هفته نامه دنیای گردشگری شماره 57
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 57
عضوجامعههتلداران:
سازمان جهانی گردشگری اعالم کرد
ایران در رتبه دوم
«سریع ترینرشدگردشگری جهان»
از هر چهار شغل در دنیا سه مورد
به گردشگری اختصاص پیدا می کند
عضو جامعه هتلداران گفت :تا سال ،۲۰۲۰حدود ۲.۵میلیارد
گردشگر در دنیا وجود خواهد داشت که از هر چهار شغل سه
مورد به گردشــگری اختصاص پیدا می کند .ساسان فخر در
مراسم گرامیداشت روز جهانگردی و هفته گردشگری اظهار
کرد :شــش سال متوالی است که صنعت گردشگری در بین
بخش های مختلف اقتصادی دنیا بیشترین نقش را داشته و این
اتفاق حتی در بین افرادی که در روستاهای دورافتاده...
بر اساس گزارش جدید سازمان جهانی گردشگری ،ایران با ۴۹
درصد رشد پس از اکوادور در رتبه دوم سریع ترین کشورها از
حیث رشــد جذب گردشگر خارجی قرار گرفت .گردشگری
ایران که در سال ۲۰۱۷میالدی در مجموع از ۴.۸۶۷میلیون
توریست خارجی میزبانی کرده بود ،در سال ۲۰۱۸توانست با
۴۹.۹درصد رشــد این رقم را به ۷.۲۹۵میلیون نفر برساند تا
پس از اکوادور با رشد ۵۱درصد ،سریع ترین رشد را ...
ادامه درصفحه 3
شنبه 13مهر 1398سال چهارم
شماره 57
8صفحه
قیمت 2000تومان
بازگشت بیش از
۱۷۰۰لوح هخامنشی از
امریکا به کشور
صفحه 2
بازویپژوهشیمجلس:
«ایرانگردی»معطلتغییرنگاهدولتاست
ادامه درصفحه 7
6صفر 1440
5اکتبر 2019
گردشگـریجایگزیننفت
رازمحرومیتازدرامدگردشگری
«گردشــگران اتی» بازار ایرانگردی به همراه «سیاست
مناسب» برای پاسخ به سبک جدید گردشگری معرفی
شدند .مرکز پژوهش ها با بررسی کارنامه دولت در حوزه
گردشــگری« ،نگاه غلط و تقلیل گرایانه» به این حوزه را
عامل محرومیت از درامد پایدار بازار توریسم اعالم کرده
اســت ۱۳ .نقطه ضعف و ۶اشکال باعث شده از ظرفیت
گردشــگری ان طور که باید بهره برداری نشود .اولویت
دست چندم «گردشــگری داخلی» ،مهم ترین نارسایی
موجود است .شرایط بازار گردشــگری ایران باید برای
سرویس دهی به «توریست های خانوادگی» اماده شود.
ادامه درصفحه 5
دیجیتال سازی،عامل
تغییر در کسب و
کارهایگردشگری
صفحه 6
صفحه 5
2
اخبار
توقف «پرونده تعطیالت»
در وزارت گردشگری؟
طرح «ســاماندهی تقویم تعطیالت برای دستیابی به اخر
هفته دو روزه» که تا پیش از تشــکیل وزارت گردشــگری
و درســت یک روز قبل از کســب رای اعتمــاد وزیر ،جزو
اولویــت اصلی این بخش از دولت بــود ،پیگیری ان ظاهرا
در وزارتخانه جدید متوقف شده یا از دستور کار خارج شده
است .علی اصغر مونسان ،وزیر میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشــگری ۱۱ ،شــهریورماه -یک روز قبل از کســب
رای اعتمــاد از مجلس -در جمع نماینــدگان فعاالن بخش
خصوصی -اتاق بازرگانی -حضور یافت و در پاسخ به یکی از
دغدغه ها و خواسته های کلیدی صاحبان کسب و کار مبنی بر
«افزایش تعطیلی اخر هفته به دو روز» حمایت همه جانبه
خــود را اعالم کرد و اجرای چنیــن طرحی را یک ضرورت
برای تحقق ســه هدف کالن در کشور دانست .اکنون حدود
ســه هفته از ان وعده می گذرد و دســت کم یک عالمت از
فعالیت های متولی گردشگری نشان می دهد اقدام شاخصی
برای تحقق وعده «اخر هفته دو روزه» نشده است .خبرنگار
«دنیای اقتصاد» روز گذشــته در نشست خبری روز جهانی
گردشــگری که به میزبانــی معاون گردشــگری وزارتخانه
میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری برگزار شد ،درباره
فرجــام وعده وزیر برای تنظیم تقویت تعطیالت پرســید و
تیموری این طور پاسخ داد :وزارتخانه تصمیم گیرنده این امر
نیســت اما به عنوان متولی سفر قصد ساماندهی تعطیالت
را در کشــور و همچنین در تقویــم داریم تا تعطیالت برای
مســافران قابل برنامه ریزی باشــد و از همین طریق صنعت
گردشــگری رونق یابد .اما با این حال برای «دوروزه شدن
تعطیالت اخر هفته» نیازمند مطالبه عمومی نیز هستیم.
این ســخنان معاون وزیر که بــه «نیازمند بودن مطالبه
عمومی» اشــاره دارد ،به نوعــی می تواند بیانگر ان باشــد
کــه درجه پیگیری ها در دولت برای «نیاز فوری کشــور به
ســاماندهی تقویم تعطیالت» کاهش یافته اســت؛ چراکه
مطرح کردن یک طرح از ســوی یک مقام دولتی به عنوان
«اولویــت» ان هم در قالب وعده ،به شــکل خودکار حاوی
«تحقق همه پیش شرط ها قبل از طرح وعده» است؛ بنابراین
اعالم «شــرط» بعد از اعالم «وعــده و اولویت» می تواند یا
بیانگر تغییر موضع یا عقب نشــینی از وعده داده شده باشد.
این در حالی اســت که مسووالن ارشــد وزارت گردشگری
«رابطه مســتقیم رونق گردشــگری و سفر و سرمایه گذاری
در این بازار بــا تعطیالت منظم و پایدار در قالب اخر هفته
دو روزه» را تاییــد می کننــد .به نظر می رســد اگر پرونده
ســاماندهی تعطیالت دچار توقف شده باشد ،الزم است این
«مطالبه عمومی» که بارها توســط صاحبان کسب و کارهای
بخش خصوصی به اشکال مختلف اعالم شده ،مورد پیگیری
بیشتر قرار بگیرد.
ولی تیموری؛ معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دســتی روز گذشته از رکورد جدید در
ورود توریست به کشور خبر داد و گفت :سال گذشته تعداد
گردشــگران ورودی به کشور ۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر بوده
اما در ۵ماهه ابتدای امســال ۴میلیون و ۱۰۰هزار گردشگر
خارجی به کشــور وارد شــده اند که این امار نشان می دهد
میزان گردشگر ورودی نسبت به زمان مشابه سال گذشته
۳۰درصد افزایش داشته است.
وی افزود :طبق ثبت امارها در سازمان جهانی گردشگری
در ۶ماهه اول امســال نیز روندها در صنعت گردشگری در
ســطح جهان رشد داشته به طوری که در اسیا و اقیانوسیه با
۷درصد رشد در گردشگر ورودی و در منطقه خاورمیانه نیز
با ۶درصد رشد گردشگر خارجی مواجه بوده ایم .وی افزود:
با توجه به شــرایطی که در منطقه وجود دارد ایران مقصد
امنی برای گردشــگران خارجی محسوب می شود که همین
امر این افزایش گردشگر را ایجاد کرده است .تیموری عنوان
کرد :البته تنش های منطقه ای بر رفتار لحظه ای توریست ها
اثری مســتقیم دارد به طوری که بایک تنش کوچک(حرکت
یک ناو جنگی در منطقه) در یک روز ،اثر ان به شکل شوک
در کاهش ســفرهای خارجی به ایران در روز بعد تاثیرگذار
اســت و مسافرانی که سفر خود به ایران را رزرو کرده بودند
در روز بعد از وقوع تنش کنسل می کنند و با ریزش گردشگر
به صورت مقطعی مواجه می شویم.
حال ناخوش «ایرانگردی ایرانی ها»
میزان ایرانگردی ایرانی ها نســبت به ســفرهای خارجی
افزایش نداشــته و همپــای هم پیش نمی رونــد و حال و
روز خوشــی ندارد .تیموری درخصوص تشویق گردشگران
داخلی به ســفر برای رونق در این بخش از بازار گردشگری
گفت :ســعی کرده ایم در راستای توسعه و توزیع سفر تقویم
رویدادهــا را اماده کنیم تا با کمــک ان بتوانیم این بخش
را در داخل کشــور رونق دهیم .عالوه بر ان ســفر ارزان نیز
می تواند در افزایش گردشگر داخلی تاثیرات مثبتی بگذارد.
البته در حال حاضر با رشد تعداد سفرهای انفرادی در کشور
مواجه هستیم که این نوع سفر عالوه بر هزینه بر بودن برای
مسافران قابل هدایت نیز نیست.
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
سرزمین مادری را به خود ندیدند
الواحی که ۸۰سال رنگ
ِ
بازگشت بیش از ۱۷۰۰لوح هخامنشی از امریکا به کشور
میالدی برای حدود دو یا ســه ماه ،گل نوشــته ها را پارافین زدایی کردند تا ســال ۱۹۳۷میالدی،برای مطالعه
اماده شدند .چهار کارشــناس روی لوح های گلی تخت جمشید کار می کردند .یک استاد بزرگ سومرشناسی
بــه نام ارنولد پوبل ( )poebelو دو شــاگرد او که یکی مرحوم «جورج کامــرون» و دیگری «ریچارد هلک»
بودند ابتدا لوح ها را که به خط میخی بودند ،رمزگشایی کردند تا زبان ان ها مشخص شود .وقتی دریافتند که
گل نبشته ها ایالمی هستند ،روی ان ها کار کردند .اما چون در ان زمان ،اگاهی ها از دوره ی ایالمی هخامنشی
فقط سنگ نوشــته های پادشاهان هخامنشی بود ،کار به کندی پیش می رفت .ان ها در ابتدای کار نمی دانستند
که گل نوشــته ها به کدام پادشــاه هخامنشی تعلق دارند .ابتدا گمان می کردند که به خشایارشاه یا اردشیر اول
مربوط است ،تا سرانجام به گل نبشته ای متعلق به سال بیست ودوم پادشاهی برخوردند .با توجه به این که در ان
گل نبشته ماه سیزدهم بود ،فهمیدند که گل نبشته ها سال کبیسه را نشان می دهند و بر این اساس دریافتند که
متعلق به داریوش بزرگ اند .پس از مدتی یک گل نوشته ی دیگر را خواندند که نام داریوش به عنوان پادشاه در
ان امده بود .مطالعه ی گل نوشته ها در دانشگاه شیکاگو با شروع جنگ جهانی متوقف و پس از پایان جنگ در
ســال ۱۹۴۵میالدی دوباره اغاز شد .در ان دوره ،مرحوم کامرون و هلک مطالعه ی گل نوشته ها را اغاز کردند
که گل نبشته های خزانه ی تخت جمشید نیز به دانشگاه رسیدند .مرحوم کامرون پس از این که ۱۵۰گل نوشته
را خواند ،توجه خود را به خواندن گل نوشــته های خزانه ی تخت جمشید معطوف کرد و سرانجام کتاب ان در
سال ۱۹۴۸میالدی چاپ شد.
هلک از حدود سال ۱۹۴۵میالدی بار دیگر کار خود را روی این گل نوشته ها اغاز و بخش هایی از ان ها را هم
چاپ کرد .در کتاب اصلی او ۲۰۸۷کتیبه جا داده شــد که دانشــگاه شیکاگو ان را در سال ۱۹۶۹میالدی به
چاپ رساند .ازسوی دیگر عبدالمجید ارفعی -تنها ایرانی که همراه با هلک گل نبشته ها را در شیکاگو دیده -از
حدود ســال ۱۹۶۶میالدی به مدت هشت سال شــاگرد هلک بود تا زمانی که او در شیکاگو بود حدود ۲۴۰۰
گل نوشــته ی دیگر نیز خوانده شــد .هلک تا زمان فوت ۲۵۸۶ ،گل نوشــته را خوانده بود و از ان تعداد ،متن و
ترجمه ی مربوط به ۳۳گل نوشته را در مجله ی فرانسوی« » ۱۸ DAFچاپ کرد.
بعد از فوت هلک ،در سه مرحله بخش های کوچکی از الواح به کشور برگردانده شد .سال ۱۷۹( ۱۳۲۷قطعه)
به کشور برگردانده شد ،سال ۳۷( ۱۳۲۹هزار قطعه) در اختیار ایران قرار گرفت و سال ۱۳۸۳نیز ( ۳۰۰قطعه)
بخش
به سرزمین مادری اش مسترد شد .در همان سال یعنی ۱۳۸۳و قبل از اغاز برنامه ریزی ها برای بازگشت
ِ
چهارم الواح به کشور ،یک شکایت ،ورق را برگرداند .پرونده ای معروف به «جنی روبین» (شاکی پرونده ی الواح
داستان ان شکایت و سرنوشت
هخامنشــی) علیه ایران تشکیل شد ،که اسفند سال ۱۳۹۶خبرگزاری رویترز
ِ
الواح تا همین دو سال قبل از این طور نوشت« :سه سال پیش دادگاهی در امریکا حکم داد اثار تاریخی ایران
که به صورت امانت در دانشــگاه شــیکاگو نگهداری می شدند ،مصادره شوند و غرامت ۷۱میلیون و ۵۰۰هزار
دالری قربانیان امریکایی یک انفجار انتحاری در بیت المقدس ،از فروش این کتیبه ها و اشیای تاریخی پرداخت
شــود .این حمله انتحاری سال ۱۹۹۷رخ داد و طی ان سه نیروی نظامی به پیاده رویی شلوغ یک مرکز خرید
حمله کرده و خود را منفجر کردند .این حمله انتحاری منجر به کشته شدن پنج تن و زخمی شدن ۲۰۰نفر
دیگر شد.
دادگاه امریکا ،ایران را به همکاری با نیروهای حماس متهم کرد و خواســتار پرداخت غرامتی ۷۱میلیون و
۵۰۰هزار دالری به خانواده های قربانیان شد .وقتی ایران از پرداخت این مبلغ خودداری کرد ،دادگاه امریکایی
حکم مصادره اشــیای تاریخی ایران را که در موسســه شرق شناسی دانشگاه شــیکاگو امانت بود ،صادر کرد و
دستور داد برای تامین مبلغ غرامت این الواح به فروش برسند .با این حال ،در دادگاهی که امروز (دوم اسفند
)۱۳۹۶برگزار شــده ،رای هشــت به صفر قضات دیوان عالی به نفع ایران صادر شده و حکم مصادره و فروش
الواح هخامنشــی ایرانی لغو شده اســت ».البته در همه ی این مدت زمان دانشــگاه شیکاگو تاکید داشت که
اثار تخت جمشــید در امان هســتند ،تا زمانی که حکم دادگاه عالی امریکا تاکید کرد الواح فرهنگی -تاریخی
نمی توانند توقیف شوند ،حکمی که ۱۴سال برای تصویب نهایی ان زمان سپری شد .در طول دو سال گذشته
نیز به دنبال پیگیری های مستمر رسانه ها از میراث فرهنگی ،تاکید این نهاد متولی همراه با وزارت امور خارجه
برای بازپس گیری اموال فرهنگی ایران ،روند نهائی شــدن بازپس گیری الواح بعد از بیمه برای ارســال به ایران
و مجوز نهائی اوفک را نشــان می داد ،هر چند ۳۰اردیبهشــت امســال محمد حسن طالبیان -معاون میراث
ث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی با همکاری
علی اصغر مونســان با بیان اینکه پیگیری های وزارت میرا
معاونت حقوقی ریاســت جمهوری ،سرانجام منجر به بازگرداندن ۱۷۸۳لوح هخامنشی شد ،افزود :تاکنون در
ســه مرحله در سال های ۱۷۹( ۱۳۲۷قطعه)۳۷( ۱۳۲۹ ،هزار قطعه) و ۳۰۰( ۱۳۸۳قطعه) بخش هایی از این
مجموعه به ایران بازگردانده شده است اما بازگشت محموله چهارم با حواشی زیادی همراه بود و در سال ۲۰۰۴
تبدیل به موضوع حکم دادگاه دارایی های کشف شــده در دادگاه بخش شــمالی الینویز ایاالت متحده شد که
شــاکیان به دنبال توقیف اموال دولتی ایران بودند تا دادگاه را قانع کنند حکم پرداخت غرامت را به نفع انها و
علیه دولت ایران قبل از دعوی صادر کند .او با بیان اینکه در بخشی از رسیدگی اداری مربوط به حکم احضار
دادگاه ،دانشگاه شیکاگو به دادگاه ایالتی تاکید کرد که اثار تخت جمشید در امان است ،افزود :دانشگاه شیکاگو
تا زمانی که مراحل رسیدگی حکم دادگاه مشخص نشده ،اشیا را به ایران بازنمی گرداند ،مگر اینکه حکم توسط
دادگاه ایالتی اجرا شده یا مجوز داده شود .وی به تاریخچه بازگشت این الواح اشاره کرد و گفت :در ۲۷مارس
۲۰۱۴دادگاه ایالتی درخواســت طرح دعوی خالصه قضاوت هایی که توسط جمهوری اسالمی ایران و موسسه
شرق شناسی ارائه شده بود را پذیرفت و هیچ پایه و اساس قانونی را برای توقیف اثار تخت جمشید پیدا نکرد.
