روزنامه خوب شماره 101
روزنامه خوب شماره 101
دو دهه از دست رفته ژاپن؛ واقعیت یا افسانه؟
رابطهکاهش
قیمت ها و رشد اقتصادی
به دهه اخر قرن بیســتم و دهه اول قرن بیست ویکم« ،دو دهه
از دست رفته ژاپن» می گویند .چراکه اقتصاد ژاپن براساس داده های
رسمی و نسبت به دهه های ۷۰و ۸۰میالدی ،سرعت رشد کمتری
را تجربه کرد .در مقابل این داده ها ،سطح رفاه مردم و زیرساخت های
تکنولوژیکــی روایت دیگری از اقتصــاد ژاپن دارند .بســیاری از
شاخص های حقیقی اقتصاد ژاپن در این دو دهه هم پای کشورهای
توسعه یافته بهبود یافته است .در این گزارش در جست وجوی منشا
این تناقض خواهد بود .سیاست گذاران ژاپنی بارها سعی کرده اند ،با
هدف گذاری نرخ تور ِم بیشتر به ان دست یابند ولی در اکثر مواقع
نه تنها نرخ های تورم هدف محقق نشده است..... ،
صفحه6
برای پنجمین بار تکرار شد :وزارت کار پردرامدها را شناسایی کند
حذف یاران ه پولدارها کلید می خورد؟
ایا طرح حذف یارانه ۳دهک باال نهایی می شود؟ این
طرح که در بودجه ۳سال گذشته به تصویب رسیده
اما اجرا نشــده بود ،قرار است در هفته های اینده به
مراحــل نهایی خود نزدیک شــود .درصورتی که این
طرح منجر به حذف یارانه همه خانوارهای موجود در
۳دهک باالیی جامعه شــود ،حدود ۱۰هزار و ۴۰۰
میلیارد تومان از منابع دولت ازاد می شود .البته توجه
به اصالح کل یارانه ها ازجمله یارانه های پنهان ،اثرات
رفاهی به مراتب مثبت تری به همراه خواهد داشت.
با حذف یارانه سه دهک باال چه میزان منابع برای
دولت ازاد خواهد شــد؟ تخمین ها نشان می دهد در
صورتی که یارانه ســه دهک باال حذف شود ،بسته به
شــرایط مختلف بین ۶هــزار و ۲۰۰میلیارد تومان
تا ۱۰هــزار و ۴۰۰میلیارد تومان منابع برای دولت
ازاد خواهد کرد .در مجمــوع حدود ۱۹میلیون نفر
در مقطع فعلی در ســه دهک باال هســتند که یارانه
دریافت می کنند .بســته به اینکه در نهایت و بعد از
اعتراض های خانوارها ،چند درصد از این خانوارها از
دریافت یارانه منع شــوند ،منابع مختلفی برای دولت
ازاد خواهد شــد که احتماال در محدوده یاد شــده
است....
در صفحه 2
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم
شماره 101
8صفحه
قیمت 2000تومان
12ذی القعده 1440
15جوالی 2019
رکورد ۹ساله تورم اجاره شکست
نبض قدیم و جدید بازار
اجاره مسکن
بازار اجاره مســکن در تهــران برای دومین ســال پیاپی ،از نگاه
مستاجرها «نابسامان و ملتهب» ارزیابی می شود اما در همین بازار
تابســتانی می توان سه نقطه روشــن و متفاوت را رصد کرد .سال
گذشــته با افزایش ۲۷درصدی میانگین هزینه اجاره نشــینی در
پایتخت ،رکورد بیشترین رشد اجاره بها در ۹سال گذشته شکسته
شد .در حال حاضر سرعت بدتر شدن اوضاع برای مستاجرها کند
شده است به طوری که موجران به یک علت ،نرخ های پیشنهادی را
کمتر از انچه سال گذشته افزایش دادند ،باال برده اند .دو اتفاق نیز
جلوی کاهش عرضه واحد اجاره ای را گرفته است....
صفحه8
مجلس نمایندگان امریکا تصویب کرد
سلب اختیار
جنگ از ترامپ
صفحه 3
حسن روحانی رئیس جمهور:
مدعیان شکست اقتصاد
ایران درکاخ سفید ،
اشتباه می کنند
اختالف سطح فرمول های درامدزایی
در فوتبال ایران و اروپا
وقتی بلد نیستیم
از فوتبال پول
دربیاوریم!
صفحه 4
وزارت صنعت گزارش کیفی خرداد را
منتشر کرد
کیفیت خودروها
در مدار ثبات
صفحه 7
صفحه 3
اقتصاد
درباره «مافیای لوازم خانگی» افشاگری می کنیم
2
خبر
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
سکه به پایین ترین قیمت یک ماه اخیر رسید
تست کف قیمتی در بازار ارز
در اولین روز هفته ،قیمت دالر به ســطح ۱۲هزار و ۶۰۰تومانی
برخورد کرد و برگشــت .از همان ابتدای روز شــنبه ،قیمت دالر در
ســرازیری قرار گرفت و معامالت خود را با قیمــت ۱۲هزار و ۷۵۰
تومان اغاز کرد .این قیمت ۱۴۰تومان کمتر از قیمت بسته شده روز
پنج شنبه بود و کمی فضای بازار را برای فروش ارز مهیاتر کرد .افزایش
فروش ها و عدم تمایل به خرید موجب شد که قیمت دالر در مقطعی
تا محدوده ۱۲هزار و ۶۵۰تومان نیز عقب نشینی کند .با رسیدن به این
محدوده کمی خریدهای ارزی افزایش یافت و در نهایت حدود ساعت
۴بعدازظهر دالر روی عدد ۱۲هزار و ۷۵۰تومان قرار گرفت که تفاوتی
با قیمت ابتدای صبح نداشت ،ولی از روز پنج شنبه یک درصد کمتر
بود .این دومین نزول پیاپی دالر بود و موجب شد که کمترین قیمت
طی یک ماه اخیر به ثبت برسد .با این حال ،بررسی ها نشان می دهد
که دالر از زندان خرداد و تیر خود همچنان خارج نشده است .در واقع
دیروز برای دومین بار دالر ظرف یک ماه گذشته ۱۲هزار و ۷۰۰تومان
را ازمود و نتوانست زیر ان تثبیت شود .یکی از مهم ترین مقاطع دیگری
که این کف قیمتی مورد ازمون قرار گرفته بود به تاریخ ۱۹خردادماه
بازمی گشت که با مقاومت معامله گران قیمت در نهایت روی عدد ۱۲
هــزار و ۷۵۰تومان به کار خود پایان داده بود .دیروز نیز پس از انکه
قیمت به ســطح ۱۲هزار و ۶۰۰تومانی رفت ،میزان خریدها یک بار
دیگر باال رفت تا کف قیمتی سال ۹۸یک بار دیگر حفظ شود.
البته اخرین خبرها حاکی از ان بود که پس از ساعت ۵بعد از ظهر
قیمت های زیر ۱۲هزار و ۶۰۰تومان نیز برای دالر به ثبت رسید که
می تواند قیمت امروز بازار را تحت تاثیر قرار دهد ،یکی از عوامل مهمی
که موجب شد بازار دیروز به سوی کف قیمتی یک ماهه حرکت کند،
نــزول بهای حواله درهم بود .نرخ حواله درهم به زیر مرز مهم ۳هزار
و ۵۰۰تومانی رفت و حداقل تا ســاعت ۳بعدازظهر نتوانست از ان
باال بیاید .در حوالی ساعت یاد شده قیمت درهم توسط معامله گران
۳هزار و ۴۶۵تومان اعالم می شــد که حدود ۴۵تومان کمتر از روز
پنج شــنبه بود .با این قیمت حواله درهم ،ارزش دالر در بازار داخلی
می توانست در محدوده ۱۲هزار و ۷۰۰تومانی قرار بگیرد .در حالی که
برخی معامله گران اثر درهم بر نرخ دالر را برجســته می کردند ،گروه
دیگری نقش اخبار سیاسی را موثر می دانستند و عده دیگری بر نبود
تقاضا در بازار تاکید داشتند.
سیگنال سیاسی به بازار ارز؟
از نظر برخی فعاالن ،محدود شدن اختیارات رئیس جمهور امریکا
برای اغاز جنگ با ایران یکی از متغیرهایی بود که انتظارات معامله گران
بازار داخلی را تحت تاثیر قرار داد .به گزارش «ایسنا» مجلس نمایندگان
امریکا توانست طرحی را تصویب کند که باعث محدودیت اختیارات
رئیس جمهور امریکا برای اغاز جنگ با ایران بدون مشورت با کنگره
می شــود .این طرح در قالب متممی به نسخه مجلس نمایندگان از
الیحه بودجه دفاعی امریکا است که براساس ان از هر گونه تامین مالی
جنگ با ایران خودداری می کند .برخی فعاالن بازار باور داشــتند ،در
شــرایطی که تنش ها در ماه های اخیر رو به تزاید بود ،اعالم این خبر
کمی انتظارات را به سمت دیگری هدایت کرد .خودداری از تحریم وزیر
امور خارجه ایران نیز شاید در تغییر انتظارات موثر بوده باشد.
البته عده زیادی از فعاالن نیز باور داشــتند ،بازار به اخبار خارجی
بی اعتناســت و انچه موجب شد قیمت دالر در اولین روز هفته رویه
کاهشی بگیرد ،خبر داخلی بود که یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی
مجلس مطرح کرد .این نماینده مجلس عنوان کرده بود تا زمانی که
نرخ بازار ازاد به سامانه نیما نزدیک نشود ،امکان تشکیل بازار متشکل
ارزی وجود ندارد .قیمت خرید دالر در ســامانه نیما در اواخر هفته
گذشته حدود ۱۱هزار و ۷۰۰تومان بود و فاصله هزار تومانی با بازار
ازاد داشــت .تحلیل برخی فعاالن بازار از این خبر ان بود که شــاید
بازارساز به دنبال ان باشد که قیمت دالر در بازار ازاد را کاهشی تر کند و
به سامانه نیما نزدیک کند .این در حالی است که در ۳ماه اخیر بازارساز
سعی کرد با باال اوردن قیمت در سامانه نیما ،شکاف با بازار ازاد را کمتر
کند .پیش از اغاز ســال ،۹۸فاصله این دو نرخ باالی ۴۰درصد بود،
ولی با ثبات نسبی دالر در بازار ازاد و افزایش نرخ این ارز در سامانه نیما
شکاف انها به حدود ۱۱درصد رسید.
نبود تقاضا و کاهش نوسان؟
در حالی که برخی فعاالن ،تاثیر اخبار را بر کاهشی شدن روند بازار موثر
می دانستند ،عده دیگری معتقد بودند ،خبرهای سیاسی تاثیر چندانی
بر قیمت دالر ندارند .از نظر انها انچه موجب شــده است ،دالر توان
افزایشیخاصینداشتهباشدوبیشترتحت فشارکاهشی هاباشد،ناشی
از نبود تقاضا در بازار است .در مورد اینکه چرا تقاضای خاصی در بازار
وجود ندارد ،دیدگاه های متفاوتی در بازار وجود داشت .دسته ای باور
داشتند به دلیل کاهش نوسانات دالر در خرداد و تیر ،سفته بازان تمایل
چندانی برای خرید و فروش ارز ندارند و از بازار خارج شده اند .از نظر
این گروه کاهش دامنه نوسان ،موجب می شود که دالر با شیب مالیم
در مســیر نزولی حرکت کند و جذابیت خرید ان برای نوسان گیران
پایین بیاید .این در حالی است که عده دیگری باور داشتند ،سفته بازان
در دو ماه اخیر با ضرر زیادی در بازار مواجه شــدند و به همین دلیل
ریال کافی برای خرید ارز ندارند و دالرهای باال خرید را نتوانسته اند به
فروش برسانند .در واقع ،اگر فرصت فروشی در قیمت های باالی ۱۴
هزار تومان به این دســته دست دهد ،ممکن است بار دیگر وارد بازار
شوند .ولی در شرایط فعلی بازار نمی تواند با تکیه بر نوسان گیران رشد
خاصی را تجربه کند .در این شرایط یا باید تقاضای جدیدی وارد بازار
شود ،یا سمت عرضه تضعیف شود .دراین میان ،قیمت ها در بازارهای
همسایه نیز چندان باال نرفته اند که معامله گران بازار داخلی را تحریک
به خرید کنند.
مسیر مخالف سکه و اونس
اونس در اخرین روز کاری بازارهای جهانی توانست باالی مرز هزار
و ۴۰۰دالری خود را تثبیت کند .با این حال ،روز شنبه بازار سکه به
این افزایش واکنش خاصی نشان نداد و در واکنش به افت دالر ،سیر
نزولی گرفت .دیروز ســکه تمام بهــار ازادی ۷۰هزار تومان از ارزش
خود را از دست داد و به بهای ۴میلیون و ۴۵۰هزار تومان رسید .این
کمترین قیمت سکه تمام بهار ازادی از ۱۹خردادماه بود؛ در حالی که
سکه در شرایط نزولی قرار دارد ،اونس در هفته گذشته توانست حدود
یک درصد رشد کند.
سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی از احتمال بازگشت انچه او مافیای واردات لوازم خانگی می خواند ،خبر داد و گفت که در روزهای اینده اطالعات تکمیلی درباره این موضوع را به اطالع عموم
خواهد رساند .محمدرضا غزنوی با اشاره به ممنوعیت واردات لوازم خانگی در یک سال اخیر ،اظهار کرد :امروزه نشانه هایی وجود دارد که به نظر می رسد مافیای واردات بعد از چند سالی که در پوشش تولیدکننده
واردات خود را انجام می دادند ،دوباره می خواهند به صورت رسمی فعالیت کنند .وی افزود :در سال های اخیر برخی واردکنندگان با استفاده از خالء های قانونی و در قالب واردات قطعات ،مواد اولیه و کاالهای نیمه
منفصله؛ کاالی نهایی را به کشور وارد می کردند .سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی با بیان اینکه واردکنندگان حاضر نیستند بازار بزرگ لوازم خانگی را ترک کنند ،تصریح کرد :علی رغم اینکه
برندهای کره ای و یک برند اروپایی در اولین فرصت با استفاده از تحریم ها کشور ما را ترک کردند ،واردکنندگان به دنبال این هستند که واردات را ازاد کنند و کاالی نهایی را در بازار ایران عرضه کنند.
برای پنجمین بار تکرار شد :وزارت کار پردرامدها را شناسایی کند
حذف یاران ه پولدارها کلید می خورد؟
ایــا طرح حــذف یارانه ۳دهک باال نهایی می شــود؟ این طرح که در
بودجه ۳سال گذشته به تصویب رسیده اما اجرا نشده بود ،قرار است در
هفته های اینده به مراحل نهایی خود نزدیک شود .درصورتی که این طرح
منجر به حذف یارانــه همه خانوارهای موجود در ۳دهک باالیی جامعه
شــود ،حدود ۱۰هزار و ۴۰۰میلیارد تومان از منابع دولت ازاد می شود.
البتــه توجه به اصالح کل یارانه ها ازجمله یارانه های پنهان ،اثرات رفاهی
به مراتب مثبت تری به همراه خواهد داشت.
با حذف یارانه ســه دهک باال چه میزان منابع برای دولت ازاد خواهد
شــد؟ تخمین ها نشان می دهد در صورتی که یارانه سه دهک باال حذف
شــود ،بسته به شــرایط مختلف بین ۶هزار و ۲۰۰میلیارد تومان تا ۱۰
هزار و ۴۰۰میلیارد تومان منابع برای دولت ازاد خواهد کرد .در مجموع
حــدود ۱۹میلیون نفر در مقطع فعلی در ســه دهک باال هســتند که
یارانه دریافت می کنند .بســته به اینکــه در نهایت و بعد از اعتراض های
خانوارها ،چند درصد از این خانوارها از دریافت یارانه منع شــوند ،منابع
مختلفی برای دولت ازاد خواهد شــد که احتماال در محدوده یاد شــده
اســت .این طرح اگر چه در سال های قبل بارها مورد هدف سیاست گذار
قرار گرفته اما هیچ گاه اراده کافی برای اجرای ان وجود نداشــته اســت؛
با وجود این برخی خبرها نشــان می دهد در ماه های اتی این سیاســت
به مرز اجرا نزدیک خواهد شــد .بررسی طرح مذکور حکایت از دو نکته
اساسی اســت .اولین نکته مالحظاتی است که سیاست گذار برای حذف
یارانه ســه دهک باال باید در نظر بگیرد .مالحظاتی مانند کیفیت زندگی
و شــوک های درامــدی و غیرمترقبه ای که در ســال های اینده متوجه
خانوارهای موجود در دهک های باال می شود .دومین نکته مهم به اولویت
این طرح برمی گردد .برخی کارشناســان معتقدنــد اگرچه این طرح در
مجموع ممکن است منجر به افزایش رفاه عمومی شود ،اما در مقایسه با
طرح حذف یارانه های پنهان ،اثرات مثبت کمتری برای اقتصاد به همراه
خواهد داشت.
حذف یارانه دهک های باال
سال هاســت فضای سیاست گذاری در تالش است تا یارانه پرداختی به
ســه دهک باالی جمعیت را حذف کند؛ در واقع استدالل این است که
این یارانه اندک ،ســهم چندانی در رفاه خانوارهای دهک های باال ندارد؛
بــا حذف یارانه این گروه و تخصیص ان در مجاری موثرتر ،می توان رفاه
اجتماعــی را افزایش داد .در حالی که این سیاســت در بودجه ۴ســال
گذشته به طور مرتب تکرار شده ،اما هیچ گاه به مرحله اجرا نرسیده است.
این سیاســت با جزئیاتی متفاوت ،از دولت دهم به بعد در دســتور کار
قرار گرفته اســت .در دولت های دهم ،یازدهم و دوازدهم قرار بود یارانه
حداقل ســه دهک باالی جامعه را حذف و سهم تولید ،بهداشت و درمان
را پرداخت کنند ،اما دولت های مورد نظر هرسال از انجام تکلیف مربوطه
سر باز زده به طوری که حتی بخشی از کسری منابع برای پرداخت یارانه
را از محــل منابع عمومی تامین کرده اند .این سیاســت به طور صریح در
قانون بودجه ســال جاری نیز به تصویب رســیده است .بر مبنای تبصره
۱۴قانون بودجه ســال « ۱۳۹۸دولت موظف اســت با استفاده از کلیه
بانک های اطالعاتی در اختیار ،نســبت به شناســایی و حذف سه دهک
باالی درامدی از فهرست یارانه بگیران اقدام کند» .با اینکه این سیاست
در ســال های اخیر به مرحله اجرا نرسید ،اما شواهد نشان می دهد دولت
در بودجه سال جاری اراده الزم برای حذف یارانه این گروه ها را به خرج
داده اســت .این اراده در جلســه اخیر هیات وزیران قابل مشاهده است.
به طوری که هیات وزیران در جلســه ۱۶تیــر ،۱۳۹۸ایین نامه اجرایی
ایــن تبصره را با هدف تعیین منابــع و مصارف یارانه تصویب کرد .بدین
صورت قرار اســت در هفته های اتی گام های بعدی اجرای این سیاست
برداشته شــود .درخصوص اثر رفاهی این سیاست و نقش ان در بودجه
دولت ،ســوال های متفاوتی قابل طرح اســت .اول اینکه این سیاست تا
چه حد قابل انجام اســت؟ ایا دولت داده های الزم برای پیاده سازی این
سیاست را در دست دارد؟ دومین سوال این است که سیاست مذکور چه
میزان برای دولت منابع ایجاد می کند و اینکه چند نفر از اخذ این یارانه
منع می شود؟ سوال سوم این است که در مجموع این سیاست چه اثرات
رفاهی در پی خواهد داشت؟
مالحظات اطالعاتی ،اجرایی و زمانی
بررسی ها نشان می دهد مهم ترین مانعی که باعث شد این سیاست در
سال های گذشــته اجرا نشود نبود یک پایگاه اطالعاتی کامل از وضعیت
رفــاه خانوار بود .البتــه در مقطعی وزارت رفاه به جمــع اوری داده ها از
شــرایط درامدها و هزینه های خانوارها پرداخته بــود ،اما برخی معتقد
بودند با وضعیت اطالعاتی فعلی نمی توان این طرح گسترده را اجرا کرد.
