ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 178

صفحه 1 صفحه 2 صفحه 3 صفحه 4 صفحه 5 صفحه 6 صفحه 7 صفحه 8 صفحه 9 صفحه 10 صفحه 11 صفحه 12 صفحه 13 صفحه 14 صفحه 15 صفحه 16 ‫ماهنامه‬ ‫سالبیستوسوم‪-‬شماره‪(178‬ابان‪64-)99‬صفحه‪20000-‬تومان‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪9/8965:‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترعباس نداف فهمیده‬ ‫دبیرعلمی‪ :‬دکترعلی بیکیان‬ ‫مدیراجرایی‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪Email: matashkhis@gmail.com‬‬ ‫سازمان اگهی‪88987501 :‬‬ ‫همکاران تحریریه‪:‬‬ ‫مهندس نیلوفر حسن‬ ‫مهندس نیلوفر احمدی مرزدشتی‬ ‫شبنم بهرامی‬ ‫مهندس احسان درخشان نیا‬ ‫نشانی نشریه‪ :‬تهران‪ -‬بزرگراه نواب‪ -‬باالتر از‬ ‫میدان جمهوری‪ -‬بن بست بهمن‪ -‬پالک‪ -5‬زنگ اول‬ ‫تلفن‪09127333407 -66910616-88987501 :‬‬ ‫فکس‪021- 89776769 :‬‬ ‫دفتررشت‪ :‬رشت‪ -‬خیابان انقالب‪ -‬پالک ‪179‬‬ ‫‪Email: Tashkhis@gmail.com‬‬ ‫‪Web: www.Tashkhis.com‬‬ ‫شرح عکس روی جلد‪:‬‬ ‫‪Coronaviruses‬‬ ‫طرح اگهیِ روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های‬ ‫پزشکی‪،‬ازمایشگاهی و‬ ‫فراورده های تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوار نلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪ ،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک‪ ،52‬طبقه‪3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫فاکس‪22039247:‬‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکترعباس افراه‬ ‫فهرستـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫‪ ‬سراغاز؛ واکسیناسیون کووید‪19‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ ‬رویدادها و گزارش ها‬ ‫‪3‬‬ ‫‪ ‬از زبان رئیس انجمن شرکت های تامین کننده تجهیزات و اقالم ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫سازمان های نظارتی را به بخش های غیردولتی واگذار کنید‬ ‫‪ ‬مدیرکل ازمایشگاه های مرجع وزارت بهداشت‪:‬‬ ‫کاهش تعرفه و افزایش ظرفیت تست کووید‪ ،19‬راهبرد ماست‬ ‫‪ ‬همایش مجازی روز جهانی ایدز برگزار شد‬ ‫زین پس با مگ لند‪،‬‬ ‫ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫را به صورت انالین مطالعه و‬ ‫محتوی ان را جستجو کنید‪:‬‬ ‫تشخیص‪-‬ازمایشگاهی‪https://magland.ir/journal/‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪ ‬به همت دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت؛‬ ‫نشست تخصصی طب سنتی در پنجمین کنگره بین المللی یوسرن برگزار شد‬ ‫‪18‬‬ ‫‪ ‬الزامات و نکات فنی تجهیزات در ازمایشگاه پزشکی؛‬ ‫دستورالعمل تهیه اب خالص و کنترل کیفی ان و تجهیزات مربوطه‬ ‫‪22‬‬ ‫‪ ‬سیستم های میکروفلوئیدیک در تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫‪24‬‬ ‫‪ ‬تازه های ازمایشـگاه‬ ‫‪28‬‬ ‫‪ ‬نگاهی گذرا بر داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫‪38‬‬ ‫گ ‪cushing’s syndrome‬‬ ‫‪ ‬مروری بر سندرم کوشین ‬ ‫‪40‬‬ ‫خیابان سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ‪6‬‬ ‫ چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬‫ نشــریه تشــخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشــته های نویسندگان‬‫معذور است‪.‬‬ ‫ هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬‫ تنها اثاری که به صورت تایپ شــده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده‬‫باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫ از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده‬‫همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫فاطمی رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر سید حسین‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫دکتر ارش دریاکار متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر محمد جواد غروی دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫پروین مختار نرس‬ ‫مهندس سید امیرحسین بحرالعلومیان مهندسی پزشکی(هیئت علمی)‬ صفحه 17 ‫سراغـاز‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫واکسیناسیون کووید ‪19‬‬ ‫در سایه ی قطب بندی های جهانی  و نبود همبستگی‬ ‫میان  کشورها‪ ،‬بشر هنوز نتوانسته به موقع از دستاوردهای‬ ‫عظیم پزشکی خود در برابر پاندمی ویروس کرونا‬ ‫بهره مند شود‪ .‬بی گمان واکسیناسیون تنها چاره ی‬ ‫دراز مدت رهایی از این گرفتاری است‪.‬‬ ‫هم اکنون شرکت های زیادی درحال  ساخت‬ ‫واکسن هستند‪ .‬بیشتر از روش های سنتی ساخت‬ ‫واکسن‪ ،‬یعنی از ویروس کشته شده یا ضعیف شده و‬ ‫یا بخشی از ویروس استفاده می کنند‪ .‬شرکت فایزر‬ ‫مشترک با با یون تک و مدرنا(جداگانه)‪ ،‬با روش تازه‬ ‫ساخت واکسن با استفاده از فناوری ‪ mRNA‬مشغول‬ ‫تولیدند‪ .‬برتری این فناوری در بهره مندی از توان‬ ‫ساخت کمیت زیاد‪ ،‬در زمان کوتاه است‪.‬‬ ‫امروزه حدود ‪ ۲۲۰‬واکسن در فهرست سازمان‬ ‫جهانی بهداشت هست‪۲۷ .‬گروه از انها واکسن ‪RNA‬‬ ‫تولید می کنند و بیش از ‪ ۴۰‬گروه از انها واکسن‬ ‫پروتئینی می سازند‪ .‬گروه های زیادی در سراسر جهان‬ ‫در این زمینه فعالند‪ ،‬اما چند گروه پیشتازند‪.‬‬ ‫یک چهارم گروه ها‪ ،‬از ‪ victor‬ویروسی استفاده‬ ‫می کنند‪ ،‬که بعضی تکثیر شونده و بعضی غیرتکثیر‬ ‫شونده هستند‪ .‬وکتورهای ادنو از این میان پیشروتر‬ ‫هستند که شرکت کانسینو چین‪ ،‬اکسفورد و گامالیای‬ ‫روسیه از ان استفاده می کنند‪ .‬واکسن اسپوتنیک‪5-‬‬ ‫شرکت گامالیای روسیه‪ ،‬رکورد نخستین واکسن‬ ‫کووید‪ 19‬را از ان خود کرد‪ .‬همسانی پژوهش های‬ ‫ ‬ ‫ ‪2‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫این شرکت با استرازنکای دانشگاه اکسفورد انگلستان‪،‬‬ ‫مایه گرایش به همکاری مشترک شد تا با همکاری‬ ‫یکدیگر بتوانند به ترکیب کارامدتری از واکسن‬ ‫استرازنکای دانشگاه اکسفورد انگلستان و اسپوتنیک‬ ‫روسیه دست یابند‪.‬‬ ‫در اذرماه امسال‪ ،‬واکسیناسیون در کشورهای ثروتمند‬ ‫اغاز شده است‪ .‬بریتانیا واکسیناسیون گسترده‬ ‫کووید‪ ۱۹‬را سه شنبه ‪۱۸‬اذراغاز کرد‪ .‬این کشور‬ ‫ان روز را روز پیروزی (‪ )V-Day‬نامیده است‪.‬‬ ‫واکسیناسیون در ایاالت متحده و کانادا در ‪ 24‬اذر‬ ‫اغاز شد‪ .‬‏کشور امارات و بحرین که از میزبانان‬ ‫مرحله‪ 3‬پژوهش های واکسن سینوفارم بودند‪ ،‬از نیمه‬ ‫اذر ماه‪ ،‬واکسیناسیون فراگیر را به گونه ی رایگان‬ ‫اغاز کردند و نتیجه ی ایمنی را ‪ 86‬درصد گزارش‬ ‫کردند‪ .‬روسیه که می خواهد در این زمینه پیشتاز‬ ‫باشد‪ ،‬واکسیناسیون را از نیمه اذر به طور گسترده با‬ ‫واکسن اسپوتنیک‪ 5-‬اغاز کرده است‪ .‬از این واکسن‬ ‫به جز روسیه‪ ،‬در کشورهای روسیه سفید و امارات‬ ‫هم ازمایش شده است‪ .‬گویا ترکیه هم در برنامه ی‬ ‫پژوهشی چینی ها همکاری داشته  و برپایه سخنان‬ ‫وزیر بهداشت ترکیه‪ ،‬واکسیناسیون با واکسن های‬ ‫چینی به رایگان انجام می شود‪.‬‬ ‫کشورما تا ساخت واکسن های وطنی‪ ،‬باید با‬ ‫استفاده از واکسن های خوب جهانی‪ ،‬هرچه زودتر‬ ‫واکسیناسیون را اغاز کند‪.‬‬ صفحه 18 ‫ارش ها‬ ‫ارش ها‬ ‫ادهازو گز‬ ‫ادها و گ‬ ‫رویدروید‬ ‫مهندس محمود اصالنی‬ ‫وزیر بهداشت خبر داد‪:‬‬ ‫روند قابل قبول ساخت واکسن کرونا در ایران‬ ‫وزیر بهداشت گفت‪ :‬واکسن کرونا را از سه روش برای‬ ‫مردم ایران تامین می کنیم که یکی از این روش ها‪ ،‬خرید‬ ‫واکسن از مجموعه کواکس است که سازمان جهانی بهداشت‬ ‫برنامه ریزی کرده است‪ .‬بنابراین‪ 16 ،‬میلیون و ‪ 800‬هزار‬ ‫دوز از این طریق برای ‪ 8‬میلیون و ‪ 400‬هزار نفر معادل ‪10‬‬ ‫درصد از جمعیت را وارد کشور می کنیم‪.‬‬ ‫دکتر سعید نمکی‪ ،‬با اعالم این خبر‪ ،‬اظهار کرد‪:‬‬ ‫حدود ‪ 5‬و نیم میلیون دوز واکسن کووید‪ 19‬را در قالب قرارداد‬ ‫مشترک تولید با یکی از کمپانی های صاحب نام جهانی و‬ ‫حدود ‪ 20‬میلیون دوز واکسن را از یکی از کمپانی های معتبر‬ ‫دیگر در دنیا تامین می کنیم و در نهایت ‪ 41‬تا ‪ 42‬میلیون‬ ‫دوز واکسن کووید‪ 19‬را تامین می کنیم و واکسن کووید‪19‬‬ ‫باید دو بار تزریق شود‪ ،‬چون با یک بار تزریق‪ ،‬ایمنی کافی‬ ‫ایجاد نمی شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬ساخت واکسن در داخل کشور به خوبی پیش‬ ‫می رود و علیرغم ذهنیت برخی افراد که به تولید داخلی‬ ‫ایمان و باور ندارند و شرکت های دانش بنیان و جوانان‬ ‫خوش فکر و خوش اندیشه و دانشمند کشور را قبول‬ ‫ندارند‪ ،‬در این راستا به خوبی پیش رفته ایم و خوشبختانه‬ ‫از بین ‪ 12‬شرکت‪ ،‬حداقل ‪ 4‬شرکت جلوتر از بقیه هستند‬ ‫و سازمان جهانی بهداشت مراحل پیشرفت این شرکت ها‬ ‫را پذیرفته و یکی از انها اجازه تست انسانی و‬ ‫مطالعات بالینی را گرفته و از هفته اینده تست‬ ‫انسانی ان اغاز خواهد شد و امیدوارم در چند‬ ‫ماه اینده مژده ساخت واکسن در کشور ایران به‬ ‫عنوان یکی از پیشتازان واکسن سازی جهان را‬ ‫به مردم اعالم کنیم‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت تاکید کرد‪ :‬از مردم تشکر‬ ‫می کنیم که در چند روز گذشته در اعمال‬ ‫محدودیت ها‪ ،‬با ما همراهی کردند و موارد‬ ‫بسیار دلگرم کننده ای را شاهد هستیم و رعایت‬ ‫پروتکل ها در خیلی از موارد باالی ‪ 90‬درصد‬ ‫بوده که نشان از همراهی گسترده مردم با خادمان‬ ‫خودشان در نظام سالمت است‪.‬‬ ‫دکتر نمکی تصریح کرد‪ :‬سه مورد موجب نگرانی ما شده‬ ‫بود که به رییس جمهور منعکس کردم و وی هم دستور‬ ‫اکید داد‪ .‬یکی مربوط به ترافیک صبحگاهی به دلیل حضور‬ ‫کارکنان شرکت های خصوصی از یک سو و همچنین‬ ‫کارکنان بخش دولتی از سوی دیگر بود که بیش از انچه فکر‬ ‫می کردیم در ترافیک صبحگاهی به ویژه در وسایل نقلیه‬ ‫عمومی تاثیرگذار بود‪.‬‬ ‫وی یاداور شد‪ :‬نکته بعدی که مورد اعتراض ما بود‪،‬‬ ‫توزیع مرغ در بازارهای روز و میادین میوه و تره بار بود‬ ‫که انبوهی از مردم در این مکان ها جمع شده بودند و تمام‬ ‫دستورالعمل ها را بهم ریختند‪ .‬رییس جمهور به وزرای‬ ‫جهاد کشاورزی و صنعت‪ ،‬معدن و تجارت دستور اکید داد‬ ‫که این مورد در اسرع وقت‪ ،‬ساماندهی شود و شاهد تراکم‬ ‫جمعیت نباشیم‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت افزود‪ :‬اگر این روزها مردم هنوز امار باالیی‬ ‫از مرگ و میر بیماران کووید‪ 19‬را دریافت می کنند‪ ،‬نشان‬ ‫از تلنبار موارد گذشته ای است که در بیمارستان ها به دلیل‬ ‫ورود بی رویه به مراکز درمانی‪ ،‬گرفتار شده ایم‪ ،‬اما در‬ ‫اینده نزدیک با کاهش موارد بستری‪ ،‬امیدواریم شاهد کاهش‬ ‫موارد مرگ و میر بیماران نیز باشیم‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪3‬‬ صفحه 19 ‫رویدادها و گزارش ها‬ ‫شعار و اهداف روزجهانی ایدز اعالم شد‬ ‫اداره کنترل ایدز و بیماری های امیزشی‬ ‫مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت‬ ‫بهداشت "همبستگی جهانی‪ ،‬مسئولیت‬ ‫مشترک" را شعار روز جهانی ایدز اعالم‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫هر سال اول دسامبر به نام روز جهانی‬ ‫ایدز نامگذاری شده است و در سال ‪ ، 2020‬توجه جهانی‬ ‫بر اپیدمی کووید‪ 19‬و تاثیر ان بر زندگی و معیشت افراد‬ ‫متمرکز است‪.‬‬ ‫حذف انگ و تبعیض‪ ،‬توجه به عموم افراد جامعه جهت‬ ‫دریافت خدمات سالمت بر اساس رویکردهای عدالت‬ ‫محور‪ ،‬از کلیدهای اصلی مواجه به اپیدمی هایی از قبیل‬ ‫کووید‪ 19‬و اچ ای وی است‪.‬‬ ‫با توجه به این موارد‪ ،‬موضوع روز جهانی ایدز امسال‬ ‫”‪”responsibility Shared, solidarity Global‬‬ ‫است که "همبستگی جهانی‪ ،‬مسئولیت مشترک" ترجمه‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫بر اساس اعالم اداره کنترل ایدز و بیماری های‬ ‫امیزشی مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫اچ ای وی و اهمیت پیشگیری از ان‪ ،‬اهمیت‬ ‫جلب حمایت سیاستگذاران‪ ،‬مسئوالن و‬ ‫سازمان ها از برنامه های اطالع رسانی و‬ ‫کنترل اچ ای وی و افزایش همکاری های‬ ‫بین بخشی‪ ،‬معرفی اقدامات‪ ،‬دستاوردها و‬ ‫چالش های موجود در زمینه برنامه های ایدز‪،‬‬ ‫جلب مشارکت انجمن های غیر دولتی و عموم مردم در‬ ‫برنامه های پیشگیری و کنترل اچ ای وی و برجسته سازی‬ ‫شعار روز جهانی ایدز و نهادینه کردن ان‪ ،‬از جمله اهداف‬ ‫شعار امسال اعالم شده اند‪.‬‬ ‫روز شمار هفته اطالع رسانی ایدز به شرح زیر اعالم‬ ‫شده است‪:‬‬ ‫• سه شنبه ‪ 11‬اذر‪ :‬افزایش تاب اوری سازمانی و افزایش‬ ‫دسترسی به خدمات و مطالعات در شرایط بحران‬ ‫• چهارشنبه ‪ 12‬اذر‪ :‬خانواده و اچ ای وی‬ ‫• پنج شنبه ‪ 13‬اذر‪ :‬رسانه و اچ ای وی‬ ‫• جمعه ‪ 14‬اذر‪ :‬جوانان‪ ،‬نوجوانان و اچ ای وی‬ ‫• شنبه ‪ 15‬اذر‪ :‬مسئولیت اجتماعی و اچ ای وی‬ ‫• یکشنبه ‪ 16‬اذر‪ :‬نقش سازمان ها و اچ ای وی‬ ‫با حکم وزیر بهداشت؛‬ ‫دبیر کمیته کشوری مهار مقاومت میکروبی منصوب شد‬ ‫دکتر سعید نمکی‪ ،‬وزیر بهداشت‪ ،‬درمان واموزش پزشکی‬ ‫در حکمی دکتر علیرضا رئیسی را به عنوان دبیر کمیته‬ ‫کشوری مهار مقاومت میکروبی منصوب کرد‪.‬‬ ‫به گزارش وبدا‪ ،‬متن این حکم به شرح زیر است‪:‬‬ ‫جناب اقای دکتر علیرضا رئیسی‬ ‫معاون محترم بهداشت‬ ‫پیرو ابالغ شماره ‪ 100/1169‬مورخ ‪1399/7/12‬‬ ‫درخصوص عضویت در کمیته کشوری مهار مقاومت‬ ‫میکروبی بدینوسیله جنابعالی به عنوان " دبیر کمیته کشوری‬ ‫ ‪4‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫مهار مقاومت میکروبی" منصوب می گردید‪ .‬امید است در‬ ‫پیشبرد اهداف این کمیته موفق و موید باشید‪.‬‬ صفحه 20 ‫ارش ها‬ ‫ادها و گ‬ ‫ارش ها‬ ‫ادهازو گز‬ ‫رویدروید‬ ‫کیت تشخیص سریع انتی ژن کووید‪۱۹‬با دقت ‪۸۵‬درصدی‪ ،‬رونمایی شد‬ ‫به تازگی از خط تولید کیت سریع انتی ژن کووید ‪ ۱۹‬با‬ ‫دقت ‪ ۸۵‬درصدی رونمایی شد‪.‬‬ ‫دکتر علیرضا زالی‪ ،‬فرمانده ستاد مقابله با کرونا در‬ ‫کالنشهر تهران در این مراسم که با حضور دکتر جهانگیری‬ ‫معاون اول رییس جمهور‪ ،‬دکتر ستاری معاون علمی و‬ ‫فناوری ریاست جمهوری‪ ،‬معاونان وزارت بهداشت و‬ ‫دکتر مخبر رییس ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و مسئوالن‬ ‫دانشگاه در مجتمع بین المللی فناوری و نواوری دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد‪ ،‬با اشاره به اهمیت‬ ‫تشخیص سریع کووید‪ ،۱۹‬تولید کیت های تشخیص سریع‬ ‫انتی ژن کرونا با امکان تشخیص در کمتر از ‪۲۰‬دقیقه را‬ ‫دستاوردی مهم دانست‪.‬‬ ‫دکتر زالی گفت‪ :‬در جریان تفاهم نامه پژوهشی‪ ،‬اموزشی‬ ‫و تحقیقاتی دانشگاه با ستاد اجرایی فرمان امام‪ ،‬پروژه های‬ ‫بسیاری شکل گرفت که تولید این کیت ها نیز یکی از این‬ ‫پروژه هاست‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه ایران جزو پنج کشور اول جهان در تولید‬ ‫کیت های تشخیص سریع است‪ ،‬افزود‪ :‬سرعت و سهولت‬ ‫انجام تست‪ ،‬از مزایای این کیت ها به شمار می رود‪ .‬نتیجه‬ ‫سایر تست های تشخیصی به ‪ ۴۸‬تا‪ ۷۲‬ساعت زمان الزم دارد‪،‬‬ ‫اما نتیجه کیت تشخیص سریع در کمتر از ‪۲۰‬دقیقه اعالم‬ ‫می شود‪ .‬همچنین این تست نیاز به امکانات پیچیده ای ندارد‪.‬‬ ‫دکتر زالی عنوان کرد‪ :‬از طرفی حضور افراد در‬ ‫ازمایشگاه ها برای انجام تست های مشابه و عدم امکان‬ ‫تعیین تکلیف انها در مدت زمان کم‪ ،‬سرایت پذیری را‬ ‫افزایش می دهد که این چالش نیز با استفاده از این کیت ها‬ ‫مرتفع خواهد شد‪.‬‬ ‫فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کالنشهر تهران‪ ،‬از دقت‬ ‫‪۸۵‬درصدی تشخیص این کیت ها خبر داد و عنوان کرد‪:‬‬ ‫تاکنون این کیت ها در جامعه ‪۵۰۰‬نفری مورد ازمایش قرار‬ ‫گرفته و از نظر بالینی مورد تایید است‪.‬‬ ‫وی تصریح کرد‪ :‬با توجه به همزمانی رونمایی از این‬ ‫دستاورد بزرگ با اغاز طرح ملی محله محوری‪ ،‬نقش‬ ‫کلیدی و راهبردی مراکز جامع خدمات سالمت در بحث‬ ‫بیماریابی‪ ،‬غربالگری و شناسایی هوشمند بیماران بیش از‬ ‫پیش نمایان می شود و این اقدامات از اولویت های وزارت‬ ‫بهداشت است‪.‬‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬قیمت کیت تولید داخل ‪ ۷۰ ،‬درصد قیمت‬ ‫کیت مشابه خارجی و ارزبری ان ‪ ۳۰‬درصد کیت مشابه‬ ‫خارجی است‪.‬‬ ‫دانش بنیان به یک فرهنگ در کشور تبدیل شده است‬ ‫دکتر سورنا ستاری‪ ،‬معاون علمی و فناوری ریاست‬ ‫جمهوری در این مراسم عنوان کرد‪ :‬توسعه پیش از همه‬ ‫یک مفهوم فرهنگی است و اگر فرهنگ درست شود‪ ،‬بقیه‬ ‫چیزها هم درست خواهد شد‪ .‬فعالیت در حوزه دانش بنیان‬ ‫در کشور نیز به یک فرهنگ تبدیل شده است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه فرهنگ عمومی سبب شد تا‬ ‫همه به سیستم داخلی اطمینان کنند‪ ،‬گفت‪ :‬از همکاران‬ ‫خود در وزارت بهداشت از جمله سازمان غذا و دارو و‬ ‫انستیتو پاستور واقعا تشکر می کنم که تاییدیه های الزم‬ ‫را در خصوص کیت تشخیصی‪ ،‬تجهیزات پزشکی و دارو‬ ‫صادر کردند‪.‬‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری ادامه داد‪ :‬با این‬ ‫کار جرات را به جوانان ما دادند تا انان وارد محیط هایی‬ ‫شوند که تابه حال وارد ان نشده بودند‪.‬‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد‪:‬‬ ‫در حوزه داروهای جدید و تجهیزات پزشکی هم اتفاقات‬ ‫خوبی رخ داده و بسیاری از محصوالت این حوزه در‬ ‫‪ ۵‬تا ‪ ۶‬ماهه اخیر تولید و روانه بازار شده است‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪5‬‬ صفحه 21 ‫ارش ها‬ ‫ادهازو گز‬ ‫رویدروید‬ ‫ارش ها‬ ‫ادها و گ‬ ‫یکی دیگر از مدافعان سالمت‪ ،‬دار فانی را وداع گفت ‪...‬‬ ‫پیام تسلیت وزیر بهداشت در پی درگذشت دکتر اصغر اقامحمدی؛‬ ‫ایمونولوژیست‬ ‫وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی در پیامی درگذشت‬ ‫دکتر اصغر اقامحمدی‪ ،‬مدافع سالمت و ایمونولوژیست با‬ ‫سابقه کشور را تسلیت گفت‪ .‬گفتنی است دکتر اقا محمدی‬ ‫استاد ایمونولوژی بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران‪ ،‬متولد‬ ‫هشتم خرداد ‪ ۱۳۳۰‬بود که دوران پرافتخاری را در کارنامه‬ ‫خود دارد‪ .‬معلمی و پژوهش در کنار پزشکی از حوزه های‬ ‫مورد عالقه اوست‪.‬‬ ‫او در سال ‪ ۵۰‬وارد رشته پزشکی دانشگاه مشهد شد و‬ ‫سپس به دانشگاه علوم پزشکی اهواز رفت و در سال ‪۱۳۵۷‬‬ ‫فارغ التحصل شد؛ وی در سال ‪ ۱۳۶۷‬بعد از گذراندن دوره‬ ‫تخصصی بیماری های کودکان در امتحان ورودی رشته فوق‬ ‫تخصصی رشته ایمونولوژی پذیرفته شد‪.‬‬ ‫به گزارش وبدا‪ ،‬متن این پیام به شرح زیر است‪:‬‬ ‫« هوالباقی »‬ ‫هر روز داغ عزیزی از قافله خدمتگزاران سالمت و‬ ‫پیشکسوتان جامعه پزشکی سوز و گدازی تازه بر اعماق‬ ‫جانمان می افکند و از دست دادن یکایک مدافعین سالمت‬ ‫اندوهی ژرف برای خانواده بزرگ خدمتگزار در این عرصه‬ ‫فراهم می نماید‪ .‬از دست رفتن دانشمند گرامی جناب اقای‬ ‫دکتر اصغر اقامحمدی که از همکاران با سابقه ایمونولوژیست‬ ‫و الرژیست بود و مدتها توفیق همجواری با ایشان را داشتم‬ ‫مصیبتی تازه برای اینجانب و همراهانشان به بار اورد‪ .‬فقدان‬ ‫این عزیز ارجمند را به جامعه دانشگاهی کشور به خصوص‬ ‫همکاران ایمونولوژیست و خانواده ارجمندش تسلیت‬ ‫عرض نموده برای ان مرحوم مغفرت واسعه الهی و برای‬ ‫بازماندگان صبری جمیل ارزومندم‪.‬‬ ‫دکتر سعید نمکی‬ ‫ایران به برنامه جهانی دیپ پیوست‬ ‫عضو انجمن اطالع رسانی دیابت از پیوستن جمهوری‬ ‫اسالمی ایران به برنامه جهانی دیپ (‪ )DEEP‬شرکت نوو‬ ‫نوردیسک به عنوان بیستمین کشور خبر داد و گفت‪ :‬تجربیات‬ ‫ایرانیان در مورد دیابت از طریق این برنامه با جهان به اشتراک‬ ‫گذاشته می شود‪.‬‬ ‫برنامه دیپ که یک پروژه جهانی است که مجری ان شرکت‬ ‫نوو نوردیسک است‪ ،‬این برنامه تالش می کند تا افراد درگیر‬ ‫بیماری های مزمنی مانند دیابت یا چاقی‪ ،‬طی ان امکان انتقال‬ ‫تجربیات خود به مردم‪ ،‬مسووالن و تصمیم سازان و متخصصان‬ ‫مربوطه را داشته باشند‪ .‬در ایران نیز اعضای دیپ توسط‬ ‫انجمن های فعال در حوزه ان بیماری معرفی می شوند‪.‬‬ ‫شرکت نوو نوردیسک پارس‪ ،‬این برنامه را در ایران اجرا‬ ‫می کند‪ .‬حدود هشت میلیون نفر از جمعیت کشور دیابت دارند‪.