ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 137

‫سال نوزدهم‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫‪ 102‬صفحه‬ ‫‪‬‬ ‫نابرابری درامدها‪ ،‬زیر بنای چالش های صنفی است ‪ -‬دکترعباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫درنشست جامعه ازمایشگاهیان کشور عنوان شد‪ :‬تاسیس شبکه ازمایشگاهی کشور به خارجی ها واگذار نشود‬ ‫‪‬‬ ‫اشنایی با اداره امور ازمایشگاه های مراغه‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫تاریخچه هماتولوژی در ایر ان و یادی از قدیمی ترین هماتولوژیست ها‪ -‬دکترسید نصراله سیار‬ ‫کنترل عفونت در ازمایشگاه های تشخیص طبی‪ -‬مهندس احسان درخشان نیا‬ ‫اشنایی با دستگاه اب مقطر گیری ‪ -‬مهندس نیلوفر حسن‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫رمزگشایی ژنوم با استفاده از ‪ - NGS‬سپیده کثیری‪ ،‬دکترطاهره ناجی‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 8000‬تومان‬ ‫‪‬‬ ‫‪ISSN: 1561-6363‬‬ ‫‪‬‬ ‫نخستین نشریه ازمایشگاهی کشور‬ ‫‪ -‬داخلی ‪2‬‬ ‫ماهنامه‬ ‫سالهجدهم‪-‬شماره‪(137‬خرداد‪102-)96‬صفحه‪8000-‬تومان‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪8965/9 :‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com / 09111311114‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترارش دریاکار‬ ‫مدیراجرایی‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪Email: matashkhis@gmail.com‬‬ ‫نشانی نشریه‪ :‬تهران‪-‬خیابان طالقانی‪ -‬نرسیده به حافظ‬ ‫کوچه غفارزاده‪ -‬کوچه مشتاقی‪-‬پالک‪1‬‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکتر عباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫نابرابری درامدها‪ ،‬زیر بنای چالش های صنفی است‪2........................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫اخبار‪5........................................................................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫درنشست جامعه ازمایشگاهیان کشور عنوان شد‪:‬‬ ‫تاسیس شبکه ازمایشگاهی کشور به خارجی ها واگذار نشود‪8..............................‬‬ ‫‪‬‬ ‫منطقی کردن تعرفه ها‪ ،‬کمک موثری برای ارتقای کیفی خدمات ازمایشگاهی است‪12.......‬‬ ‫تلفن‪021-88982100 / 09127333407 :‬‬ ‫فکس‪ /021- 89776769 :‬صندوق پستی‪14335-1418 :‬‬ ‫دفتررشت‪ :‬رشت‪ -‬خیابان انقالب‪ -‬پالک ‪179‬‬ ‫‪Email: Tashkhis@gmail.com‬‬ ‫‪Web: www.Tashkhis.com‬‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های‬ ‫پزشکی‪،‬ازمایشگاهی و‬ ‫فراورده های تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوارنلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،52‬طبقه ‪،3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫فاکس‪22039247 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫خیابان سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ ‪4‬‬ ‫رئیس اداره امور ازمایشگاه های مراغه؛‬ ‫‪‬‬ ‫تاریخچه هماتولوژی در ایران و یادی از قدیمی ترین هماتولوژیست ها‪ -‬بخش چهارم‪16...............‬‬ ‫‪‬‬ ‫بیستمین نمایشگاه ایران هلث برگزارشد‪20....................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫ارزیابی تومور مارکرهای گلیکانی در سرطان‪24...........................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫کنترل عفونت در ازمایشگاه های تشخیص طبی‪28........................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫بررسی جهش های ژن انزیم فسفولیپید هیدروپراکسیدگلوتاتیون پراکسیداز در مردان نابارور‪36......‬‬ ‫‪‬‬ ‫اشنایی با دستگاه اب مقطرگیری‪38...............................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫الرژن های نوترکیب برای ایمونوتراپی اختصاصی الرژن ها؛‬ ‫دهمین سالگرد ایمونوتراپی با الرژن های نوترکیب‪42..........................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫تازه ها‪48......................................................................................................................‬‬ ‫‪‬‬ ‫رمزگشایی ژنوم با استفاده از ‪53......................................next-generation sequencing‬‬ ‫‪‬‬ ‫بیانیهانجمنبیوشیمیجمهوریاسالمیایراندرخصوصدورهتکمیلیعلومازمایشگاهی‪56........‬‬ ‫بازارکار‪47....................................................................................................................‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫دکتر سید حسین فاطمی‬ ‫رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد‬ ‫دکتر ارش دریاکار‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده‬ ‫دکتر محمد جواد غروی‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫پروین مختار‬ ‫نرس‬ ‫استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬ ‫نشریه تشخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشته های نویسندگان معذور است‪.‬‬ ‫هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬ ‫تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫سراغاز‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫زیرکبد‬ ‫پیوند‬ ‫بنای چالش های صنفی است‬ ‫نابرابری درامدها‪،‬‬ ‫رویارویی متخصص های گونه گون ازمایشگاه‬ ‫پس از انقالب‪ ،‬در ایران پدیده ی تازه ای نیست‪ ،‬ولی‬ ‫در ماه گذشته به اوجش رسید‪ .‬رویهمرفته بسترسازی‬ ‫این چالش ها از انقالب فرهنگی در دانشگاه ها‬ ‫اغاز و سپس با جدایی اموزش پزشکی از وزارت‬ ‫علوم همچنان ادامه دارد‪ .‬گرچه اموزش پزشکی و‬ ‫پیراپزشکی‪ ،‬با درمان تنها در شمار اندکی از کشورهای‬ ‫ناپیشرفته در درمان و بهداشت‪ ،‬امیخته شده است‪،‬‬ ‫اما اگر بخواهیم چالش های روز را بکاویم و داوری‬ ‫کنیم‪ ،‬براستی هردو سوی این اوردگاه محکوم هستند‪.‬‬ ‫از یک سو‪ ،‬روز به روز رویکرد پزشکی به‬ ‫تخصص های باریک تر(فوق تخصص) می رود و‬ ‫ازمایشگاه هم ناگزیر باید به این پدیده تن در دهد‪،‬‬ ‫ولی می بینیم که متخصصان تکرشته ازمایشگاهی‬ ‫که باید به اندیشه ی فوق تخصص باشند‪ ،‬گرایش‬ ‫به برگشت به پلی واالن هستند‪ .‬از سویی دیگر‬ ‫پاتولوژیست ها که این روزها حتا روی خود را‬ ‫ازمتخصصان تکرشته های دانشگاه های پزشکی‬ ‫برگردانده اند‪ ،‬به نادرست متخصصان تکرشته ی‬ ‫بالینی را " علوم پایه" می خوانند‪ .‬مگر این‬ ‫متخصصان تکرشته‪ ،‬دارای نظام پزشکی نیستند؟ اگر‬ ‫این متخصصان شایستگی کار در سالمت جامعه را‬ ‫ندارند‪ ،‬چگونه دارای شماره نظام پزشکی شده اند؟‬ ‫شاید بیشتر انها دارای بورد تخصصی نباشند‪ ،‬ولی در‬ ‫دو دهه ی گذشته چند درصد پزشکان متخصص و‬ ‫پاتولوژیست که هم اکنون دارای کلینیک خصوصی‬ ‫خود هستند‪ ،‬دارای بوردند؟‬ ‫ ‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫بی گمان سرچشمه ی این کشمکش ها تنها برامده‬ ‫از نابرابری پرداخت ها ودرامد بخش های خصوصی‬ ‫و دولتی است‪.‬‬ ‫ازمایشگاه تشخیص پزشکی که دست کم‪ ،‬زحمت‬ ‫هفتاد درصد از تشخیص بیماری ها را بر دوش دارد‪،‬‬ ‫دارای بخش های بسیاری است‪ .‬بخش های کالن ان‬ ‫عبارت است از‪ :‬اسیب شناسی تشریحی‪ ،‬خونشناسی‪،‬‬ ‫بیوشیمی‪ ،‬میکروبشناسی و ایمنولوژی است‪ .‬هر کدام‬ ‫از این بخش ها هم خود‪ ،‬دارای چند زیر گروه است‪.‬‬ ‫روش های ازمایشگاهی هم انچنان دگرگون شده است‬ ‫که گاهی کسانی به نادرست‪ ،‬برخی از روش ها مانند‬ ‫روش های مولکولی را بخشی جداگانه در ازمایشگاه‬ ‫به شمار می اورند‪ .‬در این شرایط‪ ،‬ایا براستی یک نفر و لو‬ ‫دانشمند باشد‪ ،‬به تنهایی از عهده ی این کارها برمی اید؟‬ ‫چالش بزرگ در اینجا است که این دو گروه برای‬ ‫اثبات درستی سخنان خود از الگوهای کشورهای پیشرفته‬ ‫نمونه می اورند که این سنجش چندان درست نیست‪.‬‬ ‫برای نمونه‪ ،‬هنگامی یکی از متخصصان تکرشته‬ ‫به ریاست یکی از همکارانشان در تورنتو استناد‬ ‫می کند‪ ،‬برای شنونده چنین وانمود می شود که‬ ‫ان دکتر گرامی‪ ،‬هم اکنون یک ازمایشگاه‪ ،‬همانند‬ ‫ازمایشگاهی پرمشتری در تهران دارد که روزانه میلیون‬ ‫ها تومان درامد دارد‪ .‬در حالی که ان دکتر نازنین‪،‬‬ ‫با اینکه رییس یک ازمایشگاه است‪ ،‬خود یکی از‬ ‫کارمندان یک شرکت و یا یک بیمارستانی است که‬ ‫دارای حقوق مشخصی است‪ .‬یا اینکه گفته می شود‬ ‫در امریکا‪ ،‬ازمایشگاه رشته ای از پزشکی است و تنها‬ ‫زیر نظر پاتولوژیست ها است!‬ ‫این همکاران به خوبی می دانند که اکنون دنیا یک‬ ‫دهکده کوچک است و در اندک زمانی می توان روایی‬ ‫و ناروایی را اشکار ساخت‪ .‬در بیمارستان های امریکا‬ ‫متخصصان رشته های ازمایشگاه بالینی که بسیاری ازانان‬ ‫دارای مدرک پزشکی هستند‪ ،‬همراه با کلینیسین ها‪،‬‬ ‫ویزیت های بیماران بستری را انجام می دهند‪ .‬چه بسا‬ ‫پاتولوژیست ها هم تنها در یک زمینه از فوق تخصص‬ ‫اسیب شناسی مربوط به خود نظر می دهند و متخصصان‬ ‫بیوشیمی پزشکی هم در رشته ی خودشان‪ .‬بدین ترتیب در‬ ‫ویزیت بیمار بستری هرسه یا چهار نفر استادان ازمایشگاه‬ ‫همراه با کلینیسین ها‪ ،‬بیماری ها را پی گیری می کنند‪.‬‬ ‫در ازمایشگاه های غیر دانشگاهی بیشتر کارها به جز‬ ‫اسیب شناسی ( بافت و سلول و گاهی خونشناسی)‪ ،‬زیر‬ ‫نظر دکترای تخصصی انجام می شود‪ .‬در اروپای غربی‪،‬‬ ‫بیشتر پاتولوژی تشریحی و بالینی از هم جدا هستند وکارها‬ ‫گروهی است‪ .‬در اروپای شرقی در سایه اموزش های‬ ‫سوسیالیستی سابق که برای یکسان بودن درامدهای‬ ‫پزشکی و نبود انگیزه ی مادی در این میان‪ ،‬شمار پزشکان‬ ‫در رشته های بالینی بیشتر است‪ ،‬بی گمان با سرمایه داری‬ ‫شدن انها و ناهمسانی درامدها‪ ،‬این تراز در اینده شاید‬ ‫بهم بخورد‪ .‬فرق بزرگ ایران و کشورهای غربی در این‬ ‫زمینه بیشتر در نظام و ایین تاسیس ازمایشگاه ها است‪.‬‬ ‫در ایران هر کسی که دانشنامه و یا تخصصی بگیرد‪،‬‬ ‫پس از مدتی می تواند صاحب یک ازمایشگاه شود‪ .‬قانون‬ ‫فاصله ای میان ازمایشگاه ها (که در باره ی رادیولوژی و‬ ‫داروخانه ها همچنان قانون فاصله ها پا برجا است) هم‬ ‫برداشته شده است‪ .‬امروز در برخی شهرستان ها دیدن‬ ‫تابلو چند ازمایشگاه در کنار هم کم نیست‪ .‬در باره ی‬ ‫مطب ها هم چنین است‪ .‬ایا در کشورهای مورد اشاره ی‬ ‫دوسوی جدال‪ ،‬چنین پدیده ای وجود دارد؟ در اروپا‬ ‫متخصصان علوم ازمایشگاهی بی پایه ی پزشکی درصد‬ ‫چشمگیری را در ازمایشگاه ها می سازند که در جدول‬ ‫پایانی دیده می شود‪.‬‬ ‫اما پدیده ی شگفت انگیزی که در ایران است و همسان‬ ‫ان در کشورهای غربی و حتا شرقی دیده نمی شود‪،‬‬ ‫شمارکلینیک ها و پاراکلینکی های خصوصی است‬ ‫که براستی چهره ی شهر را به یک بیمارستان بزرگ‬ ‫دگرگون کرده است‪ .‬به سخن دیگر مانند کشورهای‬ ‫پیش سرمایه داری که عطاری ها یک صنعت پر رونق‬ ‫بود جلوه گر شده است‪ .‬نیازهای القایی از جراحی های‬ ‫زیبایی گرفته تا سزارین های ناروا‪ ،‬از تصویرپردازی های‬ ‫مغناطیسی بی شمار تا اندوسکپی های فراوان‪ ،‬جای‬ ‫بهداشت و پیشگیری را گرفته است‪ .‬در برابر صد ها هزار‬ ‫تابلوهای رنگارنگ کلینیک های ریز و درشت‪ ،‬بسترهای‬ ‫سرطانزایی در همه ی زمینه های زندگی گسترده است‪.‬‬ ‫براستی سرچشمه ی این پدیده ها‪ ،‬بجز پیامد نبود‬ ‫برنامه ریزی راهبردی روامند است؟‪.‬‬ ‫در پایان‪ ،‬در جدولی که در ادامه امده‪ ،‬شمار متخصصان‬ ‫ازمایشگاه ها و درصد پزشکان و غیر پزشکان در‬ ‫کشورهای اروپایی است‪ .‬کسانی که می پندارند که شمار‬ ‫متخصصان این رشته ها در ایران کم است‪ ،‬کافی است‬ ‫به درصد متخصصان نسبت به جمعیت بنگرند‪ .‬درصد‬ ‫متخصصان در ایران نسبت به جمعیت بیش از ‪ 50‬در‬ ‫میلیون است که در بریتانیا ‪ 11/6‬است‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سراغاز‬ ‫* جدول فوق برگرفته از تارنمای ‪ http://www.obbcssr.ro/files/1_CCLM_2015-Oosterhuis.pdf‬است‪.‬‬ ‫ ‪36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫مهندس محموداصالنی‬ ‫رویدادهاوگزارش ها‬ ‫وزیربهداشت خواستارتشکیل کمیته کاهش هزینه ها‬ ‫در دانشگاه ها و بیمارستان ها شد‬ ‫وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی‬ ‫با بیان این که برنامه های کنترل هزینه ها‬ ‫به سرعت اجرایی شده و به دانشگاه ها و‬ ‫بیمارستان های کشور ابالغ شود تاکید کرد‪:‬‬ ‫باید کمیته کاهش هزینه ها در دانشگاه ها‪،‬‬ ‫بیمارستان ها به سرعت تشکیل شود‪.‬‬ ‫سیدحسن هاشمی درجلسه شورای راهبردی‬ ‫طرح تحول سالمت با تاکید بر کاهش و کنترل‬ ‫هزینه ها در حوزه های مختلف اظهارکرد‪:‬‬ ‫طرح تحول سالمت توانسته موفقیت های‬ ‫زیادی داشته باشد و مورد اقبال رهبر معظم‬ ‫انقالب‪ ،‬مسئوالن و مردم قرار گیرد بنابراین‬ ‫ادامه ان ضروری است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬به منظور شناسایی و رفع‬ ‫ایرادات طرح تحول سالمت‪ ،‬برگزاری منظم‬ ‫جلسات شورای راهبردی تحول سالمت‬ ‫ضرورت دارد‪.‬‬ ‫دراین جلسه که با تاکید برکاهش و کنترل‬ ‫هزینه ها در حوزه های مختلف برگزار شد‪،‬‬ ‫گزارشی از اهداف‪ ،‬تاریخ های اجرا و مسئوالن‬ ‫اقدام این برنامه ها در حوزه بیمه‪ ،‬درمان‪،‬‬ ‫بهداشت‪ ،‬دارو‪ ،‬منابع و ای تی ارائه شد‪.‬‬ ‫همچنین درادامه این جلسه دکترحریرچی‬ ‫قائم مقام و معاون کل وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫دکتر صدرالسادات معاون توسعه مدیریت و‬ ‫منابع و دکتر اقاجانی معاون درمان وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬دکتر کبیر مدیرعامل سازمان بیمه‬ ‫سالمت ایران و تعدادی از مدیران ارشد‬ ‫وزارت بهداشت و سازمان بیمه سالمت‬ ‫ایران حضور داشتند‪.‬‬ ‫راه اندازی دفتر حمایت از تجهیزات پزشکی شناختی‬ ‫در نشست مشترک ستاد توسعه علوم‬ ‫شناختی با دفتر تجهیزات پزشکی وزارت‬ ‫بهداشت با تشکیل کارگروه ویژه ای در‬ ‫این دفتر برای حمایت از تولید تجهیزات‬ ‫پزشکی شناختی موافقت شد‪.‬‬ ‫در نشست مشترک دکتر کمال خرازی‬ ‫دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های‬ ‫شناختی و دکتر بیگلر مدیر کل تجهیزات‬ ‫پزشکی)‪ (Medical Equipment‬وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬با تشکیل کارگروه ویژه ای در‬ ‫دفتر تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت‬ ‫برای حمایت از تولیدات تجهیزات پزشکی‬ ‫شناختی در کشور موافقت شد‪.‬‬ ‫در این نشست دکتر بیگلر با اشاره به‬ ‫تاثیر گذار بودن حوزه علوم وفناوری های‬ ‫شناختی‪ ،‬فرایند صدور مجوز برای واردات‬ ‫تجهیزات پزشکی و نیز نحوه دریافت مجوز‬ ‫استفاده از تجهیزات پزشکی تولید داخل را‬ ‫تشریح کرد‪.‬‬ ‫دکتر خرازی نیز در این نشست‪ ،‬کمک‬ ‫وزارت بهداشت را برای توسعه تجهیزات‬ ‫پزشکی بومی مرتبط با علوم و فناوری های‬ ‫شناختی خواستار شد‪.‬‬ ‫در ادامه دکتر محمدتقی جغتایی مشاور‬ ‫عالی ستاد توسعه علوم و فناوری های‬ ‫شناختی در اموزش‪ ،‬بر اهمیت استفاده‬ ‫از فناوری های شناختی در درمان‬ ‫بیماری ها از جمله فناوری تحریکات‬ ‫عمقی و سطحی مغز‪ ،‬انواع ‪ EEG‬ها‬ ‫و ابزارهای تشخیصی مانند تصویر‬ ‫برداری عصبی تاکید کرد‪.‬‬ ‫دکتر مجید نیلی مدیر گروه پژوهش‪،‬‬ ‫فناوری و زیرساخت ستاد نیز در‬ ‫این نشست‪ ،‬تجهیزات پزشکی‪(Medical‬‬ ‫)‪Equipment‬شناختی را که با حمایت ستاد‬ ‫طراحی و مراحل اولیه تولید خود را طی‬ ‫می کند‪ ،‬تشریح کرد و درباره نحوه حمایت‬ ‫ستاد از تولید فناوری های توانبخشی و‬ ‫پژوهش های علوم شناختی در کشور توضیح‬ ‫داد‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪37‬‬ ‫مشکل حوزه واکسن کمبود محقق است‬ ‫رئیس انستیتو پاستور با اشاره به اینکه‬ ‫مشکل حوزه واکسن کمبود محقق است‪،‬‬ ‫ گفت‪ :‬اینکه ما به نحوی باید سودها را در‬ ‫عرضه واکسن باال ببریم که رقابت افزایش‬ ‫یابد امری اجتناب ناپذیر است‪.‬‬ ‫مصطفی قانعی با بیان اینکه مشکل اصلی در‬ ‫کشور این است که محققین کمتر در امر واکسن‬ ‫تحقیقمی کنند‪،‬اظهارکرد‪:‬بیشترمحققانبهدلیل‬ ‫ازدیاد مشتری و قیمت باال به حوزه دارو وارد‬ ‫شده و در این حوزه به امر تحقیق می پردازند‪.‬‬ ‫رئیس انستیتو پاستور افزود‪ :‬با‬ ‫بررسی هایی که در مقاالت و کنگره ها‬ ‫انجام می دهیم متوجه حضور محدود‬ ‫محققان در حوزه واکسن)‪(vaccine‬‬ ‫شده ایم‪ .‬قطعا اگر محقق کافی در اختیار‬ ‫داشتیم وضع خیلی بهتر بود‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه کل هیات علمی‬ ‫انستیتو پاستور در حدود ‪ 140‬نفر‬ ‫هستند ‪ ،‬گفت‪ :‬در مجموع برای رقابت‬ ‫در سطح بین المللی این تعداد محقق برای‬ ‫ماموریت های مربوط به واکسن کافی نیست‪.‬‬ ‫قانعی تصریح کرد‪ :‬در دنیا روی ‪ 300‬نوع‬ ‫واکسن تحقیق می شود که طبق گزارش‬ ‫مجله تایمز انتظار می رود با موفقیت برخی‬ ‫از این ‪ 300‬نوع تا حدود ‪ 30‬سال اینده‬ ‫عمر انسان را بتوان تا ‪ 130‬سال افزایش داد‪.‬‬ ‫رئیس انستیتو پاستور تاکید کرد‪ :‬به نظر‬ ‫می رسد ما باید با اعتبارات دولتی و با حمایت‬ ‫دولت در حوزه واکسن ورود کنیم چراکه‬ ‫باالترین صرفه اقتصادی در واکسن است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه یک دالر در واکسن‬ ‫هزینه می شود ‪ 20‬دالر برمی گردد‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫مشکل اصلی ما کمبود محقق است؛ محقق‬ ‫باید خود را وقف کند زیرا اگر محققین‬ ‫عمرشان را برای یک واکسن صرف کنند‬ ‫در ‪ 10‬یا ‪ 15‬سال به یک واکسن دست‬ ‫می یابند‪.‬‬ ‫قانعی با اشاره به اینکه محققان چندان‬ ‫مشکل مالی در امر تحقیق ندارند‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪ :‬اینکه ما به نحوی باید سودها را در‬ ‫عرضه واکسن باال ببریم که رقابت افزایش‬ ‫یابد امری اجتناب ناپذیر است‪ .‬البته این‬ ‫معضل در کل دنیا وجود داشته و همواره‬ ‫رقابت در حوزه دارو بیشتر بوده است‪.‬‬ ‫استفاده از داروی ضدماالریا برای ردیابی جنایت‬ ‫دانشــمندان چینی به تازگــی از داروی‬ ‫پراکســید هیدروژن‪ ،‬ممکن است نتایج‬ ‫اســتفاده کردند‪ .‬کارشناســان پزشــکی‬ ‫که موادی غیر از خون می توانند موجب‬ ‫کاذب حاصل شوند‪ .‬این بدین معناست‬ ‫ضدماالریــا برای کمک به جرم شناســی‬ ‫درخشش لومینول شوند‪.‬‬ ‫قانونی(‪ )Forensics‬معموال از ماده شیمیایی‬ ‫"لومینــول" به عنوان ابزار مهمی در حرفه‬ ‫محققــان حاضــر‪ ،‬لومنیــول را بــا‬ ‫زمانــی که این ماده در معرض رد خون‬ ‫ارتیمیسینین در مقابل چنین مداخالتی‬ ‫ارتیمیســینین ترکیــب کردنــد زیــرا‬ ‫خود استفاده می کنند‪.‬‬ ‫موجود در صحنــه جنایت قرار می گیرد‪،‬‬ ‫به رنگ ابی می درخشد‪ .‬کارشناسان معموال‬ ‫این ماده را با پراکســید هیدروژن مخلوط‬ ‫می کنند گرچه ممکن است این عمل نتایج‬ ‫کاذب به بار اورد‪.‬‬ ‫دانشمندان "اکادمی علوم چین" به تازگی‬ ‫ ‪38‬‬ ‫‪38‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫این ماده را با "ارتیمیسینین" ترکیب کرده اند؛‬ ‫ارتیمیسینین معموال به عنوان دارویی جهت‬ ‫مبارزه با ماالریا(‪ )Malaria‬به کار می رود‪.‬‬ ‫زمانی که لومینول با پراکســید هیدروژن‬ ‫ترکیب می شــود‪ ،‬به دلیل مداخله یون های‬ ‫فلزی و محصوالت فرعی ناشی از شکستن‬ ‫مقاوم تر است‪.‬‬ ‫در تحقیقــات ازمایشــگاهی‪ ،‬ترکیــب‬ ‫ارتیمیســینین و لومینول در تشخیص دادن‬ ‫خون از مواد دیگر مانند قهوه‪ ،‬چای و شکر‬ ‫قهوه ای که انواع لکه های شیمیایی مشابه لکه‬ ‫خون تولید می کنند‪ ،‬عملکرد بهتری داشت‪.‬‬ ‫رویدادها وگزارش ها‬ ‫ازمایش فاز دوم واکسن ب‪.‬ث‪.‬ژ بر روی بیماران دیابتی‬ ‫محققان ازمایشگاه فاستمن در بیمارستان‬ ‫عمومی ماساچوست‪ ،‬که با موفقیت مرحله‬ ‫اول ازمایشات بالینی انسانی "باسیل کالمت‬ ‫گوئرین)‪ " (BCG‬یا واکسن ب ‪.‬ث‪ .‬ژ را‬‫انجام دادند‪ ،‬نتایج موقت فاز دوم تحقیقات‬ ‫خود را در جلسات علمی هفتاد و هفتمین‬ ‫انجمن دیابت امریکا ارائه دادند‪.‬‬ ‫محققان قبال دریافتند که درمان مناسب‬ ‫ب‪ .‬ث‪ .‬ژ در معکوس نمودن دائم بیماری‬ ‫خود ایمنی موثر است‪ .‬طی این انجمن‪ ،‬دکتر‬ ‫دنیس فاستمن محقق اصلی این پژوهش‬ ‫به توضیح این مطلب پرداخت که چگونه‬ ‫واکسن ب‪.‬ث‪.‬ژ به طور بالقوه می تواند برای‬ ‫پیشگیری و درمان دیابت)‪ (Diabetes‬نوع‬ ‫یک استفاده شود‪.‬‬ ‫یکی از کارهایی که واکسن ب‪.‬ث‪.‬ژ‬ ‫انجام می دهد تحریک تولید هورمونی به‬ ‫نام "فاکتور نکروز تومور" است‪ .‬مطالعات‬ ‫انجام شده از یک دهه قبل در ازمایشگاه‬ ‫بیمارستان عمومی ماساچوست نشان داد‬ ‫افزایش موقت"‪ "TNF‬به معکوس نمودن‬ ‫دیابت نوع یک در موش ها کمک می کند‬ ‫که بخشی به دلیل توقف حمالت خود‬ ‫ایمنی)‪ (self-safety‬به پانکراس است‪ .‬این‬ ‫کار به پانکراس اجازه می دهد تا خود را‬ ‫بازسازی کرده و به تولید انسولین بپردازد‪.‬‬ ‫یافته های انها نشان می دهد که‬ ‫واکسن ب‪ .‬ث ‪.‬ژ‪ ،‬سلول های تی سرکش که‬ ‫به اشتباه به "جزایر ترشح کننده انسولین"‬ ‫حمله می کنند را هدف قرار می دهد‪.‬‬ ‫این واکسن همچنین ژن ها را برای بازگشت‬ ‫به حالت نرمال بازیابی می کند‪.‬‬ ‫تیم تحقیقاتی دکتر فاستمن اولین تیمی‬ ‫بودند که موفق به اعالم نتایج مثبت استفاده‬ ‫از واکسن ب‪.‬ث‪.‬ژ برای هدف قرار دادن‬ ‫سلول های غیرطبیعی که باعث بیماری های‬ ‫خود ایمنی می شوند شدند‪.‬‬ ‫به طور خاص‪ ،‬موش های مبتال به دیابت‬ ‫پیشرفته نوع یک با استفاده از این روش‬ ‫درمانی به طور کامل بهبود یافتند‪.‬‬ ‫فاز اول مطالعات نشان داد تکرار‬ ‫واکسیناسیون ب‪ .‬ث‪ .‬ژ در افرادی که بطور‬ ‫متوسط به مدت ‪ 15‬سال به دیابت نوع یک‬ ‫مبتال بوده اند‪ ،‬می تواند سلول های ‪ T‬سرکش‬ ‫را که به پانکراس حمله می کنند از بین ببرد‪.‬‬ ‫محققان شاهد عالیم اولیه ترمیم پانکراس‬ ‫و تحریک موقت تولید انسولین )‪(Insulin‬‬ ‫بودند و به دنبال این نتایج مثبت‪ ،‬فاز دوم‬ ‫کارازمایی را اغاز کردند‪.‬‬ ‫در سال ‪ ،2015‬این تیم یک ازمایش پنج‬ ‫ساله را تحت نظر سازمان غذا و داروی‬ ‫امریکا اغاز کرد‪.‬‬ ‫این پژوهش با تزریق واکسن ب ث ژ‬ ‫به بیماران دیابتی به صورت تزریق در یک‬ ‫دوره چهار ماهه انجام شد‪.‬‬ ‫نتایج نشان داد که این واکسن سلول های‬ ‫‪ T‬مضر را حذف کرده و اجازه تولید مجدد‬ ‫انسولین را می دهد‪.‬‬ ‫برای مرحله دوم ازمایشات بالینی انسانی‬ ‫که شامل ‪ 150‬بیمار است‪ ،‬تیم دکتر فاستمن‬ ‫در پی تعیین این هستند که ایا تکرار واکسن‬ ‫ب‪ .‬ث‪ .‬ژ در یک مدت زمان طوالنی تر‬ ‫می تواند سبب معکوس شدن دائمی این‬ ‫بیماری شود یا خیر‪.‬‬ ‫به همین منظور این تیم در حال تالش برای‬ ‫کشف دوز مناسب برای واکسن ب‪ .‬ث‪ .‬ژ هستند‪.‬‬ ‫محققان این پژوهش اظهار کردند‪ :‬هدف‬ ‫فاز دوم‪ ،‬بررسی اثربخشی درمان با واکسن‬ ‫ب‪ .‬ث‪ .‬ژ بر روی افرادی با دیابت پیشرفته‬ ‫است‪ .‬ما امیدواریم فواید دراز مدت این‬ ‫درمان را بر روی کنترل بهتر قند خون‪،‬‬ ‫استفاده کمتر از انسولین و کاهش عوارض‬ ‫دیابت مشاهده کنیم‪.‬‬ ‫بیمارستان امام علی (ع) کرج با حضور وزیر بهداشت افتتاح شد‬ ‫مجتمع اموزشی‪ ،‬پزشکی و درمانی امام علی‬ ‫(ره) با حضور وزیر بهداشت درمان و اموزش‬ ‫پزشکی در کرج به بهره برداری رسید‪.‬‬ ‫ایــن مجتمع بــا ‪300‬تخت بیمارســتانی‬ ‫دارای بخــش هایــی چــون دو بخــش‬ ‫اورژانس(‪ ،)Emergency‬مراقبت های ویژه‪،‬‬ ‫این مجتمع در زمینی به مساحت ‪16‬هزار متر‬ ‫اتاق عمل مجهز به پیشرفته ترین تجهیزات‪،‬‬ ‫مساحت شش هزار متر مربع احداث شده است‪.‬‬ ‫یو‪ ،‬دارای اتاق هــای ال دی ار‪ ،‬داروخانه و‬ ‫مربــع و با یک کلینیک ویــژه در مجاور ان به‬ ‫برای ســاخت مجتمع اموزشــی‪ ،‬درمانی و‬ ‫پزشکی امام علی (ره) کرج‪ 35‬میلیارد تومان و‬ ‫برای تجهیز ان‪15‬میلیارد تومان هزینه شده است‪.‬‬ ‫اتاق های ایزوله‪ ،‬ای ســی یو‪ ،‬ان ای ســی‬ ‫اتاق های بستری اطفال و بزرگساالن است‪.‬‬ ‫همچتین قرار است با حضور دکتر هاشمی‬ ‫پنج پایگاه اورژانس و بیمارستان امام حسین‬ ‫با ‪170‬تخت به بهره برداری برسند‪.‬‬ ‫با اغاز بــه کار دولت یازدهم و از ســال‬ ‫‪93‬راه اندازی و بهره بــرداری از یک هزار‬ ‫و‪ 400‬تخت بیمارستانی در استان البرز اغاز‬ ‫شــد که از این تعــداد ‪ 850‬تخت در مرداد‬ ‫‪ 95‬افتتاح شــد و‪ 500‬تخت دیگر نیز در دو‬ ‫بیمارســتان(‪ )Hospital‬امام علی (ع) و امام‬ ‫حســین (ع) امروز با حضور وزیر بهداشت‬ ‫بهره برداری می شود‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪39‬‬ ‫گزارش کوتاه‬ ‫درنشست جامعه ازمایشگاهیان کشور عنوان شد‪:‬‬ ‫تاسیس شبکه ازمایشگاهی کشور به خارجی ها واگذار نشود‬ ‫بحث راه اندازی مگالب ها و واگذاری ان به شرکت های خارجی موضوعی است که دریکسال اخیرمطرح است و در شماره های پیشین ماهنامه دراین خصوص به‬ ‫گفتگوها و گزارشهایی پرداخته ایم‪ .‬این بار این مسئله موضوع بحث نمایندگان و روسای انجمنهای اصلی جامعه ازمایشگاهی کشوربود که در نشستی با حضور‬ ‫خبرنگار ماهنامه و سایرخبرنگاران در ‪ 3‬خرداد ‪ 96‬برگزارشد‪.‬‬ ‫جامعه‬ ‫طبی با مشکالت زیادی روبه رو بودند که‬ ‫پزشکی‪ ،‬نایب رییس انجمن اسیب‬ ‫این خصوص نظریاتی که ارایه می شود‪،‬‬ ‫نایب‬ ‫رییس‬ ‫و‬ ‫نماینده‬ ‫از جمله ان تجمیع ازمایشگاه ها بود؛ در‬ ‫ازمایشگاهیان در شورای عالی نظام‬ ‫بیشتر شخصی است و هنوز انجمن های‬ ‫شناسی ایران‪ ،‬رئیس انجمن دکترای‬ ‫ازمایشگاهی به نتیجه واحدی در این زمینه‬ ‫علوم ازمایشگاهی‪ ،‬اعضای هیات مدیره‬ ‫نرسیده اند؛ باید تصمیمی گرفته شود که‬ ‫انجمن های متخصصان علوم ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫به ضررهیچ یک از دست اندرکاران حوزه‬ ‫دکترای علوم ازمایشگاهی‪ ،‬متخصصان‬ ‫ازمایشگاه نباشد‪.‬‬ ‫علوم ازمایشگاهی بالینی و انجمن ژنتیک‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪ :‬درحال حاضر تعداد‬ ‫ایران در این نشست انچه را که راه اندازی‬ ‫ازمایشگاه های بزرگ موسوم به مگالب و‬ ‫تصمیم گیری در مورد ان مستلزم مطالعات‬ ‫عنوان کردند‪ ،‬مورد انتقاد قرار دادند و از‬ ‫ازمایشگاهیانی که مشغول ارایه خدمت در‬ ‫اسرار بیماران اعالم کردند‪.‬‬ ‫تصمیم قرار می گیرد‪.‬‬ ‫واگذاری به شرکت های خارجی در ایران‬ ‫همه جانبه است زیرا سرنوشت همه‬ ‫جمله اسیب های این واگذاری را افشای‬ ‫این زمینه به مردم هستند‪ ،‬تحت الشعاع این‬ ‫وزارت بهداشت با انجمن های‬ ‫تخصصی این حوزه تعامل بیشتری‬ ‫داشته باشد‬ ‫دکتر محمد صاحب الزمانی نایب رییس‬ ‫جامعه ازمایشگاهیان در این خصوص‬ ‫اظهار کرد‪ :‬در حدود ‪ 2‬سال گذشته موضوع‬ ‫تشکیل مگالب ها در ایران مطرح شده‬ ‫است؛ اما از انجا که هنوز تعریف کلی در‬ ‫کشور ما در این زمینه ارایه نشده‪ ،‬هرگونه‬ ‫ ‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫وی گفت‪ :‬در کشور ما بیش از پنج‬ ‫هزار نفر در حوزه ازمایشگاه های مختلف‬ ‫تشخیص طبی مشغول ارایه خدمت هستند‬ ‫و ساالنه ‪ 2‬میلیارد و ‪ 500‬میلیون تست‬ ‫ازمایشگاهی در ایران انجام می شود و کمتر‬ ‫تستی است که در کشور انجام نشود و به‬ ‫خارج از کشور ارسال شود‪.‬‬ ‫صاحب الزمانی در ادامه اظهار کرد‪ :‬در‬ ‫سال های اخیر‪ ،‬ازمایشگاه های تشخیص‬ ‫قابل توجهی مسئول فنی ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫کارشناس ازمایشگاه و پرسنل در کشور‬ ‫مشغول ارایه خدمت هستند و در هر‬ ‫ازمایشگاه به طور متوسط ‪ 20‬خانوار ارتزاق‬ ‫می کنند و باید تصمیمی جامع و کارشناسی‬ ‫در خصوص تشکیل مگالب ها اتخاذ شود که‬ ‫هیچ یک از این افراد بیکار و متضرر نشوند‪.‬‬ ‫دکترصاحب الزمانی با تاکید بر این که‬ ‫انجمن های بزرگ ازمایشگاهی در این‬ ‫خصوص مشغول مطالعه هستند؛ هم در‬ ‫مورد سیاست ها‪ ،‬برنامه ها و چارچوب‬ ‫های قانونی کشور و هم در مورد تجربیات‬ ‫کشورهای پیشرفته که دارای اینگونه‬ ‫ازمایشگاه ها هستند؛ بنابراین از وزارت‬ ‫بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی‬ ‫و به جای اینکه تعداد ازمایشگاه ها را‬ ‫این حوزه تعامل کرده تا در نهایت نتیجه‬ ‫در این کشورها شرکت های بزرگی تاسیس‬ ‫افزایش دهند‪ ،‬مقیاس کار را افزایش دادند؛‬ ‫می خواهیم که با انجمن های تخصصی‬ ‫و ان شرکت ها ازمایشگاه های بزرگی‬ ‫کارشناسی و جامعی استخراج شود‪.