ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 117

‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ ‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫سالهجدهم‪-‬شماره‪(117‬مهر‪)94‬‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪8965/9 :‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com / 09111311114‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترارش دریاکار‬ ‫مدیراجرایی(دفترماهنامه)‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪matashkhis@gmail.com‬‬ ‫تلفن‪ /09127333407 :‬فکس‪021 - 89776769 :‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫دکتر سید حسین فاطمی‬ ‫رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد‬ ‫دکتر ارش دریاکار‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده‬ ‫دکتر محمد جواد غروی‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫پروین مختار‬ ‫استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکتر عباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫سخن مدیر مسوول ‪2.......................................................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫گزارش یک بیماری پوستی‪3...........................................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫رویدادها و گزارش ها ‪5..................................................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت اعالم کرد‪:‬‬ ‫جدیدترین نتایج بررسی کیت ها و دستگاه های ازمایشگاهی‪10...................‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫نرس‬ ‫‪‬‬ ‫واکسن های نسل جدید ‪ -‬بخش ‪20................................................................................... 2‬‬ ‫‪‬‬ ‫اساس مولکولی نشانگان گریسلی‪24...............................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫چگونگی تعیین ‪ (Minimum Inhibitory Contraction) MIC‬فلوکونازول‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫به روش میکرودایلوشن بر ایزوله های بالینی کاندیدا‪29..................‬‬ ‫سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ ‪4‬‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫سومین کنگره فن اوری های نوین ازمایشگاهی‬ ‫با رویکرد پزشکی اینده نگر برگزارشد‪14.....................................‬‬ ‫دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫اشنایی با اداره امورازمایشگاه های استان یزد‪11...........................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫تشخیص پالسمودیوم فالسیپاروم درنمونه ادرار و بزاق انسان با روش ‪32 ...........PCR‬‬ ‫‪‬‬ ‫جایزه ی نوبل برای درمان بیماری های انگلی‪36............................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫سندرم ادوارد ‪37....................................................................... Edward Syndrom‬‬ ‫‪‬‬ ‫نقش ‪ miRNA‬ها در تشخیص و درمان مالتیپل اسکلروزیس(‪40..........................)MS‬‬ ‫‪‬‬ ‫مروری برسلول های‪ T‬تنظیمی‪45.....................................................................................‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های پزشکی‪،‬‬ ‫ازمایشگاهی و فراورده های‬ ‫تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوارنلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،52‬طبقه ‪،3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫فاکس‪22039247 :‬‬ ‫چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬ ‫نشریه تشخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشته های نویسندگان معذور است‪.‬‬ ‫هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬ ‫تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫سراغاز‬ ‫نیاز ازمایشگاه ها به تخصص ها و فوق تخصص ها‬ ‫تخصص های پزشکی روز به روز باریک تر می شود و‬ ‫رویکرد پزشکی هم به سوی ‪ Subspeciality‬یا زیر تخصصی‬ ‫(که در ایران برای قشنگی به ان می گویند فوق تخصصی)‬ ‫است‪ .‬ازمایشگاه هم به نام یک رشته ی پزشکی بی گمان‬ ‫نمی تواند‪ ،‬تافته ای جدا بافته از این پدیده باشد‪ .‬در‬ ‫کنار اسیب شناسی بالینی و تشریحی‪ ،‬باید رشته های‬ ‫تخصصی و فوق تخصصی ازمایشگاه پزشکی در‬ ‫مسوولیت ازمایشگاه ها پویا باشند‪ .‬چندی است که در روند‬ ‫گزینش مسووالن ازمایشگاه ها‪ ،‬نابسامانی دیده می شود‪ .‬در‬ ‫این باره سرو صداهایی از سوی تکرشته ها و پاتولوژیست ها‬ ‫بلند است‪ .‬پاتولوژست ها‪ ،‬وجود تکرشته ها را نادیده‬ ‫می گیرند و انان را تنها شایسته ی اموزش می بینند‪.‬‬ ‫تکرشته ها فلسفه وجودی تکرشته ای را فراموش‬ ‫کرده اند و درخواست “پلی” شدن و یا مسوولیت کامل‬ ‫ازمایشگاه را دارند‪ .‬البته رییس انجمن متخصصان اسیب‬ ‫شناسی‪ ،‬طرحی شایسته برای حل این درخواست داده‬ ‫است که به راستی منطقی است‪.‬‬ ‫به هر روی‪ ،‬دعوای اصلی بیشتر سر اندازه ی درامد‬ ‫است‪ .‬در سایه ی پدیده ثروت ساالری که فرهنگی فراگیر‬ ‫شده است‪ ،‬بسیاری از اندام های گروه های پزشکی هم‬ ‫خویشکاری خویش را فراموش کرده و با روش های‬ ‫ ‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫گوناگون‪ ،‬حتا رانت خواری و باز بینی در ایین نامه ها‪،‬‬ ‫تنها در اندیشه ی بالندگی مالی خود هستند‪.‬‬ ‫در این راستا ورازتخانه هم بستر سازی است مناسب برای‬ ‫فراهم شدن این پدیده‪ .‬روزی بر خالف همه ی ایین نامه ها‪،‬‬ ‫پروانه پذیرش نمونه های اسیب شناسی را به کسانی‬ ‫می دهد که حتا یک واحد اسیب شناسی هم نگذرانده اند‪.‬‬ ‫روزی دیگر پروانه کار کاریوتایپ به ژنتیک مولکولی‬ ‫می دهد‪ .‬خالف ها و کژروی های گوناگون هم روز‬ ‫به روز روامند می شود‪ .‬درروز روشن متخصص زنان‬ ‫هزینه ی ازمایش نمونه های امنیو سنتز را از بیماران‬ ‫می گیرد و پس از کسر سهم خود‪ ،‬ان را به ازمایشگاهی‬ ‫در تهران می فرستد‪ ،‬یعنی پزشک با ازمایشگاه ژنتیک‬ ‫در تهران (نام پزشک و ازمایشگاه فعال محفوط است)‬ ‫قرارداد ویژه دارد‪ ،‬این در حالی است که در ان شهر‪،‬‬ ‫چند خیابان ان ورتر مطب ایشان‪ ،‬ازمایشگاه ژنتیکی هم‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫افسوس هیچ نهادی نیست که از سهم خواری پزشکان‬ ‫پیشگیری کند‪ .‬گرچه تازه گی ها در نظام پزشکی کمیته ی‬ ‫اخالقی برپاشده است‪ ،‬ولی با پند و اندرز هیچ کاری‬ ‫درست نمی شود‪.‬‬ ‫دکتر ارش دریاکار‪ -‬بورد تخصصی اسیب شناسی تشریحی و بالینی‬ ‫دکتر مائده رعیتی دماوندی‪ -‬بورد تخصصی بیماری های پوست و مو‬ ‫گزارش یک بیماری پوستی‬ ‫بیمار دختر بچه ‪ 11‬ساله ای است که از ‪ 4‬سال پیش ضایعات پوستی‬ ‫خارش دار در ناحیه خلفی سر پیدا کرده است‪ ،‬که سیر عود کننده ای داشته‬ ‫و در این مدت چندین بار با یا بدون درمان فروکش کرده و ناپدید شده‬ ‫است‪ .‬ضایعات پوستی مشابه در سایر نواحی پوستی بدن وجود نداشت‪.‬‬ ‫عالئم سیستمیک همراه وجود نداشته و سابقه بیماری خاصی ندارد‪ .‬سابقه‬ ‫فامیلی بیماری منفی است‪ .‬بیمار داروی خاصی مصرف نکرده است‪.‬‬ ‫در معاینه در ناحیه اکسی پیتال تاورتکس اسکالپ‪ ،‬پاپول‪ ،‬پالک و‬ ‫ندول های متعدد گروهی اریتماتو دیده شد که در لمس سفت و سطح‬ ‫ضایعات صاف بدون اروزیون و اکسکوریشن بوده است‪ .‬پوسته ریزی خفیف‬ ‫اسکالپ وجود داشت(شکل ‪ .)1‬معاینه پوست بدن و مخاط طبیعی بود‪.‬‬ ‫بیمار تحت درمان با انتی هیستامین خوراکی و کورتیکواسترویید‬ ‫موضعی قرار گرفت‪ .‬خارش بیمار کمتر شد‪ ،‬ولی ضایعات از بین نرفت و‬ ‫تعداد ان زیادتر شد‪ .‬بیمار با تشخیص افتراقی زیر بیوپسی شد ‪:‬‬ ‫‪1) Pseudolymphoma 2) Jessner’s lymphocytic infiltrate‬‬ ‫‪4) Urticarial vasculitis‬‬ ‫‪6) ALHE‬‬ ‫‪3) Sarcoidosis‬‬ ‫‪5) Tumid Lupus Erythematosus‬‬ ‫‪8 ) Myofibromatosis‬‬ ‫‪7) Cutaneous lymphoma‬‬ ‫در بررسی هیستوپاتولوژی انفیلترای منتشر و در نواحی ندولر دردرم‬ ‫دیده شد‪ .‬سلول های ارتشاحی بیشتر متشکل از لنفوسیت های کوچک‪،‬‬ ‫تعدادی هیستوسیت به همراه تعدادی ائوزینوفیل در بستری از درم‬ ‫کالژنیزه با پرولیزاسیون مختصر عروق کاپیلری بود‪ .‬ناحیه بدون درگیری‬ ‫)‪ (Grenz zone‬بین شروع ارتشاح و اپیدرم اتروفیک فوقانی به چشم‬ ‫می خورد(شکل های ‪ 2‬و ‪.)3‬‬ ‫دربررسی ‪ IHC‬بیشتر سلول های لنفوسیتی مارکر ‪ CD3‬را نشان‬ ‫دادند‪ CD4 .‬و ‪ CD8‬تقریبا به یک نسبت در سلول ها مثبت شد‪CD79a .‬‬ ‫و ‪ CD20‬در تعدادکمی از سلول های ‪ B‬پیدا شد‪ CD34 .‬و ‪ CD31‬دیواره‬ ‫عروق های پرولیفره در درم را نمایان ساخت‪، Ki67 .‬شمار چشمگیری از‬ ‫سلول های لنفوسیتی رو به افزایش را در درم نشان داد(شکل های ‪ 4‬تا ‪.)9‬‬ ‫با توجه به یافته های فوق تشخیص‪T cell rich lymphocytic proliferate‬‬ ‫گذاشته شد که با تشخیص احتمالی سودولنفوم مطابقت داشت‪ .‬اگرچه‬ ‫یافته های ‪ IHC‬با قطعیت قادر به افتراق این وضعیت از مواردکمی از لنفوم‬ ‫سلول ‪ T‬نبود‪ .‬بنابراین توصیه به بررسی های تکمیلی بازارایی ژنی‬ ‫و همچنین پیگیری بالینی و بیوپسی مجدد در هنگام اشکار شدن‬ ‫ضایعات جدید شد‪.‬‬ ‫‪Pseudolymphoma‬‬ ‫این عنوان شامل طیفی از پرولیفراسیون لنفوییدی خوش خیم‬ ‫است که از نظر بالینی و هیستوپاتولوژی لنفوم پوستی را تقلید‬ ‫می کند‪ .‬معموال این گروه از ضایعات به دو گروه ‪ B-cell‬و ‪T-cell‬‬ ‫تقسیم بندی می شود‪ .‬این پا ترن بافت شناسی می تواند یک انفیلترای‬ ‫باند شکل دردرم سطحی (پاترن ‪ )T-cell‬یا یک انفیلترای ندولر یا‬ ‫منتشر دردرم و گاهی ساب کوتیس (پاترن ‪ )B-cell‬باشد ولی این‬ ‫یک تقسیم بندی فرضی است چرا که گاهی پرولیفراسیون های ‪T-‬‬ ‫‪ cell‬پاترن ندولر دردرم دارند و در حقیقت در پاترن ‪ B-cell‬بیشتر‬ ‫دیده می شوند‪.‬‬ ‫این عبارت شامل ضایعات منفرد تا متعدد پوستی است‪ ،‬که‬ ‫انفیلترای لنفوسیتی با ماهیت راکتیو دارند‪ .‬ضایعات به شکل‬ ‫پاپول های قرمز تا قهوه ای پیدا می شوند‪ .‬ممکن است منفرد‪،‬‬ ‫گروهی یا متعدد باشد‪ .‬بیشتر در صورت ‪ ،‬پوست قفسه سینه و اندام‬ ‫فوقانی اشکار می شود‪ ،‬و بیشتر در خانم ها دیده می شود‪ .‬از نظر‬ ‫بالینی به طور قطعی از لنفوم پوستی قابل افتراق نیست‪.‬‬ ‫عوامل محرک مختلفی برای ایجاد ان مطرح شده مانند گزش کنه‪،‬‬ ‫نیش حشرات ‪ ،‬تاتو ‪ ،‬داروها و غیره‪ .‬ازمون های ‪ IHC‬و کلونالیتی‬ ‫در این پرولیفراسیون نیز نتوانسته به تشخیص ان کمک کند‪ ،‬زیرا‬ ‫که یافته ها گاهی غیر اختصاصی بوده و در یک مطالعه ‪ ،‬در ‪%14‬‬ ‫مواردی که به عنوان سودولنفوم از نظر بالینی و پاتولوژی تشخیص‬ ‫داده شده اند‪ ،‬مونوکلونالیتی در جمعیت ‪ B-cell‬دیده شده است‪.‬‬ ‫هیستوپاتولوژی‬ ‫یافته ها شامل درجاتی از اکانتوز یا هیپرپالزی سودواپی‬ ‫تلیوماتوز‪ ،‬به ویژه در موارد همراه با نیش حشرات می باشد‪ .‬معموال‬ ‫یک انفیلترای ‪ ، Patchy‬ندولر یا منتشر بوده که بیشتر متشکل از‬ ‫لنفوسیت ها است‪ .‬بیشتر نمای “‪ ”Top heavy‬دردرم سطحی تا‬ ‫میانی دارد‪ .‬گاهی مراکز ژرمینال به گونه روشن دیده شده و‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪5‬‬ ‫حتی اپوتپوز و ماکروفاژهای ‪ Tingible – body‬در ان دیده می‬ ‫شود‪ .‬معموال تعدادی ائوزینوفیل و پالسماسل نیز وجود دارد‪ .‬گونه‬ ‫هایی از عروق مشخصی با دیواره ضخیم و سلول اندوتلیال برجسته‪،‬‬ ‫نیز در این ضایعات گزارش شده است‪.‬‬ ‫جدا بودن انفیلترای لنفوسیتی از اپیدرم‬ ‫توسط یک ناحیه با عدم درگیری دردرم‬ ‫سطحی (‪ )Grenz zone‬به عنوان یک یافته‬ ‫مفید این وضعیت در مقایسه با انفیلترای‬ ‫نئوپالستیک لنفوسیتی نام برده شده است‪.‬‬ ‫اگرچه هیچکدام از مواردی که ذکر شد‬ ‫برای این وضعیت کامال اختصاصی نیست‪.‬‬ ‫تشخیص های افتراقی‬ ‫بسیاری از شکل های فوق گاهی در لنفوم‬ ‫پوستی هم دیده می شود‪ ،‬که شامل پرولیفراسیون‬ ‫عروق‪ ،‬وجود ژرمینال مرکزی و یا ائوزینوفیل و‬ ‫گاهی سلول پلئومورف در ضایعات راکتیو نیز دیده‬ ‫می شوند و هیچ وجه منفرد اختصاصی نمی تواند‬ ‫به افتراق این دو کمک کند‪ .‬گاهی ازمایش ‪IHC‬‬ ‫یا مولکوالر نتایج متفاوتی را ارائه می دهد‪ .‬برای‬ ‫نمونه ضایعاتی که در مورفولوژی و ‪ IHC‬به‬ ‫عنوان‪ Cutaneous lymphoid hyperplasia‬در‬ ‫نظر گرفته شده است‪ ،‬بسیار کم مونوکلونالیتی ‪B-‬‬ ‫‪ cell‬را نشان داده است‪ .‬ولی ترکیبی از یافته های‬ ‫تشخیصی هیستوپاتولوژیک به همراه یافته های بالینی‬ ‫حمایت کننده می تواند اطمینان قابل توجه ای از‬ ‫ ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫فرایند راکتیو ضایعه ایجاد کند‪ .‬با وجود محدودیت های‬ ‫موجود‪ ،‬مطالعات‪Abnormal antigen expression‬‬ ‫یا‪clonal gene rearrangement‬‬ ‫در موارد‬ ‫مشکل تنها راه نهایی است‪ .‬در مقابل سودولنفوم‪،‬‬ ‫لنفوم های ‪ T-cell‬پوستی می توانند از دست دادن‬ ‫انتی ژن های‪ Pan T-cell‬و تظاهر غیر عادی مثل‬ ‫(‪ CD4- CD8-‬یا ‪ )CD4+ CD8+‬یا از دست دادن ‪CD7‬‬ ‫را نشان دهند‪ .‬کشف بازارائی رستپور سلول ‪ T‬یا‬ ‫ژن های ایمونوگلبولین های زنجیره سنگین می تواند‬ ‫بهترین راه برای تشخیص نهایی باشد‪ .‬گاهی تشخیص‬ ‫قطعی یک انفیلترای لنفوئید پوستی امکان پذیر نبوده‬ ‫و در این موارد توصیف میکروسکوپی کامل به همراه‬ ‫یافته های ‪ IHC‬و بحث در مورد تفسیر ان در گزارش‬ ‫الزم است‪.‬‬ ‫در این موارد بیماران باید تحت نظارت و پیگیری‬ ‫دقیق بالینی قرار گرفته و از هر ضایعه تازه یا عود کننده مجددا‬ ‫بیوپسی گرفته شود‪ .‬مطالعات بازارائی ژنی در موارد مشکل اکیدا‬ ‫توصیه شده اگرچه باید بدانیم موارد مثبت کاذب نیز (به خصوص در‬ ‫روش ‪ )PCR‬اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫‪References‬‬ ‫‪1. Patterson James W, Weedon’s Skin Pa‬‬‫‪thology, 4thed., 1210-1214‬‬ ‫‪2. Patterson James W, Practical Skin‬‬ ‫‪Pathology, 1st ed.,‬‬ ‫‪620-622‬‬ ‫مهندس محموداصالنی‬ ‫رویدادهاوگزارش ها‬ ‫معاون درمان وزارت بهداشت‪:‬‬ ‫مراکز تشخیص به موقع درمان سرطان راه اندازی می شود‬ ‫معــاون درمــان‬ ‫وزارت بهداشــت‬ ‫از راه انــدازی مراکز‬ ‫تشــخیص به موقع‬ ‫و درمــان زودرس‬ ‫سرطان در کشور خبر داد‪.‬‬ ‫محمــد اقاجانــی در مراســم افتتاح بخش‬ ‫پیوند مغز و استخوان کودکان بیمارستان مفید‬ ‫اظهارداشت‪ :‬در ســال های اخیر شاهد توسعه‬ ‫و نوســازی بیمارستان مفید بوده ایم و حضور‬ ‫خیریــن در این عرصه این نوید را می دهد که‬ ‫مراکز فوق تخصصی جهت ارائه خدمات ویژه‬ ‫به کودکان در کشور بیشتر شود‪.‬‬ ‫وی از بیمارســتان مفید به عنوان یک مرجع‬ ‫علمی یاد کرد و گفت‪ :‬برنامه امایش سرزمینی‬ ‫ســرطان از ســال گذشــته به همت وزارت‬ ‫بهداشت انجام شده اســت و در حال حاضر‬ ‫این مسئله به نتیجه رسیده که انشااهلل به زودی‬ ‫مراکز تشــخیص به موقــع و درمان زودرس‬ ‫سرطان راه اندازی می شود‪.‬‬ ‫معاون درمــان وزارت بهداشــت ادامه داد‪:‬‬ ‫امایش ســرزمینی برنامه ســرطان با بررسی‬ ‫وضعیت توزیع جغرافیایی بیماران ســرطانی‬ ‫و نیازهای فیزیکی براورده شــده انجام گرفته‬ ‫است و بر همین اســاس در ‪ 113‬شهر کشور‬ ‫‪ 148‬مرکز تیپ یک سرطان راه اندازی می شود‪.‬‬ ‫اقاجانی در مورد مراکز تیپ یک تشــخیص‬ ‫بــه موقع و درمان ســرطان گفــت‪ :‬خدمات‬ ‫سرپایی سرطان در این مراکز انجام می شود و‬ ‫اقداماتی همچون اندوسکوپی‪ ،‬کولونوسکوپی‪،‬‬ ‫ماموگرافی و شیمی درمانی سرپایی نیز از جمله‬ ‫خدمات ارائه شده در مراکز تیپ یک است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ 74 :‬مرکز تیپ ‪ 2‬مرکز تشــخیص‬ ‫بــه موقع و درمــان ســرطان زودرس نیز در‬ ‫کشور انجام می شود که در این مراکز اقداماتی‬ ‫همچــون رادیوتراپی‪ ،‬جراحی‪ ،‬درمانی و ‪ ...‬به‬ ‫بیماران ارائه می شود‪.‬‬ ‫همچنیــن ‪ 13‬مرکز فــوق تخصصی قدس‬ ‫در رابطه با ســرطان نیز مجهز به دستگاه های‬ ‫پیشرفته و مدرن در کشور راه اندازی می شود‪.‬‬ ‫معــاون درمان وزارت بهداشــت با اشــاره‬ ‫به این که جمعیت کشــور در حال پیر شــدن‬ ‫است و از طرفی بحث سرطان نیز وجود دارد‬ ‫بر همین اســاس باید برنامه ریزی های جدی‬ ‫در کشور انجام شــود‪ ،‬برای مراکز تشخیص‬ ‫به موقع و درمان زودرس ســرطان در سطح‬ ‫تیــپ یک‪ ،‬وزارت بهداشــت اعتباراتی را در‬ ‫نظر گرفته است ولی برای تیپ ‪ 2‬و ‪ 3‬نیازمند‬ ‫ســرمایه گذاری بخش غیردولتی و همکاری‬ ‫خیرین هستیم‪.‬‬ ‫اقاجانی ادامه داد‪ :‬بســته های سرمایه گذاری‬ ‫را وزارت بهداشــت برای کســانی که قصد‬ ‫داشته باشند در این راستا سرمایه گذاری کنند‬ ‫پیش بینی کرده اســت تا بتوانیم با کمک منابع‬ ‫خیرین و همکاری بخش خصوصی‪ ،‬نیازهای‬ ‫درمانی کشور را هرچه بیشتر تامین کنیم‪.‬‬ ‫دبیر علمی کنگره بین المللی زنان و مامایی خبر داد‪:‬‬ ‫تشخیص بیماری های متابولیکی و مادرزادی با دستگاه‪ NGS‬در کشور‬ ‫دبیر علمی دوازدهمین کنگره‬ ‫بین المللــی زنــان و مامایی‬ ‫ایران از ســاخت دســتگاهی‬ ‫به نــام ‪ NGS‬در حوزه ژنتیک‬ ‫برای تشــخیص بیماری های‬ ‫متابولیکی و مادرزادی خبر داد‬ ‫و گفت‪ :‬قرار اســت در اینده‬ ‫از این دستگاه برای تشخیص‬ ‫‪ 67‬نــوع بیماری متابولیکی در‬ ‫کشور استفاده شود‪.‬‬ ‫دکتــر شــهال چایچیــان در‬ ‫نشســت خبــری دوازدهمین‬ ‫کنگره بین المللی زنان و مامایی‬ ‫ایران اظهار کرد‪ :‬استفاده از این‬ ‫دستگاه انقالبی در علم پزشکی‬ ‫محســوب می شــود چراکه‬ ‫می توان بــا ازمایش خون یا‬ ‫نمونه داخل گونه افراد‪،‬‬ ‫انها را جدا و با بررســی ژنوم‪،‬‬ ‫بیماری های او را تشــخیص‬ ‫داد‪.‬‬ ‫وی یاداور شــد‪ :‬این دستگاه‬ ‫ســاخت امریکا است و اکنون‬ ‫یکــی از اســاتید ایرانی برای‬ ‫اموزش کاربرد این دستگاه به‬ ‫خارج از کشــور سفر کرده و‬ ‫قرار اســت در اینده دو نمونه‬ ‫از ان وارد کشور شود‪.‬‬ ‫چایچیان با بیــان این که هر‬ ‫فرد ‪ 30‬هزار ژن موجود در هر‬ ‫ســلول دارد‪ ،‬افزود‪ :‬از این رو‬ ‫با انجام یک ازمایش خون در‬ ‫مادر باردار می توان مشکالت‬ ‫و ناهنجــاری های کروموزمی‬ ‫‪DNA‬‬ ‫جنین را تشــخیص داد و این‬ ‫امر از طریق این دستگاه میسر‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی بــا بیــان ایــن کــه با‬ ‫اســتفاده از این دســتگاه می‬ ‫توان بیماری هــای ژنتیکی و‬ ‫حتی ســرطان ها را تشخیص‬ ‫داد‪ ،‬افــزود‪ :‬از طریــق روش‬ ‫لیکوئید بایوپســی‪ ،‬مایع دور‬ ‫تعیین میزان مصــرف داروها‬ ‫توده ســرطانی نمونه برداری‬ ‫برای هر بیمار اســت و یکی‬ ‫می شــود و با قــرار دادن ان‬ ‫از قابلیــت های این دســتگاه‬ ‫در این دســتگاه می توان نوع‬ ‫این است که از طریق ازمایش‬ ‫سرطان فرد را تشخیص داد‪.‬‬ ‫ژنــوم بیماران مــی تواند دوز‬ ‫چایچیان به تعیین دوز داروها‬ ‫مورد نیــاز دارو برای هر بیمار‬ ‫از طریق این دستگاه برای هر‬ ‫را تعیین کند‪.‬‬ ‫بیمار اشاره کرد و گفت‪ :‬یکی‬ ‫از مسایل مهم در علم پزشکی‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪7‬‬ ‫دانشگاه علوم‬ ‫تفاهم نامه انستیتوپاستورایران‬ ‫پزشکی اهواز رتبه‬ ‫و ایتالیا امضا شد‬ ‫اول ازمایشگاه کنترل‬ ‫رئیس انســتیتو پاســتور‬ ‫کیفی را کسب کرد‬ ‫ایــران از اغــاز تحقیقات‬ ‫گــروه ایــران و مجموعه‬ ‫انســتیتو پاســتور در‬ ‫کشورهایی همچون ایتالیا‬ ‫بــرای کنتــرل و حــذف‬ ‫بیماری باکتری مضر معده خبر داد‪.‬‬ ‫مصطفی قانعی‪ ،‬رئیس انستیتو پاستور کشور با‬ ‫تاکید به گسترش روابط بین المللی این مجموعه‬ ‫با ســایر همنوعــان خود در عرصــه جهانی از‬ ‫امضــای تفاهم نامه همکاری ایــران و ایتالیا در‬ ‫همین خصوص خبر داد و افزود‪ :‬ظرف یک ماه‬ ‫اینده‪ ،‬یکی از مهم ترین تفاهم نامه های همکاری‬ ‫مشترک بین انســتیتو پاستور ایران و ایتالیا مبنی‬ ‫بر گســترش تعامالت علمی و علی الخصوص‬ ‫انجام تحقیقات گســترده به منظور رفع بیماری‬ ‫عفونی و همه گیر معده موســوم به هلیکو باکتر‬ ‫پیلوری به امضا خواهد رســید‪ .‬زیرا هم اکنون‬ ‫رفع و حذف این بیماری و همچنین سیاه سرفه‬ ‫و ماالریا در ســطح جهانی در راس پروژه های‬ ‫بین المللی تحقیقاتی بین انســتیتو پاســتورهای‬ ‫جهان و با تایید و تاکید سازمان بهداشت جهانی‬ ‫قرار گرفته است ‪.‬‬ ‫وی همچنین در ادامه با بیان این که بر اســاس‬ ‫مصوبات و قوانین ســازمان بهداشــت جهانی‬ ‫همه انســتیتو پاســتور های جهان نسبت به نوع‬ ‫فعالیت هایشــان بایــد به شــبکه یکپارچه مالی‬ ‫انستیتو پاستور و سازمان بهداشت جهانی مالیاتی‬ ‫اختصاصــی بپردازند‪ ،‬گفت‪ :‬این مالیات ها به دو‬ ‫گروه عمده مالیــات ارزی و غیر ارزی یا عملی‬ ‫تحقیقاتی تقســیم می شــود‪ ،‬و با توجه به تایید‬ ‫تحقیقات علمی انســتیتو پاســتور ایران در میان‬ ‫ســایر هم نوعان جهانی خود و به تایید سازمان‬ ‫بهداشت جهانی‪ ،‬حاال نبوغ تحقیقاتی و استحکام‬ ‫پایه های علمی پزشــکی این مجموعه به جایی‬ ‫رسیده که قرار اســت این مالیات ها به صورت‬ ‫تحقیقــات و نــواوری های علمی و پزشــکی‬ ‫انستیتو پاســتور ایران به شبکه سازمان بهداشت‬ ‫جهانی و سایر کشورها پرداخت شود‪.‬‬ ‫قانعی همچنین اظهار داشت‪ :‬از سوی دیگر در‬ ‫تالشیم تا در راستای ارتقاء ارتباطات بین المللی ‬ ‫با کشورهای افریقایی نیز پای میز مذاکره بنشینیم‪.‬‬ ‫ ‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫ازمایشگاه کنترل‬ ‫کیفی مواد غذایی‬ ‫معاونــت غــذا و‬ ‫داروی دانشــگاه‬ ‫علوم پزشکی جندی شاپور اهواز موفق‬ ‫به کســب رتبه اول کشــوری در بین‬ ‫ازمایشگاه های کنترل کیفی معاونت های‬ ‫غذا و داروی سطح یک کشور شد‪.‬‬ ‫حســین برزگــر در ایــن خصوص‬ ‫گفت‪« :‬ازمایشــگاه کنتــرل کیفی مواد‬ ‫غذایی و بهداشتی معاونت غذا و دارو‬ ‫در ارزشــیابی ســال ‪ 1393‬از عملکرد‬ ‫ازمایشــگاه های ســطح یک کشــور‬ ‫موفق به کســب اول کشــوری در بین‬ ‫ازمایشگاه های کنترل کیفی معاونت های‬ ‫غذا و داروی سراسر کشور شد‪».‬‬ ‫معاون غــذا و دارو دانشــگاه علوم‬ ‫پزشــکی اهواز گفــت‪« :‬در یازدهمین‬ ‫گردهمایی مدیــران ازمایشــگاه های‬ ‫کنترل مواد غذایی که در رشت برگزار‬ ‫شــد‪ ،‬نتایج ارزشــیابی های انجام شده‬ ‫اعالم و از رتبه های برتر ازمایشــگاه ها‬ ‫و مدیران مربوطه تقدیر شد‪ ».‬این مقام‬ ‫مسئول در پایان با تقدیر از کارشناسان‬ ‫ازمایشگاه این معاونت‪ ،‬گفت‪« :‬کسب‬ ‫ایــن رتبــه مرهون تــاش و خدمات‬ ‫ارزنده کارشناســان ازمایشــگاه کنترل‬ ‫مــواد غذایی‪ ،‬اشــامیدنی‪ ،‬ارایشــی و‬ ‫بهداشتی این معاونت است‪».‬‬ ‫برزگــر اظهار امیــدواری کرد‪« :‬این‬ ‫روند در سال های اینده نیز تداوم داشته‬ ‫باشد‪ ».‬الزم به ذکر است در یازدهمین‬ ‫گردهمایی مدیران ازمایشگاه های کنترل‬ ‫کیفی معاونت های غذا و داروی سراسر‬ ‫کشــور‪ ،‬برای نخســتین بار در استان‬ ‫خوزســتان گواهی ‪ GLP‬به ازمایشگاه‬ ‫کنترل کیفی معاونت غذا و داروی اهواز‬ ‫اعطا شد‪.‬‬ ‫برگزاری دومین کنگره‬ ‫بین المللی بروسلوز‬ ‫رییس مرکز تحقیقات بیماری های‬ ‫عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی شــهید بهشتی از برگزاری‬ ‫دومیــن کنگــره بیــن المللــی و‬ ‫ششمین همایش کشوری بروسلوز‬ ‫(تب مالت) در ابان ماه خبر داد‪.