هفته نامه دنیای گردشگری شماره 70
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 70
مالیات خروج از کشور نه! همان وجوهی که مطابق روال قانونی از مسافران ...
شاخه ای از گردشگری که همچنان در قالب بروکراسی اداری گیر کرده است
سوءبرداشت نمایندگان یا مردم؟
گردشگری حالل باید به دنبال چه چیزی باشد؟
مجلس الیحه مالیات بر ارزش افزوده خروج از کشور را درحالی
تصویب کرد کــه واکنش ها و اعتراض هــای مردمی و فعاالن
گردشگری ،برخی نمایندگان را بر ان داشت تا هنوز ُمهر رای شان
خشک نشده ،اذعان کنند که قرار نیست مالیات اضافه ای برای
خروج از کشور گرفته شود .سازمان امور مالیاتی نیز یک روز بعد
درحالی که واکنش ها شدت گرفته بود ،تصریح کرد که این مالیات
همان عوارض خروجی اســت و برداشت های ناصواب و کذبی از
ان مصوبه شده است .صبح روز سه شنبه اول بهمن ماه ،مجلس
ماده ۳۳الیحه مالیات بر ارزش افزوده را تصویب کرد .بر اساس...
گردشکری حالل یکی از جدیدترین شاخه های گردشگری
است که از حدود یک دهه اخیر وارد این صنعت شده است و
تعاریف متفاوتی نیز برای توصیف و تشریح ان ارائه شده که البته
دارای مشترکات و همچنین اختالفاتی نیز است ،اما همه انها بر
مبنای دینی تعریف می شوند .بنابر برخی تعریفات گردشگری
حالل نوعی گردشــگری است که در ان تمهیداتی بر مبنای
موازین اسالم و جهت انطباق با ان صورت گرفته است .می توان
گردشگری حالل را زیر مجموعه گردشگری مذهبی دانست که
بر اساس باورهای خانواده های مسلمان و...
ادامه درصفحه 6
شنبه 5بهمن ماه 1398سال چهارم
شماره 70
8صفحه
قیمت 2000تومان
ادامه درصفحه 3
29جمادی االول 1440
25ژانویه 2020
لزوم توجه به بوم گردی استان ها برای کمک به تکمیل پازل گردشگری
بومگردیوصنعت
گردشگریکشور
با حضور وزیر امور خارجه
نشست هم اندیشی
پاسداری از مراکز فرهنگی؛
میراث مشترک بشری
صفحه 3
ثفرهنگیبرایگردشگرانجهان:
دعوتنامهوزیرمیرا
تجربهسفربهایرانزیبا ،سرزمین
تاریخ و تمدن را از دست ندهید
عدستیباصدور
ثفرهنگی،گردشگریوصنای
وزیرمیرا
بیانیه ای به دو زبان فارسی و انگلیسی ،عالوه بر تاکید بر
امنیت کامل کشور ایران برای میزبانی از گردشگران،
از توریست های سراسر جهان دعوت کرد که فرصت
تجربه متفاوت سفر به سرزمین تاریخ و تمدن را به ویژه
در فصل بهار از دست ندهند .علی اصغر مونسان اعالم
کرده بود :از شنبه ـ پنجم بهمن ماه ـ برنامه اقدام فوری
گردشگریایرانراباهدفخنثی سازیتبلیغاتمنفیو
ترمیم چهره ایران اجرا می کند .گزارش های اژانس های
مســافرتی حاکی از ان است که ســفر گردشگران
خارجی به ایران تحت تاثیــر واقع اخیر قرار گرفته....
ادامه در صفحه2
به بهانه برگزاری رویداد «ایران باشکوه»
صفحه 7
فصل داغ
گردشگری زمستانی
در ایران!
صفحه 5
2
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
یادداشت
شهر های بزرگمان «نازیبا» هستند؛
چه کنیم؟
* سیامک سرمدی
شــهر های بزرگ ما تنها در گیــر الودگی هوا و معضالت
زیست محیطی نیســتند .الودگی بصری هم گریبانگیر این
شهر هاســت .اگر بخواهیم صریح باشــیم بایــد بگوییم که
شهرهای بزرگ ما «نازیبا» هستند .منظر شهری ما در بیشتر
مکان های شهری ،زیبا نیست .شما این نازیبایی را در منظر
شهری بیشتر شهرها و پایتخت های بزرگ جهان نمی بینید.
حتی بمبئی و تا حدی دهلی نیز از تهران ما زیباترند .به این
هم فکر نکنید که شاید مرغ همسایه غاز است .اینطور نیست.
باید به این موضوع فکر کرد که مثال شهری مانند «پاریس»
از چه روش و الگوی شهرســازی استفاده کرده که همچنان
ســاختمان ها و بافت های قدیمی ان ،معماری تاریخی خود
را حفــظ کرده اند و درون انها زندگــی نیز جریان دارد ،اما
شــهر های اصفهان و تهــران ما تا این انــدازه دچار تخریب
بافت های قدیمی هســتند .همانطور که در باالتر نیز گفتیم،
حتی شهر هایی که فاصله فرهنگی چندانی با ما ندارند مانند
بمبئی و دهلی نیز دچار این مشــکل نشده اند .البته بررسی
این موضوع نســبتا پیچیده و چند جانبه اســت اما می توان
ادعــا کرد که یکی از جنبه های مهم در حفظ زیبایی شــهر
و معماری تاریخی ان ،نگاه عاقالنه و اســتراتژیک به مقوله
گرافیک شهری است.
واقعیت این اســت که تصویر و معماری رابطه ای چندین
هزار ســاله با یکدیگر دارند .تصویــر (گرافیک) بر معماری
چنان نفــوذی دارد که هر انقالبــی در تصویر به تحولی در
معماری هم منجر شده است .از اولین نقشه های شهری که
بر روی لوح های خشــت و گلی سومریان نقش بسته تا ورود
دوربین ها به عرصه هنر و معماری ،هر کدام تاثیر عمده ای بر
معماری گذاشته است .از بحث تاریخی اگر بگذریم ،نمی توان
از شــهر و معماری ان ســخن گفت و از منظر شهری حرف
زد امــا بی توجه به گرافیک شــهری و تبلیغات محیطی ان
بود .در واقع هر شــهروند و رهگذری که صبح از خانه بیرون
می رود و در شــهر حرکت می کند ،محال است که چشمش
به انواع و اقســام بیلبورد ،تابلو ،استند های تبلیغاتی و سایر
اقالم گرافیک شهری نیفتد .تاثیر و ظرفیت گرافیک شهری
در کم کردن الودگی بصری و همزمان ،ارتقاء ســواد بصری
شــهروندان چیست ؟ نسبت بین گرافیک شهری و معماری
چگونه است؟
غلبه فرم بر محتوا
گرافیک،قابلیت هــای زیــادی دارد و به عنــوان یک هنر
کاربردی می تواتد تاثیر زیادی بر اصالح چهره زشــت شهر
داشــته باشد .البته این کار یک شبه و به تنهایی امکان پذیر
نیست .تحقق این امر ،نیازمند فعالیت گسترده ای است .باید
محتوای اثر گرافیکی زیر مجموعه فرم ان نباشد .در تبلیغات
شهری شــاهد هســتیم که به دلیل نااگاهی ،گاهی فرم بر
محتوا غلبه می کند.
رابطه بین نمایشگاه های هنری وسطح شهر
گاهی شاهد هســتیم که نمایشــگاه های هنری پوستر و
گرافیک ،چنــان به جنبه های فرهنگی اثر هنری می پردازند
که هنگام اســتفاده از انها در ســطح شــهر؛ بحث مخاطب
شناســی و محیط شناسی به فراموشی ســپرده می شود و
گویی تمام تبلیغات محیطی و گرافیک شهری برای محیظی
غریب ســاخته و پرداخته شــده اند و هیچ ربطی به فضای
فرهنگی ما ندارند.
گرافیک شهری مبتال به بیماری کپی برداری!
متاســفانه بخش زیادی از کارهایی که به عنوان گرافیک
در شهرهای بزرگ ما دیده می شوند کپی برداری غیر علمی
اســت و تقریبا می توان گفت کــه کمتر به فرهنگ و هویت
شهری توجه شده است .پیشنهاد خوبی است اگر «گرافیک
شهری» خود به عنوان یک رشــته علمی مستقل در مراکز
امــوزش عالی تدریس شــود تــا از این رهگذر از زشــتی
شهر های بزرگ کاسته شود
تیم طراحی شهری
زیبایی بصری شــهر در درجه اول به تیم طراحی شــهری
مربوط می شــود که در این تیم ،هم معمار وجود دارد و هم
شهرســاز هم مجسمه ساز را در این تیم می توانیم ببینیم و
هم نقاش و طراح گرافیک .با این شرایط است که تیم زیبایی
ســاز شهر می توانند به نحو احســن کار خود را انجام دهند.
ضمن انکه باید به یادداشــت که زیبایی به تنهایی برای یک
شهر کافی نیست و عالوه بر اسایش بصری شهروندان ،حذف
الودگی های صوتی و همچنین الودگی هوا ،محیط شــهر را
مناسب زندگی شهروندان می کند.
ث فرهنگی ایران برای گردشگران جهان:
دعوتنامه رسمی وزیر میرا
تجربه سفر به ایران زیبا
سرزمین تاریخ و تمدن را از دست ندهید
ع دستی با صدور بیانیه ای به
ث فرهنگی ،گردشــگری و صنای
وزیر میرا
دو زبان فارســی و انگلیســی ،عالوه بر تاکید بر امنیت کامل کشور ایران
برای میزبانی از گردشگران ،از توریست های سراسر جهان دعوت کرد که
فرصت تجربه متفاوت سفر به سرزمین تاریخ و تمدن را به ویژه در فصل
بهار از دســت ندهند .علی اصغر مونسان اعالم کرده بود :از شنبه ـ پنجم
بهمن ماه ـ برنامه اقدام فوری گردشــگری ایران را با هدف خنثی ســازی
تبلیغات منفی و ترمیم چهره ایران اجرا می کند .گزارش های اژانس های
مسافرتی حاکی از ان است که ســفر گردشگران خارجی به ایران تحت
تاثیــر واقع اخیر قرار گرفته .وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع
دســتی گفته بود که گزارش این وضعیت را در اختیار سران قوا ،شورای
امنیت ملی ،رییس جمهــور و وزرای امور خارجه و اقصاد در جریان وضع
گردشگری کشــور قرار داده اســت و دولت نیز تمهیداتی دارد و تالش
می کند اثر اخبار منفی را کنترل کند .او همچنین قول داده اســت برای
برگرداندن شــرکت های هواپیمایی اروپایی که پس از سقوط هواپیمای
ایرانی ،پروازهایشــان را به مقصد ایــران متوقف کردند ،تالش کند و نرخ
ورودیــه موزه ها و اماکن تارخی را فعال ثابت نگه دارد .مونســان پیرو این
اقدامات امروز بیانیه ای به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر و گردشگران
را دعوت کرد ســفر به ایــران را بویژه در بهار از دســت ندهند .در متن
بیانیه او امده است« :جهان امروز به دلیل تحوالت و پیشرفت های سریع
فناورانه و صنعتی ،بیش از پیش درگیر تحوالت و فراز و نشیب های شتابان
و غافلگیر کننده اســت .انســان عصر کنونی نیز به همین سیاق متاثر از
زندگی پرهیاهوی شــهری و ماشینی اســت و روح او نیازمند پاالیش و
اسودگی است .در چنین فضایی ،ان چه به روزهایمان رنگ و بوی اسایش
و ارامش ،نشــاط و شــادمانی ،همدلی و همراهی می دهد و تجربه هایی
ماندگار و خاطره انگیز از هم زیســتی مسالمت امیز به جا می گذارد سفر و
گردشــگری است .در حقیقت گردشــگری را می توان شکل بسط یافته و
جهانی شد ه رفت و امدهای دوستانه و فامیلی دانست که محور و محتوای
ان را مفاهیمی همچون مهربانی ،تعامل و همکاری تشــکیل می دهد .در
عصر پرفراز و نشیب امروز ،گردشگری به سان نسیمی روح بخش جانمان را
تلطیف می کند و هم ه ما مردمان جهان را فارغ از تیره و نژاد ،ملیت و زبان،
ارا و عقاید ،به هم پیوند می دهد .دولت جمهوری اسالمی ایران در سایه ی
باور عمیق و عملی بــه این نگرش و رویکرد ،تمام توان و بضاعت خود را
برای ایجاد شرایطی درخو ِر پذیرایی از گردشگران جهان به کار بسته است
و از همین رو شاهد رشد چشم گیر امکانات و زیرساخت های گردشگری در
کشــورمان هستیم .در این زمینه با اقدامات تشویقی همچون لغو روادید
با برخی کشــورها ،ویزای ۹۰روزه فرودگاهی ،خدمات ویژه و اســتاندارد
اقامتی و پذیرایی ،تعریف مســیرها و بسته های جذاب گردشگری و ارائه
ارزان ترین و ایمن ترین تورهای سفر به ایران با لحاظ اخرین استانداردهای
بین المللی ،موفق به افزایش ۵۳درصدی گردشــگران ورودی شدیم که
باالترین رشد در میان تمام کشورها محسوب می شود.
این در حالی اســت که بررســی گــزارش رقابت پذیری مســافرت و
گردشــگری انجمــن جهانی اقتصاد نشــان می دهد ایران در شــاخص
رقابت پذیــری قیمت ها نیز رتبه اول در جهان را دارد و طی چند ســال
اخیر به عنوان پدیده ای نوظهور در عرصه ی گردشــگری بین المللی توجه
دولت ها را به خود معطوف کرده اســت .حتی اگر تمام انچه گفته شد را
نادیده بگیریم ،باز هم جاذبه های منحصربه فرد و بی بدیل سرزمین ایران،
وسوس ه ســفر به دیار تاریخ ،تمدن و طبیعت را در دل هر گردشگری در
هر گوشــه ی جهان بر می انگیزد .سرزمین ایران با وجود ۲۴اثر ثبتی در
فهرست میراث جهانی یونسکو۳۴ ،هزار اثر ثبت شده ی ملی و ۶۰۰موزه
فعال ،برخورداری از باالترین ضریب امنیت ،پایین بودن هزینه های سفر،
ارائه تسهیالت ویژه به گردشگران ،روحیه کم نظیر مهمان نوازی مردمان،
داشــته های بی شــمار تاریخی و طبیعی ،امکانات بی بدیل و منحصر به
فرد بوم گردی و گردشــگری طبیعت ،بســته های متنوع گردشگری در
شــاخه های تاریخی فرهنگی ،ورزشی و کوهستان ،دریایی و ساحل ،غذا
و ســامت ،ایین های زیبا و جذاب ،جلوه های متنوع در عرصه تولیدات
صنایع دســتی و هنرهای ســنتی ،ظرفیتی شــگرف بــرای میزبانی از
گردشــگران جهان دارد .قدمت و غنای تمدنــی و تاریخی ،کثرت اثار
بی بدیل و دیدنــی ،اب و هوای چهار فصل ،جلوه های متنوع فرهنگی و
وجود قومیت های مختلف با اداب و رســوم متفاوت ،ایران را به گنجینه
گران بهایی از میراث مادی و معنوی و در زمره ۱۰کشور برتر دنیا از نظر
جاذبه های گردشگری ،فرهنگی و طبیعی قرار داده است .کوهستان های
سربه فلک کشــیده ،یخچال هــای طبیعــی و اتشفشــان های خاموش،
جنگل های بکر و دامنه های سرســبز ،دریاچه ها ،چشمه ها و ابشارهای
زالل و روان ،ســواحل زیبا و جزایر شــگفت انگیز ،ســایت های تاریخی
و بناهای قدیمی ،شــهرها و روســتاهای جهانی ،صنایع دستی بومی و
هزاررنگ ،دســتپخت های لذیذ سنتی و نوشــیدنی های طبیعی گوارا و
شفا بخش ،و صدها و هزاران جاذبه دیگر ،البومی از انگیزه های بی شمار
سفر به ایران است .با چنین ویژگی ها و مزیت هایی ،شهرهای زیبا و امن
ایران روزانه میزبان هزاران گردشــگر از کشورهای مختلف جهان است
که پس از این تجربه ناب و به یادماندنی ،عزم خود را برای سفری دوباره
به این بهشــت اسیا جزم و همسفران تازه ای نیز با خود همراه می کنند.
در اغازین ماه سال نو میالدی و واپسین ماه های سال خورشیدی ایرانی
که به اســتقبال سال جدید می رویم ،از گردشگران سراسر جهان دعوت
سرزمین تاریخ و تمدن به ویژه
می کنم فرصت تجربه متفاوت ســفر به
ِ
در فصل دل انگیز بهار را از دست ندهند .مهمانسرایی به وسعت ایران و
اغوشی گرم به گشودگی قلب تمام ایرانیان اماده پذیرایی از گردشگران
تمام کشورها است».
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
مالیات خروج از کشور نه! همان وجوهی که مطابق روال قانونی از مسافران ...
سوءبرداشتنمایندگانیامردم؟
مجلس الیحه مالیات بر ارزش افزوده خروج از کشور را درحالی تصویب کرد
که واکنش ها و اعتراض های مردمی و فعاالن گردشگری ،برخی نمایندگان را بر
ان داشت تا هنوز ُمهر رای شان خشک نشده ،اذعان کنند که قرار نیست مالیات
اضافه ای برای خروج از کشور گرفته شود .سازمان امور مالیاتی نیز یک روز بعد
درحالی که واکنش ها شدت گرفته بود ،تصریح کرد که این مالیات همان عوارض
خروجی است و برداشت های ناصواب و کذبی از ان مصوبه شده است.
