ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 115

‫سالهفدهم‪-‬شمار‪(115‬مرداد‪)94‬‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪8965/9 :‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com / 09111311114‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترارش دریاکار‬ ‫مدیراجرایی(دفترماهنامه)‪:‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪matashkhis@gmail.com‬‬ ‫تلفن‪ /09127333407 :‬فکس‪021 - 89776769 :‬‬ ‫رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد‬ ‫دکتر ارش دریاکار‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫پروین مختار‬ ‫استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر محمد جواد غروی‬ ‫‪ ‬سخن مدیر مسوول‪2...................................................................................................................‬‬ ‫‪ ‬رویدادها و گزارش ها‪4.............................................................................................................‬‬ ‫‪ ‬ازمایشگاه مرجع سالمت اعالم کرد؛‬ ‫لیست کیت های تشخیص مواد مخدر و روان گردان تولید شده در کشور‪7..........................‬‬ ‫‪ ‬گفتگو یی با دکتر فروزانفر‪ ،‬بورد فوق تخصص بیماری های خونی و سرطان بالغین‪10..........‬‬ ‫‪ ‬گفتگویی با دکتر میرپور‪ ،‬بورد فوق تخصصی هماتولوژی و انکولوژی‪12.................................‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫دکتر سید حسین فاطمی‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکتر عباس افراه‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫‪ ‬رئیس انجمن میکروب شناسی خبر داد؛‬ ‫میکروب شناسان داخلی و خارجی در تهران گردهم می ایند‪13................................‬‬ ‫‪ ‬گذری بر نخستین های اسیب شناسی درایران و جهان‪14........................................................‬‬ ‫‪ ‬ایمونوهیستوشیمی‪17...................................................................................................................‬‬ ‫‪ ‬کاندیدیاز دهانی‪22......................................................................................................................‬‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫نرس‬ ‫‪ ‬سندرم پاتائو‪25............................................................................................................................‬‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ ‪4‬‬ ‫‪ ‬توکسوپالسموزیس درحاملگی‪28...............................................................................................‬‬ ‫‪ ‬سندرم رابرتز‪31...........................................................................................................................‬‬ ‫‪ ‬کاربرد پروبیوتیک ها در صنایع غذایی‪34..................................................................................‬‬ ‫‪ -TANDEM MASS, (MS/MS) ‬ساختارو کاربردهای گونه گون ان در کلینیک‪38........................‬‬ ‫‪40....................................................”Case Report”-Hereditary Persistence Of Fetal Hemoglobin ‬‬ ‫‪ ‬شروع ‪ NGS‬یا ‪41............................................................................. Next Generation Sequencing‬‬ ‫‪ ‬روایی و ناروایی‪42.....................................................................................................................‬‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های‬ ‫پزشکی‪،‬‬ ‫ازمایشگاهی و فراورده های‬ ‫تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوارنلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،52‬طبقه ‪،3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬ ‫نویسندگان معذور است‪.‬‬ ‫نوشته های‬ ‫فرستادن‬ ‫مفهوماز باز‬ ‫ازمایشگاهی‬ ‫تشخیص‬ ‫اورندگان نیست‪.‬‬ ‫های پدید‬ ‫پذیرشپسدیدگاه‬ ‫اگهی ها به‬ ‫نشریهاثار و‬ ‫چاپ‬ ‫هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬ ‫تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫سراغاز‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫روزی به یاد ماندنی‬ ‫روز پانزدهم مرداد‪ ،‬در سالن همایش های کتابخانه ملی با حضور‬ ‫شور انگیز بیش از ‪ 600‬متخصص اسیب شناسی و برخی از مسووالن‬ ‫دلسوز‪ ،‬به بررسی چالش های رشته پاتولوژی پرداخته شد‪ .‬پس از‬ ‫انقالب فرهنگی و یکی شدن اموزش پزشکی و درمان‪ ،‬و سیاسی شدن‬ ‫همه پست های کلیدی‪ ،‬دولت ها بی پروا به ساختار شکنی های‬ ‫ناروا پرداخته اند‪ .‬ارزش این نشست در این است که همکاران بار دیگر‬ ‫در برابر این پدیده به واخواهی برخاسته اند‪ .‬در این جا بخش هایی‬ ‫از سخنان دو همکار فرهیخته و همچنین بیانیه ی پایان نشست برای‬ ‫خوانندگان بازنویسی می شود‪.‬‬ ‫دکتر کرمی رییس انجمن اسیب شناسی ایران‬ ‫چالش هایی که در دوسال گذشته برای رشته اسیب شناسی رخ داد‬ ‫در سال های گذشته بی سابقه بوده‪ .‬صالح بر این بود که برای تجدید‬ ‫میثاق با همکاران و اطمینان خاطر به دستیاران و جوانان جلسه تشکیل‬ ‫بدهیم و کسانی که ناخواسته به این رشته ضربه می زنند بدانند که چه‬ ‫چیزی را خراب می کنند‪ .‬نکته قابل توجهی است که چرا در این دوره‬ ‫از طرف وزارت بهداشت انقدر به رشته های علوم پایه توجه شده و‬ ‫وزارت بهداشت به دنبال اشتغال انها است‪ .‬در حالی که وظیفه وزارت‬ ‫بهداشت اشتغال زایی نیست‪( ،‬و با توجه به بیمار که گیرنده خدمت‬ ‫است)‪ ،‬موظف است بهترین خدمت را برای بیمار در نظر داشته باشد‪.‬‬ ‫ازمایشگاه حق بیمار است و وزرات بهداشت باید بداند بهترین الگو‬ ‫برای اداره ازمایشگاه چیست؟ امروزه رتبه های برتر پزشکی‪ ،‬پاتولوژی‬ ‫می خوانند و جای افتخار است‪ .‬رشته های پزشکی که قرار است در‬ ‫سال ‪ 1404‬به مرجعیت علمی در منطقه تبدیل شوند‪ ،‬پاتولوژی در‬ ‫سال ‪ 1394‬به مرجعیت علمی رسیده‪ ،‬و در منطقه تنها رقیب ما ترکیه‬ ‫است‪ .‬اما در دوسال گذشته وزارت خانه تالش کرد که دوره تخصص‬ ‫علوم ازمایشگاهی از مقطع ‪ PhD‬راه اندازی شود و مجوز غیرقانونی‬ ‫برای ان صادر شد‪ .‬اصوال دانش اموختگان ‪ PhD‬که برای پژوهش و‬ ‫تولید علم تریبت شده اند‪ ،‬بدون گذراندن دوره های علمی وارد حیطه‬ ‫بالینی می شوند‪ .‬رشته های علوم پایه پزشکی با درج لغت بالینی وارد‬ ‫این حوزه شده اند و درگروه علوم پایه وزارت بهداشت بورد علوم‬ ‫ازمایشگاهی تشکیل شده که تماما غیرقانونی است‪ .‬چون تغییر در‬ ‫کوریکولوم در صورتی که تداخل با رشته دیگری داشته باشد باید با ان‬ ‫رشته هماهنگ باشد‪ .‬نسل جوان اگر خود را منفک از بزرگان واستادان‬ ‫بدانند ضربه خواهند خورد‪ .‬جایگاه امروز ما مدیون فعالیت استادان‬ ‫است‪ .‬باید با همین شور در انتخابات شرکت کنیم‪.‬‬ ‫دکتر زالی رییس سازمان نظام پزشکی جمهوری اسالمی ایران‬ ‫بخش پنهان تلخ این جلسه فصل مشترک نگرانی های همکاران درسراسر‬ ‫کشور است‪ .‬امیدوارم نشست امروز بخشی از مشکالت جامعه پاتولوژی‬ ‫را حل کند و بتوانیم برای با کمک هم برای مشکالت فراسوی این‬ ‫جامعه تالش کنیم‪ .‬اما برای این امر نیاز به وحدت رویه و همگامی‬ ‫حمایت پیشکسوتان بیش از هر زمان دیگری است و استفاده از ظرفیت‬ ‫نسل جوان و فعاالن است‪ .‬نقش پاتولوژی در سالمت کشور و عرصه‬ ‫جهانی انقدر خطیر است که گفتنش نیاز به تکرار ندارد‪ .‬درذهن سایر‬ ‫اطبا این گونه متبادر است که پاتولوژی یکی از علمی ترین رشته های‬ ‫طب است و شالوده بسیاری از تشخیص ها و روش های نوین درمان‬ ‫و طراحی پروتکل های درمانی برپایه علم پاتولوژی است و اینجاست‬ ‫که نقش این رشته نمایان می شود‪ .‬امروز دوستان پاتولوژِیست و به‬ ‫خصوص نسل جوان نگران این هستند و این نگاه عمیق و مترقی باید‬ ‫نهادینه شود‪ .‬همه کسانی که مرتبط با بحث پاتولوژی و جایگاه علمی‬ ‫این رشته هستند‪ ،‬باید نگاهی نوین در بخش اموزش و ارائه خدمات به‬ ‫پاتولوژی داشته و همچنین توجه ویژه داشته باشند‪.‬‬ ‫در حال حاضر کشور ما در بحث پاتولوژی جایگاه ممتازی دارد که‬ ‫بخش بسیار ان به دست متبحر شما همکاران خوب است‪ .‬اگر به عنوان‬ ‫یک هدفیابی اولیه سال ‪ 1404‬را در نظر بگیریم‪ ،‬در مورد پاتولوژی‬ ‫به افق مورد نظر رسیدیم با یک فاصله ده ساله‪ .‬این یک ادعا نیست‬ ‫و جایگاه فعلی کشور بر کسی پوشیده نیست‪ .‬در حال حاضر ‪1600‬‬ ‫پاتولوژیست در کسوت اسیب شناسی فعالیت می کنند‪( .‬در ایران )‬ ‫به نسبت جمعیت هر ‪ 50000‬نفر یک پاتولوژیست وجود دارد‪ ،‬در‬ ‫فرانسه این عدد ‪ 80000‬است‪ .‬بنابراین از این نظر نیاز ما جدی نیست‪.‬‬ ‫اما توزیع نامتناسب وجود دارد و عمده بحث در این خصوص باید به‬ ‫صورت اسیب شناسانه بررسی شود‪ .‬در مناطقی که نیاز به نیرو داریم‬ ‫باید زیرساخت های الزم فراهم باشد‪ ،‬که انتظار حضور پزشکان را‬ ‫داریم تا از نظر معیشتی و تعرفه ای حمایت شوند‪.‬‬ ‫بیانیه گرد همایی پاتولوژیست های کشور‪ ،‬مرداد ‪94‬‬ ‫مهندس محموداصالنی‬ ‫ارزیابی مدیر کل سازمان جهانی بهداشت از اجرای طرح تحول‬ ‫سالمت‪:‬‬ ‫راهبرد و نقشه طرح تحول سالمت در مسیر صحیح قرار دارد‬ ‫رییس ســازمان جهانی بهداشت که به‬ ‫منظور ارزیابی اجرای طرح تحول سالمت‬ ‫در ایران به همراه تیمی از کارشناسان این‬ ‫سازمان به تهران ســفر کرده بود‪ ،‬اجرای‬ ‫طرح تحول ســامت در ایران را الگویی‬ ‫موفق برای کشورهای منطقه عنوان کرد‪.‬‬ ‫دکتر مارگارت چان یکــی از اقدامات‬ ‫مناسب مســئوالن بهداشــتی جمهوری‬ ‫اســامی ایــران را اجرای طــرح تحول‬ ‫سالمت بیان کرد و گفت‪ :‬با اجرای کامل‬ ‫این طرح‪ ،‬ایران الگوی سالمت در منطقه‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫مدیــر کل ســازمان جهانی بهداشــت‬ ‫اصالحات در حوزه ســامت را بســیار‬ ‫خــوب و تاثیر گذار بیان کــرد و افزود‪:‬‬ ‫ ‬ ‫با مشارکت موسسه خیریه فرانسوی و دانشگاه علوم پزشکی زاهدان‪:‬‬ ‫اولین و مدرن ترین ازمایشگاه ایمنی زیستی سطح ‪2‬کشور‬ ‫در زاهدان راه اندازی می شود‬ ‫با مشــارکت موسســه خیریــه ماریوی‬ ‫فرانســه و دانشگاه علوم پزشکی زاهدان به‬ ‫زودی اولین ومدرن ترین ازمایشگاه ایمنی‬ ‫زیستی سطح ‪2‬کشور در زاهدان راه اندازی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫دکتر بنــوا میریبل مدیر موسســه خیریه‬ ‫فرانســوی در این خصوص گفت‪:‬با توجه‬ ‫به ارزیابی های انجام شــده ‪،‬استان سیستان‬ ‫وبلوچســتان ظرفیت های خوبی برای ارائه‬ ‫امکانات ازمایشگاهی موسسه خیریه ماریو‬ ‫ ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫اجرای طرح تحول ســامت و ایجاد‬ ‫اصالحات در این حوزه‪ ،‬ارتقای حوزه‬ ‫بهداشــت و سالمت را به دنبال داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی همچنیــن‪ ،‬تمرکــز بــر بهبود‬ ‫کیفیــت‪ ،‬برنامه ریزی و اموزش منابع‬ ‫انسانی‪ ،‬باز سازی مدیریت و مراقبت‬ ‫بیمارستانی‪ ،‬تامین منابع مالی مراقبت‬ ‫بهداشتی برای خرید راهبردی خدمات‬ ‫درمانــی و تحت پوشــش بیمه قراردادن‬ ‫سالمت و حمایت از خطرات مالی را از‬ ‫میلیــون ها ایرانــی را از اقدامات خوب‬ ‫جمله اقدامات انجام گرفته ایران برشمرد‬ ‫ایران در حوزه سالمت بیان کرد و گفت‪:‬‬ ‫و گفــت‪ :‬راهبرد و نقشــه طــرح تحول‬ ‫این عوامل باعث شد تا هیچ خانواده ای‬ ‫سالمت در مسیر صحیح قرار دارد‪.‬‬ ‫در ایران به دلیل هزینه های درمانی فقیر‬ ‫دکتر چان در ادامه‪ ،‬تخصیص اعتبارات‬ ‫نشود‪.‬‬ ‫الزم به حوزه سالمت‪ ،‬کاهش هزینه های‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫فرانســه را دارد لذا با هماهنگی ســازمان‬ ‫جهانی بهداشت وبا مشارکت دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی زاهدان به زودی اولین ومدرن ترین‬ ‫ازمایشگاه ایمنی زیستی سطح ‪ 2‬ایران را در‬ ‫شهر زاهدان راه اندازی خواهیم کرد‪.‬‬ ‫وی افزود ‪ :‬استان سیستان و بلوچستان به‬ ‫دلیل هم مرز بودن با دو کشــور افغانستان‬ ‫و پاکستان از موقعیت استراتژیک در کشور‬ ‫ایــران برخوردار اســت وبا نظــام مراقبت‬ ‫ضعیــف این دوکشــور قادر اســت نظام‬ ‫سالمت ایران را تحت تاثیر قرار دهد‪.‬‬ ‫مدیــر موسســه خیریه ماریوی فرانســه‬ ‫که بــه منظور بازدید وبررســی تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان‬ ‫به استان سفر کرده بود گفت‪ :‬اکنون در دنیا‬ ‫نگاه یکپارچــه ای برای مقابله با بیماریهای‬ ‫مشــترک بین انسان ودام بوجود امده است‬ ‫وباتوجه بــه اینکه تقویت نظام مراقبت در‬ ‫پاکستان و افغانستان ضعیف است واحتمال‬ ‫بروز بیماریهای واگیر به کشــور ایران‪ ،‬الزم‬ ‫اســت که متخصصین ایرانی با اموزش به‬ ‫دســت اندر کاران نظام ســامت این دو‬ ‫کشــور به ارتقاء نظام مراقبــت انان کمک‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫وی مدرنیــزه بــودن ازمایشــگاه هــا و‬ ‫امــوزش مــداوم نیروهــای شــاغل در‬ ‫ازمایشگاه ها وافزایش اطالعات علمی انان‬ ‫را از جمله عوامل مهم در تشــخیص سریع‬ ‫انــواع بیماری ها عنوان کرد و تصریح کرد‪:‬‬ ‫تجربه بین المللی به ما نشــان داده است که‬ ‫اموزش مداوم دست اندرکار نظام سالمت‬ ‫وبروز رســانی اطالعات انان در تشخیص‬ ‫صحیــح وبه هنــگام بیماری هــا و ارتقاء‬ ‫سالمت مردم نقش تاثیر گذاری داشته است‪.‬‬ ‫ساخت اولین مرکز کشوری توالی یابی نسل جدید ژنتیکی (‪)NGS‬‬ ‫رییس دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‬ ‫گفت‪ :‬دانشــگاه علــوم بهزیســتی در حال‬ ‫ســاخت و تجهیز اولین مرکز کشوری توالی‬ ‫یابی نسل جدید ژنتیکی ‪(Next Generation‬‬ ‫)‪ Sequencing‬در مرکــز تحقیقات « ژنتیک «‬ ‫دانشگاه است‪.‬‬ ‫دکتر حمیدرضا خرم خورشید درباره این‬ ‫مرکز که مورد بازدید معاون پژوهشی وزارت‬ ‫بهداشت و دبیر شورای فناوری های سالمت‬ ‫قــرار گرفت ‪ ،‬افزود‪ :‬ایــن تکنولوژی جدید‬ ‫و پیشــرفته ‪ ،‬برای اولین بار در ســال ‪2002‬‬ ‫میالدی در قالب پروژه ای تو ســط محققان‬ ‫و دانشمندان کشــورهای امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫ژاپن با صرف هزینه هشت میلیارد دالر‪ ،‬بکار‬ ‫گرفته شــد و کل اطالعات ژنتیکی دو نفر را‬ ‫خوانده و انالیز کردند‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬تکنولوژی پیشرفته (‪ )NGS‬که‬ ‫توانایی دارد تا کل اطالعات ژنتیکی هر فرد‬ ‫را خوانده و انالیز کند‪ ،‬تاکنون در ایران نبوده‬ ‫و برای اولین بار با ساخت و تجهیز مرکز ان‬ ‫در دانشگاه علوم بهزیستی‪ ،‬می توان خدمات‬ ‫فوق تخصصی مربوطه را به دانشــگاه ها و‬ ‫مراکز علمی سراسر کشور ارائه داد‪.‬‬ ‫وی با اشــاره به این که این خدمات هم‬ ‫اکنون در جهان ‪ ،‬بــه ازای هر فرد‪ ،‬بین پنج‬ ‫تا شــش هــزار دالر هزینــه دارد‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫با راه انــدازی این مرکز در دانشــگاه علوم‬ ‫بهزیســتی و توانبخشــی‪ ،‬این توانایی وجود‬ ‫خواهد داشت تا مراکز علمی سراسر کشور‪،‬‬ ‫نمونــه های ‪ DNA‬افراد را کــه منبع ژن انان‬ ‫می باشــد‪ ،‬به این مرکز ارسال کنند و مرکز‬ ‫نیز نســبت به ارائه خدمات فوق تخصصی‬ ‫« انالیــز اطالعــات ژنتیکــی « نمونه های‬ ‫ارســالی اقدام کرده و قدم هــای موثری در‬ ‫تشــخیص بیماری ها و مشــکالت پزشکی‬ ‫بیماران بردارد‪.‬‬ ‫وی درخصــوص زمان بهــره برداری از‬ ‫این مرکز‪ ،‬گفت‪ :‬برای راه اندازی این مرکز‪،‬‬ ‫وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری‬ ‫ریاست جمهوری نیز همکاری دارند و رفع‬ ‫بخشی از نیازها را متعهد شده اند‪.‬‬ ‫دکتر خرم خورشید توضیح داد‪ :‬دانشگاه‬ ‫علوم بهزیســتی تاکنون با صــرف مبلغ یک‬ ‫میلیــارد و ‪ 600‬میلیــون تومان ‪ ،‬نســبت به‬ ‫تعهدات خود که اجرای مراحل اولیه ساخت‬ ‫محل اســتقرار مرکز ‪ ،‬خرید تجهیزات اولیه‬ ‫و اموزش نیروهای متخصــص با همکاری‬ ‫انســتیتو « مارکس پالنک « المان بوده‪ ،‬عمل‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬براســاس توافق انجام شده با‬ ‫وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری‬ ‫ریاست جمهوری نیز‪ ،‬قرار است یک میلیارد‬ ‫تومان از سوی وزارت بهداشت و دو میلیارد‬ ‫و ‪ 700‬میلیون تومان از سوی معاونت علمی‬ ‫و فناوری ریاست جمهوری برای تکمیل این‬ ‫پروژه داده شــود ‪ ،‬که تاکنون معاونت علمی‬ ‫ریاســت جمهوری مبلغ ‪ 650‬میلیون تومان‬ ‫برای این پروژه هزینه کرده است‪.‬‬ ‫وی در پایــان تاکید کــرد‪ :‬درصورتی که‬ ‫وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری‬ ‫ریاســت جمهوری بطور کامــل به تعهدات‬ ‫خود عمل کنند‪ ،‬این مرکز تا پایان سالجاری‪،‬‬ ‫به بهره برداری خواهد رسید‪.‬‬ ‫پذیره نویسی اهداکنندگان سلول های بنیادی خونساز‬ ‫در ‪ 8‬قطب کشور گسترش می یابد‬ ‫رییس ســازمان انتقال خون‬ ‫گفت‪:‬پذیــره نویســی اهــدا‬ ‫کنندگان ســلول های بنیادی‬ ‫خونساز طی برنامه ای هماهنگ‬ ‫با تجهیز و اماده سازی هشت‬ ‫قطب کشــور بــه زودی اغاز‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫دکتر پور فتح اله در جلسه ای‬ ‫که با حضور مدیران عامل انتقال‬ ‫خون ‪ 8‬اســتان کشور تشکیل‬ ‫شــده بود‪ ،‬خواســتار تسریع‬ ‫در رونــد اجرایی شــدن طرح‬ ‫گســترش مراکز پذیره نویسی‬ ‫سلول های بنیادی خونساز شد‪.