ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 124
ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 124
فروردین 95
شماره 123
1
2
2
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
3
4
4
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
5
6
6
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
7
8
8
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
9
10
10
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
11
12
12
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
13
14
14
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
15
16
16
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
17
18
18
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
19
20
20
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
21
22
22
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
23
24
24
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
25
26
26
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
27
28
28
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
29
30
30
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
31
32
32
فروردین 95
شماره 123
فروردین 95
شماره 123
33
34
34
فروردین 95
شماره 123
سالهجدهم-شماره(124اردیبهشت)95
ماهنامهتشخیصازمایشگاهی/پژوهشی-خبری
شماره ثبت8965/9 :
aafrah@gmail.com / 09111311114
دبیرتحریریه :دکترارش دریاکار
مدیراجرایی :مهندس محمود اصالنی
Email: matashkhis@gmail.com
نشانی نشریه :تهران-خیابان طالقانی -نرسیده به حافظ
کوچه غفارزاده -کوچه مشتاقی-پالک1
تلفن021-88982100 / 09127333407 :
فکس /021- 89776769 :صندوق پستی14335-1418 :
دفتررشت :رشت -خیابان انقالب -پالک 179
نخستیننشریهازمایشگاهیکشور
صاحب امتیاز و مدیر مسوول :دکتر عباس افراه
سخن مدیر مسوول2.......................................................................................................
گزارش یک بیماری پوستی3..........................................................................................
رویدادها و گزارش ها5.................................................................................................
در چهاردهمین کنگره کشوری ارتقاء کیفیت خدمات ازمایشگاهی عنوان شد:
70درصد تشخیص های پزشکی در ازمایشگاه ها صورت می گیرد13.................................
دکتر حسن اشتیانی پور؛ دانشیار پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران20.......................
Email: Tashkhis@gmail.com
Web: www.Tashkhis.com
چهارمین نمایشگاه تجهیزات و مواد ازمایشگاهی ساخت ایران ،موفق تر از گذشته18.................
اشنایی با اداره امورازمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی قزوین24 ................................
سندرم ترچرکالینز27.......................................................................................................
تاثیر گیاهان بر بیماری های حاصل از اختالل در سلول های مغز استخوان30......................
طرح روی جلد:
شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد
تولیدوواردات دستگاه های
پزشکی،ازمایشگاهی و
فراورده های تشخیصی
ادرس :تهران ،بلوارنلسون ماندال
(افریقای شمالی)،خیابان سایه،
پالک ،52طبقه ،3
تلفن22022002 :
فاکس22039247 :
چاپ :سبزارنگ 88809212
خیابان سپهبد قرنی ،ک ش محمدی ،پ 4
مشاوران علمی:
رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران
دکتر عبدالفتاح صراف نژاد
دکتر محمد جواد غروی
دکتر علیرضا مهرورز
دکتر علیرضا ترنگ
پروین مختار
بررسی انواع و میزان شیوع ناهنجاری های مادرزادی دست در کودکان تازه متولد شده40 ................
مقایسه تست Contingentو تست Integratedدر غربالگری سالمت جنین-قسمت اول43..................
تازه های ازمایشگاه44.....................................................................................................
ارتباط هیپوکمپ با یادگیری ،حافظه و مسیرارتباطی ان46................................................
روایی و ناروایی49 .........................................................................................................
بازارکار50.......................................................................................................................
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی
دکتر عباس نداف فهمیده
نرس
سندرم حلقه اوران38.......................................................................................................
دکتر سید حسین فاطمی
دکتر ارش دریاکار
اسیب های وارد بر DNAدر بیماری الزایمر34 ...............................................................
متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی
دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران
متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی
متخصص ژنتیک پزشکی
چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست.
نشریه تشخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشته های نویسندگان معذور است.
هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود.
تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی CDو یا با emailبه نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت.
از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند.
دکتر عباس افراه
سراغاز
بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی
هم پوشانی در همه ی رشته ها است
جناب اقای وزیر با اشاره به چالش های حوزه
اموزش پزشکی فرمودند :برخی از سنگ های
این حوزه را باید از پیش پای خود برداریم و من
حاضرم جاده صاف کن این مسائل باشم .یکی
از این موضوعات همپوشانی رشته ها است.
واقعا زیبنده جامعه پزشکی نیست که هنوز هم
رشته های پاتولوژی و علوم ازمایشگاهی ،مامایی
و زنان ،ارتوپدی و فیزیوتراپی و غیره باهم درگیری
داشته باشند .این مشکالت باید با جلسات حوزه
.برنامه ریزی اموزشی مرتفع شود
دراین باره باید گفت :این رشته هایی
که جناب وزیر نام برده ،از روز ازل در همه
جهان دارای برنامه ی کاری ِویژه خود بوده
است .اگر هم درگیری هایی هست ،برای بهم
ریختگی مدیریت راهبردی در اموزش پزشکی
کشور ما است .برای نمونه در کشورهای بزرگ
دکترای اوپتومتری نیز هست ،ولی ایا یک دکتر
اوپتومتری کار یک چشم پزشک را می کند یا
.دکترای پرستاری ،می تواند به کار درمان بپردازد
36
36
فروردین 95
شماره 123
امروزه بزرگ ترین هم پوشانی در
زمینه ی هزینه ی درمان و اموزش است.
نمی دانم که ایا در جایی از جهان هزینه ی
سازمان های بیمه گر خرج اموزش پزشکی
می شود؟ بی گمان جناب وزیر اگاه هستند که
ازمایشگاه ها و بسیاری از پزشکان ،نزدیک به
نه ماه است که از سازمان های بیمه ،مطالبات
.خود را دریافت نکرده اند
در باره ی هم پوشانی ،سرور گرامی خود
بهتر می داند که رشته های پزشکی به جز
دکترا ،نیاز به رده های کاردان ،کارشناس و
کارشناس ارشد نیز دارند .گرچه کوریکولوم
اموزشی و وظیفه کاری برای هر کدام جدا و
روشن است ،بی گمان هم پوشانی هایی هم نیز
در میان است .همچنان یک نقشه کش ساختمان
.با یک ارشیتکت هم با هم ،همپوشانی دارند
چالش بزرگ کشور ما را در این باره ،باید
در نا هماهنگی درامدهای رده های گونه گون
.پزشکی جستجو کرد و نه هم پوشانی رشته ها
دکتر ارش دریاکار -بورد تخصصی اسیب شناسی تشریحی و بالینی
دکترمائده رعیتی دماوندی (بورد تخصصی بیماری های پوست و مو)
گزارش یک بیماری پوستی
بیمار پسر بچه 8ساله ای است که با داشتن نشانه هایی از
ماکول ،پچ و پاپول های قرمز رنگ بدون خارش با پوسته ریزی
پراکنده در صورت ،تنه و اندام از 4ماه گذشته مراجعه کرده است
(شکل های 1و .)2بیمار سابقه بیماری خاصی ندارد و همچنین
داروی به خصوصی مصرف نمی کند .در معاینه در برخی نقاط
post inflammatory hyperpigmentationبه صورت
ماکول هیپرپیگمانته دیده شد .بیمار با تشخیص افتراقی زیر از ناحیه
بازو بیوپسی شد.
1) Pityriasis lichenoides chronica
2) Atypical Rosea
3) Psoriasis
4) Small plaque parapsoriasis
5) Chronic dermatitis
در بررسی میکروسکوپی بافت پوست در اپیدرم پوشاننده
هیپرکراتوز به همراه اکانتوز نامنظم ،اگزوسیتوز مختصر سلول های
لنفوسیتی و دژنراسیون و اکوئولرالیه بازال مشاهده شد .در درم
زیرین التهاب دور عروقی لنفوسیتی و تورم مختصر اندوتلیال به
همراه تعدادی مالنوفاژ و خروج خارج رگی گلبول های قرمز در
نواحی سطحی دیده شد .بایافته های میکروسکوپی یاد شده تشخیص
Pityriasis lichenoides chronicaگذاشته شد(شکل های 3تا .)7
Mucha – Habermannنیز شناخته شده است و حالت حاد بیماری
است Pityriasis lichenoides chronica (PLC) -2.که حالت مزمن
بیماری است.
Pityriasis lichenoidesاغلب در دسته و اسکولیت های لنفوسیتی
طبقه بندی می شود ولی در این واسکولیت تغییرات اپیدرمال واضح
وجود دارد pityriasis lichenoides .معموال در دوران خردسالی و
اوایل جوانی شروع می شود و وقوع ان در دوران کهولت بسیار
ناشایع است .در ،PLEVAبروز ناگهانی و گسترده ضایعات برروی
تنه به صورت پایول یا پاپولووزیکل قرمز رنگ است که تمایل به
بهبودی و ترمیم دارند ،اگرچه همزمان ضایعات جدید هم ایجاد
می شوند .نمای کلی بالینی شبیه به varicellaاست .به طور معمول
بیماری در طول چند سال برطرف می شود .بیماران بدون عالمت
هستند بجز در یک فرم شدید که با تب و ضایعات زخمی نکروتیک
همراه است PLC .نیز شامل بروز پاپول و ماکول های پوسته ریزی
دهنده صاف است که بعد از چندین ماه بهبود می یابد.
PLEVAبه طور معمول به انتی بیوتیک های سیستمیک یا فتوتراپی
عالئم بالینی
این بیماری به دو شکل وجود دارد1- Pityriasis lichenoi�: :
) des et varioliformis acuta (PLEVAکه همچنین به عنوان بیماری
فروردین 95
شماره 123
37
پاسخ می دهد .نوع اولسرونکروتیک ان ممکن است احتیاج
به کورتیکواستروئید یا متوتروکسیت( (MTXپیدا کند PLC .نیز به
فتوتراپی پاسخ می دهد.
علت pityriasis lichenoidesنا مشخص است ولی در هر دو نوع
حاد و مزمن بازارایی ژن گیرنده لنفوسیت های Tبه صورت کلونال
دیده می شود که تایید کننده ان است که این دسته از بیماری ها
دیسکرازی لنفوسیت Tرانشان می دهند .بنابراین پیگیری این بیماران
ضروری جلوه می کند .تبدیل شدن به لنفوم پوستی سلول Tبسیار
نادر است ولی در مواردی از PLCدیده شده است PLEVA .از لحاظ
کلینیکی شبیه به lymphomatoid papulosisاست اگرچه شدت
اتیپی سلولی در ان کمتر است.
یافته های میکروسکوپی
از لحاظ میکروسکوپی ،PLEVAالتهاب دور عروقی را به صورت
گوه ای ( )Wedgeدر کل درم و تکه تکه در قسمت میانی و متراکم تر
در قسمت باالی ان نشان می دهد .التهاب شامل لنفوسیت های
دور عروقی است که به داخل دیواره عروق نفوذ می کنند و همراه
با خروج گلبولهای قرمز بوده که بدین سان نمای واسکولیت
لنفوسیتی را ایجاد می کنند .عالوه برتغییرات و اکوئلی الیه بازال،
خروج لنفوسیت ها از درم به اپیدرم و RBCهای داخل اپیدرمی،
درجات مختلفی از نکروز
کراتینوسیت ها و پاراکراتوز
نیز دیده می شوند .اگرچه در
برخی موارد بسیار شبیه به
ارتیم مولتیفرم می شود ولی
میزان اگزوسیتوز ان کمتر
است .شدت تغییرات گفته
شده تحت تاثیر طول عمر
ضایعه در زمان نمونه گیری
است .تغییرات اپیدرمی در
نوع اولسرونکروتیک بسیار
شدید هستند .تغییرات در
PLCنیز مشابه PLEVAاست ولی با شدت کمتر و در حقیقت همین
تفاوت شدت این دو بیماری را متمایز می سازد.
38
38
فروردین 95
شماره 123
تشخیص افتراقی
هنگامی که تمامی یافته های
کالسیک PLEVAوجود داشته باشد
تشخیص اسیب شناسی به راحتی ممکن
خواهد بود حتی اگر اطالعات بالینی کمی
در دسترس باشد .هنگامی که تغییرات
میکروسکوپی شبیه به erythema multiformeباشد رد کردن این
بیماری مشکل خواهد بود .یافته های کمک کننده PLEVAشامل
اگزوسیتوز واضح و التهاب دور عروقی درم سطحی و عمقی به
همراه واسکوسیت لنفوسیتی است .گاهی شباهت کلینیکی و
میکروسکوپی به lymphomatoid papulosisوجود دارد ،در
واقع برخی بیماری اخیر راpityriasis lichenoides with atypia
می نامند .به طور کلی درجه اتیپی سلولی در سلول های لنفوییدی
در lymphomatoid papulosisکامال قابل توجه است و شدیدتر و
وسیع تر از ان است که در PLEVAدیده می شود .اگرچه ممکن است
درجاتی از اتیپی در انواع زخمی -نکروتیک دیده شود و همانطور که
گفته شد گاهی بازارایی ژنی گیرنده سلول Tدر PLEVAاتفاق می افتد.
این یافته گاها مشکالت تشخیصی ایجاد می کند اما همچنین پیشنهاد
کننده دسته بندی این بیماری ها در بازه دیسکرازی های لنفوسیتیT
است .مشکل تشخیصی در pityriasis lichenoides chronicaاین
است که یافته ها اغلب مختصر بوده که در بسیاری از درماتوزها
مانند انواع درماتیت های اسپونژیوتیک ،واکنش های دارویی و
digitate dermatosesدیده می شود .در این شرایط بهتر است
یافته های واضح تر PLEVAدنبال شود (مثل واسکولیت لنفوسیتی،
کراتینوسیت های اپوپتوتیک و وجود اریتروسیت در اپیدرم) که
اغلب درجات خفیف تری دارد.
Reference:
Patterson James W, Practical Skin Pathology, 1st
ed., 35-36
مهندس محموداصالنی
رویدادهاوگزارش ها
وزیر بهداشت تاکید کرد:
دسترسی به خدمات ازمایشگاهی معتبر،
نیازمند مدیریت یکپارچه
وزیــر بهداشــت ،درمــان و اموزش
پزشــکی در پیامــی به مناســبت روز
ازمایشــگاه تاکید کرد که دسترسی مردم
به خدمات ازمایشگاهی معتبر ،به موقع و
اقتصادی ،نیازمند مدیریت یکپارچه شبکه
ازمایشگاهی ،ایجاد ساختاری منسجم و
سازماندهی ازمایشگاه های کشور است.
در پیام سیدحســن هاشــمی که دکتر
ســیامک ســمیعی مدیرکل ازمایشگاه
مرجع ســامت ان را در نهمین کنگره
بین المللی و چهاردهمین کنگره کشوری
ارتقــای کیفیت خدمات ازمایشــگاهی
تشخیص پزشکی ایران قرائت کرد ،امده
اســت :ضرورت وجود چنین ساختاری
توسط سازمان بهداشت جهانی هم مورد
تاکید قــرار گرفته و کشــورها ملزم به
تدوین سند و برنامه ملی برای مدیریت
یکپارچه خدمات ازمایشگاهی در نظام
سالمت خود شده اند.
وزیــر بهداشــت در این پیــام اورده
است :با توجه به تمامی محدودیت های
سازمانی ،تشکیالتی و اقتصادی و اگاهی
از خواسته های همکارانم در حوزه های
گوناگون خدمات ازمایشگاهی و نیازهای
مادی و معنوی ایــن بخش ،امیدوارم با
همتی بلند ،همدلی و کارگروهی منسجم
ت های ملی
بتوانیم هر چه سریع تر سیاس
برای ایجاد و مدیریت شــبکه خدمات
ازمایشــگاهی در حوزه های بهداشت،
درمــان ،اموزش و پژوهــش را تدوین
کرده ،در عرصه برنامه ریزی کشوری و
هدایت شبکه ارائه خدمات ازمایشگاهی
و نظام ارجاع ،گام های الزم را برداریم.
هاشمی تاکید کرد :از جامعه فرهیخته
ازمایشگاهیان کشور انتظار می رود برای
افزایش مهارت های همــکاران فعالیتی
مســتمر داشــته ،ضمن ارتباط با مراکز
علمی کشور و مجامع بین المللی نسبت
به ارتقای دانش خود اقدام کنند.
وی در این پیام ســی ام فروردین ماه
زاد روز حکیــم جرجانــی را فرصتی
ارزشــمند برای قدردانی از زحمات و
خدمــات جامعه بزرگ ازمایشــگاهی
کشــور دانسته و افزود :همکارانی که با
تالشی گسترده ،ضمن تضمین و ارتقای
کیفیت خدمات ازمایشگاهی ،در عرصه
پیشگیری ،کنترل و ایجاد نظام مراقبت
از بیماری ها ،خدمتی ارزشمند به نظام
ســامت کشــور و هموطنان عزیزمان
ارائه می دهند.
مشاور اقتصادی وزیر بهداشت:
14قطب سرطان کشور مجهز به دستگاه پت اسکن
مشــاور اقتصادی وزیر بهداشــت،درمان و
اموزش پزشــکی گفت :با ســرمایه گذاری
3500میلیــارد تومانــی بخش خصوصی 14
قطب درمان جامع سرطان در کشور راه اندازی
می شــود و تمام این مراکز به دستگاه پیشرفته
پت اسکن مجهز می شود.
ابراهیم رئیسیون افزود :سرمایه گذاران بخش
خصوصی برای ایجاد مراکز جامع درمان سرطان
در قالب 14قطب ســرطان مشخص شده اند،
توافقنامه های رسمی با این سرمایه گذاران امضا
شده ،مکان ساخت قطب های سرطان جایابی
شده و تا نیمه اردیبهشت قرارداد ساخت ان ها
امضا می شود.
مشــاور وزیر بهداشــت افزود :مراکز جامع
ســرطان در مراکز اســتان ها ایجاد می شوند،
البته در اســتان تهران 3مرکز جامع ســرطان
خواهیم داشــت که هر کدام زیر نظر یکی از
دانشــگاه های علوم پزشکی پایتخت فعالیت
می کنند و مراکز دیگر نیز در شهرهای دیگر از
جمله کرج،تبریز،کرمان ،اصفهان ،مشهد ،ساری،
رشت ،شیزاز دایر می شوند و هر مرکز تاسیس
شده یک استان دیگر را نیز پوشش می دهد.
وی افزود :هم اکنون فقط دو دستگاه پت اسکن
در کشــور وجود دارد که یکی در بیمارســتان
مسیح دانشوری و دیگری در بیمارستان شریعتی
تهران است و با تجهیز مراکز جامع سرطان به
این دستگاه ،تحول بزرگی در کشور رخ می دهد.
رئیســیون گفــت:
راه اندازی مراکز جامع
سرطان نیازمند ابنیه ســازی است که حدود
یکســال طول می کشد و بعد از ان نیز مرحله
تجهیــز و بهره بــرداری این مراکز اســت که
حداکثر 6مــاه زمان می برد ،بنابراین تا 18ماه
اینده این مراکز در کشور به بهره برداری نهایی
می رسند.
بر اساس امار وزارت بهداشت ،حدود 400هزار
فرد مبتال به ســرطان در کشور وجود دارد که هر
سال 90هزار نفر به این جمعیت اضافه می شود.
سرطان های دستگاه گوارش ،سرطان سینه و
سرطان پروستات از جمله سرطان های شایع
در ایران است.
فروردین 95
شماره 123
39
افزایش حجم کاری ارائه دهندگان خدمت
در بخش های پاراکلینیک
نماینده جامعه ازمایشگاهیان در شورای
عالی نظام پزشــکی گفت :با وجود این
امر سازمان های بیمه گر نیز در پرداخت
مطالبات ان ها دیرکرد قابل توجهی دارند
و حتی اعــام می کنند که ما پولی برای
پرداخت نداریم.
دکتر محمد صاحــب الزمانی نماینده
جامعه ازمایشــگاهیان در شورای عالی
نظام پزشــکی با بیان ایــن مطلب که با
اجرای طــرح تحول بــار مراجعات به
بخش خصوصی بویژه در کالنشــهرها
کاهش یافته ؛ اظهار داشت :سازمان های
بیمه گر نیز مطالبات پزشــکان و بخش
پاراکلینیک را در بخــش خصوصی به
موقع پرداخت نمی کنند.
وی افزود :این پیام موجب سستی ارائه
دهندگان خدمت می شود و دیگر تمایلی
به کار کردن ندارنــد و مراکز دولتی هم
بیش از توان خود نمــی توانند پذیرش
داشته باشــند؛ لذا بیماران باید به بخش
خصوصی ورود کنند.
وی با اشاره به این که طرح تحول نظام
سالمت بدون برنامه شروع و اجرایی شد،
اظهار داشــت :هر شــش ماه یک مطلبی
پیشنهاد و ابالغ می شود و در عمل مشاهده
می کنیم تنها 50درصد ان اجرا می شود.
به گفته صاحب الزمانی بیشترین رضایت
را مردم از این طرح دارند زیرا توان ورود
به بخش خصوصی را نداشته و اکنون با
مراجعه به بخش دولتی با تعرفه پائین و
حتی به صورت رایگان خدمات درمانی
را دریافت می کنند.
نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی
با اشــاره بــه معضالت متعــدد جامعه
ازمایشگاهی خاطرنشان کرد:ازمایشگاه ها
چندین سال اســت که با مشکل تعرفه
مواجه هستند و هم زمان با واقعی شدن
تعرفه ها ،ســازمان های بیمه گر نیز باید
تقویت شده و از این حالت خارج شوند
و قوانین سختی کار و ارتقای بهره وری
در ازمایشگاه ها مصوب و ابالغ شود.
وی ادامه داد :اگــر اعتباراتی برای این
موضوع پیش بینی می شود ،باید به موقع
پرداخت شــود زیرا هیچ پروژه ای بدون
در نظر گرفتــن اعتبارات از پیشــرفت
مطلوبی برخوردار نیست.
بــه گفته وی نظام ســامت در ســایر
کشورها اولویت اول است و نگاه مسووالن
حکومتی ما نیز باید متغیر شود و سالمت
را در اولویت اول برنامه های دولت قرار
دهند زیرا تا جامعه ای ســالم نباشد نمی
تواند پیشرفت کرده و موفق باشد .
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت:
علت مسمومیت اخیر در منطقه اسالم اباد
عفونت ویروسی بوده است
رییــس مرکز مدیریــت بیماری های
واگیر بر لزوم اطمینان از بهداشــتی بودن
اب مصرف شده توسط مردم مناطق سیل
زده تاکید کرد و افزود :مردم باید قبل از
استفاده از ابی که از ان اطمینان ندارند ان
را بجوشانند و بعد استفاده کنند و یا این بیماری عفونت ویروسی بوده است.
که از اب های بطری با مجوز بهداشــتی دکتر گویــا با تاکید بر لــزوم رعایت
نکات بهداشت فردی گفت :الزم است
استفاده کنند.
دکتر محمد مهدی گویا با اشــاره به حتما بعد از اجابت مزاج و قبل از صرف
انجام ازمایشات بر روی اب اشامیدنی غذا دســت ها به خوبی با اب و صابون
منطقه اســام ابــاد ،گفت :براســاس شسته شود.
ازمایشــات انجام شــده بــر روی اب وی همچنین ،بر شستشوی دقیق میوه
اشامیدنی این مناطق مشخص شد علت و ســبزی تاکید کرد و افزود :از انجا که
40
40
فروردین 95
شماره 123
عفونت ویروســی از طریق دست الوده
منتقل می شــود ،الزم اســت به نکات
بهداشت فردی توجه ویژه شود.
دکتر گویا در ادامــه ،با بیان این که در
حــال حاضر در منطقه اســام اباد همه
بیماران درمان شده اند و بیمار بستری در
این خصوص وجــود ندارد ،گفت :همه
بیماران سرپایی درمان شدند و انهایی هم
که نیاز به بســتری داشتند با درمان کامل
ترخیص شدند.
وی در پایان یاداور شد :همچنان در این
منطقه رعایت نکات بهداشتی باید مورد
توجه قرار گیرد.
رویدادها وگزارش ها
تایید نخستین تست غربالگری سرطان کولورکتال برپایه خون
ســازمان غذا و دارو نخســتین تســت
غربالگری سرطان کولورکتال را که برپایه
تست خونی است ،با نام Epi proColon،
تولید شــرکت ،Epigenomics AGتائید
کرد .این تست در اروپا و بعضی کشورهای
دیگر نیز پیش از این تائید شده بود.
تســت Epi proColo-نوعــی تســت
تشخیصی کیفی ازمایشــگاهی است که
برای تشخیص Septin9 DNAمتیله شده
استفاده می شود Septin9 DNA .متیله شده
با بروز سرطان کولورکتال مرتبط است و
در پالســمای بیماران یافت می شود .این
تســت برای اســتفاده در بیماران با خطر
متوســط که مایل نیستند با دیگر تست ها
غربالگری شوند ،مانند کولونوسکوپی یا
تست های مدفوعی ،اندیکاسیون دارد.
نخستین بار این تســت در سال 2014
معرفی شد ،اما در ان زمان اعضای سازمان
غذا و دارو متقاعد نشــدند که این تست
ایمنــی الزم را دارد و در مورد کاربرد ان
برای غربالگــری نگرانی خــود را ابراز
می کردنــد ،زیرا در ان زمــان کارایی این
تســت در مقابل تســت ایمونوکمیکال
مدفوعی یا FITشکست خورده بود.
تســت خونــی Epi proColo-بــرای
غربالگری سرطان کولورکتال می تواند در
کلینیک پزشک هم انجام شود .برای انجام
ان نیازی به داشتن محدودیت های غذایی
یا تغییــر در داروهای
مصرفــی نیســت.
انالیز ان هــم نیاز به
ازمایشگاه تشخیصی
محلی یا منطقه ای دارد.
تایید این تســت براســاس نتایج به
دست امده از 3مطالعه بالینی و قدرت ان
در افزایش قابل توجه تعداد افرادی است
که در برنامه های غربالگری CRCشرکت
می کننــد Epi proColo- .در حال حاضر
در اروپا ،چین و دیگر کشــورهای خاص
استفاده می شود.
ریشه کنی ماالریا تا سال 2020در 21کشور دنیا
طبق اعالم ســازمان بهداشت جهانی ۱۲ ،کشور
جهــان تا ســال ۰۲۰۲عاری از بیمــاری ماالریا
خواهند بود.
سازمان بهداشــت جهانی با انتشار گزارشی در
روز جهانی ماالریا براورد کرده اســت که تا سال
،۰۲۰۲در ۱۲کشــور جهان بیماری ماالریا ریشه
کن خواهد شد.
یکی از اهداف برنامه ۶۱۰۲-۰۳۰۲سازمان بهداشت جهانی
در مقابلــه با ماالریا ،حذف این بیماری در حداقل ۰۱کشــور
جهان تا سال ۰۲۰۲است .بدین منظور ،یک کشور باید حداقل
یک ســال بدون وجود هر گونه نمونه ابتــا به این بیماری تا
سال ۰۲۰۲باشد.
