هفته نامه دنیای گردشگری شماره 73
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 73
دولت جلوی سقوط گردشگری به دره رکود را می گیرد؟
هنر جهانی که در دست واسطه هاست
پیشنهاد ۱۲۰لیتر بنزین برای عید
تولید سخت ،فروش عالی ،سود کم
متولیگردشگریازارائهپیشنهاد«اختصاصدوباکبنزینویژه
سفرهای نوروز »۹۹به دولت خبر داد .در پیشنهادی که قرار است
در هیات دولت بررسی شود ،معادل دو سهمیه ماهانه بنزین -در
مجموع ۱۲۰لیتر -برای خودروها مختص تعطیالت نوروز در نظر
گرفته شــده است که در صورت تصویب ،وارد کارت های بنزین
خودروهای شخصی می شود .رکود سنگین سفرهای داخلی طی
ماه های اخیر ناشی از شرایط اقتصادی خانوارها و تورم شکل گرفته
در بازار گردشگری ،احتمال «افت سنگین حجم مسافرت های
نوروزی» را باال برده است....
یک ســال از ثبت جهانی حول ه بافی روســتای خراشاد در
خراسان جنوبی می گذرد و در این مدت تولیدکنندگان این هنر
۳۰۰ساله مواد اولیه را از چند دست واسطه تهیه می کنند که
هزینه تولید را افزایش و ســود ان را کاهش داده است .حدود
۱۳ســال پیش هنر توبافی (حول ه بافی) با تالش های زیاد از
پستوهای خاک گرفته خانه های خراشاد بیرون کشیده شد و
سال ۹۵به ثبت ملی رسید .همان حوله هایی که روزی زنان
خراشاد بعد از گذشته قرن ها فراموشی از زنده شدن ان خجل
بودند که مبادا به عنوان بافنده از سوی دیگران...
ادامه درصفحه 4
شنبه 26بهمن ماه 1398سال چهارم
شماره 73
8صفحه
قیمت 2000تومان
ادامه درصفحه 3
20جمادی الثانی 1440
15فوریه 2020
رییس مرکز ملی فرش ایران اعالم کرد:
دغدغه هایکهنه
گریبان صنایع دستی
را رها نکرده است
فرشایرانی
کد اصالت و هویت
می گیرد
صفحه 2
هرگردشگرسالمت ۳۰تا ۴۰بشکهنفت
برای کشور ارزاوری دارد
چالش های کارافرینی در فضای
مجازی از نگاه فعاالن گردشگری
فعاالن و کارافرینان حوزه گردشگری کشور قطع
اینترنت و فیلترینگ ،مراجع متعدد تصمیمگیر و
قوانین قدیمی را از علل رشــد نکردن گردشگری
در کشور و ناشناخته بودن ایران به عنوان مقصدی
برای گردشگران خارجی اعالم کردند .سی و سومین
نشست از سلسله نشست های نقد و اندیشه با موضوع
«کارافرینی در فضای مجازی جهش ها و چالش ها»
با حضور «اشــکان بروج ،تدوینگر استانداردهای
ا قا متگا ه هــا ی
بوم گــردی ایران»،
«حســین اسحاقی،
مدیرعامــل پلت فرم
ن بوم گــری»
ایــرا
و «محمــد نصــری،
مدیرعامــل پلت فرم
اریامدتور» برگزار شد...
ادامهدرصفحه7
نفوذصنایعدستیبهمجتمع هایتجاری
صفحه 3
لزوم ایجاد سرایی
برای هنرمندان
صفحه 6
2
اخبار
امادگی کامل استان یزد برای
استقبال از مسافران نوروز 99
مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری یزد
از امادگی شهرســتان های این اســتان برای رفع مشکالت
نوروز امســال در نوروز ســال 99خبر داد« .سیدمصطفی
فاطمی در جلســه خدمات ســفر اســتان یزد با اشــاره به
اقدامات قابل مناسب شهرستان ها برای نوروز امسال ،اظهار
کرد :شــهرداری اردکان فعالیت هایــی را اغاز کرده و برای
نوروز امســال برنامه های متفاوتی را اجرا می کند ،همچنین
در شهرســتان های اشــکذر ،تفت و بافق نیز اقدامات قابل
توجهی در حال انجام است.
وی افزود :شــهرداری شهرســتان ابرکوه همراه با میراث
فرهنگی در حرکت اســت که در ورودی شهر شاهد اتفاقات
خوبــی بــوده و همچنین واگــذاری یخچال خشــتی این
شهرســتان هم در دســتور کار قرار گرفته است .به گفته
مدیر کل میراث یزد ،از روزهای ابتدایی نوروز ۹۹مشخص
کردیم که مســئول کمیته های مختلــف مانند کمیته های
حمل و نقل ،خدمات بهداشــتی ،اسکان و رفاه ،کمیتههای
نظارت و تنظیم بازار در شهرســتان ها حضور داشته باشند.
وی در رابطه با راهکارهای حل مشــکالت مختلف در نوروز
امســال ،تصریح کرد :با توجه به مشکالتی که در نوروز سال
گذشته در استان وجود داشــت در عید امسال ،هتل داران،
اوقاف ،دانشــگاه ها و اموزش و پرورش بــه طور مجزا برای
اسکان مسافران نوروز ۹۹اقدام کرده که باعث رفع بسیاری
از مشکالت خواهد شد.
فاطمــی بــا بیان ایــن کــه ۳۰کیوســک و پایگاه های
اطالع رســانی و راهنمای مســافر توسط ســازمان میراث
فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در سطح استان وجود
دارد ،گفت :بیش از ۵۰۰هزار بروشور و اقالم تبلیغاتی چاپ
شــده به صورت متمرکز و با مشــارکت همه دستگاه های
متولی در اختیار مســافران قرار خواهد گرفت .این مسئول
در پایان خاطرنشــان کرد :با برنامه ریزی های انجام شــده
با ســتادها و کمیته های مختلف و اســتفاده از ظرفیت های
استان به دنبال رفع مشــکالت و مسائل سال گذشته برای
جلوگیری از تکرار مجدد ان ها هستیم.
چهارمین جشنواره صنایع دستی
افتتاح شد
مراسم افتتاحیه چهارمین جشنواره صنایع دستی فجر (۱۳
بهمن ماه) با ارائه ۲۵۰اثر در موزه ملی ایران افتتاح شد.
این جشــنواره تا ۲۱بهمــن ماه ادامــه دارد .چهارمین
جشــنواره صنایع دســتی فجر عصر روز یکشنبه ( ۱۳بهمن
ماه) با حضــور پویا محمودیــان (معاون صنایع دســتی)،
جبرئیل نوکنــده (مدیر موزه ملی ایــران) ،پروانه حیدری
(معاون صنایع دستی استان تهران) ،جعفر صالحی (معاون
صنایع دســتی اســتان اصفهان) و جمعــی از هنرمندان،
صنعتگران و مسئوالن حوزه صنایع دستی کلید خورد.
به گفته محمودیان از میان ۴۰۰اثر ارسال شده به دبیرخانه
جشنواره ۲۵۰ ،اثر در نمایشگاه صنایع دستی فجر امسال ،به
نمایش گذاشته شده است .این اثار در حوزه های گوناگونی
همچون تذهیب ،معرق چوب ،ورنی بافی ،گلیم بافی ،خراطی
چوب ،زیوراالت ســنتی ،ســفال و ســرامیک ،نقاشی روی
استخوان ،سوزن دوزی و ...ارائه شده است.
در این میان باید به این نکته نیز توجه داشت که این دوره
از جشنواره صنایع دستی فجر در حالی کار خود را اغاز کرده
است که پیش از این اطالعات مشخص و دقیقی از ساز و کار
ان منتشر نشده بود و شــاید همین ضعف در اطالع رسانی
یکــی از دالیل اصلی کمرنگ بودن این جشــنواره در میان
سایر جشنواره های پر سر و صدای فجر محسوب می شود.
همچنیــن از دیگر نــکات جالب توجه مراســم افتتاحیه
جشــنواره صنایع دستی چهارم می توان به غیبت علی اصغر
مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
ـ اشــاره کرد و این در حالی اســت که مونسان همواره بر
همین صنایع دســتی و به ویژه لزوم حمایــت از این حوزه
تاکید داشته است.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
دغدغه هایکهنهگریبانصنایعدستی
را رها نکرده است
پایان چهارمین دوره جشــنواره صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر بستری است تا دریابیم مشکالت و
دغدغه های صنایع دســتی و صنعتگران که از ســالیان گذشته گریبان این عرصه را فشرده در چه مرحله
ای به سر می برند .جشنواره صنایع دستی و هنرهای سنتی فجر به عنوان جوان ترین رویداد خانواده فجر
تالش دارد بستری برای تجلی جلوه درهم تنیده هنر و صنعت ایجاد کند تا با پیوند فرهنگ و پیشه تکیه
زده بر تاریخ این مرز و بوم ضمن احیای هنرهای ســنتی ،فضایی برای توســعه و هویت بخشی هنرهای
سنتی همچون همچون تذهیب ،معرق چوب ،ورنی بافی ،گلیم بافی ،خراطی چوب ،زیوراالت سنتی ،سفال
و سرامیک ،نقاشی روی استخوان و سوزن دوزی با دعوت از هنرمندان و استعدادهای جوان ایجاد کند.
از همان دوره نخســت فلسفه برگزاری جشنواره فجر صنایع دســتی و هنرهای سنتی به دست اوردن
فرصتی برای بازبینی و شناخت فرصت ها و اسیب های این حوزه عنوان شد تا اهداف همچون فرهنگ سازی
و اشناسازی با هنرهای سنتی و صنایع دستی و پرداختن به امور زیبایی شناسی و اقتصادی محقق شود.
حال در پایان اختتامیه چهارمین دوره این رویداد به دنبال این پرســش هســتیم تا دریابیم دغدغه های
صنایع دستی و صنعتگران همچون فرهنگ سازی ،اشناسازی ،ایجاد چرخه اقتصاد ،کیفیت اثار ،دستمزد
و بیمه درمانی صنعتگران هنرمند ،اموزش ،و مدیریت صحیح که از ســالیان گذشته گریبان ان را فشرده
است با گذشت چهار دوره از برگزاری ان در چه مرحله ای به سر می برد .علی نعیمایی هنرمند زری بافی
که به همراه روح اهلل دهقان به صورت مشــترک دیپلم افتخار چهارمین دوره جشــنواره صنایع دســتی و
هنرهای ســنتی فجر را دریافت کردند گفت :اثر زری بافی که در این رویداد ارائه شــد به صورت پشت و
رو با طال و ابریشم بافته شده است که از نظر تکنیکی حدود ۳۰۰سال است در ایران منسوخ شده بود و
توانستیم دوباره ان را احیا کنیم و تمام زرباف هایی که در ایران دوخته می شود یک طرف ان قابل استفاده
و رویت است و پشت پارچه زیبا نیست.
۲اثر زری بافی با ترکیب رنگ نارنجی -مشــکی و نقره ای -مشــکی به همراه ۲مخمل برجســته با
طرح های گل خطایی و برگرفته از مینیاتور هنرمند رضا عباسی دوره صفوی است.
حامیان ضعیف ،زربافی نحیف
وی مخاطب این هنر را در گذشــته پادشــاهان عنــوان کرد و گفت :هرچند در گذشــته این پارچه ها
کاربردی بودند ولی حمایت پادشــاهان همچون شاه عباس در شــکوفایی این هنر نقش زیادی داشت و
حتی در قبل از انقالب در بخش دولتی کشور ۹۰پرسنل زری باف فعالیت داشتند و اثار فاخری را تولید
کردند ولی اکنون به ۴نفر کاهش پیدا کرده و تجربه نشــان داده اســت هر وقت حامیان ضعیف شــدند
زربافی هم نحیف شده است .نعیمایی مهمترین ویژگی این رویداد را شکل گیری حلقه ارتباطی بین مردم
و هنرمندان عنوان کرد و گفت :حضور رسانه ها و شناسایی این هنر به جامعه در این رویدادها برای احیاء
و توسعه هنرهای سنتی موثر است و امسال برگزاری این نمایشگاه در موزه ملی سبب شد این گفت وگو
میان مردم و هنرمندان شکل بگیرد .وی با اشاره به اسیب های حوزه زری بافی در کشور گفت :زری بافی
هنر عمومی در کشــور نیســت که برای مثال در هر خانه می توان اثاری سرامیک یافت اما شاید در کل
کشــور ۵۰نفر ،اثر زرباف در خانه خود نداشته باشــند و همین امر سبب شده است که عرضه و تقاضا با
یکدیگر متناسب نباشند .این هنرمند زری باف با انتقاد از نقش رسانه ها در شناسایی مجدد این هنر افزود:
در مجموع افراد کمی در این حوزه فعال هســتند .افرادی که این هنر را می شناســند بودجه کافی برای
خرید و سفارش ندارند و افرادی که از نظر مالی مشکل خرید ندارند این هنر را نمی شناسند .وی گفت :ما
در نقطه اول ایستادیم و فقط تولید اثار و پروژه های پژوهشی را دنبال می کنیم و این چرخه دیگر جلوتر
نمی رود و به اقتصاد تبدیل نمی شود که به نظر من با فرهنگ سازی کاربردی کردن پارچه های زری بافی
در لباس های عروس و تکه های پارچه می تواند در کنار تاثیر بصری زیبایی بر نسل های اینده حافظ میراث
معنوی و مادی کشــور باشد و در راستای رسالت فرهنگی نیز حرکت کند .مسلم زارع برگزیده چهارمین
دوره این جشنواره که امسال سومین حضور خود را تجربه می کند گفت :دو اثر در این رویداد داشتم یکی
معرق ظریف نگاره که شعر با ترکیب چلیپا و خط نستعلیق است و دیگری اثری با خط ثلث که روی فلز
برنج و چوب عناب کار شــده است .وی در تشریح نقش جشنواره ها در بهبود سطح کیفی اثار گفت :این
جشــنواره ها به دلیل وجود ذات رقابت می تواند در ارتقاء ســطح هنرمندان موثر باشد ولی نباید فراموش
کرد که اموزش در این حوزه ضروری است تا استانداردها بتواند دارای اعتبار شود.
هنرهای سنتی را وارد حراج کنند
زارع با اشــاره به مشــکالت فروش هنرهای سنتی گفت :این اثار به دلیل پروسه طوالنی و سخت تولید
معموال قیمت گذاری باالیی را شامل می شود که متاسفانه به دلیل نبود فرهنگسازی صحیح امکان فروش
را برای ما دشوار کرده است که باید مسئوالن بستر حضور در حراج های هنری را مهیا کنند .این هنرمند
معرق کار با تشریح تفاوت صنایع دستی و هنرهای سنتی گفت :صنایع دستی به محصوالتی گفته می شود
که عمدتا با دست و مواد اولیه بومی برای بازار مصرفی تولید می شوند ولی هنرهای سنتی به اثاری گفته
می شــود که عالوه بر خصوصیات صنایع دســتی ،اثاری تک و منحصر به فرد هستند ۲ ،اثر یک هنرمند
هیچگاه شــبیه به هم نیستند ولی معموال بین انها تفاوتی قائل نمی شوند .قرار ندادن تمایز به کسانی که
کارهای نفیس اجرا می کنند لطمه می زند .وی افزود :برگزیده شــدن در این جشــنواره همزمان با جشن
انقالب ارزشی دو چندان به خود گرفته است .جوانان برگزیده در این رویداد می توانند از فرصت های شغلی
بهتری بهره مند شوند اگرچه متاسفانه به هنرهای سنتی ارزش زیادی داده نمی شود.
رقابت سالم استعدادها را کشف می کند
محســن صلصالی که با اثری برنجی با طرح صفوی برگزیده چهارمین دوره این رویداد شده است گفت:
نواوری و ترکیب بندی خاص این اثر مورد توجه قرار گرفت که این همان ویژگی قابل ستایش جشنواره
فجر اســت که اثار فاخر مورد توجه قرار می گیرند و انگیزه شــرکت کنندگان را افزایش می دهد .رقابت
ســالم خود موجب شکوفایی و کشف استعداد می شود .این هنرمند جوان با اشاره به مشکالت هنرمندان
صنایع دستی و هنرهای سنتی گفت :افراد در این عرصه خیلی زود فرسوده و به انواع بیماری های جسمی
گرفتار می شــوند .بسیار جای تعجب و تاسف اســت که ابتدایی ترین حقوق این هنرمندان مانند بیمه به
انها تعلق نمی گیرد اما غم بزرگتر برای ما نحوه ورود به بازار فروش خصوصا بازار بین المللی است .هزینه
تبلیغات و شرکت در نمایشگاه های بین المللی با توجه به نرخ باالی ارز بسیار باال است و تا امروز حمایت
چندانی از وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی تخصیص نیافته یا ما مطلع نیستیم و یا در
اختیار هنرمندان خاص بوده است .وی با انتقاد از نبود بسترهای تجاری در این حوزه گفت :مدتی هست
به صورت شخصی به دنبال ایجاد برندینگ و معرفی هنر ایران هستم که به نظرم این امر ،کمک مسئولین
را می طلبد و تنها انتظار ما هموار شدن مسیر جذب به بازار بین المللی و داخلی است ولی درحال حاضر
درگاه مشــخصی برای توســعه و تجارت جهانی به ما معرفی نشده که بازهم هنرمندان باید دست به کار
شــوند .به نمایش گذاردن اخرین دستاوردهای صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران ،اشنایی با هنرمندان
جوان و کشــف استعدادهای نو در عرصه صنایع دســتی و ایجاد بستری برای مواجهه بی واسطه مخاطبان
با اثار صنایع دســتی و ارتباط با هنرمندان از اهداف برگزاری چهارمین جشنواره صنایع دستی و هنرهای
سنتی فجر ذکر شده است.
