هفته نامه دنیای گردشگری شماره 61
هفته نامه دنیای گردشگری شماره 61
افتتاح ۷۵۰پروژه گردشگری
تا پایان دولت دوازدهم
میزان گردشگران ورودی
به کشور ۵۰درصد رشد یافته است
نایب رئیس فراکسیون مستقلین والیی مجلس گفت :میزان
گردشگران ورودی در سال گذشته ۵۲ ،درصد رشد داشته که
این معادل ۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر اســت ،همچنین میزان
گردشگران ورودی در ۶ماهه نخست سال جاری نیز ۲۷درصد
رشد داشــته است .غالمعلی جعفرزاده ایمن ابادی در تشریح
نشست روز یکشنبه فراکسیون مستقلین والیی مجلس شورای
اسالمی،اظهارداشت:نشستامروزفراکسیونمستقلینباحضور
مونسان وزیر میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری...
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی گفت:
«درحالی که همه مولفه های تهدیدکننده گردشگری را یکجا
داریم ،بازهم در این صنعت رشد داشتیم .سال گذشته ۷میلیون
و ۸۰۰هزار نفر گردشــگر وارد کشور شدند و طی شش ماهه
امســال نیز حدود ۵میلیون نفر که با ۲۶درصد رشد در این
زمینه روبه رو بودیم؛ امیدواریم تا پایان سال به رقم ۱۰میلیون
گردشگر ورودی دست پیدا کنیم ».دکتر علی اصغر مونسان که
به همراه جمعی از معاونان و مدیران وزارت میراث فرهنگی...
ادامه درصفحه 5
شنبه 18ابان 1398سال چهارم
شماره 61
8صفحه
قیمت 2000تومان
ادامه درصفحه 7
11ربیع االول 1440
9نوامبر 2019
رونق اقتصادی و مهار
مهاجرت با توسعه
گردشگری کشاورزی
مدیرکلهمکاری هایفرهنگیوامورایرانیان
خارج از کشور خبر داد:
میزبانی تهران و قزوین
از هفته فرهنگی روسیه
صفحه 3
اعتبار ملی بلندترین برج اجری دنیا کاهش یافت؛
مداخلهدراجرایپلن«برجقابوس»
بلندتریــن برج اجــری دنیا هم اکنون اســیر
بی مهری هاســت و متولیــان تــاش دارند با
محوطه سازی اطراف برج و ساخت «پرنده قابوس»
بخشی از کم توجهی ها نسبت به این اثر جهانی را
جبران کنند .هفت سال پیش بود که بلندترین برج
اجری دنیا و یکی از ارزشــمندترین اثار معماری
دوره اســامی در گلستان در ســی و ششمین
اجالس کمیته میراث جهانی یونسکو
ثبت جهانی شــد و حاال این اثر
جهانی اسیر بی مهری هاست.
اثری که انتظــار می رفت با
ثبت جهانــی بتواند بیش از
پیش زمینه جذب گردشگران
داخلی و خارجی در استان را
فراهم کند هم اکنون اســیر
بی مهری اهالی بومی است....
ادامه درصفحه 7
معاون سرمایه گذاری اداره میراث تهران مطرح کرد:
صفحه 2
سرمایه گذاران تهرانی
طرفدار ساخت
هسنتی»
«سفره خان
صفحه 5
2
خبر
مازندرانی ها جشن تیرماه سیزده شو
را برگزار کردند
جشن تیرماه سیزده شو از ایین های کهن مازندران یکشنبه
شــب با حضور جمعی از هنرمندان ،مسئوالن و اقشار مختلف
مردم در روستای اهنگرکال بیشه سر قائمشهر برگزار شد .در این
مراسم برنامه های متنوعی همچون امیری خوانی و اواز خوانی
در کنار مسابقه سنتی لگن نوازی و مسابقه اصطالحات مازندارنی
برگزار شد .چینش دکور مراسم از کرسی گذاری گرفته تا تزیین
ان با انواع میوه و مجمه گردانی هم بخشــی از این ائین بومی
کهن مازندرانی بود .همچنین به رسم اصلی ائین تیرماه سیزده
شو ،مراسم “ الل شو “ “ ،شیش زنه شو “ و “ الل زنه شو “ هم به
همراه اوزاخوانی محلی اجرا شد تا ایین کهن کامل شود .مجری
الل شــو که یک مرد روستایی با پوشش سنتی بود این مراسم
را با خواندن اشــعار موسوم به الل بازی با طلیعه “ الل اِنه الل
مهمان پارسال
اِنه -پار بورده امسال اِنه -پار بورده امسال اِنه -
ِ
ســرخان ســوار اِنه -مه ما ِر برار اِنه “ اجرا کرد و شرکت
اِنه -
ِ
کنندگان نیز با مشارکت در این مراسم حال و هوای ویژه ای به
ان دادند .همچنین چوب زنی الل به افراد دارای حاجت هم در
این مراسم اجرا شد .چوب زنی به این صورت است که شخصی
که او را خوش قدم می دانند همراه چند نفر وارد خانه می شود
و با چوبی که در دســت دارند ضربه ای به ساکنان خانه می زند
و ساکنین خانه هم او را با خوراکی های شب سیزده شو بدرقه
می کنند .در این مراسم یکی از کتابخوانان برتر مازندران هم با
اشــعاری را به زبان مازندرانی و با گویش محلی برای حاضران
قرائت کرد .اگر چه مکان کوچک این برنامه در تاالر پذیرایی و
با تاخیر اجرا شدن ابتدا شبی به یادماندنی را نوید نمی داد،اما با
حضور گسترده مردم و جمع خودمانی میان مردم و برنامه های
شاد پایان خوشی داشت .معاون فرماندار قائمشهر در این مراسم
با اعالم اینکه در باره اغاز برگزاری ایین تیرماه ســیزده شو در
مازندران اطالعاتی در دســت نیست ،گفت :اما انسان ها که در
مسیر زندگیشان براساس شرایط اقتضایی زمان برخی عادت ها
را تکــرار می کردند ،این ائین هم جاودانه و در حال ادامه یافتن
است.
عمران عباســی با بیان اینکه تیرماه سیزده شو جشن برکت
کشاورزان و دامداران اســت ،افزود :در شب تیرماه سیزده شو
کشــاورزان و دامداران حاصل دست رنج خود را بر روی سفره
می گذارند و از این طریق از خداوند تشکر و این سنت را پاس
می دارند .وی بــا اعالم اینکه برخی پیروزی کاوه بر ضحاک را
مبنای این جشن می دانستند ،بیان کرد :برخی هم معتقدند
که انداختن تیر ارش از کمان برای مشخص کردن مرز ایران و
توران هم مصادف با این روز است .اگر چه در باره جشن تیرماه
ســیزده شو نظرات مختلفی وجود دارد ،ولی دیدگاه غالب این
است که این جشــن به عنوان شکرگذاری پشت سرگذاشتن
یک ســال زراعی برگزار می شــد و به همین دلیل هم زمان
برگزاری ان ماه ابان انتخاب شــده که در تقویم طبری به ان
ماه تیر گفته می شود .این جشن که گفته می شود همان جشن
تیرگان ایرانیان است ،در ١٢ابان تقویم جاللی مصادف با ١٣
تیرماه در تقویم طبری برگزار می شــود .تقویم یا گاهشماری
طبری(مازندرانی) نوعی از گاهشــمار ساسانی است که در ان
سال برابر ۳۶۵روز و شامل ۱۲ماه است که ماه تیر ان برابر با
۳۰مهر تا ۲۹ابان است.
تیرماه سیزده جشنی مفصل دربردارنده ایین های مختلف
بوده اســت ،مهمترین بخش جشــن تیرماه ســیزده شو در
مازندران امــاده کردن ۱۳نوع خوراکی و خوردن ان در طول
شب به همراه جشن و پایکوبی بوده است .امیری خوانی ،گرفتن
فال حافظ ،قصه گویی ،شاهنامه خوانی و اجرای موسیقی محلی
هم از جمله ایین های این جشن است.
درشب تیرماه سیزده ،مراسم شال اندازی نیز انجام می شود.
در این مراسم نوجوانان به پشت بام خانه ها می روند و دستمالی
را به ریســمان می بندند و به خانه ها می اندازند تا صاحب خانه
کشمش ،نخود چی ،پول و ....در گوشه دستمال بسته و به انها
هدیه دهد .شگون چوب خوردن از الل نیز از دیگر برنامه های
مخصوص این جشن است ،به گونه ای که در این شب شخصی
با لباس مبدل ،دســتمالی به ســر بســته و صورتش را سیاه
می کند و مانند الل ها با کســی حرف نمی زند .این شخص که
او را الل ،الل مار و الل شــیش می گویند با همراهی چند نفر
وارد خانه های محل می شود و با چوب و ترکه ای که در دست
دارد ،ضربه ای بر محصوالت انبار زده و اگر در خانه ای کســی
بیمار بود به ســراغ او می رود و شفایش را طلب می کند و اگر
درختی بی ثمر و زنی نابــارور برای باروری ،او ترکه ای بر ان ها
زده تا ســال اینده اتفاقات خوش یمن برایش رخ دهد .مردم
مازندران معتقد هســتند فردی که الل است نمی تواند حرف
بزند پس هیچ غیبت و کار ناشایســتی از او ســر نمی زند و به
همین دلیل او را واســطه قرار داده و به عنوان ضامن از درگاه
خداوند درخواست می کنند که به پاکی او گناهان دیگران نیز
بخشیده شود .فال گیری نیز از رسوم رایج در این جشن است
و مــردم دور هم جمع شــده و با فال حافظ ،فــال گردو ،فال
سنجاق و گوش داری شب را به صبح می رسانند .جشن تیرماه
ســیزده شو که سال ها به فراموشی ســپرده شده بود در چند
سال اخیر در مناطق مختلف استان برگزار می شود و هر ساله
شرکت کنندگان بیشتری پیدا می کند.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
رونقاقتصادیومهارمهاجرتباتوسعهگردشگریکشاورزی
گردشگری کشاورزی پدیده ای نوپا و صنعتی زودبازده در کشور به شمار می رود
که در ســایر نقاط جهان امتحان خود را پس داده و موفقیتش اثبات شــده است.
گردشگری کشاورزی از درهم تنیدگی ۲صنعت پیچیده گردشگری و کشاورزی
شــکل می گیرد که درامد کشاورز را بهبود می بخشــد و ارامش روحی و روانی و
تجربه ای متفاوت را به گردشگر هدیه می دهد .نبود فرهنگ گردشگرپذیری ،اختالف
فرهنگی و اجتماعی مردم روستا با گردشگران داخلی و خارجی ،فقدان اطالع رسانی
و تبلیغات معقول برای گردشــگران ،موانع رفاهی ،فرهنگی و تسهیالتی ،از جمله
مشکالت توسعه گردشگری کشاورزی است که رفع این موانع با تکیه بر داشته های
علمی زمینه ســاز توسعه صنعت گردشگری است .در استان سمنان بیش از ۲۸۰
روستا وجود دارد که بیشتر این روستاها با جنگل ،کویر ،کوهستان و طبیعت بکر،
همجوار است که چنین موقعیت جغرافیایی ،فرصت ویژه و استثنایی برای استان
سمنان برای ایجاد و توسعه گردشگری کشاورزی است .در سال های اخیر روستاییان
به دنبال شغل ،کسب درامد و بهبود معیشت ،از روستا به شهرها مهاجرت کردند و
استان سمنان نیز همزمان با دیگر مناطق کشور دچار زوال جمعیت روستایی شد .بر
اساس امار ۱۴۱هزار و ۸۵۸نفر از جمعیت ۷۰۲هزار و ۳۶۰نفری استان سمنان
در مناطق روستایی زندگی می کنند که امار نشان دهنده کاهش جمعیت روستایی
است و ایجاد فرصت شغلی از طریق توجه و توسعه گردشگری کشاورزی موجب
نگاهداشت جمعیت در روستا و رونق اقتصادی می شود ۱۹۸ .هزار هکتار از وسعت
اراضی استان سمنان را اراضی کشاورزی تشکیل می دهد که از این وسعت ۵۴هزار
هکتار باغ ۱۱۰ ،هزار هکتار زراعت و بقیه در مرحله ایش است و حدود ۴۵هزار بهره
بردار در این بخش فعالند .در استان سمنان محصوالت مهم زراعی و باغی همچون
انار ،زردالو ،پسته ،گردو ،انگور ،خرما ،گندم و نیز گیاهان دارویی از جمله خارشتر و
باریجه تولید می شــود که برخی از این محصوالت زبانزد و به لحاظ کمی و کیفی
در رتبه های باالی کشور قرار دارند و همچنین جشنواره های شکرانه ،شیردوشان
و دشت شقایق ها ،جشنواره ملی ایل سنگسر ،گل غلتان امیریه دامغان و برداشت
انواع میوه ها از باغ ها و کشت ها در مزارع ،کشتزارهای زرد کلزا در روستاهای مختلف
استان سمنا ،از ظرفیت های استان برای گردهمایی عالقه مندان به گردشگری برای
ثبت لحظه های شاد و خاطره انگیز و توسعه این صنعت به شمار می رود .وجود ۴۰
روستای هدف گردشگری و ۸۱اقامتگاه بوم گردی ۲۳ ،خانه مسافر ،یک متل و پنج
مجتمع ،محوطه و مجموعه گردشگری در منطقه روستایی نشان از ظرفیت بسیار
مناسب در جذب گردشگران و توسعه گردشگری روستایی در استان سمنان است.
با توجه به نوبودن بحث گردشگری کشاورزی و نقش راهبردی ان در اقتصاد کشور،
میزگردی با عنوان «چالش ها و راهکارهای توسعه گردشگری کشاورزی » با حضور
خدابخش عرب معاون برنامه ریزی و امور اقتصاد ســازمان جهاد کشاورزی استان،
ث فرهنگی،
حمیدرضا دوست محمدی سرپرســت معاونت گردشگری اداره میرا
گردشگری و صنایع دستی استان ،احمد صادقی پور عضو هیات علمی و دبیر شورای
دانشکده کویرشناسی و گردشگری دانشگاه سمنان ،محمودرضا دارایی مدیر امور
گردشگری شهرداری سمنان ،و زهرا رشمئی مدیرعامل یک شرکت گردشگری در
سمنان برگزار کرد.
گردشگریکشاورزینیازمندتعریفدرستاست
حمیدرضادوستمحمدیسرپرستمعاونتگردشگریادارهکلمیراثفرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت :گردشگری در کشور تعریف درستی
ندارد ،اما این روزها گردشگری ایران در حال نزدیک شدن به معنی واقعی خود است.
وی ادامه داد :تعریف کشور از گردشگری نوعی گردشگری لوکس است ،از سویی،
گردشگری کشاورزی طرفداران زیادی دارد ،چرا که بعد از دوره غارنشینی ،دامپروری
و کشاورزی شکل گرفت و ریشــه در فرهنگ بشر دارد .دوست محمدی افزود :در
سال ۱۹۹۰امریکا ،به صورت علمی به مقوله گردشگری کشاورزی پرداخته شد و
در کشور نیز گردشگری کشاورزی باید به شکل علمی مدیریت شود تا دچار چالش
نشود .وی ادامه داد :رونق گردشگری کشاورزی بر پایه علمی نیازمند رعایت برخی
شاخص هاست ولی فرهنگ سازی در جامعه روستایی و کشاورزی رکن اصلی رونق
این صنعت است .به گفته وی ،در سال های گذشته به مقوله گردشگری کشاورزی به
صورت خودجوش پرداخته شده که علمی نیست .معاونت گردشگری اداره کل میراث
فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان سمنان گفت :این استان در حال پیگیری
گردشگری کشاورزی به صورت علمی است و برگزاری جشنواره ملی ایل سنگسر
پانزدهم تا هفدهم ابان امسال یکی از خروجی ها برای توسعه فرهنگ گردشگری
کشاورزی است.
گردشگری کشاورزی تجربه ای نو
خدابخش عرب معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان
سمنان گفت :کشــاورزی پازل کوچکی از مقوله گردشگری است که در این نوع
گردشــگری ،روستاییان و کشاورزان به دنبال منافع اقتصادی و گردشگر به دنبال
کسب ارامش به دور از هیاهوی شهری است .عرب افزود :دشت افتابگردان کالپوش
واقع در شهرستان میامی ساالنه ۱۰هزار نفر بازدید کننده دارد ،اما رونق اقتصادی
در منطقــه رقم نمی خورد و بر درامد خانوار روســتایی نمی افزاید .وی اضافه کرد:
گردشگری کشاورزی زمانی سودمند است که مکمل درامد کشاورزان باشد .معاون
سازمان جهادکشاورزی استان سمنان گفت :برای حرکت در مسیر توسعه گردشگری
کشاورزی باید برنامه جامع گردشگری تدوین و سپس سهم هر یک از پازل ها در
توسعه گردشگری مشخص شود .استاد دانشگاه سمنان نیز گفت :گردشگری در
کشور با گردشگری از نوع لوکس شروع شد که جامعه هدف خاص را دنبال می کند،
اما در این سال ها گردشگری به مفهوم اصلی خود نزدیک تر شده است .صادقی پور
بیان کرد :روســتاهای کشور به دلیل دارا بودن ظرفیت های زیاد مانند مزرعه ،باغ،
طبیعت وحشی که زیرساخت انسان ساخت در ان وجود ندارد ،می تواند در توسعه
گردشــگری کشاورزی نقش ایفا کند .وی ابراز داشت :تغییرات اقلیمی و اب و هوا
هزینه تولید در بخش کشــاورزی را باال بــرده و در نهایت منجر به کاهش درامد
کشــاورز و مهاجرت از روستا به دنبال شغل در شهر شده است ،اما رونق و توسعه
گردشگری موجب اشتغالزایی و بهبود معیشت کشاورزان و روستاییان می شود .وی
ادامه داد :گردشگر نیاز به احســاس تفاوت زندگی روستایی و شهری دارد و برای
توسعه گردشگری کشاورزی این مهم باید مدنظر قرار بگیرد.