‬‬ ‫علیرضا استقامتی در مراسم اغاز اجرای برنامه‬ ‫ ‪6‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫جهانی دیپ (‪ )DEEP‬در ایران ضمن تاکید بر رساندن صدای‬ ‫بیماران به سیاست گذاران اظهار داشت‪ :‬در امریکا بیش از ‪۱/۵‬‬ ‫میلیون انجمن وجود دارد و در دنیا نیز ده ها میلیون انجمن در‬ ‫حال فعالیت هستند و طبق برخی امار‪ ۱/4 ،‬میلیارد نفر در‬ ‫جهان به سازمان های مردم نهاد کمک مالی می کنند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬برخی سازمان های مردم نهاد مانند سازمان‬ ‫پزشکان بدون مرز نقش عملیاتی دارند و برخی دیگر از این‬ ‫سازمان ها هم نقش های حمایتی و اطالع رسانی دارند که از این‬ ‫سازمان ها‪ ،‬انجمن گابریک در ایران است‪.‬‬ ‫مدیرعامل انجبن دیابت ایران در این مراسم که طی ان شرکت‬ ‫نوو نوردیسک پارس‪ ،‬برنامه جهانی دیپ نوو نوردیسک را‬ ‫در ایران راه اندازی و اجرا می کند‪ ،‬افزود‪ :‬انجمن ها حتی در‬ ‫مسایل سیاسی و البی گری و حوزه های مختلف مانند حقوق‬ ‫زنان‪ ،‬محیط زیست فعالیت می کنند‪.‬‬ صفحه 22 ‫ارش ها‬ ‫ادها و گ‬ ‫ارش ها‬ ‫ادهازو گز‬ ‫رویدروید‬ ‫هزینه ‪ ۸‬میلیارد و ‪ ۲۰۰‬میلیون تومانی بیمه سالمت برای ازمایش ایدز‬ ‫مدیرکل دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سالمت‬ ‫گفت‪ :‬ازمایش اختصاصی بیماران مبتال به ایدز در تعهد‬ ‫سازمان بیمه سالمت قرار دارد و در سال ‪ ،۹۸‬حدود‬ ‫‪ ۸‬میلیارد و ‪ ۲۰۰‬میلیون تومان از سوی سازمان بیمه سالمت‬ ‫برای این ازمایش ها هزینه شده است‪.‬‬ ‫به گزارشی از سازمان بیمه سالمت‪ ،‬حنان حاجی‬ ‫محمودی همزمان با فرارسیدن یکم دسامبر (‪ ۱۱‬اذر) روز‬ ‫جهانی مبارزه با ایدز افزود‪ :‬این بیماری توسط ویروس‬ ‫اچ ای وی ایجاد می شود و با ورود این ویروس به بدن‪،‬‬ ‫قدرت دفاعی بدن روز به روز کاهش می یابد و هر میکروبی‬ ‫فرصت بیمار کردن فرد را پیدا می کند‪.‬‬ ‫وی بیان کرد‪ :‬عفونت ویروسی اچ ای وی در سه مرحله‬ ‫اتفاق می افتد که بدون انجام درمان‪ ،‬در طول زمان بدتر‬ ‫خواهد شد و در نهایت سیستم ایمنی بدن را از بین می برد‪.‬‬ ‫مدیرکل دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سالمت‬ ‫ایران ادامه داد‪ :‬بیماری ناشی از ویروس اچ ای وی دارای‬ ‫سه مرحله اصلی است‪ .‬در مرحله اول فرد ممکن است‬ ‫برای مدت کوتاهی بیماری شبه انفلوانزایی را تجربه کند‪،‬‬ ‫به همین دلیل معموال این بیماری تا یک دوره طوالنی بدون‬ ‫هیچ عالیمی دنبال می شود که به این مرحله از بیماری دوره‬ ‫نهفتگی گفته می شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬هر چقدر که بیماری پیشرفت کند‪ ،‬تداخل‬ ‫بیشتری با دستگاه ایمنی بدن پیدا می کند و باعث می شود‬ ‫که افراد به عفونت هایی مانند عفونت های فرصت طلب و‬ ‫سرطا ن دچار شوند‪ ،‬البته معموال در افرادی که دستگاه ایمنی‬ ‫ان ها به خوبی عمل می کند تاثیرگذار نیست‪.‬‬ ‫حاجی محمودی گفت‪ :‬ازمایش اختصاصی بیماران مبتال‬ ‫به ایدز از جمله ازمایش انتی بادی اچ ای وی‪ ،‬انتی ژن اچ ای‬ ‫وی‪ ،‬پی‪ ۲۴‬و تست های کیفی و کمی برای اندازه گیری بار‬ ‫ویروس در تعهد سازمان بیمه سالمت است‪ .‬با بررسی های‬ ‫صورت گرفته بیشترین هزینه انجام شده برای این بیماران‬ ‫مربوط به کالن شهرها است‪.‬‬ ‫مدیرکل دفتر خدمات تخصصی سازمان بیمه سالمت ایران‬ ‫بیان کرد‪ :‬این بیماران چون با مشکالت سیستمیک شدیدی‬ ‫مواجه هستند‪ ،‬ازمایشات غیراختصاصی به وفور برای این‬ ‫بیماران درخواست می شود که عینا برای این بیماران قابل‬ ‫محاسبه نیست و حتی بار هزینه این ازمایشات از هزینه کل‬ ‫ازمایشات اختصاصی نیز بیشتر می شود‪.‬‬ ‫ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی را در فضای مجازی دنبال کنید‪:‬‬ ‫‪www.tashkhis.com‬‬ ‫‪tashkhis magazine‬‬ ‫‪@Tashkhis_Magazine‬‬ ‫‪Tashkhis_Magazine‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 23 ‫رویدادها و گزارش ها‬ ‫گفتــــگو‬ ‫مهندس نیلوفر حسن‬ ‫از زبان رئیس انجمن شرکت های تامین کننده تجهیزات و اقالم ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫سازمان های نظارتی را‬ ‫به بخش های غیردولتی واگذار کنید‬ ‫اثبات توانمندی تولید با تمرکز ارگان های دولتی بر شرکت های دانش بنیانی که با دانش عمیقشان سهم بسزایی در حل مشکالت‬ ‫اقتصادی دارند‪ ،‬توصیه و خواسته قلبی دکتر بهروز حاجیان تهرانی است‪ .‬در این شمارۀ ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی‪ ،‬پای صحبت‬ ‫مدیرعامل شرکت دانش بنیان پیشتاز طب زمان(سازنده کیت تشخیص کرونا) و رئیس انجمن شرکت های تامین کننده تجهیزات و اقالم‬ ‫ازمایشگاهی نشستیم و گپ و گفتی پیرامون مهمترین مشکالت صنفی حوزه تولیدات و واردات ازمایشگاهی‬ ‫و راه های برون رفت از ان را داشتیم که در ادامه می خوانیم‪.‬‬ ‫* لطفا درزمینه چالش هایی‬ ‫که در زمینه تولید محصوالت و‬ ‫فراورده های ازمایشگاهی که مدتی‬ ‫است شرکت ها را درگیرخود کرده‬ ‫است بفرمایید؟‬ ‫بزرگترین چالش حوزه تولید‬ ‫تجهیزات و ملزومات ازمایشگاهی در‬ ‫کشور ایران‪ ،‬نبود محدودیت و نظارت‬ ‫واقعی بر واردات این محصوالت بوده‬ ‫است‪ ،‬به این صورت که هر انچه در‬ ‫کشور تولید می شده یا در حال تولیدش‬ ‫هستیم‪ ،‬باز هم واردات ان ها صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬با وجود این مساله‪ ،‬شاهد‬ ‫اختصاص ارز دولتی به محصوالت‬ ‫وارداتی نیز هستیم که در دوسال اخیر‬ ‫منجر به کاهش قیمت تمام شده برای‬ ‫شرکت های وارد کننده و در نتیجه‬ ‫رقابتی نابرابر در این حوزه شده است‪.‬‬ ‫فارغ از تمام مسائل رگوالتوری‪،‬‬ ‫برای نمونه می توانم بگویم که هنگام‬ ‫واردات کیت ها یا تجهیزاتی که گفته‬ ‫می شود نشان ‪ )CE MARK( CE‬دارند‪،‬‬ ‫با حداقل ارزیابی ممکن به راحتی‬ ‫ ‪8‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫تایید می شوند ولی این اتفاق درباره‬ ‫تولیدکنندگان صدق نمی کند‪.‬‬ ‫ما تولیدکنندگان گاهی اوقات حتی‬ ‫برای محصوالتی هم که نشان ‪ CE‬اخذ‬ ‫کردیم‪ ،‬باید یکی دو سال با مشکالت‬ ‫و سختی های روند اداری و فنی‪،‬‬ ‫با اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت‬ ‫بهد ا شت ‪ ،‬د ست  و پنجه  نر م  کنیم‬ ‫تا درنهایت بتوانیم تاییدیه محصوالتمان‬ ‫را دریافت کنیم‪ .‬این ها پاره ای از‬ ‫مشکالتی بود که برای تولیدکنندگان‬ ‫حوزه ازمایشگاهی قابل مطرح است‪،‬‬ ‫در صورتی که به نظر می رسد کارها‬ ‫در حوزه واردات نسبت به تولیدات به‬ ‫مراتب بهتر و اسان تر پیش می رود‪.‬‬ ‫* خواهشمند است بفرمایید با‬ ‫توجه به اوضاع نابسامان حاکم‬ ‫برامر واردات‪ ،‬چنددرصد مشکالت‬ ‫تولید در حال حاضر وابسته به‬ ‫واردات است؟ و ایا تولید کنندگان‬ ‫در حال حاضر در مسئله تامین مواد‬ ‫اولیه با چالش جدی مواجهند؟‬ ‫اکنون بحث نابسامانی واردات‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی به کمبود‬ ‫ارز ارتباط پیدا می کند‪ .‬کما اینکه‬ ‫بخش دولتی‪ ،‬خود نیز مسبب‬ ‫برخی ازاختالالت و کاهش سرعت‬ ‫عملکردها در چند سال اخیر بوده‬ ‫است‪ .‬درحال حاضر که ارز تخصیصی‬ ‫کفایت الزم را برای واردات نمی کند‪،‬‬ ‫مجالی برای تولیدکنندگان پیش‬ ‫می اید که بتوانند از این فرصت‬ ‫استفاده کنند و تولیداتشان را بیشتر‬ ‫وارد بازار کنند‪ .‬البته ناگفته نماند‬ ‫که برای ان دسته از تولیدکنندگانی‬ ‫که مواد اولیه محصوالتشان را وارد‬ ‫می کنند‪ ،‬مشکالتی نیز به وجود امده‬ ‫است‪ .‬موضوع بر سر خودکفایی و‬ ‫عمق دانش تولیدکنندگان است که‬ ‫هر چه قدر بیشتر باشد‪ ،‬وابستگی به‬ ‫واردات نیز کمتر و ارزش افزوده‬ ‫کاال بیشتر است‪ .‬بنابراین قاعدتا‬ ‫تولیدکنندگانی که عمق دانش بیشتری‬ ‫دارند با مشکالت کمتری روبرو‬ ‫می شوند‪.‬‬ صفحه 24 ‫* بعضا دیده می شود در شرایط‬ ‫کنونی‪ ،‬شرکت هایی که در حاشیه‬ ‫بودند‪ ،‬درصدد تولید و تامین‬ ‫برخی کیت های اساسی برامده اند‬ ‫و بالعکس شرکت های معتبری‬ ‫که سال ها سرامد محصوالت و‬ ‫کیت های مصرفی بودند‪ ،‬محصولی‬ ‫برای عرضه ندارند؟ دلیل این‬ ‫نابسامانیچیست؟‬ ‫مننمی دانممنظورتانازشرکت هایی‬ ‫که در حاشیه بودند چیست‪ ،‬ولی در‬ ‫این میان شرکتی هایی وجود داشتند‬ ‫که سال ها به عنوان تولیدکننده مطرح‬ ‫در کشور‪ ،‬مشغول به فعالیت بودند‪،‬‬ ‫متاسفانه درحال حاضر قادر به عرضه‬ ‫محصوالتشان در بازار نیستند؛ شاید به‬ ‫این دلیل است که از دانش فنی عمیقی‬ ‫در تولید خود برخوردار نبوده اند‪.‬‬ ‫درواقع این تولیدکنندگان‪ ،‬اغلب اقدام‬ ‫به واردات کلیه مواد اولیه یا مواد‬ ‫حدواسط می کردند که درحال حاضر‬ ‫با کمبود ارز مواجه شده و این اقدام‬ ‫برایشان میسر نیست و همین امر باعث‬ ‫ایجاد کمبود در کشور شده است‪.‬‬ ‫ما شرکت های بسیاری داریم که از‬ ‫دانش فنی باالیی برخوردارند و در‬ ‫حوزه تجهیزات پزشکی و ازمایشگاهی‬ ‫همچنان مشغول به فعالیتند‪ .‬همچنین‬ ‫مشکالت ان ها برای واردات مواد اولیه‪،‬‬ ‫به مراتب کمتر از واردکنندگان است‪.‬‬ ‫* در شرایط کنونی تحریم‪،‬‬ ‫چند درصد احتمال تولید محصوالت‬ ‫ضعیف و تقلبی وجود دارد‬ ‫(ازلحاظعدمهمخوانیوانطباقنمونه‬ ‫محصول تولید شده با دستگاه های‬ ‫خارجی نسبت به نمونه اصلی)؟‬ ‫طبیعتا وقتی دسترسی به کاالها‬ ‫کمتر می شود‪ ،‬موقعیت برای‬ ‫سوءاستفاده برخی افراد و محتکران‬ ‫پیش می اید تا محصوالتی را با‬ ‫کیفیت پایین به بازار عرضه کنند‪.‬‬ ‫در نتیجه این مساله‪ ،‬مستلزم نظارت‬ ‫جدی است تا محصوالت نامرغوب‬ ‫به دست مصرف کننده نرسد و‬ ‫عوارضی را شامل حالشان نکند‪.‬‬ ‫* نظر شما درخصوص حذف‬ ‫ارز دولتی چیست؟ و اینکه ایا با‬ ‫حذف ارز دولتی(‪ ،)4200‬چالش‬ ‫شرکت های تولیدی و وارداتی کمتر‬ ‫نخواهد شد؟‬ ‫تمام تولیدکنندگان و حتی‬ ‫واردکنندگان از روز اول با تخصیص‬ ‫ارز دولتی به شرکت ها‪ ،‬صد در صد‬ ‫مخالف بودند‪ .‬عجیب بود که این‬ ‫اتفاق افتاد و تمام این ارز دولتی‬ ‫از کشور خارج شد و بازنگشت‪.‬‬ ‫این مساله باعث شد که رانت های‬ ‫زیادی به وجود بیاید و یکی از عوامل‬ ‫ایجاد بحران های این دو سال اخیر‪،‬‬ ‫همین چندگانه شدن قیمت ارز است‪.‬‬ ‫به نظر بنده وجود همین ارز دولتی‪،‬‬ ‫به شدت باعث تضعیف کشور شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫* پیش بینی شما درخصوص‬ ‫وضع نابسامان موجود چیست و‬ ‫این روند تا چه زمانی ادامه خواهد‬ ‫یافت؟‬ ‫به هر حال ما در شرایط تحریم قرار‬ ‫گرفتیم‪ .‬پاندمی کرونا هم در سطح دنیا‬ ‫وجود دارد‪ .‬همه کشورها‪ ،‬مخصوصا‬ ‫ایران با مشکالت و نابسامانی های‬ ‫اقتصادی مواجه هستند‪.‬‬ ‫من واقعا نمی دانم که چه زمانی‬ ‫قرار است این نابسامانی ها پایان‬ ‫یابد؛ ولی به هر جهت این مساله‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪9‬‬ صفحه 25 ‫به سیاست های کالن مربوط می شود‪.‬‬ ‫در واقع تصمیمات دولتی‪ ،‬سیستم‬ ‫و نظامی که داریم در اینده اقتصاد‬ ‫سالمت و ازمایشگاهی قطعا بسیار‬ ‫تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫* سهم اداره کل و ازمایشگاه‬ ‫مرجع سالمت وزارت بهداشت برای‬ ‫مرتفع سازی این چالش ها چقدر‬ ‫بوده؟ و ایا تاکنون اقدام موثری‬ ‫(بجز برگزاری جلسه و نشست) از جانب‬ ‫این ادارات صورت گرفته است؟‬ ‫تردیدی در این نیست که هر‬ ‫دو اداره کل تجهیزات پزشکی و‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬به شدت مشغول فعالیت‬ ‫ ‪10‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫هستند تا بتواند کارها را بهتر انجام‬ ‫دهند‪ .‬تمام کارشناسان و مدیران‬ ‫سختکوش این دو ارگان به شکل تمام‬ ‫وقت زحمت می کشند‪ ،‬ولی اساسا به‬ ‫نظرم این گونه کارها نباید فی نفسه‬ ‫توسط ارگان های دولتی انجام شود‪ .‬به‬ ‫نظر من وظایف این دو ادارۀ محترم‪،‬‬ ‫باید به بخش خصوصی واگذار می شد‬ ‫و فقط یک بخش بسیار کوچکی باقی‬ ‫می ماند که بخش خصوصی را نظارت‬ ‫کند‪ .‬متاسفانه از انجایی که در ساختار‬ ‫نظام ما‪ ،‬سیستم دولتی سنگینی حاکم‬ ‫است و در همه جا این اتفاق می افتد‪،‬‬ ‫متاسفانه رسیدن به ایده ال ها کمی‬ ‫بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫* چه پیشنهادات و انتقاداتی به‬ ‫نهادهای اجرایی باالدست (وزارت‬ ‫بهداشت و اداره کل تجهیزات پزشکی‬ ‫کشور) برای رهایی ازاین بحران و‬ ‫مرتفع شدن مشکالت و چالش های‬ ‫شرکت های تولیدی و وارداتی دارید‪.‬‬ ‫بفرمایید؟‬ ‫البته در پرسش های قبلی به این‬ ‫موارد اشاره کرده بودم ولی تصریح‬ ‫می کنم این سازوکارهای رگوالتوری‬ ‫به سی بی ها (‪ )CB‬و ان بی ها (‪)NB‬‬ ‫به مراجع غیر دولتی واگذار شود که‬ ‫می توانند در این زمینه کسب درامد‬ ‫هم بکنند‪ ،‬ولی در عوض با سرعت‬ ‫بیشتری کار را برای شرکت ها انجام‬ ‫دهند‪ .‬درواقع این مکانیزمی است که‬ ‫در تمام دنیا وجود دارد‪ .‬در اروپا‬ ‫هم به این روش برای نظارت بر‬ ‫ازمایشگاه ها و نوتیفای بادی ها اقدام‬ ‫می کنند‪ .‬بهتر است ما نیز همان ساختار‬ ‫را در کشور پیاده سازی کنیم و به همان‬ ‫ترتیب استفاده کنیم که مطمئنا همه از‬ ‫این مسیر خوشحال خواهند بود‪.‬‬ ‫سخن پایانی‪:‬‬ ‫در نهایت با توجه به این که فعال‬ ‫در این شرایط‪ ،‬میزان صادرات نفت‬ ‫به شدت کاهش یافته و تبادالت ارزی‬ ‫به سختی انجام می شود‪ ،‬باید همه‬ ‫نگاه ها به سمت و سوی تولیدات‬ ‫دانش بنیان باشد‪ .‬توصیه من این است‬ ‫که تمرکز دولت بیشتر برروی حمایت‬ ‫شرکت های دانش بنیانی باشد که‬ ‫می توانند محصوالتی با عمق دانش باال‬ ‫تولید کنند‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬با خروج‬ ‫حداقل ارز ممکن و ایجاد باالترین‬ ‫ارزش افزوده‪ ،‬مایحتاج کشور در‬ ‫داخل کشور تامین می شود‪.‬‬ صفحه 26 ‫خبری‬ ‫نشست ها‬ ‫رویدادها و گزارش‬ ‫مهندس نیلوفر حسن‬ ‫مدیرکل ازمایشگاه های مرجع وزارت بهداشت‪:‬‬ ‫کاهش تعرفه و افزایش ظرفیت تست کووید‪،19‬‬ ‫راهبرد ماست‬ ‫دکتر سیامک سمیعی در نشست خبری ویدیوکنفرانسی با خبرنگاران که در تاریخ‪ 19‬اذر‪ 99‬در استودیو سالمت‬ ‫وزارت بهداشت برگزارشد‪ ،‬با بیان اینکه همکاران ازمایشگاهی ‪۹‬ماه در خط مقدم مبارزه با کرونا تالش کردند‪ ،‬گفت‪ :‬منظور از‬ ‫گستردگی ازمایش های کرونا‪ ،‬افزایش تعداد ازمایشگاه ها و تجهیز انها است و کشور ما‪ ،‬تنها کشوری است که‬ ‫در تحریم‪ ،‬این اقدام را انجام می دهد‪.‬‬ ‫دکترسمیعی افزود‪ :‬استفاده از ظرفیت تست های سریع‬ ‫انتی ژن کووید‪ ۱۹‬در حال انجام است و این کیت ها در‬ ‫ازمایشگاه های مرجع سالمت مورد ارزیابی قرار می گیرد و به‬ ‫محض تایید‪ ،‬مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬تست با این کیت ها‬ ‫در مراکز منتخب کووید‪ ۱۹‬و مراکز سیار انجام می شود‪.‬‬ ‫وی درادامه در این نشست تصریح کرد‪ :‬راهبرد ما افزایش‬ ‫تعداد ازمایشگاه های تشخیص کووید ‪ ۱۹‬و افزایش ظرفیت‬ ‫تست ها در این زمینه است و این راهبرد ادامه دارد‪ .‬تالش‬ ‫می کنیم ظرفیت های تست ها را افزایش دهیم و این اقدام در‬ ‫شرایط تحریم صورت می گیرد‪.‬‬ ‫تست کرونا در بخش دولتی ‪ ۲۴۰‬و در‬ ‫بخش خصوصی ‪ ۳۰۱‬هزار تومان‬ ‫دکتر سمیعی همچنین دراین نشست درباره هزینه تست های‬ ‫کرونا اظهار کرد‪ :‬به پیشنهاد شورای عالی بیمه‪ ،‬هزینه تمام شده‬ ‫تست ‪ PCR‬کووید‪ ،۱۹‬بر اساس تولید داخل انجام شده است‬ ‫و هزینه تست کرونا در بخش دولتی به ‪ ۲۴۰‬هزارتومان و‬ ‫در بخش خصوصی به ‪ ۳۰۱‬هزار تومان رسید‪ .‬اکنون وقت‬ ‫ان رسیده است مردم طعم شیرین تولید داخل را بچشند‪ .‬از‬ ‫‪ ۱۷‬اذر ماه ابالغ ها صورت گرفته است و مردم می توانند از‬ ‫خدمات تشخیص مولکولی بهره مند شوند‪ ،‬امیدوارم این تعرفه‬ ‫جدید به سرعت با تعرفه قبلی جایگزین شود‪.‬‬ ‫تخلفات ازمایشگاهی را به ‪ ۱۹۰‬اعالم کنید‬ ‫وی دراین گردهمایی ویدیوکنفرانسی با اشاره به روش‬ ‫ارائه گزارش تخلف ازمایشگاه های کووید‪ ،۱۹‬اظهار‬ ‫داشت‪ :‬سامانه ‪ ۱۹۰‬و معاونت درمان وزارت بهداشت‬ ‫اماده پاسخگویی به تخلفات ازمایشگاه ها است و تقاضا‬ ‫داریم که مردم موارد تخلف را گزارش کنند تا موضوع‬ ‫مورد رسیدگی قرار گیرد‪.‬‬ ‫مدت زمان الزم برای پاسخدهی‬ ‫تست "‪ "PCR‬و "سریع" کرونا‬ ‫مدیرکل ازمایشگاهای مرجع وزارت بهداشت درباره‬ ‫سرعت پاسخ دهی به ازمایش های کرونا‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫سرعت انجام ازمایش ‪ PCR‬را از زمان نمونه گیری تا زمان‬ ‫پاسخ دهی به شکل استاندارد ‪ ۴۸‬ساعت تعیین کرده ایم که‬ ‫این مدت زمان براساس استانداردهای بین المللی است‪.‬‬ ‫البته در زمان هایی مانند موج های شدید بیماری و یا زمانی‬ ‫که ورودی بیمارستان ها افزایش می یابد‪ ،‬ممکن است به‬ ‫‪ ۷۲‬ساعت هم برسد که ان زمان ازمایشگاه موظف است‬ ‫تاخیر در پاسخ دهی را اطالع دهد‪ .‬معموال زمان پاسخ دهی‬ ‫تست ‪ PCR‬همان ‪ ۲۴‬ساعت و ‪ ۴۸‬ساعت انجام می شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬درمورد تست های سریع انتی ژن هم‬ ‫ازمایشگاه و محل نمونه گیری موظف است ظرف چند‬ ‫ساعت و نهایتا یک روز‪ ،‬نتایج را در سیستم ما ثبت کند‪.‬‬ ‫در صورتی که تست انتی ژن در محل انجام شود‪ ،‬طرف‬ ‫‪ ۳۰‬دقیقه پاسخش مشخص است و اگر در محل گرفته‬ ‫شود و به مراکز فرستاده شود ظرف چند ساعت پاسخ‬ ‫برای بیمار مشخص می شود‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 27 ‫احتمال صادرات مازاد کیت های ایرانی کرونا‬ ‫دکتر سمیعی با اشاره به اینکه درحال حاضر توان صادرات‬ ‫تست ها را داریم‪ ،‬ادامه داد‪ :‬اما نیاز ازمایشگاهی ما بیشتر‬ ‫است‪ ،‬ما نیاز روزانه را به سازمان غذا و دارو می دهیم و در‬ ‫شرایطی که نیاز ازمایشگاهی ما زیاد نباشد ممکن است مازاد‬ ‫کیت ها صادر شود‪ .‬اما در شرایط کنونی که درحال برنامه ریزی‬ ‫برای انجام ‪ ۱۰۰‬هزار تست هستیم‪ ،‬صادرات انجام نمی شود‬ ‫مگر اینکه ظرفیت تولید داخل افزایش یابد‪ .‬مدت ها است از‬ ‫کیت های تشخیص مولکولی ایرانی برای شبکه استفاده می کنیم‬ ‫و کیت های خارجی دپو شده در انبارها داریم و برای مراحلی‬ ‫که نیاز باشد از انها استفاده خواهد شد‪ .‬از طرفی‪ ،‬زمانی هم که‬ ‫کیت جدیدی وارد ازمایشگاه می شود با کیت خارجی کنترل‬ ‫می کنیم تا اشکالی نداشته باشد‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬در مورد کیت های انتی ژن هم فقط بر تولید‬ ‫داخل متمرکز هستیم‪ .‬برای شروع قدرتمند طرح حاج قاسم‬ ‫سلیمانی تالش کردیم از یکی از تولیدکنندگانی که سازمان‬ ‫جهانی بهداشت تایید کرده بود حدود ‪۲‬تا ‪ ۳‬میلیون کیت تهیه‬ ‫کنیم و در اختیار مراکز بگذاریم‪ .‬اما ان تولید کننده خارجی‬ ‫به دلیل فروش بسیار زیاد به امریکا از فروش کیت به ما‬ ‫منصرف شد و ما با فشار بر تولید داخلی کیت های تشخیص‬ ‫سریع بیشتر را تهیه کردیم‪.‬‬ ‫موارد استفاده تست سریع کرونا‬ ‫دکتر سمیعی گفت‪ :‬در هفته گذشته ‪ ۵۰۰‬هزار تست‬ ‫بین دانشگاه های علوم پزشکی توزیع شد که برای موارد‬ ‫اموزشی هم استفاده می شود‪ .‬تست های انتی ژن‪ ،‬حساسیتشان‬ ‫به پای تست های ‪ PCR‬نمی رسد و استاندارد طالیی ما برای‬ ‫تشخیص کرونا‪ PCR ،‬است‪ .‬تست های انتی ژنی مجوز‬ ‫می گیرند که در موارد مثبت‪ ۸۰ ،‬درصد با ‪ PCR‬مطابقت‬ ‫داشته باشند و در موارد منفی این مطابقت به ‪۹۷‬درصد برسد‪.‬‬ ‫ ‪12‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫یعنی مثال اگر در کلینیکی برای ‪ ۱۰۰‬نفر هر دو تست را‬ ‫انجام دهیم‪ ،‬باید ‪ ۸۰‬نفر که ‪ pcr‬مثبت داشتند‪ ،‬تست انتی‬ ‫ژن مثبت داشته باشند تا مورد اعتماد ما قرار گیرد‪.‬‬ ‫مدیرکل ازمایشگاهای مرجع وزارت بهداشت‬ ‫همچنین افزود‪ :‬شیوع بیماری در جامعه بر عملکرد کیت‬ ‫موثر است‪ .‬اعالم می شود تست انتی ژن را برای افراد سالم‬ ‫بدون عالمت استفاده نکنید و تنها برای مواردی که فرد‬ ‫سالم بدون عالمت در تماس مستقیم با فردی بوده که‬ ‫کرونا داشته است‪ ،‬می توان از تست انتی ژن استفاده کرد‪.‬‬ ‫وی در خصوص هزینه ها و شرایط انجام تست در منزل‬ ‫توسط ازمایشگاه های خصوصی توضیح داد‪ :‬نمونه گیری‬ ‫در منزل از مدت ها پیش در ایین نامه های ما پیش بینی‬ ‫شده است اما ماجرای کرونا متفاوت است‪ .‬برای فردی‬ ‫که در منزل بستری است‪ ،‬ازمایش باید توسط فردی از‬ ‫ازمایشگاه انجام شود‪ ،‬کسی که این خدمت را ارائه می کند‬ ‫باید ازمایشگاهی باشد‪ .‬باید بدانیم نمونه در چه شرایطی‬ ‫و چگونه اخذ شده است و مسوولیت نمونه گیری در منزل‬ ‫بر عهده مسوول فنی ازمایشگاه است‪ .‬در بحران کرونا‬ ‫با تبلیغ ازمایشگاه های خصوصی مواجه بودیم‪ .‬فردی‬ ‫که تمایل نداشت به ازمایشگاه مراجعه کند می تواند با‬ ‫ازمایشگاه های خصوصی مجاز اعالم شده تماس بگیرد و‬ ‫هیچ راه مجاز دیگری جز این نیست‪.‬‬ ‫پول های انچنانی برای نمونه گیری در منزل‬ ‫دکتر سمیعی در این باره افزود‪ :‬متاسفانه برخی‬ ‫اپلیکیشن ها‪ ،‬تست در منزل را تبلیغ کردند و باعث باال‬ ‫بردن هزینه ازمایش ها شدند‪ .‬البته برخی ازمایشگاه ها‬ ‫هم برای نمونه گیری در منزل طلب پول های انچنانی‬ ‫می کردند‪ .