روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۷۳
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۷۳
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۷۳
رئیس مجلس در نامه ای سیاست ارزی بانک مرکزی را به چالش کشید ،امارها در این باره چه می گویند؟
نامهدالریمجلس؛کمکبهبورسیاکنترلارز
صفحه 8
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
16صفحه
۳۰۰۰تومان
شماره مسلسل 4611
پنجشنبه 4خرداد۱۴۰۲
5ذیقعده 1444
25می 2023
شماره 3873
w w w . F d n . i r | Thu | 25 May 2023 | vol.14 | No. 3873 | 16 Pages
رهبر انقالب در دیدار با نمایندگان مجلس نکات مهمی
در خصوص تعامل قوای سه گانه مطرح کردند
تقـریب
به جای تخریب
رژیم صهیونیستی با مشکالتی بزرگ تر از اصالحات قضایی روبه روست
عجله برای نابودی
همین صفحه
در سامانه شفافیت نکات قابل تاملی درباره یکی از قراردادهای شهرداری تهران وجود دارد
۷
ماجرای یک قرارداد
در اخرین روزهای زمستان
16
میثم نیلی ،مدیرعامل مجمع ناشران انقالب اسالمی در گفت وگو با «فرهیختگان»:
تولید ۲کارخانه کاغذ را
به صفر رسانده بودند
13 12
رهبری
رهبر انقالب در دیدار با نمایندگان مجلس نکات مهمی در خصوص تعامل قوای سه گانه مطرح کردند
تقریب بهجای تخریب
رهبر معظم انقالب اسالمی صبح دیروز در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس یازدهم،
چرا که وقتی قانون در موضوعی زیاد باشد ،تکلیف مشخص نیست و همان طور که
مصوبات خوب برای رفع مشکالت کشور خواندند و با تبیین الزامات قانون گذاری
ایشان قانون گذاری به خاطر منافع فالن فرد یا مجموعه را از دیگر افات قانون گذاری
این مجلس را درمجموع و در نگاهی کلی ،مجلسی انقالبی ،جوان ،پرتحرک و دارای
ازجمله «اثرناپذیری از جوزدگی و مالحظات جناحی» ،گفتند« :در سال اخر مجلس،
کارهای بزرگی چون بررسی و تصویب برنامه هفتم توسعه ،تصویب قوانین الزم برای
بارهاگفتهشده،قانون دانانقانون شکنازهمینرخنه هابهسوءاستفادهمی پردازند».
دانستند و در نکته ای دیگر افزودند« :در مجلس« ،الیحه» باید بر «طرح» اولویت و
دســـت ندادن ویژگی «نشســـت و برخاســـت و تواضع در مقابل انها» ،افزودند:
«البتـــه این مســـاله با دادن وعده هـــای غیرقابل تحقق کامال متفاوت اســـت».
بود که گفتند« :اگر موردی از طریق تذکر دادن به دستگاه های مسئول و اطالعاتی
کشور ،سال اخر مجالس است؛ چون نمایندگان در شرف انتخابات و نگاه های مردم
الزم است ،تقوا و صداقت رعایت شود».
ایشان سال اخر مجلس را سال حساسی خواندند و گفتند« :از جمله گرفتاری های
غلبه داشته باشد؛ چرا که دولت در تقدیم لوایح امکان اجرا شدن انها را هم در نظر
قرار می گیرند ،اما شما سعی کنید بدون توجه به انتخاب شدن یا نشدن در انتخابات
«اثرپذیریازجوزدگیوفضاسازیتبلیغاتیدشمنانیااصحابتبلیغ»،افتدیگری
رهبر انقالب در بخش پایانی سخنان شـــان چند توصیه مهم خطاب به نمایندگان
تحقق شعار سال یعنی مهار تورم و رشد تولید ،و بررسی لوایح و طرح های نیمه کاره
می گیرد».
حضرت ایت الله خامنه ای در اغاز سخنان شـــان به مناســـبت سوم خرداد سالروز
بودکهرهبرانقالب،نمایندگانراازانکامالمنعکردندوافزودند«:مالحظاتجناحی
و با توصیه برای مطالعه کتاب هایی که درباره عملیات بیت المقدس نوشـــته شده،
ایشان افزودند« :البته به دلیل سالیق مختلف ،دسته بندی همیشه در مجالس بوده
چشم رقیب و با هدف به خاک مالیدن شانه یکدیگر به هم نگاه می کنند که این نگاه
تاثیرگذار شود ».حضرت ایت الله خامنه ای در جمع بندی این بخش از سخنان شان
ایشانبااشارهبهنمونه هاییازاثارایننگاهتخریبیکهموجبمعطلشدنکارکشور
اگر این باشد ،حتما برکت می یابد».
دولت چون ترکیب مجلس را مورد نظر خود نمی داند ،به مجلس الیحه نمی دهد که
را با تالش بی وقفه به سرانجام برسانید».
ازادسازی خرمشهر ،این حماسه معجزه اسا را به احاد ملت بزرگ ایران تبریک گفتند
افزودند« :مهم تر از این فتح عظیم ،ابتکارات ،نقشـــه های جنگی قابل تدریس در
دانشگاه های جنگ ،فداکاری ها و رشادت های فوق طاقت متعارف بشر ،شهیدان
عالی مقام و جریان ها و حقایق دیگری هستند که در ان عملیات کم نظیر جاری بود
که نباید گذاشت کمرنگ یا فراموش شوند».
ایشان با تکریم عظمت و جایگاه نهاد مجلس ،شان قانون گذاری مجلس را از شان
و دسته بندی ها نیز مطلقا نباید در بررسی و تصویب قوانین نقش داشته باشد».
اما نباید گذاشت به صورت دوقطبی دراید و به جای حق و مصلحت ،در قانون گذاری
تاکید کردند« :قانون را با سالمت ،طهارت ،و برای رضایت و نصرت خدا بنویسید که
مجلس بیان کردند .ایشان در بیان توصیه اول با اشاره به دوگانه «تقریب یا تخریب»
مردم هم هست ولی ما مسئوالن که روی منبرهای بلند نشسته ایم و همه صدای ما
در روابط مجلس با سایر قوا به خصوص دولت ،گفتند« :در نگاه تخریبی ،طرفین به
چه از طرف دولت و چه از طرف مجلس ،خطرناک و مشکل ساز است».
رهبرانقالببخشدومسخنان شانرابهویژگی هاوعملکردمجلسیازدهماختصاص
و پرتحرک می دانم؛ البته این نگاه ،کلی و بدون در نظر گرفتن استثنائاتی است که
نمی شود .در نگاه تخریبی ،مجلس هم در به کارگیری ابزارهای نظارتی مانند سوال،
ان شاءالله سرافراز از مجلس خارج شوید».
نگذشته است ،استیضاح می شود که اینها ناشی از همان نگاه رقیب پنداری است».
مجلس یازدهم« ،ایجاد نقشه راه برای اولویت بندی در قانون گذاری» را از مهم ترین
یک پیکره دیدن مجموعه نظام دانســـتند و افزودند« :رویکرد مجلس و دولت باید
بستهتحولقوانیناقتصادیبرایاصالحنظامبانکی؛تصویبقوانیندرحوزه هایی
حضرتایت اللهخامنه ایبرخیمصوباتمجلسفعلیراراهبردیدانستندوگفتند:
اما دولت بار اجرا را بر دوش دارد و با توجه به حجم زیاد کار ،مطالبات و توقع از ان،
معلمان ،قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ،طرح اصالح قانون انتخابات،
از سرگردانی در مساله هسته ای و حالت ندانم کاری نجات داد که نتایج اجرای ان را
ایشان با تاکید بر خودداری از وارد کردن مناقشات در روابط دولت و مجلس ،گفتند:
نسبت سیاست های کلی نظام با قانون گذاری ،نکته مهمی بود که رهبرانقالب در
شده است».
همکاری و هم افزایی باشد .البته این تذکرات را به دولت و قوه قضائیه هم می دهیم
کامال ضروری دانســـتند و گفتند« :قانون گذاری هم شیوه ها و اصولی دارد که در
سیاست هایکلیتقنینابالغشدهامامتاسفانهبعدازچندینسالهنوزدرمجلس
به صورت قانون در نیامده است».
ایشان با استناد به سیاست های کلی تقنین« ،تاویل ناپذیری و صراحت»« ،اتقان و
شناخت مشکالت کشـــور و قانون گذاری برای حل انها ،دیگر خصوصیتی بود که
بو کار و با «قاطعیت وصراحت» تصویب
رفع تبعیض ،رفع انحصار وبهبود فضایکس
«قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها ،مصوبه ای اساسی و مهم بود که کشور را
حتی در عرصه جهانی مشاهده می کنیم».
ایشـــان قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را قانونی بسیار مهم خواندند و
افزودند« :قانـــون جهش تولید دانش بنیان هم ازجمله مصوبات راهبردی مجلس
تذکر و اســـتیضاح افراط می کند و مثال وزیری که هنوز ســـه ماه از رای اعتماد به ان
باید مراعات دولت را کرد».
«د رمواقعهمکاریمجلسبادولت،گاهیبرخیافرادبداخالقدرمطبوعاتوفضای
مجازی،مجلسرامتهممی کنندکهدولتیشدهواستقاللخودراازدستدادهاست
و جبران خالها و قصورها ،خطاب به نمایندگان گفتند« :سرافراز وارد مجلس شدید،
در ابتدای این دیدار رئیس مجلس شورای اسالمی ضمن بیان گزارشی از عملکرد
وجوه تمایز این دوره مجلس برشمرد.
نظیر مالیات ،مسکن ،خودرو ،بیمه ،شفافیت ،کشاورزی و تولید؛ قانون رتبه بندی
تصویبکلیاتالیحهارتقایامنیتزنان،طرحنظام بخشیبهفضایمجازیوتصویب
دوفوریتالیحهحجابوعفافاز جملهکارنامهتقنینییاموضوعاتدردستبررسی
مجلس یازدهم بود که اقای قالیباف درباره انها توضیح داد.
رئیس مجلس« ،خالقیت در ظرفیت ســـازی بسترهای نظارتی» را وجه دیگر تمایز
ولینبایدبهاینحرف هاکهازرویغرضیابی اطالعیازمصلحتاست،اعتناکنید».
رهبر انقالب «ساده زیستی و پرهیز از رفتار اشرافی مابانه و نگاه باال به مردم» را ویژگی
وزرای معرفی شده به مجلس» بود که در این زمینه گفتند« :در تشخیص صالحیت ها
بر حل مسائل عینی مردم به کار گرفته شده است».
این زمینه هم وجود دارد».
شود وزارتخانه تا مدت ها بدون وزیر بماند که اکنون هم چند وزارتخانه وزیر ندارند و
اتکا به کار کارشناسی جامع» را از جمله خصوصیات الزم «قانون» خواندند و گفتند:
ثباتقوانینوپرهیزازتغییراتپی درپیانها،منقحوروشنبودنوعدم تعارضقوانین
بسیاری از نمایندگان مجلس دانستند و در عین حال افزودند« :البته استثنائاتی در
ث «نبایدها» هم جلوگیری از انباشته شدن قوانین مهم است؛
انها افزودند« :در بح
حضـــرت ایت الله خامنـــه ای با توصیـــه موکد بـــه نمایندگان مجلـــس برای از
از دیگر بایدها و الزامات قانون گذاری بود که حضرت ایت الله خامنه ای با اشـــاره به
یا اینکه به دولت قانونی ابالغ می شـــود اما ایین نامه های ان تنظیم و ان قانون اجرا
رهبر انقالب در توصیه پایانی با تاکید بر به سرانجام رساندن کارهای بزرگ مجلس
این دوره مجلس خواند و افزود« :در این دوره ،ابزارهای نظارتی همچون «ســـوال،
است».
«قانون خوب باید قابل اجرا باشد وگرنه شبیه ارزو و اهداف اجرانشدنی می شود».
حرف یا فالن کار موجب عالقه مندی مردم و افزایش احتمال رای اوری می شـــود،
البته در این گونه موارد ،راه عالج ،تهیه و تصویب طرح ها به دست خود مجلس است؛
ایشان برای مجلس یازدهم برشمردند و گفتند« :عمده قوانین برای مبارزه با فساد،
تعیین می کند که می شـــود در این جهت مشـــخص شـــده ،در انها حرکت کرد».
«نگذارید وجاهت طلبی روی حرف ها و اقدامات شـــما اثر بگذارد و این را که فالن
در سال اخر همچون برنامه هفتم ،پیگیری شعار سال ،نهایی کردن لوایح نیمه کاره
حضـــرت ایت الله خامنه ای ،نگاه و رویکرد درســـت را نگاه تقریبی ،مکمل بودن و
حضرتایت اللهخامنه ایتوجهکاملبهسیاست هایکلیرادرهرنوعقانون گذاری
را می شنوند ،باید این مالحظات را بیشتر رعایت کنیم».
ایشان در توصیه ای دیگر با اشاره به سال اخر مجلس یازدهم ،به نمایندگان گفتند:
می شود ،خاطرنشان کردند« :در گذشته یکی از روسای مجلس شکایت می کرد که
امکان برنامه ریزی مسئوالن» ،افزودند« :قانون گذاری ،ریل گذاری و به تعبیر دقیق تر
ظرفیـــت حرکت دارد ،جهت را مشـــخص می کند و قانون گذاری مســـیرهایی را
به ابروی افراد و هویت دینی و انقالبی انها جایز نیست .البته این توصیه مربوط به
به کلـــی از ذهن خود خارج کنید که این کار از مجاهدت های مهم و الزم اســـت».
ممکن است در مجلس وجود داشته باشد».
تبیین ان گفتند« :سیاســـت های کلی که برای همه سالیق و شیوه های مدیریتی
حضـــرت ایت الله خامنه ای در نکته ای مهم افزودند« :گاهی برخی می خواهند به
اسفند امسال ،کار کنید؛ چرا که انچه می ماند فقط کار برای رضایت پروردگار است».
نظارتی ان بسیار باالتر و مهم تر برشمردند و با اشاره به ضرورت حیاتی قوانین برای
«جاده سازی» است که مسیر حرکت دیگر قوا را مشخص می کند».
و دولتی قابل حل است لزومی ندارد علنی بیان شود و در مواردی هم که بیان علنی
فالن مسئول سیلی بزنند اما در عمل به مجلس سیلی می زنند ،در حالی که تعرض
دادند و گفتند« :بعد از ۳ســـال ،در مجموع این مجلس را همچنان انقالبی ،جوان
«ایجاد ثبات»« ،قابل پیش بینی شـــدن اینده فرد و جامعه و کشور» و «فراهم شدن
«همراهکردنتقواوصداقتباحریتوصراحت»توصیهدیگررهبرانقالببهنمایندگان
رادیومضمون
کاریازگروهپادکست هایهمیشهدرمیان
وروزنامهفرهیختگان
|فصل جدید رادیو مضمون منتشر شد|
@radiomazmoon
توصیه بعدی رهبر انقالب به نمایندگان« ،پرهیز از بعضی ســـخت گیری ها در قبال
استیضاح و تحقیق و تفحص» به پشتوانه نظارت میدانی و ستادی و همچنین ناظر
دقت کافی و در حد معقول و منطقی سخت گیری کنید اما نه به شکلی که موجب
کنش فعاالنه در عرصه دیپلماســـی و مقابلـــه حقوقی با تهدیدات خارجی ،تالش
به مجلس معرفی خواهند شد».
شرکت های دولتی دیگر نکاتی بود که رئیس مجلس به انها اشاره کرد.
برای اصالح ساختار بودجه با ایجاد سامانه هوشمند بودجه ریزی و نظارت جدی بر صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
2
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
«فرهیختگان» از اثار قانون راهبردی مجلس گزارش می دهد
مهره هسته ای چطور به شطرنج قدرت برگشت؟
گروه سیاست بعد از انکه توافق برجام در سال 94به امضا رسید
روایت شده بود که تصویری پیروزمندانه به نفع کاخ سفید روایت
بدعهدی های طرف های غربی نیز کامال عیان شد .امریکا بر موج
شود .این امر اوال با این هدف صورت گرفت که از فشارهای کنگره
تحریم های ضدایرانی به ویـــژه در دوره ترامپ افزود و دولت های
کاســـته و اتهام عقب نشینی را از روی تیم مذاکره کننده امریکا
بـــردارد .هدف دیگر این مدل روایت یکجانبه این بود که امریکا
اروپایی هم برای جبران بدعهدی شریک نه تنها هیچ اقدامی انجام
در ادامه مذاکرات ابزار امتیاز گیری در مقابل ایران داشته باشد.
نداده ،بلکه به تعهدات برجامی خود نیز پایبند نمانده و همچنان
از نظـــام تحریمی امریکا حمایت می کردند .حجم بدعهدی های
امریکایی ها همچنین بارها در طی مذاکرات با هدف جلوگیری
وقت بانک مرکزی عواید حاصل از برجام برای کشور را تقریبا صفر
درخواست عقب نشینی داشـــتند .دیپلمات های امریکایی به
طرف غربی در مذاکرات به حدی بود که ولی الل ه سیف ،رئیس کل
از تحقق ایران فشارهای کنگره را مورد اشاره قرار داده و از ایران
توصیفکرد.درسویمقابلاماایرانتمامیتعهداتبرجامیخودرا
این شـــیوه هرگونه مطالبه ایران را به کنگره حواله داده و هزینه
انجام داده و بدون اینکه دستاویز برای الزام غربی ها به اجرای توافق
فشارهای یک نهاد داخلی امریکا را به ایران تحمیل می کردند.
داشته باشد برگ برنده خود را از دست داده بود .تداوم این مسیر
در همین راســـتا بعد از انکه ایران بدون نقض توافق نامه ژنو یک
کامل برجام داشـــته و در سال 97به طور کامل از ان خارج شود؛
معاون وزیر خارجه امریکا به ان واکنش نشان داده و در جلسه تیم
پرداختن هزینه سیاسی تداوم برجام در مقابل کنگره نیز نمی دید.
این خواســـته را مطرح می کند که با توجه به فشـــار های کنگره
منفعالنه باعث شد امریکا در دوره ترامپ ترغیب به کنار گذاشتن
سانتریفیوژ IR8در سایت نطنز راه اندازی می کند وندی شرمن
چراکه اهداف خود را از برجام محقق شـــده دیده و توجیهی برای
مذاکره کننده ایرانی اقدام ایران را تحریک کننده توصیف کرده
انچهباعثمی شداینتصورضدایرانیکنارگذاشتهشودتنهااتخاذ
ایران این ســـانتریفیوژ را از نطنز خارج کند .بهمن ماه سال 94
غربینشاندهدتداوممسیرسابقدیگرقرارنیستبی هزینهباشد.
سوئیس در حال گفت وگو بودند به یک باره جان کری وارد اتاق
هدفی در دستور کار قرار گرفت .مطابق این قانون ایران در پاسخ به
تیـــم مذاکره کننده ایرانی می گوید« :لطف کنید از اقای ظریف
درحالی که تیم های مذاکره کننده ایران ،اروپا و امریکا در زوریخ
یک راهبرد تقابلی و فعاالنه از جانب تهران بود .راهبردی که به طرف
ایده تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها نیز با چنین
مذاکره شـــده و با هدف تحت فشار قرار دادن تهران خطاب به
بدعهدیغربی هابایدگام به گامازتعهداتبرجامیخودمی کاست
خواهش کنید که در ایران با رهبری ،رئیس جمهور یا هر کســـی
که همین امر صورت پذیرفت و اقدامات محدودیت زای برجامی که
دیگرلزومیبهاجرایاننبود،متوقفشد.بعدازگذشتچندسال
از این ماجرا برخی با نادیده گرفتن بدعهدی غربی ها زبان به انتقاد
کـــه تصمیم می گیرد ،صحبت کند و بگوید امریکا به اخرین حد
دیگر درباره روش های بررســـی نتیجه بخش بودن یا نبودن قانون
که حتی پاییز سال گذشته و در اوج ناارامی های داخلی ایران هم
دستاوردهای برجامی توصیف می کنند ،حال انکه تا پیش از این
غریب ابادی ،سفیر وقت ایران در سازمان های بین المللی و یکی
همه جانبه از جریانات ضدایرانی هســـتند ،بـــاور ندارند اتفاقات
واژه ایران حق دارد در فعالیت های هسته ای اش سانتریفیوژهای
امریکا را بار دیگر پای میز مذاکره کشـــاند همین اقدامات تقابلی
قانون اقدام راهبردی با سایت دفتر رهبر انقالب داشت.
که در همان ایام دیدیم ویدیویی از بایدن دســـت به دست شد که
در سند مرتبط با مذاکرات وین 6این بند برجام مجددا نقل شده
از ان صورت گرفت که ایران شـــیوه دیپلماسی خود را تغییر داد و
روند مذاکـــرات تا ان زمان و تعدادی از شـــاخص ترین اقدامات
اقدام فعاالنه مجلس گشوده و ان را عاملی محدودیت زا در مسیر
اقدام برجام عمال از کارکرد افتاده بود و انچه دولت های اروپایی و
ایران بوده است .ایجاد پویایی مجدد برای احیای برجام اساسا پس
به سمت احیای برگ های برنده خود رفت .مرور این مسیر طی شده
ماهیت تحسین برانگیز و راهبردی اقدام مجلس را به وضوح نشان
تصویب شده از سوی مجلس ،محتوای گفت وگویی ا ست که کاظم
از اعضای وقت هیات مذاکره کننده کشورمان در وین درخصوص
تکرار شد و نشان می داد غربی ها ،همزمان با اینکه مشغول حمایت
داخلی ایران بتواند به جمهوری اســـامی ضربه بزند .همان طور
غریب ابادی در گفت وگوی مفصلش با رسانه دفتر رهبری ،درباره
در حاشـــیه نشستی ،بعد از انکه براندازان از او می خواهند اعالم
دولت امریکا که با ماهیت گفت وگوهای وین تعارض داشت گفت:
پاســـخ مورد عالقه انها طفره می رود و می گوید برجام مرده ولی به
«مواضعباالدستینظام»«،دستاوردهایهسته ایکشور»و«قانون
کند برجام تمام شـــده و روند مذاکـــرات با ایران را متوقف کند ،از
راهبردی کشور را از سرگردانی در قضی ه هسته ای نجات داد .این
اســـت که ما با «طراحی و برنامه ریزی مناسب» و «پرهیز از عجله»
قانون کامال مشـــخص کرد که باید چه کار کنیم ،االن هم داریم
چرایی اهمیت اقدام مجلس در تصویب قانون «اقدام راهبردی لغو
که رئیس جمهور وقت تقریبا هر هفته بین ســـخنرانی های روزمر ه
همان روزهای ابتدایی مذاکرات با هدف امتیاز گیری هرچه بیشتر
می داد.مساله ایکهنشانمی دادتیممذاکره کنندهازسویتهران
نشانه هایش را در دنیا مشاهده می کنیم ».در ادامه ضمن بررسی
تحریم ها» به مرور استراتژی مشابهی پرداخته ایم که دولت امریکا از
از ایران ان را به کار گرفت.
قانونی که ضامن بقای روند مذاکرات شد
قانون موسوم به اقدام راهبردی که از ابعاد ان گفتیم و زمینه های
خود گریزی هم به روند مذاکرات می زد و از نزدیک بودن توافق خبر
و دفتر ریاست جمهوری تحت فشار است تا هرچه سریع تر و پیش
از تمام شدن دوران ریاست جمهوری حسن روحانی ،مذاکرات را
«به نتیجه» برساند .با همه اینها شاهد بودیم بعد از تصویب قانون
قانون شکنان مدعی
حسن روحانی بهمن سال 1401در دیدار با جمعی از معاونان و
وزرای خود در دولت تدبیر و امید مدعی می شود که شروط ایران
برای رفع برخی تحریم های غیرهسته ای نیز پذیرفته شده بود اما
دوازدهمامابانادیدهگرفتناینتجربهدرموردتحریم هایهسته ای
تداوم ان شـــده است .روندی که در ادامه به ان می پردازیم .نکته
غربی برای اظهار تمایل نسبت به تداوم روند گفت وگوها .اتفاقی
ایجاد نکرده و اقدامی رو به جلو محسوب می شود که مورد تقدیر
رهبر انقالب نیز قرار گرفته است.
ظریف ضمن موافقت کلی با حفظ شکل ساختاری «برنامه» برای
هر گونه توافقی عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)» را
پیشنهاد کرد که در ادامه مورد موافقت بقیه اعضای «پنج به اضافه
روحانیدرشرایطیاینقانونرامانعرفعتحریم هاتوصیفمی کند
برای انکه دریابیم تصویب قانون اقدام راهبردی در مجلس چگونه
مشـــابه از رفتارهای طرف امریکایی در میز مذاکرات بازخوانی
نهادهای داخلی را برای به توازن رساندن میز مذاکرات فعال تر
هم می شد نشانه های ان را دید .از پیگیری های مداوم اژانس برای
درنهایـــت روند مذاکرات را متوقـــف کرده یا اتفاقا برعکس ،باعث
همچـــون قانون راهبردی لغو تحریم ها بوده که طرف غربی را پای
یک پیمان یا توافقنامه باشـــد و یک «ســـند سیاسی» را ترجیح
تعهدات خود استفاده کرده است .در تقابل با چنین مواجهه ای
عباس عراقچی در ششمین دور از مذاکرات وین در خرداد 1400
جلسه حضوری با مقامات کشورمان ،تا پیغام و پسغام های مقامات
زدهاست.مرورمسیرطی شدهدرفرایندمذاکراتاینگزارهرابیشتر
را طی کند .امریکایی ها برای اجتناب از رفتن به کنگره و کسب
برداشتهشدنتحریم هایهسته ایرانیزمطرحمی کندوبادستاویز
این مصوبه مجلس وجود دارد ان که به راحتی می توان با بررســـی
به این قضاوت رســـید که مصوبه نمایندگان تحت عنوان «قانون
برجام همچنان برای بازگشت به برجام دست رد به سینه روحانی
زیرا در ان صورت ســـند باید به کنگره ارجاع شده و روند خاصی
طرف غربی داده است .با وجود این امریکا به عنوان طرف خاطی
گونه روشـــن کرد که نمی توانند از عنوان پیمان استفاده کنند،
قانـــون اقدام راهبردی؛ مدلی که واشـــنگتن بارها از ان
ســـایت دفتر رهبری به ان اشاره کرد ،بحث اثرات «دستاوردهای
اقـــدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از حقوق ملت ایران»
نبوده ،بلکه حتی گام را فراتر نهاده و وعده های فرا برجامی نیز به
با اکثریت کنگره متعلق به جریان سیاسی مقابل داشت ،به این
یک» نیز واقع شد .مرور فرایند مذاکرات نشان می دهد که طرف
که با عنوان «گاف بزرگ عراقچی» در «فرهیختگان» منتشر شد به
برقراری ارتباط مســـتقیم با تهران و برنامه ریزی سفر برای برگزاری
اقدام راهبردی که بر غنی ســـازی 20درصدی تاکید دارد پایبند
امریکایی تکلیف خود را به دلیل مشـــکلی که دولت اقای اوباما
غربی برای برداشـــتن تحریم های هسته ای یک بار توسط دولت
هسته ای شـــهید که در روز روشن در کشور ترور شد ،اختصاص
شرایط مذاکرات قبل و بعد از تصویب این قانون در مجلس ایران،
بزند ».این موارد نشان می دهد دولت روحانی نه تنها به مفاد قانون
معاهده ،تفاهمنامه ،پیمان یا قـــرارداد؟» هیات مذاکره کننده
میز مذاکره نگه داشته؛ قانونی که منعی در مسیر یک توافق قوی
راه جلوگیری از روند رو به توسعه برنام ه هسته ای ایران می دانستند.
هسته ای کشور» بر روند گفت وگوهای وین بود که در دولت جدید
بدون انکه دست به نابودی اورانیوم 60درصد غنی سازی شده خود
بر ســـر ان توافق می شـــود ،از چه ماهیتی باید برخوردار باشد؛
می دهند .لذا عنـــوان «برنامه اقدام جامع» را توصیه می کنند.
چنیـــن ادعایی را مطرح می کند که مســـیر اعتماد به طرف های
غیر از ان ،با تغییر دولت در ایران هم روند مذاکرات متوقف نشد.
پیدا کرده بود .نکته ای که بعد از گذشـــت حدود دو ســـال درباره
(نابود) کند و بازگردد به غنی سازی 3.6درصد .درصورتی که طبق
ویـــن ( )۱۴پایان یافت ،یکـــی از موضوعاتی که خود را بیش از
گذشـــته نمایاند در این پرسش خالصه شده بود که «متنی که
تصویب مصوبه اقدام راهبردی مجلس مانع ان شـــد .او درحالی
قرار دادن ان قانون اقدام راهبردی مجلس را زیر ســـوال می برد.
نکته دیگری که غریب ابادی هم در گفت وگوی دو ســـال قبلش با
60درصدی انجام داده اســـت ،باید اورانیوم 60درصد غنی شده
از اهرم کنگره را می توان در تقلیل ماهیت برجام از یک معاهده
اشکار می کند که برخالف ادعای روحانی این اقدامات فعاالنه ای
ماشـــه یا تصویب قطعنامه هایی علیه ایران با هدف عقب نشینی
مصوبه ای که تصویبش در روزهایی به سرانجام رسید که تیتر یک
کنگره و دیگران را حســـاس کرده است .با چنین فضایی نیل به
موافقت ساختار تقنینی خود ،عالقه ندارند توافق نهایی در قالب
با اظهاراتی که نشان دهنده توهین او به حافظه مردم است ،ادعای
تهران هم عملی نشـــد و دولت های غربی همچنان مذاکره را تنها
رســـانه های ایران به ترور محسن فخری زاده ،پنجمین دانشمند
دیگر ایران برای تسریع روند توسعه برنامه صلح امیز هسته ای خود،
اقدام راهبردی در مجلس ،نه تنها روند مذاکرات متوقف نشد ،بلکه
تدوینش را بازخوانی کردیم و به مرور شـــرایط ایران و کشـــورهای
به ظاهر عضو برجام در زمان تصویب این قانون در تهران پرداختیم؛
امریکایی ها برای ازسرگیری روند مذاکرات خبر دادند .مساله ای
روحانی طی شده و بی نتیجه مانده بود .رئیس دولت های یازدهم و
تهدیدات طرف هایمذاکرهدربارهامکاناستفاده شان ازمکانیسم
سوریه ،عراق و ...نزد بسیاری از محافل امریکا دردسرساز شده و
بند برجامی ایران می توانست تاسیسات خود را نهایتا تعطیل کند،
موجب توقف روند مذاکرات نشده اند.
درباره لزوم «پرهیز از عجله» در مذاکرات درحالی مطرح می شـــد
خال مذاکره نمی کنیم .موفقیت های اخیر ایران در یمن ،لبنان،
که مقامات وزارت خارجه کشـــورمان از دریافت پیام غیرمستقیم
از این قوانینی که شما در مجلس تصویب کردید ،قوانین راهبردی
حداکثر بهره بـــرداری را به عمل اوریم ».ایـــن نکات غریب ابادی
returnبه معنی بازگشت برای سانتریفیوژها استفاده شده است؛
به اهرم فشار کنگره مزین می کند « :فراموش نکنید ما و شما در
خود و همچنین ســـانتریفیوژهای پیشرفته IR8خود را Destroy
طرف های مقابل تالش خواهند کرد تا با توسل به ابزارهای مختلف
است برای کشور که واقعا جای احترام و تمجید دارد .قانون اقدام
اســـت ،اما با یک تفاوت مهم ،در متن وین 6به جای کیپ از واژه
برویم ».کری در ادامه این ادبیات به ظاهر ملتمسانه را این گونه
حقوقی به یک تفاهمنامه مشاهده کرد .هنگامی که نشست های
دالیلی نمی توانیم ان را اعالم کنیم .تقریبا یک هفته بعد از ان بود
کهثابتکرد،نهقانونراهبردیمجلسونههیچ یکازتصمیم های
مانع بهره مندی ما از موقعیت تقویت شـــده شـــوند ،اما مهم این
خود را حفظ کرده و غنی ســـازی مثال 3.6درصدی داشته باشد.
گرفته ایم .پیشـــنهادی داده ایم که دیگر از ان نمی توانیم فراتر
به عبارت ســـاده تر ،مطابق این بند اصالحی ایران اگر غنی سازی
می دهد .رهبر انقالب نیز روز گذشته در دیدار با نمایندگان مجلس
این گونهازقانوناقدامراهبردیلغوتحریم هاتمجیدکردند«:برخی
ایران از واژه کیپ ( )keepاستفاده شده است .مطابق معنای این
بایـــد اخرین تصمیم خود را بگیرند .مـــا اخرین تصمیم خود را
یک توافق هسته ای اسان نیست ».نقطه اوج بهره برداری امریکا
اقدام راهبردی مجلس شورای اسالمی» موقعیت مناسبی را برای
جمهوری اسالمی ایران در هر مذاکره ای فراهم کرده است .طبیعتا
ایران اشـــاره شـــده و برای فعالیت های مرتبط با سانتریفیوژهای
خود رسیده است .االن زمان تصمیم گیری است .االن دو طرف
که حتی به مفاد ان نیز پایبند نبوده است .پیش از این در گزارشی
این موضوع پرداختیم که «تیم مذاکره کننده وقت به سرپرســـتی
بهره برده بود
دست تیم مذاکره کننده ایران را پر می کند بد نیست چند نمونه
کنیم که طی ان واشنگتن سعی در تحت فشار قرار دادن ایران
با استفاده از اهرم کنگره امریکا داشته است .بعد از انکه ایران و
تعهداتـــی را پذیرفته بود که در مواردی حتی در تعارض و تناقض
امریکا در جریان مذاکرات هسته ای به توافق موقت ژنو دست پیدا
اقدامات داوطلبانه ایران و گروه ،5+1به تعداد ســـانتریفیوژهای
برگ یا Fact sheetمنتشـــر کرد که در ان نتایج توافق به نحوی
با متن اصلی برجام اســـت ،مثال در متن برجام در بخش مرتبط با
کردند طرف امریکایی در فضای رســـانه ای متنی با عنوان گزاره
امریکایی بارها از اهرم کنگره برای فشار بر ایران و طفره رفتن از
طبعا ایران نیز باید حداقل راهبردی مشـــابه را در پیش گرفته و
کند .اگر قرار باشد با چنین عینکی به ماجرا نگاه کنیم ان زمان
قانون اقدام راهبردی نه تنها مانع توافق با امریکا تلقی نشـــده
بلکه اهرمی است در جهت ایجاد توازن در میز مذاکره که چه بسا
اگر زودتر از خروج ترامپ از برجام فعال می شد نوع مواجه کاخ
سفید با برجام را نیز تغییر می داد.
گفت وگو
بررسیاثرتوافقایرانوعربستانبرتعاملکشورهایمنطق هباایراندرگفت وگوباحسنهانی زاده،کارشناسمسائلمنطقه
سال ۱۴۰۲سال همگرایی و صلح پایدار در منطقه خواهد بود
در اســـفند ماه ســـال گذشـــته ،ایران و عربستان پس از ســـال ها تنش و
منطقه و همچنین سفر دبیر شورای عالی امنیت ملی به امارات و عراق هم حاکی
تحوالت منطقه دارد .گرچه بعد از انقالب اسالمی ،سیاست های این کشور باعث
درمورد سایر کشورهای عربی و اسالمی چطور؟
به همین دلیل بسیاری از کشورهای عرب منطقه از جمله امارات ،بحرین ،اردن
حال حاضر رایزنی هایی جهت ارتقای سطح روابط دو کشور در حال انجام است
عضـو اتحادیـه عـرب هسـتند .طبیعـی اسـت کـه بـا توجـه بـه جایـگاه عربسـتان
درگیری های نیابتی در منطقه ســـرانجام برای بازگشت سطح روابط خود
از این است که دیپلماسی منطقه ای دولت سیزدهم اثرگذار و موفق بوده است.
