هفته نامه دنیای گردشگری شماره 72
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 72
نگاهیبهتعارضاتگونه ایازکسب وکارهایمحلی
جشن ایران باشکوه برای جلوگیری از شیوع کرونا از دستور کار خارج شد
تداوم چالش اقامتگاه های بوم گردی
رفت و امد حداقلی گردشگران به چین
مسووالن گردشگری کشور اعالم می کنند بیش از هزار و ۵۰۰
اقامتگاه بوم گردی در حال حاضر در کشور وجود دارد؛ که باید تا
پایان برنامه ششم توسعه به رقم۲هزار برسد .این اقامتگاه ها اگرچه
در ابتدای شــکل گیری خود قرار بود کسب و کاری خانوادگی و
محلی باشند و مردم را به سمت مقاصد جدید هدایت کنند اما
به باور بســیاری از کارشناسان ،رشد بی رویه انها باعث شده این
فلســفه اندک اندک به دست فراموشی سپرده شود .با این همه
اقامتگاه های بوم گردی تبدیل به یکی از مهم ترین منابع درامدی
گردشگری در جوامع محلی شده اند؛...
معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشــگری با اعالم این که ما امکان اعالم ممنوعیت سفر
به چین را نداریم ،گفت :هم اکنون رفت و امد گردشگران به
چین به حداقل رسیده است .هراس جهانی از ویروس کرونا به
میزانی رسیده است که سازمان بهداشت جهانی اعالم وضعیت
اضطراری بین المللی کرد؛ در پی شیوع ویروس کرونا ،سازمان
بهداشــت جهانی روز پنجشــنبه با اعالم وضعیت اضطراری
بین المللی ،گسترش روز افزون این ویروس در چین را نگران
کننده عنوان کرد....
ادامه درصفحه 2
شنبه 19بهمن ماه 1398سال چهارم
شماره 72
8صفحه
قیمت 2000تومان
ادامه درصفحه 4
13جمادی الثانی 1440
8فوریه 2020
غفلت در بودجه تبلیغات و بازاریابی
ایران برای جذب
هرخارجی چقدر
خرجمی کند؟
صفحه 5
لزومتوجهبهبسته بندیمناسبصنایعدستی
در صادرات
سهم بزرگ
صنایع دستی در اشتغال
و رشد اقتصادی
صفحه 5
بررسیالگویرونق بخشیبهبازارگردشگریداخلی
راهکارهایترکیه
برای جذب توریست
ترکیه با داشتن اماکن تاریخی ،تفریحی و میراث غنی
فرهنگی یکی از «کانون های گردشگری جهان» به شمار
می اید و در چند دهه اخیر صنعت گردشــگری رشد
فزاینده ای در اقتصاد این کشور داشته است .در سال
،۲۰۱۸کل تولید ناخالص ملی در ترکیه حدود ۷۶۶ /۵۱
میلیارد دالر بود که سهم گردشگری از تولید ناخالص
داخلی ترکیه ۹۵/۶میلیارد دالر حدود ۱۲/۱درصد بود.
درامد صنعت گردشگری ترکیه بعد از کاهش در سال
۲۰۱۶به دلیل حمالت تروریســتی و کودتای نافرجام،
در دو ســال اخیر رشد چشــمگیری داشته و رشد
مناطق تفریحی و تاریخی ،افرایش خدمات هتل داری
و رســتوران ها ،اژانس های هوایی ،گردشــگری ....
ادامه در صفحه7
جزیره
دور از دسترس
گردشگران
صفحه 8
2
اخبار
بازدید از نمایشگاه میراث
باستان شناسی اسپانیا در دهه فجر
رایگان است
رئیس کل موزه ملی ایران گفت :همزمان با گرامیداشت دهه مبارک
فجر ،بازدید از نمایشــگاه میراث باستان شناســی اسپانیا برای عموم
عالقه مندان به رایگان امکان پذیر خواهد بود .به گزارش موزه ملی ایران،
یداشت دهه مبارک فجر بازدید از
جبرییل نوکنده اعالم کرد :در گرام
نمایشگاه میراث باستان شناسی اسپانیا برای تمامی گردشگران داخلی
و خارجی رایگان است و هموطنان عزیز می توانند از ۱۲بهمن تا پایان
روز ۲۲بهمن ۱۳۹۸به استثنای دوشنبه ها از ساعت ۹تا ۱۸.۳۰بدون
پرداخت وجهی از این نمایشگاه بازدید کنند .این نمایشگاه شامل ۳۰۰
اثر ارزشــمند با قدمت ۳۵۰هزار سال تا دوران معاصر فرهنگ و هنر
اسپانیا را روایت می کند .این اثار در سه گالری به نمایش در امده اند:
گالری اول مشتمل بر اثاری از دوران پارینه سنگی تا پایان دوره مفرغ
است و قدیمی ترین اثر با قدمت ۳۵۰۰۰۰هزار سال در ان جای گرفته،
گالری دوم اثار دوره های اهن ،فنیقی ،ایبری ،رومی ،اسالمی ،مسیحیت،
قرون وسطی وگالری سوم دوره مدرن و معاصررا دربرگرفته است.
رییس کمیسیون گردشگری اتاق ایران:
سفر امن به ایران را تضمین کنیم
رییسکمیسیونگردشگریاتاقایرانازبرگزاریسمینارگردشگری
اتاق های مشترک ایران با سایر کشورها به منظور اعتمادسازی و اصالح
چهره ناامن ،در اســفند خبر داد و گفت :باید به مردم جهان بگوییم
امنیت شان را در سفر به ایران تضمین می کنیم .علی اکبر عبدالملکی
درباره اقداماتی که اتاق بازرگانی ایران برای اعتمادسازی گردشگری در
وضع موجود انجام داده است ،اظهار کرد ۳۵:اتاق بازرگانی مشترک بین
ایران و سایر کشورها وجود دارد که با همه ان ها در این راستا ارتباطاتی
برقرار شده است .ششم اسفند ۹۸نیز با حضور نمایندگان اتاق های
بازرگانی که در سایر شهرها و کشورها جایگاهی دارند ،اولین سمینار
گردشگری اتاق های بازرگانی مشترک ایران و دیگر کشورها ،با هدف
اعتمادسازی و نمایش چهره ای امن از ایران ،برگزار می شود .وی ادامه
داد :قرار بود این سمینار سال اینده برگزار شود ،ولی با توجه به وضعت
پیش امده برای گردشگری ایران ،تحت تاثیر وقایع اخیر ،زمان برپایی
ان را تغییر دادیم و به پیش از تعطیالت نوروز موکول کردیم تا لطمه
کمتری به گردشگری کشور وارد شود .عبدالملکی افزود :در این سمینار
نمایندگان اتاق های بازرگانی مشترک ایران با کشورهای چین ،روسیه،
قطر ،کویت ،ویتنام ،بلژیک ،المان ،فرانسه ،انگلیس و ...حضور خواهند
داشت .این سمینار در تهران برگزار می شود و در جریان ان بر امنیت
کشور و مهمان نوازی فوق العاده ایرانی ها تاکید خواهد شد .او در پاسخ
به این سوال که ایا قرار است نمایندگان ۳۵اتاق در این سمینار حضور
داشته باشند و یا فقط طرف های ایرانی شان شرکت می کنند ،اظهار
کرد :ما طرف های تجاری خود در این کشورها را دعوت کرده ایم .اصال با
دولت ها کاری نداریم ،در نتیجه فکر می کنم همه ان ها حضور خواهند
داشت .رییس کمیســیون گردشگری و کسب وکارهای وابسته اتاق
ایران همچنین از برگزاری نشست تخصصی «توسعه گردشگری در
ن با حضور نمایندگان
شهرهای جهانی خالق ایران» در دوازدهم بهم
شهرهای رشت (غذا) ،بندرعباس(صنایع دستی و هنرهای مردمی)،
ســنندج (موسیقی) و اصفهان (صنایع دستی) خبر داد و افزود :باید
این شهرهای خالق را که نام ان ها در یونسکو ثبت شده ،چنان مطرح
کنیم که گردشگران هنگام سفر به ایران برای دیدن این شهرها انگیزه
بیشتری داشته باشند .از سوی دیگر با استفاده از ظرفیت این چهار
شهر خالق جهانی ،ایران را در نمایشگاه های بین المللی مطرح و معرفی
کنیم .وی در ادامه درباره اقداماتی که گردشــگری در وضع موجود،
نیازمند اجرای صریح و فوری ا ن است ،گفت :باید بیانیه بدهیم .البته
اقای مونســان ـ وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی ـ
بیانیه ای دادند که خوب بود .هرچند اثرگذاری این بیانیه ها در ذهنیت
مردمان سایر کشورها به این بستگی دارد که از چه جایگاهی باشد ،از
انجا که طرف های خارجی نگاه مطمئن تری به شرکای تجاری و بخش
خصوصی در ایران دارند ،الزم است بیانیه هایی از سوی این بخش صادر
شود .شــاید باورپذیری ،اثرگذاری و پذیرش این حرف که ایران امن
اســت از سوی بخش خصوصی که تشکلی از دل مردم است ،بیشتر
باشد .او تاکید کرد :ما باید به مردم جهان اعالم کنیم ایران امن است
و ما می توانیم امنیت شان را در سفر به ایران تضمین کنیم .عبدالملکی
همچنین با تاکید بر ضرورت برندسازی برای گردشگری ،پیشنهاد کرد
این جمله که «هر کســی به ایران پای بگذارد دلش را جای بگذارد»
پررنگ و به برند گردشگری ایران تبدیل شود و در ادامه گفت :درست
است مشکالتی وجود دارد و فضای بین المللی علیه کشور ماست ،اما
باید روی برند گردشــگری مانور دهیم و حرف مان را به گوش مردم
جهان برسانیم و همزمان از توان چهره های شناخته شده جهانی برای
اصالحذهنیت هابهرهببریم.
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
جشن ایران باشکوه برای جلوگیری از شیوع کرونا از دستور کار خارج شد
رفت و امد حداقلی گردشگران به چین
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری با اعالم این که ما امکان اعالم ممنوعیت
سفر به چین را نداریم ،گفت :هم اکنون رفت و امد گردشگران به چین به حداقل رسیده است .هراس جهانی از
ویروس کرونا به میزانی رســیده است که سازمان بهداشت جهانی اعالم وضعیت اضطراری بین المللی کرد؛ در
پی شیوع ویروس کرونا ،سازمان بهداشت جهانی روز پنجشنبه با اعالم وضعیت اضطراری بین المللی ،گسترش
روز افزون این ویروس در چین را نگران کننده عنوان کرد.
تئودور ادهانوم دبیر کل ســازمان جهانی بهداشت این تصمیم را پس از برگزاری جلسه کمیته اضطراری و
بدست اوردن شواهدی در مورد گسترش ویروس کرونا در حدود ۱۸کشور اعالم کرد.
ادهانوم در یک کنفرانس خبری در ژنو گفت :هفته های گذشــته شــاهد شیوع بی ســابقه ای بوده ایم که با
یک پاســخ بی سابقه مواجه شده اســت .بگذارید واضح بگویم ،این اعالمیه رای عدم اعتماد به چین است .به
گفته دبیرکل ســازمان جهانی بهداشت :بزرگترین نگرانی ما احتمال انتشار ویروس به کشورهایی که سیستم
بهداشتی ضعیف تری دارند ،است.
ویروس کرونا عالوه بر گســترش در شهرهای چین توانسته در بیش از ۱۰۰مورد در سایر کشورها از جمله
ژاپن تا ایاالت متحده رخ داده و باعث تحریک احساسات ضد چینی و موجی از خرید ماسک شده است.
این نگرانی نیز مدتی اســت که به ایران نیز رســیده؛ تا جایی که رویداد ایران باشــکوه ،ویژه اســتقبال از
گردشــگران چینی ،تحت تاثیر ویروس کرونا ،از دستور کار وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
خارج شد.
ررویداد «ایران باشــکوه» دو سال است که همزمان با سال نو و تعطیالت چینی ها در ایران برگزار می شود.
چهارم تا بیســتم بهمن ماه امســال به این رویداد اختصاص داده شده بود و تهران ،اصفهان ،یزد ،کرمان ،البرز،
ســمنان ،فارس ،قزوین ،همدان و مناطق ازاد به عنوان شــهرهای میزبان انتخاب شــده بودند .همچنین سرو
غذاهای چینی در رســتوران ها ،طراحی گشت های ویژه و متناســب با سالیق مردم این کشور ،اعمال تخفیف
در مراکز اقامتی ،پذیرایی و فروشــگاه های صنایع دستی ،اعمال تخفیف در ورودیه اماکن گردشگری و موزه ها،
و اســتقرار راهنمــای چینی زبان در موزه ها و اماکن گردشــگری از جمله برنامه هایی بــود که با انگیزه جذب
گردشگران چینی به ایران طراحی شده بود.
ولــی تیموری معاون گردشــگری گفت :در روزهای گذشــته ابالغیه ای تمام دفاتر گردشــگری مبنی بر از
دستورکار خارج کردن این رویداد ارسال کردیم .وزارت میراث فرهنگی ،دستگاه همکار در این موضوع است
و در چهارچوب دســتورالعمل وزارت بهداشت عمل مِی کند .هم اکنون رفت و امد گردشگران چینی به ایران
و العکس به حداقل رســیده است اما ما نمی توانیم ممنوعیت اعالم کنیم ولی بهتر است گردشگران ،سفرهای
خودشان به چین را به وقتی دیگر موکول کنند.
علیرضا رئیســی معاون وزیر بهداشــت ،روز جمعه افزود :با توجه به اعــام وضعیت اضطرار جهانی ویروس
کرونا از سوی سازمان بهداشت جهانی ،در کشور ما نیز اقدامات کنترلی و پیشگیرانه بر اساس پروتکل جهانی
ســازمان بهداشــت جهانی و به صورت یکنواخت با سایر کشور اجرا می شود .در بیانیه و نامه وزارت بهداشت
که امروز از سوی وزیر بهداشت تقدیم دولت می خواسته شده است که همه سفرهای غیر ضروری و از جمله
سفرهای تفریحی و توریستی از چین به ایران لغو و ممنوع شود و سفرهای کاری نیز در حداقل ممکن و فقط
برای موارد ضروری انجام شود.
به گزارش رســانه های چینی ،شمار تلفات ویروس کشنده کرونا تا صبح روز جمعه به ۲۱۳تن رسیده است.
