ماهنامه تشخیص آزمایشگاهی شماره 141

‫‪ -‬داخلی ‪2‬‬ % ‫ماهنامه‬ ‫سالبیستم‪-‬شماره‪(141‬مهر‪98-)96‬صفحه‪8000-‬تومان‬ ‫ماهنامهتشخیصازمایشگاهی‪/‬پژوهشی‪-‬خبری‬ ‫شماره ثبت‪8965/9 :‬‬ ‫‪aafrah@gmail.com / 09111311114‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬دکترعباس نداف فهمیده‬ ‫مدیراجرایی‪ :‬مهندس محمود اصالنی‬ ‫‪Email: matashkhis@gmail.com‬‬ ‫نشانی نشریه‪ :‬تهران‪-‬خیابان فاطمی‪ -‬خیابان دائمی‪-‬‬ ‫نبش زرتشت غربی‪ -‬پالک ‪- 79‬طبقه همکف‪ -‬واحد‪18‬‬ ‫تلفن‪09127333407- 88952803-88987501 :‬‬ ‫فکس‪ /021- 89776769 :‬صندوق پستی‪14335-1418 :‬‬ ‫دفتررشت‪ :‬رشت‪ -‬خیابان انقالب‪ -‬پالک ‪179‬‬ ‫نخستیننشریهازمایشگاهیکشور‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسوول‪ :‬دکتر عباس افراه‬ ‫‪‬‬ ‫سراغاز؛ "تشخیص ازمایشگاهی" بیست ساله شد‬ ‫‪2‬‬ ‫‪‬‬ ‫رویدادها و گزارش ها‬ ‫‪3‬‬ ‫‪‬‬ ‫درهشتمین کنگره بین المللی بیماری های ریوی و مراقبت های ویژه سل عنوان شد‪:‬‬ ‫همه ساله ‪۱۰‬میلیون نفر به تعداد مبتالیان سل افزوده می شود‬ ‫‪‬‬ ‫جایزه نوبل پزشکی به سه امریکایی رسید‪ ،‬انچه برندگان نوبل پزشکی ‪2017‬گفتند!‬ ‫‪14‬‬ ‫‪‬‬ ‫بیست و ششمین اجالس مدیران تجهیزات پزشکی کشور درگرگان برگزارشد‬ ‫‪16‬‬ ‫‪‬‬ ‫دومین کنگره بین المللی و نهمین کنگره ملی سرطان سینه اعالم شد‪:‬‬ ‫‪Email: Tashkhis@gmail.com‬‬ ‫‪Web: www.Tashkhis.com‬‬ ‫طرح روی جلد‪:‬‬ ‫شرکت تولیدی بازرگانی اریافارمد‬ ‫تولیدوواردات دستگاه های‬ ‫پزشکی‪،‬ازمایشگاهی و‬ ‫فراورده های تشخیصی‬ ‫ادرس‪ :‬تهران‪ ،‬بلوارنلسون ماندال‬ ‫(افریقای شمالی)‪،‬خیابان سایه‪،‬‬ ‫پالک ‪ ،52‬طبقه ‪،3‬‬ ‫تلفن‪22022002 :‬‬ ‫فاکس‪22039247 :‬‬ ‫برنامه درمان و تشخیص زودرس سرطان تدوین شده است‬ ‫‪‬‬ ‫نقش هیالورونان در پیشرفت سرطان‬ ‫‪‬‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫‪24‬‬ ‫‪‬‬ ‫اصول عملکرد‪ ،‬نگهداری و کنترل کیفی تجهیزات ازمایشگاهی؛اتوکالو‬ ‫‪28‬‬ ‫‪‬‬ ‫بررسی تاثیر پروتئین های‪ E6‬و‪ E7‬در ایجاد سرطان گردن رحم‬ ‫‪36‬‬ ‫‪‬‬ ‫بررسیشیوعهموکروماتوزیسقلبیوکبدی‬ ‫و ضریب همبستگی ان با مقادیر فریتین سرمی در بیماران بتا تاالسمی ماژور تحت درمان با داروهای اهن زدای دفروکسامین و دفرازیروکس‬ ‫چاپ‪ :‬سبزارنگ ‪88809212‬‬ ‫خیابان سپهبد قرنی‪ ،‬ک ش محمدی‪ ،‬پ ‪4‬‬ ‫مشاوران علمی‪:‬‬ ‫دکتر سید حسین فاطمی‬ ‫دکتر عبدالفتاح صراف نژاد‬ ‫دکتر ارش دریاکار‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دکتر عباس نداف فهمیده‬ ‫دکتر محمد جواد غروی‬ ‫دکتر علیرضا مهرورز‬ ‫دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫پروین مختار‬ ‫نرس‬ ‫استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران‬ ‫‪38‬‬ ‫افزایش اندازه های سرم لیپوپروتئین اکسیدی کم چگالی‬ ‫در بارداری های همراه با دیابت قندی بارداری‬ ‫‪42‬‬ ‫روش ‪QF-PCR‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪‬‬ ‫تست ژنتیکی تعیین سالمت جنین با‬ ‫‪‬‬ ‫برگزاری کارگاه های اموزشی غربالگری سالمت جنین شرکت نانومهر‬ ‫‪50‬‬ ‫‪‬‬ ‫اهمیت سنجش ویتامین‪ D‬در تندرستی‬ ‫‪52‬‬ ‫‪‬‬ ‫روایی و ناروایی‬ ‫‪55‬‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫دبیر انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫متخصص اسیب شناسی بالینی و تشریحی‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی‬ ‫‪18‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪‬‬ ‫رئیس انجمن متخصصان علوم ازمایشگاهی بالینی ایران‬ ‫‪10‬‬ ‫چاپ اثار و اگهی ها به مفهوم پذیرش دیدگاه های پدید اورندگان نیست‪.‬‬ ‫نشریه تشخیص ازمایشگاهی از باز پس فرستادن نوشته های نویسندگان معذور است‪.‬‬ ‫هر گونه دخل و تصرف در نوشته ها با اگاهی نویسنده ان انجام می شود‪.‬‬ ‫تنها اثاری که به صورت تایپ شده روی ‪ CD‬و یا با ‪ email‬به نشریه رسیده باشد برای چاپ در دستور کار قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از نویسندگان محترم خواهشمند است عکس های الزم را به صورت اسکن شده همراه با مطلب ارسال کنند‪.‬‬ ‫دکتر عباس افراه‬ ‫سراغاز‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫"تشخیص ازمایشگاهی" بیست ساله شد‬ ‫" تشخیص ازمایشگاهی" نخستین مجله ای‬ ‫است که به همت همکاران دلسوز و استادان‬ ‫ارجمند‪ ،‬با همه ی دردسرهای ویژه ی چاپ‬ ‫در ان زمان به گونه ی سراسری پخش شد‪.‬‬ ‫سرانجام گرفتن این کارفرهنگی بزرگ‪ ،‬بی کمک‬ ‫معنوی برخی از استادان نازنین شدنی نبود‪ .‬برخی‬ ‫از این سروران درگذشتند و برخی هم کوچ کردند‪.‬‬ ‫در اینجا جا دارد از سروران فرهیخته‪ ،‬استاد دکتر‬ ‫بهروز برومند (استاد نفرولوژی)‪ ،‬شادروان دکتر‬ ‫ابراهیم برال‪ ،‬دکتر جواد غروی و دکترعبدالفتاح‬ ‫صراف نژاد‪ ،‬سپاسگزاری کنم که در سال های‬ ‫اغازین به راستی یار و یاور بودند‪.‬‬ ‫همچنین باید ازهمکاران خدمتگزار ان سال ها‪:‬‬ ‫اکبر تقی نژاد و سمیرا لجمیری که درناموری مجله‬ ‫بسیار کوشیدند‪ ،‬به نیکی نام برد‪.‬‬ ‫ ‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫هم اکنون با پایمردی مهندس اصالنی‪ ،‬توانسته ایم‬ ‫که ماهنامه به گونه ی پیاپی و بسامان چاپ و‬ ‫پخش گردد‪ .‬مجله ی ما نه تنها نخستین نشریه ی‬ ‫ازمایشگاهی است‪ ،‬بلکه تارنمای تشخیص هم‬ ‫نخستین سایت ازمایشگاهی (و شاید پزشکی)‬ ‫تاریخ ایران است‪ .‬امروزه با افزایش روز افزون‬ ‫فضای مجازی و رشد قارچ گونه اگهی نامه های‬ ‫گونه گون کاغذی‪ ،‬باز هم ازمایشگاهیان‪ ،‬دانشجویان‬ ‫و بازرگانان درستکار همچنان یار و یاور ماهنامه ی‬ ‫" تشخیص ازمایشگاهی" هستند‪.‬‬ ‫شایان یاداوری است که اندیشه ی اغازین‬ ‫این مجله‪ ،‬از همسرم "پروین مختار" بود‪.‬‬ ‫در اینجا از او برای همراهی همواره خود با‬ ‫ناهمواری ها و فراز و نشیب هایمان درهمه‬ ‫زمینه ها سپاسگزاری می نمایم‪.‬‬ ‫مهندس محموداصالنی‬ ‫رویدادهاوگزارش ها‬ ‫رئیس ازمایشگاه مرجع ایمنوهماتولوژی سازمان انتقال خون‪:‬‬ ‫اطالعات یک هزار و ‪ 400‬ایرانی با گروه خونی نادر ثبت شد‬ ‫رئیسازمایشگاهمرجعایمنوهماتولوژیسازمان‬ ‫انتقال خون گفت‪ :‬تاکنون اطالعات یک هزار و‬ ‫‪ 400‬ایرانی با گروه های خونی نادر در بانک‬ ‫اطالعاتی سازمان انتقال خون ثبت شده است‪.‬‬ ‫مصطفی مقدم دراین خصوص افزود‪ :‬این‬ ‫افراد از بین ‪60‬هزار نفری که غربالگری‬ ‫شده اند شناسایی و اطالعات انها در بانک‬ ‫اطالعاتی سازمان انتقال خون ثبت شده است‪.‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪ :‬از بین این یک هزار و‬ ‫‪400‬نفر‪،‬یکصدنفردارایگروهخونیبسیارنادرند‪.‬‬ ‫مقدم تصریح کرد‪ :‬درحال حاضر ‪190‬واحد‬ ‫خون نادر به صورت منجمد از این یک هزار و‬ ‫‪400‬نفر گرفته و به صورت منجمد ذخیره سازی‬ ‫شده است که تا ‪ 30‬سال قابلیت نگهداری دارد‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪ :‬این خون های نادر در تهران‬ ‫ذخیره سازی شده است و در صورت لزوم‬ ‫برای افراد نیازمند به این گروه های خونی‬ ‫نادر در سرتاسر کشور از طریق سازمان انتقال‬ ‫خون ارسال می شود‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه در جهان تا کنون ‪336‬‬ ‫گروه خونی نادر شناسایی شده است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫در دنیا افرادی که که حداقل در‪ 5‬گروه خونی‬ ‫قرار نداشته باشند‪ ،‬در رده بندی گروه ها ی‬ ‫خونی نادر قرار می گیرند‪.‬‬ ‫مقدم افزود‪ :‬اهداکنندگان گروه های خونی‬ ‫نادر به دو گروه تقسیم می شوند‪ ،‬گروه اول‬ ‫(اهداکنندگان نادر) افرادی هستند که در‬ ‫خون انها چند انتی ژن منفی دارند و گروه‬ ‫دوم (اهداکنندگان بسیار نادر) از افرادی‬ ‫تشکیل شده اند که یک انتی ژن با شیوع باال‬ ‫در خون انها منفی است‪.‬‬ ‫وی همچنین گفت‪ :‬فهرستی از حدود‪190‬‬ ‫واحد گروه خون بسیار نادر ذخیره شده در‬ ‫دمای منفی ‪ 80‬درجه سانتیگراد‪ ،‬در این بانک‬ ‫اطالعاتی نگهداری می شود‪.‬‬ ‫مقدم تصریح کرد‪ :‬سازمان انتقال خون‬ ‫ایران‪ ،‬برای پاسخ دهی به نیاز بیماران دارای‬ ‫انواع خون های نادر‪ ،‬تصمیم گرفت برای‬ ‫یافتن گروه های خونی نادر‪ ،‬به طور منظم‬ ‫نمونه های خون اهداکنندگان دریافتی از مراکز‬ ‫اهدای خون‪ 31‬استان را که به صورت تصادفی‬ ‫انتخاب می شدند‪ ،‬در ازمایشگاه رفرانس‬ ‫ایمنوهماتولوژی در تهران غربالگری کند‪.‬‬ ‫افراد دارای گروه خون های نادر ‪ ،‬افرادی هستند‬ ‫که مشابه خون انها فقط در هر ‪ 5‬هزار تا ‪ 10‬هزار‬ ‫نفر جمعیت جغرافیایی جامعه موجود است‪.‬‬ ‫در حال حاضر در جهان‪ 336 ،‬گروه خونی‬ ‫نادر شناسایی شده است که حدود ‪ 100‬گروه‬ ‫خونی ان بسیار نادر است‪ .‬در ایران نیز ‪33‬‬ ‫گروه خونی بسیار نادر شناسایی شده است‪.‬‬ ‫جمهوری اسالمی ایران از سال ‪ 1389‬به‬ ‫عضویت انجمن بین المللی خون های نادر‬ ‫دنیا در امده و ایران به عنوان تنها کشور‬ ‫اسالمی عضو این انجمن است که دارای‬ ‫برنامه خون های نادر است‪ .‬همچنین در قاره‬ ‫اسیا نیز ایران‪ ،‬چین و ژاپن اعضاء این انجمن‬ ‫هستند و دارای برنامه خون های نادر هستند‪.‬‬ ‫رئیس ازمایشگاه های مرجع سازمان غذا و دارو خبر داد‪:‬‬ ‫پیشرفت در راه اندازی روش های جدید ازمون‬ ‫رئیس ازمایشگاه های مرجع سازمان غذا و دارو‬ ‫اظهار داشت‪ :‬اداره کل ازمایشگاه های مرجع‬ ‫سازمان غذا و دارو در راستای تدوین‪ ،‬راه اندازی‬ ‫و اعتبار بخشی روش ها و تضمین کیفیت نتایج‬ ‫ازمون تعداد روش های جدید ازمون راه اندازی و‬ ‫اعتباربخشی شده را افزایش داده است‪.‬‬ ‫دکتر بهرام دارایی‪ ،‬رئیس ازمایشگاه های‬ ‫مرجع سازمان غذا و دارو اظهار داشت‪ :‬اداره‬ ‫کل ازمایشگاه های مرجع سازمان غذا و دارو‬ ‫در راستای تدوین‪ ،‬راه اندازی و اعتبار بخشی‬ ‫روش ها و تضمین کیفیت نتایج ازمون‬ ‫تعداد روش های جدید ازمون راه اندازی‬ ‫و اعتباربخشی شده را افزایش داده و طی‬ ‫سال های ‪ 1392‬تا ‪ 1395‬بیش از ‪ 860‬نمونه‬ ‫مهارت ازمایی به ازمایشگاه های کنترل‬ ‫معاونت های غذا و دارو و ازمایشگاه های‬ ‫تایید صالحیت شده غیر دولتی ارسال کرده‬ ‫است‪ .‬رئیس ازمایشگاه های مرجع سازمان‬ ‫غذا و دارو همچنین با تاکید بر دستیابی مردم‬ ‫به فراورده های ایمن سالمت‪ ،‬تصریح کرد‪ :‬بر‬ ‫روی نمونه های دریافتی‪ ،‬ازمون های کنترل‬ ‫کیفی انجام و نتایج را بمنظور جلوگیری از ورود‬ ‫نمونه های غیر قابل قبول در سطح عرضه اعالم‬ ‫نموده است‪ .‬دکتر دارایی عنوان داشت‪ :‬با توجه‬ ‫به قابلیت های باالی نرم افزاری‪ ،‬سخت افزاری‬ ‫و نیروی انسانی متخصص‪ ،‬بالغ بر ‪ 90‬در صد‬ ‫نمونه ها به کل نمونه های دریافتی قابل قبول‬ ‫ارزیابی شده است کما اینکه روش های جدید‬ ‫ازمون های راه اندازی شده از‪ 40‬مورد در سال‬ ‫‪ 90‬به ‪ 69‬روش در ده ماهه نخست سال ‪95‬‬ ‫رسیده است که با توجه به سیر صعودی فنی‬ ‫این حوزه و برنامه های طراحی شده رشد‬ ‫قابل قبولی محسوب می شود‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪3‬‬ ‫رییس انستیتو پاستور ایران‪:‬‬ ‫انستیتوپاستورایرانمعتبرترینوپراستناد ترین موسسه تحقیقاتی در نظام سالمت است‬ ‫رییسانستیتوپاستور‬ ‫ایران از این موسسه‬ ‫به عنوان قدیمی ترین‬ ‫مرکز تحقیقاتی کشور‬ ‫و خاورمیانه یاد کرد و‬ ‫گفت‪ :‬انستیتو پاستور‬ ‫ایرانسابقهبسیاردرخشانیدرمراقبت‪،‬ریشهکنیو‬ ‫کنترلبیماریهادرکشورداشتهوهنوزهمبهعنوان‬ ‫خوشنامترین‪،‬معتبرترینوپراستنادترینموسسه‬ ‫تحقیقاتیدرنظامسالمت‪،‬شناختهمیشود‪.‬‬ ‫روی کمک ان حساب کنند‪.‬‬ ‫رییس انستیو پاستور ایران گفت‪ :‬در حوزه‬ ‫حمایت قاطع و کاملی از ما در انستیتو پاستور‬ ‫اما هدف از اموزش‪ ،‬نحوه جذب و رشد‬ ‫موسسه است و برای موفقیت انستیتو پاستور‬ ‫اموزش باید به نیازهای اینده فکر کنیم‬ ‫دانشجویان‪ ،‬باید با دانشگاه های علوم پزشکی‬ ‫متفاوت و به صورت هدفمند باشد و تولید‬ ‫محصوالت نیز باید هدفمند انجام شود و باید‬ ‫توجه کنیم که سرمایه گذاری در این موسسه‬ ‫با چه هدفی انجام می شود‪.‬‬ ‫باشند تا بتوانیم محصوالت با کیفیت را تولید‬ ‫و به نظام سالمت ارائه دهیم‪ .‬قطعا وزارت‬ ‫بهداشت و مرکز مدیریت بیماری های واگیر‬ ‫این وزارتخانه در زمان های بحرانی و اپیدمی‬ ‫بیماری ها‪ ،‬باید به انستیتو پاستور فکر کنند و‬ ‫رییس سابق انستیتو پاستور نیز گفت‪ :‬یکی از‬ ‫استراتژی های ما در انستیتو پاستور این بود که‬ ‫باید چه کار کنیم تا زنجیره تحققات با زنجیزه‬ ‫سالمت باشد و همکاری و همراهی در این راه‬ ‫انستیتو پاستور‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬باید رسالت ها‬ ‫باید در این بازتعریف‪ ،‬همراه و در کنار ما‬ ‫براساس این گزارش دکتر مصطفی قانعی‬ ‫کردیم و زنجیره تحقیق تا تولید را به انها نشان‬ ‫بسیار ضروری است و باید برنامه ها‪ ،‬اهداف و‬ ‫کنیم و ذینفعان و شرکای داخلی و خارجی‪،‬‬ ‫نیاز به کار و روحیه تیمی داریم‪.‬‬ ‫دکتربیگلریتاکیدکرد‪:‬فعالیتانستیتوپاستور‬ ‫دکتر علیرضا بیگلری در مراسم تکریم‬ ‫و ماموریت های انستیتو پاستور را بازتعریف‬ ‫دارد که یک سرمایه برای ما و اینده این‬ ‫تولید‪ ،‬فناوری و خدمات به هم متصل شود و‬ ‫ایران باید در جهت پاسخگویی به نیازهای نظام‬ ‫دکتر قانعی و معارفه خود به عنوان رییس‬ ‫موفقیت انستیتو پاستور‪ ،‬گفت‪ :‬وزیر بهداشت‬ ‫ماموریت ها به دقت مشخص شده باشد و به‬ ‫شدت باید به دنبال برقرار کردن انضباط مالی و‬ ‫اداری باشیم‪ .‬در دانشگاه علوم پزشکی زنجان‬ ‫نیز چند سال است که از نظر مالی در رده های‬ ‫باال قرار داشتیم‪ .‬بنابراین الزم است که کارمندان‬ ‫در انجام امور این موسسه‪ ،‬تعهد سازمانی و‬ ‫دقت داشته باشند‪.‬‬ ‫وی ضمن تاکید بر اهمیت حمایت طلبی در‬ ‫از محققان و متخصصان پاستور فرانسه دعوت‬ ‫دادیم و انها اذعان کردند که این زنجیره در‬ ‫فرانسه هم شکل نگرفته است‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه در ابتدای کار‪ ،‬با واردات‬ ‫واکسن به کشور‪ ،‬انستیتو پاستور را تحویل‬ ‫گرفتیم‪ ،‬افزود‪ :‬خوشبختانه در حال حاضر‬ ‫کشورهای زیادی همچون مکزیک‪ ،‬پاکستان‬ ‫و ترکیه از ایران واکسن می خواهند و کیفیت‬ ‫محصوالت انستیتو پاستور ایران‪ ،‬به طور قابل‬ ‫توجهی افزایش یافته است‪.‬‬ ‫کارتی سل تراپی‪ ،‬شیوه ای نوین برای درمان اطفال مبتال به لوسمی‬ ‫دبیر اجرایی بیست و دومین کنگره اسیا و اقیانوسیه پیوند‬ ‫خون و مغز استخوان درباره روش درمانی جدید کار تی سل‬ ‫تراپی گفت‪ :‬این شیوه اوایل سال‪ 7102‬برای درمان اطفال مبتال به‬ ‫سرطان خون (لوکمی) لنفوبالستیک حاد مورد تایید قرار گرفت‪.‬‬ ‫پایه روش درمانی ‪ ،Car t_cell‬سلول های ‪ T‬سیستم ایمنی‬ ‫هستند‪ .‬در این روش پس از گرفتن نمونه خون از بیماران‪ ،‬سلول های‬ ‫‪ T‬سیستم ایمنی را جدا می کنند و با روش های مهندسی ژنتیک‬ ‫به کمک ویروس خاصی سلول های ‪ T‬را دستکاری می کنند تا به‬ ‫سلول های ایمنی ‪ T‬اجازه دهند پروتیین ها‪ ،‬انتی ژن ها یا سلول های‬ ‫توموری ویژه را تشخیص و به انها متصل شود‪.‬‬ ‫این سلول های دستکاری شده که در ازمایشگاه صدها میلیون بار‬ ‫ ‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫تکثیر می شود‪ ،‬نهایتا به بیمار تزریق می شود تا سلول های توموری‬ ‫که انتی ژن های مربوطه را بر روی سطح خود دارند‪ ،‬از بین ببرند‪.‬‬ ‫دکتر مرجان یغمایی دبیر اجرایی بیست و دومین کنگره اسیا و‬ ‫اقیانوسیه پیوند خون و مغز استخوان افزود‪ :‬پیش بینی می شود‬ ‫این شیوه نوین نیز در درمان سایر تومورهای جامد مانند سرطان‬ ‫های سینه و کلون موثر باشد‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬کارتی سل به عنوان یک روش نوین ایمونوتراپی است که‬ ‫سلول های سیستم ایمنی میزبان برای درمان سرطان فرد مبتال استفاده‬ ‫می شود‪ .‬این روش جدید برای درمان بیمارانی که دارای سرطان های‬ ‫خون پیشرفته هستند‪ ،‬پیشرفت موفقیت امیزی داشته است‪.‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه‬ ‫کارگاه بین المللی پایش هاری با حضور محققان ‪13‬کشور در امل‬ ‫کارگاهبینالمللیپایشوکنترلبیماریهاریبا‬ ‫حضورمحققان ‪31‬کشور در ‪ 61‬مهر ‪ 69‬در امل در‬ ‫استان مازندران برگزار شد‪.‬‬ ‫رئیس پژوهشکده انستیتو پاستور شمال کشور‬ ‫درایین گشایش این کارگاه گفت‪ 12 :‬محقق و‬ ‫کارشناسبرتردرزمینهبیماریهاریازکشورهای‬ ‫اسپانیا‪،‬فرانسه‪،‬افریقایجنوبی‪،‬یونان‪،‬بنگالدش‪،‬‬ ‫عراق‪،‬لیبی‪،‬مراکش‪،‬پاکستان‪،‬بوتان‪،‬تونس‪،‬هندو‬ ‫ایران در این ازمون و کارگاه بین المللی به صورت‬ ‫حضوریوغیرحضوریحضورداشتند‪.‬‬ ‫دکتر محسن اسوری افزود‪ :‬این کارگاه بین‬ ‫المللی مشترک بین انستیتو پاستور ایران و فرانسه‬ ‫و با همکاری سازمان بهداشت جهانی‪ ،‬سازمان‬ ‫جهانی حیوانات‪ ،‬سازمان کشاورزی و خواربار‬ ‫ملل متحد (فائو) ‪ ،‬شبکه انستیتوهای پاستور دنیا‪،‬‬ ‫کنسرسیوم بین المللی مبارزه با بیماری عفونی و‬ ‫دانشگاهلوزانسوییسبرگزارشد‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬از سال گذشته و با فراخوان سازمان‬ ‫بهداشت جهانی‪ ،‬پژوهشگران حوزه بیماری های‬ ‫هاری کشورهای مختلف شرکت کردند که در‬ ‫گام نخست ‪ 86‬نفر پذیرفته و از این شمار پس‬ ‫از برگزاری چند ازمون غیرحضوری درنهایت ‪22‬‬ ‫نفر از برترین های این حوزه از ‪ 61‬کشور برای‬ ‫کارگاهبینالمللیاملپذیرفتهشدند‪.‬‬ ‫وی توضیح داد‪ :‬هفت روز از مدت ‪ 11‬روز‬ ‫برگزاریاینکارگاهعلمیوبینالمللیبهاموزش‬ ‫تئوریک اختصاص دارد که در دانشگاه شمال امل‬ ‫برگزار شد‪ 2 ،‬روز به صورت عملی در محل‬ ‫پژوهشکده انستیتو پاستور شمال کشور ادامه‬ ‫داشت و ‪ 2‬روز هم کار میدانی برای واکسینه کردن‬ ‫سگ های صاحب دار بود‪.‬‬ ‫اسوری‪ ،‬مهم ترین هدف این پژوهشکده را‬ ‫جلب اعتماد نهادهای بین المللی برای محور قرار‬ ‫دادن ایران در امر پیشگیری از بیماری هاری در‬ ‫منطقه برشمرد و گفت‪ :‬تالش داریم مدل کنترل‬ ‫بیماری هاری و واکسیناسیون حیات وحش در‬ ‫ایران را با اجرای طرح های مشترک هاری با‬ ‫کشورهایمختلفدرمنطقهالگوسازیکنیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬پژوهشکده پاستور شمال کشور از‬ ‫سال ‪ ،19‬اجرای طرح های پیشگیرانه برای مبارزه‬ ‫با بیماری هاری را در بخش ' دشت سر' امل‬ ‫با کمک دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و‬ ‫بابل‪ ،‬اداره کل محیط زیست و اموزش وپرورش‬ ‫مازندران و نهادهای غیردولتی اغاز کرد و تاکنون‬ ‫این روش درمانی در امریکا و اروپا و چین درحال اجراست‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫این روش به قدری‪ ،‬پیشرفت کرده که تصور می شود در اینده‬ ‫نزدیک برای درمان بسیاری از تومورها مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫یغمایی اشاره کرد‪ :‬پیگیری های جدی برای شروع این روش‬ ‫درمانی جدید در ایران‪ ،‬در حال انجام است که با توجه به هزینه های‬ ‫باالی این پروژه نیاز به حمایت های جدی وزارت بهداشت است‪.‬‬ ‫وی به حضور دو تن از بزرگان این روش درمانی از مرکز‬ ‫درمانی سرطان سیاتل امریکا در کنگره اسیا و اقیانوسیه پیوند‬ ‫خون و مغز استخوان اشاره کرد و گفت‪ :‬این محققان صاحب نام‪،‬‬ ‫اموزش های الزم در این زمینه را به پزشکان ایرانی ارائه می کنند‪.‬‬ ‫وی بیان کرد‪ :‬یکی از این محققان صاحب نام که از مرکز درمانی‬ ‫سیاتل در بیست و دومین کنگره پیوند خون و مغز استخوان‬ ‫حضور دارد‪ ،‬پزشک ایرانی است و در مدت حضورش در کنگره‪،‬‬ ‫موفقیت زیادی دراین بخش داشته است‪.‬‬ ‫اسوری گفت‪ :‬موفق عمل کردن این طرح در‬ ‫کاهشبیماریهاریدرمنطقهکهپایلوتکشوری‬ ‫نیز در امل بوده است‪ ،‬باعث شد تا با پیگیری های‬ ‫سازمان انستیتو پاستور ایران و پیشنهادی که برای‬ ‫میزبانی ایران داده شد‪ ،‬پژوهشکده پاستور شمال‬ ‫کشوربرایبرگزاریاینکارگاهبینالمللیانتخاب‬ ‫شود‪.‬‬ ‫پژوهشکدهانستیتوپاستورشمالکشوردراملبا‬ ‫داشتنازمایشگاههایمرجعوتشخیصیبیماری‬ ‫های مشترک میان انسان ودام از جمله هاری‪،‬‬ ‫از مراکز علمی و اصلی رسیدگی به نمونه های‬ ‫ارسالی بیماری ها محسوب می شود‪.‬‬ ‫متخصصان ایرانی را با دستاوردهای جدید این روش درمانی اشنا‬ ‫کرده و تجربیات و تازه های علمی در زمینه این روش های‬ ‫درمانی جدید ارائه خواهد کرد‪.‬‬ ‫متخصص ژنتیک پزشکی به راه اندازی ‪ 16‬مرکز پیوند مغز‬ ‫استخوان در کشور اشاره کرد و گفت‪ :‬این مراکز در بسیاری‬ ‫از شهرهای کشور از جمله کرمان‪ ،‬ساری‪ ،‬بابل‪ ،‬کرمانشاه‪،‬‬ ‫تبریز‪،‬تهران(شش مرکز)‪ ،‬ارومیه‪ ،‬شیراز‪ ،‬مشهد‪ ،‬اهواز و اصفهان‬ ‫راه اندازی و مشغول پیوند مغز استخوان هستند که ساالنه ‪1000‬‬ ‫پیوند سلول های بنیادی انجام می دهند‪.‬‬ ‫بیست و دومین کنگره اسیا و اقیانوسیه پیوند خون و مغز‬ ‫استخوان روزهای ‪ 6‬تا ‪ 8‬ابان ماه با حضور محققان داخلی و‬ ‫خارجی در تهران برگزار می شود‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارگاه بین المللی پایش هاری با حضور محققان ‪13‬کشور در امل‬ ‫کارگاهبینالمللیپایشوکنترلبیماریهاریبا‬ ‫حضورمحققان‪13‬کشور در ‪16‬مهر‪ 96‬در امل در‬ ‫استان مازندران برگزار شد‪.‬‬ ‫رئیس پژوهشکده انستیتو پاستور شمال کشور‬ ‫درایین گشایش این کارگاه گفت‪ 21 :‬محقق و‬ ‫کارشناسبرتردرزمینهبیماریهاریازکشورهای‬ ‫اسپانیا‪،‬فرانسه‪،‬افریقایجنوبی‪،‬یونان‪،‬بنگالدش‪،‬‬ ‫عراق‪،‬لیبی‪،‬مراکش‪،‬پاکستان‪،‬بوتان‪،‬تونس‪،‬هندو‬ ‫ایران در این ازمون و کارگاه بین المللی به صورت‬ ‫حضوریوغیرحضوریحضورداشتند‪.‬‬ ‫دکتر محسن اسوری افزود‪ :‬این‬ ‫کارگاه بین المللی مشترک بین انستیتو پاستور‬ ‫ایران و فرانسه و با همکاری سازمان بهداشت‬ ‫جهانی‪ ،‬سازمان جهانی حیوانات‪ ،‬سازمان‬ ‫کشاورزی و خواربار ملل متحد (فائو) ‪ ،‬شبکه‬ ‫انستیتوهای پاستور دنیا‪ ،‬کنسرسیوم بین المللی‬ ‫مبارزه با بیماری عفونی و دانشگاه لوزان‬ ‫سوییس برگزار شد‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬از سال گذشته و با فراخوان سازمان‬ ‫بهداشت جهانی‪ ،‬پژوهشگران حوزه بیماری های‬ ‫هاری کشورهای مختلف شرکت کردند که در‬ ‫گام نخست‪ 68‬نفر پذیرفته و از این شمار پس‬ ‫از برگزاری چند ازمون غیرحضوری درنهایت‪22‬‬ ‫نفر از برترین های این حوزه از ‪ 16‬کشور برای‬ ‫کارگاهبینالمللیاملپذیرفتهشدند‪.‬‬ ‫وی توضیح داد‪ :‬هفت روز از مدت ‪ 11‬روز‬ ‫برگزاریاینکارگاهعلمیوبینالمللیبهاموزش‬ ‫تئوریک اختصاص دارد که در دانشگاه شمال امل‬ ‫برگزار شد‪ 2 ،‬روز به صورت عملی در محل‬ ‫پژوهشکده انستیتو پاستور شمال کشور ادامه‬ ‫داشت و ‪ 2‬روز هم کار میدانی برای واکسینه کردن‬ ‫سگ های صاحب دار بود‪.‬‬ ‫اسوری‪ ،‬مهم ترین هدف این پژوهشکده را‬ ‫جلب اعتماد نهادهای بین المللی برای محور قرار‬ ‫دادن ایران در امر پیشگیری از بیماری هاری در‬ ‫منطقه برشمرد و گفت‪ :‬تالش داریم مدل کنترل‬ ‫بیماری هاری و واکسیناسیون حیات وحش در‬ ‫ایران را با اجرای طرح های مشترک هاری با‬ ‫کشورهایمختلفدرمنطقهالگوسازیکنیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬پژوهشکده پاستور شمال کشور از‬ ‫سال‪ ،91‬اجرای طرح های پیشگیرانه برای مبارزه‬ ‫با بیماری هاری را در بخش ' دشت سر' امل‬ ‫با کمک دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و‬ ‫بابل‪ ،‬اداره کل محیط زیست و اموزش وپرورش‬ ‫مازندران و نهادهای غیردولتی اغاز کرد و تاکنون‬ ‫موفقیت زیادی دراین بخش داشته است‪.‬‬ ‫اسوری گفت‪ :‬موفق عمل کردن این طرح‬ ‫در کاهش بیماری هاری در منطقه که پایلوت‬ ‫کشوری نیز در امل بوده است‪ ،‬باعث شد‬ ‫تا با پیگیری های سازمان انستیتو پاستور‬ ‫ایران و پیشنهادی که برای میزبانی ایران داده‬ ‫شد‪ ،‬پژوهشکده پاستور شمال کشور برای‬ ‫برگزاری این کارگاه بین المللی انتخاب شود‪.‬‬ ‫پژوهشکدهانستیتوپاستورشمالکشوردراملبا‬ ‫داشتنازمایشگاههایمرجعوتشخیصیبیماری‬ ‫های مشترک میان انسان ودام از جمله هاری‪،‬‬ ‫از مراکز علمی و اصلی رسیدگی به نمونه های‬ ‫ارسالی بیماری ها محسوب می شود‪.‬‬ ‫با حضور در مرکز ازمایشگاه های مرجع غذا و دارو؛‬ ‫بازدید رئیس سازمان غذا و دارو از قسمت های مختلف ازمایشگاه مرجع کنترل غذا و دارو‬ ‫معــاون وزیــر و رئیــس ســازمان‬ ‫غــذا و دارو بــه همــراه رئیــس مرکــز‬ ‫ازمایشــگاه هــای مرجــع کنتــرل غــذا و‬ ‫دارو از مرکــز ازمایشــگاه هــای مرجــع‬ ‫کنتــرل غــذا و دارو بازدیــد کــرد‪.‬‬ ‫دکتــر غالمرضــا اصغــری‪ ،‬معــاون‬ ‫وزیــر و رئیــس ســازمان غــذا و دارو‬ ‫بــا همراهــی دکتــر بهــرام دارایــی‪،‬‬ ‫رئیــس ازمایشــگاه هــای مرجــع‬ ‫کنتــرل ســازمان غــذا و دارو از مرکــز‬ ‫ازمایشــگاه هــای مرجــع کنتــرل غــذا و‬ ‫ ‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫دارو بازدیــد کــرد‪.‬‬ ‫همچیــن نشســت صمیمــی‬ ‫بــا مدیــر کل و مدیران ارشــد‬ ‫ازمایشــگاه نیــز برگــزار‬ ‫شــد کــه در ایــن نشســت‬ ‫مشــکالت مطــرح و از‬ ‫اقدامــات موثر و چشــمگیری‬ ‫کــه در ازمایشــگاه اتفــاق‬ ‫افتــاده اطــاع یافتنــد‪.‬‬ ‫سمینار راهبردی سازماندهی تامین نیروی انسانی‬ ‫ازمایشگاه های تشخیص پزشکی برگزار شد‬ ‫در سیزدهم مهر ماه انجمن دکترای‬ ‫علوم ازمایشگاهی تشخیص طبی‬ ‫ایران سمینار راهبردی سازماندهی‬ ‫تامین نیروی انسانی ازمایشگاه های‬ ‫تشخیص پزشکی را در دانشگاه‬ ‫تربیت مدرس با حضور اساتید و‬ ‫صاحب نظران این حوزه برگزار نمود‪.‬‬ ‫این برنامه با استقبال بیش از ‪ 300‬نفر‬ ‫شرکت کننده از مقاطع مختلف علوم‬ ‫ازمایشگاهی همراه بود‪.‬‬ ‫در سمینار فوق الذکر محورهای‬ ‫تامین نیروی انسانی در ازمایشگاه‬ ‫تشخیص پزشکی گذشته‪ ،‬حال و‬ ‫اینده‪ ،‬دوره های اموزشی مختلف‬ ‫در حوزه علوم ازمایشگاهی در‬ ‫سطح جهان جهت تربیت مسئول‬ ‫فنی ازمایشگاه(‪ )Lab Director‬و‬ ‫ارزیابی دوره های اموزشی مختلف‬ ‫جهت تربیت مسئول فنی ازمایشگاه‬ ‫(‪ )Lab Director‬در ایران مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫یکی از ویژگی های این برنامه‬ ‫که از ساعت ‪ 9:00‬صبح الی ‪14:00‬‬ ‫عصر در تاالر مطهری دانشگاه‬ ‫تربیت مدرس برگزار شد اجرای‬ ‫ان به صورت وب کنفرانس در ‪4‬‬ ‫شهر سیرجان‪ ،‬رفسنجان‪ ،‬بوشهر‬ ‫و شیراز بود‪ .