گردشگری کشاورزی راهی ازموده برای توسعه اقتصادی
مدیرعامل یک شرکت گردشگری گفت :گردشگری یک رویداد است و گردشگری
کشاورزی از دیرباز وجود داشته و کشور نیز به صورت تخصصی به این مقوله پرداخته،
اما کشورهای دیگر بهتر به این نوع گردشگری پرداختند و از ان برای رونق اقتصادی
بهره گرفتند .رشمئی افزود :گردشگری کشاورزی نسبت به دیگر انواع گردشگری
زودبازده است و با توجه به ظرفیت های استان سمنان می توان در این زمینه کار کرد،
اما اولین قدم ترغیب کشاورزان به این کار است .وی اضافه کرد :شهرابی در مراکش
در سال ۱۹۷۷گردشگری کشاورزی را با پنج کشاورز و تبلیغات محدود شروع کرد
و اکنون ۲۰تا ۳۰هزار دالر در هفته درامد دارد.
گردشگری کشاورزی صنعت بدون دود
مدیر امور گردشگری شــهرداری سمنان ،از گردشگری به عنوان صنعت بدون
دود یاد کرد و گفت :گردشگری کشاورزی روشی کارامد برای درامدزایی زودبازده
اســت .دارایی اظهار داشت :شهرداری سمنان برای رونق گردشگری کشاورزی در
این شــهر با برگزاری تورهای باغ گشت به دنبال معرفی ظرفیت هاست .وی ادامه
داد :شــهر سمنان به دلیل متصل بودن به کوهستان و کویر و قرارگیری در دامنه
کوه ،عبور تاریخی جریان اب ،اولین نشانه و عنصر توسعه گردشگری کشاورزی را
دارد .مدیر امور گردشگری شهرداری سمنان خاطر نشان کرد :توجه به ابعاد مختلف
مقوله های فرهنگی و اجتماعی الزمه توسعه گردشگری و به طور خاص گردشگری
کشاورزی است ،جغرافیا ،قدمت و ریشه فرهنگی الزمه و اصل مهم توسعه گردشگری
اســت .سرپرســت معاونت اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
استان سمنان نیز گفت :صنعت گردشگری در کشور مقوله ای نو است و سندهای
راهبردی گردشگری کشاورزی هنوز تدوین نشده است .دوست محمدی افزود :تهیه
اسناد پایین دستی دچار چالش و جریان سیاسی می شود و دارای سالمت کاربردی
نیست و به دلیل نادیده گرفتن برخی مناطق ،منجر به عدالت نمی شود و نبود اسناد
پایین دستی بهتر از بودن ان است .وی یاداور شد :در دنیا گردشگری کشاورزی مورد
توجه برای رونق اقتصادی است ،اما در کنار فرصت ها ،تهدیدهای حضور گردشگر را
باید پذیرفت ،همانطور که دنیا به این مقوله پرداخته و با ایجاد مزارع کشاورزی به
دنبال رونق این صنعت است.
پژوهشالزمهتوسعهپایدارگردشگریکشاورزی
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
استان سمنان خاطرنشان کرد :گردشگری شتاب زده خسارت های زیادی را به دنبال
دارد که گاه جبران نشدنی است و برای رونق و توسع ه پایدار این صنعت باید حساب
ش رفت .وی اضافه کرد :در اســتان سمنان از غرب
شــده و بر مبنای پژوهش پی
گرمسار تا شرق شهرستان میامی با وجود کم ابی ،کشاورزی حفظ شده و حضور
گردشگر در این مزارع کشاورزی به ایجاد اشتغال ،بهبود معیشت و اقتصادی شدن
کشاورزی کمک می کند .وی ،خرد بودن اراضی کشاورزی را مانع توسعه گردشگری
کشــاورزی دانست و افزود :در کشورهای دیگر مزارع کشاورزی وسعت کالن دارد.
دوست محمدی ،بیان کرد :ساخت و ســاز در محدوده کشاورزی باید متناسب با
بافت منطقه باشد و معبرهای دسترسی نیز باید با مصالح متناسب با منطقه ایجاد
شود چرا که استفاده از برخی مصالح نامناسب ،موجب افزایش دمای محیط باغ ها و
نابودی کشاورزی می شود .سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی استان سمنان تصریح کرد :گردشگری را نباید سخت
گرفت ،گردشگر به اقامت در محیط امن و با ارامش و تجربه زندگی روستایی عالقه
دارد و باید در بین کشاورزان و روستاییان درباره نوع برخوردشان برای رونق این نوع
گردشگری اموزش داد .وی با اشاره به ظرفیت های استان سمنان مانند مزرعه های
گل نرگس ،داودی ،افتابگردان و دشت شقایق و جشنواره های انجیر ،خربزه،انگور و
انار گفت :استان ظرفیت توسعه گردشگری کشاورزی را دارد .وی تاکید کرد :برای
رونق گردشگری کشاورزی برخی قوانین دستگاه های اجرایی باید بومی سازی شود
به طور مثال فروش و عرضه محصوالت کشاورزی در کنار خیابان ،یک جاذبه برای
گردشگر و قسمتی از زنجیره گردشگری کشاورزی است ،اما گاه دستگاه های اجرایی
با این نوع عرضه محصوالت کشاورزی مخالفت و برخورد می کنند و مانع می شوند.
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی .گردشگری و صنایع دستی
استان سمنان ،بومی سازی قوانین ،کمک به تشکل های مردم نهاد ،ارائه اموزش به
جوامع محلی و برندسازی محصوالت کشاورزی و لبنی استان راهکار رونق گردشگری
کشاورزی است.
فقداناسنادباالدستیافتتوسعهگردشگریکشاورزی
معاونبرنامه ریزیواموراقتصادیجهادکشاورزیاستانسمنانگفت:فقداناسناد
باالدستی برای توسعه گردشگری ،موجب ایجاد نگاه سلیقه ای و دور شدن از هدف
می شود .عرب افزود :باید برنامه ای باشد تا همه دستگاه های اجرایی بر اساس برنامه
برای توسعه گردشگری کشاورزی کمک کنند و همچنین برنامه مسیر و هدف را
مشخص می کند .وی با بیان اینکه عقل جمعی و نخبگان استان سمنان ،گردشگری
را محور توسعه این استان معرفی کردند ،بیان کرد :در صورت فقدان برنامه توسعه
گردشــگری در استان هر یک از مدیران تازه انتصاب شده ،به زعم خود به توسعه
گردشگری می پردازند که چنین وضعیتی مانع از رسیدن به هدف و موجب اشفتگی
می شود .عرب ادامه داد :استان سمنان بین معبر و مقصد بالتکلیف است و نخبگان
به یک جمع بندی نرســیده اند که استان از ظرفیت معبری خود استفاده کند یا از
ظرفیت مقصد بودن ،رفع این سردرگمی ها نیازمند تدوین برنامه است .وی تصریح
کرد :برگزاری جشــنواره در حوزه کشاورزی زمانی کارساز است که توسعه یابد و
زمینه ساز بهبود معیشت کشاورزان و روستاییان باشد و ضرورت دارد برنامه مدون
جایگزین نگاه مصداقی برای تحقق این راهبرد شود.
توسعهگردشگریکشاورزیراهکارابادانیروستاها
احمد صادقی پور عضو هیات علمی و استاد دانشگاه سمنان گفت :اراضی کشاورزی
روستاها به دلیل خرد بودن اقتصادی نیست ولی با اباد کردن اراضی کشاورزی و باغ ها
می توان از درامد حاصل از ان گردشگری را رونق داد و روستا را اباد کرد .صادقی پور
افزود :تمام مناطق استان سمنان ظرفیت توسعه گردشگری کشاورزی ندارد و باید
به مزیت رقابتی کشــاورزی توجه شود و با برجسته سازی محصوالت کشاورزی،
گردشــگری کشاورزی را رونق داد .وی ،از باغ های پسته و محصول پسته به عنوان
یک مزیت رقابتی یاد کرد و اظهار داشت :الزمه استفاده از این ظرفیت برای توسعه
گردشگریکشاورزیساماندهیاست.صادقی پورخاطرنشانکرد:توسعهگردشگری
منوط به ارزیابی اثرات طرح ها و برنامه ریزی برای فروش بلند مدت اســت .استاد
دانشگاه سمنان گفت :جشنواره هایی که امروزه به منظور توسعه گردشگری و معرفی
ظرفیت ها برگزار می شود باید منجر به ارتباط با مشتری شود و این موضوع مسیر
را برای رســیدن به هدف اسان می کند .وی اضافه کرد :غرفه داران در نمایشگاه ها
باید اموزش ببینند تا به دنبال جذب مشتری باشند تا صرفا فروش در نمایشگاه.
صادقی پور خاطرنشان کرد :ایجاد ارتباط بین کشاورزان و گردشگران نیازمند یک
متولی است که سازمان جهادکشاورزی استان سمنان می تواند پل ارتباطی باشد.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان نیز گفت:
این سازمان در حمایت از تولید نقش دارد و باید تورگردانان بین کشاورز و گردشگر
ارتباط برقرار کند و متولی باشد .وی با بیان اینکه گردشگری در ایران پدیده جدیدی
است که بخشی از ان بدون همراهی فرهنگ به کشور وارد شده است و برای رونق
گردشگری کشاورزی باید جوامع محلی اموزش ببینند .عرب افزود :در مناطق خشک
فاصله زیاد بین سکونتگاه ها ،مانع توسعه گردشگری می شود که این مشکل با تجمیع
خدمات رفع می شود.
تجمیعخدماتراهکارتوسعهگردشگری
استاد دانشگاه سمنان با بیان اینکه استان سمنان دارای ظرفیت زیادی برای توسعه
گردشگری است ،گفت :برخی مناطق استان سمنان دارای ظرفیت گردشگری اندک
است ،اما با برنامه ریزی ،تجمیع خدمات و برجسته سازی به یک شاخص گردشگری
تبدیل شدند .صادقی پور افزود :معبر بودن ظرفیت های زیادی دارد و استان سمنان
با استفاده از این ظرفیت به تدریج می تواند به سمت مقصد گردشگری شدن گام
بردارد .وی ابراز داشت :تمرکز صرف بر مقصد گردشگری شدن استان سمنان دیدگاه
مناسبی نیست .استاد دانشگاه سمنان گفت :تبلیغات محیطی ،معرفی جاذبه ها و
معرفیاقامتگاه هایبومگردی،رستوران هادرتوسعهگردشگریکشاورزیمهماست.
اموزش الزمه رونق توسعه گردشگری کشاورز
زهرا رشمئی مدیرعامل شرکت گردشگری گفت :گام اول برای توسعه گردشگری
کشاورزی تامین زیرســاخت از طریق اموزش به کشاورز است ،کشاورز باید بداند
گردشگری صنعتی درامدزاست و موجب بهبود معیشت او می شود .رشمئی افزود:
سازمان جهادکشاورزی اســتان یا اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی استان سمنان می تواند متولی اموزش شود .وی ادامه داد :تهران با نزدیک به
۱۴میلیون نفر جمعیت ظرفیت خوبی برای توسعه گردشگری کشاورزی در سمنان
است ،ولی استان از این ظرفیت بهر ه نمی گیرد .به گفته وی ،ارائه خدمات مطلوب
به گردشگران مانند غذای خوب ،اقامتگا ه مناسب ،رفتار خوش و تغییر نگاه کشاورز
موجب جذب گردشگران می شود.
توسعهگردشگریکشاورزینیازمندبومی سازیقوانین
محمد رضا دارایی مدیر امور گردشگری شهرداری سمنان یاداور شد :برای رونق
گردشگری کشاورزی برای هر منطقه برنامه و قوانین بومی سازی شود چرا که شمال
کشور تا جنوب کشور دارای ظرفیت های متفاوت است .دارایی بیان کرد :حمایت از
طرح های محرک توسعه و طرح های کوچک مقیاس زودبازده و حمایت و راهنمایی
باغدار ،صدور دستورالعمل مبنی بر حمایت کشاورزان فعال و همکاری کننده در
توسعه گردشگری و ایجاد خودباوری در کشاورزان در رونق گردشگری کشاورزی
مهم اســت .سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی استان سمنان نیز گفت :برای توسعه گردشگری کشاورزی باید سازمان
جهادکشاورزی استان ،ادار ه کل میراث فرهنگی استان را به رسمیت بشناسد و برای
محرک تولید راهکاربخواهد.دوست محمدی افزود:دستگاه های اجراییباید ،ادارهکل
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان سمنان را به رسمیت بشناسند و
در بخش هایی از این اداره کل پیوست اقتصادی بخواهند .وی اضافه کرد :بحث معبر
و مقصد قبول نیست چرا که شهرهای بزرگی هستند که مقصد نیستند ،اما برگزاری
جشنواره های ملی و بین المللی و تعریف رویداد فرهنگی موجب جذب گردشگران
می شود .وی بیان کرد :گردشگری کشاورزی اگر براساس پژوهش و برنامه پیش نرود،
ن است کشاورزی را ببلعد و تدوین برنامه باالدستی در این زمینه گره گشاست،
ممک
سند پایین دستی به دلیل نگاه جانب داری مشکل زاست .معاون برنامه ریزی و امور
اقتصادی سازمان جهادکشاورزی استان سمنان هم گفت :استان سمنان در بخش
کشاورزی دارای ظرفیت بسیار باالیی است و به طور مثال ۱۶هزار میلیارد ریال پسته
تازه خوری و ۲هزار میلیارد ریال انگور ،امسال در محورهای اصلی استان در مسیر
تردد زائران امام رضا(ع) فروخته شد .عرب گفت :کشاورز از زمان کاشت تا برداشت،
دغدغه دارد و تورگردانان و تشــکل ها باید در چارچوب امضای قرارداد با کشاورزان
فرایند کشاورزی مانند پرورش شترمرغ را به گردشگران نشان دهند.
تصمیمهیجانیمانعتوسعهگردشگریکشاورزی
اســتاد دانشگاه سمنان با بیان اینکه نگاه سلیقه ای و تصمیم های هیجانی افت
توسعه گردشگری است ،گفت :اگر به مقوله گردشگری پیچیده پرداخته شود ،درگیر
مجاری حقوقی خواهد شد .مدیرعامل شرکت گردگشری گفت :گردشگران خارجی
کم ادعا ولی بیشترین درامدزایی را دارند ،باید تالش شود با تبلیغات مناسب و معرفی
ظرفیت های گردشــگری ،گردشگران خارجی را جذب کرد .مدیر امور گردشگری
شهرداری سمنان با تاکید بر اینکه نباید روستاها را همشکل شهر کنیم ،ادامه داد:
شــهرداری به موضوع گردشــگری اهمیت خاص می دهد و ایجاد واحد مدیریت
گردشگری در شهرداری گواه این گفته است.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
اخبار
3
احداثبازارچه هایصنایعدستی
در دستور کار وزارت گردشگری
مسافرت ده ها هزار خارجی به ایران از مشهد استارت خورد
موججدید
توریست هایزیارتی
سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسالمی گفت که
براساس اظهارات وزیر میراث فرهنگی و گردشگری احداث بازاچه های
صنایع دســتی در دستور کار این وزارتخانه است .مهرداد الهوتی با
اشــاره به حضور علی اصغر مونسان در جلسه فراکسیون مستقلین
گفت :اقای مونسان در این جلســه عنوان کرد که موضوع احداث
بازارچه های صنایع دستی در دستور کار این وزارتخانه است .ایشان
همچنین درباره گردشگری خارجی و حذف روادید برخی از کشورها
مثل عمان گزارشی ارائه دادند و درباره قطارهای گردشگری هم گفتند
که راه اندازی این قطارها در مسیرهایی که ریل دارند جاذبه های انها
را بیشــتر معرفی خواهد کرد .الهوتی ادامه داد :طبق اظهارات اقای
مونسانسندتوسعهگردشگریاستان هادرکمیسیونفرهنگیمطرح
است و ایشان از نمایندگان خواستند پیگیر این موضوع و خصوصا
جذب اعتبارات در این زمینه باشند .سخنگوی فراکسیون مستقلین
یاداور شد :طبق گزارش وزیر گردشگری ۴۰۵هتل در سراسر کشور
در دست احداث است که ۱۵۴هتل چهار و پنج ستاره هستند .ایشان
همچنین گفت ۲۷۰۰پروژه گردشگری نیز در دستور کار است که
۷۵۰پروژه تا پایان دولت دوازدهم افتتاح می شود.