طبــق اعالمیه دفتــر مرکزی این ســازمان در ژنــو« ،برنامه
«اســتراتژی فنی جهانی مقابله با ماالریا »۶۱۰۲-۰۳۰۲که در
سال ۵۱۰۲به تصویب مجمع سالمت جهانی رسید ،بر حذف
انتقال محلی ماالریا در حداقل ۰۱کشــور جهان تا سال ۰۲۰۲
تاکید دارد».
طبق براورد این ســازمان ۱۲ ،کشور در موقعیت دستیابی به
این هدف قرار دارند که ۶کشــور در منطقه افریقا که بیشترین
ابتال به این بیماری را متحمل می شود ،است.
طبق انالیز این ســازمان ۱۲ ،کشــور مورد نظر
عبارتند از :الجزیره ،بلیز ،بوتان ،بوتســوانا ،کیپ
ورد ،چین ،کومور ،کاستاریکا ،اکوادور ،السالوادور،
ایران ،مالزی ،مکزیک ،نپال ،پاراگوئه ،کره جنوبی،
عربســتان ســعودی ،افریقای جنوبی ،سورینام،
سوازیلند ،و تیمور شرقی.
در این گزارش عنوان شده است که از سال ،۰۰۰۲نرخ مرگ
و میر ناشــی از ماالریا در سطح جهان ۰۶درصد کاهش یافته
است.
اما در ادامه این مطلب افزوده می شود که دستیابی به مرحله
بعد ،یعنی حذف کامل این بیماری ،اســان نیســت .در حدود
نیمی از جمعیــت جهان ،یعنی ۲.۳میلیــارد نفر ،همچنان در
معرض خطر ابتال به این بیماری قرار دارند.
تنها در ســال گذشــته ۴۱۲میلیون مورد ابتال جدید به این
بیماری در ۵۹کشــور جهان گزارش شد و بیش از ۰۰۴هزار
نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.
فروردین 95
شماره 123
41
شناسایی 723نفر مبتال به ایدز در مازندران
مدیر گــروه بیماری هــای واگیر معاونت
بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران از
شناســایی 723نفر مبتال به بیماری ایدز در
این استان خبرداد.
محمدرضا پارسایی گفت که درصد بیشتر
این افراد از راه اعتیاد و تزریق با سرنگ های
الوده به این بیماری مبتال شدند.
وی از تغییر شــیوه ابتال به بیماری ایدز در
مازندران هشــدار داد و افــزود :ابتال به این
بیماری از طریق مقاربت و تماس جنسی در
حال افزایش است و این مساله نوعی هشدار
و زنگ خطر به شمار می رود.
مدیر گــروه بیماری های واگیر دانشــگاه
علوم پزشکی مازندران در خصوص جنسیت
بیمــاران مبتال به ایدز نیز گفت :یک چهارم
بیماران شناسایی شــده در مازندران را زنان
تشکیل می دهند.
وی تشــخیص و ارزیابی درست درمانی
را راه مناســبی برای کنتــرل و جلوگیری از
گســترش بیماری ایدز دانست و گفت :سال
گذشــته با راه اندازی ازمایشگاه منطقه ای
تشخیص ایدز شمال کشور در ساری گامی
برای تشــخیص زودهنگام برای کنترل این
بیماری و انتخاب نوع درمان مناســب برای
مبتالیــان به منظور افزایــش طول عمر انان
صورت گرفته است.
این مســوول ،نبود ازمایشــگاه تشخیص
ایدز در شمال کشــور را حلقه مفقوده برای
پیشــگیری و مقابله با این بیمــاری در این
ســالها عنوان کرد و ادامه داد :سال گذشته
با راه اندازی این مرکز مســاله مورد نظر رفع
و پوشــش استان های شــمالی کشور برای
تشخیص بیماری ایدز فراهم شده است .
وی ادامــه داد :در مدت حدود یکســال
فعالیت ازمایشــگاه تشخیص ایدز در شمال
کشور 52مورد جدید مبتالیان به این بیماری
شناسایی شد.
وی کــه امار ایدز را بیشــتر از امار کنونی
می داند ،ادامه داد :موارد شناســایی شــده
جدیــد ابتال به این بیمــاری مربوط به افراد
قابل دسترسی اســت و وجود افراد پنهان و
غیر قابل دسترسی شناسایی دیگر موارد را با
مشکل مواجه می کند.
مازندران حدود 3میلیون و 200هزار نفر
جمعیت دارد.
جهش یافتگی ژنتیکی در میان ما
بــه تازگی دانشــمندان
با مطالعــه ای گســترده
دریافته اند که انسان هایی
که از نظر ژنتیکی نسبت به
انســان های عادی جهش
داشــته اند ،برخالف باور
عمومی واقعیت دارند و در
میان انسان ها زندگی می کنند.
یک ســری از فیلم های هالیــوودی و کتاب های مصور با نام
مردان ایکس وجود دارد که محوریت ان انسان هایی هستند که از
نظر ژنتیکی جهش یافته اند و به همین دلیل نیز قابلیت هایی فرا
انسانی دارند .شاید این امر در نخستین نگاه به عنوان یک موضوع
علمی و تخیلی به حساب بیاید ولی تحقیقات جدید دانشمندان
نشان از ان داشته است که جهش یافتگان ژنتیکی در میان انسان
های واقعی حضور دارند و تنها به دنیای افسانه ها تعلق ندارند.
دانشمندان در میان تعداد یاد شده از انسان ها به 31مورد جهش
ژنتیکی برخورد کرده اند که این افراد از ساختار سالمتی و سیستم
ایمنی به مراتب نیرومندتری نسبت به انسان های عادی بهره مند
بوده اند.
البته این انسان ها برخالف جهش یافتگان فیلم های یاد شده ،با
چشمان خود لیزر شلیک نمی کنند و قادر به کنترل اجسام با ذهن
خود نیستند بلکه جهش ژنتیکی انها به این افراد اجازه می دهد تا
بدنی سالم تر و زندگی بهتر را تجربه کنند .تحقیقاتی که به تازگی
بر روی ساختار ژنتیکی بیش از 600هزار انسان انجام شده است،
این حقیقت را برای دانشمندان اشکار ساخته است.
دانشــمندان در میان تعداد یاد شــده از انســان ها به 13مورد
جهش ژنتیکی برخورد کرده اند که این افراد از ساختار سالمتی
و سیستم ایمنی به مراتب نیرومندتری نسبت به انسان های عادی
بهره مند بوده اند .حال بر اساس باورهای علم پزشکی مدرن می
توان گفت که ژن های برتر و جهش ژنتیکی می توانند به درمان
بیماری های مختلف منتهی شوند.
با ایــن وجود نمی توان این افراد را فراخوانده و ازمایش های
مورد نیــاز بر روی انها را اغاز کرد زیرا داده های این تحقیق به
صورت ناشناس انجام شده است و نمی توان گفت که کدام ژن
مربوط به کدام یک از 600هزار نفر شرکت کننده است و به این
ترتیب برای شناسایی این افراد باید تحقیقاتی با رویکردی متفاوت
را به انجام رساند.
رویدادها وگزارش ها
کشف سندرم ژنتیکی عامل معلولیت های رایج در کودکان
بــه گزارش پایگاه اینترنتــی مدیکال نیوز
تودی ،محققان در جریان یک مطالعه جدید
متوجه شــدند که دســته ای از نقص های
مادرزادی که بر مغز ،چشــم ،گوش ،قلب و
کلیه تاثیر می گذارد توسط جهش هایی در
یک ژن منفرد ایجاد می شود.
محققان دانشگاه کالیفرنیا سن فرانسیسکو
و کالج پزشــکی بایلور متوجه شــدند ،یک
ژن به نام REREمســئول طیف گسترده ای از
معلولیت های تکاملی ،فیزیکی و ذهنی است.
این کشــف گام مهمی در درمان و یا احتماال
جلوگیری از معلولیت به شمار می رود.
محققــان در ایــن مطالعه کــه در مجله
امریکایی Human Geneticsمنتشــر شــده
کودک مبتال به جهش های RERE
اســت10
را با 31کودک مبتال به سندرم حذف شدگی
1p36مقایسه کردند و متوجه شدند که این
عالئم تقریبا یکسان بودند.
کشف پروتیینی که سلول های تهاجمی سرطانی را شناسایی می کند
در گزارش دیگــری که در پایگاه اینترنتی
مدیکال نیوز تودی منتشر شده است محققان
پروتیینی کشــف کرده اند کــه به گفته انها
می تواند تشخیص دهد که کدام سلول های
ســرطانی در یک تومور تهاجمی می شود و
به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد.
محققان دانشــگاه نیویورک و دانشــگاه
برگــن در نروژ متوجه شــدند کــه میزان
پروتیین PITPNC1در ســلول های تهاجمی
ســرطان که در روده بزرگ ،سینه و پوست
گسترش می یابند ،بسیار بیشتر از سلول های
غیرتهاجمی سرطان هستند.
بیــش از 90درصد مرگ های ناشــی از
ســرطان بر اثر گسترش این بیماری به سایر
قسمت های بدن (متاستاز) صورت می گیرد؛
در جریان متاستاز ســلول های به اصطالح
تهاجمی سرطان ،تومور اولیه را رها کرده و
به سایر قسمت های بدن حرکت می کنند تا
تومورهای جدیدی را بسارند.
هر گونه کشــفی که در زمینــه این رویه
صورت گیرد بــه محققــان در حفظ جان
میلیون ها نفر کمک می کند.
ازمایش ایدز در چین بدون مراجعه به پزشک
در چیــن از این پــس مردم مــی توانند
بدون اینکه به پزشــک مراجعه کنند و یا به
بیمارستان و درمانگاه بروند ،ازمایش مربوط
به ایدز و ویروس «اچ ای وی» بدهند.
سال هاست که بســیاری از مردم در چین از
رفتن به بیمارستان و درمانگاه برای دادن چنین
ازمایش خودداری می ورزند و همین موضوع
باعث شده تا همواره امار دقیقی از تعداد متبالیان
به این بیماری در این کشور منتشر نشود.
بسیاری از شهروندان چینی نگران ان هستند که
در صورت مثبت بودن ازمایش «اچ ای وی» انها
در مراکز درمانی و بیمارستان ها ،در جامعه مورد
تبعیض قرار گیرند و به انها بی احترامی شود.
به همین ســبب اخیرا ابزار و وسایلی در
چین تولید شده که به راحتی قابل تهیه است
و شــهروندان هر زمانی که مایل باشند می
توانند ازمایش ایدز و «اچ ای وی» را بدون
رفتن به بیمارســتان و حتی نیاز به داشــتن
پزشــک بر روی خود انجام داده و از نتیجه
ان اگاه شوند.
قرار اســت این کیت ها (وســایل مربوط
به ازمایش) به زودی در ســطحی وسیع در
اختیار مــردم قرار گیرد تا انان بتوانند عالوه
بر داروخانه ها از طریق شــبکه های خرید
اینترنتی نیز ان را تهیه کنند.
امارها نشان می دهد که در سال گذشته میالدی
بیش از 100میلیون ازمایش ایدز و «اچ ای وی»
در مراکز پزشکی چین انجام شده است.
بر اســاس گزارش نشریه چاینا دیلی چین،
بهــای این کیت ها که بزودی در اختیار مردم
قرار می گیرد بین چهار و نیم تا 31دالر است.
برخی از شــهروندان کیفیت این کیت ها را
مــورد تردید قرار داده اند و می گویند پیش از
این نیز وسایل مشابهی برای ازمایش داشته اند
اما نتیجه دقیقی به انها نداده
و گاهــی ازمایــش مثبت
و گاهــی نتیجه منفی بوده
است.
به همین سبب پزشکان
مــی گویند که نحوه اســتفاده دقیــق از این
کیت ها بســیار اهمیــت دارد و داروخانه ها
باید تمام توضیحات الزم را در اختیار خریدار
بگذارند تا بدانند چطور باید از این وســایل
استفاده کنند.
این کشور پیشــتر نیز برای اگاهی بهتر از
وضعیت بیماران مبتال بــه ویروس «اچ ای
وی» ،دســت به ابتکار تــازه ای زده بود که
در ان «خودروهای سیار ازمایشگاهی» برای
گرفتن ازمایش در ســطح شــهر تردد می
کردند ،در اماکن شــلوغ مستقر می شدند و
حتی به در منازل می رفتند.
فروردین 95
شماره 123
43
تالش برای ساخت واکسن ام اس
ساخت واکســن برای درمان بیماری
خونی (اندازه گیری میزان سیتوکین ها در خون) پیگیری می شدند.
دارویی و محققان قرار دارد و درهمین
می یافت تا به حداکثر میزان خود یعنی 2.675میلی گرم می رسید.
ام اس مورد توجه برخی شــرکت های
راستا یک شرکت روسی اعالم کرده که
کار مطالعه و بررسی نتایج تحقیق خود
در ساخت واکسن ام اس را به پایان رسانده است.
به گزارش گروه علمی ایرنا از انجمن ام اس ایران ،به گفته محققان این
شرکت ،تحقیق فوق مطالعه بالینی در فاز a2بوده است که ضمن ان به
واکسن به طور هفتگی تزریق می شد و دز واکسن به تدریج افزایش
نتایج بدست امده نشان داد که این واکسن به خوبی توسط افراد تحمل
شد و عوارض ایجاد شده در حد خفیف و متوسط بود و برای رفع ان ها
نیاز به تجویز دارویی جدید نبود.
از طرف دیگر 20هفته پس از شــروع مطالعه هیچ شــواهدی از
فعالیت بیمــاری در 37درصد از مبتالیان یافت نشــد و 85درصد
20نفر از مبتالیان به ام اس نوع عودکننده ( )RRو پیشرونده ثانویه این
حملــه جدیدی را تجربه نکردند و فقــط 3نفر از مبتالیان در طول
همه این افراد در زمان تجویز واکسن Xemysاز فعالیت بیماری ام اس
بیماری مشهود بود .در حال حاضر الزم است تا اعالم نتایج مطالعات
واکسن تجویز شده است.
رنج می بردند و در طول مطالعه از نظر معاینه بالینی و MRIو ازمایشات
مطالعــه حمله جدید پیدا کردند و در MRIنیز نشــانه های فعالیت
بیشتر در خصوص این واکسن ،منتظر باشیم.
اصالح ژنتیکی برای بریدن ترمز سیستم ایمنی
مقابل سرطان
دانشــمندان متخصــص
ســرطان موفق بــه اصالح
ژنتیکی سیســتم ایمنی بدن
موش شده اند به طوری که به
تومورها حمله کند؛ انها از این شیوه به عنوان راهی برای بریدن
ترمز سیستم ایمنی مقابل سرطان یاد می کنند.
به گزارش گروه علمی ایرنا از نشریه معتبر علمی ساینس ،وظیفه
سیستم ایمنی بدن دفاع در برابر عفونت ها و غدد سرطانی است،
اما تومورها موفق به متوقف کردن حمالت سیســتم ایمنی می
شوند.
تیم محققان در دانشگاه کالج لندن دی ان ای سلول های سیستم
ایمنی را طوری دستکاری کردند که مقابله انها با سلول سرطانی
متوقف نشود.کارشناسان می گویند که این ایده باید در انسان هم
ازمایش شود ،اما حتی در موش هم تحولی هیجان انگیز است.
در سال های اخیر بهره برداری از سیستم ایمنی بدن برای نبرد با
سرطان یکی از مهیج ترین رشته های پزشکی بوده است.
بخش بزرگی از این تحقیقات صرف کشف حقه های شیمیایی
می شــود که تومورها برای از کار انداختن سیستم ایمنی سوار
می کنند.طبقه ای از داروها به نام ‹›چکپوینت اینهیبیتور››ها مثل
پمبرولیزوماب و نیوولوماب هستند که حق ه تومورها را مسدود
می کنند و هم اکنون برای بیماران تجویز می شوند.
44
44
فروردین 95
شماره 123
این داروها در برخی بیماران به نتایج خیره کننده منجر می شود
اما می تواند باعث عوارض جانبی شود چون کل سیستم ایمنی
بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
شیوه ای که هم اکنون درحال ازمایش است یکی از این حقه ها
را خنثی می کند تا مانع از کار افتادن سیستم ایمنی شود ،اما فقط
ان دســته از سلول های ایمنی را دستکاری می کند که به سرطان
حمله می کنند .یعنی باقی سلول های ایمنی دست نمی خورند.
در ازمایش ها به روی موش ،دانشــمندان سلول های مهاجم
تی -که بافت های ســرطانی را می بلعنــد -را از درون تومور
استخراج کردند.سپس با استفاده از پیشرفته ترین فناوری ویرایش
ژنتیکی ،دی ان ای در داخل سلول های تی اصالح شد به طوری
که سرطان ها نتوانند مانع حمله انها شوند.دانشمندان می گویند
که با این کار به اصطالح ‹ترمز سلول ایمنی را می برند›.
در ازمایش ها به روی دو ســرطان ،مالنوما و فیبروسارکوما،
درصد بقای موش ها از کمتــر از 20درصد طی 60روز بدون
درمان ،به بیش از 70درصد با درمان ،افزایش یافت.
دکتر ســرجیو کوزادا ،از محققان در ایــن مطالعه ،گفت ‹ :این
کشــفی هیجان انگیز اســت و بدان معنی است که ممکن است
راهی برای دور زدن سیستم دفاعی سرطان داشته باشیم›.
داروهای موجود همه سلول های ایمنی بدن را دستکاری می کنند
که دارای عوارض جانبی اســت ،درحالی که شــیوه تازه فقط
سلول هایی را تغییر می دهد که به سرطان می رسند.
رویدادها وگزارش ها
سیزدهمین کنگره ایمونولوژی و الرژی ایران در تبریز اغاز به کار کرد
سیزدهمینکنگرهایمونولوژیوالرژیایرانباحضوراستادانومتخصصان
وی ،از برپائــی تعداد 30پنل
این کنگره ســه روزه تا 10اردیبشهت ماه در محل مجتمع رفاهی و
کنگره خبــر داد و افزود :در این
علمی و تخصصی ،کارگاه ها و نمایشگاهی نیز از اخرین دستاوردهای
بالینی بیشتر مورد بحث و بررسی
دبیر علمی ســیزدهمین کنگره ایمونولوژی و الرژی با اشاره به اینکه
مجیدی اضافه کــرد :در طول
این شاخه از علم پزشکی 7،اردیبهشت در تبریز اغاز به کار کرد.
تفریحی پتروشیمی تبریز ادامه داشت و عالوه بر برگزاری نشست های
علم ایمونولوژی و الرژی در کشور ،برپا شد.
مقدمات برگزاری این کنگره از دو سال قبل در تبریز اغاز شد ،گفت :به
تخصصــی در طــول برگزاری
پنل ها ایمونولوژی زنان و پیوند
متخصصان قرار خواهد گرفت.
برگزاری این کنگره مهمانان خارجی از کشورهای امریکا ،برزیل ،فنالند،
موازات انجام کارهای مقدماتی و علمی و فراخوان های مختلف برای
ایتالیا و پاکستان نیز حضور خواهند داشت.
سال تعداد یکهزار نفر از استادان ،صاحب نظران و دانشگاهیان داخلی و
اســت که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر انتی ژن های
کنگره ،ســایت رسمی ان نیز ایجاد و راه اندازی شد که تا پیش از پایان
خارجی در ان ثبت نام کردند.
جعفر مجیدی اظهارکرد :از میان 800اثر ارسال شده به دبیرخانه این
کنگره ،هیات داوران با رعایت تمامی جوانب امر تعداد 200عنوان مقاله
را بــرای ارایه در طول برگزاری کنگــره انتخاب کرد و بقیه اثار نیز در
پوستری جداگانه منتشر شد.
ت پزشکی علم طب
ایمونولوژی یا ایمن شناسی یکی از شاخه های زیس
بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماری زا می پردازد.
این علم هم به جنبه های فیزیولوژیک پاسخ دفاعی بدن به عوامل بیگانه
و هم به جنبه های پاتولوژیک سیستم ایمنی مانند بیماری های خودایمنی،
ی پردازد.
حساسیت ،نقص ایمنی ،واکسیناسیون و پیوند اعضاء م
اکثر افراد برای ازمایش کلسترول نیـازی به
نـاشتـا بـودن ندارنـد
بــه گفته گروهی از متخصصان ،اغلب افراد نیازی به ناشــتا
بودن در طول شــب پیش از انجام خون گیری برای ازمایش
کلسترول ندارند.
محققان پی بردنــد نتایج ازمایش هایی که یک
تا شش ســاعت پس از مصرف وعده غذایی به
دســت امده اند ،تفاوت چشــمگیری با نتایجی
که پس از ناشــتا بودن گرفته شــده اند ،نداشتند.
به گفته دکتر بورگ نوردگارد از دانشــگاه کپنهاگ« :می توان
از همیــن فردا تغییرات را در روش ناشــتا بودن انجام داد و
ازمایشگاه ها نقش اصلی را در این موضوع بازی می کنند .این
کاری است که ما در دانمارک انجام دادیم و بیماران ،پزشکان
و ازمایشگاه ها همه از این تغییر خشنود هستند.
پزشــکان همیشــه از بیماران می خواهند قبــل از ازمایش
کلسترول ناشتا باشــند و ان ها نیز بدون هیچ سوالی این کار
را می کنند ».خون گیری برای ازمایش کلســترول
به طور معمول بعد از انکه فرد حداقل ۸ساعت
ناشتا بود ،انجام می گیرد.
پژوهشــگران می گویند یکی از مزیت های این
عمل ،ســاده کردن فرایند ازمایــش برای بیمار،
پزشــک و ازمایشگاه اســت و بیماران نیز تمایل بیشتری به
ازمایش دادن پیدا می کنند .انها دریافتند که ناشــتا نبودن تغییر
چندانی در میزان مواد موردســنجش در ازمایش چربی مانند
تری گلیســیرید ،کلسترول مجموع ،کلســترول بد یا LDLو
کلسترول خوب یا HDLایجاد نمی کند.
فروردین 95
شماره 123
45
رویدادها وگزارش ها
برگزاری کنگره بین المللی علوم و فناوری های
سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی
اولین جشــنواره ملی و کنگــره بین المللی علــوم و فناوری های
سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی از 30اردیبهشت تا اول خرداد
با حضور جمع زیادی از دانشمندان برتر بین المللی و اساتید برجسته
در سالن همایش های بین المللی رایزن برگزارشد.
دکتر رامین حشمت دبیرعلمی اولین جشنواره ملی و کنگره بین المللی
علوم و فناوری های سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی گفت :این
برنامه به عنوان اولین جشنواره جامع ستاد توسعه علوم و فناوری های
ســلول های بنیادی معاونت علمــی و فناوری ریاســت جمهوری
برگزارشد.
وی افزود :این جشــنواره و کنگره بین المللــی با حضور محققان
رشته های مختلف در زمینه های علوم پایه ،بالینی ،مهندسی بافت و سایر
دانشمندان و محققان رشته های مرتبط برگزار شد.
دبیرعلمی اولین جشنواره ملی و کنگره بین المللی علوم و فناوری های
سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی ،در ادامه تصریح کرد :یکی از
مشخصه های این برنامه جنبه های گوناگون است که به اجرا در خواهد
امد که از جمله ان می توان به حضور جمع کثیری از دانشــمندان برتر
بین المللی از کشورهای مختلف مانند امریکا ،کانادا ،انگلستان ،هلند،
المان ،ایتالیا و ...اشاره کرد.
به گفته حشــمت؛ دانشمندان برجســته ایرانی مقیم خارج کشور و
محققان مراکز علمی و تحقیقاتی در این مراسم حضور داشتند.
وی افــزود :عــاوه بر کنگره ،بخش فناوری و فــن بازار با حضور
شرکـت های دانش بنیان و صاحبان ایده و فن نیز برگزار خواهد شد.
حشــمت از اهدای جایزه ملــی در اولین جشــنواره ملی و کنگره
بین المللی علوم و فناوری های سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی،
خبر داد و عنوان کرد :به برترین های افرادی که ایده ها ،مقاالت و پایان
نامه های برتری را در حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی ارائه
کنند جایزه ملی اهدا خواهد شد.
وی افزود:همچنیــن در کنار این جشــنواره و کنگره بین المللی 20
کارگاه اموزشــی با مشــارکت مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی مختلف
برگزار شد.
امکان نگهداری نمونه خون در گرما فراهم شد
محققان به تازگی کشف کرده اند که می توان نمونه های خون
را به کمک پروتئین موجود در ابریشم به مدت طوالنی و در
دمای باال حفظ کرد.
توسعه این کار می تواند به مراقبت های بهداشتی در مکان هایی
که امکانات خنک کنندگی در ان کم است کمک کند.
دانشــمندان در دانشگاه تافتز با اســتخراج پروتئین موجود
در پیله ابریشــم به نام «فیبروئین» ،موفق به ایجاد یک روش
ذخیره سازی جدید خون شدند.
این پروتئین در صورت اعمال در ماده های دیگر از کیفیت
نگهدارندگی باالیی برخوردار است.
در این روش ،پروتئین مذکور ،خالص شده و به خون اضافه
می شود ،سپس هوای موجود در ان گرفته شده و در دمای 22
تا 45درجه سانتی گراد نگهداری می شود.
این تیم ســپس در فواصل زمانی مختلف با حل کردن این
پروتئین در اب قادر به بازیابی خون بوده و به راحتی می توانند
46
46
فروردین 95
شماره 123
نمونه خالص را برای تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار دهند.
دانشــمندان بر این باورند که پروتئین موجود در ابریشــم،
تغییرات کمتری را در نمونه های خونی ایجاد کرده و استفاده
از ان بسیار موثرتر از نگهداری نمونه های خون بر روی کاغذ
یا خشک کردن ان ها است .همچنین در این روش اسیب های
احتمالی که طی فرایند یخ زدایی رخ می دهد نیز وجود ندارد.
محققان دریافتنــد که این نمونه هــا می توانند حتی پس از
ذخیره ســازی به مدت 84روز در درجه حرارت 113درجه
فارنهایت با موفقیت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند.
این کشف بر اساس پژوهش قبلی که توسط دیوید کاپالن،
مهندس پزشکی در دانشــگاه تافتز صورت گرفته بود ،انجام
شــده است .کاپالن قبال خواص ابریشــم در انتی بیوتیک ها،
واکسن ها و انزیم ها را اثبات کرده است.