‬‬ ‫برای تشکیل مگالب در کشور‪،‬‬ ‫ضعف تخصصی نداریم‬ ‫دکتر فرید کرمی نایب رئیس انجمن‬ ‫اسیب شناسی ایران نیز در این خصوص‬ ‫گفت‪ :‬مگالب ها ازمایشگاه های بزرگی‬ ‫هستند که از تجمیع چند ازمایشگاه کوچک‬ ‫تشکیل می شوند؛ اینکه تاکنون این گونه‬ ‫ازمایشگاه ها در ایران راه اندازی نشده اند‪،‬‬ ‫مربوط به ضعف تخصصی در این زمینه نیست‬ ‫بلکه به سیاستگذاری ها مربوط می شود‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬برای تاسیس ازمایشگاه های‬ ‫بزرگ در کشور از نظر بعد علمی و تخصصی‬ ‫هیچ مشکلی نداریم و حتی در این زمینه از‬ ‫بسیاری از کشورهای دیگر جلوتر هستیم و‬ ‫مشکالت به حوزه مدیریت برمی گردد؛ اگر‬ ‫بستر مناسب مدیریتی در حوزه ازمایشگاه ها‬ ‫فراهم شود‪ ،‬متخصصان می توانند نیازهای‬ ‫ازمایشگاهی کشور را تامین کنند‪.‬‬ ‫وی در ادامه در مورد موضوع راه اندازی‬ ‫مگالب در ایران و واگذاری ان به یک شرکت‬ ‫ترکیه ای گفت‪ :‬سال گذشته یک شرکت‬ ‫ترکیه ای خواهان عقد قرارداد به این منظور‬ ‫با دانشگاه های علوم پزشکی ایران‪ ،‬تهران و‬ ‫شهید بهشتی بود که مسووالن این دانشگاه ها‬ ‫نپذیرفتند و در نهایت دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫البزر با دستوری از سوی وزارت بهداشت با‬ ‫این شرکت قراردادی منعقد کرد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬شرکت ترکیه ای در اولین‬ ‫قدم برخالف مفاد قرارداد‪ ،‬تجهیزات‬ ‫مستعمل را وارد کرد که دانشگاه البزر انها‬ ‫را پس فرستاد و به همین دلیل تاکنون این‬ ‫قرارداد وارد مرحله اجرا نشده ست‪.‬‬ ‫کرمی ادامه داد‪ :‬مکانی نیز در بیمارستان‬ ‫تشکیل دادند و بسیاری از دست اندرکاران‬ ‫این حوزه تغییر شغل دادند‪.‬‬ ‫باهنر برای راه اندازی این مگالب درنظرگرفته‬ ‫شده است؛ طبق دستورالعمل های حوزه‬ ‫درمان و ازمایشگاه‪ ،‬هر بیمارستان باید‬ ‫ازمایشگاه داشته باشد و این ازمایشگاه‬ ‫دارای مسئول فنی و بخش های مربوطه‬ ‫باشد اما در این قرارداد حتی مشخص نشده‬ ‫که کدام یک از ازمایشگاه های کشور تابعه‬ ‫این ازمایشگاه خواهند بود‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬طبق این قرارداد پنج ساله‪،‬‬ ‫این مگالب ترکیه ای باید روزانه پنج‬ ‫هزار بیمار داشته باشد که این مساله می‬ ‫تواند برخی بداخالقی ها همچون تجویز‬ ‫ازمایشگاه های غیرضروری برای بیماران‬ ‫و تحمیل هزینه های سنگین درمانی بر‬ ‫بیماران و بیمه ها را به دنبال داشته باشد‪.‬‬ ‫کرمی تاکید کرد‪ :‬تاسیس مگالب ترکیه ای‬ ‫هیچگونه کاهش هزینه ای برای بیماران و‬ ‫نظام سالمت کشور ندارد و سود ان تنها به‬ ‫جیب شرکت ترکیه ای می رود و از طرف‬ ‫دیگر کیفیت خدمات را زیرسوال می برد‪.‬‬ ‫کارشناسان خارجی را به حوزه‬ ‫ازمایشگاهی کشور وارد نکنیم‬ ‫بختیاری تاکید کرد‪ :‬برای اجرای چنین الگویی‬ ‫در ایران باید مزایای ان را اجرا و تاثیرات منفی‬ ‫معایب ان را به حداقل برسانیم‪.‬‬ ‫بختیاری گفت‪ :‬تعداد ازمایشگاه های‬ ‫خصوصی در ایران ‪ 2‬هزار و ‪ 500‬مورد‬ ‫و در تهران ‪ 940‬ازمایشگاه خصوصی و‬ ‫دولتی وجود دارد که اگر هر کدام از ساکنان‬ ‫تهران سالی یک بار به ازمایشگاه مراجعه‬ ‫داشته باشند‪ ،‬حدود ‪ 40‬بیمار روزانه سهم‬ ‫هر ازمایشگاه خواهد بود‪.‬‬ ‫وی با بیان این که این ازمایشگاه ها‬ ‫با مشکالت زیادی مواجه اند‪ ،‬افزود‪ :‬از‬ ‫یک طرف مطالعات نشان می دهد که‬ ‫پیاده سازی سیستم های کیفیت در مقیاس‬ ‫کوچک نسبت به مقیاس بزرگ چه به لحاظ‬ ‫اثربخشی و چه به لحاظ هزینه ها تفاوت‬ ‫معناداری دارد و از طرف دیگر مراجعان‬ ‫به ازمایشگاه ها انتظار دارند که خدمات‬ ‫باکیفیت باال دریافت کنند که این مسایل با‬ ‫وجود مشکالت ازمایشگاه ها در تضاد است‬ ‫و ما در این شرایط باید تصمیم بگیریم که‬ ‫وضعیت موجود را حفظ یا تغییر ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫دکتر محمدرضا بختیاری عضو هیات‬ ‫مدیره انجمن دکترای علوم ازمایشگاهی‬ ‫اظهار کرد‪ 70 :‬درصد و در مواردی مانند‬ ‫رشته غدد و متابولیسم تا ‪ 90‬درصد تصمیم‬ ‫گیری های بالینی بر مبنای تست های‬ ‫ازمایشگاهی انجام می شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬کشورهای پیشرفته مانند‬ ‫وضعیت امروز ما با مساله تعداد زیاد‬ ‫ازمایش های تشخیصی مواجه بودند‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بختیاری با اشاره به عقد قراردادی با‬ ‫دارد و نباید با عجله کردن و اتخاذ تصمیمات‬ ‫یا مگالب راه اندازی شود‪ ،‬باید صددرصد با‬ ‫گفت‪ :‬از این طریق‪ ،‬پای خارجی ها به‬ ‫وی افزود‪ :‬در شرایط کنون دولت به‬ ‫و تخصصی نیازی به خارجی ها نداریم که‬ ‫یک شرکت ترکیه ای در حوزه ازمایشگاه‬ ‫حوزه ازمایشگاهی ایران باز می شود که‬ ‫این مساله عواقب ناگواری دارد‪.‬‬ ‫تشکیل مگالب توسط خارجی ها‪ ،‬صنعت‬ ‫تولید کیت ایران را به تعطیلی می کشاند‬ ‫دکتر هوشنگ امیر رسولی عضو انجمن‬ ‫متخصصان علوم ازمایشگاهی نیز در این‬ ‫خصوص اظهار کرد‪ :‬اکنون در کشور ما تولید‬ ‫کیت ها شروع شده و انتظار داریم در تولید‬ ‫لوازم ازمایشگاهی در اینده قطب باشیم اما با‬ ‫تشکیل مگالب توسط خارجی ها باید تولید‬ ‫کیت ها را تعطیل کنیم که این مساله مغایر با‬ ‫عجوالنه به وجهه ان لطمه وارد کرد‪.‬‬ ‫جای تشکیل مگالب بهتر است ابتدا وضع‬ ‫ازمایشگاه های دانشگاه های علوم پزشکی‬ ‫وارد حوزه خصوصی ازمایشگاهی شود‪.‬‬ ‫شمس برهان ادامه داد‪ :‬تشکیل این‬ ‫ازمایشگاه ها توسط خارجی ها مشکل حقوقی‬ ‫هم دارد؛ طبق قانون اساسی کشور حقوق مردم‬ ‫باید حفظ شود اما اگر یک شرکت خارجی‬ ‫وارد این حوزه شود و نیروهای خود را وارد‬ ‫کند و کیت های یک برند خاص را وارد‬ ‫کند‪ ،‬تولید کیت های داخلی از بین می رود و‬ ‫نیروی های متخصص داخلی بیکار می شوند‪.‬‬ ‫کرده ایم؛ تولید کیت داخلی تعطیل‬ ‫ایجاد مگالب در کشور‪ ،‬باید ازمایشگاه های‬ ‫می شود و تنوع و تکثر تولید کننده ها‬ ‫دانشگاهی خود را تجهیز کنیم‪ .‬اکنون بیشتر‬ ‫و واردکننده های لوازم ازمایشگاهی‬ ‫دانشگاه های علوم پزشکی ما ازمایشگاه های‬ ‫از بین می رود که خطرات زیادی را‬ ‫معمولی و سطح پایین دارند و ازمایش های‬ ‫از جنبه های مختلف متوجه کشور‬ ‫تخصصی را به مراکز دیگر ارجاع می دهند‪.‬‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫امیررسولی گفت‪ :‬اگر کشور دیگری که‬ ‫ایرانی ها را در اختیار بیگانگان قرار داده ایم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬از نظر حیثیتی نیز شایسته‬ ‫وجهه پزشکی ایران در دنیا نیست که‬ ‫متخصصان برجسته خود را کنار بگذاریم و‬ ‫چه بسا انها را بیکار کنیم و خارجی ها را‬ ‫وارد این عرصه کنیم‪.‬‬ ‫تشکیل مگالب ها توسط خارجی ها از‬ ‫نظر حقوقی اشکال دارد‬ ‫دکتر عبدالعلی شمس برهان عضو هیات‬ ‫مدیره انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی‬ ‫بالینی ایران گفت‪ :‬امروز رشته علوم‬ ‫ازمایشگاهی ما وجهه مناسبی در کشور و دنیا‬ ‫ ‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫وی افزود‪ :‬اگر بخواهیم تاسیس مگالب‬ ‫را به ترکیه بدهیم‪ ،‬به کشور خود خیانت‬ ‫وی افزود‪ :‬به جای اجازه دادن به ترکیه برای‬ ‫در واقع اسرار بیماران و اطالعات ژنتیکی‬ ‫دست به دامن ترکیه شویم‪.‬‬ ‫را بهبود بخشد و انها را تجهیز کند و بعد‬ ‫سیاست های کلی کشور است‪.‬‬ ‫بیگانه است وارد حوزه ازمایشگاهی ما شود‪،‬‬ ‫تصمیم ازمایشگاهیان باشد؛ ما از نظر مالی‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬حتی بسیاری از‬ ‫کشورهای پیشرفته مانند فرانسه مگالب‬ ‫شرایط ترکیه که مگالب های زیادی‬ ‫راه اندازی کرده‪ ،‬با ایران متفاوت است‬ ‫ندارد و هنوز ازمایشگاه های کوچک در‬ ‫دکتر مجید میرمصالیی گفت‪ :‬پنج هزار‬ ‫شرکت های خارجی در شرایط بی ثباتی‬ ‫تعداد ‪ 2‬هزار و ‪ 600‬ازمایشگاه خصوص‬ ‫خود را اجرا نکنند‪.‬‬ ‫در بیمارستان های دولتی‪ ،‬هزار و ‪800‬‬ ‫ان دایراست‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬امکان دارد‬ ‫و ‪ 700‬ازمایشگاه در ایران است که از این‬ ‫که در دنیا حاکم است‪ ،‬هر لحظه تعهدات‬ ‫سرپایی و بیمارستانی‪ 580 ،‬ازمایشگاه‬ ‫برای تاسیس مگالب از نظر مالی و‬ ‫تخصص نیازی به خارجی ها نداریم‬ ‫دکتر علی اهنی عضو هیات مدیره‬ ‫انجمن ژنتیک ایران نیز گفت‪ :‬اگر قرار‬ ‫باشد سازمان بزرگی چه تحت عنوان‬ ‫اتحادیه ها‪ ،‬تجمیع ازمایشگاه های کوچک‬ ‫ازمایشگاه مراکز بهداشتی و ‪ 720‬ازمایشگاه‬ ‫در مراکز خیریه و تامین اجتماعی هستند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬ترکیه از ‪ 10‬سال پیش تاسیس‬ ‫مگالب ها را اغاز کرده است؛ قبل از ان‬ ‫تعداد کل ازمایشگاه های این کشور ‪ 2‬هزار‬ ‫ازمایشگاه بود که با تاسیس ‪ 70‬مگالب‪ ،‬به‬ ‫‪ 500‬ازمایشگاه کاهش یافته است‪.‬‬ ‫نظارت بر قیمت کیت ها وجود ندارد؛‬ ‫بنابراین اجرای عینی الگوهای مگالب‬ ‫موجود در دنیا‪ ،‬با مشکالت زیادی در کشور‬ ‫ما مواجه است‪.‬‬ ‫وی تصریح کرد‪ :‬اجرای این الگوها در‬ ‫کشور با محدودیت های قانونی و فرهنگی‬ ‫مواجه خواهد شد چراکه مسووالن فنی تمایل‬ ‫میرمصالیی ادامه داد‪ :‬فعاالن این حوزه‬ ‫شغل خود را تغییر دادند اما باید توجه داشت‬ ‫که ترکیه دارای صنعت عظیم گردشگری و‬ ‫همچنین اقتصاد ازاد است و این افراد‬ ‫توانسته اند جذب این حوزه ها شوند اما در‬ ‫ایران چنین شرایطی فراهم نیست‪.‬‬ ‫نباید در تشکیل مگالب ها‪،‬‬ ‫شتابزده عمل شود‬ ‫دکتر سیدمهدی بوترابی رییس انجمن‬ ‫دکترای علوم ازمایشگاهی تشخیص طبی‬ ‫ایران نیز با تاکید بر اینکه باید تشکیل‬ ‫مگالب ها بر اساس مطالعات جامع و‬ ‫کارشناسی فعاالن ازمایشگاهی و بر مبنای‬ ‫مطالبات و مشکالت انها و قوانین کشور‬ ‫انجام شود‪ ،‬افزود‪ :‬در کشورهای دنیا که‬ ‫دارای مگالب هستند‪ ،‬مشکالتی مانند انچه‬ ‫ما در حوزه ازمایشگاه ها داریم‪ ،‬از قبیل‬ ‫تعرفه های پایین‪ ،‬معوقات بیمه ای و نبود‬ ‫دارند خودشان مسوول باشند و همچنین این‬ ‫که بیماران خواهان ارتباط مستقیم با فضای‬ ‫ازمایشگاه و کارشناسان این حوزه هستند و‬ ‫ارتباطات مجازی را نمی پسندند‪.‬‬ ‫جمعی از روسا و اعضای‬ ‫هیات مدیره انجمن های مختلف‬ ‫حوزه علوم ازمایشگاهی اعالم کردند‪:‬‬ ‫با راه اندازی ازمایشگاه های‬ ‫بزرگ (مگالب) در کشور مخالفتی‬ ‫نداریم اما تاسیس این شبکه‬ ‫ازمایشگاهی به جای واگذاری‬ ‫به شرکت های خارجی‪ ،‬باید به‬ ‫کارشناسان و متخصصان ایرانی‬ ‫سپرده شود‬ ‫صورت گیرد‪ ،‬نقض عدالت است و با کاهش‬ ‫کیفیت تست ها همراه خواهد بود‪.‬‬ ‫بوترابی ادامه داد‪ :‬همچنین در صورت‬ ‫تشکیل ازمایشگاه های بزرگ‪ ،‬تکلیف‬ ‫ساختمان های ازمایشگاهی و تجهیزات‬ ‫و همچنین پرسنل و مسووالن فنی‬ ‫ازمایشگاه ها نامشخص خواهد بود که بعد‬ ‫از این چه باید بکنند‪.‬‬ ‫نباید افراد غیرکارشناس وارد حوزه‬ ‫مدیریت ازمایشگاه ها شوند‬ ‫هاشمی مدنی با تاکید بر این که نباید‬ ‫دکتــر سیدمحمدحســن هاشــمی مدنی‬ ‫افراد غیرکارشناس وارد حوزه مدیریت‬ ‫ازمایشگاهی تشخیص طبی ایران نیز گفت‪:‬‬ ‫تشکل ها و شرکت هایی خواهان ورود به‬ ‫کشورهای دنیا و ایران در زمینه تاثیرگذاری‬ ‫اول با ماهیت جامعه عدالت محور ما در‬ ‫درمان بیماری ها ارتقای چشمگیری داشته‬ ‫فنی و ده ها کارشناس ازمایشگاهی در‬ ‫عضو هیــات مدیره انجمــن دکترای علوم‬ ‫ازمایشگاه ها شوند‪ ،‬افزود‪ :‬به تازگی افراد‪،‬‬ ‫جایگاه ازمایشگاه های تشخیص طبی در همه‬ ‫این حوزه هستند که این مساله در مرحله‬ ‫انهــا در حــوزه تشــخیص و موفقیت در‬ ‫تناقض است چراکه بیش از‪ 2‬هزار مسئول‬ ‫اســت؛ تا ‪ 30‬سال گذشته کمتر از ‪ 80‬تست‬ ‫کشور داریم‪.‬‬ ‫ازمایشگاهی در ایران انجام می شد اما اکنون‬ ‫‪ 2‬هزار تست کددار در کشور داریم‪.‬‬ ‫وی تاکید کرد‪ :‬ما باید به دنبال حفظ این‬ ‫جایگاه چه در بخش دولتی و چه در بخش‬ ‫خصوصی باشیم؛ تاکنون در بخش خصوصی‬ ‫عمدتا مسووالن فنی ازمایشگاه ها که حدود‬ ‫‪ 2‬هزار و ‪ 500‬نفر هستند‪ ،‬این ازمایشگاه ها‬ ‫را تاسیس و اداره کرده اند و اگر اکنون‬ ‫بخواهد تغییر مدیریتی در حوزه ازمایشگاه‬ ‫توسط افرادی خارج از حوزه ازمایشگاهی‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪43‬‬ ‫گفتگو‬ ‫نیلوفر حسن‪ -‬کارشناس مهندسی پزشکی‬ ‫اشنایی با اداره امور ازمایشگاه های مراغه‬ ‫رئیس اداره امور ازمایشگاه های مراغه؛‬ ‫منطقی کردن تعرفه ها‪ ،‬کمک موثری‬ ‫برای ارتقای کیفی خدمات ازمایشگاهی است‬ ‫ن شرقی و مرکز اداری شهرستان ویژه مراغه است‪ .‬این شهر در کنار رودخانه صوفی چای و‬ ‫مراغه شهری در استان اذربایجا ‬ ‫در دام مراغه با دارا بودن ‪ ۹۵۸٬۳۶۱‬نفر جمعیت و ‪ ۷۹٫۵۲‬کیلومترمربع مساحت در سال ‪ ۰۹۳۱‬خورشیدی‪ ،‬دومین شهر بزرگ و‬ ‫پرجمعیت استان پس از تبریز به شمار می رود‪ .‬این شهرستان همچنین دومین شهر باستانی اذربایجان بعد از ارومیه است‪ .‬این شهر‪،‬‬ ‫در دوره های گذشته تاریخ ایران‪ ،‬ازنظر تاریخی‪ ،‬علمی و سیاسی موردتوجه بوده در دوران حکمرانان ایلخانی پایتخت ایران بوده است‪.‬‬ ‫خواجه نصیرالدین طوسی‪ ،‬وزیر هالکوخان از پادشاهان ایلخانی‪ ،‬در سال ‪ ۶۵۶‬ه‪.‬ق‪ ،‬رصدخانه مراغه را بنا نهاد که هم اکنون بخش بسیار‬ ‫اندکی از ان باقی مانده است و بسیاری از بنای ان تخریب شده است‪ .‬شهرستان مراغه دارای ‪ ۰۰۳‬اثر تاریخی و تپه های باستانی است که‬ ‫جزو ‪ ۰۱‬شهرستان دارای بافت غنی تاریخی و فرهنگی در کشور است‪.‬‬ ‫ ‪44‬‬ ‫‪44‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫شبکه بهداشت و درمان‬ ‫مراغه با توجه به شایستگی ها و‬ ‫توانمندی های موجود بطور رسمی‬ ‫در ‪ 28‬اسفندماه سال ‪ 1391‬از سوی‬ ‫شورای عالی گسترش دانشگاه های‬ ‫علوم پزشکی کشور به دانشکده‬ ‫علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‬ ‫و درمانی مراغه ارتقا یافت‪.‬‬ ‫ارتقایی که به حق‪ ،‬شایسته مردم شریف و شهر تاریخی‪،‬‬ ‫فرهنگ دوست و علم پرور مراغه بود‪ .‬مراغه درگذشته‬ ‫نیز توانسته بود نقش مهم و موثری را در تحقق اهداف‬ ‫نظام سالمت و ارتقای شاخص های بهداشتی و درمانی به‬ ‫مردم منطقه و حتی برای شهرهای هم جوار ایفا نماید که‬ ‫با این ارتقا نقش و رسالت این شهر کهن فزونی یافت‪.‬‬ ‫سیستم بهداشتی و درمانی شهرستان مراغه با دارا بودن‬ ‫یک دانشکده پرستاری و مامایی‪ ،‬دو بیمارستان و یک‬ ‫بیمارستان در حال ساخت‪ 14 ،‬مرکز بهداشتی درمانی‪،‬‬ ‫‪3‬پایگاه بهداشتی‪ 72 ،‬خانه بهداشت‪ 1 ،‬اموزشکده‬ ‫بهورزی و ‪ 1‬باب ازمایشگاه تشخیص طبی و ‪ 3‬پایگاه‬ ‫اورژانس ‪ 115‬در اواخر اسفندماه سال ‪ 1391‬به همت‪،‬‬ ‫تالش و پیگیری مسوولین محلی با صدور مجوز رسمی‬ ‫توسط شورای عالی گسترش وزارت متبوع به دانشکده‬ ‫علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مراغه ارتقا‬ ‫یافت و با جداشدن از دانشگاه علوم پزشکی تبریز‪ ،‬دارای‬ ‫ردیف بودجه ای مستقل شد‪ .‬در سال ‪ 1391‬با تصویب‬ ‫شورای گسترش دانشکده پرستاری و مامایی مراغه به‬ ‫دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مراغه‬ ‫تبدیل شد‪ .‬در حال حاضر این دانشکده با نه رشته و‬ ‫متجاوز از ‪ 550‬نفر دانشجو به فعالیت خود ادامه می دهد‪.‬‬ ‫دانشکده علوم پزشکی مراغه از اوایل سال ‪۱۳۹۲‬‬ ‫رسم ًا به عنوان دانشکده علوم پزشکی مراغه شناخته شده‬ ‫از مهم ترین چالش های ما جذب نیروی انسانی و‬ ‫بروز رسانی فن اوری ازمایشگاهی است که با اجرای طرح‬ ‫تحول سالمت و افزایش چشمگیر مراجعان به ازمایشگاه های‬ ‫دولتی بارزتر شده است‬ ‫است‪ .‬در حال حاضر دانشکده علوم پزشکی مراغه‬ ‫دارای ‪ 9‬رشته کارشناسی و کاردانی با حدود ‪ 550‬نفر‬ ‫دانشجو‪ 35 ،‬نفر عضو هیئت علمی‪ ،‬دو بیمارستان ‪ 137‬و‬ ‫‪ 110‬تختخوابی و یک بیمارستان در حال ساخت ‪160‬‬ ‫تختخوابی با تحت پوشش قرار دادن شهرهای هم جوار‬ ‫عجب شیر‪ ،‬بناب‪ ،‬چاراویماق‪ ،‬ملکان استان اذربایجان‬ ‫شرقی و شهرهای میاندواب‪ ،‬تکاب‪ ،‬شاهین دژ استان‬ ‫اذربایجان غربی به فعالیت خود ادامه می دهد‪ .‬دکتر‬ ‫جعفر صدیقی‪ ،‬فارغ التحصیل دکترای علوم ازمایشگاهی‬ ‫بالینی از دانشگاه علوم پزشکی تهران از اواخر سال‬ ‫‪ ۱۳۹۴‬به عنوان رئیس اداره امور ازمایشگاه های دانشکده‬ ‫علوم پزشکی مراغه مشغول به کار است و از سوابق‬ ‫مدیریتی وی‪ ،‬مسئول فنی ازمایشگاه بیمارستان شهید‬ ‫بهشتی مراغه از سال ‪ 1372‬تا سال ‪ 1394‬بوده است‪.‬‬ ‫در ادامه با وی و فعالیت های این اداره اشنا می شویم‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪45‬‬ ‫کمبود تجهیزاتی ازجمله اتمیک ابزوربشن برای‬ ‫اندازه گیری میکرو المنت ها به ویژه در اندازه گیری میزان‬ ‫سرب‪ ،‬دستگاه ‪ HPLC ،PCR‬حس می شود‬ ‫*******‬ ‫اداره امور ازمایشگاه های دانشکده‪ ،‬زیر نظر معاونت‬ ‫درمان به فعالیت های خود ادامه می دهد‪ .‬صدیقی در رابطه‬ ‫با تعداد کارکنان این بخش افزود‪ :‬به غیراز بنده یک نفر‬ ‫کارشناس ثابت داریم که در واحد نظارت و صدور پروانه ها‬ ‫فعالیت اصلی دارد و دو نفر از همکاران بیمارستانی به‬ ‫شکل اضافه کار ساعتی در انجام امورات محوله با اداره امور‬ ‫ازمایشگاه ها همکاری می کنند‪.‬‬ ‫زمینه فعالیت های اداره امور ازمایشگاه ها را می توان به‬ ‫فعالیت های اموزشی‪ ،‬نظارتی‪ ،‬مشاوره ای و شرکت در فرایندهای‬ ‫مرتبط با حوزه کاری در دانشکده علوم پزشکی مراغه و ارتباط‬ ‫مستقیم و شرکت در برنامه های ازمایشگاه مرجع سالمت و‬ ‫انتقال و ابالغ سیاست های راهبردی وزارت متبوع و ازمایشگاه‬ ‫مرجع سالمت و کلیه بخش نامه وزارتی به تمامی ازمایشگاه های‬ ‫تحت پوشش و پایش موارد مذکور نام برد‪.‬‬ ‫در بحث اموزش همکاری خوبی با معاونت اموزشی‬ ‫داریم‪ ،‬به طوری که برای دانشجویان دوره کارشناسی‬ ‫علوم ازمایشگاهی دروس مدیریت تضمین کیفیت و‬ ‫استانداردسازی در غالب واحد مدیریت ازمایشگاه و‬ ‫ ‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫کنترل کیفی تدریس می کنیم و به‬ ‫دروس فوق‪ ،‬نگرش عمل گرایانه و‬ ‫بالینی بدهیم و همچنین با برگزاری‬ ‫کارگاه های اموزشی حرفه ای و شغلی‬ ‫و برگزاری ازمون های ضمن خدمت‪،‬‬ ‫با همکاری مدیریت نیروی انسانی‬ ‫با توجه به نیازسنجی های انجام شده‬ ‫و همکاری با واحد اعتباربخشی‬ ‫بیمارستان ها و واحد نظارت معاونت درمان در برگزاری‬ ‫کالس های اموزشی و پایش میدانی ازمایشگاه های تحت‬ ‫پوشش دانشگاهی برگزاری جلسات اموزشی و ایجاد‬ ‫کمیته های ستادی در راستای اجرای برنام ه عملیاتی ادارات‬ ‫امور ازمایشگاه ها را عهده دار هستیم‪ .‬کالس های اموزشی‬ ‫اداره امور ازمایشگاه ها در معاونت درمان‪ ،‬با حضور‬ ‫کارشناسان این اداره و مسئولین فنی ازمایشگاه تشخیص‬ ‫طبی دانشکده علوم پزشکی مراغه‪ ،‬برای گروه های هدف‬ ‫مسئولین ارجاع‪ ،‬مسووالن فنی‪ ،‬مسووالن ایمنی و بهداشت‪،‬‬ ‫مسووالن خدمات عمومی و سایر کارکنان ازمایشگاه های‬ ‫تابعه (دولتی و خصوصی)‪ ،‬با محوریت مدیریت کیفیت‪،‬‬ ‫ایمنی و بهداشت‪ ،‬حمل ونقل نمونه های عفونی و سیستم‬ ‫ارجاع نمونه ها و مدیریت پسماند و فرایندهای قبل و پس‬ ‫از ازمایش برگزار می شود‪.‬‬ ‫مطالب و فایل های اموزشی اداره امور ازمایشگاه ها را‬ ‫می توانید از لینک ‪http://darman.mrgums.ac.ir‬‬ ‫مشاهده کنید‪.‬‬ ‫صدیقی در ادامه افزود‪ :‬به نظر می رسد اموزش نیروی‬ ‫انسانی نیاز مبرمی به بازنگری اساسی دارد تا بتواند‬ ‫پاسخ گوی نیازهای فعلی و اینده ازمایشگاه ها باشد‪.‬‬ ‫منطقی کردن تعرفه ها مخصوص ًا در بخش دولتی‪ ،‬کمک‬ ‫موثری برای ارتقای کیفی خدمات ازمایشگاهی و به‬ ‫مشارکت طلبیدن بخش خصوصی خواهد بود‪.‬‬ ‫رئیس اداره امور ازمایشگاه مراغه در مورد برنامه ها و‬ ‫اقدامات نظارتی این بخش گفت‪ :‬ازمایشگاه های تحت‬ ‫یکی از اهداف مهم ما راه اندازی ازمایشگاه مرکزی سالمت‬ ‫و ارائه خدمات ازمایشگاهی فوق تخصصی و گسترش شبکه ارجاع‬ ‫درون دانشگاهی و جلوگیری از سرمایه گذاری موازی و زائد و‬ ‫مدیریت سرمایه و منابع مالی و انسانی است‬ ‫پوشش اداره امور ازمایشگاه ها عبارت اند‪ :‬سه ازمایشگاه‬ ‫معاونت بهرداشتی‪ ،‬سه بیمارستان جنرال ‪ ۱۶۰‬تختی‪،‬‬ ‫‪ ۱۳۸‬تختی و ‪ ۱۳۴‬تختی معاونت درمان و کلینیک ویژه دانشگاه‬ ‫در حال احداث و ‪ ۶‬ازمایشگاه خصوصی و ‪ ۳‬کلینیک ارگان ها و‬ ‫تامین اجتماعی درزمینه ی نظارت همکاران‪ ،‬طبق برنامه مشخص‬ ‫نظارتی از تمامی ازمایشگاه ها بازدید و امورات ارزیابی را با توجه‬ ‫به چک لیست های طراحی شده دو ماه یک بار انجام داده و در فایل‬ ‫ازمایشگاه ها هم بایگانی دستی و هم الکترونیکی انجام می شود‪.‬‬ ‫در مورد صدور پروانه ها با توجه به دستورالعمل ازمایشگاه مرجع‬ ‫سالمت ممیزی ها انجام و به کمیسیون ماده ‪ ۲۰‬ارجاع می شوند‪.‬‬ ‫صدیقی در مورد کمیت و کیفیت اقالم دستگاه های پزشکی‬ ‫این مرکز اظهار کرد ‪ :‬تجهیزات پزشکی و ازمایشگاهی تحت‬ ‫مدیریت غذا دارو فعالیت دارند ولی با اداره امور ازمایشگاه ها‬ ‫تعامل مطلوبی داشته و با مشاوره و تاییداداره امور ازمایشگاه‬ ‫سفارشات خرید ازمایشگاهی صورت می گیرد‪.‬‬ ‫خوشبختانه ازمایشگاه های تحت پوشش دولتی و‬ ‫خصوصی امکانات مناسبی را جذب کرده اند‪ .‬تجهیزاتی مانند‬ ‫سل کانتر فول دیف‪ ،‬اتو انالیزور وایمونو اناالیزور‪ ،‬الکترود‬ ‫انالیزور‪ ،‬سیستم االیزای اتوماتیک و ‪ ESR‬ریدر اتومات و سایر‬ ‫تجهیزات با بک اپ مناسب وجود دارد‪.‬‬ ‫کمبود تجهیزاتی ازجمله اتمیک ابزوربشن برای اندازه گیری‬ ‫میکرو المنت ها به ویژه در اندازه گیری میزان سرب‪ ،‬دستگاه‬ ‫‪ HPLC ،PCR‬حس می شود‪.‬‬ ‫رئیس اداره امورازمایشگاه مراغه در ادامه گفتگوبا ماهنامه‬ ‫تصریح کرد‪ :‬مدیریت کنترل کیفی ازمایشگاه ها طبق معیارهای‬ ‫ابالغی ازمایشگاه مرجع سالمت برای بخش های ازمایشگاه‪،‬‬ ‫عالوه بر اجرای کنترل کیفی داخل بخشی‪ ،‬شرکت در‬ ‫برنامه های کنترل کیفی خارجی نیز الزامی است در نظارت و‬ ‫ارزیابی ازمایشگاه ها مورد پیگیری قرار می گیرد‪.‬‬ ‫از مهم ترین چالش های ما جذب نیروی انسانی و بروز رسانی‬ ‫فن اوری ازمایشگاهی است که با اجرای طرح تحول سالمت و‬ ‫افزایشچشمگیرمراجعانبهازمایشگاه هایدولتیبارزترشدهاست‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه دانشکده علوم پزشکی مراغه به عنوان مرکز‬ ‫مقیم جنوب استان اذربایجان شرقی تعریف شده است‪ ،‬انجام‬ ‫خدمات به شهرهای اطراف بناب‪ ،‬عجب شیر‪ ،‬هشترود‪،‬‬ ‫ملکان‪ ،‬چاراویماق و روستاهای تابعه را پذیرا شده است‪.‬‬ ‫یکی از اهداف مهم ما راه اندازی ازمایشگاه مرکزی‬ ‫سالمت و ارائه خدمات ازمایشگاهی فوق تخصصی و‬ ‫گسترش شبکه ارجاع درون دانشگاهی و جلوگیری از‬ ‫سرمایه گذاری موازی و زائد و مدیریت سرمایه و منابع‬ ‫مالی و انسانی است‪.‬‬ ‫سخن اخر‪:‬‬ ‫ارزوی قبولی طاعات در ایام ماه مبارک رمضان و ذکر‬ ‫این مطلب که ازمایشگاه های بالینی نقش به سزایی در‬ ‫تشخیص درمان و کنترل درمان بیماری ها داشته و ابزار‬ ‫قابل اعتمادی برای پاسداری از سالمت مردم عزیزمان‬ ‫هستند و با عنایت به پیشرفت علوم پزشکی و به موازات ان‪،‬‬ ‫دانش و تکنولوژی ازمایشگاهی‪ ،‬الزم است تا فهم علمی‬ ‫و پویایی از وضعیت ازمایشگاه ها در جامعه به وجود اید‪.‬‬ ‫از اینکه ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی در این راه قدم های‬ ‫مثبتی برداشته است جای تقدیر و سپاسگزاری است‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪47‬‬ ‫تاریخچه‬ ‫نگارنده‪ :‬دکترسید نصراله سیار‬ ‫تاریخچه هماتولوژی در ایران‬ ‫و یادی از قدیمی ترین هماتولوژیست ها‪ -‬بخش چهارم‬ ‫این بخش از ماهنامه با عنوان" تاریخچه هماتولوژی در ایران" به همت دکتر نصراله سیار به رشته تحریر درامده‬ ‫است‪ .‬این مطلب خواندنی شامل چند بخش بود که در شماره های پیشین به بخش هایی ازان پرداختیم‪.‬‬ ‫در ادامه بخش اخر ان را می خوانیم‪.‬‬ ‫هماتولوژی رشته ای از علوم پزشکی است که خون و بافت های‬ ‫خونساز را بررسی می کند‪ .‬توضیح بیشتر انکه هماتولوژی یکی از رشته‬ ‫های فوق تخصصی بیماری های داخلی است و دارای دو بخش عمده‬ ‫است‪ :‬هماتولوژی بالینی و هماتولوژی ازمایشگاهی‪ .‬در بخش ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫شناسایی سلول های طبیعی و غیر طبیعی خون و مغز استخوان اهمیت‬ ‫خاصی دارد‪ .‬اغلب موارد تشخیص قطعی و در بعضی موارد تشخیص‬ ‫احتمالی بیماری های خون به وسیله بررسی های سیتومرفولوژی انجام‬ ‫می شود‪ .‬سابقه اشنایی با مرفولوژی هماتولوژی در ایران به کمتر از‬ ‫‪ 80‬سال قبل می رسد‪.‬‬ ‫امتحان فوق تخصصی هماتولوژی ـ انکولوژی‬ ‫این امتحان شامل دو بخش کتبی و شفاهی است‪ .‬امتحان‬ ‫شفاهی پس از قبولی در امتحان کتبی انجام می شود‪.‬‬ ‫بخش عمده ان عبارت از تشخیص میکروسکوپی ‪ 10‬الم‬ ‫از خون و مغز استخوان بیماران خونی است و تشخیص‬ ‫حداقل ‪ 7‬الم جهت قبولی الزم است‪.‬‬ ‫دکتر حسن وزین‬ ‫از سابقه تحصیالت نامبرده اطالعات کافی‬ ‫ندارم همین قدر می دانم که دانشکده پزشکی‬ ‫را در تهران گذرانیده است‪ .‬وی متخصص‬ ‫بیماری های کودکان و فوق تخصص هماتولوژی بود‪.‬‬ ‫نمی دانم دوره تخصص کودکان را در ایران یا در امریکا‬ ‫ ‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫گذرانید ولی می دانم که فوق تخصص هماتولوژی را در‬ ‫امریکا گذرانید‪ .‬در سال ‪ 1340‬به ایران برگشت و مطب‬ ‫خصوصی دایر کرد‪.‬‬ ‫پس از چند سال در دانشگاه تهران استخدام شد‪ .‬ایشان‬ ‫چندین سال در اطاق هماتولوژی ازمایشگاه بیمارستان با‬ ‫بنده همکار بود و بخش ها را تقسیم کرده بودیم‪ .‬این‬ ‫همکاری باعث دوستی ما با یکدیگر شد‪ .‬پس از انتقال‬ ‫بخش کودکان استاد دکتر قریب به بیمارستان جدید‬ ‫التاسیس کودکان‪ ،‬دکتر وزین به ان بخش منتقل شد‪ .‬تا‬ ‫جایی که می دانم ایشان بیش از ‪ 30‬سال قبل فوت کرد‪.‬‬ ‫دکتر داود منادی زاده‬ ‫در سال ‪ 1313‬در شهر اردبیل متولد شد‪ .‬دوره پزشکی‬ ‫را در دانشگاه تهران گذرانید‪ .‬پس از چندی به امریکا رفت‬ ‫رشته تخصصی داخلی و فوق تخصصی خون را در انجا‬ ‫گذرانید و به ایران بازگشت‪ .‬دکتر منادی زاده در دانشگاه‬ ‫ملی سابق (شهید بهشتی فعلی)استخدام شد‪ .‬به بیمارستان‬ ‫شهید مدرس منتقل شد و بخش خون را در انجا افتتاح‬ ‫کرد‪ .‬ایشان در تنظیم برنامه هماتولوژی انکولوژی با بنده‬ ‫همکاری داشتند‪ .‬از سال ‪ 1362‬به بعد بخش خون فلوهای‬ ‫هماتولوژی انکولوژی را اموزش می داد‪ .‬چندین سال‬ ‫است که نامبرده بازنشسته شده و به‬ ‫طور خصوصی کار می کند‪.‬‬ ‫استاد منادی زاده پزشکی با دقت‬ ‫است و تبحر خاص در تشخیص و‬ ‫درمان بیماری های خون دارد‪ .‬ایشان‬ ‫عضو انجمن بین المللی هماتولوژی‬ ‫(قسمت اسیا ـ افریقا)است‪.‬‬ ‫درمان بیماران خونی با پیوند‬ ‫مغز استخوان‬ ‫در امریکا در دهه ‪ 1960‬تعدادی‬ ‫کودک شناخته شدندکه از نقص‬ ‫شدید ایمنی رنج می بردند‪.‬‬ ‫هماتولوژیست ها به فکر افتادند‬ ‫که انها را با پیوند مغز استخوان از‬ ‫بستگان نزدیک شان که از نظر ‪HLA‬‬ ‫با انها سازگار بودند درمان کنند و‬ ‫این کار نتیجه خوبی داشت‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1975‬در امریکا اولین‬ ‫مورد کم خونی اپالستیک با پیوند‬ ‫مغز استخوان درمان شد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1980‬در امریکا درمان لوکمیای‬ ‫لنفوبالستیک با پیوند مغز استخوان‬ ‫انجام شد و به تدریج لوکمیای‬ ‫میلوئید حاد و انواع دیگر بیماری‬ ‫های خون مورد پیوند قرار گرفت‪.‬‬ ‫پیوند استم سل‬ ‫هماتولوژیست ها به فکر افتادندکه‬ ‫از پیوند ‪ STEM CELL‬استفاده کنند‪.‬‬ ‫کارهای تحقیقاتی را از موش شروع‬ ‫کردند‪ .‬با رادیوتراپی شدید مغز‬ ‫استخوان‪ ،‬موشی را نابود کردند و با‬ ‫پیوند استم سل موش را درمان کردند‬ ‫و دودمان های مختلف خونساز در‬ ‫مغز استخوان موش پیدا و فعال شد‪.‬‬ ‫بعد مادر سلول های خونساز مشتق‬ ‫از استم سیلی�‪(HUMAN HEMATOPOI‬‬ ‫)‪ ETIC PROGENITOR CELLS‬انسان را در‬ ‫محیط کشت قرار دادند و دیدند که‬ ‫دکتر اردشیر قورام زاده استاد ممتاز‬ ‫انواع مختلف دودمان های خونساز‬ ‫هماتولوژی و انکولوژی دانشگاه‬ ‫به وجود امد‪ .‬پس ازان از استم‬ ‫علوم پزشکی تهران‬ ‫سل در پیوند مغز استخوان استفاده‬ ‫کردند‪ .‬اکنون این کار گسترش زیادی‬ ‫پیدا کرده است‪.‬‬ ‫برای اولین بار اقای دکتر قوام زاده در‬ ‫قبل از شروع پیوند مغز استخوان‬ ‫بیمارستان دکتر شریعتی شروع کرد‪.‬‬ ‫در ایران‪ ،‬بستگان بعضی از بیماران‬ ‫شنیده بودند که در اروپا و امریکا‬ ‫بیمارستان دکتر شریعتی‬ ‫مبتالیان به لوکمیا با پیوند مغز‬ ‫در سال ‪ 1353‬این بیمارستان به‬ ‫استخوان درمان می شوند‪ .‬عده ای‬ ‫طور رسمی شروع به کار کرد و اکنون‬ ‫از این افراد ما را شدیدا تحت فشار‬ ‫یکی از معتبرترین مراکز اموزشی و‬ ‫قرار می دادند که بیماران شان‬ ‫تحقیقاتی کشور است‪ .