ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 138

‫سال نوزدهم‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫‪ 100‬صفحه‬ ‫‪‬‬ ‫انتخابات نظام پزشکی هم انجام شد ‪ -‬دکترعباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 8000‬تومان‬ ‫‪‬‬ ‫‪ISSN: 1561-6363‬‬ ‫‪‬‬ ‫نخستین نشریه ازمایشگاهی کشور‬ ‫‪ ‬رییس انجمن تامینکنندگان تجهیزات ازمایشگاهی‪ :‬بهتر است شرکت ها در تعامل خوبی با انجمنها و ادارات باشند‬ ‫‪ ‬همزمان با جشنواره ملی سلول های بنیادی صورت گرفت‪ :‬رونمایی از سه محصول دانش بنیان در حوزه سلول های بنیادی‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫نکات کلیدی تعمیراتی دستگاه های ازمایشگاهی‪ :‬انکوباتور ازمایشگاهی‪ ،‬سانتیریفیوژ‪ ،‬اسپکتروفوتومتر ‪ -‬مهندس نیلوفر حسن‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫الودگی ابزیان خزر‪ -‬ماندانا نیکوی‬ ‫همه چیز درباره میکروسکوپ‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ ‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ ‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪ -‬داخلی ‪2‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ ‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪9‬‬ ‫ ‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪11‬‬ ‫ ‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ ‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪15‬‬ ‫ ‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫شماره اتی ماهنامه‬ ‫ویژه ی هجدهمین کنگره میکروب شناسی(‪ 7-9‬شهریور‪ )96‬و‬ ‫سیزدهمین کنگره رویان(‪ 8-10‬شهریور‪ )96‬چاپ و توزیع می شود‬ ‫برایحضوردراینشمارهازهماکنونتماسبگیرید‬ ‫‪88982100‬‬ ‫‪09127333407‬‬ ‫‪09123336589‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪17‬‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪19‬‬ ‫ ‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪21‬‬ ‫ ‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪23‬‬ ‫ ‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ ‪26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪27‬‬ ‫ ‪28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪29‬‬ ‫ ‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪31‬‬ ‫ ‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫ماهنامه‬ ‫سالنوزدهم‪-‬شماره‪(138‬تیر‪100-)96‬صفحه‪8000-‬تومان‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪8965/9 :‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com / 09111311114‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترعباس نداف فهمیده‬ ‫مدیراجرایی‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪Email: matashkhis@gmail.com‬‬ ‫نشانی نشریه‪ :‬تهران‪-‬خیابان طالقانی‪ -‬نرسیده به حافظ‬ ‫کوچه غفارزاده‪ -‬کوچه مشتاقی‪-‬پالک‪1‬‬ ‫تلفن‪021-88982100 / 09127333407 :‬‬ ‫فکس‪ /021- 89776769 :‬صندوق پستی‪14335-1418 :‬‬ ‫دفتررشت‪ :‬رشت‪ -‬خیابان انقالب‪ -‬پالک ‪179‬‬ ‫‪Email: Tashkhis@gmail.com‬‬ ‫‪Web: www.Tashkhis.com‬‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکتر عباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫انتخابات نظام پزشکی هم انجام شد‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫اخبار‬ ‫‪4‬‬ ‫‪‬‬ ‫رییس انجمن تامین کنندگان تجهیزات ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫بهتر است شرکت ها در تعامل خوبی با انجمن ها و ادارات باشند‬ ‫‪10‬‬ ‫‪‬‬ ‫هفتمین کنگره بین المللی هپاتیت تهران با جایزه ای جدید برگزار می شود‬ ‫‪13‬‬ ‫‪‬‬ ‫همزمان با جشنواره ملی سلول های بنیادی صورت گرفت‪:‬‬ ‫رونمایی از سه محصول دانش بنیان در حوزه سلول های بنیادی‬ ‫‪‬‬ ‫کشور نیاز به حداقل ‪ 40‬ازمایشگاه جامع پیش بالینی دارد‬ ‫‪18‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫مکانیسم های اپی ژنتیکی مهارکننده ی تومور در سرطان پوست‬ ‫‪20‬‬ ‫نکات کلیدی تعمیراتی و نگهداشت تجهیزات ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫انکوباتور ازمایشگاهی‪ ،‬سانتیریفیوژ‪ ،‬اسپکتروفوتومتر‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های‬ ‫پزشکی‪،‬ازمایشگاهی و‬ ‫فراورده های تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوارنلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،52‬طبقه ‪،3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫فاکس‪22039247 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫خیابان سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ ‪4‬‬ ‫بررسی تطبیقی اثر مکمل لوامیزول–سلنیوم بر افزایش ‪ CD4‬دربیماران مبتال به ‪/HIV‬ایدز‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫‪32‬‬ ‫الودگی ابزیان خزر‬ ‫‪36‬‬ ‫‪‬‬ ‫کارایی کورکومین در درمان سرطان و پیش گیری از عوارض پرتو درمانی و شیمی درمانی‬ ‫‪39‬‬ ‫‪‬‬ ‫همه چیز درباره میکروسکوپ‬ ‫‪42‬‬ ‫‪‬‬ ‫مروری بر ژنومیکس‬ ‫‪51‬‬ ‫‪‬‬ ‫شرکت" وستا تجهیز پارت" برگزار کرد‪:‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫گارگاهی با موضوع "نحوه ی استفاده و نگه داری دستگاه های بیوشیمی و هورمون"‬ ‫رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد‬ ‫دکتر ارش دریاکار‬ ‫دکتر محمد جواد غروی‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫پروین مختار‬ ‫نرس‬ ‫استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫‪25‬‬ ‫‪28‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫دکتر سید حسین فاطمی‬ ‫‪14‬‬ ‫چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬ ‫نشریه تشخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشته های نویسندگان معذور است‪.‬‬ ‫هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬ ‫تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫سراغاز‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫کبدپزشکی هم انجام شد‬ ‫پیوندنظام‬ ‫انتخابات‬ ‫انتخاب های نظام پزشکی امسال همراه با‬ ‫چالش هایی انجام شد‪ .‬این چالش ها بیشتر وابسته‬ ‫به تهران بود‪ .‬نخستین ناروایی در این رویداد‪،‬‬ ‫انتخاب روز انتخابات بود‪ .‬این روز هم پنجشنبه‬ ‫بود و هم تعطیل‪.‬‬ ‫این پدیده خود بهترین دستاویز برای سفر‬ ‫چند روزه برای شماری از همکاران بود‪ .‬با‬ ‫اینکه برنامه ریزی برای الکترونیک شدن‬ ‫انتخابات هم شده بود و حتا بسیاری با ثبت نام‪،‬‬ ‫شماره های ویژه نیز دریافت کرده بودند‪ ،‬اما گزینش‬ ‫رایانه ای کارساز و شدنی نبود و کسی نتوانست از ان‬ ‫بهره مند شود‪ .‬بدین روی از سی هزار پزشک‬ ‫تهرانی‪ ،‬تنها دو هزار و پانصد نفر توانستند رای‬ ‫دهند‪ .‬اما درصد رای دهندگان در رشته علوم‬ ‫ازمایشگاهی خوشبختانه‪ ،‬باال بود‪ .‬اما چالش‬ ‫اصلی ازمایشگاهیان در تهران‪ ،‬نبود هماهنگی‬ ‫برای معرفی نامزدی از سوی اسیب شناسان‬ ‫تشریحی در تهران بود‪ .‬گرچه در روزهای واپسین‬ ‫یک نفر معرفی شد‪ ،‬ولی تردیدها کارساز شد‬ ‫و نماینده تکرشته های بالینی بیشترین رای را‬ ‫ ‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫اورد‪ .‬نفر دوم از اسیب شناس و نفر سوم‪ ،‬دکتر‬ ‫حرفه ای علوم ازمایشگاهی شد‪ .‬در شهرستان ها‬ ‫شرایط اسان تر بود و چالش ها کمتر‪.‬‬ ‫اما رویهمرفته از دید نگارنده‪ ،‬از زمانی‬ ‫که نظارت دولت ها بر گزینش ها بیشتر شده‬ ‫است‪ ،‬کارایی نظام پزشکی به گونه ی بایسته و‬ ‫شایسته انجام نمی شود‪ .‬در بسیاری از شهرها‪،‬‬ ‫باندهایی که به گونه ای دارای پشتوانه ی مادی‬ ‫(اربابان بیمارستان های خصوصی) و معنوی‬ ‫(پشتوانه های نهادی و دولتی)هستند‪ ،‬در‬ ‫گزینش های سران نظام پزشکی راهبری می کنند‪.‬‬ ‫کسانی هم که برگزیده می شوند‪ ،‬چندان برش‬ ‫الزم را ندارند‪.‬‬ ‫نگارنده بارها و بارها در باره ی ناروایی هایی که انجام‬ ‫میشودونظامپزشکیهمهیچکارینمیکند‪،‬نوشته‬ ‫است‪ .‬چه کسی از اندام های سازمان نظام پزشکی‪،‬‬ ‫ازپدیده ی پاداش های ناروای پنهانی برای فرستادن‬ ‫بیماران به برخی بیمارستان ها‪ ،‬مراکز پیراپزشکی و‬ ‫به ویژه مراکز تصویر برداری های مغناطیسی اگاهی‬ ‫ندارد؟ چرا در این باره کاری انجام نمی شود؟‬ ‫این پدیده در کشورهایی که سال ها دارای‬ ‫نظام ارجاع (ارجاع از سوی پزشکان خانواده به‬ ‫متخصصان) هستند و با این پدیده اشنایی دارند‪،‬‬ ‫برای پیشگیری از این پدیده ی بزهکاری‪ ،‬قانون ها‬ ‫و اهرم هایی نهاده شده است‪ .‬دراین باره در امریکا‬ ‫قانون) ‪ (Anti-Kickback Statute‬هست که پرداخت‬ ‫مستقیم و هرگونه هدیه هایی‪ ،‬حتا در حد دعوت‬ ‫به نوشیدن یک فنجان قهوه‪ ،‬جرم به شمار می اید‬ ‫و با ان به راستی مقابله می شود‪ .‬در ایران پیش‬ ‫از انقالب این پدیده تنها میان برخی پزشکان و‬ ‫جراحان نارواکار رایج بود‪.‬‬ ‫میان پیراپزشکان بی سواد و پزشکان ازمند‬ ‫نیزچنین بود‪ .‬البته نظام پزشکی هم زورش به برخی‬ ‫می رسید‪ .‬ولی این چند سال گذشته‪ ،‬ایا کسی تاکنون‬ ‫در ایران شنیده است که فالن جراح برای این پدیده ی‬ ‫زشت بازخواست شده است‪.‬‬ ‫شوربختانه چنین کسانی خود در بیمارستان های‬ ‫دانشگاهی هم کم نیستند‪ .‬در دوهه گذشته پدیده‬ ‫‪ Kickback‬در برخی مراکز و به نام سهامدار بودن در‬ ‫مراکز پیراپزشکی‪ ،‬چهره ی اشکار به خود گرفته است‪.‬‬ ‫سخن این شماره را با چالش دیگر این انتخابات‬ ‫از زبان رییس انجمن داروسازان ایران به پایان‬ ‫می رسانم‪ :‬دکتر رهبر مژدهی اذر در گفتگو با خبرنگار‬ ‫مهر‪ ،‬به انتخابات سازمان نظام پزشکی اشاره کرد و‬ ‫افزود‪ :‬بنده معتقدم که سازمان نظام پزشکی به عنوان‬ ‫یک سازمان صنفی غیردولتی‪ ،‬نمی تواند با حضور‬ ‫چهره های دولتی شکل بگیرد‪ .‬در واقع‪ ،‬باید افرادی‬ ‫وارد این سازمان شوند که هیچ وابستگی دولتی‬ ‫نداشته باشند‪ .‬وی با انتقاد از ورود برخی چهره های‬ ‫دولتی به سازمان نظام پزشکی در انتخابات اخیر‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬وقتی افراد دولتی در هیات مدیره سازمان نظام‬ ‫پزشکی قرار بگیرند‪ ،‬نمی توانند از حقوق پزشکان و‬ ‫مردم در مقابل دولت دفاع کنند‪ ،‬چون در ان صورت‬ ‫از سمت دولتی خود برکنار می شوند‪ .‬مژدهی اذر‬ ‫تاکید کرد‪ :‬ورود چهره های دولتی به سازمان صنفی‬ ‫جامعه پزشکی‪ ،‬باعث می شود "نظام پزشکی‬ ‫ضعیف و دولتی" را شاهد باشیم‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مهندس محموداصالنی‬ ‫رویدادهاوگزارش ها‬ ‫بررسی طرح‬ ‫«باز طراحی نظام جامع ارائه خدمات ازمایشگاهی»‬ ‫وزیر بهداشت در پاسخ به نامه اساتید پاتولوژی‬ ‫کشور‪ ،‬به معاون اموزشی خود دستور داد طرح‬ ‫پیشنهادی خود را با همکاری ذینفعان که منجر‬ ‫به ارتقای دانش و مهارت در رشته های مرتبط و‬ ‫باز طراحی نظام جامع ارائه خدمات ازمایشگاهی‬ ‫شود را حداکثر تا سه ماه اینده ارایه کند‪.‬‬ ‫دکتر هاشمی در پاسخ به نامه ‪ 6‬تن از اساتید‬ ‫پاتولوژیکشوردرخصوصاجرایمصوبهدوره های‬ ‫تکمیلی علوم ازمایشگاهی‪(Laboratory‬‬ ‫)‪ sciences‬و درخواست برای انجام کارشناسی‬ ‫های عمیق تر در این باره‪ ،‬به دکتر الریجانی‬ ‫معاون اموزشی این وزارتخانه دستور داد با دعوت‬ ‫از نمایندگان گروه های ذینفع و کارشناسی جامع‬ ‫در جلسه ای با حضور معاونین اموزشی‪ ،‬درمان‪،‬‬ ‫برنامه ریزی‪ ،‬هماهنگی حقوقی و امور مجلس‬ ‫موضوع بررسی و طرح پیشنهادی خود را که منجر‬ ‫به ارتقای دانش و مهارت در رشته های مرتبط و باز‬ ‫طراحی نظام جامع ارائه خدمات ازمایشگاهی شود‬ ‫را حداکثر تا سه ماه اینده ارایه کند‪.‬‬ ‫متن نامه ‪ 6‬تن از اساتید پاتولوژی به وزیر‬ ‫بهداشت به شرح زیر است‪:‬‬ ‫****‬ ‫«حضور جناب اقای دکتر هاشمی‬ ‫با سالم و احترام‬ ‫همانگونه که مستحضرید‪ ،‬طی ماه‬ ‫گذشته مشکالتی پیرامون دوره تکمیلی‬ ‫علوم ازمایشگاهی پیش امده و اختالفات در این‬ ‫زمینه تعمیق و مسائل دیگری نیز حادث شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در صورت صالحدید‪ ،‬جنابعالی با ورود مدبرانه‬ ‫و درایت مندانه به موضوع‪ ،‬دستور فرمایید ضمن‬ ‫انجام کارشناسی های عمیق تر در مورد دوره‬ ‫تکمیلی علوم ازمایشگاهی و در فضای مشورتی‪،‬‬ ‫تمام ابعاد قضیه از جمله‪ ،‬مشکالت مرتبط با‬ ‫دستیاران‪ ،‬مدیریت شود‪.‬‬ ‫دکتر شهریار دبیری‬ ‫دکتر مسلم بهادری‬ ‫دکتر محمدعلی برومند‬ ‫دکتر ناصر کمالیان‬ ‫دکتر سید ضیاءالدین تابعی‬ ‫دکتر سیدمحمد توانگر»‬ ‫****‬ ‫متن پی نوشت وزیر بهداشت خطاب به معاون‬ ‫اموزشی به شرح زیر است‪:‬‬ ‫«جناب اقای دکتر الریجانی‬ ‫معاون محترم اموزشی‬ ‫لطفا با دعوت از نمایندگان گروه های ذینفع و‬ ‫کارشناسی جامع با حضور جنابعالی و معاونین‬ ‫محترم درمان‪ ،‬برنامه ریزی‪ ،‬هماهنگی‪ ،‬حقوقی‬ ‫و امور مجلس‪ ،‬موضوع بررسی و طرح پیشنهادی‬ ‫خود را که منجر به ارتقای دانش و مهارت در رشته‬ ‫های مرتبط و باز طراحی نظام جامع ارائه خدمات‬ ‫ازمایشگاهی شود را در حداکثر طی مدت سه ماه‬ ‫از این تاریخ تحویل نمایید‪».‬‬ ‫رئیس اداره تجهیزات و فراورده های ازمایشگاهی اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو‪:‬‬ ‫بیش از ‪ 140‬کاالی تجهیزات پزشکی با کاربرد عمومی ازمایشگاهی‬ ‫از گرفتن مجوز معاف شدند‬ ‫رئیس اداره تجهیزات و فراورده های ازمایشگاهی‬ ‫فراورده های تجهیزات البراتوری از گرفتن مجوز‬ ‫اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و‬ ‫معاف شدند‪ .‬یعنی وسایلی که هم می تواند در‬ ‫دارو گفت‪ :‬بیش از ‪ 140‬مورد فراورده های تجهیزات‬ ‫ازمایشگاه های طبی کاربرد داشته باشته باشد و هم‬ ‫البراتوری از گرفتن مجوز معاف شدند یعنی وسایلی‬ ‫در سایر ازمایشگا ها(ازمایشگاه های عمومی )‪.‬‬ ‫که هم می تواند در ازمایشگاه های طبی کاربرد داشته‬ ‫باشته باشد و هم در سایر ازمایشگا ها‪.‬‬ ‫مهندس محمد علی حیدری گفت‪ :‬به دنبال‬ ‫طرح تفویض کاالهای پزشکی به معاونت های‬ ‫غذا ودارو سراسر کشور‪ ،‬این اداره پیش قدم بوده‬ ‫ ‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫است و برنامه ریزی های خوبی در این زمینه‬ ‫صورت گرفت‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬در این راستا چند لیست از کاالهای‬ ‫تجهیزات پزشکی تهیه کردیم که بیش از ‪ 140‬مورد‬ ‫مهندس حیدری در پایان گفت‪ :‬بر همین‬ ‫اساس درخواست کنندگان این نوع کاالها می‬ ‫توانند با ثبت سفارش از وزارت بازرگانی اقدام به‬ ‫ورود و ترخیص نمایند‪.‬‬ ‫ارسال نمونه ازمایشگاهی به خارج از کشور تنها در صورت کسب مجوز‬ ‫مطابق ایین نامه تاسیس و اداره امور‬ ‫ازمایشگاه های پزشکی‪ ،‬ارسال نمونه‬ ‫ازمایشگاهی به خارج از کشور توسط‬ ‫این گروه از موسسات پزشکی بجز در‬ ‫مواردی که کسب مجوز کرده باشند‬ ‫ممنوع است‪.‬‬ ‫مدیرکل ازمایشگاه های مرجع سالمت‬ ‫وزارت بهداشت با بیان اینکه علیرغم‬ ‫امکانات خوب و کیفیت مطلوب‬ ‫خدمات ازمایشگاهی درکشور‪ ،‬هنوز‬ ‫تعدادی از ازمایش های مورد درخواست‬ ‫پزشکان‪ ،‬درکشور قابل انجام نیست‬ ‫گفت‪ :‬ارسال نمونه به خارج از کشور فقط در‬ ‫صورت کسب مجوز امکان پذیر است‪.‬‬ ‫دکترسیامک سمیعی که چندی پیش خبر از‬ ‫ابالغ دستورالعمل صدور مجوز برای ارسال نمونه‬ ‫های ازمایشگاهی به خارج از کشور به منظور‬ ‫تشخیص پزشکی و نحوه انعکاس و بازتاب خبری‬ ‫این موضوع دریکی از رسانه ها با عنوان « خطر‬ ‫سرقت ژنتیکی با ارسال نمونه های ازمایشگاهی‬ ‫به خارج از کشور» وعدم شفافیت وزارت‬ ‫بهداشت درنوع ازمایش های ارسالی‪ ،‬منتشرشده‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬مطابق ایین نامه تاسیس و اداره امور‬ ‫ازمایشگاه های پزشکی‪ ،‬ارسال نمونه به خارج از‬ ‫کشور توسط این گروه از موسسات پزشکی بجز‬ ‫در مواردی که کسب مجوز کرده باشند ممنوع‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬در این دستورالعمل به روشنی قید‬ ‫شده است که این مجوز برای خدمات ازمایشگاهی‬ ‫که ارائه ان توسط ازمایشگاه های داخل کشور میسر‬ ‫است‪ ،‬صادر نمی شود‪.‬‬ ‫دکترسمیعی تاکید کرد‪ :‬موضوع حفظ محرمانگی‬ ‫اطالعات بیماران نیز که یکی از ارکان مهم ضوابط‪،‬‬ ‫استانداردهای ازمایشگاهی و منشور حقوق‬ ‫مراجعان به ازمایشگاه های تشخیص پزشکی‬ ‫(ابالغ وزیر بهداشت وقت به تاریخ مهرماه ‪)1391‬‬ ‫است در این دستورالعمل مورد توجه قرار گرفته و‬ ‫ازمایشگاه )‪ (Laboratory‬مربوطه ملزم به پیش‬ ‫بینی و رعایت تمهیداتی در این خصوص است و‬ ‫پیش از صدور مجوز از استقرار و اثربخشی انها‬ ‫اطمینان حاصل می شود‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬کمیته ای متشکل از متخصصان رشته‬ ‫های مختلف ازمایشگاهی‪ ،‬مسئوالن ادارات ذی‬ ‫نفع در وزارت بهداشت درمان و اموزش پزشکی‪،‬‬ ‫دانشگاه های علوم پزشکی و انجمن های علمی‬ ‫ازمایشگاهی در خواست ازمایشگاههای متقاضی‬ ‫را بررسی و در مورد لزوم صدور مجوز تصمیم می‬ ‫گیرند‪.‬‬ ‫دکتر سمیعی تاکید کرد‪ :‬فرایند صدور مجوز‬ ‫به گونه ای تعریف شده است که در صورت‬ ‫فراهم شدن امکان انجام ازمایش هایی که هم‬ ‫اکنون انجام انها در کشور ممکن نیست‪ ،‬مجوز‬ ‫مربوطه برای ان ازمایش لغو می شود‪ .‬معاونت‬ ‫های درمان دانشگاه های علوم پزشکی در این‬ ‫فرایند مشارکت داشته و ناظر بر کیفیت انجام ان‬ ‫و عملکرد ازمایشگاه های پزشکی هستند‪.‬‬ ‫مدیرکل ازمایشگاه های مرجع سالمت‬ ‫وزارت بهداشت با بیان اینکه علی رغم‬ ‫امکانات خوب و کیفیت مطلوب خدمات‬ ‫ازمایشگاهی در بیشتر ازمایشگاه های‬ ‫پزشکی کشور هنوز تعدادی از ازمایش های‬ ‫ً‬ ‫مورد درخواست پزشکان‪ ،‬که عمدتا نیازمند‬ ‫تجهیزات و فناوری های پیچیده و پیشرفته‬ ‫هستند‪ ،‬درکشور قابل انجام نیست‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫باید ازطریق تدوین ضوابط و اعمال نظارت‬ ‫ازمایشات را به نحوی مدیریت کرد که با‬ ‫کمترین عواقب و عوارض جانبی‪ ،‬از جمله پی‬ ‫امدهای امنیت زیستی‪ ،‬بیماران نیازمند و پزشکانی‬ ‫که برای تشخیص صحیح به نتیجه انها نیاز دارند‬ ‫از این امکان محروم نشوند‪.‬‬ ‫دکترسمیعی گفت‪ :‬وجود دستورالعمل و‬ ‫رویه مشخص دراین مورد به منظور پیشگیری‬ ‫ازهرگونه سوء استفاده به ویژه مقابله با تقاضای‬ ‫القایی نیزحائز اهمیت است و ازمایشگاه مرجع‬ ‫سالمت امادگی دارد در این خصوص با تشکیل‬ ‫جلسه و توضیح دقیق مراحل فرایند صدور مجوز‬ ‫به سواالت و ابهامات احتمالی که با مطالعه متن‬ ‫دستورالعمل رفع نشده است را پاسخ دهد‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کیت تشخیص سریع بیماری کریمه ‪ -‬کنگو در ایران طراحی می شود‬ ‫رئیس انستیتو پاستور ایران گفت‪ :‬کیت تشخیص‬ ‫سریع بیماری کریمه ‪ -‬کنگو با همکاری انستیتو‬ ‫پاستور سنگال و گینه در ایران طراحی خواهد شد‪.‬‬ ‫دکتر مصطفی قانعی در حاشیه اولین همایش‬ ‫نظام مراقبت بهداشتی یکپارچه انسان‪ ،‬دام و گیاه‬ ‫در جمع خبرنگاران افزود‪ :‬ساخت کیت های‬ ‫تشخیصی این بیماری برای اولین بار در دنیا‬ ‫توسط ایران پیشنهاد داده و برای ساخت ان پیش‬ ‫قدم شده است‪.‬‬ ‫تب خونریزی دهنده کریمه کنگو‪ ،‬یک بیماری حاد‬ ‫تب دار و خونریزی دهنده است که از طریق گزش‬ ‫کنه یا تماس با خون یا ترشحات یا الشه دام و انسان‬ ‫الوده‪ ،‬منتقل می شود‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه زیرساخت این کار از جمله‬ ‫انتخاب تیم تحقیقاتی و اموزش انان در خارج کشور‪،‬‬ ‫فراهم شده است‪ ،‬گفت‪ :‬محققان باید فعالیت خود را‬ ‫در این زمینه شروع کنند‪.‬‬ ‫قانعی‪ ،‬تشخیص سریع را از مهم ترین مزیت این‬ ‫طرح اعالم کرد و گفت‪ :‬در این کیت حدود چند‬ ‫دقیقه برای تشخیص بیماری الزم است اما در کیت‬ ‫های موجود ‪ 2‬تا ‪ 3‬روز طول می کشد تا تشخیص‬ ‫انجام شود‪.‬‬ ‫رئیس انستیتو پاستور گفت‪ :‬تشخیص سریع‬ ‫مهمترین عامل برای مداوای بیماری تب کریمه‪-‬‬ ‫کنگو است و این کار اگر با تاخیر انجام گیرد می‬ ‫تواند به مرگ بیمار بیانجامد‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه انستیتو پاستور ایران در مقوله‬ ‫بیماری عفونی بازوی وزارت بهداشت است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫هرانچه در حوزه بیماری های عفونی از جمله تب‬ ‫کریمه‪-‬کنگو به مشکل تبدیل شود‪ ،‬فعالیت های‬ ‫تحقیقاتی دراین مجموعه انجام می شود‪.‬‬ ‫وی ادامه داد که وزارت بهداشت به طور جدی‬ ‫پیگیر کاهش بیماری های غیر واگیر است و ما باید‬ ‫حواس مان باشد که بیماری های عفونی در کشور‬ ‫شیوع پیدا نکند‪.‬‬ ‫معرفی ویژگی های نظام مراقبت هشدار سریع و‬ ‫تجربیات موفق در جهان‪ ،‬شناسایی شاخص های‬ ‫بالقوه ارزشمند هشدار سریع در خصوص‬ ‫بیماری های واگیر مشترک بین انسان‪ ،‬دام‪،‬‬ ‫حیات وحش و گیاهان به منظور حفاظت از‬ ‫سالمت انسان ها‪ ،‬شناسایی پتانسیل های کشور‬ ‫در این زمینه و اصول پاسخ دهی فوری از اهداف‬ ‫این همایش است‪.‬‬ ‫نظام مراقبت هشدار سریع بهداشتی یکپارچه‬ ‫انسان‪ ،‬دام و گیاه با هدف حفاظت از سالمت‬ ‫انسان‪ ،‬نظام پاسخ دهی فوری بهداشتی یکپارچه‬ ‫انسان‪ ،‬دام و گیاه و وظائف و نقش وزارتخانه و‬ ‫سازمان ها و صاحب نظران مرتبط در توسعه نظام‬ ‫مراقبت هشدار و پاسخ دهی سریع بهداشتی ادغام‬ ‫یافته از محورهای این همایش است‪.‬‬ ‫اولین همایش نظام مراقبت بهداشتی یکپارچه‬ ‫انسان‪ ،‬دام و گیاه ‪14‬تیرماه با حضور صاحب‬ ‫نظران داخلی و خارجی و مسئوالن در سالن‬ ‫همایش انستیتو پاستور ایران برگزار شد‪.‬‬ ‫اداره تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار کرد‪:‬‬ ‫برگزاری پنل اموزشی و توجیهی جهت تامین صحیح‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی ویژه کلیه مراکز درمانی استان قم‬ ‫پنل اموزشی تامین صحیح‬ ‫سوپر وایزرهای ازمایشگاهی استان‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی ویژه مراکز‬ ‫قم برگزار شد‪ ،‬ابتدا مدیران و مسئولین‬ ‫درمانی‪ ،‬با همکاری مشترک ادارات‬ ‫هر حیطه توضیحات مرتبط با خود را‬ ‫تجهیزات پزشکی غذاودارو و درمان‪،‬‬ ‫مطرح نمودند و پس از ان سواالت‬ ‫اداره امور ازمایشگاه ها و امور مالی‬ ‫حضارمطرح و مدیران مربوطه‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد‪.‬‬ ‫پاسخگوبودند‪.‬‬ ‫در این جلسه که با حضور مسئوالن‬ ‫فنی ملزومات پزشکی‪ ،‬تدارکات و‬ ‫ ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫رویدادها وگزارش ها‬ ‫رئیس بانک اطالعات هویت ژنتیک ایران‪:‬‬ ‫بانک هویت ژنتیک‪ ،‬امسال در کشور اجرایی می شود‬ ‫رئیس بانک اطالعات هویت ژنتیک ایران‬ ‫وابسته به سازمان پزشکی قانونی کشور گفت‪:‬‬ ‫بانک هویت ژنتیک‪ ،‬امسال در تمامی استان های‬ ‫کشور و نمونه گیری از گروه های متهمان تعیین‬ ‫شده اجرایی می شود‪.‬‬ ‫رضا رئوفیان دراین باره افزود‪:‬‬ ‫بر اساس پنجمین جلسه هیات مدیره بانک هویت‬ ‫ژنتیک مقرر شد در سال ‪ 30 ،96‬هزار نمونه از‬ ‫گروه های مخاطب تعیین شده (زندانیان پرخطر)‬ ‫در سراسر کشور تهیه و پروفایل انان در بانک‬ ‫ژنتیک ذخیره شود‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬بر اساس این تصمیم در سال ‪1396‬‬ ‫شاهد اجرایی شدن پروژه بانک اطالعات هویت‬ ‫ژنتیک در سراسرکشور خواهیم بود‪.‬‬ ‫رئیس بانک اطالعات هویت ژنتیک ایران گفت‪:‬‬ ‫در سال ‪ 1395‬بر اساس هماهنگی با دستگاه ها‬ ‫و نهادهای ذی ربط‪6 ،‬استان بر اساس جرایم‬ ‫خطرناک اتفاق افتاده در انها شامل تهران‪ ،‬البرز‪،‬‬ ‫اصفهان‪ ،‬خراسان رضوی‪ ،‬فارس و خوزستان‬ ‫برای نمونه گیری از زندانیان انتخاب شدند‪.‬‬ ‫وی خاطر نشان کرد‪ :‬این طرح‪ ،‬ابتدا به شکل پایلوت‬ ‫(ازمایشی) در استان های اصفهان‪ ،‬خراسان رضوی‪،‬‬ ‫فارس و خوزستان به اجرا درامد‪.‬‬ ‫رئوفیان با تشریح شیوه ذخیره سازی نمونه ها در‬ ‫بانک و رفع نواقص و کاستی های کار در مرحله‬ ‫پایلوت تصریح کرد‪ :‬با اموزش کارشناسان و تعامل‬ ‫بسیار مناسب با سازمان زندان ها و اقدامات تامینی‬ ‫و تربیتی کشور در سال جاری در استان تهران‪،‬‬ ‫عملکرد بسیار خوبی داشتیم و موفق به اخذ نمونه‬ ‫از گروه های هدف شدیم که امیدواریم این روند در‬ ‫سراسر کشور نیز تکرار شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬پس از اجرای مرحله پایلوت و رفع نواقص‬ ‫و اصالح فرایندها‪ ،‬فاز اجرایی بعدی در تهران انجام‬ ‫شد و کار با نتیجه ‪ 98‬درصدی در تهران بدون هیچ‬ ‫مشکلیانجامشد‪.‬‬ ‫رئیس بانک اطالعات هویت ژنتیک ایران با اشاره‬ ‫به این موفقیت اظهار امیدواری کرد طرح در مرحله‬ ‫کشور نیز به نحو شایسته‪ ،‬بدون مشکل و مطابق‬ ‫اهداف تعیین شده انجام شود‪.‬‬ ‫رئوفیان همچنین از دو برنامه دیگر بانک‬ ‫اطالعات هویت ژنتیک خبر داد و اظهار کرد‪:‬‬ ‫بانک ژنتیک دست اندرکار دسته بندی اطالعات‬ ‫موجود در ازمایشگاه های سازمان پزشکی قانونی‬ ‫است تا از این اطالعات نیز موارد کاربردی‬ ‫استحصال و در پایگاه داده بانک ژنتیک وارد شود‪.‬‬ ‫جایزه حلقه طالیی دیابت به پژوهشگران ایرانی اعطا شد‬ ‫پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران به خاطر مبارزه با دیابت و همچنین‬ ‫تعهد به مدیریت‪ ،‬درمان و پیشگیری مطلوب تر از‬ ‫دیابت با اهدای جایزه حلقه طالیی دیابت تقدیر شد‪.‬‬ ‫همزمان با برگزاری دهمین نشست جهانی موسسه‬ ‫«ایبدو» ایتالیا و در مراسم افتتاحیه این نشست که در‬ ‫تیر ماه سال جاری در رم برگزار شد جایزه حلقه طالیی‬ ‫دیابت ‪ ۲۰۱۷‬به دکتر باقر الریجانی رئیس پژوهشگاه‬ ‫علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫اهدا شد‪.‬‬ ‫درایننشستدکترباقرالریجانیرئیسپژوهشگاه‬ ‫علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫و نایب رئیس کمیته ملی بیماری های غیرواگیر‪،‬‬ ‫ضمن ارائه گزارشی از وضعیت نظام سالمت کشور‬ ‫و پیشرفت هایی که طی دهه های اخیر حاصل شده‪،‬‬ ‫از وضعیت کشور در زمینه بیماری های غیرواگیر و‬ ‫همچنین بیماری دیابت سخن گفت و با اشاره به‬ ‫تدوین سند ملی کنترل و پیشگیری از بیماری های‬ ‫غیرواگیر‪ ،‬به اقداماتی که در راستای اجرای سند‬ ‫صورت گرفته اشاره کرد‪.