قضاوت به نفع ایران و موسسه شرق شناسی شیکاگو تمام شد و شاکیان این قضاوت را برای تجدیدنظر به شعبه
هفتم دادگاه تجدیدنظر امریکا ارسال کردند .دادگاه عالی ایالت متحده نیز طرح دعوی را قبول کرد و در ۲۱
فوریــه ۲۰۱۸دادگاه عالی به اتفاق ارا تایید کرد که متون تخت جمشــید به دنبال بخش FSIA(g( ۱۶۱۰
می توانند توقیف شوند .برای گرفتن این تصمیم در مورد این اثار ۱۴سال طرح دعوی سپری شد.
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی ادامه داد :پس از رای دادگاه ،موسسه شرق شناسی لیست
بیش از ۱۷۸۰گل نبشته را برای خروج دائمی از اداره کنترل دارایی های خارجی امریکا (اوفک) درخواست کرد
و اوفک نیز پس از بررسی طوالنی مدت موافقت خود را با خروج فهرست فوق اعالم کرد .بدین منظور پروفسور
کریســتوفر وودز ،رئیس موسســه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو ،پروفسور متیو اســتولپر ،استاد اشورشناسی
موسســه شرق شناسی دانشــگاه شــیکاگو و خانم لورا الســاندرا امین اموال الواح تخت جمشید در موسسه
شرق شناسی این مجموعه را به مقصد موزه ملی ایران همراهی کردند تا رئیس موسسه ،چهارمین مجموعه این
اثار را به مقامات وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی در تهران هشتم مهر ۱۳۹۸تحویل دهند.
او با بیان اینکه هنوز حدود ۱۷هزار گل نبشــته ســالم و قطعات شکسته در موسسه شرق شناسی نگهداری
می شود که برای انتقال قطعی به ایران نیاز به اقدامات این موسسه برای دریافت مجوز از اوفک است ،ادامه داد:
الواح اداری باروی تخت جمشید حاوی اطالعات ارزشمندی در مورد مدیریت منابع و راه ها ،روابط اجتماعی و
دســتمزدها و اقتصاد جامعه هخامنشی است .موزه ملی ایران برای اشنایی بیشتر هنردوستان با این مجموعه
ارزشمند نمایشگاهی از اثار مذکور را در موزه ایران باستان برگزار می کند.
پنجم مهر ســال گذشته نیز هم زمان با بازگشــت رییس جمهوری از مقر سازمان ملل متحد در نیویورک ،سرباز
هخامنشی که حدود ۸۰سال پیش به صورت غیرقانونی از ایران خارج شده بود ،همراه با او به کشور برگردانده شد.
این نقش برجسته یازدهم مهر سال ۹۷به سازمان وقت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری تحویل داده شد و
چند روز بعد در موزه ملی ایران رونمایی شد و سپس در شهرهای مختلف کشورمان به نمایش گذاشته شد.
هر چند ۱۷هزار لوح هنوز دســت امریکایی هاســت ،اما امیدواری مســووالن وزارتخانه ای که خودش هم
نوپاســت ان قدر زیاد اســت که به نظر می رســد فقط یک مه ِر «اوفک» پای برگه ی خــروج همه ی ۱۷هزار
تاریخ هخامنشی ها را کامال در اختیار ایرانی ها قرار دهد.
گل نبشــته ی باقی مانده ،کافی است تا اسناد مکتوبِ
ِ
حاال با گذشــت بیش از ۸۰ســال از خروج گل نبشــته هایی که قرار بود فقط برای مطالعه به دانشگاه شیکاگو
امانت داده شــوند و یک روز پس از پیش بینی ایســنا بخش کوچکی از الواح باقی مانده در دانشگاه شیکاگو به
تهران رســیده و در موزه مادر ایران در حال اماده ســازی اســت تا بعد از استراحتی چند دهه ای ،در سرزمین
مادری خود به نمایش درایند .باستان شناسان الواح را سال ۱۳۱۳شمسی در تخت جمشید کشف کردند و با
موافقت دولت ِ
وقت ایران برای مطالعه و بررســی به دانشــگاه شیکاگو امانت دادند .الواح در ۵۰صندوق چوبی
شــامل حدود ۲۰۰۰جعبه ی مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشــید (پارسه ،پرسپولیس) به پارافین
اب شده اغشته شده بودند ،از طریق بوشهر به امریکا فرستاده شدند .در همان زمان ،قرارداد و موافقت نامه ای
نیز تدوین شــد که در ان امده بود «ایران لوح هایی گلی را برای رمزگشــایی و خواندن به امانت به دانشــگاه
شــیکاگو که مشغول کاوش تخت جمشید (پارسه ،پرسپولیس) بود ،می سپارد» در اواخر سال ۱۹۳۶یا ۱۹۳۷
فرهنگی وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی -در نشست خبری اش با خبرنگاران اعالم کرد که
«“اوفک” -دفتر کنترل دارایی های خارجی امریکا -تا کنون فقط مجوز ۱۷۸۰لوح هخامنشــی را داده تا به
ایران مســترد شود» و این یعنی حرف تازه ای برای بازپس گیری الواحی که قرار بود کامل در اختیار ایران قرار
گیرد ،اما . ...با اســترداد بخش چهارم الواح به کشــور ،هنوز حدود ۱۷هزار گل نبشته سالم و قطعات شکسته
در موسســه شرق شناسی نگهداری می شــود که برای انتقال قطعی به ایران نیاز به اقدامات این موسسه برای
دریافت مجوز از اوفک است.
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
در نشست های چشم انداز صنعت گردشگری در ایران مطرح شد:
گردشگری و اشتغال؛ اینده ای برای همه
سومین مرحله سلسله نشست های چشم انداز صنعت گردشگری در ایران
با عنوان « گردشــگری و اشــتغال؛ اینده ای برای همه» به مناسبت ۲۷
سپتامبر روز جهانی گردشگری برگزار شد .بیست ونهمین نشست علمی-
تخصصی با موضوع “ گردشگری و اشتغال؛ اینده ای برای همه” توسط مرکز
گردشگری علمی -فرهنگی دانشجویان ایران با حضور شهرود امیرانتخابی
مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان گیالن ،حرمت
اهلل رفیعی رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی
و محمدرضا اکبری استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری برگزار شد.
در ابتدای این نشست یعقوب زاده رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی
دانشــجویان ایران با اشاره کوتاهی به فعالیت های مرکز گردشگری گفت:
این مرکز دارای شــانزده سال ســابقه فعالیت در حوزه گردشگری و سی
شعبه در دانشگاه های سراســر کشور است که تاکنون اردوهای تخصصی
علمی و فناورانه در سراســر کشور برگزار شــده است .یعقوب زاده با اشاره
به اهمیت موضوع گردشــگری در سطح دانشگاه ها بیان کرد :تاکنون ۲۸
نشست توســط مرکز گردشگری و همچنین سایر استان ها و شعب مرکز
با هدف ایجاد چالش در این حوزه برگزار شــده اســت که مباحث مطرح
شــده در این نشســت ها به صورت خبر در رسانه های خبری و به صورت
کتابچه و کتاب کلی ســاالنه از مجموعه مقاالت مطرح شــده در نشست
منتشر خواهد شد .وی افزود :با توجه به اساسنامه جهاددانشگاهی بنا داریم
برنامه هایی را عالوه بر اجرا در دانشــگاه ها ،در ســطح عمومی نیز برگزار
کنیم؛ ازجمله ،برنامه هایی همچون مسابقه عکس “ایستاگردی” با موضوع
جاذبه های گردشــگری ایران که اخیرا فراخوان ان از طریق ســایت مرکز
اعالم شده اســت .در ادامه مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دســتی استان گیالن سخنان خود را با طرح این سوال که ایا گردشگری
در کشــور می تواند اشــتغال زایی کند اغاز کرد و گفت :با توجه به تعریف
شــغل باید گفت که شرایط و ضریب اشــتغال در حوزه گردشگری سطح
کشور چیست؟ برای نمونه راهنمای گردشگری که باید به عنوان یک شغل
مطرح شود و در استان های شلوغی مثل گیالن متاسفانه این حرفه شغل
محسوب نمی شود و درحال حاضر این استان با دارابودن ظرفیت های بسیار
باالی طبیعی و تاریخی جزو چهار اســتان اول کشــور در میزان بیکاری
هستند .شهرود امیرانتخابی ،گفت :با وجود ۱۰۸۰اثر تاریخی ثبت شده در
ایران همچنان در این حوزه ضعف وجود دارد و اگر وزارتخانه به داد میراث
فرهنگی نرسد ،باری سنگین بر دوش دولت خواهد ماند .به گفته وی اگر
نتوانیم برای مواریث تاریخی کاربری ای همچون کاروانسراها و حمام های
تاریخی و مانند ان تعریف کنیم (درحالی که ساالنه مقادیر زیادی هزینه
صرف مرمت ان شــود) بدون هیچ سوددهی ای قطعاً متضرر خواهیم شد؛
بنابراین با واگذاری همچین ابنیه هایی می تواند در این بخش اشتغال زایی
و کارافرینی کــرد .وی ادامه داد :برای نمونه افرادی که خانه های تاریخی
دارند به دلیل ثبت ان در فهرست میراث ملی اقدامی برای رسیدگی به ان
یا سرمایه گذاری نمی کنند ،در حالی که می توانند از ان درامدازایی کنند.
با توجه به امارهای موجود از ایجاد شــغل با ۵۰میلیون تومان می توان
یک شــغل در اســتان ها ایجاد کرد درحالی که درواقعیت با ۵۰۰میلیون
تومان می شــود شــغل ایجاد کرد و اکنون در استان گیالن ان چیزی که
مشخص است با هر ۲۵۰میلیون تومان می شود یک شغل ثابت ایجاد کرد.
امیرانتخابی ادامه داد :فقط در ایام عید ۱۰میلیون گردشــگری داشتیم،
درحالی که این بیشتر در راستای نشاط اجتماعی تعریف می شود و بیشتر
مردم برای تغییر اب وهوا به استان می ایند و حتی اقامت هم در این استان
ندارند و نباید در محاســبه ورودی گردشگری روی این تعداد تاکید کرد؛
با این تفاســیر در این استان با این تعداد گردشــگر واقعی کم نمی توان
اشــتغال زایی داشت و بیشتر اسیب برای اســتان لحاظ می شود تا ایجاد
شغل .مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان گیالن
همچنین با اشاره به نبود دفاتر خدمات و مسافرتی در همه شهرهای استان
گیالن گفت :برای مثل در یک اســتان ۱۰هزار نفر اقامت داریم درحالی
که در شهرســتان دیگر اقامت به ۶۰نفر هم نمی رسد و این به دلیل نبود
دفاتر خدمات مسافرتی در ان شهرستان بوده است که خواستار تعدیل این
اصناف در سایر مناطق و شهرها هستیم.
وی گفت با توجه به ظرفیت باالی گردشــگری در اســتان گیالن هنوز
هیچ اتفاق مثبتی صورت نگرفته و اشتغال زایی چشم گیری نداشته است.
در ادامه این نشست رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و
جهانگردی کشور به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت :متاسفانه هنوز صنعت
مظلوم گردشگری پس از چهل سال گذشت از انقالب اسالمی جایگاه خود
را پیدا نکرده اســت .حرمت اهلل رفیعی ضمن انتقاد عملکرد از ساختارهای
اجرایی و پشتیبان گردشــگری در کشور و با بیان اینکه دوائر دولتی باید
مراکز دولتی خدمات گردشگری را به بخش خصوصی واگذار کنند ،تشریح
کرد :تاکنون می گفتند سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
حیات خلوت دولت است ،درحالی که االن متاسفانه این وزارتخانه به حیات
خلوت مجلس تبدیل شده است و البی های نمایندگان مجلس برای دخالت
در فعالیت های این وزارتخانه شکل گرفته است.
رفیعی گفت :اگر قرار باشــد اقتصاد رشــد کند چرخه ان را گردشگری
می چرخاند؛ تا ســال گذشته فقط سه پرواز از عمان ایر به ایران داشته ایم
اما هم اکنون بالغ بر چهل پرواز فقط از کشــور عمان به ایران وجود دارد؛
پس این مقوله ای است که می شود روی ان برنامه ریزی کرد .رئیس انجمن
صنفی دفاتر خدمات مســافرت هوایی و جهانگردی کشور با اظهار این که
برای نمونه بخش عمده ای از اقتصاد و محصوالت ما از ســوی کشور چین
تامین می شــود و همین کشور بالغ بر ۱۵۰میلیون نفر توریست خروجی
دارد ولی متاسفانه ما از این بازار بزرگ استفاده نمی کنیم .رفیعی با توجه
به اظهارات دولت کنونی که با توجه به ورود ۱۰میلیون گردشــگر چهار
هزار شغل ایجاد می شود ،گفت :بله شغل ایجاد می شود ،اما این در شرایطی
محقق خواهد شد که دولت سیاستگذاری ان را به بخش خصوصی واگذار
کند ،همان گونه که همه کشــورهای توســعه یافته در بخش گردشگری
در این مســیر گام نهاده و توفیق یافته اند .با توجــه به اینکه محدودیت
توریست های ورودی به ایران بســیار است گفت :توریستی که وارد ایران
می شود خودش واقف به قوانین ایران است و نیازی به محدودیت ندارد.
رئیــس انجمن صنفی دفاتر خدمات مســافرت هوایی و جهانگردی در
ادامه با اشــاره به این نکته که گردشگری تجربی است افزود :دایره صنعت
گردشگری به قدری وسیع و درامدزاست که هر کس به ان ورود پیدا کند،
برنده است.
وی با انتقاد از عملکرد دولتمردان در حوزه تبلیغات گردشــگری گفت:
دولتمردان در حوزه تبلیغات گردشگری بسیار ضعیف عمل کرده اند؛ کدام
استاندار تاکنون درمورد جاذبه های گردشگری درامدزای استانش تبلیغات
گسترده هوشمند ،مناسب و هم جانبه کرده است و برنامه ریزی برای جذب
توریست صورت داده است؟ تبلیغ وظیفه انجمن نیست ،وظیفه ما فرستادن
گردشگر است و این گردشگران خود سفیران فرهنگ ایران به سایر کشورها
هستند ،هر چند انجمن صنفی در این زمینه نیز کارهایی کرده است .وی
در پایان با اشاره به اینکه اکنون دولت گردشگری با بخش خصوصی برای
پیشبرد اهداف گردشگری خیلی نزدیک شده است ،گفت شود :زیرساخت
نداریم و پیشــنهاد داد دولت باید در سفرهای خارجی خود بغیر از عقبه
دولتی خود عقبه خصوصی را نیز برای انعقاد تفاهم نامه و قراردادها همراه
کند ،چون این بخش خصوصی است که می تواند تسهیل گر و کمک حال
باشد.
براســاس اعالم روز پنج شــنبه روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-
فرهنگی دانشــجویان ایران ،در ادامه اســتاد دانشــگاه و پژوهشگر حوزه
گردشــگری با اشــاره به شعار امســال روز جهانی گردشــگری با عنوان
“گردشــگری و اشــتغال؛ اینده ای برای همه” گفت :متاسفانه ما هنوز در
بحث اموزش در حوزه گردشــگری نقص داریم و نتوانسته ایم مزیت های
گردشــگری را بــرای جامعه اجتمــاع و اقتصاد تبیین کنیم .متاســفانه
دانشــجویان و اســاتید بحث های تامل برانگیزی در این حوزه نداشته اند.
