هفته نامه نوسان شماره 217

‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ / ۱۴۰۱‬قیمت ‪ ۲۰۰۰‬تومان‬ ‫در گفت وگو با دکتر عباس حاتمی مطرح شد؛‬ ‫مذاکره برای مذاکره‬ ‫بیــش از یــک ســال از فعالیــت دولــت ســیزدهم می گــذرد و در ایــن مــدت شــاهد‬ ‫اســتعفای وزیــر کار و مطــرح شــدن طــرح اســتیضاح چنــد وزیــر اقتصــادی ازجملــه‬ ‫ـی‬ ‫ـادی به نوعـ‬ ‫ـان اقتصـ‬ ‫ـردم و کارشناسـ‬ ‫ـتیم‪ .‬مـ‬ ‫ـرو و ‪ ...‬هسـ‬ ‫ـاورزی و نیـ‬ ‫ـت‪ ،‬کشـ‬ ‫ـر صنعـ‬ ‫وزیـ‬ ‫ـر‬ ‫ـم بـ‬ ‫ـای حاکـ‬ ‫ـا فضـ‬ ‫ـب بـ‬ ‫ـت را متناسـ‬ ‫ـادی دولـ‬ ‫ـم اقتصـ‬ ‫ـای تیـ‬ ‫ـات و صحبت هـ‬ ‫ـوه تصمیمـ‬ ‫نحـ‬ ‫کشــور نمی داننــد و از ســوی دیگــر بــه نتیجــه رســیدن مذاکــرات برجــام در هال ـه ای‬ ‫از ابهــام اســت‪ .‬بی ثباتــی در اقتصــاد کشــور بیشــتر شــده و به نوعــی اقتصــاد ایــران‬ ‫چشــم انتظار نتیجــه نهایــی برجــام اســت‪.‬‬ ‫‪0۴‬‬ صفحه 1 ‫گزارش‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫‪2‬‬ ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫‪ 75‬درصد تاالب های ایران «اب» ندارند‬ ‫مرکــز پژوهش هــای مجلــس در گزارشــی از ‪ 5‬چالــش بــزرگ از وضعیــت عملکــردی‬ ‫در شــاخص های بین المللــی مرتبــط بــا مدیریــت تاالب هــا‪ ،‬صحبــت کــرده اســت‪ .‬بــه‬ ‫گفتــه بــازوی پژوهشــی قــوه مقننــه‪ ،‬نبــود شــفافیت در تدویــن اهــداف‪ ،‬چالــش متولی‬ ‫محاســبه نیــاز ابــی تــاالب‪ ،‬تخصیص نیافتن مناســب حقابــه توســط وزارت نیــرو‪ ،‬تعدد‬ ‫خبر کوتاه نهادهــای باالدســتی و نقــص در انجــام کار‪ 5 ،‬چالشــی اســت کــه در زمان اجــرای برنامه‬ ‫ششــم بــرای احیــای تاالب هــا دیــده شــده اســت‪ .‬ایــن گــزارش حاکــی اســت‪ ،‬ســطح‬ ‫اب در تــاالب گاوخونــی طــی ایــن برنامــه ‪ 3.8‬درصــد رشــد کــرده اســت‪.‬‬ ‫تورم مواد غذایی از جهان تا نصف جهان؛‬ ‫موج گرانی در بازار اقالم خوراکی‬ ‫چه عواملی باعث افزایش قیمت مجدد و تشدید رکود بازار مواد غذایی شده است؟‬ ‫ورشکستگی ابی‬ ‫را جدی بگیرید‬ ‫نوســان‪:‬ایران در حــال خشــکیدن اســت‪.‬‬ ‫ماه هاســت کــه حافظــان محیط زیســت و‬ ‫منابــع طبیعــی از خطــر خشــک شــدن منابــع‬ ‫اب زیرزمینــی در کل کشــور ابــراز نگرانــی‬ ‫کرده انــد‪ .‬بیــن ایــن هشــدارها‪ ،‬برخــی‬ ‫نگران کننده تــر اســت چــون صرف نظــر از‬ ‫وجهــه اقتصــادی‪ ،‬بــار ارزشــی و تفاخــر ملــی‬ ‫هــم دارد‪.‬‬ ‫کاهــش بارندگی هــا‪ ،‬تــداوم برداشــت بی رویــه از منابــع‬ ‫ابــی زیــر زمینــی‪ ،‬هــدر رفــت اب در مصارف کشــاورزی‬ ‫و البتــه ســوءمدیریت دولت هــا بــرای دریافــت حق ابــه‬ ‫از همســایگان غــرب و شــرق کشــور‪ ،‬ســبب شــده کــه‬ ‫فــات ایــران در یــک بــازه ‪ 10‬ســاله‪ ،‬از نظــر خشکســالی‬ ‫در بدتریــن وضعیــت قــرار گرفتــه و ‪ ۳۱‬اســتان کشــور‬ ‫بــا خشکســالی درگیــر شــوند بــه گون ـه ای کــه اکنــون‬ ‫‪۸۶،۱‬درصــد از مســاحت کشــور گرفتــار خشکســالی‬ ‫اســت‪ .‬بررســی ادواری میــزان بارش هــا کــه مهم تریــن‬ ‫تامین کننــده منابــع ابــی و روان اب هاســت‪ ،‬حکایــت از‬ ‫کاهــش ســاالنه بــارش در ‪ 27‬اســتان کشــور دارد‪ .‬دو روز‬ ‫قبــل شــرکت مدیریــت منابــع اب ایــران‪ ،‬اعــام کــرد‪:‬‬ ‫«بــا ســپری شــدن ‪ ۲۹۰‬روز از ســال ابــی‪ ،‬تــا ‪ ۱۸‬تیــر‬ ‫مــاه میــزان کل حجــم اب در مخــازن ســدهای کشــور‬ ‫بــه حــدود ‪۲۴،۵۹‬میلیــارد مترمکعــب رســیده کــه‬ ‫نســبت بــه مــدت مشــابه ســال ابــی گذشــته بیانگــر‬ ‫‪۴‬درصــد کاهــش اســت‪».‬‬ ‫اول‪ :‬از حــدود ســال ‪ ۱۳۴۷‬تــا ‪ ،۱۳۹۴‬میــزان بارش هــا‬ ‫در کشــور طبــق یــک شــیب مالیــم از حــدود ‪۲۵۰‬‬ ‫میلیمتــر بــه ‪ ۲۴۰‬میلیمتــر کاهــش یافتــه امــا حجــم‬ ‫روان اب هــا از میــزان بارندگــی تبعیــت نکــرده و ‪۵۴.۷‬‬ ‫درصــد کاهــش یافتــه‪ .‬رونــد میــزان بــارش و حجــم‬ ‫روان اب هــا نشــان می دهــد رابطــه میــان دو‪ ،‬در دهــه‬ ‫‪ ۱۳۷۰‬دچــار شکســتگی شــده اســت‬ ‫دوم‪ :‬عــده ای بــر ایــن باورنــد کــه کاهــش میــزان‬ ‫بارندگــی بــه کاهــش روان اب هــا دامــن زده امــا‬ ‫روان اب هــا در دو حوضــه ابریــز هــراز و قره ســو هــم‬ ‫کــه بــا افزایــش بارندگــی مواجــه هســتند‪ ،‬همچنــان‬ ‫در حــال کاهــش اســت‪ .‬میــزان روان اب هــای کشــور بــا‬ ‫تــداوم وضعیــت موجــود بیــش از ‪ ۴۰‬تــا ‪ ۴۲‬میلیــارد‬ ‫متــر مکعــب نخواهــد بــود‪.‬‬ ‫ســوم‪ :‬وضعیــت اب هــای زیرزمینــی در کشــور‬ ‫ی اب از حــدود ‪۴۰‬‬ ‫نامطلــوب اســت و تعــداد چاه هــا ‬ ‫هــزار حلقــه در دهــه ‪ ۶۰‬خورشــیدی بــه ‪ ۸۴۰‬هــزار‬ ‫حلقــه افزایــش یافتــه اســت کــه ‪ ۵۰‬درصــد ایــن چاه هــا‬ ‫غیرمجــاز اســت‪.‬‬ ‫چهــارم‪ :‬میــزان کســری مخــازن اب در کشــور نیــز‬ ‫صعــودی اســت بــه طــوری کــه میــزان کســری اب در‬ ‫دهــه ‪ ،۶۰‬حــدود ‪ ۲۰‬میلیــون متــر مکعــب بــود کــه در‬ ‫حــال حاضــر بــه ‪ ۱۴۰‬میلیــارد مترمکعب رســیده اســت‪.‬‬ ‫پنجــم‪ :‬بــر اســاس ارزیابــی صــورت گرفتــه توســط‬ ‫محققــان ژاپنــی‪ ،‬ســازمان فائــو وکارشناســان ایرانــی‬ ‫در مــورد دریاچــه ارومیــه‪ ،‬تغییــرات اقلیمــی تنهــا‬ ‫‪۱۸‬درصــد در کاهــش اب ایــن منطقــه موثــر بــوده‪،‬در‬ ‫حالــی کــه اثرگــذاری انســان ‪ ۸۲‬درصــد بــوده اســت‪.‬‬ ‫ششــم‪ :‬اگــر انســان می خواهــد بــدون نگرانــی از‬ ‫کمبــود اب زندگــی کنــد بایــد ‪ ۲۰‬درصــد از منابــع اب‬ ‫موجــود در طبیعــت را برداشــت کنــد‪ .‬اگــر می خواهــد‬ ‫بــه زندگــی خــودش رونــق ببخشــد‪ ۴۰ ،‬درصــد‬ ‫می توانــد برداشــت کنــد‪ .‬امــا اگــر میــزان برداشــت‬ ‫بــه ‪ ۶۰‬درصــد برســد بایــد امــاده فاجعــه باشــد‪ .‬میــزان‬ ‫برداشــت مــا از منابــع اب ‪ ۸۹‬درصــد اســت‪.‬‬ ‫نظرات خود را به ایمیل ما ارسال کنید‬ ‫تــورم و گرانــی از جهــان بــه نصــف جهــان رســید! ایــن روزهــا قیمــت مــواد غذایــی در بازارهــای جهانــی افســار‬ ‫گســیخته پیــش مـی رود‪ .‬طبــق شــاخص اعالمــی از ســوی ســازمان ملــل متحــد‪ ،‬قیمــت ماهانــه یــک ســبد مــواد‬ ‫غذایــی شــامل غــات‪ ،‬روغن هــای گیاهــی‪ ،‬شــکر‪ ،‬گوشــت و محصــوالت لبنــی در مــاه مــارچ ‪ ۲۰۲۲‬بــه باالتریــن‬ ‫ســطح قیمــت در تاریــخ ســه دهــه گذشــته خــود رســیده اســت‪ .‬جنــگ و نابه ســامانی های اقتصــادی دلیــل اصلــی‬ ‫گرانــی مــواد غذایــی در بازارهــای جهانــی بــه شــمار مــی رود‪ .‬ولــی چــه عواملــی باعــث افزایــش قیمــت مجــدد‬ ‫و تشــدید رکــود بــازار مــواد غذایــی شــده اســت؟‬ ‫سعیده غفاری‪ /‬روزنامه نگار‬ ‫برنج ایرانی‪ ،‬مرغ و حبوباب جدیدترین‬ ‫قربانی ها از سفره مردم اصفهان هستند‪.‬‬ ‫این اقالم درسال جاری نه تنها ارزان‬ ‫نمی شود‪ ،‬بلکه گرانی مجدد درروزهای‬ ‫اینده به سبب نوسانات ارزی و‬ ‫خشکسالی دور از ذهن نیست‪ .‬پژوهش‬ ‫انجام شده نشان می دهد درصد زیادی‬ ‫از خانواده های اصفهانی این کاالها را از‬ ‫سبدغذایی خود حذف کرده اند یا میزان‬ ‫مصرف ان را به حداقل رسانده اند‪.‬‬ ‫برنج مشتری ندارد‬ ‫گزارش های میدانی نشان می دهد بازار‬ ‫برنج رکود عجیبی را تجربه می کند‪،‬‬ ‫به طوری که بسیاری از فروشندگان و‬ ‫حتی عمده فروشان از کاهش تقاضا‬ ‫برای خرید برنج به ویژه برنج ایرانی‬ ‫می گویند‪ .‬درحال حاضر قیمت برنج‬ ‫به سبب فرارسیدن فصل برداشت‬ ‫روند نزولی پیدا کرده است‪ .‬حسن‬ ‫تقی زاده‪ ،‬رئیس اتحادیه برنج فروشان‬ ‫بابل با تاکید بر کاهش ‪ ۱۰‬تا ‪۱۲‬‬ ‫درصدی قیمت برنج شمال‪ ،‬افزود‪«:‬‬ ‫عرضه این محصول با نزدیک شدن‬ ‫به فصل برداشت برنج نو دو برابر شده‬ ‫این در حالیست که تقاضا برای خرید‬ ‫برنج کاهش پیدا کرده و رکود بر بازار‬ ‫حاکم است‪ ».‬طبق گفته این مقام‬ ‫صنفی اکنون هر کیلوگرم برنج طارم‬ ‫و هاشمی محلی با بهای ‪ ۱۰۵‬هزار‬ ‫تومان‪ ،‬فجر ‪ ۷۶‬هزار تومان‪ ،‬شیرودی‬ ‫‪ ۶۵‬هزار تومان‪ ،‬ندا ‪ ۶۰‬هزار تومان‬ ‫عرضه می شود‪ .‬درمقابل قیمت برنج‬ ‫لنجان با نزدیک شدن به فصل برداشت‬ ‫تغییری چندانی نکرد و هرکیلوگرم ان‬ ‫با قیمت دو تا شش هزار تومان کم تر‬ ‫از قبل عرضه می شود‪ .‬یکی از برنج‬ ‫کاران اصفهانی به نوسان گفت‪ «:‬زمان‬ ‫برداشت برنج لنجان نزدیک است و باید‬ ‫برنج سال گذشته با قیمت کم تری به‬ ‫فروش برسد‪.‬‬ ‫ولی تورم و گرانی ها به سراغ این کاال‬ ‫اساسی هم امده و هر کیلوگرم برنج‬ ‫لنجان قدیمی حداقل ‪ 70‬هزار تومان‬ ‫قیمت خورده است‪ ».‬براساس بررسی ها‬ ‫میدانی از بازار اصفهان فروشگاه های‬ ‫اینترنتی هر کیلوگرم برنج لنجان بسته‬ ‫به کیفیت حدود ‪ 70‬تا ‪100‬هزار تومان‬ ‫قیمت دارد‪ .‬البته برنج های وارداتی با‬ ‫قیمت پایین تری به فروش می رسند‬ ‫که علیرضا مهاجر‪ ،‬معاون امور زراعت‬ ‫وزیر جهاد کشاورزی هفته قبل از‬ ‫سیاست حمایت از تولید برنج داخلی‬ ‫با ممنوعیت توزیع برنج های خارجی‬ ‫از زمان اغاز برداشت شلتوک از‬ ‫شالیزارهای کشور خبر داد‪.‬‬ ‫بااین وجود برنج سهم کوچکی در‬ ‫سفره مردم دارد و این کاال به سبب‬ ‫هزینه های باالی تولید وحذف ارز‬ ‫دولتی برای واردات از گروه مواد‬ ‫خوراکی اساسی راهی اقالم الکچری‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫مرغ در انتظار دان‬ ‫تابستان ‪ 1400‬قیمت مرغ گرم در‬ ‫بازار اصفهان به کیلویی ‪ 30‬هزار‬ ‫تومان هم نمی رسید‪ ،‬امروز کمتر از‬ ‫یک ماه از تابستان ‪ 1401‬می گذرد‬ ‫و قیمت مرغ مرز ‪ 50‬هزار تومان را‬ ‫رد کرده است‪ .‬با این حساب‪ ،‬اگر مردم‬ ‫به جای سرمایه گذاری در بازار ارز‪،‬‬ ‫طال و‪ ، ...‬سرمایه خود را به مرغدار ها‬ ‫سپرده بودند‪ ،‬امروز ضرر نمی کردند‪.‬‬ ‫حبیب اسداهلل نژاد‪ ،‬مدیرعامل اتحادیه‬ ‫سراسری پرورش دهندگان مرغ گوشتی‬ ‫ایران مدعی است موانع موجود بر سر‬ ‫راه تامین نهاده های دامی افزایش‬ ‫قیمت و کمبود عرضه مرغ را به دنبال‬ ‫دارد‪ .‬درحال حاضر مرغداران به دو‬ ‫دسته تقسیم می شوند‪ ،‬دسته اول‬ ‫چندی پیش نهاده های خوراک دام را‬ ‫با نرخ ارز ترجیحی خریداری کرده ولی‬ ‫هنوز نهاده ای دریافت نکرده اند‪ .‬دسته‬ ‫دوم به دلیل جوجه ریزی تا تاریخ‬ ‫‪ 21‬اردیبهشت سال جاری مشمول‬ ‫دریافت نهاده ها با ارز ترجیحی شده اند‬ ‫که این اقالم با گذشت حدود دو ماه‪،‬‬ ‫در سامانه توزیع نهاده های دامی تامین‬ ‫نشده است‪ .‬با این اوصاف مرغداران به‬ ‫دلیل احساس امنیت پایین اقتصادی‪،‬‬ ‫کمبود دان و نهاده دامی جوجه ریزی‬ ‫چندانی نکردند‪ .‬تولید تخم مرغ نیز‬ ‫همراه با مرغ به دلیل کمبود نهاه های‬ ‫دائمی کاهش چشمگیری یافته است‬ ‫و ناصر نبی پور‪ ،‬رئیس هیات مدیره‬ ‫اتحادیه مرغ تخم گذار افزایش قیمت‬ ‫نهاده های دامی و هزینه های تولید را‬ ‫عامل تغییرات قیمت تخم مرغ در بازار‬ ‫عنوان کرد‪ .‬عدم تامین نهاده های دامی‬ ‫مشکل امروز و دیروز مرغداران نیست‬ ‫و این صنف طی دو سه سال گذشته‬ ‫درگیر این مسئله هستند‪ .