‬‬ ‫در ادامه پروفسور الئورو رئیس موسسه «ایبدو»‬ ‫ایتالیا از اقدامات دکتر باقر الریجانی رئیس‬ ‫پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی تهران در زمینه مدیریت‪ ،‬پیشگیری و‬ ‫درمان بیماری دیابت تقدیر کرد و جایزه حلقه‬ ‫طالیی دیابت ‪ ۲۰۱۷‬به وی اهدا شد‪.‬‬ ‫بنیاد ایبدو به عنوان متولی پایش بیماری‬ ‫دیابت(‪ )Diabetes‬در ایتالیا شناخته شده است که‬ ‫به عنوان یک اتاق فکر مدرن در زمینه بیماری دیابت‬ ‫به ترویج این باور در اذهان می پردازد که این بیماری‬ ‫امروزه باید از طریق یک گفتگوی مداوم در مورد‬ ‫مسائل بالینی و اقتصاد سالمت کنترل شود‪ .‬جایزه‬ ‫حلقهطالییدیابتموسسه«ایبدو»ایتالیانیزبهمراکز‬ ‫فعال در زمینه توسعه طرح های جلوگیری و درمان‬ ‫بیماری دیابت اهدا می گردد‪.‬‬ ‫بنیاد ایبدو بر ان است تا با مقایسه ساختاری‪،‬‬ ‫تجزیه و تحلیل و همچنین پایش مستمر داده ها‬ ‫در زمینه دیابت‪ ،‬امکان ارزیابی انواع شاخص ها را‬ ‫جهت تدوین استراتژی های کوتاه‪ ،‬میان و بلند مدت‬ ‫فراهم کند که از طریق ان تحوالت جهانی واقعی در‬ ‫مدیریتبیماریدیابتمحققمیشود‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪7‬‬ ‫رویدادها وگزارش ها‬ ‫گامی بزرگ در درمان بیماری های ژنتیکی‬ ‫محققان دانشگاه کوئین از ابزار ویرایش‬ ‫ژنتیکی برای درمان بیماری های ژنتیکی استفاده‬ ‫کرده اند‪ .‬این دستاورد گام مهمی به سمت درمان‬ ‫بیماری های نادر کبدی یا اختالالت ناشی از‬ ‫موتاسیون های ژنتیکی محسوب می شود‪.‬‬ ‫در این مطالعه محققین نشان داده اند که‬ ‫می توان به کمک سیستم ‪ CRISPR/Cas9‬به‬ ‫درمان اختالل ژنتیکی‪<Treatment for‬‬ ‫>‪ genetic disorders‬مانند نقص ارژیناز‪1-‬‬ ‫پرداخت‪ .‬دکتر سین و همکارانش در دانشگاه‬ ‫کوئین از ترکیب ‪ CRISPR/Cas9‬و تکنولوژی‬ ‫سلول های بنیادی برای ترمیم این عارضه استفاده‬ ‫کرده اند‪ .‬انزیم ارژیناز‪ ،1-‬نقش مهمی را در‬ ‫چرخه اوره بازی می کند که یکی از عملکردهای‬ ‫اصلی کبدی است‪.‬‬ ‫بیماران مبتال به نقص ارژیناز‪ ،1-‬ژنی را کد‬ ‫می کند که قادر به تبدیل کردن امنیوم به اروره نیست‬ ‫و در نتیجه ارژنین اضافی در خون مشاهده شده و‬ ‫فرد دچار اختالالت ذهنی و عصبی می شود‪ .‬نقص‬ ‫ارژیناز‪ 1-‬یک بیماری اتورزومی مغلوب است که‬ ‫نیاز به دو نسخه از ژن معیوب دارد و قبل از سن‬ ‫سه سالگی نیز خود را نشان نمی دهد‪ .‬محققان براین‬ ‫باورند که با استفاده از تکنولوژی ‪CRISPR/Cas9‬‬ ‫شانس ترمیم این نقص وجود دارد‪.‬‬ ‫برای ازمون این فرضیه‪ ،‬دکتر سین‪ ،‬مدل سلولی‬ ‫را که دچار یک حذف ژنی القایی بود تولید کرد‬ ‫که بیماری نقص ارژیناز‪ 1-‬انسانی را شبیه سازی‬ ‫می کرد و با استفاده از تکنیک ویرایش ژنی‬ ‫‪ CRISPR/Cas9‬وی توانست اگزون ترمیم شده‬ ‫را مجددا به ساختار ژنتیکی سلول وارد کرده و‬ ‫موجب احیای عملکرد انزیم شود‪ .‬در حالی‬ ‫که هنوز نمی توان نتایج به دست امده را از این‬ ‫مدل سلولی به کلیت بیماری در فرد بسط داد‪،‬‬ ‫این استراتژی درمانی جدید می تواند راه حل‬ ‫درمانی امیدوار کننده ای برای این مشکل ژنتیکی‬ ‫و بیماری های مشابه باشد‪.‬‬ ‫عاملی برای شیوع ماالریا‬ ‫نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است‬ ‫باغبانی این گل ها ممکن است به عنوان یک ابزار‬ ‫قوی برای مقابله با ماالریا عمل کند‪.‬‬ ‫کارشناسان اظهار کردند‪ :‬رویش گلی خاص‬ ‫در شیوع ماالریا موثر است‪.‬‬ ‫دانشمندان اظهار کردند‪ :‬بعضی از گل ها در‬ ‫افزایش و کاهش جمعیت پشه ناقل ماالریا تاثیر‬ ‫دارند‪ .‬گل هایی از یک درختچه به نام ‪Prosopis‬‬ ‫‪( juliflora‬کهور پاکستانی) یکی از گل هاست‪.‬‬ ‫این بررسی در مناطقی که گل ها زیاد بودند با‬ ‫مناطقی که گل ها از بین رفته بودند‪ ،‬مورد مقایسه‬ ‫ ‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫قرار گرفت تا محققان دریابند که‬ ‫ایا رویش این گل ها درکاهش‬ ‫جمعیت این حشرات موثر است‬ ‫یا نه‪.‬‬ ‫محققان دریافتند در مناطقی که‬ ‫این گل ها از بین رفته بودند‪ ،‬تعداد‬ ‫پشه ها ‪ 60‬درصد کاهش یافت‪.‬‬ ‫منبع‪Stem Cel- News :‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪9‬‬ ‫گزارش کوتاه‬ ‫مهندس محمود اصالنی‬ ‫مهندس نیلوفر حسن‬ ‫رییس انجمن تامین کنندگان تجهیزات ازمایشگاهی‪:‬‬ ‫بهتر است شرکت ها در تعامل خوبی‬ ‫با انجمن ها و ادارات باشند‬ ‫روز ‪4‬شنبه ‪ 21‬تیر ‪ 96‬جلسه ای در دفتر انجمن شرکت های تامین کننده تجهیزات و فراورده های ازمایشگاهی با محوریت انتخاب‬ ‫بارزس جدید و همچنین ارایه گزارشی از فعالیت های این انجمن بعد از تاسیس هیت مدیره جدید برگزارشد و در انتها با واگذاری غرفه‬ ‫به شرکت های متقاضی در نمایشگاه جانبی پنجمین کنگره فن اوری های نوین ازمایشگاهی همراه بود‪.‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬صحبت های مهندس بهروز حاجیان تهرانی رئیس هیات مدیره انجمن شرکت های تامین کننده تجهیزات و فراورده های‬ ‫ازمایشگاهی و همچنین مدیرعامل شرکت پیشتازطب را می خوانیم‪.‬‬ ‫مهندس بهروز حاجیان تهرانی‬ ‫رئیس انجمن تامین کنندگان تجهیزات‬ ‫ازمایشگاهی درخصوص عملکرد‬ ‫انجمن در ماه های اخیر افزود‪ :‬بعد‬ ‫انتخابات دوره ی ‪ 17‬ابان ‪ ،95‬جلسات‬ ‫متعددی در ارتباط با مسائل و مشکالتی‬ ‫که شرکت ها با ان مواجه بودند‪ ،‬از طریق‬ ‫رایزنی با مدیران مختلف موسسات‬ ‫و مراجع ذیصالح‪ ،‬مطرح کردیم‪.‬‬ ‫گزارش هایی از اعتراضات اعضا نسبت‬ ‫به عملکرد وزارت بهداشت و اداره کل‬ ‫تجهیزات پزشکی و دیگر مشکالت‬ ‫در گروه های مجازی به اشتراک گذشته‬ ‫می شود و همچنین از طریق نامه دریافت‬ ‫می کنیم که برای حل ان ها در جلسات‬ ‫هیئت مدیره ماهانه اقدام می شود‪.‬‬ ‫دراین بین با نظرخواهی از حاضرین و‬ ‫اتفاق نظر بیشتر اراء‪ ،‬هیئت رئیسه ای‬ ‫از همان اعضای هیئت مدیره فعلی‬ ‫نیز انتخاب شد تا برای انجام امور‬ ‫گزارش دهی ها مرتفع شود‪.‬‬ ‫ ‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫جلسه با دکتر سمیعی و‬ ‫بیان مشکالت انجمن‬ ‫تهرانی در مورد جلسات سال‬ ‫گذشته ی انجمن خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫اولین جلسه ای که بعدازانتخابات‬ ‫هیئت مدیره ی سال گذشته صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬جلسه ی مشترکی با دکتر‬ ‫سمیعی بود که طی ان مشکالت‬ ‫شرکت ها مطرح شد‪ .‬همان طور‬ ‫که می دانید با تغییرات داخلی در‬ ‫مدیریت اداره کل تجهیزات پزشکی‬ ‫و تغییر و وضع سیاست های جدید‬ ‫درارتباط با ازمایشگاه مرجع سالمت‪،‬‬ ‫مشکالتی متوجه شرکت ها بوده‬ ‫است‪ .‬عدم هماهنگی این دو مرکز‬ ‫که به نوعی همگی با ان ها سروکار‬ ‫داشتیم باعث بروز مشکالتی برای‬ ‫شرکت ها شده که ما سعی کردیم‬ ‫اولین اقدام این باشد که با ازمایشگاه‬ ‫مرجع سالمت تعامل داشته باشیم و‬ ‫در واقع مشکل را حل کنیم و با دکتر‬ ‫سمیعی جلسه ای تشکیل دادیم‪ .‬وی‬ ‫در ادامه افزود ‪ :‬دکتر سمیعی قول های‬ ‫متعددی داد که مشکل شرکت ها را‬ ‫حل می کند‪ ،‬بعدازان‪ ،‬متوجه شدیم‬ ‫که ازمایشگاه مرجع سالمت قرار‬ ‫نیست به تنهایی نقشی را ایفا کند‪،‬‬ ‫بلکه کمیته ای متشکل از اعضای‬ ‫اداره کل و ازمایشگاه مرجع سالمت‬ ‫وجود دارد که نمایندگان ازمایشگاه‬ ‫مرجع سالمت به عنوان کارشناس در‬ ‫کمیته فنی که در اداره کل تشکیل داده‪،‬‬ ‫حاضر می شوند‪.‬‬ ‫وی در ادامه تصریح کرد‪ :‬اداره‬ ‫کل تجهیزات هم اکنون درحال‬ ‫راه اندازی و تجهیز ازمایشگاه خودش‬ ‫است که امیدواریم با تاسیس این‬ ‫ازمایشگاه‪ ،‬مشکالت شرکت هایی‬ ‫که می خواهند محصوالتشان مورد‬ ‫ارزیابی قرار گیرد کمتر شود‪ .‬بعدازاین‬ ‫جلسه‪ ،‬با دکتر سمیعی در انجمن‬ ‫تامین کنندگان تجهیزات ازمایشگاهی‬ ‫جلسه داشتیم‪ .‬پنجمین کنگره فناوری‬ ‫نوین ازمایشگاهی هم با همکاری این‬ ‫انجمن و مدیریت اجرایی دکتر طاهر‬ ‫سیما صورت پذیرفت‪.‬‬ ‫مدیرعامل شرکت پیشتاز طب‬ ‫گفت‪ :‬قبل از کنگره ارتقای کیفیت‬ ‫امسال با انجمن دکترای علوم‬ ‫ازمایشگاهی جلسه ای هم تشکیل‬ ‫دادیم‪ .‬به این جهت که سیاست‬ ‫هیئت مدیره جدید انجمن بیشتر به این‬ ‫صورت بودکه اهدافمان را به صورت‬ ‫تعاملی پیش ببریم‪ .‬به این جهت این‬ ‫جلسه کمکی شد که انجمن دکترای‬ ‫علوم ازمایشگاهی بیشتر در این کنگره‬ ‫از کمک ما استفاده کند‪ .‬البته ناگفته‬ ‫نماند که از طرف انجمن دکترای‬ ‫علوم ازمایشگاهی قول هایی داده شد‬ ‫که متاسفانه در این کنگره تحقق پیدا‬ ‫نکرد‪ .‬در رایزنی های شفاهی بعد از‬ ‫کنگره امسال نیز قول دادند قبل از‬ ‫کنگره ی ارتقای کیفیت سال اینده‬ ‫توافقات بهتری درزمینه ی ارایه غرفه‬ ‫به شرکت ها صورت گیرد‪ .‬به هر حال‬ ‫بهتر است شرکت ها همیشه در تعامل‬ ‫خوبی با انجمن ها و ادارات باشند‪.‬‬ ‫جلسه با دکتر بیگلر‪،‬‬ ‫مدیر ادار ه کل تجهیزات پزشکی‬ ‫در ‪ 17‬اذر ‪ 95‬جلسه ی‬ ‫هیئت رئیسه ی انجمن تامین کنندگان‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی با دکتر بیگلر‬ ‫در رابطه با مشکالتی که شرکت ها با‬ ‫اداره کل تجهیزات پزشکی داشتند‬ ‫صورت گرفت‪ .‬وی ضمن دعوت از‬ ‫کارشناسان هر بخش در اداره کل و‬ ‫شنیدن صحبت های ما‪ ،‬قول مساعد‬ ‫برای همکاری و حل مشکالت‬ ‫شرکت ها را در اداره کل به ما داد‪.‬‬ ‫بعدازان با تحوالت مهم در اداره روبرو‬ ‫شدیم به نظر رسید که این تحوالت از‬ ‫دست خود اداره ی کل خارج است و‬ ‫ان ها ملزم به اجرای دستورات ابالغی‬ ‫مافوق خود هستند‪.‬‬ ‫طی چندین جلسه با مهندس‬ ‫حیدری رئیس اداره تجهیزات و‬ ‫فراورده های ازمایشگاهی اداره کل‬ ‫تجهیزات و ملزومات پزشکی‪ ،‬وی‬ ‫تصریح کرد که دستورالعمل های‬ ‫پیش رو از دست اداره کل تجهیزات‬ ‫پزشکی خارج است کمااینکه از طرف‬ ‫وزارت بهداشت و یا حتی نهادی‬ ‫باالتر از تدوین شده و چنین اتفاقاتی‪،‬‬ ‫چندان همخوانی با شرکت های ما‬ ‫ندارد‪ .‬برخی به شرکت های دارویی‬ ‫و برخی به کاالی غیرپزشکی ارتباط‬ ‫دارد‪ .‬ولی به هر جهت دستورالعملی‬ ‫است که دولت برای مبارزه با قاچاق‬ ‫صادر کرده است و اداره کل تجهیزات‬ ‫نیز از این قاعده مستثنی نیست و‬ ‫الزم االجراست‪ .‬به هر روی ایده اش‬ ‫این است که اگر همین اتفاقات بیفتد‬ ‫هم باید از چند ماه دیگر با ایران‬ ‫کدی(‪ )IRC‬که همه محصوالت باید‬ ‫دریافت کنند‪ ،‬دیگر پروسه ی اداری‬ ‫بسیار کوتاه می شود و انجام کارها‬ ‫به مراتب راحت می شود‪.‬‬ ‫رئیس انجمن تامین کنندگان‬ ‫تجهیزات ازمایشگاهی در ادامه افزود‪:‬‬ ‫بنابراین قولی که طی اخرین جلسه‬ ‫از مهندس حیدری گرفتبم این بود‬ ‫که تا دو سه ماه دیگر تمام مشکالت‬ ‫برطرف می شود و همه ب هراحتی‬ ‫می توانند ایران کد دریافت کنند و‬ ‫دیگر سراغ محصوالت جدیدشان‬ ‫می روند‪ ،‬کسانی که از قبل واردات‬ ‫داشتند مشکالتشان رفع می شود‪ .‬ما‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪11‬‬ ‫هم امیدواریم به این قول جامه ی عمل‬ ‫پوشانده شود ولی به هر جهت می دانیم‬ ‫زیرساخت هایی الزم است که ممکن‬ ‫است پروسه ای بیش از دوماه داشته‬ ‫باشد‪ .‬ولی بی شک در اینده مشکالت‬ ‫شرکت ها کمتر خواهد بود‪ .‬قولی که‬ ‫به ما دادند این است اگر در مواردی‬ ‫خاص و ویژه‪ ،‬مشکل به وجود امد که‬ ‫یک محصول را مورد تهدید قرار داد تا‬ ‫در گمرک بماند و عوارضی برای شرکت‬ ‫ایجاد کند‪ ،‬بهتر است از طریق انجمن‬ ‫اقدام کنند و ما به ان ها اطالع رسانی‬ ‫کنیم که درواقع در تسریع ترخیص ان‬ ‫کاال موثرخواهد بود‪.‬‬ ‫برخی شرکت ها اعتراض می کنند‬ ‫که ما نماینده ی شرکت خارجی را‬ ‫گرفتیم ولی چون پروسه ی ثبت کاال‬ ‫طول می کشد‪ ،‬فکر می کنند که ما به‬ ‫ان ها دروغ می گوییم و ممکن است‬ ‫نمایندگی را از ما بگیرند‪ .‬اینجا اداره‬ ‫کل تجهیزات پزشکی‪ ،‬طی نامه ای‬ ‫به شرکت خارجی اعالم می کند که‬ ‫درصدد رفع مشکل خواهد بود‪ .‬موردی‬ ‫که درحال حاضر خیلی مهم به نظر‬ ‫می رسد محصوالتی است که باید‬ ‫در ازمایشگاه همکار یا رفرانس مورد‬ ‫ارزیابی قرار گیرد‪ .‬ازمایشگاه مرجع‬ ‫حجم زیادی از محصوالت را مورد‬ ‫ ‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫ارزیابی قرار می دهد و به دلیل ارتباط‬ ‫ضعیف ازمایشگاه مرجع سالمت با‬ ‫اداره کل تجهیزات و عدم رجیستری‬ ‫به موقع محصوالت ازمایشگاهی در‬ ‫ازمایشگاه مرجع سالمت و سرعت‬ ‫پایین انجام مراحل تایید‪ ،‬مشکالتی‬ ‫برای شرکت ها ایجاد شده است‪ .‬به‬ ‫همین خاطر طی نشستی با دکتر بیگلر‪،‬‬ ‫وی اظهار کرد که قصد دارد ازمایشگاه‬ ‫مرجع را در اداره کل برپا کند و انتظار‬ ‫همکاری از انجمن ما را دارد‪.‬‬ ‫تجهیز ازمایشگاه مرجع اداره‬ ‫کل توسط اعضای انجمن‬ ‫تهرانی در ادامه افزود‪ :‬بهتر است در‬ ‫هیئت مدیره مان سعی کنیم ازمایشگاه‬ ‫مرجع اداره کل تجهیزات پزشکی‪،‬‬ ‫سریع تر راه اندازی شود و روند ثبت‬ ‫ً‬ ‫و تایید محصوالتمان را که قبال در‬ ‫ازمایشگاه مرجع مرسوم بود‪ ،‬تسریع‬ ‫بخشیم‪ .‬هم اکنون دانشگاه تهران‬ ‫مکانی را به عنوان ازمایشگاه مرجع‬ ‫در اختیار اداره کل تجهیزات پزشکی‬ ‫قرار داده است تا از طریق ما (انجمن)‬ ‫این ازمایشگاه به صورت رایگان تجهیز‬ ‫شود‪ .‬وی ادامه داد از اعضای انجمن‬ ‫تقاضا داریم هر کس تمایل به اهدای‬ ‫دستگاه و محصوالت خود به این‬ ‫ازمایشگاه مرجع را دارد‪ ،‬اعالم امادگی‬ ‫کند‪ .‬لیست کاالهای درخواستی طی‬ ‫نامه ای اعالم شده است و تاکنون‬ ‫تجهیزات ضروری این ازمایشگاه از‬ ‫این طریق مهیا شده است‪.‬‬ ‫موضوع مهم دیگری که در‬ ‫جلساتمان با مهندس حیدری مطرح‬ ‫شد در ارتباط با محصوالت غیر ‪IVD‬‬ ‫بود که گفتند الزم به اخذ مجوز نیست‬ ‫ً‬ ‫اما برای فروشش حتما باید برچسب‬ ‫‪ IVD‬خورده باشد‪.‬‬ ‫انتخاب بازرس جدید‬ ‫از میان اعضای انجمن به داوطلب‬ ‫اقایان مهندس سوان دانیال‪ ،‬مهندس‬ ‫محمد علی نژاد و مهندس محمد‬ ‫کوهستانی به عنوان کاندیدای بازرس‬ ‫انجمن اعالم امادگی کردند‪ .‬از این‬ ‫میان مهندس محمد علی نژاد با کسب‬ ‫باالترین ارا‪ ،‬به عنوان بازرس انجمن‬ ‫به مدت یکسال انتخاب شد‪.‬‬ ‫همایش‬ ‫هفتمین کنگره بین المللی هپاتیت تهران‬ ‫با جایزه ای جدید برگزار می شود‬ ‫رییس شبکه هپاتیت ایران با بیان خبر‬ ‫برگزاری هفتمین کنگره بین المللی شهریور‬ ‫ماه جاری گفت‪ :‬در این دوره جایزه جدیدی‬ ‫را برای نواوری های تازه در این حوزه‬ ‫طراحی کرده ایم‪.‬‬ ‫سید موید علویان در نشست خبری به‬ ‫مناسبت روز جهانی هپاتیت (‪ 6‬مرداد)‬ ‫اظهار کرد‪ :‬این کنگره ‪ 15‬تا ‪ 17‬شهریور در‬ ‫تهران‪ ،‬شیراز و بیرجند برگزار می شود‪.‬‬ ‫جایزه نینا نواوری امسال در کنگره‬ ‫وی با تشریح جوایز این کنگره گفت‪:‬‬ ‫در کنگره امسال عالوه بر دو جایزه کوثر و‬ ‫یاس‪ ،‬جایزه نینا‪/‬‬ ‫‪ Nobelity in Nohepp Activity‬نیز‬ ‫اهدا می شود‪.‬‬ ‫علویان تاکید کرد‪ :‬جایزه کوثر به‬ ‫محققانی داده می شود که یک عمر برای‬ ‫درمان هپاتیت(‪ )hepatitis‬وقت گذاشته‬ ‫اند‪.‬‬ ‫به گفته رئیس شبکه هپاتیت ایران جایزه‬ ‫یاس‪ Young Investigators/‬به محققان‬ ‫جوان در این زمینه داده می شود‪ .‬امسال‬ ‫هم جایزه نینا به مجموع جوایز کنگره اضافه‬ ‫شده که به نواوری های انجام شده در‬ ‫درمان هپاتیت اختصاص دارد‪.‬‬ ‫کنگره سه روزه در تهران‪،‬‬ ‫شیراز و مشهد‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬این کنگره سه روز در تهران‬ ‫و در شیراز و بیرجند هر کدام یک روز‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫علویان تصریح کرد‪ :‬چهار مرکز پیوند‬ ‫کبد در شیراز ساالنه ‪ 600‬پیوند انجام می‬ ‫دهند و به این دلیل انجام شیراز برای برگزار‬ ‫بخشی از کنگره انتخاب شده است‪.‬‬ ‫این متخصص گوارش و کبد دلیل‬ ‫انتخاب بیرجند را برای میزبانی از یک روز‬ ‫این کنگره توضیح داد و گفت‪ :‬در روستایی‬ ‫در بیرجند ‪ 15‬درصد از ساکنان به هپاتیت‬ ‫‪ C‬مبتال بودند و در روستای دیگر ‪1.2‬‬ ‫درصد که همین وضعیت باعث شد ما‬ ‫برنامه های خاصی را در این منطقه برای‬ ‫غربالگری(‪ )Screening‬و درمان مبتالیان‬ ‫اجرا کنیم‪.‬‬ ‫علویان با اشاره به اینکه ‪ 50‬مرکز‬ ‫بهداشت و درمان کشور و مراکز خارجی‬ ‫مختلفی در این کنگره مشارکت دارند‬ ‫افزود‪ :‬ایزل‪ EASl/‬که سازمان اصلی مرتبط‬ ‫با بیماری های کبد در اروپاست روز اول‬ ‫این کنگره را برگزار می کند که در واقع روز‬ ‫ایزل در کنگره نام گرفته است و مهم ترین‬ ‫پیشرفت ها را در این زمینه ارائه می دهد‪.‬‬ ‫رئیس شبکه هپاتیت ایران با بیان اینکه‬ ‫عربستان سعودی پیش از این پیشنهاد‬ ‫برگزاری چنین کنگره علمی را به ایزل داده‬ ‫بود گفت‪ :‬توان علمی ایران و پیشرفت ها‬ ‫در درمان هپاتیت ایزل را قانع کرد در کنگره‬ ‫تهران حاضر شود‪.‬‬ ‫دبیر این کنگره بین المللی با بیان اینکه‬ ‫یک مسابقه نقاشی نیز جنب این کنگره برگزار‬ ‫می شود افزود‪ :‬این مسابقه نقاشی مخصوص‬ ‫زندانیان است که می توانند با شرکت در ان‬ ‫از مزایای تخفیف و عفو برخوردار شوند‪.‬‬ ‫هفتمین کنگره بین المللی تهران میزان‬ ‫سخنرانان مختلف داخلی و خارجی است‬ ‫و به موضوعاتی چون درمان های جاری‬ ‫در زمینه درمان هپاتیت ‪ ،B‬تقویت درمان‬ ‫هپاتیت ‪ C‬برای جمعیت های هدف و‬ ‫چالش های پیش روی درمان بیماری های‬ ‫مختلف کبد می پردازد‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪13‬‬ ‫جشنواره‬ ‫همزمان با جشنواره ملی سلول های بنیادی صورت گرفت‪:‬‬ ‫رونمایی از سه محصول دانش بنیان در حوزه سلول های بنیادی‬ ‫دومین جشنواره ملی و کنگره بین المللی علوم و فناوری‬ ‫سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی‪،‬‬ ‫در تاریخ ‪ 22‬الی ‪ 24‬تیرماه به همت ستاد توسعه‬ ‫علوم و فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی و‬ ‫فناوری ریاست جمهوری در سالن اجالس سران برگزار‬ ‫شد‪ .‬در این جشنواره و کنگره بین المللی جمعی از معاونین‬ ‫وزارتخانه های علوم‪ ،‬تحقیقات و فناوری و بهداشت‪،‬‬ ‫درمان و اموزش پزشکی‪ ،‬روسای ستادهای علم و فناوری‬ ‫معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری و جمعی از روسای‬ ‫پژوهشگاه ها‪ ،‬اساتید دانشگاه و مراکز علمی و گروهی از‬ ‫دانشجویان و میهمانان خارجی حضور داشتند‪.‬‬ ‫رونمایی از سه محصول دانش بنیان در سلول های بنیادی‬ ‫و پزشکی بازساختی‪ ،‬نمایشگاه شرکت های دانش بنیان‪،‬‬ ‫کانون اندیشه و نواوری ایرانیان خارج از کشور‪ ،‬جایزه ملی‪،‬‬ ‫ ‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫بخش دانش اموزی‪ ،‬برگزاری رویداد استارت اپ ها و‬ ‫همچنین فن بازار از جمله بخش های مختلف دومین‬ ‫جشنواره ملی و کنگره بین المللی علوم و فناوری های‬ ‫سلول های بینادی و پزشکی بازساختی بود‪.‬‬ ‫در راستای دعوت از اساتید برجسته بین الملل در دومین‬ ‫جشنواره ملی و کنگره بین المللی علوم و فناوری های‬ ‫سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی ‪،‬در این دوره ‪26‬‬ ‫استاد برجلسه خارجی و ‪ 30‬استاد ایرانی مقیم خارج‬ ‫حضور پیدا کردند که همگی از اساتید برجسته حوزه‬ ‫خود هستند‪ .‬این اساتید از مراکز علمی سراسر دنیا از‬ ‫جمله قاره های اروپا‪ ،‬اسیای دور‪ ،‬امریکا و همسایگان ما‬ ‫از جمله امریکا‪ ،‬پرتقال‪ ،‬ایرلند‪ ،‬انگلیس‪ ،‬فرانسه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫چین‪ ،‬کره‪ ،‬مالزی‪ ،‬اتریش و هلند در دومین جشنواره ملی‬ ‫و کنگره بین المللی علوم و فناوری های سلول های بنیادی‬ ‫و پزشکی بازساختی حضور یافتند‪.‬‬ ‫نوروز دلیرژ عضو هیئت علمی گروه میکروبیولوژی‪،‬‬ ‫برگزاری دومین جشنواره ملی و کنگره بین المللی‬ ‫سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی را اقدامی کشوری‬ ‫خواند و گفت‪ :‬فعالیت در بخش سلول های بنیادی‬ ‫و پزشکی بازساختی ‪،‬در کشور علمی نوین است که‬ ‫خوشبختانه در چند سال اخیر پیشرفت های خوبی در این‬ ‫زمینه در کشور صورت گرفته است و ستاد توسعه علوم و‬ ‫فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی با برگزاری‬ ‫دومین جشنواره ملی و کنگره بین المللی سلول های‬ ‫بنیادی و پزشکی بازساختی بر شتاب این حوزه سرعت‬ ‫بخشیده است‪.‬‬ ‫وی چشم انداز فعالیت های صورت گرفته حوزه‬ ‫سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی را مثبت خواند‬ ‫و گفت‪ :‬هدف اصلی محققان و پژوهشگران عرصه سلول های‬ ‫بنیادی ارتقاء سطح مطالعات در بخش پزشکی به خصوص‬ ‫حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در کشور و‬ ‫نزدیک تر شدن فاصله علمی در سطح بین المللی است‪.‬‬ ‫شتاب توسعه سلول های بنیادی روندی صعودی یافته است‬ ‫بیان کرد‪ :‬به دلیل توانایی منحصربه فرد سلول های بنیادی‪ ،‬این‬ ‫سلول ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم‬ ‫درمانی است‪ .‬هم چنین تحقیقات در این زمینه دانش ما را درباره‬ ‫چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش‬ ‫داده و مهم تر انکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول های سالم با‬ ‫سلول های اسیب دیده کمک کرده است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه سلول های بنیادی مادر تمام سلول های است‬ ‫بیان کرد‪ :‬حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی علمی نوین‬ ‫است که روزبه روز در حال گسترش و توسعه است و خوشبختانه در‬ ‫کشور اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است‪.‬‬ ‫حضور پررنگ دانش اموزان در این جشنواره‪،‬‬ ‫نوید بخش اینده روشن این حوزه است‬ ‫معاون توسعه فناوری معاونت علمی از بخش دانش اموزی‬ ‫دومین جشنواره سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی بازدید‬ ‫کرد وی در این بازدید حضور پررنگ دانش اموزان را نوید بخش‬ ‫اینده روشن این حوزه دانست‪.‬‬ ‫علی وطنی معاون توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری‬ ‫ریاست جمهوری ضمن حضوردراین جشنواره از غرفه های‬ ‫شرکت های دانش بنیان و بخش دانش اموزی این جشنواره‬ ‫بازدید کرد‪ .‬وطنی درباره برگزاری جشنواره بیان کرد‪ :‬در معاونت‬ ‫علمی ستادهای مختلفی در حال فعالیت هستند که ستاد توسعه‬ ‫فناوری سلول های بنیادی یکی از انها است که از زمان راه‬ ‫اندازی بیشترین جذب سرمایه گذاری را دریافت کرده است‪ .‬در‬ ‫دومین جشنواره سلول های بنیادی و پزشکی بازشناختی که از‬ ‫سوی این ستاد برگزار می شود‪ ،‬نسبت به دوره گذشته شاهد رشد‬ ‫کیفی و کمی شرکت های دانش بنیان و فناور این حوزه هستیم‪.‬‬ ‫به صورتی که شرکت های جدید که در قالب هسته های فناور‬ ‫بودند محصوالتی را به بازار عرضه کرده و سطح فناوری باالیی‬ ‫را نیز دارند‪.‬‬ ‫وی افزود‪:‬شرکت های جدید دارای واحدهای تحقیق و توسعه‬ ‫مجهز هستند و همکاری های علمی و بین المللی در انها‬ ‫پررنگ است‪ .‬همچنین انتقال تجربه به یکدیگر مسئله مهم‬ ‫بین این شرکت ها است و وزارت بهداشت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی نیز در صدور مجوزهای الزم همکاری های الزم را‬ ‫دارد‪ .‬توسعه فناوری سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی‬ ‫علمی بین رشته ای بین وزارت علوم و تحقیقات‪ ،‬وزارت‬ ‫بهداشت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است‬ ‫تا از طریق این همکاری ها بستر الزم برای توسعه این فناوری‬ ‫فراهم شود‪.‬‬ ‫وطنی همچنین ابراز کرد‪ :‬حضور پررنگ نوجوانان‬ ‫در بخش دانش اموزی این نوید را می دهد که در اینده‬ ‫دانشمندانی بزرگ در کشورمان خواهیم داشت‪ .‬بدین معنا‬ ‫که بحث فرار مغزها در این فناوری معنایی نداشته و اگر‬ ‫مهاجرتی انجام می شود ‪،‬برای کسب دانش و انتقال فناوری‬ ‫است تا با نگاه تبادل فناوری به این عرصه ورود داشته باشیم‪.‬‬ ‫همچنین قطعا در سال های اینده شاهد دستاوردهای بزرگی‬ ‫در جشنواره خواهیم بود‪.‬‬ ‫شتاب در رشد و توسعه شرکت های‬ ‫دانش بنیان حوزه سلول های بنیادی‬ ‫در ادامه این مراسم مسئول نمایشگاه و فن بازار دومین‬ ‫جشنواره سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی این رویداد‬ ‫رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان در حوزه سلول های بنیادی‬ ‫را دارای حرکتی شتاب دار دانست به گونه ای که تعداد این‬ ‫شرکت های در سال های اخیر از عدد یک به ‪ 70‬رسیده است‪.‬‬ ‫علیرضا شعاع حسنی مسئول نمایشگاه و فن بازار دومین‬ ‫جشنواره سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در مراسم‬ ‫اختتامیه این رویداد اظهار کرد‪ :‬ورد به بازار و تجاری سازی‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪15‬‬ ‫زرافشان معاون اوزش متوسطه وزارت اموزش و پرورش و‬ ‫محسنی دبیر بخش دانش اموزی جشنواره دریافت کردند‪.‬‬ ‫برگزیدگان بخش رویداد استارت اپ ویکند‬ ‫مسئله مهم در تمامی ایده و طرح های پژوهشی است که باید‬ ‫مدیریت درستی در کشور برای ان ایجاد شود‪ .‬در سه سال گذشته‬ ‫در عرصه سلول های بنیادی فعالیت های خوبی انجام شد و تعداد‬ ‫شرکت های دانش بنیان این حوزه از عددی تک رقمی به عدد ‪70‬‬ ‫ارتقاء یافت که تمامی انها شرکت هایی محصول محور هستند که‬ ‫تعدادی نیز صادرات هم انجام می دهند‪ .‬در این جشنواره با توجه‬ ‫به محدودیت فضا ‪ 50‬شرکت غرفه داشتند و دستاوردهای خود را‬ ‫ارائه دادند که برخی از انها نیز قراردادهای خوبی را امضاء کردند‪.‬‬ ‫در فن بازار نیز ‪ 17‬طرح فناورانه حضور داشتند‪ .‬فعالیت این بخش‬ ‫به قدری جالب و مهیج بود که ‪ 2‬شرکت بدون حضور در فن بازار‬ ‫و در محوطه غرفه ها و نمایشگاه برای طرح فناورانه خود سرمایه‬ ‫گذار پیدا کردند‪.‬‬ ‫صمد محمدنژاد دبیر بخش جایزه ملی جشنواره نیز در جمع‬ ‫خبرنگاران اظهار کرد‪ :‬ستاد سلول های بنیادی معاونت علمی‬ ‫هر سال با هدف شناسایی‪ ،‬معرفی و تکریم این حوزه از علم‬ ‫و فناوری اقدام به اعطاء جایزه ملی سلول بنیادی و پزشکی‬ ‫بازساختی می کند که امسال نیز همزمان با برگزاری دومین دوره‬ ‫از جشنواره این جایزه به عنوان یکی از بخش های اهدا می شود‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه مقاله برتر‪ ،‬ایده برتر‪ ،‬اختراع برتر‪ ،‬پایان نامه و‬ ‫پیشکسوت منتخب از بخش های این جایزه هستند گفت‪63 :‬‬ ‫ایده برتر‪ 36 ،‬اختراع برتر‪ 6 ،‬پایان نامه به دبیرخانه جشنواره‬ ‫ارسال شد که داوری توسط اساتید برجسته حوزه سلول های‬ ‫بنیادی در چندین مرحله انجام شد و در نهایت برگزیدگان دراین‬ ‫مراسم معرفی شدند‪.‬‬ ‫معرفی برگزیدگان جشنواره سول های‬ ‫بنیادی و پزشکی بازساختی‬ ‫در ادامه مراسم اختتامیه این جشنواره برگزیدگان بخش های‬ ‫مختلف معرفی شدند‪ .