ماهنامه سرند شماره 02

‫فاخته‬ ‫یادداشتی برای سبزگرایان تلخ کام‬ ‫از عارف تا چاووش‬ ‫سرند‬ ‫ماهنامه تحلیلی مسایل ایران‪ /‬سال اول‪ /‬اذر ‪ 13 / 1394‬صفحه‬ ‫اظهارات عبدی‬ ‫مظهر نژادپرستی؟!‬ صفحه 1 ‫به نام خداوند جان و خرد‬ ‫سرند‬ ‫ان چه در این شماره می خوانید‪:‬‬ ‫سرند تالشی است در جهت نقد اندیشه و رفتار جامعه ایران‬ ‫سخن اغازین‬ ‫تعامل را جایگزین تقابل کنیم‪3 .................................‬‬ ‫اینه چون نقش تو بنمود راست خود شکن ‪ ،‬اینه شکستن خطاست‬ ‫ماهنامه تحلیلی‬ ‫سال اول ‪ /‬شماره دوم ‪ /‬اذر ماه ‪94‬‬ ‫جامعه‬ ‫فاخته‪4 ........................................................‬‬ ‫یادداشتی برای سبزگرایان تلخ کام‪6 .............................‬‬ ‫تاریخ و اندیشه‬ ‫اظهارات عبدی مظهر نژادپرستی؟!‪8 ............................‬‬ ‫مدیرمسئول و سردبیر‪ :‬سپهر ساغری‬ ‫هیت تحریریه‪ :‬یلدا دنیایی مبرز‪ ،‬امید سلطانی و پویا اشکانی‬ ‫تیم هنری ‪ :‬شهاب غالمی ‪ ،‬شادی اسکندری‬ ‫فرهنگ و هنر‬ ‫از عارف تا چاووش‪10 .........................................‬‬ ‫نشانی اینترنتی ماهنامه‪:‬‬ ‫‪www.sarandmonthly.blog.ir‬‬ ‫طنز‬ ‫بدون شرح‪12 ..................................................‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫امروز درستی و راستی بی شعوری محسوب می شود!‪13 ..........‬‬ ‫عزیزانی که تمایل به همکاری با ماهنامه سرند را دارند می توانند‬ ‫از طریق زیر اقدام فرمایند‪:‬‬ ‫ارسال یادداشت یا مقاله (حداکثر تا ‪ 1400‬واژه) یا‬ ‫درخواست همکاری در حوزه های دیگر چون کارتون ‪،‬‬ ‫کاریکاتور ‪ ،‬ترجمه و ‪ ...‬به نشانی الکترونیکی ماهنامه‪:‬‬ ‫‪Sarandmonthly@gmail.com‬‬ ‫تصویر روی جلد‪ :‬اکبری عبدی و یوزف گوبلز‬ ‫به تمام جمالتی که درست به نظر می رسند بنگرید و ان ها را زیر سوال ببرید‪.‬‬ ‫دیوید رایزمن‬ ‫جامعه شناس و استاد ارتباطات‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ صفحه 2 ‫سخن اغازین‬ ‫تعامل را جایگزین تقابل کنیم‬ ‫پس از انتشار شماره نخست ماهنامه در ‪ 30‬ابان ماه ‪ ،‬محتمال‬ ‫مخاطبان ما به درستی متوجه کوتاه بودن مطالب (‪ 5‬عنوان و‬ ‫حداکثر در قالب ‪ 1400‬واژه ) شده باشند‪ .‬در باب این مهم که‬ ‫چرا چنین تصمیم گرفته شد باید به دو دلیل عمده اشاره کنم‪.‬‬ ‫نخست انکه هدف اختصار است نه به شکلی که کیفیت نادیده‬ ‫گرفته شود ‪ ،‬به ترتیبی که ذهن مخاطب خسته و بی حوصله‬ ‫نگردد‪ .‬از ان رو که مطالب حوزه علوم انسانی برای بسیاری از ما‬ ‫چندان جذاب نیست‪ .‬دوم انکه شوربختانه فضای کنونی جامعه‬ ‫ایران به شدت منفعل و گریزان از مطالعه است! شاید محدودیت‬ ‫های موجود در حوزه نشر از دالیل مهم این بی رغبتی باشد اما‬ ‫مطمئنا تنها دلیل ان نیست‪ .‬بخشی از ان به بی حوصلگی و البته‬ ‫همه چیز دانی ما برمی گردد‪ .‬ما کمتر می خوانیم و بیشتر حرف‬ ‫می زنیم چون گمان داریم در باب همه مسایل صاحب نظریم‪.‬‬ ‫طبعا چنین ذهنیتی خود را نیازمند به مطالعه احساس نمی کند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر کم نیستند مطالبی که با همین رویکرد منتهی نه در‬ ‫مقام خواننده یا مخاطب که در مقام نویسنده کباده علم و ادب‬ ‫می کشند و نگاهی به اصطالح از باال به پایین دارند‪ .‬رویکردی‬ ‫که به تعبیری تو ذوق مخاطب می زند خاصه اگر رویه انتقادی‬ ‫باشد ‪ ،‬وی را طرد می کند و از خود می راند‪ .‬این همه چیز دانی از‬ ‫هر دو سو (چه از جانب نویسنده و چه از جانب خواننده) ثمره‬ ‫ای جز برکشیدن دیوار بی اعتمادی ندارد‪ .‬یکی خود را دانای کل‬ ‫می داند و صرفا به نسخه نویسی و تز دادن می پردازد و سوی‬ ‫دیگر که عموما غرق در روزمرگی است با برچسب صحبت های‬ ‫روشنفکری و یا بی فایده خواندن چنین اقداماتی ‪ ،‬به مقابله برمی‬ ‫خیزد‪ .‬گرچه کار سخت و دشواری است و سرند مدعی حل همه‬ ‫مسایل موجود در این رابطه نیست ‪ ،‬اما تالش دارد تا پرداختن‬ ‫به مسایل گوناگون اجتماعی ‪ ،‬تفسیر خود از محیط پیرامون را‬ ‫با مخاطب در میان بگذارد ‪ ،‬مخاطبی که الزاما نظری موافق و‬ ‫همسو با مطلب یا مطالب منتشره شده در ماهنامه ندارد‪ .‬به بیانی‬ ‫دیگر تالش داریم تا با مخاطبان خود پای صحبت بنشینیم و‬ ‫گامی هر چند کوچک در جهت جایگزینی همیاری ‪ ،‬همکاری‬ ‫و هم فکری با روحیه پرخاشجو ‪ ،‬مبارزه طلب و مستبد به رای‬ ‫برداریم‪ .‬از این رو ناگفته پیدا است که سرند از نظر مخاطبان‬ ‫خود ‪ ،‬خاصه اگر نقد بر تمجید پیشی گیرد ‪ ،‬استقبال می کند‪.‬‬ ‫سپهر ساغری‬ ‫‪3‬‬ صفحه 3 ‫جامعه‬ ‫تجربه حس پدری و مادری مانده اند و از داشتن فرزند محرومند‬ ‫و سوی دیگر زنی است از خاستگاه اجتماعی و اقتصادی پایین و‬ ‫*‬ ‫نیمه پنهان خرید و فروش یک نسل !‬ ‫احتماال سرپرست خانوار که برای امرارمعاش خود و فرزندانش‬ ‫به این رویکرد روی اورده تا تنها بخشی از مشکالت اقتصادی‬ ‫خانواده را هر چند در کوتاه مدت و به صورت مقطعی حل کند‪.‬‬ ‫همواره بحث های فراوانی پیرامون اهدای تخمک جریان داشته که ایا‬ ‫بهتر است فرد اهداکننده یا همان فروشنده ‪ ،‬شناخته شود یا ناشناس‬ ‫یلدا دنیایی مبرز‬ ‫بماند‪ .