بنابراین مهم ترین چالشــی که این سیاســت با ان مواجه بوده ،نداشتن
یک پایگاه اطالعاتی قوی اســت .منظور از پایگاه داده ای این اســت که
سیاست گذار نه تنها به وضعیت درامدی و هزینه ای خانوارها اطالع داشته
باشد ،بلکه شرایط خاص خانوارها و شوک هایی که کیفیت رفاه خانوارها
را متاثــر کرده نیز باید لحاظ شــوند .در مقطع جــاری وضعیت کیفی
خانوارها در سه حالت تغییر کرده که ممکن است در داده های کمی قابل
مشاهده نباشند .اولین حالت این است که به علت شوک اقتصادی اخیر
ممکن اســت در سمت تقاضا بسیاری از خانوارها قدرت خرید خود را یا
از دست داده باشــند یا در اینده به مرور زمان از دست بدهند .بنابراین
نمی توان شرایط رفاهی اینده بسیاری از خانوارها را با استفاده از داده های
خام فعلی قضاوت کرد؛ به ویــژه اینکه در داده های رفاهی اقتصاد ایران
برخــی از دهک های میانی توزیع جمعیــت ،درخصوص تعادل هزینه و
درامد نزدیک به نقطه ســر به سر هستند .دومین حالت شوک عرضه و
اثر ان روی بیکاری است .شوک بیکاری ممکن است که درامد خانوارها
را کاهش بدهد و اگر ســهم خانوارهای اسیب پذیر در ۳دهک باال زیاد
باشــد ،ممکن است این سیاست نتواند به هدف توزیع رفاه برخورد کند.
مالحظات خاص مانند بیماری های خاص سومین عاملی است که باید در
کیفیت پایگاه اطالعاتی مالحظه شــود .در شرایط فعلی اگر چه برخی از
خانواده هــای دهک های باال ،درامد قابل توجهی دارند ،اما وجود بیماران
خاص با هزینه های ســنگین ،باعث شــده در عمل وضعیت رفاهی این
خانوارها تنزل یابد .دومین چالشــی که اثرگذاری این سیاست را متاثر
می کند فرایند اجرایی ان اســت .بررسی ها نشان می دهد در مرحله قبل
اعطــای یارانه ها که برخی خانوارها از اخذ یارانه منع شــدند ،حدود ۶۰
درصد خانوارهای حذف شده از این تصمیم اعتراض کردند .بنابراین این
فرایند اعتراض نیاز به مالحظات سیســتمی ،اجرایی و حتی زمانی قابل
توجهی دارد .در واقع طی همین فرایند اعتراض خانوارهاست که دولت
باید به طور دقیق وضعیت رفاهی خانوارها را بررسی کند و خانوارهایی که
وضعیت رفاهی مناسبی ندارند اما از اخذ یارانه منع شدند ،دوباره مشمول
دریافت یارانه شوند.
چقدر منابع ازاد می شود؟
دومین ســوال این است که این سیاســت چه تعداد از خانواده ها را از
دریافت یارانه منع و چقدر منابع برای دولت ازاد می کند؟ بررسی ها نشان
می دهد حدود ۷ /۵میلیون خانوار در ســه دهک باالی درامدی جامعه
قــرار دارند .از این تعداد حدود یک میلیون نفر در دوره های قبلی از اخذ
یارانه منع شــدند .به این معنا که تعداد کل خانوارهای یارانه بگیر در سه
دهک باالی جامعه که قرار اســت در ماه های اتی حذف شوند ،حدود /۵
۶میلیون خانوار بوده است .از طرفی تعداد کل افراد یارانه بگیر در این /۵
۶میلیون خانوار حدود ۱۹میلیون نفر است .با توجه به اینکه هر فرد در
هر سال حدود ۵۵۰هزار تومان یارانه دریافت می کند ،کل رقم یارانه ای
که در مقطع فعلی در هر سال به ۳دهک باالیی جامعه پرداخت می شود
حدود ۱۰هزار و ۴۰۰میلیارد تومان است .اما بررسی تجربه های گذشته
نشان می دهد که دولت قادر به حذف فوری تمامی این خانوارها نیست.
بلکه در فرایند اعتراض و بررسی مسائل خاص و کیفی رفاه خانوار ،برخی
از این خانوارها مشمول حذف نخواهند شد .بنابراین برای تخمین اینکه
حذف یارانــه دهک های باال چه مقدار بودجه بــرای دولت ازاد می کند
می توان ۳ســناریوی مختلف در نظر گرفت .اولین سناریو این است که
حــدود ۴۰درصــد از خانوارها به اعتراض روی اورند و پاســخ دولت به
اعتراض ان ها مثبت باشد .در این صورت کل منابع ازاد شده برای دولت
حــدود ۶هزار و ۲۰۰میلیارد تومان خواهد بود .در ســناریوی محتمل
دوم می تــوان فرض کرد که از ۴۰درصد خانوارهایی که به اعتراض روی
می اورنــد تنها ۵۰درصد ان ها از صافی دولت بگذرند .یعنی در مجموع
۸۰درصد از خانوارهای موجود در ۳دهک اول که در مقطع فعلی یارانه
می گیرند ،مشــمول حذف یارانه شوند .تحت این سناریو در مجموع کل
منابع ازاد شده ناشی از حذف ۳دهک باال از یارانه ،ساالنه حدود ۸هزار
و ۳۰۰میلیارد تومان خواهد بود .ســومین سناریو این است که یا هیچ
خانــواری در ۳دهک باالی جامعه بعد از حذف از یارانه اعتراض نکند یا
اگر هم اعتراض کنند ،از صافی دولت نگذرد .در چنین سناریویی تمامی
خانوارهایی که در مقطع فعلــی از دولت یارانه دریافت می کنند و در ۳
دهک باالی جامعه قرار دارند ،مشــمول حــذف یارانه قرار می گیرند .در
چنین حالتی کل منابع ازاد شــده برای دولت حــدود ۱۰هزار و ۴۰۰
میلیارد تومان خواهد بود .بنابراین نتیجه این سناریو ها نشان می دهد کل
منابع ازاد شده در محدوده بین ۶هزار و ۲۰۰میلیارد تومان تا ۱۰هزار
و ۴۰۰میلیارد تومان خواهد بود.
اثرات رفاهی ان
اینکه این سیاســت در مجموع تا چه حد روی رفاه عمومی موثر است
بستگی به هزینه ای دارد که این طرح روی دست دولت و جامعه می گذارد.
اولین هزینه ،مجموع هزینه های اجرایی و مشهودی است که این سیاست
بر دوش دولت قرار می دهــد .قطعا مجاری اجرایی ان ،ایجاد پایگاه های
اطالعاتی ،زمانی که برای بررســی اعتراض خانوارها صرف می شــود ،در
مجمــوع هزینه های قابل توجهی به دولــت تحمیل خواهد کرد .دومین
هزینه این طرح ،هزینه های نامشــهودی اســت که به لحاظ جابه جایی
درامد متحمل جامعه خواهد شد .از جمله مهم ترین هزینه های نامشهود
نقص اطالعاتی اســت که احتماال منجر به حذف خانوارهای اسیب پذیر
در دهک های باال می شــود و احتماال در پی ان نارضایتی عمومی به بار
خواهــد اورد .بنابراین اینکه در مجموع این سیاســت بتواند روی رفاه
اجتماعی اثر مثبت داشته باشد یا نه به این هزینه های مشهود و نامشهود
و مقایســه ان با درامدهای ازاد شده در سه سناریوی یاد شده بستگی
دارد .فارغ از اینکه این سیاســت چه مقدار بتواند روی رفاه اجتماعی اثر
مثبت داشته باشد ،سوال این است که ایا این طرح یک «اولویت» است
یا نه؟ منظور این است که در میان طرح های رقیب ایا این طرح بیشترین
مزیت اجتماعی را به همراه خواهد داشت؟ بررسی های کارشناسانه نشان
می دهد که اگر دولت بخواهد از منبع حذف یارانه ها بخشی از فشارهای
بودجــه ای را بکاهد طرح حذف یارانه های دهک های باال از اولویت خارج
شده و مســاله یارانه های پنهانی که به شــیوه ناعادالنه توزیع می شود،
مطرح می شــود .بررسی ها نشان می دهد کل رقم یارانه پنهانی که دولت
در هر سال متحمل می شود چیزی حدود ۶۰۰هزار میلیارد تومان است.
منظور از یارانه پنهان اقالمی مانند یارانه انرژی است .از طرفی بررسی ها
نشان می دهد ســهم قابل توجهی از این میزان به خانوارهای دهک های
پردرامد جامعه می رســد؛ یعنی به لحاظ نسبی سهم خانوارهای موجود
در طبقات بــاال که یارانه های پنهان دریافت می کنند ،به مراتب باالتر از
سایر خانوارهای دهک های پایین است .با مقایسه حذف یارانه دهک های
باال و حذف یارانه های پنهان ،می توان به این نتیجه رسید که حذف یارانه
دهک هــای باال اگر چه در مجموع ممکن اســت رفاه اجتماعی را بهبود
دهد ،اما در تقابل با طرح حذف یارانه های پنهان در اولویت قرار ندارد.
درخصوص مســائل رفاهی و توزیع درامد ،یــک نکته مهم که هم در
اقتصاد داخلی و هم در اقتصادهای دنیا صدق می کند این است که دولت
شناسایی فقرا از داراها را با چه مکانیزمی صورت دهد؟ ایا دولت به منظور
تفکیک فقرا از ثروتمندان باید خود فقرا را شناسایی کند یا به شناسایی
ثروتمندان بپردازد؟ بررسی ها نشان می دهد که در عمده اقتصادها به ویژه
در اقتصادهایی که شفافیت پایین است ،شناسایی فقرا به لحاظ عملیاتی
به مراتب راحت تر از شناســایی ثروتمندان اســت .ایــن حقیقت به این
برمی گردد که فقرا در مقابل تالش سیاست گذار درخصوص سیاست های
بازتوزیعی بیشــتر و سریع تر واکنش نشــان می دهند .به عنوان مثال اگر
عملیات های بازتوزیعی هزینه زمانی برای جامعه به همراه داشته باشند،
این اقشــار ضعیفند که حاضر به تحمل این هزینه ها هســتند .در سوی
مقابل ،شناســایی درامد ثروتمندان با عدم شفافیت قابل توجهی مواجه
خواهد شــد .البته اگر چه مساله اطالعات بســیار مهم است ،اما مساله
مهم تر نگاه کلی به پاالیش یارانه ها است .در واقع ،دولت به جای اینکه به
یارانه های نقدی و تعدیل انها به طور خاص بنگرد ،الزم است یک راه حل
کلی و جامع به کل یارانه ها از جمله یارانه های پنهان داشــته باشد .این
نگاه کلی باعث می شــود تا مساله یارانه ها در مقطع زمانی بلندمدت و به
شیوه ای موثرتر حل شود.
شرکت جاویدان
اریا
نایم جاوید در صنعت حمل نقل گشت
بابیش از بیست سال تجربه
مجری تورهای گردیش درایران و تورهای خارجی
عضو رسیم ودرجه یک اتحادیه صنف مسافربری تهران
اماده قرارداد با نهادها و اورگانهای دولیت ومدارس
و جهت امور سرویس ایاب ذهاب کارکنان
تخفیف ویژه هنرمندان
تلفن۷۷۶۱۴۳۵۲ :
فاکس۷۷۶۵۴۳۵۰ :
دفتر مرکزی۷۷۶۵۴۳۳۴-۶ :
رئیس ســازمان برنامه و بودجه مجلس شورای اسالمی پیشنهاداتی برای اصالح بودجه و کاهش اتکای ان به نفت مطرح کرد .سیده فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس اظهار کرد:
اقای نوبخت با حضور در جلســه غیرعلنی صبح دیروز یکشنبه مجلس ،راهکارهای اصالح ساختار بودجه و کاهش اتکا به نفت را ارائه کرد و بر ضرورت تقویت بانک ها و همچنین تقویت تولید
تاکید کرد .وی افزود :رئیس سازمان برنامه و بودجه در این جلسه برنامه اشتغال برای هر استان و موضوع تخصیص و توزیع ارز ۴۲۰۰تومانی را نیز تشریح کرد .به گفته این نماینده مجلس در این
جلسه نمایندگان مرکز پژوهش ها و دیوان محاسبات راهکارهای خود را ارائه کردند .ذوالقدر همچنین خاطرنشان کرد :این پیشنهادات برای بودجه سال اینده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مجلس نمایندگان امریکا تصویب کرد
سلب اختیارجنگ از ترامپ
دو هفتــه پس از شکســت دموکرات ها در ســنای امریــکا ،مجلس
نمایندگان امریکا توانســت طرحی را تصویب کند که باعث محدودیت
اختیارات رئیس جمهور امریکا برای اغاز جنگ با ایران بدون مشــورت با
کنگره می شود.
به نقل از واشنگتن پست ،مجلس نمایندگان امریکا روز جمعه طرحی
را تصویب کرد که خواستار محدود کردن اختیارات رئیس جمهور امریکا
برای اغاز جنگ با ایران بدون مشــورت با کنگره است .این طرح با ۲۵۱
رای موافــق در مقابل ۱۷۰رای مخالف بــه تصویب مجلس نمایندگان
امریکا رسید.
این طرح که مورد تایید هر دو حزب اصلی امریکاست در قالب متممی
به نســخه مجلس نمایندگان از الیحه بودجه دفاعی امریکا مطرح شده
که براســاس ان از هرگونه تامین مالی جنگ با ایران خودداری می کند.
بــا این حال این مصوب ه شــامل «حمله محدود» نمی شــود .در امریکا،
رئیس جمهــور بدون اجازه کنگره نمی تواند علیه کشــوری اعالن جنگ
کند ،اما حمالتی محدود با اســتدالل دفــاع از امنیت ملی و حتی اعزام
نیروی نظامی به شکل محدود نیازی به اجازه کنگره ندارد.
براســاس اعالم نماینــدگان مجلس نمایندگان امریــکا ،این تنها راه
متوقف کردن ترامپ از اغاز جنگ پرهزینه دیگر برای امریکاست .مصوبه
مجلس نمایندگان به همراه سایر بندهای مربوط به بودجه دفاعی بین این
مجلس و مجلس سنا به رایزنی گذاشته خواهد شد و دستیابی به نتیجه
نهایی چندین هفته زمان خواهد برد .در این متمم تاکید شده که تامین
بودجه برای اقدام نظامی علیه ایران ،بدون اینکه کنگره علیه ایران اعالن
جنگ یا به طور مشــخص مجوزی برای این کار صادر کرده باشد ،ممنوع
اســت .در جریان رای گیری برای این متمم برخی از جمهوری خواهان از
جمله مــت گیتس ،از نمایندگان جمهوری خــواه فلوریدا که از حامیان
دونالد ترامپ محسوب می شود ،به ان رای موافق دادند .این متمم توسط
رو خانا ،از نمایندگان دموکرات منطقه ای در جنوب کالیفرنیا پیشــنهاد
شده بود .خانا در جمع خبرنگاران گفت که این متمم «به رئیس جمهور
یاداوری می کنــد که امریکایی ها ،چه جمهوری خــواه و چه دموکرات،
یک جنگ جدید نمی خواهند ».تصویب این متمم یکی از شــروط اصلی
فراکسیون نمایندگان «پیشــرو» برای همراهی با بودجه دفاعی بود .در
عین حال برخــی از نمایندگان جمهوری خواه نیز اســتدالل کردند که
ایــن متمم ،دونالد ترامپ را در برابر انچه «تهدید ایران» توصیف شــد،
محــدود می کند .انچه در مجلس نمایندگان تصویب شــده تنها زمانی
می تواند به قانون تبدیل شود که در کنگره نیز تصویب شده و به امضای
رئیس جمهوری امریکا برســد .به نوشته رسانه های امریکایی ،بخشی از
دموکرات هــای کنگره در هفته های اخیر در تــاش بوده اند که تصویب
نهایــی الیحه ۷۳۳میلیــارد دالری بودجه دفاعــی را منوط به تصویب
اصالحیه هایی مهم ،از قبیل پیشنهاد مرتبط با جنگ با ایران کنند.
موضوع حمله احتمالی امریکا به ایران و میزان اختیارات دولت ترامپ
در چنین حمله ای در هفته هــای اخیر بحث هایی را بین دو طرف پدید
اورده است .نانسی پلوســی ،رئیس دموکرات مجلس نمایندگان امریکا،
روز ۲۶اردیبهشت گفته بود دولت ترامپ باید این نکته را مدنظر داشته
باشــد که مجوز کنگره را برای جنگ با ایران نــدارد .با این حال دونالد
ترامــپ ،رئیس جمهوری امریکا ،در واکنش به این ســخنان گفت برای
حمله بــه ایران نیازی به مصوبــه کنگره ندارد .ترامــپ در گفت وگو با
ل تی وی» گفته بود« :ولی انچه ما انجام می دهیم حرکت
وب سایت «هی
شانه به شــانه با کنگره است ...و به نظرم انها قدردان این مساله هستند.
من مایلم با انها همراه باشم ،ولی از نظر قانونی اجباری به این کار ندارم».
دونالد ترامپ و شماری از مقام های ارشد دولت او بارها مدعی شده اند
که امریــکا قصد حمله نظامی به ایران را نــدارد ،ولی به هرگونه حمله
ایــران یا گروه های نیابتی اش علیه منافع و نیروهای امریکایی در منطقه
پاســخ قاطع می دهد .تنش بین ایران و امریکا در ماه های اخیر افزایش
یافته و به ویژه در ۳۰خرداد و با ســرنگونی یک پهپاد امریکایی توســط
یگان موشکی سپاه پاسداران به اوج رسید .ترامپ در واکنش به این اقدام
اعالم کرد دستور حمله محدود به ایران را صادر کرده بود ،اما در اخرین
لحظات به دلیل اطالع از شــمار کشــته های احتمالی ایرانیان در چنین
حمله ای ،دستور توقف ان را صادر کرد.
