ،‬تعرفه خدمات بخش خیریه توسط شورای عالی بیمه‬ ‫و هیات وزیران تصویب شد و بخشی از مشکالت انها برطرف شده است‪.‬‬ ‫معاون اجتماعی وزارت بهداشت با اشاره به طرح مشکالت بیمارستان های‬ ‫خیریه در حوزه بیمه های تجاری و بیمه سالمت یاداور شد‪ :‬نمایندگان بیمه‬ ‫سالمت و بیمه های تکمیلی که شامل‬ ‫‪۲۸‬بیمه تکمیلی است‪ ،‬توضیحاتی‬ ‫را درخصوص وصول مطالبات‬ ‫بیمارستان های خیریه ارائه کردند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬همچنین نشستی‬ ‫با حضور ‪ ۳۶۰‬نفر از مسئوالن‬ ‫درمانگاه های خیریه در سراسر کشور‬ ‫برگزار خواهد شد و مسائل و مشکالت‬ ‫این درمانگاه ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت و شبکه درمانگاه های‬ ‫خیریه کشور نیز تشکیل خواهد شد‪.‬‬ ‫معاون اجتماعی وزارت بهداشت در پایان گفت‪ ۴۰ :‬بیمارستان خیریه‬ ‫در کشور در حال ساخت است‪ ،‬البته بسیاری از بیمارستان های کشور نیز‬ ‫خیرین ساخته شده و اداره ان به دولت واگذار شده است‪.‬‬ ‫توسط ّ‬ ‫‪ ۳۰۰‬کلینیک تخصصی دیابت در کشور راه اندازی شده است‬ ‫مسئول برنامه کشوری دیابت معاونت درمان‬ ‫گفت‪ :‬با وجود تمام فعالی ‬ ‫ت هایی که انجام شده‬ ‫کنترل دیابت در کشور خوب نیست و امیدواریم‬ ‫با همکاری رسان ه ها و سازما ‬ ‫ن های مردم نهاد‬ ‫بتوانیم در درمان و پیشگیری دیابت گام برداریم‪.‬‬ ‫دکتر فاطمه قائمی در نشست خبری هفته‬ ‫ملی دیابت با بیان اینکه روند دیابت در کشور‬ ‫و دنیا افزایش شیوع و بروز باالیی دارد‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫حدود ‪۳۰‬سال است که اقدامات در بخش‬ ‫درمان و پیشگیری بیماری دیابت در کشور‬ ‫در حال اجرا است‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬در بخش بهداشت‪ ،‬هدف‪،‬‬ ‫پیشگیری‪ ،‬غربالگری‪ ،‬اموزش و افزایش سطح‬ ‫اگاهی عموم به منظور پیشگیری از بروز‬ ‫دیابت و کاهش عوارض ناشی از ان‪ ،‬است‪ .‬در‬ ‫بخش درمان حدود ‪ ۱۰‬سال است که مراکزی‬ ‫تجهیز شده که در سطوح دوم و سوم‪ ،‬خدمات‬ ‫درمانی را به بیماران دیابتی ارائه می دهند‪.‬‬ ‫همچنین تاکنون ‪ ۳۰۰‬کلینیک تخصصی دیابت‬ ‫در کشور را ه اندازی شده است که ‪ ۲۴۰‬مرکز‬ ‫تا پایان سال ‪ ۹۷‬به این مراکز اضافه می شود‪.‬‬ ‫با حضور وزیر بهداشت؛‬ ‫‪ 83‬مرکز جامع خدمات بیماران خاص به طور همزمان به بهره برداری رسید‬ ‫با هدف رسیدن به کیفیت زندگی مطلوب‪،‬‬ ‫ارائه مراقبت های درمانی و پیشگیری از‬ ‫عوارض بیماری های خاص‪83 ،‬مرکز جامع‬ ‫خدمات بیماران خاص به طور همزمان و از‬ ‫طریق ویدیو کنفرانس با حضور وزیر بهداشت‬ ‫به بهره برداری رسید‪.‬‬ ‫در این مراسم که ‪ 21‬ابان ماه با حضور‬ ‫وزیر بهداشت در رصدخانه سالمت وزارت‬ ‫بهداشت برگزار شد‪ 83 ،‬مرکز جامع خدمات‬ ‫بیماران خاص در ‪ 59‬دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی کشور به‬ ‫بهره برداری رسید‪.‬‬ ‫در این مراکز خدمات دارویی و درمانی‪ ،‬تزریقات‪ ،‬معاینات‪ ،‬توانبخشی و‬ ‫دندانپزشکی ارائه می شود که تمرکز این خدمات در یک جا‪ ،‬ضمن سهولت‬ ‫دسترسی بیماران به خدمات دارو و درمان‪،‬‬ ‫از هدررفت دارو نیز جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫هدف از راه اندازی این مراکز‪ ،‬بهبود‬ ‫کیفیت زندگی بیماران خاص‪ ،‬اجرای‬ ‫برنامه های پیشگیرانه و کاهش هزینه های‬ ‫نظام سالمت‪ ،‬سهولت دسترسی بیماران به‬ ‫خدمات در نزدیکی محل اقامت‪ ،‬کاهش‬ ‫موارد مراجعات و بستری و غیبت از کار و‬ ‫مدرسه‪ ،‬کنترل و نظارت بهینه بر تجویز و‬ ‫مصرف دارو در گروه های هدف‪ ،‬به روز رسانی برنامه های درمانی و اجرای‬ ‫دستورالعمل ها و پروتکل های درمانی ابالغی‪ ،‬تمرکز توزیع داروهای‬ ‫خاص در مراکز جامع و ارائه خدمات و مراقبت های جامع و چندوجهی‬ ‫برای بیماران است‪.‬‬ ‫اخبار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫سومین سالمتکده طب سنتی و مکمل غیر دولتی در مشهد افتتاح شد‬ ‫سالمتکده طب سنتی و مکمل «پردیس»‪ ،‬به عنوان سومین سالمتکده‬ ‫غیر دولتی در مشهد با حضور مشاور وزیر و سرپرست دفتر طب ایرانی‬ ‫وزارت بهداشت افتتاح شد‪.‬‬ ‫این سالمتکده که با مشارکت بخش خصوصی و دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫مشهد تاسیس شده است‪ ،‬با زیربنای حدود ‪ 200‬متر مربع و در ‪ 2‬طبقه‪،‬‬ ‫به بهره برداری رسید‪.‬‬ ‫دکتر «محمود خدادوست»‪ ،‬مشاور وزیر و سرپرست دفتر طب ایرانی‬ ‫وزارت بهداشت در مراسم افتتاح این سالمتکده‪ ،‬بر سیاست وزارت‬ ‫بهداشت برای پرورش متخصصان طب سنتی در دانشکده های طب ایرانی‬ ‫با هدف ارائه خدمات سالمتی بر اساس اموزه های طب سنتی ایرانی و‬ ‫گسترش سالمتکده ها در سطح کشور برای تسهیل دسترسی مردم به‬ ‫خدمات این مکتب طبی تاکید کرد‪.‬‬ ‫دکتر «محمدرضا افخمی»‪ ،‬دبیر انجمن داروسازان ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺿﻮی نیز‬ ‫ضابطه مند شدن ارائه فراورده های گیاهان دارویی در داروخانه ها را بسته‬ ‫به نیاز جامعه ضروری دانست و دکتر «مهدی یوسفی»‪ ،‬رییس دانشکده‬ ‫طب ایرانی مشهد هم با اشاره به تاثیر بازگشایی سالمتکده ها در ارتقای‬ ‫سالمت جامعه‪ ،‬بر تامین این امکانات در تمام نقاط شهر مشهد تاکید کرد‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت بهداشت در نشست خبری اعالم کرد‪:‬‬ ‫اقدامات وزارت بهداشت برای مقاوم سازی بیمارستان ها‬ ‫با توجه به سالگرد زلزله کرمانشاه در پاسخ به برخی سواالت درخصوص‬ ‫مقاومت بیمارستان ها در مقابل زلزله و فرسودگی بیمارستان ها باید‬ ‫گفت که با اجرای برنامه جایگزینی بیمارستان های فرسوده طی ده سال‬ ‫گذشته‪ ،‬میزان درصد فرسودگی تخت های کل کشور از ‪ ۷۳‬درصد به ‪۴۵‬‬ ‫درصد و تخت های استان تهران از ‪ ۸۷‬درصد به ‪ ۶۶‬درصد تقلیل یافته‬ ‫است‪ ،‬که هنوز رقم بسیار قابل توجه و نگران کننده ای است‪.‬‬ ‫دکتر حریرچی افزود‪ :‬البته در صورت جایگزینی بیمارستان های در‬ ‫دست اجرا و طبق برنامه تا سال ‪ ،۱۳۹۹‬امیدواریم میزان درصد فرسودگی‬ ‫تخت های کل کشور و استان تهران به ترتیب به ‪ ۳۰‬درصد و ‪ ۳۸‬درصد‬ ‫کاهش پیدا کند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬اقدامات وزارت بهداشت درخصوص مقاومت بیمارستان ها‬ ‫در مقابل زلزله و فرسودگی بیمارستان ها به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪‬ایجاد شرکت مادر تخصصی ساخت و توسعه فضاهای بهداشتی و‬ ‫درمانی و تحویل تمام پروژه های با پیشرفت کم و پروژه های شروع نشده‬ ‫در سطح تهران و کشور جهت انجام عملیات اجرایی در یک برنامه زمانی‬ ‫مشخص تا افق ‪۱۴۰۴‬‬ ‫‪ ‬خلق منابع جدید از طریق فروش و تهاتر امالک مازاد دانشگاه های‬ ‫علوم پزشکی جهت تامین منابع مالی ساخت از جمله بیمارستان های‬ ‫تجریش و رازی تهران که خود جایگزین بیمارستان فرسوده است‬ ‫‪‬فاینانس خارجی بیمارستان ها به ویژه بیمارستان های بزرگ در‬ ‫کشور از جمله در کالن شهرهایی مانند تهران‪ ،‬شیراز و تبریز (جایگزین‬ ‫بیمارستان های امام خمینی و شهدا و تایید ان ها در شورای اقتصاد)‬ ‫‪ ‬مشارکت با سایر نهادها و سازمان ها در کشور از جمله بنیاد‬ ‫مستضعفان و ستاد اجرائی فرمان امام در ساخت بیمارستان ها در کشور‬ ‫به ویژه در مناطق محروم از جمله اهواز‪ ،‬دزفول و شهرهای استان کرمان‬ ‫و سیستان و بلوچستان‬ ‫‪‬حوزه بندی شهر تهران به ‪ ۶‬حوزه درمانی و تعریف ‪ ۸‬مگا هاسپیتال‬ ‫(‪ ۱۵۰۰‬تختخوابی) در مناطق ‪ ۶‬گانه تهران و شروع ‪ ۲‬پروژه از انها یکی‬ ‫در منطقه ‪ ۲۲‬با اخذ وام از بانک جهانی و یکی در مرز منطقه ‪ ۶‬و ‪ ۲‬با‬ ‫خیرین و بخش خصوصی انجام شده است‪ .‬همچنین تعریف و‬ ‫همکاری ّ‬ ‫جایگزینی بیمارستان های اقماری در سطح بافت شهر تهران در محل های‬ ‫خود بیمارستان ها یا نزدیک به انها از جمله بیمارستان های امیراعلم‪،‬‬ ‫فیروزگر‪ ،‬لوالگر‪ ،‬اکبرابادی و لقمان از جمله دیگر اقدامات است‬ ‫‪ ‬البته همزمان با طرح جایگزینی بیمارستان ها‪ ،‬مقاوم سازی‬ ‫بیمارستان هایی که بهسازی انها از لحاظ فنی و اقتصادی توجیه پذیر‬ ‫یا به دالیل مدیریتی حائز اهمیت بودند در دستور کار وزارت بهداشت‬ ‫قرار گرفته است‬ ‫‪ ‬در سال های گذشته بیمارستان سینا تهران‪ ،‬شهید محمدی‬ ‫بندرعباس و فریده بهبهانی در بهبهان مقاوم سازی شده و عملیات‬ ‫مقاوم سازی بیمارستان های امام علی (ع) چابهار و امام حسین (ع)‬ ‫رفسنجان در حال انجام است‬ ‫‪6‬‬ ‫اخبار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫وزیر بهداشت در معیت رییس جمهور به منظور افتتاح پروژه های بهداشتی و درمانی‬ ‫به استان اذربایجان غربی سفر کرد‬ ‫از مهمترین پروژه هایی که در این سفر به بهره برداری رسید‪ ،‬افتتاح‬ ‫بیمارستان امام خمینی شهرستان خوی با حضور رئیس جمهور‪ ،‬طرح‬ ‫توسعه بیمارستان شهید مطهری ارومیه‪ ،‬کلینیک و دی کلینیک تخصصی‬ ‫و فوق تخصصی تدبیر ارومیه‪ ،‬بخش قلب بیمارستان ایت اله طالقانی‬ ‫ارومیه و مرکز جامع خدمات سالمت البرز ارومیه است‪.‬‬ ‫دکتر هاشمی همچنین از پروژه در حال ساخت بیمارستان زنان‬ ‫ارومیه و مراکز درمانی شهرستان شاهین دژ بازدید و با اعضای هیات‬ ‫علمی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نشست هم اندیشی داشت‪.‬‬ ‫عملیات ساخت بیمارستان امام خمینی خوی با ‪ ۲۱۶‬تخت در زمینی‬ ‫با زیربنای ‪ ۱۷۳۴۳‬متر مربع در ‪ 4‬طبقه از ساعت ‪ 1385‬اغاز شده بود‪.‬‬ ‫این بیمارستان با اعتباری بالغ بر ‪ ۴۷‬میلیارد تومان ساخته و با اعتباری‬ ‫بالغ بر ‪ 11‬میلیارد تومان تجهیز شده است‪.‬‬ ‫بیمارستان امام خمینی خوی دارای بخش های اورژانس‪ ،‬فیزیوتراپی‪،‬‬ ‫رادیولوژی‪ ،‬ازمایشگاه‪ ،‬داروخانه‪ ،‬سی تی اسکن‪ ،‬درمانگاه‪ ،‬جراحی‪،‬‬ ‫بستری داخلی‪ ،‬مردان‪ ،‬سی سی یو‪ ،ICU ،‬مراقبت های ویژه نوزادان‬ ‫(‪ ،)NICU‬بستری زنان و زایمان‪ ،‬جراحی خاص و اطفال است‪.‬‬ ‫️ شهرستان خوی با جمعیتی قریب به ‪ ۳۵۰‬هزار نفر و با وسعتی بالغ‬ ‫بر ‪ ۵۵۴۸‬کیلومتر مربع در شمال غربی ترین نقطه ایران و اذربایجان و در‬ ‫مرز کشور ترکیه واقع شده است و در فاصله ‪ ۱۳۵‬کیلومتری ارومیه‪ ،‬مرکز‬ ‫استان اذربایجان غربی قرار دارد‪.‬‬ ‫اخبار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫وزیر بهداشت در ایین افتتاح همزمان شبکه مراکز جامع خدمات بیماران خاص‪:‬‬ ‫امیدواریم مجلس در بودجه سال ‪ ٩٨‬به بیماری های خاص توجه داشته باشند‬ ‫دکتر سیدحسن هاشمی در ایین افتتاح همزمان شبکه مراکز‬ ‫جامع خدمات بیماران خاص گفت‪ :‬در قانون بیماران کلیوی‪ ،‬تاالسمی‬ ‫و هموفیلی جزو بیماری های خاص شناخته شده اند‪ ،‬درحالیکه‬ ‫مجموعه ای از بیماری های دیگر مانند بیماری های ام اس‪ ،‬پروانه ای‪،‬‬ ‫‪ ،SMA‬بیماری های متابولیک‪ ،‬دیستروفی ها و سایر بیماری ها که‬ ‫بالغ بر ‪٤٠‬بیماری است‪ ،‬از نظر وزارت بهداشت خاص محسوب می شود‪،‬‬ ‫اما قانون برای همان سه بیماری اعتبار پیش بینی کرده است و تمام‬ ‫هزینه های درمان و مراقبت این سه بیماری توسط دولت و مجلس‬ ‫تضمین شده است‪ .‬طبیعی است که متقاضیان زیادی درخواست دارند‬ ‫که از امکانات بیماران خاص بهره مند شوند اما وزارت بهداشت در این‬ ‫زمینه تصمیم گیرنده نیست‪ .‬دولت و مجلس محترم می توانند از سرجمع‬ ‫اعتبارات کشور برای بیماری های دیگر نیز اعتبار اختصاص داده و به‬ ‫لیست بیماری های خاص اضافه کنند‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت با بیان اینکه امیدواریم شرایط بودجه و منابع به شکلی‬ ‫باشد که بتوانیم باالترین استانداردها را در درمان این بیماران به کار‬ ‫بگیریم‪ ،‬گفت‪ :‬این ‪ ٨٣‬مرکز عالوه بر موضوع تشخیص و درمان و تامین‬ ‫دارو‪ ،‬خدمات توانبخشی و دندان پزشکی نیز ارائه می دهند و جا‏دارد از‬ ‫ن ها‬ ‫انجمن های مختلف علمی و حمایتی نیز تشکر کنیم زیرا حضور انجم ‬ ‫توانست سامان بهتری به خدمات این مراکز‏بدهد‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت گفت‪ :‬امیدواریم بیمه ها نیز به درجه ای از توانمندی‬ ‫اقتصادی‪ ،‬برنامه ای و اولویت بندی برسند که نیازهای این بیماران را در‬ ‫همه گروه ها مرتفع کنند‪.‬‬ ‫دکتر هاشمی با بیان اینکه وزارت ‏بهداشت تالش کرده که برای هر‬ ‫کدام از این بیماری ها‪ ،‬انجمن هایی را تشکیل دهد‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬در حال‬ ‫حاضر که بودجه سال ‪ 98‬در حال تدوین است‪،‬‏امیدواریم دولت و مجلس‬ ‫نیز به بودجه بیماری های خاص توجه داشته باشند‪ .‬قطعا ایرانیان‬ ‫خوشحال می شوند که از بیماران خاص رفع ‏نگرانی شود تا اینکه بر‬ ‫میزان یارانه شان افزوده شود‪.‬‏‬ ‫بیش از ‪ 18700‬خانه بهداشت در ایران راه اندازی‬ ‫و ‪ 29‬هزار بهورز در این مراکز به مردم خدمات ارائه می دهند‬ ‫وزیر بهداشت گفت‪ :‬در طول ‪ 36‬سال‬ ‫گذشته که شبکه بهداشتی و درمانی ایران‬ ‫بر اساس قانون مصوب مجلس تاسیس شده‪،‬‬ ‫بیش از ‪ 18700‬خانه بهداشت راه اندازی و‬ ‫‪ 29‬هزار بهورز در این مراکز به مردم خدمات‬ ‫ارائه می دهند‪.‬‬ ‫دکتر سید حسن هاشمی که به عنوان‬ ‫رییس پنل اثار اقتصادی مراقبت های اولیه‬ ‫بهداشتی در سومین جلسه وزرای بهداشت‬ ‫جهان در اجالس جهانی استانه انتخاب شده‬ ‫است‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬شبکه بهداشتی و درمانی‬ ‫ایران ابتدا در روستاها راه اندازی شد و به‬ ‫تدریج خدمات ان در مناطق شهری و حاشیه‬ ‫شهرها نیز گسترش یافت و اثرات بسیار‬ ‫مثبتی برای کشور از جمله کاهش بیماری ها‪،‬‬ ‫مرگ و میر نوزادان‪ ،‬کودکان و مادران باردار‪،‬‬ ‫مبارزه با بیماری ها و افزایش دسترسی به‬ ‫خدمات به ویژه در زمینه واکسیناسیون و‬ ‫مراقبت های قبل از تولد داشته است‪.‬‬ ‫بهداشت‪،‬‬ ‫وزیر‬ ‫وجود شبکه بهداشتی‬ ‫و درمانی در کشور‬ ‫را موجب کاهش‬ ‫هزینه های سالمت‬ ‫برای ایران دانست و‬ ‫گفت‪ :‬گسترش بی رویه‬ ‫شهرنشینی‪ ،‬نبود نظام‬ ‫فعال برای ارائه خدمات‬ ‫درمانی‪ ،‬بار زیاد‬ ‫بیماری های غیرواگیر‪،‬‬ ‫پیشرفت های سریع‬ ‫فناوری ها‪ ،‬وجود‬ ‫داروهای گران قیمت و سالمند شدن‬ ‫تدریجی جمعیت ما و همه کشورها را به‬ ‫سمتی رهنمون می کند که باید راهبردهای‬ ‫جدیدی برای بهبود شرایط و خدمات نظام‬ ‫سالمت به ویژه در جوامع شهری اتخاذ کنیم‪.‬‬ ‫دکتر هاشمی با اشاره به اجرای طرح تحول‬ ‫سالمت در کشور‪ ،‬گفت‪ :‬در قالب این طرح‪،‬‬ ‫بیش از ‪21‬هزار مراقب سالمت به ویژه در‬ ‫مناطق شهری و به منظور کنترل و مبارزه‬ ‫با بیماری های غیرواگیر که بیشترین دلیل‬ ‫مرگ و میر مردم در جهان و ایران است‪،‬‬ ‫به کار گرفته شدند‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫اخبار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت‪:‬‬ ‫‪ ٧٠‬درصد ظرفیت کشور برای توسعه تولید داخل در حوزه تجهیزات پزشکی‬ ‫هنوز خالی باقی مانده است‬ ‫مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت گفت‪ :‬در‬ ‫حال حاضر‪ ،‬از ‪ ١٠٠‬درصد ظرفیت کشور برای توسعه تولیدات داخل در‬ ‫حوزه تجهیزات پزشکی فقط ‪ ٣٠‬درصد مورد استفاده قرار گرفته و هنوز‬ ‫‪٧٠‬درصد از پتانسیل ها و ظرفیت ها خالی باقی مانده است‪ ،‬بنابراین الزم‬ ‫است از تمام این ظرفیت ها استفاده کرده و تمام توان خود را در زمینه‬ ‫گسترش و توسعه تولید و صادرات تجهیزات پزشکی به کار گیریم‪.‬‬ ‫دکتر رضا مسائلی در سفر به استان همدان‪ ،‬ضمن بازدید از شرکت های‬ ‫تجهیزات پزشکی این استان‪ ،‬در نشستی با حضور با معاون هماهنگی‬ ‫امور اقتصادی استاندار همدان گفت‪ :‬حوزه دارو در افکار عمومی شناخته‬ ‫شده تر است‪ ،‬اما حوزه تجهیزات پزشکی با وجود ظرفیت های خوبی که‬ ‫برای توسعه دارد‪ ،‬کمتر مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ ١٠٠٠ :‬شرکت تجهیزات پزشکی و ‪ ٩٦‬شرکت دارویی در‬ ‫کشور وجود دارد که شرکت های دارویی به صورت خصولتی اداره شده‬ ‫و شرکت های تجهیزات پزشکی نیز اکثرا خصوصی هستند‪ .‬همچنین‬ ‫تعداد اقالم تجهیزات پزشکی با اقالم دارویی نیز قابل مقایسه نیست‪.‬‬ ‫در حوزه دارو ‪ ٦‬هزار قلم دارو و در حوزه تجهیزات پزشکی ‪ ٢٨٠‬هزار‬ ‫قلم کاال وجود دارد‪ ،‬این موضوع برای حوزه تجهیزات پزشکی نقطه‬ ‫قوت محسوب می شود‪ ،‬از ان جهت که بازار بزرگی را در حدود‬ ‫ساالنه ‪٢‬میلیارد و ‪ ٥٠٠‬میلیون دالر دربرگرفته و از طرفی منجر به‬ ‫اشتغال زایی شده و زمینه صادرات را نیز فراهم کرده است‪.‬‬ ‫مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت با بیان اینکه‬ ‫استان همدان ظرفیت خوبی برای توسعه در زمینه تولید تجهیزات پزشکی‬ ‫دارد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪ :‬درحال حاضر ‪ ٨‬شرکت تولیدکننده تجهیزات‬ ‫پزشکی در همدان فعالیت دارد‪ ،‬درحالی که این تعداد شرکت برای‬ ‫استانی با قابلیت های فراوان‪ ،‬بسیار کم است و به نظر می رسد مسئولین‬ ‫استان همدان باید در این زمینه بیشتر تالش کنند‪.‬‬ ‫در ادامه این نشست نیز‪ ،‬رضا قیاسی‪ ،‬معاون هماهنگی امور اقتصادی‬ ‫استاندار همدان درخصوص اختصاص زمینی برای راه اندازی خط تولید‬ ‫تجهیزات پزشکی در همدان‪ ،‬قول مساعد داد‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت در رزن همدان‪:‬‬ ‫ضرورت تسریع در ساخت بیمارستان جایگزین ‪ ۱۵۰‬تخت خوابی ولیعصر (عج) رزن‬ ‫وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی بر لزوم تسریع در ساخت‬ ‫بیمارستان جایگزین ‪ ۱۵۰‬تختخوابی ولیعصر (عج) رزن تاکید کرد‪.‬‬ ‫دکتر سید حسن هاشمی در حاشیه ایین اغاز احداث بیمارستان‬ ‫جایگزین ولیعصر (عج) رزن گفت‪ :‬پیمانکار این بیمارستان انتخاب شده‬ ‫است و امیدواریم عملیات اجرایی این پروژه به سرعت اغاز شود‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت تصریح کرد‪ :‬امیدواریم که ساخت این پروژه مانند‬ ‫بسیاری از پروژه ها در سطح کشور‪ ،‬زمان بر نباشد و هر سال در بودجه‬ ‫عمومی کشور‪ ،‬اعتباری برای ان در نظر گرفته شود تا در کمترین زمان‬ ‫ممکن‪ ،‬تکمیل و افتتاح شود البته در حال حاضر برای ساخت این‬ ‫بیمارستان جایگزین حدود ‪ 10‬میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده‬ ‫که برای شروع کار خوب است اما حتما باید در بودجه سالهای اینده‪،‬‬ ‫اعتبارات مورد نیاز‪ ،‬تامین شود‪.‬‬ ‫دکتر هاشمی ضمن تاکید بر لزوم همکاری مسئوالن و دستگاه های‬ ‫اجرایی در ساخت این پروژه‪ ،‬گفت‪ :‬شهرستان رزن بعد از چند دهه با‬ ‫افزایش جمعیت و بار بیماری ها‪ ،‬نیازمند بیمارستان مجهزی است که‬ ‫امیدواریم به سرعت این بیمارستان ساخته شود‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫اغاز عملیات ساخت بیمارستان ‪ 220‬تختخوابی حضرت رسول اکرم(ص) خدابنده‬ ‫استاندار زنجان در مراسم اغاز احداث‬ ‫بیمارستان ‪ 220‬تختخوابی رسول اکرم(ص)‬ ‫خدابنده‪ ،‬مردم خدابنده را مردمانی پاک‪،‬‬ ‫متدین‪ ،‬پرتالش و رنجدیده نامید و گفت‪:‬‬ ‫خدمت به این مردم غنیمتی برای مسئوالن‬ ‫است و یقین می دانم پروژه احداث بیمارستان‬ ‫‪ 220‬تختخوابی رسول اکرم(ص) خدابنده نیز با‬ ‫همین نگاه به ثمر نشسته است‪.‬‬ ‫مهندس درویش امیری خطاب به مردم‬ ‫شهرستان خدابنده گفت‪ :‬دولت بنای شروع‬ ‫پروژه جدید را به دلیل محدودیت منابع‬ ‫نمی دهد و پروژه احداث‬ ‫و ساخت بیمارستان ‪220‬‬ ‫تختخوابی حضرت رسول‬ ‫اکرم(ص) خدابنده نیز از‬ ‫پیگیری های مجدانه دکتر‬ ‫هاشمی وزیر بهداشت و دکتر‬ ‫بیگدلی نماینده شهرستان در‬ ‫مجلس بود که تامین منابع‬ ‫شده و امسال کار احداث ان‬ ‫اغازخواهد شد‪.‬‬ ‫رئیس دانشگاه علوم پزشکی زنجان‪:‬‬ ‫احداث بیمارستان ‪ 220‬تختخوابی خدابنده‪ ،‬می تواند موجب اشتغال مستقیم ‪ 600‬الی ‪ 700‬نفر‬ ‫و افراد متعددی به طور غیر مستقیم شود‬ ‫رئیس دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مراسم اغاز عملیات احداث‬ ‫بیمارستان ‪220‬تختخوابی خدابنده با اشاره به چهارمین سفر‬ ‫وزیر بهداشت به شهرستان خدابنده‪ ،‬گفت‪ :‬اغاز عملیات ساخت و احداث‬ ‫بیمارستان‪ 220‬تختخوابی اتفاق بسیار مبارکی در شهرستان خدابنده‬ ‫است و امیدواریم همراه با این اتفاق‪ ،‬باز هم شاهد رشد و پیشرفت روز‬ ‫افزون در حوزه سالمت استان باشیم‪.‬‬ ‫دکتر پرویز قزلباش تصریح کرد‪ :‬درحال حاضر شاخص بیمارستانی کشور‬ ‫و استان ‪ 1/7‬است این شاخص در شهرستان خدابنده ‪ 0/8‬است که تقریبا‬ ‫نصف استان و کشور است‪ .‬امیدواریم احداث این بیمارستان با سرعت بیشتری‬ ‫پیش رود و اگر این چنین باشد در ده سال اینده با رشدی که خواهد داشت‬ ‫به باالترین سطح خدمات بیمارستانی یعنی ‪ 2/5‬خواهد رسید‪.‬‬ ‫وی با اشاره به کمبود منابع و محدودیت منابع کنونی درکشور‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫علی رغم این شرایط‪ ،‬حوزه بهداشت و درمان همچنان به مسئولیت های‬ ‫خود در حفاظت مالی از مردم ادامه می دهد و باید حتی در شرایط سخت‬ ‫به لحاظ اعتباری مثل امروز عالوه بر حفاظت از سالمت مردم‪ ،‬حفاظت‬ ‫مالی مردم را نیز فراموش نکند و اجازه ندهد که مردم به زحمت بیفتند‬ ‫و درمانشان به محیط جدا از بیمارستان ارجاع داده شود‪.‬‬ ‫دکتر قزلباش افزود‪ :‬این بیمارستان می تواند موجب اشتغال مستقیم‬ ‫‪ 600‬الی ‪ 700‬نفر و افراد متعددی به طور غیرمستقیم شود و موجب‬ ‫گردش مالی نیز می شود و همچنین مجموعه ای است در کنار بیمارستان‬ ‫قدیمی شهر که موجب رونق اقتصادی هم خواهد شد و امیدواریم این اتفاق‬ ‫مبارک با سرعت مناسبی پیش برود‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫افسانهغفاری‬ ‫مهندسنیلوفر‬ ‫میــز گرد‬ ‫احمدیمرزدشتی‬ ‫در میزگرد استانداردهای ملی و بین المللی در روند بیمارستان سازی عنوان شد‪:‬‬ ‫گام اول در توسعه گردشگری سالمت‪،‬‬ ‫وجود بیمارستان های استاندارد است‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫پیش بینی کرد که برای جبران این عقب ماندگی‬ ‫در اینده‪ ،‬صنعت ساخت بیمارستان در کشور‪،‬‬ ‫صنعتی پر رونق خواهد بود و البته بودجه همواره‬ ‫محدود است‪.‬‬ ‫در صورتی که موانع پیش روی این صنعت‬ ‫در کشور برطرف شود‪ ،‬می توان در این حوزه‬ ‫بازار بسیار بزرگی را به وجود اورد و البته در‬ ‫این راه کشورمان به تکنولوژی های نوین و‬ ‫روز دنیا نیاز دارد و الزم است که خود را با‬ ‫استانداردهای جهانی منطبق سازی کند‪.‬‬ ‫در دهه های اخیر صنعت بیمارستان سازی‬ ‫و تکنولوژی های مربوط به ان‪ ،‬از جمله‬ ‫تکنولوژی های علوم بالینی و پزشکی در دنیا‬ ‫تغییرات زیادی کرده و به عبارتی متحول شده‬ ‫است و با توجه به این پیشرفت ها به بخش های‬ ‫جدید بیمارستانی بر اساس تکنولوژی های نوین‬ ‫از جمله تکنولوژی های تهاجمی‪ ،‬غیرتهاجمی و‬ ‫جراحی های نوین نیازمندیم‪ .‬لذا ضروری به نظر‬ ‫می رسد که صنعت بیمارستان سازی در کشور‬ ‫بر اساس روش های نوین مراقبت از بیماران و‬ ‫خدمات پزشکی و پرستاری و همچنین خدمات‬ ‫بازتوانی متحول شود‪.‬‬ ‫مجموعه استانداردهای ملی اعتباربخشی‬ ‫بیمارستان های ایران‪ ،‬ابزاری قدرتمند برای‬ ‫هدایت بیمارستان ها به سمت تحقق ایمنی‬ ‫و کیفیت در ارایه خدمات تشخیصی و‬ ‫درمانی و اطمینان از حصول آن ها به شمار‬ ‫می آید‪ .‬روشن است که مهمترین و در واقع‬ ‫نخسین گام در توسعه گردشگری سالمت در‬ ‫کشور‪ ،‬وجود بیمارستان های نوین با رعایت‬ ‫اصول استانداردهای ملی و در درجه بعدی‬ ‫استانداردهای جهانی است‪.‬‬ ‫با توجه به اهمیت رعایت استانداردهای ملی و‬ ‫بین المللی در روند بیمارستان سازی در کشورمان‪،‬‬ ‫نشستی با حضور تنی چند از مسئوالن دولتی و‬ ‫کارشناسان و صاحب نظران این حوزه‪ ،‬در دفتر‬ ‫ماهنامه مهندسی بیمارستان برگزار شد‪ .