‬این بیمارستان‬ ‫را برای پیوند مغر استخوان به‬ ‫تا چندی پس از انقالب بخش‬ ‫مقامات مربوطه معرفی نماییم‪ .‬ما‬ ‫بیماری های خون نداشت‪ .‬دکتر‬ ‫هم ناچارا با بعضی از انها موافقت‬ ‫قوام زاده پس از انقالب این بخش‬ ‫می کردیم که معموال به انگلستان‬ ‫را تاسیس کرد‪.‬‬ ‫می رفتند و معدودی هم به امریکا‬ ‫می رفتند و خرج زیادی می کردند‪.‬‬ ‫دکتر اردشیر قوام زاده‬ ‫اکثر اوقات جنازه انان برگشت‬ ‫در سال ‪ 1319‬در تهران متولد شد‪.‬‬ ‫داده می شد‪ .‬بعضی از بیماران هم تحصیالت ابتدایی و متوسطه را در‬ ‫بهبودی موقت میافتند ولی پس تهران گذرانید و در سال ‪ 1339‬دیپلم‬ ‫از مدت کوتاهی لوکمیا برگشت متوسطه گرفت‪ .‬برای ادامه تحصیالت‬ ‫می کرد و می مردند‪ .‬خاطرم هست به کشور اتریش رفت‪ .‬دوره تحصیالت‬ ‫فقط یک مورد لوکمیای لنفوبالستیک پزشکی را در سال ‪ 1350‬در انجا به‬ ‫خوب شد‪ .‬پسری ‪13‬ـ‪ 12‬ساله فرزند پایان رساند‪ .‬بعدا به کشور سوییس‬ ‫یکی از همکاران ما بود‪ .‬پدرش پس رفت و در سال ‪ 1356‬موفق به اخذ‬ ‫از چند سال می گفت که فرزندش تخصص داخلی و فوق تخصص‬ ‫خوب است و در خارج از ایران انکولوژی از کشور سوئیس شد‪.‬‬ ‫تحصیل می کند‪.‬‬ ‫دکتر قوام زاده پس از انقالب به‬ ‫پیوند مغز استخوان را در ایران ایران برگشت و با عنوان عضو هیئت‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪49‬‬ ‫علمی به استخدام دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی در امد و در بیمارستان دکتر‬ ‫شریعتی مشغول به کار شد‪ .‬بخش‬ ‫هماتولوژی ـ انکولوژی را در این‬ ‫بیمارستان تاسیس کرد‪ .‬این بخش در‬ ‫طبقه دوم (یا سوم) ساختمان اصلی‬ ‫بیمارستان بود‪ .‬دکتر قوام زاده پس‬ ‫از چندی به سوئیس رفت و ادامه‬ ‫فلوشیپ خود را در رشته هماتولوژی‬ ‫و پیوند به پایان رسانید و به ایران‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫دکتر قوام زاده برای انجام پیوند‬ ‫مغز استخوان در بخش هماتولوژی ـ‬ ‫انکولوژی تجهیزات و امکانات الزم‬ ‫را فراهم کرد و پیوند مغز استخوان‬ ‫با همت و پشتکار ایشان شروع شد‪.‬‬ ‫چون بخش برای انجام کارهای‬ ‫درمانی‪ ،‬تحقیقاتی‪ ،‬پیوند و اموزشی‬ ‫کوچک بود‪ ،‬بخش را به ساختمان‬ ‫‪ 5‬طبقه در غرب بیمارستان انتقال‬ ‫داد و کلیه تجهیزات‪ ،‬تشکیالت‪،‬‬ ‫پرسنل‪ ،‬پزشک هیئت علمی و‬ ‫پرستار در ان فراهم کرد‪ .‬در این‬ ‫مرکز کارهای تشخیصی ـ درمانی‪،‬‬ ‫اموزشی بیماری های خون‪ ،‬فعالیت‬ ‫های مهم تحقیقاتی و پیوند استم‬ ‫سل انجام می شود‪ .‬تدریجا این‬ ‫مرکز با کارهای بزرگ علمی و‬ ‫تحقیقاتی که انجام می داد‪ ،‬در دنیا‬ ‫معروف شد؛ به طوری که بسیاری از‬ ‫هماتولوژیست های دنیا از این مرکز‬ ‫دیدن کرده و می کنند‪.‬‬ ‫ ‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫دکتر داود منادی زاده استاد‬ ‫هماتولوژی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی شهید بهشتی‬ ‫دکتر قوام زاده نخستین دانشمندی‬ ‫است که در ایران پیوند سلول های‬ ‫بنیادی خون از راه پیوند مغز استخوان‬ ‫و پیوند از طریق خون محیطی انجام‬ ‫داده و می دهد‪.‬‬ ‫به علت خدمات بسیار ارزنده ای‬ ‫که وی انجام داد‪ ،‬برنده جایزه «برترین‬ ‫محقق جهان در زمینه سرطان و‬ ‫بیماری های خون» کمیته بین المللی‬ ‫خون و پیوند مغز استخوان امریکا در‬ ‫سال ‪ 2012‬شد‪ .‬در فوریه سال ‪2012‬‬ ‫این جایزه (لوح تقدیر)در امریکا‬ ‫به وی اهدا شد‪ .‬با این جایزه مبلغ‬ ‫‪ 100.000‬دالر هم بایستی به ایشان‬ ‫پرداخت می شد ولی به علت ایرانی‬ ‫بودن از پرداخت ان خودداری کردند‪.‬‬ ‫دکتر قوام زاده استاد ممتاز دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران بوده و در حال‬ ‫حاضر رئیس پژوهشگاه خون و‬ ‫سرطان و سلول های بنیادی خونساز‬ ‫این دانشگاه است‪.‬‬ ‫در این مرکز هر سال ‪ 400‬پیوند سلول‬ ‫های بنیادی خون از طریق پیوند مغز‬ ‫استخوان و بیشتر از ان‪ ،‬از طریق پیوند‬ ‫سلول ها از خون دهنده سلول ها که‬ ‫غالبا خویشاوندان نزدیک بیمارند انجام‬ ‫می شود‪ .‬این امار مشابه مراکز پیوند مغز‬ ‫استخوان در کشورهای پیشرفته است‪.‬‬ ‫پیوند سلول های بنیادی خونساز‬ ‫در حال حاضر بهترین روش‬ ‫درمانی انواع لوکمیا‪ ،‬بیماری های‬ ‫دیگر خونی مانند تاالسمی ماژور‪،‬‬ ‫بیماری های متابولیک‪ ،‬بیماری‬ ‫های دستگاه ایمنی‪ ،‬سیروز کبدی‪،‬‬ ‫توده های سرطانی مانند سرطان‬ ‫سینه‪ ،‬ریه‪ ،‬کبد‪ ،‬پروستات‪ ،‬تخمدان و‬ ‫بیماری های روماتیسمی است‪.‬‬ ‫میزان موفقیت درمان بیماری های‬ ‫نیازمند به پیوند در این پژوهشکده‬ ‫معادل ‪ 70‬درصد است و از باالترین‬ ‫امارهای دنیا است‪.‬‬ ‫دکتر قوام زاده عضو انجمن‬ ‫بین المللی پیوند خون و مغز استخوان‬ ‫اروپا است و تا به حال کنگره های‬ ‫زیاد درباره سرطان ها‪ ،‬بیماری های‬ ‫خون و پیوند استم سل در بیماری های‬ ‫مختلف برگزار کرده است‪.‬‬ ‫خدماتی که دکتر قوام زاده انجام‬ ‫داد قابل توصیف نیست‪ .‬وی برای‬ ‫گسترش انجام پیوند در ایران‪ ،‬اعضای‬ ‫هیئت علمی بخش های هماتولوژی‬ ‫ـ انکولوژی بیمارستان ها و دانشگاه‬ ‫های مختلف را در مراکز خودشان‬ ‫اموزش داده است که مشغول خدمت‬ ‫در دانشگاه ها و مراکز هستند و در‬ ‫بعضی شهرها و بیمارستان امام خمینی‬ ‫پیوند مغز استخوان انجام می شود‪.‬‬ ‫در وصف دکتر قوام زاده چه‬ ‫بگویم؛ ناچار به این شعر سعدی‬ ‫شاعر و عارف بزرگوار اکتفا می کنم‪:‬‬ ‫عبادت به جز خدمت خلق نیست ‬ ‫به تسبیح و سجاده و دلق نیست‬ ‫بخش خون و پیوند مغز استخوان‬ ‫بیمارستان ولیعصر‬ ‫(مجتمع بیمارستانی امام خمینی)‬ ‫در حدود ‪ 10‬سال قبل در زمان‬ ‫ریاست دکتر شریفیان‪ ،‬تشکیالت پیوند‬ ‫مغز استخوان در بخش خون توسط‬ ‫دکتر الریجانی ریاست محترم وقت‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی تهران افتتاح شد‬ ‫و مسئولیت ان به عهده اقای دکتر سید‬ ‫رضا صفایی نودهی واگذار شد‪.‬‬ ‫ریاست بخش خون پس از دکتر‬ ‫رمضانعلی شریفیان به دکتر غالمرضا‬ ‫توگه واگذار شد و پس از مدتی دکتر‬ ‫صفایی عهده دار ریاست بخش شد و‬ ‫هنوز هم ادامه دارد‪.‬‬ ‫ریاست دانشکده پزشکی هم از‬ ‫چندسال قبل به عهده دکتر امیرحسین‬ ‫امامی از اعضاء هیئت علمی بخش‬ ‫خون واگذار شد‪.‬‬ ‫علت تحریر این مقاله و تقدیم‬ ‫ان برای چاپ در مجله وزین‬ ‫ماهنامه تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫به علت طول عمری که خداوند‬ ‫متعال به بنده حقیر داده است و سابقه‬ ‫طوالنی خدمات دانشگاهی که دارم‪،‬‬ ‫شاهد بسیاری از امور‪ ،‬تحوالت و مسائل‬ ‫دانشگاهی بوده ام‪ .‬از جمله ان انتخاب‬ ‫اولین استاد بیماری های خون ایران و‬ ‫سیر و تحول این رشته در دانشگاه تهران‬ ‫و ایران بوده وهستم‪ .‬با کلیه بزرگواران‬ ‫پیشکسوت هماتولوژی ایران در ارتباط‬ ‫بوده و دوستی داشته و دارم‪.‬‬ ‫چون بنده از پیشکسوتان رشته‬ ‫ازمایشگاه بالینی هم هستم و با‬ ‫قدیمی های این رشته سابقه دوستی‬ ‫داشته و ارادت دارم‪ .‬برخود الزم‬ ‫دیدم که به اختصار‪ ،‬ذکرخیری از‬ ‫پیشکسوتان این رشته هم کرده باشم‪.‬‬ ‫بنابراطالعاتیکهدارمتصمیمگرفتمکه‬ ‫این مقاله را تهیه و برای چاپ تقدیم کنم‪.‬‬ ‫برای نوشتن این مقاله با دوست‬ ‫عزیز و هنرمند اقای دکتر شهریار لسان‬ ‫پزشکی متخصص علوم ازمایشگاه‬ ‫بالینی مشورت کردم‪ .‬دکتر لسان از‬ ‫دوستان نزدیک و صمیمی است و‬ ‫سال هاست که به وی ارادت دارم‪.‬‬ ‫دکتر لسان با مرفولوژی هماتولوژی‬ ‫اشنایی دارد‪ .‬موارد زیادی پیش امده‬ ‫که الم خون بیمار خونی مراجعه کننده‬ ‫به ازمایشگاهشان را نزد من اورده و‬ ‫با یک میکروسکوپ ان را بررسی و‬ ‫مشورت کرده ایم‪.‬‬ ‫دکتر لسان بنده را خیلی به این‬ ‫کار تشویق کرد و گفت که با دکتر‬ ‫افراه مدیرمسوول ماهنامه تشخیص‬ ‫ازمایشگاهی تلفنی صحبت می کنم‪.‬‬ ‫در کمتر از یک ساعت گفت با وی‬ ‫صحبت کردم خیلی استقبال کردند‬ ‫و گفتند هرچند صفحه که باشد در‬ ‫مجله چاپ می کنیم‪ .‬پس از این‬ ‫مکالمه شروع به تهیه مقاله کردم‪.‬‬ ‫در خاتمه از دکتر عباس افراه‬ ‫دانشمند و مدیرمسوول محترم مجله‬ ‫وزین تشخیص ازمایشگاهی و‬ ‫همچنین دکتر لسان پزشکی دوست‬ ‫عزیزم نهایت تشکر را دارم‪.‬‬ ‫رفرانس ها‪:‬‬ ‫‪1‬ـ مجله علوم پزشکی دانشگاه ازاد‬ ‫اسالمی‪ ،‬تجلیل از استاد‪ ،‬شماره ‪ ،4‬سال اول‪،‬‬ ‫صفحه ‪266‬ـ ‪ ،265‬تهران‪.‬‬ ‫‪2‬ـ پژوهشی در تاریخچه مجتمع‬ ‫بیمارستانی امام خمینی (ره)‪ ،‬بخش خون‬ ‫و انکولوژی‪ ،‬پژوهش و نگارش غالمرضا‬ ‫نعمانی پور‪ ،‬مجتمع بیمارستانی امام خمینی‬ ‫(ره)‪ ،‬تهران ‪.1378‬‬ ‫تشخیص‬ ‫ماهنامه‬ ‫مجله‬ ‫‪3‬ـ‬ ‫ازمایشگاهی‪،‬گفت وگویی با استاد دکتر‬ ‫نصرا‪ ...‬سیار و یادی از پیش کسوتان‬ ‫بیماری های خون‪ ،‬شماره ‪ ،88‬سال پانزدهم‪،‬‬ ‫اردیبهشت ‪ ،92‬تهران‪.‬‬ ‫‪4‬ـ دو ماهنامه پزشکی پادهش‪ ،‬گفت و‬ ‫شنیدی با استاد دکتر فریدون عال‪ ،‬شماره‬ ‫دوم‪ ،‬سال نخست‪ ،‬تهران سال ‪.93‬‬ ‫‪5‬ـ استفاده از اینترنت‪.‬‬ ‫‪6-DOUGLAS‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪51‬‬ ‫نمایشگاه‬ ‫بیستمین نمایشگاه ایران هلث برگزارشد‬ ‫بیستمین نمایشگاه بین المللی تجهیزات پزشکی‪ ،‬دندانپرشکی‪ ،‬دارویی و ازمایشگاهی‪ ،‬با مجوز سازمان توسعه تجارت ایران و حمایت وزارت صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت و وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی وبا حضور مقامات و مسئولین و صدها شرکت داخلی و خارجی و همچنین وزارتخانه ها ‪ ،‬سازمان ها‪ ،‬انجمن ها‬ ‫و اتحادیه های مرتبط ‪ ٢٥،‬تا ‪ ٢٨‬اردیبشهت ماه‪ ،‬در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزارشد‪.‬‬ ‫در این نمایشگاه که در فضائی بالغ بر ‪ 30‬هزار متر مربع برگزارشد‪،‬بیش از ‪ 500‬شرکت داخلی و خارجی حضور یافتند که از این تعداد شرکت کننده در نمایشگاه ‪،‬‬ ‫حدود ‪ 200‬شرکت خارجی و از کشورهای مختلف جهان از جمله چین‪ ،‬ترکیه‪ ،‬المان‪ ،‬هند‪ ،‬کره‪ ،‬تایوان‪ ،‬ژاپن‪ ،‬ایتالیا حضور داشتند‪.‬‬ ‫برگزاری دوره های اموزشی شرکت های تولیدی و نواور‪ ،‬سمینارو همایش مدیران دانشگاه علوم پزشکی کشور‪ ،‬همایش تولید کنندگان و صادرکنندگان تجهیزات‬ ‫پزشکی و دندانپزشکی و همچنین برپائی چند نشست تخصصی و علمی؛ برخی از برنامه های جانبی این نمایشگاه بود‪ .‬همچنین حضور چندین هیئت تجاری و‬ ‫سرمایه گذاری خارجی از کشورهای مختلف از جمله عراق‪ ،‬افغانستان‪ ،‬اذربایجان‪ ،‬ترکیه و ارمنستان‪ ،‬از برنامه های بیستمین نمایشگاه بین المللی ایران هلث بود‪.‬‬ ‫ایران هلث امسال‪ ،‬ماجراها و حواشی بسیار منحصر بفردی داشت‪ .‬هرچند که این حواشی و دعواها برسر برگزاری نمایشگاه ایران هلث‪ ،‬داستانی بسیار قدیمی و‬ ‫تکراری است‪ ،‬با این حال‪ ،‬اوج این اختالفات را امسال در برگزاری این نمایشگاه شاهد بودیم‪ ،‬تا جایی که تبعات این جنگ و دعوای قدیمی که منجر به تجزیه‬ ‫نمایشگاه به دو ایران هلث جدا و در مکان های متفاوت‪ ،‬یکی در مصلی و دیگری در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران شدو دو طرف دعوا یعنی شرکت‬ ‫نیوساد و شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی که هرکدام مدعی داشتن مجوز نمایشگاه ایران هلث بودند‪ ،‬بدون توجه به وجهه بد این اتفاق در انظارجهانی‪،‬‬ ‫جداگانه شروع به ثبت نام ازشرکت ها در محل های انتخابی خودشان کردند‪.‬در هرصورت برگزاری نمایشگاه بدون مجوز قانونی از سوی سازمان توسعه تجارت‬ ‫ایران در مصلی و ناهماهنگی بین دولت و بخش خصوصی موجب عدم رضایت شرکت ها به خصوص شرکت های خارجی شد‪،‬چراکه دو ماه مانده به برگزاری‬ ‫نمایشگاه هنوز برنامه ریزی درستی از سوی مسئوالن صورت نگرفته بود‪،‬خوشبختانه در لحظات اخر ‪،‬ظاهرا اختالفات حل و فصل شد و ایران هلث بیستم پس‬ ‫ازکش و قوس فراوان‪ ،‬در محل دائمی نمایشگاه های تهران‪ ،‬طبق روال سال های گذشته برگزارشد‪.‬‬ ‫به گفته معاون امور نمایشگاهی شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی ‪ ،‬بر اساس قانون‪ ،‬جهت برگزاری نمایشگاه باید از سازمان توسعه تجارت ایران‪،‬‬ ‫مجوزهای الزم اخذ شود که نمایشگاه مصلی فاقد این مجوز بوده و به صورت غیر قانونى اقدام به ثبت نام و اخذ پول از شرکت ها کرده بود‪.‬‬ ‫بنابراین نمایشگاه ایران هلث بیستم‪ ،‬در نهایت توسط شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسالمی ایران و طبق گفته مسوالن نمایشگاه‪ ،‬با همان‬ ‫تعرفه سال قبل برگزار شد‪.‬‬ ‫ ‪52‬‬ ‫‪52‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫رئیس سازمان غذا و دارو ‪:‬‬ ‫کاهش چشمگیر‪ ،‬در قیمت تجهیزات پزشکی‬ ‫در طرح تحول سالمت‬ ‫دکتر دیناروند رییس سازمان غذا و دارو در مراسم بیستمین‬ ‫نمایشگاه ایران هلث اعالم کرد‪ :‬با اجرای طرح تحول سالمت‪،‬‬ ‫دسترسی مردم به خدمات سالمت افزایش پیدا کرده و قیمت این‬ ‫قبیل ملزومات نیز کاهش یافته است‪.‬‬ ‫هرچند امروز رشد تولید داخلی تجهیزات پزشکی را درکشور‬ ‫شاهد هستیم‪ ،‬اما هنوز به سهم مورد نظر در مقابل بازار وارداتی‬ ‫نرسیده ایم‪ ،‬با این حال بیمارستان های دولتی قدرت خرید باالیی‬ ‫دارند و وزارت بهداشت‪ ،‬دستورالعمل هایی صادر کرده است و این‬ ‫بیمارستان ها‪ ،‬موظف هستند‪ ،‬تجهیزات داخلی را خریداری کنند‪.‬‬ ‫بدیهی است که هرگاه بین تجهیزات پزشکی تولید داخل و‬ ‫وارداتی‪ ،‬محصول مشابهی وجود داشته باشد‪ ،‬ترجیح می دهیم از‬ ‫تولید داخل استفاده کنیم و این موضوع‪ ،‬ابالغ شده است‪.‬‬ ‫دیناروند همچنین با اشاره به ایجاد بازار خرید ‪ ۲۰۰۰‬میلیارد‬ ‫تومانی دارو و تجهیزات پزشکی از شرکت های دانش بنیان از‬ ‫سوی وزارت بهداشت‪ ،‬گفت‪ :‬بخش عمده این بازار ازشرکت های‬ ‫دولتی تشکیل شده است‪.‬‬ ‫کاهش هزینه های ارزی واردات تجهیزات پزشکی‬ ‫دکتر دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در ادامه سخنان خود‬ ‫دراین مراسم گفت‪ :‬واردات تجهیزات پزشکی در سال های قبل‬ ‫در حدود ‪ ۸۰۰‬میلیون تا یک میلیارد و ‪ ۲۰۰‬میلیون دالر بوده‬ ‫است‪ ،‬همچنین هزینه ارزی تجهیزات پزشکی وارداتی در سال‬ ‫‪ ۳۵ ،۹۵‬درصد کاهش یافته است و ما هم اکنون بسیاری از‬ ‫تجهیزات پزشکی وارداتی را با قیمت کمتری نسبت به سال های‬ ‫قبل می خریم که این موفقیت ها با انتخاب روش های جدید‬ ‫قیمت گذاری‪ ،‬امکان پذیرش شده است و ما با اجرای طرح تحول‬ ‫سالمت‪ ،‬مکانیسم‏های کاهش قیمت ها را بکارگرفته ایم‪ ،‬به عنوان‬ ‫مثال قیمت یک استنت قلبی که چهار سال قبل‪ ،‬چهار میلیون تومان‬ ‫بود‪ ،‬امسال به یک و نیم میلیون تومان و قیمت یک لنز چشم از ‪٥٠٠‬‬ ‫هزار تومان به ‪ ۲۰۰‬هزار تومان رسید‪.‬‬ ‫دکتردیناروند درادامه اظهارداشت‪ :‬اجرای طرح تحول سالمت‬ ‫باعث دسترسی مردم به خدمات سالمت و تجهیزات پزشکی شده‬ ‫است و ما درسایه طرح تحول توانستیم‪ ،‬هزینه های سالمت را تاحد‬ ‫زیادی کنترل کنیم‪.‬‬ ‫شرایط سخت رقابت تولید کنندگان داخلی با خارجی ها‬ ‫رئیس سازمان غذا و دارو در پایان گفت‪ :‬تولید کنندگان خارجی‪،‬‬ ‫سرمایه و امکانات بیشتری دارند‪ ،‬ازسوی دیگرتولید داخلی‬ ‫تجهیزات پزشکی نیزکار راحتی نیست و رقابت بین تولید کنندگان‬ ‫داخلی با خارجی سخت است‪ ،‬لذا ما محدودیت های واردات‬ ‫تجهیزات پزشکی را نیز اعمال می کنیم و هرجا که توان داخلی‬ ‫از نظر کمی و کیفی پاسخگوی نیاز داخلی باشد‪ ،‬خرید از‬ ‫تولیدات داخل را ترجیح می دهیم‪.‬‬ ‫**********‬ ‫رونمایی از بسته حمایتی صادرات‬ ‫تجهیزات و ملزومات پزشکی‬ ‫در ایران هلث بیستم‪ ،‬با حضور دکتر محمود بیگلر مدیرکل‬ ‫نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا‬ ‫و دارو‪ ،‬اسحاق عامری سرپرست اداره صادرات اداره کل‬ ‫تجهیزات و ملزومات پزشکی و محمد جواد قنبری معاون امور‬ ‫نمایشگاهی شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی‪ ،‬از بسته‬ ‫حمایتی صادرات تجهیزات و ملزومات پزشکی رونمایی شد‪.‬‬ ‫مدیرکل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی‬ ‫گفت‪ :‬صادرات تجهیزات پزشکی یکی از مهم ترین برنامه‬ ‫هایی است که در سال جاری نیز کارگروه خاصی درباره این‬ ‫موضوع در نظر گرفته ایم تا بتوانیم با قدرت بیشتری در این‬ ‫زمینه فعالیت کنیم و با شناسایی موانع و چالش هایی که این‬ ‫صنعت با ان مواجه است ‪،‬در جهت رفع موانع تالش کرده ایم‪.‬‬ ‫بیگلر در خصوص تسهیالت در نظر گرفته شده در بسته حمایتی‬ ‫گفت‪ :‬تمدید پروانه های صادراتی تا ‪ ۵‬سال‪ ،‬ایجاد تسهیالت‬ ‫جهت حضور پررنگ شرکت های ایرانی در نمایشگاه های جهانی‬ ‫و اخذ تسهیالت و خدمات بانکی‪ ،‬تسهیل در ترخیص مواد اولیه‪،‬‬ ‫اولویت بخشی در بررسی محصوالت جدید‪ ،‬معرفی فعالین این‬ ‫حوزه به مراجع دولتی‪ ،‬ایجاد پایگاه های صادراتی‪ ،‬کمک و‬ ‫راهنمایی جهت اخذ مجوز ‪ EC‬حمایت هایی است که در قالب‬ ‫این بسته درنظرگرفته شده است‪.‬‬ ‫وی افزود؛ بسیاری از تجهیزات پزشکی کشورمان شرایط ورود‬ ‫به بازار های جهانی رادارند‪ ،‬اما باید بسترهای الزم برای انها فراهم‬ ‫شود‪ .‬لذا بسته های حمایتی در این راستا در نظر گرفته شده است‬ ‫تا تولیدکنندگان کشورمان در بازارهای جهانی ورود کنند‪.‬‬ ‫*********‬ ‫نشست تخصصی رفع موانع تولید در حوزه‬ ‫تجهیزات پزشکی در ایران هلث بیستم‬ ‫از برنامه های جانبی ایران هلث‪ ،٢٠‬نشست تخصصی رفع‬ ‫موانع تولید در حوزه تجهیزات پزشکی بود که با حضور دکتر‬ ‫بیگلر‪ ،‬مدیر کل تجهیزات و ملزومات پزشکی‪ ،‬مختاری رئیس‬ ‫اداره تولید و عامری رئیس اداره صادرات و اعضای هئیت مدیره‬ ‫انجمن صنفی تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی‪،‬‬ ‫دندانپزشکی‪ ،‬ازمایشگاهی و ملزومات داروئی و جمعی از‬ ‫تولیدکنندگان در تاالر اصفهان نمایشگاه برگزار شد‪.‬‬ ‫دکتر بیگلر در این همایش اظهار داشت‪ :‬برنامه های بسیاری‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪53‬‬ ‫در اداره کل تجهیزات درحال پیگیری است‪ .‬از جمله می توان‬ ‫برچسب گذاری (لیبلینگ) و لزوم نظارت نهادهای ذیربط و‬ ‫تشکل های صنفی را برشمرد‪ .‬ازسوی دیگر صدور گواهی نامه های‬ ‫تولید با اعتبار ‪ 3‬و ‪ 5‬ساله و تفویض اختیار بررسی کیفیت و‬ ‫کارشناسی کاالهای این صنف به دانشگاه ها و اختصاص یافتن بیش‬ ‫از ‪ 170‬هزار کد ‪ IRC‬ثبت شده در اداره کل تجهیزات پزشکی گام‬ ‫موثری در اجرایی کردن اهداف حمایتی اداره است‪.‬‬ ‫دکتر مه‪ ،‬رئیس هیئت مدیره انجمن‪ ،‬سخنران بعدی این همایش‬ ‫بود که بحث معوقات پرداختی مراکز درمانی به تولیدکنندگان که‬ ‫ضررهای غیرقابل جبرانی را به تولیدکنندگان وارد کرده را مطرح‬ ‫کرد و خاطرنشان ساخت که رسیدگی به این موضوع باید در‬ ‫دستور کار قرارگیرد‪.‬‬ ‫وی همچنین اظهارداشت‪ :‬واقعیت این است که حضور تمام‬ ‫روسای کارگروه های تخصصی انجمن در کمیسیون قیمت گذاری‬ ‫اداره کل‪ ،‬برای کاالی مربوطه ودریافت مستندات قیمت گذاری بسیار‬ ‫ضروری است‪ ،‬چرا که هیچ کارشناسی به اندازه تولیدکننده درگیر‬ ‫تنگناهای تامین نهادهای تولید نیست‪.‬‬ ‫رئیس هیئت مدیره انجمن افزود‪ :‬الزم است که درصد ورود کاالهای‬ ‫‪ T1‬از ‪10‬درصد به صفر درصد برسد که این امر‪،‬گامی در جهت حمایت‬ ‫از تولیدکنندگان داخلی و ایجاد گروه های کاالیی‪ T0‬به عنوان راه کاری‬ ‫علمی برای حمایت از تولید داخل در این صنعت است‪.‬‬ ‫مهندس قاسمی دبیر انجمن نیز که از حاضران این نشست‬ ‫بود‪ ،‬اظهارداشت‪ :‬ارتباط شفاف بین کارشناسان اداره تولید و اداره‬ ‫واردات برای بررسی دقیق جداول کاالی ‪ T1‬و صدور مجوز ورود‬ ‫برقرار نیست و موارد متعددی از ورود کاالهای گروه ‪ T1‬بیش از‬ ‫ظرفیت مجاز مشاهده شده است‪.‬‬ ‫در پایان نشست‪ ،‬مسائل و مشکالت تولیدکنندگان تجهیزات‬ ‫پزشکی در حضور کارشناسان مربوطه مطرح شد و مورد بحث و‬ ‫بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫ ‪54‬‬ ‫‪54‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫گپ و گفتی با برخی غرفه داران ازمایشگاهی‬ ‫شرکت صانع طب‬ ‫امیرحسین اقایی مدیر عامل شرکت تولید کننده لوازم‬ ‫مصرفی صانع طب به خبرنگار تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫گفت‪ :‬لوازم مصرفی این شرکت متشکل از دو خانواده‬ ‫بزرگ کاالیی باند گاز‪ ،‬البسه و پک جراحی است‪ .‬او‬ ‫خاطرنشان کرد این لوازم مصرفی هشتاددرصد در اتاق‬ ‫عمل و بیست درصد هم در مراکز خصوصی و داروخانه ها‬ ‫به فروش می رسد‪ .‬بیش از ده دوره در نمایشگاه‬ ‫ایران هلث شرکت داشتیم و بازدید از غرفه مان هم خوب‬ ‫بود‪ .‬پیشنهادم برای اینکه بتوانیم در ایجاد اشتغال و خدمت‬ ‫رسانی به مردم پیشرفت بهتری داشته باشیم این است که به‬ ‫مشکالت مطالبات بیمارستان ها و مراکز درمانی به‬ ‫شرکت ها رسیدگی شود‪.‬‬ ‫شرکت تک نوع خاورمیانه‬ ‫مهدی حیدریان مدیر تولید شرکت تک نوع خاورمیانه‬ ‫با سابقه ی حدود ‪ ۲۰‬سال فعالیت در زمینه تولید تجهیزات‬ ‫استریل بیمارستانی اظهار داشت‪ :‬این سیزدهمین دوره‬ ‫شرکت ما در نمایشگاه بزرگ ایران هلث است و امسال‬ ‫هود ای وی اف ‪ ،Ivf‬مناسب مراکزدرمان ناباروری را‬ ‫به نمایش گذاشتیم‪ .‬استقبال بازدیدکنندگان هم امسال‬ ‫رضایتبخش بود‪.‬‬ ‫شرکت رهاورد تجهیزات کیمیا‬ ‫کارشناس فروش و فنی شرکت رهاورد تجهیزات کیمیا‬ ‫گفت‪ :‬در حال حاضر دستگاه های الکترو اناالیزر‪ ،‬بالدگاز ‪،‬‬ ‫اتواناالیزر و سل کانتر را داریم‪ .‬وارد کننده برند مدیکا امریکا‬ ‫هستیم و بیش از ‪ ۴۰۰‬مرکز به فروش رساندیم‪ .‬او خاطر نشان‬ ‫کرد‪ :‬نمایشگاه ایران هلث را در مقایسه با نمایشگاه ارتقای‬ ‫کیفیت ازنظر کیفیت و مسایل امنیتی در سطح پایین تری قلمداد‬ ‫می کنم و ان هم به دلیل تخصصی تر بودن نمایشگاه ارتقای‬ ‫کیفیت است‪ .‬برنامه ی اینده ی این شرکت ارتقاء و پذیرش‬ ‫نمایندگی برند ژاپنی دستگاه سل کانتراست‪.‬‬ ‫شرکت کاوش ازما‬ ‫اردستانی مدیر فروش شرکت کاوش ازما گفت‪ :‬این شرکت‬ ‫تولیدکننده تجهیزات عمومی ازمایشگاه از سال ‪ ۷۲‬فعالیت‬ ‫خودش را شروع کرده است که از جمله محصوالت ان به‬ ‫سکوبندی ازمایشگاه‪ ،‬کوره های ازمایشگاهی در انواع و ابعاد‬ ‫مختلف‪ ،‬هود های میکروبی (المینار)‪ ،‬هود‪ ،Mdf‬سانتریفیوژ‬ ‫و ژمیناتور می توان اشاره کرد‪.‬‬ ‫اودر ادامه افزود ‪ :‬در کل هدف و شعار اصلی این شرکت‬ ‫جلب رضایت مصرف کنندگان است به طوریکه خود مشتریان‬ ‫در واقع برای ما بازاریابی کنند‪ .‬نمایشگاه نسبت به سال گذشته‬ ‫در سطح پایین تری است‪.‬‬ ‫شرکت کاوش دیان ازما‬ ‫مدیر عامل شرکت کاوش دیان ازما یا همان برند‬ ‫کاوش مگا‪ ،‬تولید کننده انکوباتور‪ ،‬اون‪ ،‬هود شیمی و‬ ‫المینار و اتوکالو در تخصص های پزشکی‪ ،‬دندان پزشکی‬ ‫و ازمایشگاهی هستیم‪ .‬استقبال بازدیدکنندگان چندان جالب‬ ‫نبود و بیشتر روی بحث قیمت نظرسنجی با شرکت صورت‬ ‫گرفت‪ .‬قیمت نمایشگاهی تمام محصوالت ما هم از ‪% ۵‬‬ ‫تا ‪ % ۱۰‬تخفیف است‪ .‬در این ‪ ۳۴‬سال فعالیت هم‪ ،‬همواره‬ ‫سعی در جلب رضایت مشتریان از لحاظ کیفیت خوب و‬ ‫قیمت معقول داشتیم؛ به همین خاطر و هم اکنون تا سال‬ ‫‪ ۹۵‬در گارانتی محصوالتمان تنها یک درصد خرابی داشتیم‪.‬‬ ‫شرکت تولیدی ریحان طب‬ ‫سیاوش نوفالح مدیر عامل شرکت تولیدی ریحان‬ ‫طب در زمینه ی محصوالت اتوکالو با سابقه ی‬ ‫فعالیت ‪ 30‬ساله‪ ،‬هدف از ارائه ی محصوالت خود را‬ ‫بازاریابی عنوان کرد و از نحوه ی برگزاری نمایشگاه و‬ ‫بازدید کنندگان نیز چندان راضی نبود‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪55‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫فرح جدیدی زاده‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری های نوین دانشگاه ازاد‪ ،‬واحد علوم دارویی تهران‬ ‫دکتر طاهره ناجی‪ ،‬استادیار گروه زیست شناسی سلولی و ملکولی‪ ،‬دانشگاه ازاد واحد علوم دارویی تهران‬ ‫ارزیابی تومور مارکرهای گلیکانی در سرطان‬ ‫گلیکوپروتیین ها‪،‬پروتیین هایی هستند که زنجیره های چند قندی (گلیکان)‬ ‫با پیوند کوواالنسی به اسکلت پلی پپتیدی انها پیوسته شده است‪.‬‬ ‫گلیکوپروتیین ها دسته ای از گلیکوکونژوگه ها ‪ ،‬یا کربوهیدراتهای پیچیده‬ ‫هستند‪ .‬تقریبا همه ی پروتیین های پالسمایی انسان بجز البومین از‬ ‫گلیکوپروتیین هاهستند‪.‬بسیاری از پروتیین های غشاهای سلولی حاوی‬ ‫مقادیر قابل توجهی کربوهیدرات هستند‪.‬تعدادی از مواد گروه های خونی نیز‬ ‫گلیکوپروتیینی اند‪.‬برخی از هورمون ها (گنادوتروپین جفتی) گلیکوپروتیینی اند‪.‬‬ ‫‪8‬تک قندی در زنجیره های چند قندی گلیکوپروتیین ها وجود دارند‪.‬‬ ‫‪-N‬استیل نورامینیک اسید بیشتر در سر زنجیره های چند قندی و بصورت متصل‬ ‫به گاالکتوز یا ‪-N‬استیل گاالکتوز امین (‪)GalNAc‬ماقبل اخر یافت می شود‪.‬‬ ‫دیگر قندها بیشتر در قسمتهای داخلی تر یافت می شوند ‪ .‬بیشترگلیکوپروتیین‬ ‫ها دارای سولفات پیوسته به ‪ GlcNAc ،Gal‬یا ‪ GalNAc‬است‪.‬‬ ‫این ‪ 8‬قند شامل‪،Fuc ،Man ،Glc ،Gal:‬اسید سیالیک (‪، )NeuAc‬‬ ‫‪)5(.Xly ،GlcNAc ،GalNAc‬‬ ‫گلیکوزیالسیون یکی از شایع ترین واکنش های دگرگشته‬ ‫پس از ترجمه است‪ .‬کم و بیش نیمی از پروتیین های‬ ‫شناخته شده در یوکاریوت ها گلیکوزیله می شوند‪ .‬تغییر در‬ ‫ساختارهای الیگوساکاریدی با بسیاری از وقایع فیزیولوژیک‬ ‫و پاتولوژیک از جمله رشد سلول‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬تمایز‪ ،‬تهاجم‬ ‫تومور‪ ،‬واکنش های میزبان‪ ،‬عامل بیماریزا‪ ،‬جابه جایی‬ ‫سلول ها و پیام دهی خالل غشایی ارتباط دارند‪)3(.‬‬ ‫گونه های گوناگون و متفاوتی از روندهای گیلکوزیله شدن‬ ‫وجود دارد‪:‬‬ ‫‪ ‬گلیکوزیالسیون وابسته به‪N‬‬ ‫‪ ‬گلیکوزیالسیون وابسته به ‪( O‬اتصال به ‪Ser - Thr - Gal NAc‬‬ ‫‪ -C ‬گلیکوزیالسیون‬ ‫‪ ‬گلیکوزیالسیون وابسته به‪ S‬که تنها در باکتری ها انجام می شود‪.‬‬ ‫‪-N‬گلیکوزیالسیون تنها در اسپاراژین در توالی‬ ‫‪" Asn-X- ser/ Thr‬و به ندرت"‪ Cys‬رخ می دهد و در ان ‪X‬‬ ‫ ‪56‬‬ ‫‪56‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫می تواند هر اسید امینه ای بجز پرولین باشد‪( .‬شکل‪)1-‬‬ ‫باقیمانده های سرین یا تریونین می تواند با اضافه شدن‬ ‫‪-N‬استیل گلوکزامین‪ ،‬مانوز‪ ،‬فوکوز‪ ،‬گلوکز‪ -N،‬استیل گاالکتوز‬ ‫امین یا زیلوز ‪ -O‬گلیکوزیله شود‪ .‬در گلیکوزیالسیون وابسته‬ ‫به ‪ O‬موسینی" موسین می تواند به دلیل نقشی که در ایجاد‬ ‫سرطان دارد و تاثیری که بر اتصال سلول ها‪ ،‬تهاجم و پاسخ‬ ‫ایمنی میگذارد نوعی نشانگر سرطان باشد‪".‬‬ ‫بسیاری از گلیکان ها تغییرات بیشتری مانند سولفاته‬ ‫شدن و فسفریالسیون را پیدا می کنند این درجه از‬ ‫پیچیدگی تغییر ساختار‪ ،‬اجزای گلیکان ها در ساخت‬ ‫مشخصات گلیکوپروتیینی سرطان نقش دارد‪)4(.‬‬ ‫سرطان یک اختالل ناشی از تنظیم غیر طبیعی ژنتیکی است‪.‬‬ ‫متاستاز که مشکل اصلی سرطان است پدیده ای است که در‬ ‫ان سلول های سرطانی بافت منشا خود را ترک‬ ‫می کنند و از راه گردش خون به جایی دور دست‬ ‫در بدن کوچ می کنند‪ ،‬سپس در انجا به گونه ای‬ ‫سازمان نایافته رشد می کنند‪)5(.‬‬ ‫سلول های توموری نیز مانند سلول های‬ ‫طبیعی در دوره رویانی فعال شده و به‬ ‫تندی رشد می کنند‪ .‬این یاخته ها به گونه‬ ‫های مختلف سلول ها و ماتریکس های‬ ‫گوناگون چسبیده و به بافت ها یورش می برد‪ .‬رشد رویان‬ ‫و فعال شدن سلول ها در مهره داران با تغییراتی در روند‬ ‫گلیکوزیله شدن همراه است‪)1(.‬‬ ‫پدیده متاستاز شامل تغییراتی در گلیکوکونژوگه های‬ ‫سطحی‪ ،‬تغییر فعالیت پروتیازها و تغییرات ملکول های‬ ‫چسباننده سلولی است‪)5(.‬‬ ‫عوامل دخیل در متاستاز‬ ‫‪-1‬تغییرات زنجیره های چند قندی گلیکوپروتیین های‬ ‫سلول(ناشی از تغییر فعالیت گلیکوپروتیین ها گلیکوزیل‬ ‫ترانسفرازهای ویژه)‬ ‫‪-2‬تغییرات پروتیین های دخیل در همکنش سلول– بافت‬ ‫و سلول – سلول (مانند اینتگرین ها‪ -‬کادرین ها‪ -‬و سایر‬ ‫ملکول های چسباننده سلولی)(‪)5‬‬ ‫گلیکانهاشاملالیگوساکاریدها"زنجیرههایکوتاهکربوهیدارتی"‬ ‫و مولکول های پیچیده بزرگ مانند کربوهیدارت های پیچیده ای‬ ‫مانندگلیکوپروتیینها‪،‬گلیکولیپیدهاوپرتیوگلیکانهااست‪.‬‬ ‫بیشتر در سطح سلول و ماتریکس خارج سلولی‬ ‫گلیکان ها‪،‬‬ ‫ً‬ ‫(‪ )ECM‬یافت می شود و در اندامک های متعددی مانند‬ ‫گلژی‪ ،ER ،‬لیزوزوم‪ ،‬سیتوزول و هستک یافت می شوند‪.‬‬ ‫در مقایسه با بررسی های انجام شده روی ‪ RNA ،DNA‬و‬ ‫پروتیین ها‪ ،‬مطالعه گلیکان ها از نظر تکنیکی دشوار است‬ ‫و به مدت طوالنی بر تحقیق در این زمینه تاکید نمی شد‪.