در کنار کشته شدن ۲۱۳نفر تا کنون ۹هزار و ۳۵۶نفر مبتال به ویروس واگیر دار کرونا شده است .براساس
این گزارش ،طی ۲۴ســاعت گذشــته ،بیش از یک هزار و ۲۰۰مورد جدید بیماری در ۱۷شــهر چین ثبت
شــده است .ویروس کرونا اواخر دسامبر گذشته (اذر/دی) میالدی در بازار غذاهای دریایی شهر ووهان واقع
در اســتان هوبی چین که به طور غیرقانونی حیوانات وحشی می فروشند ،نمایان شد و هم اکنون عالوه بر ۳۰
اســتان و منطقه چین به ۱۲کشور دیگر از جمله امریکا ،اســترالیا ،تایلند ،کره جنوبی ،ژاپن ،کانادا و فرانسه
هم سرایت کرده است.
این ویروس که از خانواده ویروس کرونا شناخته شده است دوره نهفته نسبتا طوالنی از چند روز تا دو هفته
دارد و همین امر موجب شده تا زمانی که عالیمی چون تب و تنگی نفس در مبتالیان بروز نکند از ان اگاهی
پیدا نکنند و ضرورتی برای رفتن به بیمارستان نبینند.
تاکنون ۶نمونه از ویروس کرونا در جهان کشف شده و با این مورد تعداد ان به هفت مورد رسیده است .این
ویروس جزو خانواده بزرگی از ویروس ها اســت که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را
شــامل می شود .در معمولی ترین حالت این ویروس باعث سرماخوردگی می شود اما در مواردی باعث سندروم
حاد تنفسی یا همان “سارس” می شود که نشانه های ابتال به ان تب ،سرفه و تنگی نفس است.
جشن ایران باشکوه برای جلوگیری از شیوع کرونا از دستور کار خارج شد
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری همدان گفت :جشنواره “ایران باشکوه” که برای جذب
گردشــگر چینی و همزمان با سال نو مردم این کشور برنامه ریزی شده بود متاثر از شرایط انتشار ویروس کرونا
لغو شــد؛ چراکه مصونیت شهروندان کشــورمان از این ویروس نوظهور مهمتر از اجرای این جشن است .علی
مالمیر افزود :قبل از شــیوع بیماری کرونا ،ایران برای جذب گردشــگر از مردم چین دعوت کرد تا سال نو را با
ســفر به ایران جشن بگیرند .وی اظهار داشــت :این در حالی است که انتشار ویروس نوظهور کرونا در کشور
چین حوزه بهداشــت و درمان اغلب کشــورهای دنیا را با نگرانی مواجه کرده است و برای ممانعت از ورود این
بیماری ،جشــن سال نو چینی در ایران لغو شــد .مالمیر اظهار داشت :در همین راستا بسیاری از تورهایی که
از چین گردشــگران را ثبت کرده بودند ،برنامه های گردشــگری خود را لغو کردند .مدیرکل میراث فرهنگی،
صنایع دســتی و گردشــگری همدان با تاکید به اینکه در جشــنواره ایران باشکوه هیچ مهمانی از کشور چین
وارد این اســتان نشــده بود گفت :فقط یک گروه توریستی که پیش از بروز ویروس کرونا به ایران امده بودند،
یک روز را در همدان ســپری کردند .مالمیر خاطرنشان کرد :همدان به دلیل شرایط اب و هوایی و برودت هوا
در فصل زمســتان کمترین میزان اقامت گردشــگران را دارد .وی گفت :امسال برای جذب گردشگر داخلی و
خارجی جشــنواره ایران باشکوه همزمان با نهمین جشنواره زمستانی برگزار شده است .مالمیر بیان کرد :عده
ای به اشــتباه تصور کرده بودند که این اداره کل در راســتای جشــنواره ایران باشکوه از اتباع خارجی دعوت
بعمل اورده است اما این جشنواره فقط تبلیغ گردشگری بود که با بروز شرایط جدید برنامه ها لغو شد .پیش
بینی شــده بود که رویداد «ایران باشکوه» ب ه مناسبت عید سال نوی چینی ها در ۹استان کشور شامل تهران،
اصفهان ،یزد ،کرمان ،البرز ،سمنان ،فارس ،قزوین ،همدان و مناطق ازاد از چهارم تا بیستم بهمن برگزار شود.
در همین ارتباط روز گذشــته نیز معاون فنی مرکز بهداشت استان همدان گفت :هم اینک همه جای کشور از
جمله همدان برای مقابله با ویروس کرونا در اماده باش کامل است و مورد مثبت مبتال به این ویروس در استان
شناســایی نشده است .علی عطایی افزود :تیم های بهداشتی این استان تمامی گردشگران و مسافران ورودی به
همدان و ســاکن در هتل ها و ورودی بیمارســتان ها را برای شناسایی عامالن احتمالی مبتال به ویروس کرونا
کنترل می کنند .استان همدان با یک میلیون و ۷۰۰هزار نفر نفر جمعیت به عنوان پنج قطب مهم گردشگری
کشور است و بیش از یک هزار و ۸۰۰اثر تاریخی ،فرهنگی و طبیعی ان ثبت ملی شدند.
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
با توجه به اهمیت نقش رسانه در معرفی تصویر مثبت از کشورمان:
لزوم ایجاد شبکه تلویزیونی گردشگری ایران
به زبان های بین المللی
یک کارشــناس حوزه بین الملل و گردشگری گفت:با توجه به اهمیت نقش رسانه در معرفی تصویر مثبت از
ایران ،ضرورت راه اندازی تلویزیون گردشگری ایران به زبان انگلیسی و ترجمه ان به زبان های دیگر الزم است.
ی که سابقه فعالیت در بخش های اقتصادی و گردشگری کشورهای تونس ،اردن ،لهستان،
غالمحســین ابراهیم
لیتوانی ،مالزی و ازبکستان دارد درباره گردشگری ایران گفت :صنعت گردشگری ،صنعت چند وجهی و متنوعی
است که از جهات مختلف می تواند تغذیه و فربه شود و البته به همان میزان از جهات محتلف هم می تواند تاثیر
پذیری منفی داشته باشد و تضعیف شود .بنابراین برای فربه کردن هدفمند و ارتقا صنعت گردشگری ایران می
توان از مکانیزم های مختلفی استفاده کرد.
به عنوان مثال چندین منشــور گردشگری در ســطح بین المللی در قالب منشور جهانی اخالق گردشگری
مصوب ســالهای ۱۹۹۹و ۲۰۰۰میالدی و یا منشــور بین المللی حفاظت و مرمت یادمانها و محوطه ها مصوب
۱۹۶۴و منشــور گردشــگری فرهنگی مصوب مجمع عمومی ایکوموس 1999وجود دارد .ولی در سطح ملی
ما هنوز به اســتثنای موارد معدود چون منشور حقوق گردشگر ،منشوری دیگر که در سطوح و اشکال مختلف
ماهیت گردشــگری کشــور را پوشش دهد ،ارائه نشده است .بســیاری از این منشور های گردشگری می توانند
حقوق و تکالیف گردشگر و مجری و فعاالن حوزه گردشگری و همچنین دولت را تعریف کند و از بی نظمی و یا
خسارات فرهنگی ،معنوی ،مادی و یا زیست محیطی در حوزه های مختلف گردشگری جلوگیری کند.
دیپلماسی گردشگری فیلم
رایزن درجه یک ســفارت جمهوری اسالمی ایران در تاشکند گفت :گردشگری فیلم خوشبختانه در سالهای
اخیر در ســطح محدود و البته پراکنده مشــاهده می شود که ســطح ضعیف ان را می توان در تهیه فیلم های
مشترک با کشورهای دوست اشاره کرد که بعنوان نمونه می توان به فیلم های سالم بمبئی با کشور هند ،فیلم
گذشته اصغر فرهادی بین ایران و فرانسه و فیلم تولدی دیگر عباس رافعی بین ایران و لبنان و بیش از ۸فیلم
دیگر اشاره کرد.
نکته مهم در گردشــگری فیلم ،نقش ان در معرفی جاذبه های گردشــگری یک کشور با نمایش انها در قالب
متن فیلم و یا بزرگ نمایی انهاست(،انتخاب مکان فیلم برداری ) تجربه موفق در این حوزه را می توان در نقش
فیلم هایی چون ارباب حلقه ها در معرفی کشــور نیوزیلند ،فیلم مریخی ،عالء الدین و ســیاره سرخ در معرفی
اردن اشــاره کرد .اگرچه اردن گفته می شود بیش از ۱۰۰فیلم در این کشور تصویر برداری شده که به نوعی
برند تجاری و گردشــگری اردن را شکل داده اند .امارها هم نشــان می دهد بخش قابل توجهی از گردشگران
بین المللی (حدود ۴۰میلیون نفر) ،انتخاب مقاصد گردشــگری خود را بر اساس سابقه و تصویر ناشی از دیدن
فیلم هایی معروف دانسته اند.
وی بیان کرد :باید توجه داشت که بهتر است فیلم ها ،تصویر گر مثبت و یاداور خاطرات خوش از نام ایران
باشد .به یاد دارم در یکی از کشورهای اروپایی ،جوانی دانشگاهی که تحت تاثیر یکی از فیلم های ایرانی جشنواره
ای قرار گرفته بود ،ســواالت عجیب و نادرستی را مطرح می کرد که به نظر می رسید متاثر از تصویر نامطلوب
برخی از اینگونه فیلم ها بوده اســت .بدیهی اســت فیلم هایی که تصویر تیره و تار و یا گمراه کننده از کشور به
مخاطب خارجی ارائه دهند مورد نظر نگارنده نبوده و به لحاظ روانشناسی بازار نیز توصیه نمی شود.
تاثیر هنر موسیقی شرق
این کارشــناس بین الملل بیان کرد :شاید کمتر شنیده باشید که موسیقی نیز بتواند در جذب گردشگری به
کشور کمک کند ولی در حقیقت موسیقی نیز یکی از ابزارهای جاذب در گردشگری فرهنگی به شمار می رود
.به یاد دارم در سال ۱۳۹۱در لیتوانی با همکاری یک مجری لیتوانیایی کنسرت های موسیقی شرقی از استاد
کیوان کلهر برای دو روز برنامه موســیقی در شــهر ویلینیوس و کائوناس دعوت کردیم ،در سرمای بالغ بر ۱۵
درجه زیر صفر ،جمعیتی بالغ بر دو هزار نفر در یکی از کلیساهای ارتدوکس ان شهرها برای شنیدن صدای ساز
کمانچه اســتاد کلهر جمع شــده بودند و بعد از ان سفر ،امارها از افزایش دو برابری سفر گردشگران لیتوانیایی
نســبت به قبل حکایت داشت که در صحبت گردشــگران به تاثیر موسیقی سنتی ایرانی در علل سفر به ایران
اشاره می شد .پس چه خوب است دست اندرکاران حوزه موسیقی از این هنر به شکل هدفمند تری بهره برداری
کنند به طوری که امکان اجرای برنامه های موسیقی سنتی ایرانی را در قالب گروههای کوچک ( اقتصادی و کم
هزینه) و حتی دو نفره تسهیل کنند و در مرحله دوم نوازندگان بین المللی را تربیت کرده تا بتوانند با نوازندگان
مطرح کشورهای هدف گردشگری ،برنامه های مشترک اجرا داشته باشند .چرا که هر کشوری زبانی خاص برای
ارتباط و گفت و گو دارد که الزم است با هر کشوری به همان زبان و فرهنگ خودش صحبت شود .بعنوان مثال
بســیاری از کشورهای اروپایی و حتی اســیای میانه و غرب اسیا و خاورمیانه ،زبان هنر و موسیقی در بین انها
غالب تر و شایع تر است بنابراین موسیقی سنتی ایرانی می تواند عامل وصل خوبی برای این ارتباط فرهنگی و
بالطبع ارتباط گردشگری باشد.
استفاده از مشاوران گردشگری خارجی
این فارغ التحصیل کارشناسی ارشد روابط بین الملل ادامه داد :گردشگری یک صنعت سیال ،روزامد و روبه
رشــدی هست و هر روز بر دانش کشورهای صاحب سبک و پیشــرو افزوده و همچنین در شیوه های مدیریت
اجرایی و تبلیغاتی ان ،تغییر ایجاد می شود .پس مناسب است همانطور که در زمینه فوتبال از مشاور و یا مربی
خارجی استفاده می شود ،از مشاور مجرب خارجی در پروژه های اجرایی و گردشگری و یا در تدوین برنامه ها و
استراتژی های گردشگری استفاده شود .این تجربه در خیلی از کشورهای عربی و اسیایی وجود دارد .چنانچه در
دو سال اخیر بعنوان مثال در ازبکستان به دستور رئیس جمهور این کشور ،اقای صادق بابک ،سرمایه گذار حوزه
گردشــگری انتالیای ترکیه ( سناتور ســابق این ایالت) را بعنوان مشاور خارجی گردشگری سازمان گردشگری
انتخاب کردند.
راه اندازی شبکه گردشگری ایران به زبان انگلیسی
این کارشناس گردشگری گفت :با توجه به اهمیت نقش رسانه در معرفی و ایجاد تصویر مثبت از ایران ،ضرورت
راه اندازی تلویزیون گردشــگری ایران به زبان انگلیســی و ترجمه ان به زبان های دیگر بیش از پیش احساس
می شود .خصوصاَ که تجربه کشورهای دیگر در ایجاد تلویزیون های گردشگری مانند ( )Tchannel.Tvترکیه
به زبان عربی از جمله موارد موفق بوده اســت .بالطبع می توان در ابتدا از تلویزیون های اینترنتی چند زبانه که
هزینه راه اندازی کمتری دارد شروع کرد تا به تدریج بتوان تصویر واقعی از ایران و داشته های گردشگری کشور
را به زبان های زنده دنیا ارائه داد.
تکنولوژی فضای مجازی
وی افزود :ابزار عصر جدید ،تکنولوژی های جدید ناشی از عصر دیجیتال و فضای مجازی هست .فن اوری های
نوین و کسب و کارهای فضای مجازی در عرصه گردشگری الزم است بیشتر مورد توجه قرار گیرد .این توسعه
را در بخش گردشگری (اعم از رزرو بلیط ،فروش تور ،رزرو هتل و غیره ) تا حدی انجام شده ولی در عرصه های
دیگر مانند وبالگ نویســی گردشگری و جذب وبالگ نویسان بین المللی و طراحی نرم افزارهای تبلیغاتی موثر
گردشــگری برای کشــورهای هدف و یا در حوزه اموزش و حوزه صنایع دستی هنوز فعالیت چندانی در کشور
صورت نگرفته است.
