روزنامه بازار کسب و کار پارس شماره 145
روزنامه بازار کسب و کار پارس شماره 145
با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسالمی استان گلستان
Golestan Business Market
دوشنبــه 14خرداد 1397
سال چهار م
19رمضان 1439
شماره 1 45
4صفحـه
4 June 2018
1200تومـان
2
دوشنبه 14خرداد 1397
سال چهارم
چگونگی قیام پانزده
خرداد
سخنرانی روزعاشورا و قیام
15خرداد
چنــد روز پیــش از عاشــورا ،امــام در جلسـهای بــا
مراجــع و علمــای قــم پیشــنهاد کــرد تــا در روز
عاشــورا هــر یــک از انــان برای مــردم و عــزاداران
حســینی در مدرســه فیضیــه ســخنرانی کــرده
و از مظالــم و جنایــات رژیــم پــرده بردارنــد .در
ان جلســه همــه از ایــن پیشــنهاد اســتقبال
کردنــد ،بــه همیــن دلیــل وعــاظ نیــز در تهــران
و بســیاری از شهرســتانها ایــن خبــر را بــه
اطــاع مــردم رســاندند و بــه دنبــال ان شــور و
غلیانــی در میــان مــردم بــه وجــود امــد و دههــا
هــزار نفــر از مــردم تهــران و ســایر شــهرها بــرای
اســتماع ســخنان تاریخــی مراجــع تقلیــد و علمــا
در روز عاشــورا بــه قــم امدنــد.
رژیــم نیــز بــرای منصــرف ســاختن مراجــع
و علمــای قــم از ایــراد ســخنرانی ،تعــدادی از
روحانــی نمایــان بــه ظاهــر خیــر و مالاندیــش
را نــزد انــان فرســتاد تــا ایشــان را از ان کار
بــاز دارنــد و ســرانجام توانســتند بــا خطرنــاک
توصیــف کــردن اوضــاع ،بعضــی را از ان کار
بــاز دارنــد ولــی جــرات نیافتنــد کــه بــا امــام
دیــدار کننــد .روز عاشــورا فــرا رســید .ای ـتاهلل
شــریعتمداری صبــح ان روز در منــزل خــود
کــه مجلــس ســوگواری برقــرار بــود ،در حضــور
صدهــا نفــر از مــردم حاضــر ســخنرانی کــرد.
او شــایعه ارتبــاط مراجــع بــا عبدالناصــر و
دریافــت کمکهــای مــادی از وی را تکذیــب
و از روزنامههــا کــه نقطــه نظــرات مراجــع را
درج نمیکننــد انتقــاد نمــود و از رخنــه عوامــل
اســرائیل (بهائیهــا) در ارکان مملکــت و بــه
ســربازی بــردن طــاب و دیگــر اقدامــات دولــت
ابــراز تاســف کــرد .وی همچنیــن اظهــار داشــت:
مخالفتــی بــا دولــت نداریــم و ایــن دولــت اســت
کــه خــود را بــا روحانیــت درگیــر نمــوده اســت.
نــوک تیــز حمــات ایــتاهلل شــریعتمداری
متوجــه دولــت و مطبوعــات بــود و هیچگونــه
انتقــادی از اقدامــات ســرکوبگرانه شــاه و
روابــط گســترده رژیــم وی بــا اســرائیل ننمــود.
رژیــم کــه مطمئــن بــود امــام در صــورت ایــراد
ســخنرانی ،حمــات تنــدی بــه شــاه خواهــد
کــرد تــاش فــراوان نمــود تــا ایشــان را از ایــراد
ســخنرانی منصــرف ســازد .از ایــن رو پیــش از
ظهــر روز عاشــورا در حالــی کــه امــام در مجلــس
ع
ســوگواری منــزل خــود و در میــان جمــ
عــزاداران حضــور داشــت یکــی از مقامــات
ارشــد ســاواک از طــرف شــاه نــزد امــام امــد و
گفــت« :از طــرف اعلیحضــرت مامــورم بــه شــما
ابــاغ نمایــم اگــر امــروز بخواهیــد در مدرســه
فیضیــه ســخنرانی نماییــد کماندوهــا را بــه
مدرســه میریزیــم و انجــا را بــه اتــش و خــون
میکشــیم» .امــام هــم در پاســخ فرمــود« :مــا
هــم بــه کماندوهــای خــود دســتور میدهیــم
کــه فرســتادگان اعلیحضــرت را تادیــب نماینــد».
همچنیــن امــام پیشــنهاد همــکاری مخالفــان
سیاســی رژیــم شــاه را قاطعانــه رد کــرد و امــکان
هــر گونــه بهرهبــرداری ســوء توســط انــان و یــا
رژیــم را ســلب نمــود .ایــتاهلل شــریعتمداری
نیــز ســعی کــرد تــا امــام را از رفتــن بــه فیضیــه
و انتقــاد نمــودن از شــاه منصــرف ســازد کــه بــا
بیاعتنایــی امــام مواجــه شــد.
ســاعت حــدود 6بعدازظهــر عاشــورای ()1342
مصــادف بــا 13خــرداد ان ســال امــام بــه طــرف
مدرســه فیضیــه رهســپار شــد تــا ســخنان
تاریخــی خــود را در اجتمــاع گــروه زیــادی از
مــردم قــم و روحانیــون و هیاتهــای عــزادار
کــه از تهــران و ســایر شهرســتانها بــه قــم
امــده و مشــتاقانه و بیصبرانــه منتظــر شــنیدن
ســخنرانی امــام بودنــد ،ایــراد نماید .در طــول راه
منــزل تــا مدرســه فیضیــه و نیــز صحــن مــدارس
فیضیــه و دارالشــفا ،صحــن بــزرگ حضــرت
معصومــه (س) و صحــن مســجد اعظــم و پشــت
بامهــا و نیــز میــدان اســتانه مملــو از جمعیــت
بــود .تعــداد جمعیــت را دویســت هــزار نفــر
تخمیــن میزدنــد کــه تــا ان زمــان بینظیــر
بــود .برخــی نیــز کــه احتمــال وقــوع درگیــری
و تیرانــدازی مامــوران نظامــی بــا مــردم را
میدادنــد وصیــت نمــوده و از خانههــای خــود
خــارج شــدند و برخــی نیــز بــه ســاحهای ســرد
و بعضــا گــرم مســلح بودنــد و برخــی دیگــر در
شمـاره 145
نقــاط حســاس مدرســه فیضیــه ســنگر گرفتنــد
و امــاده مقابلــه بــا هــر گونــه حملــه مامــوران
رژیــم شــدند .یــک موتــور بــرق قــوی نیــز
حاضــر بــود تــا در صــورت قطــع بــرق توســط
مامــوران ،بالفاصلــه مــورد اســتفاده قــرار گیــرد.
دوازده بلندگــو در مدرســه فیضیــه ،مســجد
اعظــم ،صحــن حضــرت معصومــه (س) و میــدان
اســتانه نصــب شــده بــود و دههــا ضبــط صــوت
بــزرگ و کوچــک در کنــار منبــر امــاده ضبــط
ســخنرانی امــام بــود .دههــا نفــر نیــز بــا قلــم و
کاغــذ امــاده نوشــتن و یادداشــت برداشــتن از
ســخنان امــام بودنــد.
بــا توجــه بــه حــوادث چنــد مــاه گذشــته از جملــه
واقعــه فیضیــه و ســخنان توهیــن امیــز مکــرر
شــاه و نوشــتههای کــذب و افترامیــز مطبوعــات
و اظهارنظرهــای ســخیف دولتمــردان از طریــق
رســانهها ...و از همــه مهمتــر اهمیــت ان روز مقــدس
کــه احساســات مذهبــی مــردم بــه غلیــان امــده
بــود ،همــه در انتظــار ســخنان مهیــج ،افشــاگرانه و
تاریخــی امــام لحظــه شــماری میکردنــد .امــام در
میــان اســتقبال پــر شــور مــردم انقالبــی و در طنیــن
فریــاد تکبیــر ،صلــوات و شــعار از منــزل خــود خــارج
شــد و نیــم ســاعت بعــد بــه مدرســه فیضیــه رســید
و در جایــگاه قــرار گرفــت و ســخنرانی خــود را اغــاز
کــرد .امــام پــس از بیــان فجایــع دلخــراش کربــا،
حملــه دژخیمــان شــاه بــه فیضیــه را بــه واقعــه کربــا
تشــبیه نمــود کــه بــا شــیون و زاری مــردم حاضــر
تــوام گردیــد و ان فاجعــه را کــه توســط مامــوران
رژیــم شــاه صــورت گرفــت بــه تحریــک اســرائیل
دانســت و رژیــم شــاه را دســت نشــانده اســرائیل
معرفــی کــرد.
اســرائیل نمیخواهــد در ایــن مملکــت علمــای
اســام باشــد .اســرائیل نمیخواهــد در ایــن
مملکــت احــکام اســام باشــد ...اســرائیل بــه
دســت عمــال ســیاه خــود مدرســه فیضیــه
را کوبیــد ،مــا را میکوبــد ،شــما ملــت را
میکوبــد .و بــرای اینکــه اســرائیل بــه منافــع
خــود برســد دولــت ایــران بــه تبعیــت از اغــراض
و نقشــههای اســرائیل بــه مــا اهانــت کــرده و
میکنــد...
ســپس بــا اشــاره بــه التــزام گرفتــن ســاواک از وعــاظ
کــه بــه شــاه و اســرائیل بدگویــی نکــرده و نگوینــد
کــه اســام در خطــر اســت اظهــار داشــت:
تمــام گرفتاریهــا و اختالفــات مــا در همیــن
ســه موضــوع نهفتــه اســت .اگــر مــا نگوییــم
اســام در خطــر اســت ایــا در معــرض خطــر
نیســت؟ اگــر مــا نگوییــم شــاه چنیــن و چنــان
اســت ایــا انطــور نیســت؟ اگــر مــا نگوییــم
اســرائیل بــرای اســام و مســلمین خطرنــاک
اســت ایــا خطرنــاک نیســت؟ و اصــوال چــه
ارتباطــی و تناســبی بیــن شــاه و اســرائیل اســت
کــه ســازمان امنیــت میگویــد از شــاه صحبــت
نکنیــد ،از اســرائیل نیــز صحبــت نکنیــد؟ ایــا
بــه نظــر ســازمان امنیــت ،شــاه اســرائیلی اســت؟
امــام بــا «غلــط» و «مفتضــح» خوانــدن رفرانــدوم ،بــه
تبلیغــات ســوء رژیــم اشــاره نمــود و زندگــی ســاده و
بیاالیــش روحانیــون را بــا زندگــی تجمالتــی و پــر
زرق و بــرق شــاه و دولتمــردان مقایســه کــرد و او را
از عــوام فریبــی و وابســتگی بــه بیگانــگان بــر حــذر
داشــت و خطــاب بــه وی فرمــود:
خطاب به وی فرمود.