‬‬ ‫برای درک ساختار و عملکرد پروتیین ها درساختار‬ ‫گلیکان ها‪ ،‬استفاده از گلیکوبیولوژی که گلیکومیک نیز‬ ‫بخشی از ان است‪ ،‬ضروری می نماید‪ .‬از میان واکنش های‬ ‫تغییرات پس از ترجمه متعدد که روی پروتیین ها انجام‬ ‫می شود‪،‬گلیکوزیالسیون شایع ترین تغییر ایجاد شده‬ ‫است‪ .‬تصور می شود که نزدیک ‪ %50‬از همه پروتیین ها‬ ‫گلیکوزیله می شوند‪ .‬واکنش های گلیکوزیله شدن توسط‬ ‫گلیکوزیل ترانسفرازها انجام می شود و زنجیره های قند‬ ‫به کمپکس های کربوهیدراتی متعدد متصل می شود‪)3(.‬‬ ‫بیش از ‪ 30‬سال است که دگرگونی در شیوه ی‬ ‫گلیکوزیالسیون‪ ،‬به عنوان مشخصه مهم سرطان شناخته شده‬ ‫است‪ .‬با این حال طبیعت پیچیده ساختار گلیکان و سنتز ان‪،‬‬ ‫مایه کاهش سرعت کشفیات وابسته به کارایی زیست شناسی‬ ‫انها شده است‪ .‬پیشرفت های اخیر در شیمی کربوهیدارت ها‬ ‫بیولوژی شیمیایی و تکنیک های طیف سنجی جرمی (‪)MS‬‬ ‫دریچه ای برای پیشرفت سریع شناخت در ساختار و عملکرد‬ ‫گلیکان های مشابه ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫در همین زمان پیشرفت رشد پروتیومیک مطالعات‬ ‫شناسایی نشانگرهای زیستی سرطان را در باالی فهرست‬ ‫بسیاری از بررسی ها قرار داده است‪ .‬تاثیر این ‪2‬رشته‬ ‫موجب شده است بسیاری از محققان به یک نتیجه گیری‬ ‫واحد برسند‪.‬‬ ‫گلیکوزیالسیون حساسیت خاصی به تغییرات بدخیمی‬ ‫دارد‪ .‬در نتیجه ساختارهای ساکاریدی که به تغییرات‬ ‫پروتیینی طبیعی اضافه می شوند اشکال قندی جدیدی‬ ‫ایجاد می کند که از مسیرهای ترشحی رایج از سلول ترشح‬ ‫می شود یا در نتیجه تقویت فعالیت پروتیینی ازاد می شود‪.‬‬ ‫این امکان وجود دارد که درصدی از این مولکول های‬ ‫گلیکوزیله متفاوت وارد جریان خون شوند(شکل‪.)3-‬‬ ‫بنابراین می توان انها را نشانگرهای زود هنگامی نامید که‬ ‫امکان شناسایی سرطان را فراهم می کنند‪ .‬نکته جالب این‬ ‫است که بسیاری از قدیمی ترین وپراستفاده ترین نشانگرهای‬ ‫زیستی بالینی شناسایی سرطان ها‪ ،‬گلیکوپروتیین ها هستند‪.‬‬ ‫این نشانگرها شامل‪ :‬انتی ژن کارسینو امبریونیک‬ ‫«سرطانی جنینی» "‪ "CEA‬که به طور رایج به عنوان‬ ‫نشانگر سرطان کولورکتال به کار می رود‪ .‬انتی ژن‬ ‫سرطان)‪125 (CA-125)(PSA‬هستند‪)2( .‬‬ ‫لکتین ها پروتیین هایی است که به قندها اتصال می یابند‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪57‬‬ ‫و باعث چسبیدن سلول ها به هم‪ ،‬رسوب گلیکوکونژوگه ها‬ ‫می شوند‪ .‬تعدادی از لکتین ها خود گلیکوپروتیین هستند‪.‬‬ ‫لکتین ها دست کم دارای دو جایگاه پیوند به قند دارند‪.‬‬ ‫پروتیین هایی که فقط یک جایگاه اتصال به قند دارند‬ ‫نمی توانند سلول ها را بهم بچسبانند‪ ،‬یا گلیکوکونژوگه ها‬ ‫را رسوب دهند‪ .‬قندهایی که توان چسباندن یا رسوب‬ ‫دادن گلیکو پروتیین ها را به خوبی مهار می کنند معموال‬ ‫ویژگی هر لکتین را معین می کنند‪ .‬چنانچه انزیم ها‪ ،‬سموم‬ ‫و پروتیین های ناقل به کربوهیدرات پیوند شوند می توان‬ ‫انها را هم لکتین دانست‪.‬‬ ‫به علت خاصیت شناسایی قندهای سطحی توسط لکتین ها‪،‬‬ ‫می توان از انها در سطحی عمومی به عنوان کاوشگر اجزای‬ ‫قندی نمایان بر روی غشای سطحی سلول ها استفاده کرد‪ .‬برای‬ ‫نمونه‪ ،‬از اگلوتینین جوانه گندم(نوعی لکتین) برای بررسی بر‬ ‫روی سلول های طبیعی و سرطانی استفاده شده است‪)5(.‬‬ ‫پیشرفت های اخیر در عرصه فناوری از جمله کروماتوگرافی‬ ‫میل ترکیبی لکتین و طیف سنجی گسترده محققان این توانایی‬ ‫را داده اند که اطالعات دقیق و جزیی در مورد روند گلیکوزلیه‬ ‫شدن پروتیین ها به دست اورند‪ .‬این بررسی ها از جمله‬ ‫شناسایی پروفایل و کمی سازی بیان گیلکوپروتیین ها و نیز‬ ‫تحلیل مفهومی ساختار گلیکان ها می توانند اطالعات مفیدی‬ ‫را در اختیار ما قرار دهند که موجب ابداع نشانگرهای زیستی‬ ‫مربوط به بیماری ها می شوند‪.‬‬ ‫در دهه گذشته عرصه پرتوتیومیک "شناسایی پروتیین ها" به‬ ‫یک زمینه مهم تحقیقاتی تبدیل شده است و در ان نشانگرهای‬ ‫زیستی تعریف می شود و می توانند ردیابی زود هنگام بیماری‬ ‫ها را تسهیل کنند و یا اطالعات مهمی در مورد خطرات‬ ‫احتمالی‪ ،‬پیش بینی کارایی درمان و پیش اگهی بیماری در‬ ‫اختیار ما قرار دهند‪ .‬می دانیم که پروتیین ها در فعالیت زیستی‬ ‫ ‪58‬‬ ‫‪58‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫و تغییرات فیزیولوژیک ارگانیسم ها نقش دارد‪ .‬شناسایی‬ ‫مشخصات پروتیین های سلولی در مقیاس وسیع به کمک‬ ‫مقایسه سطح بیان در حالت بیماری و شرایط هموستاتیک‬ ‫طبیعی می تواند علل پایه ایجاد بیماری را مشخص کند‪.‬‬ ‫همچنین این کارمی تواند شناسایی پروتیین هایی که از نظر‬ ‫ساختار یا سطح بیان تغییرکرده اند را تسهیل کند‪ .‬تحلیل‬ ‫تغییرات پس از ترجمه پروتیین ها (‪ )PTMs‬در کنار تحلیل‬ ‫پروتیومی انها نقش مهمی در مطالعه بیماری ها دارد‪ .‬انواع‬ ‫زیادی ‪ PTMs‬وجود دارند از جمله استیالسیون‪ ،‬تغییرات‬ ‫همه جانبه‪،‬فسفریالسیون و گلیکوزیالسیون‪ .‬هرنوع ‪PTM‬‬ ‫می تواند نقش قابل توجهی در کارکرد پروتیین داشته باشد‪.‬‬ ‫انحراف در مسیر گلیکوزیله شدن می تواند موجب تغییرات‬ ‫غیرعادی در عملکرد‪ ،‬فعالیت زیستی‪ ،‬چین خوردگی‬ ‫پروتیین و شناسایی مولکولی در بیماری داشته باشد‪.‬‬ ‫به این ترتیب تحلیل بیان تغییر یافته گلیکوپروتیین ها‬ ‫در سرطان می تواند شناسایی نشانگر های احتمالی و‬ ‫کشف هدف های درمانی جدید را تسهیل کند‪)4( .‬‬ ‫یکی از یافته های کلی این است که برای اگلوتیناسیون‬ ‫(چسباندن)سلول های توموری به هم‪ ،‬نیاز به مقدار کمتری‬ ‫از لکتین های معین در مقایسه با سلول های طبیعی است‪.‬‬ ‫این پدیده شاید به علت تفاوت در سازماندهی و ساختمان‬ ‫گلیکو پروتیین های سطحی سلول های طبیعی باشد‪.‬‬ ‫موسین نمونه ای از ‪-O‬گلیکوزیدی هاست و دارای ‪2‬‬ ‫نوع ترشحی و متصل به غشا است‪.‬‬ ‫نوع ترشحی در موکوس موجود در ترشحات دستگاه‬ ‫گوارش‪-‬تنفس و تولید مثل یافت می شود‪.‬‬ ‫نوع متصل به غشاء در انواع همکنش های سلول‪-‬‬ ‫سلول شرکت دارند‪.‬‬ ‫تراکم زنجیره های چند قندی باعث دشواری دسترسی‬ ‫پروتیازها به اسکلت پلی پپتیدی انها می شود‪ .‬به طوریکه‬ ‫موسین ها بیشتر به پروتیازها مقاومند‪ .‬موسین ها می توانند‬ ‫برخی از انتی ژن های خاص سطحی را بپوشانند(شکل‪.)2-‬‬ ‫بسیاری از سلول های سرطانی به میزان زیادی موسین‬ ‫می سازند که باعث پوشانیده شدن انتی ژن های سطحی و‬ ‫حفاظت در برابر سیستم ایمنی می شود‪ .‬همچنین موسین ها‬ ‫می توانند حامل اپی توپ های پپتیدی و کربوهیدراتی‬ ‫مختص سرطان باشند‪ .‬از برخی از این اپی توپ ها برای‬ ‫تحریک پاسخ ایمنی بر علیه سلول های سرطانی استفده‬ ‫شده است‪ )SMME(.‬الکتروفورز ماتریکس سلولی جهت‬ ‫شناسایی و میزان موسین غشایی به کار می رود‪)5(.‬‬ ‫شواهد نشان دهنده ان است که موسین ها شاید به شکل‬ ‫فیزیکی از واکنش میان سلول های سرطانی موجود در خون‬ ‫و سلول های سیتولیتیک «تجزیه کننده سلول» میزبان‪ ،‬مانند‬ ‫سلول های کشنده طبیعی جلوگیری کنند‪ .‬افزون بر ان ممکن‬ ‫است موسینها عرضه پپتیدهای انتی ژنی توسط مولکول های‬ ‫کمپلکس سازگاری سنجی اصلی (‪ )MHC‬را بپوشانند‪.‬‬ ‫تغییر در گلیکوزامینوگلیکان های سولفاته شده‬ ‫در هنگام رشد و هموستاز بالغان‪ ،‬پروتیوگلیکان های‬ ‫سولفاته متعددی در ساختار بافت و رشد ان نقش دارند‪.‬‬ ‫این پروتیوگلیکان ها دارای پروتیین های هسته ای هستند‬ ‫که زنجیره های جانبی دارای بار منفی گلیکوزامینوگلیکان‬ ‫با پیوند کوواالنس به انها پیوند شده و ان ها را از موقعیت‬ ‫خود در ترکیب هسته خارج می کنند‪ .‬این زنجیره های‬ ‫جانبی عبارتند از کندرویتین سولفات‪ ،‬درماتین سولفات‪،‬‬ ‫کراتین سولفات و هپارین سولفات (‪.)HS‬‬ ‫اگرچه محتوا و توزیع بسیاری از پروتوگلیکان ها هنگام ایجاد‬ ‫تومور تغییر می کند‪ ،‬اما تنها پروتیوگلیکان های ‪ HS‬به شکل گسترده‬ ‫در ایجاد تومور نقش دارند‪ .‬گروه بزرگی از انواع ‪ HS‬و هپارین یک‬ ‫گروه به هم مرتبط از گلیکوزامینو گلیکان ها را تشکیل میدهند که‬ ‫از یک پیش ساز مشترک مشتق شده اند‪.‬‬ ‫بررسی های اولیه نشان دهنده ان بودند که کاهش میزان‬ ‫پروتیوگلیکان های ‪ HS‬با پیشرفت تومور ارتباط دارند و‬ ‫اینکه ‪ HS‬ویژگی های تومورزایی را مهار می کند‪.‬‬ ‫پژوهش های تازه نشان دهنده وضعیت پیچیده تری بوده اند‬ ‫که در ان نوع و میزان فراوری زنجیره های جانبی‪ HS‬توسط‬ ‫هپارانازها و انزیم های دیگر‪ ،‬یا می توانند با پروتیازها‪ ،‬موجب‬ ‫فراوری پروتیین در هسته پروتیوگلیکان ها شود‪ .‬پروتیوگلیکان‬ ‫های متعدد می توانند ‪ HS‬اثر منفی و مثبت برای تومور داشته باشد‪.‬‬ ‫با وجود این پیچیدگی‪ ،‬داده های اخیر احتمال ابداع روش های‬ ‫درمانی جدید بر اساس طبیعت فراوری ‪ HS‬و فعالیت های‬ ‫فراورده های مختلف هپاراناز را مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫کارکردهای اصلی پروتیوگلیکان های ‪ HS‬که از نظر‬ ‫ایجاد تومور اهمیت دارند‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬موجب به پیش بردن واکنشهای سلول – سلول و سلول‬ ‫– ماتریکس میشوند‪ ،‬که در ساخت بافتها اهمیت دارند‪.‬‬ ‫‪ ‬به طیف گسترده ای از عوامل فعال زیستی‬ ‫مانند‪« FGF-2‬عامل رشد فیبروبالست‪« VEGF »2-‬عامل‬ ‫رشد اندوتلیال عروق» و اعضای متعدد اینترلوکین‪،Wnt،‬‬ ‫کموکین و خانواده عامل رشد متصل می شوند‪)1(.‬‬ ‫فیبرونکتین نیز گلیکوپروتیین مهمی است که در‬ ‫چسبیدن و مهاجرت سلولها نقش دارد‪)5(.‬‬ ‫تغییرات گلیکان در سلول های بدخیم اشکال مختلف‬ ‫دارد‪ .‬نمونه از عدم بیان یا بیان بیش از حد ساختار های‬ ‫خاص‪ ،‬وجود ساختارهای ناکامل یا تغییر یافته‪ ،‬تجمع‬ ‫پیش ماده ها و به مقدار کمتر ظاهر شدن ساختارهای‬ ‫جدید دیده شده اند‪ .‬تغییرات در نقاط ابتدایی مسیر‬ ‫بیوسنتز می تواند تاثیر قابل توجهی بر مقدار نسبی یک‬ ‫گروه از ساختارها داشته باشد و در عین حال اجازه دهد‬ ‫که ساختار دیگر غالب شود‪ .‬با این حال این روند نتیجه‬ ‫تصادفی اختالل بیولوژی در سلول های سرطانی نیست‪.‬‬ ‫مشخص شده است که از میان تمامی تغییرات ایجاد شده‬ ‫در بیوسنترگلیکان ها تنها تعداد محدودی از تغییرات با‬ ‫تغییرات بدخیمی و ایجاد تومور ارتباط دارند‪ .‬با توجه‬ ‫به اینکه سرطان یک فرایند تکاملی میکرونی است‪ ،‬که‬ ‫در ان تنها مناسب ترین سلول های یک جمعیت ژنتیکی‬ ‫ناهمگون زنده می مانند‪ ،‬منطقی است که بگوییم این‬ ‫تغییرات اختصاصی گلیکان برای پیشرفت روند رشد‬ ‫تومور انتخاب شده اند‪)1(.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪Changes in Cancer.AuthorsVarki A, Kannagi R,‬‬ ‫‪1-Glycosylation‬‬ ‫‪Toole BP.EditorsIn: Varki A, Cummings RD, Esko JD, Freeze HH, Stan‬‬‫‪ley P, Bertozzi CR, Hart GW, Etzler ME, editors. SourceEssentials of‬‬ ‫‪Glycobiology. 2nd edition. Cold Spring Harbor (NY): Cold Spring Har-‬‬ ‫‪2009. Chapter 44.‬‬ ‫‪2-Sweetening the pot: adding glycosylation to the biomarker dis‬‬‫‪covery equation.Drake PM1, Cho W, Li B, Prakobphol A, Johansen E,‬‬ ‫‪Anderson NL, Regnier FE, Gibson BW, Fisher SJ. Clin Chem. 2010‬‬ ‫‪Feb;56(2):223-36. doi: 10.1373/clinchem.2009.136333.‬‬ ‫‪Epub 2009 Dec 3.‬‬ ‫‪3- Functional roles of N-glycans in cell signaling and cell adhe‬‬‫‪sion in cancer- Yan-Yang Zhao,1 Motoko Takahashi,2 Jian-Guo Gu,3‬‬ ‫‪Eiji Miyoshi,4 Akio Matsumoto,1 Shinobu Kitazume5and Naoyuki‬‬ ‫‪Taniguchi-Received March 7, 2008/Accepted March 25, 2008/‬‬ ‫)‪Online publication May 19, 2008‬‬ ‫‪4- Glycoproteomics-Based Identification of Cancer Biomarkers- E.‬‬ ‫‪H. Kim and D. E. Misek. Int J Proteomics. 2011;2011:601937.‬‬ ‫‪doi: 10.1155/2011/601937. Epub 2011 Sep 28.‬‬ ‫‪5- Glycoproteomics-Based Identification of Cancer Biomarkers- E.‬‬ ‫‪H. Kim and D. E. Misek. Int J Proteomics. 2011;2011:601937.‬‬ ‫‪doi: 10.1155/2011/601937. Epub 2011 Sep 28.‬‬ ‫;‪bor Laboratory Press‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪59‬‬ ‫مقاله علمی وفنی‬ ‫مهندس احسان درخشان نیا‬ ‫کنترل عفونت در ازمایشگاه های تشخیص طبی‬ ‫با توجه به وجود عوامل عفونی متعدد در ازمایشگاه ها‪ ،‬اهمیت کنترل عفونت‬ ‫در ازمایشگاه های تشخیص طبی و انجام دقیق اقدامات پیشگیرانه جهت‬ ‫کاهش انتقال عفونت در این مراکز بسیار حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫به منظور کنترل انتقال عفونت در مراکز ارائه خدمات بهداشتی‪ -‬درمانی‬ ‫همواره برخی اقدامات احتیاطی که اصطالحاً اقدامات متداول یا‬ ‫‪Routine practices‬نامیده می شود به کار گرفته می شود‪ .‬این اقدامات‬ ‫مبتنی بر این فرض است که هر فرد مراجعه کننده به این مراکز‪ ،‬حتی افراد‬ ‫بدون عالئم‪ ،‬ممکن است الوده به میکروارگانیسم های بیماری زا باشند‪،‬‬ ‫بنابراین در زمان تماس با خون‪ ،‬مایعات بدن‪ ،‬ترشحات‪ ،‬مخاط‪ ،‬پوست اسیب‬ ‫دیده‪ ،‬زخم و جوش همه افراد مراجعه کننده‪ ،‬این اقدامات باید به کار گرفته‬ ‫شود‪ .‬به طور کلی این اقدامات عبارتند از‪ :‬گندزدایی و استریلیزاسیون‪ ،‬استفاده‬ ‫از تجهیزات حفاظت فردی‪ ،‬بهداشت دست‪ ،‬استفاده از عوامل ضدعفونی کننده‬ ‫برای اماده سازی پوست‪ ،‬مدیریت و دفع اصولی اشیاء نوک تیز و برنده‪.‬‬ ‫در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم‪.‬‬ ‫گندزدایی تجهیزات و وسایل ازمایشگاه‬ ‫گندزدایی فرایندی است که به وسیله ان همه و یا تعداد‬ ‫زیادی از میکروارگانیسم های بیماری زا به استثنای اسپورهای‬ ‫باکتریایی یک جسم‪ ،‬از بین رفته و یا غیر فعال می شود‪ .‬در‬ ‫حقیقت در فرایند گندزدایی هر چند از بار میکروبی سطوح‬ ‫کاسته می شود ولی فرایند استریلیزاسیون انجام نمی شود‪ .‬مواد‬ ‫گندزدا بر اساس حیطه کارکرد به سه گروه مواد گندزدای قوی‬ ‫)‪ ،(High-level disinfection‬متوسط (‪ )Intermediate disinfection‬و‬ ‫ضعیف(‪ (low-level disinfection‬دسته بندی می شود‪ .‬در ادامه‬ ‫به برخی از انواع ضدعفونی کننده ها وگندزداها اشاره می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬فنل و ترکیبات فنلی‪C₆H₅OH‬‬ ‫این ترکیبات اثر خود را با انعقاد پروتئین باکتری ها و تخریب‬ ‫فشار سلولی اعمال می کند‪ .‬در غلظت ‪ 0/2‬تا ‪ 3‬درصد‪ ،‬برروی تمام‬ ‫اشکال میکروارگانیسم های فعال موثرند اما بر علیه اسپور ها فعالیتی‬ ‫ندارند و تاثیر محدودی بر روی باکتری های بدون پوشش دارند‪.‬‬ ‫ ‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫کروزول‪ ،CH₃ C₄H₄ OH‬از این دسته است و اثر باکتریوسیدی‬ ‫(ازبین برندگی باکتری) ان بیشتر از فنل است‪ .‬این ترکیبات‬ ‫برحسب غلظت باکتریواستاتیک یا باکتریوساید هستند‪.‬‬ ‫کروزول قوی تر از فنل بوده و حاللیت ان در اب کمتر است‬ ‫و حدود ‪ 2‬درصد در اب حل می شود‪ .‬کروزل با نام های‬ ‫تجاری لیزال‪ ،‬لیزول و غیره به فروش می رسد‪ .‬اثر ترکیبات‬ ‫فنلی در ‪ pH‬قلیایی و در حضور مواد الی کم می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬الکل‬ ‫الکل اتیلیک در غلظت ‪ 70-50‬درصد بیشترین اثر را روی‬ ‫باکتری ها داشته و اثر کمی روی اسپورها دارد‪ .‬الکل ها علیه‬ ‫طیف وسیعی از باکتری ها و تعداد زیادی از ویروس ها‬ ‫موثرند اما هیچ تاثیری روی اسپور باکتری ها ندارند‪ .‬روی‬ ‫ویروس های بدون پوشش تاثیر متوسطی دارند‪ .‬الکل ها باقی‬ ‫مانده نمی گذارد و اثر مخرب روی سطوح ندارد‪ .‬استفاده‬ ‫از الکل ها به عنوان گندزداهای تماسی مشکل است زیرا به‬ ‫سرعت تبخیر می شوند و درون مواد الی خوب نفوذ نمی کنند‪.‬‬ ‫غلظت باالی ‪ 60‬درصد برای ویروس ها اثر کشنده دارد‪.‬‬ ‫پروتئین های خارجی اثر الکل را کم می کند‪ .‬الکل باعث‬ ‫دناتوره شدن پروتئین ها می شود و چربی ها را حل می کند‬ ‫بنابراین روی غشای باکتری ها موثر است‪ .‬وقتی از الکل ها‬ ‫استفاده می شود‪ ،‬بهتراست که شی مورد نظر تمیز شود و‬ ‫پس از ان برای مدت زمان مناسبی در الکل غوطه ور شود‪.‬‬ ‫الکل ها اغلب همراه با ضد عفونی کننده های دیگر از قبیل‬ ‫فرمالدئید یا کلر (‪ppm 2000‬در الکل) استفاده می شود‪ .‬اتانول‬ ‫و ایزوپروپانول در غلظت های ‪ % 85-70‬برای ضدعفونی‬ ‫کردن سطوحی که با ضدعفونی کننده های هالوژنه یا دیگر‬ ‫ضدعفونی کننده های شیمیایی فرسوده می شود‪ ،‬مفید است‪.‬‬ ‫‪ ‬هالوژن ها‬ ‫شامل مواد یدین ‪،‬کلرین‪ ،‬فلورین و برومین می شود‪ .‬کلرین و‬ ‫یدین پرمصرف ترین انها هستند‪.‬‬ ‫‪ ‬یدوفرم ها‬ ‫ترکیباتی هستند که در انها ید با یک عامل حمل کننده ترکیب‬ ‫شده است‪ .‬ضدعفونی کننده های متدوال همه منظوره ای هستند‬ ‫که عملشان مشابه محصوالت کلر دار است‪ .‬غلظت پیشنهادی‬ ‫برای محصوالت حاوی ید ‪ 75 ppm‬ید در دسترس برای ضد‬ ‫عفونی کردن سطوح کاری است‪ .‬برای اهداف دیگر غلظت ممکن‬ ‫است بسیار باالتر باشد‪ .‬مانند ترکیبات کلردار در حضور مواد الی‬ ‫و پروتئینی اثر انها کاهش می یابد‪ .‬یدوفرم ها یک شاخص رنگ‬ ‫درونی دارند رنگ زرد یا قهوه ای نشانه ی فعال بودن ان است؛‬ ‫ضمن اینکه این مواد برای انسان نسبتا بی ضررند‪.‬‬ ‫‪Iodine ‬‬ ‫قدیمی ترین باکتریوسید است که قابل حل در الکل است‪ .‬روی‬ ‫تمام اشکال باکتری ها و میکروارگانیسم های دیگر مثل اسپورها‬ ‫(اثر ضعیف تری دارند)‪ ،‬قارچ ها و ویروس ها موثر است‪ .‬بیشترین‬ ‫کاربرد ان جهت ضدعفونی پوست قبل از اعمال جراحی است‪ .‬این‬ ‫ترکیبات برای گندزداهای سطوح سخت مناسب نیستند‪.‬‬ ‫‪ ‬ترکیبات کلردار‬ ‫به مقیاس وسیع کاربرد دارد و به صورت گاز فشرده جهت‬ ‫ضدعفونی اب به کار می رود‪ .‬از هیپوکلریت ها‪ ،‬کلسیم‬ ‫هیپوکلریت و سدیم هیپوکلریت (وایتکس) خیلی پر کاربرد و‬ ‫موثر است‪ .‬این ماده در ایران حاوی ‪ 50000 ppm‬است‪ .‬ارزان‪،‬‬ ‫سریع العمل و با گستره عملکردی وسیع اغلب به عنوان یک‬ ‫ضد عفونی کننده با توانایی متوسط استفاده می شود‪ .‬یک عامل‬ ‫اکسید کننده کننده قوی است و می تواند خورنده فلزات باشد‪.‬‬ ‫رقت ‪ %2‬محصول معمولی خانگی ‪ 1000 ppm‬کلر در دسترس را‬ ‫تامین می کند و به عنوان یک ضدعفونی کننده معمولی ازمایشگاه‬ ‫بسیار موثر است‪ .‬رقت ‪ %10‬محصول خانگی‪ 5000 ppm‬بر علیه‬ ‫الودگی های خونی و دیگر مواد الی موثر است‪ .‬غلظت باالی‬ ‫پروتئین محیط عمل محصوالت کلردار را غیر فعال می کند‪.‬‬ ‫محلول هیپوکلریت رقیق برای حداکثر فعالیت باید روزانه تهیه شود‪.‬‬ ‫چون در دمای اتاق تجزیه می گردند‪ .‬این محلول ها در شیشه های‬ ‫قهوه ای در بسته چند روز فعال می مانند‪ .‬غلظت مورد استفاده بستگی‬ ‫به بار میکروبی موادی که باید گند زدایی شود‪ ،‬دارد‪ .‬از محلول ‪%2‬‬ ‫برای ضدعفونی کردن سطوح تمیزو از محلول ‪ 10‬درصد برای‬ ‫ضدعفونی کردن سطوح الوده با بار میکروبی سنگین استفاده کنید‪.‬‬ ‫هرروز سطح میزها باید با محلول رقیقی از سفید کننده تمیز‬ ‫شود‪ .‬برای تمیز کردن وسایل ازمایشگاهی که مکررا مورد‬ ‫استفاده قرار میگیرند نمیتوان مواد سفید کننده را به کار برد‪ ،‬زیرا‬ ‫موجب خوردگی و پوسیدگی ظروف و وسایل استیل و نیز انعقاد‬ ‫پروتئین ها می شود‪ .‬برای این وسایل می توان پیش از اتوکالو‬ ‫از یک محلول ضد عفونی کننده قوی مانند دترژنت فنولیک‬ ‫‪ 3‬درصد استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬ید‬ ‫عنصری سیاه رنگ و مایل به ابی و تنها هالوژنی است که در‬ ‫حرارت معمولی (‪20‬درجه سانتیگراد) حالت جامد و کریستالی‬ ‫دارد‪ .‬از انجا که عنصر ید خیلی فعال بوده عالوه بر اینکه‬ ‫باکتریوسید است بر اسپورها وقارچ ها نیز موثر است‪ .‬محلول‬ ‫‪ %2‬ید به عنوان تنتورید در پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬ ‫دیگر ترکیبات ید شامل لوگل (محلول قوی ید حاوی ‪ %5‬ید)‬ ‫و یدوفرم (محتوی ‪ %2‬ید) است‪ .‬قدرت میکرب کشی ید‬ ‫کمتراز کلر است‪.‬‬ ‫‪ ‬فلزات سنگین و ترکیبات انها‬ ‫فلزات سنگین و ترکیبات انها به مقدار جزئی اثر مرگبار‬ ‫بروی باکتری ها دارند‪ .‬به انها ‪oligodynamic action‬‬ ‫می گویند‪ .‬مثل نیترات نقره‪ ،‬مرکوریک کلراید مس‪ ،‬مرکورکرم‬ ‫و متافن‪ .‬خاصیت ضدعفونی کنندگی دارند‪ .‬این ترکیبات باعث‬ ‫دناتوره شدن پروتئین ها می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬دترجنت ها (شوینده های معمولی)‬ ‫ماده شیمیایی که دارای خاصیت نفوذ پخش کنندگی‪،‬‬ ‫امولسیون کنندگی‪ ،‬خیس کنندگی و پایین اوردن کشش‬ ‫سطحی است دارای خاصیت پاک کنندگی نیز است‪ .‬چون‬ ‫دارای خاصیت ذکر شده هستند دترجنت نامیده می شوند‪.‬‬ ‫صابون ها (امالح قلیایی سدیم و پتاسیم) از پاک کننده هایی‬ ‫هستند که به طور مکانیکی باعث از بین بردن الودگی ها و‬ ‫باکتری ها می شود‪ .‬دترجنت ها گندزدا نیستند‪ .‬صابون ها در‬ ‫اب هایی که سختی زیادی داشته باشند (کلسیم و منیزیم باال)‬ ‫موثر نیستند‪ .‬دترجنت ها از نظر شیمیایی به چهاردسته انیونی‪،‬‬ ‫کاتیونی‪ ،‬غیر یونی و امفوتریک تقسیم می شود‪.‬‬ ‫نوع کاتیونی‪ :‬دارای خاصیت پاک کنندگی کم ولی میکروب‬ ‫کشی قوی است‪ .‬بخش کاتیونی انها خاصیت باکتری کشی دارد‪.‬‬ ‫اثر هیدروفیلیک این عناصر مربوط به یون‪ ،‬حاوی بارالکتریکی‬ ‫مثبت است‪ .‬دارای خاصیت ترکیب با پروتئین چربی و فسفات‬ ‫بوده و بنابراین اثر انها در حضور سرم خون و سایر مواد الی‬ ‫کاهش می یابد‪ .‬ضد ویروس‪ ،‬باکتری به خصوص ِگ َرم مثبت ‪،‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪61‬‬ ‫قارچ ‪ ،‬پروتوزوا است‪.‬‬ ‫نوع انیونی‪ :‬دارای خواص پاک کنندگی قوی و ضد میکروبی‬ ‫ضعیف بوده‪ ،‬بیشتر روی باکتری های ِگ َرم مثبت موثرند و در‬ ‫غلظت های باال قادر به تجزیه باکتری های گرم مثبت هستند‪.‬‬ ‫نوع غیریونی‪ :‬عمدتا مشتقات پلی اکسی اتیلن و پلی اکسی پروپیلن‬ ‫هستند‪ ،‬در محلول های ابی تجزیه نشده به عنوان پاک کننده‪ ،‬امولسیون‬ ‫کننده در تحقیقات شیمیایی دارای مزایای زیادی می باشند‪ .‬خاصیت‬ ‫ضد میکروبی ندارند و بار الکتریکی انها صفر است‪.‬‬ ‫نوع امفوتریک‪ :‬هر دو خاصیت پاک کنندگی انیونی و کاتیونی را‬ ‫تواما دارا می باشند‪ .‬فعالیت میکروب کشی انها در یک دامنه وسیع‬ ‫از ‪ PH‬ثابت باقی می ماند‪ .‬قدرت میکروب کشی موثری دارند‪.‬‬ ‫‪ ‬الدئید ها‬ ‫‪ ‬فرمالدئید‬ ‫فرمالدئید یک گاز است که به ‪ 2‬شکل حل شده در اب و‬ ‫متانول به صورت محلول فرمالدئید ‪( %37‬فرمالین) و به صورت‬ ‫پارافرمالدئید جامد‪ ،‬که پس از ذوب گاز ازاد می نماید‪ ،‬وجود دارد‪.‬‬ ‫گاز فرمالدئید بر روی انواعی از میکروارگانیسم ها بسیار موثر است‬ ‫و برای ضد عفونی کردن فضا و هودهای ایمنی زیستی استفاده‬ ‫می شود‪ .‬فرمالدئید محلول در اب در غلظت ‪ 1‬تا ‪ 8‬درصد فعال‬ ‫است و برای گند زدایی سطوح سخت می تواند به کار رود‪ .‬به‬ ‫دلیل خاصیت سوزش اور و کارسینوژن به عنوان ضد عفونی کننده‬ ‫سطوح سخت تنها در موقعیت های خاص استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬گلوتارالدئید‬ ‫به شکل محلول ‪ %20‬استفاده می شود‪ .‬برای فعال سازی باید‬ ‫قبل از استفاده یک عامل قلیایی به ان افزوده شود‪ .‬محصول فعال‬ ‫شده به مدت ‪ 2‬هفته ممکن است نگهداری شود و پس از تیره‬ ‫شدن باید دور ریخته شود‪ .‬فعالیت خوبی علیه باکتری ها‪ ،‬اسپور ها‬ ‫و ویروس ها نشان می دهد اما سمی‪ ،‬سوزش اور و موتاژن است‬ ‫و مصرف ان باید محدود و کنترل شده باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬فرمالدئید و الکل‬ ‫فرمالدئید ‪ %8‬در الکل ‪ %70‬ضدعفونی کننده خوبی برای‬ ‫باکتری ها‪ ،‬اسپور ها و ویروس هاست و در خیلی از مواد‬ ‫ضدعفونی کننده انتخابی بوده و کاربرد زیادی دارد‪.‬‬ ‫‪ ‬مواد گازی‬ ‫استریل کننده های گازی در مواردی به کار می رود که در حرارت‬ ‫باال یا محلول های شیمیایی خراب می شود‪ .‬سردسته این ترکیبات‬ ‫اکسید اتیلن است‪ .‬در غلظت پایین نیز قدرت استریلیزاسیون باالیی‬ ‫دارد‪ .‬مواد حساس به حرارت یا رطوبت را استریل می کند‪ .‬ازن‬ ‫ ‪62‬‬ ‫‪62‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫گازی است بیرنگ و تقریبا ابی‪ .‬یک اکسید کننده قوی به شمار‬ ‫می رود خصوصیات باکتریوسید ان بر کلر ارجحیت دارد وتا‬ ‫حدودی مستقل از تغییر ‪ PH‬عمل می کند‪.‬‬ ‫‪ ‬ترکیبات جیوه ای‬ ‫تاثیر ضعیفی روی باکتری ها دارد و برعلیه اسپور بی فایده‬ ‫هستند اگر چه این دسته از ضد عفونی کننده ها فعالیت خوبی‬ ‫علیه ویروس ها از خود نشان داده اند ولی به دلیل سمی بودن‬ ‫پیشنهاد نمی شود‪.‬‬ ‫‪ ‬پراکسید هیدروژن‬ ‫معموال بشکل ‪ %30‬در دسترس است و ممکن است به عنوان‬ ‫گندزدا به نسبت یک به پنج رقیق گردد‪ .‬بر طیف وسیعی از‬ ‫میکروب ها اثر می کند‪ .‬در درجه حرارت باال و نور پایدار نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬ترکیبات امونیوم‬ ‫این ترکیبات در غلظت ‪ 0/1‬تا ‪ 2‬درصد فعالند‪ .‬انها بر روی‬ ‫باکتری های فعال و ویروس های پوشش دار موثرند اما علیه‬ ‫باکتری ها و ویروس های بدون پوشش یا باسیل سل تاثیری ندارند‪.‬‬ ‫استریلیزاسیون‬ ‫فرایندی است که به وسیله ان همه میکروارگانیسم های‬ ‫زنده یک جسم از جمله اسپورهای باکتریایی مقاوم‪ ،‬از‬ ‫بین رفته و یا غیر فعال می شود به طوری که احتمال وجود‬ ‫میکروارگانیسم های زنده در جسمی که تحت این فرایند قرار‬ ‫می گیرد کمتر از یک میلیونیم باشد‪ .‬این روش باید برای تمامی‬ ‫وسایل و تجهیزاتی استفاده شود که در تماس مستقیم با خون‬ ‫و یا بافت های استریلند‪ .‬فرایند استریلیزاسیون با استفاده از‬ ‫روش های زیر انجام می شود‪:‬‬ ‫بخار با فشار باال یا حرارت مرطوب (اتوکالو)‪ ،‬حرارت خشک‬ ‫(اون)‪ ،‬استریل کننده های شیمیایی و استفاده از برخی محلول هایی‬ ‫که پیشتر به ان پرداخته شد و همچنین پرتو گاما و پرتوی الکترونی‪.‬‬ ‫جهت دست یابی به اهداف استریلیزاسیون‪ ،‬این فرایند به‬ ‫زمان‪ ،‬تماس‪ ،‬درجه حرارت و در رابطه با استریلیزاسیون با‬ ‫بخار‪ ،‬فشار باال نیاز دارد‪ .‬استریلیزاسیون با استفاده از روش‬ ‫بخار با فشار باال از قدیمی ترین و متداولترین روش های‬ ‫استریلیزاسیون وسایل پزشکی است‪ .‬این روش نسبت به سایر‬ ‫روش ها ایمن تر‪ ،‬سریع تر و ارزان تر است‪.‬‬ ‫مراحل استریلیزاسیون با بخار به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ ‬تمیز کردن و الودگی زدایی‬ ‫تمیز کردن و رفع الودگی از سطح اقالمی که قرار است تحت فرایند‬ ‫استریلیزاسیونقراربگیردبایدبالفاصلهپسازاستفادهازانهاصورتپذیرد‪.‬‬ ‫‪ ‬در صورت امکان‪ ،‬فردی مشخص باید مسئولیت پاک سازی‬ ‫و گندزدایی یا استریلیزاسیون را بر عهده بگیرد‪ .‬این فرد باید برای این‬ ‫مسئولیت تحت اموزش قرار گیرد و در دوره های بازاموزی شرکت کند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ک سازی و گندزدایی یا‬ ‫دستورالعمل سازنده برای پا ‬ ‫استریلیزاسیون تجهیزات باید در محل اماده سازی مجدد قرار گیرد‬ ‫و اگر وسیله ای فاقد دستورالعمل پاک سازی باشد‪ ،‬باید برای ان‬ ‫دستورالعمل مکتوب تهیه و با گذشت زمان مورد بازنگری قرار گیرد‪.‬‬ ‫ک سازی ابزار و وسایل باید از تجهیزات‬ ‫‪ ‬کارکنان در زمان پا ‬ ‫حفاظت فردی نظیر ماسک‪ ،‬دستکش‪ ،‬عینک ایمنی‪ ،‬گان و‪ ...‬استفاده کند‪.‬‬ ‫‪ ‬جهت اطمینان از تمیز شدن کامل‪ ،‬باید تا حد امکان کلیه‬ ‫قسمت های متصل به هم جدا شود‪.‬‬ ‫‪ ‬برای جلوگیری از خشک شدن و چسبیدن بقایای مواد‬ ‫الی به تجهیزات‪ ،‬باید انها را پس از استفاده در اولین فرصت‬ ‫پاک سازی کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬قبل از شروع پاک سازی‪ ،‬می توان جهت جلوگیری از‬ ‫خشک شدن و چسبیدن بقایای مواد الی به تجهیزات‪ ،‬انها را در‬ ‫اب یا محلول اب و شوینده خیس کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬تجهیزات را باید مطابق دستورالعمل سازنده با استفاده از‬ ‫مواد شوینده و اب شستشو داد و در نهایت انها را خشک کرد‪.‬‬ ‫ک سازی باید مراقب تجهیزات به ویژه تجهیزات‬ ‫‪ ‬در زمان پا ‬ ‫ک سازی پس از کاربرد برای استفاده‬ ‫ظریف و حساس بود‪ .‬ابزار پا ‬ ‫مجدد در مرحله بعد باید تمیز و گندزدایی شوند‪.‬‬ ‫‪ ‬بسته بندی‬ ‫جهت بسته بندی اقالم در استریلیزاسیون باید از اجناسی استفاده‬ ‫کرد که نسبت به عامل استریل کننده نفوذ پذیر و نسبت به ورود‬ ‫میکروارگانیسم ها و الودگی ها نفوذناپذیر باشد‪ .‬مواد استفاده شده‬ ‫در بسته بندی باید نسبت به گرما‪ ،‬پارگی یا سوراخ شدن و سایر‬ ‫اسیب های فیزیکی مقاوم بوده و در عین حال مقرون به صرفه و‬ ‫در دسترس باشند‪.