رد مصوبه قبلی دموکرات ها
این طرح درحالی تصویب می شــود که جمعه دو هفته پیش ( ۷تیرماه
)۱۳۹۸مجلس ســنا که اکثریت ان در دســت جمهوری خواهان است
طرح محدود کردن توانایی رئیس جمهور امریکا برای جنگ با ایران را رد
کردند که تصویب نشدن این طرح پیروزی برای جمهوری خواهان و کاخ
سفید به شمار امد .بیش از ۴۰سناتور علیه طرح پیشنهادی دموکرات ها
رای دادند و به این ترتیب مانع از ان شدند که این طرح ۶۰رای موافق
مورد نیاز برای افزوده شدن به عنوان یک متمم به قانون «اختیارات دفاع
ملی امریکا» را به دســت بیاورد .پیش از رای گیری نیز جمهوری خواهان
این اطمینان را داشــتند که انها قادر خواهند بود تا مانع از اضافه شدن
ایــن طرح به قانون «اختیارات دفاع ملی امریکا» شــوند چون اگر تمام
دموکرات هــا نیز از این طــرح حمایت می کردند هنــوز به حمایت ۱۳
سناتور جمهوری خواه نیاز داشــتند .البته سناتورهای جمهوری خواهی
نظیر «ســوزان کولینز»« ،مایک لی»« ،جری مــوران» و «راند پل» از
طرح دموکرات ها اعالم حمایت کــرده بودند ،اما «میچ مک کانل» رهبر
اکثریت جمهوری خواهان سنا ادعا کرده که دموکرات ها به دلیل مخالفت
با دولت ترامپ به دنبال سیاســی بازی بوده و این طرح شکســت خواهد
خورد .دموکرات های کنگره امریکا به شــدت نگران تصمیمات غیرقابل
پیش بینــی دونالد ترامپ در قبال ایران هســتند و با تصویب این طرح
در تالش هســتند تا رئیس جمهور این کشور حتما قبل از اینکه بخواهد
درباره اســتفاده از قدرت نظامی علیه کشــوری ،به ویژه ایران تصمیمی
بگیرد ،پیش از اجرایی کردن تصمیم خود ،ملزم باشــد تا از کنگره مجوز
قانونی را کســب کند و در صورت عدم موافقت کنگره ،دســت از اجرای
تصمیم خود بکشد.
ایجاد ائتالف جهانی دریایی
همزمــان با این تحوالت ،وزیــر امورخارجه امریکا بــا تکرار ادعاهای
نخ نما و خصمانه خود علیه ایران گفت :ما درحال تشکیل ائتالفی جهانی
برای تضمین عبور و مرور ازاد از تنگه هرمز هســتیم ،اما این کار زمان
می بــرد .به گزارش «ایســنا» مایک پمپئو ،وزیــر امورخارجه امریکا در
گفت وگو با برنامه «اول امریکا» در یک شــبکه رادیویی با بیان این ادعا
کــه همان طور هم که می بینید ما در کم کــردن منابع مالی ایران برای
حمایت از ترور موفق بوده ایم ،مدعی شد که با این حال ،انها (ایران)هنوز
بزرگ ترین حامی تروریسم در جهان هستند ،اما توانشان برای پشتیبانی
از حزب اهلل ،حمایت از گروه های شیعه در عراق و حوثی های یمن کاهش
یافته اســت .انها اکنون دالرهای کمتری دارند .وزیر امورخارجه امریکا
در ادامه ادعاهای بی اســاس خود افزود :ایران متوجه این مســاله شده و
این دلیل رفتارهای کنونی اش است .ما درحال ایجاد یک ائتالف جهانی
برای تضمین چیزی هســتیم که هر کشوری می خواهد به راحتی از ان
برخوردار باشد ،یعنی عبور و مرور ازاد در اب های بین المللی .ما (در این
زمینــه) تا حد زیادی مورد قبول قرار گرفته ایــم .این کار زمان می برد،
امــا اطمینان دارم که اقدام خوبی نه فقط برای امریکا ،بلکه برای جهان
خواهد بود.
سیاست
پیشنهادات «نوبخت» برای کاهش اتکای بودجه به نفت
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
خبر
3
حسن روحانی رئیس جمهور:
مدعیان شکست اقتصاد ایران
در کاخ سفید ،اشتباه می کنند
حجت االسالم والمسلمین حسن روحانی صبح دیروز در جمع مردم
شیروان با اشاره به اینکه ۱۴ماه است که بزرگترین قدرت اقتصادی و
نظامی دنیا سخت ترین تحریم ها را علیه ملت ایران تحمیل کرده است،
اظهار کرد :تحریم هایی که اگر علیه هر ملت دیگری انجام می شد ،ان
ملت از پای در می امد ،اما ملت قهرمان ،مقاوم ،غیور و هوشمند ایران در
این ۱۴ماه با قدرت مقابل انها ایستادگی کردند .وی افزود :امریکا در هر
مسیری که حرکت کرد چه مسیر اجتماعی ،چه سیاسی و چه حقوقی
شکست خورد .در سازمان ملل و اجتماعات گوناگون در هفته اخیر در
اژانس بین المللی انرژی اتمی هیچ کشوری به انها اعتنا نکرد .در اجالس
شورای حکام هم جز امریکا و یکی دو کشور دیگر تمام کشورها از ایران
حمایت کردند .این به معنای موفقیت ملت و نظام جمهوری اسالمی
ایران است .رئیس جمهور خاطرنشان کرد :در دادگاه بین المللی که از
امریکا شکایت کردیم ،در مرحله اول امریکا محکوم شد .افکار عمومی
دنیا امریکا را محکوم کرد .انها در منطقه ما در افغانستان ،عراق ،سوریه و
یمن شکست خوردند .اگر کسی ادعا کند ملت ایران در سایه فشارهای
وارده دچار تزلزل شده است ،حرفی ناروا ،ناصحیح و دروغ گفته است.
ناکارامدی دولت ،ادعایی نارواست
روحانی در ادامه با بیان اینکه اگر کسی امروز مدعی شود در نظام
اسالمی ،نظام و دولت ناکارامد است و نتوانسته به مشکالت مردم توجه
کند ،ســخنی ناصحیح و ناروا بر زبان اورده اســت ،اظهار کرد :ما در
کشور مشــکل داریم و در شرایط بسیار سختی زندگی می کنیم اما
در عین حال دست به دست هم داده ایم و در کنار هم ایستاده ایم و از
مشکالت عبور خواهیم کرد .وی با تاکید بر اینکه عبور از این مشکالت
شــعار نیست ،بلکه بر اساس امار و دالیل این سخن مطرح می شود،
خاطرنشان کرد :هر کشــوری که در مضیقه قرار می گیرد به دلیل
کاهش درامد ،بدهی اش افزایش می یابد اما ما در مدت ۱۴ماهی که
در فشار شدید تحریم قرار گرفته ایم ،بدهی خارجی دولت مان کاهش
یافته است؛ در سال ۹۶بدهی خارجی ما ۱۲میلیارد و ۴۰۰میلیون
بوده است اما امروز این بدهی به ۹.۵میلیارد رسیده است و این کاهش
بدان معناست که ملت ما ملتی پیروز و موفق بوده است .رئیس جمهور
ادامه داد :کاهش ۲۵درصدی بدهی خارجی دولت به این معناست
که با وجود اینکه در سختی قرار گرفته ایم ،نه تنها به سمت بیگانگان،
خارجی ها و صندوق های بین المللی دست دراز نکرده ایم ،بلکه روی
پای خود ایستاده ایم و مخارج مان را در حد امکان تامین کردیم و در
عین حال بخشی از بدهی های سال های گذشته را نیز پرداخت کردیم.
روحانی همچنین با اشاره به میزان اشتغال ایجاد شده طی سال های
گذشته گفت :مسلماً امروز بیکاری یکی از مشکالت بزرگ کشور است
و همه باید تالش کنیم تا جوانان و مردان و زنان ما مشــغول به کار
و تالش شــوند و از بیکاری فاصله بگیرند .وی با بیان اینکه در کشور
همچنان بیکاری وجود دارد ،ادامه داد :امار بیکاری در کشور تا پارسال
۱۲.۱درصد بود اما امروز این امار به ۱۰.۸درصد رسیده است و از بهار
پارســال تا بهار امسال ۳۲۱هزار اشتغال ایجاد شده است که در این
زمینه باید از مردم ،کشاورزان ،صنعتگران ،کارافرینان ،کسبه و تمام
کارگران تشکر کنم؛ چرا که این اقشار بودند که در کشور اشتغال ایجاد
کردند و زمیــن را اباد و ما را از گندم خودکفا کردند .رئیس جمهور
با اشــاره به مشارکت و حضور اقشار مختلف جامعه در کمک رسانی
به ســیل زدگان اخیر در کشور ،گفت :دولت توانست با کمک ملت
بزرگ ایران در پناه قدرت الهی راهی را انتخاب کند که امروز بسیاری
از مردم به خانه هایشان بازگشته اند و بسیاری از مردم که خانه هایشان
ویران شده است ،ان شاءاهلل تا پایان سال به خانه های خود باز خواهند
گشت .روحانی بیان کرد :در شرایط سخت سیل اخیر همه ملت ایران
و دستگاه های مختلف دولتی و غیر دولتی در حد توان امکانات شان را
بکار گرفتند و ملت شــاهدند که امروز ما در کشور سختی داریم ،اما
دلمرده نیستیم ،بلکه دل زنده هستیم؛ ما امروز در کشور با مشکالت
مواجه هستیم اما روحیه بلندی در برابر دشمنان خود داریم و در هوای
گرم و سرد ،روز روشن و شب تاریک در کنار یکدیگر هستیم و همه
اقوام و مذاهب قومیت ها با هم برادر هســتیم؛ امروز خدا راه وحدت،
اتحاد ،تعاون و کمک به یکدیگر را پیش روی ما قرار داده است .روحانی
با بیان اینکه در سفر به خراسان شمالی ۱۰هزار و ۵۰۰میلیارد تومان
پروژه افتتاح خواهد شــد ،اظهار کرد :علی رغم تمام مشکالت ،تمام
سختی ها ،طرح بزرگ اقتصادی و صنعتی شمش الومینیوم در جاجرم
افتتاح می شود .در این طرح ۱,۷۰۰میلیارد تومان سرمایه گذاری شده
است .در حوزه برق و اب هم ۳,۷۰۰میلیارد تومان طرح و پروژه افتتاح
می شود .بخش فاز بخار و پست برق نیروگاه گازی شیروان هم افتتاح
می شود .سد و کانال های انتقال اب در منطقه چندیر افتتاح می شود.
با این افتتاح ابرسانی به ۳۰روستا با جمعیت ۲۱هزار نفر انجام شده و
ابیاری ۵۶۰هکتار و اشتغال زایی ۲۵۰۰نفر تامین می شود.
مدعیان شکســت اقتصاد ایران در کاخ سفید ،اشتباه
می کنند
رئیس جمهور ادامه داد :در ســال ۹۲میزان تولید برق ما ۶۹هزار
مگاوات بوده اســت که امروز این میزان به ۸۱هزار مگاوات رسیده،
یعنی در ۶ســال ۱۲هزار مگاوات برق اضافه شده است .انهایی که
می گویند ملت ایران از مسیر پیشرفت بازمانده و انهایی که در کاخ
سفید ادعا می کنند اقتصاد ایران را شکست می دهند ،بدانند حرف شان
اشتباه است .روحانی خاطرنشان کرد :در اغاز انقالب کشور ۱۹سد
داشت .در سال ۱۴۴ ،۹۲سد داشتیم و االن ۱۷۹سد ملی در کشور
فعال است .یعنی در ۶سال گذشته ۳۵سد تکمیل و افتتاح کردیم.
رئیس جمهور با بیان اینکه دولت در این سفر ۸۱۱میلیارد تومان طرح
و پروژه را اغاز می کند ،گفت :بخش هایی از وعده های سفر سال ۹۴
به استان محقق شده و بخش هایی نیمه کاره است ،اما به جای ۶۲۵
میلیارد تومان اعتبار وعده داده شده ۸۸۰،میلیارد تومان اعتبار پرداخت
کرده ایم .وی یاداور شد :در تهران استاندار و مقامات استانی به ما گفتند
که دو پروژه بزرگراه بجنورد به گرگان و راه اهن برای استان اهمیت
زیــادی دارد و ما هم تصمیم گرفتیم تا پایان دولت دوازدهم این دو
پروژه را تکمیل کنیم .بنابراین ۲۰۰میلیارد تومان برای بزرگراه بجنورد
به گرگان و ۲۰۰میلیارد تومان هم برای راه اهن جوین به اســفراین
اختصاص دادیم .یعنی در مجموع ۴۰۰میلیارد تومان برای راه و راه
اهن اختصاص دادیم.
ورزش
نایب رئیس فدراسیون فوتبال مدرک مربیگری گرفت!
4
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
اخبار
بهکسبسهمیههایکاملالمپیک
امیدواریم
سرمربی تیم ملی تکواندوی ایران گفت:پرونده یونیورسیاد برای ما
بسته شد و از فردا برای حضور در گرند پری توکیو برنامه ریزی می
کنیم .فریبرز عسکری درباره عملکرد تکواندوکاران ایران در سی امین
دوره یونیورسیاد دانشجویان جهان که با ۴طالی انفرادی و یک طالی
تیمی همراه بود،اظهار کرد :بچه ها نتایج خوبی در این مســابقات به
دست اوردند .البته شرایط تیم به گونه ای بود که ۶ورزشکار ما پتانسیل
کسب مدال را داشتند اما یکی در امتیاز طالیی و دیگری با یک امتیاز
اختالف بازی را واگذار کردند و به مدال نرسیدند .در مجموع در بخش
انفرادی به ۴مدال طال رســیدیم و در مسابقات تیمی نیز موفق به
کسب مدال شدیم و از این بابت خدا را شاکرم و به ملت ایران تبریک
می گویم .وی در ادامه افزود :همان طور که قبل از مسابقات هم گفتم
قصد نداریم با این مدال ها خیلی شادی کنیم و همین جا پرونده این
مسابقات را می بندیم چرا که هدف اصلی ما المپیک است و یونیورسیاد
و تمام مسابقات پیش رو را مسیری برای المپیک می بینیم .به همین
دلیل اجازه نمی دهیم تمرکز خودمان و تیم به هم بخورد .همین جا
پرونده یونیورسیاد برای ما بسته شد و از فردا تمرینات را برای گرند
پری توکیو اماده می کنیم .سرمربی تیم ملی تکواندوی ایران با اشاره
به مسیر پیش روی تکواندوکاران برای کسب سهمیه المپیک گفت :ما
در سه وزن یک ،دو و چهار شانس کسب سهمیه المپیک را داریم که
ارمین هادی پور و میرهاشم حسینی در این مسابقات حضور داشتند.
هادی پور شــرایط خوبی دارد و در رده پنج رنکینگ حضور دارد چرا
که ۵نفر اول هم سهمیه المپیک را کسب می کنند ،بنابراین ما باید
شرایط او را حفظ کنیم .بعالوه فرزان عاشورزاده را نیز پشت سر هادی
پور داریم که پا به پای او در حرکت است .وی تصریح کرد :میرهاشم
حسینی هم علی رغم مشکالتی که دولت انگلیس ایجاد کرد و ۱۲۰
امتیاز المپیکی را از دست داد ،با نتایج یونیورسیاد تا رنک هفت باال
رفت و برای رســیدن به رنک ۵باید در سه مسابقه گرند پری اینده
تالش کند .ســجاد مردانی هم در رنک ۶ایستاده و باید خود را به ۵
نفر اول برساند .عسکری تاکید کرد :در شرایط فعلی می توان به کسب
سه سهمیه امید داشت اما تالش الزم است و هنوز امتیازات خود را از
تورنمنت ها تکمیل نکرده ایم .از مسئولین وزارت ورزش و کمیته ملی
المپیک خواهش می کنم در جایی که حریفان ما امتیازات خود را کامل
گرفتند ،ما را کمک کنند تا به مسابقات اعزام و امتیازات را تکمیل کنیم
تا با اسودگی خاطر بهتری سه سهمیه المپیک را کسب کنیم .وی
افزود :انصافاً همه بچه ها در این مسابقات خوب جنگیدند .مبارزه های
میرهاشم حسینی را که نگاه می کردم متوجه شدم تماشاگران به وجد
امدند و عملکرد او مورد استقبال تماشاگران بود .از نظر من همه بچه ها
یکی هستند .سرمربی تیم ملی تکواندو ایران درباره صحبت های مطرح
شده برای دادن شرایط ویژه به میرهاشم حسینی از سوی فدراسیون
جهانی ،گفت :در IOCبخشی وجود دارد که به این مسائل رسیدگی
می کند .چون میرهاشم رنکینگ دار است باید برای او شرایط ویژه در
نظر گرفته شود اما نمی دانم چه تصمیمی گرفته شده است .او بازیکن
عادی نیست و در کورس اصلی قرار دارد و مطمئناً برای وی شرایط
ویژه ای در نظر می گیرند .وی در پایان تصریح کرد :اگر بدون تمام این
اتفاقات و برنامه های ،IOCوزارت ورزش و کمیته ملی المپیک به ما
کمک کنند می توانیم در تورنمنت ها شرکت کنیم و سهمیه المپیک را
به دست اوریم و ما روی داشته های فعلی برنامه ریزی می کنیم.
بهترین رالی های جوکوویچ و فدرر
در ویمبلدون
تنیسور صربستانی و سوییسی که (یکشنبه) برای فتح ویمبلدون
رقابت می کنند پیش از این در ســال های ۲۰۱۴و ۲۰۱۵در دیدار
نهایی با هم روبرو شده بودند .فینال تنیس ویمبلدون در بخش مردان
امروز (یکشنبه) بین نواک جوکوویچ ۳۲ساله و راجر فدرر ۳۷ساله
برگزار می شود .این چهل و هشتمین تقابل دو تنیسور صربستانی و
سوییسی است که ۲۵پیروزی برای مرد شماره یک جهان بود و ۲۲
برد به فدرر اختصاص دارد .این دو تنیســور ۱۶بار در گرند اسلم با
هم روبرو شدند که باز هم برتری برای تنیسور صربستانی است .فدرر
امروز فرصت دارد نهمین قهرمانی اش را در ویمبلدون جشن بگیرد
و برای بیســت و یکمین بار قهرمانی در گرند اسلم را تجربه کند .از
طرفی جوکوویچ می تواند با شکست تنیسور سوییسی برای پنچمین
بار جام قهرمانی را در این بازی ها باالی ســر ببرد و جایگاهش را در
صدر رنکینگ تثبیت کند .ویمبلدون پیش از این تقابل دو تنیسور
را در فینال ها دیده است .نخستین بار در سال ۲۰۱۴اتفاق افتاد .مرد
شماره یک جهان با پیروزی ۳بر ۲فاتح این بازی ها شد .یک سال بعد
دوباره این فینال تکرار شد و باز هم جوکوویچ جام قهرمانی را باالی سر
برد .او این بار راحت تر پیروزی اش را کسب کرد و توانست ۳بر یک
حریفش را شکست دهد .فدرر و جوکوویچ در نیمه نهایی سال ۲۰۱۲
با هم روبرو شده بودند که تنیسور سوییسی برنده این دیدار شد .در
ویدئوی زیر برترین لحظات رقابت دو تنیسور را در سال های ،۲۰۱۲
۲۰۱۴و ۲۰۱۵می بینید.
دلیل استعفای رئیس هیات مدیره
استقالل چه بود؟
احمدسعادتمند،رئیسمستعفیهیات مدیرهباشگاهاستقاللدرباره
وضعیتش در این باشگاه اظهار کرد :بیش از یک ماه است که از استقالل
اســتعفا دادم و با وجود مخالفت مسعود سلطانی فر با استعفای من،
احساس کردم وقتی نمی توانم قدمی برای هواداران بردارم بهتر است
که بیرون باشم و از استقالل جدا شوم و پیگیر کارهای استعدادیابی،
اموزش و پایگاه قهرمانی باشم .او افزود :احساس می کنم وقتی نمی توانم
کمکی به هوادار داشته باشم بهتر است در این باشگاه حضور نداشته
باشم .ضمن اینکه معتقدم شاید شرایط و تفکرات الزم برای واگذاری
این باشــگاه و پرسپولیس فراهم نشده است ،در غیر این صورت باید
زودتر این کار انجام می شد .در این زمینه موانعی وجود دارد که باید
مرتفع شود .رئیس مستعفی هیات مدیره باشگاه استقالل خاطرنشان
کرد :باشگاه استقالل می تواند در سراسر کشور اکادمی داشته باشد که
بدون دریافت وجه از هواداران اموزش های الزم را به استعدادهای خود
در این اکادمی ها ارائه دهد.