‬‬ ‫مدیــر عامل ســازمان انتقال‬ ‫خون تاکید کرد‪ :‬با گســترش‬ ‫ایــن مراکــز ضمــن افزایش‬ ‫شانس پیدا کردن اهدا کنندگان‬ ‫غیر خویشــاوند سلول بنیادی‬ ‫در کشــور‪ ،‬جان بســیاری از‬ ‫بیماران نجــات پیدا می کند و‬ ‫این روند ســبب صرفه جویی‬ ‫ارزی نیز خواهد شد‪.‬‬ ‫وی افــزود‪ : :‬هــم اکنــون‬ ‫بســیاری از نیازمنــدان بــه‬ ‫ســلول های بنیادی خونســاز‬ ‫داوطلبان ســازگار خود را پیدا‬ ‫نمی کننــد و یافتن اهدا کننده‬ ‫مناســب وظیفه خطیری است‬ ‫که برعهده نظام ســامت قرار‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬در این‬ ‫جلسه برنامه کلی روند توسعه‬ ‫مرکز ســپاس در اســتان های‬ ‫یاد شــده ارائه شد و معاونت‬ ‫توســعه مدیریــت و منابــع‬ ‫سازمان مســوولیت پشتیبانی‬ ‫مالــی و تامین تجهیــزات و‬ ‫ملزومــات مراکز اســتانی را‬ ‫عهده دار شــد‪.‬همچنین مقرر‬ ‫شد‪ ،‬پزشکان اســتان های یاد‬ ‫شــده برای امــوزش به مرکز‬ ‫نو اوری ســازمان انتقال خون‬ ‫مراجعه خواهند کرد‪.‬‬ ‫گفتنی اســت‪ ،‬این جلسه با‬ ‫حضور مدیــر عامل و مدیران‬ ‫کل انتقــال خون اســتان های‬ ‫تهران‪ ،‬البرز‪،‬فارس‪ ،‬خراســان‬ ‫رضــوی‪ ،‬خوزســتان‪ ،‬کرمان‪،‬‬ ‫کرمانشــاه و مازندران تشکیل‬ ‫شد تا راهکارهای اجرایی طرح‬ ‫پذیــره نویســی اهداکنندگان‬ ‫ســلول های بنیادی خونساز‬ ‫بررسی و جمع بندی شود‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪7‬‬ ‫تشخیص زودهنگام سرطان‬ ‫لوزالمعده با ازمایش ادرار‬ ‫دانشــمندان انگلیســی نوعــی‬ ‫ازمایــش ســاده ادرار را بــرای‬ ‫شناســایی زودهنــگام ســرطان‬ ‫لوزالمعده ارائه داده اند که می تواند‬ ‫جان صدها نفر را‬ ‫نجات دهد‪.‬‬ ‫محققــان بــر‬ ‫ایــن باورنــد‬ ‫ســه پروتئین را‬ ‫شناســایی کرده اند که هشدارهای‬ ‫زودهنگام را بــا دقت بیش از ‪90‬‬ ‫درصد ارائه می دهند‪.‬‬ ‫این کشــف می تواند به ازمایشی‬ ‫غیرتهاجمــی و ارزان بــرای‬ ‫غربالگری افــراد در معرض خطر‬ ‫باالی پیشــرفت سرطان لوزالمعده‬ ‫ختم شود‪.‬‬ ‫دانشــمندان موسســه سرطانی‬ ‫بارتز در دانشگاه کوئین مری لندن‬ ‫دریافتند که سه پروتئین می توانند‬ ‫معمول ترین نوع سرطان لوزالمعده‬ ‫را در مراحل اولیه شناسایی کرده و‬ ‫بین سرطان و شرایط التهابی مزمن‬ ‫‪ pancreatitis‬تمایز قائل شوند؛‬ ‫این در حالی اســت که تشخیص‬ ‫این دو شــرایط از یکدیگر دشوار‬ ‫است‪.‬‬ ‫محققان حاضــر همواره به دنبال‬ ‫ارائــه نوعی ازمایش تشــخیصی‬ ‫ادرار بوده اند که مزیت های فراوانی‬ ‫بر استفاده از ازمایش خون داشته‬ ‫باشد‪ .‬ادرار مایع کمتر پیچیده ای در‬ ‫مقایسه با خون است و می توان ان‬ ‫را به صورت مکرر و غیرتهاجمی‬ ‫ازمایش کرد‪.‬‬ ‫محققان حاضر ‪ 488‬نمونه ادرار‬ ‫را بررســی کردند کــه ‪ 192‬مورد‬ ‫از این نمونه هــا متعلق به بیماران‬ ‫ ‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫مبتــا به ســرطان لوزالمعده بود‪،‬‬ ‫‪ 92‬مورد مربوط بــه بیماران مبتال‬ ‫بــه‪ pancreatitis‬و ‪ 87‬مــورد‬ ‫نیز متعلق به داوطلبان ســالم بود‪.‬‬ ‫همچنیــن ‪117‬‬ ‫نمونــه دیگــر‬ ‫متعلق بــه بیماران‬ ‫بــا بیماری هــای‬ ‫خوش خیم و اولیه‬ ‫کبد و کیسه صفرا بود‪.‬‬ ‫از تمامی بیماران ازمایش شــده‬ ‫که شــامل زنان و مردان بودند‪ ،‬بر‬ ‫اساس اطالعات و عملکرد زیستی‬ ‫در تحلیل های اماری سه پروتئین‬ ‫‪ REG1A، LYVE1‬و ‪ TFF1‬برای‬ ‫تحلیل انتخاب شدند‪.‬‬ ‫دانشــمندان دریافتند سطوح هر‬ ‫یک از این سه پروتئین در بیماران‬ ‫مبتال به سرطان لوزالمعده افزایش‬ ‫یافته بود در حالی که بیماران مبتال‬ ‫بــه ‪ pancreatitis‬مزمن دارای‬ ‫سطوح بســیار پایینی در مقایسه با‬ ‫بیماران سرطانی بودند‪.‬‬ ‫گفته می شود این یافته ها می تواند‬ ‫تاثیرات مهمی بر میزان زنده ماندن‬ ‫بیماران داشته باشد‪.‬‬ ‫در حــال حاضر‪ ،‬بیماری بیماران‬ ‫مبتال به ســرطان لوزالمعده زمانی‬ ‫تشخیص داده می شود که سرطان‬ ‫در مراحل پایانی است اما چنانچه‬ ‫ایــن بیمــاری در مرحلــه دوم‬ ‫تشخیص داده شــود‪ ،‬نرخ بقا ‪20‬‬ ‫درصد اســت و چنانچه در مرحله‬ ‫نخســت شناسایی شــود‪ ،‬شانس‬ ‫زنده ماندن برای بیمــاران مبتال به‬ ‫تومورهای بسیار کوچک می تواند‬ ‫تا ‪ 60‬درصد افزایش یابد‪.‬‬ ‫طراحی کیت تشخیص‬ ‫بیماری با الهام از کرم‬ ‫شب تاب‬ ‫محققان سوئیســی یک کیت‬ ‫شناســایی بیماری را با الهام از‬ ‫کرم شب تاب طراحی کردند‪.‬‬ ‫محققان موسســه پلی تکنیک فــدرال لوزان‬ ‫سوئیس با استفاده از انزیم کرم شب تاب موفق‬ ‫به ســاخت کیت قابل حمــل ازمایش بیماری‬ ‫شــدند‪ .‬این کیت‪ ،‬در درمان بــه موقع بیماری‬ ‫بسیار کارامد است‪.‬‬ ‫این فناوری تشخیصی مدام در حال پیشرفت‬ ‫است و در شناســایی بیماری ها کاربرد بسیار‬ ‫دارد‪ .‬منابع ساخت این فناوری نیز گاهی بسیار‬ ‫تعجب برانگیز است‪ .‬این بار کرم شب تاب عامل‬ ‫ساخت این کیت شــده‪ ،‬به طوری که نور این‬ ‫حشره در تشخیص مولکول های بیماری زا موثر‬ ‫است‪.‬‬ ‫پژوهشگران از ماده لوسیفراز (‪)luciferase‬‬ ‫در ســاخت کیت تشــخیص بیماری استفاده‬ ‫کردند‪ .‬لوســیفراز انزیمی اســت که منجر به‬ ‫ایجاد نور در حشره می شود‪.‬‬ ‫محققان اظهارکردند‪ :‬سیگنال نوری لوسیفراز‬ ‫به قدری قوی اســت که با چشم غیرمسلح هم‬ ‫دیده می شــود و نیاز به دســتگاه و تجهیزات‬ ‫گران قیمت نیست که از این لحاظ‪ ،‬برای تولید‬ ‫کیت ارزان قیمت و با سرعت بسیار مفید است‪.‬‬ ‫برای شناســایی بیماری تنها کافی است چند‬ ‫قطره خون فرد بر روی نوار کیت قرار گیرد تا‬ ‫ظرف پنج دقیقه‪ ،‬غلظت مولکول زیستی مورد‬ ‫نظر توسط دســتگاه نمونه خوان تشخیص داده‬ ‫شود‪.‬‬ ‫در‬ ‫فنــاوری‬ ‫ایــن‬ ‫جزئیــات‬ ‫مجله‪ Nature Communications‬منتشر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت اعالم کرد‪:‬‬ ‫لیست کیت های تشخیص مواد مخدر و روان گردان تولید شده در کشور‬ ‫فهرســت نهم‪:‬کیــت های‬ ‫تشــخیص مــواد مخــدر و‬ ‫روان گردان تولید شده در کشور‬ ‫(غربالی ســریع و ‪ )TLC‬مورد‬ ‫تایید اداره کل ازمایشگاه مرجع‬ ‫سالمت به شرح زیر می باشد‪.‬‬ ‫*این قسمت را بادوربین گوشی همراه خود ببینید*‬ ‫نرم افزارواقعیت افزوده (مطلب‪ )+‬را ازسایت ماهنامه روی گوشی همراه خود‬ ‫دانلود ونصب کنید‪ .‬دوربین گوشی راروی جدول پایین بگیرید‪ .‬اگربه اینترنت‬ ‫وصل باشید لیست های اقالم تاییدشده توسط ازمایشگاه مرجع سالمت مربوط‬ ‫به ماه های گذشته روی گوشی شما به نمایش درمی اید‪.‬‬ ‫گفتگو یی با دکتر فروزانفر‬ ‫بورد فوق تخصص بیماری های خونی و سرطان بالغین‬ ‫تا کمتر از دو دهه پیش بیشتر بیماران‬ ‫شهرستان ها ی برای تشخیص و درمان‬ ‫بیماری های خونی و سرطان ها‪ ،‬ناچار‬ ‫بودند که به تهران بروند‪ .‬ولی خوشبختانه‬ ‫امروزه با افزایش متخصصان این رشته‬ ‫در جایجای کشور پهناور ما‪ ،‬دسترسی‬ ‫بیماران به همکاران فرهیخته بسیار اسان‬ ‫شده است‪ .‬یکی از کارهای گرانبهای‬ ‫دانشگاه های علوم پزشکی‪ ،‬برپایی‬ ‫کلینیک های تخصصی و فوق تخصصی‬ ‫است که با کمترین هزینه‪ ،‬بیماران به‬ ‫تخصص های گوناگون دسترسی دارند‪.‬‬ ‫گرچه در این میان خود با چشم خود‬ ‫دیده ام که چگونه مدیران ناورزیده‪،‬‬ ‫با مدیریت نادرست و نپرداختن حق‬ ‫پزشکان‪ ،‬به این پدیده های ارزشمند‬ ‫اسیب رسانده اند‪ .‬به هر روی گذشته‬ ‫چراغ راه اینده است و می توان با‬ ‫پیشگیری از کاستی های مدیریتی‬ ‫گذشته‪ ،‬از همه ی سرمایه های مادی و‬ ‫معنوی به گونه ی بهینه بهره وری‬ ‫ ‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫کرد‪ .‬در بهار امسال نگارنده‪ ،‬با دو همکار‬ ‫بزرگوار و شیفته ی خدمت به بیماران‬ ‫سرطانی‪ ،‬گفتگوهایی انجام داد‪ ،‬که‬ ‫چکیده ی ان به خوانندگان ارجمند‬ ‫پیشکش می شود‪.‬‬ ‫اقای دکتر فروزانفر در سال ‪1346‬‬ ‫در ابادان چشم به جهان گشود‪ .‬با‬ ‫اغاز جنگ تحمیلی همراه با خانواده‬ ‫به بهبهان و سپس به شیراز رفتند‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 1365‬در رشته ی پزشکی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی اصفهان پذیرفته شد‪ .‬او‬ ‫پس از پایان اموزش پزشکی عمومی‪،‬‬ ‫در دوره ی سربازی ( از سال ‪ 1373‬تا‬ ‫شهریور ‪)1375‬در شهرستان سراب –‬ ‫اردبیل پیام اور بهداشت شد‪ .‬پس از‬ ‫گرفتن بورد تخصصی داخلی‪ ،‬به عنوان‬ ‫پزشک متخصص داخلی سرگرم در‬ ‫خدمت بیماران بود‪ .‬او درسال ‪1382‬‬ ‫دستیار رشته ی فوق تخصصی خون و‬ ‫انکولوژی شد‪ .‬از سه سال دوره ی فوق‬ ‫تخصص‪ ،‬دوسال در تبریز و یک سال‬ ‫در بیمارستان شریعتی تهران گذراند‪ .‬در‬ ‫ازمون بورد فوق تخصصی‪ ،‬به رتبه ی‬ ‫دوم دست یافت‪ .‬در سال ‪ 1385‬پس‬ ‫از گرفتن بورد فوق تخصص‪ ،‬برای‬ ‫گذرندن مدت تعهد خود به اردبیل‬ ‫رفت‪ .‬او در انجا به مدت هفت سال و‬ ‫نیم ( و یک سال و نیم بیش از مدت‬ ‫تعهدش) ماند‪ .‬او در فروردین ‪1393‬‬ ‫به رشت امد‪ ،‬ولی با تشویق مسووالن‬ ‫دانشگاه به الهیجان رفت‪ .‬او به زودی‬ ‫دریافت که در انجا امکانات ضروری‬ ‫برای کار مورد انتظاراو نیست‪ .‬بدین‬ ‫روی به رشت برگشت و هم اکنون‬ ‫در بخش خصوصی در خدمت بیماران‬ ‫است‪ .‬از دکتر فروزانفر سپاسگزاری‬ ‫می کنیم که وقتی برای ماهنامه ی‬ ‫تشخیص ازمایشگاهی گذاشتند و در‬ ‫پی چند پرسش ارزنده کرده ایم که به‬ ‫خوانندگان پیشکش می شود‪:‬‬ ‫‪ ‬اقای دکتر دلیل گزینش این‬ ‫رشته حساس و پردردسر چه بود؟‬ ‫بی گمان به خاطر عالقه ی که‬ ‫داشتم در این رشته تحصیل کردم و‬ ‫گواه من سابقه ی کاری من است‪.‬‬ ‫عالقه ی من بیشتر به تشخیص و‬ ‫درمان است و در درجه دوم‪ ،‬اگر‬ ‫فرصت و زمینه مناسب باشد‪ ،‬به‬ ‫اموزش و پژوهش است‪.‬‬ ‫سموم وارد شده در غذاها‪ ،‬مواد‬ ‫نگه دارنده ی غذاها‪ ،‬غذاهای کهنه‬ ‫مثل ماهی نمک سود و دودی‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ ‬اقای دکتر‪ ،‬دید شما نسبت‬ ‫به اموزش این رشته‪ ،‬استادان و‬ ‫پیشکسوتان چیست؟‬ ‫در دوره های رشته ی داخلی و‬ ‫این رشته ی فوق تخصصی‪ ،‬به راستی‬ ‫افتخار داشتن استادان فرهیخته نصیبم‬ ‫بود‪ .‬ما مرهون محبت ها و اموزش‬ ‫انان هستیم‪ .‬نسبت به تمام استادان‬ ‫دوران تحصیل‪ ،‬به ویژه استادان دوران‬ ‫تحصصی و فوق تخصصی‪ ،‬مثل جناب‬ ‫اقای دکتر بهرامی و اقای دکتر ارگانی‬ ‫( دوران تخصصص)‪ ،‬جناب استاد دکتر‬ ‫واعظ‪ ،‬استاد اسودی (زمان تخصص و‬ ‫فوق تخصص)‪ .‬همچنین دکتر عیوضی‪،‬‬ ‫دکتر نیکانفر‪ ،‬که همگی استادان فوق‬ ‫تخصص تبریز هستند و من در‬ ‫خدمتشان بودم‪ .‬در اینجا جا دارد که از‬ ‫استادان بزرگوار دکتر قوام زاده‪ ،‬دکتر‬ ‫جهانی‪ ،‬دکتر اسداهلل موسوی‪ ،‬دکتر بهار‪،‬‬ ‫دکتر ایروانی‪ ،‬و جناب دکتر علی کامران‬ ‫مقدم برای سپاسگزاری نام ببرم‪.‬‬ ‫‪ ‬امار پزشکان رشته ی‬ ‫شما‪ ،‬نسبت به جمعیت کشور‬ ‫در مقایسه با امار جهانی چگونه‬ ‫است؟‬ ‫در مورد امار پزشکان اطالعی‬ ‫ندارم‪ ،‬ولی مشکل ما بیشتر کمبود‬ ‫درمانگاه و امکانات درمانی ویژه این‬ ‫رشته است‪ .‬همان طور که در اغاز‬ ‫عرض شد‪ ،‬الهیجان که قطب درمانی‬ ‫شرق گیالن است‪ ،‬امکانات مناسبی در‬ ‫این زمینه ندارد‪.‬‬ ‫‪ ‬خواهشمند است در باره‬ ‫انگیزه های افزایش ( و یا به قولی‬ ‫سونامی) بدخیمی ها توضیح دهید‪.‬‬ ‫روشن است که عوامل ژنتیکی و‬ ‫محیطی باعث سرطان می شود‪ .‬در‬ ‫این باره امروزه‪ ،‬به نظر من باید گفت‬ ‫که نقش عوامل محیطی بیشتر است‪ .‬این‬ ‫عوامل هم با ایجاد موتاسیون های جدید‬ ‫ژنتیکی‪ ،‬هم به طور مستقیم مایه ی‬ ‫افزایش بروز سرطان می شود‪ .‬از جمله‬ ‫این عوامل ‪ :‬استرس ها‪ ،‬الکترومغناطیس‪،‬‬ ‫‪ ‬مقایسه سطح پزشکی استان‪،‬‬ ‫ایران و جهان‪.‬‬ ‫روی همرفته سطح پزشکی در‬ ‫زمینه ی تشخیص بیماری ها‪،‬در ایران‬ ‫قابل توجه و پذیرفتنی است‪ ،‬ولی‬ ‫امکانات درمانی چندان مناسب نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬نظر شما نسبت به دو طرح‬ ‫ساختار شکن ‪ :‬پزشکی خانواده و‬ ‫طرح تحول سالمت چیست؟‬ ‫اگر هر دو طرح به طور کامل انجام‬ ‫شود‪ ،‬می تواند بسیار خوب باشد‪.‬‬ ‫ولی متاسفانه در این طرح ها بخشی‬ ‫انجام می شود و قسمتی نه‪ .‬برای‬ ‫نمونه می گویند بیمار اگر بستری‬ ‫شود‪ ،‬دیگر نباید کارهایش در خارج‬ ‫از بیمارستان انجام شود‪ ،‬ولی برخی‬ ‫ازمایش ها یا تصویر برداری هم در‬ ‫خود بیمارستان دولتی قابل انجام‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬در باره ی اینده ی پزشک‪ ،‬ایا‬ ‫زمان ان نرسیده است که برخی از‬ ‫دانشگاه ها بسته شود؟‬ ‫دانشگاه ها همیشه باید باز باشد‪.‬‬ ‫چون دروازه ی علم را نمی توا ن‬ ‫بست‪ .‬از بابت تعداد پزشکان و جمعیت‬ ‫مسووالن باید طرح های مناسب را‬ ‫ارایه کنند‪ ،‬تا نه هزینه ی اضافی برای‬ ‫تحصیل پزشکان داده شود و بعد انها‬ ‫بی کار باشند و نه مناطقی وجود داشته‬ ‫باشد که از امکانات درمانی مناسب‬ ‫محروم باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬در پایان و با سپاس دوباره از‬ ‫شما پزشک گرامی‪ ،‬اگر پیامی دارید‬ ‫بیان فرمایید‪.‬‬ ‫در کل پزشکی مثل هر کاری دیگر‬ ‫سختی هایش را دارد‪ .‬ولی احساس‬ ‫شیرینی که پس از یک کار گروهی‬ ‫(پزشک‪ ،‬پرستار‪ )...،‬برای نجات یک‬ ‫بیمار که به پندار همراهان مردنی است‪،‬‬ ‫در هیچ کار دیگری دیده نمی شود‪ .‬البته‬ ‫باید اضافه کنم‪ ،‬حفظ امنیت و حراست‬ ‫از کشور و مرزهایش‪ ،‬که مایه ی نجات‬ ‫همه ی ملت است‪ ،‬می تواند شیرین‬ ‫تر از کار درمان باشد‪ .‬در پایان از شما‬ ‫استاد دکتر افراه‪ ،‬برای این گفتگو تشکر‬ ‫می کنم‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪13‬‬ ‫گفتگویی با دکتر میرپور‬ ‫بورد فوق تخصصی هماتولوژی و انکولوژی‬ ‫‪ ‬اقای دکتر با سپاس از‬ ‫وقتی که برای گفتگو می گذارید‪،‬‬ ‫خواهشمند است خود را به‬ ‫خوانندگان ماهنامه اشنا نمایید‪.‬‬ ‫اینجانب سید حسین میرپور‪ ،‬فوق‬ ‫تخصص بیماری های خون و سرطان‬ ‫بالغین‪ ،‬در حال حاضر استادیار دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی گیالن در بیمارستان‬ ‫رازی رشت‪ ،‬بخش هماتولوژی –‬ ‫انکولوژی شاغل هستم‪.‬‬ ‫‪‬کجاییهستید؟خواهشمنداست‬ ‫بیشتر در باره ی زندگی خودتان‬ ‫بگویید‪.‬‬ ‫بنده متولد ‪ 15‬شهریور ‪1349‬‬ ‫در بخش بندر کیاشهر – شهرستان‬ ‫استانه اشرفیه هستم‪.‬‬ ‫تحصیالت خود را تا پایان دبیرستان‬ ‫در همان شهر به پایان رساندم‪.‬‬ ‫با رتبه ی ‪ 16‬از منطقه ی ‪ 3‬وارد‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم‪.‬‬ ‫پس از اتمام دوران پزشکی عمومی‬ ‫و دوران طرح دوساله‪ ،‬در سال‬ ‫‪ 1382‬با قبولی در بورد تخصصی‬ ‫بیماری های داخلی‪ ،‬برای گذراندن‬ ‫دوره ی ضریب کا (تعهدات دوران‬ ‫تخصص) عازم شهرستان الر در‬ ‫ ‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫استان فارس شدم‪ .‬در سال ‪ 1389‬در‬ ‫رشته ی فوق تخصص بیماری های‬ ‫خون و سرطان بالغین در دانشگاه‬ ‫تهران پذیرفته شدم‪ .‬در سال ‪ 1392‬با‬ ‫قبولی بورد فوق تخصصی به عنوان‬ ‫هیات علمی و استادیار دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی گیالن از (اذر ماه ‪) 92‬‬ ‫شروع به کار نمودم‪.‬‬ ‫‪ ‬با نگرش به افزایش بدخیمی ها‪،‬‬ ‫بفرمایید که امار پزشکان رشته ی شما‬ ‫نسبتبهجمعیتکشورچقدراست؟به‬ ‫علت افزایش این بدخیمی ها نیز اشاره‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫در حال حاضر کم وبیش برای‬ ‫هر چهارصد هزار نفر ایرانی‪ ،‬یک‬ ‫همکار فوق تخصصی بیماری های‬ ‫خون و سرطان بالغین مشغول به کار‬ ‫است‪.‬‬ ‫علل افزایش سرطان در ایران به‬ ‫صورت علمی بررسی نشده است که‬ ‫بتوان به ترتیب اولویت و اهمیت‪ ،‬به‬ ‫دالیل ان اشاره کرد‪ .‬ولی‪ ،‬تغییر سبک‬ ‫زندگی‪ ،‬کاهش فعالیت فیزیکی‪ ،‬چاقی‪،‬‬ ‫تغییر رژیم غذایی‪،‬استرس ها‪ ،‬عوامل‬ ‫محیطی سرطان زا‪ ،‬افزایش میانگین‬ ‫سن جامعه‪ ،‬از دالیل مهم ان است‪.‬‬ ‫‪ ‬در مقایسه ی سطح پزشکی‪،‬‬ ‫گیالن نسبت به کشور چگونه است؟‬ ‫در مورد سطح پزشکی گیالن‪ ،‬خدا‬ ‫را شکر فرهیختگان بسیاری در همه‬ ‫رشته های تخصصی و فوق تخصصی‬ ‫گیالن حضور دارند‪ ،‬که بسیار بی ادعا‬ ‫به خدمت مشغول اند‪.‬‬ ‫‪ ‬نظر شما نسبت به دو طرح‬ ‫ساختار شکن‪ ،‬پزشک خانواده و‬ ‫طرح تحول سالمت چیست؟‬ ‫وجود پزشک خانواده الزامی‬ ‫است‪ ،‬ولی با ساختار کنونی‪ ،‬امکان‬ ‫ارجاع به سطح ‪ 2‬و ‪ 3‬بسیار مشکل‬ ‫خواهد بود‪ ،‬زیرا که پزشک عمومی‬ ‫که فارغ التحصیل می شود‪ ،‬به عنوان‬ ‫پزشک خانواده و جامعه نگر تربیت‬ ‫نمی شود‪ .‬اما درباره ی طرح تحول‬ ‫سالمت‪ ،‬در صورتی که عزم و اراده‬ ‫از سوی مسووالن پایدار باشد‪ ،‬به نفع‬ ‫بیماران و پزشکان خواهد بود‪ .‬همه باید‬ ‫به عزیزان دانشگاه علوم پزشکی در‬ ‫راستای اجرای این طرح کمک نماییم‪.‬‬ ‫اجرای صحیح این طرح فداکاری می‬ ‫خواهد‪.‬‬ ‫رئیس انجمن میکروب شناسی خبر داد؛‬ ‫میکروب شناسان داخلی و خارجی در تهران گردهم می ایند‬ ‫رئیس انجمن میکروب شناسی ایران‬ ‫گفت‪ :‬اب یکی از چالش های اصلی اکثر‬ ‫کشورها است به همین دلیل بررسی سالمت‬ ‫ان یکی از موضوعات اصلی در کنگره‬ ‫میکروب شناسی ایران خواهد بود‪.‬‬ ‫در‬ ‫فیض ابادی‬ ‫محمدمهدی‬ ‫نشست خبری شانزدهمین کنگره‬ ‫بین المللی میکروب شناسی ایران‬ ‫گفت‪ :‬میکرو ب شناسی یک علم‬ ‫پایه در پیشگیری‪ ،‬درمان و بهداشت‬ ‫جامعه است از جمله علوم مرتبط با‬ ‫میکروب شناسی می توان به بخش های‬ ‫پزشکی‪ ،‬دامپزشکی در ساخت مواد‬ ‫مورد مصرف در سالمت و درمان انسان‬ ‫و دام اشاره کرد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬در مجموع کنگره امسال‬ ‫رشد چشمگیری از نظر شرکت کنندگان‬ ‫خارجی داشتند و بسیاری از مخاطبان‬ ‫این کنگره دانشمندان کشورهای دیگر‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫رئیس انجمن میکروب شناسی ایران‬ ‫ادامه داد‪ :‬کشور عراق با ‪ 18‬نفر از‬ ‫محققان و دانشمندان این رشته بیشترین‬ ‫شرکت کننده در این‬ ‫کنگره را دارد‪ .