محمدرضا اکبری با توجه به این که بحث گردشگری یک تخصص جداگانه
اســت ،متاسفانه این رشته در دانشگاه ها صرفاً خوانده می شود و به صورت
پژوهشی و عملی انجام نمی شود .برای مثال بوم گردی که درحال حاضر در
حال گسترش هست ،و بسیار بر ان توجه و تاکید می شود ،کم کم فرهنگ
و ســاختار روستاهای ما را نابود می کند ،چون بدون مطالعه و برنامه ریزی
برای توســعۀ بوم گردی اقدام می کنیم .وی با اشــاره به شعار روز جهانی
گردشگری گفت چه چیزی اینده بهتر را رقم می زند؟ ایندۀ زمانی خوب
می شــود که کیفیت زندگی بهتر شــود و کیفیت زندگی را اگر از منظر
مکتب معرفت گرایی و نسبی گرایی بررسی کنیم متوجه نقش گردشگر در
این میانه خواهیم شد درواقع سیستم های حاکمیتی ،دولتی و اجتماعی و
اقتصادی باید طوری تعریف شوند که بتوانند نیازهای سیستم زندگی مردم
را کیفیت دهند.
بحث نهادی ما در حوزه گردشــگری متاســفانه بعد از چهل سال هنوز
نتوانســته چالش های خود در صنعت گردشگری را برطرف کند و بیش از
۶۰درصد مشکالت گردشگری از سوی این نهاد دولتی است.
و نهایتا وظیفه قشــر دانشگاهی این است که ابعاد گردشگری را از منظر
باالبردن کیفیت زندگی شهری و روستایی کشور به تفکیک مناطق مختلف
بررسی کند .ما بعد از ۴۰سال هنوز سند راهبردی توسعه گردشگری نداریم
چطور می توانیم مسیر افق ۱۴۰۴را طی کنیم؟
بسیاری از هزینه های سنگین همچون هزینه عوارض ورودی یا عوارض
هتل ها باید حذف شود .برای نمونه استان همدان عوارض تمامی هتل هایش
را حذف کرده است که غیرمستقیم باعث افزایش جذب گردشگر می شود
و به تناوب ان مالیات ان استان افزایش می یابد.
این پژوهشــگر حوزه گردشــگری در پایان گفت :سایر صنعت ها نشت
اقتصــادی زیادی دارند ،اما گردشــگری کمترین نشــت را دارد چرا که
گردشگری محرک اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود و شتاب دهنده
اســت و در نتیجه وقتی در کنار سایر خدمات قرار می گیرد تاثیرات بسیار
مثبت اقتصادی در پی دارد .اقتصاد مقاومتی اقتصادی مبتنی بر داشته های
کشور اســت و از انجائی که گردشگری مبتنی بر داشته های کشور است،
می تواند موتور محرک کشور باشد و در واقع عین اقتصاد مقاومتی است که
در توسعه فعالیت اقتصادی می تواند موثر باشد و کشور را از سایر کشورها و
فعالیت ها بی نیاز کند .استراتژی توسعه گردشگری می تواند یکی از مهم ترین
راه های مقابله با تحریم های پیش روی ایران باشــد .از منظر اجتماعی نیز
رســالت اصلی شهرها این است که ارتباطات بخش های اجتماعی و مردم
در بســتر فعالیت های فرهنگی شــکل گیرد و هرجا گردشــگری توسعه
یابد به توســعه و تقویت انســجام اجتماعی و نشاط اجتماعی ،رفاه و رفع
اختالف طبقاتی را منجر خواهد شد .سلسله نشست های چشم انداز صنعت
گردشگری در کشور با تالش مرکز گردشگری علمی -فرهنگی دانشجویان
ایران و ســایر دستگاه ها با تمرکز بر مســائل مربوط به گردشگری و ارائه
راهبردهای مشخص در این خصوص از مهر سال ۹۴شروع شده و تاکنون
۲۹نشست از این مجموعه نشست ها در سه مرحله برگزار شده است.
سازمان جهانی گردشگری اعالم کرد
ایران در رتبه دوم «سریع ترین رشد گردشگری جهان»
بر اساس گزارش جدید سازمان جهانی گردشگری ،ایران با ۴۹درصد
رشــد پس از اکوادور در رتبه دوم سریع ترین کشــورها از حیث رشد
جذب گردشگر خارجی قرار گرفت.
گردشــگری ایران که در ســال ۲۰۱۷میالدی در مجموع از ۴.۸۶۷
میلیون توریســت خارجی میزبانی کرده بود ،در سال ۲۰۱۸توانست با
۴۹.۹درصد رشــد این رقم را به ۷.۲۹۵میلیون نفر برســاند تا پس از
اکوادور با رشد ۵۱درصد ،سریع ترین رشد را در میان کشورهای جهان
در جذب گردشگر به نام خود ثبت کند.
کشــور اکوادور در امریکای جنوبی در فاصلــه زمانی ۲۰۱۷-۲۰۱۸
توانسته شــمار گردشــگران خود را از ۱.۶به ۲.۶میلیون نفر افزایش
دهد .رشــد ۴۹.۹درصدی جذب گردشگر بین المللی در ایران در بازه
زمانی ۲۰۱۷-۲۰۱۸در حالی به ثبت رســیده اســت که پیش از ان و
در فاصله زمانی ۲۰۱۶-۲۰۱۷رشد گردشگری ایران منفی ۱.۵درصد
گزارش شده بود.
سازمان جهانی گردشــگری از میزان درامدهای گردشگری ایران در
ســال ۲۰۱۸اطالعاتی نداده است اما برای ســال ۲۰۱۷رقم ۴.۴۰۲
میلیارد دالر را به عنوان درامد حاصل از جذب گردشــگران خارجی در
ایران اعالم کرده است .درامد گرشگری ایران در سال ۲۰۱۰میالدی
بر اســاس اطالعات موجود در این گــزارش ۲.۴۳۸میلیارد دالر اعالم
شــده است .کشورهای مصر ( ۳۶درصد) ،اوگاندا ( ۳۱.۹درصد) ،نپال
( ۲۴درصد) ،اســلوونی ( ۲۳درصد) ،فلســطین ( ۲۰.۵درصد) ،ویتنام
( ۱۹.۹درصد) ،گرجســتان ( ۱۶.۹درصد) ،کره جنوبی ( ۱۵.۱درصد)
و قطر ( ۱۹.۴درصد) به ترتیب در رتبه های بعدی ســریع ترین رشد در
جذب گردشگر بین المللی قرار دارند.
اخبار
3
۱۳میلیون و ۴۶۰۰گردشگر وارد استان
بوشهرشدند
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
استان بوشهرگفت:از اول سال تاکنون ۱۳میلیون و ۴هزار و ۶۰۰
گردشــگر داخلی و خارجی وارد این اســتان شدند و از مناطق و
ظرفیت های تاریخی ،طبیعی و دریای بهره مند شــدند .محمد
حسین ارسطو زاده روز پنجشنبه در نشست هم اندیشی با فعاالن
بخش گردشــگری استان بوشهر افزود :از این تعداد گردشگر ۱۳
میلیون نفر داخلی و چهار هزار و ۶۰۰نفر گردشــگران خارجی
هستند که از ظرفیت ها و جاذبه های طبیعی ،تاریخی و معنوی
این استان اســتفاده کردند .وی یاداورشد :در زمان حاضر ۵۵۱
میلیارد تومان اعتبار در حوزه گردشگری استان سرمایه گذاری شده
که برخی از انها به نتیجه رسیده و برخی دیگر در دست بهره برداری
هستند .ارسطوزاده اظهارداشت :با این میزان سرمایه گذاری ۲۰۲
هزار و ۶۷۶مترمربع فضا به تاسیسات گردشگری استان بوشهر
اضافه می شود .سرپرست اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشگری استان بوشهر گفت :همچنین با اجرای پروژه های در
دست اجرا در این استان ۲هزار و ۸۵۷تخت در قالب یک هزار و
۱۷۹اتاق به ظرفیت اقامتگاهی استان اضافه و با بهره برداری از این
پروژه ها ۷۷۳فرصت شــغلی در استان فراهم می شود .وی ادامه
داد :توسعه اقامتگاه های بومگردی از دیگر رویکردهای این سازمان
است که در ســالجاری تاکنون ۱۵اقامتگاه بومگردی در استان
بوشــهر راه اندازی شده است .ارســطو زاده اظهار کرد :از سال ۹۲
تاکنون تعداد هتل های استان بوشهر از ۱۴به ،۲۲اتاق ها از ۵۹۰
به ،۸۹۰تخت ها از هزار و ۴۶۵به ۲هزار و ۳۸۰تخت و دفترهای
خدمات مسافرتی از ۱۵به ۳۲و اقامتگاه های بومگردی ازصفر به
۲۵اقامتگاه افزایش یافته است .وی اضافه کرد :اقدام های انجام شده
در بخش توسعه فضاهای اقامتی برای گردشگران در استان بوشهر
متناسب با ورود گردشگران نیست و حضور و سرمایه گذاری بخش
خصوصی در این بخش ضروری است .ارسطو زاده گفت :مجموعه
اقامتگاهی ،اژانس های مسافرتی و راهنمایان گردشگری از ابزارهای
حرکتمجموعهگردشگریهستندکهعملکردهماهنگانهاباعث
ایجاد رونق گردشگری می شود .سرپرست اداره کل میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری استان بوشهرگفت :با توجه به تاکید
دولت به حضور مجامع عمومی ،بخش خصوصی و تشــکل های
مردمی در رونق اقتصادی انتظار می رود از این ظرفیت در بخش
توریسم استفاده شود .وی تاکید کرد :چشم انداز کشور در بخش
توریســم بیش از ۳۰میلیارد دالر است که با توجه به توانمندی
استان انتظار می رود بوشهر بتواند سهم قابل توجهی در تحقق این
درامد داشته باشد.
کوبیدنمیخبهدیوارهای
مسجد ۷۰۰ساله ورامین تاسف بار است
مدیرکل سابق موزه های کشور گفت :کوبیده شدن میخ و پیچ
ف برانگیز است،
به دیوارهای مسجد جامع ۷۰۰ساله ورامین تاس
وقتی خودمان از اثار تاریخی حفاظت نمی کنیم نباید انتظار داشته
باشیم دیگران برای ان اهمیتی قائل شوند .محمد عبدالعلی پور روز
پنجشنبه در مراسم گرامیداشت هفته گردشگری که در مسجد
جامع تاریخی ورامین برگزار شد اظهار داشت :شهرستان ورامین
در حوزه گردشــگری ،از جایگاه ویژه ای در استان تهران و کشور
برخوردار اســت ،در تحقیقاتی که با همکاری محققان دانشگاه
براتفورد انگلیس و دانشــگاه تهران انجام شد ۷۶۰ ،تپه و محوطه
باستانی در این شهرستان شناسایی شده است .وی افزود :بخش
مهمی از موزه ارمیتاژسنپترزبورگ به نگهداری از محراب ،کتیبه ها،
کاشی ها و صندوقچه امزاده یحیی(ع) ورامین تعلق دارد که نشان
می دهد این اثر مهــم ،از چه جایگاهی در حوزه میراث فرهنگی
جهان برخوردار است .وی گفت :بسیاری از کشورها ،تالش دارند
تا با حفظ و نگهداری از اثاری که شاید قدمت زیادی نیز نداشته
باشند ،پیشینه خود را به جهانیان ثابت کنند ولی شاهدیم که امروز
بر پیکره دیواره های ۷۰۰ساله مسجد جامع تاریخی ورامین که از
ارزش و جایگاه بسیار ویژه ای در جهان برخوردار است ،میخ کوبیده
شده و حتی برای نظافت ان ،دست به دامان شهرداری می شویم.
این استاد دانشگاه و محقق باستان شناسی اظهارداشت :اگر این اثار
تاریخی در کشوری نظیر ترکیه که امروز از محل گردشگری ساالنه
۱۸میلیارد دالر درامد دارد وجود داشت ،قطعا استفاده مناسبتری
از ان ها در حوزه گردشگری می شد .عبدالعلی پور با تقدیر از فرماندار
و اعضای شورای ترافیک شهرستان برای تغییر جهات خیابان های
شهر ورامین گفت :با تغییر جهات خیابانها ،مسجد جامع و برج
ارامگاهی عالءالدوله که امروز در حصار بنرهای تبلیغاتی واقع شده،
در معرض دید مردم قرار گرفته و این امر می تواند افراد را به بازدید
از این اثار ترغیب کند .وی با اشاره به وضعیت گردشگری در مناطق
روستایی گفت :هر چند که با همت دولت ،اتفاقات عمرانی بسیار
خوبی در سطح روستاهای شهرستان ورامین صورت گرفته ولی
باید توجه داشت که با اجرای طرح های عمرانی ،نباید بافت تاریخی
روستا نابود شود ،قرار نیست که با توسعه امکانات ،روستا به شهر
تبدیل شود .مدیرکل سابق موزه های کشور افزود :امروز بسیاری از
گردشگران برای بازدید از معماری دیوار چین به این کشور سفر
می کنند در صورتی که در نزدیکی ورامین و در حاشیه قصر بهرام،
جاده ای تاریخی به نام جاده سنگفرش به طول ۲۵کیلومتر وجود
دارد که صدها سال قبل توسط معماران ایرانی احداث شده ،جاده ای
که با ۳متر زیرسازی از عجایب بزرگ راهسازی محسوب می شود
ولی کمتر کســی از وجود ان اطالع دارد .وی میراث کشاورزی را
دیگر ظرفیت شهرستان ورامین برای جذب گردشگر عنوان کرد
و افزود :ورامین از مزارع ارزشمند و قدیمی برخوردار است که هر
یک از ان ها ظرفیت جذب گردشگران داخلی و خارجی را داشته و
می تواند برای منطقه درامد زایی داشته باشد .عبدالعلی پور گفت:
هر گردشگر خارجی در زمان حضور در کشور حداقل ۸۰۰تا یک
هزار دالر به صورت مستقیم هزینه می کند یعنی هر گردشگر ۱۶
برابر بشکه نفت ۶۰دالری برای کشور ارزاوری دارد که تحقق این
مهم ،به توسعه زیرساخت های کشور نیاز دارد.
4
اخبار
صنعت گردشگری
با اتکا به پول نفت توسعه نمی یابد
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای
اسالمی گفت :تا زمانی که دولت به پول حاصل از فروش نفت متکی
باشد ،صنعت گردشگری در کشور توسعه پیدا نمی کند .سیدحسین
نقوی حسینی روز پنجشنبه در همایش گرامیداشت هفته گردشگری
که در مسجد جامع تاریخی ورامین برگزار شد اظهار داشت :از یکصد
سال پیش تا کنون ،دولت ها به فروش نفت متکی بوده اند ،بنابر این تا
زمانی که از این محل درامد کسب می کنند ،به مقوله میراث فرهنگی
و گردشگری توجه ویژه ای نخواهد داشت .وی گفت :پول نفت ،اقتصاد
ایران را نابود کرده و امیدواریم که تحریم های نفتی تا به صفر رسیدن
فروش ان ادامه پیدا کند تا خیال همه راحت شود که دیگر نفتی برای
فروش وجود ندارد و باید اقتصاد کشور را بدون نفت اداره کنیم .نماینده
مردم شهرســتان های ورامین ،قرچک و پیشــوا در مجلس شورای
اسالمی اظهار داشت :تمامی کشورها درامدشان را بر چهار ستون منابع
و معادن ،فروش خدمات ،مالیات و گردشگری استوار کرده اند ولی ایران
به مقوله گردشگری توجه خاصی ندارد .وی تصریح کرد :اروپا پس از
سال ها بازی دادن ایران در قضیه برجام ،پیشنهاد ایجاد خط اعتباری
۱۵میلیارد دالری را به ایران داده که البته ان هم محقق نشد و این
در حالی است که کشور ترکیه که جاذبه های تاریخی و گردشگری
ان به مراتب کمتر از ایران است تنها از محل گردشگری ،ساالنه ۱۸
میلیارد دالر درامد دارد .نقوی گفت :جای تاسف است که مسجد جامع
تاریخی ورامین که باید برای منطقه دالر تولید کند به جایی رسیده که
برای نظافت ان ،مجبوریم به شهرداری و یا بخشداری التماس کنیم.
وی اظهار امیدواری کرد با تشــکیل وزارت میراث فرهنگی ،صنایع
دستی و گردشگری شاهد تحول در حوزه گردشگری کشور باشیم.