مــن بــه شــما نصیحــت میکنــم ای اقــای شــاه!
ای جنــاب شــاه! مــن بــه تــو نصیحــت میکنــم.
دســت از ایــن اعمــال و رویــه بــردار .مــن میــل
نــدارم کــه اگــر روزی اربابهــا بخواهنــد کــه
تــو بــروی مــردم شــکرگزاری کننــد .مــن
نمیخواهــم تــو مثــل پــدرت شــوی ...نصیحــت
مــرا بشــنو ،از روحانیــت بشــنو ،از علمــای اســام
بشــنو ،اینهــا صــاح ملــت را میخواهنــد ،اینهــا
صــاح مملکــت را میخواهنــد .از اســرائیل
نشــنو ،اســرائیل بــه درد تــو نمیخــورد،
بدبخــت ،بیچــاره!...
در ســایر شــهرهای ایــران نیــز وعــاظ بــر بــاالی
منابــر جنایــات رژیــم شــاه و دولــت دســت
نشــانده را افشــاء و محکــوم کردنــد .در تهــران
نیــز اقــای فلســفی در مســجد ترکهــا و در
حضــور بیــش از یکصدهــزار نفــر از حضــار در
مســجد و بیــرون از ان ،طــی ســخنرانی مهمــی،
دولــت علــم را در ده مــاده اســتیضاح کــرد و
انــرا غیرقانونــی دانســت و خواســتار ســرنگونی
ان دولــت شــد.
مراســم عــزاداری روز عاشــورا و فــردای ان
روز عمــ ً
ا بــه تظاهــرات سیاســی میلیونــی
مــردم علیــه رژیــم شــاه تبدیــل شــد .در
بازار گزارش
تهــارن دســتههای عــزادار در حالیکــه تصاویــر
متعــددی از امام در دســت داشــتند و شــعارهایی
از قبیــل «خمینــی خمینــی خــدا نگهــدار تــو-
بمیــرد بمیــرد دشــمن خونخــوار تــو»« ،خمینــی
بتشــکن ملــت طرفــدار تــو -مــیرود مــیرود
دشــمن خونخــوار تــو»« ،مــرگ بــر ایــن
دیکتاتــور» و ...در خیابانهــای تهــران بــه راه
افتادنــد عــزاداران از خیابانهــای مرکــزی شــهر
عبــور کــرده و در مقابــل کاخ شــاه (کاخ مرمــر)
شــعارهای کوبنــدهای ســر دادنــد .دانشــجویان
دانشــگاه تهــران نیــز در روز یازدهــم محــرم
بــه جمــع تظاهرکننــدگان پیوســتند و بــا دادن
شــعارهایی بــه نفــع امــام و دکتــر مصــدق
شــور و نشــاط بیشــتری بــه تظاهــرات دادنــد.
نیروهــای انتظامــی و نظامــی بنابــر دســتور،
نظارهگــر تظاهــرات بودنــد و از هــر گونــه
درگیــری بــا عــزاداران و یــا بازداشــت وعــاظ و
روحانیــون تنــدرو خــودداری میکردنــد و صرفـاً
موظــف بــه تذکــر بــه انهــا در خــارج از مجلــس
و تهیــه فهرســتی از اســامی انهــا بودنــد .رادیــو
نیــز در روزهــای تاســوعا و عاشــورا در ســاعات
مختلــف گوشــههایی از مراســم عــزاداری و
نوحهخوانــی دســتههای عــزاداری تهــران را
کــه خالــی از رنــگ و بــوی سیاســی بــود پخــش
مینمــود .ایــن اقــدام گرچــه بــرای رفــع اتهــام
ضــد مذهبــی بــودن رژیــم صــورت گرفــت امــا
از نظــر تودههــای مذهبــی و مخالفــان سیاســی
رژیــم بــه عنــوان عقبنشــینی رژیــم در مقابــل
روحانیــت تلقــی گردیــد.
حــوادث روزهــای 10و 11
محــرم ( 13و 14خــرداد) ،در
واقــع لبیــک بــه دعــوت امــام
و نوعــی رفرانــدوم عمومــی
علیــه رژیــم شــاه بــود .بازتــاب
حــوادث ایــن دو روز چنــان
گســترده و عمیــق بــود کــه
حتــی ســاواک را وادار بــه
اعتــراف نمــود .در پایــان روز
عاشــورا و در حالیکــه تظاهــرات
عــزاداران در روزهــای بعــد نیــز
ادامــه داشــت ،کارشناســان
ســاواک گــزارش مبســوط و
جامعــی از بازتابهــا و نتایــج
ســخنرانی امــام و دیگــر وعــاظ
تهیــه کردنــد .در گزارشــی
کــه در پرونــده اقــای فلســفی
مضبــوط اســت امــده اســت:
دو ســخنرانی شــیخ
محمدتقــی فلســفی در
مســجد ترکهــا در
روزهــای یکشــنبه و
دوشــنبه [ 12و 13خــرداد]
هفتــه جــاری ،بــا انتشــار
اعالمیــه خمینــی ،عکسهــای متعــدد و فــراوان
او در پایتخــت و شــعارهای کنای ـهداری کــه بــر
علیــه شــاه بــه نــام «یزیــد» و «دســتگاههای
یزیــدی» و «مریــدان یزیــد» مــیداد [نــد]،
عکسالعمــل بســیار بــدی در بیــن تــوده مــردم
داشــت .حمــات دســتهجمعی روحانیــون و
مالیــان در روی منابــر بــر علیــه شــاه و دولــت،
حیثیــت دســتگاههای دولتــی را پاییــن اورده
و اگــر حمــات دســته جمعــی مالهــا و
دســتگاههای روحانــی در دو مــاه محــرم و
صفــر ادامــه یابــد یقینــاً ســبب تهییــج افــکار
عمومــی خواهــد شــد و بــه تدریــج نفــوذ معنــوی
روحانیــون و مالهــا زیــاد شــده تــا جایــی کــه
نفــوذ کالم و اثــر اعالمیــه و یــا نشــریات انهــا
حوادثــی نظیــر انچــه در مشــروطیت ایــران
میگذشــت بــه وجــود [خواهــد] اورد.
...اگــر موعظــه مالهــا [تنهــا] در مســاجد ختــم
باشــد خطــرش کمتــر از موعظــه بــر بــاالی منابــر
در ایــام ســوگواری اســت .زیــرا در انجــا طــرف کالم
وعــاظ ،طبقــات دوم و اول اســت ولــی در روی منابــر
ســوگواری ،طــرف« ،مــردم عــوام» [بــوده] و هیجــان
افــکار انهــا کنترلــش مشــکل اســت ...در ایــن ده
روز اکثــر وعاظــی کــه طرفــدار دولــت بودنــد و یــا
کمتــر بــه مخالفــت علنــی بــر علیــه مقــام ســلطنت
و دولــت میپرداختنــد ...بــه وحشــت افتــاده و بــرای
اینکــه بــه دســته مخالــف اهــل دیــن و علــم منصــوب
[درســت :منســوب] نشــوند ،رویــه موافقــت بــا دســته
خمینــی پیــش گرفتهانــد.
پخــش عکسهــای خمینــی در مســاجد ،منابــر و
بــه خصــوص پشــت شیشــه مغازههــا و ویترینهــای
دکاکیــن بــازار و مغازههــای خیابانهــا و معابــر،
یکــی دیگــر از نشــانه پیــروزی روحانیــون مخالــف
شــاه و دولــت اســت...
ســخنان کوبنــده و افشــاگرانه امــام ،شــاه را
پیــش نــزد مــردم حقیــر و رســوا کــرد و امــام
بــه صــورت رهبــر مذهبــی -سیاســی اشــتی
ناپذیــر ،انقالبــی و بــا منــازع مــردم در امد .شــاه
کــه ادامــه تظاهــرات عــزاداران کشــور را خطــری
بــزرگ بــرای رژیــم خــود میدانســت درصــدد
دســتگیری امــام و بســیاری از علمــا ،وعــاظ
و روحانیــون انقالبــی سراســر کشــور برامــد.