‬ازانجایی که‬ ‫مرغ تابع عرضه و تقاضاست‪ ،‬دولت یا‬ ‫باید فکری به حال این مشکل و سامان‬ ‫دادن بازار مرغ کند و یا مردم باید در‬ ‫انتظار مرغ ‪ 100‬هزار تومانی باشند!‬ ‫حبوبات دست به دامن واردات‬ ‫حبوبات در شمار محصوالت تولید‬ ‫داخل قرار می گیرد و میزان تولیدات‬ ‫داخلی تا حدود زیادی جواب گوی‬ ‫نیاز مردم است‪ .‬ولی کاهش بارندگی ها‬ ‫سبب شده میزان کاشت و برداشت‬ ‫حبوبات در کشور کاهش یابد‪ .‬طبق‬ ‫توضیحات عبدی افتخاری ‪ ،‬دبیر‬ ‫انجمن حبوباب‪ ،‬پیش بینی می شود‬ ‫خشکسالی در سال جاری میزان تولید‬ ‫حبوبات را کاهش بدهد از این رو تجار‬ ‫اقدام به واردات حبوبات بیشتر از سال‬ ‫گذشته خواهند کرد‪ .‬این مقام مسئول‬ ‫در این رابطه افزود‪ «:‬بسیاری کاالها‬ ‫وارد گمرکات شده اند و در هوای گرم‬ ‫بالتکلیف مانده اند که مصوبه شورای‬ ‫عالی اقتصاد به دستگاه های اجرایی‬ ‫ابالغ کند‪.‬‬ ‫همچنین اخذ مالیات یک درصد بر‬ ‫قیمت تمام شده انواع حبوبات در بازار‬ ‫تاثیر می گذارد‪ ».‬درنتیجه حبوباتی که‬ ‫از دو سال گذشته اهنگ رشد قیمت‬ ‫مالیمی را در پیش گرفت‪ ،‬همچنان‬ ‫این روند رو به رشد را ادامه می دهد‬ ‫و نوسانات ارزی‪ ،‬خشکسالی‪ ،‬عدم‬ ‫ترخیص کاالهای وارداتی از گمرک و‬ ‫مالیات ها منجر به افزایش بهای مجدد‬ ‫این کاال در روزهای اینده خواهد شد‪.‬‬ ‫اگرچه بررسی های میدانی از بازار‬ ‫اصفهان نشان می دهد خشکسالی و‬ ‫دپو اقالم خوراکی در گمرک مشکلی‬ ‫در عرضه حبوبات ایجاده نکرده است و‬ ‫حبوبات به میزان تقاضا در بازار توزیع‬ ‫می شود‪ .‬ولی مردم مانند سابق توان‬ ‫خرید تاین کاال را ندارند و مصرف ان را‬ ‫به حداقل رسانده اند‪.‬‬ ‫‪info@eghtesadbazar.ir‬‬ صفحه 2 ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫«کارت نان» شایعه است‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫محمــد جــال‪ ،‬مشــاور وزیــر اقتصــاد بــا بیــان اینکــه در طــرح هوشمندســازی یارانــه‬ ‫نــان‪ ،‬عملکــرد نانــوا ســنجیده و قابــل ارزیابــی اســت‪ ،‬گفــت‪ :‬در ایــن طــرح‪ ،‬بــرای مردم‬ ‫اتفــاق ویــژه ای نخواهــد افتــاد‪ ،‬یعنــی افزایــش قیمــت نــان و محدودیــت خریــد نــان‬ ‫بــرای مــردم نخواهیــم داشــت‪ .‬او افــزود‪ :‬در ایــن طــرح هیچگونــه افزایــش قیمتــی در‬ ‫خبر کوتاه حــوزه نــان ســنتی را بــه دنبــال نخواهــد داشــت و ابــزار جدیــدی تحــت عنــوان کارت‬ ‫نــان و‪ ...‬هــم یــک شــایعه و گمانه زنــی رســانه ای بــوده و صحــت نــدارد و مــردم بــا هــر‬ ‫کارتــی می تواننــد خریــد خودشــان را انجــام دهنــد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫گزارش‬ ‫ورود زرماکارون به عرصه خودروسازی خبرساز شد!؛‬ ‫اعتیاد به امتیازات دولتی‬ ‫چرا تولید خودرو در ایران به«صرفه»تر از تولید ماکارونی است؟‬ ‫مدتــی اســت کــه ورود زرمــاکارون بــه عرصــه خودروســازی خبرســاز شــده اســت‪ .‬ســرمایه گذاری در‬ ‫خودروســازی توســط صنایــع دیگــر چنــدان غیرعــادی نیســت‪ ،‬امــا طبیعتــا یــک صنعــت فعــال در حــوزه مــواد‬ ‫غذایــی‪ ،‬مزیت هایــی در ایــن صنعــت دارد کــه انتظــار مــی رود ســرمایه گذاری مجــدد در ان حــوزه صرفــه‬ ‫اقتصــادی بیشــتری برایــش داشــته باشــد‪ .‬بــه عــاوه‪ ،‬خودروســازی صنعتــی پیچیــده اســت کــه حداقــل نیــاز بــه‬ ‫تکنولــوژی بــاال و نیــروی انســانی ماهــر و امــوزش دیــده دارد‪ .‬بســیاری از خودروســازان فعلــی دنیــا حداقل ســابقه ‬ ‫چنــد ده ســاله در ایــن حــوزه دارنــد و یــک شــبه خودروســاز نشــده اند‪ .‬بنابرایــن جــای ســوال اســت کــه چــرا‬ ‫بایــد ســرمایه گذاری در تولیــد خــودرو صرفــه اقتصــادی بیشــتری بــرای یــک شــرکت فعــال در حــوزه مــواد‬ ‫غذایــی داشــته باشــد؟‬ ‫کاظم بهرامی ‪ /‬روزنامه نگار‬ ‫پاسخ اولیه این است که صنایع‬ ‫غذایی در ایران از رقابتی ترین صنایع‬ ‫است و در مقابل صنعت خودروسازی‬ ‫انحصاری ترین صنعت در ایران است‪.‬‬ ‫حرکت سرمایه از فضای رقابتی به‬ ‫فضای انحصاری ازنظر اقتصادی یک امر‬ ‫منطقی و طبیعی است‪ ،‬اما این بستگی‬ ‫به حاشیه سود تولید محصول هم دارد‪.‬‬ ‫در شرایط رقابتی‪ ،‬خودروسازی در ایران‬ ‫در صورتی می تواند حاشیه سود کافی و‬ ‫درنتیجه صرفه اقتصادی داشته باشد که‬ ‫امکان برخورداری از تکنولوژی و دانش‬ ‫و مهارت نیروی انسانی خارجی وجود‬ ‫داشته باشد‪ .‬با توجه به این که تا اطالع‬ ‫ثانوی این امکان وجود ندارد‪ ،‬همچنان‬ ‫این سوال باقی است که ایا خودروسازی‬ ‫در شرایط فعلی ایران‪ ،‬اگرچه توسط‬ ‫یک برند خوشنام و موفق‪ ،‬امکان توفیق‬ ‫ن دارد که‬ ‫دارد؟ پاسخ بستگی به ای ‬ ‫موفقیت را چه تعریف کنیم‪.‬‬ ‫اگرمنظور سوداوری از نگاه کالن‬ ‫باشد؛ یعنی هدف‪ ،‬تولید خودرویی‬ ‫باشد که ازنظر قیمت و کیفیت بتواند‬ ‫با محصوالت خارجی رقابت کند‪ ،‬پاسخ‬ ‫منفی است‪ .‬اما اگر هدف سوداوری‬ ‫ازنظر حسابداری در شرایط انحصاری‬ ‫باشد‪ ،‬پاسخ می تواند مثبت باشد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که عمده صنایع‬ ‫تولیدی در ایران‪ ،‬بخصوص صنایع‬ ‫بزرگ‪ ،‬از انجایی که در یک بستر‬ ‫دولتی و رانتی فاسد به وجود امده اند‪ ،‬با‬ ‫بهره وری بسیار پایین فعالیت می کنند‬ ‫و از نگاه کالن سوداوری واقعی ندارند‪،‬‬ ‫اما هرکدام از چند رانت بزرگ منتفع‬ ‫می شوند که عمده سود و بالتبع‬ ‫حیات انها از محل این رانت ها و در‬ ‫گرو حفظ این رانت هاست؛ از جمله‬ ‫موانع واردات‪ ،‬تسهیالت ارزان‪ ،‬انرژی‬ ‫ارزان‪ ،‬برخورداری از زمین و اب ارزان‬ ‫یا رایگان‪ ،‬مواد اولیه یارانه ای‪ ،‬انحصار‬ ‫وارداتی و صادراتی (اعم از رسمی و‬ ‫قاچاق) و اشکال دیگر انحصار‪.‬‬ ‫با اطمینان می توان گفت اگر یک باره‬ ‫تمام رانت ها و امتیازات حکومتی در‬ ‫کشور ما برچیده شود و یک فضای‬ ‫رقابتی‪ ،‬شفاف و سالم به وجود اید‪،‬‬ ‫بیش از نیمی از صنایع ایران قبل از‬ ‫ان که بتوانند خود را با شرایط جدید‬ ‫وفق دهند‪ ،‬ورشکست خواهند شد‪.‬‬ ‫البته از روی دیگر قضیه هم نباید‬ ‫غافل شد؛ یعنی موانع و مشکالتی که‬ ‫محدودیت های داخلی و خارجی و‬ ‫انواع مداخله گری‪ ،‬از جمله قیمتگذاری‬ ‫دستوری برای صنایع به وجود می اورد‪.‬‬ ‫تازه ترین خبرها را در سایت ما دنبال کنید‪.‬‬ ‫بدیهی است که بطور کلی در فضای‬ ‫سالم و رقابتی که از این مشکالت و‬ ‫موانع در امان باشد‪ ،‬سود اوری فعالیت‬ ‫اقتصادی به مراتب بیشتر خواهد بود و‬ ‫منجر به رشد اقتصادی خواهد شد‪.‬‬ ‫اما حذف رانت ها و بهبود محیط‬ ‫کسب وکار به نفع فعالیت هایی خواهد‬ ‫بود که بیشتر متکی به سود حاصل از‬ ‫بهره وری هستند و منفعت قابل توجهی‬ ‫در این فضای ناسالم ندارند‪.‬‬ ‫بنابراین شیفت به سمت فضای سالم‬ ‫و شفاف اقتصادی لزوما همه صنایع را‬ ‫منتفع نمی کند و اثرگذاری ان از این‬ ‫جنس است که صنایع کارامد با بهره‬ ‫وری باال را جایگزین صنایع ناکارامد و‬ ‫معتاد به رانت خواهد کرد‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر این است که اساسا‬ ‫بسیاری از صنایع ایران برای خلق سود‬ ‫به وجود نیامده اند و به قصد سوداوری‬ ‫فعالیت نمی کنند‪ .‬بدیهی است که‬ ‫چنین صنایعی هیچ جایی در یک‬ ‫فضای رقابتی و عاری از رانت نخواهند‬ ‫داشت‪.‬اعتیادی که عمده صنایع ایران به‬ ‫امتیازات دولتی و حکومتی پیدا کرده اند‬ ‫و از بهره وری غافل شده اند‪ ،‬بسیار‬ ‫خطرناک و خسارت بار است و خود‬ ‫به چرخه تولید رانت دامن می زند‪ .‬اما‬ ‫متاسفانه باید این واقعیت ناخوشایند را‬ ‫پذیرفت که کماکان در کشور ما سودی‬ ‫که در البی گری و دنبال کردن مسیر‬ ‫رانت هست‪ ،‬الاقل در کوتاه مدت‪ ،‬در‬ ‫کارایی اقتصادی و افزایش بهره وری‬ ‫و تولید محصول باکیفیت نیست‪ ،‬چرا‬ ‫که اینها به حداقل چیزی که نیاز دارد‪،‬‬ ‫دانش و هزینه است‪.‬‬ ‫یکی از رانت های بزرگ که صنایع‬ ‫داخلی نا کارامدی خود را با ان پوشش‬ ‫می دهند‪ ،‬موانع وارداتی است‪.‬‬ ‫برای مثال عمده حاشیه سود صنایع‬ ‫تولید لوازم خانگی متکی به موانع‬ ‫واردات است‪ ،‬چرا که تولیدکنندگان‬ ‫داخلی با وجود انرژی‪ ،‬تسهیالت و‬ ‫نیروی کار ارزان و سایر امتیازات‪ ،‬بدون‬ ‫وضع تعرفه واردات نمی توانستند با‬ ‫تولیدکنندگان خارجی رقابت کنند‪.‬‬ ‫با این حال جالب اینجاست که تمام این‬ ‫امتیازات در کنار تعرفه سنگین وارداتی‬ ‫هم برای انها کافی نبوده و فعاالن این‬ ‫صنعت برای اینکه از شر هر رقیبی‬ ‫خالص شوند و انحصار کامل بازار را‬ ‫به دست اوردند‪ ،‬با البی گری توانستند‬ ‫مقامات کشور را وادار کنند تا واردات‬ ‫لوازم خانگی را به کلی ممنوع کنند‪.‬‬ ‫این فقط یک نمونه از خلق حاشیه سود‬ ‫تصنعی برای کسب سود حسابداری‬ ‫است‪ ،‬درصورتی که از نگاه کالن‬ ‫اقتصادی وزن زیان و کاهش رفاه ناشی‬ ‫از هدر دادن منابع و محرومیت مردم از‬ ‫خرید کاالی باکیفیت‪ ،‬به مراتب از سود‬ ‫این بنگاه ها بیشتر است‪.‬‬ ‫ازقضا صنعت خودرو در ایران گل‬ ‫سرسبد البیگری و رانت است و این‬ ‫شرایط بیشتر از هر بازار دیگری در بازار‬ ‫خودرو حکمفرماست؛ یعنی با وجود این‬ ‫که از نظر اقتصادی تولید خودرو با زیان‬ ‫و خسارت انجام می شود‪ ،‬اما به واسطه‬ ‫قدرت البیگری فعاالن این صنعت‬ ‫و برخورداری از بزرگترین رانت ها و‬ ‫امتیازات حکومتی‪ ،‬حاشیه سود مناسبی‬ ‫در این صنعت به وجود امده است که‬ ‫ان را برای سرمایه گذاران جذاب می‬ ‫کند‪ .‬وقتی در غیاب خودروسازان‬ ‫خارجی با سر هم کردن بی کیفیت ترین‬ ‫قطعه ها و تولید بی کیفیت ترین‬ ‫وسیله های مجهز به موتور که توانایی‬ ‫راه رفتن دارند امکان بهره مندی از‬ ‫حمایت قاطع مقامات کشور وجود دارد‪،‬‬ ‫و تا اطالع ثانوی ایدئولوژی حمایت از‬ ‫تولید داخل و خودکفایی بر فضای‬ ‫کشور حاکم است‪ ،‬به جای سوال «چرا‬ ‫خودروسازی؟» بهتر است بپرسیم «چرا‬ ‫خودروسازی نه؟»‬ ‫چرا برند پوشاک‬ ‫ضرورت دارد؟!‬ ‫نوســان‪:‬دبیر کمیســیون صنایــع اتــاق‬ ‫بازرگانــی اســتان اصفهــان گفــت‪ :‬حجــم بــازار‬ ‫نســاجی و پوشــاک ایــران در دنیــا ‪ ۱۵‬تــا ‪۲۰‬‬ ‫میلیــارد دالر اســت کــه نزدیــک یــک ســوم‬ ‫بــازار دنیــا در اختیــار کشــور اســت‪.‬‬ ‫ســید ارش امامــی در نشســت هم اندیشــی کــه بــا‬ ‫حضــور فعــاالن صنعــت مــد و پوشــاک در اتــاق بازرگانی‬ ‫اصفهــان برگــزار شــد‪ ،‬اظهــار کــرد‪ :‬حجــم بازار نســاجی‬ ‫و پوشــاک ایــران در دنیــا ‪ ۱۵‬تــا ‪ ۲۰‬میلیــارد دالر اســت‬ ‫کــه نزدیــک یــک ســوم بــازار دنیــا در اختیــار کشــور‬ ‫اســت‪ .‬وی بــا اعتقــاد بــر اینکــه پوشــاک یــک منظومــه‬ ‫اســت و بــرای اعتــای ان بایــد تــاش کنیــم‪ ،‬گفــت‪:‬‬ ‫‪ ۷۰‬درصــد نســاجی کشــور و شــاید بیــش از ‪ ۶۰‬درصــد‬ ‫پارچــه هــای تخــت بافــت و ‪ ۶۰‬درصــد ریســندگی های‬ ‫کشــور در اســتان اصفهــان فعــال هســتند‪.‬‬ ‫دبیــر کمیســیون صنایــع اتــاق بازرگانــی اســتان اصفهان‬ ‫بــا اشــاره بــه ســهم ‪ ۱.۹‬درصــدی اســتان اصفهــان در‬ ‫صنعــت نســاجی کشــور‪ ،‬افــزود‪ :‬بــرای اعتــای صنعــت‬ ‫پوشــاک ابتــدا زیرســاخت هــای ان را مهیــا کنیــم کــه‬ ‫شــهرک پوشــاک یکــی از زیرساخت هاســت کــه شــامل‬ ‫ســالن های مــد‪ ،‬پوشــاک‪ ،‬دفاتــر منطقــه ای فــروش‬ ‫اســت‪ .