‬‬ ‫دکتر داود یــادگاری با اعالم این‬ ‫خبر افزود‪ :‬بروســلوز یا تب مالت‬ ‫یکی از شــایع ­ترین بیماری های‬ ‫عفونی مشــترک بین انسان و دام‬ ‫است که ساالنه بیش از نیم میلیون‬ ‫نفر در جهان به ان مبتال می شوند‪.‬‬ ‫وی اظهــار کرد‪ :‬ایــن بیماری به‬ ‫صورت حاد یا مزمن بروز می کند‬ ‫که در انســان معموالً ســبب تب‪،‬‬ ‫تعریق‪ ،‬ضعف‪ ،‬بی حالی و کاهش‬ ‫وزن می شود و در حیوانات اغلب‬ ‫دستگاه تناســلی ادراری را درگیر‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫یادگاری هــدف از برگزاری این‬ ‫کنگره کشــوری را ارتقای ســطح‬ ‫اگاهــی مــردم‪ ،‬جامعه پزشــکی‬ ‫و اشــنایی گــروه هــای هدف با‬ ‫تازه های پیشــگیری‪ ،‬تشخیص و‬ ‫درمان بیماری بروســلوز و تدوین‬ ‫دستورالعمل اجرایی برشمرد‪.‬‬ ‫این اســتاد دانشگاه ادامه داد‪ :‬این‬ ‫کنگره بــرای مشــموالن اموزش‬ ‫مداوم از امتیاز بازاموزی برخوردار‬ ‫اســت و مهلــت ارســال مقاالت‬ ‫حداکثــر تا ‪ 15‬ابان ماه اســت که‬ ‫عالقمندان می توانند از طریق پست‬ ‫الکترونیکی ‪6thnicb@sbmu.ac.ir‬‬ ‫مقاالت خود را به دبیرخانه کنگره‬ ‫ارسال کنند‪.‬‬ ‫این کنگــره در روزهــای ‪ 20‬تا‬ ‫‪ 22‬ابان ماه در تــاالر امام خمینی‬ ‫دانشکده پزشکی برگزار می شود‪.‬‬ ‫رویدادها وگزارش ها‬ ‫‪ 65‬هزار نمونه خون بندناف ذخیره شد‬ ‫مدیرعامل بانک خون بند ناف رویان‪ ،‬از‬ ‫ذخیره سازی ‪ ۶۵‬هزار نمونه خون بندناف‬ ‫در کشور خبر داد و گفت‪ :‬این میزان ذخیره‬ ‫خون بند ناف‪ ،‬در منطقه بی نظیر است‪.‬‬ ‫دکتر مرتضی ضرابی در همایش ساالنه‬ ‫مدیران و رابطان دفاتــر نمایندگی بانک‬ ‫خون بند ناف رویان کشــور‪ ،‬افزود‪ :‬این‬ ‫بانک ‪ ۲۳‬نمایندگی در کشــور دارد و تا‬ ‫پایان امســال هم ‪ ۳‬نمایندگــی دیگر به‬ ‫تعداد انها افزوده می شود که وظایف انها‬ ‫اطالع رســانی به خانواده هایی است که‬ ‫در اســتانه فرزند دار شدن هستند و نیاز‬ ‫به ذخیره سازی خون بند ناف دارند‪.‬‬ ‫وی تصریح کرد‪ :‬هدف اصلی ما در این‬ ‫بانک افزایش نمونه ها و تامین نمونه های‬ ‫ســلول های بنیادی مورد نیاز مراکز پیوند‬ ‫اســت تا بیماران‪ ،‬شانس باالی ‪ ۸۰‬درصد‬ ‫برای تامین ســلول های بنیادی پیوندشان‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫به گفته ضرابــی‪ ،‬فراهم کــردن امکان‬ ‫صدور دانش فنی ذخیره سازی سلول های‬ ‫بنیادی به کشورهای همجوار از برنامه های‬ ‫این بانک خون است‪.‬‬ ‫خون بند ناف‪ ،‬خونی اســت که بعد از‬ ‫تولد نــوزاد در جفت باقی مــی ماند و‬ ‫سرشار از ســلول های بنیادی خون ساز‬ ‫کارایی پروتیین ماالریا برای‬ ‫درمان سرطان‬ ‫پژوهشــگران دانشــگاه بریتیــش کلمبیا بــه همراه‬ ‫‪ BC Cancer Agency‬و ‪Vancouver Coastal Health‬‬ ‫به کشــف بزرگی برای درمان سرطان رسیدند‪ .‬چکیده‬ ‫کشــف این اســت‪ :‬پروتیینی کــه در ماالریــا به نام‬ ‫‪ VAR2CSA‬اســت به طور اختصاصی برروی یک نوع‬ ‫مولکول قندی ویژه می نشیند‪ .‬این ماده قندی ویژه‪ ،‬هم‬ ‫در جفت زنان باردار و هم در سرطان هاوجود دارد‪ .‬وجه‬ ‫اشتراک جفت با سرطان ها در شیوه ی تکثیر سلولی است‪.‬‬ ‫سال ها است که دانشمندان در شگفت بودند که چرا زنان‬ ‫باردار امادگی بیشتری به گرفتن ماالریا دارند‪ .‬بدین روی در‬ ‫این باره بر روی ماالریا در زنان باردار کار می کردند‪.‬‬ ‫پژوهشــگران با همکاری دانشــگاه کپنهاگ دانمارک‬ ‫دریافتنــد که پروتییــن ماالریا وابســتگی ویژه ای به‬ ‫این مــاده ی قندی که در جفت هســت‪ ،‬دارد‪ .‬برپایه‬ ‫این کشف‪ ،‬پژوهشــگران به فکر استفاده از این پدیده‬ ‫در درمان ســرطان هــا افتادند‪ .‬این پژوهشــگران‪ ،‬با‬ ‫امیختن داروهای ضد ســرطان با پروتیین ‪VAR2CSA‬‬ ‫ماالریا توانســتند‪ ،‬داروی سرطان را به طور مستقیم به‬ ‫ســلول های سرطانی برساند و این سلول ها را از بین‬ ‫ببرند‪ .‬ساخت چنین دارویی برای درمان سرطان ها به‬ ‫عهده ی شرکت ها گذاشته شده و به چهار سال زمان‬ ‫نیاز دارد‪.‬‬ ‫اســت‪ .‬بیشــترین کاربرد این سلول ها‬ ‫در بیماری هایی با منشــا خونی است و‬ ‫در بیماری هایی چون تاالسمی‪ ،‬سرطان‬ ‫خون‪ ،‬نقص سیستم ایمنی‪ ،‬کم خونی های‬ ‫مــادرزادی‪ ،‬بیماران فلج مغــزی و انواع‬ ‫پیوند ها استفاده می شود‪.‬‬ ‫مدیر تجهیزات و فراورده های تشخیص طبی سازمان غذا و دارو‪:‬‬ ‫ارزیابی و کنترل خاص دستگاه های قند خون‬ ‫مدیر تجهیزات و فــراورده های‬ ‫تشــخیص طبــی اداره کل نظارت‬ ‫و ارزیابــی تجهیــزات و ملزومات‬ ‫پزشکی ســازمان غذا و دارو گفت‪:‬‬ ‫‪ 40‬برند دستگاه قند خون و نوارهای‬ ‫مربوط بــه این دســتگاه ها مجوز‬ ‫دریافــت کرده اند کــه به مصرف‬ ‫بیماران دیابتی می رسد‪.‬‬ ‫مهندس محمد علی حیدری اظهار‬ ‫داشت‪ :‬این اداره نظارت بر واردات‬ ‫و مدیریت تجهیزات و فراورده های‬ ‫ازمایشگاهی تشخیص طبی دارد و‬ ‫عمدتا بر واردات متمرکز می شویم‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬بررســی هــای که در‬ ‫واردات تجهیزات صورت می گیرد‬ ‫بــر اســاس معیارهــا و قوانین و‬ ‫مقــررات همــان کشــور صورت‬ ‫می گیرد و واردات انجام می شود‪.‬‬ ‫مهندس حیدری افزود‪ :‬کیت های‬ ‫تشخیص طبی که دامنه ان ها بسیار‬ ‫وسیع اســت توســط این اداره از‬ ‫لحاظ کیفیت نیــز کنترل و نظارت‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫حیــدری در ادامه بیان داشــت‪:‬‬ ‫برندهایی کــه در این زمینه فعالیت‬ ‫دارند دســتگاه های قند خون را به‬ ‫صورت رایگان بــه مصرف کننده‬ ‫و بیمار مــی دهند و فقــط هزینه‬ ‫نوار این دســتگاه ها توسط بیماران‬ ‫و مصــرف کننــدگان پرداخــت‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬تمامی دستگاه های قند‬ ‫خون و نوار خون هر برندی ارزیابی‬ ‫و کنترل های خاصی می شود‪.‬‬ ‫مهندس حیدری خاطر نشان کرد‪:‬‬ ‫با توجه بــه اینکه تعــداد بیماران‬ ‫دیابتی در کشــور ما افزایش داشته‬ ‫است سعی کرده ایم طوری مدیریت‬ ‫کنیم که هیچ مشکلی از لحاظ تامین‬ ‫نداشته باشند‪.‬‬ ‫وی در پایــان خاطر نشــان کرد‪:‬‬ ‫قیمــت های این دســتگاه های نیز‬ ‫بررســی ارزی و ریالی می شــود‬ ‫تا مصرف کننــدگان در تامین این‬ ‫تجهیزات هیچ مشــکلی نداشــته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪9‬‬ ‫دستگاه تشخیص سرطان سینه‬ ‫یک ازمایش جدید‬ ‫و تشخیص همه نوع ویروس‬ ‫محققان ازمایش جدیدی را‬ ‫ابــداع کرده اند کــه می تواند‬ ‫تقریبا تمامی انواع ویروس های‬ ‫شناخته شــده ای را که انسان‬ ‫و حیــوان را الــوده می کند‪،‬‬ ‫تشخیص دهد‪.‬‬ ‫به گــزارش خبرگــزاری یونایتدپرس‪ ،‬ایــن ازمایش جدید‬ ‫که توســط محققان دانشگاه واشــنگتن ابداع شده است‪ ،‬امکان‬ ‫تشخیص عفونت ها را بدون حتی سرنخ هایی که در روش های‬ ‫فعلی دنبال می شود‪ ،‬به پزشکان می دهد‪.‬‬ ‫براساس این گزارش‪ ،‬با این حال تایید قطعی دقت این ازمایش‬ ‫موسوم به ‪ ViroCap‬و استفاده منظم از ان برای بیماران‪ ،‬هنوز به‬ ‫سال ها ازمایش بالینی نیاز دارد‪.‬‬ ‫دکتر ‹گرگوری اســتورچ› اســتاد اطفال دانشگاه واشنگتن در‬ ‫ســنت لویی در یک بیانیه مطبوعاتی گفت‪ :‬با در دست داشتن‬ ‫این فناوری دیگر الزم نیست که بدانید به دنبال چه می گردید‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬این ازمایش شــبکه ای گســترده ایجاد می کند و‬ ‫می تواند ویروس ها را حتی در سطح بسیار کم تشخیص دهد‪.‬‬ ‫به اعتقاد محققان‪ ،‬این ازمایش به ویژه در شــرایطی که امکان‬ ‫تشــخیص بعد از ازمایش های اســتاندارد وجود ندارد و یا در‬ ‫شرایطی که علت شیوع یک بیماری ناشناخته است‪ ،‬کاربرد دارد‪.‬‬ ‫حساسیت این ازمایش به حدی است که نه تنها ویروس های‬ ‫بیشتری را در قیاس با سایر ازمایش های امروزی تشخیص می‬ ‫دهد‪ ،‬بلکه می تواند حتی بدون نیاز به روش پیشرفته توالی یابی‬ ‫ژنوم‪ ،‬ویروس هایی را نیز که در سطح بسیار کم است‪ ،‬تشخیص‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫براین اســاس‪ ،‬بیمار با انجام این ازمایــش برای بیش از یک‬ ‫ویروس که ممکن اســت باعث ایجاد بیماری وی شــده باشد‪،‬‬ ‫تحت بررســی قرار مــی گیرد‪ .‬این ازمایــش همچنین توانایی‬ ‫تشــخیص واریان های مختلف ویروس را نیز دارد‪ .‬این مطالعه‬ ‫در نشریه ‪ Genome Research‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫ ‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫محققان ماشــینی را طراحی کرده اند که می تواند زبان‬ ‫الگوریتم‪ -‬گرایشی از هوش مصنوعی‪ -‬را یاد بگیرد‪ .‬این‬ ‫ماشین با اســتفاده از اطالعات ژنتیکی‪ ،‬اغلب روش های‬ ‫درمانی را تشخیص می دهد و رژیم های درمانی شخصی‬ ‫تری را برای بیماران مختلف در نظر می گیرد‪.‬‬ ‫ماشــین یادگیری که محققان اطالعات خــود را به ان‬ ‫داده اند به ابزار هایی مجهز اســت که موفق به دقت پیش‬ ‫بینی ‪ 84‬درصد در مقاومت و حساسیت داروها شد‪ .‬دقت‬ ‫پیش بینی در مقاومــت ‪ paclitaxel 82‬درصد و دقت‬ ‫پیش بینی در واکنش بــه ‪ gemcitabine‬نیز بین ‪ 62‬تا‬ ‫‪ 71‬درصد بود‪.‬‬ ‫محققان به دنبال این هســتند تا الگوریتم این ماشــین‬ ‫را بازتعریف کنند و اطالعات ورودی به سیســتم را هم‬ ‫تقویت کرده تا کارایی این دستگاه را در پیش بینی سرطان‬ ‫سینه افزایش دهند‪.‬‬ ‫مهار ویروس ایدز با کمک‬ ‫پروتیین نامرئی‬ ‫در پــی فعالیت های پژوهشــگران ایتالیائی و امریکائی‪،‬‬ ‫نوعــی پروتئین با نام ‪ Serin5‬کشــف شــده که قادر به‬ ‫اســتقرار روی سطح‬ ‫ویــروس اچ ای وی‬ ‫بــوده و از انتشــار و‬ ‫گسترش بیماری ایدز‬ ‫پیشگیری می کند‪.‬‬ ‫پروتئین ‪Serinc5‬‬ ‫نقشــی بازدارنده در انتشــار بیماری ایدز دارد‪ .‬مکانیزم‬ ‫عملکــرد این پروتئیــن نیز به این صورت اســت که بر‬ ‫سطح سلول های ویروس اچ ای وی مستقر شده و به این‬ ‫سلول ها اجازه انتشار و تکثیرشدن نمی دهد‪.‬‬ ‫البتــه در ویروس اچ ای وی نیــز نوعی پروتیین وجود‬ ‫دارد که به پروتیین ‪ Nef‬شهرت داشته و نقش و وظیفه اش‬ ‫مقابله با فعالیت های پروتئین ‪ Serinc5‬است‪ .‬تیم پژوهش‬ ‫مذکــور در حال اجرای پروژه ای اســت که هدف اصلی‬ ‫ان نامرئی کردن پروتئین ‪ Serinc5‬اســت‪ ،‬به گونه ای که‬ ‫این پروتئین توسط ویروس اچ ای وی شناسائی نشده و‬ ‫بتواند به راحتی با استقرار روی بدنه ویروس ها‪ ،‬از تکثیر‬ ‫انها جلوگیری کرده و از سوی ویروس نیز اقدامی دفاعی‬ ‫انجام نشود‪.‬‬ ‫رویدادها وگزارش ها‬ ‫تولید سلول های ترشح کننده انسولین‬ ‫برای درمان دیابت‬ ‫محققان بلژیکی‬ ‫در کشفی چشمگیر‬ ‫توانســته اند روش‬ ‫جدیــدی را برای‬ ‫ایجاد ســلول های‬ ‫تولیدکننده انسولین توسعه دهند که ممکن‬ ‫است به درمان دیابت کمک کند‪.‬‬ ‫در حــال حاضر یکی از امیدبخش ترین‬ ‫درمان ها برای دیابت‪ ،‬جایگزینی سلول های‬ ‫بتاســت‪ .‬در یک درمــان جایگزینی برای‬ ‫دیابت نوع یک‪ ،‬سلول های مشتق شده از‬ ‫مجرای لوزالمعده انســان (‪ )HDDCs‬یک‬ ‫مبنع جذاب از سلول محسوب می شوند‪.‬‬ ‫در ایــن تحقیق‪ ،‬دانشــمندان دانشــگاه‬ ‫کاتولیــک لوون به رهبری فیلیپ لیســی‪،‬‬ ‫ســلول های ‪ HDDCs‬را بــه گونــه ای‬ ‫برنامه ریزی کردند تا مانند ســلول های بتا‬ ‫عمل کــرده و درون لوزالمعده در واکنش‬ ‫به گلوکز‪ ،‬انسولین ترشح کنند‪.‬‬ ‫محققان از اران ای پیام رسان یک فاکتور‬ ‫رونویســی موســوم به ‪ MAFA‬اســتفاده‬ ‫کردنــد‪ MAFA .‬پروتیینــی اســت که به‬ ‫کنترل خاموش و روشــن شدن ژن ها در‬ ‫ژنوم می پردازد‪ .‬این ار ا ن ای پیام رســان‪،‬‬ ‫وارد پروتیین شــده و به دی ان ای سلولی‬ ‫برای هماهنگ کردن تغییرات در عملکرد‬ ‫سلولی متصل می شود‪.‬‬ ‫این رویکــرد به محققان اجــازه داد تا‬ ‫از هــر گونه اصــاح ژنتیکــی بالقوه در‬ ‫سلول های هدف اجتناب کنند‪.‬این سیستم‬ ‫برای برنامه ریزی ســلولی بــا فاکتورهای‬ ‫رونویســی به وســیله اران ای پیان رسان‬ ‫می تواند راه را برای ازمایشــات در سایر‬ ‫حوزه های علمی با هدف تولید سلول های‬ ‫دارای عملکرد جدید در زمینه بیماری های‬ ‫مرتبط با فقدان عملکرد هموار کند‪.‬‬ ‫محققان در حــال حاضر یک موش مدل‬ ‫ایجــاد کرده اند کــه به ان ها اجــازه داده تا‬ ‫سلول های ساخته شده را درون موش های‬ ‫دیابتی پیوند زده و بیماری ان ها پیگیری شود‪.‬‬ ‫ان ها از ابزار عملیات خوب ازمایشگاهی‬ ‫(‪ )GLP‬بــرای تولید تکه هایی از ســلول‬ ‫اســتفاده می کنند که می تواند در نهایت به‬ ‫مبتالیان به دیابت انسانی پیوند زده شود‪.‬‬ ‫بــه گفته ان ها‪ ،‬هدف نهایی ان‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شــرایطی بوده که به ذخیره ســلول های‬ ‫برنامه ریزی شــده در روش هــای بالینی‬ ‫سازگار کمک می کند‪.‬‬ ‫تولد دو نوزاد به روش لقاح ازمایشگاهی در استان مرکزی‬ ‫رئیس مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری‬ ‫جهاد دانشــگاهی اســتان مرکــزی گفت‪:‬‬ ‫برای نخســتین بار‪ ،‬دو نــوزاد که به روش‬ ‫ازمایشگاهی لقاح داده شده بودند با موفقیت‬ ‫در استان متولد شدند‪.‬‬ ‫دکترعلی اصغــر غفاری زاده افزود‪ :‬لقاح‬ ‫ازمایشگاهی ‪ IVS‬شــیوه ای پزشکی است‬ ‫که در ان ســلول تخمک بالــغ از زن گرفته‬ ‫می شــود و با اســپرم مرد در خارج از بدن‬ ‫لقاح می گیرد و رویــان حاصل‪ ،‬برای ادامه‬ ‫بارداری طبیعی در رحم زن کاشته می شود‪.‬‬ ‫وی اظهــار کرد‪ :‬در این شــیوه درمانی دو‬ ‫نوزاد دختر هر کدام با وزن دو نیم کیلوگرم‬ ‫متولد شدند و حال عمومی ان ها نیز رضایت‬ ‫بخش است‪.‬‬ ‫دکتر غفــاری زاده گفت‪ :‬لقاح این نوزادان‬ ‫که با روش میکرو اینجکشــن یا ‪ IVS‬متولد‬ ‫شدند توسط تیم تخصصی مرکز تحقیقات و‬ ‫درمان ناباروری اراک ایجاد و تمامی مراحل‬ ‫مراقبتی تا تولد نیز توسط این تیم انجام شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی افــزود‪ :‬تیــم تخصصی بــرای تولد‬ ‫این نوزادان در اراک شــامل جنین شــناس‪،‬‬ ‫ارولوژیســت‪ ،‬متخصــص نازایــی‪ ،‬زنان و‬ ‫زایمان ومامایی بود‪.‬‬ ‫رئیس مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری‬ ‫جهاد دانشگاهی اســتان مرکزی اظهار کرد‪:‬‬ ‫در مراحل پذیــرش در مرکز ناباروری اراک‬ ‫زوج های نابارور در ابتدا مورد مشاوره قرار‬ ‫می گیرند و پــس از ان ارجاع به متخصص‬ ‫زنان و ارولوژی انجام شده و سپس از طریق‬ ‫تزریق داخــل رحمی و در نهایت در مرحله‬ ‫پیشــرفته از شــیوه ‪ IVF‬عمل های تکمیلی‬ ‫لقاح ازمایشگاهی برای انها انجام می شود‪.‬‬ ‫دکتــر غفاری زاده توضیــح داد‪ :‬اوی وی‬ ‫اف‪ ،‬ای ســی اس‪ ،‬ای یو ای‪ ،‬انجماد جنین‬ ‫و اســپرم از دیگر روش هایی است که برای‬ ‫زوج های نابارور در مرکز فوق تخصصی به‬ ‫منظور داشتن‬ ‫فرزنــد انجام‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫رئیس مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری‬ ‫جهاد دانشگاهی استان مرکزی گفت‪ :‬حدود‬ ‫‪ 60‬زوج نابارور برای استفاده از روش ‪IVS‬‬ ‫در نوبــت درمان این مرکــز فوق تخصصی‬ ‫قرار دارند‪.‬‬ ‫دکتر غفــاری زاده ادامه داد‪ :‬میزان موفقیت‬ ‫عمل ناباروری به شیوه ‪ IVF‬در دنیا ‪ 20‬تا ‪30‬‬ ‫درصد اســت و در تحقیقاتی که مرکز فوق‬ ‫تخصصی استان مرکزی اغاز کرده می کوشد‬ ‫تا این میزان را به ‪ 50‬درصد افزایش دهد‪.‬‬ ‫کار ســاخت و تجهیز مرکز فوق تخصصی‬ ‫درمانی و تحقیقاتی ناباروری جهاد دانشگاهی‬ ‫استان مرکزی از سال ‪ 89‬اغاز شده و اکنون‬ ‫این مرکز به بیماران اســتان های قم‪ ،‬لرستان‬ ‫و خوزستان خدمات درمانی ارائه می دهد‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت اعالم کرد؛‬ ‫جدیدترین نتایج بررسی کیت ها‬ ‫و دستگاه های ازمایشگاهی‬ ‫*این قسمت را بادوربین گوشی همراه خود ببینید*‬ ‫نرم افزارواقعیت افزوده را ازسایت ماهنامه روی گوشی همراه خود دانلود‬ ‫ونصب کنید‪ .‬دوربین گوشی راروی جدول پایین بگیرید‪ .‬اگربه اینترنت‬ ‫وصل باشید لیست های اقالم دیگری روی گوشی شما به نمایش درمی اید‪.‬‬ ‫گفتگو‬ ‫افسانه نجفی‬ ‫اشنایی با اداره امورازمایشگاه های استان یزد‬ ‫در شماره گذشته ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی با اداره امورازمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫اهوازاشنا شدیم‪ .‬در این شماره به اشنایی با اداره امور ازمایشگاه های استان یزد اختصاص دارد و‬ ‫سرپرست این اداره میهمان ماست که در ادامه پیشکش خوانندگان محترم می شود‪.‬‬ ‫دکتر رضا منصوری سرپرست اداره‬ ‫استان یزد در حدود ‪ 74493‬کیلومتر مربع‬ ‫وسعت داشته و به تنهایی ‪ 4‬و نیم درصد از‬ ‫کل وسعت ایران را در بر می گیرد‪ .‬در فصول‬ ‫بهار و تاستان‪ ،‬اب و هوای بیش تر مناطق‬ ‫استان‪ ،‬گرم و خشک و در فصول زمستان و‬ ‫امور ازمایشگاه های استان یزد است‪.‬‬ ‫وی پزشک و دانش اموخته ‪ ‬رشته‬ ‫دکتری تخصصی ایمنی شناسی‬ ‫از دانشگاه علوم پزشکی تهران و‬ ‫همچنین عضو هیات علمی دانشکده‬ ‫پزشکی یزد است که در ادامه این‬ ‫پاییز سرد و نسبتاً مرطوب است‪ .‬در برخی از‬ ‫مصاحبه با تجربیات وی و همچنین‬ ‫به سلیمان پیامبر‪ ،‬ضحاک‪ ،‬اسکندر مقدونی‬ ‫ادامه مصاحبه ما را بادکتر منصوری می خوانید‪:‬‬ ‫منابع‪ ،‬بنای اولیه برخی از شهرهای استان را‬ ‫و ابراهیم پیامبر نسبت داده اند‪ .‬اثاری چون‬ ‫دست افزارهای به دست امده از دره های شیرکوه‪،‬‬ ‫نگاره های کوه ارنان و سفال های منقوش قلعه‬ ‫میبد نشان دهنده تمرکز مدنیت یزد در گذشته‬ ‫در چهار منطقه استان هستند‪ :‬مهریز و فهرج‪،‬‬ ‫یزد‪ ،‬اشکذر و میبد و اردکان‪ .‬واژه «یزد» به‬ ‫معنی پاک و مقدس است و شهر یزد نیز به‬ ‫مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است‪.‬‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی یزد‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی یزد از دانشگاه های‬ ‫تیپ یک به عنوان اولین دانشگاه تاسیس‬ ‫شده بعد از انقالب است‪ .‬این دانشگاه عالوه‬ ‫بر پذیرش دانشجو در مقطع دکتری حرفه ای و‬ ‫دستیاری تخصصی در اکثر رشته های کارشناسی‬ ‫ارشد پزشکی و بهداشت همچنین دکتری‬ ‫تخصصی پزشکی ملکولی‪ ،‬بیوشیمی بالینی‪،‬‬ ‫بیولوژی باروری و‪...‬دانشجو می پذیرد‪ .‬دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی یزد قطب درمان مرکز و جنوب‬ ‫کشور بوده و افتخار این را دارد که پاسخگوی‬ ‫هموطنان از اقصی نقاط کشوراست‪.‬‬ ‫این دانشگاه به عنوان یکی از دانشگاه های‬ ‫درمان ناباروری کشوراست‪.‬‬ ‫فعالیت های این اداره اشنا خواهیم شد‪ .‬در‬ ‫‪ ‬در اغاز‪ ،‬خواهشمند است در باره ی‬ ‫کارویژه ی اداره امورازمایشگاه ها توضیح‬ ‫دهید؟‬ ‫اداره امور ازمایشگاه ها وظیفه صدور‬ ‫و تمدید پروانه های مسوولان فنی‬ ‫وجابجایی ازمایشگاه ها و نظارت بر‬ ‫حسن عملکردها و شکایات احتمالی‪،‬‬ ‫انجام ممیزی دوره ای ازمایشگاه ها‪،‬اموزش‬ ‫مداوم‪ ،‬تقسیم نیروهای طرح نیروی انسانی‪،‬‬ ‫نقل و انتقاالت پرسنل ازمایشگاه های‬ ‫دانشگاه و رسیدگی به شکایات احتمالی‬ ‫از ازمایشگاه ها و کنترل کیفی تجهیزات و‬ ‫کیت ها را به عهده دارد‪ .‬از سال گذشته‬ ‫با اجرای طرح تحول سالمت‪ ،‬رسالت‬ ‫جدیدی تحت عنوان گسترش و تقویت‬ ‫شبکه ازمایشگاهی به عهده این اداره‬ ‫گذاشته شده است‪ .‬یکی دیگر از‬ ‫عملکردهای این اداره ارائه مشاوره به‬ ‫دیگر معاونت ها است‪.‬‬ ‫‪ ‬اداره امورازمایشگاه دانشگاه شما‬ ‫زیر نظر ریاست دانشگاه فعالیت دارد یا‬ ‫معاونت؟‬ ‫زیر نظر معاون درمان فعالیت دارد و‬ ‫خوشبختانه تعامل خوبی با مسووالن‬ ‫درمان دانشگاه برقرار شده است که در‬ ‫همین جا الزم می بینم که از اقای دکتر‬ ‫دهقان معاونت محترم و اقای دکتر زارع‬ ‫مدیر محترم درمان سپاس ویژه ای داشته‬ ‫باشم‪.‬‬ ‫‪ ‬ایا مدیریت تجهیزات ازمایشگاهی‬ ‫دانشگاه به عهده این اداره است همان‬ ‫طور که مدیریت تجهیزات پزشکی‬ ‫توسط اداره تجهیزات پزشکی صورت‬ ‫می گیرد؟‬ ‫اداره تجهیزات در این دانشگاه از اداره‬ ‫امور ازمایشگاه ها مستقل بوده ولی تعامل‬ ‫بسیار خوبی بین این دو اداره وجود دارد‪ .‬به‬ ‫نحوی که خرید تجهیزا ت ازمایشگاهی با‬ ‫نظر کارشناسی این اداره و هماهنگی ادراه‬ ‫تجهیزات صورت می گیرد‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ایا اداره امورازمایشگاه ها‬ ‫‪‬‬ ‫در سیاست گذاری های کالن تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی دانشگاه نقش محوری‬ ‫دارد ؟‬ ‫قطعا همینطوراست‪ .‬در دانشگاه ما‬ ‫چون خرید تجهیزات کلیدی ازمایشگاه‬ ‫حتما بایستی به تایید این اداره برسد از‬ ‫سال گذشته بعد از جمع اوری اطالعات‬ ‫درخواست های خرید‪ ،‬هر چند ماه یکبار‬ ‫جلسه کارشناسی خرید با حضور‬ ‫شرکت های پشتیبان و نمایندگان‬ ‫مراکز ازمایشگاهی و اداره تجهیزات‬ ‫و همچنین کارشناسان با تجربه‬ ‫ازمایشگاه رفرانس برگزار شده و پس‬ ‫ازارائه مستندات طبق چک لیست‬ ‫تنظیم شده توسط این اداره و مقایسه‬ ‫این مستندات‪ ،‬تصمیم مناسب جهت‬ ‫انتخاب نوع و مدل دستگاه به تناسب‬ ‫حجم کاری ازمایشگاه ها اتخاذ می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬چند نفر پرسنل دارید ووظایف‬ ‫هربخش چیست؟‬ ‫‪ 3‬نفراز پرسنل ها دائم و در ممیزی ها‬ ‫‪ 3‬نفر از کارشناسان با این اداره همکاری‬ ‫می کنند‪ .‬قصد داریم تعداد ممیزین‬ ‫را حداقل به دو برابر افزایش دهیم‪.‬‬ ‫همچنین خوشبختانه ازمایشگاه‬ ‫رفرانس را مجددا فعال کرده ایم که به‬ ‫عنوان یکی از بازوهای علمی اجرایی‬ ‫این اداره است‪ .‬در این حوزه یکی از‬ ‫کارشناسان با عالقه به عنوان پرسنل‬ ‫ ‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫دائم مشغول است و چند تن از عزیزان‬ ‫ازمایشگاهی به صورت پاره وقت با‬ ‫رفرانس همکاری دارند‪.‬‬ ‫‪ ‬ازفعالیت های علمی این اداره‬ ‫برایمان بگویید؟‬ ‫از سال ‪ 1392‬سری سمینارهایی تحت‬ ‫عنوان (ازمایشگاه و بالین بیماری ها) با‬ ‫همکاری گروه های اموزشی پایه و بالینی‬ ‫و با امتیاز بازاموزی برگزارکرده ایم و‬ ‫اکثر این سمینارها با پشتیبانی تعدادی‬ ‫از شرکت های خوشنام ازمایشگاهی‬ ‫برگزار می شود‪ .‬در همین جا امادگی‬ ‫خود را در همکاری با تولید کنندگان‬ ‫و توزیع کنندگان مواد و وسایل‬ ‫ازمایشگاهی جهت اجرای هر چه‬ ‫پربارتر و باشکوه تر این سمینارها اعالم‬ ‫می داریم‪ .‬همچنین هر ماه پیامک هایی‬ ‫تحت عنوان پیامک اموزشی از طرف پانل‬ ‫پیامکی معاونت درمان به مسووالن فنی و‬ ‫مدیران ازمایشگاهی ارسال می کنیم‪ .‬سال‬ ‫گذشته کارگاه دو روزه کنترل کیفی‬ ‫برای مسووالن فنی و مدیران محترم‬ ‫ازمایشگاه های استان برگزار کردیم‪.‬‬ ‫از دیگر فعالیت های این اداره تشویق‬ ‫بیمارستان ها به طراحی کاورهای جدید‬ ‫جواب ازمایش با مضامین اهداف طرح‬ ‫تحول سالمت و همچنین نکات علمی‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ ‬نحوه نظارت بر مدیریت نگهداشت‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی در مراکز تابعه به‬ ‫چه صورت است؟‬ ‫طرح ساماندهی تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی را در دستور‬ ‫کار داریم به این شکل که‬ ‫یکی از کارشناسان مجرب‬ ‫ازمایشگاه طبق برنامه و‬ ‫چک لیست طراحی شده‪،‬‬ ‫ازمایشگاه های تحت پوشش این معاونت را‬ ‫بازدید و پایش می کند و بعد از ارائه گزارش‬ ‫به معاونت درمان و مشورت و هماهنگی با‬ ‫سایر معاونت ها‪ ،‬نسبت به نوسازی‪ ،‬جابه‬ ‫جایی و یا جایگزینی اقدام الزم را انجام‬ ‫می دهیم‪ .