پشت کردن به پیشینه فرهنگی اینده
هر جامعه را به مخاطره می اندازد
معاون سیاسی انتظامی فرمانداری ورامین نیز در این مراسم گفت:
پشت کردن به پیشینه فرهنگی ،هر جامعه ای را به مخاطره می اندازد،
موضوعی که باید از وقوع ان در کشور جلوگیری کرد .سید اصغر تقوی
گفت :هیچ فردی حاضر نیست شناسنامه خود را مخدوش و یا نابود کند،
اثار تاریخی شناســنامه یک ملت محسوب می شود و باید در حفظ و
نگهداری و معرفی ان به دیگران کوشید .وی تاکید کرد :میراث فرهنگی
و توسعه صنعت گردشــگری برای کشور ثروت تولید می کند ،تولید
ثروت از طریق توســعه این صنعت به مراتب اسان تر و سهل الوصول
تر از راه های دیگر است بنابراین همه وظیفه دارند تا در این مسیر گام
های اساسی برداشته و زیرساخت های مناسب برای حضور گردشگران
داخلی و خارجی را فراهم کنند .تقوی اظهار داشت :ورامین از ظرفیت
های گردشگری بسیار مناسبی برخوردار است ولی به دلیل نبود مکانی
مناسب ،امکان نمایش اثار تاریخی کشف شده در این شهرستان وجود
ندارد و این امر ،ضعفی بزرگ در حوزه گردشگری محسوب می شود.
ورامین با کمبود نیرو
در حوزه میراث فرهنگی مواجه است
رئیس دفتر میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری نیز در این
گفت :ورامین با ۷۸اثر تاریخی ثبت شده در اثار ملی و صدها محوطه
باستانی ،با کمبود نیروی حفاظتی و ستادی مواجه است .ژیال خدادادی
گفت :اثار تاریخی منحصر به فرد شهرستان ورامین ظرفیت پذیرش
گردشگران بسیاری را دارد که با تحقق این مهم ،اقتصاد شهرستان
نیز متحول می شود .وی افزود :به منظور فراهم کردن شرایط حضور
گردشگران ،مجوز راه اندازی هفت خانه بومگردی در مناطق مختلف
روستایی ورامین صادر شده که هم اکنون سه خانه بومگردی فعالیت
خود را اغاز کرده اند .ورامین با ۳۰۰هزار نفر جمعیت در ۳۵کیلومتری
جنوب شرق تهران واقع شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران:
حضور ۵۰۰هزار گردشگر نوروزی
در تهران فراهم می شود
مدیرکلمیراثفرهنگی،صنایع دستیوگردشگریاستانتهرانگفت:
با هماهنگی و توان حداکثری فعاالن حوزه گردشگری ۵٠٠هزار گردشگر
نوروزی را در پایتخت فراهم کنیم .پرهام جانفشان در مراسم تقدیر از
فعاالن حوزه گردشگری که هتل پارسیان اوین برگزار شد اظهارداشت:
ظرفیت خالی مراکز اقامتی تهران در ایام نوروز این امکان را فراهم می
کند تا دفاتر خدمات مسافرتی با قیمت رقابتی بسیار پایین بسته های
سفر به تهران را عرضه کنند .جانفشان با بیان اینکه افق سال ۱۴۰۰در
تهران رسیدن به یک میلیون گردشگری نوروز است افزود :با تشکیل اتاق
فکر گردشگری در اینده بسیار نزدیک کار هدفگذاری و برنامه ریزی برای
نوروز سال ۹۹را انجام خواهیم داد .وی با اشاره به ظرفیت جشنواره های
فجر در گردشــگری رویداد ها در استان تهران گفت :اگر در حوزه های
مختلف گردشــگری فعال باشیم می توانیم در کنار صادرات فرهنگی
درامد اقتصادی سرشاری را نیز سهم استان کنیم .جانفشان باتوجه به
اینکه بیش از ۶۰درصد دفاتر خدمات مسافرتی در تهران فعال هستند،
گفت :باید از این ظرفیت به منظور توسعه گردشگری استان نیز بهره برد.
مدیر کل میراث استان تهران افزود :حضور مدیران صنعت گردشگری در
این مراسم پیام روشنی برای همکاری و همدلی در توسعه گردشگری
اســتان است و این نوید را می دهیم با یک تالش و مشارکت دوجانبه
اقدامات خوبی را برای گردشگری رقم بزنیم .در این مراسم از برگزیدگان
گردشگری استان تهران با اهدا لوح و تندیس تقدیر شد.
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
سهم 6درصدی ایران از گردشگر خارجی چگونه تقویت شود؟
فرمول تصویری جذب توریست
یک متخصص صاحب نظر در برندینگ اقتصادی ،تجاری با حضور در اتاق بازرگانی ،صنایع ،معادن و کشاورزی ایران
فرمول افزایش سهم ایران از بازار گردشگری جهانی را به فعاالن و صاحبان کسب وکار بازار گردشگری معرفی کرد .سهم
ایران از بازار توریسم جهانی باید افزایش یابد و نرخ ورود گردشگر «توریسم خارجی» به ایران نیز رشد کند .در چهار ماه
اول امسال ورود گردشگر به ایران ۴۰درصد افزایش پیدا کرد اما سهم ایران از بازار گردشگری جهانی به لحاظ تعداد
گردشگر وارد شده به کشور در مقایسه با کل گردشگران جهانی ۰ /۶درصد بوده است که این رقم با توجه به ظرفیت
گردشگری کشورمان بسیار ناچیز و کمرنگ است .طبق پیش بینی های کارشناسان اقتصادی ،بزرگ ترین رشد اقتصاد
بین الملل در اینده مختص حوزه گردشگری است؛ به طوری که پیش بینی می شود در سال ۲۰۲۰معادل یک میلیارد
و ۶۰۰میلیون نفر به شکل توریست در جهان جابه جا خواهند شد و روند افزایشی ان ادامه خواهد داشت و این تعداد
در سال ۲۰۳۰به دو میلیارد نفر نیز خواهد رسید .از سال ۲۰۱۳نیز حوزه گردشگری ایران رشد خوبی را تجربه کرده
و بررسی ها نشان می دهد هر ایتالیایی در ایران میانگین ۹شب اقامت می کند که این رقم برای حضور گردشگر خارجی
بسیار حائز اهمیت است .شهریار شفیعی ،رئیس هیات مدیره اکادمی برند ایران براساس این امارها معتقد است ظرفیت ها
و استعدادهای ایران برای جذب گردشگر خارجی به مراتب بیشتر از سهم موجود ایران از سهم بازار جهانی است که
این امر تنها با ایجاد برند میسر می شود .سال گذشته کمتر از ۱۰میلیون توریست وارد ایران شدند درحالی که در سال
گذشته میالدی یک میلیارد و ۴۰۰میلیون گردشگر در جهان سفر کردند .در حال حاضر اروپا ،اسیا و امریکا بیشترین
جذب گردشگر را به خود دارند که با برند سازی توانسته اند به این امر دست یابند .برندها در بازار رقابتی شکل می گیرند و
جزو دارایی های نامشهود در کشورهای پیشرفته محسوب می شوند ،به طوری که با مشکالت قابل رقابت بوده و برند سازی
یک کشور و گردشگری ان در کنار کاال و خدمات از اهمیت باالیی برخوردار است .کشورهای پیشرو در گردشگری برای
باقی ماندن در بازار جهانی برندسازی صورت داده اند ،زیرا اقتصاددانان برندسازی را جزو فناوری نرم تجارت می دانند و
کشورهایی همچون کره ،چین و هند در این امر پیشگام هستند .شفیعی در جمع فعاالن گردشگری اعالم کرد :در حوزه
گردشگری برندسازی می تواند از طریق ایجاد مقصد ذهنی از کشور مقصد در جامعه جهانی شکل گرفته و ایجاد شود.
چند مسیر و سطحی که می توان با ان برندسازی کرد شامل :سطح بنگاه ،سطح محصول ،سطح افراد ،سطح خرده فروشی
سطح برند سازی مکان و برند سازی کشور است .برای ایجاد تصویر ذهنی از گردشگری ایران با توجه به وجود مکان های
متنوع باید بر سطح مکانی فعالیت کنیم ،زیرا کشور ما در حوزه مکان های تاریخی بسیار غنی است .وی افزود :تصویر
ذهنی به این معنی است که توریست های جهان هر زمان که صحبت از ایران می شود و نام کشور ما را می شنوند تصویر
ذهنی جذاب و قابل تعقیبی از ان را به یاد بیاورند که اگر این اتفاق رخ دهد ایران به مقصد قطعی گردشگر خارجی
تبدیل می شود .اما فراموش نکنیم که این موارد تمامی بخش های برند سازی را تشکیل نمی دهد ،بلکه رفتار تک تک
مردم یک کشور برابر توریست خارجی می تواند این امر را تقویت یا تخریب کند .شفیعی تاکید کرد :همواره ۵تا ۶مقصد
گردشگری در ذهن گردشگران خارجی ثبت شده است که این مقاصد به شرطی که یک کشور بتواند با استفاده از
نمادها و المان های خود همچون «سازه ها» تصویر ذهنی بهتری را ایجاد کند می تواند قابل جایگزین
باشد .برای ایجاد تصویر ذهنی می توان از المان هایی همانند اثار طبیعی ،اثار تاریخی و سازه های منحصر به فرد استفاده
کرد .وی در خصوص سایر موارد تاثیرگذار بر برندسازی گفت :ناامنی و تنش های سیاسی در یک منطقه یا یک کشور
می تواند بر نرخ ورود توریست خارجی اثرگذار باشد و با وجود دارا بودن یک برنامه گردشگری خوب در یک کشور مسائلی
همچون تنش می تواند ان برنامه را خنثی کند .یکی دیگر از مسائل مهم بازار گردشگر خارجی که می تواند موجب رشد
گردشگر ورودی شود اثر دومینویی ورود گردشگران است؛ به طوری که هر گردشگر اگر تجربه خوبی را از سفر خود
کسب کند در بازگشت به مبدا می تواند بهترین تبلیغات کننده برای کشور مقصد محسوب شود به گونه ای که سایرین
نیز ان کشور را به عنوان مقصد گردشگری خود قرار دهند .ناپایداری سیاست های حوزه گردشگری بر جذب توریست
خارجی نیز اثر مستقیم دارد؛ زیرا هرچقدر سیاست ها توسط دولت ها ناپایدار باشد رونق بازار گردشگری با زمان طوالنی تر
صورت می گیرد .در همین راستا رئیس هیات مدیره اکادمی برند ایران با اشاره به همین امر گفت :یکی از دالیل مهم
موفقیت ترکیه در حوزه گردشگری وجود یک تیم مشاور قوی در حوزه گردشگری است که با وجود تغییر دولت ها تحت
تاثیر انتخابات ،به صورت ثابت در تمامی دولت ها فعالیت می کند و به همه دولت ها مشاوره می دهد و همین پایدار ماندن
سیاست های گردشگری ناشی از حضور بدون تغییر یک تیم مشاور یکی از رموز موفقیت ترکیه در حوزه گردشگری
محسوب می شود .تصویر جهانی به ثبت رسیده از بازار گردشگری ما تاثیر مستقیمی بر جذب گردشگر خارجی دارد به
همین دلیل باید با استفاده از پتانسیل های موجود در ایران (منابع طبیعی ،اثار باستانی ،سازه های منحصر به فرد ،اداب و
رسوم) یک تصویر ذهنی زیبا ایجاد کنیم که برای ایجاد چنین تصویر ذهنی نیازمند استفاده از نام و المان هایی به شکل
دوستانه ،صلح اور و خالق هستیم .طبق بررسی های کارشناسان پیش بینی شده است که جنگ بعدی که در جهان رخ
خواهد داد جنگ نرمی با نام «جنگ نشانه ها» است؛ زیرا در حال حاضر نیز شاهد هستیم که بسیاری از کشور ها با به رخ
کشیدن نشانه های منحصر به فرد سعی در معرفی خود به تمام جهانیان را دارند .بنابراین ایران نیز باید وارد این عرصه شود
تا از سایر کشورها جانماند .شفیعی عنوان کرد :اگر امروز تصویری برای کشور خود نسازید سایرین برایتان تصویرسازی
می کنند و به علت رقابتی که در حال حاضر در میان کشور وجود دارد مسلما هر کشور برای کشور دیگر «تصویر ذهنی»
مثبتی نخواهد ساخت تا ان کشور را از برند شدن باز دارد؛ زیرا تصویرسازی مادر برند در جهان است .احمد پورفالح،
مشاوره عالی رئیس اتاق بازرگانی ،صنایع ،معادن و کشاورزی ایران نیز عنوان کرد :برای جذب گردشگر خارجی به کشور
باید زیر ساخت هایی همچون امنیت باال ،اموزش به مردم و مسووالن اجتماعی درخصوص نحوه «برخورد با توریست»،
عدم نگرش به پارامترهای اجتماعی و اقتصادی با نگاهی سیاسی و نگاه به مقوله گردشگری به عنوان یک تخصص کامال
علمی را ایجاد کرد و همچنین باید به تبلیغات در فضای مجازی کشورهای توریست پذیر ،ایجاد و معرفی چهره ای خوب
از ایران و به تربیت راهنمایان گردشگری ماهر نیز بپردازیم تا بتوانیم سهم قابل توجهی از گردشگران جهان را به خود
اختصاص دهیم .وی افزود :ساخت برند یکی از اولین اقداماتی است که ما باید برای کشور در حوزه گردشگری ایجاد کنیم
و شاید علت ساخته نشدن ان تاکنون بی اعتنایی به مقوله توریست بوده است ،اما فراموش نکنید که ساخت برند براساس
نگرفته بلکه براساس یک منطق به وجود امده است.
نااگاهی جامعه شــکل
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
بازوی پژوهشی مجلس« :ایرانگردی» معطل تغییر نگاه دولت است
راز محرومیت از درامد گردشگری
«گردشــگران اتی» بازار ایرانگردی به همراه «سیاست مناسب» برای
پاسخ به سبک جدید گردشگری معرفی شدند .مرکز پژوهش ها با بررسی
کارنامه دولت در حوزه گردشــگری« ،نگاه غلط و تقلیل گرایانه» به این
حوزه را عامل محرومیت از درامد پایدار بازار توریســم اعالم کرده است.
۱۳نقطه ضعف و ۶اشــکال باعث شــده از ظرفیت گردشگری ان طور
که باید بهره برداری نشــود .اولویت دســت چندم «گردشگری داخلی»،
مهم ترین نارســایی موجود است .شرایط بازار گردشگری ایران باید برای
سرویس دهی به «توریست های خانوادگی» اماده شود.
مرکز پژوهش های مجلس با ترســیم چشم انداز بازار گردشگری جهان
و ایران ،عملکرد دولت را طی چهار دهه گذشته در این حوزه «ضعیف»
دانســت و در عین حال «گردشــگران اینده» بازار گردشگری ایران را
معرفی کرد .این بررسی در سه سرفصل کلیدی انجام شده و «نگاه غلط
و تقلیل گرایانه»« ،نقاط ضعف و مشــکالت این حوزه» و «سمت و سوی
اتی» در حوزه گردشگری را واکاوی کرده است .نتایج بررسی های مرکز
پژوهشی مجلس نشان می دهد که مدیران دولت به خاطر نوع نگاه عمدتا
فرهنگی به صنعت گردشــگری و بازار گردشگری ان طور که در دنیا از
این حوزه درامدزایی می شود نتوانستند شرایط بهره برداری اقتصادی از
منافع پایدار کشور را فراهم کنند و به گردشگری به عنوان موتور محرک
اقتصادی نگاه نمی شــود؛ درحالی که این صنعــت می تواند کارکردهای
اقتصادی ،سیاســی ،اجتماعی و امنیتی نیز داشته باشد .براساس اعالم
مرکز پژوهش های مجلس هیچ کدام از برنامه های توســعه و سیاست ها،
اشاره ای به میزان ســرمایه گذاری ،اشتغال زایی و درامدزایی گردشگری
نکرده است .ایران در گام دوم خود در حوزه گردشگری با یک چشم انداز
۲۰ســاله در صدد است ســهم ایران از کل تعداد گردشگران جهانی را
از ۰ /۶درصد در ســال ۹۷به ۱ /۵درصد در ســال ۱۴۰۴افزایش دهد
که این امر با جذب حدود ۲۰میلیون گردشــگر خارجی محقق خواهد
شــد .طی چهار دهه گذشته برنامه گردشــگری عمدتا در امور فرهنگی
همچــون حفظ ابنیه تاریخی ،موزه ها و ...تعریف شــده درحالی که ایران
از ظرفیت های بکر بســیاری در طبیعت گــردی ،بوم گردی ،کویرنوردی،
گردشگری ساحلی ،ورزشی ،پزشکی و زمستانی برخوردار است.