‬در‬ ‫کشورهای اروپایی‪،‬‬ ‫المان با ‪ 5‬سخنران‬ ‫در رتبه اول قرار دارد‬ ‫و همچنین عالوه بر‬ ‫المان سخنران هایی‬ ‫از اسپانیا‪ ،‬بلژیک‪،‬‬ ‫انگلستان‪ ،‬استرالیا‪،‬‬ ‫ترکیه در این همایش‬ ‫حضور دارند‪.‬‬ ‫فیض ابادی ادامه‬ ‫داد‪ :‬استقبال از این‬ ‫همایش های بین المللی در ایران نشانگر‬ ‫باال رفتن و پیشرفت سطح علمی و‬ ‫پزشکی ایران در منطقه و جهان است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬انجمن شیمی درمانی‬ ‫جهان‪ ،‬انجمن میکروب شناسی اروپا و‬ ‫انجمن میکروب شناسی بلژیک رسم ًا از‬ ‫برگزاری این کنگره حمایت کردند و‬ ‫در انجام ان همکاری های دوجانبه ای‬ ‫داشته ایم‪.‬‬ ‫در ادامه این نشست عبدالرزاق‬ ‫هاشمی دبیر اجرایی شانزدهمین کنگره‬ ‫میکروب شناسی ایران‪ ،‬گفت‪ :‬این کنگره‬ ‫در ‪ 11‬پنل و بر اساس کارگروه های‬ ‫تخصصی طراحی و برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫اعضای این پنل ها از محققان و اساتید‬ ‫مطرح این حوزه هستند که در هر پنل‬ ‫به مدت یک ساعت و نیم به بحث و‬ ‫تبادل نظر خواهند پرداخت‪.‬‬ ‫هاشمی افزود‪ :‬برنامه بعدی این‬ ‫کنگره سمپوزیوم میکروب شناسی اب‬ ‫است همان طور که می دانید اب یکی از‬ ‫چالش های اصلی اکثر کشورهاست که‬ ‫در این برنامه به بحث و تبادل نظر درباره‬ ‫میکروب شناسی و کنترل کیفیت اب و‬ ‫مشکالت این حوزه خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬سمپوزیوم فلفل یکی دیگر‬ ‫از برنامه هایی است که در این همایش به‬ ‫ان توجه شده است‪ .‬در این سمپوزیوم‬ ‫‪ 8‬ازمایشگاه مرجع منطقه ای کشور‬ ‫شرکت دارند و محققان اکثر کشور در‬ ‫این برنامه به تبادل نظر درباره راه های‬ ‫پیشگیری‪ ،‬کنترل و درمان بیماری های‬ ‫سل خواهند پرداخت‪.‬‬ ‫هاشمی ادامه داد‪ :‬سمپوزیوم بعدی‬ ‫بحث نقش گیاهان دارویی در علم‬ ‫میکروب شناسی است که توسط‬ ‫پژوهشکده گیاهان دارویی دانشگاه‬ ‫شهید بهشتی برگزار خواهد شد و قرار‬ ‫است محققان و دانشمندان این حوزه‬ ‫به تبادل نظر در حوزه گیاهان دارویی با‬ ‫خاصیت ضدمیکروبی بپردازند‪.‬‬ ‫دبیر اجرایی شانزدهمین کنگره‬ ‫میکروب شناسی ایران ادامه داد‪11 :‬‬ ‫کارگاه مختلف در حاشیه این همایش‬ ‫با حمایت پژوهشکده گیاهان دارویی‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی برگزار خواهد‬ ‫شد که دانشجویان میکروب شناسی‬ ‫می توانند تجربیات عملی در این حوزه‬ ‫را در کنار این همایش داشته باشند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ 1700 :‬مقاله به دبیرخانه‬ ‫این همایش ارسال شده است که قرار‬ ‫است از این بین ‪ 50‬مقاله با نظر کمیته‬ ‫علمی انتخاب و برای سخنرانی در‬ ‫برنامه های مرتبط استفاده شود‪.‬‬ ‫این کنگره از ‪ 3‬تا ‪ 5‬شهریور امسال‬ ‫در سالن همایش های ین المللی‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‬ ‫برگزار می شود‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪15‬‬ ‫مهندس محمود اصالنی‬ ‫گذری بر نخستین های اسیب شناسی درایران و جهان‬ ‫روزسی و یکم تیر مصادف است‬ ‫با سالروزدرگذشت فرانسوا‬ ‫بیشا زاویه‪ (Bichat Marie‬‬ ‫)‪ Francois Xavier‬کالبد شناس‬ ‫مشهور فرانسوی که روز ‪۲۲‬‬ ‫ژوئیه سال ‪ ۱۸۰۲‬درگذشت‪.‬‬ ‫فرانسوا بیشا را بنیانگذار بافت‬ ‫شناسی (هیستولوژی) مدرن نیز‬ ‫می شناسند‪.‬‬ ‫وی موفق شد ‪ ۲۱‬نوع بافت را در‬ ‫بدن انسان طبقه بندی و شناسایی‬ ‫کند‪.‬‬ ‫فرانسوا بیشا از کلمه بافت یا‬ ‫‪ tissue ‬برای ماده کشف شده‬ ‫ خود استفاده کرد که بعدا هم با‬ ‫همین عنوان مشهور شد‪.‬‬ ‫وی از میکروسکوپ استفاده‬ ‫نمی کرد چرا که نسبت به ان‬ ‫بی اعتماد بود‪ ،‬بنابراین تجزیه و‬ ‫تحلیل اوشامل هیچگونه ساختار‬ ‫سلولی نمی شد‪ .‬با این حال‪ ،‬او‬ ‫یک پل ارتباطی مهم بین اسیب‬ ‫شناسی اندام جیووانی باتیستا‬ ‫مورگاگنی و اسیب شناسی سلول‬ ‫رودولف لودویگ کارل فیرخو‬ ‫تشکیل داد‪(.‬گفتنی است از بهم‬ ‫پیوستن سلول ها برای انجام‬ ‫کاری‪ ،‬واحد بافت تشکیل می شود‬ ‫مثل بافت عصبی‪ ،‬بافت استخوانی‬ ‫و بافت غضروفی‪).‬‬ ‫اکتشافات فرانسوا بیشا پایه ای‬ ‫شد برای بافت شناسی مدرن‬ ‫که در قرن ‪ ۱۹‬و‪ ۲۰‬در دانش‬ ‫ ‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫کالبدشناسی‪ ،‬بافت شناسی و‬ ‫اسیب شناسی بدن انسان به اوج‬ ‫خود رسید‪.‬‬ ‫یک مجسمه برنزی بزرگی‬ ‫از ‪ Bichat‬در صحن اصلی‬ ‫دانشگاه رنه دکارت در پاریس به‬ ‫لطف حمایت از اعضای کنگره‬ ‫پزشکی فرانسه که در سال ‪1845‬‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬ساخته شد‪.‬‬ ‫*******‬ ‫درادامه قصد داریم گذری‬ ‫برزندگی دکتر مصطفی حبیبی‬ ‫استاد بافت شناسی و پایه گذار‬ ‫اسیب شناسی در ایران داشته‬ ‫باشیم که می خوانید‪:‬‬ ‫دکتر مصطفی حبیبی در سال ‪1283‬‬ ‫در خانه ای اجاره ای در کوچه‬ ‫باغ مروی تهران در یک خانواده‬ ‫فرهنگی به دنیا امد‪ .‬پدرش میرزا‬ ‫علی محمدخان گلپایگانی اهل‬ ‫علم بود و در وزارت معارف‬ ‫کار می کرد‪ .‬تحصیالت ابتدایی‬ ‫را در مدرسه اقدسیه و دوره ی‬ ‫متوسطه را در سال ‪ 1304‬به‬ ‫پایان رسانید‪ .‬به فن عکاسی و‬ ‫کارکردن با میکروسکوپ عالقه‬ ‫و عشق وافر داشت‪ ،‬چنانچه‬ ‫در حین تحصیل دوره متوسطه‬ ‫میکروسکوپی به دست خود تهیه‬ ‫کرد که قدرت بزرگنمایی ان در‬ ‫حدود ‪ 150‬مرتبه بود‪.‬‬ ‫بر اثر این کار مورد تشویق دکتر گل‬ ‫گالب استاد خود قرار گرفت‪ .‬از قول‬ ‫دکتر گل گالب چنین نوشته شده‬ ‫است‪« :‬ساختن میکروسکوپ در‬ ‫ان زمان مایه ی تعجب بود و از‬ ‫فکر باز و روشن حبیبی و قدرت‬ ‫ابتکارش حکایت می کرد‪ ».‬حبیبی‬ ‫برای ساختن میکروسکوپ برای‬ ‫ذره بین چشم بین (اکولر) از ذره‬ ‫بین های دوربین و برای شیء‬ ‫بین (ابژکتیو) از ذره بین کوچکی‬ ‫استفاده کرد‪ .‬ابتکار حبیبی در ان‬ ‫موقع مورد توجه همگان واقع‬ ‫شد‪.‬‬ ‫‪ ‬دکتر حبیبی پس از پایان‬ ‫تحصیالت متوسطه وارد مدرسه‬ ‫عالی طب شد و تا سال ‪1307‬‬ ‫در این مدرسه به تحصیل ادامه‬ ‫داد‪ .‬هنوز دو سال از شروع‬ ‫تحصیالتش در طب نگذشته بود‬ ‫در سمت منشی دومی اداره طب‬ ‫قانونی مشغول کار شد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1307‬دکتر حبیبی در مسابقه ی‬ ‫دانشجویان اعزامی شرکت نموده‬ ‫و پس از قبولی برای تحصیل‬ ‫رشته طب به اروپا روانه گشت‪.‬‬ ‫در فرانسه سال اول طب را در‬ ‫بردو و بقیه تحصیالت پزشکی‬ ‫را در پاریس به انجام رسانید‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1935‬میالدی (‪1314‬‬ ‫شمسی) پس از گذرانیدن پایان‬ ‫نامه خود درباره ی «تشخیص‬ ‫تومورهای پستان به وسیله‬ ‫گذراندن نور از انها» به دریافت‬ ‫دیپلم دکتری از دانشکده پزشکی‬ ‫پاریس و مدال علمی نائل امد‪.‬‬ ‫دکتر میمندی نژاد می نویسد‬ ‫حبیبی «از سال سوم پزشکی به‬ ‫مطالعه کردن بافت ها و ضایعات‬ ‫انها مجذوب شد‪ .‬هر وقت فرصتی‬ ‫مییافتبهازمایشگاهبافتشناسی‬ ‫و اسیب شناسی می رفت‪ ،‬ساعت ها‬ ‫می نشست مقطع های تهیه شده را زیر‬ ‫میکروسکوپمیدیدوهرقدربیشتر‬ ‫مطالعه می کرد‪ ،‬مجذوب تر می شد‪».‬‬ ‫این عالقه سبب گردید اداره‬ ‫سرپرستی از وزارت معارف‬ ‫تقاضا کند به او اجازه دهند در‬ ‫رشته اسیب شناسی کار کند و در‬ ‫این فن متخصص شود‪.‬‬ ‫پس از خاتمه تحصیل و کسب‬ ‫تخصص در رشته اناتومی‬ ‫پاتولوژی در سال ‪ 1315‬به وطن‬ ‫بازگشت و خود را به وزارت‬ ‫معارف معرفی کرد‪ .‬برای این که‬ ‫از نظر تشخیص بیماریها پزشکان‬ ‫را یاری نماید‪ ،‬برای اولین مرتبه‬ ‫در ایران به تاسیس ازمایشگاه‬ ‫تشریح مرضی در منزل خود‬ ‫اقدام کرد‪ .‬همچنین برای تدریس‬ ‫نسج شناسی و جنین شناسی در‬ ‫دانشکده طب ماموریت یافت‪.‬‬ ‫‪  ‬دکتر حبیبی در تاریخ‬ ‫‪ ،1316/11/18‬به دلیل انتشار‬ ‫کتاب جنین شناسی که تا‬ ‫این زمان در این رشته کتاب‬ ‫معتبری به زبان فارسی در اختیار‬ ‫دانشجویان نبود‪ ،‬مورد تشویق‬ ‫قرار گرفت و نشان علمی به‬ ‫او اهدا شد‪ .‬ایشان در تاریخ‬ ‫‪ 1317/3/2‬به عضویت کمیسیون‬ ‫اطالعات طبی فرهنگستان انتخاب‬ ‫گردید‪.‬‬ ‫دکتر حبیبی در سال ‪ 1318‬به‬ ‫عنوان کارشناس رسمی در‬ ‫وزارت دادگستری در موضوع‬ ‫کالبدشناسی و بافت شناسی‬ ‫انتخاب شد‪ .‬در سال ‪ 1319‬رسما‬ ‫کرسی تشریح مرضی به دکتر‬ ‫حبیبی واگذار شد‪ .‬در مهرماه‬ ‫‪ 1319‬تدریس بافت شناسی و جنین‬ ‫شناسی اموزشگاه عالی مامایی به‬ ‫وی محول گردید‪ .‬همچنین ایشان‬ ‫در مهرماه ‪ 1320‬موفق به کسب‬ ‫نشان علمی درجه دوم شد‪.‬‬ ‫دکتر حبیبی یک انسان منادی‬ ‫صلح و علم بود و کوشش‬ ‫هایش در زندگی این دو نکته را‬ ‫به خوبی نشان می دهد‪ .‬اهداء‬ ‫یکصد عدد کپی که در ازمایشگاه‬ ‫اسیب شناسی دانشکده پزشکی‬ ‫تهیه کرده بود برای دانشکده ی‬ ‫استالین گراد به خاطر شهامت‬ ‫مردم استالین گراد در برابر قوای‬ ‫مهاجم نمونه بارزی از این طرز‬ ‫تفکر دکتر حبیبی است‪.‬‬ ‫دکتر حبیبی از موجدین اموزشگاه‬ ‫های بهداری شهرستان ها و‬ ‫دانشکده پزشکی تبریز بود و در این‬ ‫راه زحمات بسیار متقبل شد‪ .‬چنان‬ ‫چه با وجود ابتالی به بیماری‬ ‫قلبی در پنج سال پایان عمر خود‬ ‫چهار مرتبه به مشهد و دو مرتبه‬ ‫به شیراز و اصفهان برای تاسیس‬ ‫اموزشگاه بهداری و رسیدگی به‬ ‫امور انها و یک مرتبه به تبریز‬ ‫برای تاسیس دانشکده پزشکی‬ ‫مسافرت کرد‪ .‬در سال ‪1326‬‬ ‫اخرین ماموریت خود را که‬ ‫افتتاح دانشکده پزشکی تبریز بود‪.‬‬ ‫در تاریخ ‪ 1323/9/9‬که‪ ‬به اجبار‪ ‬به‬ ‫علت کسالت و در پی درخواست‬ ‫های مکررش با استعفای دکتر حبیبی‬ ‫از سمت معاونت موافقت می شود‪.‬‬ ‫رئیس دانشگاه تهران دکتر علی‬ ‫اکبر سیاسی در حکمی که با‬ ‫استعفاء دکتر حبیبی موافقت‬ ‫می کند می نویسد‪ ...« :‬ناچار‬ ‫با کمال تاسف با استعفای شما‬ ‫موافقت به عمل امد‪ .‬اینک الزم‬ ‫می داند متذکر شود که شما در‬ ‫تمام مدت تصدی با نهایت دقت‬ ‫و درستی وظایف محوله را انجام‬ ‫داده کاردانی خود را در قسمت‬ ‫اداری نیز به اثبات رساندید‪ .‬از‬ ‫این رو‪ ،‬مراتب قدردانی خود‬ ‫را ابراز می نمایم و امیدوارم در‬ ‫‪-1‬پروفسورابرلن ‪-2‬دکترحبیبی ‪-3‬دکترفضل اله معتضدی‬ ‫‪-4‬دکتررحمتیان‪-5‬دکترارمین ‪-6‬دکترکار‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪17‬‬ ‫اموزشگاه عالی بهداشت مشهد‪-‬دکترحبیبی درکناردکترسامیراد‬ ‫تعدادی ازدانشجویان اعزامی به فرانسه‪:‬‬ ‫دکترحبیبی‪ ،‬دکترمهدی اذر‪ ،‬دکترمحمدعلی ملکی‬ ‫خدمات علمی همواره موفق و‬ ‫کامیاب باشید‪».‬‬ ‫با وجود کسالت شدید و با ان که‬ ‫جسمی کامال خسته داشت معهذا‬ ‫تا اغاز سال ‪ 1326‬با سمت بازرس‬ ‫اموزشگاه های بهداری شهرستانها‬ ‫به تمام اموزشگاه های بهداری‬ ‫شهرستان ها که خودش پایه گذار‬ ‫انها بود سرکشی می کرد و در رفع‬ ‫نواقص ان ها حداکثر تالش و‬ ‫کوشش را به خرج داد‪.‬‬ ‫به قول دکتر میمندی نژاد «در صبح‬ ‫روز پنج شنبه ‪ 26‬فروردین ‪1327‬‬ ‫ساعت هشت و نیم صبح قلبی‬ ‫که ‪ 44‬سال ‪ 16060‬روز ‪385440‬‬ ‫ساعت ‪ 400/126/23‬دقیقه بدون‬ ‫وقفه حرکت کرده بود‪ ،‬از کار‬ ‫افتاد‪».‬‬ ‫جالب است که این دانشمند‬ ‫پرتالش و پرتکاپو و این مجاهد‬ ‫راه علم وقتی از دنیا رفت مبلغی‬ ‫قرض داشت که در وصیت نامه‬ ‫اش به طور مشروح مبلغی که‬ ‫به هریک از همکاران و اشنایان‬ ‫قرض داشته می نویسد و در همین‬ ‫وصیت نامه باز دو نکته جالب‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫وجود دارد‪:‬‬ ‫‪ ‬نکته اول ان که در یکی از‬ ‫بندهای وصیت نامه می نویسد‪:‬‬ ‫«در صورتی که کسی ادعایی از‬ ‫اینجانب داشت و ثابت کرد راست‬ ‫می گوید بپردازید‪ ».‬که خود نکته‬ ‫ای است اخالقی و درسی است از‬ ‫یک انسان درستکار و صدیق‪.‬‬ ‫‪ ‬نکته دوم در بند دیگری از‬ ‫وصیت نامه اش می نویسد‪« :‬دو‬ ‫هزار پالک دیاپوزیتیف‪ 25 ،‬جعبه‬ ‫بافت شناسی و ‪ 25‬جعبه اسیب‬ ‫شناسی صد پالک رنگی و ‪600‬‬ ‫عکس ‪ 13 * 18‬برای اموزشگاه‬ ‫مشهد باید تهیه شود که قسمتی‬ ‫از ان تهیه شده است‪ ».‬دانشمند‬ ‫بزرگ و سازنده و کارشناس امور‬ ‫دانشگاهی و اموزش عالی حتی‬ ‫در اخرین لحظات حیات خود‬ ‫باز هم به فکر رفع نقص اموزشی‬ ‫و تهیه مواد الزم درسی است‪ .‬در‬ ‫حالی که کامال اگاه است که دیگر‬ ‫رفتنی است‪ .‬روحش شاد و روانش‬ ‫در سرای ابدی با اولیاء و انبیاء‬ ‫محشور باد که چه خوب استاد و‬ ‫چه نیکو سرمشق و به حق یک‬ ‫عالم مجاهد بود‪.‬‬ ‫اثار علمی دکتر حبیبی‬ ‫نشریات پزشکی به زبان فارسی‬ ‫‪ ‬کتاب رویان شناسی‪1316 ،‬‬ ‫‪ ‬کتاب بافت شناسی‪1317 ،‬‬ ‫‪‬رینوسپوریدیوم در ایران‪ ،‬نامه‬ ‫ماهانه درمان‪1317 ،‬‬ ‫‪ ‬تشخیص تومورهای پستان به‬ ‫وسیله گذراندن نور از انها‪ -‬نامه‬ ‫پزشکی‪1319 ،‬‬ ‫‪ ‬اسیب شناسی در دوجلد‪،‬‬ ‫‪ 1319‬و ‪1320‬‬ ‫نشریات پزشکی به زبان فرانسه‬ ‫‪‬ترانس ایلومیناسیون در‬ ‫تشخیص تومورهای پستان‪1935 ،‬‬ ‫‪ ‬مطالعه در سه مورد‬ ‫رینوسپریدیوم در ایران (مجله‬ ‫پارازیتولوژی ‪)1939‬‬ ‫‪ ‬مطالعه ‪ 12‬مورد رینوسپریدیوم‬ ‫سیبری در ایران‪1945 ،‬‬ ‫‪‬مطالعه بافت شناسی سالک‪،‬‬ ‫‪1942‬‬ ‫‪ ‬مطالعه ضایعات ریزبینی و بافت‬ ‫شناسی بیماری تیفوس اگزانتماتیک‬ ‫(شماره های ‪ 10-11-12‬سال‬ ‫‪ ،1322‬نامه ماهانه دانشکده سال‬ ‫‪ 1325‬مجله ی حصارک)‬ ‫‪ ‬تغییرات ریزبینی لیکن مسطح‬ ‫(شماره ی ‪ 4‬سال ‪ 1324‬مجله ی‬ ‫بیمارستان شوروی)‬ ‫‪ ‬سرطان پستان نزد دوشیزگان‬ ‫خردسال (مجله ی بولتن دوکانسر‬ ‫سال ‪)1947‬‬ ‫‪ ‬مطالعات و تحقیقات‬ ‫درباره ی بیماری بنیه بوک‪،‬‬ ‫لنفوگرانولوماتوز‪ ،‬سرطان‬ ‫غدد عرق‪ ،‬رابدومیوم‪ ،‬بیماری‬ ‫هوچکین‪ ،‬لنفادنی پوست‪ .‬قسمتی‬ ‫از این مطالعات به صورت پایان‬ ‫نامه توسط عده ای از فارغ‬ ‫التحصیالن دانشکده پزشکی‬ ‫تدوین شده است‪.‬‬ ‫تالیفات دیگر که قبل از عزیمت‬ ‫به اروپا در موقع تدریس در‬ ‫دبیرستان ها انتشار یافته است‪:‬‬ ‫‪ ‬کتاب جبر به اشتراک دکتر‬ ‫سامی راد و فالح‪1307 ،‬‬ ‫‪ ‬کتاب تاریخ طبیعی برای سال‬ ‫‪ 4‬متوسطه‪1306 ،‬‬ ‫منابع‬ ‫‪ -1‬برگرفته از کتاب نخستین ها‬ ‫نوشته استاد فقید دکتر شمس‬ ‫شریعت تربقان‬ ‫‪ -2‬ویکی پدیا‬ ‫مقاله علمی‬ ‫عطیه پورصدوقیان یارن‪ -‬دانشجوی کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولى و مولکولی دانشگاه ازاد اسالمى واحد علوم دارویی‪ ‬‬ ‫طاهره ناجى‪ -‬استادیار و مدیر گروه زیست شناسی سلولى و مولکولی دانشگاه ازاد اسالمى واحد علوم دارویی‬ ‫­­ایمونو هیستوشیمی‬ ‫کاربرد ایمونوپراکسیداز و تکنیک های هیبریدوما از مهم‬ ‫ترین پیشرفت های تکنیکی در پاتولوژی تشریحی به‬ ‫شمار می روند‪.‬‬ ‫این تحوالت زمانی رخ داد که روش های درمانی پیچیده‬ ‫سرطان در حال تشخیص دقیق تر مرفولوژیگ را قبل‬ ‫از انتخاب روش های درمانی مناسب اجباری می نماید‪.‬‬ ‫امروزه تشخیص تومور اندیفرانسیه دیگر پاسخگو‬ ‫نیست وپاتولوژیست باید با بکارگیری روش های جدید‪،‬‬ ‫تشخیص خود را محدود تر و اختصاصی تر کند‪.‬‬ ‫با این که از تکنیک ایمونوهیستوشیمی به حق به عنوان شاخص جادویی‬ ‫نام برده می شود باید به خاطر داشت که همانند سایر روش ها این‬ ‫روش هم دارای معضالت اجرایی و تفسیری است‪.‬‬ ‫به خصوص مسائلی که مربوط به پردازش اولیه نمونه است‪ ،‬مثل نوع‬ ‫و زمان فیکساسیون‪ .‬در این مقاله به صورت خالصه تکنیک های‬ ‫شایع و رایج ایمونوهیستوشیمی بررسی خواهد شد‪.‬‬ ‫تکنیک ایمونوانزیمی (‪)Immunoenzyme Technique‬‬ ‫اساس این تکنیک بر پایه اتصال یک انزیم به یک انتی بادی‬ ‫اختصاصی استوار است‪ .‬فعالیت انزیم باعث ایجاد تغییر رنگ قابل‬ ‫رویت در محل کمپلکس انتی بادی و انزیم و انتی ژن در بافت‬ ‫می شود‪ .‬سر دسته این انزیم ها ‪Horseradish peroxidase‬‬ ‫است‪ .‬از سایر انزیم ها می توان از ‪Alkaline phosphatase‬‬ ‫نام برد‪.‬‬ ‫رنگ امیزی ایمونوانزیمی مستقیم‬ ‫(‪)Direct Immunoenzyme Staining‬‬ ‫در ایــن روش از یک انتی بــادی کانژوگه با انزیم جهت‬ ‫ترکیب با انتی ژن بافتی مورد نظر اســتفاده می شودســپس‬ ‫برش بافتی با سوبســترای مناسب همانند پراکسید هیدروژن‬ ‫و یــک کروموژن مثــل )‪Diamino benzidine (DAB‬‬ ‫انکوبه می شــود تــا رنگ قهــوه ای به وجود ایــد که با‬ ‫میکروسکوپ نوری قابل رویت است‪ .‬این تکنیک ساده بوده‬ ‫ولی حساســیت ان کم است و به همین جهت برای استفاده‬ ‫روزانه مناسب نیست‪( .‬تصویر‪)1‬‬ ‫روش پلی (‪)Bridge Technique‬‬ ‫در این روش حساسیت افزایش می یابد و یک انتی بادی‬ ‫کانژوگه با انزیم را می توان برای انتی بادی های اولیه مختلف‬ ‫به کاربرد و دیگر الزم نیست تمام انتی بادی های اولیه را با‬ ‫انزیم کانژوگه کرد‪.‬‬ ‫رنگ امیزی ایمونوانزیمی غیرمستقیم‬ ‫(‪)Indirect Immunoenzyme Staining‬‬ ‫در این روش ابتدا برش بافتی را با انتی بادی اولیه مورد نظر‬ ‫انکوبه می کنیم‪ ،‬سپس برش بافتی را شستشو داده و با انتی بادی‬ ‫ثانویه کانژوگه با انزیم که برای ایمونوگلبولین گونه ای که منشا‬ ‫تهیه انتی بادی اولیه است انکوبه می کنیم‪ .‬مزیت این روش این‬ ‫است که می توان از یک انتی بادی کانژوگه برای انتی بادی های‬ ‫اولیه زیادی استفاده کرد‪( .‬تصویر ‪)1‬‬ ‫تکنیک انزیم ضد انزیم‬ ‫(‪)Enzyme-Antienzyme Technique‬‬ ‫در این روش انتی بادی با انزیم کانژوگه نمی شود‬ ‫بلکه از انتی بادی علیه انزیم استفاده می شود تا پلی‬ ‫بین انتی بادی اولیه و انزیم بسازد‪ .‬به این طریق دیگر به‬ ‫کانژوگه کردن انتی بادی با انزیم نیازی نیست‪ .‬فرایندی‬ ‫که عالوه بر اینکه از نقطه نظر تکنیکی مشکل است در‬ ‫عین حال تمایل اتصال انتی بادی به انتی ژن را کاهش‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪19‬‬ ‫تصویر ‪ )1‬رنگ امیزی ایمونو انزیمی مستقیم و غیرمستقیم‬ ‫می دهد‪ .