هفته نامه سرافرازان شماره 443
هفته نامه سرافرازان شماره 443
هفته نامهسراسری
دوشنبه 11اردیبهشت 10/1402شوال /1444یک می /2023سال یازدهم /شماره 1500 / 443تومان
پرونده ای به مناسبت «روز جهانی کارگر»
نقشهرنج
رویدستانپینه بسته
انتخاباتی اردوغان
پرده برداری از رقیب
ِ
رخ پیدا و پنهان
کمالقلیچ داراوغلو؛
بحران در اسرائیل
گاندیترکیه!
ِ
www.magland.ir
ویتنیهیوستون؛
پرفروش ترین
خواننده تمام دوران
www.sarafrazannews.ir
دانستنی های
سفر به فومن
sarafrazan 94 @gmail.com صفحه 1
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
2
پرونده
پرونده ای به مناسبت «روز جهانی کارگر»
نقشهرنج
رویدستانپینه بسته
یشـود ،پیامدهای انفجار
«ماجـرای های مارکـت» کـه «قتل عـام» یا «شـورش های مارکت» نیز نامیده م
بمبـی بـود کـه در تظاهـرات کارگـری در ۴مـی ،۱۸۸۶در میـدان «های مارکـت» واقـع در شـیکا گو رخ
تسـاعت
داد .ایـن تجمـع مسـالمت امیز در حمایـت از اعتصـاب کارگـران بـرای محدودیـت کار بـه «هش
در روز» شـکل گرفتـه بـود؛ زیـرا روز پیـش از ان ،پلیـس یک نفـر را کشـته و چندیـن کارگـر را زخمـی کـرده
بـود .هنگامی کـه ان هـا بـرای پرا کنده کـردن تظاهـرات اقـدام کردنـد ،فـرد ناشناسـی یـک بمـب دینامیـت
به سـمت پلیـس پرتـاب کـرد و منجـر بـه کشته شـدن هفـت افسـر پلیـس و حداقـل چهـار غیرنظامـی
ـرم
شـد و ده ها نفـر دیگـر زخمـی شـدند .در دادرسـی های حقوق ِـی پـس ا ًز ان ،هشـت انارشیسـت ب هج ِ
توطئـه محکـوم شـدند .شـواهد نشـان مـی داد یکـی از متهمـان احتمـاال بمـب را سـاخته؛ امـا هیچ یک از
محا کمه شـوندگان ان را پرتـاب نکـرده .هفت نفـر بـه اعـدام و یک نفـر بـه ۱ ۵سـال زنـدان محکـوم شـدند.
فرمانـدار ایلینـوی؛ «ریچـارد جیمـز اوگلزبی» دو فقره را به حبس ابد تقلیـل داد .دیگری به جای مواجهه
بـا چوبـه دار ،در زنـدان خودکشـی کـرد .چهار نفـر دیگـر در ۱۱نوامبـر ۱۸۸۷به دار اویخته شـدند .در سـال
« ،۱۸۹۳جـان پیتـر التگلـد» (فرمانـدار ایلینـوی) سـایر متهمـان را عفـو کـرد و احـکام دادگاه را مورد انتقاد
قـرار داد .اقـدام های مارکـت به طور کلـی به عنـوان منشـا اولیـه «روز جهانـی کارگـر» کـه اول مـاه مـی برگـزار
یهـای اجتماعـی در میـان طبقـه کارگـر
می شـود ،قابل توجـه تلقـی می شـود و همچنیـن اوج ناارام
امریکاسـت و به عنـوان اشـوب بزرگـی شـناخته شـده اسـت.
مصطفیرفعت
اول مــاه ِمــی به عنــوان «روز جهانــی کارگــر» در جهــان شــناخته می شــود؛ و
mrafat0@gmail.comفرصتی ســت بــرای بزرگداشــت ســهم کارگــران و طبقــه کارگــر .شــعار ســال 2023
ایــن روز« ،محیــط کار ایمــن و ســالم؛ یــک اصــل اساســی و حــق کار اســت» انتخــاب شــده و هدفــش
ا گاهی بخشــی درمــورد ســامت کارگــران در محیط هــای کاری ســت .ایــن روز در بســیاری از کشــورها
به عنــوان تعطیــات ملــی اعــام شــده اســت .در طــول صنعتی شــدن در اوایــل قــرن نوزدهــم ،طبقــه کارگــر
در «ایاالت متحــده» توســط صنعتگــران مورد اســتثمار قــرار گرفــت و مجبــور شــد تــا 15ســاعت در روز کار
کنــد .این امــر کارگــران را وادار کــرد تــا صــدای خــود را علیــه اســتثمار بلنــد کننــد و خواســتار تعطیــات بــا
حقــوق ،دســتمزد عادالنــه و زمــان اســتراحت بــرای نیــروی کار شــوند .درواقــع ،وقایــع های مارکــت در
یو چهارمین «روز جهانــی کارگــر» گرامــی
شــیکا گو در ،1886بانـ ِـی ایــن اتفــاق شــد و امســال ،یک ص دو سـ
داشــته می شــود. صفحه 2
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
3
پرونده
2.49
اروپا
4.22
اسیا و اقیانوسیه
3.52
4.53
خاورمیانه
و شمال افریقا
امریکا
3.76
افریقا
وضعیت حقوق کارگران جهان در سال ۲۰۲۲
فروریزی کارخانه «رانا پالزا» در دا کا (پایتخت بنگالدش) می گذرد که در ان ،بیش از ۱۱۰۰نفر کشـته و بیش از ۲۶۰۰نفر مجروح شـدند .این رویداد که «مرگبارترین فاجعه صنعت پوشـا ک» شـناخته
۱۰سـال از حادثه دل خراش
ِ
می شـود ،وا کنش جهانی را با فشـار جامعه بین المللی برای بررسـی دقیق رویه های بهداشـتی و ایمنی صنعت ُمد و منسـوجات برانگیخت؛ و منجر به اجرای سـریع توافقنامه اتش نشـانی و ایمنی سـاختمان در «بنگالدش»
شـد کـه بـه اتحادیه هـا قـدرت بیشـتری داد و چارچوبـی بـرای پاسـخگویی برندهـای ُمـد به خاطـر رفاه کارکنان کارخانه خود فراهم کـرد .این توافقنامه که سـال ۲۰۱۳به اجرا درامد ،با بیش از ۲۲۰برند متعهد به پیوسـتن به ان،
اثرگذاری این توافقنامه
گامی بزرگ و روبه جلو برای حقوق کارگران درنظر گرفته شـد .در اوت ،۲۰۲۱برندها و اتحادیه ها بر سـر یک معاهده بین المللی جدید به توافق رسـیدند که درنظر گرفته شـده اسـت تا امکان گسـترش
ِ
ً
ً
به سایر کشورها را فراهم کند .درحالی که مطمئنا این اقدامات ،حرکتی در مسیر درست است ،کمپین ها تا کید می کنند که هنوز کارهای زیادی باید انجام شود؛ مثال طبق کمپین Clean Clothes؛ چندین مجموعه مطرح؛
یشـده توسـط «کنفدراسـیون بین المللی اتحادیه های کارگـری» ( )ITUCبرای
ازجملـه «امـازون»« ،لیوایـز»« ،ایکـه ا» و «وال مـارت» تـن به امضای این معاهده نداده اند .اینفوگرافیک این گزارش بااسـتفاده از داده های گرداور
ارائه نمایی کلی از «وضعیت حقوق کارگران در سراسـر جهان» طراحی شـده اسـت .طبق تحلیل ان ها؛ «بنگالدش» ازنظر کنفدراسـیون یادشـده ،در «پایین ترین رده» ازنظر حقوق کارگران قرار گرفت (به جز مکان هایی که
انتهایـی
در ان شکسـت کلـی حا کمیـت قانـون مشـخص شـده) .ایـن سـازمان گفـت کـه این کشـور را به همـراه «بلاروس»« ،برز یـل»« ،کلمبیـا»« ،مصـر»« ،اسـواتینی»« ،فیلیپیـن»« ،گواتمـاال»« ،میانمـار» و «ترکیـه» در رده هـای
ِ
بکـه امتیـاز ۱مسـاوی با «نقض
فهرسـت قـرار دارنـد .کنفدراسـیون ITUCدراین پژوهـش ۱۴۸ ،کشـور را برپایـه «حـق ازادی تشـکل ،حـق چانه زنـی جمعـی و حـق اعتصـاب» رتبه بنـدی کـرد و بـه هـر کشـور امتیـاز داد؛ به این ترتی
پرا کنـده حقـوق» و امتیـاز ۵+به معنـای «عـدم تضمیـن حقـوق ناشـی از نقـض حا کمیت قانون» اسـت .همان طورکه این اینفوگرافیک نشـان می دهد؛ تنها چند کشـور منتخب «نشـان سـبز تاییـد» را دریافت کردند که همگی
درصد کشـورها حق کارگران خـود را برای اعتصاب در سـال ۲۰۲۲نقض کرده اند .در سـال ۲۰۱۴این رقم ۶۳درصد بـود .گزارش این
یشـود؛ به طوری که ۸۷
در اروپـا هسـتند .در بقیـه جهـان ،تصویـری کمتـر امیدوارکننـد ه دیـده م
ِ
مرکز عنوان کرده که اتحادیه های کارگری در سـال گذشـته در ۱۳کشـور متحمل ضررهای جانی نیز شـده اند که ازاین منظر« ،کلمبیا» مرگبارترین کشـور اسـت .در سـال گذشـته میالدی ،خاورمیانه و شـمال افریقا با میانگین
،۴٫۵۳بدترین امتیاز را در بین مناطق در «شاخص حقوق جهانی» دریافت کردند .پس ازان ،اسیا و اقیانوسیه با ،۴٫۲۲افریقا با ،۳٫۷۶امریکا با ۳٫۵۲و اروپا با ۲٫۴۹قرار دارند .میانگین رتبه اسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۱
از ،۴٫۱۷بـه ۴٫۲۲رسـید کـه کمـی «بدتـر» نسـبت به قبل اسـت .ایـن نمـودار نه تنهـا کارگـران پوشـا ک؛ بلکـه به طورکلـی همـه کارگـران را درنظـر می گیـرد و گـزارش ITUCتوضیـح داد ه کـه در «بنـگالدش» ،صنعـت پوشـا ک یکی از
بزرگ ترین بخش هاسـت که بیش از ۴٫۵میلیون نفر را اسـتخدام می کند .این کشـور ،امتیاز ۵را دریافت کرد که نشـان می دهد هیچ تضمینی برای حقوق کارگران در انجا وجود ندارد .براسـاس این گزارش؛ کارگران در ۴۳درصد
از کشـورهای منطقه اسیا-اقیانوسـیه در سـال ۲۰۲۲خشـونت را تجربه کردند که نسـبت به ۳۵درصد در سـال ،۲۰۲۱نشـان از افزایش دارد« .هند» و «پا کسـتان» نیز شـاهد خشـونت پلیس علیه کارگران بودند؛ درحالی که
مقامات «هنگ کنگ» اتحادیه های کارگری و سـازمان های طرفدار دموکراسـی را سـرکوب کردند و نقض حقوق بشـر در «میانمار» ادامه یافت .در «چین» ،اقلیت ها توسـط مقامات بازداشـت و به کار اجباری مجبور شـدند تا
صنعـت پوشـا ک بـه مسـیر خـود ادامـه دهـد .گفتنی سـت؛ ITUCپرسشـنامه هایی را بـه اتحادی ههـای ملـی در کل جهان ارسـال می کند تا مـوارد نقض حقوق کارگـران را گزارش کنند .این موارد هرسـال از اوریل تـا مارس ثبت و
یشـود تا شـاخصی ایجاد شـود که منعکس کننده نقض حقوق کارگران در قانون و عمل باشـد.