سرانجامچارتجدیدترینوزارتخانهبه
ِ
کجارسید؟
مراســم هفته گذشته «سالروز شــهادت امام رضا(ع)» در مشهد موج
جدید گردشــگر زیارتی را روانه کشــور کرد .طبق اعالم مقامات وزارت
گردشــگری همزمان با سالروز شهادت امام رضا (ع) ده ها هزار توریست
مسلمان برای شرکت در این مراسم به ایران سفر کردند و ابتدا در مشهد
ساکن شدند .این موج توریست فقط به شهر مشهد محدود نمی شود بلکه
طبق رفتار و ســبک سفر گردشگران مذهبی-زیارتی به ایران ،این گروه
از توریســت های خارجی در روزهای اینده به برخی شــهرهای مذهبی
ایران و همچنین مناطق تاریخی کشورمان نیز سفر خواهند کرد .حضور
گردشــگران زیارتی در ایران معموال با یک ســفر حدود یک هفته ای به
استان های شــمالی به پایان می رسد .یکی از بخش های گردشگری که
در ایران رونق قابل توجهی پیدا کرده گردشگری زیارتی است .بررسی ها
نشان می دهد گردشگرانی که به قصد زیارت وارد ایران می شوند میزان
قابل توجهی ارز وارد کشــور می کنند و عالوه بر سفر به مقاصد زیارتی به
سایر شــهرها نیز سفر می کنند ،از همین رو به علت وجود زیارتگاه ها و
ارزاوری گردشگران زیارتی ،این طیف از توریست های خارجی برای بازار
گردشــگری ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است .ولی تیموری معاون
گردشــگری وزارتخانه میراث فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری در
عنوان کرد :در مراســم اربعین حرکت تمامی زائران به سمت عراق بود،
اما در هفته اخر ماه صفر و با نزدیک شدن به شهادت امام رضا(ع) سیلی
از گردشــگران داخلی و خارجی به سمت شهر مشهد حرکت کردند .در
واقــع می توان گفــت روند حرکت زائران از ایران بــه عراق به نوعی در
هفته گذشته برعکس شد .در چند ســال گذشته و با رشد «پیاده روی
اربعیــن» هیات و کاروان هایی نیــز از دو طریق زمینی و هوایی خود را
در ســالروز شهادت امام رضا(ع) به مشــهد می رسانند .وی افزود :اغلب
گردشــگران زیارتی پس از ورود به ایران عالوه بر مشهد؛ برای زیارت به
قم برای زیارت اســتانه حضرت معصومه (س) ،شیراز و شاه عبدالعظیم
تهران نیز می روند .عالوه بر ان امسال ۲۲دستگاه مسوول فعالیت دارند
تــا تمامی زائران به خصوص افرادی که پیاده در حال حرکت به ســمت
مشــهد بوده اند با مشکل مواجه نشــوند؛ وزارتخانه میراث فرهنگی نیز
برای زائرانی که پیاده به سمت حرم راهی شدند خدمات اقامتی رایگان
همچون خانه مســافرها ،کاروانسراها و برخی از بناهای تاریخی را برای
اســکان موقت در نظر گرفته بود .معاون گردشــگری وزارتخانه میراث
فرهنگی ،صنایع دســتی و گردشگری گفت :هر ســال تعداد مسافران
زیارتی رشد چشــمگیری دارد که همین امر می تواند ایران را به عنوان
مقصد بزرگ در حوزه «گردشــگری زیارتی» در جهان معرفی کند .در
حال حاضر بیشتر گردشــگران زیارتی از کشــورهای عراق ،جمهوری
اذربایجان ،افغانســتان و پاکســتان هســتند .عالوه بر ان از کشورهای
حاشیه خلیج فارس نیز گردشگرانی برای زیارت به ایران سفر می کنند.
یوسف بیدخور سرپرســت معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دســتی استان خراسان رضوی نیز در همین راستا
اعالم کرد :امســال در دهه پایانی ماه صفر چهار میلیون و ۳۰۹هزار و
۶۲۷نفر زائر به مشــهد مقدس وارد شدند که ۵۰۵هزار نفر ان زائرانی
هســتند که «پیاده روی رضوی» داشــته و از ۶مسیر منتهی به مشهد
وارد این شهر شده اند و نسبت به سال گذشته حدود ۲۰درصد افزایش
داشــته است .عالوه بر ان ۴۹۴هزار و ۱۸۹نفر زائر از طریق حمل ونقل
عمومــی جاده ای ۱۳۸ ،هزار و ۷۴۹نفر از طریــق هوایی ۲۲۳ ،هزار و
۸۴۴زائــر از طریق راه های ریلــی و دو میلیون و ۹۴۷هزار و ۸۴۵نفر
با خودروهای شــخصی خود وارد مشهد مقدس شــدند .این امارها در
مقایســه با امار زائران ورودی به مشــهد مقدس در مدت مشــابه سال
گذشــته از افزایش ۲ /۸درصدی خبر می دهــد .طبق امارها از اربعین
حســینی حدود ۶۰درصد واحدهای اقامتگاهی رســمی مشهد توسط
گردشــگران پر شــد ،اما در روزهای انتهایی ۱۰۰درصد این واحدها به
اجاره مســافران درامد که در بخش اجاره اقامتگاه ها نیز نسبت به سال
گذشــته با ۲درصد رشد مواجه بوده ایم .وی درخصوص میانگین اقامت
گردشــگران زیارتی در این شــهر گفت :به طور میانگین اغلب مسافران
سه شــب و چهار روز در شهر مشهد اقامت می کنند .اموزش و پرورش
اســتان ۲۰۰مدرســه را در اختیار اداره کل میراث فرهنگی قرار داد تا
برای اسکان مسافران از انها استفاده کند .سرپرست معاونت گردشگری
اداره کل میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی استان خراسان
رضوی تصریح کرد :طی ســال های گذشــته و امسال واحدهای رسمی
و غیر رســمی اقامتگاهی موجود در مشــهد برای اســکان مســافران و
گردشــگران داخلی و خارجی کفایت کرده است؛ زیرا فضای این روزها
به شــکلی است که به علت اینکه مســافران برای عزاداری به این شهر
ســفر می کنند برخی از انها ترجیح می دهند در زائرسراها ،حسینیه ها،
مکان های اوقافی و فضای های مناســبتی اســکان یافتــه و به عزاداری
بپردازند که این مکان ها اغلب به زائران پیاده اختصاص داده شده است.
بیدخور با اشــاره به ظرفیت های اقامتی موجود عنــوان کرد :با کمبود
اقامتگاه های مختلف در این شــهر مواجه نیستیم و تاکنون توانسته ایم
تمامی گردشــگران و زائران را در این شهر اسکان دهیم و برای افزایش
ظرفیت در حال حاضر ۲۷۶واحد رسمی گردشگری در استان خراسان
رضوی در حال ساخت داریم که در انها زائرسراهای ارزان قیمت با هدف
جذب بیشتر گردشگر نیز وجود دارد.
مدیرکل همکاری های فرهنگی و امور ایرانیان خارج از کشور خبر داد:
میزبانی تهران و قزوین از هفته فرهنگی روسیه
مدیــر کل همکاری های فرهنگی و امــور ایرانیان
خارج از کشــور از برگزاری هفته فرهنگی روســیه
در ایران و در شــهرهای تهــران و قزوین خبر داد و
گفت :این رویداد فرهنگی و هنری با حضور مسئوالن
ایران و روســیه افتتاح خواهد شد .محمد علی کیانی
روز یکشــنبه در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایرنا
با اشــاره به جزئیات و روند برگزاری هفته فرهنگی
روســیه در ایران ،گفت :در چارچوب توســعه روابط
و همکاری هــای فرهنگی ایران و روســیه( ،ابان ماه
جاری) میزبــان هفتــه فرهنگی روســیه در ایران
هستیم .شهرهای تهران و قزوین ،در فاصله روزهای
۱۸تا ۲۳ابان با حضور مقامات فرهنگی دو کشــور
و ســفرا و دیپلمات های خارجی مقیم ایران میزبان
هفته فرهنگی روســیه در ایران هستند .وی با بیان
این که برگزار کنندگان این برنامه سازمان فرهنگ و
ارتباطات اسالمی و وزارت فرهنگ فدراسیون روسیه
هســتند ،گفت :در اجرای برنامــه از همکاری بنیاد
فرهنگی هنری رودکی ،مجموعه فرهنگی و تاریخی
نیــاوران ،نهادهای فرهنگی شــهر قزوین ومجموعه
روس کنسرت روســیه بهره می گیرند .کیانی ،گفت :
در این رویداد ،نمایشــگاه هنرهای سنتی روسیه به
میزبانی مجموعــه فرهنگی و تاریخی کاخ نیاوران از
تاریخ ١٩ابان ماه به مدت چهار روز برگزار می شود.
بــه گفته مدیــر کل همکاری های فرهنگــی و امور
ایرانیان خارج از کشور ،برگزاری هفته فرهنگی بین
کشورها باالترین ســطح روابط فرهنگی دو کشور را
نشــان می دهد که در شهریور ماه سال گذشته هفته
فرهنگی جمهوری اسالمی ایران در روسیه برگزار شد.
کیانی ادامه داد :در طول برگزاری هفته روســیه در
ایران ،برنامه های مختلفی از سوی گروه های موسیقی
و هنرمندان روسی در زمینه صنایع دستی ،نقاشی و
...اجرا می شود و محصوالت روسی نیز به نمایش در
خواهند امد .مراسم افتتاح این برنامه امروز روز شنبه
۱۸ابان ســاعت ١٥در تاالر وحــدت خواهد بود .و
برگزاری نمایشگاه هنرهای سنتی روسیه در مجموعه
فرهنگی و تاریخی کاخ نیاوران از تاریخ ١٩ابان ماه
به مدت چهار روز برگزار می شود.
روابط فرهنگی ایران و روسیه در یک نگاه
روابط میان ایــران و روســیه از قدمتی چهار صد
ساله برخوردار است.موافقت نام ه فرهنگی میان ایران
و روســیه که در سال ۱۳۴۵به امضا رسید،هم اکنون
ی برای فعالیت های دو کشور
نیز پایه قانونی مناســب
می باشد.تا پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی،این
قرارداد بیشتر مبنای فعالیت های گسترده روسیه در
ایران بود ولی با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی،زمینه
ظهور مبــادالت فرهنگی دوجانبه پدید امد .در طول
دهه نود میالدی روابط فرهنگی دو کشــور گسترش
ع زمانی ۱۳۷۸و گشــایش
داشــت.درعین حال مقط
رایزنی فرهنگی جمهوری اســامی ایران در روسیه
نقطه عطفی در فعالیت های فرهنگی ایران در روسیه
به شــمار می اید .هر دو کشــور دارای ظرفیت های
گسترده فرهنگی هستند که این ظرفیت ها می تواند
در خدمت منافع و اهداف مشــترک در ســطوح دو
جانبه ،منطقه ای و بین المللی بکار گرفته شود.
روابطفرهنگی ایران و روســیه ،روابطی دوسویه و
بر پایهتســاوی ما بین طرفین است که در ان ،هیچ
یک بر دیگری غالب نیست .بدیهی است که در طی
گذشت زمانی طوالنی ،ممکن است سطح تاثیر یکی
از کشــورها بر فرهنگ کشــور مقابل تغییر کند ،اما
بــه طور کل ،این تاثیر از هر دو ســو بــه یک اندازه
بزرگ و پراهمیت اســت .ه لطف سیاســت فرهنگی
دو کشــور ،امکان اعتماد دوسویه فراهم شد که این
امر بــه همکاری نزدیک منتهی میگردد .سیاســت
اتخاذ شده توسط جمهوری اسالمی ثابت میکند که
ایران به جز اســتقرار روابط صلحامیز و ســازندهی
بنیان شــده بر اساس اصول برابری و احترام متقابل،
هدفی با محوریت گســترش تاثیــرات ایدئولوژیکی
ندارد .همانطور که پیشتر گفته شد ،روابط اقتصادی
و سیاســی شــکل گرفته ،فعاالنه درجهت گسترش
روابط فرهنگی مورد اســتفاده قرارگرفتند .اما سخن
گفتن پیرامــون واکنش متقابل فرهنگها در معنای
جهانی ان بسیار پیچیدهاست ،چرا که اشکال مختلف
ان در تمامــی ســطوح خودنمایــی نمیکنند .طی
سال های گذشته رفت و امدهای دو طرفه و برگزاری
و فعالیت هــای فرهنگی و هنری بــه ویژه هفته های
فرهنگــی و فیلــم ،روزهای فرهنگی انجام شــده و
در حال انجام اســت .در این مــدت رفت و امدهای
مسئوالن و اهالی فرهنگ و هنر به دو کشور نیز روند
صعودی به خود گرفته و فعالیت هایی نیز انجام گرفته
و در دســت اقدام اســت از این رو اینگونه فعالیت ها
و تعامــات میان دو کشــور در نتیجه به توســعه و
گســترش روابط فرهنگی و هنری دو کشــور منجر
خواهد شــد .برگزاری هفته های فرهنگی طی چند
ســال گذشته در روسیه و متقابال هفته های فرهنگی
روســیه در ایران نیز بر اســاس تفاهم نامه های امضا
شده میان مســئوالن و وزرای فرهنگی دو کشور به
ویژه طی چند ســال گذشــته انجام شده و می شود.
تمام مجموعه اقدامات و فعالیت های در این راستا با
تالش و همت ســازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی،
وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی و همچنین اداره
کل همکاری های فرهنگی و امــور ایرانیان خارج از
کشور و رایزنان فرهنگی مستقر در کشورهای مقصد
و همکاری ســفارتخانه های ایران در ان کشــورها و
متقابال در ایران انجام و پیگیری می شود.
وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی می گوید :چند
پیشنهاد برای چارت وزارتخانه میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی تهیه شده و در حال رفت و برگشت با سازمان استخدامی است
تا بتوان ان را زودتر نهایی کرد .بعد از کش وقوس های فراوانی که برای
وزارتخانه شدن دستگاه عریض و طویل «میراث فرهنگی»« ،صنایع
ت و امدهای زیادی که
دستی » و «گردشــگری» وجود داشت و رف
سرانجام این سازمان را به دستگاهی با قدری قدرت بیشتر تبدیل کرد،
در دوم مهر امسال ولی تیموری -معاون گردشگری وزارتخانه میراث
فرهنگی ،گردشگری و صنایع دســتی -در استانه فرا رسیدن روز
جهانی جهانگردی ،در نشست خبری این روز جهانی ،درباره ی ایجاد
ساختار این وزارتخانه اعالم کرده بود؛ «ساختار اتی این وزارتخانه به
مطالعه بیشتر نیاز دارد و در لحظه نمی توانیم درباره ان تصمیم بگیریم.
مجلس هم یک سال وقت داده است ساختار مناسب تعیین شود».
اکنون بعد از گذشــت سه ماه از تصویب ایجاد وزارتخانه ،علی اصغر
مونسان -نخستین وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
درباره ی روند تهیه چارت وزارتخانه به کجا رســیده است ،می گوید:
قانون یک ســال به وزارتخانه میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی فرصت داده تا با اماده کردن چارت ،شرح ماموریت های جدید
را مهیا کرده و برای تصویب به مجلس شورای اسالمی تقدیم کند..
او ادامه می دهد :در حال حاضر نیز چند پیشنهاد برای تهیه ی چارت
تهیه شــده و در حال رفت و برگشــت با سازمان استخدامی کشور
درباره ی ان هستیم ،امیدواریم به زودی بتوانیم چارت را نهایی کنیم.
ایران چشمانش را روی ۳۰۰میلیون دالر
افغانستانبسته
یک مقام وزارت بهداشت افغانستان گفت :گردشگران افغانستانی
ساالنه حدود ۳۰۰تا ۴۰۰میلیون دالر در خارج از کشور خرج درمان
می کنند اما ایران به ارزش این بازار توجهی نشان نمی دهد و افغان ها
را همچنان در حد کارگران ساختمان می بیند .وحید مجروح ،مشاور
امور بین الملل وزارت صحه عامه (بهداشت) افغانستان که تازگی به
ریاست مرکز توسعه گردشگری سالمت کشورهای اسالمی انتخاب
شده اســت ،ارزش بازار توریسم سالمت افغانستان را حدود ۳۰۰تا
۴۰۰میلیون دالر دانست و اظهار کرد :افغانستانی ها ساالنه این حجم
از سرمایه را به کشورهای همسایه از جمله هندوستان انتقال می دهند،
درحالی که ایران به ان توجهی نشــان نمی دهــد .او که بر ضرورت
همکاری و نزدیکی بیشتر دو کشــور ایران و افغانستان تاکید دارد،
درباره دالیل سفر کمتر افغانستانی ها به ایران برای درمان ،گفت :دالیل
مختلفی وجود دارد؛ نخست ضعف در معرفی ظرفیت های درمانی
ایران در افغانستان است .ایران تا کنون نتوانسته ظرفیت های خود را در
بازار افغانستان درست معرفی و ارائه کند .مساله دیگر ذهنیت جامعه
ایران و افغان نسبت به یکدیگر است ،همچنان مالحظات فرهنگی
وجــود دارد که باید به ان توجه کرد .وی تاکید کرد :باید نگاهی که
بیست سال قبل به کارگر افغان وجود داشت با افغانستانی که حاال به
قصد درمان به ایران سفر می کند ،اصالح شود .مجروح گفت :تاکید
مکرر می کنیم که افغانستان کشور بیست سال قبل نیست و افغان ها
اینک فرصت های زندگی بهتر و توان اقتصادی باالتری دارند .حتی
در گذشته هم افغان هایی که به ایران سفر می کردند نماینده قاطع
کل جامعه این کشور نبودند .مشاور امور بین الملل وزارت بهداشت
افغانســتان با بیان این که دو ملت ایران و افغانستان باید همدیگر را
واقع بینانه تر بشناسند ،افزود :دو ملت تقریبا در یک سطح هستند ،در
نتیجه می توانیم دوستان خوبی باشیم .از سویی فکر می کنم ارزش
اقتصادی بازار توریسم سالمت افغانستان ،فرصت بسیار خوبی برای
همکاری های مشترک و انگیزه ای برای محکم تر شدن پیوند دو کشور
است .در حقیقت توریسم سالمت نوعی دیپلماسی است که دو کشور
را به یکدیگر نزدیک می کند .او درباره محدودیت احتمالی ویزا بر سر
راه ســفر گردشگران افغانستانی به ایران ،اظهار کرد :ویزا در گذشته
چالشی برای سفر افغان ها به ایران بود اما در یک سال گذشته سفارت
ایران در کابل تالش های زیادی انجــام داد تا صدور ویزا برای اتباع
افغانستانی اسان شود .در مقابل صدور ویزای هند برای افغان ها مشکل
شده؛ شرایطی که فرصتی را برای دوستان ایرانی فراهم کرده است.
مجروح با اشاره به این که هزینه مقرون به صرفه سفر درمانی افغان ها
به هندوستان باعث شده این کشور با وجود دشواری هایی که در صدور
ویزا دارد اما در مقایســه با ایران بیشتر در اولویت سفر گردشگران
افغانســتان باشد ،گفت :این دیدگاه دقیقا درست است و هر از چند
گاهی هم با دوستان ایرانی مطرح می شود ،هر چند ان ها این موضوع
را قبول ندارند .اصالح این ذهنیت حتی اگر خالف باور باشد ،به تالش
بیشتر جامعه ایرانی نیاز دارد.