تاسیس وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری اقدام خوب مجلس
بــه اعتقادوی ؛ یکی از اقدامات مثبت مجلس ،موافقت با تاســیس وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و
گردشــگری اســت چرا که امکان پاسخگویی بیشتر فراهم کرده اســت .البته اگر این امر با یک خانه تکانی در
ســاختار و محتوا نیز به شکل متولیان گردشگری کشورهای موفق همراه باشد بالطبع این وزارتخانه را چاالک
تر و هدفمند تر خواهد کرد .وی افزود :ایران که بیشتر در برگیرنده انواع گردشگری فرهنگی ،تاریخی ،طبیعت،
زیارتی و ســامت اســت ،از ظرفیت هایی بسیاری برای توسعه برخوردار اســت ولی این توسعه مستلزم عوامل
متعددی است .بدون شک در ابتدا الزم است موضوع گردشگری داخلی و فراهم کردن زیرساخت های ان برای
جذب و رونق گردشــگری مورد توجه قرار گیرد .در حال حاضر گفته می شــود حدود ۴۶میلیون سفر داخلی
ســاالنه در کشور وجود دارد .تجربه چین در توسعه گردشگری نیز بر پایه تسهیل گردشگری داخلی بوده است
چرا که موفقیت ایران در تسهیل و توسعه گردشگری داخلی در حقیقت دروازه ورود و جذب گردشگر خارجی
است .با توجه به امار کنونی جذب گردشگر خارجی که حدود ۷میلیون گردشگر اعالم شده ،رسیدن به هدف
عالی جذب ۲۰میلیون گردشــگر خارجی که در چشم انداز ۱۴۰۴عنوان شده ،مستلزم ورود ایده های نوین در
عرصه گردشــگری،تنظیم استراتژی هدفمند است .بدیهی است نقایص موجود در نظام گردشگری کشور چون
معرفی برند گردشــگری بین المللی (ظاهرا ً اقداماتی انجام شده) و همچنین تهیه مواد تبلیغاتی گردشگری و یا
معرفی جاذبه های گردشــکری کشور در ســطح بین المللی ،یکی از وظایف مهم در کنار سایر وظایف سازمانی
وزارت خانه تازه تاسیس است.
ابراهیمی افزود :باید توجه داشــت که گردشــگری مقوله ای چند وجهی و میان بخشــی هست و سازمانهای
مختلفی در اجرای اهداف گردشــگری موثر هستند .اما نکته مهمی که در حوزه گردشگری نباید فراموش کرد
خاصیت ســیال و ترسو بودن این صنعت است که مشــابهت زیادی با بازارهای مالی بین المللی دارد .توجه به
مقوله امنیت و ایجاد تصویر مثبت ،موضوع مهمی اســت که الزم است توسط دست اندرکاران و تصمیم سازان
این حوزه و در سطح کالن مورد توجه قرار گیرد.
سامانه جامع گردشگری سمنان راه اندازی شد
ســمنان ســامانه جامع گردشــگری ســمنان “پارا” حاوی اخرین
اطالعات مراکز گردشــگری و خدماتی شــهر ،راه اندازی شد .وحید
پرویزی اظهار کرد :در راســتای خدمات به مســافران و گردشگرانی
که وارد ســمنان می شوند و در راستای توسعه گردشگری الکترونیک
سامانه گردشگری شهر با نام پارا راه اندازی شده است.
پرویزی در تشریح امکانات این سامانه گفت :دسترسی اسان و سریع
به اخرین اطالعات مراکز گردشگری و خدماتی شهر ،اطالعات اماکن
تاریخی ،جاذبه های طبیعی و گردشــگری و همچنین ســایر نیازهای
ضروری مانند داروخانه ،رســتوران ها و غیره و سفرهای پیشنهادی به
مسافران مهمترین شــاخصه این نرم افزار است که به صورت رایگان
قابل نصب و بهره برداری است.
همچنین ،افراد می توانند با اســتفاده از این ســامانه از جدیدترین
اطالعات رســتوران ها ،مراکز تفریحی ،هتل ها و جاذبه ها به صورت
دسته بندی شده مطلع شوند .وی ادامه داد :در فاز های بعدی توسعه
این ســامانه بخش های فروشگاه انالین صنایع دستی ،واقعیت افزوده
و امکان رزرواسیون برای هتل ها و بوم گردی های شهر اضافه خواهد
شد.
سرپرست ســازمان فناوری اطالعات و ارتباطات شهرداری سمنان
در پایان به نحوه دسترســی به این نرم افزار اشاره نمود و گفت :برای
دانلود و اســتفاده از نرم افزار گردشگری سمنان مخاطبان می توانند
لینک مســتقیم فایل نصب نرم افزار را از ســرور پورتال شــهرداری
سمنان و نیز کافه بازار دریافت نمایند.
پارا (اب پخش کن) مربوط به دوران های تاریخی پس از اسالم است
و در محدوده پارک شــقایق شهرک گلســتان واقع شده و این اثر در
تاریخ ۹اردیبهشــت ۱۳۸۲با شماره ثبت ۸۶۱۶به عنوان یکی از اثار
ملی ایران به ثبت رسیده است.
خبر
3
ایران ورود چینی ها را ممنوع می کند؟
چند روز پس از ان که برخی کشورها از جمله فیلیپین ،ورود
اتباع چینی را به این کشــور به طور کامل ممنوع کردند ،این
احتمال در رســانه های خارجی مطرح شــده که ایران از دیگر
کشــورهایی باشد که ورود چینی ها به ویژه گردشگران را برای
جلوگیری از شیوع ویروس کرونا ،ممنوع کند.
رویترز ۸بهمن ماه در خبری اعالم کرد :دولت فیلیپین ،فرایند
صدور ویزا را برای اتباع چینی متوقف کرده اســت .با گسترش
ویروس هراس انگیــر کرونا در جغرافیای وســیع تری از چین
و شناســایی بیماران مبتال به این ویروس در ۱۴کشور دیگر،
سازمان بهداشت جهانی ســرانجام اعالم «وضعیت اضطراری
جهانی» کرد و پس از ان برخی کشورها محدودیت هایی را برای
ورود اتباع چینی و پروازهای منتهی به این کشور وضع کردند.
شیوع این ویروس که با تعطیالت طوالنی چینی ها و زمان سفر
ان ها همزمان شده ،نگرانی های جهانی را تشدید کرده است .بر
همین اســاس سازمان هواپیمایی پاکستان اعالم کرد که پرواز
ایرالین های این کشور را به مبداء و مقصد چین به حالت تعلیق
در اورده اســت .انجمن خلبانان و خدمــه پروازی ایرالین های
امریکایی نیز با تنظیم یک دادخواســت ،خواستار توقف فوری
پروازها به چین شدند .مالزی از بازگشت کارگران چینی فعال
در پروژه خط اهن جاده ابریشــم که برای تعطیالت سال نو به
وطن خود رفته بودند ،جلوگیری می کند .ترکیش ایرالین هم
پروازهای خود به چین را به حالت تعلیق دراورد.
شــرکت بریتیش ایرویز که یکی از بزرگترین شــرکت های
هواپیمایی فعال در جهان به شمار می رود ،نیز اعالم کرده عالوه
بر لغو پرواز به شهر «ووهان» چین که مرکز شیوع این ویروس
کشنده بوده است ،اقدامات دیگری را نیز انجام داده است که از
جمله مهم ترین انها امکان جابه جایی زمان و مکان پرواز بدون
اخذ هزینه جداگانه ،بازگشت هزینه بلیت و همچنین به تعویق
انداختن زمان سفر برای مسافرانی است که قصد سفر و عزیمت
به چین و نواحی شرق اسیا (همچون هنگ کنگ) را داشته اند.
بسیاری دیگر از ایرالین های فعال در کشورهای مختلف جهان
نیز در اقداماتی مشابه ،پروازهای خود را به چین و نواحی پرخطر
نزدیک به این کشور به طور موقت لغو کرده و از تمامی مسافران
خود درخواســت کرده اند که از ســفرهای غیرضروری به این
مناطق خودداری کنند.
تقریباتمامیپروازهابهشهر«ووهان»(مرکزانتشارویروسکرونا)
در چین لغو شده است و ایست های بازرسی ورود افراد را از طریق
جاده ها نیز به این شهر مسدود کرده اند ۱۰.شهر در مجاروت ووهان
نیز با محدودیت های یکسانی را اتخاذ کرده اند .همچنین بسیاری از
مراکز توریستی و عمومی چین تعطیل شده اند.
فاینشــیال تایمز در گزارشی از تایید مرگ ۲۵۹نفر و ابتالی
بیش از ۱۱هزار و ۷۰۰نفر به این ویروس خبر داده است.
( ۱۱بهمن مــاه) نیز در ایران جلســه بررســی راهکارهای
پیشــگیری از ورود ویــروس کرونا و مقابله بــا ان ،با حضور
معاون اول رییس جمهور ،وزرای کشــور ،راه ،بهداشت ،خارجه
و گردشگری برای اتحاذ تدابیر جدی تر به منظور پیشگیری از
انتقال این ویروس به ایران تشکیل شد و با تصمیم دولتمردان،
مقرر شد تا پروازهای رفت و برگشت چین به حالت تعلیق دراید.
هرچند که بخشی از مسافران از مبداء چینی ،چه چینی و چه
ایرانی ،با پرواز ترانزیتی از کشورهایی چون قطر و امارات به ایران
وارد می شوند.
توربونیوز با اشــاره به این جلســه در گزارشی اعالم کرد :در
حالی که هنوز موردی از ورود ویروس کرونا به ایران به صورت
رسمی گزارش نشده ،مقامات بهداشتی ایران از دولت درخواست
کرده اند از ورود مسافران چینی به داخل کشور برای جلوگیری
از شیوع این ویروس کشنده جلوگیری کند.
وزیر بهداشــت ایران ضمن درخواست از وزات امور خارجه و
همچنین وزارات راه و شهرســازی ایران ضمن درخواست برای
ایجاد ممنوعیت ورود مسافران از چین ،اعالم کرد که تمام مراکز
بهداشتی در ایران به صورت اماده باش کامل هستند و همچنین
۷۰دانشجوی ایرانی ساکن در شهر ووهان (مرکز اصلی انتشار
ویرس) در روزهای اینده به کشور بازخواهند گشت و به مدت
دو هفته تحت مراقبت و قرنظینه خواهند بود.
این وزارتخانه همچنین از دولت خواســته است :ویزا و سایر
مجوزهای مسافرتی که پیشــتر برای ورود مسافران چینی به
کشور صادر شده نیز به جز موارد اضطراری و توجیه دار به حالت
تعلیق دراید.
وزیر کشور نیز با اشاره به تصمیم های گرفته شده در ان جلسه،
اظهار کرد :فعال هیچ موردی از کرونا در ایران مشاهده نشده اما
با توجه به نوع مراوداتی که وجود دارد امکان انتقال به کشــور
هســت .بنابراین بحث مراقبت های ویژه به خصوص در مناطق
مرزی کنترل می شــود و قرار شد محدودیت هایی نیز در سفر
هواپیماها به خصوص از چین انجام شود تا از این ایام عبور کنیم.
ولی تیموری ـ معاون گردشــگری ایــران ـ نیز به دنبال این
تصمیم کشــوری به ایسنا گفت که با توجه به اهمیت موضوع
و ضرورت همدلی و همکاری همه دستگاه ها و نهادهای کشور،
ما با وزارت بهداشــت به عنوان دستگاه تخصصی اصلی در این
زمینه همکاری کامل داشــته ،بیانیه ها و توصیه های ان ها را به
طور کامل الزم االجرا می دانیم .در همین راستا برنامه های مفصل
پیش بینی شده ایران برای چینی ها در عید بهاره ان ها ،متوقف و
به اینده موکول شده است.
4
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
اخبار
ِ
درختان کیارستمی؛ از رضایت
نداشتن مالک تا ثبت منطقه ای
درخت های تنهــا ،در کنار همه خصوصیات شــان ،یاداور
«عباس کیارستمی» هم هســتند ،ان قدر این یاداوری برای
همه ملموس شده که ســنگ قبر این کارگردان فقید هم با
طرح یکی از این درخت ها ماندگار شــده اســت ...و همین
ِ
یاداوری شــاید مهمترین عاملی بوده که برخی افراد حوزه ی
ســینما از اوایل امســال تا کنون گاهی اوقــات با خبرهایی
ِ
درخت تنها که یکی در دماوند ســوژه
مختلف ازثبت ملی دو
عکاســی کیارســتمی بوده و دیگری در روســتای کوکر در
شهرســتان رودبار استان گیالن ،سوژه ی فیلم «خانه دوست
کجاســت» او بوده اســت و حاال حکایت ثبــت ملی این دو
درخت هم به اندازه ی فاصله شــان از یکدیگر از هم متفاوت
شده است .تیر ماه امسال بود که مهدی شادی زاده در مراسم
رونمایــی از فیلمش خبر داد که تک درخت اواخر تیر ماه به
یاد عباس کیارســتمی ثبت می شود و حاال شش ماه پس از
این اطالع رسانی دوباره این کارگردان بدون اشاره به اظهارات
پیشین اش اعالم کرد که «قرار است از چند روز اینده احمد
عرب بیگی ساخت مجسمه عباس کیارستمی را اغاز کند که
ســاخت این مجسمه اواخر بهمن ماه تمام می شود و زیر تک
درخت (در دماوند) نصب خواهد شــد .در کنار ان پیشــینه
تک درخت و بیوگرافی عباس کیارســتمی نصب و به نام این
کارگردان برجســته ثبت می شود ».این صحبت در شرایطی
مطرح می شــود که وضعیت ثبت ملی این دو درخت و ابالغ
شماره ثبت ان ها هنوز به صورت صد درصد انجام نشده است.
درخت دماوند در فهرست منطقه ای
ثبت شده ،اما ...