نایب رئیس بانوان فدراسیون فوتبال با اینکه هیچ سابقه مربیگری در فوتسال ندارد ،سال گذشته مدرک مربیگری سطح یک اسیا را دریافت کرده است .لیال صوفی زاده ،نایب رئیس بانوان
فدراسیون فوتبال که سابقه مربیگری یا بازیکنی در فوتسال ندارد در مرداد ماه ۱۳۹۷در یک دوره مربیگری با مدرسی میترا چین سری شرکت کرد و مدرک مربیگری سطح یک اسیا را
گرفت .میترا چین سری این خبر را تایید کرد .بر اساس شرایط و مقررات ،کسانی قادر به دریافت مدرک مربیگری سطح یک اسیا هستند که مدرک سطح یک فوتسال ایران را در کارنامه
داشته باشند اما صوفی زاده که گویا این مدرک را ندارد با شرکت در دوره مربیگری ،مدرک سطح یک اسیا را گرفته است .جباری عضو کمیته اموزش فدراسیون فوتبال در این مورد به ایسنا
گفت :سطح یک اسیا ،سطح یک ایران می خواهد اما تا سال گذشته استثنائاتی داشتیم مبنی بر اینکه کسانی که بازیکن تیم ملی بودند و مدرک لیسانس و باالتر تربیت بدنی را داشتند.
اختالف سطح فرمول های درامدزایی در فوتبال ایران و اروپا
وقتی بلد نیستیم از فوتبال پول دربیاوریم!
در مورد اختالف سطح حیرت انگیز و کهکشانی فرمول های درامدزایی
در فوتبــال ایران و اروپا زیاد حرف زده شــده؛ مباحثــی که عمدتا هم
سرشــاخه های کلیدی و شناخته شــده ای مثل حق پخــش تلویزیونی،
تبلیغات محیطی و اسپانســرینگ داشته اســت .همه انها درجای خود
درســت ،اما کل موضوعــات مفروض در مقولــه درامدزایی فقط همین
نیســت .خیلی مواقع ریزه کاری ها و جزئیاتی وجود دارد که توجه به انها
هــم می تواند حال اقتصادی باشــگاه ها را بهتر کند .اگر ما در بحث حق
پخش تلویزیونی با مانع بلندی همچون صداوسیما مواجهیم و عمال کار
چندانی از دســت مان برنمی اید ،در عــوض در حوزه های دیگر می توان
با کمی ســلیقه و درایت به شکلی اســان تر و بدون مانع انچنانی درامد
درســت کرد .مثال کافی اســت االن در بحبوحه فصــل نقل وانتقاالت،
رفتار باشــگاه های اروپایی در معرفی خریدهای جدیدشان را با عملکرد
تیم های ایرانی مقایسه کنیم تا روشن شود که کمیت فوتبال ما حتی در
ساده ترین کارها هم می لنگد.
یک پیراهن بگیر باال و خالص!
هفته گذشــته بارســلونا قرارداد خرید فرانکی دی یونگ از اژاکس را
قطعی کرد و این ســتاره هلندی را با قیمت ۷۵میلیون یورو به نیوکمپ
اورد .البته که دی یونگ بازیکن خوبی اســت ،اما در قامت یک ســتاره
جنجالی و بزرگ به بارســلونا نیامده .با وجود این ،تشریفات معرفی دی
یونگ و فضاسازی با خرید او همچنان ادامه دارد .باشگاه اسپانیایی برای
این بازیکن در ورزشگاه خانگی اش مراسم معرفی گذاشت که بیش از ۲۰
هزار هوادار در ان حاضر شدند .بدیهی است که برای چنین مراسمهایی
اسپانســرهای تجاری دســت به جیب گرفته می شود و اگر بلیتی هم به
فروش برســد ،درامد حاصل از ان به باشــگاه کمک خواهد کرد .برای
سال های طوالنی افسانه ای بین فوتبال دوستان ایرانی وجود داشت مبنی
بر اینکه باشــگاه رئال مادرید ظرف ۴۸ساعت پول خرید دیوید بکام را از
مسیر بلیت فروشــی برای معارفه او و نیز فروش پیراهن ستاره انگلیسی
دراورد .حاال اگر اینها بیش از حد اغراق امیز باشــد ،باز تغییری در اصل
موضــوع ایجاد نمی کند .دی یونگ بعد از معرفــی در نیوکمپ ،به موزه
باشگاه برده شــده و مدیران بارسلونا چندین ویدئوی خالقانه و ابتکاری
از او تهیه کردند.
حتی بخش هایی برای ســورپرایز ستاره هلندی وجود داشت ،از جمله
پیام های ضبط شــده ای که خطاب به او پخش کردند .این مسائل نه تنها
باعث می شــود بازیکن جدید اعتبار تاریخی باشــگاهش را با گوشت و
پوست لمس کند ،بلکه به درامدزایی مضاعف نیز یاری می رساند .تهیه و
پخش همین ویدئوها در صفحات رسمی باشگاه در شبکه های اجتماعی
است که باعث افزایش اقبال به انها می شود .به این ترتیب باشگاه می تواند
برای این صفحات اگهی بگیرد و بیشتر و بیشتر پول در بیاورد .در ایران
اما باشــگاه تراکتورسازی ظرف ۲۴ساعت سه کاپیتان تیم ملی را جذب
می کند ،مالک باشگاه با همان ژست تکراری باال گرفتن پیراهن در کنار
انها تصویری به یادگار می اندازد و خالص! چرا شــرایط باید طوری باشد
که این راه های ســاده ایجاد جذابیت و ثروت هم به ذهن مدیران ایرانی
نرســد؟ چرا ما که این قدر برای خرید بازیکن زجر می کشیم ،برای پروژه
بعــد از خرید او هیچ برنامه ای نداریــم؟ حتی اگر پول هم نمی توانید در
بیاورید ،الاقل خبرها و گزارش های جذاب درست کنید که برند تیم را در
درازمدت تقویت کند .از این ژست باال گرفتن پیراهن دست بردارید لطفا!
مقابله با عشق های مفتی
خیلی ها می گویند مردم ایران زیاد دوست ندارند پای عالیق شان هزینه
بپردازند .این یعنی اگر باشــگاه های ما بزرگ ترین خرید تاریخ شــان را
هم انجام بدهند و برای ان بلیت فروشــی بگذارند ،نهایتا کســی حاضر
نمی شــود برای تماشای مراســم معارفه ان بازیکن دست به جیب شود
و بلیــت بخرد .حتی اگر این نکته را قبول کنیم و مســائلی مثل فقدان
کپی رایت در ایــران را نیز بپذیریم ،باز این دلیل قانع کننده ای برای فرار
از مســوولیت ایجاد خالقیت نیست .باشگاه های ایرانی می توانند با وجود
تمام این محدودیت ها ،حداقل بابت خریدهای مهم شــان تولید محتوای
اختصاصی داشــته باشند .اگر اینستاگرام رسمی پرسپولیس موقع خرید
ترابی مثال سری هم به منزل شــخصی او بزند یا تصاویر دوران کودکی
ایــن بازیکن با پیراهن سرخپوشــان را به طور اختصاصی پخش کند ،ایا
جایگاه رســانه ای اش را تقویت نخواهد کرد؟ یا اگر صفحه استقالل بعد
از خریــد دیاباته یک مصاحبه جذاب در مورد لذت گلزنی به یوونتوس با
او انجام بدهد ،این کار به ســود رســانه رسمی ابی ها تمام نخواهد شد؟
بله؛ شــاید اینجا سانتیاگو برنابئو نباشــد که نصف ورزشگاه برای معارفه
هازارد پر شود ،اما اگر درایت در کار باشد ،باالخره می شود کارهایی انجام
داد؛ مثال باشگاه می تواند چند فروشگاه اختصاصی پوشاک راه بیندازد و
لبــاس بازیکنان (مخصوصا خریدهای جدید) را زودتر و بهتر عرضه کند؛
اما متاسفانه مدیران باشــگاه های ما حتی برای لباس فروشی های میدان
منیریه هم رقیب قدری نیستند!
سال هاست که گفته می شود باشــگاه های پرهوادار ایرانی می توانند از
طریق روش های ساده ای مثل تاسیس رستوران های زنجیره ای و حضور
سرزده بازیکنان در این شعب درامدزایی کنند که البته این مسائل خیلی
جدی گرفته نمی شود .ماجرای فروشگاه لباس و پوشاک هم همین است.
باشــگاه های اروپایی با توجه به اطالعاتی که از قبل در مورد خریدهای
جدید دارند ،حتی لباس بازیکنان تازه وارد را زودتر به فروشگاه ها سفارش
می دهند و در نتیجه بالفاصله بعد از معرفی بازیکن ،دست باال را در بازار
می گیرند .طبعا ایرانی ها هم با کمی درایت می توانند همین کار را انجام
بدهند ،اما مطمئن باشــید چنین پیشنهادهایی نیز به هیچ کجا نخواهد
رسید .ساده ترین شرط برای تحقق این مساله ،ثبات مدیریت است که در
فوتبــال ایران به کیمیا می ماند .تا وقتی مدیران ما ۶یا ۸ماه یا حداکثر
یک ســال روی صندلی های شــان باقی می مانند ،طبیعی است که اصال
فرصتی برای فکر کردن به چنین ایده هایی نداشــته باشــند .انها فقط
کاله شان را سفت می چسبند که باد نبرد.
سریال تاریخی «جیران» به کارگردانی «حسن فتحی» و تهیه کنندگی «اسماعیل عفیفه» در مرحله پیش تولید و انتخاب و ساخت لوکیشن ها قرار دارد .اسماعیل عفیفه در گفت وگویی اعالم کرده
است« :فیلمنام ه سریال «جیران» در جلسات اخیر شورای پروانه اثار غیرسینمایی ،پروانه ساخت گرفته است .فیلمنامه این سریال تاریخی را احسان جوانمرد و حسن فتحی نوشته اند و با کارگردانی
حسن فتحی ساخته خواهد شد ».عفیفه افزود« :پیش تولید ،ساخت و انتخاب لوکیشن های «جیران» در تهران اغاز شده است و به زودی عوامل و بازیگران این سریال معرفی خواهند شد ».در خالصه
داستان این سریال امده است« :زنهار که طراز و طریقت گم شده و مجاز و حقیقت به هم امیخته .سهم رعیت کابوس است و سهم سلطان تخت طاووس .کجاست تدبیر کریم خان که تاج شاهی پس
بگیرد از ما ندانم کارها؟ کجاست شمشیر نادر که انتقام بکشد از ما خراب کارها؟ مملکت اشفته است و امیرکبیر در گور خفته است .هر نامی ابستن ننگ است و هر صلحی ابستن جنگ.
پوشاک ترکیه ای چگونه بازارها را فتح کرد؟
استراتژی ترکیه درصنعتپوشاک
محمد رجائی| همزمان با جهانی شــدن صنعت نساجی و پوشاک ،تجارت
جهانی منســوجات نیز از اهمیت خاصی برخوردار شدند و این امر موجب شد
تا طی دهه های گذشته کشورهای صنعتی برنامه های ویژه ای را برای این صنعت
اســتراتژیک در نظر گیرند و حضور در بازار پوشاک به اولویت اصلی بسیاری از
کشورها بدل شد .متولیان داخلی نیز از این قافله جا نماندند و هرچند دیرتر از
سایر کشورها ،همزمان با تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی ،صنعت پوشاک
و نســاجی را نیز در میان ۱۱پیشران صنعتی قرار دادند تا به این طریق شرایط
برای رشد این صنعت در کشور فراهم شود .در این راستا و در اولین گام ممنوعیت
واردات برندهای پوشاک که ثبت داخلی نشده اند در دستور کار متولیان این بخش
قرار گرفت تا به این طریق بازار برای تولیدات داخلی باز شود .دومین گام متولیان
این بخش به راه اندازی شهرک صنعتی نساجی باز می گردد که هر چند هنوز به
مرحله اجرا در نیامده اما انچه مســلم است اجرایی کردن این طرح می تواند به
توسعه بخش صنعت سرعت دهد .اقدامات صورت گرفته در کنار سایر طرح های
حمایتی که در دستور کار متولیان دولتی قرار گرفت هرچند موجب شد تا بازار
از برندهای قاچاق جمع شــود ،اما هنوز گام اساسی در راستای برندسازی برای
این صنعت برداشــته نشده و انچه مسلم است برای رسیدن به بازارهای جهانی
باید در کنار تولید مقرون به صرفه برندسازی نیز در دستور کار متولیان قرار گیرد.
در میان کشــورهایی که طی دهه های گذشته گام های بلندی برای رسیدن به
بازارهای جهانی برداشته می توان به ترکیه اشاره کرد .کشوری که حدود ۸۰سال
پیش صنعت نساجی و پوشاک را با هدف ایجاد اشتغال و درامد اقتصادی برای
مردم انتخاب کرد ،اما به تدریج این صنعت در حدی رشد پیدا کرد که به ستون
فقرات اقتصاد ترکیه تبدیل شد .با توجه به جهشی که ترکیه در صنعت نساجی و
پوشاک تجربه کرد و توانست جایگاه ویژه ای در بسیاری از کشورها به دست اورد،
این سوال را به وجود می اورد که این کشور برای دستیابی به توسعه صنعتی چه
مسیری را طی کرده است .معاونت پژوهش های اقتصادی مرکز پژوهش مجلس
در گزارشی به این سوال پاسخ داده است.تجربه موفق ترکیه در صنایع نساجی و
پوشاک در کشورهای اسیایی ژاپن ،کره جنوبی ،تایوان و چین نیز به وقوع پیوست
و در کشورهای هند ،ویتنام ،بنگالدش و پاکستان نیز در حال تکرار است؛ الگویی
از انتخاب درست مسیر توسعه اقتصادی و صنعتی همراه با سیاست گذاری ها و
اقدامات اجرایی پشتیبان .حوزه های پشتیبانی و حمایت ترکیه از صنایع نساجی
و پوشــاک از تخصیص زمین برای احداث کارخانه و مشوق های سرمایه گذاری
تــا تولید ،نفوذ در بازارهای صادراتی ،اموزش ،بازاریابی و برندینگ را دربرگرفت.
به عبارتی دولت ترکیه حمایت از توسعه صنعتی را تنها منحصر به تامین مالی برای
ایجاد کارخانه نکرده و به مراتب بیش از ان بر کمک ها و پشتیبانی های پیشران
صنعتی متمرکز شد .در مجموع می توان گفت ارتباط بین صنایع نساجی و پوشاک
و اقتصاد ترکیه رابطه ای دوطرفه است و اقتصاد ترکیه به مراتب بیش از انچه به
این صنایع تزریق کرده ،از منافع ،خروجی ها و سرریزهای اقتصادی ،اجتماعی و
سیاسی ان بهره مند شده است .بررسی روند توسعه صنایع نساجی و پوشاک ترکیه
و سیاست گذاری ها و اقدامات دولت های این کشور در پشتیبانی و حمایت از این
صنایع در حوزه های مختلف ،ضمن انکه از منظر مطالعات روند توسعه صنعتی و
بررسی و تبیین نقش و اهمیت دولت در روند توسعه اهمیت دارد ،از سوی دیگر
امکان استفاده از تجربیات و دستاوردهای ترکیه در اقتصاد و به خصوص صنایع
نساجی و پوشاک ایران را فراهم می کند .با این شرایط می توان گفت استفاده از
نقشه راه ترکیه می تواند مسیر رشد صنعت نساجی و پوشاک را در کشور سرعت
بخشد .یکی از عوامل کلیدی موفقیت صنعت نساجی ترکیه ،تولید ماده اولیه پنبه
است .براساس ارزیابی های صورت گرفته ترکیه پنجمین تولیدکننده پنبه خام با
کیفیت خوب در جهان به شمار می رود .دولت درخصوص مقابله با نوسانات شدید
در قیمت داخلی پنبه خام با صنایع نساجی همکاری می کند .این کشور تامین مواد
اولیه مورد نیاز این صنعت را در اولویت برنامه های خود قرار داد تا به این طریق در
تامین مواد اولیه مورد نیاز این صنعت با چالش مواجه نشود.
مشوق هایسرمایه گذاری
پیش بینیمشوق هایسرمایه گذارییکیازبرنامه هایاصلیترکیهبرایحمایت
از این صنعت استراتژیک محسوب می شود .ترکیه طرح مشوق های سرمایه گذاری
برای این صنعت را در ســال ۲۰۱۲تدوین کرد؛ مشوق هایی که شامل «کاهش
کسری حساب جاری ارزی ،حمایت از سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته،
افزایش سطح ابزارهای پشــتیبانی از صنعت ،ترویج خوشه سازی فعالیت های
اقتصادی و صنعتی و حمایت از سرمایه گذاری هایی که انتقال فناوری را به همراه
دارد» می شــود .پس از ان این کشور طرح جدید مشوق های سرمایه گذاری را
به طور خاص برای تشویق سرمایه گذاری های با ظرفیت کاهش وابستگی به واردات
کاالهای واسطه ای حیاتی برای بخش های استراتژیک کشور طراحی کرد .در طرح
جدید سیستم جدید مشوق های سرمایه گذاری از چهار طرح متفاوت تشکیل
شــده است و سرمایه گذاران داخلی و خارجی از دسترسی برابر به انها برخوردار
هستند .این چهار طرح شامل «مشوق های سرمایه گذاری عمومی ،مشوق های
سرمایه گذاری منطقه ای ،طرح مشوق های سرمایه گذاری مقیاس بزرگ و طرح
مشوق های سرمایه گذاری راهبردی» می شــود .این کشور برای اجرایی کردن
مشوق هایمذکورابزارهایپشتیبانیدرچارچوبطرحمشوق هایسرمایه گذاری
نیز در نظر گرفت کــه در این خصوص می توان به «معافیت های مالیات ارزش
افــزوده ،معافیت های حقوق و عوارض گمرکــی وارداتی ،تخفیف های مالیاتی،
اجازه ذخیره مالیات درامد ،پشتیبانی پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی (سهم
کارفرما)،پشتیبانی نرخ ســود بانکی ،تخصیص زمین و بازگشت مالیات ارزش
افزوده»اشارهکرد.طرحمشوق هایسرمایه گذاریمنطقه ایبراساستقسیم بندی
مناطق شش گانه در ترکیه و با هدف توسعه مناطق کمتر توسعه یافته ،مشوق هایی
را به این مناطق ،به ویژه در شــرق و جنوب شــرق ترکیه اعطا می کند .عالوه بر
مشــوق های ذکر شده ،این کشور همراه با اصالح قانون مشوق ها در سال ۲۰۱۶
سرمایه گذاری در بخش هایی از صنایع با فناوری متوسط و باال را که صنایع ساخت
ماشین االت فراوری نساجی ،شامل انها می شود .در دستور کار قرار داد .در مجموع
با توجه به بهره مندی عمومی ،همچنین مزایای تولید پنبه و وجود نیروی کار و
از سوی دیگر مشوق های سرمایه گذاری در منطقه جنوب شرقی و دیگر مناطق
کمترتوسعه یافته،اینطرحمنافعقابل توجهیبرایصنایعنساجیوپوشاکترکیه
به همراه اورد.