تایید و سـپس هر کشـور طبق ۹۷متغیر کنوانسـیون های «سـازمان بین المللی کار» و رویه قضائی ،تجزیه وتحلیل م صفحه 3
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
4
پرونده
خطرنا ک ترین کشورهابرای کارگران
در بسیاری از مناطق جهان« ،ایمنی محل کار» به شدت در چند دهه اخیر افزایش یافته و محیط های کاری سالم را برای بسیاری از کارکنان تضمین می کند .تحقیقات به نقل از «سازمان
بین المللـی کار» ( )ILOنشـان داد؛ در سـال ،2017بیـش از 2.8میلیون نفـر جـان خـود را از دسـت داده انـد و 374میلیون نفـر دیگـر در مسـیر کاری دچـار جراحـات غیرکشـنده شـده اند .طبـق
داده های ILO؛ «کاسـتاریکا» درحال حاضر با 9421مورد صدمات غیرکشـنده و همچنین 9.7نفر صدمات شـغلی کشـنده به ازای هر 100000کارگر در سـال 2016بیشـترین تعداد اسـیب های
ناشـی از کار را دارد .برای دهه ها ،اقتصاد این کشـور ب هشـدت به کشـاورزی و گردشـگری متکی بود .از اغاز هزاره ،تولید و صنعت از بخش کشـاورزی پیشـی گرفته و شـرکت هایی مانند «اینتل»
یـا «پرا کتـر انـد گمبـل» سـرمایه گذاری زیـادی در انجـا داشـته اند .طبـق گـزارش رسـانه ها؛ تاسیسـات ریزپردازنـده «اینتـل» مسـئول پنج درصـد از کل تولیـد ناخالـص داخلـی و 20درصـد از کل
صادرات «کاسـتاریکا» در سـال 2006بود .شـواهد حکایتی از کشـورهای دیگر نشـان می دهد که تمرکز فوق بر صنعت و تولید نیز ممکن اسـت مسـئول تعداد باالی صدمات شـغلی کشـنده
باشد .درحالی که «کاستاریکا» داده های تفکیک شده ای درمورد اسیب های کشنده طبق فعالیت اقتصادی ارائه نمی کند« ،مکزیک» و «ترکیه» که رتبه های نهم و دهم را ازنظر غیرکشنده
ً
8مـورد مـرگ ناشـی از کار 118 ،نفـر در بخـش تولیـد 76 ،نفـر در ساخت وسـاز و
و همچنیـن «دوم» و «سـوم» ازنظـر اسـیب های شـغلی کشـنده دارنـد ،ارائـه می دهنـد؛ مثلا در «مکزیـک» از 06
86نفر در بخش حمل ونقل و ذخیر هسـازی جان خود را از دسـت دادند« .ترکیه» 386مورد مرگ در ساخت وسـاز 297 ،مرگ در تولید و 258مرگ در حمل ونقل و ذخیره سـازی از مجموع
یشـوند نیز در فهرسـت جوامعی اند که بیشـترین اسـیب های شـغلی
یشـان شـناخته م
1394مـورد را ثبـت کـرده اسـت .کشـورهایی ماننـد «پا کسـتان» و «پرتغـال» کـه به دلیـل صنایـع نساج
یکـه حسابرسـان مسـتقل به طورمنظـم شـیوه های کار و شـرایط کار در صنایـع ُمـد جوامـع فوق الذکـر را بررسـی و امضـا می کننـد ،واقعیـت اغلـب تلخ تـر از
را بـه ازای هـر 10000کارگـر دارنـد .درحال
ً
ارزیابی هـای رسمی سـت؛ مثلا گـزارش سـازمان غیردولتـی دید هبـان حقـوق بشـر درمـورد کارگـران پوشـا ک «پا کسـتان» در سـال ،2019بـه شـرکت هایی اشـاره دارد کـه حداقـل دسـتمزد را بـه
کارگری انجا اسـیب زد ه اسـت .انالیز صورت گرفته
یسـت که ب هشـدت به جامعه
کارمندان خود نمی پردازند؛ فقدان قراردادهای کتبی ،اخراج زنان باردار و کسـورات ایام بیماری نیز از موارد
ِ
یشـده دراین ایفنوگرافیک ،خطرنا ک ترین جاها برای کارگران انـد؛ اعدادی که
از وضعیـت کارگـران در 72کشـور طـی سـال های 2016تـا 2021ایـن نتیجه گیـری را حاصل کرده که 10کشـور معرف
در دوایر زیر نام هر کشـور عنوان شـده ،تعداد مرگ های ناشـی از حوادث کار در ان کشـورها اسـت و اعداد باالی نام هر کشـور ،به تعداد حوادث شـغلی اشـاره دارد که منجربه مرگ نبوده اند. صفحه 4
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
پرونده
قراردادهای یک ماهه؛یا خطر اخراج بیخ گوش کارگران؟!
ً
یک ماهه کـردن قراردادهـا ،احتمـاال پولتیـک جدیـد کارفرمایـان اسـت تـا بـدون دردسـر اضافـی در ادارات کار و مراجـع حـل اختلاف ،بتواننـد تعـداد زیـادی از کارگران خـود را «تعدیل» کنند؛ به ایـن دو عبارت خبری
کـه در دوروز متوالـی منتشـر شـده توجـه کنیـد :کارگـران چینـی زریـن ایـران گفته انـد کـه در ما ههـای اخیـر ،تمـام قراردادهـای کارگران بـه قراردادهـای یک ماهه تبدیل شـده .ا گر کارگـری قبل ازاین قرارداد شـش ماهه
یسـت ...کارکنـان بخـش فـروش متـروی تهـران گفته انـد که از اواخـر پارسـال قراردادهایمان یک ماهه شـده و هرمـاه که کارفرما
داشـت ،حـاال بـا خاتمـه زمـان ان بـا او یک ماهـه قـرارداد می بندنـد و ایـن ،موجـب نگران
مصداق «مشـت
به
تردید
ن
بدو
که
ـت
س
ی
متوال
دوروز
در
پیاپی
خبر
دو
از
ـی
ش
بخ
تنها
نمونه،
دو
ـن
ی
ا
ـا؛
ن
ایل
ـزارش
گ
ه
ب
...
ـم
ی
دار
اراده کنـد می توانـد عـذر مـا را بخواهـد درحالی کـه خیلـی از مـا بـاالی 10سـال سـابقه کار
ِ
ـکلی کارگران سوءاسـتفاده می کنند و مدت زمـان قراردادهای کارگران باسـابقه را تنزل
ش
ت
ی
ب
و
ـی
ی
صدا
ی
ب
از
و
ـر
ظ
نا
ـای
ه
نهاد
و
نمونـه خـروار اسـت»؛ کارگاه هـا و شـرکت های بسـیاری هسـتند کـه از غفلـت ادارات کار
ِ
ً
کار یک ماهه به
می دهند .کارگری که 15-10سـال در یک کارگاه سـابقه کار دارد و تاپیش ازاین قراردادهایش ی
کسـاله یا شـش ماهه بوده ،نا گهان در ماه های اخیر با پدیده کامال جدیدی روبرو شـده :قراردادهای ِ
خواسـت و اراده کارفرما و بدون اینکه در ماهیت کار ،شـرایط کارگاه و قوانین موضوعه در کشـور ،کوچک ترین تغییری اتفاق افتاده باشـد! یک ماه هشـدن قراردادهای نیروی کار ،اتفاق بسـیار نگران کننده ای سـت
زیـرا به معنـای یـک گام قبـل از بیـکاری و اخـراج اسـت؛ کارفرماهـا برای اینکـه ریسـک شـش ماه یـا حتـی سـه ماه حقـوق دادن بـه کارگـران را ب هجـان نخرنـد ،قراردادهـا را برخلاف قانـون یک ماهـه می کننـد تـا اخـر هرماه
ـمی اینکه «دیگر هیچ حق وحقوقی ندارم» اخراج کنند .به راسـتی چرا بخشـی
بتوانند به راحتی درمورد ادامه اشـتغال کارگران تصمیم بگیرند و هرماه تعدادی ازان ها را بعد از پرکردن فرم تسویه حسـاب و اعالم رس ِ
یشـود ،به جای پیشـرفت در کار ،از نردبان بدون پله ارتقای شـغلی سـقوط می کنند؛ مگر با افزایش سـابقه و تخصص ،نباید امنیت شـغلی ،درامد و مزایا
از کارگران ایرانی ،هرچه سـابقه کار و تخصصشـان بیشـتر م
ً
یسـت؛ چطـور یـک کارفرمـا بـه خـود اجـازه می دهـد با کارگری که 15-10سـال سـابقه دارد و همیشـه
قتـر کـردن بی ثبـات کاری ،کاری قانون
و امیـد بـه اینـده افزایـش یابـد و ایـا اساسـا کاهـش مدت زمـان قـرارداد و عمی
تیز تیغ تعدیـل را بر گردن تمـام کارگران خود گذاشـته اند؟!