عــزاداری مــردم قــم تــا پاســی از شــب ادامــه
داشــت .امــا پــس از اینکــه عــزاداران بتدریــج
مســاجد ،خیابانهــا و کوچههــا را تــرک کــرده
و بــه خانههــای خــود بــاز گشــتند و ســکوت
ســنگین نیمــه شــب بــر شــهر مســتولی شــد،
مامــوران نظامــی در منــزل امــام ســاعت 2/30
نیمــه شــب 12محــرم برابــر بــا 15خــرداد بــه
دور از چشــم مــردم و بــدون ســر و صــدا از دیــوار
منــزل امــام بــاال امــده و وارد منــزل شــدند و
بــرای یافتــن ایشــان همــه حیــاط ،اتاقهــا و
زیرزمینهــا را جســتجو کردنــد ولــی امــام را
نیافتنــد .از ایـنرو بــه ضــرب و شــتم تنــی چنــد
از خدمــه منــزل -کــه هماننــد ش ـبهای قبــل
در حیــاط بیتوتــه کــرده بودنــد -برامدنــد تــا
مخفیــگاه امــام را نشــان دهنــد! امــام از اغــاز
مــاه محــرم تــا ان شــب بــه دلیــل برگــزاری
مجلــس روضــه در منــزل خــود و کثــرت رفــت
و امــد مــردم ،شــبها را در منــزل فرزنــدش
اقــا ســید مصطفــی کــه مقابــل منــزل خــود بــود
میخوابیــد .در همــان هنــگام امــام بــرای ادای
نمــاز شــب از خــواب برخاســته بــود کــه ســرو
صــدای مامــوران را شــنید .بالفاضلــه لبــاس
پوشــید و از در منــزل خــارج شــد و خطــاب
بــه مامــوران فریــاد کــرد« :روحاهلل خمینــی
منــم! چــرا اینهــا را مــی زنیــد؟ اینچــه رفتــار
وحشــیانهای اســت؟ چــرا ماننــد دزدان از دیــوار
بــه پاییــن میپریــد؟»
مامــوران چــون بــه خوبــی میدانســتند در
صورتــی کــه مــردم از جریــان امــر مطلــع
شــوند اجــازه نخواهنــد داد امــام دســتگیر شــود
بــا مخفــی کاری تمــام عمــل کردنــد :لبــاس
مشــکی بــر تــن نمودنــد و بــرای اینکــه صــدای
ماشــین ،همســایهها را بیــدار نکنــد ماشــین را
از در منــزل تــا ســر خیابــان هــل دادنــد! امــام در
طــول راه صحبتــی بــا مامــوران نکــرد تــا اینکــه
شــعلههای اتــش پاالیشــگاه تهــران از دور
پیــدا شــد .انــگاه خطــاب بــه انهــا فرمــود« :مــا
داریــم فــدای ایــن نفــت میشــویم! همــه چیــز
مــا را بــه خاطــر ایــن نفــت دارنــد میگیرنــد»
.مامــوران از بیــم اطــاع مــردم و احتمــال
درگیــری بــا انــان بــه انــدازهای هراســان بــوده و
عجلــه داشــتند کــه حتــی اجــازه ندادنــد تــا امام
در میــان راه وضــو گرفتــه و نمــاز بخوانــد ،از ایــن
رو ایشــان مجبــور گردیــد تــا تیمــم کــرده و در
ماشــین و در حــال حرکــت نمــاز صبــح را بجــا
اورد .امــام را مســتقیماً بــه ســلولی انفــرادی در
باشــگاه افســران تهــران بــرده و در غــروب همــان
روز بــه پــادگان قصــر منتقــل کردنــد.
لحظاتــی پــس از دســتگیری امــام ،همســایهها
بــا خبــر شــدند و چنــد دقیقــه بعــد گــروه زیادی
از مــردم بــه طــرف صحــن مطهــر حرکــت
نمــوده و بــه بازداشــت ایشــان اعتــراض کردنــد.
جمعیــت زیــادی در نخســتین ســاعات صبــح روز
15خــرداد در حالــی کــه از دســتگیری امــام
بــه شــدت ناراحــت بودنــد و شــعارهای «مــرگ
بــر شــاه -درود بــر خمینــی» و «از جــان خــود
گذشــتیم ،بــا خــون خــود نوشــتیم :یــا مــرگ
یــا خمینــی» میدادنــد روانــه منــزل مراجــع
شــده و ســپس بــه دنبــال حــاج اقــا مصطفــی
(فرزنــد ارشــد امــام) بــه طــرف صحــن مطهــر
حضــرت معصومــه (س) بــه حرکــت در امدنــد.
مراجــع و علمــای طــراز اول قــم در منــزل
ایــتاهلل گلپایگانــی تشــکیل جلســه داد و بــا
صــدور اعالمیــهای ،دســتگیری امــام را تقبیــح
نمــوده و خواســتار ازادی فــوری ایشــان شــدند.
تظاهــر کننــدگان پــس از خــروج از صحــن و در
حالیکــه زنــان پیشــاپیش مــردان قــرار داشــتند
بــا رگبــار مسلســل نظامیــان مواجــه شــدند.
در برخــی از خیابانهــای اصلــی و کوچههــا
مــردم قتــل عــام شــدند .برخــی از مــردم کــه
بــه چــوب و اســلحه ســرد مجهــز بودنــد بــه
نظامیــان حملــه بردنــد .درگیــری و تیرانــدازی
تــا ســاعت 5بعدازظهــر ان روز ادامــه داشــت و
بــر اثــر ان صدهــا نفــر از مــردم بیگنــاه کشــته
و یــا مجــروح شــدند .هواپیماهــای نظامــی رژیــم
نیــز بــرای ارعــاب بیشــتر مــردم بــر اســمان قــم
پــرواز کــرده و دیــوار صوتــی را شکســتند.
صبــح همــان روز خبــر دســتگیری امــام بــه
تهــران رســید .دانشــجویان مســلما دانشــگاه
تهــران ،کالسهــا را تعطیــل کــرده و تظاهــرات
خیابانــی کردنــد .بارفروشــان تهــران نیــز از
مرکــز شــهر بــه حرکــت در امدنــد و همــراه
بــا ســیل جمعیــت خشــمگین کــه هــر لحظــه
افــزوده میشــد بــه ســمت کاخ مرمــر ،اداره
رادیــو واقــع در میــدان ارک ،اداره تســلیحات
ارتــش در میــدان توپخانــه ،و ...حرکــت کردنــد،
امــا بــا اتــش گلولــه و رگبــار مســلح نظامیــان
کــه در میادیــن و نقــاط حســاس مرکــزی شــهر
مســتقر بودنــد مواجــه شــدند و بــه خــاک و
خــون غلطیدنــد .مــردم خشــمگین کــه امــاج
حملــه وحشــیانه نظامیــان قــرار گرفتــه بودنــد
بــه ســاختمانهای دولتــی ،پاســگاههای
پلیــس و اتومبیلهــای نظامــی حملــه بردنــد.
گروهــی از مــردم پیشــوای ورامیــن پــس از
اطــاع از دســتگیری امــام در حالیکــه کفــن
پوشــیده بودنــد بــه ســمت تهــران حرکــت کردند
امــا نظامیــان مســلح در میــان راه بــه انــان
حملــه کــرده و قتــل عــام شــدند .روز بعــد نیــز
تظاهــرات ادامــه یافــت کــه بــا مقابلــه شــدیدتر
نظامیــان مواجــه گردیــد.
ســرانجام رژیــم شــاه بــا کشــتار هــزاران نفــر از مــردم
و بــه راه انداختــن حمــام خــون (چنانکــه وعــده داده
بــود) تظاهــرات مــردم را ســرکوب کــرد .در شــیراز
و مشــهد نیــز تظاهــرات وســیعی برپــا شــد کــه بــه
درگیــری بــا پلیــس انجامیــد .در طــول ســه روز،
دههــا نفــر از علمــا و روحانیــون و وعــاظ در تهــران
و شهرســتانها دســتگیر شــدند ،در تبریــز بــه
توصیــه ای ـتاهلل شــریعتمداری مبنــی بــر اینکــه «از
تظاهــرات جــدا خــودداری شــود» و «بــه اعلیحضــرت
معظــم توهیــن و بــی احترامــی نشــود» بــر خــاف
انچــه انتظــار میرفــت تظاهــرات گســتردهای صــورت
نگرفــت ،فقــط چنــد نفــر از روحانیــون سرشــناس و
پیــرو امــام دســتگیر شــدند.
بــا ایــن جنایــت و کشــتار هولنــاک ،رژیــم
توانســت نهضتــی کــه پایههــای ســلطنت شــاه
را بــه لــرزه انداختــه بــود ظاهــرا ً ســرکوب کنــد
و خــود را فاتــح میــدان نبــرد بدانــد!
تهیه و تنظیم برای تبیان :عطاهلل باباپور
امنیت و اموزش
فلسفه شب قدر
در طــول ســال ،ســاعات ،روزهــا ،شــبها و ماههــا و
اساس ـاً زمانهــای متفاوتــی وجــود دارد .امــا در میــان
همگــی ایــن زمانهــا ،بعضــی بــه واســطه عنایــت و
توجــه خداونــد و اثراتــی کــه بــر ایــن زمانهــا مقــرر
شــده یــا اتفاقاتــی کــه در انهــا روی داده یــا می دهــد،
دارای اهمیــت ،شــرافت و عظمــت ویــژه ای هســتند.
یکــی از ایــن زمانهــا شــب قــدر اســت .در ایین اســام،
ایــن شــب بــا ارزش تریــن و برتریــن شــب در طــول
ســال اســت .اهمیــت ایــن شــب تــا حــدی اســت کــه
نــه تنهــا ایــات مختلفــی از ســور قــران کریــم درمورد
خصوصیــات ایــن شــب نــازل شــده ،بلکــه ســوره ای
مســتقل نیــز بــه ایــن نــام و در خصــوص شــب قــدر
در قــران کریــم وجــود دارد…
بــرای بیــان روشــنتر اهمیــت ایــن شــب،
می تــوان دو دســته ایــات قرانــی کــه دربــاره
ایــن شــب نــازل شــده اند را در نظــر گرفــت.
دســته ای از ایــن ایــات بــه بیــان عظمــت و
شــرافت فوق العــاده ایــن شــب می پردازنــد و
دســته دیگــر بیانگــر اثــرات ایــن شــب هســتند.
از دیــدگاه قــران کریــم عظمــت و شــرافت ایــن
شــب ان قــدر واالســت کــه خداونــد می گویــد:
“و تــو چــه می دانــی شــب قــدر چیســت؟” بــا
کمــی دقــت در ایاتــی از قــران کریــم کــه در
انهــا نیــز ایــن گونــه خطــاب بــه کار رفتــه
اســت ،درمی یابیــم کــه خداونــد هنــگام اشــاره
یــا تذکــر بــه امــور بســیار پر اهمیــت بــه ایــن
صــورت ،پیامبــر اکــرم (صلــی اهلل علیــه و الــه
و ســلم) را مــورد خطــاب قــرار داده اســت.
بــه عنــوان مثــال وقتــی صحبــت از قیامــت و
عظمــت ایــن روز بــه میــان امــده و اگاهــی و
جلــب توجــه مــردم بــه اتفاقــات بســیار بــزرگ
ان روز مــورد نظــر بــوده ،از ایــن نــوع خطــاب
اســتفاده شــده اســت.در ایــه شــریفه ســوره
قــدر هــم اگــر خداونــد برتریــن مخلــوق خــود
و اخریــن فرســتاده خویــش را اینگونــه مــورد
خطــاب قــرار می دهــد ،بــه دنبــال بیــان
عظمــت فوق العــاده ایــن شــب اســت.