همایش
در چهاردهمین کنگره کشوری ارتقاء کیفیت خدمات ازمایشگاهی عنوان شد:
70درصد تشخیص های پزشکی
در ازمایشگاه ها صورت می گیرد
به همــت انجمن علمــی متخصصین
علــوم ازمایشــگاهی بالینــی ایــران و
ازمایشگاه مرجع سالمت و انجمن دکترای
علوم ازمایشــگاهی تشخیص طبی ایران،
نهمین کنگره بیــن المللی و چهاردهمین
کنگره کشــوری ارتقــاء کیفیت خدمات
ازمایشــگاهی تشخیص پزشــکی ایران،
باهدف فراهم کردن زمینه مناسب جهت
هم اندیشــی ،تبادل اطالعات ،ارائه نتایج
تحقیقــات و پژوهش های مختلف و ارائه
دانش به روز دانشمندان ،اساتید ،نخبگان،
همکاران و دانشــجویان ایرانی و خارجی
در رشــته های مختلف علوم ازمایشگاهی
بالینــی ،در تاریــخ 31 فروردیــن تا 3
اردیبهشــت در مرکــز همایــش هــای
بین المللی رازی برگزار شد.
شبکه هپاتیت ایران ،انجمن علمی
حقوقی ایران ،معاونت بهداشت ،دانشگاه
علوم پزشکی بقیه اهلل و شهید بهشتی
و انستیتو پاستور تهران ،پژوهشگاه
فناوری های نوین علوم زیستی ابن سینا
و دانشگاه علوم پز شکی شیراز حامیان
کنگره امسال بودند .همچنین European
�Federation of Clinical Chemis
try and Laboratory Medicine
و International federation of
�clinical chemistry and labora
tory medicineحامیان خارجی کنگره
امسال بودند.
ازمایشگاه و بیماری های مزمن
کلیه ،ازمایشگاه و بیماری های نقص
ایمنی ،ازمایشگاه و پژوهش های
ایمونولوژی ،سرولوژی ،ازمایشگاه و
پژوهش های بیوشیمی ،ازمایشگاه و
پژوهش های میکروب شناسی ،ازمایشگاه
و پژوهش های هماتولوژی ،ازمایشگاه
و تست های بر بالین ،ازمایشگاه و
طب انتقال خون ،ازمایشگاه و نظام
مراقبت بیماری های واگیر ،ازمایشگاه
و نظام مراقبت بیماری های غیر واگیر،
ازمایشگاه و عفونت های فرصت طلب
ویروسی ،ازمایشگاه و طب تولید مثل،
مدیریت فناوری تشخیص ازمایشگاهی،
نقش رهبری و مدیریت میانی در
ازمایشگاه ،مدیریت ریسک در ازمایشگاه،
چالش های ازمایشگاهی در بیماری های
غده فوق (هیپر و هیپوکورتیزولیسم)،
اقتصاد و ارتقای خدمات ازمایشگاهی،
تشخیص های مولکولی در ازمایشگاه
بالینی ،اعتبار بخشی ازمایشگاه بالینی،
اخالق و حقوق در ازمایشگاه بالینی،
اینده پژوهی ازمایشگاه های بالینی و
اموزش علوم ازمایشگاهی ازمحورهای
کنگره امسال بود .
رئیس کنگره ارتقاء کیفیت خدمات ازمایشگاهی
70درصد تشخیص های پزشکی در ازمایشگاه ها
صورت می گیرد
رئیس کنگره ارتقاء کیفیت خدمات
ازمایشگاهی گفت :حوزه سالمت از ما انتظار
دارد که با توجه به الگوی بومی و نه تنها با
تاثیرگیری از الگوهای خارجی برای ایجاد
شبکه و سیستمی واحد برنامه ریزی کنیم.
بهزاد پوپک در افتتاحیه نهمین
کنگره بین المللی و چهاردهمین
کنگره کشوری ارتقای کیفیت خدمات
ازمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران گفت:
دغدغه ها و انتظاراتی که وزیر بهداشت
در پیام خود به ان اشاره کرده است ،همان
دغدغه های ازمایشگاهیان است.
وی افزود :وزیر بهداشت به مشکالت
اموزشی در حوزه علوم ازمایشگاهی اشاره
و این سوال را مطرح کرده است که چرا راه
عالقمندان به این حوزه سد می شود؛ این
مساله نشان دهنده ان است که باالترین مقام
حوزه سالمت کشور به تاثیری
فروردین 95
شماره 123
47
که فارغ التحصیالن علوم ازمایشگاهی
می توانند بر پیشبرد این حوزه داشته باشند،
واقف است.
رئیس انجمن دکترای علوم
ازمایشگاهی به لزوم همکاری و انسجام
فعاالن ازمایشگاهی و ایجاد نظام جامع
ازمایشگاهی تاکید کرد و گفت :ما در کنار
هم می توانیم تاثیرگذار باشیم و خدمات
شایسته و با کیفیت به جامعه ارائه دهیم
بنابراین الزم است برای ایجاد یک نظام
هماهنگ با یکدیگر همکاری داشته باشیم.
دکترپوپک همچنین درباره اعتباربخشی
ازمایشگاه ها گفت :وزیر بهداشت به
اعتباربخشی ازمایشگاه ها نیز اشاره ای
داشت و اخرین قولی که در اسفندماه سال
گذشته به ما داد این بود که انجمن های
ازمایشگاهی به عنوان پایلوت ،اعتباربخشی
ازمایشگاه های یکی از استان های کشور
را برعهده بگیرد تا نظارت عینی و دقیقی
در این زمینه صورت گرفته باشد .پوپک
افزود :حوزه سالمت از ما انتظار دارد
که با توجه به الگوی بومی و نه تنها با
تاثیرگیری از الگوهای خارجی برای ایجاد
شبکه و نظامی واحد برنامه ریزی کنیم؛
ایجاد شبکه ای هماهنگ سبب ارتقای
کیفیت خدمات ازمایشگاهی در تمام
سطوح و کاهش قیمت تمام شده می شود.
48
48
48
95
فروردین95
فروردین
شماره 123
۲ میلیون دیابتی ساالنه در جهان
شناسایی می شوند
دبیرعلمی چهاردهمین کنگره ارتقای
کیفیت خدمات ازمایشگاهی ،گفت:
ساالنه حدود 2میلیون مورد جدید مبتال
به دیابت در جهان شناسایی می شود.
دکتر محمدرضا بختیاری در چهاردمین
کنگره ارتقای کیفیت خدمات ازمایشگاهی
تشخیص پزشکی ایران در مرکز
همایش های رازی ،اظهار کرد :همچنین
ساالنه ۳۰میلیون مورد انتقال خون در
ازمایشگاه های تشخیصی در جهان انجام
و ۴۴هزار مورد جدید سرطان خون
(لوسمی) در این ازمایشگاه ها شناسایی
می شود که در روند درمان و بهبود بیماری
بسیار موثر است.
وی افزود :به طور کلی امارها
نشان می دهند که بین ۷۰تا ۸۰درصد
تصمیم گیری های بالینی اعم از تشخیص
و درمان بر اساس پاسخ ازمایشگاه های
بالینی صورت می گیرد و در برخی از
بیماری های مرتبط با غدد درون ریز و
قلبی این میزان بیش از ۹۰درصد است.
دبیر علمی این کنگره همچنین گفت:
ازمایشگاهیان روزانه در معرض انواع
الودگی های شیمیایی ،صوتی ،میکروبی
و هسته ای هستند و در چنینی شرایطی
تالش می کنند پاسخگوی نیازهای پزشکی
بیماران باشند و جواب صحیح را ارائه
دهند.
بختیاری به همزمانی زادروز حکیم
سیداسماعیل جرجانی با روز ازمایشگاهیان
( ۳۰فروردین) اشاره کرد و افزود :در
روزگاری که زبان عربی بر علوم مختلف
تسلط یافته بود ،حکیم جرجانی با تالش
فراوان سعی کرد با زبان فارسی علم را به
درون جامعه ببرد و به این ترتیب امکان
فهم و درک ان را برای عموم فراهم کرد.
عواقب خرید مواد ازمایشگاهی
ارزان قیمت
دبیر اجرایی نهمین کنگره بین المللی
و چهاردهمین کنگره کشوری ،گفت:
مواد مصرفی و نیروی انسانی مهم ترین
مولفه های اقتصادی تاثیرگذار بر خدمات
ازمایشگاهی هستند.
دکتر علی صادقی تبار اظهارداشت:
مولفه های اقتصادی تاثیرگذار بر خدمات
ازمایشگاهی به ترتیب اهمیت در واقع
همان مولفه های موثر بر قیمت تمام شده
خدمات ازمایشگاهی خواهند بود که
عمده ترین ان ها کیت ها و مواد مصرفی،
نیروی انسانی ،تجهیزات ،فضای فیزیکی،
کنترل کیفی و کالیبراسیون ،هزینه های
پشتیبانی و خدمات و تعمیر و نگهداری
تجهیزات ازمایشگاهی است.
صادقی تبار با اشاره به اینکه انجام
هر تست ازمایشگاهی هزینه تمام شده
مشخصی داشته و می بایست توسط تعرفه
ان تست تامین هزینه شود تا خدمت مورد
نظر با کیفیت مطلوب ارائه گردد ،گفت:
هرگاه تعرفه یک تست کمتر از هزینه تمام
شده ان باشد قطعا کیفیت تست دچار
اختالل می شود و ازمایشگاه نمی تواند
کیت و مواد مصرفی مناسب را خریداری
نماید .بنابراین ازمایشگاه ها الجرم به دنبال
تامین کیت با قیمت های ارزان هستند و
این امر در کیفیت تست تاثیرگذار خواهد
بود .لذا وضعیت یک ازمایشگاه به لحاظ
اقتصادی شامل پارامترهای مهم مندرج در
شناسنامه خدمات ازمایشگاهی است که
سر دسته ان ها نیروی انسانی و کیت ها
و مواد مصرفی است که این دو مورد ۵۰
درصد هزینه انجام یک تست را به خود
اختصاص می دهد .اوهمچنین به اصالح
تعرفه های خدمات پزشکی در بخش
دولتی که منجر به ارتقای کیفیت و بهبود
خدمات گردید اشاره کرد و افزود :قطعا
این اتفاق در تمامی خدمات پزشکی از
جمله ازمایشگاه نیز می تواند نتیجه بخش
باشد ولی متاسفانه در بخش خدمات
ازمایشگاهی نظام پرداخت حقوق پایین
بوده و اعتقاد ما بر این است که اصالح
وضعیت اقتصادی ازمایشگاه ها اجحاف
بزرگی را که به همکاران ازمایشگاهی
شده است برطرف خواهد کرد.
*******
از دیگر برنامه های این کنگره برگزاری
چهارمین جشنواره حکیم جرجانی بود
که در طی ان مقاالت برتر ،کارکنان برتر
ازمایشگاهی در مقاطع مختلف کاردان،
کارشناس ،کارشناس ارشد و دکتری ،شرکت
های تولیدی و خدماتی توسط کمیته ارزیابی
این کنگره داوری شده و مورد تقدیر قرار
گرفتند.
در طی روزهای کنگره ۲۰کارگاه به
همراه نمایشگاه تجهیزات ازمایشگاهی با
حضور شرکت های داخلی و خارجی که
در این میان 19شرکت دانش بنیان فعال در
حوزه تولیدات ازمایشگاهی 114 ،شرکت
واردکننده 63 ،شرکت تولیدکننده داخلی و
15نشریه حوزه ازمایشگاه در این نمایشگاه
حضور داشتند و همگی شرکت های حاضر
به ارائه و معرفی اخرین دستاوردها و
تجهیزات حوزه ازمایشگاهی پرداختند.
*****
درادامه بابرخی ازشرکت ها گپ و گفت کوتاهی
داشتیم که درادامه می خوانید:
شرکت اوا پزشک
شرکت تولیدی و صنعتی اوا پزشک
که دومین سال حضور خود را در کنگره
ارتقای کیفیت تجربه می کند از سال
1375در شهرک صنعتی اشتیان اغاز به کار
نمود .مهندس مطلق کارشناس بازریابی
این شرکت درگفتگو با ماهنامه افزود دو
دهه تالش برای خوب ماندن و بهتر شدن،
مزایایی از جمله برخورداری از دانش
فنی ،فن اوری های به روز و نیروهای
متخصص و کارامد برای اواپزشک به
همراه داشته است که نتیجه ان عالوه
بر تامین نزدیک به %85نیاز کشور به
سرسوزن یکبارمصرف پزشکی و صادرات
سرسوزن به کشورهای اروپایی و اسیایی،
توسعه محصوالت در حوزه های مختلف
پزشکی بوده است .محصوالت این
شرکت در حوزه دیابت( سرنگ انسولین
یکپارچه – سرسوزن پن انسولین-النست
خون گیری) در حوزه تزریق( سرنگ
ایمن -سرنگ خود تخریب -سرنگ
تزریق انسانی و )...در حوزه ازمایشگاهی(
لوله های بدون خال( جدید) و با خال
خونگیری و )...در حوزه پوست و زیبایی(
سرسوزن مزوتراپی – میکروکانوال -پانچ
نمونه برداری) و در دیگر حوزه هایی اعم
از :دامپزشکی -دندان پزشکی -چشم
پزشکی -انژیوگرافی -گوارش) است.
شرکت وستا تجهیز پارت
به رسم سال های گذشته حضور
در کنگره ارتقای کیفیت خدمات علوم
ازمایشگاهی جز اولویت های شرکت
وستا تجهیز پارت بوده و امسال این
شرکت با در نظر گرفتن یک غرفه با
فروردین 95
شماره 123
49
کاربری نمایش محصوالت و یک
غرفه دیگر به صورت VIPبه منظور
رفاه مراجعه کنندگان محترم در نمایشگاه
جانبی کنگره حضور داشت.
مهندس رضایی ،مدیر فروش شرکت
وستا در گفتگو با خبرنگار ماهنامه
تشخیص ازمایشگاهی افزود :شرکت
وستا تجهیز پارت ،عمدت ًا در زمینه واردات
تجهیزات بیوتکنولوژی ،نانو تکنولوژی،
ایمونو اسی و بیوشیمی ازکشور های
امریکا ،اسپانیا و ایتالیا فعالیت دارد.
شرکت وستا تجهیز پارت با به نمایش
گذاشتن بخشی از محصوالت خود و
ارائه ان به متخصصین علوم ازمایشگاهی
و تاکید بر خدمات پس از فروش گسترده
پا به این کنگره نهاده و خوشبختانه توانسته
حضور پررنگی در این عرصه داشته باشد
به گونه ای که محصوالت این شرکت
جز انتخاب های بیشتر مراجعه کنندگان
محترم است.
در این میان دستگاه های کمی
تمام اتوماتیک
لومینسانس OPEN
االیزای کمپانی
و دستگاه های
اورنس امریکا و همچنین دستگاه
CLINICAL ARRAY READERکمپانی
ژنومیکای اسپانیا که از قبل بسیار مورد
توجه قرار گرفته بود ،ارائه شد و نیز از نسل
جدید دستگاه کمی لومینسانس OPEN
اورنس با تکنولوژی و ظرفیت باالتر به اسم
FUSION 2و همچنین دستگاه االیزا ریدر
STAT FAX 4300تحت ویندوز و دستگاه
)ISE STAT FAX 3900 (SELECTALYTE
50
50
فروردین 95
شماره 123
معرفی شد .مدیر فروش شرکت وستا
تجهیز پارت اظهار داشت کنگره امسال
به مشابه سال های گذشته در سطح قابل
قبولی برگزار شد.
شرکت نانومهر
شرکت نانومهر که در طبقه همکف
غرفه۱۷درکنگره ارتقا مانند ۱۳سال
گذشته حضور داشت .این شرکت نماینده
انحصاری شرکت الفا انگلستان در ایران
است .محمد کوهستانی مدیرعامل این
شرکت درخصوص فعالیت های این
شرکت افزود :ما اولین شرکت ارایه
کننده خدمات غربالگری در ایران هستیم
و مسوولیت فروش و پشتیبانی نرم افزار
غربالگری سندرم داون را (فیلد کاری
شرکت نانومهر :سالمت جنین) در
ایران را داریم و با بیش از ۸۰۰مرکز
همکاری می کنیم .از دیگر محصوالت
وارداتی این شرکت به کیت های االیزا
کیت های ایمونوکروماتوگرافی کمیو کیفی ـ کیت های تشخیص ملکولی-
دستگاه کاست ریدر است
(در نمایشگاه امسال چند
محصول جدید توسط این
شرکت ارایه شد) .مدیر عامل
این شرکت بازدید های امسال
را بسیار چشمگیر و مثبت
ارزیابی کرد و افزود :کنگره
پیشرفت خوبی نسبت به سال
های گذشته داشته است.
شرکت اوا نیکا ایتک
شرکت اوا نیکا ایتک که در طبقه
همکف غرفه ۲۱کنگره ارتقای کیفیت
امسال حضور داشت در طی سال ها
فعالیت در حوزه واردات محصوالت زنان،
زایمان و نازایی نام نیکی از خود به جای
گذاشته است .انالیز اسپرم -کیت های
تخصصی و ...از محصوالت این شرکت
است .مدیر عامل شرکت به افزایش تعداد
بازدید های امسال اشاره کرد.
شرکت نبض پزشکی اینده
شرکت نبض پزشکی اینده که در
غرفه ۳طبقه همکف در کنگره ارتقا
حضور داشت به عنوان نماینده رسمی و
انحصاری پنج کارخانه و کمپانی اروپایی
در حوزه واردات تجهیزات ازمایشگاهی
( در حوزه بیوشیمی -داروشناسی -خون
شناسی مواد مصرفی) و در حوزه واردات
تجهیزات پزشکی( احیا و اورژانس -اطفال
و نوزاد -قلب و عروق -سی سی یو و
ای سی یو) فعالیت می کند.
شرکت نیما پویش
شرکت نیما پویش طب که 18سال
از فعالیت حرفه ای اش می گذرد امسال
مانند سال های گذشته در نمایشگاه
جانبی کنگره ارتقا حضور داشت .این
شرکت از وارد کنندگان موفق در حوزه
اتو اناالیزر بیوشیمی ،سل کانتر ،سرم
کنترل ،خون کنترل ،فلیم فتومتر ،پلیت
ریدر و واشراالیزا ،کواگلومتر و فتومتر
بیوشیمی است .اقای مقدم کارشناس
و مشاورفروش این شرکت درگفتگوبا
ماهنامه اظهار داشت :سطح برگزاری
نمایشگاه امسال خوشبختانه پیشرفت
چشمگیری نسبت به گذشته داشته است.
شرکت نیما پویش طب دستگاه های
الیزای تمام اتومات و چند دستگاه جدید
دیگرمانند کمی لومینسنس و بالدگاز
پرتابل را در این نمایشگاه به عرضه
نمایش گذاشت.
شرکت من
شرکت من از سال ۱۳۵۱فعالیت
خود را اغاز نموده و افتخار دارد پس
از گذشت ۴۴سال همچنان در حوضه
محصوالت هماتولوژی ،بیوشیمی ،فروش
و خدمات پس از فروش اتواناالیزر های
بیوشیمی Selectraخدمتگذار جامعه
ازمایشگاهی کشور باشد.
شرکت سپهر انالیز
شرکت سپهر انالیز که از سال ۱۳۸۶
به منظور خدمت رسانی به جامعه در
حوزه تجهیزات ازمایشگاهی و پزشکی
فعالیت خود را اغاز کرد ،از سال اول
تاسیس خود در نمایشگاه کنگره ارتقا
حضور داشت .بهشتی مدیرعامل شرکت
درگفتگو با ماهنامه افزود :سپهر انالیز به
عنوان وارد کننده دستگاه های ازمایشگاه
تشخیص طبی مثل االیزا -بیوشیمی و...
امسال نیزدراین نمایشگاه جانبی کنگره
حضورداشت و دستگاه الیزا اتوماتیکی
را در نمایشگاه به نمایش گذاشتیم.
مدیرعامل این شرکت افزود کنگره ارتقای
امسال از نظر کیفی در حد مطلوبی بود
اما متاسفانه قیمت غرفه ها بسیار باال بود.
شرکت تکاپوطب
شرکت تکاپوطب که از سال
۱۳۷۲فعالیت خود را درزمینه تصویر
برداری و ازمایشگاهی اغاز کرد و امسال
نیز در نمایشگاه این کنگره حضور داشت.
این شرکت از وارد کنندگان تجهیزات
درحیطه های تخصصی از جمله تامین
و تجهیز مراکز تصویربرداری پزشکی(
ماموگرافی -تصویر برداری تداخلی و
بیوپسی پستان -سنجش تراکم استخوان-
تجهیزات
دیجیتال)
فلوروسکوپی
مرتبط با سالمت بانوان(ژنیکولوژی
)....و ارائه به روزترین سیستم های
ازمایشگاهی(تشخیصی -سیستم های
انالیز -میکروسکوپ -ازمایشگاهی
مولکولی -میکروب شناسی) در ایران
است .این شرکت پس از چند سال حضور
در نمایشگاه امسال با عنوان اسپانسر کنگره
حضور یافت .مهندس بنکدار مدیر فروش
تکاپو طب اعالم کرد ما در خواست داریم
محل برگزاری نمایشگاه ارتقا را تغییر
دهند به دلیل این که غرفه ها کوچک و
هزینه ها باال است.
شرکت صنایع پزشکی عطاری
شرکت صنایع پزشکی عطاری درزمینه
بازرگانی ،بیمارستانی،
محصوالت
پزشکی ،جراحی ،لوازم پزشکی فعال است.
این شرکت محصوالت ازمایشگاهی خود
را که در زمینه واردات از امریکا فعالیت
می کند در نمایشگاه جانبی ارتقای امسال
به نمایش گذاشت.
شرکت تعاونی کاردان ازما
شرکت تعاونی کاردان ازما در پنجمین
سال حضور خود در کنگره ارتقا حضور
یافت .این شرکت تنها تولیدکننده محیط
کشت های ازمایشگاهی است و دارای
قابلیت باال در رقابت با محیط کشت های
خارجی است .مدیر عامل این شرکت
سطح بازدید های کنگره امسال را بسیار
خوب ارزیابی کرد اما در خصوص
مشکالتی در محل غرفه ها اعم از عدم
تطابق امتیاز دریافت شده از سوی کنگره
با میزان امتیاز دهی های ازپیش اعالم
شده و عدم نبود پیج اطالع رسانی در
چادر ها و مشکالت سرمایشی سالن
اشاره کرد.
شرکت تجارت درمان سالمت
شرکت تجارت درمان سالمت که در
فضای باز چادر کنگره ارتقای کیفیت قرار
داشتند ،امسال نیز درزمینه واردات کاله
جراحی -زیراندازبیمار-کاله بیمار -المل
معمولی از کشور چین حضور یافت.
شرکت پیشگامان صنعت
شرکت پیشگامان صنعت که تولید
کننده کیت های الیزا است برای دومین
سال بود که درنمایشگاه جانبی کنگره
ارتقای کیفیت 95با ارایه محصوالت
خودحضور یافت .روزبهانی مدیر عامل
این شرکت با ابرازنارضایتی از غرفه
های موجود در چادر ها افزود از شرایط
مناسبی برخوردارن نبودند.
شرکت مهندسی تجهیز گستر
شرکت مهندسی تجهیز گستر که
درفضای باز درون چادر کنگره ارتقا
قرار داشت از اوایل سال 1366تاسیس
و فعالیت خودرادر زمینه تجهیزات
ازمایشگاهی و تحقیقاتی اغاز کرده است.
این شرکت نماینده فلیپیس -رادیومتر-
نیتوساست و از سه بخش مجزای فروش
و بازاریابی /خدمات پس از فروش و
بازرگانی تشکیل شده که هر بخش دارای
حوزه کاری مشخص شده ای است .اذر
مهر رییس هیپت مدیره این شرکت،
کنگره امسال را خوب ارزیابی کرد اما در
خصوص امتیاز دهی شرایط را مناسب
ندید .محصول جدید برای بخش اورژانس
توسط این شرکت به نمایش گذاشته شد.
فروردین 95
شماره 123
51
گزارش کوتاه
سیده مینا مجابی
چهارمین نمایشگاه تجهیزات و مواد ازمایشگاهی
ساخت ایران ،موفق تر از گذشته برگزارشد
چهارمین نمایشگاه تجهیزات و مواد
ازمایشگاهی ساخت ایران از 5تا 8
اردیبهشت ماه همه روزه از ساعت 9تا 18
در سالن خلیج فارس 40 ،و 41نمایشگاه
بین المللی تهران برگزارشد .این نمایشگاه
در طی زمان کوتاهی که از تاسیس ان
می گذرد بهبود و توسعه قابل توجهی یافته
به طوری که در طی سه سال گذشته این
نمایشگاه 220میلیارد تومان فروش قطعی
داشته است .سال نخست 100شرکت با
2500مدل محصول در نمایشگاه حضور
داشتند اما امسال درچهارمین دوره 9000
مدل محصول از 330شرکت با حضور
بازدید کنندگانی از ۴کشور همسایه از
جمله عراق ،افغانستان ،ترکمنستان،
قزاقستان و تعدادی دیگر از کشورها
عرضه شده است.
با توجه به افزایش چشمگیر
تولید تجهیزات و مواد ازمایشگاهی
در طی سالیان گذشته در کشور،
52
52
فروردین 95
شماره 123
معاونت علمی و فناوری ریاست
جمهوری «نمایشگاه تجهیزات و
مواد ازمایشگاهی ساخت ایران» را
با هدف معرفی توانمندی های کشور
در این زمینه ،فراهم سازی بستری
برای بازارسازی ،حمایت از ایجاد
زیرساخت های توسعه فناوری در
دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور و
همچنین جذب حمایت های دولتی به
سمت تولیدات داخلی و شرکت های
دانش بنیان ،همه ساله برگزار می نماید.
اهداف برگزاری نمایشگاه از این
قرارند :حمایت از اشتغال پایدار در
شرکت های دانش بنیان؛ توسعه فناوری
از طریق ایجاد کشش بازار برای
توانمندسازی شرکت های سازنده از
طریق حمایت از خرید تجهیزات؛
ترغیب دانشگاه ها و مراکز علمی و
پژوهشی به استفاده از محصول ایرانی؛
کاهش وابستگی ازمایشگاه های داخلی
به تجهیزات و مواد مصرفی وارداتی؛
کمک به شکل گیری بازار بزرگ و
پایدار داخلی برای تجهیزات و مواد
مصرفی ازمایشگاهی ساخت ایران؛
تسهیل در تبادل فناوری و هم افزایی
میان سازندگان تجهیزات و مواد
مصرفی ازمایشگاهی؛ ایجاد ارتباط
مستقیم خریداران اصلی و اعضای
هیئت علمی با شرکت های سازنده
تجهیزات ازمایشگاهی؛ تقویت
شرکت های دانش بنیان در پاسخگویی
به نیازهای کشور؛ ظرفیت سازی برای
صادرات محصوالت دانش بنیان؛
شناسایی شرکت های توانمند در
کشور در زمینه تولید مواد و ساخت
تجهیزات ازمایشگاهی پیشرفته و
حمایت از ان ها؛ معرفی توانمندی های
کشور در زمینه تولید مواد و ساخت
تجهیزات ازمایشگاهی در کشور و
تبدیل شدن به قطب منطقه ای تولید
تجهیزات ازمایشگاهی؛ حمایت از
عرضه تولیدات استاندارد ،بهبود
کیفیت تولیدات داخلی ،به روزرسانی
مشخصات و ارتقای کمی و کیفی
خدمات پس از فروش از سوی
شرکت های دانش بنیان تولیدکننده
تجهیزات و مواد مصرفی ازمایشگاهی
در کشور.