‬وی بــا بیــان اینکــه بــازار پوشــاک دنیــا ‪۴۰۰‬‬ ‫میلیــارد دالر اســت کــه ‪ ۲۸‬میلیــارد دالر ان در اختیــار‬ ‫ترکیــه اســت‪ ،‬اظهــار کــرد‪ :‬در شــهرک پوشــاک اصفهان‬ ‫دیگــر تولیــد پوشــاک بــه روش هــای قدیمــی بــه صالح‬ ‫نیســت و اگــر بخواهیــم بازارهــای دنیــا را بگیریــم بایــد‬ ‫بــه روش هــای مــدرن تولیــد کنیــم‪ .‬امامــی تاکیــد کرد‪:‬‬ ‫امــروز بایــد بــه روش مــدرن و نــو تولیــد پوشــاک کنیم‪،‬‬ ‫بنابرایــن در شــهرک پوشــاک‪ ،‬تولیــد مــدرن پوشــاک‬ ‫خواهیــم داشــت‪ .‬وی در ادامــه یکــی دیگــر از منظومــه‬ ‫هــای صنعــت پوشــاک را برنــد پوشــاک دانســت و‬ ‫تصریــح کــرد‪ :‬متاســفانه مــا در ایــران برنــد پوشــاک‬ ‫نداریــم و تنهــا تولیدکننــدگان بــزرگ پوشــاک داریــم‪.‬‬ ‫دبیــر کمیســیون صنایــع اتــاق بازرگانــی اســتان اصفهان‬ ‫افــزود‪ :‬اگرچــه تفــاوت بیــن تولیدکننــدگان پوشــاک در‬ ‫کشــور داریــم‪ ،‬امــا روی برندســازی پوشــاک اصــا کار‬ ‫نشــده اســت‪ ،‬بنابرایــن مــا امــروز بــه دنبــال ایجــاد‬ ‫برنــد پوشــاک در کشــور هســتیم‪ .‬وی تاکیــد کــرد‪:‬‬ ‫نمی توانیــم بــازار منطقــه پوشــاک را دســت بگیریــم در‬ ‫حالیکــه برندســازی نکــرده ایــم‪.‬‬ ‫امامــی بــا بیــان اینکــه یکــی دیگــر از ســیاره های‬ ‫پوشــاک کشــور هویــت اســت‪ ،‬توضیــح داد‪ :‬حــدود ‪۹‬‬ ‫هــزار ســال اســت کــه در ایــن ســرزمین پوشــاک داریــم‬ ‫کــه هویــت هــر کــدام متفــاوت بــوده اســت و بــه نوعــی‬ ‫هیــچ تمدنــی همچــون ایــران ایــن هویــت را نــدارد‪.‬‬ ‫وی گفــت‪ :‬کشــورهای منطقــه اجــاره ورود و فــروش‬ ‫لبــاس بــدون شناســه نمی دهنــد‪ ،‬بنابرایــن ایــران‬ ‫چگونــه می توانــد پوشــاک خــود را صــادر کنــد‪ .‬امامــی‬ ‫همچنیــن بــه نشــان تضمیــن کیفیــت محلــی پوشــاک‬ ‫اشــاره کــرد و افــزود‪ :‬از امــروز هــر تولیــد کننــده ای کــه‬ ‫ایــن نشــان را دارد‪ ،‬اتحادیــه پوشــاک‪ ،‬ایــن نشــان را بــه‬ ‫انهــا می دهــد‪ .‬وی بــا تاکیــد بــر اینکــه مــا در ایــران‬ ‫اســتاندارد پوشــاک را نداریــم‪ ،‬گفت‪ :‬ســازمان اســتاندارد‬ ‫تمــام تــوان خــود را بــرای اســتانداردهای اجبــاری‬ ‫گذاشــته‪ ،‬امــا هنــوز بــرای اســتانداردهای تشــویقی‬ ‫هزینــه نکــرده اســت‪.‬‬ ‫دبیــر کمیســیون صنایــع اتــاق بازرگانــی اســتان اصفهان‬ ‫گفــت‪ :‬حتــی در ســایز لباس نیــز اســتاندارد پوشــاک در‬ ‫کشــور نداریم‪.‬‬ ‫‪www. eghtesadEbazar.ir‬‬ صفحه 3 ‫گزارش‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫‪4‬‬ ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫چرا یارانه تیر ماه ‪ ۱۴۰۱‬کم شد؟‬ ‫بررســی ها نشــان می دهــد کــه دولــت در پرداخــت یارانــه مرحلــه تیــر مــاه‬ ‫‪ ،۱۴۰۱‬قســط وام کرونــا را از حســاب دریافت کننــدگان ایــن تســهیالت کســر‬ ‫کــرده اســت‪ .‬ایــن تســهیالت در ایــن ســال و در دو نوبــت پرداخــت شــد‪ .‬مرحلــه‬ ‫نخســت تیرمــاه ‪ ۹۹‬انجــام و براســاس ان قــرار شــد کــه بــه صــورت ‪ ۳۰‬ماهــه از‬ ‫خبر کوتاه حســاب سرپرســتان خانــوار کســر شــود‪ .‬در حــال حاضــر نیــز دو ســال از پرداخت‬ ‫ایــن وام گذشــته و سرپرســتان خانــوار ‪ ۲۴‬نوبــت از اقســاط ان را پرداخته انــد و‬ ‫بایــد ‪ ۶‬نوبــت دیگــر ان را بپردازنــد‪.‬‬ ‫در گفت وگو با دکتر عباس حاتمی مطرح شد؛‬ ‫مذاکره برای مذاکره‬ ‫تاثیرات مخرب تورم‪ ،‬اصلی ترین پاشنه اشیل دولت خواهد بود‬ ‫حذف ‪ 5‬صفر‬ ‫بهتر از ‪ 4‬صفر‬ ‫نوســان ‪ :‬کامــران نــدری‪ ،‬کارشــناس اقتصــادی‬ ‫و بانکــداری در مــورد چــاپ اســکناس های ‪ 1‬و ‪2‬‬ ‫تومانــی گفــت‪ :‬ایــن اقــدام دولــت هیــچ تاثیــری‬ ‫روی نــرخ تــورم نــدارد‪ ،‬حتــی در محــاورات روزمــره‬ ‫هــم مــردم بــه دلیــل عاداتــی کــه از گذشــته‬ ‫داشــته اند‪ ،‬ایــن اســکناس ها را هــزار تومانــی و دو‬ ‫هــزار تومانــی می گوینــد و بســیار بعیــد اســت کــه‬ ‫ایــن اســکناس ها را ‪ 1‬و ‪ 2‬تومانــی بنامنــد‪.‬‬ ‫نــدری تصریــح کــرد‪ :‬ایــن تغییــر در شــکل‬ ‫اســکناس ها در مهــار قیمت هــا هــم تاثیــری‬ ‫نخواهــد داشــت و عواملــی کــه باعــث ایــن افزایــش‬ ‫قیمت هــا می شــوند همچنــان در اقتصــاد مــا فعــال‬ ‫هســتند و تــورم را در واقــع انهــا ایجــاد می کننــد و‬ ‫ایــن حــذف صفرهــا در کنتــرل تــورم تاثیــری نــدارد‬ ‫و ایــن تغییــر تنهــا در ظاهــر اســکناس ها صــورت‬ ‫گرفتــه اســت‪.‬‬ ‫نــدری تصریــح کــرد‪ :‬البتــه نکتــه ای کــه وجــود‬ ‫دارد‪ ،‬ایــن اســت کــه در صورتــی کــه تــورم بــه ایــن‬ ‫شــکلی کــه در چنــد ســال گذشــته بــوده ادامــه پیدا‬ ‫کنــد طبیعتــا ممکــن اســت کــه ایــن صفرهــا هــم‬ ‫دردسرســاز شــوند‪ ،‬زیــرا ایــن اعــداد بســیار بــزرگ‬ ‫می شــوند‪ .‬ایــن کارشــناس اقتصــادی تصریــح کــرد‪:‬‬ ‫در حــال حاضــر مــردم صفرهــای روی اســکناس ها‬ ‫را پذیرفته انــد و مشــکلی هــم تاکنــون نداشــتند و‬ ‫حتــی بــا وجــود انکــه واحــد رســمی پــول ملــی‬ ‫مــا «تومــان» نیســت‪ ،‬امــا همــه مــردم در کشــور از‬ ‫واحــد «تومــان» در محــاورات خــود اســتفاده کــرده‬ ‫و بــه صــورت طبیعــی و در بیــان خــود ارقــام ایــن‬ ‫صفرهــا را حــذف می کننــد و امــروز رقمــی ماننــد ‪4‬‬ ‫میلیــارد تومــان را ‪ 4‬تومــان می گوینــد و بــا توجــه‬ ‫بــه کاالیــی کــه در مــورد ان بحــث می شــود رقــم‬ ‫ان را بــه درســتی متوجــه می شــوند‪.‬‬ ‫نــدری در ادامــه بــا بیــان اینکــه حــذف ‪ 4‬صفــر از‬ ‫هــزار تومانــی و دو هــزار تومانــی چنــدان اهمیتــی‬ ‫در اقتصــاد نداشــته‪ ،‬گفــت‪ :‬بــا توجــه بــه اینکــه‬ ‫هیــچ کــس در ایــن شــرایط در خریدهــای روزمــره‬ ‫خــود از اســکناس های هــزار و دو هــزار تومانــی‬ ‫اســتفاده نمی کنــد پــس عمــا ایــن اســکناس ها‬ ‫کاربــردی هــم نیســتند‪ ،‬حتــی نمی تــوان بــرای‬ ‫کمــک بــه متکدیــان هــم از اســکناس های ‪ 1‬و ‪2‬‬ ‫تومانــی اســتفاده کــرد و چــاپ ایــن اســکناس های‬ ‫خــرد در اقتصــاد کنونــی بــرای مــن هــم مثــل بقیــه‬ ‫عجیــب اســت‪.‬‬ ‫ایــن کارشــناس بانکــی در پاســخ بــه ایــن پرســش‬ ‫کــه چــاپ ایــن اســکناس ها چقــدر هزینه بــر اســت‪،‬‬ ‫گفــت‪ :‬هزینــه چــاپ کــه هســت‪ ،‬امــا ایــن هزینــه‬ ‫غیرضــروری اســت و شــاید دو یــا ســه ســال قبــل‬ ‫حــذف ‪ 4‬صفــر کفایــت می کــرد امــا بــا میــزان‬ ‫تورمــی کــه در ســال های ‪ 1400‬و ‪ 1401‬شــاهد‬ ‫ان هســتیم االن بایــد حداقــل ‪ 5‬صفــر از پــول‬ ‫ملــی حــذف شــود و بهتــر ان بــود کــه ‪ 10‬هــزار‬ ‫تومانــی را بــه ‪ 1‬تومــان جدیــد تبدیــل می کردنــد‬ ‫کــه کاربردی تــر هــم هســت‪ .‬او افــزود‪ :‬بــرای‬ ‫اســکناس هایی کــه در حــال حاضــر در جامعــه‬ ‫کاربردی تــر هســتند ماننــد ‪ 10‬هــزار تومانــی و ‪20‬‬ ‫هــزار تومانــی حــذف صفرهــا مفیــد بودنــد‪ .‬منتهــا‬ ‫بــرای ایــن اســکناس ها بایــد ‪ 5‬صفرشــان حــذف‬ ‫می شــد‪ ،‬زیــرا ‪ 10000‬تومــان‪ ،‬معــادل ‪100000‬‬ ‫ریــال اســت و حــذف ایــن صفرهــا موثرتــر از‬ ‫اســکناس های خردتــر بــود‪.‬‬ ‫نظرات خود را به ایمیل ما ارسال کنید‬ ‫بیــش از یــک ســال از فعالیــت دولــت ســیزدهم می گــذرد و در ایــن مــدت شــاهد اســتعفای وزیــر کار و مطــرح‬ ‫شــدن طــرح اســتیضاح چنــد وزیــر اقتصــادی ازجملــه وزیــر صنعــت‪ ،‬کشــاورزی و نیــرو و ‪ ...‬هســتیم‪ .‬مــردم و‬ ‫کارشناســان اقتصــادی به نوعــی نحــوه تصمیمــات و صحبت هــای تیــم اقتصــادی دولــت را متناســب بــا فضــای‬ ‫حاکــم بــر کشــور نمی داننــد و از ســوی دیگــر بــه نتیجــه رســیدن مذاکــرات برجــام در هالـه ای از ابهــام اســت‪.‬‬ ‫ریحانه سجادی‪ /‬روزنامه نگار‬ ‫بی ثباتــی در اقتصــاد کشــور بیشــتر‬ ‫شــده و به نوعــی اقتصــاد ایــران‬ ‫چشــم انتظار نتیجــه نهایــی برجــام‬ ‫اســت‪ .‬عبــاس حاتمــی بــر ایــن عقیــده‬ ‫اســت کــه مذاکــرات برجــام اوالً یــک‬ ‫معادلــه چندوجهــی اســت و نبایــد حــوزه‬ ‫سیاســت خارجــی خــود را بــه برجــام‬ ‫تقلیــل دهیــم‪ ،‬ثانیــاً حداقــل از حیــث‬ ‫اقتصــادی‪ ،‬نــه خــود برجــام بلکــه تــداوم‬ ‫ان اســت کــه بــرای اقتصــاد ایــران بایــد‬ ‫واجــد اهمیــت دیــده شــود‪ .‬نهایتــاً بــه‬ ‫نظــر او دولــت بایــد متوجــه ایــن موضــوع‬ ‫باشــد کــه اســتانه تحمــل مــردم بــرای‬ ‫تــورم بیشــتر در اقتصــاد ایــران بــه شــدت‬ ‫کاهــش یافتــه اســت‪ .‬انچــه در ادامــه‬ ‫می خوانیــد گفتگــوی «نوســان» بــا ایــن‬ ‫اســتاد اقتصــاد سیاســی و عضــو هیئــت‬ ‫علمــی دانشــگاه اصفهــان اســت؛‬ ‫نوســان‪ :‬از نــگاه شــما ایــراد تیــم‬ ‫اقتصــادی دولــت اقــای رئیســی از‬ ‫ابتــدا تاکنــون چــه بــوده اســت؟‬ ‫اگــر بخواهیــم از منظــر کارامــدی بــه‬ ‫ایــن تیــم نــگاه کنیــم‪ ،‬بــه نظــر می رســد‬ ‫تیــم اقتصــادی دولــت تــا ایــن زمــان‬ ‫چنــدان موفــق عمــل نکــرده اســت و‬ ‫در حــوزه اقتصــادی گشــایش خاصــی‬ ‫صــورت نگرفتــه اســت‪ .‬نــرخ تــورم در‬ ‫ســال جــاری رکــود کم ســابقه ای را‬ ‫ثبــت کــرده اســت‪ ،‬تغییــر محسوســی‬ ‫در فضــای کســب وکار حــادث نشــده و‬ ‫رشــد اقتصــادی کم فــروغ بــوده اســت‪.‬‬ ‫امــا موضــوع تنهــا ایــن نیســت‪ .‬وضعیتــی‬ ‫کــه ایــن موضــوع را مهمتــر می کنــد ایــن‬ ‫اســت کــه چشـم اندازی کــه دولــت قبــل‬ ‫از انتخابــات در حــوزه اقتصــادی ترســیم‬ ‫کــرده بــود‪ ،‬تــا حــد زیــادی متفــاوت از‬ ‫وضعیتــی اســت کــه فعـ ً‬ ‫ا بــا ان روبـه رو‬ ‫هســتیم‪ .‬چشــم انداز ترســیم شــده و‬ ‫شــعارهای انتخاباتــی ســاخت ســالیانه‬ ‫یــک میلیــون واحــد مســکونی‪ ،‬کاهــش‬ ‫نــرخ بیــکاری‪ ،‬کاهــش نــرخ تــورم بــه‬ ‫شــکل قابل توجــه را نویــد مــی داد‪ ،‬امــا‬ ‫انچــه عم ـ ً‬ ‫ا روی داده اســت‪ ،‬تقریب ـاً نــه‬ ‫تنهــا ســنخیتی با ایــن چشـم انداز نــدارد‪،‬‬ ‫بلکــه تــا حــد زیــادی درســت عکــس ان‬ ‫اســت‪ .‬نــرخ تــورم نقط ـه ای در خردادمــاه‬ ‫ســال جــاری بــه بیــش از ‪ 52‬درصــد‬ ‫رســید بــه ایــن معنــا کــه مــردم بــرای‬ ‫خریــد مجمــوع کاال و خدمــات یکســان‬ ‫بایــد بیــش از ‪ 52‬درصــد پرداخــت کننــد‬ ‫و شــوربختانه تاثیــرات ســوء ایــن تــورم‬ ‫بیشــتر بــه دهک هــای پاییــن اســیب‬ ‫رســانده اســت‪ .‬همیــن وضعیــت در مــورد‬ ‫نــرخ نقدینگــی نیــز وجــود دارد و میــزان‬ ‫نقدینگــی در اســفند ‪ 1400‬نســبت بــه‬ ‫اســفند ‪ 1399‬در حــدود ‪ 38‬درصــد رشــد‬ ‫را نشــان می دهــد‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬خــوب چــرا این شــعارها‬ ‫محقق نشــده اســت؟‬ ‫از ابتــدا نیــز تــا حــد زیــادی مشــخص‬ ‫بــود کــه شــعارهای مزبــور بــه دشــواری‬ ‫قابــل تحقــق اســت‪ .