‬این‬ ‫نشست با حضور دکترسعید هاشم زاده‪ ،‬رییس‬ ‫اداره گردشگری سالمت در وزارت بهداشت و مدیر‬ ‫عامل سابق بیمارستان رضوی مشهد‪ ،‬مهندس‬ ‫محمد طهماسبی دبیر انجمن کنترل عفونت و‬ ‫دبیر کنگره بین المللی ساخت بیمارستان‪ ،‬دکتر‬ ‫علیرضا طلوع مدیر عامل شرکت کارامد در حوزه‬ ‫مدیکال و تجهیزات بیمارستانی‪ ،‬مشاور عالی‬ ‫استانداردهای بیمارستان ایمن و مدرس رشته‬ ‫مهندسی بیمارستان در دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫تهران ‪ ،‬مهندس بردیا معطر مدیر تدوین استاندارد‬ ‫بیمارستان ایمن وزارت بهداشت‪ ،‬سرپرست رشته‬ ‫مهندسی بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫کمِد و دکتر‬ ‫و مدیرعامل مهندسین مشاور ار ‬ ‫علی گودرزی مدیر بخش طراحی بیمارستان و‬ ‫مراکز درمانی شرکت تهران ستورز برگزار شد‪.‬‬ ‫در ابتدای این نشست دکتر هاشم زاده در‬ ‫پاسخ به سوال ماهنامه در خصوص وضعیت مراکز‬ ‫درمانی کشور از حیث دارا بودن استانداردهای‬ ‫بین المللی‪ ،‬اغازگرجلسه بود‪:‬‬ ‫میــزگرد‬ ‫در حالی که برخی شهرهای بزرگ‬ ‫کشورمان مانند تهران‪ ،‬مشهد‪ ،‬شیراز‬ ‫و حتی یزد به دلیل برخورداری از‬ ‫امکانات پزشکی میزبان متقاضیان‬ ‫خدمات درمانی از سایر کشورهای‬ ‫همسایه هستند‪ ،‬ولی صنعت‬ ‫گردشگری سالمت در کشورمان‬ ‫به دلیل عدم برنامه ‏ریزی منسجم‬ ‫و مناسب از این ظرفیت درامدزایی‬ ‫است‪ .‬باال بودن‬ ‫بهره مناسبی نبرده‬ ‫‏‏‬ ‫هزینه های درمانی در کشورهای‬ ‫امریکای شمالی و اروپا باعث تقاضای‬ ‫ارائه خدمات درمانی بسیاری از‬ ‫گردشگران خارجی و مسافرت ان ها‬ ‫به ایران شده است‪ .‬متاسفانه با وجود‬ ‫تشکیل ستاد گردشگری سالمت‬ ‫در کشور‪ ،‬برنامه نظام مندی جهت‬ ‫توسعه این حوزه گردشگری در ایران‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫طرح های ارائه شده نیز تاکنون هیچ خروجی‬ ‫و نتیجه تاثیرگذاری نداشته و باید شکاف ایجاد‬ ‫شده میان فعالیت‏ های کنونی گردشگری سالمت‬ ‫و برنامه های مرتبط با توسعه گردشگری کشور‬ ‫برطرف شود ‪.‬متاسفانه برخی از شرکت هایی که‬ ‫در حوزه گردشگری سالمت کشورمان فعالیت‬ ‫دارند نیز نتوانسته‪‎‬اند به ارائه خدمات مناسب‬ ‫بر اساس تعریف و فعال کردن زنجیره تامین‬ ‫این حوزه بپردازند‪ ،‬چرا که فعالیت در این حوزه‬ ‫نیازمند پشتیبانی و حمایت همه ذی نفعان به‬ ‫ویژه ارگان‏های متولی توسعه گردشگری سالمت‬ ‫مانند وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی‬ ‫و سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و‬ ‫گردشگری است‪.‬‬ ‫هر خدمتی که ارائه می شود باید از نظر‬ ‫کیفیت مورد قبول گردشگران واقع شود و بسیار‬ ‫ضروری است که بیمارستان های کشور جهت‬ ‫جذب بیشتر گردشگر خود را با استانداردهای‬ ‫موجود در این زمینه وفق دهند‪ .‬با این حال با‬ ‫وجود اینکه بیمارستان های مدرن در دنیا سبز‪،‬‬ ‫هوشمند و ارام هستند‪ ،‬هنوزکه هنوزاست‬ ‫ساخت بیمارستان در کشورما اکثرا با همان‬ ‫روش های سنتی درحال انجام است‪.‬‬ ‫امار نشان می دهد که ما در کشور حداقل به‬ ‫‪ 100‬هزار تخت بیمارستانی نیاز داریم و عالوه بر‬ ‫ان حدود ‪ 60‬درصد بیمارستان های کشور فرسوده‬ ‫هستند که باید بازسازی شوند‪ ،‬بنابراین می توان‬ ‫‪12‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫میــز گرد‬ ‫دکتر هاشم زاده‪:‬‬ ‫اشکاالتی که در حوزه‬ ‫گردشگری سالمت وجود‬ ‫دارد‪ ،‬فقط محدود به‬ ‫استانداردهای بین المللی‬ ‫بیمارستان سازی نیست‪.‬‬ ‫اشکال عمده ما این است‬ ‫که ما نگاه علمی به مقوله‬ ‫گردشگری سالمت نداریم‬ ‫و بیمارستان های ما‬ ‫عمدتا بر اساس تجارب‬ ‫شخصی در این زمینه‬ ‫فعالیت می کنند‬ ‫ماهنامه‪ :‬برای شروع لطفا در خصوص‬ ‫وضعیت مراکز درمانی کشور از حیث‬ ‫دارا بودن استانداردهای ملی و همچنین‬ ‫بین المللی توضیحاتی دهید‪.‬‬ ‫ما درحال حاضر در حدود ‪ 950‬بیمارستان‬ ‫خصوص و دولتی در کشور داریم که نزدیک‬ ‫به ‪ 40‬درصد از این بیمارستان ها به دانشگاه ها‬ ‫سپرده شده و این بیمارستان ها زیر نظر‬ ‫وزارت بهداشت اعتبارسنجی می شوند و‬ ‫دارای درجات مختلفی هستند‪ .‬بعضی از‬ ‫ان ها درجه یک عالی‪ ،‬برخی درجه یک و‬ ‫برخی دیگر نیز درجه دو یا سه هستند‪.‬‬ ‫دراینجا الزم می دانم به گواهینامه ‪IPD‬‬ ‫در بیمارستان ها اشاره داشته باشم‪ .‬در حدود‬ ‫سال ‪ 93‬ایین نامه ای ابالغی از طرف وزارت‬ ‫بهداشت به دانشگاه ها ابالغ شد که براساس‬ ‫ان مراکز درمانی موظف شدند فرایندهای‬ ‫مربوط به ‪ IPD‬را در مراکز پیاده سازی کنند‪.‬‬ ‫‪ IPD‬سیستم پذیرش بیمار خارجی است و‬ ‫تعداد بیمارستان هایی که ای پی دی یا همان‬ ‫گواهی پذیرش بیمار خارجی را دارند‪ ،‬در حدود‬ ‫‪ 166‬بیمارستان است‪ .‬البته باید این نکته را نیز‬ ‫اذعان کنم که این گواهی نامه ها دارای اعتبار‬ ‫شش ماهه و یک ساله هستند و جهت تجدید‬ ‫ان‪ ،‬بیمارستان ها باید دوباره رجوع کنند و‬ ‫فرایندهای خاص خودشان را دوباره طی کنند‪.‬‬ ‫بر اساس برنامه عملیاتی وزارت بهداشت‬ ‫و حوزه گردشگردی سالمت تغییراتی در‬ ‫چک لیست های مرتبط با ارزیابی مراکز‬ ‫درمانی ایجاد شد‪ ،‬در ابتدا تمرکز این چک‬ ‫لیست ها بیشتر برروی فضای فیزیکی بود‪.‬‬ ‫برای مثال بر روی نوع اتاق‪ ،‬تخت و نظایر ان‪...‬‬ ‫اما احساس می شد وقت ان فرا رسیده که‬ ‫فرایندها نیز باید ارتقا یابند‪ .‬به این ترتیب چک‬ ‫لیست ها با درنظر گرفتن اعتبار بخشی ملی‬ ‫و اعتبار بخشی های بین المللی اصالح شدند‪.‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬فقدان استانداردهای بین المللی‬ ‫چه مشکالتی را در حوزه ی گردشگری‬ ‫سالمت در ایران به وجود اورده است؟‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬اشکاالتی که در حوزه‬ ‫گردشگری سالمت وجود دارد‪ ،‬فقط محدود‬ ‫به استانداردهای بین المللی بیمارستان سازی‬ ‫نیست‪ .‬اشکال عمده ما این است که ما نگاه‬ ‫علمی به مقوله گردشگری سالمت نداریم و‬ ‫بیمارستان های ما عمدتا بر اساس تجارب‬ ‫شخصی در این زمینه فعالیت می کنند‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر یک سیستم برای جذب بیمار در‬ ‫اغلب مراکز درمانی کشور طراحی نشده است‪.‬‬ ‫سوال‪ :‬به چه دلیل بیمارستان ها و‬ ‫مراکز درمانی نمی توانند استانداردهای‬ ‫بین المللی را پیاده سازی کنند؟ ایا بحث‬ ‫بودجه است؟ یا اهرم نظارتی نداریم؟‬ ‫داستان به چه صورت است؟‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬علت های متفاوتی برای این‬ ‫قضیه وجود دارد‪ .‬از دیدگاه من یکی از دالیل ان‬ ‫اینست که سیستم ما با مقوله اعتبار سنجی اصال‬ ‫اشنا نیست‪ .‬در واقع بحث اعتبار سنجی از ‪ 5‬سال‬ ‫گذشته به صورت جدی مطرح شده است‪ .‬تا قبل‬ ‫از ان ما در وزارت خانه سیستم های ارزشیابی را‬ ‫داشتیم و سیستم اعتبار سنجی در ویرایش سوم‬ ‫به سر می برد که هنوز هم جای کار دارد‪ ،‬اما‬ ‫خوب پیش می رود‪ .‬یکی از دالیل اصلی این امر‬ ‫اینست که نسل مدیرانی که در مراکز درمانی کار‬ ‫می کنند‪ ،‬اعتقاد زیادی به اعتبار سنجی ندارند‪.‬‬ ‫البته تغییرات نرخ ارز و مشکالت اقتصادی نیزدر‬ ‫این امر بی تاثیر نیست و مشکالت را تشدید می‬ ‫کند‪ .‬به هر صورت اجرای استانداردهای بین المللی‬ ‫و ملی هزینه ساز است و مدیران مراکز درمانی عالقه‬ ‫چندانی به تراشیدن هزینه های جدید ندارند که‬ ‫البته این مشکل هم راه حل خاص خودش را دارد‪.‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬شما از راه حل سخن گفتید‪ .‬به‬ ‫نظر شما دولت می تواند راهکاری ارائه دهد‬ ‫تا بیمارستان و مراکز درمانی را نسبت به‬ ‫استانداردسازیبینالمللیوملیترغیبکند؟‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬راه حل که مسلماً وجود‬ ‫دارد‪ .‬یک راه این است که بین اعتبار بخشی‪،‬‬ ‫گواهی نامه‪ ،‬پروانه و مجوز تفاوت قایل شویم‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬بیمارستانی که ساخته شده است‬ ‫و برای ان پله ی فرار تعبیه نشده‪ ،‬زمانی که‬ ‫کارشناسی بر اساس اصول اعتبار بخشی به‬ ‫ساختمان نگاه می کند‪ ،‬نمره ی این قسمت را‬ ‫حذف می کند‪ ،‬البته شاید نشود بعد از ساخت‬ ‫بیمارستان به ان پله فرار اضافه کرد‪ .‬حال اگر‬ ‫این بیمارستان در مرحله اخذ پروانه یا مجوز به او‬ ‫گفته می شد که باید پله فرار داشته باشد‪ ،‬قطعا‬ ‫هزینه هایش کمتر می شد‪ .‬البته باز هم تاکید‬ ‫می کنم که این کمک زمانی صورت می گیرد‬ ‫که داستان پروانه و اعتبارسنجی را از هم جدا‬ ‫کنیم‪ .‬هم اکنون روند اخذ پروانه و مجوز در اروپا‬ ‫و امریکا بسیار مشکل است و تازه بعد از طی‬ ‫کردن پروسه اخذ مجوزها‪ ،‬بحث اعتبارسنجی‬ ‫پیش می اید که تمرکز اصلی اعتبار سنجی نیز‬ ‫بیشتر بر روی فرایندها است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر بسیاری از بیمارستان های‬ ‫ما قدیمی ساز هستند و کار زیادی نمی شود‬ ‫برای انها انجام داد‪ ،‬اما اگر ما بحث اعتبار‬ ‫سنجی و استانداردها را به طور کامل از هم‬ ‫جدا کنیم‪ ،‬بسیاری از مشکالت کنونی حل‬ ‫خواهد شد‪ .‬بحث الیسنس ها اجباری است و‬ ‫اصوالً توسط مراکز دولتی ایجاد می شود‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب هزینه ها نیز کاهش می یابد و طبعا‬ ‫زمانی که هزینه پایین بیاید‪ ،‬رضایت مندی‬ ‫نیز بیشتر می شود‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬ایا در زمینه استانداردسازی‬ ‫ملی و بین المللی‪ ،‬فرهنگ سازی الزم در‬ ‫کشور صورت گرفته است؟‬ ‫مهندس طهماسبی‪ :‬فکر می کنم همان‬ ‫گونه که دکتر هاشم زاده توضیح دادند باید‬ ‫در قبال استانداردسازی ملی و بین المللی و‬ ‫اماده سازی زیرساخت ها برای افزایش توریسم‬ ‫سالمت نگاه علمی داشت و دیدگاه بسیاری‬ ‫مهندس معطر‪:‬‬ ‫هر کشوری به خاطر‬ ‫مباحث و پارامترهای خاص‬ ‫خود استاندارد های ملی‬ ‫خاص خودش را نیاز دارد‬ ‫و تنها حدود ‪ 60 ،50‬درصد‬ ‫استانداردهای برنامه ریزی و‬ ‫طراحی کشورها با یکدیگر‬ ‫مشابه هستند و بقیه‬ ‫موارد بسته به شاخص ها‬ ‫و پارامترهای ان کشور‬ ‫متفاوت است‬ ‫در کشورهای خاورمیانه فقط ایران و ابوظبی‬ ‫در امارات دارای استانداردهای مدون هستند و‬ ‫حتی کشورهای همسایه همچون افغانستان و‬ ‫عراق نیز از استانداردهای بیمارستان ایمن در‬ ‫حال استفاده هستند که این نشان دهنده قدرت‬ ‫ایران در حوزه بهداشتی درمانی حتی در حوزه‬ ‫مهندسی ان است‪.‬‬ ‫در مورد بحث اعتباربخشی ملی و بین المللی‬ ‫این نکته را هم ذکر کنم که دیدگاه اعتبار بخشی‬ ‫بیشتر مربوط به فرایندهاست تا فضای فیزیکی‪.‬‬ ‫در نسخه ی اخر اعتبار بخشی نگاه به فضای‬ ‫فیزیکی کمرنگ تر شده است و بیشتر مسایل‬ ‫از مدیران بیمارستان های دولتی را نسبت‬ ‫به این قضیه تغییر داد‪ .‬همچنین باید ایجاد‬ ‫انگیزه کرد‪ .‬چراکه بسیاری از ساختمان های‬ ‫بیمارستان ها قدیمی است‪ .‬البته اصوال ساختن‬ ‫بیمارستان های جدید یک بحث است و‬ ‫استاندارد سازی بیمارستان های قدیمی بحثی‬ ‫دیگر‪ .‬در مورد بیمارستان های قدیمی موضوع‬ ‫به این اسانی ها نیست و باید تغییراتی در‬ ‫ساختار انها به وجود بیاید‪ .‬در قسمت فرایند‬ ‫می شود تغییراتی در این بیمارستان ها ایجاد‬ ‫کرد‪ .‬با این حال بحث اموزش باید با اهمیت‬ ‫بیشتری مطرح شود‪.‬‬ ‫میــزگرد‬ ‫ماهنامه‪ :‬چگونه استانداردهای ملی برای‬ ‫بیمارستان سازی تدوین شد؟ برای این کار‬ ‫از چه رفرنس هایی استفاده شده است؟ و‬ ‫استانداردهای ملی و بین المللی چه تفاوتی با‬ ‫هم دارند؟ و ایا اصوال ایا بیمارستان های ما‬ ‫استانداردهای بین المللی را رعایت می کنند؟‬ ‫مهندس معطر‪ :‬من فکر می کنم که سه تا‬ ‫موضوع االن با هم تداخل کرده است‪ .‬موضوع‬ ‫گردشگری سالمت‪ ،‬اعتبار بخشی و یکی هم‬ ‫بحث استانداردهای ملی و بین المللی است‪.‬‬ ‫این درست است که این موضوعات بهم مرتبط‬ ‫هستند‪ ،‬ولی هر کدام داستان مجزای خودش‬ ‫را دارد که می توان چندین جلسه در موردش‬ ‫صحبت کرد‪ .‬اول من می خواهم در زمینه ی‬ ‫استانداردهای ملی صحبت کنم‪ .‬بحث استاندارد‬ ‫ملی که در واقع متعلق به وزارت بهداشت است‪،‬‬ ‫تا چندی پیش اصال وجود نداشت‪ .‬قب ً‬ ‫ال جزواتی‬ ‫بود که از ان استفاده می شد‪ .‬الزم است اشاره‬ ‫کنم که در گذشته چالش های زیادی بین‬ ‫کارفرما‪ ،‬مشاورین و وزارت بهداشت وجود داشت‬ ‫و نتیجه این شد که برای حل این معضل‪ ،‬تدوین‬ ‫استانداردهای ملی در حوزه ساخت و طراحی‬ ‫بیمارستان با توجه به نیاز بومی به وجود امد‪.‬‬ ‫قب ً‬ ‫ال فقط یک نشریه در این حوزه وجود داشت‬ ‫که توسط سازمان مدیریت نشر پیدا می کرد که‬ ‫البته کتاب خوبی بود‪ ،‬اما به دلیل عدم جامعیت‬ ‫مورد تایید کامل وزارت بهداشت نبود‪ .‬در پروسه‬ ‫تدوین این کتاب ها‪ ،‬برای هر کتاب بیش از ‪ 5‬تا‬ ‫‪ 6‬هزار صفحه سند خارجی پشتیبان وجود داشت؛‬ ‫سپس با حضور متخصصان هر رشته محتوای ان‬ ‫تخصصی و بومی شد‪ .‬برای مثال در خصوص‬ ‫هر کتاب‪ ،‬بیش از ‪ 50‬متخصص صاحب نظر در‬ ‫قالب جلسات اجماع نظر برروی بند‪ ،‬بند کتاب‬ ‫نظر دادند‪ .‬چراکه ما می خواستیم استانداردها‬ ‫را بومی و متناسب با شرایط کشور کنیم‪ .‬حال‬ ‫سوالی در این جا مطرح می شود که ایا ما باید از‬ ‫استانداردهای بین المللی تبعیت کنیم یا نه؟ شما‬ ‫اگر نگاهی به کشورهای اطراف بیاندازید متوجه‬ ‫می شوید که هرکدام استانداردهای ملی خاص‬ ‫خودشان را دارند‪ .‬ما نیز پارامترهای زیادی داریم‬ ‫که نیاز به محلی سازی دارد‪ ،‬از جمله مباحث‬ ‫نظام ارجاع‪ ،‬نیروی انسانی‪ ،‬فرایند درمان‪،‬‬ ‫موضوعات فرهنگی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬کنترل عفونت و‪..‬‬ ‫به عنوان مثال در امریکا در بخش ‪ ،NICU‬به‬ ‫ازای هر تخت سه نیروی انسانی وجود دارد که‬ ‫این تعداد در اروپا یک نفر و در ایران به ازای هر‬ ‫سه تخت یک نفر به صورت خوشبینانه است‪.‬‬ ‫پس نیروی انسانی بر روی فضای فیزیکی ان‬ ‫بخش از بیمارستان تاثیر می گذارد؛ به گونه ای‬ ‫که در امریکا به ازای هر تخت ‪ 18‬متر مربع فضا‬ ‫در نظر گرفته می شود‪ ،‬اما این طراحی و فضا‬ ‫برای یک بیمارستان در ایران متفاوت خواهد‬ ‫بود‪ .‬بنابراین در جواب این سوال که ایا می شود‬ ‫استانداردهای بین المللی طراحی بیمارستان‬ ‫را در کشور رعایت کرد؟ پاسخ من اینست که‬ ‫درهیچ کجای دنیا این اتفاق نمی افتد‪ ،‬چرا‬ ‫که هر کشوری به خاطر مباحث و پارامترهای‬ ‫خاص خود استانداردهای ملی خاص خودش را‬ ‫نیاز دارد‪ .‬و شاید بتوان این طور گفت که تنها‬ ‫حدود ‪ 60 ،50‬درصد استانداردهای برنامه ریزی‬ ‫و طراحی کشورها با یکدیگر مشابه هستند و‬ ‫بقیه موارد بسته به شاخص ها و پارامترهای‬ ‫ان کشور متفاوت است‪ .‬الزم به ذکر است که‬ ‫اساسی فرایندی مطرح است‪ .‬در واقع اعتبار‬ ‫بخشی ارتباط مستقیمی با فضای فیزیکی ندارد‪.‬‬ ‫پس یک بحث این است که اعتبار سنجی ما‬ ‫چقدر منطبق با اعتبار سنجی دنیاست؟ پاسخ‬ ‫اینست که در حدود ‪ 50‬یا ‪ 60‬درصد ما با ‪JCI‬‬ ‫منطبق نیست و بسیاری از بحث ها مانند فلو‬ ‫اپ بیمار که در اعتباربخشی بین المللی پر رنگ‬ ‫است هنوز در ایران به طور جدی مطرح نیست‪.‬‬ ‫میــز گرد‬ ‫‪14‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫از سوی دیگر در اجرای استانداردسازی‬ ‫بیمارستان ها و در نتیجه افزایش توریسم‪،‬‬ ‫سالمت کار را هم باید مد نظر قرار داد‪ .‬من‬ ‫تاکید می کنم در زمینه سالمت کار به خصوص‬ ‫در بخش دولتی! خیلی مواقع شاهد دالالن در‬ ‫این حوزه هستیم‪ .‬باید بحث اموزش شبکه‬ ‫ای را به نیروهای ستادی که در دانشگاه ها‬ ‫مستقر هستند و بسیاری از نظارت ها توسط‬ ‫انها انجام می شود‪ ،‬گسترش دهیم‪ .‬برخی‬ ‫مواقع شاهد هستیم که نیروهای ستادی در‬ ‫بحث فنی ضعیف هستند این امر می تواند‬ ‫دالیل مختلفی داشته باشد‪ .‬شاید نتوانسته ایم‬ ‫نیروهای با تجربه و متعهد را در ستاد حفظ‬ ‫کنیم و نیروهای کم تجربه در ستاد خواه ناخواه‬ ‫به مثابه ترمزی برای بهبود استانداردسازی فضا‬ ‫و فرایندهای بیمارستان ها عمل خواهند کرد‪.‬‬ ‫در واقع جایی که باید تقویت کنند موجب‬ ‫پسرفت می شوند‪ .‬چون بسیاری از کارها باید‬ ‫با تایید ستاد انجام شود و اگر نیروی متخصص‬ ‫و مجرب نباشد توان فنی را پایین می اورد‪.‬‬ ‫برای مثال کارشناس ستادی که می خواهد به‬ ‫یک مرکز درمانی برای بهبود و استانداردسازی‬ ‫سیستم تهویه که در بهبود بیماری ها و افزایش‬ ‫رضایت بیماران و پرسنل و افزایش گردشگری‬ ‫سالمت نقش بی بدیلی دارد مشاوره دهد باید‬ ‫چه کند؟ راهکار چیست؟ ابتدا باید شرایط و‬ ‫موقعیت محلی ان بیمارستان یا مرکز درمانی‬ ‫را در نظر گرفت و سپس با اگاهی و اشراف‬ ‫کامل به استانداردهای ملی و بین المللی‬ ‫بهترین راهکار را برای بیمارستان قدیمی یا‬ ‫بیمارستان در حال ساخت ارایه داد‪ .‬باید با‬ ‫برگزاری دوره های اموزشی جامع و فنی برای‬ ‫کارشناسان ستادی و بیمارستانی توانایی الزم‬ ‫را در مجموعه های خودمان به وجود بیاوریم‪.‬‬ ‫بحث دیگر بحث جانبداری هایی است که وجود‬ ‫دارد و گاهی بعضی از ناظرین فنی ستادی و‬ ‫بیمارستانی دنبال منافع شخصی هستند‪ .‬که در‬ ‫این حاالت نیز اموزش و فرهنگ سازی بسیار‬ ‫حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫یا در بحث کنترل عفونت‪ ،‬اگر بتوانیم‬ ‫عفونت های اکتسابی ناشی از خدمات درمانی‬ ‫را کاهش دهیم امار رضایت مندی و گردشگری‬ ‫سالمت هم باال می رود و به این نکته تاکید‬ ‫می کنم که کل این مباحث به هم مربوط و‬ ‫تاثیرگذار هستند‪ .‬بسیاری از موقع ها حل نشدن‬ ‫و باقی ماندن مسایل فقط به خاطر مشکالت مالی‬ ‫نیست بلکه بیشتر بحث فرهنگ سازی است‪.‬‬ ‫باید بتوانیم اموزش ساختارمند را چه از طریق‬ ‫انجمن ها و چه از طریق کنگره ها و دانشگاه ها‬ ‫به وجود بیاوریم‪ .‬از دید گاه من اموزش باید‬ ‫اجباری باشد و این قضیه باید به صورت جدی‬ ‫و الزامی پیگیری شود‪ .‬اگر بتوانیم اموزش را به‬ ‫صورت نظام مند ارایه داده و ناظرین را بر اساس‬ ‫توانایی ها و اموزش های داده شده رتبه بندی‬ ‫کنیم و نظارت و ارزیابی مستمر داشته باشیم‬ ‫مسیر موفقیت و استانداردسازی فضا و فرایندها‬ ‫و منابع بیمارستان ها به ویژه منابع انسانی را‬ ‫سریع تر طی خواهیم کرد‪ .‬در کنگره بین المللی‬ ‫ساخت بیمارستان و مدیریت منابع و تجهیزات‬ ‫سعی می شود با همراهی و همفکری اساتید‬ ‫علمی داخلی و بین المللی در قالب ده زیر‬ ‫کمیته در جهت فرهنگ سازی و افزایش توان‬ ‫علمی مدیران و کارشناسان عزیزحرکت کرده و‬ ‫با برگزاری کارگاه ها و ‪ Work shop‬ها بهترین‬ ‫بهره وری و دستاورد‪ ،‬برای همکاران دانشگاه ها و‬ ‫بیمارستان ها ایجاد شود‪.‬‬ ‫در بحث ناظرین ابتدا باید زیرساخت ها را ایجاد‬ ‫کرد و بعد توانایی های فنی و اموزشی را تقویت‬ ‫کرد‪ .‬یعنی کسانی که می خواهند کار نظارت را‬ ‫انجام دهند باید اموزش داده شوند‪ .‬چرا که فکر می‬ ‫کنم در زمینه تدوین استاندارد خوب عمل کردیم‬ ‫و در جای خوبی هستیم‪ .‬ولی در بحث نظارت و‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫اجرا و فرایندها مشکل داریم که این موضوع هم‬ ‫باید به مرور از طریق اموزش و فرهنگسازی و‬ ‫تدوین ایین نامه ها و دستورالعمل ها حل شود‪.‬‬ ‫در نهایت نظر من اینست که همگی با یاری هم‬ ‫تالش کنیم تا ساختار اموزش و افزایش توان فنی‬ ‫مدیران و کارشناسان را بهبود دهیم‪ .‬این امر کار‬ ‫یک ارگان و یک فرد نیست! کار یک روز و یک‬ ‫ماه هم نیست!‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬من در ادامه ی‬ ‫صحبت های دکتر طلوع در زمینه گردشگری‬ ‫سالمت می خواهم یک نکته ای را اضافه کنم‪ .‬به‬ ‫نظرمن صرف داشتن یک بیمارستان الکچری با‬ ‫تجهیزات عالی نمی تواند موجب جذب گردشگر‬ ‫سالمت در ایران شود‪ .‬ما باید در بحث جذب و‬ ‫بازاریابی نیز کار کنیم‪ .‬فقط رعایت استانداردهای‬ ‫بین المللی برای جذب گردشگر سالمت کافی‬ ‫نیست‪ .‬این که ما گردشگر سالمت کمتری‬ ‫ماهنامه‪ :‬با این اوصافی که در زمینه‬ ‫استانداردهای ملی گفته می شود و بیان‬ ‫می شود که استانداردهای بین المللی را به‬ ‫صورت صد در صد نمی شود رعایت کرد‪،‬‬ ‫اصوال چرا باید استانداردهای بین المللی‬ ‫وجود داشته باشد؟‬ ‫میــزگرد‬ ‫ماهنامه‪ :‬ایا در زمینه گردشگری سالمت‬ ‫نیز می توان فقط به استانداردهای ملی یا‬ ‫بین المللی اکتفا کرد؟ یا این حوزه نیاز به‬ ‫استانداردهای خاصی دارد؟‬ ‫دکتر طلوع‪ :‬در بحث گردشگری سالمت الزم‬ ‫است که بیمارستان های ما دارای شاخصه های‬ ‫بین المللی باشند‪ .‬من کارشناس موسسه استاندارد‬ ‫و تحقیقات صنعتی هستم و اذعان می کنم که‬ ‫از دیدگاه ما استاندارد یعنی نمره ده از بیست‪،‬‬ ‫یعنی حداقل های مورد نیاز و به نظر من در‬ ‫زمینه گردشگری سالمت ما نیاز به نمره باالتری‬ ‫از استانداردهای بین المللی داریم‪ ،‬به عنوان مثال‬ ‫بیمارستان اجی بادام ترکیه بیش از ‪ 22‬بیمارستان‬ ‫در ترکیه و خارج از ان دارد‪ .‬این مرکز یک مرکز‬ ‫الکچری است تا بتواند پذیرای گردشگران سالمت‬ ‫از نقاط مختلف دنیا باشد‪ .‬در این مرکز پرستارانی با‬ ‫زبان های مختلف عربی‪ ،‬انگلیسی‪ ،‬فارسی‪ ،‬فرانسه‬ ‫و‪ ...‬صحبت می کنند‪ .‬از نظر فضای فیزیکی هم‬ ‫بسیارعالی است‪ .‬حال ممکن است برای شما این‬ ‫سوال پیش بیاید که با این اوصاف چرا بیماران‬ ‫کشور عراق برای درمان به ایران می ایند و به ترکیه‬ ‫نمی روند؟ دلیل اول ارزان بودن خدمات سالمت‬ ‫در ایران و دلیل دوم وجود پزشکان بسیارحاذق‬ ‫در ایران است‪ .‬جالب است بدانید بیمارستان های‬ ‫متوسط ایران از بهترین بیمارستان کشور عراق‬ ‫بهتر هستند‪ .‬ولی اگر ما بخواهیم بیمارستانی‬ ‫برای گردشگران سالمت ایجاد کنیم باید با سطح‬ ‫کیفیتی فراتر از استانداردهای ملی کار کنیم تا‬ ‫در این زمینه موفق شویم‪ .‬من باید یک نکته را‬ ‫همین جا حتما بیان کنم که دراستانداردهای ملی‬ ‫پارامترهایی نظیر بودجه‪ ،‬نیروی انسانی‪ ،‬فرهنگ‬ ‫متداول بهداشتی درمانی و ‪ ...‬لحاظ شده اند که‬ ‫ممکن است از سطح کیفیت درجه یک بین المللی‬ ‫کمتر باشد‪.‬‬ ‫در مورد گردشگری سالمت پیشنهاد این‬ ‫است که بیمارستانی با رعایت استانداردهای‬ ‫بین المللی و بسیار مدرن و الکچری ساخته‬ ‫شود‪ .‬در این بیمارستان تعرفه های درمانی‬ ‫مشخص و سرویس ها به جزئیات اطالع رسانی‬ ‫شوند‪ .‬سیستمی برای ارتباط با بیمار تعبیه شود‬ ‫تا برنامه ریزی دقیقی برای ارایه بهترین سرویس‬ ‫در مناسب ترین زمان و شیوه و با حداقل هزینه‬ ‫طراحی شود‪.‬‬ ‫اصلی خارج نشویم باید دوباره بیان کنم که ما در‬ ‫این نشست داریم در مورد دو نوع اعتبارسنجی‬ ‫حرف می زنیم‪ ،‬یکی اعتبار سنجی فنی است‬ ‫که به این موضوع می پردازد که ساختمان یک‬ ‫بیمارستان باید چه ویژگی هایی داشته باشد‪.‬‬ ‫موضوع دوم اعتبار بخشی درمانی است‪ .‬اعتبار‬ ‫بخشی های ‪ ACNS ،ACI ،JCI‬ونظایر ان هیچ‬ ‫کدام در مورد فضای فیزیکی سخن نمی گویند‪،‬‬ ‫بلکه در مورد فرایندها سخن می گویند‪.‬‬ ‫مهندس طهماسبی‪:‬‬ ‫اگر بتوانیم اموزش را‬ ‫به صورت نظام مند ارایه‬ ‫داده و ناظرین را بر اساس‬ ‫توانایی ها و اموزش های‬ ‫داده شده رتبه بندی‬ ‫کنیم و نظارت و ارزیابی‬ ‫مستمر داشته باشیم‪ ،‬مسیر‬ ‫موفقیت و استانداردسازی‬ ‫فضا و فرایندها و منابع‬ ‫بیمارستان ها به ویژه منابع‬ ‫انسانی را سریع تر طی‬ ‫خواهیم کرد‬ ‫نسبت به کشورهای منطقه داریم‪ ،‬علت های‬ ‫متفاوتی دارد و فقدان استانداردهای بین المللی‬ ‫تنها بخشی ازاین علت ها است‪ .