بازگرداندن امالک و اراضی غصبی پهلوی ها به مردم
پرویز فتاح در مراســم رونمایی از «دفتر امالک و اسناد زمین خواری
پهلــوی» که روز یکشــنبه ( ۱۳بهمن ماه) به مناســبت دهه فجر در
فرهنگســتان هنر برگزار شــد ،گفت :همه اموال به جای مانده از رژیم
گذشــته مال مردم اســت و مال هیچ کسی نیست .چه عین مال و چه
امالکش به مردم بازگردانده می شــود .این ها مال مردم بوده که به زور،
گرفته و غصب شده است.
او افزود :حدود دوهزار پارچه روســتا (با توجه به اسناد ارائه شده در
این مراسم که در زمان ســلطنت رضاخان غصب شده است) به مردم
برگردانده شده و می شود .فتاح همچنین گفت :تا کنون ۸۵هزار فقره
سند از امالک و اراضی غصب شده در ان دوران به مردم برگردانده شده
اســت و حدود هفت هزار فقره دیگر پس فردا به صورت ویدئو کنفرانس
از شهر گرگان به صاحبان اصلی شان برگردانده می شود.
او یاداور شــد :در ۴۱سال گذشته بنیاد مستضعفان از بابت امالک و
اراضی ای که در ان ها زراعت می شد ،یک ریال و یا یک سنار هم نگرفته
است .رییس بنیاد مستضعفان ادامه داد :این اسناد به صورت کلی بود
که با همکاری سازمان ثبت اسناد و امالک به مردم واگذار می شود .این
اقدام به توصیه و خواســت مقام معظم رهبری صورت گرفته که تا دو
سه سال اینده همه این امالک و اراضی غصب شده به مردم و صاحبان
اصلی ان ها برگردانده خواهد شد.
او پــس از بازدیــد از دفتر اســناد تملک های رضاخــان و دفترچه
حســاب های او در بانک های خارجی ،در جمــع خبرنگاران گفت :در
این دفتر مشخصات ۵۴۰۰فقره سند از جمله روستا ،مرتع و شکارگاه
غصبی توســط رضاخان و پسرش ثبت شده که همه ان ها شش دانگ
به نام ان ها شــده است که ما با همکاری سازمان ثبت اسناد و امالک،
با توجه به مدارک موجود ،به نام هر نفر سند صادر می کنیم که ممکن
اســت از ۱۰۰متر تا بیشــتر به نام هر نفر شــود .او در پاسخ به این
ســوال که با توجه به ثبت ۵۴۰۰فقره ســند در ایــن دفتر چرا اعالم
شــد هفت هزار فقره ســند برگردانده می شــود ،توضیح داد :این عدد
مجموع امالک و اراضی غصب شــده توسط رضاخان ،پسرش ،نزدیکان
دربــار و صاحب منصبان اســت که مجموعا به حــدود هفت هزار فقره
ســند می رسد .فتاح همچنین گفت :بخشی از امالک و اراضی غصب و
غارت شده توسط خاندان پهلوی و اطرافیان به دست جمهوری اسالمی
نرسیده اســت .این افراد در خارج از کشور و در دامن استکبار و مورد
حمایت ان ها هســتند که این تصرفات را با استفاده از دعاوی حقوقی
به نفع خود مصادره کرده اند .رییس بنیاد مســتضعفان در ســخنرانی
خود در مراسم رونمایی از این اسناد ،تذکری درباره عملکرد ضعیف در
به نمایش گذاشتن اســناد مربوط به دوران گذشته وارد کرد و افزود:
بعضی ها یادشان می رود چنین اسنادی وجود دارد و یک جور دیگری
تاریــخ را منتقل می کنند .ما می خواهیم اســناد در اختیار را با درنظر
گرفتن حدود شــرعی و قانونی به نمایش عمــوم بگذاریم .فتاح اضافه
کرد :اســناد در پرده خیلی بیشتر از این ها اســت که به مرور نمایش
داده می شود.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
دولت جلوی سقوط گردشگری به دره رکود را می گیرد؟
پیشنهاد ۱۲۰لیتر بنزین برای عید
متولی گردشــگری از ارائه پیشــنهاد «اختصاص دو باک بنزین ویژه
ســفرهای نوروز »۹۹به دولت خبر داد .در پیشنهادی که قرار است در
هیات دولت بررسی شــود ،معادل دو سهمیه ماهانه بنزین -در مجموع
۱۲۰لیتر -برای خودروها مختص تعطیالت نوروز در نظر گرفته شــده
اســت که در صورت تصویب ،وارد کارت های بنزین خودروهای شخصی
می شود .رکود سنگین سفرهای داخلی طی ماه های اخیر ناشی از شرایط
اقتصادی خانوارها و تورم شکل گرفته در بازار گردشگری ،احتمال «افت
سنگین حجم مسافرت های نوروزی» را باال برده است .متولی گردشگری
در دولت قصد کرده با جلــب نظر هیات دولت برای «اختصاص دو باک
ســهمیه ســوخت نوروزی به خانوارها» ،ســفرهای عید ۹۹را از گردنه
«بنزین» عبور دهد .موافقت دولتی ها با درخواســت وزارت گردشــگری
می تواند جلوی «ســقوط» بازار تفریح و سفر به دره «رکود» را بگیرد و
نبض مسافرت داخلی ایرانی ها را برای دست کم تعطیالت نوروز از حالت
و گشــت وگذار در داخل شــهر مقصد -نیاز دارنــد و دو باک بنزین که
مجموعا ۱۲۰لیتر می شود برای جبران هزینه سوخت سفرهای نوروزی
۹۹کفایت نمی کند .تعیین ســهمیه بنزین ســفر می توانــد از افزایش
هزینه سفرهای داخلی جلوگیری کرده و مشوقی برای افزایش سفرهای
داخلی محســوب شــود که در نتیجه این اقدام از تورم سفرهای داخلی
جلوگیری می کند و با رونق گرفتن ســفرهای داخلی میزان گردشگران
ورودی به کشــور نیز افزایش پیدا می کند؛ زیرا کشــورهایی که امروز به
مقاصد برتر برای توریســت های بین المللی تبدیل شده اند ابتدا به رونق
گردشــگری داخلی خود پرداخته و پس از انکه زیرساخت های مورد نیاز
برای گردشگران داخلی خود را مهیا کردند گردشگران بین المللی نیز از
ورود به ان کشورها استقبال کردند .با توجه به شرایط اقتصادی حاکم در
کشور و افزایش قیمت بلیت هواپیما ،قطار و اتوبوس و همچنین افزایش
قیمت هتل ها و اقامتگاه ها هزینه سفر در کشور دستخوش افزایش قیمت
جدی شــده اســت از همین رو احتماال به علت مسائل اقتصادی فرایند
گردشگری عید ۹۹با رکود مواجه خواهد شد که موافقت با طرح بنزین
ســفر می تواند ســفرهای داخلی را ترغیب کند .حدود ۶ماه از تشکیل
وزارتخانه میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری می گذرد و این
ســومین وعده این وزارتخانه در حوزه گردشــگری است که الزم است
ایــن وعده بر خــاف دو وعده دیگر تحقق پیدا کنــد .وعده اول مربوط
به ســاماندهی تعطیالت اخر هفته (دو روزه شدن تعطیالت اخر هفته)
بود که هنوز ناکام مانده اســت .دومین وعده نیز مربوط به ایجاد و رونق
یک جریان پایدار درخصوص ورود گردشگران خارجی است که به نتایج
مطلوب نرســید .بنابراین اگر ســومین فرصت این حــوزه که مربوط به
ســهمیه بندی بنزین سفر است نیز از دســت برود در واقع نشان دهنده
ضعف دولت در حوزه سیاســت گذاری گردشگری خواهد بود که نسبت
به ســایرین بســیار پررنگ تر نیز است .در همین راســتا ولی تیموری
معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری
عنوان کرد :بخش خصوصی برای توســعه گردشگری داخلی از وزارتخانه
گردشگری سهمیه بندی بنزین سفر را مطالبه کرد تا با این سهمیه مردم
برای سفرهای داخل کشور تشویق شــوند وزارت میراث فرهنگی نیز با
توجه به همین مطالبه از دولت خواســتار اعطــای ۲باک بنزین معادل
۱۲۰لیتر شد که امیدواریم دولت نیز با این درخواست موافقت کند.وی
گفت :تحقیقات انجام شــده نشان می دهد که ایرانیان تنها ۱۵روز قبل
از ســفر برای رفتن یا نرفتن به مسافرت تصمیم می گیرند در صورتی که
اروپایی ها برای برنامه ریزی ســفر خود نیازمند ۴تا ۵ماه زمان هســتند
بنابراین با توجه به اینکه ۳۸روز تا عید باقی مانده اســت دولت در زمان
مشخص تصمیم گیری کرده و اعالم خواهد کرد تا شهروندان بتوانند برای
سفر عید ۹۹خود برنامه ریزی کنند.
کما خارج کند .رشــد هزینه های مربوط به مســافرت از یک سو و نبود
تعطیالت اخرهفته مناســب از سوی دیگر باعث شده در یکسال گذشته
حجم ســفر بین شهری خانوارها به قصد تفریح ،گذراندن اوقات فراغت و
دید و بازدید از اقوام ،به شدت کاهش پیدا کند .تداوم این وضعیت برای
عید پیش رو نیز به شکل تقریبا رسمی پیش بینی شده است به طوری که
مسووالن گردشــگری اعالم کرده اند حجم مســافرت های عید ۹۹برابر
خواهد بود با عید ۹۸که این موضوع در واقعیت به معنای کاهش واقعی
ابعاد بازار سفر است .اختصاص سهمیه ۱۲۰لیتری بنزین برای عید ۹۹
می تواند تا حدودی جلوی این سقوط را بگیرد .در تعطیالت نوروز معموال
اغلب مقاصد ســفرهای داخلی در ایران شــهر مشهد و شهرهای شمالی
اســت بنابراین مسافرانی که در مســافت طوالنی تری با این مقاصد قرار
دارند حدود ۲۰۰لیتر بنزین برای یک رفت و برگشــت بین شــهر مبدا
و مقصد سفر عید-بدون احتساب مســافرت اضافه به شهرهای همجوار
با حضور وزیر میراث فرهنگی؛
«برند ملی گردشگری» ،طرح شهر گردشگر و الواح ثبت جهانی
شهرهای زنجان ،شــیراز و مالیر و روســتای جهانی قاسم اباد
گیالن با حضور وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
رونمایی شــد .در جریان برگزاری مراسم افتتاحیه سیزدهمین
نمایشگاه بین المللی گردشــگری و سی وسومین نمایشگاه ملی
صنایع دســتی که ۲۳بهمن ۹۸در سالن خلیج فارس نمایشگاه
بین المللی تهران برگزار شد ،برند ملی گردشگری رونمایی شد.
این برند با توجه به اهمیت ظرفیت گردشــگری و تدوین سند
توســعه گردشگری کشور رونمایی شد که به رشد گردشگری و
توســعه صنعت گردشگری در کشــور کمک می کند .علی اصغر
مونسان به همراه ولی تیموری معاون گردشگری این وزارتخانه
و استانداران قزوین و کرمانشــاه به منظور رونمایی از برند ملی
گردشــگری ،طرح شــهر گردشــگر ،لوح ثبت اثر شهر جهانی
برند ملی گردشگری رونمایی شد
زنجان (شــهر جهانی ملیله) ،لوح ثبت اثر شــهر جهانی شیراز
(شــهر جهانی صنایع دســتی) ،لوح ثبت اثر شهر جهانی مالیر
(شــهر جهانی مبلمان منبت) و لوح ثبت اثر روســتای جهانی
قاسم اباد گیالن (روســتای جهانی چادرشب بافی) روی صحنه
امدند .عالوه بر رونمایی از الواح و طرح ها و برندهای گردشگری،
از ظرف سه الیه تمام کریســتال ،لوگوی برند ملی گردشگری
و ســند راهبردی گردشگری که به تصویب رســیده است ،نیز
رونمایی شــد .بر این اســاس ،طرح های بوم گــردی در دولت
دوازدهم موردتوجه ویژه قرارگرفته و تعداد واحدهای بوم گردی
۴۰۰بــه ۱۷۰۰بوم گردی افزایش یافــت .طرح های بوم گردی
ســبب شده تا در برخی از روســتاها نه تنها شاهد جلوگیری از
مهاجرت روســتاییان به شهر باشــیم بلکه مهاجرت معکوس از
ت شده است.
شهر به روستا ثب
دبیــر بخش ویتریــن ملی از افزایــش ظرفیت این بخش
نســبت به سال گذشــته خبر داد و گفت :سال گذشته ۲۲
غرفه در این بخش فعال بودند اما امسال با توجه به استقبال
صورت گرفته این تعداد به ۲۷غرفه افزایش پیدا می کند.
داریوش رضایــی ،دبیر بخش ویترین ملــی درباره نحوه
اجرای این دوره گفت :همانند دوره قبل ،امســال نیز فضایی
در اختیار طراحان قــرار می گیرد تا بتوانند عالوه بر نمایش
نمونــه کارهای تــازه ،برند خود و کلیــه اطالعات مرتبط با
خدمات دهی را اطالع رسانی کنند .او افزود :فضای این دوره
نیز نظیر قبل ۲در ۲متر اســت و برای معرفی هر برند یک
لوح ساخت ایران نیز بر روی غرفه ها قرار می گیرد که شامل
اطالعات مختلفی نظیر نحوه تمــاس در فضاهای مجازی و
شمار تلفن های مجموعه خواهد بود.
دبیر بخش ویترین ملی از افزایش ظرفیت این بخش خبر
داد و گفت :ســال گذشــته نزدیک به ۲۲ویترین در اختیار
طراحان قرار گرفت اما امسال با توجه به استقبال انجام شده
و اینکــه تاکنون نزدیک به ۳۵طــراح و برند ملی ثبت نام
داشته اند ،اندکی فضا را گسترده تر کرده ایم.
رضایی ادامه داد :با توجه به محدودیت هایی که در بخش
فضا داریم ،امسال ۲۷برند طراحی انتخاب خواهند شد که
در این بیــن ۷ویترین به بخش عفاف و حجاب تعلق دارد.
او بازخــورد این بخش را برای جامعــه طراحان مد و لباس
گســترده خواند و گفت :با توجه به اینکه از ســال ۹۵کلیه
برندهای خارجی از جشــنواره مد و لباس حذف شــدند و
صرفا بر روی برندهای ایرانی تاکید داشتیم ،بازخورد بسیار
خوبی را شــاهد بوده ایم تا جایی که در دوره گذشته برخی
از برندها توانستند از طریق این ویترین تعامالت خود را در
سطح شهرســتان های گسترش دهند و سفارشات متعددی
را جــذب کنند البته حتی مــواردی نیز از ثبت قرارداد این
برندها با کشــورهای خارجی نظیر اســترالیا را نیز در این
بخش شاهد بودیم.
دبیــر ویترین ملی ،این بخش را دارای ابعاد مثبت خواند و
بیان کرد :تنها هدف و امید ما در ویترین ملی این اســت که
بتوانیم فضایی برای معرفی به طراحان و تولیدکنندگان ملی
ارائه کنیم تا از این طریق چرخه طراحی و تولید کشــور به
سمت و سوی بهتری سوق پیدا کند به همین خاطر نیز تمام
تالش خود را به کار برده ایــم که برندهای خوب را در کنار
یکدیگر انتخاب و چیدمان کنیم.
رضایی افزود :امســال یــک پاویون نیز بــرای خبرنگاران
برنامه ریــزی شــده تا امــکان ارتبــاط بیشــتر طراحان و
تولیدکنندگان با رسانه ها فراهم شود و از این طریق عالوه بر
معرفی بهتر این بخش ،امکان فرهنگسازی و درک مشکالت
و نقاط قوت این صنعت فراهم شود .دبیر بخش ویترین ملی،
جشــنواره مد و لباس فجر را دارای تاثیرگذاری گســترده
در ســطح جامعه خواند گفت :من معتقدم که ما می توانیم
تاثیرات جشــنواره مد و لباس فجر را هر ســاله در رنگ ها،
طرح هــا و مدل های لباس جامعه ببینیم .نهمین جشــنواره
بین المللی مد و لباس فجر ۲۴ ،الی ۲۹بهمن ماه در بوستان
گفتگو برگزار می شود.
فرش ایرانی
کد اصالت و هویت می گیرد
پیامک های پی در پی امان مردم را بریده است!
برخی از شرکت های گردشگری با برگزاری سمینارهایی که در ان به
معرفی خدمات ماورایی می پردازند ،تالش دارند کاله گردشگران نااگاه
را بردارند .پیامک های پی در پی امان مردم را بریده است .پشت سر هم
پیامک دعوت به ســینمار و یا همایش گردشگری برای مردم می رود.
یکی ،مســافران را به سفر رایگان تشویق می کند و دیگری تبلیغ می
کند که می توان بدون دادن هزینه اضافه تا چند ســال اینده تخفیف
هــای ماورایی از هتلهای ایرانی و خارجی گرفت .ان یکی خبر از قرعه
کشــی باور نکردنی برای سفر رایگان به جزایر قناری می دهد ان هم
در صورت شرکت در سمینار گردشگری! همه این پیام های اغواکننده
حاوی متن هایی هستند که مسافر نااگاه را ترغیب می کند تا در این
برنامه ها شرکت کند چون هم فال است و هم تماشا! انها در این برنامه
شرکت می کنند تا توضیحات مسئوالن بازاریابی را بشنوند .معموال این
افراد درباره خدمات گردشگری ان شرکت ها صحبت میکنند و اینکه
مســافران چطور می توانند از انها اســتفاده کنند .در نهایت یک قرعه
کشی برگزار شــده و به افراد برنده شده طبق گفته خودشان مجوزی
برای شرکت در تور گردشگری یک هفته ای به یکی از نقاط گردشگری
در دنیا داده می شــود .منتها از انجا که این سفرها بسیار گران است.