‬در بخش دانش اموزی شرکت کنندگانی‬ ‫از ‪ 37‬شهر حضور داشتند که سینا نبی‪ ،‬شهریار محمودی‪ ،‬زهرا‬ ‫نصیر وند‪ ،‬یلدا یاقوتی و پارسا فروزش برخی برگزیدگان این‬ ‫بخش بودند که جوایز و لوح تقدیر خود را از امیرعلی حمیدیه‬ ‫دبیر ستاد توسعه فناوری سلول های بنیادی معاونت علمی‪ ،‬علی‬ ‫ ‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫در بخش رویداد استارتاپ که طی سه روز به صورت‬ ‫فشرده برگزار شد که شکرچیان‪ ،‬رکسانا سلمانی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫زارع‪ ،‬پارسا بازدار‪ ،‬کریم زاده برگزیدگان این بخش بودند که‬ ‫با حضور امیر علی حمیدیه دبیر ستاد‪ ،‬علی وطنی معاون‬ ‫توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری‬ ‫جوایز و لوح تقدیر خود را دریافت کردند‪ .‬همچنین از پیمان‬ ‫کیهان ور دبیر این بخش تقدیر شد‪.‬‬ ‫اهدای جوایز بخش جایزه ملی‬ ‫در بخش جایزه ملی نیز برگزیدگان از علی مرتضی بیرنگ‬ ‫معاون امور بین الملل معاونت علمی‪ ،‬پرویز کرمی مشاور‬ ‫معاون علمی و فناوری رییس جمهوری‪ ،‬امیرعلی حمیدیه‬ ‫دبیر ستاد و سیف علی جوایز و لوح تقدیر خود را دریافت‬ ‫کردند که عبارت بودند از‪ :‬تقدیر از پیشکسوت منتخب‬ ‫عرصه سلول های بنیادی نیز از بخش های دیگر مراسم‬ ‫اختتامیه بود که در این بخش از عباس افالطونیان محقق و‬ ‫پژوهشگر پیشکسوت این عرصه تقدیر و جایزه نقدی و لوح‬ ‫نیز به وی اهدا شد‪.‬‬ ‫در بخش ایده برتر این بخش فردی حائز دریافت رتبه‬ ‫نخست نشد‪ .‬رتبه دوم مهدی رضایتی و رتبه سوم مطهره‬ ‫ارجمند نژاد بودند که لوح تقدیر و هدیه نقدی خود را دریافت‬ ‫کردند‪ .‬همچنین سادات شجاعی برگزیده بخش مقاله برتر‪،‬‬ ‫اسماعیل شریفی برگزیده بخش پایان نامه برتر شدند و در‬ ‫بخش اختراع برتر برگزیده ای انتخاب نشد‪.‬‬ ‫معرفی برگزیدگان بخش چالش فناوری‬ ‫در بخش چالش فناوری نیز با حضور علیرضا دلیری‬ ‫معاون توسعه مدیریت و جذب سرمایه معاونت علمی‪،‬‬ ‫امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد و ناصر اقدمی دبیر علمی جشنواره‪،‬‬ ‫برگزیدگان جوایز خود را دریافت کردند که مهدیه سادات‬ ‫سیدی رتبه دوم این بخش را در چالش هدفمندسازی دریافت‬ ‫کرد‪ .‬همچنین در بخش چالش کیت‪ ،‬مهدی خدابخش و رضا‬ ‫شیرکوهی رتبه دوم را کسب کردند‪ .‬معید دهقان پور نیز نفر اول‬ ‫بخش چالش کیسه افرزیس و علی قمری نفر دوم همین بخش‬ ‫بودند که جوایز و لوح تقدیر خود را دریافت کردند‪.‬‬ ‫تا ‪ ۵‬تا ‪ 10‬سال اینده راه حل بسیاری از بیماری های‬ ‫العالج توسط سلول های بنیادی ارائه خواهد شد‬ ‫امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های‬ ‫سلول های بنیادی معاونت علمی در مراسم اختتامیه دومین‬ ‫جشنواره ملی و کنگره بین المللی سلول های بنیادی و پزشکی‬ ‫باز ساختی گفت‪ :‬با توجه به پیشرفت های صعودی و روزافزون‬ ‫این حوزه‪ ،‬در صورت بهره گیری از حمایت های الزم‪ ،‬این‬ ‫حوزه پرچمدار ایران در فناوری های برتر خواهدشد‪.‬وی درادامه‬ ‫افزود‪:‬به علت استقبال گسترده ی شرکت کنندگان‪ ،‬ثبت نام این‬ ‫رویداد ‪2‬هفته پس از اعالم فراخوان به علت کثرت مراجعه بسته‬ ‫شد ودر دومین دوره این جشنواره نزدیک به ‪ ۳‬هزار شرکت کننده‬ ‫حضور داشتند‪.‬‬ ‫وی بیان کرد‪ :‬این جشنواره شامل استارتاپ ها ‪ ،‬فن بازار‪،‬‬ ‫جایزه ملی‪ ،‬برگزاری ‪ 20‬کارگاه اموزشی همزمان بود‪ .‬همچنین‬ ‫بخش دانش اموزی با حضور بیش از ‪ ۱۲۰۰‬دانش اموز طی ‪3‬‬ ‫روز برگزار شد‪ .‬دانش اموزان نیز همزمان با برگزاری دومین کنگره‬ ‫سلول های بنیادی‪ ،‬کنگره ای را به صورت جداگانه در طبقه ای دیگر‬ ‫از سالن اجالس برگزار می کردند‪ ،‬به طوری که تمامی برنامه های‬ ‫در نظر گرفته شده برای افراد باالی ‪ ۱۸‬سال این رویداد‪ ،‬در بخش‬ ‫دانش اموزی توسط افراد زیر ‪ ۱۸‬سال اجرا شد‪.‬‬ ‫دبیر ستاد توسعه سلول های بنیادی با اشاره به این که در چند‬ ‫سال گذشته شرکت های فناور این حوزه انگشت شمار بودند‬ ‫افزود‪ :‬بعد از گذشت دو سال تعداد این شرکت ها در ایران‬ ‫به ‪ ۷۰‬شرکت رسیده است‪.‬‬ ‫حمیدیه‪ ،‬بخش قابل توجه این رویداد را فن بازار خواند و‬ ‫گفت‪ :‬برخی از طرح ها‪ ،‬پیش از ارائه در این بخش توسط‬ ‫سرمایه گذاران به عقد قرارداد منجر شدند و سرمایه گذاران از‬ ‫شرکت ها درخواست داشتند‪ ،‬ایده های خود را در این بخش‬ ‫مطرح نکنند تا به صورت جداگانه تجاری سازی شوند‪.‬‬ ‫دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی‪ ،‬با‬ ‫اشاره به فعالیت های گسترده ی ‪ 15‬سال گذشته ایران در این‬ ‫عرصه بیان کرد‪ :‬تا ‪ ۵‬تا ‪ 10‬سال اینده راه حل بسیاری از بیماری‬ ‫های العالج توسط سلول های بنیادی ارائه خواهد شد‪.‬‬ ‫وی یکی از دستاوردهای برگزاری این جشنواره و کنگره را‬ ‫تشویق و ترغیب مشتاقان عرصه سلول های بنیادی و پزشکی‬ ‫بازساختی دانست و گفت‪ :‬این افراد به سرمایه گذار نیاز دارند‬ ‫و مطمئن هستیم پس از مدتی سرمایه گذار خود را پیدا کرده‬ ‫و از حمایت دولت بی نیاز خواهند شد‪.‬‬ ‫ی های سلول های بنیادی ادامه‬ ‫دبیر ستاد توسعه علوم وفناور ‬ ‫داد‪ :‬نمایندگان کشورهای مختلف دنیا در این رویداد حضور‬ ‫داشتند که امیدواریم پس از این رویداد ارتباط خود را با کشور‬ ‫ما قطع نکنند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬در حال حاضر قریب به اطالعات ‪ 180‬نفر از‬ ‫اساتید عالی رتبه تا دانشجویان موفق را جمع اوری کرده ایم و‬ ‫امسال نزدیک ‪ 30‬نفر در حال مراجعه به کشور هستند که جای‬ ‫بسیار خوشحالی است‪ ،‬ضمن اینکه سال گذشته نیز حدود ‪22‬‬ ‫نفر به کشور بازگشته اند‪.‬‬ ‫حمیدیههمچنیندرادامهبااشارهبهاینکه‪،‬براساسپیش بینی ها‬ ‫تا سال ‪ 2020‬میزان گردش مالی حوزه سلول های بنیادی بالغ بر‬ ‫‪ 20‬میلیارد دالر خواهد بود‪ ،‬بر افزایش سهم بازار کشورمان در‬ ‫این حوزه تاکید کرد‪.‬‬ ‫وی با تاکید براینکه‪ ،‬در زمینه کسب بازار و تجاری سازی‬ ‫محصوالت اقدامات مفیدی صورت گرفته است گفت‪ :‬تا‬ ‫یکی دو سال گذشته ما در زمره تولید کنندگان محیط کشت‬ ‫سلول ها نبوده ایم که امروز به همت چند شرکت دانش بنیان‬ ‫داخلی بازار داخلی این محصول تامین می شود‪.‬‬ ‫اوبا بیان اینکه‪ ،‬در حال حاضر مجوز استفاده از سه‬ ‫محصول سلولی قابل استفاده در درمان بیماری ها از سوی‬ ‫سازمان غذا و دارو صادر شده است‪ ،‬تولید فیبروبالست‬ ‫برای درمان بیماری های پوستی و پرده امنیون را از جمله این‬ ‫محصوالت نام برد‪،‬همچنین بررسی ‪ 10‬محصول دیگر در‬ ‫حوزه سلول های بنیادی برای صدور مجوز در دستور کار‬ ‫سازمان غذا و دارو قرار گرفته است‪.‬‬ ‫وی همچنین تصریح کرد‪ :‬در افتتاحیه این کنگره از سامانه‬ ‫علمی تخصصی حوزه سلول های بنیادی با حضور معاون‬ ‫علمی و فناوری رئیس جمهوری و پژوهش و فناوری وزیر‬ ‫علوم‪ ،‬تحقیقات وفناوری رونمایی شد‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گزارش‬ ‫کشور نیاز به حداقل ‪ 40‬ازمایشگاه جامع پیش بالینی دارد‬ ‫ازمایشگاه پیش بالینی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران با حضور سورنا ستاری‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫کمال خرازی دبیر ستاد توسعه علوم و‬ ‫فناوری های شناختی وعلی جعفریان رئیس‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی تهران‪ ،‬روز یکشنبه‬ ‫‪ 18‬تیر به بهره برداری رسید‪ .‬در این‬ ‫افتتاحیه معاون علمی و فناوری و همچنین‬ ‫رئیس دانشگاه سخنانی را ایراد کردند که در‬ ‫ادامه می خوانیم‪.‬‬ ‫سورنا ستاری معاون علمی و‬ ‫فناوری ریاست جمهوری ‪ :‬کشور نیاز‬ ‫به حداقل ‪ 40‬ازمایشگاه جامع پیش‬ ‫بالینی داردبه گزارش شفا انالین‪،‬سورنا‬ ‫ستاری روز یکشنبه در مراسم افتتاح‬ ‫ازمایشگاه جامع پیش بالینی دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی تهران افزود‪ :‬باتوجه به ‪4‬‬ ‫تا ‪ 5‬میلیون دانشجو در کشور نیازمند‬ ‫راه اندازی چنین مجموعه هایی هستیم ‪.‬‬ ‫وی بر لزوم اجرای پروژه های مشترک‬ ‫در وزارت علوم و بهداشت تاکید کرد‬ ‫و گفت‪ :‬دو وزارتخانه علوم و بهداشت‬ ‫در پروژه های مشترک همکاری خوبی‬ ‫با هم ندارند‪ .‬این دو مجموعه ساختار‬ ‫متفاوت دارند که می توانند در زمینه‬ ‫های مختلفی از جمله سلول های‬ ‫بنیادی و علوم شناختی پروژه های‬ ‫مشترک داشته باشند‪.‬‬ ‫ستاری ضمن ابراز خوشحالی‬ ‫از زود به نتیجه رسیدن این‬ ‫ازمایشگاه(‪ ،)Laboratory‬گفت‪:‬‬ ‫حدود یک سال و نیم پیش فعالیت‬ ‫این مجموعه اغاز شده و خوشحال‬ ‫هستم کار با سرعت مناسب به نتیجه‬ ‫رسیده است که این موضوع نشان دهند‬ ‫ظرفیت های باال در این زمینه ها است‪.‬‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست‬ ‫جمهوری تاکید کرد‪ :‬دستگاه هایی‬ ‫که کسی فکر نمی کرد قابلیت‬ ‫ساخت در داخل کشور داشته باشد با‬ ‫همت و تالش محققان ایرانی ساخته‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬مهمتر از ساخت‬ ‫دستگاه ها‪ ،‬ایجاد تولید دانش و به‬ ‫وجود امدن ایده های فراوان در ذهن‬ ‫سازندگان این تجهیزات برای ساخت‬ ‫دستگاه های جدید است‪ .‬ستاری‬ ‫اظهار کرد که این معاونت امادگی‬ ‫کامل برای حمایت و پشتیبانی از‬ ‫طرح های پژوهشی بنیادین را دارد تا‬ ‫این تجهیزات به دست محققان ایرانی‬ ‫ساخته شود‪.‬‬ ‫ساخت تجهیزات در داخل به یک‬ ‫جریان فوق العاده خوب صنعتی‬ ‫تبدیل شده است‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست‬ ‫جمهوری گفت‪ :‬از حدود ‪ 4‬سال‬ ‫پیش که ما نمایشگاه تجهیزات و مواد‬ ‫ازمایشگاهی ساخت داخل را برگزار‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫کردیم یک جریان فوق العاده خوب‬ ‫فرهنگی و صنعتی برای تولید تجهیزات‬ ‫در داخل کشور به راه افتاده است‪.‬‬ ‫ستاری در حاشیه افتتاح ازمایشگاه‬ ‫جامع پبش بالینی در جمع خبرنگاران‬ ‫افزود‪:‬تجهیزات ساخته شده دراین‬ ‫ازمایشگاه نمونه ای از این اقدام است‬ ‫که با همت پژوهشگران ایرانی به نتیجه‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬تکنولوژی باالیی در ذهن‬ ‫و مغز جوانان وجود داشت وما فقط کمک‬ ‫کردیم ان چیزی درذهن شان است را در‬ ‫قالب شرکت های دانش بنیان پیاده کنند‪.‬‬ ‫ستاری با اشاره به اینکه دستگاه پت حیوانی‬ ‫در داخل کشور ساخته شده و ‪ 25‬ارگان‬ ‫داخلی درخواست تولید ان را دارند‪ ،‬بیان‬ ‫کرد‪ :‬دستگاهی که نمونه خارجی ان حدود‬ ‫‪ 1.5‬میلون دالر است و نمونه داخلی با یک‬ ‫میلیارد تومان ساخته شده است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه برخی از‬ ‫دستگاه های موجود در این ازمایشگاه را‬ ‫توانستند صادر کنند‪ ،‬گفت‪ :‬صادرات این‬ ‫دستگاه ها کار ساده ای نیست و نیاز به‬ ‫اخذ استانداردهای جهانی دارد‪.‬‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست‬ ‫جمهوری اظهار کرد‪:‬مهم این است که‬ ‫باور ‘ما می توانیم’ در جوانان ایجاد شده‬ ‫و انان توانستند این دستگاه ها را بسازند و‬ ‫بزودی پروژه های بزرگی در این مجموعه‬ ‫اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬این دستگاه نشان دهنده‬ ‫کارهایی است که یک موقع ما ارزوی ان‬ ‫را داشتم‪.‬این دستگاه مورد نیاز کشور ما‬ ‫بود که به دلیل تحریم نمی توانستیم‬ ‫ان را تهیه کنیم و االن در داخل با‬ ‫تعداد باال ساخته می شود‪.‬‬ ‫معاون علمی و فناوری ریاست‬ ‫جمهوری تاکید کرد که ما هم در‬ ‫قالب طرح های کالن بودجه های‬ ‫خوبی برای اینگونه کارها اختصاص دادیم‬ ‫تا شاهد اتفاقات خوب در کشور باشیم‪.‬‬ ‫نیاز به حیوان خانه بزرگ و‬ ‫استاندارد در شهر تهران داریم‬ ‫رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫در حاشیه افتتاح ازمایشگاه جامع پیش‬ ‫بالینی در جمع خبرنگاران گفت‪ :‬نیاز به‬ ‫یک حیوان خانه بزرگ استاندارد در شهر‬ ‫تهران داریم تا حیوانات در ان نگهداری‬ ‫شوند‪.‬‬ ‫دکتر علی جعفریان اظهار کرد‪ :‬اگر‬ ‫ازمایشگاه جامع پیش بالینی این دانشگاه‬ ‫به طور کامل فعال شود‪ ،‬قسمتی از خال‬ ‫موجود برای انجام تحقیقات حیوانات‬ ‫کوچک را می توانیم پر کنیم‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه همه دستگاه‬ ‫های این ازمایشگاه ساخت ایران است‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪ :‬اگر همه این دستگاه ها را‬ ‫وارد می کردیم حدود ‪ 2.7‬میلیون دالر‬ ‫هزینه برای ما داشت اما هزینه های این‬ ‫تجهیزات حدود یک میلیون دالر بود که‬ ‫نزدیک به ‪ 40‬درصد هزینه ارزی شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫ادامه داد که مهمتر از صرفه جویی‬ ‫ارزی‪ ،‬تکنولوژی فراهم اوری ان است و‬ ‫این مجموعه نشان می دهد که ما دارای‬ ‫ظرفیت داخلی خوبی هستیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬شرکت دانش بنیان مفهوم‬ ‫جدید در اقتصاد ایران است؛ شاید کمتر‬ ‫از ‪ 10‬سال است که این مفهوم در کشور‬ ‫مطرح شده است و توانسته کارهای‬ ‫خوبی را به نتیجه برساند‪.‬‬ ‫جعفریان ادامه داد‪ :‬در صدد هستیم‬ ‫دانشجویان تحصیالت تکمیلی برخی‬ ‫از پروژه هایشان را در شرکت های دانش‬ ‫بنیان بگذرانند‪ .‬این شرکت با صنعت و‬ ‫تکنولوژی به طور مستیقم در ارتباط‬ ‫است و انان از فضای تئوریک مقداری‬ ‫فاصله می گیرند‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪19‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫النازمختاری‪ ،‬دکترطاهره ناجی‬ ‫*‬ ‫* استادیار گروه علوم دارویی و زیست شناسی سلولی و مولکولی‬ ‫مکانیسم های اپی ژنتیکی مهارکننده ی تومور‬ ‫در سرطان پوست‬ ‫اپی ژنتیک حوزه ی مهمی از مطالعات مکانیسم های ممانعت از‬ ‫سرطان است‪ .‬عوامل مهاری سرطان‪ ،‬مشتق شده از منابع طبیعی‪،‬‬ ‫بقای سلول های سرطانی را با تعدیل فرایندهای اپی ژنتیکی متاثر‬ ‫می کنند‪ .‬در مقاله ی حاضر‪ ،‬مکانیسم های تنظیمی اپی ژنتیکی مهم‬ ‫را مورد بررسی قرار داده و اثر سولفورفان و پلی فنول های چای‬ ‫سبز را بر این فرایندها بررسی می کنیم‪ .‬همچنین درباره ی اطالعات‬ ‫مربوط به زمینه های سرطان پوست بحث می کنیم‪.‬‬ ‫تشکیل تومور را تشدید کنند‪ .‬دوم‪ ،‬تصحیح وضعیت اپی ژنتیکی‬ ‫با دارو ممکن است پس از پایان مصرف دارو از بین برود‪)3(.‬‬ ‫در این زمینه‪ ،‬عوامل غذایی مورد توجه قرار دارند‪ ،‬زیرا بسیاری‬ ‫از عوامل مشتق شده از رژیم غذایی که اپی ژنوم را تعدیل می کنند‪،‬‬ ‫غیر سمی هستند و می توانند به صورت دائمی اثر کنند و فعالیت‬ ‫ضد سرطانی را نمایش دهند‪.‬‬ ‫اپی ژنتیک در سرطان‬ ‫متیالسیون ‪DNA‬‬ ‫کلمه ی اپی ژنتیک به معنای تغییرات ارثی قابل برگشت در بیان‬ ‫ژن هاست که بدون تغییر در توالی ‪ DNA‬رخ می دهد‪ .‬تغییرات مهم‬ ‫اپی ژنتیکی شامل تغییرات هیستون ها و ‪ DNA‬هستند‪ )1( .‬این‬ ‫تغییرات فشردگی کروماتین‪ ،‬تاشدگی ‪ DNA‬و جابجایی نوکلئوزم را‬ ‫تحت تاثیر قرار می دهند و بیان ژن را تغییر میدهند‪ .‬از این رو‪ ،‬تغییر‬ ‫اپی ژنتیکی با کاهش هموستازی سلولی مرتبط می شود که تغییرات‬ ‫ژنتیکی را به دنبال دارد‪ .‬در نهایت‪ ،‬این تغییرات اپی ژنتیکی منجر‬ ‫به ناپایداری ژنتیکی‪ ،‬فعالسازی ژنومی و خاموش سازی ژن های‬ ‫مهارکننده ی توموری می گردند‪ )2( .‬مکانیسم های اپی ژنتیکی به‬ ‫عنوان اهداف درمانی جذابی درنظر گرفته می شوند‪ ،‬زیرا تغییرات‬ ‫اپی ژنتیکی برگشت پذیر هستند‪ .‬از این رو‪ ،‬ژن های خاموش شده با‬ ‫متیالسیون می توانند از طریق مهارکننده های ‪ DNA‬متیل ترانسفرازها‬ ‫(‪ )DNMT‬فعال شده و ژن های خاموش شده با داستیالسیون قادرند‬ ‫توسط مهارکننده های هیستون داستیالز (‪ )HDAC‬روشن شود‪ .‬این‬ ‫ویژگی ها در پیشبرد استراتژی های دارویی و شیمی درمانی مهم‬ ‫هستند‪ .‬برخی از این عوامل اپی ژنتیکی در ازمایشات به منظور‬ ‫استفاده ار تومورهای غیر خونی و بدخیمی های خونی قرار دارند‪.‬‬ ‫داروهای اپی ژنتیکی تولید شده ی کنونی‪ ،‬به چند علت دارای‬ ‫اثرات نسبی است‪ .‬اول‪ ،‬مهارکننده های ‪ DNMT‬و ‪ HDAC‬می توانند‬ ‫ژن های غیردلخواه نظیر انکوژن ها را فعال نمایند و در برخی موارد‬ ‫ ‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬یک تغییر اپی ژنتیکی مهمی است‪.‬‬ ‫ً‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬معموال در ریشه های سیتوزین در جفت های‬ ‫دی نوکلئوتیدی گوانین‪-‬سیتوزین (‪ )CpG‬رخ می دهد تا ‪-5‬متیل‬ ‫سیتوزین ایجاد شود(‪)4‬‬ ‫هیپرمتیالسیون جزایر ‪ CpG‬با مهار بیان ژن مرتبط است‪،‬‬ ‫درحالی که هیپومتیالسیون منجر به فعالسازی رونویسی‬ ‫می شود‪ .‬انزیم های اصلی دخیل در واکنش متیالسیون‪DNMT‬‬ ‫ها هستند‪ .‬متیالسیون ‪ DNA‬وضعیت رونویسی ژن ها را از طریق‬ ‫دو مکانیسم اصلی تنظیم می کنند‪.‬‬ ‫اول‪ ،‬متیالسیون ‪ DNA‬در ناحیه ی پروموتری از اتصال‬ ‫فاکتورهای رونویسی اختصاصی به جایگاه های توالی ‪DNA‬‬ ‫اختصاصی فاکتورهای رونویسی ممانعت می کنند و رونویسی‬ ‫را مهار می کنند‪ )5(.‬دوم‪ ،‬سیتوزین متیله در ‪ DNA‬به عنوان یک‬ ‫جایگاه اتصالی برای پروتئین های دومین اتصالی ‪ CpG‬متیله‬ ‫عمل می کند‪.‬‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬در گسترش سرطان ضروری است‪ ،‬در‬ ‫حقیقت‪ ،‬درمان اپی ژنتیکی با استفاده از مهارکننده های ‪DNMT‬‬ ‫به دمتیله شدن جزایر ‪ CpG‬هیپرمتیله کمک می کند تا بیان ژن های‬ ‫مهارکننده ی توموری بازیابی شده و از این رو بقا و تکثیر سلول های‬ ‫سرطانی کاهش یابد‪ .‬بنابراین‪ ،‬سطح باالی متیالسیون جزایر ‪CpG‬‬ ‫در سلول های سرطانی و سطح پایین ان در سلول های طبیعی دورنمای‬ ‫درمانی مناسبی را ایجاد می کند‪.‬‬ ‫متیالسیون ‪ DNA‬در سرطان پوست‬ ‫یک کاهش چشمگیر در محتوای ‪ -5‬متیل سیتوزین در تبدیل‬ ‫سلول های طبیعی به پاپیلومای خوش خیم و هنگام تبدیالت‬ ‫پاپیلومای خوش خیم به بیمارهای پیشرفته تر رخ می دهد‪)6( .‬‬ ‫کشف مهم دیگر این است که خاموش سازی ژن های مهارکننده‬ ‫ی توموری‪ ،‬شامل ‪ BRCA1 ،MLH-1‬و ‪ ،MGMT‬مرتبط با‬ ‫هیپرمتیالسیون جزایر ‪ ،CpG‬یک رخداد اولیه در تومورزایی در‬ ‫کارسینوژنر پوست موش است‪)6( .‬‬ ‫تغییرات در متیالسیون ‪ DNA‬همچنین در مالنومای انسانی مشاهده‬ ‫می شود‪ .‬این مطالعات نشان میدهد که تغییر متیالسیون ‪ DNA‬رخداد‬ ‫اپی ژنتیکی مهمی در سرطان پوست مالنوما و غیر مالنوما است که‬ ‫در پیشرفت بیماری نقش دارد‪.‬‬ ‫تغییرات هیستونی‬ ‫تغییرات هیستونی مکانیسم اپی ژنتیکی مهمی است که بیان ژن‬ ‫ها را تنظیم می کنند‪ )2(.‬هیستون ها پروتئین های بازی غنی از‬ ‫لیزین و ارژنین هستند‪ .‬انتهای امینی دنباله ی هیستونی جایگاه هایی‬ ‫برای تغییرات پس از ترجمه ای است که دسترسی به ‪ DNA‬را تنظیم‬ ‫می کنند‪ )7( .‬تغییرات پس از ترجمه ای هیستونی شامل متیالسیون‪،‬‬ ‫استیالسیون‪ ،‬فسفریالسیون‪ ،‬یوبی کوئیتیناسیون‪ ،‬سومیویالسیون و‬ ‫بیوتینیالسیون هستند‪.‬‬ ‫نواحی از کروماتین که غنی از هیستون های استیله باشند‪ ،‬نواحی‬ ‫فعال از نظر رونویسی محسوب می شود‪ .‬استیالسیون هیستونی‬ ‫میانکنش ‪ -DNA‬هیستون را خنثی می کند و ساختار باز کروماتینی‬ ‫را ایجاد می کند‪ .‬کنترل کننده های اصلی استیالسیون هیستونی‬ ‫‪ HDAC‬و هیستون استیل ترانسفرازها (‪ )HAT‬هستند‪.‬‬ ‫متیالسیون هیستونی بر ریشه های لیزین و ارژنین رخ می دهد‪.‬‬ ‫این واکنش با انزیم های مختلفی کاتالیز می شود که تغییرات‬ ‫هیستونی مجزا و نتایج زیستی متفاوتی را باعث می شوند‪ .‬یکی از‬ ‫موضوعات جالب‪ ،‬پروتئین های گروه پلی کامپ (‪ )PcG‬هستند‬ ‫که مهم ترین هیستون متیل ترانسفراز است‪ )8(.‬پروتئین های ‪PcG‬‬ ‫خانواده ی مهمی از پروتئین های تغییر دهنده ی هیستون هستند‬ ‫که در سرطان پوست بسیار مطالعه شده اند‪ .‬بیان افزایش یافته ی‬ ‫پروتئین ‪ PcG‬در سلول های سرطانی و تومورها با افزایش تکثیر‬ ‫سلولی و بقا مرتبط است‪ .‬تغییرات کوواالن هیستونی با تبدیل بافت‬ ‫طبیعی و خوش خیم به مالنومای بدخیم مرتبط است‪.‬‬ ‫وضعیت متیالسیون ممکن است دارای یک نقش باشد‪ .‬افزایش‬ ‫بیان ‪ Ezh2‬متیل ترانسفراز که در تری متیالسیون لیزین ‪ 27‬در‬ ‫هیستون ‪ H3‬نقش دارد‪ ،‬یا کاهش بیان ژن مهارکننده ی توموری‬ ‫‪ p21Cip1‬در مالنومای انسانی مربط است‪ .‬در سلول های تومور‬ ‫انسانی‪ ،‬بیان ‪ p21Cip1‬درطی حذف ‪ Ezh2‬از طریق مکانیسمی‬ ‫نیازمند ‪ p53‬بازیابی می گردد‪ .‬افزایش در ‪ p21Cip1‬در توقف‬ ‫چرخه ی سلولی و القای پیری نقش دارد‪ .‬این وقایع همچنین‬ ‫با کاهش میانکنش ‪ HDAC1‬در جایگاه شروع رونویسی ژن‬ ‫‪ p21Cip1‬نقش دارد که منجر به افزایش استیالسیون هیستونی و‬ ‫افزایش رونویسی ‪ p21Cip1‬می گردد‪)9( .‬‬ ‫اثر اپی ژنتیک عوامل غذایی (سولفورافان و چای سبز)‬ ‫عوامل غذایی به عنوان عوامل محافظت شیمی درمانی‬ ‫ازمایش شده اند‪ .‬این عوامل دارای این مزیتند که به صورت‬ ‫زیستی علیه سرطان فعال هستند‪ ،‬ولی غیرسمی بوده و بنابراین‬ ‫میتوانند به صورت مداوم مصرف شوند‪ .‬دوتا از شناخته شده ترین‬ ‫این عوامل سولفوروفان به دست امده از بروکلی و ‪ EGCG‬مربوط‬ ‫به چای سبز است‪.‬‬ ‫سولفورافان (‪ )SFN‬یک ایزوتیوسیانات است که در بروکلی و‬ ‫جوانه ی بروکلی یافت می شود‪ SFN .‬تکثیر را مهار می کند و‬ ‫اپوپتوز را در رده های سلولی سرطانی افزایش می دهد‪)10(.‬‬ ‫‪ SFN‬همچنین تشکیل تومور را در اپیدرمیس مهار می کند‪.‬‬ ‫تحقیق بر روی تنظیم اپی ژنتیکی عملکرد ‪ SFN‬در سرطان‬ ‫پوست بر نقش پروتئین گروه پلی کامپ متمرکز است‪ .‬سطوح‬ ‫پروتئین ‪ PcG‬در کارسینومای سلول مکعبی انسان و تومورهای‬ ‫مالنوما افزایش می یابد‪.‬‬ ‫بیان پروتئین پلی کامپ بقای سلول سرطان پوست را منجر‬ ‫می شود و یک کاهش در سطح پروتئین ‪ PcG‬برای مهار تکثیر‬ ‫سلولی توسط ‪ SFN‬الزم می شود‪ .‬اولین بار پروتئین های پلی‬ ‫کامپ به عنوان هدف ‪ SFN‬در مدل سرطان پوست شناسایی‬ ‫شدند و نشان دادند که نقش پروتئوزم در مهار وابسته به ‪SFN‬‬ ‫در سطح ژن پلی کامپ رخ می دهد و همچنین نشان دادند که‬ ‫اثر ‪ SFN‬بر سطح پروتئین ‪ PcG‬غیرمستقیم است و با کاهش ان‬ ‫توسط مکانیسم فعالسازی پروتئوزم وساطت می گردد‪ .‬مکانیسم‬ ‫عملکرد ‪ SFN‬در کراتینوسیت ها در مقایسه با سلول های سرطان‬ ‫پوست متفاوت است‪ .‬در کراتینوسیت ها‪ SFN ،‬سطح پروتئین‬ ‫‪ p53‬را از طریق کاهش بازچرخش ‪ p53‬افزایش می دهد‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪21‬‬ ‫افزایش در ‪ p53‬با افزایش اتصال ‪ p53‬به عناصر پاسخ در پروموتر‬ ‫‪ p21Cip1‬مرتبط است‪ SFN )11( .‬تکثیر کراتیونسیت های طبیعی‬ ‫انسانی را درمقابل القای اپوپتوز در کراتینوسیت های ترانسفورم‬ ‫کاهش می دهد‪ ،‬درحالی که کراتینوسیت های طبیعی اپیدرمال فقط‬ ‫رشد نشان دهند‪.‬‬ ‫‪ SFN‬و متیالسیون ‪DNA‬‬ ‫‪ SFN‬اثر کمتری بر متیالسیون ‪ DNA‬در سرطان پوست داراست‪.‬‬ ‫هرچند‪DNMT ،SFN ،‬ها را مهار کرده و بیان ژن ها را در انواع دیگر‬ ‫سلول ها تعدیل می کند‪.‬‬ ‫ً‬ ‫چرخه ی سلولی یک فرایند شدیدا هماهنگ است که توسط‬ ‫سایکلین ها و کینازهای وابسته به سایکلین (‪ )cdks‬و مهارکننده های‬ ‫کیناز وابسته به سایکلین تنظیم می شود‪cdk .‬ها کینازهای سرین‬ ‫ترئونینی هستند که نیاز به همراهی با یک زیرواحد سایکلین برای‬ ‫فعالسازی هستند‪ .‬هر فاز از چرخه سلولی توسط یک جفت‬ ‫سایکلین‪ cdk-‬خاص تنظیم می شود که پیشرفت یک فاز چرخه‬ ‫سلولی را به بعدی کاتالیز می کند‪ .‬عدم تنظیم چرخه سلولی یکی‬ ‫از عالئم مهم سرطان است و از این رو شناسایی عوامل مهاری‬ ‫سرطان که تنظیم کننده های چرخه سلولی را هدف قرار می دهند‪،‬‬ ‫بخش مهمی از تحقیقات را تشکیل می دهند‪ .‬سایکلین ‪ D2‬در‬ ‫انتقال ‪ G1/S‬نقش دارد و براساس نوع سرطان به عنوان مهار کننده‬ ‫توموری یا پروتواونکوژن عمل می کند‪ .‬کاهش سایکلین‪ D2‬با‬ ‫افزایش ویژگی های پاتولوژی در سرطان پروستات همراه است‪ .‬یک‬ ‫مشاهده ی جالب این است که متیالسیون در جایگاه اتصال فاکتور‬ ‫رونویسی ‪c-Myc‬و ‪ Sp1‬به ‪ DNA‬با افزایش تجمع رونوشت های‬ ‫سایکلین ‪ D2‬مرتبط است‪ )12(.‬این مسیرها ممکن است به عنوان‬ ‫اهداف اپی ژنتیکی در سرطان پوست بررسی شوند‪ ،‬زیرا ‪hTERT‬‬ ‫و ‪DNMT‬ها در بیماری زایی کارسینومای سلول مکعبی اپیدرمال‬ ‫نقش دارند‪.‬‬ ‫اثرات ‪ SFN‬بر استیالسیون هیستونی‬ ‫‪ SFN‬فعالیت ‪ HDAC‬را در سلول های سرطانی پروستات ‪،LNCaP‬‬ ‫‪ PC3‬و ‪ BPH1‬تنظیم می کند و باعث افزایش بعدی در استیالسیون‬ ‫سرتاسری و بیان پروتئین و رونوشت ‪ p21Cip1‬و ‪ Bax‬می شود که منجر‬ ‫توقف چرخه سلولی ‪ G2/M‬و اپوپتوز می گردد‪ p21Cip1 .‬و دیگر‬ ‫پروتئین های چرخه سلولی هدف های مهمی در سرطان پوست هستند‪،‬‬ ‫زیرا ‪ SFN‬سطح ‪ p21Cip1‬را افزایش و سطح پروتئین های دیگر چرخه‬ ‫سلولی را در سلول های سرطان پوست تغییر می دهد‪)13(.‬‬ ‫ ‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫چای سبز مخلوط شیمیایی غنی از عوامل ضد سرطانی شامل‬ ‫‪ EGCG‬و اپی کاتچین است‪ EGCG .‬پلی فنول اصلی حاضر در‬ ‫چای سبز و عامل موثر برعلیه اختالالت التهابی پوستی و سرطان‬ ‫است‪ .‬خوردن و درمان موضعی ‪ EGCG‬گسترش سرطان پوست را در‬ ‫موش مهار می کند‪ .‬فعالیت ضد توموری ‪ EGCG‬در سرطان پوست‬ ‫به ویژگی های ترمیم ‪ ،DNA‬ضد اکسیدانی و ضد التهابی ان نسبت‬ ‫داده می شود‪.‬‬ ‫بیان خارجی ‪ Bmi-1‬در سلول های سرطان پوستی ‪SCC-1‬‬ ‫اثرات مهار رشد ‪ EGCG‬را معکوس می کند که نشان می دهد‬ ‫یک کاهش در بیان پروتئین ‪ PcG‬برای اثرات ضد سرطانی‬ ‫‪ EGCG‬نیاز است‪.‬‬ ‫با هدف یافتن ترکیبات مهارکننده ی جدید‪ ،‬اثر تیمار همزمان با‬ ‫‪ DZNep‬و ‪ EGCG‬را بر سلول های سرطان پوست مطالعه کردیم‪.‬‬ ‫‪ ،DZNep‬مهارکننده ی ‪-S‬ادنوزیل هموسیستئین (‪)AdoHcy‬‬ ‫هیدروالز است‪ .‬مهار این انزیم باعث تجمع ‪ AdoHcy‬می‬ ‫شود که گروه های متیل در دسترس را برای استفاده توسط متیل‬ ‫ترانسفرازهای وابسته به ‪ -S‬ادنوزیل‪ -L-‬متیونین محدود می کند‪.‬‬ ‫‪ DZNep‬فعالیت ‪ Ezh2‬متیل ترانسفراز را کاهش می دهد‪ .‬تیمار‬ ‫تلفیقی با ‪ DZNep‬و ‪ EGCG‬منجر به کاهش زیادی در تعداد‬ ‫سلول و افزایش در جمعیت سلولی تحت‪ ،G1‬در مقایسه با هر‬ ‫کدام از تیمارهای مجزا می شود و همچنین نسبت به تیمارهای‬ ‫مجزا در کاهش سطح پروتئین های ‪ PcG‬موثرتر است‪.‬‬ ‫یک مشاهده ی جالب دیگر این بود که ‪ DZNep‬و ‪EGCG‬‬ ‫تشکیل هیستون ‪ H3‬استیله را افزایش می دهند‪ .