گروه بندی نمایشگاه ساخت
ایران که بر اساس گروه های کاالیی
متفاوتی اعم از تجهیزات عمومی
ازمایشگاهی ،مهندسی پزشکی و
زیست مواد ،مواد ازمایشگاهی و...
است امسال هم با موفقیت و با استقبال
خریداران و بازدیدکنندگان داخلی و
خارجی مواجه شد .در روز نخست این
نمایشگاه بیش از ۱۷۰۰پیش فاکتور به
مبلغ ۱۱۷میلیارد تومان صادرشد و در
روز دوم چهارمین نمایشگاه تجهیزات
و مواد ازمایشگاهی ساخت ایران ،بیش
از ۶۱۰۰پیش فاکتور صادر شده است
که میزان عالقه و ارتباط بازدیدکنندگان
با نمایشگاه ساخت ایران را به خوبی
نمایش می دهد .چهارمین دوره از این
نمایشگاه تجهیزات همانند سال های
گذشته در راستای توسعه شرکت های
دانش بنیان برگزار شد و قریب به ۱۰
هزار دستگاه ازمایشگاهی «های تک»
عرضه شد .گفتنی است که محصوالتی
که در این نمایشگاه شرکت کرده اند از
تخفیفات ۵۰درصد به پایین برخوردار
می شوند.
نحوه حمایت از محصوالت در چهارمین
نمایشگاه تجهیزات و مواد ازمایشگاهی
ساخت ایران
با توجه به اهداف معاونت علمی
و فناوری مبنی بر حمایت از توسعه
محصوالت با فناوری باالتر ،اساس
حمایت های دوره چهارم همانند دوره
سوم برمبنای سطح بندی محصوالت
است .سطح بندی محصوالت در چهار
سطح و بر اساس سطح ذاتی فناوری
و میزان بومی سازی محصول انجام
می شود .منظور از فناوری مورد ارزیابی
در بررسی محصوالت ،مجموعه ی دانش،
مهارت ،فرایندها ،سامانه ها ،ابزاراالت
و پژوهش ها برای طراحی ،ساخت،
استفاده ،نگهداری و تحقیق و توسعه ی
محصول است .به واسطه این نمایشگاه
می توان 25درصد نیازهای داخلی در
حوزه تجهیزات را رفع کرد .همچنین
10شرکت برگزیده در این نمایشگاه
برای دستیابی به موضوع صادرات تحت
پوشش و حمایت های معاونت علمی و
فناوری ریاست جمهوری قرار می گیرند.
یکی از اخباری که در حاشیه این
نمایشگاه توسط محمود شیخ زین الدین
معاون نواوری و تجاری سازی معاونت
علمی و فناوری ریاست جمهوری
اعالم شد این بود که تا پایان امسال
طرح رتبه بندی شرکت های دانش بنیان با
ارائه خدماتی مانند مشاوره های مورد نیاز
و سوق دادن انها به سمت بازاریابی و با
هدف صادرات محصوالت شرکت های
دانش بنیان اجرایی می شود.
یکی دیگر از اخبار مهم نمایشگاه
ارائه 12محصول فناورانه جدید سطح
یک در چهارمین نمایشگاه تجهیزات و
مواد ازمایشگاهی ساخت ایران بود که با
توجه به ۳۲میلیون جوانی که در کشور
ما دارای تحصیالت عالیه هستند این
نمایشگاه می توانند پایه اینده ساز برای
توسعه کشور باشد.
در طی روز های برگزاری نمایشگاه
کارگاه های اموزشی مختلفی شامل
کارگاه اموزشی طیف سنجی مرئی-فرا
بنفش ،کارگاه اموزشی استراتژی های
تجاری سازی
ارزش گذاری
و
اختراعات ،کارگاه اموزشی اشنایی
با پراش سنج اشعه ایکس ،کارگاه
اموزشی کروماتوگرافی مایع با کارایی
باال ( ،)HPLCکارگاه اموزشی اشنایی
با نحوه انجام معامالت در بورس
کاالی ایران ،کارگاه اموزشی اشنایی
با حقوق مالکیت فکری و ثبت پتنت
و کارگاه اموزشی کروماتوگرافی
گازی -طیف سنجی جرمی برگزار شد.
فروردین 95
شماره 123
53
با پیشکسوتان
دکتر حسن اشتیانی پور؛
دانشیار پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران
همین که دکتر اشتیانی پور وارد موزه علوم
پزشکی می شود و میکروسکوپ الکترونی
فلیپس را در ابتدای در ورودی موزه می بیند،
متوجه برق چشمانش می شویم با خوشحالی
می گوید:
«ا ِ ...این بچه من اینجا چیکار می کنه؟»
و برایمان تعریف می کند که سال ها با این
دستگاه -که اولین میکروسکوپ الکترونی در
ایران بوده -کار می کرده و به قول خودش
همدم هم بوده اند ...
موجی از خاطرات گرم به
وجودمان می ریزد ...
خاطرات پزشکی که همه او را
با نام «حسن» می شناسند و چقدر
صمیمانه حرف می زند...
دوران کودکی وتحصیالت ابتدایی
من حسن اشتیانی پور هستم
متولد اول فروردین سال 1308در
تهران .پدرم در بخش داروسازی
ارتش بود .پراتیسن قدیمی داروساز
بود به طوری که به ساختن تمام
داروها اشراف داشت و حتی انقدر
درکارش متبحر شده بود که خیلی
از بیماری ها را معالجه می کرد و
یکی از دالیلی که دوست داشت من
به رشته پزشکی بروم ،همین بود که
خودش در این زمینه فعالیت داشت.
من ،در هفت سالگی به مدرسه
دولتی «ایمان » رفتم و شش سال
54
54
فروردین 95
شماره 123
دبستان را در ان مدرسه گذراندم
و شش سال دبیرستان را هم در
دبیرستان «شرف» تهران طی کردم.
در دوران مدرسه شاگرد تراز اولی
نبودم اما نسبت ًا جزء شاگردان خوب
به حساب می امدم.
تحصیالت تکمیلی و استادان در
زمان تحصیل
بعد از دبیرستان ،در کنکور دانشکده
پزشکی دانشگاه تهران شرکت کردم
اما متاسفانه در سال اول نتوانستم قبول
شوم و اجبارا ً به دلیل این که به قول ما
قدیمی ها «باد پشتم نخورد» در دانشکده
علوم دانشگاه تهران ثبت نام کردم که
در ان زمان برای ورود به این دانشکده
کنکوری وجود نداشت اما بعد از یک
سال دوباره برای کنکور درس خواندم
و این بار توانستم در بین 7-6هزار
نفر ،رتبه 130را به دست بیاورم و وارد
دانشکده پزشکی شدم در ان زمان 300
نفر اول را دانشکده پزشکی 40 ،نفر
بعدی را دانشکده دندانپرشکی و 40نفر
بعد را دانشکده داروسازی پذیرش می
کرد.
زمانی که خبر قبولیم را به پدرم
دادم ،جایزه ام فقط یک «باریکال»
بود که ان موقع برای من خیلی با
ارزش بود.
از 300نفری که در دانشکده
پزشکی پذیرفته شدیم ،در حدود 6
– 35نفر ارتشی بودند و 15-16نفر
هم خانم ها پذیرفته شده بودند.
درست یادم هست که در روزهای
اول دانشکده مرحوم «دکتر گنج
بخش» که استاد اناتومی بودند
– خداوند روانش را شاد بدارد –
سرکالس ما امدند و قبل از شروع
درس به ما گفتند :بچه ها! طب،
دوتا دوتا چهارتا نیست و فکر نکنید
همیشه می توانید بر طبق اصول از
پیش تعیین شده بیماری را تشخیص
دهید و بیماران را معالجه کنید.
در ان زمان ما سه سال علوم پایه
می خواندیم .در هر گروه علوم پایه
تعدادی استاد و دانشیار و دستیار
بودند که به مدیر گروه « استاد
کرسی» می گفتند .مرحوم «دکتر
فرهاد» کرسی فیزیک و مرحوم «دکتر
کیهانی» کرسی اناتومی را اداره می
کردند.
بعد از طی کردن امتحانات کتبی
و شفاهی ،از سال چهارم وارد دوره
بالینی می شدیم و بعد از سه سال
وارد دوره انترنی می شدیم که چهار
ماه جراحی ،چهار ماه داخلی و
چهارماه هم تخصصی بود و بخش
تخصصی به بخش های گوش و
حلق و بینی و پوست و ...که انتخاب
این بخش ها به نمره ای که کسب
کرده بودیم ،بستگی داشت و بهترین
بخش در بیمارستان امام خمینی
بخش داخلی بود و مرحوم «دکتر
عزیزی» پاترون بخش بودند (استاد
کرسی بودند) و کرسی بیمارستان
رازی را هم مرحوم «دکتر اذر» اداره
می کردند که دانشیارشان هم مرحوم
«دکتر پیرنیا» بودند و من این بخش
را انتخاب کردم که در این بخش
استادان واقع ًا برای دانشجویان دل
می سوزاندند و هر انچه را که می
دانستند با صمیمیت هر چه تمام تر
به دانشجویان منتقل می کردند ،به
طوری که در بخش داخلی مسئولیت
هر 4-5تخت را به یکی از ما سپرده
بودند و در مدت بستری بودن
بیماران – با نظارت استادان – تمام
امور مربوط به بیماران به عهده ما بود.
در این مدت اگر بیماری فوت
می شد ،ما با نظارت اساتید ،اتوپسی
انجام می دادیم .به خاطر دارم
که در انتهای باغ بیمارستان اتاق
کوچکی بود که انجا اتوپسی را انجام
می دادیم وگاهی هم برای مواجه
نشدن با صاحبان بیمار و جلوگیری
از درگیری – به توصیه دکتر اذر
– شب ها برای انجام اتوپسی به
بیمارستان می رفتیم و بافت های
برداشته شده را به بخش اسیب
شناسی دانشکده می فرستادیم.
در ان زمان کرسی اسیب شناسی
را مرحوم «دکتر حبیبی گلپایگانی» -
موسس بخش پاتولوژی در ایران –
و بعد هم مرحوم «دکتر ارمین» اداره
می کردند.
برای دوره جراحی ،چون
بخش های جراحی ما محدود بود،
دانشکده با بعضی از بیمارستان هایی
که تابع سازمان بیمه کارگری بودند،
قرارداد بست و من و چند نفر از
دوستانم بیمارستان هدایت را انتخاب
کردیم که در سه راه قلهک تجریش
بود و استاد ما جناب «دکتر سلیمان
ازما» بودند که در کارشان متبحر
بودند و بسیار هم به کار تدریس
عالقه داشتند اما جزء هیئت علمی
نبودند.
دوره جراحی را تحت نظر
دکتر ازما و دستیارانشان گذراندیم و
ان ها به قدری ما را راه انداخته بودند
که ما درست بعد از یک ماه شروع
کردیم به جراحی .به خاطر می اوریم
که اپاندیسیت ،فتق و هموروئید عمل
می کردیم و من هیچ وقت فراموش
نمی کنم که اولین مریضی را که عمل
کردم – عمل اپاندیسیت – 2روز
بعد از عمل بلند شد و راه افتاد که
این ،با توجه به امکانات و تجهیزات
ان زمان ،خیلی مهم بود.
بعد از ان هم ،باز با توجه به
نمراتمان ،من بخش چشم پزشکی
بیمارستان امیر اعلم را انتخاب کردم
که دران زمان بیمارستان تخصصی
بود استادی هم داشتیم که هم تیمسار
بودند هم متخصص چشم پزشک به
اسم تیمسار «دکتر علوی» که دستیارانی
داشتند به نام اقای «دکتر فروغ» و «دکتر
بینا» که عضو هیئت علمی بودند.
باز ،ما به همان ترتیب راه افتادیم
و شروع کردیم به عمل های ابتدایی
مثل پتریشیون ،انتروپین و در اخر
هم یکی دو تا کاتاراکت یعنی اب
مروارید را عمل کردیم که باز ،خیلی
دکتر اشتیانی پور در سال 1326
برایمان مهم بود .با اتمام این دوره،
در حقیقت دوره پزشکی عمومی را
تمام کردیم و من برای تزم ،سوژه
ای را در مورد بیماری های پوستی
با راهنمایی مرحوم «دکتر صدر»
انتخاب کردم و دفاع کردم و با درجه
بسیار خوبی هم مورد قبول قرار
گرفت.
مسوولیت ها و تدریس در دانشگاه
وقتی که من ،سال پنجم پزشکی
بودم ،متاسفانه پدرم فوت کرد و بعد
از ان با مادر و مادربزرگم زندگی
می کردیم .بعد از این که دانشکده را
تمام کردم ،به فکر تخصص گرفتن
نبودم و تصمیم داشتم که به امریکا بروم
اما با توجه به این که مادر و مادربزرگم
تنها بود ،منصرف شدم از طرفی برای
تخصص گرفتن هم باید امتحان می
دادیم که به دلیل این که پدرم تازه فوت
کرده بود از حوصله من خارج بود که
بخواهم امتحان بدهم.
بنابراین رفتم و در موسسه بیمه
کارگران ،با حقوق بسیاری عالی
استخدام شدم .صبح و بعد از ظهر
طبابت می کردم و در عین حال در
بیرون هم مطلب داشتم اما ،باز راضی
نبودم و بعد از یک سال به
فروردین 95
شماره 123
55
فکر تخصص گرفتن افتادم و با
راهنمایی یکی از دوستان پزشکم
به بخش سرطان -انستیو کانسر
فعلی – رفتم .ان زمان مرحوم
«دکتر شمسا» از اساتید بسیار
شاخص و نامی ،انجا بود و من
را پذیرفت .شروع به کار کردم و
بعد از یکسال ایشان حکمی را به
من دادند و همکاری من در سال
ادامه پیدا کرد تا سال 1374که من از
دانشگاه بازنشسته شدم ،یعنی 34سال
و تمام این مدت هم در همان بخش
انستیتو کانسر بودم.
5سال که از خدمتم گذشته بود.
امتحان دانشیاری دادم و دانشیار ان
جا شدم و یک سال بعدهم ،بورس
W.H.Oبه من تعلق گرفت و من
یک سال و نیم به سوئیس رفتم انجا،
من در بخش انستیتوی پاتولوژی و
هیستولوژی بودم و کارم در ارتباط با
میکروسکوپ الکترونیک بود که در ان
زمان ،در ایران فقط یکی وجود داشت
که مرحوم «دکتر رحمتیان» برای
انستیتو تهیه کرده بود.
بعد از دیدن دوره تخصص
و بازگشت به ایران در رابطه با
میکروسکوپ الکترونی و پاتولوژی
همراه استاد عزیز خودم ،که همکالس
خودم هم بودند« ،دکتر مجتبایی» یک
سری تحقیقات سرطانی انجام دادیم
و حدود 10-12مقاله در این مورد
نوشتیم که تعدادی از انها هم در خارج
از کشور به چاپ رسید.
سوژه مورد بررسی ما سرطان و
تومورهای پستان در خانم ها بود که ما
باالخره توانستیم با الکترومیکروسکوپ
انکلوزیون ها و ویروس هایی که در
رابطه با بیماری های پستان بود را ببینم
56
56
فروردین 95
شماره 123
مسایل و مشکالت سیستم اموزشی
نفروسط جناب اقای دکتر شمس شریعت ترقبان،
سمت چپ جناب اقای دکتر تقی شریعتمداری
استاد پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران ،سمت
راست دکتر حسن اشتیانی پور دانشیار پاتولوژی
دانشگاه علوم پزشکی تهران
و کشف بکنیم و مقاله کنیم که هنوز
هم عکس هایش زینت بخش مرکز
انستیتوی سرطان است.
قبل از رسیدن به دانشیاری از طرف
دانشکده و توسط دکتر شمسا به ما گفته
شد که باید به عنوان دستیار در امر
تدریس شرکت کنیم که خوب ،اولش
یک خورده برای ما وحشتناک بود.
من درست به خاطر دارم که سال
پنجمی که دستیار ان جا بودم ،تعدادی
در حدود 7-8نفر از انستیتو ،بعد از
ظهرها به دانشکده می رفتیم و در
کالس های عملی ،به دانشجویان
کارهای میکروسکوپی را اموزش
می دادیم .بعد ،کم کم کارهای نظری
هم به ما محول شد و وقتی به مقام
دانشیاری رسیدیم ،قسمت های مهمی
را ما تدریس می کردیم.
بیماری های عفونی را بنده،
بیماری های دستگاه گردش خون را
«دکتر کمالیان» بیماری های کبد را «دکتر
سموریان» و بیماری های استخوان را
از «دکتر شریعت» و ...عهده دار بودند
و پاتولوژی بیماری های عفونی و یک
قسمتی از بیماری های زنان و باز ،قسمتی
از سیتولوژی را من درس می دادم.
اول این که به نظر من ،کار
تدریس با دانستن و معلومات باال
متفاوت است یعنی این که این طور
نیست که هر کس علم داشته باشد،
بتواند خوب تدریس کند و استاد
خوبی باشد .من سال ها مدیرگروه
پاتولوژی در دانشکده پزشکی بودم و
مسوولیت تنظیم کالس ها با من بود.
بارها اتفاق افتاده بود که دانشجویان از
استادانی که برایشان انتخاب می کردیم
ناراضی بودند با این که اساتید ،بسیار
با سواد و حتی تحصیلکرده خارج
بودند اما شیوه تدریس را نمی دانستند
و در واقع اساتید باید قبل از تدریس،
اموزش ببینند و بتوانند با دانشجویان
ارتباط برقرار کنند اما متاسفانه بعد از
انقالب ،دانشکده های پزشکی متعدد
باز شد و با کمبود اساتید با تجربه و
اموزش دیده مواجه شدیم.
به عنوان مثال ما برای تدریس به
دانشکده پزشکی یزد رفتیم و بنابر
مشکالتی که وجود داشت نتوانستیم
کار را ادامه بدهیم و بعد ،از شاگردان
ما خواسته شد که در دانشکده تدریس
کنند مشابه همین اتفاق در دانشکده
پزشکی ایالم هم اتفاق افتاد و باز،
از شاگردان ما دعوت شد که بروند
و تدریس کنند که خوب ،مسلم ًا با
توجه به عدم تجربه و اموزش کافی
مشکالتی در زمینه علمی و حتی
ارتباط با دانشجو به وجود می اید.
دوم این که یک معلم ،یک مدرس،
باید از نظر فکری ،خیالش راحت باشد
در واقع باید از نظر مالی و اقتصادی
در یک رفاه نسبی باشد تا بتوانند به
راحتی وقتش را برای دانشجو بگذارد
و به دنبال کار دوم و سوم نباشد.
این مشکالت هم چنان بین هیئت
علمی و دانشگاه های مختلف وجود
دارد و خوب ،متاسفانه اساتید هم به
دلیل مشکالت ،انطور که باید برای
دانشجو دل نمی سوزانند.
من همیشه گفته ام بچه من ،بچه
من ،بچه من .من دانشجویان را فرزند
خودم می دانم در طول مدت تدریسم
با شاگردانم رابطه بسیار خوبی داشتم
مخصوص ًا دانشجویان شهرستانی که
بسیار ساده و خالص بودند .همیشه
با نهایت اصرار من را به منزلشان
دعوت می کردند و در کمال صمیمیت
و خلوص نیت ،تمام سعی خود را
می کردند که از من نهایت پذیرایی
را بکنند و من هم همیشه بچه ها را
دوست داشتم .با هم اسکی می رفتیم.
مث ً
ال در ارومیه به قهوه خانه می رفتیم
با بچه ها می گفتیم و می خندیدیم و
باز فردا سرکالس همان رابطه محترمانه
شاگرد و استادی بین ما برقرار بود و
دانشجویان–خدای ناکرده -هیچ وقت
به فکر سوء استفاده از این رابطه
دوستانه ای که وجود داشت ،نبودند.
ازدواج و فرزندان
درحقیقت من ازدواج دیرپا داشتم.
همسر من نرس بودند در مدرسه
نرسینگ که سابق ًا پشت بیمارستان امام
خمینی بود وهنوز هم هست درس
می خواندند .ان زما نرس ها فقط دختر
خانم ها بودند من در سال 48-49که
از سوئیس برگشته بودم ،سالی دو مرتبه
تدریس دوره پاتولوژی در مدرسه
نرسینگ بر عهده من بود و ایشان هم
از شاگردان من بودند .اما منشا اشنایی
ما ،در واقع از دانشگاه نبود ،بلکه چند
سال بعد که خانم ،فارغ التحصیل شده
بودند و در بیمارستان امام خمینی
هدنرس شده بودند ،یکی از همسایگان
ان ها -در خیابان پل چوبی – که سابق ًا
همسایه ما در محله امیریه بود تصادف ًا
ایشان را به من معرفی کردند و خوب،
با وجود 22سال اختالف سنی ایشان
موافقت کردند .ماحصل این ازدواج هم
یک پسر و یک دختر است که دخترم
16ماه از پسرم بزرگ تر است .ان ها با
هم در دانشگاه همکالس هستند و در
رشته میکروبیولوژی درس می خوانند.
زندگی فعلی
من همان طور که خدمتتان عرض
کردم جوانی را با درس خواندن و
بعد از ان درس دادن و دانشکده و
اداره کردن کالس ها و ...گذراندیم
ولی خوب در جواراین ها در طی
مرخصی هایی که داشتم شاید بشود
گفت که نصف دنیا را گشته ام ،البته
قبل از ازدواج ،بعد از ازدواج هم اولین
فکرم همسر و فرزندانم هستند و اگر
مسافرتی ،گردشی باشد ،سعی می کنیم
تا جایی که بتوانیم با هم باشیم گو این
که بچه های حاال ،جوان های 20-22
ساله – به سن بچه های من – بیشتر
دوست دارند که به صورت گروهی با
دوستانشان به مسافرت بروند و خوب
این باعث شده که نه ما بگذاریم انها
تنهایی بروند و نه انها با ما می ایند و
خوب ،در عرض این چند سال تقریب ًا از
گردشها کم شده و بیشتر به مهمانی های
اطراف و دور و بر می رویم.
ادامه
فعالیت اینجانب از ابتدا در سنجش
اناتوموپاتولوژی زیرنظر اساتید محترم
دانشگاه جنابان مرحوم دکتر حسین
رحمتیان و دکتر شمسا شروع شد .بعد
از چهار سال از استخدام باگذراندن
امتحان جهت ارتقا به درجه دانشیاری
موفق به اخذ این درجه شدم و یکسال
بعد عالوه بر بخش پاتولوژی در بخش
میکروسکوپ الکترونیک که در ان
زمان منحصر به فرد در دانشگاه حتی
ایران بود به فعالیت تحقیقاتی پرداختم.
ریاست این بخش را جناب دکتر عطارد
مجتبائی داشتند و من هم زیر نظر
ایشان به امور تحقیقاتی پرداختم .اولین
مقاله در مورد سرطان پستان و ویروس
در این ارتباط را با میکروسکوپ
الکترونیک منتشر کردیم و بعد از ان
هم پژوهش های مختلفی را در مورد
ویروس های سرطان زا ادامه داده و
چندین مقاله هم در این ارتباط به چاپ
رساندم که در انستیتو کانسر موجود
است .در سال 1349با بورس W.H.Oبه
مدت یکسال و نیم به سوئیس در مرکز
ژنو به اموزش در مورد میکروسکوپ
الکترونیک در بخش هیستولوژی ژنو
خدمت نموده و با اخذ گواهینامه مربوط
پس از یک سال و نیم به ایران برگشتم
و دوباره همان بخش مشغول شدم
و تا اخر در دوران خدمت در بخش
هیستولوژی هم انجام وظیفه نمودم و
متذکر شدم که از سال چهارم استخدام
به اموزش پاتولوژی در دانشگاه تهران
هم مشغول شدم.
فروردین 95
شماره 123
57
گزارش
افسانه نجفی -کارشناس مهندسی پزشکی
اشنایی با اداره امورازمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی قزوین
قزوین یکی از شهرهای بزرگ ایران در باختر و مرکز استان و شهرستان قزوین است .این شهر در بلندای ۱،۲۷۸متری از سطح دریا
واقع شده است .قزوین در زمان حکومت صفوی پایتخت ایران بوده است و به همین دلیل دارای اماکن و موزه های تاریخی بسیاری است.
قزوین از نظر تعداد اثر تاریخی رتبه نخست در ایران و سوم در جهان رادارد .قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله
خوشنویسان معروف می توان به میرعماد قزوینی اشاره کرد .در شهر قزوین اثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله حمام قجر،
کاخ چهل ستون ،امامزاده حسین ،خیابان سپه (اولین خیابان ایران) قرار دارد .قزوین به دلیل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطی استان های
شمالی و غربی کشور ،نزدیکی به تهران ،دارا بودن چندین شهر صنعتی و نیز برخورداری از چندین دانشگاه -از جمله دانشگاه های
بین المللی امام خمینی ،علوم پزشکی و ازاد اسالمی -و شماری دانشگاه غیردولتی از موقعیت خوبی برخوردار است.
دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال ۱۳۶۳از طریق مشارکت مردمی و هیئت امنای منتخب بنای دانشگاه پی ریزی شد .این دانشگاه
در سال ۱۳۶۴اولین قدم اموزشی خود را با پذیرش ۷۵نفر دانشجو در رشته پزشکی از طریق ازمون سراسری برداشت .دانشگاه علوم
پزشکی در سال ۱۳۷۰با توجه به روسای دانشگاه به ترتیب سال های تصدی بدین قرارند:تصمیمات اتخاذ شده به دانشگاه علوم پزشکی
و خدمات درمانی استان ارتقا یافت.
میر شمس الدین حسینی رییس اداره امور ازمایشگاه های دانشگاه علوم پزشکی قزوین است .وی که کارشناسی ارشد میکروب شناسی پزشکی
است ریاست امور ازمایشگاه ها را برعهده دارد .در ادامه این مصاحبه با تجربیات وی و همچنین فعالیت های این اداره اشنا خواهیم شد.