صبح روز سه شنبه اول بهمن ماه ،مجلس ماده ۳۳الیحه مالیات بر ارزش افزوده
را تصویب کرد .بر اساس این مصوبه ،سازمان مالیاتی مکلف شد بابت خروج هر
مسافر ایرانی به جز موارد تبصره ۳این ماده از مرزهای هوایی ،دریایی و زمینی
وجوهی را به عنوان مالیات از مسافران دریافت و به حساب درامد عمومی نزد
خزانه داری کل کشور واریز کند .این مالیات در حالی تصویب شده که شهروندان
ایرانی هنگام سفر به خارج از کشور مبلغی را با عنوان عوارض خروج از کشور
پرداختمی کنند.
در مــاده ای که نمایندگان به ان رای دادند ،اســتثناءهایی هم وجود دارد؛
براساس تبصره ۱ماده ۳۳الیحه مالیات بر ارزش افزوده ،دارندگان گذرنامه های
سیاسی و خدمت ،خدمه وسائل نقلیه عمومی زمینی و دریایی و خطوط پروازی،
دانشــجویان شاغل به تحصیل در خارج از کشور ،بیمارانی که با مجوز شورای
پزشکی جهت درمان به خارج از کشور اعزام می شوند و دارنده پروانه گذر مرزی و
مرزنشینان ،جانبازان انقالب اسالمی که برای معالجه به کشورهای دیگری اعزام
می شوند ،زائران ایرانی که در ایام اربعین حسینی به مقصد عراق از کشور خارج
می شوند و ایرانیان مقیم خارج از کشور که دارای کارنامه شغلی از وزارت تعاون،
کار و رفاه اجتماعی هستند ،از پرداخت این مالیات معاف شده اند.
تبصره ۳این ماده هم نیروی انتظامی جمهوری اسالمی ایران را موظف کرده
است پرداخت «مالیات خروج از کشور» مسافران ایرانی که عازم خارج از کشور
هســتند را به روشی که ســازمان (مالیات) تعیین می کند کنترل و از خروج
مسافرانی که مالیات مزبور را پرداخت نکرده اند ،جلوگیری کند.
برداشت از مصوبه این بود که مالیات جدیدی بر سفرهای خارجی شهروندان
ایرانی بســته شــده اســت که متفاوت از عوارض خروجی است .همین امر،
واکنش های مردمی گســترده ای را به دنبال داشت و پرسش هایی مطرح شد
درباره این که چرا وقتی محل هزینه کرد عوارض خروج مبهم اســت ،مجلس
مالیات جدیدی را بر سفرهای خارجی بسته است .از طرفی نگرانی هایی درباره
تحدید سفرهای خارجی ان هم در شرایطی که قبال نرخ عوارض خروجی ،ارز و
بلیت هواپیما سفرهای خارجی اثر خود را گذاشته بود ،پیش اورد.
این مصوبه حتی اعتراض های تشکل های خصوصی گردشگری را برانگیخت و
باعث انتشار اطالعیه های بدون هویت در ارتباط با تجمع تعدادی از اژانس داران
شد .حرمت اهلل رفیعی رییس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی
ایــران ـ درباره این مصوبه گفت« :من با اینکه بارها این مصوبه را خواندم ولی
متوجه نشــدم که دقیقاً چه نوع مصوبه ای تصویب شده وقتی که اکنون از هر
مسافر عوارض خروج گرفته می شود گرفتن مالیات به چه منظور است؟ معموالً
اگر مصوبه ای را به مجلس می برند باید با اهل فن و دســت اندرکاران ان حوزه
مشورتی انجام شود .در این باره چه مشورتی شد؟ وقتی بخش خصوصی و بخش
دولتی از این موضوع خبر ندارند و یک باره چنین چیزی تصویب می شود باید
چه کار کرد؟ »
جبار کوچکی نژاد رییس فراکســیون گردشگری مجلس هم به این مصوبه
واکنشی داشت و گفت« :من با این موضوع مخالفت کردم چون زمانی که عوارض
از مسافر دریافت می شود دیگر نیازی به گرفتن مالیات نیست» .
شهاب الدین بی مقدار ،نماینده تبریز ،اذرشهر و اسکو نیز این توضیح را داد که
«ماده تصویب شده در مجلس درباره اخذ مالیات از مسافرانی که قصد خروج
از کشــور را دارند ،در راستای طرح جداسازی و مستقل کردن بودجه کشور از
درامدهای نفتی با توسل به مالیات انجام می گیرد .در این ماده ،اخذ مالیات افزون
بر عوارض خروج از کشور است اما تا کنون مقدار دقیق ان مشخص نیست» .
این مصوبه حتی متولیان گردشگری را غافلگیر کرد .به نظر می رسید در تنظیم
و پیشــنهاد الیحه ان مشورتی با وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی نشده است ،همانطور که وقتی افزایش عوارض خروج از کشور در الیحه
بودجه ســال ۱۳۹۷افزایش یافت ،مسووالن گردشگری از ان بی خبر بودند و
فکر می کردند مبلغ عوارض خروج ۸۰هزار تومان شده و نه ۲۲۰هزار تومان.
موقعیت های مشابه این سوال را مطرح می کند که جایگاه مشورتی متخصصان،
متولیان و ذی مدخالن گردشگری در تنظیم لوایح و مصوبه های مرتبط با موضوع
سفر و گردشگری کجاست؟
ی معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری
انچنان که ولی تیمور
و صنایع دستی درباره این مصوبه گفت که این موضوع مورد نظر وزارتخانه نبوده
است ،ما هم پس از تصویب از وجود این الیحه مطلع و غافلگیر شدیم.
۲۴ســاعت از تصویب ماده ۳۳الیحه مالیات بــر ارزش افزوده و واکنش ها
نگذشته بود که سید فرید موسوی ـ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای
اسالمی ـ در صفحه شخصی خود در توییتر این توضیح را نوشت« :مالیات خروج
از کشور پایه جدید مالیاتی نیست ،همان عوارض خروجی است که قبال تعریف
شده .چون عوارض باید به شهرداریها پرداخت شود ،صرفا نام ان به مالیات تغییر
کرد تا منابع به خزانه کشور واریز شود .همچنین برخی معافیتهای ضروری که در
قوانین به صورت پراکنده تعریف شده ،در این قانون مجتمع شد» .
الیاس حضرتی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی هم گفت:
«مالیات خروج از کشور پیش از این با عنوان عوارض خروج از کشور از مسافران
دریافت می شد و چیز تازه ای نیست .ما در الیحه مالیات بر ارزش افزوده موارد
عوارض و مالیات را تجمیع کرده ایم و قرار است همه این ها به خزانه واریز شود و
مجموعه درامدهای حاصل از مالیات و عوارض به صورت ۵۰-۵۰بین شهرداری
و دولت پرداخت شود» .
او اضافه کرده که «مالیات خروج از کشــور که پیش از این با عنوان عوارض
خروج از کشــور شناخته می شد ،قرار است مانند گذشته در الیحه بودجه هر
سال تعیین شود».
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و عضو کمیســیون اقتصادی
مجلس شــورای اسالمی هم گفته است« :در اصالحیه الیحه مالیات بر ارزش
افزوده عوارض خروج از کشــور از نظر شــکلی و محتوایی اصالح شد .پیش از
این اختالف نظری بین دولت و شهرداری ها وجود داشت ،طبق قانون عوارض
مربوط به شهرداری ها و مالیات مربوط به دولت است .پیش از این عوارض خروج
از کشور به شهرداری ها تعلق می گرفت .در نتیجه نرخ مالیات خروج از کشور
در بودجه ساالنه تعیین می شود و دیگر عوارض خروج از کشور از مسافران اخذ
نخواهد شد» .
توضیحات اصالحی برخی نماینــدگان ان هم پس واکنش ها ،اعتراض ها و
بی اطالعی ها ،این پرسش را مطرح می کند که اگر مالیات بر ارزش افزوده سفر به
خارج از کشور همان عوارض خروجی است چرا برخی نمایندگان مخصوصا در
فراکسیون گردشگری که باید مطلع ترین و اگاه ترین بخش مرتبط با گردشگری
در مجلس باشند ،نسبت به ان معترض بوده اند و در رسانه ها با تصویب چنین
ماد ه قانونی اعالم مخالفت کرده و حتی گفته اند« ،پیگیری می کنند تا ملغی
شود ».از سوی دیگر ،تناقض توضیحات و نظرات برخی نمایندگان مجلس این
سوال را پیش می اورد که ایا نمایندگان مردم می دانستند چه الیحه ای به رای
گذاشته شده است و اگر این مالیات همان عوارض خروج بود؛ چرا از همان ابتدا به
صراحت موضوع ان در مصوبه مشخص نشده است و درباره تغییر عنوان «عوارض
خروج» به «مالیات بر ارزش افزوده خروج از کشور» تبصره ای وجود ندارد و یا
اشاره ای نشده است که در شرایط حاضر به واکنش ها و تنش ها دامن بزند.
گِره مصوبه مالیات بر ارزش افزوده سفرهای خارجی را درحالی که تناقض های
گفتاری نمایندگان مجلس کور کرده بود ،در نهایت سازمان امور مالیاتی باز کرد.
حمدمسیحیـمعاوندرامدهایمالیاتیسازمانامورمالیاتیکشور(چهارشنبه
۲بهمن ماه) در توضیحاتی که سامانه اطالع رسانی این سازمان منتشر کرده،
برداشت های صورت گرفته از این مصوبه را ناصواب و کذب خواند و گفت :این
مالیات همان وجوهی است که از گذشته از مسافران عازم خارج از کشور مطابق
ی شود .بنابراین مصوبه ای که
ماده ۴۵قانون مالیات بر ارزش افزوده دریافت م
اخیرا ً مجلس نهایی کرده است ،همان وجوهی است که مطابق روال قانونی قبل
وصول می شد.
ماده ۴۵قانون مالیات بر ارزش افزوده به دولت اجازه داده می دهد بابت خروج
هر مسافر از مرزهای هوایی ،دریایی و زمینی مبلغی را از مسافران دریافت و به
حساب درامد عمومی (نزد خزانه داری کل کشور) واریز کند .تغییرات این مبالغ
هر سه سال یک بار با توجه به نرخ تورم با تصویب هیات وزیران تعیین می شود.
سال ۱۳۹۸نرخ عوارض خروج از کشور ،با رشد خیره کنند ه بیش از ۳برابری
و با افزایش پلکانی تصاعدی ،حاشیه ها و نقدهای بسیاری را در فضای عمومی
کشور به وجود اورده بود.
با حضور وزیر امور خارجه
برگزارینشستهم اندیشیپاسداریازمراکزفرهنگی؛میراثمشترکبشری
دبیر کمیســیون ملی یونســکو از برگزاری همایش پاسداری از مراکز
فرهنگی؛ میراث مشترک بشری با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی
ایران و با حضور وزیر امور خارجه و مسووالن و کارشناسان فرهنگی خبر
داد .حجت اهلل ایوبی در این باره گفت :یونســکو بر پایه این اندیشــه شکل
گرفت که ریشه های خشونت و جنگ را در اذهان بخشکاند .شاید به همین
دلیل در این ســازمان بر شناســایی و برجسته کردن هر انچه که میراث
مشترک بشــری اســت تاکید فراوانی وجود دارد .وی افزود :شناسایی و
ثبت میراث ملموس و ناملموس یکی از راه های نزدیک تر شدن ملت ها به
یکدیگر اســت .زمانی که اعالم می شود ،در ایران ۱۵ائین و ۲۴اثر ثبت
جهانی شــده است ،معنایش این اســت که همه جهان خود را به گونه ای
متعلق به این سرزمین می دانند .دبیر کمیسیون ملی یونسکو -ایران عنوان
تمدنی خود را
کرد :به بیان دیگر جهان ،تجربه ها و دستاوردهای فرهنگی و
ِ
با دیگران به اشتراک می گذارد و این خود بهترین راه برای ایجاد فرهنگ
گفت وگو و صلح پایدار در جهان اســت .ایوبی تصریــح کرد :رویدادهای
دلخراش و ازاردهنده این ســال ها در تخریب میراث مشــترک فرهنگی
جهــان ،موجب اندوه و تاثر همه جهان شــد .تــاش جمعی نخبگان و
فرهیختگان برای پاسداری از میراث جهانی مشترک ،قابل ستایش و راهی
مطمئن برای حرکت به ســوی صلحی پایدار اســت .وی یاداور شد :سهم
ایران در میراث جهانی مشترک بی مانند و مورد احترام همه جهان است.
توصیه های
سفارت ایران در چین
درباره ویروس کرونا
ایران نهمین کشور از نظر تعداد ثبت های جهانی است .هر دو سال یک بار،
دو شخصیت فرهنگی و علمی ایرانی در فهرست بزرگداشت های یونسکو
قرار می گیرد .بنابراین پاســداری از میراث فرهنگی ملموس و ناملموس
ایران یک مطالبه جهانی است .دبیر کمیسیون ملی یونسکو -ایران گفت:
تهدید این میراث بشــری ،تهدید تاریخ مشــترک و تهدید هویت نه تنها
یک ملت که تهدید بخشــی از هویت تاریخی همه جهان اســت .در برابر
بهترین کار،
احتمالی اینده
رفتارهای ناهنجار گذشته و رفتارهای ناهنجار
ِ
ِ
اگاهی بخشــی است .ایوبی با اشاره به جزئیات همایش پاسداری از مراکز
فرهنگی؛ میراث مشــترک بشــری گفت :در این همایش در حقیقت در
سفارت ایران در چین از هموطنان مقیم این کشور درخواست کرد ضمن توجه به هشدارهای
پزشکی-بهداشتی در خصوص ویروس کرونا ،تا حد امکان از حضور در اماکن پر تردد اجتناب
ورزند .ســفارت ایران در چین اعالم کرد :با توجه به شیوع ویروس جدید کرونا ،از هموطنان
ارجمند مقیم چین درخواست می گردد ضمن توجه به هشدارهای پزشکی-بهداشتی در این
خصوص ،تا حد امکان از حضور در اماکن پر تردد اجتناب ورزند .طبق تمهیدات دولت چین
در حال حاضر ورود و خروج غیر ضروری به شــهرهای قرنطینه شده امکان پذیر نمی باشد.
هموطنان عزیزی که قصد سفر به چین را دارند پیش از سفر اخرین وضعیت شیوع ویروس در
مقصد را رصد نموده و از تردد در اماکن مشکوک به الودگی اجتناب ورزند .در صورت مشاهده
س به مراکز درمانی مراجعه و جهت دریافت خدمات کنسولی با سفارت یا
عالئم ابتال به ویرو
کنسولگری هایایرانتماسحاصلفرمایند.
تالش هستیم با حضور اساتید و شــخصیت های برجسته و سازمان های
مــردم نهاد ملی و بین المللی ،نقش و جایگاه اثار تاریخی و فرهنگی را در
ایجاد هویت مشــترک ،صلح پایدار ،گفت وگو و روابط پایدار بین کشورها
بررسی کنیم .وی اظهار داشت :این همایش روز دوشنبه ۷بهمن ۱۳۹۸از
ساعت ۹صبح در کتابخانه ملی برگزار خواهد شد .همچنین محمدجواد
ظریــف ،وزیر محترم امور خارجه نیز در این جلســه حضور دارند و این
همایــش با حمایت وزیر محترم علوم ،تحقیقات و فناوری منصور غالمی
به عنوان رئیس کمیســیون ملی یونســکو و رئیس محترم کتابخانه ملی
دکتر اشــرف بروجردی ،برگزار می شود و از سفرا نیز برای حضور در این
رویداد دعوت شــده است .دبیر کمیســیون ملی یونسکو در ایران گفت:
این نشســت مقدمه ای اســت برای هم فکری و هم اندیشی با نمایندگان
کشورهای دارنده تمدن های کهن و یافتن راه های مطمئن برای پاسداری
از میراث مشــترک جهانی که یکی از ماموریت های مهم یونســکو است.
عکس العمل به موقع و ســریع مدیرکل یونســکو خانــم اودری ازوله و
صدور بیانیه پس از تهدیدهای اخیر قابل ستایش است .کنوانسیون های
متعددی در یونسکو به تصویب رسیده است که بر این مسئله تاکید دارد.
وی افزود :از همه کســانی که در برگزاری این رویداد همکاری کرده اند،
نهایت ســپاس را دارم .بی تردید نقش رســانه ها در ایجاد اجماع ملی و
جهانی برای پاسداری از میراث جهانی و ملی بسیار مهم و اثرگذار است.
اخبار
3
کوچه هلند
در تهران ثبت ملی می شود
عضو شورای اسالمی شهر تهران گفت :کوچه هلند در منطقه
۸پایتخت ثبت ملی می شــود .این مطلب را «احمد مســجد
جامعی» روز جمعــه در جریان برنامه تهرانگردی از منطقه ۸
پایتخت مطرح کرد .کوچه هلند یکی از کوچه های منطقه ۸
تهران است که امروز مقصد تهران گردی است .مسجدجامعی در
این باره افزود :موضوع کوچه هلند به سال ۱۳۴۱و زلزله بوئین
زهرا برمی گــردد .وی ادامه داد :پس از زلزله بوئین زهرا زمین
این کوچه از سوی ملکه هلند خریداری و در اختیار ارامنه قرار
گرفت تا زلزله زدگان بوئین زهرا و برخی ارامنه در ان ســاکن
شــوند .مسجد جامعی تاکید کرد :در حال حاضر این کوچه از
نظر سیما و منظر شهری نیازمند اصالح است که پس از اصالح
پیگیری ثبت ملی ان انجام می شــود .وی خاطر نشــان کرد:
اشــفتگی بصری این کوچه نیز با نظر کارشناسان اصالح می
شود .عضوشورای تهران تاکید کرد :ثبت ملی این کوچه نشانه
همکاری مشترک ایران ،هلند ،مسلمانان و مسیحیان خواهد
بود .وی تعویض سنگفرش کوچه و شناسنامه دار شدن ان را از
جمله مقدمات ثبت ملی کوچه هلند عنوان کرد.