‬بررسی عدم وجود مواد و‬ ‫کیت های تاریخ گذشته در ازمایشگاه از‬ ‫خطوط قرمز ما است‪ .‬در همین راستا به‬ ‫ازمایشگاه ها ابالغ کرده ایم تا در صورت‬ ‫داشتن این گونه اقالم با ما هماهنگ کنند‬ ‫تا بر حسب مورد‪ ،‬انها را به دانشکده ها‬ ‫جهت مصارف اموزشی ارسال کنیم و‬ ‫خوشبختانه صرفه جویی ارزی خوبی در‬ ‫این زمینه صورت گرفته است‪.‬‬ ‫‪ ‬وضعیت اجرای ازمون های کنترل‬ ‫کیفی و کالیبراسیون در مورد تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهیدانشگاهچگونهاجرامیشود؟‬ ‫با توجه به ابعاد حقوقی‪ ،‬دانشگاه راسا‬ ‫مجاز به کالیبراسیون و صدور گواهی‬ ‫نیست‪ ،‬اما می توان گواهی های کالیبراسیون‬ ‫صادر شده توسط شرکت ها را برای ابزار‬ ‫پایه کنترل کرد‪ .‬عالوه بر الزام شرکت در‬ ‫برنامه کنترل کیفی خارجی به صورت ‪3‬‬ ‫دوره در سال جهت تمدید پروانه‪ ،‬در سال‬ ‫گذشته ازمایشگاه رفرانس دانشگاه‪،‬‬ ‫مرحله اول برنامه کنترل کیفی داخل‬ ‫استانی را انجام داد و نتایج را بر اساس‬ ‫‪ VIS‬گزارش دادیم‪.‬‬ ‫‪ ‬تعامل اداره امور‬ ‫ازمایشگاه ها با مدیریت‬ ‫بودجه دانشگاه چگونه‬ ‫است ؟‬ ‫اوال مشکالت بودجه ای‬ ‫که در همه جا وجود دارد‪،‬‬ ‫اما با توجه به این که‬ ‫درمان در اولویت است‪،‬‬ ‫در صورت وجود اعتبار‬ ‫معموال مضایقه ای صورت‬ ‫نمی گیرد‪ .‬با توجه به‬ ‫اقتصاد مقاومتی سیاست‬ ‫خرید تجمیعی تجهیزات‬ ‫به شرط این که کارشناسی‬ ‫شده باشد می تواند همراه‬ ‫با تخفیف های مناسب از‬ ‫طرف شرکت ها باشد واین‬ ‫روش در حقیقت همکاری‬ ‫خوبی با سیستم بودجه ای دانشگاه است‪.‬‬ ‫‪ ‬چه چالش هایی برای انجام‬ ‫منسجم و قدرتمند فرایندهای مدیریت‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی دانشگاه وجود‬ ‫دارد و راهکارهای پیشنهادی چیست ؟‬ ‫یکی از مشکالتی که در سیستم های‬ ‫درمانی وجود دارد‪ ،‬خرید نامتناسب‬ ‫تجهیزا ت و مواد ازمایشگاهی است‬ ‫که ناشی از عللی چون کم تجربگی‪،‬‬ ‫رقابت های حرفه ای و دالیل دیگر‬ ‫است‪ .‬هر چند دراغلب موارد نیت خیر‬ ‫دست اندرکاران را نمی توان منکر شد‪.‬‬ ‫در مورد تجهیزات ازمایشگاهی این‬ ‫نکته نیز وجود دارد که عموما دارای‬ ‫تکنولوژی باالیی به خصوص در زمینه‬ ‫الکترونیک و‪ IT‬است‪ .‬با توجه به‬ ‫سرعت پیشرفت تکنولوژی در خرید‬ ‫بایستی به این نکته توجه شودو هرچه‬ ‫دقت داشته باشیم بازهم کم است!‬ ‫اتواناالیزر و سل کانتر استان‬ ‫بیش از ‪ 100‬عدد از هر کدام از‬ ‫این دستگاه ها موجود است‪.‬‬ ‫درزمینه تجهیزات بخش های‬ ‫هورمون شناسی‪ ،‬استان داری تعداد‬ ‫مناسبی از دستگاه های الکتروکمی‬ ‫و کمی لومینسانس و گاماکانتر‬ ‫و الیزا ریدراست‪ .‬تجهیزات فوق‬ ‫تخصصیتجهیزاتی چون کاپیالری‬ ‫الکتروفورز‪ ،‬فلوسیتومتر و‪ ..‬به اندازه‬ ‫نیاز استان موجود است‪.‬‬ ‫همچنین پیشنهاد می کنم در برنامه درسی‬ ‫دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد‬ ‫مطالب مربوط به تجهیزات به صورت‬ ‫عمقی تر و گسترده تر ارائه شود‪.‬‬ ‫‪ ‬استان شما دارای چه تعداد‬ ‫ازمایشگاه است و پراکندگی ان در شهرها‬ ‫و روستاهای استان به چه نحویست؟‬ ‫تمام شهرستان های استان دارای‬ ‫ازمایشگاهبیمارستانیوازمایشگاهبهداشتی‬ ‫و همچنین ازمایشگاه خصوصی است‪.‬‬ ‫‪ 25‬ازمایشگاه دولتی و ‪ 34‬ازمایشگاه‬ ‫غیر دولتی زیر نظر معاونت درمان است که‬ ‫البته این امار جدا از ازمایشگاه های تحت‬ ‫پوشش معاونت بهداشتی است‪.‬‬ ‫‪ ‬لطفا در خصوص تعداد اقالم‬ ‫ازمایشگاهی و تجهیزاتی که در استان‬ ‫شما در حال کار است توضیحاتی‬ ‫بدهید؟‬ ‫در زمینه تجهیزات تخصصی همچون‬ ‫نداریم‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ایا کمبود و ضعفی‬ ‫درازمایشگاه های استان درزمینه‬ ‫اقالم و تجهیزات وجود دارد؟ چه‬ ‫دستگاههاواقالمی؟‬ ‫فقط تجهیزات ‪ HPLC‬و ‪GC-‬‬ ‫‪ MAS‬را در بخش درمانی استان‬ ‫‪ ‬وضعیت و امکانات و تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی در روستاها و شهرهای‬ ‫دور و نزدیک استان به چه صورت است‬ ‫و استان از جهت تامین کدام امکانات‬ ‫تجهیزاتی با مشکل مواجه است؟‬ ‫نقاط مختلف استان با توجه به شرایط‬ ‫جغرافیایی و جمعیت تحت پوشش خود‪،‬‬ ‫از امکانات و تجهیزات مناسبی برخوردار‬ ‫است‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که هیچ ازمایشگاهی‬ ‫در دنیا وجود ندارد که همه تست های‬ ‫تشخیصی را انجام دهد‪ .‬می توان با داشتن‬ ‫یک سیستم شبکه ای پذیرش و ارسال‬ ‫نمونه‪ ،‬مراجعات را به حداقل رساند‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪15‬‬ ‫همایش‬ ‫سومین کنگره فناوری های نوین ازمایشگاهی‬ ‫با رویکرد پزشکی اینده نگر برگزارشد‬ ‫سومین کنگره فناوری های نوین ازمایشگاهی» امسال با رویکرد پزشکی اینده نگردرتاریخ ‪ ۱۲‬الی ‪۱۴‬‬ ‫مهرماه سال ‪ ۱۳۹۴‬به همت انجمن متخصصین علوم ازمایشگاهی بالینی ایران و دانشکده پیراپزشکی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران در مرکز همایش های بین المللی رازی تهران برگزارشد‪ .‬مراسم‬ ‫افتتاحیه این کنگره با حضوررییس سازمان انتقال خون‪ ،‬رئیس دفتر توسعه فناوری سالمت وزرات‪ ،‬مدیرکل‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت‪ ،‬رییس انجمن متخصصین علوم ازمایشگاهی و شماری از اساتید و محققان همراه بود‪.‬‬ ‫هدف اصلی این همایش معرفی فنون و تازه های ازمایشگاهی است که جهت ارتقاء سطح خدمات ازمایشگاهی‬ ‫در ایران الزم به نظر می رسد‪ .‬بر همگان روشن است‪ ،‬سرعت پیشرفت دانش علوم ازمایشگاهی به قدری تند و‬ ‫شتابان است که لحظه ای غفلت‪ ،‬ما را از بهره گیری های مدرن و بایسته عقب خواهد راند‪ .‬لذا انجمن پیش گفت‬ ‫بر ان شد با پرداختن به برخی از مهم ترین عناوین و تازه های علوم ازمایشگاهی‪ ،‬همایشی غنی از دستاورد ها‬ ‫حول محورهای نام برده در سومین سال برگزاری ارائه کند‪ .‬گفتنی است دکتر سید حسین فاطمی به عنوان رییس‬ ‫کنگره‪ ،‬دکتر عبدالفتاح صراف نژاد دبیر علمی‪ ،‬دکتر محمد جواد غروی دبیر اجرایی و مونا روزبهانی دبیر کمیته‬ ‫علمی کنگره امسال را بر عهده داشتند‪.‬‬ ‫پوشش بیمه ای خدمات ازمایشگاهی باید در‬ ‫اولویت قرار گیرد‬ ‫دکتر سیامک سمیعی مدیرکل ازمایشگاه‬ ‫مرجع وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی درمراسم افتتاحیه سومین کنگره‬ ‫فن اوری های نوین ازمایشگاهی گفت‪:‬‬ ‫پیشگیری و تشخیص بیماری ها و غربالگری‬ ‫و پایش بیماران برعهده ازمایشگاه ها است‬ ‫و باید به این حوزه توجه ویژه کرد‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪ :‬در حوزه ازمایشگاه تعادل‬ ‫در پوشش بیمه ای خدمات ازمایشگاهی‬ ‫بالینی و بهداشتی باید در اولویت قرار گیرد‪.‬‬ ‫سمیعی اظهار کرد‪ :‬تعرفه خدمات‬ ‫ازمایشگاهی نیازمند مدیریت است و‬ ‫باید در زمینه مدیریت حوزه ازمایشگاهی‬ ‫اقدامات اساسی صورت گیرد‪.‬‬ ‫وی یاداور شد‪ :‬ازمایشگاه ها برای‬ ‫مدیریت هوشمندانه باید هزینه کنند و ان را‬ ‫برای پیشبرد فناوری های نوین ازمایشگاهی‬ ‫به کار گیرند‪.‬‬ ‫مدیرکل ازمایشگاه مرجع وزارت‬ ‫بهداشت ادامه داد‪ :‬در حوزه فناوری های‬ ‫ازمایشگاهی در سال گذشته تالش شد‬ ‫قیمت تمام شده خدمات مشخص شود اما‬ ‫مدتی است با مشکالتی در حوزه اقتصاد‬ ‫ازمایشگاهی مواجه شده ایم که امیدواریم تا‬ ‫چند ماه اینده این مساله حل شود‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬مساله مهم دیگر کیت ها و‬ ‫تجهیزات نامرغوب و تقلبی است که باید‬ ‫در این زمینه دقت و توجه بیشتری شود‪.‬‬ ‫سمیعی با بیان این که چیدمان ازمایشگاه های‬ ‫یک کشور باید به گونه ای باشد که هزینه ها‬ ‫را کاهش دهد‪ ،‬افزود‪ :‬مدیریت بهره برداری از‬ ‫ازمایشگا ه های پزشکی و خدمات انها اخیرا‬ ‫مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫معرفی روش های نوین ازمایشگاهی به همکاران‬ ‫عزیز از اهداف اصلی کنگره است‬ ‫دکترفاطمی رییس انجمن متخصصین علوم‬ ‫ازمایشگاهی و رییس سومین کنگره فن اوری‬ ‫نوینازمایشگاهیدرگفتوگوباخبرنگارماهنامه‬ ‫درخصوص انجمن و فعالیت های ان افزود‪:‬‬ ‫انجمن ما در سال ‪ 1340‬ثبت شد و از ان تاریخ‬ ‫ ‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫تا کنون مشغول فعالیت است‪ .‬برنامه جدید‬ ‫انجمن برگزاری کنگره فن اوری های نوین‬ ‫ازمایشگاهی است که تا کنون سه دوره ازان‬ ‫برگزار شده است‪.‬‬ ‫رییس کنگره درخصوص تفاوت کنگره‬ ‫امسال با سال کذشته خاطر نشان کرد‪ :‬با‬ ‫توجه به درخواست همکاران در سال‬ ‫گذشته امسال به کارگیری تکنیک نوین‬ ‫در پزشکی ترمیمی کاربرد و روش های‬ ‫‪ OMICS‬در ازمایشگاه معرفی می شود‪.‬‬ ‫وی همچنین معرفی روش های نوین‬ ‫ازمایشگاهی دنیا به همکاران عزیز را از‬ ‫اهداف اصلی کنگره برشمرد‪.‬‬ ‫دکتر فاطمی در ادامه با اشاره به کنگره های‬ ‫سال گذشته افزود‪ :‬با توجه به کنگره های قبلی‪،‬‬ ‫درحال حاضر شاهد پیاده کردن روش های‬ ‫نوینی که در دو سال قبل معرفی شده است در‬ ‫ازمایشگاه های ایران هستیم‪.‬‬ ‫وی درپاسخ به این سوال که ایا‬ ‫فن اوری های معرفی شده درکنگره درایران‬ ‫موجود است خاطرنشان ساخت‪ :‬کنگره‬ ‫فناوری های نوین ازمایشگاه چشم انداز‬ ‫چند سال دیگر را به تصویر می کشد‪ .‬البته‬ ‫تحریم و مشکالت اقتصادی ازمایشگاه‬ ‫ها و تعرفه غیر واقعی یکی از مشکالت‬ ‫ازمایشگاه است‪.‬‬ ‫رییس کنگره همچنین درادامه افزود‪ :‬خیلی‬ ‫خوشحالیم کنگره روش های نوین مورد‬ ‫توجه همکاران قرار گرفته و در صدد پیاده‬ ‫کردن این روش ها در ازمایشگاه خود هستند‪.‬‬ ‫وی با بیان برنامه سال اتی انجمن درخصوص‬ ‫کنگره یاداورشد‪ :‬انجمن درحال رصد کردن‬ ‫روش ها نوین ازمایشگاهی در دنیا است که‬ ‫ان ها را به همکاران ازمایشگاهی معرفی کند‪.‬‬ ‫دکتر فاطمی درخصوص قانون سختی‬ ‫کارازمایشگاهیان تصریح کرد‪ :‬قانون سختی‬ ‫کار برای سایر رشته های پزشکی مانند‬ ‫رادیو لوژی تصویب شده که ازمایشگاهیان‬ ‫از این قانون محرومند‪ .‬ما با تمام قوا پیگیر‬ ‫تصویب قانون سختی کار برای پرسنل‬ ‫زحمت کش ازمایشگاه هستیم‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 70‬درصد تثبیت سازی های پزشکی‬ ‫وابسته به ازمایشگاه است‬ ‫دکترصراف نژاد دبیرعلمی سومین‬ ‫کنگره فن اوری های نوین ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫درخصوص فن اوری ها و دستاورد هایی‬ ‫که درکنگره امسال مطرح است افزود‪ :‬امسال‬ ‫تکیه بر تکنولوژی هایی است که چندین‬ ‫تست در یک تست است‪ .‬یک توجهی به‬ ‫پرسوناالیز مدیسین یا همان پزشکی فرد‬ ‫محور و برخی از تکنیک های نانو تکنولوژی‬ ‫که در ازمایشگاه رایج شده است را مطرح‬ ‫می کنیم و بحثی هم خواهیم داشت در رابطه‬ ‫با فناوری هایی که مبتنی بر پیشگیری جهت‬ ‫پیشگیری قبل از بروز عالئم بیماری است که‬ ‫امسال پنل پیشگیری از بیماری های کلیوی‬ ‫را نیز در نظر گرفته ایم‪.‬‬ ‫وی در خصوص محورهای مهم کنگره‬ ‫یاداورشد‪ :‬یکی‬ ‫در ارتباط با‬ ‫فرد‬ ‫پزشکی‬ ‫محور‪ ،‬فناوری و‬ ‫تکنولوژی هایی‬ ‫که بر اساس‬ ‫تکنولوژی های‬ ‫برای‬ ‫بنیادی‬ ‫درمان استفاده می شود که شامل سلول های‬ ‫بنیادی و سلول هایی است که برای درمان‬ ‫مورد استفاده قرار می گیرد‪ .‬برای افزایش‬ ‫توان سیستم ایمنی بدن به عنوان مثال در‬ ‫رابطه با سرطان‪ ،‬ما سلول های ضد سرطانی‬ ‫را از فرد مورد نظر می گیریم ودر ازمایشگاه‬ ‫این سلول ها را تکثیر و تقویت می کنیم‪.‬‬ ‫در ادامه اموزش می دهیم که این سلول ها‬ ‫چگونه با سلول های سرطانی مبارزه کنند‬ ‫و ان ها را از بین ببرند‪ .‬بنابراین ما سعی‬ ‫می کنیم که در کنگره روش های نوین‬ ‫پزشکی مولکولی را به طور کلی ارائه کنیم‪.‬‬ ‫دبیرعلمی کنگره در خصوص اهداف‬ ‫این کنگره خاطرنشان کرد‪ :‬رشته پزشکی‬ ‫ازمایشگاه در دو دهه اخیر اهمیت گسترده ای‬ ‫یافته است و نقش تعیین کننده ای دارد‪ .‬به‬ ‫طوری که در حال حاضر بیش از ‪ 70‬درصد‬ ‫تثبیت سازی های پزشکی وابسته به ازمایشگاه‬ ‫بوده و ‪ 30‬درصد دیگر پروسه‪ ،‬وابسته به‬ ‫تکنیک ها وغیره مانند رادیولوژی سونوگرافی‬ ‫نوار قلب و نوار مغز و‪ ....‬است‪ .‬همین موضوع‬ ‫سبب شده که توجه دنیا به سمت پزشکی‬ ‫پیشگیرانه با استفاده از ازمایشگاه ها جلب‬ ‫شود و روش های جدید تشخیصی ابداع‬ ‫شود و ازمایشگاه ها را به ماشین پر سرعت‬ ‫ترمز بریده رشد علم پزشکی مبدل ساخته‬ ‫است‪ .‬همین مسئله باعث به روز شدن‬ ‫ازمایشگاه های کشور به دغدغه ما برای‬ ‫برگزاری چنین کنگره هایی شده است که‬ ‫در واقع هدف اصلی کنگره همین موضوع‬ ‫است که این فناوری های جدید تشخیصی‬ ‫وارد کشور شده و حتی بومی سازی شود‪.‬‬ ‫وی در ادامه افزود ‪ :‬در کنگره امسال از‬ ‫سلول های بنیادی و استفاده از سلول ها‬ ‫برای درمان که جزو نوین ترین روش های‬ ‫حال حاضر در دنیاست در کنگره موجود‬ ‫است در رابطه با نانو تکنولوژی نیز مطالبی‬ ‫مطرح کردیم‪.‬‬ ‫کنگره ی ما مقاله محور نیست‬ ‫دکترغروی دبیراجرایی سومین کنگره‬ ‫فن اوری های نوین ازمایشگاهی‬ ‫درخصوص نحوه مقاالت ارایه شده‬ ‫درکنگره امسال درگفتگو با خبرنگارماهنامه‬ ‫تشخیص ازمایشگاهی خاطرنشان کرد‪ :‬این‬ ‫ویژگی و تفاوت اساسی کنگره ی ما است که‬ ‫حقیقت ًا به دنبال مقاله نیستیم‪ .‬ما می خواهیم‬ ‫مسائل جامعه پزشکی و ازمایشگاهی را‬ ‫از زبان دست اندر کاران این موضوعات‬ ‫بیان کنیم‪ .‬یعنی استادان فنون مختلف را‬ ‫دعوت می کنیم و محور های از پیش تعیین‬ ‫شده را اعالم می کنیم‪ .‬درحقیقت سعی‬ ‫داریم از اساتیدی که علم و تبحر بیشتری‬ ‫دارند دعوت کنیم که حول محور های ما‬ ‫سخنرانی کنند‪ ،‬یعنی گزینش را از قبل برای‬ ‫تعیین اساتید و مقاالت انجام داده ایم‪ .‬برای‬ ‫ایجاد انگیزه در رابطه با افرادی که تبحر‬ ‫ندارند نیز در قالب پوستر فراخوان زده‬ ‫ایم‪120 .‬پوستر از میان پوسترهای ارسالی‬ ‫انتخاب شده است که دراین سه روز‬ ‫محققان و دانشمندان جوان این پوستر ها‬ ‫را ارائه می کنند‪.‬‬ ‫وی شمار شرکت کنندگان کنگره امسال‬ ‫را نسبت به سال گذشته مثبت ارزیابی کرد‬ ‫و افزود‪ :‬تا هم اکنون نسبت به سال گذشته‬ ‫استقبال دو برابر بوده است ‪.‬‬ ‫دبیراجرایی کنگره امسال همچنین‬ ‫ازحضور ‪ 2‬تن ازمیهمانان خارجی که در‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪17‬‬ ‫المان بر روی پزشکی مبتنی بر‬ ‫فقر (‪)personalise medicine‬‬ ‫فعالیت دارندخبرداد‪.‬‬ ‫دبیراجرایی کنگره درگفتگو با‬ ‫ماهنامه تصریح کرد‪ :‬تفکر سیستمیک‬ ‫اینده نگر و تغییر نگاه سنتی از‬ ‫اهداف اصلی برگزاری این کنگره‬ ‫است و تحولی است که طی ‪ 10‬سال‬ ‫اینده پزشکی مولکولی و اینده نگری‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫وی همچنین درخصوص نمایشگاه جانبی و‬ ‫شرکت های موجود در کنگره امسال خاطرنشان‬ ‫ساخت‪ :‬با توجه به محدود بودن فضا تمام‬ ‫فضا ها را در اختیار شرکت های تولید کننده یا‬ ‫وارد کننده ی تجهیزات ازمایشگاهی که حدودا‬ ‫‪80‬شرکت است‪ ،‬قرار داده ایم‪.‬‬ ‫دبیراجرایی درپایان یاداورشد امیدواریم که‬ ‫جامعه پزشکی وازمایشگاهی با حضورشان‬ ‫باعث غنای هر چه بیشتر کنگره های ما شوند‬ ‫و امید است هدف اصلی که بهبود سالمتی‬ ‫مردم است حاصل شود‪.‬‬ ‫*********‬ ‫گپ و گفتی با غرفه داران‬ ‫شرکت وستا تجهیز پارت‪:‬‬ ‫به عنوان یک مشاور‬ ‫در کنار ازمایشگاهیان محترم هستیم‬ ‫مهندس رضایی سرپرست فروش شرکت‬ ‫وستاتجهیزپارتدرگفتگوباماهنامهخاطرنشان‬ ‫کرد‪ :‬امسال سومین دوره کنگره فن اوری های‬ ‫نوین ازمایشگاهی است وما در هر سه دوره‬ ‫حضور داشتیم‪ .‬وی درخصوص محصوالت‬ ‫ارایه شده این شرکت درنمایشگاه گفت‪:‬‬ ‫نمایشگاه فن اوری های نوین ازمایشگاهی‬ ‫را فرصتی یافتیم که محصوالتمان را به‬ ‫جامعه دانشگاهیان معرفی کنیم‪ .‬زمینه‬ ‫فعالیت ما تجهیزات ازمایشگاهی است و ما‬ ‫در دو بخش تشخیصی و تحقیقاتی فعالیت‬ ‫داریم ودر اینجا به عنوان یک مشاور در‬ ‫کنار ازمایشگاهیان محترم هستیم تا بهترین‬ ‫انتخاب را داشته باشند‪.‬‬ ‫ما برای شرکت در این کنگره محصوالتی‬ ‫را ارائه کردیم که نمایندگی انها را داریم‪.‬‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫ازجمله این محصوالت اورنس امریکایی‬ ‫است که اکثر ازمایشگاهیان با ان اشنایی‬ ‫دارند و خوشبختانه در اکثر مراکز‬ ‫ازمایشگاهی محصوالت اورنس موجود‬ ‫است و دوستان رضایت صد در صد از این‬ ‫محصوالت داشته اند‪.‬‬ ‫وی اهداف اصلی حضوردراین کنگره را‬ ‫فرصتی برای محقق ساختن شعار شرکت که‬ ‫خدمات پس از فروش مناسب و همچنین‬ ‫معرفی محصوالت جدید این کمپانی است‬ ‫برشمرد‪.‬‬ ‫رضایی ادامه داد‪ :‬محصول جدیدی که در‬ ‫نمایشگاه امسال معرفی کردیم ‪microarray‬‬ ‫است که بیش تر برای تشخیص مولکولی به‬ ‫کار می رود و مخاطبین خاص خود را دارد‬ ‫وما برانیم تا رسالت خود را برای معرفی‬ ‫این محصول به ازمایشگاه هایی که توان‬ ‫باالیی در امر تجهیزات ازمایشگاهی دارند‬ ‫به درستی انجام دهیم‪.‬‬ ‫مدیرفروش این شرکت درپایان افزود‪:‬‬ ‫با عرضه بهترین محصوالت مدرن‬ ‫ازمایشگاهی سعی کردیم که در این‬ ‫نمایشگاه هم ازمایشگاهیان را با محصوالت‬ ‫جدید اشنا کنیم و همچنین دوستان را از‬ ‫تخفیفات ویژه ی نمایشگاه بهره مند سازیم‪.‬‬ ‫شرکت شوکا زیست‪:‬‬ ‫درزمینه تشخیصی و غربالگری فعالیم‬ ‫احسان عابدی‪ ،‬کار شناس ارشد بیوتکنولوژی‬ ‫در شرکت شوکا زیست فعالیت دارد‪ .‬وی‬ ‫درگفتگو با ماهنامه درخصوص محصوالت‬ ‫این شرکت افزود‪ :‬ما با دو کمپانی همکاری‬ ‫می کنیم‪ ،‬یکی پرایمر دیزاین انگلستان است‬ ‫که درفیلد تشخیصی است و ما نمایندگی‬ ‫انحصاری این شرکت را داریم‬ ‫و دیگری پرگین امریکاست که در بحث‬ ‫غربالگری قبل از تولد و بعد از تولد دارای‬ ‫محصوالت است‪.‬‬ ‫تنها محصولی که همراه خود برای عرضه‬ ‫در نمایشگاه اورده ایم ‪Real Time PCR‬‬ ‫است که سبک و قابل حمل است و دو کیلو‬ ‫گرم وزن داشته و از لحاظ قیمت نیز مقرون‬ ‫به صرفه است‪ ،‬بقیه محصوالت ما در بحث‬ ‫اسکرینینگ است‪.‬‬ ‫وی درادامه افزود‪ :‬کنگره امسال کنگره‬ ‫خوبی بود و ما مراجعه کننده های زیادی‬ ‫داشتیم و نسبتا به اهداف خود رسیدیم‪.‬‬ ‫طبیعتا این گونه کنگره ها از لحاظ بیزینس‬ ‫و معرفی جدیدترین تکنولوژی ها‪ ،‬هم‬ ‫برای شرکت کننده ها و ازمایشگاهیان و‬ ‫هم برای شرکت ها مناسب است‪ .‬اصوالً‬ ‫کسانی که در این گونه کنگره ها شرکت‬ ‫می کنند افرادی هستند که در این زمینه‬ ‫فعالند و به علت نیازشان به تکنولوژی های‬ ‫جدید تر بر حسب فیلد تخصصی به هر‬ ‫یک از شرکت های ازمایشگاهی مراجعه‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫مهندس عابدی در پایان کفت‪ :‬ازمایشگاهیانی‬ ‫که در زمینه تشخیصی و پزشکی مولکولی و‬ ‫غربالگری فعالند غرفه شرکت ما برایشان جذاب‬ ‫و قابل توجه است‪.‬‬ ‫شرکت ارینا حیات‪:‬‬ ‫برای اولین بار تکنولوژی ‪ NGS‬را معرفی کردیم‬ ‫مهندس حسام حسنی‪ ،‬مدیر فروش‬ ‫شرکت ارینا حیات دانش در گفتگو با‬ ‫ماهنامه درخصوص محصول جدید خود که‬ ‫دراین کنگره ارایه کردند خاطرنشان ساخت‪:‬‬ ‫انجام شده است و وارد نمونه گیری و‬ ‫انجام پلن شده اند و ازمایشگاهشان را‬ ‫طبق این دستگاه و سایر دستگاه هایشان‬ ‫ستاپ کنند‪.‬‬ ‫حسنی در ادامه افزود‪ :‬برگزاری این‬ ‫دست کنگره ها بسیار مفید و موثر است و‬ ‫در واقع فرصتی برای تالقی رقیبان عرصه‬ ‫ازمایشگاهی و به روز ترین شرکت ها‬ ‫ازمایشگاهی و ازمایشگاهیان و پزشکان‬ ‫است و از این جهت که اموزش های‬ ‫الزم به متخصصان عزیز و دانشجویان‬ ‫داده می شود و ان ها از برترین و به‬ ‫روز ترین محصوالت حال حاضر دنیا‬ ‫بازدید می کنند‪ ،‬بسیار موثراست‪.‬‬ ‫شرکت اریا سیستم جم‪:‬‬ ‫با محصوالت هیتاچی حضوریافتیم‬ ‫امسال برای اولین بار ما تکنولوژی ‪NGS‬‬ ‫را در نمایشگاه معرفی کردیم که به عنوان‬ ‫پروژه ی ملی شناخته شد‪ .‬این دستگاه حجم‬ ‫باالی اطالعات را تشخیص می دهد و به‬ ‫عنوان پروژه ی ژنم شناخته شده است‪ .‬تا‬ ‫چند سال گذشته در رابطه با یک بیماری‪،‬‬ ‫ژن مورد نظر می بایست تا روز ها هفته ها‬ ‫و حتی ماه ها بررسی می شد که جهش یا‬ ‫ایرادات این توالی های ژنی شناخته می شد‪،‬‬ ‫اما اکنون با این دستگاه که تکنولوژی‬ ‫جدید دنیا است طی چند روز می شود‬ ‫کل ژن انسان را بررسی کرده و ایرادات و‬ ‫جهش های انها را یافت‪ .‬ما این تکنولوژی‬ ‫را وارد کشور کردیم و بیش از یک سال‬ ‫از نصب و راه اندازی این تکنولوژی‬ ‫می گذرد و طی این مدت به عنوان پروژه‬ ‫محرمانه بود‪ ،‬اما اکنون پرده برداری شده و‬ ‫ما خیلی خوشحال هستیم که توانستیم در‬ ‫شرایط تحریم خدمتی به هم وطنمان و‬ ‫ازمایشگاهیان عزیز انجام دهیم و اکنون سه‬ ‫مرکز خرید این دستگاه را انجام داده اند و‬ ‫دوره های ان را دیده اند و اموزش کامل‬ ‫و نصب و راه اندازی دستگاه به طور کامل‬ ‫شرکت اریا سیستم جم درزمینه‬ ‫اتو اناالیزر هیتاچی فعالیت دارد‪.‬‬ ‫امسال سال دوم حضور خودرا دراین‬ ‫نمایشگاه تجربه می کند‪ .‬مهندس‬ ‫شهری مدیرعامل این شرکت درگفتکو با‬ ‫ماهنامه افزود‪ :‬ما هشت سال است در این‬ ‫زمینه فعال هستیم و چون تخصص اصلی‬ ‫ما در این زمینه است تنها محصولی که‬ ‫برای عرضه در نمایشگاه امسال همراه‬ ‫خود اورده ایم همین محصول است‬ ‫و ازانجاکه دستگاه های هیتاچی چون‬ ‫برند شناخته شده است چندان نیازی‬ ‫به معرفی ندارد‪ .‬از مزیت های این‬ ‫دستگاه دقت و سرعت باالی ان و‬ ‫استهالک کم ان است و به طور کلی‬ ‫دستگاه کاملی است‪.‬‬ ‫این گونه کنگره ها از لحاظ هدف های‬ ‫کوتاه مدت مفید بوده و این جهت که‬ ‫تجدید دیداری با همکاران خود داریم‬ ‫لذت بخش است‪.‬‬ ‫محصوالت این شرکت یاداورشد‪ :‬طبق‬ ‫روال هر سال ما تمام کمپانی هایی را که با‬ ‫ان ها همکاری داریم تبلیغ کرده و در واقع‬ ‫در نمایشگاه عرضه می کنیم‪ .‬چون زمینه‬ ‫تخصصی ما تجهیزات تشخیص مولکولی‬ ‫است تمام تجهیزاتمان شامل تجهیزات‬ ‫استخراجی و ریل تایم و تجهیزات مصرفی‬ ‫پی سی ار مثل کیت های ریل تایم که برای‬ ‫کمپانی های برد ایتالیا و ژن پروف است‪ .‬ما‬ ‫همچنین نمایندگی انواع برند های مصرفی‬ ‫را داریم که معروف ترین ان ها برند گرینر‬ ‫بایووان است‪.‬‬ ‫شرکت ما از حامیان کنگره است و‬ ‫ما سومین سال حضورمان در این کنگره‬ ‫است و هر سه سال اسپانسر کنگره بودیم‪.‬‬ ‫بازدید کننده کنگره امسال کمتراز سال‬ ‫قبل بود و از نظر بنده مهم ترین دلیل این‬ ‫موضوع برگزاری این کنگره در وسط هفته‬ ‫بود و همچنین تداخل این کنگره با شیراز‬ ‫هلث هم می تواند از عوامل دیگر ان باشد‪.‬‬ ‫کسانی که سمت جنوب کشور زندگی‬ ‫می کنند مانند شیراز بندرعباس اهواز و‪...‬‬ ‫سعی می کنند که در نمایشگاه شیراز هلث‬ ‫حضور یابند‪.‬‬ ‫وی درادامه گفت کنگره ها و نمایشگاه های‬ ‫شرکت رابط امین بین الملل‪:‬‬ ‫درهرسه دوره اسپانسربودیم‬ ‫مهندس سروش بزازی مدیر داخلی‬ ‫و کارشناس فروش شرکت رابط امین‬ ‫بین الملل درگفتگو با ماهنامه درخصوص‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪19‬‬ ‫تخصصی قطعا تاثیر باالیی در امربیزینس دارد‬ ‫چه برای پزشکانی که تازه وارد فیلد کاری‬ ‫ازمایشگاه شوند و می خواهند ازمایشگاهی را‬ ‫تجهیز کنند و چه پزشکانی که سعی دارند به‬ ‫روز و با اخرین تکنولوژی های دنیا پیش روند‪.‬‬ ‫قطعا در این گونه نمایشگاه ها می توانند‬ ‫همه ی محصوالت ازمایشگاهی را ببینند‪،‬‬ ‫انالیز و مقایسه کنند و بهترین تجهیزات را‬ ‫برای ازمایشگاه خود انتخاب کنند‪.