‬من از سال ‪87‬در‬ ‫این حوزه در حال کار کردن هستم و به جرات‬ ‫اذعان می کنم که شما حتی اگر بیمارستان‬ ‫الکچری داشته باشید‪ ،‬اما ساز و کارهای این‬ ‫صنعت را رعایت نکنید‪ ،‬باز هم بیمار خارجی به‬ ‫ایران نخواهد امد‪ .‬هر گردشگر سالمت در ابتدا‬ ‫به هزینه و مقبولیت پزشک نگاه می کند‪ .‬فرایند‬ ‫جذب در این حوزه بسیار اهمیت دارد که البته‬ ‫باید در یک بحث مفصل و جلسه ای جداگانه و‬ ‫به طور مفصل به ان پرداخته شود و خارج از‬ ‫حوصله این جلسه است‪ .‬برای این که از بحث‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬نقطه مشترک تمام‬ ‫استانداردهای بیمارستانی در چند کلمه خالصه‬ ‫می شود‪ :‬بهبود مستمر کیفیت و ایمنی بیمار‪.‬‬ ‫استانداردهای بین المللی در واقع به مثابه‬ ‫خط کش هستند‪ .‬شما برای هر کاری نیاز به یک‬ ‫خط کش دارید‪ .‬این که بیمارستانی خوب یا بد‬ ‫است؛ مسلما باید با یک استانداردی قیاس شود‪.‬‬ ‫ما در مقوله گردشگری سالمت کاستی های‬ ‫زیادی داریم و هنوز جا دارد تا به استانداردهای‬ ‫بین المللی برسیم‪ .‬در واقع گردشگری سالمت‬ ‫هنوز طفل است و باید تالش کنیم تا این طفل‬ ‫به بلوغ برسد‪ .‬افزایش دانش مدیران مراکز در‬ ‫خصوص بازاریابی دیجیتال‪ ،‬نظام تعرفه گذاری و‬ ‫‪16‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫میــز گرد‬ ‫دکتر طلوع‪:‬‬ ‫من فکر می کنم که‬ ‫پزشکان ما نسبت به‬ ‫کشورهای اطراف عالی‬ ‫و بسیار حاذق هستند‪.‬‬ ‫فقط در صورتی که‬ ‫بیمارستان ها بتوانند‬ ‫تاییدیه های بین المللی را‬ ‫در پروسه تشخیص و درمان‬ ‫دارا باشند اعتماد بسیار‬ ‫بیشتری در بیماران متقاضی‬ ‫گردشگری سالمت ایجاد‬ ‫می شود‬ ‫سایر الزامات صنعت گردشگری سالمت‬ ‫می تواند سرعت حرکت در این جهت را افزایش‬ ‫دهد‪ .‬لذا ما در اداره گردشگری سالمت در شش‬ ‫ماه گذشته بر روی توسعه بازاریابی دیجیتال‬ ‫در مراکز درمانی کار کردیم و ان را اموزش‬ ‫می دهیم‪ .‬لذا پیشرفت در این حوزه شدنی است‬ ‫اما این که چه زمانی به نقطه ایده ال برسیم‪،‬‬ ‫بستگی به همت و تالش همه ی ما دارد‪.‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬شما چه اموزشی برای‬ ‫فرهنگ سازی مدیران بیمارستان در‬ ‫نظر گرفته اید؟ ایا اهرم های نظارتی‬ ‫در این باره وجود دارد؟‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬اگر مرکزی مسایل الزم‬ ‫را رعایت نکند‪ ،‬خود به خود از بازار حذف‬ ‫می شود‪ .‬در همین حال عالوه بر اموزش های‬ ‫الزم در خصوص قوانین مقررات و استانداردهای‬ ‫ذکر شده به شدت سختگیری می شود و مراکز‬ ‫درمانی که واجد این شرایط نباشند یا گواهینامه‬ ‫قبلی وی باطل می شود و یا اگر متقاضی جدید‬ ‫گواهینامه باشد به وی اعطا نخواهد شد‪.‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬وضعیت کشور ما در زمینه‬ ‫به روز رسانی استانداردها و اعتباربخشی‬ ‫چگونه است؟‬ ‫دکتر گودرزی‪ :‬من در ادامه صحبت های‬ ‫دکتر هاشم زاده باید اذعان کنم که ما همه‬ ‫گرد هم امده ایم تا ببینیم که چگونه می توانیم‬ ‫وضعیت را بهبود ببخشیم‪ .‬بدیهی است که در چه‬ ‫جایگاهی هستیم‪ .‬بحث اخالقیات بهینه سازی در‬ ‫بیمارستان خیلی اهمیت دارد‪ .‬به نظر من ‪ 13‬جلد‬ ‫کتابی که در این باره تدوین شده قدم بزرگی در‬ ‫راستای استاندارد سازی مراکز درمانی بوده است‪.‬‬ ‫با این حال مبحث مهمی به نام به روز رسانی‬ ‫در خصوص استانداردهای جهانی رعایت می شود‬ ‫که متاسفانه ما فاقد ان هستیم‪ .‬هر سری نسخه‬ ‫های جدید این کتاب ها به چاپ می رسد و من‬ ‫نگاهی به ویرایش های وزارت بهداشت می اندازم‪،‬‬ ‫با کمال تاسف متوجه می شوم که تغییری نکرده‬ ‫است و چیزی به ان اضافه نشده است‪ .‬در صورتی‬ ‫که در همه جای دنیا استانداردها را هر چند سال‬ ‫یک بار به روز رسانی می کنند اما چرا؟ پاسخ‬ ‫اینست که ممکن است برخی از این استانداردها‬ ‫نادرست و ناکارامد باشد و در طی چند سال‬ ‫دستخوش تغییرات زیادی شده باشد و شاید بهتر‬ ‫باشد که با استاندارد جدید جایگزین شود‪.‬‬ ‫متاسفانه ما تیم اجرایی برای به روز رسانی‬ ‫به طور متمرکز نداریم که خود این قضیه‬ ‫علت های متفاوتی دارد‪.‬‬ ‫بحث دیگر که مهندس معطر نیز به ان‬ ‫پرداختند‪ ،‬بحث استانداردهای محلی یا منطقه‬ ‫ای است‪ .‬به نظر من اگر ما بخواهیم جی سی‬ ‫ای را در ایران پیاده سازی کنیم‪ ،‬اکثر پزشکان‬ ‫ایرانی نمی توانند به کار معمول خود در مراکز‬ ‫درمانی ادامه دهند‪ .‬البته ناگفته نماند که بحث‬ ‫اموزش و فرهنگ سازی پزشکان نیز می تواند‬ ‫در این زمینه راه گشا وموثر باشد‪ ،‬اما باید این‬ ‫اموزش برای دانشجویان پزشکی پایه باشد تا‬ ‫زمانی که فارغ التحصیل می شوند این فرهنگ‬ ‫در انان نهادینه شده باشد‪ .‬البته من فکر می کنم‬ ‫باید در کنار استانداردهای ملی‪ ،‬استانداردهای‬ ‫بین المللی را نیز داشت‪ .‬می شود با سازمان های‬ ‫بین المللی مکاتبه کرد و شرایط خاص مذهبی‬ ‫و فرهنگی کشورمان را به انها یاداور شد و قطعا‬ ‫نکات ما را قبول خواهند کرد‪ ،‬حتی من مطلع‬ ‫هستم که موسسه جان هوپکینز بسیار تمایل‬ ‫دارد که در ایران شعبه داشته باشد‪ ،‬چرا که‬ ‫علم پزشکی در ایران از سطح باالیی در تجربه‬ ‫برخوردار است‪ ،‬اما اگر بخواهد در ایران شعبه‬ ‫داشته باشد‪ ،‬الزم است که ما‪ ،‬حداقل استاندارد‬ ‫جهانی را رعایت کنیم‪ .‬این نکته را هم اضافه کنم‬ ‫که اصوال از دیدگاه من کلمه بین المللی‪ ،‬کلمه‬ ‫بزرگی نیست‪ .‬استاندارد بین المللی یعنی قوانینی‬ ‫که پس از تحقیق های فراوان و کسب مجوزهای‬ ‫الزم به تایید سازمان هایی که از سازمان ملل‬ ‫متحد تایید صالحیت شده اند رسیده است‪.‬‬ ‫در زمینه گردشگری سالمت من فکر می کنم‬ ‫که بازار هدف ما اشتباه تعیین شده است‪ .‬چون‬ ‫تا اسم گردشگری سالمت به میان می اید‪ ،‬افکار‬ ‫به سمت عراق یا افغانستان می رود‪ .‬البته بحث‬ ‫داللی و رقابت ناسالم هم جای خود دارد‪ .‬با این‬ ‫حال ما باید در حوزه های تخصصی خودمان‬ ‫به اروپا و یا کشورهای سی ای اس فکر کنیم‪،‬‬ ‫به عنوان مثال در حال حاضر ما در زمینه ی‬ ‫ارتوپدی در مورد کشورهای سی ای اس در حال‬ ‫فعالیت هستیم‪ .‬یا در مباحث مربوط به پوست و‬ ‫زیبایی بسیار سرامد هستیم و به راحتی قادر به‬ ‫جذب گردشگر سالمت از این کشورها هستیم‪.‬‬ ‫اصل ماجرا این است که وقتی قرار بر ساخت‬ ‫بیمارستانی می شود و هزینه ای صرف ان شود‪ ،‬از‬ ‫همان ابتدا بیمارستان را درست و اصولی بسازیم‬ ‫که با تعویض و جانشینی ریاست هر بیمارستان‬ ‫نیاز به بازسازی و تخریب و جابجایی بخش های‬ ‫مختلف ان نباشد‪ .‬البته پس از این مرحله‪ ،‬بحث‬ ‫نظارت مطرح می شود که ما در این زمینه هم‬ ‫بسیار مشکل داریم‪.‬‬ ‫ماهنامه‪ :‬استفاده حداکثری از‬ ‫ظرفیت ها و توانمندی های یک کشور‬ ‫برای رونق اقتصادی و اشتغال جامعه‪ ،‬نشانه‬ ‫کارامدی مدیریت یک مجموعه است اما به‬ ‫نظر می رسد در صنعت گردشگری‪ ،‬جامعه‬ ‫ما از تمام بضاعت خود استفاده نکرده است‪.‬‬ ‫شاید خیلی از مشکالت این حوزه‪ ،‬به مدیریت‬ ‫شرکت ها و مراکز درمانی بازگردد‪ ،‬جامعه ای که‬ ‫اغلب پتانسیل ها و شاخص های جذب گردشگر‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫از جمله گردشگری درمانی را در اختیار دارد اما‬ ‫چندان در این زمینه موفق نیست که البته می‬ ‫توان این ناکارامدی را به برخی برنامه ها و تصمیم‬ ‫گیری های نادرست قبلی در این بخش نسبت داد‪.‬‬ ‫لطفا برای جمع بندی‪ ،‬هر کدام از شما‬ ‫بزرگواران سخن پایانی خود را بگویید‪.‬‬ ‫دکتر طلوع‪ :‬من فکر می کنم که پزشکان ما‬ ‫نسبت به کشورهای اطراف عالی و بسیار حاذق‬ ‫هستند‪ .‬فقط در صورتی که بیمارستان بتواند‬ ‫تاییدیه های بین المللی را در پروسه تشخیص‬ ‫و درمان دارا باشد اعتماد بسیار بیشتری در‬ ‫بیماران متقاضی گردشگری سالمت ایجاد می‬ ‫شود‪ .‬بیمارستان ها می توانند با هدف جذب‬ ‫بیشتر گردشگری سالمت‪ ،‬با مشارکت و همکاری‬ ‫(‪ )affiliation‬بیمارستان های درجه یک دنیا‬ ‫‪General‬‬ ‫‪Massachusetts‬‬ ‫‪Clinic,‬‬ ‫‪Hospital, El Camino , John Hopkins,‬‬ ‫)‪Asklepios Clinic‬خدمات خود را به طور‬ ‫استاندارد و منطبق بر اخرین دستاوردهای علمی‬ ‫ارایه نمایند تا بیماران برای درمان‪ ،‬متحمل‬ ‫هزینه گزاف سفر به کشورهای امریکا‪ ،‬انگلیس‪،‬‬ ‫المان و‪ ...‬نشوند ضمن اینکه این موضوع باعث‬ ‫سرعت یافتن ارتقاء سطح دانش پزشکی کشور‬ ‫نیز خواهد شد‪.‬‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬البته به نظر من حضور‬ ‫دالل ها ربطی به چک لیست ها ندارد‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم پدیده داللی زمانی ایجاد می شود‬ ‫که یک یا چند سازمان از نهادهای درگیر در‬ ‫گردشگری سالمت‪ ،‬وظایف خودشان را به خوبی‬ ‫انجام نمی دهند‪.‬‬ ‫من اگر بخواهم بحث را جمع بندی کنم و‬ ‫شما از من بپرسید که مهمترین اشکال در حوزه‬ ‫گردشگری سالمت چیست؟ پاسخ من اینست‬ ‫که بخشی ازافرادی که در این حرفه مشغول به‬ ‫کار هستند‪ ،‬دانش کافی در این حوزه را ندارند‪.‬‬ ‫عالوه بر این متاسفانه بضاعت علمی ما در حوزه‬ ‫گردشگری سالمت‪ ،‬محدود به کمتر از ده کتاب‬ ‫و ده پایان نامه و کمتر از ‪ 50‬مقاله است‪ .‬البته‬ ‫در این حوزه هم وزارت بهداشت تصمیم گرفته تا‬ ‫از پایان نامه ها و مقاالت این حوزه حمایت کند‪.‬‬ ‫مهندس معطر‪ :‬من هم اگر بخواهم از دیدگاه‬ ‫مهندسی به این قضیه نگاه کنم‪ ،‬باید اذعان کنم‬ ‫که بحث معماری و برندیگ و اتمسفر فضای‬ ‫بیمارستان مهم است‪ .‬همان گونه که دکتر طلوع‬ ‫دکتر طهماسبی‪ :‬من در اخر باز هم بر روی‬ ‫بحث فرهنگ سازی و اموزش تاکید می کنم و‬ ‫خاطرنشان می کنم که باید این قضیه در مراکز‬ ‫درمانی ما الزامی شود‪.‬‬ ‫دکتر هاشم زاده‪ :‬ما در زمینه اموزش و‬ ‫دکتر گودرزی‪:‬‬ ‫بازار هدف ما در زمینه‬ ‫گردشگری سالمت اشتباه‬ ‫تعیین شده و تا اسم‬ ‫گردشگری سالمت به‬ ‫میان می اید‪ ،‬افکار به‬ ‫سمت عراق یا افغانستان‬ ‫می رود‪ .‬در حالی که ما در‬ ‫حوزه های تخصصی مانند‬ ‫ارتوپدی و یا پوست و‬ ‫زیبایی بسیار سرامد بوده‬ ‫و قادر به جذب گردشگر از‬ ‫سراسر دنیا هستیم‬ ‫کتاب استانداردها و در بحث ال دی اری‪ ،‬مباحث‬ ‫مربوط به ویژگی های اتاق های زایمان به طور‬ ‫کامل از نظر فضای فیزیکی و استانداردها مطرح‬ ‫شده است و طی بازدید من از چند بیمارستان‬ ‫جدید که بر اساس استاندارد بیمارستان ایمن‬ ‫طراحی شده است‪ ،‬دیده می شود که با وجود‬ ‫رعایت استانداردهای بخش زایمان‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫اتمسفر فضا و معماری داخلی ان با متریال های‬ ‫نامرغوب و شبیه به یک فضای اداری کار شده‬ ‫است و از نظر حسی فضا مطلوب نیست؛ این در‬ ‫حالی است که بر اساس مقاالت در حدود ‪50‬‬ ‫درصد درد زایمانی به دلیل استرس مادر است‪.‬‬ ‫بنابراین توجه به اتمسفر فضا بسیار مهم بوده‬ ‫و در کشورهای پیشرفته حتی تا بحث اسپری‬ ‫بوهای ارامش بخش و تسکین دهنده در فضا‬ ‫میــزگرد‬ ‫‪(MD Anderson, Mayo Clinic, Cleveland‬‬ ‫اظهار داشت‪ ،‬بحث استانداردها در واقع رعایت‬ ‫همان حداقل هاست و بحث مهم دیگر همان‬ ‫موضوع اتمسفر فضای شفابخش بیمارستانی‬ ‫است‪ .‬برای مثال استانداردها‪ ،‬به حداقل های‬ ‫عددی فضاها گفته می شود و کیفیت فضایی‬ ‫را خیلی نمی توان در قالب استاندارد مطرح‬ ‫کرد و در واقع هم هدف استاندارد این نیست؛‬ ‫بنابراین در ‪ 2‬فضا با کاربری مشابه که در هر دو‬ ‫استانداردها را رعایت کرده اند می توان به گونه‬ ‫ای طراحی کرد که در یکی از ان فضای ارامش‬ ‫بخش و مطلوب ایجاد کرد و در دیگری حتی ‪1‬‬ ‫دقیقه هم نشود حضور داشت‪ .‬پس بحث اتمسفر‬ ‫بیمارستان و ایجاد فضای مطلوب و شفابخش‬ ‫بسیار مهم است‪ .‬به صورت مثال در جلد پنجم‬ ‫(اروماتراپی) پیش رفته اند‪ .‬بر این اساس می‬ ‫توان اینطور نتیجه گیری کرد که در طراحی‬ ‫مراکز درمانی عالوه بر رعایت استانداردها‪ ،‬توجه‬ ‫به معماری داخلی با توجه ویژه به مولفه های‬ ‫رنگ‪ ،‬نور‪ ،‬بافت و‪ ...‬می تواند سبب ایجاد فضایی‬ ‫استاندارد و در عین حال مطلوب شود که این‬ ‫موضوع از نظر مباحث توریسم سالمت نیز بسیار‬ ‫حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫فرهنگ سازی گام های اولیه را برداشته ایم و‬ ‫منتظر نتایج درخشان ان در اینده هستیم‪ .‬یکی‬ ‫از این اقدامات کارگاه های ‪ 3‬روزه اموزشی در‬ ‫این حوزه است و دوره بعدی ان در هفته دوم‬ ‫اذر ماه و به صورت کارگاه برگزار خواهد شد و‬ ‫سعی می شود در این دوره ها‪ ،‬مفاهیم اولیه این‬ ‫صنعت را برای شرکت کنندگان اموزش دهیم‪.‬‬ ‫دکتر طلوع‪ :‬در نهایت من فکر می کنم‬ ‫که برگزاری دوره های کوتاه مدت در خصوص‬ ‫منشور حقوق بیمار خارجی‪ ،‬توریسم سالمت‪،‬‬ ‫الزامات قانونی و‪ ....‬برای کادر پزشکی بیمارستان‬ ‫های دارای بخش ‪ IPD‬بسیار ارزشمند و مفید‬ ‫فایده خواهد بود ‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مدیر بیمارستان دکتر شریعتی در گفتگو با ماهنامه‪:‬‬ ‫درحال حاضر ساخت بیمارستان های زیر‪ 200‬تخت خوابی‪ ،‬معقول و مقرون به صرفه نیست‬ ‫دکتر حجت رحمانی عضو هیات علمی‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی تهران‪ ،‬عضو هیات مدیره انجمن علمی اداره امور بیمارستان ها‬ ‫و مدیر بیمارستان دکترشریعتی تهران در گفت و گو با خبرنگار ماهنامه مهندسی‬ ‫بیمارستان در خصوص استانداردها و مالک های تامین نیروی انسانی ساخت‬ ‫بیمارستان های نو در کشور اظهارداشت‪ :‬به جرات می توانم بگویم که در کشور ما‬ ‫استانداردهای نیروی انسانی شفافی وجود ندارد‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫درحال حاضر بیمارستان های کشورمان‬ ‫با کمبود نیروی تخصصی بالینی مواجه‬ ‫هستند‪ ،‬با این حال از نظر نیروی اداری‬ ‫و مالی و پشتیبانی‪ ،‬کمبود نیروی انسانی‬ ‫احساس نمی شود‪ .‬از طرف دیگر هزینه های‬ ‫بیمارستانی در کشور ما بسیار باال است و‬ ‫بیش از ‪ %75‬از هزینه های هر بیمارستان‬ ‫متعلق به هزینه های پرسنلی است‪.‬‬ ‫مدیر بیمارستان دکتر شریعتی ادامه داد‪:‬‬ ‫خوشبختانه فضای درمانی در کشور ما به‬ ‫ویژه در شهرهای بزرگ‪ ،‬به وضعیت مطلوب‬ ‫نزدیک شده است و بیمارستان های‬ ‫تخصصی و فوق تخصصی موجود در‬ ‫شهرهای بزرگ‪ ،‬جوابگوی نیاز بیماران است‪.‬‬ ‫البته نباید فراموش کنیم که بیماران مناطق‬ ‫محروم برای گرفتن خدمات پزشکی مجبور‬ ‫می شوند به بیمارستان های موجود در‬ ‫شهرهای بزرگ مراجعه کنند‪ ،‬همچنین در‬ ‫حال حاضر در دولت فعلی‪ ،‬سیاست گذاران‬ ‫وزارت بهداشت و درمان تالش می کنند تا‬ ‫بتوانند خدمات درمانی را به شهرهای کوچک‬ ‫و حتی مناطق محروم هم انتقال دهند‪.‬‬ ‫عضو هیات مدیره انجمن علمی اداره امور‬ ‫بیمارستانها درخصوصسیاستهایوزارت‬ ‫بهداشت در مورد ساخت بیمارستان های‬ ‫جدید اظهارداشت‪ :‬وزارت بهداشت درحال‬ ‫حاضر در رابطه با بیمارستان ها‪ ،‬سعی در‬ ‫بهبود وضعیت بیمارستان های موجود دارد‬ ‫و ارتقاء بیمارستان های موجود در اولویت‬ ‫قرار دارد‪ .‬هدف فقط ساخت بیمارستان‬ ‫نیست‪ .‬البته ساخت بیمارستان در مناطق‬ ‫محروم و در مناطقی که احساس می شود‬ ‫بیمارستان موجود جوابگوی جمعیت نیست‪،‬‬ ‫در اولویت قرار دارد‪ .‬مطالعات نیز نشان‬ ‫می دهد که در حال حاضر ساختن یک‬ ‫بیمارستان زیر ‪ 200‬تخت خوابی اصال‬ ‫منطقی نیست‪ .‬در مواردی که بیمارستانی‬ ‫با ‪ 200‬تخت خواب یا حتی بیشتر از ‪200‬‬ ‫تخت در منطقه ای ساخته می شود‪ ،‬چنین‬ ‫بیمارستانی عالوه بر منطقه ی تحت پوشش‪،‬‬ ‫به مناطق محروم که در اطراف این منطقه‬ ‫قرار دارند‪ ،‬به خوبی خدمات درمانی ارائه‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫رحمانی افزود‪ :‬درحال حاضر به نظر‬ ‫می رسد وزارت بهداشت با توجه به جمعیت‬ ‫منطقه ی موردنظر و نوع بیماری های شایع‬ ‫که در ان منطقه وجود دارد‪ ،‬نسبت به‬ ‫ساخت و احداث بیمارستان اقدام می کند‪،‬‬ ‫ولی هدف اصلی وزارت بهداشت این است‬ ‫که بیمارستان های موجود را از جنبه های‬ ‫گوناگون تکنولوژی های ساخت‪ ،‬طراحی‬ ‫فضاها‪ ،‬نیروی انسانی‪ ،‬تجهیزات و‪ ...‬ارتقا دهد‪.‬‬ ‫اقدام دیگری که از سوی وزارت بهداشت‬ ‫درحال انجام است‪ ،‬بازسازی و نوسازی‬ ‫بیمارستان های قدیمی و فرسوده است‪.‬‬ ‫بحث نوسازی و ساخت بیمارستان دو‬ ‫مقوله ی کامال جدا از هم هستند‪ .‬در خصوص‬ ‫نوسازی‪ ،‬دولت با اجرای طرح تحول سالمت‬ ‫که برنامه ی هتلینگ بیمارستانی هم در ان‬ ‫لحاظ شده‪ ،‬به نوسازی و استانداردسازی‬ ‫فضاهای درمانی موجود تحت عنوان هتلینگ‬ ‫پرداخته که بیمارستان ها بتوانند با استفاده‬ ‫ازمنابع موجود در طرح تحول سالمت‪،‬‬ ‫بخش های مختلف خود را از جنبه های‬ ‫مختلف مثل طراحی فضاها‪ ،‬نما و شکل‬ ‫ظاهری به روز کنند و بیشتر به استانداردها‬ ‫نزدیک شوند‪ .‬بسیاری از بیمارستان های‬ ‫کشور با کمک این منابع‪ ،‬فضاهایشان را‬ ‫از لحاظ ساختاری به روز کردند و با طرح‬ ‫هتلینگ بیمارستانی‪ ،‬فضاهای مناسب و در‬ ‫شان بیماران طراحی شد‪ .‬امروزه به همت‬ ‫مسئوالن وزارت بهداشت و شروع طرح‬ ‫تحول سالمت‪ ،‬بیمارستان های دولتی از‬ ‫لحاظ فضای فیزیکی و ساختمانی‪ ،‬در حد‬ ‫بیمارستان های خصوصی قراردارند و شرایط‬ ‫و امکانات رفاهی بیماران را به نحو مطلوب‬ ‫فراهم می کنند‪ ،‬ولی در خصوص ساخت‬ ‫بیمارستان جدید از بودجه های دولتی‪،‬‬ ‫قاعدتا این پروژه ها با بودجه کشور تعریف‬ ‫می شود و دولت منابع اختصاصی برای این‬ ‫پروژه های ملی درنظر می گیرد‪ .‬متاسفانه‬ ‫تجربه نشان داده است که معموال به دلیل‬ ‫مشکالت مالی موجود در کشور‪ ،‬خیلی از این‬ ‫پروژه ها‪ ،‬مخصوصا پروژه های بیمارستانی به‬ ‫دلیل هزینه بر بودن‪ ،‬نمی توان امید داشت با‬ ‫بودجه ی محدود دولتی‪ ،‬پروژه های ساخت‬ ‫بیمارستان به سرانجام‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬بسیاری از‬ ‫بیمارستان هایی که در‬ ‫سال های گذشته کلنگ‬ ‫زده شده‪ ،‬هنوز از لحاظ‬ ‫ساخت پیشرفتی نداشتند‬ ‫و مسئوالن در نهایت‬ ‫باید از مشارکت بخش‬ ‫خصوصی برای ساخت این پروژه ها کمک‬ ‫بگیرند‪ .‬درحال حاضر ساخت بیمارستان‪،‬‬ ‫مخصوصا بیمارستان های زیر ‪ 200‬تخت‬ ‫خوابی اصال معقول و مقرون به صرفه‬ ‫نیست‪ ،‬چراکه به جرات می توان گفت‬ ‫هزینه ی احداث یک بیمارستان ‪ 300‬تخت‬ ‫خوابی‪ ،‬فاصله ی زیادی با یک بیمارستان‬ ‫‪ 200‬تخت خوابی ندارد‪ ،‬چرا که ایجاد بستر‬ ‫الزم برای استانداردسازی هزینه بر است و‬ ‫درهر دو حالت باید رعایت شود‪.‬‬ ‫دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫در ادامه در خصوص نقش شرکت های‬ ‫مهندسی مشاور که پروژه های درمانی‬ ‫انجام می دهند‪ ،‬اظهارداشت‪ :‬برای انجام‬ ‫هر پروژه ی ساخت در تمام دنیا‪ ،‬حضور‬ ‫مهندسین مشاور از اهمیت باالیی برخوردار‬ ‫است‪ .‬در پروژه های ساخت بیمارستان هم‬ ‫حضور مهندسین مشاور در تمامی مراحل‬ ‫پروژه‪ ،‬ضرورت دارد تا ساخت بیمارستان‬ ‫در حال حاضر در دولت فعلی‪،‬‬ ‫سیاست گذاران وزارت بهداشت‬ ‫و درمان تالش می کنند‬ ‫تا بتوانند خدمات درمانی‬ ‫عمومی و تخصصی را به‬ ‫شهرهای کوچک و حتی مناطق‬ ‫محروم انتقال دهند‬ ‫‪20‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫پروژه های ساخت بیمارستان به دلیل‬ ‫هزینه بر بودن‪ ،‬با بودجه ی محدود‬ ‫دولتی‪ ،‬بدون حضور بخش خصوصی‬ ‫و مشارکت خیرین و‪ ....‬معموال به‬ ‫سرانجام نمی رسد‬ ‫به نظر می رسد وزارت بهداشت با توجه به‬ ‫جمعیت منطقه ی موردنظر و نوع بیماری های‬ ‫شایع در مناطق‪ ،‬نسبت به احداث بیمارستان اقدام‬ ‫می کند‪ ،‬ولی هدف اصلی وزارت بهداشت این است‬ ‫که بیمارستان های موجود را از جنبه های گوناگون‬ ‫تکنولوژی های ساخت‪ ،‬نیروی انسانی‪ ،‬تجهیزات و‪...‬‬ ‫ارتقا دهد‬ ‫دچار مشکل نشود‪ .‬اصوال ساخت یک‬ ‫بیمارستان استانداردهای ویژه ای دارد که‬ ‫با ساخت یک ساختمان عادی تفاوت های‬ ‫زیادی دارد‪ .‬در بحث فضاهای استاندارد و‬ ‫امکاناتی که باید درنظر گرفته شود‪ ،‬حتما‬ ‫باید از مهندسین مشاور اطالعات الزم گرفته‬ ‫شود‪ .‬حتی در بحث نوسازی بیمارستان ها‬ ‫هم کمک گرفتن از مهندسین مشاور بسیار‬ ‫کارساز است‪ .‬مهندسین مشاور با اطالعات‬ ‫جامعی که در حوزه تخصصی سالمت دارند‬ ‫می توانند پروژه ها را هرچه بیشتر به سمت‬ ‫استانداردسازی هدایت کنند‪.‬‬ ‫حضور شرکت های خارجی در مشارکت‬ ‫ساخت بیمارستان به عنوان یک فرصت‬ ‫است‪ ،‬چرا که در حال حاضر در تمام‬ ‫کشورها‪ ،‬پروژه های ساخت بیمارستان‬ ‫هزینه های بسیار باالیی داشته و اعتبارات‬ ‫دولتی نمی تواند پاسخگوی پروژه های‬ ‫عظیمی مثل پروژه ی ساخت یک بیمارستان‬ ‫باشد‪ .‬اگر هم اعتبار الزم فراهم شود‪ ،‬به‬ ‫موقع نیست و ممکن است زمان اجرای‬ ‫پروژه را بسیار طوالنی تر کند‪ .‬ساخت یک‬ ‫بیمارستان با بودجه ی دولتی ممکن است‬ ‫‪ 15‬سال زمان ببرد‪ .‬در طی این ‪ 15‬سال‬ ‫نیازها و به طور کلی شرایط تغییر می کند‪.‬‬ ‫در کل اگر سیاست گذاران وزارت بهداشت‬ ‫و درمان ببینند مشارکت بخش خصوصی و‬ ‫شرکت های خارجی به نفع مردم و بودجه‬ ‫کشور است و در کاهش و اتالف منابع تاثیر‬ ‫مثبتی دارد‪ ،‬قطعا از وجود شرکت ها و بخش‬ ‫خصوصی استقبال می کنند‪.‬‬ ‫دکتر رحمانی در بخش دیگری از این گفتگو‬ ‫با اشاره به استانداردهایی که برای ساخت‬ ‫بیمارستان ها تعریف شده اند‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫ساخت‪ :‬یکی از اقدامات بسیار مهم وزارت‬ ‫بهداشت در سال های اخیر‪ ،‬تدوین کتاب هایی‬ ‫با عنوان بیمارستان ایمن است‪ .‬این کتاب در‬ ‫اختیار تمامی افرادی که در زمینه ساخت‪،‬‬ ‫نوسازی‪،‬بازسازیوطراحیفضاهایبیمارستانی‬ ‫فعال هستند‪ ،‬قرار دارد‪ .‬بیمارستان های ایمن‬ ‫یعنی تمامی استانداردهای الزم برای ساخت‬ ‫تمامی بخش ها که در حوزه های تخصصی و‬ ‫فوق تخصصی قرار دارند‪ ،‬حتی استانداردهای‬ ‫الزم در بخش های کوچک و کلینیک ها‬ ‫و پاراکلینیک های درمانی کوچک هم در‬ ‫این کتاب درنظرگرفته شده است‪ .‬وقتی‬ ‫یک پروژه ی ساخت بیمارستان در حال‬ ‫اجراست‪ ،‬ناظران از این کتاب به عنوان چک‬ ‫لیست استفاده می کنند تا تمامی استانداردهای‬ ‫موجود در کتاب با وضعیت واقعی پروژه تطبیق‬ ‫داده شود‪ ،‬تا جایی که بیمارستان ها مطابق این‬ ‫چک لیست می توانند به فعالیت خود ادامه‬ ‫بدهند‪ .‬این استانداردها مواردی هستند که مورد‬ ‫تایید وزارت بهداشت و وزارت راه و شهرسازی‬ ‫هم هست و اطالعات خیلی کاملی را برای‬ ‫افرادی که تمایل به طراحی فضای بیمارستانی‬ ‫استاندارد دارند‪ ،‬در اختیار می گذارد‪.‬‬ ‫در پایان این گفتگو دکتر رحمانی‬ ‫درخصوص ضرورت راه اندازی ماهنامه‬ ‫مهندسی بیمارستان اظهار داشت‪ :‬همانند‬ ‫کلیه مجالت علمی– پژوهشی که‬ ‫رشته های مختلف دارند‪ ،‬ضرورت این‬ ‫مجله هم کامال مشهود است و می تواند‬ ‫راهنمای خوبی برای مدیران بیمارستان ها‬ ‫و تمامی افراد فعال در حوزه های مختلف‬ ‫ساخت‪ ،‬نوسازی‪ ،‬بازسازی و راه اندازی‬ ‫بیمارستان ها مورد استفاده قرار گیرد‪ ،‬ولی‬ ‫الزمه ی این امر این است که مطالبی که‬ ‫در این مجله چاپ می شود از یک مستند‬ ‫قانونی‪ ،‬علمی و منبع استاندارد تهیه شود‪.‬‬ ‫قطعا بسیاری از مدیران بیمارستان ها تمایل‬ ‫دارند در خصوص مهندسی بیمارستان که‬ ‫صرفا ساخت و ساز نیست‪ ،‬بحث هایی راجع‬ ‫به فضاهای استاندارد و این که به ازای هر‬ ‫تخت چه فضای استانداردی باید طراحی‬ ‫شود یا به ازای هر تخت چه تعداد نیروی‬ ‫انسانی الزم است‪ ،‬با استفاده از مطالعات‬ ‫مختلف که در کشورهای مختلف درحال‬ ‫اجراست‪ ،‬صحبت هایی داشته باشند‪ .