4
اخبار
ابشار اب سفید الیگودرز ثبت ملی شد
مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی لرستان
گفت :ابشار اب سفید الیگودرز به شماره ۵۳۴در فهرست میراث
طبیعی کشور ثبت شد .سید امین قاسمی در جمع خبرنگاران
افزود :مراتب ثبت این اثر در فهرســت اثار طبیعی ملی توسط
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دستی به استاندار
لرستان ابالغ شده است .وی اظهار داشت :در اجرای تبصره ماده
۲قانون تشکیل ســازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور
پرونده ثبت ملی ابشــار اب ســفید الیگودرز تهیه و در نهایت
به شــماره ۵۳۴در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت
رسید .وی تصریح کرد :با انجام این مهم ،تعداد اثار طبیعی ثبت
شده لرستان در فهرست ملی به عدد ۳۳رسیده است .ابشار اب
سفید ،معروف به عروس زیبای ابشارهای ایران در جنوب شرقی
استان لرستان و در دامنه های کوه های زاگرس واقع و دسترسی
به ان با جاده شــهر الیگودرز امکان پذیر است .ارتفاع ابشار ۷۰
متر و عرض تاج ان در فصل پر ابی حدود ۸متر می باشــد که
به رود رودبار لرستان می پیوندد و سرانجام به دز می ریزد .ابشار
اب سفید در دره های تاریک در اثر فعالیت های زمین شناختی
و فرسایش توسط اب در چندین هزار سال پدید امده است .اب
ابشار با هوا مخلوط شده و بر اثر برخورد با سنگ ها حباب های
سفیدی را تشکیل می دهد ،این حباب های سفید باعث می شوند
ابشــار به رنگ سفید دیده شود و به همین دلیل نام اب سفید
را بر روی ان گذاشــته اند .ابشار اب سفید به زبان محلی های
لرستان به “او اسبید” مشهور است و به نام های دیگری همچون
ابشار سفید اب و ابشار سفید هم نیز شناخته شده است.
یک هزار توریست به مرکز درمان
ناباروری جهاد دانشگاهی قم
مراجعه کردند
معــاون پژوهش جهاد دانشــگاهی قم گفت :در یک ســال
گذشــته یک هزار توریســت بین المللی برای درمان به مرکز
درمان ناباروری جهاد دانشــگاهی این استان مراجعه کرده اند.
لیال ناصرپــور افزود :صنعت گردشــگری در دنیا جزو یکی از
صنایع بسیار مهم اســت و با توجه به ارزاوری نگاه ویژه ای به
این صنعت می شود .وی اضافه کرد :استان قم به دلیل موقعیت
مذهبی ،ســاالنه پذیرای توریسم های بســیاری از کشورهای
مختلف به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس می باشد .وی بیان
کرد :مرکز ناباروری جهاد دانشگاهی قم بیش از ۱۵سال سابقه
دارد و خدمات خوبی به مراجعان ارائه می دهد و سال گذشته
با اخذ مجوز «ای پی دی» توریســم ســامت را ساماندهی
نمودیم تا به صورت استاندارد به این موضوع بپردازیم .ناصرپور
افزود :بر اساس این طرح ،با رعایت استانداردهای الزم ،بخش
بین المللی مرکز ناباروری راه انــدازی و مجوز پذیرش بیماران
بین المللی در چارچوب خاصی دریافت شد .وی بابیان این که
بیماران خارجی بعد از شهروندان قم و استان مرکزی ،بیشترین
تعداد مراجعه کنندگان را شــامل می شود ،افزود :این مراجعان
از کشــورهایی ازجمله عراق ،افغانســتان ،عمان ،عربســتان،
اذربایجــان ،المــان ،فنالنــد و امریکا به ایــن مرکز مراجعه
می نماینــد .وی ادامه داد :با توجه به پایین بودن هزینه درمان
بیماران در ایران نسبت به سایر کشورها و به ویژه وجه اسالمی
شهر قم ،مراجعه کنندگان بسیاری از کشورهای عربی و اروپایی
مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی قم را انتخاب می کنند.
معاون پژوهش جهاد دانشــگاهی قم با اشاره به این که درصد
موفقیت در تمام دنیا بین ۲۵تا ۳۰درصد اســت ،خاطرنشان
کرد :میانگین موفقیت سال گذشته مرکز درمان ناباروری جهاد
دانشــگاهی قم ۴۵ ،درصد بود که باالتــر از میانگین جهانی
می باشــد و از دالیل مهمی است که بیماران جذب این مرکز
می شوند .وی با تاکید بر این که در تالش هستیم فرایند جذب
توریســم را قوی تر نماییم ،گفت :باید بتوانیم با کشــورهایی
همچــون ترکیه که صنعت فعالی در زمینه توریســم درمانی
دارد ،رقابت نماییم .ناصرپور بیان کرد :معاونت پژوهش جهاد
دانشگاهی قم طرحی با عنوان «ساماندهی گردشگری سالمت»
را در چارچوب اقتصاد مقاومتی به استانداری ارائه داده و هدف
از این طرح معرفی ظرفیت های قم به اتباع کشــورهای دیگر
است .وی افزود :قم باید به عنوان پایگاه گردشگری سالمت در
کشور معرفی شود و تعداد جذب توریسم افزایش یابد.
۱۰۹۰تخت به ظرفیت اقامتی هتل های
اذربایجان شرقی اضافه می شود
مدیــرکل میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی
اذربایجان شــرقی ،گفت :با تکمیــل پروژه های در حال اجرا،
۱۰۹۰تخت به ظرفیت هتل های اســتان افزوده خواهد شد.
“مرتضی ابدار “ روز یکشــنبه در جمع خبرنگاران با اشاره به
اجرای ۱۱هتل ۳ستاره در استان ،گفت :این هتل ها در راستای
توســعه و تقویت ظرفیت های گردشگری در ۶شهرستان در
حال احداث اســت .وی افزود :این تعداد هتل با ظرفیت ۴۶۱
اتــاق و مجموع ۱۰۹۰تخت اقامتی اجرا می شــود .مدیر کل
میراث فرهنگی اســتان به میزان ایجاد اشــتغال پروژه های
مذکور در اســتان نیز اشــاره کرد و گفت :بــا اتمام و اغاز به
فعالیت انها برای ۳۵۶نفر اشتغال مستقیم ایجاد می شود .وی
حجم کل سرمایه گذاری هتل های در حال احداث اذربایجان
شــرقی را افزون بر ۲۰۵میلیارد تومــان عنوان کرد .ابدار در
خاتمه حرکت در مســیر جذب و هدایت ســرمایه گذاران در
فرصت های سرمایه گذاری صنعت گردشگری به ویژه مناطق
نمونه گردشگری استان را امری اجتناب ناپذیر خواند و گفت:
این هتل های ســه ســتاره در ۶شهرستان استان ،از جمله ۲
هتل در تبریز ۵ ،هتل در جلفا و در هر کدام از شهرستان های
مراغه ،خسروشــهر و هادیشهر یک هتل در حال احداث است.
ظرفیت اقامتی هتل و سایر مراکز اقامتی اذربایجان شرقی در
حدود ۱۰هزار تخت است.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
اعتبار ملی بلندترین برج اجری دنیا کاهش یافت؛
مداخله در اجرای پلن «برج قابوس»
زهرا بهرامی| بلندترین برج اجری دنیا هم اکنون اسیر بی مهری هاست
و متولیان تالش دارند با محوطه ســازی اطراف برج و ســاخت «پرنده
قابوس» بخشی از کم توجهی ها نسبت به این اثر جهانی را جبران کنند.
هفت سال پیش بود که بلندترین برج اجری دنیا و یکی از ارزشمندترین
اثار معماری دوره اسالمی در گلستان در سی و ششمین اجالس کمیته
میراث جهانی یونســکو ثبت جهانی شــد و حاال این اثر جهانی اســیر
بی مهری هاســت .اثری که انتظار می رفت با ثبــت جهانی بتواند بیش
از پیش زمینه جذب گردشــگران داخلی و خارجی در اســتان را فراهم
کند هم اکنون اســیر بی مهری اهالی بومی اســت .یک شهروند گنبدی
گفت :هیچ ارتباط معناداری بین شــهروندان با ایــن اثر جهانی وجود
ندارد و پس از ثبت جهانی برج قابوس اتفاق خاصی را شــاهد نیستیم.
محمد بردی زاده افزود :دیوار پارک شــهر (محوطه اطراف برج) ارتباط
اثر جهانی را با شــهر قطع کرده و این دیوار هرچند از نظر ارتفاع کوتاه
اســت اما دیوار بلند بی توجهی به این بنا را هرروز بلندتر می کند .وی با
اشــاره به اینکه پس از گذشت چندین سال از ثبت جهانی برج قابوس
هنوز ارتباط بین شهر و مردم با اثر جهانی برقرار نشده است ،ادامه داد:
نگاه متولیان به محوطه ســازی در برج قابوس معطوف شده است و در
حالی که باید نگاه ها به سمت معرفی اثر و اشتی دادن شهروندان با این
اثر جهانی معطوف شــود .این شــهروند گنبدی اضافه کرد :اکثر مردم
این شــهر نمی دانند ثبت برج قابوس به عنوان یک اثر جهانی چه نقش
و تاثیری در شــهر و اســتان دارد در این شرایط انتظار زیادی است که
بخواهیم ان ها در حفاظت ،معرفی و احیاء این اثر جهانی نقش داشــته
باشــند .پس از ثبت جهانی برج قابوس و راه انــدازی پایگاه جهانی این
اثــر ،پلن مدیریتــی و برنامه های کوتاه ،میــان و بلندمدت و همچنین
چشــم اندازها و افق پیش روی این اثر جهانی تدوین شــده بود .با وجود
انتقادهای موجود در معطوف شــدن نگاه متولیان به محوطه سازی برج
قابــوس و غفلت از معرفی این اثر جهانــی اخرین وضعیت اجرای پلن
مدیریتی برج را از مدیر پایگاه جهانی برج قابوس جویا شدیم.
کاهش اعتبار ملی برج قابوس در سالجاری
عبدالمجید نورتقانی اظهار کرد :ســال گذشته مالی ( )۹۷برج قابوس
حــدود یک میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان اعتبار ملی و به همین میزان
اعتبار اســتانی داشت که با این اعتبار ســاماندهی محوطه انجام شد و
هم اکنون در مرحله اجرای فاز دوم محوطه ســازی شــامل روشنایی و
تاسیسات الکتریکی هستم .وی با اشاره به اینکه ساماندهی محوطه برج
قابوس در چهار فاز اجرا می شــود ،افزود :هرچند این اثر ســال گذشته
مالی اعتبارات ملی خوبی داشــت اما پس از وقوع سیل در اوایل امسال،
اعتبارات ملی به سمت بخش های سیلزده هدایت شد و بودجه ملی برج
حداقل بود .ما برای برقــراری ارتباط اجتماعی با اثر تالش کرده ایم اما
ارتباط اجتماعی پروسه زمان بَری است و تاکنون با چند ارگان تفاهم نامه
نوشــته ایممدیر پایگاه جهانی برج قابوس ادامه داد :امســال اعتبار ملی
تخصیــص یافته به برج در حد حقوق پرســنل و حــدود ۲۰۰تا ۳۰۰
میلیون تومان بوده است .نورتقانی همچنین درخصوص دیگر برنامه های
پلــن مدیریتی این اثر جهانی توضیح داد :یکی از موضوعاتی که در پلن
مدیریتی دیده شــده بود تهیه طرح جامع مرمتی اثر است تا بر اساس
ان کار را پیش ببریم .وی با این توضیح که منتظر تخصیص اعتبار ملی
هســتیم که پروژه ها را کامل کنیم و بتوانیم طرح مرمت جامع را پیش
ببریم ،راجع به انتقادها در مورد برقرار نشدن ارتباط اجتماعی شهروندان
با برج قابوس بیان کرد :مــا برای برقراری ارتباط اجتماعی با اثر تالش
کرده ایم اما ارتباط اجتماعی پروســه زمان بَری اســت و تاکنون با چند
ارگان تفاهم نامه نوشته ایم .وی تصریح کرد :اموزش و پرورش یکی از
ارگان های حیاتی است؛ با رویکرد «میراث برای ایندگان» تالش داریم
اموزش و اگاهی رســانی به شــهروندان را از مقاطــع خیلی پایین اغاز
کنیم و هم اکنون بخشــی از کالس های اموزشی در حوزه میراث توسط
کارشناسان میراث فرهنگی در بازدیدهای علمی و اموزشی دانش اموزان
از برج قابوس انجام می شــود .مدیرپایگاه برج جهانی قابوس اضافه کرد:
اخرین مرمت در برج قابوس در ســال ۱۳۱۸انجام شــده و این مرمت
نیاز به نگهداری و تجدید بندکشــی دارد که داربست ها برای انجام ان
بسته شده است.
ساخت ربات «پرنده قابوس»
وی همچنین از تالش برای ساخت ربات پرنده قابوس خبر داد و گفت:
از طریق معاونت علمی و پژوهشی رئیس جمهور پیگیر تخصیص اعتبار
هســتیم تا ربات پرنده قابوس ساخته شود تا بخشی از مرمت ،پایش و
اسکن حرارتی و ...توســط این ربات انجام شود .صحبت های نورتقانی
گویای ان بود که اجرای محوطه سازی و پیگیری برای تخصیص اعتبار
ســاخت ربات پرنده قابــوس از اولویت برنامه های برج قابوس اســت و
تــوپ کم توجهی به برقراری ارتباط اجتماعی بــا این اثر جهانی که در
برنامه کوتاه مدت پلن مدیریتی برج قابوس دیده شده در زمین میراث
فرهنگی و پایگاه جهانی اســت اما یک کارشناس حوزه میراث فرهنگی
معتقد است اگر برنامه ها بر اساس پالن مدیریتی پیش نرود نمی توان
گفت میراث یا پایگاه جهانی به تنهایی مقصر است .مردم باید بدانند
چه اتفاقی قرار است بیفتد و تفهیم شود که شهر گنبدکاووس ماهیت
و هویــت اصلی خود را باید از برج قابوس بگیردجاوید ایمانیان اظهار
کرد :برنامه ها و پلن مدیریتی برج تعریف شده و برنامه ها باید بر اساس
پلن و اکشــن پلن مدیریتی اجرا شود اما اگر این اتفاق نیافتاد نمی توان
گفــت میراث یا برج به تنهایی مقصر اســت .وی تاکیــد کرد :یکی از
بحث های مهم پلن مدیریتی برج معرفی و شناخت مردم است؛ در این
پلن مدیریتی به اقداماتی که برای معرفی ،شناخت و اگاهی رسانی به
مردم و نهادهای دولتی نیاز است اشاره شده و در گام نخست نیاز است
قبل از اجرای هر طرح ،برنامه و اقدامی ان را برای مردم ،سازمان های
مــردم نهاد و نهادهای دولتی بازگو کنیم .مدیر ســابق پایگاه جهانی
برج قابوس متذکر شــد :مردم باید بدانند چه اتفاقی قرار است بیفتد
و تفهیم شــود که شــهر گنبدکاووس ماهیت و هویت اصلی خود را
باید از برج قابوس بگیرد؛ اگر این نگاه وجود نداشــته باشد هرگونه
طرح و برنامه ای به نتیجه نمی رســد؛ در واقع باید محوریت توسعه
شــهر در برج قابوس اتفاق بیفتد .وی افزود :اگر برنامه ها بر اساس
پلن مدیریت پیش نرود یک دستگاه به تنهایی مقصر نیست ،شاید
فرمانداری ،اســتانداری و یا مردم خوب عمل نکرده اند؛ نیاز است
جایگاه تمام دســتگاه های دولتی و مردم و همچنین سازمان های
مردم نهاد و رسانه دیده و بررسی شود.
دخالت مدیران استانی در تعیین اولویت ها
ایمانیــان ادامه داد :اولویت اجــرای برنامه ها در پلن مدیریتی
دیده شده؛ نمی خواهم بگویم محوطه سازی جزو اولویت ها برای
برج قابوس هســت یا نه؛ وقتی یک اثر جهانی می شــود خیلی
برنامه ها نیاز است اجرا شــوند مث ً
ال در کنار محوطه سازی کار
پژوهشی هم نیاز است اما مدیران استانی نباید دخالت کنند.
وی اضافه کرد :پایگاه های ملی و جهانی مســتقل هستند اما
متاســفانه در تمام کشــور مدیران اســتانی در روند کارها و
برنامه های پایگاه های ملــی و جهانی دخالت می کنند و این
مداخالت تمام چشم اندازها ،برنامه ها و اهدافی را که برای اثر
جهانی در نظر گرفته شده بهم می ریزد .این
دکتــرای مرمت بناهای تاریخی تاکید کرد :برای رســیدن به اهداف و
چشم اندازهایی که برای برج قابوس تعریف شده نیاز است پایگاه جهانی
برج مستقل عمل کند و بر اساس انچه در هیئت راهبردی مصوب شده
برنامه ها اجرایی شــود اما عم ً
ال این اتفاق کمتر انجام می شود .بلندترین
برج اجری جهان هم اکنون درحالی اســیر بی توجهــی اهالی بومی به
عنوان اثر جهانی است که متولیان هم به دلیل مداخالت مدیران استانی
بر اســاس پلن مدیریتی مصوب حرکــت نمی کنند و از برقراری ارتباط
اجتماعی این اثر با شهر گنبدکاووس غفلت کرده اند.
گنجینه فرعون طالیی به لندن رسید
نمایشگاه بزرگ «گنجینه مقبره توت عنخ
امون» پس از پایان نمایش موفقیت امیزش
در «پاریس» ،این بار در لندن برگزار می شود.
