روزنامه بازار کسب و کار پارس شماره 161
روزنامه بازار کسب و کار پارس شماره 161
با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسالمی استان گلستان
r
i
.
g
k
b
k
w
.
w
w
سوال از شما پیگیری ان با ما ...
شهروندان عزیز هر گونه سوال در ارتباط با مشکالت و
معضالت جامعه را به هفته نامه بازار کسب و کار ارسال
کنید تا از مسئولین مربوطه پاسخ انرا دریافت نمائید.
01732129597
Golestan Business Market
شنبــه 24شهریور 1397
سال چهار م
5محرم 1440
شماره 1 61
4صفحـه
15 september 2018
600تومـان
محرومان محکوم به ترک تحصیل اند
«کــودکان محروم مانــده از تحصیــل» معضلــی اســت کــه بــا وجــود اهمیــت حیاتــی و ریشــه ای،
کمتــر مــورد توجــه سیاســت گذاران و برنامه ریــزان کشــور قــرار گرفتــه اســت .تاکیــد
اموزه هــای قرانــی و دینــی بــر کســب دانــش و نیــز ترکیــب جمعیتــی جــوان کشــور ،جایــگاه و
اهمیــت امــوزش و ارتقــای کیفــی نیروهــای اینده ســاز ایــران را بــه خوبــی خاطرنشــان می کنــد.
در شــرایطی ،محرومیــت از تحصیــل چنــد میلیــون کــودک و نوجــوان بــه مفهــوم اســیبی عاطفــی،
ذهنــی و اجتماعــی اســت کــه عــاوه بــر اینکــه کــودک را از قابلیت هــای زندگــی اینــده اش محــروم
می کنــد ،در بلندمــدت نیــز افزایــش اســیب ها و ناهنجاری هــای اجتماعــی را بــه دنبــال داشــته و
هزینه هــای گزافــی را بــه جامعــه تحمیــل خواهــد کــرد.
عکس بازار کسب و کار -عقیل مهقانی
فقر فرهنگی
سال چهارم
شنبه 24شهریور 1397
شمـاره 161
2
فقر فرهنگی
بی تردیــد خــرد یکــی از بزرگ تریــن نعمت هــای خداونــد متعــال اســت .چنانکــه علــی(ع) می فرمایــد :هیــچ نعمتــی از
عقــل برتــر نیســت (همــان ،)339 ،ولــی برخــی از انســان ها از ایــن نعمــت بــزرگ بی بهــره یــا کــم بهره انــد.
عقــل مراتــب مختلفــی دارد .گروهــی از پایین تریــن مرتبــه ان یعنــی تــوان درک نیــز بی بهره انــد ،شــریعت بــرای تدبیــر
زندگــی چنیــن افــرادی سرپرســت مشــخص کــرده اســت .گروهــی دیگــر ،بــه رغــم برخــورداری از ایــن مرتبــه از مراتــب
باالتــر ان یعنــی مرحلــه دانــش و نیــز عقــل عملــی ،کــه ســبب تشــخیص درســت از نادرســت می گــردد ،بی بهره انــد.
این دسته در روایت ها نادان شمرده شده اند .علی(ع) می فرماید« :هیچ فقری مانند جهل و نادانی نیست» (غررالحکم ،ج ،6ص )352
بنابرایــن بــا عنایــت بــه تعریــف فقــر فرهنگــی ،هرکســی کــه توانایــی علمــی و عقلــی بهینه ســازی شــرایط محیطــی خــود را در بعــد فــردی و اجتماعــی نداشــته باشــد ،دچــار فقــر
فرهنگــی اســت و تــا زمانــی کــه قــوه عاقلــه و خــرد او تقویــت نشــود تــوان تاثیرگــذاری بــر محیــط پیرامونــی خــود را نخواهــد داشــت .بنابرایــن می تــوان گفــت پایــه و اســاس
حــل مشــکالت جامعــه در ســایر ابعــاد،
برطــرف کــردن فقــر فرهنگــی در جامعــه
اســت .کــه فرهنگ ســازان و دانشــوران
جامعــه بایــد ان را در اولویــت برنامه هــای
خــود قــرار دهنــد و ســعی و تــاش خــود را
بــه ان معطــوف دارنــد.
از منظــر بســیاری از رهبــران و مســئولین
جوامــع اگرچــه رایج تریــن نــوع فقــر،
در بعــد اقتصــادی ان مطــرح اســت بــه
ریختــن و جــا گذاشــتن زبالــه در جامعــه مــا موضوعــی اســت کــه ســال هــا بــرای ان جلســه برگــزار شــده ،انجمــن هــای مــردم نهــاد زیــادی
گون ـه ای کــه بــا شــنیدن واژه فقــر ،ســریع ًا
بــرای جمــع اوری زبالــه و فرهنــگ ســازی شــکل گرفتــه ،برایــش مقــاالت زیــادی در مطبوعــات منتشــر شــده امــا هیــچ کــدام از پــس ایــن
ایــن عرصــه بــه ذهــن متبــادر می شــود،
معضــل بــزرگ بــر نیامــده انــد.
بــه ظاهــر کار ســختی نیســت کــه هــر کــس در جایــگاه انســانی خــود اگــر زبالــه ای بــه وجــود مــی اورد ،ان را روی زمیــن نینــدازد و یــا در مــکان
امــا بعــد دیگــر فقــر یعنــی فقــر فرهنگــی
هــای عمومــی رهــا نکنــد.
بســیار عمیق تــر و ریشــه دارتر از فقــر
انســان هــا در رفتــار اجتماعــی ،چشــم بــه دســت یکدیگــر دارنــد و مــدام از هــم کپــی مــی کننــد .شــاید دلیــل اصلــی ایــن کپــی بــرداری ،ســود و ضــرری اســت
اقتصــادی اســت بــه گونــه ای کــه ریشــه
کــه بــه انســان وارد مــی شــود .اگــر مــن در ورزشــگاه ازادی باقــی مانــده چیپــس خــود را رهــا کنــم و تصــور کنــم کــه یــک جلــد چیپــس چیــز بزرگــی نیســت،
بســیاری از فقــر اقتصــادی افــراد جامعــه را
کنــار دســتی مــن هــم بــه احتمــال خیلــی زیــاد ایــن کار را انجــام مــی دهــد! و همیــن رفتــار را همــه کنــار دســتی هــا انجــام مــی دهنــد .ایــن رفتــار وقتــی جمــع
شــامل مــی شــود.
بســته مــی شــود ،دیگــر در ذهــن افــراد زشــت و ناپســند جلــوه نمــی کنــد چــون بــه عــادت تبدیــل شــده و طبیعــی مــی شــود .اینجاســت کــه در یــک روز ورزشــگاه
ازادی را ،جنــگل را و دریــا را بــه یــک زبالــه دان بــزرگ تبدیــل مــی کنیــم.
از ایــن جهــت از بیــن بــردن فقــر فرهنگــی
اما چگونه می توانیم در ایران این معضل بزرگ را از بین ببریم؟
بایــد در اولویــت فعالیتهــای افــراد ،جامعــه و
بیشــتر رفتارهــا و اخــاق مــا در جامعــه ،بســتگی بــه نــوع تربیــت مــا در کودکــی دارد .در حقیقــت انچــه بزرگســالی نــام دارد ،تصویــری از انچــه
مســئولین بــرای بــرون رفــت از مشــکالت
اســت کــه در کودکــی بــوده ایــم البتــه بــا کمــی تغییــر.
فقراقتصــادی در جامعــه قــرار گیــرد.
یــک کــودک ،هیــچ چیــز از خــود نــدارد و نمــی توانــد تشــخیص دهــد چــه چیــزی خــوب ،بــد ،زشــت ،زیبــا و خیــر و شــر اســت .کــودک بــرای
باور کنید کار سختی نیست...
رشــد ،نیــاز دارد مســیری را طــی کنــد .در ایــن مســیر هــر عنصــری مــی توانــد هــر گونــه کــه مــی خواهــد او را هدایــت کنــد .خانــواده ،جامعــه و
مدرســه و هــر کــس بــا او ارتبــاط دارد ،در ذهــن کــودک تاثیــر گــذار اســت.