‬این‬ ‫ماهنامه می تواند مانند راهنمایی برای‬ ‫تمامی فعاالن این حوزه باشد و به تبع‬ ‫ان از کارشناسان مرتبط در کشورهای‬ ‫دیگر دعوت شود تا تجارب موفقی که در‬ ‫ساخت بیمارستان ها‪ ،‬نحوه ی اداره ی‬ ‫بیمارستان های دولتی‪ ،‬خصوصی و خیریه‬ ‫در کشورهای مختلف داشتند‪ ،‬در اختیار‬ ‫مخاطبان قراردهند‪ .‬پیشنهاد من این است‬ ‫که فقط به موضوع ساخت بیمارستان اکتفا‬ ‫نکنید‪ .‬مهندسی بیمارستان‪ ،‬در حقیقت بحث‬ ‫استانداردسازی ساخت بیمارستان هاست‪.‬‬ ‫برای این که بتوانیم با موفقیت‪ ،‬پروژه های‬ ‫بیمارستان را به سرانجام برسانیم الزم است‬ ‫مطالعات کامل در این زمینه داشته باشیم‪.‬‬ ‫این مجله می تواند مطالعات الزم در خصوص‬ ‫ساخت بیمارستان را در خود بگنجاند‪.‬‬ ‫ضمن ارزوی موفقیت برای همکاران‬ ‫محترم ماهنامه مهندسی بیمارستان‪،‬‬ ‫امیدوارم در شماره های بعدی‪ ،‬تجارب‬ ‫موفق مدیران بیمارستانی در سراسر کشور‬ ‫از این مجله اطالع رسانی شود‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫افسانهغفاری‬ ‫مهندسنیلوفر‬ ‫سرپرسترشتهمهندسیبیمارستان‬ ‫در دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه‬ ‫صنعتی شریف در گفتگو با ماهنامه‪:‬‬ ‫رشتهمهندسیبیمارستان‪،‬نیازضروریصنعتبیمارستان‬ ‫کارشناسی ارشد مهندسی بیمارستان یکی از مجموعه رشته های مهندسی است که برای پاسخ گویی به نیاز برنامه ریزی و طراحی مراکز‬ ‫بهداشتی‪ ،‬درمانی و اموزش پزشکی ایجاد شد‪ .‬این رشته تخصصی با هدف تربیت نیروی انسانی متبحر در زمینه های مورد نیاز در حوزه‬ ‫طراحی‪ ،‬ساخت‪ ،‬توسعه و نگهداری مراکز فوق طراحی شده است‪ .‬در حقیقت رشته کارشناسی ارشد مهندسی بیمارستان برای اشنایی‬ ‫مهندسان با تخصص طراحی و ساخت بیمارستان ها‪ ،‬اولین بار توسط وزارت بهداشت ایجاد شد‪ .‬در سال ‪ 1392‬برای نخستین بار در‬ ‫کشور ازمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی بیمارستان از طریق کنکور ارشد وزارت بهداشت برگزار شد و دانشگاه های علوم پزشکی‬ ‫ایران و علوم پزشکی اصفهان هرکدام به تعداد ‪ 5‬نفر در این رشته دانشجو پذیرفتند‪ .‬دانش اموختگان رشته های مهندسی معماری‪،‬‬ ‫عمران‪ ،‬برق‪ ،‬مکانیک‪ ،‬شهرسازی و مهندسی پزشکی مجاز به شرکت در این ازمون بودند‪ .‬ازمون این رشته در سال ‪ 93‬نیز در وزارت‬ ‫بهداشت برگزار گردید و از سال ‪ 94‬به دلیل ماهیت مهندسی این رشته به وزارت علوم منتقل و در دانشگاه علم و صنعت ادامه یافت‪.‬‬ ‫البته به دلیل نیاز ضروری کارکنان حوزه فنی و مهندسی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور‪ ،‬این رشته همچنان در دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران در حال ارائه است‪.‬‬ ‫دروس اصلی این رشته شامل ترکیبی از دروس معماری‪ ،‬تجهیزات پزشکی‪ ،‬تاسیسات مکانیکی و تاسیسات الکتریکی مرتبط با بیمارستان و فضاهای‬ ‫بهداشتی و درمانی است‪ .‬همچنین دروسی مرتبط با اصطالح شناسی پزشکی‪ ،‬اشنایی با نظام سالمت ایران و قوانین و مقررات مرتبط با ان در این رشته‬ ‫تدریسمی شود‪.‬‬ ‫اهمیت وجود این رشته در حوزه سالمت زمانی مشخص می شود که بدانیم کشور نیازمند بیش از ‪ 100‬هزار تخت بیمارستانی است و‬ ‫در کل کشور تعداد محدودی شرکت به صورت تخصصی در حوزه بیمارستان فعالیت می کنند و نیاز به نیروی متخصص یکی از مشکالت‬ ‫اساسی این شرکت ها است‪ .‬در این راستا بران شدیم تا با مهندس بردیا معطر سرپرست رشته مهندسی بیمارستان در دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران و دانشگاه صنعتی شریف گفتگویی در این رابطه انجام دهیم که در ادامه می خوانید‪:‬‬ ‫‪22‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫لطفا در خصوص تاریخچه راه اندازی رشته مهندسی‬ ‫این رشته برای اولین بار در کدام دانشگاه‬ ‫در سال ‪ 1386‬از انجا که کشور در حوزه طراحی بیمارستان هیچ‬ ‫اولین بار در سال ‪ 1392‬بر اساس کنکور سراسری وزارت‬ ‫بیمارستان در کشورمان توضیح دهید‪:‬‬ ‫گونه استاندارد جامع و کامل مورد تایید وزارت بهداشت نداشت‪،‬‬ ‫مدیر کل دفتر منابع فیزیکی وزارت بهداشت پیشنهاد تدوین‬ ‫راه اندازی شد؟‬ ‫بهداشت ‪ 10‬دانشجو پذیرفته شدند که ‪ 5‬نفر اول در دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی ایران و ‪ 5‬نفر در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مشغول‬ ‫استانداردهای بومی را مطرح کرد که به دنبال ان و به دستور وزیر‬ ‫به تحصیل شدند که بنده هم افتخار داشتم به عنوان اولین ورودی‬ ‫«استاندارد برنامه ریزی و طراحی بیمارستان های ایمن « در ‪ 30‬جلد‬ ‫بیمارستان سازی ادامه دهم‪ .‬در سال بعد نیز رشته در دانشگاه های‬ ‫نشریات از سوی سازمان مدیریت به چاپ رسیده بود که بسیار کمک‬ ‫تصمیم وزیر بهداشت این رشته به وزارت علوم منتقل شد و در سال‬ ‫معموال هر چند سال یکبار بازنگری می شوند‪ ،‬ولی این نشریات و‬ ‫اقدام کرد که متاسفانه جذب دانشجو تنها یک سال ادامه پیدا کرد‪.‬‬ ‫وقت‪ ،‬تدوین استانداردهای ملی طراحی مراکز درمانی با عنوان‬ ‫اغاز شد‪ .‬البته الزم به ذکر است که تا قبل از این زمان‪ ،‬یک سری‬ ‫ساز بود؛ ولی نکته قابل توجه این است که استانداردهای جهانی‬ ‫جزوات مورد بازنگری قرار نمی گرفت و از انجایی که متولی تدوین‬ ‫این رشته با رتبه ‪ 1‬کشوری تحصیالت تخصصی خود را در حوزه‬ ‫علوم پزشکی وزارت بهداشت ادامه پیدا کرد و پس از ان بر اساس‬ ‫‪ 1394‬دانشگاه علم و صنعت در بدنه وزارت علوم به جذب دانشجو‬ ‫ان هم وزارت بهداشت نبود‪ ،‬لذا اطالعات انها کامال مورد تایید وزارت‬ ‫دلیل عدم جذب دانشجو در علم و صنعت و تضعیف‬ ‫تدوین این مجموعه استانداردها توسط وزارت بهداشت کلید خورد‪.‬‬ ‫یکی از دالیل تضعیف رشته پس از انتقال ان به وزارت علوم این‬ ‫بهداشت به عنوان بهره برداری اصلی فضای درمانی نبود؛ بنابراین‬ ‫در سال ‪ 1391‬وزارت بهداشت به این نتیجه رسید که با وجود‬ ‫اینکه استانداردهای مذکور به چاپ رسیده است‪ ،‬ولی اثر ان در‬ ‫طراحی و ساخت کشور قابل توجه نبوده است که از دالیل ان‬ ‫می توان به حجم قابل توجه اطالعات کتاب های استاندارد (بیش‬ ‫از ‪ 7000‬صفحه استاندارد) و مباحث فرهنگی همچون سرانه پایین‬ ‫مطالعه و میل کم جامعه مهندسی کشور برای به روز نگه داشتن‬ ‫اطالعات خود اشاره کرد‪ .‬از طرفی نیاز کشور به بیش از ‪100‬‬ ‫هزار تخت بیمارستانی و کمبود نیروی متخصص در این حوزه‬ ‫سبب شد تا وزارت بهداشت در ادامه رسالت خود در جهت تدوین‬ ‫و نشر استانداردها‪ ،‬به تاسیس رشته مهندسی بیمارستان در مقطع‬ ‫کارشناسی ارشد در سال ‪ 1392‬اقدام نماید تا نیروهای متخصص‬ ‫رشته در وزارت علوم چه بود؟‬ ‫بود که بهره بردار اصلی این رشته وزارت بهداشت بوده و حمایت‬ ‫بیشتری از این رشته در وزارت بهداشت صورت می گرفت؛ چرا که‬ ‫اثر مستقیم فارغ التحصیالن این رشته در کیفیت طراحی و ساخت‬ ‫مراکز درمانی کشور مشهود بود و تربیت مهندسان متخصص‬ ‫بیمارستان برای وزارت بهداشت به عنوان بهره بردار اصلی فضاهای‬ ‫درمانی از اهمیت و حساسیت بیشتری نسبت به وزارت علوم بود‪.‬‬ ‫همچنین عدم تعامل سازنده میان دانشگاه علم و صنعت و اساتید‬ ‫متخصص رشته مهندسی بیمارستان که چند سال تجربه تدریس‬ ‫رشته مهندسی بیمارستان داشتند نیز در کاهش کیفیت و تضعیف‬ ‫رشته موثر بود‪.‬‬ ‫دلیل دیگر این بود که در دانشگاه علم و صنعت رشته معماری‬ ‫به منظور برنامه ریزی‪ ،‬طراحی‪ ،‬نظارت‪ ،‬کنترل‪ ،‬ساخت و نگهداری‬ ‫دارای گرایشی به نام درمانی است که از چندین سال قبل در این‬ ‫یابند‪ .‬این موضوع با تصویب رشته در شورای عالی برنامه ریزی‬ ‫بر این بود که رشته مهندسی بیمارستان همان معماری گرایش‬ ‫مراکز درمانی در بدنه مراکز دولتی و خصوص تربیت و پرورش‬ ‫علوم پزشکی وزارت بهداشت به ریاست وزیر بهداشت رسمی گردید‪.‬‬ ‫دانشگاه تدریس می شد و تصور اساتید دانشگاه علم و صنعت‬ ‫درمانی است‪ .‬این امر سبب شد که این رشته به نوعی حذف و‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مهندسی بیمارستان در واقع رشته ای‬ ‫رشته معماری گرایش درمانی ادامه پیدا‬ ‫کند؛ در حالی که این دو رشته به صورت‬ ‫بنیادی بر اساس دالیلی که در ادامه عرض‬ ‫خواهم کرد با یکدیگر متفاوت هستند‪:‬‬ ‫اول اینکه داوطلبان رشته مهندسی‬ ‫بیمارستان از رشته های مختلف معماری‪،‬‬ ‫سازه‪ ،‬برق و مکانیک و تجهیزات پزشکی‬ ‫جذب می شوند در حالی که رشته معماری‬ ‫گرایش درمانی را تنها معماران می توانند‬ ‫داوطلب شوند؛ این بدان معنی است که‬ ‫بینابینی است که مهندسان معماری‪،‬‬ ‫برق‪ ،‬مکانیک‪ ،‬سازه و تجهیزات پزشکی‬ ‫ورودی این رشته هستند‪ .‬حضور‬ ‫دانشجویان رشته های مختلف در کالس‬ ‫سبب می شود که تبادل تجربه و تعامل‬ ‫بین رشته ای صورت گیرد و هر فرد از‬ ‫نگاه تخصصی خود موضوعات را مطرح‬ ‫نماید و تمامی افراد با نگاه چندجانبه و‬ ‫جامع تری در رشته تخصصی خود به‬ ‫طراحی بیمارستان بپردازند‬ ‫رشته ای برای اموزش تخصصی به سایر رشته های مهندسی جهت‬ ‫طراحی بیمارستان در رشته معماری گرایش درمانی وجود ندارد‪ .‬عالوه‬ ‫بر ان حضور دانشجویان رشته های مختلف در کالس سبب می شود‬ ‫که تبادل تجربه و تعامل بین رشته ای صورت گیرد و هر فرد از نگاه‬ ‫تخصصی خود موضوعات را مطرح نماید و تمامی افراد با نگاه چندجانبه و‬ ‫جامع تری در رشته تخصصی خود به طراحی بیمارستان بپردازند‪.‬‬ ‫دوم اینکه طراحی دروس رشته معماری گرایش درمانی با نگاه تک‬ ‫در حال حاضر چه اقداماتی برای احیاء‬ ‫رشته مهندسی بیمارستان انجام شده است‪:‬‬ ‫از انجا که کارشناسان فنی دانشگاه های علوم‬ ‫پزشکی نقش کلیدی در کنترل و نظارت بر‬ ‫عملکرد فنی مشاورین و پیمانکاران مراکز درمانی‬ ‫دارند‪ ،‬تسلط کامل بر اخرین استانداردهای ملی و‬ ‫بین المللی برای این گروه بسیار حائز اهمیت است؛‬ ‫بنابراین دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به‬ ‫جذب دانشجو در این رشته نمود و به دنبال ان از‬ ‫سال ‪ 1396‬اولین ورودی این رشته پذیرش گردید‪.‬‬ ‫پس از ان پیرو مذاکرات انجام شده با دانشگاه صنعتی شریف مقرر‬ ‫شد رشته مهندسی بیمارستان از سال ‪ 1398‬در این دانشگاه نیز شروع به‬ ‫پذیرش دانشجو نماید‪.‬‬ ‫سخن اخرتان را بفرمایید‪:‬‬ ‫سخن اخر من این است که در حال حاضر با توجه به شرایط کشور‪،‬‬ ‫بحران نیروی انسانی متخصص کامال مشهود است؛ بنابراین نیاز به‬ ‫جانبه صورت گرفته و توجه به مباحث رشته های مرتبط در ان کم رنگ‬ ‫کارشناسان و متخصصان بیمارستانی که به صورت اکادمیک برنامه ریزی و‬ ‫رشته ای بودنش دارای دروسی متنوعی همچون دروس معماری‪ ،‬تجهیزات‬ ‫نشود‪ ،‬باعث می شود که نیروهای حرفه ای در کشور تربیت نشوند و فقدان‬ ‫است؛ در حالی که در رشته مهندسی بیمارستان به دلیل ماهیت چند‬ ‫پزشکی‪ ،‬تاسیسات مکانیکی و تاسیسات الکتریکی مرتبط با بیمارستان و‬ ‫فضاهای بهداشتی و درمانی و همچنین‬ ‫دروسی مرتبط با اصطالح شناسی پزشکی‪،‬‬ ‫کنترل عفونت‪ ،‬اقتصاد درمان‪ ،‬اشنایی با‬ ‫نظام سالمت ایران و قوانین و مقررات‬ ‫مرتبط است‪ .‬این امر سبب می شود هر کدام‬ ‫از فارغ التحصیالن با نگاه چند رشته ای و‬ ‫در قالب کارگروهی و با شناخت دغدغه ها‬ ‫طراحی بیمارستان را فراگرفته اند ضروری است‪ .‬اگر این رشته در کشور احیا‬ ‫نیروهای متخصص در کشور در کیفیت طراحی و ساخت مراکز درمانی به‬ ‫رشته مهندسی بیمارستان هم اکنون‬ ‫در دو دانشگاه علوم پزشکی تهران و‬ ‫صورت مستقیم اثر خواهد گذاشت‪ .‬با وجود اینکه در‬ ‫بسیاری از رشته ها در دنیا پیشرو هستیم ولی متاسفانه‬ ‫به دلیل اینکه نیروی متخصص در این زمینه محدود‬ ‫دانشگاه صنعتی شریف احیا شده است‬ ‫هستند مجبور می شویم که کشورهای خارجی طراحی‬ ‫کشور به این رشته تخصصی حداقل در‬ ‫بگیرند‪ ،‬این در حالی هست که مشاورهای خارجی‬ ‫ولی نیاز است که با توجه به نیاز مبرم‬ ‫‪ 10‬دانشگاه راه اندازی شود‬ ‫و چالش های گروه های مهندسی دیگر‬ ‫به طراحی بیمارستان بپردازد؛ الزم به ذکر است متاسفانه در شرکت های‬ ‫و ساخت چند هزار تخت بیمارستانی را بر عهده‬ ‫هیچ شناخت درستی از استانداردهای بومی ما ندارند‪.‬‬ ‫بنده مطمئنم که هم اکنون حداقل بیش از‬ ‫‪ 1000‬مهندس بیمارستان در حوزه های طراحی‪ ،‬نظارت‪ ،‬ساخت و‬ ‫مشاور نیز عدم هماهنگی مناسب و سازنده بین رشته ها و نگاه تک جانبه‬ ‫نگهداری مراکز خصوصی و دولتی در کشور نیاز هست که این معادل‬ ‫این تعامل در دانشگاه ها پایه ریزی شود‪ .‬به طور مثال مهندس معماری که‬ ‫تاکنون تنها ‪ 2‬دانشگاه در حال ارائه این رشته هستند‪.‬‬ ‫و یا شناخت درستی از مباحث اقتصاد درمان ندارد چطور می تواند طراحی‬ ‫و تالش همه اساتید بتوانیم رشته مهندسی بیمارستان را که نیاز مبرم کشور‬ ‫سبب ایجاد مشکالت متعدد و بزرگ در پروژه ها می گردد که الزم است‬ ‫دیدی کامل از مشکالت و محدودیت های طراحی گروه تاسیساتی ندارد‬ ‫استاندارد و مناسبی را با در نظر گرفتن تمامی شاخص های موثر ارائه دهد‪.‬‬ ‫‪ 10‬سال پذیرش دانشجو در ‪ 10‬دانشگاه معتبر است؛ در حالی که‬ ‫انشاا‪ ...‬با کمک و حمایت مدیران محترم وزارت بهداشت و وزارت علوم‬ ‫است در دانشگاه های مختلف کشور راه اندازی کنیم‪.‬‬ ‫‪24‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫حضور ‪ 20‬شرکت تجهیزات پزشکی ایرانی‬ ‫در نمایشگاه مدیکای المان‬ ‫به گزارش روابط عمومی اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬اداره صادرات تجهیزات پزشکی در گزارشی خبر‬ ‫داد‪ :‬در راستای هدف گذاری افزایش ‪ 10‬برابری صادرات‬ ‫تجهیزات پزشکی با رایزنی ها و اقدامات انجام شده توسط‬ ‫اداره کل تجهیزات پزشکی و مرکز امور بین الملل وزارت‬ ‫بهداشت و همچنین مساعدت مرکز تعامالت و امور بین الملل‬ ‫معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری‪ ،‬تعداد ‪ 19‬شرکت‬ ‫صادر کننده تجهیزات پزشکی در نمایشگاه دوسلدورف المان‬ ‫(مدیکای ‪ )2018‬شرکت کردند که ‪ 12‬شرکت از مجموع‬ ‫شرکت های مذکور در پاویون جمهوری اسالمی و الباقی‬ ‫شرکت ها در بخش های دیگر نمایشگاه حضور داشتند‪.‬‬ ‫اوس سینا‬ ‫احیا درمان پیشرفته‬ ‫اوان طب‬ ‫نواتیس طب‬ ‫پارسیان طب پژوهش‬ ‫کیفیت تولید تکاپو(کیتوتک)‬ ‫سامانه جراحی هوشمند پارسه (پارسیس)‬ ‫دانش بنیان مایا اسلیم اریا‬ ‫رادطب نقش جهان‬ ‫زیست تجهیز دانش پویا‬ ‫ظریف پلیمر سپاهان‬ ‫فتاح طب پویا‬ ‫پیشتاز طب زمان‬ ‫الکترونیک برتر‬ ‫کاوندیش سیستم‬ ‫داهیان‬ ‫فرافن‬ ‫پویندگان پزشکی پردیس‬ ‫پویندگان راه سعادت‬ ‫قابل ذکر است که شرکت نیامش (ماشین سازی حسینی)‬ ‫نیز تنها شرکت ایرانی حاضر در نمایشگاه کمپامد در مدیکای‬ ‫المان بود‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫عرض اندام یک شرکت ایرانی در‬ ‫جمع مدعیان نمایشگاه کمپامد‬ ‫نمایشگاه مدیکا امسال از تاریخ ‪ ۱۲‬الی ‪ ۱۵‬نوامبر برابر با ‪۲۱‬‬ ‫الی ‪ ۲۴‬ابان در های خود را بر روی بازدیدکنندگان بی شمار از‬ ‫اقصی نقاط جهان گشود‪.‬‬ ‫نمایشگاه مدیکا المان مهمترین و معتبرترین نمایشگاه حوزه‬ ‫تجهیزات پزشکی‪ ،‬امسال هم همانند سال های قبل در مرکز‬ ‫نمایشگاهی دوسلدورف برقرار بود‪ .‬این نمایشگاه که سابقه‬ ‫چهل ساله در برگزاری دارد یکی از‬ ‫الگوهای مطرح در زمینه ارایه اخرین‬ ‫تولیدات تجهیزات پزشکی در جهان‬ ‫است‪ .‬وجود پنج هزار غرفه دار در این‬ ‫نمایشگاه از هفتاد کشور جهان ارتباط‬ ‫موثری در چرخه سالمت در جهان را‬ ‫در این نمایشگاه به نمایش می گذارد‪.‬‬ ‫حضور شرکت های ایرانی در این‬ ‫بین بسیار قابل توجه بود‪ .‬شرکت های‬ ‫ایرانی به صورت مستقل و همچنین‬ ‫در یک پاویون تولیدکنندگان و یک‬ ‫پاویون صادرکنندگان در نمایشگاه‬ ‫به عنوان غرفه دار حضور داشتند تا‬ ‫در این وضعیت خاص در کشور بازار‬ ‫کاری خود را گسترده کنند‪ .‬در این بین و در کنار نمایشگاه مدیکا‬ ‫امسال هم نمایشگاه کمپامد که محل عرضه تکنولوژی های باال‬ ‫در زمینه تولید تجهیزات پزشکی بود در دو سالن برگزارشد و‬ ‫همانند سال های قبل تنها نماینده ایران در این نمایشگاه یعنی‬ ‫شرکت نیامش سازنده کارخانه های تولید تجهیزات پزشکی‪،‬‬ ‫به عنوان تنها شرکت راه یافته در تاریخ برگزاری کمپامد توانست‬ ‫چهارمین سال حضور خود را در کنار بزرگان صاحب تکنولوژی‬ ‫تولید تجهیزات پزشکی در نمایشگاه تجربه کند‪.‬‬ ‫جالب است بدانید که نمایشگاه کمپامد صرفا فقط‬ ‫یک رویداد قابل شرکت برای هر سازمانی نیست‬ ‫بلکه گزینش هایی برای اجازه حضور در این‬ ‫نمایشگاه از طرف برگزار کننده صورت می گیرد‬ ‫تا اعتبار ان از نظر عرضه تکنولوژی حفظ شود‪.‬‬ ‫تعدادی از نواوری های نمایشگاه مدیکا و‬ ‫کمپامد شامل معرفی مواد اولیه با خاصیت‬ ‫زیست سازگاری با بدن انسان‪ ،‬انواع تری دی‬ ‫پرینترهای جدید‪ ،‬نواوری هایی ویژه در حوزه‬ ‫سالمت سالمندان و معلوالن برای انجام امور‬ ‫روزمره‪ ،‬دستگاه های جدید توانبخشی جهت بیماران با نارسایی‬ ‫حرکتی‪ ،‬دستگاه های ازمایشگاهی برای به رسیدن سرعت و‬ ‫کیفیت در مواجه با تعداد بیمار‪ ،‬سیمالتورهای جراحی و کمک‬ ‫توانبخشی‪ ،‬ارایه ماشین االت ارتقا یافته با کمک طراحی های‬ ‫بهداشتی و نواوری هایی در محصوالت تجهیزات پزشکی بودند‪.‬‬ ‫دکتر محمد جعفر حسینی شیرازی‬ ‫‪26‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫گفتگو با مهندس حسین کوشافر‬ ‫پیش به سوی نوگرایی‬ ‫در این شماره از ماهنامه مهندسی بیمارستان‪،‬‬ ‫پای صحبت مهندس حسین کوشافر مدیرعامل‬ ‫و رئیس هیئت مدیره مهندسین مشاور ماهر و‬ ‫همکاران نشستیم‪.‬‬ ‫این شرکت با پیشینه بالغ بر ‪ 50‬سال سابقه‬ ‫کاری‪ ،‬ساخت و ساز در سراسر ایران را در‬ ‫کارنامه دارد‪.‬‬ ‫مهندس کوشافر که فارغ التحصیل سال‬ ‫‪ 1343‬از دانشگاه تهران است‪ ،‬در این نشست‬ ‫با تحریریه ماهنامه در خصوص فعالیت ها و‬ ‫خدمات این شرکت در حوزه ساخت بیمارستان‬ ‫با خوانندگان ما سخن گفت‪.‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫این دفتر هم اکنون تعداد‬ ‫‪ 4459‬تخت را در‬ ‫بیمارستان های مختلف در‬ ‫سطح کشور در دست اجرا و‬ ‫تعداد ‪ 2093‬تخت در دست‬ ‫طراحی دارد که خالصه ان در‬ ‫رزومه شرکت منعکس است‬ ‫اقای مهندس‪ ،‬لطف ًا از سوابق فنی و‬ ‫اجرایی خود چه در قبل از انقالب و چه‬ ‫بعد از انقالب بفرمایید‪.‬‬ ‫اینجانب از سال ‪ 1343‬با سمت‬ ‫کارشناس در وزارت ابادانی و مسکن‬ ‫مشغول به کار شده و بعد از ان به مدت ‪3‬‬ ‫سال در استان بنادر و جزایر خلیج فارس‬ ‫و دریای عمان سمت مدیرکل ابادانی و‬ ‫مسکن را عهده دار بودم و بعد از ان به‬ ‫مدت ‪ 3‬سال با مسئولیت مدیرکل مسکن‬ ‫و شهرسازی در استان خراسان سپس به‬ ‫مدت ‪ 2‬سال در وزارت مسکن و شهرسازی‬ ‫معاون وزارت مسکن و شهرسازی بوده و‬ ‫متعاقب ان به مدت ‪ 1/5‬سال در سمت‬ ‫معاون طرح و توسعه دانشگاه انجام‬ ‫وظیفه نموده ام‪ .‬از سال ‪ 1362‬مسئولیت‬ ‫مهندسین مشاور ماهر و همکاران را تا این‬ ‫تاریخ به عهده دارم‪.‬‬ ‫بنابراین شما از تجربه بیش از نیم‬ ‫قرن فعالیت عمرانی برخوردار هستید؟‬ ‫بله‪ ،‬همینطور است‪ .‬امسال پنجاه و‬ ‫چهارمین سالی است که من وارد کار‬ ‫عمرانی در دستگاه دولت شده ام‪ .‬شایان‬ ‫ذکر است وضعیت انجام کار در ان‬ ‫سال ها دشواری های خاص خود را داشت‬ ‫و مهندسان بایستی با امکانات کم در کوه و‬ ‫بیابان و با کمترین وسایل بهداشتی از قبیل‬ ‫حمام‪ ،‬روزهای متوالی را در مناطق دور‬ ‫افتاده سپری می کردند‪.‬‬ ‫لطف ًا سوابق اجرایی خود را در زمینه‬ ‫طرح و ساخت بیمارستان های کشور‬ ‫بیان کنید‪:‬‬ ‫در دوره قبل از انقالب مسئولیت‬ ‫بیمارستان های ‪ 64‬تختخوابی و ‪96‬‬ ‫تختخوابی و بیمارستان های خاص را که‬ ‫از طرف دولت اجرا می شد‪ ،‬به عهده داشتم‪.‬‬ ‫و بعد از انقالب نیز در مشاور ماهر و‬ ‫همکاران مسئولیت طرح و نظارت بر اجرای‬ ‫بیش از ‪ 4191‬تخت بیمارستانی را به عهده‬ ‫داشتم که اغلب این پروژه ها تکمیل شده و‬ ‫جهت بهره برداری در اختیار دانشگاه های‬ ‫علوم پزشکی قرار گرفته است‪ .‬این دفتر هم‬ ‫اکنون تعداد ‪ 4459‬تخت را در بیمارستان‬ ‫های مختلف در سطح کشور در دست اجرا‬ ‫و تعداد ‪ 2093‬تخت در دست طراحی دارد‬ ‫که خالصه ان در رزومه شرکت منعکس‬ ‫است‪.‬‬ ‫گرایش‬ ‫در‬ ‫مشاور‬ ‫این‬ ‫(ساختمان های اموزشی‪ ،‬ورزشی‪ ،‬بهداشتی‬ ‫و درمانی) دارای ‪ 2‬رتبه پایه یک‪ ،‬و ‪ 1‬رتبه‬ ‫پایه دو است‪.‬‬ ‫ایا مشاور ماهر و همکاران تاکنون‬ ‫دارای تجربه خارج از کشور بوده است؟‬ ‫مهندسین مشاور داخلی در امر طراحی‬ ‫و اجرای ساختمان بیمارستان و یا‬ ‫شناخت کشور تجربیات قابل قبولی دارند‬ ‫و در صورتیکه از تجربه مشاورین خارجی‬ ‫بهره مند شوند بسیار خوشحال می شوند‪.‬‬ ‫به هر صورت این تجربیات نواورانه از‬ ‫سوی مشاوران خارجی در زمینه های‬ ‫مختلف (برنامه ریزی‪ ،‬اجرا) چشم اندازهای‬ ‫جدیدی را ارائه می کند که بهتر است‬ ‫مکمل مطالعات موجود باشد‪.‬‬ ‫این مشاور در دو مورد مشخص (طرح‬ ‫بیمارستان های روانپزشکی – طرح‬ ‫بیمارستان های سوختگی) برخوردار از‬ ‫چنین تجربه ای بوده است‪.‬‬ ‫اصوالً زمانی که یک دفتر مهندسی در‬ ‫مورد پروژه های تخصصی قبول مسئولیت‬ ‫می کند‪ ،‬مبادله فکر و تجربه به انحاء‬ ‫مختلف (بازدید از پروژه های خارجی‪،‬‬ ‫دعوت از کارشناسان خارجی‪ ،‬بهره مندی‬ ‫از نقد و نظر کارشناسان در سمینارهای‬ ‫تخصصی و غیره ‪ )....‬اجتناب ناپذیر است‪.‬‬ ‫این مشاور افتخار دارد که به صورت‬ ‫ادواری در کنفرانس و نمایشگاه بین المللی‬ ‫‪( Hospital build‬در دوبی‪ ،‬استانبول و‬ ‫غیره ‪ )....‬با یک تیم کامل و پُرتعداد شرکت‬ ‫کرده و عالوه بر استماع نظرات کارشناسان‬ ‫بین المللی در سمینار‪ ،‬غرفه مربوط به‬ ‫دفتر ماهر و همکاران را بر پا داشته و به‬ ‫‪28‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫نوعی در این رویداد بین المللی پرچمدار‬ ‫ایران بوده است‪ .‬شایان ذکر است که‬ ‫غرفه ما با استقبال خیلی خوبی مواجه‬ ‫شده و طرح های ارائه شده مورد توجه‬ ‫بازدیدکنندگان قرار گرفته است و این‬ ‫امر باعث باال رفتن اعتماد به نفس در‬ ‫مجموعه ما بود‪.‬‬ ‫نمونه دیگری از حضور در رویدادهای‬ ‫بین المللی‪ ،‬شرکت در نمایشگاه سلیمانیه‬ ‫در کردستان عراق بود که ما را با تحوالت‬ ‫درمانی در کشورهای همسایه اشناتر کرد‪.‬‬ ‫ایا این مشاور تاکنون عالوه بر‬ ‫ساخت و ساز عالقمند به پژوهش و‬ ‫تحقیق بوده است؟‬ ‫بله‪ ،‬مشاور ماهر و همکاران‬ ‫سال هاست که دارای واحد تحقیق و‬ ‫پژوهش )‪ (R&D‬بوده و عمده فعالیت‬ ‫این واحد نیز در حوزه بیمارستان بوده‬ ‫است‪ .‬به عنوان مثال گزارش و تحقیق در‬ ‫ارتباط با کوچکترین واحد بیمارستانی‬ ‫تحت عنوان درمان بستر و همچنین‬ ‫بیمارستان های کوچک تحت عنوان‬ ‫فوریت های پزشکی در این مشاور تهیه‬ ‫شد و در اختیار وزارت بهداشت‪ ،‬درمان‬ ‫و اموزش پزشکی قرار گرفت‪ .‬متعاقب‬ ‫ان این مشاور مسئولیت طرح و نظارت‬ ‫پروژه های مذکور را در ‪ 10‬شهر ایران‬ ‫عهده دار شد که هم اکنون چندین‬ ‫سال است که تمامی این بیمارستان ها‬ ‫بهره برداری شده و در اختیار شبکه‬ ‫درمانی کشور قرارگرفته است‪.‬‬ ‫از دیگر فعالیت های پژوهشی می توان‬ ‫به مطالعات وگزارش های مربوط به‬ ‫نیاز سنجی‪ ،‬الگودهی و همچنین‬ ‫شمارش تخت های بیمارستانی‬ ‫اشاره کرد که در این مورد با سازمان‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی کشور همکاری‬ ‫انجام شد که نتیجه ان تحت عنوان‬ ‫بخشنامه شماره ‪ 100/88432‬مورخ‬ ‫‪ 87/09/20‬در گروه یک (الزم االجرا) از‬ ‫طرف سازمان برنامه و بودجه به تمام‬ ‫ارگان های ذیربط ارسال شده است‪.