در ایــه ای دیگــر خداونــد ایــن شــب را از
(حــدود) ســی هــزار شــب کــه شــب قــدری
در انهــا وجــود نــدارد ،برتــر دانســته اســت.به
وضــوح ایــن مقایســه و برتــری شــگفت انگیز،
بــه طــور ملموس تــری عظمــت ایــن شــب را
برایمــان روشــن می کنــد.
در دســته دوم از ایــات قــران کریــم ،خداونــد بــه
بیــان خصوصیــات ایــن شــب می پــردازد .دارا
بــودن چنیــن خصوصیاتــی موجــب می شــود کــه
ایــن شــب اثــرات خــاص و منحصــر بــه فــردی
را در میــان تمامــی شــبهای ســال داشــته باشــد.
بــه عنــوان نمونــه ایــن شــب شــبی «مبــارک»
خوانــده شــده اســت.مبارک بــه معنــای پرخیــر
و برکــت اســت و بــه کار بــردن ایــن تعبیــر در
خصــوص شــب قــدر بــه ایــن مفهــوم اســت کــه
ایــن شــب بلنــد مرتبــه ،گنجایــش و ظرفیــت
خیــر کثیــری را دارد .تــا حــدی کــه بــه تصریــح
ایــات قــران کریــم ،نــزول قــران در ایــن شــب
صــورت گرفتــه اســت.همچنین بــه ســبب خیــر و
برکــت فــراوان در ایــن شــب رحمــت و مغفــرت
خداونــد بــه ســوی بنــدگان نــازل می شــود.
از دیگــر اثــرات مهــم شــب قــدر می تــوان بــه
عــدم صــدور عــذاب در ایــن شــب و در امــان
بــودن بنــدگان از عقوبتهــای الهــی ،اشــاره کــرد.
چــرا کــه خداونــد صراحتـاً سرتاســر ایــن شــب،
از لحظــه اغــاز تــا ســپیده دم ان را سرشــار از
“ســامت” می خوانــد.
هــر انســان بــا دقــت در عظمــت و شــرافت
اینچنیــن شــبی و تامــل در اثــرات ان و وقایعــی
کــه در ان اتفــاق می افتــد ،بــه طــور طبیعــی
بــه دنبــال شــناخت بیشــتر و اگاهــی از جوانــب
مختلــف شــب قــدر خواهــد بــود .مــا نیــز در
ایــن مجــال کوتــاه ،برانیــم تــا هــر چــه بیشــتر
در حــد تــوان ابعــاد مختلــف ایــن شــب را
بررســی کنیــم .از ایــن رو در ادامــه در خصــوص
معنــای قــدر ،رویداد هایــی کــه در ایــن شــب
واقــع می گــردد ،زمــان وقــوع چنیــن شــبی و
طریقــه بهره گیــری هــر چــه بیشــتر از بــرکات
ان بیشــتر تامــل می کنیــم.
معنای قدر
اساســاً قــدر بــه معنــای اندازه گــذاری اســت و
ظاهــرا ً منظــور قــران کریــم از گــذاردن نــام قــدر
بــر ایــن شــب پرعظمــت ،تعییــن و مشــخص
کــردن جزئیــات امــور مربــوط بــه تمامــی
مخلوقــات در ان می باشــد .بــه بیــان روشــنتر
در ایــن شــب ،حــوادث و اتفاقــات ماننــد مــرگ
و زندگــی ،ســعادت و شــقاوت ،رزق و روزی و
… بــرای انســانها و حــوادث طبیعــی جــاری
شــدن ســیل ،وقــوع زمیــن لــرزه و … در رابطــه
بــا ســایر کاینــات معیــن و مشــخص می گــردد.
ایــه شــریفه ســوره دخــان هــم در توصیــف
شــب قــدر ،ایــن مطلــب را تاییــد می کنــد.
خداونــد متعــال در ایــن ایــه می فرمایــد“ :در
ان شــب هــر حادثــه ای کــه بایــد واقــع شــود
خصوصیاتــش مشــخص و معیــن می شــود”.
بــا دانســتن عظمــت فــوق العــاده و خیــرات و
بــرکات فــراوان شــب قــدر ،ایــن ســوال بــه ذهــن
خطــور می کنــد کــه ایــا شــب قــدر یــک شــب
خاصــی در طــول تاریــخ بــوده اســت یــا امــروزه
نیــز شــب قــدری وجــود دارد و می تــوان از
بــرکات چنیــن شــبی بهره منــد شــد و ان را
درک نمــود؟
بجاســت کــه پاســخ خــود را در ایــات مختلــف
قــران کریــم کــه بــه بیــان ویژگیهــا و اتفاقــات
شــب قــدر اختصــاص دارد ،جســتجو کنیــم .بــا
دقــت در ایــن ایــات درمی یابیــم هنگامــی کــه
قــران کریــم بــه وقایــع شــب قــدر از جملــه
نــزول مالئــک و تقدیــر امــور در ان شــب اشــاره
می کنــد ،انهــا را بــه صــورت افعــال مضــارع کــه
در زبــان عربــی نشــان دهنــده اســتمرار و تــداوم
اســت ،بیــان می نمایــد .پــس بدیــن ترتیــب
مشــخص می شــود کــه شــب قــدر اســتمرار
دارد و محــدود بــه زمانــی خــاص در گذشــته و
یــا یــک شــب معیــن در یــک ســال بــه خصــوص
نیســت ،بلکــه بــا گــذر زمــان بــه طــور مســتمر
تکــرار می شــود و در عصــر حاضــر نیــز چنیــن
شــبی وجــود دارد و وقایــع گوناگــون ان (نظیــر
نــزول مالئــک ،تقدیــر امــور و …) نیز هــم اکنون
نیــز بــه وقــوع می پیونــدد .امــا بــا قــدری تامــل
بیشــتر در ایــات قــران کریــم جزئیــات بیشــتری
دربــاره چگونگــی ایــن اســتمرار و بازه هــای
زمانــی تکــرار ایــن شــب بــه دســت می ایــد .از
ظاهــر کالم قــران ایــن گونــه اســتفاده می شــود
کــه شــب قــدر در مــاه مبارک رمضــان قــرار دارد
(ایــن مطلــب در قســمتهای بعــد بیشــتر مــورد
بررســی قــرار خواهــد گرفــت) .پــس همانگونــه
کــه مــاه مبــارک رمضــان در هــر ســال وجــود
دارد و تکــرار می شــود ،شــب قــدر نیــز هــر
ســاله تکــرار می گــردد .بدیــن ترتیــب ایــن
امــکان وجــود دارد کــه حتــی امــروزه و در هــر
ســال نیــز بتــوان از بــرکات فــراوان و مواهــب
گوناگــون الهــی در ایــن شــب ،بــه تناســب
همــت و توجــه خویــش بهره منــد شــد.
در شب قدر چه روی می دهد؟
در گذشــته گفتیــم کــه ،بــا مراجعــه بــه ایــات
قــران کریــم روشــن می شــود کــه نــه تنهــا در
ایــن شــب کلیــه امــور مربــوط بــه مخلوقــات در
ســال اینــده و تــا فرارســیدن شــب قــدر بعــد ،از
جانــب خداونــد تقدیــر می گــردد ،بلکــه مالئکــه
در ایــن شــب بــه اذن پــروردگار ،ایــن امــور
معیــن و مشــخص شــده را بــه صــورت فرامیــن
الهــی نــازل می نماینــد.
بــا کمــی جســتجو در ایــات قــران کریــم کــه در
انهــا ســخن از نــزول مالئــک بــه میــان امــده،
می تــوان نــزول مالئــک را از نظــر هدفــی کــه
در نــزول خــود دنبــال می کننــد بــه دو دســته
تقســیم کــرد .یــک دســته از نــزول ان اســت
کــه مالئــک نــازل می شــوند تــا امــر و فرمانــی از
فرامیــن الهــی را کــه بــه انهــا محــول می گــردد،
اجــرا نماینــد؛ نظیــر نــزول مالئــک بــه منظــور
یــاری مومنــان در جنــگ بــدر و حنیــن و ســایر
عرصه هــا ،نــزول فرشــتگان بــرای گرفتــن جــان
افــراد ،و یــا نــزول مالئــک جهــت اجــرای عــذاب
الهــی نظیــر انچــه کــه در مــورد قــوم لــوط بــه
وقــوع پیوســت و …
نــوع دیگــر نــزول فرشــتگان الهــی ،فــرود امــدن
انــان بــه منظــور ابــاغ و رســاندن پیــام خداونــد
اســت .بــه وضــوح روشــن اســت کــه هــر پیــام
یــک دریافــت کننــده و مخاطبــی دارد کــه ان
پیــام بــرای او فرســتاده شــده اســت ،در نتیجــه
در ایــن نــوع از نــزول ســر و کار مالئــک از طرفی
بــا فرســتنده و از طرفــی دیگــر بــا دریافت کننــده
پیــام اســت ،بــه بیــان دیگــر مالئــک الهــی بایــد
پیــام خــود را پــس از انکــه از خداونــد دریافــت
نمودنــد بــر کســی عرضــه کننــد یــا بــه عبــارت
دیگــر بــر مخلوقــی از مخلوقــات او نــازل شــوند.
نمون ـه ای از ایــن نــزول ،نــزول جبرائیــل امیــن
در طــول 23ســال بــر رســول اکــرم می باشــد
کــه پیامهــای الهــی را بــه طــور پیوســته بــر ان
حضــرت نــازل می نمــود.
حــال بایــد ببینیــم کــه نــزول مالئــک در شــب
قــدر ،جــزو کــدام یــک از دو حالــت فــوق اســت.
در ایــه 4ســوره قــدر خداونــد از نــزول مالئــک
و فرامیــن الهــی ســخن بــه میــان اورده اســت.