مدرســه ،بخــش مهمــی از ذهــن کــودک را پــرورش مــی دهــد چــون اولیــن مــکان عمومــی رســمی اســت کــه کــودک بــرای یادگیــری وارد ان
مــی شــود .انچــه کــه بــرای او کتــاب درســی و معلــم نــام دارد ،بیشــتر از هــر کــس و هــر چیــزی روی ذهــن کــودک تاثیــر گــذار اســت چــون از
ابتــدا تبلیغــات بزرگــی توســط خانــواده و جامعــه بــرای مدرســه شــده اســت.
بــی شــک بیشــتر مشــکالت اخالقــی و رفتــاری کــه در جامعــه مــا وجــود دارد ،بــه خاطــر ایــن اســت کــه سیســتم اموزشــی مــا بــه ان نپرداختــه
و یــا بــه ان اهمیــت نــداده اســت.
فقر فرهنگی یعنی :
اشغال بریز تو خیابان :
و از تمیزی خیابان های کشور های دیگه تعریف کنیم.
اگهی مناقصه عمومی یک مرحله ای
شماره مجوز ( 1397.2837نوبت دوم)
موضوع :خدمات حمل و نقل در سطح استان گلستان
زمان دریافت اسناد ارزیابی کیفی و اسناد مناقصه بصورت همزمان :حداکثر ظرف مدت 3روز ازتاریخ دعوتتنامه
شرکت در مناقصه
مهلت تحویل اسناد ارزیابی کیفی و اسناد مناقصه به دبیر خانه مرکزی :ظرف مدت دوهفته از اخرین مهلت
دریافت اسناد مناقصه
زمان و مکان کمیسیون مناقصات:ساعت 14الی 16روز سه شنبه 97/7/24
شرکت گازاستان گلستان
نحوه دریافت اسناد ارزیابی کیفی و اسناد مناقصه :مناقصه گران میبایست پس از واریز
هزینه اوراق( بمبلغ 400/000ریال به شماره حساب (سیبا ) 2174634602001بانک ملی ) بصورت حضوری مراجعه و پس از تحویل
رسید نسبت به دریافت اسناد از امور قراردادها
اقدام نمایند.
تضمین های معتبر شرکت در مناقصه :بصورت یکی از تضمینهای
الف:ضمانتنامه بانکی یا ضمانتنامه های صادره از موسسات اعتباری غیربانکی با مجوز بانک مرکزی
ب -ضمانتنامه صادره از موسسات بیمه گر دارای مجوز
ج -اوراق مشارکت
ه -ضمانتنامه های صادره از صندوقهای ضمانت دولتی
مبلغ تقریبی براورد:
د :وجه نقد
و -وثیقه ملکی
37/800/000/000ریال
مبلغ تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار:
1/891/000/000ریال
شرکت کنندگان می توانند جهت کسب اطالعات بیشتر به ادرس اینترنتی www.shana.irو یا پایگاه اطالع
رسانی الکترونیکی شرکت گاز استان گلستان به ادرس ( www.nigc-golestan.irبخش اگهی ها – مناقصه
های پیمان ) مراجعه و یا با شماره تلفن 017 – 32480365واحد امور قراردادها تماس حاصل فرمایند.
روابط عمومی شرکت گاز استان گلستان
جدول شماره 148
افقی :
-1دوش و کتــف -نوعــی خواهــر و بــرادر -نوعــی روکــش لبــاس -2 .شــهر زیــره -پارچــه ضخیــم از پشــم گوســفند -بهشــت زیــر پــای اوســت -3 .بــه ناخــن مــی زننــد -ســنبل ممانعــت -نــان
فانتــزی فرانســوی -نــخ تابیــده -4 .چــه وقــت -بــراق کننــده کفــش -پیرامــون خانــه -مــاه زمســتانی -5.کمربنــد پشــمی -زنبــور عســل کارتونــی -خواروبــار ازقبیــل نخــود و لوبیــا
-6خانــه بــزرگ -از خنــده مــی رونــد -بچــه شــریر -7 .گــروه جوانــان بــی بنــد و بــار -لیســت غــذای رســتوران -باقــی جــان -خوراکــی بــا اب و نشاســته و شــکر -8 .میــوه تلفنــی -طعــم
فلفــل -زن بــرادر شــوهر -گیســو -9 .عروســک لبــاس پــوش ویتریــن -نوعــی زغــال ســنگ -ســتون بــدن -کابیــن و صــداق عــروس خانــم -10 .حــرف نــوروزی -خواهــر و همشــیره -گونــه
ای از چــرم -11 .دانــه روغنــی -از اجــزا ویدئــو -صندلــی راحتــی -12 .حــرف پوســت کنــده -بــدن نمــا -لوســتر -مــرد بــی زن -13 .مقــدار معیــن غــذا کــه در رســتوران بــرای کســی مــی
اورنــد - T -واحــدی در وزن -مــن و تــو -14ســگ مریــض -بــازار بــی رونــق -وســیله بــازی کــودکان -15زایمــان -همــراه کــره -تلــخ تــازی.
عمودی :
1
- 1ادا و اطــوار -اقیانــوس کبیــر -نوعــی موســیقی -2زیــور
و زینــت دادن -گلیــم و زیــر انــداز ارزان قیمــت -از لبنیــات
صبحانــه
-3چاشــنی غــذا -پایــه و اســاس -شــهر مارکــو پلــو -بــن
مضــارع ســاختن -4 .عالمــت جمــع فارســی -اب نیمــه
گــرم -خدمتــکار زن -عالمــت مفعولــی -5 .زنــان قرانــی -
گیرنــده امــواج در رادیــو -ظــرف لبــاس شــویی -6 .مغــازه
کوچــک -درخــت جــدول -فیلمــی از حمیــد نعمــت اهلل بــا
شــرکت محمدرضــا گلــزار و گل شــیفته فراهانــی ،رضــا رویگــری
-7 .مایــع حیــات -پرنــده اش ســرد کــن -مغــازه -زهــر .
-8از ســبزیجات خوراکــی -شــلوار لــی -ناراســت و خمیــده -
ســوغات ســاوه -9 .ازدواج -تابــه نــان پــزی -ناگهــان خودمانــی
خــرس اســمانی -10 .دشــمن مــوش -بــاالی فرنگــی -روســیاه مطبــخ -11 .بــا وقــار -فــروش مزایــده ای -پارچــه
زربافــت -2 .یــک و یــک -ســیاره خریــدار -دریــای تــازی
تفالــه عســل -13 .گیــاه سرشــوی -پارچــه ای از جنــسالیــاف پنبــه -چاشــنی صبحانــه -شــیر بــی ســر -14 .نــان
ابگوشــتی -از لــوازم ارایــش بانــوان -از مرکبــات -15گرســنه
نیســت -فریــاد شــادی -مــن و شــما
9
حل کن و بفرست به bkkgir@gmail.comجایزه بگیر .
10
برای دریافت جایزه ادرس خود را به ایمیل
باال اعالم نمائید .
1
2
3
4
5
6
7
8
11
12
13
14
15
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
3
شنبه 24شهریور 1397
سال چهارم
اسیب اهی اجتماعی
شمـاره 161
کسانی که محبت کافی از والدین خود دریافت نکرده اند مستعدترین افراد برای بروز رفتارهای پر خطر هستند .
جذابیت اسیب های اجتماعی نوپدید برای جوانان
معاونت اجتماعی نیروی انتظامی استان گلستان
اســیب های اجتماعــی پیوســته در همــه جوامــع از گســتردگی
و تنــوع زیــادی برخــوردار بــوده ،هســت و خواهــد بــود .از
جملــه ویژگی هایــی کــه در جامعــه کنونــی شــاهد ان
هســتیم ،گســترش تکنولــوژی ،دسترســی بــه اطالعــات و
تحوالتــی اســت کــه از طریــق فضــای مجــازی ایجــاد شــد
و منجــر بــه ایجــاد اســیب های اجتماعــی در جوامــع شــد.
ماهــواره ،فضــای مجــازی و شــبکه های اجتماعــی بــه دنبــال
تاثیــر اینترنــت در جوامــع توســعه یافته اســیب های جدیــدی
را ایجــاد کــرده کــه در گذشــته شــاهد ان نبودیــم .قبــل از
اینکــه اینترنــت به طــور کامــل در کشــور و فرهنــگ مــا جــا
بیفتــد موضــوع جرایــم اینترنتــی مطــرح شــد.