‬در واقع به دلیل‬ ‫عالقمندی همکاران و دانشجویان‬ ‫علوم ازمایشگاهی در مقاطع مختلف‬ ‫تالش شد که این برنامه به صورت‬ ‫زنده و همزمان در‬ ‫برخی از استان ها‬ ‫برگزار شود‪.‬‬ ‫در ابتدا دکتر صادقی‬ ‫تبار دبیر علمی سمینار‬ ‫ضمن خوشامدگویی‬ ‫به تمامی حاضرین و‬ ‫معرفی پانل ها بیان‬ ‫داشت‪ :‬تعهد نسبت به‬ ‫کیفیت ارائه خدمات‬ ‫در ازمایشگاه ها همواره توسط مهم‬ ‫ترین رکن ارائه خدمات یعنی نیروی‬ ‫انسانی در حوزه علوم ازمایشگاهی‬ ‫وجود داشته است‪.‬‬ ‫سپس دکتر صاحب الزمانی‬ ‫گزارشی از روند اصالح قانون در‬ ‫رابطه با تربیت مسئول فنی ازمایشگاه‬ ‫را مطرح کرد و گفت‪ :‬هیئت مدیره‬ ‫انجمن ضمن تهیه قوانین و اساسنامه‬ ‫دکترای علوم ازمایشگاهی و‬ ‫خدمات ارائه شده این صنف خدوم‬ ‫طی سالیان گذشته‪ ،‬با مسئولین‬ ‫ذیربط در ارتباط با تاریخچه دکترای‬ ‫علوم ازمایشگاهی و وضعیت‬ ‫کنونی ان جلساتی را به صورت‬ ‫حضوری برگزار نموده است‪.‬‬ ‫اعضای هیئت مدیره انجمن با در‬ ‫نظر گرفتن مصالح ملی کشور‪ ،‬ارتقاء‬ ‫علوم ازمایشگاهی و مدیریت فنی‬ ‫ازمایشگاه های تشخیص طبی کشور‬ ‫را مورد بررسی قرار می دهند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬رشته دکترای علوم‬ ‫ازمایشگاهی بیشتر به دلیل منازعات‬ ‫صنفی متوقف شد‪ .‬وزارت بهداشت‪،‬‬ ‫درمان و اموزش پزشکی طرح جامع‬ ‫تامین مسئول فنی ازمایشگاه را به‬ ‫مجلس ارایه خواهد کرد‪ .‬این طرح‬ ‫عالوه بر مصالح ملی‪ ،‬مصالح تمامی‬ ‫گروه ها را نیز در نظر می گیرد‪.‬‬ ‫اعضای هیئت مدیره انجمن‬ ‫ازمایشگاهی‬ ‫علوم‬ ‫دکترای‬ ‫معتقدند باید مقطع کارشناسی به‬ ‫دکترای علوم ازمایشگاهی مجدد‬ ‫راه اندازی شود‪.‬‬ ‫سخنرانان در این سمینار به تاریخچه‬ ‫مسئول فنی در ازمایشگاه های کشور‪،‬‬ ‫کوریکولوم دوره های مختلف‬ ‫نیروهای فنی ازمایشگاه‪ ،‬دوره دکترای‬ ‫علوم ازمایشگاهی در امریکا و‬ ‫مدیریت در ازمایشگاه های تشخیص‬ ‫پزشکی پرداختند‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪7‬‬ ‫یـک گـام تـا واکسـن بیمـاری الیـم‬ ‫محققان امریکایی واکسنی ابداع کرده اند‬ ‫که از ابتالی موش ها به بیماری الیم‬ ‫>‪ <Lyme disease‬پیشگیری می کند؛‬ ‫ان ها امیدوارند که این واکسن روی‬ ‫انسان ها هم موثر باشد‪.‬‬ ‫بیماری الیم)‪ (Lymedisease‬نوعی عفونت‬ ‫اسپیروکتیچندسیستمیاست‪.‬عواملاینبیماری‬ ‫توسطنیشنوعیکنهمنتقلمی شوند‪.‬‬ ‫چهار سال است که مایه کوبی سگ ها در‬ ‫برابر بیماری الیم ‪-‬عفونت ناشی از نیش‬ ‫الوده کنه ‪-‬میسر شده اما این پیشگیری برای‬ ‫انسان ها در دسترس نبوده است‪.‬‬ ‫محققاندانشکدهپزشکیدانشگاهماساچوست‬ ‫در بوستون اکنون تزریقی ابداع کرده اند که در‬ ‫جریان ازمایش روی موش ها ‪ 100‬درصد موثر‬ ‫بود و انتقال این باکتری عفونت را از کنه ها به‬ ‫جریان خون متوقف می کند‪ .‬محققان در نظر‬ ‫دارند که در عرض دو تا سه سال اینده ازمایش‬ ‫این واکسن را روی انسان اغاز کنند‪.‬‬ ‫تزریق جدید اگرچه 'واکسن' نامیده می شود‪،‬‬ ‫اما مانند مایه کوبی های معمولی که سیستم‬ ‫ایمنی را برای تشخیص یک ویروس یا باکتری‬ ‫به عنوان یک عامل خارجی تحریک می کند‪،‬‬ ‫عملنمی کند‪.‬‬ ‫در عوض این تزریق که ‪Lyme PReP‬نامیده‬ ‫می شود‪ ،‬حاوی یک انتی بادی خاص (نوعی‬ ‫پروتیین) است که برای هدف قرار دادن باکتری‬ ‫‪ Borrelia burgdorferi‬که موجب ابتال به‬ ‫این وضعیت می شود‪ ،‬طراحی شده است‪.‬‬ ‫به محض یک گزش الوده کنه‪ ،‬این انتی بادی‬ ‫که همراه با جریان خون در بدن گردش می کند‪،‬‬ ‫باکتری را تشخیص داده و به ان می چسبد و هر‬ ‫سلول باکتریایی را از بین می برد‪ .‬اما این انتی‬ ‫بادی تنها شش تا ‪ 9‬ماه طول عمر دارد که بر این‬ ‫اساس‪ ،‬می توان تزریق را سالیانه و قبل از شروع‬ ‫ماه های پرخطر تابستان استفاده کرد؛ فصلی که‬ ‫احتمال گزش کنه بیشتر است‪.‬‬ ‫دکتر مارک کلمپنر کارشناس بیماری های‬ ‫عفونی که به ساخت این واکسن کمک کرد‪،‬‬ ‫می گوید‪ :‬این انتی بادی به موش ها تزریق شد‬ ‫و هر یک از موش ها توسط بیش از هفت کنه‬ ‫الوده گزیده شدند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬هیچ یک از این موش ها در طول‬ ‫این مطالعه شش ماهه به بیماری الیم مبتال‬ ‫نشدند‪ .‬امید می رود که این تزریق که هر یک‬ ‫حدود ‪ 051‬یورو هزینه دارد‪ ،‬بتواند از ابتال به‬ ‫موارد زیادی از بیماری های الیم جلوگیری کند‪.‬‬ ‫کنگره دیابت و متابولیسم برگزار شد‬ ‫فیزیولوژی یکپارچه‪ ،‬ترشح انسولین‪،‬‬ ‫کنگره ‪ MDCI‬فرصت مغتنمی بود تا‬ ‫چاقی‪ ،‬خودمراقبتی اشاره کرد‪.‬‬ ‫برجسته ترین متخصصان از سراسر جهان‪،‬‬ ‫درخصوص اخرین تحقیقات در حوزه‬ ‫سخنرانانبرجستهکنگره‬ ‫دیابت و پیشرفت های فناوری برای افراد‬ ‫پروفسور دومنیک اسیلی از دانشگاه کلمبیا‬ ‫مبتال به دیابت و سندرم متابولیک به بحث‬ ‫و تبادل نظر بپردازند‪.‬‬ ‫کنگره بین المللی دیابت و متابولیسم‬ ‫‪(International Congress of Diabetes and‬‬ ‫)‪ Metabolism 2017‬در تاریخ ‪ 28‬تا ‪30‬‬ ‫سپتامبر (‪ 6‬تا ‪ 8‬مهر) در سئول برگزار شد‪.‬‬ ‫کنگره ‪ ICDM‬فرصت مغتنمی بود تا‬ ‫برجسته ترین متخصصان از سراسر جهان‪،‬‬ ‫ ‪8‬‬ ‫‪8‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫درخصوص اخرین تحقیقات در حوزه دیابت‬ ‫و پیشرفت های فناوری برای افراد مبتال به دیابت‬ ‫و سندرم متابولیک به بحث و تبادل نظر بپردازند‪.‬‬ ‫ازمحورهای اصلی کنگره می توان به‬ ‫اموزش های پزشکی‪/‬رفتاری‪ ،‬درمان‬ ‫های دیابت‪ ،‬تغذیه‪ ،‬اختالالت دیابتیک‪،‬‬ ‫اپیدمیولوژی و ژنتیک‪ ،‬متابولیسم مولکولی‪،‬‬ ‫(امریکا)‪ ،‬پروفسور فیلیپ هوم از دانشگاه‬ ‫نیوکاسل (انگلیس) و پروفسور مین هو شونگ‬ ‫از دانشگاه ملی چونگنام (کره جنوبی) سخنرانان‬ ‫اصلی کنگره جهانی دیابت و متابولیسم بودند‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 1500‬شرکت کننده از ‪ 35‬کشور‬ ‫جهان در کنگره ‪ICDM 2017‬حضور داشتند‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪9‬‬ ‫همــایش‬ ‫افسانه غفاری‬ ‫درهشتمین کنگره بین المللی بیماری های ریوی و مراقبت های ویژه سل عنوان شد‪:‬‬ ‫همه ساله ‪۱۰‬میلیون نفر‬ ‫به تعداد مبتالیان سل افزوده می شود‬ ‫هشتمین کنگره بین المللی‬ ‫بیماری های ریوی و مراقبت های‬ ‫ویژه سل توسط بیمارستان دکتر مسیح‬ ‫دانشوری و با همکاری انجمن ریه کشور‬ ‫و مرکز بیماری های واگیر(باالخص‬ ‫سل) وزارت بهداشت به ریاست دکتر‬ ‫علی اکبر والیتی با هدف اشنایی با‬ ‫بیماری های ریوی‪ ،‬مراقبت های ویژه‬ ‫ ‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫و بیماری سل و عفونت های حاصل از‬ ‫ان‪ ،‬در تاریخ ‪20‬تا‪ 23‬مهرماه در سالن‬ ‫بین المللی ابوریحان دانشگاه شهید‬ ‫بهشتی تهران برگزار شد‪ .‬در کنگره‬ ‫بیماری های ریوی و مراقبت های ویژه‬ ‫سل‪ ،‬کارگاه های ارگواسپیرومتری‪،‬‬ ‫ترموپالستی‪،‬برونکوسکوپی‪ ،‬تست های‬ ‫تنفسی‪ NIV،‬و ‪ ...‬به صورت عملی‬ ‫برگزارشد‪ .‬بیمارستان دکتر مسیح‬ ‫دانشوری نیز برای هشتمین بار میزبانی‬ ‫این کنگره علمی را که مورد تایید‬ ‫انجمن ریه اروپا‪ ،‬امریکا‪ ،‬ترکیه‪ ،‬یونان‪،‬‬ ‫ایتالیا و نیز اتریش است به عهده داشت‪.‬‬ ‫درهشتمین دوره این کنگره رئیس‬ ‫انجمن ریه اروپا‪ ،‬اتریش‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬یونان‬ ‫و ‪ 30‬سخنران خارجی حضور داشتند‬ ‫و درباره‪ 3‬محور اصلی این کنگره بحث‬ ‫و بررسی کردند و همچنین اساتیدی‬ ‫از سازمان بهداشت جهانی(‪ )WHO‬در‬ ‫این کنگره حضور یافتند که اخرین‬ ‫گایدالین های رمانی – تشخیصی‬ ‫بیماری سل به خصوص سل نهفته را‬ ‫مورد بحث و بررسی قراردادند‪.‬‬ ‫دکتر حمیدرضا جماعتی‪ ،‬دبیر‬ ‫علمی این کنگره ضمن بیان اینکه‬ ‫هشتمین کنگره بین المللی بیماری‬ ‫های ریوی و مراقبت های ویژه سل‬ ‫با ‪ 3‬محور اصلی برگزارشد‪ ،‬این ‪3‬‬ ‫محور را شامل‪ :‬محور بیماری ریوی‬ ‫به خصوص ‪ ،COPD‬اسم‪ ،‬بیماری های‬ ‫بینابینی ریوی‪ ،‬سارکوئیدوزیس‪ ،‬سرطان‬ ‫های ریوی و بیماری های عفونی‪-‬‬ ‫محور مراقبت های ویژه به خصوص‬ ‫بیماران ریوی که در ‪ ICU‬و ‪PICU‬‬ ‫نیاز به مراقبت های ریوی دارند و‬ ‫محوربیماری سل و عفونت های‬ ‫حاصل از ان دانست‪ .‬وی گفت‪ :‬کنگره‬ ‫بین المللی بیماری های ریوی‪ ،‬مراقبت های‬ ‫ویژه و سل هر دوسال یکبار توسط‬ ‫مرکز اموزشی‪ ،‬پژوهشی‪ ،‬درمانی سل‬ ‫و بیماری های ریوی (بیمارستان دکتر‬ ‫مسیح دانشوری) و با همکاری مستقیم‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‪،‬‬ ‫انجمن ریه اروپا (‪ ، )ERS‬انجمن ریه‬ ‫امریکا(‪ )ATS‬و انجمن ریه‬ ‫ترکیه (‪ )TTS‬و سازمان‬ ‫بهداشت جهانی (‪ )WHO‬در‬ ‫شهر تهران برگزارشد‪.‬‬ ‫بیماری های ریوی‬ ‫سیستیک‬ ‫(سارکوئیدوز‪،‬‬ ‫فیبروز‪ ،COPD ،‬اسم و‪،)...‬‬ ‫عفونت های ریوی(‪،TB/HIV ،TB‬‬ ‫بیماریهایقارچیوویروسی‪،‬باکتریایی)‪،‬‬ ‫مراقبت های ویژه‪،‬جراحی های قفسه‬ ‫صدری‪ ،‬بیماری های ریوی اطفال‪،‬‬ ‫اختالالت خواب‪،‬اختالالت روانپزشکی‬ ‫مرتبط با بیماری های ریوی و اعتیاد‪،‬‬ ‫جنبه های ایمونولوژیک و بیولوژی‬ ‫سلولی بیماری های ریوی‪ ،‬پاتولوژی‬ ‫در بیماری های ریوی‪ ،‬بیماری های‬ ‫قلبی مرتبط با بیماری های ریوی‪،‬‬ ‫بیهوشی در بیماری های ریوی و‬ ‫قلبی‪ ،‬پیوند قلب و ریه‪ ،‬رادیولوژی‬ ‫)‪ ،(PET CT ، CT-scan، X-ray‬مبارزه با‬ ‫دخانیات‪ ،‬بازتوانی و تهویه غیر تهاجمی‬ ‫ریوی‪ ،‬بیماری های شغلی مرتبط با‬ ‫بیماری های ریوی‪ ،‬فارماکولوژی سیستم‬ ‫تنفسی‪ ،‬پرستاری در بیماری های ریوی‬ ‫و درنهایت تمرینات و پزشکی ورزشی‬ ‫برای بازتوانی عملکرد ریوی محورهای‬ ‫هشتمین کنگره بین المللی بیماری های‬ ‫ریوی‪ ،‬مراقبت های ویژه و سل را‬ ‫تشکیل می دادند‪.‬‬ ‫واکسن «ب ث ژ» ‪ ۵۰‬درصد ابتال‬ ‫به سل کشنده را کاهش می دهد‬ ‫دکتر علی اکبر والیتی رئیس‬ ‫بیمارستان مسیح دانشوری پیشگیری‬ ‫از ابتال به انواع خطرناک سل را از‬ ‫مهم ترین تاثیرات تزریق واکسن‬ ‫«ب ث ژ» خواند و گفت‪ :‬استفاده از‬ ‫واکسن «ب ث ژ» ‪ 50‬درصد ابتال به سل‬ ‫دکتر والیتی‪:‬‬ ‫با پیشرفت هایی که در تشخیص‬ ‫بیماری سل حاصل شده است‪ ،‬سل‬ ‫بهتر از گذشته تشخیص داده می‬ ‫شود و کمتر از گذشته هم موارد‬ ‫شناخته نشده وجود دارد؛ باید‬ ‫درمان جدی گرفته شود چرا که اگر‬ ‫فرد مسلول درمان نشود‪ ،‬هر فرد‬ ‫می تواند ‪ ۱۰‬تا ‪ ۱۵‬نفر دیگر را به‬ ‫این بیماری مبتال کند‬ ‫خطرناک و کشنده را کاهش می دهد‪.‬‬ ‫وی با بیان اینکه ساالنه حدود سه‬ ‫میلیون نفر در اثر این بیماری جان خود‬ ‫را از دست می دهند گفت‪ :‬متوسط ابتال‬ ‫به این بیماری در کشور بین ‪ ۱۲‬تا ‪۱۵‬‬ ‫نفر در هر ‪۱۰۰‬هزار نفر است که این‬ ‫امار در سال های نخست انقالب به‬ ‫‪ ۴۰‬نفر در صد هزار نفر می رسد‪ .‬البته‬ ‫باید یاداور شوم که تعداد مبتالیان در‬ ‫برخی از شهرهای شرقی و جنوب شرق‬ ‫و مناطق مهاجرپذیر از متوسط کشور‬ ‫بیشتر است‪ .‬والیتی با اشاره به تاثیر‬ ‫واکسن تزریقی ب ث ژ که از واکسن‬ ‫های دوره نوزادی است عنوان کرد‪ :‬این‬ ‫واکسن از ‪ ۵۰‬درصد موارد ابتال به سل‬ ‫خطرناک و کشنده جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫اوپیشگیری از ابتال به انواع خطرناک‬ ‫سل را از مهم ترین تاثیرات تزریق‬ ‫واکسن ب ث ژ خواند و گفت در‬ ‫صورت تشخیص به هنگام این بیماری‬ ‫و شروع درمان به موقع و تکمیل دوره‬ ‫درمان‪ ،‬می توان این بیماری را‬ ‫مهار کرد‪.‬‬ ‫متاسفانه سل همچنان یکی‬ ‫از مشکالت بشر است و‬ ‫ساالنه حدود ‪ ۱۰‬میلیون نفر‬ ‫نیز به تعداد مبتالیان افزوده‬ ‫می شود؛ پیش بینی می شد تا‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۰‬میالدی‪ ،‬کشورها بر این‬ ‫بیماری فائق ایند‪ ،‬اما تجربه نشان داد‬ ‫که با امکانات موجود در حوزه پزشکی‪،‬‬ ‫امکان غلبه کامل بر بیماری سل وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫والیتی مهم ترین اقدام را پیشگیری و‬ ‫درمان زودرس سل اعالم کرد و افزود‪:‬‬ ‫با پیشرفت هایی که در تشخیص این‬ ‫بیماری حاصل شده است‪ ،‬سل بهتر از‬ ‫گذشته تشخیص داده می شود و کمتر‬ ‫از گذشته هم موارد شناخته نشده وجود‬ ‫دارد؛ باید درمان این بیماری توسط‬ ‫جامعه جدی گرفته شود چرا که اگر‬ ‫فرد دچارسل به موقع درمان نشود‪ ،‬این‬ ‫فرد در طول مدت بیماری‪ ،‬می تواند ‪۱۰‬‬ ‫تا ‪ ۱۵‬نفر دیگر را به این بیماری مبتال‬ ‫کند‪ .‬او بر تکمیل روند درمان تاکید کرد‬ ‫و گفت‪ :‬اگر فردی مراحل درمان را‬ ‫به طور کامل نگذراند و با کمی بهبودی‬ ‫و برطرف شدن عالئم بیماری‪ ،‬داروها‬ ‫را قطع کند‪ ،‬به سبب مقاوم شدن بدن‬ ‫و میکروب بیماری به داروها‪ ،‬عالوه‬ ‫بر تجویز داروی بیشتر و قوی تر‪ ،‬دوره‬ ‫درمان طوالنی تری را باید طی کند‪،‬‬ ‫بنابراین رسیدگی و توجه به روند درمان‬ ‫اهمیت زیادی دارد‪.‬‬ ‫وی در ادامه صحبت های خود افزود‪:‬‬ ‫کشور ما به عنوان مرجع کشورهای‬ ‫غرب اسیا و شمال افریقا تعیین‬ ‫شده و این موضوع از سوی سازمان‬ ‫بهداشت جهانی به رسمیت شناخته‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪11‬‬ ‫شده است‪ .‬بیمارستان‬ ‫مسیح دانشوری از‬ ‫مراکز درمانی ارجاعی‬ ‫منطقه است‪ ،‬یک سوم‬ ‫بیمارانی که با عنوان‬ ‫سل در بیمارستان‬ ‫مسیح دانشوری بستری‬ ‫هستند‪ ،‬از کشورهای‬ ‫منطقه مراجعه کرده اند‪.‬‬ ‫دکتر علی اکبر والیتی‬ ‫به موضوع سل مادر زادی در کودکان‬ ‫اشاره کرد و افزود‪ :‬هر چه سن کودک‬ ‫کمتر و به دوره تولد نزدیکتر باشد‪،‬‬ ‫شرایط متفاوت است؛ در واقع انتشار‬ ‫مرض در نوزادان و شیرخوارگان به‬ ‫مراتب بیشتر است‪.‬‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬تعداد مبتالیان به سل‬ ‫مادر زادی در دنیا شاید به ‪ 500‬نفر هم‬ ‫نرسد و در واقع بسیار کمیاب است‪.‬‬ ‫تا سال ‪ 1367‬تعداد موارد مبتال به سل‬ ‫مادرزادی در دنیا به ‪ 400‬نفر هم نرسیده‬ ‫بود‪ ،‬اما باید مراقب بود‪ .‬ولی به طورکلی‬ ‫بروز سل ریوی در کودکان نسبت به‬ ‫بزرگساالن بسیار متفاوت است‪ .‬اگر‬ ‫سن کودک بین یک تا دو سال باشد‪،‬‬ ‫‪ 75‬تا ‪ 80‬درصد عالئم بیماری را بروز‬ ‫نمی دهد‪ 10 ،‬تا ‪ 20‬درصد گرفتاری ریه‬ ‫و دو تا پنج درصد نوع منتشر و مننژیت‬ ‫را نشان می دهد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬همچنین اگر سن کودک‬ ‫بین دو تا پنج سال باشد‪95 ،‬درصد‬ ‫عالئم را بروز نمی دهد‪5 ،‬درصد عالئم‬ ‫ریوی و ‪ 5‬درصد نوع منتشر را بروز‬ ‫می دهد که با این حساب میزان مرض‬ ‫‪ 10‬تا ‪ 20‬درصد افزایش نشان می دهد‪.‬‬ ‫والیتی متوسط ابتال به این بیماری‬ ‫در کشور را بین ‪ 12‬تا ‪ 15‬نفر در هر‬ ‫‪ 100‬هزار نفر اعالم کرد و گفت‪ :‬تعداد‬ ‫ ‪12‬‬ ‫‪12‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫مبتالیان در برخی از شهرهای شرقی از‬ ‫متوسط کشوری بیشتر است‪.‬‬ ‫مبتالیان به «سل»‪ ،‬درمان را نیمه کاره‬ ‫رها نکنند‬ ‫دکتر والیتی درباره هزینه درمان سل‬ ‫در تهران نیز توضیح داد و گفت‪ :‬اگر‬ ‫بار اول بیماری سل در فرد تشخیص‬ ‫داده شود قبل از اینکه به مراحل العالج‬ ‫برسد‪ ،‬درمان تقریبا رایگان است و‬ ‫هزینه زیادی ندارد‪ .‬اگر درمان به‬ ‫درستی انجام شود‪ ،‬بیش از ‪ ۹۸‬درصد‬ ‫از موارد ابتال به بیماری‪ T‬بهبود پیدا‬ ‫می کنند‪ .‬اما مهم ترین مشکل کسانی‬ ‫هستند که ظرف یک ماه بعد از شروع‬ ‫درمان تصور می کنند که با قطع تب و‬ ‫بازگشت اشتهایشان‪ ،‬درمان شده اند و به‬ ‫این ترتیب ادامه درمان را رها می کنند‪.‬‬ ‫او تاکید کرد‪ :‬قطع درمان سل از‬ ‫به گفته معاون اموزشی‬ ‫مرکز تحقیقات سل و بیماری های‬ ‫ریوی‪ ،‬در طبقه بندی سازمان‬ ‫جهانی بهداشت ما از نظر سل جزو‬ ‫کشورهایی با شیوع کم تا متوسط‬ ‫سل طبقه بندی شده ایم که اگر بتوان‬ ‫برنامه درمان سل نهفته را به جای‬ ‫مناسب رساند‪ ،‬می توان به اهداف‬ ‫مهمی دست یافت‬ ‫طرف بیمار باعث اوج‬ ‫بیماری و مقاوم شدن‬ ‫ان می شود‪ .‬اگر برای‬ ‫بار دوم نیز درمان‬ ‫نیمه کاره رها شود‪،‬‬ ‫مقاومتی ایجاد می شود‬ ‫که باعث افزایش تعداد‬ ‫داروها تا طول ‪ 2‬سال‬ ‫خواهد شد‪ .‬البته مناطق‬ ‫مهاجرپذیر ایران و‬ ‫مرزهای شرقی و غربی‪ ،‬امار مبتالیان‬ ‫سل بیشتری دارند‪ .‬در برخی شهرهای‬ ‫شرقی نیز رقم ابتال بیش از میانگین‬ ‫کشوری است‪ .‬همچنین اگر واکسن‬ ‫ب ث ژ در نوزادی تزریق شود‪ ،‬از ابتال‬ ‫به سل های کشنده جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫مصرف داروهای بیولوژیک‪ ،‬سل نهفته‬ ‫را به سل فعال تبدیل می کند‬ ‫دکتر پیام طبرسی معاون اموزشی‬ ‫مرکز تحقیقات سل و بیماری های‬ ‫ریوی گفت‪ :‬مصرف داروهای بیولوژیک‬ ‫به ویژه در برخی بیماری ها مانند‬ ‫روماتوئید ارتریت و کرون و پیوندها‬ ‫رو به افزایش است و تحقیقات نشان‬ ‫می دهد ادامه مصرف این داروها‪ ،‬سل‬ ‫نهفته را به سل فعال تبدیل می کند‪.‬‬ ‫وی درباره امار ابتال به سل نهفته در‬ ‫کشور گفت‪ :‬امار دقیقی وجود ندارد اما‬ ‫امار جهانی نشان می دهد که یک سوم‬ ‫جمعیت دنیا به سل الوده اند که به نظر‬ ‫می رسد در کشور ما نیز یک چهارم‬ ‫مردم الودگی نهفته داشته باشند‪.‬‬ ‫متخصص بیماری های عفونی تاکید‬ ‫کرد‪ :‬باید برای ریشه کنی سل‪ ،‬افرادی را‬ ‫که به صورت نهفته به ان الوده هستند‪،‬‬ ‫شناسایی و درمان کنیم‪ ،‬در واقع این یک‬ ‫استراتژی است که برای بیماران پرخطر‬ ‫داشته ایم که باید طی سال های اینده‬ ‫به جمعیت عمومی کشور تعمیم داده‬ ‫شود تا شاهد ریشه کنی سل در‬ ‫کشور باشیم‪.‬‬ ‫با این حال روش های تشخیص‬ ‫عمده سل در کشور وجود دارد‪،‬‬ ‫همچنین روش های درمانی مناسبی‬ ‫را نیز در کشور شاهدیم که معموال‬ ‫به صورت رایگان انجام می شود‪.‬‬ ‫طبرسی درباره میزان موفقیت‬ ‫درمان سل توضیح داد‪ :‬میزان موفقیت‬ ‫درمان در بیماران سل حساس بیش‬ ‫از ‪ 80‬درصد و بیماران سل مقاوم‬ ‫حدود ‪ 60‬درصد است که معموال افراد‬ ‫بی خانمان‪ ،‬معتادان‪ ،‬زندانیان و سالمندان‬ ‫جزو دسته دوم هستند‪.‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی شهید بهشتی تاکید کرد‪ :‬اگر‬ ‫بیماران مبتال به سل داروهای خود را‬ ‫به طور منظم مصرف کنند‪ ،‬در روند‬ ‫درمانی انها مشکلی پیش نخواهد امد‪.‬‬ ‫او درادامه درباره عالئم سل گفت‪ :‬به‬ ‫افرادی که سرفه بیشتر از دو هفته‪ ،‬خلط‬ ‫خونی‪ ،‬کاهش وزن غیر قابل توجیه و‬ ‫تب طوالنی دارند توصیه می شود که‬ ‫از نظر سل فعال بررسی شوند‪ ،‬همچنین‬ ‫افرادی که دارای نقص ایمنی هستند‪،‬‬ ‫پیوند شده اند‪ ،‬کورتون مصرف می کنند‬ ‫و یا دیابت و نارسایی کلیه دارند از نظر‬ ‫سل نهفته بررسی شوند‪.‬‬ ‫طبرسی به توان درمانی کشور در‬ ‫زمینه درمان سل اشاره کرد و افزود‪:‬‬ ‫وضعیت کشور از این نظر مناسب‬ ‫است و در طبقه بندی سازمان جهانی‬ ‫بهداشت از نظر سل جزو کشورهایی‬ ‫با شیوع کم تا متوسط سل طبقه بندی‬ ‫شده ایم که اگر بتوانیم برنامه درمان‬ ‫سل نهفته را به جای مناسب برسانیم‬ ‫یکی از مهم ترین این مراکز است‪.‬‬ ‫سرپرست معاونت بین الملل‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‬ ‫گفت‪ :‬عالوه بر اموزش دانشجویان‬ ‫و تحقیق و پژوهش در علوم‬ ‫پزشکی‪ ،‬دنشگاه علوم پزشکی‬ ‫شهید بهشتی‪ ،‬در حال خدمت‬ ‫رسانی برای بیش از ‪ 5.2‬میلیون‬ ‫نفر از هموطنان ساکنین در شمال‬ ‫و شرق تهران است‪.‬‬ ‫می توانیم به اهداف مهمی دست یابیم‪.‬‬ ‫وی همچنین در این همایش گفت‪:‬‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی‬ ‫در سال ‪ 1961‬میالدی با تاسیس‬ ‫دانشکده های پزشکی و دندانپزشکی‪،‬‬ ‫ماموریت خود را اغاز کرد و اکنون دومین‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی کشور از نظر رتبه‬ ‫بندی و وسعت بوده و در ارزیابی وزارت‬ ‫بهداشت درمان و اموزش پزشکی در‬ ‫سال گذشته رتبه اول را در زمینه اموزش‬ ‫در بین دانشگاه های علوم پزشکی کشور‬ ‫کسب کرده است‪ .‬این دانشگاه دارای‬ ‫‪12‬دانشکده بوده و دانشجویان متعددی‬ ‫در رشته های گوناگون شامل ‪ 47‬برنامه‬ ‫فلوشیپ‪ 26 ،‬فوق تخصص‪ 34 ،‬رشته‬ ‫تخصصی‪ 48 ،‬برنامه ‪ PHD‬و ‪ 74‬رشته در‬ ‫سطح کارشناسی و کارشناسی ارشد در‬ ‫این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫شهید بهشتی یکهزار و ‪ 400‬عضو هیات‬ ‫علمی و بیش از ‪ 13‬هزار دانشجو دارد‬ ‫و اکنون چهار پژوهشکده و ‪ 62‬مرکز‬ ‫تحقیقاتی در ان مشغول به فعالیتند که‬ ‫پژوهشکده سل و بیماری های ریوی که‬ ‫در بیمارستان مسیح دانشوری واقع شده‪،‬‬ ‫******‬ ‫الزم به ذکر است که دراین کنگره‪،‬‬ ‫کالس های بازاموزی تحت عناوین‬ ‫‪ Workshop‬و ‪ Symposium‬به صورت‬ ‫تئوری و عملی توسط متخصصان‬ ‫و توسط گروه های اموزشی داخلی‬ ‫و خارجی برگزار شد و به شرکت‬ ‫کنندگان عالوه بر گواهی شرکت در‬ ‫کنگره‪ ،‬گواهی ارزشمند بین المللی‬ ‫شرکت در این دوره های علمی با‬ ‫تایید نمایندگان ‪ ATS‬و ‪ ERS‬ارائه شد‪.‬‬ ‫همچنین در طی چهار روز برپایی این‬ ‫کنگره‪ ،‬گاید الین های درمانی برای‬ ‫بیماران هیپرتانسیون ریوی‪ ،‬فیبروز‬ ‫ریوی و بیماری های بینابینی ریه و سل‬ ‫مورد بررسی قرار گرفت و جلسات‬ ‫متعدد علمی در قالب پانل‪ ،‬میزگرد‪،‬‬ ‫کارگاه های اموزشی تئوری و عملی‪،‬‬ ‫ویدئو کنفرانس ها و همچنین ارائه‬ ‫مقاالت به صورت شفاهی و پوستر بود‪.‬‬ ‫شایان ذکراست این کنگره دارای‬ ‫‪ 20‬امتیاز بازاموزی بود که طبق اموزش‬ ‫مدون علوم پزشکی به شرکت کنندگان‬ ‫تعلق گرفت‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪13‬‬ ‫گزارش کوتاه‬ ‫جایزه نوبل پزشکی به سه امریکایی رسید‬ ‫انچه برندگان نوبل پزشکی‪ 2017‬گفتند!‬ ‫برندگان جایزه فیزیولوژی و پزشکی نوبل سال ‪۲۰۱۷‬‬ ‫امروز دوشنبه ‪ ۲‬اکتبر (‪ ۱۰‬مهر) در ساعت ‪۱۱:۳۰‬‬ ‫دقیقه بامداد به وقت اروپای مرکزی اعالم شدند‪.‬‬ ‫جفری هال‪ ،‬میکائیل روزبش و میکائیل یونگ به‬ ‫طور مشترک و بخاطر کشفشان در زمینه «مکانیسم‬ ‫مولکولی کنترل ساعت بیولوژیک بدن انسان و سایر‬ ‫موجودات زنده» برنده این جایزه شدند‪.‬‬ ‫جایزه نوبل معتبرترین جایزه علمی است که به‬ ‫یک دانشمند تعلق می گیرد‪ .‬جایزه نوبل در سال‬ ‫‪ ،1895‬به وصیت کارخانه دار و شیمیدان سوئدی‪،‬‬ ‫الفرد نوبل که بیشتر او را به دلیل ابداع دینامیت‬ ‫می شناسند‪ ،‬پایه گذاری شد‪.‬‬ ‫جایزه نوبل پزشکی ‪ 2017‬به صورت مشترک‬ ‫به سه دانشمند امریکایی برای کشف چگونگی‬ ‫تشخیص زمان توسط بدن یا همان «ریتم‬ ‫زیستی» اعطا شد‪ .‬جایزه نوبل معتبرترین جایزه‬ ‫علمی است که به یک دانشمند تعلق می گیرد‪.‬‬ ‫جایزه نوبل در سال ‪ ،1895‬به وصیت کارخانه دار‬ ‫و شیمیدان سوئدی‪ ،‬الفرد نوبل که بیشتر او را به‬ ‫دلیل ابداع دینامیت می شناسند‪ ،‬پایه گذاری شد‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1901‬میالدی‪ ،‬نخستین جوایز‬ ‫این بنیاد اهدا شد‪ .‬طبق وصیت الفرد نوبل‪،‬‬ ‫پنج جایزه به طور ساالنه در رشته های‬ ‫فیزیک‪ ،‬شیمی‪ ،‬فیزیولوژی و پزشکی‪،‬‬ ‫ادبیات و صلح به افرادی تعلق می گیرد‬ ‫ ‪14‬‬ ‫‪14‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫که بیشترین خدمت را به بشر کرده باشند‪.‬‬ ‫سه دانشمندی که دریافتند بدن چگونه‬ ‫زمان را تشخیص می دهد‪ ،‬برنده نوبل‬ ‫پزشکی و فیزیولوژی سال ‪ ۲۰۱۷‬شدند‪.‬‬ ‫کمیته نوبل این جایزه را به دلیل‬ ‫انچه «تاثیر عظیم این یافته بر سالمت‬ ‫و تندرستی» عنوان شد‪ ،‬مشترکا به‬ ‫سه دانشمند امریکایی «جفری هال»‪،‬‬ ‫«مایکل راسبش» و «مایکل یانگ» اعطا‬ ‫کرد‪ .‬این سه دانشمند در ماه دسامبر به‬ ‫استکهلم سوئد فراخوانده خواهند شد تا‬ ‫طی مراسمی جوایزشان را دریافت کنند‪.‬‬ ‫ساعت بدن یا ریتم زیستی‪ ،‬چرخه‬ ‫‪ ۲۴‬ساعته ای است که هماهنگ با‬ ‫چرخش کره زمین به دور خود و گذر‬ ‫روز به شب و بر عکس‪ ،‬فعالیت اعضا‬ ‫و اندام های بدن و رفتار ما را تنظیم‬ ‫می کند‪ ،‬از جمله تنظیم دمای بدن‪،‬‬ ‫ترشح هورمون ها و سوخت و ساز‪.‬‬ ‫همین ساعت است که باعث می شود‬ ‫شب ها بخوابیم و صبح با روشن شدن‬ ‫هوا از خواب برخیزیم‪.‬‬ ‫اختالل در ساعت زیستی تاثیر‬ ‫عمیقی بر سالمت می گذارد؛ مثل کار‬ ‫در شیفت های متغیر یا پرواززدگی در‬ ‫پروازهای طوالنی که اختالف ساعت‬ ‫مقصد و مبدا زیاد است و باعث به هم‬ ‫خوردن تطابق ساعت بدن با ریتم بیست‬ ‫و چهار ساعت شبانه روز می شود‪.‬‬ ‫این اختالل در کوتاه مدت بر حافظه‪،‬‬ ‫تمرکز و دیگر توانایی های شناختی تاثیر‬ ‫می گذارد‪ ،‬اما در زمان طوالنی باعث‬ ‫باال رفتن احتمال ابتال به دیابت نوع دو‪،‬‬ ‫سرطان(‪ ،)Cancer‬بیماری های قلبی و‬ ‫بیماری های دیگر می شود‪.‬‬ ‫پایگاه«نوبلپرایز»کهاخبارمربوطبهجایزه‬ ‫نوبل را پوشش می دهد با این سه دانشمند به‬ ‫گفتگو پرداخته که به ان می پردازیم‪:‬‬ ‫«مایکل روزبش»‪ :‬همسرم گفت نفس بکش!‬ ‫نوبل پرایز‪ :‬به نظر جالب است که‬ ‫جایزه برای دریافت مکانیزم مولکولی‬ ‫ریتم شبانه روزی بدن به کسی اهدا شود‬ ‫که چرخه خواب خودش مختل شده!‬ ‫روزبش‪ :‬اره واقعا‪ .‬به این جنبه فکر نکرده‬ ‫بودم اما باید اعتراف کنم که واقعا همینطوره‪.‬‬ ‫نوبل پرایز‪ :‬چطور خبر را شنیدید؟‬ ‫روزبش‪ :‬تلفن کنار تختم در حالی که‬ ‫خواب بودم زنگ خورد و بیدار شدم‪.‬‬ ‫یک جنتلمن به نام «توماس پرلمن» خبر‬ ‫را به من اعالم کرد‪ .‬من شوکه شده بودم‬ ‫و حقیقتا نفسم بند امده بود‪ .‬اینجا بود‬ ‫که همسرم گفت نفس بکش‪.‬‬ ‫نوبل پرایز‪ :‬به نوعی ریتم ساعت بدن‬ ‫نحوه تطابق ان با شب و روز است‪ .‬اما ایا‬ ‫می توان گفت که یک نوع سازگاری اصلی‬ ‫با تاثیرات محیط زیست هم هست؟‬ ‫روزبش‪ :‬بله‪ ،‬بله هست‪ .‬قبل از اینکه‬ ‫اتمسفر شرایط فعلی خود را داشته باشد‬ ‫و تغذیه به شکل امروزی دربیاید‪ ،‬زمین‬ ‫بر محور خود چرخیده و چرخه تاریک‬ ‫نور از روز ازل جا افتاده است‪ .‬من و‬ ‫«جفری هال» یک دوستی و همکاری‬ ‫بسیار قدیمی داریم‪ .‬ما ‪ 30‬سال روی‬ ‫این موضوع مطالعه کردیم و درک‬ ‫شرایطی که ان زمان ما برای ارتباط‬ ‫دادن ژن ها با رفتار بدن تجربه کردیم‬ ‫اسان نیست‪ .