‬اگر قرار باشد ازمایش در منزل انجام شود باید‬ ‫با رقم معقولی هزینه از بیمار دریافت شود‪ .‬بنابراین اگر‬ ‫ازمایش در محل ازمایشگاه خصوصی انجام شود نباید‬ ‫بیش از ‪ ۳۰۱‬هزارتومان باشد و اگر در منزل انجام شود‬ ‫معموال ازمایشگاه صد هزار تومان به تعرفه اصلی اضافه‬ ‫می کردند اما‪ ،‬این ازمایش ها در منزل تعرفه مصوبی‬ ‫ندارند‪ .‬کسی که در جایی غیر از ازمایشگاه ها می خواهد‬ ‫ازمایش دهد تنها باید با ازمایشگاه های مجاز وزارت‬ ‫بهداشت تماس بگیرد‪.‬‬ صفحه 28 ‫وی درخصوص انجام ازمایش کرونا در منزل توسط برخی‬ ‫اپلیکیشن ها‪ ،‬تاکید کرد‪ :‬دیدن نسخه مردم و مطلع شدن از‬ ‫درخواست انها‪ ،‬نیاز به امانت داری دارد و فرد باید صالحیت‬ ‫داشته باشد‪ .‬اپلیکیشن ها صالحیتی برای انجام این کار ندارند‪،‬‬ ‫هرچند معتقدم این اپلیکیشن ها می توانند نقش تسهیل گر داشته‬ ‫باشند و ازمایشگاه را در معرض دید مردم قرار دهند‪ ،‬اینکه‬ ‫گروهی بدون شفافیت ازمایش ها را انجام دهند و مردم ندانند‬ ‫که ازمایش چگونه و در چه محلی انجام شده است‪ ،‬درست‬ ‫نیست‪ .‬تاکید داریم مردم در جایی ازمایش انجام دهند که‬ ‫صالحیت داشته باشد؛ زیرا شکایت از این اپلیکیشن ها نیز‬ ‫قابل رصد نیست‪.‬‬ ‫وی درباره تست های بزاقی‪ ،‬بیان کرد‪ :‬یک نمونه برداری‬ ‫تنفسی داریم که تجربه دردناکی است؛ ولی تست بزاق خیلی‬ ‫راحت است به شرط انکه پاسخ تست هم معتبر باشد‪ .‬در‬ ‫حال حاضر هیچ کیتی ندیدیم که به اندازه نمونه گیری با‬ ‫نازوفارنکس(تنفسی) نتیجه معتبر داشته باشد‪.‬‬ ‫تست های سریع کرونا تنها در مراکز دولتی‬ ‫وی با اشاره به اینکه تست های انتی ژن تنها در مراکز‬ ‫دولتی انجام می شود و هنوز تحت پوشش بیمه قرار نگرفته‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬تیم های سیار و مراکز ثابت‪ ،‬فعال تست رپید‬ ‫انجام می دهند و اگر فعال جایی به جز این مراکز بخواهد‬ ‫تست انتی ژن انجام دهد یا دروغ می گوید یا قرار است تست‬ ‫دیگری با این نام برای متقاضیان انجام دهد‪ .‬ازمایش انتی ژن‬ ‫باید در شرایط خاصی انجام شود‪ ،‬تفسیر نتایج دقیقی هم‬ ‫داشته باشد که به مهارت تیم های ما نیاز دارد‪.‬‬ ‫مدیرکل ازمایشگاهای مرجع وزارت بهداشت تاکید کرد‪:‬‬ ‫یکی از کیت های رپید تست های در حال تولید‪ ۸۱ ،‬درصد‬ ‫حساسیت نسبی در توافق مثبت ها و ‪ ۹۷‬درصد توافق منفی‬ ‫دارد‪ .‬شیوع کرونا در هر منطقه جغرافیایی در عملکرد و‬ ‫سودمندی نتایج تاثیر دارد‪ .‬هم کیت های در حال تولید و هم‬ ‫کیت هایی که مجوز گرفته اند‪ ،‬به شکل دوره ای مورد ارزیابی‬ ‫قرار می گیرند تا در سطح بازار هم همان کیفیتی را داشته باشد‬ ‫که در ابتدا تایید شده است‪ .‬در مورد واردات کیت هم‪ ،‬طرف‬ ‫کره ای ابتدا موافقت کرد اما سپس به دلیل فروش کیت به‬ ‫امریکا‪ ،‬وارداتی صورت نگرفت‪ .‬البته ما امیدوار به تولید داخل‬ ‫هستیم‪ ،‬سال ها است تولید کننده کیت های رپید تست برای‬ ‫مواد مخدر و روانگردان هستیم‪ .‬بنابراین می توانیم در ابعاد‬ ‫گسترده به تولید برسانیم‪ .‬کاربرد تست های انتی ژن بسیار‬ ‫باال است و ظرفیت فوق العاده ای در اختیار ما می گذارد‪.‬‬ ‫فعالیت بیش از ‪ ۲۶۰‬ازمایشگاه در حوزه کرونا‬ ‫وی افزود‪ :‬بیش از ‪ ۲۶۰‬ازمایشگاه فعال در زمینه‬ ‫کرونا داریم‪ .‬در مورد تعداد تست ها‪ ،‬همیشه ظرفیت‬ ‫‪ ۲۵‬هزار تست را داریم و این ظرفیت در مواقعی که‬ ‫موج ها شدت می گیرند به ‪ ۴۰‬تا ‪ ۴۵‬هزار تست در روز‬ ‫هم رسیده است‪ .‬تنها چیزی که در ازمایشگاه فرسوده‬ ‫می شود اما از کار نمی افتد‪ ،‬همکاران ما هستند که در‬ ‫شیفت های طوالنی فعالند‪.‬‬ ‫دکتر سمیعی در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا برخی‬ ‫کرونا مثبت ها مجوز سفر می گیرند‪ ،‬گفت‪ :‬ممکن است‬ ‫نقص از ما یا از وزارت راه باشد‪ .‬در عالم ‪ IT‬قضیه بسیار‬ ‫پیچیده است‪ .‬مهم است سامانه ها به هم متصل باشند‪،‬‬ ‫فعال سامانه سرعت کار کاغذی را ندارد اما برای بخش‬ ‫خصوصی‪ ،‬درحال طراحی سامانه ای چابک هستیم تا‬ ‫ازمایشگاه ها بر اساس کد ملی‪ ،‬اطالعات را وارد کنند و‬ ‫ما ان را پایش کنیم‪ .‬چند ماه قبل در شورای عالی بیمه‬ ‫تصویب شد که براورد هزینه خدمات ازمایشگاهی ‪PCR‬‬ ‫بر مبنای تولید داخل باشد که تصمیم کامال درستی بود‪.‬‬ ‫پس از تصویب هیئت وزیران‪ ،‬هزینه تمام شده را براساس‬ ‫تولید داخل براورد کردیم و پس از یک کارِ گروهی‪،‬‬ ‫پیشنهاد دادیم قیمت ها تغییر کند و ‪ ۱۷‬اذر هزینه ازمایش‬ ‫بخش خصوصی به ‪ ۳۰۱‬هزارتومان برسد‪ .‬در شرایطی که‬ ‫اجازه واردات راحت نداریم‪ ،‬باید به تولید کننده داخلی‬ ‫فرصت دهیم‪.‬‬ ‫هزینه انجام ازمایش برای اتباع‬ ‫وی در خاتمه افزود‪ :‬پرداخت هزینه ازمایش برای‬ ‫اتباع هم مانند سایرین است اما پیشنهاد دادیم برای بحث‬ ‫توریسم سالمت‪ ،‬مبلغ ازمایش برای این افراد افزایش‬ ‫یابد که فعال تغییری نداشته است و همه تابع همین تعرفه‬ ‫اعالم شده هستند‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 29 ‫همایش مجازی‬ ‫مهندس محمود اصالنی‬ ‫همایش مجازی روز جهانی ایدز برگزار شد‬ ‫روز جهانی ایدز از سال ‪ ۱۹۸۸‬به منظور افزایش بودجه ها‬ ‫و افزایش اگاهی‪ ،‬اموزش و مبارزه با تبعیض ها به اول دسامبر‬ ‫(برابر ‪ ۱1‬اذر‪ )99‬هر سال اطالق می گردد و هر ساله برای این‬ ‫روز‪ ،‬شعار خاصی نیز در نظر گرفته می شود‪ .‬شعار روز جهانی‬ ‫ایدز امسال(سال‪)2020‬‬ ‫”‪ ” responsibility Shared, solidarity Global‬است که‬ ‫"همبستگی جهانی‪ ،‬مسئولیت مشترک" است‪ .‬به مناسبت روز‬ ‫جهانی ایدز همایش مجازی برگزار شد که در ادامه پیام های‬ ‫دکتر نمکی وزیر بهداشت‪ ،‬دکتر احمد المنظری مدیرمنطقه‬ ‫مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت و دکترگویا‬ ‫رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت را‬ ‫بمناسبت این روز می خوانیم‪.‬‬ ‫اجازه نمی دهم کوچک ترین توقفی در ارائه خدمات‬ ‫مربوط به اچ ای وی در کشورایجاد شود‬ ‫دکتر سعید نمکی‪ ،‬در پیامی به مناسبت روز جهانی ایدز‬ ‫اورده است‪ «:‬نظام سالمت جهان‪ ،‬امروز در یک وضعیت‬ ‫غیرقابل پیش بینی و در حال تغییر دائمی و سریع به سر می برد‪.‬‬ ‫از یک سو همه توجهات در همه گیری کووید‪ ۱۹‬و تاثیر ان بر‬ ‫سالمت مردم و زندگی و معیشت انها متمرکز و از سوی دیگر‬ ‫بقیه خدمات سالمت بر اساس رویکردهای عدالت محور تحت‬ ‫تاثیر این همه گیری قرار گرفته است که از جمله بارزترین ان ها‬ ‫می توان به همه گیری اچ ای وی اشاره کرد‪.‬‬ ‫تجربه جهانی ‪۴۰‬سال اخیر به ما اموخته است‪ ،‬پاسخ به‬ ‫همه گیری اچ ای وی‪ ،‬نیازمند همبستگی جهانی و مسئولیت‬ ‫مشترک است که می تواند ترسیم کننده مسیر پیش روی ما‬ ‫باشد‪ .‬این امر مستلزم ان است که این همبستگی و مسئولیت‬ ‫مشترک روزبه روز بیشتر گسترش یابد تا اطمینان حاصل‬ ‫شود نظام های سالمت انقدر توانا شده اند که امکان اموزش‪،‬‬ ‫پیشگیری‪ ،‬دسترسی به تست های تشخیصی‪ ،‬داروهای درمان‬ ‫و سایر نیازهای تخصصی کسانی که در معرض ابتال به این‬ ‫بیماری قرار داشته یا مبتالی به ان هستند‪ ،‬به صورت عادالنه‬ ‫در دسترس انها و سایر احاد مردم قرار گیرد تا از اثار منفی‬ ‫ ‪14‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫عفونت اچ ای وی در سالمت و معیشت مردم کاسته و گام‬ ‫بسیار مهم برای بهبود کیفیت زندگی افرادی که با اچ ای وی‬ ‫زندگی می کنند‪ ،‬برداشته شود‪ .‬هر چند تالش های قریب‬ ‫به ‪ ۴۰‬سال اخیر در این همه گیری‪ ،‬شاهد دستاوردهای‬ ‫شگرف و توفیق فراوان بوده‪ ،‬اما باید اعتراف کرد که هنوز‬ ‫چالش های فراوان پیش روی نظام سالمت جهان و جامعه‬ ‫بشری قرار دارد‪.‬‬ ‫‪۴۰‬سال پاسخگویی به همه گیری اچ ای وی‪ ،‬درس‬ ‫اموخته های ارزشمندی در رویکردهای عدالت محور و‬ ‫اطمینان از پاسخ دهی موثر و مناسب به همه گیری برای ما‬ ‫داشته است‪ .‬ما اموختیم پاسخی می تواند در عرصه کشور‬ ‫و جهان‪ ،‬اثربخش باشد که رویکرد عدالت محور‪ ،‬جامعه‬ ‫محور‪ ،‬دانش محور‪ ،‬اگاهانه و با مالحظه شرایط فرهنگی‬ ‫و اعتقادی جامعه‪ ،‬اعتماد و مهربانی و با اولویت قرار دادن‬ ‫افرادی که در معرض بیشترین خطر ابتال قرار دارند‪ ،‬طراحی‬ ‫و به اجرا گذاشته شده باشد‪ .‬پاسخی که یک رکن اساسی ان‬ ‫توانمندسازی افراد در معرض ابتال‪ ،‬مبتالیان و خانواده های انها‬ ‫در جهت محافظت از خود در برابر این ویروس و همچنین‬ ‫ایجاد اعتماد در بین جوامع‪ ،‬دولت و سایر ارکان نظام باشد‪.‬‬ صفحه 30 ‫مایلم به اطالع همگان برسانم روز جهانی ایدز در سال‬ ‫جاری برای ما معنای ویژه ای پیدا کرده است‪ .‬ایین نامه پیشگیری‬ ‫و منع تبعیض علیه اشخاصی که با اچ ای وی زندگی می کنند‪،‬‬ ‫توسط مسئوالن اگاه و با درایت وزارت دادگستری جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و با همکاری وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی تهیه و به کلیه مراکز ارائ ه کننده خدمات سالمت دولتی‬ ‫و خصوصی ابالغ می شود‪.‬‬ ‫همچنین مقرر است‪ ،‬الیحه قانونی پیشگیری و کنترل اچ‬ ‫ای وی با امضای مشترک وزیر دادگستری و همچنین وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی تقدیم مجلس شود‪.‬‬ ‫دسترسی به کلیه خدمات پیشگیری و درمان از جمله تست های‬ ‫تشخیصی‪ ،‬دارو‪ ،‬خدمات پیشگیری‪ ،‬خدمات کاهش اسیب‪،‬‬ ‫مراقبت از سالمت روان و توسعه ازمایشگاه های تشخیصی‬ ‫تخصصی پیشرفته در اختیار این بیماران قرار گرفته و در سراسر‬ ‫کشور قابل دسترسی است‪.‬‬ ‫ما اطمینان داریم انچه تاکنون انجام داده ایم برای پایان‬ ‫دادن به همه گیری ایدز‪ ،‬نه تنها دچار انحراف نشده و به دلیل‬ ‫همه گیری کووید ‪ ۱۹‬عقب نشینی نکرده است‪ ،‬بلکه با قوت‬ ‫تمام هرچه بیشتر به پیش می رود و دولت ایران ذره ای از‬ ‫تالش های همه جانبه خود برای پایان دادن به این همه گیری‬ ‫دست بر نداشته است‪.‬‬ ‫اقدامات انجام شده در برنامه اچ ای وی به محض شروع‬ ‫پاندمی کووید ‪ ۱۹‬به شرح زیر صورت گرفته است؛‬ ‫ما دستورالعمل های مراقبت و درمان و توزیع داروی اچ ای‬ ‫وی را مورد تجدید نظر قرار دادیم‪.‬‬ ‫نهایت تالش صورت گرفت تا انجا که ممکن است خدمات‬ ‫انالین جایگزین خدمات حضوری شود‪ .‬به شرط انکه اسیبی‬ ‫متوجه این برنامه نشود و نهایت رضایت کسانی که با اچ ای‬ ‫وی زندگی می کنند و خانواده های انها را فراهم اورد‪.‬‬ ‫متون اموزشی تحت عنوان "انچه افرادی که با اچ ای وی‬ ‫زندگی می کنند؛ در مورد کووید ‪ ۱۹‬باید بدانند"‪ ،‬از طریق‬ ‫شبکه های مجازی به صورت مرتب در دسترس انان قرار گرفت‪.‬‬ ‫ارزیابی بین المللی که در رابطه با اوج بحران کرونا برای اچ‬ ‫ای وی صورت گرفت‪ ،‬نشان داد ‪ ۹۸‬درصد کسانی که با اچ ای‬ ‫وی زندگی می کردند‪ ،‬دسترسی به دارو برای حداقل یک ماه را‬ ‫در کشور ما داشتند‪ ۷۱ ،‬درصد دسترسی به ماسک‪ ۸۱ ،‬درصد‬ ‫دسترسی به محلول های ضدعفونی کننده و ‪ ۹۱‬درصد به اقالم‬ ‫کاهش اسیب دسترسی داشتند‪.‬‬ ‫در یک بررسی در دو شهر بزرگ تهران و اصفهان بر‬ ‫روی ‪ ۱۲۷۶‬نفر نشان داد فقط ‪ ۲۶‬نفر مبتال به کووید ‪۱۹‬‬ ‫شده بودند‪ .‬هرچند این بررسی کماکان ادامه دارد‪ ،‬اما امار‬ ‫نشان دهنده ان است که تا چه اندازه میزان اگاهی افرادی‬ ‫که با اچ ای وی زندگی می کنند و خانواده های انها در این‬ ‫زمینه باالست‪.‬‬ ‫خوشبختانه با تالش های فراوان‪ ،‬کیت تشخیص سریع‬ ‫اچ ای وی در سراسر کشور در دسترس قرار گرفته است‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین ارکان توفیق برنامه اچ ای وی در کشور‬ ‫همکاری و هماهنگی روز افزون با سازمان های بین المللی‬ ‫زیر مجموعه سازمان ملل متحد و بهره گیری از توانمندی های‬ ‫علمی و فنی انها در طول این مدت است‪.‬‬ ‫کماکان چالش اول برنامه اچ ای وی برای ما‪ ،‬همه گیری‬ ‫کووید ‪ ۱۹‬و گسترش روز افزون ان در سراسر جهان است‬ ‫که ناخواسته بسیاری از عرصه های مبارزه با اچ ای وی در‬ ‫کشور را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬امیدوارم تحت هیچ شرایطی‬ ‫برنامه اچ ای وی از سوی کووید ‪ ۱۹‬مورد تهدید واقع نشود‬ ‫و اینجانب به عنوان وزیر بهداشت جمهوری اسالمی ایران‬ ‫متعهد می شوم‪ ،‬اجازه ندهم کوچکترین توقفی در ارائه این‬ ‫خدمات و کیفیت و کمیت ان ها در کشور رخ دهد‪».‬‬ ‫موضوع منطقه ای روز جهانی ایدز ‪،۲۰۲۰‬‬ ‫"تاب اوری خدمات اچ ای وی"‬ ‫دکتر احمد المنظری‪ ،‬مدیرمنطقه مدیترانه شرقی سازمان‬ ‫جهانی بهداشت در پیامی به مناسبت روز جهانی ایدز‪،‬‬ ‫موضوع منطقه ای روز جهانی ایدز ‪ ۲۰۲۰‬را "تاب اوری‬ ‫خدمات اچ ای وی" عنوان کرده و بر خدمات بهداشتی اچ‬ ‫ای وی به صورت قوی تر‪ ،‬شبکه ای تر و یکپارچه تر که‬ ‫هنگام رویارویی با بحران ها‪ ،‬بازهم نیرومند بمانند‪ ،‬تاکید کرد‪.‬‬ ‫در متن این پیام امده است‪« :‬امروز روز جهانی ایدز سال‬ ‫‪ ۲۰۲۰‬است که قرار بود سال مهمی برای دستیابی به اهداف‬ ‫جهانی ‪ ۹۰-۹۰-۹۰‬باشد‪ .‬هدف این بود که اطمینان حاصل‬ ‫شود که تا سال ‪ ،۲۰۲۰‬از کسانی که با اچ ای وی زندگی‬ ‫می کنند‪ ۹۰ ،‬درصد وضعیت خود را می دانند‪ ،‬از افرادی‬ ‫که ابتالیشان به اچ ای وی تشخیص داده شده ‪ ۹۰‬درصد‬ ‫درمان بگیرند و از کسانی که تحت درمان بودند‪ ۹۰ ،‬درصد‬ ‫در بدنشان تکثیر ویروس سرکوب شود‪.‬‬ ‫در حالی که ما از این اهداف جهانی عقب بودیم‪ ،‬عالم‬ ‫گیری کووید‪ ۱۹-‬امد که باعث ایجاد اختالل گسترده‬ ‫در خدمات و تهدید به پسرفت بسیاری از دستاوردهای‬ ‫بهداشتی و حوزه های دیگر توسعه شد‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪15‬‬ صفحه 31 ‫در حالی که کشورها برای پا سخ دادن به کووید‪ ۱۹-‬با‬ ‫دشواری کار کرده اند‪ ،‬خدمات ضروری بهداشتی دیگر از‬ ‫جمله پیشگیری ‪ ،‬تشخیص و درمان اچ ای وی گزند دیده اند‪.‬‬ ‫یک گروه مدل سازی که سازمان جهانی بهداشت و یو‪-‬ان‪-‬ایدز‬ ‫تشکیل دادند‪ ،‬تخمین زده است که نابسامانی شش ماهه در‬ ‫درمان ضدویروسی می تواند منجر به بیش از ‪ ۵۰۰۰۰۰‬مرگ و‬ ‫میر افزوده از ناخوشی های مرتبط با ایدز در جنوب صحرای‬ ‫افریقا در سالهای ‪ ۲۰۲۱-۲۰۲۰‬شود‪.‬‬ ‫در منطقه ما‪ ،‬کووید‪ ۱۹-‬در یک زمان حساس برای همه‬ ‫گیری اچ ای وی امد‪ .‬تخمین زده می شود‪ ۴۲۰۰۰۰ ،‬نفر دچار‬ ‫اچ ای وی باشند و همه گیری در مقیاسی بی سابقه در حال‬ ‫دگرگونی است‪ ۴۴۰۰۰ .‬ابتالی جدید به اچ ای وی فقط در‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۹‬در منطقه ما رخ داده است‪ ،‬یعنی ‪ ۴۷‬درصد افزایش‬ ‫در مقایسه با سال پایه ‪ .۲۰۱۰‬فقط یک سوم از کسانی که با اچ‬ ‫ای وی زندگی می کنند‪ ،‬در منطقه تشخیص داده شده است‬ ‫و تنها ‪۲۴‬درصد از انها به درمان ضد ویروس دسترسی دارند‪.‬‬ ‫این وضعیت دشوار با همه گیری کووید‪ ۱۹-‬بیشتر شده‬ ‫است‪ .‬بسیاری از کشورها اختالل در خدمات را گزارش کرده‬ ‫اند‪ .‬با قرق کردن شهرها‪ ،‬دسترسی افرادی که با اچ ای وی‬ ‫زندگی می کنند‪ ،‬به مراکز بهداشتی‪ ،‬دستیابی نیروهای سیار به‬ ‫جمعیت های کلیدی و خدمت رسانی مراکز هم به کووید‪۱۹-‬‬ ‫و هم به مشکالت دیگر‪ ،‬دشوار شد‪ .‬ذخایر داروهای ضد‬ ‫ویروسی در برخی از کشورها به دلیل اختالل در حمل و نقل‬ ‫هوایی و کاهش جهانی در تولید داروها به پایان رسید؛ عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬خدمات اچ ای وی‪ ،‬یا به دلیل سوق دادن نیروها به پاسخ‬ ‫به همه گیری کووید‪ ۱۹-‬یا متاسفانه ابتال به ان‪ ،‬نیروی کار کم‬ ‫اوردند‪ .‬این امر باعث شده است که بسیاری از کسانی که با‬ ‫اچ ای وی زندگی می کنند‪ ،‬بیش از گذشته داروهای نجات‬ ‫دهنده زندگی خود و خدمات را به هنگام دریافت نکنند‪ .‬اما‬ ‫عالم گیری کووید‪۱۹-‬همچنین فرصتی را برای معرفی نواوری‬ ‫هایی مانند توزیع چند ماهه داروها‪ ،‬توزیع انها با پیک‪ ،‬گروه‬ ‫ ‪16‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫های پشتیبانی مجازی و مشاوره با بیماران فراهم کرده است‪.‬‬ ‫همکاری با جامعه مدنی در تضمین تداوم تعامل با‬ ‫مشتریان‪ ،‬عرضه خدمات و پشتیبانی از پایبندی انها به‬ ‫درمان در این زمان دشوار‪ ،‬مهم بوده است‪ .‬به نمایندگی‬ ‫از سازمان جهانی بهداشت‪ ،‬اجازه دهید از این فرصت‬ ‫بهره برده و به سازمان های جامعه مدنی به خاطر نقش‬ ‫دیرینه انها در توانمندسازی کسانی که با اچ ای وی‬ ‫زندگی می کنند و به کار بنیادین انها در این روزگار‬ ‫بی پیشینه‪ ،‬درود فرستم‪.‬‬ ‫با همه این کامیابی ها که گفته شد‪ ،‬چالش ها و نابسامانی‬ ‫ها‪ ،‬نبود تاب اوری را از جمله در برنامه های اچ ای وی‬ ‫در نظام های سالمت ما نشان داده اند‪ .‬کووید‪ ،۱۹-‬اخرین‬ ‫بیماری عالم گیر نخواهد بود و ما باید از ان درس بگیریم تا‬ ‫در اینده امادگی بیشتری داشته باشیم‪.‬‬ ‫امسال همه ما باید به صدای کسانی که با اچ ای وی‬ ‫زندگی می کنند و بازخورد ایشان درباره خدماتی که در این‬ ‫شرایط اضطراری دریافت کرده اند‪ ،‬گوش کنیم‪.‬‬ ‫شنیدن ماجرا از زبان انها مهم است‪ .‬با دانستن تجربیات‬ ‫انها می توانیم یاد بگیریم که چگونه یک خدمت می تواند‬ ‫به خوبی با کاربرانش سازگار شود‪ .‬هر کس حق دارد که‬ ‫از باالترین استانداردهای بهداشتی بهره مند باشد و مشغله‬ ‫اضطرار نباید ما را از حفظ خدمات بهداشتی ضروری برای‬ ‫کسانی که به انها نیاز دارند‪ ،‬بازدارند‪.‬‬ ‫الزم است دست در دست هم کار کنیم تا خدمات ما‬ ‫حتی در زمان های بحران‪ ،‬استوار و بی وقفه باشد‪ ،‬تا بتوانیم‬ ‫به پوشش همگانی سالمت و پایان ایدز دست یابیم‪.‬‬ ‫من از کشورهای عضو می خواهم که به کارهایی که‬ ‫تاکنون موفق بوده ادامه دهند‪ ،‬درس بیاموزند و نظام سالمت‬ ‫را تاب اورتر بسازند‪ .‬تعهد سازمان جهانی بهداشت را به‬ ‫پشتیبانی از تالش های کشورهای عضو‪ ،‬سازمان های جامعه‬ ‫مدنی و کسانی که با اچ ای وی زندگی می کنند‪ ،‬برای حفظ‬ ‫خدمات بهداشتی ضروری و تقویت نظام های سالمت در‬ ‫راستای افزایش تاب اوری اعالم می کنم‪».‬‬ ‫اثار سوء کووید ‪ 19‬بر خدمات جاری سالمت به ویژه‬ ‫در خدمات افراد مبتال به ‪HIV‬‬ ‫رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت‬ ‫به مناسبت روز جهانی ایدز‪ ،‬با اشاره به اثار سوء کووید‪19‬‬ ‫بر خدمات جاری سالمت به ویژه در خدمات افراد ‪HIV‬‬ ‫تصریح کرد‪ :‬یکی از تبعات اقتصادی کووید‪ 19‬بر روی‬ صفحه 32 ‫‪ HIV‬کاهش ذخایر تشخیصی و دارویی در کشور به خصوص‬ ‫کشورهای فقیر است‪.‬‬ ‫دکتر محمدمهدی گویا در همایش مجازی که به مناسبت روز‬ ‫جهانی ایدزبرگزارشد‪ ،‬با بیان اینکه هنوز ‪ 1.5‬درصد مبتالیان‬ ‫به این بیماری از ابتالی خود اگاه نیستند‪ ،‬اظهار کرد‪ :‬حداقل‬ ‫‪ 1.3‬درصد مبتالیان به خصوص کودکان و نوجوانان در طول‬ ‫پاندمی کووید ‪ ،19‬در مقاطعی پیشگیری و درمان خود را رها‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه در سال ‪ ،۲۰۱۹‬حدود ‪ ۶۲‬درصد مبتالیان‬ ‫جدید از میان جمعیت های کلیدی بوده اند‪ ،‬افزود‪ :‬حتی قبل‬ ‫از پاندمی کووید‪ 19‬هم‪ ،‬پیشرفت ها در زمینه این بیماری دچار‬ ‫رکود شده بود و اهداف ‪( 90-90-90‬به خصوص ‪ 90‬درصد‬ ‫اول) پیشرفت چندانی نداشته است و ان نیز دچار رکود شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫دکتر گویا همچنین به عوارض سالمتی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی‬ ‫درازمدت کووید ‪ 19‬در افراد مبتال به عفونت ‪ HIV‬اشاره کرد‬ ‫و افزود‪ :‬گروه های اسیب پذیر در معرض اسیب بیشتری قرار‬ ‫گرفته اند‪ .‬اثار سوء اقتصادی و اجتماعی کووید ‪ ۱۹‬بیشتر از‬ ‫همه‪ ،‬افراد اسیب پذیر و جمعیت های کلیدی را هدف قرار‬ ‫داده است و الزم است ان ها را دریابیم‪.‬‬ ‫رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت‬ ‫عنوان کرد‪ :‬کووید‪ 19‬بر روی خدمات جاری سالمت به‬ ‫خصوص افراد مبتال به ‪( HIV‬کاهش دسترسی به خدمات‪ ،‬از‬ ‫هم گسیخته شدن خدمات مراقبت و درمان) اثار سوء داشته‬ ‫است‪ .‬با توجه به تداوم موج های جدید کووید‪ ،19‬اگر ‪ HIV‬و‬ ‫‪( TB‬سل) در طی پاندمی به درستی مدیریت نشود‪ ،‬مرگ های‬ ‫ناشی از این دو بیماری دو برابر می شود‪.‬‬ ‫دکتر گویا گفت‪ :‬در بسیاری از مناطق جهان خدمات اساسی‬ ‫پیشگیری از ‪ HIV‬مثل ‪ PMTCT‬و کاهش اسیب به شدت‬ ‫کاهش یافته است‪ .‬تعداد کودکان مبتال افزایش یافته است و‬ ‫انجام تست با محدودیت جدی مواجه شده است‪ .‬خدمات‬ ‫‪ Mental health‬در بعضی مناطق جهان متوقف شده‬ ‫است‪ .‬در مجموع سقوط کیفیت خدمات یک واقعیت است‬ ‫که باید ان را جدی گرفت‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬همه گیری کووید‪ 19‬فعال ادامه داشته‬ ‫و اثار سوء اقتصادی و اجتماعی ان افزایش می یابد‪ .