قراردادهایـش یک سـاله تمدیـد می شـد ،قـرارداد یک ماهـه ببنـدد؟ کجـای ِ
کار قانـون یـا مجریـان قانـون می لنگد کـه کارفرمایان این چنین بـا فراخ بال ،لبه ِ
به نظـر می رسـد «قانـون» حداقـل در ابتدایی تریـن خوانـش از ان ،ایـرادی نداشـته باشـد؛ نـگاه اجمالـی بـه دو مـاده از قانـون کار -مـاده ۸و تبصـره مـاده -۱۰نشـان می دهـد کـه کاهش مزایـا و مولفه های قـرارداد کار
ً
کامال غیرقانونی سـت ضمن اینکه کارفرما مکلف اسـت یک نسـخه از قرارداد کار را به کارگر ،یک نسـخه به تشـکل کارگری و نسـخه ای دیگر را به ادارات کار بدهد؛ بنابراین ادارات کار ا گر اراده ای برای نظارت جدی
ً
ـرارداد کار ،زمان شـش ماه بوده،
داشـته باشـند ،بایـد قاعدتـا بتواننـد بـا قیـاس دو نسـخه اخیـر قـرارداد کار هـر کارگـر ،پـی بـه قانون گریزی کارفرما ببرنـد و او را بـرای این خبط بزرگ مجازات کنند؛ ا گر در نسـخه قبلی ق
ِ
کارفرمـا نمی توانـد در نسـخه بعـدی ،ایـن مولفـه را بـه یک مـاه کاهـش دهـد .مـاده 8قانـون کار می گویـد« :شـروط مذکـور در قـرارداد کار یـا تغییـرات بعـدی ان درصورتی نافذ خواهد بـود که برای کارگـر مزایایی کمتر از
امتیازات مقرر دراین قانون منظور ننماید»؛ و تبصره ماده ۱۰تا کید دارد« :درمواردی که قرارداد کار کتبی باشد قرارداد در چهار نسخه تنظیم می گردد که یک نسخه از ان به اداره کار محل و یک نسخه نزد کارگر و
یک نسخه نزد کارفرما و نسخه دیگر دراختیار شورای اسالمی کار و در کارگاه های فاقد شورا دراختیار نماینده کارگر قرار می گیرد» .مسئله اینجاست که کارفرمایان نه نسخه ای از قرارداد کار به ادارات کار می دهند
ت قراردادهایشـان یک ماهه
کار کارگرانی که یک گام قبل از تعدیل ،مد
و نه ادارات کار ،پیگیری ای ازاین بابت صورت می دهند درنتیجه نظارت و قیاسـی در کار نیسـت؛ و به همه این ها بیفزاییم ماهیت مسـتمر ِ
ً
شـده اسـت؛ این کارگران باید قرارداد دائم داشـته باشـند .حسـین حبیبی (عضو هیئت مدیره کانون عالی شـوراهای اسلامی کار ) دررابطه با این قانون گریزی که اخیرا رواج یافته و کارگران بسـیاری را درمعرض خطر
یشـود؛ و متاسـفانه حتـی نسـخه ای از قـرارداد را بـه اداره کار نمی دهند؛ همه ایـن قانون گریزی ها قبل ازهرچیز به صـدور دادنامه ۱۷۹
اخـراج و بیـکاری قـرار داده؛ بـه ایلنـا می گویـد :تبصـره مـاده 10قانـون کار اجـرا نم
دیـوان عدالـت برمی گـردد؛ وقتـی کارفرمایـان دستشـان بـاز اسـت کـه هـر شـرطی در قـرارداد بگنجانند و هر طور بخواهند در مشـاغل مسـتمر قـرارداد ببندند دیگر لزومی نمی بینند یک نسـخه از قـرارداد را بـه کارگر و
نسـخه ای را به ادارات کار بدهند .ادارات کار نیز از سـاده از کنار موضوع می گذرند ،نه نظارتی در کار اسـت و نه بازخواسـتی .او ادامه می دهد :مشـکل اصلی ما ادارات کار اسـت؛ وزارت کار خودش به راحتی قانون
کار » کارگران
را کنـار می گـذارد؛ مـاده ۸قانـون کار می گویـد شـروط مذکـور در قـرارداد درصورت
یکـه ماهیـت کار تغییر نکند ،باید ثابت بماند اما ادارات ًکار نظارتی براین مسـئله ندارند .کارفرمایان مدام «مزایای قـرارداد ِ
قـرارداد
را برخلاف مـاده ۸قانـون کاهـش می دهنـد و هیـچ بازخواسـتی در کار نیسـت؛ ادارات کار وقـت نمی گذارنـد و دقـت نمی کننـد و احتمـاال درکـی هـم از این موضوعات ندارند .درک اینکه نباید شـرایط و مزایای
ِ
کارگـر تنـزل یابـد ،در ادارات کار اسـتان ها و در مجموعـه وزارت کار نیسـت تـا انتظـار داشـته باشـیم قراردادهـا را از کارفرمایـان بگیرنـد و قیـاس انجام دهند« .سـامانه جامع روابط کار» یکی از افتخارات رونمایی شـده
وزارت کار در سـال های اخیر اسـت؛ قرار بود با اغازبه کار این سـامانه ،کار ثبت و نظارت بر قراردادهای کار تسـهیل شـود؛ کارفرمایان مجبور شـوند یک نسـخه از قرارداد کار کارگر را انالین بارگذاری کنند و ادارات کار،
بـر بارگـذاری ایـن نسـخه ها و صحـت و درسـتی ان هـا نظـارت داشـته باشـند؛ رونمایـی از ایـن سـامانه بسـیار در بوق وکرنـا شـد امـا بـه گفته حبیبـی ،کاری از این سـامانه برنیامد؛ میلیون هاتومـان خـرج از بیت المال،
بی اینکه کوچک ترین گام جهت احقاق حق کارگران برداشـته شـود .او توضیح می دهد :متاسـفانه سـامانه جامع روابط کار ،هیچ خدمتی به کارگران نکرده و فقط یک بوروکراسـی اضافی و زائد ایجاد شـده اسـت؛
ایـن سـامانه بسـیارکند اسـت و قطعی هـای بسـیار دارد؛ حتـی در رسـیدگی بـه دعـاوی کارگـران در مراجـع حـل اختلاف ،این سـامانه بـه کار نمی اید ،یا قطع اسـت یا نمایندگان کارگری مانیتور و دسترسـی به سـامانه
یشـود؛ ادارات کار هیچ نظارتی ندارند و کارفرمایان بسـیاری هسـتند که قراردادها را ثبت نمی کنند و ا گر هم بکنند ،ادارات کار بررسـی نمی کنند که
ندارند؛ حتی الزام به ثبت قراردادها در سـامانه جدی گرفته نم
قـرارداد چـه مختصاتـی دارد و بـا قراردادهـای قبلـی فـرق می کنـد یـا نه .بااین حسـاب «دولت الکترونیک» و «سـامانه جامع» نتوانسـته حالل مشـکالت کارگران در بحث قراردادهای کار باشـد ،کارفرما خواسـت ثبت
لهـای قانونـی را دارد یـا خیـر و اینکـه ایـا ایـن قرارداد به نسـبت
یشـود هیـچ زمـان موردنقـد و بررسـی دقیـق قـرار نمی گیـرد؛ بررسـی اینکـه ایـا قـرارداد کار ،حداق
می کنـد ،نخواسـت هیـچ اجبـاری نیسـت؛ انچـه ثبـت م
یسـت برنامه نویسـان یـک الگوریتـم سـاده بـرای چک مولفه های موردنیـاز در قـرارداد کار و الگوریتم سـاده دیگـری برای قیـاس قراردادها
قراردادهـای قبلـی کارگـر ،مزایـای کمتـری دارد یـا نـه کار سـختی نیسـت؛ کاف
بنویسـند و چند متصدی سـاده پشـت دسـتگاه ها نشسـته ،دکمه اجرای این الگوریتم ها را بزنند؛ اما به گفته حبیبی؛ وقتی اراده ای برای دفاع از حقوق کارگران نیسـت ،همین کارهای سـاده نیز انجام نمی شـود؛
فقط رونمایی پشـت رونمایی !...
5 صفحه 5
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
6
چهره
انتخاباتی اردوغان
پرده برداری از رقیب
ِ
کمالقلیچ داراوغلو؛
گاندیترکیه!
ِ
اپوزیسـیون ترکیـه پـس از مشـاجره فـراوان باالخـره چندی پیـش کمـال
قلیچ داراوغلـو را به عنـوان نماینـده خـود برای رقابت با رجب طیـب اردوغان
در انتخابات اتی برگزید .دراین گزارش به معرفی او پرداخته ایم؛ ازجمله اینکه
چـرا او را «گانـدی ترکیـه» لقـب داده انـد .به گـزارش ایسـنا؛ او در گفت وگو بـا
«فایننشـال تایمـز» گفـت« :به رغم اینکـه مـن و هم پیمانانـم عملیـات ویـژه
نظامـی روسـیه در اوکرایـن را درسـت نمی دانیـم؛ امـا انـکارا روابـط اقتصـادی
بـا روسـیه را حفـظ خواهـد کـرد» .قلیچداراوغلـو همچنیـن بـه ایـن روزنامـه
گفـت؛ وظیفـه ریاسـت جمهوری او جلوگیـری از تبدیل ترکیـه به یک حکومت
اسـتبدادی مطلق؛ بلکه احیای نهادهای دموکراتیک و اغاز حل مشـکالت
اقتصـادی این کشـور خواهـد بـود .او اضافـه کـرد کـه اسـتقالل دسـتگاه قضـا،
نهـا بایـد برگردنـد) مهم انـد؛ اولویـت مـا
ازادی رسـانه و ازادی بیـان (تمـام ای
ازادی و دموکراسـی خواهد بود .رهبر حزب مردم جمهوری خواه ترکیه افزود :
جسـال دیگر را در دوره اردوغـان از دسـت بدهـد!»
«ترکیـه نمی توانـد پن
کمـال قلیچ داراوغلـو ،رهبـر بزرگ تریـن حـزب اپوزیسـیون ترکیـه ،یعنـی حـزب مـردم جمهوری خـواه نماینـده
تبـا رجـب طیـب اردوغـان در انتخابـات ۱۴مـه (۲۴
ائتلاف شـش حـزب اپوزیسـیون این کشـور دررقاب
اردیبهشت) است .تقویم انتخاباتی از ۱۰مارس اغاز شده و او نامزدی اش را دوشنبه ( ۶مارس) اعالم کرد .در
سـال های گذشـته از قلیچ داراوغلو به عنوان معادل ماهاتما گاندی در سیاسـت امروز ترکیه یاد شـده اسـت.
گاهـی او را «گانـدی کمـال» یـا «گانـدی ترکیـه» می نامنـد .رویتـرز در گزارشـی دلیـل ایـن نام گـذاری را شـباهت
ظاهری او به ماهاتما گاندی معرفی کرد که او هم فردی ریزاندام بود .پولیتیکو نیز نوشـت که سبک وسـیاق
پگـرای میانـه روی مـردم جمهوری خـواه
سیاسـتمداری او ماننـد گانـدی «افتـاده و فروتـن» اسـت .حـزب چ
نگـذار ترکیـه مـدرن تاسـیس شـد و
کـه او ریاسـتش را برعهـده دارد ،توسـط «مصطفـی کمـال اتاتـورک» بنیا
قدیمی تریـن حـزب سیاسـی این کشـور اسـت .جـان دونـدار؛ روزنامه نگار تبعیدی ترکیـه و دبیر سـابق روزنامه
«جمهوریـت» کـه از ۲۰۱۶در المـان زندگـی می کنـد در ۲۰۱۷در مقالـه ای در واشنگتن پسـت نوشـت :انتخـاب
عنـوان گانـدی بـرای قلیچ داراوغلـو کـه از ۲۰۱۰اغـاز شـده ،بیش ازانکـه از شـباهت او بـه انقالبی گری یا پیشـینه
ً
گانـدی ربـط داشـته باشـد ،صرفـا از شـباهت ظاهـری اش بـه ایـن انقالبـی هنـدی ناشـی می شـود .زمانی کـه
«انیـس بربراوغلـو» معـاون رسـانه ای قلیچ داراوغلـو که مدت هاسـت هـدف حمالت اردوغـان قـرار دارد ،به ۲۵
سـال حبس به اتهام جاسوسـی محکوم شـد ،قلیچ داراوغلو راهپیمایی اعتراضی ۴۵۰کیلومتری از اسـتانبول
به انکارا را اغاز کرد و بسیاری از طرفدارانش هم او را همراهی کردند .این اقدام او را در اذهان عمومی به عنوان
یکـی از چهر ههـای اپوزیسـیون ثبـت کـرد .جـان دونـدار در مقالـه اش در ۲۰۱۷نوشـت :برخـی ایـن راهپیمایی
او را با «رژه نمک» ۳۸۵کیلومتری گاندی در ۱۹۳۰مقایسـه می کنند که دراعتراض به سـلطه بریتانیا بر نمک
ً
هنـد برگـزار شـد .راهپیمایـی گانـدی بـه بازداشـت کوتا همـدت ۶۰هـزار شـرکت کننده منجر شـد کـه نهایتا همه
ان ها ازاد شدند؛ اما در ترکیه ۲۰۰هزارتن زندانی داریم و همه ۳۷۲زندان این کشور تکمیل ظرفیت هستند.