‬شــعارها کلــی بودنــد‬ ‫و ســازوکارهای مشــخص اجــرای انهــا‬ ‫اساس ـاً مشــخص نشــده بودنــد‪ .‬بــه نظــر‬ ‫می رســد ایــن شــعارهای اقتصــادی‬ ‫بیشــتر در فضــای انتخاباتــی طــرح شــد و‬ ‫بیشــتر دارای کارکردهــای سیاســی بودند‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬بــه اعتقــاد شــما تیــم‬ ‫اقتصــادی دولــت اقــای رئیســی‬ ‫درک درســتی از منطــق اقتصــادی‬ ‫حاکــم بــر پدیده هــای اقتصــادی‬ ‫داشــته اســت؟‬ ‫برخــی از منطق هــای حاکــم بــر‬ ‫پدیده هــای اقتصــادی تــا حــدی‬ ‫مشــخص اســت‪ .‬یکــی از منطق هــا‬ ‫ایــن اســت کــه حرکــت بــه ســمت‬ ‫قیمت هــای دســتوری در جهــان از تجربــه‬ ‫خوبــی حکایــت نمی کنــد و مشــخص‬ ‫می کنــد کــه چــرا مکانیــزم قیمــت‬ ‫نبایــد تــا ایــن انــدازه بــه بــازی گرفتــه‬ ‫شــود‪ .‬شــما تصــور کنیــد کــه معــاون‬ ‫وزیــر اعــام می کنــد کــه فــردا صبــح‬ ‫قیمت هــا بایــد بــه تاریــخ ‪ 31‬اردیبهشــت‬ ‫برگــردد‪ .‬ایــن موضــوع حداقــل از منظــر‬ ‫منطــق اقتصــادی قابــل درک نیســت‪.‬‬ ‫حتــی اگــر موفــق شــوید یک شــبه‬ ‫قیمت هــا را کاهــش دهیــد‪ ،‬ایــن قیمــت‬ ‫بــاز یک شــبه افزایــش خواهــد یافــت‪.‬‬ ‫در دنیــا کارکردهــای دولــت در اقتصــاد‬ ‫اساس ـاً تــا حــد زیــادی تنظیمــی اســت‬ ‫و نمی توانــد اشــکال دخالــت مســتقیم و‬ ‫عریــان ایــن چنینــی بــه خــود بگیــرد‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬پــس اگــر رفتارهــای‬ ‫اقتصــادی دولــت در قالــب منطــق‬ ‫اقتصــادی قــرار نمی گیــرد‪ ،‬ایــن‬ ‫رفتارهــا در قالــب کــدام منطــق‬ ‫قابل تحلیــل اســت؟‬ ‫رفتارهایــی اینچنینــی بیشــتر در حــوزه‬ ‫و ســاختار قــوه قضاییــه قابـل درک اســت‬ ‫تــا در حــوزه و منطــق اقتصــادی‪ .‬بنابراین‬ ‫نمی تــوان ایــن تصــور را داشــت کــه‬ ‫منطقــی کــه در حــوزه قضایــی عمومــاً‬ ‫قابــل کاربــرد اســت‪ ،‬در حــوزه اقتصــادی‬ ‫نیــز قابــل کاربــرد باشــد‪ .‬بنابرایــن درک‬ ‫قضایــی داشــتن از حــوزه اقتصادی بســیار‬ ‫مسئله ســاز اســت‪ .‬انســان اقتصــادی‪،‬‬ ‫بیشــتر انســانی عقالنــی اســت تــا انســانی‬ ‫دســتور پذیــر‪ .‬انســان در حــوزه قضایــی‬ ‫برعکــس عموم ـاً انســانی تابــع و دســتور‬ ‫پذیــر اســت‪ .‬فضــای دادگاه فضایــی‬ ‫بســیط اســت کــه شــما حکــم می کنیــد‬ ‫و دیگــران می پذیرنــد‪ ،‬در حالیکــه‬ ‫مکانیســم حاکــم بــر حــوزه قضایــی بــا‬ ‫مکانیس ـم های اقتصــادی متفــاوت اســت‪.‬‬ ‫حــوزه اقتصــادی حــوزه دســتور و حــوزه‬ ‫حکــم نیســت‪ .‬حــوزه ای اســت پیچیــده و‬ ‫نــه بســیط‪ ،‬تــا حــد زیــادی غیردســتوری‬ ‫کــه ذینفعــان متنــوع و زیــادی در ان‬ ‫حضــور دارنــد‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬غیــر از منطقــی‬ ‫کــه از ان صحبــت شــد‪،‬‬ ‫سیاســت گذاری های دولــت ایــا‬ ‫از منطــق دیگــری هــم پیــروی‬ ‫می کنــد ؟‬ ‫منطــق دیگــری کــه در ســاخت اقتصادی‬ ‫ایــران رواج قابل توجهــی دارد‪ ،‬منطــق‬ ‫سیاســی اســت‪ .‬در ایران از لحــاظ تاریخی‬ ‫دولــت در اقتصــاد دخالــت داشــته اســت‬ ‫و دولــت خــود را در ایــن حــوزه قیــم‬ ‫تصــور کــرده اســت‪ .‬به عبارتی دیگــر‬ ‫در اینجــا نهــاد سیاســی بــه نــام دولــت‬ ‫در نهــاد اقتصــادی یعنــی بــازار خــود را‬ ‫مجــاز بــه دخالــت دانســته و حتــی خــود‬ ‫را ذی حــق بــه چنیــن کاری دیــده اســت‪.‬‬ ‫بالطبــع وجهــی از ایــن دخالــت‪ ،‬دخالــت‬ ‫در قیمت گــذاری یــا نظــام قیمت گــذاری‬ ‫دســتوری بــوده اســت‪ .‬در ایــن وضعیــت‬ ‫عموم ـاً منطــق اقتصــادی بــاز بــه تابعــی‬ ‫از منطــق سیاســی تبدیــل می شــود و‬ ‫اقتصــاد در ســایه سیاســت قــرار می گیرد‪.‬‬ ‫همیــن وضعیــت در مــورد رابطــه میــان‬ ‫اقتصــاد و سیاســت خارجــی نیــز وجــود‬ ‫دارد‪ .‬در دنیــای امــروزی سیاســت خارجی‬ ‫اساسـاً در خدمت توســعه اقتصادی اســت‪.‬‬ ‫در دنیــا سیاســت تــا حــد زیــادی فــرع و‬ ‫اقتصــاد مبنــا اســت‪ .‬ایــن همــان چیــزی‬ ‫اســت کــه امــروزه تحــت عنوان سیاســت‬ ‫خارجــی توســعه گرا دیــده می شــود‪.‬‬ ‫به عبارت دیگــر در دنیــا قاعــده تقــدم‬ ‫و تفــوق منطــق اقتصــاد بــر سیاســت‬ ‫وجــود دارد‪ ،‬امــا در ایــران غلبــه منطــق‬ ‫سیاســت بــر اقتصــاد رواج دارد‪ .‬در‬ ‫بســیاری از کشــورها ســفرا بــه پیشــنهاد‬ ‫بخــش خصوصــی بــه وزارت امــور خارجه‬ ‫معرفــی می شــود‪ ،‬امــا در ایــران بیــن‬ ‫بدنــه وزارت خارجــه و بخــش خصوصــی‬ ‫چنیــن رابطــه ای قابل تصــور نیســت‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬خــوب در ایــن شــرایط‬ ‫دولــت بــرای بهبــود شــرایط‬ ‫اقتصــادی چــه بایــد کنــد؟‬ ‫در ابعــاد کلــی بــه نظــر تغییــر نگــرش‬ ‫ضــروری اســت‪ .‬در ایــن نگــرش وزنــی‬ ‫کــه بــه متغیرهــای قضایــی و سیاســی‬ ‫در اقتصــاد ایــران داده می شــود بایــد‬ ‫تغییــر یابــد‪ .‬درســت اســت کــه امــر‬ ‫سیاســی در همــه جــای دنیــا در حیــات‬ ‫اقتصــادی حضــور دارد‪ ،‬امــا ایــن حضــور‬ ‫بیشــتر تنظیمی‪ ،‬تعریــف شــده و محدود‬ ‫اســت‪ .‬امــا در ایــران اهمیــت امر سیاســی‬ ‫در شــئون اقتصــاد بســیار بــاال اســت‪.‬‬ ‫بــر همیــن اســاس وزن و اهمیــت امــر‬ ‫سیاســی در شــئون اقتصــادی در ایــران‬ ‫بایــد بــه طــرز محسوســی کاهــش یابــد‪.‬‬ ‫همیــن موضــوع در خصــوص نگــرش‬ ‫قضایــی بــه اقتصــاد نیــز وجــود دارد‪ .‬در‬ ‫اینجــا نیــز نگــرش پررنــگ قضایــی بــه‬ ‫حــوزه اقتصــادی بایــد تعدیــل شــود‪ .‬در‬ ‫قــدم بعــدی بــه نظــر می رســد دولــت‬ ‫بایــد نظــام اولویت بنــدی مســائل خــود‬ ‫را شناســایی و بــر همیــن اســاس‬ ‫‪info@eghtesadbazar.ir‬‬ صفحه 4 ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫کاهش ‪ ۲۰‬تا ‪ ۴۰‬درصدی صادرات زعفران‬ ‫برنامه هــای اقــدام خــود را در مقاطــع‬ ‫کوتاه مــدت‪ ،‬میان مــدت و بلندمــدت‬ ‫تعییــن کنــد‪ .‬بــه نظــرم اولویــت اصلــی‬ ‫دولــت در وضعیــت کنونــی ایجــاد ثبــات‬ ‫اقتصــادی و در ایــن میــان به طــور‬ ‫مشــخص کنتــرل نــرخ تــورم اســت‪.‬‬ ‫دقیقــاً مشــخص نیســت برنامه هــای‬ ‫اقــدام دولــت بــرای کنتــرل نــرخ تــورم‬ ‫امنیتــی اســت‪ .‬جنــگ اوکرایــن نیــز بــر‬ ‫پیچیدگــی ایــن موضــوع افــزوده اســت و‬ ‫اکنــون عــاوه بــر امریــکا‪ ،‬روســیه هــم‬ ‫در معــادالت مزبــور نقــش پررنگ تــری‬ ‫یافتــه اســت‪ .‬بــه نظــر می رســد حداقــل‬ ‫روســیه از لحــاظ اقتصــادی‪ ،‬سیاســی‬ ‫و امنیتــی نبایــد موافــق احیــای برجــام‬ ‫باشــد‪ .‬اتحادیــه اروپــا برعکــس براســاس‬ ‫خــود یــک مســئله اســت‪ ،‬امــا تــداوم ان‬ ‫یــک مســئله دیگــر اســت‪ .‬بنابرایــن ســه‬ ‫حالــت را می تــوان تصــور کــرد‪ .‬امضــای‬ ‫برجــام و عــدم تــداوم ان‪ ،‬امضــای برجــام‬ ‫و تــداوم ان و شکســت مذاکــرات برجــام‪.‬‬ ‫هــر یــک از ایــن ســناریوها می توانــد‬ ‫تاثیــرات متفاوتــی بــر روی اقتصــاد‬ ‫ایــران داشــته باشــد‪ .‬وضعیــت اول بــرای‬ ‫در کوتاه مــدت و میان مــدت کــدام‬ ‫اســت؟ دومیــن اولویــت حــل مســئله‬ ‫برجــام و تــدارک یــک سیاســت خارجــی‬ ‫توســعه گرا اســت کــه بــا موضــوع‬ ‫اول کامــ ً‬ ‫ا در ارتبــاط اســت‪ .‬بــه نظــر‬ ‫می رســد مذاکــرات برجــام فرسایشــی‬ ‫شــده اســت و شــیوه «مذاکــره بــرای‬ ‫مذاکــره» در پیــش گرفتــه شــده اســت‪.‬‬ ‫حداقــل از منظــر اقتصادی ایــن وضعیت‬ ‫بــرای فضــای کســب وکار یــک ســم‬ ‫مهلــک اســت‪ .‬نااطمینانــی که عــدم حل‬ ‫مســئله برجــام بــرای فضــای کسـب وکار‬ ‫ایــران ایجــاد کــرده اســت شــبیه بــه‬ ‫ســمی مهلــک و کشــنده ای اســت کــه‬ ‫دارد بیمــار خــود را به تدریــج از پــا در‬ ‫مــی اورد‪ .‬درهرحــال مذاکــرات برجــام‬ ‫بایــد تعییــن تکلیــف شــود‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬بــه گفتــه برخــی‬ ‫امــروز در فینــال مذاکــرات برجــام‬ ‫هســتیم‪ ،‬امــا اگــر ایــن مذاکــرات‬ ‫بــه نتیجــه نرســد چــه شــرایطی‬ ‫پیــش روی اقتصــاد کشــور اســت؟‬ ‫در وضعیــت فعلــی معادلــه برجــام چنــد‬ ‫مجهولــه اســت‪ ،‬درحالیکــه قبـ ً‬ ‫ا موضوع‬ ‫برجــام تــا حــد زیــادی دو مجهولــه‬ ‫اســت‪ .‬بنابرایــن در ایــن وضعیــت اینکــه‬ ‫بخواهیــم بگوییــم موفــق می شــویم‬ ‫یــا نــه پیش بینــی دشــواری اســت‪.‬‬ ‫همین طــور برجــام تابــع منطق هــای‬ ‫ســه گانه اقتصــادی‪ ،‬سیاســی و‬ ‫منطق هــای ســه گانه فــوق موافــق‬ ‫احیــای برجــام اســت و موضــع امریــکا‬ ‫نیــز بیــن ایــن دو در حــال حرکــت‬ ‫بــه وضعیــت بی تفاوتــی و ندیــدن‬ ‫برجــام به عنــوان یــک اولویــت مهــم‬ ‫در سیاســت خارجــی اســت‪ .‬تفــاوت‬ ‫موضــع اتحادیــه اروپــا بــا امریــکا در‬ ‫خصــوص برجــام نیــز اساســاً ماهیتــی‬ ‫اقتصــادی دارد‪ .‬احیــای برجــام بالطبــع‬ ‫نفــت ایــران را بــه بازارهــای جهانــی و‬ ‫اروپــا ســرریز خواهــد کــرد‪ .‬مشــخص‬ ‫اســت کــه اتحادیــه اروپــا در وضعیتــی‬ ‫کــه بــه دلیــل جنــگ بــا اوکرایــن بــا‬ ‫بحــران انــرژی روبــه رو اســت‪ ،‬بایــد تــا‬ ‫چــه انــدازه موافــق احیــای برجــام باشــد‪.‬‬ ‫تمامــی منطق هــای س ـه گانه مزبــور بــا‬ ‫شــدت و درجــه کمــا بیــش متفاوتــی‬ ‫ســیال هســتند‪ .‬بــرای مثــال هرگونــه‬ ‫تغییــر در معادلــه جنــگ اوکراین ممکن‬ ‫اســت نیــاز اروپــا بــه انــرژی را تغییــر‬ ‫داده و تمایــل ان بــه احیــای برجــام را‬ ‫بکاهــد‪ .‬بنابرایــن در ایــن فضــای ســیال‬ ‫نمی تــوان پیش بینــی مشــخصی از‬ ‫وضعیــت برجــام داشــت‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬امــا اگــر برجــام بــه‬ ‫نتیجــه برســد؟‬ ‫بــه نظــر می رســد مســئله اصلــی در‬ ‫مــورد برجــام نــه خــود ان بلکــه تــداوم‬ ‫ان اســت کــه البتــه بحــث بســیار‬ ‫مهمــی اســت‪ .‬بنابرایــن امضــای برجــام‬ ‫دردهــای اقتصــاد ایــران حکــم ُمســکن‬ ‫را دارد و بنابرایــن اجــازه تنفســی کوتــاه‬ ‫را بــه اقتصــاد ایــران می دهــد‪ .‬در ایــن‬ ‫وضعیــت ایــران می توانــد نفت بیشــتری‬ ‫بفروشــد‪ ،‬دولــت کســری بودجه خــود را‬ ‫تامیــن کنــد و دولــت از طریــق کنتــرل‬ ‫نــرخ تــورم ‪ ،‬ثبــات اقتصــادی نیم بنــدی‬ ‫را ایجــاد کنــد‪ .‬بالطبــع در ایــن وضعیــت‬ ‫انتظــار تحــوالت عمیق تــر در حــوزه‬ ‫اقتصــاد مثــ ً‬ ‫ا ســرمایه گذاری خارجــی‬ ‫و حتــی داخلــی در ابعــاد گســترده و‬ ‫رشــد اقتصــادی پایــدار محقــق نخواهــد‬ ‫شــد‪ .‬بنابرایــن بــه نظــر می رســد از‬ ‫منظــر اقتصــادی مســئله مهــم در‬ ‫مذاکــرات برجــام تــداوم پایبنــدی بــه‬ ‫ان باشــد و تــداوم ان اســت کــه ارزش‬ ‫اقتصــادی دارد‪ .