‬این تکنیک برای اولین بار توسط استرنبرگر‬ ‫(‪ )Sternberger‬و همکارانش در سال ‪ 1970‬معرفی شد‪.‬‬ ‫تکنیک اویدین‪-‬بیوتین (‪)Avidin-Biotin Technique‬‬ ‫بیوتین یک ویتامین با وزن مولکولی پایین را می توان‬ ‫با پیوندهای کوواالنت به انتی بادی اولیه متصل کرد‬ ‫و یک کانژوگه بیوتین‪-‬انتی بادی ایجاد کرد که وقتی به‬ ‫برش بافتی اضافه می شود به انتی ژن مورد نظر متصل‬ ‫می شود‪ .‬اویدین گلیکوپروتئین سفید مرغ‪ 4 ،‬محل اتصال‬ ‫برای بیوتین دارد‪ .‬بنابراین اویدین را می توان به عنوان پلی‬ ‫برای رنگ امیزی ایمونوانزیمی چند الیه به کار برد‪ .‬سیستم‬ ‫اویدین‪-‬بیوتین توسط ‪ Hsu‬و همکارانش تحول یافت و‬ ‫به صورت ‪Avidin-Biotin-peroxidase Complex‬‬ ‫به اختصار ‪ ABC‬در امد‪ .‬در این روش از کمپلکس‬ ‫اویدین با مولکول پراکسیدازی که متصل به بیوتین است‬ ‫استفاده می شود‪ .‬در این روش انتی بادی اولیه به انتی بادی‬ ‫ثانویه که با بیوتین کانژوگه شده متصل می شود‪( .‬تصویر ‪)2‬‬ ‫کروموژن ها (‪)Chromogens‬‬ ‫کروموژن های گوناگونی برای سیستم های انزیمی مختلف‬ ‫وجود دارد‪ DAB .‬رایج ترین کروموژنی است که امروزه‬ ‫استفاده می شود‪ .‬رنگ قهوه ای واکنش به سهولت قابل‬ ‫رویت بوده ‪ .‬مقاومت ان نسبت به الکل‪ ،‬ان را برای طیف‬ ‫وسیعی از رنگ امیزی های ‪ Counterstain‬و چسب ها‬ ‫مناسب می سازد‪.‬‬ ‫روش های تشدید واکنش ( ‪)Enhancement methods‬‬ ‫یون های فلزات یا ترکیبات الی را میتوان به منظور‬ ‫تشدید رنگ محصوالت کروموژن به کار برد‪ .‬غوطه ور‬ ‫کردن برش های رنگ شده در محلول کروموژن به کاربرد‪.‬‬ ‫ ‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫غوطه ور کردن برش های رنگ شده در محلول ‪0/5‬‬ ‫درصد سولفات مس‪ ،‬شدت رنگ را افزایش داده و رنگ‬ ‫واکنش نیز بسته به اینکه از چه محلولی استفاده شده باشد‬ ‫تغییر می کند‪ .‬ولی اغلب ازمایشگاه ها از این روش ها‬ ‫استفاده نکرده و رنگ قهوه ای‪-‬طالیی ‪ DAB‬را ترجیح‬ ‫می دهند‪ ،‬چون حتی وقتی شدت رنگ بسیار کم است‬ ‫می توان ان را تشخیص داد‪.‬‬ ‫تشدید رنگ امیزی توسط ایمیدازول‬ ‫(‪)Imidazole Enhancement‬‬ ‫ایمیدازول سرعت اکسیداسیون ‪ DAB‬را در‬ ‫‪ pH‬خنثی چندین برابرکرده و عالوه بر ان فعالیت‬ ‫پراکسیدازی کاذب هموگلوبین را مهار می کند‪ .‬افزودن‬ ‫‪ 0/01‬مول ایمیدازول به مخلوط ‪DAB-peroxidase‬‬ ‫باعث تشدید رنگ امیزی گیرنده استروژن و برخی دیگر‬ ‫از انتی ژن ها می شود‪.‬‬ ‫تشدید رنگ امیزی با استفاده مکرر از انتی بادی اولیه‬ ‫(‪)Enhancement by repeated application of reagents‬‬ ‫این روش زمانی که میزان انتی ژن کم است‪ ،‬مورد‬ ‫استفاده قرار می گیرد‪.‬بدین صورت که ابتدا انتی بادی‬ ‫اولیه را ریخته و ‪1‬تا ‪ 2‬ساعت در دمای اتاق انکوبه‬ ‫می کنیم‪ .‬سپس با ‪ PBS‬شسته و انگاه انتی بادی اولیه‬ ‫را می ریزیم و یک شب در دمای ‪ 4‬درجه سانتی گراد‬ ‫انکوبه می کنیم‪.‬‬ ‫فیکساسیون (‪)Fixation‬‬ ‫نحوه و نوع فیکساسیون بافت‪ ،‬در کیفیت ایمونو‬ ‫هیستوشیمی نقش کلیدی دارد‪ .‬متداول ترین فیکساتیوی‬ ‫که در ازمایشگاه های تشخیصی به کار می رود فرمالین‬ ‫است‪ .‬میزان بقای انتی ژن بطور معکوس با مدت زمان‬ ‫فیکساسیون در فرمالین نسبت دارد‪ .‬بر اساس مطالعات‬ ‫انجام شده میزان برخی از انتی ژن ها پس از سه روز‬ ‫فیکساسیون کاهش نشان داده اغلب انها پس از هفت‬ ‫روز بودن در مجاورت فرمالین کاهش قابل مالحظه نشان‬ ‫می دهند‪ .‬بنابراین بافت هایی که چندین روز در فرمالین‬ ‫مانده اند برای انجام رنگ امیزی های ایمونوهیستوشیمی‬ ‫مناسب نیست‪.‬‬ ‫مقالهعلمی‬ ‫نمک فلزات مانند روی رسوب دهنده های قوی پروتئین بوده‬ ‫و ایجاد کمپلکس های غیرمحلول با پلی پپتید ها می کنند‪،‬‬ ‫لذا استفاده از فرمالین روی ‪ Zinc Formation‬به عنوان‬ ‫فیکساتیو می تواند شدت رنگ امیزی را افزایش دهد‪.‬‬ ‫فیکساسیون با ماکروویو (‪)Microwave Fixation‬‬ ‫جایگزینی فیکساسیون فرمالین با ‪ Microwave‬نه تنها‬ ‫باعث سرعت بخشیدن و تمیز بودن کار می شود بلکه از‬ ‫نظر حفظ انتی ژن های سلولی نیز به فرمالین ارجحیت دارد‪.‬‬ ‫نمونه در فرمالین به ازمایشگاه اورده می شود و به محض‬ ‫ورود‪،‬بررسی شده و برش هایی با ضخامت ‪ mm2‬تهیه‬ ‫و به تعداد ‪ 40‬برش در حرارت ‪ 62‬درجه در داخل سالین‬ ‫نرمال در معرض ‪ Microwave‬قرار داده می شود‪ .‬پس‬ ‫از ان در ‪ Tissue Processor‬طی چند مرحله از الکل‬ ‫مطلق(‪ 75‬دقیقه) کلروفرم یا گزیلل (‪ 50‬دقیقه) می گذرد‪.‬‬ ‫به استثنای سایتوکراتین و دسمین‪ ،‬بافت هایی که این روش‬ ‫تهیه می شوند نیاز به استفاده از انزیم های پروتئولیتیک برای‬ ‫افزایش شدت رنگ امیزی ندارند‪.‬‬ ‫بلوک های پالستیکی(‪)Plastic embedding‬‬ ‫تهیه بلوک های پالستیکی به جای بلوک پارافینی‪ ،‬با‬ ‫توجه به طول کوتاه فیکساسیون و حرارت پائین(‪4‬درجه)‬ ‫برای تهیه بلوک‪ ،‬نه تنها باعث ایجاد برش های ‪ H&E‬بهتری‬ ‫می شودبلکه باعث حفظ انتی ژن های بافتی نیز می شود‪.‬‬ ‫محلول های دکلسیفیکاسیون (‪)Decalcifying solutions‬‬ ‫محلول ‪ 5‬درصد اسید نیتریک که برای دکلسیفیکاسیون‬ ‫به کار می رود باعث کاهش واکنش های ایمونوهیستوشیمی‬ ‫شده و در این گونه موارد استفاده از انزیم های پروتئولیتیک‬ ‫کمک کننده است‪ .‬توصیه می شود برای دکلسیفیکاسیون به‬ ‫جای اسید نتیریک از اسیدتری کلرواستیک استفاده شود‪.‬‬ ‫پردازش بافت (‪)Tissue processing‬‬ ‫حرارت باالی ‪60‬درجۀ سانتیگراد می تواند باعث دناتوراسیون‬ ‫انتی ژن ها شود و عالوه بر ان مورفولوژی سلولی بخصوص‬ ‫بهتر است پارافین را‬ ‫جزئیات هسته از میان می رود‪.‬‬ ‫در دمای کمتر از ‪ 60‬درجۀ سانتیگراد به کار برد‪ .‬به این‬ ‫تصویر‪ )2‬کمپلکس ‪ABC‬‬ ‫منظور اگر الزم باشد می توان از پارافین های با نقطه‬ ‫ذوب پائین استفاده کرد‪ .‬عالوه بر ان برای خشک کردن‬ ‫برش ها هم بهتر است به جای دمای ‪ 58‬درجۀ سانتیگراد‬ ‫از دمای ‪ 37‬درجۀ سانتیگراد استفاده شود‪.‬‬ ‫روش رنگ امیزی (‪) Staining Procedure‬‬ ‫الزم به یاداوری است که هر مرحله در طی فرایند‬ ‫رنگ امیزی ممکن است دچار خطا شود‪ .‬مث ً‬ ‫ال عدم مهار‬ ‫فعالیت پراکسیداز داخلی به ایجاد نتیجه مثبت کاذب‬ ‫منجر می شود‪ .‬برای اکثر انتی بادی ها زمان انکوباسیون‬ ‫در حرارت اتاق ‪ 20-30‬دقیقه است‪ .‬اگر حرارت را به ‪37‬‬ ‫درجۀ سانتیگراد افزایش دهیم می توانیم زمان انکوباسیون‬ ‫را کوتاه کنیم‪ .‬ولی ممکن است نتایج مثبت و یا منفی‬ ‫کاذب به دست اوریم و از طرفی ممکن است زمینه هم‬ ‫رنگ شود‪ .‬انکوباسیون در ‪ 4‬درجه سانتیگراد در طی شب‬ ‫می تواند بهترین روش باشد‪ .‬به خصوص که در این‬ ‫صورت کمترین غلظت انتی بادی هم مورد نیاز است‪،‬‬ ‫ولی در عمل‪ ،‬انکوباسیون در حرارت اتاق در طی شب‬ ‫در عملی ترین روش است‪ .‬در هیچ زمانی برش ها نباید‬ ‫خشک شوند چون در این صورت نتیجه منفی کاذب‬ ‫خواهیم داشت‪ .‬تمامی انکوباسیون ها باید در اتاقک‬ ‫مرطوب انجام شود‪.‬‬ ‫روش اویدین‪-‬بیوتین برای برش های پارافینی‬ ‫(‪)Avidin-Biotin Peroxidase Technique For Paraffin Sections‬‬ ‫‪ ‬برش ها را دپارافینه می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬پراکسیداز داخلی را با محلول ‪ 0/5‬درصد پراکسیداز‬ ‫داخلی را با محلول ‪ 0/5‬درصد ‪ H2O2‬در متانول به مدت‬ ‫‪30‬دقیقه مهار می کنیم‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪ ‬بافت را خشک کرده و توسط قلم ‪ PAP‬دور برش را‬ ‫با دایره کشیده به سرعت در محلول مهار کننده پراکسیداز‬ ‫وارد می کنیم و دوبار در ‪ PBS‬با ‪ 7/4 pH‬به مدت ‪ 5‬دقیقه‬ ‫شستشو می دهیم‪.‬‬ ‫‪ ‬با سرم اسب (‪ 3 )NHS‬درصد به مدت ‪30‬دقیقه بافت‬ ‫را انکوبه می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬اضافی ‪ NHS‬را گرفته در طی شب در حرارت اتاق با‬ ‫انتی بادی اولیه که بطور متناسب با ‪ 3 NHS‬درصد رقیق‬ ‫شده است‪ ،‬انکوبه می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬دوبار شستشو با ‪ PBS‬همانند مرحله ‪ 3‬انجام می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬با انتی بادی ثانویه که به نسبت ‪ 1‬به ‪ 500‬با ‪NHS‬‬ ‫رقیق شده باشد به مدت ‪ 30‬دقیقه در حرارت اتاق انکوبه‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬دوبار شستشو با ‪ PBS‬همانند مرحله ‪ 3‬انجام می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬با استرپتو اویدین کانژوگه با پراکسیداز که با‪NHS‬‬ ‫که به نسبت ‪ 1‬به ‪ 1500‬به مدت ‪ 60‬دقیقه در حرارت اتاق‬ ‫انکوبه می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬دوبار شستشو با ‪ PBS‬همانند مرحله ‪ 3‬انجام می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬محلول سوبسترای پراکسیداز را اضافه می کنیم‪.‬‬ ‫واکنش را به صورت ماکروسکوپی و میکروسکوپی حدود‬ ‫‪ 10‬الی ‪ 20‬دقیقه کنترل می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬یک بار با ‪ 7/4 pH PBS‬می شوییم‪.‬‬ ‫‪ ‬با هماتو کسیلین مایر رنگ می کنیم‪.‬‬ ‫‪ ‬ابگیری و شفاف کرده و می چسبانیم‪.‬‬ ‫رنگ امیزی برش های بافتی که قبال رنگ شده اند‬ ‫(‪)Immunostaining Of Previously Stained Sections‬‬ ‫ابتدا المل را برداشته و به طور مختصر با اسید الکل‬ ‫رنگبری می کنیم و سپس طبق دستور عمل رنگ امیزی‬ ‫معمول رنگ می کنیم‪ .‬مطالعات نشان می دهد که برای اکثر‬ ‫انتی ژن ها میتوان از اسالیدهای قبال رنگ شده استفاده کرد‪.‬‬ ‫کنترل ها (‪)Controls‬‬ ‫در هر بار رنگ امیزی باید از کنترل استفاده کرد‪ .‬کنترل های‬ ‫مثبت از بافت های طبیعی به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیاد‬ ‫انتی ژن است زیاد مناسب نیست بلکه بهتر است از بافت‬ ‫های تومورال به این منظور استفاده شود‪ .‬از کنترل های مثبت‬ ‫داخلی هم میتوان استفاده کرد‪( .‬مثال رگ های یک تومور‬ ‫برای ‪ Desmin‬و یا فاکتور هشت)‪ .‬کنترل منفی می تواند‬ ‫ ‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫بافت فاقد ان انتی ژن باشد یا اینکه به جای استفاده از‬ ‫انتی بادی اولیه میتوان از یک سرم غیر ایمیون و یا یک‬ ‫انتی بادی غیر مرتبط استفاده کرد‪.‬‬ ‫انتی بادی ها (‪)Anti Bodies‬‬ ‫کیفیت انتی بادی های مصرفی مستقیما بر روی کیفیت‬ ‫رنگ امیزی تاثیر دارد‪ .‬انتی بادی های مونوکلونال وسعت تازه ای‬ ‫به ایمونوهیستوشیمی داده اند‪ .‬تهیه ان ها اسان بوده و بسیار‬ ‫اختصاصی هستند و تغییرات کمی در تولیدات مختلف‬ ‫ان ها وجود دارد‪ ،‬ولی واکنش انها علیه یک اپی توپ‬ ‫است نه کل انتی ژن لذا از حساسیت کمتری نسبت به‬ ‫انتی بادی های پلی کلونال برخوردار هستند‪.‬‬ ‫هضم پروتئولیتیک انزیمی‬ ‫(‪)Proteolytic Enzyme Digestion‬‬ ‫استفاده از فرمالین به عنوان فیکساتیو باعث اتصال متقاطع‬ ‫مولکول های انتی ژن و در نتیجه پنهان شدن محل های‬ ‫مقالهعلمی‬ ‫انتی ژنیک می شود‪ .‬استفاده از انزیم های پروتئولیتیک باعث‬ ‫شکستن اتصاالت متقاطع شده و لذا خواص انتی ژنیک ان ها‬ ‫را پایدار می سازد‪ .‬تریپسین‬ ‫و پپسین گاوی انزیم هایی‬ ‫هستند که به طور شایع‬ ‫استفاده می شوند‪.‬‬ ‫ولی واکنش کامال منفی است که این پدیده ناشی از عدم‬ ‫نفوذ انتی بادی به ساختمان های توپر مثل الیه شاخی‬ ‫اپیدرم‪ ،‬اجسام ‪ Russel‬و یا کلوئید تیروئید داخل‬ ‫فولیکول ها است‪.‬از سایر علل منفی کاذب می توان تیتر نا‬ ‫مناسب انتی بادی‪ ،‬غلظت کم انتی ژن در بافت و یا پنهان‬ ‫شدن انتی ژن و یا زمان انکوباسیون نامناسب و دمای‬ ‫نامناسب نام برد‪.‬‬ ‫تفسیر طرح رنگ امیزی‬ ‫(‪Interpretation Of‬‬ ‫‪Staining Patterns Of‬‬ ‫‪)Staining‬‬ ‫تفسیر نتایج رنگ‬ ‫امیزی به مهارت و تجزیه‬ ‫نیاز داشته و شخص نه‬ ‫تنها باید با خصوصیات‬ ‫واکنش مثبت حقیقی اشنا‬ ‫باشد بلکه باید به احتمال‬ ‫تغییرات ناشی از ماهیت‬ ‫بافت و نوع انتی بادی‬ ‫مصرفی نیز اگاهی داشته‬ ‫باشد‪ .‬اشتباه در تفسیر‪،‬‬ ‫ناشی از اشکاالت تکنیکی‬ ‫و یا خطا در نحوه خواندن‬ ‫نتایج است‪ .‬واکنش مثبت‬ ‫واقعی نه تنها سلول ها به رنگ قهوه ای در می اورد‪ .‬بلکه‬ ‫مهم تر این این است که کیفیت واکنش مثبت واقعی در نحوه‬ ‫هتروژن بودن انتشار ان در یک سلول و میان سلول ها است‪.‬‬ ‫واکنش های مثبت و منفی کاذب‬ ‫(‪)False-Positive, False Negative Staining‬‬ ‫سلول های در حال میتوز و بافت های نکروتیک به طور‬ ‫غیر اختصاصی انتی بادی را جذب کرده و باعث ایجاد رنگ‬ ‫زمینه ای می شود‪ .‬مشکل دیگر جذب پاسیو یا فاگوسیتوز‬ ‫انتی ژن ها توسط هیستوسیت ها و یا سایر سلول ها است‬ ‫که با وجود اینکه در واقع فاقد انتی ژن مورد نظر هستند‬ ‫واکنش مثبت نشان می دهند‪ .‬کناره های ازاد برش بافتی هم‬ ‫گاهی واکنش های غیر اختصاصی مثبت نشان می دهند‪.‬‬ ‫گاهی اوقات با وجود اینکه انتی ژن در بافت وجود دارد‬ ‫نتیجه(‪)Conclusion‬‬ ‫ایمونو هیستوشیمی نقش موثری در تشخیص و‬ ‫طبقه بندی تومورها یافته است ولی باید در نظر داشت‬ ‫که ایمونو هیستوشیمی فقط می تواند به همراه سایر‬ ‫فاکتورها در تشخیص کمک کند و نمی تواند بعنوان‬ ‫وسیله ای جادویی از ان استفاده کرد و نیز هرگز نمی‬ ‫تواند جایگزین تجربه و ارتباط بالینی و پاتولوژی باشد‪.‬‬ ‫تفسیر این رنگ امیزی هنوز نیازمند شناسایی مرفولوژی‬ ‫سلول ها بوده و نمی تواند جایگزین تجربه پاتولوژیست‬ ‫شود‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫ ‪1-‬‬ ‫‪David J. Dabbs. (2013). “Diagnostic‬‬ ‫‪Immunohistochemistry” (4th ed.).Philadelphia. Elsevier‬‬ ‫‪Press.‬‬ ‫ ‪2-‬‬ ‫‪Kenneth Petersen.(2013).‬‬ ‫‪“Immunohistochemical Staining Methods Education‬‬ ‫‪Guide”.(6th ed.).Denmark. Dako Company‬‬ ‫ ‪3-‬‬ ‫‪Rong Shi.SH, Shi.Y, Taylor.R. (2011). “Antigen‬‬ ‫‪Retrieval Immunohistochemistry: Review and Future‬‬ ‫‪Prospects in Research and Diagnosis over Two‬‬ ‫‪Decades”. Histochemistry & Cytochemistry .59(1) 13–32‬‬ ‫ ‪4-‬‬ ‫‪Teulon J, Delcuze Y, et al. (2011). “Single and‬‬ ‫‪multiple bonds in (strept) avidin-biotin interactions”.‬‬ ‫‪Molecular recognition. 24: 490–502.‬‬ ‫ ‪5-‬‬ ‫‪Klopfleisch. R.,. von Deetzen. M, et al.(2012).‬‬ ‫‪“Weigners Fixative–An Alternative to Formalin Fixation‬‬ ‫‪for Histology With Improved Preservation of Nucleic‬‬ ‫‪Acids”. Veterinary Pathology. 50(1) 191-199.‬‬ ‫ ‪6-‬‬ ‫‪Bond.A, Kinnamon.C . (2013).‬‬ ‫‪“Microwave processing of gustatory tissues for‬‬ ‫)‪immunohistochemistry”. Neuroscience Methods.215(1‬‬ ‫‪132-138.‬‬ ‫ ‪7-‬‬ ‫‪Torlakovic. E, et al .(2015). “Standardization of‬‬ ‫‪Positive Controls in Diagnostic Immunohistochemistry”.‬‬ ‫‪Appl Immunohistochem Mol Morpho .23:1–18.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪23‬‬ ‫دکتر مصطفی چادگانی پور(استاد قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)‬ ‫مهرنوش ماهرالنقش (کارشناش ارشد قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)‬ ‫دکتر پروین دهقان (استادیار قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان)‬ ‫کاندیدیاز دهانی‬ ‫‪Oral Candidiasis‬‬ ‫مخمر های قارچی به ویژه کاندیدا البیکنس‪ ،‬ساکن‬ ‫همزیست حفره دهان انسان است‪ .‬در شرایط عادی‬ ‫این ارگانیسم قارچی با ارگانیسم های دیگر که فلور‬ ‫نرمال دهان هستند تعادل دارد و ایجاد بیماری نمی کند‪.‬‬ ‫تغییرات در محیط دهانی و یا تغییرات سیستمیک می‬ ‫تواند در رشد بیش از حد این گونه قارچ تاثیر گذاشته‬ ‫و منجر به عفونت قارچی دهان شود‪ .‬از جمله عوامل‬ ‫تاثیر گذار می توان به سرکوب سیستم ایمنی‪ ،‬عدم‬ ‫تعادل در فلور نرمال دهان به علت مصرف انتی بیوتیک‬ ‫ها‪ ،‬کم شدن بزاق دهان و صدمه به بافت مخاطی دهان‬ ‫اشاره کرد‪ .‬این عوامل سبب می شود که این دسته از‬ ‫افراد نسبت به کل جمعیت بیشتر در معرض خطر ابتال‬ ‫به عفونت های قارچی دهان قرار گیرند‪ .‬بیماریزایی این‬ ‫قارچ وابسته به خود ارگانیسم و عوامل زمینه ساز در‬ ‫میزبان می باشد‪.‬‬ ‫وقوع کاندیدیاز دهانی به فاکتور های مساعد کننده مانند‬ ‫سن‪ ،‬اختالل در عملکرد غدد بزاقی‪ ،‬مصرف داروها‪،‬‬ ‫استفاده از دندان مصنوعی‪ ،‬مصرف باالی کربوهیدرات‬ ‫ها‪ ،‬دیابت ملیتوس‪ ،‬سیگار کشیدن‪ ،‬سندرم کوشینگ‪،‬‬ ‫سرطان ها و مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی‪،‬‬ ‫رادیو تراپی و شیمی درمانی بستگی دارد‪.‬‬ ‫کاندیدیاز دهانی متداول ترین الودگی قارچی در انسان‬ ‫به خصوص در ابتدا و انتهای زندگی است‪ .‬دردهان اکثر‬ ‫مردم دنیا به طور معمول کاندیدا به میزان ‪ %25‬تا ‪%75‬‬ ‫گزارش شده است که هیچ عالمتی در افراد ایجاد نمی‬ ‫کند‪ .‬در مطالعات انجام شده فراوانی کاندیدا البیکنس‬ ‫ازدهان نوزادان ‪ %45‬گزارش شده است‪ .‬همچنین این‬ ‫مخمردردهان بزرگساالن سالم ‪ ،%45-%30‬افرادی با‬ ‫دندان مصنوعی ‪ ،%60-%50‬افرادی که مدت طوالنی‬ ‫بستری بوده اند ‪ ،%88 -%65‬افرادمبتال به لوسمی و تحت‬ ‫شیمی درمانی ‪ %90‬و باالخره در افراد مبتالبه ایدز‪%95‬‬ ‫گزارش شده است‪ .‬کاندیدیاز دهانی به طور عمده در‬ ‫‪ %80‬موارد به وسیله گونه های ‪C.glabrata- -C.albicans‬‬ ‫‪C.stellatoida - C.krusei - C.parapsilosis-C.guilliermondii‬‬ ‫ایجاد می شود‪.‬‬ ‫ ‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫نمای هیستولوژیک بیماری‬ ‫یک واکنش التهابی سطحی موضعی همراه با هایپرکراتوز‬ ‫و زخم سطحی که توسط اگزودای فیبرینوئید پوشیده شده‬ ‫که در انها تعداد زیادی مخمر سودوهایفا یافت می شود‪.