استراتژیصنعتی
ترکیه استراتژی صنعتی خود را در سال ۲۰۱۱-۲۰۱۴میالدی (با تمرکز در
جهت عضویت در اتحادیه اروپا) بر فرایند بازسازی صنایع نساجی ،پوشاک ،چرم و
محصوالت چرمی و تشویق جابه جایی فعالیت های کاربر این صنایع از بخش های
غربی به مناطق کمتر توسعه یافته شرق ترکیه تدوین کرد .بر این اساس شهرهای
استانبول و ازمیر به مراکز طراحی ،مد و تامین مالی خوشه سازی نساجی و پوشاک
در سراســر ترکیه تبدیل شد .در این استراتژی ســرمایه گذاری در مهارت های
نواوری پشتیبان تولید دوستدار محیط زیست ،گسترش تحقیق و توسعه ،توسعه
محصوالت ،مهارت نواوری و نوسازی و بازسازی واحدها جهت صنایع نساجی و
پوشاک پیش بینی شده است .عالوه بر این بر سرمایه گذاری در تولید محصوالت
پتروشیمی و پنبه به منظور تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع نساجی تاکید شده
اســت .نظر به رقابت شدید از طرف چین و کشورهای تولیدکننده ارزان قیمت
(شامل هند ،ویتنام و بنگالدش) در عرصه صنایع نساجی و پوشاک ،ترکیه مزیت
نیروی کار ارزان را از دســت داده است .در نتیجه منطقی است که برای صنایع
نساجی و پوشاک ترکیه تحقیق و توسعه و توسعه محصوالت اهمیت داشته باشد تا
بتواندبافشارهایرقابتیجهانیکناربیاید.بنابراینالزماستاینصنایعباتغییرات
ساختاری از موقعیت یک «کشور تامین کننده» به سمت یک اقتصاد «بازارساز»
حرکت کنند .عالوه بر این دولت و بخش خصوصی برای شروع تولید منسوجات
با فناوری باال و چندمنظوره از طریق فعالیت های مبتنی بر تحقیق و توسعه ،باید
متعهد شوند .ازسوی دیگر برای تغییر الگوی تولید در صنایع نساجی و پوشاک،
با در نظر داشــتن محصوالتی که تقاضای انها به طور مــداوم در جهان افزایش
می یابد ،الزم است به جای افزایش ظرفیت های فعلی ،تمرکز سرمایه گذاری های
جدید بر بهبود محتوای فناوری های تولید باشد .به همین منظور در این زمینه از
سرمایه گذاری های الزم با مشوق ها و حمایت های دولتی پشتیبانی می شود.
یکی دیگر از حمایت های پیش بینی شده برای این صنعت به حمایت های دفتر
تجارت خارجی نخست وزیر برای پشتیبانی از تحقیق و توسعه ،کمک های دولتی
برای کاهش هزینه های زیســت محیطی ،حمایت از تحقیقات بازار ،کمک های
اموزشی ،کمک های ایجاد اشتغال ،پشتیبانی از ایجاد دفاتر خارجی ،ثبت اختراع،
افزایش بهره وری ،پشتیبانی برای طراحی صنعتی و هزینه ثبت عالئم تجاری،
حمایت از نمایشگاه ها و پشتیبانی از تولیدات ترکیه برای تبدیل شدن به برندهای
تجاری در بازارهای بین المللی بازمی گردد .تخفیف ترجیحی مالیات ارزش افزوده
یکی دیگر از طرح های حمایتی دولت از تولیدکنندگان این صنعت محســوب
می شــود .در این راستا یکی از حمایت ها و مشوق های خاصی که دولت ترکیه
برای صنایع نساجی و پوشاک داخلی قائل شده است ،تخفیف قابل مالحظه مالیات
ارزش افزوده است .در شرایطی که نرخ عمومی مالیات ارزش افزوده روی خدمات
و کاالها در ترکیه ۱۸درصد است و حتی برای اقالم مهمی مانند خودرو و خدمات
اســتثنا وجود ندارد ،اما در این میان نرخ مالیات ارزش افزوده برای محصوالت
نساجی ،پوشاک و چرم ،مواد غذایی اساسی ،خدمات اموزشی و کتاب ،وسایل و
تجهیزات پزشکی و خدمات گردشگری۸درصد تعیین شده است که با این شرایط
می توان گفت این صنعت توانسته از تخفیفات مالیاتی نیز استفاده کند.
حمایت های تجاری دولت
به طور کلی صنایع نســاجی و پوشاک ترکیه ذی نفع اصلی مزایای استفاده از
امتیازات تعرفه ای بــرای صادرات و همچنین اعتبارات و تضمین های صادراتی
به شــمار می رود .ترکیه تحت عنوان امادگی برای ورود به اتحادیه اروپا در سال
۱۹۹۶میالدی به اتحادیه گمرکی با اتحادیه اروپا ملحق شد .این یک گام کلیدی
و اساسی به سوی عضویت کامل در اتحادیه اروپا بود و اجازه می داد که تقریبا هر
نــوع کاال بدون هیچ گونه محدودیت گمرکی بین اتحادیه اروپا و ترکیه جابه جا
شود .با عقد اتحادیه گمرکی ،ترکیه به طور کامل در تجارت با اتحادیه اروپا درگیر
و متحد شد .اتحادیه گمرکی با اتحادیه اروپا به صادرکنندگان نساجی و پوشاک
ترکیه مزایای مهم و کلیدی معافیت از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و از سوی
دیگر حذف سیستم سهمیه ای برای صادرات به این اتحادیه را اعطا کرد .در نتیجه
پس از الحاق به اتحادیه گمرکی ۶۵ ،درصد از صادرات نساجی و پوشاک ترکیه به
اتحادیه اروپا انجام می شد .در همین حال ترکیه موافقت نامه های سهمیه نساجی
اتحادیه اروپا با کشورهای ثالث را اخذ کرد و تا سال ۲۰۰۵روی منسوجات وارداتی
از این کشورها سهمیه بندی ها را ادامه داد .همچنین تحت چارچوب تصمیمات
اتحادیه گمرکی ترکیه با اتحادیه اروپا که از ســال ۱۹۹۶میالدی اجرایی شد،
ترکیه سهمیه ای برای واردات برخی محصوالت نساجی و منسوجات تعیین کرد.
در این راســتا مجوزهای واردات روی ۲۰۱خط تعرفه ای تولیدات استفاده شد.
عالوه بر این ،اقدامات ضددامپینگ ترکیه عمدتا بر نساجی و پوشاک ،فلزات اساسی،
پالستیک و الستیک و دیگرتولیدات سبک اعمال می شد؛ به عبارتی در شرایطی
که ترکیه از مزایای خاص اتحادیه گمرکی برای صادرات به اتحادیه اروپا برخوردار
بود ،از مضرات ناشی از ان نیز تا حد امکان اجتناب می کرد .از سوی دیگر یکی از
موثرترین مزایای رقابتی صنایع نساجی و پوشاک ترکیه این است که انها قادر به
پاسخ سریع و ارائه شرایط تحویل انعطاف پذیر هستند .صنایع نساجی و پوشاک
ترکیه سفارشات را در زمان تحویل نسبتا کوتاهی ارائه می کند که ابزار بسیار مهمی
در تجارت بین المللی محسوب می شود .عالوه بر این ،زمان های تحویل کوتاه اجازه
می دهد که خرده فروشان با حداقل موجودی فعالیت کنند .زمان تحویل سریع
به خصوص در رابطه با کاالی مد (پوشاک) که دارای عمر محصول کوتاهی است،
بسیار اهمیت دارد .با توجه به الگوی فعالیت خرده فروشان بزرگ پوشاک جهان
می توان گفت بخش اعظمی از بازار پوشاک اروپا به مد سریع اختصاص دارد که
در نتیجه دسترسی مستقیم به بازار اروپا و تخصص در تحویل سریع اقالم کوچک
به یکی از مزیت های رقابتی مهم صنایع نساجی و پوشاک ترکیه در مقایسه با
کشورهای اسیایی تبدیل شده است.
توافق نامهتجارتترجیحی
توافق نامه های تجارت ترجیحی دو و چندجانبه برای تسهیل تجارت بین دو
یا چند کشور و کسب امتیازات تعرفه ای و غیرتعرفه ای منعقد می شوند و نظر به
گسترش انها ،هم اکنون نظام تجارت جهانی تحت تسلط توافق نامه های تجاری
منطقه ای و ترجیحی قرار گرفته است .ترکیه یکی از کشورهایی است که به میزان
قابل توجهی از این ابزار تجاری استفاده می کند و تقریبا با همه کشورها توافق نامه
تجارت ترجیحی منعقد کرده است .در اغلب این توافق نامه ها بر بازارسازی و اخذ
امتیازات تجاری برای صنایع نساجی و پوشاک تاکید شده است .توافق نامه تجارت
ترجیحی ایران و ترکیه مثالــی واضح از نقش حمایتی دولت ترکیه از صادرات
نساجی و پوشاک این کشور محسوب می شــود .طبق فهرست اقالم تعرفه ای
توافق نامه ،در صدر اقالمی که به ترکیه امتیاز داده شد ،منسوجات و پوشاک با ۳۲
قلم کاالیی ( ۲۶درصد از کل) قرار دارد.
۲۰طرح حمایتی
صنایع نســاجی و پوشاک در ترکیه توسط وزارت صنعت و تجارت این کشور
به عنوان صنعت منتخب راهبردی برای ایجاد اشتغال برگزیده شده است ضمن
انکه در بین رشته های اقتصادی باالترین نقش در توسعه اقتصادی کشور ترکیه
را به عهده داشته ،هم اکنون نیز به محور توسعه مناطق کمتر توسعه یافته جنوب
شرقی و شرق ترکیه تبدیل شده است .فرایند توسعه در اقتصادها به خودی خود
اتفاق نمی افتد و نیازمند سیاست گذاری و حمایت دولت ها و به خصوص همکاری
تنگاتنگ بین دولت و بخش خصوصی در جهت توســعه کشور است .موضوع
قابل توجه این است که با وجود اینکه بخش مهمی از کمک ها و پشتیبانی های
به عمل امده از صنعت نساجی در قالب عام حمایت از صنایع کشور ترکیه بود،
اما این صنعت بیش از دیگر رشته ها توانست از این کمک ها و مشوق ها استفاده
کند .در یک جمع بندی کلی می توان گفت حمایت ها و پشــتیبانی های دولت
ترکیه از صنایع نســاجی و پوشاک این کشور در ۲۰بند قرار می گیرد ۲۰ .بند
حمایتی ترکیه از صنعت پوشــاک و نساجی این کشور شامل «عزم و اراده ملی
و هدف گذاری راهبردی برای توسعه صنایع نساجی و پوشاک با هشت دهه روند
مستمر و منسجم حمایت و پشتیبانی دولت»« ،اولویت دهی به صنایع نساجی
و پوشاک به عنوان محور توســعه و تاسیس بانک دولتی برای رشد و گسترش
صنعت نساجی»« ،تخصیص اعتبارهای مستقیم و غیرمستقیم از بودجه عمومی
دولت»« ،کاهش تدریجی مداخالت مستقیم دولتی در صنعت و افزایش حمایت ها
و پشتیبانی های مستقیم و غیرمستقیم دولتی»« ،تجهیز مجموعه متنوع و کاملی
از سازمان ها و نهادهای پشــتیبان و ابزارهای سیاست گذاری برای پشتیبانی و
حمایت از صنایع نســاجی و پوشاک»« ،اخذ کمک های مالی و فنی بین المللی
مانند اجرای پروژه خوشه مد و نساجی توسط اتحادیه اروپا»« ،تخفیف خاص و
قابل مالحظه مالیات ارزش افزوده تولیدات نساجی»« ،اموزش عالی و حرفه ای،
تامین نیروی انســانی ماهر و تحقیق و توســعه»« ،امکان استفاده از طرح های
مشوق سرمایه گذاری در سطوح عمومی و منطقه ای»« ،حجم سرمایه گذاری های
بــاال و به خصوص ایجاد ظرفیت های تولیدی قدرتمند تجهیز شــده توســط
ماشین االت و تجهیزات با اخرین فناوری ها ،با حمایت از طریق مشوق های متنوع
سرمایه گذاری»« ،سرمایه گذاری مستقیم خارجی»« ،سرمایه گذاری گسترده در
جهت تامین مواد اولیه (پنبه) باکیفیت و قیمت رقابتی»« ،ایجاد مراکز صنعتی و
ترویج خوشه های صنعتی نساجی و پوشاک و شبکه سازی بین بنگاه های کوچک
و متوسط و تامین مالی خوشه سازی»« ،انجام سرمایه گذاری های پشتیبان تولید
مساعد برای محیط زیست ،گسترش تحقیق و توسعه ،توسعه محصوالت ،رشد
مهارت های نواوری و نوسازی و بازسازی واحدها جهت صنایع نساجی و پوشاک،
تامین مالی خوشه سازی نساجی و تامین مواد اولیه در استراتژی صنعتی -۲۰۱۴
۲۰۱۱میالدی ترکیه»« ،اجرای برنامه های حمایتی خاص مانند (برنامه عمل
استراتژیک برای صنایع نساجی ،پوشاک و چرم)»« ،پشتیبانی و تامین کمک های
مالی جهت تحقیق و توسعه ،تحقیقات بازار ،اموزش ،ایجاد اشتغال ،ایجاد دفاتر
خارجی ،ثبت اختراع ،افزایــش بهره وری ،طراحی صنعتی و هزینه ثبت عالئم
تجاری ،شرکت در نمایشگاه ها ،برندینگ تولیدات در بازارهای بین المللی و کاهش
هزینه های زیست محیطی»« ،اتخاذ سیاست جایگزینی واردات و پس از ان توسعه
صادرات»« ،سیاست تجارت خارجی هوشمند و کارشناسی شده با عقد قراردادها
و توافقنامه های تجاری برای تسهیل صادرات منسوجات و پوشاک به کشورهای
دیگر و در عین حال در صورت لزوم حمایت از تولیدات داخلی در برابر واردات»،
«تسهیل و توسعه صادرات نساجی و پوشاک از طریق ایجاد اتحادیه گمرکی با
اتحادیه اروپا ،عقد توافقنامه های تجارت ترجیحی و استفاده ازکلیه ابزارهای تجاری
ممکن و از سوی دیگر دفاع تمام قد از صنایع نساجی و پوشاک در برابر زیان ها و
خسارات ناشی از واردات» و «برنامه های حمایت از بازاریابی و برندینگ مانند برنامه
تورکوالیتی با طیف گسترده ای از حمایت ها ،کمک ها و مشوق ها» می شود.
فرهنگوهنر
اغاز پیش تولید سریال جدید حسن فتحی پس از «شهرزاد»
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
خبر
5
حسین رفیعی:
ه نوجوان دم دستی نیست
سلیق
حســین رفیعی که این روزها در سریال «محرمانه» برای
گروه ســنی نوجوانان بازی می کند ،می گوید :ســلیقه های
نوجوانان دم دســتی نیســت و به برنامه هایی نیاز دارند که
پُر از نشــاط ،حقیقت مدارانه و به دور از شــعارزدگی باشد.
بازیگر ســریال «محرمانه» به کارگردانی محسن تهرانی که
بــه عنوان پدر در این مجموعه بــازی می کند ،وی با اعتقاد
بر اینکه «محرمانه» تمام تالش خود را کرده تا از زاویه نگاه
روانشناســی یک اسیب شناسی اجتماعی درباره نوجوانان را
انجام دهد ،اظهار کرد :البته معضل نوجوانان ،خود نوجوانان
نیســتند ،بلکه پدرها و مادرهایی هســتند که یا مطالعه ای
برای برخورد با نوجوانان شــان ندارند یا ســعه صدر به خرج
نمی دهند.
رفیعی تاکید کرد :در این سریال تالش کردیم به تعدادی
از پدرها و مادرهایی که برای فرزندان شان وقت نمی گذارند،
تلنگری بزنیم که این روزها نسبت به گذشته کمی متفاوت
شــده اســت .قب ً
ال خانواده ها بــا فرزندان بیشــتری مواجه
بودند و امروز این تعداد کمتر شــده اســت .این یک مقدار
از طرف پدرها و مادرها بی انصافی اســت کــه درباره رفتار
با فرزندان شــان مطالعه نمی کنند و وقت نمی گذارند اینکه
که چگونه بــا فرزندان برخورد کنیم .نوجوانان در جامعه هر
کدام متفاوتند و نباید هیچ کدام را با هم مقایسه کنیم .یادم
می اید در برنامه «نیمرخ» این اتفاق خوب شروع شد و امروز
هم توفیق دارم برای نوجوانان کار کنم .این بازیگر با اشــاره
به اینکــه هرکجا برنامه های تلویزیونی معیار و مالک شــان
نوجوانان بوده هم مخاطبان بیشــتری داشته اند و هم نتیجه
بهتری از ان برنامه گرفته اند ،تصریح کرد :خوشــبختانه در
«نیم رخ» کار تخصصی برای نوجوانان انجام شــد .امســال
هــم در «کوچه بهار» دوباره این اتفاق تکرار شــد .کار اجرا
و ســاخت برنامه برای نوجوان ،یک کار تخصصی محسوب
می شــود و نیاز به مطالعه و اســتفاده از روانشناسان مجرب
دارد و البته می تــوان از معلمان و ناظمین مدارس هم بهره
گرفــت .ناظم های مدارس به عنوان َمحرم اســرار نوجوانان
مطالب زیادی دارند که می تواند به برنامه سازان کمک کند.
امیدوارم وقتی برنامه ســاز برای نوجوان برنامه می سازد به
درون نوجوانان و مدارس برود و ببیند نوجوانان چه سلیقه ها
و برنامه هایی دارند .وی افــزود :امروز پدرها و مادرها باید با
نوجوانان شان تعامل داشته باشند و البته نوجوانان هم احترام
پدرها و مادرشــان را نگه دارند .با این تعامل جامعه سالمی
خواهیم داشت وگرنه جامعه بیمار خواهد شد چون نوجوان
بیمار اســت .امیدوارم این اتفاق بیفتد که برنامه سازی های
بیشــتری برای نوجوانان مان داشته باشــیم .برنامه هایی که
پُر از نشــاط ،حقیقت مدارانه و به دور از شــعارزدگی باشند.
بدانیم سلیقه های نوجوانان دم دستی نیست و یادمان نرود که
خیلی از پدرها و مادرها در نوجوانی هایشــان خیلی از کارها
را نتوانســتند انجام بدهند و فکر می کنند که نوجوان شــان
من نوعی،
باید منطبق با دوره خودشان پیش برود .نوجوانی ِ
در ســال های دفاع مقدس سپری شــد و نوجوان امروز نیاز
دارد یک مقدار به او جدی تر و پربارتر توجه شــود .خیلی از
تکنولوژی هایی که االن به روز شده ،ان روزها به روز نشده بود.
در واقع امروز باید بــا نوجوان به روزتر برخورد کنیم .رفیعی
به تحول در ســاخت برنامه های نوجوان تلویزیون اشاره کرد
و گفت :به نظر من «محرمانه» یکی از اثار متفاوت این چند
ســال اخیر رسانه ملی است و من پیشــنهاد می کنم حتماً
این برنامه را ببینید و مطمئن هستم یک تحولی در ساخت
برنامه های نوجوانان تلویزیون ایجاد می کند .هم ســاختار و
هم متن و نوع بــازی در ان برنامه با کارهای دیگر متفاوت
است .واقعاً باید از مدیران پرسید که می توانند در این زمینه
با اعمال نظر و رای شان تحول ایجاد کنند .نوجوان خموده و
افسرده باعث می شود جامعه افسرده شود .نمی خواهم بگویم
کودک ،بزرگسال و میانســال را باید نادیده گرفت اما نسلی
که پویاست ،نوجوان اســت و باید به ان اختیارات ،امکانات
و انگیزه بدهیــم و راهکارها را می تــوان در این برنامه های
تلویزیونی پیدا کرد .حســین رفیعــی در پایان مطرح کرد:
ارزویم این اســت که برنامه ســازان برای ساخت برنامه های
نوجوان تشــویق بشوند .مطمئن باشید که هرکس در زمینه
نوجوانــان برنامه ریزی کند مطمئناً به نتیجه موفقیت امیزی
می رسد ،کما اینکه در ورزش مربیان جوان گرا همیشه نتیجه
بهتری را می گیرند و این ارزو را برای مخاطبان دارم .روزی
را ببینیم که نوجوانان در همه زمینه ها حرف اول را می زنند
و امیدوارم که نوجوانان از تماشای «محرمانه» لذت ببرند.