مجموعه ای عظیم از اثار مقبره « توت عنخ
امون» -فرعون مشــهور مصر -در ادامه
تور جهانی که برای نمایــش این مجموعه
در سراســر جهان ترتیب داده شده است،
در لندن نمایش داده می شــود .قرار است
پــس از اتمام این تور نمایشــی ،مجموعه
اثار مقبره « توت عنخ امون » برای همیشه
به «موزه بزرگ مصــری» در نزدیک اهرام
« جیزه» منتقل شود .پیش از لندن ،پاریس
میزبان بیش از ۱۵۰اثر باســتانی مقبره این
فرعون بود .طبق اخرین گزارش ها ،بیش از
۱.۳میلیون بلیت این نمایشــگاه در پاریس
به فروش رفــت و رکــورد پربازدیدترین
نمایشگاه تاریخ فرانسه که پیش تر به یکی از
نمایشگاه های هنری «لود مونه» تعلق داشت،
به نام نمایشگاه مصر باستان ثبت شد.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
سوخت ارزی در بازار گردشگری به پایان رسید
ل توریستی برای جذب گردشگر
۹مکم
اثر واقعی شــدن نرخ دالر در بازار گردشــگری ایران که از ســال گذشته به
شکل «موج کم سابقه ورود توریست خارجی» ظاهر شد و در نیمه اول امسال
ادامه یافت ،اکنون رو به کم شدن است و این بازار برای حفظ رونق ایرانگردی
خارجی ها به سیاست ها و اقدامات ابتکاری و اصالحی نیاز دارد .بررسی ها نشان
می دهد :سوخت ارزی ورود گردشگر خارجی تحت تاثیر ثبات نسبی نرخ دالر به
پایان رسیده است .سال گذشته به دنبال جهش قیمت ارز و کاهش شدید هزینه
سفر به ایران ،تعداد توریست های ورودی به کشور ۵۳درصد رشد کرد .نیمه اول
امسال اگرچه بازار ارز ،کاهش و ثبات را به خود دید؛ اما اثر سال قبل تغییرات
ارزی همچنان باعث تشویق گردشگران بین المللی برای سفر به ایران طی بهار
امسال شد؛ به طوری که ورود توریست به کشور در فصل اول امسال در مجموع
۴۱درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۹۷افزایش پیدا کرد .با این حال ،روند
کاهش نرخ رشد ورود توریست خارجی در بهار امسال ،در تابستان ادامه یافت
به طوری که در کل ۶ماه اول امسال رشد توریست خارجی نرخ ۲۶درصد را به
ثبت رساند .مطابق امارها ،از شدت افزایش توریست خارجی به کشور در ماه های
اخیر کم شده است .پیش بینی می شود در صورت تداوم وضعیت فعلی در بازار
دالر ،جذابیت هزینه ای بازار گردشگری ایران به رغم جاذبه های طبیعی این کشور
از بین برود .فعاالن بازار گردشــگری برای جلوگیری از توقف رونق ایرانگردی
خارجی ها ۹مکمل توریستی پیشنهاد کرده اند که الزم است دولت نسبت به
تحقق انها اقدام کند.
«استفاده از پتانسیل رشته های مختلف گردشگری در ایران»« ،ارائه پکیج های
ارزان سفر و اقامت در شهرهای توریستی کشور»« ،کاهش بهای بلیت پروازها»،
«متنوع کردن اقامتگاه هایی غیر از هتل های لوکس در مناطق مســتعد سفر
توریست خارجی»« ،تبلیغات هدفمند و مناسب ذائق ه کشورها درباره ایران در
رسانه های محلی کشورها»« ،معرفی ایران به عنوان ارزان ترین مقصد گردشگری
بین المللی»« ،اموزش نیروهای خدماتی در بازار گردشــگری»« ،اعالم صریح
ضوابط و عرف های گردشگری در ایران به کشورهای مبدا» و همچنین «تغییر
نگاه دولت به حوزه گردشــگری از یک حوزه فانتــزی و بی اثر به حوزه دارای
پتانســیل جایگزینی درامد نفت» مجموعه اقدامات پیشنهادی است .جذب
توریست خارجی برای تمامی کشورها از اهمیت ویژه ای برخوردار است .ایران
نیز با توجه به پتانسیل هایی که در زمینه گردشگری مذهبی ،گردشگری غذا،
گردشگری ماجراجویانه ،طبیعت گردی ،گردشگری تجربه محور و گردشگری
ورزشی دارد می تواند بیشترین جذب گردشگر خارجی را داشته باشد .اما تاکنون
از انها بهره برداری های الزم نشده که این امر نیازمند معرفی ایران به مقصدی با
پتانسیل باال در جهان است.
باید همزمان با استفاده از پتانسیل های موجود در حوزه جذب گردشگری و
جذب بیشتر توریست خارجی؛ زیرساخت های الزم برای انها را نیز توسعه داد.
بازار گردشگری برای توسعه زیرساخت ها نیز نیازمند سرمایه گذار است؛ اما برای
جذب سرمایه گذار خارجی نیز باید به انها ثابت شود که ایران شرایط مناسب برای
سرمایه گذاری را دارد و سرمایه گذاران در ان در زمان مشخص سود نیز کسب
خواهند کرد .در حال حاضر اغلب کشورها «گردشگری تجربه محور» -تجربه
مکان ها و شــرایطی که صرفا در یک منطقه خاص وجود دارد(-همانند حمام
سنتی ،بازار سنتی ،موسیقی محلی) را هدف اصلی جذب گردشگر برای خود
قرار داده اند که ایران در این حوزه از گردشــگری نیز دارای روستاها و شهرهای
بی شماری است که سنت ها و اماکن خاص فراوانی دارند .ایران با وجود پکیج های
گردشگری که دارد نسبت به کشورهای همجوار خود بسیار توریست پذیر است
و عالوه بر ان برای گردشــگران یک کشور بســیار ارزان به شمار می رود.زیرا با
وجود اینکه قیمت پروازهای داخلی بســیار گران است ،نرخ پروازهای خارجی
نسبت به بسیاری از کشورها بسیار ارزان است؛ اما قیمت هتل های ایران نسبت
به کشورهای همسایه کمی گران تر است که برای رفع این مشکل اقامتگاه های
دیگری همچون بوم گردی ها ،اقامتگاه های سنتی ،خانه مسافرها و ...در شهرها و
روستاهای مختلف ایجاد شده است که همین امر موجب ارزان شدن «بسته سفر
به ایران» شده است.
طبق امارها ورود توریست به کشور حدود ۳۰درصد رشد داشته که مهم ترین
علت ان تغییرات نرخ ارز است .هر چند مقامات دولتی حوزه گردشگری اصرار
دارند کاهش نرخ ارز را در افزایش ورود توریست خارجی به کشور بی اثر جلوه
دهند .مقامات می گویند اگر برای گردشگران مقصد رایگانی وجود داشته باشد
اما از نظر سالمتی ،امنیت ،تجهیزات گردشگری و ...مناسب نباشد؛ هرگز به انجا
سفر نخواهند کرد .بنابراین مالک اصلی گردشگران خارجی قیمت نیست؛ بلکه
هزینه سفر یکی از چند فاکتور تاثیرگذار بر انتخاب انها محسوب می شود .در حال
حاضر با وجود تحریم ها و شرایط سیاسی موجود سیاست جدیدی درخصوص
جذب گردشگرهای خارجی در پیش گرفت ه شده که طبق ان به ورود توریست از
کشورهای همسایه و همچنین دسترسی به بازارهای دوردست و جدید همچون
هندوستان ،افغانستان ،پاکستان ،بنگالدش و ...نیز پرداخته می شود.
بررسی ها درباره راهکارهایی که الزم است سیاست گذار حوزه گردشگری برای
جذب بیشتر توریست خارجی به کار بگیرد ،حاکی است :باید پکیج تبلیغاتی و
فیلم مستند با موضوع شناخت بهتر ایران که از نظر روانشناسی مطابق با ذائقه
توریست های کشورهای مختلف باشد تهیه و تولید شود .سپس ایران را به عنوان
یک مقصد ارزان معرفی کنیم؛ به طوری که گردشگران امریکایی و اروپای غربی
بدانند که با درامد حدود ۱۰روز خود می توانند یک هفته در ایران اقامت داشته
و از گردش در ان لذت ببرند و در این معرفی باید از پکیج های گردشگری که
زنجیره گردشگری در انها وجود دارد استفاده شود .گام دیگری که برای جذب
گردشگر باید برداشت مربوط به اموزش نیروی انسانی فعال در حوزه گردشگری
است؛ زیرا کمتر از ۵درصد از کلیه افرادی که در حوزه گردشگری مشغول به کار
هستند تحصیالت گردشگری و مرتبط با این حوزه دارند بنابراین باید برای ارائه
درست اداب و رسوم ایرانی همگام با قوانین بین المللی از نیروهای اموزش دیده
استفاده کرد تا بدانند توریست های خارجی به جای تقلید از اروپایی ها در ارائه
خدمات خواهان تغییر روند ارائه خدمات هستند.
گام چهارم مربوط به ایجاد قانون و مقررات داخلی برای میراث فرهنگی کشور
است تا گردشگران وروردی بدانند برای انجام چه کارهایی مجاز هستند و برای
انجام چه کارهایی ممنوعیت قانونی وجود دارد .و اخرین گام مربوط به ایجاد
یک دیدگاه مشترک بین مردم و دولت است که طی ان باید همه بدانند تنها راه
خنثی سازی تحریم نفتی و خروج از رکود اقتصادی؛ توسعه صنعت گردشگری
است و اقتصاد صرفا نفت نیست.
معاون سرمایه گذاری اداره میراث تهران:
ه سنتی» هستند
سرمایه گذاران تهرانی طرفدار ساخت «سفره خان
معاون ســرمایه گذاری اداره میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی تهران گفت :بیشترین درخواست سرمایه گذاران
گردشگری در تهران برای ایجاد «سفره خان ه سنتی» است.
امیر الهی با اشــاره به رشد موافقت های اصولی صادرشده
تاسیسات گردشکری در ســال ،۹۸اظهار کرد :در شش ماه
نخست امسال ۹۵ ،پرونده درخواستی برای ایجاد تاسیسات
گردشــگری مورد بررسی کارشناســی قرار گرفت که از این
تعداد ،میزان ۶۵پرونده مورد موافقت قرار گرفت .به گفته او،
سال گذشته ،کل موافقت های اصولی صادرشده ۷۱مورد بود
که این امار در مقایسه با امار شش ماه امسال ،از ۹۰درصد
رشد حکایت دارد.
الهــی افزود :بیشــترین موافقــت اصولی صادرشــده به
شهرســتان های تهران ،اسالمشــهر و رباط کریم اختصاص
داشته اســت .همچنین شهرستان های شــمیرانات ،دماوند،
شهریار در اولویت های بعدی قرار دارد.
معــاون ســرمایه گذاری و برنامه ریــزی اداره کل میــراث
فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان تهران بیشترین
درخواست های ایجاد مراکز گردشگری از سوی سرمایه گذاران
را به ترتیب سفره خانه های سنتی ،مجتمع های گردشگری و
مراکز بوم گردی ذکر کرد.
افتتاح ۷۵۰پروژه گردشگری تا پایان دولت دوازدهم
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی گفت« :درحالی که همــه مولفه های تهدیدکننده
گردشــگری را یکجا داریم ،بازهم در این صنعت رشد داشــتیم .سال گذشته ۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر
گردشــگر وارد کشــور شدند و طی شش ماهه امســال نیز حدود ۵میلیون نفر که با ۲۶درصد رشد در
این زمینه روبه رو بودیم؛ امیدواریم تا پایان ســال به رقم ۱۰میلیون گردشگر ورودی دست پیدا کنیم».
دکتر علی اصغر مونســان کــه به همراه جمعی از معاونان و مدیران وزارت میراث فرهنگی ،گردشــگری و
صنایع دســتی روز یکشنبه ۱۲ابان با اعضای فراکســیون مستقلین والیی مجلس شورای اسالمی دیدار
کرد ،میزان درامدزایی مســتقیم از محل ورود گردشگران را در سال گذشته ۱۱میلیارد و ۸۰۰میلیون
دالر و به صورت غیر مستقیم چیزی بیش از سه برابر این عدد اعالم کرد و گفت« :سند توسعه گردشگری
اماده و به کمیسیون های فرعی ارائه شده و به زودی پس از بررسی در کمیسیون اصلی در دولت به سند
رســمی تبدیل و ابالغ خواهد شــد ».وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی با تاکید بر اینکه از
لوگو و شــعار محوری گردشگری در قالب برند ملی گردشگری در دهه مبارک فجر رونمایی خواهد شد،
درباره پروژه های این حوزه گفت« :هم اکنون ۲۷۰۰پروژه در دست اجرا داریم که ۴۰۵پروژه ان مربوط
بــه هتــل و ۱۵۴هتل ان ۴و ۵ســتاره خواهد بود که تا پایان دولت دوازدهــم ۷۵۰پروژه را که ۲۳۶
پروژه ان هتلی اســت به بهره برداری می رسانیم ».مونسان خاطرنشــان کرد« :در دو سال گذشته روی
بوم گردی هــا تمرکز کردیم و به تازگی هم روی بوتیک هتل ها کار می کنیم تا با مرمت خانه های تاریخی
به دست مردم طبق استانداردهای هتل های ۴و ۵ستاره ،بخشی از کمبود فضاهای اقامتی جبران شود
و از این مسیر هم کسب و کارهای خوبی شکل بگیرد و هم اشتغال زایی شود که در این حوزه هم اکنون
در چند استان از جمله تهران چنین هتل هایی راه اندازی شده که ضریب اشغال خوبی نیز داشته است».
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی در بخش دیگری از سخنانش گفت« :در وزارتخانه ای
مشــغول به خدمت هستیم که گســتره زیادی دارد .تاکنون از بیش از ۲۶۰شهر و روستا بازدید کرده ام.
در پی راه اندازی بازارچه های دائمی در همه استان ها هستیم ،اما بودجه اندک مانع این کار شده است و
از انجا که هنرمندان و صنعتگران ما عمدتا در فضای مجازی بازاریابی و فروش خود را انجام می دهند در
پی توسعه مارکتینگ در فضای مجازی هستیم».
اخبار
5
نمایشگاه دستاوردهای وقف با حضور
وزیر میراث فرهنگی و رئیس سازمان
اوقاف گشایش یافت
به مناســبت گرامیداشت هفته وقف نخســتین نمایشگاه
دستاوردهای وقف با حضور وزیر میراث فرهنگی ،گردشگر ی
و صنایع دستی و رئیس سازمان اوقاف و امورخیریه و جمعی
از مسئولین کشوری گشایش یافت .این نمایشگاه که روز شنبه
در محل ساختمان موزه ملی ایران برپا شد ،با حضور علی اصغر
مونسان و حجت االسالم و المسلمین سید مهدی خاموشی و
جمعی از مسئولین کشوری گشایش یافت .در این نمایشگاه
که به مدت یک هفته در محل ساختمان هنر دوران اسالمی
مجموعه موزه ملی برپا شــده ،اخرین دستاوردهای وقف به
نمایش گذاشته شده است .در این نمایشگاه ۲۰غرفه در قالب
تجهیزات پزشکی ،انواع بذر کشاورزی ،پرتو تشخیص پزشکی،
نشــریات علمی و انواع داروهای پپتید و اخرین دستاوردهای
وقف جهت بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است .رئیس
ســازمان اوقاف و امور خیریه نیز در حاشــیه گشــایش این
نمایشگاه گفت :وقف ریشــه در فرهنگ اسالمی ایران دارد و
این مهم می تواند در قالب زمینه های مختلف باشــد .حجت
االســام والمسلمین سید مهدی خاموشــی موضوع وقف را
دارای مســیر بسیار روشنی عنوان کرد و افزود :وقف می تواند
در زمینه های معنوی ،مادی ،علمی ،اموزشی ،عتبات عالیات و
دیگر مسائل باشد .وی با بیان اینکه هم اکنون موقوفات کشور
به حدود ۲۰۰هزار موقوفه رسیده است ،اظهار داشت :باید با
همکاری میراث فرهنگی و سازمان اوقاف در حفظ و نگهداری
این موقوفات بهترین راه کارهای علمی را ارایه داد و در حفظ
و نگهداری انها کوشا باشیم .وی تصریح کرد :از دیگر مسائلی
که هم اکنون به دنبال ان هستیم ایجاد و راه اندازی صندوق
وقف پول است که برای راه اندازی ان نیازمند راهنمایی و ارائه
راهکارهای مناسب از ســوی علما ،ایات عظام و دانشگاهیان
هســتیم .در پایان این مراسم تفاهم نامه همکاری فی مابین
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی و رئیس
سازمان اوقاف و امور خیریه به امضا رسید.
امادگی افریقای جنوبی برای تبادل
گردشگر با استان کرمان
سفیر افریقای جنوبی در ایران با اشاره به ظرفیت گردشگری
استان کرمان گفت :این کشــور اماده همکاری با اژانس های
مســافرتی کرمــان برای تبادل گردشــگر و افزایش ســطح
همکاری ها اســت‘ .ویکا کومالوبا’ روز شنبه در حاشیه بازدید
از باغ شاهزاده ماهان و بازار بزرگ کرمان در جمع خبرنگاران
با تاکید بر اینکه کشــور افریقای جنوبی خواهان همکاری و
ارتباط متقابل با اســتان کرمان در حوزه های مختلف اســت
افزود :افریقای جنوبی و اســتان کرمــان در صنعت ،معدن و
گردشگری دارای نقاط مشترکی هستند که می توانند در این
زمینه ها با یکدیگر همکاری داشــته باشند .وی با بیان اینکه
اســتان کرمان در معدن و گردشــگری معروف است تصریح
کرد :افریقای جنوبی یک کشور معدن خیز است که بسیاری
از معادن ان هنوز استخراج نشده است .سفیر افریقای جنوبی
با اشــاره به توانمندی های این کشــور در زمینه تجهیزات و
استخراج معادن افزود :در حال حاضر زمینه برای ایجاد ارتباط
با شــرکت های عالقمند به همکاری در حوزه استخراج وجود
دارد‘ .کومالوبا’ با تاکید بر اینکه صنعت گردشــگری می تواند
محور دیگر همکاری ها بین افریقای جنوبی و اســتان کرمان
باشــد خاطرنشــان کرد :افریقای جنوبی امــاده همکاری با
اژانس های مســافرتی اســتان کرمان برای تبادل گردشگر و
افزایش سطح همکاریها است.