امار دقیقی درباره زندانیان سیاسـی ترکیه در دسـت نیسـت اما مقامات مسـئول در فوریه ۲۰۲۲اعالم کردند
که تعداد زندانیان ۳۰۹هزار و ۵۵۸تن است .کمال مردی ۷۵ساله است که سال ها ریاست تامین اجتماعی
ترکیه را برعهده داشـت و بعد از بازنشسـتگی اش بود که وارد سیاسـت شـد .او در ۱۹۴۸در شـرق ترکیه به دنیا صفحه 6
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
چهره
امد و خانواده اش از اقلیت مسـلمان علوی دراین کشـور هسـتند .او در ا کادمی علوم اقتصادی و بازرگانی انکارا -که
حـاال بـه دانشـگاه غـازی تغییـر نـام داده -اقتصـاد خواند و پس ازان به مناصـب عالی رتبه ای در سـازمان های دولتی و
خصوصی اقتصاد ترکیه رسید .قلثیچ داراوغلو در ۲۰۰۲به عنوان یکی از نمایندگان استانبول وارد پارلمان ترکیه شد،
در همان سالی که حزب عدالت و توسعه اردوغان برای نخستین بار به قدرت رسید .او به یکی از چهره های برجسته
مبارزه با فساد در ترکیه بدل شده و در ۲۰۰۷باز به پارلمان راه یافت .در ۲۰۰۹در رقابت شهرداری استانبول شکست
یخـواه ،بـه ریاسـت این حـزب رسـید .او در زمان
خـورد و در ۲۰۱۰بـا رسـوای اخالقـی رئیـس وقـت حـزب مـردم جمهور
معارفـه به عنـوان رئیـس جدیـد در گردهمایـی حزبش به عنـوان فردی «صادق و سـالم» معرفی شـد و به طرفدارانش
گفـت :مـا به قـدرت می رسـیم تـا از حقـوق فقـرا ،سرکوب شـدگان و کارگـران حمایت کنیـم .بااین حال ،حزب در ریاسـت
قلیچ داراوغلو موفقیتی در انتخابات نداشته و اردوغان در یک دهه گذشته اجازه عرض اندام به اپوزیسیون را نداده.
میـزان محبوبیـت حـزب مردم جمهوری خواه در نظرسـنجی ها هرگـز از ۲۵درصد فراتر نرفته .بزرگ ترین موفقیت این
حزب در ۲۰۱۹حاصل شد یعنی وقتی نمایندگان این حزب در انتخابات شهرداری پنج استان از شش استان بزرگ
ترکیه پیروز شـدند؛ ازجمله اسـتانبول و ترکیه .فار غ از عملکرد انتخاباتی این حزب« ،موفقیت» قلیچ داراوغلو را باید
در اصالحـات خاموشـی دنبـال کـرد کـه در حزبـش ایجـاد کـرده اسـت .در دوره ریاسـت او رویکردهـای سفت وسـخت
لهـای سوسـیال دموکرات
پیـروان «کمالیسـم» یـا «اتاتورکیسـم» رفته رفتـه جـای خـود را بـه رهبرانـی داده کـه بـه ایدئا
اروپای امروز نزدیک تر هستند .او عالوه بر حزب خود ،از حمایت پنج اپوزیسیون اصلی ترکیه هم برخوردار است .در
6مارس این شـش حزب باالخره توافق کردند که قلیچ داراوغلو را به عنوان نماینده ائتالف «میز شـش نفره» در برابر
اردوغان انتخاب کنند .مرال ا کشنر؛ رهبر حزب «خوب» که دراین ائتالف حضور دارد ،ابتدا با او مخالف بود و سعی
ً
داشـت ا کرم امام اوغلو و منصور یاواش؛ شـهردارهای اسـتانبول و انکارا را نماینده اپوزیسـیون کند؛ اما نهایتا رضایت
داد کـه درصـورت پیـروزی قلیچ داراوغلـو ،امام اوغلـو و یـاواش معاونـان او باشـند .حـزب «خـوب» یکـی از مهر ههـای
قدرتمنـد اپوزیسـیون اسـت و تحلیلگـران براین باورندکـه این سـه بازیگـر (قلیچ داراوغلـو ،امام اوغلو و یـاواش) نماینده
سـه دیـدگاه و پایـگاه حمایـت مردمـی متفـاوت هسـتند و درنتیجـه ،ا گـر یـاواش و امام اوغلـو در دولـت حضـور یابنـد،
ا کشنر موضع قدرتمندتری در ائتالف با انان خواهد داشت .قلیچ داراوغلو پس از اعالم نامزدی خود گفت :ما ترکیه
7
را با رایزنی و ازخودگذشـتگی رهبری خواهیم کرد .ما درکنارهم حا کمیت اخالق و عدالت را برپا می کنیم .تحلیلگران
براین باورندکه شـرایط اقتصادی بد ترکیه که شـاهد کاهش شـدید ارزش لیر بوده و وضعیت ناخوشـایند رسـیدگی به
زلزلـه اخیـر کـه امـار کشـته هایش بـه ۵۰هزارتـن نزدیک شـده ،می تواننـد قلیچ داراوغلـو را دراین انتخابات یـاری دهند.
رویتـرز در مقالـه ای نوشـت کـه مخالفـان قلیچ داراوغلـو می گوینـد کـه او توانایـی اردوغـان در به حرکـت دراوردن مردم و
جـذب مخاطبـان را نـدارد و چشـم انداز شـفافی هـم از دوران پسـا-اردوغان ارائـه نکرده اما حامیانـش تا کید دارند که
قمـدار و مـردی صـادق اسـت .براسـاس نتایـج نظرسـنجی ها بایـد انتظـار رقابتـی تنگاتنـگ در
او یـک بوروکـرات اخال
انتخابات ریاسـت جمهوری و پارلمانی باشـیم و هیچ کس نمی تواند کاریزما و شـگردهای اردوغان را نادیده بگیرد .او
از ۲۰۰۳ابتـدا نخسـت وزیر؛ بعـد رئیس جمهـوری ترکیـه بـوده و قصـد ندارد به این اسـانی ها قـدرت را ترک کند .ائتالف
«کار و ازادی» وابسـته بـه حـزب دموکراتیـک خلـق کردهـا در بیانیـه ای بـا تاریخی نامیـدن ایـن انتخابـات در ترکیـه از
شـهروندان این کشـور خواسـت در انتخابات ریاسـت جمهوری به «قلیچدار اوغلو» رای دهند .وبگاه خبری «فرانس
قهـا در اظهاراتی به روزنامه «سـوزجو»
»۲۴گـزارش داد کـه «مدحـت سـنجار» رئیـس مشـترک حـزب دموکراتیـک خل
ترکیـه گفـت« :اهدافمـان یکسـان اسـت و به همین دلیـل تصمیـم گرفتیـم از کلیچـدار اوغلـو حمایـت کنیـم» .مدحت
قهـا زمین هسـازی بـرای پیروز شـدن اپوزیسـیون ترکیـه در دور نخسـت
سـنجار افـزود« :هـدف حـزب دموکراتیـک خل
یسـت» .طبق اخرین نظرسـنجی ها؛ کلیچدار اوغلو که ریاسـت شـش حزب اپوزیسـیون را
انتخابات ریاست جمهور
برعهـده دارد ،در موقعیـت مناسـبی در رویارویـی بـا اردوغـان قـرار دارد .نامـزد حـزب دموکراتیک خلق هـا در انتخابات
ریاسـت جمهوری سـال ۲۰۱۸توانسـت با کسـب ۸.۴درصد ارا در جایگاه سـوم قرار گیرد .از سوی دیگر دولت ترکیه این
حزب را متهم می کند که با حزب کارگران کردستان (پ .ک .ک) مرتبط است؛ گروهی که دولت انکارا ان را در فهرست
تروریسـتی خـود قـرار داده اسـت« .صالح الدیـن دمیرتـاش» عضـو برجسـته و شـخصیت اصلـی حـزب دموکراتیـک
یسـت .حزب دموکراتیک خلق ها از حزب حامی کردها
خلق ها نیز به اتهام تبلیغ برای تروریسـت از سـال ۲۰۱۶زندان
بـا خطـر ممنوعیـت روبه روسـت .ایـن حزب بـرای انتخابات پارلمانی ترکیـه که هم زمان با انتخابات ریاسـت جمهوری
پگـرای سـبز نامزدهایـی را معرفـی کـرده اسـت .انتخابـات ریاسـت جمهوری و
برگـزار خواهـد شـد ،زیـر پرچـم حـزب چ
پارلمانـی ترکیـه قـرار اسـت کـه ۱۴ماه می ( ۲۴اردیبهشـت) برگزار شـود. صفحه 7
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
8
رخداد
رخ پیدا و پنهان بحران در اسرائیل
یتـوان روی اشـکار بحـران در
گرچـه مولفه هایـی ماننـد تهدیـدات داخلـی و خارجـی ،نا کارامـدی کابینـه و اصالحـات قضائـی را م
مصطفیرفعت
کسـال
mrafat0@gmail.comاسـرائیل دانسـت اما بحران اقتصادی که موج گرانی ،اعتصابات کارگری ،افزایش نرخ سـود بانکی را برای نهمین بار در ی
یسـت بـا روی کارامدن کابینه تنـدرو و افراطی «نتانیاهو» ،اخبار
یتـوان روی پنهان این بحران دانسـت .چندماه
و فـرار ۱۰برابـری سـرمایه نمـود ان هاسـت ،م
مرتبط با فلسـطین اشـغالی همواره در صدر اخبار رسـانه های جهان قرار گرفته؛ رژیمی که با مجموعه پیچیده ای از مشـکالت و بحران ها دسـت وپنجه نرم
می کند .روزنامه صهیونیسـتی «معاریو» نتایج یک نظرسـنجی را منعکس کرده که نشـان می دهد از نگاه صهیونیسـت ها در کنار بحران سیاسـی داخلی و
تهدید خارجی ،اقتصاد نیز پاشـنه اشـیل و خطری جدی پیش روی رژیم ب هشـمار می رود .برپایه نتایج این نظرسـنجی؛ بسـیاری از راسـت گرایان افراطی که
بخـش اعظـم قـدرت سیاسـی و اقتصـادی را در رژیـم صهیونیسـتی در قبضـه خـود دارنـد ،از اسـراییلی بودن خـود راضـی هسـتند؛ درمقابل ،فقـط ۲۲درصد از
چپ گرایـان کـه از قـدرت سیاسـی و اقتصـادی در ده ههـای اخیـر کنـار زده شـده اند ،از این مسـئله راضـی هسـتند .دراین نظرسـنجی به همان انـدازه که مردم
یکـی از خطرنا ک تریـن مشـکالت پیـش روی ایـن رژیـم را بحـران داخلـی مربـوط بـه اصالحـات قضائـی ( ۲۲درصـد) می داننـد ،از گرانـی نیـز (۱۹درصـد) نگـران
و ناراضـی هسـتند .بی دلیـل نیسـت کـه باوجـود عقب نشـینی «نتانیاهـو» از طـرح جنجالـی اصلاح اختیـارات دسـتگاه قضائـی ،هنوز خیابان های فلسـطین
نظیر
اشـغالی مملو از معترضان اسـت .این مسـئله نشـان می دهد مشـکالت داخلی رژیم بس
ـیارفراتر و ریشه ای تر از اختیارات قوه قضائیه است و موضوعاتی ِ
ً
یسـت .اخیرا یک پروفسـور اسـرائیلی به نام «دنیل کانمـن» که برنده جایزه
وخامـت اوضـاع اقتصـادی ،اعتصابـات فرا گیـر کارگری و ...دراین راسـتا قابل ارزیاب
نوبـل اقتصـاد اسـت ،در گفت وگو بـا شـبکه « »۱۲تلویزیـون ایـن رژیـم گفـت« :رونـد فـرار تجار و صاحبان سـرمایه از اراضی اشـغالی با سـرعت باالیی ادامـه دارد و
کهـای تل اویـو هسـتند و بـرای زندگی به دیگر نقاط جهان نقل مکان می کنند .این مسـئله با توجه به افت مسـتمر
ان هـا درحال خار ج کـردن پـول خـود از بان
یشـود» .از طرفی« ،تام لیونی» (مالک بزرگ ترین
ارزش شـیکل (واحد پول رژیم صهیونیسـتی) در برابر دالر ،ضربه ای مهلک به اقتصاد اسـرائیل محسـوب م
شرکت تکنولوژی پیشرفته در اراضی اشغالی) که دارایی شخصی اش دومیلیارد دالر تخمین زده شده؛ در مصاحبه با تلویزیون رژیم صهیونیستی اعالم کرد
کـه «پرداخـت مالیـات را متوقـف می کنـد» و از دیگر سـرمایه داران نیز خواسـت همیـن کار را انجام دهند. صفحه 8
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
رخداد
9
100روز طوفانی نتانیاهو
ِ
ً
«مــروان بشــاره»؛ تحلیلگــر ارشــد سیاســی در «الجزیــره» کــه عمومــا در مــورد سیاســت جهانــی
می نویســد و به عنــوان مرجعــی برجســته در سیاســت خارجــی ایاالت متحــده ،خاورمیانــه و امــور
ـت کنونـ ِـی اســرائیل
اســتراتژیک بین المللــی شــناخته م
یشــود .دراین یادداشــت ،بــه بررســی وضعیـ ِ
گیری پایانــی شــوم بــرای «نتانیاهــو» و دولتــش خوانــده
پرداختــه و رونــد ًفعلــی را منجــر بــه شــکل ِ
اســت .او کــه قبــا اســتاد روابــط بین الملــل در دانشــگاه امریکایــی پاریــس بــود؛ معتقــد اســت
فاشیسـت ها و متعصبــان« ،اســرائیل» را تنهــا طـ ِـی ۱۰۰روز بــه یــک دوراهــی تاریخــی رســانده اند .ایــن
مطلــب به تار یــخ ۱۱اور یــل ۲۰۲۳در Al Jazeeraمنتشــر شــده اســت.