‬این افزایش در‬ ‫تشکیل ‪ H3Ac‬به علت کاهش سطح ‪ HDAC1‬نتیجهی تیمار‬ ‫ترکیبی ‪ EGCG‬و ‪ DZNep‬است‪ .‬کراتینوسیتهای طبیعی انسان‬ ‫به عملکرد ترکیبی ‪ EGCG‬و ‪ DZNep‬در مقایسه با سلولهای‬ ‫سرطان پوست کمتر پاسخگو هستند که این درمان ترکیبی را به‬ ‫یک انتخاب نوید بخش برای جلوگیری از سرطان پوست تبدیل‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫اثرات ‪ EGCG‬بر متیالسیون در سرطان پوست‬ ‫مطالعات فراوانی بر ‪ EGCG‬به عنوان عامل تحریک دمتیالسیون‬ ‫انجام گرفته است که از طریق چندین مکانیسم رخ می دهد‪ .‬اول‪،‬‬ ‫‪-S‬ادنوزیل–‪-L‬هموسیستئین (‪ )SAH‬تولید می شود‪ EGCG .‬توسط‬ ‫کتکول – ‪ – O‬متیل ترانسفراز متیله می شود که یک گروه متیل را به‬ ‫گروه کاتکول امین از ‪ EGCG‬منتقل می نماید‪ .‬دمتیالسیون ‪SAM‬‬ ‫منجر به تشکیل ‪ SAH‬می شود که یک مهارکننده ی ‪ DNMT‬است‪.‬‬ cer. N Engl J Med. 2008;358:1148–59.2 . 3. Sato N, Maitra A, Fukushima N, van Heek NT, Matsubayashi H, Iacobuzio-Donahue CA, et al. Frequent hypomethylation of multiple genes overexpressed in pancreatic ductal adenocarcinoma. Cancer Res. 2003;63:4158–66.. 4. Issa JP, Kantarjian HM. Targeting DNA methylation. Clin Cancer Res. 2009;15:3938–46. 5. Tate PH, Bird AP. Effects of DNA methylation on DNAbinding proteins and gene expression. Curr Opin Genet Dev. 1993;3:226–31. 6. Fraga MF, Herranz M, Espada J, Ballestar E, Paz MF, RoperoS, et al. A mouse skin multistage carcinogenesis model reflects the aberrant DNA methylation patterns of human tumors. Cancer Res. 2004;64:5527–34. 7. Kouzarides T. Chromatin modifications and their function. Cell. 2007;128:693–705. 8. Kouzarides T. Histone methylation in transcriptional control. Curr Opin Genet Dev. 2002;12:198– 209. 9. Fan T, Jiang S, Chung N, Alikhan A, Ni C, Lee CC, et al. EZH2-dependent suppression of a cellular senescence phenotype in melanoma cells by inhibition of p21/CDKN1A expression. Mol Cancer Res. 2011;9:418–29. 10. Myzak MC, Tong P, Dashwood WM, Dashwood RH, Ho E. Sulforaphane retards the growth of human PC-3 xenografts and inhibits HDAC activity in human subjects. Exp Biol Med (Maywood). 2007;232:227–34. 11. Chew YC, Adhikary G, Wilson GM, Xu W, Eckert RL. Sulforaphane induction of p21(Cip1) cyclindependent kinase inhibitor expression requires p53 and Sp1 transcription factors and is p53-dependent. J Biol Chem. 2012;287:16168–78. 12.Hsu A, Wong CP, Yu Z, Williams DE, Dashwood RH, Ho E. Promoter demethylation of cyclin D2 by sulforaphane in prostate cancer cells. Clin Epigenetics. 2011;3:3. 13. Balasubramanian S, Chew YC, Eckert RL. Sulforaphane suppresses polycomb group protein level via a proteasome-dependentmechanism in skin cancer cells. Mol Pharmacol. 2011;80:870–8. 14.Nandakumar V, Vaid M, Katiyar SK. (−)-Epigallocatechin-3- gallate reactivates silenced tumor suppressor genes, Cip1/p21 and p16INK4a, by reducing 23 96 ‫تیر‬ 138 ‫شماره‬ ‫ متصل می گردد تا‬DNMT1 ‫ به ریشهی جایگاه فعال از‬EGCG ،‫دوم‬ ‫ تازه سنتز‬DNA ‫ این از متیالسیون‬.‫مستقیم از فعالیت ان ممانعت نماید‬ .‫شده جلوگیری می کند و باعث بیان ژن های خاموش از قبل می گردد‬ ‫ متیالسیون مهارکننده ی توموری را در‬EGCG ،‫از طریق این مکانیسم‬ .‫میزبان و انواع سرطانی کاهش می دهد‬ ‫ یک تنظیم کننده اپی ژنتیکی در سلولهای سرطان پوست‬EGCG A431 ‫ را در سلول های سرطانی‬DNA ‫است که متیالسیون‬ ‫ به صورت وابسته به دوز و زمان مهار می نماید‬SCC-13 ‫و‬ .‫ است‬DNMT ‫)که همراه با کاهش سطح رونوشت و فعالیت‬14( ‫ یکی از مکانیسم های دخیل بر‬DNA ‫ مهار متیالسیون‬،‫همچنین‬ ‫ در سلول های کارسینومای مکعبی‬EGCG ‫فعالیت انتی متاستازی‬ ‫ یک پروتئین‬RECK .‫دهان است که با سرطان پوست ارتباط دارند‬ ‫مهارکننده توموری است که با کاهش بیان متالوپروتئازها متاستاز‬ ‫ با افزایش متاستاز‬RECK ‫ کاهش سطح پروتئین‬.‫را مهار می کند‬ ‫ گزارش شده‬EGCG ‫ کاربرد موضعی‬،‫ عالوه براین‬.‫مرتبط است‬ ‫ در موش‬UVB ‫است که از هیپومتیالسیون سرتاسری القا شده با‬ ‫ این مطالعات نشان می دهد که‬.‫ جلوگیری می کند‬SKH-1 ‫بی موی‬ ‫ مکانیسم مهمی است که در عملکرد شیمی‬DNA ‫مهار متیالسیون‬ .‫ در سرطان پوست دخالت دارد‬EGCG ‫درمانی‬ ‫ را مهار‬HDAC ‫ فعالیت‬EGCG .‫ و استیالسیون هیستونی‬EGCG ‫ در برخی دیگراز‬،I ‫های کالس‬HDAC ‫کرده و سطح رونوشت‬ ‫سرطان ها کاهش می دهد و با استیالسیون افزایش یافته ی هیستون‬ ‫ اثرات مشابهی در سلول های‬EGCG )15( .‫ مرتبط است‬H4 ‫ و‬H3 ‫سرطان پوست دارد و می تواند به عنوان یک مهارکننده ی احتمالی‬ .‫ عمل کند‬DNA ‫ و همچنین مهارکننده میتالسیون‬HDAC ‫نتیجه گیری‬ ،‫بااینکه اثرات محافظتی پلی فنول های خوراکی نوید بخش هستند‬ ‫ با توجه به‬،‫ولی بسیاری از جزئیات مکانیسمی شامل مکانیسم دقیق‬ ‫ پروتئینهای‬،HDAC ‫نقش عوامل مهارکننده ی سرطان در تنظیم بیان‬ ‫ همچنین اغلب این مطالعات شامل‬.‫ و غیره باید کشف شود‬PcG ‫ بنابراین مفید خواهد بود تا‬.‫استفاده از تنها یک فاکتور غذایی است‬ ‫اثر مخلوط های غذایی ترکیبی به عنوان تغییردهنده های اپی ژنتیکی‬ .‫در سرطان پوست مطالعه شود‬ :‫منابع‬ 1. Holliday R. Mechanisms for the control of gene activity during development. Biol Rev Camb Philos Soc. 1990;65:431–71. Esteller M. Epigenetics in can- ‫مقاله علمی وفنی‬ ‫نیلوفر حسن‪-‬کارشناس تجهیزات پزشکی‬ ‫ ‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫ ‬ ‫انکوباتورازمایشگاهی‪،‬سانتیریفیوژ‪،‬اسپکتروفوتومتر‬ ‫انکوباتورازمایشگاهی‬ ‫اشکال گزارش شده‪:‬کثیفی فیلتر هوا‬ ‫ ‪‬درزمان فعالیت دستگاه در هر دقیقه حداقل ‪ 20‬لیتر هوا‬ ‫از فیلتر عبور می کند؛ بنابراین در صورت کدر و کثیف شدن فیلتر‬ ‫هوای مذکور‪ ،‬تهویه هوای داخل محفظه دچار مشکل می شود‪.‬‬ ‫با توجه به دستورالعمل های شرکت سازنده‪ ،‬پس از گذشت مدت‬ ‫معینی این فیلتر باید عوض شود که این مدت زمان بستگی به‬ ‫مارک دستگاه و جنس فیلتر ان دارد‪.‬‬ ‫اشکال گزارش شده‪ :‬گرم نشدن دستگاه‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬معمو ًال در اثر ازکارافتادن فن یا سنسور ان‬ ‫دستگاه به طور اتوماتیک عملکرد المنت را قطع می کند‪ .‬دلیل دیگر‬ ‫می تواند خرابی خود المنت دستگاه باشد که بایستی تعویض شود‪.‬‬ ‫مشکل گزارش شده‪ :‬خرابی مربوط به مدار و اتصاالت الکترونیکی‪:‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬خراب شدن برد یکی از اشکاالت رایج در مدار‬ ‫دستگاه هست مانند سوختگی قطعات پاور مثل یکسو کننده ها و‬ ‫خازن صافی و ترانس که باید ان قطعات عوض شوند‪.‬‬ ‫ ‪‬در هر سانتریفیوژ ازمایشگاهی کالیبره کردن سرعت و‬ ‫پایش زمان سانتریفیوژ مهم است‪.‬‬ ‫ ‪‬ترمز خودکار باید کنترل شود تا بتواند در زمان تعیین‬ ‫شده باعث ایستادن رو تور شده تا مراحل شست وشو و کردن‬ ‫معرف ها بدون اشکال انجام گیرد‪.‬‬ ‫ ‪‬برای کالیبره کردن سرعت می توان از تاکومترها نوری‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫ ‪‬به علت استفاده مداوم از سانتریفیوژ و خطرات احتمالی‬ ‫موجود باید به طور مرتب مواردی از قبیل‬ ‫نشت جریان‪ ،‬مقاومت زمینه‪ ،‬برس ها‪ ،‬سیستم ایمنی‪ ،‬قفل‬ ‫داخل سرپوش کنترل شود‪.‬‬ ‫ ‪ ‬برای کاربری مطمئن و عمر طوالنی‪ ،‬برس ها باید قبل از‬ ‫ب کرده باید مرتب عوض شود‪.‬‬ ‫تحلیل رفتن عوض شوند و کربن رسو ‬ ‫سانتریفیوژازمایشگاهی‬ ‫نکات مربوط به سانتریفیوژ‬ ‫ ‪ ‬هیچ گاه نباید دستگاه سانتریفیوژ را با درب باز استفاده کرد‪.‬‬ ‫ ‪‬هر کاربر باید به لرزش و حرکت بیش ازحد که غالب ًا‬ ‫لرزش بحرانی نامیده می شود و برای هر دستگاه در سرعت‬ ‫خاصی ایجاد می شود اگاه باشد‪.‬‬ ‫ ‪‬روتورهای سانتریفیوژ‪ ،‬مرتب باید تمیز شوند و به طور‬ ‫دوره ای تعویض شوند‪.‬‬ ‫ ‪‬رو تور باید کامال مناسب و اندازه باشد و نباید مدل‬ ‫ان تعویض شود‪ ،‬مگر انکه مدلی کامل برای همان سانتریفیوژ‬ ‫طراحی شده باشد‪.‬‬ ‫ ‪‬مواد شیمیایی موجود در میز کننده ها ممکن است‬ ‫باعث سوراخ شدن یا خراشیدگی سطح چرخنده شود؛ بنابراین‬ ‫باید از مواد تمیزکننده مخصوص برای تمیز نگه داشتن دستگاه‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬اشکال گزارش شده‪ :‬یکی از مشکالت دستگاه می تواند‬ ‫لرزش شدید باشد که عامل این عیب می تواند این باشد که‬ ‫محور چرخان دستگاه باالنس نیست‪.‬‬ ‫راه حل‪:‬‬ ‫ ‪‬بارگذاری محور چرخان را تنظیم کنید‪.‬‬ ‫ ‪ ‬وزن های لوله های متقابل هم باید یکسان و متقارن باشد‪.‬‬ ‫ ‪‬محورهای چرخان در سانتریفیوژهای زاویه ثابت و‬ ‫عمودی را متقارن (هم وزن) بارگذاری کنید‪.‬‬ ‫‪o‬از مشکالتی که در سانتریفیوژها رخ می دهد مسئله‬ ‫‪o‬‬ ‫سوئیچ اصلی‪ ،‬روشن بودن دستگاه را نشان می دهد ولی‬ ‫سانتریفیوژ کار نمی کند‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬می توان به اینکه جریان الکتریکی به دستگاه‬ ‫وارد نمی شود شک کرد و بایستی از عملکرد منبع تغذیه اطمینان‬ ‫حاصل کنیم‪.‬‬ ‫‪o‬گاهی دکمه ی عدم تعادل فعال می شود که می توان پی‬ ‫‪o‬‬ ‫برد لوله های در سانتریفیوژ باالنس نیستند و یا سانتریفیوژ تراز نیست‪.‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬باید سانتریفیوژ را در یک سطح تراز قرار دهیم‪.‬‬ ‫‪o‬مشکل گزارش شده‪:‬‬ ‫‪o‬‬ ‫سانتریفیوژ در سرعت های کم لرزش دارد‬ ‫ ‪‬از دالیل این مشکل باالنس نبودن لوله ها در سانتریفیوژ‬ ‫است‪ .‬همچنین اینکه مکانیسم تنظیم‬ ‫محور چرخان گیر دارد که باید ان ها را کنترل و تنظیم کنیم‪.‬‬ ‫‪o‬سرعت چرخش به حداکثر سرعت انتخابی نمی رسد که‬ ‫‪o‬‬ ‫این مسئله حاکی از ان است زغال هامعیوب هستند‪.‬‬ ‫ ‪‬باید سانتریفیوژ را خاموش کنید‪ .‬از سالم بودن زغال ها‬ ‫اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم زغال ها را با مشخصات‬ ‫یکسان جایگزین کنید‪ .‬همچنین می تواند این مشکل به دلیل‬ ‫کالیبره نبودن‬ ‫کنترل سرعت باشد‪.‬‬ ‫‪o‬گاهی مشاهده می شود محفظه سرد ولی محور چرخان‬ ‫‪o‬‬ ‫گرم است‪.‬‬ ‫ ‪‬باید در اینجا از انتخاب صحیح دما اطمینان حاصل‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫نکات مربوط به سانتریفیوژ ازمایشگاهی‬ ‫‪o‬در صورت لرزش شدید دستگاه به غیراز مورد ذکرشده در‬ ‫‪o‬‬ ‫نکته تعمیراتی قبل موارد زیر را چک کنید‪:‬‬ ‫‪o‬سرعت انتخاب شده به سرعت بحرانی نزدیک است‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬سرعت مناسب و خارج از محدوده سرعت‬ ‫بحرانی انتخاب شود‪.‬‬ ‫‪o‬محور چرخان خوب جاسازی نشده است‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫راه حل‪ :‬اطمینان حاصل نمایید که محور چرخان دست‬ ‫جاسازی شده است و ان را کنترل کنید‪.‬‬ ‫‪o‬پایه محور چرخان روغن کاری نشده و یا کم روغن کاری‬ ‫‪o‬‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬محور چرخان را با توجه به توصیه های سازنده‬ ‫روغن کاری نمایید‪.‬‬ ‫ ‪26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫•مشکل گزارش شده‪ :‬در و محفظه محور چرخان بعد‬ ‫ ‬ ‫از سانتریفیوژ کردن به سختی باز می شود‪.‬‬ ‫عوامل زیر می تواند یکی از علت های ان باشد‪:‬‬ ‫‪o‬در حین سانتریفیوژ کردن خال ایجاد می شود‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬قسمت تهویه را در سمت باالی محور‬ ‫چرخان یا سبد لوله ها را بازکنید تا خال از بین برود‪.‬‬ ‫‪o‬واشرها با روغن و با ذرات فلزی الوده شده اند‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬واشرها را تمیز روغن کاری نمایید و حتم ًا از‬ ‫توصیه های سازنده برای این منظور استفاده کنید‪.‬‬ ‫•یکی از مشکالت دستگاه ترک خوردن و یا شکسته‬ ‫ ‬ ‫شدن لوله ها است‪ :‬دالیل ان به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪o‬اگر لوله ها در دمای کمتر از دمای توصیه شده استفاده‬ ‫‪o‬‬ ‫شوند می توانند ترک خورده یا بشکنند‪.‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬اگر نمونه یخ زده است‪ ،‬دمای ان ها را پیش از‬ ‫سانتریفیوژ کردن به ‪ 2‬درجه سانتی گراد برسانید‪.‬‬ ‫ ‪‬عمل کرد لوله ها در دمای پایین قبل از سانتریفیوژ‬ ‫کردن ارزیابی نمایید‪.‬‬ ‫‪o‬لوله ها براثر استفاده می توانند شکسته شوند‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬لوله های تاریخ گذشته را دور بریزید و از‬ ‫لوله های جدید استفاده کنید‪.‬‬ ‫•مشکل گزارش شده‪ :‬نشتی لوله های دستگاه که‬ ‫ ‬ ‫عوامل زیر می تواند یکی از علل ایجاد ان باشد‪:‬‬ ‫‪o‬در لوله های ازمایشگاهی محکم بسته نشده است‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬در لوله ها را تنظیم و محکم کنید‪.‬‬ ‫‪o‬لوله ها خیلی پر هستند‪.‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬سطح مایع باید پایین تر باشد تا از نشتی‬ ‫لوله ها جلوگیری شود‪.‬‬ ‫‪o‬از مشکالتی که در سانتریفیوژها رخ می دهد مسئله‬ ‫‪o‬‬ ‫سوئیچ اصلی‪ ،‬روشن بودن دستگاه را نشان می دهد ولی‬ ‫سانتریفیوژ کار نمی کند‪.‬‬ ‫ ‪‬راه حل‪ :‬می توان به اینکه جریان الکتریکی به دستگاه‬ ‫وارد نمی شود شک کرد و بایستی از عملکرد منبع تغذیه اطمینان‬ ‫حاصل کنیم‪.‬‬ ‫‪ o‬گاهی دکمه ی عدم تعادل فعال می شود که می توان پی برد‬ ‫‪o‬‬ ‫لوله هایدرسانتریفیوژباالنسنیستندویاسانتریفیوژترازنیست‪.‬‬ ‫ ‬ ‫‪‬راه حل‪ :‬باید سانتریفیوژ را در یک سطح تراز قرار دهیم‪.‬‬ ‫‪o‬مشکل گزارش شده‪:‬‬ ‫‪o‬‬ ‫سانتریفیوژ در سرعت های کم لرزش دارد‬ ‫ ‪‬از دالیل این مشکل باالنس نبودن لوله ها در سانتریفیوژ‬ ‫است‪ .‬همچنین اینکه مکانیسم تنظیم محور چرخان گیر دارد که‬ ‫باید ان ها را کنترل و تنظیم کنیم‪.‬‬ ‫‪o‬سرعت چرخش به حداکثر سرعت انتخابی نمی رسد که‬ ‫‪o‬‬ ‫این مسئله حاکی از ان است زغال ها معیوب هستند‪.‬‬ ‫ ‪‬باید سانتریفیوژ را خاموش کنید‪ .‬از سالم بودن زغال ها‬ ‫اطمینان حاصل کنید و در صورت لزوم زغال ها را با مشخصات‬ ‫یکسان جایگزین کنید‪ .‬همچنین می تواند این مشکل به دلیل‬ ‫کالیبره نبودن کنترل سرعت باشد‪.‬‬ ‫‪o‬گاهی مشاهده می شود محفظه سرد ولی محور چرخان‬ ‫‪o‬‬ ‫گرم است‪.‬‬ ‫ ‪‬باید در اینجا از انتخاب صحیح دما اطمینان حاصل کنیم‪.‬‬ ‫اسپکتروفوتومتر‬ ‫دالیل خرابی اسپکتروفوتومتر‬ ‫‪1)1‬یک محیط ازمایشگاهی شامل حالل های الی فرار در‬ ‫معرض اسید هیدرولیک واسید نیتریک‪ ،‬کلرید الومینیوم و دیگر‬ ‫بخارت و یا حالل های شیمیایی یا دود سیگارها از عمر و کیفیت‬ ‫نوع دستگاه می کاهد‪ .‬دود و حالل های شیمیایی پنجره های‬ ‫محفظه های نمونه قسمت های نوری و المپ های منبع دستگاه‬ ‫را می پوشاند‪.‬‬ ‫حالل های الی فرار اغلب در محدوده ‪ uv‬جذب می شوند که‬ ‫به موجب نویز بیشتر فرایند تا جایی که ممکن است از حساسیت‬ ‫کاسته و باعث تداخل می گردند‪ .‬رطوبت زیاد و دمای باال باعث‬ ‫می شود که اب در سطوح ‪ optial‬بخار شود و مشکل اشکال‬ ‫در عملیات گردد‪ .‬همچنین بر روی برخی از اجزای الکترونیکی‬ ‫نیز اثر می گذارد و موجب از بین رفتن سریع قطعات می شود‪.‬‬ ‫دالیل خرابی اسپکتروفوومتر‪:‬‬ ‫‪o‬خط ولتاژ‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬تغییرات بیش ازحد ولتاژ سبب ناپایداری دستگاه‬ ‫و اشکال در عملیات نمایش مقادیر و عملکرد دستگاه‬ ‫اسپکتروفوتومتر می شود و تغییرات ولتاژ می تواند از ضعف یا‬ ‫قدیمی بودن مخلوط نیروی‪ ac ،‬یا برگزاری بیش ازحد روی‬ ‫یک خط یا دستگاهی جریان زیادی از خط می کشد ناشی شود‪.‬‬ ‫‪o‬زمان گرم شدن دستگاه‪:‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬اگر دستگاه به اندازه گرم نشود ممکن است مطابق با‬ ‫روشی که در مشخصه اش نوشته شده عمل نکند‪.‬‬ ‫‪o‬نمونه گیری‪:‬‬ ‫‪o‬‬ ‫ ‪‬مواد شیمیایی ضعیف روش و یا عملکرد‬ ‫نادرست ‪ cell‬های کثیف یا لکه دار که موجب اشکال در عملیات‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫لینک گروه اموزش تجهیزات پزشکی‬‫ جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران‬‫‪-‬کانال اموزش تجهیزات پزشکی جهاد دانشگاهی‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪27‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫سیمین ولی– دکتر طاهره ناجی‬ ‫بررسی تطبیقی اثر مکمل لوامیزول–سلنیوم‬ ‫بر افزایش ‪ CD4‬دربیماران مبتال به ‪/HIV‬ایدز‬ ‫با توجه به فراوانی سوتغذیه در بیماران و تاثیر ان بر پیشرفت بیماری ایدز‪،‬‬ ‫در این باره برای بهبود این کاستی‪ ،‬چندین بررسی درمان با مکمل (مانند‬ ‫سلنیوم‪ ،‬لوامیزول‪ ،‬زینک)‪ ،‬انجام شده است‪.‬‬ ‫این ازمون بالینی در مرکز مشاوره بیماری های رفتاری بیماران مبتال به‬ ‫‪ ،HIV+‬کرمانشاه‪ ،‬ایران ‪1385-1384‬انجام شد‪ 178 .‬نفر از همه بیماران‬ ‫مبتال به ‪ CD4‬کمتر از ‪ 350 cell/mm3‬که داروی انتی رتروویروس دریافت‬ ‫نکرده بودند در این مطالعه شرکت کردند‪ .‬انها به چهار گروه تقسیم شدند‪:‬‬ ‫گروه اول ‪ 200 micg‬سلنیوم در روز‪ ،‬گروه دوم ‪ 50 mg‬لوامیزول در روز و‬ ‫گروه سوم هر دو دارو را دریافت کردند‪ .‬گروه چهارم گروه کنترل بود‪.‬‬ ‫هر چهار گروه به مدت شش ماه مورد مطالعه قرار گرفتند‪ CD4 .‬پایه بیماران‬ ‫و دیگر اطالعات در فرمی ثبت شد‪ CD4 .‬پساز شش ماه بازبینی شد و‬ ‫مقادیر جمع اوری شده با مقادیر پایه مقایسه شدند‪ .‬تغییرات ‪ CD4‬در بین‬ ‫همه گروه ها مقایسه شد‪.‬‬ ‫‪ 178‬بیمار درمان را شروع کردند و ‪ 108‬نفر در ارزیابی تکمیلی شرکت کردند‪.‬‬ ‫‪ 92‬نفر (‪ 85‬درصد) مرد و ‪15‬درصد زن بودند‪ CD4 .‬در گروه کنترل و گروه‬ ‫لوامیزول دراین پژوهش کاهش یافت‪ ،‬که معنی دار بود‪ .‬اما ‪ 13‬واحد افزایش‬ ‫در گروه سلنیوم – لوامیزول دیده شد‪ .‬شمار ‪ CD4 36‬واحد در گروه سلنیوم‬ ‫کاهش یافت‪ .‬مقایسه تغییر شمار ‪ CD4‬در بین ‪ 4‬گروه مطالعه نشان داد که‬ ‫تنها تغییر ‪ CD4‬بین گروه سلنیوم – لوامیزول و گروه کنترل معنی دار بود‪.‬‬ ‫در خصوص نتایج جمع اوری شده‪ ،‬مکمل سلنیوم–لوامیزول را می توان در‬ ‫کنار درمان های انتی رتروویرال به کار برد‪.‬‬ ‫تشخیص سوتغذیه و اصول مدیریت تغذیه یک جنبه مهم مراقبت‬ ‫بهداشتی اولیه در بیماران مبتال به ‪ /HIV‬ایدز است‪ .‬روی همرفته‪ ،‬از‬ ‫دست دادن وزن بیش از ‪ 5‬درصد میتواند باعث پیشرفت بیماری‪،‬‬ ‫اختالل عملکرد و افزایش مرگ و میر شود‪ .‬با وجود پیشرفت در‬ ‫درمان انتی رتروویرال در بیماران ‪ ،HIV‬گونه های متفاوتی از‬ ‫سوتغذیه درصد چشمگیری در میان این بیماران دارد (‪ .)1‬درمان‬ ‫با مصرف مکمل در مراحل‪ HIV‬می تواند مانع اثرات سوتغذیه‬ ‫بر سیستم ایمنی بیمار شود‪ .‬سلنیوم یک ماده معدنی ضرروی‬ ‫ ‪28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫کمیاب است که کمبود ان طی مراحل متفاوت عفونت‬ ‫مشاهده می شود و غلظت سرم پایین تر ان مرگ و میر بزرگساالن‬ ‫و کودکان را در پی دارد و به افزایش بیماریزایی ویروسی‪ ،‬کاهش‬ ‫سلول کشنده طبیعی و افزایش تکثیر ویروس ‪ HIV‬مربوط شده‬ ‫است‪ .‬در مایه کوبی ازمایشگاهی‪ ،‬مونوسیت های الوده با سلنیوم‬ ‫‪HIV -1‬را سرکوب می کند (‪ .)3‬با وجود تغذیه نرمال‪ ،‬مصرف‬ ‫مکمل سلنیوم ‪ 200µ/day‬عملکرد ایمنی را بهبود می دهد (‪.)1‬‬ ‫یک مطالعه نشان داده است که مصرف سلنیوم با این دوز اثرات‬ ‫جانبی جدی ندارد (‪.)2‬‬ ‫لوامیزول می تواند اثر شیمی درمانی ماکروفاژ و عملکرد لنفوسیت‬ ‫‪ T‬را افزایش دهد‪ .‬امروزه با توجه به فعالیت انتی ویرال و تنظیم ایمنی‪،‬‬ ‫لوامیزول در درمان بیماران ‪ HIV‬مورد استفاده قرار می گیرد‪ .‬دوز‬ ‫توصیه شده در بیماران ‪ HIV‬برابر ‪ 50 mg‬در روز یا ‪2.5 mg/kg/w‬‬ ‫است اما مدت زمان مصرف دقیقا ذکر نمی شود‪ .‬توصیه می شود که‬ ‫پیش از ورود بیمار به مرحله ایدز مصرف شود (‪.)4‬‬ ‫در یک پژوهش‪ 50 ،‬بیمار الوده به ‪ HIV‬به مدت شش ماه هر‬ ‫روز ‪ 50 mg‬لوامیزول دریافت کردند که میزان وقوع عفونت فرصت‬ ‫طلب ‪ 5‬درصد در مقابل ‪ 34‬درصد گروه کنترل بود‪ .‬پیشرفت به‬ ‫ایدز ‪ 14‬درصد در مقابل ‪ 60‬درصد گروه کنترل بود (‪.)5‬‬ ‫یک ازمایش تصادفی‪ ،‬روی بیماران الوده به ‪ HIV‬انجام شد‪.‬‬ ‫به این بیماران مدت ‪ 9‬ماه ‪ 200µg/day‬سلنیوم دهده شد‪150 ،‬‬ ‫واحد افزایش در شمار ‪ CD4‬و کاهش در بار ویروسی دیده شد‪.‬‬ ‫نتایج این مطالعه استفاده از سلنیوم به عنوان یک درمان کمکی‬ ‫ساده‪ ،‬ارزان و ایمن در بیماری طیف ‪ HIV‬تایید می کند (‪.)2‬‬ ‫هدف مطالعه حاضر ارزیابی لوامیزول و سلنیوم بر شمار ‪ VD4‬و‬ ‫کاهش مرگ و میر و الودگی فرصت طلب در بیماران الوده است‪.‬‬ ‫‪HIV‬‬ ‫لوامیزول و سلنیوم اثرات جانبی دارند و مطالعات متفاوت اثر ان ها‬ ‫را بر بهبود عملکرد ایمنی با واسطه – سلولی را تایید کرده اند اما هیچ‬ ‫مطالعه ای اثر مصرف همزمان این دو دارو را بررسی نکرده است‪ .‬از‬ ‫انجا که این دو دارو هیچ برهمکنش گزارش شده ای نشان نداده اند‪،‬‬ ‫امیختن همزمان ان ها می تواند طول و کیفیت عمر را افزایش دهد و‬ ‫میزان الودگی فرصت طلب در بیماران ‪ HIV‬را کاهش دهد و احتماال‬ ‫مانع پیشرفت الودگی به ایدز شود‪.‬‬ ‫روش ها‬ ‫در این ازمایش بالینی که روی بیماران مبتال به ‪/HIV‬ایدز به‬ ‫روش نمونه گیری ساده در مرکز مشاوره بیماران رفتاری‪ ،‬کرمانشاه‪،‬‬ ‫‪ 1384-1385‬انجام شد‪ 140 ،‬مورد گنجانده شد‪ .‬معیارهای‬ ‫گنجانده شدن در این مطالعه عبارت بودند از‪ :‬بیماران الوده به ‪ HIV‬که‬ ‫بیش از بیست سال داشتند و داروهای انتی رتروویرال مصرف نکرده‬ ‫بودند‪ ،‬و شمار ‪ CD4‬انها زیر ‪ 350‬بود‪ .‬انها هیچ عفونت فرصت طلب‬ ‫دیگر یا بدخیمی غیر از ‪ HIV‬نداشتند‪ .‬پساز تایید کمیته اخالقی و‬ ‫رضایت نامه‪ ،‬شرکت کنندگان به شرح زیر به ‪ 4‬گروه تقسیم شدند‪:‬‬ ‫‪ ‬گروه تحت درمان با لوامیزول (‪ 50‬قرص هر روز‪ ،‬شرکت پورسینا)‬ ‫‪ ‬گروه تحت درمان با سلنیوم (‪ ،200µg‬شرکت قرن ‪)21‬‬ ‫‪ ‬گروه تحت درمان با لوارنیزول – سلنیوم‬ ‫‪ ‬گروه کنترل که هیچ دارویی مصرف نکردند‬ ‫همگی به مدت شش ماه مورد ارزیابی قرار گرفتند‪ .‬داده های‬ ‫جمع اوری شده در فایل پزشکی مربوطه ثبت شدند و نتایج ماهیانه‬ ‫و پایان درمان هم ثبت شدند‪ .‬بی ضرر بودن داروها پیش از مصرف‬ ‫دارو برای ازمودنی ها توضیح داده شد‪.‬‬ ‫در خصوص ‪ 95‬بازه اطمینان ‪ 95‬درصد و ازمون قدرت ‪80‬‬ ‫درصد‪ 35 ،‬شرکت کننده به عنوان اندازه نمونه برای هر گروه در نظر‬ ‫گرفته شد ( در کل ‪ 140‬بیمار)‪.‬‬ ‫در بررسی‪ ،‬ماهیانه مصرف دقیق دارو‪ ،‬اثرات جانبی دارو‪ ،‬عفونت‬ ‫فرصت طلب گنجانده شد و داده ها در فایل بیمار ثبت شدند‪.‬‬ ‫در صورت مشاهده اثرات جانبی‪ ،‬درمان متوقف و پساز تصحیح‬ ‫عوارض درمان دوباره شروع شد‪.‬‬ ‫درمان پساز وقوع عفونت های فرصت طلب ادامه یافت‪ .‬پساز‬ ‫شش ماه‪ ،‬شمار ‪ CD4‬با ‪ CD4‬پایه و وقوع عفونت فرصت طلب‬ ‫مقایسه شد و مرگ و میر بیماران ارزیابی شد‪.‬‬ ‫ابزار سیسمکس و فلوسیتومتری برای اندازه گیری شمار‬ ‫‪ CBC&CD4‬در مرکز مشاوره بیماران رفتاری استفاده شد و ازمون‬ ‫کای دو برای مقایسه شمار ‪ CD4‬در گروه های کنترل و درمان استفاده‬ ‫شد‪ .‬ازمون ‪ ANOVA‬برای مقاسه شمار ‪ CD4‬در همه گروه های‬ ‫مطالعه شده با توجه به دیگر متغیرها انجام شد‪ .‬ازمون ‪ t‬جفتی و ‪t‬‬ ‫به ترتیب برای مقایسه شمار ‪ CD4‬پیش و پس از درمان و مقایسه‬ ‫تغییرات در گروه های مطالعه شده استفاده شدند‪.‬‬ ‫نتایج‬ ‫از ‪ 178‬ازمودنی ‪ 108‬مورد مطالعه را کامل کردند که به ترتیب‬ ‫شامل ‪ 24 ،32 ،35‬و ‪ 17‬بیمار در گروه کنترل‪ ،‬گروه درمان‬ ‫شده با لوامیزول – سلنیوم‪ ،‬گروه لوامیزول و گروه سلنیوم بود‪85 .‬‬ ‫درصد (‪ 92‬نفر) مرد و ‪ 15‬درصد (‪ 16‬نفر) زن بودند‪ .‬میانگین‬ ‫سنی ‪ 37.7 ± 7.2‬بود که در جدول ‪ 1‬نشان داده می شود؛‬ ‫‪ 87‬درصد شرکت کننده ها ‪ IDU‬بودند‪ .‬هم چنین درصد وقوع‬ ‫هپاتیت ‪ C&B‬در بین انها به ترتیب ‪ 88‬و ‪ 12‬درصد بود‪ .‬از این‬ ‫شرکت کننده ها‪ 9 ،‬نفر مبتال به نفخ و درد اپیگاستریک پساز‬ ‫مصرف سلنیوم بودند که تنها یک نفر درمان را متوقف و از مطالعه‬ ‫حذف شد‪ .‬مقایسه میانگین شمار ‪ CD4‬و مقادیر ‪ P‬در گروه ها در‬ ‫جدول ‪ 2‬نشان داده می شود‪.‬‬ ‫در گروه کنترل ظرف ‪ 6‬ماه (هر ماه ‪ 7‬واحد) شمار ‪CD4 41‬واحد‬ ‫کاهش یافت که از نظر اماری معنی دار است (‪ .)P=0.002‬گروه‬ ‫درمان شده با لوامیزول – سلنیوم ‪ 13‬واحد افزایش در شمار ‪CD4‬‬ ‫داشت که از نظر اماری معنی دار نیست (‪ .)P=0.207‬میزان‬ ‫کاهش ‪ CD4‬در گروه درمان شده با لوامیزول ‪ 36‬واحد (‪ 6‬واحد‪/‬‬ ‫ماه) و به اندازه گروه کنترل بود که معنی دار بود (‪.)P= 0.046‬‬ ‫متوسط کاهش شمار ‪ CD4‬در گروه درمام شده با سلنیوم ‪9‬‬ ‫واحد (‪ 1.5‬واحد ‪ /‬ماه) بود که معنی دار نبود (‪.)P=0.668‬‬ ‫میانگین تغییرات ‪ CD4‬طی دوره شش ماهه بین گروه های مطالعه‬ ‫مقایسه شد که نتایج این مقایسه در جدول ‪ 3‬موجود است‪.‬‬ ‫طبق این نتایج لوامیزول به عالوه سلنیوم میتواند میانگین شمار‬ ‫جدول‪ )1‬مقایسه متغیرهای چندگانه در گروه های متفاوت با گروه کنترل‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪29‬‬ ‫در بیماران الوده به ‪ HIV‬به مدت‬ ‫شش ماه بار ویروسی را کاهش‬ ‫می دهد و نشان داد که غلظت سرم‬ ‫سلنیوم افزایش می یابد‪ ،‬تاثیرات‬ ‫داروهای ضد ویروسی را بهبود‬ ‫می دهد‪ .‬هر چند اثر سلنیوم در‬ ‫مشارکت کننده هایی که ‪ART‬‬ ‫مصرف نمی کردند هم معنی دار‬ ‫جدول ‪ )2‬مقایسه تغییرات ‪ CD4‬بین گروه های متفاوت با گروه کنترل‬ ‫بوده است‪ .‬مطالعه دیگری در لیورپول‬ ‫رابطه مستقیم بین غلظت سرم سلنیوم و‬ ‫‪ CD4‬را به نحو قابل توجهی (‪ )P= 0.016‬افزایش دهد اما سلنیوم‬ ‫شمار ‪ CD4‬را نشان داد (‪ .)8‬برخی مطالعات نشان دادند نبود انتی‬ ‫و لوامیزول نتوانستند طی دوره مطالعه شمار ‪ CD4‬را به نحو قابل‬ ‫اکسیدان (سلنیوم‪ ،‬روی‪ ،‬ویتامین ‪ )A, B,C,D,E‬می تواند باعث‬ ‫توجهی بهبود دهند (‪ P=0.44‬و ‪ 0.992‬به ترتیب)‪.