‬‬ ‫این غشاء کاذب باعث ایجاد ظاهر سفید و منقوط در‬ ‫ضایعات مخاطی می شود‪.‬‬ ‫اشکال کاندیدیاز دهانی‬ ‫کاندیدیازیس حاد با غشای کاذب(برفک)‬ ‫پالک های سفید به هم پیوسته (‪ (patchy‬یا خال هایی‬ ‫روی سطح مخاط مربوط به الیه های خارجی اپیتلیوم که‬ ‫برداشت پالک ها با سایش یا خراشیدن باعث ایجاد ناحیه‬ ‫اریتما یا حتی زخم کم عمق می شود‪.‬‬ ‫این ضایعات معموال در نوزادان به صورت لکه های‬ ‫سفید نرم چسبنده روی مخاط دهان دیده می شود و‬ ‫وابسته به هیچ عامل زمینه سازی نیست‪ .‬در بزرگساالن‬ ‫اریتما ‪ ،‬التهاب و نواحی دردناک قرمز رنگ با این بیماری‬ ‫همراه هستنند و ضایعات مرواریدی سفید شبیه پالک و‬ ‫گاهی نسبتا کم رنگ وجود دارند که یک عامل زمینه ساز‬ ‫دائمی باعث ایجاد این حالت می شود‪.‬‬ ‫کاندیدیاز اتروفیک حاد‬ ‫به صورت مخاط دردناک همراه با لکه های‬ ‫قرمز اتروفیک یا خطوط اریتما توز که با حضور‬ ‫حداقل ضایعات سفید با غشاء مخاطی که در‬ ‫برفک دیده می شود‪ ،‬همراه می شود‪ .‬بیماران با‬ ‫انمی نقص مزمن اهن هم می توانند به کاندیدیاز‬ ‫اتروفیک مبتال شوند‪.‬‬ ‫کاندیدیاز هایپر پالستیک مزمن‬ ‫شامل طیف وسیعی از شرایط کلینیکی است که در انها‬ ‫تهاجم میسلیوم ها به الیه های عمیق تر مخاط و پوست‬ ‫رخ می دهد و باعث یک پاسخ شدید از طرف بافت میزبان‬ ‫می شود‪ .‬در این نوع از کاندیدیاز دهانی پالک های چرمی‬ ‫سخت سفید رنگ به نام لکوپالکیا داخل گونه ها‪،‬لب ها‪،‬‬ ‫کام و زبان ایجادمی شود‪ .‬در بیماران با زمینه ی ناهنجاری‬ ‫های ایمونولوژیک ممکن است ضایعات مشابهی در‬ ‫اطراف ناخن ها و یا سایر محل های پوست ایجاد شود‪.‬‬ ‫کاندیدیاز گوشه لب ها (‪)Perleche‬‬ ‫این ضایعات در دو طرف لب ها مشاهده می شود که‬ ‫بعضی اوقات به پوست مجاور گسترش پیدا می کند‪ .‬این‬ ‫نوع کاندیدیاز در بیماران با دندان های مصنوعی‪ ،‬بیماران‬ ‫با انمی کمبود اهن و افرادی با کمبود ویتامین های ‪،B‬‬ ‫‪ D‬و اسید فولیک دیده می شود‪ .‬مکیدن عادتی لب ها‪،‬‬ ‫دیابت‪ ،‬نوتروپنی و ایدز نیز می تواند باعث بروز این نوع از‬ ‫کاندیدیاز شود‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫کاندیدیاز همراه با ایمنی سرکوب شده‬ ‫التهاب زبان (‪)Glossitis‬‬ ‫به صورت لکه های اریتماتوز پاپیلری اتروفیک‬ ‫که در ناحیه مرکزی پشت زبان نمایان می شود‪.‬‬ ‫در صورتی که این ضایعات ندوالریته بیشتری پیدا‬ ‫کند‪ Median Rhomboid Glossitis ،‬هایپر پالستیک‬ ‫نامیده می شوند‪.‬‬ ‫در افرادی که از نظر ایمنی بدن سالم می باشند‪ ،‬اولین‬ ‫خط دفاعی علیه کاندیدیاز حاد ‪ IgA‬است که در ابتال به‬ ‫کاندیدیاز دهانی افزایش می یابد در حالی که در بیماران‬ ‫با ایمنی سرکوب شده میزان ‪ IgA‬سرم و بزاق‪ ،‬علی رغم‬ ‫افزایش میزان کل انتی ژن‪ ،‬کاهش میابد که این امر موجب‬ ‫گسترش بیماری می شود‪.‬‬ ‫ناقلین بیماری‬ ‫انواع مخمر کاندیدا می تواند جزء فلور نرمال دهان‬ ‫باشد‪ .‬در دهان ناقلین میزان ‪ 200‬تا ‪ 500‬سلول مخمری‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪25‬‬ [5] Lucas VS. Association of psychotro- pic drugs, prevalence of denture‐related stomatitis and oral candidosis. Community dentistry and oral epidemiology. 1993;21(5):313-6. [6] Arendorf T, Walker D. The preva- lence and intra-oral distribution of Candida albicans in man. Archives of Oral Biology. 1980;25(1):1-10 [7] Rodu B, Carpenter JT, Jones MR. The pathogenesis and clinical significance of cytologically detectable oral Candida in acute leukemia. Cancer. 1988;62(9):2042-6 [8] Mobeen N. ORAL CANDIDIASIS– A SHORT REVIEW. Int J Cur Res Rev. 2014;6(09):89 [9] Bakki SR, Kantheti L, Kuruba K, Poosarla C, Baddam V, Mulakaluri R .Candi- dal carriage, isolation and species variation in patients undergoing radiotherapy and chemotherapy for head and neck tumours. Journal of Dr NTR University of Health Sciences. 2014;3(1):28 ‫ پاپیالی سطح پشتی زبان‬.‫در هر میلی لیتر بزاق وجود دارد‬ ‫محل ابتدائی کلونیزاسیون در دهان ناقلین می باشد و بقیه‬ ‫نواحی دهان از طریق این محل الوده شده و یا به طور ثانویه‬ .‫کلونیزه می شوند‬ ‫ نوع‬،‫حالت ناقل بدون نشانه به وضعیت ایمنی میزبان‬ ‫ استفاده متناوب‬،‫ سیگار کشیدن‬،‫ شرایط دهان‬،‫کاندیدا‬ .‫از انتی بیوتیک ها و بهداشت عمومی دهان بستگی دارد‬ .‫همچنین حالت ناقل در افراد دیابتی بیشتر شایع است‬ ‫درمان بیماری‬ ‫بهداشت دهان و تشخیص زود هنگام در پیشگیری و درمان‬ ‫ درمان این بیماری به دو صورت‬.‫این بیماری ضروری است‬ ‫ دارو های مورد‬.‫موضعی وسیستمیک صورت می گیرد‬ ‫ امفوتریسین‬،‫ نیستاتین‬:‫استفاده در درمان موضعی عبارتند از‬ ‫ وکلوتریمازول متداول ترین این داروها نیستاتین می باشد‬B ‫که به دو صورت دهان شویه و پماد می تواند مورد استفاده‬ .‫قرار گیرد‬ ،‫ فلوکونازول‬:‫داروهای مورد استفاده در درمان سیستمیک‬ ‫ الزم به ذکر است که‬.‫ایتراکونازول و کتوکونازول است‬ ‫ می توانند به صورت‬B‫فلوکونازول همراه با امفوتریسین‬ ‫داخل وریدی برای درمان ضایعات مقاوم و کاندیدیاز‬ .‫سیستمیک استفاده شود‬ [10] Dupont B, Graybill J, Armstrong D, Laroche R, Touze J ,Wheat L. Fungal infec- tions in AIDS patients. Journal of Medical and Veterinary Mycology. 1992;30(sup1):19- 28. [11] Mobeen N. ORAL CANDIDIASIS– A SHORT REVIEW. International Journal of Current Research and Review. 2014;6(9):89 [12] Meis JF, Verweij PE. Current management of fungal infections. Drugs. 2001;61(1):13-25. [13] Livermore D. The need for new anti- biotics. Clinical Microbiology and Infection. 2004;10(s4):1-9 [1] ‫منابع‬ Alam MZ, Alam Q, Jiman-Fatani A, Kamal MA, Abuzenadah AM ,Chaudhary AG, et al. Candida identification: a journey from conventional to molecular methods in medical mycology. World Journal of Microbiology and Biotechnology. 2014;30(5):1437-51. [2] Odds FC. Candida and candidosis: a [3] Abu-Elteen K, Abu-Alteen R. The review and bibliography: Bailliere Tindall; 1988 prevalence of Candida albicans populations in the mouths of complete denture wearers. The new microbiologica. 1998;21(1):41-8 [4] Manning D, Coughlin R, Poskitt E. Candida in mouth or on dummy? Archives of disease in childhood. 1985;60(4):381-2. 94 ‫مرداد‬ 115 ‫شماره‬ 26 26  ‫مقاله علمی‬ ‫شاهین اسعدی‪ ،‬وحید قربانی ( دانشجویان ‪ phd‬ژنتیک مولکولی)‬ ‫سندرم پاتائو‬ ‫‪Patau Syndrome‬‬ ‫سندرم پاتائو یا تریزومی ‪, 13‬ناهنجاری مادرزادی است‬ ‫که ناشی از وجود یک کپی اضافه از کروموزوم ‪ 13‬است‪.‬‬ ‫این کپی اضافه سبب ناهنجاری های ذهنی و جسمی و‬ ‫نقصهای قلبی برای نوزاد می شود‪ .‬بروز این سندرم نسبت‬ ‫به سایر تریزومی ها‪ ،‬سندرم داون (تریزومی ‪ )21‬و سندرم‬ ‫ادوارد (تریزومی ‪ ،)18‬کمیابتر است‪ .‬این سندرم بیشتر زنان‬ ‫را مبتال می کند (شاید به این دلیل که جنین های مذکر تا‬ ‫زمان تولد زنده نمی مانند)‪ .‬سندرم پاتائو ‪ Patau‬همانند‬ ‫سندرم داون مرتبط با افزایش سن مادر است و این بدان‬ ‫معناست که ریسک داشتن‬ ‫فرزندی مبتال به این سندرم‬ ‫در زنان‪ ،‬با افزایش سن‪،‬‬ ‫بیشتر می شود‪ .‬تمامی نژاد ها‬ ‫را درگیر می کند‪ .‬این سندرم‬ ‫کمابیش ‪ 1‬نفر از هر ‪10000‬‬ ‫تولد زنده را دچار می کند‪.‬‬ ‫بطور نرمال دو کپی از‬ ‫هر ‪ 23‬عدد کروموزوم‬ ‫وجود دارد ‪،‬که هر یک از‬ ‫انها از یکی از والدین به‬ ‫ارث می رسد‪ .‬در تریزومی‬ ‫یک کروموزوم وجود دارد‪ ،‬و‬ ‫کپی ا ز‬ ‫سه‬ ‫این کپی اضافی از یک کروموزوم خاص می تواند از اسپرم‬ ‫و یا تخمک و یا حتی یک جهشی که پس از لقاح رخ داده‬ ‫است‪ ،‬انجام شود‪.‬‬ ‫نشانی ها‬ ‫بر حسب نوع انومالی کروموزومی‪ ،‬نشانگان نیز متغیر‬ ‫خواهد بود‪ .‬نشانه ها شامل طیفی از شرایط وخیم تا ظاهر‬ ‫نرمال و عملکرد عادی متغیر خواهد بود‪ .‬در تریزومی‬ ‫‪ ،13‬ناهنجاری های داخلی و خارجی (ظاهر فرد) رخ‬ ‫می دهد‪ .‬میکروسفالی در این کودکان دیده می شود‪.‬‬ ‫ممکن است طناب نخاعی‪ ،‬به علت نقص در مهره های‬ ‫کمری بیرون زده (مننگومیلوسل) باشد‪ .‬کودکانی که پس‬ ‫از دوران نوزادی زنده می مانند دچار درجاتی از عقب‬ ‫ماندگی ذهنی و تشنج می شوند‪ .‬اغلب چشم ها کوچک‬ ‫است (میکروفتالمی) و یا حتی ممکن است چشم وجود‬ ‫نداشته باشد (انوفتالمی)‪ .‬چشم ها ممکن است خیلی به‬ ‫هم نزدیک باشند (هیپوتلوریسم) و یا حتی چسبیده به‬ ‫هم باشند و تشکیل یک ساختار واحدی را با هم بدهند‪.‬‬ ‫گوشها معموال بدفرم بوده و در پایین تر از حد معمول‬ ‫خود قرار دارند‪ .‬در کودکان مبتال شکاف کام و شکاف‬ ‫لب نیز مشاهده می گردد‪ .‬سایر مشخصات فیزیکی‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪27‬‬ ‫سلول های نمونه خون فرد استخراج می گردند‪.‬‬ ‫‪ 22‬جفت کروموزوم غیر جنسی بواسطه اندازه شان از‬ ‫بلندترین تا کوتاهترین‪ ،‬از کروموزوم ‪ 1‬تا کروموزوم ‪22‬‬ ‫مشخص می شوند‪ ،‬و پس از ان کروموزوم های جنسی‬ ‫تعیین می شود‪ .‬تشخیص سندرم پاتو با وجود ‪ 3‬عدد‬ ‫کروموزوم ‪ 13‬پذیرفته می شود‪.‬‬ ‫درمان‬ ‫شامل انگشت اضافی (پلی‬ ‫داکتیل)‪ ،‬انگشتان خمیده‬ ‫(حالت مشت بسته)‪ ،‬پاشنه‬ ‫پای برجسته و فقدان دنده ها‬ ‫می باشد‪.‬‬ ‫ناهنجاری ها و بدفرمی‬ ‫های دستگاه ژنیتال نیز در‬ ‫افراد مبتال معمول است‪ .‬این‬ ‫ناهنجاریها شامل عدم نزول‬ ‫بیضه ها (کریپتوکیدیسم)‬ ‫و ناهنجاری تکاملی کیسه‬ ‫بیضه و دستگاه ژنیتال مبهم‬ ‫در مردان و ناهنجاری های در شکل رحم زنان است ‪.‬‬ ‫کمابیش ا در همه ی مبتالیان مشکالت تنفسی و کاستی‬ ‫های قلبی از قبیل ‪ :‬نقص دیواره بطن‪ ،‬سوراخ میان حفرات‬ ‫قلبی و تمایل قلب به سمت راست وجود دارد‪ .‬سیستم‬ ‫کلیوی و گوار شی نیز ممکن است تحت تاثیر کیست ها‬ ‫قرار گیرد و حالتی مشابه با شرایط کلیه پلی کیستیک روی‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫تشخیص‬ ‫سندرم پاتو در هنگام حاملگی با استفاده از تصاویر‬ ‫سونوگرافی‪ ،‬امینیوسنتز و نمونه گیری از پرزهای کوریونی‬ ‫قابل تشخیص است‪ .‬در هنگام تولد نیز ناهنجاری های‬ ‫فیزیکی مشهود‪ ،‬احتمال وجود ناهنجاری کروموزومی را‬ ‫مطرح می سازد‪.‬‬ ‫تشخیص سندرم در نوزاد با بررسی الگوی کروموزومی‬ ‫نوزاد با کاریوتیپ انجام شدنی است‪ ..‬این فرایند شامل‬ ‫جداسازی و ایزوالسیون کروموزوم های موجود در‬ ‫سلولهایی است که از فرد گرفته می شود‪ .‬این سلول ها از‬ ‫ ‪28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫برخی از نوزادان مبتال دارای ناهنجاری ها و نقائص‬ ‫بسیار شدید هستند‪ ،‬و در هفته های اول تولد به علت‬ ‫مشکالت عصبی شدید و نقص قلبی فوت می کنند‪.‬‬ ‫با این حال کودکان با پیش اگهی بهتر‪ ،‬نیازمند درمان‬ ‫های پزشکی به منظور اصالح برخی از ناهنجاریهای‬ ‫ساختاری و عوارض مرتبط با ان می باشند‪ .‬برای رفع‬ ‫مشکالت تغذیه ای استفاده از گاستروستومی ممکن است‬ ‫ضرورت یابد ناهنجاری های ساختاری از قبیل شکاف‬ ‫کام و شکاف لب ممکن است با جراحی اصالح گردند‬ ‫فیزیوتراپی‪ ،‬کاردرمانی‬ ‫و گفتار درمانی در افراد‬ ‫مبتال به انان کمک می‬ ‫کند تا به توانایی های‬ ‫بالقوه تکاملی خود‬ ‫برسند‪.‬‬ ‫پیش اگهی‬ ‫تقریبا ‪ 45‬درصد از‬ ‫نوزادان مبتال طی یک‬ ‫مقالهعلمی‬ References; [1]. Diseases Center-Patau Syndrome. Adviware Pty Ltd. 2008-0204. Retrieved 2008-02-17. [2] Patau K, Smith DW, Therman E, Inhorn SL, Wagner HP (1960). “Multiple congenital anomaly caused by an extra autosome”. Lancet 1 (7128): 790–3. [3] Janvier, Annie; Farlow, Wilfond (August 1, 2012). [4]. Callahan, Tamara L., and Aaron B. Caughey. [5]Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins, 2013. [6] For a description of human karyotype see Mittleman, A. (editor) (1995). [7]. Diseases Center-Edwards Syndrome. Adviware Pty Ltd. 2008-02-04. Retrieved 2008-02-17. mean maternal age for this disorder is 32½. [8]. Hurt K, Sottner O, Záhumenský J et al. (2007). “[Choroid plexus cysts and risk of trisomy 18. Modifications regarding maternal age and markers]”. Ceska Gynekol (in Czech) 72 (1): 49–52. [9]. Papp C, Ban Z, Szigeti Z, Csaba A, Beke A, Papp Z (2007). “Role of second trimester sonography in detecting trisomy 18: a review of 70 cases”. J Clin Ultrasound 35 (2): 68–72. [10]. Patient.co.uk. 2011-03-02. Retrieved 201201-04.   29 94 ‫مرداد‬ 115 ‫شماره‬ ‫ماه اول زندگی فوت می‬ ‫ درصد‬70 ‫ قریب به‬.‫شوند‬ ‫طی شش ماه اول و باالی‬ ‫ درصد طی یک سال‬70 ‫اول زندگی از بین می‬ ‫ میزان بقا تا دوران‬.‫روند‬ .‫کودکی بسیار نادر است‬ ‫بسیاری از افرادی که‬ ‫زنده مانده اند مبتال به‬ ‫ناهنجاری های فیزیکی‬ ‫ با این‬.‫و ذهنی شده اند‬ ‫حال ظرفیت یادگیری در‬ ‫کودکان مبتال به سندرم پاتو‬ ‫از کودکی به کودک دیگر‬ ‫ کودکان بزرگتر ممکن است نیاز به راه رفتن با‬.‫متفاوت است‬ ‫ همچنین ممکن است توانایی درک‬.‫کمک واکر داشته باشند‬ .‫کلمات و عبارات را نیز داشته باشند‬ ‫مقاله علمی‬ ‫دکتر حسین حجازی استاد انگل شناسی و قارچ شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان‪ /‬وحید رییسی کارشناسی ارشد انگل شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان‬ ‫امید رییسی کارشناسی ارشد قارچ شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ‪/‬لطیف طاهری کارشناسی ارشد سم شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان‬ ‫زهرا چیذری کارشناسی ارشد انگل شناسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان‬ ‫توکسوپالسموزیس درحاملگی‬ ‫توکسوپالسما گوندی(در زبان التین به معنی هاللی شکل) یک انگل‬ ‫درون سلولی اجباری (تکثیر درون ماکروفاژ و تمام سلول های هسته‬ ‫دار بدن ) از خانواده اپی کمپلکسا درانسان وحیوانات خون گرم‬ ‫است‪ .‬انگل الوده کننده مشترک انسان و جانوران در طبیعت است‪.‬‬ ‫الودگی های دوران نوزادی است‪)4( .‬‬ ‫موارد سقط جنین و الودگی های مادرزادی ناشی از‬ ‫توکسوپالسما ازاهمیت زیادی برخوردار است‪ .‬در یک‬ ‫مطالعه که توسط ‪ Kapperud‬و همکاران در نروژ انجام‬ ‫شده بود‪ :‬نشان داده شد که توکسوپالسماگوندی ریسک‬ ‫فاکتوری برای سقط جنین در مادران بارداراست(‪.)5‬‬ ‫برپایه پژوهش های گوناگون‪ ،‬شانس انتقال الودگی در‬ ‫چند هفته اول حاملگی ‪ ،% 20‬ولی شانس دیدن اختالالت‬ ‫مورفولوژیک ‪ % 10‬است‪ ،‬در حالی که از هفته ‪ 30‬حاملگی‬ ‫به بعد شانس انتقال الودگی ‪ % 90‬است ولی اختالالت‬ ‫مورفولوژیک عمال دیده نمی شود‪)6 (.‬‬ ‫راه های انتقال عفونت‬ ‫یکی از راه های الودگی‬ ‫انتقال مادر به جنین در دوران بارداری در پارازیتمی اولیه‬ ‫خانم بارداراست‪ .‬الودگی ا ّولیه در دوران بارداری‪ ،‬با ان که‬ ‫نشانه ای بالینی نداشته یا بسیا ر اندک است و خطری برای‬ ‫مادر در بر ندارد‪ ،‬می تواند به جنین او انتقال یابد‪ ،‬با توجه به‬ ‫سن جنین‪ ،‬سقط‪ ،‬ایجادالودگی وبیماری نشانه دار نوزادی و‬ ‫یا بدون نشانهی بالینی به گونه ی پیشرونده در بدن‪ ،‬به ویژه‬ ‫در سیستم اعصاب مرکزی وچشم( در دوران شیرخوارگی‬ ‫وکودکی) را باعث شود‪ .‬با نبود نشانه های بالینی یا اندک‬ ‫بودن و غیر اختصاصی بودن ان در خانم باردار‪ ،‬تشخیص‬ ‫الودگی در دوران بارداری بیشترناشدنی است(‪ .)3‬به دلیل‬ ‫امکان انتقال انتی بادی مادر به جنین و عدم وجود نشانه های‬ ‫بالینی اختصاصی الودگی درنوزادان الوده‪ ،‬تشخیص الودگی‬ ‫نوزادی نیز دشواریهای خاصی را دارد که بیشتر ناشدنی و‬ ‫یا با تاخیر زیاد انجام می پذیرد‪ .‬در نتیجه پیشگیری از ابتال‬ ‫مادر در دوران بارداری بهترین راه جلوگیری از سقط و‬ ‫ ‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫خوردن اووسیست های دفع شده ازمدفوع گربه یا‬ ‫استنشاق ان درجعبه های خاک وشن وماسه اصلی ترین‬ ‫و شایع ترین راه انتقال (انتقال گوارشی)‪ ،‬خوردن میوه ها‬ ‫و سبزیجات الوده به مدفوع گربه‪ ،‬خوردن کیست بافتی‬ ‫در گوشت خام و یا پخته از گوشت حیوانات الوده از‬ ‫جمله گوسفند علت اصلی الودگی در برخی از کشورهای‬ ‫بومی توکسوپالسموزیس است‪ .‬شواهد نشان می دهد‬ ‫که نوشیدن اب الوده می تواند مسیر اصلی الودگی های‬ ‫بومی با توکسوپالسما باشد‪ .‬انتقال مادرزادی از طریق‬ ‫جفت به جنین و انتقال از طریق مصرف تخم مرغ خام‬ ‫و نپخته ‪ ،‬انتقال از طریق انتقال خون پک سل (این راه‬ ‫انتقال در بین موش ها دیده شده است)‪ .‬انتقال از طریق‬ ‫سرنگ های الوده و تزریق خون کامل نیز از راه های انتقال‬ ‫است (‪1‬و‪7‬و‪8‬و‪.)9‬‬ ‫اپیدمیولوژی‬ ‫انگل‬ ‫ترین‬ ‫شایع‬ ‫گوندی‬ ‫توکسوپالسما‬ ‫تک یاخته ای در جهان است و حدود‪ %60‬افراد در جهان‬ ‫الوده به توکسوپالسموزیس هستند (‪ .)10‬الودگی در مناطق‬ ‫گرم و مرطوب شیوع بیشتری دارد و در مناطق سرد و‬ ‫خشک به حداقل می رسد و تنها محلی که عاری از الودگی‬ ‫توکسوپالسما در انسان و حیوان است جزایر عاری ازگربه‬ ‫در اقیانوس ارام است(‪ .)7‬شیوع کلی توکسوپالسموزیس در‬ ‫ایران در حدود ‪ 36‬درصد است و تفاوتی بین شیوع الودگی‬ ‫بین جنس مذکر و مونث تقریبا وجود ندارد‪ .