معاون گردشگری کشور خبر داد:
تصویب برنامه های تبلیغی
گردشگری در ستاد اطالع رسانی
اقتصادی
معاون گردشگری کشور گفت :برنامه ها برای خروج از بحران
گردشگری در ستاد اطالع رسانی و تبلیغات اقتصادی وزارت
کشــور به تصویب رسیده اســت .ولی تیموری درباره برنامه
اقدام فوری برای خارج شــدن از وضعیت کنونی گردشگری
که پیش از این اعالم شــده بود از (شنبه) اجرایی خواهد شد
گفت :رخداد تلخی اتفاق افتاده و تصویر ایران به عنوان مقصد
گردشگری مقداری دچار خدشه شده است در چنین شرایطی
کشورها به سمت بازســازی تصویر موجود می روند کاری که
بایــد برای ترمیم این تصویر انجام دهیم در قالب برنامه کوتاه
مدت اقدامات مدیریتی و تخصصی اســت .در بخش اقدامات
مدیریتی ،هم افزایی و تکالیفی را باید دستگاه های دیگر انجام
دهند مانند وزارت خارجه که می بایست با سفرا ارتباط بگیرند
و یا اینکــه از افراد موثر دعوت کننــد .برنامه های درازمدتی
هم وجــود دارد .برنامه های تخصصی نیز به اقدامات خودمان
برمی گردد .وی گفت :در صنعت گردشگری عرف هست که در
کنار هر برنامه و سند و استراتژی ،بخشی هم به مدیریت بحران
اختصاص داده شود یعنی اگر سند توسعه گردشگری نوشته
می شود بخشی از ان باید در حوزه اقدام فوری برای بحران نیز
باشــد .ما در این زمینه از تجربیات بین المللی کمک گرفتیم
مانند تجربه اســترالیا فیلیپین یا اندونزی .گاهی این اقدامات
بــه بودجه کالن نیاز دارند که عم ً
ال در دولت این اقدام امکان
پذیر نیست که بخواهند بودجه ای در اختیار ما بگذارند بنابراین
باید به سمت برنامه های مشارکتی با دستگاه های دیگر برویم.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی بیان کرد :بخشی از
این اقدامات را هم بایــد خودمان انجام دهیم مانند دعوت از
اینفلوینسرها و یا برگزاری نشست های رو در رو و یا شرکت در
نمایشگاه های خارجی یا برپایی نشست های یک روزه .برخی
از این اقدامات در داخل کشور باید انجام شود .ما باید بتوانیم
دولت و دستگاه های دیگر را در گیر کرده و با بخش خصوصی
نیز همکاری کنیم این برنامه ها در قالب پلتفورمی تهیه شده
و در ســتاد اطالع رســانی و تبلیغات اقتصادی وزارت کشور
نیز به تصویب رســید .پس از تصویــب این برنامه ها به دولت
پیشنهاد می شود در دولت هم تصویب خواهد شد یعنی دولت
مکلف می کند که هر دســتگاهی باید چــه کاری انجام دهد.
تیمــوری بیان کرد :ما باید بتوانیم گردشــگری داخلی را نیز
رونق بدهیم این موضوع کمک می کند تا گردشــگر خارجی
ببیند که هنوز سفر در داخل ایران جریان دارد و از این حالت
کرختی درامده ایم.
علی اصغر مونسان به دنبال وضعیت بحرانی گردشگری در کشور:
خنثی سازی تبلیغات منفی و ترمیم
چهره کشور
برنامه اقدام فوری گردشــگری ایران با هدف خنثی سازی
تبلیغات منفی و ترمیم چهره کشــور از امروز شــنبه اجرا
می شــود ،برنامه ای که طبق گفته وزیــر میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دســتی ،بودجه ویژه ای ندارد اما قرار
است دستگاه های دیگر برای به نتیجه رساندن ان همکاری
داشته باشند .علی اصغر مونسان به دنبال وضعیت بحرانی که
در گردشگری پس از وقایع اخیر ایران و منطقه ایجاد شده
اســت ،روز سه شنبه (اول بهمن ماه) جلسه ای با جمعی از
تورگردان ها داشت که در ان گفت :سران قوا ،شورای امنیت
ملی ،وزرای امور خارجه و اقصاد در جریان وضع گردشگری
کشــور قرار گرفته اند و گزارش کاملی هم در اختیار رییس
جمهور قرار داده شده و پیشنهادهایی هم به وزرای اقتصاد و
خارجه فرستاده و دولت هم تمهیداتی دارد و تالش می کند
اثر اخبار منفی را کنترل کند .او در واکنش به درخواســت
هایی که برای حمایت مالی از گردشگری مطرح شد ،خیلی
صریح گفت که بودجه دولت زیر فشار است ،بنابراین انتظار
نداشته باشــید بودجه ویژه ای به گردشگری اختصاص یابد.
وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی اشاره کرد
که محــور برنامه اقدام فوری گردشــگری ایران« ،تبلیغات
مثبت» اســت اما به جزئیات دیگر ان اشاره ای نکرد .پیش
از این ،مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری برنامه ای را
با عنوان «اعتمادســازی تبلیغات گردشگری ایران» با هدف
عبور از چالش های بوجود امده است ،منتشر کرده بود.
4
خبر
مازندران جاذبه های چهار فصل و
گردشگری تک فصلی
مازندران از معدود استان های چهار فصل کشور است که توانایی
جذب مسافران و گردشگران با تمایالت متفاوت در تمامی فصول
را دارد ،درحالی که برنامه ریزی های جذب گردشگری در این استان
فقط محدود به فصل تابستان و ایام عید است .مازندران با میزبانی
ساالنه از حدود ۳۰میلیون مسافر و گردشگر رتبه یک کشور را دارد
که متناســب با جاذبه های گردشگری دور از انتظار نیست .در تازه
ترین خبر شاهد افزایش ۴۳درصدی گردشگری به استان مازندران
هستیم که در ۶ماهه نخست امسال توانست ۲۰میلیون نفر گردشگر
را جذب کند که گویای ظرفیت باالی مازندران برای برطرف کردن
نیاز گردشگر دارد .مازندران عالوه بر جاذبه هایی همچون دریا ،ساحل،
جنگل ،تاالب ،دشــت ،کوه ،مزارع ،رودخانه ،دریاچه و اب بندان و
جاذبه خفته ای دیگر دارد که ان تغییر فصول و شــرایط استان در
هر فصل است .شرایطی که زیبایی های متنوعی را برای هر بیننده
در استین دارد و خودنمایی فصول مختلف که می تواند به تنهایی
یکی از ظرفیت های عظیم جذب گردشگر به استان باشد .اما امکانات
و خدمات دائمی همچون رستوران ها ،سرمایه گذاری و برنامه ریزی
برای مدیریت سفر گردشگر فقط برای فصل تابستان و همچنین ایام
نوروز تعریف شده و فصول دیگر عمال جاذبه ای برای دیده گردشگر
وجود ندارد یا تعریف نشده است .بسیاری از جاذبه های دیدنی استان
مازندران که ظرفیت باالیی برای جلب نظر گردشــگر دارند در ایام
پاییز و زمستان است که همواره ناشناخته می ماند .برای فهم بهتر
این مسئله در تابستان و ایام نوروز بسته های راهنمای مسافر ،اماکن
تفریحی گردشگری ،اماکن تاریخی مانند موزه ها ،تبلیغات گسترده
از جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری و دیگر موارد انجام می شود
و گردشگران تا حدی از روزمرگی خارج شده و به سراغ این جاذبه ها
می روند .در فصول دیگر جز ســواحل که به دلیل شرایط جوی از
دریای ان نیز نمی توان اســتفاده کرد ،گردشگران جاذبه ای برای
دیده ندارند و عمال برنامه ای برای هدایت گردشــگران وجود ندارد.
با وجود اینکه گردشگران به استان وارد می شوند و زیرساخت های
متعدد اقامتگاهی نیز در استان وجود دارد ،اما هیچ جاذبه زمستانه
و پاییزه که در مازندران کم هم نیست به گردشگر یا مسافر معرفی
نمی شود تا نه تنها جذابیت حضور در استان را چند برابر کند ،بلکه
ظرفیت های درامد زایی را نیز متنوع سازد .زمستان سال گذشته بود
که برخی مسئوالن و کارشناسان حوزه گردشگری مازندران صراحتا
اعالم کردند که برنامه ای برای گردشگری فصول غیر پیک در استان
وجود ندارد .اما ایا به راستی مازندران برنامه ای در سفرهای زمستانه،
پاییزه و حتی بهاره گردشگران ندارد؟ و اگر ندارد چرا کسی به فکر
اینسرمایهعظیمنیست؟معاونگردشگریاداره کلمیراثفرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی مازندران اظهار داشت :خدمات گردشگری
در مازندران برای یکسال تعریف می شود و جز در صورت بروز مشکل
فعالیت انها توقف ناپذیر است .مهران حسنی با بیان اینکه هر منطقه
گردشگری برای خود ایام پیک و غیر پیک دارد ،افزود :شاید در ایام
نوروز و تابســتان برنامه های ویژه ای داشته باشیم اما این به معنای
سرگردانی گردشگران در ایام دیگر سال نیست .وی ادامه داد :ساالنه
حدود ۷۰درصد از گردشــگران ما در فصل تابستان و زمستان به
مازندران سفر می کنند که جذابیت این فصول را برای سرمایه گذار و
هم برای ارائه خدمات بیشتر بیشتر می کند .به گفته او اماکن تفریحی
اســتان نیز در تمامی فصول سال فعال هستند اما در فصل پیک
گردشگر فعالیت بیشتر خواهد بود زیرا حجم گردشگران و همچنین
ساعات حضور انها گسترده تر است .معاون گردشگری مازندران با
اشاره به اینکه هنوز به گردشگری فصول دیگر ورود جدی نکردیم،
گفت :ریسک سرمایه گذاری فصلی در مازندران باال است و سرمایه
گذاران ســعی می کنند به گونه ای سرمایه گذاری کنند که تقریبا
چهار فصل را پوشش دهد .حسنی یکی از عوامل عدم برنامه ریزی
بر جاذبه های پاییزه و زمستانه مازندران وابستگی انان به شرایط اب
و هوایی دانست و افزود :متاسفانه بستر زمستانه و پاییزه گردشگری
برای سرمایه گذاران و برنامه ریزان گردشگری قابل اتکا نبوده و هنوز
ورود جدی نکردند .عالوه بر این به گفته او نبود زیر ساختهای الزم
در مناطقی که دارای جاذبه گردشگری زمستانه هستند همچون
ارتفاعات استان از دیگر عوامل عدم ورود سرمایه گذاران به این مناطق
عنوان کرد .معاون گردشگری مازندران همچنین گفت :متاسفانه
اغلب گردشگری ما در بستر مسافرت تفریحی تعریف می شود و هنوز
به صورت هدفمند انجام نمی شود تا بتوانیم بر اساس تحلیل نیاز
گردشگر برنامه و امکانات ارائه دهیم .حسنی از بزرگ ترین دغدغه های
گردشگری مازندران در جهت حرکت به سوی یک صنعت اقتصادی
رسوب نگاه تفرجگاهی مسافران به استان دانست و افزود :باید این
نگاه جایش را به یک گردشــگری برنامه ریزی شده و بر پایه تعامل
اجتماعی بدهد .وی با بیان اینکه مازندران این ظرفیت و توانایی را
دارد تا در تمام فصول سال برای گردشگران برنامه داشته باشد ،ادامه
داد :اما ابتدا باید با فرهنگ سازی مسافر را به گردشگر تبدیل کنیم.
حرفهای معاون گردشگری مازندران در حالی فقط بخشی از جواب
ســوال ماست که مسافران در فصول غیر پیک حتی یک راهنمای
سر راهی نیز در جاده های استان نخواهند دید که این ضریب المثل
را بــه ذهن متبادر می کند “ نه رومی روم نــه زنگی زنگ” .خواب
زمستانه گردشگری مازندران حداقل هشت ماه از سال در شرایطی
هر ساله اتفاق می افتد که در تمام سال هر هفته شاهد ورود صدها
هزار مسافر به استان هستیم .مسافرانی که عمال هیچ جاذبه ای جز
ساحل برایشان تعریف نشده است و پاسخ به سوال باال که همچنان
گردشگری چهار فصل مازندران باید در خواب زمستانه چشم انتظار
توجه مدیران و برنامه ریزان بماند.
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
شناسایی مراکز غیررسمی پذیرش گردشگر
ویالهایی بدون پرداخت مالیات با درامد باال!
شهرستان کالردشت که از ان به عنوان پایتخت اکوتوریسم یاد می شود
ســاالنه میزبان بیش از یک میلیون گردشگر داخلی و خارجی است ولی
با ایــن حال به اعتقاد صاحبان مراکز اقامتی بــه خاطر فعالیت ویالهای
بی نام و نشان ،صنعت هتلداری و اقامتی رسمی از رونق چندانی برخوردار
نیست .شهرستان ۵۰هزار نفری کالردشت که از شهرستان های تاریخی،
کوهستانی و گردشگری مازندران است به دلیل داشتن اب و هوای سالم،
جنگل های سرســبز هیرکانی ،قله های مرتفع علم کوه ،تخت سلیمان و
یخچال های طبیعی در تمامی فصول سال پذیرای شمار انبوه گردشگران
طبیعت گرد داخلی و خارجی اســت .بنا به اظهار نظر مســئوالن دست
اندرکار از ابتدای امســال تاکنون شمار مسافران و گردشگران ورودی به
این شهرســتان دســت کم ۶۰۰هزار نفر اقامت در شــب بود که از این
تعداد ۱۰۶هزار نفرشــان از کشــورهای خارجی از جملــه عمان ،قطر،
عربســتان ،المان ،اتریش و شیوخ حاشیه خلیج فارس بوده اند .به اعتقاد
کارشناســان صنعت هتداری ،عده ای از دالالن و واســطه ها با راه اندازی
تورهای گردشــگری غیرمجاز و هدایت بیشتر مسافران بویژه گردشگران
طبیعت گرد خارجی به اقامتگاه های بی نام و نشان ،باعث شده تا صاحبان
این صنعت در این منطقه دچار مشــکالت عدیده ای شــوند .پیش از این
نیز اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری مازندران در
گزارشــی اعالم کرده که از مجموع ۹۶هزار باب خانه مســافر شناسایی
شــده بدون مجوز در این استان در قالب طرح ســاماندهی خانه مسافر
تاکنــون بیش از ۲هزار باب مجوز دریافت کرده اند .این شــمارخانه های
مســافر ساماندهی شــده در کنار امار باالی خانه های مسافر بدون مجوز
رقمی بســیار ناچیز و کمتر از سه درصد اســت و نتیجه ان می شود که
هر ســاله در شــلوغ ترین فصل مســافری مازندران یعنی تعطیالت سه
هفته ای عید نوروز ،شهروندان مازندرانی بویژه در شهرهای ساحلی شاهد
حضور انبوه چهره های جدید و ناشــناس در همســایگی خود باشند که
گاهــی حتی زبان همدیگر را هم نمی فهمند .مشــکالت فعالیت ویالها و
خانه های اجاره ای در مازندران دیگر حتی خطوط قرمز را هم پشــت سر
گذاشــته و در برخی مواقع به محل بروز اســیب های اجتماعی از ناحیه
اتباع خارجی هم تبدیل شــده است ،بطوریکه مدیرکل اداره امور اتباع و
مهاجرین خارجی استانداری مازندران پیش از این اعالم کرده که امسال
دســتکم ۵۲گردشگر خارجی به جرم بزهکاری در این استان ان هم در
خانه ها و ویالهای اجاره ای شناســایی و دستگیر شدند .جمعی از مدیران
واحدهای اقامتی و مسئوالن دست اندرکار در شهرستان کالردشت ،ضعف
نظارت ،وجود واسطه ها ،افزایش قارچ گونه تورهای غیر مجاز گردشگری
و دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی و فعالیت خانه مسافر های بی نام و
نشان را از علت های اصلی بازار بی رونق مراکز اقامتی ،رفاهی و گردشگری
مجاز از جمله هتل ها ،متل ها و مهمانپذیرها در این شهرستان برشمردند.