مــا بــا گســترش فضــای مجــازی بــا اســیب هایی مواجــه
هســتیم کــه قبــل از گســترش ایــن فضاهــا بــا انهــا برخــورد
کردیــم .بــه همیــن دلیــل جوامــع همیشــه در معــرض
اســیب های اجتماعــی نوپدیــد هســتند .اســیب هایی کــه
بــه یــک معنــا در گذشــته چنــدان مهــم نبــود ،امــا در
زمــان فعلــی گســترش ان افــراد زیــادی را درگیــر خــود
کــرده اســت .معنــی نوپدیــد بــودن ایــن اســیب ها ایــن
نیســت کــه در گذشــته ایــن اســیب ها وجــود نداشــته اند،
بلکــه اســیب های اجتماعــی کــه در همــه زمان هــا شــاهد
گســترش ان هســتیم در برخــی زمان هــا و بــه واســطه
برخــی تحــوالت رشــد و نمــود بیشــتری پیــدا می کننــد و
اســیب های ایجــاد شــده در فضــای مجــازی کشــور نیــز از
ایــن دســته هســتند.
فضای مجازی به خودی خود بد نیست
هــر چنــد اســیب های اجتماعــی اینترنتــی در ســال های اخیــر در کشــور
بســط بیشــتری پیــدا کــرده اســت ،امــا بایــد قبــول کنیــم فضــای مجــازی و
دسترســی ازادانــه افــراد بــه اخبــار و اطالعــات فی نفســه و بــه خــودی خــود
بــد نیســت .ضعــف برنامه هــای پیشــگیری و فقــدان رویکــرد اینــده نگــری
دربــاره فضــای مجــازی بــه گونـه ای بــه ضــرر کشــور شــده اســت کــه بعــد از
ایجــاد اســیب تــازه می خواهیــم بــرای برنامه ریــزی دربــاره ان اســیب اقــدام
کنیــم .ضعــف در اطالع رســانی بــه موقــع زمین ـه ای را فراهــم کــرده کــه مــا
اســیب های قابــل توجهــی را در حــوزه موضوعــات مختلــف مشــاهده کنیــم.
بایــد قبــول کنیــم کــه اگــر رویکردهــای پیشــگیرانه را تقویــت کنیــم
بی شــک بســتر بــرای ســامت اجتماعــی بیشــتر فراهــم می شــود .در حــال
حاضــر بــه دلیــل ضعــف در حــوزه پیشــگیری نتوانســته ایم بــا اســیب های
اجتماعــی نوظهــور یــا نوپدیــد برخــورد درســتی داشــته باشــیم .نگرانــی دربــاره
اســیب های اجتماعــی نوپدیــد از جایــی شــدت می گیــرد کــه بحــث جذابیــت
ایــن اســیب ها بــرای جوانــان و نوجوانــان و خنثــی بــودن ایــن اســیب ها
مطــرح می شــود .منظــور از خنثــی بــودن اســیب های اجتماعــی در فضــای
مجــازی ایــن اســت کــه افــرادی کــه دچــار ســوءرفتار در فضــای مجــازی
هســتند بــه ســختی قابــل قضــاوت هســتند و ایــن افــراد در مقایســه بــا
افــرادی کــه بــرای مثــال اعتیــاد دارنــد بــه خوبــی و بــه ســرعت توســط
جامعــه قابــل شناســایی نیســتند.
مجموعــه ایــن تخلفــات در کشــور مــا طــی چنــد ســال اخیــر کــه اســتفاده
از اینترنــت و فضــای مجــازی شــدت گرفتــه بــه جایــی رســید کــه دایــره
انتظامــی و پلیــس ویــژه تحــت عنــوان پلیــس فتــا بــرای نظــارت بــر تخلفــات
احتمالــی در فضــای مجــازی و مقابلــه بــا اســیب ها شــکل گرفــت کــه تــا
پیــش از ایــن وجــود نداشــت .تــا قبــل از ایــن اگــر کســی در فضــای مجــازی
و اینترنــت تخلفــی را مرتکــب می شــد در درجــه اول امــکان شناســایی او بــه
ایــن ســرعت و ســهولت وجــود نداشــت و در کنــار ایــن نمی شــد بــه درســتی
او را مجــازات کــرده و قانــون را دربــاره ایــن فــرد خاطــی بــه جریــان انداخــت.
توسعه اورژانس اجتماعی
در حــال حاضــر اســتفاده از فضــای مجــازی در میــان مــردم ایــران نســبت بــه
گذشــته بســیار فراگیــر شــده و البتــه بــه گفتــه متخصصــان و اسیب شناســان
ســن اســتفاده از فضاهــای مجــازی نیــز در میــان نوجوانــان کاهــش یافتــه اســت.
اینده نگری را فراموش کرده ایم
در رابطــه بــا بحــث اســیب های اجتماعــی و اســیب های اجتماعــی نوپدیــد
بایــد رویکــرد اینده نگــری را در کشــور تقویــت کنیــم؛ موضوعــی کــه فقــدان
ان باعــث شــده هزینه هــای انســانی و ملــی زیــادی را بپردازیــم .اســیب های
اجتماعــی می تواننــد هزینه هــای هنگفــت اقتصــادی ،اجتماعــی و حتــی
سیاســی و امنیتــی بــرای کشــورها داشــته باشــند و در حالــی کــه اگــر ایــن
اســیب ها بــه حــال خــود رهــا شــوند یــا اینده نگــری دربــاره انهــا صــورت
نگیــرد بایــد بــرای هزینه هــای مختلفــی کــه ایــن ســهل انگاری بــر مــا وارد
می کنــد امــاده باشــیم .هیــچ جامعــه ای از اســیب های مختلــف اجتماعــی
مصــون نخواهــد بــود مگــر اینکــه از قبــل بتوانــد تدابیــر مناســبی را در ایــن
حــوزه اتخــاذ کنــد.
جامعــه مــا هــم از ایــن اســیب ها مصــون نبــوده و نخواهــد بــود و بنابرایــن
همــه جوامــع در همــه مقاطــع و دوره هــای تاریخــی در معــرض اســیب های
اجتماعــی هســتند و بایــد امادگــی مقابلــه بــا تهدید هــای مختلــف در ایــن
حــوزه را داشــته باشــند .اســیب های اجتماعــی نوپدیــد هــم بــر افــرادی کــه
درگیــر ایــن حــوزه هســتند و هــم بــر خانواده هــای انهــا و کل افــراد جامعــه
تاثیــر می گــذارد و از ایــن حیــث ایــن اســیب های اجتماعــی نوپدیــد جوامــع
را در مواجهــه بــا اســیب هایی قــرار می دهــد کــه امادگــی الزم بــرای مقابلــه
بــا انهــا وجــود نــدارد .در زمینــه اســیب های ناشــی از فضــای مجــازی ضعــف
تکنیک هــای مداخلــه ای و مهارت هــای مداخلــه ای را هــم شــاهد هســتیم.
مداخلــه درســت و اصولــی بــا فیلتــر و سانســور تفــاوت دارد و نبایــد تصــور کــرد
هــر نــوع مداخل ـه ای در بحــث اســیب های اجتماعــی در فضــای مجــازی بایــد
بــه حــذف و فیلتــر خالصــه شــود.
از ســوی دیگــر ،نمی تــوان اســیب های اجتماعــی نوپدیــد را بــدون در نظــر
گرفتــن شــرایط کلــی جامعــه بررســی کــرد و کلیــه اســیب ها در نتیجــه شــرایط
کلــی حاکــم بــر جوامــع در هــر عصــر و دوره تاریخــی بایــد بررســی شــود .تنهایــی
و فقــدان همبســتگی اجتماعــی ،کاهــش مســئولیت اجتماعــی ،کاهــش ســرمایه
اجتماعــی ،فقــدان برنامه ریــزی در حــوزه جوانــان و نشــاط و شــادابی انهــا،
بی اعتمــادی ،فردگرایــی و… می توانــد باعــث بــروز انــواع اســیب های اجتماعــی
جدیــد در کشــور شــود .هرچنــد جنــس اســیب های اجتماعــی کشــور در حــال
حاضــر بیشــتر مجــازی اســت امــا ایــن اســیب ها محــدود بــه ایــن فضــا نخواهــد
بــود و در اثــر مداخلــه ســایر عوامــل اجتماعــی هــم می تواننــد ایجــاد شــوند.