‬‬ ‫شرکت فناوری ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫نماینده محصوالت ازمایشگاهی زیمنس‬ ‫اقایی هستم ازبخش مارکتینگ شرکت‬ ‫فناوری ازمایشگاهی که حدودا بیست و‬ ‫هفت سال سابقه ی فعالیت در حوزه ی‬ ‫تجهیزات پزشکی را دارد‪ .‬حدودا پانزده تا‬ ‫بیست سال هم سابقه ی فعالیت با شرکت‬ ‫زیمنس را دارد که به علت داشتن سابقه‬ ‫درخشان شرکت زیمنس نمایندگی فروش‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی خود را نیز به این‬ ‫شرکت داده است‪.‬‬ ‫محصوالت کمپانی بزرگ زیمنس محصوالت‬ ‫کاملی در حوزه هماتولوژی است‪ ،‬دستگاه های‬ ‫ ‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫هورمون‪ ،‬دستگاه های انعقادی ودستگاه هایی که‬ ‫بالدگازو‪...‬است‪.‬‬ ‫امسال سال دوم حضور ما در نمایشگاه‬ ‫است‪.‬‬ ‫شرکت صاایران‪:‬‬ ‫ارایه تعداد نامحدود محصول‪ ،‬ازویژگی این‬ ‫شرکت است‬ ‫مهندس ذوالفقاری نماینده شرکت‬ ‫صاایران درگفتگو با ماهنامه درخصوص‬ ‫حضوراین شرکت درنمایشگاه جانبی این‬ ‫کنگره ومحصوالت خود افزود‪ :‬محصوالتی‬ ‫که ما در کنگره امسال عرضه کردیم شامل‬ ‫انواع میکروسکوپ های ازمایشگاهی‬ ‫صا ایران است‪ .‬تفاوتی که این محصول‬ ‫با محصوالت مشابه خارجی دارد خدمات‬ ‫پس از فروش مناسب ان است چون عقیده‬ ‫ی ما این است که وظیفه ی اصلی ما از زمان‬ ‫فروش محصوالتمان اغاز می شود‪.‬‬ ‫یکی دیگراز مزیت های ما داشتن قطعات‬ ‫محصوالتمان است که علت ان تولید داخل‬ ‫این محصوالت است‪ .‬متاسفانه در رابطه‬ ‫با شرکت هایی که تنها وارد کننده ی‬ ‫محصوالت ازمایشگاهی هستند این‬ ‫امکان وجود ندارد چون قطع ًا شرکت‬ ‫وارد کننده به تعداد دستگاه ها‪ ،‬قطعات‬ ‫وارد نمی کنند‪.‬‬ ‫تنها شرکتی که در ایران تجهیزات‬ ‫تست و کالیبره و محک زدن قطعات را‬ ‫داراست شرکت صاایران است‪.‬‬ ‫ازدیگر مزیت شرکت ما دارا بودن‬ ‫تعداد نامحدود محصوالتمان و نامحدود‬ ‫بود قدرت انتخاب خریدار تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی است‪ .‬همچنین گارانتی‬ ‫معتبر محصوالتمان‪ ،‬ازمزیت دیگر شرکت‬ ‫ماست‪.‬‬ ‫وی درمزایای حضوردر این گونه‬ ‫نمایشگاه ها خاطرنشان کرد‪ :‬از انجایی‬ ‫که تبلیغات نقش پررنگی در بیزینس‬ ‫دارد چه به صورت معرفی دو بعدی‬ ‫(داخل مجالت)‪ ،‬چه به صورت سه‬ ‫بعدی (برای نمایشگاه ها)‪ ،‬چه به‬ ‫صورت کامل و فیزیکی نقش عمده ای‬ ‫در تبلیغات و معرفی محصوالتمان دارد و‬ ‫حضور در این گونه نمایشگاه ها و کنگره ها‬ ‫برایمان از اهمیت باالیی برخوردار است‪.‬‬ ‫شرکت بازرگانی عطاری‪:‬‬ ‫‪ 25‬سال درزمینه تجهیزات ازمایشگاهی فعالیم‬ ‫خانم عطاری درگفتگو با ماهنامه افزود‪:‬‬ ‫اولین بار است در کنگره فناوری های نوین‬ ‫شرکت کرده ایم‪ .‬بیست و پنج سال است که‬ ‫با کمپانی اورنس در این زمینه فعال هستیم‪.‬‬ ‫دیگر کمپانی که ما محصوالت انها را‬ ‫عرضه می کنیم کمپانی کرونی است که‬ ‫اتواناالیزر تولید می کنند‪ .‬االیزا‪ ،‬فتومتر‪،‬‬ ‫واشر و اتواناالیزر از محصوالت ما است‪.‬‬ ‫کیفیت باالی محصوالت ما باعث شده‬ ‫است که بسیاری از ازمایشگاه ها بیش از‬ ‫بیست سال محصوالتمان را دارا باشند و‬ ‫چون به طور تخصصی تنها با این دستگاه ها‬ ‫کار کرده ایم سعی ما بر این بوده که بهترین‬ ‫همایش‬ ‫عملکرد را در این زمینه داشته باشیم‪.‬‬ ‫وی در پایان افزود‪ :‬بهتربود کنگره‬ ‫درروزهای پایانی هفته برگزار می شد تا‬ ‫اواسط هفته چرا که بازدید کنندگان فرصت‬ ‫بیشتری برای بازدید پیدا می کردند‪.‬‬ ‫شرکت نام نیک ازما‪:‬‬ ‫ارایه برندها معتبردنیا‬ ‫مهندس تقوی مدیر فروش و رییس‬ ‫هیات مدیره شرکت نام نیک ازما درگفتگو‬ ‫با ماهنامه افزود‪ :‬دو سال از شروع فعالیتمان‬ ‫می گذرد و محصوالت هیتاچی‪ ،‬زیمنس‪،‬‬ ‫بک من کولتر بیشترین فعالیت شرکت مارا‬ ‫شامل می شود‪.‬‬ ‫تجربه خودمان از فعالیت در حوزه ی‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی حدودا ً ‪10‬سال‬ ‫است که دوسالیست شرکت ما رسما‬ ‫فعالیت خود را شروع کرده است ودر این‬ ‫دو سال در تمام نمایشگاه ها و کنگره های‬ ‫مرتبط شرکت کرده ایم‪.‬‬ ‫وی درادامه تصریح کرد‪ :‬کمپانی هایی‬ ‫که در زمینه ی ریفربیشد فعالیت دارند‪،‬‬ ‫معموال کمپانی هایی هستند که در دنیا‬ ‫بهترین برند محسوب می شوند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال در رابطه با دستگاه های‬ ‫اتواناالیزر ما برند هیتاچی را برای فروش‬ ‫انتخاب کرده ایم که بهترین برند در این‬ ‫زمینه است‪ .‬قدمت استفاده از این برند در‬ ‫ایران به ‪ 35‬سال پیش باز می گردد که نه‬ ‫تنها در ایران بلکه در دنیا نیز در زمینه ی‬ ‫ریفربیشد از این برند بیشتر استفاده می شود‪.‬‬ ‫علت اصلی ان کیفیت مناسب چه از لحاظ‬ ‫سخت افزاری و چه از لحاظ نرم افزاری این‬ ‫محصول است و این کیفیت مناسب باعث‬ ‫شده که بیش از ده سال و حتی تا پانزده سال‬ ‫این دستگاه قابل بهره برداری باشد‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪21‬‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‪ ،‬متخصص ژنتیک پزشکی‪،‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫عضو هیات علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی منطقه شمال کشور‬ ‫واکسن های نسل جدید‪-‬‬ ‫بخش ‪2‬‬ ‫قسمت نخست این مقاله درمجله شماره ‪( 116‬شهریور‪)94‬به چاپ رسید‪.‬‬ ‫ادامه مطلب را دراین شماره میخوانیم‪.‬‬ ‫‪ ‬فرایند تولید واکسن نوترکیب‬ ‫فرایند تولید واکسن های نوترکیب بسیار طوالنی وپیچیده‬ ‫است‪ .‬ابتدا باید ایمونوژن ترین جز میکروارگانیسم را که‬ ‫معموال پروتئین ها یا گلیکوپروتئین های غشایی هستند‬ ‫طبق فرایند های طوالنی و پیچیده شناسایی کرد‪ .‬پس از‬ ‫ان با شناسایی محل و توالی ژن در ژنوم میکروارگانیسم‬ ‫اقدام به تکثیران بخش کرده‪ ،‬قطعات تکثیر شده را درون‬ ‫پالسمید های ویژه کلون کرد ‪ .‬سپس اقدام به انتقال‬ ‫پالسمیدهای نوترکیب به سلول میزبان مناسب برای تولید ان‬ ‫پروتئین نمود‪.‬در صورت موفقیت در تولید اقتصادی پروتئین‬ ‫کاندید شده برای واکسن یک بانک سلولی و یک بانک‬ ‫پالسمید از سلول های نوترکیب ایجاد شده که برای مراحل‬ ‫بعد مورد استفاده قرار می گیرند(‪ 3‬و ‪.)9‬‬ ‫مزایا و معایب واکسن های نوترکیب‬ ‫از جمله مزایای این نوع واکسن های نوترکیب این است‬ ‫که انتی ژن هایی که مصونیت الزم را ایجاد نمی کنند و‬ ‫یا پاسخ ایمنی غیر متعارف را سبب می شوند از واکسن‬ ‫حذف می شوند‪ .‬از طرف دیگر ناقل های تهیه شده برای‬ ‫این منظور نه تنها امن و بی خطر هستند بلکه می توان انها به‬ ‫راحتی تکثیر کرد و به اسانی ذخیره سازی کرد‪ .‬قطعا استفاده‬ ‫از این دسته از واکسن ها به مقدار قابل توجهی از ایجاد‬ ‫عوارض جانبی در افراد جلوگیری می نماید‪ .‬از معایب این‬ ‫نوع واکسن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد‪:‬‬ ‫‪ ‬فرایند ساخت و تولید ناقل های جدید که ژن های مورد‬ ‫نظر در انها جایگذاری شده و به خوبی بیان شود بسیار‬ ‫پیچیده بوده هزینه های تولید و ایجاد این ناقل ها نیز گران‬ ‫تمام می شود‪.‬‬ ‫در افراد دچار ضعف سیستم یمنی استفاده از‬ ‫‪‬‬ ‫واکسن های ویروسی مهندسی شده باید با احتیاط الزم‬ ‫صورت گیرد(‪ 8‬و ‪.)9‬‬ ‫ ‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫واکسن های ژنی (‪)DNA Vaccine‬‬ ‫یکی از روش های ارزشمندی که از ابتدای دهه ‪1990‬‬ ‫به شدت مورد توجه متخصصان ایمنی شناسی قرار گرفته‬ ‫است قدرت ایمنی زایی تجویز پالسمید حاوی ژن رمز‬ ‫کننده انتی ژن ها موسوم به واکسن های ژنی است که‬ ‫نسل سوم واکسن ها را شامل می شود‪ .‬نام های مختلفی‬ ‫مانند‪، DNA Vaccine RNA Vaccine،Genetic Vaccine‬‬ ‫واکسن های پالسمیدی‪ Naked DNA ،‬و واکسن های‬ ‫پلی نوکلئوتیدی برای این نوع از واکسن ها ذکر شده‬ ‫است‪ .‬ولی کمیته تخصصی واکسن های سازمان جهانی‬ ‫بهداشت در سال ‪ 1996‬نام ‪Nucleic Acid Vaccines‬‬ ‫را که هردو گروه واکسن های ‪ DNA‬و ‪ RNA‬را‬ ‫شامل می شود برای ان برگزیده است و اصطالحات‬ ‫ایمن سازی ژنتیکی‪Genetic Immunization‬‬ ‫و ‪ DNA Immunization‬برای این نوع ایمن سازی‬ ‫به کار می رود‪.‬‬ ‫واکسن های ژنی عبارت از تزریق مستقیم پالسمید خاص‬ ‫حاوی ژن رمزکننده پادگن (انتی ژن) مورد نظر است که‬ ‫بدلیل داشتن پروموتر خاص جدا شده از ویروس های‬ ‫انسانی (مانند سایتومگال) سبب القا ژن در داخل سلول ها‬ ‫و ارائه ان به سیستم ایمنی می شود (شکل ‪ .)1‬بنابراین‬ ‫پروتئین نوترکیبی که برای تحریک سیستم ایمنی الزم‬ ‫است بجای انکه در خارج از بدن تهیه وتجویز شود‬ ‫( مانند واکسن هپاتیت ب)‪ ،‬در داخل بدن تولید می شود‪.‬‬ ‫پروتئین القا شده که کامال شکل طبیعی خود را دارد با طی‬ ‫مراحل مختلف سبب تحریک سیستم ایمنی هومورال و‬ ‫سلولی می شود‪ .‬البته نقش سلول های دندرتیک در ارائه‬ ‫پادگن به سلول های ایمنی بسیار اساسی است‪ .‬دو ویژگی‬ ‫اساسی واکسن های ژنی سبب توجه شدید محققان‬ ‫ایمنی شناسی‪ ،‬مراکز تحقیقاتی و صنایع واکسن سازی به‬ ‫واکسن های ژنی و کاربردهای گسترده ان در عرصه های‬ ‫مختلف پیشگیری و درمان در پزشکی و دامپزشکی شده‬ ‫است ‪:‬‬ ‫‪ ‬واکسن ژنی قدرت ایمنی زایی و حفاظت در مقابل عفونت‬ ‫را دارد و در عین حال عفونی نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬واکسن های ژنی سبب تحریک هرسه سیستم ایمنی‬ ‫هومورال‪ ،‬سلولی و مخاطی می شود‪.‬‬ ‫در واقع واکسن ژنی مشابه واکسن های ویروسی ضعیف‬ ‫شده که بهترین نوع واکسن های موجود هستند عمل می کند‬ ‫در عین حال فاقد کاستی های این واکسن ها است‪ .‬این‬ ‫واقعیت که تجویز مقادیر اندک واکسن ژنی( در حد نانوگرم)‬ ‫می تواند سبب القا واکنش ایمنی بسیار قوی و پایدار شود‬ ‫بسیار ارزشمند است‪ .‬در حالی که در مقایسه با واکسن های‬ ‫نوترکیب پروتئینی مقادیری در حدو ده ها میکروگرم با چند‬ ‫بار تزریق جهت القا چنین واکنشی مورد نیاز است‪.‬‬ ‫جهت تهیه واکسن ژنی مرحله اول شناسایی انتی ژن‬ ‫ایمونوژن است که در واقع در این مرحله نیز فناوری واکسن‬ ‫ژنی در تعیین قدرت ایمنی بخشی انواع انتی ژن های یک‬ ‫عامل بیماریزا کمک می کند که به روش بررسی کتابخانه‬ ‫ژنی یا ‪ Genetic Library Immunistion‬موسوم است‪ .‬پس‬ ‫از شناسایی‪ ،‬ژن مناسب به وکتور مخصوصی کلون شده و‬ ‫سپس مورد ارزیابی در کشت سلولی و حیوانات ازمایشگاهی‬ ‫از نظر تولید انتی ژن و القا سیستم ایمنی هومورال وتولید‬ ‫انتی بادی و ایمنی سلولی می شود‪.‬‬ ‫واکسن های ژنی را می توان به روش های مختلف داخل‬ ‫عضالنی‪ ،‬جلدی‪ ،‬زیر جلدی‪ ،‬خوراکی‪ ،‬تنفسی‪ ،‬مخاطی و‬ ‫با روش های غیر تزریقی مانند تفنگ ژنی ( پرتاب ذرات‬ ‫ریز پوشیده با واکسن ژنی بدرون جلد) تجویز نمود که‬ ‫بررسی های بسیاری مزیت روش تفنگ ژنی را بر سایر‬ ‫روش ها نشان داده اسـت‪ .‬برای افزایش قدرت ایمنی زایی‬ ‫واکسن ها از انواع یاورها (ادجوانت) ومواد افزاینده‬ ‫ایمنی مانند اینترلوکین ها‪ ،‬سایتوکاین ها و یاورهای‬ ‫ملکولی مانند ردیف های ‪ CpG‬به همراه ژن مورد نظر‬ ‫استفاده می شود‪.‬‬ ‫انواع روش های افزاینده انتقال پالسمید به داخل سلول ها‬ ‫مانند لیپوزوم و پلیمر های مختلف نیز بررسی شده است‪.‬‬ ‫زیرا با تزریق پالسمید خالص مقادیر بسیار اندکی وارد‬ ‫سلول ها می شود در حالیکه می توان با استفاده از‬ ‫پلیمرهای خاصی این میزان را افزایش داد(‪ 9 ،8 ،5‬و ‪.)13‬‬ ‫توانایی ها و مزایای ویژه واکسن های ژنی‪:‬‬ ‫‪ ‬فاقد محدودیت های واکسن های متداول‪ ،‬نوترکیب‬ ‫پروتئینی و پپتیدی است‪.‬‬ ‫‪ ‬توان ایمن سازی علیه چندین سویه مختلف واجد‬ ‫تنوع پادگنی ‪ Antigenic Variation‬را دارد ‪.‬‬ ‫‪ ‬تولید پادگن در شکل کامال طبیعی و ارائه مناسب‬ ‫پادگن به سیستم ایمنی‪.‬‬ ‫‪ ‬تحریک ایمنی هومورال ‪ ،‬سلولی و مخاطی است‪.‬‬ ‫‪ ‬ایمنی پایدار‪.‬‬ ‫‪ ‬نیاز به مقدار بسیار کمتر واکسن در مقایسه با سایر‬ ‫واکسن ها ( ‪ 100‬تا ‪ 1000‬بار کمتر)‪.‬‬ ‫‪ ‬عدم واکنش سیستم ایمنی به وکتور تزریقی و عدم‬ ‫تولید پادتن علیه سلول های گیرنده وکتور‪ ،‬رفع مشکل پاسخ‬ ‫ایمنی علیه حامل زنده ( واکسن های باکتریال‪ ،‬ویروسی زنده‬ ‫ویا وکتورهای ویروسی)‪.‬‬ ‫‪ ‬فقدان مشکل امکان فعال شدن واکسن های ضعیف‬ ‫شده و خطر ایجاد عفونت‪.‬‬ ‫‪ ‬امکان تولید واکسن های چندگانه‪.‬‬ ‫‪ ‬سهولت و سرعت تولید انبوه ومشابه بودن مراحل‬ ‫تولید واکسن های مختلف(‪)Generic‬‬ ‫‪ ‬سهولت مراحل کنترل‬ ‫شکل ‪ )1‬ساختار عمومی پالسمید مورد کیفی ) ‪(GMP‬‬ ‫استفاده در واکسن های ژنی‪ .‬واحد‬ ‫‪ ‬پایداری در دماهای‬ ‫ترجمه پالسمید ژنی حاوی پیش برنده‬ ‫( پروموتر) ‪ ،‬اینترون‪ ،‬ژن رمز کننده‬ ‫مختلف و عدم نیاز به زنجیره‬ ‫پروتئین مربوطه و سکانس پلی ادنیله‬ ‫سرد جهت نگهداری‪.‬‬ ‫مربوط به ان )‪،poly-adenylation (A‬‬ ‫و سکانس های ساختمانی پالسمید مانند عالوه بر کارایی این فناوری‬ ‫منشاء تقسیم پروکاریوتی و مارکر انتی در تهیه واکسن ضد عوامل‬ ‫بیوتیکی است‪.‬‬ ‫عفونی مطالعات بسیاری‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪23‬‬ ‫جهت کاربردهای دیگر ان صورت گرفته و نتایج مطلوبی‬ ‫نیز کسب شده است‪ .‬کاربردهای دیگر واکسن های ژنی که‬ ‫مورد بررسی قرار گرفته اند عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬پیشگیری و درمان انواع بیماری ها بخصوص انواع سرطان ها‬ ‫(ادنوکرسینوم‪ ،‬مالنوما‪ ،‬سرطان پروستات و سرطان روده بزرگ‪.‬‬ ‫درمان الرژی و سایر بیماریهای خود ایمنی‪.‬‬ ‫درمان عفونت های ویروسی مزمن‬ ‫‪‬‬ ‫مانند ‪HBV, HCV, HSV, HIV, HPV‬‬ ‫‪ ‬ژن درمانی‬ ‫تولید مواد اساسی سیستم ایمنی مانند پادتن های‬ ‫‪‬‬ ‫تک دودمانی (مونوکلونال)‪ ،‬فاکتورهای رشد و انتقال ارام‬ ‫داروهایی که ژن های ان ها شناسایی شده اند‪.‬‬ ‫شناسایی سریع ژن های ایمنی زا به‬ ‫‪‬‬ ‫روش‪Genetic Library Immunistion‬‬ ‫‪ ‬بررسی ایمنی زایی و ساختار و فعالیت پروتئین ها‬ ‫و پپتیدها‪.‬‬ ‫واکسن های ژنی مختلفی وارد مرحله ازمایشات انسانی شده اند‪.‬‬ ‫واکسن ژنی ایدز با استفاده از ژن های‪، Env , rev Gag-Pol‬‬ ‫فاز اول واکسن ژنی هپاتیت ‪ ،B‬واکسن ماالریا که در‬ ‫نیروهای نظامی امریکا ازمایش شده است‪ ،‬واکسن انفلوانزا‪،‬‬ ‫واکسن ضد عفونت روتا ویروسی‪ ،‬واکسن لمفوم سلول های‬ ‫‪ T‬و واکسن ضد سرطان پروستات از جمله این واکسن ها‬ ‫است‪ .‬ازمایش واکسن ژنی ضد ویروس تب برفکی‪ ،‬واکسن‬ ‫ژنی انگل تایلریا‪ ،‬واکسن ژنی هاری و چندین واکسن ژنی‬ ‫دامی نتایج بسیار موفقیت امیزی داشته است ‪ .‬عوامل عفونی‬ ‫دیگری که واکسن ژنی برای ان ها طراحی و تحقیق شده‬ ‫است شامل هپاتیت ‪ ،C‬ویروس پاپیلوما که عامل اصلی‬ ‫سرطان های رحمی است‪ ،‬ویروس هرپس‪ ،‬باکتری عامل‬ ‫سل‪ ،‬جذام‪ ،‬تیفوهید‪ ،‬بورلیا بورگدورفری ( عامل بیماری‬ ‫الیم)‪ ،‬انگل شیستوزوما ژاپونیکوم‪ ،‬لیشمانیا‪ ،‬پالسمودیوم‬ ‫یولی و مایکوپالسما و ده ها عامل دیگر را می توان نام برد‪.‬‬ ‫جنبه های عملی بررسی ایمنی زایی واکسن های ژنی‬ ‫تحقیقات در عرصه واکسن های ژنی نیازمند مقدمات زیر است ‪:‬‬ ‫‪ ‬انتخاب انتی ژن مناسب جهت استفاده در واکسن ژنی‬ ‫در صورتی که انتی ژن مورد نظر شناخته شده و ردیف‬ ‫‪ DNA‬یا ‪ RNA‬ان شناسایی شده باشد می توان با روش های‬ ‫مختلف اقدام به استخراج ژنوم وتهیه ژن مورد نظرکرد‪ .‬در‬ ‫ ‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫صورتی که تحقیق جهت شناسایی پادگن مناسب صورت‬ ‫می گیرد از روش ایمن سازی با کتابخانه ژنی ‪GLI‬‬ ‫استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬انتخاب پالسمید مناسب جهت پیوند ژن مورد نظر ‪:‬‬ ‫انواع پالسمیدهای القاء کننده انتی ژن در سلول های‬ ‫حیوانی و انسانی موجود است ‪ .‬بر اساس هدف تحقیق‬ ‫انتخاب پالسمید مناسب واجد پیش برنده مناسب ‪ ،‬مارکر‬ ‫انتی بیوتیکی یا انواع‬ ‫مارکر های لوسیفراز‪،‬‬ ‫بتا گاالکتوزیداز و‬ ‫پروتئین های فلورسنت‬ ‫مانند ‪ GFP‬و و سایر‬ ‫بخش های مورد نیاز‬ ‫واکسن ژنی را می توان‬ ‫انتخاب کرد‪.‬‬ ‫سلول مناسب‬ ‫‪‬‬ ‫جهت تولید واکسن‬ ‫ژنی ‪:‬‬ ‫پس از تهیه پالسمید‬ ‫واکسن ژنی جهت انتقال‬ ‫و تولید ان از سلول های‬ ‫مختلف ‪ E. coli‬مانند ‪ DH5‬الفا و یا ‪ JM109‬و یا سایر‬ ‫رده های سلولی می توان استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬تهیه مقادیر الزم از پالسمید واکسن ژنی ‪:‬‬ ‫از روش های مختلفی جهت تولید پالسمید خالص‬ ‫واکسن ژنی می توان استفاده کرد‪ .‬ولی به دلیل نقش‬ ‫الودگی ها در کاهش میزان ترانسفکشن و تحریک سیستم‬ ‫ایمنی الزم است پالسمیدی خالص عاری از پروتئین ها‪،‬‬ ‫اندوتوکسین ‪ RNA ،‬و مواد دیگر تهیه شود‪.‬‬ ‫اخیرا امکان استفاده از یک‪ DNA ‬خالص سازی شده‬ ‫شامل ژن پروتئین های قادر به القای پاسخ ایمنی‬ ‫مناسب مطالعه شد‪ .‬این غلظت های خالص سازی شده‬ ‫از‪ DNA ‬به یک پالسمید وارد شد که به عنوان وکتور‬ ‫عمل می کند‪.‬سلول ها این پالسمید ها را دریافت می کنند‬ ‫(فرایند دقیق ان هنوز شناخته نشده است) و سپس ان ها‬ ‫را به هسته وارد می کنند‪ ،‬که امکان بیان ژن های خارجی‬ ‫و تولید پروتئین را به ان ها‪  ‬می دهد‪ .‬این پروتئین به‬ ‫فضای خارج سلولی ازاد می شود‪ ،‬جایی که سیستم ایمنی‬ ‫ان را به شکل عادی در هنگام ایجاد یک عفونت زمینه ای‬ 3. Clark TG, Cassidy-Hanley D. Recombinant subunit vaccines: potentials and constraints. Developments in biologicals. 2005;121:153-163. 4. Detmer A, Glenting J. Live bacterial vaccines-a review and identification of potential hazards. Microbial cell factories. 2006;5:23. 5.Draper SJ, Heeney JL. Viruses as vaccine vectors for infectious diseases and cancer. Nature reviews. Microbiology. 2010;8(1):62-73. 6. Hansson M, Nygren PA, Stahl S. Design and production of recombinant subunit vaccines. Biotechnology and applied biochemistry. 2000;32 ( Pt 2):95-107. 7. Kindt TJ, Kuby J. Kuby immunology. Macmillan; 2007 8. Lemaire D, Barbosa T, Rihet P. Coping with genetic diversity: the contribution of pathogen and human genomics to modern vaccinology. Brazilian journal of medical and biological research = Revista brasileira de pesquisas medicas e biologicas / Sociedade Brasileira de Biofisica. 2012;45(5):376385. 9.Nascimento IP, Leite LC. Recombinant vaccines and the development of new vaccine strategies. Brazilian journal of medical and biological research = Revista brasileira de pesquisas medicas e biologicas / Sociedade Brasileira de Biofisica. 2012;45(12):1102-1111. 10.Pincha M, Sundarasetty BS, Stripecke R. Lentiviral vectors for immunization: an inflammatory field. Expert review of vaccines. 2010;9(3):309321. 11. Plotkin SA. Immunologic correlates of protection induced by vaccination. The Pediatric infectious disease journal. 2001;20(1):63-75. 12. Roland KL, Tinge SA, Killeen KP, Kochi SK. Recent advances in the development of live, attenuated bacterial vectors. Current opinion in molecular therapeutics. 2005;7(1):62-72. 13. Shata MT, Stevceva L, Agwale S, Lewis GK, Hone DM. Recent advances with recombinant bacterial vaccine vectors. Molecular medicine today. 2000;6(2):66-71. 25 94‫مهر‬ 117 ‫شماره‬ ‫ بنا بر این پاسخ ایمنی بسیار موثری القا خواهد‬.‫می شناسد‬ .‫شد‬ anti-idiotype ‫سر انجام واکسن های جدیدی به نام واکسن های‬ ‫وجود دارند که در حال حاظر در سطح ازمایشگاهی ساخته‬ ‫ اساس کار این واکسن ها جایگاه شناسایی انتی ژن‬.‫شده اند‬ ‫ وقتی که یک انتی ژن را وارد بدن می کنیم‬.‫انتی بادی است‬ .‫پاسخ هومورال به وجود می اید‬ ‫همانتیبادیهایمونوکلونال‬ ‫قادرند‬ anti-idiotype ‫انتیبادیهای‬ ‫ و می توان‬.‫و هم پلی کلونال باشند‬ ‫ به عنوان واکسن استفاده‬ ‫از ان ها‬ ‫ مخصوصا زمانی که به دست‬.‫کرد‬ ‫اوردن یا کد کردن پروتئین های‬ ،5(‫ایمونوژنیکبسیارپیچیدهباشد‬ . )10 ‫ و‬9 ،8 ‫واکسن های نسل جدید‬ ‫چگونه عمل می کنند؟‬ ‫این واکسن ها همانند‬ ‫واکسن های متداول عمل‬ ‫می کنند اما مزیت های مهمی‬ .‫نیز نسبت به ان ها دارند‬ ‫واکسن های نسل جدید بسته به نوعشان از راه های مختلفی‬ ‫ واکسن زیرواحد‬.‫در مقابل سیستم ایمنی عمل می کنند‬ )‫ واکسن های با اساس پروتئین سنتتیک (پروتئین غیر فعال‬ ‫یا‬  ‫ در حالی که‬.‫عملکردی مشابه با واکسن های غیر فعال دارند‬ ‫ برای القای پاسخی همسان‬ ‫معموال به انتی ژن های بیشتری‬ .‫ زیرا خاصیت انتی ژنیک ان ها کمتر است‬.‫با ان ها نیاز دارند‬ ‫برترین مزیت این واکسن ها فقدان ساختار کامل عفونی‬ ‫ این مشخصه در واکسن های زنده از ژنوم حذف شده‬.‫است‬ ‫ زیرا زنده هستند‬.‫یا واکسن های نوترکیبی بسیار مهم تر است‬ ‫و با بیان انتی ژن هایی با ویژگی های مشابه ویروس های‬ ‫ نسبت به پروتئین های غیر فعال‬، ‫تخفیف حدت یافته متداول‬ .)8 ‫ و‬3(‫پاسخ ایمنی بهتری را القا می کنند‬ ‫منابع‬ 1. Ada G. Overview of vaccines and vaccination. Molecular biotechnology. 2005;29(3):255-272. 2. Brooks G, Carroll KC, Butel J, Morse S, Mietzner T. Jawetz, Melnick, & Adelberg’s Medical Microbiology. 25th ed. New York: Mcgraw-hill; 2010. ‫مقاله علمی‬ ‫زهرا اژیر‪ ،‬دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک‪ ،‬گروه زیست شناسی‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه اصفهان ‪za.azhir@gmail.com‬‬ ‫فریبا دهقانیان‪ ،‬دانشجوی دکتری ژنتیک‪ ،‬گروه زیست شناسی‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه اصفهان‪fd.dehghanian@gmail.com‬‬ ‫دکتر صادق ولیان بروجنی‪ ،‬استاد بخش ژنتیک‪ ،‬گروه زیست شناسی‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬دانشگاه اصفهان‪svallian@sci.ui.ac.ir‬‬ ‫اساس مولکولی نشانگان گریسلی‬ ‫نشانگان گریسلی (‪ )GS‬با البینیسم ناقص شناخته و در‬ ‫برگیرنده ی سه نوع ‪ GS2،GS1‬و ‪ GS3‬است‪ .‬در ‪GS1‬‬ ‫هایپوپیگمانتاسیون همراه با اختالل در کارکرد اولیه سیستم‬ ‫عصبی مرکزی‪ ،‬در اوایل زندگی دیده می شود‪ GS2 .‬با‬ ‫البینیسم ناقص‪ ،‬نقص ایمنی و سندرم هموفاگوسیتیک‬ ‫(‪ HS‬یا فاز تسریع شونده) شناخته می شود‪ .‬بیماران مبتال‬ ‫به ‪ GS3‬تنها البینیسم ناقص را نشان می دهند‪ GS .‬یک‬ ‫بیماری اتوزوم مغلوب کمیاب است که دراثر جهش در‬ ‫ژن های )‪ Rab27A (GS2) ،MYO5A (GS1‬یا‪MLPH‬‬ ‫)‪(GS3‬ایجاد می شود‪ .‬ژن های ‪ MOYO5A‬و‪ Rab27A‬در‬ ‫موقعیت کروموزومی ‪ 15q21‬قرار گرفته اند‪ .‬ژن ‪،MYO5A‬‬ ‫پروتئین ‪ myosin Va‬را رمزکرده که نقش مهمی در عملکرد‬ ‫نورون ها ایفا می کند‪ .‬محصول ژن ‪ Rab27A‬پروتئین‬ ‫‪ Rab27A‬بوده که در یک مسیر انتقال وزیکولی نقش دارد‪.‬‬ ‫ژن ‪ MLPH‬در موقعیت ‪ 2q37.3‬قرارگرفته و پروتئین‬ ‫)‪ melanophilin (MLPH‬را رمز می کند‪ .‬کمپلکس‬ ‫سه گانه ‪ ،myosinVa-MLPH-Rab27A‬مالنوزوم های‬ ‫بالغ را به راس دندریت مانند مالنوسیت ها‪ ،‬منتقل می کند‪.‬‬ ‫جهش های ژن ‪ Rab27A‬در جمعیت های زیادی ازجمله‬ ‫بیماران کشورهای ترکیه‪ ،‬ایران‪ ،‬المان‪ ،‬شمال افریقا و برزیل‬ ‫شناسایی شده است‪ .