‬بالطبــع تــداوم برجــام‬ ‫نیــز موضوعــی پیچیــده اســت و بــه‬ ‫طــرز عمــل تمــام ذینفعــان در حــوزه ای‬ ‫گســترده تر ماننــد سیاســت خارجــی‬ ‫بســتگی دارد‪ .‬در مــورد ایــران نیز بالطبع‬ ‫حداقــل بخشــی از تــداوم برجــام بــه‬ ‫نــوع سیاســت خارجــی بســتگی پیــدا‬ ‫می کنــد‪ .‬بنابرایــن به جــای انکــه میــان‬ ‫وضعیــت اقتصــادی ایــران و برجــام‬ ‫ارتبــاط وثیقــی ببینیــم‪ ،‬بایــد میــان نوع‬ ‫سیاســت خارجــی و وضعیــت اقتصــادی‬ ‫ایــران چنیــن رابطـه ای را متصور باشــیم‪.‬‬ ‫بالطبــع شکســت مذاکــرات حداقــل از‬ ‫منظــر اقتصــادی ایــران را بــا مشــکالتی‬ ‫تازه ترین خبرها را در سایت ما دنبال کنید‪.‬‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫عضــو شــورای ملــی زعفــران گفــت‪ :‬پدرخوانده هایــی در تولیــد و صــادرات زعفــران‬ ‫وارد شــدند کــه اشــنایی چندانــی بــا ایــن محصــول ندارنــد و صــدای فعاالنــی کــه‬ ‫ســال ها در ایــن حــوزه فعالیــت داشــتند را خفــه می کننــد و تــاش دارنــد کــه افزایــش‬ ‫قیمــت زعفــران را بــه عملکــرد انهــا نســبت بدهنــد‪ .‬علــی حســینی‪ ،‬بــا بیــان اینکــه‬ ‫خبر کوتاه رونــد صــادرات زعفــران ســیر کاهشــی بــه خــود گرفتــه اســت‪ ،‬افــزود‪ :‬افزایــش ناگهانی‬ ‫‪ 300‬درصــدی قیمــت زعفــران باعــث شــد کــه ایــن محصــول بخشــی از بــازار داخلــی‬ ‫و صادراتــی را از دســت بدهــد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫گزارش‬ ‫روبــه رو می کنــد‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬در ایــن شــرایط یعنــی‬ ‫عــدم احیــای برجام مث ـ ً‬ ‫ا بایــد در‬ ‫انتظــار تــورم گســترده ای باشــیم؟‬ ‫در مــورد تــورم در ایــران ابتــدا بایــد بــه‬ ‫چنــد مســئله اشــاره کــرد‪ .‬اول اینکــه‬ ‫تــورم در دنیــا مســئله ای حــل شــده‬ ‫اســت‪ .‬طــی بیســت ســال گذشــته‬ ‫متوســط نــرخ تــورم در جهــان حــدود‬ ‫‪ 3‬درصــد بــوده اســت‪ .‬ایــن میانگیــن‬ ‫در مــورد کشــورهای خاورمیانــه نیــز‬ ‫مصــداق داشــته اســت‪ .‬بــرای ایــران ایــن‬ ‫عــدد بــرای بــازه زمانــی مــورد اشــاره‬ ‫حــدود ‪ 20‬درصــد بــوده اســت‪ .‬بنابرایــن‬ ‫میانگیــن نــرخ تــورم در ایــران بیــش از‬ ‫‪ 6‬برابــر میانگیــن جهانــی بــوده اســت‪.‬‬ ‫اکنــون در ایــران مــا بــا وضعیتــی روبه رو‬ ‫هســتیم کــه می تــوان ان را «خــو‬ ‫گرفتگــی بــا تــورم» نامیــد‪ .‬شــوربختانه‬ ‫تــورم بــه بخشــی از زندگــی اقتصــادی‬ ‫در ایــران تبدیــل شــده اســت‪ .‬امــا ایــن‬ ‫تنهــا یک طــرف موضــوع اســت‪ .‬زمانیکــه‬ ‫شــما طــی چهــار پنــج ســال گذشــته‬ ‫نــرخ تــورم ‪ 40‬درصــدی را تجربــه‬ ‫کرده ایــد‪ ،‬دیگــر هــر نــوع افزایــش تــورم‬ ‫حتــی در درصدهــای پاییــن نیــز ممکــن‬ ‫اســت بســیار دردسرســاز باشــد‪ .‬دلیــل‬ ‫ان اســت کــه اســتانه تحمــل مــردم در‬ ‫ایــن وضعیــت دیگــر کــم شــده اســت‪.‬‬ ‫به عبارتی دیگــر تــاب اوری اقتصــادی‬ ‫انهــا در برابــر تــورم در ایــن وضعیــت‬ ‫بــه شــدت کاهــش یافتــه اســت‪ .‬در ایــن‬ ‫وضعیــت مث ـ ً‬ ‫ا ممکــن اســت رشــد ‪30‬‬ ‫و ‪ 40‬درصــدی تــورم بــرای مــردم در‬ ‫ســال های ‪ 99‬قابل تحمــل باشــد‪ ،‬امــا‬ ‫در ســال ‪ 1401‬حتــی نــرخ تــورم ‪20‬‬ ‫درصــد نیــز بــرای ســاخت اجتمــاع دیگر‬ ‫قابل تحمــل نیســت‪.‬‬ ‫نوســان‪ :‬امــا تــورم اســیب‬ ‫باالیــی بــه دهک هــای پاییــن‬ ‫جامعــه می زنــد؟‬ ‫موضــوع ایــن اســت کــه نــرخ تــورم‬ ‫بیشــتر بــه دهک هــای پاییــن اســیب‬ ‫می رســاند‪ .‬در ایــران و طــی ســالیان‬ ‫گذشــته عمــ ً‬ ‫ا طبقــه متوســط در‬ ‫ایــران مســتهلک شــده و بســیار نحیــف‬ ‫شــده اســت‪ .‬بنابرایــن بــر شــمار افــراد‬ ‫در طبقــه پاییــن و یــا متوســط روبــه‬ ‫پاییــن افــزوده شــده اســت‪ .‬برایــن‬ ‫اســاس در حالیکــه تاثیــرات نــرخ تــورم‬ ‫در ســال های گذشــته افــراد کمتــری‬ ‫را در برمی گرفــت‪ ،‬امــا اکنــون تاثیــرات‬ ‫ســوء تــورم تعــداد بســیار بیشــتری از‬ ‫افــراد را در برخواهــد گرفــت‪ .‬در وضعیــت‬ ‫جدیــد شــمول و فراگیــری تاثیــرات‬ ‫ســوء تــورم بــه مراتــب بیــش از گذشــته‬ ‫اســت و تقریب ـاً در حــدود ‪ 90‬درصــد از‬ ‫جمعیــت ایــران را در برخواهــد گرفــت‪.‬‬ ‫ایــن شــمول و فراگیــری بیش ازانــدازه‬ ‫تاثیــرات ســوء تــورم موضوعــی اســت که‬ ‫دولــت ضرورتـاً بایــد ان را دریابــد‪ .‬در غیر‬ ‫ایــن صــورت ایــن موضــوع می توانــد بــه‬ ‫اصلی تریــن پاشــنه اشــیل دولــت‬ ‫تبدیــل شــود‪.‬‬ ‫هشدار نسبت به‬ ‫رشد خلق پول‬ ‫نوســان‪:‬حجم نقدینگــی در مــرز ‪ 5‬میلیــون‬ ‫میلیــارد تومــان قــرار دارد؛ عــددی کــه‬ ‫می توانــد تمــام سیاســت های مقابلــه‬ ‫بــا نقدینگــی و در نتیجــه کنتــرل تــورم را‬ ‫بی اثــر کنــد‪.‬‬ ‫فراگیری‬ ‫بیش ازاندازه‬ ‫تاثیراتسوء‬ ‫تورمموضوعی‬ ‫است که دولت‬ ‫ضرورت ًا باید ان‬ ‫را دریابد‪ .‬در‬ ‫غیر این صورت‬ ‫این موضوع‬ ‫می تواندبه‬ ‫اصلی ترین‬ ‫پاشنهاشیل‬ ‫دولتتبدیل‬ ‫شود‬ ‫گزارش هــای رســمی نشــان می دهــد از فروردیــن‬ ‫‪ 1400‬تــا اردیبهشــت ‪ 1401‬رشــد ماهانــه نقدینگی‬ ‫بــه جــز در فروردیــن ‪ 1400‬و فروردیــن ‪ ،1401‬از‬ ‫‪ 1.7‬درصــد تــا ‪ 4.5‬درصــد در نوســان بــوده اســت‪.‬‬ ‫بــا وجــود اینکــه نــرخ رشــد ماهانــه نقدینگــی در‬ ‫فروردیــن مــاه ‪ 1401‬بــه رقــم منفــی ‪ 0.2‬درصــد‬ ‫رســید و برخــی ان را یکــی از پیش شــرط های‬ ‫اساســی بــرای کاهــش تــورم در ماه هــای اتــی‬ ‫عنــوان کردنــد‪ ،‬امــا در نهایــت انچــه در گزارش هــای‬ ‫شــاخص قیمــت مصرف کننــده مرکــز امــار و از‬ ‫همــه کــف بــازار نمــود دارد‪ ،‬رشــد بیشــتر قیمت هــا‬ ‫بــه خصــوص بــرای کاالهــای اساســی ماننــد برنــج و‬ ‫امــکان عــدم کنتــرل تــورم در ماه هــای اتــی اســت‪.‬‬ ‫بــه خصــوص اینکــه برخــی کارشناســان بــر ایــن‬ ‫باورنــد بــا تــداوم رونــد فعلــی در اردیبهشــت ســال‬ ‫‪ 1402‬رقــم نقدینگــی بــه بیــش از ‪ 6‬هــزار و ‪500‬‬ ‫هــزار میلیــارد تومــان می رســد‪.‬‬ ‫وحیــد شــقاقی شــهری‪ ،‬اقتصــاددان و رییــس‬ ‫دانشــکده اقتصــاد دانشــگاه خوارزمــی در مورد رشــد‬ ‫نقدینگــی و خلــق پــول بــر ایــن بــاور اســت کــه‬ ‫حجــم نقدینگــی در حــال حاضــر بــه رقــم باالیــی‬ ‫رســیده و زمانــی نگران کننده تــر می شــود کــه‬ ‫بدنــه اقتصــاد ایــران نتوانــد ایــن حجــم نقدینگــی را‬ ‫جــذب کنــد‪ .‬ایــن اقتصــاددان تصریــح کــرد‪ :‬زمانــی‬ ‫کــه ســاختارهای اقتصــادی ســالم اســت ایــن حجــم‬ ‫از نقدینگــی بــه ســمت بخــش مولــد اقتصــاد حرکت‬ ‫می کنــد کــه میــزان تولیــد و کاال و خدمــات هــم‬ ‫بــاال م ـی رود و خروجــی ان رشــد اقتصــادی اســت‬ ‫امــا زمانــی کــه ســاختارهای اقتصــادی معیــوب‬ ‫باشــند ایــن میــزان از نقدینگــی بــه ســمت‬ ‫بخش هــای مولــد پمپــاژ نمی شــود و عمــا بــه‬ ‫چربــی مضــر در بــدن یــا تــورم در اقتصــاد کشــور‬ ‫بــدل می شــود‪.‬‬ ‫شــقاقی شــهری خاطرنشــان کــرد‪ :‬همچنیــن رابطــه‬ ‫میــان بخــش مالــی و بودجــه ای و پولــی هــم‬ ‫نیازمنــد اصــاح اســت‪ ،‬در گذشــته دولت هــا بــه‬ ‫بانــک مرکــزی دســت درازی می کردنــد و زمانــی‬ ‫کــه بــه ایــن مســاله هشــدار داده شــد دولت هــا‬ ‫راه فراردیگــری بــه نــام صنــدوق توســعه ملــی و‬ ‫بانک هــا پیــدا کردنــد البتــه اخیــرا بانــک مرکــزی‬ ‫یــک الیحـه ای بــه منظــور اســتقالل بانــک مرکــزی‬ ‫بــه مجلــس ارســال کــرده تــا بتوانــد تــا حــدودی‬ ‫رابطــه بیــن دولــت و بانک هــا و بانــک مرکــزی را‬ ‫اصــاح کنــد تــا دس ـت درازی دولــت بــه بانک هــا را‬ ‫کنتــرل کنــد‪ .‬وی تاکیــد کــرد‪ :‬رشــد ‪۳۷.۳‬درصــدی‬ ‫نقدینگــی بــرای اقتصــاد ایــران رقــم بســیار باالیــی‬ ‫اســت‪ ،‬اقتصــاد ایــران بــا توجــه بــه ســاختارهای‬ ‫تولیــدی و رشــد اقتصــادی پاییــن نهایتــا بایــد‬ ‫حداقــل زیــر ‪ 20‬درصــد رشــد داشــته باشــد تــا امید‬ ‫ایــن باشــد کــه می توانیــم تــورم را مهــار کنیــم‬ ‫ایــن میــزان هدف گــذاری (‪ )20‬درصــد نیــز بــا‬ ‫رشــد اقتصــادی ‪ 5‬درصــدی بــاز هــم مابه التفــاوت‬ ‫تــورم ‪ 15‬درصــدی را بــه همــراه دارد چــه برســد بــه‬ ‫تورم هــای ‪ 40‬درصــد و باالتــر‪.‬‬ ‫‪www. eghtesadEbazar.ir‬‬ صفحه 5 ‫گزارش‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫‪6‬‬ ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫صنایع فوالدی در راه ارزیابی ملی تحول دیجیتال‬ ‫خبر کوتاه‬ ‫ششــمین دوره ارزیابــی ملــی تحــول دیجیتال توســط دانشــگاه تهــران با حضور شــرکت‪‎‬های‬ ‫مطــرح صنعــت فــوالد کشــور در مهرمــاه ‪ ۱۴۰۱‬برگــزار خواهــد شــد‪ .‬مهــدی شــامی زنجانی‬ ‫دبیــر علمــی رویــداد ششــمین دوره ارزیابــی ملــی تحــول دیجیتال گفــت‪ :‬در ششــمین دوره‬ ‫ارزیابــی‪ ،‬شــاهد حضــور چشــمگیر شــرکت‪‎‬های مطــرح صنعــت فــوالد کشــور ماننــد فــوالد‬ ‫مبارکــه اصفهــان‪ ،‬فــوالد خوزســتان و فــوالد هرمــزگان هســتیم‪ .‬صنعــت فــوالد ایــن روزها به‬ ‫‪‎‬خوبــی ارزش تحــول دیجیتــال و نســل چهــارم و پنجــم انقــاب صنعتــی را درک کــرده و در‬ ‫حــال ارزیابــی خــود‪ ،‬امــوزش و برنامه‪‎‬ریــزی در ایــن حــوزه می‪‎‬باشــد‪.‬‬ ‫معاون اقتصادی و مالی شرکت فوالد مبارکه خبر داد‪:‬‬ ‫گسترش تعامالت فوالد مبارکه با سیستم بانکی‬ ‫از بانک هــا مانــده ایــن ســپرده ها بــه‬ ‫صفــر رســیدند‪.‬‬ ‫معادن کوچک‬ ‫ناجی صنایع فوالدی‬ ‫نوســان‪:‬احیای معــادن کوچــک می توانــد‬ ‫ناجــی صنعــت فــوالد باشــد‪ .‬صنعتــی کــه در‬ ‫ســال های پیــش روی خــود نگرانی هایــی بــه‬ ‫جهــت تامیــن مــواد اولیــه دارد و ایــن موضــوع‬ ‫در صــورت عــدم توجــه‪ ،‬می توانــد اهــداف‬ ‫پیــش بینــی شــده در چشــم انــداز صنعــت‬ ‫فــوالد در افــق ‪ ۱۴۰۴‬را بــا چالــش مواجــه کنــد‪.‬‬ ‫مدیرعامــل و نایــب رییــس هیــات مدیــره هلدینــگ فــوالد‬ ‫متیــل در یادداشــتی تخصصــی بــه اهمیــت احیــای معادن‬ ‫کوچــک مقیــاس در ســطح کشــور پرداخــت‪ .‬دربخشــی از‬ ‫ایــن یادداشــت امــده اســت‪ :‬امــروز تامیــن مــواد اولیــه‬ ‫یکــی از دغدغه هــای اصلــی صنعــت فــوالد اســت‪ .‬هرچنــد‬ ‫تامیــن انــرژی هــم توانســته مشــکلی جدی تــر بــرای ایــن‬ ‫صنعــت ایجــاد کنــد‪ ،‬امــا تامیــن مــواد اولیــه می توانــد‬ ‫بــر قیمــت تمــام شــده ایــن حــوزه اثــر گذاشــته و تــوان‬ ‫رقابتــی فوالدی هــا در بازارهــای جهانــی را کاهــش دهــد و‬ ‫در ادامــه ایــن موضــوع زنجیــروار بر میــزان ســرمایه گذاری‬ ‫و اســتقبال ســهامداران موثــر خواهــد بــود‪.