شــهرام شریفی -مدیر اداره میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری شهرستان دماوند می گوید :خرداد امسال پرونده ی
ثبت درخت دماوند که ســوژه ی عکاسی های اقای کیارستمی
بوده ،تهیه شــده و این درخت در فهرســت میراث منطقه ای
(دماوند) به ثبت رســیده اســت .اما هنوز کمیته شورای ثبت
وزارتخانه تشکیل نشده تا بعد از بررسی در این شورا ،در فهرست
میراث ملی کشور به ثبت برسد .او درباره ی فرایند ثبت ملی هر
اثر تاریخی در کشور توضیح می دهد :با شناسایی اثر تاریخی و
تهیه ی پرونده ی ثبتی ،اثر نخست در فهرست شهرستان (منطقه)
به ثبت می رســد و سپس در مکاتبه با اداره های مختلف مانند
فرمانداری ها ،بخشداری ها ،دهیاری ها و روستاهای منطقه برای
اعالم ثبت اثر در فهرست منطقه ای ،در نهایت پرونده ثبتی بعد
از تکمیل به اداره کل میراث فرهنگی استان فرستاده می شود تا
در زمان تشکیل شورای فنی وزارتخانه میراث فرهنگی ،اثر مورد
نظر نیز بررسی شود که ایا قابلیت ثبت در فهرست میراث ملی
کشــور را دارد یا خیر؟ وی با تاکید بر این که تک درخت دماوند
نیز این مراحل را طی کرده و اکنون به اداره کل میراث فرهنگی
اســتان تهران فرستاده شده است ،می گوید :بعد از ثبت منطقه
ی ان رعایت
این درخت در خرداد امسال ،همه ی قوانین ثبتی برا
می شود و حتی حریم درخت نیز به مدیریت شهری و فرمانداری
منطقه اعالم شده است تا ان دستگاه نیز مکاتبات الزم را با دیگر
دستگاه های متولی انجام دهد .شریفی با اشاره به این که این نوع
ثبت ،از نظر حفاظت هیچ تفاوتی با ثبت اثر در فهرست میراث
ملی ندارد ،ادامه می دهد :تنها تفاوت ان نداشــتن شماره ثبت
برای اثر منطقه ای اســت .وی اظهار می کند :در حال حاضر در
شهرســتان دماوند ۱۶۰ ،اثر وجود دارد که فقط ۷۳اثر ان ،در
فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده و بقیه ی اثار به صورت
منطقه ای ثبت شده اند ،اما برای همه ی ۱۶۰اثر تاریخی قوانین
میراثی ،رعایت می شود.
مالک درخت گیالن ،اجازه ثبت ملی
ان را نمی دهد
شهرود امیر انتخابی -مدیر کل میراث فرهنگی استان گیالن
نیز در گفت وگو با ایســنا درباره ی تک درختی که در استانگیالن سوژه ی عباس کیارستمی بوده ،می گوید :پرونده ی ثبتی
این درخت که شهرســتان رودبار قرار دارد ،پرونده شده و حتی
ثبت ملی ان در وزارتخانه ی میراث فرهنگی نیز تایید شده است،
اما در این میان با یک مشکل مواجه هستیم .وی با تاکید بر این
که یکی از قوانین ثبت ملی اثار تاریخی ،رضایت مالک اثر برای
ثبت ملی ان اثر است ،ادامه می دهد :هر چند درخت واجد شرایط
ثبت اســت ،اما چون ثبت ملی و تایید شماره ثبت اثر منوط به
رضایت مالک اســت و درخت قرار گرفته در روستای کوکر در
زمین یک شخص حقیقی رشــد کرده است ،به رضایت او نیاز
ِ
داریم ،اما وی هنوز به ما اجازه ی ثبت این درخت را نداده است.
به گفته ی او تا زمان اعالم نشــدن رضایت مالک ،امکان گرفتن
شــماره ثبت برای این اثر امکان پذیر نیست .انتخابی اما تاکید
می کند :براساس گفت وگوی انجام شده با معاون میراث فرهنگی
استان گیالن ،قرار است با برگزاری چند جلسه با ِ
مالک زمینی که
درخت فیلم «خانه دوست کجاست» در ان جا رشد کرده ،میراث
فرهنگی تالش کند تا با اگاه کردن وی برای وضعیت این اثر بعد
از ثبت ملی ،رضایت مالک را برای ثبت ملی این اثر کسب کند.
نگاهی به تعارضات گونه ای از کسب وکارهای محلی
تداوم چالش اقامتگاه های بوم گردی
مســووالن گردشگری کشــور اعالم می کنند بیش از هزار و ۵۰۰اقامتگاه بوم گردی در حال حاضر در کشور
وجود دارد؛ که باید تا پایان برنامه ششم توسعه به رقم ۲هزار برسد .این اقامتگاه ها اگرچه در ابتدای شکل گیری
خود قرار بود کسب و کاری خانوادگی و محلی باشند و مردم را به سمت مقاصد جدید هدایت کنند اما به باور
بســیاری از کارشناســان ،رشد بی رویه انها باعث شده این فلسفه اندک اندک به دست فراموشی سپرده شود .با
این همه اقامتگاه های بوم گردی تبدیل به یکی از مهم ترین منابع درامدی گردشگری در جوامع محلی شده اند؛
به اشــتغال زایی محلی کمک کرد ه و در بســیاری از موارد به مهاجرت معکوس منجر شده اند .اقامتگاه هایی که
تا چند ســال پیش به رسمیت شناخته نمی شدند و باالجبار از انها خواسته می شد مجوز مهمانسرا یا هتل یک
و دو ســتاره بگیرند ،با پافشاری فعاالن ان حاال به عنوان گونه ای جدید از مراکز اقامتی شناخته می شوند اما هر
روز با چالش های جدیدی دســت و پنجه نرم می کنند .دو ســال پیش بود که پژوهشی در اتاق بازرگانی ایران
پنج محور چالشــی فعالیت های اقامتگاه های بوم گردی را به تصویر کشــید؛ قوانین و مقررات ،عوامل اقتصادی،
عوامل اجتماعی -فرهنگی ،عوامل محیط بومی و نیروی انســانی پنج محور اصلی معرفی شدند؛ چالش هایی که
البته هنوز اقامتگاه های بوم گردی با انها دســت و پنجه نرم می کنند .بررسی های ما نشان می دهد طبق همین
محورهای اصلی «نااگاهی سرمایه گذاران محلی»« ،نبود ضوابط مدون»« ،دشواری تخصیص تسهیالت و وام های
بانکی»« ،ابهام در برخی روندها» و «نبود اموزش مناســب» تنها بخشی از چالش های متعدد این حوزه هستند
که هر کدام در دیگری ریشه دارند و تبدیل به چرخه ای بی پایان شده اند.
در چند ســال اخیر ،یکی از اصلی ترین مانورهای تبلیغاتی برای توســعه بوم گردی در کشور اعطای تسهیالت
بانکی به متقاضیان ســرمایه گذاری در این زمینه بوده؛ وعده ای که به واسطه دشواری هایش ،بسیاری را از ادامه
روند دریافت وام منصرف می کند .با این همه ،تبلیغات این چنینی تاکنون بســیاری از مردم بومی را تشــویق به
ورود به بوم گردی کرده؛ مردمی که اغلب با ابعاد بوم گردی نااشــنا هستند و اموزش های مناسبی در این رابطه
ندیده اند .از سوی دیگر ،اگرچه در برخی همایش های رسمی اعالم شده ۳هزار وام در راستای بوم گردی تخصیص
پیــدا کرده اما فعاالن این حوزه گواه دیگری می دهند .مازیــار ال داوود ،رئیس هیات مدیره جامعه اقامتگاه های
بوم گردی کشور می گوید« :درحالی که گفته می شود این وام ها با سود ۷درصد بازپس گرفته می شوند اما برخی
شــواهد ما نشان می دهد در عمل برخی فعاالن در کرمانشاه مجبور شده اند بیش از ۲۰درصد از رقم بانک را در
همان ابتدا برای فرایندهای بانکی هزینه کنند.
بنابراین نباید این گونه تبلیغ شــود که این وام ،وام ارزانی اســت ».به گفته ایــن فعال بوم گردی که خودش
موفق به دریافت این وام نشــده ،در برخی موارد نیز که افراد موفق به اخذ این وام شــده اند با برخی رفتارهای
سوءاســتفاده گرانه از سوی مسووالن محلی مواجه می شوند .مالک اقامتگاه اتشونی در منطقه خور و بیابانک ،با
یاداوری اینکه حدود هزار و ۵۰۰اقامتگاه بوم گردی وجود دارد اما مسووالن از اعطای ۳هزار وام خبر می دهند،
تاکید می کند« :بعضا حتی صندوق کارافرینی امید اعالم کرده وام هایی که به نام بوم گردی اعطا می شــود ،در
عمل برای کاربری های دیگری نظیر ســاخت سوئیت و حتی خانه مسافر هزینه می شود ».این درحالی است که
مسووالن تاکید می کنند بانک ها و صندوق های عامل ،در این خصوص نظارت های دقیق دارند .بهنام ضرغامی ،از
فعاالن بوم گردی در استان چهارمحال و بختیاری که نتوانسته از تسهیالت بانکی استفاده کند ،انتقاد می کند و
به خبرنگار ما می گوید« :از انجا که گفته می شود باید حتما واحد بوم گردی از کاربری مسکونی به تجاری تغییر
کاربردی دهد ،نتوانسته ام از وام استفاده کنم .همچنین شرایط ضمانت ها نیز به حدی سنگین است که از توان
من خارج بوده ».صاحب اقامتگاه اوای تاالب در منطقه بروجن ،همچنین از این گالیه دارد که مردم از ســوی
ت رها می شوند.
مسووالن برای ایجاد اقامتگاه بوم گردی تشویق می شوند اما در نهایت بدون حمای
در این میان اما معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کشور می گوید« :وقتی
گفته می شــود تسهیالت بوم گردی در اختیار مردم قرار خواهد گرفت ،به معنای این نیست که ما در این زمینه
متعهد هستیم؛ بلکه به این معناست که چنین امکانی وجود دارد اما ممکن است افراد نتوانند به هر دلیلی از این
تسهیالت استفاده کنند ».ولی اهلل تیموری در پاسخ به این مساله که نبود شفافیت درخصوص این روندها موجب
شکســت احتمالی سرمایه گذاران بوم گردی خواهد شــد ،تاکید می کند« :متقاضیان بهتر است پیش از هرگونه
سرمایه گذاری یا درخواست وام به ادارات میراث فرهنگی مراجعه و از روندها اگاهی حاصل کنند تا دچار چنین
مشکالتی نشوند» .اما درحالی که هنوز ضوابط مدون اختصاصی برای اعطای مجوز و استانداردسازی اقامتگاه های
بوم گردی تدوین نشــده ،برخی از کارشناسان و فعاالن گردشگری نظیر ال داوود و ضرغامی معتقدند در مرحله
اعطای مجوز باید موضوعات دیگری نظیر بومی بودن سرمایه گذار درنظر گرفته شود .ال داوود در این خصوص
تاکید می کند« :اینکه بر این موضوع اصرار داریم از این جهت اســت که در غیر این صورت اســاس بوم گردی با
انحراف همراه خواهد شــد .از ســوی دیگر ،اغلب سرمایه گذاران غیربومی با چالش های عدیده ای با مردم محلی
مواجه خواهند شــد ».ضرغامی نیز معتقد اســت چنان که صاحبان اقامتگاه های بوم گردی از میان افراد بومی
نباشند ،این اقامتگاه ها در معرفی و شناساندن فرهنگی جامعه محلی موفق نخواهند بود.
با این همه ،معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی تاکید می کند ضوابط اعطای مجوز برای تمام مصادیق
۲۹گانه تاسیســات گردشــگری مصوب در ایین نامه ایجاد و اصالح تاسیسات گردشگری ،از جمله اقامتگاه های
بوم گردی یکســان اســت .ولی تیموری البته یاداور می شود که اهلیت ســرمایه گذار در همه این موارد لحاظ
می شود اما هنوز خبری از اضافه کردن شرط بومی بودن در میان این ضوابط نیست .او تاکید می کند چون هنوز
ضوابط اجرایی درخصوص اقامتگاه ها ابالغ نشــده ،مجوز انها ســاالنه تمدید می شود و چنانچه مشکلی در این
زمینه وجود داشته باشد ،بخش نظارتی این سازمان ورود پیدا خواهند کرد .به جز این موضوع ،الزام برای تغییر
کاربری خانه هایی که به بوم گردی تبدیل می شــوند ،از کاربری مسکونی به کاربری تجاری یا گردشگری ،محل
دیگری برای انتقاد فعاالن این بخش اســت .همکاران ال داوود و ضرغامی نگرانند که در صورت تغییر کاربری،
دیگر امکان بازگشــت به کاربری مسکونی را نداشته باشند؛ اما تیموری در این خصوص می گوید در صورتی که
صاحبان اقامتگاه ها دیگر تمایلی به ادامه فعالیت اقتصادی خود نداشته باشند ،می توانند دوباره ملک خود را به
کاربری مسکونی تغییر دهند .اما بخش قابل توجهی از سرمایه گذاران محلی اغلب با نااگاهی به حوزه بوم گردی
وارد می شــوند .تصاویر اغلب ناقصی که در تبلیغات دولتی از عواید مالی حاصل از این کار ارائه می شــود ،مردم
بومی را تشویق می کند که روز به روز بیشتر به این حوزه ورود پیدا کنند .درحالی که نیمه اصلی که چالش های
ســرمایه گذاری های نادرست در این حوزه را شامل می شود ،اغلب در این تبلیغات مسکوت باقی می ماند .رئیس
هیات مدیره جامعه اقامتگاه های بوم گردی در این زمینه می گوید« :ما طرحی را به سازمان میراث فرهنگی ارائه
کردیم که براساس ان تمام متقاضیان ایجاد اقامتگاه های بوم گردی موظفند پیش از هر اقدامی برای اخذ مجوز
یا شروع ساخت اقامتگاه خود ،در اقامتگاه های موفق دوره ای یک هفته تا ده روزه ببینند تا از نزدیک با چالش ها
و ابعاد این کار اشــنا شوند»؛ اتفاقی که البته هنوز عملی نمی شود .از سوی دیگر درحالی که بهنام ضرغامی ،از
فعاالن بوم گردی چهارمحال و بختیاری از این انتقاد می کند که سرمایه گذاران بوم گردی پس از اغاز کار خود رها
می شــوند و برای توسعه استانداردها و اموزش نیروی انسانی از سوی مسووالن محلی چندان مورد حمایت قرار
نمی گیرد ،ال داوود تاکید می کند که براساس طرح جامعه اقامتگاه های بوم گردی ،پس از اغاز به کار اقامتگاه ها
انها اگر تمایل داشته باشند می توانند از مشاوره افراد با تجربه این جامعه بهره بگیرند.