‬طبق این مطالعه‬ ‫اماری‪ ،‬از بین نمونه های گرفته شده و تعیین انتی بادی های‬ ‫مثبت ‪ IgG‬در سرم افراد تهران و اردبیل و اصفهان از‬ ‫باالترین موارد شیوع گزارش شده اند و اهواز کمترین شیوع‬ ‫را داشته است‪ .‬شیوع و تشخیص توکسوپالسموزیس از‬ ‫طریق اندازه گیری انتی بادی های ‪ IgG‬و ‪ IgM‬در سرم‬ ‫افراد مشکوک با روش االیزا صورت گرفته بود (‪.)11‬‬ ‫می تواند باعث سقط‪ ،‬مردن بچه در شکم و یا عوارض‬ ‫شدید در جنین مانند هیدروسفالی‪ ،‬میکروسفالی‪ ،‬عقب‬ ‫افتادگی ذهنی و کوریورتینیت شود با وجودی که مادر‬ ‫حامله ممکن است بدون عالمت باشد (‪ .)14‬نوزاد به‬ ‫دنیا امده ممکن است دچار تب‪ ،‬بثورات ماکولوپاپولر‪،‬‬ ‫میکروسفالی‪ ،‬تشنج‪ ،‬هپاتواسپلنومگالی‪ ،‬زردی و‬ ‫ترومبوسیتوپنی و به ندرت لنف ادنوپاتی ژنرالیزه‬ ‫باشد‪ .‬سه عالمت کالسیک توکسوپالسموز مادرزادی‬ ‫هیدروسفالوس‪ ،‬کوریورتینیت و کلسیفیکاسیون داخل‬ ‫جمجمه میباشد(‪ .)15‬توکسوپالسموزیس چشمی به علت‬ ‫الودگی مادرزادی و یا اکتسابی رخ دهد‪ .‬الودگی پس از‬ ‫زایمان در حال حاضر شایعترین علت توکسوپالسموزیس‬ ‫چشمی است (‪.)16‬‬ ‫عالیم بالینی‬ ‫نکته قابل توجه در مورد توکسوپالسما گوندی این است‬ ‫که این تک یاخته مهمترین عامل مرگ ومیر در افراد ایدزی‬ ‫پس از پنوموسیستیس کارینی می باشد‪.‬الودگی با انگل تک‬ ‫یاخته توکسوپالسما گوندی می تواند نشانه های مختلف‬ ‫از الودگی بدون عالمت تا سقط جنین و یا مننگوانسفالیت‪،‬‬ ‫دچار نقص ایمنی عملکرد و نیز عالیم چشمی اشاره کرد‬ ‫در افرادی که نقص سیستم ایمنی ندارند توکسوپالسموز‬ ‫حاد در اکثریت موارد بدون عالمت است به طوری که‬ ‫احتمال می دهند ‪80‬تا ‪ 90‬درصد موارد الودگی در اطفال‬ ‫و بزرگساالن تشخیص داده نمی شود که این بدون عالمت‬ ‫بودن الودگی به علت عدم تشخیص درخانم های حامله‬ ‫می تواند مشکالتی را ایجاد کند(‪ .)12‬شایع ترین عالمت در‬ ‫افرادی که عالمت دار می شوند لنفادنوپاتی گردن است که‬ ‫این غدد مبتال ممکن است یکی یا چند تا و معموال بدون‬ ‫درد و جدا از هم هستند‪ .‬با این وجود بزرگی غدد لنفاوی در‬ ‫هر نقطه ای از بدن ممکن است دیده شود‪ .‬درافرادی که لنف‬ ‫ادنوپاتی دارند ممکن است سردرد‪ ،‬احساس خستگی و تب‬ ‫نیز وجود داشته باشد(‪.)13‬‬ ‫توکسوپالسموزیس در اکثریت موارد در مادران غیر حامله‬ ‫خود محدود شونده بوده و احتیاج به درمان ندارد ولی اگر‬ ‫خانم حامله ای در سه ماه اول حاملگی به ان مبتال شود‬ ‫تشخیص‬ ‫رایج ترین‪ ،‬متداول ترین و اختصاصی ترین روش‬ ‫تشخیص توکسوپالسموزیس حاملگی روش سرولوژیک‬ ‫االیزا است که شامل بررسی انتی بادی های ‪ IgA‬درسرم‬ ‫خون کودکان و انتی بادی های ‪ IgM‬درسرم خون مادران‬ ‫مبتال به توکسوپالسموزیس حاملگی بوده که مهم ترین‬ ‫انتی بادی ها است‪.‬تفسیر این روش به این صورت است‬ ‫که اگر پیش از حاملگی مادر باردار دارای انتی بادی های‬ ‫‪ IgG‬درسرم باشد‪ ،‬مبتال به توکسوپالسموزیس بوده ولی‬ ‫خطری برای جنین ندارد (الودگی مزمن) ولی اگر بعد از‬ ‫حاملگی دارای انتی بادی های ‪ IgM‬درسرم خون باشد‬ ‫مبتال به الودگی تازه توکسوپالسموزیس شده و می تواند‬ ‫جنین خود را الوده کند(الودگی حاد)‪ .‬اما اگر مادر باردار‬ ‫فاقد ‪IgM‬و ‪ IgG‬در سرم خون باشد‪ ،‬حساس بوده و در‬ ‫معرض خطر ابتال قرار دارد(‪.)7‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪31‬‬ ‫مقالهعلمی‬ ‫درمان‬ [2] Remington JS, Mcleod R, Desmonts G: Toxoplasmosis. In (Eds): Remingtom- Klein infectious Dis of Fetus and Newborn In fant 4 Th Ed Saunders. 1995; P: 140-267. [3] Litwin CHM, Hill HR. Serologic and DNA Based testing for cong and perinatalIn- ‫الودگی حاد در مادران باردار با اسپیرومایسین درمان می‬ ‫شود که فاقد عوارض برای مادر مبتال است و بهترین دارو‬ ‫ از پریمتامین و سولفونامیدها‬.‫در درمان مادران باردار است‬ ‫ سقط جنین‬.‫فقط در سه ماهه سوم بارداری استفاده می شود‬ ‫در اوایل دوران بارداری که مادر مبتال به الودگی حاد است‬ ‫ پریمتامین دارای عوارض سمی و تراتوژنیک‬.‫توصیه میگردد‬ .)7(‫بوده و در درمان استفاده نمیگردد‬ fections. ped.inf. Dis.J.1997; 16: 1166-75. [4] Wilson CB, Remington JS, Stango S, Reynolds DW. Development of adverse Sequelae in childern born with Subclinical Cong toxo infection. Ped: 1980; 66:767-79. :‫منابع‬ [1] Park Y-H, Nam H-W. Clinical features and treatment of ocular toxoplasmosis. The Korean journal of parasitology. 2013;51(4):393-9 .‫برای دیدن ادامه منابع به وب سایت ماهنامه بروید‬ 94 ‫مرداد‬ 115 ‫شماره‬ 32 32  ‫شاهین اسعدی‪ ,‬وحید قربانی ( دانشجویان ژنتیک مولکولی )‬ ‫مقاله علمی‬ ‫دکتر مجتبی محدث اردبیلی ( متخصص ژنتیک )‬ ‫سندرم رابرتز‬ ‫‪Roberts Syndrome‬‬ ‫سندرم روبرت از حالت های نادر ژنتیکی است که‬ ‫ناهنجاری های شدیدی در استخوان های دست و پا‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬سایر ناهنجاری ها مثل عقب ماندگی ذهنی‬ ‫ممکن است دیده شود‪ .‬اولین بار در سال ‪ ۱۹۱۹‬توسط‬ ‫جان بی رابرتز شناسایی شد‪ .‬در گذشته تصور می شد این‬ ‫سندرم از دو جزء متمایز ‪ Robert syndrome‬و‪sc‬‬ ‫یا ‪ pseudothalidomide syndrome‬ایجاد می‬ ‫شود‪،‬ولی تحقیقات انجام شده حاکی از یکسان بودن این‬ ‫دو سندرم است‪ SC .‬حروف اول نام خانوادگی دو خانواده‬ ‫است که اولین بار این سندرم در انها تشخیص داده شد‪.‬‬ ‫واژه”‪“pseudo-thalidomide‬برای افرادی با اندام های‬ ‫کوتاه استفاده می شود زیرا تالیدومید دارویی است که‬ ‫مصرف ان در دوران بارداری باعث ناهنجاری های اندام ها‬ ‫در کودکان می شود‪ .‬البته این دارو در دهه ‪ 1950‬به خاطر‬ ‫تراتوژن بودنش‪ ،‬توقف تولید شده است‪.‬‬ ‫توارث پذیری و ژنتیک مولکولی سندرم رابرتز‬ ‫این سندرم به صورت اتوزوم مغلوب‬ ‫) ‪ (autosomal recessive‬به ارث می رسد‪ .‬جهش‬ ‫در ژن ‪ ESCO2‬باعث ایجاد این سندرم می شود‪.‬این‬ ‫ژن پروتئینی را کد می کند که برای جدا شدن درست‬ ‫کروموزوم در تقسیم سلولی مهم است‪ .‬پیش از تقسیم‬ ‫سلول همه کروموزوم ها باید کپی شوند‪DNA .‬های کپی‬ ‫شده دارای کروموزوم های خواهر هستند‪ .‬این پروتئین‬ ‫نقش مهمی در ایجاد چسبندگی دارد و باعث نگهداری‬ ‫کروموزوم ها تا زمانی که اماده تقسیم هستند‪ ،‬می شود‪ .‬هر‬ ‫گونه موتاسیون در این ژن مانع ایجاد پروتئین‪ ESCO2‬با‬ ‫عملکرد مناسب می شود که باعث ایجاد چسبندگی بین‬ ‫کروماتیدهای خواهری و از بین رفتن در اطراف سانترومر‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫ژ ن‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪ ESCO2‬در بازوی کوتاه کروموزوم شماره ‪ 8‬به صورت‬ ‫‪ 8p21.2‬مستقر هست‪.‬‬ ‫این سندرم در زنان و مردان به طور یکسان دیده می شود‪..‬‬ ‫هیچ کشور و منطقه خاصی در جهان نیست که این سندرم‬ ‫در ان بیشتر شایع باشد‪.‬‬ ‫تظاهرات بالینی سندرم رابرتز‬ ‫فکوملیا‪ ، Phocomelia ،‬حالتی است که بیمار دارای‬ ‫دست و پا است‪ ،‬ولی بازوها )‪(arms‬و رانها )‪(legs‬وجود‬ ‫ندارد‪ .‬در این حالت دست ها و پاها مستقیما به بدن متصلند‪.‬‬ ‫معموال کوتاه شدگی )‪ (hypomelia‬در دست ها بیشتر از‬ ‫پاهاست‪ .‬بعضی افراد بدون استخوان بخش باالیی دست ها‬ ‫و پاها به دنیا می ایند‪ ،‬که به این حالت ‪tetraphocomelia‬‬ ‫گفته می شود‪ .‬بعضی هم شدت کمتری از کوتاه شدگی‬ ‫اندام ها را دارند‪ .‬عالوه بر این ‪ ٪۸۰‬افراد با این سندرم‬ ‫سر کوچک دارند‪ (microcephaly) .‬همینطور بیشتر افراد‬ ‫دارای این سندرم ‪،‬درجاتی از عقب ماندگی ذهنی دارند‪.‬‬ ‫بیشتر این افراد نقایص صورتی دارند که روی تکامل لب‬ ‫فوقانی)‪ (cleft lip‬و کام اثر دارد‪ .‬کوتاه شدگی یا عدم‬ ‫حضور استخوانهای تحتانی دست‪ ,‬اولنا و رادیوس در حدود‬ ‫‪ ٪۹۷‬افراد مبتال به این بیماری دیده می شود‪ .‬اسخوان ناحیه‬ ‫فوقانی هومروس در ‪ ٪۷۷‬موارد درگیر می شود‪ .‬نبودن یا‬ ‫ ‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫کوتاه شدگی استخوان ران فمور در ‪ ٪۶۵‬نمونه ها روی‬ ‫می دهد‪ .‬استخوانهای ناحیهٔ تحتانی پا‪ ,‬تیبیا و فیبوال در‬ ‫‪ ٪۷۷‬از موارد دخیلند‪ .‬این افراد پیش و بعد از تولد از‬ ‫سایر بچه های هم سن خود کوچکترند و وزن تولد کمتر‬ ‫از ‪ ۲‬کیلو گرم دارند‪ .‬ممکن است دارای موهای نازک و‬ ‫پراکنده که اغلب به رنگ نقره ای است باشند‪ .‬همچنین‬ ‫اکثر این افراد با شکاف لب و شکاف کام به دنیا می ایند‪.‬‬ ‫از ناهنجاریهای دیگر می توان به چانه و مندیبل کوچک و‬ ‫تکامل نیافته)‪ ،(micrognathia‬گردن کوتاه‪ ،‬مشکالت‬ ‫قلبی و کلیوی‪ ،‬چشمهای برجسته و با فاصله و گوشهای‬ ‫با شکل غیر عادی اشاره کرد‪ .‬ناهنجاریهای بینایی عبارتند‬ ‫از اب مروارید‪ ،‬قرنیه کدر)‪ ،(corneal opacity‬فقدان یا‬ ‫نقص مادرزادی پلکها‪ .‬ناهنجاریهای تناسلی شامل بزرگ‬ ‫شدگی الت تناسلی مردان(فالوس)‪ ،‬بزرگی کلیتوریس و‬ ‫‪cryptorchism‬است‪.‬‬ ‫مقالهعلمی‬ ‫تشخیص سندرم رابرتز‬ ‫این ناهنجاری در هفتهٔ ‪ ۱۲‬بارداری با تست اولتراسونیک‬ ‫قابل تشخیص است‪ .‬که در ان مشکالت تکاملی دستها و‬ ‫پاها مشخص می شود‪.‬گاهی دیرتر قابل تشخیص است‪ ،‬و‬ ‫یا حتی ممکن است نتوان ان را تشخیص داد‪ .‬مشاهداتی‬ ‫که با اولتراسونیک انجام می گیرد شامل‪ :‬شکاف لب ‪،‬‬ ‫فاصلهٔ زیاد چشمها ومایع اضافی در برخی ساختارهای‬ ‫مغز(هیدروسفالوس)‪ ،‬اسپینا بیفیدا‪ ،‬مقادیر زیاد مایع‬ ‫امنیوتیک و مشکالت کلیوی است‪ .‬همچنین در تشخیص‬ ‫انالیز کروموزومهای جنین ممکن است موثر باشد‪.‬‬ ‫•‪Pseudothalidomide syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫•‪RBS‬‬ ‫ ‬ ‫•‪Roberts-SC phocomelia syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫•‪SC phocomelia syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫•‪SC pseudothalidomide syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫•‪SC syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫‪tetraphocomelia-cleft‬‬ ‫•‪palate‬‬ ‫ ‬ ‫‪syndrome‬‬ ‫;‪References‬‬ ‫‪1. Kugler, Mary. “Roberts syndrome: Inherited‬‬ ‫”‪Disorder Causes Abnormal Bone Development.‬‬ ‫‪About.com: Rare Diseases. About. 23 April 2005.‬‬ ‫درمان سندرم رابرتز‬ ‫تا به امروز هیچ درمانی برای افراد با سندرم‪Roberts sc‬‬ ‫‪phocomelia‬پیدا نشده است‪ .‬پیش بینی جریان بیماری‬ ‫اکثریت افراد با درجات شدید این سندرم در رحم یا طی‬ ‫بارداری و یا کمی بعد از تولد می میرند‪.‬انهایی که زنده مانده‬ ‫اند نقایص رشدی کامال مشخصی خواهند داشت‪.‬بچه های‬ ‫با شدت کمتری از این سندرم و بدون شکاف های صورتی‬ ‫بهبودی بهتری دارند‪.‬‬ ‫نامهای دیگر سندرم رابرتز ‪:‬‬ ‫•‪Appelt-Gerken-Lenz syndrome‬‬ ‫ ‬ ‫•‪Hypomelia hypotrichosis facial‬‬ ‫ ‬ ‫‪hemangioma syndrome‬‬ ‫‪2. Downer, Joanna. “Fifteen Year Hunt Uncovers‬‬ ‫”‪Gene Behind ‘Pseudothalidomide’ Syndrome.‬‬ ‫‪Press Releases. Johns Hopkins Medicine. 11 April‬‬ ‫‪2005.‬‬ ‫‪3. Francke, Uta, and Jinglan Liu. “Roberts‬‬ ‫‪syndrome.” National Organization for Rare‬‬ ‫‪Disorders. 26 November 2008.‬‬ ‫‪4. Gordillo, Miriam, and Hugo Vega, and Ethylin‬‬ ‫‪Wang Jabs. “Roberts syndrome.” GeneReviews.‬‬ ‫‪2009. University of Washington, Seattle. 13 March‬‬ ‫‪2010.‬‬ ‫برای دیدن ادامه منابع به وب سایت ماهنامه بروید‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪35‬‬ ‫علی حسین خانی ‪ ،‬دانشجوی کارشناسی رشته زیست شناسی سلولی مولکولی – گرایش سلولی و مولکولی دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکز‬ ‫مقاله علمی‬ ‫(عضو باشگاه پژوهشگران و نخبگان دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکز‪/‬عضو انجمن پروبیوتیک و غذاهای فرا سودمند ایران)‬ ‫ثنا پاکدامن ‪ ،‬دانشجوی کارشناسی رشته زیست شناسی سلولی مولکولی – گرایش سلولی و مولکولی دانشگاه ازاد اسالمی تهران مرکز‬ ‫کاربرد پروبیوتیک ها در صنایع غذایی‬ ‫پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم های زنده ای هستند که‬ ‫به اشکال سلول های خشک ‪ ،‬کپسول های ژالتینی و یا‬ ‫همراه محصوالت تخمیری مصرف می شوند ‪.‬خوردن مواد‬ ‫غذایی پروبیوتیکی با ایجاد رقابتی که با باکتری های مضر‬ ‫بوجود می اورد فرد را در برابر عوامل بیماری زا مصون‬ ‫نموده و نقش مهمی در سالمت فرد ایجاد می کند ‪.‬امروزه‬ ‫در سراسر جهان مصرف مواد غذایی فراسودند رو به افزایش‬ ‫بوده و بدلیل خواص چشمگیری که تا کنون از خود نشان‬ ‫داده اند مصرف انها افزایش چشمگیری داشته است ‪.‬غذا و‬ ‫سالمت انسان به طور تنگاتنگی با یکدیگر ارتباط داشته که‬ ‫به تازگی محوری را به نام محور مغزی – روده ای کشف‬ ‫نموده اند و همچنین علم بیوتکنولوژی مولکولی ان را به‬ ‫خوبی اثبات نموده است که نشان می دهد سالمت انسان‬ ‫بر اکوسیستمی از فلور پیچیده میکروبی موجود در دستگاه‬ ‫گوارش تکیه داشته و بدون حضور کافی باکتری های مفید‬ ‫که تحت عنوان پروبیوتیک شناخته می شوند ‪ ،‬زندگی برای‬ ‫انسان ممکن نبوده و عوامل بیماری زا انسان را سریعا بیمار و‬ ‫از پای در می اورد ‪.‬اکوسیستم مفید میکروبی اثرات متعددی‬ ‫از قبیل بهبود توانایی هضم مواد غذایی ‪ ،‬ارزش غذایی فراتر‬ ‫برای انسان ‪ ،‬تجزیه و از بین بردن ترکیبات سمی ‪،‬محافظت‬ ‫سیستم گوارشی از عفونت و پاکسازی مواد زائد از دیواره‬ ‫روده ‪ ،‬تولید ویتامین های ضروری بدن و همچنین رشد و‬ ‫توسعه سیستم ایمنی بدن را پدید می اورد که در این مقاله به‬ ‫برخی از ان ها اشاره می شود ‪.‬‬ ‫مقدمه‬ ‫پروبیوتیک ها میکرو ارگانیسم های زنده ای هستند که‬ ‫مقدار معین و الزم ان موجب سالمتی های پرمنفعتی از‬ ‫قبیل کاهش باکتری های مضر و بهبود عملکرد لوله گوارش‬ ‫و احیای سالمتی در انسان و حیواتات می گردد ‪ .‬غذاهای‬ ‫پروبیوتیک نیز جزیی از غذاهای مفیدی محسوب می شوند‬ ‫که در بازارهای مشترک و تجارتی بزرگ در حال رشد می‬ ‫باشند ‪.‬بزرگترین گروه باکترهای پروبیوتیک در روده ‪ ،‬اسید‬ ‫ ‪36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫الکتیک است ‪.‬تا کنون از پروبیوتیک ها هیچ عارضه جانبی و‬ ‫مورد سمی و یا حساسیت به انها گزارش نشده است زیرا که‬ ‫این باکتری ها به طور طبیعی در بدن وجود داشته و هیچ منع‬ ‫مصرفی ندارند ‪ .‬در طول قرنهای گذشته از پروبیوتیک ها‬ ‫به عنوان مایع تخمیری لبنی استفاده می شده است اما اخیرا‬ ‫با توجه به مطالعات بسیاری که بر روی انها صورت گرفته‬ ‫است و کشف روز افزون اثرات مفید انها مصرف غذاهای‬ ‫پروبیوتیکی رو به افزایش بوده به طوریکه در بسیاری از‬ ‫مراکز فروش موادغذایی یافت می شوند ‪.‬‬ ‫مزایای سالمتی پروبیوتیک ها‬ ‫پروبیوتیک ها در درمان و پیشگیری از بیماری های‬ ‫گوارشی مانند اسهال نقش بسزایی دارند ‪ .‬مصرف انتی‬ ‫بیوتیک ها بدلیل اینکه تمامی باکتری ها ازجمله مفید و مضر‬ ‫را از بین می برد موجب بر هم زدن توازن فلور میکروبی‬ ‫روده شده و به فلور طبیعی بدن اسیب می رساند ‪.‬با توجه به‬ ‫مطالعات بسیای که بر روی پروبیوتیک ها انجام شده است‬ ‫‪ ،‬نشان می دهد که پروبیوتیک ها جایگزین بسیار مناسبی‬ ‫برای انتی بیوتیک ها بوده و می تواند این تعادل میکروبی‬ ‫را مجددا به روده باز گردانند ‪ .‬همچنین پروبیوتیک ها می‬ ‫توانند با اتصال به روده از چسبیدن میکروب های بیماری زا‬ ‫جلوگیری نمایند که این فرایند از طریق رقابت ایجاد شده‬ ‫بر سر جا رخ می دهد ‪ .‬پروبیوتیک ها نیز می توانند نقش‬ ‫یک واکسن را داشته و از ایجاد اسهال حاد جلوگیری‬ ‫نمایند ‪ .‬بیماری اسهال منجر به از دست رفتن مقدار زیادی‬ ‫اب و مواد غذایی از بدن شما می شود‪ .‬اگر شما در طول روز‬ ‫بیشتر از ‪ 3‬بار مدفوع ابکی را دفع کنید و مایعات به اندازه ی‬ ‫کافی دریافت نکنید‪ ،‬دچار کم ابی بدن شده و اگر به موقع‬ ‫درمان نشود منجر به عوارض وخیمی مانند شوک می شود‪.‬‬ ‫مصرف پروبیوتیک ها می تواند مدت زمان ابتال به اسهال‬ ‫را کاهش دهد ولی در درمان اسهال خونی که انتروپاتوژن‬ ‫های عامل ان هستند موثر نیستند ‪ .‬پس بهتر است درمان با‬ ‫پروبیوتیک ها هر چه سریعتر اغاز گردد‪.‬‬ ‫سرطان بیماری دیگر که هر روز بر تعداد مبتالیان ان‬ ‫افزوده می شود ‪،‬اما پروبیوتیک ها می توانند با کاهش غلظت‬ ‫مدفوعی انزیم ها و نمک های صفراوی جذب موتاژن های‬ ‫مضر را کاهش دهند ‪ .‬موتاژن ها موجب ایجاد سرطان شده‬ ‫و در اثر کاهش تماس انها ‪ ،‬اتصال ان ها به روده کمتر شده‬ ‫و در نتیجه از خطر بروز سرطان در این اعضا کاسته می شود‬ ‫‪ .‬در مورد دیگر پروبیوتیک ها می توانند با کاهش انزیم های‬ ‫فعال کننده سرطان زا که موجب فعال شدن پیش سرطان ها‬ ‫می شوند از خطر ابتال به سرطان بکاهد‪.‬باکتری پروبیوتیک‬ ‫دیگر به نام ‪ bifidobacterium infantis‬تومورها را‬ ‫بوسیله سیستم ایمنی میزبان سرکوب می نماید و از رشد ان‬ ‫جلوگیری می کند ‪.‬‬ ‫با افزایش سن و استرس های زیاد سیستم ایمنی فرد‬ ‫تضعیف شده و بیماری های غیر عادی پدیدار می گردد که‬ ‫استفاده نمودن از پروبیوتیک ها باعت تحریک سیستم ایمنی‬ ‫بدن شده و کمک شایانی به بدن می نماید ‪ .‬از موارد مهمی‬ ‫که باید در رابطه با سد دفاعی پروبیوتیک ها در مقابل سرطان‬ ‫ها یاداور شد این است که پروبیوتیک ها مانند بسیاری دیگر‬ ‫از روش های درمانی و داروهای دیگر باعث ایجاد التهاب‬ ‫نمی شوند و بدن را مجددا به خطر نمی اندازند ‪.