‬ما‬ ‫نیاز داریم برای محافظت اقتصادی و اجتماعی از جمعیت‬ ‫های کلیدی در طی این پاندمی ابتکارات جدیدی در پیش‬ ‫بگیریم‪.‬‬ ‫دکتر گویا ادامه داد‪ :‬یکی از تبعات اقتصادی کووید‪19‬‬ ‫بر روی ‪ HIV‬کاهش ذخایر تشخیصی و دارویی در کشور‬ ‫به خصوص کشورهای فقیر است و این پیامد اثار مخرب‬ ‫فراوانی در پی خواهد داشت‪ .‬مطالعات مدلسازی نشان داده‬ ‫که شش ماه کمبود ذخایر دارویی ‪ HIV‬میزان مرگ و میر‬ ‫ناشی از عفونت را در بعضی کشورها به دو برابر می رساند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬دولت جمهوری اسالمی ایران تصمیم‬ ‫گرفته علیرغم پیامدهای بسیار سنگین کووید‪ 19‬بر روی‬ ‫بسیاری از برنامه های سالمت‪ ،‬اجازه ندهد هیچگونه وقفه‬ ‫ای در برنامه ها به خصوص برنامه بسیار مهمی مثل ‪TB-‬‬ ‫‪ ،HIV‬ماالریا و سایر بیماری ها رخ دهد‪.‬‬ ‫وی با تاکید بر لزوم جهش در پاسخ دهی به موارد‬ ‫بیماری‪ ،‬گفت‪ :‬اجازه نخواهیم داد هیچ گونه وقفه ای در‬ ‫برنامه پاسخ ما به ‪ HIV‬رخ دهد‪ .‬سرمایه گذاری خود را برای‬ ‫پاسخ به ‪ HIV‬افزایش خواهیم داد‪ .‬همچنین ابتکارات جدید‬ ‫پیشگیری‪ ،‬تشخیص و درمان را مورد استفاده قرار خواهیم‬ ‫داد‪ .‬برای خدمات درمانی‪Multi months dispensing‬‬ ‫حق انتخاب را به ‪ PLHIV‬خواهیم داد‪.‬‬ ‫رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت‬ ‫بیان کرد‪ :‬همچنین کودکان‪ ،‬زنان‪ ،‬نوجوانان‪ ،‬خانم های‬ ‫باردار و جمعیت های کلیدی اولین اولویت های ما هستند‪.‬‬ ‫ابتکارات جدید را در اموزش و اطالع رسانی و پیشگیری‬ ‫و درمان به کار خواهیم گرفت و همکاری های خود را‬ ‫با سایر سازماهای دولتی‪ ،‬غیردولتی و ‪NGO‬ها و جامعه‬ ‫مدنی گسترش خواهیم داد‪ .‬هر روز بیشتر از دیروز بر روی‬ ‫پیشگیری سرمایه گذاری می کنیم؛ چراکه عضو ائتالف‬ ‫پیشگیری جهانی هستیم و تالش می کنیم برای دیگران الگو‬ ‫باشیم‪ .‬در این مسیر از داروهای جدید پیشگیری استفاده می‬ ‫کنیم‪ ،‬داروهای طوالنی اثری که بررسی ها نشان داده اند تا‬ ‫‪ 9‬برابر در کاهش ابتال به خصوص در زنان موثر بوده اند‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪17‬‬ صفحه 33 ‫همایــش‬ ‫رویدادها و گزارش ها‬ ‫به همت دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت؛‬ ‫نشست تخصصی طب سنتی در پنجمین‬ ‫کنگره بین المللی یوسرن برگزار شد‬ ‫پنجمین کنگره بین المللی شبکه جهانی‬ ‫اموزش و پژوهش های علمی (یوسرن ‪)۲۰۲۰‬‬ ‫از ‪ 17‬تا ‪ 20‬ابان ‪ 99‬به میزبانی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران به مدت چهار روز با‬ ‫محور علم برای جامعه و مشارکت گسترده‬ ‫پژوهشگران‪ ،‬استادان و دانشجویان از سراسر‬ ‫جهان‪ ،‬به شکل هیبرید (حضوری به شکل‬ ‫محدود و مجازی) و با رعایت کامل پروتکل های‬ ‫بهداشتی در مجموعه نمایشگاهی ایران مال‬ ‫برگزار شد‪ .‬این نشست تخصصی طب سنتی‬ ‫با سخنرانی استادان برجسته داخلی و خارجی‪،‬‬ ‫همراه بود‪ .‬این نشست تخصصی در دو بخش‬ ‫با موضوع «طب سنتی و جامعه» و «نقش طب‬ ‫سنتی در ادغام علوم» برگزار شد‪.‬‬ ‫در بخش نخست‪ ،‬دکتر روی اپتن‪،‬‬ ‫رییس فارماکوپه گیاهی امریکا با اشاره‬ ‫به ریشه های طب سنتی در ایران‪ ،‬چین‬ ‫و دیگر کشورهای پیشرو در این زمینه‬ ‫و نحوه شکل گیری طب غربی با شکاف‬ ‫بزرگ فلسفی‪ ،‬بحران اخیر کرونا را موضوع‬ ‫بحث خود قرار داد و گفت‪ :‬کوید‪19‬‬ ‫همانند بحران گذشته سارس‪ ،‬در امریکا‬ ‫با شیوع باالیی همراه بوده و این کشور‬ ‫را دچار مشکالت بسیاری کرده است‪،‬‬ ‫درحالیکه در چین استفاده از طب چینی‬ ‫در کنار طب رایج‪ ،‬همانند سارس‪ ،‬درصد‬ ‫باالیی از بیماران بهبود یافتند‪.‬‬ ‫وی با مقایسه عملکرد طب غربی و سنتی‬ ‫گ و میر در کشور چین‪ ،‬قبل و‬ ‫و میزان مر ‬ ‫بعد از تلفیق طب چینی‪ ،‬ضرورت های نیاز‬ ‫ ‪18‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫به سیست م های سنتی را برشمرد و افزود‪:‬‬ ‫در طب سنتی‪ ،‬رویکرد درمانی بر مبنای هر‬ ‫ی شود‪ ،‬درحالی که در طب‬ ‫شخص تعیین م ‬ ‫غربی‪ ،‬درمان بیماری ب ه جای درمان بیمار‬ ‫مدنظر بوده و عالو ه براین‪ ،‬عوارض و هزینه‬ ‫ های کمتر داروهای گیاهی و گیاهان دارویی‬ ‫در مقایسه با داروهای شیمیایی نیز از دیگر‬ ‫موارد قابل توجه در این زمینه است‪.‬‬ ‫منشا کلمه محبوب قرنطینه در سال‬ ‫‪ ،2020‬از ابن سینا است‬ ‫در ادامه‪ ،‬دکتر «امینا اثر»‪ ،‬عضو انجمن‬ ‫پزشکی اروپا توضیحاتی درخصوص ابن‬ ‫سینا و تفکرات او ارائه کرد و با اشاره‬ ‫به اینکه منشا کلمه محبوب قرنطینه در‬ ‫سال ‪ 2020‬از ابن سینا است‪ ،‬گفت‪ :‬ابن‬ ‫سینا به منظور جلوگیری از انتقال برخی‬ ‫بیماری های مسری از شخصی به شخص‬ ‫دیگر‪ ،‬اجرای روشی برای قرنطینه ‪ 40‬روزه‬ ‫مردم پیشنهاد کرد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬برخی بازرگانان از روش‬ ‫موفقیت امیز او مطلع شده و با انتقال‬ ‫این دانش به ایتالیا و سراسر اروپا‪ ،‬ان را‬ ‫«قرنطینه» که در زبان ایتالیایی به معنی‬ ‫«چهل» است‪ ،‬نامیدند‪.‬‬ ‫ت های خرد‪،‬‬ ‫دانش مبتنی بر شرک ‬ ‫پاسخ مناسبی برای رفع نیازهای‬ ‫جوامع به محصوالت طب مکمل است‬ ‫همچنین‪ ،‬دکتر «عبدالعلی محقق زاده»‪،‬‬ ‫استاد تمام فارماکوگنوزی و مدیر گروه‬ ‫داروسازی سنتی دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫شیراز نیز با اشاره به روند روبه رشد‬ ‫تقاضای جامعه برای محصوالت طب‬ ‫مکمل‪ ،‬گفت‪ :‬در قاره اسیا تعداد زیادی‬ ‫از انواع طب های سنتی‪ ،‬مانند طب ایرانی‪،‬‬ ‫تای مدیسین‪ ،‬طب چینی‪ ،‬ایورودا و ‪...‬‬ ‫وجود دارد و عالوه بر افزایش تقاضای‬ ‫جامعه‪ ،‬شاهد افزایش جهانی درخواست‬ ‫درمانگران برای استفاده از محصوالت‬ ‫طبیعی نیز هستیم‪.‬‬ ‫وی ضمن توضیحاتی درخصوص‬ ‫وضعیت تجارت جهانی انواع طب های‬ ‫مکمل‪ ،‬توجه به دانش مبتنی بر شرکت های‬ ‫خرد را پاسخ مناسبی برای رفع نیازهای‬ ‫جوامع به محصوالت طب مکمل دانست‬ ‫و افزود‪ :‬بهره گیری از قدرت شرکت های‬ ‫خرد در این زمینه‪ ،‬مزایای بسیاری دارد‬ ‫که طراحی مدل مفهومی‪ ،‬تهیه پروتکل ها‬ ‫و راهنماها و ارائه مجوزهای مورد نیاز‬ ‫و مشاوره های فنی با استفاده از ظرفیت‬ ‫داروسازان و فراهمی سیستم نظارتی‬ ‫ویژه از سوی سازمان غذا و دارو‪ ،‬از‬ ‫ضرورت های این حوزه است‪.‬‬ ‫ایران با بیش از هشت هزار گونه‬ ‫گیاهی‪ ،‬کشوری مهم در حوزه‬ ‫اتنوفارمارکولوژی است‬ ‫در ادامه‪ ،‬دکتر «ارمان زرگران»‪ ،‬استادیار‬ ‫گروه داروسازی سنتی دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران و مشاور بین الملل دفتر‬ ‫طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت‪،‬‬ صفحه 34 ‫با ارائه توضیحاتی درخصوص حوزه‬ ‫اتنوفارماکولوژی‪ ،‬گفت‪ :‬تعداد پژوهش ها‬ ‫در حوزه اتنوفارماکولوژی در سراسر دنیا‬ ‫رو به افزایش است و نیازهای پژوهشی‬ ‫زیادی در این حوزه وجود دارد‪ ،‬اما تعیین‬ ‫استراتژی تحقیق و استانداردهای ان‪،‬‬ ‫مهم ترین اقدامی است که باید انجام گیرد‬ ‫و به دنبال ان هستیم‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬ایران کشوری پهناور با‬ ‫ریشه های تاریخی و پزشکی کهن و دارای‬ ‫بیش از هشت هزار گونه گیاهی است و به‬ ‫همین دلیل یکی ازکشورهای بسیار مهم در‬ ‫حوزه اتنوفارماکولوژی محسوب می شود‬ ‫و از فرصت های مطالعاتی بسیاری برای‬ ‫پژوهش در این حوزه برخوردار است‪.‬‬ ‫طب سنتی یکی از مهم ترین‬ ‫بخش های سیستم مراقبت سالمت است‬ ‫دکتر «سید محمد عباس زیدی»‪،‬‬ ‫از دانشکده طب یونانی حکیم سید‬ ‫ضیاءالحسن بوپال هند نیز با اشاره به سابقه‬ ‫طوالنی طب سنتی‪ ،‬ان را مجموعه ای از‬ ‫دانش‪ ،‬مهارت ها و عملکردهای مبتنی بر‬ ‫نظریه ها‪ ،‬اعتقادات و تجربیات بومی قابل‬ ‫توضیح یا غیر قابل توجیه فرهنگ های‬ ‫مختلف برای حفظ سالمت و پیشگیری‪،‬‬ ‫تشخیص و بهبود یا درمان دانست و افزود‪:‬‬ ‫طب سنتی یکی از مهم ترین بخش های‬ ‫سیستم مراقبت سالمت و بخش دست‬ ‫کم گرفته شده این سیستم است که در هر‬ ‫کشوری وجود دارد و تقاضای مردم برای‬ ‫بهره گیری از ان رو به افزایش است‪.‬‬ ‫وی سپس به تعریف اصطالح طب‬ ‫مکمل یا طب جایگزین پرداخت‪ :‬مجموعه‬ ‫گسترده ای از اقدامات مراقبت های بهداشتی‬ ‫که بخشی از سنت یا پزشکی مرسوم خود‬ ‫ان کشور نبوده و به طور کامل در سیستم‬ ‫مراقبت های بهداشتی غالب ادغام نشده است‪.‬‬ ‫زیدی با اشاره به رویکرد جامع نگر و‬ ‫مبتنی بر اشخاص طب سنتی‪ ،‬طب ایرانی‬ ‫را یکی از طب های سنتی معروف در جهان‬ ‫دانست و افزود‪ :‬ادغام خدمات این حوزه‬ ‫در نظام سالمت امری ضروری است و‬ ‫در کشور هند‪ ،‬تالش های بسیاری در این‬ ‫زمینه انجام شده است‪.‬‬ ‫طب های سنتی‪ ،‬بازوی قدرت‬ ‫سیستم های مراقبت بهداشتی در‬ ‫کشورهای مختلف هستند‬ ‫در بخش دوم این نشست با موضوع‬ ‫«نقش طب سنتی در ادغام علوم»‪ ،‬دکتر‬ ‫«محمدرضا شمس اردکانی»‪ ،‬عضو پیوسته‬ ‫فرهنگستان علوم پزشکی و استاد دانشکده‬ ‫داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران با‬ ‫بیان اینکه بهره گیری از رویکردهای طب‬ ‫سنتی در حال گسترش در سراسر جهان‪،‬‬ ‫چه در کشورهای توسعه یافته و چه غیر‬ ‫توسعه یافته است‪ ،‬گفت‪ :‬انواع مختلفی از‬ ‫طب سنتی‪ ،‬مانند طب چینی‪ ،‬طب ایرانی‪،‬‬ ‫ایورودا‪ ،‬طب یونانی و ‪ ...‬وجود دارد که‬ ‫در سطح وسیعی توسط مردم مورد استفاده‬ ‫قرار گرفته و بازوی توانمند سیستم های‬ ‫مراقبت بهداشتی در کشورهای مختلف‬ ‫محسوب می شوند‪.‬‬ ‫وی با اشاره به گزارش سازمان جهانی‬ ‫بهداشت در این زمینه‪ ،‬افزود‪ 170 :‬کشور‬ ‫عضو این سازمان بین المللی‪ ،‬استفاده‬ ‫از طب های سنتی‪ ،‬مکمل و تلفیقی را‬ ‫به رسمیت شناخته اند و سازمان جهانی‬ ‫بهداشت کشورهای عضو خود را به‬ ‫ترویج بهره گیری از طب های سنتی و‬ ‫ادغام خدمات این حوزه در سیستم های‬ ‫بهداشتی درمانی‪ ،‬تشویق می کند‪.‬‬ ‫شمس اردکانی با بیان اینکه ماهیت‬ ‫اکثر سیستم های پزشکی سنتی جامع نگری‬ ‫است و ادغام موضوعات و زمینه های‬ ‫مختلف علمی‪ ،‬در طبیعت این سیستم های‬ ‫جامع پزشکی سنتی نهفته است‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫در این سیستم های سنتی پزشکی‪ ،‬علم هیچ‬ ‫حد و مرزی ندارد و به طور مثال در طب‬ ‫ایرانی‪ ،‬علم پزشکی در دیگر بخش های‬ ‫علم‪ ،‬مانند فلسفه‪ ،‬نجوم‪ ،‬شیمی‪ ،‬کشاورزی‬ ‫و حتی ریاضیات‪ ،‬فیزیک و مهندسی‪ ،‬ادغام‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬اکثر دانشمندان طب‬ ‫ایرانی که انها را حکیم می نامیم‪ ،‬دانشمند‬ ‫بوده و به بسیاری از این گرایش ها اشنا و‬ ‫در انها متخصص بوده و بدون هیچ مرزی‪،‬‬ ‫از این جامع نگری و دانش کامل در حرفه‬ ‫پزشکی خود بهره برده اند‪.‬‬ ‫این استاد پیشکسوت دانشکده‬ ‫داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران‪،‬‬ ‫ادغام علوم را سنت و ماهیت طب جامع نگر‬ ‫دانست و افزود‪ :‬پرداختن به این رویکرد‬ ‫از ان جهت که می تواند چشم انداز و دید‬ ‫جدیدی را برای حل چالش های بهداشتی‬ ‫و درمانی جامعه و دست یابی به زندگی‬ ‫سالم تر‪ ،‬سالمت روان‪ ،‬پیشگیری از بروز و‬ ‫درمان بیماری ها و در کل داشتن جامعه ای‬ ‫سالم تر ایجاد کند‪ ،‬برای جامعه پزشکی‬ ‫امروز‪ ،‬دارای اهمیت بسیاری است‪.‬‬ ‫منطق کشف دارو در طب سنتی و‬ ‫طب کالسیک کامال مشابه است‬ ‫در ادامه‪ ،‬دکتر «پویا فریدی»‪ ،‬از‬ ‫دانشگاه موناش استرالیا‪ ،‬با موضوع‬ ‫«تکنیک های زیست شناسی سیستم ها در‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 35 ‫کشف دارو»‪ ،‬به ارائه‬ ‫سخنرانی پرداخت و‬ ‫با بیان اینکه همواره‬ ‫مولفه هایی در حوزه‬ ‫پزشکی هستند که‬ ‫مورد غفلت واقع‬ ‫شده اند‪ ،‬گفت‪ :‬با‬ ‫توجه به اهمیت این‬ ‫مولفه ها‪ ،‬نیاز است‬ ‫تجهیزات در دسترس‬ ‫خود را برای مطالعه‬ ‫انها توسعه داده‬ ‫و معیارهایی قابل‬ ‫ارزیابی در این زمینه‬ ‫تعیین کنیم و حتی‬ ‫ممکن است نیاز به‬ ‫ساخت یک فناوری‬ ‫جدید‪ ،‬اعتبارسنجی‬ ‫مجدد و انجام ارزیابی‬ ‫معنی دار باشد‪.‬‬ ‫وی با اشاره به‬ ‫رویکرد جامع طب‬ ‫طبقه بندی‬ ‫سنتی‪،‬‬ ‫جمعیت‪ ،‬اعضا و‬ ‫بافت ها‪ ،‬بیماری ها و‬ ‫داروها را بر مبنای زیست شناسی سیستم ها‬ ‫مورد تحلیل قرار داد و افزود‪ :‬منطق کشف‬ ‫دارو در طب سنتی و طب کالسیک کامال‬ ‫مشابه است‪ ،‬اما برای اعتبارسنجی مولفه های‬ ‫جدید پزشکی‪ ،‬ازمایش های جدیدی باید‬ ‫توسعه یابد‪.‬‬ ‫فریدی تکنیک های زیست شناسی‬ ‫سیستم ها را روش های مناسبی برای‬ ‫توضیح مکانیسم اقدامات و پیش بینی‬ ‫اثرات بیولوژیکی داروهای سنتی دانست‬ ‫و ادامه داد‪ :‬اگرچه تولید داده های جدید‬ ‫‪ Omics‬برای طب سنتی ضروری است‪،‬‬ ‫اما داده های موجود نیز می توانند برای‬ ‫درک طب سنتی در سطح خرد و کالن‬ ‫مورد استفاده قرارگیرند‪.‬‬ ‫ ‪20‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫«حکمت»‪ ،‬مدلی باستانی از ادغام‬ ‫منسجم استدالل‪ ،‬تفکر‪ ،‬مشاهده و‬ ‫تجربه است‬ ‫دکتر «مجید انوشیروانی»‪ ،‬استادیار‬ ‫دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫مشهد نیز با ارائه توضیحاتی درخصوص‬ ‫انواع و سطوح ادغام‪ ،‬تلفیق منسجم ابعاد‬ ‫پراکنده دانش و شناخت را باالترین و‬ ‫پیچیده ترین مدل ادغام دانست و گفت‪:‬‬ ‫این نوع ادغام‪ ،‬اتحادی به ظاهر متضاد و‬ ‫بازافرینی یک حکمت جامع و کامل است‬ ‫که نیاز به پزشکانی فیلسوف‪ ،‬زیست شناس‬ ‫و همه چیزدان و تشنه کاوش در ماهیت‬ ‫پدیده ها دارد‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه حکمت می تواند‬ ‫به عنوان مدل باستانی تلفیق منسجم مشاهده‬ ‫و تجربه در نظر گرفته شود‪،‬‬ ‫حکیم را عالمی با طرز تفکر‬ ‫سیستمی معرفی کرد و افزود‪:‬‬ ‫نگاه حکیم به هستی‪ ،‬ترکیب‬ ‫واقعی پویا از چشم بینای یک‬ ‫پرنده و چشم بینای یک کرم‬ ‫است و برای درک همه چیز و‬ ‫حل تمام مشکالت‪ ،‬رویکرد‬ ‫درست میان رشته ای را به کار‬ ‫می بندد‪.‬‬ ‫استادیار دانشکده طب‬ ‫ایرانی دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫مشهد از ابن سینا‪ ،‬قطب الدین‬ ‫شیرازی‪ ،‬رازی‪ ،‬فارابی و‬ ‫ابوریحان بیرونی‪ ،‬به عنوان‬ ‫مشهورترین عالمان دوران‬ ‫طالیی اسالم که در حوزه های‬ ‫مختلف صاحب تخصص‬ ‫بودند‪ ،‬یاد کرد و ادامه داد‪:‬‬ ‫اموزش چند بعدی‪ ،‬تقویت‬ ‫تفکر انتقادی‪ ،‬انتزاعی و‬ ‫بصری‪ ،‬توسعه مهارت های‬ ‫مشاهده ای‪ ،‬اکتشافی‪ ،‬ترکیب‬ ‫پژوهش های علمی با مطالعات‬ ‫انسان دوستانه و هوشیاری‪،‬‬ ‫مسئولیت پذیری و متعهدبودن به پشتیبانی از‬ ‫افراد نادری که سعی کردند این صفات و‬ ‫توانمندی ها را در خود تقویت کنند‪ ،‬مواردی‬ ‫است که باید در حوزه اموزش رسمی مورد‬ ‫توجه قرار گیرند‪.‬‬ ‫مبانی طب سنتی ایران ترکیبی از‬ ‫هستی شناسی و معرفت شناسی است‬ ‫در ادامه‪ ،‬دکتر «مهرداد کریمی»‪ ،‬معاون‬ ‫بین الملل دانشکده طب ایرانی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران‪ ،‬به ارزیابی طب سنتی‬ ‫ایران بر اساس ساختار تحوالت علمی‬ ‫پرداخت و گفت‪ :‬سیستم طب سنتی ایران‬ ‫از دو بخش نظری و عملی تشکیل شده‬ ‫است که هر یک از این بخش ها خود از‬ ‫چند جزء تشکیل شده و هر یک از اجزا‬ صفحه 36 ‫نیز هرکدام دارای زیرمجموعه هایی هستند‪.‬‬ ‫وی با شرح تئوری های مطرح در حوزه‬ ‫طب ایرانی و علل بروز بیماری و منشا بیان‬ ‫این تئوری ها‪ ،‬طب سنتی ایران را ترکیبی‬ ‫از هستی شناسی و معرفت شناسی دانست‬ ‫و افزود‪ :‬علم قابل تقسیم بندی و متعلق‬ ‫به نژادی خاص نبوده و پیشرفت ان در‬ ‫نتیجه همکاری و مشارکت میان دانشمندان‬ ‫و بسیاری فاکتورهای دیگر حاصل شده‬ ‫است و بهره گیری از طب تلفیقی‪ ،‬راه‬ ‫جدیدی برای تسلط تدریجی دانشمندان‬ ‫بر تمام الگوهای واحد موجود در حوزه‬ ‫پزشکی به شمار می رود‪.‬‬ ‫مداخلهطبسنتیدردانشپزشکی‪،‬طب‬ ‫مدرنرابهیکفرارشتهتبدیلمی کند‬ ‫دکتر «قاسم درزی» از دانشگاه شهید‬ ‫بهشتی نیز در این نشست‪ ،‬به بررسی نقش‬ ‫فرهنگ مبتنی بر طب سنتی در تلفیق طب‬ ‫مدرن با علوم انسانی و علوم اجتماعی‬ ‫پرداخت و با اشاره به تقسیم بندی دو‬ ‫دسته ای دانش توسط گیبنز‪ ،‬گفت‪ :‬دسته‬ ‫اول علومی را شامل می شود که جوامع‬ ‫دانشگاهی به انها پاسخ می دهند و شامل‬ ‫منافع یک جامعه خاص و همگن هستند‪،‬‬ ‫اما علوم دسته دوم کاربردی و فرارشته ای‬ ‫بوده و به دلیل پرداختن به موضوعاتی‬ ‫که مختص یک جغرافیای خاص است‬ ‫و در متن یک موقعیت خاص به وجود‬ ‫امده اند‪ ،‬خاصیت ناهمگنی داشته و از‬ ‫انعطاف پذیری اجتماعی بیشتری نسبت به‬ ‫علوم دسته اول برخوردارند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬طب مدرن دارای تمام‬ ‫ویژگی های دانش در دسته اول است و‬ ‫طب سنتی‪ ،‬اگرچه به الگوی سنتی تعلق‬ ‫دارد‪ ،‬اما از تمام ویژگی های دانش در دسته‬ ‫دوم برخوردار است و تعامل میان طب‬ ‫سنتی و طب مدرن‪ ،‬به شکل طب مکمل‪،‬‬ ‫پزشکی مدرن را قادر می سازد که تا حد‬ ‫ممکن‪ ،‬بومی و مطابق با زمینه جغرافیایی‬ ‫مناطق مختلف باشد‪.‬‬ ‫درزی با بیان اینکه این زمینه سازی‬ ‫طب مدرن را به علوم مختلف دیگر نیز‬ ‫متصل کرده و به یک فرارشته تبدیل‬ ‫می کند‪ ،‬ویژگی های طب سنتی را که‬ ‫سبب می شود کل نگرتر از طب مدرن‬ ‫به نظر برسد‪ ،‬برشمرد‪ :‬طب سنتی با‬ ‫خواسته ها و گرایش های محیطی هر منطقه‬ ‫سازگاری بیشتری دارد و تنوع ان به دلیل‬ ‫تنوع فرهنگ های مختلف بوده و مبتنی بر‬ ‫تفاوت های فرهنگی است و نه اشتراک ها‪.‬‬ ‫وی با اشاره به تعریف سازمان جهانی‬ ‫بهداشت از طب سنتی که ان را مجموعه ای‬ ‫از دانش‪ ،‬مهارت و عملکردهای مبتنی بر‬ ‫نظریه ها‪ ،‬اعتقادات و تجربه های بومی‬ ‫فرهنگ های مختلف‪ ،‬اعم از اینکه قابل‬ ‫توجیه باشند یا نباشند‪ ،‬برای حفظ سالمت‬ ‫و همچنین استفاده در حوزه پیشگیری‪،‬‬ ‫تشخیص‪ ،‬بهبود یا درمان بیماری جسمی‬ ‫و روانی معرفی می کند‪ ،‬افزود‪ :‬گیاه شناسی‪،‬‬ ‫انسان شناسی و به ویژه مزاج شناسی‪،‬‬ ‫روانشناسی‪ ،‬اقلیم شناسی‪ ،‬فلسفه و الهیات‪،‬‬ ‫علوم مختلفی هستند که در این نوع‬ ‫طب پدیدار می شوند و این نشان دهنده‬ ‫برخورداری طب سنتی از ظرفیتی فعال تر‬ ‫و پویاتر برای ایجاد ارتباط بین زمینه های‬ ‫مختلف دانش است‪.‬‬ ‫درزی افزود‪ :‬شناخت بیماری ها در ابعاد‬ ‫بیولوژیکی‪ ،‬چنانکه در طب مدرن مشاهده‬ ‫می شود‪ ،‬در طب سنتی قابل مشاهده نیست‪،‬‬ ‫اما با این حال‪ ،‬عالوه بر ابعاد بیولوژیکی‪،‬‬ ‫توجه به عوامل روانی‪ ،‬اخالقی و اجتماعی‬ ‫در تشخیص و درمان‪ ،‬ضروری است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه مداخله طب سنتی در‬ ‫دانش پزشکی‪ ،‬بیش از هر زمان دیگری‬ ‫می تواند پزشکی مدرن را به یک فرا رشته‬ ‫نزدیک کند‪ ،‬ادامه داد‪ :‬تحقیقات فرا رشته ای‬ ‫براساس تعریف دفیال و گیولو‪ ،‬به ان دسته‬ ‫از همکاری های میان رشته ای اشاره دارد که‬ ‫نه تنها دانشمندان‪ ،‬بلکه کارمندان خارج از‬ ‫حوزه دانش را نیز در کارهای تحقیقاتی‬ ‫درگیر می کند‪.‬‬ ‫درزی با اشاره به تفکر باندرز‬ ‫درخصوص فرارشته ای و ارتباط ان با طب‬ ‫سنتی‪ ،‬افزود‪ :‬شیوه های فرارشته ای باید در‬ ‫عادات علمی‪ ،‬فرهنگی و سیاسی هر منطقه‬ ‫جغرافیایی نهفته باشد که برای هر کشور‬ ‫متفاوت خواهد بود و ارتباط میان طب‬ ‫مدرن و طب سنتی در درک این ویژگی‬ ‫مهم میان رشته ای‪ ،‬بسیار مفید خواهد بود‪.‬‬ ‫همزیستی طب چینی و طب رایج‪،‬‬ ‫سیستم مبتکرانه ای را در چین ایجاد‬ ‫کرده است‬ ‫در ادامه دکتر «محمدحسین ایتی»‪،‬‬ ‫متخصص طب چینی و مدیر گروه دانشکده‬ ‫طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران‪،‬‬ ‫به ارائه توضیحاتی درخصوص جایگاه‬ ‫طب سنتی در کشور چین پرداخت و گفت‪:‬‬ ‫طب چینی بخشی از فرهنگ کشور چین‬ ‫است و حضور ان را در سراسر نقاط این‬ ‫کشور و تمام جنبه های زندگی روزمره مردم‬ ‫می توان احساس کرد‪ ،‬جامعه چین به ان‬ ‫افتخار می کند و مورد حمایت دولت است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به تمرکز طب چینی بر‬ ‫حفظ تعادل در تمام جنبه های زندگی‬ ‫و اجتماعی و ارائه اموزش به مردم برای‬ ‫پیشگیری از بروز بیماری های رایج‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫پزشکان در کنار طب چینی‪ ،‬تکنیک های‬ ‫طب رایج را هم اموزش می دیدند و این‬ ‫همزیستی‪ ،‬سیستم مولد و مبتکرانه ای را با‬ ‫بهره گیری از جنبه های مثبت هر دو طب‪،‬‬ ‫در این کشور ایجاد کرد‪.‬‬ ‫مدیر گروه دانشکده طب ایرانی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران از وجود برنامه های‬ ‫اشنایی با طب چینی با تمرکز بر اصول‬ ‫پیشگیری در مدارس این کشور نیز سخن‬ ‫گفت و اظهار امیدواری کرد‪ :‬با حمایت‬ ‫مقامات تصمیم گیر و دولت‪ ،‬اموزش‬ ‫جنبه های حفظ سالمتی طب ایرانی که‬ ‫حفظ الصحه نامیده می شود‪ ،‬بتواند به‬ ‫مدارس و دانشگاه ها وارد شود‪.