‬بسیاری از دریافت کنندگان برای حفظ حریم خصوصی ‪،‬‬ ‫تمایل به دریافت تخمک از اهداکننده ناشناس دارند اما در مقابل‬ ‫عده ای اصرار به شناخت فرد اهداکننده دارند و بررسی سابقه‬ ‫بارها ا گهی فروش کلیه را بر دیوارهای شهر دیده ایم و چه ژنتیکی ‪ ،‬ظاهری ‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی او را حایز اهمیت میدانند‪.‬‬ ‫بسا به تاسف سری تکان داده ایم و با اندکی تامل پیرامون خال و سکوت قانونی پیرامون خرید و فروش تخمک پای واسطه‬ ‫چرایی این موضوع به فرط استیصال ‪ ،‬درماندگی و شوربختی ها و سوداگران را به این وادی باز کرده است‪ .‬البته الزم به ذکر است‬ ‫این افراد اندیشیده ایم‪ .‬فروش اعضای بدن اصال موضوع که اساسا قانون با خرید و فروش هرگونه عضوی مخالف است و‬ ‫تازه ای نیست و به کلیه هم محدود نمی شود‪ .‬این روزها فقط «اهدای عضو» را جایز می شمارد‪ .‬در نتیجه این موضوع بحث‬ ‫بازار فروش کلیه جای خود را به فروش اعضایی نظیر قرنیه ها و چالش های قانونی و حقوقی مسکوتی دارد!‬ ‫چشم ‪ ،‬کبد ‪ ،‬خون و حاال هم فروش تخمک و جنین داده خریداران و دریافت کنندگان تخمک به صورت مستقیم و عمدتا‬ ‫است‪ .‬ناگفته پیداست که افزایش تقاضا برای فروش عضو به شکل غیر مستقیم و از طریق واسطه ها به فروشندگان مراجعه می‬ ‫نشان از یک معضل اجتماعی غیر قابل انکار دارد‪ .‬ان چه کنند‪ .‬واسطه ها در مناطق فقیر نشین و در میان اسیب پذیرترین‬ ‫از نظرتان میگذرد بررسی مقوله خرید و فروش تخمک و زنان جامعه به جستجو می پردازند که ما به ازای این جستجو یافتن‬ ‫ضرورت اندیشیدن پیرامون چالش های پیش رو است‪.‬‬ ‫زنانی است به شدت اسیب دیده و اسیب پذیر‪ ،‬عمدتا فقیر و دارای‬ ‫مشکالت بغرنج اقتصادی ‪ ،‬کم سواد ‪ ،‬بی سواد ‪ ،‬فاقد هرگونه‬ ‫تخصص و اشتغال ‪ ،‬ترجیحا مطلقه و بعضا هم معتاد‪ .‬گفتنی است‬ ‫‪ 10 -15‬درصد از زوجین با مشکل ناباروری دست و پنجه نرم می که بعضی از این زنان توسط همسران معتادشان نه یکبار بلکه به‬ ‫کنند‪ .‬استفاده از «تخمک اهدایی» و لقاح ازمایشگاهی یکی از دفعات مجبور به این کار می شوند‪ .‬این زنان پس از انتخاب توسط‬ ‫شیوه های درمان ناباروری است‪ .‬در این شیوه برای تولید و اماده واسطه ها به مراکز درمان ناباروری معرفی می شوند و مراحل تولید‬ ‫سازی یک تخمک در هر سیکل ماهانه از داروهای هورمونی و اماده سازی تخمک در بدن مرحله به مرحله شروع می شود و به‬ ‫خاصی استفاده می شود که دارای عوارض جانبی کوتاه مدت ازای هر مرحله ‪ ،‬مبلغی پرداخت می شود از ان جایی که قانون مدون‬ ‫و دراز مدت نیز هستند‪ .‬اساسا مقوله «اهدای عضو» ‪ ،‬پیوندی و مشخصی وجود ندارد ‪ ،‬قیمت گذاری ها عمدتا توافقی است و‬ ‫عمیق با حس ایثار و نوع دوستی دارد‪ .‬واقعیت ماجرا این است عمدتا از طریق واسطه ها تعیین می شود‪ .‬زوج های نابارور علی رغم‬ ‫که تقریبا هیچ زن جوانی «فقط» از روی حس نوع دوستی و تقبل هزینه های گران درمانی تخمکی را خریداری می کنند که‬ ‫ایثار به تزریق این داروها تن نخواهد داد و دور از ذهن نخواهد عمدتا بی نام و نشان است چرا که شناسنامه ژنتیکی و بیولوژیکی‬ ‫بود اگر دلیل اصلی و عمده چنین تصمیمی را مشکالت و نیاز علمی و مدونی وجود ندارد و در جایی ثبت نمی شود که چه‬ ‫مالی بدانیم‪ .‬بنابرین باید از مقوله «اهدای تخمک» به عنوان کسی تخمک را فروخته و چه کسی ان را دریافت کرده است‪ .‬ان‬ ‫«فروش تخمک» یاد کنیم‪ .‬در این مورد هم مانند بسیاری از چه در مورد کودکان حاصل از «تخمک جایگزین» نگران کننده‬ ‫معضالت و االم اجتماعی‬ ‫است اینده این کودکان است زیرا‬ ‫انی‬ ‫و‬ ‫ج‬ ‫زن‬ ‫هیچ‬ ‫تقریبا‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫ماجرا‬ ‫واقعیت‬ ‫ردپای بیکاری و فقر فزاینده‬ ‫ناشناخته ماندن منشا بیولوژیکی‬ ‫داروها‬ ‫این‬ ‫تزریق‬ ‫به‬ ‫ایثار‬ ‫و‬ ‫دوستی‬ ‫نوع‬ ‫حس‬ ‫روی‬ ‫از‬ ‫«فقط»‬ ‫دیده می شود‪ .‬خرید و فروش‬ ‫روند ترویج و گسترش بیماری‬ ‫تخمک امری دو سویه است‪ .‬تن نخواهد داد و دور از ذهن نخواهد بود اگر دلیل اصلی های ژنتیکی را افزایش می دهد‪.‬‬ ‫استفاده از داروهای هورمونی به‬ ‫از یک سو زن و شوهری و عمده چنین تصمیمی را مشکالت و نیاز مالی بدانیم‪.‬‬ ‫هستند که سال ها در حسرت‬ ‫دفعات خطر انواع سرطان ‪،‬کم‬ ‫فاخته‬ ‫* فاخته (کوکو) پرنده ای است خاکی رنگ شبیه کبوتر و کمی کوچک‬ ‫تر از ان ‪ ،‬که دور گردنش طوقی سیاه دارد‪ .‬فاخته تخم خود را در اشیانه‬ ‫پرندگان دیگر می گذارد تا پرنده صاحب النه ‪ ،‬جوجه را بزرگ کند‪.‬‬ ‫‪4‬‬ صفحه 4 ‫جامعه‬ ‫اسیب پذیری هر چه بیشتر این زنان دامن می زند این در حالی‬ ‫است که فروش سایر اعضای بدن احتماال در کنار حس تاثر و تالم‬ ‫در افکار عمومی به عنوان ایثار و فداکاری تعریف و باز تعریف‬ ‫می شود و «طرد اجتماعی» در گروه اول جای خود را به «حمایت‬ ‫اجتماعی» در گروه دوم می دهد‪ .‬هنگامی که اعضای بدن تبدیل‬ ‫به کاال می شود ‪ ،‬کاالیی که طبقه فقیر می تواند از ان کسب پول‬ ‫کند و هنگامی که اخالق در جامعه مغفول می ماند هیچ کس به‬ ‫فکر فردی که از روی ناچاری به فروش عضو روی اورده نیست‪.‬‬ ‫کاالیی شدن اعضای بدن هم برای خود فرد و هم برای مناسبات‬ ‫اجتماعی خطرناک است‪ .‬متاسفانه جامعه و افکار عمومی به جای‬ ‫تعمق و تامل پیرامون چرایی این نقیصه به پیش داوری روی اورده‬ ‫است‪ .‬البته شاید حساسیت و دغدغه اخالقی جامعه در این زمینه‬ ‫بی مورد هم نباشد زیرا در زمان اهدا یا فروش تخمک ژنوم یک‬ ‫فرد و به عبارتی یک نسل در حال انتقال است!