در همین حال ،برخی از کارشناســان معتقدند جهت دهی به ســرمایه گذاری ها در این زمینه نیز می تواند از
شکســت های احتمالی بکاهد .برخی از اقامتگاه های بوم گردی با صرف هزینه های بســیار در برخی شــهرها و
روستاهایی ایجاد می شوند که اساسا گردشگری در طرح های توسعه انها تعریف نشده است .فعاالن بوم گردی بر
این باورند که می توان سرمایه ها را در مسیرهایی هدایت کرد که منجر به هم افزایی با دیگر خدمات گردشگری
شــود .ولی تیموری ،معاون گردشــگری کشــور در این خصوص می گوید« :ما نمی توانیم به صورت دستوری از
سرمایه گذاری افراد جلوگیری کنیم .کارشناسان ما تنها نکات مثبت و منفی یک سرمایه گذاری را به سرمایه گذار
بالقوه متذکر می شــوند و انتخاب دیگر با خود سرمایه گذار است » .به گفته معاون گردشگری کشور ،حاال زمان
ان رســیده که به جای تاکید بر توسعه کمی اقامتگاه های بوم گردی ،بر کیفیت این مراکز اقامتی اضافه شود .با
این حال به نظر می رسد احتماال این روند طوالنی تر از ان باشد که در کوتاه مدت بتواند از اسیب های این حوزه
بکاهد .تا ان زمان ،شاید انتشار واقعیت هایی از دو روی عواید مالی و چالش های مختلف اقامتگاه های بوم گردی
بتواند کمک کننده باشد.
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
غفلت در بودجه تبلیغات و بازاریابی
ایران برای جذب
هر خارجی چقدر
خرج می کند؟
اخبار
موزه های رایگان برای دهه فجر
ایران برای جذب هر گردشــگر خارجی حدود «یک سِ ــنت» خرج می کند .درحالی که سرانه این بودجه در
کشورهای دیگر از یک تا ۴۶دالر است.
توضیح :مخاطبان محترم ،با عرض پوزش ،در گفت وگوی پیش رو در ساعت ۱۵:۲۵رقم بودجه کلی بازاریابی
و تبلیغات گردشگری به « ۳۰میلیارد تومان» اصالح شده است.
پس از ســال ها مســکوت ماندن رقم بودجه تبلیغات و بازاریابی گردشگری ایران و اشاره های مختصر و کلی
مسووالن به بودجه ای که گاه عدد ان به صفر نزدیک بود ،سرانجام علی اصغر مونسان به مبلغ پایین این بودجه
واکنشــی اعتراضی نشان داد و گفت که «در بسیاری از کشــورها به ازای هر گردشگر ۱.۷الی ۲.۲دالر برای
تبلیغات گردشگری هزینه می شود ،اما متاسفانه در ایران هزینه این تبلیغات به چند سِ نت هم نمی رسد».
رئیس ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری به بودجه دولتی ایران برای بازاریابی ،تبلیغات و
اطالع رسانی گردشگری هیچ اشاره مستقیمی نداشت ،اما محمدابراهیم الریجانی مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات
گردشگری گفت :بودجه مصوب بازایابی و تبلیغات گردشگری ایران در سال ۹۷حدود ۳۰میلیارد تومان بوده
اســت که با این حساب ،معادل ارزی ســرانه بودجه جذب هر گردشگر خارجی حدود ۳۰سنت می شود ،حاال
اگر بودجه تخصیص یافته و یا مبلغ واقعی که با این عنوان به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری داده شده
است را در نظر بگیریم ،سرانه این بودجه به «یک سنت» می رسد.
اگر رقم بودجه کلی که مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
اعالم کرده است ،با ارز دولتی (که در سال ۹۷به مبلغ ۴,۲۰۰تومان اعالم شد) محاسبه شود ،بودجه تبلیغات
و بازاریابی ایران در سال ۹۷حدود ۳۵۰۰دالر می شود و اگر نرخ محاسبه ان ارز نیمایی باشد ،رقم این بودجه
بودجه جذب هر گردشــگر خارجی در کشورهایی چون استرالیا ،افریقای جنوبی ،برزیل ،مکزیک ،کره جنوبی
و مالزی بین ۴تا ۱۰دالر بوده اســت .کل بودجه دولتی بخش تبلیغات در این کشورها از ۴۰میلیون تا ۱۵۱
میلیون دالر بوده است.
الریجانی افزود :کشــورهای خواهان موفقیت مثل قبرس ،باهاما ،مالت ،نیوزیلند و سریالنکا نیز از ۱۰تا ۴۶
دالر برای جذب هر گردشگر هزینه می کنند که بودجه کلی ان ها از ۵میلیون تا ۱۱۲میلیون دالر بوده است.
مدیــر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشــگری به دســته چهارم با عنوان «مقصدهای خاورمیانه» که شــامل
کشــورهای اردن و یمن می شود و سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری ان را به دسته بندی
ســازمان جهانی جهانگردی اضافه کرده اســت ،اشاره کرد و گفت :ســرانه بودجه این کشورها برای جذب هر
گردشــگر ۴تا ۵دالر بوده که بودجه کلی ان ها در بخش بازاریابی و تبلیغات از ۲میلیون تا ۱۵میلیون دالر
بوده است.
الریجانی اظهار کرد :گزارش مقایســه بودجه دولتی تبلیغات و بازاریابی کشورها در اختیار اقای مونسان قرار
داده شــد که بر همین اساس وضعیت بودجه تبلیغات ایران را نامناسب ارزیابی کردند و نسبت به ان معترض
شدند .نســخه ای از این گزارش به خواست رئیس ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری برای
رئیس جمهور نیز فرستاده شده است.
دفتر برنامه ریزی و بودجه ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری در سال ۹۶نیز گزارشی را
به منظور متقاعد کردن مجلس و ســازمان برنامه و بودجه بــرای افزایش رقم بودجه بازاریابی و تبلیغات تهیه
به حدود ۷هزار دالر می رسد .این درحالی است که گزارش «مقایسه بودجه دولتی کشورها در زمینه بازاریابی
گردشــگری» که ســازمان جهانی جهانگردی در سال ۲۰۱۰ان را منتشر و ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع
دســتی و گردشگری به ان اســتناد کرده ،بودجه دولتی تبلیغات و بازاریابی کشــورها را از ۲میلیون تا ۱۵۱
میلیون دالر اعالم کرده است.
گزارش ســازمان جهانی جهانگردی که پایه مستندات و محاسبات سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشــگری است ۹ ،سال پیش تهیه شــده که با توجه به رشد سریع گردشگری در برخی قاره ها مثل اسیا و
جهش رتبه ای کشــورهایی چون مکزیک ،ژاپن ،ترکیه ،مصر ،ویتنام و گرجستان این ارقام و سرانه بودجه های
تبلیغاتی حتماً با تغییراتی همراه شده است.
مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری گفت :سازمان جهانی جهانگردی در ان گزارش کشورها را براساس
تعداد گردشــگر و بودجه ای که صرف تبلیغات و بازاریابی شــده به ســه دسته «پیشــرو»« ،موفق و نوظهور
گردشــگری» و «خواهان موفقیت» تقسیم کرده است؛ گروه نخست کشــورهایی مثل فرانسه ،اسپانیا ،المان،
انگلیس و اتریش یا همان Top Tenهســتند که تعداد گردشگران شان متجاوز از ۳۰تا ۸۰میلیون نفر بوده
و به ازای جذب هر گردشــگر بین یک تا دو دالر هزینه می کنند .بودجه دولتی تبلیغات این کشــورها در سال
۲۰۱۰از ۴۰میلیون تا ۹۷میلیون دالر بوده است.
او به دســته دوم یا کشورهای موفق و نوظهور گردشگری که در یک دهه اخیر ،رشد گردشگری ان ها سریع
بوده اســت ،اشــاره کرد و درباره وضعیت بودجه تبلیغات و بازاریابی ان ها در ســال ،۲۰۱۰توضیح داد :سرانه
5
کرد که در بخشــی از ان امده اســت« :نظر به این که پایین ترین هزینه ســرانه بازاریابی و تبلیغات بین المللی
گردشگری در میان کشورهای خواهان موفقیت ۸دالر و باالترین ان ۴۰دالر برای هر گردشگر ورودی است،
با در نظر داشــتن شرایط اقتصادی کشور ،در گام نخست رقم ۱۳دالر به عنوان معیار عمل برای هزینه سرانه
بازاریابی و تبلیغات بین المللی گردشگری ایران در نظر گرفته شده که با فرض هدف گذاری جذب ۶.۵میلیون
گردشــگر خارجی در سال ۱۳۹۷ضروری اســت حداقل مبلغی در حدود ۸۴.۵میلیون دالر بودجه به این امر
اختصاص داده شود».
دفتر برنامه ریزی و بودجه ســازمان میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری در ان گزارش اعالم کرده
اســت که طبق «بودجه مصوب» این سازمان در سال ،۹۶ســرانه جذب هر گردشگر خارجی رقمی در حدود
۴۰ســنت بود .با این وجود به نظر می رسد دستگاه های تصمیم گیرنده درباره ضرورت افزایش بودجه تبلیغات
متقاعد نشــده اند ،ان چنان که گزارش دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشــگری نیز موید این اســت که با وجود
تعداد گردشــگران خارجی که علی اصغر مونســان جمعیت ان ها در سال ۹۷حدود ۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر
اعالم کرده اما کل بودجه تبلیغات در ان سال ۳۰ ،میلیارد تومان (حدود ۳۵۰۰دالر) ،سرانه بودجه جذب هر
گردشگر خارجی طبق بودجه مصوب ۳۰ ،سنت و مطابق بودجه تخصیص یافته ،یک سنت بوده است.
بودجه تبلیغات و بازاریابی در حالی مورد غفلت واقع شــده که رسانه های خارجی با خروج امریکا از برجام و
ایجاد تنش در اب های خلیج فارس ،به چهار سال پیش و دوران پیش از توافق هسته ای ۵ + ۱عقب گرد داشته
و وحشت اغاز جنگ در ایران را به راه انداخته اند.
نمایشگاه «میراث باستان شناسی اســپانیا» در موزه ملی
ایــران و همه ی تاالرهای کتابخانه و موزه ملی ملک در دهه
فجر ،به صورت رایگان اماده بازدید مخاطبان و گردشــگران
هستند .دو موزه ملی ایران و موزه ملی ملک که سال گذشته
هشتاد ســالگی خود را جشــن گرفتند ،بازدید از فضاهای
موزه ای خود را دردهه فجر رایگان اعالم کردند ،با این تفاوت
که موزه ملی ایران فقط بازدید از نمایشــگاه “میراث باستان
شناسی اســپانیا” را برای گردشگران داخلی و خارجی خود
رایگان اعالم کرد .کتابخانه و موزه ملی ملک ،موقوفه استان
قدس رضوی ،در کنار کتابخانه نفیس نســخه های خطی و
چاپی ،مجموعه ای از اثار و اشــیای ارزشــمند تاریخی را در
تاالرهای گوناگون خود جای داده اســت .مجموعه ســکه،
حدود ۱۰هزار سکه تاریخی از دوران پیش از هخامنشی (از
سده ششــم پیش از میالد) ،تاالر سکه ،تاالر کمال الملک و
خاندان غفاری ،تاالر کتابت و نگارگری ،مجموعه هنر الکی،
مجموعــه اهدایی بانو عزت ملک ملــک -دختر بزرگ حاج
حســین اقا ملک واقف این گنجینه ،نمایشگاه دایمی حاج
حســین اقا ملک ،تاالرهای «تمبر»« ،هزارداستان»« ،هنر و
زندگی» و «علوم در ایران اســامی» به عنوان تاالرهای این
موزه برای بازدید گردشگران اماده هستند .مخاطبان در دهه
فجر (به جز جمعه ها و تعطیالت رســمی از ساعت ۸:۳۰تا
۱۶:۱۵می توانند از این مــوزه در میدان امام خمینی (ره)،
ســردر باغ ملی ،خیابان ملل متحد» بازدید کنند .جبرییل
نوکنده -مدیرکل موزه ملی ایران -نیز اعالم کرده است که
در گرامیداشت دهه فجر بازدید از نمایشگاه «میراث باستان
شناسی اســپانیا» برای همه ی گردشگران داخلی و خارجی
رایگان اســت .مخاطبان این بخــش از موزه نیز می توانند از
۱۲تــا پایان روز ۲۲بهمن به جز دوشــنبه ها از ســاعت ۹
تــا ۱۸:۳۰به صورت رایگان از این نمایشــگاه دیدن کنند.
این نمایشــگاه ۳۰۰اثر ارزشمند با قدمت ۳۵۰هزار سال تا
دوران معاصر فرهنگ و هنر اسپانیا را روایت می کند .این اثار
در سه گالری شــامل اثاری از دوران پارینه سنگی تا پایان
دوره مفرغ که قدیمی تریــن اثر ان با قدمت ۳۵۰۰۰۰۳۵۰
هزار ساله ،گالری دوم با نمایش اثار دوره های اهن ،فنیقی،
ایبری ،رومی ،اسالمی ،مسیحیت ،قرون وسطی وگالری سوم
اثار دوره مدرن و معاصر به نمایش درامده اند.
امریکا ورود تمامی گردشگران چینی
را ممنوع کرد
در پی شــیوع ویروس مرگبار « کرونا» ،ایاالت متحده که
همواره به دنبال جذب گردشــگران چینی بــوده نیز برای
ت اعمال
ســفر بازدیدکنندگان چین به این کشور محدودی
کرد .شیوع پرسرعت ویروس « کرونا» سبب شده تا مقامات
امریکا روز جمعه از ممنوعیت مسافرتی ۱۴روزه برای تمامی
ت ان ها خبر دهند .مقامات
بازدیدکنندگان چین فارغ از ملی
ایاالت متحده درحالی محدودیت های سفری برای گردشگران
چینی اعمال کرده اند که شــمار مبتالیان به این ویروس در
سراســر جهان به ۹,۹۵۰نفر رسیده اســت .دولت امریکا
همچنین حدود ۲۰۰نفر از شــهروندان این کشــور را که از
شهر «ووهان» بازگشته اند ،در پایگاه هوایی «مارس جوینت
ایر ریســرو» قرنطینه کرده اســت .پس از دهه ۶۰میالدی،
این نخســتین باری اســت که دولت امریکا دست به چنین
اقدامی می زند.