در اغاز ،خواهشمند است در باره ی کارویژه اداره
امورازمایشگاه ها توضیح دهید؟
برنامه ریزی جهت انجام ممیزی ساالنه از
ازمایشگاه های تشخیص پزشکی ،هدایت و سرپرستی
تیم های ممیزی
بررسی درخواست متقاضیان تاسیس ازمایشگاه
تشخیص پزشکی
بررسی درخواست افزایش بخش ازمایشگاه به
موسسات درمانی
بررسی درخواست قبول مسوولیت فنی ازمایشگاه
مستقل ویا مرکز درمانی و یا شرکت تعاونی
رسیدگی درخواست ابطال پروانه تاسیس و
مسوولیت فنی ازمایشگاه
58
58
فروردین 95
شماره 123
رسیدگی به شکایات کیت های مشکل دار
ارائه چک لیست ها شامل:
چک لیست نظارتی بخش بیوشیمی
چک لیست ارزیابی ازمایشگاه هماتولوژی
چک لیست نظارتی بخش میکروبیولوژی
چک لیست نظارتی بخش پاتولوژی
چک لیست نظارتی بخش سرولوژی
چک لیست ارزیابی سیستم کیفیت در
ازمایشگاه های تشخیص طبی
ارائه ی راهنمای ممیزی لوح کیفیت
چک لیست 164سوالی مدیریت تضمین کیفیت
مدیریت شبکه درون دانشگاهی ارائه خدمات
ازمایشگاهی در طرح تحول سالمت
نظارت بر صدور
پروانه تاسیس ازمایشگاه،
پروانه مسوول فنی دائم
و موقت ،جا به جایی
ازمایشگاه
براورد نیروی
و
طرحی
انسانی
استخدامی مورد نیاز در
ازمایشگاه های مراکز
دولتی تابعه
نظارت و رسیدگی به شکایات در حوزه
ازمایشگاه های تحت پوشش
برنامه ریزی و کارشناسی خرید تجهیزات و ملزومات
ازمایشگاهی جهت مراکز درمانی دولتی
اعتبار بخشی بیمارستانی
شرکت در کمیته های استانی نظیر کمیته انتقال خون و ...
همکاری با ازمایشگاه مرجع سالمت وزارت متبوع در
خصوص شرکت در پایش های استانی ازمایشگاه ها
نظارت بر واحدهای توزیع کننده کیت و مواد
ازمایشگاهی
همکاری و نظارت ازمایشگاهی بر برنامه نظام مراقبت
بیماری های واگیردار و غیر واگیردار
نظارت بر حسن اجرای استانداردهای ابالغی وزارت
بهداشت و درمان در حوزه ازمایشگاه
همکاری در اجرای شرح وظایف ازمایشگاه مرجع استان
رسیدگی به تخلفات ازمایشگاه ها و پی گیری موارد مطروحه
معرفی بخش ازمایشگاه مرجع
دکتر سید محمدرضا هادی زاده خیرخواه رئیس ازمایشگاه
مرجع سالمت استان است .وی پاتولوژیست و مسئولیت فنی
ازمایشگاه را برعهده دارد.
کمک به استقرار و نهادینه شدن استاندارد ها در
ازمایشگاهای تحت پوشش از طریق پشتیابی فن وعلمی و
فراهم کردن تسهیالت الزم در جهت اجرای برنامه های کنترل
کیفی داخلی و کنترل و نگهداری تجهیزات در ازمایشگاه
همکاری در اجرای موثر برنامه ارزیابی خارجی کیفیت
همکاری در روند اعتبار بخشی ازمایشگاه ها
اطمینان از عملکرد مطلوب کیتها از فراورده ها و
تجهیزات ازمایشگاهی
همکاری در زمینه استقرار و ارتقای برنامه ایمنی و
امنیت زیستی ازمایشگاهی در ازمایشگاه های تحت پوشش
همکاری در اجرای برنامه های اموزشی و پژوهشی
مدیریت ازمایشگاه های مجری برنامه تشخیص اعتیاد
به مواد مخدر در برنامه های سوء مصرف مواد مخدر
فعالیت به عنوان ازمایشگاه مرجع ازمایشگاه های
مرتبط با برنامه مرکز سالمت محیط وکار
مدیریت اطالعات
اداره امور ازمایشگاه ها استان قزوین تقریبا جزو اولین
امور ازمایشگاه هایی بود که از نیروهای بیمارستانی
برای ممیزی استفاده کردیم .سوپروایزرهای ازمایشگاهی
اموزش دادیم و برای ان ها دوره ی ممیزی برگزار کردیم
تا بتوانیم از ان ها برای ممیزی های بیمارستان های
مختلف استفاده کنیم .مزایای این سیاست این بود که نیاز
نبود نیروی جدید اضافه کنیم و از طرفی هم سوپروایزرها
راغب می شدند ازمایشگاه های خود را نیز
شرح وظایف ازمایشگاه مرجع دانشگاه
ارائه خدمات از طریق مدیریت و انجام ازمایشات
مرتبط با بیماری های تحت مراقبت واگیر و غیر واگیر
فعالیت به عنوان ازمایشگاه مرجع در شرایط بحران
ارتقاء کیفیت خدمات ازمایشگاهی از طریق :
استقرار استانداردهای ازمایشگاهی متناظر با استاندارد
ISO15189
فروردین 95
شماره 123
59
ارتقاء دهند و الگو برداری می کردند و این که ما در سال
گذشته امتیاز های ازمایشگاه را بررسی کردیم و در سال
،93شصت و هفت درصد ازمایشگاه های استان ،نود درصد
استانداردهای اعالمی را رعایت کرده بودند و در سال 84
این ازمایشگاه ها به هشتاد درصد از کل ازمایشگاه های
استان رسید که بیش از نود درصد از استانداردهای ما را
رعایت کرده اند و این را مدیون زحمات همکاران خود در
اداره امور ازمایشگاه ها استان قزوین هستیم.
اداره امور ازمایشگاه ها استان قزوین زیر نظر معاونت
درمان است.
ایا مدیریت تجهیزات ازمایشگاهی دانشگاه به
عهده این اداره است همان طور که مدیریت تجهیزات
پزشکی توسط اداره تجهیزات پزشکی صورت
می گیرد؟
پروسه خرید تجهیزات پزشکی در سطح استان را
تجهیزات انجام می دهد و اما کارشناسی و بررسی و نیاز
سنجی تجهیزات توسط ما صورت می گیرد .اداره امور
ازمایشگاه ها استان قزوین به طور کلی نقش محوری دارد
و ما یکی از مهم ترین اعضای کمیته خرید دانشگاه هستیم.
معاون درمان ،معاون اموزشی ،رییس دانشگاه و رییس
امور ازمایشگاه ها ،معاون توسعه و رییس اداره تجهیزات
اعضای کمیته خرید هستند.
تعداد پرسنل اداره چقدراست؟
ما در اداره امور ازمایشگاه ها دو پرسنل داریم و بنده خودم
هستم و نیز پرسنل ازمایشگاه مرجع استان که همکاران ما
هستند و مهم ترین کار همکاران ازمایشگاه مرجع ،بررسی
ممیزی و صدور پروانه ها است.
60
60
فروردین 95
شماره 123
وضعیت اجرای ازمون های کنترل کیفی و
کالیبراسیون در مورد تجهیزات ازمایشگاهی دانشگاه
چگونه اجرا می شود ؟
کنترل کیفی و کالیبراسیون در همه ی بیمارستان ها
به صورت مستقل صورت می گیرد و به صورت
ساالنه بررسی می شوند و تحت نظارت اداره ی
تجهیزات پزشکی این کار را انجام می دهند اما
تحت ممیزی اداره امور ازمایشگاه ها استان هستند.
.
تعامل اداره امور ازمایشگاه ها با مدیریت بودجه
دانشگاه چگونه است ؟
در رابطه با بودجه دانشگاه باید خدمتتان عرض کنم
که مشکل کمبود منابع مالی وجود دارد اما مشکل حادی
تا به حال نداشته ایم اما اگر منابع مالی ما گسترش یابد
چون به صورت متمرکز خرید می کنیم این برای ما بهتر
خواهد بود.
استان شما دارای چه تعداد ازمایشگاه است و
پراکندگی ان در شهرها و روستاهای استان به چه نحویست؟
در استان قزوین 87ازمایشگاه وجود دارد که
72ازمایشگاه بهداشتی است که زیر نظر حوزه معاونت
بهداشتی است و 60ازمایشگاه ،ازمایشگاه درمانی است.
از این 60ازمایشگاه درمانی در تمام استان و شهرستان ها
پراکنی داریم به غیر از شهرستان اوش که ازمایشگاه
درمانی نداریم و تنها یک ازمایشگاه بهداشتی در این
شهرستان داریم .ولی در باقی شهرستان ها حداقل یک
ازمایشگاه درمانی وجود دارد و طبیعت ًا در مرکز استان
تراکم ازمایشگاه بیشتری داریم .تقریبا ازمایشگاه های
استان قزوین از لحاظ تجهیزات پزشکی به علت نزدیکی
به پایتخت کامل است و ازمایشگاه های خصوصی و
دولتی ما نسبت ًا به روز هستند.
مقاله علمی
حمزه سلمانی ،دانشجوی دکترای تخصصی ژنتیک پزشکی ،دانشگاه علوم پزشکی تهران
میالد رحیم زادگان ،دانشجوی دکترای تخصصی سم شناسی ،دانشگاه علوم پزشکی تهران
زهرا شکوهی ،دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی میکروبی ،دانشگاه تهران
سندرم ترچرکالینز
سندرم تریچر کالینز یک اختالل ژنتیکی است که نتیجه
ان بدشکلی مادرزادی سرو صورت است .بیماران بیشتر
دارای شکاف پلکی رو به پایین ،کلوبوما پلک پایینی ،نقص
در تکوین گوش و هیپوپالزی گونه و فک پایین هستند.
این بیماری اتوزوم غالب دارای درجات متغیری از بروز
فنوتیپی و بیماران رابطه ای با تاخیر تکوینی یا بیماری
نورولوژیکی ندارند .مراقبت از این بیماران نیازمند تیم
مشتمل بر چند رشته تخصصی از دوران تولد تا بزرگسالی
دارند .برنامه ریزی مناسب ،مشاوره و تکنیک های جراحی
برای بهتر کردن عواقب بیماری ضروری به نظر می رسد .در
این مقاله ،نویسنده ها مروری بر ویژگی ها ،ژنتیک و درمان
سندرم تریچر کالینز داشته اند .سندرم تریچرکالینز یک
اختالل نادر ژنتیکی و شامل بدریختی صورت می باشد که
ساختارهای اول و دوم قوس های حلقی را متاثر می سازد.
این بیماران دارای هوش طبیعی هستند ولی اغلب مواجه
با چالش های اجتماعی در سرتاسر زندگی به دلیل ظاهر
فیزیکی شان هستند .در این مقاله ما ویژگی های کلینیکی،
اتیولوژی ،درک دانش روز و پروتوکل های
درمانی برای این سندرم سری -گردنی پیچیده
بحث می کنیم.
سندرم تریچر کالیز نخسین بار در سال 1889به
عنوان یک بد ریختی همراه با کلوبوما پلک های
George Andreas Berry
پایینی ،از سوی
توصیف شد( .)1در سال ،1900یک چشم
پزشک به نام ادوارد تریچر کالینز دو بیمار را
معرفی کرد با نتایج چشمی و اطراف چشم در
یک جلسه در لندن و سرانجام نخستین گزارش
موردی را چاپ کرد که بازگو کننده ی یافته های
ان بود.
در دهه Adolphe Franceschetti ،1940از سوئیس
خصوصیات این کاستی را تکمیل و توصیف نمود ،و یک
مقاله مروری وسیع را همراه همکارش David Klein
به چاپ رساند .سپس ان ها ،ویژگی های چهره ای را
مشخص کردند و توصی ف �mandibulofacial dys
ostosisرا برای این بیماری ابداع کردند( .)2امروزه،
چندین عنوان مشخص برای این سندرم وجود دارد
همانطور که در کشورهای امریکا و انگلیس به عنوان
سندرم تریچرکالینز و در اروپا به عنوان سندر م �France
schetti Kleinnو در بقیه جاها به عنوان �mandibu
lofacial dysostosisشناخته می شود(.)1
رویان شناسی و ژنتیک
سندرم تریچر کالینز یک اختالل غالب اتوزومی به
درجه باالیی از نفوذ ولی با بروز فنوتیپی متغیر است.
ویژگی های بالینی نتیجه ی جهش فقدان عملکرد ژن
شکل )1در فرد مبتال به سندرم تریچر کالینز با
ویژگی های چهره ای مشخص
فروردین 95
شماره 123
61
و متمایز شده است .عمده اثرات پاتولوژیکی ناشی
از اولین و دومین قوس های حلقی می باشد.
برعکس دیگر سندرم های صورتی-گردنی و
شکافی ،سندرم تریچرکالینز یک بیماری دوطرفه
است .با این حال ،علیرغم توزیع دوطرفه ،ساختار
اسکلتی و بافت نرم به ندرت متقارن می باشند.
این ساختار ها باید به صورت اصولی ارزیابی و در
هماهنگی با مشاورهای مناسب باشد(.)5
شکل )2خصوصیات یافت شده در مورد سندرم تریچر کالینز شامل شکاف پلکی
شیب دار ،کلوبوما پلک پایینی ،هیپوپالزی میانه صورت و گونه ،میکروتیا ،میکرورتروگناتیا
( )microretrognathiaفک پایینی.
TCOF1بر روی کروموزوم 5است .تا به حال چندین
اگزون در این ژن تشخیص داده شده و الگوهای متفاوتی
از پیرایش وجود دارد که موجب ایجاد چندین واریانت ژن
موتانت می شود .تاکنون بیش از 120موتاسیون تشخیص
داده شده با این وجود انالیز ترکیبی واریانت ها و ویژگی
های بالینی رابطه واضحی بین ژنوتیپ و فنوتیپ را نشان
نمی دهد(.)3
جهش های خود به خودی و هم چنین شکل ارثی ان
می تواند اتفاق بیافتد .با این وجود متمایل به جنس خاصی
نیست و جهش ها می تواند پیرایشی ،بی معنی ،و یا حذفی
باشد .نتیجه همه این جهش ها ،ورود یک کدون خاتمه زود
هنگام می شود( .)3پروتیین Treacle ،TCOF1نامیده می شود
که در مسیر بیوژنز ریبوزوم عملکرد دارد Treacle .بخشی
از کمپلکس پیش پردازشگر rRNAو متیالسیون است.
درک شده است که جهش فقدان عملکرد منجر به عدم
کفایت هاپلوئیدی می شود .پروتئین Treacleدر تکوین
صورت-گردن نقش دارد .در مطالعات موشی بیشترین
بیان TCOF1در اپیتلیوم مغزی پیش از امتزاج و در فرایند
فرونتونازال ( )frontonaslرویانی و قوس های ابششی.
مطالعات بیشتر نشان داده که اگرچه جهش های TCOF1
مهاجرت سلول های ستیغ عصبی را متاثر نمی کنند ،با این
وجود در مطالعات موشی در کل کاهش در سلول های ستیغ
عصبی وجود دارد(.)4
ویژگی های بالینی
خصوصیات بالینی سندرم تریچرکالینز به خوبی توصیف
62
62
فروردین 95
شماره 123
چشم و اطراف چشم
سندرم تریچرکالینز با یافته های چشم و اطراف چشم
برجسته است(شکل .)2به طور کالسیک این بیماران
دارای بدشکلی اسکلتی حدقه ها با هیپوپالزی گونه و
بیضی شکل ،نسبتا بینی نرمال و برجستگی های ارواره ای
ممکن است منجر به ظاهر انوفتالمی )(enophthalmic
شود .شکاف چشمی رو به پایین به عموما توصیف
شده است .بافت های نرم احاطه کننده چشم معموال
هیپوپالستیک و یا پوست نازک پلک پایینی ،تضعیف یا
عدم حضور ماهیچه های اوربیکوالریس اکولی و غدد
میبومین و شکاف پلکی یا کلوبوما و هم چنین درمویید
اطراف چشم .عالوه بر این ،حاشیه پلک می تواند دارای
شلی قابل توجه و فقدان مژه ها ،مخصوصا در یک
سوم میانی پلک پایینی که یک یافته تشخیصی بیماری
است .انسداد مجرای اشکی و فقدان پونکتوم هم چنین
گزارش شده است .خود چشم ها می تواند متاثر از
فقدان بینایی( ،)%33دوبینی ( ،)37%کاتاراکت مادرزادی،
و حتی گهگاه میکروفتالمی یا انوفتالمی باشد( .)6این
معموال نتیجه ی امبلیوپی ،زخم قرنیه ،دوبینی و خطاهای
انکساری قابل توجه .علیرغم این ناهنجاری ها ،بینایی
به طور کلی در سندرم تریچرکالینز نرمال می باشد زیرا
شبکیه از قوس های حلقی متاثر شده تکوین پیدا نمی کند
و عمده بیماران حداقل دید نرمال یکی از چشم ها را
حفظ می کنند.
گوش
گوش خارجی به طور قابل توجهی در بیماران دارای
سندرم تریچر کالینز تغییر شکل داده است .بیماران معموال
با شدت های متفاوتی از تکوین ناقص گوش و گوش
تکوین نیافته دوطرفه حاظر می شوند .هر باقیماده دهلیز
شنوایی معموال دارای جابه جا شدگی جنینی هستند .این
همراه است با تنگ شدگی یا انسداد مجرای شنوایی خارجی.
هم چنین پرده گوش معموال تغییر شکل پیدا کرده است.
گوش میانی ممکن است بدشکل یا کال وجود نداشته باشد.
مرفولوژی گوش میانی معموال نرمال است .با این وجود ،از
نقطه نظر عملکردی دارای فقدان شنوایی هدایتی هستند.
این می تواند بیشترین فقدان شنوایی(ناشنوایی) هدایتی تا
60dBباشد .با این حال این نقص می تواند متغیر باشد(.)7
غربالگری و تشخیص
سندرم تریچرکالینز می تواند توسط غربالگری اولتراسوند
پیش از زایمان تشخیص داده شود .معموال به دست اوردن
منظره مناسب از ساختار های صورت تا بعد از هفته 30
مشکل است .به عالوه ،تصویر برداری دوبعدی سنتی محدود
است و ممکن است برای به دست اوردن پروفایل جنینی
کافی نباشد .سونوگرافی سه بعدی قابلیت تشخیص دقیق
شکاف پلکی روبه پایین ،میکروگناتیا (،)micrognattia
قرار گیری گوش پایین تر از جایگاه طبیعی تکوین ناقص
گوش را دارد و همچنین پلی هیدرامینوز مشاهده شده
است .در هنگام مضنون شدن به این بیماری ،برای تایید
تشخیص سایر تست ها می تواند انجام شود .امنیوسنتز
ممکن است برای تشخیص جهش و جلوگیری کردن فاسیال
دیسوستوزیس()facial dysostososدیگر از قبیل سندرم
گلدن هار یا nagerکه می توانند تظاهرات مشابهی در
اولتراسوند نشان دهند ،انجام گیرد .خانواده های با ریسک
باال و یا بدون بافته های اولتراسوند باید به مشاوره ژنتیک
ارجاع داده شوند(.)8
مدیریت نوزادان
گام نخست باید روی مدیریت جریان هوایی ،تغذیه
و رشد متمرکز شود .بیماران ممکن است نیازمند مانیتور
ایست تنفسی ممتد و اشباع اکسیژن باشند .یک مطالعه
رسمی خواب می تواند شدت و نوع ایست تنفسی را
مستند سازی(اثبات) کند .هم چنین ارزیابی هدفمند جهت
تعیین علت انسداد مسیر هوایی مورد نیاز می باشد در نتیجه
چندین جایگاه از قبیل نازوفارنکس (،)chonal atresia
اروفارنکس/هایپوفارنکس )،(glossoptosis/micrognathia
الرینگوفارنکس( )laryngomalaciaشامل شود .مداخله
درمانی براساس شدت و جایگاه می باشد .در موارد مالیم
بودن فشار اناتومیکی قابل توجه ،مدیریت محافظه کارانه
(ترومپت نازوفارنکس یا ساکشن) و تثبیت موقعیت
ممکن است کافی باشد .در صورتی که انسداد ،شدت
بیشتری داشته باشد یک چسبندگی زبان-لب زود هنگام
یا پیشرفت ارواره ای ممکن است نیاز باشد .در بیشتر
موارد شدید ،لوله گذاری یا تراکئوستومی ممکن است
ضروری باشد .مالحظات ضروری دیگر شامل زخم
قرنیه ،تغذیه و رشد است .براساس میزان در معرض قرار
گرفتن چشم ،تارسورافی زود هنگام ممکن است جهت
جلوگیری از زخم قرنیه ،زخم ،و نابینایی ضروری باشد.
تغذیه تزریقی باید شروع شود در صورت امکان برای
کمک به رشد و تکوین .والدین باید برای تکنیک های
تغذیه و ممانعت از اسپیراسیون مشاوره داده شوند.در
مورد شکاف کام واضح یا زیر مخاطی ،فیدر های خاص
ممکن است نیاز باشد .زمانی که کودک ثابت است ،تغذیه،
تنفس بدون انسداد قابل توجه و حفاظت قرنیه مناسب،
دیس مورفولوژی باقیمانده را می توان به استفاده از استیح
و رویکرد هماهنگ به مورد توجه قرار داد.در اینجا ما
درمورد مالحظات جراحی به وسیله ساختار اناتومیکی
جهت تریم بحث می کنیم.
خالصه
سندرم تریچر کالینز یک نارسایی مادرزادی پیچیده با
درجات متغیری از بد ریختی های صورتی -گردنی است.
بیشتر بیماران دارای ساختار عصبی تاهننجار نیستند.
بنابراین درمان نوسازی(احیا) برای پیشرفت اجتماعی
و روانشناسی ان ها مهم است .پیش بینی کردن مرحله
درمان در طول دوره کودکی واغاز درمان به هنگام
(در زندگی اولیه نوزادی) دارای اهمیت است .ارزیابی
مسیر هوایی در اولویت قرار دارد و به دنبال ان ترمیم
اوروفارنکس بازسازی میانه صورت است.
منابع:
1.
Scully C, Langdon J, Evans J. Marathon of eponyms:
20 Treacher Collins syndrome. Oral Dis 2011;17(6):619–620
2.
�Franceschetti A, Klein D. The mandibulofa
�cial dysostosis; a new hereditary syndrome. Acta Oph
thalmol
)(Copenh
1949;27(2):143–224
Dixon
MJ.
Treacher Collins syndrome. J Med Genet 1995;32(10):
806–808
3.
Dixon MJ. Treacher Collins syndrome. J Med Genet
1995;32(10):806–808
فروردین 95
شماره 123
63
مقاله علمی
مهتاب قنبری راد ،دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دانشگاه شیراز
تاثیر گیاهان بر بیماری های حاصل از اختالل
در سلول های مغز استخوان
ف پذیر که در مجرای میانی استخوان ها و حفره های بافت
به ماده نرم و انعطا
اسفنجی ان ،مغز استخوان گفته می شود .مغز استخوان ستون مهم دستگاه
خونسازی بدن است و در ساخت استخوان نقش دارد .مغز استخوان در
برگیرنده ی عناصر گوناگون و رده های سلولی متفاوتی است ،که همه انها
از سلول های بنیادی مغزاستخوان متمایز شده اند .نارسایی سلول های مغز
استخوان دارای پیامدهای خطرناک و یا مرگباری است(پوکی استخوان،
ونارسایی های خونی) است .از ان جا که داروهای شیمیایی برای درمان این
نارسایی ها دارای عوارض جانبی زیادی است ،گیاهان می توانند به عنوان
درمانی جایگزین مورد توجه قرار گیرند .هدف این مقاله مروری بررسی اثر
گیاهان بر بیماری های حاصل از اختالل در سلول های مغز استخوان است.
ماده نرم قرمز یا زرد رنگی که در مجرای میانی استخوان
یا حفره های بافت اسفنجی را پر می کند ،مغز استخوان نامیده
می شود و شامل دو بخش است :مغز قرمز که پایه ریزی
سلول های خونی را برعهده دارد و مغز زرد که در تشکیل
سلول های چربی نقش دارد .در مغز استخوان سلول های
خونساز و چربی وجود دارد که در مراحل جنینی و پس از
تولد تا مرحله بلوغ همه استخوان ها دارای مغز قرمز است،
ولی در بزرگساالن مغز قرمز محدود به مهره ها ،استخوان
جناغ ،دنده ها و استخوان جمجمه است و بقیه قسمت ها با
مغز زرد جایگزین می شود .سلول های بنیادی مغزاستخوان
به عنوان واحد عملکردی اصلی تمایز پیدا کرده وسلول های
خونی چون پالکت ها ،گلبول های قرمز ،گلبول های سفید
ودیگر سلول هارا ایجاد می کند .همه ی مغز استخوان های
بدن تا دوران بلوغ خونسازی می کند .پس از بیست سالگی
به بافت چربی تبدیل می شود و دیگر عمل خونسازی را
انجام نمی دهد .بنابراین مغز استخوان جز دستگاه خونساز
بدن است .مغز استخوان نیز مانند سایر بافت ها می تواند
دچار نارسایی شود که این نارسایی در پی ساخت ناهنجاری
در ساخت سلول ها اشکار می شود که منجر به انمی،
64
64
فروردین 95
شماره 123
خونریزی ،عفونت ،لوسمی و ...می شود .راه تشخیص این
بیماری ها ،ازمایش خون محیطی ،پونکسیون و بیوپسی
مغز استخوان است .علل های مختلفی می تواند سبب این
نارسایی ها شود که ازاین میان می توان از داروهای شیمی
درمانی ،عوامل ویروسی و اشعه ها نام برد .نارسایی در
مغز استخوان می تواند عناصر خونی و یا ساختار خود
بافت مغزاستخوان (پوکی استخوان) را در گیر کند 3 .نوع
از نارسایی مهم در تکثیر سلولی مغز استخوان شامل
پلی سایتمی ورا ،متاپالزی میلوییدی ،ترومبوسایتمی
بنیادی است که در اختالل پلی سایتمی ،تولید گلبول های
قرمز در مغزاستخوان افزایش یافته و به دنبال ان باعث
تجمع این گلبول ها در خون شده و از انجا که طحال یک
ارگان تصفیه کننده است ،طحال افراد با این اختالل نیز
بزرگ می شود .در اختالل متاپالزی میلوییدی گلبول های
قرمز وگلبول های سفید گرانولوسیت ها به طور کامل بالغ
نمی شوند ،بنابراین این افراد مستعد انمی هستند .در
اختالل ترومبوسایتمی تعداد پالکت ها افزایش می یابد .هر
کدام از این نارسایی را با توجه به این که در چه مرحله ای
از بیماری است و همچنین فرد بیمار دارای چه سنی
است ،درمان می کنند که ممکن است بهبودی کامل هم
نداشته باشد.