‬قدم به قدم جلو رفتیم و‬ ‫از شکست ها تجربه کسب کردیم تا‬ ‫سرانجام موفق شدیم‪.‬‬ ‫*****‬ ‫ «ادام اسمیت» مصاحبه کننده پایگاه‬ ‫«نوبل پرایز» در گفتگو با «جفری هال»‬ ‫از محل زندگی وی می پرسد و متوجه‬ ‫می شود در شمال شرقی ترین ایالت امریکا‬ ‫به نام «مین» (‪ )Maine‬زندگی می کند‪.‬‬ ‫نوبل پرایز‪ :‬امروز شما برای کشف‬ ‫چگونگی تشخیص زمان توسط بدن‬ ‫برنده جایزه نوبل اعالم شدید‪ .‬از‬ ‫نحوه کار و شرایطتان بگویید‪.‬‬ ‫هال‪ :‬بله درسته‪ .‬این نیمی از کار ما‬ ‫بود‪ .‬ذهن من مدت زیادی درگیر این‬ ‫مسئله بود‪ ،‬چرا که مخصوصا اوایل‬ ‫استخدامم خیلی با این موضوع درگیر‬ ‫بودم‪ .‬همکاری من با «روزبش» از اوایل‬ ‫دهه هشتاد میالدی شروع شد و به طور‬ ‫مستمر در دو ازمایشگاهی که خیلی به‬ ‫هم نزدیک بودند‪ ،‬در این زمینه شروع‬ ‫به تحقیق کردیم‪ .‬این مسئله خیلی لذت‬ ‫بخش بود و ما یکدیگر را بسیار حمایت‬ ‫می کردیم‪ .‬پس از شش‪ ،‬هفت یا هشت‬ ‫سال بود که احساس کردیم زمینه های‬ ‫کاری و مطالعاتی و مهارت هایمان‬ ‫می تواند مکمل یکدیگر باشد‪ .‬مهمترین‬ ‫دلیل ان هم این بود که از نظر شخصیتی‬ ‫خیلی به هم نزدیک بودیم‪.‬‬ ‫«مایکل یانگ»‪ :‬من فقط فکر می کردم این‬ ‫یک مسئله بزرگ است‬ ‫و اما سومین برنده جایزه نوبل شیمی‬ ‫‪ 2017‬در گفتگو با «ادام اسمیت» از‬ ‫این موضوع می گوید که وقتی احتمال‬ ‫می دهید که جزو برندگان باشید با اینکه‬ ‫واقعا اسمتان اعالم شود متفاوت است‪.‬‬ ‫نوبل پراپز‪ :‬تصور اینکه ارتباط‬ ‫بین ژن ها و رفتار بدن‪ 30 ،‬سال پیش‬ ‫چقدر با امروز متفاوت بوده سخت و‬ ‫قطعا یک کار پیشگامانه برای تحقیق‬ ‫و انجام بوده است‪.‬‬ ‫مایل یانگ‪ :‬بله‪ .‬من برای فراگیری‬ ‫نحوه استفاده از این فناوری که در دهه‬ ‫‪ 70‬یک چیز جدید به حساب می امد‬ ‫به دانشگاه «استنفورد» رفتم و کارم را‬ ‫در ازمایشگاه «راکفلر» با تحقیق روی‬ ‫ساعت بدن و با استفاده از یافته های‬ ‫ارزشمند «سیمور بنز» و شاگردش «رون‬ ‫کونوپکا» شروع کردم‪ .‬من فکر می کردم‬ ‫که این یک مسئله بزرگ است و شاید‬ ‫سخت ترین چیزی باشد که می توانم با‬ ‫ان برخورد کنم‪ ،‬چرا که یک رفتار بدنی‬ ‫بود‪ .‬این مسئله ای بود که همه ما دچار‬ ‫ان هستیم و یک رفتار پیچیده که مربوط‬ ‫به چرخه خواب و بیداری ماست و‬ ‫من می خواستم چیزی بیشتر از این ها‬ ‫بدانم اما هیچوقت تصور نمی کردم که‬ ‫بفهمم واقعا چه چیزی باعث این رفتار‬ ‫می شود‪ .‬ما خیلی خوش شانس بودیم‪،‬‬ ‫ما موفق شدیم ژن هایی را پیدا‬ ‫کنیم که مثل قطعات پازل هماهنگ‬ ‫شده و کنار هم چیده می شوند تا‬ ‫توضیح دهند که این کار به چه‬ ‫صورت انجام می شود‪ .‬کار من و‬ ‫همکارانم اقایان «جفری هال» و‬ ‫«مایکل روزبش» در راستای هم‬ ‫قرار گرفت و یکدیگر را رو به جلو‬ ‫هل می دادیم‪ .‬منظورم این است که اکثر‬ ‫کارها به صورت مستقل انجام می شد‬ ‫اما گاه و بی گاه مجبور به همکاری و‬ ‫تشریک مساعی بودیم‪ .‬الزم به ذکر‬ ‫است که ما تقریبا روی مسائل متفاوتی‬ ‫کار می کردیم ما همانطور که گفتم‪ ،‬راه‬ ‫حل های این مسائل مثل تکه های پازل‬ ‫کنار هم جفت می شدند‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪15‬‬ ‫همــایش‬ ‫بیست و ششمین اجالس‬ ‫مدیران تجهیزات پزشکی کشوردرگرگان برگزارشد‬ ‫بیست و ششمین اجالس مدیران‬ ‫تجهیزات پزشکی با حضور معاون‬ ‫وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو‪،‬‬ ‫رئیس دانشگاه گلستان‪ ،‬مدیرکل‬ ‫تجهیزات پزشکی سازمان غذا و‬ ‫دارو و مدیران تجهیزات پزشکی‬ ‫دانشگاه های علوم پزشکی کشوردر‬ ‫گرگان اغاز به کار کرد‪.‬‬ ‫معاون وزیر بهداشت‪ ،‬درمان و‬ ‫اموزش پزشکی و رییس سازمان ‬ ‫غذا و دارو نیز در این نشست سخنان‬ ‫کوتاهی پس از ابالغ سالم مقام عالی‬ ‫وزارت به مدیران حاضر در نشست‪،‬‬ ‫از نقش تعیین کننده تجهیزات و‬ ‫ملزومات پزشکی در اجرای طرح‬ ‫تحول سالمت گفت‪.‬‬ ‫ناگزیر از پیشرفت درحوزه‬ ‫تکنولوژی و علم هستیم‬ ‫دکتر غالمرضا اصغری با بیان اینکه‬ ‫پیشتر و در حالی که شرایط خاصی‬ ‫بر کشور حاکم بود‪ ،‬برخی شرکت‬ ‫ها و افراد‪ ،‬تجهیزات پزشکی را وارد‬ ‫کرده و با قیمت باال می فروختند‬ ‫گفت‪ :‬در حال حاضر و به قصد‬ ‫مقابله با گرانفروشی‪ ،‬برخی ملزومات‬ ‫پزشکی ساماندهی شده است‪.‬‬ ‫وی همچنین تاکید کرد‪ :‬با سرعتی‬ ‫که در حوزه تکنولوژی و علم‬ ‫ ‪16‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫وجود دارد ما را ناگزیر می سازد که‬ ‫تمهیداتی بیاندیشیم که از تجهیزات‬ ‫جدید و مدرن در حوزه تامین سالمت‬ ‫جامعه عقب نمانیم‪.‬‬ ‫از دیگرموارد دارای اهمیت در‬ ‫حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی‬ ‫که رییس سازمان غذا و دارو در‬ ‫سخنان خود به انها پرداخت‪ :‬نظارت‬ ‫منسجم‪ ،‬مستمر و دقیق بر بخش‬ ‫خصوصی‪ ،‬سازماندهی بازار و نیز بر‬ ‫برخورد قانونی و قاطع با مخدوش‬ ‫کنندگان حوزه تجهیزات و ملزومات‬ ‫پزشکی بود‪.‬‬ ‫از دیگرسخنران این نشست دکتر‬ ‫محمود بیگلر مدیرکل ملزومات و‬ ‫تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو‬ ‫نیز با اشاره به ارزش کل حدود ‪2.5‬‬ ‫میلیارد دالری بازار کاال و تجهیزات‬ ‫پزشکی کشوراظهار داشت‪ :‬هدف ما‬ ‫بهره مندی از تکنولوژی برای خدمت‬ ‫به مردم در راستای اتالف کمترین‬ ‫هزینه و بیشترین اثربخشی است‪ .‬کما‬ ‫اینکه نظارت و کنترل قیمت کاال و‬ ‫ملزومات و تجهیزات پزشکی از جمله‬ ‫برنامه ها یی است که نقش مهمی‬ ‫را در اجرای قانون تحول سالمت در‬ ‫جامعه ایفا کرده است‪.‬‬ ‫مهم ترین برنامه های سال ‪96‬‬ ‫دکتر بیگلر با اشاره به تعداد‪445‬‬ ‫شرکت تولیدی داخلی‪ ،‬انواع کاال و‬ ‫تجهیزات پزشکی ثبت شده ایران را‬ ‫چیزی حدود ‪ 202‬هزار ‪ 2002‬قلم‬ ‫برشمرد که توسط ‪ 1940‬شرکت به‬ ‫کشور وارد می شود‪.‬‬ ‫این مقام مسئول همچنین ثبت‪،‬‬ ‫قیمت گذاری تجهیزات پزشکی و‬ ‫تنفیذ اختیارات به معاونت های غذا‬ ‫و دارو را از جمله مهم ترین برنامه‬ ‫های سال جاری اداره کل متبوعش‬ ‫عنوان کرد و از کشف و ضبط‪806‬‬ ‫میلیارد ریالی کاالی قاچاق و تقلبی در‬ ‫در راستای مبارزه با قاچاق درکشور‬ ‫در سال ‪ 95‬خبر داد‪.‬‬ ‫به گفته دکتر بیگلر از مجموع‬ ‫محصوالت کشف و ضبط شده ی‬ ‫باال‪ 756 ،‬میلیارد ریال ان شامل‬ ‫تولیدات تقلبی داخلی و ‪ 50‬میلیارد‬ ‫ریال ان نیز کاالهای وارداتی را در‬ ‫شامل می شد‪.‬‬ ‫دغدغه مردم در حوزه درمان‬ ‫کاهش با طرح تحول‬ ‫دکتر عبدالرضا فاضل رئیس دانشگاه‬ ‫علوم پزشکی گلستان به عنوان میزبان‬ ‫بیست و ششمین اجالس سراسری‬ ‫مدیران تجهیزات و ملزومات پزشکی‬ ‫کشوردر این نشست با بیان اینکه‬ ‫ارائه خدمات پزشکی بدون داشتن‬ ‫تجهیزات غیرممکن است افزود‪:‬‬ ‫در حال حاضر حق مردم و بیماران‬ ‫است که بخواهند برای درمان به‬ ‫بیمارستان های مجهز بروند‪.‬‬ ‫دکترعبدالرضا فاضل همچنین‬ ‫ادامه داد‪ :‬مصداق فرمایش رهبری که‬ ‫فرمودند بیماران ما نباید دغدغه ای‬ ‫جز بیماری خود داشته باشند؛ با ورود‬ ‫تجهیزات پزشکی به کشور و اقدامات‬ ‫بزرگی که در این زمینه به واسطه طرح‬ ‫تحول سالمت انجام شد‪ ،‬به طور قابل‬ ‫توجهی‪ ،‬دغدغه مردم در حوزه درمان‬ ‫کاهش یافته است‪.‬‬ ‫حضور ُپررنگ و موثر مهندسان‬ ‫تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی‬ ‫بیست و ششمین اجالس‬ ‫سراسری مدیران تجهیزات و‬ ‫ملزومات پزشکی کشور که به‬ ‫مدت دو روز در گرگان مرکز‬ ‫استان گلستان برپاشد‪ ،‬میهمانان‬ ‫و سخنرانان دیگری هم داشت که‬ ‫از جمله انها معاون فنی اداره کل‬ ‫نظارت بر اعتباربخشی امور درمان‬ ‫بود که در سخنان خود به بهبود‬ ‫اثربخشی و ارتقاء مستمر ایمنی‬ ‫بیماران و کیفیت مراقبت با حضور‬ ‫پُررنگ و موثر مهندسین تجهیزات‬ ‫پزشکی در مراکز درمانی اشاره کرد‪.‬‬ ‫پورتال ثبت نام و صدور پروانه‬ ‫مسئوالن فنی‬ ‫مهندس مسلمی دبیر انجمن صنفی‬ ‫متخصصین تجهیزات پزشکی کشور‬ ‫در همایش مدیران تجهیزات پزشکی‬ ‫هم در سخنانی از اماده سازی پورتال‬ ‫ثبت نام و صدور پروانه مسئولین‬ ‫فنی توسط انجمن به منظور استفاده‬ ‫به عنوان مرجع استعالم سازمان ها‬ ‫حسب تفویض انجام شده از سوی‬ ‫اداره کل خبر داد‪.‬‬ ‫برنامه های جانبی نشست‬ ‫در حاشیه همایش مدیران تجهیزات‬ ‫پزشکی کشور همچنین معاون وزیر‬ ‫و رئیس سازمان غذا و دارو و مدیرکل‬ ‫تجهیزات پزشکی از اولین نمایشگاه‬ ‫تجهیزات پزشکی سالمت شمال کشور‬ ‫بازدیدکردند‪.‬‬ ‫نشست صمیمی مدیرکل امور‬ ‫تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان‬ ‫غذاودارو با تولیدکنندگان تجهیزات‬ ‫پزشکی با موضوع راهکارهای رفع‬ ‫موانع تولید و توسعه صادرات و‬ ‫برگزاری پنل هایی درباره راهکارهای‬ ‫جلوگیری از مصرف کاالهای قاچاق‪،‬‬ ‫گزارش تفویض بازرسی ها به دانشگاه‬ ‫ها‪ ،‬تولید در تفویض صدور پروانه‬ ‫ساخت کالس خطر‪ A‬به دانشگاه‬ ‫ها از ابتدای اذر ماه ‪۱۳۹۶‬و موضوع‬ ‫خریدهای متمرکز هیات امنای ارزی‬ ‫و قیمت گذاری تجهیزات پزشکی‬ ‫که با حضور کارشناسان هیات امنای‬ ‫ارزی برگزار شد‪ ،‬از دیگر برنامه های‬ ‫گردهمایی مدیران تجهیزات پزشکی‬ ‫کشور بود‪.‬‬ ‫در ادامه مهندس عظیم زاده رئیس‬ ‫اداره مهندسی و نگهداری تجهیزات‬ ‫پزشکی سازمان غذا ودارو در نتایج‬ ‫تفویض امور نگهداشت و توزیع‬ ‫کنندگان و اصناف به دانشگاه ها در‬ ‫سال ‪ ۱۳۹۶‬گزارش داد و مسئول‬ ‫واحد تحقیق و توسعه تجهیزات‬ ‫پزشکی‪ :‬اغاز طرح رجیستری اقالم‬ ‫ارتوپدی در قالب طرح تحقیقاتی با‬ ‫کمک دانشگاه ها را تشریح کرد‪.‬‬ ‫تقدیر از معاونت های غذاوداروی‬ ‫منتخب‬ ‫سرپرست اداره تفویض‪،‬‬ ‫برنامه ریزی و امور استان های‬ ‫تجهیزات پزشکی هم در سخنانی از‬ ‫معاونت های غذا و داروی منتخب‬ ‫که براساس نتایج پایش ارزیابی‬ ‫عملکرد در حوزه تجهیزات پزشکی‬ ‫دانشگاه ها در سال ‪ ۱۳۹۵‬برگزیده‬ ‫شده بودند‪ ،‬تقدیر کرد‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪17‬‬ ‫همــایش‬ ‫افسانه غفاری‬ ‫دومین کنگره بین المللی و نهمین کنگره ملی سرطان سینه اعالم شد‪:‬‬ ‫برنامه درمان و تشخیص زودرس سرطان تدوین شده است‬ ‫دومین کنگره بین المللی و نهمین کنگره ملی‬ ‫سرطان سینه‪ ،‬دومین کنگره ملی طب فراگیر‬ ‫در سرطان و دومین سمینار تخصصی سرطان‬ ‫سارکوما (کنگره سه گانه پژوهشکده معتمد‬ ‫جهاد دانشگاهی) با حضور دکتر ملک زاده معاون‬ ‫وزیر بهداشت‪ ،‬اموزش و تحقیقات پزشکی‪،‬‬ ‫حمید رضا طیبی رئیس جهاد دانشگاهی و با‬ ‫حضور برترین اساتید ایران و دنیا‪٢٦ ،‬تا‪٢٨‬مهر‪،‬‬ ‫در سالن همایش های رازی برگزارشد‪.‬‬ ‫اپیدمیولوژی و بار سرطان پستان‪ ،‬غربالگری و‬ ‫پیشگیری در سرطان پستان‪،‬تصویربرداری و‬ ‫روش های مداخله ای‪ ،‬جراحی انکوپالستی و‬ ‫بازسازی‪ ،‬درمان های ادجوانت و نئوادجوانت در‬ ‫سرطان پستان‪ ،‬رادیوتراپی در سرطان پستان‪،‬‬ ‫ژنتیک و سرطان پستان توارثی‪ ،‬ایمونوتراپی‬ ‫و سلول درمانی در سرطان پستان‪ ،‬پاتولوژی و‬ ‫ایمونوهیستوشیمی‪ ،‬کیفیت زندگی‪ ،‬حفظ باروری‪،‬‬ ‫کاربردهای انفورماتیک در سرطان پستان‪،‬‬ ‫جنبه های اخالقی در سرطان پستان و کاربردهای‬ ‫مهندسی پزشکی محورهای این همایش بودند‪.‬‬ ‫ ‪18‬‬ ‫‪18‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫چاقی مهمترین دلیل ابتال به سرطان‬ ‫سینه و روده است‬ ‫دکتر رضا ملک زاده معاون وزیر بهداشت‬ ‫در دومین کنگره سرطان بین المللی و نهمین‬ ‫کنگرهملیسرطانسینهدرسالنهمایشهای‬ ‫رازی اظهارداشت‪ :‬مصرف سرانه کالری‬ ‫در ایران در سال ‪ ۱۹۷۰‬میالدی حدود‬ ‫‪۲‬هزار کالری بود که این مقدار در سال‬ ‫گذشته به ‪ ۳‬هزار و ‪ ۱۰۰‬کالری رسیده است‪.‬‬ ‫معاون وزیر بهداشت با اشاره به اینکه‬ ‫‪۳۰‬درصد زنان ایرانی چاق هستند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫چاقی مهم ترین عامل ابتال به سرطان سینه‬ ‫و روده است‪ .‬سرطان سینه از شایع ترین‬ ‫سرطان ها در ایران است و در عین حال‬ ‫شایع ترین سرطان در بین زنان است‪.‬‬ ‫دکتر ملک زاده ادامه داد‪ :‬به جز‬ ‫موارد معدود‪ ،‬سرطان سینه قابل‬ ‫پیشگیری و درمان است و باید نسبت‬ ‫به تشخیص زودهنگام‬ ‫ان اقدام کرد‪.‬تحقیقات‬ ‫و تالش برای تشخیص‬ ‫زودرس سرطان‪ ،‬یکی‬ ‫از اولویت های مهم‬ ‫وزارت بهداشت است‪.‬‬ ‫او با اشاره به اینکه‬ ‫بین ‪ ۴۰‬تا ‪ ۵۰‬درصد‬ ‫سرطان ها قابل پیشگیری‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬تشویق مردم به کاهش‬ ‫وزن و تحرک بدنی از برنامه های مهم‬ ‫وزارت بهداشت است ‪.‬‬ ‫اوهمچنین به اپیدمی چاقی در ایران‬ ‫اشاره کرد و گفت‪ :‬چاقی عالوه بر عامل‬ ‫خطر سکته های مغزی و قلبی‪ ،‬در بروز‬ ‫سرطان ها نقش اساسی که کاهش چاقی‬ ‫همه این بیماری ها را کم می کند‪.‬‬ ‫معاون وزیر در ادامه بر لزوم‬ ‫تشخیص زودرس سرطان تاکید کرد‬ ‫و گفت‪ :‬برنامه درمان و تشخیص‬ ‫زودرس سرطان در کشور تدوین و در‬ ‫بخش هایی از کشور اجرایی شده است‪.‬‬ ‫دکتر حمید رضا طیبی رییس جهاد‬ ‫دانشگاهی در دومین کنگره بین المللی‬ ‫و نهمین کنگره ملی سرطان سینه در‬ ‫سالن همایش های رازی اظهارداشت‪:‬‬ ‫با توجه به محوریت زن در خانواده‪،‬‬ ‫مقرر شد بزرگ ترین سرمایه گذاری‬ ‫را با منابع مالی خود جهاد در حوزه‬ ‫سرطان سینه انجام دهیم که البته تاکنون‬ ‫نیز فعالیت های خوبی در این بخش‬ ‫صورت گرفته است‪.‬‬ ‫طیبی گفت‪ :‬فعالیت های خوبی در‬ ‫این زمینه انجام گرفته و با اتمام انها‬ ‫می توان خدمات مناسب به مردم ارایه‬ ‫کرد‪ .‬پژوهشکده سرطان سینه‬ ‫این نهاد فعالیت های خوبی را‬ ‫انجام می دهد‪.‬‬ ‫وی به افزایش سرطان سینه‬ ‫در کشور اشاره کرد و گفت‪ :‬در‬ ‫سال های اخیر این سرطان در‬ ‫ایران رشد بسیار زیادی داشته‬ ‫است‪ .‬طیبی به استقبال خوب‬ ‫محققان خارجی از این کنگره اشاره‬ ‫کرد و گفت‪ :‬تبادل با محققان خارجی‪،‬‬ ‫جلوگیری از کارهای تکراری و ارایه‬ ‫دستاوردهای مهم از مهمترین اهداف‬ ‫این کنگره است‪.‬‬ ‫رئیس جهاد دانشگاهی اظهار کرد که‬ ‫اثبات توان کشور در کارهای بزرگ علمی‬ ‫و فناورانه از اهداف مهم این نهاد است‬ ‫و نشان دادیم که می توانیم در مرز علم‬ ‫و دانش حرکت کنیم‪.‬او ادامه داد‪ :‬نتایج‬ ‫فعالیت ها در قالب خدمات و محصول به‬ ‫جامعه ارایه می شود تا خدمات بهتری در‬ ‫حوزه سالمت به مردم ارایه شود‪.‬‬ ‫وی‪ ،‬پزشکی و مهندسی را از مهمترین‬ ‫فعالیت های این نهاد برشمرد و اظهار‬ ‫امیدواری کرد که این الگوسازی ها مورد‬ ‫توجه مسئوالن قرار گیرد و در جهت‬ ‫توسعه و پیشرفت کشور استفاده شود‪.‬‬ ‫وی به گسترش فعالیت های‬ ‫پژوهشکده سرطان سینه اشاره‬ ‫کرد و گفت‪ :‬امار مراجعه کنندگان‬ ‫به این پژوهشکده سال به سال‬ ‫افزایش می یابد؛ البته این مساله‬ ‫امر خوشایندی نیست‪ ،‬اما به‬ ‫هر حال باید برای معالجه بهتر‬ ‫بیماران خدمات مناسب تری را‬ ‫ارائه کنیم‪ .‬از این رو قرار شد‬ ‫پژوهشکده معتمد را گسترده تر کنیم‪.‬‬ ‫رئیس جهاد دانشگاهی افزود‪ :‬تاکنون‬ ‫برای ساخت این مجموعه حدود ‪۳۵‬‬ ‫میلیارد تومان صرف شده که برای اتمام‬ ‫ان به ‪ ۱۰‬میلیارد تومان دیگر نیاز است‪.‬از‬ ‫طرفی حدود ‪ ۲۰‬میلیارد تومان برای تهیه‬ ‫تجهیزات به منظور انجام پژوهش های‬ ‫پیشرفته نیاز است‪.‬‬ ‫چاقی‪ ،‬باال رفتن سن‬ ‫ازدواج‪ ،‬تغذیه ناسالم‪ ،‬کم بودن‬ ‫تحرک بدنی و الودگی های محیطی‬ ‫در بروز سرطان نقش موثری دارند‬ ‫رابطه بروز سرطان پستان با اضافه وزن‬ ‫براساس شاخص توده بدنی (‪)BMI‬‬ ‫اثبات شده که افراد دارای شاخص باالی‬ ‫‪ ۲۵‬شانس بیشتری برای ابتال به این‬ ‫بیماری دارند و این افراد باید با تغذیه سالم‬ ‫و تحرک بدنی به مقابله با چاقی‬ ‫بروند تا دچار عوارض متعدد از‬ ‫جمله سرطان پستان نشوند‪.‬‬ ‫دبیر علمی دومین کنگره بین‬ ‫المللی و نهمین کنگره ملی سرطان‬ ‫پستان در اشاره به ارتباط چاقی و‬ ‫افزایش احتمال ابتال به سرطان پستان‬ ‫‪ ،‬گفت‪ :‬چاقی‪ ۲‬تا‪ ۳‬برابر احتمال ابتال‬ ‫به این سرطان را افزایش می دهد‪.‬‬ ‫دکتر اسیه الفت با اشاره به اینکه‬ ‫کنترل وزن در پیشگیری از سرطان‬ ‫پستان بسیار مهم است‪ ،‬افزود‪ :‬مقابله‬ ‫با چاقی‪ ،‬تغدیه سالم و تحرک بدنی‬ ‫مهم ترین عوامل قابل کنترل برای‬ ‫کاهش ابتال به این بیماری هستند‪.‬‬ ‫الفت اظهار کرد‪ :‬براساس شاخص‬ ‫توده بدنی (‪ )BMI‬اثبات شده که افراد‬ ‫دارای شاخص باالی ‪ ۲۵‬شانس بیشتری‬ ‫برای ابتال به این بیماری دارند و این‬ ‫افراد باید با تغذیه سالم و تحرک بدنی‬ ‫به مقابله با چاقی بروند تا دچار عوارض‬ ‫متعدد از جمله سرطان پستان نشوند‪.‬‬ ‫عضو هیات علمی پژوهشکده معتمد‬ ‫جهاد دانشگاهی بیان کرد‪ :‬این بیماری در‬ ‫اسیای جنوب غربی از جمله ایران شیوع‬ ‫متوسطی دارد و رشد بیماری در کشور ما‬ ‫هم مشابه سایر کشورهای همسایه است‪.‬‬ ‫مدیر گروه پژوهشی بیماری‬ ‫های پستان پژوهشکده معتمد‬ ‫جهاددانشگاهی گفت‪ :‬هنوز هم‬ ‫امریکا و اروپا جزو کشورهایی‬ ‫هستند که بیشترین میزان شیوع این‬ ‫بیماری را دارند و بیشترین عامل‬ ‫افزایش بیماری در این کشورها‪،‬‬ ‫سبک زندگی مانند صنعتی بودن‪،‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪19‬‬ ‫تغییرات هرمونی و باال بودن سن اولین‬ ‫بارداری است‪.‬‬ ‫الفت مهم ترین علت افزایش بیماری‬ ‫در ایران را هم سبک زندگی غلط اعالم‬ ‫کرد و گفت‪ :‬چاقی‪ ،‬باال رفتن سن‬ ‫ازدواج‪ ،‬تغذیه ناسالم‪ ،‬کم بودن تحرک‬ ‫بدنی و الودگی های محیطی در بروز‬ ‫این بیماری نقش موثری دارند‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه چند عامل دست به‬ ‫دست هم می دهند تا سرطان ها از جمله‬ ‫پستان ایجاد شود‪ ،‬گفت‪ :‬عامل زمینه ای‬ ‫ژنتیکی در این زمینه بسیار مهم است و‬ ‫با اضافه شدن عوامل محیطی به ان‪ ،‬سبب‬ ‫بروز این سرطان در افراد می شود‪.‬‬ ‫وی با اشاره به این که سرطان‬ ‫پستان جز سرطان های درمان پذیر‬ ‫است‪ ،‬گفت‪ :‬اگر این بیماری به موقع‬ ‫تشخیص داده شود‪ ،‬قابل درمان بوده و‬ ‫فرد می تواند زندگی عادی داشته باشد‪.‬‬ ‫دبیر علمی دومین کنگره بین المللی و‬ ‫نهمین کنگره ملی سرطان پستان ادامه داد‪:‬‬ ‫اگر بیماری در مراحل اولیه با ماموگرافی‬ ‫تشخیص داده شود فرد بیمار پس از درمان‬ ‫می تواند طول عمر عادی پیدا می کند‪.‬‬ ‫الفت با اشاره به این که کشورها‬ ‫سیاست های مختلفی برای غربالگری‬ ‫این بیماری دارند و این کار بستگی به‬ ‫منابع مالی دارد‪ ،‬گفت‪ :‬غربالگری به شکل‬ ‫ماموگرافی در کشور ما وجود ندارد‪.‬‬ ‫ ‪20‬‬ ‫‪20‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬با اطالع رسانی و اگاهی‬ ‫بخشی صحیح و اصولی در صدد شناسایی‬ ‫به موقع بیماران هستیم تا در اسرع وقت‬ ‫نسبت به درمان انان اقدام شود‪.‬‬ ‫وی به استقبال خوب محققان از‬ ‫این مراسم اشاره کرد و گفت‪ :‬محققان‬ ‫خارجی از کشورهای اروپایی و امریکا‪،‬‬ ‫تازه های این حوزه را در قالب سخنرانی‬ ‫معاون وزیر بهداشت‪:‬‬ ‫به جز موارد معدود‪ ،‬سرطان سینه‬ ‫قابل پیشگیری و درمان است و باید‬ ‫نسبت به تشخیص زودهنگام ان اقدام‬ ‫کرد‪.‬تحقیقات و تالش برای تشخیص‬ ‫زودرس سرطان‪ ،‬یکی از اولویت های‬ ‫مهم وزارت بهداشت است‬ ‫و میزگرد تخصصی ارائه کردند‪.‬‬ ‫وی اظهار کرد‪ :‬اپیدمیولوژی و بار‬ ‫سرطان پستان‪ ،‬غربالگری و پیشگیری‬ ‫در سرطان‪ ،‬تصویربرداری و روش های‬ ‫مداخله ای‪ ،‬جراحی انکوپالستی و‬ ‫بازسازی و رادیوتراپی در سرطان پستان‬ ‫از جمله محورهای این رویداد علمی بود‪.‬‬ ‫دبیر علمی دومین کنگره بین المللی و‬ ‫نهمین کنگره ملی سرطان پستان به بخش‪،‬‬ ‫ژنتیک و سرطان پستان توارثی‪ ،‬ایمونوتراپی‬ ‫و سلول درمانی در سرطان‪ ،‬پاتولوژی و‬ ‫ایمونوهیستوشیمی‪ ،‬کیفیت زندگی‪ ،‬حفظ‬ ‫باروری‪ ،‬جنبه های اخالقی در سرطان‬ ‫پستان و کاربردهای مهندسی پزشکی را از‬ ‫دیگر محورهای این کنگره برشمرد‪.‬‬ ‫ویبیانکرد‪ ۳۱۰:‬مقالهبهدبیرخانهاینکنگره‬ ‫ارسال شد که حدود ‪ ۲۰۰‬مقاله به صورت‬ ‫سخنرانیوپوستردراینکنگرهارائهشد‪.‬‬ ‫الفت بخش ادامه داد‪ :‬تعدادی کارگاه های‬ ‫اموزشی در زمینه جراحی‪ ،‬پیشگیری از‬ ‫سرطان‪،‬رادیولوژی و انکولوژی در دومین‬ ‫کنگره بین المللی سرطان پستان برگزار شد‪.‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫فاطمه فتوحی ‪ ،‬سعید امین زاده ‪ ،‬وهب جعفریان ‪ ،‬فاطمه تابنده ‪،‬مهوش خدابنده‬ ‫‪-1‬پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری‪ ،‬گروه مهندسی زیست فرایند‬ ‫‪-2‬دانشگاه زنجان‪ ،‬دانشکده علوم‪ ،‬گروه زیست شناسی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نقش هیالورونان در پیشرفت سرطان‬ ‫هیالورونان (هیالورونیکاسید‪ ،)HA ،‬پلیساکاریدی خطی‪ ،‬درازو با بار منفی‬ ‫است‪ ،‬که از دی ساکارید تکراری گلوکورونات و ‪-N‬استیل گلوکز امین تشکیل‬ ‫شده است[‪ .]1‬هیالورونان کابیش در همه ی بافت های مهره داران پراکنده‬ ‫است و همچنین در برخی باکتری ها و ویروس ها تولید می شود[‪.]2‬‬ ‫بیوسنتز ‪ HA‬در مهره داران به وسیله ی سه ایزوزیم‬ ‫هیالورونان سنتاز(‪ Has2 ،Has1‬و ‪ )Has3‬تنظیم میشود‪ .‬اگرچه‬ ‫ژن های تشکیل دهنده ی این سه انزیم در کروموزوم های‬ ‫گونه گونی جای دارند‪ ،‬اما توالی انها هومولوژی زیادی‬ ‫دارد‪ Has1 .‬اندکی هیالورونان با وزن مولکولی باال (در مرز‬ ‫‪ 1×107-1×106‬دالتون) سنتز می کند‪ Has2 .‬اندازه ی بیشتری‬ ‫هیالورونان با وزن مولکولی باال (در مرز ‪1×107-1×106‬‬ ‫دالتون) تولید می کند که اینها در تکثیر سلولی و رگزایی‬ ‫افزون بر رشد قلب و نمو جنین نقش دارند‪ Has3 .‬نیز‬ ‫هیالورونان هایی با اندازه ی کوچک ( ‪ 1×105‬دالتون) سنتز‬ ‫می کند و یکی از فعال ترین مولکول های ‪ Has‬از نظر زیستی‬ ‫است که در فنوتیپ بدخیمی بسیاری از انواع سلول های‬ ‫مختلف شرکت می کند[‪.]3‬‬ ‫در انسان ها هیالورونان به اندازه ی زیاد در بافت هایی‬ ‫همانند مایع سینوویال‪ ،‬غضروف و غشاء میانی پوست هست‬ ‫که به گونه ی مشخص نقش ساختاری مهمی را بسته به‬ ‫ویژگی های هیدرودینامیک و شیوه ی ارتباط ان با دیگر‬ ‫اجزای ماتریکس خارج سلولی بازی می کند‪ .‬همچنین‬ ‫هیالورونان نقش مهمی در انتقال سیگنال سلول ها در طی‬ ‫فرایندهای داینامیک سلولی از قبیل مورفوژنز‪ ،‬التهاب‪،‬‬ ‫ترمیم زخم دارد و همچنین سرطان‪ ،‬که در ان میانکنش‬ ‫هیالورونان‪-‬گیرنده فعال می شود و در هدایت مسیرهای‬ ‫انتقال سیگنال تقسیم بیشمار سلولی همکاری می کند‪.‬‬ ‫هیالورونان یک جزء مهم ریزمحیط اطراف بیشتر‬ ‫تومورهای بدخیم است و میتواند پیش اگهی برای پیشرفت‬ ‫تومور باشد‪ .‬شواهد ازمایشگاهی زیادی با بررسی مدل های‬ ‫حیوانی‪ ،‬تاثیر میانکنش های هیالورونان در رشد و متاستاز‬ ‫سلول توموری را نشان می دهد اما این امر نیز مشاهده شده‬ ‫است که تعادل در سنتز و تجزیه ی هیالورونان به وسیله ی‬ ‫هیالورونیداز اهمیت زیادی دارد‪.‬‬ ‫هیالورونان با چندین گیرنده ی سطح سلولی از قبیل ‪CD44‬‬ ‫‪، Rhamm، LYVE-1، HARE/stabilin-2، Toll-like receptors-2,4‬‬ ‫میانکنش می دهد‪ CD44 .‬به گونه ای گسترده در میان‬ ‫سلول ها پراکنده و اهمیت ویژه ای در سیستم ایمنی و‬ ‫فرایندهای التهاب دارد‪ .‬افزون بر اینها در بیماری هایی‬ ‫همانند ارترواسکلروزیس و سرطان نیز با اهمیت است‪.‬‬ ‫‪ CD44‬یک زنجیرهی تکی گلیکوپروتئینی‪ ،‬یکبار گذرنده از‬ ‫غشا است‪ ،‬که به طور گسترده در سیستم های فیزیولوژیکی‬ ‫و پاتولوژیکی بیان می شود‪ CD44 .‬چون کاربرد در‬ ‫پژوهش های گونه گونی دارد‪ ،‬محل تالقی تحقیقات مختلف‬ ‫است که نقش های مختلفی شامل میانکنش با هیالورونان‪،‬‬ ‫النه گزینی لنفوسیت ها و چسبندگی سلولی دارد[‪ ،]1‬که‬ ‫میانکنش ‪ CD44‬با هیالورونان رشد سلول توموری‪ ،‬مهاجرت‬ ‫و متاستاز در چندین نوع تومور را افزایش می دهد[‪.]4‬‬ ‫روی همرفته سه راه مختلف وجود دارد که با انها هیالورونان‬ ‫می تواند رفتار نرمال و یا غیر نرمال سلول ها را تحت تاثیر‬ ‫قرار بدهد‪ .‬نخست‪ ،‬به علت ویژگی های بیوفیزیکی ویژه ی‬ ‫ان‪ ،‬هیالورونان ازاد ویژگی های بیومکانیکی ماتریکس خارج‬ ‫و اطراف سلولی که سلول ها در ان اقامت دارند را تحت‬ ‫تاثیر قرار می دهد‪ .‬دوم‪ ،‬هیالورونان یک الگوی تکراری برای‬ ‫میانکنش خاص با دیگر ماکرومولکول های ویژه تشکیل‬ ‫می دهد‪ .‬بنابراین‪ ،‬به مونتاژ‪ ،‬انسجام ساختاری و ویژگی های‬ ‫فیزیولوژیکی ماتریکس کمک می کند‪ .‬سوم‪ ،‬هیالورونان با‬ ‫گیرنده های سطح سلولی میانکنش می دهد که سیگنال های‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪21‬‬ ‫داخل سلولی را انتقال می دهد و شکل و رفتار داخل سلولی‬ ‫را تحت تاثیر قرار می دهد[‪.]2‬‬ ‫افزایش بیان ‪ Has‬در سلول های خاص توموری‪ ،‬رشد و‬ ‫متاستاز سلولی را افزایش می دهد و حتی موجب افزایش‬ ‫رشد مستقل از بستر سلول های فیبروسارکوما در محیط‬ ‫کشت مایع نیز می شود‪ .‬اگرچه ماکرومولکول هیالورونان‬ ‫رشد وتهاجم سلول های توموری را افزایش می دهد‪،‬‬ ‫هیالورونیداز تولیدکننده ی الیگوساکاریدهای هیالورونان‬ ‫انژیوژنز را افزایش داده و این نشان دهندهی این است که‬ ‫ارتباطی بین سطوح هیالورونان و فعالیت هیالورونیداز با‬ ‫رگزایی و پیشرفت تومور وجود دارد [‪.]4‬‬ ‫ازچندین راه‪ ،‬افزایش سطوح هیالورونیک اسید ممکن‬ ‫است باعث افزایش رشد و توموری شدن سلول ها به طور‬ ‫مستقل از بستر شود‪ .‬برای مثال‪ ،‬افزایش اندازه ی هیالورونیک‬ ‫اسید ممکن است باعث تسهیل رشد سلولی شود‪ .‬این نشان‬ ‫میدهد که سنتز ‪ HA‬در طی تقسیم سلولی اتفاق می افتد و این‬ ‫تصور وجود دارد که سنتز ‪ HA‬برای جداسازی سلول در طی‬ ‫تقسیم سلولی اهمیت دارد‪ .‬این احتمال همچنین وجود دارد‬ ‫که محیط غنی از ‪ HA‬ممکن است فضاهای هیدرات های را‬ ‫فراهم کند که مهاجرت سلولها را به دنبال میتوز تسهیل کند‪.‬‬ ‫پیشنهاد شده است که افزایش سطح ‪ HA‬در) ‪ ECM‬ماتریکس‬ ‫خارج سلولی) باعث افزایش هیدراته شدن فضاهای بافتی‬ ‫و گسترش ان به علت افزایش فشار اسمزی میشود‪ .‬این‬ ‫محیط گسترش یافته و پراب باعث تغییر شکل فشرده و‬ ‫محدود ماتریکس خارج سلولی و تسهیل حرکت سلولها‬ ‫میشود‪ .‬بنابراین سلول توموری با تولید بیش از حد ‪HA‬‬ ‫باعث افزایش توان مهاجرت خود شده که منجر به گسترش‬ ‫بیشتر توده ی توموری خواهد شد[‪.]5‬‬ ‫همچنین این باور وجود دارد که اتصال هیالورونان به‬ ‫‪ CD44‬می تواند باعث تحریک سیگنالینگ رسپتورهای کینازی‬ ‫(از جمله ‪ EGFR ،ErbB2‬و گیرندهی ‪ )TGFβ‬و رسپتورهای‬ ‫غیرکینازی (از جمله ‪ c-Src kinases‬و ‪ )ROK‬در انواع سلول‬ ‫توموری شود‪ .