بایــد اســتفاده درســت از فضــای مجــازی بــه کاربــران امــوزش داده شــود و
ســواد بهره بــرداری مناســب افزایــش پیــدا کنــد .در ایــن زمینــه مســئوالن بایــد
چــاره ای بیندیشــند ،در غیــر ایــن صــورت در ســال های اینــده دیگــر نمی تــوان
بــا اســیب های اجتماعــی ایجــاد شــده مقابلــه کــرد.
بــه خانواده هــا توصیــه می شــود کــه نظــارت و دقــت کافــی بــر نحــوه
اســتفاده فرزنــدان خــود از فضاهــای مجــازی را داشــته باشــند و مانــع اســتفاده
کــودکان در ســنین پاییــن شــوند .در زمــان فعلــی بیــش از هــر زمــان دیگــری
ضــرورت راه انــدازی اورژانــس اجتماعــی در شــهرهای کوچــک احســاس
می شــود ،زیــرا توســعه اورژانــس اجتماعــی از شــیوع اســیب های اجتماعــی
در کشــور جلوگیــری می کنــد.
چمدانهای بسته مادر
چمدونــش را بســته بودیــم ،بــا خانــه ســالمندان هــم هماهنــگ شــده بــود،
کال یــک ســاک داشــت بــا یــه قــران کوچــک ،کمــی نــون روغنــی ،ابنــات،
کشــمش؛ چیزهایــی شــیرین ،بــرای شــروع اشــنایی.
گفــت« :مــادر جــون ،مــن کــه چیــز زیــادی نمی خــورم ،یــک گوشــه هــم
کــه نشســتم ،نمیشــه بمونــم ،دلــم واســه نوه هــام تنــگ میشــه!»
گفتم« :مادر من ،دیر میشه ،چادرتون هم اماده ست ،منتظرن».
گفــت« :کیــا منتظــرن؟ اونــا کــه اصــا منــو نمیشناســن! اخــه اون جــا
مادرجــون ،ادم دق می کنه هــا ،مــن کــه اینجــا بــه کســی کار نــدارم .اصــا،
اوم ،دیگــه حــرف نمــی زنــم .خوبــه؟ حــاال میشــه بمونــم؟»
گفتــم« :اخــه مــادر مــن ،شــما داری الزایمــر می گیــری ،همــه چیــزو
فرامــوش می کنــی!»
گفــت«« :مــادر جــون ،ایــن چیــزی کــه اســمش ســخته رو مــن گرفتــم،
قبــول! امــا تــو چــی؟ تــو چــرا همــه چیــزو فرامــوش کــردی دختــرم؟!»
خجالــت کشــیدم! حقیقــت داشــت ،همــه کودکــی و جوونیــم و تمــام عشــق
و مهــری را کــه نثــارم کــرده بــود ،فرامــوش کــرده بــودم .اون بخشــی از
هویــت و ریشــه و هســتیم بــود ،راســت می گفــت ،مــن همــه رو فرامــوش
کــرده بــودم! زنــگ زدم خانــه ســالمندان و گفتــم کــه نمی ریــم .تــوان نــگاه
کــردن بــه خنــده نشســته بــر لب هــای چروکیــده اش رو نداشــتم .ســاکش
رو بــاز کــردم ،قــران و نــون روغنــی و همــه چیزهــای شــیرین دوبــاره تــو
خونــه بــودن!
ابنــات رو برداشــت و گفــت« :بخــور مــادر جــون ،خســته شــدی هــی بســتی و بــاز
کــردی».
دســت های چروکیدشــو بوســیدم و گفتــم« :مــادر جــون ببخــش ،حاللــم
کــن ،فرامــوش کــن».
اشــکش را بــا گوشــه رو ســری اش پــاک کــرد و گفــت« :چــی رو ببخشــم
مــادر ،مــن کــه چیــزی یــادم نمی یــاد ،شــاید فرامــوش می کنــم! گفتــی
چــی گرفتــم؟ المایــزر؟!»
در حالــی کــه بــا دســتای لرزونــش ،موهــای دختــرم را شــونه می کــرد ،زیــر
لــب می گفــت« :گاهــی چــه نعمتیــه ایــن المایــزر!»
علی اصغر سلیمانی :
مهارت مقابله با خشم برای پیشگیری از اعتیاد
اعتیــاد بــه عنــوان یکــی از بحــران هــای چهارگانه
قــرن بیســت ویکــم ،یکــی از معضــات بهداشــتی
،روانــی و اجتماعــی اســت کــه بــه نــدرت بــه یــک
دلیــل خــاص محــدود میشود.پژوهشــگران محیــط
فرهنگــی اجتماعــی ،عوامــل زیســتی ،و عوامــل
روانــی رفتــاری را متغیرهــای پیــش بینــی کننــده
اعتیــاد معرفــی مــی کننــد.
-4از لحــاظ هیجانــی خــاق باشــید .از خالقیــت خــود بــرای پیــدا کــردن
شــیوه مقابلــه ای خــوب اســتفاده کنیــد وقتــی عصبانــی هســتیند ایــن
واقعیــت را بپذیریــد کــه خشــمگین هســتید و تصمیــم بگیریــد کــه چــه
کاری مــی توانیــد در ارتبــاط بــا ان انجــام دهیــد.
-5از روش خــود ارام اســتفاده کنید.حقیقــت دارد کــه میگوینــد وقتــی
عصبانــی هســتید قبــل از اینکــه پاســخی بدهیــد بایــد تــا 10بشــمارید
ایــن کار بــه شــما فرصــت مــی دهــد تــا بــا اســتفاده از مهــارت هــای
مســاله گشــایی خــود بهتریــن راه حــل را انتخــاب کنیــد .تمرینــات یــوگا
،تمرکــز ذهــن و نظایــر ان مــی توانــد در کنتــرل خشــم موثــر باشــد.
عالئم شناختی /ذهنی :
در گیری شدید با شنیده های منفیتحلیــل هــای منفــی و قضــاوت هــای زود هنــگام دربــاره شــخصیتطــرف مقابــل
شخصیت سازی منفی از طرف مقابلواقعیت گریزی و اتکائ بر یافته های بی پایه ذهنی-کاهش تمرکز
باور های غلط در مورد خشم
-1پرخاشــگری ،ارثــی اســت .یــک بــاور غلــط دربــاره خشــم ایــن اســت
کــه مــا فکــر کنیــم نحــوه پاســخمان بــه خشــم را بــه ارث میبریــم و
نمیتوانیــم تغییــرش دهیــم .
-2مگــر میشــود عصبانــی شــد و پرخــاش نکــرد .ایــن بــاور غلــط اســت
کــه تنهــا شــیوه موثــر ابرازخشــم از طریــق پرخاشــگری اســت .ایــن کــه
خشــم چیــزی اســت کــه لزومــا بــه نقطــه انفجــار پرخاشــگرانه میرســد ،
بــاور رایــج اســت
-3خشــم هیجــان بــدی اســت و کســی کــه اعصبانــی میشــود ادم بــدی
اســت .
-4برای به دست اوردن ان چه میخواهیم ،باید پرخاشگر باشیم.
-5مــن بایــد خشــم خــود را تخلیــه کنــم تــا احســاس بهتــری پیــدا کنــم
.پژوهــش هــای مختلــف نشــان داده انــد افــرادی کــه خشــم خــود را
بــه صــورت پرخاشــگرانه بــرون ریــزی مــی کننــد نــه تنهــا ارام تــر نمــی
میتوانید محیط را بدون اهانت و در کمال احترام ترک کنید .
-3از مهــارت حــل مشــکل اســتفاده کنیــد .گاهــی علــت خشــم مــا یــک
موضــوع واقعــی اســت و خشــم واکنشــی طبیعــی نســبت بــه ان می باشــد
.ولــی اگــر تســلیم خشــم خــود شــویم ،ممکــن اســت رفتــار هایــی انجــام
دهیــم کــه مشــکل را پیچیــده تــر کنــد .بــا خــود فکــر کنیــد و راه حــل
هــای دیگــری را بــه غیــر از عصبانیــت بــرای حــل مشــکل پیــدا کنیــد .