ـت نخسـت وزیری «بنیامیـن نتانیاهـو» فاجعـه ای تمام عیـار بـوده اسـت کـه اسـرائیل را در یـک دوراهـی تاریخـی قـرار
۱۰۰روز نخس ِ
ِ
جدیـد خـود،
دولـت
لام
ع
ا
زمـان
از
ـد.
ن
ک
ی
م
بـاز
فاجعـه،
تـا
گرفتـه
ومـرج
ج
هر
از
ـده؛
ن
ای
در
ـددی
ع
مت
ـناریوهای
س
ـرای
داده و راه را ب
ِ
ِ
توجـه مخـزن محبوبیـت خـود
نشـتی قابل
متشـکل از فاشیسـت ها و متعصبـان در پایـان سـال ،۲۰۲۲رهبـر ازخودراضـی اسـرائیل،
ِ
ِ
الف «به ارمغـان اوردن رفـاه و
را مشـاهده کـرده اسـت؛ انفجـاری از درون و سیاسـت هایی درهم شکسـته! او کـه مدت هاسـت ِ
جغرافیـای تحت سـلطه اش را به همـراه بخش هـای وسـیعی
امنیـت بـرای اسـرائیل» را می زنـد؛ این روزهـا رهبـران نظامـی و تجـاری
ِ
از رسـانه ها و دانشـگاه ها ،بـه شـورش علیـه دولتـش برانگیختـه اسـت .متحـدان اسـرائیل؛ ازجمله «جـو بایـدن» (رئیس جمهوری
ً
ایاالت متحـده) نیـز علیـه او شـده اند و علنـا او و دوسـتان جدیـد منطقـه ای اش را سـرزنش؛ و از دیدنـش امتنـاع می کننـد .حتـی
ً
دولتمـردان «عربسـتان سـعودی» کـه درابتـدا وعده هایـی از خـود نشـان می دادند ،نهایتا تصمیم به عادی سـازی روابـط با ایران
ب هجـای اسـرائیل گرفـت کـه ب هضـرر برنامـه منطقه ای «نتانیاهـو» بود؛ برنامـه ای که هدفش بهبـود رابطه «عربی-اسـرائیلی» البته
به قیمـت نادیده گرفت ِـن حقـوق فلسـطینیان اسـت .همـه این هـا ،همـراه بـا مخالفـت بی سـابقه عمومـی و هفته ها فشـار خیابانی
فزاینـده ،تسـلط «نتانیاهـو» بـر قـدرت را تضعیـف و او را مجبـور به تاخیر در دسـتورکار اصلی قانون گذاری خود کرده اسـت؛ اقدامی
کـه نه تنهـا شـرکای ائتالفـش را ناامیـد سـاخت؛ بلکـه مخالفـان سیاسـی او که اصـرار دارند نتانیاهـو «اصالحات» غیرلیبرال خـود را
ً
کال کنـار بگـذارد نیـز راضـی نکرد.
ً
تبـه کار کـرد) را از
ماجـرا این گونـه ادامـه یافـت« :نتانیاهـو» وزیـر دفاعـش «یـواف گاالنـت» ( کـه ابتـدا او را به دلیـل صحبـت علیـه «اصالحـات» برکنـار و سـپس مجـددا او را دعو
خویش ناامید و وزیر دادگسـتری اش «یاریو لوین» (که معمار اصلی قوه قضائیه جدید اسـت) را خشـمگین کرد؛ و این ها درحالی بود که وزیران متعصب و فاشیسـت دارایی
و امنیـت ملـی اش؛ یعنـی «بزالـل اسـموتریچ» و «ایتامـار بن -گویـر» را قـدرت می بخشـد« .بن -گویـر» و «اسـموتریچ» نیـز از ایـن بحـران بـرای گرفتـن امتیازاتـی از نخسـت وزیر؛
ازجمله تشـکیل «گارد ملی» ( )NGبرای اقدام به عنوان یک گروه «شـبه نظامی خصوصی» متشـکل از عالقه مندان فاشیسـت علیه اقلیت فلسـطینیان در اسـرائیل که ان ها
را دشمن درونی می دانند ،بهره برداری کردند .همچنین بر گسترش بیشتر شهرک های غیرقانونی در سرزمین های اشغالی و سرکوب بیشتر فلسطینی ها در بیت المقدس
و فراترازان ،تا کید کردند که همگی به وخامت بیشـتر وضعیت امنیتی دراین روزها منجر شـده .عملکرد نادرسـت «نتانیاهو» درمورد بازنگری قضائی« ،گالی بهاراف-میارا»؛
دادسـتان کل اسـرائیل را نیـز چنـان نگـران کـرده اسـت کـه گفـت« :نتانیاهـو با نادیده گرفتن تضاد منافع اشـکار بر سـر محا کمه اش به اتهام فسـاد و دخالت مسـتقیم در طرح
ـرای بازنگـری قضائـی نتانیاهوسـت :ارجحیـت دادن شـخص و منافـع خود ،بر قانـون؛ و
بازنگـری قضائـی دولتـش ،قانـون را زیـر پـا می گـذارد!» درواقـع ،این نکتـه اصلـی در ماج ِ
متعاقب ان ،به عنوان یک «رئیس جمهوری مسـتقل» یا مسـتبدی
و
ایجاد؛
خویش
به عبارتی« ،دولت و دسـتورکار خود را باالتر از دیوان عالی قرار دهد» تا شـرایطی را برای
ِ
قدرتمنـد به سـبک «والدیمیـر پوتیـن» حکومـت کنـد .درواقـع ،اینـده او بـه «اصالحـات» بسـتگی دارد .بااین حسـاب ،انتظـار نداشـته باشـید «نتانیاهـو» از این اقـدام دسـت
یسـت و شـرکای ائتالفی
بـردارد یـا تسـلیم شـود؛ البتـه مادامی کـه پایـگاه سیاسـی اش او را «پادشـاه» می دانـد .رهبـری حزبـش معتقـد اسـت کـه حضـور او بـرای موفقیـت ضرور
یکـه او خود را درمـورد «مصالحه حداقلی» با میانجیگری رئیس جمهـوری برای
ـریر قدرت ،نیـاز دارند .درحال
مانـدن
سـرکش نیـز بـرای نیـل بـه اهدافشـان ،بـه
ِ
شـخص او بر س ِ
ِ
بخشـی بیشـتر به دسـتورکارش ،امده نشـان می دهد ،محتمل ترین سـناریو در کوتاه مدت این اسـت که در بسـیاری از برنامه های قانون گذاری اش بالفاصله پس
مشروعیت
ِ
از شکسـت کنسـت ،عجله کند .این همان چیزی سـت که او و شـرکای سرسـختش در ائتالف حزبی به ان نیاز دارند تا برنامه های اجتماعی ،سیاسـی و مذهبی افراطی خود
های سیاسـی بیشـتر در خیابان های اسـرائیل را
را اجرا کنند .چنین گسـتاخی و بی تفاوتی نسـبت به فراخوان عمومی می تواند بی مالحظگی باشـد و امکان تشـدید درگیری ِ
فراهم کند؛ و درعین حال ،باعث ایجاد بحران بیشتر در سرزمین های اشغالی فلسطین شود .چنین رویکردی توام با بی پروایی ،نخبگان نظامی و اقتصادی موردحمایت
ً
«ایاالت متحـده» را بـه شـورش علیـه دولـت او و مختل کـردن زندگـی روزمـره مـردم سـوق می دهـد و می توانـد بـرای اسـرائیل کاملا بی ثبات کننـده باشـد؛ و ایـن بی ثباتی ممکن
اسـت کشـور را به سـمت «انتخابـات جدیـد» هدایـت کنـد؛ به ویـژه ا گـر برخـی از اعضـای حـزب «لیکـود» ،ماننـد «گاالنـت» ،تصمیـم بگیرنـد کشـور را بـر حـزب مقـدم بدارنـد و
ا کثریـت پارلمانـی را بـرای دولـت انـکار کننـد .ا گـر «بی بـی» (یکـی از القـاب نتانیاهـو بیـن هوادارانـش)؛ بـا جادویی دیگر (به خاطـر پیـروزی اش در انتخابات با حیله و دسیسـه،
گـروه اپوزیسـیون او را «جادوگـر» می نامـد) در انتخابـات دیگـری پیـروز شـود و یـک دولـت قدرتمندت ِـر متعصـب و فاشیسـت تشـکیل دهـد ،اسـرائیل ممکـن اسـت بـه ترکیبی از
خودکامگـی تبدیـل شـود و بـه همـه امیدهـا یـا توهمـات صلـح در فلسـطین پایـان دهـد و راه را بـرای «انهـدام» همـوار کنـد .البتـه نظرسـنجی ها تابه امـروز نشـان داده کـه دور
«دارایی ارزشـمند» خارج
جدیـد انتخابـات ممکـن اسـت بـرای «نتانیاهـو» و دولـت ائتالفـی او نویدبخـش نباشـد و بـا اقدامـات اخیر ،ممکن اسـت بـرای حزبش از شـکل یـک
ِ
ً
ـرد
ـری حـزب» نیـز کنـار
گذاشـته شـود .ا گرچـه چنیـن سـناریویی درحال حاضـر بعیـد به نظـر می رسـد؛ امـا عملک ِ
و بـه «عامـل سرشکسـتگی» تبدیـل شـده؛ و احتمـاال از «رهب ِ
ً
مشـدن صلح»
۱۰۰روزگذشـته باعث شـده تا چنین احتمالی نیز در اذهان شـکل بگیرد .البته قطعا شکس ِـت سیاس ِـی «نتانیاهو» به معنای «شـکوفایی دموکراسـی» و «حا ک
یشـک
نیسـت .به هرحـال ،پـس از دهه هـا اشـغال و ظلـم ،جامعـه و سیاسـت اسـرائیل ب هطـور وحشـتنا کی تحـت تسـلط احـزاب راسـت خشـن و راسـت افراطـی قـرار گرفتـه و ب
رهبری حزب را «نتانیاهو» برعهده بگیرد یا «بنی گانتز» .بدترازان ،ائتالفی
روی کارامدن یک «حکومت ائتالفی» ،باز حاوی نظرگاه های افراطی خواهد بود؛ حاال می خواهد
ِ
ً
از احزاب «راست سکوالر» مطمئنا همان سیاست های ظالمانه را در فلسطین اشغالی دنبال می کند و درعین حال ،از فشارهای داخلی و خارجی که دولت فعلی را محدود
ً
یسـازی و فاشیسـم و اشـغالگری را تقویت می کند؛ این ها دائما درحال تغذیه هم هسـتند.