در حقیقــت بــا رجــوع بــه ایــن ایــه بایــد ببینیــم
کــه ایــن فرامیــن ،دســتورات الهــی هســتند کــه
بــه مالئــک ابــاغ شــده و ایشــان مامــور بــه
اجــرای انهــا هســتند (نــزول نــوع اول) ،یــا نــه
ایــن فرامیــن صرف ـاً بــه مالئکــه ابــاغ شــده اند
و مالئــک مســوولیت اجــرای انهــا را ندارنــد بلکه
مســوولیت نــازل کــردن ان و حمــل ایــن فرامین
را دارنــد (نــزول نــوع دوم) .خداونــد متعــال
هنگامــی کــه در ایــه 4ســوره قــدر بحــث نــزول
مالئــک را مطــرح می نمایــد ،می فرمایــد کــه
مالئــک در ایــن شــب تمامــی فرامیــن الهــی را
نــازل می کننــد .بــه عبــارت دیگــر مالئــک در
قبــال ایــن فرامیــن ماموریــت اجــرای انهــا را
ندارنــد ،بلکــه بایــد انهــا را نــازل کننــد .پــس
مشــخص می گــردد کــه ایــن فرامیــن کــه
توســط مالئــک مــورد نــزول قــرار می گیرنــد
جنبــه ابالغــی دارنــد و نــزول مالئــک بــرای
اطــاع رســانی و از نــوع نــزول ابالغــی (نــزول
نــوع دوم) اســت.
نزول مالئک به کدامین مقصد؟
همانگونــه کــه اشــاره شــد نــزول مالئــک در
شــب قــدر بــه صــورت ابالغــی اســت و در ایــن
نــزول مالئــک حکــم قاصدانــی را دارنــد کــه از
جانــب خداونــد پیامــی را بــرای مخاطبــی فــرود
می اورنــد .در نتیجــه بایــد مخلوقــی وجــود
داشــته باشــد کــه در شــب قــدر مــورد نــزول
مالئــک باشــد و فرامیــن الهــی بــه او ابــاغ شــود.
بــا توجــه بــه نــوع نــزول مالئــک و محتــوای
پیغامــی کــه بــه همــراه دارنــد ،و در نظــر گرفتن
ایــن نکتــه کــه نــزول انهــا کاری عبــث و بیهــوده
نیســت ،می تــوان نتیجــه گرفــت کــه نــزول
مالئــک بــر هــر مخلوقــی نمی توانــد باشــد.
بلکــه بایــد بــر شــخصی باشــد کــه تناســب
نــزول مالئــک و دریافــت فرمانهــای الهــی شــامل
مقــدرات موجــودات را داشــته باشــد .بــه بیــان
دیگــر او بایــد توانایــی درک مجموع ـه ای بســیار
بــزرگ و عظیــم و در عیــن حــال پراهمیــت از
اطالعــات را دارا باشــد .روشــن اســت کــه نــه
تنهــا اشــیاء گوناگــون و گیاهــان و جانــوران و
حتــی مکانهــای مقــدس قــادر بــه فهــم ایــن پیام
و شایســته ایــن نــزول نیســتند ،بلکــه انســانهای
معمولــی هــم ظرفیــت ایــن نــزول را ندارنــد .چرا
کــه موضــوع ایــن ابــاغ ،مقــدرات امــور و ان هم
مقــدرات همــه موجــودات و از جملــه تک تــک
انسانها ســت .مقــدرات هــر یــک از انســانها
در یــک ســال ،حجــم وســیعی از اطالعــات را
تشــکیل می دهــد کــه مطلــع شــدن از انهــا در
یــک شــب و بــه صــورت یکبــاره توســط انســان
معمولــی امــکان پذیــر نیســت ،چــه رســد بــه
سرنوشــت و مقــدرات کلیــه مخلوقــات عالــم.
از ســوی دیگــر ،مالئــک در هنگام نــزول فرامینی
را همــراه خــود می اورنــد کــه در اینــده بایــد بــه
اجــرا دربیایــد .بــرای ایــن کــه ابــاغ ایــن فرامین
توســط مالئــک امــری عبــث و بیهــوده نباشــد،
نــزول مالئــک بایــد اثــر و نتیجــه عملــی همــراه
داشــته باشــد .بــه عبــارت دیگــر کســی کــه
مــورد نــزول مالئــک واقــع می شــود ،بایــد در
ســیر انجــام ایــن فرامیــن نقــش و وظیفــه ای
داشــته باشــد .حــال مــا بــا نگاهــی دقیقتــر بــه
خــود و اطرافیانمــان اشــکارا می یابیــم کــه نــه
تنهــا شــان و تناســب نــزول مالئــک را نداریــم و
هیچــگاه مــورد نــزول مالئــک قــرار نگرفته ایــم
و نخواهیــم گرفــت ،بلکــه هیچــگاه نقشــی در
اجــرای ایــن فرامیــن کــه در رابطــه بــا مقــدرات
افــراد اســت هــم نخواهیــم داشــت.
حــال کــه معلــوم شــد یــک انســان عــادی محــل
نــزول مالئــک واقــع نمی شــود ،می تــوان انتظــار
داشــت کــه افــراد مخصوصــی وجــود داشــته
باشــند کــه از نقایــص و کمبودهــا و محدودیتهای
انســانهای عــادی دور باشــند و از جانــب خداونــد
ظرفیتهــا و تواناییهــای ویــژه ای را کســب کــرده
باشــند .در حقیقــت خداونــد ایــن انســانهای
برگزیــده را بــه مقــام جانشــینی خــود بــر روی
زمیــن نایــل کــرده اســت ،و ایــن همــان مقــام و
منزلتــی اســت کــه قــران کریــم نیــز صراحتــاً
در ایــه 30ســوره بقــره عــده ای را تحــت
همیــن عنــوان معرفــی می نمایــد و از انــان بــا
عنــوان خلیفــه اهلل تعبیــر می کنــد .نماینــده
خــدا بــر زمیــن کســی اســت کــه وجــودش
نمایشــگر خداونــد اســت و بــه اذن خداونــد کار
خدایــی می کنــد و کارهــا و اثــار خاصــی بــه
اراده خداونــد توســط او اجــرا می شــود .نظیــر
حضــرت عیســی (علیــه الســام) کــه بــه اذن
پــرودگار مــرده را زنــده می کــرد .بــه عبــارت
دیگــر خلیفــه اهلل ســبب اتصــال بیــن اســمان
و زمیــن اســت .بــر ایــن اســاس ،مشــخص
اســت کــه خلیفــه اهلل بــدان ســبب کــه نماینــده
خداونــد و در ارتبــاط بــا او اســت ،لزومـاً توانایــی
درک و دریافــت پیامهــای الهــی را دارد و از
ســوی دیگــر او بــه اذن و اراده خداونــد مامــور
بــه اجــرای دســتورات خــاص الهــی اســت ،پــس
نــزول مالئــک بــه چنیــن شــخصی یقینــاً اثــر
عملــی بــه دنبــال خواهــد داشــت.
این افراد چه کسانی هستند؟
دوشنبه 14خرداد 1397
انچــه مســلم و مــورد اتفــاق مســلمانان اســت ،ایــن
اســت کــه تنهــا کســی کــه در صــدر اســام محــل
نــزول مالئــک بــوده و پیغامهــای الهــی را دریافــت
می کــرده ،وجــود مقــدس پیامبــر اکــرم حضــرت
محمــد مصطفــی (صلــی اهلل علیــه و الــه و ســلم)
بودنــد و کســی جــز ایشــان نیــز ایــن منصــب و
مقــام را دارا نبــود .امــا همانطــور کــه در قســمت
گذشــته گفتــه شــد ،نــزول مالئــک در شــب قــدر
و اوردن تقدیــر امــور ،امــری اســتمراری و کار هــر
ســاله اســت .بنابرایــن بــه دوران حیــات نبــی اکــرم
محــدود نمی شــود و بــر طبــق ایــات قــران پــس از
ان حضــرت نیــز تــداوم دارد .لــذا پــس از رســول خــدا
فرشــتگان الهــی بایــد بــر شــخصی نــازل شــوند.
بدیهــی اســت کــه ایــن شــخص بایــد کســی
باشــد کــه بعــد از پیامبــر بــه ماننــد ایشــان برای
چنیــن مقــام و ایــن چنیــن مســوولیتهایی از
جانــب خداونــد انتخــاب شــده باشــد و از ناحیــه
او قابلیتهــا و توانایی هــای الزم بــه او عطــا شــده
باشــد .طبعـاً او ادامه دهنــده راه پیامبــر و مامــور
بــه وظایــف و کارهایــی اســت کــه مســوولیت
انهــا در زمــان پیامبــر بــه عهــده ایشــان بــود
و بایــد بعــد از ایشــان نیــز ادامــه پیــدا کنــد.
بــه عبــارت روشــنتر او جانشــین پیامبــر بعــد از
ایشــان اســت و گذشــته از ایــن بســان پیامبــر
نماینــده خداونــد بــر زمیــن و حلقــه ارتبــاط
عالــم ملــک بــا ملکــوت اســت.
بــا مراجعــه بــه تاریــخ در می یابیــم کــه بعــد
از پیامبــر مکــرم اســام (صلــی اهلل علیــه و الــه
و ســلم) ،تاکنــون جــز افــرادی محــدود ،کســی
ادعایــی مبنــی بــر ایــن کــه مالئــک در شــب
قــدر بــر او نــازل می شــوند ،نکــرده اســت .چــرا
کــه صحــت ادعــای مدعــی در ایــن زمینــه بــا
چنــد ســوال ســاده در مــورد اتفاقــات اینــده
و جزئیــات ان از ســوی مــردم هم عصــر او
معلــوم می شــده اســت .در ایــن میــان ،تنهــا
عــده ای محــدود را می تــوان یافــت کــه مدعــی
ایــن امــر هســتند .اینــان در مقاطــع مختلــف
زندگــی خــود قاطعانــه از ایــن ادعــای خــود
دفــاع کرده انــد و پاســخگوی پرســش افــراد
در مــورد اخبــار و اتفاقــات اینــده بوده انــد.
ایشــان در لحظــه لحظــه عمــر خــود ،هماننــد
پیامبــر اکــرم از چنــان علــم وســیعی برخــوردار
بوده انــد و از وقایــع جهــان اطــاع داشــته اند
کــه مــردم هم عصرشــان ،بــه وضــوح بــه مقــام
علمــی انهــا پی می بردنــد و ایشــان را عالمتریــن
شــخص می دانســتند .بــا بررســی زندگانــی
ایشــان شــواهد بســیاری در تاییــد ایــن موضــوع
می تــوان یافــت کــه ذکــر انهــا خــود فرصــت
دیگــری می طلبــد .الزم بــه ذکــر اســت کــه
اینــان همــان کســانی هســتند کــه شــیعیان
بــه امامــت انهــا معتقدنــد؛ جانشــینان پیامبــر
و نماینــدگان خداونــد بــر روی زمیــن؛ علــی و
یــازده فرزنــد معصــوم از نســل او.