بانکوبیمه
تسهیالت ویژه بانک صادرات برای فوالدی ها
6
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
معاون اعتباری بانک صادرات ایران از افزایش اعتبارات این بانک برای فوالدسازان کشور در قالب طرح «طراوت» خبر داد .امیر یوسفیان در نشست مشترک بانک صادرات ایران و انجمن تولیدکنندگان فوالد ایران
گفت :بانک صادرات ایران برای حمایت از تولید فوالد کشور با استفاده از اعتبارات اسنادی ریالی در قالب طرح «طراوت» امادگی کامل دارد بدون افزایش هزینه های مالی و وقفه در تامین نقدینگی مورد نیاز واحدهای
تولیدی ،تسهیالت ویژه ای به منظور خرید مواد اولیه و فروش کاالهای تولیدی به صورت نسیه فراهم کند و بر این اساس به زودی در قالب تفاهم نامه ای برای اعضای انجمن فوالدسازان کشور تسهیالت ویژه ای در این
طرح در نظر خواهد گرفت .وی افزود :در شرایطی که خرید و فروش ها در واحدهای تولیدی تنها به صورت نقدی صورت می گیرد ،طرح «طراوت» بانک صادرات ایران در نتیجه مطالعات متغیرهای کالن اقتصادی
در شرایط فعلی اقتصاد کشور ،بهترین راه حل برای تامین اعتبار مورد نیاز بنگاه های اقتصادی است و ضمن کاهش هزینه ها ،امکان استمرار تولید در سطح قبلی و نهایتا رونق تولید را برای این واحدها فراهم می کند.
اخبار
نرخ بیمه نفتکش در خاورمیانه ۱۰برابر شد
نرخ بیمه برای نفتکش هایی که از تنگه هرمز عبور می کنند ،در دو
ماه گذشــته از زمان حمالتی که به نفتکش ها در اب های ساحلی
امارات متحده عربی انجام گرفته ۱۰ ،برابر افزایش پیدا کرده اســت.
به گزارش «ایسنا» این خبر که شبکه سی ان بی سی امریکا به نقل از
مدیرعامل یک شرکت کشتیرانی منتشر کرد ،انتظارات برای باال رفتن
قیمت های نفت به دلیل نرخ بیمه را تقویت کرد .نخســتین زنجیره
از وقایعی که قیمت های نفت را باال بــرد ،در اواخر ماه مه روی داد و
مطبوعات خاورمیانه از حمالت به چهار نفتکش در نزدیک بندر فجیره
امارات متحده عربی خبر دادند .سپس حدود دو هفته بعد حمله دیگری
در خلیج عمان در نزدیکی تنگه هرمز به وقوع پیوست و دو نفتکش
هــدف قرار گرفتند و در نهایت ،ایران یک پهپاد متجاوز امریکایی را
سرنگون کرد .در پی وقوع این رویدادها ،بسیاری رویارویی نظامی در
منطقه را پیش بینی کردند که اتفاق نیفتاد ،اما قیمت های نفت پس از
این حمالت و سرنگونی پهپاد متجاوز جهش پیدا کرد و گزارش های
متعددیدربارهاقدامشرکت هایبیمهدرافزایشنرخبیمهکشتی هایی
که از تنگه هرمز عبور می کنند ،منتشر شد .تنگه هرمز بزرگ ترین
مسیر ترانزیت نفت جهان است و حدود ۳۰درصد از ترانزیت روزانه
نفت و سایر سوخت ها از این مسیر انجام می گیرد .پائولو دامیکو ،رئیس
انجمن بین المللی مالکان کشتی پس از وقوع دومین حمالت به روزنامه
نیویورک تایمز گفته بود اگر این اب ها ناایمن شوند ،عرضه به کل جهان
غرب ممکن است به مخاطره بیفتد .انتونی گارنی ،مدیرعامل شرکت
کشتیرانیاردمورشیپینگنیزاخیرادرمصاحبهباشبکهسی ان بی سی
گفت :به عنوان یک شرکت کشتیرانی و بخشی از صنعت کشتیرانی
جهانی ،تهدیدات متوجه خدمه و کشتی ها را بسیار جدی می گیریم.
در حال حاضر فعالیت عادی در جریان است ،اما بیمه برای ترانزیت از
تنگه هرمز در دو ماه گذشته در نتیجه حمالت صورت گرفته ۱۰ ،برابر
افزایش پیدا کرده است.
بانکمرکزی:
رمزارز بومی «پیمان» مجوز ندارد
در حالی که بانک مرکزی در انتهای هفته گذشته انتشار ارز دیجیتال
را در انحصار این بانک دانست ،نایب رئیس کمیسیون اقتصاد نواوری و
تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران از رونمایی از رمزارز بومی «پیمان»
که با مجوز بانک مرکزی تولید شده ،خبر داد .شهاب جوانمردی گفت:
این رمزارز جدید با هماهنگی بانک مرکزی و از ســوی کنسرسیوم
مشــترک چند شــرکت بخش خصوصی در حوزه ای تی و فناوری
اطالعات خلق شده و ضمن انکه پشتوانه ان ،طالست کارکرد و اهداف
متفاوتی در مقایسه با سایر رمزارزهای خارجی دارد .اما بانک مرکزی
عصر دیروز ،تاکید کرد که هیچ شــخص حقیقی و حقوقی ،مجوزی
درخصوص انتشار رمزارز از بانک مرکزی دریافت نکرده است .به گزارش
روابط عمومی بانک مرکزی ،در پی انتشار اخباری در خصوص انتشار
رمزارز بومی با مجوز این بانک ،به اگاهی هم میهنان گرامی می رساند
که سیاست بانک مرکزی در خصوص رمزارزها طی بیانیه مورخ ١٩
تیرماه ۱۳۹۸به روشنی اعالم شده و هیچ شخص حقیقی و حقوقی در
خصوص انتشار رمزارز با برخی اسامی مطرح شده از این بانک ،مجوزی
دریافت نکرده است.
ضرورت احیای مشاغل فراموش شده
معاون وزیر کار با اشــاره به کمرنگ شــدن برخی مشــاغل در
کشــور ،احیای مشاغل فراموش شده و ســنت استاد-شاگردی را
خواستار شد .سلیمان پاک سرشت گفت :متاسفانه در برهه ای از امر
مهارت اموزی غافل شدیم و این امر موجب شد تا امروز خانواده ها از
اینکه فرزندشان در اینده چه مهارتی را بیاموزند دچار سرگشتگی
شوند .وی با بیان اینکه باید مهارت اموزی از سنین پایین نهادینه
شــود گفت :همچنان که یک جریان بین المللی برای گســترش
مهارت اموزی شکل گرفته ،ما هم نباید از این مساله غافل شویم و
باید اموزش های مهارتی را از سنین پایین و به طور مادام العمر ارائه
کنیم .رئیس سازمان اموزش فنی و حرفه ای که در مراسم امضای
تفاهم نامه همکاری با شبکه اموزش سخن می گفت ادامه داد :ورود
صدا و سیما به موضوع مهارت اموزی به ارتقای این فرهنگ کمک
می کند و با توجه به شرایط و فضایی که در حوزه مهارت اموزی و
کارافرینی ایجاد شده احساس می کنیم با این همکاری می توانیم
موفق تر عمل کنیم .پاک سرشــت گفت :امروز شاهد هستیم که
برخی مشاغل در حال کمرنگ شدن هستند و کم کم به فراموشی
سپرده می شوند لذا باید این مشاغل را حفظ و در جهت احیای انها
و سنت استاد -شاگردی گام برداریم.
تدابیر بانک مسکن برای شتاب بخشی به
روندپرداختتسهیالتمسکنمهر
روند تسهیالت دهی پرسرعت بانک مسکن به پروژه های نیمه تمام
طرح مسکن مهر با مصوبه جدید شورای پول و اعتبار شتاب بیشتری
می گیرد .بانک مسکن به عنوان تنها بانک عامل تامین کننده منابع
مالی طرح مســکن مهر از ابتدای اجــرای این طرح تاکنون ،طی
سال های گذشته از تمامی ظرفیت تسهیالت دهی خود برای تامین
اعتبار الزم واحدهای مســکونی در قالب این طرح استفاده کرده
است .به گونه ای که مطابق با جدیدترین اطالعات مربوط به کارنامه
تسهیالت دهی این بانک به طرح مسکن مهر مشخص شده است از
ابتدای اجرای طرح مسکن مهر تا پایان خردادماه سال جاری به ۳
میلیون و ۱۱۳هزار و ۸۰۸واحد مســکن مهر به ارزش ۵۳هزار و
۲۹۹میلیارد و ۵۸۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان تسهیالت مسکن
مهر پرداخت شده است .جزئیات گزارش عملکرد دوره زمانی مورد
اشــاره حاکی از ان است که از ابتدای اجرای طرح مسکن مهر در
کشور تا پایان سه ماهه سال جاری از تعداد ۳میلیون و ۱۱۵هزار و
۵۶۸واحد مسکن مهر معرفی شده به شعب بانک مسکن ،به تعداد
۳میلیون و ۱۱۳هزار و ۸۰۸واحد تسهیالت پرداخت شده است.
این کارنامه عملکرد نشان می دهد از میان ۳۱استان کشور ،استان
تهران با ۵۳۳هزار و ۵۰۰واحد در رتبه نخست دریافت تسهیالت
مسکن مهر به لحاظ تعداد واحد قرار دارد.
دو دهه از دست رفته ژاپن؛ واقعیت یا افسانه؟
رابطه کاهش قیمت ها و رشد اقتصادی
بــه دهه اخر قرن بیســتم و دهه اول قرن بیســت ویکم« ،دو دهه از
دســت رفته ژاپن» می گوینــد .چراکه اقتصاد ژاپن براســاس داده های
رســمی و نســبت به دهه های ۷۰و ۸۰میالدی ،سرعت رشد کمتری
را تجربه کرد .در مقابل این داده ها ،ســطح رفاه مردم و زیرساخت های
تکنولوژیکی روایت دیگری از اقتصاد ژاپن دارند .بسیاری از شاخص های
حقیقی اقتصاد ژاپن در این دو دهه هم پای کشورهای توسعه یافته بهبود
یافته اســت .در این گزارش در جســت وجوی منشا این تناقض خواهد
بود .سیاست گذاران ژاپنی بارها سعی کرده اند ،با هدف گذاری نرخ تور ِم
بیشــتر به ان دست یابند ولی در اکثر مواقع نه تنها نرخ های تورم هدف
محقق نشده اســت ،بلکه حرکت نامتجانس قیمت ها به سمت کاهش،
نرخ تورم منفی را به حاض ِر همیشــگی اقتصاد این کشور طی دهه های
گذشــته تبدیل کرده اســت .برخی کاهش قیمت ها « »deflationرا
نشــانه خوبی برای اقتصاد می دانند که می توانــد باعث افزایش قدرت
خرید مصرف کنندگان شــود .شــاید در بعضی مواقع این گفته صحیح
باشــد ،اما برخی تئوری ها در اقتصاد بــر این باورند که کاهش قیمت ها
می تواند اثرات نامطلوبی بر نرخ رشــد و ثبات اقتصادی داشــته باشــد.
اما چگونه کاهش قیمت ها منجر به افت رشــد اقتصادی می شــود؟ این
تئوری ها در جواب این مســاله ،تمایل مصرف کنندگان و سرمایه گذاران
بــه ذخیره پول را هدف قرار می دهنــد .در حالی که تولیدکنندگان در
ســمت عرضه به دلیل کاهش ارزش دارایی هایشان باید انها را تبدیل به
پول نقد کنند ،اما در ســمت تقاضا مصرف کنندگان دلیلی برای خرید
در این دوره ندارنــد؛ زیرا در دوره بعد می توانند همان کاال را با قیمتی
پایین تر خریــداری کنند .نکته ای که به این رکود دامن می زند «فضای
انتظارات تورمی» مردم اســت .چون نرخ تورم انتظاری نیز کاهش یافته
اســت و حتی خرید در دوره بعد نیز توجیــه اقتصادی ندارد .به همین
ترتیــب تقاضا به دوره های بعد منتقل می شــود .همزمان با این کاهش
تقاضا ،تولید کاهش پیدا می کند ،بسیاری از کارخانه ها مجبور به تعدیل
نیرو می شــوند و در نتیجه نرخ بیکاری نیز افزایش پیدا می کند و همه
ایــن عوامل می تواند منجر به کاهش «ســطح رفاه» مردم شــود .حال
می توان به جمله اول این نوشــتار برگشــت که شاید تور ِم خیلی پایین
برای اقتصاد نشان ه خوبی نیست و به همین دلیل است که اقتصاددانان،
تورمی در حد ۲یا ۳درصد را برای اقتصاد مناســب می دانند .از ســال
۱۹۹۰تا ۲۰۱۰در ژاپن را «دو دهه از دست رفته» نام گذاری می کنند.
در طول ســال هایی که ژاپن با تورم پایین دست و پنجه نرم می کند و
طبق عقیده کارشناسان با رکود مواجه بوده است ،سطح تولید تا چه حد
کاهش یافته است؟ سطح رفاه مردم چه تغییری کرده است؟
واقعیت یا افسانه؟
امار تورم ژاپن در مقابل کشــورهای توســعه یافته ای مانند امریکا و
کره جنوبی نشــان می دهد که این کشور در دهه های گذشته نرخ پایین
تورم را تجربه کرده اســت .دو دهه از دســت رفته ژاپن همزمان با این
سال ها بوده است .اما این عنوان چه ارتباطی با حقیقت زندگی مردم در
ژاپن دارد؟ ایا واقعا نرخ تورم پایین توانســته است در ژاپن باعث رکود
واقعی شــود و نرخ بیکاری باالیی رقــم بزند؟ ایا در نتیجه رکو ِد فرضی
نرخ پایین تورم «ســطح رفاه» مردم کاهش یافته است؟ اگر
ناشــی از ِ
جواب این سوال منفی باشد ،چگونه می توان رفتار متناقض پارامترهای
اقتصادی در ژاپن را توضیح داد؟
اصطالح «دهه از دســت رفته» در ژاپن به بازه ای اطالق می شود که با
اوج ۴۰
ســقوط ۶۰درصدی شاخص بورس در این کشور اغاز شد و از ِ
هزارتایی در پایان ســال ۱۹۸۹تا زیر ۱۵هزار در ســال ۱۹۹۲رسید.
کاهش قیمت مســتغالت در دوره رکود بین سال های ۹۱تا ۹۸به ۸۰
درصد رسید .از سال ۱۹۹۱براساس اطالعات رسمی ،به استثنای چند
ســال میانی این دهه ،ژاپن رشد اقتصادی چشمگیری را تجربه نکرد و
حتــی در بعضی مواقع انقباضی حقیقی را تجربــه کرد .دولت ژاپن در
ان دوره ســعی کرد نقش فعالی در خروج از رکــود را بر عهده بگیرد.
اما طبق نظر کارشناســان ،سیاســت های بانک مرکزی ترمیم اقتصادی
را بیــش از پیش مختل کرد .نتیجه این سیاســت ها بی اعتمادی مردم
به بانک مرکزی بود .اما شــواهد تجربی ،مشــاهدات و دیگر شاخص ها،
چهره دیگری از اقتصاد ژاپــن را به معرض نمایش می گذارند .چهره ای
که قابلیت تطبیق با عنوان «دهه از دســت رفته» را ندارد .بســیاری از
امارهای اقتصادی در این دوره خالف جریان رکودی در ژاپن را نشــان
می دهد و در تحلیل امارها به وضوح می توان افزایش ســطح رفاه مردم
ژاپن ،در دهه های از دســت رفته را مشاهده کرد .با اینکه قیمت مسکن
و شــاخص سهام توکیو به ســقف های تاریخی خودشان بازنگشتند ،اما
استحکام اقتصاد ژاپن شــواهد زیادی دارد .حقایق و نمودارهای زیادی
وجود دارد که نمی توان انها را با رکودی که از ان نام برده می شود وفق
داد .به عنــوان مثال امید به زندگی از ۷۸ /۸ســال در ســال ۱۹۸۹به
هشتادوسه سال در سال ۲۰۰۹افزایش پیدا کرده است که در ان سال
حدود ۴ /۸ســال بیشتر از این شــاخص در امریکا بود .با توجه به این
نکته که مــردم ژاپن بیش از هر زمانی از غذاهای غربی در رژیم غذایی
خود اســتفاده می کنند ،این افزایش امید به زندگی نشان می دهد این
پیشــرفت به خاطر نوعی رژیم خاص به دســت نیامده است .نکته اصلی
بهبود «مراقبت های بهداشــتی» اســت که می تواند نشانه ای از افزایش
سطح رفاه مردم باشد.
در همین دو دهه ژاپن قدم های بلندی در زمینه زیرســاخت اینترنت
برداشــته است .طبق تحقیقی که «موسســه تکنولوژی اکامی» داشته
است ،در سال ۲۰۱۲از ۵۰شــهر دنیا با سریع ترین سرویس اینترنت،
۳۸شهر ان در ژاپن بوده است در حالی که تنها ۳شهر از امریکا در این
لیســت بوده اند .همچنین نسبت به سال ،۱۹۸۹ی ِن در مقابل دالر ۸۷
درصد و در مقابل پوند انگلیس ۹۴درصد رشد کرده است.
براســاس گزارش ســایت skyscraperpageکه ساخت بناهای
عظیم را دنبال می کند ،در توکیو ۸۱ســاختمان با ارتفاع بیشتر از ۵۰۰
فوت از ابتدای «دهه از دســت رفته» تا انتهای دهه اول قرن ۲۱ساخته
شده است .این در حالی است که این تعداد در نیویورک ۶۴ساختمان،
در شیکاگو ۴۸ساختمان و در لس انجلس ۷ساختمان بوده است.
براســاس گزارش نیویورک تایمز مازاد حســاب جاری ژاپن در سال
۲۰۱۰مجموعا ۱۹۶میلیارد دالر بود که ســه برابر مقدار ان در ســال
۱۹۸۹بود ،در حالی که کســری حساب جاری امریکا در همین مدت از
۹۹میلیارد دالر به ۴۷۱میلیارد دالر افزایش یافته اســت .شاخص مهم
دیگر برای سنجش سطح رفاه مردم نرخ بیکاری است .باتوجه به تئوری،
نرخ تورم پایین باید منجر به کاهش تولید و رکود شود و به دنبال خود
افزایش نرخ بیکاری را رقم بزند ،اما این شــاخص نیز صحت تئوری های
گفته شده در ابتدای این نوشتار را ،حداقل برای ژاپن تایید نمی کند .با
وجــود اینکه در دهه ۹۰میالدی نرخ بیکاری در ژاپن افزایش یافت ،در
ســال ۲۰۱۲که پایان دو دهه به اصطالح از دست رفته ژاپن است نرخ
بیکاری حدود ۴ /۲درصد بوده اســت که در این سال تقریبا نصف نرخ
بیکاری در امریکا بود .در دهه جــاری نیز ،نرخ بیکاری در ژاپن به رغم
نرخ پایین تورم ،همواره روندی کاهشــی داشته و در سال ۲۰۱۷حتی
در مکانی پایین تر از کشــورهایی مانند کره جنوبی ،امریکا و روسیه قرار
گرفته است.