صنایع دستی مصداق عینی اقتصاد
مقاومتی است
با ثبت اطالعات ۲۷۰هنرمند صورت گرفت
راه اندازی بانک اطالعات هنرمندان هنرهای سنتی
بانک اطالعات هنرمندان با هدف ارتقا سطح مهارت های تخصصی در حوزه هنرهای سنتی توسط گروه پژوهشی
هنرهای سنتی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ،راه اندازی و اطالعات مربوط به هنرمندان ثبت شد .سید
عبدالمجیدشریف زاده رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه «سه شنبه » با اعالم این خبر گفت :این بانک
به شناسایی ،ثبت و ضبط اثار و شرح احوال هنرمندان به منظور اشاعه فنون تجربی و سنتی انان بصورت علمی
پرداخته است .وی ضرورت راه اندازی این بانک اطالعاتی را کمبود منابع مکتوب و همچنین عدم جمع اوری مدون
اطالعات تصویری و شفاهی در بسیاری از رشته های هنرهای سنتی دانست که با راه اندازی بانک اطالعات می توان تا
ش و شناسایی دانش تجربی و غیرمکتوب
حدودی این کمبودها را مرتفع ساخت .شریف زاده با مهم برشمردن پژوه
که در قالب روش استاد -شاگردی و به عنوان گنجینه ای از نیاکان گذشته به ارث رسیده ،بر اهمیت مسئولیت خطیر
امروز مسئولین هنری و فرهنگی برای انتقال این میراث گرانقدر به نسل اینده تاکید کرد .او افزود :با عنایت به این مهم
جمع اوری و حفظ و ثبت هنرهای فراموش شده ای که اغلب توسط هنرمندان گمنام خلق شده می تواند به حیات،
صیانت و هویت ملی و ایرانی این هنرهای متعالی و انتقال ان کمک شایانی کند .شریف زاده در بخش دیگری از
سخنانش با تاکید براهداف بیان شده توضیحاتی را در خصوص روند و چگونگی جمع اوری و ثبت سیستمی اطالعات
هنرمندان به صورت سیستمی ارائه کرد و گفت :به دلیل پراکندگی اطالعات ،در گام نخست اقدام به طراحی و تدوین
دستورالعمل و فرم مشخصات هنرمندان در کل کشور شد و با ارسال ان به ادارات کل استان ها و همکاری کارشناسان،
اطالعات مقدماتی مربوط به هنرمندان و ۵رشته اصلی هنرهای سنتی شامل(معماری سنتی و تزئینات وابسته به
ان ،کتاب ارایی و نگارگری ،کتابت و خوشنویسی ،موسیقی مقامی و نواحی ،نمایش های سنتی و ایینی) و هنرهای
صناعی (نساجی سنتی ،صنایع وارایه های فلزی ،صنایع وارایه های چوبی و )...جمع اوری شد .او افزود :تعداد کثیری
از هنرمندان سال های متمادی بصورت تخصصی در رشته های فاخر و ماندگار همچون نگارگری ،سفال و ...مشغول
به فعالیت و خلق اثار بی بدیل هنری هستند و بانک اطالعات گروه پژوهشی هنرهای سنتی پژوهشگاه که از ابتدای
سال ۱۳۹۶اغاز به فعالیت کرده توانسته ۴۱۰هنرمند برجسته را در سراسر کشور شناسایی کند که در این قالب
اطالعات مربوط به ۱۶۵نفر از استان تهران ۸۴،نفر ازاستان اصفهان و ۲۱نفر از استان مازندران در این بانک ثبت
شده است .وی در پایان افزود :مصمم هستیم تا پایان سال ۱۳۹۸نسبت به شناسایی و ثبت اطالعات ۵۰نفر هنرمند
دیگر در حوزه هنرهای سنتی و اضافه کردن ان دراین بانک اطالعاتی اقدام کنیم .
بــه گفته معــاون صنایع دســتی وزیر میــراث فرهنگی،
گردشگری و صنابع دستی اگر باور ملی در کشور وجود داشته
باشد ،صنایع دســتی مصداق واقعی و عینی اقتصاد مقاومتی
است .پویا محمودیان در حاشــیه بازدید از کارگاه های تولید
گلیم شیریکی پیچ سیرجان افزود :امروز توفیق حضور در شهر
جهانی گلیم را پیدا کردم و از نزدیک شــاهد توانمندی های
زنان ســیرجانی بودم .وی تصریح کرد :عمده تولید کنندگان
صنایع دستی و گلیم شیریکی پیچ در سیرجان زنان هستند
که موجب فخر و مباهات برای زنان ایرانی است .معاون صنایع
دستی وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی تاکید
کرد :خالقیت و نواوری در محصوالت صنایع دستی موجب شد
که این شهر جهانی شود .او ادامه داد :امیدوارم به زودی شاهد
اتفاقات خوبی در زمینه رونق کســب و کارهای صنایع دستی
و گلیم شیریکی پیچ در بحث فروش داخلی و صادرات باشیم.
محمودیــان گفت :زنان زیادی در ســیرجان به تولید صنایع
دستی می پردازند که مثال زدنی است .وی با بیان اینکه شهر
سیرجان دارای پتانسیل های باالی گردشگری است ،افزود :در
صورتیکه این شــهر متعلق به دیگر کشورهای دنیا بود بدون
شک شــهری نمونه به شــمار می رفت .معاون صنایع دستی
وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت:
همایش بین المللی شــهرداران شــهرها و روستاهای جهانی
صنایع دستی از ۱۳تا ۱۸ابان سال جاری در کشورهای چین
و مالزی برگزار می شــود .وی بیان کرد :این همایش نخستین
گردهمایی بزرگ ۳۸شهر جهانی صنایع دستی دنیا با حضور
شهرداران شهرهای جهانی خواهد بود .محمودیان تاکید کرد:
امیدواریم بعد کشورهای چین و مالزی این همایش در استان
کرمان و شهر ســیرجان ،شهر جهانی گلیم برگزار شود .وی
تصریح کرد :این شهرســتان توانمندی الزم را برای برگزاری
این همایش خواهد داشت و بهتر برگزار شدن این ویژه برنامه
همکاری همه دستگاههای مرتبط را می طلبد.
6
خبر
دستاوردهای توریستی برای بازار
گردشگری ایران و عمان
نماینده بخش خصوصی در ســفر هیات ۶۰نفره مقامات
و فعــاالن بازار گردشــگری ایران به عمان ،دســتاوردهای
این ســفر را تشــریح کــرد .حرمــت اهلل رفیعــی ،رئیس
هیات مدیــره انجمن دفاتر خدمات مســافرتی ایران از یک
توافق توریســتی با بخش خصوصی و مقامات دولتی عمان
در زمینــه «افزایش حجم تبادل گردشــگر با انواع نیازهای
گردشــگران» خبر داد .عمان در حال حاضر جایگزین همه
کشــورهای «گردشگرفرســت» اروپایی در بازار گردشگری
ایران شــده است؛ به طوری که از سال گذشته تاکنون ،تعداد
کل توریســت های عمانی وارد شــده به ایــران از مجموع
توریست های اروپایی فراتر رفته است .سال گذشته نزدیک
به ۳۰هزار گردشــگر از عمان به ایران ســفر کردند که از
کل حدود ۲۶هزار گردشــگر اروپایی بیشتر بود .نیمه اول
امسال نیز تعداد توریست های عمانی وارد شده به کشورمان
به مرز ۵۰هزار نفر رســید .در حال حاضــر تعداد پروازها
بین ایران و عمان ۱۰برابر شــده و بــه ۴۰پرواز در هفته
ان هم عمدتا از طریق دو خط هوایی عمان رســیده است.
مشهد ،قم ،شــیراز و شهرهای شــمالی مقاصد اصلی سفر
عمانی ها اســت .نماینده بخش خصوصی بازار گردشــگری
ایران در جریان ســفر هیات ایرانی به عمان -در راس این
هیات ،وزیر گردشــگری کشورمان به همراه حدود ۱۹مدیر
یا کارشــناس این وزارتخانه حضور داشتند -موفق شد بعد
از نشست های دوجانبه فعاالن گردشگری دو طرف ،به یک
توافق ۸بندی با دولت و بخش خصوصی گردشــگری عمان
دســت پیدا کند .اولین خواســته فعاالن بازار گردشگری
ایــران از مقامات عمانی در این ســفر« ،لغــو روادید برای
گردشــگران ایرانی» همچون اقدامی که سال گذشته ایران
برای توریست های عمانی انجام داد ،بود .این خواسته مورد
موافقت نماینــده دولت عمان در میزبانــی از هیات ایرانی
قرار گرفت و مقرر شــد اقدامات و هماهنگی های بعدی در
این مســیر صورت گیرد .دومین توافق به «کاهش معطلی
و زمان حضور گردشــگران ایرانــی در فرودگاه های عمان»
مربوط اســت .حل این مساله می تواند به شکل غیرمستقیم
در افزایش میل به سفر ایرانی ها به عمان کمک کند .توافق
ســوم بین بازار گردشگری ایران و عمان« ،راه اندازی کشتی
کروز تفریحی» در اب های حد فاصل دو کشور برای انتقال
بخشی از سفرهای هوایی گردشــگران به سفر دریایی بود.
این شکل سفر خود باعث تحریک به سفر بیشتر گردشگران
دو کشور می شود .رئیس هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات
مسافرتی ایران در ادامه گفت و گو با «دنیای اقتصاد» ،درباره
توافق چهــارم به عنوان یک دســتاورد مهــم تصریح کرد:
«الحاق ایران به لیســت کشورهای مورد تایید دولت عمان
برای ارائه خدمات گردشــگری سالمت به عمانی ها» یکی از
مطالبات جدی بخش خصوصی ایران از دولت این کشور بود
ان هم در شرایطی که کیفیت و بهای انواع خدمات پزشکی
و بیمارســتانی مراکز ســامت در ایران به مراتب بیشتر از
ســطح برخی کشورها در لیســت هفت گانه عمان است .در
حال حاضر دولت عمان ،بیمارســتان های ۷کشور از جمله
هند را برای اعزام بیماران عمانی به رسمیت می شناسد و در
صورتی که گردشــگران سالمت عمانی به این ۷کشور سفر
کنند از یارانه پزشکی دولت خود بهره مند می شوند.
ایران قرار اســت به این لیســت اضافه شــود .در توافقی
دیگر مقرر شــد بخش خصوصی دو کشور در حوزه خدمات
گردشگری« ،بسته مشترک» به توریست های خارجی ارائه
کنند به این صورت که بخشی از حدود ۸میلیون گردشگر
خارجی که ساالنه به عمان سفر می کنند از طریق محتوای
این بســته ،روزهایی از سفر گردشی خود را در ایران سپری
کنند .در این صورت سهم بازار گردشگری ایران با همکاری
مشــترک با فعاالن گردشــگری عمان ،از بازار گردشگری
خارجــی افزایش پیدا می کند .توافق ششــم بــه «ویزای
فرودگاهی» در مناطق ازاد کشــورمان مربوط است که در
این باره مقرر شد گردشگران عمانی از این ویژگی در مناطق
ازاد مطلع شــوند تا بتوانند برای سفر به شهرهای توریستی
ایران برنامه ریزی کنند.
توافق هفتم نیز یکی از مهم ترین ها محســوب می شود که
بر اساس ان مقرر شد دولت عمان به کمک بخش خصوصی
ایــن کشــور ،هزینه های مربــوط به «ســفرهای ترانزیتی
گردشــگران ایرانی» را در مقایسه با کشــورهایی همچون
ترکیه و امــارات پایین بیاورند تا بــه زودی« ،فرودگاه های
عمــان به عنوان مقصــد ترانزیتی ایرانی ها» برای ســفر به
کشــورهای مقصد ،جایگزین دبی و استانبول و سایر نقاطی
که در حال حاضر نقش پایگاه های ترانزیتی برای ایرانی ها را
دارند ،شوند .در اخرین توافق به عمل امده ،بخش خصوصی
بازار گردشگری عمان موظف شــد نسبت به «سفر رسمی
توریســت های عمانی به ایران» اطالع رسانی و تبعات «سفر
به وسیله واسطه های نامعتبر» را به انها اعالم کند .قرار است
لیست اژانس های معتبر گردشگری ایران به انها ارائه شود.
رفیعی اعالم کرد :دولت باید برای جذب بیشــتر گردشگر از
چین ،روســیه ،عراق ،افغانستان و پاکستان نیز مشابه عمان
عمل کند.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
در تولیدات صنایع دستی باید تجدید نظر شود
بی رنگی صنایع دستی مازندران در خاطره گردشگران
یکی از حسرت های همیشگی گردشگری پررونق استان مازندران
عقب ماندن صنایع دســتی از این قطار در حرکت است ،جاماندگی
که نامربوط نیســت اگر بخشــی از ان را در بیگانگی نقش و نگار
صنعت دست استان با نمادها و جاذبه های گردشگری جست و جو
کنیم .مازندران اســتانی گردشگر پذیر با تعداد گردشگران ورودی
۴۰میلون نفر در ســال شناخته می شــود که این صنعت توانسته
تاحدودی برای ایــن منطقه در بخش های مختلف درامدزایی کند
اما همواره یکی از عالمت ســئوال ها در این صنعت استان ،غریبگی
صنایع دســتی با بخــش درامدزایی این صنعت و عدم اســتقبال
شایسته گردشــگران بوده اســت .غربت و بیگانگی صنایع دستی
مازندران در بخش گردشگری را بســیاری از کارشناسان و فعاالن
این عرصه فقدان تبلیغات و اطالع رســانی درســت و عدم حمایت
در بــازار عرضه داخلی و خارجی عنوان کرده اند ،اما شــاید بتوان
یکی از دالیل این عدم اســتقبال را جامانــدن این صنایع در عدم
خاطره سازی از سفر به مازندران برای گردشگران دید که هیچگاه
برای گردشگران نماینده گوشه ای از استان پر نشانه مازندران نبوده
است.
غریبگی صنایع دستی مازندران از جای دادن زیبایی ها و نمادهای
کهــن مازندران همچون طرح ارش و دماوند و دریا و جنگل در دل
طرح های پر نقش و نگار خود امروز از ان به عنوان غریبه ای درمیان
گردشگری مازندران دیده می شــود .غربتی که اعداد و ارقام ان را
بهتر توصیف می کنند.
به اســتناد اعداد حدود هشــت هــزار صنایع دســتی کار فعال
مازندران در ۶ماهه نخســت امســال و در اوج مســافر خیزی این
خطه سرســبز کشــور با وجود ورود ۲۰میلیون گردشگر فقط ۱۲
میلیارد تومان فروش داشــتند که یعنی سهم هر گردشگر از خرید
صنایع دســتی مازندران فقط ۶۰۰تومان بود .بله اشتباه نخواندید
فقط ۶۰۰تومان .این امار درحالی است که مازندران بنا به گزارش
رســمی دارای هشت هزار صنعت گر دســت ۶۰ ،نوع تولید صنایع
دســتی ثبت شده ملی اســت و از این تعداد ۱۹اثر صنایع دستی
اســتان در عرصه جهانی به نام مازندران ثبت شــده است .با توجه
به تعداد گردشگر و سهولت دســتیابی به صنایع دستی مازندران،
نه مشــکل در گمنامی صنایع دستی مازندران و نه ارتباطی با بازار
داخلی و غیره دارد.انچه مســلم است صنایع دستی مازندران هنوز
نتوانســته رابطه ای با گردشگری میلیونی استان بر قرار کند و علت
ان را باید از زبان کارشناسان شنید.
صنایع دستی مازندران حرفی از مازندران نمی زند
کارشــناس ارشد گردشــگری و جهانگردی اظهار داشت :صنایع
دستی مازندران هیچ حرفی از مازندران نمی زند .زینب اقاداداشی
توضیح داد :اگر صنایع دســتی مازندران را به یک گردشگر عادی
نشــان دهیم ،اصال نمادی از اســتان مازندران در خود ندارد تا به
گردشگر بگوید من از مازندران هستم.
وی جای نماد و جاذبه گردشــگری را در دســت ســاخته های
صنعتگــران مازندران بســیار خالی توصیف کرد و افــزود :نباید از
گردشــگر انتظار داشــت تا با نگاه کارشناسانه به صنایع دستی هر
استان نگاه کند و باید صنایع دستی به ساده ترین شکل خود بگوید
مربوط به کدام منطقه است.
گردشگری بی هویت
این کارشناس گردشگری با اشــاره به اینکه هیچگاه گردشگری
در مازندران و کل کشــور به عنوان یک صنعت درامدزا دیده نشده
اســت ،گفت :به همین خاطر نمادسازی به عنوان مهم ترین بخش
گردشگری نیز همانند بسیاری از مسائل دیگر در این بخش نادیده
گرفته شده است.
اقاداداشــی غریبگی نمادهای گردشگری در صنایع دستی را از
نشــانه های گردشگری بی هویت دانســت و اظهار داشت :با وجود
اینکه تمام کشــور از جمله مازندران دارای جاذبه های متعدد ،زیبا
و کهن اســت ،اما هیچگاه این جاذبه ها تبدیل به نماد نشدند .وی
خاطرنشــان کرد :با مشاهده و مقایســه صنایع دستی بسیاری از
کشــورها می توان به خاطره ســازی انها به عنــوان نقطه امتیاز و
برگ برنده ای اشاره کرد که مشتری را برای خرید جذب می کنند،
صنایع دســتی که در عین درامدزایی برای کشور میزبان ،به دلیل
دربردارندگی نمادی از اماکن و یا فرهنگ های این کشــور به نوعی
ســفیر تبلیغات کشور مقصد شــده و یک تیر و چند نشان صنعت
گردشگری را محقق می کند.