این توافق اثر می پذیرد .با توجه به نفوذ عربســـتان در برخی از کشورهای
و مصر تمایل دارند که مشـــکالت خود را با ایران برطرف کنند .به هر میزانی که
به حالت عادی به توافق رسیدند .اما تنها روابط این دو کشور نیست که از
عربی منطقه ،بازگشت روابط ایران و عربستان به سطح عادی می تواند بر
مناسبات ایران و سایر کشورهای عربی منطقه نیز اثرگذار باشد .مصر هم
یکی از کشـــورهای بزرگ عربی و اســـامی منطقه است که بعد از توافق با
ایران به این کشـــورها نزدیک تر شـــود به طور طبیعی هژمونی امریکا در منطقه
ضعیف تر می شود و رژیم صهیونیســـتی در انزوای بیشتری قرار خواهد گرفت.
به همین دلیل اســـت که می توان امریکا و رژیم صهیونیســـتی را از اصلی ترین
شـــده بود تا روابط بین قاهره و تهران از حد دفاتر حفظ منافع فراتر نرود ،اما در
و احتمال بازگشایی قریب الوقوع سفارتخانه های دو کشور نیز وجود دارد .الزم به
ذکر است که ایران و مصر مناسبات دیرینه ای با یکدیگر داشته اند اما این رابطه
قرار گرفته است .در سال های اخیر نیز بحث ارتقای مناسبات ایران و مصر برقرار
همکاری هـای اقتصـادی گسـترده و همچنیـن کاهـش نفـوذ امریـکا در منطقـه
در طول صد ســـال اخیر همواره تحت تاثیر فضاسازی های خارجی و منطقه ای
عربستان در صف احیای روابط دیپلماتیک با ایران قرار دارد .در هفته های
بازندگان بهبود روابط ایران و کشـــورهای عرب منطقه دانست .زیرا این توافقات
مناســـبات ایران و مصر به ســـطح عادی منتشر شد .در گفت وگویی که با
ی و مهمی قرار دارد و سال ۱۴۰۲سال
می رســـد منطقه در استانه تحوالت جد
میان توده های مردم مصر -چه اهل ســـنت و چه شیعیان -همیشه از نفوذ ایران
گذشـــته نیز خبرهایی مبنی بر اغاز مذاکرات مقدماتی جهت بازگشـــت
حسن هانی زاده ،کارشناس مسائل منطقه داشته ایم ،اثرات توافق تهران
و ریاض بر سایر مناســـبات منطقه ای ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است.
مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید.
همگرایی و صلح پایدار در منطقه خواهد بود .عربســـتان سعودی بعد از سال ها
لذا دولت عربستان تمایل پیدا کرده است که به ایران نزدیک شود .در طرف مقابل
همیشه رابطه خوبی بوده و سرمایه گذاری ایران در صنایع مختلف مصر از جمله
ق ایران و عربستان چه اثری بر روابط ایران با مصر خواهد
به نظر شـــما تواف
توافقنامه پکن که بین ایران و عربســـتان امضا شد مسیر همگرایی منطقه ای را
کشورهای عرب منطقه به ایران از جمله رئیس جمهور عراق ،نشان می دهند که
رابطه با تهران اعالم کردند .سفرهای گوناگون وزیر امور خارجه ایران به کشورهای
مصر هم یکی از کشورهای بزرگ جهان عرب است که نقش مهم و اثرگذاری در
هموار کرد و کشورهای عرب منطقه بعد از این توافق تمایل خود را برای برقراری
بیمناک بوده اند .اما اخیرا تمایل دستگاه دیپلماسی مصر به افزایش سطح روابط
ایفای نقش تهاجمی در مقابل ایران ،چه در ســـوریه ،چه در عراق و چه در یمن،
هم ،دولت سیزدهم به دنبال کاهش تنش ها است .نشست اخیر وزرای خارجه
داشت؟
بوده اما دســـتگاه های امنیتی مصر به دالیل مختلفی از جمله جایگاه ایران در
بیشـــتر شده است و به نظر می رسد که در اینده مناسبات مصر و ایران به سطح
االن به این نتیجه رسیده است که این تنش ها سودی برای ریاض نخواهد داشت.
ایران و روســـیه و ترکیه و سوریه در مسکو و همچنین سفرهای مسئوالن مختلف
فضای تعامل و همکاری بین ایران و کشورهای عرب منطقه توسعه پیدا کرده است.
سـعودی در بین کشـورهای اسلامی و عربی ،برطرف شـدن مشـکالت بین ایران
و عربسـتان بـه صـورت ریشـه ای می توانـد منجـر بـه همگرایـی و تعاملات خوبـی
بوده و وزارت خارجه مصر از سال ها پیش به افزایش سطح روابط با ایران متمایل
باعث کاهش تقابالت ایران و کشـــورهای منطقه می شود .لذا درمجموع به نظر
۵۷کشـور اسلامی زیرمجموعه سـازمان همکاری های اسلامی ۲۲ ،کشـور نیز
قابـــل قبولی ارتقا پیدا کند .خصوصا اینکه رابطه اقتصادی بین دو کشـــور نیز
بیـن همـه کشـورهای عربـی و اسلامی و ایـران شـود .ایـن همگرایـی می تواند به
منجـر شـود .بـه همیـن دلیـل بـه نظر می رسـد کـه عربسـتان برای رفع مشـکالت
خـود بـا ایـران مصمـم اسـت و ایـن اتفـاق بـه نفـع ثبـات و امنیت منطقه و توسـعه
پایـدار کشـورهای اسلامی و عربـی خواهـد بود.
شما در صحبت های خود اشـــاره ای هم به رژیم صهیونیستی داشتید .از
دیدگاه شما بهبود روابط ایران با کشورهای منطقه چه اثری بر معامله قرن
خواهد داشت؟
نســـاجی برای این کشور سوداور بوده و طبیعی است که مصر به دنبال احیای
طرح صلح ابراهیم و شـــکل گیری جبهه عبری-عربی علیه ایران با توافق ایران و
عرب و جهان اسالم ،اگر این کشور به ایران نزدیک شود بسیاری از مشکل های
ناامید شـــده است .در سال های گذشـــته تالش این رژیم بر این بود که تا جای
و توسعه پایدار حرکت خواهد کرد.
اسرائیل منزوی شد و قطعا در اینده به سمت انزوای بیشتر هم حرکت خواهد کرد.
چنین ظرفیت هایی باشـــد .همچنین با توجـــه به ظرفیت باالی مصر در جهان
منطقه از جمله مساله فلسطین حل خواهد شد و منطقه به سمت ثبات ،ارامش
عربستان پکن به تاریخ سپرده شد و رژیم صهیونیستی از موفقیت این طرح به شدت
ممکن بین ایران و کشورهای منطقه فاصله بیندازد اما با توافق ایران و عربستان صفحه 2
«فرهیختگان» از یک اکوسیستم رو به رشد در شرق اسیا گزارش می دهد
اکوسیستم 89میلیارددالریاستارتاپیسنگاپور
شماره مسلسل | 4611پنجشنبه 4خرداد 5 | 1402ذیقعده 25 |1444می | 2023شماره 3873
Thu | 25 May 2023 | vol.14 | No. 3873 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
رئیس سرای نواوری گیاهان دارویی دانشگاه ازاد واحد
اصفهان (خوراسگان) خبر داد
سهم ایران
از تجارت گیاهان دارویی
یک درصد
تربیت معلم سامان می گیرد؟
چه خبر از دانشگاه
پاسخ رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه عالمه به انتقادات دانشجویان:
تحویل ندادن پروژه های عملی
موجب تاخیر ثبت نمرات شده است
فاطمه طاری بخش
خبرنگار گروه دانشگاه
گزارش
در نشست هسته عدالت اجتماعی مرکز رشد دانشگاه امام صادق(ع) مطرح شد
اهمیت مساله عدالت در انقالب اسالمی انکارناپذیر است
نشســـت «عدالتخواهی برای ایران امـــروز :تحلیلی از
دال رفتاری رادیکال و برهم زننده را پررنگ کرده است».
همت هسته عدالت اجتماعی مرکز رشد دانشگاه امام
زیادی درون عدالتخواهی می بینیم و این امر را باید در
وی افزود« :واقعیت ان اســـت که مـــا یک تنوع و تکثر
یکـــی از موضوعات پرحاشـــیه برای
مختصات عدالتخواهی و مسیرهای ایجابی پیش رو» به
است .از نحوه ارزشیابی برخی اساتید
صادق(ع)دوشـــنبه ،اول خرداد 1402برگزار شد .در
قضاوت و تعامل مالحظه کرد .نکته مهم دیگر این است
به سه دلیل تشکیل نشست گفت« :بزرگداشت چهلمین
عدالتخواهیمواجهنیستیم،بلکهباچندینعدالتخواهی
دانشجویان ماجرای ثبت نمرات درسی
گرفته تـــا زمان ثبت در ســـامانه و...
همیشـــه چالش های بسیاری را برای این بخش به وجود می اورد .یکی از معضالتی که
دانشجویان کارشناسی ارشد ،دانشگاه عالمه با ان مواجه شده اند ،عدم ثبت نمرات خود
ابتدای جلسه سیدعلیرضا سجادیه ،دبیر هسته با اشاره
در یک یا دو واحد درسی توسط چند از اساتید است .تعدادی از دانشجویان روزنامه نگاری
خودداری برخی اســـاتید از وارد کردن نمرات در سامانه گلستان گفتند .داستان عدم
روی زمین باقی مانده اند و همچنین رونمایی از اثر جدید
ثبت نمرات در ســـامانه گلستان از ترم یک این دانشجویان اغاز می شود .درست زمانی
که استاد یکی از درس های دانشجویان ارشد بعد از ترم اول ،نمرات این دانشجویان را
وارد نمی کند و بعد از اعتراض مکرر دانشجویان نمرات در سامانه ثبت نمی شود .البته
سه یا چهار دانشجو کرد .ماجرای خودداری این استاد و چند استاد دیگر تا ترم پایانی
محمدصـــادق تراب زاده ،پژوهشـــگر مرکز رشـــد امام
نکات قابل توجه از منش و رفتار ایشـــان و دیدگاه شـــان
تعدادی از دانشجویان معتقدند دلیل این موضوع از سمت اساتید ،فشار برای گرفتن
پیرامون مساله عدالت اشاره کرد و افزود« :جلسه با دکتر
را در نوبت اعالم نمره نگه می دارند تا با پایان یافتن ترم قبل و اغاز ترم جدید ،دانشـــجو
ناشـــی از تبعیض ها و فسادها در کشـــور و بی مهری و
را از لیســـت انتظار نمره خارج کند و دانشـــجو نیز این استاد را به عنوان استاد راهنما
نگه دارد .درواقع گویا اساتید بخواهند با حبس نمره ای از واحد درسی از دانشجو باج
بگیرند .برای اطالع بیشتر از این موضوع سراغ علی اصغر کیا ،رئیس دانشکده ارتباطات
دانشگاه عالمه طباطبایی رفته ایم.
افروغ سرشار از تلخی ،شیرینی و امید بود؛ تلخی های
نظریه یا عمل و تا حدی فراجناحی بودن را -البته با شدت
این عمل در نگاه ایشان باید واجد عمق و مبنای معرفتی
نیز می بود تا اثر درست خود را بر جا بگذارد».
افروغ وقف کامل دانشجویان بود
کارشناسی ارشـــد ،زمانی که پروژه های عملی داشـــته باشند ،وارد کردن نمرات کمی
دریکعبارتخالصهکنیمبایدبگوییم«عینعمل».تمام
«اگر بخواهیم مجموع تعامالت و گفته های دکتر افروغ را
دغدغه های ایشان را باید در توجه و دنباله گیری ایشان
اظهار کرد« :اشنایی با او از دور و نزدیک و مخصوصا در این
بوده اســـت .در زندگی خیلی دنبال استاد می گردیم و
گیرمی اوریم.چنیناستاد-بهتعبیردکترکاظمی-استاد
عاشقی است که پای همه چیز دانشجو می ماند و از مسیر
رشـــد و ارتقای او موفقیت و سعادت خود را جست وجو
می کند ».باقری تصریح کرد« :چنین اساتیدی ،دانشجو
را ماده و مایه ای برای خرج کردن و اســـتفاده کردن نگاه
او در ادامه توضیح داد« :زمانی که ترم در سال اول تحصیل تمام می شود ،دانشجویانی
به عمل جســـت وجو کرد .این امری است که خودش را
نمی کنند ،بلکه خودشان را به طور کامل وقف دانشجوی
ترم بهار نیز تا شهریور ماه طول می کشد اما اگر نمرات ترم اول ثبت نشده است ،احتمال
افـــروغ الگوی خود را علی (ع) ،مرام شـــان را عدالت و
فعلی -همچون دکتر سبحانی -ازجمله معدود اساتیدی
که درس های نظری دارند تا یک ماه بعد از امتحانات برای ثبت نمرات زمان دارند .برای
دارد دانشجو کار خود را به استاد تحویل نداده باشد .درس های عملی و روش تحقیق
فرجه دارند اما دانشجویان تا تمام نمرات شان اعالم نشود نمی توانند پایان نامه ثبت نام
کنند .دانشـــجویان ارشد باید تا ترم سوم نمرات خود را دریافت کرده باشند که بتوانند
برای پایان نامه ثبت نام کنند اما برخی دانشـــجویان کار خود را دیر به استادان تحویل
می دهند و به همین دلیل مشکل پیدا می کنند».
در مسیر پژوهشی ایشـــان نیز بازتاب داده است .دکتر
همت خودشان را عمل درست و صحیح بیان می کرد».
تالش هسته عدالت اجتماعی مرکز رشد ،ایفای نقشی
میانجی گـــر برای پیوند زدن هرچه بیشـــتر و محکمتر
عدالتخواهی و عدالت پژوهی بوده است».
عضو هســـته عدالت اجتماعی افزود« :در گام اول ،فهم
مختصـــات و توصیف میدانـــی عدالتخواهی از درون
صحبت ها و نگاه های خود کنشـــگران برای ما اهمیت و
این چنین بوده و هستند ».از نگاه این استاد مرکز رشد،
صحبت کردیم .از مسیر تحلیل این گفت وگوها ،بخشی
نامه ای ارسال شود و پس از ان می تواند در سامانه نمره را ثبت کند و یک هفته ای وقت
تراب زاده تصریح کرد« :خالصه جلسات و تعامالت ما با
کرد و گفت« :اهمیت مساله عدالت در انقالب اسالمی
شود و باید روی سایت به ان نگاهی بیندازیم».
زیستشخصی،ماموریتجمعیواصالحاجتماعیبود.
دغدغه عدالت در سپهر سیاسی و اجتماعی کشور وارد
دکتـــر افروغ ،توجه و التزام به عدالت -عمل عادالنه -در
انکارناپذیر است ،طی این 40سال افراد و گروه هایی با
توجه به این چالش ها به عنوان گره های نظری که تاثیر
مســـتقیم و باالیی بر عملیاتـــی میدانی عدالتخواهان
دارند ،مهم است .چالش هایی چون «استقالل از قدرت
رسمی»« ،تعامل با رسانه»« ،امید اجتماعی»« ،مرزبندی
هویتی»« ،شـــاکله نظری منســـجم»« ،نهضت -نظام»،
«توازن ارمان ها»« ،درک معنای قانون اجتماعی»« ،تعامل
ازجمله سرخط های اصلی و مهم برای تدقیق و طراحی
به نام منشـــور عدالتخواهی در مجموعه مکتوب حاضر
عالقه مندان جهت مطالعه و بررســـی هرچه بیشتر قرار
عدالتخواهان توجه کنیم و ثانیا به تصویر عدالتخواهی
عضو هســـته عدالـــت اجتماعی گفـــت« :از ماحصل
موثری را انجام دهیم ».او تصریح کرد« :به نظر می رسد
رشـــد در بخش اخر و اصلی جلســـه گزارشی از فرایند و
اموزش قفل می شود .نمراتی که وارد نمی شود اگر از ترم اول باشد باید از سمت اموزش
و برخی نیز پاســـخ قطعی و مشـــخصی برای ان ندارند.
سرابادانی در جمع بندی ارائه خود خاطرنشان کرد« :اوال
گفت وگوهای مذکور ،جمع بندی اولیه ما این اســـت که
را برایشان فراهم ساخته بود».
بودکههمچنانکنشگراناینعرصهباانهامواجههستند
فراهم شـــد و با منطق و ســـواالتی مشخص شده با انها
می گیرد».
اینامربهتعبیرایشاننوعیحریتدربیانونقداشکاالت
مباحث و گفت وگوهای انجام شـــده ،بیان چالش هایی
بایـــد به تکثر و پیچیدگی عدالتخواهی
توجه کرد
رو به جلویی را در اختیار قرار می داد».
خودمی کند.اقایدکترافروغ،دکتراذروبرخیازاساتید
خروجی هـــای کار «عدالتخواهی برای ایران امروز» ارائه
از نگاه این پژوهشـــگر مرکز رشد ،یکی از نقاط کانونی
ســـرابادانی اضافه کرد« :از بین مجموعـــه افرادی که
افروغ و البته دغدغه همیشگی ایشان بود .خاطرات شان
از پیشنهادهای مختلف در دوران مسئولیت و نپذیرفتن
لزوم توجه به گره های نظری عدالتخواهان
مسیر اتی هستند.
عالقه مند به شنیدن حرف هایشان بودیم 12نفر فرصت
حسین سرابادانی ،پژوهشگر هسته عدالت پژوهی مرکز
کنشگران عرصه عدالتخواهی تعریف کرد».
اصالت داشت .این گفت وگوی همدالنه فضای مثبت و
اهمیت مساله عدالت در انقالب اسالمی
انکارناپذیر است
انقالبی گری یکی دیگر از خصوصیات برجســـته دکتر
و ضعف های متعدد -می توان ازجمله خطوط مشـــترک
با عدالت پژوهان ،روحانیـــون و نیروهای مذهبی» و...
عضو هسته عدالت اجتماعی اضافه کرد« :شرافت درکنار
کیا درباره سامانه ثبت نمرات این دانشگاه و قفل نمرات بیان کرد« :سامانه نمرات گلستان
می گیرند و اگر ثبت نشود دوباره از طرف اموزش قفل می شود .این موضوع باید پیگیری
فضای مجازی به گسترش سبک ها و نقش های مختلف
نکته بارز دیگر در افروغ ،استحکام شخصیتی ایشان بود.
امکانات و رانت های نادرست ناشی از نوعی شرافت بود.
است و زمانی که دوره ثبت نمرات تمام می شود ،ابتدا از سمت استاد و سپس از سوی
نقطه عطف جدی و زمینه تشـــکیل جنبش عدالتخواه
پیگیری و کنشگری عدالت در سطح جامعه کمک کرد.
اشاره به اشنایی و تعامل نزدیک به دودهه با دکتر افروغ
دغدغه های و مسیرهای اصالح جامعه و حکومت خاصه
دربحثعدالتوعدالتخواهیوامیدیکهبه تعبیرایشان
8مـــاده ای رهبر معظم انقـــاب در اوایل دهه 80یک
مصباح الهدی باقری ،استاد مرکز رشد امام صادق(ع) با
هرچه جلو می رویم افراد کمی به معنای اتم کلمه ،استاد،
ایشان ،شیرینی متبلور در جوشش و تعصب او در بیان
شدند و این مطالبه را پیگیری کردند».
پژوهشـــگر مرکز رشد خاطرنشـــان کرد« :پیام و فرمان
دانشـــجویی شـــد و در ادامه و طی دهه 90نیز ظهور
اذیت های روا داشته شده درطول مسئولیت های مختلف
او در گفت وگو با «فرهیختگان» درباره شـــبهه ایجادشـــده بین دانشجویان بیان کرد:
به تعویق می افتد .در ارشد و دکتری یک نیم سال برای پروژه های خود زمان دارند».
همچونتعلقبهانقالباسالمی،دغدغهتحققعدالتاز
دوسالاخیر،ازجملهخاطراتشیرینودرس اموزبرایمان
همه نقدها برامده از ان بود ».پژوهشگر مرکز رشد افزود:
«در ایین نامه اموزشـــی کارشناســـی معموال اســـاتید 10روز زمان دارند اما در مقطع
از حکمرانی است ،متمایز هستند .از سوی دیگر مواردی
از مهم ترین انها بوده است».
صـــادق(ع) در ادامه این نشســـت با اشـــاره به برخی
پایان نامه بیشتر است؛ چراکه بعضی از اساتید به خاطر تنها یک واحد درسی دانشجو
یا عدالتخواهی های متاخر که به دنبال نسخه جدیدی
هسته در موضوع «تحلیل و بررسی عدالتخواهی معاصر»
یکی از دالیل مطرح شده توسط استاد این درس ،عدم تحویل پروژه برخی دانشجویان
برخی دانشجویان ارشد کشیده شده است.
کارتن خوابی در دهه 80با جنس عدالتخواهی ایتانی
1390که حاال 12ساله شده اند و همچنان تازه و البته
روایت نگاه دکتر افروغ به مساله عدالت
این کالس اســـت ،درحالی که به نظر می رسد نباید نمرات مابقی دانشجویان را معطل
مواجهیم ».ســـرابادانی تصریح کـــرد« :عدالتخواهی
روز درگذشت استاد فرزانه جناب اقای دکتر عماد افروغ،
یاداوری بیانات و مطالبات رهبری در 27اردیبهشـــت
ورودی 1400دانشـــگاه عالمه طباطبایی ،در تماسی با روزنامه «فرهیختگان» درباره
که این جبهه همچنان درحال شـــدن اســـت و ما با یک
قرار داده شد که ان شـــاءالله در روزهای اتی در اختیار
باید به تنوع ،تکثـــر و پیچیدگی میدان عدالتخواهی و
از خودش و تصویر نظام سیاسی از ان فکر کنیم و طراحی
با توجه به وجود دیوار بی اعتمادی بین عدالتخواهان و
دال مرکزی این جبهه -لفظ جریان را به معنای واقعی ان
برخی نهادهای نظام ،این کار جز از طریق طراحی یک
اســـت که عمدتا خود را در مبارزه با «فقر»« ،فســـاد» و
سرمایه های عظیم در این زمینه باعث تولید و گسترش
نمی توان بر انها اطالق کرد« -اعتراض» و «ارمان خواهی»
«تبعیض» صورت بندی کرده اســـت .چنین مفاهیمی
نظام میانجی قابل تحقق نخواهد بود .عدم استفاده از
ناامیدی و گسست اجتماعی خواهد شد».
|عکس :سیدوحید حسینی |فرهیختگان |
«فرهیختگان» از مصوبه جدید شورای عالی انقالب فرهنگی برای بهبود وضعیت دانشگاه فرهنگیان گزارش می دهد صفحه 3
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۴
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
«فرهیختگان» از مصوبه جدید شورای عالی انقالب فرهنگی برای بهبود وضعیت دانشگاه فرهنگیان گزارش می دهد
تربیتمعلمسامانمی گیرد؟
معلم کشور ایجاد شد و از همان برهه تا امروز تنها مرکزی
شرط سنی 24سال برای داوطلبان دانست .شرطی که
ورودی های سال 97این دانشگاه باعث شد نام دانشگاه
تامین نیروی انسانی مورد نیاز وزارت اموزش وپرورش در
برای این دانشـــگاه و طبیعتا داوطلبان ورود به ان شد.
به خودش در رسانه ها مطرح شود.
برای تامین ،تربیت و توانمندسازی معلمان و در یک کالم
زهرا رمضانی
خبرنگار گروه دانشگاه
دانشگاه فرهنگیان از سال 1390با تجمیع مراکز تربیت
کشور شناخته می شود .دانشگاهی که ورود به ان شرایط
خاص به خودش را دارد و باید مهم ترین ان هم داشـــتن
تغییراتمهمیدرروندحرکتایندانشگاهوایندهدانشجو-معلمانایجادمی کند.
بندهایی که از زمان ابالغ برای تدوین برخی از دستورالعمل های ان زمان 6ماه در
در مقابل برخی اقدامات مانند کسر از حقوق دانشجو-
زمان قانونی برای تدوین ایین نامه و دســـتورالعمل ها قیدشده ،باید عنوان کرد که
تعیین بازه زمانی به معنی تحقق ان در حیطه اجرا نیست.
2
نظـــام تخصصی تربیت دانشـــجو -معلمان را از حالت فعلی خـــارج و ارتقا دهد.
در دانشگاه اعمال می شود؛ بندی که به معنی تسهیل ورود استعدادهای برتر در این
1
سنجش و پذیرش دانشجو -معلم اختصاصی خواهد شد
مسیر جذب استعدادها به دانشگاه فرهنگیان باز می شود
براســـاس بند «ج» مصوبه جدید این دانشـــگاه «ایین نامـــه جذب و پذیرش
اســـتعدادهای برتر ملی در حوزه های علمی ،پژوهشی ،فناوری ،فرهنگی ،هنری،
اولین ماده این مصوبه تالش دارد با پای کار اوردن وزارت علوم و اموزش وپرورش
تربیتی ،قرانی و ورزشی» را هم باید یکی دیگر از تغییراتی دانست که در اینده نزدیک
به طوری که براســـاس بند الف ماده یک ،وزارت علوم مکلف شده با همکاری وزارت
دانشگاه است که می تواند هم کیفیت این دانشگاه را افزایش داده و هم در میان مدت
اموزش وپرورش اقدام به برگزاری ازمون اختصاصی «تربیت معلم» کند و همچنین
«نظاماختصاصیسنجشوپذیرشدانشجو-معلم»راهمبارویکرداستعدادیابیبرای
شغل معلمی تدوین کند؛ نظامی که هرچند از حاال نمی توان به طور قطع عنوان کرد
و بلندمدت وضعیت اموزش ها در مدارس را دستخوش تغییر کند .همچنین بند «د»
ماده یک طراحی الگوی استقرار نظام ملی تربیت معلم و تدوین ایین نامه اعطای رتبه
که سال هاســـت در مدارس ما وجود دارد و عمال معلمان توجهی به استعدادهای
دانش اموزان نمی کنند .البته بند «ب» همین ماده هم دانشگاه فرهنگیان و وزارتخانه
را مکلف کرده تا «نظامنامه جذب و تربیت معلم را با مشارکت دانشگاه های منتخب
بسزایی در رشد کمی و کیفی این دانشگاه داشته باشد.
3
ایجاد هیات مرکزی جذب هیات علمی در «فرهنگیان»
و حوزه های علمیه» تدوین کنند؛ بندی که باید از ســـال تحصیلی 1402-1403
مـــاده دوم این مصوبه هم بندهای مختلفی دارد که در بند «الف» ان تاکید
که همه نظامنامه ها و ایین نامه های مورد نیاز برای تحقق این سیاســـت ها به جزء
هیات علمی این دانشـــگاه» متناســـب با ماموریت معلم پروری اقدام و ان را برای
اجرایی شود .در همین ابتدا باید عنوان کرد که ماده اخر این مصوبه هم قید کرده
ایین نامه اختصاصی ارتقـــای مرتبه اعضای هیات علمی باید حداکثر ظرف 6ماه
توسط نهادهای متولی تدوین شود ،اما از انجا که در بسیاری از مصوبه ها ،حداکثر
شده این دانشگاه باید نسبت به تدوین «ایین نامه اختصاصی ارتقا مرتبه اعضای
تصویب به شورای عالی انقالب فرهنگی ارائه کند .نکته دیگر اینکه براساس بند
«ب» این ماده هم وزارت علوم موظف شـــده نســـبت به تعریف و تعیین امتیاز ویژه
نگاه ها به دانشگاه فرهنگیان برای تحقق مصوبه شورا تغییر کند
سیدمحمد بطحایی ،معاون اموزش های عمومی و
اعضای هیات علمی را مجوز دهند ،اخرین اولویت این دانشگاه باشد».
شو پرورش گفت« :شورای عالی انقالب فرهنگی
اموز
اخالل در دانشگاه فرهنگیان
اموزش وپرورش را مختل می کند
مهارتـــی دانشـــگاه ازاد اســـامی و وزیر اســـبق
به عنوان باالترین مرجع سیاستگذاری در حوزه های
فرهنگی ازجمله اموزش وپرورش ،ورودش به دانشگاه
فرهنگیان بســـیار موجه است .اما نکته ای که باید
مدنظر قرار بگیرد ،این است که صرف ابالغ سیاست ها و تعیین ضوابط برای
سازمان مهمی مانند دانشگاه فرهنگیان ،کفایت نمی کند؛ چراکه ما از این
قبیل سیاســـت ها و اسناد سیاســـتی ،برای ســـازمان های مختلف فراوان
داشته ایم .اما علی رغم زمان زیادی که تهیه و تنظیم این نوع اسناد نیاز دارد،
در عمل کمتر شاهد اتفاقات مثبت در سازمان مخاطب این اسناد بوده ایم».
زیرساخت اجرایی فراهم نشود ،نتیجه نمی گیریم
سند را مورد ارزیابی قرار می دهد ،ببیند که نتایج مثبتی حاصل نشده باشد».
وزیـــر اســـبق اموزش وپرورش افزود« :بـــه خاطر دارم زمانی کـــه در وزارت
بودم ،در یک جلســـه خصوصی که بنده و وزیر علوم وقت حضور داشـــتیم،
مقام معظم رهبری به موضوعی اشاره کردند که معتقدم یکی از یرساخت های
الزم برای تحقق مصوبه امروز شورا ،همین اشاره رهبری است .ایشان خطاب
به وزیر وقت علوم فرمودند اهمیت دانشگاه فرهنگیان اگر از دیگر دانشگاه ها
بیشتر نباشد ،کمتر نیست .همچنین ایشان نزدیک به این مضمون فرمودند
کـــه در توزیع امکانات و توجه به نیروی انســـانی به ویژه هیات علمی اگر به
برنامه درســـی دوره های تحصیلی الزامی شـــود .البته این دانشگاه می تواند
4
نسبت به معادل ســـازی دروس و واحدهای این نظامنامه با دروس عمومی و
معلمی صرفا با گواهینامه صالحیت ممکن می شود
تربیتی متناظر انها در برنامه درسی رشته های مختلف اقدام کند .هرچند زمان
ماده ســـوم این مصوبه هم دانشـــگاه را موظف کرده بین 10تا 20درصد
تدوین و اجرای این نظامنامه هم مشخص نیست.
از واحدهای درســـی دوره های تحصیلی را از ســـال تحصیلی 1403-1404به
6
اموزش وپرورش گذاشـــته شده و بر همین اساس این وزارتخانه باید قبل از شروع
واحدهای علمی وکاربردی در اختیار دانشجو -معلمان قرار می گیرد
ماده هفتم هم بازطراحی دانشگاه فرهنگیان را در بخش ساختار و سازمان این
اموزشی دانشگاه فرهنگیان به تناسب نیاز هریک از پردیس ها در کل کشور اقدام
دانشگاه در قالب یک دانشگاه ملی دربرگیرنده 31دانشگاه استانی مدنظر قرار داده
اموزش وپـــرورش را مامور کرده با همکاری دانشـــگاه «ایین نامه جامع صالحیت
متعلق به دستگاه های اجرایی را که در اختیار واحدهای دانشگاه علمی وکاربردی
کند .ماده چهارم این مصوبه هم مرکز ســـنجش و پایش کیفیت اموزشـــی وزارت
است که براساس ان هم دولت موظف شده ساختمان های اداری ،اموزشی و رفاهی
حرفه ای معلمی» را تدوین کند ،در همین راستا وزارتخانه هم باید از سال تحصیلی
وابستهبهانهادستگاه هابوده،به مدتحداقل 10سالدراختیاردانشگاهفرهنگیان
1403-1404اســـتخدام جدید در حرفه معلمی را برای تمام مدارس به داشتن
قرار دهد و هم وزارت اموزش وپرورش باید مکان های مربوط به دانشســـراها و مراکز
گواهینامه صالحیت معلمی معطوف کند.
5
تربیت معلم ســـابق را پیش از شروع سال تحصیلی 1402-1403در اختیار این
دانشگاه بگذارد .تبصره این ماده هم سازمان برنامه و بودجه را موظف کرده ساالنه
اعتبار مورد نیاز برای تجهیز ازمایشـــگاه ها ،کارگاه ها و مقاوم سازی فضای اموزشی
فعالیت دانشکده توانمندسازی مدیران اموزشی از 2سال اینده
و رفاهی را تامین کند.
ماده پنجم هم این دانشگاه را موظف کرده که نسبت به طراحی دوره های
حرکت به سمت دانشگاه ملی فرهنگیان اتفاق مثبتی خواهد بود
محمد رمضانی ،معاون سیاســـت ورزی بســـیج
دولت به این ســـمت که ما در هر استان دانشگاه فرهنگیان داشته و یک
شـــورای عالی انقالب فرهنگـــی گفت« :فارغ از
او بیان داشـــت« :رویکرد مدیریت دانشگاه فرهنگیان در دوره خنیفر هم
دانشجویی دانشگاه فرهنگیان درباره مصوبه اخیر
بندهای این مصوبه ،همین که شورای عالی انقالب
فرهنگی بر ســـر دانشـــگاه فرهنگیـــان ،تامل
کند که این دانشـــگاه ،یک دانشگاه ماموریت گرا است و هر نوع اختاللی
در دانشگاه فرهنگیان به معنی بروز اختالل در نظام اموزش و پرورش کشور
خواهد بود .به نظرم این گزاره ای که االن ذکر کردم ،باید در مدیران سازمان
برنامه و ســـازمان اداری امور اســـتخدامی یک باور قلبی باشد؛ چراکه هر
نوع اختالل در این دانشـــگاه و دانشـــگاه شهید رجایی ،به معنی اختالل
در نظام اموزش وپرورش خواهد بود و معنایش ان اســـت که ما پذیرفته ایم
نشان می دهد».
ورود کرده است ،گفت« :اما اگر به این دلخوش کنیم که این شورا یک سند
سیاســـتی تولید کرده و این سند می تواند دانشگاه فرهنگیان را از مشکالت
دیگر دانشـــگاه ها باشد ،طبیعتا این بند هم نتیجه نمی دهد؛ چراکه ضوابط
جذب هیات علمی در این دانشگاه نمی تواند همانند دانشگاه صنعتی شریف
باشد .موضوع مهم این اســـت که ماهیت و ماموریت ان با دانشگاه تهران،
شهیدبهشتی و شریف و ...متفاوت است و باید ضوابط جذب و شرایط ارتقای
دانشگاه فرهنگیان نباید یک دانشگاه دسته چندمی باشد که اگر خواستند
زیرســـاخت را با سند سیاســـتی اصالح نکند ،باز می بینیم که این سند هم
دانشـــگاه می تواند با پیگیری بیشـــتر و به راحتی به این هدف برسد .با
کارشناسان حوزه اموزش وپرورش مرتبط با این دانشگاه است .نکته دیگر
اینکه وقتی چنین اتفاقی از سوی یک نهاد باالدست رقم می خورد ،می تواند
ضریب بیشتری به دولت برای اجرایی سازی ان بدهد».
علی رغم اینکه بدنه بزرگی دارد اما از قدرت کمی در میان دیگر وزراتخانه ها
که مجلس و حتی اسناد باالدستی که خود وزارتخانه دارد ،هم نمی تواند
به هدف برسد؛ چراکه این وزارتخانه از قدرت چانه زنی مانند وزارت علوم و
او ادامـــه داد« :یکی از مباحث مهم بحث اجرایی ســـازی موارد در حوزه
دیگر سازمان ها که در حوزه دانشگاه هستند ،برخوردار نیست».
باشـــد ،معموال نهادها توجهی کمی به ان دارند .اما وقتی مصوبه شورای
بر انجام ان را دنبال می کند ،گام بزرگی محسوب می شود .همچنین اگر
اموزش وپرورش اســـت؛ چراکه وقتی مصوبه شورای عالی اموزش وپرورش
عالی انقالب فرهنگی را داشـــته باشیم ،مصوبه باالدست محسوب شده
و می تواند دســـت قدرتی برای اعمال نفوذ دانشـــگاه فرهنگیان و توسعه
کمی و کیفی ان باشد».