یکــی از مدیران واحد اقامتی (هتل اپارتمان) در کالردشــت در این باره
درامد مراکز اقامتی غیررسمی بیشتر از مراکز رسمی است
جمشید ســلطان مرادی دیگر هتلدار شهرســتان کالردشت نیز گفت:
ضریب اشغال مراکز غیر رسمی به علت فعالیت گسترده واسطه ها،دالل ها
و ارتباط بیشــتر ان ها با اژانس های خدمات مسافرتی و جهانگردی برای
پذیرش مسافر باال بوده و درامدهای هنگفتی به دست می اورند .وی توضیح
داد :به عنوان نمونه گزارش های مستند وجود دارد فردی که در این زمینه
فعالیت دارد در سه ماه تابستان امسال بدون پرداخت ارزش افزوده ،عوارض
و مالیات حدود ۴۰۰میلیون تومان در امد کســب کرده در حالی که یک
هتلدار نتوانســته نصف این درامد را بدست بیاورد .وی که رئیس جامعه
هتلداران استان مازندران نیز است ،گفت :متاسفانه به علت ضعف نظارت
و صدور مجوزهای بی حســاب و کتاب به افراد غیر متخصص در قالب راه
اندازی مرکز رزرواســیون خانه مسافر باعث شــده که همین افراد دالل و
واسطه گر در سایت های اینترنتی تبلیغات گسترده کنند و هزاران مسافر
بویژه گردشــگران خارجی را در ویالها اقامت دهند بدون انکه هیچ مقام
مســوولی اطالعی از ان ها داشته باشد .به گفته او ،در حالی که برابر قانون
وضوابط هر فرد خارجی که وارد ایران می شــود باید مشــخصات هویتی،
جایگاه حقیقی و حقوقی اش در مراجع ذیصالح ثبت و ضبط شوند تا اگر
گفت :این شهرستان به علت برخورداری از روستاهای سرسبز و موقعیت
گردشــگری ،بوم گردی ،رودخانه جوشان سردابرود ،قلل مخروطی شکل
مرتفع علم کوه ،تخت ســلیمان ،جنگل های هیرکانی خزری و دیگر اثار
طبیعی و تاریخی در تمامی فصول ســال پذیرای هزار مسافر ،گردشگران
داخلی ،خارجی وکوهنوردان است و به همین خاطر عده زیادی از سرمایه
گذاران با هزینه های میلیاردی برای ارائه خدمات مطلوب به این دسته از
میهمانان ،مراکز اقامتی مجاز ساخته اند.
نــادر توکل افزود :امروز فعالیت تورهای گردشــگری غیرمجاز و وجود
واسطه ها و دالل ها بازار واحدهای اقامتی رسمی و مجاز این شهرستان را
کم رونق کرده چرا که بدون ســرمایه انچنانی ،پرداخت عوارض ،مالیات،
حق بیمه ،پول اب ،برق،گاز و تلفن در سال درامدهای گزاف و هنگفتی
بــه جیب می زنند درحالی که بازار کســب و کار واحدهای اقامتی مجاز
در این شهرســتان دچار رکود شده است .وی اظهار داشت :این موضوع
چندین بار پی گیری و حتی در نشســت های متعــدد جامعه هتلداران
مطرح و در این جلسه از مجریان دفاتر جهانگردی و تورهای گردشگری
خواســته شد ارائه خدمات به این دسته از مسافران و گردشگران در گام
نخست به عهده مدیران مراکز اقامتی مجوز دار از جمله هتل ها و متل ها
باشــد و در صورت تکمیل ظرفیت این مراکز ان وقت خانه های مســافر
شناسنامه دار استفاده شود متاسفانه این مصوبه بدرستی اجرا نمی شود.
وی بــا بیان اینکــه مرکز اقامتی اش دارای ۲۴ســوئیت و یکصد تخت
است ،گفت :اکنون در بازدیدهای میدانی از سطح شهر و روستاها دیده و
گزارش شــده که عده زیادی از گردشگران خارجی از کشورهای مختلف
بویــژه قطر ،عمان و حتی المان و اتریش برای دیدن جاذبه های طبیعی
زمســتانی و بهره مندی از جاذبه های خدادادی وارد این شهرستان شده
اند و اغلب ان ها در ویالهای اســتیجاری بــه مدت یک هفته تا ۱۰روز
اقامــت دارند درحالی که میزان پذیرش روزانه در این اقامتگاه رســمی
در شهرســتان در پایان هفته به تعداد انگشــتان دست هم نمی رسد .به
گفته او ،نتیجه این وضعیت اشــفته ان شده که مشکالتی مانند ناتوانی
در پرداخت حقوق ماهیانه نیروهای شــاغل ،اب ،برق ،عوارض شهرداری
و مالیات برای صاحبان این واحدهای اقامتی ایجاد کرده اســت و اوج ان
به حدی رسیده که خیلی از ســرمایه گذاران در سرمایه گذاری در این
بخش اظهار پشــیمانی می کنند .توکل افزود :نکته جالب تر انکه بیشتر
واســطه ها و دالالنی که تورهای گردشگری در این شهرستان راه اندازی
کرده اند سعی می کنند با کمترین اجاره بها به طوری که بیشترین سود
را ببرند ،بدون احســاس هیچگونه مسوولیتی و بدور از چشمان نهادهای
نظارتی،ویالهای غیر مجاز را در اختیار مسافران خارجی قرار دهند.
اتفاقی برای او خانواده اش رخ داد یا مرتکب تخلفاتی شــد بدانند در کجا
ســاکن هستند تا به اسانی شناسایی و برابر قانون با او برخورد کنند .وی،
تعداد هتل ها و متل های موجود در این شهرســتان را حدود ۱۴باب اعالم
کرد و با ابراز نگرانی اظهار داشت :با ادامه این رویه طبیعتا تمامی مدیران
واحدهای اقامتی و هتلداران ناگزیرند دســت به تعدیل نیرو بزنند چرا که
دیگر فعالیت در این زمینه برای ان ها صرف اقتصادی ندارد.
شناسایی مراکز غیررسمی پذیرش گردشگر
حسین متاجی رئیس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
کالردشت نیز در این باره گفت :در این شهرستان انچه گزارش شده عده ای
از دالالن و واسطه ها هستند که متاسفانه در سایت های غیر مجاز اقدام به
پذیرش اینترنتی مسافر و گردشگر می کنند که این رویه خالف قانونی بوده
و اکنون این افراد تاحدودی شناسایی شده اند .وی افزود :نشستی اخیرا در
ارتباط با این موضوع با حضور جمعی از هتلداران و مسئوالن دست اندرکار
شهرســتان برگزار و حتی تمهیدات خوبی هم برای پیشــگیری از چنین
تخلفاتی اتخاذ و مصوب شد به طوری که دادستان عمومی و فرمانده نیروی
انتظامی نیز بر اجرایی کردن این مصوبه به شکل سختگیرانه تاکید و توصیه
داشــتند .وی ،اظهار داشت :اولویت دادن ارائه خدمات به مسافران ورودی
به این شهرستان از سوی مراکز اقامتی ،پذیرایی ،رفاهی و گردشگری مجاز
مانند هتل ها ،متل ها و مهمانپذیرها از مهم ترین بندهای این مصوبه بود و
از انجایی که فعالیت خانه مسافرهای شناسنامه دار نیز به نوعی کمک یار
تاسیســات گردشگردی در زمان پیک مسافرها هستند در صورت تکمیل
ظرفیــت مراکز اقامتی مجاز این اقامتگاه ها نیز همکاری کنند .رئیس داره
میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری کالردشت گفت :بند دیگر
این مصوبه ان بود که تورهای گردشگری غیرمجاز حق ندارند تحت هیچ
شرائطی در این شهرستان فعالیت کنند و اگر هم مواردی دیده یا گزارش
شــود برابر قانون با ان دسته از افرادی که در این بخش به شکل غیرمجاز
فعالیت دارند برخورد و مجازات می شــوند .متاجی بــا بیان اینکه در این
شهرســتان ۱۸واحد پذیرایی شامل هتل ها ،متل،هتل اپارتمان ،مجتمع
خدمــات رفاهی و ...وجود دارد ،گفت :این تعــداد مراکز دارای یک هزار و
۲۰۰تخت هســتند ضمن انکه در مجموع ۴۰۰باب خانه مســافر هم در
این شهرســتان شناسایی شــدند که تاکنون زمینه برای مجوز دار شدن
۲۰۰واحد فراهم شده است .وی همچنین شمار خانه های مسافرهای بی
نام و نشان در این شهرستان را نزدیک به هزار واحد پیش بینی کرد و در
عین حال گفت :در این شهرســتان ۶دفتر خدمات مسافرتی هم فعالیت
دارد .رئیس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری کالردشت
گفت :از ابتدای امســال تاکنون نزدیک به ۶۵۰هزار نفر مسافر و گردشگر
که ۲۶هزار نفرشــان خارجی از کشــورهای عمان ،قطر ،عراق ،عربستان،
کشــورهای حاشیه خیلج فارس و المان ،اتریش و سوئد بوده اند وارد این
شهرستان شدند و از جاذبه های طبیعی ،اثار تاریخی ،مکان های گردشگری
و تفریحی منطقه دیدن و بهره بردند .متاجی با اشاره به اینکه کالردشت در
فصل زمستان نیز به علت برخورداری از جاذبه های خاص طبیعی میزبان
گردشگران خارجی است ،افزود :عده ای درقالب طبیعت گرد و کوهنورد در
این فصل این منطقه را که با زیبایی های شگفت انگیز و خاصی هم همراه
است مقصد سفرهای خود بر می گزینند.
گردشگران خارجی از مراکز اقامتی غیر استاندارد
استفبال نمی کنند
نائب رییس جامعه هتلداران مازندران نیز گفت :متاســفانه به علت عدم
حمایت های الزم از صنعت هتلداری و غیراستاندارد بودن برخی از این مراکز
اقامتی بسیاری از مسافرها بویژه خارجی ها اقبال کمتری برای اقامت در این
مراکز از خود نشــان می دهند .عبدالصمد ملکپور افــزود :دولت باید با ارائه
تسهیالت کم بهره و دراز مدت برای استانداردسازی و حتی بازسازی برخی
از این مراکز اقامتی که به مرور زمان در حال فرسوده شدن هستند ،از فعاالن
این صنعت حمایت کند که متاسفانه تاکنون چنین حمایتی از این قشر نشده
است .وی اظهارداشت :با همه مشکالت موجود در این مراکز اقامتی،در عین
حال مســووالن ذیربط نباید اجازه دهند که عده ای با چشم پوشی از حق و
حقوق این قشر که سرمایه گذاری های کالنی برای ارائه خدمات به مسافران
و گردشگران در این مناطق کرده اند ،ضایع شود .نائب رئیس جامعه هتلداران
مازنــدران گفت :طبیعتا یک هتلدار با هزار امید و ارزو ســعی کرده چنین
مکانی با ســرمایه گذاری انچنانی برای ارائه خدمات مطلوب به مسافران و
گردشگران مهیا کند اگر قرار باشد در کنار این مراکز اقامتی مجاز ،عده ای با
هدایت مسافران و گردشگران و قراردادن خانه های مسافر بدون نام و نشان در
اختیار ان ها فعالیت کنند چنین اقدامی در حقیقت ظلمی در حق این قشر
از این جامعه است .ملکپور افزود :برخی از شهرستان های مازندران از جمله
کالردشــت به دلیل برخورداری از شرائط خاص از جمله طبیعت بکر و قلل
مرتفع نظیر علم کوه و تخت سلیمان در فصول سرد سال نیز پذیرای هزاران
مســافر و گردشگر است درحالی که بررسی شده ضریب اشغال تخت مراکز
اقامتی در این منطقه حتی در زمان پیک مســافر هم به کمتر از ۱۰درصد
رسیده است و این وضعیت به ضرر یک هتلدار می باشد.
جلوگیری از فعالیت اقامتگاه های غیررسمی
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری مازندران نیز در
نشست شورای اداری شهرستان کالردشت گفت :کالردشت برخالف دیگر
شهرستان های مازندران از توان اکولوژیکی باالیی برخوردار است و عالوه بر
بر دارا بودن اثار طبیعی مانند دریاچه دریوک ،رودخانه جوشان سردابرود،
قلل مخروطی شکل تخت وسلیمان و علم کوه بناهای تاریخی فراوانی نیز
دارد و طبیعتا در تمامی فصول سال پذیرای مسافران و گردشگران فراوانی
است .سیف اهلل فرزانه افزود :اب و هوایی که این منطقه دارد در هیچ جای
کشــور چنین شرائطی ندارد و انچه دیده و گزارش شده مردمان این دیار
در حوزه هنر صنایع دســتی از جمله فرش کالردشت که قدمت چندین
هزار ســاله دارد حرفی برای گفتن دارند در عین حال شماری از مسافران
و گردشــگران خارجی ســعی می کنند عالوه بر اســتفاده از این مواهب
طبیعی از هنر صنایع دستی این شهرستان نیز دیدن کنند .وی ادامه داد:
منتهی با همه این ویژگی های منحصربفرد باید برای اقامتگاه های رسمی
و غیر رسمی این منطقه به شکل هدفمند و قانونمند برنامه ریزی کرد به
عبارتی درامد حاصل از گردشــگران ورودی به این منطقه به شکل برابر
میان اقامتگاه های رســمی مجوز دار توزیع و از فعالیت اقامتگاه های بدون
مجوز جلوگیری شود .مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
مازندران گفت که خانه های مســافر در حقیقت یک ظرفیت و کمک یار
تاسیســات گردشگری در این استان هســتند منتهی در اولویت دوم باید
قرار گیرند به عبارتی تا زمانی که اقامتگا های رسمی مانند هتل ها ،متل ها،
مهمانپذیر ها و دیگر تاسیســات گردشگری مجاز پاسخگوی نیاز مسافران
و گرشــگران باشند و ظرفیت این مراکز اقامتی مجاز تکمیل شد ان وقت
مسافران و گردشگران بی سرپناه را باید در خانه مسافرهای شناسنامه دار
هدایت کرد .به گفته فرزانه ،از ابتدای امسال تاکنون دست کم ۷۵میلیون
مسافر اقامت در شب در اســتان مازندران ثبت شده است و نکته مهم تر
با توجه به گرانی بنزین طبیعتا در عید نوروز اولویت نخســت سفرها برای
مسافران مازندران اســت .وی ابراز امیدواری کرد که اقدامات خوبی برای
ســاماندهی خانه مسافرها در این اســتان انجام گرفته ضمن انکه امسال
برای شهرســتان کالردشت در استانه نوروز تیم خوبی برای اعضای ستاد
اجرایی خدمات سفر انتخاب شده است و سعی می شود به نحوی مدیریت
شود که همه مردم این منطقه از درامدهای صنعت گردشگری به بهترین
شــکل بهره ببرند .در مازندران ۷۶هتل ۸۸ ،هتــل اپارتمان ۳۶ ،متل و
مجموعه های اقامتی بین راهی فعالیت دارد.
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
به بهانه برگزاری رویداد «ایران باشکوه»
فصل داغ گردشگری زمستانی در ایران!
ک هزار و ۸۰۰اثر تاریخی و طبیعی در پایتخت تاریخ و تمدن
وجود ی
ایران زمین و برگزاری رویداد «ایران باشــکوه» همزمان با جشن سال نو
چینی ها ،فرصت مناسبی برای رونق دوباره گردشگری زمستانی همدان
فراهم کرده است .به صراحت می توان گفت ،همدان با داشتن جاذبه های
بیشــمار گردشگری در همه فصول می تواند پذیرای عالقمندان این دیار
باشــد؛ اما چالشی به نام فصلی بودن گردشــگری موجب شده اوج این
ســفرها به ایام نوروز و تعطیالت تابســتان محدود شــود .اما بی تردید
برگزاری رویداد ایران باشــکوه در کنار جشنواره زمستانی این فرصت را
برای گردشــگران فراهم کرد تا در زمستان نیز از جاذبه های گردشگری
همدان دیدن کنند .شهر همدان که در دامان کوه الوند پهنه گسترانیده
ن ترین شهرهای جهان و پایتخت نخستین
با تمدن سه هزار ساله از که
شــاهان ایرانی در دوران مادها بود ه اســت که به واسطه دارا بودن بیش
از یکهزار و ۸۰۰اثر تاریخی و گردشــگری در سال ۸۵با مصوبه مجلس
شورای اســامی به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران معرفی شد .این
اســتان با دارا بودن اثار تاریخی و باســتانی ارزشــمندی همچون تپه
هگمتانه ،کتیبه های گنجنامه ،ارامگاه بوعلی سینا ،ارامگاه باباطاهر ،گنبد
علویــان و جاذبه های طبیعی همچون غــار علیصدر ه م اکنون به عنوان
پنجمین شهر گردشگری کشور شناخته می شــود.برگزاری جشنواره ها
و ورویدادهای گردشــگری موجب رونق اقتصادی شهر میزبان و توسعه
حوزه گردشگری ان می شود و این بار همدان با برگزاری جشنواره ایران
باشــکوه همزمان با شروع سال نو در کشور چین ،میزبان گردشگرانی از
این کشور تا ۲۰بهمن خواهد بود.
جشنواره زمستانی؛ تاثیرگذار اما ناکافی
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
همدان در این ارتباط گفت :حوزه گردشــگری این استان به دلیل فصلی
بودن با مشکالتی روبرو است که برگزاری جشنواره های زمستانی می تواند
در جذب مسافران و گردشگر زمستانه تاثیرگذار باشد ،اما کافی نیست.
مجسمه حکیم بوعلی سینا در یک روز برفی
علی خاکســار اضافه کرد :رویداد ملی “ایران باشــکوه” در این استان
هم زمان با نهمین جشــنواره زمســتانی از امروز جمعه چهار بهمن اغاز
شــده و تا ۲۰بهمن ادامه دارد .وی اظهار داشت :در فصل های کم رونق
گردشگری با میزبانی و برگزاری رویدادهای گردشگری و اقدامات ابتکاری
می توانیم انگیزه ای برای تورها و سفر گردشگران داخلی و خارجی ایجاد
کنیم .خاکسار افزود :رویداد ملی “ایران باشکوه” با هدف جذب گردشگر
چینی ،چهارم تا ۲۰بهمن همزمان با سال نو چینی در چند استان کشور
از جمله همدان به منظور معرفی ظرفیت های فرهنگی و گردشگری ایران
و همدان به گردشگران داخلی و خارجی برگزار می شود.