‬‬ ‫رضــا حیــدری اضافــه کــرد‪ :‬امــا مشــکل دقیقــا از کجــا‬ ‫شــروع شــد؟ بــا نگاهــی بــه وضعیــت زنجیــره ارزش فــوالد‬ ‫بــه خوبــی می تــوان دیــد میــزان ســرمایه گذاری در ایــن‬ ‫زنجیــره طــی ســال های گذشــته متــوازن نبــوده و همیــن‬ ‫موضــوع توانســته در بحــث تامیــن مواد اولیه مشــکل ســاز‬ ‫شــود‪ .‬در واقــع تمرکــز ســرمایه روی برخــی حلقه هــا و‬ ‫غفلــت از حلقه هــای دیگــر‪ ،‬مشــکالتی را بــه وجــود اورده‬ ‫کــه امــروزه بیــش از پیــش واردات مــواد اولیــه را جــدی‬ ‫می کنــد‪ ،‬امــا در ایــن بخــش نیــز هزینه هــای حمــل و‬ ‫نقــل می توانــد بــاب جدیــدی در رقابــت پذیــری فــوالد‬ ‫ایــران ایجــاد کنــد‪ .‬وی تصریــح کــرد‪ :‬حرکــت بــه ســمت‬ ‫فعال ســازی معــادن کوچــک مقیــاس‪ ،‬اولیــن گام دولت در‬ ‫راســتای تامیــن مــواد اولیــه صنایــع معدنــی کشــور اســت‪.‬‬ ‫گام بعــدی کــه دولــت می توانــد در ان قــدم بگــذارد و‬ ‫بــه کمــک فعــاالن صنعتــی کشــور بشــتابد‪ ،‬واگــذاری‬ ‫پهنه هــای معدنــی جدیــد و بلوکــه شــده بــه شــرکت هایی‬ ‫اســت کــه نیازمنــد مــواد اولیــه هســتند و در صــورت‬ ‫عــدم تامیــن خــوراک بــرای واحدهــای صنعتی شــان‪،‬‬ ‫حیاتشــان بــا خطــر مواجــه خواهــد شــد‪ .‬گام ســوم در‬ ‫جهــت تامیــن مــواد اولیــه صنایع معدنی کشــور‪ ،‬تســهیل‬ ‫شــرایط واردات ماشــین االت معدنــی‪ ،‬تجهیــز و نوســازی‬ ‫انهــا بــرای توســعه فعالیت هــای اکتشــافی و معدنــکاری‬ ‫اســت؛ زیــرا در شــرایط فعلــی‪ ،‬بســیاری از معــادن کشــور‬ ‫بــه دلیــل اســتفاده از ماشــین االت کهنــه و فرســوده‪،‬‬ ‫امــکان بهره بــرداری از ظرفیــت واقعــی انهــا وجــود نــدارد‬ ‫و می تــوان ضمــن موافقــت بــا ورود ماشــین االت‪ ،‬در ادامــه‬ ‫مســیر بــه ســمت بومــی ســازی ماشــین االت و تجهیــزات‬ ‫معدنــی حرکــت کــرد‪.‬‬ ‫گام چهــارم ایجــاد زیرســاخت های حمــل و نقــل اســت که‬ ‫بایــد مــورد توجــه دولــت قــرار گیــرد‪ .‬در واقــع لجســتیک‬ ‫واردات مــواد اولیــه را می تــوان یکــی از مــواردی دانســت‬ ‫کــه متاســفانه امــروزه در کشــور بــه دلیــل نبــود شــرایط‬ ‫زیرســاختی مناســب‪ ،‬بــه خوبــی انجــام نمی گیــرد‪.‬‬ ‫در نهایــت انچــه می توانــد منجــر بــه حیــات بخــش معدن‬ ‫و توســعه صنایــع معدنــی کشــور گــردد‪ ،‬احیــای معــادن‬ ‫کوچــک مقیــاس و اســتفاده از ظرفیت هــای موجــود انها در‬ ‫جهــت تامیــن مــواد اولیــه صنایــع کشــور اســت؛ موضوعــی‬ ‫کــه اگــر نادیــده گرفتــه شــود‪ ،‬باالجبــار مصرف کننــدگان‬ ‫مــواد اولیــه معدنــی را بــه ســمت واردات ســوق داده و‬ ‫درنهایــت باعــث خــروج ارز از کشــور خواهــد شــد‪.‬‬ ‫نظرات خود را به ایمیل ما ارسال کنید‬ ‫جایــگاه گــروه فــوالد مبارکــه در‬ ‫توســعه صنعتــی و اقتصــاد ملــی‬ ‫چگونــه اســت؟‬ ‫گــروه فــوالد مبارکــه بــا گــردش‬ ‫عملیــات مالــی بیــش از ‪ 350‬هــزار‬ ‫میلیــارد تومــان در ســال بــه یکــی از‬ ‫شــرکت های اثرگــذار در ســطح کشــور‬ ‫مبــدل گشــته و در همیــن راســتا‬ ‫ایــن شــرکت‪ ،‬توســعه اقتصــاد کشــور‬ ‫به منظــور کاهــش نــرخ تــورم و از‬ ‫طریــق کاهــش نــرخ رشــد پایــه پولــی‬ ‫را یکــی از رســالت های اصلــی خــود‬ ‫می دانــد‪.‬‬ ‫حامــد حســین ولی بیــک معــاون اقتصــادی و مالــی فــوالد مبارکــه گفــت‪ :‬به منظــور تســهیل در امــر اجــرای‬ ‫طرح هــای توســعه تعریف شــده بــرای گــروه فــوالد مبارکــه کــه بــدون شــک در توســعه صنعتــی و اقتصــادی‬ ‫کشــور موثــر خواهنــد بــود‪ ،‬گســترش تعامــات فــوالد مبارکــه بــا سیســتم بانکــی در دســتور کار قرارگرفتــه‬ ‫اســت‪ .‬وی از ســه ماهه نخســت ســال ‪ 1401‬به عنــوان ایــام پرافتخــار و درخشــان خطــوط تولیــد شــرکت‬ ‫فــوالد مبارکــه یــاد کــرد و بــه ســایر ســواالت خبرنــگار فــوالد این چنیــن پاســخ داد؛‬ ‫هفته نامه نوسان‪ /‬گروه صنعت‬ ‫گــروه فــوالد مبارکــه ســهم حــدود ‪50‬‬ ‫درصــدی خــود در تولیــد فــوالد کشــور‬ ‫را حفــظ نماینــد‪ .‬عــاوه بــر این بــا ایفای‬ ‫نقــش محــوری در ابَــر پروژه هایــی نظیــر‬ ‫انتقــال نفــت گــوره به جاســک کــه از ان‬ ‫به عنــوان بزرگ تریــن و اســتراتژیک ترین‬ ‫پروژه هــای ملــی یــاد شــده اســت‪ ،‬نیــز‬ ‫افتخارافرینــی نماینــد‪.‬‬ ‫لطفــا در خصــوص راهبــرد فوالد‬ ‫مبارکــه در زمینه هــای تولیــد‪،‬‬ ‫توســعه و ســرمایه گذاری توضیــح‬ ‫دهیــد‪.‬‬ ‫همان گونــه کــه مطلــع هســتید‬ ‫همــکاران مــا در جای جــای شــرکت‬ ‫باهمــت بلنــد خــود در ســال ‪1400‬‬ ‫و البتــه ســه ماهه نخســت ســال‬ ‫جــاری علی رغــم تحریم هــا و همــه‬ ‫محدودیت هــای موجــود در حــوزه مــواد‬ ‫اولیــه و انــرژی و همچنیــن پاندمــی‬ ‫کرونــا توانســتند کارنامــه درخشــانی از‬ ‫خــود برجــا گذارنــد و در بدترین شــرایط‬ ‫کــه بســیاری از شــرکت ها و ســازمان ها‬ ‫حتــی در تــراز جهانــی بــا رکــود مواجــه‬ ‫بودنــد‪ ،‬نه تنهــا در حــوزه تولیــد متوقــف‬ ‫نشــدند بلکــه بــا برنامه ریزی هــای‬ ‫راهبــردی و هدفمنــد موفــق شــدند‬ ‫گام هــای ارزنــده ای در راســتای توســعه‬ ‫اقتصــاد ملــی بردارنــد؛ و بــا عبــور از‬ ‫تولیــد ‪ 10‬میلیــون تــن فــوالد خــام در‬ ‫برنامــه و راهبــرد مدیریــت فــوالد‬ ‫مبارکــه در ادامــه این راه چیســت؟‬ ‫در حــال حاضــر پروژه هــای از پیــش‬ ‫تعریف شــده توســعه ای در فــوالد مبارکه‬ ‫بــه بهره بــرداری رســیده اســت و زمینــه‬ ‫کســب ایــن موفقیت هــا را فراهــم اورده‬ ‫اســت امــا بــرای بزرگ تریــن هلدینــگ‬ ‫فوالدســازی کشــور و خاورمیانــه ایــن‬ ‫پایــان راه نیســت و بــرای گام هــای بعدی‬ ‫حساب شــده ای‬ ‫برنامه ریزی هــای‬ ‫تعریــف و در حــال اجراشــدن اســت‪.‬‬ ‫شــرکت فــوالد مبارکــه به منظــور اجــرای‬ ‫ابــر پروژه هــای توســعه ای خــود همچــون‬ ‫نــورد گــرم شــماره ‪ 2‬و ســایر پروژه هــای‬ ‫تعریف شــده در گــروه‪ ،‬در ســال ‪1400‬‬ ‫حجــم باالیــی از مصــارف نقدینگــی را‬ ‫پیش بینــی کــرده بــود؛ کــه خوشــبختانه‬ ‫ســهامداران شــرکت در مجمــع عمومــی‬ ‫بــا افزایــش ســرمایه بــه مبلــغ ‪84.000‬‬ ‫میلیــارد ریــال از محــل ســود انباشــته‬ ‫بــرای اجــرای طرح هــای توســعه ای‬ ‫مذکــور کــه از همــه مهم تــر طــرح نــورد‬ ‫گــرم شــماره ‪ 2‬بــود موافقــت نمودنــد‪.‬‬ ‫مدیریــت شــرکت در این مســیر‬ ‫دشــوار بــرای مدیریــت منابــع‬ ‫چــه راهکارهایــی در نظــر گرفتــه‬ ‫اســت؟‬ ‫در بخشــی از ایــن اقدامــات ازانجایی کــه‬ ‫پرداخت هــای مربــوط بــه طرح هــای‬ ‫توســعه ای مذکــور از ابتــدای ســال‬ ‫‪ 1401‬شــروع شــد لــذا شــرکت با مــازاد‬ ‫نقدینگــی مواجــه شــد بــر ایــن اســاس‬ ‫و به منظــور مدیریــت مناســب منابــع‬ ‫نقدینگــی در حســاب های بانکــی‬ ‫و حفــظ منافــع ســهامداران وجــوه‬ ‫نقــد مــازاد در حســاب های بانکــی‬ ‫ســپرده گذاری گردیــد کــه مانــده ایــن‬ ‫حســاب ها در پایــان ســال بــه مبلــغ‬ ‫‪ 130.000‬میلیــارد ریــال بالــغ گردیــد‪.‬‬ ‫بــا روی کار امــدن دولــت جدیــد و‬ ‫قــرار گرفتــن شــرکت فــوالد مبارکــه در‬ ‫گــروه پیشــتازان پیشــرفت ایــران بیــش‬ ‫از ‪ 400.000‬میلیــارد ریــال پــروژه در‬ ‫ســطح ملــی کــه شــامل طــرح نیــروگاه‬ ‫‪ 1000‬مگاواتــی و خریــد ‪ 50‬دســتگاه‬ ‫لوکوموتیــو بــود در دســتور کار قــرار‬ ‫گرفــت‪ .‬همچنیــن قــرارداد ابَــر پــروژه‬ ‫نــورد گــرم شــماره ‪ 2‬در ســال ‪ 1401‬بــه‬ ‫مرحلــه پرداخــت رســید و پیش پرداخت‬ ‫بخــش ارزی ان انجــام شــد‪ .‬ازانجایی که‬ ‫طرح هــای مذکــور منابــع مالــی و‬ ‫نقدینگــی بســیار باالیــی را جــذب‬ ‫نمودنــد بنابرایــن مانده حســاب های‬ ‫ســپرده بانکــی بــه میــزان قابل توجهــی‬ ‫کاهــش یافــت به طوری کــه در بعضــی‬ ‫طبیعتــا چنیــن گــردش مالــی‬ ‫بــه مدیریتــی هوشــمند و هدفمند‬ ‫نیــاز دارد؛ در ایــن زمینــه چــه‬ ‫تمهیداتــی اتخاذشــده اســت؟‬ ‫ایــن شــرکت جهــت مدیریــت بهینــه‬ ‫منابــع و مصــارف مالــی در نظــر دارد‬ ‫تــا سیســتم خزانـه داری متمرکــز مالــی‬ ‫را در کل گــروه خــود مســتقر نمایــد‪.‬‬ ‫ازجملــه اقداماتــی کــه در ایــن راســتا‬ ‫به عمل امــده انعقــاد تفاهم نامــه‬ ‫همــکاری بــا کلیــه بانک هــای‬ ‫داخلــی جهــت تمرکــز وجــوه نقــد در‬ ‫حســاب های قرض الحســنه جــاری‬ ‫و عــدم ســپرده گذاری ایــن وجــوه در‬ ‫حســاب های ســپرده به منظــور کســب‬ ‫ســود ســپرده اســت‪.‬‬ ‫در ایــن راســتا اولیــن تفاهم نامــه بــا‬ ‫بانــک تجــارت در تاریــخ ‪ ۱۲‬تیرمــاه‬ ‫‪ ۱۴۰۱‬بــه امضــا رســیده کــه طبــق ان‬ ‫بــا تجمیــع وجــوه نقــد در حســاب های‬ ‫قرض الحســنه جــاری‪ ،‬تســهیالت‬ ‫ریالــی بــا نرخ هــای ترجیحــی بــرای‬ ‫کل گــروه اخــذ می گــردد‪ .‬بــا اجــرای‬ ‫ایــن تفاهم نامــه انتظــار م ـی رود ضمــن‬ ‫کاهــش هزینه هــای مالــی در گــروه‬ ‫فــوالد مبارکــه از گــردش منابــع مالــی‬ ‫در عملیاتــی غیــر از عملیــات تولیــد‬ ‫جلوگیــری شــده و بــا حرکت به ســمت‬ ‫بانکــداری اســامی از بــرکات افزایــش‬ ‫تولیــد اشــتغال و پایداری کسـب وکار در‬ ‫صنعــت کشــور بهره منــد گردیــم‪.‬‬ ‫سخن پایانی؟‬ ‫بــه یــاری خداونــد‪ ،‬گــروه فــوالد‬ ‫مبارکــه مفتخــر اســت کــه بــا تولیــد‬ ‫انــواع محصوالتــی کــه بســیاری از‬ ‫ان هــا وارداتــی بوده انــد و همچنیــن‬ ‫بــا اشــتغال افرینی و عمــل بــه‬ ‫مســئولیت های اجتماعــی در مســیر‬ ‫توســعه اقتصــادی و صنعتــی کشــور در‬ ‫حــال حرکــت اســت‪.‬‬ ‫‪info@eghtesadbazar.ir‬‬ صفحه 6 ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫وام ودیعه فعال به ‪ ۳‬هزار مستاجر رسید‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫بررســی های میدانــی از وام ودیعــه مســکن حاکــی اســت کــه ضریــب نفــوذ ایــن‬ ‫تســهیالت بســیار پاییــن بــوده و تنهــا ‪ ۳‬هــزار مســتاجر توانســته اند تاکنــون ایــن‬ ‫تســهیالت را دریافــت کننــد؛ چنــد بانــک هــم متقاضــی جدیــد نمی پذیرند‪.‬ایــن در‬ ‫حالــی اســت کــه بــه گفتــه یــک منبــع اگاه در وزارت راه و شهرســازی تاکنــون تنهــا‬ ‫خبر کوتاه بــه ‪ ۳‬هــزار نفــر وام ودیعــه پرداخــت شــده اســت‪ .‬پیــش از ایــن پیش بینــی حاکــی‬ ‫از اعطــای تســهیالت ودیعــه مســکن بــه ‪ ۷۰۰‬هــزار نفــر تــا ســقف ‪ ۴۰‬هــزار میلیــارد‬ ‫تومــان بــود‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫گزارش‬ ‫روند تولید ذوب اهن در گفت وگو با مدیر مهندسی نورد شرکت تشریح شد‪:‬‬ ‫ارزش افزوده باال اولویت سبد محصوالت‬ ‫تیراهن ‪ H۲۴‬به سبد محصوالت ذوب اهن اصفهان اضافه شد‬ ‫مدیــر مهندســی نــورد شــرکت ذوب اهــن اصفهــان گفــت‪ :‬مهندســان و کارشناســان مجــرب مهندســی نــورد‬ ‫ذوب اهــن‪ ،‬تیراهــن جدیــد ‪ H24‬را نرمــال و بــه ســبد محصــوالت بــا ارزش افــزوده بــاالی ایــن شــرکت اضافــه‬ ‫کردنــد‪ .