هفته نامه دنیای گردشگری شماره 68
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 68
برنامه ضربتی ایران
برای اعتمادسازی گردشگران
لزوم توجه مسئولین
برای صادرات هنر قالی بافی ایران
فرش ترکمن با شــهرت و اواز ه جهانی خود ،پدیده ای ویژه در
هنر قالی بافی اســت که به گفته فعاالن این روزها حال و روز
خوشی نداشــته و متاثر از تالطمات بازار از دست رفته و بیم
ان می رود شمار بسیاری از فعاالن این عرصه به خیل بیکاران
بپیوندند .فرش اینه ای زنده از فرهنگ ترکمن ها در طول تاریخ
و از نشانه های بارز فرهنگ عمیق و تنومندی است که نه تنها
در مقابل هجوم بیگانگان و اقوام مختلف داخلی و خارجی سخت
مقاومت کرده بلکه به گونه ای رفتار نموده که ...
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری با اشاره به تحوالت اخیر
ایرانومنطقه،ازاقدامبرایتدوینبرنامهضربتیاعتمادسازیبازاریابی
و تبلیغات در بازارهای هدف گردشگری خبر داد« .ایران» چنان که
وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی اذعان داشته است با
«بودجه ای محدود» تبلیغ شده است .علی اصغر مونسان اوایل امسال
نیز به بودجه تبلیغات گردشــگری ایران اعتراض کرده و گفته بود:
«در بسیاری از کشورها به ازای هر گردشگر ۱.۷الی ۲.۲دالر برای
تبلیغات گردشگری هزینه می شود ،اما متاسفانه در ایران ...
ادامه درصفحه 2
شنبه 21دی ماه 1398سال چهارم
شماره 68
8صفحه
قیمت 2000تومان
ادامه درصفحه 3
15جمادی االول 1440
11ژانویه 2020
در پی تهدید ترامپ
در هدف قرار دادن مراکز فرهنگی ایران:
حمله به اماکن فرهنگی
خالف قطعنامه های
بین المللی است
صفحه 2
وقتیترامپچیزیبهنامفرهنگ،تاریخوتمدننمی داند
معاملهبرسرفرهنگوتمدن!
بوشهرطیروزهایگذشتهوپسازترورسردارسلیمانی،
پیامی از ســوی ترامپ مبنی بر هدف قرار دادن مراکز
فرهنگیایرانمنتشرشدکهبازتابزیادیدرپیداشت.
طی تحوالت روزهای گذشته در عراق ،رئیس جمهور
امریکا از گفته ی پیشــین خــود صرف نظر و مراتب
تعهداتش به قوانین بین المللی را اعالم کرده است .با این
وجودترامپطی۴سالگذشتهبااعمالسیاست هایضد
و نقیض خود نشان داده که پایبندی چندانی به سخنان
خود ندارد و هر بار راهبرد تازه ای چیده و مطلب تازه و
عجیبیرابیانمی کندکهنشانازندانستنبرخیقوانین
و استراتژی های کشورداری و قوانین بین الملل است...
ادامه در صفحه6
هیچ جا مانند
ایران خبر بد را
درشت نمایی
نمی کنند
پس از سقوط هواپیمای اوکراینی
تکلیفسفرهایهواییخارجیچهمی شود؟
ایران چگونه از گردشگری رویداد بهره بگیرد؟
جاذبه های ناملموس
برای توریست ها
صفحه 6
صفحه 7
2
خبر
در پی تهدید ترامپ
در هدف قرار دادن مراکز فرهنگی ایران:
حمله به اماکن فرهنگی
خالف قطعنامه های بین المللی است
وزیر میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری ،حمله
امریکا به میراث فرهنگی ایران را بعید دانست و گفت :حمله
به اماکن فرهنگــی خالف قطعنامه های بین المللی اســت.
علی اصغر مونســان درحاشیه نشست هیات دولت در جمع
خبرنگاران در پاسخ به پرسشی ،گفت :بر طبق فرمایش رهبر
معظم انقالب اسالمی و تاکید رئیس جمهوری ،پاسخی قاطع
داده شد که نشــان از توان نیروی نظامی کشور و همچنین
توان نظام جمهوری اسالمی ایران است که کار بسیار خوبی
بود .وی همچنین در واکنش به توئیت رئیس جمهور امریکا
دربــاره حمله برخی از ســایت های ایران کــه واجد ارزش
فرهنگی هستند ،گفت :تعریف اماکن و سایت های فرهنگی
از میراث فرهنگی متفاوت اســت اگر منظور میراث فرهنگی
اســت که خالف قطعنامه های بین المللی است .البته امریکا
بعدا تکذیب و اعالم کرد که این گونه نیست.
مونســان افزود :در طــول تاریخ چنین رویــدادی اتفاق
نیفتاده اســت و بعید می دانم چنین رخدادی ممکن شود.
سپاه پاسداران انقالب اسالمی بامداد امروز برای انتقام از به
شــهادت رساندن سردار سلیمانی و دیگر همرزمانش ،پایگاه
امریکا در عراق را هدف موشــک قرار داد .طبق اعالم روابط
عمومی سپاه پاسداران انقالب اسالمی بامداد چهارشنبه دهها
موشــک بالستیک به سمت پایگاه عین االسد امریکا واقع در
استان االنبار عراق شلیک شده است .انفجارها در پایگاه عین
االســد مهیب گزارش شده است .پایگاه هوایی عین السد (به
فارســی به معنای چشم شیر) ،پایگاهی است که اصلی ترین
بخش حمله موشــکی بامداد روز ۱۸دی ماه ۱۳۹۸مصادف
با هفت ژانویه ۲۰۲۰سپاه پاسداران انقالب اسالمی در انتقام
خون حاج قاسم ســلیمانی و یاران شهیدش ،نسبت به این
پایــگاه صورت گرفت .این پایگاه از نظر جغرافیایی در ۱۶۰
کیلومتری غرب بغداد ،در استان االنبار ،در شهرستانی به نام
هیت و در ۸کیلومتری روستایی به نام خان البغدادی است.
این پایگاه یکی از پنج پایگاه بزرگی بود که عراق به عنوان
درس عبرتی از جنگ بین اعراب و اســرائیل ،از سال ۱۹۷۵
برای ســاختن ان برنامه ریزی کرد و گفته شده که در سال
۱۹۸۱تا ۱۹۹۰توســط کمپانی های دولتی یوگســاو و با
هزینه ای معادل ۲۸۰میلیون دالر امریکا برای این کشــور
ســاخته شده است .نام این پایگاه در ان زمان ،القادسیه بود
که به یاد نبرد معروف اعراب و ایرانیان به این نام گذاشــته
شده بود .بعد از ان برای مدتی این پایگاه به عنوا ن �Objec
tive Websterشــناخته شد و حاال عین االسد نام دارد.
عین االســد ،بزرگ ترین پایگاه فعلی نیروهای امریکایی در
عراق است که مساحت ان به اندازه منطقه سبز بغداد یعنی
حدودا ۱۰کیلومتر مربع اســت .بامــداد جمعه ۱۳دی ماه
سردار سرافراز اسالم حاج قاسم سلیمانی به همراه ابومهدی
مهندس از فرماندهــان مقاومت پس از عمری مجاهدت در
حمله بالگردهــای امریکایی در فرودگاه بغداد به شــهادت
رسید .براســاس اعالم پنتاگون ،وزارت دفاع امریکا ،دستور
این حمله هوایی را دونالد ترامپ ،رییس جمهوری و فرمانده
کل قوای این کشــور صادر کرده بــود .وزارت امور خارجه
هم با صدور بیانیه ای این اقدام تروریســتی رژی م امریکا را
محکوم کرد و نشست فوق العاده تشکیل داد .همچنین سفیر
ســوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع امریکا در ایران به
وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض شــدید ایران به
امریکا به وی اعالم شد.
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
هنرمندان ترکمن انگیزه ای برای بافت فرش ندارند؛
لزوم توجه مسئولین برای صادرات هنر قالی بافی ایران
فرش ترکمن با شهرت و اوازه جهانی خود ،پدیده ای ویژه در هنر قالی بافی است که به گفته فعاالن این روزها
حال و روز خوشــی نداشــته و متاثر از تالطمات بازار از دســت رفته و بیم ان می رود شمار بسیاری از فعاالن
این عرصه به خیل بیکاران بپیوندند .فرش اینه ای زنده از فرهنگ ترکمن ها در طول تاریخ و از نشانه های بارز
فرهنگ عمیق و تنومندی اســت که نه تنها در مقابل هجوم بیگانگان و اقوام مختلف داخلی و خارجی ســخت
مقاومــت کرده بلکه به گونه ای رفتار نموده که فرهنگ تحمیلی بیگانه را در خود حل کرده و به ان ســیمای
ترکمنی بخشــیده و تا انجا که تاریخ یاد می کند ،ترکمن با فرش و فرش با ترکمن شــهرت داشته است .فرش
در بین ترکمن ها همچون درختی اســت که ریشه در ژرفای خاک صحرا داشته و قرن هاست که با بافتن تار و
پودهای ان ،نقش و نگارهای اصیل و سنتی را که معرف باورها و فرهنگ اصیل خودشان است ،از نسلی به نسل
دیگر منتقل و تا به امروز حفظ کرده اند .فرش ترکمن از دیرباز جایگاه قابل توجهی در بازارهای داخل و خارج
از کشور و نیز نزد دوستداران هنر داشته و جلوه گری ان در نگاه عاشقان هنر رخ می نماید؛ این درحالیست به
گفته دســت اندرکاران تولید و عرضه این صنعت دســتی دارای اوازه جهانی ،این روزها بر اثر رکود و کم شدن
خریدارهایش در بازارهای جهانی که عمدتا به دلیل تحریم های چند ساله اخیر است ،وضعیت مناسبی نداشته
و نیاز به تامل و توجه مســئوالن دارد تا رونق تولید ان همچون گذشــته پایدار بماند .فرش ترکمن با وجود
گســترش صنایع ماشینی همچون فرش کاشان یا اصفهان ،جایگاه خاص خود را در کانون خانواده های ترکمن
حفظ کرده زیرا کیفیت اســتثنایی این کاالی نفیس و لوکــس موجب گذر ان از مرزهای تاریخ به زمان حال
شــده و به اینده نیز امتداد خواهد یافت .گستردگی فرش دستباف در ترکمن صحرا بسیار شگفت انگیز است،
بطوریکه در تمامی منطقه ،چه در مراکز شهری ،روستایی و همچنین در ایالت و عشایر قالیبافی متداول بوده
و این صنعت یکی از منابع ارتزاق ترکمن ها است.
گلســتان از دیرباز مهد تولید فرش های دســتباف از جمله فرش ترکمن بوده و هزاران نفر در حوزه تولید،
بازاریابــی و فروش فــرش ترکمن فعالیت می کنند؛ تار و پود فرش های ترکمــن را اغلب زنان و دخترانی گره
می زنند که از کودکی ،نوای یکی زیر دو تا رو ،الالیی دلنواز مادران انها بوده و امروز هنر انها شهره جهان شده
و بازارها و هنردوستان دنیا ،خریدار دست بافته های انان است.
این هنر کم نظیر که در کنار حل مشــکل معیشــتی خانواده های ترکمن ،معرف هنر زنان این قوم بزرگ نیز
می باشــد ،به گفته فعاالن این عرصه ،این روزها تبدار شده و با کم شدن میزان تولیدش در سال جاری و پایین
امــدن حجم عرضه ان در بازارهای داخلی و خارجی که درامد خانوارهای بافنده و ســایر فعاالن این بخش را
تامین می کرد ،موجی از نگرانی را برای تولیدکنندگان ایجاد نموده و چنانچه مسئوالن ،چون طبیب در وقت نیاز
بر بالینش حاضر نشده و درد ان را دوا نکنند ،فردا مصداق ضرب المثل نوش دارو پس از مرگ سهراب خواهد بود.
در ایــن رابطه حبیــب اهلل بقایی از فعاالن تولید و فــروش فرش ترکمن درحالی که ناامیــد از اقدام بموقع
مسئوالن امر بود ،گفت :بیش از ۲۵سال از عمرم را در این عرصه سپری کردم و جز سال های ابتدایی که برای
سود به این فعالیت روی اورده بودم ،عشق به پیشرفت فرش ترکمن و گسترش ان به منظور ایجاد اشتغال در
خانواده هایی که تنها راه معاششان بافتن قالیچه و فرش بود ،باعث تداوم فعالیتم در این مسیر شد.
وی در ادامــه افزود :در گذشــته بیش از دو هزار بافنده که هرکدام خرج یــک خانوار را می دادند در منطقه
گنبدکاووس مشــغول به بافتن فرش در ابعاد مختلف بودند که رفته رفته این تعداد نصف شــد و همچنان به
دلیل فروش نرفتن فرشها ،در حال ترک این کار هستند .وی با بغضی از خجالت گفت :اخیرا یکی از بافنده هایم
برای تامین هزینه درمان کودکش مبلغ یکصد هزار تومن از من طلب کرد ولی نداشــتم که کمکش کنم و تا
صبح غصه می خوردم که اگر اتفاقی برای کودکش بیفتد تقصیر من است و این موضوع بر روی دوشم سنگینی
می کند ولی ایا برای مسئوالن هم همینقدر سنگین است؟ بقایی با حسرت از دوران رونق تولید فرش ترکمن
یاده کرده و می گوید :در ســال های ۷۳تا ۸۰روزانه ۱۰۰۰مترمربع فرش در منطقه گنبدکاووس به فروش
می رفت که بخشــی اقتصاد شهرســتان و خانواده هایی که شغل دیگری نداشتند را تامین می کرد ولی به مرور
زمان این وضعیت از دســت رفت و پس از ســال ۸۰شاهد پســرفت در بازار فروش فرش ترکمن بودیم ولی
از ســال ۹۰تا کنون به ورطه نابودی رســیده ایم و االن فروش منطقه به زور به روزی ۵۰مترمربع می رســد.
بقایی افزود :در ان ایام از تمام اســتان های کشــور تقاضا برای خرید فرش وجود داشــت و حتی برخی برای
تحویل درخواستشــان مدتی را به انتظار می ماندند و عالوه بر ان بسیاری از خریداران ،تولیدات فرش ترکمن
را بــرای عرضه در بازارهای جهانی و صادرات به کشــورهایی نظیر المــان ،امریکا ،کانادا ،لبنان و حتی برخی
کشــورهای قاره افریقا از ما می خریدند که ارزاوری برای کشور نیز به همراه داشت .وی درحالی که با حسرت
به فرش های انباشــته شده در مغازه اش اشاره می کرد ،گفت :بیســت میلیارد ریال سرمایه به صورت فرش به
خاطر نبود مشــتری در انبارم خاک می خورد .این فعال حوزه تولید و فروش فرش ترکمن با اشــاره به بدهی
۱۰میلیارد ریالی ناشــی از فروش نرفتن محصوالت تولیدی ،ان را فشــار مضاعف توصیف کرد که توان ادامه
مسیر را از وی سلب کرده و از تصمیم خود برای ترک این حوزه در ایامی می گوید که به جای حل مشکالت،
بر حجم انها افزوده می شــود .جلیل مدرســی از دیگر فعاالن عرصه فرش ترکمن نیز در این باره گفت :مشکل
اصلی برای فعالیت در این زمینه فروش نرفتن فرش های بافته شده است و در نبود خریدار ،بافنده ها نیز رمقی
برای نشســتن پشت دار قالی و بافتن تار و پود فرش را ندارند .وی گفت :انبارها انباشته از فرشهای بافته شده
اســت که به عنوان ســرمایه های ما بازاریان خاک می خورد و اگر نتوانیم با خرید محصوالت بافنده ها انها را به
بودن در این کار تشویق کنیم ،شک نکنید افراد زیادی به جمع بیکاران کشور اضافه خواهد شد زیرا رنگرزها،
کســانی که دارقالی می ســازند ،انهایی که در این مســیر با حمل و نقل محصوالت در امد کسب می کردند و
حتی بازاریاب هایی که با فروش فرش و کســب درصدی از ان ،زندگی خود را می گذراندند از این درامدزایی
محروم خواهند شــد .مدرسی افزود :تنها بازاری که اخیرا دلخوشش بودیم نمایشگاه های داخلی و بین المللی
بود که با بدتر شــدن شرایط اقتصادی و تاثیر تحریمها ،در نمایشگاه های بین المللی هم فروش چندانی نداریم.