‬‬ ‫*****‬ ‫گفتنی است این نشست پس از ‪4‬روز‬ ‫در مجموعه نمایشگاهی ایران مال‪ ،‬سرانجام‬ ‫عصرروز ‪ 20‬ابانماه ‪ 99‬به کار خود پایان داد‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 37 ‫مقاله علمی وفنی‬ ‫دکتر حسین دارافرین ‪ ،‬مهندس امیر حسین بحرالعلومیان و سایر همکاران‬ ‫(برگرفته از کتاب مدیریت و کنترل کیفی در ازمایشگاه پزشکی)‬ ‫الزامات و نکات فنی تجهیزات در ازمایشگاه پزشکی؛‬ ‫دستورالعمل تهیه اب خالص و کنترل کیفی ان و تجهیزات مربوطه‬ ‫کلیات‬ ‫کیفیت نامرغوب اب اثر نامطلوبی بر نتایج ازمایش ها‬ ‫داشته و از این رو تضمین کیفیت اب مصرفی در ازمایشگاه‬ ‫الزم و ضروری است‪.‬‬ ‫اب خالص به سه روش تهیه می شود‪:‬‬ ‫‪‬تقطیر‪ :‬در روش تقطیر‪ ،‬اب را می جوشانند و بخار‬ ‫ان را سرد می کنند‪ .‬در این روش‪ ،‬اهن‪ ،‬منیزیم و کلسیم و‬ ‫همچنین ارگانیسم ها برداشته می شود اما ناخالصی های فرار‬ ‫مانند دی اکسید کربن‪ ،‬کلر و امونیاک جدا نمی شود‪ .‬اب‬ ‫به دست امده از این روش درجه ‪ П‬یا ‪ Ш‬است‪.‬‬ ‫‪‬دیونیزهکردن‪ :‬در این روش اب از بین ستون های‬ ‫رزینی که حاوی ذرات باردار منفی و مثبت است عبور داده‬ ‫می شود‪ .‬این ذرات با یون های موجود در اب ترکیب شده‬ ‫و اب نهایی دیونیزه خواهد بود‪ .‬مواد الی و سایر موادی که‬ ‫قادر به یونیزه شدن نیستند برداشته نمی شود‪ .‬برای تهیه اب‬ ‫درجه ‪ І‬باید از فیلتر غشایی و شارکول فعال استفاده کنیم‪.‬‬ ‫‪‬روش اسمز معکوس‪ :‬اب تحت فشار از غشای‬ ‫نیمه تراوا (معموال استات سلولز) عبور داده می شود‪ .‬این غشا‬ ‫حدود ‪ %90‬مواد جامد محلول‪ %98 ،‬ناخالص های الی و‬ ‫مواد غیر قابل حل و ارگانیسم های میکروبی را جدا می سازد‪.‬‬ ‫قادر به جداسازی گازهای محلول نیست و فقط ‪ %10‬ذرات‬ ‫یونیزه را جدا می کند‪ .‬معیارهای ‪ CLSI‬برای درجه بنـدی اب‬ ‫خالص در جدول‪ 1‬نشان داده شده است‪.‬‬ ‫موارد مصرف انواع اب به شرح زیر است‪:‬‬ ‫* موارد مصرف اب درجه ‪:І‬‬ ‫تهیه محلول های استاندارد‪ ،‬بافر‪ ،‬حل کردن سرم های‬ ‫ ‪22‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫کنترل و لیوفیلیزه‪ ،‬الکتروفورز‪ ،‬غربالگری سمشناسی و‬ ‫)‪،High Pressure Liquid Chromatography (HPLC‬‬ ‫عناصر کمیاب‪ ،‬کشت سلول‬ ‫* موارد مصرف اب درجه ‪:П‬‬ ‫ازمایش های بیوشیمی‪ ،‬هماتولوژی‪ ،‬ایمنولوژی‪،‬‬ ‫میکروبیولوژی‪ ،‬سرولوژی‬ ‫* موارد مصرف اب درجه ‪:Ш‬‬ ‫تجزیه ادرار و مدفوع‪ ،‬شست وشو و اب کشی وسایل‬ ‫شیشهای‪ ،‬ساخت محیط کشت و بافت شناسی‬ ‫ ‬ ‫روش نگهداری انواع اب‬ ‫‪‬نگهــداری اب درجه یک‪ :‬اب درجه یک را حداکثر‬ ‫دو تا سه ساعت پس از تهیه باید مصرف کنیم‪.‬‬ ‫‪‬نگهداری اب درجه دو و سه‪:‬‬ ‫اب های درجه دو و سه را می توان در شیشه هایی‬ ‫ازجنس بروسیلیکات یا ظروف پلی اتیلن‬ ‫نگهداری کرد اما سریع باید مصرف شود تا از الودگی‬ ‫میکروبی با میکروب های موجود در هوا جلوگیری شود‪.‬‬ ‫درب ظروف را باید محکم بست تا از جذب گازها‬ ‫جلوگیری شود‪ .‬اب مقطر حداکثر یک هفته در ظروف‬ ‫پالستیکی یا شیشه ای نگهداری می شود‪ .‬اب دیونیزه برای‬ ‫تعیین مقدار الکترولیت ها مناسب تر است‪.‬‬ ‫چگونگی کاربری‬ ‫برحسب روش تخلیص و نوع دستگاه متفاوت بوده و‬ ‫در کتابچه راهنمای دستگاه نیز موجود است‪.‬‬ صفحه 38 ‫جدول‪ :1‬معیارهای ‪ CLSI‬برای درجه بندی اب خالص‬ ‫کنترل کیفی‬ ‫‪‬کنترل کیفی اب ازمایشگاه‬ ‫تعیین هدایت با مقاومت الکتریکی‪ :‬میزان هدایت یا‬ ‫مقاومت الکتریکی اب با استفاده از دستگاه کانداکتیویتی متر‬ ‫یا مقاومت سنج‪ ،‬اندازه گیری می شود‪ .‬بعضی دستگاه های‬ ‫تخلیص اب‪ ،‬این وسایل را در مسیر خروجی خود دارند‬ ‫اما در بیشتر موارد میزان هدایت یا مقاومت الکتریکی اب‬ ‫باید در فواصل هفتگی (یا برحسب نیاز در هر بار مصرف)‬ ‫اندازه گیری شود‪ .‬استفاده از این روش حساسیت باالیی‬ ‫داشته و توصیه می شود این روش در ازمایشگاه ها مورد‬ ‫استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫‪‬کنترل کیفی مواد الی اب‬ ‫با اضافه کردن چند قطره محلول پرمنگنات پتاسیم به اب‬ ‫خالص‪ ،‬در صورتی که پس از یک ساعت رنگ بنفش مایل‬ ‫به ارغوانی ان باقی بماند‪ ،‬نشان دهنده خلوص باالی اب و‬ ‫در غیر اینصورت نشاندهنده مواد الی زیاد است‪.‬‬ ‫‪ ‬اندازه گیری‪ pH‬اب‬ ‫‪ pH‬اب درجه ‪ I‬و ‪ II‬به علت عدم وجود یون‪ ،‬غیرقابل‬ ‫اندازه گیری است‪.‬‬ ‫ روش های شیمیایی‬ ‫ ‬ ‫‪‬‬ ‫روش های شیمیایی متعددی برای نشان دادن وجود‬ ‫امالح خاص در اب وجود دارد و میتوانند مورد استفاده‬ ‫قرار گیرند‪.‬‬ ‫برای مطالعه بیشتر می توان به منابع معتبر مراجعه کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬نگهداری رزین‬ ‫ رزین های کاتیونی را در محلول اسیدکلریدریک و‬ ‫ ‬ ‫‪‬‬ ‫رزینهای انیونی را در محلول سود احیا می کنند‪.‬‬ ‫ رزین تجهیزات دیونیزه کننده پس از مدت زمان‬ ‫ ‬ ‫‪‬‬ ‫مشخص (مطابق بروشور دستگاه) و یا با باال رفتن میزان‬ ‫هدایت الکتریکی اب باید احیا شوند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که ظرفیت رزین عالوه بر جنس ان‬ ‫به مقدار امالح موجود در اب شهر بستگی دارد‪ .‬کنترل‬ ‫هفتگی رزین با اندازه گیری هدایت الکتریکی اب تولیدی‬ ‫ضروری است‪.‬‬ ‫ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی را در فضای مجازی دنبال کنید‪:‬‬ ‫‪www.tashkhis.com‬‬ ‫‪tashkhis magazine‬‬ ‫‪@Tashkhis_Magazine‬‬ ‫‪Tashkhis_Magazine‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 39 ‫مقاله علمی‬ ‫مهندس فرزانه اعوانی‪،‬کارشناسی ارشد روزانه ی مهندسی پزشکی(مهندسی بافت)‪،‬‬ ‫دانشگاه صنعتی امیرکبیر‬ ‫سیستم های میکروفلوئیدیک‬ ‫در تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫ازمایشگاه روی تراشه یا )‪ LOC(Lab On Chip‬دستگاهی است که‬ ‫از یک یا چند عملگر ازمایشگاهی روی یک تراشه به ابعاد چند میلی متر‬ ‫یا سانتی متر مربع تشکیل شده است‪ LOC .‬با حجم های بسیار کم‬ ‫مایعات حتی کمتر از چند پیکو لیتر سروکار دارد و زیر مجموعه ای است‬ ‫از دستگاه های ‪ MEMS‬که اغلب با نام «میکرو سیستم های تحلیل کلی»‬ ‫(‪ )µTAS‬شناخته می شود‪ .‬حرکت مایعات میکرونی یا ‪MicroFluidic‬‬ ‫اصطالح گسترده تری است که دستگاه های مکانیکی کنترل جریان مثل‬ ‫پمپ ها‪ ،‬سوپاپ ها و سنسورهایی شبیه جریان سنج ها و ویسکومترها‬ ‫را توصیف می کند‪ .‬اصطالح «ازمایشگاه روی تراشه» بعدها مطرح شد‪،‬‬ ‫زمانی که مشخص شد فناوری ‪ µTAS‬به طور گسترده و بیشتر از مقاصد‬ ‫تحلیلی کاربرد دارد‪.‬‬ ‫نمونه از از چیپ های ازمایشگاهی‬ ‫مبنای فرایند ساخت بیشتر ‪LOC‬ها لیتوگرافی نوری‬ ‫است‪ .‬در ابتدا بیشتر فرایندها بروی سلیکون بودند‪ ،‬اما‬ ‫توسعه ی این فرایندها مستقیم ًا از ساخت نیمه هادی‬ ‫ناشی شد‪ .‬به دلیل درخواست هایی مثل ویژگی های خاص‬ ‫نوری‪ ،‬سازگاری زیستی‪/‬شیمیایی‪ ،‬کاهش هزینه های‬ ‫تولید و نمونه سازی سریع تر‪ ،‬فرایندهای جدیدی نظیر‬ ‫قلمکاری شیشه‪ ،‬سرامیک و فلز‪ ،‬رسوب و باند‪ ،‬پردازش‬ ‫پلی دی متیل سیلوکسان (‪ )PDMS‬مثل لیتوگرافی نرم‪،‬‬ ‫ ‪24‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫فیلم ضخیم و استریولیتوگرافی مثل روش های تکرار سریع‬ ‫از طریق ابکاری الکتریکی‪ ،‬قالب گیری تزریقی و منبت‪.‬‬ ‫‪ LOC‬مرزهای مختلفی نظیر لیتروگرافی مبتنی بر تکنولوژی‬ ‫میکروسیستم ها‪ ،‬نانو تکنولوژی و مهندسی دقیق را شامل‬ ‫می شود‪ .‬میکروفلوئیدیک دانش به کارگیری و کنترل‬ ‫مقادیر بسیار کم سیال در حجم پیکولیتر تا میکرولیتر بر‬ ‫پایه تنظیم جریان الیه ای سیال در ریز کانال های میکرونی‬ ‫است‪ .‬این کانال ها با شکل و ابعامیکروفلوئیدیکد دلخواه‬ ‫اغلب در پلیمری از جنس ‪ PDMS‬ساخته شده و امکان‬ ‫برقراری جریان سیال با دبی و فشار قابل تنظیم را فراهم‬ ‫می کنند‪ .‬میکروفلوئیدیک به عنوان یک علم میان رشته ای‬ ‫در حوزه های متعددی از جمله فیزیک‪ ،‬شیمی‪ ،‬بیولوژی و‬ ‫بیوتکنولوژی به کار می رود‪ .‬به ویژه در حوزه ی بیولوژی‬ ‫سلولی و مهندسی بافت‪ ،‬سیستم های میکروفلوئیدیک به‬ ‫چالش های موجود در این حوزه در ارتباط با کنترل دقیق‬ ‫فاکتورهای محیطی مانند انواع محرک های شیمیایی و‬ ‫مکانیکی و ارزیابی رفتارهای سلولی در پاسخ به ان ها غلبه‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫همانطور که اشاره شد بطور کلی بررسی رفتار مایع‬ ‫در ابعداد میکرومتری را میکروفلوئیدیک می گویند و با‬ ‫رشته های فیزیک‪ ،‬مکانیک‪ ،‬مهندسی شیمی و پزشکی رابطه‬ ‫تنگانگی دارد و به عنوان یک میان رشته معرفی می شود‪.‬‬ ‫اگر ما از خون‪ ،‬پالسما و یا هر مایع دیگر از بدن (به عنوان‬ ‫نمونه) استفاده کنیم می توانیم از سیستم میکروفلوئیدیک‬ ‫بهره ببریم‪ .‬این سیستم ها‪ ،#POCT‬سریع‪ ،‬نیاز به نمونه‬ ‫کم‪ ،‬حمل و نقل اسان‪ ،‬یکپارچه‪ ،‬ارزان‪ ،‬در دسترس و ‪...‬‬ ‫است‪ .‬روش های تشخیص ازمایشگاهی امروزه به این‬ ‫سمت حرکت می کنند و خیلی از تست ها بر پایه سیستم‬ صفحه 40 ‫پزشکی تحقیقات گسترده ای را‬ ‫در دست انجام دارد‪.‬‬ ‫های‬ ‫سیستم‬ ‫مزایای‬ ‫‪ Chip‬به منظور کاربردهای‬ ‫ازمایشگاهی عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬مصرف حجم کمی از‬ ‫مایعات (اتالف کمتر‪ ،‬هزینه های‬ ‫کمتر و کم بودن حجم نمونه‬ ‫مورد نیاز برای تشخیص)‬ ‫‪ ‬تحلیل سریعتر و به دلیل‬ ‫شماتیکی از مقایسه ی سیستم های ازمایشگاهی مرسوم و ‪LOC‬‬ ‫فواصل پخش کوتاه زمان پاسخ‬ ‫گویی کمتر‪ ،‬کوچک بودن‬ ‫میکروفلوئیدیک طراحی شده اند‪ .‬روش معمول طراحی این‬ ‫ظرفیت گرمایی و به تبع گرم شدن سریع‪ ،‬نسبت باالی‬ ‫سیستم ها بر پایه لیتوگرافی نرم است (مثل روش مهرهای‬ ‫سطح به حجم‬ ‫سنگی زمان قدیم)‪ .‬بعد از لیتوگرافی نرم و تهیه قالب مورد‬ ‫ ‪ ‬کنترل بهتر فرایند به دلیل پاسخ سریع سیستم‬ ‫نظر‪ ،‬از پلیمری به نام ‪ PDMS‬استفاده می شود‪ .‬در انتها‬ ‫(به عنوان مثال کنترل گرمایی واکنش های شیمیایی گرمازا)‬ ‫با گرد هم اوری پلیمر ساخته شده و یک سطح صاف‬ ‫‪ ‬فشردگی سیستم به دلیل یکپارچگی بیشتر توابع و‬ ‫(شیشه) دستگاه تشخیصی میکروفلوئیدیک ما اماده می شود‪.‬‬ ‫حجم کم‪.‬‬ ‫هم اکنون در کشور ایران این سیستم ها طراحی می شوند‬ ‫‪ massive parallelization ‬به دلیل فشردگی که‬ ‫ولی روش های تشخیصی مولکولی و همچنین روش های‬ ‫اجازه ی تحلیل با توان عملیاتی باال را می دهد‪.‬‬ ‫تشخیصی ازمایشگاهی بر پایه میکروفلوئیدیک در ایران‬ ‫‪ ‬قیمت پایین ساخت تراشه ها اجازه ی تولید انبوه و‬ ‫هنوز معرفی نشده اند‪ .‬از جمله مزایای این سیستم ها کنترل‬ ‫مقرون به صرفه ی تراشه های یکبار مصرف را می دهد‪.‬‬ ‫دقیق شرایط محیطی‪ ،‬کاهش دخالت کاربر‪ ،‬کاهش زمان و‬ ‫‪ ‬صفحات امن تر برای مطالعات شیمیایی‪ ،‬رادیواکتیو‬ ‫کاهش مقدار مواد مصرفی است‪.‬‬ ‫و بیولوژیکی‬ ‫کانال های میکروفلوئیدیک با برقراری جریان الیه ای‬ ‫اما در کنار این مزایا همچون بسیاری از سیستم ها‬ ‫امکان کنترل میکرومحیط سلول و پارامترهای فیزیکی‬ ‫معایبی نیز برای سیستم های ‪ Lab On Chip‬وارد است‬ ‫و شیمیایی ان و دست یابی به وقایع سلولی مولکولی در‬ ‫که عبارتند از ‪:‬‬ ‫محیط های دو بعدی و سه بعدی را فراهم کرده اند‪ .‬این‬ ‫‪ ‬تکنولوژی ‪LOC‬جدید است و به طور کامل توسعه‬ ‫کنترل دقیق منجر به مطالعات گسترده ای در حوزه های‬ ‫نیافته‪.‬‬ ‫مهندسی بافت‪ ،‬تمایز سلولی‪ ،‬مهاجرت سلولی‪ ،‬گسترش‬ ‫‪ ‬اثرات شیمیایی و فیزیکی‪ -‬مانند نیروهای موینگی‪،‬‬ ‫سرطان و وقوع متاستاز و ارزیابی عملکرد داروها در‬ ‫زبری سطح‪ ،‬واکنش های شیمیایی ساخت مواد در‬ ‫محیط سه بعدی شده است‪ .‬یکی از مراکزی که در کشور‬ ‫فرایندهای انعکاسی – در مقیاس های کوچک بیشتر‬ ‫ما به بررسی و تحقیق پیرامون کاربرد سیستم های ‪Chip‬‬ ‫غالب هستند و این باعث پیچیدگی بیشتر فرایندها در‬ ‫می پردازد مرکز تحقیقات بن یاخته است‪ .‬مرکز تحقیقات‬ ‫‪LOC‬ها نسبت به تجهیزات مرسوم ازمایشگاهی می شود‪.‬‬ ‫فناوری بن یاخته به عنوان یکی از مراکز پیشرو در زمینه‬ ‫‪ ‬قوانین اشکارسازی نمی توانند همیشه به طور مثبت‬ ‫مطالعات میکروفلوئیدیک در زمینه های مختلف مانند طراحی‬ ‫کاهش مقیاس بدهند‪ ،‬همچون به قانون نسبت سیگنال‬ ‫میکروچیپ ها‪ ،‬بیوراکتورهای میکروفلوئیدیک و استفاده از‬ ‫به نویز‪.‬‬ ‫این سیستم ها در زیست شناسی سلولیو کاربرد های زیست‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 41 ‫سلول های قلبی بر روی) ‪chip (Heart On a Chip‬‬ ‫‪ ‬با وجود اینکه دقت های هندسی در میکروساختارها‬ ‫باالست‪ ،‬ان ها در مقایسه با مهندسی دقیق ضعیف اند‪.‬‬ ‫طراحی و مدلینگ سیستم های میکروفلوئیدیک‬ ‫متناسب با سلول‪ ،‬بافت ‪ ،‬هدف و دستاورد مورد نظر‪،‬‬ ‫سیستم های میکروفلوئیدیک توسط نرم افزار های روز‬ ‫طراحی و رفتار سیاالتی و سایر متغیر های مورد نیاز مورد‬ ‫پیش بینی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫فوتولیتوگرافی و ساخت قالب جهت سافت لیتوگرافی‬ ‫قالب پترن های طراحی شده ی مورد نظر‪ ،‬با استفاده‬ ‫از روش فوتو لیتوگرافی بر بستر سیلیکون سنتز می گردد‪.‬‬ ‫دیوایس های سنتز شده از جنس ‪ PDMS‬هستند که بسته‬ ‫به کاربرد کشت دوبعدی–سه بعدی بر روی شیشه‪ ،‬پلی‬ ‫استایرن و یا ‪ PDMS‬متصل می گردند‪ .‬و با استفاده از انژی‬ ‫حالت پالسمای گاز های مختلف جهت اصالج سطحی‬ ‫‪ ،PDMS‬شیشه و نیز اسمبلی دیوایس های میکروفلوئید یک‬ ‫مرحله ساخت دیوایس تکمیل می گردد‪.‬‬ ‫سنتز درجای نانوکامپوزیت ها و پلیمر ها در سیستم های‬ ‫میکروفلوئیدیک‬ ‫سنتز فیلم های نانوکامپوزیتی و پلیمیر های متخلخل‬ ‫مختلف در مقیاس میکرو‪ ،‬درون چمبر ها و کانال ها با‬ ‫روش های سنتزی مختلف صورت می گیرد‪.‬‬ ‫ ‪26‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫کشت دو بعدی و سه بعدی سلول در سیستم های‬ ‫میکروفلوئیدیک‬ ‫بررسی بر هم کنش سلول‪-‬سلول‪ ،‬سلول‪-‬نانوکامپوزیت‪،‬‬ ‫مهاجرت سلول های بنیادی و سرطانی‪ ،‬مطالعه ی بر هم‬ ‫کنش سلول–اسکافولد‪ ،‬سلول دارو و اثر فاکتور های‬ ‫مکانیکی در سیستم های میکروفلوئیدیک جریان پرفیوژن‬ ‫و استاتیک مورد بررسی قرار می گیرد‪ .‬از جمله مسائل‬ ‫مورد توجه در این مجموعه تمایز سلول های بنیادی‬ ‫‪ MSCs،hiPSC‬در سیستم های میکروفلوئیدیک‪ ،‬به منظور‬ ‫ساخت ارگانوئید ها و حرکت به سمت ‪body-on-a‬‬ ‫‪ chip‬است‪.‬‬ ‫انالیز چربی روی چیپ های میکروفلوئیدیک‬ ‫گروهی از محققین المانی در فرایبورگ‪ ،‬چیپ‬ ‫میکروفلوئیدیکی را طراحی کرده اند که بیش از یک‬ ‫صد سلول های بنیادی بالغ مشتق از چربی می توانند‬ ‫روی ان رشد کرده و تقسیم شوند‪ .‬در بدن انسان‪ ،‬بافت‬ ‫چربی به عنوان یک مخزن انرژی عمل می کند و در این‬ ‫میان سلول های بنیادی بالغ وظیفه حفظ و بازسازی این‬ ‫فرایند را دارند‪ .‬مطالعات گذشته به ان ها این توانایی را‬ ‫داده بود که مسیرهای سیگنالینگ دخیل در بلوغ سلول‬ ‫های چربی را نشان دهند و نشان دادند که کالری های‬ ‫مربوط به مواد غذایی محیط کشت می تواند روی این‬ ‫فرایند تاثیر بگذارد‪ .‬در ادامه محققین در صدد بررسی‬ صفحه 42 ‫فاکتورهای محیطی به ویژه مواد غذایی برامدند که منجر به‬ ‫رشد انواع مختلف سلول های چربی می شود‪ .‬فاکتورهایی‬ ‫مانند انسولین و سطح قند خون تعیین می کند که سلول های‬ ‫بنیادی بالغ در بافت چربی به سلول های چربی بالغ شوند‬ ‫یا خیر‪ .‬هر گونه انحراف از این فرایند بلوغ می تواند منجر‬ ‫به چاقی یا دیابت شوند‪ .‬برای تعیین این که ایا فاکتورهای‬ ‫دیگر نیز روی این فرایند تاثیر دارند یا خیر‪ ،‬محققین باید‬ ‫این فرایند را در بیرون بدن بررسی کنند‪ .‬در این مطالعه‬ ‫جدید‪ ،‬محققین از تکنولوژی ‪ lab on a chip‬برای مطالعه‬ ‫سلول های بنیادی بالغ در بافت چربی و چگونگی تکوین‬ ‫ان ها به سلول های چربی بالغ و فاکتورهای تاثیر گذار روی‬ ‫این فرایندها استفاده کردند‪ .‬ان ها چیپ میکروفلوئیدیکی‬ ‫را طراحی کردند که به حداقل محیط کشت نیاز داشت‪.‬‬ ‫پلت فرم مورد استفاده به صورت میکروکانال هایی بود که‬ ‫کشت سلول ها را طی یک دوره سه هفته ای تغذیه می کرد‪.‬‬ ‫مشخصه اصلی این چیپ وجود یک برنامه انالیز پروتئین‬ ‫اتوماتیک درون چیپ است که مسیرهای سیگنالینگ را طی‬ ‫رشد سلولی انالیز می کند‪ .‬این تکنولوژی جدید به محققان‬ ‫اجازه شناسایی فاکتورهای خارج سلولی مختلف را می دهد‬ ‫و محیطی مشابه ریز محیط سلولی در بدن را برای سلول ها‬ ‫فراهم می کند‪ .‬در این مطالعه‪ ،‬سلول های بنیادی بالغ مشتق‬ ‫از بافت چربی با موفقیت درون چیپ به سلول های چربی‬ ‫‪‬‬ ‫بالغ تمایز یافت و مسیر سیگنالینگ مربوط به این فرایند‬ ‫یعنی ‪ mTORC1‬نیز شناسایی شد‪.‬‬ ‫این مطالعه نشان می دهد که با افزایش محتوای کالری‬ ‫محیط غذایی و کشت‪ ،‬طی فرایند تمایز‪ ،‬چربی بیشتری‬ ‫درون سلول ها ذخیره می شود‪ .‬محققین می گویند این‬ ‫مطالعه می تواند ارتباط بین عادات تغذیه ای انسان و‬ ‫تشکیل سلول های چربی را به خوبی نشان دهد‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1. http://www.bonyannews.ir‬‬ ‫‪2. Volpatti, L. R.; Yetisen, A. K. (Jul 2014).‬‬ ‫‪“Commercialization of microfluidic devices”.‬‬ ‫‪Trends in Biotechnology. 32 (7): 347–350.‬‬ ‫‪3. http://lab-sciences.blogfa.com/post-586.‬‬ ‫‪aspx‬‬ ‫‪4. Saggiomo, V.; Velders, H. A. (Jul 2015).‬‬ ‫‪“Simple3DPrintedScaffold-RemovalMethodforthe‬‬ ‫‪Fabrication of Intricate Microfluidic Devices”.‬‬ ‫‪Advanced Science. 2 (8): X. doi:10.1002/‬‬ ‫‪advs.201500125‬‬ ‫‪5. http://www.strc.ac.ir‬‬ صفحه 43 ‫تازه هــا‬ ‫ازمایشـــگاه‬ ‫ـ‬ ‫های‬ ‫مهندس محمود اصالنی‬ ‫تازه‬ ‫اثربخشی داروی رمدسیویر با فرمول نانویی‪،‬‬ ‫‪100‬برابرشد‬ ‫این روزها داروی رمدسیویر برای بیماران کرونایی تجویز‬ ‫می شود‪ .‬به تازگی یکی از شرکت با استفاده از فناوری نانو‬ ‫فرموالسیون جدیدی برای رمدسیویر ارائه کرده که اثربخشی‬ ‫ان را ‪ ۱۰۰‬برابر افزایش داده است‪.‬‬ ‫شرکت استرافارما (‪ )Starpharma‬اعالم کرد که از فناوری‬ ‫رهایش داروی جدید خود‪ ،‬موسوم به ®‪ DEP‬برای تولید‬ ‫نسخه بادوام تر و قابل انحالل در اب داروی رمدسیویر استفاده‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫رمدسیویر یک داروی ضدویروسی بوده که توسط شرکت‬ ‫گیلد (‪ )Gilead‬توسعه یافته است و در حال حاضر توسط‬ ‫سازمان غذا و داروی امریکا برای استفاده بیماران مبتال به‬ ‫ویروس کرونا که در مراحل حاد بیماری بوده و در بیمارستان‬ ‫بستری هستند‪ ،‬تایید شده است‪.‬‬ ‫رمدیسویر دارای خاصیت ضدویروسی وسیعی بوده و در‬ ‫حال حاضر به دلیل انحالل بسیار کم در اب‪ ،‬به صورت تزریقی‬ ‫تجویز می شود‪.‬‬ ‫ ‪28‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫اما با استفاده از این فناوری نانوذره ای شرکت استرافارما‪،‬‬ ‫قابلیت انحالل در اب داروی رمدسیویر افزایش قابل‬ ‫توجهی پیدا کرده و این فرموالسیون نانویی منجر به رهایش‬ ‫کنترل شده رمدسیویر شده است که با این کار می توان توالی‬ ‫استفاده از این دارو را کاهش داده به طوری که نیاز به‬ ‫بستری شدن در بیمارستان نباشد‪.‬‬ ‫با استفاده از فرموالسیون نانویی‪ ،‬داروی رمدسیویر‬ ‫مجهز به ®‪ ،DEP‬دارای اثربخشی ‪۱۰۰‬برابر بیشتر از نمونه‬ ‫استاندارد است‪ .‬از مزیت های دیگر این فرموالسیون می توان‬ ‫به امکان تزریق زیرپوست به جای تزریق داخل وریدی‬ ‫اشاره کرد که با این کار نیاز به بستری شدن بیمار در‬ ‫بیمارستان را کاهش می دهد‪ .‬بعبارتی امکان استفاده از ان‬ ‫را نیز تسهیل کرده است‪.‬‬ ‫جکی فیرلی‪ ،‬مدیرعامل شرکت استرافارما می گوید‪:‬‬ ‫«درحال حاضر گزینه های بسیار محدودی برای درمان‬ ‫کرونا وجود دارد‪ .‬شرکت استرافارما به صورت فعال روی‬ ‫برنامه های توسعه ای درمان این بیماری کار می کند‪ .‬در‬ ‫نهایت‪ ،‬فناوری ®‪ DEP‬که به صورت اختصاصی در اختیار‬ ‫استرافارما قرار دارد برای بهبود اثربخشی داروی رمدیسویر‬ ‫استفاده شده و نیاز به تزریق مکرر این دارو به بیماران‬ ‫کاهش یافته است‪».‬‬ ‫وی می افزاید‪« :‬تزریق زیرپوست به جای تزریق داخل‬ ‫وریدی این امکان را به پزشکان می دهد که فرایند درمان‬ ‫را در بیرون از بیمارستان بتوانند دنبال کنند‪ ،‬بنابراین در‬ ‫کشورهایی که زیرساخت های پزشکی قوی ندارند‪ ،‬درمان‬ ‫کرونا با این دارو ساده تر انجام می شود‪ .‬این فرموالسیون‬ ‫جدید نیاز به بستری شدن بیمار را کاهش می دهد‪».