‬ ‫خونی و بیماری های رحم و لگن را افزایش می دهد‪ .‬نتیجه ان که‬ ‫در دراز مدت با اضافه شدن بیماری به فقر تسلسل باطل زندگی این‬ ‫زنان همچنان ادامه می یابد‪ .‬از عوارض جسمانی ناشی از این اقدام که‬ ‫بگذریم ترس از پیش داوری های خانواده ‪ ،‬جامعه و افکار عمومی‬ ‫و فشار روانی حاصل از ان چه بسا تلخ تر و مصیبت بارتر و بسی فراتر‬ ‫از حرف است‪ .‬اعتیاد ‪ ،‬فقر و به تبع ان تصمیم به فروش اعضای بدن‬ ‫از فرط استیصال و درماندگی داستان تازه ای نیست و تاکنون بارها و‬ ‫بارها اتفاق افتاده و خواهد افتاد اما ان چه طرح و شرح این موضوع‬ ‫را در این جا موجه جلوه می دهد ضرورت واکاوی رفتار ‪ ،‬واکنش‬ ‫و قضاوت افکارعمومی و جامعه است‪ .‬افکار عمومی با زوجین‬ ‫نابارور احساس همدلی و حمایت می کند اما این رفتار و احساس با‬ ‫«فروشندگان عضو» بر حسب «نوع عضو» تعیین می شود‪ .‬در مورد‬ ‫فروشندگان تخمک جامعه با پیش داوری ‪ ،‬سرزنش ‪ ،‬نکوهش و‬ ‫تقبیح به احساس ترس ‪ ،‬تحقیر ‪ ،‬تنهایی ‪ ،‬پنهان کاری و در نتیجه‬ ‫واسطه ها در مناطق فقیر نشین و در میان اسیب پذیرترین‬ ‫زنان جامعه به جستجو می پردازند که ما به ازای این جستجو یافتن‬ ‫زنانی است به شدت اسیب دیده و اسیب پذیر‪ ،‬عمدتا فقیر و دارای‬ ‫مشکالت بغرنج اقتصادی ‪ ،‬کم سواد ‪ ،‬بی سواد ‪ ،‬فاقد هرگونه تخصص‬ ‫و اشتغال ‪ ،‬ترجیحا مطلقه و بعضا هم معتاد‪ .‬گفتنی است که بعضی از‬ ‫این زنان توسط همسران معتادشان نه یکبار بلکه به دفعات مجبور به این‬ ‫کار می شوند‪.‬‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫جامعه‬ ‫میگویند با این ترویج زندگی پر زرق و برق از رسانه های جهان که‬ ‫تحت کنترل منطق سودخواهی نظام بازار ازاد هستند شیوه تولید‪-‬‬ ‫یادداشتی برای سبزگرایان تلخ کام‬ ‫مصرف رواج یافته به شکل جنون اسایی به سمت شدت بخشیدن‬ ‫گرمایش زمین وتخریب زیست بوم ها میرود‪ ،‬و دیوانگی است‬ ‫اگر تصور کنیم چند صفحه معاهده امضا شده در یک شهر بین‬ ‫رهبران سیاسی جهان بخواهد این شیوه ی تولید و تبلیغ و مصرف‬ ‫را دگرگون کند‪.‬اما ایا این خشم رادیکال برای حفاظت بهتر کافی‬ ‫پویا اشکانی‬ ‫است؟بهترین گزینه ایا همین ترشرویی وقهر خواهد بود؟‬ ‫بیایید کمی واقع بین باشیم اگرچه واقعیت گاهی به تلخی زهر‬ ‫جهان امروز در پاریس به واقع‬ ‫سیاست‬ ‫جایگاه مردان و البته زنان‬ ‫است‪ ،‬حقیقت این است که اگرچه دالیل ان گروه از هواداران‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ژرفای یکی از ردپاهای ما هشت میلیارد انسان ساکن سیاره سوم‬ ‫خشمگین محیط زیست برای بدبینی به سیاست مداران که ان ها‬ ‫منظومه شمسی است بر پیکر اقلیم این سیاره ی اعجاب انگیز؛‬ ‫را مجریان نظام قدرت مند سرمایه داری می دانند کمابیش درست‬ ‫و نحوه ی مواجهه ی سبزگرایان و هواخواهان حفاظت از محیط‬ ‫است اما شیوه مواجهه و به اصطالح بازی کردنشان برای بهینه کردن‬ ‫زیست با این ردپاها هم موضوع مناقشه و مناظره ی کارشناسان‬ ‫حفاظت از محیط زیست اب در هاون کوبیدن بوده وکار به جایی‬ ‫دلواپس اکوسیستم های کره زمین است‪ .‬گروهی پرشور و عمدتا‬ ‫نخواهد برد‪.‬انها غالبا فراموش میکنند که به هر حال سیاستمداران‬ ‫جوان خشمگین از بی اعتنایی رهبران جهان به پدیده ی بشرساخته‬ ‫نماینده افکار عمومی جوامع خودشان هستند(اگر نه همه یا اکثریت‬ ‫تغییر اقلیم بیلبوردهای ضد سرمایه داری و ضد دولت ها بر دوششان‬ ‫حداقل بخش بسیار قابل توجه) وقدرتشان برامده از بطن توده های‬ ‫میخواهند ناگهان بساط همه ساختارهای‬ ‫میلیاردی انسان های ساکن سیاره ابی‬ ‫است‪ .‬کوته بینی انها نمایانگر کوته‬ ‫الوده کننده برچیده شود تا فضا به جای محیط زیست گرایان باید به خاطر داشته‬ ‫این که برای جوالن مردان سیاست باز باشند که انقالب علمی بعد از رونسانس هم بینی ذاتی انسان هاست‪ ،‬انسانها ماهیتا‬ ‫باشد عرصه ی رشد جنگل ها و بیشه بی هزینه به نتیجه نرسیده ‪ ،‬ان ها باید محاکمه دوست دارند کوتاه مدت را در نظر‬ ‫زارها باشد‪ .‬اما گروهی دیگر از سبزگرایان‬ ‫داشته باشند‪ ،‬چون برنامه ریزی برای‬ ‫هم هستند که شاید بخاطر افت ان شور گالیله و ازاردادن های کپلر و‪ ...‬را فراموش‬ ‫اینده میان مدت وبلند مدت هزینه بر و‬ ‫وشوق رادیکال جوانی رویکرد کمی نکنند‪ .‬تحول شیوه ی تولید‬ ‫ِ‬ ‫ومصرف تمدن دشوار است‪ .‬کمی هم شاید حق داشته‬ ‫متفاوتی به اجالس پاریس دارند‪.‬حال فعلی انسان و کنار گذاشتن سوخت های باشند به هرحال برای چینی های امروز‬ ‫شاید مسئله پیش روی ما دلواپسان فسیلی باید توام با واقع بینی و قبول کردن بهره بری از نعمت برق بیشتر از اتش‬ ‫سیاره ابی هم این روز ها همین باشد‪ ،‬پرداخت هزینه های غیر قابل انکار و در عین سوزی جنگل ها طی چهل سال اینده یا‬ ‫دنبال انکار و بدبینی به پاریس باشیم و حال جدی و هوشمندانه برای کمینه کردن ان خطر انقراض خرس های قطبی طی نیم‬ ‫قرن اینده ملموس وقابل درک است‪،‬‬ ‫به اصطالح برویم دنبال کاشتن درخت هزینه ها باشد‪.‬‬ ‫کف ان ردپاها یا به سان گروه دوم‬ ‫متعاقبا اولویت سیاست مداران چینی‬ ‫در ِ‬ ‫کمی ترش رویی خود را با تلخ کامی کنترل کنیم و پای صحبت‬ ‫راضی نگه داشتن جمعیت کشورشان است‪ ،‬نه نگران سرنوشت‬ ‫گردانندگان نه چندان خوش سابقه ی اجالس پاریس بنشینیم تا‬ ‫جزایر اقیانوسیه یا سواحل بنگالدش بودن‪ .‬مسلما امریکایی ها به‬ ‫بفهمیم حرف حسابشان چیست؟ همه ی دالیلی که سبزگرایان گروه‬ ‫همین راحتی قید زندگی مرفه و مک دونالد خوردنشان را نمی زنند‬ ‫اول و طرفداران خشمگین حفاظت از محیط زیست برای بدبینی به‬ ‫تا یخ های قطبی کمتر اب شوند‪ ،‬پس کنگره ی برامده از این‬ ‫گردانندگان اجالس زیست محیطی پاریس دارند کمابیش منطقی‪،‬‬ ‫مردم هم اولویتش جلب رضایت همان مردم خواهد بود‪ .‬با وجود‬ ‫موجه و مبتنی بر شواهد متقن به نظر می رسد‪ ،‬ان ها معموال پیمان‬ ‫این ها پس نحوه درست مواجهه با نشست سران کوته بین اقتصاد‬ ‫کیوتو را یاداوری میکنند که امریکا زیران زد و تصویبش نکرد‪.‬‬ ‫های جهان چیست؟ می توانیم ترش رویی کنیم و جهان را به جهل‬ ‫ان ها به ماهیت نظام سرمایه داری حاکم بر جهان اشاره میکنند و‬ ‫متهم کنیم اما این شیوه اثر گذاری مطلوب را نخواهد داشت تا‬ ‫میگویند در حضور پر طنین منطق رقابتی بازار ازاد کشور های فقیر‬ ‫همین االن هم اگرچیزی رهبران جهان را متقاعد کرده که در مورد‬ ‫مناطق گرمسیری که قربانیان اصلی گرمایش اند باید خود هزینه ی‬ ‫گرمایش زمین در یک مکان گرد هم بیایند رویکرد شکیبانه ی‬ ‫رفع خطر را بپردازند و همه میدانیم ناتوان از این کار هستند‪ ،‬ان ها‬ ‫گروه دوم و ارائه ی مستندات علمی از خطرات تهدید کننده ی‬ ‫‪6‬‬ صفحه 6 ‫جامعه‬ ‫سریالنکا و مالدیو یا فراری ها از خشک سالی از خاورمیانه عرصه‬ ‫گرمایش جهانی علیه امنیت مردم زمین بوده‪ .‬ما نباید فراموش کنیم‬ ‫را بر زندگی خودشان تنگ خواهد کرد‪ .‬وظیفه ی اخالقی ما‬ ‫تغییر کلی ساختار تولید ‪-‬مصرف فعلی یک شبه ممکن نیست و‬ ‫سبزگرایان کشورهای کمتر توسعه یافته‪ ،‬وقتی معطوف به جوامع‬ ‫انقالب های واقعی انقالب هایی خزنده و مدت دار بوده اند که‬ ‫خودمان میشویم‪ ،‬قدری دشوارتر و پیچیده تر می شود و متعاقب‬ ‫طی چندین سده به بار امده اند‪ ،‬انقالب زیست محیطی هم اگر‬ ‫این پیچیدگی کار فلسفه ی اخالق مان سترگ تر‪ .‬ما در این هنگام‬ ‫می خواهد به بار بیاید باید شکیبایی پیشه کند و برخی هزینه ها را‬ ‫باید عالوه بر در نظر گرفتن توسعه نیافتگی و فقر نسبی بیشتر‬ ‫بپذیرد‪ .‬محیط زیست گرایان باید به خاطر داشته باشند که انقالب‬ ‫مسیرتحوالت جامعه را به سمتی میل دهیم که توسعه اقتصادی‪-‬‬ ‫علمی بعد از رونسانس هم بی هزینه به نتیجه نرسیده ‪ ،‬ان ها باید‬ ‫صنعتی متناسب با سبکی از زندگی را بخواهد که سازگار با اقلیم های‬ ‫محاکمه گالیله و ازاردادن های کپلر و‪ ...‬را فراموش نکنند‪ .‬تحول‬ ‫بومیمان و سازگار با حفاظت‬ ‫ومصرف تمدن‬ ‫شیوه ی تولید‬ ‫ِ‬ ‫پایدار از زیست بوم ها باشد‪.‬‬ ‫فعلی انسان و کنار گذاشتن‬ ‫به این پیچیدگی اضافه کنید‬ ‫سوخت های فسیلی باید توام‬ ‫سخت بودن صحبت کردن‬ ‫با واقع بینی و پذیرش پرداخت‬ ‫از ضرورت این تغییرات با‬ ‫هزینه های غیر قابل انکار و در‬ ‫جامعه ای ناا گاه و بی خبر‬ ‫عین حال جدی و هوشمندانه‬ ‫از محیط زیست که تنها‬ ‫برای کمینه کردن ان هزینه ها‬ ‫چیزی که باعث سر زدنش به‬ ‫باشد‪ .‬برای این منظور انتخاب‬ ‫اخبار محیط زیستی می شود‬ ‫درست این است که از نشست‬ ‫الودگی شدید هوای شهرها یا‬ ‫هایی همچون نشست پاریس‬ ‫خشکیدگی بزرگ دریاچه ها‬ ‫استقبال کنیم نتایج برون داده‬ ‫است‪ .‬کار ما به عنوان فعال‬ ‫شده از ان را بدقت مورد‬ ‫زیست محیطی ایرانی سختی‬ ‫ارزیابی قرار بدهیم و برای‬ ‫دو چندان هم دارد‪ ،‬بدنه‬ ‫بهینه کردن روند تحول نقاط‬ ‫برق‬ ‫نعمت‬ ‫از‬ ‫بری‬ ‫بهره‬ ‫امروز‬ ‫های‬ ‫چینی‬ ‫برای‬ ‫هرحال‬ ‫به‬ ‫جامعه کشور ما به لحاظ سواد‬ ‫ضعف نشست های اینچنینی‬ ‫را با صدای بلند فریاد براوریم‪ .‬بیشتر از اتش سوزی جنگل ها طی چهل سال اینده یا خطر اکولوژیک حتی از جوامعی‬ ‫البته نه با ترشرویی که سایرین را انقراض خرس های قطبی طی نیم قرن اینده ملموس وقابل که از سبک زندگی رواج یافته‬ ‫از ما براند و ما را اقلیتی تنها و درک است‪ ،‬متعاقبا اولویت سیاست مداران چینی راضی نگه شان گله شد هم بسیار پایین تر‬ ‫ناتوان سازد بلکه با شکیبایی و داشتن جمعیت کشورشان است‪ ،‬نه نگران سرنوشت جزایر است‪ ،‬به عنوان مثالی بارز حتی‬ ‫تشکل ها و فعاالن رسانه های‬ ‫و ارامش تا ذهن های کنجکاو اقیانوسیه یا سواحل بنگالدش بودن‪.‬‬ ‫زیست محیطی هم انطور که‬ ‫و حقیقت بین را به خود جلب‬ ‫باید و شاید نشست پاریس و بستر وقوع و پیامدهایش را زیر نظر‬ ‫کند تا نیروی الزم جهت تحول مطلوبمان تامین گردد‪ .‬وظیفه ما‬ ‫نگرفته و طی این روزها درگیر مسائل سطحی تر و کمتر ریشه‬ ‫این است که این منطق کذایی ارزش شمردن سود ارزی بیشتر را‬ ‫ای بودند‪ .‬حتی ما خود جامعه به اصطالح فعاالن محیط زیستی‬ ‫به زیر انتقاد بگیریم و نشان بدهیم نتیجه این خساست کاپیتالیستی‬ ‫‪1‬‬ ‫ایران هم فاقد درک جامع و کافی از اولویت های زیست محیطی‬ ‫داراهای امروز ‪ ،‬افزایش خشک سالی در مناطق جنب پرفشار حاره‬ ‫ِ‬ ‫هستیم‪ .‬در چنین شرایطی صحبت از دگرگونی سبک زندگی‬ ‫(که از قضا کشور ما هم در این مناطق واقع شده) و متعاقب ان‬ ‫جهت سبز تر شدنش و سازگاری بیشتر با اکوسیستم های کره‬ ‫افزایش تنش وخشونت در این مناطق هست که دیر یا زود این تنش‬ ‫ابیمان مسلما کاری بس دشوار و طاقت فرسا خواهد بود؛ اما‬ ‫یا خشونت دامان داراها را هم خواهد گرفت و زندگی ان ها را هم‬ ‫ادمیانی که کارهای سخت را به نحو احسن انجام بدهند فاتحان‬ ‫به حس ناامنی اغشته خواهد ساخت‪ .