وی با لحنی که حاکی از خستگی بود ،بیان کرد :اگر تحریم ها رفع شود و بازار فروش خوب پیدا کنیم ،خیلی
سریع می توانیم به روزهای سابق برگردیم و رونق تولیدی که رهبر هم به ان اشاره دارد را در منطقه خودمان
احیا سازیم.
گویی مشکل فرش ترکمن تنها گریبانگیر این خطه نیست زیرا وقتی با صاحب یکی از کارخانه های ریسندگی
اصفهان که از قضا جزو طلبکاران تولیدکنندگان فرش در گنبدکاووس هم است ،همصحبت شدم ،گفت که از
دســت رفتن فعالیت در زمینه تولیدات فرش ترکمن تنها منطقه گنبدکاووس و یا ترکمن صحرا را تحت تاثیر
قرار نمیدهد بلکه تولیدکنندگانی همچون مارا نیز به رکود نزدیک می کند.
سید عباس فیاض از تولید کنندگان نخ فرش در اصفهان افزود :مقدار فروش کنونی ما در منطقه گنبدکاووس،
یک دهم ســال قبل اســت و سال قبل نیز به نسبت کمتر از سال های گذشــته بود که این روند نزولی مداوم
باعث می شود ما نیز مجبور شویم کارگرهای خود را تعدیل کنیم و این یعنی افزوده شدن به جمعیت بیکار که
می تواند زمینه ســاز انواع ناهنجاری های اجتماعی شود .وی فزود :فرش ترکمن به دلیل مقرون به صرفه بودن
و کیفیت مناسبی که دارد از قدیم االیام مورد توجه همگان بوده و در روزهایی که به راحتی در بازار جهانی به
فروش می رفت باید یک مســیر دائمی برای ارائه ان به مشتریان جهانی تعبیه می شد که متاسفانه این چنین
نشد و امروز شاهد ان هستیم که با از دست رفتن بازارهای جهانی ،نه تنها فرش ترکمن بلکه تولیدات مشابه
ان در کل کشــور به مشکل برخورده اند .در این پیوند جمعی از فعاالن عرصه تولید و بازاریابی فروش این هنر
دستی ترکمنها در فشاری مضاعف و نا امید از اینده مبهم فرش ترکمن با تهیه نامه و ارسال ان به دستگاه های
مربوطه همچون اســتانداری گلســتان ،اداره کل صنعت معدن و تجارت ،اداره کل میراث فرهنگی ،موزه فرش
گنبدکاووس و دفتر نماینده مجلس این شهرســتان خواســتار کمک به این ظرفیت ارزشمند اقتصادی منطقه
شــدند .در این نامه خطاب به استاندار گلستان اینگونه امده است“ :احتراما اینجانیان حبیب اله بقایی و اهالی
صنــف تولیدکنندگان و کارافرینان صنعت فرش ترکمن در شهرســتان گنبدکاووس و حومه که ذیل برگه را
تایید نمودهاند به اســتحضار عالی می رســاند از دیرزمانی فرش و قالی ترکمن چون خورشــید تابان گلهایش
فروغ اختران به زیر پای جهانیان می درخشــید و اکنون این صنعت به خزان زرد کســادی و خواب زمســتانی
طوالنی دچار گشــته و فرش های رنگارنگ به علت رکود اقتصادی و تحریم های ناجوانمردانه کشورهای سلطه
طلب و در راس ان امریکای جنایتکار ،در انبارهای تولیدکنندگان و فروشــندگان این صنف به دلیل نداشــتن
خریداران داخلی و خارجی در حال خاک خوردن می باشد .از طرفی بافندگان این صنعت از اهالی قشر ضعیف
و مستضعف این جامعه هستند و در نبود مشتری و فروش نرفتن فرش ،تولیدکنندگان نیز نمیتوانند جوابگوی
هزینه های تولید باشــند و ضربه ســنگینی به این قشــر مســتضعف بوده و حتی دور از فروپاشی کانون گرم
خانواده هایشان نمی باشد .اینجانیان تولیدکنندگان فرش تا امروز با هر مکافات و رنجی توانسته ایم چرخه این
صنعت را سرپا نگه داریم ولی متاسفانه دیگر توان و تحمل و جوابگوی بافندگان به علت کمبود مالی نیستیم و
تولیدکنندگان فرش ترکمن یکی پس از دیگری در حال قطع تولید و ترک این حرفه می باشند .در نهایت برای
نجات این کشــتی به گل نشســته یاری و مساهدت به سوی ناخدایی دراز می کنیم که نزدیک ترین فرد به کار
ما مدیر و مسئول و متولی این صنعت و واقف و اشنایی به دردها و رنج ها می باشد .لذا از جنابعالی استدعای
عاجزانــه داریم که به جهت جلوگیری از مرگ و نابودی این صنعت کــه روزگاری پراوازه ،ارزاور ،کارافرین و
معیشت ساز بود ،تسهیالتی از قبیل وام و سایر تزریقات مالی امکان پذیر به رگ های خشکیده در نظربگیرید و
عنایت همکاری را برای رفع مصائب و معضالت ما مبذول فرمایید”.
در ایــن پیوند ،رییــس اداره صنعت ،معدن و تجارت گنبدکاووس با رد برخی موارد مطروحه در نامه مذکور،
گفت :هرچند فشــار تحریم ها در بحث فروش فرش بی تاثیر نبوده ولی اوضاع به این بدی که در نامه ارسالی
برخی فعاالن حوزه فرش گفته شده ،نیست .خلیل رجبلی افزود :در حال حاضر بافنده های فرش ترکمن درحال
فعالیت بوده و خریداران این هنر اصیل از دیگر نقاط برای خرید این محصول با بافندگان در ارتباط هستند .وی
گفت :در راستای حفظ این هنر و حمایت از شاغالن این حوزه و برای تثبیت بیمه تامین اجتماعی مشموالنی
که به هر دلیلی در برهه ای از زمان نتوانســتند تعهدات خود را ادا نمایند ،رایزنی هایی با بیمه تامین اجتماعی
صورت گرفته تا این افراد بتوانند از این خدمات بهره مند شــوند .رجبلی با اشــاره به پرداخت تســهیالت کم
بهره به فعاالن حوزه فرش عنوان کرد :به منظور مایت از شاغالن و تولیدکنندگان فرش ترکمن همیشه سعی
داشــتیم بیشترین میزان خدمت رسانی و تزریق تســهیالت کم بهره از اعتبارات موجود را به این افراد داشته
باشیم که در سال گذشته با پرداخت تسهیالت ۴درصدی ،وام های یکصد میلیون ریالی به ۱۰۵نفر و اعطای
تســهیالت یک میلیارد و دویست میلیون ریالی ،مجموعا ۱۰میلیارد و یکصد و هفتاد میلیون ریال تسهیالت
پرداخت شــد که کمک شــایان توجهی در این عرصه محسوب میشود .رییس اداره صنعت ،معدن و تجارت با
بیــان برنامه های پیش رو در این حوزه گفت :پیگیری هایی برای دایر شــدن بازارچه دائمی فرش ترکمن در
گنبدکاووس انجام شــده که شهرداری در این زمینه درحال بررســی برای اغاز عملیاتی اجرایی است که این
اقدام می تواند در ارائه بی واسطه این هنر ،گامی بزرگ باشد .رجبلی خاطرنشان کرد :حوزه تولید فرش ترکمن
در ســال های اخیر محل برخی سوء اســتفاده ها شده که در این رابطه بیشترین فشار بر بافنده تحمیل می شود
و برخی به دنبال ان هســتند با اشــفته نشان دادن بازار ،حق الزحمه بافنده را تا حدی کاهش دهند که این از
نظر ما شایســته نیســت و این موضوع می تواند باعث نارضایتی و بی انگیزه شدن بافندگان برای ارائه هنر خود
شود .معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت ،معدن و تجارت استان گلستان نیز در این خصوص
گفت :در ۹ماه اول امســال ۷۹هزار و ۵۰۰مترمربع فرش دستباف در این استان تولید شده که از این مقدار
۱۴۱۰۰مترمربع با ارزش دو میلیون دالر به خارج از کشور صادر شده است .درویش علی حسن زاده با اشاره به
کم شدن میزان تولید و صادرات فرش دستباف گلستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیان کرد :در پنج
سال اخیر شاهد نوسانات محسوس در بازار فرش بودیم که در این بین سال ۹۷را بهترین سال داست که در
ان ۱۰۲هزار و ۷۰۰مترمربع فرش تولید شد که ۳۳هزار مترمربع ان به ارزش چهار میلیون دالر صادر شد.
وی با بیان اینکه برخی اتفاقات نظیر روابط خارجی ،اعمال تحریم ها و نیز فشــارها و تضییقات اقتصادی باعث
روند نزولی در زمینه تولید فرش شده است ،گفت :این نوسانات در بازار امری طبیعی بوده و این امکان وجود
دارد که در سه ۳ماه پایانی سال ۹۸و یا سال اینده دوباره شاهد جهش و رونق بازار در این خصوص باشیم.
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
برنامه ضربتی ایران برای اعتمادسازی گردشگران
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری با اشاره به تحوالت اخیر
ایــران و منطقه ،از اقدام برای تدوین برنامه ضربتی اعتمادســازی
بازاریابی و تبلیغات در بازارهای هدف گردشگری خبر داد« .ایران»
چنان که وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی اذعان داشته
است با «بودجه ای محدود» تبلیغ شده است .علی اصغر مونسان اوایل
امسال نیز به بودجه تبلیغات گردشگری ایران اعتراض کرده و گفته
بود« :در بســیاری از کشورها به ازای هر گردشگر ۱.۷الی ۲.۲دالر
برای تبلیغات گردشگری هزینه می شود ،اما متاسفانه در ایران هزینه
این تبلیغات به چند سِ نت هم نمی رسد ».محمدابراهیم الریجانی
مدیر دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری ،ان سخنان را تکمیل کرده
و گفته بود« :ســرانه بودجه ایران برای جذب هر گردشگر خارجی
حدود ۳۰سنت است ».هرچند که معاون گردشگری صراحتا گفته
است« :ما با دست خالی برای گردشگری ایران تبلیغ می کنیم ».با
وجود چنین شرایطی ،محمدابراهیم الریجانی ـ مدیرکل بازاریابی
و تبلیغات وزارت میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی ـ
تهیه و اجرای طرح ضربتی برای بازاریابی و تبلیغات گردشگری به
منظور اعتمادســازی و حفظ اشتغال و معیشت صدها هزار نیروی
کار کــه در معرض بیکاری قرار دارند را در وضعیت موجود کشــور
ضروری دانســت گفت :این طرح با مشــارکت بخش خصوصی در
دســت تهیه است .او درباره ضرورت تهیه و اجرای برنامه ای ضربتی
برای اعتمادسازی گردشگری ،توضیح داد :با توجه به اتفاقات اخیر
به خصوص ناارامی های ابان ماه ،تحوالت عراق و اقدامات تروریستی
فرودگاه بغداد ،حادثه ســقوط هواپیمای اوکراینی و کنســل شدن
بســیاری از پروازهای بین المللی ضرورت برنامه ریزی گسترده برای
بازاریابی و تبلیغات اعتمادساز در ماه های پایان سال و قبل از شروع
فصل پیک سفرهای گردشگران خارجی احساس می شود .وی ادامه
داد :بدیهی اســت ما به صورت ماهانه و ساالنه برنامه های مختلفی
برای بازاریابی و تبلیغات گردشگری در دستور کار داریم که متناسب
با منابع ،بودجه و امکاناتمان و در شرایط عادی به کار گرفته می شود،
اما با توجه به تحوالت اخیــر و اثار منفی این اتفاقات روی اذهان و
افکار عمومی مردم کشورهای بازار هدف ،احساس می کنیم در فصل
پیش روی گردشگری ورودی که از بهار ۹۹اغاز می شود ،با کاهش
سفر به ایران مواجه شــویم .الریجانی گفت :هرچند در حال حاضر
تعدادی از تورها کنسل شده است ،اما با توجه به این که در فصل پیک
سفر نیستیم ،حجم تورهای کنسل شده به لحاظ کمی و عددی رقم
بزرگی نیســت ،ولی باید از هم اکنون برای سال اینده برنامه ریزی را
شروع کنیم تا صدمات کمتری را شاهد باشیم .او «مدیریت بحران در
گردشگری» را مقوله ای دانست که همه کشورهای فعال در صنعت
گردشگری ممکن اســت با ان مواجه شوند ،یاداور شد :موضوعاتی
نظیر سیل ،زلزله ،کودتا ،انقالب ،مسائل سیاسی ،بیماری های فراگیر
و بسیاری موضوعات است که در کشورهای مختلف دنیا رخ می دهد
و روی گردشــگران ورودی ان کشور تاثیر می گذارد که با یک سری
اقدامات ضربتی شرایط به وجود امده را مدیریت می کنند و به عبارتی
بحران را پشت سر می گذارند.
مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری افزود :ما در وزارت میراث
فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی و فعاالن بخش خصوصی و
تمام کســب و کارهایی که از حوزه گردشــگری به طور مستقیم و
غیر مستقیم منتفع هستند و حتی شهرداری ها و برخی سازمان ها
و وزارتخانه هایــی کــه کارکرد بین المللــی دارند ،بایــد در برنامه
«اعتمادســازی تبلیغات گردشــگری ایران» با هدف عبور از چالش
بوجود امده نقش موثر ایفا کنند .وی بیان کرد :بدیهی است اقدامات
بازاریابی و تبلیغات وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
که برای شرایط عادی پیش بینی و طراحی شده هم به لحاظ کمی و
حجم برنامه ها و هم به لحاظ کیفی و نوع برنامه ،جوابگوی تبلیغات
منفی و رفع تشــویش اذهان و تنویر افکار عمومی اتباع کشورهای
بازار هدف نیســت .ضمن این که این وزارتخانه به تنهایی نمی تواند
برنامه ریزی گســترده ای را در بیش از ۳۰کشــور بــازار هدف اول
گردشــگری به لحاظ منابع مالی ،انسانی و عملیاتی به کار گیرد ،لذا
نیازمند همکاری همه ذی نفعان و فعاالن حوزه گردشگری هستیم.