شــوند بلکــه بــه میــزان عصبانیتشــان نیــز اضافــه میشــود .
برای کنترل خشم چه کنیم ؟
-1بــا افــکار منفــی مقابلــه کنیــد .تفســیر مــا از موقعیــت و ان چــه کــه بــه
خــود میگوییــم میتوانــد باعــث خشــم یــا ارامــش مــا شــود .بنابراین،هنگام
خشــم بــه افــکار خــود توجــه کنیــد .دقــت کنیــد کــه ایــا میتــوان بــه
نــوع دیگــری بــه موضــوع نــگاه کــرد؟ بــه مثــال هــای زیــر توجــه کنیــد:
این گونه فکر نکنیم :
باید داد بزنم تا حساب ببرد .اگر چیزی نگویم فکر میکند نفهمیده ام .افتضاح است! وحشتناک است!همیشــه همینطــور اســت .هیــچ وقــت مالحظــه مــرا نمیکنــد .اصــا بــهفکــر مــن نیســت .
مخصوصا این کار را کرد .می خواهد مرا خراب کند.-2در محیــط خــود تغییــر ایجــاد کــرده یــا موقعیــت را تــرک کنیــد .گاهی
در محیطــی کــه قــرار داریــم ،عواملــی وجــود دارد کــه اســتانه تحریــک ما
را در مــورد خشــم پاییــن اورده یــا حتــی باعــث عصبانیــت مــا میشــوند.
حــذف ایــن عوامــل در صــورت امــکان ،یــا حتــی تــرک محیــط میتوانــد
باعــث کاهــش میــزان خشــم مــا میشــود .پــس اگــر اعصبانــی هســتید
ســعی کنیــد برخــی از عوامــل محیــط را تغییــر دهیــد ،بــرای مثــال ،
بــرای کاهــش ســر وصــدا ،تلوزیــون یــا رادیــو را خامــوش کنیــد ،نــور را
تنظیــم کنیــد ،اطــراف خــود را مرتــب کنیــد .در شــرایطی کــه احتمــال
میدهیــم کــه ادامــه حضــور شــما در ان محیــط باعــث درگیــری شــود،
-6خشــم تــان را خالــی نکنید.ایــن یــک بــاور غلــط اجتماعــی اســت کــه
مــی گوینــد بیــرون ریختــن غضــب ،خشــم و عصبانیــت همیشــه بهتریــن
راه احســاس راحتــی اســت .خالــی کــردن خــود بــا فریــاد و عصبانیــت مــی
توانــد باعــث بــروز مشــکالت بیشــتر شــود بــه جــای اینکــه ان هــا را حــل
کنــد .ایــن کار مــی توانــد روابــط بیــن افــراد را بدتــر کــرده و شــیوه خوبــی
در خصــوص الگــو بــودن بــرای فرزنــدان نیســت.
-7بــه جــای داد زدن حــرف بزنیــد .در مــورد چیــزی کــه داریــد مــی
گوییــد کمــی فکــر کنیــد و صدایتــان را بلنــد نکنیــد .در مــورد چیــزی
کــه شــما را عصبانــی کــرده بــا ارامــی توضیــح دهید.ســعی کنیــد قبــل
از اینکــه پاســخ بدهیــد بــه ان چــه فــرد مقابلتــان هــم مــی گویــد گــوش
کنید.رفتــار جــرات مندانــه رفتــاری اســت کــه شــما بــه وســیله ی ان مــی
توانیــد بــدون انجــام رفتارهــای پرخاشــگرانه ،بــه دیگــران نشــان دهیــد
کــه از ان هــا رنجیــده یــا عصبانــی شــده ایــد.
-8ورزش کنید.فعالیــت جســمی بــه شــما کمــک مــی کنــد کــه عصبانیــت
شــما طــول مــدت کوتــاه تــری داشــته باشــد .بــا افزایــش تــوان جســمی
قــدرت غلبــه شــما بــر عصبانیــت بیشــتر مــی شــود .فعالیــت بدنــی باعــث
افزایــش ســروتونین مــی شــود کــه در تعدیــل خشــم بســیار موثــر اســت.
نشـریه فرهنگـی و اجتمـاعی
صاحب امتیاز و مدیرمسئول :سکینه جافر نوده
Golestan Business Market
شنبه 24شهریور 1397
5محرم 1440
سال چهارم
خانــم راضیــه ایــزدی فــرد کارشــناس روان شناســی در مقالــه
ب هــای
ای تحــت عنــوان عوامــل خانوادگــی موثــر در بــروز اســی
اجتماعــی بــه نقــش خانــواده در جلوگیــری از اســیب هــای اجتماعی
فرزنــدان ایــن مــرز و بــوم پرداختــه اســت کــه جهــت اگاهــی و
اطــاع تمــام والدیــن انــرا بــاز نشــر داده ایــم :
خانــواده از نخســتین نظام هــای نهــادی ،عمومــی و جهانــی اســت کــه
بــرای رفــع نیازمندی هــای حیاتــی انســان و بقــای جامعــه ضــرورت
تــام دارد .خانــواده در عیــن حــال کــه کوچک تریــن واحــد اجتماعــی
اســت ،هســته اصلــی جامعــه و پایــه و بنــای هــر اجتمــاع بــزرگ بــوده و از
مهم تریــن نهادهــای موجــود در جامعــه انســانی اســت.
خانــواده ،مدرســه و جامعــه ســه عامــل مهــم تکامــل زندگــی اجتماعــی را
تشــکیل می دهنــد و توجــه پــدر و مــادر در دوران نــوزادی و کودکــی ارزش
حیاتــی در ســامت فکــر و رشــد کامــل مراحــل شــخصیت طفــل دارد.
.1خانواده نامتعادل:
والدیــن اولیــن کســانی هســتند کــه شــخصیت فرزنــدان خــود را فــرم می بخشــند و وضــع و
موقعیــت اطفــال در خانــواده یکــی از عوامــل مهــم و موثــر در رشــد شــخصیت انــان اســت.
کــودکان نگرش هــای اجتماعــی را از خانــواده می اموزنــد و چنانچــه یکــی از والدیــن الودگــی
داشــته باشــد ،فرزنــدان ان هــا بیــش از هــر کــس در معــرض الودگــی قــرار خواهنــد گرفــت.
بــه طــور کلــی بزهــکاران دارای والدینــی هســتند کــه یــا بســیار خشــن و ســختگیر بــوده و یــا
برعکــس بســیار بی تفــاوت و بی توجــه بــه فرزنــدان خــود می باشــند .اکثــر والدیــن اطفــال بزهــکار،
کــم ســواد یــا بی ســواد بــوده و عــده بی شــماری از انــان بیــکار و از لحــاظ مالــی و رفاهــی در
وضعیــت نامطلوبــی بــه ســر می برنــد.
بعــد از والدیــن ،بزهــکاری ســایر افــراد خانــواده ممکــن اســت در وضــع خانــواده اثــرات زیــادی داشــته
باشــد .فرزنــدان در هــر خانــواده معمــو ًال ناگزیــر هســتند بــا اعضــای خانــواده ارتبــاط داشــته باشــند.
اختالف خانوادگی:
موضــوع دیگــری کــه ممکــن اســت باعــث
ارتــکاب جرایــم اطفــال و نوجوانــان گــردد،
اختــاف والدیــن و ســرزنش و خرده گیــری
دائمــی ،پرخــاش و اصطــکاک بیــن ان هــا
اســت کــه اثــار ان متوجــه ســایر اعضــای
خانــواده و حتــی بســتگان ان هــا خواهــد شــد.
انچــه در مــورد اختــاف والدین بیشــتر جلب
توجــه می کنــد ،علــت اختــاف ان هاســت کــه
مبیــن نابســامانی ها و نارســایی های موجــود در
خانــواده می باشــد.
گاهــی مشــکالت خانواده هــا منجــر
بــه قهــر و حتــی تــرک یکــی از والدیــن
از محیــط خانــواده می شــود .بنابرایــن
مالحظــه می شــود کــه اختــاف خانوادگــی
و ناســازگاری زن و شــوهر بــا هــم تاثیــر
مســتقیم و نامطلوبــی بــر روی کــودکان معصــوم
گذاشــته و غالبــ ًا ان هــا را بــه ســوی ارتــکاب
جــرم و یــا خودکشــی ســوق می دهــد.