‬‬ ‫همچنین در پروژه ساماندهی‬ ‫دانشگاه های علوم پزشکی‪ ،‬تعداد ‪23‬‬ ‫دانشگاه در سراسر کشور مورد بررسی‬ ‫و اسیب شناسی قرارگرفت و نتیجه‬ ‫گزارشات به وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و‬ ‫اموزش پزشکی ارائه شد‪ .‬البته در طی‬ ‫سالیان گذشته طرح های پژوهشی‬ ‫دیگری نیز از قبیل طرح ساماندهی‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫ساختار اورژانس های کشوری و طرح‬ ‫استانداردسازی دانشکده پیراپزشکی و غیره‬ ‫‪ ....‬در واحد تحقیق و پژوهش این مشاور کار‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫حوزه فعالیت شما چه نوع‬ ‫است؟‬ ‫هایی‬ ‫بیمارستان‬ ‫همانطور که عرض کردم این مشاور از‬ ‫کوچکترین واحد درمانی (درمان بستر) تا‬ ‫بزرگترین واحد (مگاهاسپیتال) را تجربه‬ ‫کرده است‪ .‬در طی چند سال اخیر‪ ،‬این‬ ‫مشاور در طراحی و ساخت ‪ 5‬مگاهاسپیتال‬ ‫کشوری (هر کدام با ظرفیت بیش از ‪500‬‬ ‫تخت) مشارکت داشته است‪ .‬در زمینه‬ ‫ساخت بیمارستان های تخصصی نیز این‬ ‫مشاور همواره پیشرو بوده و تاکنون در‬ ‫زمینه های روانپزشکی‪ ،‬سوختگی‪ ،‬قلب‪،‬‬ ‫سرطان‪ ،‬کودکان و غیره بیمارستان های‬ ‫تک تخصصی طراحی کرده است‪.‬‬ ‫به عقیده شما ویژگی های شاخص‬ ‫دفتر مهندسی مشاور ماهر و همکاران‬ ‫در چه چیزهایی است؟‬ ‫پاسخ به این سوال اسان نیست‪،‬‬ ‫ساخت و ساز بیمارستانی پروسه پیچیده ای‬ ‫است که ورود به ان چالش های متعددی‬ ‫را در پی دارد‪ .‬اما احتماالً نوگرایی و توجه‬ ‫به ویژگی هایی که پیش از این کمتر‬ ‫مورد عنایت قرارگرفته بود‪ ،‬یکی از نقاط‬ ‫قوت مجموعه ما است‪ .‬مورد دیگر‪ ،‬توجه‬ ‫این مشاور به کار پژوهش و تحقیق است‪.‬‬ ‫ضمن این که تالش این دفتر همواره بر ان‬ ‫بوده تا سکوی پرشی برای جوانان سازنده‬ ‫این مملکت باشد‪ .‬از دیگر نقاط قوت این‬ ‫مشاور را شاید بتوان در تالش جهت توجه‬ ‫بیشتر به فرم معماری بیمارستان دانست‪،‬‬ ‫زیرا تاکنون تصور عمومی بر این بوده که‬ ‫عملکرد پیچیده بیمارستان امکان ارائه‬ ‫طرح های چشم نواز را کمتر میسر می کند‪،‬‬ ‫ولی ما در طرح ها تالش می کنیم از این‬ ‫ذهنیت فاصله بگیریم‪.‬‬ ‫با توجه به تنوع اقلیمی ایران و با‬ ‫توجه به تجربیات شما در سرتاسر این‬ ‫پهنه‪ ،‬موضوع اقلیم در بیمارستان را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫ما عالوه بر تجربه فوق‪ ،‬در حوزه نظری‬ ‫نیز در بحث استانداردسازی وارد بحث‬ ‫چهار اقلیم شده ایم و در این زمینه حرف‬ ‫برای گفتن وجود دارد‪ .‬به صورت خالصه‬ ‫به استحضار می رسانم که ساختمان‬ ‫بیمارستان باید در اقلیم خود‪ ،‬شاخصه های‬ ‫حجمی خویش را به لحاظ معماری سازگار‬ ‫با محیط به نحوی ارائه نماید که به صورت‬ ‫کلی شمای یک بنای درمانی را ارائه دهد‬ ‫و الگوی طراحی ان از دور چهره یک‬ ‫بیمارستان را نمایش دهد‪ .‬ضمناً در نظر‬ ‫این مشاور از کوچکترین واحد‬ ‫درمانی (درمان بستر) تا بزرگترین‬ ‫واحد (مگاهاسپیتال) را تجربه‬ ‫کرده است‪ .‬در طی چند سال‬ ‫اخیر‪ ،‬این مشاور در طراحی و‬ ‫ساخت ‪ 5‬مگاهاسپیتال کشوری‬ ‫(هر کدام با ظرفیت بیش از ‪500‬‬ ‫تخت) مشارکت داشته است‬ ‫داشته باشیم که بیمارستان به لحاظ مسائل‬ ‫تاسیساتی اقلیم نمی شناسد و باید حرارت‬ ‫و رطوبت خاص درهر یک از قسمت های‬ ‫بیمارستان مطابق با عملکرد‪ ،‬موجود باشد‪.‬‬ ‫انتظار شما از متولیان و‬ ‫سیاست گذاران و مسئوالن در حوزه‬ ‫چیست؟‬ ‫کشوری‬ ‫در وهله نخست برای جامعه ما افتخاری‬ ‫است که وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی با مشکالت فراوانی که با ان مواجه‬ ‫هستند‪ ،‬تالش می کنند که با همکاری‬ ‫سازمان برنامه و بودجه‪ ،‬نواوری هایی‬ ‫را جهت درمان ارائه کنند که در امر‬ ‫برنامه ریزی و طراحی بیمارستان ها الگوی‬ ‫مطالعات و نیازها برای مشاوران ذیربط باشد‪.‬‬ ‫توصیه اینجانب بر ان است که با توجه‬ ‫به اهمیت طرح های جامع درمان و‬ ‫پیشگیری به مطالعات توجه خاص گردد تا‬ ‫از برنامه ریزی متداخل و مطالعات موازی در‬ ‫طرح های منطقه ای جلوگیری شود‪.‬‬ ‫زمانی برای صرفه جویی در هزینه‬ ‫طراحی‪ ،‬که در مقام مقایسه هزینه‬ ‫ناچیزی هم هست‪ ،‬مقرر شد که در‬ ‫ساخت و سازها از الگوهای تیپ استفاده‬ ‫شود‪ .‬این تصمیم نادرستی بود که در طول‬ ‫زمان مشکالت عدیده خود را نشان داد‪.‬‬ ‫و جامعه هزینه گزافی را برای این تجربه‬ ‫پرداخت کرد‪ .‬توصیه اینجانب بر این است‬ ‫که ساز و کارهای مربوط‪ ،‬به شکلی تدوین‬ ‫شود که در اینده‪ ،‬چنین تصمیمات انی‬ ‫به حداقل برسد‪.‬‬ ‫در دوره ای نیز‪ ،‬ارائه طرح جهت انتخاب‬ ‫مشاور به مناقصه گذاشته می شد تا بدین‬ ‫ترتیب در هزینه های طراحی صرفه جویی‬ ‫شود‪ ،‬در حالی که این روند صحیحی نیست‬ ‫و ارائه طرح بایستی به مشاور صاحب‬ ‫صالحیت که در این زمینه دارای تخصص‬ ‫و ابتکار است سپرده شود‪.‬‬ ‫اینها نمونه ای از تصمیماتی بود که هم بر‬ ‫حیات کاری مشاوران اثر سوء گذاشت و هم‬ ‫برای کشور هزینه ساز شد‪.‬‬ ‫امیدوارم که با درایت و پشتکاری که‬ ‫هم اکنون در مسئوالن محترم سازمان‬ ‫های دولتی مشاهد می کنم‪ ،‬چشم انداز‬ ‫روشنی از ساخت و سازهای بیمارستانی‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫‪30‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مهندس احسان‬ ‫درخشان نیا‬ ‫‪derakhshannia@hotmail.com‬‬ ‫هایبیمارســـتان‬ ‫پسماند‬ ‫مدیریت‬ ‫قسمت اول‬ ‫بیمارستان ها‪ ،‬از جمله مراکز بهداشتی و درمانی هستند که در طی سال های اخیر به علت جمعیت زیاد شهرها از رشد و توسعه‬ ‫چشمگیری برخوردار شده اند‪ .‬این دگرگونی ها موجب افزایش تعداد مراجعه کنندگان و تنوع امکانات خدماتی در بیمارستان ها‬ ‫شده و افزایش مواد زاید تولیدی را در این مراکز به همراه دارد‪ ،‬به گونه ای که امروزه افزایش وسایل یک بار مصرف و‬ ‫استفاده از روش های درمانی نوین و متنوع باعث تغییرات زیاد در کمیت و کیفیت مواد زاید تولیدی از بیمارستان ها شده است‪.‬‬ ‫بیمارستان ها و مراکز درمانی مهم ترین مراکز تولید پسماندهای بهداشتی‪-‬درمانی هستند به همین جهت روی پسماندهای‬ ‫بیمارستانی تاکید بیشتری می شود‪ .‬این پسماندها یکی از معضالت بهداشتی در جوامع امروزی محسوب می شوند که به علت‬ ‫دارا بودن عوامل خطرناک و بیماری زا از حساسیت خاصی برخوردارند‪ .‬پسماند بیمارستانی از نظر سازمان حفاظت محیط‬ ‫زیست ایاالت متحده امریکا شامل هرنوع ماده زاید تولیدی در بخش های تشخیصی‪ ،‬درمانی‪ ،‬یا ایمن سازی انسان یا حیوانات‬ ‫در مراکز تحقیقاتی یا مرکز تولید و ازمایش های زیستی است‪ .‬مطالعات زیادی در زمینه مدیریت پسماندهای بیمارستانی در‬ ‫سراسر نقاط جهان مانند ترکیه‪ ،‬کانادا‪ ،‬مصر‪ ،‬چین‪ ،‬کامرون و انگلستان و ‪ ...‬صورت گرفته است‪ ،‬همچنین در داخل ایران نیز‬ ‫پژوهش های متعددی در شهرهای مختلف کشور انجام شده است‪.‬‬ ‫کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان‬ ‫ملل‪The،‬‬ ‫‪United Nations Conference on Environment and‬‬ ‫‪Development-1992‬تمامی کشورهای جهان را موظف‬ ‫به وضع قوانین در زمینه مدیریت پسماند و امحاء و‬ ‫اجرایی کردن انها کرده است‪ .‬درهمین راستا وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی با همکاری سازمان‬ ‫محیط زیست ضوابط و روش های مدیریت اجرایی‬ ‫پسماندهای بهداشتی و پسماندهای وابسته را در سال‬ ‫‪ ۱۳۸۶‬در مجلس شورای اسالمی به تصویب رساندند (این‬ ‫در حالی است که همانطور که در ادامه متن هم خواهیم‬ ‫گفت در سال ‪ ۱۳۸۳‬قانون مدیریت پسماند تصویب شد)‪.‬‬ ‫بر اساس این قانون‪ ،‬تولیدکنندگان پسماندهای پزشکی‬ ‫موظفند پسماندهای تولیدی خود را شناسایی و امار‬ ‫تولید را به تفکیک عفونی‪ ،‬شیمیایی‪ ،‬دارویی‪ ،‬تیز و برنده‬ ‫و معمولی و شبه خانگی و ‪ ...‬به صورت روزانه ثبت نمایند‪.‬‬ ‫شایع ترین مخاطره های بهداشتی در زمینه مدیریت‬ ‫ضعیف پسماندهای بیمارستانی‪ ،‬بروز عفونت های‬ ‫بیمارستانی و انتشار بیماری های خطرناک نظیر ایدز‪،‬‬ ‫عفونت های ویروسی‪ ،‬هپاتیت ب و ‪ ....‬و افزایش شیوع این‬ ‫بیماری ها در کارکنان شاغل در بیمارستان هاست‪ .‬بر این‬ ‫اساس‪ ،‬توسعه مدیریت پسماند بیمارستانی و بهبود سیستم‬ ‫دفع انها‪ ،‬ضرورت بهداشتی در کشور است‪ .‬در ادامه و در‬ ‫مقاالت با عنوان مدیریت پسماندهای بیمارستانی‪،‬‬ ‫سری‬ ‫ْ‬ ‫تالش بر این است تا تمام‬ ‫بحث های مربوط به قوانین‪،‬‬ ‫طبقه بندی پسماندها‪ ،‬انواع‬ ‫روش های بی خطرسازی‬ ‫و گندزدایی‪ ،‬روش های‬ ‫دفن و امحاء و انواع‬ ‫زباله سوزهای پسماندهای‬ ‫بیمارستانی و سایر مباحث‬ ‫به طورکامل پوشش داده‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫قوانین و مق ّررات‬ ‫تاریخچه قوانین و مقررات پسماندهای بیمارستانی در‬ ‫جهان بیشتر کشورهای اروپایی دارای قوانین و مقرراتی در‬ ‫مورد دفع ضایعات بیمارستانی بر اساس دستورالعمل های‬ ‫جامعه اروپایی هستند‪ .‬بر اساس مقررات اتحادیه اروپا‪،‬‬ ‫تولیدکننده‪ ،‬مسئول زائدات تولیدی تا مرحله دفع‬ ‫است‪ .‬دسته بندی همیشه به جهت مشخص شدن مقدار‬ ‫زائدات درمانی خطرناک توصیه می شود ولی معیارهای‬ ‫پذیرفته شده توسط هر کشور بطور قابل مالحظه ای متغییر‬ ‫است‪.‬‬ ‫باتوجه به توصیه سازمان جهانی بهداشت‪ ،‬بیمارستان ها‬ ‫باید قانوناً مسئول مدیریت زائدات تولیدی خودشان باشند‪.‬‬ ‫انها تماماً باید دارای روش ها و دستورالعمل های قوی بوده‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫و در این زمینه برای کارکنانشان برنامه های اموزشی داشته باشند‪.‬‬ ‫قانون ‪ ۷۵۶۳۳‬فرانسه مربوط به دفع و بازیافت مواد زائد است که‬ ‫قسمتی از ان به دفع و در صورت امکان بازیابی مواد زائد بیمارستانی‬ ‫مربوط می شود‪ .‬برحسب بند دوم این قانون‪ ،‬بیمارستان مسئول‬ ‫مدیریت مواد زائد خود شامل پردازش‪ ،‬بازیافت و دفع است به نحوی‬ ‫که محیط زیست و بهداشت عمومی را به خطر نیندازد و همچنین‬ ‫در این قانون نوشته شده که روش دفن نباید مانع از بازیافت مواد و‬ ‫بازگشت اقتصادی ان شود‪.‬‬ ‫در انگلستان بخش ‪۳۰‬ام از قانون الودگی محیط سال ‪۱۹۷۴‬‬ ‫شامل مواد بیمارستانی است‪ .‬طبق قوانین‪ ،‬بیمارستان ها باید مجهز به‬ ‫زباله سوز باشند‪ .‬مجوز این دستگاه ها باید از دپارتمان بهداشت محیط‬ ‫و دپارتمان مدیریت مواد زائد گرفته شود‪ .‬این دستگاه ها باید طبق‬ ‫قانون عمل کنند و استاندارد های الزم را رعایت نمایند‪ .‬حمل و نقل‬ ‫مواد زائد مخاطره امیز‪ ،‬شامل حمل مواد زائد مسئله افرین و خطرناک‬ ‫بیمارستانی به دستگاه زباله سوز و یا به محل دفن باید طبق قوانین‬ ‫مربوط به مواد زائد سمی که در سال ‪ ۱۹۷۲‬در این کشور تدوین شده‬ ‫انجام شود‪.‬‬ ‫در المان طبق قانون مصوب سال ‪ ۱۹۷۲‬مدیریت مواد زائد جامد‬ ‫بیمارستانی به عهده خود بیمارستان است‪ .‬مسلماً تولیدکننده مواد زائد‬ ‫می تواند با سازمان ها و اژانس های خصوصی قراردادهایی برای دفع‬ ‫مواد زائد داشته باشد؛ ولی در نهایت مسئول چگونگی دفع به عهده‬ ‫بیمارستان است‪ .‬اگر قرار است که ماده زائد توسط بیمارستان سوزانده‬ ‫و یا نگهداری و دفع گردد‪ ،‬باید مجوز مخصوص برای استفاده از‬ ‫دستگاه های زباله سوز بیمارستانی گرفته شود‪ .‬نصب و راه اندازی چنین‬ ‫دستگاه هایی نیاز به راهنمایی های خاص و برنامه ریزی های پیشرفته‬ ‫دارد که باید به تصویب مقامات ذیصالح برسد‪ .‬قسمتی از مواد زائد‬ ‫بیمارستانی که مربوط به بخش های عفونی است و یا موادی که موجب‬ ‫اشاعه بیماری های عفونی شده و جایگاه مناسبی برای زندگی عوامل‬ ‫بیماری زا و ناقالن هستند جزء گروه خاص محسوب می شوند و باید‬ ‫تحت نظارت ویژه باشند‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫اساس تفکر در این قوانین این است که مواد زائد خطرناک باید به‬ ‫طریقی دفع گردد که خطری متوجه محیط زیست نشود و در صورتیکه‬ ‫مواد زائد بیمارستانی جدا نشده و جداگانه تصفیه و دفع نگردد‪ ،‬مطمئناً‬ ‫سالمت محیط زیست را به خطر می اندازند‪.‬‬ ‫تاریخچه قوانین و مقررات مدیریت پسماندهای‬ ‫بیمارستانی در ایران‬ ‫از انجا که امحاء صحیح پسماندهای بیمارستانی موضوع ویژه ای‬ ‫بوده است‪ ،‬از سال ‪ ۱۳۷۵‬یعنی هشت سال پیش از تصویب قانون‬ ‫مدیریت پسماند مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬در ان سال وزیر بهداشت‪،‬‬ ‫درمان و اموزش پزشکی وقت طی نامه ای درخواست کرد تا به منظور‬ ‫جلوگیری از اشاعه بیماری ها از طریق زباله و تامین سالمت و بهداشت‬ ‫جامعه و با عنایت به حساسیت و خطرناک بودن زباله های بیمارستانی‪،‬‬ ‫تفکیک‪ ،‬جمع اوری و امحاء مواد زائد بیمارستانی طی دستورالعملی‬ ‫که توسط کمیته ی کشوری مدیریت بهداشت زباله تدوین شده است‬ ‫توسط استانداران سراسر کشور و پس از مطرح شدن در‬ ‫شورای بهداشت هر استان با دقت اجرا شود‪ .‬این ابالغیه‬ ‫از سال ‪ ۱۳۷۶‬مورد توجه قرار گرفت اما تا سال ‪۱۳۸۳‬‬ ‫طول کشید تا قانون مدیریت پسماند تصویب شود‬ ‫و تصویب شدن این قانون به معنای حل مشکل نبود و‬ ‫موضوع دفع پسماندهای بیمارستانی در تمام این سال ها‬ ‫محل مناقشات و بحث های متعددی بین سازمان های‬ ‫مختلف بوده است؛ تا جایی که پای مجلس و قوه قضاییه‬ ‫هم به موضوع کشیده شده است‪.‬‬ ‫ضرورت ساماندهی وضعیت نابسامان مدیریت‬ ‫پسماندهای بهداشتی و درمانی کشور موجب گردید تا‬ ‫شورای شهر تهران و دادستانی کل کشور در اواخر سال‬ ‫‪ ۱۳۸۳‬به موضوع ورود نموده و جلسات مختلفی را به‬ ‫منظور کارشناسی در این زمینه بین سازمان حفاظت‬ ‫محیط زیست‪ ،‬شهرداری تهران و وزارت بهداشت تدارک‬ ‫نمایند‪ .‬در طی این جلسات سازمان بازیافت با توجه به پیشینه ی‬ ‫مطالعاتی و امکانات اجرایی موجود‪ ،‬ضرورت استفاده از سامانه های‬ ‫زباله سوز جهت امحاء پسماندهای بهداشتی و درمانی را اعالم و بر ان‬ ‫تاکید نمود‪ .‬این در حالی بود که نمایندگان وزارت بهداشت و سازمان‬ ‫حفاظت محیط زیست نیز با ارائه دالیلی‪ ،‬این امر را مغایر با بهداشت‬ ‫ی کننده با بخار‬ ‫محیط جامعه دانسته و استفاده از دستگاه های ضدعفون ‬ ‫(اتوکالو ) در هر یک از مراکز بهداشتی و درمانی را تنها راه موثر در‬ ‫رفع معضل امحاء پسماندهای حاصل از این مراکز عنوان می کردند‪.‬‬ ‫به هرروی‪ ،‬ارائه ی مستندات علمی و قابل قبول از کاربرد موفق‬ ‫دستگاه زباله سوز در سطح جهان باعث شد که سازمان حفاظت‬ ‫محیط زیست بار دیگر موضوع را مورد بررسی قرار داده و نظریه ی‬ ‫سازمان بازیافت درخصوص احداث زباله سوز مرکزی را تایید کند‪ .‬تایید‬ ‫ضمنی این مسئله از سوی سازمان حفاظت محیط زیست موجب شد‬ ‫تا وزارت بهداشت مجددا ً با تاکید بر ماده ‪ ۷‬قانون مدیریت پسماند‪،‬‬ ‫تصمیم گیری در زمینه مدیریت پسماندهای پزشکی را در حدود‬ ‫اختیارات خود دانسته و برای تامین هزینه های ان مطابق با ماده ‪۳۵‬‬ ‫ایین نامه ی اجرایی قانون مذکور تقاضای اعتباری بالغ بر ‪ ۷۰۰‬میلیارد‬ ‫ریال جهت تجهیز بیمارستان های دولتی کشور (‪ ۵۵۰‬بیمارستان) به‬ ‫دستگاه های اتوکالو را بنماید‪ .‬سازمان حفاظت محیط زیست نیز در‬ ‫راستای عمل به این وظیفه ضمن برگزاری جلسات متعدد کارشناسی با‬ ‫دست اندرکاران ذیربط و جمع اوری اطالعات و ادله ی علمی‪ ،‬نهایتا در‬ ‫تاریخ ‪ ۱۳۸۵/۰۹/۲۱‬طی نامه ای‪ ،‬نظریه ی نهایی خود در زمینه استفاده‬ ‫از سامانه های نوین زباله سوزی به صورت مرکزی را به وزارت بهداشت‬ ‫اعالم کرد‪ .‬نهایتاً چنانچه پیشتر هم اشاره شد وزارت بهداشت‪ ،‬درمان‬ ‫و اموزش پزشکی با همکاری سازمان محیط زیست ضوابط و روش های‬ ‫مدیریت اجرایی پسماندهای بهداشتی و پسماندهای وابسته را در سال‬ ‫‪ ۱۳۸۶‬در مجلس شورای اسالمی به تصویب رساندند‪.‬‬ ‫بر اساس قانون مدیریت پسماند‪ ،‬سازمان حفاظت محیط زیست متولی‬ ‫اصلی مدیریت پسماندهای بیمارستانی است‪ .‬همچنین بنا بر ماده ی ‪۷‬‬ ‫قانون مدیریت پسماند که عنوان می کند مدیریت اجرایی پسماندهای‬ ‫صنعتی و ویژه بر عهده ی تولیدکنندگان است و پسماندهای بیمارستانی‬ ‫جزء پسماندهای ویژه قرار دارند‪ ،‬مسئولیت مدیریت انها با بیمارستان ها‬ ‫و در نهایت با وزارت بهداشت به عنوان ناظر بیمارستان های تحت‬ ‫پوشش است‪ .‬از طرف دیگر و از انجا که شهرداری مسئول حمل و امحاء‬ ‫زباله هاست در صورت بی خطر شدن پسماندهای بیمارستانی در مبدا‬ ‫وظیفه ی امحای انها مثل سایر زباله ها را دارد‪ .‬بر اساس قانون مدیریت‬ ‫پسماند است که در سال های اخیر بر این موضوع تاکید شده است که‬ ‫تفکیک و بی خطرسازی پسماندهای بیمارستانی در مبدا انجام شود اما‬ ‫در اجرای این قانون همواره مشکالتی وجود داشته است و هنوز هم‬ ‫که هنوز است در بسیاری از بیمارستان ها حتی بیمارستان های بزرگ‬ ‫و معتبر‪ ،‬این قانون اجرا نمی شود و یا به نحو صحیحی این کار صورت‬ ‫نمی پذیرد‪ .‬در واقع از تفکیک پسماندهای عفونی و عادی گرفته تا نحوه ی‬ ‫بی خطرکردن پسماندها‪ ،‬همواره محل بحث و مناقشاتی بوده است که‬ ‫کماکان ادامه دارد و در این میان انچه به مشغولیت ذهنی بسیاری از‬ ‫شهروندان تبدیل شده این است که پسماندهای بیمارستانی در بسیاری‬ ‫موارد در کنار پسماندهای عادی قرار داده می شوند و توسط خودروهای‬ ‫حمل زباله های معمولی و توسط همان کارگرانی که زباله های معمولی‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫را جمع اوری می کنند به محل امحای زباله ها برده می شود و انجا به‬ ‫شیوه های کام ً‬ ‫ال ابتدایی دفع می شود‪.‬‬ ‫در تقسیم بندی و تعریف پسماندهای بیمارستانی و عفونی نظرات‬ ‫متفاوتی وجود دارد‪ .‬بنابر تعریف قانون مدیریت پسماند مصوب‬ ‫‪۱۳۸۳/۰۳/۱۶‬به کلیه ی پسماندهای عفونی و زیان اور ناشی از‬ ‫بیمارستان ها‪ ،‬مراکز بهداشتی‪ ،‬درمانی‪ ،‬ازمایشگاه های تشخیص طبی‬ ‫و سایر مراکز مشابه شامل چهار دسته ی اصلی پسماند عفونی‪ ،‬تیز‬ ‫و برنده‪ ،‬شیمیایی و دارویی و پسماند عادی‪ ،‬پسماند بیمارستانی‬ ‫(پزشکی) گفته می شود‪.‬‬ ‫در ادامه پسماندهای بیمارستانی را طبقه بندی می کنیم‪.‬‬ ‫طبقه بندی پسماندهای بیمارستانی‬ ‫طبقه بندی و جداسازی زباله های بیمارستانی به دالیل زیر الزامی است‪:‬‬ ‫‪ -1‬از بعد بهداشتی و زیست محیطی برای تامین سالمت شاغلین‪،‬‬ ‫بیماران‪ ،‬همراهان‪ ،‬مالقات کنندگان‪ ،‬عدم تداخل مواد‪ ،‬کنترل بهینه ی‬ ‫جمع اوری‪ ،‬دفع و تصفیه‪.‬‬ ‫‪ -2‬از بعد اقتصادی و فنی شامل درامدهای حاصل از فروش‬ ‫موادی که می توانند بازیافت شوند‪ ،‬صرفه جویی در حمل و نقل و مواد‬ ‫ضدعفونی کننده‪ ،‬انضباط شغلی‪ ،‬سهولت بارگیری و دفع‪.‬‬ ‫عمده ترین طبقه بندی پسماندهای بیمارستانی که تا به حال بر‬ ‫اساس نظریه سازمان جهانی بهداشت (‪ )WHO‬متداول بوده است در‬ ‫هشت گروه به شرح زیر خالصه می شود‪:‬‬ ‫‪‬مواد زائد معمولی‬ ‫این پسماندها شبیه زباله های خانگی بوده و بیشتر مربوط به‬ ‫قسمت های اداری بیمارستان هستند‪ .‬از نظر حمل و نقل مشکل خاصی‬ ‫ندارند و جزء مواد زائد خطرناک محسوب نمی شوند‪.‬‬ ‫‪‬مواد زائد پاتولوژیک‬ ‫این پسماندها شامل بافت ها و قسمت های اعضای مختلف بدن است‬ ‫که در عمل نمونه برداری یا کالبدشکافی و جراحی ایجاد می شوند‪ .‬این‬ ‫پسماندها به طور بالقوه امکان ایجاد بیماری را داشته و عامل بیماری زا‬ ‫در انها بسیار زیاد است‪.‬‬ ‫‪‬مواد زائد رادیواکتیو‬ ‫این پسماندها شامل زائدات جامد‪ ،‬مایع و گازی الوده به مواد رادیواکتیو‬ ‫هستند‪ .‬کاربرد مواد رادیواکتیو در عکس برداری ها و پرتودرمانی ها معمول‬ ‫است‪ .‬فهرست برخی از مواد رادیواکتیو مورد استفاده در بیمارستان ها و‬ ‫مراکز بهداشتی و درمانی در جدول‪ ۱‬ارائه شده است‪.‬‬ ‫‪‬مواد زائد شیمیایی‬ ‫این پسماندها شامل اشکال مختلفی از مواد زائد شیمیایی بوده که به‬ ‫طور مثال از ازمایشگاه ها و فعالیت هایی نظیر نظافت و ضدعفونی حاصل‬ ‫می شوند‪ .‬این پسماندها ممکن است خطرناک باشند‪ .‬طبق موازین‬ ‫بین المللی خصوصیات سمی بودن‪ ،‬خورندگی‪ ،‬قابلیت اشتعال پذیری و‬ ‫واکنش دهندگی و سرطان زائی باعث طبقه بندی پسماندهای شیمیایی‬ ‫در زمره ی مواد زائد خطرناک می شود‪ .‬مواد شیمیایی غیرخطرناک‪،‬‬ ‫موادی هستند که خصوصیات فوق را نداشته باشند؛ مثل قندها‪،‬‬ ‫امینواسیدها و بعضی نمک های معدنی و الی‪.‬‬ ‫‪‬مواد زائد عفونی‬ ‫طبق تعریف‪ ،‬مواد زائد عفونی پسماندهایی هستند که قادرند حداقل‬ ‫یک بیماری عفونی را منتقل سازند و به دلیل اینکه روش قابل قبولی‬ ‫برای عفونی بودن این گونه زائدات در دست نیست‪ ،‬مراکز قانونی این‬ ‫گونه مواد را برحسب اینکه از کجا و با چه محتویاتی تولید می شوند‪،‬‬ ‫شناسایی و تعریف می کنند‪ .‬بر این اساس‪ ،‬حداقل ‪ ۳‬درصد و حداکثر‬ ‫‪ ۹۰‬درصد پسماندهای بیمارستانی را مواد زائد عفونی تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫طبق طبقه بندی اژانس حفاظت محیط زیست امریکا‬ ‫)‪ (Environmental Protection Agency‬و ‪ ،WHO‬پسماندهای‬ ‫عفونی حداقل شامل مواد زائد ازمایشگاهی نظیر محیط های کشت و‬ ‫مواد زائد بخش های جراحی و کالبدشکافی و بخش های ایزوله اند که‬ ‫بیماران عفونی در ان بستری می شوند‪ .‬پسماندهایی که از بخش های‬ ‫همودیالیز بیماران به دست می اید (مثل فیلترها و لوله ها‪ ،‬حوله های‬ ‫یکبار مصرف‪ ،‬روپوش ها‪ ،‬پیش بند‪ ،‬دستکش و ‪ )...‬و نیز مواد زائد‬ ‫حیوانات تلقیح شده در زمره این گروه پسماندها قرار دارند‪.‬‬ ‫مطابق نظریه لیبرمن (‪ ،)Lieberman .A Gerald .Dr‬پسماندهای‬ ‫عفونی در ‪ ۱۲‬نوع مشخص طبقه بندی شده اند‪:‬‬ ‫جدول‪ .۱‬تعدادی از رادیواکتیوهای مورد استفاده در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی‬ ‫‪34‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪ -1‬مواد زائد بخش های ایزوله‬ ‫بیماران این بخش به دلیل داشتن بیماری عفونی قابل انتقال‪ ،‬از سایر‬ ‫بیماران مجزا شده اند‪ .‬بدیهی است از نظر انتقال ویروس ایدز و هپاتیت‬ ‫‪ B‬مراقبت های الزم در امحاء زباله های اغشته به خون و مایعات بدن‬ ‫بیماران بستری در بیمارستان ها و بخش های ایزوله ضرورت کامل دارد‪.‬‬ ‫‪ -2‬مواد زائد محیط های کشت و دیگر عوامل عفونی‬ ‫این مواد در ازمایشگاه های تشخیص طبی‪ ،‬ازمایشگاه های پاتولوژی‬ ‫و میکروب شناسی و تحقیقاتی تولید می شوند که شامل کشت های‬ ‫تهیه شده از نمونه های اخذ شده از بیماران است‪ .‬نمونه های نگهداری ‬ ‫شده برای تحقیق و زائدات فراورده های معین دارویی‪ ،‬قسمت دیگری‬ ‫از این مواد زائد عفونی قلمداد می گردند‪.‬‬ ‫‪ -3‬فراورده های خونی‬ ‫اینگونه پسماندها توسط بانک های خون‪ ،‬ازمایشگاه های تشخیص‬ ‫طبی‪ ،‬مراکز دیالیز و شرکت های دارویی تولید می شوند‪ .‬این مواد به طور‬ ‫بالقوه عفونی بوده و امکان وجود عوامل بیماری زا در انها بسیار زیاد‬ ‫است‪ .‬این مواد ممکن است عالوه بر ویروس ایدز و هپاتیت‪ ،‬سایر‬ ‫بیماری های قابل انتقال به وسیله ی خون نظیر ماالریا‪ ،‬سرخجه‬ ‫مادرزادی و ‪ ...‬را منتقل کنند‪.‬‬ ‫‪ -4‬مواد زائد حاصل از اعمال جراحی و کالبدشکافی‬ ‫پسماندهایی که در جریان عمل جراحی و کالبدشکافی به دست‬ ‫می اید همراه با عوامل بیماری زا به عنوان مواد زائد عفونی تلقی می گردند‪.‬‬ ‫از دیدگاه مراقبت های جهانی‪ ،‬تمام پسماندهایی را که در تماس با خون و‬ ‫جریان خون هستند باید به عنوان مواد زائد عفونی تلقی کرد‪.‬‬ ‫‪ -5‬مواد زائد الوده ی ازمایشگاهی‬ ‫این دسته از پسماندها شامل ظروف کشت و وسایلی هستند که برای تهیه‬ ‫محیط کشت و انتقال انها به کار می روند‪ .‬بدیهی است پارچه هایی که در تماس‬ ‫با محیط کشت هستند نیز الوده اند‪ .‬در هر صورت مواد زائد ازمایشگاهی‬ ‫شامل تمامی پسماندهایی است که در تماس با عوامل بیماری زا بوده و ممکن‬ ‫است حاوی کشت ها و نمونه های ازمایشگاهی الوده باشد‪.