‬محمدامیــن یوسـف زاده تشــریح کــرد‪ :‬در تاریــخ مهندســی نــورد بعــد از ریــل زبانــه ســوزن‪ ،‬ایــن دومین‬ ‫پروفیلــی اســت کــه در همــان مرحلــه اول طراحــی و بــدون نیــاز بــه اصالحیــه دوم کــه جــزو ذات طراحی اســت‪،‬‬ ‫نرمــال شــده اســت‪.‬‬ ‫‪ H‬و تنها تولیدکننده این محصول با سایز‬ ‫باالی ‪ ۲۰‬و ‪ ۳۰‬در منطقه است‪ .‬استفاده‬ ‫از این محصوالت‪ ،‬مزیت های مختلفی‬ ‫نسبت به تیراهن های ‪ I‬ازجمله ایمنی‬ ‫ساختمان را در شرایط بحرانی مانند زلزله‬ ‫برای هموطنان دارد تا دانش و اندیشه‬ ‫ایرانی در خدمت رفاه و سالمتی جامعه‬ ‫ایرانی قرار بگیرد و مسیر صادرات را طی‬ ‫کند‪ .‬مهران مقراضچی‪ ،‬سرپرست نورد‬ ‫‪ ۶۵۰‬شرکت نیز در ادامه مطرح کرد‪:‬‬ ‫نورد و تولید پروفیل های ‪ H‬از حدود ‪۱۲‬‬ ‫سال پیش شروع شده است و با وجود‬ ‫وقفه هایی که رقم خورد‪ H24 ،‬ششمین‬ ‫پروفیل تیراهن بال پهن تولیدی شرکت‬ ‫ذوب اهن اصفهان محسوب می شود‪ .‬وی‬ ‫اضافه کرد‪ :‬این محصول جدید طی سه ماه‬ ‫طراحی شد و تفاوت ان با سایر محصوالت‬ ‫این است که این پروفیل به دارای عرض‬ ‫بال و ارتفاع پروفیل یکسان است و از‬ ‫استحکام و مقاومت بسیار باالیی برخوردار‬ ‫بوده و همچنین در مقابل نیروهای برشی‬ ‫و خمشی پایداری کامل دارد‪.‬‬ ‫داشته که دو تا سه برابر سال گذشته بوده‬ ‫است‪ .‬این روند تولید نشان می دهد که‬ ‫بخش طراحی کالیبر و تکنولوژی تولید‬ ‫نورد ‪ ۶۵۰‬و تراش غلتک کارگاه میانی‬ ‫نورد به میزانی از پایداری رسیده است که با‬ ‫کمترین خطای طراحی و تکنولوژی تراش‪،‬‬ ‫محصول جهانی مطابق با استاندارد جهانی‬ ‫تولید می کند‪ .‬این مقام مسئول اذعان کرد‪:‬‬ ‫بازسازی کارگاه منحصر ب ه فرد نورد ‪۶۵۰‬‬ ‫شرکت ذوب اهن اصفهان و اضافه شدن‬ ‫دو قفسه جدید به ان‪ ،‬شرایط را برای‬ ‫گسترده تر شدن سبد محصوالت شرکت‬ ‫به نحوی فراهم کرده است که به طور‬ ‫میانگین هر دو ماه‪ ،‬یک محصول جدید در‬ ‫این کارگاه تولید می شود‪.‬‬ ‫ایمن ترینگزینهبرایساختمان سازی‬ ‫سرپرست نورد ‪ ۶۵۰‬شرکت ذوب اهن‬ ‫اصفهان در پاسخ به این سوال که چرا با‬ ‫وجود تولید چنین تیراهن های کیفی‪،‬‬ ‫همچنان شاهد استفاده از تیر ورق که‬ ‫حوادثی را موجب شده است هستیم‪ ،‬اذعان‬ ‫کرد‪ :‬در اسکلت فلزی برخی ساختمان ها‬ ‫که ریزش کرده اند‪ ،‬متاسفانه ورق های‬ ‫فوالدی به صورت دستی جوشکاری‬ ‫شده اند و سپس به شکل تیراهن بال پهن‬ ‫در امده اند؛ ان هم در کشوری که تولید‬ ‫تیراهن بال پهن به روش نورد گرم و بدون‬ ‫هیچ دخالت انسانی انجام می شود‪.‬‬ ‫ضرورت دارد که سازمان نظام مهندسی‬ ‫ساختمان به عنوان متولی ساختمان سازی‬ ‫در کشور با نظارت بیشتر‪ ،‬به روش های‬ ‫منسوخ و ناایمن استفاده از جوشکاری‬ ‫ورق در ساختمان سازی برای همیشه پایان‬ ‫دهد و تیراهن های بال پهن را جایگزین‬ ‫تیر ورق کند‪.‬‬ ‫گروه صنعت‪ /‬گزارش‬ ‫یوسف زاده افزود‪ :‬تیم اباکوس مهندسی‬ ‫نورد با جذب جوان های مستعد و با‬ ‫هدایت عالی مسئول تیم طراحی‪،‬‬ ‫عملکرد بسیار خوبی را رقم زده است؛ به‬ ‫طوری که دقت ‪ ۶۰‬درصدی پیشین‪ ،‬به‬ ‫باالی ‪ ۹۵‬درصد در طراحی و شبیه سازی‬ ‫رسیده است‪ .‬مدیر مهندسی نورد شرکت‬ ‫بیان کرد‪ :‬در این مرحله‪ ،‬فعالیت بسیار‬ ‫حرفه ای در استفاده از غلتک های ‪ ۴۰‬تنی‬ ‫قفسه ‪ ۹۰۰‬مشترک برای تولید ‪،H22‬‬ ‫‪ H24‬و ‪ H26‬صورت گرفت که انطباق‬ ‫این موارد اختالف شدید‪ ،‬نیاز به دانش و‬ ‫تخصص باالیی را داشت که این کار برای‬ ‫اولین بار انجام گرفت و نتیجه درخشانی‬ ‫را در پی داشت‪ .‬یوسف زاده تصریح کرد‪:‬‬ ‫با الگوبرداری از فرایندی که برای تیراهن‬ ‫‪ 30‬انجام شد‪ ،‬در این روش تبدیلی‬ ‫کاهش مصرف غلتک و صرفه جویی ان‬ ‫به میزان سه میلیارد تومان نیز حاصل‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫تولید محصوالت با ارزش افزوده باال‬ ‫علیرضا مهرابی‪ ،‬قائم مقام مدیر مهندسی‬ ‫نورد شرکت ذوب اهن اصفهان‪ ،‬با اشاره به‬ ‫اینکه تولید محصوالت با ارزش افزوده باال به‬ ‫صورت ویژه در دستور کار قرار گرفته است‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬پروفیل ‪ H24‬به عنوان جدیدترین‬ ‫محصول با ارزش افزوده باالی این شرکت‬ ‫که در بلند مرتبه سازی ها رقیبی برای خود‬ ‫باقی نگذاشته است‪ ،‬به همت تالشگران‬ ‫نورد ‪ ۶۵۰‬ذوب اهن اصفهان تولید شد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬به طور کلی تولید محصوالت‪H‬‬ ‫سایز ‪ 20‬به باال نسبت به محصوالت ‪،IPE‬‬ ‫ارزش افزوده بسیار زیادی در حدود ‪2.5‬‬ ‫برابر و به طور کلی ‪ 3.5‬برابر را برای شرکت‬ ‫ذوب اهن اصفهان رقم می زند که این‬ ‫دستاوردهای تولیدی بزرگ با بومی سازی و‬ ‫تفکر داخلی و بدون هیچ وابستگی به خارج‬ ‫از کشور به ثمر نشسته است‪ .‬مهرابی عنوان‬ ‫کرد‪ :‬شرکت ذوب اهن اصفهان طی دو ماه‬ ‫اخیر‪ ۲۵ ،‬هزار تن تولید انواع پروفیل ‪H‬‬ ‫مزیت های استفاده از‬ ‫تیراهن های‪H‬‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬شرکت ذوب اهن اصفهان‬ ‫به عنوان اولین تولیدکننده تیراهن های‬ ‫کسادی بازارملک در تیرماه؛‬ ‫بازار مسکن ارام گرفت‬ ‫نوســان ‪ :‬ســعید لطفــی‪ ،‬کارشــناس‬ ‫بــازار مســکن بــا تاییــد کســادی ایــن‬ ‫بــازار در تیرمــاه اظهــار کــرد‪ :‬در‬ ‫ماه هــای اردیبهشــت و خــرداد بــا‬ ‫افزایــش تقاضــای ســرمایه گذاری در‬ ‫بــازار مســکن مواجــه شــدیم کــه بــه‬ ‫تغییــر قیمت هــا انجامیــد‪ .‬انتظــارات‬ ‫تورمــی‪ ،‬رشــد قیمــت نهاده هــای‬ ‫ســاختمانی و ثبــات بازارهــای رقیــب‬ ‫منجــر بــه هجــوم ســرمایه ها بــه بــازار‬ ‫مســکن شــد کــه در ‪ ۴۹‬مــاه گذشــته‬ ‫بی ســابقه بــود‪ .‬بــازار در شــرایطی بــه‬ ‫رونــق رســید کــه حــدود یک ســال‬ ‫در رکــود قــرار داشــت‪ .‬لطفــی‪ ،‬رشــد‬ ‫معامــات در دو ماهــه ابتــدای ســال‬ ‫جــاری را نوعــی رونــق مصنوعــی‬ ‫تازه ترین خبرها را در سایت ما دنبال کنید‪.‬‬ ‫دانســت و گفــت‪ :‬رونــق واقعــی در‬ ‫شــرایطی بــه دســت می ایــد کــه‬ ‫گــردش نقدینگــی در بخــش مســکن‬ ‫ایجــاد شــود‪.‬‬ ‫یعنــی عرضــه و تقاضــا بــه تناســب‬ ‫برســد‪ .‬امــا در شــرایط فعلــی بــه دلیــل‬ ‫ســردرگمی و پاییــن امــدن بــازده‬ ‫ســرمایه در بازارهــای رقیــب مســکن‬ ‫شــاهد رشــد معامــات مســکن بودیــم‪.‬‬ ‫بــه هــر حــال مســکن بــرای مصــون‬ ‫مانــدن در برابــر تــورم‪ ،‬کاالیــی اســت کــه‬ ‫همیشــه مــورد توجــه بــوده امــا رونــق‬ ‫ایــن بــازار معمــوال طوالنی مــدت نیســت‪.‬‬ ‫ممکــن اســت در برخــی ماه هــا بــا‬ ‫ریزنوســاناتی مواجــه باشــیم‪ ،‬امــا ظرفیــت‬ ‫رشــد ســنگین قیمــت وجــود نــدارد‪.‬‬ ‫درامد روزانه یک میلیونی‬ ‫کودکان کار در اصفهان‬ ‫نوســان‪:‬مدیرکل بهزیســتی اســتان اصفهــان بــا‬ ‫اشــاره بــه الینحــل مانــدن معضــل کــودک کار و‬ ‫خیابانــی‪ ،‬گفــت‪ :‬مقابلــه بــا کــودک کار و خیابانی‬ ‫مقابلــه بــا معلــول اســت‪ ،‬درحالــی کــه بایــد بــه‬ ‫علــت بپردازیــم‪.‬‬ ‫ولــی اهلل نصــر در نشســتی بــا خبرنــگاران به مناســبت‬ ‫هفتــه بهزیســتی برگــزار شــد‪ ،‬بــا اشــاره به مســئولیت‬ ‫‪ ۱۱‬دســتگاه در ائین نامــه ســازماندهی کــودکان کار‬ ‫و خیابانــی‪ ،‬اظهــار کــرد‪ :‬بــا ظرفیتــی کــه از طــرف‬ ‫دادســتانی ایجــاد شــده و تشــکیل ‪ ۵‬کارگــروه‬ ‫تخصصــی‪ ،‬اقدامــات خوبــی درحــال اجراســت‪ ،‬امــا‬ ‫مهمتریــن مشــکل مــا تکــرار چرخــه ورود کــودکان‬ ‫کار اتبــاع خارجــی بــه کار و خیابــان اســت کــه ایــن‬ ‫معضــل همچنــان الینحــل مانــده اســت‪.‬‬ ‫وی گفــت‪ :‬مقابلــه بــا کــودک کار و خیابانــی مقابلــه با‬ ‫معلــول اســت‪ ،‬درحالــی کــه بایــد بــه علــت بپردازیــم‪،‬‬ ‫از جملــه فقــر‪ ،‬مشــکالت اقتصــادی و مهاجــرت کــه‬ ‫باعــث ورود برخــی خانواده هــا بــه حاشــیه شــهر شــده‬ ‫و ایــن خانــواده بــه دلیــل فقــر اقتصــادی و فرهنگــی‬ ‫کودکانشــان را بــه خیابــان می فرســتند‪.‬‬ ‫مدیــرکل بهزیســتی اســتان اصفهــان بــا اشــاره بــه‬ ‫مســتمری ماهیانــه نهادهایــی مثــل بهزیســتی و‬ ‫کمیتــه امــداد بــرای حمایــت از خانواده هــای اســیب‬ ‫پذیــر‪ ،‬گفــت‪ :‬مــا بــه طــور میانگیــن می توانیــم‬ ‫ماهیانــه ‪ ۴۲۰‬هــزار تومــان مســتمری بپردازیــم‪،‬‬ ‫درحالــی کــه درامــد ایــن کــودکان خیلــی بیشــتر‬ ‫از مســتمری ماهیانــه ماســت و گاهــی حتــی روزانــه‬ ‫درامــد یــک میلیــون بــه بــاال دارنــد‪ .‬همیــن موضــوع‬ ‫مشــکالت مــا را بــرای شناســایی و پوشــش کــودکان‬ ‫کار بیشــتر می کنــد‪ .‬وی در ادامــه بــا تاکیــد بــر اینکــه‬ ‫بایــد بــه معلــوالن بــه عنــوان یــک شــهروند عــادی‬ ‫نــگاه شــود‪ ،‬نــه یــک شــهروند درجــه دو‪ ،‬گفــت‪:‬‬ ‫ایــن کار نیــاز بــه فرهنگ ســازی دارد و اگــر در‬ ‫ســطح جامعــه تــاش کنیــم می توانیــم حتمــا ایــن‬ ‫مشــکالت را حــل کنیــم‪.‬‬ ‫وی بــا انتقــاد از اینکــه یــک معلــول بــرای راه انــدازی‬ ‫شــغل هیــچ امتیــاز ویــژه ای نــدارد و مثــل یــک‬ ‫فــرد عــادی دیــده می شــود‪ ،‬گفــت‪ :‬ایــن در حالــی‬ ‫اســت کــه در ارائــه خدمــات بــه معلــوالن اجحــاف‬ ‫می کنیــم‪ .‬در مناســب ســازی فضاهــای شــهری‪،‬‬ ‫هنــوز شــاهد ســاختمان هایی هســتیم کــه پایــان کار‬ ‫می گیرنــد‪ ،‬امــا مناســب ســازی اتفــاق نیفتــاده اســت‪.‬‬ ‫نصــر بــا بیــان اینکــه ســازمان بهزیســتی بــا توجــه بــه‬ ‫شــعار ســال برنامــه ای بــرای توانمندســازی جامعــه‬ ‫هــدف دارد‪ ،‬گفــت‪ :‬امســال اعتبــارات تبصــره ‪ ۱۸‬نیــز‬ ‫بــه ســرجمع اعتبــارات اشــتغالزایی بهزیســتی اضافــه‬ ‫شــده اســت‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر پشــت نوبتــی ارائــه خدمــات بــه زنان‬ ‫فاقــد سرپرســت موثــر صفــر اســت‪ ،‬ولــی در حــوزه‬ ‫توانبخشــی هنــوز دچــار مشــکل هســتیم‪ .‬نصــر از‬ ‫افتتــاح مرکــز مــاده ‪ ۱۶‬جدیــد در بــاغ فــدک خبــر‬ ‫داد و گفــت‪ :‬در گســترش کمپ هــای مــاده ‪ ۱۵‬نیــز‬ ‫اتفاقــات خوبــی افتــاد و در حــال حاضــر ‪ ۳‬کمــپ‬ ‫مخصــوص زنــان در اســتان داریــم‪ .‬ظرفیــت خوبــی در‬ ‫گســترش خانه هــای کــودکان و نوجوانــان داشــتیم و‬ ‫تنهــا اســتانی هســتیم کــه مرکــز کــودکان اعصــاب و‬ ‫روان را در ســطح کشــور داریــم‪.‬‬ ‫‪www. eghtesadEbazar.ir‬‬ صفحه 7 ‫سال هشتم‪ /‬شماره ‪۲۱۷‬‬ ‫‪ ۲۸‬تیر ‪ ۱۹ /۱۴۰۱‬ذوالحجه ‪1443‬‬ ‫جامعه‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫‪8‬‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مجید محققیان‬ ‫صفحه ارایی‪ :‬ازاده تحویلیان‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫شمــاره دویست و هفده‬ ‫ادرس‪ :‬اصفهان‪ ،‬خیابان فردوسی‪ ،‬نبش عافیت‪ ،‬ساختمان ‪۱۰۲‬‬ ‫تلفن‪031-32617859 :‬‬ ‫لیتوگرافی وچاپ‪:‬پیام رسانه‪۰۸۱۳۴۵۸۶۷۳۱‬‬ ‫بحران اقتصاد انرژی‬ ‫ِ‬ ‫نگاره‬ ‫فقر‪...