همچنین در ســال ۲۰۱۸ژاپن در رتبه بندی جهانی شاخص توسعه
انســانی ( )HDIدر رتبه نوزدهم قرار دارد .شــاخص توســعه انسانی،
شاخصی ترکیبی اســت برای سنجیدن موفقیت در هر کشور که با سه
معیار پایه از توســع ه انسانی سنجیده می شود .این سه معیار عبارتند از:
زندگی طوالنی و ســالم ،دسترســی به دانش و معرفت و سطح زندگی
مناسب.
منشا تناقض
سوال اصلی این اســت که این تناقض را چگونه می توان توضیح داد؟
چگونه برخالف داده های رســمی ارائه شده ،ســطح رفاه مردم ژاپن به
مراتب بهتر از ابتدای دهه ۹۰اســت؟ تناقض داده های رسمی اقتصادی
با یکدیگر در اقتصاد ژاپن ناشی از چیست؟
منشــا این تناقض را باید در نحوه اندازه گیری رشــد «واقعی» اقتصاد
جســت وجو کرد .رشــد واقعی اقتصادی را به راحتی نمی توان به وسیله
دالر خرج شــده برای کاالهــا اندازه گرفت .شــاخص GDPبرخالف
ان چیزی که از ان اســتنباط می شــود ،نشــان دهنده رشد واقعی کاال
و خدمات نیســت .اگر میزان تولید واقعی اقتصــاد افزایش پیدا نکند،
امــا میزان ارزش انها افزایش یابد ،باز هم شــاخص GDPان کشــور
رشــد می کند .و در کشوری مانند ژاپن که سرعت رشد نرخ بهره وری و
تولید بیشتر از عرض ه پول و افزایش دستمزدهاست ،قیمت های حقیقی
کاهش می یابد و امکان این وجود دارد که به رغم رشد واقعی اقتصاد ،این
شــاخص خالف ان را منعکس کند .یکی از دالیل رشد اهسته GDP
ژاپن ،سیاســت های بانک مرکزی اســت .بانک مرکزی ژاپن «،»BOJ
سیاســت های مالی محافظه کارانه ای را در طول این سال ها اعمال کرده
اســت .میانگین ساالنه رشد پایه پولی کمتر از ۵درصد بوده و به همین
دلیل تورم ژاپن همواره نرخ بسیار پایینی داشته است.
داده ها نشــان می دهد که در دهه ۹۰میــادی و دهه اول قرن ،۲۱
عرضــه پول در ژاپن کاهش چشــمگیری داشــته و همزمان با ان نرخ
رشــد ژاپن نیز افت فاحشــی داشته است .نرخ رشــد ژاپن از بازه ۴تا
۱۰درصد در دهه های گذشــته به بازه منفــی ۲تا ۲درصد در دو دهه
از دســت رفته رسیده اســت .این همزمانی به خوبی نشان می دهد که
یکی از دالیل اصلی کاهش نرخ رشــد در ژاپن ،کاهش رشــد نقدینگی
و سیاســت های محافظه کارانه بانک مرکزی بوده است .برخالف شاخص
،GDPمقایسه سرانه تولید ناخالص داخلی «»GDP per Capita
می تواند ،اطالعات ســودمندی درباره رشد حقیقی اقتصاد بدهد .سرانه
رشد تعدیل شــده با قدرت خرید برابر « »PPPبخش بزرگی از اثرات
پولی و تورمی را خنثی می کند .برای کشــوری مانند ژاپن با نرخ پایین
عرضه پول و عدم رشــد قیمت ها و ،GDPبهتر است از شاخص سرانه
تولید تعدیل شــده « »PPPاستفاده کرد .سرانه تولید ناخالص داخلی
ژاپن در طول دهه های از دســت رفته به طور پیوسته رشد کرده است.
ســرانه تولید ناخالص داخلی ژاپن از ۱۹هزار دالر در ســال ۱۹۹۰به
مقدار ۳۴هزار دالر در سال ۲۰۱۰رسیده و ۷۹درصد رشد کرده است.
سرعت رشد این شاخص برای ژاپن همپای دیگر کشورهای توسعه یافته
بوده اســت و می توان گفت که ژاپن برخالف اعالم داده های رســمی و
شاخص های گمراه کننده ،نه تنها دهه ای را از دست نداده بلکه به مسیر
خود در راستای پیشرفت اقتصادی ادامه داده است.
علی اعطا صبح دیروز در تذکر پیش از دستور خود در مورد صدور یک پروانه بلندمرتبه سازی در حریم دریاچه شهدای خلیج فارس ان هم در زمانی که بلند مرتبه سازی در تهران ممنوع بوده است
به شهرداری منطقه ۲۲تذکر داد و گفت :دریاچه خلیج فارس یکی از جاذبه های گردشگری است که ساخت وساز بلندمرتبه در اطراف ان صدمات جدی به دید و منظر این دریاچه زده است .وی با بیان
این که در دو تاریخ ۱۱دی ماه سال ۱۳۹۵و مردادماه سال ۹۶شهرداری منطقه اقدام به صدور پروانه ساختمانی کرده و پروانه نقشه را تغییر داده است ،اظهار کرد :این ملک در شمال شرق دریاچه شهدای
خلیج فارس قرار دارد که براساس پروانه اش اجازه ساخت یک مجتمع تجاری و اداری در ۲۱طبقه همکف و ۹طبقه زیرین را دارد .به گفته رییس کمیته معماری شورای شهر تهران این پروانه در حالی
صادر شده است که در ان زمان صدور پروانه برای ساختمان های باالی ۱۲طبقه ممنوع بوده و هرگونه بلندمرتبه سازی در شهر تهران می بایست جلوگیری می شد.
وزارت صنعت گزارش کیفی خرداد را منتشر کرد
کیفیت خودروها در مدار ثبات
اخرین گزارش مربوط به کیفیت خودرو در بهار ازسوی وزارت صنعت،
معدن و تجارت منتشــر و طبق ان ،یک محصول پنج ستاره دیگر نیز به
جمع خودروهای داخلی اضافه شــد .در این گزارش که شرکت بازرسی
کیفیت و استاندارد ایران ان را منتشر کرده ۳۹ ،خودروی تولید و مونتاژ
داخل مورد بررســی کیفی قرار گرفته و با توجه به ســطح کیفیت شان،
ســتاره دریافت کرده اند .طبق روش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد
ایران بــرای ارزیابی کیفی خودروها ،هر محصول بســته بــه امتیازات
کسب شده ،بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی
خود جای گرفته است .اخذ یک ستاره ،نشان دهنده حداقل کیفیت یک
خودرو بوده و هرچه تعداد ستاره ها باالتر باشد ،به معنای ان است که ان
خودرو از ســطح کیفی بهتری برخوردار است .در گزارش کیفی خرداد،
عالوه بر پژو ۲۰۰۸که از چند ماه پیش پنج ستاره شده ،سیتروئن C۳
نیز در اولین حضور خود در ارزیابی کیفی توانست تمام ستاره های ممکن
را به دست بیاورد .با این حساب ،حدود ۵درصد خودروهای ارزیابی شده
در سومین ماه بهار ،پنج ستاره شده اند.
کیفیت خودروها در مدار ثبات
با توجه به ستاره های کسب شــده توسط خودروهای ارزیابی شده در
خرداد امسال ،حدود ۳۳درصد خودروها معادل ۱۳محصول توانسته اند
چهار ستاره کیفی را به دست اورند .همچنین حدود ۳۱درصد خودروها
یعنی ۱۲محصول نیز سه ستاره کیفی حاصل کرده اند تا کیفیتی متوسط
را از ان خود کرده باشــند .در نهایت ۱۲خودرو نیز کماکان دو ســتاره
باقی مانده اند و این یعنی حدود ۳۱درصد خودروهای ارزیابی شــده در
خرداد حداقل کیفیت را داشــته اند .مانند گزارش های قبلی اما خودروها
در دسته های قیمتی یک تا پنج قرار گرفته اند و در این بین ،کف قیمت
(مالک قیمت کارخانه اســت) ۳۵میلیون تومان و ســقف ان نیز بالغ بر
۲۷۰میلیون تومان (با مالک قرار دادن نرخ کارخانه) اســت.در گزارش
خرداد اما عالوه بر ســیتروئن ،C۳دو میهمان دیگر به جمع خودروهای
تحت ارزیابی اضافه شده که پژو ۲۰۷صندوقدار و پارس اتومات نام دارند.
سایر خودروهای حاضر در این گزارش ،در ارزیابی اردیبهشت هم حضور
داشته اند و هیچ کدام نیز با کم و زیاد شدن ستاره هایشان مواجه نشده اند.
انتشار گزارش کیفیت خودروهای داخلی در روزهایی که وزارت صنعت،
معدن و تجارت جزئیات امار تولید را منتشــر نمی کند ،می تواند ناشــی
از ثبات کیفی باشــد .در حال حاضر اوضاع تولید خودروســازان مناسب
نیســت و انها متعهد شــده اند به جای افزایش تیراژ ،محصوالت ناقص
مانده در انبارها را تکمیل کنند .با این حســاب ،به نظر می رســد وزارت
صنعت ،معدن و تجارت فعال و تا وقتی اوضاع رو به راه نشــود ،تمایلی به
انتشــار امار مربوط به تولید خودرو در کشور ندارد ،چه انکه نه گزارش
اردیبهشــت را رسما منتشر کرد و نه امار خرداد را .در مقابل اما گزارش
کیفی به طور مرتب منتشر می شود ،چه انکه سطح کیفی خودروها فعال
ثبات خود را حفظ کرده اند و دلیلی برای منتشر نشدن ان نیست .این در
حالی است که در گذشته وزارت صنعت در مقطعی اجازه انتشار گزارش
کیفی را نیز نمی داد و ظاهرا این موضوع با افت شــدید کیفیت خودروها
در ارتباط بود ،هرچند رسما تایید و اثبات نشد.
پنج ستاره های رفتنی؟
اما به سراغ جزئیات کیفیت خودروهای داخلی در سومین ماه بهار برویم
تا مشــخص شود سطح کیفی انها از چه شــرایطی برخوردار بوده است.
در گزارش منتشره ،بازهم خودروهای به اصطالح گران قیمت ،بیشترین
ســتاره ها را نصیب خود کرده اند .بر این اســاس ،در گــروه خودروهای
ســطح قیمتی یک ،با دو عضو مونتاژی یعنی مزدا ۳شرکت بهمن موتور
و ســوزوکی گرند ویتارای ایران خودرو خراســان روبه رو می شویم که هر
دو انها موفق به کســب چهار ســتاره کیفی شــده اند .این خودروها در
گزارش اردیبهشــت ۹۸نیز همین تعداد ســتاره را کسب کرده بودند،
بنابراین تغییر کیفیت خاصی در انها طی ســومین ماه بهار امســال رخ
نداده است .این دو محصول در حال حاضر گران ترین خودروهای تولید و
مونتاژ داخل به شمار می روند و همچنین از داخلی سازی پایینی برخوردار
هستند .اینکه مونتاژ مزدا ۳با وجود تحریم ها ادامه خواهد یافت یا متوقف
می شود ،پرسشــی است که نمی توان پاســخ دقیقی به ان داد ،هرچند
احتمال توقف تولید بیشتر است .از ان سو اما طبق صورت های مالی ارائه
شده به بورس ازسوی ایران خودرو ،براورد فروش ویتارا طی سال جاری
صفر اعالم شده است که نشان از خداحافظی با این شاسی بلند مونتاژی
اهل ژاپن دارد.
اما در ســطح قیمتی ۲با هشت محصول مونتاژی مواجه می شویم که
در بین انها ،پژو ۲۰۰۸توانســته پنج ســتاره کیفی خود را حفظ کند.
۲۰۰۸که اولین محصول پسابرجامی خودروسازی کشور به شمار می رود
و با وجــود تعلیق فعالیت های پژو در ایران ،تولیــد ان فعال ادامه دارد،
اسفند ۹۷موفق به کسب پنج ستاره کیفی شد .این محصول در گزارش
خرداد نیز توانسته پنج ستاره خود را حفظ کند ،هرچند مشخص نیست
ایا تولید ان همچنان و پس از اتمام ذخایر قطعه ای ،ادامه خواهد داشت
یا ابی های جاده مخصوص باید با این میهمان فرانســوی نیز وداع کنند.
به جــز پژو ،۲۰۰۸میهمان جدید گزارش کیفی یعنی ســیتروئن C۳
نیز توانســته پنج ستاره کسب کند .این محصول نیز مانند هموطن خود
شــرایط نامشخصی برای ادامه تولید در ایران دارد و فعال خبری مبنی بر
اینکه سایپایی ها قصد ادامه تولید ان را دارند ،منتشر نشده است.
اما به جز ۲۰۰۸و ســیتروئن ،C۳شش خودروی دیگر نیز در دسته
قیمتــی دو حضور دارند کــه مجموعه ای از مدل هــای چینی و کره ای
هستند .در میان انها ،کیاسراتو توانسته چهار ستاره کیفی خود را حفظ
کند ،بنابراین در مقایســه با گزارش اردیبهشــت تغییر خاصی نداشته
است .این محصول در شرکت ســایپا مونتاژ می شود و به دلیل وابستگی
بــه قطعات خارجی ،با افت تولید مواجه شــده و شــاید ادامه مونتاژ ان
برای نارنجی های جاد ه مخصوص طی ماه های اتی میسر نباشد .در گروه
تحت بررســی ،پنج خودروی چینی نیز به چشم می اید که همه انها با
داخلی ســازی پایینی در کشور مونتاژ می شــوند .در این بین ،هایما S۷
اتومات کماکان چهار ســتاره باقی مانده و نســبت به گزارش فروردین
تغییری حاصل نکرده است .این محصول در ایران خودرو خراسان مونتاژ
می شود ،درســت مانند هایما S۵که ان نیز میهمان خراسانی ها است.
مدل S۵در گزارش خرداد توانســته سه ستاره کیفی خود را حفظ کند.
ظاهــرا ایران خودرویی ها قصــد دارند تولید هایما را طی ســال جاری
همچنان ادامه دهند ،البته مشــروط بر انکه قطعات ان از طرف شرکت
چینی تامین شــود.دیگر خودروی چینــی این گروه یعنی جک S۵نیز
به عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور ،با کسب سه ستاره ،شرایط کیفی
مشــابهی با گزارش اردیبهشت دارد ،چه انکه در خرداد نیز همین تعداد
ستاره را کسب کرده اســت .این گروه میزبان محصولی دیگر از جک به
نام S۳نیز است .طبق گزارش منتشره ،خودروی موردنظر مانند گزارش
دومین ماه بهار ،۹۸ســه ستاره کیفی کسب کرده و بنابراین کیفیت ان
تغییــر خاصی را در خرداد به خود نمی بیند .در نهایت اما ام وی ام X۳۳
دیگر خودروی عضو دســته قیمتی دو است که مانند گزارش قبلی ،تنها
دو ستاره کیفی به دست اورده است .این محصول از ابتدا دو ستاره بود و
ظاهرا قرار نیســت سطح کیفی ان ارتقا پیدا کند.سراغ دسته قیمتی سه
برویم که ان نیز میزبان محصوالت چینی است .در این گروه دو خودروی
چینی حضور دارد و هر دو انها توانســته اند چهار ستاره کیفی به دست
اورند .در این بین ،بسترن محصول مونتاژی گروه بهمن به حساب می اید
که در گزارش اردیبهشــت نیز چهار ستاره داشت ،بنابراین سطح کیفی
ان در خرداد تغییری نکرده است .چانگان نیز که در سایپا مونتاژ می شود
چهار ستاره کیفی خود را حفظ کرده است .وضعیت تداوم تولید چانگان
و بســترن هم با توجه به چالش تحریم ،مشخص نیست ،هرچند ظاهرا
سایپایی ها قصد دارند به هر شــکل ممکن چانگان را حفظ کنند.دسته
قیمتی ســه در گزارش قبلی میزبان دو محصول چینی دیگر به نام های
اریزو ۵و ام وی ام X۲۲نیز به عنوان خودروهایی ســه ستاره بود ،اما در
گزارش خرداد خبری از انها نیست.
دو میهمان جدید در دسته چهار
نگاهی هم بیندازیم به دســته قیمتی چهار که بیشــترین خودروهای
داخلی را در خود جای داده اســت .ماننــد چند گزارش قبلی ،همچنان
محصــوالت رنو و پژو رده هــای ابتدایی این گــروه را به خود اختصاص
داده اند .بر این اســاس ،تندر ۹۰پالس معمولی ،تندر ۹۰-پالس اتومات،
پارس تندر ،پــژو ۲۰۷صندوقدار اتومات ،پــژو ۲۰۷اتومات و پژو ۲۰۷
معمولی رده های اول تا ششــم را در این دسته قیمتی به دست اورده و
همگی موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده اند .هیچ کدام از خودروهای
مذکور تغییری در سطح کیفی شان نسبت به گزارش اردیبهشت رخ نداده
اســت ،چه انکه در ان گزارش نیز محصوالتی چهار ستاره بودند .در بین
خودروهای مذکور ،پژو ۲۰۷صندوقدار اتومات میهمان جدید این دسته
قیمتی به شمار می رود که در بدو ورود توانسته چهار ستاره کسب کند.
در گــزارش کیفی خرداد اما کماکان ســاندرو اتومات و تندر ۹۰-پارس
خودرو غیبت دارند که این موضوع می تواند با افت شــدید یا توقف تولید
انها در ارتباط باشــد .با توجه به رفتن رنو از ایران ،تولید محصوالت این
شــرکت در ایران خودرو و پارس خودرو رو به توقف است ،هرچند ظاهرا
خودروسازان برنامه هایی برای ادامه تولید انها در نظر دارند.بررسی جدول
رده بندی دسته قیمتی ســه نشان می دهد در رده های هفتم تا پانزدهم
این دســته با ۹خودرو مواجه می شویم که تنها یکی از انها (دنا پالس)
چهار ستاره اســت و هشت محصول دیگر ،سه ســتاره کسب کرده اند.
ایــن خودروها که عبارتند از دنا پالس ،تندر ،۹۰-رانا ،ام وی ام ،۳۱۵پژو
۲۰۶صندوقــدار ،پژو ،۲۰۶دانگ فنگ ،دنا و کوئیک ،همگی در گزارش
کیفی قبلی نیز محصوالتی با همین تعداد ســتاره بودند ،بنابراین تغییر
کیفی خاصی را در خرداد تجربه نکرده اند .همچنین در رده شــانزدهم
پژو پارس اتومات تولید ســایت کرمانشاه به چشــم می اید که توانسته
سه ستاره کیفی کســب کند .این خودرو نیز مانند پژو ۲۰۷صندوقدار
اتومات ،میهمان جدید دســته قیمتی چهار است.در گروه مورد بررسی
همچنین هفت خودروی دو ستاره نیز به چشم می اید و اتفاقا هیچ کدام
از انها در مقایســه با گزارش قبلی ،با تغییر ستاره بندی مواجه نشده اند.
این خودروها عبارتند از ســورن ،ســمند تبریز ،پژوپارس کرمانشاه ،پژو
۴۰۵خراســان ،ســاینا ،تیبا و تیبا .۲طبق گزارش منتشــره اما سطح
کیفی خودروهای حاضر در دســته قیمتی پنج طی خرداد در مقایسه با
اردیبهشت تغییری نکرده است .این دسته ،ارزان ترین خودروهای داخلی
را که شامل مدل های مختلف پراید می شود ،در خود جای داده است که
عبارتند از پراید ۱۳۱تولید ســایپا ،پراید ( ۱۱۱هاچ بک) ،پراید ۱۳۲و
پراید ۱۳۱تولید پارس خودرو .تمامــی این خودروها در گزارش کیفی
خرداد تنها دو ســتاره به دســت اورده اند و این موضوع نشــان می دهد
کیفیت انها در مقایسه با اردیبهشت تغییر خاصی نکرده است.