از انچــه گفتــه شــد نتیجــه می شــود در هــر عصــری
و از جملــه در دوران حاضــر بایــد حجــت و نماینــده ای
از جانــب خــدا بــر روی زمیــن وجــود داشــته باشــد،
تــا در شــب قــدر ،محــل نــزول مالئــک باشــد .بــر ایــن
اســاس شــیعیان قائلنــد کــه پــس از رســول خــدا
مالئــک بــر ائمــه اطهــار کــه جانشــینان بــه حــق
ان بزرگــوار و خلفــای الهــی بــر روی زمیــن بودنــد،
نــازل می شــدند و در عصــر حاضــر نیــز هــر ســاله
در شــب قــدر ،فرشــتگان الهــی بــر
وجــود امــام عصــر ،امــام مهــدی
(عــج اهلل تعالــی فرجــه الشــریف)
نــازل می شــوند.
شب قدر کدام یک از شبهای
سال است؟
بــا در نظــر گرفتــن دو ایــه از
قــران کریــم و دقــت در انهــا و
بــا اســتفاده از احادیــث نبــوی
و کالم ائمــه اطهــار می تــوان
دریافــت کــه یــک چنیــن شــبی
در مــاه مبــارک رمضــان قــرار
دارد .چــرا کــه خداونــد در ایــه
185ســوره بقــره ،مــاه رمضــان
را ماهــی معرفــی می کنــد کــه
قــران در ان نــازل شــده اســت .و
در ایــه اغازیــن ســوره قــدر نیــز
شــب قــدر را شــبی می دانــد
کــه قــران در ان نــازل گشــته
اســت .پــس بــه خوبــی می تــوان
نتیجــه گرفــت کــه شــب قــدر در
مــاه مبــارک رمضــان قــرار دارد و
قــران در ایــن شــب و در نتیجــه
در مــاه رمضــان نازل شــده اســت.
روایــات رســیده از پیامبــر اکــرم و
اهــل بیــت نیــز ایــن مطلــب را
تاییــد می نمایــد .نهایتــاً انچــه
مــا می توانیــم از قــران کریــم
سال چهارم
شمـاره 145
7
در تعییــن زمــان ایــن شــب بفهمیــم ،محــدود
بــه وقــوع یــک چنیــن شــبی در مــاه مبــارک
رمضــان اســت .امــا روایــات رســیده از معصومیــن
در تفســیر قــران وضعیــت را روشــن تر
می کنــد .در ایــن روایــات بــه شــبهای نوزدهــم،
بیســت و یکــم و بیســت و ســوم مــاه رمضــان
اشــاره شــده اســت و شــب بیســت و ســوم از
بقیــه محتمل تــر شــمرده شــده اســت.
چه باید کرد؟
در قســمتهای پیشــین اشــاره شــد کــه طبــق
ای ـه ای از قــران کریــم شــب قــدر از هــزار مــاه
کــه در ان شــب قــدری وجــود نــدارد ،برتــر و
باالتــر اســت.ائمه اطهــار (علیهــم الســام) در
مقــام تفســیر و تبییــن ایــات قــران ،دلیــل ایــن
برتــری حیــران کننــده را ،برتــری عبــادت و
انجــام عمــل صالــح بــرای بنــدگان در ایــن شــب
دانســته اند.
اگــر لحظــه ای درنــگ کنیــم و کمــی بــا خــود
بیاندیشــیم خواهیــم دیــد کــه در میــان 365شــب
ســال تنهــا شــبی از شبها ســت کــه ایــن چنیــن
مــورد عنایــت و توجــه قــرار گرفتــه و چنــان اثراتــی
بــر ان مترتــب شــده اســت .بنابرایــن بــا اندکــی
تامــل بــه ایــن نتیجــه خواهیــم رســید کــه بایــد
ایــن فرصــت را غنیمــت شــمرد چــرا کــه در ایــن
شــب پر خیــر و برکــت فرصتــی بســیار اســتثنایی ان
هــم در مــاه میهمانــی خــدا بــرای مــا فراهــم شــده
اســت کــه می توانیــم بــا توجــه و همتــی کــه بــه کار
می بندیــم بهــره بســیار زیــادی از ان ببریــم.
بــا رجــوع بــه بیانــات ائمــه اطهــار می تــوان از اعمــال
و عباداتــی کــه مــورد توصیــه قرارگرفته انــد ،بــا خبــر
شــد .از جملــه ایــن اعمــال می تــوان بــه احیــاء ایــن
شــب و تفکــر و تحصیــل علــم در بــاب مســایلی کــه
انســان را بــه خــدا نزدیکتــر می گردانــد اشــاره کــرد.
مثـ ًا مناســب اســت در ایــن شــب مقــداری بــا خــود
خلــوت کنیــم ،عملکــرد ســال گذشــته خــود را مــرور
کنیــم .اعمــال و رفتــار خــود را در ایــن ســال زیــر
ذره بیــن قــرار دهیــم و ببینیــم در ســال گذشــته کجــا
بــوده و اکنــون بــه کجــا رســیده ایم؟
بــا پرداختــن بــه ایــن افــکار می توانیــم مقدمــه
اســتفاده بیشــتر از ایــن شــب را مهیــا کنیــم .از
خداونــد تقدیــر بهتــری را در ســال اینــده طلــب
کنیــم .از او بخواهیــم کــه مــا را در پیمــودن
مســیری کــه مــورد پســند اوســت کمــک کنــد.
همچنیــن از او کــه وعــده امــرزش در ایــن مــاه
و بــه خصــوص در ایــن شــب بــه مــا داده اســت
در مــورد کوتاهی هــای خــود طلــب مغفــرت و
امــرزش کنیــم و تصمیــم بگیریــم او را بیــش از
پیــش اطاعــت کنیــم.
همچنیــن زنــده نگــه داشــتن یــاد خداونــد
در دل ،دســتگیری از محرومــان و مظلومــان و
دعــای خیــر بــرای ســایرین نیــز از جملــه اعمــال
ســفارش شــده هســتند.
بدیــن ترتیــب اســت کــه هــر انســان اگاه و بیدار
دل در حــدی کــه در تــوان و شایســته اوســت،
می توانــد هــر چــه بیشــتر خــود را مشــمول
عنایــت و توجــه خداونــد قــرار دهــد .بــه ایــن
امیــد کــه بتوانیــم از ایــن فرصــت اســتثنایی
و خیــرات بی منتهــای ایــن شــب بهــره و
اســتفاده ای شــایان ببریــم
نشـریه فرهنگـی و اجتمـاعی
صاحب امتیاز و مدیرمسئول :سکینه جافر نوده
Golestan Business Market
دوشنبه 14خرداد 1397
حمایت از
تولید داخلی
و خودکفایی
در اندیشه امام
خمینی (ره)
بــه گــزارش بــازار کســب و
کارگــروه دیــن و اندیشــه :امــام
خمینــی(ره) بر ضــرورت اســتقالل
اقتصــادی تکیــه فــراوان داشــته
و عــدم خودبــاوری و القائــات
مســتکبران مبنــی بــر عــدم ادامــه
حیــات بــدون وابســتگی بــه انــان
را خطــر بــزرگ بــرای جامعــه مــی
دانــد و اســتقالل و عــزت مســلمین
را در گــرو اســتقالل اقتصــادی
انــان مــی شــمارند.
اســتقالل یکــی از اصــول اساســی اندیشــهی
اســامی اســت کــه برگرفتــه از ایــه مبارکــه «لن
یجعــل اهلل للکافریــن علــی المومنیــن ســبیال»
مــی باشــد؛ اعــم از اینکــه اســتقالل فرهنگــی،
سیاســی ،اقتصــادی و اجتماعــی باشــد و ایــن
اصــل حیاتــی یکــی از ســه رکــن اساس ـیترین
شــعار مــردم ایــران در دوران مبــارزه و پــس
از پیــروزی انقــاب اســامی یعنــی (اســتقالل،
ازادی ،جمهــوری اســامی) بــوده اســت.
الزمهــی چنیــن اســتقاللی عــدم وابســتگی
بــه دیگــران اســت کــه ایــن اصــل بــا مــراودات
معمــول بــر پایــه عــزت و حفــظ منافــع ملــی
متفــاوت اســت .در ایــن میــان اســتقالل
اقتصــادی جایــگاه ویــژه و مهمــی دارد ،چــرا کــه
بــدون اســتقالل اقتصــادی نمــی تــوان بــه ابعــاد
دیگــر اســتقالل رســید.
خودکفایــی و اســتقالل اقتصــادی نقطــه مقابــل
وابســتگی صــرف اســت .امــام خمینــی (ره) کــه
معمــار حکومــت اســامی درعصــر حاضــر اســت
در ســالهای ســخت مبــارزه و دوران پــس از
پیــروزی بــر ضــرورت اســتقالل اقتصــادی تکیــه
فــراوان داشــته وعــدم خودبــاوری و القائــات
مســتکبران مبنــی بــر عــدم ادامــه حیــات بــدون
وابســتگی بــه انــان را خطــر بــزرگ بــرای جامعه
مــی دانــد و اســتقالل و عــزت مســلمین را در
گــرو اســتقالل اقتصــادی انــان مــی شــمارند.
محاصرهی اقتصادی یک فرصت برای
استقالل اقتصادی
امــام خمینــی (ره) محاصرهــی اقتصــادی توســط
دشــمنان انقــاب را بــرای ملــت بــزرگ ایــران نــه
تنهــا مصیبــت نمــی دانــد ،بلکــه بــه ان بــا دیــد
فرصتــی بــرای بــه خــود امــدن مــردم بــرای رســیدن
بــه اســتقالل اقتصــادی دانســته و مــی فرمایــد« :ایــن
محاصرهــی اقتصــادی را کــه خیلــی از ان مــی
ترســند ،مــن یــک هدیــه مــی دانــم بــرای کشــور
خودمــان؛ بــرای اینکــه محاصــره اقتصــادی معنایــش
ایــن اســت کــه مایحتــاج مــا را بــه مــا نمــی دهنــد.