همچنین گردشــگران ورودی به ایران که با توجه به امار جهانی بسیار
کم اســت اغلب گردشگران مذهبی از کشورهای همسایه و عمدتا شیعه
را شــامل می شود .براســاس امارها
عــراق ۳۰درصــد از کل ورودی
توریســت های خارجی را به خود
اختصــاص داده اســت .می توان
با توجه بــه ظرفیت های
بسیار ایران در گونه های
مختلف گردشــگری و
همچنین برنامه ریزی
مــدون بــرای جذب
گردشــگران مذهبی
در ادیــان و مذاهــب
مختلــف این
نــگا ه
تقلیل گرایانه را کاهش داد .بررسی های مرکز پژوهش های مجلس نشان
می دهد :گردشــگران داخلی رکن اصلی و پایدار صنعت گردشــگری در
جهان را شــکل می دهند و مطابق امار شورای جهانی سفر و گردشگری،
۷۹درصد از کل درامد گردشــگری متعلق به گردشــگران داخلی و ۲۱
درصد سهم گردشگران بین المللی است .اما در ایران توجه به گردشگران
داخلی در اولویت دست چندم قرار دارد و سهم گردشگران داخلی بسیار
کم است و شرایط و برنامه های ســفرهای داخلی متناسب با استطاعت
گردشگران داخلی وجود ندارد.
عملکرد ضعیف ایران طی ۴۰ســال گذشــته بر حســب چالش ها و
ضعف های ان را می توان در ۱۳نقطه ضعف و ۶اشــکال سیاستی مطرح
کرد .ضعف زیرســاخت های عمومی و خاص گردشــگری ،محدود بودن
تعداد اقامتگاه های گردشــگری ،وضعیت نامناسب جاده ها ،پایین بودن
کیفیت خودروهای داخلی ،افزایش امار تلفات رانندگی و احساس ناامنی
و ترس از ســفر از این طریق ،سیســتم ناکارامد و بسیار محدود خطوط
لو نقل به ویژه ریلی و هوایی و گران بودن سفر از این طریق ،باال بودن
حم
هزینه اقامت در هتل ها و اقامتگاه های مربوط ،پندارهای نادرست جامعه
در مورد گردشــگران ،عدم تبلیغ مناسب در زمینه جاذبه های سیاحتی
ایران ،وضعیت نامناســب خدمات اولیه گردشگری از جمله سرویس های
بهداشتی و اسکان موقت ،کیفیت ضعیف خدمات گردشگری به خصوص
در سطح گردشــگری بین المللی و اموزش ناکارامد نیروی انسانی ،عدم
ثبات ساختاری و مدیریتی و در نهایت تعدد دستگاه ها و تداخل وظایف
و اختیــارات در حوزه گردشــگری ۱۳نقطه ضعف در توســعه صنعت
گردشگری محسوب می شود.
۶اشکال سیاستی در سیاست گذاری صنعت گردشگری کشور در گام
اول وجود دارد که اجازه اســتفاده از ظرفیت های طبیعی و تاریخی ایران
را که جزو ۱۰کشــور برتر از نظر تنوع جاذبه های تاریخی و پنج کشــور
برتر جهان از نظر تنوع اقلیمی اســت ،نمی دهــد که این عوامل موجب
عقب تر ماندن ایران از رقبای منطقه ای خود شــده اســت .ابتدا نداشتن
نقشه جامع گردشــگری ،دوم عدم اولویت گذاری گردشگری داخلی در
برنامه های توســعه گردشــگری ،تمرکز بر مقاصد خاص و بی توجهی به
تمام ظرفیت ها در انواع گونه های گردشــگری ،عدم برنامه ریزی ســفر
بــرای دهک های مختلف درامدی جامعه با توجه به پایین بودن ســرانه
کشور ،توجه ناکافی به ظرفیت های بازار گردشگری کشورهای همسایه و
منطقه ای و ششمین اشکال سیاستی فقدان نظام اماری منسجم ،دقیق
و قابل اعتماد مطرح می شود.
صنعت گردشــگری یکی از ابزارهای کلیدی پیشــرفت در حوزه های
اشــتغال زایی ،ارزاوری و درامدزایی اســت که به واسطه اثار اقتصادی
از
غیرقابــل قیاس بــا صنایع دیگــر ،جلوگیری
نشــت ارز ،نیــاز انــدک به مهــارت و
ســرمایه گذاری ،خرده فروشی و خدمات
که باعث افزایــش کیفیت جوامع محلی
می شود ،رشد بخش کشــاورزی ،تولید
و خدمات به توســعه گردشگری منجر
می شــود و همچنین تقاضای مشــتق
هنرمندان مازندران ۱۲۰میلیارد ریال
صنایع دستی فروختند
برای تمامی کاالهــا و خدمات رونق اقتصادهای محلی را به همراه دارد.
از مهم ترین اثار رشــد و توسعه گردشــگری در ایران ،عدم وابستگی به
صنعت نفت اســت که این امر با توجه به شــرایط تحریمی کشور میزان
اســیب پذیری در بخــش صــادرات نفتی را کاهش می دهد و کســری
درامدزایــی و ارزاوری را جبران می کند و جایگزین درامدهای ناپایدار و
زودگذر اقتصادی می شود .از دیگر اثار توسعه پایدار گردشگری افزایش
اشــتغال زایی اســت که این صنعت ۱۰درصد از کل اشتغال جهانی در
۲۰۱۸را به خود اختصاص داده است.
بدنــه عملیاتی و اجرایی گردشــگری را بنگاه های کوچک و متوســط
اقتصادی تشکیل داده است که این بنگاه ها باعث اشتغال نیروهای بسیاری
لو نقل و ...می شود .و اخرین اثار
در زمینه اســتارت اپ های نوظهور ،حم
توســعه گردشــگری دیپلماسی فعال عمومی اســت که با ترویج تفاهم
بین المللی و ایجاد گفتمان های فرهنگــی ،خنثی کردن تبلیغات منفی
و اشــنایی اقوام و ملل گوناگون با اداب و رسوم و فرهنگ کشور می توان
به بهبود دیپلماســی بین الملل و همگرایی اقتصادی بین کشورها دست
یافت .ادامه گزارش در سومین فصل کلیدی توریست های خارجی ،اینده
ایران را معرفی می کند که براســاس کســب و نیاز گونه های گردشگری
اینده باشد .براساس بررسی های مرکز پژوهش های مجلس ،در گام دوم
توسعه گردشگری کشور ،محور قرار دادن گردشگری خانوادگی با تمرکز
بر دو بازار اصلی یعنی گردشگری داخلی و گردشگران همسایه پیشنهاد
می شــود که از این طریق بتوان از تمام ظرفیت های کشور استفاده کرد.
گردشــگری خانوادگی در ســال ۲۰۱۸بیش از ۷۰درصد از سهم بازار
گردشگری داخلی و خارجی را به خود اختصاص داده است و این امر در
کشورهای شرقی و اسیایی بیشتر از کشورهای غربی بوده است.
در عربســتان حدود ۸۳درصد از ســفرهای خارجــی خانوادگی بوده
اســت ،در چین حدود ۵۳درصد و در اســترالیا در ســال ۲۰۱۷حدود
۷۱درصد ســفر خانوادگی داشتند .خانواده یک بازار بزرگ و رو به رشد
بازار گردشــگری است که در سال ۲۰۱۸حدود ۵۰درصد از گردشگری
برون مرزی را به خود اختصاص داد و همچنین براســاس چشم اندازی تا
سال ۲۰۲۵حدود ۷۰درصد از سفرهای بین المللی توسط متاهالن انجام
خواهد شد .سه شرط اساســی به موفقیت گردشگری خانوادگی خواهد
انجامید .ابتدا توانمند سازی خانواده ها با استفاده از نوع استطاعت مالی و
اقتصادی انها و سپس جلب رضایت همه اعضای خانواده است .همچنین
با توجه به اینکه این نوع ســفر به ســرعت در حال رشد است باید انواع
لو نقل ،سرگرمی تفریحی کودکان،
گزینه های رفاهی و خدماتی مانند حم
خوراک ،جاذبه ها و ...را متناسب با بودجه خانوارها و دهک ها اماده کند.
مشاور وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی:
گردشگری جایگزین نفت با حمایت وزارت میراث فرهنگی
مشــاور وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دســتی ابراز داشت :گردشگری باید جایگزین
صنعت نفت شود و این امکان نیز با توجه به ظرفیت های استان ها وجود دارد هر چند محقق شدن
ان تالشی مضاعف می طلبد و وزارت میراث فرهنگی نیز باید تمام قد از ایده های بخش خصوصی در
حوزه گردشگری حمایت کند .امید حقیقت مشاور وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی
روز پنج شنبه در ائین تجلیل از برگزیدگان گردشگری استان فارس که با حضور تعدادی از مدیران
کشوری،استانی و فعالین بخش خصوصی حوزه گردشگری فارس برگزار شد گردشگری را متعلق به
بخش خصوصی دانست که باید با نظارت و حمایت بخش دولتی توسعه یابد .حقیقت گفت :شورای
عالی گردشگری به دستور رئیس جمهور تشکیل شده و استانداران در سطح استان ها به عنوان مدیر
این شورا و مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی نیز به عنوان دبیر ایفای نقش می
کنند و بازوان ان نیز شهرداری و مجموعه های دیگر و دستگاه های اجرایی هستند .مشاور وزیر میراث
فرهنگی،گردشــگری و صنایع دستی در ادامه سخنان خود عنوان کرد :در مسئله توریسم درمانی
نیز موهبیتی ویژه نصیب شهر شیراز شده به گونه ای که مردم کشورهای حاشیه خلیج فارس برای
درمان به پزشکان شیرازی اعتقاد دارند و باید از این ظرفیت حداکثر بهره برداری شود .وی با بیان
اینکه هر هفته ۱۲پرواز تنها از مبداء عمان به شیراز وارد می شود گفت :این ظرفیتی فوق العاده ای
است که امیدوارم برنامه ریزی درستی برای ان انجام شود و الزم است دادگستری و نیروی انتظامی
نیز در این باره یاری گر باشند.
رقابت برای جذب گردشگر سالمت
وی زمینه جذب توریست درمانی را در سطح کشور تنها برای استان فارس و شهر شیراز فراهم دانست و
تاکید کرد :در صنعت گردشگری رقابت شدیدی میان شهرها و استان های کشور بوجود امده و اگر استان
فارس قدر این ظرفیتی را که دارد نداند و برنامه ریزی جامعی برای حفظ و فزونی ان نکند قطعا سایر
شهرها و استان های ایران این ظرفیت را به سمت خود جذب خواهند کرد .حقیقی در پایان سخنان خود
خبر
عنوان کرد :از سوی وزارتخانه میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی دید بسیار مثبتی به سوی شیراز
وجود دارد بگونه ای که وزیر این مجموعه در دو سال گذشته بیش از ۱۰بار به شیراز سفر کرده و حتی این
رویه موجبات گالیه نمایندگان سایر شهرها و استان ها در مجلس شورای اسالمی را نیز برانگیخته است.
۱۹۰۰میلیارد تومان پروژه گردشگری در فارس
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان فارس در ادامه این ائین با بیان اینکه در
سالیان گذشته رشد چشمگیری در تاسیسات گردشگری این استان رخ داده گفت ۱۳۷:پروژه گردشگری
با پیشرفت فیزیکی ۲۰تا ۸۰درصد با اعتبار ۱۹۰۰میلیارد تومان در سطح استان فارس در حال انجام
است .مصیب امیری رشد ساخت و ساز تاسیسات گردشگری سالهای اخیر در این استان را از رشد تعداد
گردشگران بیشتر دانست و عنوان کرد :در ۶ماهه اول سال ۹۸سه میلیون گردشگر داخلی و ۱۹۵هزار
گردشگر خارجی وارد فارس شده است .وی ادامه داد :در نیمه اول سال جاری ۱۸۱موافقت اصولی در حوزه
احداث تاسیسات گردشگری این استان صادر شده و در سالیان اخیر نیز ۱۳۵اقامتگاه بوم گردی در فارس
ایجاد شده که ۲۰واحد جدید نیز تا پایان سال ایجاد خواهد شد .مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و
صنایع دستی استان فارس ادامه داد :در ۶ماه گذشته بیش از ۱۸هزار گردشگر عمانی به شیراز وارد شده
و بیش از ۳۰هزار نفر گردشگر خارجی در این مدت برای گرفتن خدمات درمانی در حوزه گردشگری
سالمت نیز به این شهر سفر کرده اند.
گردشگرینیازمندصندلیاست
رئیس جامعه هتلداری استان فارس در این ائین گفت :شکل گیری وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری
و صنایع دستی و تعامل ریاست ان با بخش خصوصی و اجرای همه راهکارهایی که پیشنهاد شده از جمله
دالیل قرارگیری گردشگری در مسیر صحیح حرکت به سمت توسعه است .حسن سیادتان افزود :اخرین
پیشنهادی که به وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی داده شده ایجاد صندلی گردشگری در
هواپیماها است که برای ایجاد تور ارزان قیمت برای هم وطنان برنامه ریزی شده است .وی ادامه داد :به
5
مدیــرکل میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی
مازندران گفت که هنرمندان استان در نیمه نخست امسال
۱۲۰میلیــارد ریال صنایع دســتی فروختند که ۲۵درصد
بیشتر از مدت مشابه سال پیش است.
ســیف اهلل فرزانه افزود :مازندران از نظر فعال بودن رشته
های صنایع دستی در کشــور ممتاز است و از حدود ۲۰۰
رشــته صنایع دســتی مصوب معاونت صنایع دستی کشور
بیشتر از ۸۰رشته در این استان تولید می شود.
وی با بیان اینکه در شــش ماهه نخست سال جاری ۵۴
میلیارد و ۱۲۳میلیون ریال تسهیالت به هنرمندان صنایع
دستی مازندران پرداخت شــده است ،گفت :تقویت صنایع
دســتی یکی از اولویت های استان برای تقویت گردشگری
و اقتصاد خرد همراه با احیای هنر اصیل مازندرانی اســت.
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران همچنین گفت :تعداد ۳۵
رشــته صنایع دستی این استان تاکنون موفق به کسب مهر
اصالت ســازمان بین المللی اموزشی ،علمی و فرهنگی ملل
متحد (یونسکو ) شــده اند و برخی رشته های مهم نیز در
فهرست دریافت این مهر قرار دارند.
فرزانــه ادامــه داد :ابان ماه اینده ۷۴اثر و هنر دســتی
اســتان میزبان داوری بین المللی مهــر اصالت به میزبانی
اســتان تهران اســت و امیدواریم بتوانیم اثار بیشــتری از
هنرهای بومی اســتان را شناسنامه دار کرده و به دنیا با نام
مازندران بشناســانیم .مهر اصالت بین المللی گواهینامه ای
است که شــورای جهانی صنایع دستی برای حفظ ،احیا و
تداوم مشــاغل بومی و سنتی به هنرمندان می دهد و با این
مهر اثــار انان قابلیت عرضه به بازارهــای ملی و جهانی را
پیدا می کند.
مدیــرکل میراث فرهنگی مازندران همچنین از صدور۶۵
پروانه تولیــد انفرادی و ۴۰پروانه تولیــد کارگاهی صنایع
دســتی در اســتان خبرداد و افزود :حمایت از انجمن های
صنایع دســتی از برنامه های مهم ما است تا بتوانیم اینگونه
هــم اقتصاد خانــواده ها را ارتقا بخشــیم و هم از مهاجرت
روستا به شــهر و همچنین فراموشی اثار دستی جلوگیری
کنیم .وی برگزاری ۱۵دوره اموزشی در حوزه صنایع دستی
در بخــش های اموزش صنایع دســتی عمومــی و ۶دوره
اموزشــی ویژه شاغلین در ۶ماه نخست امسال اشاره کرد و
گفت ۳۷ :نشست ،جشنواره و همایش در راستای تجلیل از
هنرمندان صنایع دستی و اشاعه ان در بین جوانان از دیگر
برنامه های ما در مسیر تقویت صنایع دستی استان در نیمه
نخست امسال بود.