زیــرا در خانــواده ای کــه تفرقــه و جدایــی
حکومــت می کنــد اگــر چــه طفــل عمــ ًا
و در ظاهــر امــر از کانــون خانوادگــی طــرد
نشــده ولــی در باطــن غالبــ ًا از محبــت پــدر و
یــا مــادر و یــا هــر دو محــروم شــده و در نتیجــه
از نظــر روحــی پژمــرده و عبــوس و بــی حوصلــه
می گــردد.
بــه هــر ترتیــب بایــد گفــت کــه نفــاق،
ناســازگاری و مشــاجره دائمــی پــدر و مــادر و
اطرافیــان ،اثــار شــومی در روان اطفــال باقــی
خواهــد گــذارد.
طفــل بــه علــت عــدم ارامــش روانــی بــه
تحصیــل و کار خــود بی عالقــه شــده و دائم ـ ًا
مضطــرب و پریشــان خاطــر اســت و همیــن
امــر گاهــی باعــث می شــود کــه از خانــه
فــرار کنــد .حتــی برخــی از انــان پــس از فــرار
بــه وادی فســاد نیــز کشــیده می شــوند.
پــدر و مــادر اولیــن و نزدیکتریــن کســانی هســتند کــه
مــورد تقلیــد کــودکان خــود قــرار می گیرنــد و در واقــع
سرمشــقی بــرای فرزنــدان خــود می شــوند.
حــال اگــر در مقابــل چنیــن رفتــار طبیعــی و فطــری
کــودک ،عکــس العمــل مناســب و حســاب شــده صــورت
نگیــرد و پاس ـخ های بی ربــط ،ترســاننده و گاهــی تــوام
بــا خشــونت و بددهنــی بــه او داده شــود ،در واقــع زمینــه
انحــراف روحــی و فکــری را در او بــه وجــود خواهــد اورد.
حــال اگــر کــودک در خانــواده ای کــه نســبت بــه نیازهای
فکــری و روحــی او بی توجــه نبــوده رشــد یابــد و پــدر و
مــادر و یــا اعضــای دیگــر خانــواده بــه ســواالت او بــا
حوصلــه و بــه طــور صحیــح پاســخ گوینــد ،اســاس و
چارچــوب فکــری او درســت پایــه ریــزی خواهــد شــد.
افــراد خانــواده غالبـ ًا بــرای کــودک الگــوی مناســب و یــا
نامناســب بــوده و او ســعی می نمایــد اعمــال و کــردار
نقش مادر در خانواده:
خانــواده ای از ســامت برخــوردار اســت کــه پــدر و مــادر رفتــاری
متناســب داشــته باشــند ،بدیــن معنــی کــه هیــچ کــدام از ان هــا از
وظایــف خــود نســبت بــه فرزندانــش روگــردان نباشــد.
اگــر رابطــه محکــم بیــن والدیــن و کــودک وجــود داشــته باشــد
موجبــات بیشــتری در انتقــال ســنن فرهنگــی بــه کــودک وجــود
خواهــد داشــت .رابطــه پراحســاس مــادر و فرزنــد نیــز اگــر
بســیار محکــم باشــد ایــن خــود باعــث اســانی کار اجتماعــی
کــردن می شــود.
وجــود مــادر در منــزل موجــب نثــار محبــت بــه فرزنــد می گــردد
و ایــن خــود کلیــد پیــروزی فرزنــدان اســت زیــرا محبــت الزمــه
مدیریــت خانــه اســت .محبــت مــادر وجــود کــودک را گــرم و
شــاداب و پرتحــرک می ســازد و بــه او امیــدواری می دهــد و درس
فــداکاری می امــوزد.
محبــت مــادر منشــا احتــرام اســت و در پایه ریــزی شــخصیت و
چگونگــی رشــد عواطــف کــودک بســیار اهمیــت دارد .اطفالــی کــه
از مراقبــت و نــوازش مــادر محــروم و در پرورشــگاه ها و موسســات
شــبانه روزی نگهــداری می شــوند
بــا این کــه از نظــر جســمی طبــق اصــول بهداشــتی و علمــی از
انــان مراقبــت می شــود ولــی بــه علــت محرومیــت از نــوازش و
محبــت کــه منجــر بــه عــدم ارضــای روانــی طفــل شــده و تکامــل
عــادی انــان دچــار اختــال می گــردد.
زندگــی در پرورشــگاه و موسســه بــرای بســیاری از کــودکان ،در
جامعــه نویــن مــا ،یعنــی فقــدان کامــل کانــون خانوادگــی.
فوت والدین:
15 september 2018
قائم مقام و سردبیر :حمیدرضا محمدیاری
مدیریت گرگان :حمیدرضا محمد یاری
سازمان اگهی ها :اداره پست استان گلستان
چــاپ :چاپخــانه تکتم 011 - 33263376 ،
دفترنشــریه017 - 32149068 - 32129597 :
ایــــران ،گلستـان ،گرگـان ،بلـوار ایت اهلل کاشـانی ،کاشـانی دهم ،خیابـان چنـاران ،نبش چنـاران 14
مخاطب محترم
شمـاره 161
درج اخبار ،دیدگاه ها و گزارش ها در این نشریه تنها به منظور اطالع رسانی صورت گرفته و به معنی تایید انها از سوی نشریه بازار کسب و کار گلستان نیست.
www.bkkg.ir
bkkgir @ gmail.com
@ bazarkasbkar
کانال
@ bazarkasbokar
پی وی
نقش خانواده در جلوگیری از اسیب های اجتماعی
والدین معتاد ،نخستین عامل گرایش به مواد مخدر
در بچه های اعتیاد است
کمبود محبت:
اعتیاد اعضای خانواده:
اعتیــاد تمــام یــا بعضــی از افــراد خانواده
به مــواد مخــدر و الــکل می توانــد بــه
طــور مســتقیم و یــا غیرمســتقیم در رفتــار
اطفــال و نوجوانــان تاثیرگــذار باشــد.
اساس ـ ًا بــه لحــاظ امیــزش و وابســتگی
کــه بیــن اعضــای خانــواده وجــود دارد،
خــواه و ناخــواه چنانچــه برخــی از ان هــا
دارای الودگــی هایــی باشــند بــه طــور
نســبی در ســایرین نیــز اثــر گذاشــته
و احتمــا ًال باعــث الودگــی ان هــا نیــز
خواهــد شــد و بــر فــرض کــه موجــب
الودگــی انــان نشــود بــه احتمــال زیــاد
وضــع خانوادگــی را تحــت تاثیــر قــرار
خواهــد داد و چــه بســا انــان را بــا
عواقــب ناگــوار و غیــر قابــل جبــران
مواجــه خواهــد ســاخت.
کــودکان وابســته بــه والدیــن معتــاد
یــا اصطالحــ ًا «بچــ ه هــای اعتیــاد»
کودکانــی هســتند کــه در محیــط
پرورشــی خــود بــا پــدر و مــادر یــا یکــی
از اعضــای معتــاد خانــواده همزیســتی
دارنــد .ایــن کــودکان لزومــ ًا مجــرم
یــا معتــاد نیســتند ،بلکــه در دایــره ای
بیمــار و ناهنجــار گرفتــار امــده و در
ان رشــد می کننــد .والدیــن معتــاد
در شــرایط نشــئگی بســیار بخشــنده،
مهربــان و ایثارگــر بــوده ولــی در حالــت
خمــاری ،سرشــار از خشــم و غضــب
مــی شــوند و یــا در کمــال بــی تفاوتــی
و بــی حوصلگــی نســبت بــه نزدیــکان و
وقایــع اطــراف خــود ،کمتریــن احســاس
و یــا واکنشــی نشــان نمــی دهنــد.