می کند ،رها می شـود .چنین ائتالفی ،در میان دوره ،تنها چرخه های باطل نظام
دور باطل افراط گرایی ،بی ثباتی ،تعصب و خشونت این است که اسرائیل از توهمات خودپسندانه مبنی بر دمکراتیک ،لیبرال و روشنفکر بودن
شاید تنها راه برای شکستن ِ
در یـک دولـت اپارتایـد ،خـارج شـده و بـا علـل اصلی اشـفتگی جـاری مقابله کند؛ البته پیش ازانکه فروپاشـی از راه برسـد. صفحه 9
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
10
پیشنهاد
فیلم هایی کهپیشاز مرگبایدببینید!
سرقت بزرگ قطار
«سـرقت بـزرگ قطـار» یـک فیلـم صامـت امریکایـی محصول سـال ۱۹۰۳اسـت که توسـط «ادویـن اس پورتـر» برای
شرکت تولیدی «ادیسون» ساخته شد .داستان گروهی از قانون شکنان را دنبال می کند که یک لوکوموتیو بخار را
در ایستگاهی در غرب امریکا نگه می دارند و غارت می کنند ،از مناطق کوهستانی گریخته و در نهایت ،توسط افراد
محلی شکست می خورند .این فیلم کوتاه ،از منابع بسیاری استفاده می کند؛ از جمله روال موجود در فیلم های
یهـای روز اروپایـی در تکنیـک فیلم ،نمایشـنامه ای باهمین نام نوشـته «اسـکات ماربل» ،محبوبیت
غربـی ،نواور
ً
نشـکنان ان روزهـا نظی ِـر «بـوچ کسـیدی».
فیلم هایـی بـا مضمـون قطـار؛ و احتمـاال رویدادهـای واقعـی از قانو
کارگردان ،در نوامبر 1903در نیویورک و نیوجرسی فیلم را کلید زد .استودیوی «ادیسون» یک ماه بعدش شروع به
فـروش فیلـم بـرای ا کـران در چنـد خانـه نمایش کرد .بازیگران ان شـامل «جاسـتین بارنز»« ،برانکو بیلی اندرسـن»
و «والتـر کامـرون» بودنـد .رویکـرد داسـتان گویی «پورتـر» ،ا گرچـه بـرای سـال 1903مبتکرانـه یا غیرمعمول نبـود؛ اما
کهـای رایـج ان زمـان؛ از جملـه صحنه هایـی کـه در نماهـای گسـترده
بـه او ایـن امـکان را داد کـه بسـیاری از تکنی
یشـدند ،ایجـاد تصاویـر مـات؛ و تالشـی بـرای نشـان دادن ا کشـن هم زمـان در چندیـن صحنـه را
مبـرداری م
فیل
شـامل شـود .دوربیـن ،تصویر بـرداری از موقعیـت مکانـی و ا کشـن خشـونت امیز بـه ایـن فیلـم کمـک کـرد حسـی از
یبـودن لحظـات خشـن را ایجـاد کنـد .یـک نمـای نزدیـک ویـژه که به داسـتان ارتباطی نداشـته؛ و بسـته به میل
ان
نشـکن نشـان داد که
مبـردار می توانسـت فیلـم را شـروع کـرده یـا بـه پایـان برسـاند« ،بارنز» را به عنوان رهبر قانو
فیل
بـا اسـلحه خـود مسـتقیم روبه دوربیـن شـلیک می کنـد« .سـرقت بـزرگ قطـار» ت احـدی به دلیل موضوع محبـوب و
یسـابقه ای داشـت .ا گرچـه تاثیـر
قابل دسترسـش و همچنیـن به دلیـل کنـش و خشـونت پویـا ،موفقیـت تجـاری ب
قابل توجهی بر ژانر فیلم وسـترن یا پیشـرفت ان نداشـت؛ اما به طور گسـترده توزیع و کپی شـد .طی قرن بیسـتم،
افسـانه های نادرسـتی دربـاره ایـن فیلـم شـکل گرفـت و ادعـا کردنـد که اولین فیلم وسـترن یا اولین فیلمی سـت که
«داسـتانی» را روایـت می کنـد؛ امـا محققـان سـینما بارها ایـن ادعـا را رد کرده اند.
حنیفقریشی
تولد 1954 :در انگلستان
سرانجام نویسندگی؛ و از خانواده ای که به دلیل تجزیه هند
مادرش انگلیسی بود و پدرش از مشتاقان بی
ِ
و پا کستان ،اواره شده بودند .قریشی در «کینگز کالج» (لندن) در رشته فلسفه تحصیل کرد .او به عنوان
نمایشنامه نویس موفقیت هایی را به دست اورد و با تئاتر «همپستد»« ،سوهو پلی» و ...کار می کرد .با نوشتن
فیلم نامه «رختشوی خانه زیبای من» ( )1985به کارگردانی «استیون فریرز»؛ برنده جایزه بهترین فیلم نامه منتقدان
فیلم نیویورک و نامزد اسکار بهترین فیلم نامه شد .از دیگر فیلم نامه های وی می توان به «سامی و رزی» (،)1987
«مادر» ( )2003و «ونوس» ( )2006اشاره کرد .رمان «بودای حومه نشینان» ( )1990اثر او؛ جایزه اولین رمان «ویتبرد»
را گرفت .این رمان در سال 1993دستمایه ساخت یک سریال تلویزیونی قرار گرفت که موسیقی متن ا ن ،اثر «دیوید
بووی» بود .از دیگر رمان های وی می توان به «ا گر گابریل نبود»« ،نزدیکی»« ،عشق سال های غم» و «وطن من
کجاست؟» اشاره کرد .او در سال 2008لقب CBEگرفت و ارشیو خود را در سال 2014به کتابخانه بریتانیا فروخت.
زورازمایـی «حنیـف قریشـی» در سـینما و نمایش نامـه ،او را بـه داسـتان هایی تصویرمحـور سـوق داد و روایاتـی سـاده کـه گویـا
دوربیـن در ان حرکـت می کنـد و زوایـای مختلفـی از ادم هـای داسـتان و ماجراهـا را بـه خواننده نشـان می دهـد؛ انگار که مخاطب
او بـا سـینمای کاغـذی طـرف اسـت .شـاید ا گـر بگوییـم «حنیف قریشـی» فرزنـد خلف «ریمونـد کارور» اسـت ،خطا نکرده باشـیم؛
داسـتان هایی بـا روایاتـی سـاده و بـدون پیچیدگـی ،اپارتمانـی ،شـهروندان شـهرهای مـدرن ،روابـط میـان اد مهـا ،تنهایـی و انـزوا
ل وهـوای داسـتان های «کارور» را بـه ذهـن
در قـرن متاخـر ،نا کامی هـا ،بن بسـت در دیالـوگ و عـدم اولویـت عواطـف ،همـان حا
تداعی می کند .روایت هایی ا گرچه سـاده اما اخرالزمانی از جهان امروز که تلخی ان در الیه های پنهان روح و زیسـتمان ته نشـین
شـده« .قریشـی» نویسـنده روزمره هـای به ظاهـر بی اهمیـت اسـت؛ امـا درواقـع ،حقیقـت ردی عمیـق و طوالنـی در سراسـر زندگـی
ادم هـا باقـی می گـذارد و تمـام جنبه هـای زندگـی ان هـا را تحت تاثیر قرار می دهد .مجموعه داسـتان «زنی که از حال رفت» شـامل
چهـار داسـتان اسـت« :زنـی کـه از حـال رفـت» داسـتان روابـط اد مهـا از گذشـته تـا ا کنـون ان هاسـت و زمـان کـه عنصـر مهمـی در
نهـا اضافه می کند« .اقای
تغییـر شـکل مناسـبات ادم هاسـت کـه روند تـازه ای پیدا می کند و اندوه جدیـدی به ِرد تلخ خاطرات ا
ـگی پـول در برابـر عشـق اسـت کـه می توانـد الی ههـای
میلیونـر بـه مهمانـی شـام می ایـد» داسـتانی دربـاره تقابـل تاریخـی و همیش ِ
یشـک
پنهانـی ادم هـا را وا کاود و ان هـا را بـه ازمـون و انتخـاب بکشـاند« .نا کجـا» بحـران مهاجـرت کـه پدیـده قـرن جدید اسـت و ب
یکـه تبـار پـدری نویسـنده بـه ان می رسـد و «قریشـی» از
تعـداد زیـادی از مـردم جهـان؛ به ویـژه کشـورهای جهـان سـوم یعنـی جای
نزدیک با ان ملموس است« .پرواز شماره »423داستانی اخرالزمانی که تعلیق را به هواپیمایی معلق در اسمان می برد و خالق
لسـقوط می نشـاند .ایـن اثـر را پژمـان طهرانیـان
قصـه ،ادم هایـش را در چندقدمـی مـرگ ،روی صندلی هـای هواپیمایـی در حا
ترجمـه کـرده؛ و نشـر «افـق» در 104صفحـه بـا قیمـت 70هزارتومان منتشـر کرده اسـت. صفحه 10
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
پیشنهاد
روایت
اسطوره های موسیقی به ِ
ویتنی هیوستون؛ پرفروش ترین خواننده تمام دوران
«ویتنـی الیزابـت هیوسـتون» ( ۹اوت ۱۱ - ۱۹۶۳فوریـه )۲۰۱۲؛ خواننـده و بازیگـر امریکایـی بـود .او بـا نـام مسـتعار «صـدا» ( )The Voiceاز پرفروش تریـن هنرمندان موسـیقی در تمـام دوران
نهـم بـا بیـش از 200میلیون نسـخه در سراسـر جهـان .در سـال 2023نشـریه Rolling Stoneرتبـه دوم در فهرسـت برتریـن خواننـدگان تمـام دوران را بـه وی داد« .هیوسـتون» بـر
اسـت؛ ا
بسـیاری از خوانندگان در موسـیقی عامه پسـند تاثیر گذاشـت و به خاطر اوازهای قدرتمند و روح انگیز ،مهارت های بداهه سـازی اوازی و اسـتفاده از تکنیک های اواز گاسـپل در موسیقی
پاپ ،معروف بود« .هیوستون» با ورود به صنعت سینما محبوبیتش را بیشتر کرد .او در طول زندگی حرفه ای خود و پس از مرگش نیز جوایز متعددی؛ از جمله دو جایزه «امی» ،شش
جایزه «گرمی» 16 ،جایزه موسیقی «بیلبورد» و 28رکورد جهانی «گینس» را دریافت کرده و همچنین وارد تاالرهای مشاهیر موسیقی گرمی ،ریتم اند بلوز ،را ک اند رول و ثبت ملی ضبط
در کتابخانه کنگره شـده است.