‬‬ ‫‪ ‬برچسب زدن و اماده سازی‬ ‫جهت تعیین میزان استریلیزاسیون بسته های استریل شده از‬ ‫نوار چسب های مخصوصی استفاده می شود که نسبت به بخار‬ ‫اب حساس بوده و تغییر رنگ می دهند‪ .‬برچسب های ردیابی بر‬ ‫روی قسمت خارجی بسته چسبانده می شود و مشخصات وسیله‬ ‫مورد نظر و تاریخ استریل بر روی انها درج می شود‪ .‬جهت اماده‬ ‫کردن اقالم تمیز شده برای استریلیزاسیون باید تا حد امکان کلیه‬ ‫قسمت های متصل به هم را جدا ساخته و از کنار هم قرار دادن‬ ‫انها به صورت فشرده خودداری شود تا بخار به کلیه سطوح برسد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫فرایند استریلیزاسیون‬ ‫طبق جدول‪ 1‬ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی‪ ،‬در‬ ‫اتوکالوها فرایند استریلیزاسیون در سه حالت انجام پذیر است‬ ‫و اینکه چرا سه حالت برای ان انتخاب شده فقط به این دلیل‬ ‫است که وسایل مختلف در یکی از حالت های فوق قابلیت‬ ‫تحمل شرایط را داشته و انتخاب شرایط بستگی به توصیه‬ ‫سازنده و نوع وسایل دارد‪ .‬البته در این جدول‪ ،‬زمان فقط شامل‬ ‫مرحله سیکل استریل و ان هم از زمان رسیدن به دما و فشار‬ ‫مطلوب در قسمت مرکزی بسته بندی بوده و زمان کل بستگی‬ ‫به حجم مخزن‪ ،‬مقدار بار و شرایط دستگاه دارد‪.‬‬ ‫جدول‪ .1‬شرایط استریلیزاسیون‬ ‫در حالت کلی اتوکالوها به سه کالس ‪ S ،N‬و ‪ B‬طبقه بندی‬ ‫می شود‪ .‬این طبقه بندی به منظور صحت عملکرد استریلیزاسیون‬ ‫است و با توجه به نوع وسایل صورت می گیرد‪ .‬در ادامه‬ ‫کاربرد هر کدام از این نوع اتوکالوها تشریح شده است‪ .‬الزم‬ ‫به ذکر است که این طبقه بندی مربوط به اتوکالوهای رومیزی‬ ‫است‪ .‬برای اتوکالوهای بزرگ طبقه بندی بر اساس وجود‬ ‫یا عدم وجود پمپ وکیوم به صورت دو نوع پری وکیوم و‬ ‫گراویتی است‪.‬‬ ‫‪ ‬اتوکالوهای کالس ‪ :N‬براساس استاندارد‪ ،‬این اتوکالوها‬ ‫می توانند ابزاراالت جامد بدون پوشش را استریل کنند‪ .‬لذا‬ ‫برای استریل وسایل پوشش دار (اعم از پارچه یا کاغذهای‬ ‫مدیکال) و نیز وسایل حفره دار از این نوع دستگاه ها نمی توان‬ ‫استفاده کرد‪ .‬این سیستم فاقد پمپ مکش خالء است به این‬ ‫اتوکالوها اصطالح ًا اتوکالو گرانشی نیز می گویند(شکل‪.)1‬‬ ‫شکل‪ .1‬اتوکالو کالس ‪N‬‬ ‫‪ ‬اتوکالوهــای کالس ‪: S‬‬ ‫وســایلی که توســط این نوع‬ ‫اتوکالوها می توان استریل کرد‬ ‫شامل ابزاراالت بدون پوشش‬ ‫جامــد یا پوشــش دار جامد‪،‬‬ ‫مواد نســاجی مثل پارچه‪ ،‬گار تک الیه و وسایل سوراخ دار و‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪...‬هســتند‪ .‬این نوع از اتوکالو دارای سیکل خشک کن بوده و می‬ ‫تواننــد دارای پمپ و وکیوم‬ ‫نیز باشند(شکل‪.)2‬‬ ‫شکل‪ .2‬اتوکالوهای کالس ‪S‬‬ ‫‪ ‬اتوکالوهای کالس ‪: B‬‬ ‫این نوع اتوکالوها می توانند انواع ابزاراالت از قبیل پوشــش دار‬ ‫جامد و بدون پوشش‪ ،‬مواد نساجی و حتی انواع ابزاراالت سوراخ‬ ‫دار را اســتریل نمایند و دارای پمپ وکیوم قدرتمندی هستند که‬ ‫مــی تواند تا حدود ‪ 0.9bar-‬خالء ایجاد کند‪ .‬دما و فشــار تنظیم‬ ‫شــده در این نوع اتوکالو مطابق استانداردهای بین المللی بوده و‬ ‫براســاس اســتاندارد‪ ،‬ابزاراالت در دمای ‪ 121‬درجه سانتیگراد با‬ ‫فشــار ‪ 1.2bar‬حداقل به مدت ‪ 15‬دقیقه و در دمای ‪ 134‬درجه با‬ ‫فشار ‪ bar 2.1‬حداقل به مدت ‪ 3‬دقیقه تحت فرایند استریلیزاسیون‬ ‫قرار می گیرد(شکل‪.)3‬‬ ‫شکل‪ .3‬اتوکالوهای کالس ‪B‬‬ ‫‪ ‬اتمام فرایند‬ ‫استریلیزاسیون‬ ‫در اتوکالوهای اتوماتیک پس از اتمام سیکل استریلیزاسیون‪ ،‬گرما‬ ‫به طور خودکار قطع شده و فشار به تدریج کاهش می یابد‪ .‬اما در‬ ‫اتوکالوهای غیر اتوماتیک باید کاربر پس از ‪ 30‬دقیقه جهت اقالم‬ ‫بسته بندی شده و ‪ 20‬دقیقه جهت اقالم باز منبع گرمایی را از دستگاه‬ ‫قطع کند‪ .‬سپس منتظر بماند تا نمایشگر فشار عدد صفر را نشان دهد‬ ‫و بعد درب دستگاه را باز کند تا بخار باقیمانده از محفظه خارج شود‪.‬‬ ‫ابزار و اقالم را تا خشک شدن کامل انها باید در اتوکالو باقی گذاشت‬ ‫که ممکن است تا ‪ 30‬دقیقه به طول انجامد‪ .‬توجه شود که اگر اقالم‬ ‫به صورت مرطوب از دستگاه خارج شوند میتوانند به سرعت و به‬ ‫راحتی میکروارگانیسم ها را از محیط دریافت کرده و الوده شوند‪.‬‬ ‫ ‪64‬‬ ‫‪64‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪ ‬نگهداری اقالم استریل شده‬ ‫بسته ها یا ابزار استریل شده و خشک شده می بایست به‬ ‫صورت مناسب برچسب زنی شود و بر روی برچسب تاریخ‬ ‫استریل و نام اپراتور و سایر موارد ذکر شود‪ .‬بسته ها یا ابزار‬ ‫استریل شده را میبایست توسط وسیله استریل از درون دستگاه‬ ‫خارج کرده و روی سطحی استریل قرار داد تا اینکه دمای‬ ‫انها کاهش یافته و به دمای محیط برسد که این عمل ممکن‬ ‫است چند ساعت به طول انجامد و این کار باید قبل از مرحله‬ ‫نگهداری انجام شود‪ .‬نگهداری صحیح وسایل استریل شده به‬ ‫اندازه فرایند استریلیزاسیون حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫‪ ‬شرایط بهینه با حداقل دست خوردگی به اقالم بسته بندی‬ ‫شده حاصل می شود‪ .‬بسته ها تا زمانی که دست نخورده‬ ‫و خشک باقی بمانند می توانند استریل در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫جهت ایجاد شرایط بهینه نگهداشت باید بسته های استریل‬ ‫در شرایط اتاق تمیز یعنی یک مکان خلوت‪ ،‬دارای تردد کم‪،‬‬ ‫دمای محیطی مناسب‪ ،‬خشک (یا دارای رطوبت کم) و درون‬ ‫کابینت های در بسته قرار گیرند‪ .‬در صورت عدم اطمینان در‬ ‫مورد استریل بودن و یا نبودن بسته ها‪ ،‬باید انها را الوده در نظر‬ ‫گرفته و مجددا ً استریل کرد‪ .‬در صورت اتمام تاریخ انقضا و‬ ‫یا پاره شدن بسته ها باید بسته بندی مجدد صورت پذیرد زیرا‬ ‫کاغذ استریل شده امکان نفوذ مجدد بخار را نمی دهد‪.‬‬ ‫برای اقالم بسته بندی نشده‪ :‬این اقالم را باید فورا ً پس از‬ ‫اتوکالو کردن استفاده کرد یا اینکه درون یک ظرف مخصوص‬ ‫دربسته و استریل حداکثر تا یک هفته نگهداری کرد و از نگهداری‬ ‫انها در محل ها غیر استریل و مکان های پرتردد اجتناب نمود‪.‬‬ ‫‪ ‬پایش فرایند استریلیزاسیون‬ ‫در ادامه به پایش فرایند استریلیزاسیون به کمک نشانگرها یا‬ ‫اندیکاتورها می پردازیم‪ .‬این اندیکاتورها برای بررسی عملکرد‬ ‫اتوکالو طراحی شده اند‪.‬‬ ‫‪ ‬اندیکاتورهای فرایندی (کالس یک)‬ ‫این نشانگرها در واقع تاییدی بر انجام فرایند استریلیزاسیون‬ ‫هستند نه صحت ان و تنها بسته هایی را که تحت فرایند‬ ‫استریلیزاسیون قرار گرفته اند از بسته های دیگر جدا می کنند‬ ‫و نشان می دهند که یک بسته مورد نظر در داخل دستگاه‬ ‫استریل کننده قرار داده شده یا خیر‪ .‬به عنوان مثال چسب هایی‬ ‫که روی بسته ها چسبانده می شود و پس از استریلیزاسیون‬ ‫تغییر رنگ می دهند‪ .‬این چسب ها وقتی به دمای معینی برسند‬ ‫تغییر رنگ می دهند‪ .‬معموالً این نوارها دارای خطوط رنگی‬ ‫در زمینه سفید هستند (شکل‪ )4‬و برروی موادی یا وسایلی که‬ ‫قرار است اتوکالو شوند نصب می شوند(شکل‪ .)5‬اگر اتوکالو‬ ‫درست کار کرده باشد‪ ،‬نوارهای رنگی یا از بین می روند و یا به‬ ‫رنگ دیگری تغییر رنگ می دهند(شکل‪.)6‬‬ ‫صورت نفوذ موثر بخار‪ ،‬باید تغییر رنگ مطابق با رنگ مرجع‬ ‫ارائه شده در دستورالعمل تست صورت پذیرد (شکل‪ .)7‬این‬ ‫تست باید به صورت روزانه انجام پذیرد‪ .‬الزم است پس از‬ ‫بسته بندی تحت شرایط باال اندیکاتور کالس یک به اندازه ‪2/5‬‬ ‫سانتیمتر روی بسته چسبانده شود‪.‬‬ ‫شکل‪Autoclave Indicator .4‬‬ ‫‪Tape‬‬ ‫شکل‪ .7‬تست‪Bowie-Dick‬‬ ‫شکل‪Autoclave Indicator .5‬‬ ‫‪Tape‬‬ ‫شکل‪.6‬‬ ‫‪Autoclave‬‬ ‫‪Indicator Tape‬‬ ‫‪ ‬اندیکاتورهای مورد استفاده در ازمایش های تخصصی‬ ‫(کالس دو)‬ ‫این نشانگرها جهت اندازه گیری یک ویژگی در رابطه‬ ‫با دستگاه استریلیزاسیون طراحی شده اند‪ .‬برای مثال‬ ‫تست )‪ B&D (Bowie-Dick‬صرفا برای تعیین کیفیت و قابلیت‬ ‫نفوذ بخار به داخل بسته ها در دستگاه های اتوکالو مجهز به پمپ‬ ‫وکیوم است‪ ،‬به صورتی که یک ورق ‪ B&D‬را میان ‪ 36‬حوله نخی‬ ‫با مشخصات استاندارد قرار داده به نحوی که ضخامت نهایی پس‬ ‫از فشرده شدن از ‪ 25‬سانتیمتر کمتر و از ‪ 28‬سانتیمتر بیشتر نباشد‬ ‫و وزن ان بین ‪ 6.3‬تا ‪ 7.7‬کیلوگرم باشد‪ .‬پس از اتمام سیکل در‬ ‫‪ ‬نشانگرهای تک پارامتری (کالس سه)‬ ‫این نشانگرها تنها به یک پارامتر حساس بوده و جهت پایش‬ ‫و کنترل یکی از پارامترهای استریل مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬ ‫‪ ‬نشانگرهای چند پارامتری (کالس چهار)‬ ‫این اندیکاتورها نسبت به دو یا چند پارامتر موثر در استریلیزاسیون‬ ‫حساسیت نشان میدهند که این پارامترها برای انواع استریلیزاسیون‬ ‫متفاوت میباشد‪ .‬نوارهای کاغذی ‪ TST‬از این نوع اندیکاتورهاست‪.‬‬ ‫توسط این نوارها سه عاملِ زمان‪ ،‬بخار و دما و اطمینان‬ ‫از نحوه اجرای صحیح چرخه استریلیزاسیون کنترل می شود‪.‬‬ ‫چنانچه فرایند مذکور صحیح اجرا شده باشد شاهد تغییر رنگ‬ ‫این نوار از زرد به بنفش یا ابی خواهیم بود‪ .‬این نوارها در هر‬ ‫نوبت کاری استفاده می شود(شکل‪.)8‬‬ ‫شکل‪time, steam, temperature (TST) chemical indicator .8‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪ ‬نشانگرهای جامع (کالس پنج)‬ ‫این اندیکاتورها‪ ،‬نشانگرهای جمع کننده است و به نحوی‬ ‫طراحی شده اند که نسبت به کلیه پارامترها حساس بوده و‬ ‫نابودی میکروارگانیسم ها با استفاده از انها عم ً‬ ‫ال مشاهده‬ ‫می شود‪ .‬از اندیکاتورهای بیولوژی می توان به عنوان نمونه ای از‬ ‫اندیکاتورهای کالس ‪ 5‬نام برد‪ .‬این اندیکاتورها به عنوان بهترین‬ ‫روش های کنترل کیفیت فرایند استریلیزاسیون درنظر گرفته‬ ‫می شود‪ .‬اندیکاتورهای بیولوژی از میکروارگانیسم های زنده ای‬ ‫که مقاومت بیشتری نسبت به چرخه انتخابی استریلیزاسیون دارند‬ ‫یا از معرف های شیمیایی که در حضور پروتئین های ویژه این‬ ‫میکروارگانیسم واکنش نشان می دهند‪ ،‬ساخته شده اند‪ .‬به منظور‬ ‫کنترل فرایند استریلیزاسیون با بخار اشباع شده (پراکسید هیدروژن)‬ ‫یا فرمالدئید‪ ،‬عموما از اسپورهای باسیلوس استئاروترموفیلوس‬ ‫)‪ (B. Stearothermophilus‬استفاده می شود‪ .‬برای کنترل‬ ‫استریلیزاسیون با حرارت خشک (فرایندی که در فورها انجام‬ ‫می شود) و اکسیداتیلن‪ ،‬اسپورهای نوع نایجر (‪ )Niger‬باسیلوس‬ ‫سوبتیلوس (‪ )Bacillus Subtilis‬استفاده می شود‪ .‬اندیکاتور اسپور‬ ‫در بسته ای که استریل می گردد‪ ،‬قرار داده می شود‪ .‬پس از‬ ‫فرایند‪ ،‬اندیکاتور انکوبه شده‪ ،‬و بررسی نتیجه نشان می دهد که‬ ‫ایا چرخه‪ ،‬مطابق با شرایط تعریف شده بوده است‪ ،‬یا نه‪ .‬معموالً‬ ‫تغییر در رنگ مشاهده می شود‪.‬‬ ‫تجهیزات حفاظت فردی‬ ‫تمامی پرسنل ازمایشگاه جهت حفاظت از سالمتی خود و‬ ‫ممانعت از انتقال عوامل عفونی باید از تجهیزات حفاظت فردی‬ ‫استفاده کنند‪ .‬این تجهیزات شامل دستکش‪ ،‬گان و پیشبند‪ ،‬ماسک‬ ‫و محافظ چشم می شود‪.‬‬ ‫مدیریت و دفع اصولی اشیاء نوک تیز و برنده‬ ‫اقدامات زیر خطر جراحت با اشیاء نوک تیز و برنده را‬ ‫کاهش می دهد‪:‬‬ ‫‪ ‬نباید بر روی سوزن سرنگ سرپوش گذاشت‪ ،‬اما اگر‬ ‫گذاشتن سرپوش بر روی سوزن ضروری است‪ ،‬برای کاهش‬ ‫احتمال جراحت توصیه می شود از تجهیزات مکانیکی‬ ‫نگهدارنده غالف سوزن استفاده شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اشیاء نوک تیز و برنده باید به طور مناسب در جعبه‬ ‫ایمن دفع شود‪.‬‬ ‫‪ ‬جعبه ایمن باید در مقابل سوراخ شدگی مقاوم باشد‪.‬‬ ‫این ظرف باید دستگیره و در مناسب داشته باشد‪ .‬دریچه ورود‬ ‫سرنگ باید طوری طراحی شده باشد که اشیاء نوک تیز و برنده‬ ‫به راحتی داخل ان انداخته شود‪ ،‬اما خارج کردن اشیاء داخل‬ ‫ان به راحتی امکانپذیر نباشد‪.‬‬ ‫بهداشت دست‬ ‫بهداشت دست شامل شستشوی دست با اب و صابون‬ ‫(معمولی یا ضد میکروبی) یا استفاده از ماده الکلی ضدعفونی ‬ ‫بهداشت فردی کارکنان‬ ‫پرسنل ازمایشگاه همواره در معرض ابتال به بیماری های‬ ‫واگیر هستند‪ .‬پرسنل مبتال به درماتیس یا ضعف سیستم ایمنی‬ ‫شکل‪ .9‬نشانگرهای جامع استریلیزاسیون‬ ‫ ‪66‬‬ ‫‪66‬‬ ‫کننده دست می شود‪ .‬صابون های ضد میکروبی دارای یکی‬ ‫از عوامل ضدعفونی کننده کلروهگزیدین گلوکونات‪ ،‬یدوفور‪،‬‬ ‫تری کلوسان و اتانول یا ایزوپروپیل الکل ‪ 60-90‬درصد‬ ‫هستند‪ .‬مطالعات صورت گرفته بر روی عملکرد مواد الکلی‬ ‫ضدعفونی کننده دست نشان میدهد که عملکرد انها در تامین‬ ‫بهداشت دست حداقل برابر با اب و صابون معمولی است‪.‬‬ ‫برای کاهش احتمال الودگی صابون‪ ،‬استفاده از صابون مایع‬ ‫با ظرف یکبار مصرف دارای پمپ توصیه میشود‪ .‬اما اگر از‬ ‫ظرف قابل استفاده مجدد استفاده می شود‪ ،‬باید پس از هر بار‬ ‫خالی شدن‪ ،‬ظرف را شستشو داد و پس از خشک شدن کامل‬ ‫انرا مجددا ً با صابون پر نمود‪ .‬استفاده از صابون جامد به سبب‬ ‫رشد میکروارگانیسمها بر روی سطح صابون و در اب جمع‬ ‫شده در جا صابونی‪ ،‬منسوخ است‪.‬‬ ‫استفاده از عوامل ضدعفونی کننده برای اماده سازی پوست‬ ‫قبل از انجام عملیات نمونه برداری (خون) باید ناحیه‬ ‫مورد نظر را با استفاده از مواد مناسب ضدعفونی کرد‪.‬‬ ‫برای اماده سازی پوست باید از یکی از عوامل ضدعفونی کننده‬ ‫زیر استفاده شود‪:‬‬ ‫ ‪-‬ایزوپروپیل الکل ‪ 70‬درصد‬ ‫ ‪-‬کلرهگزیدین گلوکونات‬ ‫ ‪-‬ید‪/‬یدوفور‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫بیشتر از سایرین در معرض ابتال به بیماریهای واگیر قرار دارند‬ ‫و باید اقدامات پیشگیرانه را جدی تر انجام دهند‪ .‬در مبتالیان به‬ ‫درماتیس سد پوست شکسته شده و خطر انتقال عفونت افزایش‬ ‫می یابد‪ .‬پرسنل ازمایشگاه باید محل درماتیس را پانسمان کنند و‬ ‫در مواردی که احتمال تماس با خون و سایر مایعات بدن وجود‬ ‫دارد‪ ،‬الزام ًا باید از دستکش مناسب استفاده شود‪.‬‬ ‫کارکنان دچار نقص سیستم ایمنی همچنین بیشتر از سایرین در‬ ‫معرض ابتال به بیماریهای عفونی هستند و در صورت ابتال به عفونت‪،‬‬ ‫عوارض شدید تری نشان میدهند‪ .‬در صورت امکان‪ ،‬تماس کارکنان‬ ‫مبتال به نقص سیستم ایمنی با بیماران عفونی باید کاهش یابد‪.‬‬ ‫به طور کلی با رعایت نکات زیر خطر ابتالی پرسنل‬ ‫ازمایشگاه به بیماری های عفونی کاهش می یابد‪:‬‬ ‫‪ ‬رعایت بهداشت دست قبل و بعد از معاینه هر بیمار‬ ‫‪ ‬انجام اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از انتقال بیماری های عفونی‬ ‫‪ ‬نظافت و گندزدایی محیط ازمایشگاه و تجهیزات‬ ‫‪ ‬واکسیناسیون پرسنل‬ ‫نظافت محیط ازمایشگاه‬ ‫نظافت و گندزدایی محیط ازمایشگاه اهمیت چشمگیری‬ ‫در پیشگیری از انتقال بیماری های عفونی دارد‪ .‬ازمایشگاه‬ ‫تشخیص طبی باید در پایان کار روزانه نظافت شود و فاقد‬ ‫گرد و غبار باشد‪ ،‬البته اگر در طول ساعات کاری الودگی‬ ‫مشخص و قابل مشاهده ای نظیر ریختن خون بر روی زمین‬ ‫روی دهد‪ ،‬ان الودگی باید فورا ً رفع شود‪ .‬تمام سطوح باید‬ ‫به راحتی و به طور مکرر قابل شستشو با تی‪ ،‬اب گرم‪ ،‬مواد‬ ‫پاک کننده و گندزدا باشد‪ .‬سطوح کف‪ ،‬دیوارها و سقف باید‬ ‫کام ً‬ ‫ال صاف باشد تا به راحتی تمیز شده و محلی برای رشد‬ ‫میکروارگانیسم های بیماری زا ایجاد نکند‪.‬‬ ‫برخی از منابع‬ ‫ ‪-‬راهنمای بهداشت محیط ازمایشگاههای تشخیص طبی –‬ ‫وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی‪ ،‬مرکز سالمت محیط کار‬ ‫ ‪-‬درخشان نیا ‪ ،‬اصول عملکرد‪ ،‬نگهداشت و کنترل کیفی‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی؛ اتوکالو‪ ،‬ماهنامه مهندسی پزشکی شماره ‪، 184‬‬ ‫مرداد ماه ‪95‬‬ ‫ ‪-‬برخی استانداردهای ایزو ‪:‬‬ ‫‪ISO 11138, ISO 11140, ISO 15190 , ISO 15189‬‬ ‫ ‪-‬دستورالعمل الزامات ایمنی و بهداشت در ازمایشگاه‪ ،‬مرکز‬ ‫توسعه پژوهش‪ ،‬فناوری و نواوری علوم پزشکی دانشگاه ازاد اسالمی و غیره‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪67‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫مروارید کشوری‪،‬گروه اموزشی ژنتیک‪ ،‬دانشکده علوم و فن اوری های نوین واحد علوم دارویی تهران‬ ‫دکترطاهره ناجی‪ ،‬دانشیار و مدیر گروه علوم پایه داروسازی دانشگاه ازاد‬ ‫بررسی جهش های ژن انزیم فسفولیپید هیدر‬ ‫وپراکسیدگلوتاتیون پراکسیداز در مردان نابارور‬ ‫وجود لکوسیت ها و اسپرم های معیوب یا مرده در مایع منی به عنوان‬ ‫منبعی برای تولید رادیکال های ازاد اکسیژن و در نتیجه اسیب رسانی‬ ‫به اسپرم های سالم است‪ .‬برای خنثی کردن این ترکیبات مکانیسم های‬ ‫‪‬‬ ‫انسداد لوله های تناسلی در مردان‬ ‫‪‬‬ ‫انتی بادی علیه اسپرم‬ ‫است نارسایی هایی در روند اسپرماتوژنز و کارکرد اسپرم ایجاد شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫عوامل محیطی‪ ،‬استرس و بیماری‬ ‫می تواند سبب کاهش فعالیت ‪ PHGPX‬شود‪ .‬هدف این مطالعه بررسی‬ ‫‪ ‬مشکالت جنسی‬ ‫دفاعی انزیمی و غیر انزیمی در اسپرم و مایع منی وجود دارد‪ .‬انزیم‬ ‫گلوتاتیون پراکسیداز نوع چهار به عنوان سلنوپروتیین اصلی اسپرم یکی‬ ‫از مکانیسم های انزیمی است‪ .‬در هنگام کاهش فعالیت این انزیم ممکن‬ ‫با توجه به اینکه نقص در بیان ژن ‪ GPX-4‬یا وجود جهش در این ژن‬ ‫انزیم ‪ PHGPX‬در سطح ژن برای شناخت جهش های ایجاد شده در ژن‬ ‫‪ PHGPX‬در اسپرم مردان نابارور است‪.‬‬ ‫ناباروری‬ ‫تقریبا ‪ 8‬تا ‪ %10‬زوج ها با مشکالت ناباروری روبرو هستند‪.‬‬ ‫علت های ناباروری در حدود ‪ %40‬در مردان‪ %50 ،‬در زنان‬ ‫و ‪ %10‬سایر موارد شیوع دارد(‪ .)1‬نازایی مادرزادی یا اکتسابی‬ ‫است‪ .‬عفونت ها یکی از عوامل عمده نازایی هستند‪ .‬شایع ترین‬ ‫و مهم ترین علت نازایی اکتسابی عفونت های لگنی هستند که‬ ‫حاصل بیماری های مقاربتی‪ ،‬سقط غیر بهداشتی یا عفونت های‬ ‫دوره زایمان و بعد از ان هستند (‪.)2‬‬ ‫ناباروری مردان‬ ‫در میان ناباروری مردان ‪ %70‬موارد مشخص و ‪ %30‬باقی‬ ‫مانده ‪ ،‬ناشناخته است که از ان به عنوان موارد ایدیوپاتیک‬ ‫نام برده می شود که در انها انارسایی ژنتیکی بویژه در‬ ‫سطح مولکولی دارای اهمیت است (‪.)3‬‬ ‫انگیزه های اصلی ناباروری در مردان‬ ‫‪ ‬نارسایی های بیضه ای (مثل ‪)Orchitis‬‬ ‫ ‪68‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪ ‬نارسایی اندوکرینی (مثل سندرم کالمن‪ ،‬سندرم‬ ‫پرادرویلی)‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪‬‬ ‫عوامل ایدیوپاتیک مثل ازواسپرمی و الیگواسپرمی‬ ‫دو دلیل عمده اصلی در ناباروری مردان (‪:)5‬‬ ‫‪ ‬اکسیداتیو استرس(رادیکال های ازاد)‪.‬‬ ‫‪ ‬حذف در کروموزوم ‪.Y‬‬ ‫نبود توازن میان رادیکال های ازاد و دفاع انتی اکسیدانی‬ ‫بدن‪ ،‬مایه ی افزایش این رادیکالها است‪ .‬در اثر تولید‬ ‫انبوه ‪( ROS‬شامل همه مولکلول های بسیار فعال واجد‬ ‫اکسیژن است) است‪ .‬در حقیقت یکی از عوامل موثر در‬ ‫کارکرد طبیعی اسپرم‪ ROS،‬است که باعث کارکرد طبیعی‬ ‫و پاتوفیزیولوژی اسپرم‪ ،‬از جمله واکنش اکروزومی‪،‬‬ ‫بیش فعالی‪ ،‬ظرفیت پذیری و واکنش های وابسته به‬ ‫اکسیداسیون‪-‬احیا ضروری است(‪ .)6‬افزون بر این به دلیل‬ ‫سرشار بودن غشا پالسمایی اسپرم از اسید های چرب‬ ‫با چندین پیوند غیر اشباع (‪ ،)PUFA‬نسبت به تخریب‬ ‫پراکسیداتیو ‪ ROS‬حساس است‪ .‬همچنین وجود این‬ ‫اسید های چرب با پیوند غیر اشباع برای حفظ سیالیت غشا‬ ‫و کارکرد طبیعی اسپرم طی فرایند لقاح ضروری است‪.‬‬ ‫تولید زیادی ‪ ROS‬توسط اسپرماتوزوای ناهنجار‪ ،‬یکی از‬ ‫چندین دلیل ناباروری مردان به شمارمی اید‪ .‬که این مقدار‬ ‫زیاد سبب افزایش نفوذپذیری اسپرم و در نهایت سبب‬ ‫ایجاد ناهنجاری های مورفولوژیک و اثرات منفی روی‬ ‫حرکت اسپرم می شود (‪.)7‬‬ ‫در ‪ %40‬مردان نابارور مقدار‪ ROS‬باالتر از حد‬ ‫طبیعی است‪ .‬برای محافظت از اسپرم و ساختار ان و‬ ‫ماکرومولکول های دیگر دو سیستم انتی اکسیدانی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬که یکی انزیمی و دیگری غیر انزیمی در پالسمای‬ ‫اسپرم و منی وجود دارد (‪.)8‬‬ ‫سیستم انتی اکسیدانی انزیمی شامل‪ :‬انزیم های گلوتاتیون‬ ‫پراکسیداز (‪ ،)GPX‬گلوتاتیون رودوکتاز (‪ ،)GR‬سوپر اکسید‬ ‫دسموتاز (‪ )SOD‬و انزیم کاتاالز است (‪.)8‬‬ ‫سیستم انتی اکسیدانی غیرانزیمی شامل‪ -α :‬توکوفرول‪،‬‬ ‫‪ -β‬کاروتن‪ ،‬اسکوربات‪ ،‬اورات‪ ،‬ترانسفرین‪ ،‬الکتوفرین و‬ ‫سرولوپالسمین است(‪.)8‬‬ ‫از میان انتی اکسیدان های ذکر شده‪ ،‬انتی اکسیدان انزیمی‬ ‫گلوتاتیون پراکسیداز دارای اهمیت خاصی برای مقابله‬ ‫با مقادیر باالی ‪ ROS‬بوده که در اثر جهش در ژن این‬ ‫انتی اکسیدان انزیمی‪،‬با کاهش بیان این انزیم همراه خواهد‬ ‫بود‪ .‬این انزیم‪ 5‬نوع ایزوانزیم دارد که از بین انها گلوتاتیون‬ ‫پراکسیداز نوع ‪ 1‬تا ‪ 4‬حاوی سلنیم (سلنو پروتیین) و نوع‬ ‫‪ 5‬فاقد سلنیم است‪ .‬محل بیان انزیم‪ GPX-5‬در اپیدیدیم‬ ‫است و این انزیم دارای مقادیر فعالیت کمی در غشاء اسپرم‬ ‫است(‪ .)9‬نوع ‪ GPX-1‬فرم سیتوپالسمی انزیم است و در‬ ‫بافت های کبد‪ ،‬کلیه و غده ادرنال و‪ ...‬بیان می شود‪ .‬فرم‬ ‫‪ GPX-2‬و‪ GPX-3‬به ترتیب در دستگاه گوارش و پالسما‬ ‫(فرم خارج سلولی) وجود دارند (‪.)10‬‬ ‫‪( GPX-4‬فسفولیپید هیدروپراکسید گلوتاتیون پراکسیداز)‬ ‫که از همه مهمتر است‪ ،‬برای نخستین بار توسط ‪Ursine‬‬ ‫و همکارانش از کبد خوک تخلیص شده‪ ،‬مونومر است و‬ ‫برخالف سایر ایزوانزیم های ‪ GPX‬در مقادیر زیادی در بافت‬ ‫بیضه نمود داشته و در تولید مثل نقش دارد‪ .‬سطح باالی‬ ‫انزیم‪ PHGPX‬در بافت بیضه به دلیل حضور گنادوتروپین ها‬ ‫است(‪ .)11‬این انزیم یک انتی اکسیدانی نیرومند برای‬ ‫حمایت از غشاء در مقابل استرس اکسیداتیو است (‪.)12‬‬ ‫‪ PHGPX‬در بیضه به سه شکل سیتو پالسمی‪ ،‬میتو کندریایی‬ ‫یا هسته ای بیان می شود‪ .‬در مراحل نهایی روند بلوغ اسپرم‬ ‫طی اسپرمیوژنز‪ ،‬انزیم های ‪ PHGPX‬که از راه پیوند کوواالنسی‬ ‫پل سلنو دی سولفیدی به سایر پروتئین های سلولی پیوند‬ ‫می شود‪ ،‬فعالیت انزیمی خود را از دست داده و به عنوان‬ ‫ترکیبات کراتینی‪ ،‬جزئی از ساختار سایتو اسکلتون سلولی‬ ‫در مارپیچ میتوکندریایی ناحیه گردن اسپرم قرار می گیرد‪.‬‬ ‫همچنین انزیم ‪ PHGPX‬با استفاده از گروه های تیول پروتامین‬ ‫موجود در هسته به عنوا ن اکیواالن احیا به متراکم شدن‬ ‫کروماتین و بلوغ نهایی اسپرم کمک می کند(‪ .)13‬با توجه‬ ‫به بررسی های انجام گرفته‪ ،‬در این باره دو دلیل گزارش‬ ‫شده‪:‬میزان انزیم‪ PHGPX‬در اسپرم مردان نابارور نسبت‬ ‫به اسپرم مردان بارور کمتر بود و همراه با کاهش فعالیت‬ ‫ان‪ ،‬غلظت و حرکت اسپرم کاهش و همچنین تغییرات‬ ‫مورفولوژیک در انها افزایش می یابد (‪.)14‬‬ ‫نارسایی در بیان ژن انزیم‪PHGPX‬میتوکندریایی اسپرم‪،‬‬ ‫می تواند یکی از علل الگو استنو اسپرمی مردان نابارور‬ ‫باشد (‪ .)15‬مطالعات کروموزومی نشان داده که ژن ‪PHGPX‬‬ ‫در ناحیه‪ 19P13.3‬قرار داشته و با طول ‪ 2.8KB‬از هفت‬ ‫اگزون تشکیل شده است(‪ .)16‬در برخی از مطالعات وجود‬ ‫جهش هایی در توالی ژن ‪ GPX-4‬گزارش شده که باعث‬ ‫کاهش سطح بیان این ژن شده که این کاهش بیان ژن در‬ ‫اسپرم افراد نابارور با دلیل بروز الیگو استنو اسپرمی مرتبط‬ ‫است‪ ،‬ولی وابستگی میان اندازه ی بیان ژن انزیم‪PHGPX‬‬ ‫با نوع جهش های این افراد مشاهده نشده‪ ،‬زیرا وجود این‬ ‫جهش در مردان بارور نیز دیده شده است (‪.)17‬‬ ‫حال با بررسی ژن ‪ ،PHGPX‬وجود سه جهش در این ژن‬ ‫باعث اختالل در بیان این ژن شده که این سه جهش در‬ ‫جایگاه های ‪ 6+‬و ‪ 17+‬و‪ +1725‬ژن روی می دهد که در‬ ‫هنگام وجود این سه جهش در جایگاه های بررسی شده‪،‬‬ ‫این توالی ها به وسیله انزیم های برش دهنده مربوطه بریده‬ ‫نمی شود‪ .‬همین امر نشان دهنده وجود جهش و اختالل در‬ ‫ژن ‪ PHGPX‬مردان نابارور است‪ .‬بهترین روش برای بررسی‬ ‫این نارسایی استفاده از روش ‪ PCR-RFLP‬است‪.‬‬ ‫منابع‬ ‫‪Sharma RK, Agarwal A. Role of reactive oxy-‬‬ ‫ ‪1.‬‬ ‫‪gen species in male infertility. Urology. 1996;:)6(48‬‬ ‫‪.835-50‬‬ ‫‪Hull MG, Glazener CM, Kelly NJ, Conway DI,‬‬ ‫ ‪2.‬‬ ‫‪Foster PA, Hinton RA Coulson C, Lambert PA, Watt‬‬ ‫‪EM, Desai KM. population study of causes, treatment,‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪69‬‬ ‫مقاله علمی وفنی‬ ‫مهندس نیلوفر حسن‬ ‫اشنایی با دستگاه اب مقطر گیری‬ ‫تقطیربرگرفته از واژه التین ‪ distillare‬به معنای تبخیر کردن‬ ‫مایعات به وسیله گرما است‪ .‬اب مقطر گیری که دستگاه تقطیر اب‬ ‫نیز نامیده می شود و استفاده ازمایشگاهی دارد‪ ،‬اب شرب را طی‬ ‫مراحلی که شامل تبخیر و سرد کردن است‪ ،‬خالص می کند‪ .‬درنتیجه‬ ‫اثر انرژی گرمایی که در فاز مایع بر اب اعمال می شود‪ ،‬اب به بخار‬ ‫تبدیل می شود‪ .‬این امر سبب می شود که مولکول های اب از دیگر‬ ‫مواد مخلوط جدا شود‪ .‬بخارت اب پس از عبور ازکندانسور‪ ،‬جایی‬ ‫که بخار سرد می شود‪ ،‬دوباره به فاز مایع تغییر حالت می دهد و درنهایت‬ ‫در یک ظرف ذخیره جمع اوری می شود‪ .‬اب مقطر در مقایسه با اب‬ ‫شرب خالص و بدون الودگی است‪.‬‬ ‫موارد استفاده از دستگاه تقطیر‬ ‫دستگاه تقطیر اب خالص را از اب شور یا اب شرب تهیه می کنند‪ .‬در اب‬ ‫خالص نباید مواد معلق وجود داشته باشد‪ .‬از اب خالص در ازمایشگاه ها‪،‬‬ ‫مراحل شستشو‪ ،‬استریلیزاسیون و مراکز برنامه ریزی غذایی استفاده می شود‪.‬‬ ‫هرچه مراحل خالص سازی پیشرفته تر باشد‪ ،‬اب مقطر با درجه خلوص باال‬ ‫تولید می شود‪ .‬برای مثال‪ ،‬تهیه محلول ها و مواد بیولوژی‪ ،‬مستلزم داشتن اب‬ ‫با درجه خلوص باال است‪ .‬تقطیر یکی از مراحل دستیابی به اب خالص است‪.‬‬ ‫ابی که در ازمایشگاه مورداستفاده قرارمی گیرد‪ ،‬باید عاری از هرگونه‬ ‫عامل تب زا‪ ،‬با میزان جامدات معلق کمتر از یک قسمت در یک میلیون‪،‬‬ ‫‪ pH‬بین ‪ ،5/4 –7/2‬و مقاومت الکتریکی حداقل ‪ 3*105‬اهم بر‬ ‫سانتیمتر(‪ )ohm/cm‬در ‪ 25°C‬باشد‪.‬‬ ‫اصول عملکرد‬ ‫روش کار دستگاه تقطیر بر اساس پدیده ای است که در طبیعت در‬ ‫چرخه اب اتفاق می افتد‪ :‬انرژی خورشیدی اب دریاها را گرم وقسمتی‬ ‫از ان را به بخار تبدیل می کند‪ .‬این بخارت در ابرها تغلیظ می شود و‬ ‫زمانی که شرایط جوی مناسب است‪ ،‬سرد شده و به شکل باران به سطح‬ ‫زمین برمی گردند‪.‬‬ ‫عملکرد دستگاه تقطیر‬ ‫شکل و طراحی این دستگاه برحسب میزان گنجایش حجم اب متفاوت‬ ‫است‪ .‬در زیر اجزای دستگاه و نحو کار با ان ها توضیح داده شده است‪.‬‬ ‫‪ .1‬تولیدکننده بخار‪ :‬این قسمت تانک جوشان نیزنام دارد و محفظه‬ ‫ ‪70‬‬ ‫‪70‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫نمای کلی از یک دستگاه تقطیر‬ ‫ذخیرهابی است که تقطیرمی شود‪ .‬به طورمعمول‪ ،‬یک اتصال‬ ‫هیدرولیکی دارد که اجازه می دهد اب تسخیرشده و دوباره ذخیره‬ ‫شود‪ .‬جنس این اتصال دهنده در دستگاه های کوچک از شیشه و در‬ ‫دستگاه های بزرگ از استیل باروکش مس‪ ،‬قلع و یا تیتانیم است‪.‬‬ ‫همچنین‪ ،‬این قسمت می تواند سطح‪ ،‬جریان و کیفیت اب را کنترل‬ ‫کرده و دستگاه را در زمان بروز بی نظمی یا اختالل در ورود اب‪،‬‬ ‫محافظت کند‪ .‬این قسمت مانند یک منبع تامین انرژی‪ ،‬از بخاراب‬ ‫حاصل از تانک جوشان و یا از انرژی گرمایی حاصل از هدایت‬ ‫جریان‪ ،‬از یک مقاوم متغیر استفاده می کند‪ .‬هر دو حالت باعث‬ ‫افزایش دما در شرایط عادی‪ ،‬فشار اتمسفر یک و نیروی جاذبه‬ ‫‪ 9.80665 m/s2‬و درنهایت‪ ،‬تغییر حالت اب از فاز مایع به بخار‬ ‫در ‪ ،100°C‬می شود‪.‬‬ ‫‪ .2‬سطح اب‪ :‬وسیله ای که سطح مقدار اب در مخزن تولیدکننده‬ ‫بخار را تنظیم می کند و مستقیم ًا به اتصال دهنده ای وصل است‬ ‫که اب موردنیاز برای دستگاه تقطیر را تامین می کند‪ .‬زمانی که‬ ‫مقدار اب در مخزن کاهش می یابد‪ ،‬این اتصال دهنده مقدار اب‬ ‫تسخیرشده را بازیافت می کند‪.‬‬ ‫‪ .3‬سوپاپ کنترل‪ :‬شیر مکان کسی یا الکترومکانیک کسی که‬ ‫ورود جریان اب را به مخزن تولیدکننده بخار تنظیم می کند‪.‬‬ ‫‪ .4‬اتصال هیدرولیکی‪ :‬اتصاالتی که اب را به مخزن تولیدکننده‬ ‫بخار هدایت می کند‪.‬‬ ‫‪ .5‬اب در فاز مایع‪ :‬به اب داخل مخزن اطالق می شود که‬ ‫انرژی گرمایی حاصل از یک مقاوم متغیر را در شرایط دما و فشار‬ ‫مناسب به بخار تبدیل می کند‪.‬‬ ‫‪ .6‬مقاوم های متغیر‪ :‬وسیله ای که وقتی جریان الکتریکی از‬ ‫ان عبورمی کند‪ ،‬گرما تولید می شود‪ .