اختیار داشـــته عمل کند و بگوید براســـاس معیارم ،این دانشگاه نمی تواند
بیشـــتر از یک مقدار هیات علمی داشـــته باشد یا جذب هیات علمی مانند
درحالی که امروز مصوبه شـــورای عالی انقـــاب فرهنگی را داریم و قطعا
و سازمان ها برخوردار است .ما می بینیم در فضای بودجه ای و دیگر قوانینی
«یکی از چالش های جدی دانشگاه فرهنگیان در حوزه دانشجویی بحث
اداری و اســـتخدامی که متولی اصلی است ،بخواهد با متری که همیشه در
توسعه کمی دانشـــگاه بود ،اما این رویکرد خاص خود دانشگاه می شد،
و کیفی این دانشـــگاه ،مدنظر قرار داده ،اتفاق بسیار خوبی است .البته
امروزش نجات دهد ،دلخوش کردن عبثی خواهد بود .نکته دیگر اینکه یکی
از مباحث این مصوبه بازطراحی ســـازمانی دانشـــگاه است ،اما اگر سازمان
دانشگاه ملی در سطح کشور داشته باشیم اتفاق مثبتی خواهد بود».
این حال یکی از چالش های جدی اموزش وپرورش این است که این نهاد
کمبود خوابگاه و کالس ها مهم ترین مشکل
دانشجو-معلمان است
اندازه ســـایر دانشگاه ها توجه نمی کنید ،نباید کمتر از انها باشد؛ این یکی
ردیف های استخدامی ،مجوزهای جذب هیات علمی ،ماموریت به تحصیل
معین شورای عالی انقالب فرهنگی تعیین می شود؛ قطعا این مساله سبب می شود
از وظایف این دانشـــگاه اعالم کرده که براســـاس ان گذراندن دروس /دوره و
بندهـــای ایـــن مصوبه هم تقریبـــا حاصل گفت وگوهای چندین ســـاله
اعضای هیات علمی ان متفاوت باشـــد ».او خاطرنشان کرد« :وقتی صحبت
از همان زیرساخت ها اســـت که باید فراهم شود .یعنی تلقی وزارت علوم از
روند جذب اعضای هیات علمی جدید در دانشگاه براساس نیازها دنبال شود.
واحدهای فرهنگی تربیتی تعیین شده در این نظامنامه باید مانند واحدهای
ســـازمان اداری و استخدامی هم باید به جد این نگاه را در خودش تقویت
کاغذ وقتی این ضوابط را مطالعه می کنیم ،می بینیم که بسیار هم فاخر نوشته
این امادگی را داشـــته باشد که 2یا 3سال اینده ،وقتی عملکرد اجرای این
عالی انقالب فرهنگی تاسیس می شود؛ شورایی که اعضای ان هم از سوی شورای
بطحایی تصریح کرد« :همین اهمیت را باید در مواجهه سازمان برنامه وبودجه
او با بیان اینکه جای تشکر دارد که شورای عالی انقالب فرهنگی در این زمینه
برای اجرای این ســـند فراهم نشود ،حتما شورای عالی انقالب فرهنگی باید
هیات مرکزی جذب اعضای هیات علمی دانشگاه زیرنظر هیات عالی جذب شورای
تدوین «نظامنامه جامع فرهنگی تربیتی دانشـــجو -معلمان» را همین راســـتا
با توزیع امکانات و ردیف های مالی برای دانشگاه فرهنگیان داشته باشیم.
او ادامه داد« :به شدت نگران هستم که دانشگاه فرهنگیان نیز با سندی که
شده و روی مفاهیم کلیدی هم تاکید کرده است ،اما اگر زیرساخت های الزم
یکی از شروط احراز شایســـتگی مدیریت مدارس تلقی شود .ماده ششم هم
جدی تری کرده و بندهایی را در حوزه توسعه کمی
که 3تا 4ســـال دیگر کم وکاستی که در این دانشگاه ها داریم ،خودش را
از ســـوی شورا به تصویب رسیده ،به همین سرنوشت دچار شود .یعنی روی
دوره های اموزشـــی یا دانش اموختگی در رشته های مرتب با مدیریت مدرسه،
با ساحت های شش گانه ســـند تحول بنیادین اموزش وپرورش به عنوان یکی
و ســـازمان برنامه و بودجه باید نسبت به تخصیص ردیف استخدامی و اعتبارات الزم
پرورش اســـتعدادهای دانش اموزان از سوی انها خواهد داشت .حلقه گمشده ای
ظرف یک سال هم پردیس تربیت و توانمندسازی مدیران اموزشی را راه اندازی
پیش روی فعالیت های اســـاتید و دانشجویان ان بگذارد .در بند «ج» هم امده که
سال تحصیلی 1402-1403نسبت به تعیین و تخصیص مدارس تجربی وابسته
برای این دانشگاه هم اقدام کنند؛ اتفاقی که در صورت تحقق حتما می تواند نقش
جایگاه اصلی خود برگرداند.
کند؛ به طوری که از اغاز سال تحصیلی 1403-1404گذراندن موفقیت امیز
تصویب به دانشگاه ابالغ کند .ایین نامه ای که طبیعتا می تواند مسیر جدیدی را
معلمیازسویدانشگاهفرهنگیانراهمقیدکردهکهبایدبهتاییدوزارتاموزش وپرورش
که قرار است چه مولفه هایی در ان لحاظ شود ،اما طبیعتا جذب دانشجو -معلمانی
با تصویب «سیاست ها و ضوابط کیفیت بخشی دانشگاه
اموزشی و تدوین برنامه درسی رشته های مرتبط با مدیریت مدرسه ،اقدام کند و
«فعالیت های اموزشـــی و پژوهشی در دانشـــگاه فرهنگیان» اقدام و ان را بعد از
دروس کاراموزی و کارورزی اختصاص دهند ،اتفاقی که تحقق ان برعهده وزارت
برسد .البته این ماده یک تبصره هم دارد که طبق ان سازمان های اداری و استخدامی
که در حیطه های خاصی استعداد داشته باشند ،نقش بسزایی در استعدادیابی و
فرهنگیان که قرار بود در برهه ای بتواند نیروی مورد نیاز
فرهنگیان» تالش کرد بتواند بار دیگر این دانشگاه را به
وزارت اموزش وپرورش را تامین کند ،حاال سال هاست با
معلمان در ســـال 1400یا ایین نامه استخدام پیمانی
نظر گرفته شده و بخش قابل توجهی از این مصوبه هم طی دوسال اینده تحصیلی
به اجرا در خواهد امد.
فرهنگیان طی سال های اخیر همیشه با حواشی خاص
شورای عالی انقالب فرهنگی در 18اردیبهشت امسال
6تغییر مهم دانشگاه فرهنگیان در 3سال اینده
تازه ترین مصوبه شـــورای عالی انقالب فرهنگی در ارتباط با این دانشـــگاه دارای
9ماده و 2تبصره اســـت که در صورت اجرایی شـــدن بندهای مختلفش طبیعتا
از سال 96به بعد خود زمینه ساز ایجاد حواشی مختلفی
مشکالت مختلفی دست وپنجه نرم می کند تا جایی که
رمضانی گفت« :امروز این مصوبه و با توجه به اینکه خود شورا هم نظارت
باز هم این مصوبه محقق نشـــود ،باالخره قدرت چانه زنی فضای دانشجو-
معلمان و فضای خود دانشگاه فرهنگیان برای مطالبه گری از دیگر شوراها
و نهادها در راستای تحقق این مصوبه ،باال رفته است».
نگران اجرایی شدن مصوبه هستیم
او بیان داشـــت« :هر سال شاهد این بودیم که بودجه دانشگاه فرهنگیان
معاون سیاســـت ورزی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد:
کمی افزایش یافته اما بودجه ساخت وســـاز وکیفیت بخشـــی باید بیشتر
توسعه کمی دانشگاه اســـت؛ چراکه کمبود خوابگاه و کالس های درس
افزایش یابد که امســـال این اتفاق به صورت چشمگیر رقم نخورد .یا اینکه
مهم ترین مشـــکل دانشجو-معلمان اســـت .در کنار ان استفاده از مراکز
از این باشـــد .به عبارت دیگر باید بودجه این دانشگاه در مصوبه مجلس
بتوانیم از ســـایر ظرفیت ها اســـتفاده کنیم؛ از ایـــن رو باید بگویم که بند
تربیت معلم و دانشگاه هایی که بسیار هم قدیمی است ،باعث شده تا روح
توســـعه کمی مصوبه شـــورا یک اتفاق مثبت است .نکته ای که باید به ان
از ظرفیت دانشگاه جامع عملی -کاربردی است و این اتفاق مثبتی است
ان ،همان بحث اجرایی ســـازی این مصوبه اســـت .نگاه کنید سند تحول
دانشـــگاه از بین برود .خوشبختانه یکی از بندهای مصوبه شورا ،استفاده
که می تواند در مدت 10ســـال ،یک روند مثبتی در دانشگاه فرهنگیان
از بازطراحی ســـازمانی دانشگاه می شـــود اگر سازمان اداری و استخدامی
شـــکل بدهد .به دنبال ان نیز با این طرح دیگر قرار نیســـت در دانشگاه
نمی تواند اتفاقی را در دانشگاه فرهنگیان ایجاد کند».
محیط مدرسه ای داشته یا ساختمان هایی با عمر 50سال هستند .رفتن
مراکز اســـتان ها ،پردیس های مختلفی داشته باشیم که بسیاری از انها یا
توجه شـــود ،اینکه مصوبه شـــورا ،مصوبه پخته ای است اما نگرانی درباره
بنیادین اموزش وپرورش مصوبه خود شـــورا اســـت اما توجه به اجرای ان
به حداقل رسیده اســـت .اگر قرار باشد این مصوبه هم مانند سند تحول
باشـــد و پیگیری های شورا را به همراه نداشته باشد ،شاید این مصوبه هم
به سرنوشت دیگر مصوبه ها دچار شود».
نیمکت خبر
امادگی ۳۴۰دانش بنیان حوزه سالمت برای حضور در بازارهای بین المللی
مهلت نام نویسی میهمانی و انتقال دانشجویان تا ۱۵خرداد ماه تمدید شد
افزایش ظرفیت رشت ه پزشکی فرمول مناسب مشکالت درمان نیست
معاون علمی ،فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با
طبق اعالم سامانه سجاد ،سازمان امور دانشجویان ،مهلت ثبت نام میهمانی و انتقال
علیرضا زالی ،رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در گفت وگو با «ایسنا» ،درباره افزایش ظرفیت
چالش های حوزه سالمت را به سالمت عبور کند ،اظهار داشت« :سال ها تحریم ظالمانه ای که
۱۴۰۲بود ،تا ۱۵خرداد ماه ۱۴۰۲تمدید شد .دانشگاه های مبدا باید بر اساس مفاد
پزشکیورشته هایگروهپزشکیشکل گرفت.تمامدستگاه هایذی صالح مانندوزارتبهداشت،درمان
یاداوری اینکه ایران با اتکا به توانمندی داخلی و نیروی انسانی نخبه توانسته است موانع و
بر ایران اعمال شده ،باعث شده است نگاه به توانمندی های داخلی و حمایت از شرکت های
فناوردرحوزهتجهیزاتپزشکیگسترشیابد.هم اکنون ۳۴۰شرکتدانش بنیاندرزیست بوم
فناوری ها و نواوری های سالمت فعالیت دارند و ضمن تامین نیازهای کشور برای حضور در
بازارهای بین المللی از ظرفیت کافی برخوردار هستند ».دهقانی فیروزابادی ادامه داد« :این
شرکت ها توانایی تولید تجهیزات پیشرفته ای مانند سی تی اسکن ،دستگاه دیالیز ،ونتیالتور
دانشجویان برای سال تحصیلی ۱۴۰3-۱۴۰2که تا پیش از این ۳۱اردیبهشت ماه
ایین نامه شماره ۸۸۴۴۱.۳.۴۱مورخ ۲۰خرداد ۱۳۹۲درخواست دانشجو را بررسی
کرده و در صورت داشتن شرایط از اول خرداد تا ۱۵تیرماه نظر خود را در سامانه اعالم و
سپس دانشگاه های مقصد حداکثر تا پایان مرداد ماه نسبت به بررسی تقاضاها اقدام
او با بیان اینکه گروه های ذی صالح ،مخالفت خود با افزایش ظرفیت رشته پزشکی را به صورت تلویحی
در صورت موافقت ریز نمرات دانشجو را به دانشگاه مقصد از طریق سامانه ارسال کنند.
و از طریق سامانه یادشده اعالم کند .متقاضیان جهت ثبت درخواست ابتدا باید در
ای سی یو ،الکتروشوک های قلبی ،یونیت های دندانپزشکی ،انواع ایمپلنت های دندانی،
عمل و بیمارستان ها را دارند ».وی افزود« :این تجهیزات و لوازم مصرفی در بسیاری از مراکز
درخواستی ارائه شده در خصوص شرایط خاص و درخواست خود خواهد بود و در صورت
پزشکی خصوصی و دولتی در ایران نصب شده و در حال استفاده هستند».
و اموزش پزشکی ،فرهنگستان علوم پزشکی ،سازمان نظام پزشکی ،دبیرخانه شورای اموزش پزشکی و
تخصصی ،دبیرخان ه شورای اموزش پزشکی عمومی و دانشگاه های علوم پزشکی نظرات کارشناسی
سامانه سجاد ثبت نام کنند و پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور از قسمت خدمات
گرفت هایاستخوانی،کیت هایتشخیصی،وطیفوسیعیازلوازممصرفیمورد نیازاتاق های
رشته پزشکی و دندان پزشکی گفت« :بحث های کارشناسی مفصلی درارتباط با افزایش ظرفیت رشته
خود را درباره افزایش ظرفیت رشته های گروه پزشکی مطرح کرده اند».
اعالم کردند ،خاطرنشان کرد« :علی رغم قول و وعده هایی که درخصوص اعتبارات افزایش ظرفیت رشته
پزشکی به دانشگاه های علوم پزشکی داده شده ،اعتباری در این خصوص به دانشگاه ها تخصیص داده
سازماندرخواستخودراارائهکنند.متقاضیمسئولصحتاطالعاتواعالمواحدهای
نشده است ».زالی ادامه داد« :ما در حوزه خوابگاه های دانشجویی و امور رفاهی با سطح قابل توجهی
عدم احراز هر یک از اطالعات ارائه شده تقاضا از وضعیت بررسی خارج خواهد شد.
اعتباری که در اختیار ما قرار می گیرد ،بتوانیم مشکالت پیش رو را حل کنیم».
از نارضایتی دانشجویان قدیمی که در خوابگاه ها سکونت دارند ،مواجه هستیم .امیدواریم با بسته های
ادامه در صفحه۵ صفحه 4
دانشگاه
۵
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
ادامه از صفحه۴
مهم ترین مساله برگرداندن هویت
به دانشگاه فرهنگیان است
رضوانحکیم زاده،عضوهیات علمی
دانشگاه فرهنگیان باید مانند دیگر دانشگاه ها عمل کند؟
ســـازمان پژوهـــش و برنامه ریزی
دوگانگی ایجاد شده در دوره های مختلف به فاصله گرفتن
دانشگاه تهران ،عضو هیات امنای
اموزشـــی و معاون ســـابق اموزش
شو پرورش درباره
ابتدایی وزارت اموز
تاثیر مصوبه شـــورای عالی انقالب
فرهنگی در افزایش کیفیت دانشگاه فرهنگیان گفت« :این
درحالی که این دانشـــگاه ماموریت خاص خودش را دارد و
این دانشـــگاه از ماموریت های اصلی اش که همان تربیت و
اماده ســـازی معلمان به خصوص برای دوره ابتدایی است،
منجر شد ».حکیم زاده با بیان اینکه یکی از نقاط مثبت این
مصوبه ،لحاظ شـــدن ایین نامه اختصاصی ارتقای اعضای
مصوبه بســـیار مهم بوده و حاوی نکات قابل توجهی است که
هیات علمی دانشگاه فرهنگیان است ،بیان داشت« :اینکه
چند موضوع قابل تامل هم در این بین مطرح اســـت که باید
متناسبباماموریت هایشباشد،امرمهمیاستواینایجاب
اگر اجرایی شـــود ،می تواند به ارتقای کیفیت منجر شود؛ اما
بتوانیم هویتی را برای دانشـــگاه فرهنگیان تعریف کنیم که
اکوسیستم 89میلیارددالریاستارتا�پیسنگاپور
شبکه نواوری باز؛ راهی به اکوسیستم نواوری
ندا اظهری
مترجم
استارتاپ ها در دنیا در سال های اخیر رنگ وبوی دیگری
به اکوسیستم های فناوری بخشیده اند و با پتانسیل های
کشورهای جنوب شرق اسیاست که به واسطه در اختیار
این مســـیر از رهگذر مدارس می گذرد و مهم ترین عنصر در
اساتیداثرگذاراستوهمینمسالهباعثمی شودتاماموریت
ارتقای کیفیت نظام اموزشـــی هم معلمان هستند؛ از این رو
اگر بخواهیم در این خصوص به توفیق برسیم و کیفیت نظام
اموزشی ما ارتقا یابد ،باید بهترین و باانگیزه ترین افراد جذب
پژوهشیدارد،اساتیدبایدمقالهبنویسند.ایندرحالیاست
به عنوان یکـــی از مراکز اصلی فنـــاوری در دنیا تثبیت
اقیانوسیه در ســـال 2022به شمار می رود .این شهر از
12شرکت استارتاپی بزرگ موسوم به unicornتشکیل
از سوی سازمان ها و افراد مختلف است .این پلتفرم به نواوران
و برای توسعه و ازمایش ،با شرکت های داخلی و بین المللی به
اتفاق می افتد ،کانال هایی را بین عرضه و تقاضا ایجاد می کند،
نواوری و دیجیتالی ســـازی بخشـــی را پیش می برد و موقعیت
سنگاپور را به عنوان یک مرکز منطقه ای برای نواوری باز تقویت
می کند.
نواوری برای اینده ای دیجیتال
شده و حدود 4702استارتاپ فناورانه در ان مشغول به
را تنظیم و به گونه ای سیاســـتگذاری کنیم که بهترین افراد
می کند ،بســـیار بیشتر از چندین مقاله ISIاست ،و اگر این
به این تناســـب 523ســـرمایه گذار هم حضـــور دارند که
اقدام این کشور هوشمند مرحله اصلی به شمار می رود .طبق
می شود ،انتخاب اول بسیاری از داوطلبان برخی رشته های
محو و دانشگاه تغییر ماموریت می دهد».
ســـرمایه گذاری می کننـــد .همچنیـــن حـــدود 241
حرفهمعلمیشوند ».اوادامهداد«:مابایدبتوانیمسازوکارهایی
جذب معلمی شوند .همان طور که امروز وقتی کنکور برگزار
خاص است ،اگر به سمتی برویم که بهترین های ما معلمی را
انتخاب کنند ،حتما شـــرایط تغییر خواهد کرد .معلمی جزء
مشاغلی است که صرف داشتن اطالعات نمی توان در ان به
توفیق رسید و تاثیرگذار بود ،بلکه باید انگیزه الزم هم در میان
داوطلبان باشد .درکنار نقش سازوکارهای جذب در این حوزه،
ارتقای منزلت معلمی در جامعه هم اهمیت خاصی دارد .اینکه
ما کنکور جدا برای این موضوع بگذاریم قابل بحث اســـت،
یعنی اینکه ما سازوکار مشخصی را برای جذب استعدادها در
که ارزش کار اســـتادی که معلمان را برای یک نسل تربیت
تمایز را در نظامنامه ارتقا لحاظ نکنیم ،خود به خود این تمایز
ازظرفیتدانشکده هایعلومتربیتیاستفادهشود
شو پرورش افزود« :در
معاون سابق اموزش ابتدایی وزارت اموز
حوزه شرایط شـــغلی و نظام پرداخت به معلمان برمی گردد،
یعنی صرفا با تغییر برخی سازوکارها در ازمون به سمت جذب
برای اعضای هیات علمی این دانشـــگاه بسیار مهم است ،اما
شو پرورش با اشـــاره به این موضوع که امروز معلمی از
اموز
از این حیث نگران کننده است که شاید به تشتت در این زمینه
بهتـــر حرکـــت نمی کنیم ».معـــاون ابتدایی ســـابق وزارت
مهم ترینودشوارترینمشاغلاستامامیزاندریافتیمعلمان
اینکه ما جذب هیات علمی را زیر نظر دیگر سازمان ها ببریم،
خطرپذیر ( )VCاســـیای جنوب شـــرقی 23 ،صندوق را
سه میلیارد و 30میلیون دالر جمع اوری کنند که از سرمایه
مقصد اصلی کارافرینی در اسیا
ســـنگاپور به عنوان کشوری اسیایی از پتانسیل و قابلیت های
مجذوب خود می کند و به انها نوید اکوسیستمی را می دهد که
مصوبه امده ،یک بحث است اما موضوع مهم تر که باید به ان
مهم برای جذب و ماندگاری افراد ســـرامد در اموزش وپرورش
حکیم زاده گفت« :اگر شـــرایط بیرونی را بهبود بخشـــیده و
عامل مهمی که ســـنگاپور را در کانـــون توجه قرار می دهد،
میان معلمان با دیگر اقشار جامعه را رفع نکنیم ،انجام تغییرات
شو پرورش ،نظام خاص پرداخت و
استخدامی با وزارت اموز
انعطاف پذیری ،ســـازگاری و تعالـــی بی وقفه پیش می رود،
توجه داشت مزایای شغلی معلمی است که یکی از مولفه های
است .مادامی که ما از منظر عدالت در پرداخت ،فاصله موجود
در دانشگاه فرهنگیان به تنهایی برای رسیدن به مشوق های
جذب و ماندگاری معلمان کفایت نمی کند».
با همکاری ســـازمان برنامه وبودجه و ســـازمان امور اداری
جبران خدمات معلمان تعریف و تدوین شود ،شرایط تغییر
می کند .یعنی باید یک نظام مستقلی باشد و سازوکارهایی
غیراینصورتاگرفکرکنیمکهفقطباتغییربرخیسازوکارها
را تســـهیل می کند .اما جذابیت ســـنگاپور به همین جا ختم
تداوم انگیزهمعلمانلزوماربطیبهدانشگاهندارد
ورود اشـــخاص به حرفه معلمی ،در مقایسه با مزایای سایر
و روند جذب می توان مشـــکل جذب و ماندگاری نخبه ها در
مشاغل احساس رضایت وجود داشته باشد .ایجاد ماندگاری
و تداوم انگیزه ها در میان معلمان هم لزوما ربطی به دانشگاه
ندارد ،بلکه دیگر سازمان ها دخیل هستند ،یعنی تا زمانی که
نگاه ما به معلمی ،نگاه کارمندی است اما در عمل حقوق و
مزایا و رفاهیات معلمان حتی کمتر از سایر کارمندان است،
نمی توانیم منتظر تغییرات اساســـی در انگیزه سرامدان و
نخبگان برای ورود به رشـــته های معلمی باشیم و براساس
اموزش وپرورش را حل کرد ،واقع بینانه نخواهد بود».
لزوم تعریف نظام کارورزی مستمر
از ترم اول تحصیل
کرد ».وی درخصوص موضـــوع ایجاد هیات مرکزی جذب
از چالش هایی که در این دانشـــگاه داریم ،مشکل هویتی
می شود بسیاری از نومعلمان ما در زمان شروع به کارشان،
به نام دانشگاه فرهنگیان ایجاد شد .به عبارت دیگر وقتی در
دوره کارورزی انها را تجربه نکرده اند .یعنی تعریف یک نظام
مراکز تربیت معلم افراد را جذب و انها را برای شـــغل معلمی
اماده می کردیم ،دانشـــجو از ابتـــدا نقش معلمی و هویت
معلمی را پذیرفته بود .اما از زمان تغییر نام و تغییر ســـاختار
مراکز تربیت معلم ،یک نوع ســـردرگمی به وجود امد که ایا
گزینه های تامین مالی و اجرای برنامه های اموزشی قدرتمند
اشـــاره کرد .ایـــن برنامه ها با حمایت ســـازمان های دولتی،
دانشـــجو-معلمان ما از بدو ورود به دانشـــگاه با مدارس در
تعریف شده است .زمانی که دانشجو-معلمان فقط در سال
دانشگاه فرهنگیان است که بعد از تبدیل مراکز تربیت معلم
فراهم می کند که می توان به دسترسی اسان به منابع مالی و
ماحصل ان هم اکوسیستمی است که تبادل دانش ،همکاری
تجارب گذشـــته حتی درصورت جذب این افراد نمی توان
در دانشـــگاه فرهنگیان براســـاس این مصوبه گفت« :یکی
دولت از استارتاپ هاست که همین امر فرصت های زیادی را
حکیم زاده بـــا بیان اینکه یکی از نقاط مطلوب این مصوبه،
ارتباط باشند .همان کاری که در کشورهای پیشرو در نظام
مانـــدگاری و تداوم حضور انهـــا را در حرفه معلمی تضمین
نمی شود .انچه ان را بیشتر متمایز می کند ،حمایت استثنایی
اســـتارتاپ ها را قادر می ســـازد با کارشناسان حوزه صنعت،
بحـــث اهمیت دادن به کارورزی اســـت ،افزود« :قطعا باید
تربیت معلم ،شاهد هستیم که این تعامل به صورت نظام مند
اخر تحصیل حضور کمرنگی در مدارس داشته باشند باعث
کارافرینان باتجربه و سرمایه گذاران بالقوه ارتباط برقرار کنند.
احتمال برگزاری فاز اول «کنکور الکترونیکی» تا پایان ۱۴۰۲
میـــان دومی از تقویت کننده ها و شـــتاب دهنده برای پرورش
می کنـــد و برای ارتقای برنامه ها و تخصیص انها ،حمایت های
درصد کاهش داشـــته و نسبت به سه ماهه چهارم سال 2022
با کاهش 42درصدی روبه رو بوده اســـت .این بخش ناشی از
روند نزولی از زمان افزایش بودجه منطقه در ســـه ماهه چهارم
2021است که افزایش نوسان نرخ بهره و نرخ تورم را به دنبال
دارد .در سراسر منطقه اسیای جنوب شرقی ،سرمایه گذاری های
مرحله نخســـت به طور ساالنه با کاهش 27درصدی و در طول
ماه با افت 73درصدی روبه رو بوده اســـت .بودجه در مراحل
اولیه در سال 69درصد کاهش یافته اما در مقایسه با سه ماهه
ارتقای نواوران؛ طرح موسس شبکه استارتاپی SG
قبل با افزایش 11درصدی مواجه شـــده است .متوسط میزان
سنگاپور است که تحت فعالیت های شبکه استارتاپی SGقرار
روند افزایشی داشته به طوری که از 61میلیون دالر در سه ماهه
طرح موسس شبکه استارتاپی SGیکی از شاخص ترین اقدامات
می گیرد که اکوسیستم استارتاپی پرتحرک خود را تقویت کند.
این طرح جامع برای کارافرینانی که برای اولین بار قصد دارند
سرمایه گذاری های مراحل پایانی ،در سه ماهه نخست 2023
نخست 2022به 83میلیون دالر در سه ماهه نخست 2023
رســـیده است .بخش هایی که بیشترین سرمایه گذاری ها را در
اینده را با ایده های نواورانه خود شـــکل دهند ،طراحی شـــده
سه ماهه نخست دریافت کردند ،شامل فین تک ،فناوری های
بنیان گذاران برای اولین بار با انها مواجه هستند ،پایه محکمی را
در فضای چالش برانگیز اقتصاد کالن امروز ،اســـتارتاپ های
است .این برنامه با شـــناخت چالش های منحصربه فردی که
بیمه و فناوری های خودرویی بوده است.
فراهم می کند که به غلبه بر این موانع و تسریع مقوله کارافرینی
سنگاپور انعطاف پذیری باالیی دارند .اکوسیستم استارتاپی در
زیـــادی را در اختیار ایـــن کارافرینان قـــرار می دهد .یکی از
ملی روبه رو هستند؛ مسائلی که به طور بالقوه می تواند معیشت
انها کمک می کند .طرح موســـس شبکه استارتاپی SGمنابع
این کشور وارد دوره مهمی شده و با مسائل گسترده تر در سطح
تقویت کننده ،ظهور استارتاپ های فناوری در این شهر است.
استارتاپ را پیش ببرد .اما حمایت ان بسیار فراتر از کمک های
89میلیارد دالری ،همچنان در حال رشد هستند و چشم انداز
برای اماده ســـازی استارتاپ ها برای ســـرمایه گذاران بالقوه و
بـــه گزارش ،techedtشـــاهد موثـــر بودن این اکوسیســـتم
اســـتارتاپ های فناوری با ایجاد میانگین ارزش اکوسیستمی
کارورزی مســـتمر در ترم اول و افزایش تعداد ســـاعت های
بهروز کاوه ئی ،مشاور رئیس سازمان سنجش در گفت وگو با «مهر» در امور تاسیس و
برجسته و فرصت های رشد را برای انها تسریع می کند .در این
شـــرقی قرار گرفت که در مقایســـه با ســـال قبل قریب به 69
به غذای کافی ،ایمن و مغذی از اهداف دولت به شمار می رود.
و نواوری را تقویت می کند.
از فین تک گرفته تا هوش مصنوعی و هر چیزی که در این بین
کمک کننده خواهد بود».
وام های حمایت شده توسط دولت را برای شرکت های جوان تر
بودجه در اختیار استارتاپ های فناوری منطقه اسیای جنوب
پیشنهادهای کلیدی ،کمک هزینه استارتاپی است که به عنوان
با چالش هایی در دنیای واقعی روبه رو شوند که هیچ گاه در
بین دانشـــگاه ،مـــدارس کارورزی و وزارت اموزش وپرورش
اقدامات انجام شده شامل برنامه های مختلفی چون وام های
فناوری سالمت Holmuskمی شود .درمجموع ،در سه ماهه
و رفاه کشور را به چالش بکشد .به عنوان مثال ،امنیت غذایی در
اقتصادی کشـــور را تغییر می دهند .عالوه بر این ،استارتاپ ها
کارورزی به تدریج در ســـال های بعدی و ارتباط مســـتمر
2018معرفی شد ،اکوسیستم استارتاپ های فناوری را به هم
درحال پیشـــرفت بوده و در ســـطح جهانی بسیار مورد توجه
را اتخاذ کنیم که متناســـب با ارزش و ســـختی کار معلمان
دور اصلی تامین مالی در ســـنگاپور شامل 100میلیون دالر
نخست ســـال ،2023حدود یک میلیارد و 100میلیون دالر
مالی و غیرمالی ارائه می دهد.
برای استارتاپ ها تشـــکیل می دهند که رشد و گسترش انها
میلیون دالر بودجه ،باالترین ارزش ســـرمایه گذاری را در میان
به راه های پشتیبانی را برای استارتاپ ها و شرکای اکوسیستم
اقتصاد پررونق ان است .اقتصاد سنگاپور که به واسطه فرهنگ
قرار دارد .عالوه بر این ،موقعیت استراتژیک ،زیرساخت های
شرقی پایین ترین ارزش معامالتی سه ماهه خود را در یک سال
اســـتارتاپ فین تک Aspireو نیز 45میلیون دالر اســـتارتاپ
اســـتارتاپ های مستقر در ســـنگاپور با پتانسیل باال حمایت
کالس جهانی و سیستم های مالی منظم ،پایگاهی چشمگیر
بتوانیم جایگاه شغلی و مزایای شغلی شان را ارتقا دهیم ،در
حکیم زاده تصریح کرد« :موضوع اصلی این است که بعد از
زیادی را به موفقیت تبدیل کند.
خود اختصاص می دهند .این در حالی است که اسیای جنوب
درحال پیشـــرفت سنگاپور راه اندازی شد .این اقدامات تالش
استارتاپی SGو شـــتاب دهنده استارتاپی SGاست که اولی،
علوم تربیتی به صورت نظام مند تعریف شـــود که می تواند از
بودجه تعلق گرفته به استارتاپ های فناورانه را در این منطقه به
کشورهای مشابه خود دارد.
محیطی را برای رشـــد و نواوری این شـــهر ایجاد کرده است.
پرورش دهنده خالقیت و استعدادهاست و قرار است ایده های
حیث ارتقای این دانشگاه هم اثرگذاری جدی داشته باشد».
شـــبکه استارتاپی SGکه امکان دسترســـی استارتاپ ها را به
در ســـه ماهه نخست سال 2023بزرگ ترین اهن ربای جذب
اکوسیستم استارتاپ فناوری ســـنگاپور امکان پذیر می کند،
نزدیک تر و همکاری های نواورانه و مشارکتی را تقویت می کند.
ازمـــون ورودی بـــرای داوطلبان معلمی بـــه نتیجه مطلوب
بزرگ ترین اهن ربایجذب بودجه
در اسیای جنوب شرقی
گذشـــته تجربه کرد .شرکت های مستقر در این شهر ،با 516
جذابیت این شهر از نظر داشتن فرهنگ های مختلف و فضای
در کشـــور برای تعلیم و تربیت وجود دارد ،توجه شـــده و باید
نمی رسیم .اصالح ساختاری دانشگاه فرهنگیان که در این
تالش برای حمایت از اکوسیستم استارتاپی
اسان تر می کند .عالوه بر این ،شبکه استارتاپی SGکه در سال
این شـــهر با انرژی و پویایی تپنده ای که دارد ،اســـتارتاپ ها را
قابل مشـــاهده بوده و فرصت هایی در اختیار این استارتاپ ها
و دولت سرعت می بخشد.
و حتی به دنبال ان اســـت که بتواند ایـــن جایگاه را در دنیا از
بتوانیمشرایطمناسبیرادراینزمینهایجادکنیموتااصالحات
همکاریمشترکبیندانشگاهفرهنگیانودیگردانشکده های
نواوری پیش می رود .تعهد به پیشـــبرد پیشرفت های فناورانه،
بودجه در اسیای جنوب شرقی به شمار رفته و بیشترین میزان
تحت برنامه های مختلف را هماهنگ سازی و کشف و دسترسی
یکی از مقاصد اصلی برای کارافرینی در اســـیا به شمار می رود
که رشـــته های تعلیم و تربیت را دارند ،استفاده کنیم و باید به
کالنی را انجام ندهیـــم ،با انجام برخی تغییرات در برگزاری
مطلوب برای کارافرینی در دنیا تبدیل می کنند.
چشم انداز این کشور به سمت و سویی برای تبدیل شدن به مرکز
تمرکز کرده و این چالش ،ازمایش ها و نواوری ها را در رشته های
زیادی در حوزه های فناوری برخوردار است ،به طوری که به عنوان
درحال رشـــدی که در حوزه کسب وکارها از ان برخوردار است،
این دوگانه سازی ها پایان داد .یعنی باید به همه ظرفیتی که
این اکوسیســـتم را پرورش داده و سنگاپور را به عنوان مقصدی
به گزارش ،businesstimesاســـتارتاپ های فناورانه سنگاپور
در سال 2017با هدف برجسته کردن اکوسیستم استارتاپی
منجر شـــود .همچنین یکی از نکاتی که باید به ان توجه شود
با بسیاری از مشاغل در جامعه متفاوت است ،ادامه داد« :باید
نواوری باز ( ،)OINکشور هوشمند و استارتاپ SGبه طور دائم
اکوسیســـتم فناوری در ســـنگاپور کمک می کند .طبق
ان خود کند.
این است که قطعا ما از ظرفیت همه دانشکده های علوم تربیتی
شکوفا شده و استارتاپ ها رشد می کنند .اقداماتی چون شبکه
کشـــور هوشمند قرار می گیرد ،ادغام یکپارچه فناوری ،تبدیل
می پردازنـــد کـــه تمام این مـــوارد درکنار هم به توســـعه
منطقه مورد توجه قرار دهند .فلسفه ای که در پس اقدامات این
پاسخ داده شود که تشابه و تمایز دانشگاه فرهنگیان با دیگر
می شـــود ».او تاکید کرد« :داشتن ایین نامه اختصاصی ارتقا
اکوسیستمی است که در ان ایده ها پرورش پیدا کرده ،نواوری ها
شـــتاب دهنده نیز به حمایت از شـــرکت های استارتاپی
جذب شده در کل سال 2021پیشی گرفت.