‬‬ ‫طبق اعالم ستاد توسعه فناوری نانو‪ ،‬این دومین دستاورد‬ صفحه 44 ‫شرکت استرافارما برای کمک به درمان کرونا است؛ پیش از‬ ‫این‪ ،‬اسپری بینی با خاصیت ضدویروسی توسط این شرکت‬ ‫تولید شده بود‪.‬‬ ‫روز اول اذرماه ‪ 99‬خبری در خبرگزاری شینهوا به نقل از سازمان‬ ‫جهانی بهداشت منتشر شد که این سازمان عنوان کرده که هنوز‬ ‫شواهدی دال بر اینکه داروی رمدسیویر موجب بهبود عواقب بیماری‬ ‫کرونا مانند کاهش مرگ و میر‪ ،‬نیاز به استفاده از دستگاه کمکی‬ ‫اکسیژن‪ ،‬کاهش زمان بهبودی بالینی و غیره می شود‪ ،‬پیدا نکرده است‪.‬‬ ‫هرگونه تاثیر مفید رمدسیویر در صورت وجود‪ ،‬به احتمال زیاد ناچیز‬ ‫است و احتمال وارد شدن اسیب جدی همچنان وجود دارد‪.‬‬ ‫این توصیه سازمان جهانی بهداشت که در مجله پزشکی‬ ‫‪ British Medical Journal‬منتشر شده بود بر اساس بررسی‬ ‫شواهدی اعالم شده است که داده های چهار ازمایش‬ ‫بین المللی را بر روی بیش از هفت هزار بیمار بستری در‬ ‫بیمارستان بررسی کرده است‪.‬‬ ‫در این گزارش امده بود که سازمان جهانی بهداشت به ویژه با‬ ‫توجه به هزینه ها و پیامدهای منابع مرتبط با داروی رمدسیویر‪،‬‬ ‫احساس مسوولیت می کرد که باید شواهدی از کارایی این دارو‬ ‫ارائه دهد‪ .‬این درحالی است که کارایی این دارو توسط داده های‬ ‫که در حال حاضر موجود هستند‪ ،‬تایید نشده است‪.‬‬ ‫داروی ضد ویروسی رمدسیویر‪ ،‬یکی از دو دارویی است که‬ ‫در حال حاضر مجاز به استفاده برای درمان بیماران کرونایی در‬ ‫سراسر جهان است‪.‬‬ ‫رمدسیویر که توسط شرکت داروسازی امریکایی ‪Gilead‬‬ ‫ساخته شده است بسیار گران بوده و باید از طریق تزریق در‬ ‫ورید استفاده شود‪.‬‬ ‫این شرکت داروسازی ماه گذشته اعالم کرد که فروش سه‬ ‫ماهه سوم این دارو حدود ‪ ۹۰۰‬میلیون دالر افزایش یافته است‪.‬‬ ‫با ویرایش ژنتیکی سلول های مغزی میتوان از‬ ‫الزایمرجلوگیری کرد‬ ‫محققان ادعا می کنند که روزی می توان با ویرایش ژنتیکی‬ ‫سلول های مغزی انسان از ابتال به بیماری الزایمر پیشگیری کرد‪.‬‬ ‫علت ابتالء به الزایمر هنوز به خوبی مشخص نشده است‪،‬‬ ‫اما بر اساس یک تئوری برجسته‪ ،‬این بیماری به دلیل تجمیع‬ ‫یک پروتیین به نام «بتا امیلوئید» در خارج از سلول های مغزی‬ ‫انسانی ایجاد می شود‪.‬‬ ‫اکنون محققان دانشگاه «الوال» در کانادا در یک مطالعه جدید‬ ‫به بررسی این موضوع پرداخته اند که چگونه یک ژن اصلی‬ ‫در سلول های عصبی انسان می تواند تشکیل این پروتیین را‬ ‫کاهش دهد‪ .‬بسیاری از واریان ها در این ژن‪ ،‬تولید بتا امیلوئید‬ ‫را در این ژن افزایش می دهند‪ ،‬اما در عوض یک واریان به نام‬ ‫‪ ،A673T‬موجب کاهش تولید این پروتیین می شود‪.‬‬ ‫محققان کانادایی معتقدند با از کار انداختن این واریان ژن در‬ ‫سلول های مغزی انسان‪ ،‬می توان تولید بتا امیلوئید و در نتیجه‬ ‫خطر ابتالء به الزایمر را کاهش داد‪.‬‬ ‫به گفته نویسندگان این مطالعه‪ ،‬از انجا که واریان ‪A673T‬‬ ‫تا اواخر عمر مطرح نمی شود‪ ،‬برای تکامل انتخاب نشده است‪.‬‬ ‫واریان ‪ A673T‬به واسطه یک حرف ‪ DNA‬از سایر واریان های‬ ‫این ژن متفاوت است‪.‬‬ ‫انها در این مطالعه نشان دادند با ویرایش این حرف ‪،DNA‬‬ ‫می توان واریان ‪ A673T‬را در سلول های مغزی در حال پرورش‬ ‫در یک ظرف کشت ازمایشگاهی فعال کرد‪.‬‬ ‫محققان اکنون مشغول ارتقای این روش هستند تا در مرحله‬ ‫بعد ان را روی حیوانات ازمایش کنند‪.‬‬ ‫بیماری الزایمر یا بیماری فراموشی که به اختصار الزایمر‬ ‫خوانده می شود‪ ،‬با تضعیف تدریجی ناخوداگاه در استخراج‬ ‫اطالعات و افکار همراه است‪ .‬این بیماری یک نوع اختالل‬ ‫عملکرد مغزی است که بر اثر ابتال به ان‪ ،‬به تدریج توانایی های‬ ‫ذهنی بیمار تحلیل می رود‪.‬‬ ‫بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختالل حافظه است‪.‬‬ ‫اختالل حافظه معموالً به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می کند‪ .‬در‬ ‫ابتدا اختالل حافظه به وقایع و اموخته های اخیر محدود می شود‪،‬‬ ‫ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم اسیب می بینند‪.‬‬ ‫یک داروی استنشاقی که به درمان کرونا می اید‬ ‫پزشکان در بخشی از یک ازمایش مهم بالینی برای پیشگیری‬ ‫از ابتال به موارد شدید کووید‪ ،۱۹‬سرگرم ازمایش یک داروی‬ ‫استروییدی هستند که برای درمان اسم استفاده می شود‪.‬‬ ‫این داروی استروییدی که به صورت استنشاقی مصرف‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 45 ‫می شود‪ ،‬هم اکنون به فهرست داروهایی اضافه می شود که‬ ‫در انگلیس برای پیشگیری از تبدیل شدن بیماری خفیف‬ ‫کووید ‪ ۱۹‬به موارد شدید این بیماری ازمایش می شود‪.‬‬ ‫این دارو که «بودزوناید» (‪ ) budesonide‬نامیده می شود‪،‬‬ ‫چهارمین درمانی است که در مطالعه بالینی ‪ Principle‬در‬ ‫انگلیس برای پیشگیری از موارد شدید کرونا ازمایش می شود‪.‬‬ ‫دو انتی بیوتیک به نام های «ازیترومایسین» و «داکسی سایکلین»‬ ‫نیز در این ازمایش بالینی که توسط محققان دانشگاه اکسفورد‬ ‫انجام می شود‪ ،‬در حال بررسی است‪.‬‬ ‫«هیدروکسی کلروکین»‪ ،‬داروی جنجالی ضد ماالریا نیز بخش‬ ‫اصلی این ازمایش بود‪ ،‬اما در ماه مه به حالت تعلیق درامد‪.‬‬ ‫هدف اصلی ازمایش ‪ ،Principle‬یافتن روش های درمانی‬ ‫است که می تواند در روزهای ابتدایی عفونت ویروس کرونا‬ ‫مورد استفاده قرار گیرد تا از بروز عالیم جدی جلوگیری کند‪.‬‬ ‫محققان می گویند‪ ،‬استفاده کوتاه مدت از «بودزوناید» هیچ‬ ‫عارضه جانبی شناخته شده ای ندارد‪ .‬ساخت ان اسان و ارزان‬ ‫است و این دارو را می توان به عنوان یک داروی ایده ال برای‬ ‫پیشگیری از ابتال به موارد شدید کرونا معرفی کرد‪.‬‬ ‫بودزوناید یک داروی استروییدی است که برای درمان اسم‬ ‫استفاده می شود و موجب کاهش التهاب در بدن می شود‪.‬‬ ‫تست تشخیص کرونا تا روز پنجم ابتال‪ ،‬کاذب است‬ ‫یک متخصص بیماری های عفونی می گوید‪ :‬تست های‬ ‫تشخیصی اگر در نخستین روز بروز عالیم ابتال به کرونا انجام‬ ‫شود‪ ۹۰ ،‬درصد خطا دارند‪ .‬افراد مشکوک به این بیماری باید‬ ‫از روز پنجم بروز عالیم تست دهند‪.‬‬ ‫دکتراحمد نیازی دراین خصوص افزود‪ :‬بیماری کرونا شدت‬ ‫زیادی گرفته است و افرادی که دچار عالیمی مانند ابریزش‬ ‫بینی‪ ،‬تب و غیره می شوند و در چند روز اول مشکوک به این‬ ‫بیماری هستند‪ ،‬نباید تست کرونا را انجام دهند چون ضریب‬ ‫خطا ‪ ۹۰‬درصد است‪.‬‬ ‫ ‪30‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫وی اظهار داشت‪ :‬تست انتی بادی ارزشی ندارد زیرا انتی‬ ‫بادی ها در فرد مبتال به کرونا دو یا سه روز بعد ظاهر می شوند‪.‬‬ ‫نیازی ادامه داد‪ :‬افرادی که مشکوک به کرونا هستند‪ ،‬باید‬ ‫روزهای اول بیماری خود را قرنطینه کرده و بعد از روز پنجم‬ ‫یا ششم‪ ،‬تست کرونا را انجام دهند و اصراری به انجام انواع‬ ‫تست نداشته باشند‪.‬‬ ‫این پزشک تصریح کرد‪ :‬از دست دادن حس بویایی و‬ ‫چشایی مهمترین تفاوت کرونا از سرماخوردگی و انفلوانزا‬ ‫است و افرادی که دچار ابریزش بینی‪ ،‬سردرد و تب می شوند‬ ‫مبنا را به ابتال به کرونا قرار داده و رعایت اصول بهداشتی و‬ ‫قرنطینه را حتما در نظر بگیرند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬از زمان قرار گرفتن در معرض ویروس تا شروع‬ ‫عالئم سه تا ‪ ۱۴‬روز طول می کشد‪ ،‬اگرچه عالئم به طور معمول‬ ‫در طی چهار یا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس‬ ‫ظاهر می شود و فرد الوده ‪ ۲‬تا سه روز قبل از اغاز عالئم تا زمان‬ ‫منفی شدن تست‪ ،‬ممکن است به عنوان ناقل ویروس به سایر افراد‬ ‫محسوب شود‪ .‬در این صورت رعایت ماسک زدن‪ ،‬فاصله گذاری‬ ‫اجتماعی و شناسایی افراد مرتبط با بیماران باعث کاهش خطر‬ ‫انتقال این ویروس از افرادی که الوده هستند اما عالمت ندارند‪ ،‬به‬ ‫سایرین خواهد شد‪.‬‬ ‫به گفته این متخصص بیماری های عفونی‪ ،‬تصور می شود‬ ‫که در ابتدای بیماری و در هنگام شروع عالئم به ویژه سرفه‬ ‫و عطسه‪ ،‬احتمال انتقال ویروس به سایر افراد بیشتر است‪ ،‬اما‬ ‫افراد فاقد عالمت نیز در صورتی که در فاصله نزدیک با سایر‬ ‫افراد قرار بگیرند می توانند منجر به انتقال ویروس شوند‪.‬‬ ‫نیازی افزود‪ :‬بیشتر افرادی که به ویروس کرونا الوده بوده و‬ ‫دارای عالمت هستند‪ ،‬معموال ‪ ۱۰‬روز بعد از رفع عالئم دیگر ناقل‬ ‫این بیماری محسوب نمی شوند‪ ،‬افرادی که نتیجه تست کرونای‬ ‫ان ها مثبت بوده اما عالمتی از این بیماری را تجربه نکرده اند‪۱۰ ،‬‬ ‫روز بعد از ازمایش دیگر ناقل محسوب نمی شوند‪.‬‬ صفحه 46 ‫وی تصریح کرد‪ :‬بر اساس جدیدترین تحقیقات‪ ،‬ممکن‬ ‫است افراد چند روز بعد از احساس بهبودی و بهتر شدن‪ ،‬هنوز‬ ‫به این ویروس الوده بوده و ناقل باشند‪ ،‬اما تا ان زمان‪ ،‬حتی‬ ‫پس از گذشت ‪ ۱۰‬روز از برطرف شدن کامل عالئم‪ ،‬اگر نیاز‬ ‫به بیرون رفتن از منزل داشتید‪ ،‬حتما از ماسک استفاده کرده‪،‬‬ ‫تا حد ممکن از لمس سطوح خودداری و فاصله اجتماعی را‬ ‫رعایت کنید‪.‬‬ ‫چطوربدون نیاز به نمونه برداری‪،‬‬ ‫باکتری را تشخیص دهیم؟‬ ‫محققان المانی ابزاری ساختند که با استفاده ازان‪ ،‬می توان وجود‬ ‫باکتری و عفونت را بدون انجام نمونه برداری تشخیص داد‪.‬‬ ‫به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو‪ ،‬پژوهشگران‬ ‫دانشگاه بوخوم‪ ،‬گوتینگن‪ ،‬دویسبورگ و کلن روش جدیدی‬ ‫برای تشخیص باکتری ها و عفونت ها ارائه کرده اند‪ .‬در این‬ ‫پروژه ان ها از نانوحسگرهای فلورسنت برای ردیابی سریع و‬ ‫ساده عوامل بیماری زا استفاده کردند‪.‬‬ ‫یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی سباستین کروش‪ ،‬که پیش‬ ‫از این در دانشگاه گوتینگن فعالیت داشته و اکنون در روهر‪-‬‬ ‫دانشگاه بوخوم (‪ )RUB‬مشغول به کار است‪ ،‬نتایج کار خود را‬ ‫در مجله ‪ Nature Communications‬به چاپ رسانده است‪.‬‬ ‫روش های رایج تشخیص باکتری ها به نمونه برداری از‬ ‫بافت و تجزیه و تحلیل ان نیاز دارد‪ .‬تیم تحقیقاتی سباستین‬ ‫کروش امیدوارند که با استفاده از حسگرهای نوری کوچک به‬ ‫ منظور مشاهده مستقیم پاتوژن ها در محل عفونت‪ ،‬دیگر نیاز به‬ ‫نمونه برداری نباشد‪.‬‬ ‫این حسگرها مبتنی بر نانولوله های کربنی اصالح شده با قطر‬ ‫کمتر از یک نانومتر هستند‪ .‬اگر این نانولوله ها در معرض تابش‬ ‫نور مرئی قرار بگیرند‪ ،‬نوری در محدوده مادون قرمز نزدیک‬ ‫(طول موج یک هزار نانومتر و بیشتر) منتشر می کنند که برای‬ ‫انسان قابل مشاهده نیست‪.‬‬ ‫این رفتار فلورسانس‪ ،‬با برخورد نانولوله ها با مولکول های‬ ‫ویژه ای در محیط تغییر می کند‪ .‬از انجا که باکتری ها‪ ،‬ترکیبات‬ ‫مشخص را در محیط ازاد می کنند‪ ،‬بنابراین نوری که توسط‬ ‫حسگرها منتشر می شود‪ ،‬قادر است وجود برخی عوامل‬ ‫بیماری زا را نشان دهد‪.‬‬ ‫در این مقاله‪ ،‬جزئیات ساخت حسگری را تشریح کردند که‬ ‫می توان عوامل بیماری زای مرتبط با عفونت های ایمپلنت را‬ ‫تشخیص داد‪.‬‬ ‫از انجا که نور منتشر شده نسبت به نور مرئی نفوذ بیشتری در‬ ‫بافت انسان دارد‪ ،‬بنابراین می توان گفت که این حسگرها باکتری ها‬ ‫را حتی در زیر پانسمان زخم یا روی ایمپلنت نشان می دهد‪.‬‬ ‫رابرت نینلر‪ ،‬نویسنده اصلی این مقاله از دانشگاه گوتینگن‬ ‫می گوید‪« :‬در اینده‪ ،‬این حسگر می تواند اساس تشخیص نوری‬ ‫عفونت ها در ایمپلنت های هوشمند باشد‪ ،‬چرا که دیگر در این‬ ‫حسگرها نیازی به نمونه برداری نیست‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬این حسگرها اجازه می دهند روند بهبودی یا عفونت‬ ‫احتمالی به سرعت شناسایی شده و در نتیجه‪ ،‬فرایند مراقبت از‬ ‫بیمار بهبود می یابد‪».‬‬ ‫کروش اضافه می کند‪« :‬کاربردهای این فناروی تنها محدود‬ ‫به این موارد نیست‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬تشخیص سریع عفونت در‬ ‫خون با این فناوری قابل انجام است‪».‬‬ ‫تاثیرات فضا بر تغییر ژن ها در بدن‬ ‫محققان با مطالعه روی کرم هایی که به ایستگاه بین الملل ‬ ‫ی‬ ‫فضایی ارسال شده بودند‪ ،‬متوجه شدند جاذبه ک ِم فضا‪ ،‬تغییراتی‬ ‫در حدود هزار ژن این موجودات ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫محققان دانشگاه «اکستر» در انگلیس در این مطالعه متوجه‬ ‫شدند قرار گرفتن طوالنی مدت در معرض ریز جاذبه می تواند‬ ‫سلول ها را در سطح ژنتیکی تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬ریزگرانش‬ ‫یا میکروگرانش به شرایطی گفته می شود که همانند بی وزنی و‬ ‫گرانش صفر است؛ با این تفاوت که نیروی گرانش دقیق ًا صفر‬ ‫نیست و مقدار کوچکی دارد‪.‬‬ ‫این محققان با مطالعه گروه های از کرم های «لوله ای»‬ ‫که به ایستگاه بین المللی فضایی ارسال شده بودند‪ ،‬متوجه‬ ‫تغییراتی در حدود هزار ژن این کرم ها شدند‪ .‬اگرچه بیشتر این‬ ‫تغییرات ژنتیکی شناسایی شده به نسبت اندک بود‪ ،‬اما تعداد‬ ‫کمی تغییرات ژنتیکی قابل توجه نیز در میان سلول های سیستم‬ ‫عصبی یا نورون های این کرم ها مشاهده شد‪.‬‬ ‫این مطالعه که در واقع یک همکاری میان محققان دانشگاه‬ ‫اکستر و محققان ازمایشگاه ‪ ، GeneLab‬ناسا بود‪ ،‬می تواند به‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 47 ‫داروی ضدکرونای «ریجنرون» در امریکا تائید شد‬ ‫محققان در شناسایی ریشه های ژنتیکی اثرات فیزیولوژیکی‬ ‫سفر به فضا کمک کند‪.‬‬ ‫محققان در این مطالعه با بررسی سطوح هر ژن در ژنوم این‬ ‫کرم ها‪ ،‬الگوی مشخصی از تغییر ژنتیکی را شناسایی کردند‪.‬‬ ‫این تغییرات می تواند به توضیح علت اینکه چرا بدن واکنش‬ ‫بدی به سفر فضایی نشان می دهد‪ ،‬کمک کند‪.‬‬ ‫نتایج این مطالعه همچنین می تواند برخی اهداف درمانی‬ ‫را در خصوص کاهش اثرات ریزگرانش بر سالمتی در اختیار‬ ‫محققان قرار دهد‪ .‬اثرات ریز گرانش بر سالمتی انسان ها در‬ ‫حال حاضر مانع بزرگی برای اکتشاف در اعماق فضا است‪.‬‬ ‫پیش از این‪ ،‬چند مطالعه نشان داده بود ریزگرانش می تواند‬ ‫حجم و شکل بخش های مختلفی از مغز را تعییر دهد‪ .‬مطالعات‬ ‫دیگر نیز نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض ریزگرانش‬ ‫می تواند بر عضالت‪ ،‬سلول های قلبی و روده ها تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫محققان در این مطالعه جدید‪ ،‬ده ها کرم ‪Caenorhabditis‬‬ ‫‪ elegans‬را به ایستگاه بین المللی فضایی فرستادند و انها را‬ ‫برای چند هفته در معرض ریزگرانش قرار دادند‪ .‬نتایج این‬ ‫مطالعه نشان داد ژن هایی از این کرم ها که در عملکرد عصبی‬ ‫و متابولیسم سلولی نقش داشتند‪ ،‬تحت تاثیر تغییرات جاذبه‬ ‫قرار گرفتند‪.‬‬ ‫این تغییرات مولکولی و فیزیولوژیکی مشاهده شده در‬ ‫کرم ها‪ ،‬مشابه تغییراتی بود که قب ً‬ ‫ال در فضانوردان مشاهده‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫محققان گفتند‪ :‬نتایج این مطالعه پایه و اساسی را برای‬ ‫شناخت بهتر اثرات پرواز فضایی بر سالمت پستانداران و‬ ‫در نهایت انسان فراهم می کند‪ .‬مشروح این مطالعه در مجله‬ ‫‪ iScience‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫ ‪32‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫داروی شرکت ریجنرون که چند هفته پیش برای درمان‬ ‫بیماری کووید‪ ۱۹‬مقام های بلندپایه امریکا نیز به کار برده شد‪،‬‬ ‫از سازمان غذا و داروی این کشور مجوز اضطراری کاربرد‬ ‫دریافت کرد‪.‬‬ ‫پیش بینی می شود میزان عرضه این دارو که به سامانه مصونیت‬ ‫و دفاعی بدن در از بین بردن ویروس کرونا کمک می کند‪،‬‬ ‫با توجه به فرایند بیولوژیکی تولید ان‪ ،‬کمتر از میزان تقاضا باشد‬ ‫و دسترسی اسان بیماران به ان امکان پذیر نشود‪.‬‬ ‫این محصول شرکت داروسازی ریجنرون امریکا‪ ،‬به گونه‬ ‫ایی طراحی شده است که از بیماری سخت افراد الوده به این‬ ‫ویروس‪ ،‬پیشگیری می کند‪ .‬این دارو در پی ورود به بدن‪،‬‬ ‫بدون انتظار کشیدن برای واکنش سامانه مصونیت محافظت‬ ‫کننده‪ ،‬عملکرد سامانه های طبیعی دفاعی بدن را همانندسازی‬ ‫و اقدام می کند‪.‬‬ ‫سازمان غذا و داروی ایاالت متحده پیش از این در همین‬ ‫ماه(نوانبر)‪ ،‬داروی ساخت شرکت الی لیلی را تایید کرد و این‬ ‫دومین دارو از این گونه است که کاربرد ان برای درمان بیماری‬ ‫کووید ‪ ۱۹‬تایید می شود‪.‬‬ ‫داروی دیجنرون ترکیبی از ‪۲‬پادتن است و سازمان غذا و‬ ‫داروی امریکا در تاییدیه خود اعالم کرده است که این ترکیب‬ ‫شاید در درمان بزرگساالن و کودکان ‪ ۱۲‬ساله به باالی دچار‬ ‫بیماری های خفیف تا میانه کووید ‪ ،۱۹‬موثر واقع شود و هدف‬ ‫اصلی ان افراد در معرض خطر زیاد دچار شدن به بیماری‬ ‫شدید است‪ .‬پزشکان امیدوارند که این دارو از بستری شدن‬ ‫چنین بیمارانی در بیمارستان ها جلوگیری کند‪.‬‬ ‫اما داروی ریجنرون مانند داروی لیلی‪ ،‬محصولی زیستی با‬ ‫فرایند ساخت پیچیده و زمان بر است و بنابراین در عرضه‬ ‫ان کمبود وجود خواهد داشت‪ .‬چنین کمبودهایی به همراه‬ ‫دشواری های تزریق داخل وریدی این دارو‪ ،‬نگرانی های در باره‬ ‫امکان دسترسی افراد بسیار نیازمند به ان ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫پادتن های مونوکلونال که در ازمایشگاه ها ترکیب می شود‪،‬‬ ‫پروتئین هایی هستند که توانایی سامانه ایمنی و مصونیت بدن را‬ ‫برای حمله به ویروس ها‪ ،‬همانندسازی می کنند‪.‬‬ ‫داروی ریجنرون در سلول های به دست امده از همستر‬ ‫(موش) های دارای ژن های تغییر یافته و دستکاری شده در‬ ‫ازمایشگاه‪ ،‬ساخته می شود‪.‬‬ ‫از میان ‪۱۱‬نمونه اولیه واکسن احتمالی کووید‪ ،۱۹‬چهار مورد‬ ‫ان متعلق به شرکت های چینی سینوفارم (‪،)Sinopharm‬‬ صفحه 48 ‫سینوواک(‪ )Sinovac‬و کانسینو (‪ ،)CanSino‬یک مورد واکسن‬ ‫روسی اسپوتنیک وی (‪ ،)Sputnik‬سه نمونه امریکایی جان ِسن‬ ‫(‪ ،)Janssen‬مدرنا (‪ )Moderna‬و نوواواکس (‪ ،)Novavax‬یک‬ ‫مورد المانی_ امریکایی فایزر و بیون تک (‪،)BioNtech & Pfizer‬‬ ‫نمونه انگلیسی استرازنکا (‪ )AstraZeneca‬و یک مورد واکس‬ ‫متعلق به هند است‪ .‬بر اساس اطالعات سازمان جهانی بهداشت‬ ‫تاکنون بیش از ‪ ۲۰۰‬نامزد واکسن احتمالی کرونا در جهان ثبت‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫وقتی مولکول گوگرد ویروس کرونا را مسدود می کند‬ ‫محققان سوئیسی در مطالعه ای جدید به این نتیجه رسیدند‬ ‫که مولکول های گوگرد می توانند برای مقابله با ویروس کرونا‬ ‫موثر باشند‪ .‬برخی ویروس ها می توانند به واسطه مکانیسمی که‬ ‫مولکو ل های الی گوگرد را درگیر می کند‪ ،‬به درون سلول راه‬ ‫یابند‪ .‬اکنون شیمی دانان دانشگاه «ژنو» در سوئیس‪ ،‬مهارکننده های‬ ‫موثری را کشف کرده اند که می توانند جلوی جذب ویروس‬ ‫کرونا را به درون سلول بگیرند‪.‬‬ ‫س ها‬ ‫براساس نتایج این پژوهش غشای سلول برای ویرو ‬ ‫نفوذ ناپذیر است‪ .‬انها برای وارد شدن به سلول و عفونی‬ ‫کردن ان‪ ،‬طیف وسیعی از راهبردها را به کار می گیرند تا از‬ ‫ویژگی های سلولی و بیوشیمیایی غشاها استفاده کنند‪ .‬به دلیل‬ ‫استحکام واکنش های شیمیایی و پیوندهای موجود‪ ،‬در حال‬ ‫حاضر هیچ مهارکننده موثری در دسترس نیست‪.‬‬ ‫این محققان در جریان مطالعه موفق به شناسایی‬ ‫مهارکننده هایی شده اند که پنج هزار برابر موثرتر از متداول ترین‬ ‫نوع مهارکننده های فعلی هستند‪.‬‬ ‫ش های پیش بالینی نشان داده اند که این مهار کننده ها‬ ‫ازمای ‬ ‫می توانند راه ورود ویروس های منتشر کننده پروتئین ویروس‬ ‫کرونا را به درون سلول مسدود کنند‪ .‬این پژوهش‪ ،‬زمینه را برای‬ ‫انجام مطالعاتی مورد ساخت داروهای ضد ویروسی جدید هموار‬ ‫می سازد‪.‬‬ ‫محققان سوئیسی در این مطالعه‪ ،‬به جستجوی یک مهارکنند ه‬ ‫احتمالی پرداختند که بتواند یک انتی ویروس کارامد در برابر‬ ‫ویروس کرونا باشد‪.‬‬ ‫ش های‬ ‫انها به بررسی مهارکننده های احتمالی پرداختند و ازمای ‬ ‫درو ن کشتگاهی جذب مولکو ل های گوگرد را با کاوشگر های‬ ‫فلورسنت انجام دادند تا حضور انها را درون سلو ل ها با استفاده از‬ ‫«میکروسکوپ فلورسانس» ارزیابی کنند‪.‬‬ ‫ی ها نشان داد که مولکول های گوگرد تا پنج هزار برابر‬ ‫بررس ‬ ‫موثرتر هستند‪ .‬با این حال محققان متذکر شدند که این نتایج هنوز‬ ‫در مراحل ابتدایی هستند و اکنون نمی توانیم اعالم کنیم که یک‬ ‫داروی ضد ویروسی برای مقابله با ویروس کرونا کشف کرده ایم؛‬ ‫این موضوع فقط در حد یک حدس است‪ .‬مشروح کامل این‬ ‫مطالعه در مجله ‪ Chemical Science‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫هشت ژنی که احتمال مرگ ناشی از کرونا را‬ ‫افزایش می دهد‬ ‫محققان در یک مطالعه که به تازگی انجام شده است‪ ،‬هشت‬ ‫ژن را شناسایی کردند که احتمال مرگ ناشی از کرونا را در‬ ‫افراد الوده به ویروس کووید‪ ۱۹-‬افزایش می دهد‪.