وقتــی مایحتــاج را بــه مــا ندادنــد خودمــان مــی رویــم
دنبالــش ،مهــم ایــن اســت کــه مــا بفهمیــم کــه
دیگــران بــه مــا چیــزی نمــی دهنــد ،مــا خودمــان
بایــد تهیــه کنیــم».
حضــرت امــام (ره) ضــرورت اســتقالل اقتصــادی را
مکــرر تاکیــد نمــوده و نجــات کشــور را درعملــی
کــردن ایــن مقولهــی حیاتــی دانســته و مــی
فرمایــد« :شــما حــاال بایــد از اول شــروع کنیــد و
قصدتــان بــر ایــن باشــد کــه خودتــان مســتقل در
همــه چیــز باشــید ،در فرهنــگ مســتقل باشــد ،در
صنعت مســتقل باشــید ،در زراعت مســتقل باشــید؛
وقتــی بنــا را بــر ایــن گذاشــتید و بــا ایــن عــزم وارد
میــدان شــدید مــی توانیــد کــه کشــور خودتــان را
نجــات بدهیــد و کشــور خودتــان را مســتقل کنیــد
و بیمــه کنیــد اســتقالل کشــور خودتــان را بــرای
همیشــه».
در دیــدگاه امــام خمینــی (ره) محاصرهــی
اقتصــادی یــک هدیــه اســت بــرای ملتــی کــه از
19رمضان 1439
سال چهارم
4 June 2018
شمـاره 145
ایــن فرصــت بــرای بازســازی اقتصــادی خویــش
بهــره مــی جویــد و بطــور طبیعــی مشــکالتی را
تــا رســیدن بــه نقطــه مطلــوب و ســپس ایــده ال
تحمــل مــی کنــد و مــی فرمایــد «مادامــی کــه
بخواهیــم مســتقل باشــیم و زیــر بــار وابســتگی
نرویــم ،بایــد تحمــل ایــن مشــکالت و قــدرت
مبــارزه بــا ان را پیــدا کنیــم».
بــه نظــر مــی رســد کــه دیــدگاه امــام (ره)
صحنهــی تحریــم اقتصــادی همچــون میــدان
جنــگ ،صحنهــی جهــاد اقتصــادی بــا فتنــه
اســتکبار جهانــی اســت و هماهنگونــه کــه به دســت
و بــازوی رزمنــدگان بوســه مــی زنــد در ایــن زمینــه
هــم مــی فرمایــد« :مــن دســت و بــازوی همــه
کســانی کــه بــی ادعــا و مخلصانــه درصدد اســتقالل
و خودکفایــی کشــورند را مــی بوســم».
بــدون شــک محاصرهــی اقتصــادی در شــرایط
اولیــه انقــاب بســیار مشــکلتر از وضعیــت
کنونــی نظــام اســت کــه پیشــرفت هــای
بســیاری را در کشــور شــاهد بــوده و هســتیم،
لکــن امــروز هــم مشــکالت تحریــم اقتصــادی بــه
نوعــی دیگــر ملــت عزیــر را در رنــج قــرار داد کــه
انقــاب اســامی از مــردم خــود ،وفــاداری همچو
گذشــته را طلــب مــی کنــد؛ همــان انتظــاری که
امــام امــت (ره) در ایــن کالم بــه ان اشــاره مــی
نمایــد« :چنانچــه امــروز وفاداریــد در وفــاداری
اســتقامت کنیــد کــه شــما را و کشــور ملــت
شــما را از ننــگ وابســتگیها و پیوســتگیها
بــه قدرتهایــی کــه همــه شــما را جــز بــرای
بردگــی خویــش نمــی خواهنــد و کشــور و ملــت
عزیزتــان را عقــب مانــده و بــازار مصــرف و زیــر
بــار ننــگ ســتم پذیــری نگــه مــی دارنــد نجــات
مــی دهــد و زندگــی شــرافتمندانه را ولــو بــا
مشــکالت بــر زندگــی ننگیــن بردگــی اجابــت
ولــو بــا رفــاه حیوانــی ترجیــح دهیــد».
اعتماد به نفس و توجه
به تولید داخلی
یکــی از مهمتریــن هدایتگــری هــای امــام
بــه ملــت در مبــارزه بــزرگ خویــش علیــه
اســتعمار ،تقویــت اعتمــاد بــه نفــس انــان بــود
و بــا ایــن اعتمــاد بــه نفــس توانســتند عــاوه
بــر شکســت حکومــت طاغــوت موانــع بــزرگ
دیگــری همچــون جنــگ تحمیلــی را بــه خوبــی
مدیریــت نماینــد و توطئــه هــای دشــمنان را
خنثــی کننــد .در بحــث اســتقالل اقتصــادی
ایــن مقولــه جایــگاه ویــژه ای دارد کــه «مــا مــی
توانیــم» و تاکنــون در بســیاری از صحنــه هــا نیز
توانســتیه ایــم .امــام در ایــن زمینــه مــی فرماید:
«انهــا کــه ایــن صنعــت هــای بــزرگ را درســت
کردنــد ،انهــا هــم انســانهای یــک ســر و دو
گوشــی هســتند کــه مثــل ســایر انســانهایند؛
منتهــا قبــل از مــا بیــدار شــدند و مــا را خــواب
کردنــد ،قبــل از اینکــه مــا بیــدار شــویم انهــا
بیــدار شــدند و هــم خوشــان را صــرف ایــن
کردنــد کــه بــا ایــادی خودشــان مســتقیماً یــا
بــه طــور غیــر مســتقیم مــا را غافــل کننــد ،مــا را
خــواب کننــد و بــه مــا تزریــق کننــد بــه اینکــه
شــما نمــی توانیــد».
ممکــن اســت گفتــه شــود ســخنان ان رهبــر
فرزانــه بــرای اغــاز انقــاب اســامی بــوده
اســت .ضمــن تاییــد ایــن حــرف خواننــدگان
را بــه موضــوع فراگیــر شــدن اجنــاس خارجــی
در بازارهــای کشــور عزیزمــان از ســاده تریــن
محصــوالت خارجــی و بــه تعطیلــی کشــیده
شــدن مراکــز تولیــدی و عــدم حمایــت از
تولیــد داخلــی تذکــر مــی دهــم ،کــه همیــن
اصــل ضــرورت نامگــذاری امســال در حمایــت
از تولیــدات داخلــی را ایجــاب کــرده و اینکــه
در شــرایط کنونــی ایــن تاکیــد حضــرت امــام
حیاتــی تریــن اصــل بــرای نجــات کشــور از
وابســتگی اقتصــادی اســت کــه مــی بایــد
ســرلوحه حرکــت اقتصــادی جامعــه باشــد.
حمایت از تولید داخلی
خودکفایــی یکــی از اساسـیترین شــئون و ارکان
اســتقالل اقتصــادی اســت .امــام خمینــی(ره)
در اهمیــت ان چنیــن فرمودنــد« :شــما مــی
دانیــد کــه اگــر یــک مملکــت در اقتصــاد،
خصوصــا ایــن رشــته اقتصــاد کــه نــان مــردم
اســت؛ در ایــن ،احتیــاج بــه خــارج پیــدا بکنــد
و یــک احتیــاج مبرمــی کــه نتوانــد خــودش را
اداره کنــد خــودش را و بایــد دیگــران او را اداره
کننــد .ایــن وابســتگی اقتصــادی ان هــم در ایــن
قائم مقام و سردبیر :حمیدرضا محمدیاری
مدیریت گرگان :حمیدرضا محمد یاری
سازمان اگهی ها :اداره پست استان گلستان
چــاپ :تکتم
دفترنشــریه017 - 32149068 - 32129597 :
ایــــران ،گلستـان ،گرگـان ،بلـوار ایت اهلل کاشـانی ،کاشـانی دهم ،خیابـان چنـاران ،نبش چنـاران 14
مخاطب محترم
درج اخبار ،دیدگاه ها و گزارش ها در این نشریه تنها به منظور اطالع رسانی صورت گرفته و به معنی تایید انها از سوی نشریه بازار کسب و کار گلستان نیست.
www.bkkg.ir
bkkgir @ gmail.com
@ bazarkasbkar
کانال
@ bazarkasbokar
پی وی
رشــته ،موجــب ایــن مــی شــود کــه ملــت ایــران،
مملکــت ایــران ،تســلیم بشــود بــه دیگــران».
ان حضــرت بــا تاکیــد بــر اولویــت خودکفایــی در
کشــاورزی و بــه تبــع ان حمایــت برنامــه ریــزی
شــده و همــه جانبــه از تولدات داخلی کشــاورزی
مــی فرماید»:چقــدر بــرای یــک مملکــت عیــب
اســت و سرشکســتگی کــه دســتش را دراز
کنــد طــرف امریــکا کــه گنــدم بــده ،کشــکول
گدائیــش را بــاز کنــد پیــش دشــمنش و از او
بخواهــد کــه رزقــش را بدهــد .چقــدر بــرای مــا
سرشکســتگی دارد ،تــا ایــن ملــت بنایــش را بــر
ایــن نگــذارد کــه کشــاورزیش را تقویــت کنــد و
بســازد بــه انکــه خــودش بــه دســت مــی اورد،
نمــی توانیــم اســتقالل پیــدا کنیــم».
در دیــدگاه حضــرت امــام ،تکیــه بــر اســتعدادهای
داخلــی بــرای خودکفایــی در اقتصــاد اعــم از بخــش
کشــاوزی و صنعــت ،از ضروریــات اســتقالل اقتصــادی
(کــه الزمــ ه اســتقالل سیاســی و فرهنگــی اســت)
اســت .بنیانگــذار جمهــوری اســامی چــه قبــل
و بخصــوص پــس از پیــروزی انقــاب شــکوهمند
اســامی بــر ان پــای مــی فشــارد و در ایــن مســیر
اعتمــاد بــه نفــس ملــت ایــران و جوانــان ان و روحیــه
عــزت طلبانــه و شــرافتمندانه انــان را بــه کمــک مــی
طلبــد .بــرای ملتــی کــه درس ازادگــی را در مکتــب
حســین بــن علــی (ع) اموختــه شایســته نیســت بــرای
مایحتــاج خویــش بــا وجــود شــرایط طبیعــی بســیار
مناســب کشــور بخصــوص در بخــش کشــاورزی و
دیگــر بخــش هــا ،دســت نیــاز بــه ســوی دشــمنان
خویــش بگشــاید.