‬تشخیص این بیماری شامل تهیه بیوپسی‬ ‫(پوست‪ ،‬کبد و طحال)‪ ،‬ازمایش خون‪ ،‬تست های ژنتیکی‬ ‫(توالی یابی ‪ )DNA‬و انالیز مو است‪ .‬پیوند مغز استخوان تنها‬ ‫درمان موجود برای ‪ GS2‬است‪.‬‬ ‫مقدمه‬ ‫نشانگان گریسلی )‪(GS, MIM 214450‬برای اولین بار‬ ‫در سال ‪ 1978‬توسط گریسلی و همکارانش توصیف شد‬ ‫[‪ GS .]1‬یک بیماری ارثی اتوزوم مغلوب کمیاب است که‬ ‫با البینیسم ناقص شناخته می شود‪ .‬این نشانگان بر اساس‬ ‫ژن های درگیر در بیماری و عالئم فرد بیمار‪ ،‬به سه نوع‬ ‫‪ GS2 ،GS1‬و‪ GS3‬تقسیم می شود ‪ GS1‬در اثر جهش در ژن‬ ‫‪ MYO5A‬واقع در موقعیت کروموزومی ‪ 15q21‬و رمزکننده‬ ‫پروتئین )‪ myosin Va (MYO5A‬ایجاد می شود‪ .‬در بیماران‬ ‫ ‪26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪ GS1‬عالوه بر هایپوپیگمانتاسیون (البینیسم ناقص) اختالل‬ ‫در عملکرد اولیه سیستم عصبی مرکزی نیز دیده می شود‪.‬‬ ‫جهش در ژن ‪ Rab27A‬که در موقعیت کروموزومی ‪15q21‬‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬ایجاد کننده ‪ GS2‬است‪ .‬این ژن رمز کننده یک‬ ‫‪ GTPase‬کوچک به نام ‪ Rab27A‬بوده که در نقل و انتقال‬ ‫وزیکول ها نقش دارد‪ .‬در این بیماری هایپوپیگمانتاسیون‬ ‫همراه با نقص ایمنی و لنفوهیستیوسیتوز هموفاگوسیتیک‬ ‫(‪ )HLH‬بوده و درگیری یا عدم درگیری سیستم عصبی نیز‬ ‫در موارد مختلف گزارش شده است‪ GS3 .‬در اثر جهش‬ ‫در ژن ‪ MLPH‬ایجاد شده که در موقعیت کروموزومی‬ ‫‪ 2q37.3‬قرار دارد‪ .‬در این بیماری‪ ،‬عالئم فنوتیپی به‬ ‫هایپوپیگمانتاسیون محدود می گردد [‪ .]2‬در ارتباط با‬ ‫نحوه ی بروز هایپوپیگمانتاسیون به عنوان شاخص ترین‬ ‫نشانه ی این بیماری‪ ،‬نقص در انتقال مالنوزوم ها مطرح‬ ‫می شود‪ .‬مالنوزوم ها‪ ،‬اندامک های مرتبط با لیزوزوم‬ ‫بوده که در مالنوسیت های پوست قرار گرفته و دارای‬ ‫قابلیت تولید و ذخیره ی رنگدانه ای به نام مالنین می باشند‪.‬‬ ‫مالنین یک سد محافظت کننده در برابر پرتو ‪ UV‬است‪.‬‬ ‫مالنوزوم ها‪ ،‬از قسمت مرکزی مالنوسیت ها به سمت‬ ‫ناحیه ی محیطی انها انتقال داده می شوند‪ .‬این مسیر شامل‬ ‫یک انتقال طوالنی مدت بوده و به کمک میکروتوبول ها‬ ‫صورت می پذیرد‪ .‬زمانی که مالنوزوم ها به ناحیه قشری‬ ‫سلول رسیدند‪ ،‬انتقال کوتاه مدت انها انجام می شود‪.‬‬ ‫این مرحله ی انتقال به کمک یک شبکه اکتینی متصل به‬ ‫موتور پروتئین های ‪ MYO5A‬صورت می گیرد‪MYO5A .‬‬ ‫نیز از طریق میانکنش با پروتئین های ‪ MLPH‬و ‪ Rab27a‬با‬ ‫مالنوزوم ها مرتبط گردیده و نقش خود را ایفا می نماید‪.‬‬ ‫جهش در هریک از ژن های رمز کننده این سه پروتئین‪،‬‬ ‫منجر به البینیسم ناقص می شود [‪.]3‬‬ ‫نشانگان بالینی گریسلی‬ ‫ویژگی مشترک میان انواع این نشانگان‪،‬‬ ‫هایپوپیگمانتاسیون پوست و مو‪ ،‬حضور توده های بزرگ‬ ‫رنگدانه در دسته های مو و انباشت مالنوسیت های بالغ‬ ‫درون مالنوزوم ها است‪ .‬از طریق این ویژگی ها می توان‬ ‫هایپوپیگمانتاسیون ناشی از ‪ GS‬را از نشانگان هایی مانند‬ ‫چدیاک هیگاشی و هرمانسی پودالک تشخیص داد [‪.]4‬‬ ‫در ‪ ،GS1‬اختالل شدید در عملکرد اولیه ی سیستم عصبی‬ ‫مرکزی از جمله تشنج‪ ،‬عقب ماندگی ذهنی و هایپوتونی‪،‬‬ ‫در مراحل اولیه زندگی دیده شده اما در ان ها اختالل در‬ ‫سیستم ایمنی مشاهده نمی گردد [‪ .]5‬در بیماران مبتال به‬ ‫‪ GS2‬تظاهرات خونی و ایمنی از جمله انمی‪ ،‬نوتروپنی و‬ ‫فقدان عملکرد سلول های کشنده طبیعی‪ ،‬نیز دیده می شود‪.‬‬ ‫به نظر می رسد فاز حاد بیماری در اثر یک الودگی ویروسی‬ ‫و گاهی یک الودگی باکتریایی به وجود امده و شامل تب‪،‬‬ ‫زردی‪ ،‬بزرگی کبد و طحال‪ ،‬لنفادنوپاتی‪ ،‬پانسیتوپنیا و غیره‬ ‫است [‪ GS3 .]6‬فاقد اختالالت ایمنی یا عصبی بوده و دران‬ ‫تنها البینیسم ناقص مشاهده می شود [‪.]5‬‬ ‫اپیدمیولوژی‬ ‫نشانگان گریسلی به عنوان یک بیماری نادر شناخته‬ ‫شده است‪ ،‬به گونه ای که تا ژانویه ‪ 2003‬تنها ‪ 60‬مورد از این‬ ‫بیماری در سراسر دنیا گزارش گردیده و بیشتر این موارد نیز‬ ‫مربوط به جمعیت های مدیترانه و ترکیه می باشد‪ .‬این نشانگان‬ ‫یک بیماری اتوزوم بوده و شیوع ان در بین زنان و مردان‬ ‫به یک اندازه است‪ .‬کودکان دارای جهش در ژن ‪،MYO5A‬‬ ‫عالئم را زودتر از کودکان دارای جهش در ژن ‪Rab27A‬‬ ‫نشان می دهند (‪ .)www.emedicine.medscape.com‬در‬ ‫میان جهش های ایجادکننده این بیماری‪ ،‬جهش های مربوط‬ ‫به ‪ Rab27A‬بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده که‬ ‫در جمعیت های متعددی از جمله بیماران کشورهای ترکیه‪،‬‬ ‫ایران‪ ،‬شمال افریقا و برزیل دیده شده است [‪ .]2‬تا سال‬ ‫‪ 11 ،1387‬مورد مبتال به نشانگان گریسلی در ایران گزارش‬ ‫شده که از این میان ‪ 6‬مورد واجد جهش مشابهی در اگزون‬ ‫‪ 6‬از ژن ‪ Rab27A‬بوده اند [‪.]7‬‬ ‫مکانیسم مولکولی نشانگان گریسلی‬ ‫شناخت اساس مولکولی نشانگان گریسلی با مطالعه ی‬ ‫مدل های موش اغاز شد‪ ،‬به طوری که در طی سال های‬ ‫گذشته شماری از موش های جهش یافته در فنوتیپ رنگ‬ ‫پوست‪ ،‬شناسایی شدند‪ .‬این موش ها دارای فنوتیپ های‬ ‫‪ ashen ،dilute‬و‪ leaden‬بوده که مقادیر طبیعی رنگدانه‬ ‫مالنین را تولید می کنند‪ ،‬اما در انتقال مالنوزوم ها به‬ ‫سلول های مجاور نا کارامد هستند‪ .‬در نتیجه ی این نقص‬ ‫گرانول های مالنین در مو تجمع یافته و مالنوزوم ها در‬ ‫سلول های مالنوسیت پراکنده می شوند‪ .‬هر سه لوکوس‬ ‫ژنی مرتبط با این فنوتیپ ها شناسایی و کلون گردیده و‬ ‫به ترتیب ‪ Rab27A ،MOYO5A‬و ‪MLPH‬نامیده شدند‪.‬‬ ‫مطالعات نشان می دهد‪ ،‬پروتئین های رمز شده توسط این‬ ‫سه ژن مسیرهای عملکردی یکسان و یا هم پوشانی دارند‪.‬‬ ‫در مراحل بعدی‪ ،‬موش های جهش یافته جهت مطالعات‬ ‫دقیق تر در رابطه با تحرک‪ ،‬انتقال و توزیع مالنوزوم ها‬ ‫به سلول های دیگر مورد استفاده قرار گرفتند‪ .‬در ادامه به‬ ‫بررسی مکانیسم های مولکولی و ژن های مرتبط با نشانگان‬ ‫گریسلی پرداخت ه می شود [‪.]3‬‬ ‫ژن های رمزکننده پروتئین های انتقال دهنده‬ ‫مالنوزوم ‪MOYO5A‬‬ ‫‪ Mercer‬و همکارانش‪ ،‬برای اولین بار در سال ‪1991‬‬ ‫نشان دادند که لوکو س ‪ dilute‬موش (لوکوس �‪MOY‬‬ ‫‪ O5A‬در انسان)‪ ،‬بازوی سنگین پروتئین ‪ MYO5A‬را‬ ‫رمز می کند‪ .‬نتایج این مطالعه نقش مهمی برای محصول‬ ‫این لوکوس ژنی در فرایندهای سلولی مالنوسیت ها و‬ ‫نورون ها پیشنهاد می کند [‪ .]8‬در سال ‪Pastural ،1997‬‬ ‫و همکارانش نقشه ژنتیکی ‪ GS‬را که بر روی جایگاه‬ ‫کروموزومی ‪ 15q21‬قرار گرفته‪ ،‬تعیین نمودند‪ .‬ان ها نشان‬ ‫دادند‪ ،‬لوکوس بیماری گریسلی به همراه ژن ‪MOYO5A‬‬ ‫انسانی بر روی جایگاه کروموزومی ‪ 15q21‬قرار گرفته‬ ‫و جهش های این ژن در دو بیمار گریسلی مشاهده شد‬ ‫[‪ .]9‬بررسی جهش های ژن ‪ MOYO5A‬در انسان و موش‪،‬‬ ‫منجر به شناسایی این ژن به عنوان اولین ژن درگیر در‬ ‫‪ GS‬شد [‪.]3‬‬ ‫پروتئین های ‪ myosinV‬نقل و انتقاالت پیوسته ی‬ ‫اندامک ها‪ ،‬محموله های غشایی‪ ،‬وزیکول های ترشحی‪،‬‬ ‫‪ ،mRNA‬لیپیدها و وزیکول های پروتئین ها را بر روی‬ ‫رشته های اکتین امکان پذیر می کنند‪ .‬در موش دو کالس‬ ‫و در انسان سه کالس از پروتئین)‪myosinV (Va,Vb,Vc‬‬ ‫وجود دارد که مختص بافت بوده و هریک با وقایع نقل‬ ‫و انتقال غشایی خاصی مرتبط می باشند‪ .‬پروتئین ‪MYO5A‬‬ ‫در درجه اول در مغز و مالنوسیت ها بیان می شود [‪.]10‬‬ ‫به طورکلی میوزین ها از سه دمین تشکیل شده اند‪ .‬اولین‬ ‫دمین‪ ،‬سر یا دمین موتور نام دارد که معموال در انتهای‬ ‫امینو قرار گرفته و به ‪ ATP‬و اکتین متصل می شود موتور‬ ‫دمین به طریقه مکانیکی به یک دمین ثانویه تحت عنوان‬ ‫گردن (با گستره الفا هلیکال) اتصال یافته که این دمین‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪27‬‬ ‫از تعداد متغیری موتیف ‪ IQ‬تشکیل شده و به زنجیره های‬ ‫سبک کالمودولین یا اعضای خانواده کالمودولین متصل‬ ‫می شود‪ .‬دمین گردن (بازوی اهرم) با حرکت خود در‬ ‫پاسخ به تغییرات کنفورماسیون وابسته به ‪ ATP‬دمین موتور‪،‬‬ ‫نیروی شدیدی را ایجاد می کند‪ .‬دمین دم بیشترین تنوعات‬ ‫وابسته به کالس را دارد و دارای دمین ‪ coiled-coiled‬برای‬ ‫دایمریزاسیون بازوها ی سنگین است‪ .‬پروتئین ‪MYO5A‬‬ ‫همچنین دارای دو دمین گلوبوالر دمی (‪ )GTD‬بوده که به‬ ‫محموله متصل می گردد [‪ GS1.]11‬در اثر جهش در این ژن‬ ‫ایجاد می شود [‪.]3‬‬ ‫شکل ‪ )1‬ساختار پروتئین ‪.]10[ MYO5A‬‬ ‫‪ MYO5A‬در انتقال وابسته به اکتین شبکه اندوپالسمی‬ ‫صاف (‪ )sER‬در برامدگی دندریتیک نورون ها دخالت دارد‪.‬‬ ‫همچنین موتور پروتئین ‪ MYO5A‬هدف قرار دادن ذخایر‬ ‫کلسیمی حساس به اینوزیتول ‪ 1,4,5‬تری فسفات را در این‬ ‫برامدگی های دندریتیک کنترل می کند‪ .‬این پروتئین در نقل‬ ‫و انتقال ‪ mRNA‬نورون ها نیز دخالت دارد‪ .‬فقدان‪ sER‬از‬ ‫برامدگی های سلول های پورکنژ در رت های واجد جهش‬ ‫در ژن ‪ MOYO5A‬منجر به اختالل ترشح کلسیم وابسته به‬ ‫اینوزیتول ‪ 1,4,5‬تری فسفات می شود با این وجود‪ ،‬اطالعات‬ ‫زیادی درباره ی نقش ‪ MYO5A‬در عملکردهای مولکولی مغز‬ ‫در دسترس نیست [‪.]12 ,3‬‬ ‫‪Rab27A‬‬ ‫بسیاری از بیماران مبتال به ‪ GS‬جهشی در ژن ‪MYO5A‬‬ ‫نداشتند‪ ،‬همین امر باعث شناسایی دومین ژن درگیر در‬ ‫ ‪28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫این بیماری شد‪ .‬این ژن که در موقعیت کروموزومی‬ ‫‪ 15q21‬قرار گرفته ‪ Rab27A‬نام داشته و جهش در ان‬ ‫منجر به ‪ GS2‬می گردد [‪ .]13‬پروتئین های متصل شونده‬ ‫به ‪ GTP‬خانواده ‪ ،Rab‬از اعضای سوپرفامیلی ‪ Ras‬هستند‪.‬‬ ‫این پروتئین ها در نقل و انتقال غشایی‪ ،‬هدف قرار دادن‬ ‫وزیکول ها و ادغام ان ها با غشا دخالت دارند‪ .‬پروتئین های‬ ‫خانواده ‪ Rab‬بسیار متنوع بوده و انواع مختلفی از ان ها‬ ‫در سلول های یوکاریوتی وجود دارند که از این جمله‬ ‫می توان به ‪ Rab27A‬اشاره نمود [‪.]14‬‬ ‫لنفوسیت های ‪ T‬کشنده (‪ )CTLs‬گرانول هایی حاوی‬ ‫انزیم های پروتئولیتیکی ترشح کرده که در مقابل تومورها‬ ‫و عفونت های ویروسی از بدن دفاع می کنند‪ .‬به دنبال‬ ‫شناسایی انتی ژن ها‪ CTL،‬ها گرانول های خود را در مسیر‬ ‫سلول های هدف پالریزه نموده که در نهایت این گرانول ها‬ ‫به غشای سلولی (در محل سیناپس ایمونولوژیکی)‬ ‫می رسند‪ Rab27A .‬برای اتصال انتهایی و اگزوسیتوز این‬ ‫گرانول ها ضروری است‪ .‬در بیماران ‪ GS2‬با نقص در‬ ‫عملکرد ‪ ،Rab27A‬اگزوسیتوز گرانول لیتیک دچار نقص‬ ‫شده که منجر به فعال شدن غیرقابل کنترل ماکروفاژها‬ ‫و لنفوسیت های ‪ T‬و نفوذ ان ها به اندام های مختلف از‬ ‫جمله مغز می شود [‪ .]15‬بنابراین با توجه به نقش مهم‬ ‫این پروتئین در هومئوستازی سیستم ایمنی‪ ،‬اختالل ایمنی‬ ‫مشاهده شده در بیماران مبتال به ‪ GS2‬قابل توجیه است‪.‬‬ ‫به عالوه مطالعات اخیر نشان می دهد که ‪ Rab27A‬در‬ ‫انتقال مالنوزوم های بالغ از طریق تشکیل یک کمپلکس‬ ‫سه گانه با ‪ MLPH‬و ‪ MYO5A‬دخالت دارد [‪.]2‬‬ ‫‪ MLPH‬و تشکیل کمپلکس سه گانه‬ ‫‪MYO5A – MLPH - Rab27A‬‬ ‫‪ Matesic‬و همکارانش‪ MLPH ،‬را به عنوان ژن‬ ‫جهش یافته در موش های ‪ leaden‬معرفی نموده و نشان‬ ‫دادند که محصول این ژن جزء ضروری ماشین نقل و‬ ‫انتقال مالنوزوم ها ) کمپلکس ‪ MYO5A‬و ‪( Rab27A‬است‬ ‫[‪ .]16‬امروزه ‪ MLPH‬به عنوان سومین ژن درگیر در‬ ‫نشانگان گریسلی شناخته شده که نقص در ان منجربه‬ ‫‪ GS3‬می شود پروتئین ‪ ،MLPH‬به طور مستقیم از طریق‬ ‫دمین ‪ SHD1‬خود به پروتئین ‪ Rab27A‬متصل می شود به‬ ‫عالوه ‪ MYO5A‬از طریق میانکنش مستقیم بین دم گلوبوالر‬ ‫و اگزون ‪ F‬خود با دو ناحیه واقع در دمین میانی ‪،MLPH‬‬ ‫تشخیص و درمان نشانگان گریسلی‬ ‫شکل ‪ )2‬ساختار کمپلکس سه گانه‪ MYO5A - MLPH - Rab27A‬در نقل و انتقال‬ ‫مالنوزوم ها‪ .‬نقص درهر یک از این پروتئین ها منجر به نوع خاصی از ‪ GS‬می گردد [‪.]17‬‬ ‫به کمپلکس پروتئینی ‪ Rab27A - MLPH‬متصل می شود [‪.]3‬‬ ‫نقص در هر یک از این سه پروتئین منجر به اختالل در‬ ‫نقل و انتقال مالنوزوم ها و درنتیجه البینیسم ناقص شده که‬ ‫ویژگی مشترک انواع بیماری ‪ GS‬است [‪.]17‬‬ ‫نشانگان گریسلی در ایران‬ ‫اولین مورد این بیماری در ایران‪ ،‬در سال ‪ 2006‬توسط‬ ‫محمدرضا اشرفی و همکارانش گزارش شد‪ .‬بیمار یک پسر‬ ‫‪ 6‬ساله مبتال به ‪ GS2‬بود که متاسفانه در اثر فاز حاد بیماری‬ ‫فوت شد [‪ .]18‬در سال ‪ 2007‬مورد دیگری از این نشانگان‬ ‫توسط مهشید مهدی زاده و غالمرضا زمانی گزارش شد‬ ‫که مربوط به پسری ‪ 10‬ساله بود [‪ .]19‬سپیده شاه کرمی‬ ‫و همکارانش در سال ‪ ،2008‬پسری سه ساله مبتال به ‪GS2‬‬ ‫را گزارش نمودند که در این بیمار جهش هموزیگوت‬ ‫‪ ، c.514-518delCAAGC‬سبب ایجاد ‪ Gln172fsx1‬شده‬ ‫بود‪ .‬والدین وی برای این جهش هتروزیگوت بودند و‬ ‫متاسفانه بیمار قبل از دریافت پیوند مغز استخوان فوت شد‪.‬‬ ‫اغلب جهش های گزارش شده در ایران در اگزون ‪ 6‬ژن‬ ‫‪ Rab27A‬می باشند [‪ .]7‬اخیرا» یک مورد از بیماری در مرکز‬ ‫ژنتیک پزشکی اصفهان مورد تشخیص قرار گرفت‪ .‬تشخیص‬ ‫مولکولی بیماری وجود جهش در ژن ‪ Rab27a‬را به صورت‬ ‫هموزیگوت نشان داد‪ .‬اکنون تشخیص قبل از تولد بیماری‬ ‫در خانواده در دست انجام است (مطالب منتشر نشده)‪.‬‬ ‫الف) تشخیص بالینی‬ ‫یکی از راه های تشخیص بالینی نشانگان گریسلی‪،‬‬ ‫انالیز مو با استفاده از میکروسکوپ نوری بوده که در‬ ‫بیماران مبتال به‪ ،GS‬موی خاکستری درخشان به همراه‬ ‫خوشه های بزرگ مالنین دیده می شود‪ .‬در شکل ‪ 3‬تصویر‬ ‫میکروسکوپ نوری نمونه ای از موی فرد مبتال به نشانگان‬ ‫گریسلی (ب) در مقایسه با فرد کنترل (ج) دیده می شود‬ ‫که حضور خوشه های بزرگی از رنگدانه های مالنین در‬ ‫ناحیه ی مرکزی مو‪ ،‬برخالف توزیع یکنواخت رنگدانه‬ ‫در موی فرد کنترل‪ ،‬نمایانگر نشانگان گریسلی است [‪.]2‬‬ ‫از دیگر راه های تشخیص این بیماری می توان به تهیه‬ ‫بیوپسی از پوست‪ ،‬کبد و طحال اشاره کرد‪ .‬مطالعات‬ ‫تصویر برداری شامل(‪ ،)MRI‬ازمایش خون (جهت‬ ‫تشخیص حضور گرانول های بزرگ سیتوپالسمی در‬ ‫لوکوسیت ها) و انالیز ژنوم (جهت شناسایی ژن های‬ ‫درگیر) نیز می توانند در روند تشخیص بیماری مورد‬ ‫استفاده قرارگیرند (‪.)www.emedicine.medscape.com‬‬ ‫پیوند مغز استخوان جهت درمان ‪ GS2‬استفاده می شود در‬ ‫بیمارانی که دارای جهش در ژن ‪ Rab27A‬هستند‪ ،‬جهت‬ ‫جلوگیری از عفونت های ویروسی و باکتریایی‪ ،‬تجویز‬ ‫انتی بیوتیک توصیه می شود‪ .‬تاکنون درمان مشخصی برای‬ ‫‪ GS1‬ارائه نشده است [‪.]20‬‬ ‫ب ) تشخیص مولکولی‬ ‫تاکنون جهش های بسیاری در ژن های کدکننده‬ ‫اجزای کمپلکس سه گانه ‪MYO5A - MLPH - Rab27A‬‬ ‫شناسایی شده است‪ .‬انالیز مولکولی این جهش ها ابزاری‬ ‫قدرتمند جهت تشخیص نوع بیماری و بررسی اساس‬ ‫مولکولی ان است‪ .‬بیشتر جهش هایی که در ژن ‪MYO5A‬‬ ‫بیماران شناسایی شده‪ ،‬به صورت یک جهش بی معنی‬ ‫‪ R779X‬یا یک درج ‪ bp47‬بوده است‪ .‬بیشتر جهش های‬ ‫مربوط به ‪ ، Rab27A‬جهش های هموزیگوت بی معنی‬ ‫و یا تغییرچارچوب بوده که منجر به ایجاد یک کدون‬ ‫خاتمه زودهنگام می شود همچنین تنها تعداد اندکی از‬ ‫جهش های بد معنی این ژن شناسایی شده که از جمله‬ ‫ان ها می توان به ‪ K134E ،I44T ،A87P‬و ‪ G43S‬اشاره نمود‪.‬‬ ‫جهش جانشینی هموزیگوت ‪( C103T‬واقع در اگزون ‪1‬‬ ‫ژن ‪ ) MLPH‬در یک بیمار مبتال به ‪ GS3‬گزارش گردید[‪.]3‬‬ ‫بنابراین با اگاهی از جهش های موجود در این ژن ها‪،‬‬ ‫طراحی پرایمرهای مناسب‪ ،‬به کارگیری انواع روش های‬ ‫‪ PCR‬و همچنین توالی یابی ژنوم‪ ،‬می توان به تشخیص‬ ‫صحیح و دقیق نوع بیماری گریسلی کمک شایانی نمود‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪29‬‬ ‫منابع‬ ‫شکل‪ )3‬الف) هایپوپیگمانتاسیون مو در یک فرد مبتال به نشانگان گریسلی[‪.]19‬‬ ‫ب) نمونه موی فرد مبتال به نشانگان گریسلی ‪ .‬ج) نمونه موی فرد سالم [‪.]2‬‬ ‫بحث و نتیجه گیری‬ ‫امروزه با گسترش دانش مولکولی امکان تشخیص و‬ ‫در برخی موارد درمان بسیاری از بیماری های ژنتیکی نادر‬ ‫فراهم امده است‪ .‬از جمله این بیماری ها می توان به نشانگان‬ ‫گریسلی اشاره کرد که بر اساس ژن درگیر به سه نوع تقسیم‬ ‫می شود جهش در ژن های ‪ Rab27A ،MYO5A‬و ‪ MLPH‬به‬ ‫ترتیب عامل ‪ GS2 ،GS1‬و ‪ GS3‬بوده که بیشترین جهش ها‬ ‫مربوط به ‪ Rab27A‬است‪ .‬البینیسم ناقص ویژگی مشترک‬ ‫انواع ‪ GS‬و تنها عالمت ‪ GS3‬است‪ .‬این در حالی است که‬ ‫‪ GS1‬همراه با نقص در عملکرد سیستم عصبی و ‪ GS2‬همراه‬ ‫با نقص در سیستم ایمنی بدن می باشد‪ .‬تاکنون درمانی برای‬ ‫‪ GS1‬و ‪ GS3‬ارائه نگردیده وپیوند مغز استخوان جهت درمان‬ ‫‪ GS2‬در نظر گرفته می شود‪ .‬بنابراین تشخیص قبل از تولد این‬ ‫بیماری و تشخیص زود هنگام ان بعد از تولد‪ ،‬جهت پیوند‬ ‫مغز استخوان و جلوگیری از ورود بیمار به فاز حاد بیماری‬ ‫( در مورد ‪ )GS2‬بسیار حائز اهمیت است‪ .‬انالیز مو می‬ ‫تواند به عنوان اولین قدم در تشخیص سریع بیماری و انالیز‬ ‫ژنوم در مراحل نهایی جهت تشخیص قطعی نوع بیماری‬ ‫مورد استفاده قرار گیرند‪ .‬گسترش مطالعات ژنتیک مولکولی‬ ‫در راستای کشف سایر مکانیسم های مولکولی مرتبط با این‬ ‫بیماری و معرفی بیومارکرهای تشخیصی کارامدتر از اهمیت‬ ‫بسیار زیادی برخوردار است‪.‬‬ ‫ ‪1.‬‬ ‫‪Griscelli, C., et al., A syndrome‬‬ ‫‪associating partial albinism and immuno‬‬‫‪deficiency. The American journal of medi‬‬‫‪cine, 1978. 65(4): p. 691-702.‬‬ ‫‪2. Vincent, L.M., et al., Novel‬‬ ‫‪47.5-kb deletion in RAB27A results in‬‬ ‫‪severe Griscelli Syndrome Type 2. Mo‬‬‫‪lecular genetics and metabolism, 2010.‬‬ ‫‪101(1): p. 62-65.‬‬ ‫‪3. Van Gele, M., P. Dynoodt, and‬‬ ‫‪J. Lambert, Griscelli syndrome: a model‬‬ ‫‪system to study vesicular trafficking. Pig‬‬‫‪ment cell & melanoma research, 2009.‬‬ ‫‪22(3): p. 268-282.‬‬ ‫ ‪4.‬‬ ‫‪Al-Idrissi, E., et al., Premature birth, res‬‬‫‪piratory distress, intracerebral hemorrhage, and‬‬ ‫‪silvery-gray hair: differential diagnosis of the 3‬‬ ‫‪types of Griscelli syndrome. Journal of pediatric‬‬ ‫‪hematology/oncology, 2010. 32(6): p. 494-‬‬ ‫‪496.‬‬ ‫ ‪5.‬‬ ‫‪Malhotra, A.K., et al., Griscelli syn‬‬‫‪drome. Journal of the American Academy of Der‬‬‫‪matology, 2006. 55(2): p. 337-340.‬‬ ‫‪6. de Saint-Basile, D.G., Griscelli‬‬ ‫‪syndrome. Update, 2001. 2003.‬‬ ‫‪ .7‬شاه کرمی و همکاران‪ ،.‬نشانگان گریسلی‪ :‬گزارش‬ ‫یک مورد مبتال به نوع ‪ 2‬این نشانگان‪ .‬ژنتیک در هزاره سوم‪،‬‬ ‫‪ :)2( 6 .1387‬ص ‪.1352-1350‬‬ ‫ ‪8.‬‬ ‫‪Mercer, J.A., et al., Novel myosin heavy‬‬ ‫‪chain encoded by murine dilute coat colour locus.‬‬ ‫‪Nature, 1991. 349(6311): p. 709-713.‬‬ ‫‪9. Pastural, E., et al., Griscelli disease maps‬‬ ‫‪to chromosome 15q21 and is associated with‬‬ ‫‪mutations in the myosin-Va gene. Nature genet‬‬‫‪ics, 1997. 16(3): p. 289-292.‬‬ ‫‪10. Trybus, K.M., Myosin V from head to‬‬ ‫‪tail. Cellular and Molecular Life Sciences, 2008.‬‬ ‫‪65(9): p. 1378-1389.‬‬ ‫‪11. Hammer, J.A. and J.R. Sellers, Walking‬‬ ‫‪to work: roles for class V myosins as cargo trans-‬‬ ‫برای دیدن ادامه منابع به وب سایت ماهنامه مراجعه کنید‪.‬‬ ‫ ‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫دکتر پروین دهقان(استادیاررشته قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان )‬ ‫مهرنوش ماهرالنقش (کارشناس ارشد قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان )‬ ‫دکتر مصطفی چادگانی پور(استاد رشته قارچ شناسی پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان )‬ ‫چگونگی تعیین ‪ (Minimum Inhibitory Contraction) MIC‬فلوکونازول‬ ‫به روش میکرودایلوشن بر ایزوله های بالینی کاندیدا‬ ‫در انواع بیماری هایی که توسط مخمر کاندیدا در سطح پوست ومخاط بدن انسان ایجاد می شود‪ ،‬معموال خط اول درمان داروی ضد قارچی‬ ‫فلوکونازول است‪ ،‬ولی اگر پس از استفاده از این دارو درمان ناموفق باشد انجام کشت و تست های حساسیت دارویی الزامی است‪ .‬این تست ها‬ ‫به روش های متفاوتی انجام می گیرد که در اینجا انجام این تست به روش میکرودایلوشن شرح داده شده است‪.‬‬ ‫بحث‬ ‫فلوکونازول یک داروی تری ازول ضد قارچی وسیع الطیف‬ ‫و قابل دسترس است که در سطح وسیعی جهت عفونت های‬ ‫جزئی کاندیدایی به صورت قرص های خوراکی و پودر‬ ‫جهت تهیه سوسپانسیون خوراکی همچنین در عفونت های‬ ‫سیستمیک مانند مننژیت کریپتوکوکی به صورت داخل وریدی‬ ‫استفاده می شود‪ .‬دلیل انتخاب این دارو جهت درمان‬ ‫عفونت های قارچی داشتن وزن مولکولی کم‪ ،‬تمایل کم‬ ‫به پالسما‪ ،‬حاللیت در اب و نیمه عمرطوالنی ان است)‪.(1‬‬ ‫ساختمان شیمیایی فلوکونازول در شکل (‪ )1‬نشان داده شده‬ ‫است‪ .‬ازول ها با اثر بر روی غشاء میکروارگانیسم به دنبال‬ ‫اتصال به غشاء و ترکیب با انزیم های سیتوکروم‪P450‬‬ ‫سلول های قارچی موجب اختالل در سنتز ارگسترول و‬ ‫ساخته شدن ناقص دیواره سلولی و نهایتا مرگ سلول های‬ ‫قارچی می شود)‪ .(2‬چگونگی تاثیر تری ازول ها بر روی‬ ‫ارگانیسم در شکل (‪ )2‬نشان داده شده است‪ .‬به علت اینکه‬ ‫این ترکیبات با سیستم انزیمی سیتوکروم ‪ P450‬پستانداران‬ ‫نیز واکنش می دهد مصرف خوراکی یا تزریقی ان موجب‬ ‫اختالالت متعددی در سنتز محصوالت متابولیکی کلیدی‬ ‫شده و در نهایت با عوارض مختلفی همراه است‪ .‬افزایش‬ ‫مرگ و میر در ارتباط با عفونت های قارچی ناشی از مقاومت‬ ‫شکل ‪ )1‬ساختمان‬ ‫شیمیایی فلوکونازول‬ ‫شکل ‪ )2‬چگونگی تاثیر تری ازول ها بر روی ارگانیسم‬ ‫دارویی در گروه های مختلف بیماران وجود دارد‪ .‬میزان‬ ‫مقاومت ایزوله های کاندیدا البیکنس و غیر البیکنس‬ ‫به فلوکونازول متفاوت و در حال افزایش است‪.‬استفاده‬ ‫مکرر از داروهای ازولی همانند فلوکونازول منجر به‬ ‫ایجاد مقاومت در گونه های کاندیدا می شود)‪.(3‬‬ ‫تهیه فلوکونازول اماده مصرف‬ ‫ابتدا با استفاده ازپودر فلوکونازول و اب مقطر استریل‬ ‫دارویی با غلظت ده بار باالتر ازباالترین غلظت مورد نیاز‬ ‫یعنی ‪ 128‬میکرو گرم در میلی لیتر تهیه می نماییم‪.‬‬ ‫سپس به نسبت ‪ 1/200‬میلی گرم در میکرو لیتر محلول‬ ‫دی متیل سولفوکساید)‪(Dimethyl sulfoxide: DMSO‬‬ ‫اضافه نموده و به مدت ‪ 30‬دقیقه در دمای ازمایشگاه‬ ‫قرار می دهیم تا استوک دارویی هموژنیزه گردد سپس‬ ‫ان را از فیلتر ‪ 0/45‬عبور داده و در ویال های پالستیکی‬ ‫تقسیم نموده و در فریزر‪ -20‬درجه سانتیگراد نگهداری‬ ‫می نماییم‪ .‬جهت استفاده از دارو هر بار یکی از ویال ها‬ ‫را به نسبت ‪ 1‬به ‪ 5‬با ‪ RPMI1460‬رقیق می کنیم‪.‬‬ ‫غلظت سریال از قلوکونازول ‪ 128 - 0/25‬میکرو گرم در‬ ‫میلی لیتر در سری ‪ 10‬تایی تهیه می نماییم‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪31‬‬ ‫تعیین ‪ MIC‬گونه های ایزوله شده‬ ‫برای تعیین حداقل غلظت ممانعت کنندگی ‪ MIC‬از‬ ‫رقت سازی از میکروپلیت االیزا استفاده می گردد‪ .