‬این اتفاقات منجر به یک تداخل هماهنگ در‬ ‫بین چندین مسیر سیگنالینگ شده که منجر به تومورزایی و‬ ‫متعاقب ًا پیشرفت سرطان می شود[‪.]3‬‬ ‫ ‪22‬‬ ‫‪22‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫شکل‪ :1‬میانکنش‪ HA-CD44‬و شروع سیگنالینگ[‪]1‬‬ ‫برخی راه های درمان‬ ‫شکل‪ :2‬مهار تشکیل میانکنش ‪ HA-CD44‬توسط انتیبادی محدودکننده[‪]1‬‬ ‫‪ ‬واکسن ها و انتی بادی های ‪ :CD44‬بررسی های زیادی‬ ‫نشان می دهد که تجویز انتی بادی هایی بر ضد ‪ CD44‬رشد و‬ ‫پیشرفت تومور را مهار میکند‪ .‬برای نمونه تزریق انتی بادی‬ ‫مونوکلونال ضد ‪ CD44‬که اتصال هیالورونان به ان را مهار‬ ‫می کند‪ ،‬می تواند از حمله ی سلول های لنفوم موش به‬ ‫گره لنفاوی جلوگیری کند‪ .‬انتی بادی های ضد ‪ CD44‬همچنین‬ ‫نشان می دهند که می توانند از النه گزینی و تمایز سلول های‬ ‫بنیادی لوسمی میلوئیدی حاد جلوگیری کنند که در نتیجه ی‬ ‫ان سلول های شروع کننده ی تومور حذف می شود[‪.]2‬‬ ‫شکل‪ :3‬مهار تشکیل میانکنش ‪ HA-CD44‬توسط الیگوساکاریدهای تک ظرفیتی‬ ‫هیالورونان((‪]1[oHA‬‬ ‫الیگوساکاریدهای کوچک هیالورونان‬ ‫الیگومرهای کوچک هیالورونان مسیرهای سیگنالینگ ضد‬ ‫اپاپتوزی در سلول های توموری را مهار می کند و فعالیت‬ ‫انتقال دهنده هایی که باعث افزایش مقاومت به عوامل درمانی‬ ‫می شود را مهار می کند‪ .‬ابتدا استفاده از این الیگومرها بر‬ ‫پایه ی یافته های پیشین بود که الیگومرهای تشکیل شده از‬ ‫‪ 3‬تا ‪ 9‬دیساکارید به ‪ CD44‬به صورت تک ظرفیتی وصل شده‬ ‫و باعث می شود پلیمر هیالورونان که به گیرنده های سطح‬ ‫غشا وصل می شد جابه جا شود‪ ،‬اما پژوهش های تازه ی‬ ‫نشان داده که انها می توانند باعث مهار سنتز هیالورونان شوند‪.‬‬ ‫درمان سلول های توموری با این الیگومرها باعث جداسازی‬ ‫انتقال دهنده‪ CD44-‬و کمپلکس های ‪-CD44‬گیرندهی تیروزین‬ ‫کیناز می شوند‪ ،‬اجزای جدا شده به داخل سلول هدایت‬ ‫می شوند و عملکردشان کاهش پیدا می کند[‪. ]2‬‬ ‫میانکنش چند ظرفیتی بین هیالورونان و ‪ CD44‬می تواند‬ ‫برای استواری میانکنش های انتقال دهنده در غشای‬ ‫پالسمایی الزم باشد‪ .‬اختالل این میانکنش ها شاید به‬ ‫اندوسیتوز بیانجامد‪ .‬در این راستا‪ ،‬پژوهش های پیشین نشان‬ ‫می دهد که مهار میانکنش های گیرنده‪-‬هیالورونان با استفاده‬ ‫از ‪( o-HA‬پروتئین های محلول متصل شونده به هیالورونان)‬ ‫منجر به جداسازی و غیرفعالسازی مجموعه ی گیرنده ی‬ ‫تیروزین کینازی‪ CD44-‬می شود‪ .‬بررسی های تازه نشان داده‬ ‫که ‪ ،o-HA‬نیز باعث می شود که گیرنده های تیروزین‬ ‫کینازی ‪ ERBB2‬و گیرندهی فاکتور رشد اپیدرمی(‪،(EGFR‬‬ ‫شتابان به داخل سلول روند[‪.]6‬‬ ‫بن مایه ها‬ ‫‪1-Toole BP. Hyaluronan-CD44 interactions in‬‬ ‫‪cancer: paradoxes and possibilities. Clinical Cancer‬‬ ‫‪Research. 2009;15:7462-8.‬‬ ‫‪2- Toole BP. Hyaluronan promotes the malignant‬‬ ‫‪phenotype. Glycobiology. 2002.‬‬ ‫‪3- Bourguignon LYW. Hyaluronan-Mediated CD44‬‬ ‫‪Interaction with Receptor and Non-Receptor Kinases‬‬ ‫‪Promotes Oncogenic Signaling, Cytoskeleton Activa‬‬‫‪tion and Tumor Progression‬‬ ‫‪Hyaluronan in Cancer Biology, First Edition. 2009.‬‬ ‫‪4-Edward M, Gillan C, Micha D, Tammi R. Tumour‬‬ ‫‪regulation of fibroblast hyaluronan expression: a‬‬ ‫‪mechanism to facilitate tumour growth and invasion.‬‬ ‫‪Carcinogenesis. 2005;26:1215-23.‬‬ ‫‪5-Kosaki R, Watanabe K, Yamaguchi Y. Overpro‬‬‫‪duction of hyaluronan by expression of the hyaluro‬‬‫‪nan synthase Has2 enhances anchorage-indepen‬‬‫‪dent growth and tumorigenicity. Cancer research.‬‬ ‫‪1999;59:1141-5.‬‬ ‫‪6-Mark G. Slomiany LD, Paul A. Bomar,Thomas J.‬‬ ‫‪Knackstedt, D. Alex Kranc,, Lauren Tolliver BLM, and‬‬ ‫‪Bryan P. Toole. Abrogating Drug Resistance in Malignant‬‬ ‫‪Peripheral Nerve Sheath Tumors by Disrupting Hyaluro‬‬‫‪nan-CD44 Interactions with Small Hyaluronan Oligosac‬‬‫‪charides. Cancer Res 2009; 69: (12) June 15, 2009.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪23‬‬ ‫تازه ها‬ ‫تازه های ازمایشگاه‬ ‫وقتی سلول های سرطانی با مارپیچ خونی‬ ‫شکار می شود‬ ‫تراشه ای جدید که از ساختاری مارپیچی برخوردار است‪،‬‬ ‫امیدهای تازه در زمینه ردیابی سلول های نادر و مهاجر‬ ‫سرطانی>‪ <Rare and Immigrant Cancer Cells‬در خون‬ ‫را زنده کرده است تا به پزشکان در شناسایی و و براورد‬ ‫رشد تومورها و برنامه ریزی برای درمان انها در بیماران‬ ‫کمک کند‪.‬‬ ‫براساس گزارش نشریه سل‪ ،‬این تراشه می تواند به واسطه کنترل‬ ‫کردن جریان خون از میان ریزمارپیچی که دارد‪ ،‬طیف گسترده ای از‬ ‫سلول های خونی از جمله سلول های سرطانی و سلول های بنیادی‬ ‫سرطانی که بدخیم بوده و در برابر دارو مقاوم هستند را از هم جدا‬ ‫کند‪.‬‬ ‫به گفته محققان دانشگاه میشیگان‪ ،‬احتمال وجود این نوع‬ ‫سلول های سرطانی در میان سلول های سفید خونی یک در‬ ‫میلیون است و تکنیک جدید نسبت به شیوه های موجود از‬ ‫سرعت و دقت باالتری در تشخیص و یافتن این سلول ها‬ ‫برخوردار است‪.‬‬ ‫این سلول های سرطانی معموال در بدن از تومورهای‬ ‫سرطانی جدا شده و ازادانه در جریان خون شناور می شود و‬ ‫اگر بتوان انها را شکار کرد‪ ،‬می توانند نشانه هایی درباره رشد‬ ‫منشا اصلی خود را فاش کنند‪.‬‬ ‫همچنین این سلول ها گاه می تواند به سلول های بنیادین‬ ‫سرطانی تبدیل شود‪ ،‬انواعی از سلول ها که می تواند رشد‬ ‫کرده و زمینه رشد تومورهای جدید را فراهم اورد از این رو‬ ‫است که دانشمندان به شدت نسبت به وجود انها در جریان‬ ‫خون نگران هستند‪.‬‬ ‫ ‪24‬‬ ‫‪24‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫شکار این نوع سلول ها به دلیل حضور انها در مایعات‬ ‫بدن و متغییر بودنشان به شیوه های سنتی تقریبا غیرممکن‬ ‫است‪ ،‬از این رو تکنیک جدید‪ ،‬امیدهای تازه ای را زنده‬ ‫کرده است‪ .‬ساختار مارپیچی تراشه جدید سلول های‬ ‫بزرگ تر را به جلو می راند درحالی که سلول های کوچک‬ ‫تر به دیواره ها می چسبند‪.‬‬ ‫ویژگی حیاتی دیگر این تراشه تعداد زیاد زوایایی است‬ ‫که در دیواره های ان ایجاد شده است‪ ،‬این زوایا جریانی‬ ‫ایجاد می کند که سلول های سفید خون را در موقعیت‬ ‫مناسب برای به دام افتادن قرار می دهند‪ .‬انچه در انتهای‬ ‫مارپیچ باقی می ماند‪ ،‬تعدادی از سلول های یکنواخت تر‬ ‫سرطانی است که دانشمندان می توانند از ان برای تحلیل‬ ‫و پردازش استفاده کنند‪.‬‬ ‫سرعت باالی این تراشه نیز به افزایش دقت ان کمک‬ ‫کرده است و دانشمندان توانسته اند با بهره گرفتن از دو‬ ‫تراشه مشابه‪ ،‬تعداد گلبول های سفید خون نمونه در‬ ‫عرض پنج دقیقه به ‪ 10‬برسانند‪.‬‬ ‫این ابداع موفقیتی دیگر در دانش ریزسیاالت‪ ،‬حوزه ای‬ ‫درحال ظهور در علم و فناوری است که در ان جریانات‬ ‫از میان کانال هایی بسیار باریک عبور داده شده و در‬ ‫زمینه های مختلفی‪ ،‬از مطالعه روی نانوذرات گرفته تا‬ ‫رشد اندام های بدن انسان مورد استفاده قرار می گیرد‪.‬‬ ‫در زمینه مطالعات سرطانی‪ ،‬زمانی که سلول سرطانی به دام‬ ‫می افتد‪ ،‬دانشمندان می توانند انها را مطالعه کرده و دریابند کدامیک‬ ‫در مسیر تبدیل شدن به سلول بنیادی سرطانی هستند و کدامیک از‬ ‫سلول بنیادی سرطانی ایجاد شده اند‪.‬‬ ‫مولکولجدیدیکهسلولهایسرطانیرامیکشد‬ ‫محققان موفق به ساخت مولکول کوچکی شده اند که‬ ‫بدون اسیب رساندن به سلول های سالم‪ ،‬به طور مستقیم‬ ‫باعث بروز خودکشی در سلول های سرطانی می شود‪.‬‬ ‫محققان کالج پزشکی ‘البرت انیشتین’ در برونکس در‬ ‫امریکا در مجله ‪ Cancer Cell‬نحوه ازمایش این مولکول به‬ ‫نام )‪ BAX Trigger Site Activator 1 (BTSA1‬را بر سلول های‬ ‫لوسمی میلوئیدی حاد (‪ ( )AML‬یکی از انواع سرطان خون)‬ ‫توضیح می دهند‪.‬‬ ‫انها متذکر شدند که ‪ BTSA1‬به خوبی موجب یک نوع‬ ‫خودکشی سلولی به نام ‘اپوپتوز’ در خطوط سلولی ‪ AML‬و‬ ‫نمونه های بیمار می شود‪.‬‬ ‫اپوپتوز یک روند ضروری است که در جریان ان بدن‬ ‫از دست سلول های ناخواسته و سلول هایی که عملکرد‬ ‫معیوب دارند‪ ،‬رها می شود‪.‬‬ ‫برخی داروهای شیمی درمانی(‪ )Chemotherapy‬رویه‬ ‫اپوپتوز را به طور غیرمستقیم زمانی که به دی‪.‬ان‪.‬ای در‬ ‫سلول های سرطانی اسیب می زنند‪ ،‬فعال می کنند‪.‬‬ ‫این مولکول جدید موقعیتی را در یک ‘پروتیین از‬ ‫بین بَرنده’ در سلول ها به نام ‪ BAX‬هدف قرار می دهد‪.‬‬ ‫پروتیین های ‪ BAX‬زمانی که فعال می شود‪ ،‬نیروگاه های‬ ‫سلولی یا میتوکندری را دور هم جمع می کند و سوراخ هایی‬ ‫در غشاهای انها ایجاد می کنند که به طرز موثری موجب‬ ‫کشتن این سلول ها می شود‪.‬‬ ‫با این وجود در موارد بسیاری‪ ،‬سلول های سرطانی‪(Cancer‬‬ ‫)‪ Cells‬می توانند این اثر را از بین ببرند و زنده بمانند زیرا‬ ‫مقدار زیادی پروتیین های ‘ضد اپوپتوز’ می سازند که ‪BAX‬‬ ‫و مولکول هایی که ان را فعال می سازد‪ ،‬مهار می کنند‪.‬‬ ‫محققان از زمانی که موقعیت ‪ BAX‬را کشف کرده اند در‬ ‫جستجوی ترکیباتی هستند که این پروتیین از بین برنده را‬ ‫به روشی فعال سازد که بر توانایی سلول های سرطانی برای‬ ‫مقاومت در برابر اپوپتوز غلبه کنند‪.‬‬ ‫انها با استفاده از رایانه‪ ،‬بیش از یک میلیون ترکیب کشف‬ ‫کردند که برخی از انها به طور بالقوه می توانند به سایت‬ ‫‪ BAX‬بچسبند‪ .‬حاصل این تالش حدود ‪ 500‬کاندیدای‬ ‫امیدوارکننده بود که بسیاری از انها را محققان خود سنتز‬ ‫کرده بودند‪.‬‬ ‫محققان در ارزیابی این کاندیدا متوجه شدند که‬ ‫‪ ،BTSA1‬قوی ترین فعال کننده ‪ BAX‬بود‪ .‬این مولکول در‬ ‫زمان اضافه شدن به چند خط مختلف سلولی ‪ AML‬انسان‪،‬‬ ‫موجب اپوپتوز سریع و گسترده شد‪.‬‬ ‫محققان در ازمایش ‪ BTSA1‬در نمونه های خون بیماران‬ ‫مبتال به ‪ ،AML‬متوجه شدند که این مولکول بدون اسیب زدن‬ ‫به سلول های سالم بنیادی تولید کننده خون‪ ،‬موجب بروز‬ ‫اپوپتوز در سول های ‪ AML‬می شود‪.‬‬ ‫سرطان کبدرا سریع تر تشخیص دهیم‬ ‫به گزارشی از یونایتدپرس‪ ،‬محققان دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی دانشگاه سن دیه گو‪ ،‬مرکز سرطان مورس و مرکز‬ ‫سرطان دانشگاه‪ ،Sun Yet-sun‬با استفاده از نمونه برداری‬ ‫از مایع حاوی دی‪.‬ان‪.‬ای در حال چرخش تومور‪،‬‬ ‫ازمایش جدیدی برای تشخیص زودهنگام ‘هپاتوسلوالر‬ ‫کارسینوما’ یا ‪( HCC‬یکی از رایج ترین شکل های اولیه‬ ‫سرطان کبد) ابداع کردند‪.‬‬ ‫نمونه برداری های مایع با تشخیص دی‪.‬ان‪.‬ای‪ ،‬در حال‬ ‫چرخش تومور یا ‪ ctDNA‬که تکه هایی از سلول های‬ ‫جدا شده ماده ژنتیکی تومور در خون هستند‪ ،‬عمل می‬ ‫کنند و در قیاس با سایر روش های تشخیص سرطان‪،‬‬ ‫مزایای بالقوه ای دارند‪.‬‬ ‫این نمونه برداری ها کم تهاجم بوده و می تواند در هر‬ ‫مرحله از درمان به کار روند و به پزشکان اجازه دهند که‬ ‫بروز تغییرات در تومور را فورا مشاهده کنند‪.‬‬ ‫‪ HCC‬شایع ترین نوع سرطان اولیه کبد در بزرگساالن‬ ‫است و یکی از علل اصلی مرگ و میر سرطان در جهان به‬ ‫شمار می رود‪ .‬ساالنه بیش از‪ 780‬هزار مورد جدید و‪740‬‬ ‫هزار مورد مرگ و میر از ‪ HCC‬وجود دارد‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪25‬‬ ‫روشی غیر تهاجمی برای بررسی عملکرد کبد‬ ‫مبتالیان به پسوریازیس‬ ‫به گزارشی از مدیکال ساینس‪ ،‬از سال ‪ 1970‬میالدی‬ ‫تاکنون از داروی متوترکسات که در اصل یکی از داروهای‬ ‫درمان سرطان است‪ ،‬در موارد حاد پسوریازیس استفاده‬ ‫می شود‪ .‬پسوریازیس یک بیماری خودایمنی التهابی مزمن‬ ‫پوستی است که دو تا سه درصد افراد سفید پوست را تحت‬ ‫تاثیر قرار می دهد‪ .‬عود عالیم این عارضه در فصل سرما‬ ‫بیشتر دیده می شود‪.‬‬ ‫این دارو مانند داروهای دیگر دارای عوارض جانبی متفاوتی‬ ‫است‪ .‬یکی از مهمترین عوارض جانبی استفاده از این دارو در‬ ‫دراز مدت‪ ،‬بیماری کبد چرب غیر الکلی است که می تواند‬ ‫باعث صدمات جبران ناپدیری به کبد شود‪ .‬فیبروز و التهاب‬ ‫کبدی یکی دیگر از مشکالت بیمارانی است که برای درمان‬ ‫پسوریازیس از داروی متوترکسات استفاده می کنند‪ .‬عوارض‬ ‫جانبی دیگر این درمان هنوز شناسایی نشده است‪.‬‬ ‫محققان امریکایی به منظور بررسی اثرات و عوارض‬ ‫جانبی درمان‪ ،‬از یک تست غیر تهاجمی به نام‬ ‫‪ NASH FibroSure‬استفاده کردند که جایگزین نمونه برداری‬ ‫از کبد است‪ .‬نتایج این مطالعه نشان می دهد استفاده از داروی‬ ‫متوترکسات در درمان پسوریازیس با بیماری های کبدی مرتبط‬ ‫است و باید از درمان های جایگزین استفاده شود‪.‬‬ ‫مهم ترین عالیم پسوریازیس شامل ایجاد تکه های ضخیم‬ ‫قرمز رنگ پوستی و فلس های نقره ای رنگ است که بسیار‬ ‫دردناک بوده و سبب خارش می شود‪ .‬این عارضه معموال‬ ‫زانو‪ ،‬ارنج‪ ،‬پوست سر‪ ،‬کف دست و پا و کمر را تحت تاثیر‬ ‫قرار می دهد؛ همچنین در اطراف ناخن‪ ،‬ناخن پا و داخل‬ ‫دهان نیز دیده شده است‪.‬‬ ‫عواملی وجود دارند که سبب تحریک و عود عالیم‬ ‫پسوریازیس می شوند؛ رژیم غذایی‪ ،‬نوشیدنی های‬ ‫الکلی‪ ،‬نور خورشید‪ ،‬هوای سرد و خشک‪ ،‬استرس‪،‬‬ ‫اضافه وزن‪ ،‬سیگار و عفونت از مهمترین عوامل عودکننده‬ ‫بیماری هستند‪.‬‬ ‫با دستگاه کوچک قابل حمل‬ ‫کم خونی را تشخیص دهیم‬ ‫به گزارشی از مدیکال ساینس‪ ،‬سلول های قرمز خون یکی‬ ‫از ضروری ترین فراورده های خونی قابل انتقالند که ساالنه جان‬ ‫میلیون ها انسان را در سراسر جهان نجات می دهند‪.‬‬ ‫سلول های قرمز خون حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین‬ ‫است که نقش حمل اکسیژن به بافت های بدن را برعهده‬ ‫دارد‪ .‬خستگی مزمن‪ ،‬سرگیجه‪ ،‬ضربان قلب نامنظم و تنگی‬ ‫نفس از جمله مه مترین عوارض کمبود هموگلوبین است‪.‬‬ ‫تشخیص کم خونی اولین مرحله درمان این عارضه است‪.‬‬ ‫محققان دانشگاه واشنگتن به منظور تشخیص سریع‬ ‫کم خونی در حال ساخت و تکمیل یک انالیزور قابل‬ ‫حمل خون هستند‪ .‬این دستگاه که کوچک تر از یک‬ ‫توستر است‪ ،‬میزان هموگلوبین نمونه خون را با استفاده‬ ‫از جاذب اپتیکی اندازه گیری می کند‪.‬‬ ‫این دستگاه کوچک و مقرون به صرفه از خواص اپتیکی‬ ‫خون مانند جذب و پراکندگی برای اندازه گیری هموگلوبین‬ ‫استفاده می کند و امید است در اینده ای نزدیک قادر به‬ ‫تشخیص کم خونی در تمام نقاط جهان‪ ،‬به ویژه نقاط دور‬ ‫افتاده باشد‪ .‬بر اساس امار حدود یک چهارم جمعیت جهان‬ ‫به کم خونی‪ ،‬یک بیماری ناشی از کمبود هموگلوبین در‬ ‫سلول های قرمز خون مبتال هستند‪.‬‬ ‫نتایج این تحقیقات در نشریه‪ AIP Advances‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫مولکول ساختگی جدید که بافت را بازسازی می کند‬ ‫به گزارشی از خبرگزاری یونایتدپرس‪ ،‬این مولکول‬ ‫ساختگی می تواند باعث شود که سلول های بنیادی به‬ ‫ ‪26‬‬ ‫‪26‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫مشروح موفقیت انها در مقاله ای‬ ‫مجله‪ Nucleic Acids Research‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫در‬ ‫تولید انتی بادی مهندسی شده برای نابودی اچ ای وی‬ ‫سلول های عضله قلب تبدیل شود‪.‬‬ ‫محققانی که این مولکول جدید را ساخته اند‪ ،‬معتقدند‬ ‫که موفقیت انها می تواند باعث شود سلول های بنیادی‬ ‫به انواعی از سلول های مختلف تبدیل شود و راه را برای‬ ‫بازسازی بافت هموار سازد‪.‬‬ ‫سلول های بنیادی پرتوان القایی انسان‪ ،‬سلول های بنیادی‬ ‫بالغی است که می تواند به هر نوع سلولی تبدیل شود‪ .‬تغییر‬ ‫شکل انها توسط یک سری سیگنال های ژنتیکی و پروتیینی‬ ‫دیکته می شود‪ .‬این رویه بیان ژن توسط مولکول های خاصی‬ ‫ایجاد می شود‪.‬‬ ‫محققان مولکول هایی را کشف کرده اند که می توانند‬ ‫سیگنال های ژنتیکی ایجاد کنند‪ ،‬اما هنوز مولکول هایی را که‬ ‫بتوانند سیگنال های ژنتیکی خاصی را در سلول های بنیادی‬ ‫پرتوان از فعالیت بیاندازند‪ ،‬نیافته اند‪.‬‬ ‫اما محققان دانشگاه کیوتو در ژاپن‪ ،‬یک مولکول جدید به‬ ‫نام‪ PIP-S2‬تولید کردند که می تواند سیگنالینگ ژن را در‬ ‫سلول های بنیادی پرتوان القایی انسان (‪ )hiPSCs‬تغییر دهد‪.‬‬ ‫این مولکول با چسبیدن به یک قسمت خاص کد ژنتیکی‬ ‫عمل می کند‪.‬‬ ‫محققان معتقدند که می توانند از مولکول جدید برای‬ ‫تبدیل سلول های بنیادی پرتوان القایی انسان به انواع مختلف‬ ‫سلول استفاده کنند‪.‬‬ ‫به گزارشی از ساینس دیلی‪ ،‬به دلیل قابلیت جهش‬ ‫و تغییر شکل ویروس ‪ ،HIV‬درمان ان با مشکالت زیادی‬ ‫مواجه است‪ .‬در صورت ابتال به اچ ای وی‪ ،‬بدن انسان‬ ‫توسط اشکال مختلف ویروس احاطه می شود‪.‬‬ ‫محققان موسسه ملی بهداشت امریکا و یک شرکت‬ ‫داروسازی‪ ،‬موفق به تولید یک انتی بادی شده اند که به‬ ‫سه قسمت اصلی ویروس حمله می کند‪ .‬این کار سبب‬ ‫می شود و مقاومت ویروس در برابر انتی بادی بسیار‬ ‫دشوار شود‪ .‬محققان این انتی بادی مهندسی شده را یک‬ ‫پیشرفت علمی فوق العاده می دانند و معتقدند کاربردهایی‬ ‫فراتر از حد تصور خواهد داشت‪.‬‬ ‫ازمایش های اولیه این انتی بادی روی میمون انجام شده و‬ ‫ازمایش های انسانی در اوایل سال‪ 2018‬میالدی اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫از زمان تشخیص اولین مورد ابتال به ایدز‪ ،‬تاکنون حدود‬ ‫‪ 78‬میلیون نفر به این عارضه مبتال شده اند و ‪ 35‬میلیون‬ ‫نفر بر اثر ایدز و بیماری های مرتبط با ان جان خود را از‬ ‫دست داده اند‪ .‬ویروس اچ ای وی نوعی ویروس نقص‬ ‫ایمنی است که سبب عفونت سلول های سیستم ایمنی‬ ‫و اختالل در عملکرد انان می شود‪ .‬با پیشرفت عفونت‪،‬‬ ‫سیستم ایمنی ضعیف تر می شود و در نهایت به سندرم‬ ‫نقص ایمنی پیشرفته (‪ )AIDS‬منجر می شود‪ 10 .‬تا ‪ 15‬سال‬ ‫طول می کشد تا فرد الوده به ویروس اچ ای وی به ایدز‬ ‫مبتال شود‪ .‬هیچ درمانی برای این بیماری کشنده وجود‬ ‫ندارد و داروهای ضد ویروسی فقط قادرند روند سرعت‬ ‫بیماری را کند کنند‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪27‬‬ ‫مقاله علمی و فنی‬ ‫مهندس احسان درخشان نیا‬ ‫‪bme.ehsan@gmail.com‬‬ ‫اصول عملکرد ‪ ،‬نگهداری و کنترل کیفی تجهیزات ازمایشگاهی ؛ اتوکالو‬ ‫فرهنگستان زبان و ادب فارسی واژه "دمفشار" را جایگزین واژه اتوکالو نموده است‪.‬‬ ‫اتوکالوها دستگاه هایی هستند که برای استریل کردن مواد و ظروف استفاده‬ ‫می شوند‪ .‬استریل کردن یعنی کشتن تمام اَشکال رویش میکروارگانیسم ها از‬ ‫قبیل انواع باکتری ها‪ ،‬ویروس ها‪ ،‬انگل ها‪ ،‬قارچ ها‪ ،‬و اسپورها (‪ )spore‬و غیره‪.‬‬ ‫در اتوکالو‪ ،‬استریل کردن با استفاده از حرارت بخار ِ‬ ‫اب تحت‬ ‫فشار‪ ،‬صورت می گیرد‪ .‬اتوکالو در محفظه بسته در دمای باالی‬ ‫صد درجه سانتی گراد‪ ،‬اب را به بخار تبدیل می کند‪ .‬در این‬ ‫دستگاه چون از حرارت مرطوب استفاده می شود‪ ،‬می توان دمای‬ ‫الزم برای استریل کردن را ‪ 30‬تا ‪ 40‬درجه سانتی گراد کمتر از‬ ‫فور نگهداشت‪ ،‬در نتیجه مواد و وسایل حساس به حرارت مانند‬ ‫برخی از انواع پالستیک ها را می توان با این دستگاه استریل‬ ‫کرد‪ .‬البته برای مثال بعضی مواد پالستیکی در این شرایط ذوب‬ ‫می شود و یا بعضی مواد کاغذی نمی تواند میزان باالی فشار بخار‬ ‫را تحمل کند‪ ،‬در این موارد باید از فور یا گرمای خشک و یا سایر‬ ‫روش های استریل کردن مانند اشعه گاما‪ ،‬گاز و محلول فرمالدئید‪،‬‬ ‫گاز اتیلن اکساید‪ ،‬پالسما (پراکسید هیدروژن)‪ ،‬پرتوی الکترونی‬ ‫)‪ (Electron beam‬و مواد شیمیایی ضد عفونی استفاده کرد‪ .‬هر‬ ‫یک از این روش ها دارای معایب و مزایای خاص خود هستند‪.‬‬ ‫روش استفاده از بخار‪ ،‬از قدیمی ترین و متداول ترین روش های‬ ‫استریلیزاسیون پزشکی است زیرا نسبت به سایر روش ها ایمن‬ ‫تر و سریع تر است‪.‬‬ ‫اتوکالو دارای یک مخزن فوالدی ضدزنگ‪ ،‬ضداسید و باز و‬ ‫ضدمغناطیس‪ ،‬درب فوالدی با واشر نسوز‪ ،‬قفل ایمنی‪ ،‬شیرهای‬ ‫اب و بخار‪ ،‬صافی های هوا و بخار‪ ،‬سوپاپ‬ ‫اطمینان‪ ،‬فشارسنج‪ ،‬حرارت سنج‪ ،‬زمان سنج‬ ‫و سیستم ارت بوده و حجمش از ‪ 5‬لیتر تا‬ ‫بیش از ‪ 1000‬لیتر متفاوت است‪ .‬این دستگاه‬ ‫در سال ‪ 1879‬میالدی برای اولین بار توسط‬ ‫میکروبیولوژیست فرانسوی‪ ،‬چارلز چامبرلند‬ ‫اختراع شد (شکل ‪1‬و‪.)2‬‬ ‫شکل‪)1908-1851( Charles Chamberland Haley.1‬‬ ‫ ‪28‬‬ ‫‪28‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫شکل‪Chamberland's autoclave .2‬‬ ‫موارد کاربرد اتوکالو و میزان‬ ‫اثر بخشی ان‬ ‫این دستگاه در بسیاری از مراکز‬ ‫و بخش ها مانند‪ :‬میکروب شناسی‪،‬‬ ‫پزشکی‪ ،‬دامپزشکی‪ ،‬دندان پزشکی‬ ‫و ‪ ...‬برای استریل کردن ظروف شیشه ای‪ ،‬زباله های پزشکی‪،‬‬ ‫ظروف ازمایشگاهی‪ ،‬محیط های کشت و ‪ ...‬مورد استفاده قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬قبل از دفع هرگونه زباله بیمارستانی و یا پزشکی باید‬ ‫این مواد توسط اتوکالو استریل و عاری از پاتوژن (عامل بیماری‬ ‫زا) شوند و سپس مانند سایر زباله ها و طبق روش های استاندارد‬ ‫دفع شوند‪ .‬توسط اتوکالو حدود ‪ 99‬درصد پاتوژن ها از بین‬ ‫رفته و مواد استریل می شود‪ .‬اکثر دستگاه هایی که برای استریل‬ ‫کردن مواد و زباله های عفونی استفاده می شود‪ ،‬از روش بخار و‬ ‫حرارت استفاده می کند‪ .‬با این روش می توان توده ای وسیع از‬ ‫زباله های بیمارستانی را عاری از عوامل بیماری زا کرد‪.‬‬ ‫به طور کلی تمام مواد غیرعفونی و عفونی الوده شده با عوامل‬ ‫بیولوژیک شامل بقایای نمونه های محیط کشت تلقیح شده‪،‬‬ ‫پاتوژن های رشد کرده‪ ،‬سلول های انسانی‪ ،‬حیوانی و‬ ‫گیاهی‪ ،‬محصوالت خونی انسان و ‪ ...‬می توانند اتوکالو‬ ‫شوند‪ .‬مواد عفونی باید در ظروف غیرقابل نشت جمع‬ ‫اوری شود سپس اتوکالو شده و دور ریخته شود‪.‬‬ ‫مایعاتی که احتماالً عفونی است را می توان اتوکالو‬ ‫کرد و سپس در سیستم فاضالب ریخت یا با وایتکس یا‬ ‫ترکیبات ضدعفونی مناسب دیگر مخلوط کرد و سپس در‬ ‫سیستم فاضالب دفع کرد‪ .‬الزم به ذکر است موادی مانند‬ ‫داروهای سرطان زا‪ ،‬رادیوایزوتوپ ها‪ ،‬موادی شیمیایی‬ ‫سمی‪ ،‬موادی شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناکی که‬ ‫ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد را نمی توان‬ ‫اتوکالو کرد‪.‬‬ ‫اصول عملکرد‬ ‫اتوکالوها با استفاده از خواص ترمودینامیک اب به عنوان یک‬ ‫ماده خالص‪ ،‬کار می کنند‪ .‬در شرایط طبیعی (در سطح دریا و‬ ‫فشار یک اتمسفر) اب می جوشد و در ‪ 100‬درجه سانتیگراد به‬ ‫بخار تبدیل می شود‪ .‬اگر فشار کاهش یابد‪ ،‬در دمای پایین تر و‬ ‫اگر فشار افزایش یابد‪ ،‬در دمای باالتر می جوشد‪ .‬با کنترل فشار‬ ‫بخار اب‪ ،‬دمای اتاقک اتوکالو ممکن است به دماهای باالتر از‬ ‫‪ 100‬درجه سانتیگراد یا برعکس با کنترل دما به فشاری بیشتر از‬ ‫فشار اتمسفر برسد‪.‬‬ ‫اتوکالوها از بخار اشباع تحت فشار (با کیفیتی بیش از ‪98‬‬ ‫درصد) برای انتقال انرژی حرارتی به مواد و وسایلی که نیاز به‬ ‫استریلیزاسیون دارد‪ ،‬استفاده می کنند‪ .‬به طور معمول‪ ،‬این روش‬ ‫به نام های استریلیزاسیون بخار یا حرارت مرطوب شناخته شده‬ ‫است‪ .‬از این روش بیشتر به علت موثربودن‪ ،‬سرعت باال و هزینه‬ ‫پایین استفاده می شود‪ .‬از انجا که همه مواد را نمی توان با حرارت‬ ‫مرطوب استریل کرد‪ ،‬برای این گروه از مواد روش های جایگزین‬ ‫طراحی شده است‪ .‬در ازمایشگاه‪ ،‬به منظور انجام فرایندهای‬ ‫استریلیزاسیون از اتوکالوهای بخار و فور با حرارت خشک بدون‬ ‫رطوبت استفاده می شود‪.‬‬ ‫مانعی که در عملکرد دستگاه اتوکالو میتوان به ان اشاره کرد‬ ‫این است که بعد از بستن درب اتوکالو‪ ،‬مقداری هوا در محفظه‬ ‫دستگاه و در ابزاراالت حفره دار باقی می ماند و این بسته های‬ ‫هوایی به علت اختالف االستیسیته (کِشسانی) فیزیکی با بخار‬ ‫ترکیب نمی شوند و سرد باقی می مانند و درنتیجه از استریلیزاسیون‬ ‫جلوگیری می کنند‪ .‬همچنین‪ ،‬هوای گرم در مقایسه با بخار به مدت‬ ‫زمان بسیار بیشتری برای استریل کردن نیاز دارد‪ .‬برای مثال در‬ ‫دمای ‪ 134‬درجه سانتیگراد‪ ،‬بخار‪ ،‬به سه دقیقه زمان برای استریل‬ ‫کردن مواد نیاز دارد درحالی که هوای گرم با دمای ‪ 160‬درجه در‬ ‫همان شرایط به دو ساعت زمان نیاز دارد‪ .‬باتوجه به انچه گفته شد‬ ‫بسیار واضح است که حذف هوا از سیستم‪ ،‬قبل از فرایند استریل‬ ‫بسیار ضروری است‪ .‬روش هایی که معموالً در اتوکالوها برای‬ ‫تخلیه هوا و حذف ان استفاده می شود به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪‬حذف هوا از قسمت زیرین دستگاه‬ ‫زمانی که بخار وارد محفظه می شود به علت پایین بودن‬ ‫چگالی ان نسبت به هوای گرم در باالی محفظه قرار می گیرد‬ ‫و با افزایش میزان بخار‪ ،‬رفته رفته هوای گرم در زیر اتوکالو‬ ‫فشرده می شود و از قسمت پایینی تخلیه می شود‪ .‬معموال در‬ ‫قسمت خروجی هوا دماسنجی برای کنترل دمای هوای خروجی‬ ‫می گذارند‪ .‬جریان خروج هوا معموالً توسط سوپاپ های‬ ‫مارپیچی کنترل می شود‪ .‬زمانی که هوا از محفظه خارج شد‪،‬‬ ‫باید تخلیه کردن را متوقف کنیم‪.‬‬ ‫‪‬پمپ وکیوم‬ ‫این پمپ ها هوا و یا هوا و بخار را از محفظه مکش می‬ ‫کنند‪ .‬اکثر اتوکالوها به سیستم وکیوم ترمودینامیک مجهزند‬ ‫اما این سیستم صرف ًا موجب از بین رفتن بسته های هوایی‬ ‫داخل محفظه خواهد شد‪ ،‬به این ترتیب بسته های هوایی داخل‬ ‫ابزاراالت حفره دار همچنان سرد باقی خواهد ماند‪ .‬به منظور‬ ‫استریل کردن ابزاراالت حفره دار‪ ،‬گاهی نیاز به پمپ وکیوم‬ ‫مجزا است‪ .‬وجود پمپ دو مزیت دارد‪:‬‬ ‫‪ ‬قبل از شروع سیکل استریل‪ ،‬بسته های هوایی را خارج می کند‪.‬‬ ‫‪ ‬در پایان عملیات دستگاه به منظور خشک کردن ابزاراالت‬ ‫وارد عمل خواهد شد‪.