فرزانه همچنین با اشــاره به تولید مستند نمدمالی و اقالم
تبلیغاتــی در حوزه معرفی هنرمندان و هنرهای ســنتی و
صنایع دستی استان ،اظهار اشت :تبلیغات امروز مهم ترین
بخش احیای صنایع دستی مازندران و همچنین جلوگیری
از ثبت ان به نام دیگر مناطق است.
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشــگری
مازندران ،از احیای هنر رشته الک تراشی در حوزه هنرهای
ســنتی و صنایع دستی اشــاره کرد و افزود :در شش ماهه
نخســت ســال جاری ۳۳نمایشــگاه و ۵۱بازارچه صنایع
دستی و هنرهای سنتی در استان برپا شده است.
دلیل وضعیت اقتصادی کنونی ،سفر از سبد اغلب خانوارهای ایرانی حذف شده که ایجاد صندلی گردشگری
که باید از سوی وزارت خانه دنبال شود می تواند در این مسیر موثر واقع شود .سیادتان اضافه کرد :روزانه
۵۰هواپیما در فرودگاه شیراز به زمین می نشیند که اگر در هر هواپیما ۱۰صندلی گردشگری با تخفیف
مناســب در نظر گرفته شــود می توان روزانه ۵۰۰گردشگر با هزینه سفر ارزان به این شهر وارد کرد و
همچنین زمینه گنجاندن سفر در سبد خانوارهای ایرانی را نیز افزایش داد .وی ادامه داد :این درخواست
از ســوی فعالین بخش خصوصی گردشگری وجود دارد که دولت تالش خود را برای لغو روادید ژاپن و
کشورهای همسایه انجام دهد که این موضوع در دراز مدت می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
حذفواحدهایاقامتیدولتی
این فعال حوزه گردشگری وجود واحدهای اقامتی دولتی را مشکلی پیش روی بخش خصوصی دانست
و گفت :باید دست واحدهای اقامتی دولتی بسته شود و این واحدها یا تعطیل و یا اینکه به بخش خصوصی
واگذار شوند .وی ادامه داد :صنایع دستی یکی از ابزار توسعه گردشگری است و باید این حوزه نیز ارج نهاده
شود در صورتی که اکنون فعالین صنایع دستی با مشکل تامین مواد اولیه مواجه هستند بگونه ای که این
مواد بسیار گران شده و پیدا هم نمی شود.
میهمانپذیرهایفارسکهنهاست
رئیس جامعه هتلداران استان فارس در ادامه سخنان خود اظهار داشت ۱۳۵ :میهمان پذیر در این استان
وجود دارد که ۳۰درصد ان متعلق به زمان رضا شاه و ۴۰درصد نیز قبل انقالب ساخته شده است که باید
بودجه ای برای بهسازی ان درنظر گرفته تا این اماکن به زیبایی وارد صنعت گردشگری شود .وی در پایان
عنوان کرد :گردشگری صنعتی نامرئی است که باید بصورت ویژه به ان توجه شود.
زمینه ورود ایرانیان خارج از کشور فراهم شود
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسالمی نیز در ادامه این جلسه گفت :گردشگری راه حل مواجهه
با تحریم و تهدید است .علی اکبری افزود :حدود ۷میلیون ایرانی خارج از کشور زندگی می کنند که بیش
از ۹۵درصد انها دارای دانش و ثروت و همچنین راغب به بازگشت به ایران هستند که باید زمینه ان فراهم
شود و قطعا این کار سختی نیست و باید در سیاستها تجدید صورت پذیرد .اکبری با تاکید بر اینکه باید
موانع از پیش پای بخش خصوصی در حوزه گردشگری برداشته شود،گفت :یکی از مشکالت کنونی در هم
تنیدگی ضوابط و قوانین است که باید برداشته و راه برای فعالیت بخش خصوصی باز شود.
6
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
اخبار
تاکید مونسان و وزیر خارجه
تاجیکستان بر گسترش همکاری ها
در صنعت گردشگری
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی ایران
و وزیر امور خارجه تاجیکســتان بر گســترش همکاری ها
برای توسعه صنعت گردشگری میان دو کشور تاکید کردند.
«علی اصغر مونســان» وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و
صنایع دستی جمهوری اسالمی ایران که به منظور شرکت
در ســومین نشســت وزرای گردشگری کشــورهای عضو
سازمان همکاری اقتصادی (اکو) به دوشنبه سفر کرده ،عصر
پنجشــنبه با استقبال «ســراج الدین مهرالدین» وزیر امور
خارجه تاجیکســتان و حضور در این وزارتخانه با وی دیدار
و گفت وگو کرد .در این مالقــات که «محمدتقی صابری»
ســفیر ایران در تاجیکســتان نیز حضور داشت ،طرفین در
فضایــی گرم و صمیمی در خصــوص موضوعات مختلف به
ویژه توسعه همکاری های دوجانبه در حوزه های گردشگری
و میراث فرهنگــی گفت وگو و تبادل نظر کردند .وزیر امور
خارجه تاجیکســتان در این دیدار خطــاب به وزیر میراث
فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی ایران گفت :به وطن
دوم خود خوش امدید .مهرالدین با اشاره به شرایط منطقه،
ابراز اطمینان کرد که ایران اسالمی بر مشکالت موجود فائق
خواهد امد .وی از مشــارکت فعال شــرکت های ایرانی در
پروژ های بزرگ اقتصادی تاجیکستان از جمله احداث سد و
نیروگاه های برق ابی ســنگتوده ، ۲راغون و تونل استقالل
قدردانــی کرد .وی با تاکید بر اشــتراکات فرهنگی و زبانی
میان دو ملت ایران و تاجیکستان ،خواستار بهره گیری از ان
به منظور افزایش تبادل گردشــگر میان دو کشور و استفاده
از تجربیات ایران در برگزاری نمایشگاه گردشگری ،اموزش
متخصصان و تشــکیل همایش ها برای معرفی ظرفیت های
دو کشور در حوزه های مختلف به ویژه گردشگری شد .وزیر
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی ایران نیز در این
دیدار با تشــکر از اســتقبال و میهمان نوازی گرم وزیر امور
خارجه تاجیکســتان ،ضمن اشاره به اشتراکات زبانی ،دینی،
فرهنگی و تاریخی دو ملت ایران و تاجیکســتان و توصیف
رهبــر معظم انقالب اســامی از روابط دو ملــت به رابطه
خویشــاوندی ،گفت :در چند ماه اخیــر اقدامات خوبی در
راستای ارتقا سطح روابط دو جانبه انجام شده که مهمترین
ان ســفر رئیس جمهوری اســامی ایران به دوشنبه برای
شرکت در نشست سران ســیکا و دیدار «امامعلی رحمان»
رئیس جمهوری تاجیکستان بود .مونسان با تشریح پیشرفته
ها و دستاوردهای ایران در حوزه های مختلف ،اظهار داشت:
با لطــف خداوند و در ســایه مقاومت و پشــتیبانی مردم،
جمهوری اسالمی ایران از هر زمان دیگری قوی تر است .وی
نامیدن سال های ۲۰۲۱تا ۲۰۱۹از سوی رحمان به عنوان
سالهای «توسعه روســتائی ،گردشگری و هنرهای مردمی»
در تاجیکستان و تبدیل «ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع
دستی و گردشــگری» ایران به وزارتخانه را نشانه توجه هر
دو کشــور به جایگاه میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع
دســتی توصیف کرد و گفت :جمهوری اسالمی ایران برای
افزایش همکاری و تبادل تجربیــات در تمامی زمینه ها از
جمله حوزه گردشــگری ،میراث فرهنگی و صنایع دســتی
با کشــور دوست و برادر تاجیکســتان ،کامال امادگی دارد.
در ادامه این مالقات ،برخی موضوعات و پیشــنهادات برای
ارتقای همکاری طرفین در حوزه گردشگری ،صنایع دستی
و میــراث فرهنگی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت .وزیر
میراث فرهنگی ،گردشگری جمهوری اسالمی ایران پس از
این دیدار برای شرکت در سومین نشست وزرای گردشگری
اکو که قرار اســت روز جمعه اغاز شود ،عازم شهر خجند در
شمال تاجیکستان شد.
حراج اثار هنر اسالمی در ساتبیز
اثار هنر اسالمی از ظروف ســرامیکی و سفالین گرفته تا
نسخه های زرین قران در حراجی ساتبیز به فروش گذاشته
می شــوند .دپارتمان هنر اسالمی حراجی ساتبیز در بیست
و ســوم اکتبر امسال،اثار هنر اســامی سراسر جهان را که
شامل ظروف فلزی ،سرامیکی ،سفالین ،نقاش ها و نسخه های
خطی قران می شــود ،به فروش می گذارد .صفحه بزرگی از
قــران کریم که ایات طالیی خط کوفــی بر روی ان دیده
می شــود از جمله اثاری است که در این حراجی به مزایده
گذاشــته می شود .کارشناسان این حراجی ،قیمت این اثر را
که به قرن نهم و دهم میالدی باز می گردد را بین ۴۰۰,۰۰۰
الی ۶۰۰,۰۰۰پوند براورد کرده اند .این صفحه ،بخشــی از
نســخه نفیس قران به نام «قران ابی» اســت که در زمان
خود به عنوان یکی از نفیس ترین نســخه های قران موجود
در جهان عرب به شمار می رفت .با این حال منشا دقیق این
اثر هنوز مشــخص نیست .یک ظرف سفالین به رنگ ابی و
ســفید که به شکل یه شیر ســاخته شده نیز بخشی از این
حراجی خواهد بود .
ارزش ایــن ظرف ســفالین ایرانی که به قــرن هفدهم
میالدی باز می گردد بین ۸,۰۰۰الی ۱۲,۰۰۰ارزیابی شده
است .یک ظرف سفالین کاشانی متعلق به قرن داوزدهم نیز
با قیمت تقریبی ۱۰,۰۰۰الی ۱۵,۰۰۰به فروش گذاشــته
خواهد شد .یک نسخه از قران صفوی متعلق به اواسط قرن
شانزدهم از نفیس ترین نسخه های قران این مجموعه است
که توسط ســاتبیز به مزایده گذاشته می شود .این نسخه از
قران که برای نگارش ایاتش از رنگ های مختلف اســتفاده
شده است یکی از بزرگ ترین نسخه های قران دوران صفوی
محسوب می شود .این اثر پیشتر در سال ۱۹۴۰در نمایشگاه
هنر ایرانی در موسســه ایرانی واقع در نیویورک به نمایش
گذاشته شده بود.
دیجیتال سازی
عامل تغییر درکسب و کارهای گردشگری
دیجیتال ســازی فرایندها ،عامل تغییر و تحول بسیاری در سبک تجارت و کسب و کار در زمینه گردشگری
شــده است .به گونه ای که گردشــگر را از عنصری منفعل ،به کنشگری کلیدی در فرایند گردشگری تبدیل
کرده است.
منوچهــر جهانیــان ،رئیس دانشــکده علوم گردشــگری دانشــگاه علم وفرهنگ در یادداشــتی نوشــت:
لــزوم توجه به اهمیت و توســعه فعالیت های گردشــگری در عرصه بین الملل و اثرگــذاری بر فعالیت های
فرهنگی،اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و امنیتی در کشور های مختلف جهان ،جامعه محور بودن ،و تاثیرگذاری
گردشــگری بر ایجاد اشــتغال و کارافرینی و توانمندســازی جوامع میزبان و محلی بواســطه بهره مندی از
توســعه فعالیت های گردشگری؛ بویژه توسعه فعالیت های اقتصادی گردشگری ،باعث شده تا سازمان جهانی
گردشگری( )unwtoروز ۲۷سپتامبر سال ۲۰۱۹را «گردشگری و اشتغال ،اینده بهتر برای همه» بنامد
با نگاهی به کســب و کارهای گردشگری ،ایجاد مشاغل درحوزه گردشگری مناطق مختلف جهان و مقایسه
ان با سایر مشاغل ،تاثیر گردشگری بر تحول و پیشرفت جوامع میزبان و محلی را نسبت به سایر مشاغل بر
همگان اشکار می کند .در سال ۲۰۱۸بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری بیش از ۱۳درصد مشاغل
جهان یعنی حدود ۳۳۰میلیون نفر به صورت مســتقیم در بخش های مختلف گردشگری اشتغال داشته اند.
براین اساس مبلغی بالغ بر هزار و ششصد میلیارد دالر را نصیب کشورها کرده است.
امروزه گردشــگری یکی از محورهای مهم و تاثیر گذار بر توســعه در مناطق مختلف جهان است همچنین
گردشــگری از اولویت ها و سیاســت های اصلی دولت ها برای رونق کســب و کارهای پایدار و محور کلیدی
اشتغال و کارافرینی در جهت درامد ارزی و رونق اقتصادی است .الزمه ان تبدیل منابع گردشگری به محصول
و در کنارش برنامه ریزی جامع و هدفمند برای معرفی و بازاریابی وتعامل با سایر کشورها ،به ویژه کشورهای
بازار هدف با اتکا به منابع درونی و بکارگیری منابع انســانی متخصص و متعهد و مســئولیت پذیر در بخش
های متنوع گردشگری است.
توجه به بهره مندی از فناوری های نوین و به ویژه اینترنت ،موجب بروز تغییرات چشمگیری در شیوه های
ســنتی سفر و گردشگری شده است .دیجیتال سازی فرایندها ،عامل تغییر و تحول بسیاری در سبک تجارت
و کســب و کار در زمینه گردشــگری شده است .به گونه ای که گردشــگر را از عنصری منفعل ،به کنشگری
کلیدی در فرایند گردشگری تبدیل کرده است.
فناوری های نوین هزینه های سفر را به طرز قابل توجهی کاهش داده ،کیفیت و بهره وری سفر را افزایش داده
اســت .در حقیقت ســفر ارزان قیمت یکی از مطلوب ترین شیوه های سفر برای نسل جوان کنونی است .نسلی با
امکانات و منابع محدود اما دانشی گسترده و دسترسی نامحدود به فناوری و اطالعات ،نیازها،خواسته ها و سالیق در
حال تغییر همین نسل است که امروزه شرکتها و کسب و کارها را وادار به اتخاذ شیوه های نواورانه و رقابت تنگاتنگ
برای افزایش خدمات با کیفیت و بهره وری کرده است .امروزه خواسته مشتریان پاسخگویی به نیازهای در حال رشد
انهاست و این پاسخگویی از طریق تکنولوژی ،بیش از گذشته میسر است.
امروزه کســب و کارهای گردشــگری با بهره مندی از این تکنولوژی توانایی شناسایی بهینه نیاز کاربران را
دارند .موفق ترین کسب و کارهای گردشگری ،همواره کاربران خود در فضای مجازی را رصد کرده و برای ان
اهمیت ویژه ای قائل هستند .از سوی دیگر دولتها و قانونگذاران نقش بسزایی بر تسریع روند رشد تکنولوژی
و نهادینه سازی ان در جوامع دارند.
قوانین و مقررات اعم از قوانین بازدارنده و یا تســهیلگر و تســریع کننده اثرات انکارناپذیری بر روند سرعت
تغییرات خواهد داشــت که می تواند نقش و اهمیت بســیار تاثیر گذاری بر اشتغال و کارافرینی گردشگری
ایفا کند .گردشــگری الکترونیک به معنای دیجیتالی کردن تمامی فرایندها و زنجیره های ارزش در صنعت
گردشگری است که هدف ان ،افزایش اثربخشی و بهره وری کسب و کارهای فعال در حوزه گردشگری است.
به لطف پیشــرفتهای تکنولوژیک ،کمتر مقصد یا جاذبه گردشگری ناشــناخته باقی خواهد ماند .گردشگران
قادرند در مدت زمانی بســیار کوتاه تر از گذشــته ،مرزها را درنوردیده و از یک سوی زمین به سوی دیگر ان
سفر کنند.
اهمیت فن اوری های دیجیتالی در گردشــگری ،ارئه فرصت های خالق و نواوری واماده ســازی وتبدیل
چالش ها و تهدیدها به فرصت های در جهت رفع نیاز نســل کنونی بشر بواسطه بستر سازی وتوسعه فعالیت
های گردشــگری اســت که اشتغال و کارافرینی در سایر مشاغل وابســته به گردشگری را تسریع می بخشد.
اســتفاده از این فناوری مشاغل جدید و نوظهور را خلق کرده که با کمترین سرمایه گذاری بیشترین اشتغال
و درامد را نصیب جوامع میزبان و محلی خواهد کرد.