‬باید به ان ها نشان بدهیم‬ ‫سعادتمند تاریخ هستند‪ ،‬در غیر این صورت فتح از ان نادان های‬ ‫که موج اواره های فراری از غرق شدن زیر اب از جاهایی مانند‬ ‫شقاوت مند می شود‪.‬‬ ‫‪ Subtropical ridge or subtropical high - 1‬در علم اقلیم شناسی به مراکز پرفشار هوایی که در عرض‬ ‫های جغرافیایی ‪ 30‬تا ‪ 38‬درجه تشکیل میشوند ومانع نفوذ ابرها وجریانات بارش زا میگردند گفته میشود‪.‬این‬ ‫مراکز عامل تشکیل اقلیم خشک و بیابانی در مناطق مذکور هستند‪.‬‬ ‫منبع تصویر‪:‬‬ ‫‪www.thinglink.com/scene/660490511747907585‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫تاریخ و اندیشه‬ ‫ها جدا از یهودیان‪ ،‬کولی ها‪ ،‬تن فروشان‪ ،‬همجنس گرایان‪ ،‬کم‬ ‫توانان ذهنی یا رفتاری و ‪ ...‬را شناسایی و تفکیک می کردند‪.‬‬ ‫اظهارات عبدی ‪ ،‬مظهر نژادپرستی؟‬ ‫هدف نهایی حزب نازی از این جداسازی ‪ ،‬پاک کردن خون‬ ‫و نژاد المانی بود!!! نکته قابل تامل در این بین پایگاه اجتماعی‬ ‫نازی ها و اساسا زمینه های فرهنگی و عقیدتی حاکم در‬ ‫المان است‪ ،‬که امکان رشد چنین حزبی را فراهم کرده بود‪.‬‬ ‫سپهر ساغری‬ ‫شاید ذکر همین چند نکته یک پرسش بزرگ را در ذهن هر‬ ‫یک از ما ایجاد کند‪ .‬ایا ایرانیان با توجه به عقبه تاریخی‪ ،‬رفتار‪،‬‬ ‫تعلقات و باورهایشان نژادپرستند؟! ایا می شود هرگونه واکنش و یا‬ ‫چندی پس از روی کار امدن حزب نازی ‪ ،‬هزاران یهودی به‬ ‫اظهارنظری در باب شاخصه هویتی نظیر زبان‪ ،‬تاریخ و ‪ ...‬را نشانه‬ ‫اردوگاه های کار اجباری فرستاده می شوند‪ .‬نازی ها یهودیان‬ ‫نژادپرستی دانست؟ اگر تعریف ما از نژادپرستی این میزان گسترده‬ ‫را عامل شکست المان در جنگ نخست جهانی و عقد‬ ‫و بی مرز است در ان صورت می بایست از خود بپرسیم این‬ ‫معاهده کمرشکن ورسای می دانستند‪ .‬واکنش به این خشونت‬ ‫‪3‬‬ ‫نژادپرستی است با بیش از ‪ 7‬میلیون کودک محروم از تحصیل ‪،‬‬ ‫در شب ‪ 7‬نوامبر ‪ 1938‬در پاریس خود را نمایان کرد‪ .‬هرشل‬ ‫‪4‬‬ ‫نزدیک به یک میلیون کودک مبتال به سوء تغذیه ‪ ،‬با وجود‬ ‫گرینزپن جوان ‪ 17‬ساله یهودی منشی سوم سفارت المان را به‬ ‫کپرنشینان سیستان تا معضالت عدیده اجتماعی و فرهنگی چون‬ ‫ضرب گلوله کشت‪ .‬پدر و مادر وی نیز جزو یهودیانی بودند‬ ‫ختنه‪ ،‬فرار و خودسوزی دختران‪ ،‬خاصه در مناطق غرب و جنوب‬ ‫که به اردوگاه های اجباری کار فرستاده شده بودند‪ .‬در پی‬ ‫غرب کشور و ده ها معضل ریز و درشت دیگر‪ ،‬دارایی خود را در‬ ‫این واقعه و با سخنرانی تحریک کننده یوزف گوبلز‪ ، 1‬نازی ها‬ ‫عربستان یا سواحل ترکیه هزینه می کنیم؟ ایا این نشان از نژادپرستی‬ ‫در طی دو روز اقدام به اتش زدن و شکستن شیشه های خانه ‬ ‫دارد که در بخشی‪ ،‬ولو بسیار اندک‪ ،‬در ورزشگاه یادگار امام تبریز‬ ‫‪ ،‬محل کار و کنیسه های یهودیان می کنند‪ .‬در جریان این‬ ‫شعار خلیج ع ر ب ی سر می دهند؟ در مقابل به جهت پخش‬ ‫وقایع بیش از ‪ ۳۰۰۰۰‬یهودی در المان و اتریش دستگیر و به‬ ‫یک سریال یا یک برنامه طنز‪ ،‬تظاهرات خیابانی برگزار می شود!‬ ‫اردوگاه های کار اجباری تبعید شدند‪ .‬این حوادث نقطه اغازی‬ ‫در جامعه ای که در واکنش به صحنه تصادف یا خودکشی فیلم‬ ‫بر حمله سازمان یافته به یهودیان و هلوکاست به شمار می رود‪.‬‬ ‫گرفتن اولویت دارد تا کمک کردن! باید قدری در باب مفهوم‬ ‫انسانیت نیز شک کرد ‪ ،‬چه رسد به ملیت! مای ایرانی که بخاطر‬ ‫یک متلک یا یک حرکت ناصواب ‪ ،‬رابطه خواهر و برادری یا‬ ‫چندی پیش اکبری عبدی در یک برنامه زنده تلویزیونی ضمن‬ ‫دوستی چند ساله را برای همیشه قطع می کنیم ‪ ،‬چشم بروی‬ ‫ذکر خاطره ای ‪ ،‬الفاظی در قبال یک هم نوع عرب بکار برد‬ ‫هزار تحقیر ریز و درشت سعودی ها بسته و هر سال هم عزم‬ ‫که موجی از واکنش ها را در پی داشت‪ .‬عده ای به تحسین‬ ‫‪5‬‬ ‫سفر می کنیم ! به برادران افغان خود که با هزینه هزاران شهید‬ ‫و عده ای به تقبیح این گفته ها پرداختند‪ .‬ان چه شالوده‬ ‫‪ ،‬اسیر و جانباز در طول هشت سال جنگ از کشورمان دفاع‬ ‫بحث منتقدین را تشکیل می داد یک مقوله بود‪ :‬نژاد پرستی!‬ ‫‪6‬‬ ‫کردند بی اعتناییم اما هر‬ ‫در یک تعریف کوتاه‬ ‫‪7‬‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫نژادپرستی‬ ‫این‬ ‫بپرسیم‬ ‫خود‬ ‫از‬ ‫بایست‬ ‫می‬ ‫ساله چند میلیارد دالر‬ ‫نژادپرستی عبارت است‬ ‫کودک‬ ‫میلیون‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫‪،‬‬ ‫تحصیل‬ ‫از‬ ‫محروم‬ ‫کودک‬ ‫میلیون‬ ‫در عربستانی هزینه می‬ ‫از اعتقاد به برتری افراد بر‬ ‫پایه خصوصیات ظاهری و مبتال به سوء تغذیه ‪ ،‬با وجود کپرنشینان سیستان تا معضالت عدیده کنیم که یکی از جدی‬ ‫نژادی‪ .2‬چنین اندیشه ای اجتماعی و فرهنگی چون ختنه ‪ ،‬فرار و خودسوزی دختران ‪ ،‬خاصه ترین حامیان رژیم بعثی‬ ‫در رژیم اپارتاید افریقای در مناطق غرب و جنوب غرب کشور و ده ها معضل ریز و درشت بود‪ .‬این در حالی است‬ ‫جنوبی یا المان نازی دیگر ‪ ،‬دارایی خود را در عربستان یا سواحل ترکیه هزینه می کنیم؟ که با این مبلغ می توان‬ ‫تعداد ‪ 170‬هزار مسکن‬ ‫مشاهده می شد‪ .‬نازی‬ ‫‪ -1‬وزیر تبلیغات المان نازی‬ ‫‪2 - «Racism» in R. Schefer. 