الریجانی ادامه داد :ضرورت مشارکت موثر همه فعاالن گردشگری
اعم از بخش خصوصی ،کسب و کارها ،رسانه ها و سازمان های دولتی
و حاکمیتی ،شهرداری ها ،اتاق های بازرگانی ،هنرمندان و ورزشکاران
در برنامه ضربتی اعتمادســاز تبلیغات گردشگری احساس می شود؛
چراکــه اثار و منافع اقتصادی گردشــگری متعلــق به گروه خاص
نیســت و احاد جامعه را تحت پوشش قرار می دهد .همچنین باید
تقسیم کاری بین انجمن ها و تشکل های گردشگری و برخی نهادها
و سازمان ها با محوریت وزارت میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی در اجرای این برنامه ضربتی صورت بگیرد .او در ادامه به برخی
اقدامات که در جریان این برنامه اعتمادســازی می تواند اجرا شود،
اشــاره کرد و افزود :اعالم شرایط واقعی کشور توسط سفارتخانه ها،
رایزنی های فرهنگی و نمایندگی های کشــورمان در سایر کشورها
بویژه در کشورهای بازار هدف گردشگری ،حضور در فضای مجازی به
خصوص پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی محبوب کشورهای بازار
هدف ،حضور در نشــریات و سایر رسانه های تخصصی گردشگری،
حضور پررنگ در نمایشگاه های گردشگری (تا اردیبهشت ۹۹حدود
هشــت نمایشــگاه مهم در پیش اســت) ،اجرای برنامه هایی نظیر
هفته های فرهنگی ،بازارچه های صنایع دستی ،جشنواره های غذاهای
سنتی و موسیقی ایرانی که بتواند مردم کشورهای هدف را مخاطب
قرار دهد ،برگزاری تورهای اشناسازی برای خبرنگاران ،تورپراتورها،
بالگرها و افراد ذی نفوذ کشورهای بازار هدف ،دعوت از اینفلوئنسرها
و افراد اثرگذار در فضای مجازی ،دعوت از سلبریتی ها و افرادی که
مردم کشــورهای بازار هدف از ان ها تاثیر می پذیرند و دهها طرح و
ایده دیگر بخشی از اقدامات تدارک شده در طرح ضربتی اعتمادساز
بازاریابی و تبلیغات در شــرایط فعلی خواهد بود .البته با مشــورت
انجمن ها ،صنوف ،تشــکل ها و صاحب نظران و برخی از سازمان ها و
نهادهای فعال بین المللی این برنامه ها به لحاظ کمی و کیفی تکمیل
خواهد شد .مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری تاکید کرد :پس
از ان باید تامین منابع و تقسیم کار بین نهادهای دولتی ،بخش های
مختلف وزارت گردشگری ،بخش خصوصی ،جامعه هتلداران ،انجمن
دفاتر خدمات مسافرتی ،جامعه تورگردانان ،انجمن راهنمایان و سایر
ذی نفعان صورت پذیرد و با تقســیم کار ملی بین بخش های مذکور
هر یک باید بخشی از این برنامه ها را به لحاظ مادی ،معنوی ،فنی و
مشاوره ای پشتیبانی کنند تا اجرا شود.
وی ادامه داد :حفظ روند رو به رشد گردشگری در ماه های پایانی
ســال و بویژه در سال اتی در عمل به حفظ کسب و کارها و مشاغل
متعددی منجر می شود که در شهرها و روستاهای مختلف کشور به
عنوان مقاصد گردشــگری ،دهها هزار جوان از ان به طور مستقیم
ارتزاق می کننــد و دهها هزار نفر نیز در دفاتر خدمات مســافرتی،
رستوران ها ،مراکز اقامتی ،راهنمایان گردشگری ،بوم گردی ها مشغول
به کاراند و چشم امید خود و خانواده هایشان به چرخیدن چرخ صنعت
گردشگری است .الریجانی با بیان این که تاثیرات غیرمستقیم و القایی
صنعت گردشگری بر سایر صنایع اعم از حمل و نقل زمینی ،هوایی،
ریلی ،دریایی و حمل و نقل درون شهری ،تولید ،کشاورزی و کسب
و کارهای خرد احاد مردم نیز بر کسی پوشیده نیست ،تصریح کرد:
اگر اکنون از تهیه برنامه ضربتی بازاریابی و تبلیغات گردشگری سخن
می گوییم در واقع از حفظ اشتغال و معیشت مستقیم و غیرمستقیم
صدها هم وطن در اقصی نقاط کشور حرف می زنیم ،بنابراین مشارکت
همه فعاالن و ذینفعان و نهادهای دولتی و غیردولتی را در این مسیر
نیاز داریم.
خبر
3
حفظ فرهنگ ،مهم ترین راهکار مقابله
با جنگ افروزان
رضا دبیری نژاد
فرهنگ همان چیزی است که زمینه گفتگو ،اشنایی و صلح
را پدید اورده و حفظ فرهنگ ،مهم ترین راهکار برای مقابله با
خوی حیوانی جنگ افروزانه به شمار می رود از این رو تهدید
فرهنــگ ،تهدید همه اهالی فرهنگ در تمام دنیا محســوب
می شود .فرهنگ مهم ترین دستاورد بشری در طول تاریخ بوده
است انچه که او را از خوی حیوانی دور می کند و ادم می سازد،
فرهنگ همان چیزی اســت که به ادم و عالم معنا می بخشد
و ارزش ها را به وجود می اورد ،همین ارزش هاست که احترام
می اورد و مهم ترین جنبه تجربه تاریخی بشــر بوده اســت؛
این گونه است که دســتاوردهای فرهنگی را بشر حفظ کرده
است تا برای نسل ها نگه دارد و بر ان نام میراث فرهنگی نهاده
اســت .فرهنگ همان چیزی است که زمینه گفتگو ،اشنایی
و صلح را پدیــد اورده و حفظ فرهنگ مهم ترین راهکار برای
مقابله با خوی حیوانی جنگ افروزانه بوده اســت .از همین رو
همواره میراث فرهنگی میراث بشری و میراث مشترک نامیده
شده است تا همه در برابر دستاوردهای فرهنگی در هر کجای
جهان که قرار دارد ،مســئول باشند شــاید در پاسخ به همه
تجربه های تلخ بشری و پدید امدن جنگ های ویرانگر جهانی
که ویران سازی فرهنگ ها و دستاوردهای فرهنگی ،همچنین
تالشی مســتبدانه برای یکسان ســازی ملل و فرهنگ ها بود
ســازمان های جهانی فرهنگی و قوانیــن بین المللی در حفظ
فرهنگ ،میراث فرهنگی و مراکز فرهنگی به وجود امد ،چراکه
این باور وجود داشت که همه این ها دستاورد مشترک بشری
است و از ســوی دیگر این ها می تواند ضامن گفتگو ،ارامش،
صلح جهانی و کاهش تنش ها و تقابل ها باشــد .ازاین رو به جز
خودکامگانی که خود را از همه قوانین جهانی خارج دانسته اند
و به دنبال حذف ملل دیگر بوده اند ،هیچ کس نخواســته است
تا رسماً به فرهنگ و دستاوردهای فرهنگی ملت ها حمله کند
و ان ها را در تنش های نظامی و سیاســی تخریب ســازد .در
ســال های اخیر تنها انان که به دنبال جنگ افروزی و حذف
برخی از انواع بشــریت بوده اند و هیچ وقت اهل صلح و گفتگو
نبوده اند ،همچون داعش و طالبان به ضدیت با فرهنگ و حذف
میراث فرهنگی اقدام کرده انــد ،انان که اثار میراث فرهنگی
بشری را منفجر کرده اند یا به غارت موزه ها در عراق و افغانستان
رفته اند و تصاویری شــرم اور را در بامیان و موصل رقم زدند.
همانان بوده اند که هزاران انســان را کشته و دردی عظیم را
سالیان سال برای جهان به وجود اورده اند و سایه ای از وحشت
را همین ویرانگران فرهنگ برجهان گستراندند .ان ها نمادی از
همه فرهنگ ستیزان و جنگ افروزان تاریخ بوده اند که هیچ گاه
جهــان را در صلح و ارامش برای همه جهانیان نخواســته اند.
همه این تجاوزگران که تجاوز نظامی و فرهنگی برایشان فرقی
نداشــته است و همواره ســعی کرده اند تجاوزهای خود را در
سایه توجیهات ملی ،ایدئولوژیک و حق به جانب پنهان کنند اما
درواقع ان ها به هیچ قانونی پایبند نبوده اند .تمام قوانین جهانی
ب ه عنوان دستاوردهای مشترک سازمان ها و دغدغه مشترک
ملل برحفظ و در امان ماندن میراث و دستاوردهای فرهنگی
تاکید کرده اند اما شرمگینانه و تاسف اور است که رئیس جمهور
کشــوری ،از یک تریبون رســمی ،فرهنگ و مراکز فرهنگی
کشوری با سابقه فرهنگی و تمدنی دیرینه که میراث با افتخار
بشری محسوب می شود را برای امیال سیاسی و خصمانه خود
تهدید کنــد .این نه تنها عملی غیرقانونی طبق تمامی قوانین
جهانی و مغایر با اهداف صلح جویانه است بلکه نمی توان ان را
اقدامی برای حفظ امنیت ،ازادی یا دموکراسی و حقوق انسانی
دانست .تهدید مراکز فرهنگی به هجوم مسلحانه تنها از سوی
کسانی می تواند صورت گیرد که هیچ نسبت و درکی از فرهنگ
ندارند و هیچ از تاریخ و میراث بشری نمی دانند و نقش سازنده
تمدن های تاریخ ســاز را که بخشــی از میراث جهانی را پدید
اورده اند ،نمی دانند و ان ها می توانند تمام تالش یک صد سال
اخیر تمام سازمان های فرهنگی جهانی و تمام متخصصین و
دوستداران فرهنگ ،هنر و میراث فرهنگی را با ترویج کالمی از
بین ببرند و این دیگر تهدید یک ملت و یک کشور نیست بلکه
ترور فرهنگ بشری از میراث فرهنگی تا فرهنگ معاصر است.
سکوت سازمان های جهانی فرهنگی در برابر چنین رفتارهایی
می تواند تقویت کننده چنین نهادهایی باشــد که قطعاً همه
متولیان و متخصصان حوزه فرهنگ در برابر عواقب اینده این
تهدیدها مسئول اند .این تهاجم کالمی به سوی فرهنگ سبب
شده است تا همه دوســتداران فرهنگ و میراث فرهنگی در
دنیا به صدا درایند ،شورای بین المللی موزه ها -ایکوم و شورای
بین المللی حفاظت از بناها و محوطه های تاریخی -ایکوموس
در پاسخ به این اقدام بیانیه مشترک صادر کرده اند و همین طور
اتحادیه موزه های امریکا و مدیران ارشــد موزه متروپولیتن و
برخی موزه های اروپایی با موزه داران ایرانی همراه شده و ابراز
نگرانی کرده اند؛ اینجاســت که مشــاهده می کنیم فرهنگ و
متولیان فرهنگی فراتر از مناقشات بین المللی عمل می کنند
و از دغدغه های مشترک بشری صحبت می کنند و این اتحاد
نشــان می دهد انان که با فرهنگ دشمنی دارند با همه اهالی
فرهنگ در همه جای دنیا دشمن هستند و نمی توانند فرهنگ
را به دلیل نزدیکی ملل تاب بیاورند.
4
خبر
رمز موفقیت گردشگری یزد
در تحریم ها چیست؟
شهر جهانی یزد در ســالهای اخیر به ویژه پس از جهانی
شدن با رشــد قابل توجهی از گردشگران خارجی مواجه شد
ولــی در عین حال برگزاری رویدادهای مختلف گردشــگری
توانســت در رشد گردشــگران داخلی نیز موثر واقع شود .بنا
بر گفته ی مســئوالن اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دســتی اســتان یزد ،تنها در ایام نوروز امسال بیش از
یک میلیون و ۸۰۰گردشــگر داخلی و خارجی به میهمانی
جاذبه های تاریخی ،فرهنگی و طبیعی این دیار کویری امدند.
البته رشد گردشگری نقطه قوتی برای بخش های مختلف این
صنعت در اســتان بوده و به همین دلیل نیز مقوله ی اموزش
در این حوزه را به مسئوالن گوشزد و ضرورت ان برای فعاالن
این صنعت را الزامی تر کرده اســت« .هما خورشیدی» معاون
گردشــگری اداره کل میراث فرهنگی اســتان یزد در همین
رابطــه از اموزش بیش از هــزار و ۶۰۰نفر در قالب برگزاری
حدود ۵۰دوره اموزشی به منظور توانمندسازی نیروی انسانی
از ابتدای امسال تاکنون خبر می دهد و یاداور می شود که این
مسئله عالوه بر رشد کمی این صنعت نشان دهنده رشد کیفی
ان در این شهر جهانی اســت .در حالی وی این اموزشها را
عنصر پایه ای برای ارتقای کیفی ارائه خدمات گردشــگری و
همچنین جذب گردشــگر عنوان می کند که اموزش در این
صنعت از منظر دیگر اشــتغال زایی رو به رشد گردشگران در
اســتان یزد را نشــان می دهد .البته خورشیدی برگزاری این
دوره ها را برای افراد تازه وارد و بازاموزی افراد فعال در صنعت
گردشگری متناسب با نوع دوره واحدها ،تاسیسات و راهنمایان
گردشــگری بیان می کند .معاون گردشگری اداره کل میراث
فرهنگــی اســتان در همین رابطه از فعالیت چهار موسســه
اموزشی خدمات گردشگری در زمینه برگزاری دورههای کوتاه
یدهد که نوید رشد زیرساخت های
مدت گردشــگری خبر م
اموزشی در حوزه گردشگری نسبت به سال های گذشته است.
خورشیدی اضافه می کند :این دوره ها شامل راهنمایان ایران
گــردی ،جهان گردی و طبیعت گــردی ،مدیریت فنی دفاتر
خدمات مسافرتی و مدیریت واحدهای اقامتی اعم از هتل داری
و بوم گردی اســت که ارتقای دانش فعاالن این حوزه را رقم
می زند .البته افزایش دانش و تنوع بخشــی و بروز شــدن در
این حوزه منجر به فعالیت بیش از ۱۵کمیته گردشــگری در
اســتان یزد نیز شده که نشان می دهد یزد روز به روز در حال
توســعه و تنوع بخشی به گردشگری خود است تا گردشگران
متنوعی را به خود جلب کند .اما اموزش تنها برشــی از کیک
پر محتوای گردشــگری است که البته به نوبه خود سهم قابل
توجهــی در این زمینه دارد و یکی از دیگــر راه های موثر در
رونق گردشگری ،برگزاری تورهای اشناسازی برای گروه های
هدف مختلف اســت که می توانند به عنوان سردسته های این
حوزه ،جامعه ای را به سوی گردشگری فرابخوانند .خورشیدی
معاون گردشــگری یزد در ایــن رابطه از برگــزاری ۲۰تور
اشناسازی در ۹ماهه ابتدای امسال خبر می دهد و می گوید:
این تورها شــامل گروههای هدف مختلف به ویژه خبرنگاران،
روزنامهنگاران و تور اپراتورهای بیش از ۱۵ملیت مختلف بوده
که در دومین شهر جهانی دنیا یعنی یزد برگزار شده است .وی
بیشترین امار فن تورهای یزد را متعلق به چینی ها می داند و
می گوید :اندونزی ،اتریش ،فرانسه ،پرتغال ،ارمنستان ،کرواسی،
مجارستان ،هندوستان ،هنگ کنگ ،ایرلند ،افغانستان ،المان،
اروپا ،اروپای شرقی و امریکای جنوبی دیگر ملیتهای شرکت
کننــده در فم تور یزد بودند .حضور پررنگ چینی ها نشــان
می دهد که یزد و چین می تواند دو مقصد تجاری ،گردشگری
و حتی ســرمایه گذاری برای یکدیگر باشند که البته تشکیل
هســته چین کشور در یزد در ماه اخیر نقطه شروع این رابطه
برای اینده این شــهر جهانی محسوب می شود .در حالی یزد
به عنوان شــهری جهانی با برگزاری فم تورها گردشــگران و
گروه های هدف گردشگری دنیا را به سمت خود جذب می کند
که این گردشــگران رونق اقتصادی سایر شهرهای کشورمان
را نیز به همراه دارند به طوری که بنا به گفته ی خورشــیدی،
ایــن نوع تورها معموالً دو یا ســه روز در هر شــهری برگزار
میشوند و این مسئله نشان دهنده منافعی است که گردشگری
یزد برای شــهرهای دیگر گردشگری کشورمان رقم می زند و
معرفی ظرفیت های ناشناخته گردشگری یزد و سایر شهرها را
به تمام دنیا معرفی و محرکه ای برای جذب دیگر گردشگران
باشد .هرچند فم تورها ســفرهای رایگان یا ارزانی هستند که
در ان متخصصان صنعت گردشــگری همچون عکاسان ،تور
لیدرها ،بالگرها ،روزنامه نگاران و مشاوران سفر بهره می گیرند
تا به معرفی یک شهر ،جاذبه ها و دیدنی های ان بپردازند ولی
یزدی ها پس از جهانی شدن با برگزاری این تورها توانست هاند
در روزنامه هــای معتبــر دنیا مانند نیویــورک تایمز و حتی
شبکه های ملی کشــورهایی مانند چین نیز خود را به جهان
گردشــگری معرفی کنند .و امروز بــه نظر می اید که صنعت
گردشگری شهر جهانی یزد ،صنعتی شناخته شده برای تمام
دنیاست و با بهره گیری از دو عنصر اموزش و تبلیغات به رغم
مسائل و مشکالت متنوع سیاسی کشورمان ،توانسته گام های
بلندی را به سوی توسعه و رشد بردارد.