‬‬ ‫پیشرفت سریع ‪ HIV‬شود و مصرف انتی اکسیدان ها میزان زنده‬ ‫‪ 20‬شرکت کننده دچار عفونت فرصت طلب شدند که‪ 13‬نفر در گروه‬ ‫ماندن در بیماران الوده به ‪ HIV‬را بهبود می دهد (‪)10،9‬در تانزانیا‬ ‫کنترل‪ 4 ،‬نفر در گروه درمان شده با لوامیزول – سلنیوم و ‪ 3‬نفر در گروه‬ ‫مطالعه روی زنان باردار الوده به ‪ HIV‬در یک مطالعه تکمیلی ‪5‬‬ ‫درمان شده با لوامیزول بودند‪ .‬از این بیماران‪ 19 ،‬نفر دچار توبرکولوز‬ ‫ساله نشان داد که سطح سرم سلنیوم میتواند ریسک مرگ و میر‬ ‫(سل) و ‪ 1‬نفر دچار پنومونی پنوموسیستیس کارینی ‪ PCP‬شدند‪.‬‬ ‫را افزایش دهد و سطح پالسمای سلنیوم نمی تواند مانع پیشرفت‬ ‫همچنین ‪ 5‬تا از شرکت کنندگان بررسی شده مردند‪ ،‬که سه تا از‬ ‫شمار ‪ CD4‬به زیر ‪ 200 cell/mm3‬شود‪.‬‬ ‫انها در گروه کنترل‪ 1 ،‬نفر در گروه درمان شده با لوامیزول – سلنیوم و‬ ‫برای نشان دادن وضعیت سطح سرم سلنیوم در جامعه کلی‬ ‫یک نفر در گروه درمان شده با سلنیوم بود‪.‬‬ ‫ایرانی یک بررسی کلی پیدا نکردیم‪ ،‬اما نورایی و همکاران در‬ ‫مطالعه ای برای ارزیابی نقش سلنیوم در درصد وقوع سرطان مری‬ ‫بحث‬ ‫در ایران نشان داد که در استان های گلستان‪ ،‬کرمان‪ ،‬مازندران‬ ‫در این پژوهش شمار ‪ CD4‬در گروه کنترل ‪ 41‬واحد کاهش‬ ‫سطحح سرم سلنیوم متوسط تا باال بود اما در اردبیل تنها ‪29‬‬ ‫یافت‪ ،‬که با توجه به پژوهش های دیگر‪ ،‬این نتیجه قابل پیش بینی‬ ‫درصد مردم سطح سرم سلنیوم بیش از ‪ 90 miclit/lit‬داشتند (‪)13‬‬ ‫بود (‪ .)1‬یافته های ما در گروه لوامیزول به مانند یافته های گروه کنترل‬ ‫اما در مطالعه دیگری کمبود سلنیوم احتمالی در ایجاد بیماری‬ ‫بود‪ ،‬که نشانی از اثر ضعیف لوامیزول بر جلوگیری از بیماری شمار‬ ‫بهجت نشان داده شده است (‪ )14‬اما مطالعه بیشتری در مورد‬ ‫‪ CD4‬است‪ .‬مطالعه بیماران الوده به ‪ HIV‬در امستردام نشان داده که‬ ‫جامعه الوده به ‪ HIV‬در ایران پیدا نشد‪.‬‬ ‫شمار ‪ CD4‬شش ماه پس از درمان با لوامیزول کاهش یافته‪ ،‬و بیماران‬ ‫در مطالعه ی ما روی گروه درمان شده با سلنیوم‪ ،‬ریزش افراد‬ ‫‪ 1.1 kg‬وزن از دست دادند‪ ،‬که این نتایج همسان نتایج مطالعه‬ ‫بیش از دیگر گروه ها بود و در حقیقت ‪ 60‬درصد شرکت کنندگان‬ ‫ما بود‪ .‬هم چنین هیچ تغییری در نمود بالینی این بیماران مشاهده‬ ‫به علت مصرف داروی بی برنامه و همکاری ضعیف کنار گذاشته‬ ‫نشد (‪ .)10‬اما بیشتر مطالعات تایید کردند که لوامیزول یک درمان‬ ‫شدند‪ .‬با توجه به شمار مطالعات کم‪ ،‬نمونه های این گروه در‬ ‫کارامد بیماران مبتال به ‪ HIV‬است‪ .‬برای نمونه‪ ،‬در یک بررسی در‬ ‫انجام تجزیه و تحلیل اماری برای ارایه اثرات مفید یا مثبت‬ ‫زامبیا نتیجه گیری گزارش شده که مصرف لوامیزول‪150mg/week‬‬ ‫سلنیوم بر ‪ CD4‬غیر ممکن بود‪.‬‬ ‫به مدت ش ماه میتواند پیشرفت بیماری به ایدز را تا ‪ 1.5‬برابر در‬ ‫چندین مطالعه اثرات لوامیزول و سلنیوم بر بهبود کارکرد ایمنی‬ ‫گروه کنترل کاهش دهد (‪.)11‬‬ ‫سلول را تایید کردند اما هیچ مطالعه ای اثر سلنیوم‪-‬لوامیزول را‬ ‫یک پژوهش در هند هم نشان داد که مصرف لوامیزول در ودکان با‬ ‫نشان نداده است‪.‬‬ ‫سوتغذیه می تواند میانگین شمار ‪ CD4‬را تا ‪ 20‬درصد افزایش دهد‪.‬‬ ‫مقادیر معنی دار مقایسه شده تغییر ‪ CD4‬بین گروه درمان شده‬ ‫همه بررسی های پیشین تاثیر سلنیوم بر افزایش شمار ‪ CD4‬را تایید‬ ‫با سلنیوم – لوامیزول و گروه کنترل نشان داد که شبیه سازی این‬ ‫کردند‪ .‬برای نمونه یک مطالعه نشان داد که مصرف سلنیوم ‪200µg/day‬‬ ‫ ‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ 4.Bourinbaiar AS, Jirathitikal V. Low-cost anti-HIV compounds :potential application for AIDS therapy in developing countries. Curr Pharm Des 2003;9:141913. 5.Castro Garzon M , Mubita M, Kachinka L . Levamisole treatment in HIV-infected Zambian children. Lancet 1992 ; 340 :1099-100. 6.Prakash MS, Rao VM, Reddy V .Effect of levamisole on the immune status of malnourished children. J Trop Pediatr 1998;44 :165-6. 7.Ndagije F, Baribwira C,Coulter JB. Micronutrient and TceH subsets : a comparison between HIV – infected and 1U1 infected, severly malnourished Rwandan children.Ann Trop Paediatr 2007 ; 27: 269-75. 8.Chan G, Collins J, Horn T. Antioxidants may still have a role in HIV treatment. GMHC Treat issues. 1997;11:6-12. 9.Tang AM, Graham NM, Saah AJ.effects of micronutrient intake on survival in human immunodeficiency virus type 1 infection. Am J Epidemoil 1996;143:1244-56. 31 96 ‫تیر‬ 138 ‫شماره‬ ‫ نشده بلکه ان را افزایش‬CD4 ‫دوو دارو نه تنها مانع کاهش شمار‬ ‫ اگر می توانستیم نقش این داروها در کاهش بار ویروسی‬.‫می دهد‬ ‫ را ارزیابی کنیم نتیجه بهتری به دست می امد اما این کار در این‬HIV .‫گروه این بار شدنی نبود‬ ‫سلنیوم – لوامیزول را می توان به عنوان در کنار درمان انتی رتروویرال‬ ‫ به عنوان درمان مکمل‬CD4 ‫ برای جلوگیری از کاهش شمار‬ART .‫ترکیبی استفاده کرد اما به تنهایی توصیه نمی شود‬ ‫منابع‬ 1.High KP,Morse CG . Nutrition , immunity and infectious disease in : Mandell GL,Bennett JE , Raphael Dolin R. Princliples and practice of infectious disease. 6th ed. Philadelphia : Churchill livingstone 2005 ; pp : 142-45. 2. Hurwitz BE , Klaus JR , Llabre MM, et al. Suppression of human immunodeficiency virus type 1 viral load with selenium supplementation : a randomized controlled trial. Arch Intern Med 2007 ; 167 : 148-54. 3.Hori K, Hatfield D, Maldarelli F, Lee BJ , Clouse KA. Selenium supplementation suppresses tumor necrosis factor alpha-induced human immunodeficiency virus type 1 replication in vitro. AIDS Res Hum Retroviruses 1997 ; 13: 1325-32. ‫تازه ها‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫تشخیص زودهنگام سرطان سینه بدون نیاز‬ ‫به برداشت بافت از بدن‬ ‫پژوهشگران دانشگاه اصفهان در تحقیقاتی ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫نانوحسگری زیستی ساخته اند که بتواند سرطان سینه را در‬ ‫مراحل ابتدایی بیماری و بدون نیاز به برداشت بافت از بدن‬ ‫شناسایی کند‪.‬نتایج این تحقیق می تواند در زمینه های مختلف‬ ‫پزشکی‪ ،‬داروسازی و ازمایشگاه های تشخیص طبی مورد‬ ‫استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫به گزارشی از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫سرطان سینه رایج ترین سرطان در میان زنان دنیا است و یک سوم‬ ‫کل سرطان های بانوان را تشکیل می دهد‪ .‬در کشور ما نیز این‬ ‫سرطان در بین زنان شایع بوده و رخداد ان درحال افزایش است‪.‬‬ ‫بنابراین تشخیص سریع این بیماری در مراحل اولیه بسیار حائز‬ ‫اهمیت است‪.‬‬ ‫دکتر سید عبدالله نوربخش رضایی پژوهشگر دانشگاه‬ ‫اصفهان‪ ،‬دالیل اهمیت انجام این تحقیق را این گونه تشریح‬ ‫کرد‪ :‬در اکثر روش های موجود برای تشخیص سرطان سینه‪،‬‬ ‫ً‬ ‫عموما نیاز به برداشتن بافت از بدن بیمار بوده و بنابراین جزو‬ ‫ ‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫روش های تهاجمی محسوب می شود‪ .‬از طرفی‪ ،‬چنانچه این‬ ‫بیماری در همان مراحل اولیه تشخیص داده شود‪ ،‬درمان بسیار‬ ‫موثرتر و کم هزینه تر خواهد بود‪ .‬لذا با توجه به نبود روش های‬ ‫تشخیصی دقیق برای این بیماری در مراحل اغازین‪ ،‬در این‬ ‫تحقیق بر ان شدیم تا گامی موثر در این راستا برداشته شود‪.‬‬ ‫به گفته نوربخش رضایی‪ ،‬در این کار اپتاحسگر‬ ‫الکتروشیمیایی بسیار حساسی با هدف امکان تشخیص‬ ‫زودهنگام افراد سالم از بیماران مبتال به سرطان سینه‪ ،‬با‬ ‫به کارگیری نانوکامپوزیت گرافن اکسید احیاء شده ‪ -‬پلیمر‬ ‫کیتوسان طراحی و ساخته شده است‪ .‬مکانیسم عمل در این‬ ‫حسگر‪ ،‬همانند بسیاری از حسگرهای تجاری و ارزان قیمت‬ ‫قند خون‪ ،‬از نوع الکتروشیمیایی است‪.‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪ :‬این اپتاحسگر با دقت باالیی میزان‬ ‫انتی ژن ‪ HER2‬را اندازه گیری می کند‪ .‬در واقع به دلیل تفاوت‬ ‫میزان غلظت ‪ HER2‬در سرم خون افراد سالم و بیمار‪ ،‬با‬ ‫اندازه گیری میزان این نشانگر در سرم خون افراد می توان در‬ ‫مورد سالمت ان ها و همچنین میزان پیشرفت بیماری اظهار‬ ‫نظر کرد‪.‬‬ ‫این اپتاحسگر دارای مزایایی از جمله حساسیت باال‪،‬‬ ‫توانایی اندازه گیری ‪ HER2‬در مقادیر بسیار کم و محدوده ی‬ ‫وسیع اندازه گیری (‪ 0/5‬تا ‪ 75‬نانوگرم بر میلی لیتر) است‪ .‬از‬ ‫انجا که غلظت این زیست نشانگر در سرم خون افراد سالم‬ ‫بسیار پایین است‪ ،‬اهمیت این ویژگی دوچندان می شود‪.‬‬ ‫همچنین انتخابگری بسیار باال‪ ،‬اختصاصی بودن پاسخ‬ ‫اپتاحسگر‪ ،‬قابلیت اندازه گیری ‪ HER2‬در سرم خون بدون‬ ‫نیاز به مراحل خالص سازی‪ ،‬کارکرد در ‪ pH‬های فیزیولوژیک‬ ‫و دمای محیط از دیگر ویژگی های این اپتاحسگر به شمار‬ ‫می رود‪ .‬بنابراین این حسگر می تواند به عنوان ابزاری مناسب‬ ‫برای تشخیص افراد سالم از بیمار در همان مراحل اولیه بیمار‬ ‫بکار رود و به پزشکان در معالجه این بیماری کمک کند‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر این است که برای درمان بیماران مبتال به سرطان‬ ‫سینه از انتی بادی مونوکلونال تراستوزوماب با نام تجاری هرسپتین‬ ‫استفاده می شود‪ .‬این داروی گران قیمت تنها در بیمارانی که سطح‬ ‫باالی گیرنده ‪ HER2‬را دارا هستند‪ ،‬موثر بوده و در سایرین بدون نتیجه‬ ‫و حتی با ایجاد عوارض همراه است‪ .‬بنابراین‪ ،‬قبل از شروع درمان‬ ‫ضروری‪ ،‬به کمک این حسگر می توان غربالگری بیمارانی را نیز که‬ ‫واجد شرایط درمانی هستند‪ ،‬انجام داد‪.‬‬ ‫نوربخش رضایی یکی دیگر از تفاوت های مهم حسگر‬ ‫طراحی شده با حسگرهای دیگر را این گونه توضیح داد‪ :‬اکثر‬ ‫اپتاحسگرهای الکتروشیمیایی که تاکنون گزارش شده‪ ،‬از‬ ‫الکترودهای طال و یا نانوذرات طال جهت تثبیت اپتامر استفاده‬ ‫کرده اند که افزایش هزینه تمام شده ساخت حسگر را به دنبال‬ ‫دارد‪ .‬اما در این پژوهش قابلیت بستر نانوکامپوزیتی رسانای‬ ‫اکسید گرافن احیا شده‪-‬کیتوسان به منظور تثبیت اپتامر ویژه‬ ‫‪ HER2‬استفاده شده است‪ .‬طبق نانوکامپوزیت به کار رفته‪،‬‬ ‫قابلیت بسیار خوبی در این زمینه از خود نشان داد‪ .‬گرافن استفاده‬ ‫شده در ساختار این حسگر از ماده اولیه در دسترس و ارزان قیمت‬ ‫ً‬ ‫گرافیت‪ ،‬ساخته شده است‪ .‬ضمنا کیتوسان موجود در ساختار‬ ‫بستر نیز از مواد اولیه ارزان قیمت و در دسترسی نظیر پوست‬ ‫خرچنگ و میگو قابل تهیه کردن است‪.‬‬ ‫شایان ذکر است که در این طرح از ازمون های مختلف‬ ‫میکروسکوپی‪ ،‬اسپکتروسکوپی و الکتروشیمیایی نظیر‬ ‫روش های ولتامتری چرخه ای‪ ،‬ولتامتری پالس تفاضلی و‬ ‫امپدانس الکتروشیمیایی استفاده شده است‪.‬‬ ‫این تحقیقات حاصل تالش های دکتر سید عبدالله نوربخش‬ ‫رضایی‪ -‬عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان‪ ،‬ارزو طبسی‪ -‬فارغ‬ ‫التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی نانو فناوری و انسیه شریفی‪-‬‬ ‫دکترای شیمی تجزیه این دانشگاه است‪ .‬نتایج این کار در مجله ‬ ‫‪ Biosensors and Bioelectronic‬با ضریب تاثیر‪7/078‬‬ ‫(جلد ‪ ،15‬شماره ‪ ،95‬سال ‪ ،2017‬صفحات ‪ 117‬تا ‪)123‬‬ ‫منتشر شده است‪.‬‬ ‫پیش بینی احتمال عود سرطان مثانه با یک‬ ‫ازمایش ساده‬ ‫مطالعات محققان بیمارستان دانشگاه لیون فرانسه نشان‬ ‫می دهد با یک ازمایش ساده ادرار می توان احتمال عود سرطان‬ ‫مثانه را یپش بینی کرد‪.‬‬ ‫محققان با ازمایش ‪ 348‬نمونه ادرار بیماران مبتال به‬ ‫سرطان مثانه توانستند یک پروتئین مضر موسوم به ‪ TERT‬را‬ ‫در بیش از ‪ 80‬درصد از نمونه ها شناسایی کنند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که روش یاخته شناسی کنونی تنها در ‪ 34‬درصد از موارد‬ ‫امکان پیش بینی بازگشت سرطان مثانه را فراهم می کند‪.‬‬ ‫در شیوه متداول یاخته شناسی الزم است پزشک برای‬ ‫مشاهده نتایج ازمایش از میکروسکوپ استفاده کند‪ .‬اما در‬ ‫ازمایش ‪ TERT‬نتیجه کار با استفاده از یک دستگاه بسیار‬ ‫ساده تر و دقیق تر که به اسانی قابل تهیه است‪ ،‬به دست می اید‪.‬‬ ‫با وجود این که در حال حاضر هزینه ازمایش ‪ TERT‬اندکی‬ ‫بیش از ازمایش یاخته شناسی است‪ ،‬انتظار می رود به مرور‬ ‫زمان هزینه این ازمایش کاهش چشمگیری یابد‪.‬‬ ‫این شیوه جدید‪ ،‬امکان تشخیص سرطان مثانه را قبل از‬ ‫این که به دیواره های عضالنی سرایت کند و پیش از مشاهده‬ ‫نشانه های ان فراهم می کند و زودتر از تست یاخته شناسی‬ ‫امکان تشخیص بیماری را در اختیار می گذارد‪.‬‬ ‫عالوه بر این عفونت های دستگاه ادراری هیچ تاثیری‬ ‫بر نتایج حاصل از این ازمایش ندارد‪ ،‬در نتیجه این شیوه‬ ‫تشخیص هرگز پزشکان را دچار اشتباه نمی کند‪.‬‬ ‫نتایج این مطالعه در نشریه‪British Journal of Cancer‬‬ ‫منتشر شده است‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪33‬‬ ‫تشخیص سپسیس با یک قطره خون‬ ‫محققان موفق به ساخت یک دستگاه قابل حمل شده اند که با یک قطره‬ ‫خون قادر به تشخیص سریع سپسیس ( عفونت خون ) است‪.‬‬ ‫عفونت خون یا ‹سپسیس› که گاهی مسمومیت خون نیز نامیده‬ ‫می شود‪ ،‬یک واکنش ایمنی خطرناک و جدی است که بر اثر ترشح مواد‬ ‫شیمیایی ایمنی به داخل جریان خون برای مباررزه با عفونت به وجود‬ ‫می اید و می تواند منجر به مرگ شود‪.‬‬ ‫التهاب ناشی از عفونت خون منجر به سوراخ شدن عروق و تولید‬ ‫لخته می شود‪ ،‬در نتیجه جریان خون کافی به ارگان های بدن نمی رسد و‬ ‫ارگان ها بر اثر کمبود اکسیژن و مواد غذایی دچار اختالل می شوند‪.‬‬ ‫در موارد حاد‪ ،‬فشار خون به اندازه ای کاهش می یابد که قلب ضعیف‬ ‫شده و دچار شوک سپتیک می شود‪ .‬در این حالت کبد‪ ،‬کلیه‪ ،‬ریه و‬ ‫اندام های حیاتی دیگر دچار نارسایی می شود‪.‬‬ ‫محققان دانشگاه ایلینویز امریکا موفق به ساخت یک دستگاه قابل‬ ‫حمل شده اند که با استفاده از یک قطره خون و به سرعت قادر به تشخیص‬ ‫سپسیس است‪ .‬در این روش محققان عالوه بر شناسایی پاتوژن‪ ،‬بر‬ ‫پاسخ سیستم ایمنی بدن نظارت می کنند‪ .‬این دستگاه کوچک سلول های‬ ‫نوتروفیل را شمارش می کند و یک پروتئین به نام ‪ CD64‬را روی سطح‬ ‫نوتروفیل ها اندازه گیری می کند‪ .‬همزمان با این موارد‪ ،‬عالیم حیاتی بیمار‬ ‫نیز اندازه گیری می شود‪.‬‬ ‫محققان امیدوارند با استفاده از این روش بتوانند عالوه بر تشخیص‬ ‫بیماری‪ ،‬پیشرفت ان را نیز کنترل کنند‪ .‬تشخیص و درمان سریع نقش‬ ‫مهمی در نجات بیماران مبتال به عفونت خون دارد‪.‬‬ ‫شایع ترین علت سپسیس‪ ،‬یک عفونت باکتریایی موجود در خون است‪.‬‬ ‫اگر سیستم ایمنی موفق به نابودی باکتری نشود‪ ،‬سبب عفونت می شود‪.‬‬ ‫باکتری سپسیس می تواند از هر نقطه ای‪ ،‬حتی یک خراش کوچک روی‬ ‫زانو‪ ،‬وارد بدن شود‪.‬‬ ‫محققان بر این باورند که سپسیس می تواند بر اثر عفونت های دیگری‬ ‫از قبیل اپاندیسیت‪ ،‬ذات الریه‪ ،‬عفونت دستگاه ادراری‪ ،‬مننژیت و عفونت‬ ‫کلیه نیز ناشی شود‪ .‬گاهی علت سپسیس با استئومیلیت یا عفونت استخوان‬ ‫همراه است‪ .‬گاهی این عفونت ناشی از نوعی قارچ است‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها‪،‬‬ ‫میلیون ها امریکایی در سال به این عفونت مبتال می شوند‪ .‬تعداد افرادی‬ ‫که بر اثر این عفونت در بیمارستان بستری شده اند‪ ،‬از ‪ 621‬هزار نفر‬ ‫در سال ‪ 2000‬میالدی‪ ،‬به یک میلیون و ‪ 141‬هزار نفر در سال ‪2008‬‬ ‫میالدی رسیده است‪.‬‬ ‫همه افراد‪ ،‬به ویژه افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند‪،‬‬ ‫ ‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫سالمندان‪ ،‬نوزادان و کودکان در معرض این عفونت قرار دارند‪.‬‬ ‫متاسفانه به دلیل مقاومت در برابر انتی بیوتیک‪ ،‬این عفونت رو به‬ ‫روز در حال افزایش است‪.‬‬ ‫احتمال ابتال به این بیماری با افزایش سن‪ ،‬بیشتر می شود‪ .‬سرطان‪،‬‬ ‫چاقی‪ ،‬دیابت و ایدز‪ ،‬احتمال ابتال به بیماری را افزایش می دهند‪.‬‬ ‫استفاده از داروهای استروئیدی و داروهایی که پس از پیوند عضو‬ ‫استفاده می شوند نیز از عوامل ابتال به سپسیس است‪ .‬سپسیس با‬ ‫مشکالت دیگر سالمندان از جمله سوء تغذیه‪ ،‬زوال عقل و کم کاری‬ ‫تیروئید مرتبط است‪.‬‬ ‫محققان تخمین می زنند که حدود ‪ 28‬تا ‪ 50‬درصد بیماران مبتال به‬ ‫سپسیس جان خود را از دست می دهند؛ بنابراین مراجعه به پزشک پس‬ ‫از مشاهده عالیم اولیه ضروری است‪.‬‬ ‫نتایج این مطالعه در نشریه ‪ Nature Communications‬منتشر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫ابزار جدید شناسایی سلول های سرطانی به‬ ‫کمک جراحان امد‬ ‫اخیرا محققان توانسته اند سوندی را بسازند که در جریان عمل‬ ‫جراحی به شناسایی سلول های سرطانی کمک می کند و انتظار می رود‬ ‫این ‹کاوشگر› خدمت ارزشمندی به جهان پزشکی در جهت درمان‬ ‫بیماران سرطانی بکند‪.‬‬ ‫هر جراح سرطان می کوشد در حین عمل جراحی تا انجا که ممکن‬ ‫است همه سلول های سرطانی را از بدن بیمار خارج کند تا بیماری‬ ‫ریشه کن شود یا دست کم به سرعت بازنگردد‪.‬‬ ‫سوند جدید‪ ،‬نمونه پیشرفته مدلی است که دانشمندان دو سال پیش‬ ‫ساخته بودند و هم اکنون در حال ازمایش ان برای درمان بیمارانی‬ ‫هستند که تومور مغزی دارند‪.‬‬ ‫البته مدل اولیه این سوند تنها به کار ازمایش های ‹طیف سنجی‬ ‫رامان› می اید که با ان می توان بافت های برداشته شده را به لحاظ‬ ‫شیمیایی بررسی کرد‪.‬‬ ‫سوند جدید همچنین می تواند در طول عمل جراحی‪ ،‬سوخت و ساز‬ ‫(متابولیسم) سلول ها و واکنش های معین بافت ها را اندازه گیری کند و‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬این ابزار اطالعات بیشتری به دست می دهد و پزشکان‬ ‫می گویند که به وسیله ان می توان نه تنها تومورهای مغزی بلکه سرطان های‬ ‫روده‪ ،‬ریه و پوست را هم درمان کرد‪.‬‬ ‫امکان نظارت بر سالمت‪ ،‬میکروب ها و االینده ها‬ ‫با ازمایشگاه روی تراشه‬ ‫مهندسان دانشگاه راجرز امریکا یک فناوری حسگر تولید کردند که با‬ ‫عنوان البراتوار (ازمایشگاه) روی تراشه شناخته می شود و پس از نصب‬ ‫روی تجهیزات قابل حمل یا پوشیدنی قادر است وضعیت سالمت و‬ ‫همچنین وجود باکتری ها‪ ،‬ویروس ها یا االینده های خطرناک را در بدن‬ ‫ردگیری می کند‪.‬‬ ‫این قابلیت در حوزه داروهای سفارشی یا نظارت شخصی بر‬ ‫وضعیت سالمت بیماران‪ ،‬اهمیت به سزایی دارد‪ .‬این فناوری حقیقتا‬ ‫امکانات یک البراتوار را روی دستگاهی به اندازه یک حافظه فلش یا‬ ‫هر ابزاری که قابلیت نصب روی ساعت اپل یا ‪ Fitbit‬را داشته باشد‪،‬‬ ‫در اختیار می گذارد‪.‬‬ ‫این فناوری دربرگیرنده میکروذراتی است که هریک دارای کد‬ ‫مشخصی هستند و به عنوان شاخصی برای سالمت یا بیماری‪ ،‬وجود‬ ‫باکتری ها و ویروس ها و همچنین سنجش الودگی هوا و سایر سیاالت‬ ‫مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬ ‫در سال های اخیر تحقیقاتی که روی شاخص های زیستی انجام‬ ‫شده است‪ ،‬ماهیت پیچیده مکانیزم های مولکولی را که در پس‬ ‫بیماری ها وجود دارند‪ ،‬نمایان کرده است‪ .‬این امر اهمیت ازمایش‬ ‫مایعات بدن را برای بررسی همزمان چند شاخص زیستی دو چندان‬ ‫کرده است؛ چرا که به دلیل ماهیت چندگانه انواعی از بیماری ها‬ ‫مانند بیماری های قلبی و سرطان وبیماری های التهابی‪ ،‬معموال‬ ‫بررسی یک شاخص برای تشخیص دقیق بیماری های خاص کفایت‬ ‫نمی کند و الزم است برای تشخیص این بیماری ها چندین شاخص‬ ‫به طور همزمان مورد بررسی قرار گیرند‪.‬‬ ‫البراتوار روی تراشه امکان انجام این کار را فراهم می کند و بدین‬ ‫ترتیب زمینه تشخیص دقیق انواع بیماری ها را اماده می کند‪.‬‬ ‫گزارش کامل این تحقیقات در یکی از‬ ‫نشریات ‪ Royal Society of Chemistry‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫پخش عینک های طبی‪ ،‬مارک‪ ،‬چینی‪ ،‬کاوردار‬ ‫(با مناسب ترین قیمت)‬ ‫تلفن تماس‪(:‬خاتمی) ‪09124286918‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪35‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫گرداورنده‪ :‬ماندانا نیکویی ‪ -‬کارشناس علوم دامی‬ ‫الودگی ابزیان خزر‬ ‫ماهی ها منبع مهمی برای پروتیین به شمار می ایند‪ .‬همچنین سرشار‬ ‫از مواد معدنی (مانند اهن‪ ،‬فسفر و کلسیم) و ریز مغزی ها (مانند‬ ‫روی‪ ،‬مس‪ ،‬ید‪ ،‬سلنیوم) ونیز ویتامین ‪ D‬و اسیدهای چرب امگا ‪3‬‬ ‫هستند‪ .‬بحث در باره ی الودگی ماهیان اب های ازاد باعث تردید ویا‬ ‫محدودیت مصرف انها شده است‪.‬‬ ‫پدیده ی الودگی نیز دامنگیر ماهی های پرورشی نیز شده است‪.‬‬ ‫به هر روی شایعاتی در مورد الودگی ماهیان دریای جنوب‪ ،‬دریای‬ ‫خزر‪ ،‬ماهیان پرورشی و ماهیان وارداتی وجود دارد‪ .‬حال کدام یک‬ ‫از این شایعات صحت دارد و قابل اعتمادند؟ الودگی های مربوط‬ ‫به هیدروکربن های نفتی‪ ،‬فلزات سنگین‪ ،‬فاضالب های صنعتی و‬ ‫حتی خانگی و سموم دفع افات نباتی و حیوانی از جمله الودگی های‬ ‫احتمالی هستند که می تواند سالمت ابزیان را به مخاطره بیندازند‪.‬‬ ‫دریاچه خزر در میان ایران و ‪ 4‬کشور دیگر مشترک است‪ .‬نشست‬ ‫سالیانه کمیسیون منابع زنده موجود در اب دریای خزر‪ ،‬هرساله‬ ‫برگزارشده و در این زمینه گفتمان هایی می شود‪ .‬بحرانی شدن‬ ‫الودگی خزر بیشتر از ‪ 10‬سال است که از سوی سازمان ملل متحد‬ ‫هشدار داده شده و به تشکیل یک کنوانسیون بین المللی برای خزر‬ ‫نیز منجر شده است‪ .‬اما این کنوانسیون که به مرکزیت ایران شکل‬ ‫گرفته‪ ،‬تاکنون کار چندانی از پیش نبرده است‪ .‬مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس در گزارشی که به تازگی منتشر کرده‪ ،‬وضع االینده های خزر‬ ‫را خارج از استانداردهای جهانی معرفی کرده است‪ .‬در حوزه ابریز‬ ‫دریای خزر بیش از ‪ 78‬گونه ماهی وجود دارد که بیشتر این ماهیان‬ ‫دارای ارزش اقتصادی باالیی است‪.‬‬ ‫ماهیان خاویاری‪ ،‬ماهی سفید‪ ،‬سوف‪ ،‬کولی‪ ،‬اسبله‪ ،‬الی ماهی‪،‬‬ ‫سیم‪ ،‬کفال‪ ،‬کپور و اردک ماهی از مشهورترین ماهیان استخوانی‬ ‫دریای خزر هستند‪ .‬محل کار صیادان شمال‪ ،‬یا همان خزر‪ ،‬حاال‬ ‫حجم قابل توجهی از ذخایر ارزشمند ماهیان خود را از دست داده و‬ ‫تبعات الودگی اب خزر‪ ،‬گریبان ماهیانش را گرفته است‪.‬‬ ‫ماهیانی که با پساب های صنعتی‪ ،‬شهری و اب الوده به سموم‬ ‫ ‪36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫کشاورزی رودخانه های خزر رشد کرده اند و عنوان ماهیان مسموم‬ ‫به خود گرفته اند‪ .‬عمق این ماجرا را می توان به رکورد داری مبتالیان‬ ‫به سرطان در این منطقه دانست‪ .‬اقتصاد صیادی و سالمت مردم‬ ‫این منطقه در خطر است و بعد از مرگ خاموش خاویار ایرانی‪،‬‬ ‫حاال شاهد کاهش جمعیت گونه های دیگر ماهیان خود هستیم‪.‬‬ ‫بنا بر اعالم سازمان شیالت ایران‪ ،‬در حال حاضر حدود ‪90‬‬ ‫درصد ذخایر ارزشمند ماهیان خاویاری خزر از بین رفته است‪.‬‬ ‫این موضوع که به صید بی رویه و الودگی خزر نسبت داده شده‬ ‫بود‪ ،‬منجر به تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری شد‪ .‬در این‬ ‫پروسه‪ ،‬تخم ماهیان خاویاری و بچه ماهی ها در رودخانه های‬ ‫منتهی به خزر تکثیر می شد‪ ،‬اما الودگی شدید این رودخانه ها‬ ‫به پساب های سمی باعث شد پروژه تکثیر مصنوعی ماهیان‬ ‫خاویاری بازده چندانی نداشته باشد و بیشتر بچه ماهی ها با‬ ‫فاضالب سموم کشاورزی جاری در رودخانه ها کشته شوند‪.‬‬ ‫در امار منتشر شده از سوی انجمن صنفی شرکت های صیادی‬ ‫گیالن از کاهش ‪ 75‬درصدی صید ماهی کیلکا در ‪ 13‬سال گذشته‬ ‫و ‪ 38‬درصد صید کفال‪ 16 ،‬درصدی ماهی سفید و ‪ 73‬درصدی‬ ‫کپور و همچنین تعطیلی ‪ 24‬درصدی تعاونی های صیادی اطالع‬ ‫داده شده است‪ .‬عالوه بر ماهی ها‪ ،‬بسیاری از گونه های گیاهی و‬ ‫جانوری خزر بر اثر همین الودگی ها از بین رفته است‪ .‬به طوری‬ ‫که جمعیت فک خزر به عنوان تنها پستاندار این دریاچه‪ ،‬در روند‬ ‫انقراض قرار گرفته است‪.‬‬ ‫‪ 70‬درصد سموم کشاورزی ایران در مازندران مصرف می شود‬ ‫و پساب سمی مزارع هم از راه رودخانه های این منطقه به دریا‬ ‫ریخته می شود‪ .‬دریای خزر که به راستی دریاچه بسته ای است‬ ‫و به دیگر اب های ازاد دسترسی ندارد و این سموم و عناصر‬ ‫سرطا نزا را در خود حفظ می کند‪.‬‬ ‫این سموم حتی با تبخیر اب دریا و ریزش های جوی از بین‬ ‫نمی رود و دوباره از طریق باران به دریا برمی گردد‪ .‬بنابراین با‬ ‫گذشت زمان و افزایش حجم الودگی‪ ،‬خزر روز به روز سمی تر‬ ‫می شود و سموم موجود در دریا به بدن ابزیان ساکن خزر وارد شده‬ ‫و این سموم با خوردن ماهی به بدن انسان منتقل می شود‪ .‬تا ‪30‬‬ ‫سال قبل‪ ،‬حجم صدف های ‪ 2‬کفه ای دریای خزر به اندازه ای بود‬ ‫که سواحل شمال کشور را سفید می کرد‪ .‬اما در حال حاضر به ندرت‬ ‫ردی از این صدف ها در سواحل خزر دیده می شود‪.‬‬ ‫بنا بر امارهای رسمی‪ ،‬شمار مبتالیان به سرطان معده و دستگاه‬ ‫گوارش در استان های گیالن و مازندران بیشتر از سایر نقاط کشور است‬ ‫که این موضوع خود موید الودگی های سموم در این منطقه است‪.‬‬ ‫میزان الودگی دریا را از انباشت الودگی در بدن ماهیان می توان‬ ‫دریافت‪ .‬هر ماهی نسبت به االینده های سمی دارای یک استانه‬ ‫تحمل است که با ‪ LD50‬و ‪50LC‬ارزیابی می شود‪ .‬وقتی میزان‬ ‫الودگی از حد مجاز در بدن ماهی فراتر رود‪ ،‬ان وقت ماهی از بین‬ ‫می رود و زنده نمی ماند‪ .‬ماهی هایی مثل سالمون و قزل اال و ماهی‬ ‫سفید نسبت به الودگی حساسند و به همین خاطر است که میزان انها‬ ‫کاهش یافته است‪ ،‬ولی برخی ماهیان مانند تیالپیا در برابر الودگی‬ ‫مقاومند و در ابهای الوده به حیات خود ادامه می دهند و این الودگی‬ ‫در بدن انها تجمع می یابد‪.‬‬ ‫ماهی پرورشی‬ ‫ماهیان پرورشی از غذاهای تغذیه می کنند که در معرض دیوکسین‬ ‫ً‬ ‫و الودگی جیوه است‪ .‬اخیرا پرورش دهندگان ماهی در تالش هستند‬ ‫که ماهیان را از مصرف این مواد الوده دور نگه دارند و به انها پروتئین‬ ‫سویا و غذاهای سالم تر بدهند‪ .