تاکنون تنها یک مورد از شش مبتالی به ویروس «کرونا»
ایاالت متحده در بازرســی های فرودگاه شناســایی شده اند.
پیش تر کشــورهای ویتنام ،امریکا،المان ،ژاپن ،تایلندو کره
جنوبی از شناســایی مبتالیان به این ویروس در کشورشان
خبر داده اند .کشورهای فیلیپین و روسیه نیز صدور ویزا برای
شهورودان چین را متوقف کرده اند .پیش بینی می شود ،ادامه
محدودیت های مســافرتی برای گردشگران چینی ،خسارت
قابل توجهی را برای صنعت گردشــگری کشورهای مختلف
به بار اورد.
مسئوالن منطقه ای و قضایی اجازه
ادامه پروژه پرورش میگو در قشم را
نخواهند داد
نماینده مرم بندرعباس و قشــم در مجلس تاکید کرد که
مســئوالن منطقه ای و قضایی به پــروژه پرورش میگو در
نزدیکی غار نمکی قشم ورود کرده و ان را متوقف کرده اند.
حسین هاشمی تختی نژاد با اشاره به ماجرای مرکز پرورش
میگــو در نزدیکی غــار نمکی در قشــم و تهدید این مرکز
گردشــگری ،بیان کــرد :این مکان در نزدیکــی غار نمکی
که ثبت جهانی نیز شــده است برای تاسیس مرکز پرورش
میگو تخصیص داده شــده اســت اما مکان یابی مناســبی
برای تاســیس مرکز پرورش میگو انجام نشده است .وی در
ادامــه اظهار کرد :ما مخالف توســعه بخش عمرانی و رونق
گرفتن کســب و کارهــا و پروژهایی از این قبیل نیســتیم
اما در خصوص این پروژه مکان یابی درســتی انجام نشــده
است .نمایندگان و مسئوالن استانی مخالف ادامه این پروژه
هســتند و باید مکان یابی مناســبی برای تاسیس این مرکز
صورت گیرد .نماینده مردم بندرعباس و قشــم در مجلس
تصریح کرد :توسعه بنگاهای اقتصادی باید با در نظر گرفتن
مسائل زیست محیطی بوده و به مراکز فرهنگی و گردشگری
اسیبی وارد نکند.
وی در ادامــه تاکید کرد :اکنون این پروژه متوقف شــده
مسئوالن منطقه ای و قوه قضاییه ورود کرده است .ما پیگیر
این موضوع هســتیم و اجازه ادامه این پروژه را نمی دهیم.
باید مکان یابی مناسبی انجام شود و با در نظر گرفتن حقوق
سرمایه گذار پروژه اجرایی شود.
6
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
خبر
لغو تورهای گردشگری به دنبال اخبار
منفی «کرونا در یزد»
در حالی تورهای گردشگران خارجی به مقصد شهر جهانی یزد تحت
تاثیر اخبار منفی وجود کرونا ویروس در این اســتان کنسل شده اند
که نه تنها این ویروس به یزد نیامده بلکه مســئوالن نسبت به امن
بودن یزد در این زمینه اطمینان می دهند .این روزها خبرهای منفی
علیه گردشگری ایران شدت گرفته و گردشگری کشورمان با شرایط
نامطلوبی دســت و پنجه نرم می کند ،حاال عالوه بر مشکالت قبلی،
«کرونا ویروس جدید» هم به این مشکالت افزوده شده و گردشگری
را از تاثیرات خود در امان نگذاشته است .یزد به عنوان شهری جهانی
که با حضور پررنگ تری از گردشگران به خصوص گردشگران چینی
همراه بوده تحت تاثیر انتشار اخباری ناشی از وجود کرونا در یزد ،دچار
چالش هایی در حوزه گردشگری شده به طوری که تورها و رزروهای
گردشگران زیادی ناشی از این مسئله ،لغو شده است .تعلل مسئوالن
علوم پزشکی و دستگاه های متولی یزد نسبت به تکذیب وجود کرونا
در این اســتان مجالی برای دست به دست شدن اخبار نادرست در
فضای مجازی و تاثیر ســوء ان بر صنعت گردشگری یزد شد.البته
بازخورد پاسخ دیرهنگام مسئوالن علوم پزشکی و دستگاه های متولی
استان یزد نســبت به رد و تکذیب وجود کرونا در استان نیز مجالی
برای دســت به دست شدن اخبار منفی شد و این بی توجهی نیز در
اثرگذاری خبرهای «کرونا در یزد» بر صنعت گردشگری بی تاثیر نبود.
هر چند کرونا ویروس ،یک بیماری بسیار جدی ،مسری و خطرناک
است و با توجه به فراگیری باالی ان در کمین کشورمان قرار دارد اما
تاکنون بنابر اعالم مسئوالن به ویژه وزیر بهداشت هنوز این بیماری
کشــور را درگیر نکرده و با توجه به امادگی وزارت بهداشت ،نگرانی
در این زمینه وجود ندارد .در اســتان یزد نیز به دنبال انتشار اخباری
مبنی بر وجود کرونا در یزد ،نگرانی تعداد قابل توجهی از گردشگران
و لغو تورها اتفاق افتاد ولی اســتاندار یزد از امن بودن این استان در
زمینه بیماری کرونا خبر می دهد می گوید :تا شنبه دوازدهم بهمن ماه
هیچ موردی از کرونا ویروس در یزد مشاهده نشده است و حساسیت
باالیی نسبت به این مسئله در یزد وجود دارد« .محمدعلی طالبی»
نمونه حساسیت باالی استان در این مورد را قرنطینه دو مورد مشکوک
به کرونا اعالم می کند و می گوید :خوشبختانه افراد شناسایی شده به
ویروس کرونا مبتال نبودند .استاندار یزد با توجه به نگرانی گردشگران
داخلی و خارجی در مورد سفر به یزد ،اطمینان داد که بیماری کرونا در
حال حاضر گردشگران یزد را تهدید نمی کند ولی قطعاً اخبار مربوط به
ان بخصوص اخبار منفی بر صنعت گردشگری استان تاثیر می گذارد.
«ســیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشــگری استان یزد نیز به تاثیر اخبار منفی وجود کرونا در یزد
اشاره و اظهار می کند :در حالی از سوی برخی از شبکه های اجتماعی
و رسانه های داخلی با هدف جلب مخاطبان بیشتر ،اخباری مبنی بر
وجود کرونا در یزد منتشر شد که بازخوردهای منفی این اخبار نادرست
حتی در سطح بین المللی تاثیراتی سوء بر گردشگری استان گذاشت.
وی به لغو تعدادی از تورهای رزرو شده یزد به دنبال جریان کرونا خبر
می دهد و می گوید :هر چند در شرایط نامطلوبی در حوزه گردشگری
کشور و استان هستیم ولی اخبار منفی مربوط به کرونا منجر به تشدید
این وضعیت شــده است .این مسئول با اشاره به نبود هیچ موردی از
کرونا در یزد ،خاطرنشان می کند :حساسیت های زیادی در این رابطه
به علت اهمیت این بیماری در ســامت مردم وجود دارد ،به طوری
که عالوه بر توصیه های وزارت بهداشت ،واحدهای اقامتی استان نیز
نسبت به شناسایی موارد مشکوک ملزم هستند و هیچ نگرانی از این
بابت مردم را تهدید نمی کند .گردشگری به شدت تابع و تاثیرپذیر از
اخبار و شرایط کشورهای مقصد است و هر نوع اخبار منفی می تواند
تاثیری بعضا بلند مدت بر حوزه گردشگری داشته باشد.وی در رابطه
با برخی از واکنش ها و رفتارهای مردم نسبت به گردشگران چینی نیز
تصریح می کند :هر چند رعایت نکات بهداشتی بسیار ضروری است
اما این گردشگران از مبادی ورودی کشور مورد بررسی قرار می گیرند
و بعضاً چند روز قرنطینه می شوند ،از طرفی عالئم کرونا به وضوح در
گردشگران مشخص میشود لذا برخوردهای نابجا با گردشگران چینی
ممکن اســت بازخوردهای بدی را برای گردشگری استان به دنبال
داشته باشد .فاطمی ادامه می دهد :باید بدانیم که تمام کشور چین
درگیر این مسئله نیست و کرونا حتی برخی از ایالت ها و استان های
کشور چین را درگیر نکرده است و بسیاری از این گردشگران نیز هیچ
ارتباطی با استان های درگیر کرونا ندارند .مدیر کل میراث فرهنگی
یزد تاکید می کند :گردشگری بسیار تابع و تاثیرپذیر از اخبار و شرایط
بحرانی است و هر نوع خبر منفی می تواند تاثیری بعضاً بلند مدت بر
حوزه گردشــگری داشته باشد .البته با این حال به نظر می رسد که
محدودیت های اعمال شده به خصوص لغو پروازهای مستقیم کشور
چین به ایران ،اطمینان بیشتری برای گردشگران داخلی ایجاد کرده تا
بتوانند با خیالی اسوده به مقاصد گردشگری خود در کشور سفر کنند.
لغو تورهای گردشگری به دنبال اخبار منفی «کرونا در یزد»
در حالی تورهای گردشگران خارجی به مقصد شهر جهانی یزد تحت
تاثیر اخبار منفی وجود کرونا ویروس در این اســتان کنسل شده اند
که نه تنها این ویروس به یزد نیامده بلکه مســئوالن نسبت به امن
بودن یزد در این زمینه اطمینان می دهند .این روزها خبرهای منفی
علیه گردشگری ایران شدت گرفته و گردشگری کشورمان با شرایط
نامطلوبی دســت و پنجه نرم می کند ،حاال عالوه بر مشکالت قبلی،
«کرونا ویروس جدید» هم به این مشکالت افزوده شده و گردشگری
را از تاثیرات خود در امان نگذاشته است .یزد به عنوان شهری جهانی
که با حضور پررنگ تری از گردشگران به خصوص گردشگران چینی
همراه بوده تحت تاثیر انتشار اخباری ناشی از وجود کرونا در یزد ،دچار
چالش هایی در حوزه گردشگری شده به طوری که تورها و رزروهای
گردشگران زیادی ناشی از این مسئله ،لغو شده است.
لزوم توجه به بسته بندی مناسب صنایع دستی در صادرات
سهم بزرگ صنایع دستی در اشتغال و رشد اقتصادی
تولید اختصاصی و مشارکتی بســته بندی صنایع دستی یکی از راهکارهای مرکز افرینش و پژوهش
هنرهای ســنتی خانه ملک در خراسان رضوی برای ارائه این محصوالت در بازار اعالم شد .ایران با دارا
بودن جایگاه ســوم جهان از منظر تولید ،اما جایگاه ســی و نهم جهانی را در فروش و صادرات دارد ،که
علت این موضوع جای صحبت بســیار دارد .اما موضوعی که در حال حاضر به صورت برجسته و متفق
القول همه بر ان تاکید دارند ،نبود بسته بندی مناسب و ارائه صحیح محصول به بازار و مخاطب است.
در طول چهار سال گذشته نهضتی در راستای توسعه و ترویج و صادرات صنایع دستی ایجاد شده است.
از انجایی که به باور کارشناسان ،صنایع دستی یکی از صنایعی است که با کمترین میزان سرمایه گذاری
و کمترین ایجاد الودگی ،میتواند ســهم بزرگی در اشتغال و رشد اقتصادی خواهد داشت و با توجه به
اینکه اقتصاد جوامع محلی و مناطق کمتر برخوردار را به تکاپو می اندازد ،یکی از راهکارهای جلوگیری
از مهاجرت به کالن شــهرها و گسترش حاشیه نشینی توجه و تقویت این صنعت است .لذا توجه به این
صنعت در سطوح کالن سیاســت گذاری کشور ،می تواند راهگشای مشکالت اساسی
کشــور از جمله بیکاری ،الودگی های زیســت محیطــی و کاهش جمعیت
روســتاها باشــد و در عمل باعث ایجاد رشد اقتصادی شود و در سطح
فرامرزها هم میتواند سفیر فرهنگی کشور و به دنبال ان ارزاوری
کالن در کشور را به همراه اورد.
۴۵۰صنعتدستی متعلق به کشــور ایران است .از جمله
نساجی سنتی ،باقته های داری و زیراندازها ،رودوزی های
سنتی ،سفال سرامیک و کاشــی و صنایع دستی فلزی،
چوبی و ســنگی .با توجه تنوع های زیادی که در اندازه
و طرح و جنس دارند به طور مشــترک نمی توان برای
همه انها بســته بندی مشترکی را در نظر گرفت و به
دلیل تولید کمتر نسبت به واحد چاپ یعنی عدد هزار،
هنرمندان و صنعتگران معموال از بســته بندی چشم
پوشی می کنند و چون جایگزین دیگری وجود ندارد،
به فروش بدون بسته بندی اقدام می کنند.
چرا به بسته بندی نیاز داریم؟
به طــور کل محصوالتی که بدون بســته بندی عرضه
می شــوند ،هیچــگاه نمی توانند در بــازار جایگاه و قیمت
واقعی خود را بدست اورند و این پوشش که همان بسته بندی
محصول اســت ،قابلیت ان را دارد که ارزش و عیار محصول را باال
برده و حتی تعیین کند .با این توجیه که هر چقدر محصول ارزش باالیی
داشته باشد ،تولید کننده هزینه بیشتری برای بسته بندی ان محصول
پرداخت می کند تا محصول ارزشــمندی خــود را حفظ کرده و جلوه
بهتری از محصول را به نمایش بگذارد.
ارزش تقریبی صادرات صنایع دســتی در سال ۹۷به طور مجموع
حدود ۶۰۰میلیون دالر بوده است .اگر هزینه بسته بندی ( حدود ۷
تا ۲۰درصد از محصول) یعنی حدود ۴۲تا ۱۲۰میلیون دالر باشــد
را به عدد ۶۰۰میلیون دالری صادرات ســال قبل اضافه کنیم چیزی
حدود ۶۴۰تا ۷۵۰میلیون دالر خواهد هزینه بسته بندی می شود با
توجه به هدفگذاری ۲میلیارد دالری صادرات صنایع دستی در برنامه
کالن حوزه گردشــگری و صنایع دستی دســتگاه اجرایی کشور ،می
توان چیزی حدود ۱۴۰تا ۴۰۰میلیون دالر ،ارزش افزوده ایجاد کرد.