جامعه
ساخت مجتمع تجاری بلندمرتبه در 90متری دریاچه چیتگر!
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
7
اخبار
جمعیت سالمندی تهران 2برابر
میانگین کشوری
مدیرکل بهزیســتی اســتان تهران با بیان این که جمعیت
سالمندی در استان تهران دو برابر استان های دیگر است ،گفت:
13هزار و 900ســالمند در استان تهران پشت نوبت دریافت
خدمات هستند .بیات نژاد در مراسم افتتاح «مجتمع توانبخشی
و مراقبتی ستارگان درخشان» با اشاره به ضرورت ایجاد مراکز
توانبخشی ،گفت :در ۵۰سال اخیر تحوالت و تغییرات توسعه ای
در عرصه اقتصادی و اجتماعی ،دنیا و کشــور ما را تحت تاثیر
قرار داده اســت به طوری که شــاهد کاهش باروری و افزایش
سالمندی در کشــور بوده ایم .وی با بیان این که این تغییرات
باعث شدند در جمعیت کشور تحول صورت بگیرد و هزینه های
همه جانبه ای را ایجاد کند ،اظهار کرد :روبرو شدن با سالمندی
واقعیتی اجتناب ناپذیر است و باید این هشدار را بدهیم که اگر
به واقعیت های موجود توجه نکنیم دچار بحران خواهیم شــد.
بیات نژاد با بیان این که موضوع سالمندی به شرایط بازنشستگی
و وضعیت عمومی جســمی و روانی فرد مرتبط است ،تصریح
کرد :ســن سالمندی در برخی از کشورها از حدود ۶۰سالگی
شروع می شود و دارای دسته بندی های مختلفی است .مدیرکل
بهزیستی استان تهران با بیان این که براساس اخرین سرشماری
در سال ۱۳۹۵در کشور ۷.۵میلیون نفر سالمند وجود داشت،
ادامه داد :این رقم معادل حدود ۹.۲درصد جمعیت کشور است
این در حالی اســت که این رقم در استان تهران نزدیک به ۱۹
درصد است .به عبارتی دیگر جمعیت سالمندی در استان تهران
دو برابر جمعیت سالمندی استان های دیگر است .وی با اشاره
به این که این رقم تا سال ۲۰۵۰تا ۳۰درصد افزایش می یابد،
ادامه داد :نیازهای سالمندان ابعاد مختلف درمانی ،بهداشتی،
تفریحی ،اجتماعی و ...را شامل می شود و باید همه این ابعاد را
مورد توجه قرار داد .به گفته بیات نژاد ،در استان تهران در حوزه
سالمندی ۹۶مرکز شبانه روزی ایجاد شده است که به بیش از
۶۰۰۰ســالمند در این مراکز سرویس داده می شود .به گفته
مدیرکل بهزیستی استان تهران ۹۷۴ ،سالمند مجهول الهویه
در اســتان تهران در مراکز شبانه روزی نگهداری می شوند .وی
با اشاره به این که ۳۴میلیون تومان حق ویزیت در منزل برای
سالمندان پرداخت می شود ،اظهار کرد :چهار مرکز خدمات در
منزل نیز برای ۱۷۸نفر مشغول فعالیت است .همچنین سازمان
بهزیســتی ماهانه بیش از یک میلیارد و ۸۵۰میلیون تومان
برای یارانه سالمندان حاضر در مراکز هزینه پرداخت می کند.
بیات نــژاد در پایان این را هم گفت :بیــش از ۱۳هزار و ۹۰۰
سالمند در استان تهران پشت نوبت دریافت خدمات هستند.
تصویب کلیات اصالح ساختار بودجه
در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه به
ریاســت رئیس جمهور چارچوب های کلی و محورهای کالن
اصالح ساختار بودجه تصویب شــد .به گزارش پایگاه ریاست
جمهوری ،در این جلســه ،جمع بندی کمیته های کارشناسی
از چارچوب های کلی و محورهای کالن اصالح ساختار بودجه
ارائه شد .این اصالحات مبتنی بر برنامه های اقتصاد مقاومتی و
سیاست های کلی ابالغی مقام معظم رهبری در موارد ذی ربط
و همچنین اصالحات اساسی مورد نیاز برای کاستن از وابستگی
بودجه کشور به درامدهای نفتی و ثبات اقتصادی تنظیم شده
است .کلیات اصالح ساختار بودجه در چهار محور اساسی شامل
درامدزایی پایدار ،هزینه کرد کارا ،ارتقای ثبات ،توسعه و عدالت
و اصالحات نهادی و نظام بودجه ریزی به تصویب رسید .سران
ســه قوه و اعضای جلسه با تصویب کلیات یاد شده موافقت و
مقرر کردند موضوعات اولویت های اصالح ساختار در چارچوب
طرح کلی در دستور کار جلسه اتی قرار گیرد.
حذف تعمدی یا خودسرانه اپشن
وارداتی ها
یکشنبه گذشته مهلت دوماهه ترخیص خودروهای رسوب
کرده در گمرک به اتمام رســید این در شــرایطی اســت که
هم اکنون شرکت های وارد کننده تمام تمرکز خود را برتحویل
محصوالت به مشتریان قرار داده اند .حال در شرایطی که به نظر
می رسد مشــتریان خودروهای ترخیص شده پس از مدت ها
چشم انتظاری باید از دریافت خودروی ثبت نامی خود خوشحال
باشــند ،اما انها با مشــکل جدیدی روبه رو شده اند .تعدادی از
مشتریان در تماس با «دنیای اقتصاد» عنوان کرده اند که بعضی
از شــرکت های وارد کننده هنگام تحویل محصوالت اقدام به
حذف برخی اپشــن ها یا قطعات مانند سیستم پخش و ...از
خودروهای وارداتی کرده اند .این در شرایطی است که در چک
لیست مربوط به تحویل خودرو که از سوی شرکت واردکننده
در اختیار مشــتریان قرار داده می شود ،در مقابل اقالم حذف
شده ،تیک تایید مبنی بر موجود بودن ان قطعه یا اپشن خورده
اســت .در واقع مشــتری با امضای برگه مذکور تایید می کند
که خودروی خود را با تمام امکانات تحویل گرفته اســت .این
مساله را با مهدی دادفر دبیر انجمن واردکنندگان مطرح کردیم
تا از چند و چون این اتفاق مطلع شــویم .دادفر می گوید این
مساله قطعا تخلف است و شرکت های وارد کننده اجازه ندارند
محصوالت خود را با حذف اپشن یا قطعه در اختیار مشتریان
قرار دهند .این فعال صنفی پیش بینی می کند که این دســت
اتفاقات بدون هماهنگی با شرکت نمایندگی اتفاق افتاده است.
دادفر می گوید :ریشه این مساله را باید در بخش های تحویل و
فروش شرکت های واردکننده متخلف جست وجو کرد؛ چراکه
این امکان وجود دارد برخی از افراد در بخش های مورد اشــاره
به صورت خودسرانه اقدام به حذف برخی اپشن ها کرده باشند.
دبیر انجمن واردکنندگان به مشتریان توصیه می کند در صورت
برخورد با این مســاله ،مراتب را با مدیریت ارشد شرکت های
واردکننــده ای که محصولش را خریــداری کرده اند ،در میان
بگذارند و پیگیر مطالبات خود باشند.
سایت روزنامه خوب
r
8
i
.
d
o
o
کانال تلگرام
www.telegram.me/goodnewspaper
g
.
w
w
روزنامه اجتماعی -اقتصادی
w
اینستاگرام
good.newspaper
دوشنبه 24تیر 1398سال دوم شماره101
راپورت
شاعرانه
صاحب امتیاز :شرکت جهان سبز
مدیر عامل :حسین احمدی
مد یر مسئول :مهدی احمدی
زیر نظر شورای سردبیری
اد رس :تهران -خیابان مطهری -بعد از سلیمان
خاطر -خیابان اورامان -پالک 43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشر گسترامروز
چاپخانه :گل اذین
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
رکورد ۹ساله تورم اجاره شکست
نبض قدیم و جدید بازار اجاره مسکن
شهریست پرظریفان و از هر طرف نگاری
یاران صالی عشق است گر می کنید کاری
چشم فلک نبیند زین طرفه تر جوانی
در دست کس نیفتد زین خوبتر نگاری
هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکب
بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری
چون من شکسته ای را از پیش خود چه رانی
کم غایت توقع بوسیست یا کناری
می بی غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب
سال دگر که دارد امید نوبهاری
در بوستان حریفان مانند الله و گل
هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری
چون این گره گشایم وین راز چون نمایم
دردی و سخت دردی کاری و صعب کاری
هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی
مشکل توان نشستن در این چنین دیاری
بازار اجاره مســکن در تهران برای دومین ســال پیاپی ،از نگاه مســتاجرها
«نابسامان و ملتهب» ارزیابی می شود اما در همین بازار تابستانی می توان سه
نقطه روشن و متفاوت را رصد کرد .سال گذشته با افزایش ۲۷درصدی میانگین
هزینه اجاره نشینی در پایتخت ،رکورد بیشترین رشد اجاره بها در ۹سال گذشته
شکسته شد .در حال حاضر سرعت بدتر شدن اوضاع برای مستاجرها کند شده
است به طوری که موجران به یک علت ،نرخ های پیشنهادی را کمتر از انچه سال
گذشته افزایش دادند ،باال برده اند .دو اتفاق نیز جلوی کاهش عرضه واحد اجاره ای
را گرفته است.
رکورد ۹ساله بیشترین رشد ساالنه اجاره بها در پایتخت شکسته شد .در سال
۹۷میزان رشد میانگین اجاره بهای ساالنه هر مترمربع اپارتمان مسکونی در
تهران ۲۷درصد بوده اســت که این میزان رشد از سال ۸۸تاکنون بی سابقه
بوده است .مرور امار تغییرات اجاره بها در سال های گذشته نشان می دهد طی
چهار سال قبل از سال ۹۷دامنه نوسان اجاره بها بسیار محدود بوده و در نتیجه
ارامش بر بازار اجاره حاکم بوده است .این در حالی است که در سال ۹۷تالطم
قیمتی موجب شد یک سال استثنایی در بازار مسکن رقم بخورد .گزارش رسمی
مرکز امار ایران از وضعیت اجاره بها در شهر تهران به عنوان اخرین امار رسمی
درباره نبض بازار اجاره مسکن ،حاوی اطالعاتی است که وضعیت بازار اجاره سال
گذشته را توضیح داده و در عین حال نشان می دهد بازار اجاره در سال ۹۸با چه
ارقامی کار خود را اغاز کرد .این گزارش حاکی از ان است که میانگین اجاره بهای
یک مترمربع اپارتمان مسکونی در پایتخت طی یکساله ۹۷به ۳۲هزار و ۵۰۰
تومان رسید .این رقم یعنی برای اجاره هر مترمربع اپارتمان بدون پرداخت ودیعه
و تبدیل بخشی از اجاره به مبلغ رهن ،باید به طور میانگین ۳۲هزار و ۵۰۰تومان
پرداخت شود .این رقم میانگین در مقایسه با متوسط اجاره بهای هر مترمربع
اپارتمان مســکونی در سال ۹۶رشد قابل توجه ۲۷درصدی داشته است .این
میزان باالترین رشد یکساله اجاره بها در تهران از سال ۸۸به بعد است و به این
ترتیب رکورد ۹ساله رشد اجاره بها در سال ۹۷شکسته شد .میزان رشد ساالنه
میانگین اجاره بها در پایتخت در سال ۸۸معادل ۳۴درصد بوده است.
نکته جالب و قابل توجه این است که برخالف تصور عمومی شکل گرفته مبنی
بر اینکه هر زمان قیمت ها در بازار معامالت مسکن تند است ،بازار اجاره ارام است
و عکس این روند را نیز صادق می دانند ،بررسی مقایسه ای وضعیت بازار امالک
اجاری در سال های اخیر نشان دهنده روندی کامال متفاوت است .بین سال های
۹۳تا ۹۶که فاز بازار معامالت مسکن رکودی بوده است ،اتفاقا ارامش نسبی بر
بازار اجاره بها نیز حاکم بود .میزان رشد یکساله میانگین اجاره بها در شهر تهران
طی یکساله ۹۳رقمی بالغ بر ۱۲درصد بوده است .همچنین این میزان رشد در
سال های ۹۵ ،۹۴و ۹۶به ترتیب ۲ ،۱۰و ۱۰درصد بوده که ارقام قابل توجهی
به شمار نمی اید .این در حالی است که نگاهی به امارهای وضعیت بازار اجاره تا
اوایل دهه ۹۰نیز حاکی از رشد میانگین اجاره بها به میزان ساالنه ۲۵درصد بین
ســال های ۸۴تا سال ۹۲است اما پس از این سال دوره کم نوسان هم در بازار
خرید و هم در بازار اجاره مسکن اغاز شد.
بررسی داده های مربوط به گذشــته دو بازار معامالت و اجاره مسکن نشان
می دهد عموما جهش اجاره بها با دو فصل تا یک سال فاصله پس از جهش قیمت
مسکن رخ می دهد .بنابراین علت اوج گیری اجاره بها در سال ۹۷نیز همین فاصله
طبیعی با شروع دوره رونق معامالت مسکن و به دنبال ان افزایش قیمت ها در
زمستان سال ۹۶است .میانگین اجاره بهای هر مترمربع اپارتمان مسکونی در
فصل بهار ســال ۹۷با ۲۷درصد رشد نسبت به فصل مشابه سال ۹۶روبه رو
شد .این میزان رشد در فصل تابستان به اوج خود رسید ،طوری که در این فصل
میانگین فصلی اجاره بها در تهران ۳۰درصد نسبت به تابستان سال ۹۶افزایش
یافت .میزان رشد نقطه ای فصلی اجاره بها در پاییز و زمستان سال گذشته نیز به
ترتیب ۲۹و ۲۵درصد بوده است .به طور کلی مستاجران تهرانی از اوایل دهه ۹۰
تاکنون دو سال فوق العاده ملتهب و پرتنش را تجربه کرده و پشت سر گذاشتند
که یکی ســال ۹۲و دیگری سال ۹۷بوده است .این در حالی است که سطح
تنش و التهاب در ســال ۹۷به مراتب بیشتر از سال ۹۲بود .امارهای رسمی
منتشر شده از سوی مرکز امار ایران نیز وجود این دو تنش را تایید می کند .برابر
این امارها ،میانگین افزایش نقطه ای اجاره بها در تابستان سال گذشته ۳۰درصد
بوده است .این در حالی است که تابستان سال گذشته مستاجران در تحقیقات
میدانی اعالم می کردند که میزان افزایش اجاره بهای پیشنهادی موجران بین۵۰
تا ۱۰۰درصد بوده است.
البته اختالف مشهود امار رســمی در بازار اجاره بها با داده های غیررسمی و
شهودی که البته غیر قابل انکار هستند ،از دو عامل نشات گرفته است .عامل
اول این اســت که تعداد زیادی از قراردادهای منعقد شده در بازار اجاره عمال
ثبت رسمی نمی شود و طرفین روی نگارش پیشنویس و امضای شهود توافق
می کنند .به این ترتیب با عدم اخذ کد رهگیری برای این قراردادها که تعدادشان
کم نیست ،ارقام انها در محاسبات میانگین نرخ اجاره بها استفاده نمی شود .عامل
دوم این اختالف قیمتی اشکار بین امار رسمی و غیررسمی نیز پرتعداد بودن
قراردادهای تمدید شده در سررسید است که این اقدام نیز اغلب بدون مراجعه
به بنگاه و با پشت نویسی قرارداد اولیه با توافق موجر و مستاجر انجام می شود.
بنابراین امار این معامالت نیز در میانگین اعالمی توسط نهادهای رسمی منظور
نمی شود .این فاصله در بازار رسمی معامالت مسکن تقریبا وجود ندارد؛ چراکه در
جریان خرید و فروش معموال خریدار خود درخواست ثبت رسمی مبایعه نامه و
اخذ کد رهگیری می کند تا درجه اطمینان خود نسبت به صحت معامله را تقویت
کند .در نتیجه داده های منتشر شده از سوی نهادهای رسمی درباره معامالت
مسکن به طور کامل و قدرتمند وضعیت بازار را نمایندگی می کند.
بازگشت تدریجی ارامش به بازار اجاره
بازار اجاره ســال ۹۸شهر تهران با متوسط بهای اجاره ۳۵هزار تومان در هر
مترمربع کار خود را اغاز کرد ،چراکه میانگین بهای اجاره هر مترمربع اپارتمان
مسکونی در ماه پایانی سال گذشته همین حول و حوش بوده است .هنوز تصویر
کامل و دقیقی از وضعیت بازار اجاره بها در ســال ۹۸در امار نهادهای رسمی
منعکس نشده است اما تحقیقات میدانی حاکی از این است که بازار اجاره بها
امســال حاوی سه نقطه روشن و در واقع سه اتفاق مثبت است که می تواند به
بازگشت ارامش به این بازار و کاهش تنش مستاجران کمک کند .البته وضعیت
نرخ اجاره بها به گونه ای است که عموم مستاجران همچنان تصویری کامال تاریک
از این بازار دریافت می کنند ،اما انعکاس این سه نقطه روشن نوید می دهد که
بازار تابستانی اجاره در سال ۹۸وضعیت به مراتب معقول تر و بهتری نسبت به
تابستان سال گذشته دارد.
نقطه روشن اول را باید در «میزان افزایش اجاره بهای پیشنهادی اعالمی از
سوی موجران» جست وجو کرد .در تابستان سال گذشته بسیاری از موجران
اجاره بهای پیشنهادی خود را بین ۵۰تا ۷۰درصد افزایش داده بودند؛ البته
تحقیقات میدانی حکایت از ان دارد که الزاما قیمت پیشــنهادی موجران با
اقبال مســتاجران روبه رو نمی شــد و در نهایت بهای اجاره در قرارداد نهایی
منعقد شــده قدری تعدیل می یافت ،اما پیشنهاد اولیه موجران روی افزایش
۵۰تا ۷۰درصدی اجاره متمرکز بود .ولی امسال بسیاری از موجران به افزایش
تا ۳۵درصدی اجاره بها در مبلغ پیشــنهادی اعالمی خود بسنده کرده اند و
موارد بسیاری نیز در فایل های موجود تا ۳۰درصد افزایش قیمت پیشنهادی
داشته اند .علت این تغییر رویه در قیمت گذاری امالک اجاری بیش از اینکه به
دریافت پیام موجران از بازار اجاره باز گردد ،نشات گرفته از این است که وزن
ریالی میزان اجاره بها در مبلغ اجاره ماهانه امالک به شدت افزایش یافته است.
موجران عنوان می کنند که سال گذشته افزایش ۵۰درصد اجاره بهای ۱ /۵تا
۲میلیــون تومانی عرف بازار ،نهایتا ۷۵۰هزار تا یک میلیون تومان بود .این
در حالی است که معادل ریالی افزایش ۵۰درصدی اجاره های ۲تا ۳میلیون
تومانی که بسیاری از موجران در حال حاضر ان را دریافت می کنند ،به بیش
از یک تا ۱ /۵میلیون تومان می رسد که رقم معقولی نیست و نادیده مشخص
است که بسیاری از مستاجران از پرداخت این میزان افزایش اجاره بها ناتوان
هستند .بنابراین موجران به شکل خودکار پذیرفته اند که این میزان افزایش
اجاره ماهانه قابل پرداخت نیست و به همین خاطر به افزایش اجاره عموما تا
حداکثر ۳۰درصدی بسنده کرده اند.