‬‬ ‫محققان دانشگاه «هاروارد» در این مطالعه نسخ ه های‬ ‫معیوب هشت ژن را به عنوان عوامل تاثیرگذار بر مرگ ناشی‬ ‫از کرونا شناسایی کردند‪ .‬این هشت ژن معیوب به عنوان‬ ‫«متغیرهای فوق العاده» شناخته می شود و در هفت کروموزوم‬ ‫پخش شده اند‪.‬‬ ‫بر اساس نتایج این مطالعه‪ ،‬داشتن تنها یکی از این ژن های‬ ‫معیوب‪ ،‬می تواند شانس بهبودی از ابتال به کووید‪ ۱۹‬را دست کم‬ ‫‪ ۲۰‬درصد و برخورداری از سه یا تعداد بیشتری از این ژن ها‬ ‫احتمال زنده ماندن این بیماری را تا ‪ ۶۰‬درصد کاهش می دهد‪.‬‬ ‫داده های «بانک اطالعات پزشکی» انگلیس که در ماه اوت‬ ‫منتشر شد‪ ،‬به محققان اجازه داد تا ژنتیک هزار و ‪ ۷۷۸‬فرد مبتال‬ ‫به کووید‪ ۱۹‬را مورد بررسی قرار دهند‪ .‬از این تعداد ‪ ۴۴۵‬نفر‬ ‫فوت کردند که معادل اندکی بیش از یک چهارم افراد مورد‬ ‫مطالعه بود‪.‬‬ ‫محققان در این مطالعه با استفاده از رایانه‪ ،‬ژنوم افراد الوده به‬ ‫کووید‪ ۱۹‬را اسکن کردند و به دنبال مکان های ژنتیکی گشتند‬ ‫که ممکن است با مرگ و میر مرتبط باشد‪ .‬این بررسی نشان داد‬ ‫این هشت متغیر فوق العاده با ژن های معمولی متفاوت هستند؛‬ ‫زیرا به مکان فیزیکی خاصی محدود نیستند‪.‬‬ ‫متغیرهای فوق العاده شامل قطعات متفاوتی از دی‪.‬ان‪.‬ای‬ ‫هستند که در یک کرموزوم یکسان توزیع شده و با یکدیگر‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪33‬‬ صفحه 49 ‫فعالیت می کنند تا عملکرد طبیعی خود را ایفا کنند‪ .‬این مطالعه که‬ ‫در نشریه ‪ medRxiv‬منتشر شده است‪ ،‬توضیح می دهد که متغیر‬ ‫فوق العاده‪ ،‬قدرتمند و پایدار است؛ زیرا قدرت سیگنال های‬ ‫منفرد را جمع می کند‪.‬‬ ‫محققان در مطالعه خود اعالم کردند مهم ترین سیگنال موسوم‬ ‫به سیگنال ‪ ۲۲۲‬در کروموزوم ‪ ۲‬در متغیر فوق العاده ‪۲ chr ۱۹۷‬‬ ‫ظاهر می شود‪ .‬به گفته محققان‪ ،‬میزان بروز این متغیر در زنان و‬ ‫مردان به ترتیب ‪ ۱۸.۰۹‬و ‪ ۲۲.۹۳‬درصد است‪.‬‬ ‫این متغیر با ژن ‪ DNAH ۷‬مرتبط است که در کنترل حرکت‬ ‫مژک ها ‪-‬ریز موها در دستگاه تنفسی نقش دارد و به حرکت‬ ‫مخاط کمک می کند‪ -‬نقش دارد‪ .‬بر اساس این مطالعه جدید‪،‬‬ ‫داشتن نوع خاصی از این ژن احتمال مرگ افراد مبتال به‬ ‫کووید‪ ۱۹-‬را پس از ‪ ۲۰‬روز‪ ۲۵ ،‬درصد افزایش می دهد‪.‬‬ ‫فیلیپین‪ ،‬افریقای جنوبی و اسپانیا خواهند بود‪.‬‬ ‫سائول فائوست پروفسور ایمونولوژی کودکان و بیماری های‬ ‫عفونی که در هدایت این ازمایش در بیمارستان دانشگاهی «سوات‬ ‫هامپتون» همکاری دارد‪ ،‬گفت‪ :‬ابتدا به افراد مورد مطالعه یک دوز‬ ‫از این واکسن ازمایشی که در حال حاضر ‪ Ad26COV2‬نامیده می‬ ‫شود و یا یک دارونما داده می شود و ‪ ۵۷‬روز بعد دوز دوم این‬ ‫واکسن یا دارونما ارائه می شود‪.‬‬ ‫این ازمایش به دنبال نتایج مثبت و موقتی حاصل از مرحله‬ ‫اول و دوم مطالعه بالینی این واکسن انجام می شود که نشان‬ ‫داد یک دوز کاندیدای واکسن شرکت جانسون اند جانسون‪،‬‬ ‫واکنش ایمنی قویی در بدن ایجاد می کند و در بدن به خوبی‬ ‫تحمل می شود‪.‬‬ ‫شرکت داروسازی جانسون اند جانسون در بیانیه ای اعالم‬ ‫کرد‪ :‬این مطالعه اثر این واکسن تحقیقاتی را پس از دوز اول و‬ ‫دوم بررسی می کند تا محافظت علیه ویروس و مزایای بالقوه‬ ‫افزایشی مدت زمان محافظت را با دوز دوم ارزیابی کند‪.‬‬ ‫شرکت جانسون اند جانسون در ماه اوت توافق نامه ای را برای‬ ‫انجام مرحله سوم ازمایش بالینی دو دوزه این واکسن با دولت‬ ‫انگلیس امضا کرد که بر اساس ان ‪ ،‬مرحله سوم این ازمایش بالینی به‬ ‫موازات ازمایش بالینی تک دوزه این واکسن بر روی ‪۶۰‬هزار نفر که‬ ‫ازمایش مرحله اخر واکسن کرونای‬ ‫" جانسون اند جانسون" اغاز شد‬ ‫شرکت داروسازی «جانسون اند جانسون» بتازگی مرحله‬ ‫اخر ازمایش رژیم دوزه کاندیدای واکسن کووید‪ ۱۹‬خود را‬ ‫اغاز کرد‪.‬‬ ‫این شرکت داروسازی امریکایی‪ ،‬قصد دارد تا ‪ ۳۰‬هزار‬ ‫شرکت کننده را در این مطالعه ثبت نام کند و ان را به موازات‬ ‫ازمایش یک دوز این واکسن بر روی بیش از ‪ ۶۰‬هزار داوطلب‬ ‫که ماه سپتامبر اغاز شده است‪ ،‬اجرا کند‪.‬‬ ‫شرکت جانسون اند جانسون اعالم کرد که در بخش انگلیسی‬ ‫این مطالعه شش هزار شرکت کننده مورد بررسی قرار می گیرند‬ ‫و بقیه افراد مورد مطالعه از سایر کشورها با شیوع باالی موارد‬ ‫ابتال به کووید‪ ۱۹‬مانند امریکا‪ ،‬بلژیک‪ ،‬کلمبیا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫ ‪34‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫در ماه سپتامبر اغاز شده است‪ ،‬انجام می شود‪.‬‬ ‫شرکت امریکایی «فایزر» که رقیب شرکت جانسون‬ ‫اند جانسون به شمار می رود بتازگی بر اساس نتایج اولیه‬ ‫ازمایشات مرحله سوم خود اعالم کرد که به نظر می رسد‬ ‫واکسن مشترک این شرکت با شرکت «بایونتک» در پیشگیری‬ ‫از ابتال به کرونا‪ ،‬بیش از ‪ ۹۰‬درصد موثر است‪.‬‬ ‫درحالی که واکسن مشترک شرکت امریکایی فایزر و‬ ‫شرکت المانی بایونتک از فناوری جدید معروف به پیام‬ ‫رسان ار‪ .‬ان‪ .‬ای (‪ )RNA‬استفاده می کنند‪ ،‬واکسن شرکت‬ صفحه 50 ‫امریکایی جانسون اند جانسون‪ ،‬با استفاده از یک ویروس سرد‬ ‫برای ارائه ماده ژنتیکی از ویروس کرونا در بدن‪ ،‬یک واکنش‬ ‫ایمنی را در بدن تحریک می کند‪.‬‬ ‫با ازمایش خون‪ ،‬تشخیص دقیق الزایمرممکن شد‬ ‫محققان سوئدی و انگلیسی‪ ،‬راهکار جدیدی را ابداع کردند‬ ‫که براساس ان می توانند ابتال به الزایمر را با یک ازمایش خون‬ ‫پیش بینی کنند‪.‬‬ ‫به گفته محققان بیماری الزایمر در اثر تجمع پروتئین هایی در مغز‬ ‫ایجاد می شود که می توان اثار ان ها را در جریان خون مشاهده کرد‪.‬‬ ‫بر همین اساس‪ ،‬محققان براساس میزان دو پروتئین کلیدی‬ ‫در نمونه خون بیش از ‪ ۵۵۰‬داوطلب مبتال به اختالالت جزیی‬ ‫شناختی‪ ،‬مدل هایی را برای ارزیابی خطر ابتالی هریک از‬ ‫این افراد به الزایمر ارایه کردند‪ .‬این مدل ها امکان پیش بینی‬ ‫پیشرفت الزایمر در یک بازه زمانی ‪ ۴‬ساله با دقت ‪ ۸۸‬درصد‬ ‫را فراهم کرد‪.‬‬ ‫در این مدل ها از نشانگرهای زیستی موجود در پالسمای‬ ‫خون استفاده می شود و به همین علت فرایند کار نسبتا ساده و‬ ‫ارزان قیمت است‪ .‬به اعتقاد محققان اگر بتوان از این نشانگرهای‬ ‫زیستی برای پیش بینی الزایمر در گروه های مختلف و بزرگتر‬ ‫استفاده کرد‪ ،‬در نحوه ازمایش و تولید داروهای ضد الزایمر‬ ‫تحول عظیمی ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫اصطالح زوال عقل فقط شامل از دست دادن حافظه نیست‪،‬‬ ‫بلکه ناهنجاری های دیگری را در حوزه شناختی از قبیل مهارت‬ ‫زبان‪ ،‬جهت یابی و مسیریابی‪ ،‬تعامالت اجتماعی و مهارت های‬ ‫برقراری ارتباط نیز شامل می شود‪.‬‬ ‫براساس مطالعات جدید‪ ،‬محققان دانشکده پزشکی بوستون‪،‬‬ ‫تعداد مرگ و میر ناشی از زوال عقل سه برابر بیشتر از اماری‬ ‫است که تاکنون تصور می شد‪ .‬به همین دلیل توجه به این عارضه و‬ ‫روش های پیشگیری از ان‪ ،‬بیش از پیش احساس می شود‪.‬‬ ‫ادعای شرکت سازنده‪:‬‬ ‫واکسن مدرنا در موارد شدید کرونا ‪ ۱۰۰‬درصد موثر است‬ ‫شرکت داروسازی مدرنا اعالم کرد‪ :‬به زودی درخواست‬ ‫تایید اضطراری واکسن خود را که کارایی ان در موارد شدید‬ ‫کرونا ‪ ۱۰۰‬درصد است‪ ،‬به دولت امریکا و کشورهای اروپایی‬ ‫ارایه خواهد کرد‪.‬‬ ‫پیش از این شرکت مدرنا کارایی واکسن ‪mRNA-1273‬را‬ ‫بر اساس تجزیه و تحلیل نتایج فاز سوم ازمایش های بالینی‪،‬‬ ‫‪ 94/1‬درصد اعالم کرده بود‪.‬‬ ‫اما این شرکت بتازگی اعالم کرد؛ کارایی این واکسن در‬ ‫مورد عوارض شدید بیماری ‪ ۱۰۰‬درصد است‪ .‬به همین علت‬ ‫مقامات این شرکت معتقدند واکسن جدید مدرنا الگوی شیوع‬ ‫بیماری کووید را تغییر خواهد داد‪.‬‬ ‫مدرنا انتظار دارد حمل واکسن به نقاط توزیع در کشور‬ ‫امریکا ظرف مدت کوتاهی پس از صدور مجوز اضطراری‬ ‫انجام پذیرد‪ .‬همچنین این شرکت در تالش است تا عالوه‬ ‫بر اژانس دارویی اروپا‪ ،‬فرایند بازبینی توسط سایر نهادهای‬ ‫ممیزی از جمله ‪ Health Canada، SwissMedic‬و همچنین‬ ‫سازمان جهانی بهداشت را طی کند‪.‬‬ ‫در اجرای فاز سوم ازمایش های بالینی این واکسن بیش از‬ ‫‪ ۳۰‬هزار داوطلب امریکایی و تعدادی از سازمان های ممیزی و‬ ‫ناظر این کشور مشارکت داشتند‪.‬‬ ‫به گفته مقامات مدرنا‪ ،‬کارایی واکسن در تمام گروه های‬ ‫سنی‪ ،‬نژادی‪ ،‬اجتماعی و جنسیتی‪ ،‬یکسان بوده است‪ .‬قرار‬ ‫است اطالعات مربوط به این فاز از ازمایش های بالینی به‬ ‫زودی منتشر شود‪.‬‬ ‫پیشگامان تولید واکسن کووید‪ ۱۹‬تاکنون عملکردی بسیار‬ ‫بهتر از انچه تصور می شد‪ ،‬داشته اند‪ .‬دو شرکت فایزر و‬ ‫بایون تک میزان کارایی واکسن مشترک خود را ‪۹۵‬درصد اعالم‬ ‫کرده اند‪ .‬این میزان برای واکسن اسپوتنیک که در روسیه تولید‬ ‫شده‪ ،‬بیش از ‪ ۹۰‬درصد اعالم شده است‪.‬‬ ‫شرکت سینوفارم‪ ،‬یکی بزرگترین شرکت های داروسازی‬ ‫چین نیز اعالم کرده است به دنبال اخذ مجوزهای قانونی از‬ ‫مقامات دولتی این کشور برای عرضه واکسن کووید‪ ۱۹‬ساخت‬ ‫این شرکت به بازار است‪.‬‬ ‫یونیسف روز دوشنبه هفته گذشته اعالم کرد؛ به محض اینکه‬ ‫واکسن جدید کووید در دسترس قرار گیرد‪ ،‬این سازمان با‬ ‫همکاری بیش از ‪ ۳۵۰‬شرکت و سازمان مختلف فعال در حوزه‬ ‫حمل و نقل هوایی‪ ،‬زمینی‪ ،‬کشتیرانی و ارایه کنندگان خدمات‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 51 ‫و هدف در دستور کار قرار گیرد؛ نه اینکه همه افراد در یک‬ ‫کشور خاص از واکسن بهره مند شوند و در دیگر کشورها‬ ‫واکسن در دسترسی نباشد‪.‬‬ ‫استفاده از ویروس دست ورزی شده برای مقابله با سرطان‬ ‫بسته بندی و لجستیک در سراسر جهان‪ ،‬عملیات توزیع واکسن‬ ‫در بیش از ‪ ۹۲‬کشور را هدایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫قرار است در طول هفته جاری‪ ،‬یونیسف به بررسی ظرفیت های‬ ‫موجود و شناسایی نقاط قوت و ضعف سیستم حمل و نقل‬ ‫بین المللی و همچنین نیازمندی های ان در اینده نزدیک‪ ،‬بپردازد‪.‬‬ ‫یونیسف عملیات تامین واکسن از تولیدکنندگانی که با ‪COVAX‬‬ ‫قرارداد دارند و توزیع ان در بیش از ‪ ۹۲‬کشور فقیر یا دارای درامد‬ ‫متوسط برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫کوواکس (‪ )COVAX‬یا تسهیالت دسترسی جهانی به واکسن‬ ‫(‪ )Vaccine Global Access Facility‬ابتکاری برای سرعت‬ ‫بخشیدن به توسعه‪ ،‬تولید و دسترسی عادالنه کشورهای جهان‬ ‫به واکسن از طریق تسهیل مراحل ازمایش‪ ،‬درمان و تولید‬ ‫واکسن کووید ‪ ۱۹‬است‪.‬‬ ‫امیدواری های فراوانی وجود دارد که استفاده از واکسن‬ ‫بیماری کرونا تا پایان سال میالدی جاری اغاز شود‪ .‬به همین‬ ‫منظور سازمان جهانی بهداشت برنامه ریزی کرده است تا با راه‬ ‫اندازی و تشویق پروژه کوواکس تا پایان سال ‪ ۲۰۲۱‬میالدی ‪۲‬‬ ‫میلیارد دوز واکسن کرونا را در کشورهای عضو که بیشتر ان ها‬ ‫از کشورهای درحال توسعه و فقیر هستند‪ ،‬توزیع کند‪.‬‬ ‫بیش از ‪ ۱۸۰‬کشور به «کوواکس» یا برنامه جهانی تامین‬ ‫واکسن کووید ‪ ۱۹‬برای همه کشورها پیوسته اند تا از طریق‬ ‫یک ساختار جمعی و مشترک با اپارتاید و احتکار واکسن از‬ ‫سوی برخی کشورها مقابله کنند‪.‬‬ ‫کوواکس برنامه ای با مدیریت مشترک گروه واکسن ‪،GAVI‬‬ ‫سازمان جهانی بهداشت و ائتالف ابتکارات امادگی برای‬ ‫همه گیری( (�‪Coalition for Epidemic Preparedness Inno‬‬ ‫‪ )vations‬است که هدف خود را جلوگیری از احتکار واکسن‬ ‫احتمالی کووید ‪ ۱۹‬از سوی دولت ها عنوان می کند تا استفاده‬ ‫از ان برای افراد هدف در همه کشورها به صورت عادالنه‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر سازمان جهانی بهداشت تالش دارد تا‬ ‫اولویت عرضه واکسیناسیون در همه کشورها برای افراد خاص‬ ‫ ‪36‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫محققان دانشگاه اموری واقع در امریکا‪ ،‬ویروس هایی را‬ ‫ساختند که توانایی اجتناب از تحریک واکنش ایمنی بدن را‬ ‫دارند و می توانند سلول های سرطانی را در بدن شناسایی و‬ ‫نابود کنند‪.‬‬ ‫این ویروس ها که با عنوان ویروس های انکولیتیک شناخته‬ ‫می شوند‪ ،‬به گونه ای دست ورزی می شوند که تنها به سلول های‬ ‫سرطانی حمله کرده و با سلول های سالم کاری ندارند و بدین‬ ‫ترتیب یکی از بزرگترین مشکالت شیمی درمانی و پرتودرمانی‬ ‫را رفع می کنند‪.‬‬ ‫استفاده از ویروس های قاتل برای نابودکردن سلول های‬ ‫سرطانی یک شیوه نوین درمان سرطان است اما در صورتی‬ ‫که این ویروس ها موجب تحریک واکنش ایمنی بدن شوند‪،‬‬ ‫شخص را در معرض خطرات جدی قرار می دهند‪ .‬به همین‬ ‫علت معموال این ویروس ها مستقیما به درون تومورهای‬ ‫سرطانی تزریق می شوند‪.‬‬ ‫اکنون محققان راهکاری را یافتند که مانع واکنش ایمنی بدن‬ ‫در برابر ویروس های انکولیتیک می شود و در نتیجه می توان از‬ ‫این شیوه درمانی برای مقابله با متاستاز سرطان در سراسر بدن‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫در این تحقیقات سه ناحیه در ویروس های مورد استفاده‬ ‫برای مقابله با سرطان شناسایی شد که با دست ورزی ان ها‪،‬‬ ‫انتی بادی های سیستم ایمنی نمی توانند به ویروسی متصل شوند‬ ‫و در نتیجه واکنش سیستم ایمنی در برابر ویروس فعال نمی شود‪.‬‬ ‫محققان این ویروس های دست ورزی شده را روی موش هایی‬ ‫که دارای سلول های سرطانی کبد انسان بودند ازمایش کردند و‬ ‫مشخص شد سیستم ایمنی موش ها در اثر ورود این ویروس به‬ ‫بدن ان ها فعال نمی شود؛ در حالی که ویروس های دست ورزی‬ ‫نشده فعلی موجب تحریک واکنش ایمنی شده و این واکنش‬ ‫موجب مرگ موش ها ظرف چند روز می شود‪.‬‬ ‫در این ازمایش حدود ‪ ۳۵‬درصد از موش ها با استفاده از‬ ‫ویروس دست ورزی شده‪ ،‬به طور کامل درمان شدند و هیچ‬ ‫اثری از سرطان و تومور در بدن ان ها باقی نماند‪.‬‬ ‫محققان معتقدند در مراحل بعدی تحقیقات با بهبود این‬ ‫فناوری می توان کارایی ویروس در درمان سرطان را به میزان‬ ‫قابل قبولی بهبود بخشید‪.‬‬ صفحه 52 ‫مرگ را در موارد شدید کرونا کاهش دهد‪.‬‬ ‫«پیتر هوربی» یکی از محققان اصلی این ازمایش در دانشگاه‬ ‫اکسفورد‪ ،‬گفت‪ :‬قرص «کلشی سین» یک داروی جذاب برای‬ ‫ارزیابی در ازمایش ‪ RECOVERY‬است زیرا کام ً‬ ‫ال شناخته شده‬ ‫است؛ این دارو‪ ،‬ارزان قیمت و به اندازه زیادی در دسترس‬ ‫است‪.‬‬ ‫التهاب (ناشی از بیش فعالی سیستم ایمنی) یکی از عالئم‬ ‫اصلی ابتال به موارد شدید کووید ‪ ۱۹-‬است و می تواند منجر‬ ‫سرطان بر اثر رشد کنترل نشده سلول ها شکل می گیرد‪ .‬انجمن‬ ‫تحقیقات سرطان امریکا اماری را در مورد سرطان های شایع‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۸‬میالدی (که اخرین امار مربوط به سرطان است)‬ ‫منتشر کرده است‪ .‬در این امار تمام سرطان های شایع به استثنای‬ ‫سرطان پوست غیر مالنوم لحاظ شده است‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۲۰۱۸‬میالدی حدود ‪ ۱۸‬میلیون مورد سرطان در‬ ‫سراسر جهان وجود داشت که ‪ ۹.۵‬میلیون مورد در مردان و ‪۸.۵‬‬ ‫میلیون مورد در زنان شیوع داشت‪.‬‬ ‫در حال حاضر پیشگیری از سرطان مهم ترین معضل بهداشت‬ ‫عمومی است و متخصصان تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی‪ ،‬‬ ‫افزایش فعالیت بدنی و کاهش وزن و عدم مصرف دخانیات و‬ ‫الکل را مهمترین اصول در پیشگیری از سرطان می دانند‪.‬‬ ‫اخرین امار مرتبط با شایع ترین سرطان های جهان‬ ‫سرطان های ریه و سینه شایع ترین سرطان های جهان هستند‬ ‫که هر یک ‪ ۱۲.۳‬درصد از کل امار را به خود اختصاص‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫سرطان روده بزرگ سومین سرطان شایع با ‪ ۱.۸‬میلیون مورد‬ ‫جدید در سال ‪ ۲۰۱۸‬گزارش شده است‪.‬‬ ‫به اسیب ریه‪ ،‬نیاز به دستگاه اکسیژن ساز و مرگ شود‪.‬‬ ‫قرص «کلشی سین» دارای طیف گسترده ای از اثرات‬ ‫ضد التهابی است و قرن ها برای درمان نقرس و اخیرا ً سایر‬ ‫بیماری های التهابی مورد استفاده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫نقرس نوعی بیماری است که در اثر افزایش مداوم میزان‬ ‫اسید اوریک بدن به وجود می اید و سبب بروز عالئمی از‬ ‫ِ‬ ‫قرمزی‬ ‫جمله تورم‪ ،‬حمالت التهاب‪ ،‬اتروز حاد‪ ،‬داغ شدن و‬ ‫مفاصل بدن و سنگ کلیه می شود‪.‬‬ ‫بررسی داروی نقرس برای درمان کووید‪۱۹-‬‬ ‫محققان دانشگاه اکسفورد در حال ازمایش یک داروی‬ ‫نقرس به عنوان درمانی برای کووید ‪ ۱۹-‬هستند‪.‬‬ ‫قرص ضد التهابی «کلشی سین» به عنوان بخشی از ازمایش‬ ‫‪ RECOVERY‬که توسط دانشگاه اکسفورد اجرا می شود‪ ،‬به‬ ‫فهرست داروهای مورد ازمایش اضافه شده است‪.‬‬ ‫‪ RECOVERY‬بزرگترین ازمایش بالینی جهان برای درمان‬ ‫بیماران مبتال به کووید ‪ ۱۹-‬بستری در بیمارستان است‪.‬‬ ‫در حال حاضر هیچ دارویی قادر به درمان کووید ‪ ۱۹-‬نیست‪،‬‬ ‫اما ازمایش نشان داد که «استروئید دگزامتازون» می تواند خطر‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 53 ‫مقاله علمی‬ ‫سیده نگار مدرس صدرانی‪ :‬کارشناس ارشد بیوشیمی‪،‬‬ ‫اداره امورازمایشگاه های مرکز بهداشت استان‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکی اردبیل‬ ‫نگاهی گذرا بر داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫داروهای مهار کننده کانال کلسیم برای درمان بیماری های‬ ‫مختلف در قلب و ر گ ها مثل انژین صدری‪ ،‬فشارخون باال‪،‬‬ ‫اریتمی ها وپدیده ‪ Raynaud‬بکار می روند‪ .‬این داروها که گاهی‬ ‫اوقات انتاگونیست های کلسیم هم نامیده می شوند گروهی‬ ‫ازداروها می باشند که بر مسیر عبور کلسیم به داخل سلول های‬ ‫ماهیچه ای خاص اثر می کنند‪ .‬این داروها همچنین برای‬ ‫جلوگیری از زایمان زودرس به کار می روند‪.‬‬ ‫مکانیسم عملکرد داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫قلب معموالً از سلول های ماهیچه ای ویژه ای ساخته‬ ‫شده است که با انقباض خود خون را به داخل سرخ رگ ها‬ ‫پمپاژ می کند‪ .‬دیواره های سرخ رگها نیز دارای ماهیچه های‬ ‫صاف می باشند و در اثر انقباض تنگ می شوند‪ .‬سلول های‬ ‫ماهیچه ای قلب و سلول های ماهیچه ای صاف برای انقباض‬ ‫نیاز به کلسیم دارند‪ .‬کلسیم از طریق کانال های کوچکی به‬ ‫داخل این سلول ها عبور می کند‪ .‬داروهای مهار کننده کانال‬ ‫کلسیم‪ ،‬مقدار کلسیمی که به داخل این سلو لها وارد می شود‬ ‫را کاهش می دهند و این عمل باعث می شود که سلول های‬ ‫ماهیچه ای در حالت استراحت قراربگیرند‪ ،‬بنابراین نتایج‬ ‫عمل داروهای مهار کننده کانال کلسیم عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ -1‬گشاد شدن سرخرگ ها که در این حالت‪:‬‬ ‫‪‬فشارخون را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫‪‬به برطرف شدن انژین صدری از طریق گشاد شدن‬ ‫سرخر گهای کرونری کمک می کند‪.‬‬ ‫‪‬باعث از بین رفتن عالئم پدیده ‪ Raynaud‬می شود‪.‬‬ ‫درپدیده ‪ Raynaud‬انگشت ها و پنجه های دست و پا به‬ ‫علت تنگ شدن سرخرگ ها سرد و دردناک می باشند‪.‬‬ ‫‪-2‬قدرت و سرعت ضربان قلبی را کاهش می دهد که‬ ‫در این حالت به پیشگیری از دردهای انژین صدری کمک‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫‪ -3‬در زایمان زودرس استفاده از داروهای مهار کننده‬ ‫کانال کلسیم انقباض ماهیچه های رحم را متوقف می کند‪.‬‬ ‫ ‪38‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫انواع مختلف داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫بعضی از داروهای مهار کننده کانال کلسیم به صورت‬ ‫کوتاه اثر و عده ای به شکل طویل االثر در بازار موجودند‪.‬‬ ‫انواع داروهای کوتاه اثر این گروه دارویی به سرعت تاثیر‬ ‫می کنند ولی طول تاثیرشان فقط چند ساعت است‪.‬‬ ‫داروهای طویل االثر به اهستگی در بدن ازاد می شوند‬ ‫و تاثیرشان طوالنی تر بر جای می ماند‪ .‬در بازار دارویی‬ ‫انواع بسیاری از این داروها وجود دارد ولی بهترین دارو‬ ‫برای هرکس به وضع سالمت و نوع بیماری بستگی دارد‪.‬‬ ‫این داروها ازنظر جایگاه های اصلی فعالیت در بدن با هم‬ ‫تفاوت دارند‪ ،‬بنابراین انواع مختلفی از این داروها برای‬ ‫وضعیت های مختلف مورداستفاده واقع می شوند‪.‬‬ ‫ورپامیل ‪Verapamil‬‬ ‫انژین صدری و فشارخون باال معموالً با این دارو بهبود‬ ‫می یابند‪ .‬این دارو همچنین برای درمان اریتمی ها بکار‬ ‫می رود‪ ،‬به همین خاطر همچنین عبور کلسیم را به داخل‬ ‫سلول های هدایت کننده ویژه ای در قلب متوقف میکند‬ ‫و درنتیجه این عمل سرعت قلبی کاهش می یابد‪ .‬هرگز‬ ‫نباید ‪ verapamil‬را همراه با داروهای ‪beta-blocker‬‬ ‫تجویز نمود‪.