مردمانخشمگین
نوجوانی محکوم به اعدام شده است .هیئت منصفه منتخب مردم پرونده را دوباره
بررسـی قـرار می دهنـد تـا بتواننـد نوجـوان را از مـرگ نجـات دهند .علیرضـا جاللی تبار،
ارزو افشـار ،بهـرام سـروری نژاد ،محسـن افشـار ،سـیاوش جامـع ،زری کریمـی ،کاظـم
لپـرور ،امیر موسـوی ،علی نکت هسـنج ،سـمیرا سـهرابی ،سـینا صبحی،
برزگـر ،امیـر عد
کارگردانی
و
ترجمـه
ـا
ب
ـی
ش
نمای
اثر
ن
ـ
ی
ا
ـران
گ
بازی
ـار؛
ش
اف
ـدا
ی
پارم
و
ـل
ص
ایلیـار افشـاری ا
ِ
ایـرج افشـاری اصـل (برپایـه متنـی از رجینالـد ُرز ) هسـتند کـه تـا 29اردیبهشـت ماه
جـاری سـاعت ( 20:30ب همـدت 90دقیقـه) در «تئاترشـهر» (سـالن چهارسـو) میزبـان
عالقه منـدان اسـت.
11 صفحه 11
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
12
ایران
اغاز مطالعاتباستان شناسی
پنج محوطه تاریخی در استان بوشهر
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر گفت« :برای نخستین بار و به شکل هم زمان کار مطالعات باستان شناسی پنج
ُ َ
محوطـه تاریخـی بـا هـدف اثبـات قدمـت تاریخـی این اسـتان اغـاز شـد» .ب هگـزارش ایرنـا؛ نصـراهلل ابراهیمـی اظهـار کـرد« :این محوط ههـای تاریخی شـامل تـل تهماچی در
یشـود».
شهرسـتان دیلم مربوط به هزاره پنجم پیش ازمیالد با هفت هزار سـال قدمت بوده که مجوز کاوش ان صادر شـده و این کار توسـط دکتر عباس مقدم انجام م
ُ
ُ
وی باستان شناسـی محوطـه تاریخـی تـل پـی تـل در بنـدر بوشـهر را از دیگـر محوطه های تاریخی مـورد کاوش عنوان کرد و گفت :کاوش های باستان شناسـی این منطقه
شهـای باستان شناسـی
نسـایت می دهـد .وی کاو
مربـوط بـه دوره تاریخـی عیالمـی پـس از ۱ ۱۰سـال درحال انجـام بـوده و نویـد فصلـی باسـتانی و تاریخـی خـوب را درای
ُ
گورسـتان شـغاب توسـط مصطفی ده پهلوان ،کاوش های باستان شناسـی مجموعه کاخ های هخامنشـی برازجان و محوطه تاریخی بردو در شـهر بردسـتان را از جمله
دیگـر محوطه هـای تاریخـی این اسـتان ذکـر کـرد .معـاون میراث فرهنگـی اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دسـتی و گردشـگری اسـتان بوشـهر بابیان اینکه انجـام مطالعات
شهـای باستان شناسـی در اسـتان بوشـهر بـا اعتبـار
جفـارس دارد ،گفـت« :کاو
و کاوش هـای باستان شناسـی در اسـتان نشـان از اهمیـت کران ههـا و پس کران ههـای خلی
جفـارس به عنـوان یـک ابـراه اسـتراتژیک در همـه دور ههـای تاریخـی مـورد
یشـود» .وی ادامـه داد« :خلی
اولیـه ۸۰۰میلیون تومـان از محـل اعتبـارات اسـتانی انجـام م
گهـا و تمدن های مختلفی در کرانـه و پس کرانه
اهمیـت و درطول تاریـخ همـواره موردهجمـه بـوده کـه نشـان از سوق الجیشـی بـودن ان اسـت» .به گفتـه ابراهیمی؛ فرهن
جفـارس بیانگـر
خلیج فـارس شـکل گرفتـه کـه بـه گسـتره هویتـی و تمدنـی ایران زمیـن حائزاهمیـت اسـت؛ مطالعـات باستان شناسـی در کران ههـا و پس کران ههـای خلی
یسـت .معـاون میراث فرهنگـی اداره کل میراث فرهنگـی ،صنایع دسـتی و گردشـگری اسـتان بوشـهر گفـت« :یافت ههـای باستان شناسـی کـه
فرهنگ هـا و تمدن هـای غن
به تازگی در شبه جزیره بوشهر انجام گرفته نشان می دهد این شبه جزیره ،تاریخی هشت هزارساله دارد و نباید بوشهر را محدود به چهارهزارسال قبل و دوره عیالمی
ً
جفـارس و پس کرانه
دانسـت؛ مثلا اثـاری در شهرسـتان جـم وجـود دارد کـه مر بـوط بـه دوره پارین هسـنگی و حدود ۲۰هزارسـال تاریخ دارد که نشـان از تاریخ طوالنی خلی
ان اسـت» .معـاون میراث فرهنگـی اسـتان گفـت« :وجـود بقایـای بندرهـای تاریخـی در کرانه خلیج فارس نشـان می دهد این ابراهه مهم اسـتراتژیک همـواره در مبادالت
فرهنگی ،اجتماعی ،سیاسـی و اقتصادی نقش پررنگی داشـته» .وی ادامه داد« :انجام مطالعات تاریخی و باستان شناسـی و کشـف اشـیاء تاریخی از دل این کاوش ها
نگه داری ان ها در موزه ها ابزاری برای شناخت هرچه بهتر خلیج فارس ضروری ست» .معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان
بوشـهر گفت« :براسـاس برنامه ریزی انجا مشـده قرار اسـت موزه باستان شناسـی در بندر سـیراف راه اندازی شـود .در دور دوم سـفر دولت سـیزدهم به اسـتان بوشـهر،
۳۰میلیارد تومـان بـرای بنـدر سـیراف مصـوب شـد کـه به محـض ابلاغ ،کارهـای مطالعاتـی ایجاد مـوزه و حفاظت و سـاماندهی اثار تاریخـی این بندر انجـام می گیرد».
حسـن بهرام نیـا؛ اسـتاندار ایلام گفـت« :مهم تریـن
الزامـات بـرای ادامـه فعالیـت پیمانـکاران حـوزه نفـت و
گاز استان گشایش حساب فعال و استفاده از تولیدات
یسـت» .وی
اسـتان؛ از جملـه تجهیـزات و اقلام خورا ک
در جشن برداشت گندم در موسیان با بیان اینکه سال
گذشـته ۱۶۰هزار تـن گنـدم در اسـتان برداشـت شـد و
امسـال ۲۶۰هزار تـن اسـت ،گفـت :دهلـران قطـب تولیـد
محصـوالت کشـاورزی اسـتان اسـت.
یپـور؛ رئیـس دانشـگاه علوم پزشـکی تبریـز
بهمـن نق
گفـت« :سـواد سلامت ،از مولف ههـای موثـر در سلامت
یسـت کـه باعـث توانمندسـازی افـراد در ایجـاد
همگان
نقـش فعـال در تغییـر محیـط و تاثیرگـذاری در حـوزه
یشـود .سلامتی ،ارزشـمندترین عنصـر در
سلامت م
زندگی انسان بوده و از اصول اساسی زندگی بشری ست
کـه بایـد اقداماتـی در رابط هبـا افزایـش سلامتی همگانـی
در جامعـه انجـام شـود».
محم دهـادی ایمانیـه؛ اسـتاندار فـارس گفـت« :در
بحـث حفـظ هویـت ملـی و اسلامی و شـهری ،پـای کار
هسـتیم و به هیچ وجـه زیـر بـار اینکـه بخواهـد لطمـه ای
به بافت تاریخی شـیراز وارد شـود نمی رویم» .وی افزود:
«امیدواریم از این پس شاهد یک حرکت جهشی جدید
در شـهر شـیراز در زمینـه حفـظ بافـت تاریخـی باشـیم و
یکـه این مهـم بـه نتیجـه برسـد پـای کاریـم».