به مسافر اعالم می شود که حتما بایستی برای استفاده از این تخفیف
ویژه که در قرعه کشــی به دســت اورده اند ،هزینه ســفر یک همراه
را بپردازد .مســافر نیز که هیچ برنامه ریزی برای چنین ســفری انجام
نداده یا باید قبول کند و یا از خیر برنده شدن بگذرد .این بخش خوب
ماجراست .بخش دیگر این است که وقتی همایش تمام شد ،دیگر برنده
نمی تواند پیگیر سفر خود شــود و در نهایت متوجه می شود که این
نمایش محصوالت ۲۷برند ایرانی
در بخش ویترین ملی جشنواره
مد و لباس فجر
رییس مرکز ملی فرش ایران اعالم کرد:
کالهبرداری از گردشگران در سمینارهای جمعی
وعده ها نمایشی بیشتر نبوده است و اصال سفری در کار نیست .اما یک
روی دیگر این همایش ها ضرری است که متوجه مردم می شود .کارت
اعتباری اقامت چندین ســاله که با قیمت های باورنکردنی مانند 20
میلیون تومان اعتبار می توانند به مسافران خدمات هتلی بدهند یکی
از این اتفاقات همایش هاســت که بابت خرید ان از مســافر هزینه ای
گرفته می شود تا بتواند در طول سالها از خدمات چند هتل محدود در
یکی دو شهر استفاده کنند .اما دریغ که از ارائه این خدمات در بیشتر
مواقع ناتوان هســتند .یکی از این مســافران بیان کرد :در یکی از این
همایش ها 400هزار تومان برای اســتفاده از هتلهای ان مجموعه در
مدت ده ســال پرداخت کردیم 8 .سال از ان زمان گذشته و هر بار به
ما گفتند که یا هتلها جا ندارد و یا حتما این کارت را دریافت خواهید
کــرد ولی چنین اتفاقی نیفتاد .ان زمــان 400هزار تومان هزینه یک
سفر به کشورهای همسایه ایران بود .ولی االن پیگیری های ما نتیجه
ای نمی دهد .جالب اینجاســت که هنوز هم ایــن تبلیغات برای افراد
دیگر ارســال می شود یعنی کارشان را به نحو دیگری ادامه می دهند
بدون اینکه کســی روی انها نظارتی داشته باشد .معاونت گردشگری
سازمان میراث فرهنگی در طول سالها نظارت بر روند فعالیت اژانسهای
مسافرتی و شرکت های گردشگری را به صورت جدی دنبال نمی کند.
مدیرکل نظارت و ارزیابی این معاونت نیز پاســخگوی این کم کاری ها
نیســت .معاونت گردشگری گویا بی توجه به چنین پدیده هایی توجه
به موضوعات دیگر را مهمتر از رسیدگی کالهبرداری های زیرپوستی
شرکت های گردشگری می داند .حرمت اهلل رفیعی رئیس انجمن دفاتر
خدمات مســافرت هوایی و جهانگردی ایــران در این باره توضیح داد:
اخبار
3
اینها اژانس نما هســتند متاسفانه افرادی که مجوز ندارند و به صورت
غیرقانونی فعالیت و اقدام به فریب مردم می کنند .مردم هم نمی بینند
کــه ایا ان اژانس مجوز دارد یا نه .در صورتی که به راحتی می توانند
به سایت سازمان میراث فرهنگی و یا ادارات کل در استانها و یا سایت
ســازمان هواپیمایی ســری بزنند و یا از انجمن صنفی دفاتر مسافرتی
اســتعالم کنند که ایا این اژانس مسافرتی اصال مجوز دارد یا خیر .وی
در ادامه نبــود ارگان نظارتی را تایید و بیان کرد :مردم باید بدانند که
می خواهند با کدام اژانس کار کنند .متاسفانه ما ضعف نظارتی داریم
دفاتر غیر مجاز باید پلمب شوند اما این اتفاق نمی افتد .مردم می بینند
کــه یک اژانس تابلو دارد و اگهــی می دهد بنابراین به ان اعتماد می
کنند در حالی که این طور نیست.
رییس مرکز ملی فرش ایران گفت :به منظور جلوگیری از
کپی برداری از فرش دستباف کشــورمان در دیگر کشورها،
هم فرش ایرانی هم نقش ه فرش ،کد اصالت و هویت دریافت
می کند.
فرح ناز رافع ،روز چهارشنبه در جریان بازدید از بزرگترین
مرکز تهیه و تولید فرش و گبه ارگانیک کشــور در شیراز در
جمع خبرنگاران افزود :این کار تا قبل از ســال ۹۹در کشور
عملیاتی خواهد شد ابتدا برای فرش های نفیس و سپس سایر
فرش های دستباف انجام خواهد شد.
او ادامــه داد :در حقیقت با شناســنامه دار و کددار کردن
فرش کشــورمان ،هیچ کس در جهان نمی تواند از ان کپی
برداری کند.
رافع ،با اشــاره به راه اندازی مراکز شــتاب دهنده فرش در
برخی اســتان های کشور از جمله فارس گفت :در راه اندازی
این مراکز بحث زنجیره تامین مطرح است چرا که وقتی این
زنجیره کامل شود بسیاری از هزینه ها کاهش می یابد و سود
ان نصیب تولید کننده و بافنده می شود.
وی ادامه داد :کوشــش ما در مرکز شتاب دهنده فرش بر
این است که ابزارهای نوین بازاریابی و نوین مالی مانند بازار
سرمایه و بورس کاال را به فرش متصل کنیم .او اظهار داشت:
ما در کشور بحث زنجیره ارزش فرش را داریم ،یعنی صنایع
جانبی و وابسته فرش ۳۱رشته است که با برنامه هایی که در
حوزه تحول دیجیتــال و تکنولوزی این صنایع انجام خواهد
شد اتفاقات خوبی روی خواهد داد.
رییــس مرکز ملی فرش ایران تصریح کرد :راه اندازی مرکز
اموزش و کمک به فعاالن حوزه فرش از دیگر مواردی است
کــه دنبال خواهد شــد .رافع گفت :بحت این اســت که ما
مشاوره دهیم ،تســهیلگری و نظارت کنیم تا بافت فرش را
به بافتی تبدیل کنیم که ارزش افزوده باالتری داشــته باشد.
مساله دیگر متحوا سازی و خلق ارزش برای اینکه هر ایرانی
تحریک تقاضا کنیم که تقاضای فرش دستباف داشته باشد
کــه هم برای فروش داخل و هم بیرون برنامه های متعددی
داریم ،همچنین می کوشیم که فرش کشور وارد بازار بورس
کاال شود.
4
اخبار
ایران میزبان ۴رویداد گردشگری
«اکو» شد
ایران میزبان چهار رویداد در تقویم گردشــگری ۲۰۲۰اکو ،از
جمله «جشــنواره بین المللی غذای جاده ابریشم» و «کنفرانس
و نمایشگاه گردشگری سالمت» شد .محمد ابراهیم الریجانی ـ
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشــگری وزارت میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی ـ گفت :پیرو برگزاری سی امین اجالس
شورای برنامه ریزی منطقه ای ســازمان همکاری های اقتصادی
( )ECO-RPCدر تاریخ ۲۴تا ۲۷دی ماه در تهران ،مصوبات
بخش گردشگری و تقویم کلی رویدادهای ۲۰۲۰این سازمان اعالم
شــد .بر این اساس ،معاونت گردشگری متولی برگزاری ۴رویداد
شامل «ششمین جشنواره بین المللی غذای اکو -جاده ابریشم»
در تاریخ ۷-۹خرداد « ،۹۹کارگاه اموزشــی اشپزی» در تاریخ
۷-۹خرداد « ،۹۹مجمع روســای انجمن ها ،اتحادیه ها و ســایر
ذینفعان گردشــگری اکو» ۹-۱۱تیر ۹۹و «سومین کنفرانس و
نمایشگاه گردشگری سالمت اکو» در سال پیش رو ،خواهد بود.
او با بیان این که در حال حاضر نشســت های هماهنگی با مجری
این رویدادها و تعیین ریزبرنامه ها و سایر ذینفعان اغاز شده است،
افزود« :ششمین جشنواره بین المللی غذای جاده ابریشم اکو» و
«نشست و کارگاه اشپزی» به اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دستی استان زنجان« ،مجمع روسای انجمن ها ،اتحادیه ها
و سایر ذینفعان گردشگری اکو» به شرکت مادر تخصصی توسعه
ایرانگردیوجهانگردیو«سومینکنفرانسونمایشگاهگردشگری
ســامت اکو» به اتاق بازرگانی ،صنایع ،معادن و کشاورزی ایران
سپرده شده و تعامالت مورد نظر به منظور بهره مندی حداکثری
از برنامه های پیش رو در دستور کار قرار گرفته است .وی ادامه داد:
در بیست و نهمین نشست شورای برنامه ریزی اکو در اذرماه سال
۱۳۹۷موضوع انتخاب پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو از
سوی ایران پیشنهاد شد که پس از ارائه گزارش توجیهی و مکانیزم
انتخاب پایتخت از میان شهرهای کشورهای عضو اکو ،موضوع در
نشست وزرای گردشگری اکو در شهر «خجند» تاجیکستان در
تاریخ ۱۱-۱۲مهرماه ۱۳۹۸مطرح و از ســوی وزرای گردشگری
کشورهای عضو مورد تایید و استقبال قرار گرفت .در این نشست
همچنین ،شهرهای ساری و اردبیل به عنوان پایتخت گردشگری
کشورهای عضو اکو برای سال های ۲۰۲۲و ۲۰۲۳انتخاب شده اند.
درهمینراستا،جمهوریاسالمیایرانهمچنینمیزبانیپنجمین
نشســت وزرای گردشگری و هفتمین نشست کارشناسان ارشد
اکو را در سال ۲۰۲۲همزمان با برگزاری رویداد ساری ۲۰۲۲به
عهده گرفت .شورای برنامه ریزی منطقه ای از ارکان اصلی سازمان
همکاری اقتصادی اکو اســت که حداقل یکبار در سال و قبل از
اجالس ساالنه شورای وزیران تشکیل جلسه می دهد .این شورای
برنامه ریزی منطقه ای ،سیاست ها و راهبردهای پایه و برنامه های اکو
را براساس رهنمودهای شورای وزیران تدوین می کند .تنظیم تقویم
ســاالنه اکو برای تصویب در شورای وزیران ،بررسی فعالیت های
اقتصادی دبیرخانه اکو ،تهیه گزارش اقتصادی ساالنه اکو ،بررسی
پیشرفت اجرای برنامه ها و پروژه های سازمان به صورت ساالنه و
بررسی اولویت های راهبرد همکاری اقتصادی به صورت هر دو سال
یکبار از وظایف دیگر این شورا است.
شهر تاریخی قومس بعد بیش از نیم
قرن دوباره کاوش می شود
ســمنان رئیــس اداره میراث فرهنگــی ،گردشــگری و
صنایع دستی شهرستان دامغان از اغاز کاوش و پژوهش های
باستان شناسی در شهر قومس دامغان خبر داد .مهدی قاسمی
با اعالم این خبر اظهار کرد :یک هیات از باســتان شناســان
پژوهشکده باستان شناســی به سرپرستی کوروش روستایی
پژوهش های خود را در محوطه ی موســوم به شــهر قومس
اغاز کردند ».این مدیر مسوول افزود :این محوطه باستانی که
در حدود 30کیلومتری غرب دامغان واقع شده ،یکی از بزرگ
ترین محوطه های باســتانی ایران است که محدوده ای بیش
از 1000هکتار را در بر می گیرد .وی ادامه داد :این ســایت
باستانی دارای شواهدی از استقرارهای انسانی از دوران پیش
از تاریخ ،دوره عصر اهن ،هخامنشی ،اشکانی ،ساسانی و دوره
سلجوقی قابل مشاهده است .قاسمی افزود :این پژوهش ها با
هدف مستندسازی بقایای باستانی محوطه از طریق سنجش
از دور و مشــاهدات میدانــی انجام می شــود و پی بردن به
علل شــکل گیری محوطه از اهداف این پروژهش چندساله
است .رئیس اداره میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
شهرستان دامغان افزود :محوطه ی قومس در دهه های 1340
و 1350توســط هیئت باستان شناسی بریتانیا به سرپرستی
جان هانســمن و دیوید استروناخ به مدت چهار فصل به طور
گســترده کاوش شد .ویرانه های شهر تاریخی قومس در پنج
کیلومتری شــرق قوشه واقع شده است .قوشــه روستایی از
دهســتان قهاب صرصر در بخش صیداباد شهرستان دامغان
اســت که در 15کیلومتری جنوب غربی صیداباد و حدود 34
کیلومتری جنوب غربی شهرســتان دامغان واقع شده است.
تاریخچه مطالعات باستان شناسی در شهر قومس در منطقه
قوشه به مطالعات اریک اشمیت در سال 1931میالدی برمی
گردد .در کاوشهای ‘استروناخ’ در این منطقه ،اثاری از دورهای
ماد ،اهن میانی و نو ،هخامنشی ،سلوکی ،اشکانی ،ساسانی و
ســده های میانی دوره های اسالمی مشاهده شد .در بررسی
سالهای 1373تا 1376توسط سازمان میراث فرهنگی در این
محوطه و سایر محوطه های باستانی سمنان ،مشخص شد که
شــهر قوم از هزاره پنجم تا چهارم و هزاره اول پیش از میالد
استقرار داشته است‘ .جان هانسمن’ در دو دوره مطالعه شهر
قومس به اطالعاتی از تداوم اثار فرهنگی از دوره اهن تا دوره
اســامی و معماری دوره اشکانی در این منطقه دست یافت.
در کاوش های باستان شناسی از این منطقه ،اثاری از جمله
ظروف ســفالی ،شیشه ای و سنگی و تعدادی سکه مربوط به
دوره اشکانی شناسایی شده است.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
هنر جهانی که در دست واسطه هاست
تولید سخت ،فروش عالی ،سود کم
یک سال از ثبت جهانی حول ه بافی روستای خراشاد در خراسان جنوبی می گذرد و در این مدت تولیدکنندگان
این هنر ۳۰۰ســاله مواد اولیه را از چند دســت واســطه تهیه می کنند که هزینه تولید را افزایش و سود ان را
کاهش داده اســت .حدود ۱۳ســال پیش هنر توبافی (حول ه بافی) با تالش های زیاد از پستوهای خاک گرفته
خانه های خراشــاد بیرون کشــیده شد و سال ۹۵به ثبت ملی رســید .همان حوله هایی که روزی زنان خراشاد
بعد از گذشــته قرن ها فراموشی از زنده شدن ان خجل بودند که مبادا به عنوان بافنده از سوی دیگران تمسخر
شوند سری در سرها پیدا کرد و به روزی رسید که کوچک و بزرگ ،با سواد و بی سواد همه و همه شوق دوباره
نشســتن پای دار توبافی را به دل راه دادند .طولی نکشــید که صدای چلیک چلیک ،توبافی نه تنها در خراشاد
بلکه در تمام استان خراسان جنوبی پیچید .اراده های محکم زنان خراشاد که پدال های توبافی را محکم به زمین
می کوبید این هنر را به ثبت جهانی رساند و از ان تاریخ یک سال می گذرد .پنجم اذرماه سال ۹۷براساس اعالم
شــورای جهانی صنایع دستی ،روستای خراشــاد به عنوان روستای جهانی توبافی ،شهر اباده از استان فارس به
عنوان شــهر جهانی منبت و شهر میبد از استان یزد به عنوان شهر جهانی زیلو ثبت جهانی معرفی و اعالم شد.
مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی زنان خراشاد که ناجی این هنر قدیمی از دستبرد فراموشی بود و تالش های
زیادی برای جهانی شدن ان کرده است ،درخصوص حال و روز حول ه بافی خراشاد بعد از گذشت یک سال گفت:
بعد از اینکه حول ه بافی خراشــاد ملی و سپس جهانی شــد جمعه بازاری در این روستا شکل گرفت که فروش
حوله را بســیار رونق داد .فاطمه ذاکریان اظهار داشت :پیش از تشکیل این جمعه بازار هر هفته حوله های بافته
شده در روستا را جمع اوری و برای فروش به شهر منتقل می کردم اما اکنون نه تنها از خراشاد حوله ای به شهر
نمی اورم بلکه از تولید کارگاه های مســتقر در بیرجند هم برای فروش به روستا می برم .وی افزود :این فروش نه
تنها در داخل استان بلکه برای مسافران و گردشگران داخلی و خارجی هم جذاب بود از همین رو رغبت خرید
به دســتبافته های این روستا زیاد شده است .این فعال هنر دســتی حول ه بافی گفت :اما به خاطر نوسانات ارز،
قیمت نخ هر روز رو به افزایش اســت به طوری که سال های گذشته حوله بافی برای تولیدکننده سود بیشتری
داشت ولی در یک سال اخیر سود این تولید کمتر شده است .وی ادامه داد :قبال نخ مورد نیاز با کیلویی ۱۴تا
۱۷هزار تومان خریداری می شد اما االن این قیمت به ۵۰تا ۶۰هزار تومان برای هر کیلوگرم نخ رسیده است.