تاثیر گیاهان بر بیماری های حاصل از نارسایی در
سلول های مغز استخوان
باریجه
باریجه Ferula gummosa ،گیاهی چندساله و از
خانواده چتریان است که در مناطق کوهستانی مرکزی
و شمال شرق ایران رشد می کند .صمغ رزینی این
زعفران
گیاه استفاده زیادی در طب سنتی دارد و دارای اثرات
نیرو دهندگی و ضدتشنجی است .عصاره استونی این گیاه
خاصیت ضد تشنجی و عصاره هیدروالکلی ان خاصیت
ضدمیکروبی از خود نشان داده اند .این گیاه بر نارسایی
مغزی ناشی از پیری موثر بوده و همچنین دارای خاصیت
استروژنی وانتی استروژنی است .یکی از نارسایی مربوط
به سلول های مغز استخوان ،بیماری پوکی استخوان است
که باعث افزایش شکنندگی استخوان می شود ،مطالعات
انجام شده استفاده از عصاره اتانولی ریشه گیاه باریجه را
بر روند تکثیر و تمایز سلول های بنیادی مزانشیال مشتق از
مغز استخوان انسان تایید می کنند و همچنین سبب افزایش
فعالیت انزیم الکالین فسفاتاز و به دنبال ان تمایز سلول های
بنیادی مزانشیال می شود.
زعفران Crocus sativus ،گیاه چندساله از خانواده زنبقیان
است که در ایران (خراسان) و دیگر کشورها مانند هند و
یونان کشت می شود .این گیاه شامل ترکیبات شیمیایی مانند
کروستین ،پیکروکروسین و سافرانال است که این ترکیبات در
ایجاد عطر و طعم زعفران نقش
دارند و همچنین انتوسیانین،
فالونوئید ها ،ویتامین ها ،اسید
امینه ها و پروتئین در این گیاه
وجود دارد .مطالعات نشان داد
عصاره زعفران سبب افزایش
استئوجنسیس بعد از تزریق
داروی شیمیایی سرکوب
کننده سلول های مغزاستخوان
می شود.
فیالنتوس
سیسوس کوادرانگوالریس
Cissus quadrangularisاز خانواده انگوریان است که
بیشتر در کشور هند از ان استفاده می شود .این گیاه شامل
استروئید های فیتو استروژنیک ،اسکوربیک اسید ،کاروتن
و کلسیم و استروئیدهای انابولیک است .این گیاه دارای
خاصیت انتی باکتریال و انتی اکسیدانی است .طی کشت سه
دوز متفاوت عصاره اتری این گیاه با مغز استخوان جدا شده
از سه استخوان مختلف موش صحرایی ،بعد از رنگ امیزی
مشخص شد عصاره این گیاه سبب افزایش تعداد سلول های
بنیادی مزانشیال مغز استخوان می شود.
فیالنتوس فلویتنز )(Phyllanthus fluitansگیاهی
تب بر ،مقوی و دارای خاصیت انتی اکسیدانی است که
این خواص بیشتر به دلیل حضور اسکوربیک اسید و
فالونوئید ها است .طی مطالعه ای بعد از تزریق نمک های
الومینیوم و سرب به دو گروه از موش های مورد ازمایش،
به یک گروه عصاره میوه این گیاه و به گروه دیگری
اسکوربیک اسید به تنهایی تزریق شد .نمک های فلزی
سبب ایجاد میکرونوکلئی بر اریتروسیت های مغز
استخوان می شوند که بعد از تزریق عصاره میوه این گیاه
و اسکوربیک اسید ،تشکیل میکرونوکلئی ها کاهش یافت.
فروردین 95
شماره 123
65
اما اثر کاهشی در گروهی که عصاره میوه این گیاه را
دریافت کرده بودند نسبت به گروه دیگر بیشتر بود .نتایج
نشان داد که اثر بیشتر عصاره میوه این گیاه به دلیل ترکیبی از
مواد خام است که در این گیاه وجود دارد.
گارم زنگی
الوئه ورا
Aloe veraاستفاده دارویی
زیادی دارد و دارای گونه های
مختلفی است .عصاره این گیاه
دارای خاصیت انتی دیابتی،
انتی اکسیدانی و انتی التهابی
است 98 .درصد این گیاه را
اب تشکیل می دهد ولی در
همان بخش باقی مانده حدود
70نوع ترکیب فعال بیولوژیکی
از جمله مانوزاستیله ،بتا
سیتسترول ،برادی کنین و ترکیبات گلیکوپروتئینی وجود
دارد .طی مطالعه ای از عصاره این گیاه بر روی سلول های
میکرونوکلئی ها خون محیطی انسان استفاده شد که نشان داد
این گیاه سبب کاهش تکثیر و فعالیت سایتوکاین ها می شود
و در واقع یک اثر ساپرسی روی سلول های Tدارد.
کاکل ذرت
این گیاه دارای پروتئین ،روغن های سبک و فرار،
ویتامین ها ،کربوئیدرات ها ،کلسیم ،پتاسیم ،منیزیم ،نمک های
سدیم ،استروئیدها ،فنول ،فالوونوئید ها ،اسکوربیک اسید،
بتاکاروتن ،گلیکولیک اسید و ...است .زمانی که از عصاره
این گیاه در موش های صحرایی
جهت بررسی پارامترهای
هماتولوژیک استفاده شد،
نشان داده شد عصاره این گیاه
روی هموگلوبین ،هماتوکریت،
گلبول قرمز تاثیر چندانی نداشته
در صورتی که افزایش موثری
در سطح تعداد گلبول های
سفید ،پالکت ها ،لنفوسیت ها
داشته است.
66
66
فروردین 95
شماره 123
از برگ ها و میوه های Terminalia catappaبرای درمان
دردها از جمله سردرد استفاده می شود که عصاره اتانولی
این گیاه دارای خاصیت انتی اکسیدانی ،هپاتو پروتکتیو،
ضد انگلی و ضد التهابی است .طی پژوهشی بعد از القای
بتا تاالسمی در موش صحرایی ،از عصاره اتانولی این
گیاه جهت درمان استفاده شد .نتایج نشان داد که سطح
داخل سلولی هموگلوبین در گروهی که عصاره اتانولی
این گیاه استفاده شده بود نسبت به گروه کنترل افزایش
موثرتری داشته و همچنین این عصاره توانست بسیاری از
المنت های خون را بهبود ببخشد.
سنبل ختایی
مهم ترین قسمت گیاه سنبل ختایی
) (Angelica sinensisریشه است و مهم ترین اثر
هم مربوط به پلی ساکارید های این گیاه است که دارای
خواص ضد توموری است .طی پژوهشی بعد از سرکوب
کردن سلول های مغز استخوان با استفاده از داروی
شیمیایی سیکلوفسفامید ،از عصاره این گیاه برای بهبود
بخشیدن به سلول ها استفاده شد .سیکلوفسفامید سبب
کاهش تعداد گلبول های سفید و همچنین تعداد رگ های
خونی می شود .عصاره این گیاه باعث ریکاوری لکوپنی
حاصل از این دارو شده و همچنین باعث افزایش رگزایی
و تعداد رگ های خونی می شود.
اسفناج قرمز
اسفناج Spinacia oleraceaسرشار از اهن است .طی
مطالعه ای بعد از القای انمی در موش های صحرایی از عصاره
اسفناج قرمز استفاده شد که نتایج نشان داد این عصاره به
ضد التهابی و محرک ایمنی) بدون داشتن عوارض جانبی
نیز موثر باشند .از انجا که تومورها و لوسمی های ناشی
از نارسایی سلولی مغز استخوان دارای گوناگونی وسیعی
است ،یافتن داروهایی با اثر ضد توموری قوی و حداقل
عوارض جانبی ،بسیار اهمیت دارد .با استفاده از این
مطالعات می توان به این نتیجه رسید که بسیاری از گیاهان
اعم از خوراکی و غیر خوراکی جنبه دارویی دارند و اکثر
گیاهان اثرات مثبت بر نارسایی تکثیر سلولی مغز استخوان
دارند .بنابراین هر کدام از گیاهان با توجه به ترکیباتی
که در انها وجود دارد می توانند بر جنبه های ویژه ای از
بیماری ها موثر باشند.
منابع
دلیل داشتن اهن فراوان سبب افزایش سطح هموگلوبین و به
دنبال ان نیز افزایش ظرفیت اکسیژن رسانی را به همراه دارد.
نتیجه گیری
پوکی استخوان در افراد پیر ،بیماری بسیار مهمی است
که با مرگ ومیر و از کار افتادگی همراه می باشد .از این رو،
افزون بر جلوگیری از تحلیل رفتن توده استخوانی ،حفظ
توان مکانیکی بافت استخوان ،نکته مهمی است که توجه
داروسازان را به خود معطوف داشته است .بنابراین بسیاری
از گیاهان دارویی به دلیل داشتن ترکیبات خاص ازجمله انتی
اکسیدان ها وفالوونوئیدها و اسکوربیک اسید و ...می توانند
در درمان بیماری(اثرات ضد توموری ،ضد میکروبی،
1. B.P. Biljana, Historical review of medicinal
plants’ usage, Pharmacogn. Rev. 6 (11) (2012) 1–5
2. Ahmed AR, Hombal SM. Cyclophosphamide
(Cytoxan). A review on relevant pharmacology and
clinical uses. J Am Acad Dermatol 1984; 11: 111526.
3. Chu SC, Yang SF, Liu SJ, Kuo WH, Chang YZ,
Hsieh YS. In vitro and in vivo anti metastatic effects
of Terminalia catappa L. leaves on lung cancer
cells. Food and chem. Toxicol. 2007; 45(7):11941201.
4. Babayi H., Kolo I., Okogun J. I. & Ijah U. J. J.
(2004). The antimicrobial activities of methanolic
�extracts of Eucalyptus camaldulensis and Termina
�lia catappa against some pathogenic microorgan
isms. Biochemistry, 16(2), 106-111.
5. G. Thews, E. Mutschler, P. Vaupel, Anatomy,
�Physiology, Pathophysiology des Menschen, Stutt
gart, Germany: Wiss. Verlags-Ges., 4th Ed., 1991,
95 (German).
6. Dhir, H. (1989) Plant extracts as desmutagens:
some aspects. Acta Bot. Indica 17, 1-11.
7. Friberg, L., Nordberg, G.F. and Vouk, V.B.
(1985) Handbook on the Toxicology of Metals, Vol.
I, Elsevier, New York.
فروردین 95
شماره 123
67
مقاله علمی
ندا اردودری ،دانشکده علوم و فناوری های نوین ،واحد علوم دارویی تهران
دکترطاهره ناجی ،استاد راهنما و مدیر گروه علوم سلولی مولکولی ،دانشکاه ازاد اسالمی ،واحد علوم دارویی
اسیب های وارد بر DNAدر بیماری الزایمر
تعادل اکسیداتیو یک پدیده ی مهم در پاتوژنز بیماری الزایمر
است .بررسی مغز بیماران الزایمر نشان داده است که اندازه
زیادی از اسیب های اکسیداتیو با هر دو مشخصه پالک های
پیری و دو الیه نوروفیبریالتوری در ارتباط است .این امر منجر به
شکل گیری نورون های هرمی می شود.
استرس اکسیداتیو یک رویداد پروگزیمال در پاتوژنز بیماری
الزایمر است ،رادیکال های ازاد تولید شده منجر به نارسایی در
میتوکندری و فرایندهای تشکیل بتا امیلویید ،انباشت فلزهای
واسطه می شود .همچنین عوامل ژنتیکی ،مانند اپولیپو پروتئین
(مسوول عدم تعادل اکسیداتیو) ،نارسایی در ژنوم میتوکندری و یا
نقص در انزیم های کلیدی سوخت وساز بدن که می تواند منبع
اکسیژن فعال در فرایند اکسیداتیو را فراهم اورد.
گونه های اکسیزن فعال بیش از حد با انباشت ناهنجار پروتئین های
الفا ،بتا و تاو همراه است که فسفوریالسیون و پلیمریزاسیون پروتئین
تاو که به شکل گیری یک چرخه معیوب و به ترویج و پیشرفت
بیماری الزایمر را می انجامد(.)1
جستار این مقاله در باره ی ساخت وانباشت پروتئین ها ی ناهنجار،
و استرس اکسیداتیو در پاتوژنز بیماری الزایمراست ،که به نارسایی
در کارکرد سیناپسی و ناکارامدی حافظه می شود.
بیماری الزایمر یک گونه نارسایی کارکرد مغزی بوده
که مایه تحلیل تدریجی توانایی های ذهنی بیمار است.
برجسته ترین نشانه ان زوال عقل و اختالل حافظه است.
اختالل حافظه بیشتر به تدریج روی می دهد و پیشرفت
می کند .بیماری الزایمر 2تا 5درصد اشخاص مسن را
دربر می گیرد .گاهی هم بر اشخاص جوان تر حمله می کند .به
نظر می رسد که بیماری الزایمر در اثر فاسد شدن سلول های
منطقه هیپو کامپ که مقدار زیادی استیل کولین تولید
می کنند ،به وجود می اید .در سلول مغزی یا نورون هایی
اسیب دیده پالک هایی جمع می شود و به فراوانی مایه ی
تباهی ان ها می شود .این پدیده در منطقه ی اسیب دیده
مغز و استیل کولین در تشکیل خاطرات جدید وارد عمل
68
68
فروردین 95
شماره 123
می شوند .به همین دلیل یکی از نشانه های اصلی بیماری
الزایمر عدم توانایی در تحکیم یک یادگیری تازه(مثل
یاداوری ادرس تازه) و دشواری در جهت یابی است(.)2
در این نوع بیماری ها ،پروتئین های غیر طبیعی در داخل
و خارج از سلول های عصبی انباشت می شود و با
ارتباطات شبکه ی نورونی تداخل پیدا می کند و سرانجام
نورون های خاصی را تباه می کند .بیماری الزایمر با
انباشت دو پروتئین مختلف شناخته می شود ،یکی خارج
نورون ها و دیگری در داخل ان انباشته می شوند.
پروتئینی که در خارج از نورون ها جمع می شود
امیلوئید بتا) (amyloid-Bو پروتئینی که در داخل جمع می
شود پروتئین تائو )tau protein) نام دارد .تجمع بزرگ
تر امیلوئیدهای بتا را پالک های امیلوئیدی می نامند که
بسیار سمی است .در بیماری الزایمر پروتئین تائو در
( )amyloid plaguesمقادیر غیر طبیعی زیادی داخل نورون ها
وجود دارد که تجمع بسیار زیاد ان ها را کالفه های
عصبی رشته ای می نامند .کالفه های عصبی رشته ای
به تدریج در سلول تجمع می یابند تا همه ی سلول
را پر کنند و ان را از بین ببرند(.)3،4
پالک های امیلوئیدی :به طور معمول به صورت
پراکنده و یا متراکم هسته ای طبقه بندی می شوند.
و بر اساس مورفولوژی و رنگ امیزی مثبت و منفی با
تیوفالوین ویا قرمز کنگو رنگ امیزی می شوند(.)5
پروتئین تاو :جز اصلی از دو الیه ی نوروفیبریالتوری
است ،مانند پروتئین های بتا امیلوئید ،پروتئین تاو به طور
معمول در بدن وجود دارد ،اما این پروتئین زمانی که
لخته شود مشکل ساز می شود .تاو با اتصال و تثبیت
میکروتوبول ها حمل و نقل فیزیولوژیکی اکسون را
تسهیل می کند .هنگامی که تاوها به هم می چسبند در
نگه داشتن میکروتوبول ها که مواد مغذی نورون را حمل
می کنند اختالل ایجاد کرده در نتیجه در سازش و بقای
نورون ها تاثیر می گذارند.جهش در ژن این پروتئین و
تغییراتی در بیان ژن ممکن است منجر به لخته شدن تاو شود.
فسفریالسیون پروتئین تاو منجر به جدا شدن ان از
میکروتوبولها و چسبیدن به یکدیگر می گردد ،در نتیجه یک
چرخه معیوب شکل گرفته که به ترویج و پیشرفت الزایمر
کمک می کند(.)6،7
تجمع پروتئین تاو در نورون ها وایجاد لخته(.)6.7
انواع اسیب های وارد بر DNA
الکیالسیون
متیالسیون-S :ادنوزیل متیونین (()SAMموجود در بدن)،
اتیل متیل سولفات و دیمتیل سولفات)به عنوان نگهدارنده
مواد غذایی)
مثال :دی متیل سولفات :متیله کردن گوانین و تبدیل ان به
6
-oمتیل گوانین؛ ترکیب مورد نظر به جای سیتوزین با سه
پیوند هیدروژنی به تیمین متصل می شود .پس به مرور زمان،
طی چندین بار همانندسازی ،باز سیتوزین حذف می شود.
تشکیل دایمرهای تیمین (پیریمیدین)
نور UVباعث ایجاد دیمرهای سیکلوبوتان بین دو تیمین
متوالی می شود .هنگام رسیدن چنگال همانندسازی به این
ناحیه ،چنگال همانندسازی متوقف می شود.
دامیناسیون
در شرایط طبیعی و داخل سلول ،بازهای G ،A ،Cدر اثر
دامیناسیون به ترتیب به بازهای ،Uهیپوگزانتین ،گزانتین تبدیل
می شود ،ولی Tنمی تواند دامینه شود .دامیناسیون بوسیله
ترکیبات شیمیایی مثل نیترو اسید و نیتروزامین ها می
تواند رخ دهد .بی سولفیت سدیم تنها سیتوزین را دامینه
می کند).هیپوگزانتین در طی همانندسازی با سیتوزین
جفت می شود و به مرور زمان Tها از ساختار DNA
حذف می شوند(.
دپوریناسیون :در ساختار ،DNAگاهی اوقات
هیدرولیز خودبه خودی پیوند -β-Nگلیکوزیدی رخ می
دهد .باز از فسفات و قند جدا می شود .با جدا شدن باز،
ترکیب قند-فسفات نیز شکسته می شود و شکست تک
رشته ای در DNAایجاد می شود.
اسیب های اکسیداتیو :بسیاری از رادیکال های
00
ازاد مثل انیون سوپر اکسید ( (OH ،H2O2 ،)O2رادیکال
هیدروکسیل) می توانند باعث اکسیداسیون بازها یا شکست
DNAشوند .مثال :تبدیل گوانین به -8اکسو گوانین که با دو
پیوند هیدروژنی با ادنین جفت می شود .بنابراین ،به مرور
زمان ،سیتوزین ها از DNAحذف می شوند.
تشکیل کمپلکس های حجیم :ترکیبات شیمیایی
خاصی می توانند بین دو رشته DNAقرار گرفته و تشکیل
کمپلکس های حجیم دهند .مثال :ترکیب الفا بنزو پیرن
که در دود سیگار وجود دارد بین جفت باز G-Cقرار
می گیرد .بسیاری از سرطانزاها نیز با همین مکانیزم به
DNAصدمه می زند مثل :سم افالتوکسین
شکست های دو رشته ای :این نوع اسیب،
خطرناکترین اسیب به DNAاست که توسط اشعه های
یونیزان مثل اشعه β ،γ ،Xو ...ایجاد می شود.
عدم تطابق ( :)Mismatchاین اسیب های ناهمخوانی
به علت اشتباه انزیم DNAپلیمرازروی می دهد.
جهش در اثر انالوگ های بازهای استاندارد :برای
مثال-5 :برمویوراسیل از لحاظ ساختمانی شبیه Tاست و
به جای Tبا ادنین جفت می شود و یا -2امینو پورین که
شبیه ادنین است با سیتوزین جفت می شود.
اکسو گوانین......ادنین-2 ،امینوپورین (شبیه
ادنین)........سیتوزین.
فروردین 95
شماره 123
69
استرس اکسیداتیو در بیماری ها
Oxidative Stress In Disease
و رادیکال های ازاد می تواند باعث
اسیب شدید ROSگونه های اکسیژن فعال یا
به سلول های طبیعی بدن شود.این اسیب می تواند به
پروتئین ها و دیگر مولکول ها باشد .بر همین اساس اسیب
اکسیداتیو طیف گسترده ایاز بیماری ها به ویژه بیماری های
قلبی و سرطان را در بر می گیرد.مطالعات متعددی وجود
دارد که ثابت می کند در بیماری های استرس اکسیداتیو
عدم تعادل بین عوامل واسطه اکسیدان و انتی اکسیدان
وجود دارد به طوری که می تواند یک نقش محوری
در جلوگیری و یا کند کردن پیشرفت این شرایط را بازی
کند.رادیکال های ازاد می تواند به اعصاب و مغز اسیب
برساند .از جمله بیماری هایی که استرس اکسیداتیو در ان ها
دخیل است :الزایمرو پارکینسون است(.)8
پروتئین پیش سازامیلوئیدو جایگاه ان در غشا سلول(.)9
برش دیگری را این بار در داخل غشای سلولی ایجاد
می کند ،در نتیجه پپتید بتا امیلوئید ازاد می شود.
روند اسیب به سیستم عصبی در بیماری الزایمر ونقش
امیلوئید:
پیش ساز
پروتئین
( )PPA
یکی از مهم ترین پروتئین هایی که در ایجاد الزایمر
نقش دارند،پروتئین پیش سازامیلوئید یا( )APPنام
دارد .این پروتئین در سلول های دستگاه عصبی بیان
می شود و در اتصال سلول ها به هم ،تماس سلولها وپیوند
به ماتریکس خارج سلولی و اسکلت سلولی نقش دارد.
این پروتئین با سه نوع انزیم پروتئولیتیک پردازش
می شوند .انزیم های الفا ،بتا و گاما سکرتاز به ترتیب
پروتئین را در اسیدامینه های 678،671،711برش
می دهند .با اثر انزیم های گاما و بتا سکرتاز برپروتئین
به ترتیب پپتید هایی به نام امیلوئید بتا
APP
(40دارای 40اسید امینه)و امیلوئید
بتا (42دارای 42اسید امینه)ایجاد می شوند.در حالت عادی
مقدار این قطعات در سلولها کم است و به سرعت تجزیه
می شوند ،امااگردر پروتئوم سلول های عصبی این تعادل
به هم بخورد و مقدار این قطعات افزایش یابد ساختارهای
پروتئینی کروی و در نتیجه الزایمر ایجاد می شود.)9(.
برای ازاد شدن پپتید بتا امیلوئید APP،باید در دو محل
و از طریق دو نوع انزیم خاص شکافته شود .نخست،انزیم
بتا سکرتاز زنجیره ای از اسیدهای امینه را در فاصله معینی
ازخارج غشای سلولی برش می دهد .سپس گاما سکرتاز
70
70
فروردین 95
شماره 123
جایگاه برش انزیم های بتاوگاماسکرتاز(.)9
طول این پپتید 42-38اسید امینه متفاوت است .دو
شکل اصلی بتا امیلوئید 40و 42اسید امینه می باشدکه
بتا امیلوئید 42تمایل بیشتری به ایجادلخته دارد و در
نتیجه پالکهای امیلوئیدی را تشکیل می دهد(.)9
پیشگیری و درمان بیماری الزایمر
هیچ درمانی برای بیمار االزایمر وجود ندارد .یعنی مرگ
سلول های مغز را نمی توان متوقف کرد یا وضعیت انها
را به قبل بازگرداند.
با این حال کمک های درمانی بسیاری وجود دارد که
می تواند به افراد مبتال کمک نماید زندگی توانمندانه تری
در پیش بگیرند.
بیماران الزایمری که بیماری ان ها پیشرفت کرده
است و دارو مصرف می کنند نیز اگر پودر گل سرخ
را به همان صورت هشت ساعت یک بار به مقدار یک
قاشق چای خوری مصرف کنند موجب تخفیف در عالئم
بیماری ان ها خواهد شد نه اینکه بیماری ان ها کام ً
ال
درمان شود،اما تا حدودی مشکل فراموشی انها حل
خواهد شد(.)11
شکل گیری و تجمع پالک های امیلوئیدی(.)9
درمان های احتمالی
هیچ داروی خاصی برای درمان بیماری الزایمر وجود
ندارد ،اما داروهای شیمیایی وجود دارد که به کاهش عالئم
و ارتقای کیفیت زندگی افراد مبتال کمک می کند .در امریکا
چهار دارو وجود دارد که به این منظور تجویز می شود:
االنتامین :با نام تجاری ()Reminyl
دونپزیل :با نام تجاری ()Aricept
ریواستیگمین :با نام تجاری()Exelon
تاکرین:با نام تجاری()Cognex
ممورال :ممورال همان ترکیب کندر و زنجبیل است ،و
این هر دو ماده ،اثر مفید و موثری روی تقویت حافظه دارند
ولی با مکانیسم متفاوت با گل سرخ ،به گونه ای نمی توانند
جایگزین همدیگر شوند ولی اگر با هم استفاده شوند ،مسلم ًا
اثرات همدیگر را تقویت می کنند.
اسید فولیک و ویتامین ب الزایمر را کاهش می دهند و
این عناصر در اسپرین یافت می شوند
عالوه بر این می توان به پودر گل سرخ به عنوان یک
داروی گیاهی اشاره کرد(.)10
نقش پودر گل سرخ در بیماران الزایمر پیشرفته
پودر گل سرخ به دلیل اثر پیشگیری کننده که دارد توصیه
می شود که تمام افراد اعم از سالم و بیمار مصرف کنند
زیرا که گل سرخ یک داروی گیاهی است که بیش از هزار
سال در طب سنتی بدون هیچ گونه عارضه مهم جانبی مورد
استفاده قرار گرفته است و مردم تجربه خوبی در استفاده از
ان به عنوان یک ادویه رایج و بدون عارضه دارند،بنابراین
گل سرخ برای پیشگیری از بیماری الزایمر توصیه می شود.
منابع:
1.Nunomura, A. et al.Oxidative damage is the earliest
event in Alzheimer disease. J Neuropathol Exp Neurol.
2001; 60(8):759-67.
2.Seyedian M. Diagnosis and treatment of dementia.
Genetics in the 3rd Millennium. 2009; 7 (3) :1730-1731.
�3.LaFerla, F.M. et al.Intracellular amyloid-beta in Al
zheimer’s disease.CrossRef. 2013; 37(3): 384-400.
4.Soto, C., Branes, M.C., Alvarez, J. & Inestrosa, N.C.
�Structural determinants of the Alzheimer’s amyloid be
ta-peptide. J Neurochem. 1994; 63: 1191−1198.
�5.Hsiao, K.K. et al. Correlative memory deficits, A ele
vation, and amyloid plaques in transgenic mice. Science.
1996 ;274: 99−102.
6.Khatoon, S., Grundke-Iqbal, I. & Iqbal, K. Brain levels
�of microtubule associated protein tau are elevated in Al
zheimer’s disease brain: A radioimmunoslot-blot assay
for nanograms of the protein. J. Neurochem.2009; :59
753−750.
7.Köpke, E. et al. Microtubule associated protein
�tau: Abnormal phosphorylation of non-paired heli
cal filament pool in Alzheimer disease. J. Biol. Chem.