‬‬ ‫‪ -6‬وسایل الوده ی نوک تیز و برنده‬ ‫مثل سوزن و سرسرنگ ها‪ ،‬شیشه های شکسته‪ ،‬تیغ های جراحی و‬ ‫نظایر انها‪.‬‬ ‫‪ -7‬مواد زائد بخش دیالیز‬ ‫این پسماندها در اثر تماس با خون بیماران همودیالیزی به وجود‬ ‫امده و شامل وسایل‪ ،‬ابزار و موادی هستند که به علت مصرف در این‬ ‫بخش ایجاد می گردند‪.‬‬ ‫‪ -8‬مواد زائد بخش نگهداری حیوانات‬ ‫این پسماندها شامل الشه و قسمت های مختلف الوده ی حیواناتی‬ ‫است که جهت انجام ازمایش های مختلف تحقیقاتی در معرض عوامل‬ ‫بیماری زا قرار می گیرند‪.‬‬ ‫‪ -9‬مواد زائد بیولوژیکی و دارویی‬ ‫این پسماندها شامل واکسن ها و سایر مواد زائدی هستند که در جریان‬ ‫تولید فراورده های بیولوژیکی شرکت های دارویی حاصل می گردند‪ .‬این‬ ‫مواد به علت غیراستاندارد بودن یا گذشت تاریخ مصرف دور ریخته‬ ‫می شوند‪ .‬شرکت های داروسازی‪ ،‬بیمارستان ها و مراکز تحقیقاتی‪،‬‬ ‫بیولوژیکی‪ ،‬کلینیک ها و داروخانه ها منبع اصلی پسماندهای بیولوژیکی‬ ‫مخاطره امیز هستند‪ .‬از جمله ویژگی های مهم این نوع پسماندها‪ ،‬قدرت‬ ‫االیندگی‪ ،‬عفونت زایی و ایجاد مسمومیت برای موجودات زنده می باشد‪.‬‬ ‫پسماندهایی که در این گروه قرار می گیرند عبارتند از‪ :‬بافت های بدخیم‬ ‫حاصل از جراحی‪ ،‬مواد الوده مانند سوزن ها و باندها و ‪....‬‬ ‫‪ -10‬مواد زائد غذایی و سایر فراورده های الوده‬ ‫این پسماندها شامل مواد غذایی الوده مانند پسماندهای غذایی‬ ‫بیماران عفونی‪ ،‬داروها و مواد بهداشتی که الوده و غیرقابل مصرف‬ ‫تشخیص داده شده اند می شود‪.‬‬ ‫‪ -11‬لوازم و ابزار الوده‬ ‫وسایلی که در ازمایشگاه های پزشکی‪ ،‬میکروبیولوژی و تحقیقاتی‬ ‫که با عوامل عفونی در تماس بوده و در تولید و ازمایش فراورده های‬ ‫دارویی‪ ،‬الوده می گردند در این گروه قرار می گیرند‪.‬‬ ‫‪ -12‬زباله های پاتولوژیک‬ ‫نسوج‪ ،‬اعضا و قسمت هایی از بدن انسان که در عمل بیوپسی‪،‬‬ ‫اتوپسی و اتاق های عمل جراحی برداشته می شوند اصطالحاً پسماند‬ ‫پاتولوژیکی خوانده می شوند‪ .‬این زباله ها به دلیل امکان وجود عوامل‬ ‫بیماری زای بالقوه‪ ،‬ایجاد بیماری می کنند‪.‬‬ ‫‪‬مواد زائد اشپزخانه و مواد زائد شبه خانگی‬ ‫مواد زائد اشپزخانه و مواد زائد شبه خانگی شامل‪:‬‬ ‫‪ -1‬مواد زائدی که در بخش ها توسط بیماران و یا مالقات کنندگان‬ ‫تولید می شود مثل روزنامه‪ ،‬گل و ‪...‬‬ ‫‪ -2‬مواد زائد ناشی از نظافت‬ ‫‪ -3‬کیسه های کاغذی و پالستیکی‬ ‫‪‬سایر مواد زائد‬ ‫‪ -1‬مواد زائد بخش اداری مثل پرونده ها و کاغذهای باطله‬ ‫‪ -2‬دستگاه های پزشکی اسقاطی‬ ‫‪ -3‬مواد زائد حجیم مثل مبلمان و تشک های غیرقابل استفاده‬ ‫‪ -4‬مواد زائد باغبانی‬ ‫مخاطرات زباله های عفونی‬ ‫زباله های عفونی ممکن است دارای انواع مختلف میکروارگانیسم های‬ ‫بیماری زا باشند‪ .‬عوامل بیماری زای موجود در زباله ممکن است از‬ ‫راه های زیر به بدن انسان وارد شود‪:‬‬ ‫‪ -1‬سوراخ شدن‪ ،‬خراش یا بریدن پوست‬ ‫‪ -2‬مخاط دهان‬ ‫‪ -3‬تنفس‬ ‫‪ -4‬بلع‬ ‫در جدول‪۲‬بیماری های عفونی که توسط زباله های بیمارستانی منتقل‬ ‫می شوند‪ ،‬با ذکر عامل عفونت و راه انتقال ان مشخص شده است‪.‬‬ ‫مخاطرات زباله های تیز و برنده‬ ‫اجسام تیز و برنده نه فقط باعث بریدن و سوراخ کردن پوست می شوند‬ ‫بلکه در صورتی که به عوامل بیماری زا الوده شده باشند‪ ،‬زخم ها را نیز‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫جدول‪ .۲‬بیماری های عفونی قابل انتقال توسط زباله های بیمارستانی‬ ‫عفونی می کنند‪ .‬این اجسام به دلیل دارا بودن اثرات دوگانه جراحت و‬ ‫انتقال عفونت‪ ،‬در گروه زباله های بسیار خطرناک طبقه بندی می شوند‪.‬‬ ‫مخاطرات زباله های شیمیایی و دارویی خطرناک‬ ‫بسیاری از مواد شیمیایی و دارویی مورد استفاده خطرناکند‬ ‫(سمی‪ ،‬ژنوتوکسیک‪ ،‬خورنده‪ ،‬قابل اشتعال‪ ،‬قابل واکنش‪ ،‬قابل انفجار‬ ‫و شوک دهنده)‪ .‬این مواد معموال در مقادیر کم در زباله های پزشکی و‬ ‫بیمارستانی وجود دارند‪ .‬مقادیر بیشتر ممکن است در مواقعی که مواد‬ ‫شیمیایی و داروهای تاریخ گذشته دفع می شوند‪ ،‬یافت شوند‪ .‬این مواد‬ ‫می توانند به هر دو نوع مواجهه حاد و مزمن سبب مسمومیت یا جراحت و‬ ‫یا سوختگی شوند‪ .‬مسمومیت ممکن است در نتیجه جذب مواد شیمیایی‬ ‫یا دارو از طریق پوست‪ ،‬مخاط دهان‪ ،‬تنفس یا بلع باشد‪ .‬تماس با مواد‬ ‫قابل اشتعال‪ ،‬خورنده و یا مواد قابل واکنش می تواند منجر به اسیب دیدن‬ ‫پوست‪ ،‬چشم‪ ،‬مخاط دهان یا دستگاه تنفسی شود‪ .‬مواد گندزدا مهم ترین‬ ‫عضو این گروه هستند‪ .‬این مواد در حجم زیاد استفاده می شوند و اغلب‬ ‫خورنده هستند‪.‬‬ ‫منابع‬ ‫ ‬ ‫•مقاله‬ ‫ ‪1.‬‬ ‫‪Amoui A .Omrani G .Collection ,storage ,transport and dispos‬‬‫‪al of hospital waste in Khuzestan province ;Proceedings of the6 th Nation‬‬‫‪al Conference on Environmental Health 2003 ;Jun ;28 Sari :Mazandaran‬‬ ‫]‪University of Medical Sciences and Health Services .2003 ;p[ 15 .Persian.‬‬ ‫ ‪2.‬‬ ‫‪Prüess A ,Townsend WK .Teacher’s guide :management of‬‬ ‫‪wastes from health-care activities .Geneva :World Health Organization‬‬ ‫ ‪3.‬‬ ‫‪Askarian M ,Vakili M ,Kabir G .Results of a hospital waste survey‬‬ ‫‪in private hospitals in Fars province ,Iran .Waste Manag347-:)4(24;2004 .‬‬ ‫]‪[ .52Persian‬‬ ‫ ‪4.‬‬ ‫‪Zeraatkar E ,Rahmani H ,Ghazi Asgar M ,Saeid Pour J ,Azami S,‬‬ ‫‪Aryankhesal A ,et al .Waste Management in Selected Hospitals of Tehe‬‬‫‪ran University of Medical Sciences :Staff Awareness and Hospital Perfor‬‬‫]‪mance .2012-Jhosp[ .91-8 :)4(12 ;2014 Persian‬‬ ‫ ‪5.‬‬ ‫‪Miyazaki ,M .Une ,H ,.A revised regulation and a management‬‬ ‫‪process in medical institutions .Infectious waste management in Japan,‬‬ ‫‪Vol II ,New York ,Nov ,2005 ,25 pp.262-637 .‬‬ ‫‪treat� the for Alternatives ,.L.L ,Eggerth .M.G ,Savage .F.L ,Diazz6.6‬‬ ‫‪Waste.countries developing in wastes healthcare of disposal and ment‬‬ ‫‪.625-637.pp ,2005 ,10 Jan ,Paris ,I Vol ,Management‬‬ ‫‪7.7‬خزاعی منوچهر‪ ،‬دهنوی رضا‪ ،‬نوری حکمت سمیه‪ ،‬خزاعی اریا‪ ،‬سلطانی زانیار ‪،‬‬ ‫کمساری سمانه و همکاران‪ .‬بررسی مدیریت پسماندهای بیمارستانی در بیمارستان های تحت پوشش‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی کرمان طی سال های ‪ ۹۱‬تا ‪ .۹۲‬مجله پژوهش های سالمت محور‪۱۳۹۴ ،‬‬ ‫‪8.8‬امیری الهام‪ ،‬پوالدی کیاندخت‪ ،‬فرجی خیاوی فرزاد‪ ،‬وضعیت مدیریت پسماند در‬ ‫بیمارستان های منتخب شهر اصفهان در سال ‪ ،۱۳۹۲‬مجله راهبردهای مدیریت در نظام سالمت‪،‬‬ ‫سال اول‪ ،‬شماره دوم‪ ،‬زمستان ‪۱۳۹۵‬‬ ‫‪9.9‬زراعت کار ابراهیم‪ ،‬رحمانی حجت و همکاران‪ ،‬مدیریت پسماند در بیمارستان های‬ ‫منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران‪ :‬اگاهی کارکنان و عملکرد بیمارستان‪ ،‬فصلنامه بیمارستان‬ ‫مقررات سازمان حفاظت محیط زیست؛ قانون مدیریت پسماندها‪،‬‬ ‫ ‪ 10.‬مجموعه قوانین و ّ‬ ‫نشر دفتر حقوقی سازمان حفاظت محیط زیست‪ ،‬تهران‪۱۳۷۳ ،‬‬ ‫‪1111‬زارعی‪ ،‬سحر و خلعتبری‪ ،‬یلدا (‪ ،)۱۳۹۱‬تاریخچه قوانین و مقررات مدیریت پسماند در‬ ‫ایران‪ .‬دانشکده حقوق‪ .‬واحد علوم و تحقیقات دانشگاه ازاد اسالمی‪ ،‬تهران‪ ،‬ایران‪.‬‬ ‫•پایان نامه‬ ‫ ‬ ‫‪1.1‬کتایون لولوئی‪« ،‬شناسایی مدیریت پسماندهای پزشکی در شهر مشهد و ارزیابی‬ ‫روش های ارتقاء و بهبود ان» پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی عمران ‪ -‬محیط زیست‪ ،‬دانشکده‬ ‫مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد‪.‬‬ ‫‪2.2‬حمیدرضا حسنلو‪« ،‬امکان سنجی مدیریت پسماندهای بیمارستانی با استفاده از‬ ‫فناوری تبدیل پسماند به گاز توسط قوس پالسما مطالعه موردی‪ :‬پسماندهای بیمارستان ولیعصر‬ ‫(عج) زنجان» پایان نامه دوره ی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست‪ ،‬گروه علوم محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه زنجان‬ ‫‪36‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مهندس صدف جاللی‬ ‫کارشناس ارشد معماری و مدیکال‬ ‫پلنر دربخش طراحی بیمارستان و‬ ‫مراکز درمانی شرکت تهران ستورز‬ ‫الزامات و ضوابط بین المللی مربوط به طبقه بندی و‬ ‫طراحی اتـاق های ایـزولـه در مراکز درمانی‬ ‫در مراکز درمانی و بیمارستان ها‪ ،‬بیماران مبتال به بیماری های شناخته‬ ‫شده یا مشکوک به بیماری های عفونی باید از دیگر بیماران جدا شوند‪.‬‬ ‫لذا اتاق های ایزوله به منظورجداسازی این گروه از بیماران و در جهت‬ ‫جلوگیری از انتقال و هم چنین ایجاد کنترل در انتشار عفونت ها‪،‬‬ ‫طراحی و تعبیه می شوند‪ .‬این عفونت ها از طرق مختلف قابل انتقالند‪:‬‬ ‫‪‬تماس فیزیکی مستقیم با بیمار از طریق پوست یا ترشحات‬ ‫‪‬تماس غیر مستقیم نظیر تماس دست (به طور کلی پوست) با‬ ‫سطوح الوده به میکروارگانیسم ها‬ ‫‪‬تنفس بیمار (قابل انتقال به فضاهای نزدیک بیمار)‬ ‫‪‬ذرات الوده معلق در هوا (قابل انتقال به فواصل دورتر)‬ ‫هدف اصلی از ایجاد امکانات ایزوالسیون فضایی‪ ،‬کنترل جریان هوا در‬ ‫اتاق است به طوری که تعداد ذرات عفونی هوا به قدری کاهش می یابد‬ ‫که امکان انتقال عفونت به دیگر افراد در مرکز درمانی‪ ،‬نزدیک به محال‬ ‫می شود‪ .‬دستیابی به این امر از روش های زیر صورت می پذیرد‪:‬‬ ‫‪‬کنترل کمی و کیفی هوای ورودی و خروجی‬ ‫‪‬ایجاد و حفظ فشارهوایی متفاوت میان مناطق مجاور‬ ‫‪‬طراحی الگوهای مختلف جریان هوا‪ ،‬مختص به عملکردهای‬ ‫بالینی متفاوت‬ ‫‪‬رقیق کردن (کاهش میزان) ذرات عفونی از طریق ورود حجم زیاد هوا‬ ‫‪‬فیلتر تصفیه هوا ‪ -‬فیلتر ‪ HEPA‬و غیره‬ ‫بسته به نوع بیماری و میزان عفونت‪ ،‬انواع مختلفی از اتاق ایزوله‬ ‫تعریف و شناخته شده اند که عبارتند از‪:‬‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪ : S‬عبارتست از اتاق ایزوله با فشار هوای عادی‬ ‫و استاندارد‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪ : P‬عبارتست از اتاق ایزوله فشار مثبت‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪ : N‬عبارتست از اتاق ایزوله فشار منفی‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪ : Q‬عبارتست از اتاق قرنطینه‬ ‫طبقه بندی اتاق های ایزوله‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪S‬‬ ‫اتاق های فشار استاندارد برای بیمارانیست که فقط نیاز به جداسازی‬ ‫دارند که یک اتاق استاندارد با تهویه مطبوع معمولی‪ ،‬برای ان ها‬ ‫کفایت می کند‪ .‬از جمله بیماری هایی که نیاز به اقدامات احتیاطی‬ ‫برای جلوگیری از انتشار قطرات ناشی از ترشحات دستگاه تنفسی دارند‬ ‫از قبیل‪ :‬انفلوانزا‪ ،‬سیاه سرفه ‪ ،‬اوریون و ‪...‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫در این نوع اتاق ها تمامی افرادی که وارد اتاق می شوند باید از‬ ‫ماسک جراحی استفاده نمایند‪.‬‬ ‫اجزای مورد نیاز‪ :‬دستشویی برای کارکنان در داخل اتاق ‪،‬سرویس‬ ‫بهداشتی ‪ ، Ensuite‬درب با جک خود بسته شو‪ ،‬مایع ضدعفونی کننده‬ ‫جنب ورودی اتاق‪ ،‬برچسب نشان دهنده فشار هوای استاندارد برای‬ ‫اتاق ایزوله‪.‬‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس‪: P‬‬ ‫اتاق هایی که دارای فشار مثبت نسبت به فشار محیط اطراف‬ ‫هستند‪ ،‬که عمدتاً برای بیماران با سیستم ایمنی ضعیف نظیر بیماران‬ ‫پیوند و سرطانی استفاده می شوند‪ .‬هدف این است که خطر انتقال‬ ‫عفونت به بیمار حساس از طریق مسیر هوایی کاهش یابد‪ .‬اتاق های‬ ‫فشار مثبت به عنوان «محیط محافظ‪ « :Protective Environment‬و‬ ‫«واحدهای ایزوله محافظ‪ « : Protective Isolation Units‬نیز شناخته‬ ‫می شوند اجزای مورد نیاز‪:‬‬ ‫‪‬به منظور حفظ و نگهداشت فشار مثبت در اتاق نسبت به هوای‬ ‫محیط اطراف‪ ،‬سیستم مکنده هوا باید مقدار کمتری از هوای ورودی از‬ ‫طریق سیستم دمنده را خارج کند‪ .‬به کارگیری این متد موجب ایجاد‬ ‫فشار مثبت و حفظ ان می گردد‪.‬‬ ‫‪ ‬میزان تعویض هوا‪ 12 ،‬بار در ساعت‬ ‫‪‬سرویس بهداشتی ‪ Ensuite‬در داخل اتاق‬ ‫‪‬تامین یک فیلتر ‪ HEPA‬در ورودی دمنده ها‬ ‫‪‬نصب ابراز تشخیص دهنده کاهش فشار در مکان های مشخص‪،‬‬ ‫خارج از اتاق‬ ‫‪‬وجود زنگ خطر که در مواقع خرابی فن به کار می افتد‬ ‫‪‬ایجاد وابستگی (اینترالک) میان فن های دمنده و سیستم مکش‬ ‫هوا که در صورت خرابی فن دمنده‪ ،‬به صورت اتوماتیک سیستم مکش‬ ‫نیز بسته شود‬ ‫‪‬حصول اطمینان از اینکه اتاق در بیشترین حد ممکن ایرتایت (غیر‬ ‫قابل نفوذ به وسیله هوا) باشد‪ ،‬از طریق ایجاد سقف های کاذب از جنس‬ ‫گچ برگ‪ ،‬فضای کام ً‬ ‫ال ‪( sealed‬بسته) ‪ ،‬دربها و پنجره های* کام ً‬ ‫ال چسب‬ ‫وجذب و‪ ...‬که تمامی اینها در بهینه سازی عملکرد سیستم کنترل فشار‬ ‫هوا با ایجاد کمترین بار بر روی سیستم های تهویه تاثیر گذارند‪.‬‬ ‫‪‬نصب روشویی مخصوص کلینیک با وجود سنسور حرکتی برای شیر‬ ‫اب (که بدون نیاز به بازکردن شیر به صورت دستی و تنها با بردن دست‬ ‫زیر شیر اب به کار می افتد) در داخل خود اتاق ایزوله و فضای ‪Anteroom‬‬ ‫‪ ‬نصب درب با جک خود بسته شو یا چشم الکترونیک‪ ،‬با در نظر‬ ‫گرفتن جهت گردش درب در ارتباط با فشار هوای اتاق‬ ‫‪‬وجود برچسب اتاق ایزوله فشار مثبت‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس ‪: N‬‬ ‫اتاق های فشار منفی نیز مانند دیگر کالس های اتاق ایزوله برای‬ ‫بیمارانی که نیاز به جداسازی دارند مورد استفاده قرار می گیرد‬ ‫(به منظور جلوگیری از انتشار قطرات ناشی از ترشحات دستگاه‬ ‫تنفسی)‪ .‬بیماران در اتاق های فشار منفی قرار می گیرند تا انتقال‬ ‫بیماری از طریق مسیر هوایی را کاهش دهند‪ .‬کالس ‪ N‬یا اتاق های‬ ‫فشار منفی به عنوان « ایزوله عفونت های قابل انتقال از طریق هوا‪:‬‬ ‫‪ « airborne infection isolation‬و «واحدهای جداسازی عفونی» نیز‬ ‫شناخته می شوند‪.‬‬ ‫اجزای مورد نیاز‬ ‫‪‬حفظ ونگه داشت فشار منفی هوای اتاق بستری ایزوله نسبت به‬ ‫‪ Anteroom‬و هوای محیط از طریق تعبیه یک سیستم مکنده جداگانه برای‬ ‫هر اتاق که میزان مکش هوایی بیشتری از هوای ورودی بوسیله دمنده ها دارد‪.‬‬ ‫داکت های خروجی هوا باید مستقل و مجزا ازسایر داکت ها و‬ ‫سیستم های خروجی هوا در کل ساختمان باشد تا خطر ابتال به‬ ‫الودگی از طریق برگشت هوایی کاهش یابد‪.‬‬ ‫‪‬میزان تعویض هوا‪ 12 ،‬بار در ساعت‬ ‫‪‬ساخت ‪ ANTEROOM‬با فشار کمتر از فشار هوای محیط مجاور‬ ‫که تفاوت فشار بین اتاقها نباید کمتر از ‪ 15‬پاسکال باشد‪.‬‬ ‫‪‬سرویس بهداشتی ‪ ENSUITE‬در داخل اتاق باشد که ورودی ان‬ ‫نباید داخل ‪ ANTEROOM‬باشد‪.‬‬ ‫سیستم تهویه سرویس های بهداشتی ‪ ENSUITE‬متعلق به اتاق های‬ ‫ایزوله نباید به داکت ها و تهویه سایرسرویس های بهداشتی ساختمان‬ ‫راه داشته باشد‪.‬‬ ‫‪‬فراهم سازی تهویه ‪ %100‬هوای تازه‬ ‫‪‬مکش و خروج هوا از طریق دریچه های خروجی نصب شده در‬ ‫نزدیکی کف ( تقریباً ‪ 15‬سانتی متر باالی کف اتاق)‬ ‫‪‬قرار دادن اگزاست فن دو طرفه در قسمتی از سیستم داکت که‬ ‫همواره ازوجود فشار منفی در طول زمان کارکرد سیستم درساختمان‬ ‫اطمینان حاصل می نماید‪.‬‬ ‫‪‬حصول اطمینان از اینکه داکت هوای ورودی (برای این نوع‬ ‫اتاق ها) مجزا از دیگر داکت های هوای ورودی (برای دمنده ها) در‬ ‫کل ساختمان است‪.‬‬ ‫‪‬سیستم های تهویه هوا و اگزاست ها ‪ ،‬سیستم حجم ثابت باشد‪.‬‬ ‫‪‬نصب زنگ خطر در محل برای مواقع خرابی فن‪ ،‬ایجاد اینترالک‬ ‫میان فن های دمنده و مکنده هوا تا در زمان خرابی فن های مکنده‪،‬‬ ‫فن های دمنده و هواده نیز قطع شوند‪.‬‬ ‫‪‬حصول اطمینان از اینکه اتاق در بیشترین حد ممکن ایرتایت‬ ‫(غیر قابل نفوذ به وسیله هوا) باشد‪ ،‬با سقف یکپارچه (استفاده از‬ ‫تایل های سقف کاذب‪ ،‬ایجاد برجستگی یا فرو رفتگی در سقف و‬ ‫دیگر عواملی که موجب انباشته شدن گرد و غباروالودگی یا جرم‬ ‫گیری شوند ممنوع می باشد‪ ،).‬فضای کام ً‬ ‫ال ‪( SEALED‬بسته) ‪ ،‬دربها‬ ‫و پنجره های* کام ً‬ ‫ال چسب وجذب و‪ ...‬که تمامی این موارد در بهینه‬ ‫سازی عملکرد سیستم کنترل فشار هوا با ایجاد کمترین بار بر روی‬ ‫سیستمهای تهویه تاثیر گذارند‪.‬‬ ‫‪‬نصب روشویی مخصوص کلینیک با وجود سنسور حرکتی برای‬ ‫شیر اب ( که بدون نیاز به بازکردن شیر به صورت دستی و تنها با‬ ‫بردن دست زیر شیر اب به کار می افتد) در داخل خود اتاق ایزوله و‬ ‫فضای ‪ANTEROOM‬‬ ‫‪‬نصب درب با جک خود بسته شو یا چشم الکترونیک‪ ،‬با در نظر‬ ‫گرفتن جهت گردش درب در ارتباط با فشار هوای اتاق‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪‬وجود برچسب اتاق ایزوله فشار منفی‬ ‫‪‬تمام سیستم های مکانیکال و‬ ‫الکتریکال ساختمان باید به گونه ای طراحی‬ ‫و اجرا شوند که به راحتی قابل دسترسی و‬ ‫تعمیرات باشند‪ .‬تمامی ماشین ها و دستگاه‬ ‫های مربوط به این سیستم ها باید خارج از‬ ‫اتاق بیمار باشند‪.‬‬ ‫‪‬اتاق ایزوله کالس ‪ Q‬یا قرنطینه ‪:‬‬ ‫اتاق های ایزوله کالس‪ Q‬همانند اتاق‬ ‫های ایزوله فشار منفی هستند ولی با‬ ‫تدابیر محافظتی بیشتر برای استقرار‬ ‫بیماران مشکوک به عفونت های شدید با‬ ‫پاتوژن هایی مانند تب های خونریزی دهند ه �‪(HEMORRHAGIC FE‬‬ ‫)‪ ،VER‬طاعون ریوی و‪...‬‬ ‫‪‬عالوه بر کلیه ویژگی های ذکر شده برای کالس ‪ ،N‬اتاق های‬ ‫جداسازی قرنطینه (کالس ‪ )Q‬مستلزم موارد زیر نیز است‪:‬‬ ‫تعداد فضاهای بیشتر از قبیل ‪ :‬ایرالک ورودی ‪ ،‬اتاق تعویض لباس‬ ‫و سرویس بهداشتی کارکنان‪ ،‬سرویس بهداشتی ‪ ، ENSUITE‬اتاق‬ ‫بستری بیمار‪ ،‬اتاق کار کثیف و ایرالک خروجی‬ ‫‪‬جداسازی مسیر ورودی و خروجی به منظور ایجاد سیستم‬ ‫گردش یک طرفه (‪)SYSTEM WAY ONE‬‬ ‫‪‬جداسازی مسیرهای تمیز و کثیف‬ ‫‪‬ورودی بیمار و کارکنان از ایرالک ورودی (‪ ANTEROOM‬که در‬ ‫اینجا به عنوان ایرالک عمل می کند) صورت می پذیرد‪ .‬ابعاد ( پهنا‬ ‫و طول راهرو) باید به گونه ای باشد که انتقال بیمار از طریق تخت یا‬ ‫ترولی را فراهم سازد‪.‬‬ ‫‪‬اتاق تعویض لباس کارکنان‪ ،‬در زمان ورود ازمسیر ایرالک ورودی‬ ‫و در زمان خروج ازمسیر ایرالک خروجی قابل دسترسی است‪.‬‬ ‫‪‬اتاق بستری بیمار باید مجهز به امکانات مراقبت های ویژه نظیر‬ ‫دیالیز باشد‪ .‬ابعاد تخت بیمار نیز باید بزرگتر از تخت های دیگر موجود‬ ‫در بیمارستان باشد‪ .‬سیستم پندنت برای اوتلت ها باید کام ً‬ ‫ال ‪SEALED‬‬ ‫باشد و در غیر این صورت اوتلت های دیواری باید فراهم گردد‪.‬‬ ‫‪‬استریل ابزار و دستگاه ها از طریق اتو کالو دو طرفه میانی‬ ‫انجام و در صورت نیاز به استفاده مجدد در اتاق قرنطینه از طریق‬ ‫راهروی ارتباط داخلی به کابینت های موجود در ایرالک ورودی‬ ‫منتقل و انبار می شوند‪.‬‬ ‫‪‬خروج کارکنان‪ WASTE MEDICAL ،‬و زباله های الوده از مسیر‬ ‫ایرالک خروجی‬ ‫‪‬ایجاد سیستم اینترالک (وابستگی) میان درها به طوری که تا‬ ‫زمانی که درب یکی از فضاهای اصلی به طور کامل بسته نشود‪ ،‬امکان‬ ‫باز شدن سایر درها فراهم نگردد‪ .‬این امر به منظور حفظ تفاوت فشار‬ ‫میان فضاهاست‪.‬‬ ‫‪ ‬وجود زنگ خطر که در زمان کاهش تفاوت فشار هوایی به کار بیفتد‪.‬‬ ‫نمونه ای از ارتباط و چیدمان فضایی برای این نوع از اتاق های ایزوله‬ ‫در دیاگرام باال به تصویر کشیده شده است‪:‬‬ ‫* وجود پنحره در اتاق ایزوله صرفاً به جهت تامین نور طبیعی‬ ‫برای اتاق بستری بیمار است و باید فاقد بازشو باشد‪.‬‬ ‫تعاریف‬ ‫‪ :ANTEROOM‬اتاق کوچکی که رابط میان راهروی بیمارستان‬ ‫و اتاق بستری ایزوله است که می تواند به عنوان فضای پیش ورودی‬ ‫اتاق ایزوله نیز تلقی شود که از فرار الودگی ها از اتاق ایزوله به راهرو‬ ‫جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫‪ :ENSUITE‬سرویس بهداشتی بیمار که دارای دوش‪ ،‬توالت و‬ ‫دستشویی است که در داخل اتاق بستری بیمار واقع می شود‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪IHFG : International Health Facility Guidelines‬‬ ‫ •‬ ‫‪AIA:The American Institute of Architects, Academy‬‬ ‫ •‬ ‫‪of Architecture for Health‬‬ ‫‪ASHRAE :The American Society of Heating, Refrig-‬‬ ‫ •‬ ‫‪erating and Air-Conditioning Engineers ‘Health care ventila‬‬‫’‪tion standard: air changes per hour or CFM/ patient‬‬ ‫‪FGI : Facility Guideline Institute, Guidelines for De-‬‬ ‫ •‬ ‫‪sign and Construction of Hospital and Health Care Facilities‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪A Literature and Guidelines Review on Standards for‬‬ ‫ •‬ ‫‪Isolation and Negative Pressure Room Facilities for Hospitals.‬‬ ‫‪Infection Control and Hospital Epidemiology‬‬ ‫ •‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪40‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫مهندسین مشاور‬ ‫فردافن پارس‬ ‫سروش عیسیپور‪،‬کارشناس مطالعات و تحقیقات‬ ‫اذین بنفشه افشان‪ ،‬مدیر کارگروه مطالعات و تحقیقات‬ ‫ارتقای عملکرد اجزای غیرسازه ای در بناهای درمانی‬ ‫با تامین مالحظات مهندسی ارزش‬ ‫(ارائه ایده به کارگیری تکنولوژی بتن الیافی در کف سازی ساختمان های درمانی و اموزشی)‬ ‫اهمیت استمرار خدمت رسانی و عملکرد بی وقفه در بناهای درمانی‬ ‫موجب می گردد که عالوه بر ضرورت تامین مشخصات فنی متمایز در‬ ‫مصالح نازک کاری و متناسب با کارکرد و ضوابط کنترل عفونت نگاه متمایز‬ ‫و ویژه ای بر تامین دوام و پایایی المان های سفت کاری مورد نظر باشد‪.‬‬ ‫بررسی میدانی و مروری بر چگونگی اجرای بستر بتنی روی مصالح‬ ‫بلوکاژ در پروژههای ساختمانی که به عنوان تکیه گاه نصب و اتصال‬ ‫دیوارهای داخلی و مهاربندی فلزی دیوارها ایفای نقش می کند‪ ،‬حاکی‬ ‫از عدم تامین مالحظات کیفی بوده و ضرورت ارائه راهکار متناسب‬ ‫جهت ارتقای کیفی این المان را به همراه دارد‪.‬‬ ‫در گزارش حاضر به بررسی فنی و اقتصادی گزینه های بتن الیافی‬ ‫(الیاف فوالدی و الیاف پلی پروپیلن – محصوالت تولید داخل) در‬ ‫مقایسه با اجرای شبکه میلگرد جهت تامین بستر بتنی مسلح بر روی‬ ‫مصالح بلوکاژ به تفصیل مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است و نهایتاً‬ ‫با توجه به اولویت های فنی‪ ،‬اقتصادی و زمانی به کارگیری بتن حاوی‬ ‫الیاف پلیپروپیلن در جهت تامین مالحظات مهندسی ارزش و ارتقای‬ ‫عملکرد اجزای غیرسازهای ساختمان پیشنهاد شده است‪.‬‬ ‫جمع بندی این مطالعه که طی پیشنهادات فنی تفصیلی جهت به‬ ‫کارگیری در پروژه های عملیات تکمیلی اورژانس هسته ای‪ ،‬عمومی‬ ‫و زنان بوشهر و کتایخانه دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از سوی مشاور‬ ‫ارائه گردید نشانگر دستیابی به ارتقای مشخصات فنی المان از یک سو و‬ ‫کاهش هزینه‪ ،‬زمان اجرای کار از سوی دیگر است‪ .‬حذف ترک های جمع‬ ‫شدگی‪ ،‬ارتقای مقاومت چسبندگی بتن و اعضای مدفون مهاربندی دیوار‪،‬‬ ‫پیشگیری از نفوذ رطوبت و دوام پوشش های نازک کاری نصب شده روی‬ ‫بستر بتن الیافی از مزایای فنی این ایده و کاهش ‪ 82‬درصدی هزینه‬ ‫اجرای کار در نتیجه حذف میل گرد‪ ،‬عدم نیاز به فرایند‬ ‫حمل مصالح فلزی و به کارگیری اکیپ های ارماتوربندی از‬ ‫مزایای اقتصادی گزینه طرح شده به شمار می اید‪.