ذاکریان با بیان اینکه تولید کننده برای حفظ مشــتری نمی تواند قیمت را زیاد افزایش دهد گفت :اکنون تولید
حوله ،ســود قبلی را ندارد زیرا در یک ســال اخیر تولیدکنندگان بیشتر به خود فشار می اورند و مجبور هستند
بیش از قبل تولید کنند تا با قیمت فعلی به متوســط درامد قبلی خود برســند .وی یکی از اثرات جهانی شدن
حوله خراشاد را افزایش استقبال برای اموزش این هنر عنوان کرد و افزود :تعداد کارگاه های روستای خراشاد به
همان شکل قبل است اما در شهر تعداد متقاضیان اموزش زیاد شده و حتی فارغ التحصیالن رشته های مختلف
به این شــغل روی اورده اند .مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی زنان خراشاد با بیان اینکه در یک سال گذشته
نه تنها کارگاه تعطیل نداشتیم بلکه روز به روز بر تعداد دستگاه ها افزوده شده است تصریح کرد :در سطح شهر
به طور میانگین ماهانه بین ۱۰تا ۱۵نفر اموزش داده می شــود که بعدا می توانند کارگاه زده و مشــغول به کار
شوند .وی با اشاره به مشکل نبود بازارچه دائمی در روستای خراشاد گفت :پیگیری هایی زیادی از سوی میراث
فرهنگی صورت گرفته ولی مشکل زمین باعث شده بود که هنوز به نتیجه نرسد.
ذاکریان با تاکید بر اهمیت وجود بازارچه در فروش تولیدات روســتا اظهار داشت :بودن این بازارچه در روستا
باعث جذب گردشگران زیادی خواهد شد که نه تنها برای روستا بلکه استان و روستاهای همجوار هم از مزایای
ان بهره مند می شوند که امید است زودتر به نتیجه برسد .وی مشکل تامین مواد اولیه را از دیگر مشکالت عنوان
کرد و افزود :قبال نخ مورد نیاز را از اســتان های دیگر تامین می کردیم اما از یک ســال گذشته نساجی فردوس
نخ تولیدکنندگان حوله را تامین می کند .این فعال صنایع دســتی روســتای خراشــاد با اشاره به افزایش تنوع
محصوالت توبافی بیان کرد :قبال این تولیدات به شــکل حوله بود اما اکنون به عنوان پارچه تولید می شــود که
کاربردهای متفاوتی دارد لذا تولید متناسب با نیاز بازار و سلیقه مشتری پیش می رود .وی با بیان اینکه مهمترین
مشــکل فعاالن این حوزه افزایش قیمت نخ است افزود :این مهم تاثیر زیادی در تولید داشته است و نمی توانیم
پیش بینی کنیم که هفته اینده همین قیمت خواهد بود یا نه؟
ذاکریان با تاکید بر اینکه ایجاد کارخانه تولید نخ در روستا موجب می شود قیمت مواد اولیه کاهش یابد گفت:
البته اگر با کارخانه های نساجی به عنوان سهام دار وارد مذاکره شویم شاید بتوان تا یک سال با قیمت ثابت مواد
اولیه را تهیه کنیم اما شرکت تعاونی زنان توان مالی خرید سهام چنین کارخانه های بزرگی را ندارد .وی پیشنهاد
داد :اگر بتوان یک دســتگاه کوچک تولید نخ به خراشــاد منتقل کرد ان وقت می توان با نظارت بر مرغوبیت نخ
مانور بیشتری روی بازارهای جهانی داد و هزینه های تولید هم کاهش می یابد.
خراشاد ،همچنان چشم به راه جشن جهانی شدن
رئیس شــورای اسالمی روستای خراشاد نیز درباره مشــکل تامین مواد اولیه تولیدکنندگان این روستا گفت:
زیرساخت های الزم برای ایجاد کارخانه نساجی در خراشاد فراهم است و می تواند در منطقه صنعتی روستا زمین
مورد نیاز را تامین کنیم .مســعود پورصدری افزود :ایجاد چنین کارخانه ای مستلزم سرمایه گذاری است که اگر
حمایت های الزم از ســوی دولت انجام شود و این کار برای سرمایه گذار توجیه اقتصادی داشته باشد می توانیم
بخش خصوصی را برای این مهم پای کار بیاوریم .وی با اشاره به افزایش خرید حوله خراشاد در سطح بازارهای
داخلی و خارجی اضافه کرد :شرکت در نمایشگاه های مختلف موجب شده که این صنعت دستی بیشتر شناخته
شود.
رئیس شــورای اسالمی روســتای خراشاد به راه اندازی یک فروشــگاه اینترنتی برای معرفی بیشتر حوله بافی
خراشــاد اشــاره کرد و افزود :بعد از ثبت جهانی حول ه بافی حضور گردشــگران داخلی و خارجی برای بازدید از
کارگاه ها بیشتر شده است .وی گفت :هفته گذشته تیمی از گردشگران کشور استرالیا به روستای خراشاد سفر
کردند که این دست بافته سنتی برایشان خیلی جذاب و قابل توجه بود.
پورصدری تاکید کرد :معرفی حوله خراشاد باعث رونق اقتصادی روستا شده به طوری که محصوالت بالفاصله
بعد از تولید به فروش می رسد در صورتی که پیش از این شاهد دپو تولیدات بودیم .وی احداث کارخانه نخ ریسی
و رنگرزی را از مهمترین نیازهای تولیدکنندگان برای کوتاه شــدن دســت واسطه ها عنوان کرد و افزود :در این
خصوص برای جذب سرمایه گذار نیازمند همکاری بنیاد مسکن در واگذاری زمین هستیم تا بتوانیم نخ با کیفیت
را در روســتا و بدون هیچ مشــکلی مستقیم به دست تولیدکننده برســانیم .این عضو شورای اسالمی روستای
خراشــاد با بیان اینکه خرید مواد اولیه از طریق واســطه ها هزینه تولید را افزایش می دهد عنوان کرد :عالوه بر
رونق تولید ثبت جهانی حوله بافی موجب رونق گردشگری نیز شده است به طوری که ۲واحد بوم گردی در حال
احداث است که تا پایان سال به بهره برداری می رسد .وی یکی دیگر از مشکالت موجود در این روستای جهانی
صنایع دستی را نبود زیرساخت اینترنت دانست و افزود :با توجه به وجود جمعه بازار این مشکل در روند فروش
محصوالت با دستگاه کارتخوان اختالل ایجاد می کند و از طرفی یکی نیاز مهم برای گردشگران خارجی است.
پورصدری یاداورشد :البته در این خصوص قول های مساعدی از سوی مسئوالن داده شده که امیدواریم هرچه
زودتر روستاهای جهانی خراشاد با فیبرنوری به اینترنت پرسرعت متصل شود.
وی با گالیه از به تاخیر انداختن جشــن ثبت جهانی حوله بافی خراشــاد گفت :چند نوبت برای برگزاری این
جشن اماده شدیم اما هر بار به خاطر دالیل خاص که میراث فرهنگی می داند این جشن لغو شد لذا از مسئوالن
درخواست داریم که جشن را روز خاصی با حضور وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی برگزار کنند.
این نماینده مردم خراشاد ادامه داد :لوح ثبت جهانی حوله بافی خراشاد روی دیوار میدان روستا نصب شده ولی
هنوز افتتاح رســمی با حضور مقامات ارشــد انجام نگرفته است .وی تاکید کرد :این مهم به طور جدی پیگیری
شود تا موجب دلسردی اهالی روستا نباشد.
پورصدری به شــکل تولید حوله در خراشــاد اشاره کرد و گفت :شرکت هنر صنعت وزین روستای خراشاد در
تمام ایام هفته فعال است ولی سایر کارگاه ها خانگی هستند که افراد درون منزل فعالیت می کنند .وی با اشاره
به مشکل ساخت بازارچه صنایع دستی در روستای خراشاد افزود :در این ارتباط زمینی پیشنهاد و تغییر کاربری
شده اما نیاز است برخی مشکالت پیش رو توسط استانداری و میراث فرهنگی تدبیر و حل شود .رئیس شورای
اســامی روستای خراشــاد گفت :زمین مورد نظر در یک هزار و ۵۰۰متر مربع پیش بینی شده که ۲۰غرفه با
تاسیســات جانبی براساس نقشه های اماده شده در ان ساخته می شود .وی همچنین خواستار راه اندازی رشته
حول ه بافی در مقطع متوســطه و ســپس کاردانی و کارشناسی شد و گفت :این مهم در عملی شدن توبافی و به
روز شدن تکنیک های ان بسیار اثرگذار است که می تواند هنر ۳۰۰ساله را به نسل های اینده نیز منتقل کند.
معرفی یک هنر جهانی نیازمند همکاری مردم
مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی نیز با اشاره به مشکل بازارچه دائمی در
روســتای خراشــاد گفت :از یک سال قبل درگیر تخصیص زمین برای این مهم در روستا هستیم که با توجه به
وجود معارض متعدد با مشکل مواجه بود .حسن رمضانی ادامه داد :بعد از تالش های فراوان رضایت اهالی جلب
و زمین مورد نظر از ســوی بنیاد مسکن تغییر کاربری داده شــده و اماده کلنگ زنی است .وی بیان کرد :برای
ساخت بازارچه دائمی در روستای جهانی حوله بافی ۲۰۰میلیون تومان از سوی وزارت میراث فرهنگی ،صنایع
دســتی و گردشگری در نظر گرفته شده اما تخصیص پیدا نکرده است .مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی خراسان جنوبی با بیان اینکه مشکلی برای واگذاری به متقاضیان ساخت بازارچه وجود ندارد گفت:
این بازارچه بعد از ساخت در اختیار تولیدکنندگان قرار می گیرد تا از ان بهره برداری شود .وی ادامه داد :شرکت
تعاونی های موجود در روســتا اگر متقاضی ساخت شوند ۵۰درصد هزینه را می توانند تسهیالت دریافت کنند.
رمضانی هزینه ســاخت این بازارچه را حدود ۳۵۰میلیون تومان براورد کرد و گفت :از زمانی که اعتبار تامین
شود تقویم اجرایی ان شروع و ظرفیت یک سال به اتمام می رسد .وی با اشاره به درخواست اهالی روستا مبنی
بر احداث کارخانه نساجی نیز یاداور شد :این درخواست باید به سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان ارایه شود
تا موافقت اصولی ان را بتوانند اخذ کنند .مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی با
تاکید بر اینکه ساخت چنین کارخانه ای باید توجیه اقتصادی داشته باشد افزود :میراث فرهنگی متولی تامین نخ
مورد نیاز نیست اما هماهنگی با نساجی فردوس انجام شده تا نیاز بافندگان را تامین کند .وی پیشنهاد داد؛ اهالی
روســتای خراشــاد برای اینکه بتوانند بهتر مواد اولیه را خریداری کنند با ایجاد یک تعاونی و تامین سرمایه در
گردش وارد حوزه تهیه نهادهای تولید شوند ،اما به صورت انفرادی هزینه های مواد اولیه باال خواهد بود .رمضانی
درخصوص زمان برگزاری جشــن جهانی شــدن حوله بافی خراشاد نیز اظهار داشت :برای انجام این مهم منتظر
سفر وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی هستیم که سفر به خراسان جنوبی در برنامه ایشان است.
وی با بیان اینکه بزرگترین تحول ثبت جهانی حوله بافی خراشاد معرفی این هنر در بازارهای ملی و جهانی است
و تبدیل ان به یک برند بوده است گفت :برای اینکه این هنر همپای سایر هنرهای جهانی کشور از جمله زیلوی
میبد راه خود را در بازارهای جهانی پیدا کند باید مردم نیز پای کار باشند .مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دستی خراسان جنوبی افزود :اخیرا نمایشگاهی در چین برگزار شد که هزینه اقامت ،رفت و امد ،هتل و
غرفه برای یک نفر از خراشاد تامین شده بود تا شرکت کنند اما استقبال نشد و علت ان را هم خودشان می دانند.
وی گفت :ما پیشنهاد دادیم یک نفر به عنوان مترجم و راهنما در زمینه بازاریابی نیز در این سفر شخص غرفه دار
را همراهی کند که نیاز بود هزینه شخص دوم را خودشان تامین کنند اما همکاری صورت نگرفت.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
به فراتر از مرزها بیندیشیم
غفلت از ارزاوری گردشگری تاریخی و مذهبی
رونق صنعت گردشگری به ویژه گردشــگری سالمت ،تاریخی و مذهبی می تواند به توسعه اقتصاد بیمار ایران
که ســال ها از وابستگی ان به نفت انتقاد شده است ،کمک کند و بستری برای ارزاوری در شرایط تحریم باشد.
ایران سرزمین گنجینه های ازیادرفته است .هر گوشه از این سرا حکایتی شگفت در خود نهفته دارد که چشم ها
را به تماشــا فرامی خواند .دریا و رودخانه ها ،کوه ها و ابشــارها ،جنگل های انبوه و چشمه های اب معدنی ،غارها
و دیوارنوشــته ها ،دشــت و کویر ،بناهای کهن و اماکن مقدس چون جامه ای سرشار از نقش و نگار این مرزوبوم
کهن را در برگرفته اســت .بی تردید این نعمات ارزشمند در صنعت گردشگری بسیار حائز اهمیت است و حتی
گوشه ای از این موهبت عظیم می تواند اقتصاد کشور را متحول سازد اما در روزگاری که اقتصاد کشور و معیشت
مردم در ســایه ســیاه تحریم ها بیمار است ،ما اغلب از یاد می بریم که نفت تنها سرمایه کشور نیست .نگاهی به
اخبار منتشرشده نشان می دهد که سال گذشته ۱۱.۸میلیارد دالر درامد ارزی از طریق گردشگری نصیب ایران
شــده است این رقم اما می تواند با توجه بیشتر متولیان امر به گردشگری رشد چشمگیری داشته باشد .بررسی
ظرفیت های گردشــگری در استان های مختلف کشــور و تالش برای بهره مند شدن از ان ها با نگرش گسترش
گردشــگری پایدار مسیری ارزشــمند برای افزایش درامدهای ارزی ،ایجاد فرصت های شغلی و بهبود معیشت
مردم است .توجه به ظرفیت های پنهان گردشگری و تالش به منظور مهیاکردن زیرساخت های مناسب و معرفی
جاذبه های گردشگری ازجمله مواردی است که در این حوزه باید موردتوجه قرار گیرد.
ظرفیت های گردشگری
گیالن همواره از استان های هدف گردشگری به شمار امده و این به سبب طبیعت بهشت گونه این خطه سبز
اســت اما واقعیت این اســت که جاذبه های طبیعی تنها ظرفیت گیالن در این حوزه نیست .گردشگری سالمت
با توجه به همســایگی گیالن با جمهوری اذربایجان ،گردشــگری دریایی ،صنایع دســتی متنوع و کاربردی و
جاذبه های تاریخی گیالن ازجمله ظرفیت هایی است که بهره مند شدن از ان ها نیازمند اهتمام بیشتر مسئوالن
و فعاالن حوزه گردشگری است.
گردشگری فرهنگی
گردشگری فرهنگی می تواند نگاه گردشگران بسیاری را به خود بخواند و گیالن برای گسترش فعالیت ها در این
عرصه از ظرفیت های الزم برخوردار است .عضو هیئت علمی دانشگاه گیالن = اظهار می کند :گردشگری فرهنگی
در گیالن با مراســم ،ایین ها و فعالیت های جشنواره ای شناخته می شود .گیالن دارای ظرفیت های بسیاری در
زمینه گردشگری فرهنگی است و بیشتر گردشگرانی که راهی این استان می شوند پس از طبیعت گردی به سمت
گردشــگری فرهنگی روی می اورند .هر گردشــگری که وارد ایران می شود به طور متوسط ۱۵۳۰دالر هزینه
می کند و این مبلغ که قانونا باید به چرخه اقتصاد گردشگری وارد شود اگر بخواهد از محل گردشگری فرهنگی
باشد ،در کنار نفع اقتصادی می تواند موجب معرفی فرهنگ و هنر نیز شودروشن بابایی همتی با اشاره به اهمیت
برگزاری همایش های تخصصی با توجه به گردشــگری فرهنگی از ســوی نظام اداری متولی می گوید :بخشی از
گردشــگری فرهنگی ،ورود گردشگران خارجی را شامل می شــود که بیشترین درامدزایی در حوزه گردشگری
با حضور ان ها رخ می دهد .هر گردشــگری که وارد ایران می شــود به طور متوسط ۱۵۳۰دالر هزینه می کند و
این مبلغ که قانونا باید به چرخه اقتصاد گردشگری وارد شود اگر بخواهد از محل گردشگری فرهنگی باشد ،در
کنار نفع اقتصادی می تواند موجب معرفی فرهنگ و هنر گیالن نیز شــود ،چراکه درزمینه گردشگری فرهنگی
مبحث هنر و معرفی هنرمندان نیز مطرح می شود .وی با بیان این که گردشگری فرهنگی امروز در دنیا ،رویداد
محور اســت به جشنواره های محصوالت بومی و محلی اشاره کرده و می گوید :این جشنواره ها نظیر جشنواره انار
در روستای انبوه رودبار یا جشنواره گالب گیری گیلده شفت از قابلیت های گردشگری فرهنگی استان محسوب
می شوند .همچنین از یاد نباید برد که صنایع دستی نیز از دیگر ظرفیت های گردشگری فرهنگی به شمار می اید
که از اهمیت بسیار برخوردار است.