‬اما ماهی ها این مواد مفید را مصرف‬ ‫نمی کنند‪ ،‬به همین دلیل کیفیت گوشت برخی ماهیان پرورشی‬ ‫پایین است و پرورش دهندگان به گوشت ماهی ها انتی بادی می زنند‬ ‫تا الودگی های ان کاهش یابد‪ ،‬در صورتی که این انتی بادی ها خود‬ ‫برای سالمتی افراد مضر هستند‪ .‬به همین دلیل مصرف گوشت‬ ‫برخی از ماهیان پرورشی توصیه نمی شود‪.‬‬ ‫ماهیانی که در دریا رشد می کنند از موجوداتی به نام‬ ‫فیتوپالنکتون ها تغذیه می کنند که این موجودات منبع‬ ‫امگا‪ 3‬ماهی هاست و میزان امگا‪ 3‬در بدن ماهی را افزایش‬ ‫می دهد‪ .‬اما در مورد ماهی های پرورشی‪ ،‬فیتوپالنکتونی برای‬ ‫ذخیره امگا‪ 3‬در بدن انها در دسترس نیست‪.‬‬ ‫با توجه به فقدان ناظر و دامپزشک در اکثر استخرهای پرورش ماهی‬ ‫کشور‪ ،‬نمی توان به سالمت تغذیه ای ماهیان پرورشی اطمینان چندانی‬ ‫داشته باشیم‪ .‬به همین دلیل ابتدا مصرف ماهی های اقیانوسی و ماهی های‬ ‫اب های ازاد‪ ،‬سپس ماهی های دریای جنوب‪ ،‬پس از ان ماهی های دریای‬ ‫شمال و در نهایت هم استفاده از ماهی های پرورشی توصیه می شود‪.‬‬ ‫مصرف ماهی‬ ‫هر چند گوشت ماهی ها هم می تواند تحت تاثیر االینده ها‬ ‫قرار بگیرد‪ ،‬اما به طور معمول‪ ،‬بیشتر االینده های محلول در‬ ‫چربی‪ ،‬در قسمت های چرب ماهی مانند پوست و زیرپوست انها‬ ‫تجمع پیدا می کنند‪ .‬بنابراین هنگام مصرف پوست ماهی را جدا‬ ‫کنید و دور بیندازید‪.‬‬ ‫بیشتر سموم در قسمت ابشش و کبد ماهی تجمع پیدا می کند‬ ‫که بی گمان باید دور ریخته شود‪.‬‬ ‫االینده ها در بدن ماهی ها انباشته می شود و این تجمع در‬ ‫بدن ماهیان دیرسال بیشتر است‪ .‬ماهیان خزر‪ ،‬کمابیش در‬ ‫سن دو تا سه سالگی صید می شوند‪ .‬در هنگام خرید‪ ،‬انتخاب‬ ‫ماهی با جثه ریزتربهتر است‪ .‬فراموش نشود که بیشترین‬ ‫انباشت الودگی در امعا و احشا ماهیان است که مصرف ان به‬ ‫هیچ عنوان توصیه نمی شود‪.‬‬ ‫و نکته مهم قابل یاداوری‪ ،‬حساسیت باالی ماهی سفید دریای‬ ‫خزر و ماهی قزل االی پرورشی به الودگی است‪ .‬یعنی در صورت‬ ‫زنده ماندن هنگام صید و یا فروش در بازار‪ ،‬الودگی کمتری دارند‪.‬‬ ‫تشخیص ماهی خوب و مصرف‬ ‫اگرگوشت ماهی کمرنگ باشد به این معناست که ماهی‬ ‫با کیفیت نیست یا مریض است‪ .‬اگر رنگ گوشت ان مایل به‬ ‫قرمز باشد سالم و مغزی است‪ .‬تفاوت رنگ گوشت ماهی بر‬ ‫اثر استاگزانتین موجود در ان است که نوعی رنگدانه است‪.‬‬ ‫استاگزانتین فواید بسیاری از جمله خاصیت ضد التهاب و تورم‪،‬‬ ‫افزایش جریان خون‪ ،‬افزایش قدرت بدنی و افزایش تولید انرژی‬ ‫میتوکندری را دارد‪.‬‬ ‫ماهی تازه یا بی بو است و یا اینکه بوی مالیمی دارد‪ .‬ارتجاعی‬ ‫بودن عضالت ماهی‪ ،‬درخشانی چشم ماهی‪ ،‬قرمز و روشن بودن‬ ‫ابشش ماهی و بسته بودن دهان ماهی از ویژگی های ماهی تازه‬ ‫است‪ .‬داشتن ظاهری کدر‪ ،‬بوی ماندگی‪ ،‬فرورفتگی چشمان‬ ‫ماهی و باز بودن دهان ماهی از ویژگی های ماهی های مانده‬ ‫است‪ .‬ماهی ها ممکن است برخی انگل ها را با خود حمل کنند‬ ‫از معروف ترین این انگل ها کرم نواری است که قادر است در لوله‬ ‫گوارش بدن انسان به مدت چند سال زندگی کند‪ .‬بنابراین هنگام‬ ‫پخت ماهی باید دمای داخل ان حداقل به ‪ 60‬درجه سانتی گراد‬ ‫برسد‪ ،‬تا هر نوع انگلی در ان کشته شود‪.‬‬ ‫خوردن ماهیان خام یا با پخت ناقص یا سوشی و ماهی های‬ ‫دودی‪ ،‬می تواند باعث الوده شدن با انگل انیسکیس شود‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪37‬‬ 95‫ اسفند‬-‫ روزنامه جام جم‬-4 ‫ خبرگذاری تسنیم‬-5 89 ‫ تابستان‬/‫ مجله پژوهش های علوم و فنون دریایی‬-6 7- Bayat, L. raufi, N. D & M. 1985. Determination of meroury and other toxic elements in fish and food stuffs using destructive neutron activation analysis. IAEA, Yienna. 8- Berman, S. 1990. Fourth Round lnteroomparison for Trace letals in Marine sediments and Biological Tissues (NOAA/BT4) Canada. 9- Blevins, D. R. & Oscar, C. 1986. Metal Concentrations in Muscle of fish from Aquatic Systems in USA water, Air, and Soil Pollution, 29: 361-371. 10- Burrows, I.G. & Whitton, B. A. 1983. Heavy metals in water, sediments and invertebrates from a metal contaminated river free of organic pollution . Hy drobiologia, 106: 263-273. 11-Chun chen, Yl. & Hsienchen, M. 2001. Heavy metal concentrations in nine Species of fishes caught in coastal water off Ann – Ping. S.W. Taiwan. Journal of food andDrug Analysis, 9, 2: 107-114. 12- Elsagh, A. Mollaie, M. & Messbah, A 2009. Cadmium pollution study on the surface in the Bandar Abbas shore line. The 4th National conference of Geology and Environment, Islamic Azad University, Eslamshahr Branch. 13- Elsagh, A. & Rabani, M. 2010. Determination of heavy metals in salt from filtration with water washing method and comparing with standard 2nd lranian Congress for Trace Elements lran. 14-Elsagh, A. & Rabani, M. 2010. Determination of heavy metals like Ni, Cr., Mn and Co in salt that getting from infiluation with water washing method and comparing with impure salt. The National Chemistry Conference, lslamic Azad University, Shahreza Branch. 15-Forstner. U. G. T.W. 1984. Metal pollution in the aquatic environment. Springer Verlag. Berlin, Heidelbeg. 16- Ghannadi, M. 2008 Environmental problems in 21th Century. Water and Environmental Journal, 69: 3-12. 17- Ghaib, A.G. & Ahmadiniar, A. 2003. Determination of essential major and trace elements in daily diets by comparative methodologies and alterations. Trace Elements in Medicine, 1: 4353. 18- Gharib, A.G. 2004. Newer trace elements in lranian ً ‫بنابراین ماهی را کامال مغزپخت کنید و از سرخ کردن ماهی پرهیز‬ ‫ درصد‬50 ‫ ماهی سرخ شده احتمال بروز امراض قلبی را تا‬.‫کنید‬ ‫ در حالی که مصرف ماهی کبابی یا در فر پخته شده‬.‫تشدید می کند‬ .‫ درصد کاهش می دهد‬30 ‫احتمال بیماری های قلبی را تا‬ ‫مصرف ماهی دودی به علت وجود پلی سایکلیک اروماتیک‬ ‫هیدروکربن ها (ترکیب سمی معروف دود) که به شدت سرطان زاست‬ ً .‫اصال توصیه نمی شود‬ ‫جیوه در ماهی‬ ‫ وجود مقدار کم‬.‫همه ماهیان دارای میزان کمی جیوه هستند‬ ‫ ولی برخی از ماهیان دارای‬،‫جیوه برای بیشتر مردم بی ضرر است‬ ‫مقدار جیوه باالیی بوده و می تواند به جنین و یا نوزاد شیرخوار اسیب‬ ‫ بنابراین مادران باردار و شیرده باید در مقدار و نوع ماهی‬.‫برساند‬ ‫ ماهیان بزرگ دارای میزان جیوه بیشتری‬.‫مصرفی خود دقت کنند‬ ‫هستند زیرا در طول عمر طوالنی خود جیوه بیشتری در بدنشان‬ .‫تجمع یافته است‬ ،‫ ماهی سفید‬:‫ماهیانی که کمترین میزان جیوه را دارند عبارتنداز‬ ،‫ تیالپیا‬،‫ ماهی مرکب‬،‫ کیلکا‬،‫ ساردین‬،‫ ماهی ازاد‬،‫ کفال‬،‫شاه ماهی‬ 2 ‫ این دسته را می توان‬.‫ گربه ماهی و میگو و صدف و خرچنگ‬،‫قزل اال‬ .‫ بار در هفته مصرف کرد‬3 ‫تا‬ ،‫ ماهی تن‬،‫ کپور‬:‫ماهیانی که جیوه متوسطی دارند عبارتنداز‬ .‫ وعده در ماه باشد‬6 ‫ خوردن این ابزیان نباید بیش از‬.‫ماهی باس‬ ‫ مارلین و‬،‫ اره ماهی‬،‫ کوسه ماهی‬:‫ماهیانی با جیوه زیاد عبارتنداز‬ .‫ از خوردن این دسته باید پرهیز کرد‬.‫نوعی ماهی تون به اسم اهی‬ ‫بیماری کفال ماهیان‬ ‫ماهی های کفال دریای خزر درگیر بیماری به نام «نکروز ویروسی‬ ‫کفال ماهیان دریای خزر» هستند که در سال گذشته منجر به تلف‬ ‫ این مرگ دسته جمعی کفال ماهیان هیچ‬.‫شدن گروهی انها شد‬ .‫ربطی به الودگی های صنعتی یا الودگی های فلزات سنگین ندارد‬ ‫این بیماری مربوط به کیسه شنای ماهی بوده و در صورت ابتال به‬ ‫ اما این که ایا این بیماری‬.‫ان ماهی تعادل خود را از دست می دهد‬ ،‫قابل سرایت به انسان است و می تواند مصرف کننده را هم الوده کند‬ .‫هنوز مشخص نیست‬ diets. Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 262: 199204. 19- Greckeis, H. 1993. Di analytic von schwermetallen in wassern. Institut fur Nukleare Entsor gungstechnik INE, Forschungszentrum Karlsruhe Gm BH. ‫منابع‬ ‫ سایت خبرگذاری جمهوری اسالمی ایران‬-1 ‫ سایت سالمت نیوز‬-2 ‫ پایان نامه دکتر روشنک فالح‬-3 96 ‫تیر‬ 138 ‫شماره‬ 38 38  ‫مقاله علمی‬ ‫بهار اذرین‪،‬کارشناسی ارشد بیوشیمی‪ ،‬واحد علوم دارویی تهران‬ ‫دکتر طاهره ناجی‪ ،‬استادیار گروه علوم دارویی و زیست شناسی سلولی و مولکولی‬ ‫کارایی کورکومین در درمان سرطان‬ ‫و پیش گیری از عوارض پرتو درمانی و شیمی درمانی‬ ‫کورکومین‬ ‫‪ Turmeric‬یا زرد چوبه‪ ،‬نام عامیانه ی گیاه ‪ Curcuma longa‬است‪ .‬در‬ ‫هند با عنوان ‪ Haldi‬شناخته می شود ووابسته به خانواده ی زنجبیل است‪.‬‬ ‫خواص دارویی زرد چوبه در اصل با جزء اصلی و فعال موجود در ریزوم ان‪،‬‬ ‫یعنی کورکومین (‪ )Diferuloylmethane‬مرتبط است‪ ،‬که ترکیب زرد یا‬ ‫نارنجی رنگ زرد چوبه را تشکیل می دهد(‪.)2‬‬ ‫به جز بر کورکومین‪ ،‬زردچوبه دارای ترکیب های دیگری نیز هست‬ ‫که کورکومینوئید (‪ )Curcuminoid‬نامیده می شوند‪ .‬دمتوکسی‬ ‫کورکومین (‪ ،)Demethoxycurcumin‬بیس دمتوکسی کورکومین‬ ‫(‪ )Bisdemethoxycurcumin‬و یک جزء تازه شناخته شده به نام‬ ‫سیکلوکورکومین (‪ )Cyclocurcumin‬از جمله این ترکیبات هستند(‪.)2‬‬ ‫کشف کورکومین به حدود دو قرن پیش برمی گردد‪.‬نخستین بار به‬ ‫فرم ناخالص‪ ،‬در سال ‪1815‬توسط ‪ Pelletier‬و‪ ،Vogel‬یک ترکیب‬ ‫رنگی از ریزوم گیاه ‪ Curcuma longa‬جداسازی و کورکومین نامیده‬ ‫شد‪ .‬در سال ‪ 1842‬فرم خالصی از کورکومین توسط ‪ Vogel‬به دست‬ ‫امد‪ ،‬اما فرمول ان مشخص نشد‪ .‬در سال ‪ 1910‬ساختار و فرمول‬ ‫شیمیایی کورکومین توسط ‪ Milobedzka‬و همکاران شناسایی و در‬ ‫سال ‪ 1913‬این ترکیب توسط ‪ Lampe‬و ‪ Milobedzka‬سنتز شد‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 1953‬اجزای نشکیل دهنده ی کورکومین توسط ‪ Srinivasan‬با‬ ‫کروماتوگرافی‪ ،‬اندازه گیری و جداسازی شد(‪.)2‬‬ ‫فرمول شیمیایی کورکومین به شکل ‪[1,7-bis (4-hydroxyl-‬‬ ‫‪ 3-methoxyphenyl)-1,6-heptadiene-5,3] dione‬است‪ .‬گروه های‬ ‫هیدروکسی ان برای فعالیت انتی اکسیدانی و گروه های متوکسی برای‬ ‫فعالیت ضد التهابی و ضد تکثیری ضروری است(‪.)2‬‬ ‫کورکومین یکی از ترکیبات مهم با منشا گیاهی است که به عنوان‬ ‫یک داروی قدیمی برای درمان بسیاری از بیماری ها است‪ .‬از زرد‬ ‫چوبه در طب سنتی در برخی از کشورها مانند هند و ایران برای درمان‬ ‫بیماری های تنفسی‪ ،‬کبدی‪ ،‬گوارشی‪ ،‬سینوزیت‪ ،‬خشک شدن زخم و‬ ‫کاهش درد به کار می رفته است‪ .‬در پژوهش های بالینی کارایی دارویی‬ ‫متعددی را برای کورکومین گزارش شده است‪ ،‬که می توان به اثرات‬ ‫ضد التهابی‪ ،‬ضد میکروبی‪ ،‬درمان بیماری های دیابتی‪ ،‬ارتریت‬ ‫روماتوئید‪ ،‬پسوریازیس‪ ،‬الزایمر و سرطان اشاره کرد(‪.)1‬‬ ‫خواص درمانی و اثرات بیولوژیک کورکومین‬ ‫کورکومین مولکولی به شدت پلیوتروپیک (‪ )Pleiotropic‬یا‬ ‫چندجانبه است‪.‬تاثیرات چند جانبه ی کورکومین به علت ظرفیت‬ ‫ان در همکنش با مولکول های مختلف و تنظیم مسیرها و اهداف‬ ‫مولکولی متعدد است‪ .‬در هر رویداد بیولوژیک و پاتولوژیک‪،‬‬ ‫مولکول ها و مکانیسم های بسیاری دخیل هستند‪ .‬کورکومین با‬ ‫داشتن اثرمهاری یا پویندگی بر روی این مولکول ها‪ ،‬موجب غلبه‬ ‫بر شرایط پاتولوژیک می شود‪ .‬کورکومین با همکنشی مستقیم یا‬ ‫غیرمستقیم با این مولکول ها‪ ،‬موجب تنظیم کارکرد ان ها می شود‬ ‫و تاثیر خود را اعمال می کند‪ .‬بیش از ‪ 30‬پروتئین مختلف به طور‬ ‫مستقیم با کورکومین واکنش برقرار می کنند‪.‬‬ ‫اثرات ضد سرطانی زردچوبه از این نظر با اهمیت است که مصرف‬ ‫این ماده با دوز باال از تکثیر سلول های سرطانی پیشگیری می کند؛ اما‬ ‫به سلول های سالم اسیبی نمی رساند(‪.)2‬‬ ‫اثر ضد سرطانی‬ ‫پژوهش های بروتنی نشان داد که کورکومین در غلظت های‬ ‫خیلی کم موجب مهار رشد سلول های سرطانی می شود‪ .‬کورکومین‬ ‫موجب القاء اپوپتوز (مرگ برنامه ریزی شده ی سلول) و مهار تکثیر‬ ‫سلول های سرطانی می شود‪ .‬این مرگ سلولی با تکه تکه شدن‬ ‫‪ DNA‬و توقف چرخه ی سلولی در فاز های ‪ M,G2 ,S‬اتفاق‬ ‫می افتد‪ .‬القاء اپوپتوز سلول سرطانی توسط کورکومین به دلیل‬ ‫ازاد سازی سیتوکروم ‪ ،C‬تولید گونه های فعال اکسیژن و تاثیر روی‬ ‫پروتئین ‪P53‬است و همچنین سیگنال های داخل سلولی که‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪39‬‬ ‫مسئول اسیب ‪ DNA‬و توقف رشد سلولی هستند را فعال می کند‪.‬‬ ‫پژوهش های نشان می دهد که کورکومین روی ‪ 104‬ژن از ‪ 214‬ژنی‬ ‫که مرتبط با اپوپتوز است تاثیر می گذارد به طوری که فعالیت برخی از‬ ‫ژن ها را افزایش و برخی را کاهش می دهد و همچنین روی بسیاری از‬ ‫پروتئین های مرتبط با اپوپتوز تاثیر می گذارد‪ .‬به طور مثال کورکومین‬ ‫بروز پروتئین های انتی اپوپتوز مانند ‪ BCL2‬و ‪ Survivin‬را مهار می‬ ‫کند و موجب مهار رشد لنفوم سلول ‪ B‬می شود‪.‬‬ ‫انژیو ژنز یا رگزایی یکی از پدیده های مهم در پیشرفت سلول های‬ ‫سرطانی است‪ .‬به طوری که سلول های سرطانی برای رشد و متاستاز نیاز‬ ‫به غذا و اکسیژنی دارند که از طریق تشکیل رگ های جدید در سلول های‬ ‫بافت توموری به انها می رسد‪.‬‬ ‫انژیوژنز در سرطان های پستان‪ ،‬پروستات و تخمدان موجب رشد‬ ‫زیاد و عدم درمان این تومور ها می شود‪ .‬پژوهش های حیوانی‬ ‫نشان داد که کورکومین موجب مهار انژیوژنز و توقف ایجاد رگ های‬ ‫جدید در بافت توموری می شود و رشد تومور را کاهش می دهد(‪.)1‬‬ ‫مولکول های چسبنده سلولی‪ ،‬گلیکوپروتئین هایی اند که در‬ ‫سطح سلول قرار داشته و موجب چسبندگی ماتریکس خارج سلولی‬ ‫به یکدیگر می شوند‪ ،‬این فرایند چسبندگی سلولی نام دارد‪ .‬انواع‬ ‫مختلفی از مولکول ها وجود دارند که می توان به‬ ‫)‪Intercellular Cell Adhesion Molecule-1(ICAM-1‬‬ ‫)‪Vascular Cell Adhesion Molecule-1(VCAM-1‬‬ ‫)‪Endothelial Leukocyte Adhesio Molecule-1(ELAM-1‬‬ ‫اشاره کرد که نقش به سزایی در فرایند های التهابی و بیماری‬ ‫سرطان دارد‪ .‬کورکومین با مهار ‪ NF-κB‬می تواند موجب کاهش‬ ‫بروز این مولکول های چسبنده شده و اثر ضد سرطانی داشته‬ ‫باشد(‪.)1‬‬ ‫کورکومین در پیش گیری از سرطان‬ ‫با توجه به این که رادیکال های ازاد و محصوالت سمی حاصل از‬ ‫استرس اکسیداتیو‪ ،‬نقش به سزایی در مراحل اغازی سرطان دارند‪ ،‬لذا‬ ‫ترکیباتی که اثر انتی اکسیدانی داشته باشند می توانند در پیش گیری از‬ ‫سرطان مفید باشند‪ .‬کورکومین خاصیت اثر به دام اندازی رادیکال های‬ ‫ازاد قوی داشته و می تواند نقش مهاری در شروع سرطان داشته باشد‪.‬‬ ‫پژوهش های متعدد سلولی و پیش بالینی نشان داد که کورکومین با مهار‬ ‫ ‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫رادیکال های ازاد و گونه های فعال اکسیژن موجب مهار اسیب های‬ ‫‪ DNA‬ناشی از عوامل اکسیداتیو مانند پرتوهای یونیزان می شود‪.‬‬ ‫همچنین پژوهش های متعدد بالینی در خصوص تاثیر کورکومین‬ ‫روی بیومارکر های پیش توموری در بیمار های سرطانی انجام شده‬ ‫است(‪.)1‬‬ ‫مصرف کورکومین همراه با شیمی درمانی و رادیو تراپی‬ ‫شیمی درمانی و رادیوتراپی دو روش موثر برای درمان سرطان‬ ‫هستند‪ .‬و امروزه از این دو روش برای از بین بردن سلول های‬ ‫سرطانی و افزایش بقای بیماران به طور گسترده استفاده می شود‪.‬‬ ‫هرچند این دو روش برای بسیاری از سرطان های کارامد هستند‬ ‫ً‬ ‫ولی دو محدودیت عمده دارند‪ ،‬اوال؛ تاثیر درمانی کم برای برخی‬ ‫ً‬ ‫از سرطان ها یا اصطالحا مقاومت برخی تومور ها به این دو روش‬ ‫ً‬ ‫و ثانیا؛ عوارض جانبی ناشی از رادیوتراپی و شیمی درمانی در‬ ‫بیماران است تا جایی که موجب عدم ادامه ی درمان می شود‪ .‬در‬ ‫این راستا مکمل هایی که همراه با این دو روش درمانی به بیماران‬ ‫تجویز شوند و عوارض جانبی را کاهش دهند(بدون اینکه کارایی‬ ‫درمان را کاهش دهند) بسیار ارزشمند است‪ .‬پرتوهای یونیزان‬ ‫با تولید رادیکال های ازاد در سلول های سالم موجب ایجاد‬ ‫عوارض سوء می شوند‪ .‬از طرف دیگر فراورده های گیاهی با به‬ ‫دام اندازی مستقیم رادیکال های ازاد با افزایش انتی اکسیدانی‬ ‫در داخل سلول‪ ،‬اثر محافظتی در رادیوتراپی ایجاد می کنند(‪.)1‬‬ ‫ترکیبات طبیعی مانند اپی کاتشین که در چای وجود دارد‬ ‫می تواند از سلول های سالم در مقابل سمیت بلئومایسین‬ ‫محافظت نماید‪ ،‬اما روی سلول های سرطانی اثر محافظتی نداشته‬ ‫باشد‪ .‬پژوهش های بالینی متعددی در ارتباط با تاثیر کورکومین در‬ ‫بیماران سرطانی تحت درمان با رادیوتراپی و شیمی درمانی انجام‬ ‫گرفته که نتایج برخی از این تحقیقات امیدوار کننده است(‪.)1‬‬ ‫دریک مطالعه اثر کورکومین خوراکی در پیش گیری از بروز‬ ‫درماتیت حاد ناشی از اشعه در بیماران مبتال به سرطان پستان مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت‪ .‬با توجه به این که پوست و بافت زیر جلدی‬ ‫جزء بافت هدف پرتو درمانی پستان هستند و نمی توان ان ها را از‬ ‫فیلد پرتو درمانی حذف کرد‪ ،‬همواره در معرض عوارض ناشی از‬ ‫اشعه قرار دارند‪ .‬عوارض پوستی به صورت حاد (در دوره ی پرتو‬ ‫درمانی) یا تاخیری تظاهر می کنند‪ .‬درماتیت حاد ناشی از اشعه با‬ ‫عالیمی همچون ادم‪ ،‬درد ناحیه ی انسزیون جراحی‪ ،‬اریتم‪ ،‬سوزش‪،‬‬ ‫خارش‪ ،‬دسکواماسیون‪ ،‬تالنژکتازی‪ ،‬پوسته ریزی‪ ،‬اولسر‪ ،‬تاول و‬ ‫ترشح تظاهر می کند‪ .‬این عالیم گاه ان قدر شدیدند که منجر به توقف‬ ‫یا طوالنی شدن سیر درمان می شوند(‪.)3‬‬ ‫تحقیقات بسیاری پیش گیری و درمان دارویی درماتیت حاد‬ ‫ناشی از اشعه را هدف قرار داده و تعدادی عوامل دارویی در این‬ ‫زمینه مطالعه شده اند‪ .‬با مطرح شدن اثر کورکومین در کنترل‬ ‫مراحل مختلف پیشرفت سرطان پستان و اثرات ضدالتهابی ان در‬ ‫سایر بیماری ها‪ ،‬استفاده از ان در پیش گیری از درماتیت ناشی از‬ ‫رادیاسیون مطرح شد(‪.)3‬‬ ‫در مطالعه ای که بر روی موش ها انجام شد‪ ،‬کاهش پنجاه‬ ‫درصدی در درماتیت اشعه با استفاده از کورکومین‪ ،‬در مقایسه با‬ ‫گروه شاهد دیده شد؛ این یافته با تعدادی از بیومارکرها در مطالعه‬ ‫بر روی ‪ 21‬زن مبتال به سرطان پستان که تحت درمان با رادیوتراپی‬ ‫بدون شیمی درمانی همزمان قرار داشتند‪ ،‬مرتبط دانسته شد‪ .‬در این‬ ‫مطالعه کاهش معنی داری در ‪IP-،IL-12/p40،TNFα2 ،Eotaxin‬‬ ‫‪ IL-12/p70،10‬گزارش شد‪ .‬این بیو مارکرها دارای اثر پیش گویی‬ ‫کننده در ایجاد درماتیت اشعه در نظر گرفته شده اند(‪.)3‬‬ ‫کورکومین به عنوان یک ماده طبیعی و کم عارضه در درمان‬ ‫بسیاری از بیماری ها از گذشته ی دور تا کنون مورد استفاده بوده‬ ‫و تاثیرات چشم گیری در درمان سرطان از این ماده قابل مشاهده‬ ‫است‪ .‬همچنین استفاده از ان حین پرتو درمانی عالوه بر پیش گیری‬ ‫از بروز درماتیت‪ ،‬موجب کاهش درد و رنج بیماران و کاهش تاخیر‬ ‫یا توقف های نا خواسته در دوره ی پرتو درمانی می شود‪.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪ 1.1‬حسینیمهرسیدجالل‪،‬مروریبرپژوهشهایبالینیکورکومیندرپیش‬ ‫گیری و درمان سرطان ‪ ،‬مجله تعالی بالینی ؛‪50-63: )2(2‬‬ ‫‪ 2.2‬کمالی الهه ‪ ،‬قائدی کامران ‪ ،‬کریمی پدیده ‪ ،‬خردمند پریسا ‪ ،‬توسلی‬ ‫منوچهر ‪ ،‬تاثیرات بیولوژیک و ضد سرطانی کورکومین (‪ ، )Curcumin‬مجله دانشکده‬ ‫پزشکی اصفهان ؛‪2097- 2112: )265( 31‬‬ ‫‪ 3.3‬همتیسیمین‪،‬سعیدیارمین‪،‬تاثیرکورکومینخوراکیدرپیشگیری‬ ‫از بروز درماتیت حاد تاشی از اشعه در بیماران مبتال به سرطان پستان ‪ ،‬مجله دانشکده‬ ‫پزشکی اصفهان ؛‪1129-1135: )152( 29‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪41‬‬ ‫مقاله علمی وفنی‬ ‫نیلوفر حسن‪-‬کارشناس تجهیزات پزشکی‬ ‫همه چیز درباره میکروسکوپ‬ ‫میکروسکوپ برگرفته از واژه های یونانی ‪ micros‬به معنای‬ ‫کوچک و ‪ skopien‬به معنای دیدن یا بررسی کردن است‪.‬‬ ‫در این فصل مراقبت و نگهداری معمول میکروسکوپ های‬ ‫مورداستفاده در مشاغل بالینی ارائه می شود‪.‬‬ ‫میکروسکوپ ها با توجه به رنگ زمینه با اسامی متفاوت رایج در‬ ‫زیر طبقه بندی می شوند‪:‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری با میدان دید شفاف‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری با میدان دید تیره‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری فلورسانس‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری فارکونتراست‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری تداخلی‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری نورپالریزه‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ نوری معکوس‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ استریوسکوپ (سه بعدی)‬ ‫الحاقات ویژه برای دانشجویان وجود دارد تا مشاهدات خود‬ ‫را زیر نظر استاد مربوطه انجام دهند‪ .‬پیشرفت های فنی در این‬ ‫زمینه‪ ،‬طراحی مدل های تخصصی تر میکروسکوپ ها را در‬ ‫صنعت و دانشگاه فراهم کرد ه است که نقشی اساسی در توسعه و‬ ‫پیشرفت دانش بشر و درک عمیق تر او از طبیعت دارد‪.‬‬ ‫شکل ‪)3‬لنزهای مثبت (همگرا)‬ ‫موارد استفاده از میکروسکوپ‬ ‫میکروسکوپ وسیله ای دقیق با سیستم های نوری نظیر لنزها‪،‬‬ ‫فیلترها‪ ،‬منشورها‪ ،‬کندانسورها؛ سیستم های مکانیکی کنترل کننده‬ ‫وضعیت نمونه در فضای سه بعدی ‪ X،Y،Z‬؛ سیستم های الکتریکی‬ ‫مبدل ها و منبع نور و الکترونیکی دوربین ها‪ ،‬ویدئو و غیره است که‬ ‫تهیه تصویر از نمونه هایی را که با چشم غیرمسلح قابل شناسایی و‬ ‫رویت نیستند‪ ،‬تقویت و کنترل می کند‪.‬‬ ‫اماده سازی و مشاهده نمونه ها‪ ،‬باید بر اساس استفاده از‬ ‫روش هایی که در رویت جزئیات موثر است‪ ،‬باشد‪.‬‬ ‫میکروسکوپ‪ ،‬یک وسیله تشخیصی مهم در مراقبت های‬ ‫بهداشتی‪ ،‬در رشته های تخصصی مانند خون شناسی‪ ،‬باکتری شناسی‪،‬‬ ‫انگل شناسی و در اموزش منابع انسانی میکروسکوپ هایی با‬ ‫ ‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫شکل ‪ )4‬سیستم های نوری عدسی های مثبت یا همگرا‬ ‫اصول عملکرد‬ ‫میکروسکوپ با استفاده از خواص فیزیکی که عدسی ها در‬ ‫تعامل با نور دارند‪ ،‬ساخته می شود‪.‬‬ ‫عدسی‪ ،‬یک وسیله نوری از جنس شیشه است که توانایی‬ ‫انعکاس نور را داشته و به طورمعمول ابعاد محاسبه شد سهمی‬ ‫(محدب) یا کروی (مقعر) را دارد‪ .‬اگر پرتوهای نور درنتیجه‬ ‫برخورد با سطح عدسی و خروج‪ ،‬در نقطب مشترک ‪ F‬همگرا‬ ‫شوند‪ ،‬عدسی مثبت یا همگرا نام دارد و اگر عدسی پرتوهای‬ ‫نوری را که به ان برخورد می کند‪ ،‬متفرق کند‪ ،‬عدسی منفی یا‬ ‫واگرا نامیده می شود‪ .‬عدسی های مثبت (همگرا) در شکل ‪ ،3‬اجزا‬ ‫ساختمانی میکروسکوپ ها را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫در شکل ‪ ،3‬کانون ‪( F‬نقطه ای که پرتوهای نور در ان متمرکز‬ ‫می شوند) و چگونگی شکست نور از میان لنزها قابل شناسایی‬ ‫است‪ .‬فاصله بین عدسی و کانون فاصله کانونی ‪ D‬نامیده می شود‪.‬‬ ‫شکل ‪ ،4‬نحوه عملکرد لنزها را با توجه به طراحی میکروسکوپ ها‬ ‫به طور خالصه نشان می دهد‪.‬‬ ‫وقتی یک شئ نورانی ] ‪ [´h‬در فاصله ای [‪ ]a‬در مقابل عدسی های‬ ‫همگرا قرارمی گیرد‪ ،‬پرتوهای نور از عدسی عبورمی کنند و منعکس‬ ‫می شوند‪ .‬پرتو نوری که از قسمت باالی شئ عبورمی کند از محور‬ ‫نوری عدسی در نقطب کانونی ] ‪ [´f‬می گذرد‪ .‬این پرتوها از طریق‬ ‫هر دو سطح عدسی منعکس می شوند و از طرف دیگر موازی با محور‬ ‫نوری خارج می شوند‪ .‬پرتو نوری که از قسمت باالی شی ء به موازات‬ ‫محور نوری از میان عدسی عبور کرده و منعکس شده است‪ ،‬سپس‬ ‫از نقطب کانونی ‪ F‬در سمت تصویر تا زمانی که اولین پرتو در فاصله‬ ‫[ ‪ ]b‬از عدسی درجایی که تصویر تشکیل شده می گذرد‪ .‬همان طوری‬ ‫که در شکل ‪ 4‬نشان داده شده است‪ ،‬فاصله ] ‪[ a‬بزرگتر از فاصله‬ ‫کانونی ]' ‪ [ f‬است‪ ،‬جایی که یک تصویر واقعی به صورت معکوس‬ ‫در فاصله ‪[ ]b‬پشت عدسی تشکیل شده است‪ .‬فاصله کانونی ‪ f‬در‬ ‫معادل زیر به فاصله های[ ‪]a‬و[ ‪ ]b‬بستگی دارد‪:‬‬ ‫اجزا‬ ‫اجزای اصلی یک میکروسکوپ در جدول زیر نشان داده شده است‪.‬‬ ‫الزامات نصب و راه اندازی‬ ‫میکروسکوپ هابه طورمعمول از برق ولتاژ ‪ 220-110V‬و‬ ‫فرکانس ‪ 60 Hz‬استفاده می کنند‪.‬‬ ‫بعضی یک منبع کنترل کننده تنظیم شدت نور دارند‪ .‬بعضی‬ ‫دیگر یک اینه نیز دارند که ازطریق ان نور به اسالید قرارگرفته روی‬ ‫صفحه هدایت می شود‪.‬‬ ‫اینه به المپ ارجح است‪ .‬چنین میکروسکوپهایی اغلب‬ ‫در خانه های بهداشتی در مناطق دور از مراکز شهری‪ ،‬جایی‬ ‫که خطوط برق وجود ندارد کاربرد دارند‪ .‬نصب و راه اندازی‬ ‫انواع میکروسکوپ ها نیاز به الزامات تخصصی هر کدام دارد؛‬ ‫یک میکروسکوپ فلورسانس به یک اتاق تاریک نیاز دارد تا‬ ‫مشاهدات امکان پذیر شوند‪.‬‬ ‫شکل ‪ ) 6‬برش عرضی میکروسکوپ‬ ‫بزرگنمایی ‪ M‬یک عدسی‪ ،‬به رابطه بین اندازه شئ و‬ ‫اندازه تصویر تشکیل شده بستگی دارد که از معادلۀ زیر تعیین می شود‪:‬‬ ‫به طوری که‪:‬‬ ‫‪ H‬و ‪ ´h‬ابعاد تصویر و شئ هستند؛ ‪ a‬و ‪b‬‬ ‫به ترتیب فاصله بین عدسی و نقطه ای که تصویر تشکیل می شود و‬ ‫فاصله بین عدسی و نقطه ای که شئ قراردارد‪ ،‬است‪.‬‬ ‫نمای یک‬ ‫میکروسکوپ‬ ‫شرح مشکالت بالقوه‬ ‫میکروسکوپ ها‬ ‫شکل ‪ .7‬سر‬ ‫دوچشمی‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪43‬‬ ‫قطعه چشمی‬ ‫مشکل مکرر و تاثیرگذار‪ ،‬امکان وجود گرد و غبار و جرم روی‬ ‫سطوح خارجی یا داخلی قطعه چشمی است‪ .‬این غبار یا جرم‪ ،‬به‬ ‫علت ایجاد سایه با نمونه تحت بررسی تداخل می کند‪ ،‬به ویژه وقتی‬ ‫از عدسی ها با بزرگنمایی زیاد )‪(40X -100X‬استفاده می شود‪.‬‬ ‫تمیزکردن سطوح خارجی برای زدودن گرد و غبار کافی است‪ ،‬ولی‬ ‫اگر گرد و غبار در سطوح داخلی است‪ ،‬عدسی چشمی باید جدا‪،‬‬ ‫سطوح داخلی تمیز‪ ،‬دوباره سوار و وضعیت نهایی تایید شود‪ .‬ممکن‬ ‫است روی عدسیهای قطعه چشمی‪ ،‬به ویژه انهایی که برای مدت‬ ‫طوالنی مورداستفاده قرار گرفته اند‪ ،‬خراشه ایی دیده شود‪ .