‬این مقاوم ها با کالهک های‬ ‫سرامیک از هم جدا هستند و از محیط بیرون با یک الیه فلزی‬ ‫محافظت می شوند‪.‬‬ ‫‪ .7‬لوله سردکننده اب‪ :‬مسیری که اب برای متراکم شدن بخار و‬ ‫حذف انرژی گرمایی طی می کند (سردسازی)‪.‬‬ ‫‪ .8‬متراکم کننده بخار‪ :‬وسیله ای که در ان بخاراب‪ ،‬انرژی گرمایی‬ ‫خود را ازدست داده‪ ،‬سرد و به فاز مایع تبدیل می شود‪.‬‬ ‫همان طور تسریع کار‪ ،‬جریان اب یا هوا با دمای کم در اطراف‬ ‫متراکم کننده که جریان بخار را تولیدمی کند‪ ،‬حرکت می کند‪.‬‬ ‫‪.9‬فیلتر‪ :‬فیلترهای کربن در خروجی متراکم کننده بخار‬ ‫نصب شده اند‪ .‬این فیلترها ذراتی را که ممکن است در بخار متراکم‬ ‫شده وجود داشته باشد‪ ،‬حذف می کنند‪.‬‬ ‫‪ .10‬مخزن اب مقطر‪ :‬مخزنی که اب مقطر تولیدشده در ان ذخیره‬ ‫می شود‪ .‬اب مقطر باید در ظرف های پالستیکی خاص که الودگی‬ ‫یونی را حذف می کند ذخیره شود‪ .‬معموالً برای این منظور ظرف های‬ ‫پل اتیلن‪ ،‬پل یپروپیلن یا پل یتترافلورواتیلن استفاده می شود‪.‬‬ ‫الزامات نصب و راه اندازی‬ ‫با توجه به طراحی‪ ،‬مدل‪ ،‬گنجایش و نوع دستگاه تقطیر‪ ،‬الزامات‬ ‫راه اندازی ممکن است متفاوت باشد‪ .‬روش معمول به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ .1‬مکان ارام‪ :‬یک محیط ارام با سیستم تهویه کافی‪ ،‬محل مناسب‬ ‫نصب است‪ .‬این یک امر ضروری است؛ زیرا دستگاه تقطیرگرما را‬ ‫به مایع منتقل و سبب افزایش دمای محیط می شود‪ .‬یک فضای باز‬ ‫اطراف دستگاه الزم است تا امکان جریان هوا وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫بعضی دستگاه ها داخل یک جعبه فلزی قراردارند که در این صورت‪،‬‬ ‫دستگاه روی یک پایه نصب می شود تا امکان جریان هوا به قسمت‬ ‫پایین دستگاه فراهم شود‪.‬‬ ‫‪.2‬اتصاالت اب شرب‪ :‬معموالً قطر اتصال هیدرولیکی ‪ 1/2‬اینچ‬ ‫است‪ .‬برای عملکرد مناسب‪ ،‬کیفیت ابی که به دستگاه وارد می شود‪،‬‬ ‫باید ارزیابی شود تا در صورت لزوم سیستم تصفیه اب نیز به‬ ‫دستگاه تقطیر متصل شود که از تشکیل رسوب در تانک تولید بخار‬ ‫جلوگیری می کند‪ .‬اب شرب برای پر کردن تانک تولید بخار و سرد‬ ‫کردن کندان سور استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ .3‬اتصاالت اب مقطر‪ :‬اب مقطر تولیدشده در مخزن ذخیره می شود‪.‬‬ ‫در دستگاه ها با گنجایش بیشتر‪ ،‬اب مقطر تولید و ذخیره شده‪ ،‬با استفاده‬ ‫از اتصاالت لوله کشی در محل های موردنیاز توزیع می گردد‪ .‬اب در‬ ‫دستگاه ها با گنجایش کمتر‪ ،‬از محل ذخیره به ظرف های کوچک منتقل‬ ‫و در محل مورداستفاده قرارمی گیرد‪.‬‬ ‫‪ .4‬اتصاالت تمیزکننده‪ :‬یک سیفون برای تخلیه ناخالصی هایی‬ ‫که ممکن است در تانک تولید بخار انباشته شود در کنار دستگاه‬ ‫نصب شده است‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫اتصاالت مجهز به وسایل کنترل و ابزارهای‬ ‫‪ .5‬اتصاالت الکتریکی‪ :‬این‬ ‫ایمنی‪ ،‬باید با استانداردهای ملی و بین المللی مورد استفاده در ازمایشگاه‬ ‫مطابقت داشته باشد‪ .‬معموالً ولتاژ مورداستفاده بین ‪ 220V-240‬با‬ ‫فرکانس ‪ 50Hz-60‬است‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬همیشه به توصیه های سازنده در هنگام نصب توجه کنید تا از‬ ‫عملکرد دستگاه متناسب با مشخصات ان اطمینان حاصل شود‪.‬‬ ‫نگهداری معمول‬ ‫نگهداری به طراحی و گنجایش دستگاه تقطیر بستگی دارد‪ .‬نگهداری‬ ‫در اینجا روی دستگاه هایی که مجهز به تانک استیل تولیدکننده بخار‬ ‫مقاوم متغیر و کندانسور یخچالی هستند‪ ،‬متمرکزشده است‪.‬‬ ‫هشدار‪ :‬پیش از ارزیابی و یا انجام مراحل نگهداری معمول‪ ،‬اطمینان‬ ‫حاصل کنید که دستگاه به پریز برق وصل نیست‪.‬‬ ‫ارزیابی و تمیز کردن تانک تولیدکننده بخار‬ ‫تواتر‪ :‬ماهانه‬ ‫‪ ‬درمحافظ جلو را برای دستیابی به تانک تولید بخار بازکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬محافظ تانک تولید بخار را بازکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬دیواره های داخلی تانک و یا مقاوم متغیر را برای وجود رسوب‬ ‫مشاهده کنید‪ .‬مقدار رسوب به کیفیت اب مصرفی دستگاه بستگی دارد‪.‬‬ ‫اگر مقدار فراوانی رسوب وجود داشته باشد‪ ،‬برای جلوگیری از اسیب به‬ ‫مقاوم ها‪ ،‬ان ها را باید تمیز کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬رسوب ها را تمیز کنید‪ .‬عموم ًا مراحل نظافت شامل استفاده از یک‬ ‫ماده شیمیایی است که باید بر اساس مشخصات اب مصرفی انتخاب شود‪.‬‬ ‫مشخصات اب مصرفی به وسیله ازمایش شیمیایی تعیین می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اب تانک را خالی کنید تا سطح اب تقریب ًا ‪ 10‬سانتیمتر باالتر از میله‬ ‫حسگر ‪ 2‬و یا مقاوم داخل اب باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬ماده شیمیایی موردنظر را به اب اضافه کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬کام ً‬ ‫ال مخلوط نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬یک شبانه روز در تانک نگه دارید تا ماده شیمیایی عمل کند‪.‬‬ ‫‪ ‬صبح روز بعد اب تانک را خالی کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬مجدد اب اضافه نمایید و تانک را خالی کنید تا ماده شیمیایی و‬ ‫رسوبات کنده شده کام ً‬ ‫ال از تانک خارج شود‪.‬‬ ‫‪ ‬محافظ تانک را دوباره در جای خود نصب کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬درِ محافظ جلویی را دوباره جاسازی کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬دستگاه را در حالت معمولی استفاده کنید‪.‬‬ ‫هشدار‪ :‬در هیچ شرایطی ماده شیمیایی مورداستفاده برای از بی نبردن‬ ‫رسوب ها‪ ،‬نباید تقطیر شود‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ ‪72‬‬ ‫‪72‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫تواتر‪ :‬هر ‪ 3‬ماه‬ ‫تعویض پاالیه کربن فعال‬ ‫معموالً پاالیه کربن فعال در اب‪ ،‬در پایین سیستم توزیع‪ ،‬از تانک‬ ‫ذخیره اب مقطر منشا می گیرد و در جعبه ای نصب شده است‪ .‬این فیلتر‬ ‫عموم ًا وسیله ای است که به راحتی می شود جایگزین کرد‪.‬‬ ‫به طورمعمول‪ ،‬جایگزینی طبق مراحل زیر انجام می شود‪:‬‬ ‫‪ ‬پیچ قسمت باالی پاالیه را بازکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬پاالیه استفاده شده را بردارید‪.‬‬ ‫‪ ‬پاالیه جدید و با مشخصات یکسان با اصل را جایگزین کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬پیچ هایی که کندانسور را به هواکش وصل می کند‪ ،‬بازکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬هواکش را بیرون اورده و تیغه های ان را تمیز نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬کندان سور را بیرون اورده و گردوخاک روی سطحی ان را تمیز‬ ‫کنید‪ .‬استفاده از هوای فشرده و اب و صابون نیز می تواند موثر باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬اجزای مختلف را بشویید‪.‬‬ ‫‪ ‬خشک نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬اجزا را دوباره نصب کنید‪.‬‬ ‫تواتر‪ :‬بعضی اوقات‬ ‫استریل کردن‬ ‫تانک ذخیره اب مقطر‬ ‫پیش از استفاده از تانک ذخیره نو‪ ،‬توصیه می شود از استریل‬ ‫وتمیزبودن ان مطمئن شوید‪ .‬برای مراحل استریلیزاسیون‪ ،‬می توان از‬ ‫محلول سفیدکننده معمولی کلردار استفاده کرد‪.‬‬ ‫مراحل به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ ‬از قطع بودن کلید اصلی برق مطمئن شوید‪.‬‬ ‫‪ ‬محافظ جلو را دراورده تا امکان دسترسی به تانک ذخیره فراهم شود‪.‬‬ ‫‪ ‬پاالیه کربن فعال را از جعبه اش بیرون بیاورید‪.‬‬ ‫‪ ‬یک محلول سفیدکننده با غلظت ‪ 200‬قسمت در‬ ‫‪ 1‬میلیون تهیه و داخل تانک بریزید‪.‬‬ ‫‪ ‬این محلول را حداقل به مدت ‪ 3‬ساعت داخل تانک نگه دارید‪.‬‬ ‫‪ ‬با استفاده از لوله تخلیه تانک را خالی کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬دستگاه را روشن کنید تا تانک ذخیره با اب مقطر پر شود‪.‬‬ ‫‪ ‬دوباره تانک را خالی نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬پاالیه کربن فعال را در جای خود تعبیه کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬تانک ذخیره را با اب مقطر پرکنید‪ .‬پاالیه کربن فعال باقی مانده‬ ‫محلول سفیدکننده را از بین خواهد برد‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪73‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫شیما خانی‪ ،‬دکتر طاهره ناجی‬ ‫دانشگاه ازاد اسالمی‪ ،‬واحد علوم دارویی تهران‬ ‫الرژنهای نوترکیببرایایمونوتراپیاختصاصیالرژنها؛‬ ‫دهمین سالگرد ایمونوتراپی با الرژن های نوترکیب‬ ‫ایمونوتراپی اختصاصی الرژن برای درمان و پیشگیری از بیماری های‬ ‫الرژی‪ ،‬می تواند کاربرد گسترده ای داشته باشد‪ .‬ولی کیفیت پایین‬ ‫‪ IgE‬و فعالیت الرژی زای عصاره های الرژن های طبیعی که در ساخت‬ ‫واکسن الرژیک کنونی استفاده می شود‪ ،‬باعث محدودیت هایی شده‬ ‫است‪ .‬امروزه‪ ،‬کدهای ژنتیکی الرژن ها مهم کشف شده است‪ ،‬الرژن های‬ ‫نوترکیب برابر همتایان طبیعیشان برای تشخیص و ایمونوتراپی تولید‬ ‫شده است‪ ،‬و یک پانل بزرگ از الرژن اصالح شده ژنتیکی با فعالیت‬ ‫الرژی زا کاهش یافته به منظور بهبود ایمونوتراپی و کشف استراتژی های‬ ‫پیشگیری‪-‬الرژن خاص مشخص شده است‪ .‬تاکنون پژوهش های‬ ‫ایمونوتراپی‪ ،‬با الرژن های نوترکیب و مشتقات الرژن هایپوالرژیک به‬ ‫تائید رسیده است‪ .‬ثبت اولین واکسن مبتنی بر الرژن نوترکیب به زودی‬ ‫انجام می شود‪ .‬بی گمان استراتژی های واکسیناسیون برای الرژن های‬ ‫نوترکیب‪ ،‬برای بسیاری از الرژن ها انجام پذیر است‪ .‬از این میان‪ ،‬امکان‬ ‫تولید واکسن های الرژی مطمئن جهت درمان الرژن های غذا‪ ،‬سموم و‬ ‫شایع ترین اشکال الرژی با واسطه ‪ IgE‬خواهد انجامید‪.‬‬ ‫وقتی از سوی ‪ Leonard Noon‬اولین بررسی با استفاده از‬ ‫عصاره گرده علف برای حساسیت زدایی از بیماران تب‬ ‫یونجه رادر ‪ 100‬سال پیش منتشر شد‪ ،‬پاتومکانیسم های‬ ‫اساسی الرژی و مکانیسم های عمل حساسیت زدایی‬ ‫شناخته نشده بودند‪ .‬در یک ازمایش محوری‪Prausnitz ،‬‬ ‫و ‪ Kostner‬نشان دادند که واکنش های الرژیک وابسته‬ ‫به حضور یک عنصرسرم (برای نمونه‪:‬انتی بادی‪ (IgE‬در‬ ‫الرژی بیماران نقش دارد‪ ،‬و یک "جزء بافت"(به عنوان‬ ‫مثال‪ :‬سلول های ‪ )mast‬بسیار اختصاصی است‪ .‬جالب‬ ‫توجه است‪ Prausnitz ،‬و ‪ Kostner‬سبک روش شناسی‬ ‫ارایه دادند که در مطالعه محوری دیگر به منظور‬ ‫بررسی مکانیسم های زیر بنایی ایمونوتراپی الرژن های‬ ‫خاص (‪ )SIT‬مورد استفاده قرار گرفت‪ .‬در واقع‪Cooke ،‬‬ ‫ ‪74‬‬ ‫‪74‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫و همکارانش چند سال پس از انتشار ازمایش‬ ‫‪ & Kostner‬نشان دادند که ‪ SIT‬باعث نوع دوم ایمنی در‬ ‫برابر مواد الرژی زاهایی می شود که با پاسخ های ایمنی‬ ‫حساسیت رقابت می کنند‪ .‬انها نشان دادند که سرم به‬ ‫دست امده از بیماران پس از ‪ SIT‬شامل الرژن خاص ‪IgG‬‬ ‫است که التهاب الرژیک در پوست رامسدود می کند‪ .‬از ان‬ ‫زمان‪ ،‬در پژوهش های مختلف ‪ SIT‬انجام شده است و ‪SIT‬‬ ‫به عنوان تنها الرژن خاص‪ ،‬با اثرات درمانی طوالنی مدت‬ ‫ایجاد شده است‪ .‬تحریک تولید انتی بادی ‪ IgG‬اختصاصی‬ ‫الرژن خاص‪ ،‬که اتصال‪ IgE‬بیماران الرژیک به الرژن هدف‬ ‫مسدود و التهاب الرژیک واسطه به ‪ IgE‬و تنظیم ایمنی‬ ‫وابسته به ‪ IgE‬نیزبه خوبی مشخص شده است‪ .‬همچنین‬ ‫به عنوان مکانیسم مهمی از ‪ SIT‬در نظر گرفته می شود‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬از زمان معرفی ان در سال ‪ ،1911‬یکی از‬ ‫تنگناها بزرگ از ‪ SIT‬استفاده از عصاره های الرژن نامشخص‬ ‫بوده که از مهم ترین دالیل کارایی پائین و اثرات جانبی‬ ‫‪ SIT‬است‪ .‬تالش پیوسته برای بهبود کیفیت عصاره های‬ ‫حساسیت زای طبیعی باروش های مختلف استانداردسازی‬ ‫(به عنوان مثال‪ ،‬تعیین محتوی پروتئین‪ ،‬ارزیابی از فعالیت‬ ‫های بیولوژیکی‪ ،‬اندازه گیری مبتنی بر انتی بادی حساسیت‬ ‫زا) به کار رفته است‪ ،‬اما سرانجام مشکالت اساسی الرژن‬ ‫طبیعی عصاره همچنان پایدار است‪ .‬این مشکالت شامل‪:‬‬ ‫تغییرات گونه گون‪ ،‬عدم و یاعرضه ضعیف الرژن ها‪،‬‬ ‫ایمنی زایی ضعیف الرژن های خاص‪ ،‬فعالیت های الرژی زا‬ ‫از الرژن های مختلف‪ ،‬حضور مواد غیر الرژی زا و الودگی‬ ‫های مختلف‪ ،‬فقط به عنوان چند نمونه از این مشکالت‬ ‫‪Prausnitz‬‬ ‫است‪ .‬پژوهش های متعدد اخیر‪ ،‬ترکیب حساسیت زای‬ ‫تجاری عصاره های حساسیت زا را بررسی کرده که کاستی‬ ‫عصاره های حساسیت زا تجاری را نشان دهد‪ .‬بهر روی در‬ ‫حال حاظر‪ ،‬از عصاره های حساسیت زا طبیعی می توان‬ ‫استفاده کرد‪ .‬توالی‪ DNA‬از الرژن از سال ‪ 1988‬به بعد در‬ ‫دسترس بوده و امکان اماده سازی الرژن نوترکیب و‬ ‫مشتقات هیپو الرژن الرژن زا برای تشخیص و ‪ SIT‬تعریف‬ ‫شده است‪ .‬در فصل بعد‪ ،‬خالصه ای برخی از تحوالت و‬ ‫نقاط عطف با شروع شبیه سازی از ژن های حساسیت زا‬ ‫به معرفی واکسن نوترکیب مبتنی بر ایجاد حساسیت و‬ ‫کاربردهای بالینی ان ارائه می شود‪.‬‬ ‫از کلونینگ ژن الرژی زا تا واکسن های مبتنی بر‬ ‫الرژن های نو ترکیب‬ ‫معرفی تکنولوژی ‪ DNA‬نوترکیب در زمینه زیست پزشکی‪،‬‬ ‫گروه پژوهشی متعددی را برای به کارگیری از این تکنولوژی‬ ‫دربررسی خصوصیات الرژن ها برانگیخته است‪.‬‬ ‫نخستین توالی های کدگذاری‪–cDNA‬الرژن در‬ ‫سال‪ 1989-1988‬گزارش شد‪ .‬در کنگره ‪ XIVth‬در اروپا‪،‬‬ ‫اکادمی الرژی و ایمونولوژی بالینی سال ‪ ،1989‬یکی از‬ ‫کارگاه ها در مورد “ اپی توپ های الرژن های اتوپیک"‬ ‫و خصوصیات مولکولی الرژن ها توسط تکنولوژی‬ ‫‪ DNA‬نوترکیب اختصاص داده شده بود‪ .‬شباهت نزدیک‬ ‫توالی‪ DNA‬و اسید امینه مشابه الرژن های عمده (برای‬ ‫نمونه‪ :‬درخت غان‪ ،‬توسکا‪ ،‬انجیلی و ممرز و همچنین‬ ‫مواد غذایی‪،‬همانند سیب) و میان الرژن های مختلف در‬ ‫واکنش متقابل انها بر اساس مولکولی‪ ،‬ایمنی گسترده ای‬ ‫در این زمینه میان این منابع الرژن و مفهوم بالینی ارایه شده‬ ‫توسط ‪ SIT‬گزارش شده است‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ cDNA ،‬کدکننده الرژن های با واکنش متقابل‬ ‫باال (به عنوان مثال‪ ،‬پروفیلین) جدا شده است و واکنش‬ ‫متقاطعی بین منابع الرژن غیر مرتبط و ساختارانها نشان‬ ‫می دهد‪ .‬واکنش پذبری متقاطع گسترده موجود در میان‬ ‫الرژن ها منجر به اثبات مفهوم استفاده از الرژن شاخص هر‬ ‫خانواده الرژن زا می شود که اغلب حاوی اپی توپ های‬ ‫مربوط به تشخیص و درمان را دارا ست و به جای مخلوط‬ ‫الرژن های دارای واکنش متقابل می شود‪ .‬بالفاصله پس از‬ ‫جداسازی‪ cDNA‬کدکننده اولین الرژن‪ ،‬الرژن های نوترکیب‬ ‫تولید شده و نشان دادند که برای تشخیص ازمایشگاهی‬ ‫الرژی بسیار مفید است‪ .‬این پژوهش ها نشان داد که چندین‬ ‫الرژن نوترکیب امکان جایگزینی عصاره های حساسیت‬ ‫زا طبیعی با الرژن نوترکیب را می دهد و مزیت بزرگ‬ ‫الرژن های نوترکیب برای تعیین الگوهای حساس مولکولی‬ ‫بیماران الرژیک را اشکار می سازد‪ .‬با در دسترس بودن‬ ‫توالی الرژن والرژن های نوترکیب خالص شده‪ ،‬الرژن‬ ‫خاص پاسخ ایمنی سلولی (به عنوان مثال‪ ،‬واکنش سلول ‪،T‬‬ ‫فعال سازی بازوفیل خاص)‪ ،‬مورد بررسی قرار گرفت و بر‬ ‫اساس ان مدل های حیوانای بر پایه الرژن های بالینی‬ ‫مرتبط ایجاد شد‪.‬‬ ‫هنگامی که ایزوفرم طبیعی هیپو الرژیک و از الرژن ها‬ ‫با روش شبیه سازی برپایه ی‪ PCR‬روی داد و تکه های‬ ‫الرژن های هیپو الرژنیک مشخص شد‪ ،‬چندین گروه‬ ‫پژوهشی شروع به مهندسی مشتقات الرژن های نوترکیب‬ ‫هیپو الرژنیک برای ‪ SIT‬برای به دست اوردن واکسن هایی‬ ‫با کاهش فعالیت الرژی زا و افزایش ایمنی‪SIT‬کردند‪.‬‬ ‫بر اساس دانش توالی های الرژن‪ ،‬ساختار و محل‬ ‫اپی توپ های سلول ‪ T‬و ‪ ،B‬همچنین روش های متعددی‬ ‫برای توسعه واکسن های علیه الرژین های هیپو الرژنیک‬ ‫دنبال شده است‪.‬‬ ‫یکی از رهیافت های استفاده از سلولهای–‪ T‬حاوی اپی‬ ‫توپ های پپتیدی که دارای توان واکنش با ‪ IgE‬و القاء‬ ‫تحمل سلول ‪ T‬بدون ایجاد اثرات جانبی واسطه به ‪IgE‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪75‬‬ ‫است‪ .‬با این حال‪ ،‬ازمایش های ایمونوتراپی بیشتر با پپتید‬ ‫حاصل از الرژن های مهم گربه انجام شده‪ ،Fel d1 ،‬تا‬ ‫حدی موفقیت امیز بود و نشان داد که پپتید ها می توانند‬ ‫در اواخر فاز عوارض جانبی القاء کنند‪ .‬مشکل دیگر پپتید‬ ‫سلول‪ T‬این است که ترکیب پیچیده ای از پپتیدها نیاز به‬ ‫تزریق برای پوشش های مختلف مجموعه اپی توپ های‬ ‫سلول ‪ T‬از بیماران دارد‪.‬‬ ‫در قبال پپتید سلول ‪ ،T‬نسل اول مشتقات الرژن های هیپو‬ ‫الرژیک نوترکیب ساخته شد که کاهش واکنش ‪ IgE‬را‬ ‫نشان دادند‪ ،‬از این رو فعالیت الرژی زایی کاهش می یابد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬اپی توپ سلول ‪ T‬الرژنهای خاص و القایی‬ ‫به واکسیناسیون انتی بادی ‪ -IgG‬الرژن های خاص که مانع‬ ‫تشخیص ‪ IgE‬از الرژن نوع وحشی می شود‪.‬‬ ‫واکنش ‪ IgE‬در مشتقات الرژن هیپو الرژی نوترکیب کاهش‬ ‫می یابد‪ .‬این پدیده با تخریب ساختار الرژن که در نتیجه تغییر‬ ‫کنفورماسیون اپی توپ ‪ IgE‬پدید می اید‪ .‬این امر می تواند‬ ‫با تولید قطعات نوترکیب‪ ،‬دناتوراسیون الرژن نوع وحشی و‬ ‫سرهم سازی قطعات الرژن در قالب موزاییک به دست اید‪.‬‬ ‫در ایزوفرم نوترکیب و یا جهش یافته‪ ،‬کاهش واکنش به ‪IgE‬‬ ‫ممکن است با برداشتن اسیدهای امینه یا پپتیدها به دست اید‪،‬‬ ‫که در اتصال ‪ IgE‬درگیر است و یا با تغییر ساختار الرژن از‬ ‫راه تغییرات توالی حاصل می شود‪ .‬الیگومر الرژن نوترکیب‬ ‫نشان دهنده تنوع جالبی است‪ .‬زیرا ان ها می توانند واکنش‬ ‫‪ IgE‬را حفظ کند اما فعالیت الرژی زا به دلیل اینکه ارائه اپی‬ ‫توپ به ‪ IgE‬تغییر می کند از بین می رود‪.‬‬ ‫به تازگی‪ ،‬یکی دیگر از استراتژی با هدف از بین بردن‬ ‫‪ IgE‬و همچنین عوارض جانبی سلول ‪ T‬وجود دارد‪ .‬برای این‬ ‫هدف‪ ،‬پروتئین نوترکیب اماده است که شامل پپتید‪-‬الرژن‬ ‫است که در اتصال کنفورماسیون از سایت های ‪ IgE‬الرژن‬ ‫به دست امده اما فاقد واکنش پذیری با‪ IgE‬و پروتئین های‬ ‫حامل مشتق شده غیر الرژیک است‪ .‬جالب است توجه‬ ‫داشته باشید که برای اولین ازمایش ایمونوتراپی بالینی در‬ ‫بیماران الرژیک با مشتقات الرژن هیپو الرژنیک نوترکیب‬ ‫انجام شده و واکسن های بر پایه ساختار هیپو الرژنیک‬ ‫نوترکیب متنوعی از الرژن گرده درخت غان بزرگ‪،‬‬ ‫ ‪76‬‬ ‫‪76‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪ ،bet V 1‬با موفقیت فاز ‪ III‬کلینیکی را گذرانده است‪.‬‬ ‫از سال ‪ 1994‬به بعد‪ ،‬الرژن نوترکیب برای ازمایش‬ ‫تحریک پذیر کردن داخل بدن در بیماران الرژیک با هدف‬ ‫مقایسه فعالیت بیولوژیکیشان با مواد حساسیت زا طبیعی‬ ‫و برای کشف سودمندی انها برای تشخیص در داخل بدن‬ ‫به کار گرفته شد‪.‬‬ ‫این پژوهش های هم ارزی زیستی الرژن نوترکیب‬ ‫را با الرژن های طبیعی تایید می کند و نشان می دهد که‬ ‫الرژن نوترکیب می تواند جایگزین عصاره حاصل ازالرژن‬ ‫طبیعی بوده و همچنین برای کاربردهای بالینی به کار رود‪.‬‬ ‫بیماران الرژیک در نقاط مختلف جهان در حال افزایش‬ ‫است‪ .‬منابع الرژن های مختلف بسته به اب و هوا‪ ،‬فرهنگ‪،‬‬ ‫عوامل اجتماعی و اقتصادی و عادات تغذیه گوناگون‬ ‫است‪ .‬عوامل دیگری همانند در معرض قرار گرفتن‬ ‫الرژن در اوایل دوران کودکی باشد‪ ،‬زمانی که حساسیت‬ ‫های الرژیک بیشتر رخ می دهد‪ .‬بیماران الرژیک از‬ ‫جمعیت های مختلف هستند‪ .‬بنابراین ممکن است تفاوت‬ ‫هایی در مورد پروفایل مشخصات حساسیتشان را به‬ ‫سمت مولکول های الرژن خاص نشان دهند‪.‬‬ ‫اولین پژوهش های جمعیت انجام شده با گرده‬ ‫علف نوترکیب الرژن حساس مشخصات مشابه نسبت‬ ‫به نوترکیب الرژن گرده چمن در بیماران از قاره های‬ ‫مختلف نشان داد‪ ،‬به احتمال زیاد با توجه به توزیع فراگیر‬ ‫علف ها و درجه باالیی از واکنش متقاطع میان عمده الرژن‬ ‫گرده علف در سراسر جهان است‪ .‬با این حال‪ ،‬چندین‬ ‫مطالعه جمعیت دیگر با الرژن های نوترکیب انجام شد‬ ‫که تفاوت قابل توجه در مشخصات حساسیت مولکولی‬ ‫در جمعیت های مختلف نشان داد که نمی تواند با استفاده‬ ‫از عصاره های حساسیت زا شناسایی شود‪ .‬برای نمونه‪،‬‬ ‫مشخص شد که بیماران حساس به گرده درخت غان‬ ‫از شمال اروپا‪ ،‬بیشتربا الرژن گرده درخت غان واکنش‬ ‫نشان می دهند ‪ .Betv1‬در حالی که بیماران از بخش هایی‬ ‫جنوب اروپا‪ ،‬نسبت به گرده درخت غان حساس است که‬ ‫به دلیل شناخت الرژن واکنش متقابل است‪.‬‬ ‫بر اساس این پژوهش های انجام شده‪ ،‬استفاده از الرژن‬ ‫نوترکیب نشانگر برای به دست اوردن تشخیص دقیق از‬ ‫حساسیت واقعی در برابر منابع الرژن و برای استفاده از‬ ‫تشخیص های مولکولی برای بهبود انتخاب تشخیصی‬ ‫بیماران برای درمان بواسطه ایمونوتراپی پیشنهاد می شود‪.‬‬ ‫امروز‪ ،‬ازمایش های تشخیصی بر اساس الرژن‬ ‫نوترکیب‪ ،‬امکان تشخیص دقیق منابع الرژن بیماری‪-‬‬ ‫استخراج می شود و در نتیجه بهبود یافتن نسخه ‪ SIT‬برای‬ ‫شایع ترین منابع الرژن در دسترس هستند‪.‬‬ ‫با وجود این واقعیت که موفقیت ایمونوتراپی به وضوح‬ ‫بستگی به عوامل بیشتر از تنها نسخه دقیق از درمان(به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬کیفیت واکسن‪ ،‬ایمنی میزبان پاسخ‪ ،‬و غیره)‪ ،‬نشان داده‬ ‫شده است که انتخاب بیمارانی که به الرژن عمده حساس‬ ‫هستند‪ ،‬ممکن است موفقیت بالینی درمان را افزایش دهد‪.‬‬ ‫در سال ‪ Birkner ،1990‬و همکاران اشاره کردند که‬ ‫بیماران مبتال به حساس ترجیحی به الرژن اصلی گرده‬ ‫درخت غان‪ ، Bet v 1 ،‬پاسخ بهتری به ‪ SIT‬درخت غان‬ ‫نسبت به بیماران مبتال به دیگر مواد الرژن زا ها دادند‪،‬‬ ‫یافته ای که به تازگی نیز از سوی پوهشگران دیگر تایید شد‪.‬‬ ‫از سال ‪ 1999‬به بعد از الرژن های نوترکیب برای‬ ‫نظارت بر اثرات ایمنی و اثر بخشی در طول ‪ SIT‬استفاده‬ ‫شد‪ .‬از این پژوهش ها اطالعات مهمی به دست امد که‬ ‫نمی توان با عصاره های حساسیت زا به دست اورد‪ .‬برای‬ ‫نمونه‪ ،‬نشان داده شد که ‪ SIT‬با عصاره های حساسیت زا‬ ‫دارای پاسخ ایمنی بسیار متغیردر برابر مواد الرژی زا و‬ ‫‪ moieties‬غیر الرژی زا و گاهی اوقات باعث برانگیختن‬ ‫حساسیت مسیر ‪ Denovo‬شده است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬نشان‬ ‫داده شده است که نبود و کمبود ایمنی زایی الرژن های‬ ‫مهم ‪ ،‬می تواند سبب تولید ناکافی پاسخ حفاظتی در الرژن‬ ‫خاص ‪ IgG‬شود ‪ ،‬که برای موفقیت ‪ SIT‬مهم است‪.‬‬ ‫استفاده از الرژن های نوترکیب برای تشخیص و برای‬ ‫ارزیابی بر پاسخ های الرژن خاص ‪ IgG‬تا حد زیادی از‬ ‫توسعه سیستم تست های چند الرژن بر اساس میکرو ارایه‬ ‫بهره گیری می شود‪ .‬این مطالعه برای اولین بار در سال‬ ‫‪ 2002‬منتشر شد‪ ،‬که استفاده از الرژن های میکرو‪-‬ارایه ها‬ ‫برای تشخیص الرژی مشخص شده است‪ .‬نتایج نشان‬ ‫می دهد که نمایش واکنش ‪ IgE‬نسبت به تعداد زیادی از‬ ‫مولکول های الرژن های مختلف می تواند به طور همزمان‬ ‫در برخورد با پروب شامل الرژن های میکرو ارایه ها‬ ‫تنها با چند میکرو لیتر از سرم مشخص شود‪ .‬تراشه های‬ ‫حساسیت زا را می توان برای تست ‪ IgE‬و همچنین برای‬ ‫تشخیص انتی بادی های متعلق به دیگر کالس های‬ ‫ایمونوگلوبولین و زیر گروه های دیگر به کار برد‪.‬‬ ‫تست های الرژن زا های چندگانه بر اساس الرژن های‬ ‫نوترکیب هستند که در حال حاضر برای تشخیص معمول‬ ‫الرژی و برای نظارت بر اثرات ‪ SIT‬در دسترس هستند‪.‬‬ ‫انها همچنین در ازمایشات متنوع پزشکان به منظور مطالعه‬ ‫مفیدشان برای پاسخ دادن به سواالت مختلف بالینی مانند‬ ‫تشخیص الرژی غذایی‪ ،‬پژوهش های جمعیت و نظارت‬ ‫بر حساسیت الرژیک‪ ،‬به خصوص در دوران کودکی برای‬ ‫به دست اوردن اطالعات مفید برای پیش بینی دوره ای از‬ ‫بیماری های الرژیک مورد استفاده قرار گرفت‪.‬‬ ‫پژوهش های بالینی منتشر شده از سال ‪ 1999‬به‬ ‫بعد نشان داد که مشتقات الرژن های هایپو الرژیک‬ ‫نوترکیب‪ ،‬در زمان مقایسه با الرژن های نوع وحشی‬ ‫توسط تست های تحریک کننده‪ ،‬به شدت فعالیت‬ ‫الرژی زا در بیماران حساس کاهش یافته و در نتیجه این‬ ‫مولکول را برای استفاده‪ SIT‬تحریک کرده است‪ .‬در اولین‬ ‫ازمایش ایمونوتراپی با مواد نوترکیب با هایپو الرژن های‬ ‫مشتقات از الرژن های اصلی گرده درخت غان‪،Bet v1 ،‬‬ ‫استفاده شد‪ .‬پس از ان‪ ،‬چندین ازمایش ایمونوتراپی بالینی‬ ‫دیگر با الرژن نوترکیب نوع وحشی از علف و گرده‬ ‫درخت غان اغاز شد‪.‬‬ ‫وضعیت فعلی پژوهش های بالینی ایمونوتراپی با‬ ‫الرژن های نوترکیب‬ ‫دهمین سالگرد الرژن نوترکیب بر پریایه ی ‪ SIT‬حساسیت‬ ‫زا‪ ،‬همزمان شد با جشن صدمین سالگرد ایمونوتراپی‬ ‫بیماری های الرژن خاص‪ .‬براستی در سال‪2001‬اولین‬ ‫ازمایشات ایمونوتراپی با مشتقات هاپو الرژن نوترکیب از‬ ‫الرژن اصلی گرده درخت غان‪ ،Betv1 ،‬اغاز شده است‪ .‬در‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪77‬‬ ‫این دو الرژن‪ ،‬ازمایش ‪ 124 ،placebo- controlled‬بیمار‬ ‫الرژیک گرده درخت غان گنجانده شده است‪ .‬درمان فعال‬ ‫با الومینیوم هیدروکسید جذب شده نوترکیب قطعه ‪Bet‬‬ ‫‪(v1‬شکل ‪ )B3‬یا تریمرنوترکیب هیپو الرژی‪( Betv1‬شکل‬ ‫‪ )3C‬و یا هیدروکسید الومینیوم به تنهایی به عنوان �‪pla‬‬ ‫‪ cebo‬انجام شد‪ .‬این مطالعه نشان داد که ایمونوتراپی زیر‬ ‫پوستی با هیپو الرژی نوترکیب ‪ Betv1‬مشتقات القاء شده‬ ‫‪ IgG‬ضد انتی بادی است که ‪ Betv1‬طبیعی شناخته شده‪،‬‬ ‫در بیماران الرژیک ‪ IgE‬متصل به ‪ Betv1‬مهار می شود و‬ ‫‪ Bet v1‬فعال سازی بازوفیل را القاء می کند‪ .‬پیشتر نشان‬ ‫داده شد که القای انتی بادی ‪ IgG‬خاص ‪ Bet v1‬با کاهش‬ ‫حساسیت بینی همراه بود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬افزایش تولید ‪IgE‬‬ ‫خاص ‪ Bet v 1‬کاهش می یابد‪ ،‬که ناشی از الرژن های‬ ‫فصلی برای بیماران تحت درمان مشاهده نشد‪ .‬انتی بادی‬ ‫‪ IgG‬خاص ‪ Bet v 1‬القاع شد که برای واکسیناسیون مشتقات‬ ‫‪ Bet v1‬نوترکیب در برابر اپی توپ های جدید‪ ،‬نشان‬ ‫دادن شخصیت واکسیناسیون درمان هدایت شد‪ .‬همچنین‬ ‫واکسن القاء شده‪–IgE ،IgG‬تسهیل شده و در اتصال الرژن‬ ‫به سلول های حاظرانتی ژن مسدود شده است‪ ،‬این فرایند‬ ‫منجر به کاهش فعال سازی سلول‪ T‬می شود‪.‬‬ ‫همچنین مشخص شد که واکسیناسیون با‬ ‫مشتقات هیپو الرژی نوترکیب با واسطه ‪ IgE‬عوارض‬ ‫جانبی را فوری القا نمی کند و یا حساسیت مسیر ‪denovo‬‬ ‫به دلیل کاهش قوی فعالیت واکسن الرژی زا است‪.‬‬ ‫بر اساس نتایج قطعات تریمر‪ rBet V1‬وانواع ساختار‬ ‫هیپو الرژی نوترکیب به دست امده (شکل ‪ ،)E3‬شبیه‬ ‫بسیاری از ویژگی های ازمشتقات هیپو الرژی‪ Bet v1‬که‬ ‫در ازمایش اولیه استفاده شده است می باشد‪ ،‬در چندین‬ ‫ازمایش بالینی تا مرحله با موفقیت‪ III‬مورد ازمایش قرار‬ ‫گرفت و باید برای ‪ SIT‬در اروپا به زودی قابل دسترس‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫عالوه بر ازمایشات بالینی با مشتقات ‪ Bet v1‬هیپو الرژی‬ ‫نوترکیب‪ ،‬دو رده دیگر از رشد واکسن بر اساس الرژن های‬ ‫نوترکیب اغاز شده است‪ .‬در یکی از روش ها‪ ،‬ترکیبی از‬ ‫بیشترین نوترکیب الرژن گرده علف تیموتی (به عنوان‬ ‫مثال‪ )Phl p 1, Phl p 2, Phl p 5 and Phl p 6 :‬بر روی‬ ‫هیدروکسید الومینیوم جذب شده بود و برای ایمونوتراپی‬ ‫ ‪78‬‬ ‫‪78‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫زیر پوستی مختلف از بیماران الرژیک گرده علف مورد‬ ‫استفاده قرار گرفت‪ .‬همچنین اولین مطالعه نشان داد که‬ ‫واکسیناسیون با نوترکیب نوع وحشی الرژن انتی بادی‬ ‫ناشی از انتی بادی های ‪ IgG‬خاص الرژن در مقابل الرژن‬ ‫گرده علف طبیعی و بالینی موثر بوده است‪ .‬همچنین در‬ ‫پایگاه داده کارازمایی مطالعه بالینی از ‪ NIH‬بالینی فاز ‪ III‬با‬ ‫علف نوترکیب الرژن گرده ثبت شده است‪.‬‬ ‫در روش دیگر‪ ،‬الرژن نوترکیب نوع وحشی گرده درخت‬ ‫غان‪ ،rBet V1 ،‬با ‪Bet v 1‬خالص طبیعی و عصاره گرده‬ ‫درخت غان در دو سوی کور با مطالعه ‪placebocontrolled‬‬ ‫مقایسه شد‪ .