ســال نوی چینی از مهم ترین تعطیالت سنتی مردم این کشور است.
گاه شمار چینی ترکیبی شمســی -قمری است و حرکت خورشید ،ماه
و ســتارگان ،تعیین کننده روزها ،ماه ها و ســال ها هستند و هر سال در
بهمن ماه ،سال چینی نو می شود .در کشور چین سال نو با پدیدار شدن
ماه در نخســتین روز سال اغاز می شود و به همین علت گاه به ان سال
نوی قمری نیز گفته می شــود .جشن ســال نو در این کشور ۱۵روز به
طول می انجامد و با جشــن فانوس پایان می یابد .در بیشــتر کشورهایی
که چینی ها اکثریت را تشــکیل می دهند یا اقلیت قدرتمندی هســتند،
ســال نوی چینی جشن گرفته می شــود؛ از ان جمله می توان به چین،
هنگ کنگ ،تایوان ،برونئی ،کره شمالی و کره جنوبی ،مغولستان ،نپال،
بوتان ،ویتنام ،ســنگاپور ،اندونزی ،مالزی ،فیلیپین و تایلند اشــاره کرد.
رویداد ملی “ایران باشکوه” با هدف جذب گردشگر چینی ،چهارم تا ۲۰
بهمن همزمان با ســال نو چینی در چند اســتان کشور از جمله همدان
به منظــور معرفی ظرفیت های فرهنگی و گردشــگری ایران و همدان به
گردشگران داخلی و خارجی برگزار می شود .معاون گردشگری اداره کل
میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی همدان بیان کرد :برگزاری
موفق این رویداد می تواند شروع خوبی برای معرفی ظرفیت های بی نظیر
گردشــگری استان به بازار بزرگ چین باشد .خاکسار اظهار داشت :طرح
رویداد ملی ایران باشــکوه شــامل برنامه های متنوع ،جشنواره ها ،جنگ
شــادی و تخفیف هتل ها ،مراکز اقامتی ،مراکز پذیرایی ،صنایع دستی و
ســوغات خواهد بود .وی اظهار داشــت :این رویداد با همکاری سفارت
چین در ایران و سفارت ایران در چین ،کنسولگری ها و رایزنان فرهنگی
و تورگردانان دو کشور برگزار می شود.
تالش برای افزایش اقامت گردشگران در همدان
مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی همدان نیز گفت:
میانگین زمان اقامت گردشــگران در استان همدان ۲تا ۲.۵شب است
که در مقایســه با استان هایی همچون یزد و اصفهان و با توجه به تنوع و
تعدد جاذبه های گردشــگری همدان بسیار کم است و ما تالش می کنیم
میانگین زمان اقامت گردشگران دست کم به چهار شب برسد.
علی مالمیر مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی استان همدان
علی مالمیر تاکید کرد :جاذبه های گردشــگری شهر همدان تا حدودی
به چهار اثر شــاخص شــهر شــامل تپه هگمتانه ،گنبد علویان ،ارامگاه
بوعلی و ارامگاه باباطاهر محدود شــده؛ در صورتی که جاذبه های بسیار
ارزشــمندی همچون ابشار گنجنامه ،جاده ســد اکباتان ،مجموعه بازار
سنتی همدان ،میدان امام خمینی (ره) و مراکز و محالت های قدیمی نیز
وجود دارد که از ظرفیت و قابلیت این جاذبه ها به درستی استفاده نشده
و نیازمند تقویت زیرســاخت ها است .جاذبه های گردشگری شهر همدان
تا حدودی به چهار اثر شــاخص شهر شامل تپه هگمتانه ،گنبد علویان،
ارامگاه بوعلی و ارامگاه باباطاهر محدود شــده؛ در صورتی که جاذبه های
بسیار ارزشمندی همچون ابشــار گنجنامه ،جاده سد اکباتان ،مجموعه
بازار سنتی همدان ،میدان امام خمینی(ره) و مراکز و محالت های قدیمی
غذای چینی روی میز گردشگری همدان
وی اظهار داشــت :تزئین مراکز تفریحی ،گردشگری و اقامتی با سالیق
گردشــگران چینی و همچنین ســرو غذاهای مورد عالقه انان در مراکز
اقامتی ،برگزاری تورهای شــهر گردی ،استان گردی و تورهای تلفیقی با
استان های هم جوار از دیگر برنامه ها است.
جشنواره بزرگ امدم برفی در تپه های عباس اباد همدان
مالمیر تاکید کرد :بازی های زمســتانی و اسنوموبیل سواری در مزرعه
احیایی ،جشــنواره بزرگ ادم برفی در تپه عباس اباد ،جنگ شــادی در
هتل باباطاهر و مسابقه نقل های زمستانی با طراحی کرسی خانه در سالن
فردوســی از دیگر برنامه های رویداد ایران باشــکوه در همدان است .وی
خاطرنشــان کرد :جشنواره شمع در پیاده راه امام خمیینی (ره) همدان،
برنامه شادپیمایی با حضور عروسک های غول پیکر در پیاده راهای شهر،
مســابقه پخت انواع سوپ و اش ویژه زمســتان در باغ نظری و اسکی و
بازی های زمستانه در پیست اسکی همدان نیز در این ایام برگزار می شود.
مالمیــر اظهار داشــت :در این مــدت هتل ها بــا ۵۵درصد تخفیف،
اقامتگاه هــای بوم گــردی ۵۰درصد تخفیف ،تله کابیــن گنجنامه ،غار
علیصــدر ،مجموعه شــهربازی رنگین کمان نیز بــا ۵۰درصد تخفیف،
خدمات خود را ارائه می دهند.
اما و اگرهای گردشگری “ایران باشکوه” زیر سایه “کرونا”
مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی همدان همچنین
با اشاره به شــیوع بیماری “کرونا” در کشور چین ،گفت :مبادی ورودی
و مرزهای کشــور توسط نهادها و مســووالن مربوطه تحت کنترل است
و ضوابط و مقررات بهداشــتی و امنیتی برای ورود خارجی ها به کشــور
انجام می شــود .مالمیر با تاکید براینکه نمی توانیم مرز استان را بسته و
از ورود گردشگران ممانعت کنیم ،خاطرنشان کرد :تصمیم گیری درباره
لغو برنامه های “ایران باشــکوه” در حیطه اختیارات و وظایف ما نیست و
چنانچه نیازی احســاس شود در عرصه ملی رسیدگی می شود .مدیرکل
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی همدان اظهار داشت :تبلیغات
گســترده ای از طریق سایت های مجازی ،کنســولگری ها و سفارتخانه ها
بــرای معرفی جاذبه ها و ظرفیت های گردشــگری همدان صورت گرفته
است اما این امر باید مستمر و ارام باشد تا ما را به هدف مورد نظر برساند.
مالمیر اضافه کرد :امســال نخستین سالی است که در سطح وسیع برای
شناسان همدان به مردم چین اقدام کرده ایم و انتظار نداریم که با خیل
عظیم گردشــگران این کشور به شــهر و دیارمان مواجه شویم؛ لذا جای
نگرانــی برای حضور پرازدحام چینی ها در همدان و انتقال بیماری کرونا
وجود ندارد .امسال نخستین سالی است که در سطح وسیع برای شناسان
همدان به مردم چین اقــدام کرده ایم و انتظار نداریم که با خیل عظیم
گردشگران این کشور به شــهر و دیارمان مواجه شویم؛ لذا جای نگرانی
برای حضور پرازدحام چینی هــا در همدان و انتقال بیماری کرونا وجود
ندارد .به گفته وی جذب گردشــگر فرایندی زمان بر و نیازمند تامین و
توســعه زیرساخت های الزم اســت که در همدان نیز باید این ملزومات
نیز وجود دارد که از ظرفیت و قابلیت این جاذبه ها به درســتی استفاده
نشده و نیازمند تقویت زیرساخت ها است
وی اضافــه کرد :اقــام تبلیغاتی ،بروشــورهای معرفــی جاذبه های
گردشــگری ،تاریخی و نقشه های گردشــگری در استان همدان تهیه و
تدوین شده و پورتال جامع گردشگری نیز به روز رسانی شده است .مالمیر
بیان کرد :ظرفیت های گردشگری استان دارای تنوع باالیی در زمینه های
گردشگری روستایی ،ورزشی ،مذهبی ،سالمت ،تاریخی ،طبیعت گردی و
باستان شناسی است .وی بر توسعه گردشگری زمستانی در استان همدان
تاکید کرد و گفت :در صورت رونق گردشگری زمستانی ،سرمایه گذاران
به فعالیت اقتصادی در بخش گردشــگردی و توسعه زیرساخت های این
اســتان ترغیب می شوند .وی با اشــاره به برگزاری رویداد ایران باشکوه
ادامه داد :بهمن ،ماهی پر رویداد برای گردشگران در همدان است و این
قشــر می تواند از خدمات و تخفیفات باال در بخش های مختلف برخوردار
شود .مالمیر تاکید کرد :در این جشنواره ۱۲عنوان رویداد برگزار می شود
که در حاشــیه ان تخفیفات مجتمع های اقامتی ،پذیرایی ،مراکز فروش
ســوغات و صنایع دســتی را نیز شــاهد خواهیم بود .مدیرکل میراث
فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی همدان گفت :اجرای موســیقی
سنتی و شب های فرهنگی استان های کرمانشاه ،کردستان ،لرستان ،ایالم
و مرکزی از جمله این برنامه ها است.
فراهم شــود که برقراری پرواز شیراز -همدان زیرساخت مهمی در این
عرصه محسوب می شــود .مالمیر اشاره ای به محور کالسیک گردشگری
کشورمان کرد و گفت :شهرهای شــیراز ،اصفهان و یزد محور کالسیک
گردشگری خارجی هستند و به طور معمول ،گردشگران این محور را در
برنامه ســفر خود قرار می دهند و برقراری پرواز شیراز -همدان می تواند
ما را به این محور کالسیک متصل کند.
مدیــرکل میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی همدان ابراز
امیدواری کرد با دایر شــدن این خط هوایی ،اژانس های گردشگری نیز
تورهایی را تدارک دیده و بین محور غرب و کالسیک ارتباط برقرار کنند.
وی یاداوری کرد :با فراهم اوردن زیرساخت های اینچنینی می توانیم به
رونق گردشــگری خارجی در پایتخت تاریخ و تمدن امید داشته باشیم.
به گفته مالمیر همدان تا پایان اذر پذیرای ۱۷هزار گردشــگر خارجی از
کشــورهای مختلف جهان بوده است که این رقم تنها شمار کسانی است
که در هتل ها و خانه های بومگردی این استان اقامت کرده اند .به استناد
امار و ارقام ارایه شــده توســط مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی همدان ،میزان گردشگران خارجی این استان امسال نسبت
به پارسال رشــد ۲۴درصدی را نشان می دهد و پیش بینی می شود که
رویداد “ایران باشــکوه” و رویدادهای دیگری از این جنس بتواند اوضاع
گردشگری این استان را رونق بدهد.
خبر
5
تورهای رایگان ری گردی به مناسبت
دهه فجر برگزار می شود
رییس اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
شهرســتان ری گفت :تورهای رایگان ری گردی با هدف
شناســاندن ظرفیت های تاریخی و مذهبی این شهرستان
باستانی در دهه فجر برگزار می شود.
امیــر مصیــب رحیــم زاده اظهــار داشــت :برگزاری
تورهای ری گردی ســبب معرفی اثار تاریخی شهرستان
ری بــه گردشــگران و مخاطبان شــده و افزایش جذب
بازدیدکنندگان از اثار تاریخی این شهر باستانی را در طی
ســال به همراه دارد .وی افزود :بازدید از مســجد افضلیه،
ارامگاه شــیخ صدوق ،مقبره تختی ،برج طغرل ،اتشکده
تپه میل و ســایر اثار تاریخی ری از جمله برنامه تورهای
ری گردی به شــمار می رود .رییس اداره میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری شهرستان ری خاطرنشان کرد:
هر تور با یــک راهنما برای ارائه توضیحات الزم در زمینه
اثار تاریخی و مذهبی ری خواهد بود تا گردشگران با اثار
تاریخی و مذهبی اشنا شوند.
وی ادامــه داد :توزیــع بســته های فرهنگــی شــامل
کتابچه های معرفی اثار تاریخی و نقشه های معرفی اماکن
گردشگری شهرری به گردشگران از دیگر برنامه ها خواهد
بود تا گنجینه های تاریخی ری بهتر معرفی شوند.
رحیم زاده گفت :این تورها با هماهنگی ستاد گردشگری
شهرداری منطقه ( ۲۰شــهرری) و اداره میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری شهرستان ری برگزار می شود.
وی اضافه کــرد :افراد جهت ثبت نام و کســب اطالعات
بیشتر با تلفن ۳۳۷۴۷۰۹۰تماس حاصل کنند تا بتوانند
از خدمــات تور ری گردی در طی ایام دهه فجر بهره مند
شــوند .این مسئول به برپایی نمایشــگاه هنرهای صنایع
دستی به مناســبت دهه فجر در کاروانسرای شاه عباسی
بازارعبدالعظیم(ع) اشاره و اعالم کرد :این نمایشگاه تا ۲۲
بهمن ماه ادامه خواهد داشت و بازدیدکنندگان می توانند
از اثار جذاب و صنایع دســتی که توسط هنرمندان تولید
شده دیدن کنند.
وی با بیان اینکه نمایشگاه هنرهای صنایع دستی با هدف
توسعه و رونق تولید و فروش صنایع دستی برپا شده است،
اذعان داشت :اشــتغالزایی و کسب درامد برای هنرمندان
از مهمترین تاثیرات برپایی نمایشــگاه های صنایع دستی
به ویژه برای زنان سرپرســت خانوار محســوب می شود.
شهرســتان ری به لحاظ موقعیت جغرافیایــی در ناحیه
دشــت قرار گرفته و کوه بی بی شــهربانو و اراد به عنوان
مظهر استواری و تپه چشمه علی یکی از قدیمی ترین اثار
باستانی شهرری به عنوان شاخص در علم باستان شناسی
در زمینه گردشگری از اهمیت باالیی برخوردار است.
وجود ۱۹۸اثر باســتانی بیانگر میراث با ارزش فرهنگی
این شهرستان است از جمله برج و باروی ری شهر باستانی
مامورین ،برج طغرل ،اتشکده تپه میل ،قلعه دیر و ...وجود
۳۲بقه متبرکه از جمله حضرت عبدالعظیم الحســنی (ع)
(ســاالنه بالغ بر ۱۱میلیون زائر دارد) وامامزادگان مجاور
و مقابر عالمان و مشــاهیر دیــن علم ادب همچون محمد
بن زکریای رازی ،شــیخ صدوق ،شیخ ابوالفتح رازی ،شیخ
کلیتی و ...و .که نشان از جایگاه واالی تاریخی ری دارد.
6
خبر
فرمول نواوری در بازار گردشگری
کشورها با ایجاد فرمول نواوری در بازار گردشگری به تجربه جدیدی
در عرضه خدمات توریستی دســت یافتند« .اکوسیستم نواوری» با
تمرکز بر ایجاد دانش جدید در یک حوزه اجرایی ،متشکل از شبکه ای
از بازیگران ان حوزه با وابســتگی متقابل است که با هدف خلق و ارائه
روش های جامع و نوین به مشتریان و کسب درامد بیشتر با خروج از
شیوه های قدیمی ،راهکار جدیدی را ایجاد می کنند .اکوسیستم نواوری
در شرکت ها ،مدیریت ها ،توسعه های اقتصادی و رقابت های جهانی و
همچنینهم افزاییبینهمکاریشرکت هایکوچکوبزرگ،دانشگاه ها،
موسساتوازمایشگاه هایتحقیقاتیوشرکت هایسرمایه گذاربانواوری
در بازار و استفاده از پروژه های «کسب وکار کوچک تر» برای دسترسی
به تعدادی از اکوسیســتم های مختلف و تست مزایای ان کاربرد دارد
و این سیستم با عبور از سه مرحله «اماده سازی محیط عمومی برای
بازیگران و ایجاد زیرســاخت ها»« ،حمایت از رشــد محیط و فضای
نواورانه» و همچنین «پرورش و حفظ شرایط مناسب و عملیات مستمر
تا تولید محصول نهایی» به اجرا درمی اید .در یک اکوسیســتم نواور
گســترده و پایدار ،بازیگران با هدف رفع موانع و راه حل ها به یکدیگر
نزدیک می شوند و با ایجاد فرهنگ نواوری منجر به شکل گیری و خلق
ایده می شوند .شرکت های جدید با مجموعه ای از متخصصان ،محققان،
مقامات دولتی و سرمایه گذاران و همچنین پشتیبانی از مراحل اولیه
رشد نواوری به روشی متفاوت در جهت نواوری اقدام می کنند .انها با
به کارگیری متخصصان داخلی و مشاوران خارجی برای تولید ایده های
نو با گروه های مختلف همکاری کرده و در این مرحله واحدهای تجاری
موظف به پیشبرد ایده های نو برای عرضه به بازار هستند .بر این اساس،
اکوسیستم نواوری در گردشگری الگوی پیشنهادی مناسبی به شمار
می اید؛ زیرا اکوسیستم های طبیعی را با تغییرپذیری مواجهه کرده و
یدارد .اکوسیستم
در جهت براوردن ذائقه تقاضا و توسعه ان گام برم
نواوری در حوزه گردشــگری با فناوری های جدید موجب «تغییر در
رفتار مصرف کننده»« ،افزایش شــفافیت بازار» و «تسهیل تجارت»
شده است و همچنین گردشگران را به عنوان مشارکت کنندگان فعال و
عامل ایجاد کننده ارزش در اکوسیستم های گردشگری در نظر می گیرد.