تازمان صفحه 12
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
ایران
13
دانستنی های سفر به فومن
فومـن ،مرکـز شهرسـتان فومـن و یکـی از شـهرهای مهـم اسـتان گیلان اسـت کـه در 27کیلومتـری غـرب شـهر رشـت قـرار گرفتـه و از شـمال بـا صومع هسـرا؛ از شـمال غرب بـا ماسـال؛ از شـرق بـا شـفت؛ و از جنـوب بـا رشـته کوه های البرز همسـایه
نشـهر بـا طبیعت زیبایـش ،جاذب ههـای تاریخی اش و تنـوع غذاهای محلی کـه دارد،
دارد ،از تاریخی تریـن مناطـق شـمال ایـران بـوده و قدمتـی چندهزارسـاله دارد .ای
اسـت .فومـن بـا دشـت های سرسـبزش و مناطـق کوهسـتانی زیبایـی کـه ِ
یکـی از توریسـتی شـهرهای ایـران اسـت .شـهری زیبـا و خوش اب وهـوا بـا طبیعـت بکـر و عالـی در شـهر گیلان کـه می توانیـد در تمـام فضـای بـاز ان ،خاطره های به یادماندنی بسـیاری را ثبـت کنید .از مهم تریـن جاذبه های گردشـگری فومن،
یسـت و بـرای دیدنـش بایـد 935پلـه را بـاال رفـت« ،غـار خون فوشـه» کـه بـا بیـش از 1 000سـال قدمـت در یـک منطقـه جنگلـی زیبـا قـرار گرفتـه« ،جـاده
می شـود بـه «قلعه رودخـان» کـه دژی اسـرارامیز در دل جنگل هـای انبـوه از دوران ساسان
یشـود اشـاره کـرد .برای اقامـت در فومن،
کشـهر فومـن» و «مرکز تفریحی هفت اقلیم» م
سـراوان بـه فومـن» کـه یکـی از رویایی تریـن جاده هـای ایـران اسـت« ،مجسـمه اناهیتـا» کـه به عنـوان مظهـر پا کـی ایرانیـان باسـتان از ان یاد شـده« ،پار
ً
نشـهر محدود بوده و مثال هتل «معین» در کیلومتر 4جاده ماسـوله قرار دارد« .دریادل ویال» و «اقامتگاه سـندی فومن» هم مکان های خوبی برای اقامت دراین شـهر هسـتند
انتخاب های زیادی پیش رویتان نیسـت؛ چون هتل های ای
نشـهر هم مکان مناسـبی برای اقامت هسـتند .انواع غذاها مثل «انار بیج»« ،فسـنجان گیالنی»« ،ماهی خاویار»« ،میرزاقاسـمی»« ،اشـپل کوکو»« ،باقالقاتق»« ،پال سـر تره»« ،پنیر
که امکاناتشـان بسـیارکامل اسـت .خانه های روسـتایی ای
نشـهر میـل کنیـد .رسـتوران «پـارس» فومـن و رسـتوران «دایـی بهروز» از رسـتوران های خوب شـهر هسـتند کـه می توانید لذت طعم خوش یک غذای شـمالی را
بوروشـته»« ،تـرش اش»« ،ترش تـره»« ،غورابـه» و ...را می توانیـد در سـفر بـه ای
یشـود «رشـته و خوشـکار»« ،چـای»« ،برنج»« ،ماهـی دودی»،
یشـود گفـت همه ما طعم خوش ان را چشـیدیم .از سـوغات دیگر فومن م
نشـهر «کلوچـه» اسـت کـه م
در ان هـا تجربـه کنیـد .همان طورکـه می دانیـد؛ معروف تریـن سـوغات ای
نشـهر ،پاسـاژ و مرکـز خریـد بنامـی نـدارد؛ اما بازارچه های محلـی و کوچکی در بعضی روزهای هفتـه در ان برگزار می شـود .نمونه
«ماهی شـور»« ،سیرترشـی»« ،هفت بیجـار»« ،ال کـو» و صنایع دسـتی ماننـد عروسـک های ماسـوله را نـام بـرد .ای
نشـهر قـرار دارد.
ان« ،سه شـنبه بازار فومـن» اسـت کـه در نه کیلومتری ای
9اردیبهشت؛ روز روان شناس و مشاور
12اردیبهشت؛ روز معلم
در سـال ،۱۳۹۵شـورای فرهنگـی عمومـی در بیانیـه ای درج روز
۹اردیبهشـت در تقویم را رد و بیان کرد« :برگزاری هر گونه مراسـم و فعالیت
تحـت این عنـوان وجهـه قانونـی نـدارد» .هنوز هـم دبیرخانـه شـورای
ً
نشـناس و
فرهنگـی عمومـی رسـما روز ۹اردیبهشـت را به نـام «روز روا
مشـاور» به رسـمیت نشـناخته؛ با این حـال ایـن روز از سـوی سـازمان نظـام
نشـناس و مشـاور» شـناخته
روان شناسـی و مشـاوره به عنـوان «روز روا
یشـود .دلیـل انتخـاب روز
می شـود و هر سـال برنامـه ای در ایـن روز برگـزار م
۹اردیبهشـت به عنوان روز یادشـده ،تصویب قانون تشـکیل سازمان نظام
روان شناسـی و مشـاوره در نهم اردیبهشت ماه است .چیزی به عنوان «روز
جهانـی روان شـناس» در تاریخـی خـاص وجـود نـدارد .درواقـع« ،سـازمان
ملـل متحـد» هر سـال در مـاه اوریـل ،روزی را به عنـوان «روز جهانـی
روان شناسـی» گرامـی مـی دارد.
پـس از پیـروزی انقلاب اسلامی ،به علـت
تـرور و شـهادت «ایـت اهلل مرتضـی مطهـری»
به دسـت اعضـای گـروه «فرقـان» (در شـامگاه
روز 11اردیبهشـت)؛ کـه خبـر ان در روز ۱۲
اردیبهشـت ماه منتشـر شـد؛ «روز معلـم»
نا مگـذاری شـده اسـت« .اسـتاد مطهـری» در
روشنگری اقشار باسواد و به ویژه قشر فرهنگی
جامعـه قد مهـای اساسـی برداشـته بـود و اثـار
عمیـق ایـن متفکـر و نویسـنده ارزشـمند ،در
احیـای فکـر دینی اصیـل و بی پیرایه و منطبق
بـا نیـاز روز جامعـه در حال گـذار مـا بسـیار موثر
بـوده اسـت. صفحه 13
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
14
رایگان
اگهی صفحه 14
دوشنبه 11اردیبهشت / 1402شماره 443
15
داده نما
خداحافظی سلبریتی ها
ِ
با «تیک ابی» توئیتر
ِ
مهردادناظری
«تیـک ابـی» در «توئیتـر» ،نشـانگر یـک حسـاب
نشـبکه اسـت .همچنیـن نشـان
mehrdad_nazery@yahoo.comتاییدشـده توسـط ای
یسـت کـه ان را ایجـاد
می دهـد کـه حسـاب کاربـری «فیـک» نبـوده و متعلـق بـه همـان کاربر
ً
کرده .این نوع حسـاب ها معموال برای افراد مشـهور و مطرح ،برندها و ...هسـتند .از روزی که
«ایلان ماسـک» به عنـوان مالـک جدید این رسـانه فعالیت خـود را اغاز کرد؛ «توئیتر» شـاهد
یسـت.
نشـبکه اجتماع
تغییراتـی بـود کـه یکی ازان هـا «پولی شـدن» سـرویس یاد شـده درای
این اتفاق باعث شـد که «تیک ابی» یکسـری سـلبریتی ها حذف شـود که دراین داده نما به
تعدادی از ان هـا اشـاره کرده ایـم .نـام ،حرفـه ،اهلیـت و تعـداد فالوئرهـای هر چهـره ،زیر تصویر
وی امـده اسـت.
دونالد ترامپ
سیاستمدار
امریکا
87.1میلیون
ساچینتندولکار
بازیکن کریکت
هند
38.6میلیون
راهول گاندی
سیاستمدار
هند
23.3میلیون
امیتاببچن
بازیگر
هند
48.4میلیون
ویرات کوهلی
بازیکن کریکت
هند
55.1میلیون
اودای کوتا ک
کارافرین
هند
1.1میلیون
یوگیادیتیانات
سیاستمدار
هند
24.3میلیون
شاهر خ خان
بازیگر
هند
43.4میلیون
کریستیانورونالدو
فوتبالیست
پرتغال
108.3میلیون
بیل گیتس
موسسمایکروسافت
امریکا
62.5میلیون
جی .کی رولینگ
نویسنده
امریکا
14میلیون
نیراج چوپرا
پرتابگر نیزه
هند
894.7میلیون
کیم کارداشیان
مدل
امریکا
75.1میلیون
اپرا وینفری
مجری
امریکا
42.6میلیون
ماهیندرادونی
بازیکن کریکت
هند
8.5میلیون صفحه 15
هفته نامهسراسری
ب امتیاز :موسسه سایه سرافراز عشق /مد یرمسئول :سروناز بهبهانی /سرد بیر :د کتر مهرد اد ناظری /مدیر تحریریه :مصطفی رفعت /صفحه ارا :مجتبی دهقانی
صاح
Heather McKay
هدر مک کی؛ قهرمان بالمنازع اسکواش زنان
یسـت که بسـیاری ،او را بهترین بازیکن زن در تاریخ این رشـته می دانند؛ و
«هدر پامال مک کی» ( 31ژوئیه )1941؛ بازیکن بازنشسـته «اسـکواش» استرالیای
ُ
ً
«اسکواش» زنان تسلط داشت و 16عنوان پیاپی اپن بریتانیا را
عرصه
بر
احتماال بهترین بازیکن استرالیا نیز به شمار می رود .او در دهه های 1960و 1970
ِ
بین 1962تا 1977به دست اورد ؛ همچنین دارنده اولین عنوان قهرمانی ازاد جهانی زنان در سال 1976بوده؛ در حالی که در ان دوره بدون شکست باقی
تبـال» بـود .او در «کوئینبیـان» (نیو سـاوت ولز) متولد شـد و
مانـد .او همچنیـن بازیکنـی سـطح بـاال در سـایر رشـته ها؛ از جملـه «ها کـی روی چمـن» و «را ک
در تمـام دوران حرفـه ای خـود ،تنهـا دو مسـابقه را باخـت (در سـال های 1960و )1962و در مسـابقات «اسـکواش» رقابتـی از سـال 1962تـا ( 1981زمانی که از
اسکواش کنار کشید) ،شکست نخورد؛ اولین شکست او در یک چهارم نهایی مسابقات قهرمانی «نیو ساوت ولز» در سال 1960بود که به «ایوان وست»
یهـای متوالـی بـه «فـران مارشـال» باخـت .این ورزشـکار،
باخـت .دومیـن شکسـت او نیـز در فینـال مسـابقات ازاد «اسـکاتلند» در 1962رقـم خـورد و در باز
ُ
سـال متوالی پیروز
اولیـن اپـن بریتانیـا ( کـه در ان زمـان به عنـوان مقامـی موثر در این ورزش در نظر گرفته م
یشـد) را در سـال 1962برنده شـد .سـپس برای ِ 15
ً
قهرمانی 1968در فینال مقابل هم وطنش؛ «بی جانسـون» بدون کم کردن
مسـابقات بود .او معموال مسـابقات فینال خود را راحت می برد .در مسـابقات
ِ
ککـی» بـا پیـروزی 4-9 ،1-9 ،3-9 ،9-6بـر «سـو
امتیـاز پیـروز شـد .اولیـن مسـابقات رسـمی ازاد جهانـی زنـان در سـال 1979در انگلسـتان برگـزار شـد و «م
کگـزول» در فینـال ،عنـوان افتتاحیـه را به دسـت اورد .همچنیـن بـرای 14ب ِـار متوالـی از سـال 1960تـا 1973قهرمـان مسـابقات اماتـور اسـترالیا شـد .وقتـی
ً
یهـای سـطح بـاال ،در مسـابقات
در 1981در سـن 4 0سـالگی بازنشسـته شـد ،تقریبـا 2 0سـال را بـدون شکسـت سـپری کـرده بـود .از زمـان بازنشسـتگی از باز
باالی 4 5سـال و دو عنوان قهرمانی جهان باال ِ
ی5 0سـال را به دسـت اورده اسـت.
بین المللی سـطح Mastersفعال باقی مانده و دو عنوان قهرمانی جهان ِ
نشانی :خیابان ستارخان ،خیابان شاد مهر ،بعد از چهارراه صالحیان ،پالک 307
تلفن 66555200-1 :و 66555160-1نمابر66555202 :
چاپ :شاخه سبز /تلفن02533444257: صفحه 16