‬این مطالعه نشان داد که ‪ SIT‬با ‪ rBet V1‬از نظر‬ ‫بالینی موثر بود و مزایای بیشتری از درمان عصاره ارائه‬ ‫ارائه می کند به دلیل حساسیت در برابرالرژن جزیی گرده‬ ‫درخت غان در گروهی از بیماران که ‪ rBet v1‬را دریافت‬ ‫کرده اند‪ ،‬مشاهده نشد‪ .‬همچنین نشان داد که درمان فعال‬ ‫ناشی از انتی بادی ‪-IgG‬الرژن خاص است که با بهبود‬ ‫بالینی قابل توجهی به عنوان استفاده از عالئم مشخص‬ ‫شده امتیازات دارو و با استفاده از پارامترهای هدف مانند‬ ‫حساسیت های پوستی همراه شد (جدول ‪.)1‬‬ ‫از تمامی نتایج پژوهش های بالینی که از الرژن نوترکیب‬ ‫یا هایپو لرژن در دسترس هستند‪ ،‬می توان نتیجه گرفت‬ ‫که مدیریت زیر پوستی ناشی از پاسخ قوی انتی بادی‬ ‫‪-IgG‬الرژن خاص است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬ازمایش ایمونوتراپی زیر پوستی با الرژن‬ ‫نوع وحشی ‪ rBet v1‬را به عنوان یک مدرک مطالعه اصلی‬ ‫به منظور مقایسه الرژن نوترکیب با عصاره الرژن طبیعی‬ ‫انجام شد‪ .‬ان به عنوان یک مطالعه مقدماتی برای توسعه‬ ‫یک قرص مبتنی بر ‪ rBetV1‬درمان ‪ sublingual‬خدمت‬ ‫می کند‪ .‬ورودی در پایگاه داده ازمایش بالینی نشان‬ ‫می دهد که پژوهش های متعدد تا مرحله پژوهش های ‪II‬‬ ‫با استفاده از ‪ rBet V 1‬قرص اغاز شده اند (جدول ‪.)1‬‬ ‫اگر چه جدول‪ 1‬نشان می دهد که برخی پژوهش های‬ ‫بالینی منتشر شده و با الرژن نوترکیب در حال انجام وجود‬ ‫دارد‪ ،‬کامال روشن است که این بیش از حد دور هستند‬ ‫و تنها شامل منابع مهم الرژن است‪.‬‬ ‫دهمین سالگرد نوترکیب واکسن مبتنی بر الرژن‪:‬‬ ‫در حال حاضر و اینده؟‬ ‫هنگامی که ما صدمین سالگرد ایمونوتراپی‪-‬الرژن خاص‬ ‫را جشن می گیریم‪ ،‬ما می توانیم بدون شک بگوییم که ان‬ ‫نشان دهنده تنها انتی ژن خاص‪ ،‬اصالح کننده بیماری و‬ ‫درمان طوالنی مدت برای الژن‪ ،‬یک بیماری موثر بر یک‬ ‫چهارم از جمعیت جهان است‪ .‬از طریق در دسترس بودن‬ ‫الرژن نوترکیب و تکنولوژی های های جدید برای تولید‬ ‫واکسن امن تر‪ ،‬امکان تولید اشکال جدیدی از واکسن الرژی‬ ‫موثر کرده است و عاری از عوارض جانبی خواهد بود و‬ ‫ممکن استنه تنها برای درمان بلکه حتی برای واکسیناسیون‬ ‫و پیشگیری اینگونه بیماری ها استفاده شود (شکل ‪.)3‬‬ ‫پنج اظهارات زیر در حال حاضر اطالعات موجود تایید شده‪:‬‬ ‫اول‪ :‬ازمایشات ایمونوتراپی بالینی به وضوح نشان می دهد که‬ ‫الرژن های نوترکیب و مشتقات هایپو الرژن برای ایمونوتراپی‬ ‫زیر پوستی موثر هستند‪ ،‬به زودی واکسن اول ثبت شده و‬ ‫برای استفاده روتین بالینی در دسترس است (جدول ‪.)1‬‬ ‫دوم‪ :‬پژوهش های با الرژن های نوترکیب انجام‪،‬شده‬ ‫به وضوح مکانیسم های زیر بنایی درمان را مشخص کرد‪.‬‬ ‫القاء انتی بادی ‪-IgG‬الرژن خاص که فوری مهار می کند و‬ ‫التهاب الرژیک مزمن نیز افزایش تولید ‪ IgE‬به عنوان یکی‬ ‫مکانیزم رایج شناخته شده است‪.‬‬ ‫سوم‪ :‬ویژگی های بالینی از نامزد های متعدد واکسن‬ ‫با ویژگی های امیدوار کننده برای بسیاری از منابع الرژن‬ ‫به پایان رسید‪ .‬در واقع‪ ،‬چندین گروه های تحقیقاتی‪،‬‬ ‫الرژن های کلینیکی تعریف کرده اند و نسخه های هیپو‬ ‫الرژنیک ان برای بهبود ایمنی سلول های بنیادی تولید شده‪.‬‬ ‫انواع مختلفی از ازمایش ها در شرایط ازمایشگاهی و در‬ ‫بدن به خوبی ایجاد شد (به عنوان مثال‪ ،‬سیستم های حیوان‬ ‫همچنین ازمایش تحریک کننده در بیماران در داخل بدن)‪.‬‬ ‫سیستم های تست ایجاد شده است که امکان دقیق تست‬ ‫بالینی از واکسن ها و شناسایی مناسب ترین مولکول های‬ ‫نامزد برای ازمون های سلول های بنیادی را می دهد‪.‬‬ ‫چهارم‪ :‬تولید نوترکیب الرژن مبتنی بر واکسن را می توان‬ ‫تحت شرایط کنترل شده زیر با باالترین استانداردهای‬ ‫تولید عمل خوب (‪ )GMP‬با هزینه مناسب و مستقل از‬ ‫طبیعی مواد اولیه انجام داد‪ .‬در واقع‪ ،‬الرژن های نوترکیب‬ ‫در حال حاضر مواد در نظر گرفته مرجع هستند(شکل ‪.)1‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬ازمون های تشخیصی نوترکیب مبتنی بر‬ ‫حساسیت زا برای نسخه دقیق و نظارت بر سلول های‬ ‫بنیادی در دسترس هستند‪.‬‬ ‫در حال حاضر‪ 10 ،‬سال پس از کاربرد اولین الرژن‬ ‫نوترکیب برای ‪ SIT‬به بیماران‪ ،‬زمان ان رسیده است که‬ ‫واکسنی با کیفیت باال بر اساس مواد نوترکیب در دسترس‬ ‫برای مراقبت از بیماران ساخت‪.‬‬ ‫اگهی استخدام‬ ‫اگهی استخدام‬ ‫شرکت ارمین طب نوین جهت تکمیل کادر فروش خود از از‬ ‫یک شرکت فعال در زمینه ارایه سیستم های ازمایشگاهی_تحقیقاتی جهت‬ ‫تکمیل کادر فنی و سرویس خود نیاز به یکنفر نیروی مجرب با حداقل‬ ‫‪ ٣‬تا ‪ ٥‬سال سابقه کار مفید و اشنا به نصب و راه اندازی و تعمیرات سیستم‬ ‫های کروماتوگرافی مایع واسپکترو فتومتر دارد‪.‬‬ ‫کارشناسان محترم عالقه مند در رشته های تحصیلی‬ ‫علوم زیستی و بیوتکنولوژی و رشته های مرتبط‪ ،‬دعوت به عمل‬ ‫می اید‪ .‬تلفن تماس‪021- 88880008 :‬‬ ‫ارسال رزومه به ‪Info@pasargodwl.com:‬‬ ‫اگهی استخدام‬ ‫یک شرکت معتبر تولید کننده محصوالت ازمایشگاهی نیروی‬ ‫باسابقه جهت بخش فروش نیازمند است‪.‬‬ ‫تلفن تماس‪44668293-5 :‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪79‬‬ ‫تازه ها‬ ‫تازه ها‬ ‫کاهش دردهای بیماران هموفیلی با ماساژور‬ ‫ابداعی فناور ایرانی‬ ‫مسعود مکوندی دانش اموخته رشته مهندسی پزشکی‬ ‫درباره طرح ابتکاری خود با عنوان ‹ماساژور درمان کننده‬ ‫خونریزی ها و تورم های درون مفصلی مخصوص بیماران‬ ‫هموفیلی با استفاده از اثر پلتیر› گفت‪ :‬این دستگاه برای‬ ‫درمان بیمارانی استفاده می شود که تورم های مفصلی و‬ ‫خونریزی مفصلی دارند‪.‬‬ ‫فناور پارک علم و فناوری استان خوزستان دست به ابداع‬ ‫ماساژوری زده که به درمان و التیام خونریزی و تورم های‬ ‫درون مفصلی به بیماران هموفیلی کمک می کند‪.‬‬ ‫مسعود مکوندی دانش اموخته رشته مهندسی‬ ‫پزشکی درباره طرح ابتکاری خود با عنوان ‹ماساژور‬ ‫(‪ )Massagers‬درمان کننده خونریزی ها و تورم های درون‬ ‫مفصلی مخصوص بیماران هموفیلی با استفاده از اثر پلتیر›‬ ‫گفت‪ :‬این دستگاه برای درمان بیمارانی استفاده می شود که‬ ‫تورم های مفصلی و خونریزی مفصلی دارند‪.‬‬ ‫ ‪80‬‬ ‫‪80‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪ :‬تعدادی از بیماران‬ ‫هموفیلی(‪ )Hemophiliacs‬که در رده سنی اطفال هستند‪،‬‬ ‫دچار خونریزی های درون مفصلی می شوند که اکنون‬ ‫برای درمان انها از روش های سنتی مثل کیسه های اب‬ ‫گرم یا کیسه های اب سرد استفاده می کنند‪.‬‬ ‫مدیرعامل شرکت مهندسی پزشکی نیاسا افزود‪ :‬دستگاه‬ ‫الکترونیکی که ما ساختیم از سه بخش شامل سردکننده‪،‬‬ ‫گرم کننده و یک کاف ثابت نگهدارنده تشکیل شده است‬ ‫که قسمت های سردکننده و گرم کننده‪ ،‬جایگزین کیسه‬ ‫های اب سرد و گرم می شود‪.‬‬ ‫وی قابلیت شارژ را از ویژگی های این دستگاه برشمرد‬ ‫و گفت‪ :‬بیماران هموفیلی می توانند هنگام سفر از این‬ ‫وسیله فیزیوتراپی استفاده کنند و انرژی مورد نیاز ان هم‬ ‫از طریق برق و هم از طریق شارژر قابل تامین است‪.‬‬ ‫مکوندی خاطرنشان کرد‪ :‬جامعه هدف ما بیشتر بیماران‬ ‫هموفیلی هستند زیرا از نبود این دستگاه‪ ،‬زیان می بینند‬ ‫ولی با این وجود‪ ،‬دستگاه می تواند استفاده های عمومی‬ ‫هم داشته باشد و جایگزین کیسه های اب سرد و گرم شود‪.‬‬ ‫این محقق جوان درباره نحوه استفاده از این دستگاه نیز‬ ‫توضیح داد‪ :‬هنگام استفاده‪ ،‬کاف ثابت دور مفصل ارنج یا‬ ‫زانو قرار می گیرد و یک درجه سنج دارد که از صفر تا‬ ‫‪ 40‬درجه سانتیگراد تنظیم می شود و دست یا پای بیمار‬ ‫را هم گرم و هم سرد می کند‪.‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬این دستگاه فیزیوتراپی نمونه داخلی ندارد و‬ ‫نمونه های خارجی نیز چنین کارایی ندارند زیرا یا سردکننده‬ ‫و یا گرم کننده هستند و برای بیماران هموفیلی مناسب نیستند‪.‬‬ ‫مکوندی بیان داشت‪ :‬مدت زمانی که بیمار باید از این‬ ‫دستگاه در هر نوبت استفاده کند‪ ،‬به تشخیص و تجویز پزشک‬ ‫معالج بیماران بستگی دارد و مانند دستگاه فیزیوتراپی است‪.‬‬ ‫این فناور جوان که اکنون نمونه اولیه دستگاه ابتکاری خود را‬ ‫ساخته‪ ،‬در انتظار پاسخ داوری دانش بنیان ان است و از طرف‬ ‫دیگر برای تولید تجاری دستگاه خود به دنبال سرمایه گذار است‪.‬‬ ‫وی درباره قیمت تمام شده دستگاه برای ارائه در بازار‬ ‫مصرف نیز گفت‪ :‬سعی داریم قیمت محصول برای مشتریان‪،‬‬ ‫در حدود قیمت کیسه های اب سرد و گرم باشد و اگر به‬ ‫تولید انبوه برسد زیر ‪ 100‬هزار تومان تمام می شود‪.‬‬ ‫این طرح حاصل تالش گروهی مسعود مکوندی‪ ،‬الدن‬ ‫عزیزی فر‪ ،‬حمیدرضا زراسوندی سه دانش اموخته مهندسی‬ ‫پزشکی و همچنین دکتر کاوه جاسب فوق تخصص سرطان‬ ‫شناسی کودکان است که پس از دو سال تحقیقات میدانی‪،‬‬ ‫نمونه اولیه این دستگاه را در مرکز تحقیقات پارک علم و‬ ‫فناوری خوزستان‪ ،‬طراحی کرده و ساخته اند‪.‬‬ ‫‹ماساژور درمان کننده خونریزی ها و تورم های درون‬ ‫مفصلی مخصوص بیماران هموفیلی با استفاده از اثر پلتیر›‬ ‫هفته گذشته در رقابت های سومین ایده بازار مهندسی‬ ‫پزشکی به میزبانی دانشگاه صنعتی شریف موفق به کسب‬ ‫رتبه نخست شد‪.‬‬ ‫روشی برای تشخیص زودهنگام افسردگی و شیزوفرنی‬ ‫به گفته محققان تشخیص افسردگی وشیزوفرنی‬ ‫به خصوص در مراحل اولیه که در دوره نوجوانی اغاز‬ ‫می شود می تواند بسیار دشوار باشد‪ .‬ممکن است عالئم‬ ‫مشخص نبوده و تمامی عالئم بیماری در بیمار اشکار نباشد‪.‬‬ ‫غالبا تمایز بین افسردگی و شیزوفرنی به خصوص در‬ ‫مراحل اولیه برای پزشکان دشوار است اما حاال محققان‬ ‫اعالم کرده اند که امکان تفکیک این دو با ازمایش خون در‬ ‫اینده نزدیک وجود دارد‪.‬‬ ‫دکتر هاندان گوندوز‪-‬بروس‪ ،‬سرپرست تیم تحقیق از‬ ‫دانشگاه یل امریکا‪ ،‬در این باره می گوید‪« :‬در این ازمایش‬ ‫بالینی ما می توانیم در مراحل اولیه و با درستی بسیار باال‬ ‫این دو بیماری را تشخیص داده و در نتیجه درمان دارویی‬ ‫مناسب تری را برای افراد انتخاب کنیم‪».‬‬ ‫محققان معتقدند تست تشخیصی اولیه می تواند به‬ ‫تشخیص نمونه های پیچیده بیماری کمک کند و اقدامات‬ ‫درمانی ابتدایی برای بیماران ثمربخش تر باشد‪.‬‬ ‫تیم تحقیق در مطالعه حیوانی خود دریافت ازادشدن‬ ‫هورمون موسوم به ‪( AVP‬ارژنین وازوپرسین) مبتنی بر‬ ‫فرایند سلولی موسوم به سیگنال دهی گیرنده ‪ NMDA‬است‪.‬‬ ‫گیرنده ‪ NMDA‬یک گیرنده سلول مغز برای نمک اسید‬ ‫گلوتامیک است‪ .‬این نمک یک ماده شیمیایی است که پیام‬ ‫های را بین سلول های مغز انتقال می دهد و ممکن است‬ ‫در افسردگی نقش داشته باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد سیگنال دهی گیرنده ‪ NMDA‬در افراد‬ ‫مبتال به افسردگی (‪)Depression‬افزایش می یابد اما در‬ ‫افراد مبتال به شیزوفرنی این گیرنده کاهش می یابد‪.‬‬ ‫در این مطالعه‪ ،‬تیم تحقیق به افراد شرکت کننده محلول‬ ‫نمک با غلظت باال دادند‪ .‬این محلول به منظور ازادسازی‬ ‫‪ AVP‬طراحی شده بود‪ .‬بعد از ان محققان خون هر بیمار‬ ‫را از لحاظ ‪ AVP‬ازمایش کردند‪.‬‬ ‫محققان دریافتند ‪ AVP‬در بین افراد مبتال به افسردگی‬ ‫متفاوت از افراد مبتال به شیزوفرنی(‪)schizophrenia‬بود‪.‬‬ ‫بیماران افسرده دارای میزان باالتر این هورمون بودند‬ ‫در حالی که افراد مبتال به شیزوفرنی با کاهش تولید این‬ ‫هورمون مواجه بودند‪.‬‬ ‫تشخیص بیماری از طریق عرق بدن با سنسوری جدید‬ ‫محققان سنسورعرق به شکل دستبند ایجاد کرده اند‬ ‫که می تواند به تشخیص فیبروز کیستیک‪ ،‬دیابت و‬ ‫بیماری های دیگر کمک کند‪.‬‬ ‫این سنسور ابتدا عرق بدن را جمع اوری کرده و بعد از اندازه‬ ‫گیری ترکیبات مولکولی ان‪ ،‬نتایج را برای انالیز و تشخیص از‬ ‫طریق اسمارت فون به شکل الکتریکی انتقال می دهد‪.‬‬ ‫برخالف دستگاه های قبلی جمع کننده عرق بدن‪ ،‬این‬ ‫دستگاه جدید نیاز ندارد بیمار برای مدت طوالنی بنشیند‬ ‫تا عرق بدنش جمع اوری شود‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪81‬‬ ‫این دستگاه جدید یک سیستم دو قسمتی متشکل از‬ ‫سنسورهای انعطاف پذیر و ریزپردازنده هاست که به پوست‬ ‫چسبیده‪ ،‬غده های عرق بدن را تحریک کرده و سپس وجود‬ ‫مولکول ها و یون های مختلف را براساس سیگنال های‬ ‫الکتریکی شان شناسایی می کند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬میزان باالی یون کلرید نشانه وجود‬ ‫فیبروز کیستیک است‪ ،‬درحالیکه میزان باالی گلوکز خون‪،‬‬ ‫دیابت(‪ )Diabetes‬را نشان می دهد‪.‬‬ ‫در شیوه های رایج تشخیص فیبروز کیستیک‪ ،‬الزم است‬ ‫بیمار به یک مرکز تخصصی مراجعه کرده و به مدت ‪۳۰‬‬ ‫دقیقه بنشیند تا الکترودها با تحریک غدد عرق ریز در‬ ‫پوست‪ ،‬عرق الزم برای ازمایش را جمع اوری کنند‪ .‬فیبروز‬ ‫کیستیک یک بیماری ژنتیکی(‪ )Genetic disease‬است که‬ ‫موجب می شود ماده های مخاطی در ریه ها‪ ،‬لوزالمعده و‬ ‫اعضای دیگر تشکیل شود‪.‬‬ ‫به گفته دکتر کارلوس میال‪ ،‬عضو تیم تحقیق از دانشگاه‬ ‫استنفورد کالیفرنیا‪« ،‬در دستگاه فعلی‪ ،‬سنسور با تحریک پوست‬ ‫موجب تولید عرق در مدت چند دقیقه می شود و بالفاصله‬ ‫ترکیبات ان را ارزیابی کرده و داده ها را از طریق تلفن همراه‬ ‫به سرور انالیزکننده نتایج انتقال می دهد و تمامی این ازمایش‬ ‫همگی در یک مرحله و زمان کوتاه اتفاق می افتد‪».‬‬ ‫اختراع دستگاه جدید تشخیص سریع خون ریزی مغز‬ ‫دستگاه جدیدی برای تشخیص خون ریزی مغز اختراع‬ ‫شده است که سریع تر و با نتیجه ی بهتر از سایرروش ها‬ ‫عمل می کند‪.‬‬ ‫طی مطالعات ازمایشگاهی جدیدی که توسط ‪Brain‬‬ ‫‪ Injury Outcome Program‬در دانشگاه جان هاپکینز با‬ ‫همکاری پروفسوری در زمینه پزشکی عصب به نام ‪Daniel.‬‬ ‫‪ .Hanley Jr. M.D‬انجام شد‪ ،‬دستگاه جدیدی معرفی شد که‬ ‫ ‪82‬‬ ‫‪82‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫توسط وزارت غذا و داروی امریکا نیز تایید شده است‪.‬‬ ‫تحقیقات در ‪ ۱۱‬بیمارستان بزرگساالن انجام شد و معلوم‬ ‫شد این دستگاه که کوچک و به اسانی نیز قابل حمل‬ ‫هست‪ ،‬در ‪ ۹۷‬درصد موارد نتیجه ی درست را نشان می‬ ‫دهد‪ .‬محققان می گویند به ازمایشات بیشتری برای اثبات‬ ‫عملکرد درست این دستگاه نیاز نیست‪.‬‬ ‫طبق امار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در امریکا‪،‬‬ ‫ساالنه حدود ‪ ۲٫۵‬میلیون امریکایی به دلیل مشکالتی در‬ ‫سرشان به اورژانس مراجعه می کنند‪.‬اکثر این افراد سی‬ ‫تی اسکن انجام می دهند و در ‪ ۹۰‬درصد موارد مشکالت‬ ‫ساختاری در مغز انها یافت نمی شود‪ .‬نه تنها این بیماران‬ ‫به صورت غیر ضروری در معرض اشعه های مضر قرار‬ ‫می گیرند‪ ،‬بلکه برای هر سی تی اسکن حدود ‪۱۲۰۰‬دالر‬ ‫هزینه اضافه نیز باید پرداخت کنند‪ .‬دستگاه ‪ EEG‬قابل حمل‬ ‫می تواند فعالیت های مغز را از طریق تبدیل تکانه های‬ ‫الکتریکی نورون ها به ریتم هایی که امواج مغزی نامیده می‬ ‫شوند‪ ،‬اندازه گیری کند‪ .‬دستگاه از الگوریتمی برای یافتن‬ ‫خون ریزی مغزی(‪ )Cerebral haemorrhage‬استفاده می‬ ‫کند که می توان از این امکان برای تریاژ بیماران‪ ،‬کمک به‬ ‫تشخیص سریع تر و کاهش نیاز به انجام سی تی اسکن‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫دکتر دنیل هارلی می گوید‪ :‬قبل از تحقیقات ما‪،‬‬ ‫دستگاهی برای اندازه گیری مقدار اسیب وارده به مغز‬ ‫وجود نداشت‪ .‬این کار راهی برای تشخیص سریع تر‬ ‫و ارزان تر اسیب های وارده به مغز باز کرد‪ .‬وی اضافه‬ ‫می کند که این دستگاه جای دستگاه سی تی اسکن راه‬ ‫نمی گیرد‪ ،‬اما امکان تشخیص سریع تر و کسب اطالعات‬ ‫بیشتری را برای انجام دادن بقیه روند بیماری در اختیار‬ ‫پزشک قرار می دهد‪.‬‬ ‫این تحقیقات تا کنون فقط روی بالغین انجام شده و‬ ‫تحقیقات بیشتری برای کنترل کارامد بودن این دستگاه‬ ‫روی کودکان و نوجوانان باید انجام گیرد‪.‬این دستگاه که‬ ‫توسط شرکت ‪Maryland-based BrainScope Company‬‬ ‫ساخته شده است‪ AHEAD300،‬نام دارد‪ .‬اکنون تعداد‬ ‫محدودی از دستگاه در مرکز ‪ Exellence Program‬در‬ ‫دسترس است‪ .‬از ‪ ۸‬سال پیش که دستگاه نسبت به نسخه‬ ‫قبلی بهبود هایی داشته‪ ،‬برای ازمایش های مختلفی روی‬ ‫انسان مورد استفاده قرار گرفته است‪ .‬این دستگاه برای‬ ‫تشخیص سریع خون ریزی های مغزی بیش از یک میلی متر‬ ‫طراحی شده است‪.‬‬ ‫پروژه ی مطالعه عملکرد این دستگاه از فوریه ‪۲۰۱۵‬‬ ‫اغاز شد‪.‬در کل ‪ ۷۲۰‬نفر بین سنین ‪ ۱۸‬تا ‪ ۸۵‬سال که‬ ‫‪ ۶۰‬درصد ان ها مرد بودند برای این ازمایش داوطلب‬ ‫شدند‪ .‬داوطلبان کسانی بودند که با ضربه و اسیب سر به‬ ‫اورژانس(‪ )Emergency‬مراجعه می کردند‪.‬هنگامی که‬ ‫داوطلبان برای این مطالعه انتخاب می شدند‪ ،‬در ابتدا پزشک‬ ‫همه کارهای روتین و استاندارد همیشگی مربوط به اسیب‬ ‫سر را برای ان ها انجام می داد‪ .‬سپس یک تکنسین اموزش‬ ‫دیده عالئم بیماران را ثبت می کرد و بعد از ان با استفاده از‬ ‫این دستگاه جدید ‪ ،EEG‬فعالیت های مغز بیماران را در حالی‬ ‫که به مدت ‪۵‬تا‪ ۱۰‬دقیقه به روی کمر دراز کشیده بودند‪،‬‬ ‫اندازه گیری می کرد‪ .‬دستگاه دارای هدستی قابل استفاده‬ ‫برای یک نفر است که قادر به دریافت اطالعات بدست امده‬ ‫از ‪ ۵‬ناحیه مختلف پیشانی می باشد‪ .‬هدست این اطالعات‬ ‫را همان لحظه برای ثبت به دستگاه ارسال می کند‪.‬قبل از‬ ‫ازمایش‪ ،‬تکنسین اطالعات اماری و کلینیکال شامل نحوه ی‬ ‫تشخیص درجه کما را به دستگاه می دهد تا دستگاه ازاین‬ ‫اطالعات برای تعیین سطح هوشیاری و سن فرد استفاده کند‪.‬‬ ‫یافته ها نشان داد از ‪ ۷۲۰‬نفری که برای ازمایش داوطلب‬ ‫شدند‪ ۵۶۴ ،‬نفر اسیب مغزی نداشتند‪ .‬این اطالعات با سی تی‬ ‫اسکن معمولی نیز اندازه گیری و تایید شد‪.‬برای تعیین دقت‬ ‫دستگاه ‪ AHEAD300‬محققان بعد از سی روز از اولین ازمایش‪،‬‬ ‫با شرکت کنندگان تماس گرفتند و سی تی اسکن و ازمایشات‬ ‫جدیدی روی انها انجام دادند‪ .‬نتایج وجود لخته ی خون در‬ ‫سر را نشان داد و ازمایش با موفقیت روبرو شد‪.‬‬ ‫تشخیص سرطان با معاینه یک قطره خون‬ ‫دانشمندان چینی می گویند به موفقیت های پزشکی‬ ‫دست یافته اند که به انها امکان می دهد فقط با استفاده از‬ ‫یک قطره خون و بررسی ان‪ ،‬بیماری سرطان را شناسایی‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫این در شرایطی است که شناخت بیماری سرطان برای‬ ‫بسیاری از پزشکان در سراسر جهان هنوز یک معما محسوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫تارنمای «چاینا ارگ» چین اخیرا با انتشار این خبر‬ ‫گزارش کرده است که ظاهرا جواب سئواالت پزشکان دنیا‬ ‫در زمینه شناسایی زود هنگام بیماری سرطان نزد دانشمندان‬ ‫چینی است‪.‬‬ ‫مسئوالن دانشکده علوم حیات دانشگاه مشهور «چینگ‬ ‫هوا» در شهر پکن پایتخت چین می گویند که این موضوع‬ ‫را با ساخت یک دستگاه حل کرده اند‪.‬‬ ‫بنا بر این گزارش‪ ،‬این دانشگاه اعالم کرده تیم تحقیقاتی‬ ‫اش توانسته است کیتی را بسازد که با چکیده شدن یک‬ ‫قطره خون روی ان انواع بیماری سرطان را تشخیص‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫دستگاه کیت و خونگیر «پروتئین اچ اس پی ‪ »90‬این‬ ‫دانشگاه زمانی که قطره خونی را دریافت می کند بی‬ ‫درنگ می تواند تشخیص نوع بیماری را اغاز کند‪.‬‬ ‫تومورهای سرطانی اصوال زمانی که در شکل اولیه قرار‬ ‫دارند در سراسر دنیا قابل معالجه هستند اما وقتی بزرگ تر‬ ‫شدند و رشد کردند کار درمان بسیار سخت خواهد شد‪.‬‬ ‫با این وصف به دلیل انکه سرطان در مراحل اولیه‬ ‫عالئم خاصی ندارد شناسایی اش بسیار سخت است اما‬ ‫وقتی در بیمار ریشه کرد می توان ان را شناخت و برای‬ ‫همین درمان در ان زمان دیگر دیر شده است‪.‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪83‬‬ ‫«اچ اس پی» در واقع یک نوع پروتئین در بدن است که به‬ ‫دلیل داشتن تحرک‪ ،‬پروتئین شوک دهنده نیز نامیده می شود‬ ‫و این کیت می تواند از روی ان به نوع تومورهای سرطانی‬ ‫در زمان اولیه رشد پی ببرد‪.‬‬ ‫کیت ساخت دانشمندان کشور چین که می تواند به‬ ‫شناخت سریع بیماری سرطان کمک کند ظاهرا روی بیماران‬ ‫ازمایش شده و به زودی وارد بازار چین و اروپا خواهد شد‪.‬‬ ‫در دنیا نزدیک به ‪ 90‬میلیون نفر به انواع سرطان مبتال‬ ‫هستند و هر سال ‪ 14‬میلیون نفر بر شمار انها افزوده می شود‬ ‫و بیش از هشت میلیون و ‪ 800‬نفر هم ساالنه بر اثر سرطان‬ ‫جان می بازند‪.‬‬ ‫در سال ‪ 2015‬میالدی در چین اعالم شد که چهار میلیون‬ ‫و ‪ 290‬هزار نفر سرطان دارند که از میان انها ‪ 2‬میلیون و ‪800‬‬ ‫هزار نفر همان سال جان باختند‪.‬‬ ‫ساخت خون مصنوعی از هموگلوبین اصالح شده‬ ‫سلول های قرمز خون یکی از ضروری ترین فراورده های‬ ‫خونی قابل انتقال هستند که ساالنه جان میلیون ها انسان را‬ ‫در سراسر جهان نجات می دهند‪.‬‬ ‫سلول های قرمز خون حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین‬ ‫است که نقش حمل اکسیژن به بافت های بدن را برعهده دارند‪.‬‬ ‫محققان چینی در حال توسعه هموگلوبینی هستند که از نظر‬ ‫شیمیایی اصالح شده است و می تواند جایگزین خون باشد‪.‬‬ ‫تحقیقات نشان می دهد هموگلوبین اصالح شده به خودی‬ ‫خود سمی است و پروتئینی به نام متموگلوبین تشکیل‬ ‫می دهد‪ .‬این پروتئین با اکسیژن ترکیب نمی شود و به همین‬ ‫ ‪84‬‬ ‫‪84‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫دلیل میزان اکسیژن حمل شده به بافت ها توسط خون‬ ‫کاهش می یابد؛ از طرفی متموگلوبین منجر به تولید‬ ‫پراکسیدهیدروژن شده که یکی از مهمترین دالیل اسیب‬ ‫به سلول است‪ .‬به همین دلیل محققان در تالشند تا‬ ‫هموگلوبین اصالح شده را درون پوششی قرار دهند تا‬ ‫عوارض منفی این دستاورد کاهش یابد‪.‬‬ ‫به این منظور از ماده ای به نام پلیدوپامین یا ‪ PDA‬استفاده‬ ‫می شود که کاربردهای زیست پزشکی گسترده ای دارد‪.‬‬ ‫مطالعات اولیه نشان می دهد هموگلوبین هایی که در پوشش‬ ‫‪ PDA‬قرار می گیرند‪ ،‬هیچ یک از عوارض ذکر شده را نشان‬ ‫نمی دهند و عالوه بر حمل مقدار کافی اکسیژن‪ ،‬از تشکیل‬ ‫متموگلوبین و پراکسید هیدروژن جلوگیری می شود‪.‬‬ ‫به عالوه در این حالت اسیب سلولی به حداقل کاهش‬ ‫می یابد و این بسته خاصیت انتی اکسیدانی دارد و‬ ‫رادیکال های ازاد را مهار می کند‪ .‬نتایج این تحقیقات در‬ ‫نشریه ‪ ACS‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫سپیده کثیری‪ ،‬دکترطاهره ناجی‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬دانشیار و مدیر گروه علوم پایه داروسازی دانشگاه ازاد‬ ‫رمزگشایی ژنوم با استفاده از‬ ‫‪Next-Generation Sequencing‬‬ ‫توالی یابی ‪ DNA‬فرایندی ا ست که در ان به تعیین نظم دقیق نوکلئوتیدها‬ ‫در تکه ی ‪ DNA‬می پردازد‪ .‬این قطعه ی ‪ DNA‬می تواند متناظر با‬ ‫تک ژن (ها) یا طیفی از مولکول های مورد نظر در کل ژنوم یا قطعه ی‬ ‫بزرگی از ان باشد‪ .‬از همین رو تکنیک هایی که بتواند به این کار بپردازد‪،‬‬ ‫به طور اساسی تحقیقات مولکولی را در تمامی زمینه های کاربردی ان‬ ‫دچار تغییر و تحول می سازد[‪ .]1‬با ظهور دو روش توالی یابی به وسیله ی‬ ‫‪ Sanger‬و همکاران و ‪ Maxam‬و ‪ Gilbert‬در دهه ی ‪ 1970‬میالدی‪،‬‬ ‫علوم مرتبط با زیست شناسی دچار تحوالت بزرگ و بنیادی شدند [‪.]2‬‬ ‫در ‪ 30‬سال گذشته‪ ،‬توالی یابی (توالی یابی مبنتی بر الکتروفورز مویرگی)‬ ‫سنگر(‪ )CE‬بیشترین کاربرد گسترده را در بین فناوری های توالی یابی‬ ‫جهان داشته است و کاربرد ان در پروژه ی ژنوم انسان (سال ‪، )2001‬‬ ‫که به منظور مشخص سازی کل توالی های ژنوم انسان به اجرا درامد‪ ،‬به‬ ‫ً‬ ‫طورکامل اتوماتیک‬ ‫اوج خود رسید [‪ .]3 ،4‬اگرچه امروزه این تکنیک به‬ ‫شده است‪ ،‬روشی ا ست برپایه ی یک امپلیکون یا شماربیشتری از ان که‬ ‫رشته های کمابیش کوچک ‪ DNA‬را به جای ژن کامل ‪ DNA‬یا مجموعه ای‬ ‫هزینه برای تشخیص مولکولی بیماری ها‪ ،‬مشخص کردن‬ ‫مکانیسم های دخیل در ایجاد بیماری و به تبع ان شناسایی‬ ‫مارکرهای جدید تشخیص بیماری‪ ،‬پیش بینی کننده ی‬ ‫بیماری و درمانی [‪.]8‬‬ ‫ازاستراتژی های برپایه ی‪ NGS‬می توان در‪ :‬شناسایی متغیرهای‬ ‫نوکلئوتیدی در مناطق ‪ ،DNA‬مشخص کردن وضعیت متیالسیون‬ ‫‪( DNA‬در هر دو سطح ژنوم منفرد و به وسعت کل ژنوم)‬ ‫[‪ ،]9‬همچنین در تحقیقات متاژنومیکس اشاره کرد‪ .‬به راستی‬ ‫کار برپایه ی ‪ ،NGS‬پیچیدگی میکروبیوتا را نه تنها در اندام ها‬ ‫و بافت های متنوع که در رابطه با طیفی از وضعیت های‬ ‫فیزیولوژیکی (مانند سن‪ ،‬جنسیت و ریتم شبانه روزی) و نیز‬ ‫شرایط پاتولوژیکی هم اشکار کرده است [‪.]10‬‬ ‫از ژن های موجود در ژنوم مورد توالی یابی قرار می دهد‪.‬‬ ‫در نتیجه‪ ،‬اگر برای تعیین کل کروموزوم های یک بافت خاص در یک اندام‬ ‫یا حتی یک سلول مورد استفاده قراربگیرد‪ ،‬شیوه ای بسیار پرهزینه و‬ ‫زمان بر خواهد بود‪ .‬در د ه سال گذشته‪ ،‬فناوری های جدید که به ان ها‬ ‫"توالی یابی های نسل جدید" (‪ )NGS‬می گویند‪ ،‬در دسترس پژوهشگران‬ ‫قرارگرفته و به طرز چشمگیری با افزایش توان عملیاتی توالی یابی ‪DNA‬‬ ‫هزینه های کار را کاهش داده است [‪.]5‬‬ ‫برای سنجش این پدیده‪ ،‬باید گفت که نخستین توالی ژنوم‬ ‫انسان با هزینه ی ‪ 3‬میلیارد دالر امریکا و در زمانی بیش از ‪ 10‬سال‬ ‫انجام شد‪ ،‬ولی با استفاده از ابزار ‪ ،NGS‬توالی کل ژنوم هر فرد‬ ‫را می توان امروزه در مدتی کمتر از یک سال و با هزینه ای بسیار‬ ‫کمتر توالی یابی کرد [‪ .]6‬این انتظار وجود دارد که توالی یابی کل‬ ‫ژنوم هر فرد به زودی با هزینه ی چند هزار دالر امریکا اجرا شود‬ ‫(هم اکنون ‪ 2000‬دالر امریکا به ازای هرژنوم بدون تفسیر) [‪.]7‬‬ ‫برنامه راهبردی رسیدن به موارد زیر است‪ :‬ایجاد‬ ‫مسیرهای جدید‪ ،‬حساس‪ ،‬دقیق و کارامد از نظر زمان و‬ ‫شناسایی متغیرهای موجود در توالی ‪DNA‬‬ ‫برای تدارک کتابخانه ‪ ،NGS‬دو استراتژی وجود دارد‪:‬‬ ‫می توان به استراتژ ‬ ‫ی برپایه ی‪( PCR‬واکنش زنجیره ای پلیمراز)‬ ‫و استراتژی برپایه ی روش های غیر ‪ PCR‬اشاره کرد‪ .‬انتخاب‬ ‫استراتژی بهینه‪ ،‬بستگی دارد به اندازه بخش های هدف‪،‬‬ ‫شمارنمونه هایی که مورد ازمون‪ ،‬هزینه و زمان الزم و اهداف‬ ‫بیولوژیکی مورد نظر‪.‬‬ ‫استراتژی های بر پایه ی ‪PCR‬‬ ‫از انجایی که به طور کامل با روش توالی یابی سنگر (‪)CE‬‬ ‫و نیز با تمامی ابزارها و روش های ‪ NGS‬سازگاری دارد‪،‬‬ ‫به عنوان یکی از استراتژی های پیش از توالی یابی کاربرد‬ ‫گسترده ای پیدا کرده است‪ .‬با این وجود تکثیر ‪ PCR‬برای‬ ‫کاربرد ‪ NGS‬در مقیاس بزرگ که قرار است به دنبال ‪PCR‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪85‬‬ ‫انجام شود‪ ،‬کاری بسیار طاقت فرساست و این خطر احتمالی‬ ‫وجود دارد که در مسیر اماده سازی نمونه سبب کندشدن‬ ‫کار شود‪ .‬از همین رو شیوه های مناسب تری از ‪ PCR‬شکل‬ ‫گرفته اند‪ .‬ازجمله ‪ PCR‬با طیف طوالنی ‪ PCR ،‬مرکب‪PCR ،‬‬ ‫میکروقطره [‪.]11،12‬‬ ‫استراتژی های برپایه ی روش های غیر‬ ‫رویکرد به اصطالح " تسخیر توالی" بر خالف ‪ PCR‬روشی‬ ‫عالی برای جداسازی بخش های بزرگ با پراکندگی زیاد از درون‬ ‫مجموعه ی (استخر) مولکول های ‪ DNA‬به شمار می اید [‪.]13‬‬ ‫ابتدا با روش هیبریداسیون برپایه ی ارایه‪ ،‬تکه های‬ ‫‪ DNA‬با پروب های تسخیری هیبرید تشکیل می دهند‪ ،‬که‬ ‫بر روی اسالیدهای شیشه ای ارایه سنتز شده اند[‪ .]14‬این‬ ‫در حالی ا ست که برای روش هیبریداسیون فاز مایع از‬ ‫پروب های ‪ RNA‬یا ‪ DNA‬ای بیوتین دار شده استفاده می شود‪.‬‬ ‫تکه های ‪ DNA‬غیرهدف شسته می شوند‪ DNA ،‬غنی شده‬ ‫بازیابی می گردد‪ .‬سپس برای تعیین توالی با توان عملیاتی‬ ‫باال مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬ ‫‪PCR‬‬ ‫مقایسه روش برپایه ی‪ PCR‬و غیر ‪PCR‬‬ ‫اگرچه روش های غنی سازی برپایه ی ‪ PCR‬برتری پوشش‬ ‫و ویژگی باال دارند‪ ،‬در برخی از نمونه ها تسخیر توالی ‪DNA‬‬ ‫از ان جهت مرجح است که هیبریداسیون به الودگی کمتر‬ ‫حساس است‪ ،‬و این روش کمتر مستعد خطای در جفت شدن‬ ‫هستند‪ .‬همچنین اختصاصی بودن ‪ PCR‬به بهینه سازی واکنش‬ ‫و طراحی پرایمر بستگی دارد‪.‬برای نمونه بازارایی های‬ ‫بزرگ در ژنوم قابل اشکارسازی نخواهدبود‪ .‬برخالف ‪،PCR‬‬ ‫هیبریداسیون تسخیری نیاز به اندازه ی زیادی از ‪DNA‬ی با‬ ‫کیفیت است‪ ،‬و این احتمال وجود دارد که ملکول های هدف‬ ‫طی اماده سازی کتابخانه‪ ،‬از دست بروند‪.