2008 Encyclopedia of Race, Ethnicity and‬‬ ‫‪Society. SAGE. p. 1113‬‬ ‫‪www.icana.ir‬‬ ‫‪ - 3‬کودکان محروم از تحصیل‪ ،‬واقعیتی خاموش در جامعه‬ ‫‪www.hamsofreh.ir‬‬ ‫‪ -4‬امارهای نگران کننده کودکان دچار سوء تغذیه‬ ‫‪ - 5‬یک مورد مشخص رابطه توام با اختالف علی دایی و علی کریمی است‪ .‬دو اسطوره فوتبال ایران که حتی‬ ‫مرگ نابهنگام زنده یاد نوروزی نیز ‪ ،‬در حد سالم و احوالپرسی ایشان را به هم نزدیک نکرد!‬ ‫‪ - 6‬امار واقعی شهدای جنگ؛ ‪ ۱۹۰‬یا ‪ ۲۲۰‬هزار نفر؟‬ ‫‪8‬‬ ‫‪www. tarikhirani.ir‬‬ صفحه 8 ‫تاریخ و اندیشه‬ ‫و صرفا انان که ریشه اریایی داشتند را می ستودند!‬ ‫روستائی احداث کرد یا می توان ‪ 714‬هزار و ‪ 276‬فرصت شغلی‬ ‫در طول تاریخ ایران ‪ ،‬اگرچه نمونه های بسیاری از‬ ‫کشاورزی یا ‪ 200‬هزار فرصت شغلی صنعتی برای جوانان ایجاد کرد‬ ‫همکاری و خدمت دیده می شود اما نمونه های خیانت‬ ‫و یا می توان یک میلیون متر مربع ساختمان مدرسه و مکان ورزشی در‬ ‫‪11‬‬ ‫و خودخواهی کم نبودند‪ .‬عالمه محمد قزوینی در مورد‬ ‫کشور ایجاد نمود به حسابی دیگر می توان با پول دو سال حجاج یک‬ ‫همکاری بعضی ایرانیان در جریان حمله اعراب می نویسد‪:‬‬ ‫پاالیشگاه سوپر مدرن با ظرفیت ‪ 75‬هزار بشکه احداث کرد و یا با پول‬ ‫«‪ ...‬بعضی ایرانیان خائن و عرب مابان ان وقت (شبیه به فرنگی‬ ‫پنج سال حجاج می توان ایران را به صادر کننده بنزین مبدل ساخت‪.7‬‬ ‫مابان و روس و انگلیس پرستان امروزه که بال شک نسبت این ها‬ ‫این بی توجهی و انفعال نسبت به جامعه ‪ ،‬فرهنگ و گذشته خویش ‪،‬‬ ‫به خط مستقیم‪ ،‬به ان ها منتهی می شود) از اولیای امور و حکام‬ ‫صرفا به سفرهای زیارتی یا سیاحتی محدود نمی شود بلکه ابعاد فرهنگی‬ ‫والیات و مرزبانان اطراف که به محض اینکه حس کردند که در‬ ‫گسترده تری نیز دارد‪ .‬به عنوان نمونه احتمال اینکه کسی در اتریش یا‬ ‫ارکان دولت ساسانی تزلزلی روی داده و قشون ایران در دو سه وقعه‬ ‫لهستان اسم کودک خود را گوبلز بگذارد اگر نگوییم صفر است‬ ‫از قشون عرب شکست خورده اند‪ ،‬خود را فورا به دامان عرب ها‬ ‫نزدیک به صفر است‪ .‬حال در کشور ما چند نفر با نام اسکندر ‪،‬‬ ‫انداختند و نه فقط ان ها را در فتوحاتشان کمک کردند و راه و‬ ‫چنگیز‪ ،‬تیمور‪ ،‬فاروق‪ 8‬و ‪ ...‬می شناسیم؟ باید پرسید اساسا نام‬ ‫چاه را به ان ها نمودند بلکه سرداران عرب را به تسخیر سایر اراضی‬ ‫چند درصد ایرانیان ایرانی است؟ ایرانیان به چه دینی معتقدند؟ ایا‬ ‫که در قلمرو ان ها بود و هنوز قشون عرب به انجا حمله نکرده بود‪،‬‬ ‫جز این است که بزرگان دین رسمی کشور جملگی عرب اند؟ عزا و‬ ‫دعوت کردند و کلید قالع و خزاین را دو دستی تسلیم ان ها نمودند‬ ‫عروسیمان با چه مناسبت هایی گره خورده است؟ حال پرسش این‬ ‫بشرط انکه عرب ها ان ها‬ ‫جا است کدام ایرانی برای‬ ‫مابان‬ ‫فرنگی‬ ‫به‬ ‫(شبیه‬ ‫وقت‬ ‫ان‬ ‫مابان‬ ‫عرب‬ ‫و‬ ‫خائن‬ ‫ایرانیان‬ ‫بعضی‬ ‫را به حکومت ان نواحی‬ ‫امیرکبیر مراسم بزرگداشت‬ ‫خط‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫این‬ ‫نسبت‬ ‫شک‬ ‫بال‬ ‫که‬ ‫امروزه‬ ‫پرستان‬ ‫انگلیس‬ ‫و‬ ‫روس‬ ‫و‬ ‫باقی بگذارند‪.»..‬‬ ‫برپا کرد؟ چه کسی در سال‬ ‫یادی از قائم مقام کرد؟ کدام مستقیم‪ ،‬به ان ها منتهی می شود) از اولیای امور و حکام والیات و جمال زاده به نقل از هشت‬ ‫یک از ما برای میرزایوسف مرزبانان اطراف که به محض اینکه حس کردند که در ارکان دولت سال در ایران اثر سر پرسی‬ ‫خان مستشارالدوله مولودی ساسانی تزلزلی روی داده و قشون ایران در دو سه وقعه از قشون سایکس می افزاید‪« :‬بین‬ ‫برگزار کردیم؟ در میان خیل عرب شکست خورده اند‪ ،‬خود را فورا به دامان عرب ها انداختند راه یزد و کرمان ‪ ...‬در‬ ‫راه از حیث اذوقه بزحمت‬ ‫جشن های باستانی ‪ ،‬به غیر‬ ‫فوق العاده دچار شدیم‪ .‬در یکی از منزل ها با انکه چادرهای‬ ‫از نوروز و یلدا کدام یک را برگزار می کنیم؟ کدام حجله برای‬ ‫ما را در یک میل فاصله تا ابادی زده بودند باز عده کثیری از‬ ‫ابومسلم یا بابک برپاشد؟ این پریشانی و فاصله بین دنیای عینی و‬ ‫زن و بچه اطراف چادرها را گرفتند و از دست محتکرین که به‬ ‫ذهنی یا گفتار و رفتار زمانی بیشتر خود را نشان می دهد که می بینیم‬ ‫منظور ترقی نرخ گندم های خود را انبار کرده بودند شکایت‬ ‫گرچه در بین ما ایرانیان کم نیستند کسانی که نسبت به اعراب با دید‬ ‫اغاز نمودند‪ .‬دو نفر از انان یک قطعه نان که از سبوس و ارزن‬ ‫تحقیر می نگرند (این نوع نگرش در رابطه با اعراب را بیشتر باید در‬ ‫تهیه شده بود و مقداری یونجه به من نشان داده گفتند ما باید‬ ‫ریشه های تاریخی بین دو قوم بررسی کرد‪ .‬باید در نظر داشت که‬ ‫با این چیزها شکم خود را سیر کنیم ایرانی ها در موقع قحطی‬ ‫فیروزابولولو ارامگاه دارد و جشنی به نام عمرکشان در فرهنگ ما‬ ‫خصلت عجیب و غریبی دارند به این ترتیب که طبقه اغنیا هیچ‬ ‫دیده می شود که تا سال ها برگزار می شد) اما در عمل جدا از اسم‬ ‫‪12‬‬ ‫بحال فقرا و بینوایان تفقد و ترحم نمی کنند ‪»...‬‬ ‫فرزندان‪ ،‬ساختمان ها و خیابان ها‪ ،‬دین‪ ،‬مراسم و یا حتی مقامات‬ ‫این همان ایرانی است که با زشت ترین الفاظ نه فقط به لیونل مسی‬ ‫لشگری و کشوری عرب هستند! به عنوان نمونه می توان به فوزیه‪،9‬‬ ‫‪10‬‬ ‫که به فرشته کریمی هم رحم نمی کند‪ !13‬تازش زبان سخت و‬ ‫همسر نخست محمدرضا پهلوی در گذشته یا به دریابان شمخانی‬ ‫رفتار گزنده ما ‪ ،‬مرز ایرانی و غیرایرانی نمی شناسد ‪ ،‬ان چه برغم‬ ‫دبیر شورای عالی امنیت ملی در حال حاضر اشاره کرد‪.