وی ادامه داد :اما با نگاهی به صنایع کهن دستی مازندران که خود
پیشــینه و سابقه ای به قدمت تاریخ این منطقه دارند و در بسیاری
از مــوارد زیبایی و صمیمیت خاصی بــه مخاطب عرضه می کنند،
متاســفانه جای ایده هایی که معرف اداب و رســوم و یا مناطق ،یا
هویت ،نشانه و نمادی از این سرزمین باشند خالی است.
این کارشــناس جهانگردی خاطــره ســازی را از اصولی ترین
بخش های گردشــگری دانســت و تاکید کرد :انچه منجر به جذب
گردشــگر می شود ،ایجاد یادگاری در ذهن افراد و یا همراه ساختن
خاطره با گردشگران است.
اقاداداشــی به شهرهای گردشــگری پذیر دنیا همچون پاریس،
لندن ،استانبول ،ریودوژانیرو و نیویورک اشاره کرد و گفت :در سفر
به این شــهرها تمامی صنایع دســتی انها اغلب همراه با نمادهای
شهر اســت تا نه تنها منجر به خاطره سازی و جذب گردشگر برای
خرید بخشــی از سفر خود شــود ،بلکه به صورت مستقیم تبلیغی
برای افرادی است که هر گردشگر با انان در ارتباط است.
وی با اشــاره به اینکه اغلب صنایع دســتی کشــورها و شهرهای
بزرگ گردشگری با طرح نمادهای اصلی ساخته می شود ،افزود :این
نمادها همان هویت اســت که گردشگر با خود به یادگار می برد .اما
گردشــگری در ایران با وجود نمادهای متعدد نتوانسته وارد صنایع
دستی شــود و صنایع دستی را با خود همراه سازد .این کارشناس
مقصــر اصلی این مســئله را مدیریت و برنامه ریزان گردشــگری
دانســت که هنوز نتوانسته اند با تعریف نمادها و جاذبه های هویت
ساز صنایع دستی را با خود همراه سازند.
نگاه غیرتجاری به صنایع دستی مازندران
کارشناس جهانگردی همچنین غربت صنایع دستی و گردشگری
را در نگاه غیرتجاری به گردشــگری توصیف کرد و اظهار داشــت:
عدم نگاه اقتصادی کالن به گردشگری به عنوان صنعتی درامدزا و
سوداور نتوانسته صنایع دستی که بخش عظیم از درامد گردشگری
اســت را در دل خود جای دهــد .به گفته اقاداداشــی ،ابتدا باید
گردشــگری به عنوان یک تجارت دیده شــود و در دل ان صنایع
دستی نیز به عنوان یک کاالی با کیفیت ،هویت ساز ،خاطره ساز و
مشتری پسند عرضه شود.
وی همچنیــن به امار فروش ســالیانه صنایع دســتی مازندران
اشاره کرد و اظهار داشت :فروش چند میلیارد تومانی برای چندین
هزار صنایع دســتی کار نشان می دهد هنوز توجه به صنایع دستی
مازندران همچون گردشگری غیر تجاری است .البته این کارشناس
گردشــگری بخش از این عقــب ماندگی را در تاثیــر تحریم ها بر
گردشگری کشــور دانســت و گفت :اما بخش قابل توجه ان عدم
تولید صنایع دســتی بر اســاس خواســت و نیاز گردشــگر است.
اقاداداشــی با اشاره به اینکه ممکن اســت برخی از صنایع دستی
قابلیت نمادگرایی و انعطاف را نداشته باشند ،افزود :اما اکثر صنایع
دســتی مازندران قابلیت قراردادن جاذبه های گردشگری و هویت
ســاز را در طراحی خود دارند .وی البته بــا کاهش کیفیت و دور
شــدن از اصالت صنایع دســتی مخالفت کرد و گفت :جاذبه هایی
همچون دریای خزر ،ماهی گیری ،کــوه دماوند ،جنگل های انبوه،
تصویــر مرال ها که همگی گویای هویت مردم شــمال به خصوص
مازندران است را می توان در دل هر صنایع دستی جای داد.
صنایع دستی مازندران گرفتار در غبار سنت
این کارشــناس عالوه بر موارد باال یکی دیگر از دالیل جا ماندن
صنایع دستی از تجارت گردشگری را نگاه سنتی و شخص محور به
صنعت دســت مازندران دانست و افزود :صنایع دستی مازندران بر
اســاس سالیق شخصی تولید می شود .اقاداداشی با بیان اینکه این
مسئله لزوما مسئله منفی نیست ،افزود :اما اگر بخواهیم این مسئله
را با نگاه تجاری با گردشگری پیوند دهیم ،ناسازگار خواهد بود.
وی تاکیدکرد که بکارگیری ذوق و ســلیقه صنعت گران دســتی
در تولیدات نشــان از اصالت محصوالت دارد ،اما باید در این زمینه
به تغییر ســلیقه و نیاز مشــتریان نیز توجه داشــت .به گفته این
کارشناس جهانگردی امروز در دهها نقطه از کشور جاجیم و گلیم
و صنایــع مربوط به چــوب که ما در مازندران جــزء صنایع بومی
استان می دانیم تولید می شود ،اما انچه می تواند جاجیم مازندران را
از دیگر انواع ان تمایز دهد اســتفاده از نمادهای استان در طراحی
ان است.
به گفته او متاســفانه همچنان شاهد اصرار صنعتگران استان بر
نقش های قدیمی هستیم که نمی تواند با تنوع محصوالت خارجی
رقابت کرده و مشــتری جذب کنند .اقاداداشــی همچنین گفت:
اســتفاده از نقش های قدیمی شــاید به معنای اصالت یک صنعت
باشــد ،اما وقتی از یک کاال در هر اســتانی تولید شود دیگر مفهوم
شاخص بودن را از دست می دهد.
در تولیدات صنایع دستی باید تجدید نظر شود
کارشناس گردشگری و جهانگری تاکید کرد :تنها راه برون رفت صنایع
دستی از گوشه نشینی و غربت ان با گردشگری تجدیدنظر در تولیدات
اســت .وی گفت :تولیدات صنایع دســتی در کنار حراست از اصالت و
کیفیــت خود بایدبرای گردشــگری تداعی خاطره ســفر به مازندران و
همچنین انتقال هویت مازندران به خانه های گردشگران باشد.
اقاداداشــی ادامه داد :عالوه براین صنایع دســتی مازندران برای
جذب دایره وسیع تری از مشتری حتما باید تنوع در تولیدات را نیز
به همراه داشــته و با نیازهای روز خودش را پیوند بزند .وی انتقال
صنایع دســتی به ســوی پیوند با تولید پوشاک ،لوازم خانه و دیگر
موارد را از اولویت های اساســی دانست و افزود :تا زمانی که صنایع
دســتی مازندران نمادی از مردم و یــا طبیعت مازندران را در خود
جای ندهد به عنوان مهمان نا خوانده ای در خارج از گود گردشگری
جای خواهد داشت.
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
صدای زنگ خطر از هتل های شیک ایران
کاظمی می گوید :پاســخ این سوال را که هتل بوتیک های ایران با چه تفکری راه اندازی شده اند
نمی دانم ،اما شــاید بتوان هتل بوتیک عامری ها در شــهر کاشــان را به لحاظ طراحی ساختمان و
خدمــات ،اصولی ترین هتل بوتیک ایران معرفــی کرد ،هرچند که در برخی منابع امده اولین هتل
بوتیک در کندوان اســتان اذربایجان شرقی راه اندازی شده و بعد در کاشان شکوفا شده و از اواخر
ســال پیش به تهران رسیده است .امار هتل بوتیک ها در ایران مشخص نیست .کاظمی در این باره
می گوید :واقعیت این است که االن همه اقامتگاه خود را هتل بوتیک می دانند ،درحالی که هر هتل
ســنتی ،هتل بوتیک نیست .مساله این است که اصال مجوزی با عنوان هتل بوتیک صادر نمی شود
و همه این هتل ها مجوز اقامتگاه ســنتی دریافت می کنند .البته برخی به نام هتل مجوز گرفته اند
ولی واژه «بوتیک» را به نام هتل اضافه کرده اند .او به نگرانی ها می پردازد و به ان چه ممکن اســت
اینــده هتــل بوتیک ها را در ایران به مخاطره اندازد و به ســرانجام بومگردی ها دچار کند اشــاره
می کند و ادامه می دهد :هتل بوتیک ها اگر مجوز هتل بگیرند با محدودیت هایی مواجه می شــوند،
چون ضوابط هتل را باید رعایت کنند تا ســتاره بگیرند .درحالی که استاندارد هتل بوتیک ها مشابه
هتل نیســت .مثال در اســکاتلند هتلی وجود دارد که یکی از لوکس ترین های دنیا است و برای هر
اتاق چند میلیون پوند هزینه کرده ولی از نظر ضوابط و اســتاندارد یک هتل چهارســتاره است که
خدمات کامال لوکس و مشــابه هتل بوتیک ها عرضه می کند .این هتل نرخ گذاری را خودش انجام
می دهد اما در ایران شــرایط متفاوت اســت .نرخ هتل ها را دولت تعیین می کند .برای همین هتل
بوتیک ها با ان شــرایط خاصی که دارند باید ضابطه و اســتاندارد متفاوتی داشته باشند تا براساس
ان ها ارزش گذاری شــوند .اگر این ضوابط پایش نشود می توان شــب امتحان خوب بود اما بعد از
ان خدمات و اســتاندارد را رها کرد ،ان وقت است که صدای اعتراض مهمان بلند می شود .کاظمی
«هتل بوتیک» حدود ۱۰ســال اســت که در ایران جریان یافته؛ هتل هایی با معماری خاص و
خدماتی شیک و البته گران که اخیرا کلنگ توسعه ان ها در ایران به زمین کوبیده شده و شعارهای
محکمی در راســتای ضرورت افزایش روزافزون ان ها ســر داده شده اســت .همین موضوع اینده
نگران کننده ای را برای این رســته از هتل ها رقم زده اســت .هتل بوتیک ()Boutique-Hôtel
معموال اتاق های محدودی دارد که خدماتی ویژه و متفاوت از هتل های بزرگ عرضه می کند ،شیک
و لوکس بودن و اصالت داشــتن مهم ترین معیار این هتل ها اســت .ان چه اغلب ،هتل بوتیک ها را
شهره می کند ویژگی های طراحی بنای ان ها است که از هنر معماران بنام برگرفته شده است .جرقه
هتل بوتیک ها از امریکا زده شــد ،از شــهر نیویورک که بعدها به کشورهای دیگر رسید .پدیده ای
که از دل صنعت تفریحات شــبانه بیرون امد اما سرنوشــت متفاوتی برای ان تعریف شد .امیدرضا
کاظمی ،کارشــناس هتل و مدیر بهره برداری و اجرایی شماری از هتل بوتیک ها در ایران است که
داستان شکل گیری «هتل بوتیک» را این طور روایت می کند :از دهه ۸۰میالدی هویتی جدید در
مهمان نوازی گردشــگری تعریف شد که فلسفه اقتصادی رایج ان دوره ،انگیزه شکل گیری اش بود.
ایده متعلق به دو امریکایی بود که در حوزه تفریحات و کالپ شبانه موفق بودند و تصمیم گرفتند
بخش هایی از ان حرفه را وارد حوزه اقامت و پذیرایی کنند و ســرانجام در ســال ۱۹۸۴میالدی
اولین هتل بوتیک دنیا در شــهر نیویورک را افتتاح کردند .ان دو امریکایی که صاحب یک زنجیره
هتلی نیز بودند از حرفه پیشین خود دریافتند اگر می خواهند فروش بهتر و بیشتری داشته باشند
بایــد طراحی و معماری نواورانه ای را به اجرا بگذارند ،با همین نگرش بود که اولین هتل بوتیک با
موفقیت زیادی روبه رو شد و سبک زندگی را در صنعت هتلداری ان دوره تغییر داد.
کاظمی که مطالعات گســترده ای روی هتل بوتیک ها داشــته ،اضافه می کند :معماری ،طراحی و
اخبار
7
میزان گردشگران ورودی
به کشور ۵۰درصد رشد یافته است
نایب رئیس فراکســیون مســتقلین والیی مجلس گفت :میزان
گردشــگران ورودی در سال گذشته ۵۲ ،درصد رشد داشته که این
معادل ۷میلیون و ۸۰۰هزار نفر است ،همچنین میزان گردشگران
ورودی در ۶ماهه نخســت ســال جاری نیز ۲۷درصد رشد داشته
است .غالمعلی جعفرزاده ایمن ابادی در تشریح نشست روز یکشنبه
فراکسیون مستقلین والیی مجلس شــورای اسالمی ،اظهارداشت:
نشست امروز فراکسیون مســتقلین با حضور مونسان وزیر میراث
فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری برگزار شد .وی با اشاره به اینکه
بر اساس گزارش های ارائه شده توسط وزیر میراث فرهنگی ،صنایع
دستی و گردشگری افتتاح و بهره برداری از ۲۰۹پروژه شامل ۲۸هتل
چهار و پنج ستاره در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد و بزودی انجام
می شــود ،عنوان کرد :یک هزار و ۴۲۵واحد بوم گردی افتتاح شده و
مجموعا ۲هزار و ۴۵۱پروژه گردشگری در دستورکار است که ۷۵۰
پروژه ان تا پایان دولت دوازدهم به بهره برداری می رسد .این نماینده
مردم در مجلس شوای اسالمی با تاکید بر اینکه در دو ساله ابتدایی
دولت دوازدهم ۳۰۰هزار شغل به صورت مستقیم در زمینه میراث
فرهنگی و گردشگری ایجاد شده است ،عنوان کرد :تاکنون در قالب
اشتغال روستایی به میزان ۶هزار و ۸۹۰میلیارد ریال تسهیالت به
متقاضیان تخصیص داده شده است .جعفرزاده ایمن ابادی با بیان اینکه
میزان گردشــگران ورودی در سال گذشته ۵۲درصد رشد معادل ۷
میلیون و ۸۰۰هزار نفر داشته ،همچنین گردشگران ورودی در شش
ماهه نخست سال جاری نیز ۲۷درصد رشد کرده است ،تصریح کرد:
سند توسعه گردشگری کشور و همچنین سند برند ملی گردشگری
کشور تدوین شده که از سند برند ملی گردشگری کشور در دهه فجر
سال جاری رونمایی می شود .وی با اشاره به اینکه ۳۲فرایند ادارات در
حوزه گردشگری به منظور شفافیت و تکریم ارباب رجوع الکترونیکی
شده است ،ادامه داد :در سال گذشته ۶۰۸میلیون دالر از محصوالت
صنایع دستی به صورت چمدانی و گمرکی از کشور صادر شد .نماینده
مردم رشت در مجلس شورای اسالمی با بیان اینکه کشور ایران با ثبت
۸شــهر و ۲روستا در حوزه صنایع دستی رتبه اول جهانی را کسب
کرده است ،گفت :در حوزه میراث فرهنگی اجرای بیش از ۴هزار پروژه
عمرانی با اشتغال ۲۵هزار نفر و واگذاری ۶۹پروژه به بخش خصوصی
به حجم ۱۴۶میلیارد تومان در دســتور کار وزارت میراث فرهنگی،
صنایع دستی و گردشگری قرار دارد.
چنگالعقاب ها،قدیمی ترینجواهراروپا
درباره خطری که ســرمایه گذاری در جریان نوپای هتل بوتیک در ایران را تهدید می کند ،بیشــتر
توضیح می دهد :ارزیابان گردشگری با محتوای هتل بوتیک تا به حال مواجه نشده بودند ،بنابراین
اجازه نمی دهند نرخ این اقامتگاه ها از یک ســقفی بیشتر تعیین شود ،در نتیجه سرمایه گذار بعد از
مدتی یا ترجیح می دهد هتل را تعطیل کند یا اتفاق دیگری برای ان هتل بوتیک رخ می دهد .به
هیچ وجه برای سرمایه گذار نمی ارزد هتل بوتیک را با هتل یک تا پنج ستاره مقایسه کند درحالی که
شــرایط فروش یکسانی ندارند .مثال در سرای عامری ها با ۲۷اتاق در زیربنایی به وسعت ۱۱هزار
متر امــکان تامین مخارج وجود ندارد ،برای همین گاهی پیشــنهاد می کردیم اجازه دهند قیمت
برخی اتاق ها که حالت موزه ای داشــت فراتر از نرخ نامه کارشناسان گردشگری تعیین شود .قضیه
هتل بوتیک و نرخ گذاری ان در کشــورهای دیگر پذیرفته شــده اســت ،اما در ایران هرچه جلوتر
می رویم موضوع برای هتل بوتیک ها چالشــی تر می شود .واقعیت این است مطالعه و ظرفیت سنجی
این پروژه ها با وضعیت اقتصادی ایران برای ســرمایه گذاری دل شیر می خواهد .برای همین از وزیر
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی درخواست کردیم نرخ هتل بوتیک ها را ازاد کند.
این کارشــناس هتل ادامه می دهد :هتل بوتیک ها مشــتریان خاصی دارند و معموال گروهی که
طالب تفاوت اســت برای اقامت در این هتل ها هزینه می کند .ان جامعه خاص گردشــگر به ایران
ســفر می کرد اما هتل خوب نبوده که در ان اقامت کند .کاظمی ادامه می دهد :در کشورهای دیگر
هتــل بوتیک هایی وجود دارند که حداقل ورودی ان ها شــبی هزار دالر اســت درحالی که قیمت
خدمات پذیرایی متفاوت و ویژه و مهم تر از همه شــیک ،در اتاق هایی بســیار محدود از معیارهای
اصلی هتل بوتیک ها اســت .هتل بوتیک ها ســاختار زنجیره ای ندارند و معموال نمی توان دو نمونه
مشــابه به هم را پیدا کرد .با توجه به این که خیلی از بناهای تاریخی قصرها و قلعه ها خصوصیات
نزدیکی با هویت هتل بوتیک داشــتند بســیاری از این هتل ها در چنین اماکنی راه اندازی شده اند.