‬ابتدا‬ ‫ازایزوله های جدا شده پس از یک پاساژ روی محیط‬ ‫‪ SDA‬سوسپانسیون سلولی با غلظت ‪ 1×103‬سلول در هر‬ ‫میلی لیتر در سرم فیزیولوژی استریل تهیه می شود و به‬ ‫میزان ‪ 100‬میکرولیتر به هر چاهک اضافه می گردد سپس‬ ‫غلظت سریال از قلوکونازول ‪ 128 -0/25 µg‬در ‪ ml‬در‬ ‫سری ‪10‬تایی تهیه می شود و به میزان ‪100‬میکرو لیتر به‬ ‫چاهک ها اضافه می شود )‪ .(.4-5‬میزان ‪ MIC‬ایزوله های‬ ‫حساس ≤ ‪ µg 8‬در‪ ml‬ایزوله های حساس وابسته به دوز‬ ‫‪ 32-16 µg‬در‪ ml‬و ایزوله های مقاوم ≥ ‪ µg 64‬در‪ ml‬در‬ ‫نظر گرفته می شود‪.‬‬ ‫ایزوله هایی که به این طریق در بیشترین غلظت دارو که‬ ‫‪ 128 µg‬در ‪ ml‬بود رشدشان متوقف نشد با غلظت باالتر‬ ‫یعنی ‪ 256µg‬در ‪ ml‬باید تکرار شود‪ ،‬دو چاهک اخر به‬ ‫عنوان شاهد مثبت و منفی استفاده می شود‪ .‬در چاهک شاهد‬ ‫مثبت به میزان ‪ 100‬میکرولیتر از سوسپانسیون قارچی و‬ ‫همچنین ‪ 100‬میکرولیتر ‪ RPMI‬اضافه کرده و در چاهک‬ ‫شاهد منفی فقط ‪ 200‬میکرولیتر ‪ RPMI‬اضافه شد‪.‬‬ ‫پس از‪ 24 - 48‬ساعت انکوباسیون در دمای ‪ 35‬درجه‬ ‫سانتی گراد‪ ،‬نتایج از نظر کدورت ایجادشده در چاهک ها‬ ‫بررسی می شود‪.‬‬ ‫اولین چاهکی که در ان کدورت مشاهده نشود به عنوان‬ ‫‪ MIC‬چاهک در نظر گرفته می شود همان طور که در شکل‬ ‫(‪ )3‬نشان داده شده است‪.‬‬ ‫شکل ‪ )3‬چاهک های حاوی محیط ‪ ،RPMI‬سوسپانسیون قارچی و رقت های سریال دارو‬ ‫از غلظت ‪0/25‬تا ‪ g/mlµ )1-12( 128‬در ‪ 8‬ایزوله مختلف )‪(A-H‬‬ ‫ ‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫مراحل تعیین میزان ‪ MIC‬در ده رقت طی سه مرحله انجام‬ ‫می شود‪ .‬ابتدا اضافه نمودن ‪ RPMI‬به چاهک ها‪ ،‬مرحله‬ ‫بعداضافه نمودن ‪100‬میکرو لیتراز غلطت ‪ 256 µg‬در‪ml‬‬ ‫دارو به چاهک اول که با توجه به وجود ‪ 100‬میکرولیتر‬ ‫‪ RPMI‬موجود در این چاهک غلظت دارو در این چاهک‬ ‫‪ 128 µg‬در‪ ml‬در نظر گرفته می شود و به همین ترتیب ‪100‬‬ ‫میکرولیتر محلول از چاهک اول به دوم منتقل می شود تا‬ ‫چاهک دهم و در انتها ‪ 100‬میکرولیتر محلول را از چاهک‬ ‫دهم بیرون می ریزیم‪ .‬الزم به ذکر است که در این مرحله‬ ‫فقط به چاهک شاهد منفی دارو اضافه می شود‪ .‬در مرحله‬ ‫اخر‪ ،‬سوسپانسیون قارچی را به همه چاهک ها به جز‬ ‫چاهک شاهد منفی اضافه می نماییم‪ .‬این مراحل در شکل‬ ‫(‪ )4‬نمایش داده شده است‪.‬‬ ‫افزایش استفاده گسترده از داروهای ضد قارچی باعث‬ ‫شده است کاندیدا البیکنس به عنوان یک پاتوژن با ایجاد‬ ‫مقاومت باال در برابر داروهای ضدقارچی معرفی شود‪ .‬با‬ ‫توجه به شیوع بیماری های حاصله از این مخمر و لزوم‬ ‫در مان های مناسب دارویی‪ ،‬استفاده از تست های حساسیت‬ ‫دارویی استاندارد دارای اهمیت خاصی است‪ .‬طبق مطالعه ای‬ ‫که روی حساسیت دارویی گونه های کاندیدا ی جدا شده‬ ‫از بیماران بستر ی در چهار منطقه جغرافیایی امریکا انجام‬ ‫شد مشخص شد که گونه های جدا شده از مناطق جنوب‬ ‫شرقی و شمال غرب نسبت به فلوکونازول مقاوم بودند ولی‬ ‫گونه های جدا شده از مناطق شمال شرق و جنوب غربی‬ ‫مقاومت کمتری در برابر دارو داشته اند و به نظرمی رسد در‬ ‫بیمار مبتال به عفونت کاندیدایی پس از در یافت درمان های‬ ‫دارویی مختلف مقاومت دارویی ایجاد می شود‪ .‬بنابر این‬ ‫جهت پی گیری میزان مقاومت دو نکته مورد توجه است‬ ‫اول منطقه از نظر جغرافیایی به دلیل استفاده از پروتوکل‬ ‫درمانی خاص و دوم مدت زمان در معرض قرارگرفتن دارو‬ ‫اهمیت دارد)‪.(6‬‬ ‫درسه حالت از فرد بیمار گونه کاندیدای مقاوم می توان‬ ‫جدا کرد حالت اول اینکه در ابتدای کلونیزه شدن‪ ،‬ارگانیسم‬ ‫به دارو حساس بوده ولی موتاسیون پیدا کرده و مقاوم شده‬ ‫باشد‪ .‬حالت دوم اینکه از ابتدا بیمار با چند استرین یا گونه‬ ‫جهش یافته الوده گردد و حالت سوم الوده شدن بیمار از‬ ‫ابتدا با یک گونه ذاتا مقاوم به دارو می باشد)‪.(7‬‬ ‫تعیین مقاومت دارویی بر اساس تعیین ‪ MIC‬دارو در‬ ‫شرایط ازمایشگاهی انجام می گردد‪ .‬اما متاسفانه بعضی از‬ ‫ایزوله ها با تعیین ‪ MIC‬باالی دارو بدون در نظر گرفتن‬ :‫منابع‬ 1. Malik A. Origin of drugs in current use: the Diflucan story. 2. Orozco AS, Higginbotham LM, Hitchcock CA, Parkinson T, Falconer D, Ibrahim AS, et al. Mechanism of Fluconazole Resistance inCandida krusei. Antimicrobial agents and chemotherapy. 1998;42(10):2645-9. 3. Canuto MM, Rodero FG. Antifungal drug resistance to azoles and polyenes. The Lancet infectious diseases. 2002;2(9):550-63. 4. Wiegand, Irith, Kai Hilpert, and Robert EW Hancock. “Agar and broth dilution methods to determine the minimal inhibitory concentration (MIC) of antimicrobial substances.” Nature protocols 3.2 (2008): 163175. 5. Cook, R.A., K.A. Mcintyre. Effects of incubation temperature, inoculum size, and medium on agreement of macro and microdilution broth susceptibility test results for yeasts. Ant. Age. Che.1990, 34: 1542-1545 6. Rex JH, Rinaldi M, Pfaller M. Resistance of Candida species to fluconazole. Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 1995;39(1):1. 7. Pfaller M, Jones R, Messer S, Edmond M, Wenzel R. National surveillance of nosocomial blood stream infection due to Candida albicans: frequency of occurrence and antifungal susceptibility in the SCOPE Program. Diagnostic microbiology and infectious disease. 1998;31(1):327-32 8. Rex JH, Pfaller M, Rinaldi M, Polak A, Galgiani J. Antifungal susceptibility testing. Clinical microbiology reviews. 1993;6(4):367-81 9. Shokohi T, Bandalizadeh Z, Hedayati MT, Mayahi S. In vitro antifungal susceptibility of Candida species isolated from oropharyngeal lesions of patients with cancer to some antifungal agents. Jundishapur J Microbiol. 2011;4(Supplement 1):S19-S26.. 10. de Vries R, Daenen S, Tolley K, Glasmacher A, Prentice A, Howells S, et al. Cost effectiveness of itraconazole in the prophylaxis of invasive fungal infections. Pharmacoeconomics. 2008;26(1):7590. 33 94‫مهر‬ 117 ‫شماره‬ RPMI‫ میکرولیتر‬100 ‫ازمحیط اضافه شد‬ ‫ میکرولیترازاستوک‬100 ‫فلوکونازول اضافه شد‬ ‫ میکرولیتردورریخته شد‬100 128 ‫ تا‬0.25 ‫تهیه رقت سریال دارواز‬ ‫ میکرولیترازسوسپانسیون‬100 ‫قارچی اضافه شد‬ ‫درجه سانتیگراد‬35 ‫ پس ازانکوباسیون دردمای‬MIC ‫تعیین‬ ‫ رقت‬10 ‫ فلوکونازول در‬MIC ‫ ) مراحل تعیین‬4 ‫شکل‬ MIC ‫افزایش میزان‬ .‫نتایج بالینی بر چسب مقاوم می خورند‬ ‫در صورتی که فرد از نظر کلینیکی بهبود پیدا کند از اهمیت کمی‬ MIC‫ بنابر این رابطه قابل پیش بینی بین میزان‬.‫بر خوردار است‬ MIC ‫دارو و سطح دارو در سرم فرد وجود ندارد و تفسیر میزان‬ ‫ شکست‬.‫نباید بدون در نظر گرفتن عالئم کلینیکی در بیمار باشد‬ MIC ‫درمان برای از بین بردن قارچ تفسیر اسانی ندارد وتفسیر‬ ‫و تفسیر مقاومت دارویی باید با در نظر گرفتن عالیم بالینی‬ ‫( الزم به تذکر است که این روش متداول‬8)‫بیمار همراه باشد‬ ‫در ازمایشگاه های تشخیص طبی نیست ودر ازمایشگاه های‬ ‫پژوهشی و تحقیقاتی در صورت درخواست پزشک انجام شده‬ ‫که معموال به صورت مقایسه ای با سایرداروهای ضد قارچی‬ B ‫متداول نطیر ایتراکونازول کتوکونازول و امفوتریسین‬ ‫ در موارد مقاوم به درمان استفاده از‬.(9) ‫انجام می پذیرد‬ B ‫ وریکونازول و امفوتریسین‬،‫ پساکونازول‬،‫ایتراکونازول‬ IDSA (Infectious Diseases Society of‫طبق دستورالعمل‬ ‫( توصیه شده است استفاده از داروهای سیستمیک‬America ‫جهت پیش گیری به علت ایجاد گونه های مقاوم احتمالی‬ ‫ در بیماران مبتال به نوتروپنی پیشگیری با‬.‫توصیه نمی گردد‬ .(10) ‫ایتراکونازول توصیه شده است‬ ‫مقاله علمی‬ ‫ارمغان زاهدی‬ ‫دکترطاهره ناجی‬ ‫تشخیص پالسمودیوم فالسیپاروم در‬ ‫نمونه ادرار و بزاق انسان با روش ‪PCR‬‬ ‫تشخیص فعلی یا غربالگری برای عفونت ماالریا مستلزم خون گیری از سرانگشت و یا خونگیری وریدی است که خطرات و محدودیت هایی را‬ ‫برای بررسی ایجاد می کند‪.‬این مطالعه روش ‪ PCR‬را در تشخیص پالسمودیوم فالسیپاروم در نمونه ادرار و بزاق انسان نشان می دهد و روش‬ ‫‪ PCR‬به عنوان یک روش کاربردی مناسب می باشد که ژنوتیپ عفونت های ماالریا را نشان می دهد‪.‬‬ ‫کشورهای بومی به دنبال اتخاذ استراتژی های موثرتر و‬ ‫رژیم های درمانی برای کنترل ماالریا از طریق بخش های‬ ‫دولتی و خصوصی ‪ RBM‬هستند که بر اهمیت تشخیص و‬ ‫نظارت اپیدمیولوژیک تاکید می شود‪ .‬با دانش موجود در‬ ‫چرخه زندگی انگل تشخیص یا غربالگری عفونت ماالریا‬ ‫از طریق نمونه گیری از انگشت صورت می گیرد‪ .‬نیاز به‬ ‫خون گیری باعث بروز مشکالت دربرخی جوامع با تابوهای‬ ‫خون و شمار محدودیت برای اندازه گیری های مکرر همراه‬ ‫است به ویژه در کودکان که بیشترین درصد ابتال به ماالریا‬ ‫را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫این مطالعه در مجاورت موسسه ماالریا در ‪ Macha‬واقع‬ ‫در ‪ 80‬کیلومتری شمال ‪ Choma‬در استان جنوبی زامبیا‬ ‫انجام شد‪ .‬جمعیت ساکن که‪ 180000‬براورد شده افراد و‬ ‫کشاورزانی از قبیله باتونگا بودند که افراد حاضر در تمام‬ ‫سنین مورد مطالعه قرار گرفتند‪.‬‬ ‫پالسمودیوم فالسیپاروم‪ :‬گونه ای از ماالریا است که‬ ‫شیوع ان بیشتر در کشورهای فقیروگرمسیری و نیمه‬ ‫گرمسیری افریقاست‪ .‬انتقال ماالریا توسط پشه انوفل از‬ ‫طریق بزاق پشه به پوست انسان تزریق می شود و بعد وارد‬ ‫جریان خون شده که در این مرحله اسپوروزویت نام دارد‪.‬‬ ‫بعد از طریق جریان خون به کبد رفته و به یک سلول کبد‬ ‫حمله می کند و تبدیل به شیزونت می شود‪ .‬سپس ‪4000‬‬ ‫مروزویت تولید می شود و این ها به گلبول های قرمز جدید‬ ‫حمله می کنند و در نهایت در اثر تجمع گلبول های قرمز‬ ‫باعث ایجاد انسداد در سیستم گردش خون می شود‪.‬‬ ‫ ‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫تکنیک ‪PCR‬‬ ‫واکنش زنجیره ای پلی مرازی که شامل سه مرحله‬ ‫است‪:‬‬ ‫دناتوراسیون یا ‪ :Denaturing‬که در این مرحله‬ ‫دو رشته ‪ DNA‬از هم باز می شوند که این کار با حرارت‬ ‫باالی ‪ 95‬درجه سانتی گراد و به مدت پنج دقیقه انجام‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مرحله هیبرید یا دو رگه شدن یا ‪:Anneealing‬‬ ‫مرحله ای که در ان دما را پایین می اورند تا پرایمرها به‬ ‫قسمت های مکمل خودشان متصل شوند که با دمای ‪55‬‬ ‫درجه سانتی گراد و سی ثانیه و سپس دمای ‪ 72‬درجه و‬ ‫سی دقیقه فعالیت می کند که این مرحله حدود سی بار‬ ‫تکرار می شود‪.‬‬ ‫مرحله توسعه یافتن یا ‪ :Extention‬هدف این مرحله‬ ‫تکمیل رشته های نیمه ساخته شده است و دمای موردنیاز‬ ‫برای فعالیت انزیم دمای ‪72‬درجه سانتی گراد است‪.‬‬ ‫پرایمر‪ :‬قطعات ‪18‬تا ‪ 25‬نوکلوتیدی هستند که به‬ ‫صورت تک رشته بوده و مکمل دو انتهای قطعه مورد نظر‬ ‫جهت انجام ‪ PCR‬است‪.‬‬ ‫‪ :Nested PCR‬برای مواقعی استفاده می شود که‬ ‫میزان ‪ DNA‬کم باشد‪ .‬در این روش ابتدا با پرایمرهای‬ ‫اختصاصی که خارج از منطقه مورد نظر است میزان‬ ‫‪ DNA‬را زیاد می کنند و سپس محصول ‪ PCR‬اول الگویی‬ ‫می شود برای ‪ PCR‬دوم که با پرایمر های اختصاصی انجام‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مقیاس بزرگ غربالگری انگل ماالریا و بررسی های‬ ‫اپیدمیولوژیک می تواند بدون نیاز به جمع اوری خون و‬ ‫نمونه گیری به وسیله سوزن امکان پذیر است‪.‬‬ ‫این مطالعه اینده نگر با این فرضیه که عفونت‬ ‫پالسمودیوم فالسیپاروم قابل تشخیص با روش ‪ PCR‬از‬ ‫نمونه ادرار یا بزاق از میزبان انسانی انجام شد‪.‬و افراد در‬ ‫نقاط تعیین شده مرکزی برای غربالگری بیماری ماالریا‬ ‫توسط میکروسکوپ انتخاب شدند‪.‬‬ ‫کاغذصافی واتمن (واتمن شماره‪ )MM3‬و یک لکه و‬ ‫نمونه خون با حفظ درجه حرارت زیر بغل و سابقه عالیم‬ ‫در طی دو روز گذشته جمع اوری شد و اسالیدها مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت‪ .‬در ‪ MIAM‬روز بعد طیف ادرار و‬ ‫بزاق نمونه (‪ 5‬میلی لیتر) جمع اوری شد‪ .‬از تمام افراد‬ ‫حاضر در لوله های استریل نمونه ادرار یا بزاق کامل پس‬ ‫ازان به یک میلی لیتر تقسیم شد‪ .‬تکرار مقدار در لوله های‬ ‫میکروسانتریفیوژ در ازمایشگاه و یا بال فاصله استخراج و‬ ‫ذخیره شد برای استخراج بعدی در دمای منفی ‪ 20‬درجه‬ ‫نمونه خون اضافی نیز بر روی کاغذ فیلتر جمع اوری شد‬ ‫و از کاغذ صافی جداگانه برای ادرار و بزاق استفاده شد‪.‬‬ ‫روش ها‬ ‫طرح بحث‬ ‫عفونت ماالریا ابتدا با تراکم کم از انگل مورد بررسی قرار‬ ‫گرفت با میانگین هندسی از ‪ 775‬انگل غیرجنسی‪/‬میکرولیتر‪.‬‬ ‫تطبیق منظمی از چند شکلی ژنوتیپ های ‪ Msp2‬در نمونه‬ ‫ادرار پیدا شد‪ .‬بزاق و تجمع سلول های خونی محیطی فرد‬ ‫دارای ژنوتیپ های متفاوت بین افراد مختلف بود‪.‬بازده‬ ‫محصول ‪ PCR‬به طور قابل توجهی به میزان ‪ DNA‬استخراج‬ ‫شده در این روش بستگی داشت‪.‬تراکم انگل و مجموعه‬ ‫پرایمر(‪ )P<0.001‬استخراج کیت و عملکرد محصول ‪PCR‬‬ ‫بیش از دو برابر از روش ‪ Chelex‬برای هر دو نمونه ادرار‬ ‫و بزاق داشت‪.‬‬ ‫عفونت پالسمودیوم فالسیپاروم با روش ‪ PCR‬در‬ ‫نمونه ادرار و بزاق از ‪ 51‬نمونه که شامل ‪47‬نمونه‬ ‫مثبت و‪ 4‬نمونه منفی از افراد گرفته شد و بعد از یک روز‬ ‫مجموعه ای از اسالید های خون و لکه های خون از کاغذ‬ ‫فیلتر به دست امد‪.‬‬ ‫‪ DNA‬پالسمودیوم فالسیپاروم از خون‪-‬ادرار و بزاق‬ ‫استخراج شد و در گروه های جداگانه به روش ‪Chelex‬‬ ‫و یا کیت ‪( Qiagen-DNAeasy‬ادرار و بزاق تنها) قرار‬ ‫گرفت‪ .‬نمونه های خون و ادرا و بزاق برای انجام ‪ PCR‬در‬ ‫دسته های جداگانه قرار گرفتند‪.‬انواع مختلف نمونه برای‬ ‫پلی مورفیسم ‪ Msp2‬و الگو های قطعات محدود در‬ ‫اسیدامینه ‪ DHFR‬کدون‪ 59‬مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬بازده‬ ‫محصول ‪ PCR‬به میزان ‪ 1.6‬برابر بیشتر از ادرار بود‪.‬به‬ ‫ازای هر واحد افزایش در تراکم انگل احتمال افزایش ‪1.8‬‬ ‫برابر محصول ‪ PCR‬وجود داشت‪.‬حداکثر بازده محصول‬ ‫‪ PCR‬برای مجموعه پرایمر با کوتاه ترین محصول از ‪PCR‬‬ ‫بدست امد‪.‬‬ ‫مجموع ادرار و بزاق (‪ 1‬میلی لیتر)در یک تیوپ‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪35‬‬ ‫میکروسانتریفیوژ ‪ 1.5‬میلی لیتر به مدت ‪ 3‬دقیقه در ‪14000‬‬ ‫دور در دقیقه قرار داده شد‪ .‬مایع رویی به میزان ‪ 0.1‬میلی لیتر‬ ‫جدا شده و دور ریخته می شود و سپس محلول باقی مانده‬ ‫دوباره به حالت تعلیق در یک میلی لیتر محلول ماده موثر از‬ ‫‪ PBS1%*1‬در دمای اتاق به مدت ‪ 20‬دقیقه باقی ماند و این‬ ‫مرحله مجدد انجام شد و پس از تخلیه مایع رویی سیستم‬ ‫تعلیق ‪ 100‬میکرو لیتر از‪ Chelex20%‬در اتوکالو قرار داده‬ ‫شد‪ .‬سپس مخلوط ‪ 13‬دقیقه جوشیده و در نهایت به مدت‬ ‫دقیقه جوشیده و در نهایت به مدت ‪ 3‬دقیقه در ‪ 14000‬دور‬ ‫سانتریفیوژ شد‪ .‬مایع رویی حاصل حاوی ‪ DNA‬با دقت به‬ ‫یک تیوپ میکروسانتریفیوژ منتقل شد در دمای منفی ‪20‬‬ ‫درجه سانتی گراد‪.‬‬ ‫استخراج کیت های تجاری‪ :‬تمام ادرار یا نمونه بزاق بعد‬ ‫انجام سانتریفیوژ و دور ریختن مایع رویی ‪ DNA‬با استفاده‬ ‫از پروتکل خام طبق دستورالعمل کارخانه سازنده استخراج‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ژنوتیپی از پالسمودیوم فالسیپاروم‪ :‬ژنوتیپ در نمونه‬ ‫خون‪-‬ادرار و بزاق با استفاده از اغازگرهای خاص خانواده‬ ‫‪ Nested PCR‬انجام شد‪.‬در این روش هضم انزیمی توسط‬ ‫انزیم محدود کننده برای اسیدامینه ‪ DHFR‬در کدون ‪59‬‬ ‫ ‪36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫انجام گرفت‪ .‬مجموعه پرایمرهای اضافی شامل ‪u1-u2/‬‬ ‫‪ u3-u4‬که در دامنه ‪ DHFR‬قرار داشتند به دو صورت‬ ‫پرایمر اولیه کوتاه(‪ )370bp‬و پرایمر ثانویه(‪)229bp‬‬ ‫طراحی شد‪.‬‬ ‫برای هر دو حالت اولیه و ثانویه در واکنش ‪Msp2‬‬ ‫شامل مدت دو دقیقه دناتوراسیون در دمای ‪ 95‬درجه و‬ ‫به دنبال ان ‪ 25‬چرخه دناتوراسیون در ‪ 94‬درجه به مدت‬ ‫‪ 45‬ثانیه و بعد مرحله انالینگ به مدت ‪ 45‬ثانیه در ‪61‬‬ ‫درجه و مرحله اضافه شدن به مدت یک دقیقه در ‪65‬‬ ‫درجه و فرمت نهایی به مدت دو دقیقه در دمای ‪ 65‬درجه‬ ‫سانتی گراد بود‪.‬‬ ‫پلی مورفیسم ها و الگوهای قطعات توسط الکتروفورز‬ ‫در ژل اگازر ‪ 1.5%‬قرار گرفت‪.‬‬ ‫‪ 12‬میکرو لیتر از نمونه توسط اشعه ‪ uv‬مشاهده و‬ ‫محصول ‪ FC27‬پس از ان در دو رشته برای هر نمونه‬ ‫لود شد‪.‬‬ ‫ژنوتیپ ‪ MSP2‬پالسمودیوم فالسیپاروم در نمونه‬ ‫ادرار و بزاق‪:‬نمونه ادرار‪-‬بزاق و خون در دسته جداگانه‬ ‫با استفاده از پرایمرهای اختصاصی خانواده ‪ MSP2‬در‬ ‫‪ Nested PCR‬قرار گرفتند و سپس در خطوط مجاور‬ ‫برای هر بیمار در طول الکتروفورز لود می شود‪.‬‬ ‫نتایج‬ ‫عملکرد محصول ‪ PCR‬با استفاده از روش استخراج‬ ‫‪ DNA‬به طور قابل توجهی متفاوت است با درصد بازده‬ ‫متفاوت در بین مجموعه پرایمر‪.‬عالوه بر روش استخراج‬ ‫ و طراحی پرایمر برای رسیدن به‬DNA ‫صحت استخراج‬ .‫نتیجه ای مطلوب بسیار مهم است‬ :‫منابع‬ 1. Nabarro D: Roll back malaria. Parassitologia 1999, 41:501-504. PubMed Abstract 2. Duffy EP, Mutabingwa TK: Rolling back malaria in epidemic South Africa. PLOS Medicine 2005, 2:e368. PubMed Abstract | Publisher Full Text | PubMed Central Full Text 3. Barnes KI, Durrheim DN, Little F, A. J, Mehta U, Allen E, Dhlamini SS, Tsoka J, Bredenkamp B, Mthembu DJ, White NJ, Sharp BL: Efficacy of artemether-lumefantrine policy and inproved vector control on malaria burden in Kwazulu-Natal, South Africa. PLOS Medicine 2005, 2:e330. PubMed Abstract | Publisher Full Text | PubMed Central Full Text 4. Ayala E, Lescano AG, Gilman RH, Calderon M, Pinedo VV, Terry H, Cabrera L, Vinetz JM: Polymerase chain reaction and molecular genotyping to monitor parasitological response to anti-malarial chemotherapy in the Peruvian Amazon. Am J Trop Med Hyg 2006, 74:546-553. PubMed Abstract | Publisher Full Text 5. Brockman A, Paul RE, Anderson TJ, Hackford I, Phaiphun L, Looareesuwan S, Nosten F, Day KP: Application of genetic markers to the identification of recrudescent Plasmodium falciparum infections on the northwestern border of Thailand. Am J Trop Med Hyg 1999, 60:14-21. PubMed Abstract | Publisher Full Text 6. WHO: Assessment and monitoring of antimalarial drug efficacy for the treatment of uncomplicated falciparum malaria. Geneva: World Health Organization; 2003. ‫ به طور قابل توجهی وابسته به تراکم‬PCR ‫عملکرد محصول‬ ‫ به صورتی که به ازای هر واحد‬.‫انگل و مجموعه پرایمر بود‬ ‫افزایش در ورود و تراکم انگل احتمال تقویت و افزایش‬ ‫ تا‬u1 ‫ از مجموعه‬DHFR ‫پرایمر‬.‫ برابر وجود داشت‬1.8 ‫ مطالعات حاضر‬.‫ بهترین موفقیت در تکثیر را داشتند‬u4 ‫نشان می دهد برای اولین بار است که عفونت پالسمودیوم‬ ‫ در نمونه‬PCR ‫فالسیپاروم را می توان با استفاده از روش‬ ‫ با‬Nested PCR ‫ روش‬.‫ادرار و بزاق انسان تشخیص داد‬ Msp2 ‫پرایمر های خاص خانواده پالسمودیوم فالسیپاروم و‬ ‫نشان می دهد که عفونت تشخیص داده شده در نمونه بزاق‬ ‫و ادرار به طور منظم پیدا شده است که در ارتباط با خون‬ ‫ در عین حال در بیمار تغییرات‬.‫محیطی فرد یکسان است‬ ‫ این‬.‫ در نمونه مورد مطالعه مشهود بود‬Msp2 ‫چند شکلی‬ ‫یافته ها امکان رفع مشکل نمونه گیری خون و استفاده از‬ ‫سوزن را فراهم می کند و می توان با این روش غربالگری‬ ‫در مقیاس بزرگ و یا بررسی های اپیدمیولوژیک در رابطه‬ ‫همچنین ژنوتیپ مولکولی در‬.‫با عفونت ماالریا را انجام داد‬ ‫مطالعات بالینی و برنامه های نظارت بر اثز بخشی واکسن به‬ .‫مقدار زیادی تسهیل می شود‬ ‫واقعیت این است که این روش بیشتر در عفونت هایی‬ ‫ اصالح‬.‫که با تراکم کم انگل همراه است کاربرد بیشتری دارد‬ ‫ و به حداکثر رساندن بازده محصول‬DNA ‫روش استخراج‬ ‫ برای رسیدن به سطح مطلوب با نمونه های خون‬PCR ‫ همچنین جدا از میزان تراکم انگل روش و‬.‫وجود دارد‬ ‫گزارش‬ ‫جایزه ی نوبل برای درمان بیماری های انگلی‬ ‫جایزه نوبل در سال ‪ ۱۸۹۵‬به وصیت الفرد نوبل کارخانه دار و شیمیدان‬ ‫سوئدی که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت می شناسند‪ ،‬پایه گذاری شد و‬ ‫هر سال در پنج زمینه پزشکی‪ ،‬فیزیک‪ ،‬شیمی‪ ،‬ادبیات و صلح اعطا می شود‪.‬‬ ‫پس از ده ها پیشرفت محدود در زمینه ابداع درمان های بادوام برای‬ ‫بیماری های انگلی‪ ،‬دستاوردهای علمی ‹ویلیام سی کمپل›‪،‬‬ ‫‹ساتوشی امورا› و ‹یویو تو› در زمینه مقابله موثر با این بیماری ها‪،‬‬ ‫جایزه نوبل پزشکی ‪ 2015‬را برای ان ها به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫بیماری های ناشی از انگل ها هزاران سال است که انسان را گرفتار‬ ‫کرده است و یک مشکل عمده سالمتی در جهان به شمار می رود‪.‬‬ ‫بیماری های انگلی به ویژه فقیرترین مناطق جهان را تحت تاثیر قرار‬ ‫داده است و مانع بزرگی در برابر ارتقای سالمت و رفاه انسان به‬ ‫شمار می رود‪.‬‬ ‫سه برنده مشترک جایزه نوبل پزشکی در سال ‪ 2015‬روش هایی‬ ‫موثر در درمان برخی از مخرب ترین بیماری های انگلی ارائه کرده اند‪.‬‬ ‫‹ویلیام سی کمپل› و ‹ساتوشی امورا› داروی جدیدی به نام‬ ‫‪ Avermectin‬ابداع کرده اند که مشتقات ان موجب کاهش چشمگیر‬ ‫شیوع نابینایی رودخانه ای و فیالریازیس لنفاوی است‪ .‬این دارو‬ ‫همچنین روی شمار زیادی از سایر بیماری های انگلی موثر است‪.‬‬ ‫‹یویو تو› نیز موفق به کشف داروی ‪ Artemisinin‬شده است؛ این‬ ‫دارو میزان مرگ و میر بیماران مبتال به ماالریا را به اندازه زیادی‬ ‫کاهش داده است‪.‬‬ ‫این دو اکتشاف ابزارهای جدیدی در اختیار انسان برای مبارزه با‬ ‫این بیماری های ناتوان کننده قرار داده است‪ .‬بیماری هایی که هر سال‬ ‫صدها میلیون نفر را مبتال می کنند‪.‬‬ ‫ساتوشی اومورا که یک میکروبیولوژیست ژاپنی و متخصص‬ ‫جداسازی محصوالت طبیعی است‪ ،‬محور توجه خود را بر گروهی‬ ‫از باکتری ها به نام ‪ Streptomyces‬متمرکز کرد؛ این باکتری در خاک‬ ‫زندگی می کند و به تولید مجموعه ای از عوامل با فعالیت های ضد‬ ‫باکتری معروف است‪.‬‬ ‫اومورا با بهره بردن از مهارت های زیاد خود در ابداع روش های‬ ‫منحصر به فرد برای کشت در مقیاس زیاد و نیز برای تعیین خصوصیات‬ ‫این باکتری‪ ،‬موفق شد که گونه های جدیدی از ‪ Streptomyces‬را از‬ ‫نمونه های خاک جدا کند و انها را با موفقیت در ازمایشگاه کشت‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫وی از هزاران کشت متفاوت‪ ،‬حدود ‪ 50‬کشت را که به نظر‬ ‫می رسید امیدوار کننده تر از بقیه هستند‪ ،‬جدا کرد‪ .‬یکی از این‬ ‫ ‪38‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫کشت ها یعنی ‪Streptomyces‬‬ ‫‪ avermitiliss‬منبع داروی �‪Aver‬‬ ‫‪ mectin‬است‪.