‬‬ ‫انواع اتوکالو‬ ‫اتوکالوها برحسب نوع منبع حرارتی به دوگروه اتوکالوهای‬ ‫رومیزی گازی و اتوکالوهای برقی و باتوجه به نوع ابزاراالت‬ ‫قابل استریل به سه کالس ‪ S،N‬و ‪ B‬طبقه بندی می شود‪ .‬درمورد‬ ‫اتوکالوهای بزرگ بیمارستانی بر اساس وجود یا عدم وجود‬ ‫پمپ خال در دستگاه به دونوع پری وکیوم (‪ )Prevacum‬و‬ ‫گراویتی (‪ )Gravity‬طبقه بندی می شود‪.‬‬ ‫‪‬اتوکالو رومیزی گازی‪ :‬این اتوکالوها شبیه زودپز است‬ ‫و نیاز به منبع حرارتی خارجی دارد و به دلیل اینکه هیچ کنترل‬ ‫هوشمندی برای تنظیم دما‪ ،‬زمان و فشار مجاز ندارد‪ ،‬در صورت‬ ‫عدم رعایت موارد ایمنی بسیار خطرناک است‪ .‬درب اتوکالو‬ ‫توسط پیچ هایی بسته می شود و یک فشارسنج و دماسنج‬ ‫برروی درب برای کنترل فشار‬ ‫قرار دارد (شکل‪.)3‬‬ ‫شکل‪ .3‬اتوکالو رومیزی گازی‬ ‫‪‬اتوکالو برقی‪ :‬اتوکالوهای‬ ‫برقی در اشکال مکعبی و‬ ‫استوانه ای تولید می شود‪.‬‬ ‫منبع تولید حرارت‪ ،‬المنت برقی است‪ .‬این اتوکالوها دارای‬ ‫حجم های متنوعی از ‪ 20‬لیتر تا بیش از ‪ 150‬لیتر بوده و اکثرا ً‬ ‫مجهز به سیستم های هوشمند کنترل دما‪ ،‬فشار و زمان هستند‪.‬‬ ‫کنترل اتوکالو به اپراتور این امکان را می دهد تا دمای مورد‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪29‬‬ ‫نظر و مدت زمان الزم برای استریل را تنظیم کند‪ .‬اتوکالوهایی‬ ‫که برای مصارف بیمارستانی تولید می شود نسبت به اتوکالوهای‬ ‫ازمایشگاهی دارای حجم های بسیار بزرگ تر است‪ .‬در این‬ ‫اتوکالوها منبع تولید حرارت سیستم بخار مرکزی است و معموال‬ ‫دارای دو درب‪ ،‬یکی برای‬ ‫قراردادن لوازم الوده و دیگری‬ ‫برای خروج لوازم استریل‬ ‫شده است(شکل‪.)4‬‬ ‫شکل‪ .4‬اتوکالو برقی‬ ‫‪‬اتوکالوهای کالس ‪ :N‬براساس استاندارد این اتوکالوها‬ ‫می توانند ابزاراالت جامد بدون پوشش را استریل کنند‪ .‬لذا برای‬ ‫استریل وسایل پوشش دار (اعم از پارچه یا کاغذهای مدیکال)‬ ‫و نیز وسایل حفره دار از این نوع دستگاه ها نمی توان استفاده‬ ‫کرد‪ .‬این سیستم فاقد پمپ مکش خالء است‪ .‬به این اتوکالوها‬ ‫اصطال ح ًا اتوکالو گرانشی نیز‬ ‫می گویند(شکل‪.)5‬‬ ‫شکل‪ .5‬اتوکالو کالس ‪N‬‬ ‫‪‬اتوکالوهای کالس ‪:S‬‬ ‫وسایلی که توسط این نوع اتوکالوها می توان استریل کرد شامل‬ ‫ابزاراالت بدون پوشش جامد یا پوشش دار جامد‪ ،‬مواد نساجی مثل‬ ‫پارچه‪ ،‬گار تک الیه و وسایل سوراخ دار و ‪ ...‬است‪ .‬این نوع از‬ ‫اتوکالو دارای سیکل خشک کن‬ ‫بوده و می توانند دارای پمپ و‬ ‫وکیوم نیز باشند(شکل‪.)6‬‬ ‫شکل‪ .6‬اتوکالوهای کالس ‪S‬‬ ‫‪‬اتوکالوهای کالس ‪ :B‬این‬ ‫نوع اتوکالوها می تواند انواع‬ ‫ابزاراالت از قبیل پوشش دار جامد و بدون پوشش‪ ،‬مواد نساجی‬ ‫و حتی انواع ابزاراالت سوراخ دار را استریل نمایند و دارای‬ ‫پمپ وکیوم قدرتمندی هستند که می تواند تا حدود ‪0.9bar-‬‬ ‫ ‪30‬‬ ‫‪30‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫خالء ایجاد کند‪ .‬دما و فشار تنظیم شده در این نوع اتوکالو‬ ‫مطابق استانداردهای بین المللی بوده و براساس استاندارد‪،‬‬ ‫ابزاراالت در دمای ‪ 121‬درجه سانتیگراد با فشار ‪1.2bar‬‬ ‫حداقل به مدت ‪ 15‬دقیقه‪ ،‬و در دمای ‪ 134‬درجه با فشار ‪2.1‬‬ ‫‪ bar‬حداقل به مدت ‪ 3‬دقیقه تحت فرایند استریلیزاسیون قرار‬ ‫می گیرند(شکل‪.)7‬‬ ‫شکل‪ .7‬اتوکالوهای کالس ‪B‬‬ ‫چرخه استریلیزاسیون‬ ‫منظور از چرخه استریلیزاسیون مدت زمانی است که از زمان‬ ‫قرار دادن مواد و لوازم داخل دستگاه اتوکالو شروع شده و تا‬ ‫زمانی که استریل و اماده تحویل می شود را دربر می گیرد‪.‬‬ ‫چرخه استریلیزاسیون برای مواد مختلف می تواند متفاوت باشد‬ ‫بنابراین می بایست مدت زمان چرخه متناسب با زمان نفوذ گرما‬ ‫به داخل لوازم یا ظروف در نظر گرفته شود‪ .‬نکته مهمی که‬ ‫در اینجا وجود دارد این است که دمای استریلیزاسیون به دمای‬ ‫محفظه اتوکالو برمیگردد نه به دمای لوازم قرار داده شده و زمان‬ ‫الزم برای رسیدن به این دما باید تا حد ممکن کوتاه باشد تا‬ ‫اسیبی به انها وارد نشود‪.‬‬ ‫انواع استریلیزاسیون‬ ‫باتوجه به انچه که تاکنون بیان شده است‪ ،‬روشن است که‬ ‫فرایند استریلیزاسیون برای مواد متفاوتی تعریف شده و انجام ان‬ ‫برای هرگروه از مواد تابع شرایط خاص خود است که در ادامه‬ ‫به شرح بیشتر این موضوع می پردازیم‪ .‬این موارد عبارتند از‪:‬‬ ‫‪‬استریلیزاسیون محیط های کشت و محلول ها‬ ‫‪‬استریلیزاسیون مواد مصرفی الوده‬ ‫‪‬استریلیزاسیون مواد خشک‬ ‫استریلیزاسیون محیط های کشت و محلول ها‬ ‫در این خصوص رعایت نکات زیر کمک زیادی به انجام‬ ‫صحیح تر فرایند و اثربخشی بهتر ان می نماید‪ ،‬نکات مهمی‬ ‫که می بایست رعایت شود عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬درمورد لوله های حاوی محیط کشت و ارلن درپیچ دار‬ ‫بهتر است بیشتر از دو سوم حجم انها را پر نکنید و درضمن درپیچ‬ ‫انها را محکم نبندید تا هوای موجود در داخل انها هنگام استریل‬ ‫خارج شود‪ .‬عدم رعایت این نکات موجب سرریز شدن محیط‬ ‫کشت و یا محلول می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬حداقل فاصله اشیاء از یکدیگر و از دیواره های اتوکالو باید‬ ‫حدود ‪ 5‬سانتیمتر باشد تا بخار بتواند بین اشیاء به راحتی جریان‬ ‫یابد و عمل استریل به درستی صورت گیرد‪.‬‬ ‫‪ ‬بعضی از محیط های کشت که به دلیل داشتن مقدار قند باال‬ ‫یا عوامل مهار کننده مانند نمک های صفراوی و ‪ ...‬به دمای باال‬ ‫حساس هستند ممکن است تحت تاثیر دمای باال‪ pH ،‬محصول‬ ‫نهایی انها کاهش یابد‪ .‬لذا پس از بستن درب اتوکالو‪ ،‬زمان و‬ ‫دما را الزم است طبق دستورات شرکت سازنده در این خصوص‬ ‫تنظیم نمایید تا از بروز این اتفاق پیشگیری شود‪.‬‬ ‫استریلیزاسیون مواد مصرفی الوده‬ ‫نکاتی که در این خصوص باید رعایت شود عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬مواد مصرفی الوده را پس از جداسازی در کیسه های قابل‬ ‫اتوکالو شدن قرار دهید‪.‬‬ ‫‪ ‬برای نفوذ بهتر بخار به همه قسمت های کیسه اوال بیش‬ ‫از سه چهارم حجم کیسه را از مواد مصرفی الوده پر ننمایید ثانیا‬ ‫گره درب کیسه را شل بگذارید یا یک پیمانه اب در حدود ‪300‬‬ ‫میلی لیتر به ان اضافه کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬زمان مورد نیاز برای استریلیزاسیون‪ 60-30 ،‬دقیقه در دمای‬ ‫‪ 121‬درجه سانتیگراد یا ‪ 30-15‬دقیقه در دمای ‪ 134‬درجه است‪.‬‬ ‫استریلیزاسیون مواد خشک‬ ‫دو نکته مهم که در این خصوص باید مد نظر قرار گیرد عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ ‬موضوع حداکثر چرخش بخار در بین بسته ها که با قرار دادن‬ ‫صحیح وسایل و حفظ فاصله بین انها تامین می شود‪.‬‬ ‫‪ ‬دما ‪ 121‬درجه سانتیگراد و مدت زمان مناسب برای‬ ‫استریلیزاسیون مواد خشک‪ 20 ،‬دقیقه با خروج سریع بخار و یا‬ ‫‪ 30‬دقیقه بدون خروج سریع بخار است‪.‬‬ ‫نصب و راه اندازی دستگاه‬ ‫اتوکالوها برای عملکرد مناسب‪ ،‬به شرایط زیر نیاز دارد ‪:‬‬ ‫‪ ‬محیطی با تهویه مناسب برای حذف گرما و رطوبتی که در‬ ‫حین کار ایجاد شده است‪ .‬همچنین‪ ،‬فضای ازاد در پشت و کنار‬ ‫دستگاه برای انجام خدمات فنی الزم است‪ .‬این فضا باید حداقل‬ ‫حدود ‪ 1‬متر باشد‪ .‬بسته به طراحی اتوکالو‪ ،‬زیرساخت باید بزرگ‬ ‫درنظر گرفته شود تا دستگاه به طور رضایت بخش کارکند‪ .‬دما در‬ ‫مجاورت دستگاه ِ درحال کار ممکن است تا بیش از ‪ 70‬درجه‬ ‫افزایش یابد‪ .‬کف باید کام ً‬ ‫ال تراز و از مواد مقاوم به رطوبت و‬ ‫گرما ساخته شده باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬پریز باید متناسب با دستگاه باشد‪ .‬اتصاالت الکتریکی‬ ‫باید با وسایل ایمنی الزم مجهز شده باشند‪ .‬ولتاژهای مورد نیاز‬ ‫برای اتوکالوها ‪ 220‬ولت ‪ ،‬فرکانس ‪ 60‬هرتز یا ‪ 380‬ولت‪،‬‬ ‫فرکانس ‪ 60‬هرتز سه فاز است‪.‬‬ ‫‪ ‬طبیعت ٌا هرچه دستگاه بزرگ تر باشد‪ ،‬مصرف اب ان‬ ‫بیشتر است‪ .‬ابی که اتوکالو مصرف می کند‪ ،‬باید برای‬ ‫حذف مواد جامد معلق به سازی شده باشد‪ .‬ممکن است‬ ‫این مواد بر عملکرد دریچه های الکتریکی و نیز دستگاه های‬ ‫الکتروهیدرولیک تاثیر منفی داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬اگر اتوکالو دارای ژنراتور تولید بخار نیست‪ ،‬باید از‬ ‫سیستم مولد بخار مرکزی تغذیه شود‪.‬‬ ‫‪ ‬اتوکالو باید منحصرا ً توسط پرسنلی به کار گرفته شود که‬ ‫اموزش الزم را دیده اند و برای انجام این فرایندها ذی صالح هستند‪.‬‬ ‫نگهداری دستگاه اتوکالو‬ ‫مانند هر دستگاه دیگری‪ ،‬دستگاه های اتوکالو نیز برای‬ ‫عملکرد مطلوب و کاهش خرابی‪ ،‬نیازمند داشتن برنامه نگهداری‬ ‫منظم است‪ .‬این برنامه شامل زمان بندی هایی به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ ‬روزانه‬ ‫‪‬چک کردن احتمال نشت بخار و اب‪.‬‬ ‫‪‬چک کردن شرایط فشارسنج و دماسنج ‪.‬‬ ‫‪‬قسمت جلوی اتوکالو‪ ،‬کنترل ها‪ ،‬اندیکاتورها و‬ ‫دستگیره ها را با پارچه مرطوب تمیزکنید‪ .‬همچنین چک‬ ‫کردن پاکیزگی دیگر بخش های اتوکالو مانند محفظه داخلی‪،‬‬ ‫اتصاالت‪ ،‬درب و ‪. ...‬‬ ‫‪ ‬شستن لوازم فرعی مانند طبقات و سینی ها با اب و صابون‪.‬‬ ‫‪‬کنترل سطح اب المنت به طوری که همیشه روی المنت‬ ‫را پوشانده باشد‪.‬‬ ‫‪‬بازرسی چشمی برای یافتن احتمال نشتی بخار یا اب‬ ‫‪‬باید هر روز قبل از راه اندازی دستگاه واشر دور درب‬ ‫تمیز شود‪ .‬با استفاده از پارچه بدون پرز و مقداری اب صابون‪،‬‬ ‫سطح واشر و محل قرار گرفتن ان برروی لبه مخزن را کامال‬ ‫تمیز کنید و با پارچه نمدار دیگر باقیمانده کف و صابون را از‬ ‫روی سطوح تمیز نمایید‪.‬‬ ‫‪‬انجام تست ‪ ،Bowie-Dick‬به این صورت که بعد از‬ ‫اینکه دستگاه اماده به کار شد‪ ،‬درون ان اندیکاتور بووی‪-‬دیک‬ ‫(نشانگر هایی هستند که در اتوکالو های بخار جهت تست‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪31‬‬ ‫پمپ خالء و میزان فشار دستگاه و غلظت بخار موجود محفظه‬ ‫به کار می روند) گذاشته تا به صورت بدون بار یک سیکل کاری‬ ‫را طی کند‪ .‬درصورت تغییر رنگ تست طبق استاندارد‪ ،‬نشان‬ ‫دهنده این است که دستگاه سالم‬ ‫و اماده جهت استریل کردن‬ ‫وسایل است(شکل‪.)8‬‬ ‫شکل‪ .8‬تست ‪Bowie-Dick‬‬ ‫‪ ‬هفتگی‬ ‫‪ ‬داخل اتاقک استریلیزاسیون را با استفاده از مواد پاک کننده‬ ‫فاقد کلر تمیزکنید‪ .‬طبقه های مورد استفاده برای قراردادن سبدها‬ ‫را نیز نظافت کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬کنترل شیر اتوماتیک بر روی درب برای اطمینان از تخلیه‬ ‫هوای زائد از ابتدا تا پایان کار‪.‬‬ ‫‪ ‬بازدید واشرهای دور درب و تعمیر و یا تعویض انها‬ ‫درصورت خرابی‪.‬‬ ‫بعد از تمیز کردن واشر طبق روش فوق‪ ،‬اگر باز هم نشتی‬ ‫وجود داشت نشانگر اتمام عمر واشر است وباید تعویض شود‪.‬‬ ‫برای تعویض واشر ابتدا مهره وسط درب را باز کرده‪ ،‬صفحه‬ ‫نگهدارنده واشر را خارج کرده‪ ،‬واشر کهنه را بیرون اورده و واشر‬ ‫جدید را ابتدا کامل شستسو داده و با رعایت جهت واشر قبلی‬ ‫دور صفحه جا داده سپس صفحه را در جای خود قرار داده مهره‬ ‫را مجددا ببندید به طوریکه زیاد سفت نشود‪.‬‬ ‫‪ ‬سطوح خارجی مقاوم به زنگ زدگی را با محلول پاک‬ ‫کننده مالیم تمیزکنید‪ .‬می توان از حاللی مثل کلراید اتیلن استفاده‬ ‫کرد‪ .‬از تماس ان با سطوح دارای روکش رنگ یا پالستیک‬ ‫خودداری کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬هرگز از سیم یا اسکاچ‪ ،‬برای تمیزکردن داخل اتاقک‬ ‫استریلیزاسیون استفاده نکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬ماهانه‬ ‫‪ ‬درمورد اتوکالوهای رومیزی اب دستگاه را تعویض کنید‪،‬‬ ‫چراغ های نمایشگر را چک کرده و در صورت خرابی تعویض کنید‪.‬‬ ‫‪ ‬داخل دستگاه و کلیه لوازم داخلی را با محلول صابونی و‬ ‫غیر اسیدی شستشو دهید‪.‬‬ ‫‪ ‬بررسی صافی های موجود در دستگاه از نظر تمیزی‪.‬‬ ‫ ‪32‬‬ ‫‪32‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪ ‬فصلی‬ ‫‪ ‬بررسی و کنترل شیرهای برقی ورودی اب‪.‬‬ ‫‪ ‬بررسی تمام اتصاالت و لوله ها‬ ‫‪ ‬تست نشتی بخار‪.‬‬ ‫‪ ‬تمیز کردن صافی ها و فیلترهای مجاری اب و بخار‬ ‫‪ ‬کنترل نظافت داخل و خارج دستگاه‪.‬‬ ‫‪ ‬به واشر در روغن بزنید‪ .‬از روغن و روش توصیه‬ ‫شده سازنده دستگاه استفاده کنید‪ .‬بعضی سازندگان روش‬ ‫زیر را توصیه می کنند‪:‬‬ ‫‪ ‬واشر را بردارید‪ .‬برای این کار‪ ،‬الزم است با شل کردن‬ ‫پیچ ها و صفحه ها ان را از شیار بازکنید‪.‬‬ ‫‪ ‬واشر و شیار را با الکل تمیزکنید تا ماده خارجی تاثیرگذار‬ ‫روی درز وجود نداشته باشد‪ .‬سطح واشر باید صاف و تمیز باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬از روغن توصیه شده سازنده استفاده کنید تا بدنه واشر‬ ‫کام ً‬ ‫ال محافظت شود‪ .‬بسیاری از سازندگان اتوکالو از روغن گرافیت‬ ‫)‪ (Graphite Libricant‬مقاوم به دماهای باال استفاده می کند‪.‬‬ ‫‪ ‬واشر را دوباره در جای خود قراردهید‪.‬‬ ‫‪ ‬داخل ژنراتور بخار را تمیزکنید (برای دستگاهی که‬ ‫دارای این قسمت است)‪.‬‬ ‫‪ ‬بررسی به منظور اطمینان از عملکرد صحیح قفل های درب‬ ‫‪ ‬هر ‪ 6‬ماه‬ ‫‪ ‬کنترل پمپ وکیوم و گریس کاری ان‪.‬‬ ‫‪ ‬کنترل وضعیت فیلتر هوا و در صورت نیاز تعویض ان‪.‬‬ ‫‪ ‬جرم گیری محفظه‪.‬‬ ‫‪ ‬بازرسی و جرم گیری محفظه اب‬ ‫‪ ‬کنترل و بررسی نمایشگر دما توسط دماسنج کالیبره شده‪.‬‬ ‫‪ ‬الزم است دستگاه هر ‪ 6‬ماه یکبار توسط نماینده‬ ‫سرویس‪ ،‬تعمیر و بازرسی شود‪.‬‬ ‫‪ ‬ساالنه‬ ‫‪ ‬تمیز کردن یا تعویض فیلترها‪.‬‬ ‫‪ ‬بررسی و تنظیم سطح اب مخزن بطوریکه سطح اب‬ ‫در فاصله ‪ 20‬میلی متری از حداکثر ظرفیت قرار داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬الزم است فرایند استریلیزاسیون عمومی با جزئیات‬ ‫فشار‪ ،‬دما‪ ،‬زمان های مورد نیاز برای کامل کردن هر مرحله‬ ‫از چرخه‪ ،‬شرایط المپ های سیگنال و عملکرد سیستم ثبت‬ ‫کنترل شوند و از اینکه دستگاه در محدود تغییرات تعیین شده‬ ‫سازنده کار می کند‪ ،‬اطمینان حاصل شود‪.‬‬ ‫کنترل کیفی اتوکالو‬ ‫برای انکه اقالم استریل شوند تمام مراحل فرایند‬ ‫استریلیزاسیون باید به طور صحیح انجام گیرد‪ .‬برای‬ ‫تایید این مراحل یک سری ازمایش طراحی شده‬ ‫است تا ویژگی های فرایند و تاثیر ان روی فعالیت‬ ‫میکروارگانیسم ها را ارزیابی کنند‪ .‬ارزیابی دما‪ ،‬فشار‪،‬‬ ‫زمان‪ ،‬رطوبت و روش کار دستگاه به طور معمول صورت‬ ‫می گیرد تا تصدیق شود که دستگاه مطابق با روش های معتبر کار‬ ‫می کند‪ .‬همچنین‪ ،‬به منظور تضمین کیفیت فرایند استریلیزاسیون‪،‬‬ ‫ازمون یا اندیکاتورهایی طراحی شده اند که اطمینان کافی از‬ ‫نابودی میکروارگانیسم را ایجاد می کنند‪ .‬در ادامه به برخی از این‬ ‫موارد اشاره شده است‪.‬‬ ‫اندیکاتورهای فرایند استریلیزاسیون‬ ‫این اندیکاتورها برای بررسی عملکرد اتوکالو طراحی شده اند‪.‬‬ ‫انها شامل دستگاه هایی می شود که عواملی مانند دما‪ ،‬زمان و فشار‬ ‫را کنترل و پیشرفت فرایند را ثبت می کنند‪ .‬میکروپروسسورها در‬ ‫اتوکالوهای پیشرفته همه عوامل چرخه استریلیزاسیون را ثبت‬ ‫و درصورت بروز هرگونه اختالل‪ ،‬چرخه را متوقف می کنند‪.‬‬ ‫‪ ‬اندیکاتورهای شیمیایی‬ ‫این اندیکاتورها تست های شیمیایی رایج هستند که در مراحل‬ ‫مختلف فرایند استریلیزاسیون تغییر رنگ می دهند‪ .‬اندیکاتورهای‬ ‫شیمیایی اقالمی را که فرایند استریلیزاسیون را گذرانده اند‪ ،‬از‬ ‫انهایی که این مراحل را نگذرانده اند‪ ،‬تفکیک می کند‪ .‬در ادامه به‬ ‫‪ 3‬مورد از این اندیکاتورها پرداخته شده است‪.‬‬ ‫‪‬چسب اتوکالو‪ :‬این چسب ها وقتی به دمای معینی برسند‬ ‫تغییر رنگ می دهد‪ .‬معموالً این نوارها دارای خطوط رنگی در‬ ‫زمینه سفید هستند (شکل‪ )9‬و برروی موادی یا وسایلی که قرار‬ ‫است اتوکالو شوند نصب می شوند(شکل‪ .)10‬اگر اتوکالو‬ ‫درست کار کرده باشد‪ ،‬نوارهای رنگی یا از بین می روند و یا به‬ ‫رنگ دیگری تغییر رنگ می دهند(شکل‪.)11‬‬ ‫شکل‪Autoclave Indicator Tape .9‬‬ ‫شکل‪Autoclave Indicator Tape)10‬‬ ‫شکل‪Autoclave Indicator .11‬‬ ‫‪Tape‬‬ ‫‪‬نوارهای کاغذی ‪ :TST‬توسط این نوارها سه عاملِ زمان‪،‬‬ ‫بخار و دما و اطمینان از نحوه اجرای صحیح چرخه استریلیزاسیون‬ ‫کنترل می شود‪ .‬چنانچه فرایند مذکور صحیح اجرا شده باشد‬ ‫شاهد تغییر رنگ این نوار از زرد به بنفش یا ابی خواهیم بود‪ .‬این‬ ‫نوارها در هر نوبت کاری استفاده می شود(شکل‪.)12‬‬ ‫شکل‪time, steam,.12‬‬ ‫)‪temperature (TST‬‬ ‫‪chemical indicator‬‬ ‫‪‬برچســب ‪ :Sterility-Record‬این برچسب عالوه بر‬ ‫سنجش استریلیزاســیون‪ ،‬امکان ثبت تاریخ استریلیزاسیون‪ ،‬نام‬ ‫فرد استریل کننده و نام محیط کشت بر روی ان وجود دارد‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که اندیکاتورهای شیمیایی به تنهایی تضمین‬ ‫کننده اینکه فرایند استریلیزاسیون منطبق با الزامات بوده است‪،‬‬ ‫نیستند‪ .‬باید پرسنلی که از این اندیکاتورها استفاده می کنند‬ ‫اموزش کامل و دقیق از مراحل داشته باشند تا تعیین کنند که‬ ‫ایا نتیجه به دست امده با ارزیابی کل فرایند استریلیزاسیون‬ ‫مرتبط است یا نه‪.‬‬ ‫‪ ‬اندیکاتورهای بیولوژی‬ ‫این اندیکاتورها به عنوان بهترین روش های کنترل کیفیت‬ ‫فرایند استریلیزاسیون درنظر گرفته می شود‪ .‬این اندیکاتورها‬ ‫از میکروارگانیسم های زنده ای که مقاومت بیشتری نسبت به‬ ‫چرخه انتخابی استریلیزاسیون دارند یا از معرف های شیمیایی‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪33‬‬ ‫که در حضور پروتئین های ویژه این میکروارگانیسم واکنش نشان‬ ‫می دهد‪ ،‬ساخته شده اند‪ .‬به منظور کنترل فرایند استریلیزاسیون‬ ‫با بخار اشباع شده (پراکسید هیدروژن) یا فرمالدئید‪ ،‬عموما از‬ ‫اسپورهای باسیلوس استئاروترموفیلوس)‪(B. Stearothermophilus‬‬ ‫استفاده می شود‪ .‬برای کنترل استریلیزاسیون با حرارت خشک‬ ‫(فرایندی که در فورها انجام می شود) و اکسیداتیلن‪ ،‬اسپورهای‬ ‫نوع نایجر (‪ )Niger‬باسیلوس سوبتیلوس )‪ (Bacillus Subtilis‬استفاده‬ ‫می شود‪ .‬اندیکاتور اسپور در بسته ای که استریل می شود‪ ،‬قرار داده‬ ‫می شود‪ .‬پس از فرایند‪ ،‬اندیکاتور انکوبه شده‪ ،‬و بررسی نتیجه نشان‬ ‫میدهد که ایا چرخه‪ ،‬مطابق با شرایط تعریف شده بوده است‪ ،‬یا نه‪.‬‬ ‫معموالً تغییر در رنگ مشاهده می شود‪.‬‬ ‫‪‬استفاده از محیط کشت تلقیح شده باکتری ها‬ ‫محیط کشت تلقیح شده توسط یک کوکسی گرم مثبت (مثل‬ ‫استافیلوکوک)‪ ،‬یک باسیل گرم منفی (مثل ‪ )E.coil‬و یک باسیل گرم‬ ‫مثبت (مثل باسیلوس) در اتوکالو قرار داده می شود‪ .‬پس از پایان‬ ‫کار‪ ،‬از محیط های نام برده شده یک ساب کالچر)‪(Subculture‬‬ ‫داده می شود‪ .‬هرگونه رشد میکروب نشانگ ِر اتوکالو نامناسب‬ ‫است‪ .‬این کنترل‪ ،‬هفته ای یک بار توصیه می شود‪.‬‬ ‫نکات مهم در خصوص ایمنی هنگام کار با دستگاه اتوکالو‬ ‫در صورت نو بودن دســتگاه در چند سیکل ابتدایی ممکن است‬ ‫بو یا دود خفیفی از ان خارج شود که به علت نو بودن المنت های‬ ‫خشک کن است و بعد از مدتی برطرف می شود‪.‬‬ ‫‪‬استفاده از دستکش های مقاوم به حرارت‪ ،‬عینک محافظ چشم‪،‬‬ ‫کفش و روپوش مناسب برای حفاظت و ایمنی فردی الزم است‪.‬‬ ‫‪‬شــیر اتوماتیک برروی درب دستگاه که برای اطمینان از تخلیه‬ ‫هوای زائد است را از ابتدا تا پایان کار کنترل کنید‪.‬‬ ‫‪‬بعد از انکه فشــار اتاقک اتوکالو به صفر ودمای ان به حدود‬ ‫‪ 60‬درجه رســید کنار درب اتوکالو بایستید و انرا باز کنید‪ .‬منتظر‬ ‫بمانید تا ظروف کمی خنک شوند‪ ،‬سپس انها را حمل کنید‪.‬‬ ‫‪‬هرگز هنگام روشــن بودن دستگاه اقدام به بارگزاری یا خارج‬ ‫کردن وسایل و مواد نکنید‪.‬‬ ‫‪‬هرگز هنگام روشــن بودن دستگاه و اتصال ان به پریز اقدام به‬ ‫تمیز کردن ان نکنید‪.‬‬ ‫‪‬هرگــز پیچ های محکم کننده درب دســتگاه را در هنگام کار‪،‬‬ ‫شل یا سفت نکنید‪.‬‬ ‫‪‬باید اتوکالو در اتاق مخصوص و در شرایط مناسب قرار داد‪.‬‬ ‫‪‬ســطحی که اتوکالو برروی ان قرار میگیرد باید محکم‪ ،‬تراز و‬ ‫مسطح باشد‪.‬‬ ‫ ‪34‬‬ ‫‪34‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪‬از قرار دادن هرگونه اشیاء برروی سطح دستگاه خودداری کنید‪.‬‬ ‫‪‬فاصله حداقل ‪ 15‬سانتیمتری دستگاه از دیوار را رعایت کنید‪.‬‬ ‫‪‬از وارد کردن هرگونه ضربه به دســتگاه و از به زمین افتادن‬ ‫دستگاه جلوگیری کنید‪.‬‬ ‫‪‬درصورتی که دمای هوای اطراف دســتگاه زیر صفر درجه‬ ‫ســانتی گراد باشد و قصد دارید برای مدت طوالنی از دستگاه‬ ‫استفاده نکنید‪ ،‬اب داخل مخزن را تخلیه کنید‪.‬‬ ‫‪‬همیشه قبل از جابجایی اتوکالو اب مخزت را تخلیه کنید‪.‬‬ ‫‪‬استفاده از اب مقطر باعث کاهش رسوبات داخل دستگاه و‬ ‫جلوگیری از برق گرفتگی می شود‪.‬‬ ‫‪‬دقت شود که اب به هیچ عنوان روی دستگاه و قسمت های‬ ‫الکترونیکی نریزد‪.‬‬ ‫‪‬اســتفاده از دماهای بیشتر از میزان الزم و مدت طوالنی تر‪،‬‬ ‫تفاوتــی در نتیجه حاصله ندارد‪ .‬بهتر اســت از دما و زمانی که‬ ‫طبق دستورالعمل‪ ،‬الزم است پیروی گردد‪.‬‬ ‫‪‬وســایل در هنگام خارج شدن از دستگاه باید کام ً‬ ‫ال خشک‬ ‫باشــند‪ .‬پس هیچگاه نبایــد بعد از باز کــردن درب اتوکالو‪،‬‬ ‫بالفاصله وســایل را خارج کرد‪ .‬چون وســایل داخل اتوکالو‬ ‫احتیاج به زمان دارند تا کامال خشک شوند‪.‬‬ ‫‪‬در پایان کار روزانه‪ ،‬درب دستگاه در عین خاموش بودن قفل‬ ‫نشود‪ .‬بهتر است نیمه باز باشد تا از فشار الستیک درب محفظه‬ ‫جلوگیری شود‪ .‬این کار عمر الستیک را افزایش می دهد‪.‬‬ ‫‪‬ترجیحا از یک پریز جداگانه برای دســتگاه اســتفاده شود‪.‬‬ ‫کابل اصلی دســتگاه را مستقیم ًا به پریز وصل کنید‪ .‬درصورت‬ ‫استفاده از کابل رابط و یا سه راهی و ‪ ،...‬امکان خرابی دستگاه‪،‬‬ ‫قطع برق و یا حتی اتش سوزی وجود دارد‪.‬‬ ‫‪‬واشر ســیلیکونی درب اتوکالو را روزانه یک نوبت با اب‬ ‫گــرم و صابون و پارچه نم دار تمیــز کنید‪ .‬درصورت هر نوع‬ ‫نشــتی و یا تغییر شکل‪ ،‬حتما واشر ســیلیکون را ستعویض‬ ‫نماییدو از واشر مخصوص دستگاه استفاده نماید‪.‬‬ ‫رعایت نکردن نکات ایمنی هنگام کار با دستگاه می تواند‬ ‫باعث بروز حوادث ناگوار در محیط کار شود‪.‬‬ ‫جدول مشکل یابی‬ ‫در جدول‪ ،1‬به شرح مشکالت احتمالی‪ ،‬علت وقوع ان ها و‬ ‫چگونگی رفع این مشکالت پرداخته شده است‪.‬‬ ‫برخی از منابع‬ ‫‪Maintenance Manual for Laboratory Equip-‬‬ ‫ ‪1.‬‬ ‫)‪ment , 2nd Edition , World Health Organization (book‬‬ ‫جدول‪1‬‬ ‫(کتاب کنترل کیفیت در ازمایشگاه های پزشکی‪ ،‬گرداورنده‪ :‬دکتر فریده‬ ‫(کتابراهنماینگهداشتتجهیزاتازمایشگاهی‪،‬ویرایشدوم‪،‬سازمان‬ ‫بهداشتجهانی‪،‬مترجمان‪:‬خانممهریعلیاصغرپور‪،‬مهنازصارمی)‬ ‫‪Medical Laboratory Equipment ; Technical‬‬ ‫ ‪2.‬‬ ‫‪ ،PAS -4‬تکنیک های عملی ازمایشگاهی تشخیصی‪ ،‬جلد ششم‪ ،‬کنترل‬ ‫‪Maintenance and Quality Control Procedures , Seyed‬‬ ‫کیفی مواد و تجهیزات ازمایشگاهی‪ ،‬جدیدترین مرجع مقادیر ازمایشگاهی‪،‬‬ ‫‪behzad Seyedalikhani (book).‬‬ ‫(کتاب تجهیزات ازمایشگاهی‪ ،‬اصول فنی و نگهداری و روش های کنترل‬ ‫کیفی‪ ،‬سید بهزاد سید علیخانی)‬ ‫‪Quality control in Shiraz Medical Laboratories‬‬ ‫ ‪3.‬‬ ‫رضی)‬ ‫دکتر امیر سیدعلی مهبد‪ ،‬سید رضا موسوی‬ ‫‪ -5‬کتاب دستورالعمل و روش های کاربردی در مدیریت و‬ ‫نگهداری تجهیزات پزشکی‪ ،‬دکتر محمد فالح تفتی‬ ‫)‪by Farideh Razi (book‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪35‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫مهسا رنجبر‪ ،‬دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری های نوین‪ ،‬واحد علوم دارویی‬ ‫دکتر طاهره ناجی‪ ،‬استادیار گروه داروسازی‪ ،‬دانشکده علوم و فناوری های نوین‪ ،‬واحد علوم دارویی‬ ‫بررسی تاثیر پروتئین های ‪ E6‬و ‪ E7‬در ایجاد سرطان گردن رحم‬ ‫ﭘﺎﭘﻴﻠﻮﻣـﺎوﻳﺮوس(‪)HPV‬ﻫـﺎی اﻧـﺴﺎﻧﻲ‬ ‫زﮔﻴــﻞ ساز ﺑﻮده و در ﻫﻤﻪ توده های اﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫دیده ﻣـیﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ الودگی با ان ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫ﻣـﻲ انجامد‪ .‬اﻳﻦ وﻳﺮوس ﻫﺎ ﺑﺎﻓﺖ اﭘﻲ ﺗﻠﻴﺎل ﺟﻠﺪی‬ ‫و ﻣﺨـﺎﻃﻲ ﻧﻮاﺣﻲ اﻧﺎﺗﻮﻣﻴﻜﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را اﻟﻮده‬ ‫میﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺑـﻪ اﻣﺮوز ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫ﭘﺎﭘﻴﻠﻮﻣـﺎوﻳﺮوس اﻧـﺴﺎنی ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ⅓‬ ‫انﻫـﺎ ﺳـﻠﻮل هـﺎی اﭘـﻲﺗﻠﻴـﺎل دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ را اﻟﻮده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪)1(.‬‬ ‫اﻧﻮاع ‪HPV‬ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ را اﻟﻮده‬ ‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ دو دﺳـﺘﻪ ﺗﻘـﺴﻴﻢ ﻣـﻲ ﺷـﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨـــﺪ‬ ‫اﻧـــﻮاع ﻛـــﻢ ﺧﻄـــﺮ‬ ‫‪ HPV-6‬و‪ ،HPV-11‬ﻋﺎﻣـــﻞ زﮔﻴﻞ ﻫﺎی‬ ‫ﺧﻮش ﺧﻴﻢ است و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ‬ ‫ﺷﺪن ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ و بیشتر ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﭘﺮﺧﻄﺮ در برگیرنده‪:‬‬ ‫‪ HPV 16,18,31,33,45‬ﺑـــﻮده که‬ ‫وابسته به ﺳــﺮﻃﺎن دﺳــﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳــﻠﻲ‬ ‫است‪ .‬این گونه ها در‪99‬درﺻﺪ ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫ﻫﺎی دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﻳﺎﻓﺖ ﺷـﺪه اﻧـﺪ و در این‬ ‫میان ‪ HPV-16‬فراوانی ﺑﻴﺶ ﺗـﺮی داﺷـﺘﻪ‬ ‫اﺳـﺖ‪ .