بامعنی تربیت معلم برگردیم ،بسیاری از این ابهامات برطرف
استفادهازفرصت هاتوانمندمی شود.اینچشم اندازاستارتاپی،
راهکارهای نواورانه خود را برای درنظر گرفتن چالش های پایدار
استارتاپ ها ،شرکت ها و موسسات پژوهشی دعوت می شوند
ایجاد می کند مبنی بر اینکه این مهم کار را دشـــوارتر خواهد
این زمینه داشـــته باشیم ،مهم است اما موضوع اصلی بحث
که دارد ،حمایت های متعددی که از سوی دولت ارائه می شود و
قرار می گیرد.
روی طرح هـــا و پروژه هـــای مختلف همین اســـتارتاپ ها
مســـدود کردند تا در 6ماهه نخست سال جاری بتوانند
کرد یا خیر؟ قبل از اجرایی ســـازی این بند باید به این سوال
این حوزه است که به واسطه زیرساخت های فناورانه محکمی
این روند یک چالش نواورانه در ســـنگاپور برگزار می شود که از
مختلف از زندگی و حمل ونقل شهری گرفته تا خدمات سالمت
این مصوبه امده که اعضای هیات جذب دانشگاه باید زیر نظر
چشم انداز استارتاپی سنگاپور عامل محرک پویایی و تنوع در
دگرگونی دیجیتال ،و راه حل های پایدار در چالش های مختلف
گزارش ،DealStreetAsiaشـــرکت های ســـرمایه گذاری
دانشگاه ها را در چه می دانیم؟ تصور می کنم اگر به همان اسم
ماندگاری است .این مســـاله هم به سرمایه گذاری کشور در
دولت ،اقتصاد و اجتماع دیجیتال را دربرمی گیرد .در این بافت،
اقدامات سنگاپور است که روی ایجاد اینده ای مشترک و پایدار
شورای عالی انقالب فرهنگی باشند و این مساله کمی ابهام
نواوری ،تسهیل در رشد و تبدیل رویاها به شرکت های موفق
پذیرش نواوری
راهی به سوی رشد اکوسیستم استارتاپی
اژانس ها را ارائه داده و پذیرای راه حل های نواورانه مطرح شده
افق دید سنگاپور برای تبدیل شدن به اولین کشور دیجیتال،
فعالیت هستند.
جنبه های طرح موسس شبکه استارتاپی SGبه منظور تقویت
می کند .این شـــبکه فهرستی غنی از چالش های شرکت ها و
داشته باشند .در این میان سنگاپور یکی از مطر ح ترین
اشتغالزایی ،توسعه اقتصادی را نیز برای کشورها به همراه
اولی نواور و بلندپـــرواز حمایت می کند .بنابراین ،هرکدام از
طراحی شده اند.
نیروهای مختلـــف بپیوندند .همکاری هایی که در این پلتفرم
کند .ســـنگاپور اولین اکوسیســـتم استارتاپی در اسیا و
تحت الشعاع قرار بگیرد .یعنی مانند دانشگاهی که ماموریت
تک نقطه ای برای اکوسیســـتم نواوری باز در این کشور عمل
باالیـــی که در خود دارنـــد ،توانســـته اند عالوه بر رونق
مدنظر قرار بگیرد .نکته ای که روی ان تاکید دارم ،این است
دانشـــگاه که تربیت معلمان برای پرورش یک نسل است،
شـــبکه نـــواوری بـــاز ( )OINبه عنوان یک نقطه دسترســـی
و استارتاپ ها این امکان را می دهد چالش های مرتبط را بیابند
می کند که دانشگاه فرهنگیان نظام ارتقای خاص اساتیدش
که اگر به دنبال پیشرفت همه جانبه و توسعه پایدار هستیم،
w w w . FDN.IR
«فرهیختگان» از یک اکوسیستم رو به رشد در شرق اسیا گزارش می دهد
داشـــتن همین قابلیت ها ،امید می رود به زودی خود را
را داشته باشد؛ چراکه قطعا ایین نامه ارتقا روی فعالیت های
farhikhteganonline
یک تقویت کننده مالی مهم می تواند مراحل اولیه فعالیت یک
پولی اســـت .عالوه براین ،این برنامه شامل اموزش های جامع
فرصت های مشارکتی است.
این کشور از موضوعات مهمی است که اطمینان از دسترسی
همین امر باعث شـــده تا دولت از استارتاپ های فناورانه حوزه
موادغذایی به ویژه در روش های تولید گوشت پایدارتر استفاده
کند .هدف این کشور تولید محلی یک سوم نیاز غذایی سنگاپور
اســـتارتاپ ها همچنین به برنامه ها و فرصت های شـــبکه ای
تا سال 2030با کمک استارتاپ هاست .این مساله موجب شده
قرار می گیرد ،صحنه اســـتارتاپ های فناوری به سرعت تکامل
را به روی همکاری ها ،مشـــارکت ها و راه های تامین مالی باز
گزینه های پروتئینی جایگزین هستند ،استقبال کند .عالوه بر
درواقع فرهنگ استارتاپی سنگاپور زنده ،پویا ،دگرگون کننده
اصـــاح معیارها قرار گرفت .هـــدف از ان اطمینان از حضور
نماد روح سنگاپور عصر جدید هستند ،جسور ،نواور و جاه طلب.
می یابـــد و زمینه برای اینده ای هیجان انگیزتر فراهم می کند.
و الهام بخش است.
انحصاری دسترســـی پیدا می کنند و از این طریق ،درهایی
می کنند .در ژوئـــن ،2022این طرح مورد تجدیدنظر برای
این طرح ،هم راستا با اهداف ان عنوان شده که از کارافرینان
برای ساخت خوابگاه های متاهلی کمبود زمین وجود ندارد
دولت سنگاپور از استارتاپ هایی که به دنبال توسعه و بازاریابی
این ،دولت به تازگی بیش از 100میلیون دالر را برای پژوهش
در حوزه کشاورزی شهری ،تولید گوشت کشت شده و پروتئین
میکروبی اختصاص داده است.
ناکارامدی مراکز اموزش زبان فارسی برای دانشجویان بین الملل
محمد علی زلفی گل ،وزیر علوم در مراسم افتتاح خوابگاه دخترانه حمید رضا طالکوب بیان کرد:
هاشم داداش پور ،معاون وزیر و رئیس سازمان دانشجویی درباره توسعه و گسترش مراکز اموزش
شورای عالی علوم ،تحقیقات و فناوری (عتف) در دست پیگیری است و کلیات طرح
ویباتصریحاینکهخوابگاه هایدانشجوییدانشگاهخواجهنصیرپاسخگوینیازهایدانشجویان
راهکار این است که همه روش ها فقط در ۳یا ۴روش محدود شود .من به مراکز اموزش زبان
تصمیم گیرینهاییخواهدشد.درصورتتصویبنهاییاینطرح،فازیکانتاپایان
«ریاست دانشگاه با پیگیری هایی که انجام دادند ،توانستند مصوبه ای را از دولت بگیرند که بر
را از ان کتاب ها می گیرند».
کاوه ئی در ادامه اعالم کرد که طبق برنامه اگر اعتبارات الزم در نظر گرفته شوند ،قرار
وزیر علوم ،با اشاره به کمبود خوابگاه متاهلی در دانشگاه خواجه نصیر عنوان کرد« :ما با وزارت
نظر است .الزم است که ارزیابی مناسبی از مراکز اموزش زبان فارسی انجام شود .باید توجه
راه اندازی مرکز نواوری و هوشمند سازی بیان کرد« :در حال حاضر مراتب از طریق
در کمیته تخصصی این شورا به تصویب رسیده است و تا پایان خرداد در این خصوص
۱۴۰۲در یک ازمون کم جمعیت (برای مثال تا ۵۰هزار داوطلب) اجرا خواهد شد».
بر این است که تا پایان سال ۱۴۰۳ازمون ها به صورت تمام الکترونیکی برگزار شوند.
وی در پاسخ به این سوال که زمان پاسخگویی داوطلبان در این مدل از ازمون در
مقایسه با مدل کاغذی چقدر است؟ گفت« :با توجه به اینکه اولین بار است که
روش مورد نظر مورد استفاده قرار می گیرد ،زمان ازمون با ازمون کاغذی تفاوت
نخواهد داشت».
«این خوابگاه توسط یک خیر به نام مصلی نژاد کمتر از یک سال ساخته شده است».
نبود ،گفت« :بنابراین این خوابگاه در زمینی به مساحت ۴هزار متر بنا شده است ».زلفی گل افزود:
اساس ان ،امکان فروش اموال دانشگاه وجود دارد».
مسکن و شهرسازی منعقد کرده ایم که بر اساس ان قرار است خوابگاه های متاهلی در تمام
دانشگاه ساخته شود یا گسترش یابد ».وی خاطرنشان کرد« :خوشحالم بگویم که ما مشکل
عالی گفت« :ما نمی توانیم به تعداد مراکز اموزش زبان فارسی ،روش اموزش داشته باشیم.
فارسی مختلف مراجعه کرده ام .هر کدام چند جلد کتاب منتشر کرده اند و روش اموزش خود
داداش پور یاداور شد« :کوتاه بودن دوره یادگیری نشان دهنده کارامد بودن مرکز اموزشی مورد
داشت که اموزش زبان فارسی برای مناطق جغرافیایی مختلف ،متفاوت است .سوال در این
زمینه این است که کدام شیوه اموزش برای کدام منطقه جغرافیایی مناسب است».
زمین برای ساخت خوابگاه های متاهلی نداریم .اگر بانک های عامل تسهیالتی که در اختیار
او با تاکید بر اهمیت اموزش مجازی زبان فارسی گفت« :دانشجویان غیرایرانی گاهی ۷۰۰
مشکل کامال حل شود».
سطحی برخورد شود .مدرک مراکز ازفا دارای مجوز برای کل کشور معتبر است».
شهروندان می گذارند را در اختیار دانشگاه ها هم قرار دهند ،امیدوارم در چند سال اینده این
ساعت اموزش دیده ،اما توانایی فارسی حرف زدن و فارسی فهمیدن ندارد .در ارزیابی ها نباید صفحه 5
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۶
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸۷۳
اگرعالقه مندبهتهیهویژه نامه هایروزنامهفرهیختگان
هستیدبهشامرهزیرپیامکبزنید
۰۹۹۶۰۴۶۶۱۸۹
«فرهیختگان» بررسی کرد
سهم ایران از تجارت گیاهان دارو�یی؛ یک درصد
س ـرا های نــواوری در دانشــگاه ازاد تــاش دارنــد تــا بــازار
دارای موضوعــات مناســب و کار محــوری هســتند .در
پرداخته ایــم .یکــی از ایــن داســتان هــا در خصــوص سـرای
اقتصــاد محلــی ایجــاد کننــد بــه همیــن علــت تمام سـرا ها
بــه داســتان 10س ـرای نــواوری مطــرح در دانشــگاه ازاد
خوراســگان مســتقر اســت .در ایــن گزارش بــه بخش هایی
ارتبــاط تنگاتنــگ داشــته باشــند و نقــش موثــری در
سارا طاهری
خبرنگار گروه دانشگاه
ویژه نامــه ای بــا عنــوان «عبــور از بحــران بــا دانشــگاه»
دشت های پرگل و کانتینرهای خالی
نــواوری گیاهــان دارویــی اســت کــه در دانشــگاه ازاد واحد
از ایــن داســتان پرداختــه ایــم کــه در زیــر می خوانیــد.
داســتان کامــل ایــن ســرای نــواوری را می توانیــد در
ویژه نامــه عبــور از بحــران در دانشــگاه بخوانیــد .
صنعت گیاهان دارویی رنگ دانش بنیان گرفت
اگرچه مصرف گیاهان دارویی با توسعه صنایع شیمیایی محدود شده ،اما اخیرا در تمام
دارویی با وجود ظرفیت عظیم کشـــورمان در این حوزه ،چیزی نزدیک به صفر است.
هیچ ایرانی ای نیست که نام شهر اصفهان را بشنود و یاد سی وسه پل
دانشگاه اســـت؛ حوزه ای که مزیت دیگر این واحد دانشگاهی برای
روزافـــزون از گیاهان دارویی و فراورده هـــای حاصل از ان نقش این گیاهان را در چرخه
تجـــارت جهانی در حـــوزه گیاهان دارویی را به خود اختصاص داده اســـت .درواقع
زنده رودی که دیگر نیست ،جا خوش کرده است؛ شهری که قدمتش
دکتری تخصصی ،کارشناسی ارشـــد و کارشناســـی در دانشگاه ازاد
دوره پیشـــدادیان می رسد .یکی از جلوه های علمی این روزگار در این
به اگـــرو تکنولوژی -فیزیولوژی گیاهان زراعی ،تغذیه دام ،ژنتیک و
دنیا توجه خاصی به این منابع برای درمان بیماری ها به وجود امده است .رویکرد استفاده
اقتصـــاد جهانی پررنگ تر کرده اســـت .درحال حاضر حدود 27درصد از مردم جمعیت
جهان برای اهداف مختلف درمانی از گیاهان دارویی و اســـانس ها استفاده می کنند تا
جایـــی که تولید و تجارت این گیاهان نیز رقم قابل مالحظه ای را به خود اختصاص داده
است .میزان تولید و مصرف گیاهان دارویی در جهان از 14میلیارد دالر در سال 2002به
107میلیارد دالر در سال 2017رسیده است و طبق پیش بینی سازمان بهداشت جهانی
در سال 2050به پنج هزار میلیارد دالر خواهد رسید .کشور های اروپایی به بزرگ ترین
کشور هایتولیدکنندهومصرف کنندهگیاهانداروییتبدیلشده اندودراینزمینهدرحال
پیشـــی گرفتن از یکدیگر هستند .به طور نمونه براساس اعالم رسمی سازمان بهداشت
جهانی اکنون میزان تجویز دارو های گیاهی در المان 77درصد ،در بلژیک و فرانسه 75
درصد و در انگلستان 74درصد است .در میان کشور های نامبرده ،المان وضعیت جالبی
ایران درامد 440میلیون دالری یعنی 0.4درصد (کمتر از یک درصد) از کل ســـهم
بسیاری از گیاهان دارویی تولیدی به صورت خام صادر می شود و تکنولوژی فراوری
انها در داخل کشور محدودند ،اما تحقیقات نشان می دهد که پتانسیل این صنعت
در ایران می تواند بین یک تا 10میلیارد دالر باشـــد .درحال حاضر بیشـــترین حجم
صادرات گیاهان دارویی ایران مربوط به کشـــور های پاکســـتان و امارات و پس از ان
المان ،ژاپن و چین است .زعفران ،شیرین بیان ،صمغ های طبیعی و عرقیات وگالب
از دوهزار و 300گونه گیاهی که در کشـــور وجود دارند فقط نام 103نوع از انها در
است .روز سوم ابان سال 66بود که تاسیس واحد اصفهان به تصویب
بیشترین اقالم صادراتی ایران به سایر کشور ها محسوب می شوند .نکته دیگر اینکه
فهرســـت صادرات و واردات کشور قرار گرفته است .این درحالی است که ایران با 15
حدود شش هزار کیلومتر مرز زمینی با کشورهای پاکستان ،افغانستان ،ترکمنستان،
400عضو هیات علمی و سه هزار و 700استاد مدعو و 32هزار دانشجو
700کیلومترمرزابیباکشورهایاذربایجان،ترکمنستان،روسیه،قزاقستان،امارات،
اعضای هیات علمی این واحد دانشـــگاهی که گذر کنیم با نگاهی به
کشور همسایه است و با نگاهی دقیق تر به مرزهای ایران باید گفت که ایران با داشتن
تولید گیاهان دارویی بیش از دوبرابر درامد ارزی ایران از طریق فروش نفت خام و حدود
بسیاری کسب می کنند ،به عنوان مثال امریکا ساالنه 51هزارتن واردات گیاهان دارویی
دارد و 13هـــزار تن صادرات انجام می دهد ،اما اعتبار واردات و صادرات این تولیدات با
یکدیگر برابر است ،یعنی قیمت محصول فراوری شده حدود چهاربرابر ماده خام است و
از این طریق می توان به سود 300درصدی دست یافت .بنابراین حوزه گیاهان دارویی
از حوزه های مهم اقتصادی و پردرامد در دنیاست و بسیاری از کشورها را بر ان داشته که
به سمت تولید این گیاهان و البته فراورده های حاصل از ان حرکت کنند ،زیرا نمی توان
مشتریان فراوان این حوزه و درامد حاصل از ان را نادیده گرفت.
گیاهان دارویی در ایران
و بستر مناســـبی برای مبادالت تجاری خصوصا صادرات غیرنفتی ازجمله صادرات
بلکه سال گذشته حدود 42هزار و 400تن گیاه دارویی به ارزش 87میلیون دالر به
کشور وارد شده که با احتساب ارز 30تومانی به معنای خروج دوهزار و 600میلیارد
تومان سرمایه از کشور است.
دانشجو در چهار رشته تحصیلی کار خود را اغاز کرد و اکنون با حدود
از واحدهای پیشـــرو در حوزه فناوری است .اما از تعداد دانشجویان و
پتانسیل ها و مزیت های این واحد دانشگاهی متوجه زیرساخت های
ان برای توسعه کشاورزی و به خصوص گیاهان دارویی می شویم.
دانشکده کشاورزی با 3هزار دانشجو
دانشکده کشـــاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ازاد اسالمی اصفهان
(خوراسگان) در سال ۱۳۶۶با دو رشته زراعت و اصالح نباتات و علوم
دامی در مقطع کارشناسی شروع به فعالیت کرد و هم اکنون داری 9
نصف جهان؛ قطب تولید گیاهان دارویی
اما در میان تمام استان های کشور شاید بتوان گفت استان اصفهان همان طور که در
صنایع مختلف کشـــاورزی ازجمله پیشتازان کشور به شمار می رود ،در زمینه گیاهان
رشته در مقطع کارشناسی (مهندسی اب ،علوم باغبانی ،علوم دامی،
علوم خاک ،فضای سبز ،گیاه پزشکی ،صنایع غذایی ،محیط زیست،
زراعت و اصالح نباتات) و هشـــت رشـــته در مقطع کارشناسی ارشد
دارویی نیز حرفی برای گفتن دارد .اســـتان اصفهـــان 10میلیون و 700هزار هکتار
شـــامل علوم باغبانی (شـــش گرایش بیوتکنولـــوژی –فیزیولوژی و
دوهزار گونه گیاهی در رویشـــگاه های استان اصفهان می رویند که 400گونه (برخی
و عطری ،فیزیولوژی پس از برداشـــت محصوالت باغی ،فیزیولوژی و
مســـاحت دارد که شـــش میلیون و 300هزار هکتار از ان را مراتع تشـــکیل می دهد.
امارها 300گونه) ان ارزش دارویی و صنعتی دارند و از لحاظ تنوع اقلیمی ،بیشترین
و متنو ع ترین تولید گیاهان دارویی در کشـــور را در برمی گیرند .به طوری که براساس
اصالح درختان میـــوه ،گل و گیاهان زینتی ،گیاه دارویی و ادویه ای
اصالح ســـبزی) حشره شناسی ،خاک شناسی (دو گرایش پیدایش و
رده بندی خاک ،شیمی و حاصلخیزی) زراعت ،اصالح نباتات ،علوم
در این میان کشورمان بین سایر کشورهای جهان پتانسیل باالیی در حوزه تولید گیاهان
امارهای سال ،1396افزون بر 300هزار نفر در 800هزار هکتار از طرح های عملیاتی
همچنین کشـــورمان به دلیل قرار گرفتن در پهنه ای از جهان که دربرگیرنده پنج ناحیه
کتیرا ،انغوزه ،کرفس کوهی ،موســـیر و باریجه اشـــتغال دارند و حدود 2700تن گیاه
دکتری خاک شناسی (چهار گرایش) حشره شناسی ،زراعت ،اصالح
رویشی ارسباران ،ایران تورانی ،هیرکانی ،زاگرسی ،خلیج فارس -عمانی ،تنوع ژنتیکی
قابل توجهی دارد و دارای 11اقلیم از 13اقلیم شناخته شده جهانی است .به طوری که
طبق بررســـی علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع گونه های شناخته شده در ان
هشت هزار و 423گونه گیاهی است.
مرتبط با این بخش به طور مســـتقیم در زمینه گیاهان دارویی حاصل از مراتع ،مانند
دارویی از مراتع استان اصفهان برداشت می کنند .استان اصفهان از استان های وسیع
کشـــور و با داشتن 6.6درصد از مساحت کشور ،رتبه 6در وسعت پس از استان های
سیستان وبلوچستان ،کرمان ،خراسان جنوبی ،فارس و خراسان رضوی را دارد .براساس
اخرین امارهای مرکز امار ایران این استان با جمعیت بیش از پنج میلیون نفر و با سهم
محیط زیست (اموزش محیط زیست ،شیمی محیط زیست) و در مقطع
نباتات و علوم دامی اســـت .در این دانشکده با احتساب دانشجویان
بین الملل حدود سه هزار دانشجو درحال تحصیلند و حدود 40عضو
هیات علمی حضور دارند .در تمام این ســـال ها نیز حدود هفت هزار
با نگاهی به امارهای جهانی در تولید و صادرات گیاهان ایرانی و مقایسه ان با کشورمان
همان طور که پیش تر گفتیم براساس پیش بینی بانک جهانی در سال 2050گردش
حوزه نه تنها میزان اشـــتغال را افزایش داده ،بلکه کشور را یک گام دیگر به خودکفایی
مالی و تجارت جهانی متمرکز و مبتنی بر گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به حدود
پنج هزار میلیارد دالر خواهد رسید که متاسفانه سهم ایران از تجارت جهانی گیاهان
در تولید گیاهان دارویی و صنایع وابســـته به ان نزدیک تر کند .این درحالی است که
تاکنون از این ظرفیت به درستی استفاده نشده است.
«بذر بسیاری از گیاهان دارویی ایران درحال انقراض است ».این جمله ای است
که کامران صفوی ،رئیس ســـرای نواوری گیاهان دارویی دانشـــگاه ازاد واحد
اصفهان (خوراسگان) به «فرهیختگان» می گوید .خبری که اهمیت راه اندازی
سرای نواوری گیاهان دارویی در دانشگاه را پررنگ تر می کند .به گفته او 285
محصولدراینسراینواوریتولیدشدهکه175موردازاینتعدادازسازمانغذا
و دارو یا دامپزشکی یا صنعت ،معدن و تجارت مجوز دارن و به فروش می رسند.
ادامه این گفت وگو را بخوانید.
به عنوان سوال نخست توضیحی درباره سرای نواوری ارائه کنید.
را با مجوز وزارت بهداشت در واحد اصفهان راه اندازی کردیم .درطول این سال ها ابتدا
1398ادبیات فناوری در دانشگاه ازاد شکل گرفت ،البته جای یک سری از ایتم ها و
جای چه مواردی خالی است؟
به طورمثالشتاب دهنده هاومدارسعالیمهارتیدردانشگاهازادشکلنگرفتهبودند.
بود که به دانشگاه ازاد اعطا شد .ما زمینه مرکز رشد تخصصی را داشته ایم ،چون هم
زیرساخت هایش تا حدودی وجود داشت و هم اصفهان از استان های پیشرو در حوزه
فراورده هایگیاهانداروییاست.شرکت هایبسیارمعتبریدراینزمینهمشغولبه
فعالیت در استان بودند .کشت گیاهان دارویی در استان اصفهان خودش و عملکرد
خوبی دارد ،این موارد باعث شد ما درخواست راه اندازی سرای نواوری گیاهان دارویی
در ادامه گفتند برای راه اندازی ســـرای نواوری باید چه بخش هایی داشـــته باشیم؟
کنار یکدیگر بتوانند یک بازار فناوری را شکل بدهند .درنهایت تجمیعی از چند سرای
در دانشگاه ازاد واحد اصفهان داشتیم .ما مجوز راه اندازی این مرکز تخصصی را سال
دیدندیک سری ازاستان هاپتانسیل هاوزمینه هایخاصیدارندکهبتوانندسراهای
تخصصی را راه اندازی کنند تا بازار فناوری تشـــکیل شـــود .بازار فناوری درحقیقت
«کشوری» است .ســـراهای نواوری می توانند واحدی و استانی باشند .شکل گیری
مجموعه سراهای نواوری تخصصی در واحدها و استان ها ،بازار فناوری دانشگاه ازاد
اسالمی را شکل می دهد؛ این نظر کلی و اصلی دکتر طهرانچی است که سال1398
در قالب بخشنامه ابالغ کرد.
واحد اصفهان وابسته به معاونت علوم پزشکی دانشگاه ازاد اسالمی هم
ازجمله مراکز مهم این واحد در جهت توسعه صنعت گیاهان دارویی است
و می تواند به عنوان یک پشـــتیبان قوی از اهداف سرای نواوری حمایت
کند ،همچنین ایجاد مرکز رشد گیاهان دارویی و حمایت از شرکت های
دانش بنیان در این زمینه از اهداف بلندمدت دانشـــگاه در زمینه سرای
نواوری گیاهان دارویی حکایت دارد.
قلب ســـرای نواوری گیاهان دارویی در واحد اصفهان
تشکیل شد
این ظرفیت ها ،تجهیزات و امکانات باعث شـــده مسئوالن دانشگاه ازاد
حوزه گیاهان دارویی را به واحد اصفهان (خوراســـگان) بسپارند و یکی
حاال مســـئوالن این دانشگاه با اگاه بودن از پتانسیل کشورمان در حوزه
قلب این سرا را هم در استان اصفهان و واحد خوراسگان تشکیل دادند.
مسئوالن واحد اصفهان هم برای توسعه صنعت گیاهان دارویی و ایجاد
تا پازل بازار فناوری را کامل و حرکت در ریل دانش بنیانی و تحقق اقتصاد
دانش بنیان کشور را تسهیل کنند.
از سازمان غذا و دارو یا دامپزشکی یا صنعت ،معدن و تجارت مجوز دارند.
درامد شرکت های شما از ســـال 1398چقدر بوده است؟ دانشگاه ازاد از این
درامد منتفعمی شود یا سهمی به دانشگاه اختصاص نمی دهید؟
در تفاهمنامه و قراردادهای پذیرش ،اجاره داریم .ســـازمان بخشنامه ای برای بحث
همکاری با شرکت های فناور و دانش بنیان دارد .در این بخشنامه 10مدل همکاری
طی کرده و این مراکز در دانشگاه ازاد و کشور توسعه پیدا کردند .می توان گفت تا سال
مجوز قطعی گرفته است .این اولین مجوز قطعی مراکز رشد در حوزه وزارت بهداشت
فناوری را شکل دادند و ادبیاتش را وارد سیستم دانشگاه ازاد کردند .جای ایتم هایی
تخصصی ایجاد می شود که به تاسیس بازار فناوری منجر خواهد شد .در این زمینه
گیاهـــان دارویی اختصاص می یابد .مرکز تحقیقات گیاهان دارویی در
امضایوزیروقتبهداشتبهدکترطهرانچیابالغواعالمشدمرکزرشدگیاهاندارویی،
بعد هم مراحل الزم را در معاونت تحقیقات ،فناوری و نواوری دانشگاه ازاد گذراندیم.
حوزه هایی به هم مرتبط می شود تا بتوانیمیک سرای تخصصی ایجاد کنیم و چند سرا
در مدت زمان مشـــخص که در طرح کســـب وکار امده به سرای نواوری
می کنـــم انچه از مجموعه درامدی تاکنون به ســـازمان اعالم کرده ایم 10،میلیارد و
کل دانشگاه ازاد ،مرکز رشد دانشگاه ازاد واحد اصفهان بود .مراکز رشد ،مسیر خود را
و دانشگاه ازاد مجوز قطعی مرکز رشد گیاهان دارویی را صادر کردند .مجوز مذکور با
حوزه های پارک های فناوری را بسیار کم در دانشگاه ازاد داشتیم و حوزه تجاری سازی
تخصصی ورود کنند؛ این اصل جریان تاسیس سراهای نواوری بود.
واحد اصفهان دارای مجموعه گلخانه است که با برنامه ریزی انجام شده
یک بازار فناوری از این حوزه ،شرکت های دانش بنیان خود را فراخوانده
گیاهان دارویی از گرایش های کارشناسی ارشد رشته باغبانی در این
را خدمت دکتر طهرانچی ارائه کنیم .اتفاقا با حضور رئیس دانشـــگاه ازاد اسالمی در
در حوزه فناوری و تجاری ســـازی به شمار می رفت .درواقع بنا شد سراها در حوزه ای
وجود گلخانه های تحقیقاتی ،مرکز تحقیقات و مرکز رشد
بله ،دانشگاه ازاد از سال 1383در حوزه تجاری سازی ورود کرد و اولین مرکز رشد در
بازار فناوری در کشـــور شکل بگیرد .محوریت بازار فناوری نیز ایجاد سراهای نواوری
اکثر حوزه هایی که تاکنون در دانشگاه ازاد اسالمی داشته ایم ،عملکرد تخصصی انها
تکثیر هدفمند قطعه ای از ژن است.
موافقت راه اندازی و بعد موافقت اصولی گرفته شد و سال 1397نیز وزارت بهداشت
موارد در دانشگاه ازاد خالی بود.
این بود که بتوانند به عنوان بازوهای تخصصی عمل کنند .تفاوت سراهای نواوری با
باالیی شناســـایی شوند یا کاربرد دستگاه PCRدر ازمایشگاه این واحد
تعریف شـــده اســـت .از این 10مدل حدود چهار ،پنج مدل را اجرا کرده ایم؛ اجاره یا
سال 1398بود که طبق دستور دکتر طهرانچی ،بنا شد یک سری سرای نواوری در
دانشگاهازاداسالمیبودکهدراولویتقرارگرفت.موضوعمهمدرخصوصاینسراها،
29رشته مرتبط با حوزه گیاهان دارویی
تاکنون 285محصول تولید کرده ایم
1398به بلوغی در حوزه مراکز رشد در کشور رسیدیم .درواقع از سال های 1383تا
دانشگاه ازاد با محوریت راه اندازی بازار فناوری تاسیس شود .نظر ایشان این بود که
سروگردن باالتر است.
رئیس سرای نواوری گیاهان دارویی دانشگاه ازاد واحد اصفهان (خوراسگان):
ایا اولین مرکز رشد دانشگاه ازاد مرکز رشد واحد اصفهان بود؟
گیاهان دارویـــی وجود دارد ،به طور مثال دســـتگاه GC-MSSکمک
فضاسازی و ایجاد محیط عملیاتی متمرکز کرده است؛ دانشکده ای
صنعت گیاهان دارویی اســـتان اصفهان فعالیت دارند .با این اوصاف به نظر می رسد
متوجه سهم اندک کشور در تولید و تجارت گیاهان دارویی و فراورده های ان می شویم.
دارویی پرداخته اند .در این واحد 41دســـتگاه ازمایشـــگاهی مرتبط با
گیاهان دارویی می خواهند یک بازار طالی سبز در کشور ایجاد کنند و
که حتی از دانشـــکده های کشـــاورزی دانشگاه های دولتی هم یک
استان اصفهان می تواند یکی از استان هایی باشد که می تواند با سرمایه گذاری در این
اشـــاره کرد که با استفاده از این تجهیزات به نواوری در صنعت گیاهان
دانشجو از این دانشکده فار غ التحصیل شده اند .این دانشکده برای
16.6درصدی بیشترین جمعیت کشور را در خود جای داده است .به گفته رئیس امور
سهم ایران از تجارت جهانی گیاهان دارویی کمتر از یک درصد
گیاهان دارویی ،می توان به دســـتگاه ها و تجهیزات موجود در دانشگاه
از سراها از میان 50سرای نواوری خود را به این زمینه اختصاص دهند.
مقابله با روش تئوریزه اموزش در حوزه کشـــاورزی ،فعالیت خود را بر
باغبانی ســـازمان جهاد کشـــاورزی اصفهان حدود 10هزار نفر به صورت مستقیم در
ازجمله دیگر توانمندی های واحد اصفهان در تاســـیس سرای نواوری
می کند که تک تک اجزای جداشـــده براساس خاصیت جرمی با دقت
ح نـــژاد ،فیزیولوژی) صنایع غذایی،
دامی (ســـه گرایش تغذیه ،اصال
دارویی دارد .بســـیاری از گیاهان دارویی ایران از لحاظ کیفیت شـــهرت جهانی دارد.
بیوتکنولوژی ،علوم و مهندســـی باغبانی -فیزیولوژی تولید و پس از
ن همان سال با پذیرش 510
هیات امنای دانشگاه رسید و از دوم بهم
گیاهان دارویی دارد .اما ایران نه تنها در صادرات این محصوالت توفیقی نداشـــته،
از سایر کشور ها خریداری و پس از فراوری انها را مجددا صادر و از این طریق ارزش افزوده
داروی ،علوم دامی -تغذیه دام ،علوم و مهندســـی باغبانی -اصالح و
41دســـتگاه مجهز برای نـــواوری در صنعت گیاهان
دارویی
برنامه ریزی دقیق و منسجم توانسته خود را به عنوان یک قطب در تولید گیاهان دارویی
ژاپن و المان به عمده واردکنندگان این گیاهان نیز تبدیل شده اند .درواقع اینها گیاهان را
بزرگ ترین و بهترین واحدهای خود را در مرکز ایران ساخته است .حاال
35ســـال از عمر دانشگاه ازاد واحد اصفهان می گذرد؛ واحدی که در
بحرین ،عربســـتان ،عمان ،قطر و کویت ،موقعیت مطلوبی برای صادرات محصوالت
60میلیارد یورو است .امروزه اغلب تولیدکنندگان گیاهان دارویی ازجمله چین ،امریکا،
منطقه کهن ،دانشـــگاه ازاد اسالمی اســـت که از ابان 1366یکی از
به نژادی گیاهـــی ،علوم باغبانی -فیزیولوژی و اصالح گل و گیاهان
بخش شرقی شهر اصفهان و در منطقه تاریخی خوراسگان واقع شده
دارد .این کشـــور نه تنها سابقه ای در تولید و مصرف گیاهان دارویی نداشته ،بلکه حتی
در ســـطح جهانی معرفی کند .درحال حاضر درامد ارزی المان صرفا از طریق فراوری و
بسیار بیشتر از حکمرانی صفویه در ان است و براساس برخی منابع به
اسالمی واحد اصفهان با گیاهان دارویی مرتبطند که از انها می توان
فناوری و ...اشاره کرد.
جمهوری اذربایجان ،ارمنستان ،ترکیه ،عراق و همچنین با دارا بودن حدود دوهزار و
به دلیل اب وهوای سردسیری اش مزیتی در تولید این نوع گیاه ها ندارد ،اما این کشور با
نیفتد .در پس زمینه ذهنی همه ما یک تصویر از این پل در شـــب روی
ورود به حوزه گیاهان دارویی محسوب می شود 29 .رشته در مقاطع
ما نیز کمرنگ بود ،به همین دلیل دکتر طهرانچی در سال 1398سرای نواوری و بازار
که خالی بود در سراها پر و تکمیل می شود ،مثال مرکز رشد تخصصی گیاهان دارویی
1388از وزارت بهداشت ،درمان و اموزش پزشکی گرفتیم و سال 1397موفق شدیم
مجوز قطعی مرکز رشد گیاهان دارویی را از وزارت بهداشت بگیریم ،پس ما مرکز رشد
تخصصیگیاهانداروییداشتیم.
500هزار تومان بوده است.
سال گذشته در حوزه گیاهان دارویی 42 ،هزار و 400تن واردات به ارزش 87
میلیون دالر داشـــتیم .اگر نرخ ارز را به قیمت 30هزار تومان در سال گذشته
حسابکنیم،ایناتفاقباعثخروجحدوددوهزارو 600میلیاردتومانسرمایه
از کشـــور شده است .در سراهای نواوری گیاهان دارویی ،چه کاری می توانید
انجام دهید تا از ارزبری در این سطح جلوگیری کند؟
اصفهان،پرزنتراه اندازیاینسرا انجامشدکهموافقتاقایدکترراهمدرپیداشت،
بسیاری از تیم های ما روی بحث تولید بذر گیاهان دارویی متمرکز شده اند .متاسفانه
زیرساخت های خوبی در اصفهان وجود داشت و همچنین سابقه استان کمک کرد
بسیاری از گیاهان دارویی را وارد کنیم ،همچنین یک سری از گیاهان دارویی مان جزء
مجوز این سرا را به اصفهان بدهند.