‬‬ ‫میل و عقیده خود می بیند برنمی تابد و درصدد حذف و طرد‬ ‫مضاف بر این موارد ایرانیان نسبت به روس ها یا المان‬ ‫ان برمی اید‪ .‬ان چه به منطق اندیشه و رفتار مورد بحث نزدیک‬ ‫ها نگاه توام با تحقیر ندارند‪ .‬این درحالی است که فرضا‬ ‫تر می رسد ‪ ،‬بیشتر بی ادبی و ول انگاری است تا نژادپرستی!‬ ‫نازی ها تقریبا همه ملل دنیا را مادون انسان می دانستند‬ ‫‪ - 7‬هزینه ساالنه سوغات حجاج ایرانی‪ ،‬معادل ‪ 200‬هزار فرصت شغلی در ایران است ‪www.snn.ir‬‬ ‫‪ -8‬لقب عمرابن الخطاب ‪ ،‬خلیفه دوم (بعضی از مردم در غرب ‪ ،‬ایرانیان را عرب می دانند که مشخصا ریشه در نام‬ ‫های عربی ایرانیان دارد جالب ان که بعضی از ما به بی اطالعی غرب نسبت به تفاوت ایرانیان با اعراب می پردازیم‬ ‫اما در ریشه نام خود ‪ ،‬که دلیل این سوء برداشت است ‪ ،‬نمی نگریم!)‬ ‫‪ - 9‬فوزیه فواد ‪ ،‬خواهر ملک فاروق پادشاه مصر بود‬ ‫‪ -10‬دریابان شمخانی متولد اهواز و از هم میهنان عرب ایرانی هستند‬ ‫‪ -11‬نویسنده و پژوهشگر (زاده ‪ ۱۱‬فروردین ‪ ۱۲۵۶‬خورشیدی ‪ -‬درگذشته ‪ ۶‬خرداد ‪ ۱۳۲۸‬خورشیدی)‬ ‫‪ -12‬جمال زاده محمدعلی ‪ ،‬خلقیات ما ایرانیان ‪ ،‬مجله مسائل ایران ‪ ،‬فروردین ‪ 1345‬ص ‪141‬‬ ‫‪ -13‬حمله اینستاگرامی به صفحه فرشته کریمی‬ ‫‪www.varzesh3.com/news/1271111‬‬ ‫‪9‬‬ صفحه 9 ‫فرهنگ و هنر‬ ‫وابسته به دولت در اواخر دهه ی چهل اغاز به کار کرد‪ ،‬دیدگاه‬ ‫از عارف تا چاووش‬ ‫تازه ای در برخورد با موسیقی سنتی ایرانی اتخاذ می کند و به جمع‬ ‫نگاهی کوتاه به موسیقی ایرانی و برخورد ان با جنبش های مردمی‬ ‫اوری و ثبت رپرتوار‪ 3‬موسیقی دستگاهی ایران می پردازد‪ .‬استفاده از‬ ‫سازهایی نظیر تار و سه تار و کمانچه و سنتور را بیش از پیش برای‬ ‫نسل جوان باب می کند و نسل تازه ای از موزیسین ها را پرورش می‬ ‫دهد که شور انقالبیشان در اواخر دهه ی پنجاه زمینه ساز حرکتی‬ ‫انقالبی در موسیقی سنتی ایرانی با نام «کانون چاووش» می شود‪.‬‬ ‫وقتی که اعضای گروه موسیقی سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران از‬ ‫امید سلطانی‬ ‫جمله هوشنگ ابتهاج‪ ،‬محمدرضا لطفی‪ ،‬حسین علیزاده‪ ،‬محمد رضا‬ ‫شجریان و پرویز مشکاتیان در اعتراض به کشتار ‪ 17‬شهریور از کار‬ ‫انگونه که می گویند‪ ،‬عارف قزوینی بود که نخستین تصنیف دولتی استعفا دادند‪ ،‬به زیرزمین لطفی کوچ کردند‪ ،‬چاووش متولد شد‪.‬‬ ‫های ملی‪/‬میهنی را ساخت‪ .‬تصنیف هایی در رثای مبارزین البوم های شماره ی ‪ 2‬تا ‪ 8‬این کانون که در برهه ی زمانی کوتاه ‪57‬‬ ‫انقالب مشروطه و در اعتراض به ظلم و بیداد داخلی و نفوذ الی ‪ 58‬ساخته شد‪ ،‬به دلیل حال و هوای خاص‪ ،‬مضامین ملی‪ -‬میهنی‬ ‫خارجی‪ .‬از این اثار که از انها بعنوان نخستین زمزمه های هنر و فرمت اجتماعی و حماسی ان ها و همینطور روحی که در کالبد‬ ‫اجتماعی‪/‬سیاسی و نجواهای ازادیخواهانه در کنار اشعار بهار رخوتناک موسیقی سنتی ایرانی دمید‪ ،‬خاستگاه تقریبا تمام اثاری شد‬ ‫و فرخی و میرزاده ی عشقی یاد می شود تقریبا همه ی ان ها که پس از ان منتشر شدند‪.‬چاووش اما با فروکشیدن زبانه های شور و‬ ‫امروز در دست ماست و بعد از گذشت سال ها توسط خیل اشتیاق انقالبی در میان مردم‪ ،‬به پایان رسید و انچه از ان باقی ماند‬ ‫خوانندگان موسیقی سنتی و غیر سنتی ما بازخوانی شده‪ .1‬از بین موزیسین هایی بودند که بعدها به غول های شکست ناپذیر موسیقی‬ ‫تصانیفی که عارف سروده و روی ان با سه تار خودش اهنگ سنتی ایران بدل گشتند و اثاری که برای چهارچوب موسیقی انقالبی و‬ ‫گذاشته «از خون جوانان وطن‪ »...‬معروف ترینشان است که ملی‪ -‬میهنی سنتی ایران مثال زدنی باقی ماندند‪.‬‬ ‫عارف ان را «به سبب عشقی که حیدر خان عمواوغلی‪ 2‬بدان انچه در سال های بعد از انقالب رخ داد‪ ،‬موسیقی و موزیسین را به‬ ‫حاشیه برد‪ .‬فضا به سمت تک قطبی و هرچه بیشتر ایدئولوژیک شدن‬ ‫داشت» به یادگار او ثبت کرده است‪.‬‬ ‫موسیقی ملی‪/‬میهنی با مفاهیم ازادیخواهانه و عدالت جویانه‪ ،‬پیش می رفت و مقوله ی حساس «فرهنگ و هنر» نیز تحت تاثیر‬ ‫از دوران مشروطه با یک جهش بلند به دومین بزنگاه تاریخی جریاناتی که در داخل کشور در حال رخ دادن بود قرار گرفت‪ .‬موسیقی‬ ‫خود یعنی انقالب سال ‪ 57‬می رسد‪ .‬در همین سال های منتهی سنتی پساچاووشی تا سال های سال نتوانست مرزهای چاووش را پشت‬ ‫َ‬ ‫به انقالب است که فرهاد از «بلک کتز» و «راک اند رول» می سر بگذارد‪ 2 .‬گروه اصلی موسیقی سنتی که محل گردامدن غول های‬ ‫رسد به «جمعه ی سیاه» و «یه شب مهتاب» و «گنجشکک اشی موسیقی سنتی ایرانی بودند یعنی شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی و‬ ‫مشی»‪ .‬داریوش علی رغم تمام شهرتی که برای خود دست و پا عارف به سرپرستی پرویز مشکاتیان بعد از همکاری و همدلی ای که‬ ‫کرده‪« ،‬جنگل» را به یاد قیام سیاهکل می خواند‪ .‬خود چریک حاصلش شده بود چاووش‪ ،‬هر یک مسیر خود را طی کردند و علی رغم‬ ‫های فدایی خلق دست به انتشار مجموعه سرودهای انقالبی «شراره انتشار اثار قابل قبول و ماندگاری چون «بیداد» و «دستان» و «مژده ی‬ ‫های افتاب» می زنند‪ ،‬ایرج جنتی عطایی ها و اسفندیار منفرد زاده بهار» و «نوا»‪ ،‬نتوانستند مرزهای چاووش را در هم شکنند‪ .