ایــن امــر انجــا بســیار دردنــاک اســت کــه بــه علــت
برنامــه ریزیهــای غیــر اصولــی و ناصحیــح ،تولیــدات
داخلــی رو بــه افــول و نابــودی برونــد و درعــوض
بازارهــای کشــور بــه روی اجنــاس خارجــی کــه
مشــابه ان در کشــور تولیــد مــی شــود ،بــاز گــردد.
ایــا وضعیــت تولیــد منســوجات مــا امــروز بــه علــت
عــدم حمایــت از مراکــز تولیــدی و نیــز ورود بــی
رویــه ایــن کاال از خــارج رو بــه وخامــت نگذاشــته
اســت؟ ایــا تولیــد لــوازم خانگــی و برقــی بــه میمنــت
ورود رســمی و غیــر رســمی محصــوالت خارجــی در
ایــن عرضــه زمینگیــر نشــده انــد؟ ایــا ورود بــی
رویــه محصــوالت کشــاورزی و مانــدن دســت رنــج
کشــاورزان بــر روی زمیــن باعــث نابــودی تولیــدات در
ایــن زمینــه محصــوالت دیگــر کشــورها در بازارهــای
داخلــی نمــی شــود؟
در حقیقــت نفــس انقــاب اســامی و پیــروزی
ان یعنــی نفــی هرگونــه ســلطه ،چــه ســلطه
سیاســی و یــا ســلطه فرهنگــی و یــا ســلطه
اقتصــادی کــه بــه خوبــی در ســخنان امــام و بــه
تبــع رهبــری و هدایتهــای ان رهبــر بیــدار در
شــعارهای مــردم منعکــس بــود .مقــام معظــم
رهبــری بــا اعــام ســال اصــاح الگــوی مصــرف
بــه یکــی از زمینــه هــای شــوم وابســتگی
اقتصــادی بــه بیگانــه کــه مصــرف زدگــی اســت
اشــاره کردنــد .مصرفزدگــی و زندگــی اســراف
گرایانــه ســبب بــه هــدر رفتــن ســرمایه ملــی
کشــور مــی گــردد و در شــرایطی کــه تولیــدات
داخلــی نیــز جوابگــوی ایــن حجــم تقاضــا
نباشــد بــه طــور طبیعــی دســت نیــاز بــه ســوی
بیگانــه دراز خواهــد شــد و زمینــه وابســتگی را
فراهــم مــی اورد.
در پــی مصرف زدگــی و دراز کــردن دســت
نیــاز بــه بیگانــه ،القائــات دشــمنان مبنــی بــر
اینکــه بــدون وابســتگی بــه انــان امــکان حیــات
وجــود نــدارد شــروع مــی شــود .امــام خمینــی
مــی فرمایــد« :بــا القــای تفکــرات و تحقیقــات
خودســاخته بــه تــوده هــای محــروم باورانــده
انــد کــه بایــد تحــت نفــوذ مــا زندگــی کــرده و
اال راهــی بــرای ادامــه حیــات پــا برهنــه هــا جــز
تــن دادن بــه فقــر باقــی نمانــده اســت».
لــذا ،اعــام ســال اصــاح الگــوی مصــرف تاکیــد
بــر یکــی از ضــروری تریــن امــر و بــرای حرکــت
در مســیر عــدم وابســتگی اقتصــادی اســت .کــه
اســراف کلیــد هــر فقــر و تنگدســتی اســت.
امــام علــی (ع) فرمود:ســبب الفقــر االســراف».
علــت اصلــی فقــر اســراف و تلــف کــردن ســرمایه
هاســت و بــرای همیــن مضمــون و بــا بیانــی
دیگــر از ان حضــرت امــده کــه «ال غنــی مــع
االســراف» کــه بــا اســراف کاری توانگــری و
قــدرت اقتصــادی بــه دســت نمــی ایــد.
پــس از ایــن نامگــذاری کــه هیــچ یــک بــه ســال
خاصــی ختــم نمــی شــوند ،بلکــه اساســی تریــن اصول
زندگــی اجتماعــی اســت ،ســال جهــاد اقتصــادی
را عنــوان کردنــد ،زیــرا همانگونــه کــه در بیانــات
حضــرت امــام دیــده شــد راه اســتقالل ملتهــا عــدم
وابســتگی بــه بیگانــه اســت و ایــن نیازمنــد حرکــت
جهادگونــه در زمینــه اقتصــاد اســت.
مقــام معظــم رهبــری در ســال جدیــد بــه مهمتریــن
مســئله کــه از وجــه اصلــی و اساســی جهــاد اقتصــادی
اســت تاکیــد نمودنــد کــه حمایــت از تولیــد داخلــی و
ســرمایه هــای ملــی اســت کــه ایــن امــر بــدون توجــه
بــه اصــاح الگــوی مصــرف و دوری از تحمــل گرایــی
ممکــن نیســت.
حمایــت از تولیــد داخلــی نیازمنــد اصــول اساســی
اســت کــه مهمتریــن اصــل ان «دوری از شــعار
زندگــی و ســطح نگــری بــه ایــن امــر حیاتــی اســت»؛
امــری کــه نیازمنــد تفکیــک وجــوه مختلــف فرهنگــی
و تخصصــی ان اســت و اگــر گرفتــار تشــکیل چندیــن
ســمینار و قرائــت تعــدادی مقالــه و صدهــا پوســتر
و بنــر گــردد بــه جایــی نخواهــد رســید؛ کمتریــن
حرکــت در ایــن زمینــه مــی بایــد در جنبــه هــای
زیــر انجــام شــود:
الــف) در زمینــه فرهنگــی :عــدم اســتفاده
از محصــوالت خارجــی کــه نــوع مشــابه ان در
کشــور تولیــد مــی شــود بایــد بــه عنــوان یــک
وظیفــه ملــی تلقــی کــردد ،هماننــد دفــاع از
مرزهــای کشــور مــی بایــد در دفــاع از مرزهــای
اقتصــادی نیــز بــا تحریــم چنیــن کاالهایــی
اقــدام کــرد و ایــن مهــم نیازمنــد زمینــه
فرهنگــی بســیار قــوی خواهــد بــود .مراجــع
عظــام تقلیــد ،علمــاء ،اندیشــمندان و افــراد موثــر
در جامعــه بایــد مــردم را بــه ایــن مهــم توجــه
داده و بــه تحریــم کاالهــای مشــابه خارجــی
ترغیــب نماینــد ،زیــرا ایــن وظیفــه ملــی در
پاسداشــت از اســتقالل اقتصــادی کشــور اســت.
ب) تقویــت مراکــز تولیــدی کشــور:
حمایــت مــادی و معنــوی مرکــز تولیــدی کشــور
از ارکان اصلــی ایــن حرکــت بــزرگ اســت .رفــع
موانــع دســت وپاگیــر از ســرمایه گــذاری در ایــن
بخــش و تصویــب قوانیــن الزم بــرای حمایــت
جــدی از ســرمایه گــذاری بــرای تقویــت
تولیــدات داخلــی ،ایجــاد زمینــه هــای قانونــی
و اجــرای ان در جلوگیــری از ورد کاالهــای
مشــابه تولیــدات داخلــی اعــم از ورود قانونــی و
یــا قاچــاق کاال ،بــدون شــک یکــی از ارکان مهــم
حمایــت از تولیــدات داخلــی اســت کــه نیازمنــد
برنامــه هــای منســجم بــا اســتفاده از نظــرات
کارشــناس مــی باشــد.
ج) رســالت خطیــر مراکــز تولیــد :مراکــز تولیدی
بــا بــاال بــردن دانش فنــی و ارتقــاء کیفیــت محصوالت
عمــا زمینــه حمایــت از تولیــدات داخلــی را فراهــم
اورنــد ،کــه عــدم کیفیــت مناســب تولیــدات داخلــی
بیشــترین تاثیــر را در رونــق تولیــدات خارجــی بــه
دنبــال دارد ،کــه ایــن امــر شــاه بیــت حمایــت از
تولیــد داخلــی خواهــد بــود.
همچنیــن دســتگاه هــای نظارتــی از اســتفاده مراکــز
تولیــدی از حمایــت هــای مــادی دولــت در ارتقــاء
کیفیــت تولیــد مــی بایــد مطمئــن شــوند و از ســوی
دیگــر بــا تحریــم کاالهــای خارجــی و بــه دلیــل عــدم
رقابــت و یکــه تــازی تولیــدات داخلــی ،تولیــدات
بــی کیفیــت بــه خــورد مــردم داده نشــود همچــون
صنعــت خودروســازی کشــور.
همــان قــدر کــه حمایــت از تولیــد داخلــی
ضــروری اســت برخــورد جــدی بــا تولیــدات
داخلــی بــی کیفیــت نیــز حیاتــی اســت.
همچنیــن تقدیــر و تشــویق تولیــد کننــدگان
کاالهــا و تولیــدات مــورد نیــاز از طــرق مختلــف
نیــز الزم اســت .بــدون شــک اگــر مســائل مهــم
اقتصــادی ماننــد اصــاح الگــوی مصــرف ،جهــاد
اقتصــادی و حمایــت از تولیــدات و ســرمایه هــای
داخلــی تنهــا بــه یکســال محــدود شــود راه بــه
جایــی نخواهیــم بــرد.
اینگونــه امــور برنامــه همیشــگی جامعــه اســت
کــه بایــد بــدون شــتابزدگی بــا بهــره گیــری از
نظــرات اقتصاددانــان در جلســات کاری متعــدد و
بــا بررســی همــه جانبـ ه انهــا بــه تدویــن برنامــه
هــای کوتــاه مــدت ،میــان مــدت و نهایتــا بلنــد
مــدت پرداخــت تــا شــاهد شــکوفایی تولیــدات
داخلــی و بــه حداقــل رســاندن مصــرف زدگــی
و وجــود تولیــدات مشــابه خارجــی در بازارهــای
کشــور باشــیم.
سید حسین معصومی -خبرگزاری مهر