‬این‬ ‫خراش ها به علت بی دقتی در فرایند تمیزکردن و ناشی از مصرف‬ ‫مواد نامناسب ایجاد می شود‪.‬‬ ‫خراش ها‪ ،‬سایه های تارعنکبوتی و تورمانندی را در میدان دید‬ ‫عدسی های قطعه چشمی ایجادمی کنند‪ .‬متاسفانه با این نوع اسیب‬ ‫ها‪ ،‬قطعه چشمی باید تعویض شود‪ .‬گاهی اوقات‪ ،‬مکانیسم های‬ ‫ً‬ ‫کانونی اصطالحا گیر می کنند‪ .‬برای تعمیر‪ ،‬قطعه چشمی جدا و با‬ ‫حالل مناسب‪ ،‬مکانیسم های کانونی تمیز و دوباره سوار می شود‪.‬‬ ‫اگر لنزهای قطعه چشمی‪ ،‬به علت کاربری نامناسب (اثرات ناشی از‬ ‫افتادن) شکسته باشند‪ ،‬باید تعویض شود‪.‬‬ ‫اینه ها‬ ‫ً‬ ‫اینه ها دارای سطوح انعکاسی هستند که مستقیما درمعرض‬ ‫زنگ زدن می باشند‪.‬‬ ‫اگر تعمیر الزم است‪ ،‬اینه از سردو چشمی جدا و برداشته‬ ‫ً‬ ‫شده و با یک اینه جدید جایگزین و مستقیما در جایی که باید‬ ‫سوارشود‪ ،‬تنظیم می شود‪ .‬اینه یک جزء اساسی میکروسکوپ‬ ‫است‪ .‬چون شدت نور و رنگ زمینه برای مشاهده نمونه‪ ،‬ضروری‬ ‫است‪ ،‬اگر سیستم نوری به درستی کار نکند‪ .‬میکروسکوپ تنظیم‬ ‫نیست‪ .‬چند عامل روی سیستم نوری ممکن است تاثیرگذار‬ ‫باشند‪ :‬رایج ترین انها تمیز نبودن و ازبین رفتن کیفیت اینه ها و‬ ‫عدسی ها‪ ،‬نقص در تامین ولتاژ‪ ،‬استفاده از المپهای نامناسب‬ ‫است‪ .‬این موارد سبب ایجاد سایه های کوچک در میدان دید و‬ ‫کم یاغیریکنواخت شدن شدت نور می شوند‪.‬‬ ‫سر دوچشمی‬ ‫موقعیت سر دوچشمی در کیفیت تصویر میکروسکوپ‪،‬‬ ‫تاثیرمستقیم دارد و مهم ترین اجزای ان‪ ،‬منشورها و اینه ها است‪.‬‬ ‫تمیزنبودن قسمت های نوری‪ ،‬روی کیفیت تصویر تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫وقتی میکروسکوپ استفاده نمی شود‪ ،‬این قسمت در ازمایشگاه‬ ‫درنتیجه تعویض قطعه های چشمی‪ ،‬نصب ضمائم مانند دوربین ها‪،‬‬ ‫یا عدم استفاده از درپوش میتواند کثیف شود‪.‬‬ ‫منشورها‬ ‫منشورها‪،‬سطوحانعکاسی«نقرهاندود»دارندکهبهمرورزمانمیتوانند‬ ‫زنگ بزنند و توانایی انعکاس خود را از دست دهند‪ .‬بعضی از منشورها فقط‬ ‫یک پوشش «رنگ انعکاسی» روی سطح خود دارند که از طریق ان نور‪،‬‬ ‫وارد و خارج می شود‪ .‬اگر سطح انعکاسی اسیب ببیند‪ ،‬می توان منشور را‬ ‫تمیز کرد‪ ،‬جال داد‪ ،‬دوباره رنگ ونصب کرد و در سر دو چشمی تنظیم نمود‪.‬‬ ‫این نوع نگهداری‪ ،‬بسیار پیچیده است و تنها می تواند توسط ازمایشگاه ها‬ ‫یا شرکت های تخصصی ارائه دهنده این خدمات انجام شود‪ .‬جداکردن‬ ‫منشورها بدون اموزش و ابزار مناسب می تواند روی کیفیت تصویر اثر‬ ‫نامطلوب داشته باشد وحتی سبب شکسته شدن اجزا شود‪.‬‬ ‫ ‪44‬‬ ‫‪44‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫شکل ‪ )8‬سیستم نوری‬ ‫گرد و غبار و و تمیز نبودن اجزای داخلی‬ ‫وقتی سیستم های نوری برای جلوگیری از نفوذ غبار و ذرات‪،‬‬ ‫درزگیری نشده باشند گرد و غبار به داخل انها نفوذ می کند وسبب‬ ‫پخش و کاهش مقدار نور تابیده شده روی نمونه می شود‪ .‬ذرات‬ ‫بزرگ با تولید سایه دید را مشکل میکند‪ .‬برای تصحیح‪ ،‬منبع‬ ‫روشنایی جدا‪ ،‬اجزای ان تمیز و دوباره سوار و تنظیم می شود‪.‬‬ ‫اینه ها‬ ‫اینه ها یک پوشش انعکاسی روی سطوح خود دارند که در مدلهای‬ ‫ً‬ ‫قدیمی تر‪ ،‬درمعرض زنگ زدن است‪ .‬در میکروسکوپهایی که اخیرا‬ ‫ساخته شدند‪ ،‬یک پوشش محافظ نیز روی اینه ها وجوددارد‪.‬‬ ‫المپ رشته ای‬ ‫المپ‪ ،‬یک جزء مصرفی با طول عمر معین است و استفاده از‬ ‫ان بایدطوری برنامه ریزی شود که همیشه جایگزین داشته باشد‪.‬‬ ‫نصب المپ مطابق با دستورالعملهای سازنده انجام می شود‪.‬‬ ‫بعضی تجهیزات نظیر میکروسکوپ نوری فلورسانس که از‬ ‫المپ های خاص استفاد ه می کنند‪ .‬نور جیوه یا گزنون نیاز به‬ ‫نصب و کالیبراسیون دارند که هر چند ساده است‪ ،‬ولی باید مطابق‬ ‫با توصیه های سازنده انجام پذیرد‪ .‬بنابراین خطاهای پیش بینی‬ ‫نشده که ممکن است روی کیفیت روشنایی تاثیر بگذارند‪ ،‬حذف‬ ‫می شوند‪ .‬توجه به این نکته که بعضی از میکروسکوپ ها از مبدلهای‬ ‫داخلی یا خارجی و سیستم های تنظیم ولتاژ استفاده می کنند‪،‬‬ ‫ضروری است‪.‬‬ ‫موقعیت نمونه هنگام مشاهده است‪ .‬صفحه توانایی حرکت‬ ‫درجهت ‪ X /Y‬دارد و کاربر با دکمه های مستقل ماکرو‪ /‬میکرو‬ ‫ان را کنترل می کند‪.‬‬ ‫به عالوه‪ ،‬این صفحه ابزاری دارد تا با استفاده از غالف های‬ ‫ً‬ ‫خاص که معموال روغنکاری شدند‪ ،‬حرکت لغزشی نرم و ظریفی‬ ‫ایجادکند‪ .‬در قسمت باالتر ان صفحه ها یا گیره های نگهدارنده‬ ‫برای اسالیدها نصب شدند‪ .‬برای نگهداری میکروسکوپ‪ ،‬این‬ ‫مکانیسم ها تمیز‪ ،‬روغن زده و تنظیم می شوند‪.‬‬ ‫شکل ‪ 10‬گیره چرخان‬ ‫عدسی‬ ‫شکل ‪ 9‬سطح‪ ،‬صفحه یا صفحه مکانیکی‬ ‫کندانسور‬ ‫کنداسور چگونگی تمرکز نور یا نور رنگ زمینه را روی نمونه‬ ‫تحت مشاهده کنترل می کند و متشکل از اجزای نوری و مکانیکی‬ ‫است‪ .‬اجزای نوری‪ ،‬عدسی ها و اجزای مکانیکی‪ ،‬قطعاتی هستند‬ ‫که موقعیت عدسی ها و مقدار نور رسیده به نمونه از میان دیافراگم‬ ‫مکانیکی را کنترل می کنند‪ .‬به طورمعمول‪ ،‬اجزای نوری تحت تاثیر‬ ‫گرد و غبار قرارمی گیرند‪.‬‬ ‫گرد و غبار این اجزا باید با استفاده از یک برس نرم از موی شتر‪،‬‬ ‫زدوده شوند‪ .‬اجزای مکانیکی را به وسیله ابزار ویژه تنظیم می کنند و‬ ‫هر سازنده طراحی متفاوتی برای این کار دارد‪ .‬کارهای معمول روزانه‬ ‫بر نظافت‪ ،‬تنظیم کردن و روش های روغنکاری تاکید دارد‪.‬‬ ‫نگهداری گیره چرخان‪ ،‬ساده است و یک مکانیسم گیرۀ‬ ‫داخلی دارد که اجازه می دهد عدسی شیئ درحال استفاده‪ ،‬با‬ ‫میکروسکوپ نوری همسو و تنظیم شود‪ .‬این مکانیسم به ارامی‬ ‫می چرخد تا یک سیستم گشتاوری‪ ،‬موقعیت صحیح عدسی‬ ‫بعدی را تنظیم کند‪ .‬هر سازنده‪ ،‬تعداد عدسیهایی را که می تواند‬ ‫روی پایه چرخان نصب شود‪ ،‬مشخص می کند‪.‬‬ ‫رایجترین انها بین ‪ 3‬تا ‪ 5‬عدسی دارند‪ .‬برای نگهداری‪،‬‬ ‫مکانیسم چرخشی نیز باید تمیز‪ ،‬روغنکاری و تنظیم شود‪.‬‬ ‫سطوح نوری خارجی عدسی ها باید به طورمعمول تمیز شوند‪.‬‬ ‫برای مواردی که از روغن برای مشاهده استفاده می شود‪ ،‬روغن‬ ‫پس از هر بار استفاده باید پاک شود تا از الودگی ساختمان نوری‬ ‫داخل عدسی در اثر خاصیت موئینگی جلوگیری شود‪.‬‬ ‫صفحه یا نگهدارنده های نمونه‬ ‫صفحه یا گیره نمونه‪ ،‬از یکسری اجزاء که به یکدیگر مرتبط‬ ‫هستند‪ ،‬تشکیل شده است‪ .‬هدف استفاده از این گیره ها‪ ،‬کنترل‬ ‫شکل‪ )11‬بدنه میکروسکوپ‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بدنۀ میکروسکوپ برای پشتیبانی اجزایی که پیش از این شرح‬ ‫داده شده است‪( .‬سر دو چشمی‪ ،‬پایه مکانیکی‪ ،‬کندانسور و گیرۀ‬ ‫عدسی های چرخان‪ ،‬سایر اجزا نظیر مبدل و اجزای الکتریکی‪/‬‬ ‫الکترونیکی سیستم نوری میکروسکوپ) طراحی می شود‪ .‬نگهداری‬ ‫بدنۀ میکروسکوپ شامل تمیز نگهداشتن سطح پاک کردن و زدودن‬ ‫گرد و خاک‪ ،‬یا عوامل موثر بر مشاهده و وضعیت ان است‪ .‬الزم‬ ‫است به مواد شیمیایی خورنده مانند برخی رنگهای مورداستفاده‬ ‫برای رنگ کردن اسالید در ازمایشگاهها توجه ویژه شود‪.‬‬ ‫نگهداری عمومی میکروسکوپ‬ ‫عالو ه برنکات اشاره شده‪ ،‬تاکید می شود که میکروسکوپ‬ ‫دستگاه بسیار دقیق و ظریفی است‪ .‬به منظور سالم نگهداشتن بخش‬ ‫های نوری و نگهداری میکروسکوپ در بهترین شرایط‪ ،‬اجزای‬ ‫مکانیکی و الکتریکی میکروسکوپ باید حفظ شوند‪ .‬هر قسمت از‬ ‫میکروسکوپ با استفاده از پیشرفته ترین تکنولوژیها تولید شده است‬ ‫و سوارکردن قطعات و تنظیم ان در کارخانه با استفاده از تجهیزات‬ ‫خاص انجام می شود‪.‬‬ ‫درطی این مراحل‪ ،‬محدوده خطای مجاز بخشهای مختلف‬ ‫ً‬ ‫دستگاه‪ ،‬ازطریق تکنولوژیهای پیشرفته کامال کنترل می شود‪ .‬تمیزکردن‬ ‫محل میکروسکوپ‪ ،‬نصب و استفاده دقیق از ان‪ ،‬برای داشتن عمر‬ ‫کاربری طوالنی الزم است‪ .‬رطوبت‪ ،‬گرد و غبار و شرایط نامناسب‬ ‫برق‪ ،‬استفاده نادرست‪ ،‬یا نصب نامناسب در نگهداری میکروسکوپ‪،‬‬ ‫اثر نامطلوب دارد‪ .‬نگهداری میکروسکوپ مستلزم توجه و شکیبایی‬ ‫زیادی است‪ .‬این کار فقط باید توسط پرسنل کارازموده‪ ،‬با استفاده‬ ‫از وسایل ویژه انجام شود‪ .‬توصیه های کلی در زیر ارائه شده است‪.‬‬ ‫این توصیه ها برای نصب و نگهداری میکروسکوپ درشرایط کاری‬ ‫مطلوب الزم است‪.‬‬ ‫نصب و نگهداری‬ ‫‪ ‬اطمینان حاصل نمایید جایی که میکروسکوپ نصب می شود‬ ‫عاری از گرد و غبار و رطوبت است‪ .‬به طور ایده ال‪ ،‬بایدسیستم‬ ‫تهویه هوا وجود داشته باشد که هوای بدون گرد وغبار و ذرات‪ ،‬دما و‬ ‫رطوبت کنترل شده را تامین نماید‪.‬‬ ‫‪ ‬اطمینان حاصل نمایید که محل نگهداری ایمن است‪ ،‬داشتن‬ ‫محلی با ِدر قفلداربرای جلوگیری از استفاده غیر مجاز الزم می باشد‪.‬‬ ‫‪‬از اینکه مکان میکروسکوپ‪ ،‬دور از منبع اب یا محل نگهداری‬ ‫مواد شیمیایی است مطمئن شوید‪ .‬همچنین از مکان های دارای نور‬ ‫مستقیم خورشید باید اجتناب شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اطمینان حاصل نمایید که محل انتخاب شده‪ ،‬پریز برق‬ ‫ ‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫سازگار با سیستم نوری میکروسکوپ دارد‪ .‬همچنین پریز باید در‬ ‫شرایط مطلوب و ولتاژ تنظیم شده و متناسب با استاندارد کدهای‬ ‫الکتریکی باشد‪ .‬اگر میکروسکوپ از اینه استفاده میکند‪ ،‬محل‬ ‫نصب باید نزدیک پنجره ای باشد که روشنایی خوب دارد‪ ،‬اما‬ ‫ً‬ ‫نباید مستقیما درمعرض نور خورشید باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را روی یک سطح تراز محکم نصب‬ ‫کنید که در زیر ان فضای کافی برای قرارگرفتن پاهای کاربر‬ ‫وجودداشته باشد‪ .‬بدن کاربر باید نزدیک به میکروسکوپ و‬ ‫سرش نزدیک به قطعه های چشمی بدون انکه ستون فقرات‬ ‫گردنی و پشتی خم شوند‪.‬‬ ‫‪ ‬برای تسهیل وضعیت کاری کاربر‪ ،‬یک صندلی با ارتفاع‬ ‫قابل تنظیم و محافظ پشت مناسب تهیه نما یید‪ .‬اگر محافظ پشت‬ ‫وجودندارد‪ ،‬محافظی برای پاها تهیه کنید و ان رامقابل فضای کار‬ ‫نه روی صندلی قراردهید‪ .‬هدف از این کار‪ ،‬راست شدن ستون‬ ‫فقرات تاحد امکان و کاهش خمیدگی شانه ها و گردن است‪.‬‬ ‫‪ ‬از قراردادن میکروسکوپ نزدیک دستگاهی که لرزش‬ ‫تولید می کند‪ ،‬نظیر سانتریفوژ یا یخچال‪ ،‬خودداری کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬سعی کنید میکروسکوپ را از محل نصب ان حرکت‬ ‫ندهید‪ ،‬به ویژه اگر هر روز‪ ،‬از ان زیاد استفاده می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر از میکروسکوپ برای مدت طوالنی استفاده‬ ‫نمی کنید با پوشش محافظ گرد و غبار ان را بپوشانید و پیشگیری‬ ‫هایی به عمل اورید تا تحت تاثیر رطوبت اضافی قرارنگیرد‪.‬‬ ‫هر چه محیط اطراف خشکتر باشد‪ ،‬احتمال رشد قارچ کمتر‬ ‫خواهدبود‪ .‬محافظ می تواند پالستیک یا پارچ های و با کیفیت‬ ‫مشابه دستمال های بدون پرز باشد‪ .‬در مناطقی که رطوبت‬ ‫باالیی دارند‪ ،‬میکروسکوپ را درون جعبه یا کابینتی که دارای‬ ‫المپی بیش از ‪ 40‬وات نیست و در طول شب روشن می شود‪،‬‬ ‫نگه دارید‪ .‬این کار به خشک نگهداشتن محل نگهداری و کاهش‬ ‫احتمال رشد قارچ کمک می کند‪ .‬اگر از این توصیه استفاده‬ ‫می کنید از وجود روزنه هایی در جعبه برای برقراری تهویه ی‬ ‫داخل اطمینان حاصل نمایید‪.‬‬ ‫رو ش های تمیزکردن میکروسکوپ‬ ‫تمیزکردن میکروسکوپی از مهمترین کارهای ضروری معمول‬ ‫می باشد‪ .‬مواد زیر برای این منظور مورد نیاز است‪:‬‬ ‫‪‬یک تکه پارچه تمیز مانند دستمال‪.‬‬ ‫‪ ‬یک شیشه محلول تمیزکنندۀ عدسی که می توان از ع‬ ‫‪‬‬ ‫ینک فروشی ها تهیه کرد‪ .‬به طور کلی این محلول روی روکش‬ ‫محافظ لنزها و یا چسب مورداستفاده در مونتاژ انها تاثیرگذار‬ ‫نیست‪ .‬در میان محلو ل های تمیزکنندهای که زیاد مورداستفاده‬ ‫قرارمی گیرند‪ ،‬اتی التر‪ ،‬گزیلن و بنزین سفید توصیه می شوند‪.‬‬ ‫هشدار‪ :‬بعضی از سازندگان‪ ،‬استفاده از الکل یا استون را توصیه‬ ‫نمی کنند چون این مواد میتوانند روی چسب مورداستفاده برای‬ ‫اتصال لنزها تاثیرگذار بوده و یا ان را حل کنند‪.‬‬ ‫ً‬ ‫‪ ‬کاغذ عدسی که معموال از عینک فروشی ها می توان تهیه‬ ‫کرد‪ .‬اگر تهیه ان ممکن نیست‪ ،‬میتوان از کاغذ جاذب نرم یا پنبه‬ ‫نرم پزشکی استفاده کرد‪ .‬همچنین از یک تکه پارچه ابریشم نرم نیز‬ ‫میتوان استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬یک تکه دستمال چرمی خیلی نازک که می توان از‬ ‫فروشگاههای فروش کفش تهیه نمود‪.‬‬ ‫‪ ‬حباب الستیکی برای دمیدن هوا‪ .‬این وسیله را می توان در‬ ‫ازمایشگاه با اتصال یک پی پت پاستور به حباب الستیکی ساخت‪.‬‬ ‫‪ ‬روکش پالستیکی برای حفاظت میکروسکوپ از محیط‬ ‫پیرامون زمانی که از ان استفاده نمی شود‪.‬‬ ‫از یک محافظ پارچ های با بافت مشابه با دستمال نیز می توان‬ ‫استفاده کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬یک برس نرم از موی شتر یا یک قل مموی نرم نقاشی‪ .‬بهتر‬ ‫است موی برس‪ ،‬طبیعی‪ ،‬با طول یکنواخت و بافت خیلی نرم‪،‬‬ ‫ً‬ ‫خشک و فاقد روغن باشد‪ .‬احتماال در فروشگاه های عکاسی‬ ‫می شود انرا تهیه کرد‪ .‬همچنین ممکن است ابزار مشابهی در‬ ‫فروشگاه های لوازم ارایش پیدا کرد‪.‬‬ ‫‪ ‬یک بسته ‪ 250‬گرمی سیلیکا ژل‪ .‬این ژل برای کنترل رطوبت‬ ‫در جعبه نگهداری میکروسکوپ که فاقد منفذ است به کار می رود‪.‬‬ ‫وقتی با رطوبت اشباع شود‪ ،‬تغییر رنگ می دهد؛ که نمایانگر زمان‬ ‫جایگزینی یا تجدید ان است‪ .‬سیل کیا ژل وقتی در شرایط خوبی‬ ‫ً‬ ‫است‪ ،‬عموما رنگ ابی دارد و وقتی با رطوبت اشباع شد صورتی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬المپ ها و فیوزهای جایگزین‪ .‬باید مدلی مشابه انچه که‬ ‫توسط سازنده نصب شده است‪ ،‬داشته باشند یا مشخصات یکسانی‬ ‫را دارا باشند‪.‬‬ ‫نکته‪ :‬همۀ مواد الزم برای تمیزکردن‪ ،‬باید پاکیزه و در جعبه هایی‬ ‫که انها را از محیط خارج محافظت میکنند‪ ،‬نگهداری شوند‪.‬‬ ‫تمیزکردن اجزای نوری در میکروسکوپ دو نوع جزء نوری‬ ‫وجوددارد‪ :‬اجزای خارجی در تماس با محیط خارج و اجزای داخلی‬ ‫که درون بدنه میکروسکوپ قراردارند و محافظت نیز می شوند‬ ‫عدسی های چشمی و شیئی‪ ،‬اینه ها‪ ،‬منشورها‪ ،‬کندانسور‪ ،‬منبع نور‬ ‫و غیره‪ .‬هر چند روش های تمیزکردن‪ ،‬مشابه است‪ ،‬ولی از لحاظ‬ ‫مراقبت و موارد احتیاط با هم فرق می کنند‪.‬‬ ‫‪ ‬سطوح اجزای نوری خارجی قطعات چشمی‪ ،‬شیئی‪،‬‬ ‫کندانسور و منبع نوری به ارامی با برس زدن روی سطوح تمیز‬ ‫می شوند‪ .‬این کار‪ ،‬ذرات غبار را می زداید‪ .‬حباب الستیکی برای‬ ‫دمیدن هوا روی سطح لنزها و برای اطمینان از عدم وجود گرد و‬ ‫غبار به کار می رود‪ .‬اگر گرد و غبار روی سطح نوری باشد‪ ،‬از یک‬ ‫تکه دستمال تمیز نرم با حرکات چرخشی و بدون ایجاد فشارزیاد‬ ‫روی لنزها استفاد هم یشود و با حباب الستیکی‪ ،‬دوباره برای حذف‬ ‫ذرات روی لنزها هوا دمیده می شود‪ .‬از یک تکه دستمال چرمی نرم‬ ‫نیز می توان برای این منظور استفاده کرد‪ .‬در این صورت‪ ،‬دستمال‬ ‫چرمی را در انتهای یک شئ استوانه ای کوچک با قطری کمتر از‬ ‫قطر لنزها قرارداده و بدون اعمال فشار زیاد روی سطح عدسی‬ ‫بچرخانید‪ .‬درنهایت هوا روی سطح عدسی اسپری می شود‪.‬‬ ‫تمیزکردن سطوح خارجی کافی است‪ .‬دستمال چرمی را درصورت‬ ‫نیاز می توان با اب مقطر مرطوب نمود‪.‬‬ ‫‪ ‬تحت شرایط یکسان نصب‪ ،‬اجزای نوری داخلی نباید با گرد‬ ‫و غبار یا ذرات الوده شوند‪ .‬اگر بنا به دالیلی‪ ،‬ذراتی وجوددارد‪،‬‬ ‫الزم است جهت تمیزکردن میکروسکوپ‪ ،‬اجزای ان را باز کرد‪.‬‬ ‫اگر فضای محیط کار تمیز نیست هرگز نباید قطعات چشمی و‬ ‫شیئی را باز کرد‪ .‬درصورت نیاز به تمیز کردن عدسی چشمی‪،‬‬ ‫انرا با یک برس و اسپیراتور مطابق با روشی که پیش از این شرح‬ ‫داده شده است‪ ،‬تمیز نمایید‪ .‬توصیه می شود عدسی های شیئی را‬ ‫به هر دلیلی بازنکنید‪ .‬این کار می تواند محدوده خطای مجاز به‬ ‫دست امده توسط سازنده را تغییر دهد‪.‬‬ ‫اگر الزم است عدسی ها بازشوند‪ ،‬مجدد باید تنظیم گردند و‬ ‫این زمانی عملی است که از دستورالعملهای سازنده به طور کامل‬ ‫پیروی شود‪ .‬تمیز کردن عدسی های شیئی به تمیز نگهداشتن‬ ‫جلو و پشت لنزها محدود می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر باقی مانده روغن ایمرسیون‪ ،‬روی سطح لنزها دیده‬ ‫می شود با استفاده از کاغذ عدسی یا پنبه پاک کنید‪ .‬سپس سطح‬ ‫عدسی را با محلول ‪ %80‬اتر و ‪ -2 %20‬پروپانول تمیز نمایید‬ ‫تمیزکردن بدنه میکروسکوپ‬ ‫‪ ‬بدنۀ میکروسکوپ را می توان با محلول شوینده برای از بین‬ ‫بردن الودگی‪ ،‬روغن و چربی خارجی تمیز نمود‪ .‬این کار باید با یک‬ ‫برس کوچک انجام شود و بعد از پاک کردن‪ ،‬بدنۀمیکروسکوپ باید‬ ‫با محلول ‪ 50 / 50‬اب مقطر و اتانول ‪ %95‬تمیز شود‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪47‬‬ ‫نکته‪ :‬این محلول برای تمیزکردن سطوح نوری مناسب نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬تمام اجزا در مکانیسم های تنظیم پیچ ماکرو‪/‬میکرو‪ ،‬کندانسور‬ ‫و سطح یا صفحه باید به طور مرتب با روغن تصفیه شد ماشین برای‬ ‫تسهیل حرکت‪ ،‬روغنکاری شوند‪.‬‬ ‫نگهداری میکروسکوپ‬ ‫مهم ترین مراحل نگهداری میکروسکوپ در شرایط کاری‬ ‫مناسب به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ ‬از تنظیم بودن صفحه مکانیکی اطمینان حاصل نمایید‪.‬‬ ‫صفحه باید به ارامی در تمام جهات (‪ )X-Y‬حرکت کند و در‬ ‫وضعیت انتخاب شده توسط کاربر باقی بماند‪.‬‬ ‫‪ ‬مکانیسم تنظیم فاصله کانونی را امتحان کنید‪ .‬فاصله کانونی‬ ‫انتخاب شده توسط کاربر میکروسکوپ باید ثابت باقی بماند‪ .‬ارتفاع‬ ‫نباید از انچه که توسط کاربر میکروسکوپ تعیین شده‪ ،‬تغییر کند‪.‬‬ ‫‪ ‬عملکرد دیافراگم را کنترل کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬همه اجزای مکانیکی را تمیز نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را مطابق با توصیه های سازنده روغنکاری کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬تنظیم بودن گیره نگهدارنده نمونه را کنترل کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬تنظیم بودن اجزای نوری را کنترل نمایید‪.‬‬ ‫اقدامات پیشگیرانه‬ ‫‪ ‬چون اتانل روی اجزای نوری اثر می کند از ان برای تمیزکردن‬ ‫استفاده ننمایید‪ .‬همچنین پایه صفحه مکانیکی را با گزیلن یا استون‬ ‫تمیز نکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬از کاغذ معمولی برای تمیزکردن لنزها استفاده نکنید‪ ،‬چون‬ ‫می تواند روی سطوح خراش ایجادکند‪.‬‬ ‫‪ ‬برای جلوگیری از باقی ماندن اثر انگشت‪ ،‬لنزها را با انگشتان‬ ‫لمس نکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬لنزهای قطعه چشمی یا شیئی را با پارچه یا کاغذ تمیز نکنید‪،‬‬ ‫چون پوشش محافظ اجزای نوری ممکن است کیفیت خود را از‬ ‫دست بدهد‪ .‬این سطوح را با برس موی شتر یا دمیدن هوا با یک‬ ‫اسپیراتور تمیز کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬از رهاکردن میکروسکوپ بدون قطعات چشمی اجتناب کنید‪.‬‬ ‫برای اجتناب از نفوذ گرد و غبار و ذرات روی سطوح‪ ،‬درپوش ها را‬ ‫روی عدسی ها قراردهید‪.‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را در محیط های مرطوب‪ ،‬در داخل جعبه‬ ‫نگهداری نکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬از فشاراوردن عدسی شیئی روی اسالید اجتناب کنید‪ ،‬این‬ ‫کارمی تواند به المل یا عدسی جلو اسیب برساند‪ .‬فاصله کانونی را‬ ‫ ‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫به ارامی و به دقت تنظیم کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬سطح یا صفحه مکان کیی را تمیز نگهدارید‪.‬‬ ‫‪ ‬اجزای نوری را باز و جدا نکنید این کار می تواند تنظیمات‬ ‫را تغییردهد‪ .‬سطوح نوری باید ابتدا با برس موی شتر و سپس با‬ ‫دستمال چرمی یا کاغذ عدسی تمیز شوند‪.‬‬ ‫‪ ‬برای برداشتن میکروسکوپ از دو دست استفاده کنید‪،‬‬ ‫به طوری که یک دست بازوی میکروسکوپ و دیگری پایه ان را‬ ‫حمایت کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬به هنگام تعویض المپ‪ ،‬از لمس سطح ان با انگشتان‬ ‫خودداری کنید‪ .‬اثر انگشتان‪ ،‬شدت نور را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫‪ ‬به منظور افزایش عمر المپ از وجود ولتاژ صحیح‬ ‫اطمینان حاصل نمایید‪ .‬هر زمان که ممکن است‪ ،‬از کمترین‬ ‫شدت نورمورد نیاز برای مشاهده‪ ،‬استفاده نمایید‪ .‬اگر ولتاژ‪،‬‬ ‫پایدار و یکنواخت نیست‪ ،‬میکروسکوپ را به یک تثبیت کننده‬ ‫ولتاژ وصل نمایید‪.‬‬ ‫مراقبت ویژه در شرایط اب و هوایی گرم‬ ‫در اب و هوای گرم و نیز اب و هوای خشک‪ ،‬مشکل اصلی گرد‬ ‫و غبار است چون بر سیستمهای مکانیکی و نوری اثر می گذارد‪.‬‬ ‫‪ ‬وقتی از میکروسکوپ استفاده نمی کنید همیشه با یک‬ ‫روکش پالستیکی ان را بپوشانید‪.‬‬ ‫‪ ‬بعد از استفاده‪ ،‬یا دمیدن هوا با استفاده از اسپیراتور‪،‬‬ ‫میکروسکوپ را تمیز کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬لنزها را با برس موی شتر یا با یک قلم مو تمیز کنید‪ .‬اگر‬ ‫گرد و غبار به سطوح نوری چسبیده است‪ ،‬سعی کنید ان را با کاغذ‬ ‫عدسی تمیز نمایید‪ .‬سطح را خیلی ارام پاک کنید تا از ایجاد خراش‬ ‫جلوگیری شود‪.‬‬ ‫مراقبت ویژه برای جلوگیری از رشد قارچ در شرایط‬ ‫اب و هوایی مرطوب‬ ‫در شرایط اب و هوایی مرطوب و عموما گرم‪ ،‬رشد قارچ روی‬ ‫سطوح لنزها‪ ،‬در شیار پیچ ها و زیر رنگ محافظ می تواند عملکرد‬ ‫میکروسکوپ را تحت تاثیر قراردهد‪ .‬اگر از میکروسکوپ به طور‬ ‫مناسب محافظت نشود‪ ،‬در عرض مدت کوتاهی غیرقابل‬ ‫استفاده خواهدشد‪ .‬مراقب تهای زیر در جلوگیری از رشد قارچ‬ ‫موثر است‪.‬‬ ‫‪ ‬شب ها‪ ،‬میکروسکوپ را در یک جعبه مجهز به المپ‬ ‫برق که قدرت ان بیش از ‪ 40‬وات نباشد‪ ،‬نگهداریک نید‪ .‬المپ‬ ‫باید در قسمت باالیی جعبه نزدیک سر دو چشمی نصب و در‬ ‫طول شب روشن نگهداشته شود‪ .‬جعبه جهت گردش هوا‪ ،‬باید‬ ‫تعدادی روزنه داشته باشد و دما در داخل جعبه نباید بیش از‪50°C‬‬ ‫باشد تا بر روغن موجود در میکروسکوپ اثر نکند‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر امکان استفاده از یک جعبه با المپ برق وجودندارد‪،‬‬ ‫به عنوان جایگزین می توان از ماده خشک کننده مثل سیلیکا ژل‬ ‫از اینکه میکروسکوپ در یک جعبه محافظ یا زیر روکش محافظ‬ ‫پارچ های مانند دستمال‪ ،‬نگهداری می شود اطمینان حاصل نمایید‪.‬‬ ‫همچنین ماده خشک کننده باید در شرایط مطلوب باشد‪ .‬درغیر‬ ‫این صورت انرا تعویض نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را به طور مرتب تمیزکنید‪ .‬اگر لنزها با دست تماس‬ ‫دارند‪ ،‬از دستکش التکس استفاده کنید‪ .‬این کار از باقی ماندن هرگونه اثر‬ ‫انگشت جلوگیری کرده و خطر رشد قارچ را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر هیچ کدام از جایگزین های باال عملی نیست‪،‬‬ ‫میکروسکوپ را در مکانی با تهویه مناسب قراردهید‪ .‬وقتی از‬ ‫میکروسکوپ استفاده نمی شود‪ ،‬میتوان ا نرا برای مدت کوتاه زیر نور‬ ‫مستقیم خورشید قرارداد‪ .‬این کار رطوبت و خطر رشد قارچ روی‬ ‫استفاده نمی شود‪ ،‬می توان ا نرا برای مدت کوتاه زیر نور مستقیم‬ ‫خورشید قرارداد‪ .‬این کار رطوبت و خطر رشد قارچ روی سطوح‬ ‫مختلف دستگاه را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫‪ ‬تهویه مطبوع‪ ،‬کنترل دما و رطوبت‪ ،‬به طور قابل مالحظه ای‬ ‫از رشد قارچ روی میکروسکوپ جلوگیری می کند‪ .‬هر چند که برای‬ ‫تعداد زیادی از ازمایشگاه ها‪ ،‬چنین انتخابی وجودندارد‪ .‬اگر تهویه‬ ‫مطبوع در محلی که میکروسکوپ نصب شده است‪ ،‬برقرار نیست‪،‬‬ ‫باید برای کنترل رطوبت‪ ،‬تمهیداتی در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫پاک و تمیزکردن رشته های قارچ‬ ‫‪ ‬با استفاده از رو شهای ذکرشده در این فصل‪ ،‬به طورمرتب‬ ‫میکروسکوپ را تمیز نمایید‪ .‬مقدار رطوبت را در جایی که میکروسکوپ‬ ‫نگهداری می شود‪ ،‬کنترل کنید‪ .‬اگر تهویه کافی وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫احتمال رشد قارچ روی میکروسکوپ کاهش می یا بد‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر قارچ رشد کرده است‪ ،‬از پنب های که به محلول ضدقارچ‪،‬‬ ‫اتر یا گزیلن اغشته شده است‪ ،‬استفاده نمایید‪ .‬پنبه را به ارامی و با حرکت‬ ‫چرخشی روی سطح عدسی بمالید‪ .‬از حرکت به سمت جلو و عقب یا‬ ‫چپ و راست و با اعمال فشار کم روی سطح عدسی نیز می توان استفاده‬ ‫کرد‪ .‬اگر الزم شد‪ ،‬مراحل فوق را با یک تکه پنبه نو تکرار نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬وقتی رشته های قارچ به طور کامل زدود هشد‪ ،‬با یک تکه‬ ‫کوچک پنبه نو‪ ،‬انرا تمیز نما یید‪.‬‬ ‫مراقبت از میکروسکوپ‬ ‫تواتر‪ :‬روزانه (بعد از استفاده)‬ ‫‪ ‬روغن ایمرسیون را از روی عدسی ‪ 100X‬پاک کنید‪ .‬از‬ ‫کاغذ عدسی‪ ،‬یا اگر در دسترس نیست‪ ،‬از پنبه استفاده نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬نگهدارنده نمونه را تمیز کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬کندانسور را تمیز کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬مقاوم کنترل شدت نور را در پایی نترین حد قرا ردهید و‬ ‫سپس سیستم نوری را به طور کامل خاموش کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را با یک روکش پالستیکی یا پارچ های‬ ‫بپوشانید‪.‬‬ ‫اطمینان حاصل نمایید که میکروسکوپ در یک مکان دارای‬ ‫تهویه مناسب‪ ،‬با کنترل رطوبت و دما‪ ،‬نگهدار ی می شود‪.‬‬ ‫اگرتهویه جعبه نگهداری برقرار است و یک المپ برای کنترل‬ ‫رطوبت وجوددارد‪ ،‬میکروسکوپ را داخل ان قرارداده‪ ،‬المپ را‬ ‫روشن و در جعبه را ببندید‪.‬‬ ‫تواتر‪ :‬هر ماه‬ ‫‪ ‬ذرات گرد و غبار را از بدنۀ میکروسکوپ پاک کنید‪ .‬برای‬ ‫این کار از یک تکه دستمال مرطوب با اب مقطر استفاده نمایید‪.‬‬ ‫‪ ‬ذرات گرد و غبار را از روی قطعات چشمی‪ ،‬عدسی شیئی و‬ ‫کندانسور پاک کنید‪ .‬از حباب پالستیکی برای دمیدن هوا استفاده‬ ‫کنید‪ .‬سپس سطح عدسیها را با محلول تمیزکنندۀ عدسی تمیز‬ ‫نمایید‪ .