روزجهانی گردشــگری فرصتی منحصر به فرد برای باالبردن اگاهی از مشــارکت واقعی و بالقوه گردشگری
در توســعه پایدار است .این روز و برپایی جشن جهانی با شعار”گردشگری و اشتغال،اینده بهتر برای همه” به
میزبانی کشور هندوستان و متناسب با ان برپایی جشن روز جهانی گردشگری در همه کشور ها و به تبع ان
در کشــور عزیزمان ایران ســرفراز فرصتی را فراهم را فراهم می اورد که متولیان و دست اندرکارن و ذینفان
گردشــگری به لزوم اهمیت و تاثیرگذاری ان در بخش های مختلف فرهنگی،اجتماعی،سیاســی واقتصادی و
زیســت محیطی بیشتر اشنا شــده و با اتکاء به ظرفیت ها وپتانسیل های متنوع و بی نظیر ان در طول سال
پیش رو برنامه های محوری را در جهت اشتغال و کارافرینی پایدار در مناطق مختلف کشور و بر اساس منابع
درونی ومعرفی جاذبه های کمتر شناخته شده و یا ناشناخته اهتمام ورزند.
ســازمان جهانی گردشگری بکارگیری فناوری های نوین و خالقیت و نواوری را به عنوان بخشی از راه حل
چالش ها و همراهی ســایر بخش ها با بخش گردشــگری پایدار و مسئولیت پذیر را در راستای خلق ثروت
و اشــتغال پایدار و بهره مندی مردمان جوامع میزبان و محلی در راســتای فقر زدایی و رفع محرومیت برای
بومیان مناطق مختلف جهان می داند.که بایستی مورد توجه جدی دولت ها ،سیاستگذاران ،تصمیم گیران و
برنامه ریزان حوزه گردشگری قرار گیرد.
توجه به نواوری و خالقیت در فعالیت های توســعه گردشــگری فرصت هایی را برای بهبود بخشــیدن به
مشارکت،توانمندســازی جوامع میزبان و محلی ومدیریت منابع کارامد در کنار ســایر اهداف همانند؛ ایمنی
وامنیت ،بهداشــت وکار افرینی و حفاظت و صیانت از محیط طبیعی و فرهنگی را در دســتور کار توســعه
پایدار قرارخواهد داد.
انتظار می رود با برنامه ریزی جامع و هدفمند در حوزه گردشــگری با توجه به شــعار محوری روز جهانی
گردشــگری با حضور و همراهی بخش های دولتی و خصوصی توســعه فعالیت های گردشــگری در راستای
پایداری گردشــگری ،مشکالت زیســت محیطی را کاهش داده ،منافع پایدار در راستای کارافرینی و اشتغال
مولد در گردشگری را بهمراه اورد.
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
اخبار
7
مدیریت عمومی تاسیسات
گردشگری به ازمون گردشگری
اضافه شد
انتقاد خانواده ال احمد برای اگهی فروش منزل پدری؛
وزارت تازه تاسیس به جای حفظ میراث فرهنگی
دنبال حذف ان افتاده است
خواهــرزاده جالل ال احمد می گویــد وزارت میراث فرهنگی با صدور
اگهی فــروش منزل تاریخی پدر جالل ال احمــد به فکر حذف میراث
فرهنگی و نه حفظ ان افتاده اســت.طی روزهای اخیر خبری به نقل از
روابط عمومی صندوق احیا و بهره برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی،
مبنی بر اینکه «صندوق احیای اثار تاریخی به منظور افزایش مشــارکت
عمومی ،توسعه فضای رقابتی ،ارتقای سطح شفافیت و تنویر افکار عمومی
در واگذاری های تشــکیالت متبوع ،فهرست ۵۴بنای اماده واگذاری را
اعالم کرده است ».منتشر شده و در متن ان بیان شد که این بناهای قابل
واگذاری قرار است توســط معاونت میراث فرهنگی کشور مورد ارزیابی
قرار می گیرند تا پس از ان وارد مرحله واگذاری به بخش خصوصی شود
و اگهی مزایده نیز به همراه جزییات واگذاری این بناها به زودی از طریق
درج در روزنامه های کثیراالنتشار به اطالع عموم خواهد رسید .در ادامه
خبر نیز فهرستی از بناهای مزبور امده است ،از حمام شیخ بهایی و خانه
مغنی در اصفهــان تا قلعه محمدخان دشــتی در خورموج و از عمارت
گلشن در استان بوشــهر ،تا عمارت حشمت لشگر و اب انبار سرخه در
استان سمنان و خانه سوزنگر در دزفول و خانه جالل ال احمد و پروین
اعتصامی در تهران و ده ها بنای تاریخی دیگر در سراسر نقاط کشور.
به منطور تبعات فروش خانه جالل ال احمد به ســراغ محمدحســین
دانایی ،خواهرزاده زنده یاد جالل ال احمد ،رفتیم و از او که در سالیان
گذشته پیگیر بازسازی و مرمت خانه مرحوم جالل ال احمد و همسرش
بانو ســیمین دانشــور در تهران بوده و از جزییات امور مربوط به این اثر
فرهنگی و تاریخی اطالع دارد ،راجع به چند و چون خبر تازه پرسیدیم.
دانایی ،در پاســخ به ســوالی درباره کم و کیف این اتفاق عنوان کرد:
اصوالً خانه ای به اســم «خانه پروین و جالل» که در تیتر برخی رســانه
ها امده بود ،نداریم ،بلکــه انچه با مقدار قابل توجهی انحراف و نافهمی
مورد نظر بوده« ،خانه سیمین و جالل» است ،یعنی خانه ای که در سال
1332توســط مرحوم ال احمد در محله دزاشیب تهران ساخته شد ،تا
سال 1390مورد اســتفاده همسرش خانم سیمین دانشور بود و پس از
فوت ایشان توسط ورثه به شهرداری تهران فروخته شد و در حال حاضر
هم به صورت یک نهــاد فرهنگی عام المنفعه تحت عنوان «خانه -موزه
ســیمین و جالل» مورد بهره برداری است و هیچ ربطی هم به سازمان
تازه وزارت شده میراث فرهنگی و صندوق احیا و بهره برداری از بناهای
تاریخــی و فرهنگی ندارد که بخواهند راجع به ان تصمیمی بگیرند .وی
در همین زمینه با انتقاد از تیتر اشتباه برخی رسانه ها در این زمینه گفت:
منظــور از خانه مذکور ،منزل پدر زنده یاد جالل ال احمد اســت ،یعنی
خانه مرحوم حاج ســید احمد طالقانی واقع در کوچه گذرقلی در محله
پاچنار تهران .ایشــان که از روحانیون متنفذ تهران و پیش نماز مسجد
ی شان در کوچه جنب
پاچنار بودند ،در ســال ۱۳۱۰شمسی از خانه قبل
امامزاده ســید نصرالدین(ع) که محل تولــد جالل بود ،به این خانه نقل
مکان کردند .این خانه تا سال 1389مورد استفاده ورثه مرحوم ایت اهلل
حاج ســید احمد طالقانی بود و در ان ســال به سازمان میراث فرهنگی
فروخته شــد تا پــس از تعمیرات الزم ،به عنوان یــک اثر تاریخی مورد
حفاظت و بهره برداری متناســب با هویت خــودش قرار گیرد .بنابراین،
خانــه مورد نظر خبر مزبور ،نه خانه خود جالل ال احمد بوده و نه محل
ل احمد و بعدها دیگر
تولد او ،بلکه خان ه ای اســت که جالل و شــمس ا
ی مان را در انجا
جوانان فامیل ،از جمله خود من ،دوره کودکی و نوجوان
گذراند ه ایم .دانایی افزود :همانطور که احتماالً شما هم اطالع دارید ،این
خانه پس از کلی خرج و مخارج تحت عنوان تعمیرات و بازسازی و غیره،
سرانجام در دوم اسفند ۱۳۹۱با تشریفات و تبلیغات انچنانی افتتاح شد،
ی ارتباط «خانه باستانشناسان ایران»
ی مســما و ب
انهم در حالی که نام ب
را رویش گذاشــته بودند ،چون انجا خانه یک روحانی شیعه پیش نماز
محل بود و هیچ ارتباطی هم با باستانشناســی و باستانشناسان نداشت.
به هر حال ،مراسم نمایشی افتتاحیه برگزار شد و بعد از برگزاری مراسم
هم درب خانه را بســتند و رفتند .تا اینکه در سال 1395خبردار شدیم
که مسووالن سازمان میراث فرهنگی بار دیگر این بنای تاریخی را مورد
تفقــد! قرار داده انــد و میخواهند انجا را به یک محــل پذیرایی تبدیل
کنند ،منظورشــان هم البد احداث یک سفر ه خانه سنتی ،یا مکانی برای
ی شــاپ و غیره بــود .وقتی که این
صــرف چــای و قهوه و قلیان و کاف
خبر در رســانه ها پخش شد ،این سوال به طور جدی مطرح شد که ایا
وظیفه این وزارتخانه معظم« ،حفظ» میراث فرهنگی اســت ،یا «حذف»
پ ها ،ان
ی شا
میراث فرهنگی و در عوض ،گســترش قهو ه خان ه ها و کاف
هم به قیمت اســتحاله اماکن فرهنگــی و انهدام اثار تاریخی؟ و بعد هم
ایا با اینگونــه مدیریت های تک بعدی و تصمیم گیری های بازارمحور و
ســودجویانه در جهت تبدیل ارزش های فرهنگی به کاالهای تجاری ،تا
چند سال بعد چیزی از میراث فرهنگی کشور باقی خواهد ماند تا حداقل
مدیران بعدی همین سازمان بتوانند به تبعیت از الگوی مدیریتی اسالف
خودشان! چوب حراج را بلند کنند و ان را به مزایده بگذارند؟
ایــن فعال فرهنگی دربــاره علت اینگونه تصمیم گیــری ها در مورد
ی های
مواریث فرهنگی کشور گفت :مهمترین علت اینگونه تصمی م گیر
ن بودن کیفیت عامل انســانی در نظام اداری کشور است
غیراصولی ،پایی
که ان هم ناشی از ک م اطالعی برخی از مدیران و کارشناسان است .یکی
ی های مدیران شایســته ،داشتن قدرت تصمی م گیری
از مهمترین ویژگ
بر اساس عقل و منطق اســت .وقتی که تصمیم گیری مدیریتی مبتنی
بر پای ه های منطقی نباشد و به وسیله اطالعات درست و روشن حمایت
عضو جامعه هتلداران:
نشود ،همین وضع پیش می اید ،یعنی هرج و مرج و اشفتگی.
دانایی تاکید کرد :الزم اســت این نکتــه را هم توضیح بدهم که البته
اینگونه اشــتباهات مدیریتی ،یعنی تصمیم گیری برای تبدیل خانه یک
روحانی و اقای محل به رســتوران و کافی شاپ و کاربری های نامربوط
دیگر ،ناشی از دو اشتباه استراتژیک بزرگتر است .یکی از این دو اشتباه
اســتراتژیک ،به درک مفهوم حفاظت از اثار تاریخی مربوط می شود و
ی هــای بعدی از انها .در مورد
دیگــری به موضوع کاربری و بهره بردار
اول باید توجه داشت که حفظ یک اثر فرهنگی تاریخی ،هم بُعد سخت
افــزاری دارد و هم بُعد نر م افزاری .بُعد ســخت افزاری مربوط به تعمیر
و ترمیم ساختمان و بازســازی و مقاوم سازی کالبد است ،ولی بُعد نر م
افزاری اش مربوط به مرحله احیاء است که امری است سوای از تعمیر و
مرمت کالبدی .احیاء یک اثر ،مستلزم دمیدن روح است و الزمه این کار
هم حفظ هویت اصلی اثر اســت .بخــش عمده هویت نیز به کاربری اثر
برمی گردد .بنابراین ،ترمیم و مرمت یک اثر تاریخی بدون حفظ هویت
اصلی و بدون اعاده کاربری اصلی و اولیه ،کاری ناقص است .در مواردی
ش هایی از
هم کــه بنا به عللی تعریف کردن کاربری فرعــی برای بخ
ی یابد ،باید کاربــری فرعی کام ً
ال منطبق و
یــک اثر تاریخی ضرورت م
هم راســتا با کاربری اصلی باشد ،نه مخالف و معارض ان .انحراف از این
اصل و تحمیل کاربری های غیرمرتبط و نامتناســب به یک اثر تاریخی،
دقیقاً نقض غرض و به معنی انهدام ان اثر اســت و این بالیی اســت که
سازمان تازه وزارت شده میراث فرهنگی می خواهد بر سر خانه مرحوم
ی خواهند خان ه
حاج سید احمد طالقانی بیاورد .منظورم این است که م
ای را که ســال های ســال محل حضور هیات های مذهبی و دســته
هــای عزاداری و برگزاری مجالس وعظ و خطابه و محل اجتماع علما و
روحانیون بوده ،به یک ســفره خانه یا چایخانه یا کاف ه تریا تبدیل کنند!
وی در پایان افزود :اشــتباه استراتژیک دوم هم به موضوع بهره برداری
از پــروژه های فرهنگی برمی گردد ،منظورم به طور خاص بهره برداری
تجــاری از پروژه های فرهنگی تحت عناوین فریب دهنده درامدزایی و
خودکفایی و سوداوری است .در این مورد به طور خالصه عرض می کنم
که از دل این نگاه و این دیدگاه ســوداگرایانه ،تنها چیزی که بیرون می
اید ،یک فرهنگ ابزارشــده است ،انهم ابزاری در دست تکنوکرات ها و
برای تحقق اهداف اداری انها و نه در راستای توسعه فرهنگی کشور .اگر
اینگونه دیدگاه ها بر اندیشــه مدیران امور فرهنگی کشور غالب شوند،
بــه تدریج همه مواریث و ارزش هــای فرهنگی مان به کاالهایی بازاری
تبدیل خواهندشد و در معرض حراج و مزایده قرار خواهندگرفت و بعد
ی شــویم که همه چیز را داد ه ایم و دیگر چیزی
از چند وقت متوجه م
باقی نماند ه است!
از هر چهار شغل در دنیا سه مورد به گردشگری اختصاص پیدا می کند
عضــو جامعه هتلداران گفت :تا ســال ،۲۰۲۰حــدود ۲.۵میلیارد
گردشگر در دنیا وجود خواهد داشت که از هر چهار شغل سه مورد به
گردشگری اختصاص پیدا می کند .ساسان فخر در مراسم گرامیداشت
روز جهانگردی و هفته گردشــگری اظهار کرد :شــش ســال متوالی
اســت که صنعت گردشــگری در بین بخش های مختلــف اقتصادی
دنیا بیشترین نقش را داشــته و این اتفاق حتی در بین افرادی که در
روستاهای دورافتاده زندگی می کنند نقش مهمی ایفا کرده است .وی
ادامه داد :در لرســتان با کارهایی که وزارت میراث فرهنگی انجام داده
حتی روستاها و اماکن دورافتاده تبدیل به بوم گردی می شوند و اتفاقات
خوبی می افتد .فخر یاداور شــد :در یک ســال گذشته با حمایت های
ت میراث خوشــبختانه موفق شدیم جامعه هتلداران را در لرستان
وزار
بــرای اولین بار فعال کنیم که فکر می کنم جای خالی ان در اســتان
کامال احســاس می شــد .وی یاداور شــد :جامعه هتلداران لرستان با
فعالیت هایی که انجام داده جامعه نوپایی است و ما به کمک وزارت خانه
احتیاج داریم که فعالیت های بهتری انجام دهیم .عضو جامعه هتلداران
خاطرنشــان کرد :در این یک ســال تمامی هتل ها و مراکز حمایتی را
تحت پوشــش قرار داده ایم و بزرگترین کاری که در جامعه هتل دارن
انجام می شــود بحث استانداردسازی است .فخر خاطرنشان کرد :از هر
۱۰شــغلی که در دنیا ایجاد می شود ،یک شغل در صنعت گردشگری
اســت و با توســعه این صنعت می توانیم مشــکل بزرگی از بیکاری را
حل کنیم .وی یاداور شــد :طبق اماری که کارشناسان داده اند تا سال
،۲۰۲۰حدود ۲.۵میلیارد گردشگر در دنیا وجود خواهد داشت که از
هر چهار شغل سه مورد به گردشگری اختصاص پیدا خواهد کرد .این
عضو جامعه هتلداران در ادامه گفت :کشور ما از نظر جاذبه های صنعتی
در رتبــه دهم و در جاذبه های طبیعی رتبه پنجم را داریم و امیدواریم
لرســتان که یکی از مقاصد گردشــگری در زمینه جاذبه های طببعی
است با کمک مسئوالن میزان گردشگر بیشتر شود و با توجه به ایجاد
زیرساخت ها این اتفاق امســال با یک امار عالی امکان پذیر است .فخر
با بیان اینکه یکی از موانع بزرگ گردشــگری در لرستان ،نبود اماکن
اقامتی مناســب و سرمایه گذارها در این بخش است ،اضافه کرد :انتظار
داریم در ســال جدید این مشــکل رفع شود چون مهمانان در موضوع
تامین مراکز اقامتی ناراضی هستند.