‬‬ ‫مصرف محصوالت تخمیری لبنیات که چربی زیادی را‬ ‫دارا می باشد می تواند چربی خون را باال برده و شرایط‬ ‫مبتال شدن به بیماری هایی مختلف مانند بیماری های قلبی‬ ‫و عروقی را فراهم نماید که استفاده از محصوالت تخمیری‬ ‫لبنیات پروبیوتیکی با تولید اسید چرب های زنجیره کوتاه‬ ‫و همچنین توقف سنتز کلسترول در کبد ‪ ،‬چربی خون را‬ ‫کاهش داده و از ابتال به بسیاری از این بیماری ها جلوگیری‬ ‫می کند ‪.‬‬ ‫پروبیوتیک ها همچنین می توانند با کاهش فعالیت اوره‬ ‫ازی ‪ ،‬امونیاک تولید شده در اثر ابتال به بسیاری از بیماری‬ ‫ها را کم کرده و از جذب سموم جلوگیری نماید که در‬ ‫درمان و پیشگیری از بیماری های کبدی بسیار موثر است ‪.‬‬ ‫استقرار هلیکوباکترپیلوری در مخاط معده با التهاب معده‬ ‫‪ ،‬زخم های معده و سرطان معده همراه خواهد بود ‪ .‬چند‬ ‫سویه از پروبیوتیک ها اثر خود در مهار هلیکوباکترپیلوری‬ ‫را در شرایط ‪ In vitro‬نشان داده اند ‪ .‬تحقیقاتی که بر‬ ‫روی انسان انجام شده اند ‪ ،‬اثر بازدارندگی انها بر روی‬ ‫هلیکوباکترپیلوری را تایید کرده اند ‪ .‬این تحقیقات نشان داده‬ ‫اند که مواد ضد میکروبی‬ ‫تولید شده توسط چندین‬ ‫سویه الکتوباسیلوس مانند‬ ‫اسید های الی سبب مهار‬ ‫رشد این باکتری می شوند‪.‬‬ ‫نقش پروبیوتیک ها در شکستن‬ ‫الکتوز به خوبی مشخص شده است ‪.‬‬ ‫میزان انزیم شکننده الکتوز که بتاگاالکتوزیداز‬ ‫است ‪ ،‬در افرادی که از عدم تحمل الکتوز رنج می برند‬ ‫بسیار کم است ‪ .‬باکتری های موجود در محصوالت غذایی‬ ‫تخمیری یا غیر‬ ‫تخمیری انزیم بتاگاالکتوزیداز خود را در روده کوچک ‪،‬‬ ‫جایی که هضم الکتوز در انجا انجام می شود ترشح می کنند‬ ‫‪ .‬اگر چه به نظر می رسد پروبیوتیک ها در هضم الکتوز در‬ ‫روده کوچک نسبت به باکتری های اغاز گر (‪)starter‬‬ ‫ماست اثر کمتری دارند اما ممکن است بتوانند عالئم بالینی‬ ‫که در اثر هضم نشدن الکتوز ایجاد می شوند را تسکین‬ ‫بخشند‪.‬‬ ‫عالوه بر روده ‪ ،‬دستگاه ادراری – تناسلی هم زمینه ای‬ ‫مناسب برای عملکرد باکتری های پروبیوتیک است‪ .‬در‬ ‫تحقیقی که بر روی ‪ 139‬زن با عفونت حاد دستگاه ادراری‬ ‫و ‪ 185‬زن به عنوان شاهد انجام شد ‪ ،‬مشخص شد که بین‬ ‫مصرف محصوالت تخمیری حاوی باکتری های پروبیوتیک‬ ‫و کاهش ابتال به عفونت های دستگاه ادراری ارتباط وجود‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫باکتری های اسید الکتیک از رشد باکتری های بیماریزا و‬ ‫تولید توکسین ها و گازها جلوگیری می کنند ‪ .‬تفاوت در‬ ‫تولید گاز به دلیل گوناگونی باکتری های ساکن در دستگاه‬ ‫گوارش می باشد ‪ .‬استفاده از باکتری های اسید الکتیک‬ ‫سبب تولید اسید الکتیک و اسید استیک می شوند که ‪pH‬‬ ‫محیط را کاهش می دهند ‪ .‬برخی از باکتری های پروبیوتیک‬ ‫با تغییر فلور روده تولید گاز و سایر ترکیبات را تغییر می‬ ‫دهند ‪.‬‬ ‫نقش پروبیوتیک ها در پیشگیری از بیماریها‬ ‫‪ ‬محافظت در برابر سرطان روده‬ ‫دومین سرطان شایع در انسان سرطان روده است‪ .‬پرو‬ ‫بیوتیک هابه عنوان عامل محافظ در برابر گسترش سرطان‬ ‫روده هستند‪.‬تومورها درروده بزرگ صد مرتبه سریع تر‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪37‬‬ ‫نسبت به روده کوچک رشد می کنند‪ .‬به همین دلیل بسیاری‬ ‫از محققین اعتقاد دارند که فلورمیکروبی روده نقش اساسی‬ ‫را در گسترش سرطان روده ایفا میکند‪ .‬همچنین مشخص‬ ‫گردیده است که گونه های مختلف باکتریایی عموم ًا عامل‬ ‫سرطان های روده ای هستند و همچنین متابولیسم برخی‬ ‫مواد غذایی سبب افزایش این تومورها می شود‪ .‬پروبیوتیک‬ ‫ها حداقل به دو طریق در جلوگیری از سرطان روده عمل‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫الف) تولید متابولیت های حفاظت کننده‪ :‬بوتیرات یک‬ ‫محصول نهایی متداول در فرایند تخمیر میباشد که به عنوان‬ ‫عامل جلوگیری کننده از سرطان شناخته شده است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل عموم ًا این اعتقاد وجود دارد که افزایش سطح‬ ‫بوتیرات در روه بزرگ مطلوب است‪.‬اگرچه باید در نظر‬ ‫داشت که الکتوباسیل ها و بیفیدوباکترها بوتیرات را تولید‬ ‫نمی کنند‪ .‬تولید کننده های‬ ‫بوتیرات در روده بزرگ‬ ‫کلستریدیوم ها و یوباکترها‬ ‫هستند‪ ،‬گسترش پروبیوتیک‬ ‫هایی که یوباکترهای مفید را‬ ‫افزایش می دهند بر روی‬ ‫کلستریدیوم های سمی‬ ‫اثری ندارند‪.‬‬ ‫ب ) تغییر متابولیسم‬ ‫روده ای‪ :‬متمایز از متابولیسم‬ ‫لیپید و پروتئین‪ ،‬این امکان‬ ‫وجود دارد که پروبیوتیک ها به دلیل تغییرات ایجاد شده در‬ ‫متابولیسم باکتریایی روده بزرگ محصوالت نهایی مفیدتری‬ ‫ایجاد کنند‪ .‬این اعتقاد وجود دارد که باکتری اسیدالکتیک‬ ‫دارای اثرات باز دارندگی روی باکتری های مختلفی که انزیم‬ ‫های سرطان زا تولید می کنند‪ ،‬است‪.‬‬ ‫‪‬کاهش ناراحتی های پوستی‬ ‫همان طور که بدن به تغذیه از مواد غذایی جذب شده‬ ‫توسط روده نیاز دارد ‪ ،‬پوست هم نیاز به تغذیه دارد ‪ .‬یکی از‬ ‫راههای بهبود تعادل درونی بدن مصرف پروبیوتیک ها ست‬ ‫‪ .‬استفاده از پروبیوتیک ها برای کنترل ناراحتی های پوستی‬ ‫به چند دهه قبل بر می گردد ‪.‬در سال ‪ 1964‬دکتر سیور‬ ‫(‪  )Siver Dr.R.H‬با چاپ مقاله ای در این خصوص تحت‬ ‫عنوان ‪ Control of Acne Lactobacillus for the‬در‬ ‫ ‪38‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫مجله ‪  Medical Society of New Jersey‬توضیح داد‬ ‫که الکتوباسیل ها برای درمان اکنه ‪ ،‬به خصوص در پسران‬ ‫و دختران زیر ‪ 18‬سال ‪ ،‬مطمئن‪ ،‬ساده و به میزان ‪ % 80‬موثر‬ ‫هستند ‪ .‬او بهبود در این افراد را پس از مصرف الکتوباسیل‬ ‫ها با ارائه مدرک نشان داد ‪.‬‬ ‫‪ ‬کنترل بیماریهای الرژیک‬ ‫گزارشات متعددی از افزایش روز افزون بیماریهای الرژیک‬ ‫ارثی در دنیای صنعتی امروز منتشر می شود‪.‬مطالعات نشان‬ ‫می دهد که‪  ‬میکروفلور نقش مهمی در بیماریهای الرژیک‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اخیرا ً پتانسیل پروبیوتیکی جهت کاهش بیماریهای‬ ‫الرژیک مورد بررسی قرار گرفت ‪ .‬در این بررسی اطفالی که‬ ‫احتمال ایجاد واکنش های ایمنی در انها زیاد بود به مدت ‪6‬‬ ‫ماه پروبیوتیک مصرف کردند نتایج نشان داد که پروبیوتیک‬ ‫موجب کاهش ابتال به اگزما در این‬ ‫اطفال می شود‬ ‫‪ ‬تاثیرات ضد بیماری‬ ‫پروبیوتیک ها با کاهش ‪ pH‬روده‬ ‫قادرند رقابت موثری با باکتریهای‬ ‫بیماریزای بدن داشته باشند‪.‬‬ ‫همچنین بسیاری از الکتوباسیل ها‬ ‫و بیفیدوباکترها قادر به ترشح انتی‬ ‫بیوتیک های طبیعی هستند که طیف‬ ‫گسترده ای از فعالیت ها را شامل می‬ ‫شوند‪ .‬برخی گونه های بیفیدوباکترها قادر به ترشح مواد‬ ‫ضد میکروبی هستند که روی بیماریزاهای روده ای مختلف‬ ‫اثر دارند‪.‬‬ ‫‪ ‬بهبود جذب کلسیم‬ ‫مصرف پروبیوتیک ها می تواند سبب افزایش جذب‬ ‫کلسیم در بدن شود‪ .‬اگرچه روده کوچک جایگاه اصلی‬ ‫جذب کلسیم در انسان است‪ ،‬اما این اعتقاد وجود دارد که‬ ‫مقادیر عمده کلسیم در سراسر روده بزرگ جذب می شوند‪.‬‬ ‫مکانیزم های مختلفی برای افزایش جذب کلسیم به وسیله‬ ‫پروبیوتیک ها در نظر گرفته شده اند‪:‬‬ ‫‪‬تخمیر پروبیوتیک هایی مانند اینولین منجر به تولید‬ ‫عمده اسیدهای چرب کوتاه زنجیر می شود که این امر‬ ‫موجب کاهش ‪ pH‬روده ای می شود و احتماالً این کاهش‬ ‫مقالهعلمی‬ ‫‪ pH‬موجب افزایش حاللیت کلسیم می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬فیتات یک ترکیب گیاهی است که مفدار زیادی از‬ ‫ان به صورت دست نخورده به روده میرسد و ترکیبات‬ ‫نامحلولی مانند کلسیم تشکیل می دهد که در نتیجه فیتات‬ ‫را برای انتقال غیر قابل دسترس می سازد‪ .‬تخمیر متابولیسم‬ ‫باکتریایی فیتات موجب ازاد شدن کلسیم میشود‪.‬‬ ‫‪ ‬مکانیزم تبادل کلسیم در روده بزرگ صورت می گیرد‪.‬‬ ‫در این مکانیزم اسیدهای چرب کوتاه زنجیر به صورت‬ ‫پروتون دار وارد روده بزرگ می شوند و سپس در محیط‬ ‫داخل سلولی جدا می شوند‪ .‬پروتون ازاد شده سپس در‬ ‫تبادل با یون کلسیم قرار می گیرد‪.‬‬ ‫تحقیقات مختلف نشان میدهد که پروبیوتیک ها جذب‬ ‫کلسیم از روده بزرگ را افزایش می دهند‪ .‬همچنین افت‬ ‫کلسیم از بافت استخوانی را کاهش می دهند‪ .‬مصرف ‪40‬‬ ‫گرم اینولین(ترکیب پروبیوتیک) برای مدت بیست و هشت‬ ‫روز سبب افزایش‬ ‫چشمگیری در جذب کلسیم می شود‪ .‬این در حالی است‬ ‫که دزهای کمتر (‪ 15‬گرم اینولین‪ ،‬فروکتوالیگوساکاریدها یا‬ ‫گاالکتوالیگوساکاریدها در روز) زمانی که به ‪ 12‬فرد سالم‬ ‫به مدت بیست و یک روز داده شد‪ ،‬هیچ اثر عمده ای روی‬ ‫جذب کلسیم یا اهن نشان نداد‪.‬‬ ‫‪ ‬اثر روی چربی های خون‬ ‫تحقیقات و فعالیت های بسیاری در زمینه کاهش کلسترول‬ ‫خون با استفاده از ترکیبات غذایی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫افزایش سطوح کلسترول در خون نشان دهنده عامل خطر‬ ‫برای بیماریهای قلبی و عروقی است‪ .‬این امر با سطح ‪LDL‬‬ ‫خون یا لیپوپروتئین هایی با دانسیته کم ارتباط مستقیم دارد‪.‬‬ ‫در ارتباط با مصرف پروبیوتیک ها شواهدی وجود دارد که‬ ‫نشان میدهد‪ ،‬پروبیوتیک ها قادر به کاهش کلسترول کل و‬ ‫لیپوپروتئین های با دانسیتۀ کم بوده و به صورت غیر مستقیم‬ ‫تاثیر مثبتی در کاهش فشار خون دارد‪.‬پروبیوتیک ها با تولید‬ ‫انسولین سنتز تری گلیسیریدها را در جگر کاهش می دهند‬ ‫و این می تواند تاثیر مثبتی بر چربی خون داشته باشد‪.‬‬ ‫نحوه اثر گذاری پروبیوتیک ها بر بدن‬ ‫پروبیوتیک ها اغلب باعث کاهش ‪ PH‬روده یا به عبارتی‬ ‫اسیدی شدن محیط روده می شوند‪ .‬رشد میکروب های مضر‬ ‫در محیط های اسیدی بشدت محدود شده و این مساله نکته‬ ‫مثبتی برای بدن محسوب می شود‪ .‬این میکروب ها با افزایش‬ ‫تولید یک سری از انزیم ها و مواد ضد باکتری‬ ‫و نیز با کمک به ترمیم و بازسازی فلور نرمال روده ها‪،‬‬ ‫(میکروب هایی که به صورت طبیعی در مجرای روده باهم‬ ‫همزیستی دارند) بخصوص در مواقعی که با روش های‬ ‫درمانی (مثل رادیوتراپی) و نیز روش های غیردرمانی دچار‬ ‫اسیب شده اند‪ ،‬نقش موثری را در حفاظت از دستگاه گوارش‬ ‫ایفا می کنند‪ .‬همان طور که گفته شد با اثرات تقویتی که روی‬ ‫سیستم ایمنی دارند نیز می توانند ضد سرطان و بیماری های‬ ‫دیگر باشند‪ .‬این میکروب ها حتی می توانند در جذب کلسیم‬ ‫اثر مثبتی داشته باشند‪.‬‬ ‫منابع‬ ‫‪Cummings, J.H., Macfarlane, G.R. and Eng-‬‬ ‫ ‪1-‬‬ ‫‪lyst, H.N.(2001). Amercian Journal of ClinicalNutrition,‬‬ ‫‪.420-73:415‬‬ ‫‪Gibson, G.R. and Roberfroid, M.B. (1995).‬‬ ‫ ‪2-‬‬ ‫‪Journal of Nutrition, .1412-1401 ,125‬‬ ‫‪Gibson, G.R., Probert, H.M., Van Loo, J.,‬‬ ‫ ‪3-‬‬ ‫‪Rastall, R.A. and Roberfroid, M.(2004) Nutritional Re‬‬‫‪search Review, .275-259 :17‬‬ ‫‪Hui, Y.H. (2004). Handbook of food and Bev-‬‬ ‫ ‪4-‬‬ ‫‪erage Fermentation Technology. Marcel Dekker Inc.‬‬ ‫‪New York, pp: .141-138‬‬ ‫‪Novak , J and A.Katz. 2006.Probiotics for gas‬‬ ‫ ‪5-‬‬ ‫‪trointestinal in fections. Current Infectio ous Disease‬‬ ‫‪Reports, 109 -103 :8‬‬ ‫‪Olieira, P.S., G.R Florence, C. silva, P.Perego,‬‬ ‫ ‪6-‬‬ ‫‪A.Converti and N. Oliveira. 2009. Effects of different‬‬ ‫‪prebiotics on the fermentation kinetics, probiotic‬‬ ‫‪survival and fatty acids profiles in nonfat symbiotic.‬‬ ‫‪Fermented milk. International Journal of food Micro‬‬‫‪biology, 472-467 :128‬‬ ‫‪Ozer, D., S.Akin and B. ozer . 2005. Effects‬‬ ‫ ‪7-‬‬ ‫‪of inulin and lactulose on survival of Lactobacillus‬‬ ‫‪Acido philus LA 5-and Bifidobacterium Bifidum BB‬‬‫‪02in Acidophilus- Bifidus yogurt. Food science and‬‬ ‫‪Technology International, 19-11‬‬ ‫* برای دیدن ادامه منابع به وب سایت ماهنامه مراجعه کنید‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪39‬‬ ‫مهندس علی مرادی‬ ‫کارشناس انالیز دستگاهی‬ ‫)‪TANDEM MASS, (MS/MS‬‬ ‫ساختارو کاربردهای گونه گون ان در کلینیک‪-‬بخش‪2‬‬ ‫‪ 2‬تجزیه گرهای جرمی تله یونی (‪)Ion Trap‬‬ ‫نحوۀ عملکرد مکانیسم این اناالیزرها همانند تجزیه‬ ‫گرهای (‪ )Quadropole‬است با این تفاوت که میله های‬ ‫‪ Quadropole‬به جای مقطع هذلولی شکل به دور محور‬ ‫عمودی مرکزی خود پیچ خورده و تشکیل حلقۀ بسته ای‬ ‫(‪ )Ring‬را می دهند‪ .‬هر تله جرمی ‪ Ion Trap‬از یک الکترود‬ ‫حلقوی و یک جفت الکترود فنجانی شکل ‪ End-Cup‬تشکیل‬ ‫شده است میدان الکتریکی داخل ‪ Trap‬به نحوی است که‬ ‫یون های نمونه ضمن ورود به ان فضا گیر افتاده و با تغییر‬ ‫در ولتاژ جریان ‪ DC‬و ‪ RF‬در جفت الکترود های حلقوی‬ ‫(‪)End-Cup‬فقط یون های نمونه با نسبت ‪ m⁄z‬مشخص‬ ‫اجازه عبور از حلقه را دارند‪ ،‬در عین حال با اعمال ولتاژ‬ ‫‪ RF‬کمی به اکترودهای حلقوی ‪ End-cup‬موجب تشدید‬ ‫حرکت نوسانی (‪ )Resonance‬یون ها شده و در نهایت با‬ ‫یکی شدن فرکانس یون های نمونه و ‪ End-cup‬یون های‬ ‫نمونه ضمن افزایش انرژی جنبشیشان ناپایدار شده و از‬ ‫امتداد محور الکترود حلقوی خارج می شوند‪ .‬با توجه به‬ ‫این اصل که شدت نوسان در یون تابعی از نسبت ان است‬ ‫بنابراین یون های با نسبت های مختلف با فرکانس (شدت‬ ‫نوسان) مختلف در زمان های متفاوتی به ترتیب از حلقه‬ ‫خارج شده و به سمت اشکار ساز (‪ )Detector‬هدایت شده‬ ‫و در نهایت بر اساس فرکانس جریان متناوب اعمال شده و‬ ‫جریان ‪ DC‬در هنگام خروج از تله جرمی نسبت هر عنصر‬ ‫مشخص و تعیین می شود‪.‬‬ ‫تجزیه گرهای ‪ Ion-Trap‬نسبت به سایر تجزیه گرهای‬ ‫جرمی دارای حساسیت (‪)SENSITIVITY‬بیشتری بوده ولی‬ ‫دامنه جرمی (‪ )Mass Range‬و قدرت تفکیک (‪)Resolution‬‬ ‫کمتری را پوشش می دهند‪.‬‬ ‫ ‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫تجزیه گر جرمی زمان پرواز‬ ‫)‪TOF (Time of Flight‬‬ ‫اصول ساختاری عملکرد انالیزورهای جرمی ‪ TOF‬اعمال‬ ‫پتانسیل شتابدهی (‪ )V‬به یون با بار الکتریکی ‪ Z‬است که‬ ‫موجب شتاب گرفتن (‪ )Acceleration‬یونها به اندازۀ می‬ ‫شود‪ .‬بنابراین با توجه به این اصل که یونهای با جرم (‪)m‬‬ ‫متفاوت مسافت های ثابتی را در زمان های متفاوتی طی‬ ‫می کنند می توان با محاسبه زمانی که هر یون مشخص‬ ‫از منبع یونیزاسیون (‪ )Ion Source‬تا اشکار ساز در مسیر‬ ‫پرواز (‪ )Flight Path‬طی می کند (که خود نسبت زمانی‬ ‫مشخصی برای هر یون است) نسبت هر یون را اندازه‬ ‫گیری نمود‪ .‬انالیزورهای جرمی زمان پرواز (‪ )TOF‬در‬ ‫مقایسه با سایر اناالیزرهای جرمی دامنۀ جرمی (‪Mass‬‬ ‫‪ )Range‬و قدرت تفکیک (‪ )Resolution‬باالتری داشته‬ ‫ولی از حساسیت (‪ )Sensitivity‬کمتری برخوردار است‪.‬‬ ‫نکتۀ قابل توجه در انالیزور جرمی زمان پرواز (‪)TOF‬‬ ‫طول کانال پرواز یون هاست که نسبت مستقیم با قدرت‬ ‫تفکیک (‪ )R‬این نوع انالیزور داراست‪ .‬به عبارت دیگر طول‬ ‫بیشتر مسیر پرواز یونها موجب افزایش قدرت تفکیک ان‬ ‫می شود‪ .‬میانگین طول کانال این نوع جرم سنج ها از‬ ‫یک متر تا چندین متر بسته به نوع ‪ Application‬متغیر‬ ‫بوده ولی باتوجه به محدودیت فضاهای ازمایشگاهی به‬ ‫جهت کاهش ابعاد فیزیکی (‪ )Foot Print‬این دستگاه ها‬ ‫در انتهای لولۀ (کانال پرواز) یک اینه یونی (‪)Ion Reflector‬‬ ‫نصب می کنند که موجب انعکاس یون های نمونه شده‬ ‫و در نهایت موجب کاهش طول مسیر پرواز و کوچک شدن‬ ‫ابعاد فیزیکی (اشغال فضای کمتر) جرم سنج ‪ TOF‬می شود‪.‬‬ ‫انواع مختلف هر یک‬ ‫‪ 4-C‬تجزیه گرهای ‪Orbi Trap‬‬ ‫این نوع از اناالیزر های جرمی یکی از پیشرفته ترین و در عین‬ ‫حال حساس ترین انواع تجزیه گرهای جرمی موجود در بازار‬ ‫است‪ .‬اساس کار این جرم سنج ها در واقع به دام انداختن یون‬ ‫های مشخص با فرکانس یکسان در طول محور یک میدان‬ ‫الکتریکی است‪ .‬مقادیر یون ها توسط فرکانس انها در یک‬ ‫غیر مخرب بنام ‪FOURIER TRANSFORMATION‬‬ ‫روش ‬ ‫در محفظۀ (‪ )orbitrap‬اندازه گیری شده و تبدیل به فوریه‬ ‫می گردند تا در نهایت طیف جرمی تشکیل شود‪.‬‬ ‫این نوع جرم سنج ها در مقایسه به تمامی انواع دیگر‬ ‫اناالیزرهای جرمی دارای قدرت تفکیک بسیار باال و‬ ‫حساسیتی در حدود فمتو لیتر (‪)Sensitivity~ Femtoliter‬‬ ‫برخوردار اند‪.‬‬ ‫‪55‬تجزیه گرهای جرمی تمرکز دوگانه‬ ‫(‪) Doubled Focusing Mass Analyzer‬‬ ‫اساس کار تجزیه گرهای جرمی تمرکز دوگانه جداسازی‬ ‫یون های با نسبت های متفاوت و فیلتر کردن انها (به‬ ‫کمک خارج کردن و جلوگیری از ادامۀ مسیر ان ها) و از‬ ‫طرف دیگر متمرکز کردن یون های نمونه با نسبت مشخص‬ ‫و یکسان و هدایت انها به سمت اشکار ساز است‪ .‬اما‬ ‫همان طور که در ابتدای مقاله اشاره شد اتمهای متمرکز‬ ‫شده با نسبت یکسان لزوم ًا با سرعت (‪ )v‬در یک میدان‬ ‫مغناطیسی حرکت نمی کنند به عبارت دیگر اتم های با‬ ‫یکسان پس از تشدید انرژی جنبشی انها با سرعت های‬ ‫(‪ )v‬متفاوتی ادامۀ مسیر می دهند و برای حل این مشکل در‬ ‫ابتدای مسیر و قبل از ورود به میدان مغناطیسی جدا کننده‪،‬‬ ‫یون های با نسبت یکسان از یک میدان الکتریکی با اختالف‬ ‫پتانسیل (‪ )v‬مشخصی عبورنموده که موجب یکسان شدن‬ ‫سرعت همۀ ذرات یونها می گردد که در نهایت موجب‬ ‫افزایش قابل توجه دقت ‪ Resolution‬این نوع تجزیه گرهای‬ ‫جرمی تا حدود ‪ 10‬برابر بیشتر نسبت به سایر انواع جرم‬ ‫سنج ها می شود‪.‬‬ ‫‪ D‬اشکار ساز (‪)Detector‬‬ ‫تا اینجا در خصوص مکانیسم (‪ )Ion Source‬جهت یونیزه‬ ‫کردن (‪ )Ionization‬یونهای نمونه و مرحلۀ بعدی ان یعنی‬ ‫انالیز و تفکیک یونها توسط جرم سنج (‪ )Mass analyzer‬و‬ ‫از انها صحبت شد‪ .