‬‬ ‫انالیز متیالسیون گسترده ی ‪-DNA‬ژنوم‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬و اختالل در تنظی م ان یکی از عالمت های‬ ‫اپی ژنتیکی قابل توارث و بادوام است‪ ،‬که در بسیاری از‬ ‫بیماری های انسان دیده می شود[‪ .]15‬با پیشرفت در فناوری‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬با ابعاد گسترده به اندازه ی ژنوم منجر به‬ ‫شکل گیری استراتژی های تازه ای شده است که در شناسایی‬ ‫به هنگام بیومارکرهای پیش بینی بیماری و تشخیصی تازه‬ ‫ ‪86‬‬ ‫‪86‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬برای نمونه‪ Huang ،‬و همکارانش‬ ‫بیومارکرهای عملکردی ای برای متیالسیون ‪ DNA‬شناسایی‬ ‫کردند‪ ،‬که پیش بینی کننده ی پیامد بالینی سرطان تخمدان‬ ‫است [‪ .]16‬همچنین مشخص شده است که ‪ 70‬ژن در بافت‬ ‫سرطانی معده نسبت به موارد مشاهده شده در بافت طبیعی‪،‬‬ ‫به طرز معنی داری هیپرمتیله شده اند [‪.]17‬‬ ‫متاژنومیکس‬ ‫اگرچه متاژنومیکس دربردارنده ی مطالعه ی ژن های‬ ‫ی برای جمعیت های‬ ‫انسانی نیست‪ ،‬اما توجه به تعیین ویژگ ‬ ‫میکروبی(یعنی میکروبیوتا) که در محیط های خاصی‬ ‫مانند پوست یا نواحی مخاطی زندگی می کنند‪ ،‬شواهد‬ ‫روبه رشدی در باره ی تاثیر میکروبیوم انسان در بروز‬ ‫بیماری های مختلف‪ ،‬در دسترس پژوهشگران نهاده است‪.‬‬ ‫هم اکنون به خوبی مشخص شده است که میکروبیوم انسان‬ ‫ی است [‪ ]18‬و اینکه‬ ‫برای حفظ وضعیت سالمتی او ضرور ‬ ‫بهم خوردن تعادل میکروبی می تواند در بروز چند بیماری‬ ‫مانند دیابت‪ ،‬بیماری التهاب روده ی کوچک‪ ،‬چاقی و سرطان‬ ‫نقش داشته باشد‪ .‬از همین رو‪ ،‬مطالعه ی ترکیب میکروبیوم‬ ‫(درهردو زمینه ی کمی و کیفی) می تواند در روشن شدن‬ ‫بیماری زایی بیماری ها و به نوبه ی خود هموارساختن‬ ‫مسیرهای تازه ی تشخیص‪ ،‬پیش بینی بیماری و درمان کمک‬ ‫کند‪ .‬تعیین ویژگی ‪ 16s rRNA‬باکتریایی (که با استفاده از‬ ‫استراتژی های برپایه ی ‪ NGS‬به دست می اید)‪ ،‬هم اکنون به‬ ‫پرکاربردترین تکنیک در زمینه ی مطالعه ی میکروبیوم مبدل‬ ‫شده است‪ .‬این روش متدی برپایه ی امپلیکون است که از‬ ‫پرایمرهای عمومی باکتری برای ازدیاد کل میکروبیون در‬ ‫یک واکنش ‪ PCR‬استفاده می شود [‪ .]19‬پس از توالی یابی‬ ‫پیچیدگی جمعیت های میکروبی حل می شود و به ویژه‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫از طریق ابزارهای بیوانفورماتیک برای هر یک توالی‬ ‫خوانشی اختصاص داده می شود‪ .‬با استفاده از این رویکرد‪،‬‬ ‫میکروبیوم لوله ی گوارشی بیماری را پیش و پس از درمان‬ ‫با رژیم غذایی رصد نمودیم که مبتال به بیماری ‪Crohn‬‬ ‫( التهاب مزمن روده به ویژه در دو بخش کولون و ایلنوم‬ ‫که توام با اولسر و فیستول است) بود‪ .‬مشخص شد که‬ ‫این درمان در بازگرداندن برهم خوردن میکروبیوم لوله ی‬ ‫گوارشی موثر بوده است [‪ .]20‬به تازگی ها از استراتژی‬ ‫همسانی هم بهره داری شده تا ویژگی های میکروبیوم مری‬ ‫را در بیماری التهاب مری تعیین نماید[‪.]21‬‬ ‫انالیز و ذخیره سازی داده های‬ ‫کاوش داده های ‪ NGS‬بیشتر بر پایه ی مراحل اصلی انالیز‬ ‫ارزیابی می شود‪ .‬دربیشتر نمونه ها ابزارهای بیوانفورماتیک‬ ‫اختصاصی در تکمیل ان نقش دارند‪ ،‬که عبارتند از‪ )1( :‬ایجاد‬ ‫توالی ها و تخصیص امتیاز کیفیت باز؛ (‪ )2‬تقسیم(در هنگام‬ ‫نیاز)‪ ،‬تنظیم خوانش و احضار متغیر؛ و (‪ )3‬شناسایی و تفسیر‬ ‫متغیرها بر اساس دستورکار [‪ .]22‬خط سیرهای متفاوتی در این‬ ‫اخرین مرحله بسته به نوع کاربرد‪ ،‬نوع نمونه های توالی یابی شده‬ ‫و سوال مورد بررسی مورد استفاده قرار می گیرد‪ .‬برای نمونه‬ ‫ابزارهای اختصاصی برای متاژنومیکس [‪ ]24، 23‬و بررسی‬ ‫توالی یابی ‪ ]25،26[ RNA‬در دسترس قرار دارد‪ .‬ذخیره سازی‬ ‫مقدار بسیار زیادی از داده هایی که با ‪ NGS‬تولید می شوند‪،‬‬ ‫ی است‪ .‬مراکز پیشگیری و کنترل بیماری‪ ،‬نیازمند‬ ‫مساله ی مهم ‬ ‫ذخیره سازی گزارش داده ها و ثبت های انالیتیک سیستم برای‬ ‫زمان دست کم ‪ 2‬سال هستند [‪ .]27‬در نتیجه مراکز توالی یابی‬ ‫بابد به تجهیزات ذخیره سازی اختصاصی و قدرتمندی مجهز‬ ‫شوند‪ .‬براورد شده است که برای بک اپ از ‪ 200‬اگزوم نیاز به‬ ‫‪ 3.2‬ترابیت حافظه هست [‪.]28‬‬ ‫‪NGS‬‬ ‫تکنیک توالی یابی ‪ NGS‬از ‪ DNA‬گرفته تا ‪،RNA‬‬ ‫پژوهشگران را قادر می سازد تا از داده های بسیار فراوان‬ ‫کمی و کیفی نهفته در هزاران توالی تنظیمی (که در‬ ‫سال های اخیر کشف شده اند مانند ‪ RNA ،miRNA‬طویل‬ ‫غیررمزکننده‪ RNA ،‬کوچک حلقوی‪RNA ،‬ی هسته ای و ‪RNA‬‬ ‫ف نمایند‪ .‬با وجود چنین پتانسیل شگفت‬ ‫هستکی) را کش ‬ ‫انگیزی‪ ،‬هنوز به شیوه ها و دستورکارهای استانداردشده ای‬ ‫نیاز است که بتواند بر ابداع پیوسته ی ان ها کارساز باشد‪.‬‬ ‫نکته ی جالب توجه اینکه در مبحث بالینی‪ NGS ،‬عالوه‬ ‫بر تایید بیماری یا تغییر ژن وابسته با بیماری خاص‪ ،‬این‬ ‫پتانسیل را دارد تا به انالیز خط مقدم برای تشخیص تفریقی‬ ‫میان بیماری هایی مبدل گردد که از نظر بالینی تشخیص‬ ‫ان ها از یکدیگر گیج کننده است‪.‬عرصه ی مهم دیگر‬ ‫در تحقیقات که از قبل فناوری ‪ NGS‬سود می برد‪ ،‬ایجاد‬ ‫داروهای هدفمند است (یعنی داروها یا ترکیباتی که همچون‬ ‫گلوله کار می کنند و می توانند درست به هدف مشخصی‬ ‫در توالی ‪ DNA‬برخورد نمایند یا در سطح متناظر پروتئینی‬ ‫به منظور بی اثرکردن یا حتی معکوس نمودن توالی های‬ ‫نوکلئوتیدی بکارروند)‪.‬در پایان اینکه رویکردهای استواربر‬ ‫‪ ،NGS‬اگاهی ما را از مبنای مولکولی بیماری های انسان به‬ ‫روش های گوناگونی باالبرده است‪.‬‬ ‫منابع‬ ‫ )‪1‬‬ ‫‪Sanger F., Nicklen S., Coulson A. R. DNA sequenc‬‬‫‪ing with chain-terminating inhibitors. Proceedings of the Na‬‬‫‪tional Academy of Sciences of the United States of America.‬‬ ‫‪1977;74(12):5463–5467. doi: 10.1073/pnas.74.12.5463. [PMC‬‬ ‫]‪free article] [PubMed] [Cross Ref‬‬ ‫ )‪2‬‬ ‫‪van Dijk EL, Auger H, Jaszczyszyn Y, Thermes C,Ten‬‬ ‫‪years of next-generation sequencing technology,Trends in ge‬‬‫‪netics : TIG. 2014 Sep;30(9):418-26.PubMed PMID: 25108476.‬‬ ‫‪Epub 2014/08/12. eng.‬‬ ‫ )‪3‬‬ ‫‪Venter J. C., Adams M. D., Myers E. W., et al. The sequence‬‬ ‫‪of the human genome. Science.2001;291(5507):1304–1351.‬‬ ‫]‪doi: 10.1126/science.1058040. [PubMed] [Cross Ref‬‬ ‫ )‪4‬‬ ‫‪International Human Genome Sequencing Con‬‬‫‪sortium. Finishing the euchromatic sequence of the human‬‬ ‫‪genome. Nature. 2004;431(7011):931–945. doi: 10.1038/na‬‬‫]‪ture03001. [PubMed] [Cross Ref‬‬ ‫ )‪5‬‬ ‫‪Mardis E. R. The impact of next-generation sequencing‬‬ ‫‪technology on genetics. Trends in Genetics.2008;24(3):133–141.‬‬ ‫]‪doi: 10.1016/j.tig.2007.12.007. [PubMed] [Cross Ref‬‬ ‫ )‪6‬‬ ‫‪von Bubnoff A. Next-generation sequencing:‬‬ ‫‪the race is on. Cell. 2008;132(5):721–723. doi: 10.1016/j.‬‬ ‫]‪cell.2008.02.028. [PubMed] [Cross Ref‬‬ ‫ )‪7‬‬ ‫‪Reuter J., Spacek D. V., Snyder M. High-throughput‬‬ ‫‪sequencing technologies. Molecular Cell.2015;58(4):586–597.‬‬ ‫]‪doi: 10.1016/j.molcel.2015.05.004. [PMC free article] [PubMed‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪87‬‬ ‫بسمه تعالی‬ ‫((بیانیه انجمن بیوشیمی جمهوری اسالمی ایران در خصوص دوره تکمیلی علوم ازمایشگاهی))‬ ‫چاپ نامه ها به معنی پذیرش یا رد درونمایه های ان ها نیست‬ ‫در پی ابالغ ایین نامه دوره تکمیلی علوم ازمایشگاهی توسط‬ ‫وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش پزشکی‪ ،‬متاسفانه شاهد‬ ‫اعتراض های ادامه دار همکاران پاتولوژیست به این روند کامال‬ ‫قانونی هستیم‪ .‬با کمال تاسف در طی این مدت‪ ،‬اطالعات غیرعلمی‬ ‫و نادرست بسیاری در فضای جامعه پزشکی منتشر شده است‪.‬‬ ‫انجمن بیوشیمی جمهوری اسالمی ایران با توجه به نقش کلیدی این‬ ‫رشته مهم در ازمایشگاه تشخیص طبی‪ ،‬الزم می داند نکاتی چند در‬ ‫این خصوص را به اطالع جامعه محترم پزشکی و همکاران عزیز‬ ‫ازمایشگاه برساند‪ .‬در ابتدا نگاهی به وضعیت ازمایشگاه در دنیا و‬ ‫ایران داشته و در ادامه توضیحات روشنگرانه ای در خصوص دوره‬ ‫تکمیلی ازمایشگاه داده خواهد شد‪:‬‬ ‫‪ -1‬وضعیت اموزش متخصصین ازمایشگاه در دنیا‬ ‫الگوهای متفاوتی از اموزش متخصصین ازمایشگاه در دنیا‬ ‫وجود دارد که به شرح ذیل می باشند‪:‬‬ ‫الف‪ :‬تخصص کلینیکال پاتولوژی که شرط ورود به این‬ ‫دوره‪ ،‬داشتن پایه پزشک عمومی)‪ (MD‬است‪ .‬این دوره در‬ ‫امریکا‪ ،‬کانادا و استرالیا دایر می باشد‪.‬‬ ‫ب‪ :‬تخصص علوم ازمایشگاهی که شرط ورود به این دوره‬ ‫داشتن مدرک دکتری پزشک عمومی )‪ (MD‬و یا کارشناسی‬ ‫ارشد در یکی از رشته¬های علوم مرتبط با ازمایشگاه از قبیل‬ ‫بیوشیمی‪ ،‬ایمونولوژی‪ ،‬هماتولوژی‪ ،‬و ‪ .......‬می باشد‪ .‬این مدل‬ ‫در کلیه کشورهای اتحادیه اروپا برقرار است‪ .‬این دوره در‬ ‫کشورهای مختلف اروپا با عناوین مختلفی نظیر بیوشیمی بالینی‪،‬‬ ‫شیمی بالینی‪ ،‬شیمی پاتولوژی‪ ،‬بیولوژی پزشکی‪ ،‬بیولوژی بالینی‬ ‫و ‪ ...‬شناخته می شود‪ .‬در این دوره دانشجویان حداقل ‪ 4‬سال‬ ‫مشغول فراگیری علوم مختلف ازمایشگاهی هستند‪.‬‬ ‫ج‪ :‬دوره تکمیلی (فلوشیپ) ازمایشگاه که دارندگان مدارک‬ ‫دکتری تخصصی)‪ (Ph.D‬در یکی از رشته های مرتبط با‬ ‫ازمایشگاه از قبیل بیوشیمی‪ ،‬ایمونولوژی‪ ،‬هماتولوژی و ‪......‬‬ ‫می توانند پس از گذراندن یک دوره ‪ 2‬ساله و پس از تایید‬ ‫بوردهای تخصصی مربوطه از قبیل بورد تخصصی بیوشیمی و‬ ‫ایمونولوژی و ‪ ،....‬مسئولیت فنی ازمایشگاه را برعهده گیرند‪.‬‬ ‫این شیوه هم اکنون در امریکا‪ ،‬کانادا و استرالیا برقرار است‪.‬‬ ‫د‪ :‬دروه دکتری حرفه¬ای ازمایشگاه که در سال ‪1372‬‬ ‫ ‪88‬‬ ‫‪88‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫در ایران متوقف شد‪ .‬در این دوره دارندگان مدرک کاردانی‬ ‫علوم ازمایشگاهی امکان ورود به این دوره را داشتند‪ .‬این دوره‬ ‫هم اکنون فقط در یک دانشگاه امریکا اجرا می گردد‪.‬‬ ‫‪ -2‬وضعیت مسئولیت فنی ازمایشگاه در دنیا‬ ‫الف‪ :‬امریکا‪ ،‬کانادا و استرالیا‪:‬‬ ‫مطابق با دستورالعمل های‪ CLIA‬و کالج پاتولوژی امریکا (‪،)PAC‬‬ ‫متخصصین ذیل‪ ،‬حائز شرایط مسئولیت فنی ازمایشگاه هستند‪:‬‬ ‫دارندگان مدارک ‪ Ph.D‬در علوم مرتبط ازمایشگاهی‬ ‫ ‪-‬‬ ‫(بیوشیمی‪ ،‬ایمونولوژی‪ ،‬میکروب شناسی و ‪ )......‬پس از تایید‬ ‫بوردهای تخصصی‪ ،‬صالحیت مسئولیت فنی ازمایشگاه را‬ ‫دارا هستند‪ .‬نمونه بارز این شیوه‪ ،‬مسئولیت فنی جناب اقای‬ ‫پروفسور خسرو عادلی‪ ،‬رئیس ازمایشگاه بیمارستان کودکان‬ ‫تورنتو‪ ،‬سردبیر مجله معروف‪Critical Reviews in Clinical‬‬ ‫‪ Laboratory Sciences‬و رئیس بخش انتشارات ‪ IFCC‬است‪.‬‬ ‫ایشان با مدرک ‪ D.hP‬بیوشیمی و پس از گذراندن دوره تکمیلی‬ ‫(فلوشیپ) هم اکنون مسئولیت فنی ازمایشگاه را برعهده دارند‪.‬‬ ‫جهت اطالعات تکمیلی در خصوص نظرات ایشان در مورد‬ ‫دوره تکمیلی ازمایشگاه‪ ،‬به مصاحبه انجمن بیوشیمی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران با جناب اقای پروفسور عادلی در سایت انجمن‬ ‫مراجعه فرمایید‪.(www.biochemiran.com) .‬‬ ‫پزشکان متخصص دارای تاییدیه از بورد تخصصی‬ ‫ ‪-‬‬ ‫پاتولوژی امریکا‬ ‫ کارشناسان با تجربه ازمایشگاه تحت شرایط خاص‬‫ب‪ :‬اتحادیه اروپا‬ ‫در اتحادیه اروپا متخصصین ازمایشگاه پزشکی حق‬ ‫ ‪-‬‬ ‫مسئولیت فنی ازمایشگاه را دارا هستند‪ .‬نگاهی به امار جدول‬ ‫ذیل کمک کننده تفسیر وضعیت ازمایشگاه¬های اروپاست‪ .‬از‬ ‫‪ 30000‬متخصص ازمایشگاه در اتحادیه اروپا‪ ،‬تنها ‪ 40‬درصد‬ ‫دارای مدرک پایه پزشکی(‪ )MD‬هستند‪.‬‬ ‫نام کشوردرصد متخصصین ازمایشگاه پایه ‪ MD‬درصد‬ ‫متخصصین ازمایشگاه با پایه غیر ‪ MD‬نام کشوردرصد متخصصین‬ ‫ازمایشگاه با پایه ‪ MD‬درصد متخصصین ازمایشگاه با پایه غیر‬ ‫‪ MD‬هستند‪.‬‬ ‫این شواهد و مستندات به وضوح و شفافیت تمام نشان از‬ ‫اهمیت رشته¬های مرتبط با علوم ازمایشگاهی در مدیریت‬ ‫ازمایشگاه در تمام کشورهای پیشرفته دنیا دارد‪.‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪Laboratory medicine in the European Union: Clin‬‬ ‫‪Chem Lab Med 2015; 53(1): 5–14‬‬ ‫‪ -3‬وضعیت ازمایشگاه ها در ایران‬ ‫قبل از انقالب اسالمی دارندگان دکترای حرفه ای از قبیل‬ ‫داروسازی‪ ،‬پزشکی و دامپزشکی با گذراندن دوره ازمایشگاه‪،‬‬ ‫مدرک تخصص علوم ازمایشگاهی را دریافت می کردند‪ .‬سال‬ ‫‪ 1367‬همزمان با ورود اولین فارغ التحصیالن ‪ Ph.D‬به دانشگاه ها‬ ‫و همراستا با قوانین بین المللی‪ ،‬مجلس شورای اسالمی تصمیم به‬ ‫تصویب تبصره ‪ 2‬ماده ‪ 4‬قانون امور دارویی و ازمایشگاهی می گیرد‬ ‫که این قانون محل اصلی اختالف کنونی همکاران پاتولوژیست‬ ‫با همکاران دکتری تخصصی علوم ازمایشگاهی)‪ (Ph.D‬است‪.‬‬ ‫مطابق با این قانون که به دوره تکمیلی ازمایشگاه معروف است‪،‬‬ ‫متخصصین ‪ Ph.D‬پس از طی دوره مزبور‪ ،‬مسئولیت فنی ازمایشگاه‬ ‫را کسب می نمایند‪ .‬این دوره در سال های ‪ 1368‬و ‪ 1369‬پذیرش‬ ‫دانشجو داشته و سپس با فشارهایی از طرف همکاران پاتولوژیست‬ ‫متوقف می گردد‪ .‬همچنین از سال ‪ 1364‬دوره دکتری حرفه ای‬ ‫علوم ازمایشگاهی نیز راه اندازی می گردد که تا سال ‪ 1372‬ادامه‬ ‫پیدا کرده و سپس متوقف می گردد‪ .‬در اوایل دهه ‪ 70‬اتفاقی‬ ‫در حوزه ازمایشگاه کشور رخ داده که سرمنشا تمام تحوالت‬ ‫بعدی تاکنون است‪ .‬رشته پاتولوژی که در ایران عمدت ًا اناتومیکال‬ ‫پاتولوژی بود و ‪ 4‬سال برای دریافت این تخصص نیاز به تحصیل‬ ‫داشت‪ ،‬مورد بازنگری قرار گرفته و ‪ 4‬سال اناتومیکال پاتولوژی‬ ‫به ‪ 2‬سال اناتومیکال کاهش یافته و ‪ 2‬سال کلینیکال پاتولوژی به‬ ‫ان اضافه شده و نهایت ًا دانش اموختگان مربوطه مدرک پاتولوژی‬ ‫عمومی دریافت می کنند‪ .‬متاسفانه امروزه به اشتباه این رشته به‬ ‫نام کلینیکال پاتولوژی معروف شده‬ ‫است؛ در حالی که برای دریافت‬ ‫تخصص کلینیکال پاتولوژی در دنیا‬ ‫نیاز به ‪ 4‬سال تحصیل در حیطه‬ ‫ازمایشگاه می باشد‪ .‬از این تاریخ‬ ‫به بعد سلطه همکاران پاتولوژیست‬ ‫بر کل بدنه ازمایشگاه های کشور‬ ‫شروع شده که تاکنون نیز ادامه داشته‬ ‫است‪ .‬علیرغم تمام تالش های‬ ‫صورت گرفته در طی سه دهه برای‬ ‫احیاء حقوق سایر متخصصین دارای‬ ‫صالحیت‪ ،‬تاکنون این تالش ها با مقاومت ها و کارشکنی های‬ ‫همکاران پاتولوژیست مواجه شده است‪.‬‬ ‫‪ -4‬مطالب و مستندات فوق نشان می دهند که مسئولیت فنی‬ ‫ازمایشگاه حق مسلم همکاران متخصص ‪ Ph.D‬بوده که در طی‬ ‫این سی سال از ان جلوگیری به عمل امده است‪ .‬در واقع ایران‬ ‫تنها کشوری در دنیا است که ازمایشگاه به صورت انحصاری‬ ‫در اختیار گروهی خاص بوده و از هیچ الگوی بین المللی تبعیت‬ ‫نمی کند‪ .‬چگونه امکان پذیر است که کشورهای الگو و پیشرفته‬ ‫در حوزه سالمت مجوز مسئولیت فنی را برای همکاران ‪Ph.D‬‬ ‫و حتی کارشناسان ازمایشگاه قائل شده اند‪ ،‬اما ایران از این قائده‬ ‫مستثنی است؟!!! اگر در طی ‪ 30‬سال گذشته‪ ،‬مطابق با الگوهای‬ ‫بین المللی عمل می شد‪ ،‬دیگر نیازی به این همه تاکید بر اجرای‬ ‫قانون مجلس شورای اسالمی جهت ایفاد حق همکاران ‪Ph.D‬‬ ‫نبود‪ .‬انچه مسلم است این قانون در شرایط حاضر تنها راه‬ ‫همکاران‪ Ph.D‬برای رسیدن به حقوق قانونی و صنفی است‪.‬‬ ‫جای بسی شگفتی است که همکاران پاتولوژیست به راحتی و‬ ‫بدون توجه به معیارهای بین المللی سخن از تغییر قانون مصوب‬ ‫مجلس شورای اسالمی می نمایند‪.‬‬ ‫‪ -5‬اخیرا ً مساله پزشک و غیرپزشک‪ ،‬بالین و پایه کلیدواژه‬ ‫همکاران پاتولوژیست جهت همراه نمودن جامعه فهیم پزشکی‬ ‫در این موضوع اختالفی است‪ .‬چنین وانمود می شود که ورود‬ ‫همکاران ‪ Ph.D‬به ازمایشگاه‪ ،‬سالمت مردم را به خطر انداخته‬ ‫و تنها متخصصین پاتولوژی حق مسئولیت فنی ازمایشگاه را دارا‬ ‫هستند‪ .‬این همکاران عامدانه در پی القای فضای ‪ Ph.D‬هراسی می‬ ‫باشند‪ ،‬گویی که افرادی از شاخه های علوم مهندسی‪ ،‬انسانی و‬ ‫نااشنا به حیطه ازمایشگاه (این عزیزان در جایگاه تخصصی خود‬ ‫خدمات ارزنده ای را به کشور ارائه می دهند)‪ ،‬خواهان مسئولیت‬ ‫فنی ازمایشگاه هستند!!‪ .‬در این راستا و به منظور تبیین و شفاف‬ ‫سازی این موضوع توجه به نکات زیر ضروری می نماید‪:‬‬ ‫همکاران پاتولوژیست به عمد واژه بالین را در حوزه‬ ‫ ‪-‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪89‬‬ ‫ازمایشگاه برجسته نموده تا توجه و حساسیت جامعه خدوم‬ ‫پزشکی را برانگیزانند‪ .‬بر خالف برخی از شایعات مطرح شده‪،‬‬ ‫ازمایشگاه در حوزه پاراکلینیک بوده و درمان در بخش دیگری‬ ‫از حوزه سالمت انجام می شود‪ .‬عرصه ازمایشگاه حوزه درمان‬ ‫نیست که الزام ًا نیازمند حضور یک پزشک در این بخش باشد‪.‬‬ ‫متخصصین علوم ازمایشگاهی با توجه به تحصیالت مرتبط به‬ ‫مانند همکاران پزشک قادر به ارتباط با حوزه های بالینی هستند‪.‬‬ ‫به طور مسلم این متخصصین که تمام دوره تحصیلی‪ ،‬کارورزی‬ ‫و شغلی خود را در مراکز اموزشی و درمانی دانشگاه های‬ ‫علوم پزشکی گذرانده و عضوی از سازمان نظام پزشکی‬ ‫می باشند‪ ،‬با توجه به تخصص خود می توانند خدماتی با کیفیت‬ ‫بهتر را به مردم عزیز کشورمان ارائه نمایند‪ .‬به نظر می رسد که‬ ‫با توجه به زمینه تخصصی و مهارت این متخصصین‪ ،‬حضور‬ ‫انها در ازمایشگاه های تشخیصی‪ ،‬موجب راه اندازی روش های‬ ‫پیشرفته تشخیصی مولکولی‪ ،‬ارتقاء کیفیت و افزایش صحت و‬ ‫دقت تست های ازمایشگاهی در بخش های بیوشیمی‪ ،‬خون‬ ‫شناسی‪ ،‬میکروب شناسی‪ ،‬ایمونولوژی و ‪ ...‬خواهد شد‪ .‬حوزه‬ ‫ازمایشگاه شامل مجموعه ای از علوم هشتگانه همراه با انواع‬ ‫روشها و تستهای تخصصی است که نیازمند حضور متخصصین‬ ‫علوم ازمایشگاهی می باشد‪ .‬مطابق با استانداردهای ‪،AILC‬‬ ‫از ‪ 82‬وظیفه تعریف شده برای مسئول فنی ازمایشگاه‪ ،‬فقط‬ ‫یک مورد مربوط به مشاوره با پزشک است و‪ 72‬وظیفه دیگر‬ ‫نظیر راه اندازی روش ها‪ ،‬کنترل کیفی‪ ،‬ارزیابی‪ ،‬برطرف نمودن‬ ‫خطاهای فنی و ‪ ......‬در حوزه مرتبط با تخصص همکاران ‪Ph.D‬‬ ‫علوم ازمایشگاهی است‪.‬‬ ‫تمام داوطلبان ورود به دوره تکمیلی ازمایشگاه‪،‬‬ ‫ ‪-‬‬ ‫فارغ التحصیالن دانشکده های پزشکی کشور می باشند و مطابق‬ ‫با برنامه اموزشی مصوب وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی تحصیل نموده اند‪ .‬در کوریکولوم تمام رشته¬های‬ ‫مذکور بسیاری از مباحث بالینی گنجانده شده که نشاندهنده‬ ‫رویکرد بالینی این رشته ها است‪ .‬این متخصصان‪ ،‬بعد از‬ ‫مقطع کارشناسی‪ ،‬حداقل ‪ 7‬سال در رشته های تخصصی در‬ ‫دانشکده های پزشکی تحصیل نموده و با بسیاری از مفاهیم‬ ‫پزشکی اشنا هستند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که حتی با وجود پایه بالینی این‬ ‫ ‪-‬‬ ‫متخصصین‪ ،‬در دوره تکمیلی ازمایشگاه دوره فیزیوپاتولوژی نیز‬ ‫گنجانده شده است‪.‬‬ ‫متاسفانه نقدهای غیر منصفانه ای از طرف همکاران‬ ‫ ‪-‬‬ ‫پاتولوژیست در مورد وجوه بالینی متخصصان علوم ازمایشگاهی‬ ‫شنیده می شود؛ این در حالیست که رزیدنتهای پاتولوژی تنها ‪ 2‬سال‬ ‫ ‪90‬‬ ‫‪90‬‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫ان هم تحت نظر فقط پاتولوژیستها و نه متخصصین ‪ D.hP‬اموزش‬ ‫می بینند‪ .‬انچه واضح است اموزش بیوشیمی و ایمونولوژی و سایر‬ ‫رشته های علوم ازمایشگاهی به این رزیدنت ها توسط اساتید‬ ‫متخصص این رشته¬ها صورت نمی پذیرد‪ .‬شایسته است همانقدر‬ ‫که همکاران پاتولوژیست دلواپس واژه بالین هستند‪ ،‬نگرانی خود را‬ ‫به بخش های تخصصی ازمایشگاه نیز معطوف داشته و توجه جدی‬ ‫به اموزش رزیدنت های پاتولوژی در حیطه ازمایشگاه بنمایند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که همانند تمام کشورهای توسعه‬ ‫ ‪-‬‬ ‫یافته‪ ،‬حضور متخصصین حوزه ازمایشگاه که ‪ 4‬سال در دوره‬ ‫کارشناسی‪ 3 ،‬سال در دوره کارشناسی ارشد و حداقل ‪ 4‬سال در‬ ‫دوره دکترای تخصصی تحصیل نموده و سپس با ‪ 4‬سال سابقه‬ ‫کار مرتبط‪ ،‬در یک ازمون کشوری دوره تکمیلی ازمایشگاه‬ ‫شرکت نموده و ‪ 3‬سال مجددا ً دوره تخصصی ازمایشگاهی‬ ‫را در بهترین دانشگاههای علوم پزشکی کشور می گذرانند‬ ‫(مجموع ًا ‪ 81‬سال تحصیالت عالیه و اشتغال تخصصی) موجب‬ ‫ارتقای شاخص های کیفی این بخش خواهد شد‪.‬‬ ‫نگاه مجدد به قوانین بین الملی در امریکا و اروپا در‬ ‫ ‪-‬‬ ‫این زمینه می تواند کمک کننده باشد‪ .‬در تمام قوانین بین المللی‬ ‫شرط احراز مسئولیت فنی ازمایشگاه مختص به متخصصین‬ ‫ازمایشگاه با پایه ‪ MD‬نیست و همکاران پاتولوژی با پایه‬ ‫‪ MD‬در کنار متخصصین )‪ (Ph.D‬علوم ازمایشگاهی می توانند‬ ‫مسئولیت فنی ازمایشگاه را عهده دار شوند‪ .‬شاهد این قضیه‬ ‫در امریکا است که متخصصین (‪ )D.hP‬علوم ازمایشگاهی پس‬ ‫از گذراندن دوره تکمیلی ازمایشگاه می توانند مسئولیت فنی‬ ‫ازمایشگاه را کسب نمایند‪ .‬در اتحادیه اروپا نیز بیش از ‪60‬‬ ‫درصد متخصصین ازمایشگاه پایه غیر پزشک)‪ (MD‬دارند‪ .‬به‬ ‫نظر می رسد واژه بالین و پزشک بودن صرفا بهانه ای جهت‬ ‫اقناع سایر اقشار جامعه خدوم پزشکی و وارونه جلوه دادن‬ ‫واقعیتهای حوزه ازمایشگاه است‪ .‬اگر این موضوع از پایگاه‬ ‫علمی برخوردار می بود کشورهای پیشرفته در حوزه سالمت‬ ‫مانع ورود متخصصین ‪ Ph.D‬به ازمایشگاه می شدند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال کشور هلند از سال ‪ 2001‬متخصصین ازمایشگاه را‬ ‫صرف ًا از بین دارندگان رشته های مرتبط با علوم ازمایشگاهی‬ ‫جذب نموده و از ورود پزشکان به حوزه تخصصی ازمایشگاه‬ ‫ممانعت بعمل اورده است‪ .‬همه این مستندات گواه بر این دارد‬ ‫که تعریف حوزه ازمایشگاه در ایران با سایر نقاط دنیا تفاوت‬ ‫دارد‪ .‬در حالیکه در سایر نقاط دنیا متخصصین ازمایشگاه با‬ ‫نواوری‪،‬تخصصی کردن و ارتقاء کیفیت خدمات سالمت مردم‬ ‫در اولویت قرار داده اند‪ ،‬در ایران سی سال است بدلیل نگاه های‬ ‫صرفا صنفی به ازمایشگاه مردم از خدمات با کیفیت محروم‬ ‫مانده اند‪ .‬ادامه روند کنونی قطعا صدمات جبران ناپذیری بر‬ ‫پیکره ازمایشگاه و نهایتا سالمت مردم وارد خواهد نمود‪.‬‬ ‫در ارتباط با بحث پزشک وغیر پزشک بودن‬ ‫ ‪-‬‬ ‫و نگرانی های مرتبط با سالمت مردم ذکر این نکته ضروری‬ ‫است که هم اکنون مطابق با قوانین کنونی وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫درمان و اموزش پزشکی‪ 3 ،‬نفر از‪ Ph.D‬رشته های علوم‬ ‫ازمایشگاهی بدون نیاز به یک پاتولوژیست می توانند مسئولیت‬ ‫فنی ازمایشگاه را عهده دار شوند‪ .‬اینکه این همکاران بدون نیاز‬ ‫به یک پاتولوژیست امکان تاسیس ازمایشگاه را دارا هستند‪،‬‬ ‫نشان از وارونه جلوه دادن حقیقت های ازمایشگاه از سوی‬ ‫برخی از همکاران پاتولوژیست است‪.‬‬ ‫‪ -6‬در طی این مدت بارها به این موضوع اشاره شده که این‬ ‫قانون بنا به ضرورت های زمان دفاع مقدس به تصویب مجلس‬ ‫شورای اسالمی رسیده است‪ .‬طرح چنین مباحثی با هدف گمراه‬ ‫کردن جامعه پزشکی و خالف واقع نشان دادن واقعیت های‬ ‫موجود در قوانین بین المللی ازمایشگاه است‪ .‬سوال اینست‬ ‫که ایا کشورهای پیشرفته در حوزه بهداشت و سالمت نیز بنا‬ ‫به ضروریات و مقتضیات و تنگناهایی از قبیل جنگ اقدام به‬ ‫تصویب قوانین ازمایشگاه نموده اند؟!! ایا اینکه این کشورها‬ ‫مجوز مسئولیت فنی به همکاران‪ Ph.D‬می دهند ریشه در مسائل‬ ‫اقتصادی و اجتماعی و سیاسی دارد؟!! قطعا چنین نبوده و نخواهد‬ ‫بود‪ ،‬چرا که سالمت مردم در اولویت اول این کشورها قرار دارد‪.‬‬ ‫‪ -7‬همکاران پاتولوژیست با دادن اطالعات نادرست‪،‬‬ ‫غیر علمی و غیر مستند به نمایندگان محترم مجلس شورای‬ ‫اسالمی در فکر ممانعت از اجرای قانون دوره تکمیلی ازمایشگاه‬ ‫می باشند‪ .‬با وجود اینکه جامعه ازمایشگاهیان شکی ندارد که‬ ‫نمایندگان محترم مجلس شورای اسالمی حامی قانون و قانون‬ ‫مداران هستند و تحت تاثیر جوسازی ها و اقدامات خالف‬ ‫واقع همکاران پاتولوژیست قرار نمی¬گیرند‪ ،‬انجمن بیوشیمی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران به نمایندگی از متخصصین و همکاران‬ ‫علوم ازمایشگاهی‪ ،‬نمایندگان محترم مجلس را دعوت به شنیدن‬ ‫نظرات این اساتید و همچنین توجه به قوانین و مستندات به روز‬ ‫و علمی بین المللی در خصوص ازمایشگاه می نمایند‪.‬‬ ‫‪ -8‬برنامه اموزشی دوره تکمیلی ازمایشگاه به دفعات مورد‬ ‫نقد غیرمنصفانه همکاران پاتولوژیست قرار گرفته است‪ .‬به اطالع‬ ‫می رساند این ایین نامه در معاونت اموزشی وزارت بهداشت‬ ‫زیر نظر کمیته شش نفره شامل سه نفر از اساتید پاتولوژی و‬ ‫سه نفر از اساتید رشته های علوم ازمایشگاهی تهیه و تدوین‬ ‫شده است‪ .‬اگر چه نظرات اعمالی همکاران پاتولوژیست در این‬ ‫کمیته ‪ 6‬نفره باعث سخت و دشوار شدن شدن دوره شده‪ ،‬با‬ ‫اینحال اساتید علوم ازمایشگاهی نهایت همکاری را با معاونت‬ ‫محترم اموزشی جهت احیاء مجدد این دوره داشته اند‪.‬‬ ‫از نقایص مهم این ایین نامه برگزاری دوره زیر نظر گروه‬ ‫پاتولوژی است‪ .‬این درحالی است که گروه های مرتبط علوم‬ ‫ازمایشگاهی توان و امکان برگزاری دوره را داشته و قبال این‬ ‫موضوع را به دانشگاه های علوم پزشکی اعالم نموده اند‪.‬‬ ‫‪ -9‬کالم اخر‪ :‬موارد ذکر شده فوق نشان از مشکل بزرگ و‬ ‫عمیق در اموزش و مدیریت ازمایشگاه های کشور دارد‪ .‬عدم‬ ‫توجه همکاران پاتولوژیست به قوانین ملی و بین المللی و عدم‬ ‫توجه به اموزش صحیح در رشته تخصصی کلینیکال پاتولوژی‬ ‫نتیجه ای جز وضعیت کنونی ازمایشگاه های کشور ندارد‪.‬‬ ‫شایسته است متولیان امر در وزرات بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی برای این مساله فکر عاجل نموده و با عنایت به قوانین‬ ‫بین الملی‪ ،‬زمینه فعالیت طیف وسیع ازمایشگاهیان اعم از اساتید‬ ‫و کارشناسان ازمایشگاه چه در قالب دوره تکمیلی ازمایشگاه و‬ ‫یا سایر مقاطع تحصیلی را فراهم نمایند‪.‬‬ ‫انجمن بیوشیمی جمهوری اسالمی ایران‬ ‫خرداد ‪96‬‬ ‫شماره ‪137‬‬ ‫‪91‬‬ JUNE. 2017 Volume 19 Laboratory Diagnosis /ISSN:1561-6363 Issue No. 137 Address: P.O. Box 14335-1418-Tehran-Iran content Tel: 021-88982100 / Fax: 021-89776769 Website: www.Tashkhis.com Email:Tashkhis@gmail.com 20th IranHealth Exhibition…………....……………………...…………………20 3 Evaluation of Tumor Glycemic Markers in Cancer……......................………..24 3 Infection Control in Medical Diagnostic Laboratories………......................….28 3 matashkhis@gmail.com History of Hematology in Iran-part4…………..….........................................….…16 3 Executive Manager: Mahmood Aslani Interview with Lab office of Maragheh ……………........….....………………..12 3 Dr. Arash Daryakar MD Meeting of the Society of National Laboratories...........................................…..9 3 Managing editor: News ........................................................................................................................5 3 aafrah@gmail.com Editorial……...........................................................................................................2 3 Dr. Abbas Afrah 3 Editor in Chief: Investigation of Phospholipid Hydroperoxide Glutathione Peroxidase Enzyme Mutations in Infertile Men……............................................…36 3 Water Disinfection System…………………….......……………....................…..38 Dr. Seyed Hossein Fatemi, 3 Recombinant Allergens for Allergen-specific Immunotherapy………......……42 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) 3 Lab News……………........................................................................................….48 3 Decoding the Genome Using NGS……............................................................…53 3 Statement of the Biochemistry Association of Iran.……...........................…….56 Scientific Consultants: Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, Professor of Tehran Medical Sciences Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Dr. Alireza Mehrvarz, Anatomo-Clinical Pathologist Dr. Alireza Tarang, Medical Genetics (PhD.) Parvin Mokhtar, Nurse