‬‬ ‫اجرای الیه ‪ 25‬تا ‪ 30‬سانتی متری مصالح سنگی و یک الیه مخلوط شن و‬ ‫ماسه فوقانی جهت قطع لوله های مویین و نفوذ رطوبت را فراهم می کند‪.‬‬ ‫مطابق تکنولوژی متداول احداث ساختمان‪ ،‬جهت نصب و جای گذاری‬ ‫دیوارهای داخلی‪ ،‬اعضای مهاربندی فلزی دیوارها‪ ،‬تامین بستر مناسب‬ ‫جهت نازک کاری نهایی و ‪ ...‬اجرای یتن کف سازی با مقاومت مشخصه‬ ‫‪16‬مگاپاسکال و ا ضخامت حدودی ‪ 10‬سانتی متر در نظر گرفته می شود‪.‬‬ ‫این در حالی است که به منظور تامین یکپارچگی‪ ،‬کنترل ترک های‬ ‫حرارتی و جمع شدگی این الیه بتنی‪ ،‬اجرای بتن مسلح با بکارگیری‬ ‫حداقل ارماتور گذاری در دستور کار قرار می گیرد‪.‬‬ ‫اما مطابق تجربیات اجرایی علی رغم صرف هزینه قابل توجه به‬ ‫کارگیری شبکه میل گرد‪ ،‬در نتیجه مصرف بتن های با رده مقاومتی‬ ‫پایین و کم سیمان و عدم توجه دقیق در فرایند اختالط و جای دهی‬ ‫با توجیه کارکرد غیرسازه ای این مصالح‪ ،‬بروز ترک های گسترده‪،‬‬ ‫نقص در کارکرد مطلوب‪ ،‬افزایش احتمال نشست پوشش نازک کاری‪،‬‬ ‫اتصال ضعیف مهاربندی فلزی دیوار روی بستر بتن ارمه و سایر عوارض‬ ‫نامطلوب را به همراه دارد‪ .‬از این روی در این مطالعه با استناد به‬ ‫تجربیات ازمایشگاهی‪ ،‬گزارش های فنی مراجع تحقیقاتی معتبر و‬ ‫مقایسه فنی و اقتصادی ایده مورد نظر‪ ،‬اجرای بتن کف سازی با الیاف‬ ‫پلی پرو پیلن به عنوان جایگزین دال بتن مسلح مورد نظر است که به‬ ‫تفصیل در ادامه ارائه می شود‪.‬‬ ‫عالوه بر این ضرورت اتخاذ راهکارهای فنی در جهت کاهش هزینه‪،‬‬ ‫کاهش زمان احداث و گام نهادن در جهت الگوی صنعتی سازی‬ ‫پروژه های عمرانی از تکالیف فعالین این عرصه به منظور نیل به اهداف‬ ‫مهندسی ارزش در پروژه ها به شمار می اید‪.‬‬ ‫مقدمه – طرح مساله‪:‬‬ ‫اهمیت استمرار خدمت رسانی و عملکرد بی وقفه در‬ ‫بناهای درمانی موجب می گردد که عالوه بر ضرورت تامین‬ ‫مشخصات فنی متمایز در مصالح نازک کاری و متناسب با‬ ‫کارکرد و ضوابط کنترل عفونت نگاه متمایز و ویژه ای بر‬ ‫تامین دوام و پایایی المان های سفت کاری مورد نظر باشد‪.‬‬ ‫اجرای بستر سنگ قلوه یا الشه عملیات متدوالی است که ضمن تامین‬ ‫ارتفاع الزم جهت جایگذاری‪ ،‬شیب بندی و عبور لوله های فاضالب پروژه‪،‬‬ ‫امکان تامین مالحظات عایق بندی رطوبتی در کف ساختمان در نتیجه‬ ‫شکل ‪ -1‬نقشه منضم به پیمان ‪ - AD-102 AD-101‬جزئیات‬ ‫کف سازی روی فضاهای خیس وخشک‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شکل ‪ -2‬اجرای بلوکاژ روی فونداسیون‪ -‬بیمارستان ‪ 32‬تختخوابی‬ ‫بشرویه ‪ -‬خراسان جنوب‬ ‫شکل ‪ -6‬اجرای اعضای قائم وال پست بر روی کفسازی بتن مسلح ‪-‬‬ ‫بیمارستان ‪ 32‬تختخوابی بشرویه ‪ -‬خراسان جنوبی‬ ‫شکل ‪ -3‬اجرای مش جهت اجرای کف سازی بتنی مسلح‪ -‬کلینیک تیپ‬ ‫‪ 500‬مترمربعی قائن‪ -‬خراسان جنوبی‬ ‫شکل ‪ -7‬اجرای دیوار چینی داخلی طبقه همکف بر روی کف سازی بتن‬ ‫مسلح ‪ -‬بیمارستان ‪ 32‬تختخوابی بشرویه ‪ -‬خراسان جنوبی‬ ‫مزایای به کارگیری الیاف‬ ‫شکل ‪ -4‬اجرای کف سازی بتنی مسلح‪ -‬کلینیک تیپ ‪ 500‬مترمربعی‬ ‫قائن‪ -‬خراسان جنوبی‬ ‫‪‬ارتقای مدول ارتجاعی بتن‬ ‫‪‬کنترل جمع شدگی خمیری‬ ‫‪‬افزایش پایداری عملکرد در دماهای باال‬ ‫‪‬ارتقای شکل پذیری‪ ،‬تاب خمشی و کششی بتن‬ ‫‪‬تولید فراورده های بتنی غیرمسلح به میل گرد‬ ‫‪‬امکان اجرای قطعات تزیینی و نازک‬ ‫معرفی الیاف مورد نظر‬ ‫الیاف در مقیاس ماکرو‪ -‬الیاف فوالدی‪:‬‬ ‫جدول ‪-1‬مشخصات فنی الیاف فوالدی‬ ‫شکل ‪ -5‬نصب و جای گذاری پلیت اعضای مقاوم وال پست بوسیله رول‬ ‫بولت ‪ -‬بیمارستان ‪ 32‬تختخوابی بشرویه ‪ -‬خراسان جنوبی‬ ‫‪42‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شکل ‪-10‬‬ ‫ریزساختار بتن‬ ‫حاوی الیاف پلی‬ ‫پروپیلن‬ ‫شکل ‪ -8‬الیاف فوالدی تولید شرکت مفتول فوالدی زنجان‬ ‫شکل ‪ -9‬بتن تازه حاوی الیاف فوالدی‬ ‫الیاف در مقیاس میکرو‪ -‬الیاف پلی پروپیلن‪:‬‬ ‫جدول ‪ -2‬مشخصات فنی الیاف پلی پروپیلن‬ ‫شکل ‪ -9‬الیاف‬ ‫پلی پروپیلن تولید‬ ‫داخل‬ ‫گزارش فنی مراجع داخلی در خصوص به کارگیری‬ ‫بتن الیافی‬ ‫الف‪ -‬گزارش فنی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی بر روی بتن‬ ‫حاوی الیاف فوالدی [‪:]1‬‬ ‫مطابق این گزارش افزودن ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم در مترمکعب الیاف‬ ‫فوالدی با افزایش حدود ‪ 15‬درصدی مقاومت فشاری همراه بوده است‪.‬‬ ‫همچنین افزایش ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم الیاف با قطر ‪ 1‬میلی متر موجب‬ ‫ارتقای مقاومت کششی ‪ 56‬روزه بتن از ‪ 3/5‬مگاپاسکال به ترتیب به‬ ‫‪ 5/6‬و ‪ 7/8‬مگاپاسکال شده است که به ترتیب گویای ارتقای مقاومت‬ ‫‪ 60‬و ‪ 122‬درصدی این شاخص است‪.‬‬ ‫نتایج ازمون مقاومت خمشی در این گزارش همچنین ارتقای مقاومت‬ ‫خمشی بتن از ‪ 4.5‬مگاپاسکال برای طرح شاهد به ‪ 6.2‬و ‪ 8‬مگاپاسکال‬ ‫برای طرح های حاوی ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم الیاف فوالدی را نشان می دهد‪.‬‬ ‫تعدد ضربات تحمل شده برای وقوع اولین ترک در ازمون مقاومت ضربه‬ ‫ای در این گزارش ارتقای پایداری بتن از ‪ 17‬عدد به ‪ 27‬و ‪ 33‬عدد برای‬ ‫برای طرح های حاوی ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم الیاف فوالدی را نشان می دهد‪.‬‬ ‫همچنین عمق سایش در زمان های ‪ 15‬و ‪ 30‬دقیقه از شروع ازمون‬ ‫سایش سطحی در حالیکه برای طرح شاهد معادل ‪ 1.1‬و ‪ 1.6‬میلی متر‬ ‫اندازه گیری شده است برای طرح حاوی ‪ 15‬کیلوگرم الیاف فوالدی‬ ‫معادل ‪ 0.81‬و ‪ 0.83‬میلی متر و برای طرح حاوی ‪ 25‬کیلوگرم الیاف‬ ‫فوالدی معادل ‪ 0/74‬و ‪ 0/75‬میلی متر گزارش شده است‪.‬‬ ‫نتایج اندازه گیری مدول االستیسیته استاتیکی ارتقای عملکرد از‬ ‫‪ 29‬گیگاپاسکال برای طرح شاهد به ‪ 36/5‬و ‪ 51/5‬گیگاپاسکال برای‬ ‫طرح های حاوی ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم الیاف فوالدی حکایت دارد‪.‬‬ ‫ب‪-‬گزارش فنی انستیتو مصالح ساختمانی دانشکده فنی‬ ‫دانشگاه تهران بر روی بتن حاوی الیاف پلیپروپیلن[‪:]2‬‬ ‫افزودن الیاف پلی پروپیلن و تغییر در طول و درصد این الیاف با‬ ‫افزایش محدود در مقاومت خمشی بتن سخت شده همراه شده است‪.‬‬ ‫محدودشدن میزان افزایش عملکرد مقاومت خمشی بتن معمولی و بتن‬ ‫الیافی را می توان به مقاومت فشاری نسبتا زیاد بتن نسبت داد‪.‬‬ ‫طاقت خمشی (سطح زیر منحنی بار‪-‬تغییر مکان) به صورت قابل‬ ‫مالحظه ای تحت تاثیر وجود الیاف پلی پروپیلن بوده است‪ .‬افزایش‬ ‫طول و درصد این الیاف به طور کلی موجب افزایش در میزان طاقت‬ ‫خمشی (جذب انرژی و اندیس های طاقت) تا ‪ %250‬شده است‪ .‬کنترل‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫عرض ترک و ادامه یافتن باربری‬ ‫پس از نقطه بار حداکثر به دلیل‬ ‫حضور الیاف‪ ،‬قابل توجه بوده است‪.‬‬ ‫افزودن الیاف پلی پروپیلن به‬ ‫بتن‪ ،‬به طور قابل مالحظه ای‬ ‫موجب کنترل و کاهش جمع‬ ‫شدگی بتن تا ‪ %40‬شده است‪.‬‬ ‫افزایش در طول و درصد این نوع‬ ‫الیاف موجب کاهش جمع شدگی‬ ‫بتن‪ ،‬چه در سنین اولیه و چه در‬ ‫سن ‪ 28‬روز شده است‪.‬‬ ‫بر اساس نتایج ازمایش های‬ ‫انجام گرفته بر روی بتن حاوی‬ ‫الیاف پلی پروپیلن‪ %0/1 ،‬الیاف‬ ‫پلی پروپیلن به طول ‪ 12‬می توان به این نکته اشاره نمود که افزودن‬ ‫‪ %0/1‬الیاف به بتن‪ ،‬می تواند موجب بهبود برخی از مشخصات بتن‬ ‫گردد که بارزترین ان کنترل عرض ترک ها و کنترل از جمع شدگی‬ ‫بتن شود‪.‬‬ ‫مقایسه اقتصادی گزینه های بتن الیافی با بتن مسلح‬ ‫در مطالعه حاضر مقادیر ریالی مصالح بر اساس فاکتورهای صادرشده‬ ‫از تولیدکنندان داخلی صورت گرفته است [‪ 3‬و ‪ .]4‬قیمت الیاف فوالدی‬ ‫برابر فاکتور صادرشده توسط شرکت صنابع مفتول فوالدی زنجان در تاریخ‬ ‫‪ 97/06/07‬معادل ‪ 90/000‬ریال به ازای هر کیلوگرم‪ ،‬قیمت الیاف پلی پروپیلن‬ ‫برابر فاکتور صادرشده توسط شرکت همگرایان تولید در تاریخ‪ 97/06/07‬معادل‬ ‫‪ 160/000‬ریال به ازای هر کیلوگرم‪ ،‬و نهایتاً قیمت میلگرد بر اساس قیمت‬ ‫استعالم شده از شرکت فوالد پرشین اریا (ابهر) در همان تاریخ (‪)97/06/07‬‬ ‫مالک مقایسه ریالی قرار گرفته است‪ .‬شایان ذکر است در مقایسه ریالی موجود‬ ‫صرفه جویی حاصل از حذف فرایند حمل اهن االت و عدم نیاز به عوامل انسانی‬ ‫برش و جای گذاری میل گرد در محل در نظر گرفته نشده است و با فرض فرایند‬ ‫مشابه بتن ریزی در هر سه حالت‪ ،‬صرفاً به مقایسه هزینه تامین مصاح در سه‬ ‫حالت به کارگیری از شبکه میلگرد مطابق نقشه‪ ،‬بتن حاوی الیاف فوالدی و بتن‬ ‫حاوی الیاف پلی پروپیلن پرداخته شده است‪.‬‬ ‫مقادیر به کارگیری الیاف فوالدی در دو حالت ‪ 15‬و ‪ 25‬کیلوگرم بر‬ ‫مترمکعب بر اساس نتایج و توصیه فنی ذیل گزارش شماره‪6281-8-91‬‬ ‫مورخ ‪ 91/10/11‬که توسط مرکز تحقیقات راه‪ ،‬مسکن و شهرسازی‬ ‫انتشار یافته است مالک محاسبه قرار گرفته است‪ .‬همچنین مقادیر‬ ‫بکارگیری الیاف پلی پروپیلن معادل ‪0.9‬کیلوگرم بر مترمکعب (‪0.1‬‬ ‫درصد حجمی بتن) بر اساس نتایج گزارش شماره ‪CMI-8409178‬‬ ‫مورخ دی ماه ‪ 1384‬که توسط انستیتو مصالح ساختمانی دانشکده‬ ‫فنی دانشگاه تهران انتشار یافته است مالک محاسبه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫همچنین در این مقایسه نظر به تجربیات و گزارش های کارگاهی‬ ‫پیشین نگارنده مبنی بر کاهش کارایی و روانی بتن در حالت به کارگیری‬ ‫الیاف و ضرورت مصرف افزوددنی های کاهنده اب جهت جبران این‬ ‫نقیصه‪ ،‬در محاسبه قیمت تمام شده مخلوط های الیافی‪ ،‬مقادیر مشخصی‬ ‫از افزودنی فوق روان کننده در محاسبه لحاظ شده است‪.‬‬ ‫جدول ‪ -3‬مقایسه ریالی هزینه تمام شده مخلوط الیافی (فوالدی ‪ /‬پلی‬ ‫پروپیلن) با بتن مسلح با میل گردمطابق نتایج مشاهده می شود قیمت‬ ‫تمام شده ‪ 1‬متر مکعب بتن حاوی الیاف پلی پروپیلین برابر ‪260/675‬‬ ‫ریال یعنی ‪ 82‬درصد ارزانتر از حالت اولیه اجرای بتن مسلح با قیمت‬ ‫تمام شده ‪ 1/442/350‬ریال می باشد‪ .‬این کاهش هزینه در صورت‬ ‫محاسبه جهت بیمارستان ‪ 160‬تختخوابی نیشابور با مساحت طبقه همکف‬ ‫حدود ‪ 4000‬متر مربع و ‪ 400‬مترمکعب بتن کفسازی در طبقه همکف‬ ‫موجب صرفه جویی‪ 473/090/800‬ریالی در هزینه اجرا خواهدشد‪ .‬این‬ ‫رقم بدون احتساب حذف هزینه های حمل و نقل مصالح‪ ،‬هزینه اجرای‬ ‫ارماتوربندی‪ ،‬حذف اسپیسر پالستیکی و صرفه جویی حاصل از کاهش‬ ‫زمان عملیات اجرایی است‪.‬‬ ‫ترک خوردگی غیرسازه ای‪ ،‬انواع ترک خوردگی‪،‬‬ ‫علل پیدایش و عوارض ناشی از ان‬ ‫بروز ترک های جمع شدگی خمیری عارضه ای متداول در بتن ریزی‬ ‫دال ها‪ ،‬فونداسیون هاست که عواملی چون وزش باد‪ ،‬دمای هوا باال‬ ‫و روانی بتن موجب تشدید ان می شود‪ .‬وقوع این ترک ها گاهی به‬ ‫گونه ای حادث می شود که ضعف باربری سازه را به همراه دارد‪ .‬بروز‬ ‫ترک های سطحی حتی در صورتی که موجب ضعف سازه ای نگردد‬ ‫مسیری برای ورود عوامل خورنده است که اکسیداسیون ارماتورها و در‬ ‫نتیجه اسیب به المان سازه ای را موجب می شود[‪.]5‬‬ ‫از سوی دیگر استفاده از ارماتورهای فوالدی جهت پیشگیری از وقوع‬ ‫ترک ها غیر اقتصادی بوده و به دلیل فواصل شبکه ارماتورها از یکدیگر‬ ‫اثرگذاری قابل قبولی ندارد‪ .‬افزودن الیاف پلیمری یا فوالدی به صورت‬ ‫تصادفی به مخلوط های بتنی ایده جدیدی است که به منظور کنترل‬ ‫ترک ها معرفی شده است‪.‬‬ ‫جمع شدگی خمیری قبل از سخت شدن بتن رخ می دهد‪ .‬جمع‬ ‫شدگی خمیری ناشی از کاهش اب ازاد در مخلوط بتن است‪ ،‬زیرا‬ ‫سطح بتن در معرض تبخیر قرار می گیرد‪ .‬روند تبخیر تابع شرایط‬ ‫محیطی مانند دما‪ ،‬سرعت باد‪ ،‬و رطوبت نسبی است‪ .‬معموال کاهش‬ ‫اب مخلوط بتن ناشی از تبخیر‪ ،‬با عمل اب انداختن جایگزین می شود‪.‬‬ ‫هرگاه روند تبخیر بیش از روند اب انداختن باشد‪ ،‬کاهش موضعی‬ ‫حجم به وجود می اید‪ .‬در صورت وجود قیدهایی مانند ارماتور به ویژه‬ ‫‪44‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫در الیه سطحی بتن به عنوان مانع در مقابل جمع شدگی‪ ،‬تنش های‬ ‫کششی در سطح بتن اعمال شده و به دلیل مقاومت کششی بسیار‬ ‫کم بتن در ساعات اولیه‪ ،‬احتمال ترک خوردگی وجود دارد[‪.]6‬معموال‬ ‫ترک ها در زاویه ‪ 45‬درجه نسبت به محور دال بتنی ایجاد می شوند‪.‬‬ ‫گاهی اوقات شکل ترک ها از امتداد شبکه میل گرد فوقانی تبعیت‬ ‫می کند به خصوص اگر شبکه میل گرد نزدیک به سطح بتن باشد‪ ،‬زیرا‬ ‫میل گرد به عنوان افزایش دهنده تنش عمل می کند‪.‬‬ ‫معموال ترک های ناشی از جمع شدگی خمیری در سطح بتن عرض‬ ‫زیادی دارند و به ‪ 2‬تا ‪ 3‬میلیمتر می رسند‪ ،‬اما عرض انها در عمق‬ ‫کاهش می یابد‪ ،‬هرچند در بعضی موارد‪ ،‬ترک ها تا عمق اعضای بتنی‬ ‫ادامه یابد‪.‬‬ ‫بررسی انواع ترک های غیرسازه ای‬ ‫انواع ترک ها بسته به مکانیزم شکل گیری ان ها مشخصات متفاوتی‬ ‫دارند‪ .‬انواع ترک ها در زمان های مختلفی از عمر بتن ظاهر می شوند‬ ‫و شکل و الگوی این ترک ها و به خصوص زمان اولین پیدایش در‬ ‫تشخیص علت بروز انها بسیار اهمیت دارد‪ .‬سریع ترین ترک ها از لحاظ‬ ‫پیدایش عبارت از ترک های ناشی از جمع شدگی خمیری و نیز ترک‬ ‫های ناشی از نشست خمیری بتن که معموالً بعد از چند ساعت از زمان‬ ‫ریختن و جادادن ظاهر می شوند [‪.]7‬‬ ‫و حرکت مواد با وزن مخصوص بیشتر به سمت پایین با قید شبکه‬ ‫میل گردها و یا قالب ها ممانعت می شود‪ .‬بتن خمیری می تواند‬ ‫با تشکیل قوس هایی روی هر میل گرد‪ ،‬سطح زیرین میل گرد را با‬ ‫کشش همراه کند‪ .‬ترک هایی می تواند در ارتباط با فضاهای خالی و‬ ‫حفره های زیر میل گرد نیز تشکیل شود‪ .‬هنگامی که میل گردها با‬ ‫فاصله کمی نسبت به هم قرار می گیرند‪ ،‬کل بتن روی انها به صورت‬ ‫قوس درامده و بتن زیر نشست می کند‪ .‬این حالت می تواند سبب‬ ‫ایجاد جدایی و گسستگی زیر میل گردها گردد‪ .‬این ترک ها معموالً در‬ ‫امتداد میل گردها و در سطح بتن تشکیل می شوند و معموالً عرضی‬ ‫حدود ‪1‬میلیمتر یا بیشتر دارند [‪.]7‬‬ ‫در ادامه سعی شده است تا با بررسی نتایج گزارش شده توسط‬ ‫محققین نوع و میزان اثرگذاری این عامل بر دوام و نفوذپذیری بتن‬ ‫مورد واکاوی قرار گیرد‪.‬‬ ‫شکل ‪ -11‬ترک‬ ‫خوردگی جمع شدکی‬ ‫خمیری در سطح دال‬ ‫شکل‪-12‬‬ ‫عمق ترک‬ ‫خوردگی در‬ ‫جدول ‪ -4‬انواع ترک خوردگی های غیر سازه ای بتن و زمان بروز انها [‪]7‬‬ ‫‪ ‬ترک های ناشی از جمع شدگی پالستیک‬ ‫در هنگام ریختن بتن‪ ،‬به علت خاصیت خمیری ان وقوع اب‬ ‫انداختگی بر روی سطح بتن محتمل بوده و دمای هوای باال و وزش باد‬ ‫سبب تبخیر شدید از سطح بتن می شود‪ .‬بر اثر این تبخیر الیه سطحی‬ ‫خشک شده و حجم ان کمتر می شود‪ .‬این تغییر حجم باعث ایجاد‬ ‫تنش های کششی در الیه سطحی بتن که هنوز حالت خمیری داشته و‬ ‫مقاومت کمی دارد می شود و سبب ترک خوردگی در الیه سطحی بتن‬ ‫می شود‪ .‬در صورتی که سرعت تبخیر بیش از ‪ 1‬کیلوگرم بر مترمربع‬ ‫در ساعت باشد‪ ،‬احتمال ترک خوردگی کام ً‬ ‫ال وجود دارد‪ .‬این نوع ترک‬ ‫ها گاه تا ‪ 2‬میلیمتر عرض و ‪ 300‬تا ‪ 500‬میلیمتر طول و ‪ 2‬تا ‪50‬‬ ‫میلیمتر عمق دارند که معموالً الگوی شکل گیری انها تصادفی است‪.‬‬ ‫‪ ‬ترک های ناشی از نشست خمیری بتن‬ ‫نوع دیگری از ترک خوردگی وجود دارد که ناشی از حرکت ذرات‬ ‫سنگدانه به سمت پایین و باال امدن ذرات سیمان به باال و جایگزین‬ ‫شدن ان با سنگدانه ها در سطح است‪ .‬حرکت رو به باالی اب می‬ ‫تواند باعث ترک خوردگی ناشی از نشست خمیری بتن شود‪ .‬ته نشینی‬ ‫مغزه گرفته شده‬ ‫اثر الیاف بر ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی خمیری‬ ‫بتن ذاتا یک ماده ترد بوده و مقاومت کششی ان به مراتب از مقاومت‬ ‫فشاری ان کمتر است‪ ،‬مسلح کردن بتن با الیاف کوتاهی که در حجم‬ ‫ان پراکنده شده اند‪ ،‬یک روش موثر برای افزایش طاقت خمشی‪ ،‬جذب‬ ‫بهتر انرژی و افزایش مقاومت کششی می باشد‪ .‬الیاف پراکنده شده با‬ ‫ایجاد یک شبکه مقاوم از توسعه ترک ها پیشگری کرده و همانند پلی‬ ‫در بین لبه های ترک بار وارده را تحمل می کند‪ .‬تکنولوژی بتن الیافی‬ ‫در پاسخ به نیازهای ارتقای شکلپذیری بتن در کاربردهایی از قبیل‬ ‫کفهای صنعتی‪ ،‬سرشمع های پیشساخته که تحت بارهای ضربهای‪،‬‬ ‫تولید لولههای بتنی انتقال اب جهت پیشگری از تراوش اب ناشی‬ ‫از ترکخوردگی خمشی در مراحل بارگیری توسعه پیدا کرد و تاکنون‬ ‫تجربیات بسیاری از استفاده موفق از این تکنولوژی گزارش شده است‪.‬‬ ‫در روش های ازمایشگاهی جهت مطابقت انجام ازمایش با شرایط‬ ‫واقعی و وقوع جمع شدگی خمیری از نوع مقید‪ ،‬قیدهایی به گونه‬ ‫های متفاوت در قالب بتن تعبیه می شود‪ .‬همچنین به منظور تسریع‬ ‫و تشدید شرایط جهت ترک خوردگی معموال از قالب های با ضخامت‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫کم نسبت به ابعاد طول و عرض انها استفاده می شود‪ .‬برای افزایش‬ ‫تبخیر سطحی نمونه ها و همچنین اعمال شرایط یکسان برای ازمونه‬ ‫های متفاوت معموال از تونل های باد با اعمال سرعت باد مشخص در‬ ‫ازمایشگاه استفاده می شود‪.‬‬ ‫شکل‪-13‬‬ ‫تونل باد جهت‬ ‫افزایش تبخیر‬ ‫سطحی نمونه ها‬ ‫شکل‪ -14‬قالب های ساخته شده جهت ازمایش‬ ‫‪ Passuello‬و همکارانش اثر الیاف پلی وینیل الکل (‪ )PVA‬را با دو‬ ‫قطر ‪ 40‬و ‪ 660‬میکرومتر بر عرض ترک های ناشی از جمع شدگی‬ ‫خمیری مورد بررسی قرار دادند‪ .‬انها همچنین در بعضی از طرح ها در‬ ‫کنار الیاف از افزودنی کاهنده جمع شدگی استفاده کردند [‪ ]8‬مشاهده‬ ‫شد که بیشترین عرض ترک در طرح فاقد افزودنی و الیاف اندازه گیری‬ ‫شده است‪ .‬استفاده از افزودنی کاهنده جمع شدگی در زمان مساوی‬ ‫عرض ترک را به نصف کاهش داده است اما در تمامی طرح های الیافی‬ ‫عملکرد بهتری نسبت به این افزودنی مشاهده شد‪ .‬اما مقایسه بین‬ ‫طرح های حاوی الیاف با قطرهای متفاوت نشان داد که الیاف با قطر‬ ‫کمتر کاهش بیشتر در عرض ترک های جمع شدگی خمیری را موجب‬ ‫می شود به طوری که طرح حاوی الیاف با قطر ‪ 40‬میکرومتر در غیاب‬ ‫افزودنی کاهنده جمع شدگی عملکرد بهتری نسبت به طرح حاوی‬ ‫الیاف ‪ 660‬میکرو متر و افزودنی کاهنده جمع شدگی داشته است‪.‬‬ ‫‪ Sivakumar‬و ‪ Santhanam‬در مطالعه دیگری‪ ،‬اثر ‪4‬نوع الیاف‬ ‫متفاوت را بر رفتار خمیری بتن های حاوی ‪ 7‬درصد دوده سیلس مورد‬ ‫بررسی قرار دادند‪ .‬الیاف مورد استفاده در این تحقیق‪ ،‬الیاف فوالدی‪،‬‬ ‫پلی پروپیلن‪ ،‬الیاف شیشه و الیاف پلی استر را شامل می شوند [‪ .]9‬در‬ ‫این مطالعه جهت مقایسه عملکرد بتن های الیافی در مقابل پدیده ترک‬ ‫خوردگی جمع شدگی خمیری‪ ،‬برای هر یک از طرح ها‪ ،‬زمان وقوع‬ ‫اولین ترک‪ ،‬بیشترین عرض ترک‪ ،‬مجموع طول ترک ها و مجموع مساحت‬ ‫ترک ها اندازه گیری و محاسبه شد‪ .‬در این مطالعه جهت اندازه گیری ابعاد‬ ‫ترک خوردگی از نرم افزارهای انالیز تصویر استفاده شد که امکان اندازه‬ ‫گیری با دقت باالیی را امکان پذیر می کند‪ .‬همچنین با محاسبه درصد‬ ‫کاهش مساحت ترک در هریک از طرح های الیافی نسبت به طرح فاقد‬ ‫الیاف مقایسه اسانتری بین نتایج بدست امده میسر شده است‪.‬‬ ‫افزودن الیاف به طرح شاهد سبب تاخیر قابل مالحظه ای در زمان‬ ‫وقوع اولین ترک شده است‪ .‬این زمان در طرح شاهد‪ 160 ،‬دقیقه‬ ‫گزارش شده است که با افزودن الیاف فوالدی به ‪ 280‬دقیقه افزایش‬ ‫می یابد‪ .‬نتایج نشان می دهد ترکیب الیاف فوالدی با هر یک از الیاف‬ ‫پلیمری تاخیر بیشتری در زمان وقوع اولین ترک نسبت به طرح حاوی‬ ‫الیاف فوالدی بصورت مجزا را موجب می شود‪ .‬همچنین در طرح های‬ ‫ترکیبی نیز هرچه نسبت الیاف فوالدی به الیاف پلیمری کاهش می یابد‬ ‫نتیجه بهتری حاصل می شود‪.‬‬ ‫مشابه با این نتیجه در بیشترین عرض ترک‪ ،‬مجموع طول ترک ها و‬ ‫مجموع مساحت ترک ها نیز مشاهده می گردد‪ ،‬کمترین مقدار اندازه گیری‬ ‫شده برای این پارامترها که به معنی بهترین عملکرد خواهد بود در طرح های‬ ‫حاوی الیاف پلیمری و در غیاب الیاف فوالدی گزارش شده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ 16‬تغییرات مساحت ترک های اندازه گیری شده را برای‬ ‫طرح های الیافی نسبت به طرح شاهد را نشان می دهد‪ .‬توضیحات‬ ‫ارائه شده پیرامون عملکرد بهتر الیاف پلیمری نسبت به الیاف فوالدی‬ ‫در نمودار زیر مشاهده می شود‪ .‬افزودن الیاف فوالدی به طرح شاهد‬ ‫مساحت ترک ها را از حدود ‪ 150 mm2‬به حدود ‪75 mm2‬کاهش‬ ‫داده است‪ .‬اما با افزایش درصد الیاف پلیمری نسبت به الیاف فوالدی‬ ‫کاهش بیشتری در مساحت ترک حاصل می شود به طوری که در‬ ‫طرح های حاوی ‪ 100‬درصد الیاف پلیمری مساحت ترک ها کمتر از‬ ‫‪10 mm2‬اندازه گیری شده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ -15‬تغییرات‬ ‫عرض ترک با گذشت‬ ‫زمان[‪]8‬‬ ‫شکل ‪-16‬تغییرات مساحت ترک با افزایش درصد الیاف[‪]9‬‬ ‫‪46‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪ Pelisser‬و همکارانش در مطالعه ازمایشگاهی دیگری امکان کاهش‬ ‫ترک خوردگی جمع شدگی خمیری را با افزودن الیاف پلی پروپیلن‪ ،‬شیشه‪،‬‬ ‫نایلون و ‪ PET‬بررسی کردند [‪ .]10‬انها در این مطالعه عرض ترک های‬ ‫جمع شدگی خمیری را را برای طرح بدون الیاف و طرح های حاوی مقادیر‬ ‫‪ 0.05‬و ‪ 0.1‬درصد حجمی الیاف متفاوت را اندازه گیری کردند‪.‬‬ ‫مطابق نتایج افزودن الیاف کاهش چشمگیر طول و تعداد ترک های‬ ‫ناشی از جمع شدگی خمیری را سبب شده است‪ .‬بیشترین اثر کاهشی‬ ‫در ترک خوردگی برای طرح های حاوی الیاف پلی پروپیلن به ثبت‬ ‫رسیده است‪ .‬و الیاف نایلون اثر کمتری در مقایسه با سایر الیاف در‬ ‫کاهش ترک خوردگی را موجب شده است‪.‬‬ ‫‪ Banthia‬و همکارش نحوه اثرگذاری مشخصات ظاهری الیاف‬ ‫پلی پروپیلن بر ترک های جمع شدگی خمیری را مورد مطالعه قرار‬ ‫دادند [‪ Banthia .]11‬نمونه های بتنی ساخته شده با طرح های‬ ‫اختالط حاوی مقادیر مختلف الیاف پلی پروپیلن که مشخصات ظاهری‬ ‫متفاوتی داشتند را در محفظه تونل باد مجهز به سه هیتر و یک فن‬ ‫الکتریکی با قدرت گردش ‪ 1550‬دور در دقیقه قرار دادند تا دمای ‪50‬‬ ‫درجه سانتیگراد و رطوبت ‪ 5‬درصدی محفظه تامین گردد‪ .‬نرخ تبخیر‬ ‫سطی با شرایط توصیف شده ‪ kg/m2/h 0/8‬اندازه گیری شد‪.‬‬ ‫در شکل ‪ 17‬تصویری از نحوه ترک خوردگی در نمونه های با و بدون‬ ‫الیاف پلی پروپیلن نشان داده شده است‪ .‬بهترین عملکرد به معنای‬ ‫کمترین ترک خوردگی سطحی برای طرح حاوی ‪0/2‬درصد الیاف و‬ ‫کمترین ترک خوردگی یعنی بدترین عملکرد برای نمونه فاقد الیاف‬ ‫بدست امده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ -18‬اثرگذاری الیاف بر عرض ترک و مساحت ترک ها[‪]11‬‬ ‫نمودار ‪ 19‬نشان می دهد که تغییرات پارامترهای عرض ترک و تعداد‬ ‫ترک ها که در ارزیابی خطر جمع شدگی خمیری مخلوط های بتنی‬ ‫اندازه گیری می شود علی رغم روند مشترک اما لزوماً نرخ مشابهی‬ ‫ندارد‪ .‬بدین معنی که هر دو پارامتر با افزودن الیاف به طرح ها‪ ،‬کاهش‬ ‫می یابد با این تفاوت که نرخ کاهش تعدادد ترک ها بسیار کندتر از نرخ‬ ‫کاهشی عرض ترک ها است‪ .‬بر اساس منابع و تجربیات اجرایی عرض‬ ‫ترک پارامتر پراهمیت تری از تعداد ترک های است ‪ ،‬چرا که با افزایش‬ ‫عرض ترک‪ ،‬افزایش عمق ترک و در نتیجه خطر نفوذ خورنده ها و‬ ‫اسیب به اعضای سازه ای تشدید می گردد‪.