1993; 24384−24374 :268.
�8:Multhaup G, Masters CL, Beyreuther K. Oxi
dative stress in Alzheimer’s disease. Alzheimer
Rep. 1998;1:147–54.
�9.Kuo, Y.M. et al.The evolution of Aβpeptide bur
den in the APP23 transgenic mice: implications for
Aβdeposition in Alzheimer disease. 2003; 9(3): 94–101.
10.Alzheimer’s disease https://fa.wikipedia.org/wiki/
11.
Preventio
and
Medicate
with
Rose
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?p
id=302544
فروردین 95
شماره 123
71
مقاله علمی
شاهین اسعدی ( دانشجوی ژنتیک مولکولی )
الناز حیدری ( دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک )
سندرم حلقه اوران
Afferent Loop Syndrome
سندرم حلقه اوران ،در اثر طیف مختلفی از عوارض جراحی معده
رخ می دهد .این سندرم برای هر کس که مورد عمل جراحی
معده یا گاستروژژنوستومی قرار گرفته است ,می تواندروی دهد.
گاستروژژنوستومی به عنوان روش گاسترکتومی Billrothنوع دوم نیز
شناخته می شود.
عوامل شایع در سندرم اوران عبارتند از:
ساختار نافرم یا نادرست اناستوموزیس.
چرخیدگی یا پیچ خوردگی حلقه اوران.
ادغام حلقه اوران ثانویه با بافت اسکار در منطقه
نزدیک عمل جراحی معده.
ایجاد زخم در محلی که حلقه اوران معده پیوند شده است.
سرطان معده که باعث بلوکه شدن حلقه اوران می شود.
عالئم و نشانه های بالینی سندرم حلقه اوران
علت شناسی سندرم حلقه اوران
پس از عمل جراحی معده ،صفرا و شیره های گوارشی
لوزالمعده وارد حلقه اوران شده که از طریق اناستوموزیس
وارد دستگاه گوارشی می شود .بنابراین اگر چیزی در
اناستوموزیس ته نشین شود منجر به ایجاد سندرم حلقه
اوران خواهد شد.
72
72
فروردین 95
شماره 123
زمانی که ترشحات پانکراس و صفرا در حلقه اوران
اشباع شد ،توان گذر از اناستوموزیس را نخواهد داشت
که در این باره نشانه های سندرم حلقه اوران اغاز خواهد
شد .انباشت این ترشحات در اندام اوران ،باعث فشار به
این اندام به ویژه پس از خوردن غذا خواهد شد .سندرم
حلقه اوران می تواند در زمان از یک روز تا سال پس از
جراحی معده رخ دهد .سندرم حلقه اوران ،در چند هفته
اول جراحی ،ممکن است بصورت حاد بروز کند و این
بدان معنا است که حلقه اوران به طور کامل مسدود شده
است و به این حالت ،سندرم حلقه اوران حاد گفته می شود.
اگر سندرم حلقه اوران ،پس از چندین هفته یا ماه یا حتی
سال ،بعد از عمل جراحی معده رخ دهد ,به ان سندرم حلقه
اوران مزمن می گویند و این بدان معنا است که یک انسداد
نسبی در حلقه اوران وجود دارد.
مسیرهای درمانی سندرم حلقه اوران
درمان این بیماری ،همیشه با عمل جراحی صورت
می گیرد .در سندرم حلقه اوران
حاد ،عمل جراحی اضطراری
ممکن است الزم باشد تا از
پارگی حلقه جلوگیری شود .الزم
به ذکر است که نوع جراحی به
عامل انسداد حلقه اوران ،بستگی
دارد .در بعضی موارد نیاز است تا اناستوموزیس از هم
جدا شده و دوباره پیوند شود .اگر قسمتی از حلقه اوران
دچار زخم شده است ،بایستی ان قسمت در صورت عدم
برطرف شدگی زخم نیز حذف شود.
عالئم شایع در سندرم حلقه اوران
درد شکمی به خصوص در سمت راست باالی شکم.
حالت تهوع و احساس پر شدن معده یا سنگینی شدید
معده ،به خصوص پس از صرف غذا.
استفراغ شدید و ناگهانی مایع صفراوی ،این حالت
زمانی اتفاق می افتد که حلقه اوران مسدود باشد و محتوای
حلقه اوران به معده پسرفت کند.
تشخیص سندرم حلقه اوران
برای تشخیص سندرم حلقه اوران از اشعه ایکس و
ازمایش خون می توان استفاده کرد .اما بهترین تست ،استفاده
از سی تی اسکن است .چراکه در ازمون سی تی اسکن،
حلقه اوران ورم اشباع با انباشت مایع نمایش داده خواهد
شد .تست دیگر برای تشخیص سندرم حلقه اوران ،استفاده
از اندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی است که با این تست،
انسداد اندام اوران نشان داده خواهد شد.
پیشگیری از بروز سندرم حلقه اوران
برای درک بهتر عوارض ناشی از جراحی گاسترکتومی،
بایستی از پزشک جراح معده ،تمام خطرات ناشی از
عوارض جانبی قبل و بعد از جراحی را جویا شد .بعد از
عمل جراحی بایستی به دقت ،دستورالعمل تیم پزشکی و
متخصصان را دنبال کرد و همیشه در هر زمان که عالئم و
نشانه های سندرم حلقه اوران مشهود شد بایستی با پزشک
معالج مشاوره کرد.
منابع:
1. Jordan GL. Surgical management of postgastrectomy
problems. Arch Surg 1971; 102:251-259. CrossRef,
Medline.
2. Lappas JC, Maglinte DDT. Postoperative small
intestine. In: Gore RM, Levine MS, Laufer I, eds. Textbook
of gastrointestinal radiology. Philadelphia, Pa: Saunders,
1994; 984-985.
3. Dahlgren S, Stenram U. Acute pancreatitis and
hepatic necrosis in the acute afferent loop syndrome: a
;histopathological study in the rat. Ups J Med Sci 1976
81:61-64. CrossRef, Medline.
4. Bubrick MP, Hitchcock CR. Renal cyst causing
afferent loop obstruction and acute pancreatitis. Am
Surg 1975; 41:440-443. Medline.
5. Op den Orth JO. Tubeless hypotonic examination
فروردین 95
شماره 123
73
وضعیت بیماری به شمار نمی اید ،و نیاز به درمان ندارد.
در صورت تمایل بیمار و فقط به عنوان یک عمل جراحی
زیبایی می توان دو انگشت را با عمل جراحی از یکدیگر
جدا کرد .ولی این جراحی مانند هر عمل جراحی دیگری
ممکن است با عوارضی همراه باشد.
ایجاد جوشگاه یا بافت اضافه در محل جراحی ،اسیب عروقی
یا عصبی به انگشت ،رشد مجدد پرده بین دو انگشت و یا
عارضه در محل پوستی که از ان به عنوان دهنده پیوند پوستی
استفاده می شود می تواند عوارض احتمالی عمل جراحی باشد.
ماکروداکتیلی چیست و چگونه مایه ی رشد بیش از
اندازه و بزرگی انگشت دست می شود؟
ماکرو داکتیلی ( )Macrodactylyیک ناهنجاری مادرزادی
است که در ان بافت های یک انگشت به خصوص پوست،
چربی و اعصاب یک انگشت رشد بیش از اندازه کرده،
و موجب می شود یک انگشت یا تعدادی انگشتان اندازه
بزرگ تر از معمول داشته باشد.
در این بیماری انگشت یا انگشتان بزرگ تر گرچه ممکن
است حجیم تر از انگشتان باشند ولی سرعت رشد ان ها با
دیگر انگشتان یکسان است .در مواقعی هم انگشت ناهنجار
نه تنها بزرگ تر است بلکه سرعت رشد ان هم بیشتر از
دیگر انگشتان است یعنی اختالف اندازه ان با دیگر انگشتان
مرتبا بیشتر می شود.
این بیماری در دست ،بیش از پا دیده می شود و در %90
موارد یک طرفه است ولی گاهی در دو دست یا دو پا با هم
دیده می شود .در %70موارد در بیش از یک انگشت دیده
می شود .در مواردی همراه با سین داکتیلی است و انگشت
مجاور به هم متصل می شوند .این ناهنجاری می تواند در
بیماری هایی مانند نوروفیبروماتوز ،ناهنجاری های عروقی،
74
74
فروردین 95
شماره 123
انکندروماتوز متعدد ،سندروم مافوچی و توبروز اسکلروز
دیده می شود.
درمان ماکرو داکتیلی
درمان ماکرو داکتیلی انجام عمل جراحی است و عمل
جراحی این بیماری عمل پیچیده ای است چون باید در
بافت ها و الیه های متعددی انجام شود.
اعمال جراحی متفاوتی برای این بیماری انجام می شود.
یکی از ان ها برداشتن چربی های اضافی انگشت و
برداشتن پوست و سپس جایگزین کردن پوست برداشته
شده یا پیوند پوستی است که از دیگر مناطق اندام برداشته
شده است.
این عمل در چند مرحله و با فاصله سه ماه انجام می شود.
در مواردی ممکن است یک یا دو بند انگشت بزرگ شده
قطع شود تا طول انگشت مناسب تر گردد و در مواردی
هم ممکن است پزشک مجبور به قطع کل انگشت بزرگ
شده بشود.
منابع
1692/http://www.iranorthoped.ir/fa/news
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://asp.irteb.com/casereport/
completecasereport.aspx
aspx.5144-http://cilicalmedicine.ir/post
http://salamatbank.com/beauty/
315/description
17947908/http://vista.ir/news
.19-blogfa.com/cat.http://www.laboratory1388
aspx
http://www.zisttiran.blogfa.com
http://www.sciencedirect.com
مقاله علمی شرکت ها
گروه علمی شرکت نانومهر
مقایسه تست Contingentو تست Integrated
در غربالگری سالمت جنین-
قسمت اول
ترکیب سن مادر با مارکرهای دیگر غربالگری جنین اولین بار در
سال 1988توسط پروفسور والد مطرح شد .این در صورتی بود که
قبل از ان برخی دانشمندان ،غربالگری را فقط بر اساس سن مادران
انجام می دادند و مادران باالی 35سال را برای امنیوسنتز ارسال می
کردند .پروفسور والد ،الگوریتم جدیدی را ابداع کرد که بر اساس
ان امکان تعیین ریسک ابتالی جنین با تلفیقی از تمام مارکرهای
غربالگری را در کنار سن مادر امکان پذیر می ساخت .البته هنوز
برخی از نرم افزارهایی که از روش ها و الگوریتم به روز برخوردار
نیستند گراف جداگانه ایی بر اساس سن مادر به تنهایی ارائه می
دهند ،و چون قادر به تلفیق الگوریتم خریداری شده از کمپانی های
صاحب الگوریتم تعیین ریسک بر اساس مارکرهای بیوشیمیایی و
سونوگرافی نیستند ،کماکان گراف جداگانه برای سن مادر به همراه
گرافی برای مارکرهای غربالگری رسم می کنند.
در حالت استاندارد وقتی نتایج غربالگری جنین مادری در سه
ماهه اول بر اساس Cut offتعیین شده مثبت باشد وی به انجام
تست های دقیق تر مانند امنیوسنتز و یا CVSتوصیه می شود .ولی
اگر تست های سه ماهه اول منفی باشد مادر برای انجام سه ماهه
دوم باید معرفی شود .تفسیر تست های سه ماهه دوم بدون در نظر
گرفتن نتایج سه ماهه اول باعث افزایش خطا خواهد شد .نتایج با
دقت بیشتر زمانی حاصل می شود که تست به صورت اینتگرتد
انجام شود.
تست اینتگرتد ،تلفیقی از تست های سه ماهه اول و دوم بوده که
در سا ل 1999توسط پروفسور والد مطرح شد و حق امتیاز (�pat
)entاینتگریتد متعلق به وی است و کمپانی هایی که در نرم افزار
خود از اینتگرتد استفاده می کنند ،از پروفسور والد خریداری کرده
اند .در این تست مارکرهای سه ماهه اول و به دنبال ان سه ماهه
دوم اندازه گیری شده و نتایج حاصل از دو تست به صورت تست
واحدی گزارش می شود که حاصل از تلفیق ان هاست.
روش دیگر که توس ط Cuckleدر سال 2001معرفی شد تست �Con
tingentاست که از دو Cutoffاستفاده کرده و نتیجه غربال گری را به
صورت سه حالت خطر باال ،که در ان مادران برای تست های تشخیصی
دقیق تر توصیه می شوند ،خطر متوسط که در ان مادران برای سه ماهه
دوم توصیه می شوند و خطر پایین که نیازی برای انجام سه ماهه دوم از
نظر پروفسور Cuckleندارند .ایراد بزرگی که برای این طرح مطرح بود
امکان منفی کاذب برای مادرانی که از نظر تست سه ماهه اول کم خطر
گزارش می شدند وجود داشت در حالی که این منفی کاذب با تست
اینتگرتد می تواند به مقدار زیادی کاهش یابد.
هر دو تست اینتگرتد و contingentنوعی تست
بوده و تست منفرد محسوب نمی شود .در هر دو این تست ها
می توان Cut offهای متعددی تعریف کرد .در تست اینتگرتد هر
سه پارامتر ( FPR ، DRو سطح )Cut offکارایی تست را مشخص
می کند .ولی در تست Contingentفقط یک پارامتر Cut off
تعیین کننده کارایی ان است .تمام زنانی که به تست اینتگرتد
توصیه می شوند ،کمترین FPRبا بیشترین DRممکن در نظر گرفته
می شود .این روش میزان کارایی غربالگری را به شدت افزایش می
دهد ،زیرا از تمام اطالعات ممکن غربالگری استفاده می کند .عالوه
بر ان بر اساس تحقیقات Morissبیش از %26از بارداری های مبتال
به سندروم داون در بین هفته های 12تا 16قابل تشخیص نیست
و در صورتی که غربالگری فقط بر اساس مارکرهای سه ماهه اول
باشد دچار خطا خواهد بود .در تست Contingentتشخیص زود
هنگام در سه ماهه اول و ارجاع برای تست های تکمیلی ،به دلیل
امکان استفاده از CVSو عدم تمایل مادران برای رسیدن به زمان
تست امنیوسنتز ،خطر سقط را افزایش می دهد .کما این که دقت
تشخی ص CVSاز امنیوسنتز کمتر است .زنانی که در تست �contin
gentبا خطر باال معرفی می شوند دچار استرس زیادی هستند در
صورتی که به احتمال بسیار زیاد مثبت واقعی نیستند .تست اینتگرتد
مشکالت این چنینی را ندارد زیرا تنها یک ریسک گزارش می شود.
عالوه بر افزایش استرس مادران ،تست Contingentهزینه اضافی
را بر خانواده ها تحمیل می کند .در این تست که ریسک بر اساس
مارکرهای سه ماهه اول تعیین می شود مارکر AFPبه عنوان یک
پارامتر مهم اندازه گیری نمی شود و درصد خطا افزایش می یابد.
نتایج حاصل از تست Contingentتوسط دانشمندانی مانند
پروفسور ،Waldپروفسور Wrightدر سال ،2004پروفسور Benn
در سال 2005و پروفسور Palomakiدر سال 2005کامال نقض
شده و یک روش منسوخ محسوب می شود.
منابع:
Sequential
1-Integrated Screening for Down’s Syndrome Based on Tests
Performed during the First and Second Trimesters. N.J. Wald,
F.R.C.P., D.Sc., H.C. Watt, M.Sc., and A.K. Hackshaw, M.Sc.
2-Sequential and contingent prenatal screening for Down
syndrome.Wald NJ1, Rudnicka AR, Bestwick JP.
�3-Adding ductus venosus blood flow as a categorical vari
�able to the Combined and Integrated tests in Down’s syn
drome screening. Nicholas J Wald
فروردین 95
شماره 123
75
تازه ها
مهسا باستانی
تازه های ازمایشگاه
تازه های ازمایشگاه
مولکول « »GS-DProSwقاتل تومورهای
سرطانی در فرایند درمان فتودینامیک!
محققانی از موسسه فناوری کارلسروهه در المان با همکاری
محققان دانشگاه « »Kievدر اوکراین ،مولکولی جدید برای کمک
به درمان فتودینامیک کشف کردند که امیدوارند در حمله به
تومورها موثر واقع شود.
درمان فتودینامیک ( )PDTمعموال با استفاده از نور (فوتون)
انجام می شود که با ایجاد رادیکال هایی اکسیژن دار در
طی فرایند فتوشیمیایی منجر به مرگ سلول های تومور
خواهد شد .در این فرایند ماده ای مخصوص به محل
درمان ارائه شده و با استفاده از نور ،واکنش فعال می
شود .اما مشکلی که در این روش وجود دارد این است
که تومورها معموال در محیط هایی با اکسیژن کم رشد
می کنند بنابراین ،این فرایند برای از بین بردن تومورهای
سرطانی چندان کارامد نیست .این تیم از محققان یافته های
خود را در ژورنال» «Angewandte Chemieمنتشر کردند.
ان ها مولکول های جدیدی به نام « »GS-DProSwرا پرورش
دادند که این مولکول قادر است بدون نیاز به اکسیژن ،تنها
با استفاده از نور فعال شده و به مبارزه با تومورهای سرطانی
بپردازد و منجر به مرگ ان ها شود.
این مولکول با تابش نور ماوراء بنفش غیر فعال شده
سپس به محل درمان فرستاده می شود و در طول فرایند
درمان در ان نقطه
باقی می ماند .نور لیزر
پس از تابش به این
مولکول ،ان را فعال
ساخته و پس از ان،
موکلول اثر سمی خود
را بر روی سلول های
های
مجاور(سلول
76
76
فروردین 95
شماره 123
سرطانی) خواهد گذاشت .در طول فرایند درمان هر
قسمت که فاقد نور باشد ،مولکول غیر فعال می شود و
همین امر موجب شده تا هیچ خطری بافت های اطراف
و سالم را تهدید نکند.
این فناوری اولین بار در ازمایشگاه و بر روی حیوانات
ازمایش شد به طوری که نتایج نشان می دهد درمان به
درستی صورت گرفته و دقیقا همان نقطه که مورد نظر
محققان بود در محاصره حمله مولکولGS-DProSw
قرار گرفته است.
میکروسکوپی کوچک برای بررسی رفتار مغز
کمپانی « »inscopicواقع در پالوالتو (کالیفرنیا)،
میکروسکوپ جدیدی طراحی کرده است که برای
دانشمندان مغزو اعصاب بسیار پرکاربرد بوده و برای
بررسی درون مغ ِز زنده مورد استفاده خواهد بود.
این میکروسکوپ در دانشگاه استنفورد برای استفاده
در ازمایشگاه حیوانات طراحی شده است تا اینگونه
مورد ازمایش های اولیه قرار گیرد .تمامی ازمایش ها بر
روی موش های زنده در ازمایشگاه انجام شده است .این
میکروسکوپ که با نام nVistaمعروف است می تواند
به محققان در کشف چگونگی فعالیت نورون های مغزی
در حین صحبت کردن کمک کند .جالب است بدانید این
میکروسکوپ درحالی فعالیت های مغزی را کنترل می کند
که نمونه مورد ازمایش (موش) زنده است و راه می رود.
ِ
رقیبان خود پیشی گرفت!
گلوکومتر «پوگو» از
ِ
کمپانی » «Intuity Medicalواقع در سانی ویل کالیفرنیا،
مجوز ترخیص کاال از گمرک را برای جدیدترین محصول
خود دریافت کرد و در حال حاضر به معرفی این محصول در
ایالت متحده پرداخته است .محصول مورد نظر ،گلوکومتری
تحت عنوان « »POGOاست که به طور اتوماتیک قادر است
به نظارت قند خون بیمار بپردازد .دستگاه به اسانی توسط
دکمه پاور که در زیر صفحه نمایشگر تعبیه شده است روشن
می شود ،سپس انگشت بیمار در محل مخصوصی که در
دستگاه ایجاد شده قرار می گیرد انگاه با کمی فشار در
محل ،دستگاه به طور کامال خودکار توسط النست هایی
که درونش قرار دارد به ایجاد خراش کوچکی در انگشت
کارتریج موجود در دستگاه جمع
پرداخته و خون بیمار در
ِ
اوری می شود .پس از جمع اوری خون بیمار ،طی مدت
زمان 4ثانیه نتیجه ازمایش بر روی نمایشگر نمایان خواهد
شد .کارتریج درون دستگاه به سادگی قابل تعویض بوده و
این امکان را برای کاربر به وجود می اورد که کارتریج قبلی
را بیرون اورده و کارتریج جدید را جایگزین کند.
برای اولین بار است که گلوکومتری با چنین ویژگی هایی
طراحی شده است چراکه تمامی اجزای تشکیل دهنده ان
(الن ِست ،کارتریج ،صفحه نمایشگر و )...در یک دستگاه
کنار هم قرار گرفته اند .این در حالی است که گلوکومترهای
پیشین این قطعات را به صورت مجزا در اختیار داشتند.
«پوگو» دستگاهی است که یادگیری چگونگی انجام دادن
تست قند خون در ان بسیار راحت بوده و نیاز به هیچ
گونه مهارت خاصی ندارد بلکه کاربر به اسانی می تواند
انرا خریداری کرده و از ان استفاده کند تا بدین ترتیب با
اگاهی کامل بر بیماری خود سالیان سال زندگی سالمی را
تجربه کند.
دستگاهی که سلول های تومور
گردشی( )CTCsرا زنده به دام می اندازد!
سلول های تومور گردشی
( )CTCsمعموال به سلول هایی
اطالق می شود که از تومور اولیه
کنده شده و توسط جریان خون
در سرتاسر بدن پخش می شوند.
این سلول ها برای شناسایی نوع
تومور بسیار با ارزشند ،چراکه با
نظارت بر ان ها معمای چگونگی
درمان سرطان برای پزشکان اشکار خواهد شد .درحال
حاضر ،دستگاه های بسیار اندکی وجود دارد که بتواند این
سلول ها را از خون بیمار استخراج کند .همچنین زنده نگه
داشتن این سلول ها در حین فرایند استخراج از خون برای
تست های ازمایشگاهی امری است بسیار دشوار! محققان
دانشگاه میشیگان با طراحی دستگاهی میکروسیال در صدد
رفع این مشکل اقدام کردند.
در گذشته به دام انداختن این سلول ها تنها به واسطه ی
اکسی گرافن و ورقی بسیار نازک از کربن ممکن بود که
ِ
ورق
در این فرایند تنها سلول های تومور گردشی به
کربنی چسبیده و در همان جا باقی می ماند .محققان برای
خارج کردن این سلول ها از واکنش های شیمیایی استفاده
می کردند که اسیب زیادی به سلول های تومورها وارد
می شد ،حتی در برخی موارد منجر به مرگ ان ها نیز می
گردید .محققان به تازگی پلیمرهایی ساختند که واکنش ها
را در دمای پایین نگه داشته و بدون هیچ مشکلی به
جداسازی سلول ها می پردازد.
در دمای زیر 54درجه سانتیگراد ،این پلیمر با بخش
کوچکی از اکسید گرافن مخلوط می شود .این تکنیک
که توسط گذشتگان توسعه یافته بود برای به دام انداختن
سلول های تومور گردشی استفاده می شد اما در حال
حاضر محققان با استفاده از پلیمری که طراحی کردند
موفق شدند از ان به عنوان سیستم خنک کننده استفاده
کرده و خیلی اسان به جداسازی سلول ها از ورق کربنی
بپردازند ،عملیاتی که عدم انجام ان در گذشته چالش های
بزرگی در روند درمان ایجاد کرده بود.
محققان گزارش دادند در این روش 80درصد از سلول های
به دام افتاده زنده می مانند که این امر نویدبخش اینده ای
درخشان در مدیریت درمان سرطان از طریق تشخیص سریع
سلول های تومور گردشی خواهد بود.
فروردین 95
شماره 123
77
مقاله علمی
میالد رحیم زادگان ،دانشجوی phdسم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران
ارتباط هیپوکمپ با یادگیری،
حافظه و مسیرارتباطی ان
یادگیری
یادگیری را می توان به صورت تغییرات رفتاری که
در اثر تجربه ی پدید امده ،تعریف کرد و حافظه مطابق
با ذخیره سازی این تجربیات است .بدیهی است که این
دو پدیده به یکدیگر وابستگی دارد ،و باید با هم بررسی
شود[ Wang .]2 ,1بیان می دارد که یادگیری و حافظه با
دخالت تشکیل ارتباط های سیناپسی جدید در سیستم
عصبی ایجاد می شود[ .]1نظر دیگر این است که قسمت
اعظم موارد یادگیری و حافظه با دخالت تغییرات بیوشیمیایی
در مسیرهای عصبی موجود ایجاد می شود .از انجایی که
رفتارها شکل های متفاوتی دارند ،انواع مختلفی از یادگیری
نیز وجود دارد .روانشناسان معتقدند که یادگیری توسط قرار
گرفتن ارگانیسم ها در معرض انواع اختصاصی تجارب
حسی شکل می گیرد[.]3
یادگیری از یک نظر به دو دسته تقسیم می شود:
یادگیری اجتماعی :به طور مثال اگر حیوانی ،حیوان همنوع
خود را در حال انجام تمرین مشخصی ببیند ،سریع تر از حیوانی
که چنین صحنه ای را ندیده ،ان حرکات را یاد می گیرد[.]5
یادگیری غیر اجتماعی :شامل یک پاسخ حرکتی براثر
یک واکنش حسی است و خود انواعی دارد .یادگیری ساده،
یادگیری وابسته و یادگیری پیچیده[.]6 , 5
حافظه
توانایی ذخیره سازی و بازخوانی اطالعات اموخته شده را
حافظه گویند .به عبارت دیگر حافظه ،عبارت از ترکیبی از
روندهای مختلف اکتساب ،تثبیت ،ذخیره و به خاطر اوری
اطالعات است[ .]7فرایندهای تثبیت و ذخیره سازی حافظه،
78
78
فروردین 95
شماره 123
نتیجه ی یک مجموعه از رویدادهای نوروبیولوژیکی
وابسته به زمان است که پس از شکل گیری ابتدایی
حافظه رخ می دهد .به عالوه این نوسان در فرایندهای
مربوط به ذخیره سازی حافظه بطور کامل می تواند کمی
بعد از تجربه یادگیری اصلی روی دهد .بسیاری از مواد
مانند گلوکز و هورمون های ادرنال اپی نفرین ،نور اپی
نفرین و تحت شرایط خاص،گلوکوکورتیکوئیدهایی مثل
کورتیزول ،که طی دوره های هوشیاری ،استرس و هیجان
به درون خون ازاد می شوند ارتباط نزدیکی با نوسانات
حافظه دارند[.]8
انواع حافظه
در علم فیزیولوژی حافظه به دوبخش تقسیم شده است:
حافظه بیانی (:)Declarative
حافظه ای است که در مورد حقایق ،افکار وحوادثی
که می توانند اگاهانه به یاد اورده شوند ،ایجاد می گردد.