‬این محلول را به طور مستقیم روی لنزها استفاده نکنید‪،‬‬ ‫بلکه روی کاغذ عدسی ریخته و سپس سطح ان را به ارامی با‬ ‫کاغذ مرطوب پاک کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬مکانیسم گیره نگهدارنده اسالید را بردارید‪ ،‬به دقت تمیز‬ ‫و دوباره نصب کنید‪.‬‬ ‫تواتر‪ :‬هر ‪ 6‬ماه‬ ‫برای تکمیل روند نگهداری ماهانه‪ ،‬موارد ذیل توصیه می شود‪:‬‬ ‫‪ ‬میکروسکوپ را با چشم بررسی کنید‪ .‬اطمینان حاصل‬ ‫نمایید که هر یک از اجزا‪ ،‬در شرایط مطلوب بوده و از نظر‬ ‫مکانیکی تنظیم شده است‪.‬‬ ‫‪ ‬اطمینان حاصل نمایید که شرایط تهویه مناسب‪ ،‬کنترل دما‬ ‫و رطوبت در مکان نصب رعایت می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬از کیفیت سیستم الکتریکی میکروسکوپ اطمینان حاصل‬ ‫نمایید‪ .‬بی نقص بودن رابط ها‪ ،‬فیوزها و المپ رشته ای را تایید نمایید‪.‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪49‬‬ ‫ ‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫حسین سیمایی‪ ،‬دکتر طاهره ناجی*‬ ‫*دانشیارو مدیرگروه علوم پایه داروسازی‪ ،‬دانشگاه ازاد‪،‬تهران‬ ‫مروری بر ژنومیکس‬ ‫ژنومیکس بررسی کل ژنوم است و شامل شناخت توالی ‪،‬نو ترکیبی‪ ،‬عملکرد‬ ‫و ساختار است‪ )1(.‬بررسی یک ژن منفرد زمانی ژنومیکس نام می گیرد‬ ‫که تاثیر ان بر کل ژنوم ( پاسخ که به ژنوم می دهد) وتاثیری که از ژنوم‬ ‫می گیرد‪ ،‬بررسی شود‪)2(.‬‬ ‫کاربردها و ابعاد مختلف ژنومیکس‬ ‫کاریوتایپ‬ ‫کاریوتایپ‪ ،‬بررسی کروموزوم های یک سلول است که در مرحله‬ ‫متافاز متوقف شده‪ ،‬و با یک رنگ خاص رنگ امیزی و قابل دیدن‬ ‫شود‪ .‬با پیشرفت های تکنیک های ‪ tissue culture‬و بکارگیری‬ ‫روش های رنگ امیزی کروموزوم ها ‪ ،‬و ارایه کاریوگرام ها‪ ،‬در‬ ‫سال های بین ‪ 1950‬تا ‪ )3( 1960‬ابزار اصلی پژوهش شده بود‪.‬‬ ‫)‪Multiflour FISH (Spectral Karyotyping‬‬ ‫برای تشخیص بازارایی های کروموزومی و بررسی سریع مجموعه‬ ‫کروموزوم ها می توان از این تکنیک استفاده کرد‪.‬نتیجه حاصل از‬ ‫‪ Multifluor FISH‬در واقع کاریوتیپی است که در ان کروموزوم ها با‬ ‫رنگ های متفاوتی رنگ امیزی شده اند‪.‬هر رنگ در واقع مجموعه‬ ‫ای از پروب هاست که به نواحی مختلف کروموزوم اتصال یافته اند‪.‬‬ ‫یک کروموزوم طبیعی در تمام طول خود به یک رنگ دیده می شود‬ ‫اما کروموزوم های غیر طبیعی مانند کروموزوم های سلول های‬ ‫سرطانی ‪،‬ظاهری راه راه با رنگ های دیگر را نشان می دهند‪)4(.‬‬ ‫‪Microarray‬‬ ‫ایده ومتدولوژی ‪ Microarray‬برای اولین بار با‬ ‫‪ Antibody microarray‬ها معرفی شد(‪ DNA Microarray.)5‬ها‬ ‫شامل پروب های ‪ DNA‬می باشند که به یک سطح جامد مانند شیشه‬ ‫یا سیلیکون چسبیده شده اند‪.‬هر نقطه بر روی این سطح جامد دارای‬ ‫تعداد زیادی پروب است که تکه ها ی ‪ DNA‬می توانند به انها‬ ‫پیوند شوند‪.‬تکه ها ی ‪ DNA‬که با یک ماده فلورسانس نشاندار‬ ‫شده اند‪ ،‬به قطعه پروبی که مکمل انها است می چسبند‪ .‬سپس‬ ‫نقاطی که تکه ها ی ‪ DNA‬به انها پیوسته شده و یا متصل نشده اند‪،‬‬ ‫بررسی می شود‪.‬این تکنیک همسان تکنیک های قدیمی ساترن‬ ‫بالت و نورترن بالت بوده‪ ،‬و تفاوتش با این روش ها در این است‬ ‫که در ‪ Microarray‬تعداد زیادی ژن بطور همزمان مورد بررسی‬ ‫قرار می گیرند‪)6(.‬‬ ‫)‪Array comparative genomic hybridization (aCGH‬‬ ‫زمانی که اصطالح ‪Array comparative genomic hybridization‬‬ ‫برای اولین مورد استفاده قرار گرفت‪ ،‬این تکنیک بیشتر به تکنیک‬ ‫‪ FISH‬شبیه بود و شباهت کمتری به تکنولوژی ‪Array‬داشت(‪)1،2‬‬ ‫‪aCGH‬درواقع ترکیبی از اصول تکنولوژی ‪( CGH‬شکل ‪ )7‬و‬ ‫‪ Array‬است‪ .‬برخالف روش ‪ CGH‬که دران از کروموزوم های‬ ‫متافاز استفاده می شد‪ ،‬در‪ aCGH‬نیازی به کروموزوم های‬ ‫متافازی نیست و انالیز کروموزوم بااستفاده از تکه ها ی ‪DNA‬‬ ‫امکان پذیر است‪ .‬پروب های ‪DNA‬باتوالی مشخص برروی یک‬ ‫ماتریکس جامد مانند شیشه فیکس می شوند‪ .‬به دلیل اینکه توالی‬ ‫پروب های استفاده شده کوتاه است‪ ،‬قدرت تفکیک ‪ aCGH‬از‬ ‫روش های ‪CGH‬قدیمی بسیار بیشتر است‪ .‬قدرت تفکیک به طول‬ ‫پروب ها و فاصله ژنومی بین ان ها بستگی دارد‪)3(.‬‬ ‫‪lllumina sequencing‬‬ ‫این روش بر پایه پایان یابی رنگی برگشت پذی ر �‪(Revers‬‬ ‫)‪ible dye-termination‬استوار است‪ ،‬که به ما این امکان‬ ‫را می دهد تا تک تک بازها را در هنگام سنتز ‪DNA‬شناسایی‬ ‫کنیم‪ .‬مولکول ‪ DNA‬تکه تکه شده‪ ،‬با پرایمرهایی که به یک‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪51‬‬ ‫سطح جامد چسبیده اند تکثیر شده و کلنی هایی از تکه ها ی‬ ‫مختلف ‪ ،‬پیوسته به صفحه جامد ایجاد می شود‪ .‬پس از این مرحله‬ ‫نوکلئوتیدهای ‪ G,A,T‬و ‪ C‬که انتهای انها بالک شده و با رنگ های‬ ‫مختلف نشاندار شده اند‪،‬اضافه می شوند‪.‬نوکلئوتیدی که مکمل‬ ‫اولین باز است پیوند می شود‪ ،‬و سایر نوکلئوتیدها شسته می شوند‪.‬‬ ‫پس از هر بار سنتز‪،‬پرتوهای لیزر تابانده می شوند و گروه بالک‬ ‫کننده ازاد شده و رنگ فلورسانس مخصوص هر باز قابل تشخیص‬ ‫می شود‪.‬این رنگ ثبت می گردد و چرخه بعدی بااضافه کردن مجدد‬ ‫نوکلئوتیدها اغاز می گردد‪)4(.‬‬ ‫‪Assembling‬‬ ‫تکنولوژی توالی یابی ‪ DNA‬نمی تواند کل ژنوم را بصورت پیوسته‬ ‫توالی یابی کند‪ Assembling.‬در واقع ردیف کردن و و یکی کردن‬ ‫تکه ها ی توالی یابی شده برای یافتن توالی اصلی ‪ DNA‬است‪.)5‬‬ ‫فرایند ‪ Assembling‬به دو دسته تقسیم می شود‪De novo -1 :‬‬ ‫برای ژنوم هایی که مشابه هیچکدام از توالی هایی شناخته شده‬ ‫ی گذشته نمی باشد‪ :Comparative-2 .‬توالی هدف مشابه توالی‬ ‫هایی است که قبال تعیین شده اند(‪)6‬پس از انجام این مرحله‪،‬توالی‬ ‫یک رشته ی پیوسته بدست می اید‪)7(.‬‬ ‫‪Genome annotation‬‬ ‫تفسیر ژنوم فرایندی است که در چند گام اساسی اطالعات‬ ‫بیولوژیکی ژنومی که توالی یابی شده را فراهم می نماید(‪)8‬‬ ‫این گام ها شامل موارد زیراست‪:‬‬ ‫‪-1‬مشخص کردن قسمت هایی از ژنوم که پروتئین ها را کد نمی کنند‪.‬‬ ‫‪ Gene prediction-2‬که مشخص کردن قسمت هایی است که‬ ‫ژن ها را کد می کنند‪.‬‬ ‫‪-3‬افزودن اطالعات بیولوژیکی قسمت های کد کننده ژن(‪)9‬‬ ‫تفسیر ژنوم توالی یابی شده به دلیل گزارش ها و نتایج کمی که‬ ‫تاکنون از ان وجود دارد محدود و مشکل است(‪.)10‬‬ ‫انتخاب یک تست ژنتیکی‬ ‫تست های ژنتیکی به دو دسته مستقیم (‪ )Direct genetic testing‬و‬ ‫غیر مستقیم )‪ (Indirect genetic testing‬تقسیم بندی می شوند‪.‬در‬ ‫تست مستقیم‪،‬ازمایشگاه به دنبال واریانت های ژنتیکی که بطور مستقیم‬ ‫با بیماری پیوسته هستند‪،‬می باشد‪،‬اما تست غیر مستقیم به بررسی ان‬ ‫دسته از مارکرهای ‪ DNA‬می پردازد که با شرایط ایجاد شده وابستگی‬ ‫دارند‪،‬اما دلیل اصلی ایجاد ان حالت ژنتیکی نمی باشند‪)11(.‬‬ ‫ ‪52‬‬ ‫‪52‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫در انتخاب یک تست ژنتیکی شرایط فردی همانند سن‬ ‫بیمار‪،‬سابقه خانوادگی و موارد دیگری مورد توجه قرار می گیرند‪.‬‬ ‫جدول ‪ 3‬به فاکتورهایی که در انتخاب یک تست ژنتیکی موثر‬ ‫هستند ‪ ،‬اشاره می کند(‪.)12‬‬ ‫تقسیم بندی واریانت های ژنتیکی‬ ‫حاصل از تست های تشخیصی‬ ‫در تست های تشخیصی ژنتیک بالینی واریانت ها را در یکی‬ ‫از این ‪ 6‬گروه دسته بندی می کنند‪:‬‬ ‫‪ Disease causing-1‬تغییر توالی که ازپیش گزارش شده‬ ‫و مشخص شده که علت ایجاد یک اختالل می باشد(حذف‬ ‫‪F508‬در ‪)ctfr‬‬ ‫‪ likely disease causing-2‬تغییر توالی که در قبال گزارش‬ ‫نشده اما از انواعی که انتظار می رود مسئول ایجاد یک اختالل‬ ‫باشد(مانند جهش خاموش در یک ژن که انواع مشابه این جهش‬ ‫قبال گزارش شده است‪).‬‬ ‫‪ Possibly disease causing-3‬تغییر توالی که قبال گزارش‬ ‫نشده و ممکن است باعث ایجاد یک اختالل باشد و یا نباشد‪.‬‬ ‫‪ likely not disease causing-4‬تغییر توالی که قبال‬ ‫گزارش شده و مشخص شده که واریانت معمول می باشد‪.‬‬ ‫‪ variant of unknown clinical significance-6‬تغییر‬ ‫توالی که مشخص نشده و یا انتظار نمی رود که علت ایجاد‬ ‫یک اختالل باشد اما همراه با یک تظاهر بالینی مشاهده شده‬ ‫است(‪)13‬‬ ‫کاربرد ژنومیکس در تعدادی از سرطان ها‬ ‫تکمیل پروژه ژنوم انسانی سبب جهش در استفاده از‬ ‫فناوری های ژنومی و پروتئومی برای شناسایی مارکرها به منظور‬ ‫تشخیص زودهنگام سرطان با هدف مولکولی شده است‪.‬تعداد‬ ‫ژن های انسانی شناخته شده و توالی های بیان شونده همچنان‬ ‫در حال رشد است و ابزارهای تازه ای برای تحلیل این داده ها‬ ‫به وجود امده است‪.‬تفاوت در بیان ژن ها در بافت های سالم و‬ ‫بدخیم امکان شناسایی ژن ها و مسیرهایی که در سرطان های‬ ‫انسانی تغییر می کنند را فراهم می کند‪)14-16(.‬‬ ‫تمامی تکنیک های ژنومیکس در شناسایی اهداف ناشناخته در‬ ‫ژنوم و پروتئوم تومور نقش دارند‪ .‬شناسایی تغییرات اختصاصی‬ ‫در ‪ RNA,DNA‬و پروتئین های تومور مستلزم دانستن اتفاقاتی‬ ‫است که در داخل و اطراف تومور رخ می دهد‪ .‬در گذشته توانایی‬ ‫محققین در تعیین جایگاه دقیق این تغییرات به دلیل ضعف در‬ ‫جداسازی انواع خاص سلولی از نمونه پاتولوژی دچار اختالل بود‪.‬‬ ‫‪cell-scraping‬خالص سازی با ستون میل ترکیبی (‪)17‬کشت‬ ‫سلول های نامیرا در محیط کشت(‪)18‬کشت همزمان سلولی(‪)19‬و‬ ‫تشریح دستی بافت هات همگی از روش های مورد استفاده ای هستند‬ ‫که هریک فواید ایرادات خاص خود را دارند‪ .‬با وجود اینکه این تکنیک‬ ‫ها سبب پیشرفت پژوهشگران در تهیه رده های سلولی خالص برای‬ ‫ارزیابی جریانات داخل سلول شده اند‪،‬اما بخشی از اطالعات که‬ ‫تعیین کننده فنوتیپ یک نوع تومور خاص می شوند از دست خواهد‬ ‫رفت‪.‬مثال محیط اطراف تومور سرطانی نه تنها شامل اجزاء بدخیم‬ ‫اپیتلیالی است بلکه استرومای در برگیرنده و بافت سالم اطراف را‬ ‫نیز شامل می شود‪.‬این اجزاء میکروسکوپی با استفاده ازد گیرنده ها‬ ‫‪،‬اتصاالت سلولی‪،‬مولکول های سیگنال داخل و بین سلولی به سلول‬ ‫های توموری امکان برقراری ارتباط با محیط اطراف را می دهند و نیز‬ ‫نقش فعالی در کنترل و یا پیشرفت انها دارند‪)19(.‬‬ ‫ژنومیکس سرطان پروستات‬ ‫غده پروستات یکی از غدد سیستم تولیدمثلی مرد است‪.‬‬ ‫درکشورهای پیشرفته سرطان پروستات شایع ترین سرطان‬ ‫غیرپوستی است و عوامل بسیار زیادی از جمله سن‪ ،‬نژاد وسابقه‬ ‫خانوادگی در بروز ان موثر هستند‪ .‬اغلب سرطان های پروستات‬ ‫دارای رشد کم می باشند‪ ،‬اما موارد تهاجمی ان نیز دیده می شود‪.‬‬ ‫(‪)20‬سلول های سرطانی پروستات ممکن است متاستاز داده و به‬ ‫سایر قسمت های بدن از جمله استخوان ها وغدد لنفاوی منتقل‬ ‫شوند‪.‬سرطان پروستات می تواند منجر به درد به هنگام دفع ادرار‪،‬‬ ‫مشکالت جنسی وحتی مرگ شود‪ .‬معموال در سنین باالی ‪50‬سال‬ ‫بروز پیدا می کند و ششمین عامل مرگ ومیر وابسته به سرطان جهان‬ ‫درمردان است‪ .‬درکشورهای توسعه یافته شایع ترین سرطان بوده و‬ ‫شیوع ان در کشورهای درحال توسعه روبه افزایش است(‪.)21.22‬‬ ‫بررسی های تازه ژنومیکس سرطان پروستات به روشن شدن‬ ‫اساس ژنتیکی این بیماری رایج وپیچیده کمک فراوانی کرده است‪.‬‬ ‫مطالعات گسترده ژنومیکس واریانت های ژنی بی شمار مرتبط با‬ ‫بیماری و همچنین ویژگی های بیان ژنی در تومورهای پروستات‬ ‫اشکار کرده اند‪.‬بر اساس این نتایج غربالگری فردی ژنی سرطان‬ ‫پروستات می تواند در تشخیص بیماری ارزشمند باشد‪)23(.‬‬ ‫ژنومیکس سرطان سینه‬ ‫یافته های ‪ Microarray‬در تحقیقات سرطان سینه به طور عمده‬ ‫به دو موضوع اشاره می کنند‪ :‬اوال تومورهای جداگانه که از یک‬ ‫عضو منشاء می گیرند ممکن است بر اساس الگویبیان ژنی و‬ ‫مستقل از مرحله و درجه پیشرفت در گروه های متفاوتی طبقه‬ ‫بندی می شوند‪.‬ثانیا از یافته های بیولوژیکی ناشی از اینگونه‬ ‫طبقه بندی ها می توان جهت تشخیص استفاده کرد‪.‬مطالعات‬ ‫نشان داده اتست که تکنولوزی ‪ Microarray‬امکان بررسی رفتار‬ ‫تومور در بافت زنده را فراهم و ارزیابی روش تشخیص و مقاومت‬ ‫دارویی را امکان پذیر می سازد‪ .‬بررسی بیان هزاران ژن نشان می‬ ‫دهد که تفاوت زیادی در بین تومورهایی که از یک عضو منشاء‬ ‫می گیرند وجود دارد‪)24-25(.‬‬ ‫به نظر می رسد که مهمترین چالش کنونی استفاده از‬ ‫‪ DNA microarray‬در ارزیابی بیان ژن و تغییرات تعداد‬ ‫رونوشت ها در ماده توموری باشد‪.‬با وجود اینکه تکنولوژی‬ ‫‪ DNA microarray‬در انالیز بیان ژن ها پیشرفتی در درمان‬ ‫کلینیکی بیماران سرطان سینه ایجاد نکرده است‪،‬اما اطالعات‬ ‫درباره مسیرها و مکانیسم های مولکولی در فعالیت های‬ ‫بیولوژیکی فراهم می کند(‪)26‬‬ ‫نگاهی به اینده‬ ‫با توجه به کاهش روز افزون هزینه های توالی یابی و بررسی‬ ‫ژنوم‪ ،‬افزایش کارایی روش های موجود پییشرفت های علم‬ ‫شیمی و ورود نسل های جدید توالی یابی‪ ،‬در اینده بیمارانی‬ ‫که به مراکز درمانی مراجعه می کنند‪ ،‬پیش از معاینه می توانند‬ ‫توالی ژنی خود را به همراه داشته باشند‪ .‬با این وجود این روند‬ ‫انقالبی نیست که در یک شب اتفاق بیفتد چون پیش بینی فنوتیپ‬ ‫بر اساس یافته های ژنوتیپی همچنان با محدودیت های فراوان‬ ‫روبرو است و همچنین زمان زیادی تا ظهور تکنولوژی های‬ ‫ژنومیکی با کیفیت مناسب و هزینه کم باقی مانده است‪)27(.‬‬ ‫منابع‬ ‫‪1.sonoda G, palazzo j, do manoir s, Godwin AK,Feder‬‬ ‫‪M,Yakushiji M,et al‬‬ ‫‪2.McCutchan TF ,singer MF. DNA sequences similar‬‬ ‫‪to those‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4.Meyer M,kircher M .Illumina sequencing library‬‬ ‫‪preparation for highly multiplexed target capture‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪53‬‬ ‫رپرتاژ اگهی‬ ‫شرکت" وستا تجهیز پارت" برگزار کرد‪:‬‬ ‫گارگاهیباموضوع‬ ‫"نحوه ی استفاده و نگه داری دستگاه های بیوشیمی و هورمون"‬ ‫شرکت وستا تجهیز پارت با ایمان به این مهم‬ ‫که امر اموزش به عنوان رکن اساسی در افزایش‬ ‫بهره وری و بهبود عملکرد کارکنان است‪،‬‬ ‫در ادامه برگزاری کارگاه های اموزشی در جهت‬ ‫انتقال تجربیات مهندسان و کارشناسان شرکت‬ ‫برای دانشگاه های علوم پزشکی سراسر ایران‪،‬‬ ‫براساس برنامه از قبل تعیین شده‪ ،‬تصمیم به‬ ‫برگزاری کارگاهی در استان کهگیلویه و بویراحمد‬ ‫با موضوع «نحوه ی استفاده و نگه داری دستگاه های‬ ‫بیوشیمی و هورمون؛ و اشنایی مقدماتی با دستگاه ها‬ ‫و اصول کنترل کیفی" گرفت‪ .‬کارگاه اموزشی مذکور‬ ‫با حضور بیش از ‪ 120‬نفر از اساتید‪ ،‬مسئوالن‬ ‫فنی و کارشناسان جامعه ی ازمایشگاهی استان‬ ‫کهگیلویه و بویر احمد در ازمایشگاه مرجع استان‬ ‫(سالن اجتماعات زنده یاد دکتر فرامرز احمدی) در‬ ‫چهارشنبه ‪ 28‬تیرماه ‪ 96‬برگزار شد‪ .‬در این کارگاه‪،‬‬ ‫اقایان مهندس اسماعیل رضایی و دکترمسلم‬ ‫نجفی و خانم مهندس فهیمه پاکزاد به عنوان کمیته‬ ‫اجرایی و مدرس به تشریح و توضیح مباحثی حول‬ ‫محور موضوع کارگاه پرداختند‪.‬‬ ‫ ‪54‬‬ ‫‪54‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫کارگاه با سخنرانی جناب دکتر قلم فرسا‪ ،‬مدیریت‬ ‫رنگی صورت می گیرد‪ .‬این محلول رنگی با‬ ‫محترم معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج‬ ‫استفاده از دیتکتور دستگاه االیزا ریدر‪ ،‬در طول موج‬ ‫اغاز شد‪ .‬وی ضمن خوشامدگویی به حضار‪ ،‬از‬ ‫مخصوص به خود‪ ،‬خوانش می شود‪.‬‬ ‫شرکت وستا تجهیز پارت به عنوان برگزار کننده‬ ‫همچنین در ادامه مهندس رضایی در رابطه‬ ‫کارگاه اموزشی تشکر کرده و اجرای برنامه های‬ ‫با تجهیزات مرتبط با تکنیک االیزا بیان داشت ‪:‬‬ ‫اموزشی از این دست را از اهم اهداف دانشگاه علوم‬ ‫روش االیزا به دو شیوه دستی و اتوماتیک قابل انجام‬ ‫پزشکی یاسوج عنوان کرد‪ .‬بعد از سخنرانی دکتر قلم‬ ‫است‪ .‬در روش دستی نیاز به دستگاه های‪ :‬شیکر‬ ‫فرسا‪ ،‬دکتر نجفی و مهندس رضایی در دو بخش‬ ‫ریدر بوده و همچنین‬ ‫انکوباتور‪ ،‬االیزا واشر و االیزا ِ‬ ‫جداگانه به ارائه مطالب پرداختند‪.‬‬ ‫می توان از دستگاه های تمام اتوماتیک استفاده‬ ‫در ابتدای کارگاه اقای دکتر نجفی در رابطه با‬ ‫کرد که تمامی مراحل از ریختن نمونه (سمپلینگ)‬ ‫اهمیت االیزا بیان داشت که این متد یک روش‬ ‫و محلول های معرف تا خوانش غلطت را به طور‬ ‫تشخیص ایمنی برای شناخت برخی عوامل‬ ‫کامل‪ ،‬خود دستگاه انجام می دهد‪.‬‬ ‫بیماری زا در انجام ازمایش ها است‪ .‬اهمیت‬ ‫در ادامه راجع به خطاهای رایج در االیزا صحبت‬ ‫استفاده از این تکنیک‪ ،‬به دلیل هزینه های پایین‬ ‫شد‪ .‬از جمله ی این موارد این بود که چه در روش‬ ‫تمام شده تست و با توجه به دقت قابل قبول این‬ ‫دستی و چه روش اتومات االیزا‪ ،‬یکی از مهم ترین‬ ‫روش می تواند مورد بحث قرار گیرد‪.‬‬ ‫عیوب‪ ،‬خطاهای اپراتوری است که برخی از این‬ ‫در ادامه دکتر نجفی به تشریح‬ ‫موارد عبارتند از‪ :‬عدم رعایت مراحل اماده سازی‬ ‫اساس تکنیک االیزا پرداخت و ابراز‬ ‫محلول های ذکر شده طبق بروشور کیت‪ ،‬عدم‬ ‫داشت االیزا واکنش بین انتی ژن‬ ‫زمان دهی مناسب برای اینکه محتویات کیت از‬ ‫و انتی بادی است‪ .‬انتی بادی ها‬ ‫جمله پلیت به دمای محیط برسد‪ ،‬عدم توجه به تاثیر‬ ‫در این روش در کف پلیت ها‬ ‫همولیز در خوانش نمونه‪ ،‬خطا در زمان انکوباسیون‪،‬‬ ‫جای گذاری (‪ )coat‬شده اند‪ .‬با‬ ‫عدم رعایت زمان خیس خوردن( ‪)Soak Time‬‬ ‫وارد شدن نمونه سرم (انتی ژن) به‬ ‫که سبب می شود اتصاالت غیر اختصاصی از‬ ‫چاهک ها‪ ،‬واکنش شروع می شود‬ ‫چاهک ها جدا شود و ‪. ...‬‬ ‫و اتصال بین انها برقرار می شود‪.‬‬ ‫کنترل کیفی در رابطه با تکنیک االیزا از جمله‬ ‫سپس انتی بادی های دیگری که با‬ ‫مواردی بود که در این کارگاه مطرح شد‪ .‬در مبحث‬ ‫محلول کونژوگه باند (متصل) شده‬ ‫کنترل کیفی‪ ،‬دکتر نجفی این گونه ادامه داد‪ :‬دالیل‬ ‫اند‪ ،‬به محلول اضافه می شود که‬ ‫عدم به دست اوردن نتایج مطلوب مواردی چون‪:‬‬ ‫در حضور سوبسترا‪ ،‬تولید محلول‬ ‫منقضی شدن کیت‪ ،‬نگهداری غیر اصولی کیت‪،‬‬ ‫حذف یک معرف کلیدی‪ ،‬شستشوی بیش از‬ ‫اندازه و نادرست و عدم انتخاب فیلتر مناسب‪،‬‬ ‫غلظت باالی کنژوگه‪ ،‬تبخیر چاهک در طول مدت‬ ‫انکوباسیون‪ ،‬رسوب فیبرین در نمونه‪ ،‬الت نامبر‬ ‫متفاوت برای کیت ها و‪ ...‬است‪ .‬همچنین برای‬ ‫اطمینان از صحت ازمایش‪ ،‬باید رنگ زای کرومات‬ ‫پتاسیم را اماده سازی کرده و به مقدار ‪ 200‬میکرو‬ ‫لیتر در ‪ 5‬چاهک تزریق کرده تا ‪ CV‬کمتر از ‪%3‬‬ ‫به دست اید‪ .‬در ادامه برای اطمینان از دقت ازمایش‪،‬‬ ‫این چاهک ها را ‪ 8‬بار مورد خوانش قرار داده و باز‬ ‫هم مقدار ‪ CV‬به دست امده باید کمتر از ‪ %3‬باشد‪.‬‬ ‫پس از توضیحات و بررسی انواع تست ها‬ ‫و مراحل االیزا‪ ،‬مدرس دوره دکتر مسلم نجفی‬ ‫و مهندس اسماعیل رضایی به تشریح کلیات‬ ‫تشخیصی با روش بیوشیمی پرداختند و بیان‬ ‫داشتند که متد تشخیصی بیوشیمی‪ ،‬در رابطه با‬ ‫سنجش برخی انالیت ها و انزیم های بدن‪ ،‬که‬ ‫امری جدایی ناپذیر از کار ازمایشگاهی است‪،‬‬ ‫مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬ ‫همچنین بیان شد در روش بیوشیمی اساس کار‬ ‫فوتومتریک است‪ .‬در واقع غلظت ماده مورد سنجش‬ ‫با استفاده از محلول های موجود در کیت های‬ ‫بیوشیمی‪ ،‬یک رنگ خاص ایجاد می کند که این‬ ‫رنگ‪ ،‬نشانی از غلظت محلول است که با استفاده‬ ‫از دستگاه فوتومتر قابل خوانش است‪.‬‬ ‫مهندس رضایی در رابطه با تجهیزات متد‬ ‫بیوشیمی اشاره کرد که این متد به دو روش دستی و‬ ‫اتومات انجام می پذیرد که امروزه با توجه به پیشرفت‬ ‫تکنولوژی‪ ،‬روش دستی منسوخ شده و اغلب این‬ ‫دست ازمایش ها با استفاده از دستگاه های فوتومتر‬ ‫نیمه اتوماتیک‪ ،‬تمام اتوماتیک و دستگاه های شیکر‬ ‫انکوباتورجهتپروسهانکوباسیونکهیکیازمراحل‬ ‫مهم در متد بیوشیمی است‪ ،‬صورت می پذیرد‪.‬‬ ‫دکتر نجفی در رابطه با خطاهای رایج در بیوشیمی‬ ‫توضیحاتی داشت و ابراز کرد که خطاهایی که در این‬ ‫متد ممکن است اختالل ایجاد کند‪ ،‬خطاهایی از‬ ‫قبیل‪ :‬ذوب و فریزکردن نمونه ها به دفعات‪ ،‬استفاده‬ ‫کردن از طول موج نامناسب بر خالف بروشور‬ ‫کیت‪ ،‬استفاده از پلیت غیر استاندارد یا استفاده‬ ‫شده‪ ،‬توزیع غلط واکنش دهنده ها‪ ،‬وجود پارتیکل‬ ‫در چاهک ها و ‪ ...‬است‪.‬‬ ‫انجامازمایشاتکمیلومینسانسوجوددارد؛‬ ‫دسته اول دستگاه های ‪ Close‬که کیت های مورد‬ ‫استفاده در این دستگاه ها‪ ،‬در انحصار کمپانی های‬ ‫کنترل کیفی در رابطه با تکنیک بیوشیمی از جمله‬ ‫سازنده دستگاه بوده و دسته دوم دستگاه های ‪Open‬‬ ‫مواردی بود که در این کارگاه مطرح شد‪ .‬در متد‬ ‫است که می توان از هر شرکت کیت سازی‪،‬‬ ‫بیوشیمیبرایاطمینانازصحتخوانشفوتومتریک‪،‬‬ ‫کیت های مورد نیاز را تامین کرد ‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫از محلول های رنگی با غلظت های مشخص و پایدار‬ ‫این دستگاه ها می تواند در قالب ریدر های تک کاره‬ ‫استفاده می شود‪ .‬همچنین برای اطمینان از دقت‬ ‫و یا به صورت کامال اتوماتیک باشد ‪.‬‬ ‫ازمایش‪ ،‬خوانش همان محلول تکرار می شود و نباید‬ ‫پراکندگی نتایج را شاهد باشیم ‪.‬‬ ‫دکتر نجفی در رابطه با کنترل کیفی در متد کمی‬ ‫لومینسانس ادامه داد‪ :‬برای اطمینان از صحت و‬ ‫در قسمت پایانی کارگاه در رابطه با تکنیک کمی‬ ‫دقت ازمایشات انجام شده در این متد‪ ،‬از کنترل‬ ‫لومینسانس و اهمیت ان بیان شد که این روش بسیار‬ ‫موجود در کیت استفاده نشود و حتما از کنترل های‬ ‫دقیق تر و حساس تر از روش االیزا بوده و نتایج قابل‬ ‫موجود در بازار که برای سنجش صحت و دقت‬ ‫قبولتریرانسبتبهاالیزادراختیارمراکزقرارمیدهد‪.‬‬ ‫تولید شده‪ ،‬استفاده شود‪ .‬این کنترل ها در سه سطح‬ ‫بهطوریکهامروزهاساسخوانشهایانزیمی‪،‬بهسمت‬ ‫تولید می شود که می توان از دو سطح متفاوت برای‬ ‫اینمتدتشخیصیسوقپیداکردهاست‪.‬‬ ‫انجام کنترل کیفی استفاده کرد‪.‬‬ ‫در تشریح این متد تشخیصی‪ ،‬مدرس کارگاه‬ ‫در پایان کارگاه نیز دکتر عزیزی‪ ،‬مشاور محترم‬ ‫اضافه کرد‪ :‬روش کمی لومینسانس نیز بر مبنای‬ ‫مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج‪ ،‬محتوا و‬ ‫واکنش بین انتی ژن و انتی بادی است‪ .‬با این تفاوت‬ ‫نحوه ی ارائه ی مطالب را کاربردی و مفید ارزیابی‬ ‫که در این روش‪ ،‬منبع نوری برای دیتکت کردن‬ ‫نموده و درخواست برگزاری کارگاه عملی دیگری از‬ ‫وجود ندارد‪ .‬در واقع کمی لومینسانس میزان نشر نور‬ ‫شرکتوستاتجهیزپارتراداشتند‪.‬ویدرادامهافزود‪:‬‬ ‫(ازاد سازی فوتون ) توسط اتم های بر انگیخته ی‬ ‫به دلیل بازخورد مثبتی که از برگزاری کارگاه مذکور‬ ‫حاصل از انجام واکنش های بیوشیمیایی است که‬ ‫گرفته اند‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکی یاسوج امادگی‬ ‫توسط دیتکتور خوانش می شود‪.‬‬ ‫خود را جهت برگزاری کارگاه عملی (اشنایی با‬ ‫مهندس رضایی در رابطه با تجهیزات متد کمی‬ ‫دستگاه های االیزا‪ ،‬بیوشیمی و کمی لومینسانس‬ ‫لومینسانساشارهکرد‪،‬کهبرخالفدومتدتشخیصی‬ ‫کمپانی ‪ Awareness Technology‬امریکا)‬ ‫قبلی‪،‬اینمتدفقطبادستگاهوتجهیزاتموردنیازقابل‬ ‫اعالم می دارد‪.‬‬ ‫انجام است ‪ .‬به عنوان نکته قابل توجه در مورد انتخاب‬ ‫دستگاه‪ ،‬می توان گفت‪ :‬دو سبک از انواع دستگاه برای‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪55‬‬ JUL. 2017 Volume 19 Laboratory Diagnosis /ISSN:1561-6363 Issue No. 138 Address: P.O. Box 14335-1418-Tehran-Iran content Tel: 021-88982100 / Fax: 021-89776769 Website: www.Tashkhis.com Email:Tashkhis@gmail.com The Opening of the Comprehensive pre-clinical Laboratory.............................18 3 Epigenetic Mechanisms of Tumor Suppressor in Skin Cancer..........................20 3 Laboratory incubator, Centrifuge, Spectrophotometer......................................25 3 matashkhis@gmail.com National Stem Cells Festival…………....……………………...……….......……14 3 Executive Manager: Mahmood Aslani 7th Hepatitis International Congress will be held with a new Award...........…13 3 Dr. Abbas Nadaf Fahmide Meeting of Association of Laboratory Equipment Suppliers.......................…..10 3 Managing editor: News ........................................................................................................................4 3 aafrah@gmail.com Editorial……...........................................................................................................2 3 Dr. Abbas Afrah 3 Editor in Chief: Comparative study of Levamisole-Selenium Supplementation on CD4 increase in HIV / AIDS patients.......................................................28 3 Lab News……………........................................................................................….32 Dr. Seyed Hossein Fatemi, 3 Pollution of Caspian Sea........................................................................................36 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) 3 The Effectiveness of Curcumin in the Treatment of Cancer..............................39 3 microscope System.................................................................................................42 3 Genomics Overview................................................................................................51 3 Advertorial: Vesta Tajhiz Part Company..............................................................54 Scientific Consultants: Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, Professor of Tehran Medical Sciences Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Dr. Alireza Mehrvarz, Anatomo-Clinical Pathologist Dr. Alireza Tarang, Medical Genetics (PhD.) Parvin Mokhtar, Nurse ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪57‬‬ ‫ ‪58‬‬ ‫‪58‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪59‬‬ ‫ ‪60‬‬ ‫‪60‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ ‪62‬‬ ‫‪62‬‬ ‫تیر ‪96‬‬ ‫شماره ‪138‬‬