بذربسیاریازگیاهانداروییایراندرحالانقراضاست،بههمیندلیلمجبورشده ایم
بخش هایی هســـتند که در حوزه منابع طبیعی قرار می گیرند .انها هم نیاز به تکثیر
اصولی دارند ،بر همین اســـاس با استفاده از تکنیک های کشت بافت در این حوزه
به محصوالت برسیم؛ درخصوص بلوغ انها صحبت کنید .چه تعداد محصول
نیز ورود کرده ایم .همچنین حوزه هایی را مدنظر قرار داده ایم تا بتوانیم بخش هایی را
TRLانها چقدر است؟
برایتولیدپایه هایتکثیریگیاهانداروییداشتهباشیم.ان شاءاللهخیلیازگیاهان
دارید ،چند مورد نمونه اولیه هستند و چه میزان به تولید صنعتی رسیده اند؟
سراغ سرای نواوری گیاهان دارویی برویم .دلیل انتخاب سرای نواوری گیاهان
تاکنون توانسته ایم 285محصول در سرای نواوری تولید کنیم .درحال حاضر 175
اینجا بحث خاص خودش را دارد .از سال 1388مرکز رشد تخصصی گیاهان دارویی
یاهنوزمجوزبرایتولیدشاناخذنشدهاست؛تمام 175موردمحصوالتیهستندکه
دارویی برای واحد خوراسگان چه بود؟
رویالتی یا مجموعه اجاره و رویالتی اســـت .بیشـــتر روی این مدل کار کرده ایم .فکر
مورد از این تعداد مجوز دارد 110.مورد هم محصوالتی هستند که نیاز به مجوز ندارند
به صورت حفاظت شـــده؛ هم در تولید بذر گیاهان دارویی و هم از طریق کشت بافت
دارویی که دسترسی به انها سخت بوده یا متاسفانه درحال انقراض هستند ،توسط
این روش ها دوباره به تکثیر انبوه خواهند رسید و در تولید وارد می شوند تا دیگر نیاز به
واردات بسیاری از گیاهان دارویی نداشته باشیم. صفحه 6
جهان شهر
شهر
جهان
7
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
رژیم صهیونیستی با مشکالتی بزرگ تر از اصالحات قضایی روبه روست
عجله برای نابودی
فرهیختگان وضعیت در سرزمین های اشغالی به شدت روبه وخامت است .هرچند
صهیونیست هاتالشدارندامارمهاجرت هایمعکوسازسرزمین هایاشغالیراپنهان
سازند،امادشمنانرژیمبراساسمنابعخاصخودامارخروجشهروندانصهیونیست
را طی 4سال اخیر تا 2میلیون نفر تخمین زده اند.
رژیم صهیونیستیبنابرحساسیتتوازنجمعیتیدرفلسطیناشغالی،اغلبجمعیت
خودرابهشمولخارج نشیناناعالممی کند.تاسال 750،2003هزارنفرازدارندگان
شناسنامهرژیمدرحالیدرامارهایجمعیتیمحاسبهمی شدندکهتقریباسکونتیدائم
درخارجازرژیمداشتند.روندخروجدائمیازفلسطینیاهمان«مهاجرتمعکوس»پس
از جنگ 33روزه سال 2006با لبنان و تقویت محور مقاومت به رهبری ایران افزایش
بیشتری یافته است .مساله ای که نشان می دهد امروزه تعداد بیشتری نسبت به750
هزار نفر سال 2003در خارج از فلسطین حضور دارند .علی رغم تحوالت امنیتی در
3
4
حریدیم ها نقش اندکی در اقتصاد رژیم دارند .انها تا حد زیادی متکی به
کمک های دولتی هستند .یکی از مناقشات جدی جنجال بر سر تامین
هزینه های زندگی حریدیم هاست ،درحالی که انها از اقدام به کار خودداری می کنند.
حریدیم ها به دلیل دوری از فعالیت های اقتصادی ،انزوای مذهبی و
دیگرستیزی ،ارتباطات بین المللی کمتری دارند .این درحالی است که یکی
ازجنبه هایتامینمنابعمالیرژیمدریافتکمک هایبین المللیاست.تنهااقدامی
کهحریدیم هاقادربهانجامانهستند،بلعیدنفوایدکمک هایمستقیموغیرمستقیم
از سوی جوامع متحد رژیم به صهیونیست هاست.
5
به دلیل درون گرایی ،حریدیم ها نسبت به دیگر ساکنان رژیم بیشتر دچار
قطع ارتباط با سرزمین های مادری شان شده اند .از این رو از لحاظ سیاسی
قادر به البی برای رژیم در سطح بین المللی نیستند .از سوی دیگر بخش قابل توجهی
از حریدیم ها به جوامع غیرغربی ازجمله به کشورهایی در جهان اسالم تعلق دارند که
داخلوپیرامونفلسطیناشغالیکهعاملاصلیخروجدائمیصهیونیست هاازمنطقه
بوده است ،امروزه تحوالت سیاسی جامعه رژیم نیز به ان دامن زده است« .اصالحات
ملت هایشان اساسا با رژیم ضدیت دارند و هرگونه البی را حتی درصورت امکان ،کم اثر
«تالشبرایحلمعضالتسیاسیباحمالتناکامبهغزهباتبعاتامنیتیباال»ازجمله
رشد جمعیتی حریدیم ها باعث شده انها به مرور از بروز سیاسی بیشتری
می سازند.
قضایی»« ،بازتعریف یهودیت»« ،تغییر در نظام اموزشی»« ،رشد جمعیت حریدیم ها»،
6
مواردی هستند که همانند موریانه درحال فرسودن جبهه داخلی رژیم هستند.
برخوردار گردند .چنین اتفاقی درحالی رخ داده که انها به دلیل نااشنایی به
بسیاری از علوم ،اطالع چندانی از روش های اداره کشور ندارند .نابلدی این قاعده
سیاسیدرحالرشدمی تواندبهناکارامدیدولتمنجرشود؛معضلیکههم اکنوننیز
اصالحات قضایی خطری فوری و نقد
دولت رژیم را با حضور چنین گروه هایی تهدید می کند .با اینحال انچه پیش از بحران
دولتبنیامیننتانیاهودردورهکنونیبهدلیلحضوراحزابواشخاصجنجالیافراطی،
نابلدیافراط گرایانبروزمی کند،اخاللانهادرفعالیتدولتاست.چنینگروه هایی
ویژگی هاییمتفاوتنسبتبهگذشتهدارد.یکیازاقدامات«دستهجنجالی ها»طرح
با دیدگاه تنگ نظرانه و اصرار بیش از اندازه بر مواضع خود ،حتی در صورت اقلیت بودن
اصالحات قضایی است که در ان راست گرایان حامی نتانیاهو از طریق دولت نفوذ
بیشتری در دستگاه قضایی خواهند یافت؛ جایی که ادعا دارند یکی از دژها و بخشی
7
کهدرنقطهاوجخودشاهدحضور 700هزارنفریمعترضاندرسراسررژیمبودهاست.
سازند .ضربه دیگری که انها به اقتصاد می زنند به نقش شان در بی ثباتی سیاسی و
قادر به ایجاد زیانی بیشتر از وزن سیاسی ظاهری خود هستند.
ازدولتعمیقچپ گرایاندررژیماست.مخالفانامامی گویندایناقدامعلیهتفکیک
قوا و اقدامی در راستای تبدیل رژیم بهیکنظام دیکتاتوری است تانتانیاهوومفسدان
راستگرا بتوانند از دست عدالت بگریزند.
حتی تولید برق در ساعات مقدس هفته ،می تواند ضرباتی قاطع به پیکره اقتصاد وارد
فلسطینی هاکهبه«عرباسرائیلی»مشهورند،نسبتبهشهروندانیهودیرژیمنرخرشد
در سال های اتی با پیرشدن جمعیت رژیم و افزایش قاعده جمعیتی ان تاثیری قابل
1
بازمی گردد ،حتی افرادی که در خاندان پدری خود ریشه یهودی داشته اند ،یهودی به
شدهبودتاچنددههایندهفلسطینی هاوحریدیم ها 50درصدجمعیترژیمراتشکیل
صهیونیست ها به شدت درحال گسترش است و پیش بینی ها حکایت از درگیری های
مادرانهایهودیاست،یهودیبهحسابمی ایند.سرانصهیونیسمجهانیبرایافزایش
15درصد رژیم (یک ششم) را تشکیل می دهند اما تا چند دهه اتی به 25درصد
حریدیم هاهرچندنقشیاندکدرتامینامنیتسرزمین هایاشغالیدارندامابه
با توجه به انکه اعراب با جمعیت 2میلیون نفری ،حضوری اندک در اعتراضات داشته و
باالتری دارند .با این حال انها تنها جمعیت مشکل ساز رژیم به شمار نمی روند .معضل
3میلیون نفر از انها در خارج از سرزمین های اشغالی است ،باید جمعیت یهودی رژیم
ویژگی ها و رشد جمعیتی باالیشان تبدیل به خطری موجودیتی برای رژیم شده اند.
از میان 7میلیون جمعیت اعالم شده یهودی در رژیم ،داده هایی حاکی از حضور 2تا
کهمعترضانازمیانانبرخاسته اندرا 5میلیوننفردرنظرگرفت.دراینصورتدرصد
معترضان به کل جمعیت به 14درصد از جمعیت خواهد رسید.
بعدیخودی هاهستند.حریدیم هاکهیهودی هایمذهبیبهحسابمی ایند،بهدلیل
رووین ریولین رئیس جمهور سابق رژیم در دوران مسئولیتش طی یک نشست مدعی
خواهند داد که این مساله می تواند تهدیدی موجودیتی باشد .حریدیم ها امروزه
رژیم پرداخته شده است.
سکوالرهای رژیم نرخ رشد پایینی دارند و از سوی دیگر حریدیم ها که از نرخ
رشد باالیی برخوردارند ،خود را از خدمات نظامی معاف می دانند .این مساله
توجه بر تامین نیروهای نظامی خواهد داشت .این درحالی است که تهدیدات علیه
همزمان در چندین جبهه به صورت همزمان در سال های اینده دارد.
در کنار حضور فلسطینیان در سرزمین های 1967شامل کرانه باختری و نوار غزه،
جمعیت خواهند رسید .مشکل این دسته ،انزوایش از فعالیت های مورد نیاز جامعه و
سرزمین رسمی رژیم صهیونیستی به شمار می اید .این فلسطینی ها شهروند رژیم به
حضوری ندارند و در مدارس شان فراگیری علوم مهندسی ،ریاضی و زبان های خارجی
2
اعتباری ندارد .افزایش قاعده حریدیم ها به مرور می تواند رژیم را از بین ببرد؛ هرچند
نیازهاست .برخالف سکوالرها که در نواحی ساحلی زندگی می کنند و به اندازه کافی
انها با بروز سیاسی شان در قالب احزاب راست گرای افراطی نشان داده اند می توانند
از نقاط تمرکز فلسطینی ها دور هستند ،حریدیم ها در سرزمین های داخلی تر زندگی
می کنندکهشاملمناطقترکیبیبیشترباسطوحجمعیتیباالترفلسطینی هاست.
رشد جمعیت های مشکل ساز
جمعیت قابل توجهی از فلسطینی ها در سرزمین های 1948زندگی می کنند که
حساب امده و از شناسنامه و گذرنامه ان برخوردارند.
بنگویروزیرامنیتملیباقیماندناینعدهدرمناطقداخلیرژیمرابهدلیلکم کاری
موسسانرژیممی داندکهموفقنشدندتمامفلسطینی هاراازسرزمین شاناخراجکنند.
انهارادوچندانسازد.انهانه تنهانقشیدرتولیدثروتنداشتهوبهدنبالمصرف
انهستند،بلکهباتحمیلعقایدخودبرتمامجامعهمانندلزومتعطیلیکسب وکارهاو
طرح اصالحات قضایی دستاویز اعتراضات پیوسته ای در سرزمین های اشغالی شده
اینجمعیتتقریبامعادل 8درصدازکلجمعیت 9میلیوننفریواعالمیرژیماست.
رشدجمعیتیوبروزسیاسیسطحباالترحریدیم هامی تواندزیان هایاقتصادی
مصرف کنندگی روبه افزایش ان است .حریدیم ها در فعالیت های اقتصادی و نظامی
زودترازپیش بینی ها،اینکارراانجامدهند.درادامهبهمعضالتحریدیم هادرجامعه
نگاه
دلیلاقداماتمناقشهبرانگیزشانیکیازعواملافزایشنیازبهنیروهایامنیتی
هستند .درگیری انها با فلسطینی ها و حتی صهیونیست ها نمونه هایی از این تشدید
از این رو انها بیشتر در معرض عملیات های مقاومتی قرار می گیرند.
کاهشجذابیترژیم صهیونیستیبرایسرمایه گذارانبازمی گردد.
8
راست گرایان افراطی حاضر در دولت نتانیاهو به دنبال «بازتعریف یهودیت»
هستند .براساس یک تعریف قدیمی که به تعریف یهودی ها در شوروی
حسابمی ایند.بااینحالتعریفاصلیومذهبییهودی هامی گویدتنهاکسانیکه
جمعیت یهودیان و به تبع ان رژیم صهیونیستی ،تعریفی موسع از یهودیت را به لحاظ
سیاسی مبنای خود قرار داده بودند .به همین دلیل بسیاری از ساکنان سرزمین های
اشغالیکسانیهستندکهمادرییهودینداشته اندوصرفابهدلیلوجودریشهیهودی
در خاندان پدری خود موفق به حضور در رژیم شده اند.
درصورت «بازتعریف یهودیت» از سوی دولت نتانیاهو دست کم 400هزار روس تبار در
معرض تبدیل شدن به شهروندانی درجه دو قرار می گیرند .این مساله می تواند بخش
اعظم جامعه 1.5میلیونی روس تباران را که جزء مخالفان سیاسی نتانیاهو هستند،
بیشتر از گذشته مقابل وی قرار دهد.
واشنگتنبایداستخداموحفظاستعدادهایبرتررااسان ترکند
برای رقابت با چین در زمینه فناوری ،امریکا باید نظام مهاجرت خود را اصالح کند
سجاد عطازاده
مترجم
اریک اشـــمیت ،مدیر اجرایی ســـابق گـــوگل در مقاله ای با
حرفه ایایاالت متحدهایننکتهرابه خوبیدریافته اند؛استعدادیابان
هندی که در رشته های مرتبط با علم ،فناوری ،مهندسی و ریاضیات
دانشگاه های ایاالت متحده دارد -یعنی دقیقا همان نوع افرادی که
زیر پا می گذارند اما زمانی که نوبت به اســـتخدام دانشمندان برتر
همین مدت تعداد دانشـــجویان هندی که در همان رشـــته ها در
روشـــنی برای اخذ اقامت در امریکا ندارند .کنگره باید با تصویب
بسکتبال و بیس بال برای یافتن بهترین بازیکنان سراسر جهان را
هوش مصنوعی و مهندســـان نیمه هادی می رسد ،نظام مهاجرت
ایاالت متحده موانع غیرضروری ایجاد کرده است .محدودیت های
عنوان«برای رقابت با چین در زمینه فناوری ،امریکا باید نظام
کنونی به طور فزاینـــده ای ایاالت متحده را از کشـــورهای دارای
شده به بررسی ضرورت اصالح نظام مهاجرتی ایاالت متحده
به شدتبهکارگرانومهندسانفناوریپیشرفتهعالقه مندهستند،
مهاجرت خود را اصالح کند» که در وبسایت فارن افرز منتشر
برای جذب استعدادهای برتر جهان پرداخته است .اشمیت
در نوشـــته اش نگرانی خود را از پیشـــی گرفتن کشورهایی
مانند چین در این عرصه اعالم کرده اســـت .در ادامه ترجمه
این مقاله را می خوانید.
نظام هـــای مهاجرتی مبتنی بر امتیاز مانند کانـــادا و بریتانیا که
عقب می اندازد .البته ایاالت متحده همچنان جذاب ترین کشور
جهان برای مهاجران به شمار می رود .نظام دانشگاهی این کشور
مورد رشک جهانیان اســـت و شرکت های ان در نواوری در جهان
پیشـــرو به شمار می روند اما اگر واشنگتن می خواهد همچنان در
این عرصه پیشرو باقی بماند و به وعده های مندرج در قانون تراشه
هنگامی که کنگره ایاالت متحده قانون تراشـــه و علم را در اگوست
و علم دست یابد ،باید برای رفع پیچیدگی های بیهوده مهاجرتی،
نیمه هادی هـــا در ایاالت متحده تخصیص داد .در نتیجه تصویب
ورود باهوش ترین افراد به ایاالت متحده اقدام کند.
2022تصویـــب کـــرد 53میلیـــارد دالر برای تحقیـــق و تولید
اینقانون،سازندگانتراشه هایپیشرفتهبرایساختکارخانه های
جدید در ایاالت متحده وارد رقابت با یکدیگر شدند .با این حال ،از
شفاف تر کردن نظام مهاجرتی خود و ایجاد مسیرهای جدید برای
نبرد برای مغزها
در کانادا تحصیل می کنند 182 ،درصد افزایش یافته اســـت .در
ایاالت متحده تحصیل می کنند با 38درصد کاهش روبه رو شـــده
اســـت .اقتصاد ایاالت متحده برای اینکه بتواند در دهه های اینده
بزرگ گرفته تا رایانه های کوانتومی تولید کنند .بسیاری از کارگران
وجود داشته است؛ گرین کارت های مشروط با موفقیت برای ویزای
سرمایه گذارانمورداستفادهقرارگرفته اندوایاالت متحدهدرمقاطع
استارتاپ هاییبهارزشبیشاز 100میلیارددالرایجادکرده اند.اگر
این قوانین به ویژه بر دانشـــجویان خارجی که درحال حاضر بیش
است .شاید بارزترین نمونه این مساله ویزای موسوم به ایی 3-باشد
چین در ایاالت متحده راه اندازی کنند ،باید از استعدادهای چینی
در علوم رایانه را تشـــکیل می دهند ،تاثیر می گذارد .دانشجویان
به ســـایر کشورها نیز گســـترش یابد .این نوع جدید گرین کارت
مهـــارت باال دارد که بتوانند فناوری های اینده را از مدل های زبان
بااســـتعدادی که مایلند به ایاالت متحـــده بیایند به دلیل قوانین
پیچیـــده و محدودکننده مهاجرت این کار را به تاخیر انداخته اند.
از 70درصد از دانشـــجویان تحصیـــات تکمیلی ایاالت متحده
بین المللی که مایل به ماندن و کمک به اقتصاد ایاالت متحده پس
ی به
از فار غ التحصیلی هستند ،معموال با درخواست ویزای ایچ 1-ب
براســـاس پیش بینی های انجام شـــده ،شـــرکت های امریکایی
برای اســـتخدام مهندســـان ماهر خواهند داشت .هدف گیری،
که از خروج بی رویه اســـتعدادها رنج می برد شـــروع به هزینه کرد
این کشور هستند ،دلیل اصلی را نظام مهاجرتی امریکا می دانند.
ومهندسانتوانادرجهانادامهمی دهند،ایندیگرکشورهاهستند
رقابت برای جذب دانشمندان برتر جهان
مربوط به «علم ،فناوری ،مهندسی و ریاضیات» ،استعدادهای برتر
ماهر بیشتر از خارج از کشور است .در ظاهر ،این امر نباید مشکلی
کمک کردند تا گوگل را به یک شـــرکت فناوری پیشـــرو در جهان
تحقیقاتی پیشرو محدود کند.
داده ایم،دولتایاالت متحدهبایدتالشیهماهنگبرایشناساییو
دانشـــگاه های ایاالت متحده دریافت کننـــد ،ارائه می دهند .به
بوده است ،کما اینکه مهندسان درخشانی از سراسر جهان به من
معقولیهمراهباشدکهواجدشرایطبودنرابهفهرستیازموسسات
کالن برای جذب فار غ التحصیالن بومی رشته های «علم ،فناوری،
جهانی در این زمینه ها را جذب و حفظ کند .نظرسنجی ای که سال
درخشان ترین های جهان به شرکت ها و دانشگاه های خود متکی
کنند .درعین حال ،این گرین کارت جدید باید با محدودیت های
«کمیته منتخب مجلس نمایندگان درباره حزب کمونیست چین»
جایگاه های مذکور در چنین بازه زمانی فشرده ای غیرممکن است؛
به برخی از محققان فوق دکترا ســـه برابر حقوقی که می توانند در
مهندسان و دانشـــمندان چینی ماهر هم که پیش تر برای کار به
خارج از این کشور نقل مکان کرده اند ،مشوق های قدرتمندی برای
بازگشت به کشور ارائه می شود.
نیاز دارد که استعدادهای جهانی را حفظ کند ،بلکه باید دست به
افراد ماهر به امریکا هســـتند 73 .درصد از مردم ایاالت متحده هم
این اصالحات را به خاطر یک معامله بزرگ دوحزبی درباره مهاجرت
همچنانرهبرجهاندرعرصهدرنواوریباقیبماند،دیگرنمی تواند
بریتانیـــا درحال حاضر برنامه صدور ویزایی با نام «افراد دارای توان
استعدادهای فراتر از مرزهای خود را نادیده بگیرد.
همان طور که در اوایل سال جاری طی مقاله ای در فارن افرز به این
با فناوری های جدید برای پیشـــبرد قدرت ملی -اینده ژئوپلیتیک
مهارت باال اجازه می دهد تنها در یک ســـال اقامت دائم این کشور
نکته اشاره کردم ،قدرت نواوری -توانایی اختراع ،پذیرش و تطبیق
را تعییـــن خواهد کرد .این توانایی برای نـــواوری بیش از همه به
منبع استعداد های یک کشور بســـتگی دارد .لیگ های ورزشی
فوق العاده ورود به این کشـــور ایجاد کرد که به اتباع خارجی دارای
را کسب کنند .نتایج این تدابیر اکنون روشن شده است؛ تنها بین
ســـال های 2016و ،2019تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد
مهندسی و ریاضیات» وجود داشت اما درنهایت این ابتکار از قانون
نهایی مجوز دفاع ملی حذف شـــد .با این حال ،راه های مختلفی
برای ایجاد تغییـــرات هدفمند با جلب حمایت هر دو طرف وجود
دارد .مثال امروزه حتی فردی که دکتری فیزیک یا ریاضی از بهترین
همچنین باید شرایط مربوط به دریافت ویزای جی 1 -را که مطابق
دولت ایاالت متحده قبال سابقه موفقیت امیزی در استفاده از چنین
اما این پیشنهادها هر ســـال راه به جایی نبرده اند .سال گذشته،
برتر جهان طراحی شده است .در سال 2015هم کانادا یک نظام
درحال برنامه ریزی برای تسهیل تمدید ویزای میلیون ها متخصص
هستند ،تسهیل کند.
انریکـــو فرمی را جذب کند .این دو به ترتیب المان نازی و ایتالیای
کوتاه تر برای دانشجویان دکتری رشته های مرتبط با «علم ،فناوری،
ازجمله کالس هایی برای اتباع خارجی با استعداد باال که در ازای
که برتری خود را در فناوری حفظ کرده و به این کشـــور کمک کند
نبودبلکهعلی رغمانرخداد.برایچندیندهه،واشنگتننتوانسته
بالقوه» دارد که به طور خاص برای فار غ التحصیالن دانشگاه های
دسته بندی جدید ویزا برای بنیانگذاران استارتاپ ایجاد کند و این
ان بیشـــتر دارندگان این ویزا برای دریافت مجدد ملزم به بازگشت
گذشته ریشی سوناک ،نخست وزیر بریتانیا طرحی را برای جذب
حمایت دوحزبی برای ارائه گرین کارت های اضافی با زمان انتظار
کنگره باید نسخه قبلی قانون تراشه و علم را احیا کند که می تواند
استخدام محققان برتر از سراسر جهان انجام دهد .گرین کارت ویژه
هردوحزبپیشنهاد هاییرابرایافزایشرقابت پذیریایاالت متحده
اصالحات مهم مهاجرتی را تصویب کند .اگر ایاالت متحده بخواهد
می خواهنددرایاالت متحدهکسب وکارراه اندازیکنندوجودندارد.
بین المللی بدون نیاز به سفر به خارج از کشور است .این وزارتخانه
در دهه های 1930و ،1940ایاالت متحده موفق شد نسل کاملی
100محقق جوان برتر جهان در حوزه هوش مصنوعی اعالم کرد.
و اســـترالیا ،هیچ ویزای راه اندازی مشخصی برای کارافرینانی که
سیاسی دانشگاه هاروارد و من پیش تر در مقاله ای مورد اشاره قرار
تا با چالش های بزرگ ژئوپلیتیکی سال های اینده مقابله کند.
از طریق جذب کارگران خارجی دارای مهارت بیشتر ارائه کرده اند،
یکمیلیارددالرتوسطمهاجرانتاسیسشده اند؛امابرخالفکانادا
درحال حاضر نشانه هایی از پیشرفت وجود دارد .وزارت امور خارجه
متحدان ایاالت متحده هم به طـــور قابل توجهی تالش های خود
تبدیل کنیم؛ اما این اتفاق ناشـــی از نظام مهاجرتی ایاالت متحده
رااسان ترکند.بیشازنیمیازشرکت هایامریکاییبهارزشبیشاز
اقامت موافقت می کنند برای دولت های فدرال یا ایالتی کار کنند.
طرفدارصدورویزاهاییهستندکهبهفارغ التحصیالنبین المللیدر
برای جذب بهترین اســـتعدادهای جهان را افزایش داده اند .سال
بسیار بیشتری به امریکا وارد خواهد شد.
برای برنده شدن در رقابت جهانی استعدادها ،ایاالت متحده نه تنها
گذشته توسط گروه نواوری اقتصادی انجام شد ،نشان می دهد60
اینرشته هااجازهمی دهددرایاالت متحدهکارکنند.قانونگذاراندر
معنوی متهم شده اند ،صحبت های زیادی صورت گرفته است ،اما
تنها شـــروع کار اســـت .چندین نوع ویزای دیگر باید ایجاد شود،
برای دانشمندان استثنایی به ایاالت متحده این امکان را می دهد
درصد از جمهوریخواهان و 83درصد از دموکرات ها حامی مهاجرت
ناشی از سوءعمل چند محقق خارجی که به نقض و سرقت مالکیت
تعداداینکشورنیزاعمالمی شود،کاهشخواهدیافتودارندگان
جذب انها نیز بزند .همان طور که گراهام الیسون ،دانشمند علوم
مهندســـی و ریاضیات» کرد .امروزه موسســـات تحقیقاتی چین
استقبال بیشتری کند .اگرچه در واشنگتن درباره خطرات امنیتی
واشنگتنهمچنینبایدامدنکارافرینانبرترجهانبهایاالت متحده
امروز رقابت استعداد و تحصیالت انسانی است ».به دستور او ،چین
خواســـته اند برای حفظ رهبری ایاالت متحده در فناوری جهانی
واشنگتن خواستار ان است تا این نواوران کسب وکار خود را به جای
مهندسی و ریاضیات» را ساده تر و قابل پیش بینی تر خواهد کرد.
مهاجرتی از حمایت گسترده دوحزبی هم برخوردار است .اخیرا 70
کارشـــناس و مقام سابق امنیت ملی با انتشار نامه ای سرگشاده از
مربوط به دانش ،فناوری ،مهندســـی و ریاضیات فعال هســـتند،
در درازمدت با دور نگه داشتن دانشمندان کارافرین چینی ،اسیب
می رسد تخصیص می یابد .بیشتر فار غ التحصیالن خارجی هوش
یک فرد ،بلکه از طریق قرعه کشی که نرخ موفقیت ان به 11درصد
است .در سال ،2021شی جین پینگ اعالم کرد که «رقابت دنیای
ایجاد کند .ایاالت متحده مدت هاست که برای جذب بهترین ها و
فرایند مهاجرت برای دارندگان دکتری در رشته های «علم ،فناوری،
گرین کارت اجازه خواهند داشت تا بین مشاغل مختلف رفت وامد
کـــه به طور فزاینده ای از این مزایا بهره می برند .اصالحات منطقی
بنابراین تنها راه برای پاســـخگویی به این کمبود ،جذب نیروهای
که برای کارگران متخصص استرالیایی اعمال می شود و می تواند
دنبال انجام این کار می روند؛ این ویزا نه براساس استعداد نسبی
بود .چیزی که این کشور از کمبود ان رنج می برد ،مواد خام یا سرمایه
اموزش و استخدام صدها هزار شهروند امریکایی برای اشتغال در
مختلف این ویزاها را برای اتباع کشورهای متحد خود صادر کرده
همچنینفشاربرسایرگروه هاییویزاییکهازطریقمحدودیت های
کشورهای دیگر به طور فعال انها را جذب می کنند .چین به ویژه در
تولیدکننـــده نیمه هادی تا ســـال 300 ،2030هزار جای خالی
ایاالت متحده همچنین باید برای جذب دانشـــمندان و مبتکران
چینی که موهبت بزرگی برای اقتصاد ایاالت متحده بوده اند بیشتر
دو تا ســـه ســـال را خواهد داد .در گذشته هم مشابه این پیشنهاد
اگرچهدانشگاه هایایاالت متحدهبهاموزشبسیاریازدانشمندان
نیست؛ بلکه محدودیت اصلی کمبود استعداد است.
مرتبط با «علم ،فناوری ،مهندسی و ریاضیات» شروع به حل به این
را برای مهندســـان و دانشمندان برجسته روسی که به دنبال فرار
تالش کند .از سال ،2000تعدادی از چینی هایی که در رشته های
همان زمان به سرعت اشکار شده است که ظرفیت ساخت به تنهایی
انجام این کار فعال اســـت و دستور این جذب هم از باال صادرشده
صدور گرین کارت مشروط برای دانشجویان دکتری در رشته های
از حکومت والدیمیر پوتین ،رئیس جمهور روسیه بودند ،لغو کند.
همچنان توانایی رقابت داشته باشد ،نیاز به جذب مهاجران دارای
درحالی که نظام مهاجرتی ناکارامد ایاالت متحده به طور فزاینده ای
برای تبدیل ایاالت متحده به مرکز تولید نیمه هادی کافی نخواهد
برای تحریک نواوری و اکتشـــافات علمی الزم هستند -هیچ مسیر
ایاالت متحده نتوانست کنگره را متقاعد کند که شرایط صدور ویزا
مشـــکل کند .این ویزا به دریافت کنندگان امکان اقامت دائم طی
مصنوعیکهمقطعدکتریخودرادرامریکاگذرانده اندوبهفکرترک
دانشمندان،محققانوکارافرینانبرترجهانراازخوددورمی سازد،
سال گذشـــته از دســـت داد ،زمانی که جو بایدن ،رئیس جمهور
استراتژی ای در دهه های حوالی جنگ جهانی دوم داشته است.
از اســـتعدادها ،ازجمله افراد برجسته ای مانند البرت انیشتین و
فاشیســـت را قبل از امدن به ایاالت متحده ترک کردند ،جایی که
به کشـــور خود و اقامت حداقل دوساله پیش از بازگشت به امریکا
رقابت جهانی برای جلب استعدادها انقدر مهم است که نمی توان
متوقف کرد .باز کردن مســـیرهای بیشتر برای ورود کارگران بسیار
ماهر بـــه ایاالت متحده علی رغم دشـــواری ،کلید حفظ و ارتقای
رقابت ملی و امنیت ملی خواهد بود .بدون چنین تغییراتی ،وعده
تحقیقات انها همراه با تحقیقات سایر دانشمندان مهاجر در پروژه
قانون تراشه ها و علم محقق نشده باقی خواهد ماند .قدرت رویای
برای جذب دانشمندان برجســـته کشورهای غیر متعهد یا حتی
و درخشان ترین ها را جذب کند .توانایی واشنگتن برای به خدمت
منهتن نقش اساسی داشت .امروز واشنگتن باید کارهای بیشتری
متخاصم انجام دهد ،حتی اگر انجام این کار مستلزم بررسی های
امنیتی گســـترده تری باشد .ایاالت متحده یک فرصت بزرگ را در
امریکایی مدت هاست که به ایاالت متحده اجازه داده تا بهترین ها
گرفتـــن بهترین تیم ها برای رقابت ژئوپلیتیکی اینده بر این مزیت
استوار است .ایاالت متحده نمی تواند این مزیت را از دست بدهد. صفحه 7
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
رئیس مجلس در نامه ای سیاست ارزی بانک مرکزی را به چالش کشید ،امارها در این باره چه می گویند؟
نامه دالری مجلس؛ کمک به بورس یا کنترل ارز
فرهیختـــگان نامه اخیـــر محمدباقر قالیبـــاف رئیس مجلس به
می گوید« :در سند تحول اقتصادی مردمی از سوی رئیس جمهور
نرخارزوتعییننرختسعیرارزشرکت هایپاالیشنفتوپتروشیمی
باشد .همچنین این مساله با استناد به احکام قانون برنامه ششم
امدهکهمبناینرخارزدراقتصادکشوربایدنرخشناورمدیریتشده
سیدابراهیم رئیسی درخصوص مصوبه هیات وزیران مبنی بر تثبیت
توسط بانک مرکزی ابهامات زیادی را ایجاد کرده است .در این نامه
توســـعه و سایر قوانین جاری مورد توجه بوده است .بنابراین کامال
مجلس تعیین نرخ تســـعیر ارز به شیوه ای که در مصوبه مورخه 23
مشخص است که مبنای تصمیمات در توسعه اقتصادی نرخ ثابت
اســـفند 1401امد ه را مغایر قانون می داند .بعد از انتشار این نامه،
ارزی نیست چراکه نرخ ثابت ارزی حتما باعث ایجاد فساد ،رانت و
اســـت .براساس نامه محمدباقر قالیباف به رئیس جمهور ،مجلس
در نظام اقتصادی و همه پیامدهای منفی می شود که ما پیش تر
افزایش شرایط مرتبط با تقاضا و از تعادل خارج کردن تخصیص ارز
برداشت های متفاوتی از مسئوالن دولتی و مجلسی ها منتشر شده
در موضوع ارز ترجیحی در دولت اقای روحانی داشـــتیم ».انچه از
مصوبه هیات وزیران مبنی بر تثبیت نرخ ارز و تعیین نرخ تسعیر ارز
اظهاراتپورابراهیمی،رئیسکمیسیوناقتصادیمجلسبرداشت
برای شـــرکت های پاالیش نفت و پتروشیمی توسط بانک مرکزی را
مغایر قانون می داند .در نامه قالیباف با اشاره به مصوبه 23اسفند
می شود؛ اینکه نرخ ارز باید ثبات داشته باشد اما نباید دولت نرخ را
( )۱ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱کل کشور که نرخ سامانه
منظورازثبات،جلوگیریازنوساناتارزیاست.بهنظرمی رسدانچه
روییکعددخاص(مثال 4200تا 28500تومان)ثابتکند،بلکه
1401هیات وزیران،امدهاست«-1:بانظربهجزء،2بند«س»تبصره
معامالتالکترونیکی«ای.تی.اس»رابه عنواننرخمحاسباتیبرای
افکار عمومی از نامه رئیس مجلس برداشت کرده همین موضوعی
اخرین نرخ های ســـامانه نیما از حیث تغییر مبنای محاسبه مغایر
برئیسکمیسیونبرنامهوبودجهمجلس
180درجهبابرداشتنای
استکهرئیسکمیسیوناقتصادیمجلسمی گوید،برداشتیکه
دســـتگاه های اجرایی می داند ،صدر مصوبه مبنی بر مالک بودن
و سخنگوی دولت متفاوت است.
قانون اســـت -2.مطابق با بند «ت» ماده ( )۲۰قانون احکام دائمی
برنامه هایتوسعهکشورمصوب ۱۳۹۵کهنظامارزیکشوررا«شناور
مدیریتشده»می شمرد،تعیینمیانگیننرختسعیرارزاعالمیبانک
تبعات سیاست تثبیتی دولت
مرکزی به عنوان مبنای محاسبه از اغاز سال ۱۴۰۲به بعد ،با قطع
نظر از مواجه بودن این عبارت با ابهام از این حیث که متفاوت با روش
پیش بینی شده در قانون می باشد ،مغایر قانون است.