‬گفتنی اﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺎ ‪HPV‬‬ ‫گونه های ﭘﺮﺧﻄـﺮ تنها بسته ﺑﻪ دﺳـﺘﮕﺎه‬ ‫ﺗﻨﺎﺳـﻠﻲ نیست‪ ،‬ﺑرای نمونه نزدیک‬ ‫به‪20‬درﺻﺪ ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎی اوروﻓﺎرﻧﻜﺲ‬ ‫دارای گونه های وﻳﺮوس ﻫﺎی ﭘﺎﭘﻴﻠﻮﻣﺎی‬ ‫ﺧﻄﺮ افرین هستند(‪.)1‬‬ ‫پاپیلوما ویروس های انسانی (‪)HPVs‬‬ ‫با بیش از ‪ 100‬ژنوتیپ با انتشار جهانی‬ ‫در خانواده پاپیلوما ویریده‪ ،‬با ساختمان‬ ‫ ‪36‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫پروتئینی و ژنوم ‪dsDNA‬‬ ‫گرد و‬ ‫بی پوشش جای دارند‪ .‬پاپیلوما ویروس ها‬ ‫عامل ایجاد کننده ی گونه های تومورهای‬ ‫بدخیم و خوش خیم در پوست و‬ ‫مخاطات انسان است‪ .‬از میان این‬ ‫بیماری ها و سرطان های وابسته با ‪HPV‬‬ ‫در انسان می توان به سرطان دهانه رحم‪،‬‬ ‫پوست‪،‬حنجره‪ ،‬بخش های سر و گردن‪،‬‬ ‫سینه‪ ،‬زگیل های تناسلی‪ ،‬بیماری های‬ ‫ملتحمه چشم و غیره اشاره کرد‪)2-6(...‬‬ ‫امروزه ژنوتیپ های پاپیلوما‬ ‫ویروس ها از نظرایجاد سرطان به سه‬ ‫دسته ‪ Intermediate Risk،High Risk‬و‬ ‫‪ Low Risk‬تقسیم می شود‪.‬‬ ‫پاپیلوما‬ ‫اول‬ ‫گروه‬ ‫ویروس های کم خطر(‪ )Low Risk‬شامل‬ ‫گونه های ‪ HPV-6/11‬که باعث ایجاد‬ ‫زگیل تناسلی در ناحیه ژنیتال می شوند و‬ ‫گروه دوم پاپیلوما ویروس های پرخطر‬ ‫(‪ )High Risk‬مانند گونه های ‪HPV-16‬‬ ‫‪ &18‬که باعث ایجاد سرطان در ناحیه‬ ‫دهانه رحم می شوند‪.‬گونه های ‪HPV-‬‬ ‫‪ 16,18 &31‬همواره با دیسپالزی های‬ ‫میانه تا سخت دهانه ی رحم وابستگی‬ ‫نشان داده اند(‪.)2-6‬‬ ‫ژنوم ‪ HPV‬از نظر کارایی به سه‬ ‫منطقه تقسیم می شود‪:‬نخستین ناحیه‪،‬‬ ‫ناحیه غیرکد شونده به نام ناحیه کنترلی‬ ‫طوالنی (‪ )LCR‬یا ناحیه تنظیمی است‪.‬‬ ‫این منطقه شامل پروموتر اصلی اولیه‬ ‫به نام ‪ P97‬و سکانس های تنظیم کننده‬ ‫همانندسازی ‪ DNA‬است‪)1(.‬‬ ‫همچنین بیشترین شیوع ژنوم‬ ‫ویروسی در این منطقه وجود دارد‪.‬‬ ‫دومین ناحیه‪ ،‬منطقه زودرس که شامل‬ ‫‪ E1,E2,E4,E5,E6,E7‬است و در‬ ‫همانندسازی و سرطان زایی ویروسی‬ ‫دخالت دارد‪ .‬سومین ناحیه‪ ،‬منطقه تاخیری‬ ‫است که پروتئین های ساختاری ‪ L1,L2‬را‬ ‫برای کپسید ویروسی کد می کند‪)1(.‬‬ ‫انکوژن های ویروسی ‪E6,E7‬‬ ‫مسئول تغییر شکل سلولی است‪ .‬در‬ ‫بیشتر نمونه های سرطان سرویکس‪،‬‬ ‫ژنوم‪ HPV‬به ‪ DNA‬کروموزومی وارد‬ ‫می شود که منجر به از بین رفتن ژن‬ ‫‪E2‬ویروسی می شود‪ .‬با توجه به اینکه‬ ‫‪ E2‬یک مهارکننده رونویسی ‪E6,E7‬‬ ‫است‪ ،‬نبود‪ E2‬به تنظیم افزایش یافته‬ ‫ژن های ‪ E6,E7‬می انجامد‪)2( .‬‬ ‫بیان پروتئین های ‪ E6,E7‬تنظیم سیکل‬ ‫سلولی طبیعی را از راه واکنش با ‪P53‬‬ ‫و‪Rb‬مختل می کند‪ .‬بدان وسیله سیکل‬ ‫سلولی را طوالنی کرده‪ ،‬اپوپتوزیس‬ ‫را مهار می کند و سلول ها را اماده‬ ‫دگرگونی به سوی بدخیمی می کند‪)4(.‬‬ ‫‪ HPV‬با تغییر پروتوانکوژن ها و تومور‬ ‫ساپرسور ژن ها‪ ،‬باعث ایجاد تغییر شکل‬ ‫سلول و ایجاد سرطان می شود‪)1(.‬‬ ‫انکوژن ها‪ ،‬فعال کننده های‬ ‫پروتوانکوژن های سلولی هستند‪ .‬این‬ ‫ژن ها‪ ،‬کدکننده ی پروتئین هایی هستند‬ ‫که مستقیما در تنظیم رشد و تکثیر سلولی‬ ‫دخالت دارند‪ .‬انکوژن ها یا از موتاسیون‬ ‫پروتوانکوژن ها و یا از بیان غیر نرمال انها‬ ‫حاصل می شوند‪ .‬این تغییرات انکوژن ها‬ ‫باعث تکثیر غیرنرمال سلول ها و توسعه‬ ‫تومور می شوند‪.‬‬ ‫تومور ساپرسور ژن ها گروهی از ژن هایی‬ ‫هستند که نقش مهمی در تنظیم زمان تقسیم‬ ‫سلول ها و افزایش تعداد ان ها ایفا می کنند‪.‬‬ ‫از میان این پروتئین ها میتوان به‬ ‫رتینوبالستوما ‪Rb‬و ‪ P53‬اشاره کرد‪)12(.‬‬ ‫انکوپروتئین های ‪ E6,E7‬با اختالل در‬ ‫عملکرد این پروتئین های سلولی باعث‬ ‫تکثیر غیرطبیعی سلول ها می شود‪)8(.‬‬ ‫در اسیب های تناسلی اولیه‪DNA ،‬‬ ‫پاپیلوما ویروس ها بیشتر به شکل‬ ‫اپی زومال وجود دارند‪ .‬در حالیکه‬ ‫در سلول های سرطانی و تومورهای‬ ‫بدخیم ‪ DNA‬ویروسی اینتگره شده‬ ‫و به صورت ترکیبی غیرهمولوگ‬ ‫باعث شروع ترنسفورماسیون سلول و‬ ‫پیشرفت به سمت بدخیمی می شود‪)9(.‬‬ ‫اینتگره شدن باعث پایداری و بیان‬ ‫بیشتر پروتئین های ویروسی ‪ E6,E7‬شده‬ ‫و باعث حذف ‪ORF‬های ‪ E1,E2‬به عنوان‬ ‫حذف اثر مهاری انها می شود‪)9(.‬‬ ‫بیشتر سرطان های وابسته با ‪ HPV‬به‬ ‫بیان مداوم ژن های ویروسی مثل ‪E6,E7‬‬ ‫بستگی دارد‪)10(.‬‬ ‫پروتئین ‪ E6‬با ‪150‬اسید امینه‪،‬‬ ‫یک پروتئین هسته ای است که بعد‬ ‫از ساخته شدن در سیتوپالسم به‬ ‫وسیله ی توالی (‪ )NLS‬به درون هسته‬ ‫منتقل می شود‪ E6 .‬یک پروتئین ترنسفورم‬ ‫کننده است که با اتصال به پروتئین‬ ‫سرکوب کننده ی تومور ‪ P53‬باعث از بین‬ ‫رفتن ان می شود‪.‬‬ ‫در گونه های پرخطر ‪ ، HPV‬فعالیت‬ ‫اصلی پروتئین ‪ : E6‬تحریک تخریب‬ ‫پروتئین ‪ P53‬با ‪ ubiquitination‬است‪.‬‬ ‫پیوسته شدن ‪ E6‬به ‪ P53‬و یوبیکویینه‬ ‫شدن ان به ‪( E6-AP‬پروتئین وابسته به‬ ‫‪ E6‬سلولی ) وابسته است‪.‬‬ ‫‪ P53‬یک فاکتور رونویسی است‬ ‫که بیان ژن های دخیل در توقف‬ ‫چرخه سلولی و اپوپتوزیس مثل‬ ‫‪ cyclin dependent kinase inhibitor P21‬را‬ ‫تحریک می کند‪ .‬ممانعت از ترانس‬ ‫لوکاسیون و تخریب ‪ P53‬به وسیله‬ ‫‪ ،E6‬باعث جلوگیری از فعال کردن و یا‬ ‫سرکوب کردن رونویسی ژن ها توسط ‪P53‬‬ ‫می شود‪ .‬در صورت عدم فعالیت ‪P53 ،E6‬‬ ‫افزایش یافته و باعث القای اپاپوپتوزیس‬ ‫می شود و قبل از تکثیر ویروس منجر به از‬ ‫بین رفتن سلول الوده می گردد‪)1(.‬‬ ‫پروتئین ‪ E7‬تغییرات بیولوژیکی قابل‬ ‫توجهی را در رشد سلولی القا می کند‪.‬این‬ ‫پروتئین به پروتئین سرکوب کننده تومور‬ ‫(رتینوبالستوما و دو پروتئین وابسته به ‪PRb‬‬ ‫یعنی ‪( P106 ,P130‬را غیرفعال می کند‪)1(.‬‬ ‫در میان سرطان ها‪ ،‬سرطان گردن‬ ‫رحم تقریبا با قطعیت بیشتری با پاپیلوما‬ ‫ویروس ها وابسته است‪ .‬بروز موارد‬ ‫سالیانه سرطان دهانه رحم در سراسر‬ ‫دنیا بیش از ‪ 450‬هزار مورد است‪.‬اگرچه‬ ‫میزان مرگ و میر در طی ‪ 30‬سال گذشته‬ ‫رو به کاهش بوده است ولی تقریبا ‪200‬‬ ‫هزار مرگ ناشی از سرطان دهانه رحم در‬ ‫هر سال اتفاق می افتد‪)11(.‬‬ ‫پاپیلوما ویروس انسانی قطعا به عنوان‬ ‫عامل اصلی ایجادکننده ی بدخیمی های‬ ‫رحم و سرطان پیشرونده ی رحم تلقی‬ ‫میشود‪.‬غربالگری سرطان دهانه رحم از‬ ‫طریق سیتولوژی و ازمایش ‪ HPV‬به‬ ‫طور مستقیم نقش بسزایی در تشخیص‬ ‫اولیه اختالالت دهانه رحم و کاهش‬ ‫مرگ و میر ناشی از ان دارد‪)11(.‬‬ ‫برخی تفاوت های ژنتیکی به صورت‬ ‫پلی مورفیسم ژنی ‪،‬افزایش یا کاهش‬ ‫بیان ژن های سرکوب کننده سرطان‪،‬‬ ‫ژن های دخیل در سیگنال های سلولی‬ ‫و متیالسیون برخی ژن ها در جوامع‬ ‫مختلف به عنوان عوامل موثر در‬ ‫پیشرفت و ایجاد سرطان دهانه رحم‬ ‫همراه با ژنوتیپ های پاپیلوما ویروس‬ ‫های انسانی نقش دارند‪ .‬که از این پلی‬ ‫مورفیسم ها و متیالسیون ژن ها در‬ ‫اینده نه چندان دور میتوان به عنوان‬ ‫مارکر های اصلی تشخیصی سرطان‬ ‫دهانه رحم وابسته با ژنوتیپ های‬ ‫پاپیلوما ویروس های انسانی و نیز‬ ‫درمان استفاده کرد‪)11(.‬‬ ‫به دلیل شیوع ‪ HPV‬در سرطان دهانه‬ ‫رحم‪ ،‬سرطان های ناحیه تناسلی و‬ ‫سرطان سر و گردن‪ ،‬حنجره‪ ،‬مری‪،‬‬ ‫دهان‪ ،‬پستان ‪...‬‬ ‫و با توجه به اینکه در مناطق‬ ‫جغرافیایی مختلف گونه های متفاوت‬ ‫‪ HPV‬در ایجاد سرطان های مختلف نقش‬ ‫داشته اند بنابریان بررسی رابطه بین‬ ‫حضور پاپیلوما ویروس و سرطان های‬ ‫نام برده ضروری است‪)1(.‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪1.Farzaneh Fakhraei, Moham‬‬‫‪mad Reza Haghshenas. Human‬‬ ‫‪Papillomaviruses and Cancer.re‬‬‫‪view article. J Mazand Univ Med Sci‬‬ ‫‪2013; 23(98): 458-480 (Persian).‬‬ ‫‪2. Sohrabi A, Mirab-Samiee‬‬ ‫‪S, Modarresi MH, Izadimood‬‬ ‫‪N, Azadmanesh K, Rahnamaye‬‬‫‪Farzami M. Development of In‬‬‫‪House Multiplex Real Time PCR for‬‬ ‫‪Human Papillomavirus Genotyping‬‬ ‫‪in Iranian Women with Cervical‬‬ ‫‪Cancer and Cervical Intraepithelial‬‬ ‫‪Neoplasia. Asian Pac J Cancer Prev‬‬ ‫‪2014;15(15):6257-6261.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪37‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫محمد سلیمان سلطانپور‪ ،‬متخصص خون شناسی ازمایشگاهی و بانک خون‪،‬دانشگاه علوم پزشکی زنجان‬ ‫کامبیز داوری(مولف مسوول)‪ ،‬فوق تخصص هماتولوژی و انکولوژی کودکان‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکی زنجان‬ ‫بررسی شیوع هموکروماتوزیس قلبی و کبدی‬ ‫و ضریب همبستگی ان با مقادیر فریتین سرمی در بیماران بتا تاالسمی ماژور‬ ‫تحت درمان با داروهای اهن زدای دفروکسامین و دفرازیروکس‬ ‫تاالسمی بتا شایع ترین اختالل ژنتیکی تک ژنی در دنیا است که به سه شکل‬ ‫مینور‪ ،‬اینترمدیا و ماژور دیده می شود‪ .‬بیماران دچار به بتا تاالسمی ماژور‪ ،‬با دریافت‬ ‫مکرر خون دچار گرانباری اهن در اندام های مختلف می شوند‪ .‬در این بررسی‬ ‫میزان شیوع هموکروماتوزیس قلبی و کبدی در بیماران بتا تاالسمی ماژور با تکنیک‬ ‫‪T2*MRI‬و ارتباط ان با اندازه های فریتین سرمی و نوع داروی چالته کننده مورد‬ ‫بررسی قرار گرفت‪ .‬شمار ‪ 60‬بیمار مبتال به تاالسمی ماژور بتا بررسی شدند که یک‬ ‫تا دو بار در ماه ترانسفیوژن خون داشتند‪ .‬فریتین سرمی با روش االیزا مورد سنجش‬ ‫قرار گرفت و گرانباری اهن کبد و قلب با روش ‪ T2*MRI‬بررسی شد‪.‬‬ ‫نتایج بررسی نشان دهنده وجود هموکروماتوزیس قلبی و‬ ‫کبدی به ترتیب در ‪ 23‬و ‪ 25‬بیمار بودند‪ .‬همبستگی میان‬ ‫اندازه های فریتین سرمی با اندازه های ‪ T2*MRI‬کبدی‬ ‫نشان دهنده ی وابستگی قوی و معنی دار بود‪ ،‬در حالیکه با‬ ‫مقادیر ‪ T2*MRI‬قلبی وابستگی ضعیفی مشاهده شد‪ .‬همچنین‬ ‫مقادیر ‪ T2*MRI‬کبدی و ‪ T2*MRI‬قلبی ارتباط ضعیفی را‬ ‫باهم داشتند‪ .‬نتایج این بررسی بیانگر ارتباط بین اندازه های‬ ‫سرمی با مقادیر ‪ T2*MRI‬کبدی است‪ .‬همچنین به نظر می‬ ‫رسد که قابل اعتمادترین روش برای براورد گرانباری اهن‬ ‫قلبی استفاده از تکنیک ‪ T2*MRI‬است و استفاده از مقادیر‬ ‫‪ T2*MRI‬کبدی و همچنین مقادیر فریتین سرم برای براورد‬ ‫و پیش بینی ذخایر اهن قلبی راهکار مناسبی نیست‪.‬‬ ‫تاالسمی بتا شایع ترین اختالل ژنتیکی تک ژنی در جهان‬ ‫است که به سه شکل مینور‪ ،‬اینترمدیا و ماژور دیده می شود‪.‬‬ ‫تاالسمی بتای ماژور یک بیماری همولیتیک شدید است که‬ ‫به علت نقص کمی سنتز هموگلوبین ایجاد شده و منجر‬ ‫به کم خونی شدید در بیماران می شود‪ .‬مهم ترین عامل‬ ‫ایجاد کننده بتا تاالسمی ماژور‪ ،‬نقص در سنتز زنجیره بتا‬ ‫گلوبین است که بیشتر به علت جهش های نقطه ایی در ژن‬ ‫زنجیره بتا ایجاد می شود‪ .‬این بیماران به علت کم خونی‬ ‫شدیدی که پس از تولد و بیشتر پس از سن ‪ 6‬ماهگی تا‬ ‫یک سالگی شروع می شود‪ ،‬نیازمند تزریق پیوسته خون‬ ‫ ‪38‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫هستند (‪ .)1‬تزریق خون بیشتر با دو مکانیسم زیر باعث‬ ‫بهبود وضعیت بالینی بیمار می شود‪ -1 :‬تصحیح نسبی انمی‪،‬‬ ‫‪ -2‬سرکوب خونسازی معیوب و غیر موثر در مغز استخوان‪.‬‬ ‫هرچند با گسترش و پیشرفت طب انتقال خون و در دسترس‬ ‫قرار گرفتن فراورده های خونی سالم و اختصاصی‪ ،‬تحول‬ ‫شگرفی در درمان بیماران تاالسمی بتای ماژور روی داده‬ ‫و به طور قابل توجهی میانگین عمر این بیماران و امید به‬ ‫زندگی را در انها افزایش داده است‪ ،‬لکن این نوع درمان‬ ‫نیز مشکالت خاص خود را دارا بوده و پیامدهایی همانند‬ ‫ابتال به ویروس هایی از راه انتقال خون‪ ،‬الوایمونیزاسیون‪،‬‬ ‫عوارض همولیتیک وابسته با تزریق خون ناسازگار و افزایش‬ ‫گرانباری اهن ناشی از تزریق خون های متعدد در این‬ ‫بیماران گزارش شده است (‪ .)2‬شایع ترین عارضه وابسته‬ ‫با انتقال خون‪ ،‬افزایش ذخایر اهن بدن و رسوب ان در‬ ‫ارگان های حیاتی همانند‪ ،‬کبد‪ ،‬قلب‪ ،‬کلیه و غدد اندو کرین‬ ‫است‪ ،‬که منجر به اختالل عملکردی در ارگان های مختلف‬ ‫می شود‪ .‬به طوریکه هموکروماتوزیس قلبی شایع ترین‬ ‫علت مرگ و میر این بیماران به شمار می اید(‪ .)3‬بدین‬ ‫روی ارزیابی و تشخیص به موقع هموکروماتوزیس بافتی‪،‬‬ ‫از اهمیت ویژه ای در پیشگیری از عوارض درمان بیماران‬ ‫بتا تاالسمی برخوردار است‪ .‬ازمایشات بیوشیمیایی متنوعی‬ ‫برای سنجش ذخایر اهن بدن دراین بیماران انجام می شود‬ ‫که از جمله انها می توان به ازمایش اهن سرم‪ ،‬ترانسفرین‬ ‫سرم‪ ،‬درصد اشباع ترانسفرین و فریتین سرم اشاره کرد که‬ ‫از انها می توان برای ارزیابی و پیش بینی احتمالی بروز‬ ‫هموکروماتوزیس بافتی استفاده کرد‪ .‬عالوه بر ازمایشات‬ ‫بیوشیمیایی‪ ،‬از تکنیک های تصویربرداری متنوعی نیز‬ ‫برای ارزیابی هموکروماتوزیس بافتی استفاده می شود که‬ ‫از مهم ترین این تکنیک ها می توان به روش ‪T2*MRI‬‬ ‫اشاره کرد که در مراکز مجهز خدمات پزشکی برای بررسی‬ ‫حضور هموکروماتوزیس بافتی استفاده می شود(‪ .)4‬هر‬ ‫چند تکنیک‪ T2*MRI‬به عنوان روش استاندارد طالیی‬ ‫برای تشخیص زودرس بروز هموکروماتوزیس بافتی‬ ‫محسوب می شود ولی به دالیلی نظیر گران بودن‪ ،‬عدم در‬ ‫دسترس بودن در مناطق دور افتاده و محروم و همچنین‬ ‫نیاز به نیروهای مجرب و متخصص برای انجام و همچنین‬ ‫تفسیر نتایج‪ ،‬عمال برای خیلی از بیماران در دسترس نیست‬ ‫و به ناچار باید از پارامترهای بیو شیمیایی برای ارزیابی‬ ‫ذخایر اهن بدن و پیش بینی وقوع هموکروماتوزیس بافتی‬ ‫کمک گرفت‪ .‬مطالعات متعددی برای بررسی همبستگی‬ ‫بین نتایج حاصل از تکنیک‪ T2*MRI‬با نتایج حاصل از‬ ‫روش های بیوشیمیایی ارزیابی ذخایر اهن بدن انجام شده‬ ‫است و نتایج متناقضی نیز گزارش شده اند (‪ .)7-5‬همچنین‬ ‫نوع داروی اهن زدای مورد استفاده نیز ممکن است بروز‬ ‫هموکروماتوزیس بافتی را تحت تاثیر قرار می دهد‪ .‬برای‬ ‫مثال در بررسی اخیر که توسط‪ Yang‬و همکارانش انجام‬ ‫شده‪ ،‬گزارش شده است که دفروکسامین در چالته کردن‬ ‫اهن از کبد موثرتر عمل می کند در حالیکه دفرازیروکس در‬ ‫چالته کردن اهن از قلب موثرتر است (‪ .)7‬هدف از انجام‬ ‫بررسی حاضر بررسی میزان شیوع هموکروماتوزیس قلبی و‬ ‫کبدی با تکنیک ‪ T2*MRI‬و ارزیابی میزان همبستگی ان با‬ ‫نتایج فریتین سرمی و همچنین مقایسه بیماران تحت درمان‬ ‫با دو داروی اهن زدای دفروکسامین و دفرازیروکس از نظر‬ ‫بروز هموکروماتوزیس قلبی و کبدی است‪.‬‬ ‫مواد و روش ها‬ ‫بررسی حاضر در فاصله زمانی ‪ 1395-1394‬در استان‬ ‫زنجان صورت گرفت‪ .‬افراد مورد بررسی‪ ،‬شامل ‪ 60‬بیمار بتا‬ ‫تاالسمی ماژور بود‪ ،‬که بیماری انها با روش های مولکولی‬ ‫معتبر تایید شده بود‪ .‬میانگین سنی بیماران مورد بررسی‬ ‫‪ 17/59±9/16‬بود‪ .‬تمامی بیماران حداقل یک تا دو بار در ماه‬ ‫تزریق خون داشتند و به طور همزمان تحت درمان با داروهای‬ ‫چالت کننده اهن نظیر دفروکسامین و دفرازیروکس بودند‪ .‬از‬ ‫‪ 60‬بیمار مورد بررسی‪ 35 ،‬بیمار تحت درمان با دفروکسامین‬ ‫بودند و ‪ 25‬بیمار نیز به علت عدم تحمل دفروکسامین‪ ،‬تحت‬ ‫درمان با داروی چالته کننده خوراکی دفرازیروکس با دوز‬ ‫متوسط ‪ 30‬تا ‪ 40‬میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن در‬ ‫روز بودند‪ .‬بیمارانی که به عفونت های ویروسی هپاتیت‪B‬‬ ‫و ‪ C‬مبتال بودند‪ ،‬بدخیمی داشتند‪ ،‬بیماری کلیه و یا التهاب‬ ‫سیستمیک بودند‪ ،‬وارد بررسی نشدند‪ .‬سنجش اهن سرمی‬ ‫و ترانسفرین (ظرفیت توتال اتصال اهن سرم) با روش‬ ‫روتین کالریمتری و با استفاده از کیت شرکت پارس ازمون‬ ‫(تهران‪ ،‬ایران) صورت گرفت‪ .‬درصد اشباع ترانسفرین با‬ ‫محاسبه نسبت اهن به ظرفیت توتال اتصال اهن سرم و‬ ‫ضرب کردن ان در عدد ‪ 100‬به دست امد و اندازه گیری‬ ‫فریتین سرمی نیز با روش االیزا و کیت شرکت پیشتازطب‬ ‫(تهران‪ ،‬ایران) صورت گرفت‪ .‬ارزیابی هموکروماتوزیس‬ ‫قلبی و کبدی با تکنیک ‪ T2*MRI‬در کلینیک نور تهران‬ ‫صورت گرفت‪ .‬تمامی بیماران بر اساس نتایج ‪ T2*MRI‬به‬ ‫چهار گروه از نظر شدت هموکروماتوزیس دسته بندی شدند‬ ‫که شامل نرمال‪ ،‬خفیف‪ ،‬متوسط و شدید بود (جدول‪.)1‬‬ ‫انالیز اماری نتایج با نرم افزار ‪ SPSS16‬صورت گرفت و‬ ‫از ازمون کای دو برای مقایسه متغیـرهای کیفـی‪ ،‬از ازمون‬ ‫منویتنی یـو بـرای مقایسـه متغیرهای کمی و از ضـریب‬ ‫همبستگی اسپیرمن برای بررسی همبستگی بـین متغیرهـای‬ ‫کمی استفاده شد‪.‬‬ ‫نتایج‪ :‬از ‪ 60‬بیمار مورد بررسی‪ 28 ،‬بیمار زن و ‪ 32‬بیمار‬ ‫مـرد بودند‪ .‬میانگین سنی بیماران ‪ 17/59 ± 9/16‬سـال‬ ‫بـود‪ .‬از ‪ 60‬بیمار مورد بررسی‪ 25 ،‬بیمار(‪ )%41/67‬رسوب‬ ‫غیر طبیعی اهن را در کبد و ‪ 23‬بیمار (‪ )%38/33‬رسوب‬ ‫غیرطبیعی اهن را در قلب نشان دادند‪ .‬همانطور که در جدول‪2‬‬ ‫نشان داده شده بیماران واجد هموکروماتوزیس کبدی مقادیر‬ ‫باالتری ازاهن‪ ،‬فریتین و درصد اشباع ترانسفرین را درمقایسه‬ ‫با بیماران فاقد هموکروماتوزیس کبدی نشان دادند‪ .‬نتایج‬ ‫مشابهی نیز در مورد بیماران مبتال به هموکروماتوزیس قلبی‬ ‫به دست امد‪ .‬همچنین بررسی ضریب همبستگی مقادیر‬ ‫‪ T2*MRI‬قلبی با مقادیر فریتین سرمی با ازمون اماری‬ ‫اسپیرمن نشان دهنده یک ضریب همبستگی معکوس و‬ ‫ضعیف بود (‪ .) r=-0/297 ; =0P/044‬با این وجود هنگامی‬ ‫که همبستگی بین مقادیر ‪ T2*MRI‬کبدی با مقادیر فریتین‬ ‫سرمی مورد بررسی قرار گرفت‪ ،‬یک همبستگی معکوس‬ ‫و قوی مشاهده شد (‪ .) r=-0/631 ; P=0/100‬همچنین‬ ‫ارزیابی همبستگی بین مقادیر ‪ T2*MRI‬کبدی با ‪T2*MRI‬‬ ‫قلبی‪ ،‬ارتباط ضعیفی را نشان داد (‪ .)P=0/019 ، r=0/301‬از‬ ‫طرف دیگر مقایسه بیماران تحت درمان با دو داروی چالت‬ ‫کننده دفروکسامین و دفرازیروکس تفاوت معنی داری را‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪39‬‬ ‫در میزان شیوع هموکروماتوزیس قلبی (‪ )>0P/05‬و کبدی‬ ‫(‪ )>0P/05‬نشان نداد‪.‬‬ ‫‪ :ms‬میلی ثانیه‪Liver Iron Content:LIC ،‬‬ ‫بحث‬ ‫هموکروماتوزیس قلبی و کبدی یکی از مهم ترین عامل‬ ‫مرگ و میر در بیماران بتا تاالسمی ماژور به شمارمی اید‪ .‬در‬ ‫بررسی حاضر میزان شیوع هموکروماتوزیس قلبی و کبدی به‬ ‫ترتیب ‪ %38/33‬و‪ %41/67‬گزارش گردید‪ .‬فراوانی های متفاوتی‬ ‫از بروز هموکروماتوزیس قلبی و کبدی در مطالعات مختلف‬ ‫گزارش شده است (‪ . )9 ,8‬فاکتورها و عوامل متعددی میزان‬ ‫بروزهموکروماتوزیس قلبی و کبدی را تحت تاثیر قرار می دهند‬ ‫که از جمله انها می توان به مواردی مانند تفاوت سنی بیماران در‬ ‫ ‪40‬‬ ‫‪40‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫مطالعات مختلف‪ ،‬تفاوت در حجم نمونه مورد بررسی و متغیر‬ ‫بودن روش های چالته کردن اهن در بیماران مختلف اشاره‬ ‫کرد (‪ .)9‬برای نمونه نشان داده شده‬ ‫است که دفرازیروکس در چالته کردن‬ ‫اهن از قلب‪ ،‬کاراتر است‪ .‬در حالیکه‬ ‫دفروکسامین در چالته کردن اهن از‬ ‫کبد کارایی باالیی دارد (‪ .)7‬همانند‬ ‫پژوهش های همسان پیشین‪ ،‬این بررسی‬ ‫یک ارتباط معکوس و قوی بین مقادیر‬ ‫‪ T2* MRI‬کبدی و مقادیر فریتین سرمی‬ ‫نشان داد‪ ،‬که بیانگر این موضوع است که‬ ‫مقادیر فریتین سرمی قادر است به طور‬ ‫صحیح و قابل اعتمادی احتمال گرانباری‬ ‫اهن را در کبد پیش بینی کند (‪,8 ,5‬‬ ‫‪ .)10‬یافته اخیر از اهمیت به سزایی در‬ ‫مراکز غیر مجهز و مناطق محروم که‬ ‫فاقد دسترسی به تکنیک ‪ MRI‬هستند‪،‬‬ ‫برخوردار است‪ .‬همچنین ارتباط بین‬ ‫مقادیر ‪ T2*MRI‬قلبی و مقادیر فریتین‬ ‫سرمی موضوع تحقیقات فراوان بوده‬ ‫است‪ .‬در بررسی ما ارتباط ضعیفی بین‬ ‫مقادیر ‪ T2* MRI‬قلبی و مقادیر فریتین‬ ‫سرمی به دست امد که در توافق با نتایج‬ ‫بعضی از مطالعات انجام شده قبلی است‬ ‫(‪ .)11 ,6 ,5‬با این وجود در بررسی ایی‬ ‫که اخیرا توسط ‪ Yang‬و همکارانش در‬ ‫سال ‪ 2016‬انجام شد در تناقض با نتیجه‬ ‫بررسی ما‪ ،‬ارتباط معنی دار و قوی بین مقادیر ‪ T2* MRI‬قلبی‬ ‫و مقادیر فریتین سرمی گزارش شد‪ .‬یکی از دالیلی که برای این‬ ‫تناقض می توان عنوان کرد این است که بیش از ‪ 97/5‬درصد‬ ‫ازبیماران مورد ارزیابی در بررسی ‪ Yang‬و همکارانش به طور‬ ‫ضعیفی تحت درمان با داروهای چالته کننده بودند که این‬ ‫مسئله احتمال بروز هموکروماتوزیس قلبی را افزایش می دهد‬ ‫(‪ .)7‬در این بررسی‪ ،‬بطور قابل توجهی‪ ،‬مقادیر ‪ T2* MRI‬قلبی‬ ‫ارتباط معکوس ضعیفی را با مقادیر ‪ T2* MRI‬کبدی نشان‬ ‫داد که نشان دهنده این موضوع است که مقادیر ‪T2* MRI‬‬ ‫کبدی پیشگویی کننده ضعیفی برای بروز هموکروماتوزیس‬ ‫قلبی بوده و برای اگاهی از وضعیت ذخایر اهن قلبی‪ ،‬باید در‬ ‫تشکر و قدردانی‬ ‫با تشکر از معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی‬ ‫زنجان به خاطرتامین هزینه های این طرح پژوهشی‬ ‫) و با سپاس و تقدیر فراوان از پرستاران و‬A-12-104-1( ‫پرسنل محترم درمانگاه خون اطفال بیمارستان موسوی که‬ ‫در جمع اوری و ارائه اطالعات و همچنین تهیه نمونه های‬ .‫بالینی همکاری کردند‬ 1. :‫منابع‬ Muncie HL Jr, Campbell J. Alpha and beta thalassemia. Am Fam Physician 2009; 80(4):339-44. 2. Sobouti B. [Nelson Textbook of Pediatrics: Hematology Dis- eases]. 19th ed; 2011. p. 58. 3. Mishra AK, Tiwari A. Iron overload in beta thalassaemia major and intermedia patients. Maedica (Buchar). 2013;8(4):328-32. 4. Wood JC. Impact of iron assessment by MRI. Hematology Am Soc Hematol Educ Program. 2011:443-50. 5. Eghbali A, Taherahmadi H, Shahbazi M, Bagheri B, Ebrahimi L. Asso- ciation between serum ferritin level, cardiac and hepatic T2-star MRI in patients with major β-thalassemia. Iran J Ped Hematol Oncol. 2013;4(1):17-21. 6. Azarkeivan A, Hashemieh M, Akhlaghpoor S, Shirkavand A, Ya- seri M, Sheibani K. Relation between serum ferritin and liver and heart MRI T2* in beta thalassaemia major patients. East Mediterr Health J. 2013;19(8):727-32. 7. Yang G, Liu R, Peng P, et al. How Early Can Myocardial Iron Over- load Occur in Beta Thalassemia Major? PLoS One 2014 Jan 22;9(1):e85379. 8. Majd Z, Haghpanah S, Ajami GH, Matin S, Namazi H, Bardestani M, Karimi M. Serum Ferritin Levels Correlation with Heart and Liver MRI and LIC in Patients with Transfusion-Dependent Thalassemia. Iran Red Crescent Med J. 2015;17(4):e24959. 9. Merchant R, Joshi A, Ahmed J, Krishnan P, Jankharia B. Evalu- ation of cardiac iron load by cardiac magnetic resonance in thalassemia. Indian Pediatr. 2011;48(9):697-701. 10. Azarkeivan A, Hashemieh M, Shirkavand A, Sheibani K. Cor- relation between Heart, Liver and Pancreas Hemosiderosis Measured by MRI T2* among Thalassemia Major Patients from Iran. Arch Iran Med. 2016;19(2):96-100. 11. Chate SC, Manglani M., Pote M, Jankharia B. Assessment of cardiac iron overload in multiply transfused thalassemic children using T2* weighted cardiac magnetic resonance. Indian Journal of Child Health 2016 Jan 27;2(4):169-172. 12. Taghizadeh Sarvestani R, Moradveisi B, Kompany F, Ghaderi E. Cor- relation between Heart and Liver Iron Levels Measured by MRI T2* and Serum Ferritin in Patients with β-thalassemia Major. Int J Pediatr 2016 Mar 1;4(3):1559-1567. 13. Wu X, Jing Y, Pei F, et al. Value of magnetic resonance imaging T2* tests in detecting heart and liver iron overload in patients with β-thalassemia major. Nan Fang Yi Ke Da Xue Xue Bao 2013 Feb;33(2):249-252. 14. Parkes JG, Hussain RA, Olivieri NF, et al. Effects of iron loading on uptake, speciation, and chelation of iron in cultured myocardial cells. J Lab Clin Med 1993 Jul;122(1):36-47. 15. Vichinsky E, Onyekwere O, Porter J, et al. A randomised com- parison of deferasirox versus deferoxamine for the treatment of transfusional iron overload in sickle cell disease. Br J Haematol 2006; 136(3): 501-8. 41 ‫ قلبی انجام‬T2* MRI ‫بیماران بتا تاالسمی ماژور بطور جداگانه‬ ‫ نتیجه اخیر بررسی حاضر در مطالعات دیگری نیز به اثبات‬.‫شود‬ ‫ دلیل اصلی تفاوت در همبستگی‬.)13 ,12 ,6( ‫رسیده است‬ ‫ در بیماران هموکروماتوزیس‬T2* MRI ‫ضعیف بین مقادیر‬ ‫قلبی و کبدی را می توان به مکانیسم های اختصاصی جذب‬ .)14( ‫و برداشت اهن توسط بافت های مختلف نسبت داد‬ ‫یکی دیگر از جنبه های بررسی اخیرما بررسی این موضوع‬ ‫بود که ایا نوع داروی شالته کننده مورد استفاده برای بیمارن‬ ‫ شیوع هموکروماتوزیس قلبی و کبدی را‬،‫بتا تاالسمی ماژور‬ ‫ نتیجه بررسی بیانگر عدم تفاوت در‬.‫تحت تاثیر قرار می دهد‬ ‫شیوع هموکروماتوزیس قلبی و کبدی در بیماران تحت درمان‬ ‫ همچنین نتایج مشابهی در مورد تاثیر‬.‫با دفروکسامین بود‬ ‫دفروکسامین و دفرازیروکس در کاهش میزان اهن کبد به دست‬ ‫امد که بیانگر این مسئله است که در جمعیت بیماران مورد‬ ‫ عوامل دیگری بغیر از نوع داروی چالته‬،‫بررسی در این بررسی‬ .‫کننده بر روی میزان شیوع هموکروماتوزیس کبدی موثر هستند‬ ‫ بیمار‬195 ‫ و همکارانش بر روی‬Vichinsky ‫در بررسی‬ ‫ تاثیر دفروکسامین و دفرازیروکس در کاهش‬،‫تاالسمی ماژور‬-β ‫ بررسی ما دارای‬.)15( ‫میزان اهن کبد مشابه گزارش شده است‬ ‫ اول این که تعداد نمونه نسبتا کمی مورد‬.‫چندین محدودیت بود‬ ‫ مورد دوم اینکه سایرپارامترهای بیوشیمیایی‬.‫بررسی قرار گرفت‬ ‫ کراتی نین و هورمون‬،‫ اوره‬،‫بیمار از قبیل انزیم های کبدی‬ ‫های تیروئیدی مورد بررسی قرار نگرفت و محدودیت سوم‬ ‫اینکه تاثیر جهش های موثر در متابولیسم اهن بر روی بروز‬ .‫هموکروماتوزیس در این بررسی بررسی نشد‬ 96 ‫مهر‬ 141 ‫شماره‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫بر اساس نتایج بررسی حاضر و در یک جمع بندی کلی می‬ ‫توان نتیجه گرفت که مقادیر فریتین سرمی همبستگی مناسب‬ ‫ کبدی و همبستگی ضعیفی با‬T2* MRI ‫و قوی با مقادیر‬ T2* MRI ‫ همچنین مقادیر‬.