بــروز ایــن تغییــرات رفتــاری در والدیــن
معتــاد ،نخســتین عامــل گرایــش بــه
مــواد مخــدر در بچــه هــای اعتیــاد
اســت .زیــرا کــودک بــه تجربــه در مــی
یابــد کــه سرپرســت او پــس از اســتعمال
مــواد ،دارای رفتــاری عاطفــی و سرشــار
از مهــر و محبــت مــی شــود و او ناتــوان
از تشــخیص ایــن مطلــب کــه ابــراز
احساســات در شــرایط نشــئگی ،حالــت
موقــت و کاذب دارد و در ذهــن خــود،
بیــن خوبــی و مهــرورزی و اســتعمال
مــواد نوعــی رابطــه مســتقیم و الزم و
ملــزوم برقــرار مــی کنــد.
کــودکان و نوجوانانــی کــه ناخواســته در
مســائل ناشــی از اعتیــاد پــدر و یــا مــادر
خــود در خانــواده درگیــر می شــوند،
در معــرض ارتــکاب جرایــم مختلــف
هســتند و سرنوشــتی چــون گرفتــار
امــدن در رده کــودکان و نوجوانــان
نابهنجــار یــا بزهــکار در انتظــار
ان هاســت.
عوامــل جــرم زا می تواننــد در زمینــه
بزهــکاری انــان ،بیشــترین تاثیــر
را داشــته باشــند .وقتــی در واحــد
خانــواده مــواد مخــدر وارد شــود و مــورد
مصــرف یــا توزیــع توســط یکــی از
ارکان خانــواده قــرار گیــرد ،سرنوشــت
کــودکان و نوجوانــان ان خانــواده بــه
گونــه ای نامطلــوب رقــم خــورده و در
معــرضتهدیــدجدیــدقــرارمی گیــرد.
معمــو ًال پــدران معتــاد بــه مــواد مخــدر
و یــا توزیــع کننــده ان جهــت حفــظ
رابطــه بــا همســر و یــا فرزنــدان و
جلوگیــری از فروپاشــی خانــواده ،انــان را
نیــز بــه مشــارکت در مصــرف و توزیــع
مــواد مخــدر وا می دارنــد.
معمــو ًال والدیــن و اعضــای معتــاد
خانــواده تنهــا بــه فکــر تهیــه مــواد
جهــت رفــع خمــاری خــود بــوده و
نســبت بــه فرزنــدان و ســایر اعضــای
خانــواده خــود احســاس مســئولیت
نمی کننــد .
چــه تعــداد زیــادی از ایــن خانواده هــا
سرپرســت و نــان اور خــود را کــه محکــوم
بــه اعــدام شــده و یــا بــه مجــازات حبــس
محکــوم شــده انــد ،از دســت داده و همیــن
امــر باعــث متالشــی شــدن خانــواده و
بی سرپرســتی کــودک گردیــده اســت.
بــه همیــن ترتیــب اگــر پــدر و یــا مــادر
معتــاد بــه مصــرف نوشــابه های الکلــی
باشــند چنیــن خطراتــی نیــز بــرای
فرزنــدان خــود بــه وجــود خواهنــد
اورد .عــاوه بــر تاثیــر الــکل بــر
جنیــن ،بــا اعتیــاد والدیــن بــه مصــرف
نوشــابه های الکلــی ،مقــداری از درامــد
خانــواده صــرف تهیــه ایــن مــواد شــده
و در نتیجــه کــودک از تهیــه مایحتــاج
اولیــه زندگــی محــروم می شــود.
پــدر و مــادر الکلــی حوصلــه رســیدگی
بــه وضــع کــودک و تربیــت او را نداشــته و
در نتیجــه مســتی ،محیــط خانوادگــی دائم ـ ًا
متشــنج می گــردد .مشــاهده حالــت ناگــوار
مســتی پــدر و یــا مــادر اثــرات ناگــواری بــر
روحیــه طفــل باقــی می گــذارد.
خویــش را بــا اعمــال و کــردار
انــان مطابقــت دهــد.
پســر در خانــواده پــدر را
ذی
ر
ی:
از جهــت خصوصیــات مردانــه
الگــوی خــود قــرار می دهــد و بــا او
همانندســازی می کنــد و دختــر مــادر را الگــو قــرار
می د هــد .
کودکانــی کــه بــه علــت از دســت دادن یکــی از والدیــن
یــا جدایــی ان دور هــم بــه پــدر یــا مــادر دسترســی ندارنــد،
در فراگیــری نقــش ویــژه خــود دچــار مشــکل می شــوند.
بــه همیــن ترتیــب اگــر پــدر یــا مــادر نتوانــد نقــش خــود
را بــه درســتی ایفــا کنــد و الگــوی صحیــح و مناســبی
بــرای فرزنــدان خــود باشــند .بی تردیــد دشــواری های
فراوانــی بــرای فرزنــدان ان هــا پیــش خواهــد امــد.
تقل
ید پ
مرکــز عواطــف و احساســات خــود قــرار می دهنــد.
عدم حضور پدر در خانواده:
و امــا دومیــن فــردی کــه در تکویــن شــخصیت
طفــل نقــش مهمــی را ایفــا می کنــد ،پــدر اســت.
حضــور پــدر در خانــواده اثــر غیــر قابــل انــکار در
روحیــه طفــل باقــی می گــذارد کــه عواقــب ان در
دوران بلــوغ و نوجوانــی تجلــی می یابــد.
خانــواده بــه همــان انــدازه کــه بــه احساســات و
عواطــف سرشــار مــادر نیازمنــد اســت ،بــه قــدرت،
قاطعیــت ،تدبیــر و مدیریــت پــدر نیــز احتیــاج دارد.
اگــر خانــواده ای از مدیریــت صحیــح برخــوردار نباشــد و پــدر نتوانــد ایــن مســئولیت را بــه طــور مطلــوب
بــه انجــام رســاند ،نظــم و انســجام الزم از میــان مـی رود.
در برخــی خانواده هــا دیــده شــده کــه پــدر خــود را از جریــان امــور خانــواده کنــار می کشــد و بــار ســنگین
اداره منــزل را بــر دوش مــادر می نهــد ،حــال ان کــه مــادر بــه تنهایــی قــادر بــه اداره امــور خانوادگــی نیســت.
رفتــار برخــی از پــدران در محیــط خانــه چنــان اســت کــه گویــی بــا اعضــای خانــواده بیگانه انــد ،نــه انــس
و الفتــی بــا فرزنــدان دارنــد و نــه در جریــان مســائل خانوادگــی قــرار می گیرنــد.
بی تفاوتــی نســبت بــه زندگــی خانوادگــی و مســائل تحصیلــی فرزنــدان و تنهــا بــه فکــر شــغل خــود
بــودن ،حساســیتی نســبت بــه اینــده فرزنــدان خــود نشــان نــدادن ،همــه و همــه عواملــی هســتند کــه
ســبب می گردنــد نوعــی بیگانگــی جــای یگانگــی ،صمیمیــت و همدلــی را بگیــرد و خانــه را از کانونــی
گــرم و صمیمــی بــه کانونــی ســرد و بــی فــروغ تبدیــل نمایــد.
دســته دیگــری از پــدران چنــان ضعــف روحــی و ناتوانــی در اداره امــور خانــواده از خــود نشــان می دهنــد
کــه بــه خــودی خــود در نظــر ســایر اعضــای خانــواده بــه حســاب نمی اینــد.
برخــی دیگــر از پــدران اوقــات خــوش زندگــی را در خــارج از محیــط منــزل ســپری کــرده و بیشــتر اوقــات
فراغــت و تفریــح را بــا دوســتان گذرانــده و در برابــر همســر و فرزنــدان خــود احســاس مســئولیت نمی کننــد.
بــه تابلــوی ترســیمی فــوق بایــد مشــکالت ناشــی از پاشــیدگی کانــون خانوادگــی در اثــر فــوت یــا طــاق و یــا جدایــی را کــه در بعضــی خانواده هــا وجــود دارد،
اضافــه کــرد.
بــه محــض متالشی شــدن خانــواده ،بزهــکاری شــروع می شــود ،چــه وجــود خانــواده عاملــی اســت علیــه بزهــکاری .بدتریــن خانواده هــا بهتــر از نبــودن ان
اســت .مــرگ یــا جدایــی والدیــن و یــا طــاق دادن یــا طــاق گرفتــن زن و تــرک خانــواده ،در روحیــه اطفــال و احتمــا ًال ارتــکاب بــزه از ناحیــه انــان موثــر
خواهــد بــود.