23اسفند 1401هیاتوزیرانمصوبه ایدرخصوصنرخارزتسعیر
یک نماینده مجلس :شیطنت رسانه ای است !
چه معنا است؟ ایا منظور میانگین 28500تومان و 45هزار تومان
هیچ گونهتاثیرنفییاایجابیندارد؛چونقانون،تعییننرختسعیر
داشت 14.فروردین 1402بانکمرکزینرختسعیرارزبرایخوراک
این ســـواالت نشان می دهد این بخش از مصوبه دولت ابهام دارد و
کرد«:نرختسعیربعدازاینمصوبهبه عنوانمبنایعملشرکت هادر
کرد .از سوی دیگر دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی قیمت
نگاهیبهمتنمصوبه 23اسفند 1401هیات وزیراننشانمی دهد
پس از نامه قالیباف برخی از نمایندگان مجلس در پاسخ به رسانه ها
است؟ ایا این رقم هر روز تغییر می کند یا در طول سال ثابت است؟
جهتمحاسبهقیمتخوراکومحصوالتشرکت هایپاالیشنفت
زنگنه ،نایب رئیس کمیسیون برنام هو بودجه مجلس در گفت وگو با
اصال بحث تثبیت یا شناور بودن نرخ ارز نیست».
در این مصوبه هیات وزیران به پیشـــنهاد وزارت نفت نرخ تسعیر ارز
و پتروشیمی را معادل اخرین نرخ های سامانه نیما مورد استفاده در
مواردیرامطرحکردندکهموضوعنامهراکمیپیچیده ترکرد.محسن
خبرگزاریمجلسمی گوید«:انچهاکنوندررسانه هامطرحمی شود،
زنگنهبابیاناینکهاینمصوبهبهتثبیتیاعدم تثبیتنرخارزارتباطی
مجلس را عامل گرانی نشان دهند ،انچه در این نامه امده ربطی به
مصوبه ای نداشتیم و انچه دولت برای نرخ تسعیر ارز در سال1402
ایننمایندهمجلسادامهمی دهد«:دومسالهدراینزمینهوجوددارد؛
وظایف و تکالیف خود را به درستی انجام دهند ».وی در پاسخ به این
باید نرخ ارزی تعیین شود که برای انضباط بخشی به بودجه و برای
موجب گرانی می شـــود ،توضیح داد« :خیر ،این شیطنتی است که
هر مورد تعیین و مقرر کرده اســـت این نرخ از ابتدای ســـال۱۴۰۲
شـــیطنت رسانه ای است که مانند سایر موارد در تالش هستند که
اسالمی ایران خواهد بود.
تثبیت نرخ ارز یا عدم تثبیت ندارد».
معادل میانگین نرخ تســـعیر ارز اعالمـــی بانک مرکزی جمهوری
انچه از این نامه برداشت می شود این است که مجلس معتقد است
نرخ تسعیر ارز پتروشیمی و پاالیشی ها باید نرخی شناور باشد و نرخ
برایمحاسبهخوراکومحصوالتپاالیشگاهی،نفت،پتروشیمیو...
مصوبهمورخه23اسفند1401هیات وزیراننشانمی دهددولتی ها
اینکهحسابوکتابدرامدهاینفتیمشخصباشدونرخ هایمتعدد
شـــناور ،قطعا از نرخ ۲۸٥٠٠تومانی باالتر خواهد بود .نگاهی به
نرخ تســـعیر 28500تومانی را برای دو مورد درنظر گرفته است-1:
قیمت خوراک و -2نرخ پایه محصوالت پاالیش نفت و پتروشیمی .با
این حساب ،معنی نامه اخیر قالیباف این است که اوال بانک مرکزی
حق تثبیت نرخ ارز در سامانه نیما را ندارد و تثبیت نرخ دالر روی عدد
۲۸۵۰۰تومانقانونینیست.مورددوماینکه،اینتثبیتهمشامل
نرخ خوراک می شود هم نرخ پایه محصوالت پاالیشی و پتروشیمی.
خوراکونرخمحصوالتیکهبراساسایننرختعیینشدهنیزاشتباه
بیت المال و جلوگیـــری از ورود برخی رانت ها و بی انضباطی مالی
نرخ ارز را به جهت انضباط بخشـــی به بودجه و حفاظت و صیانت از
پتروشیمی ها و پاالیشگاه ها را معادل هر دالر 28500تومان تعیین
پایه محصوالت پتروشـــیمیایی برای عرضـــه در بورس کاال را با نرخ
دارد و مصوبات و اعالم های بانک مرکزی الزم االتباع بوده و جاری
28500توماناعالمکرد.اغلبکارشناسانمعتقدبودنداینسیاست
از این به بعد هم مطابق قوانین جاری بانک مرکزی همانگونه که در
قیمت هایتولیدکنندهاست،بنابهدالیلیبهنتایجخودنخواهدرسید.
بـــوده که خود دولت نمی تواند نرخ ثابتی را اعالم کند ،ولی بانک
به طوری که تثبیت نرخ ارز خوراک پتروشیمى ها از سه کانال باعث
استوهیچ گونهتغییریایجادنشدهاست».بهگفتهبهادری جهرمی
پرســـش که برخی ادعا می کنند لغو مصوبه دولت از سوی مجلس
مرکزی در چهارچوب صالحیت قانونی خود اقدام به تعیین نرخ ارز
خواهد کرد و پیش از این هم کرده بود؛ لذا اینکه در رسانه ها بعضا
تثبیت نرخ ارز که با هدف کنترل تورم مصرف کننده از طریق کنترل
اما این سیاســـت دولت نتایج متفاوتی نیز به دنبال خواهد داشت،
افزایش نرخ ارز مى شود -1:اول با کاهش عدد ریالى پرداختى براى
خوراک،فشارروىپتروشیمى هاوپاالیشی هابراىفروشمنظمارزو
در ادامه جنگ های روانی علیه مجلس انجام می شود ،انچه دولت
گفتهشدهکهنرختسعیرارزتغییرمی کندونرخ هایدیگرمبناقرار
تحصیلریالجهتپرداختهزینه هاىریالىراازقبلکمترمى کند.
نرختسعیرارزمعادلاخریننرخ هایسامانهنیماباشدبنابرایندولت
است که خود بانک مرکزی اعالم می کند .پیش از این هم مبنای
پتروشیمى ها-پاالیشی هارانسبتبهرشدنرخارزبىتفاوتمى کند.
همین مبنا هم ادامه می یابد.
رازودتربهنیماتزریقکنندتانرخانباالنرودکهمجبورشوندخوراک
نفتی،نفتخام،خوراکو...باشد.اینمصوبهیکیازمصوباتخوب
خوراکدرحوزه هایمختلفباقیمت هایمختلفمحاسبهمی شد.
بورس از سوی بانک مرکزی اعالم شد همچنان هم این فرایند ادامه
اعالمکرده،ابهامداردوموجبمی شوددستگاه هاینظارتینتوانند
قیمتارزمشخصیرااعالمنکردهودر حقیقتدولتهمقیمتارزرا
در جهت اصالح ساختار بودجه بود ،زیرا تا پیش از ان قیمت نفت و
ارز را به عهده بانک مرکزی قرار داده است .سخنگوی دولت تصریح
گذشتهبوده،نرختسعیرارزرااعالممی کندفقطمسالهمجلساین
در نظرگرفتهنشود،درقانونبودجهسال1401مقررشد،نرخسامانه
وی می گوید« :ما در قانـــون بودجه 1401دولت را ملزم کردیم که
بنابراینوقتینتواننرخارزرارویعددیخاصتثبیتکرد،پسنرخ
ندارد ،تصریح کرد« :در قانون بودجه 1402درباره نرخ تسعیر هیچ
در مصوبه خود بیان کرده تثبیت نیست ،بلکه در مصوبه دولت امده
مبادالتالکترونیکی(،)ETSمبنایقیمت گذاریتمامفراورده های
خوراک پتروشیمی ها و پاالیشـــگاه ها و نرخ پایه عرضه محصوالت
به صورتشناورتعیینکردهاماشناوریکهمبنایقانونینداردوخالف
قانوناست.البتهمنشخصاباسیاستشناورمدیریتشدهمخالف
هستم اما مصوبه دولت نیز تثبیت قیمت ارز نیست».
می گیرد ،از نظر حقوقی تحلیل درستی نیست و مبنا همان نرخی
عمل شـــرکت ها مصوبه دولت نبود ،بلکه اعالم بانک مرکزی بود و
-2دوم با قطع کامل نرخ تســـعیر ارز خوراک از نرخ بازار هزینه هاى
بهعبارتی،درفرمولقبلیپتروشیمی هامراقببودندکهارزصادراتی
رابانرخباالترخریداریکنند.و-3اقدامتثبیتیدولتباایجادکسری
اظهارات متناقض مجلسی ها
بودجهدرمنابعتبصره،١٤منجربهرشدنقدینگىمى شود.امامورد
اظهارات متناقض مجلسی ها همچنان ادامه دارد .انچه محسن
چهارم از اثار این سیاست نیز این است که پتروشیمی ها همزمان که
اولین واکنش به نامه قالیباف از سوی سخنگوی دولت مطرح شد.
محمدرضاپورابراهیمی،رئیسکمیسیوناقتصادیمجلسکامال
باالتر ازنرخ پایه بوده و در سمتی دیگر ارز صادراتی را نیز به نرخ مرکز
که هر هفته به اطالع بورس کاال می رسد با این تذکر قانونی مجلس
مربوط به محاسبه نرخ تسعیر ارز برای اسفند 1401است و در ان
گفت« :طبق قانون ،بانک مرکزی مســـئول تعیین نرخ تسعیر ارز
شورایاسالمیبهرئیس جمهور،پیرولغومصوبههیاتوزیرانمبنی بر
بااتفاقاتیکهاخیرارخداده(اظهاراتمسئوالندولتیدرخصوص
است که دولت باید نرخ خوراک را نیز اصالح کند .براساس انچه در
نیما محاســـبه شود که این موضوع معنا ندارد و خالف قانون است
است.علیبهادری جهرمیدرحاشیهنشستهیات دولتدرجمع
وپتروشیمیتوسطبانکمرکزیمی گوید«:سیاست هایتثبیتنرخ
دولت کـــه به نامه مجلس عمل نکند ،اما اگر فرضا توجه مى کرد
است و نرخ محصوالت باید با نرخ ارز جدید تعیین شود .درنهایت با
توجهبهاینکهنرخپایهاعالمیشرکتصنایعپایین دستیپتروشیمی
باید تغییر کند (درحال حاضر 28500تومان) ،برداشت اولیه این
ادامه می اید ،برداشت های برخی از مجلسی ها و حتی سخنگوی
دولتیکبرداشتمتفاوتیازایننامهقالیبافدارند.انچهبورسی ها
برداشـــت کرده اند این است که مجلس با تثبیت نرخ خوراک و نرخ
پایه محصوالت پاالیشی و نفتی و پتروشیمی مخالف است ،اما انچه
برخی از نمایندگان برداشـــت کرده اند این است که چون دولت در
قانون بودجه اشاره ای به نرخ ETSبرای تسعیر درامدهای ناشی از
فروش فراورده های نفتی ،نفت خام ،خوراک و ...پیش بینی نکرده،
نامه اخیر در این راستاست که دولت باید یک نرخ واحدی را برای این
منظوراعالمکند.امادولتی هانیزمعتقدندمسالهمجلسایناست
که خود دولت نمی تواند نرخ ثابتی را اعالم کند ولی بانک مرکزی در
چهارچوبصالحیتقانونیخودمی توانداقدامبهتعییننرخارزکند.
براساس سامانه مبادالت الکترونیکی ( )ETSدر نظر گیرد .مصوبه
دولت(مصوبه23اسفند)1401دوبخشدارد؛بخشنخستمصوبه
امده ،نرخ تسعیر برای سال 1401معادل اخرین نرخ های سامانه
زیرابراساسقانوننرختسعیربایدطبقسامانهمبادالتالکترونیکی
( )ETSمحاســـبه شود .در بخش دوم مصوبه دولت امده است نرخ
خواهد بود و نرخ ارزی که این بانک تعیین کرده به قوت خود باقی
خبرنـــگاران درباره نامه رئیس مجلس به رئیس جمهور در خصوص
غیر قانونیبودنتصویب نامههیات وزیراندرتعییندستورینرخارز
تسعیرازابتدایسال 1402معادلمیانگیننرختسعیرارزاعالمی
قالیباف نیز به مبهم بودن ان اشاره شده است».
در مجلس از سوی هیات مشاوره ای توسط رئیس مجلس بررسی
بانک مرکزی خواهد بود که این موضوع نیز ابهام دارد و در نامه اقای
وی با طرح این پرسش که «معادل میانگین نرخ تسعیر ارز اعالمی
بانکمرکزی»بهچهمعنااست،افزود«:بانکمرکزیچندنرختسعیر
دارد؛ یکی از این نرخ ها 28500برای کاالهای اساسی است ،نرخ
این مجلس« ،باســـواد»« ،پرکار»،
«پرتحرک» و «پرکار» بودن مجموع ه نمایندگان را ستودند و قانون هایی که تصویب شده یا
در مجرای تصویب قرار دارد را حاکی از اشنایی مجلس فعلی با مشکالت کشور دانستند.
ایشاندرهمینراستاهدفاینقوانینرامبارزهبافسادبوده،رفعتبعیضبوده،رفعانحصار
بوده،بهبودفضایکسب وکاربودهوحلبقی همسائلاقتصادیکشوردانستند.مروریبر
اقداماتاقتصادیمجلسکنونی،خصوصاتصویبقانونبانکمرکزی،قانونمالیاتبر
بو کارنشانمی دهددرسه
عایدیسرمایهوهمچنینقانونتسهیلصدورمجوزهایکس
سال گذشته شاهد انقالبی در عرص ه قانون گذاری اقتصادی بوده ایم .اگر مجلس همین
شد که مصوبه اصالح یا لغو می شود ».وی با اشاره به اینکه نامه ای
که دیروز منتشـــر شد بر همین اساس بود و این مصوبه به انتهای
داد که این مصوبه دولت باید لغو شود؛ اما این موضوع با اصل این
بانکمرکزیمتشکلاز«سهنفراقتصاددانمتخصصدرحوزهپول،بانکاقتصادکالن،
باانتخابوحکمرئیس جمهور»و«سهنفرمتخصصدرحوزهبانکداریحقوقبانکی،با
کشوراستودربرنامه هایتوسعه ایوقوانینباالدستیمورداشاره
نرخ ثابت ارز ،از زمین تا اسمان تفاوت دارد؛ انچه که بانک مرکزی
قیمت ارز باعث کندى در پروژه زیر کلید گرفتن ارز پتروشیمى ها و
درپاره ای از موضوعات ارزی اعمالمی کند ،تعییننرخثابت است
که اساسا این مساله مغایر سیاست های تثبیت ارزی و قانون برنامه
و حتی مغایر با سندی است که رئیس جمهور در پایان سال۱۴۰۰
به عنوان ســـند تحول مردمی ابالغ کردند .پورابراهیمی درنهایت
مرکزىباجدیتپیگیراناستامکانتولدواقعىمى یافت-٤.بحث
پاالیشی ها توسط بانکمرکزىنمى شدو درنهایت قیمت بازار ازاد
به طرز قابل توجهى کمتر از اعداد فعلى مى شـــد و خالصه دست
برداشتن از ایده تثبیت دستورى از کانال هاى مختلف به تثبیت
نرخ ارز کمک مى کرد.
استبادقتبیشتریاقدام کنند.به طورمثالمتاسفانهدرماده 15الیحهبرنامههفتم،
به کارفرما اجازه داده شده تا «در سه سال اول اشتغال به کار هر فردی» حداقل دستمزد
به صورت «نصفه» پرداخت شـــود و کسورات بیمه ای او نیز به همین مبنا تعیین شود.
همچنین کارفرما حق «لغو قرارداد» فرد را نیز داشته باشد .یا مثال در ماده 16به بهانه
برعایدیسرمایههمچنینیکیازعادالنه ترینپایه هایمالیاتیاستکهازطریقتامین
برنامه،اولویترا«پیشرفتاقتصادیتوامباعدالت»ذکرکردند.انتظارازمجلسانقالبی،
با توجه به دانش و تخصص مرتبط ،می توانند به ارتقای کیفیت حکمرانی پولی کمک
نیز اخیرا اعالم وصول شده است.
بو کار
تسهیل صدور مجوزهای کس
دیگر طرح اقتصادی مهمی که در این مجلس تصویب و تبدیل به قانون شـــد ،قانون
کســـب و کارهای «ثبت محور» تعریف شـــدند تا با ثبت این درخواست ها در درگاه ملی
بو کارهای«تاییدمحور»تعریفشدندکهبازه
چندگروهازمشاغلحساسبه عنوانکس
زمانی تعریف شده برای صدور مجوز انها 3روزه است .با تصویب این طرح عمال رانت ها و
امضاهای طالیی را که خود مانعی پیش روی تقویت و توسع ه بخش مولد اقتصاد بودند،
1351شد و هدف ان تقویتساختار تصمیم گیریوارتقایقدرتنظارتبانکمرکزی
اقتصاددان یا متخصص در حوز ه اقتصاد پولی نبودند .در قانون جدید اما هیات عالی
و مدت زمـــان انتظار وارد کننده از نزدیک به دو ماه به اعداد قابل
تحمل کاهش مى یافت-٣.ایده عالی صندوق تثبیت ارز که بانک
کنند.همچنینعالوهبربخشبانکمرکزی،بخشبانکداریقانونپولیوبانکیکشور
هزینه هایورودوخروجبهصنایعوبخش هایاقتصادی،به طورنظام مندامکانتحقق
در بانک مرکزی حذف شـــده اند .با توجه به رویکردهای بخشی این وزرا و ذینفع بودن
توسط انها بیشتر مى شد -٢ .صف طوالنی حواله کوتاه تر مى شد
می تواندبهافزایششفافیتکمککند.همچنینازطریقکاهشانگیزه هایسوداگرانه،
اسالمیایرانبود.اینطرحکهدر 67مادهتدوینشد،جایگزینموادیکتا 29وبندهای
در خلق پول ،ساختار قبلی خود به تورم دامن می زد .همچنین معموال وزرای مربوطه،
پتروشیمی ها و پاالیشى ها ،فشـــار منظم ماهانه براى فروش ارز
کمتر از حداقل دستمزد فراهم می شود .روشن است که این بخش ها از الیحه در تضاد
حذفشدندوفرایندبررسیوصدورمجوزهایالکترونیکونظام مندشدتادرکوتاه ترین
بر بانک ها و موسسات اعتباری بود .در قانون جدید وزرای دولت از نظام تصمیم گیری
این نتایج حاصل مى شد -١ :با افزایش هزینه ریالى خوراک برای
انتخاب حکم رئیس جمهور» است و عمال این افراد هم در خلق پول ذینفع نیستند و هم
شود-می توانگفتشاهدارتقایسطحتقنیناقتصادیدرمقایسهباادوارگذشتههستیم.
«الف» و «ب» ماده ( )30و مواد ( )39و ( )40قانون پولی و بانکی کشـــور مصوب ســـال
نامه رئیس مجلس) ،برخی از کارشناسان معتقدند ممکن است
و باید ان را بخش مهمی از پازل اصالح نظام مالیاتی دانســـت ،مالیات بر سوداگری و
مجوزهایکسب وکار،ظرف 3روزمجوزموردنیازبهمتقاضیارائهشود.البتهدراینمیان
اصالح نظام بانکی
مبادلهعرضهمی کنند.
«تقویتانگیزهبنگاه هابرایافرادمتقاضیبهکارتحتپوششبهزیستییاکمیتهامداد
مسیررادریکسالباقی ماندهنیزادامهدهد-یعنیبه طورمشخصجلویاشکاالتالیحه
یکی از اقدامات پیشـــرو در مجلس فعلی ،تصویب طرح قانون بانک مرکزی جمهوری
مصوبهرامغایرباقوانیندانستهاست».رئیسکمیسیوناقتصادی
ارتقای سطح تقنین اقتصادی در مجلس انقالبی
بو کار»بود.براساساینقانوناکثریتمشاغلباعنوان
«تسهیلصدورمجوزهایکس
برنام ه هفتم توســـعه را گرفته و همچنین مانع تکرار اشتباهات گذشته به بهان ه مهار تورم
نرخارزتفاوتمی کند،بنابراینبههمیندلیلاستکهمجلساین
می شودواگرتشخیصبدهندکهخالفقانوناست،اعالمخواهد
پاسخ داده شود که میانگین نرخ تسعیر ارز اعالمی بانک مرکزی به
ضمنتاکیدمجددبرانقالبیبودن
ارز با نرخ ثابت -عدد ثابت -کامال از زمین تا اسمان با مفهوم تثبیت
بودهاست.نکتهموضوعدراینجاستکهسیاستتثبیتنرخارزبا
مساله که بانک مرکزی مسئول اصلی تعیین نرخ تسعیر ارز است،
نمایندگان مجلس شورای اسالمی
تثبیتنرخارزوتعییننرختسعیرارزجهتشرکت هایپاالیشنفت
هیات وزیرانمطابققانوناساسیدرهیاتتطبیقمصوباتدولت
دیگر مربوط به سامانه مبادالت است ،نرخ دیگر نیز بازار ازاد همان
نرخی که در صرافی ها ارائه می شود است ،حال باید به این پرسش
درتضاداست.محمدرضاپورابراهیمیبااشارهبهنامهرئیسمجلس
مجلس می گوید سیاست ثبات نرخ ارز در اولویت های اقتصادی
ســـال گذشته دولت برمی گردد و تشخیص مجلس این بود ،ادامه
رهبـــر معظ م انقـــاب در دیدار با
دانیال داودی
ســـخنگوی دولت درباره نامه ارزی رئیس مجلس به رئیس جمهور
اظهارکرد«:اینیکمسالهحقوقیبسیارمتداولاستکهمصوبات
یادداشت
دانشجوی دکتری اقتصاد
دولت :اجرای 28500به قوت خود باقی است
برئیسکمیسیونبرنامهوبودجهمجلسگفته ،بااظهارات
زنگنه،نای
نرخ خوراک را با 28500دریافت می کنند ،نرخ مبادالتی در بورس
زمانممکن،مجوزفردمتقاضیصادرشود.بنابراینباتصویباینقانون،عالوه برکاهش
فساد در ساختار اقتصادی کاهش یافت .همچنین از دیگر بخش های طالیی و مهم
این قانون ،تسهیل شرایط دریافت پروان ه وکالت دادگستری ،سردفتری اسناد رسمی و
کارشناسی رسمی دادگستری و حذف انحصارها در این حوزه بود.
مالیات بر عایدی سرمایه
شو قوس های فراوان در مجلس تصویب شد
دیگر قانون مهم و محوری ای که پس از ک
سفته بازی فرایند انتقال دارایی های مشمول مالیات بر عایدی سرمایه بود .این قانون
جذابیتبخش هایمولداقتصادرانیزافزایشدادهوبهرونقتولیدکمکمی کند.مالیات
منابعدولتمی تواندجایگزینیبرایرشدپایهپولییانقدینگیباشد.بنابراینتصویبو
البتهاجرایانمی تواندازطریقمهاررشدنقدینگیدرمیان مدتوبلندمدتمیانگین
تورم در ایران را کاهش دهد .مجلس همچنین با ابزارهای نظارتی و پیگیری هایی که در
حوز هاجزایقانونپایانه هایفروشگاهیوسامانهمودیانداشت،بهتسریعرونداجرایی
انقانوننیزکمکجدیکرد.بنابرایندرمجموعمی توانعملکردمجلسرادرهمراهی
با دولت برای اصالح نظام مالیاتی ،مثبت و پیشرو ارزیابی کرد.
انتظارات از مجلس انقالبی
یا مرتبط با سازمان زندان ها» ،امکان انعقاد قرارداد کار با این دسته افراد با پرداخت های
باعدالتاست.ایندر حالیاستکهرهبرمعظمانقالبدرابالغسیاست هایکلیاین
اقدام انقالبی در اصالح بخش های اینچنینی از الیحه برنام ه هفتم است.
جمع بندی
همان طورکه پیش تر ذکر شـــد ،قانون بانک مرکزی ما مربوط به پیش از انقالب بود و
در ســـال های پس از انقالب همچنان به قانون مصوب سال 1351عمل می شد .این
درحالی است که ما در ده ه 1380شاهد تاسیس و ایجاد بانک های خصوصی بودیم
و در این دهه ها پول و بانک تغییرات ماهوی را شاهد بوده است .بدیهی است که قانون
سال 1351امکانالزمبرایارتقایحکمرانیپولیرابهبانکمرکزیمانمی داد.بنابراین
عالوهبراقداماتمثبتیکهتا کنونمجلسشورایاسالمیدرحوزه هایاقتصادیانجام
تصویبقانونبانکمرکزی،اقدامیبسیارمهموپیشروبود.همچنینوابستگیبودجه
رهب رمعظم انقالبدردیداراخیربااشارهبه«رسیدگیبهبرنام ههفتم»«،مهار تورمورشد
اینوابستگیبیشترشدهاست.بنابرایناصالحنظاممالیاتیبه عنوانجایگزینیپایدار
دادهاست-کهمی توانانهارادرمقایسهبامجالسقبلی،چند گامروبهجلوارزیابیکرد-
تولید»و«طرح هایولوایحنیمه کاره»فرمودند«:امسالکارهایبزرگیدرمقابلمجلس
انقالبیاست».بااینتوصی هرهبرمعظمانقالببه نظرمی رسدبارمجلسسنگین ترشده
باشد؛ چرا که هم شرایط تورمی در ایران اقتضا می کند نمایندگان مجلس با هوشیاری
و به طورکلی اقتصاد ایران به نفت ،تاریخ صد ساله دارد و هرچه در تاریخ پیش امده ایم،
برای منابع نفتی در بودجه ضروری بود و در این حوزه نیز مجلس فعلی اقدامات مثبت و
درخور توجهی انجام داد .حذف انحصارها و تسهیل صدور مجوزها نیز از دیگر اقدامات
عدالت محوردرمجلسکنونیبود.بنابراینوصفانقالبیبرایمجموع همجلسکنونی،
و تحرک بیشتر درمورد طرح های عقالنی مهار تورم اقدام کنند و از عمل به نسخه های
توصیفی شایسته و بدون اغراق است .با این حال اگر هر نهاد و مسئولی در جمهوری
مورد برنام ه هفتم که جاده و مسیر پیشرفت در پنج سال ه اینده را تعیین می کند ،ضروری
را در موردش ردیف کرد و این منافاتی با دیدن رخدادهای مثبت و درخور تحسین ندارد.
ارتجاعیکهپیش تردراقتصادایرانامتحانخودرابدپسداده انداجتنابکنندوهمدر
اسالمیبامطلوبممکنخودمقایسهشود،بدیهیاستکهمی توانسیاهه ایازانتقادها صفحه 8
«فرهیختگان» گزارش می دهد ۳۲ :قانونی که دالل ها دوست ندارند
شماره مسلسل ۴۶۱۱
پنجشنبه 4خرداد 1402
۵ذیقعده 1444
۲۵می 2023
شماره 387۳
تغییرات مثبت
قانون نقل و انتقاالت
| | Thu | 25 May 2023 | vol.14
No. 3873 | 16 Pages
تعیین سقف بودجه برای باشگاه ها
قرارداد ارزی برای بازیکن داخلی ممنوع
لژیونرها سهمیه خارجی محسوب می شوند
لژیونرها نمی توانند قرضی در لیگ برتر بازی کنند
اتمام قرارداد ۵۰درصد بازیکنان نفت ابادان
ویسیپیشنهاددارد
وزیادمنتظرنمی ماند
تمدید قرارداد با مربیان خارجی در اولویت است
انگیزه هاییحییبرای
موفقیتدرحذفی
محمود کلهر :انتخاب های مربیان پایه با البی است نه شایستگی
پرسپولیسپتانسیل
دبل قهرمانی را دارد
اس
ت
قالل
۴
۰نسا
جی
ا
س
ت
ق
ال
ل
با
گل
با
را
ن
ن
سا
ج
ی
ب
ه فینال حذفی رسید
نخسـتین دیـدار مرحلـه نیمه نهایـی رقابت هـای جـام حذفـی از سـاعت
همـان اوایـل بـازی فشـار زیـادی را روی دروازه علیرضـا حقیقـی بـرای بـاز
داوری ایـن دیـدار داشـتند و بـه نظـر می رسـید کمـک داوران مسـابقه در
بود که با 4گل از سـد قهرمان فصل پیش گذشـت و فینالیسـت این دوره
کـه دروازه قائمشـهری ها را بـاز کـرد 9 .دقیقـه بعـد گل به خـودی علیرضـا
دبـل محمـد محبـی باعـث شـد تـا ابی ها با همـان نتیجـه ای قهرمان فصل
18:30دیـروز در ورزشـگاه ازادی برگـزار شـد کـه در پایـان ایـن اسـتقالل
از مسـابقات لقـب گرفـت .شـاگردان ریـکاردو سـاپینتو کـه در ایـن دیـدار
در غیـاب سـعید مهـری و کویـن یامـگا مصـدوم کار را اغـاز کـرده بودنـد از
کـردن دروازه او وارد کردنـد و درنهایـت در دقیقـه 25این ارش رضاوند بود
ابراهیمـی کار تیـم هرنانـدز را در همـان نیمه نخسـت تمام کـرد و انها امید
چندانـی بـرای بازگشـت بـه بـازی نداشـتند .اگرچه دو تیـم اعتراضاتی به
ترتیـب ایـن تیـم فینالیسـت شـد و حـاال بایـد منتظـر نتیجـه دیـدار امروز
برخـی صحنه هـا در اعلام افسـاید دچـار اشـتباه شـدند امـا در نیمـه دوم
پرسـپولیس و هـوادار باشـد تـا شـاید هفتـه بعـد شـاهد یک دربـی جذاب
قبل جام حذفی را شکسـت دهند که پرسـپولیس هفته قبل برای قطعی
مهدی پـور بـا دریافـت کارت زرد دواخطـاره شـد و بـازی فینـال را بـه دلیـل
کـردن قهرمانـی خـود در لیـگ برابـر نسـاجی بـه دسـت اورده بـود .به این
و تماشـایی دیگـر در ایـن فصـل باشـیم .در دیـدار دیـروز همچنین مهدی
محرومیـت از دسـت داد.
|عکس :سعید زارعیان |
یک پای دربی داغ جور شد صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
«فرهیختگان» گزارش می دهد ۳۲ :قانونی که دالل ها دوست ندارند
تغییرات مثبت قانون نقل و انتقاالت
تعیین سقف بودجه
برای باشگاه ها
حسین قهار
با نزدیک شـــدن به شروع مهلت نقل وانتقاالت تابستانی ،تب جابه جایی بازیکنان
باال گرفته و باشـــگاه های بزرگ در تالشـــند تا با ارائه پیشنهادات اغوا کننده نفرات
مدنظران را به خدمت بگیرند .از طرفی ارقام پیشـــنهادی برخی ستاره های فوتبال
ایران به باشگاه ها به باالی 40و 50میلیارد تومان رسیده است .به تبع ان بازیکنان
درجه یک و درجه دو هم خواهان رقم قرارداد بیشتری برای خود هستند .ایجنت ها
عالوه بر 10درصد سهم خود ،از باشگاه ها هم درخواست سهم کارگزاری می کنند و
پولاپشن هایمندرجدرقراردادبازیکنانومربیان،خودشبهشکلیحیرت انگیزبه
اندازه یک قرارداد می شود .ادامه این روند فوتبال کشور را با یک ورشکستگی و بحران
بزرگرو به روخواهدکرد.به همین دلیل،افزایشسهمیهجذببازیکنخارجیاولین
قدم مسئوالن برای کنترل قیمت های بازار بود که اتفاق مثبتی به حساب می اید .در
روزهای اخیر اما یک دستورالعمل بسیار مهم توسط کارگروه فدراسیون فوتبال برای
قراردادهای فصل جدید تنظیم شـــده و در جلسه با مدیران عامل باشگاه های لیگ
برتری به سمع و نظر انها رسیده و با توافق دسته جمعی ،تبدیل به قانون الزم االجرای
تو سوم خواهد شد.
فوتبال ایران در لیگ بیس
فرهیختگان
ممنوعیت پرداخت
حق کارگزاری
باشگاه نباید پرداخت مالیات
را متقبل شود
تست پزشکی
پیش از بستن قرارداد
مهم ترین
قوانین برای
فصل جدید
کارگزار غیررسمی ممنوع
قرارداد ارزی برای بازیکن
داخلی ممنوع
شرط فسخ برای حضور در
تیمی خاص ممنوع است
لژیونرها نمی توانند قرضی
در لیگ برتر بازی کنند
سرمربی در صورت فسخ یکطرفه تا پایان
فصل نمی تواند در ان رده مربیگری کند
farhikhtegan
فوتبال
غرامت فسخ باید برای طرفین
مساوی باشد
پاداش غیرمندرج
در قرارداد ممنوع
تجربه نشان داده که اهالی فوتبال ایران ،استاد دور زدن قوانین و انعقاد توافق های
لژیونرها سهمیه خارجی
محسوب می شوند
اگر بازیکن خارجی به دالیل غیرپزشکی در کمتر از
60درصد باز ی های فصل حضور داشته باشد یک
سهمیه خارجی باشگاه برای سال بعد کم می شود
قرارداد یک ساله باید بند
تمدید یکطرفه داشته باشد
منوط کردن قرارداد به حضور
مربی یا مدیر ممنوع
زیر میزیوپشت پردههستند.اماارکانقضاییفدراسیونفوتبالونهادهایذیصالح
باید هرچه سریع تر ،نسبت به هرگونه تخلف اینچنینی و دور زدن قوانین اقدام سریع
و محکم داشته باشند.
اپشن قرارداد نمی تواند بیش
از 20درصد قرارداد باشد
خود با باشگاه مجاز به فعالیت در ان رده تا پایان فصل نخواهد بود.
-20به طور اســـتثنا یک باشگاه می تواند در طول فصل فقط برای یک بار در صورت
مصدومیت دروازه بان به تایید ایفمارک وی را از لیســـت خود خارج و یک دروازه بان
ازاد را جایگزین کند.
-21بازیکنان ایرانی شاغل در لیگ های خارجی نمی توانند به عنوان بازیکن قرضی
در لیگ داخلی فعالیت کنند.
لو انتقال انها توسط سامانه
-22بازیکنان ایرانی شاغل در لیگ های خارجی که نق
بین المللی TMSصورتمی گیرد،در صورتپیوستنبهباشگاه هایداخلیبه عنوان
سهمیهخارجیتلقیمی شوند.
-23باشگاه هادر صورتاعزامبازیکنانخودبهخدمتسربازی،مجازبهفسخیک طرفه
قرارداد و یا انتقال قرضی (موقت) ان بازیکن به باشگاه های مجاز خواهند بود.
-24درج بند خرید فســـخ یک طرفه ( ( BUYOUT OPTIONدر قرارداد بازیکنان
داخلیممنوعاستوبازیکننمی تواندباقیدمبلغیمشخصدرقرارداد،ادامهمدت
قرارداد را به طور یک طرفه فسخ کند.
-25به منظور اطمینان از سالمت نقل وانتقال بازیکنان خارجی چنانچه یک بازیکن
خارجیبه جزدالیلپزشکیموردتاییدایفمارک،درکمتراز60درصداززمانمسابقات
شرکتنداشتهباشد،بهازایهربازیکنغیرموثر،یکسهمیهخارجیانباشگاهبرای
فصل بعد کسر می شود.
-26درصورت انعقاد قرارداد یک ســـاله بین باشـــگاه و بازیکن ،باشگاه مکلف است
با در نظر گرفتن شـــرط زیر که عینا باید در تمامی قراردادها قید شود ،امکان تمدید
یک طرفه قرارداد را برای یک فصل دیگر فراهم کند.