‫ قلبی دارد‬T2* MRI ‫مقادیر‬ ‫ قلبی نشان‬T2* MRI ‫کبدی همبستگی ضعیفی را با مقادیر‬ ‫ لذا ارزیابی صحیح و دقیق ذخایراهن قلبی تنها با تکنیک‬.‫داد‬ ‫ قلبی امکان پذیر است و هیچ کدام از پارامترهای‬T2* MRI ‫ کبدی ارزش پیشگویی کننده دقیقی برای‬T2* MRI ‫فریتین و‬ .‫بروزهموکروماتوزیس قلبی ندارند‬ ‫مقاله علمی‬ ‫سارا بهرویان‪ ،‬دکتر طاهره ناجی‬ ‫افزایش اندازه های سرم لیپوپروتئین اکسیدی کم چگالی‬ ‫در بارداری های همراه با دیابت قندی بارداری‬ ‫پیشینه‪ :‬افزایش سرم لیپوپروتئین اکسیدی کم چگالی (‪ )oxLDL‬در‬ ‫دیابت نوع دو‪ ،‬و در بیماران دیابتی که تحت کنترل بسیار کمی بوده اند‪،‬‬ ‫یافت شده اند‪ .‬دیابت قندی بارداری (‪ )GDM‬دارای ویژگی های‬ ‫مشترک با دیابت نوع دو‪ ،‬است‪.‬‬ ‫هدف‪ :‬هدف بررسی ما ‪،‬ارزیابی اندازه های سرم ‪ oxLDL‬در زنان‬ ‫دارای ‪ GMD‬و با سنجش با زنان باردار معمولی‪ ،‬می باشد‪.‬‬ ‫لوازم و روش ها‪ :‬در این بررسی مقطعی‪ 92،‬نمونه به طور تصادفی‪،‬‬ ‫برای گروه )‪ GMD(n=46‬و گروه کنترل (‪ )n=46‬تخصیص یافت‪.‬‬ ‫که دارای معیارهای سن وشاخص توده ی بدن برابر بودند‪ .‬بررسی‬ ‫از مارس ‪ 2013‬تا مارس ‪ ،2014‬انجام شد‪ ،GMD.‬مطابق با معیار‬ ‫انجمن دیابت امریکا در ‪ 24‬تا ‪ 26‬هفته از بارداری ‪ ،‬تشخیص داده‬ ‫شد‪ ،oxLDL .‬با استفاده از روش ایمونوسوربنت متصل به انزیم‪،‬اندازه‬ ‫گیری شد‪ .‬تی تست و ضریب همبستگی پیرسون ‪،‬برای تحلیل داده ها‬ ‫با استفاده از ‪ SPSS‬ورژن ‪ ، 17‬به کاربرده شد‪.‬‬ ‫نتایج‪ :‬در سنجش با گروه کنترل ‪ ،‬در گروه های ‪ ،GDM‬اندازه ها‬ ‫به طور قابل توجهی باالتر ‪( ،oxLDL‬به ترتیب‪17.16±3.71U/L،‬‬ ‫دربرابر‪ )P<0.001،8.77±1.84U/L‬بود‪.‬هیچ ارتباط معناداری بین‬ ‫‪oxLDL‬وسن و ‪ BMI‬بیماران این گروه‪ ،‬یافت نشد‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‪ :‬بررسی ما به افزایش قابل توجه ‪ oxLDL‬در ‪GDM‬‬ ‫پی برد‪ ،‬که بر نقش قند خون کوتاه مدت در شکل گیری ‪ oxLDL‬در‬ ‫طول ‪ GDM‬تاکید داشت‪ .‬این پدیده در راستای تشخیص درستی‬ ‫بارداری و سالمت مادران اهمیت دارد‪.‬‬ ‫دیابت قندی بارداری(‪ )GDM‬به نام عدم تحمل‬ ‫کربوهیدرات‪ ،‬شناخته شده است‪ ،‬که در ابتدا در طول‬ ‫بارداری(‪،)1‬اغاز یا تشخیص داده شده است‪.‬این نمونه ‪،‬‬ ‫یک عارضه ی پزشکی جهانی است که بر حدود ‪ %7‬از‬ ‫بارداری ها (‪،)2‬اثر می گذارد‪.‬‬ ‫پروفیل اصالح شده ی لیپوپروتئین مادر‪ ،‬افزایش‬ ‫استرس اکسیداتیو و محصوالت اکسیدی پراکسداسیون‬ ‫ ‪42‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫چربی که ‪oxLDL‬نامیده می شود‪ ،‬در جفت انسان و در‬ ‫طول بارداری یافت شدند‪ .‬این روند‪ ،‬یک گام اصولی‬ ‫برای گسترش اترواسکلروز( ‪،)3‬می باشد‪.‬عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬افزایش لیپوپروتئین کم چگالی (‪ )oxLDL‬سرم‪ ،‬در‬ ‫بیماران دارای دیابت نوع دو (‪4‬تا‪ )7‬نیزیافت شده است‪.‬‬ ‫‪ ،GDM‬دارای ویژگی های مشترکی با دیابت قتدی نوع‬ ‫دو است‪ ،‬فاکتورهای خطرهمسان‪ ،‬مکانیسم های مشابه‬ ‫(که مقاومت انسولین و اختالل ترشح انسولین هستند)‬ ‫و استعداد ژنتیکی همسان‪ ،‬برای هر دو اختالل (‪)8‬وجود‬ ‫دارد‪  .‬افزایش اندازه های پروژسترون ‪ ،‬کلسترول و‬ ‫قند خون‪ ،‬که در طول ‪ GDM‬رخ می دهند‪ ،‬مایه تسریع‬ ‫اکسیداسیون ‪ LDL‬می شوند(‪.)9‬‬ ‫اگرچه در برخی بررسی ها ‪ oxLDL‬را در دیابت نوع‬ ‫دو‪ ،‬مورد ارزیابی قرار گرفته است‪ .‬ولی این بررسی ها در‬ ‫زنان دارای ‪ ،GDM‬کمتر است‪.‬بنابراین‪ ،‬هدف این مطالعه‪،‬‬ ‫ارزیابی سطوح سرم ‪ oxLDL‬در زنان دارای ‪ GDM‬و هم‬ ‫سنجی با زنان باردار معمولی‪،‬است‪.‬‬ ‫مواد و روش ها‬ ‫در این بررسی تحلیلی و مقطعی‪ ،‬از بیماران بستری در‬ ‫کلینیک غدد بیماران سرپایی بیمارستان شهید صدوقی‪،‬‬ ‫یزد‪-‬ایران‪ 46 ،‬زن باردار‪ ،‬که تازه ‪ GDM‬در انان تشخیص‬ ‫داده شده و ‪ 46‬داوطلب باردار سالم‪ ،‬از لحاظ سن‪ ،‬برابری‬ ‫و شاخص توده ی بدن(‪ )BMI‬از مارس ‪ 2013‬تا مارس‬ ‫‪ ،2014‬نمونه مطالعه قرار گرفتند‪GDM.‬طبق معیار انجمن‬ ‫دیابت امریکا(‪ )10‬در ‪ 24‬تا ‪ 26‬هفته از بارداری‪ ،‬تشخیص‬ ‫داده شد‪.‬بر مبنای این معیار‪،‬تشخیص ‪ ،GDM‬در زمانی انجام‬ ‫شد که هر یک از مقادیر قند خون زیر ‪،‬بیش از ‪:‬روزه‬ ‫داری ≥‪92‬میلی گرم‪ ،dl/‬یک ساعت ‪ 180≥:‬میلی گرم‪ ،dl/‬و دو‬ ‫ساعت ≥‪ 153‬میلی گرم‪ dl/‬بودند‪ ،GDM .‬در انها و در اولین‬ ‫ویزیت بارداریشان رد شده است و گروه ‪ GDM‬صرفا شامل‬ ‫بیمارانی بود که در ابتدا با ‪ GDM‬در ‪24‬تا‪ 26‬هفته از بارداریشان‬ ‫‪،‬تشخیص داده شدند‪.‬متغیرهای زیرین ‪،‬برای هر بیمار تعیین‬ ‫شد ‪:‬سن‪ ،‬قد‪ ،‬وزن‪ ،‬برابری قند خون ناشتا‪ ،‬قند خون ‪ 1‬ساعته‪،‬‬ ‫قندخون ‪ 2‬ساعته‪،‬کراتنین سرم‪ ،‬و اکسیداسیون ‪ .LDL‬وزن با‬ ‫یک ترازوی دیجیتال(اندازه گیری با دقت ‪ 100‬گرم)‪،‬برای‬ ‫افراد با حداقل لباس و بدون کفش ‪ ،‬اندازه گیری شد‪ .‬قد‬ ‫‪،‬توسط ترازوی الکترونیکی قد و وزن سکا(قد سنج سکا ‪،216‬‬ ‫ترازوی شرکت گالور امریکا) و سیستم های اندازه گیری قد‬ ‫برای افراد ایستاده و بدون کفش و تنظیم معمولی شانه ها‬ ‫‪،‬اندازه گیری شد‪.‬سپس‪،BMI،‬توسط تقسیم وزن (کیلو گرم ) بر‬ ‫مجذور قد (متر به توان دو)محاسبه شد‪ .‬به زنان توصیه شد تا‬ ‫‪ 48‬ساعت قبل از تست تحمل قند خون خوراکی‪،‬از رژیمی‬ ‫نرمال پیروی کنند و برای ‪8‬تا ‪ 14‬ساعت شب قبل از تست‪،‬‬ ‫روزه بگیرند‪ .‬نمونه های خون باید پیش از روزه ی شبانه و‬ ‫یک و دو ساعت بعد از دریافت ‪ 75‬میلی گرم داروی گلوکز‬ ‫خوراکی‪ ،‬گرفته شوند‪ ،oxLDL .‬با استفاده از روش ساندویچ‬ ‫انزیم قابل خرید از بازار‪ ،‬که مرتبط با ازمون ایمونوسوربنت‬ ‫است‪ ،‬اندازه گیری شد‪.‬ازمون درون و بین ‪Cv‬برای ازمایش ‪،‬‬ ‫بین ‪%5.4‬و ‪ %8.3‬بود‪.‬حد تشخیص‪0.03U/l ،‬بود‪ .‬زنان دارای‬ ‫فشار خون ‪ ،‬پره اکالمسی‪ ،‬بیماری های کبدی‪ ،‬نارسایی‬ ‫احتقانی قلب‪ ،‬اختالالت‬ ‫تیروئیدی‪ ،‬پروتئینوری یا‬ ‫درگیری کلیوی(کراتنین‬ ‫>‪ 1.5‬میلی گرم‪ dl/‬یا میزان‬ ‫فیلتراسیون گلومرولی <‪70‬‬ ‫میلی‬ ‫گرم‪،)min/‬حذف‬ ‫شدند‪.‬صورت جلسه ی‬ ‫مطالعه‪ ،‬توسط کمیته اخالق‬ ‫پزشکی دانشگاه علوم‬ ‫پزشکی شهید صدوقی‪،‬یزد‪ -‬ایران ‪،‬تایید شده است‪ .‬رضایت‬ ‫نامه ی کتبی اگاهانه‪ ،‬از تمامی شرکت کنندگان گرفته شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫تحلیل اماری‬ ‫برای علوم اجتماعی‪ ،‬ورژن‪،17.0‬شرکت ‪،SPSS‬‬ ‫شیکاگو‪،‬ایلینوی‪،‬ایاالت متحده)انجام گرفت‪ .‬متغیرهای‬ ‫پیوسته به عنوان میانه ‪ ±‬انحراف معیار‪ ،‬بیان شدند‪.‬مقایسه‬ ‫بین بیماران و گروه کنترل‪ ،‬توسط تی تست برای متغیرهای‬ ‫کمی انجام گرفت‪.‬ضرایب همبستگی پیرسون‪ ،‬بین ‪ oxLDL‬و‬ ‫دیگر متغیرهای پیوسته‪ ،‬محاسبه شدند‪ .‬مقدار‪ ،0.05>P‬معنی‬ ‫دار‪ ،‬مدنظر قرار گرفته شد‪.‬‬ ‫نتایج‬ ‫بررسی روی ‪ 92‬نمونه به طور تصادفی ‪ ،‬برای گروه‬ ‫)‪ GMD(n=46‬و گروه کنترل (‪ )n=46‬انجام شد‪ .‬جدول‬ ‫‪ 1‬نشان دهنده ی ویژگی های جمعیت شناسی و بیو‬ ‫شیمیایی گروه نمونه مطالعه است‪ .‬همان طور که در‬ ‫جدول می بینید‪ ،‬هیچ تفاوت معناداری بین گروه ها با‬ ‫توجه به سن‪ BMI ،‬و برابری شان ‪،‬وجود نداشت‪ .‬در قیاس‬ ‫با گروه کنترل‪ ،‬سطوح ‪oxDLD‬به طور قابل توجهی باالتر‪،‬‬ ‫در گروه ‪ ،GDM‬یافت شدند(به ترتیب ‪17.16±3.71U/L،‬‬ ‫دربرابر‪.)P<0.001،8.77±1.84U/L‬‬ ‫تحلیل همبستگی پیرسون‪،‬که مربوط به متغیرهای درون‬ ‫‪ GDM‬و گروه های کنترل است‪،‬هیچ همبستگی معناداری‬ ‫بین ‪ omLDL‬و سن و ‪BMI‬مریض ها در گروه های ‪GDM‬‬ ‫را نشان نداد(به ترتیب‪ r=0.273،‬و ‪.)0.154-‬رابطه ی بین‬ ‫سن و ‪BMI‬نیز‪ ،‬معنادار نبود(‪ .)r=-0.019‬در گروه کنترل‪،‬‬ ‫به طور مشابه‪ ،‬ضرایب(‪ )r‬برای همبستگی بین ‪oxLDL‬‬ ‫جدول ‪.1‬مقایسه ی ویژگی های گروه های مطالعه‬ ‫و سن و ‪BMI‬به ترتیب‪ 0.125 ،‬و ‪0.264-‬بودند‪ .‬هیچ‬ ‫رابطه ی معناداری بین سن و ‪ BMI‬گروه کنترل نیز‪ ،‬وجود‬ ‫نداشت(‪.)r=-0.0149‬‬ ‫تحلیل اماری با استفاده از نرم افزار‪(SPSS‬پکیج اماری‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪43‬‬ ‫خطر‪ ،‬مکانیسم های‬ ‫پاتوفیزیولوژیک و استعداد‬ ‫ژنتیکی (‪)8‬دارند‪ .‬در واقع‪،‬‬ ‫سطوح باالی‪ oxLDL‬در‬ ‫بیمارن دیابتی نوع دو‪ ،‬یافت‬ ‫شدند(‪4‬تا‪ .)7‬دیس لپیدمی‪،‬‬ ‫که مکررا در ‪GDM‬دیده‬ ‫می شود‪ ،‬به نفع مقاومت‬ ‫انسولین و اکسیداسیون ‪LDL‬‬ ‫است و می تواند به جفت‬ ‫جنین صدمه بزند و بنابراین‬ ‫جدول‪ )2‬رابطه ی بین اندازه های سرم ‪ oxLDL‬و اندازه های قند خون در طول ‪ OGTT‬در گروه های مطالعه‬ ‫منجر به پیامدهای نامطلوب‬ ‫جدول ‪ ،2‬رابطه ی بین انــدازه های ‪ oxLDL‬و اندازه های‬ ‫بارداری مانند‪ ،‬محدودیت رشد‬ ‫قندخون را همچنان که توســط ‪OGTT‬ی درون گروه های‬ ‫داخل رحمی شود(‪.)14‬پروژسترون افزایش یافته‪ ،‬افزایش‬ ‫مطالعه تعیین شده اند‪ ،‬نشان می دهد‪.‬‬ ‫کلسترول و افزایش قند خون‪ ،‬فاکتورهای تسریع کننده ی‬ ‫بحث‬ ‫تا انجا که می دانیم‪ ،‬این نخستین پژوهشی است که اندازه‬ ‫های سرم ‪ oxLDL‬در زنان باردار دارای ‪ GDM‬را ارزیابی می‬ ‫کند‪ .‬نتایج ما‪ ،‬سطوح باالتر سرم ‪ oxLDL‬در بیماران ‪GDM‬‬ ‫را‪ ،‬در قیاس با شرکت کنندگان باردار سالم‪،‬نشان داد‪ .‬هیچ‬ ‫ارتباطی بین سطوح ‪ oxLDL‬و متغیرهای جمعیت شناختی‬ ‫مانند سن و ‪،BMI‬وجود ندارد‪ .‬این یافته ها‪ ،‬در توافق با‬ ‫شواهد قبلی است که نشانگر افزایش استرس اکسیداتیو در‬ ‫بیماران دیابتی است‪.‬‬ ‫‪ Toescu‬و همکارانش‪ ،‬نشان دادند که بارداری دیابتی‪ ،‬مرتبط‬ ‫با تغییرات در لیپیدهای سرم است که به طور سازگاری با‬ ‫افزایش خطر بیماری عروق کرونر و همچنین شواهدی از‬ ‫افزایش استرس اکسیداتیو برای بارداری غیر دیابتی(‪،)11‬‬ ‫مرتبط است‪.‬جفت(جنین)یک سنگ بنای حمایت از عضو‪،‬‬ ‫در رشد جنین و به عنوان مکان تبادل لیپیدها (‪ )14‬عمل می‬ ‫کند‪ .‬سازش های فیزیولوژیکی که در دوران بارداری رخ می‬ ‫دهند‪ ،‬متابولیسم لیپوپروتئین مادرانه را تغییر می دهند که‪،‬‬ ‫منجر به افزایش سطوح لیپوپروتئین از سه ماهه ی دوم تا‬ ‫زمان زایمان می شود(‪.)13‬‬ ‫سابقه ی ‪ ،GDM‬خطر رشد بیشتر دیابت قندی نوع دو را‪،‬‬ ‫همچون اختالالت قلبی و عروقی افزایش می دهد‪ GDM.‬و‬ ‫دیابت قندی نوع دو‪ ،‬ویژگی های مشترکی شامل فاکتورهای‬ ‫ ‪44‬‬ ‫‪44‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫اکسیداسیون ‪LDL‬هستند‪ ،‬این شرایط در طول ‪GDM‬رخ‬ ‫می دهند‪ .‬در مطالعات این ویترو‪،‬تاثیر تمرکز گلوکز باال‬ ‫در تسریع اکسیداسیون ‪،LDL‬هم در اماده سازی ‪ LDL‬ایزوله‬ ‫و هم در مدل کشت سلولی(‪،)9‬نشان داده شدند‪.‬‬ ‫مطالعات نشان دادند که سطح باالی قندخون‪ ،‬منجر به‬ ‫اکسیداسیون غیر انزیمی لیپید ها و پروتئین هامی شوند‪.‬‬ ‫افزایش سطح گونه های اکسیژنی واکنش دار(‪ ،)ROS‬در‬ ‫حین ترشح انسولین از سلول های جزیره ای‪ ،‬منجر‬ ‫به مقاومت به انسولین‪ ،‬در بافت های محیطی نیز‪ ،‬می‬ ‫شود‪ .‬یک مکانیسم پیشنهادی‪ ،‬انتقال دو طرفه مختل‬ ‫کننده ی ویزیکول های داخل یاخته ای ‪،‬از سلول های‬ ‫جزیره ای است که حاوی ناقل گلوکز‪)GLUT4( 4‬به‪،‬‬ ‫غشای پالسمایی سلول های چربی و میوسیت هاست‬ ‫که به دنبال تحریک‪ ،‬توسط انسولین در حضور ‪LDL‬‬ ‫اکسیدی‪،‬انجام می شود(‪.)16‬عالوه بر این‪ ،‬در بارداری‬ ‫های ‪ ،GDM‬افزایش ظهور پروتئین جفت جنین‪ ،‬از گیرنده‬ ‫‪ LDL 1‬اکسیدی الکتین‪-‬مانند (‪)OLR1‬در قیاس با بارداری‬‫های پروفیل چربی نرمال می باشد‪،‬این نمونه ممکن است‬ ‫با پاتولوژی ‪ ،GDM‬مرتبط باشد(‪.)13‬‬ ‫همچنین نشان داده شده است که ‪،GDM‬استعداد ‪LDL‬را‬ ‫برای اکسیداسیون‪ ،‬حتی قبل از تشخیص دیابت‪ ،‬افزایش‬ ‫می دهد‪ .‬این استعداد‪،‬به خودی خود مربوط به دیابت‬ .‫*این مقاله از پایان نامه ی دکترای (سارا قانعی)برداشت شده است‬ :‫منابع‬ 1. American College of O, Gynecologists Committee on Practice B-O. ACOG Practice Bulletin. Clinical management guidelines for obstetrician-gynecologists. Number 30, September 2001 (replaces Technical Bulletin Number 200, December 1994). Gestational diabetes. Obstet Gynecol 2001; 98: 525-538. 2. American Diabetes Association. Gestational diabetes mellitus. Diabetes Care 2004; 27 Suppl 1:S88-90. 3. Ethier-Chiasson M, Forest JC, Giguère Y, Masse A, Marseille-Tremblay C, et al. Modulation of placental protein expression of OLR1: implication in pregnancyrelated disorders or pathologies. Reproduction. 2008; 136: 491-502. 4. Nakhjavani M, Asgharani F, Khalilzadeh O, Esteghamati A, Ghaneei A, Morteza A, et al. Oxidized low-density lipoprotein is negatively correlated with lecithincholesterol acyltransferase activity in type 2 diabetes mellitus. Am J Med Sci 2011; 341: 92-95. 5. Stephens JW, Gable DR, Hurel SJ, Miller GJ, Cooper JA, Humphries SE. Increased plasma markers of oxidative stress are associated with coronary heart disease in males with diabetes mellitus and with 10-year risk in a prospective sample of males. Clin Chem 2006; 52: 446-452. 6. Tsuzura S, Ikeda Y, Suehiro T, Ota K, Osaki F, Arii K, et al. Correlation of plasma oxidized low-density lipoprotein levels to vascular complications and human serum paraoxonase in patients with type 2 diabetes. Metabolism 2004; 53: 297-302. 7. Woodman RJ, Watts GF, Playford DA, Best JD, Chan DC. Oxidized LDL and small LDL particle size are independently predictive of a selective defect in microcirculatory endothelial function in type 2 diabetes. Diabetes Obes Metab 2005; 7: 612-617. 8. Ben-Haroush A, Yogev Y, Hod M. Epidemiology of gestational diabetes mellitus and its association with Type 2 diabetes. Diabetic medicine: Diabet Med 2004; 21: 103-113. 9. Otero P, Herrera E, Bonet B. Dual effect of glucose on LDL oxidation: dependence on vitamin E. Free Radic Biol Med 2002; 33: 1133-1140. 10. American Diabetes A. Standards of medical care in diabetes--2013. Diabetes Care 2013; 36 Suppl 1: S11-66. 11. Toescu V, Nuttall SL, Martin U, Nightingale P, Kendall MJ, Brydon P, et al. Changes in plasma lipids and markers of oxidative stress in normal pregnancy and pregnancies complicated by diabetes. Clin Sci (Lond) 2004; 106: 93-98. 12. Kanne JP, Lalani TA, Fligner CL. The placenta revisited: radiologic-pathologic correlation. Curr Probl Diagn Radiol 2005; 34: 238-255. 45 96 ‫مهر‬ 141 ‫شماره‬ ‫ به علت وقوع باالتر چاقی و کلسترول باال در این‬،‫است اما‬ .)14(‫ نیز است‬،‫زنان‬ ‫اکنون جزئی کلیدی در رشد‬،DLD ‫فرم اکسیدی‬ ‫ در بررسی انجام شده‬.‫ در نظر گرفته می شود‬،‫اترواسکلروز‬ ‫میانه ی سطوح‬،‫ در هند‬،‫ و همکاران‬Gokulakrishnan‫توسط‬ ‫ و تحمل گلوکز‬،‫ به طور معنا داری در افراد دیابتی‬oxLDL ‫ باالتر‬،‫در قیاس با گروه تحمل گلوکز نرمال‬، ‫مختل شده‬ ‫ با ضخامت میانی‬oxLDL ،‫مضاف بر این‬،)p<0.001(‫است‬ .‫)مرتبط است‬17(‫پوشش سرخرگ سبات‬ ‫ سطح‬،‫ و همکارانش‬Nakhjavani ‫در بررسی انجام شده توسط‬ ‫ به طور معناداری در بیماران دارای دیابت طوالنی‬،oxLDL ‫سرم‬ ‫ در مقایسه با بیماران دیابتی که به تازگی تشخیص داده‬،‫مدت‬ ‫ با مدت دیابت و‬،oxLDL ،‫بنابراین‬.)p<0.001(‫ باالتر بود‬،‫شدند‬ .)18(‫کلسترول مرتبط است‬-LDL ‫حتی با سطوح مطلوب‬ ‫ رابطه ای منفی بین‬،‫ و همکارانش‬Garrido-Sanchez ‫و رشد اختاللت کربوهیدراتی‬oxLDL ‫انتی بادی های ضد‬ ‫ ممکن است نقش انسدادی کمپلکس های‬، ‫نشان دادند که‬ ‫ در کلیه و اختالالت قلبی عروقی مرتبط با‬oxLDL ‫ایمنی‬ .‫)را منعکس کنند‬14( ‫دیابت‬ ‫ که‬GDM ‫شایسته یاداوری است که تمامی بیماران دارای‬ 26‫تا‬24 ‫ ابتدا در هفته های‬،‫در بررسی ما نام نویسی کردند‬ ‫ یافته های ما نشان‬،‫ بنابراین‬،‫بارداری تشخیص داده شدند‬ ‫ که در‬،‫ حتی دوره های کوتاه مدت قندخون‬،‫می دهد که‬ ox�‫ می تواند برای افزایش اندازه ی‬،‫رخ می دهند‬GDM ‫طو ل‬ ‫ به درستی نشان‬،‫ در توافق با این نتایج‬.‫ کافی باشند‬LDL ‫داده شده است که افزایش مدت و وسعت عدم تحمل‬ ‫ این‬.‫)است‬19(،LDL ‫ مرتبط با میزان کمتر اکسیداسیون‬،‫گلوکز‬ Nakhjavani ‫موضوع در تضاد با مواردی است که از مطالعه‬ ‫ مربوط به‬،oxLDL ‫استنتاج شده است که سطوح‬،‫و همکارانش‬ .‫)هستند‬18(‫دوره ی دیابتی‬ ،‫ممکن است‬oxLDL ‫ افزایش سطوح‬،‫از سوی دیگر‬ ‫اترواسکلروز و عوارض عروقی قلبی دیابت مانند نفروپاتی‬ ‫ جدا از اغلب مطالعاتی‬،‫بنابراین‬،)22‫تا‬20(‫را تسریع بخشند‬ ،‫ بر روی جنین و پیامدهای سوء بارداری را‬GDM ‫که تاثیرات‬ ‫در‬GDM ‫اهمیت تشخیص درستی‬،‫نمونه ارزشیابی قرار دادند‬ ،‫سالمت مادران ممکن است از بررسی کنونی استنتاج شود‬ ،‫مخصوصا اگر نتایج مشابه به دست امده از مطالعات اینده‬ .‫در این زمینه به دست امده باشند‬ ‫مقاله علمی‬ ‫دکترمحمدکاظمی(دکترایپزشکیمولکولی)‪،‬دکترمحمدرضاعزیزی(دکترایعلومازمایشگاهیبالینی)‪،‬‬ ‫عاطفه یداللهی خالص (ارشد ژنتیک)‬ ‫تست ژنتیکی تعیین سالمت جنین با روش‪QF-PCR‬‬ ‫تشخیص پیش از تولد انوپلوئیدی هاى کروموزومى‪ ،‬بیشتربا روش هاى‬ ‫استاندارد سیتوژنتیک همانندکاریوتایپ انجام می شود‪ .‬این پدیده در همه سلول ها‬ ‫و گاهى به صورت موزائیک در برخى از انها دیده می شود‪ .‬تشــخیص پیــش‬ ‫از تولــد ناهنجــارى هــاى کروموزومــى بــا اسـتفاده از کشـت سـلول‬ ‫هاى جنینـى حاصـل از امنیوسـنتز یـا بیوپسـى از جفـت امـکان پذیـر شـده‬ ‫اسـت‪ .‬اگرچه بـا اسـتفاده از ازمایـش کاریوتایـپ‪ ،‬امـکان تشـخیص تغییـرات‬ ‫عـددی و ســاختمانی کرومـوزوم هــا فراهــم اســت‪ ،‬لیکــن انجــام ایــن‬ ‫تسـت مسـتلزم صـرف وقـت طوالنـی و انجـام تکنیـک هـای متعـدد است‪.‬‬ ‫لـذا ازمایـش ‪ QF-PCR‬مخصوصـاً در مـواردی کـه محدودیـت زمانـی بـرای‬ ‫انجـام ازمایـش کاریوتایـپ وجـود دارد‪ ،‬مناسـب تـر اسـت‪ .‬از انجایی که در‬ ‫ایران بعد از هفته ‪ 18‬بارداری سقط درمانی غیر قانونی است الزم است نتایج همه‬ ‫ازمایش ها تا قبل از اتمام هفته ‪ 18‬بارداری مشخص شوند‪ .‬لذا توصیه می شود‬ ‫چنانچه در مراجعات خانم ها برای انجام ازمایش های کروموزومی‪ ،‬سن بارداری بعد‬ ‫هفته ‪ 15‬باشد از روش بررسی سریع اختالل کروموزومی موسوم به‪QF-PCR  ‬‬ ‫استفاده کرد‪ .‬این روش معموال در عرض ‪ 48‬ساعت به نتیجه می رسد ولی بررسی‬ ‫کروموزومی ‪ 4-2‬هفته به طول می انجامد‪.‬‬ ‫‪ ‬جواب سونوگرافی حین بارداری‪ ،‬مشکوک به اختالل‬ ‫کروموزوم در جنین باشد‪.‬‬ ‫‪ ‬داشتن فرزند مبتال به اختالل کروموزومی(زنده یا‬ ‫فوت شده)‬ ‫‪ ‬داشتن اختالل کروموزومی متعادل در خود یا همسر‬ ‫‪ ‬درخواست ازمایش کروموزومی حین بارداری توسط‬ ‫پزشک‬ ‫انواع تست‏هاى تشخیصى ژنتیکی بعد از انجام‬ ‫تست های اولیه غربالگری چیست؟‬ ‫‪ ‬کاریوتایپ جنین (از نمونه امنیون یا پرزهای‬ ‫کورریونی)‬ ‫‪ ‬هیبریداسیون فلورسانس درجا (‪)FISH‬‬ ‫‪ ‬تست ‪QF-PCR‬‬ ‫ازمایش کاریوتیپ چیست؟‬ ‫مجموعه ویژگی های کروموزومی یک گونه مشخص‬ ‫را کاریوتایپ می گویند‪ .‬در کاریوتایپ بررسی شماری و‬ ‫ساختاری کروموزوم ها انجام می شود‪ .‬یکی از روش های‬ ‫بررسی کروموزومی نمونه جنینی برای چه کسانی‬ ‫سفارش می شود؟‬ ‫•سن باالی ‪ ۳۵‬سال در هنگام بارداری‬ ‫ ‬ ‫•جواب ازمایش های غربالگری بارداری (موسوم‬ ‫ ‬ ‫به تست سه گانه یا چهارگانه‪)Triple Test, Quadruple Test ،‬‬ ‫مشکوک به وجود اختالالت کروموزومی باشد‪.‬‬ ‫ ‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫تشخیصی دقیق و مهم در پزشکی برای تشخیص تعداد زیادی‬ ‫از بیماری های ژنتیکی است‪ .‬بررسی تغییرات کروموزومی در‬ ‫یک فرد با انجام ازمایش کاریوتیپ امکان پذیر است‪ .‬کاریوتایپ‬ ‫تصویری است که از کروموزم های یک فرد گرفته می شود و‬ ‫در ان تعداد و ساختار کروموزوم ها مشخص می شود‪ .‬این‬ ‫ازمایش شامل بررسی میکروسکوپی کروموزوم های افراد و‬ ‫مرتب کردن انها بر اساس ویژگی های خاص است‪ .‬به این‬ ‫ترتیب می توان تغییر در تعداد کروموزوم ها و یا تغییرات‬ ‫بزرگ ساختاری انها را تشخیص داد‪ .‬در نوع اصالح شده‬ ‫این ازمایش که کاریوتایپ با قدرت تفکیک باال نام دارد‬ ‫می توان تغییرات کروموزومی کوچک تر را تشخیص داد‪.‬‬ ‫برای انجام ازمایش کاریوتیپ ابتدا سلول های خون‪ ،‬مغز‬ ‫استخوان‪ ،‬یا بافت های جنینی‪ ،‬در محیطی سرشار از مواد‬ ‫غذایی‪ ،‬ویتامین های الزم‪ ‬و در حضور مواد تحریک کننده‬ ‫رشد سلولی تکثیر می شود‪ .‬سپس سلول ها در مرحله ای از‬ ‫چرخه سلولی که در ان کروموزوم ها قابل تشخیص باشند‬ ‫متوقف می شوند‪ .‬در مرحله بعدی کروموزوم ها رنگ امیزی و‬ ‫به دقت زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند‪ .‬سپس‬ ‫از ان ها عکس تهیه می شود و ترتیب کروموزوم ها مشاهده‬ ‫می شود‪ .‬ازمایش کاریوتایپ معموالً به صورت ‪G-Banding‬‬ ‫معمولی و یا با تفکیک پذیری باال انجام می گیرد‪.‬‬ ‫مراحل انجام ازمایش شامل‪ :‬کشت‪ ،‬برداشت‪ ،‬الم گیری‬ ‫یا گستره کروموزومی‪ ،‬رنگ امیزی کروموزوم ها و بررسی‬ ‫دقیق زیر میکروسکوپ است‪.‬‬ ‫تست )‪ (QF-PCR‬چیست؟‬ ‫کیو اف پی سی رار�‪ (Quantitative Fluorescence- Poly‬‬ ‫‪ merase Chain Reaction) QF-PCR‬یک روش ازمایشگاهی‬ ‫ارزان‪ ،‬سریع و قابل اطمینان برای تشخیص ناهنجاری‬ ‫در کروموزوم های ‪ X ،۲۱ ،۱۸ ،۱۳‬و ‪( Y‬ناهنجاری‬ ‫های شایع تر) است‪ .‬در این روش بخش کوچکی‬ ‫از‪ DNA ‬جنین را تکثیر کرده و یکسری از جایگاه ها‬ ‫یا‪ STR (Short Tandem Repeat) ‬را روی‪ DNA ‬مورد بررسی‬ ‫قرار می دهد‪ QF-PCR .‬به طور عمده به عنوان یک ازمون‬ ‫سریع قبل از تولد برای تشخیص تریزومی های شایع‬ ‫‪ 13 ،18 ،21‬و تریزومی های جنسی‪ X ‬و‪ Y ‬استفاده می‬ ‫شود که شایع ترین انها‪ 21‬است‪ .‬با استفاده از روش‪QF-‬‬ ‫‪PCR‬ناهنجاری های کروموزومی تا حدود ‪ %۹۹‬از خانواده‬ ‫های مراجعه کننده می تواند قابل تشخیص باشد‪.‬‬ ‫مزایای اصلی روش‪ QF-PCR ‬دقت‪ ،‬سرعت و کم‬ ‫هزینه بودن این تست نسبت به دیگر تست های ژنتیکی‬ ‫است که این امکان را به وجود می اورد ناهنجاری های‬ ‫کروموزومی پیش از تولد تشخیص داده شوند‪ .‬این احتمال‬ ‫وجود دارد که در اینده ای نزدیک‪ ،‬این روش جایگزین‬ ‫روش های ژنتیکی شود‪.‬‬ ‫تست ‪ QF-PCR‬در چه مواردی استفاده می شود؟‬ ‫ •بررسی سالمت جنین در صورت مشکوک بودن‬ ‫نتایج غربالگری سه ماهه اول‬ ‫تست هیبریداسیون فلورسانس درجا (‪ )FISH‬چیست؟‬ ‫در روش‪ FISH‬از پروبهایى نشاندار شدهبا رنگهاى فلورسانس‬ ‫و از جنس ‪ DNA‬و مکمل مناطق خاصى از کروموزوم استفاده می‬ ‫شود‪ .‬این پروب ها به طور اختصاصى به محل خود چسبنده و‬ ‫نور ساطع شده از انها با میکروسکوپ فلورسانس مشاهده می‬ ‫شود‪ .‬در صورت عدم وجود انوپلوئیدى از هر پروب دو نشان‪،‬‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫وجود تریزومى‬ ‫سه نشان و در‬ ‫صورت وجود‬ ‫مونوزومى یک‬ ‫نشان مشاهده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪47‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫•تعیین جنسیت جنین‬ ‫• تشخیص سریع اختالالت کروموزوم های اتوزوم شامل‬ ‫سندرم داون (‪ ،)+۲۱‬سندرم ادوارد )‪ (+۱۸‬و سندرم پاتو )‪(+۱۳‬‬ ‫•تشخیص سریع اختالالت کروموزوم های جنسی ‪ X‬و‬ ‫‪( Y‬سندرم ترنر‪ ،XO‬سندرم کالین فلتر‪ ،XXY‬سندرم ‪ X‬سه‬ ‫گانه ‪ ،XXX‬سندرم جاکوب ‪)XYY‬‬ ‫•تشخیص انواع پلی پلوئیدی (تریپلوئیدی) در جنین یا‬ ‫جنین سقط شده‬ ‫•بررسی سریع اختالالت کروموزومی در مواردی که‬ ‫امکان کشت سلولی فراهم نباشد و یا زمان کافی برای‬ ‫کشت سلولی ندارند‪.‬‬ ‫مراحل کار ‪ QF-PCR‬چگونه است؟‬ ‫‪ )1‬در خواست ازمایش توسط پزشک‬ ‫‪ )۲‬مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان جهت‬ ‫اخذ نمونه جنینی(پرزهای کوریونی و یا مایع امنیون)‬ ‫‪ )3‬استخراج ‪ DNA‬از نمونه جنینی‬ ‫‪ )4‬انجام ‪ PCR‬با استفاده از کیت اختصاصی ‪QF-PCR‬‬ ‫‪ )5‬انالیز نمونه ها درون دستگاه ‪Genetic Analyzer‬‬ ‫‪ )6‬انالیزپایانی نمونه ها با استفاده از نرم افزار ‪Mapper Gene‬‬ ‫تفاوت های روش ‪ QF-PCR‬با روشهای سیتوژنتیکی‬ ‫مرسوم (‪ FISH‬و تهیه کاریوتایپ) چیست؟‬ ‫در روش ‪ QF-PCR‬برخالف روش کاریوتایپ نیازى به‬ ‫کشت سلولهاى امنیون نمى باشد‪ .‬لذا در هزینه و زمان‬ ‫صرفه جویی خواهد شد‪.‬‬ ‫در مقایسه با هزینه کمابیش باالی ازمایش های‬ ‫کروموزومی هزینه این ازمایش کمتر از نصف می باشد‪.‬‬ ‫هزینه ی ‪ FISH‬برای فرد در مقایسه با روش ‪QF-PCR‬‬ ‫بیشتر است‪.‬‬ ‫در مواردى که نمونه جنینی با سلولهاى مادرى الوده شده‬ ‫باشد‪ ،‬امکان رسیدن به جواب صحیح توسط‪ QF-PCR‬نسبت‬ ‫به دو تکنیک دیگر بیشتر خواهد بود‪.‬‬ ‫دقت این روش در مقایسه با روش های سیتوژنتیکی بیش‬ ‫از ‪ ۹۹‬درصد است‪.‬‬ ‫بررسی با روش های تهیه کاریوتایپ می تواند تا ‪۲‬‬ ‫هفته طول بکشد‪ .‬با روش مولکولی ‪ QF-PCR‬به کمتر از ‪۴۸‬‬ ‫ساعت زمان نیاز است‪.‬‬ ‫ ‪48‬‬ ‫‪48‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫با استفاده از نمونه غیر زنده (مانند جنین سقط شده یا‬ ‫مرده زاد یا فوت بعد از تولد) می توان ازمایش‪ QF-PCR‬را‬ ‫انجام داد ولی با روش های سیتوژنتیکی نمونه می بایست‬ ‫از موجود زنده تهیه شود‪.‬‬ ‫نمونه های مورد نیاز جهت انجام ‪QF-PCR‬‬ ‫با این روش می توان بر روی نمونه های پرزهای جنینی‬ ‫(‪ )CVS‬در هفته های ‪ 10‬تا ‪ 12‬یا مایع امنیون در هفته ‪14‬‬ ‫تا ‪ 16‬بررسی ها انجام گردد‪ .