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
گردشگران عراقی متقاضی
دریافت خدمات درمانی تخصصی در ایران
دالالن و مخاطرات
گردشگریسالمت
در مشهد
مشهد مرکز استان خراســان رضوی هم اینک به یکی از مقاصد مهم ان دسته از
گردشگران خارجی مبدل شده که در قالب “گردشگری سالمت” به ایران سفر می کنند
اما داللی و واسطه گری بی ضابطه و گاه سودجویانه عده ای می تواند این ظرفیت به
وجود امده را با مخاطره رو به رو کند .افزایش روزافزون شمار این گردشگران خارجی
که متقاضی دریافت خدمات درمانی تخصصی پزشکان مجرب ،تجهیزات طبی روزامد
وبیمارستانهایبرخوردارازاخریناستاندارهایجهانیدرکشورمانهستند،جایگاهی
خاص و ممتاز به حوزه نوپای صنعت گردشگری سالمت در ایران داده است .بر اساس
امارهای منتشره ساالنه حدود نیم میلیون نفر گردشگر سالمت در ایران تحت درمان
قرار می گیرند که در این میان خراسان رضوی با جاذبه ها و ظرفیت های مختلف در
جذب گردشگر سالمت در کشور پیشگام است و بر این اساس مشهد دومین مقصد
گردشگران سالمت پس از تهران شناخته شده است به گفته مسووالن دانشگاه علوم
پزشکی مشهد سال گذشته گردشگران سالمت از ۵۶کشور جهان در شهر مشهد
پذیرش شده اند که افزون بر نیمی از انها متعلق به کشور عراق بوده اند و بقیه از سایر
کشورها مانند کویت ،ترکمنستان ،جمهوری اذربایجان ،افغانستان و پاکستان به این
شــهر امده اند .این در حالی است که به اعتقاد دست اندرکاران حوزه گردشگری ،به
دنبال تحوالت رخ داده در عراق و منطقه طی چند ماه گذشــته حضور گردشگران
عراقی در مشهد کاهش چشمگیری نسبت به بازه زمانی مشابه در سالهای گذشته
داشــته است .بنا بر اعالم اداره گردشگری سالمت وزارت بهداشت ،درمان و اموزش
پزشکی ،پارسال با سفر ۵۵۰هزار بیمار خارجی نیازمند درمان تخصصی از کشورهای
همسایه به ایران افزون بر ۷۰هزار نفر انها در بیمارستانهای کشورمان بستری شده و
بقیه نیز خدمات سرپایی پزشکی دریافت کردند .عرصه گردشگری سالمت به خاطر
اهمیت و رونق ان با چالشها و حاشیه هایی نیز مواجه است .فعالیت بی ضابطه و صرفا
سودجویانه دالالن و واسطه ها در جذب ،معرفی و انتقال بیماران به مراکز درمانی ایران
و اخاذیهایی که گاه در این روند صورت می گیرند یکی از مهمترین چالشهای حوزه
صنعت گردشگری سالمت در شهر مشهد به شمار می رود.
براورد دو هزار دالل گردشگری سالمت در مشهد
مدیر یکی از کلینیک های قدیمی زیبایی در مشهد که در زمینه گردشگری سالمت
نیز فعال است گفت :گردشگری سالمت نقش به سزایی در رشد اقتصادی و اقتصاد
مقاومتی دارد اما این نوع گردشــگری در کشورمان صنعت نوپایی است و اکنون با
چالشــهای مختلفی رو به روست .حامد غالمی افزود :در حال حاضر بیشتر بیماران
مراجعه کننده به این مرکز را عرب زبان ها به ویژه گردشگران عراقی تشکیل می دهند
و به طور معمول جهت عمل کاشت مو ،جراحی بینی ،زیبایی و پیکرتراشی مراجعه
می کنند .وی با بیان اینکه تابستان امسال به لحاظ تعداد گردشگران سالمت به خوبی
سپری شد ادامه داد :از انتهای مهر ماه امسال تعداد گردشگران سالمت مراجعه کننده
به این کلینیک کاهش چشمگیری یافته است که تحوالت منطقه و ناارامی ها در کشور
عراق نقش مهمی در این زمینه داشته است .وی در ادامه واسطه ها و دالالن را یکی از
بزرگترین چالشهای گردشگری سالمت در کشورمان و شهر مشهد عنوان کرد و افزود:
این مرکز زیبایی که مجوز گردشگری سالمت دارد توانسته است در حذف واسطه ها
موفقیت هایزیادیکسبکندوبهجراتمی توانگفتکهاکنونهمهبیمارانخارجی
مراجعه کننده به این مرکز از طریق سایت های اطالع رسانی و یا معرفی سایر هموطنان
خود به این مرکز ارجاع داده می شوند .این مدیر کلینیک زیبایی گفت :طبق براوردهای
انجام شده و با اطالعاتی که از قبل در دسترس است تعداد واسطه ها و دالالن فعال
در حوزه گردشگری مشهد بیش از دو هزار نفر است .غالمی افزود :گردشگران عرب
معموال کمتر سواد اجتماعی دارند لذا دالالن و واسطه ها که از مناطق عرب زبان کشور
ب دکترها ،هتل ها و محل
مانند شهرهای اهواز و ابادان به مشهد می ایند در نزدیکی مط
اقامت و یا مسیر رفت و امد انان قرار گرفته و انان را به مراکز زیبایی و درمانی هدایت
می کنند .وی ادامه داد :طبق اطالعات موجود این دالالن با دریافت پورسانت ۳۰تا
۴۰درصدی نقش مهمی در انتقال بیماران خارجی به مطب دکترها و یا کلینیک های
زیبایی دارند .او اضافه کرد :بهترین راه حل برای سامان دهی شرایط موجود و ساماندهی
دالالن در حوزه گردشگری سالمت ایجاد سایت جامع اطالع رسانی است که این امر
با همکاری و همبستگی مراکز درمانی دارای مجوز گردشگری سالمت و پزشکان فعال
در این زمینه و با مدیریت دستگاههای دولتی میسر است.
ساماندهیدالالنگردشگریسالمت
در مشهد در حال اجراست
مدیر گردشگری سالمت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت :ساماندهی دالالن و
واسطه های غیرمجاز هم اکنون مهمترین مشکل گردشگری سالمت در این کالنشهر
و استان خراسان رضوی به شمار می رود که برای کوتاه کردن دست دالالن از حوزه
گردشگری سالمت و ساماندهی فرایند جذب بیماران اقداماتی در حال انجام است.
دکتر محمد اسماعیل خیامی برخورد جدی با دالالن و واسطه های غیرمجاز در حوزه
گردشــگری سالمت را نیازمند هماهنگی و همکاری تمام دستگاههای متولی ذکر
کرد و افزود :مشکل عدم ساماندهی واسطه ها به عنوان مهم ترین چالش گردشگری
سالمت با همکاریهای بین بخشی در حال برطرف شدن است که در این راستا برای
ساماندهی واسطه ها دستورالعملی تنظیم و به تایید کمیته گردشگری سالمت استان
نیز رسیده است .وی اضافه کرد :بدین منظور مراحل ابتدایی فرایند اجرایی که شامل
اعالم فراخوان ثبت نام در سامانه های مربوطه جهت برنامه ریزی اموزشی و ساماندهی
است انجام شده و سایر مراحل تا اجرای کامل در حال پیگیری است .مدیر گردشگری
سالمت دانشگاه علوم پزشکی مشهد سایر چالشهای پیش روی گردشگری سالمت در
مشهدراشاملمشکالتاجتماعیومنطقه ایدرکشورهایهدفگردشگریسالمت،
مشکالت ایجاد بازارهای جدید و عدم تجمیع فعاالن گردشگری سالمت استان جهت
تنظیم و اجرای راهبردهای تبلیغاتی و بازاریابی عنوان کرد .خیامی به اقدامات دانشگاه
علوم پزشکی مشهد در راستای تسهیل امور گردشگری سالمت و ساماندهی و توسعه
این صنعت نیز اشاره و بیان کرد :تشکیل کمیته استانی گردشگری سالمت ،برنامه
ریزی و پیگیری جهت تشکیل جامعه حرفه ای گردشگری سالمت ،اموزش دست
اندرکاران حوزه گردشگری سالمت در بیمارستانها ،برنامه ریزی برای تبلیغات و اطالع
رسانی به بیماران و تشکیل کمیته نظارت و برخورد با مراکز و اشخاص متخلف از
جمله این اقدامات است.
ساماندهیمترجمانوراهنمایانگردشگریسالمتبراینخستینبار
در کشور از مشهد
مدیرعامل و رییس هیات مدیره انجمن حرفه ای گردشگری سالمت خراسان
رضوی نیز گفت :ســاماندهی مترجمان و راهنمایان گردشگری سالمت یکی از
دغدغه های حوزه گردشــگری در مشهد است که بدین منظور طرح ساماندهی
مترجمان و راهنمایان گردشگری سالمت در مشهد اجرا شد که این طرح برای
نخستینباردرکشوراجراشدهاست.حسیننیکونامافزود:اینطرحبراساسمصوبه
کمیته گردشگری سالمت استان با همکاری مستقیم انجمن حرفه ای گردشگری
سالمت و اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان ،دانشگاه علوم
پزشکی مشهد ،اداره اماکن عمومی نیروی انتظامی و حمایت معاونت پیشگیری از
جرایم دادگستری این استان به صورت ازمایشی در مشهد در حال اجراست .وی
ادامه داد :هدف از اجرای این طرح ،ساماندهی مترجمان و راهنمایان گردشگری،
اموزش موارد مهم و کاربردی به انان و جلوگیری از فعالیت دالالن ســودجو در
این زمینه به استناد ماده هفت قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی است.
عضو انجمن گردشگری سالمت کشور گفت :عالقه مندان می توانند با مراجعه به
سایت اداره کل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی
به ادرس razavichto.irیا ســایت انجمن گردشــگری سالمت این استان
بــه ادرس www.khhta.comبه صورت انالین در این طرح ثبت نام کنند.
گردشگری سالمت به گردشگری پزشکی ،گردشگری درمان طبیعی و همچنین
گردشگری صحت ،تندرستی و نیز پیشگیری تقسیم بندی می شود .هم اکنون
ایران از مقاصد بزرگ گردشگری سالمت در منطقه به شمار می رود و کشورهای
همجوارمانندعراق،ترکمنستان،جمهوریاذربایجان،افغانستانوسایرکشورهای
منطقه متقاضی استفاده از خدمات و امکانات گردشگری سالمت در ایران هستند.
ساالنه بیش از دو میلیون زائر و مسافر خارجی به مشهد سفر می کنند.
ارائه خدمات به ۲۲هزار گردشگر سالمت
درمراکزبیمارستانیمشهد
مدیر گردشگری سالمت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت :شهر مشهد بعد
از تهران بیشترین گردشگر سالمت کشــور را به خود اختصاص داده است و
سال گذشته بیش از ۲۲هزار گردشگر سالمت در مراکز بیمارستانی و مراکز
جراحی محدود زیر پوشش این دانشگاه خدمات درمانی دریافت کرده اند که این
رقم جدای از خدمات ارائه شده در بخش سرپایی است .دکتر محمد اسماعیل
خیامی افزود :تعداد گردشــگران سالمتی که سال گذشته در بخش خدمات
ویزیت ،سرپایی و پاراکلینیک در مشهد خدمات دریافت کرده اند بیش از ۱۰۰
هزار نفر است .وی ادامه داد :مشهد در حوزه گردشگری سالمت به دلیل وجود
بارگاه ملکوتی حضرت امام رضا (ع) و از سوی دیگر وجود پزشکان مجرب و کادر
درمانی مجهز و هزینه های مناسب درمانی از ظرفیت مطلوبی برخوردار است و
می تواند پیشتاز در عرصه گردشگری سالمت در کشور باشد .مدیر گردشگری
سالمت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت :طی این مدت گردشگران سالمت
از ۵۶ملیت مختلف در مشــهد پذیرش شــده اند که بیشتر انها به ترتیب از
کشــورهای عراق ،افغانستان ،بحرین ،ترکمنستان ،پاکستان و کویت بوده اند.
خیامی افزود :با توجه به امار ثبت شده ،درصد بیماران عراقی در سهم پذیرش
بیماران گردشگر سالمت از ابتدای سال جاری تاکنون ۵۵درصد بوده است و
در شرایط کنونی با توجه به مشکالت پیش امده در عراق کاهش میزان ورودی
مسافران و زائران و به تبع ان گردشگران سالمت را شاهد بوده ایم .وی ادامه داد:
هم اکنون ۱۲بیمارستان و سه مرکز جراحی محدود ،مجوز پذیرش گردشگران
سالمت در سطح شهر مشهد را دارند و چهار بیمارستان و چهار مرکز جراحی
محدود دیگر مراحل نهایی اخذ مجوز مربوطه را می گذارنند .او تعرفه پزشکی
گردشگران سالمت در بخش خصوصی را دو برابر ایرانیها عنوان و بیان کرد :در
بخش دولتی مشروط به استفاده از ظرفیت مازاد تختها ،این تعرفه حدود سه
برابر است.
ﻣﺤﻮرﻫﺎىﮐﻨﮕﺮه:
• اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﻰ ﺑﻪ ﮐﻮدک و ﻣﺮاﻗﺒﯿﻦ )ﺧﺎﻧﻮاده و ﺗﯿﻢ درﻣﺎن( در ﻓﺮاﯾﻨﺪ درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻮدک در ﻣﺮاﺣﻞ :ﺗﺸﺨﯿﺺ ،ﺳﯿﺮ درﻣﺎن،
ﭘﯿﮕﯿﺮى و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﻋﺎدى ،ﺗﺴﮑﯿﻦﻫﺎى ﻗﺒﻞ از ﺳﻮگ ،ﺳﻮگ و ﭘﺲ از ﺳﻮگ
• ﻧﻘﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎى داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ در ﻣﺪاﺧﻼت ﻣﺪدﮐﺎرى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻰ
• اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪى ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺪﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﻰ ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎى اﺛﺮﺑﺨﺸﻰ
• ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻤﺎر و ﻣﺮاﻗﺒﯿﻦ اﯾﺸﺎن
• ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن
ﮔﺮوهﻫﺎى ﻫـﺪف:
• ﻣﺪدﮐﺎران اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ،روانﺷﻨﺎﺳﺎن و روانﭘﺰﺷﮑﺎن
• ﭘﺰﺷﮑﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻫﻤﺎﺗﻮﻟﻮژى -اﻧﮑﻮﻟﻮژى ،رادﯾﻮﺗﺮاﭘﻰ -اﻧﮑﻮﻟﻮژى ،ﺟﺮاﺣﻰ و اﻃﻔﺎل
• ﭘﺮﺳﺘﺎران و روانﭘﺮﺳﺘﺎران
• اﻋﻀﺎى ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﻰ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﮋوﻫﺸﻰ در ﺣﻮزهﻫﺎى ﻣﺪدﮐﺎرى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،روانﺷﻨﺎﺳﻰ ،ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻰ و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻰ
• داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﻰ ارﺷﺪ ،دﮐﺘﺮاى ﻋﻤﻮﻣﻰ و ﺗﺨﺼﺼﻰ رﺷﺘﻪﻫﺎى ﻣﺪدﮐﺎرى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ،روانﺷﻨﺎﺳﻰ ،روانﭘﺰﺷﮑﻰ ،ﭘﺰﺷﮑﻰ،
ﭘﺮﺳﺘﺎرى ،ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﻰ و ﻣﺸﺎوره ،ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﻰ و ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻰ
• ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎى ﻣﺮدمﻧﻬﺎد ﻣﻠﻰ و ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ
از ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان و ﮔﺮوهﻫﺎى ﻫﺪف دﻋﻮت ﻣﻰﮔﺮدد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻮرﻫﺎى ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﮐﻨﮕﺮه ،ﻣﻘﺎﻻت ﭘﮋوﻫﺸﻰ و ﮐﺎرﺑﺮدى ﺧﻮد را ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﺗﺎرﯾﺦ
10دى ﻣﺎه 1398ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ .ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﮐﻨﮕﺮه ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ.