یکــی از جهــات متالشــی شــدن خانــواده ،فــوت پــدر اســت کــه اثــرات نامطلوبــی در وضــع خانــواده و فرزنــدان باقــی می گــذارد .یتیــم بی پــدری کــه بایــد در
خانــواده ناپــدری رشــد کنــد و یــا یتیــم بی مــادری کــه بایــد بــا زن پــدر زندگــی کنــد بــا دشــواری های بی شــماری روبــرو خواهــد شــد.
وجــود محبــت والدیــن بــرای کــودک و رشــد عاطفــی
او ضــروری اســت .همان طــور کــه کــودک بــرای رشــد
جســمانی بــه توجــه نیــاز دارد ،بــه همــان ترتیــب نیــز
بــرای رشــد عاطفــی خــود و ورود بــه اجتمــاع احتیــاج بــه
محبــت و احساســات عاطفــی دارد.
کــودکان بیــش از غــذای خــوب ،لبــاس گــرم ،اســباب بازی
و هــوای ازاد ،نیازمنــد ان هســتند کــه مقبــول والدیــن
قــرار گیرنــد و دوســت داشــته شــوند و احســاس کننــد کــه
بــه کســی تعلــق دارنــد.
کــودک در محیــط خانوادگــی می امــوزد کــه چگونــه
محبــت والدیــن را بــا بــرادران و خواهــران خــود تقســیم
نمایــد .او در ایــن محیــط کوچــک راه ورود بــه اجتمــاع و
قبــول ســایرین را می امــوزد.
کمبــود محبــت غالب ـ ًا یکــی از عوامــل بســیار قــوی اســت
کــه اطفــال و نوجوانــان را بــه ســوی ارتــکاب بزهــکاری
ســوق می دهــد .گاهــی دیــده شــده کــه بعضــی از کــودکان
بــر اثــر بــی توجهــی و بی مهــری والدیــن خــود بــه راه دزدی
و زورگویــی و کتــک زدن دیگــران کشــیده شــده اند.
روانشناســان و متخصصیــن اطفــال کــه چندیــن هــزار
نمونــه از جرایــم را مــورد بررســی قــرار داده انــد ،بــه ایــن
نتیجــه رســیده اند کــه بعضــی از کــودکان بــه علــت اینکــه
در محیــط خانــواده مــورد بی مهــری و بــی اعتنایــی پــدر
و مــادر خــود قــرار گرفته انــد در نتیجــه بــه عنــوان یــک
واکنــش در مقابــل ایــن کمبــود محبــت شــروع بــه ســرقت
و یــا ازار و اذیــت دیگــران پرداخته انــد.
در واقــع ایــن قبیــل کــودکان تشــنه محبــت بــوده و
چــون از سرچشــمه محبــت والدیــن ســیراب نمی شــوند،
بــه عنــوان انتقــام و بــه خاطــر جلــب توجــه والدیــن
خــود بــه ارتــکاب چنیــن اعمالــی دســت می زننــد .بــه
عبــارت دیگــر ،انگیــزه ارتــکاب جــرم در ایــن کــودکان
همانــا خودنمایــی و میــل بــه شــناخته شــدن و بــه حســاب
امــدن اســت .چنیــن طفلــی ســرقت می کنــد یــا دســت
بــه کتــک کاری و اذیــت و ازار دیگــران می زنــد تــا
جنجــال برانگیــزد و مــورد توجــه واقــع شــود.
جالــب اینجاســت کــه هیــچ گونــه تنبیــه و تهدیــدی هــر چنــد
ســخت و شــدید باشــد در رفــع ایــن عــادت ناشایســت موثــر
واقــع نخواهــد شــد ،مگــر این کــه پــدر و مــادر علــت اصلــی را
یافتــه و طفــل را مــورد محبــت و نــوازش قــرار دهنــد.
والدینــی کــه خــود از محبــت پــدر و مــادر خویــش
محــروم بــوده انــد اغلــب نســبت بــه کــودکان خویــش
بی مهــر هســتند .بعض ـ ًا بــی مهــری والدیــن نســبت بــه
کودکانشــان معلــول عــدم اشــنایی ان هــا بــه احتیاجــات
اساســی و روانــی کــودکان اســت .کــودکان محــروم از
محبــت والدیــن اغلــب متزلــزل و ناراحــت هســتند.
ناگفتــه نمانــد کــه همیشــه مشــکالت روانــی کــودکان
معلــول کمبــود محبــت نیســت ،بلکــه در مــوارد متعــددی
محبــت افراطــی و مراقبــت بیــش از حــد والدیــن از
کــودک مشــکل افریــن اســت.
گاهــی والدیــن فرزنــد قبلــی خــود را از دســت داده و در
نتیجــه بیــش از انــدازه از فرزنــد فعلــی خــود مراقبــت
می نماینــد .والدینــی کــه بــرای مدتهــا بچــه دار نشــده و
اکنــون صاحــب فرزنــدی می شــوند ،فرزنــد خــود را بیــش
از حــد تحــت مراقبــت قــرار می دهنــد.
در مواقعــی نیــز ممکــن اســت که پــدر و مــادر نتوانند پاســخگوی
نیازهــای عاطفــی یکدیگــر باشــند و روی ایــن اصــل ،کــودک را
-9طالق و جدایی والدین:
بعضــی از پــدران مدیریــت خانــواده را بــا تحکــم ،زورگویــی و اعمــال خشــن اشــتباه گرفتــه و رفتــاری
بســیار تنــد و زننــده دارنــد .بدرفتــاری بعضــی از پــدران چنــان شــدید اســت کــه کانــون خانوادگــی را بــه
جهنمــی ســوزان بــرای زن و فرزنــدان تبدیــل می کنــد.
ایــن قبیــل پــدران اغلــب حاضــر بــه تجدیــد نظــر در رفتــار خــود نیســتند و چنــان گرفتــار خودخواهــی و
خشــونت هســتند کــه در برابــر هیــچ کــس گــوش شــنوا ندارنــد.
بایــد انصــاف داد کــه زندگــی بــا چنیــن افــراد بدرفتــار و کــج خلــق بســیار زجــراور اســت .عــاوه بــر ایــن،
مشــاهده چنیــن رفتــاری از طــرف
فرزنــدان ،درس خشــونت ،بدرفتــاری،
ناســازگاری و نهایتـ ًا بزهــکاری را بــه
ان هــا می امــوزد و در زندگــی اینــده
ان هــا اثــر می گــذارد.
وجــود اضطــراب ،خفقــان و خشــونت
در محیــط خانــه فرزنــدان را نســبت
بــه زندگــی بی عالقــه و بدبیــن
ســاخته و زمینــه را بــرای انحرافاتــی
از قبیــل زورگویــی ،اعتیــاد بــه مــواد
مخــدر و فــرار از خانــه و دس ـت زدن
بــه اعمــال منافــی عفــت ،فراهــم
می ســازد.
گاهــی کــه فرزنــدان در حــل
مشــکالت خانــواده احســاس ناتوانــی
کننــد ،بــه نوعــی عقــب نشــینی
دســت مــی زننــد و ان پنــاه بــردن
بــه گوشــه گیری اســت.
بعــد از فــوت والدیــن ،طــاق و جدایــی پــدر و مــادر اســت
کــه عمومــ ًا دوران تیــره فرزنــدان انــان بخصــوص اگــر فاقــد
سرپرســت ،مســئول و بنیــه مالــی کافــی باشــند ،شــروع
می شــود.
متاســفانه در کشــور مــا شــمار جدایــی زن و شــوهر رو بــه
افزایــش اســت .در حــال حاضــر در بســیاری از کشــورهای
صنعتــی پیشــرفته میــزان طــاق تــا رقــم پنجــاه درصــد
افزایــش یافتــه اســت.
ایــن گفتــه بــدان معنــی اســت کــه نیمــی از مــردان و
زنــان کــه روزی بــا شــوق و هیجــان ازدواج کرده انــد،
تصمیــم می گیرنــد ایــن پیونــد را بعــد از مدتــی از هــم
بگســانند .بــه دلیــل تاثیــرات منفــی جــدا شــدن والدیــن
و سرنوشــت کــودکان بررســی ایــن موضــوع اهمیــت و
ارزش فــراوان پیــدا می کنــد.