مدیــرکل اموزش و مطالعات گردشــگری گفــت« :دوره
مدیریت عمومی تاسیســات گردشــگری» به ازمون جامع
دوره های کوتاه مدت گردشــگری که به صورت ساالنه برگزار
می شود ،افزوده شــد .زاهد شــفیعی گفت :پیرو ابالغ دوره
اموزشــی «مدیریت عمومی تاسیســات گردشگری» توسط
وزیر محترم میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی در
تاریخ ۲۳تیر ماه امســال و پس از برگزاری جلسات مختلف
کارشناســی دفتر مطالعات اموزش گردشگری با نمایندگان
کلیه ذینفعان این دوره اعم از تشکل های گردشگری مربوطه،
موسسات و مدرسان اموزشی دوره های کوتاه مدت گردشگری
و ناشرین شاخص در حوزه گردشگری و بهره گیری از نظرات
و پیشــنهادات ایشــان در تعیین منابع درسی دوره یادشده،
مقرر شد با توجه به اهمیت ساماندهی و ارتقای سطح کیفی
نیروی انسانی در مدیریت تاسیسات گردشگری ،این دوره نیز
همانند دوره های اموزشــی راهنمایان گردشگری و مدیریت
فنی بند (ب) به ازمون جامع افزوده شــود .او اضافه کرد :بر
این اساس منابع درسی و عناوین دروسی که در ازمون جامع
مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت شــامل ۹درس از مجموع
۱۷درس دوره ،به کلیه ادارات کل اســتانی وزارتخانه متبوع
در تاریخ ۳۰/۶/۱۳۹۸ابالغ شد .مدیرکل اموزش و مطالعات
گردشگری یاداور شد :بخشی از دروس دوره مدیریت عمومی
تاسیســات گردشگری شــامل “اشــنایی با انواع تاسیسات
گردشــگری”“ ،شــناخت صنعت گردشــگری”“ ،مدیریت و
سرپرســتی در تاسیسات گردشگری”“ ،اشــنایی با اصول و
ابزارهای بازاریابی و تبلیغــات”“ ،مدیریت و نظارت بر بخش
پذیرش”“ ،مدیریت و نظارت بر بخش خانه داری”“ ،مدیریت و
نظارت بر بخش پذیرایی (غذا و نوشابه) ““ ،مدیریت و نظارت
بر بخش مالی و اداری”“ ،مدیریت و نظارت بر بخش تفریحی
و سرگرمی”“ ،اشنایی مقدماتی با زبان گردشگری”“ ،اشنایی
مقدماتی با زبان گردشگری”“ ،ایمنی ،بهداشت و پیشگیری
حوادث” و “مهارت های فردی و ارتباطی” اســت .شــفیعی
گفت :دفتر مطالعات اموزش گردشــگری همچنین بنا دارد
در ادامه روند بررســی محتوای اموزشی دوره های کوتاه مدت
گردشگری ،نسبت به بررســی و بازنگری منابع درسی سایر
دوره هایــی که در ازمون جامع مــورد ارزیابی قرار می گیرند
اقدام کند.
نقشه مدرن برای توریسم سنتی
تهران میزبان ۶کشــور برای استاندارد ســازی گردشگری
تفریحی و اقامتی شــد که بتواند مســیر تدویــن دو گروه
گردشگری را در سطح جهانی تعیین کند .افتتاحیه اجالس
بین المللی کمیته گردشــگری و خدمات وابســته با حضور
نمایندگان ۶کشور اســپانیا ،پرتغال ،بلغارستان ،کره جنوبی،
توگو و نیجریه و همچنین مســووالن وزارت میراث فرهنگی،
گردشــگری و صنایع دســتی ،نمایندگان شورای شهر تهران،
جامعــه هتلــداران ایــران و تشــکل های کشــور در حوزه
گردشگری ،هتل ها و رستوران ها با میزبانی سازمان استاندارد
ملی ایران برگزار شده است که به مدت دو روز با دو کارگروه
با موضوع اقامتگاه ها و رستوران ها برگزار می شود.بررسی های
«دنیای اقتصاد» نشان می دهد :استاندارد سازی برای دو گروه
از مراکز گردشگری ،اقامتی و تفریحی وجود ندارد .گروه اول
شامل رســتوران های سنتی و گروه دوم اقامتگاه های میراثی
اســت ۶+۱ .کشور با تشکیل یک گروه به رهبری ایران برای
استاندارد ســازی اقامتگاه های میراثی و رستوران های سنتی
برای ثبت در سازمان جهانی استاندارد گام برداشته اند .ایران
شروع کننده مرحله مقدماتی تدوین نقشه مدرن برای توریسم
ســنتی است که به دلیل داشــتن اثار و ابنیه تاریخی ،تنوع
اقوام و تنوع اماکن میراثی برای تبدیل شدن به اقامتگاه های
میراثی و ســفره خانه های ســنتی در جهان پیشتاز است .با
توجه به نیازهای گردشــگران در حوزه خدمات و تجهیزات،
ایمنی و بهداشــت به منظور جذب گردشــگر و ارائه خدمات
مطلوب و حفظ و نگهداری اثار تاریخی و فرهنگی و توســعه
سرمایه گذاری در دو محور هتل های میراثی و سفره خانه های
سنتی مقامات گردشــگری هفت کشور به تدوین ضوابط و
تعیین استانداردها پرداخته اند .متولیان استاندارد گردشگری
در ایران مسوولیت استانداردســازی رستوران ها و هتل های
میراثی و ســنتی را برعهده گرفته اند .صنعت گردشــگری و
خدمات وابســته یک صنعت بین المللی است الزم به رعایت
هنجارهای بین المللی است .اما عالوه بر رعایت هنجار ،تاکید بر
بهره مندی جاذبه ها ،تنوع و مقاصد فرهنگی است .در سال های
اخیر رویکرد جدیدی در صنعت گردشگری کشور رایج شده
اســت مبنی بر اینکه عالوه بر انکه گردشگران در طول روز
از جاذبه های تاریخی و ســایت های تاریخی و گردشــگری
دیدن می کنند برای پذیرایی و اقامت شــبانه در یک محیط
برخاســته از فرهنگ ایرانی -اسالمی از جاذبه های اقامتگاه ها
نیز بهره مند شوند .ایران در این زمینه ظرفیت منحصربه فردی
داردو قصد بر ان اســت از این ظرفیت برای پوشــاندن خال
زیرســاخت های کشور در زمینه هتل ها و اقامتگاه ها استفاده
شود .با ابالغ ضوابط اقامتگاه ها و بوم گردی ها و در موازات این
نشست و نشست های تخصصی دیگر و با توجه به ویژگی های
خاص مناطق ،بوم گردی ها و اقامتگاه های تاریخی و پذیرایی
به صورت جداگانه انجام خواهد شد و ورود سازمان بین المللی
استاندارد و ســازمان های ملی در مقوله استاندارد سازی این
شرایط را فراهم خواهد کرد.برای دستیابی به این امر می توان
ضوابط و استانداردهای اقامتگاه هایی باخدمات باکیفیت به کار
برد و رویکرد پایدار را در صنعت گردشگری فراهم کرد که در
زمان کوتاهی مورد استفاده قرار گیرد.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 13مهر 1398سال چهارم شماره57
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
چرا همه الواح هخامنشی را یک جا به ایران نمی دهند؟
رییس موسســه شرق شناسی دانشــگاه شیکاگو
می گوید :هدف ما این اســت که هر چه ســریعتر
دیگر الواح هخامنشــی باقی مانــده در امریکا را به
ایران برگردانیم ،اما چند عامل وجود دارد که مانع
می شــود ،از یک طرف نمی توانیــم همه انها را در
یک محموله ارسال کنیم و از سوی دیگر محافظت
از این اثار بســیار سخت بوده و ممکن است وقتی
یک جا انها را ارسال می کنیم ،به ان ها اسیب وارد
شود.
کریســتوفر وودز کــه چهارشــنبه ۱۰مهر در
نشســت خبری رونمایی از ۱۷۸۳لوح هخامنشی
در موزه ملی ایران ســخن می گفت ،در پاســخ به
پرسش خبرنگاری درباره ی تعداد الواح باقی مانده
در شــیکاگو و روند بازگشــت ان ها به کشور ،در
توضیح مشــکالت پیش رو برای بازگشــت همه ی
اثار با یکدیگر به کشــور ،یک مشکل در این زمینه
را بســته بندی این اثار برای ارسال به ایران دانست
و ادامه داد :ما بر اســاس استانداردهای بین المللی
بســته بندی را انجام می دهیم حتی بســته بندی
۱۷۸۳لوحــی که اکنون به ایران رســیده اســت،
هشت ماه زمان برد.
او افــزود :دریافت گواهی مورد نیاز برای ارســال
این اثار مشکل دیگری است که با ان روبرو بودیم.
در ایــن میان با توجه به انکه اکنون روند قانونی و
راه و چــاه را یاد گرفته ایــم ،می توانیم بازگرداندن
سایر الواح هخامنشــیان را به ایران سریع تر انجام
دهیم .ضمن انکه ارسال این تعداد از الواح به ایران
تصادفــی نبود و تک تک انهــا را انتخاب کردیم و
فرستادیم .در واقع قصد ما ان بود که لوح هایی که
در وضعیت بهتری قرار دارند را به ایران بفرســتیم
و بقیه را می توانیم در زمانی دیگر به ایران ارســال
کنیم .نباید فراموش کرد که پروسه بسته بندی این
الواح سال ها طول خواهد کشید و ما در حال حاضر
بهترین لوح ها را به ایران فرستاده ایم.
رئیس موسســه شرق شناسی دانشــگاه شیکاگو
یاداور شد :مشکل دیگر ما ان است که باید رسید
محموله نخســت را تحویل دهیم و سپس گواهی
ارســال محموله دوم را بگیریم اما مطمئن هستم
کارها در مرحله بعد سریعتر انجام خواهد شد .وی
در پاســخ به این پرسش که «گفته می شود بخشی
از این الواح هنوز خوانده نشده است ،ایا کار تحقیق
روی این الواح پس از ۸۰ســال به پایان رسیده یا
نه؟» توضیح داد :تا امروز ۶۵۰۰تبلت را خوانده ایم
و از بیــش از ُ ۴۰۰۰مهر کــه روی تبلت ها وجود
داشته ،رمزگشایی کرده ایم.
او ادامه داد :طبیعت علم این اســت که هیچ وقت
نمی تــوان گفت این تحقیقات تمام شــده اســت.
همیشــه رویکرد جدیدی به الواح وجود دارد .کار
مطالعــه روی انها پایان نخواهد داشــت .وقتی که
بیشتر تحقیق می کردیم ،متوجه می شدیم که کار
هنــوز ادامه دارد و تازگی های بیشــتری نصیبمان
می شــد .امیدواریم این تحقیقــات در تهران ادامه
یابد.
وی تاکید کرد :نمی توان گفت کار مطالعات روی
الواح هخامنشــی تمام شده چراکه این کار تمامی
دارد .کار بر روی زبان ایالمی بســیار دشوار است و
ما این کار را همیشــه ادامه خواهیم داد و برایمان
تازگی خواهد داشت .امیدواریم کار مطالعه بر روی
الواح هخامنشی در تهران ادامه یابد.
در تکمیل این توضیح ها ،محمدحسن طالبیان -
معاون میراث فرهنگی کشور -نیز بیان کرد :سنت
ساخت الواح تنها در تخت جمشید نبوده است بلکه
در هفت تپه خوزســتان نیز از این الواح پیدا شــده
و اگر می بینیــم که بعضی از انها بســیار کوچک
هســتند ،به دلیل سنت ســاخت این الواح توسط
استادکاران بوده است .بنابراین ما سنت ساخت این
الواح را از دوره هخامنشی داشته ایم و در این دوره
نیز ادامه پیدا کرده است.
الواح هخامنشی بچه های من بودند
متیو استولپر -استاد دانشگاه موسسه شرق شناسی
شــیکاگو -نیز با درخواســت جبرئیل نوکنده در
توضیح این پرسش که «دستاورد مهم مطالعه روی
ِ
الواح هخامنشــی چه بوده اســت؟» گفت :ایران به
میهمان نوازی مشــهور بوده و من هم این را تجربه
کرده ام ،من صمیمیت خاصی با این الواح دارم .این
الــواح مانند بچه های من هســتند .می توانم بگویم
یکی از مهم ترین منابــع اطالعاتی ما از امپراتوری
هخامنشی در اوج خود ،همین الواح هستند.
این منبع ،یک منبع اطالعات زبان نیز است چون
امپراتوری هخامنشی از مصر تا هند گسترش داشته
و زبان های دیگر را نیز می توان در انها پیدا کرد .وی
اضافه کرد :این لوحه ها جامعه کامل هخامنشــی را
معرفی می کند .از فقــرا و کارگران ،اعضای دربار و
خدایان ان زمان پارســی؛ بنابراین نگاه کاملی از ان
دوران به ما می دهد .حتی می توان وضعیت نهادها،
موسسه ها ،دولت ها و ادارات ان زمان را هم پیدا کرد
و اینکه اقتصاد انها به چه شکل اداره می شده است.
این استاد دانشــگاه ادامه داد :ما ۶۵۰۰تبلت را
خوانده ایم ۸۵۰ ،لوحه ارامــی را خوانده ایم۲۵۰ ،
متن که درباره لوحه های ارامی است ،مطالعه شده
و بیش از ُ ۴۰۰۰مهر که روی تبلت ها وجود داشته،
رمزگشایی شده است.
وی ادامــه داد :تصــور کنید یک شــهروند دوره
هخامنشی هســتید و در دوران داریوش بزرگ در
یک کاروانسرا مشغول به کار بوده اید؛ مسافرانی از
همه جا با فرهنگ ها و زبان های متعدد به انجا ورود
می کرده اند و از کاروانســرا غذا می خواســتند .باید
می دانستیم که چطور باید با این افراد برخورد کرد؟
از کجا می ایند و بــه کجا می روند و چگونه باید با
کســی که به زبان دیگری صحبت می کند ،ارتباط
برقرار کنیم .ما امروز هم با این مســائل ســروکار
داریم ،اما نمی دانیــم اقتصاد چطور می چرخد ولی
مردم دوران هخامنشی تمام این مسائل را به صورت
مستند داشــتند ،اطالعات کامل انها هم هنوز در
دسترس است که انها چطور دسته بندی می شدند
و چطــور با یکدیگر ارتباط برقــرار می کردند؛ این
فقط بخش کوتاهی است که ما یاد گرفتیم چرا که
هر روز به یــک نکته جدید برمی خوریم .تحقیقات
روی ان هیچ گاه تمام نمی شود.
او همچنین در پاســخ به اینکه تفاوت بین الواح
بارو با الواح خزانه چیســت و تاکنون بیشتر درباره
الواح خزانه صحبت می شــده است ،توضیح داد :به
الواحی می گویند «الواح هخامنشی بارو» که در زیر
یکی از باروها پیدا شــده اســت بنابراین متون ان
هیــچ ربطی به بارو ندارد .الواح خزانه نیز به همین
دلیل نامگذاری شده اند.
هیات کارشناسی ایرانی الواح هخامنشی
رابررسی کردند
جبرائیل نوکنده -مدیــر کل موزه ملی ایران –
نیز درباره ی بررســی الواح در زمان ورود به ایران و
مکان قابل نگه داری اثار توضیح داد :طرح بازسازی
موزه ایران باستان و برنامه کار موزه ملی قرار دارد
و لوح های هخامنشــیان برای اموزش و نمایش به
بازدیدکنندگان جایــگاه خاصی به خود اختصاص
خواهنــد داد ،در این میــان مخزن موزه ملی یکی
از امن ترین و بهتریــن مکان ها برای نگهداری این
الــواح خواهد بود ،چنانچه در حال حاضر نیز بیش
از ســه میلیون اثر در این محزن نگهداری می شود
ضمن انکه هیات کارشناسی مورد تایید وزارتخانه
میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری صحت
الواح هخامنشــی را که به ایران اورده شده است،
تایید کرده اند.