اما چرا واژه فرانســوی «بوتیک» در کنار عنوان هتل قرار گرفته است؟ کاظمی در این باره توضیح
می دهد :بوتیک ها مغازه های کوچکی در فرانســه بودند که لوازمی بــاارزش از برندهای معروف و
هنرمندانی شناخته شده را به فروش می گذاشتند که معموال قیمت ان ها به خاطر تک بودن گران
بود .ایده پــردازان هتل بوتیک نیز با علم به این مفهوم ،چنین واژه ای را به خدمات مهمان نوازی و
هتلی اضافه کردند تا نشان دهند کثرت گرایی هتل های بزرگ در هتل بوتیک ها وجود ندارد.
حدود ۱۳سال پیش نخستین هتل بوتیک به ان مفهومی که در امریکا ریشه دواند ،در روستای
صخره ای کندوان استان اذربایجان شرقی تاسیس شد اما اسناد و بررسی ها نشان می دهد در ایران
هیچ هتلی تا کنون مجوز «هتل بوتیک» نگرفته است و خدمات لوکس و شیک ،ان چنان که هدف
این ســبک بوده در هتل بوتیک های ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته و ویژگی خاص این هتل ها
تنها در معماری بنا خالصه شده است.
گران ترین ســوئیت ها در هتل های ایران به شــش میلیون تومان می رسد ،یعنی کمتر از هزار دالر.
البته این هتل ها اصال لوکس نیســتند ،چرا که لوکس بودن یک هتل را خدمات تعیین می کند نه
متریال ،اما ســرمایه گذاران ایرانی بدون استثنا ،به سازه ای مجلل و شیک در هتل ها فکر می کنند
و بــه مدیریت ان و کیفیت خدمات اصال توجهی ندارند .برای همین همه با یک موج می ایند و با
یک موج می روند .قطعا این سرنوشــت در انتظار هتل بوتیک ها اســت ،البته اگر محتوای مدیریت
و رهبــری ان چنــان که در دنیا درحال قوع اســت ،تغییر نکند .او نگرانی دیگر را تعریف اشــتباه
هتل بوتیک می دانــد و بیان می کند :امیدواریم ان اتفاقی که برای «بومگردی ها» رخ داد در هتل
بوتیک ها تکرار نشود .خیلی از بومگردی ها با محتوای واقعی «اکوالژ» فاصله دارند .بالیی که بر سر
بومگردی ها امد از واژه اســت ،همه اشتباه ان را فهمیدند و اشتباه اطالع رسانی کردند .این نگرانی
دربــاره هتل بوتیک هم وجــود دارد که از این به بعد هر بنای ســنتی و تاریخی که مجوز گرفت
خود را هتل بوتیک معرفی کند ،درحالی که تعریف اقامتگاه ســنتی و هتل با هتل بوتیک متفاوت
است .از طرفی کاظمی ،خط کش گذاری را راه حل چالش هتل بوتیک ها نمی داند و می گوید :ان قدر
خالقیت وارد حوزه گردشــگری می شــود که اگر خط کش بگذاریم و اندازه بگیریم ،کار را سخت و
نشدنی می کنیم .باید دنبال معیار دیگری بود چون گردشگری روز به روز خالق تر می شود و تعاریف
درحال تغییر است.
چنگا ل عقاب ها به عنوان نخستین ابزاری که به عنوان جواهر و نوعی
زیوراالت توسط نئاندرتال ها و مردمان اروپایی جنوبی در ۴۰تا ۱۲۰
هزار سال گذشته مورد استفاده قرار گرفته ،شناخته شده است .حاال
محققان به شــواهد جدیدی از استفاده چنگال عقاب در شبه جزیره
«ایبری» دســت یافته اند .کشف چنگال های عقاب متعلق به دوران
«نئاندرتال ها»درشبه جزیره«ایبری»توسطمحققانموسسه«تکامل
افریقا» ( ،)IDEAاز دو جهت حائز اهمیت اســت؛ نخست این که
چنگال عقاب کشف شده مدرن ترین اثر کشف شده در نوع خود است
که توســط «نئاندرتال ها» مورد استفاده قرار گرفته و دوم اینکه این
نخستین چنگال عقاب متعلق به دوران «نئاندرتال ها» است که در
شبه جزیره «ایبری» کشف می شود .موارد ذکر شده به این معناست که
چنگال های عقاب در مناطق جغرافیایی مختلفی توسط نئاندرتال ها به
عنوان جواهر مورد استفاده می گرفتند و به این ترتیب باید تغییراتی در
محدودیت های جغرافیایی پیشین تعیین شده برای استفاده از این نوع
زیوراالت ایجاد شود« .انتونیو رودریگرز» سرپرست محققان موسسه
«تکامل افریقا» بیان کرد« :نئاندرتال ها از اواسط دوران پارینه سنگی
از چنگال عقاب به عنوان ابزارهای نمادین از جمله اویزه های گردنبند
استفاده می کردند ».انچه که محققان اخیرا در غاری واقع در شبه جزیره
« ایبری» کشف کردند ،بقایای استخوان های نوعی عقاب اسپانیایی
(شــاه باز اسپانیایی) است که به ۳۹هزار سال گذشته تعلق دارد و با
توجه به نشانه های باقی مانده بر روی ان می توان دریافت که در گذشته
به عنوان اویز گردنبند مورد اســتفاده قرار می گرفته است .به گفته
محققان ،چنگال های عقاب ها قدیمی ترین شیئی بودند که به عنوان
لوازم زینتی در اروپا مورد استفاده قرار می گرفتند و قدمت این لوازم
حتی از صدف هایی که توسط انسان های خردمند در افریقای شمالی
مورداستفادهقرارمی گرفتندنیزبیشتراست«.ایندیپندنت»نیزنوشت:
از انجایی که این دست اکتشافات بسیار نادر هستند ،باستان شناسان
برای مدت های طوالنی بر سر این موضوع که چیزی به عنوان فرهنگ
نمادین در دوران نئاندرتال ها وجود نداشته بحث می کردند اما نویسنده
ژورنال علمی «پیشــرفت های علم » معتقد اســت ،اکتشاف اخیر را
می توان شواهدی برای وجود ظرافت در گونه «نئاندرتال ها» در نظر
گرفت .محققان از کامپیوترهای سه بعدی برای بررسی نحوه تراش
دادن و از روش تعیین قدمت رادیوکربنی برای تعیین قدمت چنگال
عقاب کشف شده استفاده کردند و بر اساس نتایج حاصل شده« ،انتونیو
رودریگرز» معتقد اســت این جنگال عقاب می تواند بقایای اخرین
گردنبندی باشد که توسط نئاندرتال ها ساخته شده است.
کشفاثارباستانیدوهزارساله
در کرواسی
بقایای یک ارابه رومی و فسیل اسب با قدمت تقریبی دوهزارساله در
کرواسی کشف شد .باستان شناسانی که موفق به کشف این اثار شده اند
معتقدند ،کشف ارابه ای متعلق به دوهزار سال پیش در کنار فسیل های
چندین اسب در کرواسی ،چشــم اندازی جدید از دورانی که رومیان
متعقات خود را دفن می کردند ،ارائه می کند .این اکتشاف در نزدیکی
شهر «وینکوتسی» در شرق کرواسی رخ داد .این شهر در گذشته های
دور به امپراتوری بزرگ رومیان که بخش های زیادی از اروپای شرقی،
خاورمیانه و اروپای غربی از جمله انگلستان و ولز را دربرگرفته بود ،تعلق
داشت .باستان شناسان بقایای این ارابه و فسیل های اسب را درحالی
که در یک مقبره بزرگ قرار داشتند ،کشف کردند .به گفته «بوریس
کراتوفیل» ،کارشناس تاریخ رومیان ،دفن ارابه از جمله مراسمی بود
که تنها توســط افراد ثروتمند و طبقه اشراف زاده روم باستان صورت
می گرفت.
شاعرانه
8
دیدی ای دل که غم عشق دگربار چه کرد
چون بشد دلبر و با یار وفادار چه کرد
اه از ان نرگس جادو که چه بازی انگیخت
اه از ان مست که با مردم هشیار چه کرد
اشک من رنگ شفق یافت ز بی مهری یار
طالع بی شفقت بین که در این کار چه کرد
هفته نامه سراسری دنیای گردشگری
صاحب امتیاز و مد یر مسئول :
فاطمهصفرنژاد
زیر نظر شورای سردبیری
شنبه 18ابان 1398سال چهارم شماره61
اد رس :تهران -خیابان سهروردی جنوبی -خیابان مریوان-
خیابان اورامان -پالک - 43واحد 3
تلفکس88813489 - 88301986 :
سازمان اگهی ها88311353 -88311361 :
چاپخانه :هودیس پارس
زیبایی های مازندران گمشده در پس پیام های بازرگانی جاده ای
وقتی چهره تجاری چیره بر چهره گردشگری می شود!
اســتان مازندران از جمله مناطق سرسبز و گردشگری کشور است که از
کیلومترها مانده بــه ورودی منطقه تا نقطه های پایانی برخوردار از مناظر
زیبای طبیعی شــامل کوه ،جنگل و رودخانه است که خود باعث می شود
مسافر در ابتدای مسیر و راه ارتباطی استان احساس کسالت و طی مسیر
نداشته باشــد و طی کردن جاده نیز برایش قسمتی از سفر قلمداد شود.
شــهرها و روستاهای این استان در فاصله نزدیکی از هم قرار گرفته اند که
همین مســیرهای کوتاه را در بسیاری موارد شالیزارها ،مزارع کشاورزی و
باغ ها تشکیل می دهند که خود برای مســافر و گردشگر استان جاذبه ای
بسیار لذتبخش تلقی می شود تا جاییکه این مسیر بسیاری را برای خاطره
نگاری ،عکس بــرداری و تفریح متوقف می کند .امروزه اما متاســفانه در
پــس انبوه پیام های تبلیغاتی در فرم های مختلف بنر و تابلو در اندازه هایی
که گاه به اندازه یک دیوار بین منظره کنار جاده و مســافر حائل می شود ،
مسافر از این زیبایی های طبیعی که از کسالت طی طریق می کاهد ،محروم
می شود .این تبلیغات گسترده برای انواع خدمات و تجارت ها نه تنها باعث
محرومیت گردشگر از زیبایی ها و مناظر می شود در امنیت جانی مسافران
و رانندگان نیز اثرات ســوئی دارد چراکه در بســیاری موارد باعث حواس
پرتی راننده و یا غفلت از عالئم راهنمای جاده ای شــده و ایجاد مشــکل
می کند .عالوه براین ،حجم تبلیغات که تمام مســیر را پوشانده این مساله
را در ذهــن مســافر تداعی می کند که نگاه به او تنهــا یک نگاه تجاری و
صنعتی صرف است با وجود اینکه گردشگری یک صنعت ،گردشگر ومسافر
مشــتری این صنعت اســت اما این نگاه صرف موجب می شود جنیه های
ظریف و زیبای گردشــگری و حتی روحیه مهمان نوازی مردمان اســتان
زیر ســوال برود .غلبه نگاه تجاری صرف بی شــک به توسعه گردشگری
استان لطمه وارد می کند .برای مثال در گذر از نوشهر تا بابلسر در یک نوار
ساحلی با بیشترین حجم گردشگری شاهد ردیفی از تابلوها و شیشه های
مغازه هایی که با تبلیغات رنگ شــده هســتیم ،تبلیغــات برای کاالهای
مختلف و حتی گاهی بسیار لوکس که هیچ سنخیتی با روحیه گردشگری
ندارد .تابلوهای ســردر مغازه ها و دیگر واحدهــای صنفی ،بنر و تابلوهای
شــهرداری و تبلیغات دســتگاه ها که همگی فاقد نشانی از استان هستند
و در هرجا و شــهر دیگری می توان انها را دید بدون اینکه هیچ جذابیتی
داشــته باشند .تابلوهایی که کارشناس گردشگری انها را به کل مخالف با
جذب گردشگر می داند اما معتقد اســت در صورت بودن نیز حداقل باید
ابتکاری در طراحی انها به خرج داده شود .شاید جای تعجب داشته باشد
اما متاسفانه این واقعیتی اســت که معاون گردشگری مازندران اداره کل
میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی مازندران گفت :نصب تابلوهای
تبلیغاتی خارج از بررســی و مدیریت مجموعه گردشگری استان است و با
وجود تاثیر مســتقیم ان بر چهره اســتان این نهاد هیچ نقشی در کنترل
ان ندارد .مهران حســنی افزود :کنترل این مسله با شهرداری ها ،راهداری
و حمل ونقل جاده ای اســت که باید این مورد را مدیریت کنند .وی ادامه
داد :تاکنون با وجود تاثیرات منفی روزافزون و همچنین گسترش تابلوهای
تبلیغاتی حتی تا حریم عمومی ،رسیدگی چندانی انجام نشده است .معاون
گردشــگری مازندران گفت :با وجود اینکه همه ما مازندران را به شــهرها
و روســتاهای زیبا و گردشگری می شناسیم ،اما متاسفانه امروزه تبدیل به
جوالنگاه تابلوهای تبلیغاتی شــده است .حسنی افزود :زیبایی مازندران به
چشم انداز ان است که در حال حاضر تنها چشم اندازی که دیده می شود
تبلیغات مختلف و پرحجم اســت .وی با اشاره به اینکه هیچکس مخالف
تبلیغات نیســت ،افزود :تبلیغات همواره مهم ترین ابزار گردشگر پذیری و
شناســایی است ،اما نباید مفهوم تبلیغات را فقط در نصب و اویزان کردن
تابلوهای متعدد دانست .معاون گردشگری مازندران این مسئله را به ضرر
کاسبان نیز دانسته و اظهار داشت :تابلوهای تبلیغاتی مازندران حس بدی
به گردشــگر القا کرده و به جای توقف وی و لذت بردن ،مســافر را فراری
می دهد و نتیجه عکس دارد .حســنی با اشــاره به اینکه مسائل بسیاری
وجود دارد که در اســتان گردشــگر پذیر مازنــدران تحت نظارت میراث
فرهنگی نیست ،گفت :تابلوهای تبلیغاتی یکی از معضالت استان می باشد
که مربوط به چیدمان شهری و راهداری است .وی افزود :زیبایی مهم ترین
فاکتور هر محیط گردشگر پذیر است و در مدیریت مدرن گردشگری باید
تمامی کنش جامعه محلی و مسافران حول محور و برنامه گردشگری انجام
شود .معاون گردشــگری مازندران تاکید کرد :تابلوهای تبلیغاتی همچون
برچســب های نازیبا بر روی چهره زیبای مازندارن است که مدیریت کالن
استان باید چاره ای برای ان بیاندیشد.
کمیت تابلوها به نهاد دیگری غیر از ارشاد مربوط است
مدیرکل فرهنگ وارشــاد اسالمی نیز گفت :محتوای تابلوها با این نهاد
بوده اما کمیت ان به مبلمان شهری باز می گردد .عباس زارع نیز نسبت
به شیوع و گسترش تابلوهای تبلیغاتی در تمام مناطق استان انتقاد کرد
و گفت :از لحاظ فرهنگی نیز این مســئله ارامش روحی و عصبی مردم
را به هم می ریزد.
شهرداری ها مدارا می کنند
مدیرکل دفتر امور شــهری و شوراهای اســتانداری مازندران در این باره
گفت :یکی از دلیل اصلی تعدد تابلوهای تبلیغاتی مدارای شــهرداری ها با
واحدهای صنفی اســت .محمد محمدی تاکامی اظهار داشــت :مهم ترین
منبع کسب درامد شهرداری های مازندران با توجه به حجم زیاد گردشگری،
واحدهای صنفی هســتند که شهرداری ها برای تسهیل کسب درامد خود
با این واحدهای صنفی مدارا می کنند .وی با بیان اینکه بیشــترین میزان
تابلوهای تبلیغاتی مربوط به کســبه و مغازه داران اســت ،ادامه داد :اغلب
گردشگران و مســافران مازندران در مناطق شهری گذری هستند و مغازه
داران تمایــل دارند به هر روشــی جلب توجه کنند .مدیــرکل دفتر امور
شهری اســتانداری مازندران با اشاره به اینکه ایرادی در این مسئله وجود
ندارد ،در پاســخ این سوال که باپیامد منفی این مسئه بر روی گردشگری
چه خواهی کرد گفت :فکر نمی کنم تاثیر بدی بر روی گردشــگری داشته
باشــد .محمدی با بیان اینکه ازنظر زیباســازی نیز ایرادی به این مسئله
وارد اســت که می توان پیگیری کرد تاکید کرد :تمامی واحدهای صنفی
حداکثر باید یک تابلوی تبلیغاتی داشــته باشند و بیش از این تعداد خالف
مقررات اســت .وی در پایان افزود که این مســئله را از طرف شهرداری ها
پیگیــری خواهد کرد .اگــر با نگاه واقع بینانه بخواهیم به پاســخ هایی که
از ســوی مســئولین مرتبط با معضل تابلوهای تبلیغاتی داده شده قضاوت
کنیــم باید بدون تعارف گفت که هیچیک اصال به این مســئله حتی ورود
نکردند .بی تفاوتی به ارامش روانی مردم و مســافران و گردشگران یکی از
مهم ترین موانع حرکت استان مازندران به سوی صنعت گردشگری است.
عدم توجه به زیرساخت گردشگری و حتی عدم اگاهی نسبت به مدیریت
چهره گردشــگری هر منطقه چیزی است که مازندران سالها نسبت به ان
رنج می برد و شــاید به جرات بتوان گفت که کسی نبوده تا به این مسئله
ورود کند .اما انچه در صحبت های گفته شده پیداست گره خوردن درامد
شــهرداری ها با جیب واحدهای صنفی و چشم پوشــی از اجرای قانون به
بهانه مدارا اســت .بر اساس مختصات مســئله تابلوهای تبلیغاتی ،نباید از
شهرداری ها انتظار مدیریت این مسئله را داشت زیرا به گونه ای شهرداری ها
خود روشن کننده چراغ سبز تابلوهای تبلیغاتی هستند.