‬‬ ‫ویلیام سی کمپل که به عنوان‬ ‫متخصص زیست شناسی انگل‬ ‫در امریکا فعالیت می کند‪،‬‬ ‫کشت های ‪Streptomyces‬‬ ‫اومورا را به دست اورد و اثر بخشی انها را مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫کمپل نشان داد که یک مولفه از یکی از این کشت ها تاثیر زیادی در‬ ‫مقابله با انگل ها در حیوانات خانگی و مزرعه ای دارد‪.‬‬ ‫این عامل فعال زیستی تصفیه شد و ‪ Avermectin‬نام گرفت که‬ ‫اصالح شیمیایی ان‪ ،‬به تولید مولفه ای موثرتر به نام‪ Ivermectin‬منجر‬ ‫شد‪.‬‬ ‫پس از ازمایش ‪ Ivermectin‬روی افراد مبتال به عفونت های انگلی‪،‬‬ ‫مشخص شد که این دارو به طور موثری الرو انگل را می کشد‪.‬‬ ‫در مجموع همکاری های اومورا و کمپل به ابداع طبقه جدیدی‬ ‫از داروها منجر شد که تاثیر خارق العاده ای علیه بیماری های انگلی‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫ویلیام کمپل در سال ‪ 1930‬در راملتون در ایرلند به دنیا امد‪ .‬وی‬ ‫مدرک کارشناسی خود را در سال ‪ 1952‬از کالج ترینیتی در دانشگاه‬ ‫دوبلین گرفت و مدرک دکترای خود را در سال ‪ 1957‬از دانشگاه‬ ‫ویسکانسین مدیسون امریکا دریافت کرد‪.‬‬ ‫وی از سال ‪ 1957‬تا سال ‪ 1990‬در موسسه تحقیقات درمانی‬ ‫‹مرک› به کار مشغول شد‪ .‬وی اکنون یک اساتید ممتاز تحقیق در‬ ‫دانشگاه درو در نیوجرسی امریکا است‪.‬‬ ‫ساتوشی اومورا در سال ‪ 1935‬در ژاپن به دنیا امد‪ .‬وی مدرک‬ ‫دکترای خود را در سال ‪ 1968‬در رشته علوم داروشناسی از دانشگاه‬ ‫توکیو دریافت کرد و در سال ‪ 1970‬نیز دکترای شیمی را از دانشگاه‬ ‫علوم توکیو گرفت‪ .‬وی اکنون استاد ممتاز دانشگاه کیتاساتو است‪.‬‬ ‫یویوتو در سال ‪ 1930‬در چین به دنیا امد‪ .‬وی در سال ‪ 1955‬از‬ ‫دانشگاه پزشکی پکن فارغ التحصل شد و از سال ‪ 1965‬تا ‪ 1978‬به‬ ‫عنوان استادیار در اکادمی طب سنتی چین مشغول به کار بود‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1985‬استاد همین اکادمی شد و از سال ‪ 2000‬به عنوان استاد ارشد‬ ‫اکادمی طب سنتی چین فعالیت می کند‪.‬‬ ‫منابع ‪:‬‬ ‫پایگاه اینترنتی نوبل پرایز‬ ‫شاهین اسعدی ( دانشجوی ‪ phd‬ژنتیک مولکولی)‬ ‫سندرم ادوارد‬ ‫‪Edward Syndrome‬‬ ‫سندرم ادوارد )‪(Edwards syndrome‬حضور یک کروموزوم اضافی ‪۱۸‬‬ ‫در سلول است؛ در نتیجه به جای دو نسخه از یک کروموزم سه نسخه از ان‬ ‫وجود دارد‪ .‬تریزومی معموالً در اثر اشتباه در مرحله جداشدن کروموزوم های‬ ‫هومولوگ در میوز یا پدر یا مادر اتفاق می افتد‪ .‬هرچند این بیماری پس از‬ ‫سندرم داون دومین تریزومی شایع است ولی اصوالً نادر است و تقریباً یک‬ ‫در هر ‪ ۶۰۰۰‬تولد زنده رخ می دهد‪ .‬بیشتر جنین های مبتال به دلیل نقایص‬ ‫قلبی و کلیوی قبل از تولد می میرند‪ .‬نوزادان مبتال برخی از این مشکالت را‬ ‫دارند‪ :‬نقایص قلبی‪ ،‬ناهنجاری های کلیوی‪ ،‬امفالوسل‪ ،‬اشکاالت دستگاه‬ ‫گوارش‪ ،‬عقب ماندگی ذهنی‪ ،‬اختالل رشد و ارتروگریپوزیس‪.‬‬ ‫یک سندرم‪ ،‬مجموعه ای از نشانه ها و عالئم است که یک‬ ‫نابهنجاری ارثی قابل تشخیص را به بارمی اورد‪.‬‬ ‫تریزومی ‪ 18‬سندرمی است که به وسیله یک کروموزم‬ ‫‪ 18‬اضافی ایجاد و باناهنجاری هایی در رشد مورفولوژیک‬ ‫یا نقص عضو مشخص می شود‪ .‬بعد از این که دکتر جان‬ ‫ادوارد اولین کسی که کروموزم اضافی را تشخیص داد و‬ ‫یک گزارش درتعریف تریزومی ‪ 18‬در ‪ 1960‬چاپ کرد‪،‬‬ ‫این سندرم‪ ،‬سندرم ادوارد نامیده شد‪.‬‬ ‫اصطالحات مترادف این سندروم عبارتند از‪:‬‬ ‫تریزومی ‪ 18‬یا تریزومی ‪ E‬یا تریزومی ‪16 – 18‬‬ ‫تریزومی ‪ 18‬چطور اتفاق می افتد؟‬ ‫تصور می شود که یک تریزومی هنگامی رخ می دهد‬ ‫که در هنگام لقاح‪ ،‬اسپرم پدری یا تخمک مادری به جای‬ ‫‪ 23‬کروموزم حاوی ‪ 24‬کروموزم باشد‪ .‬وقتی اسپرم با‬ ‫تخمک لقاح می یابد‪ ،‬سلول تخم حاصل‪ ،‬نوزاد جدیدی‬ ‫را به وجود می اورد که به جای ‪ 46‬کروموزم نرمال‪47 ،‬‬ ‫کروموزم دارد‪.‬‬ ‫به عنوان مثال اگر اسپرم پدری شامل ‪ 22‬کروموزم‬ ‫معمولی و یک کروموزم جنسی‪ X‬و یک کروموزم ‪18‬‬ ‫اضافی باشد‪ :‬تخمک لقاح یافته یک سلول یا تخم می شود‬ ‫که ‪ 22‬جفت طبیعی و یک جفت از کروموزم جنسی ‪XX‬‬ ‫و یک کروموزم اضافه ‪ 18‬دارد به این معنی که این نوزاد‬ ‫یک دختر با تریزومی ‪( 18‬سندرم ادوارد ) خواهد بود‪.‬‬ ‫اگر چه این مثال درباره تخمک مادری است اما می تواند‬ ‫در مورد اسپرم پدری نیز اتفاق افتد‪ .‬در تریزومی‪ ،‬ماده‬ ‫ژنتیکی اضافه ‪،‬از کروموزم اضافه در همه مراحل رشد و‬ ‫تحول نوزاد اثر می گذارد‪.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪39‬‬ ‫چرا این تریزومی به طور مکرر اتفاق می افتد؟‬ ‫تریزومی ‪18‬یک نابهنجاری کروموزمی نسبتا نادر است‬ ‫که یک کروموزم ‪ 18‬اضافی در سلول های فرد وجود دارد‬ ‫و تقریبا یک در هر ‪ 3000‬تولد رخ می دهد و در جایی‬ ‫دیگر میزان شیوع ان را یک در هر ‪ 8000‬تولد تخمین زده‬ ‫اند‪ .‬دومین ناهنجاری کروموزمی غیر جنسی بسیار رایج بعد‬ ‫از تریزومی ‪( 21‬سندرم داون ) است‪.‬تریزومی ‪ 18‬اغلب با‬ ‫تریزومی ‪ 13‬نام برده می شود زیرا میزان زیادی از مشکالت‬ ‫و پیش بینی هایشان شبیه هم است‪ .‬شیوع واقعی تریزومی به‬ ‫سختی قابل پیش بینی است زیرا در بیشتر نیمی از حاملگی ها‪،‬‬ ‫حتی قبل از اینکه مادر بداند حامله است بچه سقط می شود‪.‬‬ ‫یک نقص کروموزمی از هر نوع تقریبا یک در هر ‪ 200‬تولد‬ ‫رخ می دهد‪ .‬این احتمال خطر برای همه والدین یکسان‬ ‫است‪.‬‬ ‫نشانه های تریزومی ‪18‬‬ ‫قبل از تولد تاریخچه زیر وجود دارد‪:‬‬ ‫افزایش مایع امنیوتیک در جریان ابستنی‬ ‫‪ ‬کیست های شبکه مشیمیه ای‬ ‫‪ ‬جفت کوچک‬ ‫‪‬سرخرگ نافی تک‬ ‫‪  ‬کاهش فعالیت جنین‬ ‫‪  ‬نقص عضو مادر زادی مانند قلب‪ ،‬کلیه‪ ،‬شکاف سقف‬ ‫دهان و غیره‪...‬‬ ‫ ‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫اما با این وجود بعضی وقتها هیچ نشانه های اولیه ای‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫نشانه هایی که در دوران کودکی وجود دارد‪:‬‬ ‫‪‬کوچکی دهان و فک‬ ‫‪‬عقب ماندگی رشد درون رحمی‬ ‫‪ ‬اشکال در تغذیه‬ ‫‪ ‬مشت گره کرده با انگشت عقربه ای و انگشت‬ ‫کوچک که روی سومین یا چهارمین انگشت افتاده است‬ ‫‪ ‬کام شکافته ‪ /‬لب شکری‬ ‫‪   ‬فقدان چین و چروکهای دور پنجمین انگشت‬ ‫‪   ‬قسمتی از پشت سر ممکن است برجسته شود‬ ‫‪   ‬سر کوچک (میکروسفالی)‬ ‫‪ ‬ناخنهای کم رشد‬ ‫‪‬شست رشد نیافته یا فاقد ان‪ ،‬انگشتان پا و دست‬ ‫پرده دار (پیوسته انگشتی)‬ ‫‪ ‬شکاف پلکی کوتاه (چین پلک در گوشه جانبی‬ ‫چشم)‬ ‫‪‬میلیومنینگوسل ( بیرون زدگی فتق مانند نخاع و‬ ‫مننژهای ان از البه الی سوراخ در ستون فقرات )‬ ‫‪‬یک برجستگی در عقب پاشنه پا‬ ‫‪‬نابهنجاریهای اعضا تولید مثل‬ ‫‪‬نمو ناکافی ناخن‬ ‫‪‬چروک روی پیشانی که چهره را شبیه میمون ها می کند‬ ‫‪‬عقب ماندگی ذهنی شدید‬ ‫‪.‬کاهش تون عضالت اسکلتی‬ ‫‪.‬نقص لوله عصبی‬ ‫‪ .‬مکیدن و گریه ضعیف‬ ‫‪.‬عدم رشد‬ ‫‪‬ناهنجاری بینایی‬ ‫‪.‬وقفه تنفسی‬ ‫‪.‬تشنج‬ ‫‪.‬قوس کف پا‬ ‫‪.‬گوش های پایین افتاده بد شکل‬ ‫‪.‬نابهنجاری های مادر زادی قلب‪،‬شش‪،‬دیافراگم‪،‬‬ ‫کلیه ها و میزنای ها‪.‬‬ ‫‪ ‬تست شنوایی‬ ‫‪ ‬مداخله برنامه پیش دبستانی کودک‬ ‫‪‬حمایت مستمر‬ ‫‪ ‬بررسی انحنای ستون فقرات و درمان ان‬ ‫‪ ‬انتی بیوتیک قبل از عملهای جراحی جهت پیش گیری‬ ‫از عوارض قلبی‪.‬‬ ‫خالصه تغییرات غیر عادی تریزومی ‪18‬‬ ‫‪    ‬اختالل مادرزادی قلبی در ‪ 90‬درصد موارد‬ ‫‪    ‬اسپینابیفیدا در ‪ 6‬درصد موارد‬ ‫‪    ‬اختالالت چشمی در ‪ 10‬درصد موارد‬ ‫‪    ‬اختالل شنوایی خیلی زیاد‬ ‫‪20     ‬تا ‪ 30‬درصد در ماه اول فوت می کنند‬ ‫‪90    ‬درصد در یکسالگی فوت می کنند‬ ‫‪ ‬ایا یک تریزومی دوباره اتفاق خواهد افتاد؟‬ ‫یک تریزومی نتیجه هر چیزی که شخص انجام می دهد‪،‬‬ ‫می بیند‪ ،‬فکر می کند یا احساس می کند‪ ،‬نیست‪ .‬به طور‬ ‫خالصه ناشی از ضعف پدر و مادر نیست‪ .‬فقط یک خطر‬ ‫جزئی یک در صدی بازگشت وجود دارد‪ .‬نقص کروموزم‬ ‫به طور طبیعی در هر ‪ 200‬تولد یکی رخ می دهد و هر زنی‬ ‫که حامله می شود با چنین خطری روبروست و خطر داشتن‬ ‫یک بچه با مشکل کروموزمی با سن افزایش می یابد‪ .‬با‬ ‫وجود این بیشتر بچه های متولد شده از والدین زیر ‪ 20‬سال‬ ‫هستند‪ .‬به علت افزایش خطر در والدین مسن تر‪ ،‬گرایش به‬ ‫وارسی نابهنجاری های کروموزمی در این گروه بیشتر دیده‬ ‫می شود‪ .‬اگر چه ممکن است پیش پاافتاده به نظر برسد‪،‬‬ ‫اما معموال تریزومی فقط یکی از چیزهایی است که بطور‬ ‫ناخواسته و تصادفی در طبیعت اتفاق می افتد‪ .‬گاهی اوقات‬ ‫یک تریزومی می تواند نتیجه انتقال یا مشکالت دیگر یک یا‬ ‫هر دو والدین باشد‪.‬‬ ‫برنامه مراقبت از بچه های تریزومی ‪18‬‬ ‫برنامه باید شامل موارد زیر باشد‪:‬‬ ‫‪ ‬برنامه مراقبت کودک ‪ /‬راهنمایی پیش بینانه‬ ‫‪ ‬ارزیابی قلبی‬ ‫منابع‬ ‫‪1. Hurt K, Sottner O, Záhumenský J et al.‬‬ ‫‪(2007). “[Choroid plexus cysts and risk of trisomy‬‬ ‫‪18. Modifications regarding maternal age and‬‬ ‫‪markers]”. Ceska Gynekol (in Czech) 72 (1): 49–52.‬‬ ‫‪2. Papp C, Ban Z, Szigeti Z, Csaba A, Beke A, Papp‬‬ ‫‪Z (2007). “Role of second trimester sonography in‬‬ ‫‪detecting trisomy 18: a review of 70 cases”. J Clin‬‬ ‫‪Ultrasound 35 (2): 68–72.‬‬ ‫‪3. Diseases Center-Edwards Syndrome. Adviware‬‬ ‫‪Pty Ltd. 2008-02-04. Retrieved 2008-02-17. mean‬‬ ‫‪maternal age for this disorder is 32½.‬‬ ‫‪4. Patau K, Smith DW, Therman E, Inhorn SL,‬‬ ‫‪Wagner HP (1960). “Multiple congenital anomaly‬‬ ‫‪caused by an extra autosome”. Lancet 1 (7128):‬‬ ‫‪790–3.‬‬ ‫‪5. Ellis NA, Groden J, Ye T-Z, Straughen J, Ciocci‬‬ ‫‪S, Lennon DJ, Proytcheva M, Alhadeff B, German J‬‬ ‫‪(1995). “The Bloom’s syndrome gene product is‬‬ ‫‪homologous to RecQ helicases”. Cell 83: 655–666.‬‬ ‫‪Ellis NA (2007). “Syndrome-causing mutations at‬‬ ‫‪BLM in persons in the Bloom’s Syndrome Registry”.‬‬ ‫‪Hum Mutation 28: 743–753.‬‬ ‫‪7. Langlois RG, Bigbee WL, Jensen‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪41‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫مهدخت ایل بیگی خمسه نژاد‪،‬دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم دارویی‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری های نوین‪ ،‬گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی‬ ‫دکتر سعید امین زاده ‪ ،‬پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری ‪Cellcycle.p53@gmail.com‬‬ ‫نقش ‪ miRNA‬ها در تشخیص و درمان مالتیپل‬ ‫اسکلروزیس(‪)MS‬‬ ‫میکرو‪ RNA ،(miRNA) RNA‬های کوچک‬ ‫غیرکدشونده ای است که بیان ژن ها را در سطح پس از‬ ‫رونویسی تنظیم می کند‪ miRNA .‬ها به میزان زیادی در‬ ‫سلول های ایمنی و سیستم عصبی بیان می شود که نشان‬ ‫دهنده اهمیت ان ها در نوروایمونولوژی است‪ .‬عالوه بر‬ ‫نقشی که ان ها در پروسه های فیز یولوژیکی و پاتولوژیکی‬ ‫دارند‪ ،‬محققان بسیار امیدوارند که از ‪ miRNA‬ها به عنوان‬ ‫بیومارکرهای بیماری‪ ،‬معرف های درمانی و اهداف دارویی‬ ‫استفاده کنند‪ .‬اکثر پروسه های سلولی از تکثیر و تمایز تا‬ ‫اپوپتوز می توانند توسط ‪ miRNA‬ها تنظیم شود‪ .‬اخیرا‬ ‫مطالعاتی به منظور بررسی نقش ‪ miRNA‬ها در بیماری‬ ‫مالتیپل اسکلروزیس(‪ )MS‬با استفاده از تکنیک های مختلف‬ ‫نقشه یابی ‪ miRNA‬انجام شده است‪ .‬نقص ‪ miRNA‬ها‬ ‫درسلول های)‪ ، T- (Tcell‬موجب بروز پاسخ التهابی بیش از‬ ‫حد یا خود ایمنی می شود(‪.)1‬‬ ‫معرفی‬ ‫)‪ )MS‬نوعی بیماری تخریب کننده سیستم عصبی مرکزی‬ ‫به همراه درجات مختلفی از اسیب به اکسون ها است‪ .‬در‬ ‫حال حاضر‪ 2000000‬نفر در سراسر جهان به ‪ MS‬مبتال‬ ‫هستند(‪ .)8‬مکانیسم این بیماری‪ ،‬اختالل در سلول های‬ ‫تولید کننده میلین و تخریب میلین توسط سیستم ایمنی بدن‬ ‫است و ازجمله عالئم ان‪ ،‬می توان به ناتوانی در حرکت‬ ‫و احساس خستگی‪ ،‬مشکالت دیداری(دوبینی) و خواب‬ ‫رفتگی اندام ها اشاره کرد‪ .‬علت بیماری ‪ MS‬نامعلوم است‬ ‫ولی تعدادی لوکوس ژنی مرتبط با این بیماری معرفی شده‬ ‫است که به همراه فاکتورهای اپی ژنتیکی و عوامل محیطی‬ ‫در کسانی که استعداد ژنتیکی داشته باشند‪ ،‬موجب بروز‬ ‫بیماری می شود‪ .‬به بیان دیگر ‪ MS‬نوعی بیماری مولتی‬ ‫ ‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫فاکتوریال است‪ .‬ریسک ابتال در فردی که نسبت نزدیک‬ ‫تری با بیمار داشته باشد بیشتر است‪ .‬در دوقلوهای‬ ‫مونوزایگوتی که در‪ %100‬محتوای ژنتیکی مشترک‬ ‫هستند‪ ،‬این ریسک ‪ %25‬و برای دوقلوهای دی زایگوتی‬ ‫‪ %5‬است که نشان دهنده تاثیر سایر فاکتورها (اپی ژنتیک‬ ‫و محیط) عالوه بر ژنتیک در بروز بیماری است(‪MS .)9‬‬ ‫مشابه سایر بیماری های خودایمن یک بیماری کمپلکس‬ ‫است و چندین ژن در ان دخیل است‪ .‬الگوی متفاوت‬ ‫اسیب های تخریب در بین بیماران نشان دهنده هتروژن‬ ‫بودن این بیماری است‪.‬‬ ‫پروفایل بیانی ژن ها‬ ‫بررسی پروفایل بیانی ژن ها در سلول های تک‬ ‫هسته ای خون محیطی (‪ )PBMC‬و مغز و مایع مغزی‬ ‫نخاعی (‪ )CSF‬توسط ‪ ،CDNA microarray‬افزایش‬ ‫و کاهش بیان چندین ژن را در بیماران مبتال به ‪،MS‬‬ ‫نسبت به گروه کنترل نشان داده است‪ .‬براساس‬ ‫تحقیقات‪ ،‬بیشترین و مهم ترین جایگاه ژنی درگیر در‬ ‫این بیماری‪ ،‬لوکوس ‪ HLA‬در بازوی کوتاه کروموزوم‬ ‫‪ 6‬که گلیکوپروتئین های سطح سلولی متنوعی را کد می‬ ‫کند و از اجزای سیستم ایمنی هستند‪ .‬سایر لوکوس های‬ ‫مرتبط‪.)4( STAT3 - IL7RA- IL2RA CASP8 - CD58 :‬‬ ‫همپوشانی نتایج تحقیقات مختلف به دلیل نمونه برداری‬ ‫از بافت های مختلف‪ ،‬استفاده از تکنیک های متفاوت و‬ ‫یا هتروژن بودن بیماری‪ ،‬کم است‪.‬‬ ‫افزایش بیان ژن‬ ‫افزایــش بیان ژن هایی که مربوط بــه عملکرد و فعالیت‬ ‫‪ Tcell‬ها هســتند‪ ،‬دراین بیماری اهمیــت ویژه ای دارند‬ ‫که شامل‪:‬‬ ‫‪ : ZNF148 ‬پروتئینی که به ‪ CACCC box‬پروموتور‬ ‫رسپتور ژن های ( (‪ TCR‬متصل شده و رونویسی را فعال‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫‪ : ZAP70 ‬ارتباط بین رسپتور ‪ Tcell‬و مسیر سیگنالینگ‬ ‫درون سلولی را در جریان فعالیت ‪Tcell‬ها برقرارمی کند‪.‬‬ ‫‪ ‬ژن رسپتور اینترلوکین‪ : )IL7R(7‬رسپتور اینترلوکین‪7‬‬ ‫برای تمایز و تکامل گاما و دلتا ‪Tcell‬ها ضروری است(‪.)7‬‬ ‫‪ :MHC Class2 ‬افزایش این مولکول های سطحی در‬ ‫ماکروفاژها و میکروگلیاهای ‪ ،CNS‬منبعی برای شروع التهاب‬ ‫و ایجاد پاسخ ‪Tcell‬ها است‪ MHC Class2 .‬پاسخ وابسته‬ ‫به ‪ CD4‬در مقابل انتی ژن را میانجی گری می کند‪CD4 .‬‬ ‫هایی که در سطح ‪Tcell‬ها و ‪Thelper‬ها است ان ها را‬ ‫نشاندار کرده و به ‪ NHC2‬متصل می کند‪ CD4( .‬تنها سرعت‬ ‫پاسخ دهی به عفونت را باال می برد)(‪.)6‬‬ ‫‪ : TNF2 reseptor(CD27) ‬نقش ‪ costimulator‬در‬ ‫‪ Tcell‬ها را دارد و برای تداوم پاسخ ایمنی الزم است‪.‬‬ ‫‪ : PAFAH1B1 ‬زیرواحد غیرکاتالیتیکی استیل هیدروالز‬ ‫فاکتور فعال کننده پالکت (‪ )PAF‬را کد می کند‪ PAF .‬در‬ ‫التهابات نقش ایمنی در برابر الرژن را دارد و موجب جذب‬ ‫شیمیایی گلبول های سفید می شود‪.‬‬ ‫افزایش‬ ‫ها‪:‬‬ ‫کموکاین‬ ‫‪‬‬ ‫بیان )‪ CXCL10 (IFN inducible protein 10KDa‬و‬ ‫)‪ CXCL9(monokine induced by IFN‬که با اتصال به‬ ‫رسپتور مورد نظر در سطح ‪ Tcell‬ها و ماکروفاژها (‪)CXCR3‬‬ ‫انها را به سمت ‪ CNS‬جذب می کنند و از این طریق پروسه‬ ‫التهاب را راه اندازی می کنند(‪.)5‬‬ ‫کاهش بیان ژن‬ ‫‪ : HSP70 ‬دارای عملکرد چاپرونی است به عالوه‬ ‫حفاظت کننده نورون ها و نیز تخریب کننده ‪mRNA‬‬ ‫سایتوکین ها در مسیر یوبی کوئیتین پروتئوزوم است‬ ‫(سایتوکین ها پروتئین هایی است که از سلول های ایمنی‬ ‫نظیر لنفوسیت ها و ماکروفاژها و مونوسیت ها ترشح‬ ‫می شود و پاسخ ایمنی را ایجاد کرده و موجب تجمع بیشتر‬ ‫سلول های ایمنی به محل اسیب می شود)‪.‬‬ ‫‪:CKS2 (proteinkinas2 gene) ‬‬ ‫فسفریالسیون هیستون ‪H1‬‬ ‫‪(JUN ‬انکوژن)‬ ‫‪ ‬مهارکننده بافتی متالوپروتئیناز‪)7( 1‬‬ ‫عدم‬ ‫‪ miRNA‬و ‪MS‬‬ ‫‪ miRNA‬ها‪ RNA ،‬های کوچک غیرکدشونده به طول‬ ‫‪ 24-19‬نوکلئوتید است که بیان ژن هدف را بواسطه‬ ‫تخریب‪ mRNA‬ژن مورد نظر درسطح پس از رونویسی‬ ‫و به دنبال ان سرکوب ترجمه‪ ،‬تنظیم می کند و در پروسه‬ ‫های تمایز سلولی‪ ،‬تکثیر‪ ،‬اپوپتوز‪ ،‬رشد و فعال کردن‬ ‫سلول های ایمنی نقش دارد‪ .‬به همین دلیل نقش ان ها در‬ ‫پروسه های پاتولوژیکی و فیزیولوژیکی بسیار مورد توجه‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬برهم خوردن تنظیم ‪ miRNA‬ها منجر‬ ‫به بیماری های خودایمن می شود‪ .‬ازاین رو ‪ miRNA‬ها‬ ‫می تواند به عنوان بیومارکر های بیماری برای تشخیص‬ ‫زودهنگام‪ ،‬تعیین پاسخ درمانی ونیز به عنوان اهداف‬ ‫دارویی مورد استفاده قرارگیرد‪ .‬یک بیومارکر باید پایه‬ ‫و اساس بیولوژیکی داشته باشد و نیز ارتباط کلینیکال‬ ‫و همبستگی‪ ،‬بین ان و فعالیت بیماری برقرار باشد‪ ،‬به‬ ‫عالوه تشخیص بیماری و پیگیری روند درمان را میسر‬ ‫کند‪ miRNA .‬ها تمام این ویژگی ها را دارد از این رو‬ ‫گزینه مناسبی برای این منظور است(‪.)8‬‬ ‫مزایای ‪ miRNA‬نسبت به سایر بیومارکرها مانند‬ ‫‪ RNA‬و پروتئین ‪:‬‬ ‫‪ -1‬بیش از ‪ 30000‬ژن وجود دارد که ‪ miRNA‬و‬ ‫پروتئین ها را کد می کند درحالی که حدود ‪1500‬‬ ‫‪ miRNA‬در انسان شناسایی شده است‪ .‬بنابراین انالیز انها‬ ‫بهتر مدیریت می شود و به منابع و ابزار کمتری به ویژه‬ ‫در کلینیک نیاز دارد‪.‬‬ ‫‪ -2‬دوام و پایداری ‪ miRNA‬ها نسبت به ریبونوکلئاز‬ ‫بیشتر است‪.‬‬ ‫‪ miRNA -3‬ها در نمونه های زیادی شامل بیوپسی‬ ‫بافتی‪ ،‬خون کامل‪ ،‬سلول های خونی‪ ،‬سرم‪ ،‬پالسما و ادرار‬ ‫قابل شناسایی است‪.‬‬ ‫‪ Platform‬نقشه یابی‪miRNA‬‬ ‫‪ -4‬چندین‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪43‬‬ ‫از ‪ microarray‬تا ‪ Deepsequencing‬به صورت متداول‬ ‫دردسترس است‪.‬‬ ‫از سال ‪ 2009‬مطالعات بسیاری به منظور بررسی درگیری‬ ‫‪ miRNA‬ها در بیماران مبتال به ‪ MS‬با استفاده از تکنیک های‬ ‫متفاوت نقشه یابی ‪ miRNA‬انجام شده است که در ادامه به‬ ‫برخی از ان ها اشاره می کنیم‪.‬‬ ‫‪ -1‬نقشه یابی بیان ‪ miRNA 364‬در ‪ PBMC‬بیماران‬ ‫مبتال به ‪ MS‬که در فاز عود بودند و بیماران در فاز بهبود‬ ‫و گروه کنترل به وسیله ‪ ،TLDA Cards‬نتایج حاصل‪ ،‬از‬ ‫نظر اماری افزایش ‪ 4‬نوع ‪ miRNA‬را برای بیماران‬ ‫فاز عود در مقایسه با گروه کنترل نشان داده است‬ ‫‪ miR-493 / miR-18b / miR-599 /miR-326 :‬ونیز‬ ‫میزان اختصاصیت و حساسیت ‪ miR155‬باال رفته بود(‪.)14‬‬ ‫‪ miRNA326‬بویژه در ‪ CD4Tcell‬ها افزایش می یابد‬ ‫و با مهار‪ ،‬مهارکننده )‪ Th17(ETS-1‬باعث پیشرفت تمایز‬ ‫‪ Th17‬می شود‪ Th17( .‬با تولید اینترلوکین ‪ 17‬واکنش بافتی‬ ‫را به دنبال دارد که در بیماری های خودایمن مسئول التهاب‬ ‫بافت ها است‪ )Th17 .‬نقش حیاتی را در تخریب ایفا می‬ ‫کند) (‪.)12‬‬ ‫‪ -2‬مطالعه ای دیگربیان ‪ miRNA 365‬را‬ ‫توسط ‪ TLDA Card‬در اسیب های مغزی فعال و غیرفعال‬ ‫بیماران و مقایسه ان با ماده سفید نرمال در گروه کنترل‬ ‫بررسی کرد‪:‬‬ ‫افزایش بیان ‪ miR-155‬دراستوسیت ها ونیز افزایش بیان‬ ‫‪. miR-326/miR34a‬‬ ‫‪ miRNA155‬به همراه ‪ LEF7E‬قطبیت ‪ CD4Tcell‬را به‬ ‫سمت ‪ Th17‬یا ‪ Th1‬سوق می دهد (تمایز ‪ Th17‬و ‪Treg‬‬ ‫را موجب می شود) و رها سازی ‪ IL17‬را از ‪ Th17‬القا‬ ‫(تحریک) می کند‪.‬‬ ‫‪ miRNA155 – miRNA326 – miRNA34a‬با اثر‬ ‫برروی ‪ UTR3‬ژن ‪ CD47‬موجب کاهش ‪ CD47‬درسلول‬ ‫های مغز شده و این موجب می شود ماکروفاژها شروع به‬ ‫فاگوسیتوز میلین کنند‪.‬‬ ‫( ‪ CD47‬یک پروتئین گذرنده از غشا است که میان واکنش‬ ‫ان با ‪ SIRP‬الفا ‪ -‬رسپتور سلول های میلوئید ‪ -‬منجر به‬ ‫ممانعت از فاگوسیتوز و فعالیت ‪Tcell‬ها می شود) (‪.)13‬‬ ‫ ‪44‬‬ ‫‪44‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪ -3‬برخالف مطالعات گذشته که مجموعه ای از سلول‬ ‫های درون بافت را بررسی کرده بود‪ ،‬این مطالعه بیان‬ ‫‪ miRNA‬ها را در‪CD4 TCell/CD8 TCell/B Cell‬‬ ‫های خالص شده بررسی می کند‪.‬‬ ‫نتایج افزایش بیان ‪ miRNA ،10‬متفاوت را نشان داد‪.‬‬ ‫ازجمله ‪ miR17-92‬بود که فعالیت ‪ TCell‬و در نتیجه‬ ‫خودایمنی را در موش های ترنس ژن تحریک می کند‪.‬‬ ‫‪( PI3KR1‬زیرواحد‪1‬تنظیم کننده ‪ PI3‬کیناز) و ‪PTEN‬‬ ‫(فسفاتاز) که تنظیم کننده منفی ابشار ‪ PI3K‬بوده‪ ،‬دو‬ ‫هدف برای ‪ miR17-92‬است‪.‬‬ ‫ترنسفکشن با مهارکننده ‪ miR17-92‬موجب افزایش‬ ‫‪ PI3KR1‬و ‪ PTEN‬و کاهش مولکول های پایین دست‬ ‫ابشار‪ PI3K‬می شود‪.‬‬ ‫‪ -4‬نقشه یابی ‪ 723miRNA‬توسط ‪ microarray‬در‬ ‫جمعیت ‪TCell( Treg‬های تنظیم کننده) بیماران ‪ MS‬و‬ ‫گروه کنترل ‪:‬‬ ‫در این مطالعه مشخص شد که تفاوت های بین ‪miRNA‬‬ ‫درجمعیت سلول های ‪ Treg‬بیماران می تواند زمینه‬ ‫کاهش عملکرد این سلول ها باشد(‪.)15‬‬ ‫از‬ ‫یافت‬ ‫افزایش‬ ‫‪23miRNA‬‬ ‫بیان‬ ‫جمله ‪miR-106b/miR-19a/miR-19b/miR-19-25‬‬ ‫ازانجا که این ‪ miR‬ها درتنظیم مسیر ‪ TGF‬بتا از طریق‬ ‫خاموش سازی‪ CDKN1A/P21‬و ‪BCL2L11lBim‬‬ ‫درگیر است‪ ،‬می تواند فعالیت و یا توسعه ‪ Treg‬را کاهش‬ ‫دهد‪ .‬به عالوه ‪( miR17-92‬که در‪ CD4CD25Tcell‬ها‬ ‫افزایش میابد) نیز در مهار مسیر ‪ TGF‬بتا شرکت می کند‪.‬‬ ‫همان طور که مشخص است‪ ،‬همپوشانی کمی بین نتایج‬ ‫مطالعات وجود دارد که این می تواند به دلیل استفاده از‬ ‫تکنیک های مختلف نقشه یابی‪ ،‬متفاوت بودن نمونه های‬ ‫ازمایش و یا هتروژن بودن بیماری باشد‪.‬‬ ‫انچه از این اطالعات بیولوژیکی می توان استنباط‬ ‫کرد این است که وجود ‪ miRNA‬هایی که تنظیم ان ها‬ ‫برهم خورده در بیماران ‪ MS‬به بروز فنوتیپ های ‪TCell‬‬ ‫التهابی کمک می کند و با فعالیت و عملکرد ‪ Treg‬ها و‬ ‫‪ Tcell‬ها مرتبط است‪.‬‬ ‫معینی استفاده کرد و از این طریق بیان ژن هدف را افزایش‬ ‫داد(‪.)RNA Silencing‬‬ ‫چالش های‪RNA Therapy‬‬ ‫درمان ‪MS‬‬ ‫درمان ها در جهتی است که پاسخ های ایمنی را کاهش‬ ‫داده و توانایی افراد مبتال را افزایش دهند‪ .‬داروهایی که‬ ‫درحال حاضر برای درمان استفاده می شود شامل ‪:‬‬ ‫‪ ‬اینترفرون‪B‬‬ ‫‪ ‬گالتیرامراستات ‪ :‬بیان ‪ miR146a‬و ‪ miR142-3p‬را‬ ‫کاهش می دهد و به حد نرمال می رساند‪.‬‬ ‫‪ ‬مونوکلونال انتی بادی ناتالوزیماب ‪ :‬درمانی بسیار‬ ‫موثر است اما به دلیل اینکه در بعضی موارد عوارض جانبی‬ ‫شدیدی دارد استفاده از ان محدود شده است‪.‬‬ ‫‪ : Anti-CXCL10 antisera ‬جلوگیری از پیشروی‬ ‫تخریب می کند (‪.)5( )Ab-meiated neutralization‬‬ ‫کاربردهای درمانی ‪miRNA‬‬ ‫ارتباط ‪ miRNA‬ها با شروع و پیشرفت بیماری های‬ ‫انسانی مثل ‪ MS‬سبب توجه بیشتر محققان نسبت به چنین‬ ‫درمان هایی شده است‪ .‬تشخیص زودرس‪ ،‬سنجش ریسک‬ ‫بیماری‪ ،‬نظارت بر پیشرفت و پاسخ درمانی به داروها ونهایتا‬ ‫درمان‪ ،‬زمینه هایی است که ‪ miRNA‬ها در ان می توانند‬ ‫نقش موثری ایفا کند‪.