جاذبه های تاریخی گیالن
پیشــینه زیست انســان در گیالن به هزاران ســال پیش بازمی گردد و اثار تاریخی و فرهنگ به جای مانده از
سالیان دور از جاذبه های مغفول مانده گردشگری در این استان است .معاون فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی،
گردشــگری و صنایع دستی گیالن اظهار می کند :گیالن اثار باستانی بسیار زیادی را در خود جای داده است که
دوره های پیش ازتاریخ ،تاریخی و اســامی را در برمی گیرد .ولی جهانی می افزاید ۳۵۰۰ :اثر شناسایی شــده و
۱۱۰۰اثر ثبتی خود حکایت از اهمیت این استان در حوزه میراث فرهنگی دارد .وی ادامه می دهد :قدیمی ترین
استقرار با ۲۳۰هزار سال قبل در غار «دربند رشی» رودبار به ثبت رسیده و تنوع اثار اعم از محوطه ،گورستان،
بناها و بافت های تاریخی ،قلعه ها ،غارها ،پناهگاه های ســنگی و غیره در واقع بهشــت پژوهشــگران بوده و چه
بســیار اثار ارزشمندی که برای شــناخته شــدن همت مضاعف محققان را می طلبد .جهانی با اشاره به اینکه
ویژگی های اختصاصی ،تنوع و پراکندگی اثار در استان موجب می شود تا متناسب با سلیقه های متفاوت ،رضایت
گردشــگران جلب شــود ،می گوید :در تمام مناطق طبیعی و یا نزدیک به ان اعم از جلگه ،کوه ،جنگل ،دریا و
غیره ،بدون استثنا اثار تاریخی فاخر جلوه گری داشته و البته با برنامه ریزی هدفمند ،مهیا ساختن زیرساخت ها،
سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی افزایش ماندگاری گردشگران در استان رقم خورده و در نتیجه ان توسعه
اقتصادی گیالن شتاب بیشتری خواهد گرفت.
اثار مشهور
بخشــی از اثار تاریخی گیالن از شــهرت ملی و جهانی برخوردارند ،اما تالش برای اســتفاده از این ظرفیت
در عرصه گردشــگری و همچنین معرفی دیگر اثار در گرو تالش فعاالن حوزه گردشــگری است .جهانی ادامه
می دهد :بی تردید اثار شــاخص استان از جمله تپه باستانی مارلیک ،دژ قلعه رودخان ،شهرک تاریخی ماسوله،
بازار و بافت تاریخی شــهر رشــت ،خانه های تاریخی صوفی در املش ،بقعه شــیخ زاهد الهیجان در سطح ملی
معرف حضور مردم فرهنگ دوســت و عالقه مندان به میراث فرهنگی بوده و حتی در سطح جهان نیز از شهرت
برخوردار هستند .وی بیان می کند :چه اینکه اشیای ارزشمند تپه مارلیک در موزه های بزرگ جهان به معرض
نمایش درامده اســت؛ اگرچه که ثبت اثار در فهرســت میراث جهانی یونسکو بســیار می تواند بر شهرت اثار
بیفزاید و سیاســت معاونت میراث فرهنگی اداره کل نیز در راستای تحقق این مهم بنا گذاشته شده است .این
باستان شــناس در بخشی دیگر از این گفتگو یاداور می شود :بی شک بازدید و استقبال از اثار و بناهای شاخص
اســتان همچون موزه میراث روستایی ،شــهرک تاریخی ماسوله ،قلعه رودخان درخور و بسیار باال بوده و همین
توجــه لزوم حفاظــت از اثار را دوچندان می کنــد .حفاظت فیزیکی از طریق یــگان حفاظت میراث فرهنگی،
استحکام بخشــی بناها و جلوگیری از ورود مضاعف بازدیدکنندگان ازجمله اقداماتی اســت که به منظور کنترل
ازدحام جمعیت در این اماکن صورت می پذیرد.
ضرورت توجه به ظرفیت های متعدد گردشگری در گیالن
گیالن از ظرفیت های متعددی برخوردار اســت که برای بهره مند شدن از ان ها ،باید کوشید .مدیرکل میراث
فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری گیالن دراین باره می گوید :تصمیم نظام برای حرکت به ســمت توسعه
گردشــگری با اولویت گردشــگری فرهنگی است .این بخش گردشــگری حوزه های مذهبی ،تاریخی ،میراث و
ســامت را نیز در برگرفته و البته در اســتان هایی چون گیالن گردشگری خوراک نیز در این راستا مدنظر قرار
می گیرد .شــهرود امیر انتخابی درباره گردشگری مذهبی در گیالن می افزاید :همسایگی با جمهوری اذربایجان،
ویژگی استراتژیکی است که گیالن از ان برخوردار است .درواقع همسایگی با جمهوری اذربایجان ظرفیتی است
که می توان از ان بهره مند شــد .وی ادامه می دهد :در همه ایران تعداد اماکن مذهبی به حدود ۸۹۰۰می رسد،
در گیالن هم اماکن مذهبی نظیر ارامگاه ســید جالل الدین اشرف و خواهر امام وجود دارد اما متاسفانه در این
زمینه تاکنون برنامه ریزی نداشتیم.
فعالیت ۷۵دفتر خدمات گردشگری در گیالن
امیر انتخابی با اشاره به فعالیت ۷۵دفتر خدمات گردشگری در استان گیالن ،ادامه می دهد :این دفاتر از ما
برنامه دریافت کرده اند و در زمینه جذب گردشگر و برنامه ریزی مناسب در این عرصه باید فعالیت داشته باشند.
وی یاداور می شــود :واقعیت این اســت که در استان و کشــور از هر نوع گردشگری ،صحبت می کنیم ،منظور
تالش برای جذب گردشــگر خارجی است که برای کشــور ارزاوری به همراه دارد .هم اکنون برنامه ای در حال
ارائه به دفاتر خدمات گردشــگری است تا عملکردشان با توجه به میزان گردشگرانی که وارد گیالن می کنند،
موردمحاسبه قرار گیرد و تمدید مجوز فعالیتشان را منوط به برنامه ریزی ان ها برای جذب گردشگران مذهبی،
ســامت و خوراک از کشورهای همسایه و منطقه به اســتان گیالن دانسته ایم .چراکه گردشگری یک صنعت
بین المللی است و فعاالن این حوزه باید برای افزایش ورود گردشگران خارجی تالش کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی گیالن با تاکید بر اهمیت تبلیغات و فعالیت در فضای مجازی ،یاداور می شود :امروزه
فعاالن عرصه بومگردی نیز به فعالیت در فضای مجازی برای جذب گردشــگر توصیه می شوند .ظرفیت توسعه
گردشگری در استان گیالن وجود دارد و امید می رود که در قالب های طراحی شده گام برداریم و به امید خدا
به اهدافی که در استان گیالن ترسیم کرده ایم ،دست یابیم .وی ادامه می دهد :باید هدف گذاری کرد گردشگری
که وارد استان می شود یک چهارم هزینه ای که در استان گیالن می کند از صنایع دستی فاخر استان خریداری
کند .برای برند ســازی و افزایش کیفیت صنایع دستی اســتان هم باید بکوشیم .ارزاوری برای کشور در حوزه
گردشگری با جذب گردشگران خارجی میسر می شود.
واقعیت این است که شاهراه دستیابی گیالن به توسعه پایدار و کاهش مشکالت اقتصادی این استان در گرو
گســترش صنعت گردشگری در گیالن و همچنین تالش برای حفظ و نگهداری جاذبه های متعدد گردشگری
موجود است .البته از یاد نباید برد که ارتقای گردشگری گیالن نه تنها در بهبود اقتصاد این استان موثر است
بلکه می تواند یاری رسان اقتصاد کشور باشد.
گم شده ای در هیاهوی جشنواره های فجر
جشنواره صنایع دستی جوان ترین و البته کم سروصداترین جشنواره
فجر محســوب می شود؛ جشنواره ای که امسال چهارمین دوره اش را با
نمایش اثاری از هنرهای ســنتی در موزه ملی ایران به نمایش گذاشته
اســت ،اما به نظر می رسد امسال نیز همچون ســال های گذشته این
جشنواره در هیاهوی دیگر جشــنواره های فجر گم شود .البته حضور
کمرنگ جشــنواره صنایع دســتی فجر را نباید فقط بر دوش حضور پر
زرق و برق جشنواره های دیگری همچون فیلم و موسیقی دانست و باید
این نکته را نیز در نظر داشت که جشنواره صنایع دستی ،بسیار جوان و
نوپا اســت و طبیعتاً توان رقابت با جشنواره های دیگری را ندارد که در
دهه سوم حیاتشان به سر می برند.
در این میان انچه در برگزاری جشــنواره صنایع دستی فجر در این
چهار ســال محل انتقاد است ،شیوه اطالع رســانی و در واقع برگزاری
این جشــنواره در ســکوت خبری است .در راســتای همین سیاست،
چهارمین جشــنواره صنایع دســتی فجر نیز با ارائــه ۲۵۰اثر از میان
۴۰۰اثر ارسال شــده به دبیرخانه ،بدون برگزاری نشست خبری و ارائه
توضیحات الزم درباره ســازوکار این جشــنواره ،اغاز به کار کرد .این
درحالی است که اعالم رویکردها و اهداف جشنواره و تبلیغات الزم در
این عرصه از جمله ابتدایی ترین اســتانداردهای برگزاری یک جشنواره
«ملی» محســوب می شود که سودای «بین المللی» شدن را نیز در سر
دارد .با این حال پویا محمودیان ـ معاون صنایع دستی تاکید می کند،
این نقد را قبول ندارد که جشنواره صنایع دستی فجر در سکوت خبری
برگزار شده است.
او همچنین اظهار کرد :من به این موضوع باور ندارم .در فراخوانی که
۳۱استان رفت و ارتباطی که با هنرمندان و دانشگاه های هنر داشتیم
و همچنین ارسال فراخوان به نهادهایی که به نوعی در این حوزه فعال
هســتند ،درباره نحوه برگزاری این جشنواره توضیح داده شده بود .در
مجمــوع با توجه به کیفیت خوب اثار در این دوره از جشــنواره ،باور
داریم که جشــنواره چهارم بسیار متفاوت تر از جشنواره های سال های
گذاشته در حال برگزاری است.
او همچنین درباره ی علت تغییر مکان برگزاری این دوره از جشنواره
از خانــه هنرمندان ایران به موزه ملی ،توضیــح داد :با توجه به اینکه
موزه ملی به عنوان یکی از فاخرترین مکان ها در حوزه میراث فرهنگی
مطرح است ،امســال بعد از برگزاری جلســاتی درباره محل برگزاری
جشنواره چهارم ،بسیاری از صاحب نظران بر این باور بودند که جشنواره
صنایع دســتی بهتر است در موزه ملی برگزار شود تا در محلی که اثار
دســت هنرمندان سال های گذشــته ما به نمایش گذاشته شده است،
به صورت نمادین اثار دســت هنرمندان این روزگار به نمایش گذاشته
شده است.
معاون صنایع دســتی همچنیــن درباره بودجه برگزاری جشــنواره
صنایع دســتی فجر چهارم ،با تاکید بر اینکه در سال های اینده وسعت
جشــنواره افزایش پیدا می کند ،اظهار کرد کــه بودجه در نظر گرفته
شده برای برگزاری جشنواره به موضوعات مختلف بستگی دارد و فعال
نمی توان رقم دقیقی را اعالم کرد .چهارمین جشــنواره صنایع دستی
فجــر از ۱۳تا ۲۱بهمن ماه از ســاعت ۱۰تــا ۱۷در موزه ملی ایران
برگزار می شود.
خبر
5
از «سیمرغ» برند گردشگری ایران
تا حاشیه های ان
مدیر پروژه برند ملی گردشــگری با بیــان توضیحاتی
درباره حاشیه های مربوط به قرارداد مالی این پروژه ،خبر
داد« :ســیمرغ» به عنوان نماد ایران در برند گردشــگری
ثبت شد.
زاهد شــفیعی ـ مدیــر کل دفتر امــوزش و مطالعات
گردشــگری وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی و مدیر پروژه برند ملی گردشگری اظهار کرد :پروژه
برند گردشگری ایران از چهارده پانزده ماه پیش در معاونت
گردشــگری در ذیل شورای راهبری برند ملی گردشگری
کشور تشــکیل شد .این شــورا متشــکل از نمایندگان
دستگاه های دولتی ،همچون وزارتخانه های کشور ،وزارت
راه و شهرســازی ،گردشگری و سازمان های صدا و سیما،
توسعه تجارت ،تشکل ها و متخصصان گردشگری است.
وی ادامه داد :در جریان این پروژه مطالعات و بررسی های
میدانی ای صورت گرفته که ان را قابل دفاع کرده اســت.
رویکرد برند ملی گردشگری صرفا تقاضامحور و محدود به
نظر گردشگران محلی نبوده ،بلکه نیازهای جامعه محلی،
دانسته های مقصد و ظرفیت های گردشگری جامعه ایرانی
را نیز درنظر گرفته است .تحقیقات نشان می دهد بیشتر
برندهای شکست خورده فقط رویکرد تقاضامحور داشتند.
او بــا بیان این که ســند اســتراتژی برند گردشــگری
جمهوری اسالمی ایران درحال تکمیل است ،افزود :پروژه
برند ملی گردشــگری در ســه فاز اجرا می شود که فعال
DNAان بدست امده است.
در این مرحله هویت بصری و کالمی برند تهیه شــده و
به تایید شورای راهبری برند ملی گردشگری رسیده است
که بیست وســوم بهمن ماه در نمایشگاه گردشگری تهران
رونمایی می شود.
شــفیعی گفت :در فاز دوم ،اســتقرار نظام برندینگ و
استانداردســازی زنجیــزه ارزش در مصادیــق و مقاصد
گردشگری اتفاق می افتد ،مثال پروژه «شهر گردشگر» در
این مرحله پیگیری می شود .در این فاز شهرها درجه بندی
می شوند تا از مکانی صرف به مقصدی گردشگری تبدیل
شوند ،پلت فورم این مرحله درحال اماده سازی و شهرهای
اردبیل ،همدان ،کرمان ،شــیراز و یزد بــه عنوان پایلوت
درنظر گرفته شده اند.
وی افزود :در فاز ســه پروژه ،جریان سازی ،جاری سازی،
تجاری ســازی و ایجاد بینش برندینگ در بین ذی نفعان
اتفاق می افتد.
مدیر کل دفتر اموزش و مطالعات گردشگری ادامه داد:
هدف از این پروژه ،ماموریت گرا کردن تصویر گردشــگری
جمهوری اســامی ایران اســت ،برای همین تمام عناصر
فرهنگی در برند ملی گردشگری به کار برده شده است.
بــر این باوریم که برنــد ،ابزاری عاطفــی ،کاربردی و
تســهیل گر برای بازاریابی است .او بیان کرد :در نمایشگاه
گردشــگری تهــران ،کمپینی بــرای به قضــاوت و رای
گذاشتن این برند ،ایجاد می شود .ما برای تک تک نظرات
در ســاخت برند گردشــگری ایران ،ارزش قائلیم و ان را
رویدادی مشارکتی می دانیم .ما صدها ساعت با نخبگان و
متخصصان حوزه برند و بازاریابی مصاحبه داشتیم و نتیجه
ان را به قضاوت افکار عمومی می گذاریم .مدیر پروژه برند
گردشــگری درباره تهیه شعار گردشگری ایران نیز گفت:
هنوز شعار به جمع بندی نرسیده است.
وی دربــاره حاشــیه های مربوط به قــرارداد مالی برند
گردشــگری با افرادی خاص که در اغاز پروژه مطرح شد،
اظهار کرد :ما یک جامعه دانشــگاهی هستیم ،حواسمان
هســت .در پروژه برند گردشــگری اصال چنین داستانی
مطرح نبوده است.
پروژه کامال مشارکتی پیش برده شده است .سرمایه ما
مجموعه ای از مشاوران صاحب نظر و قوی بوده اند .از مبالغ
ســنگینی که گفته شده خبری نیســت .البته از ظرفیت
مجموعه ای از مشاوران اســتفاده شده که فرایند حقوقی
ان ها کامل طی شــده اســت و اکنون که فــاز مطالعاتی
تمام شــده مبلغی را به تیم مشــاوران پرداخت کرده ایم.
خوشبختانه همه مســتندات مالی موجود است .عالوه بر
این ها سیاســت وزارتخانه میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی کامال انقباضی است.
شــفیعی ،برند گردشگری ایران را پروژه های قابل دفاع
دانست و به بیانی ســاده درباره اهمیت برند گردشکری،
گفت :کار برند متمایزسازی محصول گردشگری از سایرین
است ،مثال در سطح ملی مشــخص می کند اصفهان چه
تفاوتی با همدن دارد ،یعنی ابزار تمایز محســوب می شود
که بازاریابی و انتخاب محصول را اســان می کند و کمکی
برای بازار گردشگری است.
در منابع تحقیقاتی مکتوب امده است :برند گردشگری
یک مقصد قبل از سفر ،اطالعاتی به بازدیدکننده میدهد
تا مقصد را شناسایی و تعیین هویت کند ،انرا از رقبایش
متمایز ســازد و انتظارات خود از سفر پیش روی را شکل
دهد .حتی اطالعات پس از سفر نیز تحت تاثیر برند مقصد
قرار میگیرد .برای ســاخت برند گردشــگری ایران ،تا به
حال همایش های علمی و تخصصی مختلفی در یک دهه
گذشته برگزار شده است ،اما هیچ یک ،نتیجه و دستاورد
ملموسی که به تهیه برند گردشــگری ایران منجر شود،
نداشته است.