‬‬ ‫هادی حیدری‬ ‫دکتر مجید شرفخانی‬ ‫المان چه کرد؟‬ ‫ایــاالت متحــده از ظرفیــت منحصــر بــه‬ ‫فــردی بــرای اســتفاده از گاز طبیعی و نفت‬ ‫خــود بــرای تغییــر معادلــه در بازارهــای‬ ‫اروپایــی برخــوردار اســت‪ ،‬بــه گونـه ای کــه‬ ‫می توانــد در رونــدی میــان مــدت قــدرت‬ ‫و نفــوذ روســیه را در اروپــا به طــور جــدی‬ ‫تضعیــف نمایــد‪ .‬ایــن کشــور از زمــان دولت‬ ‫اوبامــا بــه بزرگترین تولیدکننده نفــت و گاز‬ ‫طبیعــی در جهــان تبدیــل شــد و از حــدود‬ ‫یــک دهــه قبــل‪ ،‬ســرعت تولیــد نفــت خود‬ ‫را تقریبـاً شــش و نیــم برابــر و در حــوزه گاز‬ ‫ایــن ســرعت را در مقایســه با روند پیشــین‬ ‫تــا ‪ ۵‬برابــر افزایــش داده اســت‪.‬‬ ‫ایــن در حالــی اســت کــه صــادرات گاز‬ ‫روســیه بــه اروپا(کــه بخــش عمده صــادرات‬ ‫ایــن کشــور اســت) بــا اختالفــی فاحــش‬ ‫بســیار کمتــر از کل صــادرات گاز ایــاالت‬ ‫متحــده بــه جهــان اســت (بیــش از ‪۱۰۰۰‬‬ ‫درصــد بیشــتر)؛ و ایــن رونــد رو بــه رشــد‬ ‫نوســان‪ :‬بعــد از جنــگ جهانــی دوم اقتصــاد‬ ‫المــان مخروبــه ای کامــل بــود بخــش‬ ‫عمــده ای از مــردان المانــی کــه در ســنین‬ ‫مناســب کار کــردن بودنــد در جنــگ تلــف‬ ‫شــده بودنــد و‪....‬‬ ‫تنهــا کم تــر از ده ســال پــس از جنــگ مــردم را می شــد‬ ‫دیــد کــه از معجــزه ی اقتصــاد المــان حــرف می زننــد‬ ‫معجــزه ســه عامــل اصلــی داشــت‪ :‬اصــاح پــول رایــج‪،‬‬ ‫ازادســازی قیمت هــاو کاهــش نــرخ نهایــی مالیــات‬ ‫ســال ‪ ۱۹۴۸‬دوازده ســال می شــد کــه مــردم المــان‬ ‫تحــت کنتــرل قیمت هــا زندگــی می کردنــد و نُــه ســال‬ ‫بــود کــه جیره بنــدی جریــان داشــت کنتــرل قیمت هــا‬ ‫بــر مــواد غذایــی‪ ،‬کمبود هــا را چنــان دشــوار کــرد کــه‬ ‫بعضــی مــردم شــروع کردنــد بــه کاشــتن مــواد غذایــی‬ ‫خودشــان و دیگرانــی اخــر هفته هــا بــه مناطق روســتایی‬ ‫ســفر می کردنــد تــا بــرای مــواد غذایــی معاملـه ی پایاپای‬ ‫بکننــد بســیاری از بنگاه هــا «مامــور تهاتــر» اســتخدام‬ ‫کردنــد معامــات پایاپــای در قیــاس بــا خریــد مســتقیم‬ ‫خدمــات و کاال در ازای پــول‪ ،‬شــیوه ای بود بســیار ناکارامد‬ ‫و نظــام اقتصــادی بــه وضعیــت بــدوی فروکاســته شــده‬ ‫بــود‪ .‬لودویــگ ارهــارد بــه اصــاح واحــد پــول جــاری‪ ،‬و‬ ‫متناســب کردن حجــم نقدینگی بــا حجــم کاالی موجود‬ ‫کمــر بســت و از ژوئــن تــا اوت ‪« ۱۹۴۸‬بخش نامــه از پــی‬ ‫بخش نامــه بــود کــه صــادر مــی کــرد و قوانیــن قیمــت و‬ ‫مقــرری و جیره بنــدی را ملغــی می کــرد»‪ .‬در اندیش ـه ی‬ ‫او ایــن هــر دو بــه یــک میــزان بــرای پایــان دادن بــه تورم‬ ‫سرکوب شــده اهمیــت داشــتند‪ .‬اصــاح واحــد پــول تورم‬ ‫را پایــان مـی داد و ازادســازی قیمت هــا کســادی را خاتمه‬ ‫می بخشــید‬ ‫ســرهنگ امریکایــی‪ :‬چطــور جــرات کردید وقتــی کمبود‬ ‫غذایــی این قــدر وخیــم اســت‪ ،‬گــره از نظــام جیره بنــدی‬ ‫مــا شــل کنید؟‬ ‫ارهــارد‪ :‬حــاال این طــوری اســت کــه تنهــا کوپن جیــره ای‬ ‫کــه مــردم الزم دارنــد مــارک المــان اســت‪ .‬و بــرای بــه‬ ‫دســت اوردن ایــن مارک هــای المانــی خیلــی ســخت کار‬ ‫خواهنــد کــرد‪ .‬صبــر کنیــد و ببینید‪.‬‬ ‫در کنــار اصــاح واحــد پــول و ازادســازی قیمت هــا‪،‬‬ ‫دولــت از نــرخ مالیات هــا هــم کاســت‪ .‬تاثیــری کــه ایــن‬ ‫اصالحــات بــر اقتصــاد المــان غربــی گذاشــت برق اســا‬ ‫بــود‪ .‬والیــچ می نویســد‪« :‬روحیــه ی کشــور یک شــبه‬ ‫تغییــر کــرد»‪ .‬ان کالبدهــای خاکســتری و گرســنه و‬ ‫مرده اســا کــه خیابان هــا را در جســتجوی ابــدی بــرای‬ ‫غــذا گــز می کردنــد‪ ،‬ناگهــان زنــده شــدند فروشــگاه ها‬ ‫در روز دوشــنبه ‪ ۲۱‬ژوئــن از کاالها مملــو بودند‪ .‬اصالحات‬ ‫«بــه ســرعت‪ ،‬بــار دیگــر پــول را بــه وســیله ی مرجــح‬ ‫معامــات تبدیــل کــرد‪ ،‬و انگیزه هــای مالــی اصلی تریــن‬ ‫محــرک فعالیــت اقتصــادی شــد»‪ .‬ظــرف شــش مــاه‬ ‫تولیــدات صنعتــی بیــش از ‪ ۵۰‬درصــد فزونــی گرفتــه‬ ‫بودنــد‪.‬در ایــن میــان‪ ،‬اقتصــاد کمونیســتی المــان شــرقی‬ ‫در مقابــل همچنــان در رکــود بــود‪.‬‬ ‫در واقــع اعجــازی در کار نبــود‪ .‬همه چیــز طبــق‬ ‫انتظــار لودویــگ ارهــارد اتفــاق افتــاد او زیانــی را کــه از‬ ‫در هم امیــزی تــورم‪ ،‬کنتــرل قیمت هــا و نــرخ بــاالی‬ ‫مالیــات پدیــدار می شــد درک می کــرد و افزایــش در‬ ‫بهــره وری تولیــد را کــه از پــی خاتمــه دادن بــه تــورم‪،‬‬ ‫ازادســازی قیمت هــا و پاییــن اوردن نــرخ مالیات هــا‬ ‫حاصــل می شــد‪ ،‬می فهمیــد‪.‬‬ ‫منجــر گردیــد تــا ایــاالت متحــده تمایــل‬ ‫جــدی بــرای حضــور ایــن ظرفیــت عظیــم‬ ‫بــرای رشــد ســهم خــود در بــازار اروپــا در‬ ‫ســال هــای اخیــر نشــان دهــد کــه بحــران‬ ‫ســازی ناشــیانه پوتیــن در اوکرایــن بــه این‬ ‫رونــد دلخــواه امریــکا ســرعتی مضاعــف‬ ‫خواهــد بخشــید‪ .‬اگــر بدانیــم صــادرات گاز‬ ‫بــه اروپــا تنهــا حــدود ‪ ۱۶‬درصــد از کل‬ ‫صــادرات گاز امریــکا را تشــکیل مــی دهــد‬ ‫در حالــی کــه صــادرات گاز روســیه بــه اروپا‬ ‫بیــش از ‪ ۸۱‬درصــد از کل صــادرات گاز ایــن‬ ‫کشــور اســت و نیــز اگــر واقــف باشــیم در‬ ‫خصــوص نفــت هــم ایــاالت متحــده کمــی‬ ‫کمتــر از ‪ ۱۸‬درصــد از کل صــادرات خــود را‬ ‫بــه اروپــا ارســال مــی کنــد در حالــی کــه‬ ‫روســیه ‪ ۵/۵۷‬از کل صــادرات نفــت خــود‬ ‫را بــه اروپــا ارســال مــی نمایــد بــه اینــده‬ ‫معــادالت بــا دیــدی شــفاف تــر خواهیــم‬ ‫نگریســت‪.‬‬ ‫مــی تــوان اذعــان داشــت کــه تضعیــف‬ ‫اقتصــاد روســیه بــرای ایــاالت متحــده بــا‬ ‫جابجایــی بخش هــای بزرگــی از بــازار‬ ‫منابــع حیاتــی روســیه در ســال هــای‬ ‫اتــی‪ ،‬اســان و در دســترس خواهــد بــود‪.‬‬ ‫بــرای ایــران نیــز مهــم ان اســت کــه‬ ‫رونــد بلندمــدت را بــه خوبــی تشــخیص و‬ ‫گامهــای متناســب بــا ان را در دســتور کار‬ ‫قــرار دهــد‪.‬‬ ‫زندگی‬ ‫نقششهرهادراقتصادچرخشی‬ ‫ایجــاد یــک اقتصــاد چرخشــی در شــهرها می توانــد مزایــای اقتصــادی‪ ،‬اجتماعــی و زیســت محیطی‬ ‫فوق العــاده ای بــه همــراه داشــته باشــد؛ اگــر بتوانیــم ترافیک هــا را کاهــش دهیــم؛ زباله هــا را از بیــن ببریــم‬ ‫و هزینه هــا را کاهــش دهیــم‪ ،‬کــه موجــب رونــق شــهرها در نتیجــه بهــره وری اقتصــادی باالتــر و رشــد تولیــد‬ ‫ناشــی از کم شــدن هزینــه و بــاال رفتــن بهــره وری می شــود‬ ‫هفته نامه نوسان‬ ‫شــهرها در حقیقــت کانــون تمرکــز باالیــی‬ ‫از منابــع‪ ،‬ســرمایه‪ ،‬داده هــا و اســتعدادهای‬ ‫پراکنــده در یــک منطقــه جغرافیایــی نســبتا‬ ‫کوچــک هســتند‪ .‬در ایــن مناطــق‪ ،‬کاال و‬ ‫خدمــات متنــوع‪ ،‬متناســب بــا طبقه هــای‬ ‫مختلــف تقاضــا وارد بــازار نهایــی می شــوند‪،‬‬ ‫ایــن محــل می توانــد مرکــز نواوری هــای‬ ‫جدیــد بــرای بازنگــری در چرخــه تولیــد‬ ‫باشــد‪ .‬دو ســوم مــا تــا ســال ‪ 2050‬در‬ ‫مناطــق شــهری زندگــی می کنیــم‪ .‬مراکــز‬ ‫شــهری مــا علیرغــم اشــغال تنهــا ‪ 2‬درصــد‬ ‫از خشــکی های جهــان‪ ،‬بیــش از ‪ 75‬درصــد‬ ‫منابــع طبیعــی را مصــرف می کننــد‪ .‬در واقع‬ ‫مســئول بیــش از ‪ 50‬درصــد زباله هــای‬ ‫جامــد شــهرها هســتند‪ .‬تــا ‪ 60‬درصــد از‬ ‫گازهــای گل خانـه ای‪ ،‬کــه موجــب الودگــی‪،‬‬ ‫تغییــرات اب و هــوا و از دســت دادن تنــوع‬ ‫زیســتی مــی شــود‪ ،‬ناشــی از فعالیتهــای‬ ‫روزانــه شــهری اســت‪ .‬پیشــرفت ها در‬ ‫نظرات خود را به ایمیل ما ارسال کنید‬ ‫تولیــد چرخشــی ‪ ،‬مــد‪ ،‬حمل ونقــل‪ ،‬غــذا و‬ ‫تــدارکات در حــال حاضــر از مناطــق شــهری‬ ‫هدایــت می شــوند‪ .‬اکنــون زمــان ان اســت‬ ‫کــه از فرصت هــای فــراوان موجــود در‬ ‫ی اســتفاده‬ ‫شــهرها بــرای ایجــاد سیســتم ‬ ‫کنیم کــه بتوانــد در درازمــدت بــرای اقتصاد‪،‬‬ ‫جامعــه و محیــط زیســت کارگــر باشــد‪.‬‬ ‫امستردام‬ ‫در ســال ‪ ،2015‬امســتردام اولیــن شــهر‬ ‫در جهــان بــود کــه مطالعــه ای اصولــی را‬ ‫در مــورد فرصت هــای اقتصــاد چرخشــی‬ ‫انجــام داد‪ .‬ایــن مطالعــه نشــان داد کــه گــذار‬ ‫بــه فــرم چرخشــی‪ ،‬منجــر بــه محیطــی‬ ‫پاک تــر‪ ،‬ایجــاد شــغل های بیشــتر و اقتصــاد‬ ‫قوی تــر بــا وابســتگی کمتــر خواهــد شــد‪ .‬در‬ ‫ســال ‪ ،2019‬شــورای شــهر بلندپروازی هــای‬ ‫روشــنی بــرای خــود تعییــن کــرد‪:‬‬ ‫* ســال ‪ :2025‬تــا ‪ 65‬درصــد از‬ ‫کل زباله هــای خانگــی بایــد بــرای‬ ‫اســتفاده مجــدد قابــل تفکیــک باشــد‪.‬‬ ‫* ســال ‪ :2030‬کاهــش ‪ 50‬درصــدی مصرف‬ ‫مــواد اولیــه نســبت بــه حــال حاضر‬ ‫* سال ‪ :2050‬اقتصاد کام ً‬ ‫ال چرخشی‪.‬‬ ‫بندر روتردام‬ ‫شــهرداری و مدیریــت شــهر روتــردام اعــام‬ ‫کــرده اســت کــه تــا ســال ‪ 2030‬رویکــرد‬ ‫چرخشــی بایــد معیــاری بــرای شــهروندان‪،‬‬ ‫مشــاغل و سیاســت گذاران باشــد‪ .‬روتــردام‬ ‫در حقیقــت بــه یک ازمایشــگاه زنــده تبدیل‬ ‫خواهــد شــد کــه در ان اقدامــات عملــی را‬ ‫محــک می زننــد و پیشــگام فرایندهــای‬ ‫چرخشــی می شــوند‪ .‬شــهرداری می خواهــد‬ ‫شــهر و بنــدر را بــه یــک کانــون چرخشــی‬ ‫پویــا تبدیــل کنــد‪ .‬بــرای دســتیابی بــه ایــن‬ ‫هــدف‪ ،‬برنامــه چرخشــی روتــردام ‪– 2019‬‬ ‫‪ 2023‬تدویــن شــده اســت‪ .‬ایــن ســند دو‬ ‫مســیری را کــه شــهر می خواهــد دنبــال‬ ‫کنــد و وظایــف‪ ،‬فرصت هــا و اقدامــات را در‬ ‫چهــار بخــش کلیــدی شــرح می دهــد‪:‬‬ ‫* فرایندهای ساخت و ساز ساختمانی‬ ‫* جریان مواد غذایی‬ ‫* کاالهای مصرفی‬ ‫* حوزه سالمت و مراقبت های بهداشتی‪.‬‬ ‫ونلو یا فنلو‬ ‫از ســال ‪ ،2008‬شــهرداری ونلو اصــول گهواره‬ ‫بــه گهــواره را در دســتور کار سیاســت های‬ ‫خــود قــرار داده اســت‪ .‬نگرشــی کــه بــه‬ ‫اختصــار بیــان می کنــد “نبایــد چیــزی را‬ ‫تولیــد کنیــم‪ ،‬مگــر ان کــه پــس از مصــرف‬ ‫بتوانیــم از ان چیــز جدیــدی تولیــد کنیــم”‬ ‫ایــن اصــول در راســتای چرخش گرایــی‬ ‫کامــل هســتند‪ .‬مثــا شــهرداری‪ ،‬دفتــر خود‬ ‫را بــا فرمــت گهــواره بــه گهــواره ســاخته‬ ‫اســت‪ .‬یعنــی تقریبــاً همــه اجــزاء ان را‬ ‫می تــوان جــدا کــرد و دوبــاره مــورد اســتفاده‬ ‫قــرار داد‪ .‬تصویــر زیــر مربــوط بــه همیــن‬ ‫ســاختمان اســت‪.‬‬ ‫‪info@eghtesadbazar.ir‬‬ صفحه 8