همانطور که گفته شــد ،صورت یا چهره محصول ،بسته بندی محصول
به حساب می اید .هر چقدر صورت محصول شایسته تر و مشتری پسندتر و با
سیرت یا هویت محصول همنشین تر باشد ،مشتری به خرید ان محصول انگیزه و عالقه بیشتری نشان
می دهد .به دلیل نبود نگرش مناســب نســبت به بســته بندی در بین صنعتگران و هنرمندان و حتی
فروشــگاه های عرضه صنایع دستی ،از این موضوع مهم غفلت شده است و نیز اسیب جدی را به حوزه
فروش و بازاریابی وارد کرده است .در سایر کشورهای دنیا در تمامی حوزه ها ،چه در صنایع ماشینی و
چه در صنایع دستی ،به بسته بندی توجه خاصی می شود و همیشه جزء اصلی ترین دغدغه های انها
در ارائه و فروش محصول بوده است.
با توجه به شرایط اقتصادی پیش امده در ایران ،هزینه های بسته بندی خیلی بیشتر از سالهای قبل
است و همین امر باعث کمرنگ تر شدن توجه به ان شده است.
در لزوم پرداختن به موضوع بسته بندی در صنایع دستی ،می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· چیدمان تمام لوازم و ملحقات محصول در یک محیط
· اسان و ایمن کردن حمل و نقل
· زیبایی ،جذابیت و شایسته نمایاندن محصول
· برندینگ برای صاحب محصول
· متمایز کردن کاال با سایر کاالهای مشابه
· ایجاد مزیت رقابتی در فروش
· کارایی در مصارف دیگر (مانند ساک دستی)
· یکی از عوامل اصلی و بسیار مهم در صادرات صنایع دستی
در ســالهای اخیر راهکارهای نســبتا زیادی در خصوص این موضوع ،از طریق
دســتگاه های مختلف ارائه شده بوده است که به طور کل تاثیر چندانی در این
حوزه نداشته اســت .به همین منظور واحد طراحی مرکز پژوهش ها و افرینش
های هنری موزه ملی ملک در اســتان خراســان رضوی ،بــا همکاری اداره کل
میراث فرهنگی و گردشــگری این استان ،و با توجه به وضعیت موجود ،قصد دارد
بهترین راه حل برای برخورداری صنایع دستی از بسته بندی را ارائه دهد.
راهکار در نظر گرفته شده بدین شکل است که چند تن از صاحبان محصول که
محصول مشــترک دارند به صورت اشتراکی یکی از طرح هایی که در این خصوص
طراحی و ارائه شــده اســت را با توجه به تعداد مورد نیاز هر شخص یا تولیدی ،بسته
بندی را تولید و پس از دریافت ان اطالعات هویتی خود از جمله نشــانه(لوگو) و ســایر
اطالعات از جمله ادرس و تلفن و شــبکه های اجتماعــی را در جایگاهی که قبال در طرح
مشخص شده است ،با روش هایی همچون چاپ برچسب ،سیلک ،طالکوب ،لیزر
بروی چرم ،چوب و غیره بروی بســته بندی پیاده ســازی(کالژ)
کنند.
با اجــرای کامل و دقیق این راهــکار ،به طور قطع
تمامــی خریــداران و عالقمندان به صنایع دســتی
و همچنین گردشــگرانی که از کشــورهای مختلف
به ایران ســفر می کنند با اشــتیاق و عالقه و انگیزه
بیشــتری به ســمت خرید محصوالت صنایع دستی
روبرو خواهند شــد .این امــر در نهایت باعث افزایش
ســرانه تولید صنایع دستی کشور خواهد شد و شاهد
ان خواهیــم بود کــه در مدت زمــان کوتاهی ،تولید
اختصاصی بســته بندی توســط هنرمند ،صنعتگر یا
فروشنده به طور فردی انجام شود.
در ایــن خصوص عالقه مندان می توانند به ســایت
موزه ملی ملک در خراســان رضوی و یا اداره کل میراث
فرهنگی این استان مراجعه کنند.
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
خبر
7
غم جهان از
خانه نشینی گردشگران چینی!
بررسی الگوی رونق بخشی به بازار گردشگری داخلی
راهکارهای ترکیه برای جذب توریست
ترکیه با داشتن اماکن تاریخی ،تفریحی و میراث غنی فرهنگی یکی از «کانون های گردشگری جهان» به شمار می اید و
در چند دهه اخیر صنعت گردشگری رشد فزاینده ای در اقتصاد این کشور داشته است .در سال ،۲۰۱۸کل تولید ناخالص
ملی در ترکیه حدود ۷۶۶ /۵۱میلیارد دالر بود که سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی ترکیه ۹۵ /۶میلیارد دالر حدود
۱۲ /۱درصد بود.
درامد صنعت گردشگری ترکیه بعد از کاهش در سال ۲۰۱۶به دلیل حمالت تروریستی و کودتای نافرجام ،در دو سال
اخیر رشد چشمگیری داشته و رشد مناطق تفریحی و تاریخی ،افرایش خدمات هتل داری و رستوران ها ،اژانس های هوایی،
گردشگری حالل و اشتغال زایی ،ایجاد فرصت های تجاری و گردشگری سالمت ،سواحل ابی و اسکله ها و زمین های گلف
با استانداردهای بین المللی ،ترکیه را به جایگاه هشتم صنعت گردشگری جهان رسانده است .صنعت گردشگری ترکیه ،با
افزایش بازدیدکنندگان خارجی به این کشور ،درامدهای فزاینده ای برای اقتصاد کشور به همراه داشته است .گردشگری
ترکیه در سال ۲۰۱۶با کاهشی ۳۰درصدی ،به شدت اسیب دید و حمالت تروریستی و کودتای نافرجام ۲۰۱۶و مقابله
با ان از طریق اعالم وضعیت فوق العاده از ســوی دولت و نیز تنش روابط ترکیه با کشــورهای غرب موجب کاهش ورود
گردشگران خارجی به ترکیه در سال های ۲۰۱۶و اوایل ۲۰۱۷شده بود اما برخالف انتظار در اواخر ۲۰۱۷شمار گردشگران
خارجی به شدت افزایش یافت و در سال ۲۰۱۸رکورد بی نظیری را ثبت کرد.
حدود ۴۰میلیون گردشگر خارجی در سال ۲۰۱۸یعنی ۲۲درصد بیش از سال ۲۰۱۷وارد ترکیه شدند و نسبت به
سال های ناموفق ۲۰۱۶و ۲۰۱۷با ۲۵و ۳۲میلیون گردشگر ،افزایش چشمگیری داشته است و پیش بینی می شود در سال
۲۰۱۹میزبان حداقل ۴۵میلیون گردشگر خارجی باشد .وزارت گردشگری ترکیه هدف خود را برای سال ۲۰۲۳مصادف با
صدمین سال تاسیس جمهوری در این کشور ،جذب ۷۰میلیون گردشگر خارجی قرار داده است .عالوه بر تعداد گردشگران
خارجی ،درامد صنعت گردشگری ترکیه از توریسم رشد چشمگیری داشته است؛ به طوری که در سه ماه دوم سال ۲۰۱۹
به حدود ۸میلیارد دالر رسید که ۸۸درصد ان از توریست های خارجی به دست امده است .تعداد مسافران خارجی در
این فصل ۱۵درصد افزایش یافته و به حدود ۱۳میلیون نفر رسیده است .درامد صنعت گردشگری ترکیه در سال ۲۰۱۸
رقمی بالغ بر ۲۹ /۵میلیارد دالر یعنی ۱۲درصد بیش از ۲۰۱۷بوده است و پیش بینی می شود تا پایان سال ۲۰۱۹دست
کم به ۳۴میلیارد دالر برسد.
بزرگ ترین گروه گردشگری خارجی در ترکیه را گردشگران روس ،المانی و بلغارها به خود اختصاص داده اند و پس از ان
گردشگران انگلیسی و گرجستانی در جایگاه چهارم و پنجم قرار دارند .المانی ها تا سال ۲۰۱۷در سفر به ترکیه رکورددار
بودند ،اما بعد از بهبود روابط سیاسی ترکیه و روسیه ،روس ها جایگاه بزرگ ترین گروه گردشگری ترکیه را به دست اوردند.
تعداد گردشگران المانی در سال ،۲۰۱۸چهار و نیم میلیون نفر و روس ها ۶میلیون نفر بود .ترکیه همچنین برای کشورهای
اروپای شرقی نیز از کشورهای جذاب و محبوب گردشگری به شمار می اید و تعداد گردشگران مجار ۵۵درصد ،کروات ها ۸۷
درصد ،چک ها ۹۰درصد و لهستانی ها حدود ۱۱۸درصد افزایش داشته است .صنعت گردشگری در ترکیه ،با حدود ۲۰
میلیارد دالر درامد ارز خارجی و ایجاد فرصت های اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای حدود ۳میلیون نفر یک شاخص
بزرگ اقتصادی برای این کشور به شمار می اید .دو عامل اصلی رشد عالقه مندان به گردشگری در ترکیه این بوده که در
سال های گذشته ارزش لیر ترکیه در برابر یورو و دالر کاسته شده و شرکت های مسافرتی ترکیه ،برای جلب مشتری بیشتر
از بهای خدمات خود کاسته اند .همچنین ائتالف های سیاسی جدید نیز تاثیر بسیاری بر تعداد گردشگران خارجی به ترکیه
داشته است .تعداد مسافران قطری به ترکیه در سال ۲۰۱۸تقریبا دو برابر شد؛ در مقابل گردشگران ایرانی به عنوان یکی از
مشتریان اصلی به ترکیه کاهشی ۲۰درصدی داشته که البته از مهم ترین عوامل کاهش ان افزایش قیمت ارز و دالر در ایران
بود .ترکیه برای افزایش ورود گردشگران خارجی و جذب سرمایه بیشتر ،به بخش رسانه و تبلیغات رسانه ای توجه ویژه ای
دارد و با ساخت مستندات و فیلم های گوناگون از جاذبه های توریستی خود به زبان های مختلف و معرفی ان در شبکه های
بین المللی در جذب بیشتر توریست موفق بوده است.
همچنین ایجاد شرایط سرمایه گذاری و رفع محدودیت های اقتصادی برای سرمایه گذاران خارجی و دعوت از انها برای
اشتغال و سرمایه گذاری به ویژه در امالک و مستغالت ،بر رشد تعداد گردشگران خارجی و توسعه صنعت گردشگری تاثیرگذار
بوده است .ترکیه در گردشگری سالمت نیز درامدهای بسیار باالیی به دست اورد و در سال ۲۰۱۸بیش از یک میلیارد دالر
درامد خالص داشته است .به دلیل کیفیت برتر ،قیمت مناسب و رعایت استاندارد های کمیسیون بین المللی ( ،)JCIترکیه با
۴۸بیمارستان دارای استاندارد و شرایط ( )JCIدر رتبه ششم جهان قرار دارد و خدمات پزشکی گسترده ای در حوزه های
گوناگون درمانی ارائه می دهد .این امر موجب شد ترکیه از مسیر گردشگری سالمت ،درامد بیشتری در کنار گردشگری
طبیعتکسبکند.
مهم ترین دستاوردهای گردشگری ترکیه ،حاصل ایجاد «زیرساخت های حرفه ای و مدرنی» است که در شهرهای مختلف
این کشور ایجاد کرده اند ،از ساخت شهرک های توریستی گرفته تا احداث هتل هایی با استانداردهای بین المللی .ترکیه در
سه دهه اخیر موفق به ایجاد تنوع در گردشگری خود شد و عالوه بر گردشگری ساحلی خود «سه گانه خورشید ،دریا و
شن» – از مهم ترین جاذبه های ان -انواع دیگری از گردشگری مانند گردشگری سالمت ،ورزش های طبیعی ،تفریحات
زمستانی و ماجراجویی و بازدیدهای تاریخی را به این صنعت گردشگری افزود .اب و هوای مدیترانه ای و طبیعت ترکیه
به ویژه در انتالیا و بدروم،سواحل ابی و اسکله ها ،زمین های گلف با استانداردهای بین المللی ،تاریخ و فرهنگ غنی و اماکن و
بناهای تاریخی و باستانی بسیار در ترکیه ،رشد صنعت هتلداری به ویژه هتل های لوکس انتالیا ،گردشگری حالل به عنوان
کشوری مسلمان و ایجاد فرصت های تجاری برای سرمایه گذاران خارجی به ویژه در امالک و مستغالت که ترکیه را به یکی از
بزرگ ترین اقتصادهای جهان تبدیل کرده است ،از جمله عوامل افزایش ورود گردشگران خارجی و جذب سرمایه و افزایش
درامد اقتصادی ترکیه است.