6
خبر
جشنواره بین المللی عروسکی گامی
جهت معرفی «یزد ،شهر دوستدار
کودک»
مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری
یزد برگزاری جشــنواره بین المللی عروســکی در این شهر
را گامی جهت معرفی یزد به عنوان شــهر دوســتدار کودک
خواند و یاداور شــد :یزد از گذشته تاکنون با برخورداری از
شخصیت هایی مانند «مهدی اذریزدی» پدر ادبیات کودک
ایران ،گام های بزرگی برای تحقق شــهر دوســتدار کودک
برداشته است« .سیدمصطفی فاطمی» در نشست جشنواره
بین المللی عروســک که اسفندماه امســال به میزبانی یزد
برگزار می شــود ،در رابطه با تاثیر این جشنواره در برگزاری
تورهای گردشگری فرهنگی ،اظهار کرد :این جشنواره که در
استان های دیگر نیز با شاد پیمایی و برنامه های متنوع برگزار
شــده ،در قالب کارگاه های نمایش عروســکی و برنامه های
اجرایی مختلف برگزار می شــود .وی افزود :باید ظرفیت های
مختلف یزد را نیز از دریچه این جشنواره به نمایش گذاشت
لــذا اداره کل میــراث فرهنگی و بخش هــای مربوطه دیگر
مانندصنایع دســتی نیز در این جشنواره مشارکت خواهند
کرد .این مســئول بــا تاکید بر این که یزد در تحقق شــهر
دوستدار کودک از ظرفیت های خوبی برخوردار است ،گفت:
یزد از گذشته تاکنون با برخورداری از شخصیت هایی مانند
«مهــدی اذریزدی» به عنــوان پدر ادبیات کــودک ایران،
گام بزرگی در شــهر دوســتدار کودک برداشــته است .وی
در نشســتی که روز گذشــته با کمیته های میراث فرهنگی
استان در راستای کمک به برگزاری این جشنواره عروسکی
برگزار شد ،خواستار همکاری کمیته های مختلف گردشگری
به ویژه کمیته های گردشــگری کودک ،پایدار و الکترونیک
شــد«.رضا حیدری» مدیر امور مالی و اداری این جشــنواره
بین المللی عروسکی نیز در این نشست با بیان این که یزد از
ظرفیت های خوبی در این زمینه برخوردار است ،گفت :رویای
ما برای یزد ،ایجاد ســرزمینی عروسکی است و همانطور که
در دنیا نیز شــاهد وجود شهری عروسکی هستیم ،به منظور
تحقق این ارمان از این پس در ســال های زوج و در روز ۱۸
تیرماه که ســالگرد ثبت یزد در فهرســت اثار جهانی است،
جشنواره عروسکی را برگزار می کنیم.
عرضه تولیدات داخلی یزد در حاشیه جشنواره
پس از توضیحات «بنفشــه بدیعی» دبیر این جشــنواره،
«مرجان پورغالمحســینی» قائم مقام جشــنواره هم با بیان
این که تاکنــون حدود ۴۰یزدی در کارگاه های اموزشــی
عروسک سازی این جشــنواره ثبت نام کرده اند ،گفت :تنوع
شــرکت کنندگان شــامل گروه های ســنی ۱۴تا ۴۰سال
می شــود لذا می توانیم در حاشیه این جشنواره که با اجرای
گروه های بین المللی همراه اســت ،شاهد تولیدات داخلی از
شهر یزد نیز باشیم .وی در ادامه با بیان این که این جشنواره
بســتری مناسب در توسعه گردشگری فرهنگی است ،گفت:
این جشــنواره ظرفیت قابل توجهی در توســعه گردشگری
و فراخواندن گردشــگران به یزد دارد و می تواند در توســعه
گردشــگری فرهنگی موثر باشد .این مسئول با اشاره به این
که برگزاری جشنواره در حاشیه اماکن تاریخی مانند فضای
بیرونی زندان اســکندر در معرفی این ابنیه تاثیرگذار خواهد
بــود ،گفت :در حاشــیه این فضاها ظرفیتــی برای عرضه و
فروش تولیدات عروســکی اعضای کانون پرورش فکری اعم
از تولیــدات کوچکی مانند بادبادک هم فراهم خواهد شــد.
وی از اجرای بخشــی از این برنامه در منطقه محروم حسن
اباد یزد یاد کرد و گفت :مناطق محروم نیز در این جشنواره
مورد نظر قرار گرفته اند که در افزایش نشــاط و پویایی این
مناطق نیز موثر خواهد بود .بدیعی ،محور اصلی این جشنواره
در یزد را برندینگ این شــهر جهانی مطرح کرد و گفت :در
کنار جشنواره ،چندین نمایشگاه نیز برگزار و در یکی از این
نمایشــگاه ها مجموعه عکس های «حمیــد جبلی» هنرمند
کشوری از پشــت صحنه «خونه مادربزرگه» و مجموعه اثار
«جواد ذوالفقاری» و اثارش به نمایش گذاشته خواهد شد.
برنامه ریزی برای حضور سلبریتی ها در یزد
«محمدمهدی رجایی فر» نائب رییس انجمن صنفی دفاتر
خدمات مســافرتی اســتان یزد نیز با اشاره به اهمیت سوق
دادن تبلیغات جشــنواره به منظور جذب گردشگر ،تصریح
کرد :نمایشگاه گردشــگری تهران بهترین فرصت برای این
موضوع در یزد خواهد بود .وی از تهیه بسته های گردشگری
و تخفیفی برای گردشگران در بازه زمانی برگزاری جشنواره
عروســکی یاد کرد و گفت :در این رابطه با مشارکت جامعه
هتلــداران و راهنمایان تور می توان بســته های تخفیفی تور
گردشگری چند روزه ای را در یزد برگزار کرد .این مسئول بر
ضرورت برنامه ریزی برای حضور سلبریتی ها در یزد نیز تاکید
و ان را عاملی تاثیرگذار در توسعه و رونق گردشگری دانست.
گره خوردن جامعه محلی به جشنواره عروسک
«رضا بهادری» مســئول کمیته گردشــگری پایدار استان
در این نشســت نســبت به همکاری و مشارکت اعضای این
کمیته اعالم امادگی کرد و گفت :این مســئله باید به نوعی
با توانمندسازی جوامع محلی به خصوص در بافت تاریخی و
کودکان این بافت گره بخورد .وی خاطرنشــان کرد :با توجه
به این که یزد پایتخت شــهرهای پایدار است ،می توانیم در
این جشنواره این برند را نیز مد نظر قرار داده و شهر دوستدار
محیط زیست شــویم و برنامه هایی در این زمینه نیز برگزار
کنیم .در پایان این نشست ،نظرات و پیشنهاداتی در راستای
برخورداری یزد از شــخصیت عروسکی متعلق به یزد ،انتشار
پیام های اجتماعی در شــادپیمایی ها بــا موضوعاتی مانند
مصرف صحیح اب ،لزوم دسترسی محلی مطلوب به نیروهای
امدادی مانند اورژانس و اتش نشــانی و امکان برگزاری یکی
از برنامه ها بر پشــت بام های بهم پیوســته یزد نیز مطرح و
تبادل شد.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
نفوذ صنایع دستی به مجتمع های تجاری
لزومایجادسراییبرایهنرمندان
رود ان هم تنها با وجود یک بنر که این ســرای هنر را بیرون از مجموعه معرفی کرده است .شهریور ماه امسال
معاون صنایع دستی کشور به همراه مدیران کل این سرا را افتتاح کرد و خواستند تا ان را یکی از عملکردهای
خود بدانند .عملکردی که نقشی در ان ندارند جز حمایت معنوی! اما چند روز پیش یکی از اتحادیه هایی که در
حوزه صنایع دســتی هم مشغول به کار است ،تعدادی از این کارگاهها را تعطیل کرد و از اداره اماکن برای انها
حکم پلمپ گرفت .چرا که از انها مجوز دریافت نکرده بودند .ولی معاونت صنایع دســتی استان تهران پا پیش
گذاشت و اعالم کرد که مقصر این اداره بوده که در ارائه مجوز تعلل کرده و گرنه همه انها مجوز فعالیت از اداره
کل میراث فرهنگی استان تهران را دارند .با این وجود هنرمندانی که در این سرا مشغول به فعالیت هستند ،از
اینکه فضایی را متعلق به خودشان دارند خرسندند.
جمالپور که ساخت و مرمت ساز را بر عهده دارد می گوید :تا قبل ار این در خانه کار می کردیم حاال اینجا امده
ایم و در کنار هنرمندانی هستیم که قدر صنایع دستی را می دانند .ثریا رودگریان هنرمندی که خراش روی مس
را ابداع کرده در این باره درباره اینکه به نظر میرســد ســرای هنر بازدیدکننده ای ندارد می گوید :مشتری های
ما الزم نیســت تنها به اینجا بیایند خیلی از انها ســفارش کار می دهند و یا از جاهای دیگر مشتری خودمان را
داریم .در این میان فروشــگاهی نیز به تولیدات هنرمندان سندرم داون اختصاص پیدا کرده است تمام تولیدات
ســرای هنر ویژه صنایع دســتی در حالی به یکی از طبقات مجتمع تجاری میدان فردوســی نفوذ کرده که
هنوز بازدیدکننده زیادی ندارد ،با این وجود هنرمندان از اینکه چنین فضایی در اختیار دارند ،راضی هســتند.
تیر ماه امســال یکی از طبقات بزرگترین مجتمع های تجاری میدان فردوسی به هنرمندان صنایع دستی تعلق
گرفت هنرمندانی که تا پیش از این در خانه های خود کار می کردند اما همواره صنایع دستی تولیدی انها جزو
فاخرترین صنایع دســتی و هنرها بوده اســت حاال 120هنرمند در فضای 5هزار متر مربعی در این مجتمع
تجاری دور هم جمع شده اند و با کمک مدیر مجموعه و محمدعلی حمزییان سرای هنر را شکل داده اند .اینجا
تنها یک فروشگاه نیست بلکه کارگاه هم هست .با این وجود اما هنوز مشتری های زیادی به اینجا مراجعه نمی
کنند شاید چون شناخته شده نیست و کسی تا طبقات باالی یک مجتمع تجاری برای دیدن صنایع دستی نمی
انها در این فروشــگاه توسط خودشــان و با همراهی خانواده هایشان به فروش می رسد انها عضو انجمن سندرم
داون هستند که توانسته اند به توانایی تولید هنرهایی از جمله گلدوزی ،ساخت عروسک ،نقاشی روی پارچه و ...
دست پیدا کنند .حمزییان مدیر سرای هنر طرح ایجاد فضایی برای هنرمندان صنایع دستی را به مدیر مجتمع
تجاری داد تا هنرمندان یک جا جمع شوند .چون دو سال پیش این بخش از مجتمع در اختیار طالفروشان بوده
اما استقبالی از ان نشد به این دلیل که غرفه بندی ها برای فروش طال و جواهرات مناسب نبود .حاال اما می توان
از این غرفه ها برای ایجاد کارگاههای زنده تولید صنایع دستی استفاده کرد و هر بخش از ان را به هنرمندی داد
تا همان جا هنر دستش را تولید کند .اکنون هم افراد یا در حال حکاکی روی سنگ هستند و یا در حال تعمیر
ســازهای موسیقی و یا فرش بافی و نقاشــی ،حکاکی روی مس و غیره .او می گوید :قراردادهای ما با هنرمندان
یک ســاله اســت انها در واقع متری 20هزار تومان حق شارژ می دهند و 20درصد نیز از محل فروش خود به
مجموعه واریز می کنند .دراینجا کسی پول نقد به مغازه دار و هنرمند نمی پردازد در واقع صندوقی وجود دارد
که هر خریدار به ان مراجعه کرده و هزینه خریدش را می پردازد .او ادامه می دهد :مسئول مجتمع به هنرمندان
این قول را داده که در صورت استقبال ،تا دو سه سال دیگر همین قرارداد را ادامه بدهد و این طبقه از مجتمع
همواره به هنرمندان صنایع دستی تعلق داشته باشد.
افتتاح 16پروژه گردشگری در دهه فجر
سرپرست معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان سمنان از
برگزاری بیســت و پنجمین نشست تخصصی بسته بندی و راهکارهای تجاری سازی صنایع دستی در
این استان خبر داد .همایون جورابلو اظهار کرد :با هدف فرهنگ سازی وحمایت از صنایع دستی ،بیست
و پنجمین نشست تخصصی بسته بندی و راهکارهای تجاری سازی صنایع دستی در 14بهمن ماه در
شاهرود با حضور هنرمندان صنایع دستی برگزار می شود .وی گفت :با عنایت به اینکه بسته بندی مناسب
و خالق و تجاری سازی نقش مهمی در بازارهای داخلی و خارجی دارد ،می تواند به رونق صنایع دستی
کمک کند .جورابلو افزود :این نشســت تخصصی با هدف ترویج اســتفاده از بسته بندی در محصوالت
صنایع دستی و تقویت صادرات محصول با حضور اساتید بسته بندی برگزار خواهد شد.همچنین مدیرکل
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت 16 :پروژه به مناسبت دهه فجر افتتاح می
شوند .مهدی جمال افزود :در ایام مبارک دهه فجر 15پروژه افتتاح و یک پروژه کلنگ زنی می شوند .وی
گفت :از مجموع 15پروژه قابل افتتاح 12پروژه مربوط به اقامتگاه بوم گردی ،یک پروژه مربوط به موزه
یخچال قاطول گرمسار،یک پروژه مربوط به کارگاه صنایع دستی ،یک پروژه مربوط به نورپردازی و مرمت
نمای خارجی اب انبار بزرگ سرخه است .جمال افزود :طرح ساخت هتل سه ستاره در شهرستان میامی
کلنگ زنی می شود .مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان سمنان افزود 49 :میلیارد
ریــال برای پروژه های قابل افتتاح و 361میلیارد ریال برای پروژه کلنگ زنی توســط بخش خصوصی
هزینه شده اســت .وی گفت :اورده بخش خصوصی در ساخت هتل 99میلیارد ریال و کمک دولت از
طریق پرداخت تسهیالت بانکی کم بهره 262میلیارد ریال است.جمال افزود:افتتاح و کلنگ زنی پروژه
ها در دهه مبارک فجر برای 99نفر فرصت شغلی ایجاد خواهد کرد.
بهبود کیفیت فرش دستباف ایرانی با نانو نقره
استفاده از نخ های دارای نانوذرات نقره موجب ویژگی های جالب توجهی در فرش های دستباف یکی
از شــرکت های تولیدکننده فرش شده است؛ چرا که این محصوالت دارای خواص انتی باکتریال است،
ضمن انکه این فرش ها در محیط های مرطوب بو نمی گیرد .میکروب ها ،باکتری ها و میکروارگانیسم ها
مانند “کورینه باکتریوم گزروزیس” از دالیل اصلی ایجاد بیماری ها ،عفونت ها و ایجاد بوی بد هســتند
و برای کاهش فعالیت این میکروارگانیســم ها از مواد ضدعفونی کننده اســتفاده می شود .ولی یکی از
شــرکت های تولیدکننده فرش برای حل این مشــکل از نخ های حاوی نانوذرات نقره استفاده می کند.
محصوالت انتی باکتریال این شــرکت در اثر تماس عرق بدن با ســطح ان در مراکز پر رفت وامد مانند
مســاجد و نواحی مسکونی بو نمی گیرد .محمد جعفری اصل ،مدیرعامل این شرکت در این باره گفت:
در فرش های دستباف به دلیل استفاده از نخ های طبیعی ،پروتئین هایی وجود دارد که این پروتئین ها
موجب تشکیل “بید” در فرش می شود .در این فرش های دستباف به دلیل وجود خواص انتی باکتریال
بید تشکیل نمی شود .همچنین این فرش ها عاری از بوهای بد رایج در فرش های دستباف هستند .اگر
فرش دستباف رایج در محیط های مرطوب قرار گیرد ،به سرعت بو می گیرد؛ این در حالی است که در
این فرش ها بوی بد ایجاد نمی شود .جعفری ،استفاده از نانوذرات را از مزایای فرش های تولیدی دانست
و خاطر نشان کرد :نوع فناوری به کار رفته در این نخ ها به شکلی است که نانوذرات از ان جدا نمی شود،
بنابراین با شست وشو ،تاکردن فرش ،تکان دادن فرش و جارو کردن ان ،نانو ذرات جدا نشده و خواص
فرش دســتخوش تغییر نمی شود .وی از صادرات این فرش ها به کشورهای امریکا و اسپانیا خبر داد و
یاداور شــد :این محصول عالوه بر دریافت گواهینامه نانو مقیاس از ســتاد توسعه فناوری نانو ،توانسته
تاییدیه بهداشتی از وزارت بهداشت را نیز دریافت کند.
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
هر گردشگر سالمت ۳۰تا ۴۰بشکه نفت
برای کشور ارزاوری دارد
اخبار
زمان ثبت نام حج ۹۹اعالم شد
چالش هایکارافرینی
در فضای مجازی از نگاه
فعاالنگردشگری
فعاالن و کارافرینان حوزه گردشگری کشور قطع اینترنت و فیلترینگ ،مراجع متعدد تصمیمگیر و قوانین قدیمی را از علل رشد
نکردن گردشگری در کشور و ناشناخته بودن ایران به عنوان مقصدی برای گردشگران خارجی اعالم کردند .سی و سومین نشست
از سلسله نشست های نقد و اندیشه با موضوع «کارافرینی در فضای مجازی جهش ها و چالش ها» با حضور «اشکان بروج ،تدوینگر
استانداردهای اقامتگاه های بوم گردی ایران»« ،حسین اسحاقی ،مدیرعامل پلت فرم ایرا ن بوم گری» و «محمد نصری ،مدیرعامل
پلت فرم اریامدتور» برگزار شد.