‬موسیقی پاپ‬ ‫ها و شهیار قنبری ها متولد می شوند و موسیقی پاپ ایران با مانیفست هم عمال با پروسه ی «مهاجرت» و «خانه نشینی» موزیسین ها و خواننده‬ ‫ها مواجه شد و فضا پر شد از ترانه های‬ ‫«اعتراض به شرایط موجود»‬ ‫دست چندم مقلدان بت‬ ‫و سوار بر موج رمانتیسیسم‬ ‫در همین سال های منتهی به انقالب است که فرهاد‬ ‫َ‬ ‫اجتماعی ناشی از شرایط از «بلک کتز» و «راک اند رول» می رسد به «جمعه ی های موسیقی پاپ قبل از‬ ‫خاص ان برهه ی زمانی سیاه» و «یه شب مهتاب» و «گنجشکک اشی مشی»‪ .‬انقالب! البته با مضامینی که‬ ‫کمتر به عشق زمینی می‬ ‫شروع به حرکت می کند‪ .‬داریوش علی رغم تمام شهرتی که برای خود دست و پا کرده‪،‬‬ ‫پرداخت‪:‬خشایار اعتمادی در قامت‬ ‫در سوی دیگر‪ ،‬مرکز‬ ‫اند‪.‬‬ ‫و‬ ‫خ‬ ‫می‬ ‫سیاهکل‬ ‫قیام‬ ‫یاد‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫«جنگل»‬ ‫داریوش ظاهر شد و قاسم افشار‬ ‫حفظ و اشاعه ی موسیقی‬ ‫تبدیل شد به «ابی» بعد از انقالب و‬ ‫ایرانی که بعنوان نهادی‬ ‫‪ - 3‬در موسیقی به مجموعه قطعات یا کارهایی گفته می شود که قرار است نواخته یا ثبت شود‬ ‫‪ -1‬از نمونه های خوب بازخوانی تصنیف های عارف البوم «پنجه ی دشتی» با تار ارشد طهماسبی و صدای محسن کرامتی است‬ ‫‪-2‬حیدر خان عمواوغلی‪ ،‬از مبارزان عصر مشروطه و از بنیانگذاران حزب کمونیست ایران‬ ‫‪10‬‬ صفحه 10 ‫فرهنگ و هنر‬ ‫الخ‪ .‬سراخر انکه در یک جمع بندی کلی‪ ،‬ان موسیقی پر شور‬ ‫و غنی که انقالب را چه پیش از ان و چه مدت کوتاهی پس از‬ ‫ان همراهی کرد به یکباره به محاق رفت و تا مدت زمان مدیدی‬ ‫پس از جنگ تحمیلی ‪ 8‬ساله با عراق‪ ،‬جز اندام نحیفی از ان باقی‬ ‫نماند‪ .‬درباره ی اینکه دقیقا چه بر سرموسیقی در سال های پس‬ ‫از انقالب امد‪ ،‬سخن بسیار هست‪ .‬با در امدن از شوک سال‬ ‫های دشوار و سیاه دهه ی شصت و امیدی که دوم خرداد در‬ ‫جامعه برای خروج از وضعیت ایدئولوژیک و انحصاری تزریق‬ ‫کرد و ظهور نسل تازه ای که خواستار دمیدن روح تازه ای در‬ ‫فرهنگ و هنر جامعه بودند‪ ،‬موسیقی هم به عرصه ی تازه ای‬ ‫ورود کرد‪ .‬در اواخر این دهه بود که مدیوم های تازه ای در‬ ‫موسیقی پاپ ظهور کرد و موسیقی در قالب های اعتراضی‬ ‫ای چون راک‪ ،‬متال و رپ و با کم ترین کیفیت ضبط در‬ ‫استودیوهای خانگی زیرزمین ها ریشه دواند‪ .‬به تبع چنین‬ ‫جریان ریزوم گونه ای‪ ،1‬موسیقی «روی زمینی» هم کمی به‬ ‫خودش امد‪ .‬رفته رفته همگان متفق القول گشتند که موسیقی‬ ‫ایرانی نباید فقط شجریان و لطفی و علیزاده باشد‪ .‬مکتب های‬ ‫دیگر را تجربه کردند و ازمون و خطا کرده و جلو امدند و‬ ‫رسیدند به شرایطی که حاال در ان به سر می بریم‪ .‬شرایطی که‬ ‫به گواه بسیاری تعریف چندانی ندارد‪ .‬این که چقدر اتفاقات‬ ‫صرفا موسیقایی بر روند موسیقی ایرانی تاثیر داشته یا اینکه چقدر‬ ‫اتفاقات و بزنگاه های اجتماعی مردمی یا حتی پروسه ی «جهانی‬ ‫شدن» و اتمسفر فرهنگی غالب روز بر این روند موثر بوده است‪،‬‬ ‫نیاز به تحقیق و بررسی دقیق تر دارد‪ .‬مقاطعی که موسیقی نه‬ ‫بعنوان یک شیء تزئینی و زینتی‪ ،‬که بعنوان روح و قلب یک‬ ‫حرکت یا یک اعتراض توان مطرح شدن داشته باشد در تاریخ‬ ‫بعد از انقالب کم نبوده‪ .‬اما سوال اینجاست که موسیقی‪-‬‬ ‫علی الخصوص موسیقی سنتی یا کالسیک ایرانی‪ -‬با پیشینه‬ ‫ای که در مسیر حرکت های ملی‪/‬میهنی از ان صحبت شد‪،‬‬ ‫ایا هنوز هم می تواند همراه و همگام با مردم در صحنه های‬ ‫اجتماعی ظاهر شود؟ یا نه‪ ،‬عرصه را به کلی به رقیبان غربی‬ ‫اش واگذار کرده است؟ با این تفاسیر بد نیست به اثاری که‬ ‫در فرمت موسیقی ایرانی منتشر می شوند با دقت بیشتری نگاه‬ ‫کنیم‪،‬در اشعاری را که اهنگسازان انتخاب می کنند دقیق‬ ‫شویم و از این منظر به نقد این موسیقی بپردازیم که به راستی‬ ‫موسیقی سنتی ایرانی چقدر قابلیت همراهی با مردم را دارد و‬ ‫اینکه ایا هنوز هم می تواند از بستر بزمی و عاشقانه و عارفانه‬ ‫ی خود خارج شده و ساعتش را با ساعت مردم کوک بکند؟‬ ‫رفته رفته همگان متفق القول گشتند که موسیقی ایرانی نباید فقط‬ ‫شجریان و لطفی و علیزاده باشد‪ .‬مکتب های دیگر را تجربه کردند‬ ‫و ازمون و خطا کرده و جلو امدند و رسیدند به شرایطی که حاال در‬ ‫ان به سر می بریم‪ .‬شرایطی که به گواه بسیاری تعریف چندانی ندارد‪.‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫طنز‬ ‫‪12‬‬ صفحه 12 ‫سخن پایانی‬ ‫«امروز درستی و راستی بی شعوری محسوب می شود‪ّ .‬‬ ‫حس ّمل ّیت و ّ‬ ‫قومیت و نوع‬ ‫ِ‬ ‫دوستی جزو خرافات و اباطیل به قلم می رود و ّ‬ ‫حتی ّ‬ ‫محبت به فامیل و عالقه به زن و ّبچه و‬ ‫ُ‬ ‫مرد بی مسلک و‬ ‫مورد تمسخر و‬ ‫مضحکه واقع گردیده است و یک مشت ِ‬ ‫برادر و خواهر هم ِ‬ ‫ّ‬ ‫قعر‬ ‫بی «ایده ال» و عاری از هر گونه مقدسات‪ِ ،‬‬ ‫تمام مراتب عالی انسانی را از دست داد و در ِ‬ ‫منجالب خودخواهی و خودپسندی مثل مگس های بال شکسته دست و پا می زنند‪..»..‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ٔ‬ ‫ٔ‬ ‫شماره (‪)۱۳۱۱/۶/۱‬‬ ‫شفق سرخ‪،‬‬ ‫ابراهیم خواجه نوری ‪« ،‬مشهودات گفتنی» روزنامه ِ‬ ‫دراویش اهل محالت و گل چشمه دامغان در دوران حکومت ظل السلطان‬ ‫منبع تصویر‪ :‬موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران‪www.iichs.ir :‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13