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
گردشگری ورزشی:
نقشه خوانی گردشگری برای ورزش چهارمحال و بختیاری
نقشــه چهارمحال و بختیاری از نظر گردشــگری ،یــک نمای جامع
طبیعت گردی اســت که بخشــی از ان را می توان در حوزه گردشگری
ورزشــی نقطه گــذاری و هدف یابی کرد و یک نقشــه خوانی سراســری
بــرای ورزش در دل طبیعت برای این اســتان تعریف کرد .اکنون فصل
زمستان اســت ،دمای هوا در برخی از مناطق چهارمحال و بختیاری به
منفی ۱۵درجه و حتی در کوهرنگ نیز تا منفی ۲۰درجه تجربه شــده
اســت و این یعنی مردم این منطقه با سرما عجین هستند .این سرما در
ارتفاعات برفگیر یک پتانســل خوب اســت ،چرا که باعث جلوگیری از
ذوب شــدن یخچال های دائمی و جلوگیری از اسیب دیدن پیست های
اسکی می شــود .در این فصل ،اگر برف خوبی بر زمین نشسته باشد ،دو
سه پیست اسکی در چهارمحال و بختیاری سرپا می ایستند ،پیست های
اسکی کوهرنگ ،بارده و شیخ شبان ،که پیست اسکی کوهرنگ را می توان
به عنوان یک پیســت در حد و اندازه دیزین و شمشــک تلقی کرد .برف
که باشــد ،تیوپ ســواری در درجه اول و اســکی الپاین و ماریپچ درجه
دوم مورد اســتقبال مردم قرار می گیرد و در این روزهای زمســتانی هر
منطقه ای برف داشــته باشــد و کمی شــیب ،مردم با تیوپ به سرسره
بازی و تیوپ ســواری می پردازند ،هر چند این مســاله مخاطرات جدی
در صورت اســتاندارد نبودن محل تیوپ ســواری ایجاد می کند .انها که
ورزش های زمســتانی را به صورت حرفه ای دنبال می کنند ،در زمستان
اســکی را با چوب های ان بیشتر از تیوپ سواری دوست دارند و حتی بر
این عقیده اند که تیوپ سوارها نباید در پیست اسکی حضور داشته باشند
و این پیست به طور مثال پیست کوهرنگ فقط مختص کسانی است که
چوب اسکی دارند .با ذوب شــدن برف ها در روزهای انتهایی زمستان و
اغاز فصل بهار و خروش رودخانه های کارون و زاینده رود در این اســتان،
قایقرانی در اب های خروشــان و اســالوم در ابهای ارام ،کم کم جای
اســکی بازی را می گیرد و این گونه ورزشــی در فصل بهار باب می شود.
در فصــل پاییز که برگ ریزان باغات و جنگل هاســت ،جاده های منتهی
به زاینده رود به پیســت هایی برای دوچرخه سواری اماتور و غیرحرفه ای
تبدیل می شــود و روزانه تعدادی از جوانان با دوچرخه های خود در این
مســیرها رکاب می زنند و در نهایت با چند عکس ســلفی به این ورزش
روزانه در دل طبیعت پایان می دهند .تپه ماهورهای با شــیب باالی ۲۰
درجه ،صخره های تیز و برنده ،رودخانه های رونده ناارام در دره های هزار
تو ،تنها بخشــی از ویژگی جغرافیایی چهارمحال و بختیاری گردشگری
ورزشــی است .چهارمحال و بختیاری یکی از استان هایی است که با ۳تا
۴ســاعت سفر با خودرو افروید یا دو تا ۳روز پیاده روی می توان ان را با
تمام مختصات جغرافیایی پیمود.
وضعیت گردشگری ورزشی
توریست یا گردشگر ورزشی به این مفهوم است که شخصی برای دیدن
مسابقات ورزشی یا شــرکت در رقابت ها یا حضور در برنامه های ورزشی
از شهر یا کشــور خود سفر و برای ان هزینه می کند .برخی کارشناسان
معتقدند که یک دهم از ســهم ۶۰۰بیلیون دالری اقتصاد گردشگری به
گردشگری ورزشی اختصاص دارد.
گردشــگری تدوین شود .اژانس های گردشــگری مهمترین مولفه برای
معرفی بســته های گردشگری ورزشــی هســتند و باید در این زمینه
اژانس ها به صورت اختصاصی به معرفی و اطالع رســانی زیرساخت های
ورزشــی بپردازند.در توسعه گردشگری ورزشــی فدراسیون هایی مانند
کوهنوردی ،قایقرانی ،شنا ،ســوارکاری ،دوچرخه سواری ،تیراندازی ،دو
و میدانی ،ورزش های همگانی ،اســکی و گلــف می توانند نقش افرین
باشــند .جاذبه های طبیعی ورزشــی ایران شــامل دامنه نوردی ،شکار،
صید و ماهیگیری ،ورزش های زمســتانی ،ورزش های ســاحلی و ابی،
بیابانگردی ،طبیعت درمانی و کوهنوردی و غارنوردی است که می تواند
در توســعه گردشــگری ورزشی نقش داشته باشــد .از این جاذبه ها ۵
تــا ۶گونه در چهارمحال و بختیاری وجود دارد و می توان این اســتان
را یکی از مهمترین مکان ها برای توســعه گردشــگری ورزشی معرفی
کرد .ظرفیت گردشــگری ورزشی این استان شامل قایقرانی در اب های
خروشان ،پیست اســکی چلگرد ،سنگ نوردی ابهای عمیق یا دیپ واتر
( ،)Deep Waterبانجی جامپینگ ،پاراگالیدر و اســکی و کوهنوری
اســت .ارتفاع پایه ۲هزار و ۸۰۰متر و ریج الین شــمالی و جنوبی که
امکان پرش در هر دو ســمت غربی و شــرقی را فراهم می کند ،یکی از
بهترین سایت های پرواز ایران است.
در ایران به گردشــگری ورزشــی توجه چندانی نشده است و به طور
خاص نمی توان یک شــهر را نماد گردشگری ورزشی قلمداد کرد و این
نوع گردشــگری هنوز به موفقیت دست نیافته اســت و نتوانسته است
چرخه درامدزایی را برای خود راه بیندازد .سهم ایران از درامد صنعت
گردشگری جهان نیم درصد اســت و مشخص نیست از این نیم درصد
چه میزان به گردشگری ورزشی اختصاص دارد .بر اساس امار در سال
۲۰۱۴میــادی یک میلیــارد و ۲۰۰میلیون گردشــگر در دنیا جابجا
شــدند که یک هــزار و ۴۷۶میلیارد دالر درامــد خالص حاصل از این
ســفرها بود و سهم تفریحات و ســرگرمی از این رقم۶.۵ ،میلیارد دالر
بود .ســهم گردشگران ورزشی خارجی در تورنمنت هایی مثل المپیک،
مسابقات جهانی یا لیگ قهرمانان جهان و اروپا ۷تا ۸درصد ،تعداد کل
گردشــگران است .برای توسعه گردشــگری در ایران باید از مولفه های
بازاریابی ،شــناخت و معرفی قابلیت ها و ظرفیت ها ،حمایت سیاســی و
قانونی ،تدوین بسته های گردشگری ورزشی ،اموزش نیروی انسانی ماهر
و ســاخت امکانات ورزشــی و زیرســاختی بهره گرفت .هدف از توسعه
گردشــگری ورزشی جذب گردشــگر ،ترویج ســفر در مسابقات خارج
از فصل ،افزایش درامد و چرخش پول ،مشــارکت اسپانســر و ترغیب
ورزشــکاران برای سفر به یک شهر اســت که باید به صورت یک بسته
بلندترین ســکوی طبیعی بانجی جامپینگ کشور در روستای دوپالن
شهرستان کیار قرار دارد و سکوی ان ۵۵متر ارتفاع دارد که این سکوی
پرش مشــرف به رودخانه کارون و در مجاورت ایل راه عشایری تاریخی
دز پارت و در مناطق حفاظت شــده ســبزکوه و هلــن ،دره عمیق ،پل
ســیمی و اثر ملی جاده لینچ قرار دارد .اکنــون چهارمحال و بختیاری
به دلیل داشــتن دریاچه ســد کارون ۴و صخره های سخت و کوه های
بلند یکی از اســتانهای مستعد رشته دیپ واتر در ایران است .بر اساس
اخرین پژوهش های انجام شده ،برای استقبال عمومی از ورزش همگانی
می توان از رشــته های ورزشی ماجراجویانه و ایجاد هیجانی بهره گرفت.
امکانــات شــهری و انجــام ورزش همگانی به صورت ســنتی در قالب
پیــاده روی عمومی ،توانایی ایجاد پویایی و نشــاط عمومی در جامعه را
ندارد بر همین اســاس در کشورهای پیشرفته از ۱۰سال گذشته برای
جذب مردم به ورزش همگانی از محیط های جذاب ،طبیعی و ورزش های
ماجراجویانه استفاده می کنند .کارشناسان معتقدند ،ظرفیت های طبیعی
چهارمحال و بختیاری می تواند به خوبی پاســخگوی نیاز ورزشی مردم
باشد ،زیرا در زمینه گردشگری و توریسم ورزشی قابلیت های این استان
در اب های خروشــان ،بانجی جامپینگ ،ورزش های هوایی ،ورزش های
زمستانی و طبیعت کوهستانی این منطقه بسیار مناسب است.
چهارمحال و بختیاری ظرفیت اردوبام ورزشی
مدیــرکل ورزش و جوانان چهارمحال و بختیــاری می گوید :ارتفاع ۲
هزار متری از سطح دریا باعث شده است این استان به یکی از مهمترین
مناطق برای برپایی اردوبام های ایران تبدیل شــود اما اگر به این مساله
توجه نشــود ،می تواند با فناوری های نوین این تمرین در ارتفاع را جبران
کــرد که دیگر نمی توان متکی به ارتفاعــات طبیعی بود .حمید کریمی
افزود :طرح اردوبام ورزشی از ۱۳سال پیش در دست بررسی قرار گرفت
کــه مورد قبول برخی از مدیران ورزشــی از جمله دبیرکل فدراســیون
فوتبال و برخی از روســای فدراسیون ها نیز قرار داشت .به گفته وی ،این
اســتان دارای ۳هزار کیلومتر رودخانه است بنابراین باید قطب قایقرانی
ایران شود و در این زمینه نیز افق روشنی برای استان طراحی شده است.
به گفتــه وی ،اداره کل ورزش و جوانان رابطه خوبی با اداره کل میراث
فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی دارد و باید از این ظرفیت مطلوب
برای توسعه گردشگری ورزشی استفاده کرد.
ساماندهی تورهای گردشگری ورزشی در استان
سرپرســت گردشــگری و ســرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی،
گردشــگری و صنایع دســتی چهارمحال و بختیاری نیز از ســاماندهی
تورهای ورزشی در محدوده این استان خبر داد و گفت :هیات های ورزشی
از برگزاری تورهای فاقد مجوز خودداری کنند .فرجام سمیعی تاکید کرد:
به منظور توسعه همکاری های مشترک بین ورزش و جوانان استان در دو
حوزه گردشگری ورزشی و ماجراجویانه مقرر شد ،زمینه انعقاد تفاهمنامه
مشــترک بین وزارتخانه های ورزش و جوانان بــا میراث فرهنگی فراهم
شود.ســمیعی تصریح کرد :در همین راســتا اداره کل میراث فرهنگی،
گردشــگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری باید فهرست دفاتر و
اژانس های مسافرتی و گردشگری مجاز به برگزاری تورهای ورزشی را در
اختیار ادارات کل ورزش و جوانان و حمل و نقل و پایانه های استان قرار
دهد .وی یاداور شــد :دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری چهارمحال و
بختیاری موظفند تورهای گردشگری ،طبیعت گردی و ورزشی را قبل از
حرکت به پایانه های مســافربری استان اعالم تا اداره کل مزبور نسبت به
ارائه صورت حساب اقدام کند .سرپرست معاون گردشگری و سرمایه گذاری
اداره کل میــراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی چهارمحال و
بختیاری اظهار داشــت :زمینه و نحوه صدور و تمدید پروانه باشگاه های
ورزشــی مرتبط با فعالیت های گردشــگری بایــد از وزارت خانه متبوع
استعالم شــود .وی گفت :در همین راستا مقرر شد محدوده جغرافیایی
دقیق فعالیت باشگاه های ورزشی در پروانه بهره برداری باشگاه داران لحاظ
شود .سمیعی تاکید کرد :همچنین به منظور توسعه گردشگری ورزشی
در چهارمحال و بختیاری قرار شد اداره کل ورزش و جوانان استان ،امار
مربوط به مسابقات ورزشی ملی به میزبانی این استان را در اطالعیه های
رســمی به اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان
اعالم کند .وی افزود:در همین راستا مقرر شد اداره کل میراث فرهنگی،
گردشــگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری توزیع اقالم تبلیغاتی
و برگزاری نمایشگاه های اطالع رسانی گردشگری در مکان های ورزشی را
انجام دهد .سرپرست معاون گردشگری و سرمایه گذاری اداره کل میراث
فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد:
به همین منظور مقرر شد ،فعالیت تورهای گردشگری به صورت مستمر
به اداره نظارت بر اماکن عمومی اطالع داده شــود .وی یاداور شــد :در
صــورت تخلف احتمالی ،راننده متخلف از طریق اداره کل حمل و نقل و
پایانه های چهارمحال و بختیاری به اداره نظارت بر اماکن عمومی استان
معرفی می شود.
شرایط اب هوایی چهارمحال و بختیاری باعث شد تا این استان به یکی
از مکانهــای مهم برای برگزاری اردوهای تیم های ملی تبدیل شــود ،اما
گاهی این اردوها از نظر گردشگری ورزشی هیچ درامدی برای این استان
نــدارد .وجود ۹اقلیم اب و هوایی و ارتفاع دو هزار متری از ســطح دریا
باعث شده این منطقه از ایران به عنوان یکی از مهمترین مناطق تمرینات
هوازی برای ورزشکاران مطرح باشد .پیش از این قرار بود دهکده المپیک
ورزشــی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در روستای -شوراب کبیر-
شهرســتان سامان احداث شــود ولی هنوز این دهکده اجرایی نشد .این
طرح ورزشــی و توریستی در زمینی به مســاحت ۲۵۰هکتار قرار بود
ســاخته شود که در این طرح پیش بینی شــده بود سالن های ورزشی،
مجموعه های تجاری ،دریاچه مصنوعی ،اســتخر شنا ،دهکده گلف ،هتل
۵ستاره و واحدهای اقامتی و سیاحتی ساخته شود .تاکنون ورزشکاران
نامی ایران و تیم های مهم ورزشــی در این استان اردوهای خود را برپا و
اغلب انان بر احــداث کمپ های تیم های ملی در چهارمحال و بختیاری
تاکیــد کرده اند .چهارمحال و بختیاری دارای ۱۰شهرســتان با بیش از
۹۴۷هزار نفر جمعیت است.