بازار گردشگری در میان بخش های مختلف اقتصادی از رشد سریعی
برخوردار اســت و این رشد در صنعت گردشگری توسط فناوری های
جدید ،بازارهای جدید و شــکل های ســازمانی جدیــد که در قالب
اکوسیستمنواوریتعریفمی شود،بهوجودامدهاست.همچنینبه دلیل
محدودیت ها در بخش کشــاورزی و صنعت ،ایجاد فرصت های شغلی
جدید و نیاز به منابع جایگزین نفت اکوسیستم نواوری جایگاه ویژه ای در
برنامه ریزی استراتژی های توسعه ملی کشورها به دست اورده است .با
توجهبهتاثیرگذاریتغییراتسیاسی،اجتماعی،اقتصادیوتکنولوژیبر
صنعت گردشگری و ماهیت رقابت پذیری گردشگری ،توجه و تمرکز بر
اکوسیستم نواوری در سیستم گردشگری بسیار اهمیت دارد و می توان
ان را یکی از عوامل بقای این صنعت دانست .اکوسیستم نواوری موجب
بهبود کیفیت محصوالت و خدمات ،افزایش بهره وری ،کاهش هزینه ها،
پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر مشتریان ،افزایش فروش و سود و به
دستاوردنسهمبیشترومتمایزازبازاررقبامی شود.اکوسیستمنواوری
در گردشگری در مقیاس جهانی شاهد ظهور گونه های کامال جدیدی
مانند اژانس های مسافرتی انالین AirBnB، Expediaبوده است.
اکوسیستم نواوری در حوزه گردشگری در پنج محور شامل محصوالت
گردشــگری (ارائه خدمات جدید در هتل یا جاذبه های جدید در یک
مقصد گردشــگری) ،روش های عرضه (بهبود در هدایت تور و افزایش
بهره وری و کیفیت تجربه گردشــگری) ،عرضه منابع (تنوع بخشیدن
به اپراتورهای گردشگری) ،ایجاد بازارهای جدید گردشگری (هدایت
برندهای مقصد موجود و مقصدهای دیگر برای فراهم کردن بازارهای
جدید گردشــگری) و راه های جدید برای سازماندهی کسب وکارهای
نو در امر گردشــگری صورت می گیرد .در اکوسیستم گردشگری بین
بازیگران مختلف بازار شامل سازمان های دولتی و خصوصی هماهنگی
و همکاری های گسترده ای شکل می گیرد .برای رسیدن به اکوسیستم
نواوری در گردشگری باید در سه حوزه زیرساختی ،کارکردی و فرهنگی
اقدامات اساسی صورت گیرد تا به راه حل های کاربردی و مناسب برای
رفع چالش ها و توسعه گردشگری رســید .فرایند توسعه ،ازمایش و
نواوری پایدار توسط بازیگران فعال با پشتیبانی فنی ،مالی و سیاسی
نهادهای محلی ،ملی و بین المللی امکان پذیر است که این بازیگران فعال
برای پیشبرد فعالیت خود برای دستیابی به اکوسیستم نواوری براساس
شاخص ( IDIAموسسه تحقیقاتی-حقوقی در هند که ایده ای نو را
ارزیابی می کند) شش مرحله مقیاس بندی تا تولید نهایی و رسیدن به
نواوری پایدار را طی می کنند .در اکوسیستم نواوری ۱۲بازیگر اصلی
وجود دارد که عملکرد این بازیگران فعال برای دستیابی به نواوری پایدار
اثرگذار است .موسسات تحقیقاتی و دانشگاه ها که در ایجاد دانش و انتشار
نواوری و اموزش و پرورش نیروی انسانی جهت کارافرینی ابزاری اساسی
برای دولت هایی است که به دنبال تحقق نواوری در اقتصاد خود هستند.
مراکز رشد سرمایه گذاری و شتاب دهنده ها با به اشتراک گذاشتن ایده ها
توسط فعاالن متخصص نقش مهمی در اکوسیستم نواوری در فراهم
کردن محیط حمایتی برای شرکت های نوپا و تازه کار دارند .ناجی های
سرمایه گذار با کمک به بنگاه های کوچک در حال رشد مانند شرکت های
استارت اپ شکاف های موجود بین مرحله تحقیق و توسعه (مرحله )۲و
انتقالبهتولید(مرحله)۴راکاهشمی دهند.سرمایه گذارانخطرپذیری
که در شــرکت های نوپا و کوچک در حال رشد که به بازارهای اصلی
دسترسی ندارند سرمایه گذاری می کنند .این سرمایه گذاران حدود ۶تا
۱۰سال روی شرکت های نوپا سرمایه گذاری می کنند و تحمل شکست
و عدم موفقیت را دارند .از دیگر بازیگران شــرکت های سرمایه گذاران
بزرگ که برخالف سرمایه گذاران خطرپذیر روی شرکت های بزرگ تر و
گسترده ترکهاحتمالموفقیتشانحتمیاست،سرمایه گذاریمی کنند.
دولت ها با ایجاد سیاست پشتیبانی و محیط نظارتی بر عملکرد سایر
بازیگران و حمایت های گســترده از انان مانند مشوق های مالیاتی از
مهم ترین بازیگــران در ارتقای نواوری به شــمار می ایند .فعاالن بازار
و شرکت های بین المللی به عنوان تســهیل کنندگان بازار و واسطه ها
به عنوان پلی میان بازیگران نقش پیوند سازمان ها در اکوسیستم نواوری
و تسهیل انتقال ایده ها و سرمایه گذاری ها در تولید نواوری را دارند و در
نهایت بخش های خصوصی که با ابتکار در ایجاد شغل ها و مشارکت در
طرح های تحقیقاتی و انتقال فناوری و مهارت و سرمایه در زیرساخت ها
قابلیت توسعه ،و تولید و باروری نواوری را دارند.
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
شاخه ای از گردشگری که همچنان در قالب بروکراسی اداری گیر کرده است
گردشگری حالل باید به دنبال چه چیزی باشد؟
گردشــکری حالل یکی از جدیدترین شاخه های گردشگری است که
از حدود یک دهه اخیر وارد این صنعت شــده اســت و تعاریف متفاوتی
نیز برای توصیف و تشــریح ان ارائه شــده که البته دارای مشــترکات
و همچنیــن اختالفاتی نیز اســت ،اما همه انها بــر مبنای دینی تعریف
می شــوند .بنابر برخی تعریفات گردشگری حالل نوعی گردشگری است
که در ان تمهیداتی بر مبنای موازین اسالم و جهت انطباق با ان صورت
گرفته اســت .می توان گردشــگری حالل را زیر مجموعه گردشــگری
مذهبی دانســت که بر اســاس باورهای خانواده های مســلمان و پایبند
به شریعت اسالم سازمان دهی می شــود .سازمان جهانی جهانگردی نیز
گردشــگری حالل یا ( )Halal tourismرا چند سال است پذیرفته
و برای ان تعاریفی ارائه کرده اســت .بر اســاس تعریف سازمان جهانی
جهانگردی گردشــگری حالل محصول جدیدی از صنعت گردشــگری
اســت که برنامه های تفریحی و گردشــگری ویژه ای را برای مسلمانان
تدارک می بیند .به این معنا که مسلمانان از هر کشوری که باشند مایلند
در برنامه های تفریحی و ســفرهای خود به اداب شــرعی عمل کنند .به
عنوان مثال از غذای حالل رســتوران ها استفاده کرده و یا در هتل هایی
که مشروبات الکلی ســرو نمی کنند اقامت کنند .همچنین برای زنان و
مردان اســتخرهای شــنای جداگانه در نظر گرفته شود و در طول سفر
اوقات شــرعی اعالم و برای ان برنامه ریزی شود .ضمن انکه بیشتر این
گردشــگران مسلمان مایلند در برنامه سفر خود بازدید از اماکن مذهبی
نیز وجود داشته باشد.
گردشگری حالل شعار یا واقعیت؟
در پاسخ به این ســوال باید گفت که امارها و پژوهش ها نشان می دهد
که گردشگری حالل یکی از واقعیت های گردشگری امروز است که جامع
هدفی شامل ۲۵درصد از جمعیت دنیا را شامل می شود .بله ،گردشگری
حالل امروز در کشــورهایی همچون ،ترکیه ،مالزی ،سنگاپور و برخی از
دیگر کشــورهای دنیا در حال اجرا است و قرارگیری این نوع گردشگری
در ساختار معنایی سازمان جهانی گردشگری خود گواه بر جدیت این نوع
گردشگری است .کشــورهای مالزی ،اندونزی ،بنگالدش ،امارات متحده
عربی ،ترکیه ،مراکش ،اردن ،قطر ،تونس و مصر جزو کشورهای مسلمانی
هستند که در زمینه گردشگری حالل پیشرو هستند .جالب است بدانید
که کشورهایی مانند ژاپن ،کره جنوبی ،،چین ،ایتالیا و استرالیا که مذهب
رســمی انان نیز غیراسالمی و تعداد مسلمانان نیز در این کشورها بسیار
محدود اســت درصدد راه اندازی تورهای گردشگری مطابق با شرع اسالم
برای مســلمانان هستند و تحقیقات نیز نشــان می دهد تاحدودی موفق
بودند که نشان می دهد گردشگری حالل به یک واقعیت تبدیل شده است.
گردشــگری حالل همزمان با کشورهای دیگر در ایران و استان مازندران
به عنوان مهم ترین مقصد گردشــگری کشور نیز مطرح شد و تاکنون بر
روی ان مانورهای سیاسی و اقتصادی زیادی داده شد و در متن سخنرانی
بسیاری از مسئوالن گردشگری و سیاسی کشور نیز قرار گرفته است.
اما هیچگاه مشخص نشد که قرار است در زمینه گردشگری حالل چه
اتفاقی برای ایران و به خصوص اســتان مازندران رخ دهد و چه تغییری
در این زمینه ایجاد شود؟
حدود یک دهه اســت که مسئوالن اســتان مازندران جلسات متعدد
برای گردشــگری حــال برگزار می کننــد و هر بار نیز بخشــنامه ها و
دســتورالعمل های نیز صادر می شــود که همواره کلی بوده و هیچ نقشه
راهی در ان ترسیم نشده است .بسیاری از کارشناسان گردشگری معتقد
هستند گردشــگری حالل با تعریف خاص جهانی خود ،در ایران معنای
جدی ندارد ،زیرا که در کشــور ما وســائل نقلیه تفکیک شده ،سواحل و
استخرهای جدا شده ،رستوران های حالل ،عدم سرو مشروبات الکلی در
هتل ها ،وجود نمازخانه و هر انچه که یک مســلمان برای زندگی حالل
نیاز دارد ،در ایران به ســهولت یافت می شــود و به صورت قانونی کسی
اجــازه خدمات حرام ندارد .یعنی هرانچه برای گردشــگری حالل مورد
نیاز اســت در ایران به صورت پیشفرض و ســاختار اجتماعی و خدمات
عمومی در اختیار اســت و چهارچوب خدمات خارج از شــریعت اسالم
تعریف نمی شــود .ما به این تعریف نیز اکتفا نکردیم و به سراغ مسئوالن
گردشــگری مازندران رفتیم که تاکنون دهها جلسه در مورد گردشگری
حالل برگزار کردند.
گردشگری حالل در هاله ای از ابهام
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
مازندران گفت :گردشــگری و هر نوع فعالیت گردشگرپذیری مازندران و
به طور کل کشــور بر اساس شرع اسالم است و نمی توان چیزی خارج از
ان متصور شد .مهران حسنی افزود :هنوز ما نیز کامال متوجه اینکه برخی
از دســتگاه ها و مســئوالن که متقاضی توسعه گردشگری حالل هستند
نمی شویم زیرا گردشگری حالل با تعریفی که به صورت محلی و جهانی
برای ان ارائه شــده در حال حاضر برای ایران مطابق است .وی در پاسخ
به دستورالعمل های متفاوت نسبت به اهتمام به گردشگری حالل گفت:
چندین بار به مسئوالن صادر کننده این دستورالعمل ها گفته ایم که باید
چــه کنیم و هربار فقط بر اقداماتی تاکید کردند که به صورت روزمره در
مازندران و کشور انجام می شود و جزو قوانین نیز است .معاون گردشگری
مازندران با اشاره به اینکه همه بسترها و زیرساخت های گردشگری حالل
در مازندران اماده و قابل دسترس است ،افزود :هدفی که ما در گردشگری
حالل دنبال می کنیم جذب گردشــگران کشورهای مسلمان است و نه
ایجاد زیرســاختهای اسالمی .حسنی افزود :اما دستگاه های دیگر همواره
بر زیرســاخت های اسالمی تاکید دارند که برای ما نیز جای سوال دارد و
در هاله ای از ابهام به سر می بریم .وی تاکید کرد :هر گردشگری که قصد
سفر به ایران را دارد می داند که ما کشوری مسلمان هستیم و گردشگری
بدون رعایت شئونات اســامی در ایران جایگاهی ندارد .به گفته معاون
میراث فرهنگی مازندران متولی نشست ها پیرامون گردشگری حالل در
استان ها اداره کل اســتاندارد است که شاخصه های گردشگری حالل را
تعریف و ترسیم می کند و باید از انها پرسید.
استاندارد نیز در حال مطالعه است!
بــرای درک بهتر اینکه گردشــگری حالل در مازنــدران به دنبال چه
زیرساخت هایی است به سراغ اداره کل استاندارد و مسئوالن ان رفتیم که
متاســفانه موفق به برقراری ارتباط نشدیم .مسئوالن اداره کل استاندارد
مازندران گفتند که باید در زمینه گردشگری حالل مطالعه کرده و سپس
اقدام به مصاحبه کنند.همچنین انها اعالم کردند که نیاز به فرصت دارند
تــا بتوانند در حوزه گردشــگری حالل جمع بندی کــرده و نتایج را به
خبرنــگار ما انتقال دهند که این مســئله نیز انجام نشــد .البته با توجه
به اینکه گردشــگری مازندران ادعا می کند که در ۱۰جلســه پیرامون
گردشــگری حالل به دعوت اداره کل اســتاندارد حضور داشته است ،با
ادعای اداره کل اســتاندارد که هنوز باید برای پاسخ چند سوال مطالعه
کند همخوانی ندارد.
گردشگری حالل باید به دنبال چه چیزی باشد؟
دانا یوسفی کارشناس گردشگری و جهانگردی با اشاره به اینکه کسی
در ایران نمی داند از گردشگری حالل چه می خواهد ،گفت :با وجود اینکه
ایران یک کشور مسلمان و با دین رسمی اسالم است و رفتارها و خدمات
خارج از معیارهای اسالمی جایگاهی ندارد ،هنوز مسئوالن ما در تعریف
گردشگری حالل متوقف مانده اند .وی با اشاره به اینکه خوشبختانه ایران
تمام زیرساختهای گردشگری حالل را دارد ،افزود :نشست های متعدد در
مورد گردشگری حالل اصال مفهومی ندارد و صرفا اتالف وقت است .این
کارشــناس جهانگردی گفت :به جای جست و جو برای زیرساخت هایی
که به وفور در کشور وجود دارد ،باید به سمت نمایش و تبلیغات امکانات
حالل گردشــگری کشور و استانی مانند مازندران برویم .یوسفی سرعت
کشورهای پیشرو در گردشگری حالل را نسبت به ایران سریع عنوان کرد
و ادامه داد :نباید فرصت را از دست بدهیم زیرا به اندازه کافی وقت تلف
کرده ایم که امروزه ترکیه و مالزی و همچنین کشــورهای عربی حاشیه
خلیج فارس تقریبا تمام ســهم گردشــگری حالل را به خود اختصاص
دادند .وی گردشــگری حــال برای ایران را نیازمنــد عملگرایی عنوان
کرد و گفت :بیش ترین بار مســئولیت برای جذب گردشگران مسلمانان
بر عهده دولت اســت تا با تقویت دیپلماســی و مذاکره با ســازمان های
گردش گری کشورهای اسالمی و با تبلیغ جاذبه های توریستی ایران و یا
برپایی نمایشــگاه های دایمی و موقت گردشگران مسلمان را جذب کند.
این کارشناس گردشگری گمنام بودن ایران به عنوان مقصد گردشگران
ی تنها
حالل را یکی از ضعف های کشــور عنوان کرد و گفت :اطالع رسان
کاری که باید ما انجام دهیم زیرا بســیاری از زیرســاخت ها از قبل اماده
اســت .یوســفی گفت :الگوبرداری از نحوه تبلیغات کشورهای پیشرو در
این زمینه می تواند پیشنهاد دیگری برای رونق صنعت گردش گری ایران
باشد که متاسفانه هنوز در کشور عملیاتی نشده است.