‬در این مرحله یون های با نسبت های‬ ‫یکسان که توسط انالیزرهای جرمی تفکیک و جداسازی‬ ‫شده اند و به شکل پرتوهائی به دتکتور می رسند توسط‬ ‫ان مورد اندازه گیری و شمارش قرار می گیرند‪ .‬در محور‬ ‫افقی (‪ )x‬قدر مطلق یونها و در محور عمودی (‪ )y‬تراکم‬ ‫یا فراوانی نسبی یونها مشخص می گردد‪ 2 .‬نوع دتکتور ‬ ‫‪ Micro channel ، Electron multiplier‬از انواع عمده و‬ ‫پر مصرف اشکار ساز در جرم سنج ها بشمار می روند‪.‬‬ ‫جهت تشدید پرتوهای یون ها از تشدید کننده های یونی‬ ‫(‪ )electron multiplier‬و (‪)Dinode convertor‬‬ ‫استفاده می شود‪ .‬مکانیسم کلی کارکرد انها به این شکل‬ ‫است که یون های همسان تفکیک شده توسط انالیزر‬ ‫جرمی پس از برخورد با سرعت (‪ )v‬به صفحۀ فلزی‬ ‫مخصوص موجب انعکاس یک پرتو الکترونی قابل اندازه‬ ‫گیری می شود که البته این پرتوها نیز به نوبۀ خود توسط‬ ‫تشدید کننده های ‪ Photo Multiplier Amplifier‬تشدید‬ ‫شده و موجب تشکیل سیگنال های قابل اندازه گیری در‬ ‫‪ Detector‬می شود‪.‬‬ ‫‪ -E‬طیف سنج جرمی متوالی و کاربردهای متنوع ان‬ ‫در ازمایشگاه های کلینیکال‬ ‫جهت شناسایی دقیق ساختار کلی و توالی‬ ‫ ‬ ‫(ارایش) پپتیدها از طیف سنج های ‪ 2‬گانه (متوالی) یا‬ ‫همان استفاده می گردد‪ .‬این نوع طیف سنج های جرمی‬ ‫معموالً از دو انالیزور جرمی (‪ )MS‬که پشت سرهم نصب‬ ‫شده تشکیل شده است‪ .‬البته باید به این نکته اشاره کرد‬ ‫که این دو جرم سنج توسط یک محفظۀ برخورد میانی یا‬ ‫‪ collision cell‬از هم جدا شده اند‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪41‬‬ Authors : Fathi Z , Torabipour M , Taghizadeghan L , Ansari asl A , Shojaee J. Hospital of Shahid Beheshti in Shiraz ‫مقاله علمی‬ “Case Report”-Hereditary Persistence Of Fetal Hemoglobin Introduction Hereditary persistence of fetal hemoglobin (HPFH) : Hereditary persistence of foetal haemoglobin) is a benign condition in which significant fetal hemoglobin (hemoglobin F) production continues well into adulthood . Case Report A 36 year old female with anemia in Hematological examination showed Hb:8.1 ; MCV: 85.9 fl ; NRBC: 10% Peripheral smear showed sever Anisocytosis and hypochromia, so we checked Hb electrophoresis. It showed Hb F: 97.8% and Hb A2: 1.7%.Level of HbF was cofirmed By alkaline denaturation method . As the patient was clinically a find diagnosis of HPFH. Conclution HPFH is usualy caused by mutation in the B globin Gene cluster and is a rare disorder with no evidance clinical abnormality. So a care full screening method by Hb electrophoresis and molecular tchniqes are required to detect and confirm thease disorders. References: CO-EXISTENT HBQ INDIA - β-THALASSEMIA TRAIT: CASE REPORT OF AN UNCOMMON VARIANT. Parimala, P.; Shanthala, Devi A. M.; Karuna, R. K.; Sitalakshmi, S. // Thalassemia Reports;2013, Vol. 3 Issue 2s, p5 Psychopathology in the families of inpatient affective disordered adolescents. Borchardt, Carrie M.; Bernstein, Gail A. // Child Psychiatry & Human Development;Winter95, Vol. 26 Issue 2, p71 Congenital disorders in neonates following in utero exposure: case report. // Reactions Weekly;8/27/2011, Issue 1366, p22 Chronic myeloproliferative disorder with ETV6-PDGFRβ fusion gene. Tipirneni, Eswar; Buttar, Amanpreet; Brettler, Doreen; Miron, Patricia; Bathini, Venu // Annals of Hematology;Apr2012, Vol. 91 Issue 4, p637 Monilethrix. Avhad, Ganesh; Ghuge, Priyanka // International Journal of Trichology;Oct-Dec2013, Vol. 5 Issue 4, p224 Heterocellular hereditary persistence of fetal hemoglobin (HPFH). Molecular mechanisms of abnormal gamma-gene expression in association with beta thalassemia and linkage relationship with the beta-globin gene cluster. Giampaolo A, Mavilio F, Sposi NM, Carè A, Massa A, Cianetti L, Petrini M, Russo R, Cappellini MD, Marinucci M. Hum Genet. 1984; 66(2-3):151-6. ‫بهزاد دماوند‪-‬کارشناس ارشد ژنتیک‬ ‫مقاله علمی شرکت ها‬ ‫شروع ‪ NGS‬یا ‪Next Generation Sequencing‬‬ ‫توالی یابی ‪ (DNA sequencing) DNA‬راه‬ ‫درازی را از زمان کروماتوگرافی دوبعدی در دهه‬ ‫‪ 1970‬تاکنون طی کرده است‪ .‬با پیدایش تــوالی یابی‬ ‫به روش ‪ (CE) Capillary Electrophoresis‬در‬ ‫ســال ‪ ،1977‬دانشمندان تــوانایی دست یابی به‬ ‫ژنوم کامل تمامی موجودات را به شکل قابل قبول‬ ‫و تـکرار پذیر به دســت اوردند‪ .‬یــک دهــه بعد‬ ‫کمپـــانی ‪ Applied Biosystems‬اولین دستگــاه‬ ‫خودکــار توالی یابی بر اساس روش ‪ CE‬را معرفی کرد‪.‬‬ ‫‪ AB370‬در سال ‪ 1987‬و ‪ AB3730xl‬در سال ‪1998‬‬ ‫اولین دستگاه هایی بودند که در طرح پروژه ژنوم انسان‬ ‫به رهبری موسسات ‪ NIH‬و ‪ Celera‬مورد استفاده قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬نیاز به شناخت ژنوم و دیدن نقشه کامل انسانی‬ ‫که پس از کشف ‪ DNA‬توسط ‪ Watson‬و ‪ Crick‬دو‬ ‫دانشمند ژنتیک ایجاد شده بود در سال ‪ 2001‬و با تکمیل‬ ‫پروژه ژنوم پاسخ داده شد‪ .‬یک تالش و همکاری جهانی‬ ‫که حدود ‪ 10‬سال به طـول انـجامید و در ان هزاران‬ ‫دانشمنـد تـالش کرده و هزینـه ای بالغ بر چند بیـلیون‬ ‫دالر صرف شد‪ .‬تکمیل پـروژه ژنـوم انسانی پـوشش‬ ‫وسیـع هزاران ژنـی که در بیماری های مختلف درگیر‬ ‫بودند را در برداشت و به شناخت بیماری ها و پیشـرفت‬ ‫در داروها کمک شایانی کرد‪ .‬در این روش‪ ،‬توالی یابی‬ ‫به صورت موازن و همزمان انجام شده و خروجی باال‬ ‫و دقیق با هزینه بسیار کمتر‪ ،‬از مزیت های اصلی ان به‬ ‫شمار می رود‪.‬‬ ‫در حالی که اولین نسل از دستگاه های توالی یابی در‬ ‫زمان خود به عنوان ابزارهایی با بازده باال در سکانس ژنوم‬ ‫معرفی شده بودند‪ ،‬اما در سال ‪ 2005‬دستگاه های انالیز‬ ‫*جدید*‬ ‫جدیدی رونمایی شدند که میزان توالی یابی ژنوم را از ‪84‬‬ ‫کیلوباز در هر خوانش به ‪ 1‬گیگاباز افزایش داده و تا به‬ ‫امروز پیشرفت قابل توجهی کرده اند‪.‬‬ ‫از معتبرترین کمپانی هایی که دستگاه هایی با توالی‬ ‫یابی به روش ‪ NGS‬را به بازار عرضه کردند‪ ،‬می توان به‬ ‫‪ Life Technologies‬و ‪ illumina‬اشاره کرد‪ .‬هر کدام از‬ ‫این دستگاه ها و تکنولوژی های منحصر به فردشان بسته‬ ‫به نوع هدفی که دنبال می کنند دارای مزایا و معایبی هستند‬ ‫که در مقاالت اینده به تک تک انها خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫هم اکنون این تکنولوژی از کمپانی ‪Life Technologies‬‬ ‫توسط متخصصان شرکت ارینا حیات دانش وارد کشور‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫*این قسمت را بادوربین گوشی همراه خود ببینید*‬ ‫نرم افزارواقعیت افزوده (مطلب‪ )+‬را ازسایت ماهنامه روی گوشی همراه خود دانلود ونصب کنید‪ .‬دوربین گوشی راروی تصویر باال بگیرید‪.‬‬ ‫اگربه اینترنت وصل باشیدکلیپ‪،‬تصاویرومطالب دیگری‪ ،‬روی گوشی شما به نمایش درمی اید‪.‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪43‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫نواوری ناروا در پایه گذاری ازمایشگاه‬ ‫در یکی از شهرهای شمالی‪ ،‬ازمایشگاهی برپا شده است‬ ‫که می خواهد با به کارگیری تجربه های کامروایانه ی برخی‬ ‫از بنگاه های تصویر برداری مغناطیسی‪ ،‬پزشکان را در درامد‬ ‫سهیم کند و جیب بیماران بی نوا را عرصه ی پیشرفت‬ ‫مادی خود قرار دهد‪ .‬پرسش از پزشکانی که می خواهند‬ ‫بیماران را به این مرکز بفرستند‪ ،‬این است‪ :‬چه برتری‬ ‫این ازمایشگاه بر دیگر ازمایشگاه ها دارد‪ ،‬که بیماران‬ ‫دردمند ناگزیر رفتن به انجا شوند؟ نه جای ان چنان‬ ‫سر راست‪،‬که بیمار سرگردان نشود‪ .‬نه مسووالن ان که‬ ‫همواره پیش از این مشغول ییالق و قشالق بوده اند‪،‬‬ ‫در جایی درخشیده اند و نه ابزار و دستگاه هایشان‬ ‫نامه ای از یک همکار‬ ‫سهم ما در حاشیه سازی‬ ‫داوری درست‪ ،‬به ویژه هنگامی که خود فرد ذی نفع‬ ‫باشد به راستی دشوار است‪ .‬برای نمونه تیم بازنده‬ ‫ی فوتبال‪ ،‬ابتدا داور را مقصر می داند‪ ،‬اگر هم اندک‬ ‫انصافی داشته باشد‪ ،‬در صدی از باخت را به پای‬ ‫خود می نویسد‪ .‬در مورد پزشکان هم که این روزها‪،‬‬ ‫سیناریوهای کمدی‪-‬تراژدی ساخته و در سیما پرداخته‬ ‫می شود‪ ،‬همکاران شتابان اعتراض می کنند‪ .‬اگر خوب‬ ‫بیاندیشیم‪ ،‬خواهیم دید که خود تا اندازه ای زمینه ساز‬ ‫چنین زشت نمایی هستیم‪ .‬البته سیاست بازان هم از‬ ‫این حاشیه ها چندان هم نا راضی نیستند‪ ،‬زیر افکار‬ ‫عمومی هم مدتی سرگرم می شود‪ .‬اخیرا زمزمه هایی‬ ‫در سطح شهر رشت هست که قرار است ازمایشگاهی‬ ‫ ‪44‬‬ ‫‪44‬‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫قابل مقایسه با کوچک ترین ازمایشگاه های شهر است‪.‬‬ ‫گرچه حتا اگر جایش هم درست بود‪ ،‬ابزارش هم ابزار‬ ‫هم به روز باشد و مسووالنش هم باالترین باشند‪ ،‬بر پایه‬ ‫قانون‪ :‬کاری است غیر اخالقی و خالف شوونات پزشکی‬ ‫و مقررات‪ ،‬مندرج در بند ‪ 2‬ماده ی ‪ 9‬معاونت‪ ،‬نظارت و‬ ‫برنامه ریزی سازمان است‪ ،‬که در تاریخ ‪ ،14/12/93‬به تایید‬ ‫و تصویب نهایی شورای عالی نظام پزشکی رسیده است‪.‬‬ ‫در این باره همه ی همکاران از این پدیده ناخرسندند‪ ،‬و با‬ ‫ایمیل و نامه‪ ،‬اعتراض خود را نمایانده اند‪.‬‬ ‫خصوصی افتتاح شود‪ ،‬که به صورت سهامی با مشارکت‬ ‫تعدادی از پزشکان اداره شود‪ .‬به عبارتی‪ ،‬پزشکان سهام‬ ‫دار این ازمایشگاه هستند‪ .‬در این میان با کمال تعجب‬ ‫نام اندکی از پزشکان خوش نام هم به عنوان سهامدار‬ ‫نیز برده می شود‪ .‬روشن است که این کار مشابه‬ ‫گرفتن پورسانت‪ ،‬برای ارجاع بیمار است که کاری‬ ‫است غیر اخالقی و بامنش و حرفه ی مقدس پزشکی‬ ‫مغایرت دارد‪ .‬بی شک بیماران هم پس از مدتی به‬ ‫این نتیجه می رسند‪ ،‬که چون اقای دکتر در این مرکز‬ ‫ذی نفع و یا سهامدار است‪ ،‬اصرار دارد که به اینجا‬ ‫نام نویسنده محفوظ است‬ ‫بروم‪.......‬‬ ‫دکتر مهران قهرمانی‬ ‫بورد تخصصی پاتولوژی‬ ‫از ماست که بر ماست‬ ‫ایا میانبر مسیر خوبی است؟‬ ‫دوستان و همکاران گرامی‬ ‫همان طور که می دانید تخصص پاتولوژی (اسیب شناسی)‬ ‫بالینی و تشریحی از رشته های تخصصی مقطع پزشکی‬ ‫عمومی می باشد که اصطالح ًا مادر علم طب نامیده می شود‪.‬‬ ‫دستیاران این رشته با پشتوانه طی دوره پزشکی عمومی و‬ ‫کسب دانش بالینی پزشکی تمامی مباحث ازمایشگاه بالینی‬ ‫و تشریحی را فرا گرفته و با اندوخته ‪ 11‬سال تالش مستمر‬ ‫در خصوص علوم پایه پزشکی‪ ،‬دانش بالینی و دوران‬ ‫دستیاری در مراکز دولتی و خصوصی ضمن اشراف کامل‬ ‫به مسائل جاری ازمایشگاه توانایی تطبیق نتایج با بالین بیمار‬ ‫را دارند به عبارت بهتر ضمن کمک به تشخیص بیماری ‪،‬‬ ‫مشاوری امین و توانا برای متخصصین بالینی خواهند بود‪.‬‬ ‫این مهم که به یاری پیروی از نتایج بدست امده از برترین‬ ‫تحقیقات و تجربیات کشورهای پیشرفته دنیا به دست امده‬ ‫است مدرن ترین مکانیسم تربیت نیروی الزم جهت تاسیس‬ ‫و مسئولیت فنی ازمایشگاه است‪ .‬در مقطعی از سال های‬ ‫گذشته و به دلیل کمبود نیروی انسانی ‪ ،‬وزارت بهداشت‬ ‫مجبور به راه اندازی رشته ی دکترای علوم ازمایشگاهی‬ ‫از بین فارغ التحصیالن کاردانی علوم ازمایشگاهی گردید‬ ‫تا بستر های الزم برای تکمیل ظرفیت متخصصین اسیب‬ ‫شناسی اماده گردد و در زمانی که تعداد فارغ التحصیالن‬ ‫رشته پاتولوژی به حد کفایت رسید رشته دکترای علوم‬ ‫ازمایشگاهی لغو شد‪.‬‬ ‫دانشگاه ها و در راس انها گروه های پاتولوژی‬ ‫(اسیب شناسی) بالینی و تشریحی با تالش شبانه روزی‪،‬‬ ‫سالیانه در تربیت بیش از یکصد نفر دستیار تخصصی‬ ‫فعالیت دارند که این ظرفیت قابلیت ارتقاء تا بیش از ‪300‬‬ ‫نفر را هم دارد و این مسیر علیرغم سختی فراوان و نیاز‬ ‫به تالش و مطالعه مستمر برای هیچ فردی بسته نیست‬ ‫و هر فرد متقاضی می تواند با طی دوران پزشکی عمومی و‬ ‫سپس قبولی در امتحان دستیاری در رشته پاتولوژی بالینی‬ ‫و تشریحی به این مهم دست یابد و هیچ راه دیگری غیر از‬ ‫این راه به صالح مردم و جامعه پزشکی نیست‪.‬‬ ‫در حال حاضر دوستان زیادی که هدف از تاسیس رشته های‬ ‫ایشان در مقطع ‪ PHD‬تقویت امور تحقیقاتی پژوهشی بوده‬ ‫است و بسیاری حتی از مسیرهای غیر از علوم پزشکی‬ ‫به این مقطع رسیده اند سودای دستیابی به حق تاسیس و‬ ‫مسئولیت فنی ازمایشگاه بالینی را نموده اند‪ .‬دوستانی که به‬ ‫هیچ عنوان دانش بالینی پزشکی ندارند به صورت صوری‬ ‫و کاذب کوریکولوم اموزشی خودرا تغییر داده و چندین‬ ‫درس بالینی را در ان گنجانده اند و سپس در شورای علوم‬ ‫پایه تصویب نموده اند که این اقدام کامال غیر قانونی و‬ ‫خالف نص صریح قانون است زیرا این شورا مجاز به این‬ ‫کار نیست‪.‬‬ ‫علم بالین که برای یک متخصص اسیب شناسی بالینی و‬ ‫تشریحی از زمان دوران پزشکی عمومی و طی سال ها‬ ‫مطالعه‪ ،‬کار در بالین بیمار‪ ،‬کشیک های شبانه و امتحانات‬ ‫سخت کتبی و عملی حاصل می گردد مقوله ساده ای نیست‬ ‫که بتوان انرا با خواندن چند جزوه و چند ساعت درس‬ ‫تئوری به دست اورد‪.‬‬ ‫که اگر این بود دنیا به این نتیجه نمی رسید که از این‬ ‫طریق عمل کند زیرا جان و مال بیمار و درمان وی معامله‬ ‫پذیر نیست و باید بهترین و مدرن ترین روش در کشور‬ ‫پیاده شود لذا به نظر می رسد تا دیر نشده و تصمیمات‬ ‫اشتباه برخی سبب لطمه شدید به جان و مال بیماران و‬ ‫مردم عزیز کشور نگردیده است این مساله یکبار و برای‬ ‫همیشه برای این دوستان روشن شود که فردی که تمایل‬ ‫به اخذ چنین تخصصی دارد از راه صحیح ان یعنی‬ ‫تحصیل در رشته پزشکی عمومی و سپس اخذ تخصص‬ ‫پاتولوژی بالینی و تشریحی اقدام کند‪ .‬بدیهی است زنگ‬ ‫خطری برای کلیه رشته های پزشکی به صدا در امده است‬ ‫و چنانچه روش های اشتباه و ناکارامد که سبب ضربات‬ ‫شدید به جان و مال بیماران می شود بخواهد پایه گذاری‬ ‫شود مسلما در اینده نزدیک رشته های دیگر هم تمایل‬ ‫به طی این مسیر اشتباه میانبر را می کنند به طوری که‬ ‫اپتومتریست با گذراندن دوره دو ساله چشم پزشک‪،‬‬ ‫ادیومتریست با گذراندن دوره دوساله متخصص گوش‬ ‫و حلق و بینی‪ ،‬کارشناس فیزیوتراپی با طی دوره دوساله‬ ‫متخصص توانبخشی‪ ،‬کارشناس مامایی متخصص زنان‪،‬‬ ‫کارشناس روانشناسی‪ ،‬روانپزشک و تکنسین اتاق عمل با‬ ‫طی دوره دوساله جراح عمومی می شود و پرستاران نیز‬ ‫با طی دوره دوساله متخصص داخلی یا اطفال و الی اخر‪.‬‬ ‫به قول حافظ شیرازی‪:‬‬ ‫نه هر که چهره بر افروخت دلبری داند‪ /‬نه هرکه اینه سازد سکندری داند‬ ‫نه هرکه طرف کله کج نهاد و تند نشست‪ /‬کاله داری و ائین سروری داند‬ ‫مرداد ‪94‬‬ ‫شماره ‪115‬‬ ‫‪45‬‬ August 2015 Volume 17 laboratory Diagnosis/ISSN:1561-6363 Issue No. 115 Editor in Chief: Dr. Abbas Afrah aafrah@gmail.com Managing editor: Scientific Consultants: Editorial; .....................................................................................................2 Lab News .....................................................................................................4 3 Mahmood Aslani content 3 Executive Manager: 3 Dr. Arash Daryakar MD New list of Acceptable Kits & Equipment; Dr. Seyed Hossein Fatemi, Roberts Syndrome....................................................................................28 The Use Of Probiotics In Food Industry................................................31 3 Tendem Mass- Part2.................................................................................34 3 “Case Report”-Hereditary Persistence Of Fetal Hemoglobin.............38 3 Next Generation Sequencing ..................................................................40 3 Parvin Mokhtar, Toxoplasmosis In Pregnancy...................................................................25 3 Medical Genetics (PhD.) 3 Dr. Alireza Tarang, Patau Syndrome........................................................................................22 3 Anatomo-Clinical Pathologist Oral Candidiasis.......................................................................................17 3 Dr. Alireza Mehrvarz, Immunohistochemistry.............................................................................14 3 Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) The First Pathologist in the world and Iran...........................................13 3 Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Interview With Dr. Forozanfar.............................................................................12 3 Professor of Tehran Medical Sciences Interview Whit Dr. Mirpour..................................................................................10 3 Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, By Health Reference Lab Administration of MOH .............................7 3 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Validity & Non-Validity...........................................................................42 Nurse Website: www.Tashkhis.com Email: Tashkhis@gmail.com