خبر
5
هیچ جا مانند ایران خبر بد را
درشت نمایی نمی کنند
معــاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگــی گفت :ما از
گردشگری کشــور تصاویر واقعی خلق می کنیم اما با برخی
اخبار منفی همه این زحمات هدر می رود .هیچ جا مانند کشور
مــا خبر منفی را این چنین بُلــد نمی کنند .چهل وپنجمین
نشست ســتاد هماهنگی خدمات ســفر در سالن مذاکرات
مرکــز همایش های صدا و ســیما برگزار شــد .رمضانعلی
موســوی مقدم قائم مقام سازمان صدا و سیما در این نشست
گفت :متاسفانه خبرهای منفی در کشورمان زیاد است .چه
کســی می گوید خبر بد ،خبر خوبی هست؟ این اخبار باید
کم شــود تا تاثیر منفی نداشته باشد .کشورها از این جهت
ضربه می خورند .این موضوع با دشــمنی های عمدی همراه
شــده اســت .حجم باالی خبرهای منفی شبکه هایی مانند
بی.بی.ســی را ببینید! مگر نمی گویند بایــد خبر فراگیری
داشته باشــد؟ اگر خبری برای حداقل جمعی مهم نباشد،
اص ً
ال فراگیر نیست .گاهی پرداختن به یک سوژه کوچک ،در
ســطح بین الملل تاثیر منفی می گذارد .وی افزود :متاسفانه
اکنون ســریال ها در فضای اپارتمانی و شهری فیلمبرداری
می شود .درحالی که می توان از جاذبه های گردشگری ایران
بهــره برد .اگر در ارتباط با تولیداتی که داریم وزارت میراث
فرهنگی نقش خودش را کمتر کنــد ،یعنی تبلیغ عملکرد
مدیران خودشــان نباشــد و کار ملی انجام دهند ،ما بیشتر
می توانیم همکاری کنیم .اگر در مجموعه کارهای تبلیغاتی
که انجام می شــود هدف اموزشی مطرح باشد ،از ۵۰تا ۷۰
درصد تخفیــف درنظر می گیریم .این موضــوع را به بخش
بازرگانی هم اعالم کرده ایم .موسوی مقدم ادامه داد :اگرچه
فیلم و سریال در معرفی جاذبه های گردشگری نقش دارند،
اما معتقدم همچنان اثر مســتند در این زمینه تاثیرگذاری
بیشتری دارد .ما هم در این بخش امکان مشارکت بیشتری
داریــم .پیشــنهاد می کنم کــه در قطارهــا و هواپیماها از
تولیدات شبکه های استانی بیشــتر استفاده شود یا هتل ها
در اتاق ها از شــبکه های استانی ،بیشتر برنامه داشته باشند.
اکنون در عمده مراکز گردشــگری و تفریحی می بینیم که
موسیقی های مختلف پخش می شود که بعضاً مشکالتی هم
برای انها به وجود می ایــد ،درحالی که می توان از رادیو اوا
بهره برد که با چنین مســائلی هم رو به رو نشوند .فریدون
محمدی دبیر ســتاد مرکزی خدمات ســفر هــم در ادامه
سخنانش موسوی مقدم گفت :متاسفانه االن رادیو اوا ،بیشتر
تبلیغات را پخش می کند تا موسیقی .در ادامه این نشست،
ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی گفت:
در صنعت گردشگری موضوع تصویرسازی را داریم .یعنی از
هر مقصد باید تصویر واقعی ایجاد کرد .مدیریت این تصاویر
نیز مهم اســت .زحمت زیادی برای این تصویرها کشــیده
شده ولی با برخی از اخبار منفی تمام این زحمت ها به هدر
می رود .هیچ جا مانند کشــور ما خبر منفی را این چنین بُلد
نمی کنند .انگار خبرهای منفی بیشــتر گرفته می شود .وی
افزود :این فعالیت ها باعث می شود تمام تصویرسازی ها برای
معرفــی جاذبه ها از بین برود .با بازگــو کردن اخبار منفی،
دامنه خسارت ها را بیشتر می کنیم ،در صورتی که می توان با
بزرگنمایی اخبار مثبت ،تاثیر اخبار بد را به حداقل رســاند.
ما باید بتوانیم از جاذبه شــهرهای مدرن نیز در تصاویرمان
اســتفاده کنیم و این تکنولوژی های استفاده شده در کشور
را نیز معرفی کنیم تا گردشــگر با چراغ الکلی وارد کشــور
ما نشــود .تیموری با بیان اینکه می خواهیم برای ایام نوروز
۹۹همکاری شــهرها را در حوزه نقــش افرینی در صنعت
گردشگری بســنجیم ،گفت :ما فرایند رتبه بندی شهرها را
اغاز کرده ایم .در این زمینه ۴شــهر امتحان شــده است .بر
این اساس که میزان نقش افرینی شهرداری ها و شهرها در
حوزه گردشگری را مشخص کرده ایم .از این جهت که ببینیم
هر شــهری از دید گردشگران داخلی و خارجی چقدر برای
پذیرش گردشــگر امادگی دارد .از نظر شــهروندان ان شهر
نیز زیرســاخت ها تا چه اندازه ایجاد شده است .همه اینها در
شــاخص های علمی با دانشگاه تربیت مدرس تبیین شده و
می توانیم شهرها و روســتاها را از منظر گردشگری بررسی
کرده و بگوییم ایا این شهر دوستدار گردشگری ست یا خیر؟
تخفیف ویژه هنرمندان
شرکت جاویدان
اریا
نایم جاوید در صنعت حمل نقل گشت
بابیش از بیست سال تجربه
مجری تورهای گردیش درایران و تورهای خارجی
عضو رسیم ودرجه یک اتحادیه صنف مسافربری تهران
اماده قرارداد با نهادها و اورگانهای دولیت ومدارس
و جهت امور سرویس ایاب ذهاب کارکنان
تلفن۷۷۶۱۴۳۵۲ :
فاکس۷۷۶۵۴۳۵۰ :
دفتر مرکزی۷۷۶۵۴۳۳۴-۶ :
6
خبر
پس از سقوط هواپیمای اوکراینی
تکلیف سفرهای هوایی خارجی
چه می شود؟
رییــس انجمن صنفــی اژانس های مســافرتی و هوایی با
اشــاره سقوط هواپیمای اوکراینی و لغو برنامه پروازی برخی
ایرالین هــای خارجی به مقصد ایران ،گفت :واجب اســت با
اقدام های ســریع ،این وضعیت را دست کم تا ۱۰روز اینده
مدیریت کنیــم .حرمت اهلل رفیعی بیان کرد :اتفاق تلخی رخ
داده است .کاش متولیان امر زودتر بررسی دقیق می کردند.
روی این اشــتباه ،به راحتی نمی توان سرپوش گذاشت .سوء
اعتمادی ایجاد شده است که باید سریع تر به ان جواب داد.
مسافران زیادی با اژانس ها تماس می گیرند و نگران پروازهای
خود هســتند .طبیعی است که ریزش گردشگر خارجی هم
زیاد شده است .پس ضروری است که هر چه زودتر تدبیری
اندیشــیده شــود .او در شــرح وضعیت پروازها و سفرهای
خارجی بعد از ان که شــرکت هواپیمایی المانی لوفت هانزا
و شــرکت های تابعه (تــا ۱۰روز اینده) بــه همراه اوکراین
(تا اطالع ثانوی) ،پروازهایشــان را در مســیر ایران به حالت
تعلیق دراوردند ،اظهار کرد :بیشــتر شرکت های هواپیمایی
خارجی با از ســرگیری تحریم های امریــکا ،پروازهای ایران
را متوقف کــرده بودند .در این مدت ،بار ســفرهای هوایی
به مقاصد خارجی بیشــتر با یکی از شرکت های هواپیمایی
ترکیه بود که به خاطر نوع عملکردش ،بارها مورد مماشــات
ســازمان هواپیمایی ایران نیز قرار گرفتــه بود .با این وجود
طی توافقی بین ایران و ترکیــه ،هر یک از طرفین هفته ای
۱۰۰پرواز ســهمیه داشــتند ،در نتیجه در مسیر ترکیه به
دلیل حجم زیــاد پروازها دغدغه ای وجود ندارد و اســیبی
متوجه ســفرهای هوایی به این مقصد نیســت ،اما در مسیر
نیم کره غربی و نقاط دورتر مثل کانادا ،با تصمیم اخیر برخی
شرکت های هواپیمایی خارجی تحت تاثیر سقوط هواپیمایی
اوکراینی ،مواجهیم .رفیعی ادامه داد :در این شرایط سناریوی
جایگزینی شرکت های هواپیمایی داخلی درست نیست؛ چرا
که الزم اســت روابط بین المللی ایران بویژه در بخش حمل
و نقل برقرار باشد .در وضعیت موجود ،برنامه پروازی بیشتر
ایرالین هــای خارجی که بــه حالت تعلیق درامده اســت،
هواپیمایی ماهان هم تحریم شــده و به بسیاری از کشورها
امکان پــرواز ندارد .از طرفی با توجه به ضعف زیرســاخت،
برخــی تمایل ندارنــد از پروازهای شــرکت های هواپیمایی
داخلی استفاده کنند .بنابراین نمی توان برای وضعیت پیش
امده پاسخی نداشت .او درباره تکلیف مسافرانی که قصد سفر
به ایران را داشته اند و از مدت ها پیش بلیت این شرکت های
هواپیمایــی را خریده اند اما در وضع موجــود با لغو پروازها
مواجه شده اند ،گفت :متاسفانه ما با ضعف مدیریت در ارتباط
با شرکت های هواپیمایی خارجی مستقر در ایران مواجهیم،
درحالی که منابع مالی ان ها را به راحتی تامین می کنیم ،ان ها
هر زمان اراده کنند تصمیم می گیرند به ایران پروازی نداشته
باشند ،پس سهم مردم چه می شود؟ سازمان هواپیمایی باید
به این مساله رسیدگی کند .سال هاست با کوتاهی در این باره
مواجهیــم .رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مســافرتی و
هوایــی ایران با توجه به نزدیک شــدن تعطیالت نوروزی و
پیش فروش بلیت ها ،اظهار کــرد :نمی توان که به خاطر این
فاجعه درهای مملکت را بســت .باید سریع تر با عامالن ان
برخورد کرد ،ســوءاعتمادی را که نسبت به پروازها و اسمان
ایران پیش امده است ،باید در چند روز اینده مدیریت و قضیه
را تــا ده یا پانزده روز اینــده جمع کرد .راه برون رفت از این
وضعیت شاید همین باشد .رفیعی ادامه داد :باید روابطمان را
با دنیا برقرار کنیم و ان ها متوجه شــوند ما برای این شرایط
پاسخ مناسبی داریم .شــرکت های هواپیمایی خارجی باید
دوباره به ایران برگردند و وقتی این اتفاق افتاد ،حضورشــان
در ایران مدیریت شود تا مانند سابق رفتار نکنند و به راحتی
ایران را ترک نکنند و مسافران را بالتکلیف نگذارند.
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
وقتی ترامپ چیزی به نام فرهنگ ،تاریخ و تمدن نمی داند
معامله بر سر فرهنگ و تمدن!
بوشــهر طی روزهای گذشته و پس از ترور سردار سلیمانی ،پیامی از سوی ترامپ مبنی بر هدف قرار
دادن مراکز فرهنگی ایران منتشر شد که بازتاب زیادی در پی داشت .طی تحوالت روزهای گذشته در
عراق ،رئیس جمهور امریکا از گفته ی پیشــین خود صرف نظر و مراتب تعهداتش به قوانین بین المللی را
اعالم کرده است .با این وجود ترامپ طی ۴سال گذشته با اعمال سیاست های ضد و نقیض خود نشان
داده که پایبندی چندانی به سخنان خود ندارد و هر بار راهبرد تازه ای چیده و مطلب تازه و عجیبی را
بیان می کند که نشان از ندانســتن برخی قوانین و استراتژی های کشورداری و قوانین بین الملل است.
حسن الهیاری؛ دکترای تاریخ ایران معاصر در خصوص تهدید اخیر ترامپ مبنی بر مورد هدف قرار دادن
۵۲نقطه فرهنگی ایران می گوید« :از زمانی که اقای ترامپ به عنوان رئیس جمهور امریکا انتخاب شد،
رویکردهایی ضد کنوانسیون ها ،قراردادها و قوانین بین المللی اتخاذ کرد که خروج از بسیاری معاهدات
در حوزه های محیط زیســتی و موشکی و بسیاری از پیمان های جهانی دیگر اغازی بر رفتار غیرقانونی
او بود .دنیای کنونی نیز در مواجهه با این اقدامات ترامپ ســکوت کرد و هیچ اعتراض خاصی در قالب
مجامع رســمی نسبت به رفتار ترامپ نشان داده نشد ».وی در خصوص چرایی عدم اعتراض نسبت به
ناهنجاری ها و رفتارهای فراقانونی ترامپ اذعان می کند« :این مسئله به نظم شکل گرفته پس از جنگ
جهانــی دوم برمی گــردد .دنیای پس از جنگ جهانی دوم ،از یک طــرف اروپای ویران و از طرف دیگر
امریکای جســته از بحران این جنگ بود و به دالیل مختلف اســیبی که در این جنگ به اروپا تحمیل
شــد ،دامنگیر امریکا نشــد و در عوض امریکای پس از جنگ جهانی دوم ،بر مقدرات کشورهای دیگر
مسلط شد و اوج این سلطه گری و عدم پایبندی به چارچوب ها و قوانین نیز در زمان ترامپ رخ داد».
ترامپ چیزی به نام فرهنگ ،تاریخ و تمدن نمی داند
عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشــگاه خلیج فارس بوشــهر پس از این مقدمه توضیح می دهد« :با
دو رویکرد می توان به این مســئله نگاه کرد؛ یا ترامپ چیزی به نام فرهنگ ،تاریخ و تمدن نمی داند ،یا
می داند و با اگاهی می خواهد دست به چنین کاری بزند .تعبیر من این است که نمی داند؛ چرا که شخص
ترامپ و کشور امریکا دارای تاریخ ،فرهنگ و تمدن اندکی به نسبت ایران و بسیاری از کشورهای دیگر
با فرهنگ ،تاریخ و تمدن غنی -است؛ لذا این کار ترامپ از روی عدم درک و فهم درست از این مقولهاســت .پدیده ای به نام تاریخ ،فرهنگ و تمدن روح واحد تمام ملت ها است و همه طرفدار و حافظ ان
هستند و ان را از خود می دانند .فرهنگ ،مسئله ی یک شخص و گروه و یا نظام و حکومت نیست بلکه
مســئله ی دوران چند هزار ساله ی تاریخی است و همه ی مردم حتی انان که بیشترین نقدها را نسبت
به حاکمیت و دولت دارند ،هرگز بر سر مقوله ی فرهنگ و تمدن حاضر به معامله نخواهند شد بلکه در
صورت بروز این مسئله ،طیف های مختلف جامعه یکدست تر هم خواهند شد».