‬‬ ‫دیلتازیم ‪Diltiazem‬‬ ‫انژین صدری و فشارخون باال با این دارو بهبود می یابند‪.‬‬ ‫این دارو بعضی اوقات برای درمان اریتمی ها از جمله‬ ‫فیبریالسیون دهلیزی(‪ )atrial fibrillation‬به کار می رود‬ ‫و در صورت لزوم می تواند همراه با یک ‪beta-blocker‬‬ ‫مورد استفاده قرار بگیرد‪.‬‬ ‫به عنوان یک قانون پزشکی نباید در نارسایی قلبی از‬ ‫‪ verapamil‬یا ‪ diltiazem‬استفاده نمایید‪ ،‬در غیر این‬ ‫صورت باعث عدم انقباض قلب شده و می تواند باعث‬ ‫وخیم تر شدن نارسایی قلبی در بیمار شود‪.‬‬ صفحه 54 ‫‪Dihydropyridine calcium-channel blockers‬‬ ‫‪lacidipine،felodipine،amlodipine‬‬ ‫این داروها شامل‪:‬‬ ‫‪ nifedipine ،nicardipine ،lercanidipine‬و ‪nimodipine‬‬ ‫است و در شل شدن رگ های خونی بسیار موثر بوده و اثر‬ ‫کمتری در شل شدن ماهیچه قلب در مقایسه با وراپامیل و‬ ‫دیلتیازیم دارند‪ .‬این داروها اکثرا ً برای درمان فشارخون باال‬ ‫و انژین صدری مورد استفاده قرار می گیرند‪ Lacidipine .‬و‬ ‫‪ lercanidipine‬فقط برای درمان فشارخون باال مورد استفاده‬ ‫قرار می گیرند‪ Nifedipine .‬همچنین برای درمان پدیده‬ ‫‪ Raynaud‬بکار می رود‪.‬‬ ‫از انجا که این داروها بر سلول های هدایت کننده خاص‬ ‫در قلب اثر زیادی ندارند‪ ،‬لذا برای درمان اریتمی ها‬ ‫مفید واقع نمی شوند‪ .‬همچنین بعید است که این داروها‬ ‫نارسایی قلبی را وخیم تر نمایند‪ .‬استفاده از این داروها‬ ‫همراه با بتابلوکرها بی ضرر می باشد‪ .‬درواقع یک داروی‬ ‫‪ dihydropyridine calcium-channel blocker‬همراه با بتا‬ ‫بلوکرها‪ ،‬معموالً برای پیشگیری از دردهای انژین صدری بکار‬ ‫می روند درصورتیکه یکی از انها به تنهایی موثر نباشد‪.‬‬ ‫عوارض جانبی داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫‪‬در اکثر افراد دریافت کننده داروهای مهار کننده کانال کلسیم‬ ‫عوارض جانبی ناشی از مصرف دارو دیده نمی شود یا خفیف‬ ‫است‪ .‬به علت اینکه فعالیت این داروها شل کردن و گشاد کردن‬ ‫شریان ها است‪ ،‬تعدادی از افراد گرگرفتگی و سردرد را تجربه‬ ‫می کنند‪ .‬در صورت ادامه مصرف این داروها این عالئم به مدت‬ ‫چند روز ادامه می یابد‪ .‬تورم خفیف قوزک پا نیز به خصوص‬ ‫با مصرف ‪dihydropyridine calcium-channel blockers‬‬ ‫خیلی معمول می باشد‪.‬‬ ‫‪‬یبوســت بخصوص با وراپامیل به طــور کلی از عوارض‬ ‫جانبی شــایع می باشــد‪ .‬با افزایش مقدار فیبر خوراکی و اب‬ ‫اشامیدنی و سایر مایعات می توان یبوست را رفع نمود‪.‬‬ ‫‪‬ســایر عوارض غیرمعمول است و شامل احساس کسالت‪،‬‬ ‫تپش قلب‪ ،‬خستگی‪ ،‬سرگیجه وجو ش های پوستی می باشد‪.‬‬ ‫‪‬لیست کاملی از عوارض جانبی شناخته شده ممکن داروها‬ ‫وجود ندارد و باید مقاالت و نوشته های زیادی را در این مورد‬ ‫مطالعه نماییم‪.‬‬ ‫‪‬عوارض جدی خیلی نادر می باشــد و عاقالنه نیســت که‬ ‫مصرف داروهای مســدودکننده کانال کلسیم را بدون مشاوره‬ ‫با پزشــک قطع نماییــم‪ ،‬به عنوان مثال تعــدادی از مردم که‬ ‫خودســرانه مصرف دارو را قطع می کنند به انژین صدری‬ ‫دچار می شوند‪.‬‬ ‫‪‬در هنگام مصــرف این داروها از خــوردن اب گریپ‬ ‫فــروت خودداری نمایید زیرا مــی تواند با داروها واکنش‬ ‫داده و اثر انها را تغییر دهد‪.‬‬ ‫طرز استفاده از طرح کارت زرد‬ ‫اگر شما فکر می کنید دچار عوارض جانبی ناشی از مصرف‬ ‫یکی از داروها شده اید موضوع را می توانید با مراجعه به‬ ‫وبسایت ‪ www.mhra.gov.uk/yellowcard‬در طرح کارت‬ ‫زرد گزارش نمایید‪ .‬در این طرح داروسازها‪ ،‬پزشکان و‬ ‫پرستاران شرکت دارند که عوارض جانبی جدید ناشی از‬ ‫مصرف داروها یا سایر محصوالت بهداشتی را ثبت می کنند‪.‬‬ ‫در صورت گزارش یک عارضه جانبی‪ ،‬نیاز به ارائه‬ ‫اطالعات ضروری اولیه در موارد زیر واهد بود‪:‬‬ ‫‪‬نام اثر جانبی‬ ‫‪‬نام دارویی که فکر می کنید عامل ایجاد ان اثر جانبی‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪‬شخصی که اثر جانبی ناشی از مصرف داروها را داشته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪‬مشخصات تماس شما به عنوان گزار ش کننده اثر جانبی‬ ‫‪‬به همراه داشتن دارو یا بروشور ان به هنگام پر کردن‬ ‫اطالعات پرسشنامه‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1. Law MR, Morris JK, Wald NJ. Use of blood pressure‬‬ ‫‪lowering drugs in the prevention of cardiovascular dis‬‬‫‪ease: meta‐analysis of 147 randomised trials in the con‬‬‫‪text of expectations from prospective epidemiological‬‬ ‫‪studies. BMJ. 2009; 338: b1665.‬‬ ‫‪2. Black HR, Elliott WJ, Grandits G, et al; For the CON‬‬‫‪VINCE Research Group. Principal results of the Controlled‬‬ ‫‪Onset Verapamil Investigation of Cardiovascular End‬‬‫‪points (CONVINCE) Trial. JAMA. 2003; 289: 2073– 2082.‬‬ ‫‪3. Hansson L, Hedner T, Lund‐Johansen P, et al; For‬‬ ‫‪the NORDIL Study Group. Randomised trial of effects of‬‬ ‫‐‪calcium antagonists compared with diuretics and beta‬‬ ‫‪blockers on cardiovascular morbidity and mortality in hy‬‬‫‪pertension: The Nordic Diltiazem (NORDIL) Study. Lancet.‬‬ ‫‪2000; 356: 359– 365.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 55 ‫مقاله علمی‬ ‫رعنا یخچیان‪،‬ارشد بیوشیمی دانشگاه ازاد واحد علوم دارویی تهران‬ ‫دکتر طاهره ناجی‪ ،‬استادیار دانشگاه علوم دارویی تهران‬ ‫مروری بر سندرم کوشینگ ‬ ‫‪cushing’s syndrome‬‬ ‫ل غدد درون ریز که در‬ ‫ت از یک اختال ‬ ‫کوشینگ عبارت اس ‬ ‫ی کورتیکواسترویید از غدد‬ ‫اثر تولید بیش از انداز ه هورمون ها ‬ ‫ی است‪ .‬در ایجاد این نارسایی‪ ،‬غد ه فوق کلیوی و‬ ‫فوق کلیو ‬ ‫ت دارند‪.‬‬ ‫غد ه هیپوفیز دخال ‬ ‫هنگامی که در بافت های بدن هورمون کورتیزول بیش از‬ ‫اندازه باشد‪ ،‬این اختالل بوجود می اید‪ .‬این سندرم را به نام‬ ‫‪( hypercortisolism‬افزایش کورتیزول) نیز می نامند‪.‬‬ ‫هورمون کورتیزول اعمال مهمی را در بدن انجام‬ ‫می دهد‪ ،‬اما هنگامی که مقدار ان در بدن زیاد شود‪،‬‬ ‫اثرات منفی در بدن دارد‪ .‬کورتیزول از انجا که به نام‬ ‫هیدروکورتیزون نیز است‪ ،‬در گروه گلوکوکورتیکوئید‬ ‫طبقه بندی می شود (یکی از تاثیرات ان بر روی متابولیسم‬ ‫گلوکز) است‪.‬‬ ‫سندرم کوشینگ بسیار کم و نادر است‪ .‬به طوری که‬ ‫تخمین زده شده ‪۱۰-۱۵‬میلیون نفر درهر سال به این‬ ‫اختالل هورمونی مبتال می شوند‪ .‬اغلب در سنین ‪۲۰-۵۰‬‬ ‫سالگی نشانگان ان پیدا میشود‪ .‬نشانه های این بیماری‬ ‫بسیار است‪ .‬بیشتر مبتالیان‪ ،‬دارای باالتنه چاق‪ ،‬صورت‬ ‫دایره ای یا به عبارت بهتر صورت به شکل ماه( دایره‪،‬‬ ‫قرمز) هستند‪ ،‬که با افزایش چربی در ناحیه گردن و به‬ ‫طور کلی در اثر انباشته شدن چربی در بین شانه ها‪ ،‬مانند‬ ‫بوفالو می شوند و دست و پای ضعیفی دارند‪.‬‬ ‫دربچههاافزون برمواردذکرشده‪،‬کندیرشدنیزیکیازنشانه‬ ‫های این بیماری است‪ .‬دیگر نشانه های که در صورت ظاهر‬ ‫می شود‪ ،‬شکنندگی و الغری است‪ ،‬و خیلی زود کبود شده‬ ‫و دیر خوب می شود‪.‬‬ ‫از دیگر نشانه ها می توان به لکه های ارغوانی‪ -‬صورتی‬ ‫در شکم‪ ،‬ران‪ ،‬بازو‪ ،‬سینه و نشیمن گاه اشاره کرد‪ .‬استخوان‬ ‫ها الغر و ضعیف می شوند (استئوپروز) و خم شدن‪،‬‬ ‫ ‪40‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫برداشتن و یا بلند کردن وسایل از روی صندلی با کمر‬ ‫درد و شکستن دنده ها و ستون فقرات همراه است‪.‬‬ ‫بیشتر مبتالیان‪ ،‬گرسنگی‪ ،‬ضعیف شدن عضالت‪ ،‬افزایش‬ ‫فشار خون و افزایش قندخون را تجربه می کنند‪ .‬افزایش‬ ‫کورتیزول می تواند عدم تحمل به گلوکز را ایجاد کند‪.‬‬ ‫این عدم تحمل باعث بیماری دیابت می شود‪ .‬همچنین‬ ‫موجب افزایش فشار خون‪ ،‬باال رفتن استرس و نیز باعث‬ ‫عفونی شدن بدن را می شود‪.‬‬ ‫در کودکان‪ ،‬عوارض این بیماری به صورت‬ ‫بی خوابی و بدگمانی به اطرافیان‪ ،‬خود را نمایان‬ ‫می سازد‪ .‬نشانه های این بیماری در زنان عبارت است‬ ‫از‪ :‬رشد بیش از اندازه مو در صورت‪ ،‬گردن‪ ،‬سینه‪،‬‬ ‫شکم و ران‪ .‬قاعدگی نامرتب و حتی در بعضی از موارد‬ ‫قطع قاعدگی دیده شده است‪ .‬ابتالی زنان به سرطان‬ ‫غده ادرنال‪ ،‬افزایش هورمون اندروژن (هورمون‬ ‫مردانه) نیز دیده شده است‪ .‬انان دارای پوست چرب‬ ‫و پر از اکنه می باشند‪ .‬سندرم کوشینگ در مردان باعث‬ ‫ضعف در دست و پاها شده و ناباروری را در انها به‬ ‫دنبال دارد‪ .‬ضعف میل جنسی نیز در انان مشهود است‪.‬‬ ‫دالیل ایجاد سندرم کوشینگ‬ ‫به ‪۳‬دلیل سندرم کوشینگ ممکن است‪ ،‬رخ دهد‪:‬‬ ‫کاستی غده هیپوفیز ویا غده ادرنال و یا به دلیل افزایش‬ ‫مقدار گلوکوکورتیکوئید در بیماران تنگی نفس و یا‬ ‫روماتیسم قلبی‪ ،‬سل و بیماری هایی از این قبیل یا‬ ‫جلوگیری از فعالیت طبیعی سیستم ایمنی را منجر‬ ‫شده است‪ .‬از دیگر دالیل این بیمار عبارت است از‬ ‫تولید بیش ازحد هورمون کورتیزول در بدن است‪.‬‬ ‫ساخته شدن این هورمون بستگی به وقایع موجود در‬ صفحه 56 ‫بدن دارد‪ .‬در ابتدا هیپوتاالموس که یک قسمت از مغز‬ ‫است و اندازه ای برابر یک حبه قند دارد‪ ،‬هورمون ازاد‬ ‫کننده کورتیکوتروپین را به غده هیپوفیز می فرستد‪ .‬این‬ ‫هورمون‪ ،‬هیپوفیز را وادار به ساختن ادرنوکورتیکوتروپین‬ ‫( هورمون سازنده غده ادرنال) می کند‪.‬وقتی ادرنال ( که‬ ‫در قسمت باالی کلیه قرار دارد) ادرنوکورتیکوتروپین‬ ‫را دریافت می کند‪ ،‬باعث افزایش کورتیزول در جریان‬ ‫خون می شود‪.‬‬ ‫کورتیزول ساخته شده در بدن وظایف مهمی دارد‪.‬‬ ‫کورتیزول وظیفه کمک به نرمال سازی فشار خون و‬ ‫عملکرد صحیح سیستم قلبی عروقی و کاهش بیماری های‬ ‫ناشی از ضعف سیستم ایمنی و توازن اثرات هورمون‬ ‫انسولین در شکستن قندها برای انرژی و همچنین‬ ‫تنظیم سوخت و ساز پروتئین‪ ،‬چربی و کربوهیدرات‬ ‫را دارد‪ .‬یکی از مهمترین وظایف کورتیزول پاسخ به‬ ‫استرس است‪ .‬استرس در زنان در ‪ ۳‬ماه اخر بارداری‬ ‫و ورزشکاران دیده نمی شود و این به خاطر هورمون‬ ‫کورتیزول است‪ .‬به طور کلی افزایش این هورمون‬ ‫در افراد افسرده‪ ،‬الکلی ها‪ ،‬افراد دارای سوء تغذیه و‬ ‫ناراحتی های دیگر دیده شده است‪ .‬وقتی مقدار هورمون‬ ‫کورتیزول در خون مناسب است‪ ،‬هیپوتاالموس و‬ ‫هیپوفیز کمتر کورتیکوتروپین و ادرنوکورتیکوتروپین را‬ ‫ازاد می سازد‪ .‬این بدان معنی است که کورتیزول ازاد‬ ‫شده توسط غده ادرنال‪ ،‬همیشه به ان اندازه ای که بدن‬ ‫نیاز دارد موجود است‪ .‬به هرحال اگر ادرنال‪ ،‬هیپوفیز و‬ ‫یا هیپوتاالموس کار خود را درست انجام ندهند‪ ،‬بر روی‬ ‫کورتیزول اثرات خود را نشان می دهند‪.‬‬ ‫راه های درمان سندرم کوشینگ‬ ‫درمان این اختالل بستگی به افزایش هورمون‬ ‫کورتیزول دارد‪ .‬ممکن است به وسیله جراحی‪،‬‬ ‫رادیولوژی‪ ،‬شیمی درمانی یا دارو درمانی بیماران را‬ ‫مداوا کرد‪ .‬یکی از بهترین و ارزان ترین روش ها‬ ‫برای درمان این بیماری‪ ،‬رژیم غذایی است‪ .‬غذاهای‬ ‫کم کالری‪ ،‬کم چرب‪ ،‬پرپروتئین و پرکلسیم برای این‬ ‫بیماران توصیه میشود‪ .‬این باعث می شود که جلوی‬ ‫الغر شدن عضالت و استخوان ها را بگیرند‪ .‬خوردن‬ ‫کلسیم و ویتامین ‪ D‬کمک به استخوان سازی می کند‪.‬‬ ‫مصرف کلسیم موجب میشود تا به استئوپروز دچار‬ ‫نشوند‪ .‬برای سنین ‪ ۱-۱۰‬سال‪ ۸۰۰،‬میلی گرم و برای‬ ‫سنین ‪ ۱۱-۲۴‬سال‪ ۱۲۰۰ ،‬میلی گرم و برای افراد ‪۲۴‬‬ ‫سال به باال‪ ۸۰۰ ،‬میلی گرم کلسیم مورد نیاز است‪.‬‬ ‫محدود کردن نمک در غذا باعث می شود که فشار‬ ‫خون باال نرود‪ .‬چرا که یکی از عوارض این سندرم‬ ‫افزایش فشار خون است‪ .‬برای محدود کردن اثرات‬ ‫بد سدیم این است که میوه‪ ،‬سبزی‪ ،‬نان و غالت و‬ ‫گوشت ها بدون نمک مصرف شود‪ .‬به جای نمک‬ ‫می توان از فلفل و سیب زمینی را جایگزین کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر این ها از انجا که افزایش قند خون در این‬ ‫بیماران مشاهده می شود‪ ،‬باید رژیم دیابتی ها را‬ ‫نیز رعایت نمایند‪ .‬ورزش کردن کمک به نگه داری‬ ‫توده استخوانی و عضالنی می گردد و عالوه بر ان‬ ‫جلوی اضافه وزن را می گیرد‪ .‬ورزش هایی چون‬ ‫وزنه برداری و ایروبیک و شنا و دوچرخه سواری و‬ ‫پیاده روی تند و نرمش کردن موجب افزایش سرعت‬ ‫قلب می شود‪.‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 57 ‫سرطان غده هیپوفیز‬ ‫سرطان غده هیپوفیز موجب سندرم کوشینگ می‬ ‫شود‪ .‬انها خوش خیم هستند‪ ،‬این برامدگی غده هیپوفیز‬ ‫مقدار ادرنوکورتیکوتروپین را زیاد می کند‪ .‬اثرات‬ ‫این نوع سرطان در زنان ‪ ۵‬برابر بیشتر از مردان است‪.‬‬ ‫بعضی از انواع سرطان غده هیپوفیز بیرون از غده رشد‬ ‫می کنند و انها می توانند سازنده ادرنوکورتیکوتروپین‬ ‫باشند‪ .‬به همین خاطر به این نوع سندرم‪ ،‬سندرم‬ ‫ادرنوکورتیکوتروپین بیرون می گویند‪ .‬این نوع سندرم‬ ‫باعث بوجود امدن سرطان ریه می شود‪ .‬مردان ‪ ۳‬برابر‬ ‫بیشتر از زنان به این بیماری دچار می شوند‪.‬‬ ‫سرطان غده ادرنال‬ ‫در بعضی از مواقع بزرگی غده ادرنال که بیشتر به‬ ‫صورت سرطان غده ادرنال است‪ ،‬موجب ایجاد سندرم‬ ‫کوشینگ می شود‪ .‬سن تقریبی دچار شدن به این سرطان‬ ‫‪ ۴۰‬سال است‪ .‬این نوع سرطان از نوع خوش خیم بوده‬ ‫که باعث افزایش کورتیزول در خون می شود‪ .‬این یکی‬ ‫از اخرین نشانه های وجود سندرم کوشینگ است‪ .‬این‬ ‫سندرم از نوع وراثتی نیست و به ندرت سندرم کوشینگ‬ ‫بر اثر وراثت منتقل می شود‪.‬‬ ‫ ‪42‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪‬ریشه کنی هیپوفیز یا خارح کردن ادنوم‬ ‫بیماران دچار بیماری کوشینگ معموالً با برداشتن‬ ‫ادنوم های هیپوفیز با جراحی های ظریف از طریق‬ ‫اسفنوئید‪ ،‬درمان می شوند‪ .‬تسکین نشانه ها سریع‬ ‫است و پیش اگهی برای کارکرد هیپوفیز– ادرنال باقی‬ ‫مانده خوب است‪ .‬در بیماران مسن تر در صورتی که‬ ‫تومور مجزا پیدا نشود‪ ،‬می توان هیپوفیزکتومی کامل‬ ‫یا نیمه کامل انجام داد‪ .‬بیمارانی که به جراحی پاسخ‬ ‫نمی دهند ممکن است به پرتوتابی به هیپوفیز جواب‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫‪‬برداشتن ادرنال‬ ‫بیماران دچار سندرم کوشینگ شدید در معرض‬ ‫خطر باالی عوارض پس از عمل‪ ،‬از قبیل عفونت‬ ‫زخم‪ ،‬خونریزی‪ ،‬زخم پپتیک‪ ،‬و امبولی ریوی هستند‬ ‫هرچند‪ ،‬برداشتن ادرنال معموالً در رفع اثر مخرب‬ ‫هیپرکورتیزولیسم موفق است‪ .‬برداشتن یکطرفهٔ‬ ‫ادرنال برای ادنوم ها‬ ‫و کارسینوم های ادرنال‬ ‫که کورتیزول ترشح‬ ‫می کنند اندیکاسیون‬ ‫دارد‪ .‬غدۀ ادرنال‬ ‫طرف مقابل و محور‬ ‫هیپوتاالموس–هیپوفیز–‬ ‫ادرنال معموالً ظرف‬ ‫‪ ۱-۲‬سال پس از عمل‬ ‫از حالت مهاری خارج‬ ‫می شود‪ .‬ادرنالکتومی‬ ‫کامل دوطرفه برای‬ ‫انتخاب‬ ‫بیماران‬ ‫شده دچار بیماری‬ ‫کوشینگ یا سندرم ‪ ACTH‬نا بجا که در انان نتوان‬ ‫تومور ترشح کنندۀ ‪ ACTH‬را یافت یا برداشت‪،‬‬ ‫اندیکاسیون دارد‪ .‬این روش هم چنین برای بیماران‬ ‫دچار بیماری ادرنال اولیهٔ دوطرفه توصیه می شود‪ ،‬از‬ ‫جمله هیپرپالزی میکروندوالر پیگمانته یا هیپرپالزی‬ ‫ماکروندوالر شدید‪ .‬ادرنالکتومی دوطرفه را می توان‬ ‫از طریق روش های شکمی‪ ،‬دوطرفهٔ پهلو‪ ،‬دوطرفۀ‬ صفحه 58 ‫خلفی‪ ،‬یا الپاروسکوپیک انجام داد‪ .‬برداشتن نیمه کامل در‬ ‫بیماران دچار سندرم کوشینگ توصیه نمی شود‪ ،‬زیرا این‬ ‫روش معموالً در ابتدا‪ ،‬رزرو ادرنوکورتیکال ناکافی به جای‬ ‫می گذارد و بیماری در ‪ %۴۰‬موارد با تداوم تحریک ‪ACTH‬‬ ‫عود می کند‪ .‬ادرنالکتومی دوطرفۀ کامل با پیوند غدهٔ ادرنال‬ ‫از خود فرد به خودش‪ -‬در کشالۀ ران با اناستوموز عروق‬ ‫ریز یا به صورت برش های کوچک که در عضله کاشته‬ ‫می شوند‪ -‬مزیت کمی نسبت به جایگزینی داروئی دارد‪.‬‬ ‫علل بیماری‬ ‫عالیم در اثر زیاد ترشح شد ن هورمون کورتیرو ن‬ ‫ط غده فوق کلیوی تولید می شود به وجود‬ ‫مانندی که توس ‬ ‫ح ب ه علل مختلف ممکن است ‬ ‫ن افزایش ترش ‬ ‫می ایند‪ .‬ای ‬ ‫رخ دهد‪:‬‬ ‫‪ .1‬وجود تومور در غده فوق کلیوی ‬ ‫‪ .۲‬استفاد ه طوالنی مدت از داروهای کورتیزونی ‬ ‫ح بیش از‬ ‫‪ .۳‬وجود تومور در غده هیپوفیز که باعث ترش ‬ ‫ی از غد ه هیپوفیز می شود که محرک ترشح ‬ ‫انداز ه هورمون ‬ ‫هورمون کورتیزونی از غده فوق کلیوی است ‪.‬‬ ‫عوامل افزایش دهنده خطر‬ ‫ح هورمون ‬ ‫استفاده طوالنی مدت از هورمو ن محرک ترش ‬ ‫ی برای درما ن سرطان هیپوفیز‪.‬‬ ‫کورتیزون ‬ ‫پیشگیری ‬ ‫ح هورمو ن‬ ‫در صورتی ک ه مصرف هورمو ن محرک ترش ‬ ‫ی برای سایر‬ ‫کورتیزونی یا خود داروهای کورتیزون ‬ ‫ل اسم ‪ ،‬ارتریت ‪ ،‬بیماری کلیوی ‪ ،‬یا بیماری ‬ ‫بیماری ها‪ ،‬مث ‬ ‫ادیسون ضروری باشد‪ ،‬دارو را باید با کمترین دوز ممکن ‬ ‫ن مصرف کرد‪.‬‬ ‫ی کمترین دوره زمانی ممک ‬ ‫وط ‬ ‫عوارض احتمالی ‬ ‫ت پوکی استخوان ‬ ‫ی استخوان ها به عل ‬ ‫‪ .۱‬شکستگ ‬ ‫‪ .۲‬دیابت ‬ ‫‪ .۳‬زخم معده و دوازدهه (اثنی عشر)‬ ‫‪ .۴‬پوکی استخوان ‬ ‫‪ .۵‬به ندرت ب ه وجود امد ن تومور هیپوفیز‪ ،‬در صورتی ‬ ‫ی برداشته شوند‪.‬‬ ‫که غدد فوق کلیو ‬ ‫درمان ‬ ‫ش خو ن و ادرار از‬ ‫اقدامات تشخیصی عبارتند از‪ :‬ازمای ‬ ‫ش گلبول های سفید‪ ،‬سنجش کار غده هیپوفیز‬ ‫نظر شمار ‬ ‫ح هورمون ها‪ ،‬و‬ ‫و غده فوق کلیوی ‪ ،‬اندازه گیری سط ‬ ‫ی از غده هیپوفیز و غد ه فوق کلیوی‪ .‬تا انجا‬ ‫عکس بردار ‬ ‫ن بیماری و‬ ‫ت خود را در رابط ه با ای ‬ ‫ک ه می توانید اطالعا ‬ ‫درمان ان زیاد کنید‪.‬‬ ‫داروها‬ ‫ی برای مهار کار غده فوق کلیو ‬ ‫ی‬ ‫‪ .۱‬داروهای ‬ ‫ی در صورتی که هر دو غده ‬ ‫‪ .۲‬داروهای کورتیزون ‬ ‫فوق کلیوی باید در اورده شوند‪.‬‬ ‫ی ب ه عنوان جایگزین ‬ ‫‪ .۳‬گاهی مصرف داروهای ‬ ‫ی هیپوفیز‬ ‫هورمون ها ‬ ‫ی ضدفشار خون برای کاهش فشار خو ن باال‬ ‫‪ .۴‬داروها ‬ ‫ی برای درما ن پوکی استخوان ‬ ‫‪ .۵‬مکمل های کلسیم ‬ ‫ش نیز توصیه شود‪.‬‬ ‫‪ .۶‬امکان دارد مصرف ارام بخ ‬ ‫ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی را در فضای مجازی دنبال کنید‪:‬‬ ‫‪www.tashkhis.com‬‬ ‫‪tashkhis magazine‬‬ ‫‪@Tashkhis_Magazine‬‬ ‫‪Tashkhis_Magazine‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 59 Lab Diagnosis Mo nthly M agazine ISSN:1561-6363 NOV. 2020 / Volume 23 / Issue No.178 Tel: 021 88987501-66910616 Fax: 021-89776769 Website: www.Tashkhis.com Email:Tashkhis@gmail.com Editor in Chief: Dr. Abbas Afrah aafrah@gmail.com content Managing editor: News ........................................................................................................................... 3 3 Interview with Dr. Behrooz Hajian Tehrani…………....................................…….8 3 Press Conference with the Head of the Reference Lab of the MoH..................….11 3 World AIDS Day Virtual Conference……..........................................................…..14 3 Executive Manager: Editorial……………………….........................…………………….........………….2 3 Scientific editor: Dr. Ali Beikian 3 Dr. Abbas Nadaf Fahmideh A Meeting on Traditional Medicine was Held Mahmood Aslani matashkhis@gmail.com Scientific Consultants: Dr. Seyed Hossein Fatemi, at the 5th International Congress of Usern...................................................…..18 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Instructions for Preparing Pure Water and its Quality Control...................…….22 3 Microfluidic Systems in Laboratory Diagnosis………………..................………..24 3 Lab News……………..................................................................................................28 3 Calcium Channel Blocker Drugs …………........................................................…..38 3 Professor of Tehran Medical Sciences 3 Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, Cushing’s Syndrome………...................................................................……………40 Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Dr. Alireza Mehrvarz, Anatomo-Clinical Pathologist Dr. Alireza Tarang, Medical Genetics (PhD.) Dr. Ali Beikian, MD Pathologist Parvin Mokhtar, Nurse BSc(N) 99 ‫ابان‬ 178 ‫شماره‬ 44  صفحه 60 ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 61 ‫ ‪46‬‬ ‫ابان ‪99‬‬ ‫شماره ‪178‬‬ صفحه 62