‬در برخی موارد که در هنگام‬ ‫نمونه برداری‪ ،‬نمونه جنینی با خون مادر الوده می شود‪،‬‬ ‫نمونه خون وریدی مادر هم مورد نیاز خواهد بود تا بتوان‬ ‫با کمک این روش احتمال الودگی نمونه جنینی با سلول‬ ‫های مادر را تعیین نمود‪.‬‬ ‫محدودیت های تکنیک ‪ QF-PCR‬چیست؟‬ ‫‪ ‬در ایـن روش درجـات پائیـن موزائیسـم و انوپلوئیدهـا‪،‬‬ ‫که سـلول هاى ناهنجـار کمتـر از ‪ 15‬تـا ‪ 20‬درصـد از رده‬ ‫سـلولى را تشـکیل دهنـد‪ ،‬قابل تشـخیص نیسـتند‪.‬‬ ‫‪ ‬روشـی قابـل اطمینان برای تشـخیص حذف هـای‬ ‫کروموزومی نیست‪.‬‬ ‫‪ ‬در مـوارد بسـیار نـادرى جـواب ازمایش‬ ‫نمـى تواند گویاى وضعیـت کلیـه مارکرهـا بـر روى‬ ‫یک یا چنـد کروموزوم باشـد‪ .‬در ایـن مـوارد نمونـه‬ ‫ها بـه روش ‪ FISH‬یـا کاریوتایـپ مورد بررسـی قرار‬ ‫خواهنـد گرفت‪.‬‬ ‫‪ ‬در حال حاضر این روش قادر به بررسی همه‬ ‫کروموزوم ها نمی باشد و تنها ‪ 5‬کروموزوم ‪ 21‬و ‪ 18‬و‬ ‫‪ 13‬و ‪ X‬و ‪ Y‬را شناسایی می نماید‪.‬‬ ‫‪ ‬همچنین این روش قادر به شناسایی نقص های‬ ‫ساختاری در هیچیک از کروموزوم ها نیست‪.‬‬ ‫‪ QF PCR‬در چه مواردی استفاده می شود؟‬ ‫‪ ‬تشخیص سریع اختالالت کروموزوم های‬ ‫اتوزوم ‪ ‬شامل سندرم داون)‪ ،(+21‬سندرم ادوارد)‪ (+18‬و‬ ‫سندرم پاتو)‪(+13‬‬ ‫‪ ‬بررسی سالمت جنین در صورت مشکوک بودن‬ ‫نتایج غربالگری سه ماهه اول‬ Families Using QF-PCR. gene3m. 2011;9(2):2360-6. Yi W, Yan-Lin W, Chun-Min L, Xu H, Wen-Jing H, et al (2015) Comparison of Quantitative Fluorescent Polymerase Chain Reaction (QF-PCR) and Conventional Cytogenetic Analysis in Detection of Fetal Anueploidies. J Womens Health, Issues Care 4:6. Comas C, Echevarria M, Carrera M, Serra B. Rapid aneuploidy testing versus traditional karyotyping in amniocentesis for certain referral indications. The Journal of Maternal-Fetal & Neonatal Medicine. 2010;23(9):949-55. 49 96 ‫مهر‬ 141 ‫شماره‬ ‫ تعیین جنسیت جنین‬ ‫ تشخیص سریع اختالالت کروموزوم های‬ ،XXY‫ سندرم کالین فلتر‬،XO‫(سندرم ترنر‬ Y ‫و‬ X ‫جنسی‬ )XYY ‫ سندرم جاکوب‬،XXX ‫سه گانه‬ X ‫سندرم‬ ‫ تشخیص انواع پلی پلوئیدی(تریپلوئیدی) در جنین یا‬ ‫جنین سقط شده‬ ‫ بررسی سریع اختالالت کروموزومی در مواردی که‬ ‫امکان کشت سلولی فراهم نباشد و یا زمان کافی برای کشت‬ .‫سلولی ندارند‬ :‫منابعی برای مطالعه بیشتر‬ 1) Prenatal Screening for Aneuploidy in Iranian ‫رپرتاژاگهی‬ ‫برگزاری دوره ی یازدهم تا چهاردهم کارگاه های اموزشی غربالگری‬ ‫سالمت جنین شرکت نانومهر در شهرهای یزد‪ ،‬کرج‪ ،‬تهران و گیالن‬ ‫مدّتی از چهاردهمین کنگره بین المللی زنان‬ ‫متخصصین علوم‬ ‫و مامایی کشور می گذرد که‬ ‫ّ‬ ‫ازمایشگاهی‪ ،‬زنان‪ ،‬زایمان و مامایی در شهر‬ ‫گیالن‪ ،‬به دور هم گرد امدند تا مطابق برنامه ی‬ ‫اموزشی شرکت نانومهر در سطح‬ ‫مستمر‬ ‫ِ‬ ‫کشورمان‪ ،‬چهاردهمین دوره ی سمینارهای‬ ‫اموزش غربالگری سالمت جنین بر اساس چک‬ ‫لیست ابالغی مرجع سالمت به اجرا دراید‪.‬‬ ‫خوشبختانه‪ ،‬برگزاری دوره ی سیزدهم‬ ‫معرفی اخرین‬ ‫در کنگره ی زنان‪ ،‬با‬ ‫ّ‬ ‫ا ّطالعات حوزه ی غربالگری و مقایسه ی‬ ‫تکنیک های غربالگری سالمت جنین‪،‬‬ ‫صحت پذیری نتایج‬ ‫به رویکردها و‬ ‫ّ‬ ‫معتبرتری در فواصل زمانی اشاره داشته‬ ‫و در این بین‪ ،‬تالش هایی که برای‬ ‫ا ّطالع رسانی و اعتمادپذیری واقعی‬ ‫متخصصین و حتّی عموم افراد به کار‬ ‫ّ‬ ‫ ‪50‬‬ ‫‪50‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫می رود‪ ،‬تا اندازه ی زیادی از دامنه ی‬ ‫تبلیغات تجاری به سمت واقع نگری و‬ ‫در پس ان‪ ،‬به اشتیاق در فراگیری علوم‬ ‫غربالگری و اگاهی طلبی نزدیک شده‬ ‫توجه به موضوعیّت گزارش‬ ‫است‪ ،‬که با ّ‬ ‫حاضر‪ ،‬درخواست های تهیّه ی کتابی که‬ ‫به تازگی توسط نانومهر ب ه چاپ رسیده‬ ‫است‪ ،‬مصداقی بر این ا ّدعاست‪.‬‬ ‫بنا بر اعتقاد و انتظار مسئولین برگزاری‬ ‫دوره ی چهاردهم از کارگاه اموزش‬ ‫غربالگری سالمت جنین‪ ،‬ضمن ابراز‬ ‫خوشحالی از ورود دست اوردهای‬ ‫نوین این حوزه که دلگرمی انها را در‬ ‫اجراپذیری گفته هایشان به همراه دارد‪ ،‬ذکر‬ ‫ضوابط و قواعد‪ ،‬به عنوان مهمترین نکته ی‬ ‫این موضوع در میان است‪ ،‬که در هر دوره‪،‬‬ ‫به حذف منطقی بدافزارها و تناسب کنترل‬ ‫کیفی دقیق‪ ،‬بر اساس چک لیست های‬ ‫مرجع داخلی‪ ،‬مستندات و رفرنس های‬ ‫علمی‪ ،‬اشاره مستقیم خواهد شد‪.‬‬ ‫محمد کوهستانی‪ ،‬به ذکر این‬ ‫مطلب نیز اشاره کرد که‪ :‬غربالگری به‬ ‫خودی خود یک تست مطلق نیست‪،‬‬ ‫به همین دلیل نباید شرایط اضطرار در‬ ‫تصمیم گیری را بیش از این برای بیمار‬ ‫دشوار ساخت‪ .‬پس مشاوره و تفهیم‪،‬‬ ‫بخشی از حقوق بیمار است‪ ،‬همان طور‬ ‫که ما به عنوان متصدّ یان این موضوع‪،‬‬ ‫نسبت به ‪ Out Come‬و نتایج این فرایند‪،‬‬ ‫انتظارات بجایی داریم‪.‬‬ ‫مدیر عامل شرکت نانومهر‪ ،‬ضمن‬ ‫ابراز خرسندی از برگزاری دوره ی‬ ‫چهاردهم افزود‪ :‬به خاطر دارم که هنگام‬ ‫برگزاری دوره ی قبل‪ ،‬سه کارگاه دیگر‬ ‫هم در کنگره ی زنان برگزار شد که در‬ ‫اینجا الزم است از همه ی همکارانی که‬ ‫برای پیشبرد این دانش تالش می کنند‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫تشکر نمایم‪ .‬چرا که ّ‬ ‫مطلع هستم‪،‬‬ ‫اهداف تجاری برگزارکنندگان در‬ ‫سایه ی نتایج جلوگیری از تولّد مبتالیان‬ ‫سندرم داون‪ ،‬ناچیز و برای حفظ اتّحاد‬ ‫و همدلی است‪.‬‬ ‫ایشان با بیان همکاری رسانه ها‬ ‫به عنوان ابزارهایی که در دسترس‬ ‫عالقمندان و همکاران حوزه های علمی‬ ‫و خصوص ًا پزشکی قرار دارد‪ ،‬از نشریه ی‬ ‫تشخیص ازمایشگاهی به عنوان یکی‬ ‫از ممتازین عناصر خبری یاد کرد و‬ ‫ضمن تاکید بر حمایت و حضور علمی‬ ‫اساتید در هر دوره‪ ،‬از حضور سرپرست‬ ‫امور ازمایشگاه های استان گیالن و‬ ‫همچنین مدیر مسئول نشریه تشخیص‬ ‫ازمایشگاهی‪ ،‬اقایان دکتر صادقی‬ ‫و دکتر افراه و دکتر علیرضا ترنگ‬ ‫"متخصص ژنتیک" به عنوان مهمانان ویژه‬ ‫یاد کرد و بر این اساس بخشی از مطالب‬ ‫تهیه ی گزارش را به ایشان واگذار کرد‪.‬‬ ‫دکتر افراه‪ ،‬در انتهای این کارگاه‬ ‫یک روزه با اعالم رضایت از تسلط‬ ‫مدرسان و نحوه ی برگزاری مناسب ان ها‬ ‫ّ‬ ‫اظهار داشت‪ " :‬از انجائی که بررسی کیفی‬ ‫برگزاری این کارگاه را الزم می دیدم‪،‬‬ ‫به همراه جمعی از پرسنل خود در این‬ ‫کارگاه حضور داشتم تا شخص ًا از کیفیت‬ ‫برگزاری ان ا ّطالع بیشتری پیدا کنم‪.‬‬ ‫رضایت از اجرای این برنامه‪ ،‬خصوص ًا‬ ‫در بخش کنترل کیفی و مطرح کردن‬ ‫سواالت رایج این موضوع باعث غنی تر‬ ‫شدن مطالب گردید‪ .‬هرچند که قطع ًا‬ ‫انجام کارگاه هایی با این کیفیّت‪ ،‬عالوه بر‬ ‫پشتکار‪ ،‬نشانه ی توانمندی علمی به همراه‬ ‫منابع قابل استناد هست و امیدوارم که این‬ ‫روند در ادامه ی مسیر رشد خود‪ ،‬باعث‬ ‫اگاهی هرچه بیشتر همکاران باشد‪".‬‬ ‫این کارگاه علمی یک روزه‪ ،‬ضمن‬ ‫اظهار امیدواری از جانب نماینده ی علمی‬ ‫شهر رشت در تداوم همکاری های علمی‪،‬‬ ‫در حالی به پایان رسید که نوید برگزاری‬ ‫دوره های بعد‪ ،‬در استان هایی نظیر‬ ‫کردستان‪ ،‬اهواز و قزوین در ابان ماه ‪96‬‬ ‫و همچنین بهره مندی از ارتباط مستقیم با‬ ‫دانشگاه ولفسون در طی برگزاری برخی‬ ‫از ان ها در اینده ی نزدیک‪ ،‬به عالقمندان‬ ‫سایر شهرها داده شد‪.‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪51‬‬ ‫مقاله علمی‬ ‫ای سودا حسین زاده‪،‬کارشناس ارشد ایمنولوژی پزشکی‪ ،‬دانشکده پزشکی‪،‬‬ ‫دپارتمان ایمنولوژی‪ ،‬دانشگاه شهید صدوقی یزد(‪)Aissouda88@gmail.com‬‬ ‫سیما قدیری‪،‬دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی‪،‬‬ ‫دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم دارویی تهران(‪(sima.ghadiri69@gmail.com‬‬ ‫طاهره ناجی استادیار واحد علوم دارویی‪ ،‬دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم دارویی تهران‬ ‫اهمیت سنجش ویتامین‪ D‬در تندرستی‬ ‫با شیوع روز افزون برخی از بیماری در گستره جهانی این پرسش پیش‬ ‫می اید‪ :‬افزون بر پایه های ژنتیکی‪ ،‬ایا عوامل محیطی می توانند در ابتال‬ ‫به این بیماری ها اثرگذار باشند؟ پاسخ‪ ،‬مثبت است‪ ،‬زیرا محتوی رژیم های‬ ‫غذایی مختلف به طور مستقیم و غیرمستقیم بر سرنوشت سلول های‬ ‫مختلف بدن اثر می گذارد‪ .‬ویتامین ها از جمله مهمترین اجزا رژیم های‬ ‫غذایی ما هستند‪ ،‬در این میان ویتامین ‪ D‬بسیار مورد توجه است‪ .‬اگرچه‬ ‫شناخته شده ترین اثر کمبود ویتامین ‪ D‬بر بدن پوکی استخوان است‪ ،‬اما‬ ‫بررسی ها نشان داده است که کمبود ویتامین با دیگر بیماری های بدن نیز در‬ ‫ارتباط است‪ .‬بدینروی به تازگی ها سفارش مهمی در باره ی بهره وری از‬ ‫مکمل های ویتامین ‪ ،D‬در افراد پرخطر دیده می شود‪.‬‬ ‫امروزه نقش متابولیت های مختلف در ایجاد یا پیشگیری‬ ‫بسیاری از بیماری ها نمایان شده است‪ .‬در حقیقت با پیشرفت‬ ‫جوامع‪ ،‬محتوی رژیم غذایی افراد نیز دچار تغییراتی شده‬ ‫است‪ .‬برخی از این تغییرات نه تنها به بهبود کیفیت زندگی‬ ‫منجر نشده بلکه باعث افزایش ابتال به برخی از بیماری های‬ ‫صعب العالج مثل سرطان‪ ،‬بیماری های قلبی‪-‬عروقی یا‬ ‫بیماری های خودایمن شده است‪ .‬سوال مهم اینجاست که‬ ‫چگونه رژیم غذایی‪ ،‬یا به عبارتی دقیق تر‪ ،‬متابولیت های‬ ‫دریافتی بدن می تواند بر سالمت کلی بدن ما تاثیر بگذارند؟‬ ‫متابولیت های دریافتی بدن به گروه های کربوهیدرات‪،‬‬ ‫پروتئین‪ ،‬چربی‪ ،‬ویتامین ها و برخی مواد معدنی تقسیم می شود‪.‬‬ ‫نسبت دریافت هریک از این گروه ها در یک رژیم غذایی سالم‬ ‫مشخص است و تامین کننده بیشتر نیازهای بدن یک فرد سالم‬ ‫می باشند‪ .‬با این وجود‪ ،‬بنا بر دالیل مختلف‪ ،‬شمارچشمگیری‬ ‫ازتوده ی مردم‪ ،‬رژیم غذایی سالم نداشته و می توانند در معرض‬ ‫خطر ابتال به بیماری های مختلف قرار بگیرند‪.‬‬ ‫در میان گروه های گونه گون غذایی‪ ،‬ویتامین ها از‬ ‫اهمیت ویژه ای برخوردارند‪ .‬ویتامین ها به عنوان کوانزیم‬ ‫و کوفاکتور در بسیاری از فرایندهای بدن نقش دارند‪.‬‬ ‫افزون بر این‪ ،‬بسیاری از بررسی ها بر یافتن دیگر اثرات‬ ‫ویتامین ها بر بیماری هایی قلبی‪-‬عروقی‪ ،‬سرطان و‬ ‫ ‪52‬‬ ‫‪52‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫بیماری های خودایمن تمرکز دارند‪ .‬در نوشتار پیش روی‪،‬‬ ‫به بررسی نقش ویتامین ‪ D‬در سالمت و بیماری و اهمیت‬ ‫سنجش ویتامین ‪ D‬در بیماران خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫ویتامین ‪D‬‬ ‫ویتامین ‪ D‬یک پیش هورمون محلول در چربی است و‬ ‫فرم فعال بیولوژیک ان ‪ 1,25(OH)D‬است‪ .‬کارای بیولوژیک‬ ‫ویتامین‪ D‬بیشتر از راه گیرنده ی ویتامین ‪ )VDR( D‬در سلول های‬ ‫گونه گون انجام می شود‪ .‬ویتامین ‪ D‬نه تنها می تواند متابولیسم‬ ‫کلسیم را کنترل کند بلکه رشد‪ ،‬متابولیسم‪ ،‬اپوپتوز سلولی را‬ ‫نیز پایش می کند [‪ .]1‬کارایی گسترده ی ویتامین ‪ D‬در بدن‬ ‫به علت گستردگی سلول هایی است که دارای ‪ VDR‬هستند‪ ،‬از‬ ‫این میان می توان به انواع سلول های ایمنی[‪ ،]1‬کلیه‪ ،‬روده‪،‬‬ ‫سیستم عصبی مرکزی[‪ ]2‬و ‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫روش های ازمایشگاهی سنجش ویتامین ‪ D‬بدن‬ ‫ویتامین ‪ D‬دارای طیف وسیعی از متابولیت های مختلف‬ ‫بوده که روش های سنجش ان را نیز تحت تاثیر قرار‬ ‫داده است [‪ .]3‬یکی از مهم ترین مسائل برای سنجش‬ ‫دقیق ویتامین‪ ،D‬تعیین متابولیت مشخص برای اندازه گیری‬ ‫است‪ ،‬از این رو در بعضی روش ها‪ 25OHD ،‬را به عنوان‬ ‫مولکول هدف انتخاب کردند‪ .‬اما سنجش این مولکول هم‬ ‫با چالش هایی روبروست‪ ،‬برای نمونه به دلیل خاصیت‬ ‫چربی دوست بودن‪ ،‬ویتامین ‪ D‬با پروتیین پیوسته به‬ ‫ویتامین‪ )VDBP( D‬همراه است‪ .‬از این رو چربی های پالسما‬ ‫می توانند در مراحل جداسازی ان تداخل ایجاد کرده و به‬ ‫این ترتیب کل فرایند سنجش رو تحت تاثیر قرار دهند[‪.]3‬‬ ‫یکی دیگر از مشکالت سنجش ویتامین ‪ D‬تعیین میزان استانه‬ ‫برای ازمایش ها است[‪.]4‬‬ ‫سنجش رقابتی‬ ‫یکی از انواع سنجش ویتامین ‪ ،D‬سنجش‬ ‫رقابتی اتصال پروتیی ن �‪(Competitive Pro‬‬ ‫)‪ tein Binding Assay-CPB‬است که در سال‬ ‫‪ 1970‬ابداع شد‪ .‬در این روش با استفاده از‬ ‫کروماتوگرافی ‪ VDBP‬از محلول مورد سنجش‬ ‫حذف می شود‪ .‬در مرحله بعد مقدار مشخصی‬ ‫ویتامین ‪ D‬نشاندار با مواد رادیواکتیو به تعداد‬ ‫محدودی ‪ VDBP‬اضافه می شود‪ .‬ذات رقابتی‬ ‫بودن این روش در همین مرحله است‪ ،‬زیرا‬ ‫ویتامین های نشاندار برای اتصال به ‪VDBP‬‬ ‫با ویتامین های غیرنشاندار (نمونه مورد‬ ‫سنجش)‪ ،‬رقابت می کنند‪ .‬مشکالتی چون‬ ‫عدم دقت و محدودیت در شناسایی استفاده‬ ‫از این تکنیک را محدود کرده است [‪.]3‬‬ ‫ایمنواسی‬ ‫این روش در ابتدا رادیوایمنواسی و سنجش ویتامین‪ D‬با‬ ‫انتی بادی های نشاندار با مواد رادیواکتیو بود ولی پس از ان‬ ‫دچار تغییراتی شد‪ .‬بیشتر این تغییرات در مراحل استخراج‬ ‫ویتامین از پالسمای مورد نظر تمرکز دارد‪ .‬ایمنواسی روش‬ ‫با بازدهی باالست و امکان انالیز تعداد زیادی از نمونه های‬ ‫مورد ازمایش را فراهم می اورد‪ ،‬در عین حال مهم ترین‬ ‫مشکل این روش‪ ،‬واکنش متقاطع ‪ 25OHD‬و‪24,25(OH)2D‬‬ ‫است [‪ .]3‬بهر روی چند روش های ایمنواسی وجود دارد‪.‬‬ ‫برخی هم پروانه پذیرش ‪ FDA‬نیز دریافت کرده اند‪.‬‬ ‫امروزه در ازمایشگاه های ایران‪ ،‬روش های‬ ‫کمی لومینسانس( ‪ ،)CLIA‬الکتروکمی لومینسانس‪ ،‬االیزا و‬ ‫‪ ،HPLC‬راه اندازی شده است‪.‬‬ ‫روش ‪HPLC‬‬ ‫این روش می تواند هیدروکسی ویتامین‪ D2‬و ‪ D3‬را‬ ‫اندازه گیری کند‪ .‬این روش از سوی چندین شرکت های‬ ‫خارجی ساخته می شود و گرچه نیاز به ابزارهای گرانقیمت‬ ‫است‪ ،‬ولی روشی پذیرفته شده است‪.‬‬ ‫نقش ویتامین‪ D‬در بیماری های قلبی‪ -‬عروقی‬ ‫ویتامین‪ D‬در سلول های گونه گون مسیرهای بی شمار‬ ‫نقش دارد‪ .‬از این میان می توان به سیستم قلبی‪-‬عروقی اشاره‬ ‫کرد‪ .‬یکی از مهم ترین مشکالتی که برای سیستم قلبی‪-‬عروقی‬ ‫بدن پیش می اید‪ ،‬کلسیفیکیشن است‪ .‬اگرچه چگونگی این‬ ‫فرایند به خوبی شناخته نشده است‪ ،‬شواهد حاکی از نقش‬ ‫ویتامین‪ D‬در ان است‪ .‬رابطه معنی داری بین میزان ویتامین‪ D‬و‬ ‫شیوع بیماری های قلبی‪-‬عروقی وجود دارد [‪.]7 ,6‬‬ ‫نقش ویتامین ‪ D‬در بیماری های خودایمن‬ ‫رویهمرفته ویتامین‪ D‬بر سیستم ایمنی (ذاتی و اکتسابی)‬ ‫تاثیرگذار است‪ .‬برای نمونه‪ :‬می تواند سلول های دندریتیک‬ ‫تولرژن القا کرده یا پاسخ ماکروفاژها به عفونت را تقویت‬ ‫کند [‪ .]10-8 ,1‬از طرفی در سیستم ایمنی اکتسابی‪ ،‬ایمنی‬ ‫هومورال و سلولی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال لنفوسیت های‪ B‬بعد از مواجهه با ویتامین‪ ،D‬میزان کمتری‬ ‫انتی بادی ترشح می کنند [‪ .]8 ,1‬این تعدیل ترشح انتی بادی‬ ‫هم به ایمنی هومورال و هم ایمنی سلولی مرتبط است‪ ،‬زیرا‬ ‫لنفوسیت های‪ T‬با تولید سایتوکاین های مختلف می توانند‬ ‫ترشح انتی بادی توسط لنفوسیت های ‪ B‬را کنترل می کنند[‪.]1‬‬ ‫ویتامین‪ D‬دارای اثرات سرکوب کنندگی سلول های‪Th1‬‬ ‫است[‪ .]11 ,10‬یکی دیگر از اثرات ویتامین‪ D‬بر سیستم ایمنی‪،‬‬ ‫تاثیر در ماندگاری و القا سلول های ‪ T‬تنظیمی است [‪.]11 ,8‬‬ ‫در حوزه کارازمایی های بالینی‪ ،‬مطالعات نشان می دهند‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪53‬‬ 3- Fraser, W.D. and A.M. Milan, Vitamin D assays: past and present debates, difficulties, and developments. Calcified tissue international, 2013. 92(2): p. 118-127. 4- Lai, J.K., et al., Variability in vitamin D assays impairs clinical assessment of vitamin D status. Internal medicine journal, 2012. 42(1): p. 43-50. 5- Heijboer, A.C., et al., Accuracy of 6 routine 25-hydroxyvitamin D assays: influence of vitamin D binding protein concentration. Clinical Chemistry, 2012. 58(3 :)p. 543-548. 6- Norman, P. and J. Powell, Vitamin D and cardiovascular disease. Circulation research, 2014. 114(2): p. 379-393. 7- Correia, L.C., et al., Relation of severe deficiency of vitamin D to cardiovascular mortality during acute coronary syndromes .The American journal of cardiology, 2013. 111(3): p. 324-327. 8- Cutolo, M., et al., Vitamin D, steroid hormones, and autoimmunity. Annals of the New York Academy of Sciences, 2014. 1317(1): p. 39-46. 9- Prietl, B., et al., Vitamin D and immune function. Nutrients, 2013. 5(7): p. 2502-2521. 10- Yang, C.-Y., et al., The implication of vitamin D and autoimmunity: a comprehensive review. Clinical reviews in allergy & immunology, 2013. 45(2): p. 217-226. 11- Benrashid, M., et al., Vitamin D deficiency, autoimmunity, and graft-versus-host-disease risk: Implication for preventive therapy. Experimental hematology, 2012. 40(4): p. 263-267. 12- Zeeb, H., Vitamin D and cancer prevention. Current Nutrition Reports, 2012. 1(1): p. 24-29. 13- Kristal, A.R., et al ,.Plasma vitamin D and prostate cancer risk: results from the Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial. Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention, 2014. 23(8): p. 1494-1504. 14- Lazzeroni, M., et al., Vitamin D supplementation and cancer: review of randomized controlled trials. Anti-Cancer Agents in Medicinal Chemistry (Formerly Current Medicinal Chemistry-Anti-Cancer Agents), 2013. 13(1): p. 118-125. ‫ در برخی از بیماران خودایمن مشهود‬،D ‫که کمبود ویتامین‬ ‫ و همکاران‬Soilu-Hanninen ‫ برای نمونه در تحقیق‬،‫است‬ ‫) غلظت سرمی‬MS(‫بیماران مبتال به مالتیپل اسکلروزیس‬ ‫ در مطالعه ای‬.‫ نسبت به گروه کنترل کمتر است‬D‫ویتامین‬ ‫ و همکاران نشان داده اند نوزادانی که با‬Hypponen ،‫دیگر‬ ‫ کمتر به دیابت تیپ یک‬،‫ تغذیه کردند‬D ‫مکمل های ویتامین‬ .]10[‫مبتال می شوند‬ ‫ در سرطان‬D‫نقش ویتامین‬ ‫ رشد سلول و اپوپتوز را‬D ‫ ویتامین‬،‫همچنان در اغاز گفته شد‬ ‫ پس می توان گفت که این ویتامین به طور‬،‫سازماندهی می کند‬ ‫بالقوه می تواند در پیشگیری از سرطان ها نیز نقش ایفا می کند‬ ‫ اثر تخریب کنندگی استرس های‬D‫ برای نمونه ویتامین‬.]12[ ‫اکسیداتیو را کاهش می دهد یا می تواند از عود یا پیشرفت تومور‬ ‫ مطالعات بسیاری بر یافتن نقش پیشگیری‬.]2[‫جلوگیری کند‬ ‫ در سرطان های مختلف تمرکز‬D‫کننده یا درمان کننده ویتامین‬ ‫ یا بدن‬،‫ چنانچه پژوهش های بسیاری در ازمایشگاه‬.‫داشته اند‬ ‫ با شیوع سرطان‬D‫موجود زنده نشان می دهند که کمبود ویتامین‬ ‫ و‬Brunner ،‫ در مطالعه ای دیگر‬.]13[ ‫پروستات در ارتباط است‬ ‫همکاران با بررسی همه انواع سرطان های تهاجمی دریافتند که‬ ،‫ بر مرگ و میر بیماران تاثیر نداشته است‬،D‫مکمل های ویتامین‬ ‫ یکی از‬.]14[ ‫اما باعث کاهش خطر ابتال به سرطان می شود‬ VDR ‫ بر سلول های سرطانی حضور‬D‫مکانیسم های اثر ویتامین‬ .]12[ ‫در بسیاری از سلول های سرطانی است‬ ‫منابع‬ 1- Agmon-Levin, N., et al., Vitamin D in systemic and organ-specific autoimmune diseases. Clinical reviews in allergy & immunology, 2013. 45(2): p. 256-266. 2- Moukayed, M. and W.B. Grant, Molecular link between vitamin D and cancer prevention. Nutrients, 5.2013)10(:p. 3993-4021. ‫اگهی استخدام‬ ‫ به یک مسئول فنی با مدرک‬،‫یک شرکت تولیدی در کرج‬ .‫کارشناسی ارشد نیازمند است‬ .‫ تماس بگیرند‬09121646087 ‫متقاضیان لطفا با تلفن‬ 96 ‫مهر‬ 141 ‫شماره‬ 54 54  ‫دکتر عباس افراه‬ ‫روایی و ناروایی‬ ‫بورد تخصصی ازمایشگاه بالینی‬ ‫ما می توانیم بهتر بنویسیم؛‬ ‫فارسی نویسی ارامش بهتری برای خواننده دارد‬ ‫بیش از بیست سال است که سرگرم خواندن‪،‬‬ ‫نوشتن‪ ،‬ترجمه و ویرایش در زمینه های پزشکی‬ ‫و تشخیص ازمایشگاهی هستم‪ .‬روزی نیست که‬ ‫افسوس نارواکاری به فرهنگ و زبان ما‪ ،‬از سوی‬ ‫بسیاری از رسانه های گونه گون را نخورم‪ .‬روزانه‬ ‫هزاران بار در رسانه ها‪ ،‬واژگان ناهنجار بیگانه‬ ‫نوشته و یا بازگو می شود‪ .‬این واژگان مایه ی‬ ‫الودگی روان است‪ ،‬زیرا این سخنان ناهنجار در‬ ‫نا خوداگاه ما‪ ،‬بیگانه به شمار می اید و با روان‬ ‫ما همسازی ندارد‪ .‬هر نژادی دارای ویژگی های‬ ‫فرهنگی وروانی خود است که با زبان از نیاکان‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫زبان فارسی تنها زبانی است (همراه با گویش های‬ ‫گونه گون و زیبای خود در جایجای کشور) که‬ ‫توانسته است‪ ،‬از اشفتگی ها و نابسامانی زبانی‬ ‫تیره های یورشگر وبیگانه‪ ،‬چهار ستون خود را‬ ‫راست نگه دارد‪ .‬این پدیده وامدار استادان بزرگی‬ ‫است که پیش از ده سده در این بوم رنج بازسازی‬ ‫زبان خود برخود هموار نموده اند‪ .‬بی گمان در این‬ ‫میان از سوی نافرهیختگان و یا دشمنان زبان فارسی‪،‬‬ ‫بخشی از شاخ و برگ شاداب این زیباترین درخت‬ ‫تنومند جهان به لکه هایی اغشته گشته است‪ .‬گفتنی‬ ‫است هر زبانی‪ ،‬دارای ویژگی هایی است که برای‬ ‫کارشناسان زبان دلچسب است‪ .‬از دید زیبا شناختی‬ ‫زبان فارسی هم در این باره جایگاهی واالیی در‬ ‫جهان دارد‪ .‬االیش زبان با واژگان ناشایست بیگانه‬ ‫به راستی ناروا است‪.‬‬ ‫برای نمونه بنگرید به واژه ای همانند (دغدغه)‬ ‫که شبانه روز در رسانه ها بازگو می شود‪ .‬برابر ان‬ ‫درفارسی‪ :‬نگرانی‪ ،‬پریشانی و دلواپسی است‪ .‬ایا به‬ ‫راستی " دغدغه" همگن با واژگان انسان های گنگ‬ ‫و الل نیست؟ و گفتن ان چه نازشی دارد؟ یا برخی‬ ‫برای نشان دادن فرهیختگی خود‪ ،‬شیوه نوشتن‬ ‫ساده را پیچیده می نمایند‪ ،‬برای نمونه‪ :‬برای گفتن‪:‬‬ ‫بررسی کردیم(و یا بررسیدیم) می گویند مورد‬ ‫بررسی قرار دادیم یا برای اینکه بگویند‪ :‬خریدیم‪،‬‬ ‫می گویندخریداری کردیم‪ .‬این شیوه گفتاری‪ ،‬هیچ‬ ‫نشانی از فرهیختگی نیست‪ .‬در پایان برای نمونه‬ ‫برخی از واژگان ناروا را بازنویسی کرده ام‪.‬‬ ‫متناقض(ناسازگار‪ ،‬ناهماهنگ وناهمساز) –‬ ‫متوالی(پی در پی) – متوجه کردن(اگاهانیدن)‪-‬‬ ‫متمتع(برخوردار)– متکلم(گوینده)‪-‬‬ ‫متعدد(چندگانه)‪ -‬محسوب می شود( به شمار‬ ‫می اید)‪ -‬منجر می شود( می انجامد)–‬ ‫متنوع(گونه گون)‪ -‬وضعیت(چگونگی)‪-‬‬ ‫تقلیل(کاهش)‪ -‬تکثیر(افزایش)‪ -‬غالبا(همواره)‪-‬‬ ‫مخصوص(ویژه)‪-‬ا تصال(پیوستن)‪-‬رابطه(پیوند)‪-‬‬ ‫مربوط(وابسته)‪ -‬زایل کردن(ستردن)‪ -‬مقدمه(پیش‬ ‫گفتار‪-‬سراغاز)‪ -‬مرکز ثقل(گرانیگاه)‪-‬‬ ‫مستحضرید(اگاهید)‪ -‬طریق(راه‪-‬شیوه)‪-‬‬ ‫مطالعه(بررسی)‪ -‬تحقیق(پژوهش)‪-‬‬ ‫نحوه(روش‪-‬شیوه)‪ -‬ممکن است(شاید)و‪...‬‬ ‫مهر ‪96‬‬ ‫شماره ‪141‬‬ ‫‪55‬‬ OCT.2017 Laboratory Diagnosis /ISSN:1561-6363 Volume 20 Issue No.141 Address: P.O. Box 14335-1418-Tehran-Iran content Tel: 021-88987501-88952803 The role of hyaluronan in the progression of cancer..............................................21 3 Lab News....................................................................................................................24 3 matashkhis@gmail.com International Tehran Breast Cancer Congress…..............................................….18 3 Mahmood Aslani The 26th Meeting of the Medical Equipment Managers of the country was held..…….. 16 3 Executive Manager: Nobel Prize Winners 2017…................................................................................….14 3 Dr. Abbas Nadaf Fahmideh 8th International Congress On Pulmonary Diseases, Intensive Care And Tuberculosis...........10 3 Managing editor: News .............................................................................................................................3 3 aafrah@gmail.com Editorial........................................................................................................................2 3 Editor in Chief: Dr. Abbas Afrah 3 Fax: 021-89776769 Website: www.Tashkhis.com Email:Tashkhis@gmail.com Preparations, Technical Principles and Maintenance ofLaboratory Equipment- Autoclave..................................................................28 3 Efficacy of E6 and E7 Proteins in Cervical Cancer……...........................………36 Dr. Seyed Hossein Fatemi, 3 The Prevalence of Hemochromatosis in the Heart and Liver…..................…….38 Head of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) 3 Increased levels of Low-Density Lipoprotein (LDL) Serum in Pregnancies Secretary of Iranian Association of Clinical Laboratories (IACL) Dr. Alireza Mehrvarz, Anatomo-Clinical Pathologist Dr. Alireza Tarang, Medical Genetics (PhD.) Parvin Mokhtar, Nurse QF-PCR………………...................................................................................…..46 Advertorial: Nanomehr Company…............................................................……….50 Importance of vitamin D Assessment in Clinic…….....................................…….52 3 Dr. Mohammad-Javad Gharavi, Genetic Test for Determining the Health of the Fetus Using 3 Professor of Tehran Medical Sciences Associated with gestational diabetes mellitus……………............................…..42 3 Dr. Abdolfattah Sarrafnejad, 3 Scientific Consultants: Validity and Non-Validity……….........................................................................….55