فراموش نکنیم که هر قانونی می تواند ایرادهای خاص خودش را در زمان اجرا داشته
-5بعد از توافق نهایی بین باشگاه و بازیکن ،کادرفنی یا کارگزار و با کسب اطمینان
کارت شرکت در مسابقات از سوی سازمان لیگ ،منوط به ارائه مفاصا حساب واریز
(باشگاه این حق را دارد تا در صورت تمایل ،قرارداد بازیکن را به صورت یک طرفه برای
بازیکنانومربیانفوتبالایراناست.همچنینبرایهرشخصحقیقیوحقوقیکه
به صورت تایپ شـــده و بدون درج عبارتی دســـت نویس که تمام صفحات ان دارای
-12باشگاه هابایددارایکمیتهانضباطیوکمیتهاستینافوهر کدامباحداقلسه
کتبی خود را به بازیکن و ســـازمان لیگ اعالم کرده باشـــد و 25درصد نیز به قرارداد
باشد.اماقانونبدبهترازقانوننداشتنوبه وجودامداینحجمازنابسامانیدرقرارداد
قصد دو ر زدن قوانین را داشت ،محرومیت و جریمه سنگین درنظر گرفته شود .این
دستورالعمل 32بندی را وقتی مطالعه کنید ،متوجه می شوید که تمامی اختالفات
جو مرج و درگیری های چند ســـال اخیر به ویژه فصل گذشته ،اسیب شناسی
و هر
شده و منجر به تعیین این32بند برای فصل اینده فوتبال حرفه ای ایران شده است.
از سالمت جسمانی انها ،باید متن قرارداد حداقل در سه نسخه در سربرگ باشگاه،
وجوه مزبور است.
فصلبعدنیزتمدیدکند.مشروطبراینکهتاتاریخسی اماردیبهشتسالبعد،تمایل
دو امضا مجاز و مهر باشـــگاه و امضا و اثر انگشـــت طرف قرارداد و امضا و مهر کارگزار
نفرعضوباشد.ایین نامهانضباطیباشگاه،بایددرزمانانعقادقراردادبهطرفقرارداد
فصل بعد وی اضافه کند).
وفدراسیون مبادلهمی شوند.
-13طبق مقررات ،یک قرارداد نمی تواند تحت تاثیر اشخاص ثالث قرار گیرد و قید
اطمینانحاصلکند.
است ،به صورت حضوری (فیزیکی) امضا شوند .این نسخ بین باشگاه و طرف قرارداد
-6سازمانلیگدرزماندریافتنسخهقراردادبایداطمینانحاصلکندکهصاحبان
تحویل و با اخذ رسید ابالغ شود.
ســـازمان لیگ در هنگام تحویل قراردادهای یک ســـاله ،باید از وجود چنین بندی
مواردیازقبیلمنوطکردنادامهقراردادبهتداومحضوریکسرمربییاادامهمدیریت
-27باید این حق برای بازیکن وجود داشته باشد که در صورت سقوط تیم به دسته
نمندرجدرقراردادنمی تواندبیشاز 20درصدمبلغپایه
-14جمعمیزانمزایاواپش
به اینکه باشگاه به تعهدات مالی خود به طور کامل عمل کرده باشد.
یک شخص در باشگاه فاقد اعتبار است.
در هر قراردادی که بین باشـــگا ه و بازیکنان و کادر فنی و پزشکی و تدارکاتی منعقد
امضای مجاز از طرف باشگاه قرارداد را امضا کرده اند.
-1انعقاد قرارداد با بازیکن داخلی یا خارجی منوط به موفقیت در تست پزشکی و یا
-8درجمبالغارزیدرقراردادهایاتباعداخلیمطلقاممنوعاست.به عالوهپرداخت
قرارداد یک فصل در نظر گرفته شود.
مجوز کار انها از جمله اداره کار برای اتباع بیگانه و وضعیت نظام وظیفه و تحصیلی
گرفتن مالیات بازیکن یا کادرفنی و یا سایر عوامل نیستند.
کدهایاخالقیوانضباطیپیوستاز جملهسوءرفتارهایاجتماعی،تبعیضنژادی،
دی ماه 1379به بعد) 4نفر ،تعداد بازیکنان زیر 21سال (متولدین یازدهم دی ماه
تبلیغ در داخل یا خارج از زمین مسابقه ممنوع بوده و تخلف قابل رسیدگی در کمیته
در رده پایه همان باشگاه) سرباز ،قرضی و یا تیم ب فاقد محدودیت سنی.
می شود باید بندهای زیر لحاظ شود:
اعطای مجوز اشتغال خواهد بود .یعنی تا زمانی که باشگاه از سالمت افراد و داشتن
-7انعقاد قرارداد دسته جمعی برای کادر فنی ممنوع است.
مالیات و کسورات قانونی به عهده مودی است و باشگاه ها مجاز به ضمانت یا به عهده
-15در قرارداد باید قید شود که انجام هرگونه فعالیت و موارد مغایر با قوانین کشور و
-9میزانغرامتبرایفسخغیرموجهاحتمالی،می توانددرقراردادشرطشود.چنین
قومی،مذهبوسیاسیوتوهینبهمقاماتذیصالحاعمازفضایمجازی،مصاحبه،
-2ذکر مشخصات کامل باشگاه و صاحبان امضای مجاز که از سوی باشگاه مامور
برای هر دو طرف اما با ارقام نابرابر فاقد اعتبار و مردود است.
انضباطی باشگاه و مراجع صالحیت دار خواهد بود.
پاسپورت ،نشانی ،شماره تلفن ،ایمیل ،شماره پیام رسان مورد توافق (جهت ارسال
هســـتند که در قرارداد یا الحاقیه های به ثبت رسیده در سازمان لیگ فوتبال درج و
بازیکنان داخلی اطمینان حاصل نکرده ،نباید قرارداد را امضا کند .تبعات ناشی از
عدم رعایت رویه فوق متوجه امضا کنندگان قرارداد است.
انعقاد قرارداد هســـتند و مشخصات شناسنامه ای بازیکن از جمله کد ملی ،شماره
مکاتباتواخطاریه ها)بههمراهنامکارگزاروقیدمشخصاتویدرقراردادالزامیاست.
-3انجام ازمایشات پزشکی در ایفمارک و سایر مراکز مورد تایید فدراسیون فوتبال،
همچنین تدارک بیمه ورزشی الزامی است.
لو انتقاالت ملی یا بین المللی که با بازیکن یا کادر فنی
-4اگر یک وکیل یا کارگزار نق
شرطیبایدمتقابلباشد.درجغرامتفسخفقطبراییک طرفقراردادیادرجغرامت
-10باشگاه ها فقط موظف به ادای تعهدات مالی به طرف مقابل نسبت به مواردی
-16در صورتی که باشـــگاه چهار حقوق ماهیانه بازیکن یا کادر فنی را در سررسید
تصریحشدهاست.پرداختهرگونهوجوهخارجازقرارداد،تحتعناوینیمانندپاداش
است.مشروطبهاینکهباشگاهبدهکاررابااخطارکتبی 15روزقبلمطلعکردهباشد.
برد یا صعود ،با هرگونه مبالغ تشویقی یا ارائه خدمات رفاهی دیگر با هر نام و عنوان
که در قرارداد درج نشده ممنوع است.
-11در اجرای مقررات حاکم ،باشگاه های شرکت کننده در مسابقات لیگ برتر باید
پایین ترباپرداخت 50درصدازاصلقراردادهمانفصلازباشگاهجداشود.مشروط
-28لیست ثبت بازیکنان در لیگ برتر و لیگ یک 33نفر و بر این اساس مشخص
می شود :تعداد بازیکنان ازاد 19نفر ،تعداد بازیکنان زیر 23سال (متولدین یازدهم
1381بهبعد) 4نفرواختصاصیکسهمیه 6نفرهبرایبازیکناناکادمی(ثبتشده
-29با توجه به اینکه تمامی کارت های مربیگری صادره از داخل و خارج دارای اعتبار
است ،باشگاه ها قبل از انعقاد قرارداد باید از وجود اعتبار کارت های انها با استعالم از
پرداخت نکند ،طرف قرارداد دارای حق فســـخ یک طرفه قرارداد حتی در طول فصل
کمیتهاموزشمطمئنشوند.
-17اعتبار هر گونه فسخ حتی در طول فصل ،منوط به ثبت در سازمان لیگ است و
بازیکن کامال حرفه ای تلقی شود.
سازمان لیگ نیز مکلف به ثبت فسخ ،بدون ورود به ماهیت ان خواهد بود.
-18در هنگام امضا فســـخ توافقی (اقاله) درج این شـــرط که این فسخ فقط برای
-30طبق مقررات اقدام به فســـخ موجه ورزشی بازیکن باید 23سال به باال باشد و
-31پرداخـــت هرگونه وجه تحت عنوان حق کارگزاری به کارگزاران بازیکن و مربی
ممنوعاست.
دارایقراردادرسمیاست،درانعقادیکقرارداددخالتداشتهباشد،بایدقراردادخود
دوونیمدرصدازکلمبلغقراردادراازدستمزدبازیکنان،کادرفنیوسایرعواملطرف
پیوستن به یک تیم خاصی است فاقد اعتبار قانونی است و بازیکن بعد از اقاله به هر
-32مدیرانعاملباشگاه،بامشخص سازیسقفبودجهموافقتکردندوبه کارگروه
فاقد قرارداد با بازیکن ،قابل طرح در ارکان ذیصالح فدراسیون است.
درصد برای باشـــگاه هایی که در فوتبال بانوان فعال هستند دو درصد است .صدور
-19کلیه سرمربیان شاغل در لیگ برتر و لیگ یک ،در صورت فسخ یک طرفه قرارداد
ابالغکنند.
با بازیکن یا مربی را به باشگاه ارائه کند .پذیرش کارگزار غیررسمی یا وکیل یا کارگزار
قرارداد را کسر و به عنوان حق عضویت به حساب فدراسیون فوتبال واریز کتند .این
تیمیمی تواندمنتقلشود.
فدراسیون اختیار دادند که این سقف را تا پایان روز هفتم خرداد 1402مشخص و
گزارش «فرهیختگان» از شرایط نفت ابادان پس از بقای دشوار در لیگ :اتمام قرارداد ۵۰درصد بازیکنان
ویسی پیشنهاد دارد و زیاد منتظر نمی ماند
بقا به نام ویســـی ثبت شده است اما نباید تالش های رضائیان
از ابقا یا تغییر هیات مدیره روشن خواهد شد .امیدوارم تا چند
نیلوفر مژدهی
با این حال چیزی که حاال به یک معضل در باشـــگاه صنعت
مدیرعامل هم فکر می کنم هیات مدیره جدید گزینه های مورد
تیم صنعت نفت ابادان در اتفاقی جالب و کمی دور از انتظار در
پایان قرار داد تعداد زیادی از بازیکنان این تیم است .نفت بعد
این در شرایطی که است که برخی از اعضای تیم در گفت وگویی
به لیگ پایین تر مسجل شده بود با امدن عبدالله ویسی جان
به سرعت برای شروع تمرینات برنامه ریزی کند در بالتکلیفی
خبرنگار
لیگ برتر باقی ماند .این تیم که تقریبا از نیم فصل دوم سقوطش
تازه ای گرفت و درنهایت در یک شـــب باشکوه در بازی سخت
مقابل گل گهر پیروز شد و در لیگ برتر ماند .ان شب در کوچه
ابادانی هاعروسیبودومردماینشهرکهتالحظهاخرجانبهلب
شد هبودندبرایبقایتیم شانهمچونقهرمانیجشنگرفتند.
و تقویت مالی هیات مدیره را نیز از یاد ببریم.
نفت تبدیل شده اســـتعفای هیات مدیره ،بهانه های ویسی و
از بقا به شدت اسیب پذیر شده است و درحالی که توقع می رفت
محض فرو رفته است.
عالمت سوال های هیات مدیره
روز اینده ارامش به تیم برگردد و سریعا تیم بسته شود .در مورد
نظر خودشان را داشته باشند».
که با خبرنگار «فرهیختگان» داشـــتند مدعی شدند رضائیان
در بقا تیم نقش پررنگی داشـــته و حتـــی تالش کرد با کمک
هیات مدیره به موقع به بازیکنان پول رســـانده ،پاداش دهد و
از نظـــر روحی انها را تقویت کند .در این مورد از علی فیروزی،
مدیرتیم صنعت نفت پرسیدیم که به «فرهیختگان» گفت« :من
پسازپیگیریوتصمیمبرخینمایندگانمردماباداندرمجلس
نمی دانم درحالی که مستحق تشویق بودند چرا اتفاقاتی رخ
ایندرخواستویسیمحالاست.شایداومی خواهدتیمدیگری
بیـــش از 50درصد بازیکنان این تیم به اتمام رســـیده و این
باشگاهصنعتنفتبهشکلدسته جمعیاستعفادادند.درواقع
اعضای اصلی هیات مدیره فعلی باشـــگاه تصمیم به استعفا
بازیکن و برنامه ریزی برای شروع فصل جدید است نه تغییرات
دست باال گرفته تا حداقل بودجه را برای این تیم فراهم کند .هر
باشگاه باید زودتر ابقا یا انتخاب شوند چراکه درصورت انتخاب
در بخش مدیریت طوفانی به پا است.
در انتظار تشویق بودند ناگهان متوجه شدند که برخی خواهان
این جشن و پایکوبی اما چندان دوام نداشت چراکه هیات مدیره
این استعفا پیامی داشت؛ درحالی که تیم به اتحاد خوبی رسیده
صنعت نفت کجا استارت زد؟
مبنی بر بومی کردن هیات مدیره باشگاه صنعت نفت ،تمامی
گرفتند .در واقع انها که خود را در این بقا ســـهیم می دانسته و
حضور انها نیســـتند .از این رو برای اینکه زمان از دســـت نرود
استعفا دادند.
مدیران باشـــگاه صنعت نفت بعد از روی کار امدن مســـعود
اظهارات رو ح الله محمدی ،یکی از اعضا این واقعیت را اثبات
تجربه خوب در باشـــگاه فوالد به تیـــم صنعت نفت امد تقریبا
مصادره افتخار بقا اختالفاتی به وجود امده است .با این حال
باشـــگاه متوجه عملکرد خوب او شدند و درحالی که جهانگیر
اتفاق تازه ای در ابادان رخ نداده اســـت .مســـعود رضائیان،
رضائیان عملکرد خوبی داشـــتند .از زمانی که رضائیان با ان
پشـــت پرده مشغول به کار بود .به مرور مسئوالن شاغل در این
کی شمس و احمد پارو نتوانستند در بخش مدیریتی کاری از
داد که منجر به اســـتعفای هیات مدیره شد .االن وقت جذب
مدیریتی .متاسفانه تیم صنعت نفت هر سال با این مشکالت
دســـت وپنجه نرم می کند و ما در چند روز اخر ،اردو ،بدنسازی
باید منتظر تصمیم پاالیشگاه و تعیین تکلیف این مربی باشیم.
می شود همین که به جای تالش برای کسب سهمیه و رسیدن
نماند .ابادانی ها اگر می خواهند او را نگه دارند باید زودتر دست
را اغاز کرده و رضایت برخی از انها برای تمدید را گرفته بودند اما
و اماده ســـازی را همزمان برگزار می کنیم .نتیجه این تعلل ها
به باالی جدول باید به فکر بقا باشیم و برای بقا جشن بگیریم.
می کرد که در این شـــهر بین برخی جریانات و قدرت ها برای
با گذشـــت یک هفته از پایان رقابت های لیگ برتر هنوز هیچ
ما بود که در ان برخی مســـئوالن شهری ،منطقه ازاد اروند و از
صنعت نفت و البته عملکرد ضعیف تیم مس کرمان سند بقای
سرپرســـت مدیرعاملی این باشگاه که از اعضای هیات مدیره
کـــه نمی دانیم چه خواهند کرد؟ این فصل تجربه بزرگی برای
همه مهم تر مردم ابادان نقش داشتند».
ویسی بودجه می خواهد
اینجـــا بود که نقش این انتخاب به خوبی خود را نشـــان داد.
از طرفی او شـــرکت نفتی نیست و تاکنون سابقه نداشته یک
یک روانشناس خوب است .این مربی که سابقه قهرمانی تیم
در این مورد و احتمال ابقا در پســـت مدیریت این باشـــگاه به
که باعث شـــد سرمربی تیم برای ادامه همکاری شرط و شروط
به امور این باشـــگاه اســـت ،از اتفاقات پیش رو بی خبر است.
نفر غیر شرکت نفتی را به عنوان مدیرعامل انتخاب کنند .وی
«فرهیختگان» گفت« :همه چیز در این باشـــگاه تحت شعاع
که دیگر مربیان متوجـــه ان نبودند .وی به ما گفت« :مربیان
بگذارد .او که خود را بدهکار ابادان می داند برای ادامه همکاری
بازیکن ساالری را از بین برد و در ارامش و البته با تزریق پول به
پخش و وزیر نفت تعیین می شود .ماندن و نماندن اقای ویسی
باشـــگاه زیربنای بقا را فراهم کرد .از این رو شاید در ظاهر این
گذاشت انکار ناپذیر اســـت .به نظر فیروزی ویسی کاری کرد
به تمکین شدند .این طور بود که تیم در سخت ترین شرایط به
تیم هایمدعیمی خواهدتابتواندبرایتیمشسهمیهبگیرد.در
و بازیکنان فصل اینده و سایر موارد بسیار مهم تیم هم همه بعد
تیمـــش را امضا کرد .تاثیری که این مربی در روحیه بازیکنان
اتفاقات عجیبی در این تیم بودیم .این شرایط انقدر دردناک بود
روحی بازیکنان ،انها را تا کسب جام برد .این بار هم این مربی
شود .این امر هم فقط توسط مدیرعامل شرکت ملی پاالیش و
این سال ها اما ثابت شده در تیم های نفتی از این خبر ها نیست و
درحال از دست رفتن است.
دلش نیامـــد این تیم را ترک کند و ماند .این بار اما بی مهری
شد .ویسی اما بی انضباطی ها را جمع کرد .کوچک ترها وقتی
استعفای هیات مدیره است .اول باید تکلیف این موضوع روشن
با استعفای اخیر همه چیز به نقطه اول رسید و زمان به سرعت
ذکر این نکته ضروری است که ویسی با ریکاوری روحی بازیکنان
درحالی کـــه فکر می کردیم قطعا ویســـی در تیم صنعت نفت
نمی توانـــد با تیم های بزرگ رقابت کنـــد .او بودجه ای در حد
مدیران قبلی مذاکره با بازیکنانی که قراردادشان تمام شده بود
از طرفـــی طالب ریکانی کاپیتـــان این تیم نیز به فکر جدایی
قبل از ویسی نتوانستند تیم شان را خوب مدیریت کنند .تاوارز
با این تیم اظهار تمایل کرد اما مدعی است با بودجه های محدود
در فرصت کمی که داشـــت تیـــم را از نظر روحی تقویت کرد،
بهکارشوندچراکهمربیکهپیشنهادداردخیلیمنتظرنمی ماند
چرا باید خوب ها را از دست بدهیم و افرادی را روی کار بیاوریم
می ماندوتیمبهتریروانهرقابت هایفصلبعدخواهدکردشاهد
استقالل خوزستان در لیگ را دارد ،در ان مقطع نیز با باالنس
فیروزی در این مورد به ما گفت« :ویسی پیشنهاداتی دارد و شاید
و فرصت اماده سازی تیمش را از دست نمی دهد».
پیش ببرند وی را سرپرست مدیرعاملی کردند .رضائیان خیلی
رضائیان می دانســـت که ویسی پیش از ان که یک مربی باشد
چه هست ویسی برای ادامه همکاری پول می خواهد .از این رو
انها پروســـه مربی انتخاب و برنامه های اماده سازی و در پی ان
مذاکره با بازیکنان نیز انجام می شود .فیروزی به ما خبر داد که
نیســـت و استعفا نداده و هنوز در باشـــگاه مشغول رسیدگی
زود عبدالله ویسی را جانشین تاوارز کرد.
را تجربه کند چراکه همیشه پیشنهادی در جیبش دارد ،یا اینکه
بالتکلیفی انها را برای جدایی قانع می کند .هیات مدیره این
مربی خوبی بود اما شناخت نداشت و تیمش دچار هرج ومرج
دیدند بزرگ ترها چطور به این مربی احترام می گذارند مجاب
بهترین حالت خود رسید».
بازیکنان رفتنی هستند
جدایی احتمالی ویسی تنها نگرانی ابادانی ها نیست .قرارداد
است .او تاکنون چندین بار برای جدایی اقدام کرد اما هر بار
که شد او را برای جدایی مجاب کرد .در هفته بیست ونهم لیگ
برتر ریکانی یک گل به ثمر رســـاند و دقایقی بعد به خاطر یک
خطای شـــدید و ضربه کف پا به سینه بازیکن حریف ،اخراج
شـــد و به نوعی در شرایط حســـاس تیمش را با چالش روبه رو
کرد .پس از ان اتفاقات در فضای مجازی و همچنین از سوی
هواداران با او خوب رفتار نشـــد و کاپیتان را دلگیر کرد .از این
رو او می خواهد برود.
برای صنعت نفت تمدید قرارداد با بازیکنان کلیدی یک طرف
و حفظ ریکانی که ستون تیم است یک طرف قرار دارد .با این
حـــال در مورد این بازیکن خبرهای خوبی به گوش ابادانی ها
نمی رسد و می گویند او تیم فصل بعد را هم مشخص کرده است. صفحه 10
ورزش
۱۱
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
تمدید قرارداد با مربیان خارجی در اولویت است
حمیدرضا اسکندری
خبرنگار گروه ورزش
تو دوم به دنبال
پرسـپولیس بعد از قهرمانی در لیگ بیسـ
این اسـت تا در جام حذفی هم فینالیسـت شـده و طلسـم
ناکامـی چنـد سـاله اش در ایـن جـام را بشـکند .زمانـی
انگیزه های یحیی برای موفقیت در حذفی
ازاد که در ســـالیان گذشـــته همواره روی سکوی قهرمانی قرار داشت،
کسـب کنـد .یحیـی گل محمـدی نیـز یک بـار در دوره اول
این بار با یک پله ســـقوط در جایگاه دوم قرار گرفت .اتفاقی که با توجه
سرمربیگری اش در پرسپولیس با این تیم راهی فینال شد
به هفت قهرمانی دانشگاه ازاد به عنوان یکی از پر افتخارترین تیم های
امـا در ضربـات پنالتـی مغلـوب سـپاهان شـدند .در ادامه
سوپر لیگ در نگاه اول موضوعی عجیب بود ،اما این موضوع با توجه به
برانکـو ایوانکوویـچ با وجود موفقیت های چند سـاله ای که
تغییر سیاست های این باشگاه برای جوانگرایی از ابتدای فصل از سوی
با پرسـپولیس کسـب کرد ،نتوانسـته بود جام حذفی را به
مسئوالن این باشگاه عنوان شده بود .احمد صافی سرمربی تیم کاراته
دست بیاورد که درنهایت در اخرین فصل مربیگری اش در
دانشگاهازادکهسابقهمربیگریدرکشورهایمختلفرادارد،درگفت وگو
این تیم ،سرخپوشـان با شکسـت داماش قهرمان شـدند.
با«فرهیختگان»ضمنابرازرضایتازعملکردتیمدانشگاهازاد،ازتغییرات
درواقـع ایـن اخریـن قهرمانی پرسـپولیس در جـام حذفی
بنیادیناینتیمدراینفصلصحبتکردهاستکهدرادامهمی خوانید.
بـود و بعـد از ان سرخپوشـان بـا یحیی گل محمدی در سـه
فصـل نـاکام بودنـد .در دو فصـل در مرحلـه یک چهـارم و
با توجه به عملکرد پرقدرت دانشگاه ازاد در سوپر لیگ کاراته در سالیان
نیمه نهایـی مقابـل اسـتقالل در ضربـات پنالتی شکسـت
اخیر ،عدم قهرمانی این تیم در نگاه اول اتفاق نادری به نظر می رسد؟
خوردنـد و فصـل پیـش هـم در مرحلـه یک چهـارم ،سـه بـر
اصال این طور نیست .ما در این فصل رقابت های سوپر لیگ تغییرات بنیادین
دو بـه الومینیـوم اراک باختنـد .بـا توجه به ایـن ناکامی ها
داشـــتیم و تیم خود را جوان کردیم .باالی 85درصد اعضای تیم ما بچه های
یحیـی می خواهـد ایـن فصـل طلسم شـکنی کـرده و بـا
دانشگاه ازاد بودند .از طرفی تیم بیمه تعاون در رقابت های این فصل از لحاظ
پرسـپولیس دبـل کنـد .مسـاله دیگـر اینکـه پرسـپولیس
سرمایه گذاری سنگ تمام گذاشت و حق طبیعی هر کسی که سرمایه گذاری
فصـل پیـش جامـی بـه دسـت نیـاورد و ایـن مسـاله باعـث
بهتر انجام می دهد ،نتیجه بهتر است .روی کاغذ و در رنکینگ تیم بیمه تعاون
شـد انتقـادات زیـادی از گل محمـدی شـود ،از ایـن رو این
از تیم ما قوی تر بسته شده بود ،اما فکر می کنم ما حاصل یک تفکر ویژه شدیم.
مربـی عـزم خـودش را جـزم کرد تا ایـن فصل لیگ و حذفی
تیمـش را قهرمـان جـام حذفـی کنـد ،انتقاداتی اسـت که
برخـی افـراد منتسـب به تیم هـای رقیب از شـکل قهرمانی
یکپلهپایین ترقرارگرفتیم،اماازلحاظدیسیپلین،نظموجوانگراییباتوجهبه
سـعید صادقـی ،عیسـی ال کثیـر و دانیـال اسـماعیلی فر
بازیکنانـی هسـتند کـه در صـورت کسـب اخطـار در دیدار
امـروز ،فینـال جـام حذفـی را از دسـت خواهنـد داد .البته
نیــز از باشــگاه طلبــکار هســتند؛ هرچنــد ایــن پاداش هــا
در ق ـرارداد لحــاظ نشــده اســت.
پرسـپولیس در لیـگ می کننـد و تالش شـان این اسـت که
اگر پرسـپولیس برنده این مسـابقه باشد .نکته جالب توجه
دهنـد .از ایـن رو یحیـی می خواهـد بـا قهرمانـی تیمش در
11بازیکن در خطر محرومیت داشت که از بین انها فقط
گذشـت از ارکان اصلی موفقیت تیم شـان در رقابت های
داد .از ایـن رو سرخپوشـان بـه نوعـی احتیـاط کـردن را در
را خیلـی خـوب انجـام داد تـا لوسـادا که شـاگردانش را به
این موفقیت را به مسـائل داوری یا عوامل پشـت پرده ربط
جـام حذفـی بـه نوعـی جـواب دندان شـکنی نیـز بـه ایـن
منتقدانـش بدهد.
اینکه در بازی های لیگ 5 ،4هفته ای بود که پرسپولیس
میلاد سـرلک کارت زرد گرفـت و بـازی با پیکان را از دسـت
ایـن چنـد هفتـه یـاد گرفته اند.
ترکیب برنده و 8اخطاری
پرسپولیس بعد از بازی با نساجی دو روز استراحت داشت
شارژ مالی تیم قبل از اتمام فصل
تمدید قرارداد با مربیان در اولویت
بهتریـن شـکل از لحاظ بدنـی اماده کرد .همین طور ننکا
که توانسـت علیرضا بیرانوند که به خاطر نیمکت نشـینی
طوالنـی در اروپـا دچـار افـت روحـی و فنـی شـده بـود
رضایـت کـرده شـرایط بدنی خـوب همه بازیکنـان این تیم
لیــگ افزایــش دهــد و یــک روز قبــل از بــازی بــا نســاجی
اسـت و اینکـه بازیکـن مصدومی در تمرینات سرخپوشـان
دیـده نمی شـود .بـا توجه بـه همین مسـاله ،یحیی تیمش
را بـرای بـازی امـروز به طـور کامـل در اختیـار دارد .از نـوع
تمرینـات اخیـر سرخپوشـان می تـوان متوجـه شـد کـه
یحیـی قصـد نـدارد تغییـری در ترکیـب اصلـی تیمـش در
دو سـه بـازی اخیـر بـه وجـود بیـاورد .در همین راسـتا تنها
نگرانـی یحیـی تعـداد بـاالی بازیکنان تـک اخطاره تیمش
در بـازی امـروز اسـت .علیرضـا بیرانونـد ،میلاد سـرلک،
سـینا اسـدبیگی ،مرتضـی پورعلی گنجـی ،مهـدی ترابی،
طبــق ق ـرارداد بایــد کل پول شــان را قبــل از اتمــام فصــل
عیســی ال کثیــر بــود کــه قصــد داشــت بــا رقــم تقریبــا
لیگ بودند .از ویرا که به عنوان طراح تمرینات وظیفه اش
گل محمـدی بعـد از اتمـام فصـل می خواهد قـرارداد این
درصــد قراردادشــان را دریافــت کرده انــد ،درحالی کــه
دو خریــد بــا ش ـرایط متفــاوت داشــت .یکــی از خرید هــا
ایــن بــود کــه او بایــد 6مــاه امضــا کنــد؛ چراکــه از دوران
و از روز یکشـنبه بـرای بـازی بـا هـوادار اسـتارت زد .مسـاله
ایــن اتفــاق رخ داد .در شــرایط فعلــی سرخپوشــان 76
پرســپولیس در زمســتان بــرای تقویــت خــط حملــه اش
دسـتیاران خارجـی یحیـی گل محمـدی در فصلـی کـه
مدیریــت باشــگاه پرســپولیس تــاش زیــادی کــرد تــا
دریافتــی بازیکنــان و مربیــان تیمــش را قبــل از اتمــام
شرایط ال کثیر برای تمدید
20میلیــارد تومــان ق ـرارداد یــک ســال ونیمه امضــا کنــد
را خیلـی زود بـه شـرایط ایـده ال برگردانـد .بـا توجـه بـه
مهمـی کـه مربی بدنسـاز پرسـپولیس (لوسـادا) از ان ابراز
امــا خواســته اش عملــی نشــد .اص ـرار یحیــی و باشــگاه
مصدومیــت طوالنــی برگشــته و شـرایط نامشــخصی دارد.
عیســی بعــد از چنــد رفــت و برگشــت بــه باشــگاه درنهایــت
بــا رقــم 5.5میلیــارد تومــان ســرخپوش شــد .هرچنــد او
انتظــار دســتمزد بیشــتری را داشــت امــا بــه هــر جهــت
شــرایط بــرای او تغییــر کــرده اســت ،از ایــن جهــت کــه
همیـن مسـاله باشـگاه پرسـپولیس بـا نظـر مثبـت یحیی
توانســته بــا گل هــای حساســش بــرای پرســپولیس بــه
مربیـان را تمدیـد کنـد .هـر سـه مربی تمایل زیـادی برای
خواســته هایی هــم بـرای تمدیــد قـرارداد خواهــد داشــت.
ماندن در جمع سرخپوشان دارند و در بستن تیمی بهتر
از فصـل گذشـته نیـز قـرار اسـت بـه یحیـی در فصـل نقل
روزهــای اوجــش برگــردد و در چنیــن شــرایطی طبیعتــا
تمدیــد قــرارداد بــا ایــن بازیکــن یکــی از اولویت هــای
پرســپولیس بعــد از بازی هــای جــام حذفــی اســت .ایــن
می گرفتنــد .البتــه بــا توجــه بــه اینکــه پرســپولیس در ایــن
و انتقـاالت کمـک کننـد .دسـتیاران ایرانـی گل محمدی
ایــن تیــم بــه اتمــام نرســیده اســت .در همیــن راســتا رضــا
فقـط خارجی هـا قراردادشـان تمـام می شـود .البتـه کـه
لو نیمــه اســت .بــا ایــن اوضــاع پرســپولیس بعــد
یــک فص
تسویه حسـاب کنـد؛ چراکـه درصـد قابـل توجهـی از
خواهــد بــود ،از ایــن جهــت کــه او در برنامه هــای فصــل
مرحلــه از جــام حذفــی حاضــر اســت ،فصل فوتبالــی برای
درویــش بــه دنبــال ایــن اســت تــا قبــل از بــازی امــروز هــم
درصــدی دیگــر از قـرارداد اعضای تیمــش را پرداخت کند.
ضمــن اینکــه سرخپوشــان پــاداش ســه ،چهــار بردشــان را
نیـز هنـوز یـک فصل دیگـر با پرسـپولیس قـرارداد دارند و
باشـگاه پرسـپولیس بایـد قبـل از تمدیـد بـا ایـن مربیـان
قراردادشـان باقـی مانده اسـت.
در حالــی اســت کــه لئانــدرو پریـرا نیــز در نیم فصــل بــا رقم
نو یکصــد هــزار دالر ســرخپوش شــد و قراردادش
یک میلیو
از رقابت هــای حذفــی بــه دنبــال خالصــی از ایــن بازیکــن
اتــی کادرفنــی سرخپوشــان جایــی نــدارد.
حضور اکثریت بچه ها از دانشجویان دانشگاه ازاد و دانشجویان سایر ارگان ها،
موفقیتی کمتر از اول شدن نداشتیم.
درنیم فصلنخستازعملکردتیم تانراضینبودید.درپایانسوپرلیگ
این نارضایتی برطرف شد؟
در نیم فصل نخست ما یک باخت تصادفی و اشتباه مقابل پاس داشتیم و یک
بازیبسیارنزدیکباتیمبیمهتعاونبرگزارکردیم.درروزپایانیسوپرلیگ،موفق
به شکست پاسی شدیم که در بخش کومیته تیم بیمه تعاون را شکست داده
بود .این در حالی است که چند بازیکن خود مانند سامان عدالتی و ذبیح الله
پورشیبرانیزنداشتیم،امابااینشرایطتمهیداتیچیدیم.به عنوانیکمربی
فنی و قدیمی در سوپرلیگ از عملکرد تیم و حمایت های دانشگاه ازاد از ورزش
راضیهستم.نتیجه ایکهکاراتهایرانازاینمسابقاتبُردازاینکهچهتیم هایی
اول تا سوم شدند مهم تر است و این اتفاق قشنگی بود.
برداشـــت از این صحبت شما رضایت از کیفیت سوپرلیگ است ،اما به
نظرمی رسدکیفیتمسابقاتدرسالیانگذشتهافتکردهاستودیگر
حتیشاهدظهورستاره ایجدیدینیزنیستیم.اینموضوعرااگرقبول
دارید ،دلیلش را چه می دانید؟
دلیل این اتفاق این است که وزارت ورزش حداقل باید یک سالن ویژه هنرهای
رزمی افتتاح کنند .یک ســـالنی که جودو ،کاراته و تکواندو با شـــش تاتامی
اســـتاندارد امکان فعالیت در ان را داشته باشـــند و فقط با برداشتن تاتامی
مخصوصبهخودیکسالنایده الداشتهباشند.رشته هایرزمیپرعنوان ترین
ورزش ها برای ورزش ایران در بازی های اســـیایی و المپیک هســـتند .ضعف
اول از طـــرف کارهای اجرایی و مرکزی وزارت ورزش اســـت و ضعف دوم عدم
اینکه تیم های صنعتی از ورزش های رزمی حمایت نمی کنند و این رشته ها را
گفت وگو
نمی بینند .این تیم ها باید سرمایه گذاری کنند تا جوانانی که بارها پرچم ایران
را باال بردند ،موفق باشند.
محمود کلهر در گفت وگو با «فرهیختگان» :انتخاب های مربیان پایه با البی است نه شایستگی
پرسپولیس پتانسیل دبل قهرمانی را دارد
در هفتـه ای کـه گذشـت پرسـپولیس به خاطـر
نتوانسـتند قهرمان شـوند به خاطر اشـتباهات خودشان
کارشناسـان قـرار گرفـت و برخـی از پیشکسـوتان و
و مربیـان در فوتبـال مـا یـاد گرفته انـد کـه ضعف هـای
قهرمانـی در لیـگ مورد تحسـین تعـدادی زیادی از
اعضـای تیم هـای رقیـب ایـن تیـم هـم سـعی کردند
ایـن موفقیـت را به عوامل غیرفوتبالی ربط دهند .از
طرفـی فدراسـیون فوتبال سـرمربی تیـم امید را هم
بعـد از چنـد مـاه تاخیـر معرفـی کـرد و انتخـاب رضـا
عنایتـی نیـز حسـابی خبرسـاز شـد .محمـود کلهـر
در گفت وگـو بـا «فرهیختـگان» درخصـوص مسـائل
روز فوتبـال بـه سـواالت مطـرح شـده پاسـخ داد که
ماحصـل ان را در ادامـه می خوانیـد.