‬‬ ‫سرم خون و پالسما نمونه های مهم برای بررسی ‪ miRNA‬ها‬ ‫به عنوان بیومارکر است که دسترسی به انها ساده و ارزان‬ ‫قیمت است‪ ،‬هرچند از تمام مایعات بدن مثل ‪ CSF‬می توان‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫در زمینه درمان می توان از الیگونوکلئوتید‬ ‫انتی سنس)‪ (anti-miRNA‬به منظور ممانعت از ‪miRNA‬‬ ‫‪ ‬به دلیل اثر یک ‪ miRNA‬بر چندین ‪ mRNA‬ونیز‬ ‫تنظیم هر ‪ mRNA‬توسط چند ‪ ،miRNA‬دستکاری یک‬ ‫‪ miRNA‬می تواند نتایج ناخواسته ایجاد کند و کاربرد‬ ‫درمانی ان را پیچیده کند (‪.)4‬‬ ‫‪ ‬مقایسه و انالیز نتایج نقشه یابی ‪ miRNA‬با مطالعات‬ ‫ترنس کریپتوم و پروتئومیک نیز یکی از چالش های اصلی‬ ‫برای کاربرد کلینیکال است‪.‬‬ ‫‪ ‬درمواردی ‪ miRNA‬ها بجای مهار کردن‪ ،‬می توانند‬ ‫سبب تقویت رونویسی و ترجمه شوند‪.‬‬ ‫ احتمال راه اندازی پاسخ ایمنی سلولی به وسیله‬‫‪. RNA therapy‬‬ ‫‪ (locked nucleic acids) LNAs‬یک راه بسیار‬ ‫نوید دهنده در پیشبرد درمان با استفاده از ‪ RNA‬است‪.‬‬ ‫این مولکول با ‪ affinity‬باال به مولکول ‪ RNA‬مکمل‬ ‫متصل می شود و سبب پایداری بیشتر ان در خون و‬ ‫بافت می شود‪ .‬نتایج حاصل از ‪ miRNA silencing‬به‬ ‫واسطه ‪ LNA‬در پریمات ها از توسعه درمان های مبتنی بر‬ ‫‪ miRNA‬در اینده حمایت می کند‪ .‬هرچند تا کنون هیچ‬ ‫درمانی با استفاده از ‪ miRNA‬در بیماری های خودایمن‬ ‫مورد ازمایش قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫تغییرات اپی ژنتیکی و فاکتورهای محیطی‬ ‫از انجا که ‪ MS‬بیماری مولتی فاکتوریالی است و ژنتیک‬ ‫و محیط هردو در بروز ان نقش دارند بنابراین اشنایی با‬ ‫فاکتورهای اپی ژنتیکی و کنترل و مدیریت انها می تواند‬ ‫در بروز بیماری نقش داشته باشد(‪.)9‬‬ ‫تغییرات اپی ژنتیکی از طریق سه مکانیسم مهم میزان‬ ‫بیان ژن ها را تغییر می دهند که شامل‪ :‬متیالسیون ‪،DNA‬‬ ‫تغییرات هیستونی و ‪ miRNA‬البته برهم کنشی از این‬ ‫سه مکانیسم موثر است و هرکدام به تنهایی تاثیری ندارد‪.‬‬ ‫متیالسیون ‪ DNMT3a – DNMT3b : DNA‬دو نوع‬ ‫متیل ترنسفراز است که با افزودن متیل به جزایر‪ ،CPG‬که‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بیشتر در نواحی پروموتور ژن ها حضور‬ ‫دارند‪ ،‬موجب مهار رونویسی و کاهش‬ ‫بیان ژن می شود‪.‬‬ ‫استیالسیون‬ ‫هیستونی‪:‬‬ ‫تغییرات‬ ‫و داستیالسیون یا فسفریالسیون و‬ ‫دفسفریالسیون هیستون ها توسط انزیم‬ ‫های مربوطه موجب فعال یا غیر فعال‬ ‫شدن ژن ها می شود‪.‬‬ ‫‪ RNA : miRNAS‬های غیرکدشونده تک رشته ای کوچک‬ ‫که به همراه کمپلکس ‪ RISC‬موجب مهار ترجمه می شود‪.‬‬ ‫ فاکتورهای محیطی از طریق مکانیسم های اپی ژنتیکی‬‫می توانند اثرشان را اعمال کنند‪ .‬از جمله فاکتورهای محیطی‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ ‬سطح ویتامین‪( D‬هورمون استروئیدی که در پوست‪،‬‬ ‫زمانی که در معرض اشعه ‪ UV‬قرار می گیرد تولید می شود)‪:‬‬ ‫با افزایش سطح سرمی ویتامین ‪ D‬ریسک ابتال به ‪ MS‬کاهش‬ ‫میابد از این رو شیوع ‪ MS‬در کشورهای نزدیک به خط‬ ‫استوا کمتر است‪.‬‬ ‫ویتامین ‪ D‬ازطریق تنظیم بیان ژن های موثر در تغییرات‬ ‫هیستونی‪ ،‬اثرش را اعمال می کند‪.‬‬ ‫‪ ‬سیگار کشیدن‪ :‬افراد سیگاری در مقایسه با کسانی که‬ ‫سیگار نمی کشند ریسک ابتالی باالتری دارند‪ ،‬دود سیگار‬ ‫محتوی توکسین بوده و کارسینوژن است‪.‬‬ ‫هرچند محدود کردن اثر ماده هتروژنی مثل دود سیگار‬ ‫به مکانیسمی خاص مشکل است اما اخیرا مشخص شده‬ ‫که سیگار غالبا از طریق متیالسیون‪ DNA‬تاثیرش را اعمال‬ ‫می کند و به عالوه موجب تغییرات هیستونی و تغییر در بیان‬ ‫‪ miRNA‬ها می شود‪.‬‬ ‫‪ :EBV ‬ویروسی که سلول های ‪ B‬خاطره را الوده‬ ‫می کند و با فعال کرده چندین متیل ترنسفراز الگوی‬ ‫متیالسیون را در ‪ Bcell‬ها تغییر می دهد‪.‬‬ ‫بحث‬ ‫عرصه مطالعه ‪ miRNA‬ها در بیولوژی مولکولی به‬ ‫سرعت در حال رشد و گسترش است‪ miRNA .‬ها‬ ‫تنظیم کننده های مهم بیان ژن هستند و عملکرد ان ها‬ ‫برای هومئوستازی ایمنی و جلوگیری از بیماری های‬ ‫اتوایمن ضروری است‪ .‬بیان ‪ miRNA‬ها در طی خون‬ ‫سازی و تمایز سلول های لنفوئیدی بدقت تنظیم می شود‬ ‫و اختالل در انها سلول را به سمت پاسخ های ایمنی‬ ‫تنظیم نشده سوق می دهد‪ .‬مطالعات نشان می دهد در‬ ‫‪ MS‬پروفایل بیانی ‪ miRNA‬ها برهم می خورد بنابراین‬ ‫می توان از ‪ miRNA‬ها به عنوان اهداف دارویی و نیز‬ ‫بیومارکر برای سنجش ریسک بیماری‪ ،‬تشخیص‪ ،‬نظارت‬ ‫بر پروسه درمان و در نهایت درمان استفاده کرد‪ .‬هرچند‬ ‫این عرصه نیاز به تحقیقات وازمایشات فراوانی در اینده‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1. Bartel DP. MicroRNAs: genomics, biogenesis,‬‬ ‫‪mechanism, and function. Cell. 2004; 116(2):281–297.‬‬ ‫]‪[PubMed: 14744438‬‬ ‫‪2.Chiara Fenoglio,Elisa Ridolfi,Daniela Galimbertia‬‬ ‫‪and Elio scarpini(2012) MicroRNAs as Active Players in‬‬ ‫‪the Pathogenesis of multiple sclerosis‬‬ ‫‪4.Kemalugur Tufekci,Meryem Gulfem oner,sermin‬‬ ‫‪Genc,and Kursad Genc(2010)MicroRnas and Multiple‬‬ ‫‪sclerosis‬‬ ‫‪5.Michael T.Liu,Hans s. keirstead and Thomas‬‬ ‫‪E.Lane(2001)Neutralization of the chemokine CXCL10‬‬ ‫‪Rediuces inflammatory cell invssion and demyelination‬‬ ‫‪in a Viral model of M.S.‬‬ ‫مشاهده ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی به صورت کلیپ صوتی وتصویری‬ ‫ازین پس صفحاتی از ماهنامه را به صورت کلیپ تصویر ی مشاهده کنید‪ .‬دراین شماره طرح مربوط به تصا ویرص ‪ 10‬و اگهی شرکت های اریا فارمد(روی جلد)‪،‬‬ ‫من ‪ ،‬شوکا زیست و ارینا حیات دانش بیش ازان چیزی است که درتصویرچاپ شده می بینید‪ .‬گوشی همراه خودراپس از نصب نرم افزار(واقعیت افزوده ) ازسایت‬ ‫ماهنامه‪ ،‬روی ان تصاویرقرار دهیدو کلیپ مربوطه را مشاهده کنید‪.‬‬ ‫ ‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫سهیال منصوری ‪ ،‬دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم دارویی‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری های نوین‪،‬‬ ‫گروه زیست شناسی سلولی و مولکولی ‪Soheila_m67@yahoo.com‬‬ ‫دکتر سعید امین زاده‪ ،‬پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری‬ ‫مروری برسلول های‪ T‬تنظیمی‬ ‫پاسخ ایمنی تطابقی که از بدن در مقابل تهاجم میکروارگانیسم های‬ ‫مهاجم از جمله باکتری ها‪ ،‬ویروس ها‪ ،‬قارچ ها‪ ،‬انگل ها و‬ ‫سلول های سرطانی محافظت می نماید که این پاسخ ایمنی توسط‬ ‫سلول ‪ T‬شروع می شود‪ .‬دربین این سلول ها‪ ،‬سلول های ‪ T‬دارای‬ ‫گیرنده با تمایل(‪ ) affinity‬برای انتی ژن های خودی‪ ،‬به صورت‬ ‫روتین به بافت های لنفوئیدی پریفرال ازاد می شود و درجایی که‬ ‫می تواند در انجا فعال شود‪ ،‬گسترش می یابد و احتماال بیماری خود‬ ‫ایمنی را اغاز می کند‪ .‬این فرایند توسط چندین مکانیسم سلولی‬ ‫تحت کنترل است که مهم ترین ان ها سلول های اختصاصی ‪T‬‬ ‫تنظیمی (‪ )Treg‬است که واکنش های خود ایمنی را سرکوب می کند‪.‬‬ ‫سلول های ‪ T‬در پاسخ ایمنی نقش بسیار مهمی را ایفا‬ ‫می کند‪ .‬پس از کشف این سلول هادر ‪ 40‬سال پیش‪،‬‬ ‫وجود سلول های سرکوب کننده ی ‪ T‬نیز گزارش شد(‪.)1‬‬ ‫کلون های سلول ‪ ،T‬گیرنده ها را برای انتی ژن های‬ ‫خارجی بیان می کند‪ ،‬ولی احتمال دارد این سلول ها به‬ ‫انتی ژن های خودی نیز تمایل داشته باشد‪ .‬لذا در انتخاب‬ ‫مثبت که در طی تکامل رخ می دهد‪ ،‬تمایل (‪)affinity‬‬ ‫این کلون ها به وسیله ی انتی ژن های خودی در تیموس‬ ‫اندازه گیری می شود ودر انتخاب منفی‪ ،‬سلول های ‪ T‬که‬ ‫‪(self-reactive‬با انتی ژن های خودی واکنش می دهند)‬ ‫است و تمایل (‪ ) affinity‬زیادی برای اتصال به انتی‬ ‫ژن های خودی دارد حذف می شود(‪ .)2‬اما این فرایند‬ ‫کامل نیست‪ ،‬انتخاب منفی در تیموس (مقاومت مرکزی)‪،‬‬ ‫تمامی لنفوسیت های خود ایمنی که بالقوه پاتوژنیک است‬ ‫را از بین نمی برد و چنین سلول هایی به میزان زیادی در‬ ‫سطح بدن یافت می شود(‪ .)3‬بنابراین عالوه بر مقاومت‬ ‫مرکزی‪ ،‬مکانیسم های کنترل کننده ی خود ایمنی بالقوه‬ ‫خطرناک در سطح بدن (مقاومت پیرامونی) باید وجود‬ ‫داشته باشد‪ .‬مکانیسم های چندگانه ای که منجر به مقاومت‬ ‫محیطی می شوند‪ ،‬شامل حذف کلونال‪ ،‬انرژی کلونال‪ ،‬و‬ ‫سرکوب فعال توسط سلول های ‪ T‬سرکوب کننده (سلول‬ ‫های ‪ T‬تنظیمی یا ‪ )Treg‬است(‪ .)5-4‬سرکوب سیستم ایمنی‬ ‫توسط سلول های ‪ T‬تنظیمی ‪)CD4 Treg( CD4+ CD25+‬‬ ‫که به صورت طبیعی رخ می دهند‪ ،‬در بسیاری از مدل‬ ‫های حیوانی و مطالعات انسانی نشان داده شده است‪.‬‬ ‫همچنین عالوه بر ‪ ،CD4 Treg‬سلول های ‪ T‬تنظیمی‬ ‫‪ )CD8 Treg( CD8‬نیز نقش بسیار مهمی در مقاومت‬ ‫نوزادی‪ ،‬مقاومت الوگرافت یا زنوگرافت و بیماری های‬ ‫خود ایمنی‪ ،‬ایفا می نمایند‪ .)6( .‬سلول های ‪)CD8+ (T‬‬ ‫تنظیمی‪ ،‬دارای تاریخچه ای طوالنی در ایمونولوژی است‪.‬‬ ‫تنظیم پاسخ ایمنی با واسطه سلول های ‪ T‬سرکوب گر‬ ‫در ابتدا توسط ‪ Gershon‬و همکارانش در اوایل ‪،1970‬‬ ‫توصیف شد(‪ .)7‬و همچنین نقش کلیدی سلول های‬ ‫‪( TCD4+‬سلول های القاگر سرکوب ‪ )CD4+‬درالقای‬ ‫سلول های ‪ TCD8+‬نیز مطرح شد‪ .‬در حال حاضر این‬ ‫سلول های ‪ T‬سرکوب گر عموما با نام سلول های ‪TCD8+‬‬ ‫تنظیمی خوانده می شوند ‪.‬همانطور که در ابتدا توسط‬ ‫‪ Gershon & Kondo‬در سال ‪ 1970‬نشان داده شده‪ ،‬انها‬ ‫اولین زیر مجموعه توصیف شده از سلول هایی بوده که‬ ‫قادر به القای سرکوب ایمنی است(‪.)8‬‬ ‫زیر مجموعه های سلول های ‪Treg‬‬ ‫سلول های ‪ CD4+ CD25+ Foxp3 T‬که به صورت‬ ‫طبیعی یا با انتی ژن القا شده اند‪ ،‬به صورت گسترده ای‬ ‫در موش ها و انسان مورد بررسی قرار گرفته اند‪ .‬اگرچه‬ ‫چندین زیر مجموعه ی دیگر از سلول های ‪ T‬شناسایی‬ ‫شده اند‪ .‬برای مثال سلول های ‪ CD8+ Treg‬و سلول های‬ ‫‪ γδ-TCR Treg‬در سرطان و دیگر بیماری ها گزارش شده‬ ‫است ‪ .‬چندین زیرمجموعه اصلی از سلول های ‪Treg‬‬ ‫عبارتند از‪:‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪ ‬سلول های ‪ :T CD4‬سلول های ‪ T CD4‬را‬ ‫می توان عالوه بر این به زیر گروه های ‪TCD4+ CD25+‬‬ ‫‪ ، Foxp3‬سلول های ‪ TCD4+ CD25+ Foxp3‬القا‬ ‫شده توسط انتی ژن‪ ،‬و سلول های ‪CD4+ Foxp3- Treg‬‬ ‫تقسیم کرد که به صورت طبیعی رخ می دهد‪ .‬همانند‬ ‫همتایان ان ها که به صورت طبیعی رخ می دهد‪،‬‬ ‫سلول های ‪ CD25+ Foxp3 Treg‬با انتی ژن اختصاصی‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪47‬‬ ‫به هنگامی که انها به علت مواجهه با انتی ژن اختصاصی‬ ‫فعال می شوند‪ ،‬پاسخ های ایمنی را از طریق یک مکانیسم‬ ‫وابسته به تماس سلول به سلول یا مکانیسم های وابسته‬ ‫به فاکتورهای ‪ ،soluble‬سرکوب می نماید(‪ .)9‬اگرچه منشا‬ ‫سلول های ‪ CD4+ Treg‬هنوز هم ناشناخته باقی مانده است‪،‬‬ ‫انها ممکن است از سلول های ‪ T‬اولیه ‪ CD4+ CD25-‬که‬ ‫انتی ژن را تجربه کرده اند و سلول های ‪ effector T‬در‬ ‫محیط سرکوب کننده سایتوکاین محل های تومور یا گسترش‬ ‫پس از تحریک انتی ژنی سلول های ‪CD4+ CD25+ T‬‬ ‫که به صورت طبیعی رخ می دهند‪ ،‬به وجود امده باشد‪.‬‬ ‫برخالف سلول های ‪ CD4+ CD25+ Foxp3 T‬که به صورت‬ ‫طبیعی رخ می دهند‪ ،‬سلول های ‪ Foxp3 ،Tr1‬را بیان‬ ‫نمی کند و در بافت های پریفرال توسط تحریک کمپلکس‬ ‫اصلی ‪/)MHC( histocompatibility‬پپتید در حضور ‪،IL-10‬‬ ‫القا می شوند‪ .‬ان ها سیستم ایمنی را از طریق یک مکانیسم‬ ‫وابسته به سایتوکاین سرکوب می نمایند(‪.)10‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪ ‬سلول های ‪ :CD8+ Treg‬اغلب سلول های ‪CD8‬‬ ‫‪ Treg‬توسط تحریک انتی ژنی ایجاد می شوند و می تواند به‬ ‫چندین زیرگروه تقسیم شوند‪:‬‬ ‫‪‬سلول های ‪ CD8+ Treg‬با ‪ Qa-1‬اختصاصی‪ :‬با‬ ‫استفاده از مدل موشی انسفالومیلیت الرژیک ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫چندین گروه درگیر بودن سلول های ‪ CD8+ Treg‬را در تنظیم‬ ‫سلول های پاتوژنیک ‪ CD4+‬خود فعال شونده‪ ،‬را گزارش‬ ‫داده اند (‪ .)11‬سلول های ‪ CD8+ Treg‬توسط کمپلکس های‬ ‫‪/Qa-1‬پپتید بیان شده روی سلول های ‪ CD4+ T‬پس از‬ ‫واکسیناسیون با پروتئین پایه ای میلین‪ ،‬القا می شود‪ .‬این‬ ‫سلول های ‪ CD8+ Treg‬می تواند به صورت اختصاصی‬ ‫سلول های ‪ CD4+ T‬فعال بیان کننده ی مولکول های‬ ‫‪ Qa-1‬مرتبط با پپتید خودی را شناسایی کند‪ .‬بنابراین‪ ،‬این‬ ‫سلول های ‪ ،CD8+ Treg‬مقاومت ایمنی را به واسطه ی از‬ ‫بین بردن سلول های ‪ CD4+ T‬پاتوژنیک خود فعال شونده‪،‬‬ ‫حفظ می نمایند‪ .‬به نظر می رسد که سلول های ‪CD8+ Treg‬‬ ‫که در ان ها ‪ Qa-1‬مهار شده است‪ ،‬در این مدل حیوانی‬ ‫خاص باشد‪.‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‬‫‪ ‬سلول های ‪ CD28 CD25 Treg‬با الوانتی ژن‬ ‫اختصاصی‪ :‬سلول های ‪ CD28+ CD25- Treg‬به صورت‬ ‫پریفرال از طریق تحریک پپتید ‪ MHC‬کالس ‪ ،I‬القا می شوند‬ ‫(‪. )12‬انها بصورت انتخابی ایزوفورم ‪ Foxp3α‬را بیان‬ ‫ ‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫مهر ‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫می کنند که فاقد ناحیه اکسون ‪ 3‬است و واسط سرکوب‬ ‫ایمنی از طریق یک مکانیسم تماس سلول به سلول است‪.‬‬ ‫این سلول ها‪ ،‬سلول های دندریتی و دیگر سلول های‬ ‫غیر حرفه ای ارائه کننده انتی ژن را هدف قرار می دهد‬ ‫که در واقع فعالیت تنظیمی را روی سلول های ‪CD4+ T‬‬ ‫اعمال می کند‪ ،‬و ساختار داخلی انها را به سمت یک‬ ‫نوع ‪(tolerogenic‬تولرژنیک) سوق می دهد‪ .‬سلول های‬ ‫‪ CD8+ CD28‬به صورت مستقیم روی سلول های ارائه‬‫کننده انتی ژن عمل می کند و گیرنده های مهاری ‪ILT3‬‬ ‫و ‪ ILT4‬را بیش از حد نرمال تنظیم می نمایند و یا واسط‬ ‫سرکوب ایمنی می شوند‪. )13(.‬این سلول ها در پیوند و‬ ‫همچنین در تومور ها شناسایی شده اند (‪. )14‬‬ ‫‪ ‬سلول های ‪ :CD8+ CD25+ Treg‬این سلول ها‬ ‫اخیرا در محل های توموری بیماران سرطانی کشف شده‬ ‫است)‪ .(15‬انها چندین مارکر را بیان می کند‪ ،‬از جمله‬ ‫‪ ،Foxp3 ،CD122‬و ‪ GTIR‬که بصورت معمول مرتبط با‬ ‫سلول های ‪ CD4+ Treg‬است‪ .‬این سلول ها می تواند‬ ‫انتشار و عملکرد سلول های ‪ CD8+ ،naïve CD4+‬و‬ ‫سلول های ‪ effector T‬را از طریق یک مکانیسم تماس‬ ‫سلول به سلول یا فاکتور های ‪ soluble‬همچون ‪،IL-10‬‬ ‫سرکوب نمایند(‪ . )16‬بنابراین انها از نظر عملکرد و‬ ‫فنوتایپ مشابه سلول های ‪ CD4+ CD28+ Treg‬هستند‬ ‫ولی از سلول های ‪ CD8+ Treg‬با ‪ Qa-1‬مهار شده‪،‬‬ ‫متفاوت است‪ .‬سلول های ‪ CD8+ CD25+ Treg‬در میکرو‬ ‫محیط تومور القا می شوند و نیازمند فعال شدن انتی ژن‬ ‫برای سرکوب انتشار سلول های ‪ naïve T‬است‪ .‬مطابق‬ ‫با این مشاهدات‪ ،‬سلول های ‪CD8+ CD25+Foxp3 Treg‬‬ ‫درمقایسه با سلول های پریفرال در محل های توموری‬ ‫تجمع می یابد‪.‬‬ ‫‪ ‬سلول های ‪ :γδ-TCR Treg‬این سلول ها تعداد‬ ‫محدودی از انتی ژن های غیر پپتیدی و پپتیدی را بدون‬ ‫نیاز به ‪ MHC‬کالس ‪ II‬شناسایی می نمایند‪ .‬بنابراین سلول‬ ‫های ‪ γδ-T‬به عنوان لنفوسیت های ایمنی داخلی عمل می‬ ‫نمایند و نقش مهمی را در حفظ ایمنی در طی عفونت و‬ ‫شکل گیری تومور‪ ،‬اعمال می نمایند‪ .‬ایمن سازی بیماران‬ ‫با سرطان پستان با لیگاندهای قوی اختصاصی برای سلول‬ ‫های ‪ Vγ9Vδ2‬منجر به ایمنی انتی توموری می شود‪،‬‬ ‫ازاین رو سلول های ‪ effector T‬را مهار می نماید‪ .‬عالوه‬ ‫براین سلول های ‪ ،γδ-T‬پاسخ التهابی و هموستاز اپیتلیایی‬ ‫را در طی عفونت‪ ،‬اسیب بافتی و بیماری خود ایمنی تنظیم‬ ‫می نماید ‪ .‬اخیرا یک جمعیت غالب از سلول های ‪γδ-T‬‬ ‫انتشار یافته از تومور که به عنوان سلول های ‪ T‬تنظیمی عمل‬ ‫می نمایند و انتشار سلول های ‪ T‬و بلوغ و عملکرد سلول‬ ‫های دندریتیک را سرکوب می کند‪،‬شناسایی شده اند‪ .‬جالب‬ ‫توجه است که انها همانند سلول های ‪ ،Tr-1‬این سلول های‬ ‫‪ ،γδ-Treg‬مولکول های ‪ Foxp3‬و ‪ CD25‬را بیان نمی کند‪.‬‬ ‫عالوه براین انها سلول های ‪ T‬و عملکرد ‪ DC‬را از طریق‬ ‫فاکتور ‪ soluble‬به غیر از ‪ IL-10‬و ‪ TGF-β‬سرکوب می‬ ‫نماید (‪.)17‬‬ ‫‪ ‬سلول های ‪ T‬تنظیمی ‪ :NK-T‬سلول های ‪NKT‬‬ ‫وابسته به ‪ CD1d‬یکی دیگر از زیر مجموعه های لنفوسیت های‬ ‫داخلی است که در واسط شدن ایمنی ضد توموری ضروری‬ ‫است (‪ .)18‬چندین مطالعات نشان داده که ‪ NKT‬ممکن است‬ ‫سرکوب ایمنی را انجام دهد‪ )19(.‬مطالعات پس از ان نشان‬ ‫داده اند که سلول های‪( NKT Vα14Jα18+‬نوع ‪ ،)I‬مسوول‬ ‫سرکوب ایمنی است(‪.)20‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫مکانیسم های سرکوب کنندگی ‪CD8 Treg‬و ‪:CD4‬‬ ‫مکانیسم های مختلفی برای سرکوب ایمنی به واسطه‬ ‫سلول های ‪ CD4+ Treg‬وجود دارند (‪ .)21‬اغلب سلول های‬ ‫‪ CD4+ CD25+ Treg‬پاسخ های ایمنی را از طریق یک‬ ‫مکانیسم تماس سلول به سلول سرکوب می نماید‪ ،‬اگرچه‬ ‫فاکتور های ‪ soluble‬همچون ‪ IL-10‬و ‪ TGF-β‬نیز برای‬ ‫سرکوب ایمنی ضروری می باشند ‪)22(.‬‬ ‫اخیرا ‪ IL-35‬به عنوان یک مولکول سرکوب کننده ایمنی‬ ‫به واسطه ی سلول های ‪ ،Treg‬شناسایی شده است(‪.)23‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬سلول های ‪ Treg‬ممکن است پاسخ های ایمنی‬ ‫را توسط از بین بردن مستقیم سلول های ‪ effetor‬یا القای‬ ‫اپوپتوز به واسطه ی محرومیت سایتوکاین‪ ،‬سرکوب نماید‪.‬‬ ‫(‪ . )24‬ازاد شدن پرفورین و گرانزیم ‪ A‬یا ‪ ) granzyme(B‬نیز‬ ‫در از بین بردن سلول های ‪ effector T‬و سلول های ‪ B‬ذکر‬ ‫شده است ‪ .‬اخیرا چندین گروه تولید ادنوزین توسط سلول‬ ‫های ‪ Treg‬بیان کننده ی ‪ CD73 ،CD39‬را به عنوان یک‬ ‫مکانیسم سرکوب کننده ایمنی طرح کرده اند(‪ .)25‬به نظر‬ ‫می رسد که مکانیسم های مختلفی در سرکوب سیستم ایمنی‬ ‫به واسطه سلول های ‪ CD4+ Treg‬نقش دارند و سلول های‬ ‫‪ CD8+ Treg‬ممکن است از یک یا چند مکانیسم مورد‬ ‫استفاده توسط سلول های ‪ CD4+ Treg‬استفاده نمایند ‪.‬‬ ‫سلول های ‪ CD8+ Treg‬که ‪ Qa-1‬ان مهار شده است‪ ،‬زیر‬ ‫مجموعه خاصی از سلول های پاتوژنیک ‪ CD4+ T‬بیان‬ ‫کننده ی ‪ Qa-1‬را از بین می برند‪ ،‬در حالیکه سلول های‬ ‫‪ CD8+ CD28- Treg‬مولکول های ‪ ILT4 ،ILT3‬را بیشتر‬ ‫از حد نرمال و مولکول های ‪ ،CD80 ،CD40 ،CD86‬و‬ ‫‪ CD58‬را در دندریتیک سل ها کمتر از حد نرمال تنظیم‬ ‫می کند‪ .‬دندریتیک سل های ‪ tolerogenic‬منجر به تبدیل‬ ‫سلول های ‪ T‬به سلول های ‪ Treg‬می شوند (‪.)26‬‬ ‫ارتباط ‪CDT8+ Treg‬و بیماری ها‪:‬‬ ‫‪Treg‬ها در مکانیسمهای فیزیولوژیکی که هموستازیس‬ ‫ایمنی را ضمانت می نماید و از واکنش های خود ایمنی‬ ‫جلوگیری می نماید‪ ،‬در گیر هستند ‪ .‬تغییرات ‪Treg‬‬ ‫می تواند در برخی و نه همه ی بیماری های خود ایمنی‬ ‫نقش داشته باشند‪ .‬این نقطه نظر که یک تغییر در محیط‬ ‫ممکن است منجر به پدیده ی خود ایمنی شود امروزه‬ ‫بسیار مورد پذیرش می باشد و تغییرات ‪ Treg‬به عنوان‬ ‫فاکتور پاتوژنیک بالقوه اصلی برای خود ایمنی در نظر‬ ‫گرفته می شود (‪.)27‬‬ ‫از جمله در بیماری های لوپوس اریتماتیک‬ ‫سیستماتیک (‪ ،)SLE‬ارتریت روماتوئید (‪ ،)RA‬مولتیپل‬ ‫اسکلروزیس (‪ ،)MS‬دیابت ملیتوس نوع ‪ ،I‬اسکلروزیس‬ ‫سیستمیک‪ ،‬سیروز صفراوی اولیه‪ ،‬تیروئیدیت هاشیموتو‬ ‫و بیماری ‪ ،Grave‬میاستنی گراویس (‪ )MG‬نقش تغییرات‬ ‫‪ Treg‬کامال مشخص شده است ‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫سلول های ‪ T‬تنظیمی در سیستم ایمنی نقش بسیار‬ ‫مهم و قابل توجهی را ایفا می کنند‪ ،‬بطوری که اختالل در‬ ‫این سلول ها باعث ایجاد ناسازگاری های سیستم ایمنی‬ ‫و بروز بیماری های خودایمنی می شود ‪.‬‬ ‫منابع ‪:‬‬ ‫‪1-J.F.A.P. Miller, G.F. Mitchell, Cell to cell‬‬ ‫‪interaction in the immune response: I. Hemolysin‬‬ ‫‪forming cells in neonatally thymectomized mice‬‬ ‫‪reconstituted with thymus or thoracic duct‬‬ ‫‪lymphocytes, J. Exp. Med. 128 (1968) 801–820.‬‬ ‫‪2-Hengartner H, Odermatt B, Schneider R, et al.‬‬ ‫‪Deletion of self-reactive T cells before entry into‬‬ ‫‪the thymus medulla. Nature. 1988;336:388-390.‬‬ ‫‪3-Bouneaud C, Kourilsky P, Bousso P. Impact‬‬ ‫‪of negative selection on the T cell repertoire‬‬ ‫‪reactive to a self-peptide: a large fraction‬‬ ‫‪of T cell clones escapes clonal deletion.‬‬ ‫‪Immunity.2000;13:829-840.‬‬ ‫مهر‪94‬‬ ‫شماره ‪117‬‬ ‫‪49‬‬ Oct. 2015 Volume 18 Laboratory Diagnosis/ISSN:1561-6363 Issue No. 117 Editor in Chief: Dr. Abbas Afrah aafrah@gmail.com Dr. Seyed Hossein Fatemi, A Report of Skin Disease....................................................................................3 Lab News ............................................................................................................5 3 Scientific Consultants: Editorial; .............................................................................................................2 3 Mahmood Aslani 3 Executive Manager: content 3 Managing editor: Dr. Arash Daryakar MD New list of Acceptable Kits & Equipment; By Health Reference Lab Administration of MOH........ ..............................10 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) The molecular basis of syndrome Griscelli......................................................24 3 Dr. Alireza Mehrvarz, The New Generation of Vaccines......................................................................20 3 Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) 3rd Congress on Novel & Innovation............................................................................14 3 Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Interview Whit Dr. Reza Mansuri.................................................................................11 3 Professor of Tehran Medical Sciences 3 Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, Determination of the Fluconazole MIC with Microdilution Technique Anatomo-Clinical Pathologist on Clinical Isolates of Candida.................................... ........29 Dr. Alireza Tarang, Parvin Mokhtar, 3 Medical Genetics (PhD.) and Saliva Samples by PCR..................................................32 Nurse 3 Nobel Prize for the Treatment of Parasitic Diseases............................. ..........36 3 Edward Syndrome..............................................................................................45 3 The Role of MiRNA in Diagnosis and Treatment of MS.................................40 3 Website: www.Tashkhis.com Email: Tashkhis@gmail.com Detection of Plasmodium Falciparum in Human Urine A Review of Treg.................................................................................................45