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
لزوم توجه به بوم گردی استان ها برای کمک به تکمیل پازل گردشگری
بومگردیوصنعتگردشگریکشور
صنعت گردشگری به عنوان یکی از حوزه های اقتصاد بدون نفت از اهمیت
زیــادی برخوردار اســت و توجه به تقویت زیرســاخت های ان با محوریت
حفظ محیط زیســت و معرفی خرده فرهنگ های بومی از طریق بومگردی،
از موضوعاتی اســت که رونق و شکوفایی این بخش را تضمین می کند که
این مهم در خمین نیز به تکمیل پازل گردشــگری کمک شــایاتی خواهد
کرد .بوم گردی شــاخه ای از صنعت گردشگری است که به صورت هدفمند
امکان استفاده از ظرفیت ها و زیرساخت ها در کالبد خرده فرهنگ های بومی
را مهیا می کند و نگاه اصولی به این بخش و رعایت ضوابط ان عامل جذب
گردشگر و توسعه این صنعت می شود .راهبردهایی در سطح کالن کشور برای
تقویت اکوتوریسم و طبیعت گردی در سال های اخیر اغاز شده که هدف ان
پایداری زیست بوم و فرهنگ مناطق گردشگری در کنار فرصت سازی برای
اشتغال جوامع محلی و بهبود شاخص های گردشگری است و در این راستا
برای ســفر به مناطق دیدنی و بکر محل های اسکان به عنوان اقامتگاه های
بوم گردی مطرح شده که چگونگی شکل گیری ان ها و ارایه خرده فرهنگ ها
به صورت زنده از طریق ان ،در کنار رضایتمندی از خدمات رفاهی به گردشگر
مسئله ای کلیدی است که باید مدنظر قرار گیرد .اقامتگاه های بوم گردی باید
بر اساس ضوابط زیست محیطی و گردشگری در محیط های طبیعی و بومی
با رعایت شــاخص های معماری بومی ،بافت تاریخی و سیمای طبیعی هر
منطقه شکل بگیرد و با بیشترین تعامل جامعه محلی و توجه به اقلیم ،زمینه
حضور گردشگران ،خدمات کیفیی و سازگار با فرهنگ بومی را فراهم کنند.
در بوم گردی ،گردشگر با فرهنگ و نوع زندگی مردم منطقه از نزدیک اشنا
می شــود و در فعالیت های روزانه انان مشارکت دارد و در ارتباط ایجاد شده
بین میزبانان و گردشگران ،مردم منطقه نیز با فرهنگ مردمان دیگر مناطق
و کشورها اشنا شده و برایند ان بهبود تعامل فرهنگی و رونق اقتصادی برای
جامعه هدف گردشگری بر اساس داشته های بومی است .اموزش افراد در به
حداقل رساندن اسیب های زیستی محیط گردشگری در طول سفر ،احترام
به طبیعت و اعتقادات بومیان ساکن منطقه و ایجاد تاسیسات بومگردی بر
مبنای سازگاری و مولفه های رایج و اصیل فرهنگ الفبای بوم گردی است و
اکنون که این مهم به عنوان اولویت در امور مسووالن پی گرفته می شود باید
در مقاصد گردشــگری کشور و به ویژه در جنوب استان مرکزی با ظرافت و
حساسیت در قالب برنامه هدفمند پی گرفته شود تا ضمن حفظ داشته های
فرهنگی بتوان از این قابلیت ها در بهبود مناسبات معیشتی مردم و اشتغال زایی
بهره گرفت .ایران از نظر داشــته های طبیعی و فرهنگی در زمره ۱۰کشور
برتر جهان است و وجود یک میلیون سایت تاریخی ۳۴ ،هزار اثر تاریخی با
ثبت ملی و ۲۳اثــر با ثبت جهانی این خطه را به یکی از کانون های اصلی
گردشگری تبدیل کرده است.
شهرستان خمین در نوار جنوبی استان مرکزی ۲۵۰اثر تاریخی و طبیعی
دارد که در سایه راهبردهای هدفمند و حساب شده می توان از ان ها در قالب
اکوتوریســم و بوم گردی ،منافع متعددی را به دست اورد .وجود دستکندها
و ســنگ نگاره ها با قدمت باال در خمین این شهرســتان را در رتبه نخست
مزیت های مذکور قرار داده و می توان با کمی درایت و برنامه حساب شده از
این ظرفیت ها در راستای توسعه اقتصادی منطقه سود جست .خمین از نظر
بهره مندی از کبوترخانه ها رتبه نخســت استان مرکزی را دارد و بسیاری از
روستاهای ان با سبک زندگی سنتی بکر و رسوم زیبا و جذاب در کنار طبیعت
دیدنی و تولیدات سنتی نظیر دست بافته ها و زیراندازها ،عسل ،لوبیا ،زعفران،
انگور ،گل و گیاه زینتی و محصوالت سردرختی شرایط خاصی را ایجاد کرده اند
که باید با نگاهی علمی به مقصد گردشــگری تبدیل شــوند و در این راستا
ایجاد اقامتگاه های بوم گردی با مولفه های محیطی سازگار اهمیت زیادی دارد
تا بتواند اوازه دیدنی های اکوتوریسم این منطقه را سر زبان ها بیندازد.
نقش بومگردی در صنعت گردشگری کشور
در اخبار منتشــر شــده به نقل از وزیر میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشــگری؛ هدف از توسعه گردشگری در کشــور ایجاد بازارهای جدید و
بهبود ســهم این حوزه در اقتصاد عنوان شده اســت و در این راستا شمار
اقامتگاه های بوم گردی در کشور از ۴۰۰واحد به ۲هزار واحد افزایش یافته
است« .علی اصغر مونسان» تنوع واحدهای بوم گردی و خدمات قابل ارایه از
طریق ان ها به ویژه در زمینه طبیعت گردی و گردشگری سالمت را موجب
توسعه ظرفیت های گردشگری در کشور دانسته است .وی با اشاره به ضرورت
توجه به صنعت گردشگری برای بهبود جایگاه این صنعت به رتبه اول و دوم
در اقتصاد کشور ،اظهار داشته است :ایجاد زیرساخت های گردشگری موجب
توقف مهاجرت و حتی معکوس شدن ان می شود.
راهبرد بومگردی نباید تصنعی و تکلیفی باشد
«نیما مولوی» راهنمــای طبیعت گردی نیز گفت :راهبرد جدیدی که در
حوزه اکوتوریسم و بوم گردی کشور اغاز شده مبارک است اما باید هوشیار بود
که به صورت تکلیفی و تصنعتی به پیش نرود چرا که اگر دچار این اسیب
شود به شدت در صنعت گردشگری اثار سوء خواهد داشت .وی توضیح داد:
گردشگران طبیعی و فرهنگی از مولفه های زندگی شهرنشینی خسته اند و به
دنبال گریزگاه بکر و یافته های فرهنگی و طبیعی ناب هستند که به صورت
دست نخورده تجربه کنند و از ان لذت ببرند و اگر حوزه اکوتوریسم و بوم گردی
بــه معنای واقعی این جذابیت را فراهم نکند انان از پذیرش مقصد منصرف
خواهند شــد .این راهنمای طبیعت گردی اظهار داشت :اقامتگاه بوم گری را
نباید ســاخت بلکه باید بر مبنای فرهنگ و ویژگی های بومی تجهیز کرد و
مکان یابی و کیفیت خدمات نیز در ان اهمیت زیادی دارد چرا که گردشگر
می خواهد به معنای واقعی با مردمان ان منطقه در مدت اقامت زندگی کند
و در امور روزمره انان شــریک باشــد،از غذای انان تناول کند و با رسومات
انان همراه شود .مولوی بیان کرد :بسیاری از اقامتگاه های بوم گردی کنونی
با صرف هزینه زیاد دایر شــده اند اما مشتری در حد کافی ندارند و سطحی
از بی اعتمادی بومیان منطقه از گردشگران و یا بر عکس ان رخ می دهد که
ضعف در زیرساخت اموزش را نشان می دهد و دیدن مناظر پر از پسماند در
طبیعت و اسیب های پیامد حضور گردشگر در ظرفیت های زیستی و فرهنگی
موضوعی است که باید از سوی مسووالن امر جدی گرفته شود.
گردشگری نیازمند اموزش است
«سعید مشــرفی» یکی دیگر از راهنمایان طبیعت گردی استان مرکزی
گفت :گردشــگری قبل از هرچیز تشــنه اموزش اســت و جامعه محلی و
گردشــگر باید ضوابط و قوانین را بدانند و رعایت کنند و نباید در این حوزه
فرهنگ و داشــته های مناطق اسیب ببینند .وی افزود :هر اقدامی باید ابتدا
به خوبی تجزیه و تفسیر شود و اگر کشورهای دیگر در بوم گردی حرف های
زیادی برای گفتن دارند به دلیل برنامه ریزی و نظارت اســت و حوزه جوان
اکوتوریسم کشور و استان مرکزی نیز باید واقع گرایانه و با وسواس در حفاظت
طبیعت گردی ،ابتدا فرهنگ ان جا بیفتند و در غیر این صورت بهتر است که
ظرفیت های طبیعی و فرهنگی کشور معرفی نشوند تا کمتر اسیب ببینند.
صدور مجوز اصالح و ایجاد ۱۴اقامتگاه بوم گردی
مســوول اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری خمین نیز از
صدور مجوز برای اصالح و ایجاد ۱۴اقامتگاه بوم گردی در این شهرســتان
در ســال جاری خبرداد و گفت :مجوز راه ا اندازی اقامتگاه در روســتاهای
ن اباد»« ،رشیداباد»« ،کفسان»« ،زورقان»« ،رباط مراد»،
«یوجان»« ،حسی
«قورچی باشی»« ،کاظم اباد»« ،اشناخور»« ،اسداباد»« ،فرج اباد»« ،بهدشت»،
«سرکوبه»« ،خان اباد» و «رضااباد» صادر شده است« .علی مشهدی» افزود:
۲اقامتگاه در ســرکوبه و بهدشت راه اندازی شده است و بقیه در حال تغییر
و تبدیل فضای فیزیکی خانه های روســتایی بــا کاربری اقامتگاه بوم گردی
است و این اقامتگاه ها در مسیر محور گردشگری خمین -دلیجان و شازند
راه اندازی می شوند .وی با بیان اینکه با راه اندازی هر اقامتگاه بوم گردی حداقل
سه فرصت شغلی مستقیم فراهم می شود ،.اظهار داشت :به منظور ساخت
اماکن بوم گردی و تبدیل خانه های روستایی به اقامتگاه ،تسهیالت کم بهره ۶
درصدی پیش بینی شده است .مسوول اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشگری خمین ادامه داد :هر سال در فصول مختلف روستاهای خمین
پذیرای گردشــگران زیادی اســت و باید اماکن اقامتی در روستاهای هدف
تقویت شــود .مشهدی با تاکید بر بازاریابی ،تبلیغات و معرفی اقامتگاه های
بوم گردی گفت :خمین مقصد گردشگری نیست و گردشگران برای اقامت در
این شهرستان حضور پیدا نمی کنند و ابتدا باید این مسئله از سوی تصمیم
سازان و مردم مدنظر باشد .وی توضیح داد :بخش خصوصی در زمینه تبلیغات
برای اقامت گردشــگران در خمین عملکرد موفقی ندارد و باید از تبلیغات
چهره به چهره ،فضای مجازی و نمایشگاهی برای ماندگاری گردشگران در
این شهرســتان استفاده کند .مسوول اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری خمین افزود :توسعه اقامتگاه های بوم گردی راهکاری برای حل
مشکل کوتاه بودن زمان اقامت گردشگران در این شهرستان است.
حوزه بوم گردی در صنعت گردشگری خمین مغفول مانده است
بخشــدار کمره خمین با بیان اینکه حوزه بوم گردی در صنعت گردشگری
شهرســتان مغفول مانده اســت ،گفت :این شهرســتان ظرفیت های بکر و
موقعیت های استثنایی چون بیت تاریخی امام خمینی(ره) ،سنگ نگاره ها،
دستکن ها و طبیعت منحصر به فرد را دارد« .احمد اسدی» از مصوبه هیات
دولت درباره محور گردشــگری دلیجان ،محالت ،خمین و شازند خبر داد و
افزود :غار نخجیر در دلیجان ،گلخانه های محالت ،ارگ تاریخی میشــیجان،
بیت تاریخی امام راحل ،سنگ نگاره های تیمره ،امامزادگان ،قبرستان ارامنه
و کلیسا در خمین و پیست اسکی در شازند چهار شهرستان استان مرکزی
را در محور گردشــگری قرار داده است .بخشدار بخش کمره خمین تصریح
کرد :ایجاد جاده مواصالتی این محور گردشــگری امکان حضور روستاییان
بــرای فروش محصوالت خود را فراهم می کند ،ضمن انکه عبور مســافران
یزد ،شــیراز و اصفهان از این مسیر به غرب کشــور سبب بازدید از مناطق
گردشگری و اسکان در روستا و فروش محصوالت و صنایع دستی روستایی
می شود .وی اضافه کرد :بوم گردی با ایجاد فرصت پیشرفت و توسعه اقتصادی
می تواند به عنوان جایگزینی برای سایر منابع درامد برای مردم منطقه محسوب
شــده و از روی اوردن افراد محلی به راه های دیگر کسب درامد مانند فروش
زمین های کشاورزی و بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی جلوگیری کند .وی
اظهار داشت :مردم محلی با نمایش اداب و رسوم خود به گردشگران ،فروش
محصوالت صنایع دستی و مشارکت دادن انان در فعالیت های روزانه خود و
حضور در اقامتگاه های بوم گردی می توانند درامد کسب کنند اما باید بدانند
از منابع پایه در این زمینه وارد شود .این راهنمای طبیعت گردی بیان کرد:
وجود غارهای اعجاب انگیز ،کویر ،جاذبه های تاریخی ،روستاهای با اصالت،
زیرساخت های توریسم سالمت و ده ها قابلیت دیگر گردشگری در نوار جنوبی
استان و شهرستان های خمین ،دلیجان و محالت موقعیتی استثنایی است
که می تواند اقتصاد این مناطق را متحول کند به شرطی که مسووالن ،جوامع
محلی ،راهنمایان تورها و اژانس ها و گردشگران هر کدام حریم و تکالیف خود
را بدانند و در گفتمانی هدفمند حرکت کنند .مشرفی بیان کرد :ایجاد مکانی
با شمایل سنتی در یک روستا ،برای بوم گردی علمی کفایت نمی کند و باید
کلیت فرهنگ ان منطقه در برنامه هدفمند به گردشــگر ارایه شود ضمن
انکه فضای تقابل جوامع محلی و گردشــگر باید هرچه زودتر شکسته شود
و نمی تــوان بدون برنامه و خــارج از عرف و اعتقادات جوامع محلی پذیرای
گردشــگر بود و نسبت به خطر اسیب پذیری فرهنگ بومی بی تفاوت بود و
این اتفاقی است که اکنون بســیاری از دلسوزان حوزه گردشگری را نگران
کرده است.
لزوم رعایت مسایل رفتاری در بومگردی
«مهری اســدی» یکی از طبیعت گران حرفه ای خمین گفت :بسیاری از
گردشــگران بدون رعایت مســایل رفتاری عرف جامعه هدف در ســایت
گردشگری حاضر می شوند و این دلزدگی را در جوامع محلی ایجاد می کند
و ارامش انان را برهم می زنند که جبران ان دشــوار است .وی افزود :برخی
از تاسیسات بوم گردی ایجاد شده به دلیل کم بودن شمار مشتریان خدمات
به روز و مورد انتظار گردشــگران را ندارند و اسیب دیگر شاید این باشد که
تنها چند نفر از منافع ان بهره مند هستند و هنوز برنامه جامعی وجود ندارد
که همه روستا و یا ساکنان بومی بتوانند از حضور گردشگر در اقتصاد خود
منفعت ببرند و این نقیصه باید رفع شــود .این طبیعت گرد گفت :بسیاری
از طبیعت گران متاســفانه رفتارهایی را در زمان حضورشان در سایت های
گردشــگری دارند که دل هر کســی را به درد می اورد و اثار تخریبی انان
را نمی توان با هیچ پولی جبران کرد بنابراین نیاز اســت قبل از تبلیغ برای
اولین چیز در این خصوص حفظ اصالت فرهنگی اســت و باید در این مورد
اگاهانه عمل کنند .اســدی اظهار داشت :گردشگران نیز به واسطه حضور در
اقامتگاه های بوم گردی حاضر به صرف هزینه هستند و انتظار دارند که در قبال
ان بهترین خدمات رفاهی و تجربه زیست در فرهنگ بومی نصیبشان شود.
اقامتگاه های بومگردی و توسعه پایدار گردشگری
یک فعال گردشــگری خمین گفت :اقامتگاه های بوم گردی سبب توسعه
پایدار گردشگری ،احیای ارزش های سنتی و بومی ،کمک به اقتصاد جامعه
محلی و حفظ محیط زیســت می شود« .تقی قاســمی» افزود :گردشگری
فرصت های بســیاری را برای کســب و کارهای کوچک خانوادگی و جوامع
محلی ایجاد می کند که از جمله ان توسعه اقامتگاه های بوم گردی در نواحی
مختلف کشــور اســت .وی ادامه داد :در بیشتر این اقامتگاه ها که به صورت
خانوادگی خدمات ارایه می دهند ،ســعی بر این اســت که مهمانان با شیوه
سنتی زندگی در ان محل اشنا شوند و از غذاهای محلی ان استفاده کنند.