مفهومی که افراد به طور معمول از واژه حافظه در ذهن
دارند ،همین نوع از حافظه است .این حافظه ،حافظه
هوشیارانه برای اسم یک دوست ،تعطیالت تابستان
گذشته و ...است .حافظه بیانی در انسان و نیز حیوانات
مطالعه می شود[.]9
حافظه غیر بیانی یا مفهومی(:)Non-Declarative
برخالف حافظه بیانی ،غیر اگاهانه است و قابل بیان
نیست .این نوع حافظه کاربرد گسترده ای دارد وبه روندهای
یادگیری متفاوتی گفته می شود که شامل توانایی اجرای
یک مهارت حرکتی ونیز شکل گیری عادات است[.]10
حافظه بیانی و بسیاری از انواع حافظه مفهومی بر اساس
طول مدت ذخیره اطالعات نیز تقسیم بندی شده اند:
حافظه کوتاه مدت ) :(Short-termذخیره موقت
اطالعات در ان برای ثانیه ها تا دقیقه ها طول می کشد.
حافظه میان مدت ( :)Intermediateمرحله ای از
پردازش در هیپوکمپ یا جایی دیگر که در ان اطالعات را
به شکل طوالنی تری تبدیل می نماید.
حافظه طوالنی مدت ( :)Long-termاطالعات در
ان برای سال ها و گاهی تمام عمر ذخیره می شود.
از نظر ازمایشگاهی و عملی ،برخی از محققان حافظه را
به دو نوع تقسیم کرده اند:
حافظه جاری ( :)workingاطالعات اموخته شده
طی جلسه محدود اموزش ( )Trialذخیره می شود که این
اطالعات فقط برای انجام وظایف همان جلسه ضروری
است و پس از اتمام این جلسه ،فراموش می شود.
حافظه مرجع ( :)Referenceابعادی از حافظه
است که در ان اطالعات اموخته شده ممکن است به جای
یک جلسه منفرد اموزش ،در همه جلسات اموزش مورد
استفاده قرار گیرد.
مراحل تشکیل حافظه
ایجاد و تشکیل حافظه به ٤مرحله تقسیم می شود که
عبارت است از:
مرحله اکتساب یا اموزش(:)Acquisition
در این مرحله اطالعات پس از وارد شدن به سیستم
عصبی در مدارهای خاصی از سیستم اعصاب مرکزی که در
ارتباط با اعمال حافظه هستند (مانند هیپوکامپ) رمز بندی یا
کدگذاری می شوند[.]11
مرحله ذخیره سازی اطالعات(:)Storage
در این مرحله از طریق فعالیت نورونی اطالعات در مدارهای
عصبی حفظ میشوند .احتماال این فعالیت های نورونی باعث
ایجاد تغییراتی خاص در سیناپس های ذخیره کننده اطالعات
می شوند .در سیستم عصبی بر اثر یادگیری مطالب جدید،
سیناپس ها و مسیرهای نورونی جدیدی ایجاد می شوند[.]11
تثبیت (:)Consolidation
روند ذخیره اطالعات در حافظه طوالنی مدت تثبیت
نامیده می شود[ .]9این مرحله بسیار حساس است و طی ان
با فعال شدن ژن هایی خاص ،پروتئین های اساسی جهت
شکل گیری حافظه طوالنی مدت سنتز می شود[.]11
مرحله بازگویی یا یاداوری(Recall or Retrieval):
فراخوانی یا بازیابی حافظه ،دسترسی مجدد به حوادث
و اطالعاتی است که در گذشته در مغز کدگذاری و
تثبیت شده اند .در این مرحله ،اطالعات برای ایجاد
ادراک یا برون ده حرکتی از محل هایی که در ان ذخیره
شده اند باز خوانی می شود[.]9
اناتومی یادگیری و حافظه
مغز دارای ساختمان پیچیده ای بوده و حافظه و یادگیری
نیز پدیده های پیچیده ای است .به همین دلیل مطالعه در
زمینه ی اساس عصبی حافظه و یادگیری بسیار به کندی
پیش می رود .تصویر فیزیکی یا جایگاه حافظه در مغز
را Engramمی گویند .در دهه 1920یک فیزیولوژیست
امریکایی به نام ،Karl Lashleyازمایشاتی جهت بررسی
اثرات تخریب ناحیه های مختلف مغزی بر یادگیری انجام
داد و پس از تحقیقات طوالنی نتیجه گرفت که حافظه در
یک نقطه از مغز مستقر نشده بلکه با شبکه های نورونی
درسراسر مغز در هم امیخته و منتشر شده است.
مطالعات اخیر نشان می دهد هیچ بخشی از مغز به عنوان
ذخیره ای برای تمام حافظه خدمت نمی کند ،بلکه انواع خاص
حافظه در محل های ویژه قرار می گیرد .از جمله نواحی مغز
که در یادگیری و حافظه دخیل است می توان بخش میانی
لوب گیجگاهی را بیان داشت .یکی از قسمت های اصلی
بخش میانی لوب گیجگاهی ناحیه هیپوکامپ است که در
ایجاد چند نوع حافظه دخیل است[.]12
امروزه مشخص شده است که نواحی خاصی از مغز
از جمله مخچه ،هیپوکامپ ،امیگدال وکورتکس بیشتر
در حافظه دخیل است .دانشمندان معتقدند در حافظه
بیانی ،بیشتر نواحی کورتکس به ویژه لوب گیجگاهی و
هیپوکامپ دخیل بوده ولی در حافظه غیر بیانی بیشتر
سیستم های حسی و حرکتی در گیر است[.]11
هیپوکامپ
تشکیالت هیپوکامپ
بخشی از لوب گیجگاهی را به خود اختصاص می دهد
که خود از چندین بخش به هم مرتبط شامل :جسم
هیپوکامپ ،شکنج دندانه ای ) (Dentate gyrusو
سابیکولوم) )Subiculumnاست .جسم هیپوکامپ و شکنج
دندانه ای بخشی از ارکئوکورتکس است و سابیکولوم
بخشی انتقالی کورتکس را در بر می گیرد .یعنی حد وسط
بین ارکئوکورتکس و نئوکورتکس است .هیپوکامپ
)(Hippocampal formation
فروردین 95
شماره 123
79
بخشی از سیستم لیمبیک است که در مکانیسم بقا حافظه
) (memory retentionشرکت می کند .هیپوکامپ از قاعده
مغز جلویی و سپتوم ،اوران های کولینرژیک دریافت می کند
که در اعمال حافظه و یادگیری نقش مهمی دارند[.]13
نورواناتومی هیپوکامپ
به علت تشابه جسم هیپوکامپ با شاخ بز کوهی ،به ان شاخ
امون) (Corn of Ammonisیا CAمی گویند CA .به 4ناحیه
تقسیم می شود که به ترتیب CA1تا CA4را شامل می شود.
ناحیه CA1و CA3بخش عمده هیپوکامپ را به خود
اختصاص داده است.
هیپوکامپ دارای سه الیه سلولی است:
الیه مولکولی ( :)Molecular layerمحل تالقی
اکسونها و دندریتها را شامل می شود.
الیه سلول های پیرامیدال ( :)Pyramidal cellاز
نورون های بزرگی تشکیل یافته اند که شکل ان ها هرمی است
و در واقع سلول های اصلی هیپوکامپ را شامل می شوند.
الیه سلول های چند شکل (:)Polymorphic layer
این الیه شبیه الیه ششم نئوکورتکس است ودر زیر Alveusواقع
شده و شامل اکسون و دندریت ها و نورون های رابط است[.]14
نقش هیپوکامپ در یادگیری و حافظه
هیپوکامپ ،نقش مهمی در حافظه دارد .نظر براین است که
فعالیت تتای هیپوکامپی که نورونهای کولینرژیک مسیر سپتو
هیپوکامپ را درگیر می کند با تثبیت حافظه ()consolidation
مرتبط است .همچنین عمل مهاری نورون های سروتونرژیک
رافه پشتی روی فعالیت کولینرژیک هیپوکامپ ،ممکن است
با فرایندهای حافظه ای مرتبط باشد.
در هیپوکامپ بین نقایص رفتاری و کاهش استیل کولین
ترانسفراز ،ارتباط بیشتری نسبت به کورتکس وجود دارد و
تخریب قسمت های خاص هیپوکامپ ،برای تخریب حافظه
و یادگیری کافی است .این یافته ها اشاره به این مطالب
دارد که هیپوکامپ یک منطقه بحرانی برای کنترل فرایندهای
حافظه و یادگیری است[.]15
مکانیسم های تشکیل حافظه در هیپوکامپ از دیدگاه مولکولی
شکل پذیری سیناپسی( )Synaptic Plasticityتغییر در
قدرت عملکرد سیناپس است و این پروسه ارتباط مستقیمی
80
80
فروردین 95
شماره 123
با تشکیل حافظه دارد .شکل پذیری سیناپسی هم شامل
تغییرات کوتاه مدت در قدرت کارایی انتقال سیناپس
می شود و هم تغییرات درازمدت در ساختمان و تعداد
سیناپس ها را در بر می گیرد[.]16
LTPیا تقویت بلند مدت ،یک افزایش در انتقال پیام
بین دو نورون است که در اثر تحریک همزمان انها ایجاد
می شود LTP .یکی از مهم ترین پدیده های پالستیسیته
سیناپسی است و بنابراین در تغییر توان سیناپس های
شیمیایی نقش دارد .یکی از مکانیسم های مهم دخیل در
تشکیل حافظه LTP ،است و نقش گیرنده های گلوتاماتی
در ان بسیار با اهمیت است[.]17
منابع:
1.
Wang J-H, Ko GY, Kelly PT. Cellular and
�molecular bases of memory: synaptic and neuro
nal plasticity. Journal of clinical neurophysiology.
1997;14(4):264-93.
2.
�Meneses A, Perez-Garcia G. 5-HT 1A re
�ceptors and memory. Neuroscience & Biobehav
ioral Reviews. 2007;31(5):705-27.
3.
�Kandel ER. Cellular mechanisms of learn
�ing and the biological basis of individuality. Prin
ciples of neural science. 1991;65:1009-31.
4.
Castellano C, Cabib S, Puglisi-Allegra S.
�Psychopharmacology of memory modulation: evi
�dence for multiple interaction among neurotrans
mitters and hormones. Behavioural brain research.
1996;77(1):1-21.
5.
�Rendell L, Fogarty L, Hoppitt WJ, Mor
�gan TJ, Webster MM, Laland KN. Cognitive cul
ture: theoretical and empirical insights into social
learning strategies. Trends in cognitive sciences.
2011;15(2):68-76.
6.
�Oscar-Berman M. Clinical and experimen
�tal approaches to varieties of memory. Interna
tional journal of neuroscience. 1991;58(3-4):13550.
7.
Nielson KA, Lorber W. Enhanced postlearning memory consolidation is influenced by
arousal predisposition and emotion regulation but
not by stimulus valence or arousal. Neurobiology
of learning and memory. 2009;92(1):70-9.
8.
Squire LR, Kandel ER. Memory: From
mind to molecules: Macmillan; 2000.
9.
Nestler EJ, Malenka R, Hyman SE, Hyman
�SE, Malenka R. Molecular basis of neuropharma
cology: a foundation for clinical neuroscience:
Appleton & Lange; 2001.
روایی و ناروایی
زمانی که پزشکی « بیزنس« به شمار می اید
چند سال پیش دختر خانم جوانی (اذین اهنی) با پای خود
برای ویزیت به کلینیکی در رشت مراجعه می کند .او پس از
یک تزریق ،جان خود را از دست می دهد .هیچ کس برای
خانواده داغدارش کاری انجام نداد .مانند این نمونه در سراسر
کشور کم نیست .در سال گذشته شمارچشمگیری از ناروایی ها
در حوزه پزشکی دیده شد .ناروایی هایی که بهای ان جان مردم
بوده است .برای نمونه در این جا دو نمونه که در این روزها
رسانه ای شده ،بازگویی می شود.
پیرمردی 74ساله ای ،برای شکستگی پای خود به یک
بیمارستان دولتی مراجعه می کند و پزشک بدون توجه به عکس
رادیولوژی و مدارک پزشکی این بیمار ،دست به اشتباه پای
راست را به جای پای چپ جراحی می کند .شوربختانه پیرمرد
پس از این عمل اشتباه جان خود را ازدست می دهد.
رئیس مرکز اموزشی درمانی حضرت ولی عصر (عج) اراک
با اشاره به حادثه رخ داده در این بیمارستان دولتی گفت :در
پی قصور پزشکی در این مرکز درمانی ،با تفویض اختیار از
سوی رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک ،پزشک خاطی تا
اطالع ثانوی از هرگونه فعالیت پزشکی منع و از لیست پزشکان
این مرکز حذف شد .سید محمد جمالیان افزود :علیرغم اینکه
شکایتی از سوی خانواده متوفی علیه کادر درمانی صورت
نگرفته است ،به جهت رعایت حقوق مراجعین و شهروندان،
پرونده پزشک خاطی برای بررسی و اعالم نظر در خصوص
قصور صورت گرفته و برخورد قانونی ،به مراجع قانونی ارجاع
شده است .وی همراه تسلیت به خانواده متوفی و پوزش ازاین
اشتباه بزرگ پزشکی رخ داده ،گفت :علیرغم گذشت خانواده
متوفی از شکایت در خصوص این پرونده ،این قصور از سوی
مسووالن دانشگاه علوم پزشکی اراک و تیم مدیریتی این مرکز
پیگیری خواهد شد و به محض بررسی در مراجع ذیصالح
و اعالم نظر قطعی ،مراتب به اطالع خانواده متوفی و عموم
هم وطنان عزیز خواهد رسید.
رئیس مرکز اموزشی درمانی حضرت ولی عصر (عج) اراک گفت:
اگر بیمار و همراهان به هر دلیل از شکایت خودداری نمایند،
تیم مدیریتی تمامی مراکز و بیمارستان ها ،در کمیته های متفاوت
نظیر کمیته مرگ ومیر و کمیته حاکمیت بالینی ،پرونده های
پزشکی را بررسی و در صورت محرز شدن یا احتمال قصور
پزشکی به عنوان مدعی العموم به مراجع ذیصالح اعالم می کند.
الینا دختر شش ساله ای برای جراحی لوزه ،به بیمارستان
طالقانی گرگان مراجعه می کند ،اما بعد از جراحی به کما
می رود .به گفته مادرش :با انجام ازمایش های پیش از عمل،
پزشکان به ما اطمینان دادند که بدون مشکل فرزند شما درمان
خواهد شد .اما پس از عمل ،والدین وی با سینه ورم کرده دختر
کوچکشان مواجه شدند که از شدت درد بی تابی می کرد .به
گفته ی مادرش :دست و قفسه سینه دخترم مثل باد کنک باد
کرده بود و مرتب فریاد می زد «قلبم می سوزد».
پدر الینا گفت :متخصصان پس از مشاهده شرایط بحرانی
دخترم گفتند :به دلیل نرسیدن خون به مغز کودک دچار عارضه
ایست قلبی و پس از ان به کما رفته است .دکتر سید محمد
حسینی ،معاون درمان درباره حادثه بیمارستان طالقانی گرگان
گفته است :این عارضه پس از عمل لوزه ،می تواند بر اثر عمل
جراحی و یا بیهوشی اتفاق بیافید .الینا اکنون دچار «هیپوکسی
مغزی» شده و در کما به سر می برد .البته معاون درمان دانشگاه
علوم پزشکی استان گلستان تاکید کرد :هم تیم حراست و هم
تیم بازرسی بیمارستان تحقیقات خود را برای پیگیری و بررسی
این پروند اغاز کرده است تا در صورت اشتباه پزشکی یا قصور
در انجام وظیفه ،با عامالن ان برخورد قطعی صورت خواهد
گرفت .دکتر پرهیز رییس بیمارستان علوم پزشکی گلستان نیز
در این باره گفته است :بیمارستان و مسووالن در حال پیگیری
موضوع هستند که علت بروز این حادثه چه بوده است .وی
افزود :در جریان عمل جراحی در بعضی مواقع ناخواسته
عوارضی پیش می اید .به هر حال ما با تیم پزشکی در حال
بررسی این موضوع هستیم که علت این حادثه مشخص شود.
بی گمان بارها و بارها ناروایی های کشنده ،در سال
روی می دهد ،افسوس بیشتر ان ها هم با پرداخت دیه و
یا روش های دیگر فراموش با نادیده گرفته می شود .این
پدیده پیامد مدیریت نادرست در گزینش پزشک و سپس
نبود دیده بانی روامند ،قاطعیت و برخورد شایسته با چنین
پدیده هایی است .باالترین مقام در این باره ،نظام پزشکی است
که باید خویشکاری خویش را با نیرومندی انجام دهد.
فروردین 95
شماره 123
81
بازارکار
اگر قصد دارید استخدام شوید یا نیروی جدیدی استخدام کنید ،اگهی خود را به ادرس ایمیل ماهنامه ارسال
و یا به شماره زیر فکس کنید .اگهی بازارکاررایگان است.
/ matashkhis@gmail.comنمابر89776769 :
استخدام کارشناس فروش درشرکت امارد شیمی طب ازما با سابقه
تحصیالت و کار مرتبط ،فن بیان باال و اشنایی به بازاریابی تلفنی
با حقوق ثابت+پورسانت( تهران چهار راه ولیعصر)
ارسال رزومه info@amardshimi.ir:
تماس و تلگرام 09190781009
تحصیالت :خانم لیسانس میکروبیولوژی از دانشگاه ازاد پیشوا.
واحد ورامین /.محل سکونت :اصفهان و حومه /سن 25:
اماده کار اموزی و کار در ازمایشگاه بالینی و بیمارستان
سابقه کار:دوماه در بخش میکروب .ادرار و...
شماره تماس 09138150245
ازمایشگاه بیمارستان البرز کرج جهت تکمیل کادر فنی خود به
شرکت فرماطب ،وارد کننده تجهیزات ازمایشگاهی در نظر دارد
اقایان دارای مدرک کاردان یا کارشناس ازمایشگاه ‹ پایان طرح
‹پایان خدمت ساکن کرج نیاز دارد 02634192154 .ساعات اداری جهت تکمیل کادر فنی و خدمات پس از فروش خود پرسنل اقا
با مشخصات زیر به صورت تمام وقت نیرواستخدام نماید:
دارای مدرک حداقل کارشناسی مهندسی پزشکی از دانشگاه
تحصیالت :کارشناس میکروبیولوژی/جنس :خانم/سن; 22سال
های معتبر
سوابق کاری :دارای مدرک دوره های PCRو Real Time PCRو
اشنایی کامل به زبان انگلیسی
دوره های کنترل کیفی ازمایشگاه واستاندارد ازمایشگاه
اشنایی کامل به کامپیوتر
کلونینگ ژن ،برش ،DNAساختار وکتورهای کلونینگ وانتقال پالسمید به
دارای حداقل سه سال سابقه کار مرتبط
میزبان پروکاریوتی ،مسلط به تست ها و کشت های میکروب و باکتری
امادههمکاریباازمایشگاههایتشخیصطبی،بیمارستانهاومراکزتحقیقاتی الزم به ذکر است کسانی که مدرک ناظر فنی وارد کننده داشته
باشند در اولویت هستند.
شماره تماس۰۹۱۹۰۳۵۹۰۷۵ :
متقاضیان می توانند رزومه خود را به ادرس
service@pharmateb.comارسال نمایند.
مسول فنی ازمایشگاه کرج و غرب تهران
09127100796
مسول فنی ازمایشگاه تهرانپارس 09126278930-
تحصیالت :خانم کارشناس علوم ازمایشگاهی /سن30 :سال
سوابق10:سالکاردرازمایشگاهتشخیصطبیوتسلطبههمهبخشها...
محل سکونت:تهران /شماره تماس09163030281:
اماده همکاری با ازمایشگاه های تشخیص طبی بیمارستان
بهیکپروانهتاسیسازمایشگاهجهتشهرستانبصورتاجارهنیازمندیم.
شماره تماس٠٩٢١٠٧٣٤٠٩٨ :
به یک عدد مجوز ژنتیک برای تاسیس ازمایشگاه در مازندران نیازمندیم
شراکت و سرمایه گذاری در ازمایشگاه تهران و مازندران
09127130845
مسول فنی ازمایشگاه تهرانپارس 09126278930 -
نیاز به یک مسوول فنی ازمایشگاه سهروردی
تماس88502912 :
82
82
فروردین 95
شماره 123
اماده همکاری
دانشجو ترم 5بیوشیمی از دانشگاه ازاد علوم پزشکی تهران 22 .ساله/
سابقه :یک دوره 6ماهه کاراموزی در بیمارستان امام خمینی تهران/
اشنایی وتسلط به تمام بخش های ازمایشگاه
تماس09368402332 :
مسول فنی کرج و غرب تهران -تماس09127100796 :
تحصیالت:ارشد سلولی /سن /29:جنس:مرد /محل سکونت:تهران
سابقه کار :ندارم( اینجانب تقاضای کاراموزی ترجیحا در ازمایشگاه
ژنتیک دارم)
شماره تماس09122646476:
به چند بازاریاب حرفه ای جهت فعالیت در حوزه بهداشت و
سالمت با پورسانت عالی نیازمندیم عالقمندان جهت کسب
اطالعات بیشتر با تلفن 09363308887تماس حاصل فرمایند.
تحصیالت :خانم دانشجوی ارشد ژنتیک /سن /26:محل سکونت :تهران
نوع درخواست :کاراموزی وکار بدون حقوق در ازمایشگاه یا بیمارستان
شماره تماس 09375296349:
v
رشته بیوشیمی بالینی( کارشناسی ارشد) دانشگاه تربیت مدرس
سابقه :یک سال در پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه شهید بهشتی،
شرکت در طرح های پژوهشی /مسلط به تکنیک االیزا و PCRو
الکتروفورز 5 ،ماه کاراموز در ازمایشگاه مسعود تهران در تمام بخش ها،
2ماه کاراموزی در بخش هورمون بیمارستان رجایی ،گذراندن دوره های
علوم ازمایشگاهی در موسسه فرزانگان مسعود(فام) ،اشنایی با دستگاه
لیازون و اتواناالیزر بیوشیمی ،توانایی کار در بخش های بیوشیمی
وانالیز ادرار ،میکروب و هماتولوژی و هورمون
تلفن09124611389:
شرکت فعال در زمینه تجهیزات ازمایشگاهی به تعدادی
نیروی کارشناس و با سابقه جهت بخش فروش ،با مدرک
علوم ازمایشگاهی نیازمند است.
شما می تواند با شماره تلفن 88635437تماس حاصل نمایید.
تعمیرکارتجهیزات ازمایشگاهی درشرکت سلیمان تجهیز
/ 021-66596444ارسال رزومه به:
salse@solomon-co.com
مدیریت درمانگاه حضرت مهدی جهت تکمیل کادر تخصصی و
فوق تخصصی معروف ترین درمانگاه در بهترین نقطه شهرستان
ورامین از همکاران متخصص و فوق تخصص در زمینه
انکولوژی ،روماتولوژی ،پوست و مو ،غدد،پره ناتالوژی و ای وی
اف،ریه،روانپزشکی ،مغز و اعصاب و ...دعوت به عمل می اید.
شماره تماس با مدیریت 09127960250اقای اسدی ساعت تماس
از 9صبح الی 8بعد از ظهر ،در ضمن درمانگاه از ساعت 7صبح
نیازمند مسئول فنی شیفت عصر جهت ازمایشگاه مرکز جراحی واقع
در شرق تهران
تلفن تماس09123578294 :
تحصیالت:کارشناس علوم ازمایشگاهی/سن25 :سال/
سوابق:انجام2سال طرح درازمایشگاه بیمارستان و2سال
کاردرازمایشگاه تشخیص طبی وتسلط به همه بخش ها...به
خصوص پاتولوژی و /ihcجنس:مونث /محل سکونت:قم ،اماده
همکاری با ازمایشگاه های تشخیص طبی وبیمارستان ها
شماره تماس09300578896:
تحصیالت:اقای کارشناس میکروبیولوژی /سن /27:سابقه کار 11 :ماه
سرباز درمانگاه شکری موحد 3 ،ماه سابقه کار نمونه گیری،
پذیرش و بیوشیمی با هیتاچی 912
شماره تماس09189022303:
کاردان و کارشناس علوم ازمایشگاهی
بخش فروش شرکت
88356519 -88356807
حقوق +بیمه +پورسانت
فروردین 95
شماره 123
83
May 2016
Laboratory Diagnosis /ISSN:1561-6363
Volume 18
Issue No. 124
Address: P.O. Box 14335-1418-Tehran-Iran
Tel: 021-88982100 / Fax: 021-89776769
Website: www.Tashkhis.com
Email:Tashkhis@gmail.com
content
Editor in Chief:
Executive Manager:
Mahmood Aslani
Lab News ...............................................................................................................5
3
Dr. Arash Daryakar MD
A Report of Skin Disease.......................................................................................3
3
Managing editor:
Editorial; ...............................................................................................................2
3
aafrah@gmail.com
3
Dr. Abbas Afrah
9th International & 14th National Congress
on Quality Improvement in clinical Laboratory.................................13
matashkhis@gmail.com
Damaging Suffered on DNA in Alzheimer’s Disease..........................................34
3
Afferent Loop Syndrome......................................................................................38
3
Secretary of Iranian Association of
Clinical Laboratories (IACL)
Effect of Plants on the Diseases of Abnormalities in Bone Marrow Cells.......30
3
Dr. Mohammad-Javad Gharavi,
Treacher Collins Syndrome..................................................................................27
3
Professor of Tehran Medical Sciences
Interview with Mir Shamsodin Hosseini, Head of Lab office of Ghazvin MSU.......24
3
Dr. Abdolfattah Sarrafnejad,
A Glance on the pioneers, Dr. Parviz Adibfar....................................................20
3
Head of Iranian Association of Clinical
Laboratories (IACL)
3
Dr. Seyed Hossein Fatemi,
3
Scientific Consultants:
4th National Made in Iran Lab Equipment & Chemical Exhibition...............18
Study of the Types and Prevalence of Hand Congenital Malformations
Dr. Alireza Mehrvarz,
in Newborn Children.............................................................................40
Anatomo-Clinical Pathologist
3
Compare Between of Contingent test & Integrity Test in Screening of Fetal health.......43
3
Lab Events.............................................................................................................44
3
Hippocampus Relationship with Learning, Memory and Its Communication Path......46
3
Validity and Inadmissibility.................................................................................49
3
Dr. Alireza Tarang,
Job Opportunities ........................................................................................... .....50
Medical Genetics (PhD.)
Parvin Mokhtar,
Nurse