در این گزارش با اشــاره به اینکه ویــروس «کرونا » از زمانی که
برای نخســتین بار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۹در چین شناسایی
شــد ،حدود ۹۰۰۰نفر را مبتال کــرده و جان بیش از ۲۰۰نفر را
گرفته ،امده است :در پی این اتفاق کشورهای بسیاری در راستای
اقدامات پیشــگیرانه سفر اتباع خود به چین را محدود و یا از ورود
بازدیدکننگان چینی ممناعت کردند .اما به نظر می رسد با اینکه
مدت کمی از اجرا شدن سیاست های مسافرتی جدید می گذرد،
تاثیرات کم شدن گردشگران چینی در نقاط مختلف جهان مشهود
است .چین با افزایش ۴.۵میلیون گردشگر در سال ۲۰۰۰به ۱۵۰
میلیون در سال ،۲۰۱۸بزرگ ترین بازار گردشگری خارجی جهان
محسوب می شود و می توان انتظار داشت که منع خروج گردشگران
چینی تاثیر قابل توجهی بر بسیاری از مقاصد گردشگری محبوب
سراسر دنیا ایجاد کند .طبق امار ارائه شده از سوی سازمان جهانی
گردشگری ( ،)UNWTOچین همچنین با اختصاص دادن۲۲۷
میلیارد دالر یا ۱۶درصد از ۱.۷تریلیون دالر مخارج گردشــگری
بین المللی ،بیشترین سهم مخارج صنعت گردشگری بین المللی
ت اخیر برای خارج
را به خود اختصــاص می دهد .در پی ممنوعی
شــدن تورهای گروهی چینی و تمامی هتل ها و بلیت های رزرو
شده چینی ها ،فقدان گردشگران چینی بیش از هر نقطه دیگری در
محدوده ی اسیا و اقیانوسیه احساس خواهد شد که استرالیا نیز یکی
از همین مقاصد محسوب می شود .گردشگران چینی بزرگ ترین
و باارزش ترین بازدیدکنندگان خارجی شهر ساحلی «گلد کوست»
استرالیا محسوب می شــوند که در سال ۱.۶ ،۲۰۱۹میلیارد دالر
در این منطقه خرج کردند .شــهر ساحلی «گلد کوست» واقع در
ایالت«کوئینزلند»استرالیا ،یکیازپربازدیدترینمقاصدگردشگری
استرالیا محسوب می شود .استرالیا در سال۲۰۱۹درمجموع میزبان
۹.۴گردشگر بود که ۷.۹۶میلیون ان ها را شهروندان چینی با سود
۲۱.۹۵میلیارد دالر تشکیل دادند .انتظار می رود این امار در دهه
روبه رو با باال رفتن شمار شهروندان دارنده پاسپورت در چین ،افزایش
پیدا کند .این درحالی است که در حال حاضر بخش هایی از اروپا
و قاره امریکا نیز فشار ناشی از فقدان گردشگران چینی را احساس
می کنند .روز پنجشنبه ،سازمان جهانی بهداشت ،شیوع ویروس
«کرونا» را به عنوان یک مورد «اضطراری سالمت جهانی » اعالم
کرد.درراستایاینبیانیهکشورهایمختلفیازجملهایاالت متحده،
بریتانیا و کانادا از شهروندان خود خواستند از سفر به چین خودداری
کنند .روز جمعه نیز مقامــات ایاالت متحده اعالم کردند از ورود
گردشگران خارجی که از چین بازدید کرده اند ،خودداری خواهند
کرد .وزارت بهداشت سنگاپور نیز اعالم کرد تمامی گردشگرانی که
طی ۱۴روز اخیر به چین ســفر کرده اند ،اجازه ورود به سنگاپور
را نخواهند داشت« .هنگ کنگ»« ،ماکائو» « ،مغولستان» « ،کره
شمالی» و روسیه از جمله کشورهایی هستند که مرزهای خود را
به طور کامل یا بخش هایی از ان را برای جلوگیری از شیوع ویروس
«کرونا» در کشورشان به روی گردشگران چینی بستند .همچنین
خطوط هوایی همچون « یونایتد» « ،امریکن» « ،دلتا»« ،بریتیش
ایرویز»« ،کی ال ام»« ،ایر کانادا» و «لوفت هانزا» خدمات مسافرتی
خود را از مبدا چین و به مقصد چین به حالت تعلیق دراورده اند.
در نتیجه این محدودیت های شدید مسافرتی ،مقاصد گردشگری
پرازدحامی همچون «انگکور وات » در « کامبوجیا»« ،کاخ بزرگ» در
« بانکوک» و کاخ امپراتوری توکیو درحال حاضر نسبت به روزهای
عادی به طور قابل توجهی خالی شده اند .باتوجه به اطالعات منتشر
شده توسط «فوروارد کیز» -کمپانی بررسی امار و ارقام مسافرتی
که بیش از ۱۷میلیون ســفر در یک روز را مورد بررسی قرار می
دهد -کاهش گردشگران چینی در این برهه بخصوص زمانی یعنی
اواسط تعطیالت سال نوی چینی ،بیش از پیش تاثیرگذار خواهد
بود .این کمپانی سفرهای خارجی صورت گرفته در بخش نخست
تعطیالت سال نو چینی ها یعنی از ۱۹تا ۲۶ژانویه را مورد بررسی
قرار داد و دریافت امار رزور هتل ها و بلیت ها نســبت به امار سال
۲۰۱۹حدود ۷.۳درصد افزایش داشــته است؛ این درحالی است
که پس از اعالم محدودیت های مسافرتی این رزروها با ۶.۸درصد
کاهش مواجه شد .منطقه اسیا و اقیانوسیه که میزبان حدود ۷۵
درصد از مســافران تعطیالت سال نو چینی ها است ،بیش از هر
منطقه دیگری با خسارت مواجه شده اســت .امار رزرو ها با ۱.۳
درصد کاهش مواجه شــد که این رقم در اواخر هفته گذشته به
کاهش ۱۵.۱درصدی رسید .مقاصد گردشگری همچون تایلند،
ویتنام ،کره جنوبی و ژاپــن که از مقاصد پرطفدار چینی ها برای
خرج کردن پول هایشان محسوب می شوند نیز از جمله کشورهایی
بودند که در پی این محدودیت های مسافرتی با خسارت مواجه شده
اند .طبق اطالعات ارائه شــده از سوی شورای جهانی مسافرت و
گردشگری( ،)WTTCچین به تنهایی ۵۱درصد از تولید ناخالص
مسافرت و گردشگری منطقه اسیا و اقیانوسیه را در سال ۲۰۱۸به
خود اختصاص داده بود .در تایلند ،جایی که گردشگران چینی سهم
۳۰درصدی از ســفرها را به خود اختصاص داده اند ،تاثیر فقدان
گردشگران چینی همین روزها نیز قابل مشاهده است .با توجه به
اظهارات رئیس انجمن اژانس های مسافرتی تایلندی ،حدود ۱.۲الی
۱.۳میلیون گردشگر چینی سفرهای خود به تایلند برای بازه زمانی
فوریه تا مارس را لغو کرده اند .از دیگر نتایج محدودیت های مسافرتی
به تحت تاثیر قرار گرفتن تجارت وابســته به صنعت گردشگری
مقاصد گردشگری بزرگ همچون «بانکوک»« ،پوکت»« ،چیانگ
مای» و «پاتایا» می توان اشــاره کرد که وخامت اوضاع به تعطیل
شدن برخی از کسب و کارها رسیده است .به گفته یکی از مقامات
تایلند ،حدود ۸۰درصد از پروازهای چین به تایلند ماه های فوریه
تا اوریل لغو شــده اند که این موضوع خسارت ۳میلیارد دالری را
می تواند به دنبال داشته باشد .این مقام تایلندی معتقد است با در
نظر گرفتن تجربه های بدست امده درباره شیوع ویروس بیماری
«سارس» ،حدود چهار الی پنج ماه زمان الزم است تا خسارت وارد
شده را بتوان جبران کرد .در ژاپن جایی که گردشگران چینی حدود
۲۷درصد از گردشــگران خارجی این کشور را تشکیل می دهند،
شــرایط تعریف چندانی ندارد و اژانس هایی که در توکیو مستقر
هستند نیز تحت تاثیر کاهش گردشگران چینی قرار گرفته اند.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 19بهمن 1398سال چهارم شماره72
جزیره دور از دسترس گردشگران
سفر گردشی تفریحی غالب خانوارها به جزیره کیش به دو علت اصلی نسبت به قبل کاهش پیدا کرده هر
چند امار ورود گردشگر تابستانی به این جزیره –شامل کل گردشگران داخلی و توریست های خارجی -از
رشــد ناچیز مسافران حکایت می کند .درباره سفر به جزیره کیش نشان می دهد« :هزینه وسیله سفر» و
همچنین «هزینه اقامت» در شرایط فعلی به دو عامل بازدارنده سفر گردشگران داخلی به این جزیره ،تبدیل
شده است به طوری که سفر هوایی به عنوان تنها امکان حمل ونقلی برای رفتن به کیش در کنار قیمت بلیت
هواپیما در تعطیالت محدود و موردی باعث شده هزینه وسیله سفر برای غالب خانوارها از توان اقتصادی شان
فراتر رود .مجموع هزینه های گردشگری یک خانوار سه نفره برای سفر به جزیره کیش در ایام غیرتعطیل
سال –از جمله حال حاضر -با احتساب اقامت در هتل سه ستاره و معمولی حدود ۳ /۵تا ۴میلیون تومان
براورد می شود که البته این رقم در تعطیالت اخر هفته یا تعطیالت مناسبتی ،از ۵میلیون تومان فراتر می رود.
تورم عمومی و اوضاع نامناسب مالی و اقتصادی خانوارها طی دو سال گذشته باعث شده عمده ایرانی ها برای
کاستن از هزینه های غیرضرور خود ،در گام اول ،مسافرت های ساالنه را کاهش بدهند یا مقاصد گردشگری
را از شهرها و استان های نیازمند خرج باالی سفر به مناطق گردشگری ارزان ،تغییر دهند .کیش از جمله
مقاصد گران سفر برای ایرانی ها محسوب می شود که در شرایط فعلی عمال به جزیره دور از دسترس تبدیل
شده است .تحقیقات میدانی از اژانس های مسافرتی نشان می دهد :تقاضا برای رزرو هتل در کیش کاهش
پیدا کرده است .فعاالن بازار گردشگری کیش با این حال به ۵ماه پایانی سال امیدوارند که با توجه به تغییر
مطلوب اب و هوا در این جزیره ،احتمال می رود سفرها به این منطقه افزایش پیدا کند .هر چند بخشی از
این احتمال نه به گردشگران تفریحی که به حضور صاحبان کسب و کار برای برگزاری نمایشگاه و همایش
مربوط است .سهم کیش از مقاصد سفر گردشگران داخلی نسبت به سایر شهرهای کشور ،کمتر از ۳درصد
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
است که با توجه به ویژگی های منحصر به فرد این منطقه دریایی ،رقم بسیار پایینی است .رشد ناچیز ورود
گردشگر به کیش طی نیمه اول امسال عمدتا متاثر از «انصراف مسافران کشورهای خارجی ناشی از افزایش
نرخ ارز» بوده است در حالی که سایر گردشگران داخلی ،این جزیره را فعال از اولویت سفر خارج کرده اند.
تعداد مسافران ورودی به شهرهای شمالی طی نیمه اول امسال ،بیش از ۵برابر گردشگران کیش بوده است
که همین فاصله شدید ناشی از اختالف هزینه های سفر ،اثر منفی شرایط وخیم مالی خانوارها بر روند و توزیع
سفرهای توریستی داخلی را مشخص می کند .مسافران جزیره کیش از راه هوایی و دریایی به این جزیره
سفر می کنند که اگر قیمت بلیت ها به مقصد کیش در داخل کشور از حد توان مالی گردشگران باالتر نبود؛
احتماال تعداد گردشگران ورودی به این جزیره از تعداد فعلی ،به مراتب فراتر می رفت .دومین چالشی که
موجب رکود گردشگران ورودی به جزیره کیش شده است مربوط به کمبود ظرفیت هتل های فعال در این
جزیره می شود که معموال در نیمه دوم سال که میزان مسافران افزایش می یابد مشکالتی را برای این جزیره
ایجاد می کند .سومین چالش این رکود مربوط به هزینه اقامت در هتل های این جزیره می شود که جایگزین
دیگری هم ندارد و بسیاری ترجیح می دهند به جای سفر به کیش با چنین هزینه هایی به سایر شهرها با صرف
هزینه کمتر سفر کنند .طبق هزینه سه شب اقامت یک خانوار سه نفره در یک هتل سه ستاره کیش حدود
یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان است و اقامت یک خانوار سه نفره در هتل پنج ستاره کیش حدود ۲میلیون
و ۴۰۰هزار تومان تمام می شود که با توان اقتصادی غالب گردشگران داخلی همخوانی ندارد و عالوه بر ان
نیز در این جزیره همانند سایر شهرهای کشور جایگزینی برای اقامت (سوئیت ،ویال ،خانه شخصی و )...وجود
ندارد .همچنین هزینه بلیت رفت و برگشت هواپیما برای یک خانواده سه نفره از شهرهای مختلف کشور به
کیش در ایام خاص سال (تعطیالت مناسبتی) نیز حدود پنج میلیون تومان است.
سهم کیش از مقاصد گردشگری داخلی ۲درصد است که در شش ماه ابتدای امسال نیز افزایش چندانی
نداشته زیرا نه تنها تمامی گردشگرانی که به خارج از کشور سفر می کردند این جزیره را به مقصد جدید خود
تبدیل نکرده اند حتی مسافران داخلی که به کیش سفر می کردند نیز به علت شرایط اقتصادی حاکم بر اغلب
خانوارها جزیره کیش را از مقاصد گردشگری خود حذف کرده اند .محسن غریب ،دبیر جشنواره تابستانی
کیش عنوان کرد :با وجود شرایط سختی که از نظر اقتصادی به علت تحریم در کشور وجود داشت در جزیره
کیش نیز شاهد ممنوعیت ورود برخی کاالها بوده ایم .همچنین امسال هزینه سفر به کیش نسبت به سال
گذشته افزایش یافته که یکی از دالیل اصلی ان رشد قیمت بلیت هواپیما بود که همین امر بخش گردشگری
را تحت فشار قرار داد .وی افزود :تاکنون جزیره کیش به عنوان یک «مقصد برتر گردشگری» معرفی شده که
به رغم مشکالتی که وجود دارد در نیمه ابتدای امسال نسبت به زمان مشابه سال گذشته با افزایش گردشگر
ورودی مواجه بوده ایم و طبق امار سامانه ثبت مسافر -که در بندرگاه و فرودگاه این جزیره فعال هستند -در
شش ماه ابتدای سال ۹۷میزان مسافران ورودی به جزیره کیش ۸۳۵هزار نفر و در مدت مشابه سال ۹۸
میزان مسافران ورودی افزایش یافته و به ۹۳۰هزار نفر رسیده که ۱۱درصد رشد داشته است.
غریب در خصوص علت افزایش گردشگران ورودی به جزیره کیش گفت :یکی از اصلی ترین دالیل ان
افزایش قیمت دالر بوده که موجب شده مسافرانی که به کشورهای حاشیه ای ایران سفر می کردند امسال سفر
به جزیره کیش اولین مقصد جایگزین انها شود .در حال حاضر ۱۵هزار تخت اماده پذیرایی از گردشگران
ل امسال افتتاح شده اند .وی تاکیدکرد :در شش ماه اول،
وجود دارد که در ۵۳هتل جای گرفته اند که سه هت
همین ظرفیت موجود هتل ها پاسخگوی پذیرایی و اقامت مسافران است ،اما در نیمه دوم به علت شرایط اب
و هوایی خوبی که در کیش حاکم است میزان مسافران دوبرابر افزایش می یابد به همین دلیل با کمبود هتل
و تخت مواجه می شویم.