وی ادامه می دهد« :انچه از ایران در دنیای بین الملل
چهره ای مثبت ســاخته ،عمدتاً مرهون میراث معنوی و
مادی ما است که بســیاری از اندیشمندان در حوزه ی
تاریــخ ،فرهنگ ،تمدن و اثار باســتانی نیز ســابقه ی
دیرینــه ای در کاوش هــای باســتانی و تمدنــی ایران
داشــته و از این منظر در جایگاه خود ســفیران ایران
هســتند .در واقع ،دنیا ما را با فرهنگ و تمدن
غنی مان می شناســد و از ایــن لحاظ یک
حکم بازدارندگی را دارد؛ مگر اینکه ترامپ
بنا بر قاعده ای که چهار ســال است دنبال
می کند ،بی توجه به ارمان های مشترک بشر
و قواعــد حاکم بر دنیــا ،هنجارها را زیر پا
گذاشــته و دست به اقدامی نابخردانه بزند
که در این صــورت بازتاب بین المللی
ان بســیار برای حکومت امریکا منفی و خطرناک و پیامدهای ان متوجه کل دنیا خواهد بود ،چرا که
فرهنگ و تمدن مرز ناشناس و برای تمام ملت ها است ».وی می افزاید« :یکی از ابزارهای مهم در دنیای
سیاســت ،دیپلماسی فرهنگی است که در دولت کنونی نیز بسیار از ان استفاده شده؛ برای مثال ،یکی
دو ســال گذشته قرار بود لهســتان میزبان کنفرانسی ضد ایرانی با حضور امریکا باشد که پیامی توسط
دکتر ظریف ،وزیر امور خارجه ی ما با این مضمون که “شما لهستانی ها باید از پدران تان بپرسید که ما
ایرانی ها در جنگ جهانی دوم با شــما چه کردیم و شما دارید چه پاسخی می دهید” در فضای مجازی
منتشــر شد و سطح این کنفرانس ضد ایرانی را بسیار نازل کرده و باعث شد در سطح یک پوسته باقی
بماند .این بیان ناظر بر یک حادثه ی تاریخی در جنگ جهانی دوم است که مهاجرین لهستانی ناخواسته
به ایرانی ها پناه اورده و ایرانی ها نیز با روی باز از انان در بسیاری از نقاط کشور استقبال کردند».
ابزاری برای جلوگیری از فرسودگی اثار باستانی
این پژوهشــگر حــوزه ی فرهنگ و تمدن مبنی بر اینکه ما چقدر در حفــظ میراث فرهنگی و جذب
گردشگر کوشیده ایم ،بیان می کند« :ایران از نظر میراث بر جای مانده ی تمدنی ،در جایگاه بسیار باالیی
قرار دارد اما متاســفانه تالشــی که در خور و در شان این میراث باشد ،برای حفظ ان صورت نگرفته و
این کم توجهی از برخی رویکردهای کالن فکری حاکم بر کشور ما ناشی می شود .در این باره دو مسئله
را باید از هم تفکیک کرد؛ مراکز و اثار به جا مانده در زمان خودشــان چه کاربری داشــته و اکنون چه
اســتفاده هایی می توان از ان ها کرد؟ ایا می توان به صرف اینکه تخت جمشید کاخ پادشاهان بوده و ما
با پدیده ای به نام پادشاه مشکل داریم ،ان را نادیده گرفت؟ بدیهی است که خیر .گرچه تخت جمشید
مقر سیاسی یک حکومت بوده اما به نوعی بازتاب همه ی وجوه یک سرزمین و اثبات ریشه دار بودن ما
است ».الهیاری با اشاره به اینکه بخشی از هویت ما در گذشته مان ریشه دارد ،تصریح کرد« :ما در حفظ
میراث فرهنگی ضعیف عمل کرده و اگر به همین شکل پیش برویم ،بسیاری از اثار ما از دست خواهند
رفت؛ کما اینکه در دنیای پیشــرفته ی امروز حتی برای فرسودگی اثار باستانی نیز ابزاری وجود دارد و
اجازه نمی دهند این اثار به این راحتی از بین برود .کوتاهی ما در این زمینه باعث شده کشورهایی مثل
تاجیکستان ،ترکیه و حتی افغانستان که در مقطعی از تاریخ بخشی از قلمرو ایران بوده اند ،مدعی شده
و عناصر فرهنگی و تمدنی ما را در سازمان های بین المللی به نام خود ثبت کنند .نفس این مسئله لزوماً
به معنای گســتاخی ان ها نبوده و ناشی از کوتاهی ما است .باید توجه داشت این کشورها دوست و هم
ً
اصول با ما هیچ مشکلی هم ندارند .این مسئله هشداری برای ما است و اگر همچنان
تبار ما هســتند و
بر همین مدار حرکت کنیم ،در حقیقت اتصال مان را با گذشته ی خود قطع کرده و با دست خود تیشه
بر ریشه ی هویت خودمان زده ایم».
بهره گیری از میراث فرهنگی به عنوان حوزه ای برای مزیت های اقتصادی
به گفته ی این مدرس دانشــگاه ،عدم اســتفاده از پتانســیل ها و ظرفیت های کسب درامد از حوزه ی
گردشــگری به سیاســت های نفتی و اقتصادی ما برمی گردد؛ یعنی این صد و اندی ســال استفاده از
منابع نفت و خام فروشــی ،ما را از بسیاری حوزه های اقتصادی به خصوص میراث فرهنگی و گردشگری
که می توانســت بسیار کم هزینه تر و پردرامدتر باشــد ،غافل کرده است .او در این باره عنوان می کند:
«مورد دیگر سپهر فرهنگی حاکم بر کشور ما است .این چنین که ما به عنوان کشوری مسلمان ،برخی
رفتارها و هنجارهای فرهنگی را برنمی تابیم ،اما این مســئله به خودی خود بازدارنده نیست؛ مث ً
ال طیف
گسترده ای از مخاطبان کشور روســیه که به عنوان گردشگر می توانند برای ان ارزش اقتصادی داشته
باشند از کشورهای مسلمان هستند که بر همین اساس ،پدیده ای به نام گردشگری حالل را راه اندازی
می کنــد .ما هم در همین ســاختار فرهنگی و مذهبی خود می توانیــم از میراث فرهنگی مان به عنوان
حوزه ای برای مزیت های اقتصادی بهره ببریم».
هر گردشگری سفیر ایران می شود
عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس بوشهر بیان کرد« :در این سال ها اتفاقات مبارکی
افتاده که یکی از ان ها بحث تبدیل ســازمان میراث فرهنگی و گردشــگری به وزارت گردشگری بوده
اســت .صحبت های اخیر وزارت گردشــگری مبنی بر اعطای وام هایی با ســود پایین برای گردشگری
روســتایی و شهری نشان دهنده ی این است که ما در اســتانه ی عبور از اقتصاد متکی به نفت هستیم.
نمونه ی منطقه ای ان اقامتگاه های بوم گردی اســت که اتفاقا در اســتان بوشهر نیز خیلی تکثیر شده
است ».وی اظهار کرد« :دو هفته ی گذشته در جریان شرکت در نمایشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
روســتایی متوجه شــدم حداقل بیش از ۱۰مورد اقامتگاه بوم گردی در ســطح استان وجود دارد که
مخاطبــان برخــی از ان ها خارجی و حتی از کشــورهای اروپایی به اینجا می اینــد .این جریان نوعی
ارزاوری و از کم هزینه ترین راه های عبور از اقتصاد نفتی اســت .نکته ی اخری که پس از عدم تکیه ی
محض به اقتصاد نفتی و رویکردهای فرهنگی در حوزه ی میراث بایستی به ان توجه شود ،تربیت نیروی
ماهر و متخصص در حوزه ی گردشــگری بوده که یکی از خالء های ما در این زمینه است ».الهیاری در
پایان ضمن تسلیت به مناسبت شهادت سردار سلیمانی و همرزمان شهیدش در این روزها ،خاطرنشان
می کند« :با توجه به شــیوه و رویکردی که مردم عزیز ما در بزرگداشــت شهید سپهبد
قاسم سلیمانی و همراهان عزیز ان شهید بزرگوار در پیش گرفته اند ،بازدارندگی فوق
العاده باالیی جهت عدم عملی شــدن تهدید ترامپ ایجاد شده است؛ هر چند ترامپ
اثبات کرده نسبت به قواعد بین المللی بسیار بی اعتنا است اما به نظر می رسد سطحی
از تعقل را داشــته باشد که دســت به چنین اقدام احمقانه ای نزند .در پایان باید به
این مســئله توجه داشت که استفاده از پتانسیل های گردشگری و میراث عالوه بر کار
ی اقتصادی ،نوعی بازدارندگی در دنیای سیاست نیز محسوب
ویژه
می شــود؛ چون هم هر گردشگری می شود ســفیر ایران و نوعی
مقابله با ایران هراسی است و هم با حضور گردشگران خارجی از
ملل مختلف ،در صورت وقوع حمله ،دشــمن با دنیا طرف است
نه صرفاً با ایران».
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
خبر
7
امار جهانی گردشگری اعالم شد
محرک و مانع سفرهای ۲۰۱۹
ایران چگونه از گردشگری رویداد بهره بگیرد؟
جاذبه هایناملموسبرایتوریست ها
گردشگری رویداد یکی از انواع سفرهای توریستی گردشگران محسوب
می شــود که به چهار دسته تقسیم می شــود :رویدادهای بومی و محلی
شــامل جشن فعالیت های سنتی برخی شهرها و روستاها که یک یا چند
روز انجام می شــود مثل گالب گیــری در کاشــان ،رویدادهای تاریخی،
ســنتی و ملی کشور مثل عید نوروز و شــب یلدا ،رویدادهای مذهبی و
رویدادهای حماســی که این چهار دسته برای همه گردشگران در جهان
مصداق دارد .در حال حاضر ایران نتوانســته از این نوع گردشــگری بهره
بگیرد؛ علت ان این اســت که متولی گردشگری عمده تمرکزش را روی
جاذبه های ملموس و عینی بازار گردشــگری چون اثار تاریخی و بناهای
تاریخی گذاشته است .این در حالی است که رویدادهای مختلف در ایران
جاذبه های ناملموس برای گردشگران خارجی محسوب می شود .هر کدام
از رویدادهای گردشگری دارای پیشینه ای تاریخی و داستان های باستانی
هســتند و ایران نیز با توجه به قدمت تاریخی که دارد بیشــترین رویداد
را در قالب جشــنواره های متعدد برگزار می کند که تاکنون برای احیای
فرهنگ و حفظ داستان های کهن مورد استفاده قرار گرفته یا اینکه برای
برگزارکنندگان ان که اغلب روســتاییان هستند جنبه سرگرمی دارد .اما
امروزه اغلب کشــورهای توسعه یافته در حوزه گردشگری از این امر برای
جذب گردشگران و ایجاد اقتصاد پایدار استفاده می کنند .ایران نیز با توجه
به تنوعی که در رویدادهای مناسب گردشگری دارد می تواند با استفاده از
انها بیشترین گردشگر را جذب کند .اگر یک رویداد گردشگری به صورت
موفق برگزار شود می تواند نتایجی همچون توسعه مقاصد روستایی ،ایجاد
اشــتغال و ایجاد تنوع در حوزه های گردشگری را به همراه داشته باشد.
همچنین برگزاری انها با کیفیت باال و جلب رضایت گردشگران می تواند
باعــث افزایش طول مدت اقامت گردشــگران و در نتیجه موجب هزینه
بیشــتر گردشگران در ان شهر یا روســتا که در واقع افزایش درامد برای
روستاییان را به همراه دارد شود .در حال حاضر اغلب کشورهای جهان به
رویداد گردشــگری به عنوان بخش ویژه در توسعه اقتصادی نگاه می کنند
و در پــی ان به دنبال ســاماندهی و بازاریابی مقاصــد دارای رویدادهای
گردشگری هستند .همچنین اغلب روستاییان و شهرنشینان تمایل فراوانی
بــه برگزاری رویدادهای منطقه خود دارند ،زیرا این رویدادها با فرهنگ و
اداب و رسوم انها عجین شده است .از سوی دیگر به علت اینکه برگزاری
چنین جشــنواره هایی نیاز به تحول زیرساختی ندارد و همچنین بودجه
مــورد نیاز ان نیز چندان باال نیســت می تواند یکی از بهترین گزینه های
درامدزا در حوزه گردشــگری محسوب شــود .عالوه بر ان برطرف کردن
مشــکل فصلی بودن سفرها نیز می تواند یکی از دستاوردهای گردشگری
رویداد به شمار رود .برای جذب گردشگران رویداد -توریست های خارجی
و گردشــگران داخلی -باید در گام اول عوامل انگیزشــی را برای حضور
گردشــگران در رویداد ایجاد کرد و گام بعدی را به بازاریابی متناســب با
بازار هــدف اختصاص داد تا بخش رویداد در حوزه تجارت گردشــگری
نقش اساســی به خود گیرد .همچنین دوام و استمرار حضور گردشگران
در رویدادها به میزان رضایت توریست ها از تجربه قبلی که در گردشگری
رویداد کسب کرده اند بستگی دارد .عالوه بر ان نباید فراموش کرد که هر
کدام از گردشــگران رویداد که با حسی مملو از رضایت به شهر یا کشور
خود بازگردند می توانند با تعریف از ان رویداد گردشــگری توریست های
بی شماری را برای سفر به ان شهر ترغیب کنند.
در نشســت «گردشــگری رویداد ،همبســتگی ملی از مسیر فرهنگ
عمومی» که چند روز پیش در گالری نظرگاه برگزار شــد مهدیه بُد ،عضو
هیات علمی پژوهشکده نظر گفت :در بحث گردشگری به جز جاذبه های
کالبدی و مکانی ،جاذبه های رویدادی نیز در یک منطقه رخ می دهد .این
رویدادها می توانند ارزشــی ،ملی و مذهبی یا محلی باشــند .اما در ایران
به رغم رویدادهای مختلفی که وجود دارد ،سرمایه گذاری روی انها صورت
نگرفته است .وی افزود :ضعف بدنه سازی در حوزه گردشگری ایران کامال
ملموس اســت و باید برای هر واقعه و رویدادی ،پشتوانه فرهنگی داشته
ت باید تعریف گردشگری رویداد و اهداف ان را مشخص کند.
باشیم و دول
محمدهــادی همایون عضو هیات علمی دانشــگاه امام صادق (ع) نیز در
این نشســت عنوان کرد :پدیده گردشــگری رویداد در حال وقوع است و
نمی توان برای ان الگو تعیین کرد ،اما می توان الگوهای خبری و رسانه ای
ان را کنترل کرد .همچنین مهم ترین مساله ای که در دولت به ان احتیاج
داریم ،همین فهم است که اساسا ما از گردشگری چه می خواهیم؟ پاسخ
به این ســوال ابتدای راه و مقدم بر برنامه ریزی و سیاســت گذاری در این
حوزه است .ما باید بدانیم که کشورمان چه ظرفیت هایی دارد و می خواهیم
به چه چیز شناخته و شــهره شود؟ مثال کشور هند شبه جزیره ای بزرگ
است و ســواحل زیادی دارد .اما انچه هند به عنوان شخصیت گردشگری
بــرای خود تعریف کرده ،اســتفاده از ظرفیت تنوع ادیان در این کشــور
اســت؛ بنابراین ما نیز باید بدانیم شــناخت جهانی و نهایی از کشــور ما
بر چه ظرفیتی پایه گذاری می شــود؟ ســیدامیر منصوری استادیار گروه
معماری منظر دانشگاه تهران گفت :گردشگری در اقتصاد کالن کشورها
تاثیرگذار اســت و گردشگری رویداد از جنس سایر حوزه های گردشگری
نیســت .این نوع گردشگری می تواند بر همبســتگی ملی ما تاثیر داشته
باشــد و باید به گونه ای تعریف شود که گردشگران رویداد ،به جای اینکه
تماشاگر رویداد باشند ،بخشی از بازیگران ان شوند.سعید شفیا کارشناس
گردشــگری عنوان کرد :گردشگری رویداد براساس سه مولفه اصلی قابل
طبقه بندی است که شامل «داشتن یک داستان فرهنگی-بومی»« ،تداوم
در تکرار» و «دارای هویت مشــخص» می شود .دولت می تواند با توجه به
این سه مولفه رویدادهایی را که در کشور رخ می دهد طبقه بندی کرده و با
تعیین «کشورهای هدف» برای هر رویداد تبلیغات الزم در این بخش را به
منظور جذب گردشگران خارجی انجام دهد .وی افزود :روز شهادت سردار
ســلیمانی با توجه به محبوبیتی که ایشــان در بین مسلمانان کشورهای
مختلف دارد یک رویداد بزرگ جهانی است و به طور قطع در سالگرد این
جنایت تروریســتی ،خیلی از گردشگران مسلمان از نقاط مختلف جهان
تمایل پیدا می کنند در ارامگاه شــهید بزرگ سردار حاج قاسم سلیمانی
حضور پیدا کنند .بنابراین متولی گردشــگری می تواند از هم اکنون برای
برنامه ریزی و ســازماندهی سفر مســلمانان و دوستداران سردار شهید از
کشــورهای عراق ،سوریه ،لبنان ،ترکیه و ...برای مراسم چهلم و همچنین
مراســم ســالگرد اقدامات الزم را انجام دهد .دولت می تواند با اســتفاده
از جلوه های تاثیرگذار همچون ســاخت فیلم های مســتند در خصوص
فعالیت های شــهید سردار ســلیمانی و ...ارزش واقعی این رویداد را برای
گردشگران افزایش دهد .همچنین دولت باید برای تبلیغات و اطالع رسانی
به کشورهای همراستا با رویداد در کانال ها و گروه هایی متشکل از انها وارد
شده و روند تبلیغاتی خود را در پیش گیرد.