‬‬ ‫شکل ‪ -17‬نمونه فاقد‬ ‫الیاف(‪ ،)a‬حاوی ‪% 0.1‬‬ ‫الیاف(‪ ،)b‬حاوی ‪% 0.2‬‬ ‫الیاف(‪)c‬‬ ‫مطابق نتایج افزایش درصد الیاف از ‪ 0/1‬درصد به ‪ 0/2‬درصد تاثیر‬ ‫چشمگیری بر کاهش مساحت ترک های سطحی و همچنین کاهش‬ ‫بیشترین عرض ترک تشکیل شده بر سطح نمونه ها دارد‪ .‬اگرچه این‬ ‫روند کاهشی با افزایش درصد الیاف به ‪ 0/3‬درصد همچنان ادامه دارد‬ ‫اما نرخ کاهشی کمتری داشته است‪ .‬از سوی دیگر الیاف با کمترین قطر‬ ‫و بیشترین طول بهترین عملکرد در کنترل ترک های انقباض خمیری‬ ‫را موجب شده است‪.‬‬ ‫نمودارهای ‪ 18‬و ‪ 19‬تصویر واضحی از عملکرد الیاف در کنترل‬ ‫ترک های جمع شدگی خمیری را نشان می دهد که نشانگر کارایی‬ ‫سودمند الیاف بدین منظور است‪ .‬در نمودار ‪ 18‬مشاهده می گردد روند‬ ‫مشابه و همچنین اهنگ یکسانی در تغییر پارامترهای عرض ترک و‬ ‫مساحت ترک های سطحی با افزودن الیاف به طرح های بتنی وجود دارد‪.‬‬ ‫شکل ‪ -19‬اثرگذاری الیاف بر عرض ترک و تعداد ترک ها [‪]11‬‬ ‫نتایج تحقیقات بطور کلی نشان از عملکرد بسیار موفق الیاف در‬ ‫کاهش میزان ترک خوردگی جمع شدگی خمیری دارد‪ .‬به طوری که‬ ‫کاهش درصد ترک خوردگی درنتیجه الیاف بسیار بیشتر از طرح های‬ ‫حاوی مواد افزودنی کاهنده جمع شدگی خمیری اندازه گیری شده‬ ‫است‪ .‬در یکی از مطالعات مشخص شد که شکل ظاهری الیاف بر میزان‬ ‫کنترل ترک های جمع شدگی خمیری موثر است بدین صورت که‬ ‫الیاف با قطر کمتر عملکرد بهتری در کاهش عرض ترک در زمان‬ ‫یکسان را موجب شد‪ .‬در مطالعه دیگری الیاف پلیمری نسبت به الیاف‬ ‫فوالدی نقش موثرتری در تاخیر در زمان وقوع اولین ترک‪ ،‬کاهش‬ ‫بیشترین عرض ترک‪ ،‬مجموع طول ترک ها و مجموع مساحت ترک ها‬ ‫داشته است‪ .‬مقایسه اثر الیاف الیاف پلی پروپیلن‪ ،‬شیشه‪ ،‬نایلون و‬ ‫‪ PET‬بیشترین کاهش طول ترک ها را در طرح های حاوی الیاف پلی‬ ‫پروپیلن نشان داد‪.‬‬ ‫اثرگذاری ترک خوردگی بر نفوذپذیری‬ ‫یکی از عواملی که نفوذپذیری بتن را به شدت تحت تاثیر قرار‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫می دهد ترک خوردکی بتن است‪ .‬ترک های غیرسازه ای در سطح بتن‬ ‫نقص اجرایی متدوالی است که در دال ها و فونداسیون ها بروز می یابد‪.‬‬ ‫‪ Park‬و همکارانش در مطالعه ای بررسی عرض ترک در نمونه های‬ ‫بتن ساخته شده در ازمایشگاه بر میزان نفوذ اب را مورد بررسی قرار‬ ‫دادند[‪ .]12‬انها با اعمال بار بر روی نمونه های ازمایشگاهی به شیوه ی دو‬ ‫نیم شدن استوانه(برزیلی) ترک های عمدی در نمونه ها ایجاد کرده و پس‬ ‫از اندازه گیری قطر ترک ایجاد شده نمونه ها را تحت نفوذ اب قرار دادند‪.‬‬ ‫اب بندی شده و سپس در محلول سدیم کلراید قرار گرفتند تا نفوذ‬ ‫یون های کلراید از سح ترک خورده نمونه امکان پذیر شود‪ .‬پس از‬ ‫گذشت زمان الزم جهت انتشار یون های کلراید به عمق نمونه‪ ،‬درصد‬ ‫یون کلراید در عمق های مختلف نمونه های با عرض ترک خوردگی‬ ‫متفاوت اندازه گیری شد‪.‬‬ ‫پروفیل درصد وزنی کلراید در عمق های مختلف نمونه های ترک‬ ‫خورده در شکل ‪ a-22‬و ‪ b-22‬به ترتیب برای نمونه های ساخته شده‬ ‫از بتن با سیمان پرتلند و بتن حاوی سیمان امیخته با سرباره کوره‬ ‫اهن گدازی نشان داده شده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ -20‬ایجاد ترک در نمونه استوانه ای در بارگذاری به روش‬ ‫شکافت[‪]12‬‬ ‫در این روش کاهش ارتفاع اب در ستون مدرج روی نمونه معرف‬ ‫نفوذ پذیری نمونه است‪ .‬بیشترین میزان اب عبوری برای نمونه های‬ ‫با عرض ترک‪ 0/4 mm‬و کمترین میزان برای نمونه ی بدون ترک‬ ‫گزارش شده است‪ .‬مشاهده شد که سرعت نفوذ اب در نمونه ی با‬ ‫عرض ترک‪0/4 mm‬حدود ‪ 5000‬برابر نمونه ی سالم ثبت شده است‪.‬‬ ‫تغییرات میزان نفوذ پذیری با عرض ترک در نمودارهای ارائه شده نشان‬ ‫دهنده ی افت قابل توجه دوام بتن پس از بروز ترک های احتمالی است‬ ‫که ممکن است در نتیجه ی عوامل متفاوتی در سازه های بتن ارمه‬ ‫ظهور و گسترش یابد‪.‬‬ ‫شکل ‪-22‬پروفیل درصد وزنی کلراید در عمق بتن برای طرح های با‬ ‫عرض ترک خوردگی متفاوت[‪]13‬‬ ‫نمودارها نشان می دهد که با افزایش عمق از سطح درصد کلراید‬ ‫نیز کاهش می یابد امری که قابل انتظار است‪ .‬مقایسه درصد کلراید‬ ‫در نمونه های با عرض ترک متفاوت در تمامی عمق ها نشان می دهد‬ ‫که بیشترین میزان نفوذپذیری در نمونه های با بیشترین عرض ترک‬ ‫خوردگی یعنی ‪0/2‬میلی متر صورت گرفته است و این پارامتر با کاهش‬ ‫عرض ترک روند نزولی دارد اما نکته قابل توجه در نتایج این است‬ ‫که اثرگذاری عرض ترک بر میزان نفوذپذیری کلراید در اعماق میانی‬ ‫نمونه ها بیشتر از سطح و قعر نمونه است‪.‬‬ ‫در این مطالعه همچنین در عمق ‪ 45‬و ‪ 65‬میلیمتر با اندازه گیری‬ ‫درصد کلراید نفوذی در فواصل ‪ 10‬و ‪ 20‬میلی متری از طرفین محل‬ ‫ترک اندازه گیری شده است تا انتشار افقی عامل خوردگی را در یتن‬ ‫بررسی کنند‪ .‬نمودار الف و ب به ترتیب پروفیل انتشار کلرید در نمونه‬ ‫با عرض ترک خوردگی ‪ 0/1‬و ‪ 0/15‬میلی متر را نشان می دهد‪.‬‬ ‫شکل ‪ -21‬نرخ نفوذپذیری اب به ازای عرض ترک متفاوت[‪]12‬‬ ‫‪ Ye‬و همکارانش اثر ترک خوردگی بر انتشار یون کلراید در‬ ‫نمونه های بتنی را مورد بررسی قرار دادند‪ .‬در این مطالعه با اعمال تنش‬ ‫خمشی به روش سه مقطه ای بر ازمونه های منشوری بتن‪ ،‬ترک در وسط‬ ‫ازمونه ایجاد گردید‪ .‬سپس به وسیله میکروسکوپ عرض ترک ایجاد شده‬ ‫اندازه گیری گردید‪ .‬جهت بررسی اثر عرض ترک بر میزان انتشار یون ها با‬ ‫اعمال تنش های متغیر بر نمونه های مجزا سعی شد تا نمونه هایی با عرض‬ ‫ترک های مختلف در بازه ‪ 0/05‬تا ‪ 0/2‬میلیمتر تهیه شود[‪.]13‬‬ ‫پنج وجه نمونه ها پس از ایجاد ترک های اولیه‪ ،‬با مواد اپوکسی‬ ‫شکل ‪ -23‬پروفیل درصد وزنی کلراید در راستای عمود بر ترک بتن‬ ‫برای طرح های با عرض ترک خوردگی متفاوت[‪]13‬‬ ‫مشاهده می شود بیشترین درصد کلراید در محل ترک اندازه گیری‬ ‫شده است و با افزایش عرض ترک این مقدار به میزان قابل توجهی‬ ‫‪48‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫افزایش می یابد و با دورشدن از محل ترک به طرفین از درصد کلراید‬ ‫نفوذی کاسته می شود‪ .‬اختالف چشمگیر درصد کلراید در یک عمق‬ ‫مساوی در محل ترک و فاصله ‪ 2‬سانتی متری از محل ترک به وضوح‬ ‫از اثرگذاری ویژه ترک ها در نفوذ عوامل خورنده و نهایتاً خوردگی‬ ‫ارماتورها و خرابی سازه های بتن ارمه را به اثبات می رساند‪.‬‬ ‫‪ Kim‬و همکارانش نمونه های منشوری بتن با طرح اختالط های‬ ‫متفاوت ساختند[‪ .]14‬در نمونه های منشوری بتن یک میل گرد در‬ ‫عمق ‪ 30‬تا ‪ 60‬میلمتر از سطح کارگذاشته شد‪ ،‬نمونه ها پس از مدت‬ ‫عمل اوری تحت تنش خمشی سه نقطه ای قرارگرفته و ترکی با‬ ‫عرض تا ‪ 1/5‬میلی متر بر روی نمونه ها ایجاد شد‪ .‬نمونه ها سپس‬ ‫تحت خوردگی تسریع شده محلول سدیم کلراید قرار گرفته و پس‬ ‫از ان جهت بررسی اثرگذاری عرض ترک بر توسعه خوردگی میلگرد‬ ‫مدفون‪ ،‬ازمایش تعیین پتانسیل خوردگی )‪ (Half cell potential‬بر‬ ‫روی نمونه ها انجام گرفت[‪ .]4‬نتایج نشان می دهد که با افزایش‬ ‫عرض ترک در نمونه ها‪ ،‬پتانسیل الکتریکی در مجاورت محل ترک‪،‬‬ ‫روند صعودی داشته که به معنای نفوذ بیشتر یون های کلراید از محل‬ ‫ترک خوردگی نمونه هاست‪ .‬همچنین نمودار شکل ‪ 24‬رابطه خطی و‬ ‫مستقیم بین عرض ترک و پتانسیل الکتریکی برای نمونه ساخته شده‬ ‫با طرح اختالط ‪ B‬و کاور ‪ 3‬سانتی متری روی میلگرد را نشان می دهد‬ ‫که با افزایش عرض ترک‪ ،‬پتانسیل الکتریکی افزایش یافته که به معنی‬ ‫افزایش خوردگی ارماتور کارگذاشته در بتن است‪.‬‬ ‫افزایش عرض ترک تا ‪ 1/2‬میلی متر همچنان نتایج قابل قبول در‬ ‫محدوده عدم احتمال خوردگی قابل کسب است‪.‬‬ ‫شکل‪-25‬اثر نسبت اب به سیمان بر پتاسیل الکتریکی[‪]14‬‬ ‫شکل‪-26‬اثر ضخامت پوشش میلگرد بر پتاسیل الکتریکی[‪]14‬‬ ‫شکل ‪ -24‬تغییرات پتانسیل الکتریکی نمونه با افزایش عرض ترک[‪]14‬‬ ‫استاندارد ‪ ASTM‬جهت بررسی کیفی بتن بر اساس نتایج ازمایش‬ ‫پتانسیل الکتریکی رده بندی را ارائه نموده است که بر این اساس برای‬ ‫نتایج کمتر از ‪ 200‬میکرو ولت‪ ،‬بدون خوردگی‪ 200 ،‬تا ‪ 350‬میکرو‬ ‫ولت‪ ،‬خوردگی مشکوک و نتایج بیش از ‪ 350‬میکرو ولت را به معنی‬ ‫وقوع بیش از ‪ 90‬درصد خوردگی تعبیر می کند‪.‬‬ ‫در نمودار شکل ‪ 25‬تغییرات پتانسل الکتریکی با افزایش عرض ترک‬ ‫برای طرح با نسبت اب به سیمان ‪ 0.55‬و نمونه های با ضخامت کاور‬ ‫‪ 30‬و ‪ 70‬میلی متر نشان داده شده است‪ .‬مشاهده می گردد که افزایش‬ ‫ضخامت پوشش بتن اثر قابل مالحظه ای بر کاهش پتانسیل الکتریکی‬ ‫نمونههای ترک خورده میگردد‪ .‬همچنین در نمودار شکل ‪ 26‬مشاهده‬ ‫میگردد که با کاهش نسبت اب سیمان در نمونه های با کاور مساوی‬ ‫کاهش پتانسیل الکتریکی چشمگیری حاصل می گردد که حتی با‬ ‫‪ Desmettre‬ازمایشی طراحی کردند که در حین اعمال تنش‬ ‫کششی به میلگرد کارگذاشته شده در مرکز نمونه استوانه بتنی‪ ،‬نفوذ‬ ‫اب تحت فشار را از قسمت فوقانی نمونه اعمال و از این طریق تغییرات‬ ‫نیروی کششی میلگرد‪ ،‬عرض بازشدگی ترک بتن و میزان نفوذپذیری‬ ‫اب در بتن را بررسی و اندازه گیری کردند[‪.]15‬‬ ‫شکل ‪ -27‬دستگاه طراحی شده جهت اندازه گیری نفوذ اب با افزایش‬ ‫تنش بیرون کشیدگی میلگرد از بتن[‪]15‬‬ ‫در این مطالعه بررسی موردنظر بر روی نمونه های ساخته شده با دو‬ ‫گروه طرح اختالط بتن معمولی و بتن الیافی انجام گرفت‪ .‬نتایج ثبت‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شده برای طرح بتن معمولی با کد ‪ NSC‬و برای بتن الیافی با کد ‪ FRC‬در‬ ‫نمودارها نشان داده شده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ -30‬نرخ نفوذپذیری بتن با افزایش تنش کششی [‪]15‬‬ ‫شکل ‪ -28‬تغییرات عرض ترک با افزایش نیرو [‪]15‬‬ ‫شکل ‪ -29‬تغییرشکل میلگرد با افزایش نیرو[‪]15‬‬ ‫نمودارهای شکل ‪ 28‬و ‪ 29‬به ترتیب تغییر شکل میل گرد تحت کشش‬ ‫و عرض بازشدگی ترک ها در بتن را تحت اعمال کشش نشان می دهند‪.‬‬ ‫افزایش نیروی کششی موجب افزایش بازشدکی عرض ترک ها و همچنین‬ ‫بروز ترک های جدیدی در بتن شده اند‪.‬‬ ‫در نمودار ‪-30‬الف نرخ نفوذپذیری اب در نمونه های مختلفی که‬ ‫از طرح بتن معمولی و الیافی مورد ازمایش قرار گرفت با افزایش تنش‬ ‫کششی اعمالی به میلگرد نشان داده شده است‪ .‬در نمودار ‪-30‬ب میانگین‬ ‫این نمونه ها تصویر واضح تری از تغییرات را در اختیار می گذارد‪ .‬افزایش‬ ‫تنش ها با بروز نخستین ترک در محدوده تنش ‪ 100‬تا ‪ 200‬مگاپاسکال‪،‬‬ ‫اغاز روند صعودی نرخ نفوذپذیری اب را موجب می شود‪ .‬به کارگیری‬ ‫الیاف فوالدی در ترکیب طرح اختالط بتن عالوه بر تاخیر در تشکیل‬ ‫نخستین ترک‪ ،‬نرخ توسعه ترک ها و همچنین عرض بازشدگی ترک ها‬ ‫را با افزایش تنش ها کنترل می کند که این عملکرد الیاف در نهایت‬ ‫منجر به نرخ نفوذپذیری کمتر بتن در مقایسه با بتن معمولی می شود‪.‬‬ ‫اثرگذاری چمشگیر حضور الیاف در کنترل نرخ نفوذپذیری در شیب کمتر‬ ‫نمودار تنش–نفوذپذیری نمونه های الیافی در مقایسه با نمونه های بتن‬ ‫معمولی مشهود است‪.‬‬ ‫الف)نتایج کل نمونه ها‬ ‫ب) میانگین نتایج نمونه های الیافی و بدون الیاف‬ ‫‪ Hubert‬و همکارانش نیز در مطالعه دیگری با کشش میلگرد کارگذاشته‬ ‫شده در مرکز نمونه استوانه ای بتن‪ ،‬اثر ترک خوردگی ناشی از بیرون‬ ‫کشیدن میلگرد از بتن را بر نفوذپذیری مورد بررسی قرار دادند‪ .‬طرح‬ ‫شاهد با مقاومت مشخصه ‪ 50‬مگاپاسکال و سایر طرح ها با افزودن الیاف‬ ‫فوالدی به قطر ‪ 0/55‬میلی متر و طول ‪ 35‬میلی متر به میزان معادل‬ ‫‪ 0/75‬و ‪ 1.5/5‬درصد حجمی بتن و طرح دیگری با مقاومت مشخصه ‪120‬‬ ‫مگاپاسکال و ‪ 2‬درصد الیاف فوالدی ساخته شد[‪.]16‬‬ ‫نمودار ‪ 31‬تغییرات بیشترین عرض بازشدگی ترک (‪ ( Wmax‬را با افزایش‬ ‫نیروی کششی نشان می دهد‪ .‬مشاهده می شود که افزودن الیاف فوالدی به‬ ‫طرح های مخلوط سبب تاخیر در پیدایش نخستین ترک و همچنین کاهش‬ ‫قابل توجه عرض ترک به ازای نیروی اعمال شده برابر می گردد‪ .‬همچنین‬ ‫برای نمونه های با مقاومت فشاری ‪ 120‬مگاپاسکال و ‪ 2‬درصد حجمی الیاف‬ ‫فوالدی کمترین عرض ترک خوردگی اندازه گیری و گزارش شده است‪.‬‬ ‫نمودار ‪ 32‬نیز تغییرات نرخ نفوذپذیری اب در بتن را با افزایش تنش‬ ‫کششی به میل گرد که به معنی بروز و توسعه ترک ها است را نشان می دهد‪.‬‬ ‫مطابق نتایج افزودن ‪ 0/75‬درصد الیاف فوالدی کاهش قابل توجه شاخص‬ ‫نفوذپذیری بتن تحت اعمال تنش را موجب می گردد اما افزایش درصد الیاف‬ ‫به ‪ 1/5‬درصد شاخص نفوذپذیری را به حداقل می رساند‪ .‬نمونه های با مقاومت‬ ‫فشاری ‪ 120‬مگاپاسکال و ‪ 2‬درصد حجمی الیاف نیز در نتیجه بروز کمترین‬ ‫تعداد ترک و کمترین عرض بازشدگی‪ ،‬حداقل نفوذپذیری اندازه گیری شد‪.‬‬ ‫شکل ‪ -31‬تغییرات بیشترین عرض ترک با افزایش نیرو[‪]16‬‬ ‫‪50‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شکل ‪ -33‬الیاف مورد کاربرد در مطالعه شکل ‪ -34‬شمایی از نحوه بیرون‬ ‫کشیدن میل گرد مدفون در بتن‬ ‫شکل ‪ -32‬تغییرات نرخ نفوذپذیری با اقزایش تنش کششی [‪]16‬‬ ‫نتایج مطالعات پژوهشگران از اثرگذاری چشمگیر ترک خوردگی‬ ‫بر افزایش نفوذپذیری بتن حکایت دارد که کاهش دوام و عمر خدمت رسانی‬ ‫سازه های بتن ارمه به ویژه در شرایط محیطی خورنده را به همراه دارد‪.‬‬ ‫وقوع ترک خوردگی در پوشش بتن روی میل گردها که به دالیل سازه‬ ‫ای و یا غیرسازه ای بروز می یابد مسیری برای ورود اب‪ ،‬اکسیژن و یون‬ ‫های خورنده محسوب می شود که سبب تسریع انتشار عوامل خوردگی‬ ‫در عمق بتن و اغاز خوردگی میل گردها می شود‪ .‬در بتنهای پرمقاومت‬ ‫به دلیل مدول االستیسیته کمتر و درنتیجه تردی بیشتر بتن‪ ،‬اسیب‬ ‫پذیری پوشش بتن روی میلگردها در اثر اعمال تنش های ضربه ای و‬ ‫خمشی افزایش یافته و در نتیجه خطر نفوذ خورندهها در نتیجه بروز ترک‬ ‫خوردگی دوچندان خواهد بود‪.‬‬ ‫استفاده از مقادیر اندک الیاف فوالدی یا پلیمری در مخلوط های بتن‬ ‫باالخص بتن های پرمقاومت حتی در صورتی که اثر قابل مالحظه ای‬ ‫بر خواص مکانیکی بتن سخت شده نداشته باشد لیکن راهکار موفق و‬ ‫سودمندی در تاخیر ترک خوردگی سازه ای المان های بتنی و همچنین‬ ‫ممانعت از توسعه ترک ها به لحاظ تعداد و عرض بازشدگی به شمار امده‬ ‫و حفظ دوام بتن را تضمین می کند‪.‬‬ ‫نقش الیاف در ارتقای پایداری بتن در برابر بروز و‬ ‫توسعه ترک در فرایند انکراژ‬ ‫به کارگیری بتن های با رده مقاومتی پایین و مقاومت ضربه ای پایین‬ ‫این مصالح در فرایند اتصال ضربه ای انکرهای اتصال اعضای وال پست‬ ‫به بستری کف سازی عموماً با بروز و توسعه ترک های قابل مالحظه در‬ ‫محل اتصال همراه است‪ .‬در مطالعه ‪ Huang‬و همکاران‪ ،‬ایده افزایش‬ ‫مقاومت چسبندگی بولت به بتن در نتیجه ارتقای مقاومت در برابر بروز یا‬ ‫توسعه ترک بتن الیافی در عملیات انکراژ طرح شده است‪ .‬در این مطالعه‬ ‫چگونگی تغییرات مقاومت چسبندگی ارماتور مدفون در بتن در نتیجه‬ ‫بکارگیری نسبت های متفاوت الیاف مورد بررسی قرار گرفت [‪.]17‬‬ ‫نتایج این مطالعه حاکی از ان است که بکارگیری الیاف در بتن در نتیجه‬ ‫پیشگیری از توسعه ترک های بروزیافته پیرامون ارماتور تحت کشش‪ ،‬افزایش‬ ‫مقاومت چسبندگی میل گرد و بتن را به همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫شکل ‪ -35‬چگونگی توسعه ترک و ممانعت الیاف از این رویداد در فرایند‬ ‫ ‬ ‫بیرون کشیدن میلگرد[‪]17‬‬ ‫اهمیت تامین شرایط اختالط جهت دستیابی‬ ‫به توزیع همکن الیاف در مقیاس کارگاهی‬ ‫یکی از مهمترین نکات در تولید بتن الیافی اطمینان از پخش شدگی‬ ‫مناسب و عدم گلوله شدن الیاف در بتن حجم بتن است‪ ،‬این کار در تولید‬ ‫حجم های کم بتن با روش های دستی و به ارامی به داخل مخلوط کن‬ ‫اضافه می شود اما در حجم های بزرگتر تدابیر ویژه ای از قبیل نصب‬ ‫محفظه الیاف بر روی ماشین های تراک میکسر و یا اختالط الیاف با مواد‬ ‫سیمانی و تولید ژل همگن الزم است‪.‬‬ ‫شکل ‪-36‬‬ ‫پخش شدگی‬ ‫الیاف در بتن‬ ‫سخت شده‬ ‫شکل ‪-37‬‬ ‫اضافه کردن الیاف‬ ‫به روش دستی به‬ ‫مخلوط کن‬ 1397 ‫ اذر‬/5 ‫شماره‬ :‫مراجع‬ ‫ مورخ‬91-8-6281 ‫ شماره‬،‫گزارش بررسی الیاف فوالدی شرکت صنایع مفتول فوالدی زنجان‬ -1 ‫ مسکن و شهرسازی‬،‫ مرکز تحقیقات راه‬، 91/10/11 ‫ گزارش انجام خدمات مشاوره ای مربوط به «انجام تحقیقات الزم بر روی بتن های دارای الیاف پلی‬-2 ‫مورخ دی‬ CMI-8409178‫شماره‬ ،»‫پروپیلن به منظور بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی در مفایسه با بتن شاهد‬ ‫ انستیتو مصالح ساختمانی دانشکده فنی دانشگاه تهران‬،1384 ‫ماه‬ 97/06/07 ‫ تاریخ‬970343 ‫ پیش فاکتور صادرشده توسط شرکت صنابع مفتول فوالدی زنجان با شماره‬-3 97/06/07 ‫ تاریخ‬411 ‫ پیش فاکتور صادرشده توسط شرکت شرکت همگرایان تولید با شماره‬-4 5- ACI 305.1-06 .Specification for Hot Weather Concreting, Reported by ACI Committee 305, 2007. 6- Uno P.J. Plastic Shrinkage Cracking and Evaporation Formulas. ACI Materials Journal; 95(34): 365-375, 1998. ‫” ایین نامه ملی‬،‫ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن‬،428-‫ نشریه شماره ض‬-7 1384 ،“ )‫پایایی بتن در محیط خلیج فارس و دریای عمان (پیشنهادی‬ 8- Passuello A, Moriconi G, Shah S.p. Cracking behavior of concrete with shrinkage reducing admixtures and PVA fibers. Cement & Concrete Composites; 31: 699–704, 2009. 9-Sivakumar A, Santhanam M. A quantitative study on the plastic shrinkage cracking in high strength hybrid fibre reinforced concrete. Cement & Concrete Composites; 29: 575–581, 2007. 10- Pelisser F, Santos Neto A.B, La Rovere H.L, Pinto R.C. Effect of the addition of synthetic fibers to concrete thin slabs on plastic shrinkage cracking. Construction and Building Materials; 24: 2171–2176, 2010. 11- Banthia N, Gupta R. Influence of polypropylene fiber geometry on plastic shrinkage cracking in concrete. Cement and Concrete Research; 36 : 1263–1267, 2006. 12- Sang-Soon Park, Seung-Jun Kwon, Sang Hwa Jung, Sang-Woong Lee, (2012), “Modeling of water permeability in early aged concrete with cracks based on micro pore structure”, Construction and Building Materials 27, 597–604 13- Hailong Ye, Ye Tian, Nanguo Jin, Xianyu Jin, Chuanqing Fu, ,(2013), “Influence of cracking on chloride diffusivity and moisture influential depth in concrete subjected to simulated environmental conditions”, Construction and Building Materials 47,66–79 14- Yun Yong Kim, Jin Man Kim, Jin-Wook Bang, Seung-Jun Kwon, (2014), “Effect of cover depth, w/c ratio, and crack width on half cell potential in cracked concrete exposed to salt sprayed condition”, Construction and Building Materials 54, 636–645 15- C. Desmettre, J.-P. Charron, (2012), “Water permeability of reinforced concrete with and without fiber subjected to static and constant tensile loading”, Cement and Concrete Research 42, 945–952 16- Maxime Hubert, Clelia Desmettre, Jean-Philippe Charron, (2015), “Influence of fiber content and reinforcement ratio on the water permeability of reinforced concrete”, Materials and Structures, 48:2795–2807 17- Le Huang, Yin Chi, Lihua Xu, Ping Chen, Aoli Zhang, Local bond performance of rebar embedded in steel-polypropylene hybrid fiber reinforced concrete under monotonic and cyclic loading, Construction and Building Materials 103 (2016) 77–92 ‫جمع بندی مطالعه با ذکر مزیت های به کارگیری‬ ‫بتن الیافی‬ ‫اولویت فنی‬ ‫تامین توزیع مناسب و یکنواخت بتن و ارتقای عملکرد در جهت‬ ‫کاهش احتمال بروز ترک های جمع شدگی خمیری‬ ‫افزایش مقاومت در برابر بروز و توسعه ترک های ناشی از فرایند‬ ‫ضربه ای نصب رول بولت در اجرای وال پست‬ ‫کاهش یا حذف ترک های ماکرومتری بتن و در نتیجه کاهش‬ ‫نفوذپذیری در مقابل رطوبت پیشرونده از کف‬ ‫اولویت اقتصادی‬ ‫کاهش هزینه های تامین مصالح مطابق جدول انالیز مالی‬ ‫کاهش هزینه های حمل و نقل مصالح‬ ‫عدم نیاز به بکارگیری اکیپ ارماتوربندی‬ ‫ افزایش سرعت بتن ریزی و کاهش نیاز به زمان توقف پمپ‬ ‫انتقال بتن‬ ‫اولویت زمانی‬ ‫کاهش نیاز به بکارگیری و استخدام اکیپ های اجرایی متنوع‬ ‫خرید و حمل و نقل ارماتور‬ ‫ ارماتور بندی و تثبیت در ارتفاع میانی دال‬،‫حذف فعالیت های برش‬ ‫چالش های کار با بتن الیافی‬ ‫ضرورت مصرف افزودنی های فوق روان کننده جهت جبران‬ ‫کاهش کارایی ناشی از بکارگیری الیاف‬ ‫ضرورت تامین دقیقتر مالحظات افزودن و اختالط الیاف در بتن‬ ‫جهت تامین همگنی مخلوط و توزیع یکنواخت الیاف و پیشگیری از‬ ‫کلوخه شدگی ان در مخلوط تازه‬ info.arpex@gmail.com ‫‪52‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫هب انم خدا‬ ‫‪IN THE NAME OF GOD‬‬ ‫بدینوسیله از جنابعالی دعوت به عمل می اید تا از‬ ‫‪You are cordially invited to visit‬‬ ‫چهـارمین نمایشـگاه بین المـللی‬ ‫بیمارستانسازی‪ ،‬تجهیزات و تاسیسات بیمارستانی‬ ‫‪The 4th International‬‬ ‫‪Exhibition of Hospital Building,‬‬ ‫‪Infrastructure, Installation,‬‬ ‫‪Equipment & Related Industries‬‬ ‫که از تاریــخ ‪ 3‬لغــایت ‪ 6‬دی ماه ‪1397‬‬ ‫در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران‬ ‫برگـزار می گـردد‪ ،‬بـازدید فرمـایید‪.‬‬ ‫ساعت بازدید‪ 9 :‬صبح الی ‪ 5‬بعدازظهر‬ ‫محمود صدیقی‬ ‫رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه‬ ‫و مدیرعامل شرکت سپنتاس کیش‬ ‫‪Date: 24-27 December 2018‬‬ ‫‪Visiting Hours: 9 A.M - 5 P.M‬‬ ‫‪Venue: Tehran Int’l Permanent Fairground‬‬ ‫‪Mahmoud Sadighi‬‬ ‫‪Chairman of the Exhibition‬‬ ‫‪Managing Director of Sepantas Kish Co.‬‬ ‫هب انم خدا‬ ‫‪IN THE NAME OF GOD‬‬ ‫بدینوسیله از جنابعالی دعوت به عمل می اید تا از‬ ‫‪You are cordially invited to visit‬‬ ‫چهـارمین نمایشـگاه بین المـللی‬ ‫بیمارستانسازی‪ ،‬تجهیزات و تاسیسات بیمارستانی‬ ‫‪The 4th International‬‬ ‫‪Exhibition of Hospital Building,‬‬ ‫‪Infrastructure, Installation,‬‬ ‫‪Equipment & Related Industries‬‬ ‫که از تاریــخ ‪ 3‬لغــایت ‪ 6‬دی ماه ‪1397‬‬ ‫در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران‬ ‫برگـزار می گـردد‪ ،‬بـازدید فرمـایید‪.‬‬ ‫ساعت بازدید‪ 9 :‬صبح الی ‪ 5‬بعدازظهر‬ ‫محمود صدیقی‬ ‫رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه‬ ‫و مدیرعامل شرکت سپنتاس کیش‬ ‫‪Date: 24-27 December 2018‬‬ ‫‪Visiting Hours: 9 A.M - 5 P.M‬‬ ‫‪Venue: Tehran Int’l Permanent Fairground‬‬ ‫‪Mahmoud Sadighi‬‬ ‫‪Chairman of the Exhibition‬‬ ‫‪Managing Director of Sepantas Kish Co.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪56‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪58‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬ ‫‪60‬‬ ‫شماره ‪ /5‬اذر ‪1397‬‬