این فعال گردشگری ،با بیان اینکه پرداخت تسهیالت مناسب و بازپرداخت
چندین ســاله از جمله مشــوق های الزم برای راه اندازی اقامتگاه های بوم
گردی است ،اضافه کرد :مناطق روستایی خمین ظرفیت زیادی برای توسعه
گردشگری روستایی دارد اما این ظرفیت شناسایی و استفاده نشده است .وی،
بوم گردی را راهکاری برای احیای شغل های سنتی دانست و گفت :به تازگی
بازار سنتی دچار تحول شده و خیلی از شغل های سنتی فراموش شده دوباره
در چرخه احیا قرار گرفته اســت .قاســمی ادامه داد :بسیاری از جوانان که
در شــهرهای بزرگ رشد یافته اند دوســت دارند با فرهنگ گذشتگان اشنا
شوند و به همین دلیل صنعت بوم گردی می تواند راهی برای احیای سنت ها
و ایین های قدیمی باشد .بیکاری و مهاجرت جوانان تحصیل کرده از روستا
به شهر یکی از معضالت مهم خمین است که سبب حاشیه نشینی و افزایش
اسیب های اجتماعی در این شهرستان شده است و توسعه صنعت گردشگری
و تشــویق جوانان برای فعالیت در این بخش می توانند در افزایش اشتغال و
توسعه اقتصادی خمین تاثیرگذار باشد.
خبر
7
تداوم تخاصم غرب با ایران
در حوزه نمایشگاهی و فرهنگی
دو مــوزه المانی برگزاری دو نمایشــگاهی را که قرار بود
با همکاری موزه ملی ایران در اواخر امســال برگزار شــود،
بــه دلیل انچه که « تنش های سیاســی ایران و غرب» بیان
می شــود ،به طور قطعی به تعویق انداختنــد .قرار بود بهار
پیش رو نمایشــگاهی با عنوان «مرگ در نمک» در شــهر
فرانکفورت و با همکاری موزه ملی ایران واقع در تهران ،موزه
مردان نمکی زنجان و موزه معدن المانی واقع در «بوخوم»
برگزار شود.
نمایشــگاه دیگری نیز با عنوان «پارســی ها» قرار بود در
موزه « »Baden Stateواقع در شــهر «کارلسروهه» با
نمایش ۲۰۰اثر امانتی از موزه های ایران از دهم اکتبر اغاز
به کار کند و تا اوریل ســال ۲۰۲۱فعالیــت خود را ادامه
بدهد .نمایشگاه «پارســی ها» که قرار بود بیشتر تمرکزش
بر شاهنشــاهی هخامنشــیان و زندگی در «پرسپولیس»،
«پاسارگاد» و «شوش» باشد ،در ازای برگزاری نمایشگاهی
در موزه ملی ایران با نمایش ۱۵۰اثر تاریخی یونانی ،رومی
و اتروسکی که از موزه «کارلسروهه» امانت داده می شدند،
برنامه ریزی شده بود.
« »Eckart Köhneمدیر موزه شــهر «کارلسروهه»
بیان کرد« :دلیل اینکه برگزاری این نمایشــگاه را به تعویق
انداخته ایم ان است که باتوجه به تنش های سیاسی موجود،
ما نمی توانیم اشیای نمایشی را بیمه کنیم .ما پروژه برگزاری
این نمایشــگاه را به تعویق انداخته ایم ،اما اگر شرایط تغییر
کنــد و منطقه (ایران) به ثبات برســد ،برنامه ها را از ســر
خواهیم گرفت ».اوایل ماه جاری «انگال مرکل» نخست وزیر
المان از تمامی احزاب خواســت تا به توافق هسته ای ایران
که پس از ترور «قاســم ســلیمانی» فرمانده سپاه ایران به
شدت تحت فشار است ،احترام بگذارند.
«ولفگانگ دیوید» مدیر موزه باستان شناسی « فرانکفورت»
بیان کــرد« :پرداخت هزینــه جابه جایی اثار مشکل ســاز
شده اســت .ما به مدت دو سال برای برگزاری این نمایشگاه
برنامه ریــزی کرده بودیم ،اما اوایل امســال کمپانی حمل و
نقــل المانی ما قرارداد خــود را لغو کرد و کمپانی بیمه نیز
از پیشــنهاد خود صرف نظر کرد .همکاران ایرانی ما عمیقا
ناامید هســتند ».نمایشــگاه شــهر فرانکفورت قرار بود بر
محوطه تاریخی معدن نمک روستای «چهره اباد» واقع در
استان «زنجان» ،جایی که مومیایی های تاریخی معدن نمک
در ان کشف شده اند ،تمرکز داشته باشد.
از جمله مواردی که قرار بود در این نمایشگاه به نمایش
گذاشته شوند به مومیایی ها ،لباس های چرمی و ابزارهایی
که قدمت برخی از ان ها به ۲۵۰۰سال می رسد ،می توان
اشــاره کرد .در طول چند دهه گذشــته دست کم بعد از
انقالب اسالمی تا کنون حدود سه نمایشگاه ایرانی از اثار
موزه ملی ایران در المان برگزار شده است؛ نمایشگاه هایی
که بخصــوص در دو مورد اخر مســووالن موزه ای ایران
اعــام کرده بودند قرار اســت این نمایشــگاه ها دوطرفه
برگزار شوند .نمایشگاه « هفت هزار سال هنر معدن کاری
و فلزکاری ایران» در مهر ماه ســال ۱۳۸۳در شهر بوخوم
المان و نمایشــگاه های «هفت هزار سال هنر ایران» که
به صورت دوره ای درکشــورهای المان ،اتریش ،فرانسه،
ایتالیا ،هند ،مکزیک ،سنگاپور و امریکا و در سال های ۷۹
تا ۸۴برگزار شــد و همچنین نمایشگاه ««ایران؛ فرهنگ
کهن بین اب و بیابان» که فروردین سال ۱۳۹۶نمونه ای
از این اتفاق بوده اند.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 5بهمن 1398سال چهارم شماره70
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
خانه ۲.۵میلیون دالری که تبدیل به هتل بوتیک
برای عرضه اثار هنرمندان شد
در انتهای یکی از کوچه های خیابان بهارستان منطقه «شاه گولی» تبریز ،عمارت زیبایی قد برافراشته است که
معماری ترکیبی اش ،جلوه گری می کند و مالکش می گوید قصد دارد این بنای ۲.۵میلیون دالری را که در اصل
برای سکونت خود و خانواده اش ساخته بود ،به هتل بوتیک تبدیل کند .با اقای کالنتری ،مالک بنا ،در اتلیه عکاسی
استاد محمدعلی جدیداالسالم اشنا شدم؛ عصر یکی از روزهای برفی تبریز در اتلیه نشسته بودیم که جوانی وارد
شد و استاد بعد از معرفی ایشان ،درخواست کرد که در صورت امکان در معیت اقایان فانی و تهرانچی ،بازدیدی از
هتل بوتیک اقای کالنتری داشته باشیم و او نیز با گشاده رویی تمام اجابت کرد .در نهایت عصر روز بعد در معیت
جمعی از دوستان راهی محل مالقات شدیم؛ در طول راه با خودم فکر می کردم جایی که قرار است دیدن کنیم،
چگونه جایی است؛ وقتی خودرو در انتهای یک کوچه بن بست در زیر نور کم فروغ تیر برق توقف کرد ،مشاهده
ساختمانی چهار طبقه با معماری ترکیبی هوش از سرم ربود .تماشای ساختمانی به شکل گلبرگ باز شده با پنجره
اُرسی عظیم الجثه در طبقه اول ان به چالشی در ذهنم تبدیل شد که این چگونه ساختمانی است که نمای کلی
ان نماینده معماری مدرن و اُرسی اش تداعی کننده معماری سنتی ایران است .وقتی میزبان در سرمای استخوان
سوز شبانگاهی تبریز در را به رویمان باز کرد و از استانه در عمارت وارد شدیم ،دیدن ساختار حوضخانه ای شکل
ورودی با طاق ضربی دارای قرنیزهای مزین به سنگ های تراش داده شده «ایسپاراخون» حس حضور در «تبریز
قدیم» را در وجودمان بیدار کرد .از پله ها که باال رفتیم ،وارد «طنبی» -سالن پذیرایی امروزی -مستطیلی شکل
بزرگی شدیم که پنجره اُرسی بزرگ ان با شیشه های هفت رنگش در ظلمات شب نیز زیبا می نمود .من از لحظه ای
که وارد هتل بوتیک اقای کالنتری شدم ،مبهوت ذوق و سلیقه و هزینه صرف شده برای خلق چنین اثری بودم
و وقتی در اعماق ذهنم دنبال واژگانی برای توصیف این بنای خارق العاده می گشتم« ،خلق اثر» بهترین عبارت
انتخابی ام بود ،زیرا با تمام وجودم حس می کردم که برای اینکه چنین عمارت زیبایی قدم به عرصه وجود بگذارد،
چقدر اندیشه و تفکر صرف شده است.
بازگشت به اصل خویش
مهــدی کالنتری ،مالک هتل بوتیک ،متولد ۱۳۵۷تبریز ،دانش اموخته دانشــگاه علم و صنعت در مقطع
کارشناسی است که کارشناسی ارشد را با بورسیه دانشگاه های فرانسه در این کشور به پایان برده و بورسیه دکتری
را نیز در انگلیس به دلیل فعالیت حرفه ای در شرکت های نفتی چندملیتی از قبیل «شل اند برگر» ناتمام رها کرده
است .کالنتری می گوید :من مهندس توسعه میادین نفتی هستم .با هفت هشت شرکت نفتی بزرگ چندملیتی
دنیا کار کرده ام .تیمی داریم که دارایی های نفتی را خریداری کرده ،توسعه می دهد و می فروشد .او در پاسخ
به این سوال که چرا ثروتش را صرف ساخت چنین بنایی کرده است ،می گوید :من فلسفه ساده ای دارم مبنی بر
اینکه شخصیت هر کس زاییده ذات و مسیر زندگی اش است؛ پدر بزرگ من نام خانوادگی اش «فنجانچی» و در
پاستور ساکن ،اما اهل محله چرنداب تبریز بود .وی ادامه می دهد :ما همه جای دنیا را گشتیم و بهترین فرصت ها را
تجربه کردیم ،اما پاسخ به این سوال که چه چیزی ما را خوشحال می کند ،باعث شد تصمیم بگیریم به شهر و دیار
خودمان برگردیم؛ به این نتیجه رسیدیم که شادی ما در عناصر (المان های) به ظاهر کوچکی است که در کودکی
با انها تجربه زیستی داشته ایم؛ حوض خانه پدر بزرگ ،اجرهای خام خانه های محله ،سنگ های ایسپاراخون،
پنجره های اُرسی ،فرش های خوشرنگی که تار و پودش در مغان به دست دختربچه ها به طور طبیعی رنگرزی
شده بود .کالنتری که هم اکنون در حال ساخت کارخانه ای برای جوانان این مرز و بوم هم است ،تشریح می کند:
ما در غرب درس خواندیم ،کار کردیم و پست و مقام گرفتیم ،اما در نهایت این ریشه هایمان بود که ما را بیشتر
خوشحال می کرد؛ با این نگاه و فلسفه در اواخر سال ۱۳۹۱با مراجعه به اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری اذربایجان شرقی اعالم کردم که می خواهم یک خانه قدیمی را در محله پدری خریداری و احیا کنم ،اما
به دلیل برخورد ناشایست مسووالن انجا ،تصمیم ام عوض شد و ساخت بنایی نوساز که مبتنی بر معماری سنتی
و اصیل بومی باشد ،برایم اولویت یافت .وی در تشریح دشورای های زندگی در جامعه ای با فرهنگ و سنت های
متفاوت می گوید :به عنوان مثال وقتی در امریکا ،دخترم دلش پدربزرگش را می خواست ،امکان دسترسی برایش
میسر نبود؛ به دلیل بعد مکانی ،اص ً
ال او شناخت درست و حسابی از پدربزرگش ندارد و سالی حداکثر یک بار او را
می بیند .اغلب ایرانیانی که در غرب زندگی می کنند ،حتی در صورت موفقیت در زندگی شغلی و داشتن جایگاه
اجتماعی باال ،ادم های شادی نیستند.
مصالح سنتی بنا را از ۲۱خانه تاریخی تخریب شده جمع اوری کردم
کالنتری می گوید :من عاشق خالقیت در عین باور به ضرورت صیانت از ریشه ها هستم و با مطالعه ای که در
معماری و بافت تاریخی تبریز کردم ،به این نتیجه رسیدم که از قاجار به این سو ،بنای شاخصی در تبریز نداشته
ایم؛ حتی عمارت «میدان ساعت» که ما تبریزی ها این قدر به ان می نازیم ،معماری المانی دارد؛ با این نگاه تصمیم
گرفتم عمارت جدیدی توسط معماران و هنرمندان تبریزی و با استفاده از مصالحی که در کودکی در ساختمان های
شهر دیده بودم ،بنا کنم .وی اضافه می کند :البته من در عین اینکه می خواستم بنایی با ویژگی های معماری اصیل
محلی بنا کنم ،عالقه مند بودم بنای نوساز با الزامات عصر جدید نیز همخوانی داشته باشد ،زیرا ما هر چقدر هم
دلبسته و شیفته سنت ها و گذشته خویش باشیم ،چرخ زمان باز نمی ایستد و با سیر طبیعی اش ،بایسته های عصر
نو را به ما تحمیل می کند و ما ناگزیریم فرزند زمان خویش باشیم .وی ادامه می دهد :برای تامین اجر به عنوان یکی
از مصالح ساختمانی اصلی مورد نیاز در ساخت هتل بوتیک ،اجرهای ۲۱خانه قدیمی تبریز را که برای نوسازی
تخریب شــده بودند ،جمع اوری کردم ۱۲۰ .هزار اجر از محالت تاریخی تبریز از قبیل «گرو»« ،مقصودیه» و
«ششگالن»جمع اوری شد؛ کار دشواری بود ،اما انجام شد؛ روح تبریز در این ساختمان متجلی است .این مهندس
عالقه مند به معماری در تبیین دشواری های ساخت عمارتی با معماری ترکیبی می گوید :به عنوان مثال وقتی برای
تامین سنگ «ایسپاراخون» به محل معدن در روستایی به همین نام رفتم ،دیدم که سنگ معدن تمام شده است و
مجبور شدم برای تامین این نوع سنگ ،سراغ حوضخانه ها و سنگ قرنیزهای حیاط ساختمان های قدیمی تخریب
شده برای ساخت و ساز بروم؛ البته بخش عمده ای از سنگ های «ایسپاراخون» هم شکسته بودند و ما ناگزیر بودیم
انها را دسته بندی ،جدا و در نهایت مرمت کنیم؛ تنها تامین سنگ ها و اجرهای مورد نیاز ساختمان سه سال و نیم
زمان برد .وی یاداوری می کند :برای معماری سنتی بنا نیز با چند تن از معماران همکار با اداره کل میراث فرهنگی
استان گفت و گو کردم ،اما در نهایت اقای محمد موالزاده را عالقه مند و عاشق به کار دیدم؛ من معمار نیستم ،اما
عالقه ذاتی به ان دارم و برای تماشای اثار معماری به ۷۰کشور جهان سفر کرده ام و به عنوان مستمع ازاد در
کالس های درس یا کارگاه های اموزشی معماران بزرگ حضور یافته ام .کالنتری با اشاره به اینکه بارها پیش امد که
بخشی از بنا را چند بار ساختیم و به دلیل اینکه به دلم ننشست ،خراب کردیم ،توضیح می دهد :درختان گردوی
مورد نیاز پنجره اروسی و سایر بخش های بنا را ۱۰سال قبل از روستاهای واقع در ارتفاعات شمالی رشته های کوه
«سهند» خریداری کرده ۲ ،سال در پ ِ ِهن خواباندیم؛ همه عناصر به کار رفته در ساخت این بنا دست ساز هستند و
حتی لوالی درها و پنجره های چوبی نیز به شکل سفارشی ریخته گری شده اند؛ ۶سال در این بنا کار نجاری انجام
شده است و برای تراش سنگ های ان از یک نفر سنگراش دعوت به همکاری شده که ۶نسل در این کار بوده اند.
هتل بوتیک به محلی برای عرضه اثار هنرمندان تبدیل می شود
کالنتری می گوید :چون این هتل بوتیک در مجموع ۵اتاق و امکان پذیرایی همزمان حداکثر ۱۰نفر را دارد ،ما
می خواهیم از فضای موجود در ان برای عرضه اثار هنرمندان تبریز استفاده کنیم و به همین دلیل نیز با خانواده
مرحوم محمدرضا ایرانی برای برپایی نمایشگاه اثار ان فقید در این محل گفت و گو کرده ایم .وی اضافه می کند:
نمی خواهم در این بنا را به عنوان یک خانه مسکونی ببندم و بعد از مرگم به روی عموم گشوده شود؛ عالقه مندم
که در قبال هزینه باالی صرف شده برای ساخت بنا ،استفاده عمومی خوبی نیز از ان بشود .وی ادامه می دهد :با
ساخت این بنا به دنبال ان هستیم که بخشی از داشته های معماری اصیل و محلی را در وهله اول به میهمانان
خارجی و در مرحله بعد به گردشگران داخلی عرضه کنیم .کالنتری توضیح می دهد :سالن پذیرایی و شاه نشین
و گوشواره های بنا به گونه ای طراحی شده اند که امکان برگزاری کنسرتی با حضور حداقل ۱۵۰میهمان در ان
وجود دارد و این ویژگی ،تاالر تاریخی «شیر و خورشید» ارک تبریز را در ذهن تداعی می کند .وی یاداوری می کند:
این هتل بوتیک تنها ۵اتاق دارد و سعی می کنیم کادر ان را نیز از میان هنرمندان انتخاب کنیم تا فضایی دنج و
دلنشینباعناصرانسانیفرهیختهبرایمیهمانانمهیاکنیم.