ناصر رضایی رئیس پژوهشکده گردشگری وزارت میراث فرهنگی ،صنایع
دستی و گردشگری در این باره گفت :گردشگری رویداد عالوه بر یادمان ها
بخش احساســی نیز دارد که شدت این احساسات در ترغیب گردشگران
به سفر به علت یک رویداد تاثیر قابل توجهی دارد که درخصوص شهادت
سردار سلیمانی نیز این امر صدق می کند؛ بنابراین می توان با اجرای چنین
رویدادی گردشگران خارجی را برای ورود به ایران دعوت کرد .وی تاکید
کرد :در گام اول وزارتخانه باید مشخص کند بازار گردشگری رویدادهایی
که در کشور برگزار می شود کجاست و مخاطبان ان چه کسانی هستند؟
پس از شــناخت مختصر از مخاطبان؛ تبلیغات متناسب با انها انجام شود
و ســپس به توســعه جامعه هدف بپردازد .با اجرای این مراحل در حوزه
گردشگری رویداد می توان به بازار مناسبی دست یافت .رئیس پژوهشکده
گردشگری وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری عنوان کرد:
بــا توجه به فرهنگ غنی و قوی که در کشــور حاکم اســت باید اجرای
رویدادهای فرهنگی که در واقع میراث ناملموس ما محســوب می شوند و
جذب گردشــگران مختص ان برای دولت در اولویت قرار گیرد .برخی از
این رویدادها شــامل جشن گندم ،جشن گالب ،عزاداری تاسوعا و عاشورا
و ...می شود .گردشــگری رویداد فرصت مناسبی برای جذب گردشگران
خارجی اســت که با حضور در چنین مراسمی با فرهنگ اصیل و منحصر
به فرد اقوام مختلف ایرانی اشــنا شوند .گردشگران رویداد می دانند برای
درک بهتر هر رویداد باید در محل رویداد حضور داشت و ان را از نزدیک
تجربه کرد.
براســاس اعالم سازمان جهانی گردشــگری ،میزان سفر
گردشــگران بین المللی در نیمه اول ســال ۲۰۱۹از ژانویه
تا ژوئن در مقایســه با مدت مشابه ســال گذشته ۴درصد
رشد داشته است« .تعداد» گردشگران خارجی در نیمه اول
۲۰۱۹حدود ۶۷۱میلیون نفر بوده است که نسبت به مدت
مشابه سال ۲۰۱۸حدود ۳۰میلیون افزایش یافته است.
تعداد ورودی گردشــگری خارجی در ســال ۲۰۱۸یک
میلیارد و ۴۰۰میلیون نفر بوده که از رشــد ۵ /۴درصدی
نسبت به سال ۲۰۱۷برخوردار بوده است.
براســاس پیش بینی های ســازمان جهانی گردشــگری
همان گونه که در نیمه اول امسال مشخص شده است ،رشد
ورود گردشــگران بین المللی در ســال ۲۰۱۹حدود ۳تا ۴
درصد خواهــد بود و میزان کل گردشــگران بین المللی به
حدود یک میلیارد و ۵۰۰میلیون نفر خواهد رسید.
به گزارش براســاس امارهای سازمان جهانی گردشگری
باالتریــن میــزان رشــد ورود گردشــگران بین المللی در
خاورمیانه با ۸درصد رشــد و بعد از ان اسیا و اقیانوسیه با
رشد ۶درصدی و اروپا با ۴درصد رشد بوده است ،اما افریقا
با ۳درصد و امریکا با ۲درصد رشــد در جذب توریســت
خارجی از رشد متوسطی به لحاظ مقاصد گردشگران جهانی
نیمه اول ۲۰۱۹برخوردار بودند.
اروپا به عنوان پربازدیدترین منطقه جهان در ۶ماه نخست
سال ۲۰۱۹با رشــد ۴درصدی در گردشگر ورودی همراه
بود که ســه ماه دوم ان با شروع فصل تابستان و عید پاک
حدود ۸درصد رشــد داشته است .اگرچه عملکرد بازارهای
اصلی اروپایی با توجه به تضعیف برخی اقتصادها نابرابر بود
اما افزایش ورود گردشــگران خارجی از کشورهای امریکا،
چین و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به اروپا
در رشد مثبت بازار گردشگری در سال ۲۰۱۹نقش داشته
است .اسیا و اقیانوسیه در نیمه اول ۲۰۱۹با ۶درصد رشد
به دلیل سفرهای خارجی چینی ها باالتر از میانگین جهانی،
رشد داشته است.
باالترین میزان ورود گردشگران خارجی در جنوب و شمال
شرق اسیا بوده که هر کدام نسبت به سال گذشته ۷درصد
رشد داشته اند .میزان گردشگران خارجی در اسیای جنوب
شرقی ۵درصد و اقیانوسیه یک درصد افزایش داشته است.
امریکا با ۲درصد رشــد در ورود گردشگران بین المللی بعد
از یک شــروع ضعیف ،در سه ماه دوم بهبود یافت .امریکای
شمالی رشــد ۲درصدی را ثبت کرده درحالی که امریکای
مرکزی یک درصد رشد داشته است.
در امریکای جنوبی به دلیل کاهش گردشگران برون مرزی
ارژانتینی که بر گردشگری مناطق همسایه تاثیر داشته۵ ،
درصد کاهش یافته است.
براساس داده های محدود از افریقا در سال ،۲۰۱۹میزان
ورود گردشــگران خارجی ۳درصد افزایش داشته و این در
حالی اســت که افریقا درســال ۲۰۱۸با رشد ۷درصدی
همراه بوده اســت و افریقای شــمالی با یک جهش محکم
۹درصد رشــد و کشورهای جنوب صحرای افریقا ۵درصد
رشد داشته است.
خاورمیانه با ۸درصد رشد در ورود گردشگران بین المللی
از یک جهش قدرتمند برخوردار بوده است .گزارش ها نشان
می دهد :محرک ها و بازدارنده های ســفر تفریحی جهان را
می تــوان این گونه بیــان کرد که محرک های گردشــگری
خارجی ســال ۲۰۱۹تحــت تاثیر رشــد قدرتمند اقتصاد
جهانی ،هزینه هــای مقرون به صرفه در ســفرهای هوایی و
اقامت ،افزایش اتصاالت هوایی و تســهیل ویزای پیشــرفته
بوده است.
براساس شــاخص های سازمان جهانی گردشگری با توجه
بــه نتایج متفاوت در میان تنش های تجاری و عدم قطعیت
اقتصادی با شروع افزایش تناقضاتی در تجارت بین المللی و
اعتماد از دست رفته مصرف کنندگان به شاخص های ضعیف
اقتصادی ،عــدم اطمینان طوالنی مــدت در مورد برگزیت،
تنش های تجاری و فناوری و افزایش چالش های ژئوپلیتیک
بر عملکرد بازارهای مهم گردشــگری خارجی تاثیر گذاشته
است.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 21دی 1398سال چهارم شماره68
کدام استان ها مستعد جذب گردشگر در حاشیه سدها هستند؟
ظرفیت توسعه گردشگری در ۱۹۰سد کشور
توسعه گردشگری با اســتفاده از جاذبه های گردشگری پیرامون سدها و
دریاچه ها یکی از مواردی اســت که رئیس جمهور بر ان تاکید داشــته و
وزارت نیرو و سازمان میراث فرهنگی را مامور اجرای این طرح کرده است.
به تازگی نیز خبرهایی مبنی بر اعطای تسهیالت الزم برای سرمایه گذاران
بخش گردشگری ابی به گوش می رسد .توسعه گردشگری در حاشیه سدها و
رودخانه ها یکی از اهداف دولت دوازدهم محسوب می شود و به نظر می رسد
بارندگی های ابتدای ســال ،زیر این هدف ،مهر قطعی برای اجرا زد .امارها
می گویند با بارش های مناســب انجام شده در کشور هم اکنون بیش از ۵۰
تاالب و دریاچه ۱۹۰ســد مستعد اجرای طرح های گردشگری هستند که
با اســتفاده از این فضا می توان رونق گردشــگری را در ایران ایجاد کرد .در
این راستا ،اوایل خردادماه سال جاری بود که تفاهم نامه همکاری بین وزارت
نیرو و ســازمان میراث فرهنگی و گردشگری با موضوع توسعه فعالیت های
گردشگری در حاشیه سدها به امضا رسید و وزارت نیرو ابراز امیدواری کرد
که تابستان امسال بتواند با ارائه راهکارهای مناسب توجه بخش خصوصی
برای رونق گردشــگری را برای استفاده از ظرفیت ابی کشور که در اختیار
وزارت نیروســت ،در عین رعایت ضوابط کمی و کیفی جلب کند تا مردم
بتوانند از فرصت های گردشــگری داخلی استفاده کنند .هم چنین از سوی
مسووالن ســازمان میراث فرهنگی تاکید شده گردشگری منحصر به یک
ســازمان نیست و امکاناتی که باید برای گردشگری به کار گرفته شود ،نیز
فرابخشی است .سدها و تاالب ها بخش مهمی از حوزه گردشگری را شامل
می شوند و ســرعت ایجاد شغل در گردشــگری دو تا دو و نیم برابر سایر
بخش هاست.
کدام استان ها مستعد جذب گردشگر
در حاشیه سدها هستند؟
در این میان ،برخی استان های کشور با توجه به فرصت ها و استعدادهایی
که دارند توانسته اند توجه بخش خصوصی را جلب کنند و پروژه هایی در این
راستا در برخی استان ها از جمله استان گیالن نیز اجرا شده است .همچنین
در ســال جاری مبلغ ۵۰۰میلیارد ریال برای ایجاد زیرساخت ها در مناطق
ابی و دریاچه پشت سدهای خوزستان در نظر گرفته شد تا بعد از ان بخش
خصوصی هم سرمایه گذاری انجام می دهد .از سوی دیگر چندی پیش اعالم
شد با توجه به موقعیت سدها و رودخانه های تهران به راحتی می توان از سدها
برای گردشگری طبیعی ،ورزشی و سالمت استفاده کرد .زیرا در زمان احداث
سدها در چهار دهه قبل ،خانه های سازمانی نیز احداث شد که در دهه قبل
با تغییر سیاست در بهره وری از سدها و واگذاری این امر به بخش خصوصی
سکونتگاه ها خالی مانده است .برای مثال ،در کنار تاسیسات سد الر ،بحث
کوچ عشــایر وجود دارد که مقصد بســیاری از گردشــگران خارجی است.
تا متقاضیان را ترغیب به سرمایه گذاری کند که در همین راستا با تمهیدات
ویژه دولت و بر اساس سیاســت های وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشگری ،تسهیالت بانکی مناسبی به متقاضیان حوزه گردشگری ابی
اعطا می شود .براین اساس با توجه به ابالغ رییس جمهور برای به کارگیری
ظرفیت های منابع اب و تاسیسات ابی برای توسعه فعالیت های گردشگری،
هم چنین از مجموعه اب درمانی مجاور کوه دماوند می توان برای گردشگری
سالمت بهره برد .در طالقان نیز کمپ پنج هکتاری وجود دارد که می تواند به
عنوان کمپ ورزشی مورد استفاده قرار گیرد.
ابالغ چگونگی جلب مشارکت بخش خصوصی
در فعال کردن گردشگری سدها
در این میان ،موضوع گردشگری اب مورد تاکید وزارت نیرو قرار گرفته و
همه شــرکت های اب منطقه ای در این زمینه ورود پیدا کردند و شیوه نامه
اجرایی تفاهم نامه ی مورد اشــاره هم ابالغ شده است ،اواخر تابستان نیز از
ســوی معاون وزیر نیرو در امور اب و ابفا اعالم شد که شیوه نامه چگونگی
جلب مشارکت بخش خصوصی در فعال کردن گردشگری سدها و تاسیسات
ابی به شرکت های اب و ابفا ابالغ و توصیه شده است که برای این فعالیت
جدید در جهت استفاده از سرمایه گذاری غیردولتی فراخوان دهند.
دعوت از بخش خصوصی برای مشارکت
در توسعه گردشگری حاشیه سدها
در همان زمان نیز وزارت نیرو از همه سرمایه گذاران بخش خصوصی دعوت
کرد تا در جریان فرصت های این بخش برای مشارکت قرار بگیرند .البته نکته
قابل توجه این بود که در این طرح باید همه دریاچه ها حریم کیفی داشــته
باشند و باید مراقب بود تا کیفیت مناسب اب شرب اسیب نبیند.
سرمایه گذاران بخش گردشگری ابی تسهیالت دریافت می کنند
همچنین به تازگی خبری مبنی بر اعطای تسهیالت الزم برای سرمایه گذاران
بخش گردشگری ابی منتشر شد که طبق اعالم معاون سرمایه گذاری ،حقوقی
و امور مجلس وزارت میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری برای صدور
معافیت های گمرکی برای تامین تجهیزات گردشگری پیگیری های صورت
گرفته ،بدین منظور حمایت های ویژه ای از جانب بدنه دولت باید شکل بگیرد
به اعتقاد کارشناسان ،تفکر اندیشمندانه و زیرساخت های ایجاد شده در کنار
سدهای کشور ،اقتصاد گردشگری در این حوزه را به سمتی هدایت خواهد
کرد که با کمترین هزینه بیشترین بهره وری را ایجاد کند.
ظرفیت توسعه گردشگری در ۱۹۰سد کشور
تاکنون حدود ۱۹۰ســد ملی در ایران احداث شده که هر کدام شاهکار
خاص مهندســی خودش را دارد و با توجه به قرارگیری ان ها در اقلیم های
مختلف جغرافیایی ،هم اکنون اماده سرمایه گذاری در زمینه توسعه گردشگری
هستند .جهت تسهیل امور الزم است تا تمامی اقدامات الزم از قبیل صدور
موافق اصولی ،مجوزهای قانونی و اســتعالم ها در حوزه اســتانی به نحوی
مدیریت شود که فرایند سرمایه گذاری تسهیل و سرمایه گذار به راحتی بتواند
مجوزها و استعالم های خود را دریافت کند .البته در زمان اجرای پروژه های
منابع ابی عملیات زیرساختی مناسبی از قبیل پل ها ،جاده های دسترسی،
اماکن اقامتی و ...ایجاد شــده که از ان ها می توان به عنوان ســهم اورده
بخش دولتی به عنوان زیرساخت گردشگری استفاده کرد .در حال حاضر
شــرکت اب و نیرو چهار سد سردشت ،گتوند ،کارون ۴و داریان را برای
مطالعه در زمینه گردشگری در نظر گرفته که پیش بینی می شود تا پایان
سال مطالعات گردشگری این سدها به پایان برسد.