تاسیس اقامتگاه های بوم گردی در کشور سلیقه ای است
اشکان بروج ،تدوینگر استانداردهای اقامتگاه های بوم گردی ایران با اشاره به اینکه اولین اقامتگاه بوم گردی ایران به نام «اتشونی»
در منطقه خور و بیابانک در سال ۸۲شروع به کار کرد ،گفت :این اقامتگاه فضایی را ایجاد کرد که گردشگرانی از کشورهای
مختلف به این خانه بیایند و اســم ایران به عنوان مقصد گردشگری در جهان مطرح شــود .وی افزود :در سال ۸۸
دورهمی با حضور ۱۵نفر از مشتاقان بوم گردی شکل گرفت که در سال ۸۹تعداد نفرات ان به ۳۰۰نفر رسید.
در همین سال بود که مرام نامه راه اندازی این اقامتگاه ها تدوین شد .فردی که می خواهد خانه های بوم گردی
داشته باشد اول باید خودش در ان خانه زندگی کند ،غذا و نوشیدنی بومی به مشتریان بدهد و خانه مطابق
استانداردهای بومی منطقه باشد .بروج با اشاره به اینکه در خارج از کشور واژه اکولوژ برای اقامتگاههای بوم
گردی استفاده می شود ،گفت :این واژه به این معنی است که در ساخت اقامتگاه از مصالح بوم اور ،سرمایه گذار
با
بومی و نیروی کار بومی استفاده می کنند و در این صورت است که اقامتگاها بوم گردی محسوب می شوند .وی
بیان اینکه در سال ۹۲ادبیات گردشگری الکترونیک با اغاز به کار اولین استارت اپ ویکند گردشگری در کشور شروع شد ،اظهار
کرد :با این برنامه ها در سال ۹۵تمام اقامتگاه های گردشگری کشور الکترونیک شدند و از ظرفیت فضای مجازی و اینترنت استفاده
می کردند .وی با اشاره به اینکه چالش بزرگ اقامتگاه های بوم گردی در حال حاضر نداشتن یک ناظر برای بررسی رعایت اصول
تاسیس اقامتگاه های بوم گردی است ،افزود :این اقامتگاه ها با هتل ،خانه روستایی و محلی متفاوت هستند .بروج با تاکید بر اینکه در
حال حاضر اقامتگاه بوم گردی به معنای واقعی و مسووالنه در کشور نداریم و هر کس یک خانه را با سلیقه خود به عنوان اقامتگاه
بوم گردی معرفی می کند ،ادامه داد :در اقامتگاه بوم گردی گردشگر باید یک مکان بومی را با حضور در خانه مطابق با معماری بومی
منطقه ،غذا و نوشیدنی محلی ،لباس بومی افراد و لهجه بومی تجربه کند تا یک تجربه خاص از محل داشته باشد.
قطع اینترنت رزرو اقامتگاه های بوم گردی را به صفر رساند
حسین اسحاقی ،مدیرعامل پلت فرم ایرا ن بوم گری در پاسخ به سوالی در مورد ایده تشکیل پلت فرم ایران بوم گردی گفت :ایده
تاسیس سامانه از سال ۹۵استارت زده شد و در ۹۶اقامتگاه های بوم گردی استان مازندران را دیدیم و اطالعات انها را در شهریور
در سیستم وارد کردیم و اذرماه اولین رزورهای اقامتگاه های بوم گردی را شروع کردیم .وی با اشاره به اینکه حوزه تخصصی کار از
همان ابتدا بر بستر خانه های بوم گردی بنا شده بود ،افزود :رقابت با شرکت هایی که از سال ۸۴در حوزه گردشگردی فعال بودند،
برای استارت اپ ما بسیار سخت بود و به همین دلیل فعالیت در حوزه اقامتگاه بوم گردی را انتخاب کردیم .اسحاقی با اشاره به اینکه
قطع اینترنت در کشور باعث شد ضرر زیادی به شرکت ایران بوم گردی وارد شود ،گفت :سایت ما در جستجوی گوگل جزو پنج
سایت اول است ،ولی با قطع اینترنت تنها کسانی که ادرس مستقیم سایت ایران بوم گردی را می دانستند می توانستند وارد سایت
شوند که ۱۰درصد را مشتریان را شامل می شود .سایر کاربرانی که از گوگل استفاده می کردند به سایت دسترسی نداشتند و این
موضوع عمال رزرو خانه های بوم گردی را در سایت ما به صفر رساند .مدیرعامل پلت فرم ایرا ن بوم گردی با اشاره به اینکه این سایت
اپلیکیشن محور نیست تا کاربران از طریق ان بتوانند برای رزرواسیون اقدام کنند ،ادامه داد :در دوران قطع هشت روزه اینترنت فقط
توانستیم با پیامک به مشتریان قبلی جهشی ایجاد کنیم ،ولی از طریق ورودی جستجوی گوگل ضربه بزرگی خوردیم .وی با تاکید
بر اینکه قطعی اینترنت فقط به شرکت ما ضربه نزده است ،تصریح کرد ۸۰۰:اقامتگاه بومگردی با سایت ما همکاری دارند که از نظر
اقتصادی در این مدت گردش مالی نداشتند و این به معنی خواب سرمایه گذاری و ضرر انها است.
درامد یک میلیون دالری توریسم درمانی در یک سال
محمد نصری ،مدیرعامل پلت فرم اریامدتور در پاسخ به این سوال که اگر بگویید از درمان ارز اوری می کنید ،ممکن است باعث
تعجب شود ،گفت :فردی که برای یک پروسه درمان به ایران می اید عالوه بر ارز اوری در این حوزه می تواند از خدمات گردشگری
برای خود و همراهان هم استفاده کند که باز هم تولید درامد برای کشور است .نصری با اشاره به اینکه این شرکت از سال ۹۵شروع
به کار کرده است ،ولی پیشینه حضور در این حوزه به سال ۹۰و برنامه نویسی برای سایت های پزشکان بر می گردد ،اظهار کرد:
در سال ۹۴برای یکی از پزشکان ،سایتی سه زبانه طراحی کردیم که متوجه شدیم از طریق این سایت بیماران خارج از کشور هم
مراجعه می کنند و این سایت ایده تاسیس استارت اپ اریامدتور که در حوزه گردشگری سالمت فعالیت می کند ،را به وجود اورد.
وی با بیان اینکه برای عملی کردن این ایده به تحقیق در مورد توریسم سالمت و درامد و مباحث مرتبط با ان در کشورهای دیگر
پرداختیم ،گفت :با این تحقیقات متوجه شدیم که بیشترین میزان گردشگر منطقه در این حوزه به کشورهای هند و ترکیه می روند
و هند درامد هشت تریلیون دالری را برای سال ۲۰۲۰پیش بینی کرده است .برخی کشورها مانند مالزی برای توریسم درمانی
برنامه ریزی می کنند .نصری با اشاره به اینکه در الکامپ استار ۹۶با توجه به درامدی که شرکت داشت ،تواستند سرمایه گذار
جذب کنند ،گفت :شرکت از سال ۹۶تا ۹۷توانست رشد ۱۵درصدی درامد به دالر را بدست اورد و ۴۰درصد هم رشد ریالی
داشتیم و شرکت در سال ،۹۷یک میلیون دالر درامد داشت .مدیرعامل پلت فرم اریامدتور ادامه داد :در حال حاضر بیش از ۳۰۰
نفر با ما همکاری دارند و در حال حاضر با هر بیمار بیش از ۱۰هزار دالر وارد کشور می شود .وی با بیان اینکه تاکنون از ۸۰کشور
دنیا از جمله نپال ،جزایر موریس و ارژانتین بیمار داشته ایم ،افزود :ما برای جلب اعتماد مشتریان اروپایی با توجه به هجمه ای که
علیه ایران در جهان وجود دارد ،از مشتریانی که از همان کشور به ایران سفر کرده اند و به قولی به زبان خودشان برای جلب اعتماد
بیماران استفاده می کنیم و وقتی فرد از هم زبان خود رضایت از اسفر به ایران را می بیند و می شنود ،اقناع شده و اعتماد می کند.
تغییرقیمتبنزینباعثتغییراجباریسلیقهسفرمی شود
بروج در ادامه در پاسخ به این سوال که گسترش فضای مجازی در گسترش و توسعه سفر چه نقشی داشته است ،گفت :فضای
مجازی در دو دوره در گسترش سفر نقش داشته است .بار اول با چهار سایت و شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک شروع شد
و بار دوم ســال ۹۰ارام ارام به همت کســب و کارها و استارت اپ ها فرهنگ تجارت الکترونیک در کشور نهادینه شد و مردم
اعتماد به کسب و کارهای اینترنتی را تجربه کردند .وی با اشاره به پنج مرحله رویاپردازی ،برنامه ریزی ،اقدام ،حرکت و رسیدن به
مقصد به عنوان چرخه سفر ،اظهار کرد :الکترونیکی شدن و فضای مجازی به مردم کمک کرد تا ترس از سفرشان کمتر و امنیت
سفرشان بیشتر شود .از سوی دیگر با الکترونیکی شدن مافیای سفر از بین رفت و واسطه های سنتی جای خود را به واسطه های
7
الکترونیکی دادند .بروج با تاکید بر اینکه تا پیش از قطع اینترنت سایت «لست سکند» در روز بیش از ۱۵۰هزار
نفر بازدید کننده داشت و پس از قطع اینترنت بازدید به زیر ۱۰هزار نفر رسید ،گفت :تغییر قیمت بنزین باعث
تغییر اجباری سلیقه مردم برای سفر می شود .به طوری که فردی که هزینه سفر برای کشورهایی مانند ارژانتین یا
استرالیا را داشت ،حاال شاید به سفر کم هزینه تر اروپایی برود و این چرخه ادامه دارد تا فردی که در سال یک بار سفر
داخلی می رفت دیگر توان این سفر را نخواهد داشت چون فاصله اقتصادی بیشتر و سفره سفر کوچکتر می شود .وی با اشاره به
اینکه در حال حاضر در کشور به ابتذال سفر دچار شده ایم ،چون فرهنگ سفر را به مردم اموزش نداده ایم ،افزود :ما باید ابتدا به
مردم فرهنگ سفر رفتن را اموزش دهیم؛ زیرا توسعه پایدار و مسایل زیست محیطی در کشور به مخاطره افتاده است و نسل بعدی
ما بسیاری از اداب و رسوم ،فرهنگ ها ،غذاها و اکوسیستم بومی را در کشور نخواهد دید.
باتغییرنرخبنزینطبقهپایینسفرنمی رود
اسحاقی در پاسخ به این سوال که بی ثباتی در اقتصاد چه اثراتی در صنعت گردشگری الکترونیکی کشور دارد ،گفت :از یک نظر
باال رفتن قیمت دالر به نفع صنعت توریسم ایران شد و میزان سفرهای داخل کشور را زیاد کرد ،ولی باید به این نکته هم اشاره
کرد که شوک ناشی از این اتفاق حدود یک تا دو ماه بر روی کار ما تاثیر منفی گذاشت و میزان سفرها را کم کرد .وی با اشاره به
اینکه شوک های اقتصادی و روانی که به جامعه وارد می شود ،توان برنامه ریزی بلند مدت را از شرکت ها سلب می کند ،افزود :با
سه برابر شدن قیمت بنزین پس از فروکش کردن شوک ناشی از ان به طور حتم سفر از سبد خانوار طبقه پایین حذف می شود
و تنها طبقه متوسط به سفر داخلی خواهد رفت .مدیر عامل ایران بوم گردی با بیان اینکه استارت اپ ها در سال های اول زیان ده
هستند و به همین دلیل بیشتر تمرکز خود را بر روی یک فعالیت در فضای مجازی اختصاص می دهند ،گفت :به همین دلیل
در سایر شبکه های اجتماعی حضور کمرنگ داشتیم؛ ولی در حال حاضر فعالیت خود را در اینستاگرام بیشتر کرده ایم و برای ان
برنامه تولید محتوا داریم .اسحاقی با اشاره به اینکه طبق امار سازمان گردشگری حدود ۱۷۰۰خانه بوم گردی در کشور ثبت شده
است ،ولی با تماس با انها متوجه می شویم که فعال نیستند و فقط برای دریافت وام به عنوان خانه بوم گردی ثبت نام کرده اند،
گفت :با تحقیق از بسیاری از این افراد متوجه می شویم که یک ضابطه کلی برای تعریف خانه بوم گردی وجود ندارد و اداره میراث
و گردشگری هر استان به صورت سلیقه ای اعمال نظر می کند.
هر گردشگر سالمت ۳۰تا ۴۰بشکه نفت برای کشور ارزاوری دارد
نصری مدیر عامل اریا مدتور در مورد چالش های صنعت توریسم درمانی در کشور ،با اشاره به اینکه بازار بزرگ توریسم درمانی را
به دلیل عدم صدور ویزا از دست می دهیم ،افزود :گاهی بیمار برای یک عمل خاص قصد سفر به ایران دارد ،ولی صادر نشدن ویزا
در موعد مقرر تمام برنامه ریزی های بیمار را عوض می کند .مدیر عامل استارت اپ اریا مدتور با تاکید بر اینکه قطع شدن اینترنت،
هماهنگی و ارتباط با مسافران را غیر ممکن کرده بود و ضربه بزرگی بود ،گفت :وقتی یک مسافر درمانی قصد سفر به ایران را دارد
تمام مکاتبات از طریق واتس اپ یا پیام رسان های خارجی با او برقرار می شود ،در دوره قطع اینترنت نمی توانستیم هیچ ارتباطی با
انها داشته باشیم و حتی بلیط هواپیما برای انها بگیریم .نصری با بیان اینکه چالش بزرگ دیگری که با ان دست به گریبان هستیم
مبادالت بانکی است به همین دلیل بیشتر مشتریان با پول نقد به کشور سفر می کنند .وی با اشاره به اینکه به دلیل عدم صدور
ویزا برای اتباع کشور امریکا ،بازار بزرگی را در زمینه توریسم درمانی از دست می دهیم ،اظهار کرد :ساالنه یک میلیون و ۲۰۰هزار
امریکایی برای درمان به کشورهای دیگر سفر می کنند که مقصد بیشتر انها هند است ،ولی کشور ما از این بازار سهمی ندارد و این
در شرایط فعلی که فروش نفت هم نداریم می تواند درامد ارزی برای کشور داشته باشد .مدیر عامل اریا مدتور با اشاره به امار وزارت
بهداشت گفت :هر گردشگر سالمت معادل ۳۰تا ۴۰بشکه نفت برای کشور ارز اوری دارد و به عبارت دیگر با این صنعت برای
کشور ارزش خلق می کنیم .نصری تصریح کرد :شرکت ما با بیشتر مشتریان و مسافران پس از بازگشت به کشور خود هم ارتباط
دارد ،در زمان قطع اینترنت تصویری که از ایران به جهان مخابره شد بسیار شرایط داخلی ایران را اشفته نشان داد و فوبیا و ترس
سفر به ایران را دوباره ایجاد کرد .حاال باید زمان و انرژی بیشتری بگذاریم تا این شرایط را تغییر دهیم و اعتماد مسافران را جلب
کنیم .وی تعدد مجوزها و سازمان های صادر کننده انها را یکی دیگر از چالش های این حوزه دانست و افزود :زیر ساخت های کشور
هم مشکالت زیادی دارد ،مثال پرواز مستقیم از بیشتر کشورها به ایران نداریم و این باعث می شود مسافران زمان زیادی را در پرواز
باشند و در مواردی حتی از اسمان ایران رد می شوند ،ولی باید از هند مجددا به ایران پرواز کنند .مدیر عامل اریا مدتور یکی دیگر
از چالش های این حوزه را عدم اموزش مردم برای برخورد با گردشگران دانست و گفت :بازار گردشگر سالمت به طور بالقوه ۴۰۰
میلیون نفر را در بر می گیرد که کشورهای همسایه از ان استفاده می کنند و ما به دلیل چالش های متعدد سهمی در ان نداریم.
الکترونیکی شدن سفر ضعف تولید محتوا را روشن کرد
بروج در پاســخ به سوالی در مورد تولید محتوای علمی در حوزه گردشگری در ایران گفت :اخرین امارهای سازمان جهانی
گردشگری می گوید از هر ۱۰شغل در جهان یک شغل با گردشگری و هتلداری مرتبط است ،ولی این امار در ایران ۱به ۱۴است.
وی افزود :یکی از دالیل تفاوت امار ما با جهان در این است که در تولید محتوای تاریخی فقیر هستیم و انچه در دسترس مخاطبان
است تحریف شده و غیر واقعی است و این نبود دانش و تحریف در تولید محتوا با الکترونیکی شدن گردشگری بیشتر دیده شد.این
فعال گردشگری با اشاره به اینکه اموزش افرادی که بتوانند در این حوزه تولید محتوا کنند ،هم باعث هویت یابی این کسب و کارها
و اشتغال زایی می شود ،تصریح کرد :در حال حاضر ما دوره ۴۰ساعته ای را برای عالقمندان برگزار کرده ایم که شامل اموزش
محتواهای متفاوت است تا یک نیروی تازه کار بتواند برای صفحات اینستاگرام ،سایت و ...را تولید محتوا کند .بروج در پاسخ به سوالی
در مورد رعایت و احترام فرهنگ بومی توسط گردشگران گفت :توسعه پایدار می گوید گردشگران باید به جامعه و فرهنگ مکانی که
به انجا سفر می کنند ،احترام بگذارند .وی افزود :چرخه درست در سفر این است که چند تیم در یک منطقه از متخصصان تا عرضه
کنندگان بومی و شورای محلی تشکیل شود و با تهیه یک بروشور نکاتی را که گردشگر باید رعایت کند ،ذکر کنند .ولی در عمل
می بینیم که این چرخه در ایران وجود ندارد و به همین علت هر روز با تعطیل شدن مکان های مختلف گردشگری روبرو می شویم.
قوانینبرایگردشگریالکترونیکیقدیمیاست
اسحاقی با تاکید بر مشکل فرهنگی در زمینه گردشگری در روستاها گفت :سرمایه گذاری که وارد یک روستا می شود ،باید از
مردم محلی برای خدمات دهی استفاده کند؛ در غیر این صورت شکست می خورد ،زیرا مردم محلی سدی برای کار او می شوند.
وی به استارتاپ هایی که وارد این حوزه می شوند گوشزد کرد که اول راه سخت است و بدانند که از این مرحله گذر می کنند .اگر
در مسیری به بن بست رسیدند سریع برنامه را عوض کنند و مسیر جدیدی برای خود در نظر بگیرند؛ در غیر این صورت شکست
می خورند .اسحاقی با انتقاد از قوانین قدیمی دولت برای فعالیت به استارتاپ ها پیشنهاد کرد تا جایی که می توانند سعی کنند به
دولت نزدیک نشوند.
اماده ایم تا تجارب خود را با جوانان به اشتراک بگذاریم
مدیر عامل اریا مدتور با اشاره به اینکه در حوزه گردشگری سالمت از فقر محتوا رنج می بریم ،گفت :کشورهای عرب زبان منطقه
با فاصله زیادی از ما جلوتر هستند .بسیاری از بیمارانی که توسط شرکت ما جذب شده اند هیچ تصویری از ایران نداشتند و این
بی تصویری باعث می شد در بسیاری از موارد ایران را با عراق یکی بدانند و فکر کنند ما به زبان عربی صحبت می کنیم .نصری با
تاکید بر اینکه حوزه گردشگری سالمت یک حوزه بکر است ،گفت :جوانان می توانند در این زنجیره خلق ارزش کنند .وی افزود:
االن فرصت صادرات است و چون قیمت ها برای گردشگران پایین است؛ می توان با شیوه های جدید مانند اب درمانی ،لجن درمانی
و ...سهم بازار کشور را در این حوزه افزایش داد .وی افزود :شرکت ما اماده است تا تجارب خود را با جوانانی که وارد گردشگری
سالمت می شوند به اشتراک بگذارد؛ زیرا باعث می شود ایران سهم بیشتری از بازار گردشگری سالمت جهان را بدست اورد و برای
کشور درامدزایی و ارزاوری داشته باشد.
رییس ســازمان حج و زیارت زمان ثبت نام در کاروان های
حج تمتع ۹۹را نهم اسفندماه اعالم کرد .علی رضا رشیدیان
همچنین در شــورای برنامه ریــزی و هماهنگی بعثه و حج
به برنامه های اجرایی حج ۹۹اشــاره کرد و از اغاز مذاکرات
هیات مســکن در عربســتان خبر داد و گفت :نام نویسی از
دارندگان قبوض اولویت های حج تمتع اینده از نهم اسفندماه
اغــاز و به زودی قیمت نهایی حج مشــخص و اعالم خواهد
شد .او افزود :برنامه ریزی برای حوزه های حمل ونقل ،تغذیه،
تدارکات ،پزشــکی و هواپیمایی انجام و در زمان مناســب
اجرایی خواهد شد.
او در ادامــه گفت :دهه مبارک فجر ،پاسداشــت روزهای
پرافتخار بهاری اســت که در سایه رشادت ها و استقامت این
ملت و خون پاک شهیدان امروز تبدیل به درخت تناور نظام
جمهوری اسالمی ایران شده است.
وی افزود :ایــن دوران ،تجلی اراده ،عظمت و وحدت این
ملت و رهبری مدبرانه ان است که در مقابل سلطه استکبار
ایســتادند و پرچم عزت ،شرف و استقالل خود را بر فراز این
سرزمین برافراشتند .رییس سازمان حج و زیارت اظهار کرد:
امروز ایران اســامی در طلیعه چهــل و دومین بهار انقالب
اســامی درحالی به حرکت خود ادامه می دهد که دشــمن
با همه توان بر دســتاوردها و ارزش های ایرانی و اسالمی این
ملت و اســتقالل ،ازادگی و جمهوریت ان می تازد تا اهداف
شوم خود را در جهت سلطه بدون منازع خود بر منطقه رقم
زند اما به طور قطع در ســایه این همدلی ملت راه به جایی
نخواهد برد.
حجت االسالم والمسلمین ســیدعبدالفتاح نواب ـ نماینده
ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی ـ نیز
در ســخنانی بیان کرد :دهه فجر که پیروزی انقالب اسالمی
را به همراه داشت ،بهشتی از معنویت را در این دوران ایجاد
کرد و شــخصیت های بزرگی را به تمام قامت برای اسالم و
مســلمین با عقالنیت کامل و موازیــن دینی تربیت کرد .او
گفت :امام راحل افراد صالح و ارزشی را تربیت کردند و امروز
همه مدیون ایشان و مقام معظم رهبری هستیم که این راه
را با عزت ،افتخار و سربلندی دنبال کردند و ایران اسالمی را
در جایگاهی باعزت در عرصه بین المللی قرار دادند.
قدیمی ترین سازه چوبی جهان
کشف شد
در گذشته ،اغلب سازه ها و بناها با استفاده از چوب ساخته
می شــدند؛ این به ان معناست که بسیاری از این سازه ها در
طول تاریخ از بین رفته اند .با این حال باستان شناسان موفق
شده اند در « جمهوری چک» یک چاه چوبی کشف کنند که
قدمت ان به عصر حجر می رســد .به نظر می رســد این چاه
قدیمی ترین سازه چوبی ساخت بشر باشد که تاکنون کشف
شده است .این سازه چوبی باستانی در منطقه ای در نزدیکی
شهر «اوستروف» واقع در جمهوری چک و در جریان ساخت
و ساز یک بزرگراه جدید کشف شده است .کارشناسان موفق
شــدند این سازه باستانی را که شــبیه به یک جعبه چوبی
سالم است ،از زیر خاک بیرون بکشند .این اثر ۸۰سانتی متر
عرض ۸۰ ،سانتی متر طول و ۲۵متر ارتفاع دارد.
این چاه توســط افرادی ساخته شــده که به مهارت های
پیشرفته ســاخت چنین سازه ای واقف بوده اند و بررسی های
اولیه سطح ان نشان می دهد برای ساخت این اثر از ابزارهای
پیشرفته استفاده شده است.
این ســومین چاه متعلق به اوایل دوران نوسنگی است که
در طول چهار سال گذشته در جمهوری «چک» کشف شده
است .با این حال طراحی این سازه چوبی شبیه به هیچ یک
از اثار کشف شده مشابه در این منطقه نیست و برای ساخت
ان از چوب بلوط استفاده شده است .کارشناسان با استفاده
ب در نهایت قدمت این
از روش های ویــژه تعیین قدمت چو
اثر را به ۵۴۸۱سال پیش از میالد تشخیص داده اند .این به
ان معناســت چاه کشف شده قدیمی ترین سازه چوبی جهان
محسوب می شود.
کلنگ زنی نخستین باغ ژاپنی کشور
در رشت
در چهارمیــن روز از دهــه مبــارک فجر کلنــگ احداث
نخســتین باغ ژاپنی کشور در بوستان مفاخر رشت به زمین
زده شــد .ناصر حاج محمدی شــهردار کالنشــهر رشت در
مراســم اغاز عملیات اجرایی احداث بــاغ ژاپنی ضمن ارائه
توضیحاتی پیرامون فلسفه ایجاد چنین باغی در این کالنشهر
گفت :شباهت جوی و جغرافیایی این شهر به مناطقی از ژاپن
موجب ترغیب ســرمایه گذاران در این شهر شد .وی افزود:
ن پروژه با سرعت و با به کارگیری پیمانکاران
امید است که ای
بومی و محلی که مبین پیمان دوســتی دو تمدن اســت در
رشت اجرایی شود.
حاج محمــدی تصریح کرد :هر دو شــهر از تمدن باالیی
برخوردار هســتند و باید در لوای پیمان های این چنینی به
استقبال گسترش فرهنگ شهر نخستین ها رفت .وی گفت:
این باغ تا اردیبهشــت سال اینده در زمینی به مساحت ۱۲
هزار و ۵۰۰متر مربع به بهره برداری می رسد.
شهردار رشــت هدف از اجرای طرح احداث باغ ژاپنی در
رشــت را تالش برای تعمیق مناســبات فرهنگی-اجتماعی
دو کشور در بســتر تعامالت ســازنده اژانس همکاری های
بین المللی ژاپن جائیکا عنــوان کرد .همچنین در چهارمین
روز از دهه فجر طرح ســاماندهی تابلوهای تمثال شــهدای
رشت با افتتاح نمادین تابلوی ۱۰شهید اغاز شد .قرار است
تا یکسال اینده ۱۲۰تابلوی شهدای رشت با ۵میلیارد ریال
اعتبار در مناطق و معابر مرکز استان نصب شود.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 26بهمن 1398سال چهارم شماره73
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
بازار مه الود برای استارت اپ ها
دروازه ورود شبکه های مجازی به «گردشگری» کجاست؟
بازار گردشگری و خدمات تفریحی-مسافرتی در ایران به دلیل نبود مسیر روشن برای ورود کارافرینان
بو کارهای الکترونیکی ،فعال از مزایای فعالیت فراگیر استارت اپ ها محروم
حوزه فضای مجازی و کس
پ در بازار گردشــگری ،نمی توانند دروازه ورود به این بازار را
اســت .متقاضیان راه اندازی اســتارت ا
که همان «اخذ مجوز از مراجع رســمی» اســت پیدا کنند .این بازار برای ورود استارت اپ ها مه الود
بو کارهای
اســت چون در دولت نیز متولی امور گردشگری از «حمایت ،نظارت و پشتیبانی» از کس
نوین منع شــده است .وزارت میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشــگری اجازه صدور مجوز برای
استارت اپ ها را ندارد .همین ممنوعیت در عمل به رهاشدن این شاخه تازه شکل گرفته اما با ظرفیت
ارزاوری باال در بازار گردشــگری منجر شده به طوری که هیچ چارچوب یا فرمول مشخص قابل ارائه
از سمت دولت برای این منظور وجود ندارد و هیچ راهنمایی هم به انها برای شناسایی دروازه ورود
صورت نمی گیرد .این در حالی اســت که متولی گردشگری حساب ویژه ای روی گردشگری مجازی
برای جذب توریست باز کرده است اما چه استارت اپ های موجود در این بازار و چه متقاضیان جدید،
از نبود سازوکار مشخص برای فعالیت ،رنج می برند .برخی استارت اپ های فعال در بازار گردشگری،
بیــش از ۵مجــوز از مراجع مختلف دریافت کرده اند و هر لحظه منتظــر اعالم یک اخطار دیگر از
نهادهای دولتی یا نظارتی هستند تا بالفاصله برای افزایش تعداد مجوزهای دریافتی اقدام کنند .این
مدل کار از نگاه اســتارت اپ ها ،ضد فعالیت استارت اپی که «کار در ساده ترین شکل ممکن است»،
محسوب می شود .دنیای امروز «عصر ارتباطات» نام گرفته و از حالت سنتی به مجازی کوچ کرده؛
این تغییر در نحوه زندگی بر مشاغل نیز تاثیراتی داشته است ،به طوری که امروزه می توان شغل های
بی شماری را یافت که نحوه ارائه خدمات در انها کامال با نحوه سنتی ان مطابقت ندارد.
طی سال های اخیر نیز حوزه گردشگری رنگ و بویی تازه به خود گرفته به طوری که با استفاده
از کمترین سرمایه گذاری و با استفاده از فضای مجازی افراد می توانند کسب و کارهای گردشگری
جدیدی برای خود راه اندازی کنند« .استارت اپ گردشگری» به ارائه خدمات در حوزه گردشگری
به شکل و نحوه ای متفاوت و جدید گفته می شود .در واقع در استارت اپ گردشگری باید شرایط
به شکلی باشــد که یک جوان با کمترین سرمایه و راهکارهای جدید بتواند در حوزه گردشگری
فعالیت کرده و کســب درامد کند .اســتارت اپ های گردشــگری عمدتا بر سرمایه فکری و ایده
سرمایه گذاران استوار است و سهم سرمایه نقدی در ان نسبت به کسب و کارهای سنتی این حوزه
بسیار کم اســت .در استارت اپ های گردشگری از شتاب دهنده ها-مجموعه ای که دانش و فضای
مورد نیاز را تا ۶ماه در اختیار افراد قرار می دهد ،موفقیت اولیه به سود دست یافته و توان جذب
ســرمایه گذار را داشته باشند -استفاده می شود .شتاب دهنده ها طبق استاندارد حدود ۴۰میلیون
تومان ســرمایه در اختیار متقاضیانی که طرحی ارائه کرده اند قرار می دهند در مقابل ۱۰درصد
سهام انها را نیز تصاحب می کنند.
این مرکز از افراد متخصصی تشــکیل شده اســت که با چشم پوشی از نوع و میزان تحصیالتشان
در این حرفه فعالیت داشــته اند و با راهکارهایی که ارائه می دهند می توانند مشکالت افراد تازه وارد
در این حوزه را حل کنند .در حال حاضر در کشــور اســتارت اپ گردشــگری در مقیاس انچه در
بو کارهای
کشــورهای توسعه یافته فعال هستند وجود ندارد؛ زیرا در سایر کشورها این گروه از کس
گردشــگری (استارت اپ) به توریســت ها خدمات چندمنظوره همچون رفتن به مکان های دیدنی،
معرفی اقامتگاه های مختلف ،کرایه ماشین شــخصی و سایر کارها برای تامین نیاز گردشگران ارائه
می دهند .در صورتی که در ایران تنها به یکی از بخش ها همانند فروش بلیت ،کرایه ماشین ،برگزاری
تور و ...می پردازند .در حال حاضر افرادی که قصد فعالیت در حوزه اســتارت اپ گردشگری را دارند
باید از چند ارگان یا مرجع مختلف همانند سازمان هواپیمایی ،سازمان تجارت الکترونیک و اتحادیه
فضای مجازی مجوز دریافت کنند.
ولــی تیموری معاون گردشــگری وزارتخانه میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری نیز
درخصوص مجوز گردشگری مجازی گفت :از سال ۹۴به مدت یک سال سازمان میراث فرهنگی که
در حال حاضر به وزارتخانه تبدیل شده طبق اختیاراتی که داشت به حدود ۴۰استارت اپ در حوزه
گردشــگری مجوز داد ،اما در پی اعتراض «مرکز توسعه تجارت الکترونیک» این اختیار از ما سلب
شد و سایر نهادها به این فعالیت مجوز اعطا کردند .وی افزود :به تازگی مجددا سعی کردیم اعطای
ی گردشگری و گردشگران مجازی در حوزه مجازی را به وزارتخانه
مجوز به فعالیت های استارت اپ ها
میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری واگذار کنیم تا با استفاده از ان فعالیت گردشگری در
کشور رونق پیدا کند .بررسی ها نشان می دهد حداکثر زمانی که ارگان های مرتبط برای اعطای مجوز
بــه افراد اعالم کرده اند یک ماه بوده؛ در صورتی که افرادی که به دریافت مجوز اقدام کرده اند بیش از
دو سال زمان برای دریافت مجوز خود صرف کرده اند.
فعاالن استارت اپی عالوه بر اعطای مجوز با زمانی طوالنی با چهار مشکل دیگر نیز مواجه
هستند .یکی از این مشکالت قوانین قدیمی به روز نشده ای است که برای گرفتن مجوز
در نظر گرفته شده؛ مهم ترین این قوانین داشتن یک دفتر اداری ۶۰متری و حداقل دو
کارمند است که با توجه به زمان طوالنی اعطای مجوزها حداقل یک یا دو سال این دفتر
کار و کارمندان بیکار هستند و همین امر برای سرمایه گذاران هزینه بر است .عالوه بر ان
تداخل اداری که بین سازمان ها و ارگان های مختلف همچون وزارتخانه میراث فرهنگی،
ســازمان هواپیمایی ،سازمان تجارت الکترونیک و اتحادیه فضای مجازی وجود
دارد موجب شــده هر روز یک ارگان از متقاضیان راه اندازی
فعالیت هــای اســتارت اپی در حــوزه
گردشگری درخواست مجوز کند.
همچنیــن نبــود مکانــی که در
ان تمامــی فعاالن اســتارت اپ
گردشــگری با هــم دیدار
کنند و تجربیات خود را به اشــتراک بگذارند و نبود مکانی برای اموزش به ســرمایه گذاران از دیگر
مشکالت است که دولت می تواند بستر شتاب دهنده را مهیا کند .کارشناسان بازار گردشگری معتقدند:
فضای مه الود این بازار برای ورود فعاالن اســتارت اپی ،یک سم برای اینده بازار گردشگری مجازی
است .این هشدار از این بابت مطرح می شود که استارت اپ ها عمدتا توسط جوانان شکل می گیرد و
چون ظرفیت تحمل موانع برای این گروه سنی محدود است در نتیجه ،چالش در نقطه ورود باعث
سرخوردگی و انصراف انی متقاضیان سرمایه گذاری در حوزه استارت اپ گردشگری می شود .بدتر از
این حالت می تواند تقویت زمینه ارائه خدمات مجازی در فضای زیرزمینی باشــد که در این صورت
کیفیت ارائه خدمات تنزل پیدا می کند.