کلهر با تمجید از تیم پرسپولیس راجع به قهرمانی این تیم
درلیگاظهارداشت«:پرسپولیسازهرنظرشایسته ترین
بوده اسـت ،یاداور شـد« :متاسـفانه یک سـری بازیکنان
خیلی قوی ،در کنار حمایت همه جانبه هواداران بود
که هیچ کس نمی تواند به خودش اجازه دهد که این
موفقیت را زیر سوال ببرد .از نظر کیفی نیز پرسپولیس
نسبت به رقبایش بهتر و روان تر بازی کرد و بازی های
خوب همراه با نتیجه مناسب رقم خورد که این خیلی
مهم است .در مجموع لیگ خیلی خوبی داشتیم که در
بین انها پرسپولیس به خاطر عواملی که اشاره داشتم
توانست قهرمان شود .البته بازیکنان پرسپولیس هم
فصل خیلی خوبی را پشت سر گذاشتند و کیفیت باالی
انها باعث شد دست یحیی برای اتخاذ هر نوع تاکتیک
و سیستمی کامال باز باشد».
وی بـا بیـان اینکـه اگـر تیم هـای رقیـب پرسـپولیس
زیادی داریم که منطقه که هیچ ،بلکه جهان را می توانیم پوشـــش دهیم .این
اتفاق نیاز به سیاست گذاری کالن ندارد.
جایگاهـی در فوتبـال و کال ورزش نـدارد .شـاید بهتـر
باشـد ایـن تیم هـا به جـای اتهـام زدن بـه پرسـپولیس
منهای فوتبال
به دنبال رفع اشـکاالت خود باشـند تا فصل بعد بتوانند
موفق شـوند».
پتانسیل یک جام دیگر
چرا کمیته فنی نداریم؟
پشـت میـز نشسـته و بـا البـی بـا فلان شـخص و مربـی
کلهـر بـا انتقـاد از فدراسـیون فوتبـال تصریـح کـرد:
بـرای تیم هـای پایـه تعیین تکلیـف کننـد .اینچنیـن
انتخـاب مربیـان تیم هـای پایـه توجهـی بـه کارنامـه
فوتبال کشـورمان ضربه زده و خیلی از مربیان را دلزده
حرفـه ای هسـتند کـه قهرمانی در لیـگ را فراموش کرده و
زیـادی در تیم هـای پایـه کار کـرده و می کنند همواره از
سـرمربیگری تیـم ملـی حرفـی نـدارم و اتفاقـا بهتریـن
بـودم کـه سـازمان لیـگ ایـن بـازی را در حضور هـواداران
در ایـن رده سـنی تخصـص خـودش را می خواهـد.
توانایـی را دارد کـه فصـل را بـا دو جـام بـه اتمـام برسـاند.
هوادار تیم خوب و گردن کلفتی اسـت که اصال نباید انها
را دسـت کم گرفت .بازیکنان پرسـپولیس انقدر باتجربه و
بـا روحیـه و تمرکز باال بـه مصاف این بازی بیایند .امیدوار
برگـزار کنـد و واقعـا بـرای فوتبال مـان بـد اسـت کـه بازی
«متاسـفانه فدراسـیون فوتبـال سال هاسـت کـه بـرای
مربیـان نمی کنـد و خیلـی از مربیانـی کـه سـال های
چشـم فدراسـیون دور بوده انـد .در حالی کـه کار کردن
فدراسـیون فوتبـال سـال پیـش یـک کار خـوب انجـام
تصمیماتـی کـه بـر پایـه رفاقـت و البـی اسـت قطعـا بـه
و بی انگیـزه می کنـد .در انتخـاب امیـر قلعه نویـی برای
انتخـاب بـود ،امـا در مورد تیم امید اصلا این اتفاق رخ
نداد و براسـاس شایسـتگی و کارنامه ،سـرمربی امید را
انتخـاب نکردنـد .در رده هـای دیگـر پایه هـم می بینیم
نیمه نهایـی جـام حذفـی باید در ورزشـگاهی برگزار شـود
داد و یـک کمیتـه فنـی متشـکل از خاک خورده هـای
نمی توانـد شـرایط حضـور تماشـاگران را در ورزشـگاه
اسـتیلی و ابراهیـم قاسـمپور تشـکیل داد تـا در مـورد
خـارج از ایـران مربیگـری کننـد .خود مـن هم در خارج
حضـور در لیـگ برتـر را بگیـرد .فوتبـال مـال تماشـاگران
ارزیابـی کننـد .در واقـع افـرادی بایـد ایـن انتخـاب را
کـه سال هاسـت در ایـن فوتبـال حضـور دارد به عنـوان
شـرایط را برای حضورشـان در ورزشـگاه ها فراهم کنیم».
و مربیگـری کرده انـد نـه اینکـه یـک عده در فدراسـیون
که شـرایط میزبانی از تماشـاگران را ندارد .اگر باشـگاهی
خانگـی یـا تحت اجـاره اش میزبانی کند اصال نباید مجوز
اسـت و نبایـد انهـا را از فوتبـال دور کرد ،بلکه باید بهترین
کشتی ،کاراته و تکواندو هم سرمایه گذاری کنند.
برای توسعه این رشته باشد؛ به خاطر اینکه ما مربیان و قهرمان و استعدادهای
را تبریـک می گوینـد .ایـن رفتـار حرفه ای نیسـت و دیگر
یکدلی تیم ،کادرفنی کار بلد و با تجربه ،کادر مدیریتی
رقبا قائل هستم .اما رمز موفقیت پرسپولیس اتحاد و
به فکر فوتبال ،والیبال و بســـکتبال باشند و باید بدانند این بچه ها قهرمانان
این مملکت هستند .باید تیم های صنعتی برای دیده شدن کارهای خود روی
بین المللی و ابتکار عمل نداشتیم .ایران می توانست مرکز اموزش کاراته دنیا
کـه تیم هـای رقیـب بـه چـه شـکل قهرمانی رقبای شـان
بـاالی بازیکـن ،کادرفنـی قـوی و مدیریتـی کامـل ایـن
یک تفکر ویژه ،بنیادین و اینده گر .اگر مدیران ما صنعتی هســـتند نباید فقط
این حرف من شاید خیلی ها را ناراحت کند .ما عملکرد مناسبی در ارتباطات
می خـورد درحالی کـه در لیگ های معتبر دنیا می بینیم
پرسـپولیس و هـوادار گفـت« :مطمئنـا تیمی با پتانسـیل
رویداد اسیایی و جهانی اعزام نمی شوند ،سرمایه گذاری کنند؟
باشگاه های اسیا و جهان را فراهم کند؟
سـرپوش بگذارنـد .ایـن اتفاقـات فقط در فوتبـال ما رقم
تیم برای قهرمانی بود .ضمن تمام احترامی که برای
تیم هایصنعتیچرابایددرلیگفرسایشیکاراتهکهقهرمانانبههیچ
بهنظرشمافدراسیونکاراتهبارایزنینمی تواندشرایطبرگزاریمسابقات
خودشـان و تیم شـان را بـا اتهـام زدن بـه تیم هـای دیگـر
کارشـناس فوتبـال کشـورمان بـا اشـاره بـه بـازی امـروز
سرپوشی برای ضعف ها
این موفقیت کمتر از قهرمانی نیست
ماه در سالن شهید افراسیابی تهران به پایان رسید و تیم کاراته دانشگاه
حذفـی بـود و موفـق شـد دو بـار بـا ایـن تیـم ایـن جـام را
را بـا هـم به دسـت بیـاورد.
احمدصافیدرگفت وگوبا«فرهیختگان»:
نایب قهرمانیدانشگاهازاددرلیگکاراتهحاصلیکتفکرویژهبود
هفدهمین دوره رقابت های سوپر لیگ کاراته روز جمعه 29اردیبهشت
علـی دایـی متخصـص قهرمانـی بـا پرسـپولیس در جـام
دلیـل دیگـری کـه سـرمربی پرسـپولیس را مصمم کـرده تا
گفت وگو
ایـن فوتبـال از جملـه علی اصغـر مدیروسـتا ،حمیـد
ایـن نـوع انتخاب هـا نظـر داده و رزومـه کاندیدا هـا را
داشـته باشـند کـه خودشـان در باالتریـن سـطح بـازی
کـه رفاقتـی مربـی را انتخـاب می کنند .چـرا باید امثال
هاشـمیان و مهدوی کیـا به خاطـر ایـن بی مهری هـا
از ایران دارم کار اموزشی می کنم .امیدوارم مهدی تاج
رئیـس فدراسـیون جلـوی این مسـائل را بگیـرد و به این
وضعیـت سروسـامان دهد».
قهرمانی سپاهان
در فینال جنجالی لیگ هندبال
دومیندیدارفیناللیگبرترهندبالمردانازساعت 16درتاالرشهیدسلیمانی
فدراســـیون هندبال بین دو تیم نیروی زمینی شهید شاملی کازرون و سپاهان
اصفهان برگزار شـــد .نیمه نخســـت این دیدار با نتیجه 15بر 13به سود نیروی
زمینی ارتش به پایان رسید .تیم شهید شاملی در دیدار دوم فینال با نتیجه 27بر
21مقابل سپاهان به پیروزی رسید ولی با توجه به شکست 36بر 27در دیدار
نخست ،درنهایت تیم سپاهان در مجموع دو دیدار عنوان قهرمانی را از ان خود
کرد .پس از پایان این نیمه تماشاگران نیروی زمینی و کادر فنی سپاهان درگیر
شدند .وسلین ،سرمربی تیم ملی هندبال کشورمان و تیم سپاهان سعی داشت
هواداران نیروی زمینی ارتش را به ارامش دعوت کند .در ادامه این درگیری ها به
سکوی سپاهانی ها نیز کشیده شد .دیدار رفت دو تیم 36بر 27به سود نماینده
اصفهان به پایان رســـیده بود .به این ترتیب پرونده سی وپنجمین دوره لیگ برتر
هندبال مردان با قهرمانی سپاهان و نایب قهرمانی نیروی زمینی به پایان رسید.
صنعت مس کرمان و سپاهان نوین نیز مشترک در جایگاه سوم ایستادند .به این
ترتیب سپاهان برای هفدهمین بار و سومین بار پیاپی قهرمان لیگ برتر هندبال
ایرانشد.سپاهانونیرویزمینیشهیدشاملیجوازحضوردرجامباشگاه های
اسیا در سال 2024را به دست اوردند. صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
12
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
میثم نیلی ،مدیرعامل مجمع ناشران انقالب اسالمی در گفت وگو با «فرهیختگان»:
تولید ۲کارخانه کاغذ را به صفر رسانده بودند
خمیر چوب در مازندران تولید می شـــد .عالوه بر اینها خرده ریز
عاطفه جعفری
جاهای دیگر نیز بودند.
از ســـال 92-93به بعد با خصوصی سازی غلطی که در دولت
خبرنگارگروه فرهنگ
یازدهم صورت گرفت ما همین چیزی که داشتیم را هم از دست
کاغذدرهمهدنیایککاالیاستراتژیکاستواقالمیکهاز
را از دست دادیم و به تدریج به صفر رسید که در طول 3-4سال
در سال های اخیر ،امارهای مختلفی در حوزه تولید کاغذ
می کرد ،خمیر خام می فروخت ،مواد اولیه ظروف یک بار مصرف
دل ان تولید می شوند عمدتا متصل به فرهنگ و هنر است.
داخلی و میزان کاغذ مصرفی نشریات و کتاب اعالم شده
اســـت ،مثال از 50هزار تن تا 350هزار تن .از طرف دیگر
گفته می شود که تولیدات کارخانه های کاغذ برای کتاب،
ساالنه حدود 100هزار تن است و با فعال شدن دو کارخانه
درجنوبکشورحتمااینتولیداتافزایشپیداخواهدکرد.
دادیم .کارخانه کاغذ پارس که قریب به 30هزار تن تولید داشت
گذشـــته صفر مطلق بود و هیچ تولیدی ندارد و خمیرفروشـــی
را تامین می کرد که به لحاظ ســـوداوری سوداورتر بود و کارخانه
مازندران هم به تدریج -به خصوص در دولت دوم اقای روحانی -به
شیب صفر رفت .به طوری که در سال 1400حدود 5هزار تولید
داشت .از رکورد 85هزار تنی که قبال زده بود به 5هزار تن رسید!
پس پارس تولید صفر داشت و تولید مازندران هم تقریبا به صفر
یو چهارمین نمایشگاه کتاب
رهبر انقالب در بازدید از ســـ
رسید .دولت سیزدهم که برسرکار امد یکی از مهم ترین اهدافی
ودردیداررئیس جمهورازنمایشگاهکتابهماهمیتتولید
مسند کار قرار گرفت ،موضوع کاغذ بود که گفتند باید به سمت
دوباره بر بحث تولید و استفاده از کاغذ داخلی تاکید کردند
کاغذ داخلی دوباره مورد تاکید قرار گرفت .برای بررســـی
وضعیت تولید کاغذ تحریر در کشور ،به سراغ میثم نیلی،
مدیرعامل مجمع ناشران انقالب اسالمی رفتیم .او در چند
ن موضوع خودکفایی
سال گذشته از جمله فعاالن و پیگیرا
کاغذ بوده است و البته حرف هایی زیادی برای گفتن دارد.
در حوزه کاغذ در 2سال اخیر خیلی از کاغذ داخلی حرف
زده شـــده اســـت .در عمل چه اتفاقاتی افتاده اســـت و ما
در حال حاضـــر چند کارخانه فعال داریم و چه میزان کاغذ
تولید می کنیم؟
که رئیس جمهور در شعارهای انتخاباتی خود بیان کرد و بعد در
خودکفایی در کاغذ برویم.
وضعیت فعلی مان در حوزه کاغذ چگونه است؟ این سوال
را برای این می پرسم که سال هاست در مورد کاغذ صحبت
می کنیم اما باز هم در تولید اوضاع خوبی نداریم.
در طول این ســـال ها جبهه انقالب مشـــخصا مجمع ناشـــران
بود کاغذ تولید کند .پروژه بعدی احیای کارخانه کارون است که
کار می کردند ،فشار به دستگاه ها اوردند برای اینکه این مساله
رئیس مجلس وقت که اقای کروبی بود ،افتتاح شد ولی کارخانه
انقالب اســـامی و البته برخی دلسوزان دیگر که در این زمینه
را حل کنند و هم فشار به دولت وارد می کردند .دستگاه منظور
نهادهای اقتصادی مثل ستاد اجرایی و بنیاد مستضعفان و...
نگاه مـــان به کاغذ باید به عنوان یک کاالی مصرفی ،مهم و قابل
اســـت .از سوی دیگر هم به دولت فشار وارد می کردیم و خیلی
غیر از این مساله به موضوع دیگری هم متذکر شدند؛ اینکه کاغذ
در ستاد اجرایی مصوب و اغاز شد که خیلی کند پیش می رفت
اعتنا باشد و باید ان را یک کاالی ارزبر ببینیم .همچنین رهبری
زیرساخت صنایع فرهنگی ماست و مثل صنعت مادر می ماند و
گفتند یک صنعت راهبردی مثل صنعت فوالد اســـت .صنعت
فوالد مشخص است در کشور به چه معناست که به معنای تمام
صنایع است .کاغذ زیرساخت فرهنگ است .به عبارت دیگر غیر
از اینکه یک کاالی مصرفی در کشور است ،موضوعی است که
باید به این سمت برویم که در ان خودکفا شویم و به سمت قیمت
ارزان ،بهینه و همچنین کیفیت باالتر پیش برویم .این مطلب را
حضرت اقا چندین بار در دهه 70بیان کردند ،در دهه های 80
و 90هم بر ان تاکید کردند.
در دهه 90در جلســـه ای که با حضور 70-80ناشـــر داشتیم
فایده ای نیز نداشت .در این ایام و حدود سال 97-98یک طرحی
و یک طرحی برای کارخانه کارون بود که توســـط مدیر و مالک
کارخانه پارس دنبال می شـــد که به عبارتی چشم انداز روشنی
برایمانداشت؛چراکهکسیکهکارخانهپارس،تولیدکنندهکاغذ
را _که زمان شاه افتتاح شد و برای سال 46-47بود_ تبدیل به
این بود این اتفاق بیفتد .در ان ســـال ها قیمت هر بند کاغذ به
60-70هزار تومان رسیده بود؛
خاطرم است که تا 90هزار
تومان هم رسید و بعد روی
60هزار تومان ایستاد.
ان سال ما در کشور یک
چیزی قریب به 30هزار
تن کاغذ بـــا پایه تفاله
نیشـــکر تولید می کردیم
و چیـــزی قریب به 50-60
هزار تن کاغذ با پایه
الوار یعنی
کیلومتـــر خالی بود .از دیپیدینـــگ اول کارخانه که باگاس را
می اورند و پیت گیری می کنند تا مرحله خمیرسازی خالی بود،
ولیمی گفتندافتتاحشدهوفقطباانعکسمی گرفتند!کارخانه
کاغذ کارون که االن به اســـم دیبای شوشتر می شناسند ،االن
تدبیر جدی برای تبدیل شدن به مرکز تولید کاغذ تحریر شده که
امسال براورد این است قریب به 15-20هزار تن تولید می تواند
تا اخر سال داشته باشد.
ســـومین پروژه کارخانه مازندران بود که رکورد 85هزار تنی زده
تقریبا کمتر از یک دوم قیمت کاغذ خارجی را داریم یعنی اگر این
حوزه را توسعه دهیم و قیمت تمام شده را نسبتا خوب نگه داریم
قیمت کتاب می تواند نصف شود.
می دانید که حاشـــیه سود کاغذ تحریر بســـیار پایین تر از این
دولت اقای رئیسی که امد در مهرماه سال 1400اولین جلسه
شمایل مدیریتی کارخانه بهتر شد ،رضایت کارکنان ارتقا یافت و
ظروف یکبار مصرف است .بنابراین این اتفاقات در جریان بود.
شد .جلسه بعدی حدود اســـفندماه برگزار شد .جلسه بعد در
جلسه بعدی در تابســـتان ،1401جلسه بعدی در اواخر سال
هزار تن رسید که یک معجزه بود و کار فوق العاده ای بود .شکل و
مشکالتی وجود داشت که برطرف شد .مجموعه دست اندرکاران
البته با پیگیری ای که توسط وزارت اموزش وپرورش و ارشاد انجام
شد ،به چنین نتیجه ای رسید.
این ســـوال مهمی است .کیفیت تابع قدرت ارتقا و توسعه درون
حاال اینکه چه اتفاقی االن می افتد؟ ب ه لطف خدا و همت وزارت
شو پرورش و پیگیری در وزارت صمت و البته
ارشاد و وزارت اموز
انرژی و وقتی که شخص معاون اول برای این موضوع گذاشت،
ارشاد و اموزش وپرورش اهمیت دارد چون مصرف کننده است و
دولت چون اراده اقا را می دانست پیگیری کرد .عالوه بر اینها دو
کارخانه دیگر داریم که درحال شکل گیری هستند .یک کارخانه
این موضوع پیگیری می شـــود .تسهیالتی که برای اغاز به کار و
80درصد نهایی شده و به چرخه می پیوندد به نام زاگرس که در
در ســـفرهای اســـتانی یکی از جاهایی که می رفتند کارخانه
یعنی بازیافتی کاغذ را تولید می کند ولی کاغذ تحریر که قابلیت
توسعه این کارخانه ها الزم بود اختصاص داده شد .رئیس جمهور
کاغذ بود .یعنی ایشـــان از سه کارخانه کاغذ در طول این مدت
لو نیمی که رئیس جمهور بودند بازدید کردند .االن با 4
یک سا
پروژه مواجه هستیم .یکی از این پروژه ها اوردن دوباره
کارخانه پارس در خط تولید کاغذ اســـت.
روش خصوصی سازی دولت قبل در
این دولت پذیرفته نیست .با مالک
و مدیر محترم صحبت شده و انها
موظف هستند 20تا 25هزار
تولید داشته باشند.
یک پروژه دیگر به چرخه اوردن
کارخانه ای است که موظف
استان فارس است .خصوصی است و از کاغذ باطله تولید می کند
استفاده در دفتر و کتاب ها و کتابچه ها را دارد.
که از کاغذ اندونزی لذت می برند ،باالخره قدری دســـتگاه های
نمی تواند این کار را انجام دهد.
می شود .اینها بهمرور زمان باصبر و استقامت ماحلمی شود .اگر
دستاوردهایی که در یک سال و نیم به دست اوردیم بازپس دهیم
و در وادی کاسبی دالالن کاغذ وارد شویم.
مســـاله دیگر در بحث مافیای کاغذ اســـت .وقتی حرف از
کاغذ ایرانی می شود یکباره قیمت کاغذ را افزایش می دهند
تحقیق ،توســـعه ،ارتقا ،بهره وری و ...مختل می شـــود .نتیجه
کیفیت کم نشـــود همین میزان می مانـــد .کارخانه مازندران و
بهنظرممافیایکاغذاناستکهتالشمی کندقیمتکاغذداخلی
کیفیتی می شـــود که وجـــود دارد و این می ماند .با فرض اینکه
کارخانه های دیگر قابلیت دارند ارتقای کیفیت داشـــته باشند.
صنایع انها کهنه است .دو دستگاه جابه جا می کنند ،ابزار دقیق
واقعی این است .کاغذ طبیعتا در صنایع مهم در وزارت صنعت،
استمرار پیگیری ها برای حوزه کاغذ وجود داشت.
قدری به ناظر چاپ و چاپ چیان شاید خوش نگذرد به اندازه ای
و اقداماتی می کنند تا این کاغذ ایرانی تولید نشـــود .برای
کیفیـــت کاغذ افزایش می یابد .االن این اتفاق درحال رخ دادن
معدن و تجارت تلقی نمی شود چون عددی ندارد ولی در وزارت
یعنی حدود 10روز قبل از شروع نمایشگاه برگزار شد .این یعنی
توان تولید را از ان کارخانه گرفته باشیم ،امکان بازاریابی نداشته
نقشی که رهبری تاکید داشتند که وکیل مدافع کاغذ و تولد ان
گذشـــته و جلسه بعدی در اردیبهشت 1402قبل از نمایشگاه
خود انهاست و هم به نفع مخاطب است.
درست است؟ کیفیت کاغذ ایرانی چطور است؟
اضافه می کنند ،ازمایشگاه های خود را بهینه می کنند و شرایط
در دولت باشـــید را در دولت سیزدهم مشاهده می کنیم .اتفاق
جریان را تشدید کنیم تا ناشران کاغذ ایرانی بخرند که هم به نفع
همین اول کوتاه بیاییم باید سراغ فروختن استقالل خود برویم و
کاغذایرانیدستگاه هایچاپراخرابمی کند،اینموضوع
تولید اقالمی روی می اورد که سود بیشتری برای او داشت.
تن رسید .سال قبل کارخانه مازندران از تولید 5هزار تن به 42
همه کاغذ پارس خریداری کنند .االن هم همین است .باید این
یکموضوعمهمکیفیتاینکاغذهااست،برخیمی گویند
ارشـــاد و اموزش وپرورش تولید ان در ســـال گذشته به 42هزار
کارخانه افـــت کرده بود و از صفر حرکت کرده و به کمک وزارت
انقالب که از کاغذ ایرانی و کاغذ پارس اســـتفاده کنند .با اینکه
چاپ و رول هـــای انها و گردونه های چـــاپ انها دچار اختالل
باشد ،مشتری به ان میدان ندهد و پول بدان نرساند طبیعتا او
هم می گرفت و با ان تســـهیالت کاغذ می گرفت دوباره به فرایند
دوبـــاره حضرت اقا در این باره صحبت فرمودند .فرمودند اقای
گیـــرد و یک باقیات صالحات برای خود بگذارید .طبیعتا توقع
خالی اســـت و هیچ کاری نمی کرد ،وسط کارخانه به اندازه دو
دارد .بر مبنای کاغذ تولیدی ایرانی در نســـبت با کاغذ خارجی
تولیدکننده لیوان و ظرف یکبار مصرف کرده بود ،اگر ان کارخانه
اردیبهشـــت ماه قبل از نمایشگاه کتاب سال 1401برگزار شد،
کار در دولت شـــوید و دولت را بســـیج کنید که این کار صورت
دوبار در دولت اقای خاتمی توسط وزیر وقت اقای جهانگیری و
است اما االن کاغذ مازندران ما حدود 600هزار تومان به ناشران
بود و طبیعتا می تواند دوباره چنین تولیدی داشـــته باشد ولی
و وزیـــر وقت ارشـــاد و برخـــی از دســـتگاه ها و مجموعه های
حسینی (وزیر ارشاد دولت احمدی نژاد) شما وکیل مدافع این
می فروشد .ناشران این را بدانند اینها یک جشن تمام عیار الزم
کاغذ پارس اشـــکاالتی داشت ولی به جریان انداخته بودند تا
کارخانه است .یعنی وقتی یک کارخانه را ضعیف کرده باشیم،
کارگروه کاغذ به ریاست معاون اول به دستور رئیس جمهور برگزار
دست اندرکار وزارت فرهنگ و ارشاد دولت وقت حضور داشتند
قیمت دالر کاغذ را یک میلیون و 400-500هزار تومان رسانده
ایرانی تدارک کرد و به ناشران داد برای کتاب های ناشران جبهه
روز ازمایشگاهی را برای کیفیت کاال لحاظ و به کارگیری می کنند
اســـت ولی کند است و نیازمند حمایت ویژه است .خوشبختانه
منابع اعتباری الزم نیز به این کارخانه ها داده شده است ،هم به
زاگرس و هم به مازندران و هم به کارون (دیبای شوشتر) اعتبارات
کافی داده شـــده اســـت و امیدواریم نتیجه این امر امسال اگر
حدود 42هزار تن کاغذ تولیدی داشـــتیم ان شاءالله در پایان
سال ،1402به رکورد دو برابری این دست یابیم.
بارها درمورد خودکفایی کاغذ صحبت شده است ،چه زمانی
مقابله با این مساله چه تدبیری شده است؟
را به قیمت کاغذ خارجی برســـاند .همین امروز که با هم صحبت
می کنیم ،کاغذ مازندران 900تومان معامله شـــد که این همان
مافیای کاغذ است .یعنی 200-300هزار تومان اختالف است
و این بحث ازاد است ،نه قیمت دولتی! اینجا باید رسانه یعنی شما
و همکاران و رفقای رسانه ای دلسوز مطالبه کنند ،مازندران دولتی
است،کاغذرابهناشرمابه ازایکتاببدهد،دربازارعرضهنشود.به
اتحادیهنشریفشاربیاوریدکهمثالمجمعناشرانانقالباسالمی
چند ناشر چقدر کتاب با کاغذ ایرانی چاپ کردند؟ انجمن ناشران
کودک چند ناشر ،چند کتاب با کاغذ ایرانی چاپ کرده است؟
این را مطالبه کنید .این مطالبه تبدیل به گفتمان غالب می شود
و احســـاس می شود این معروفی است که باید انجام شود و اگر
برخالف این عمل کنند منکر است .این حرف مهمی است .نشر
شهید کاظمی که این کار را کردند .برخی می گفتند نمی شود و
کارخانهدیگرکارخانه ایدرخوزستاناستکهتقریبامعادلهمه
به خودکفایی کامل خواهیم رسید؟
بگوید و شروع شود که براورد این است تا دو سال بعد کارخانه به
دوستان معاونت فرهنگی ارشاد کمتر از این است و می گویند50
به من گفت قران زدم و نفیس هم زدم و خوب هم درامده و کم و
قریب به 250هزار تن نیاز است ،نه برای نشریات بلکه برای کل
که می خواهد صنعت تولید ما را نابود کند چون من به عنوان ناشر
اینهابهلحاظظرفیتیاستکهمی تواندتولیدکندکهاگربسم الله
تولیدمی رسد.االنهمهخصوصااقایمخبروقتمی گذارند،اگر
این اتفاق بیفتد از مرز خودکفایی به مرز صادرکنندگی می رسیم،
یعنی وارد مرز صادرکننده کاغذ می شویم .همه این مواردی که
بیان کردم مهم ترین مساله و چیزی که باید بدان توجه شود این
اســـت که مدیریت این عرصه اجازه ندهد که فرایند گران سازی
که در موضوعات دیگر به مردم فشـــار می اورد در حوزه کاغذ به
ناشران و مصرف کننده فشار بیاورد.
چارسو
صریح بگویید ممنوع الکار هستم یا نه!
برای خودکفایی در نشر براورد ما نزدیک به 70هزار تن است ،عدد
هزار تن .این میزان برای نیاز حوزه نشر است .برای کاغذ داخلی
اســـت که انواع و اقسام کاغذ از جمله کاغذ بسته بندی ،زرورق،
رول فالن ،کاغذ صنعتی ،کاغذ A4و ...نیز است .براوردها این
است که حدود 250هزار تن نیاز است .راه واردات را دولت دارد
و این راه بســـته نشده است .کارخانه پارس ادعا می کرد امده ام
تا تولید کاغذ را رونق دهم ،ایشـــان یک برند تحت عنوان کاغذ
صبـح روز گذشـته محمدمهـدی اسـماعیلی ،وزیـر ارشـاد در گفت وگویـی ویدئویـی بـا
گفت وگو رضا صادقی در صفحه اینسـتاگرامش خطاب به او نوشـت« :اقای وزیر محترم
امـکان تولیـد کارهـای ارزشـمند فاخـر نداریم بـه دلیل اینکه منابع مالی ما برای سـاخت
پاسـخگوی فرهنگ عرض سلام؛ مصاحبه ای از شـما رو دیدم که تلویحا و صرفا شـفاها
از هنرمنـدان و خواننـدگان بـرای بـار چنـدم حمایت کردید و بـاز فرمودید ممنو ع الکاری
و ...فرافکنـی برخـی رسانه هاسـت و چیـزی باشـه همـان موقـع رسـما اعلام می شـود.
بنـده بـه شـخصه رسـانه ها رو همـواره حامـی و همـراه و صـدای مـردم و هنرمنـدان دیدم
امـا اگـر حرف شـان صحیـح نیسـت کـه هسـت از شـما خواهـش می کنـم بـدون هیـچ
رودربایسـتی بـه بنـده در رسـانه ها پاسـخ بدیـد کـه اگـر بنـده ممنو ع الـکار نیسـتم پـس
چرا جلوی فروش بلیت شـهر سـمنان گرفته شـده و هیچ کس پاسـخگو نیسـت؟! چرا از
20اردیبهشـت تمـام فعالیت هـای مـن رو متوقـف کـردن و جوابی هم از کسـی نگرفتم؟
عدالت در برنامه ضیافت هفته کتاب (سال گذشته) ،در هتل الله
کسریندارد.اینقصهمافیایکاغذبخشیمافیایوارداتیاست
بین جنس مشـــابه یک میلیون و 200هزار و 600هزار تومانی
نگاه می کنم ،می بینم مشابه هستند و 600هزار تومانی یعنی
ایرانـــی را انتخاب می کنم پس مافیای کاغذ این کاغذ ایرانی را
گران سازی می کند تا صرفه واردات حفظ شود و بتواند ارز بگیرد
و در بازی ارز بازی کند.
کارهای فاخر نمی سازیم چون بودجه نداریم
پیمـان جبلـی ،رئیـس صداوسـیما در گفت وگـو بـا مهـر دربـاره بودجـه سـریال های الـف
رسـانه ها خبـر ممنو ع الـکاری خواننـدگان پـاپ را تکذیـب کـرد .سـاعاتی پـس از ایـن
برخی کردند و خوب هم درامد .حتی اقای هادی ،مدیر نشر پیام
ویـژه و فاخـر گفـت« :درحـال حاضـر فیلمنامه هـای بسـیار باکیفیـت و فاخـری داریم اما
ایـن اثـار کفایـت نمی کند».
وی افـزود« :بارهـا هـم اعلام کردم که اگر بنا باشـد در سـال ،یک سـریال الـف ویژه تولید
کنیم و به عبارتی هفته ای یک قسـمت سـریال الف ویژه روی انتن داشـته باشـیم ،الزمه
ان ایـن اسـت کـه منابـع الزم بـرای چنیـن تولیداتـی به صـورت جداگانـه بـه صداوسـیما
اختصـاص یابـد .اگرچـه مجلـس در الیحـه بودجـه کمک هایـی لحـاظ کرده اسـت منتها
ان چیـزی کـه مـا نیـاز داریـم بـرای یـک جهـش در عرصـه تولیـد مجموعه های نمایشـی،
بودجـه ای بیشـتر از ایـن کمک هـا را می طلبـد».
جبلـی ادامـه داد« :در قانـون بودجـه فقط برای دو سـریال «موسـی» و «سـلمان فارسـی»
بنـده بـا دفتـر موسـیقی تمـاس گرفتـم و جـواب درسـتی در تاییـد یـا رد نـدادن و گفتـن
بودجه در نظر گرفته شـده اسـت .اما از انجایی که هنوز قطعی نشـده اسـت اطالع دقیق
جوابـی نگرفتـم ...و امـروز مواجـه شـدم بـا بیـان اینکـه کل مطلـب شـایعه اسـت و و و… .لطفـا خیلـی واضـح و رسـمی بفرمایید در رسـانه ها که بنـده درحال حاضر
ناقـص قـرار بگیرنـد .مـا ایـن دو پـروژه اسـتراتژیک را بـا رعایـت تمـام اصـول پیـش می بریـم ،به ویـژه سـلمان فارسـی کـه در میانـه کار اسـت و سـعی داریم بـا روندی
پیگیـر میشـن و بـه همیـن دلیـل مـن دو هفته سـکوت کردم که موضوع بررسـی بشـه که
ممنو ع الـکار و ممنو ع الخـروج هسـتم یـا خیـر؟ تـا تکلیـف بنـده و رسـانه های بـه قـول شـما فرافکن مشـخص شـود»...
از رقـم ان نـدارم امـا همیـن دو سـریال الـف ویـژه هـم ممکـن اسـت در معـرض تخصیـص
تولیـد ان پیـش بـرود کـه بـرای کارگـردان و تهیه کننـده اطمینان بخـش باشـد و دچار وقفه نشـود».
ادامه در صفحه۱۳ صفحه 12
فرهنگ
13
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۱۲
میزان تولید کاغذ چاپ و تحریر کارخانه کاغذ مازندران 85 :هزار تن
این کارخانه در ســـال 1376/5/7افتتاح شد .شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران بزرگ ترین
تولید کننده کاغذ در ایران با ظرفیت مجموعا 175هزار تن اســـت .به عبارتی توان اســـمی این
کارخانه شـــامل 90هزار تن برای مجموع کاغذهای روزنامه و چاپ و تحریر اســـت .قرار اســـت
این کارخانه تا پایان امســـال ،فقط در حوزه تولیـــد کاغذ چاپ و تحریر ،ظرفیتش را به 85هزار
تن برســـاند .این کارخانه در حال حاضر 85هزار تن کاغذ فلوتینگ (الیه میانی کارتن ســـازی)
تولید می کند.
میزان تولید کاغذ چاپ و تحریر کارخانه کاغذ پارس 20 :تا 25هزار تن
گروه صنایع کاغذ پارس در سال 1346در شمال خوزستان تاسیس شد و در سال 1349به بهره برداری
رسید .این کارخانه پس از راه اندازی تا مدت ها تنها تامین کننده کاغذ چاپ و تحریر داخل کشور بود.
در سال های اخیر این کارخانه میزان تولید کاغذ تحریر را کاهش داده بود و در مقاطعی به صفر رسید.
براســـاس طرح ها و برنامه های تعیین شده برای خودکفایی در امر کاغذ ،قرار است این کارخانه میزان
تولید کاغذ چاپ و تحریر را تا 25هزارتن در سال برساند .گروه صنایع کاغذ پارس تنها تولیدکننده خمیر
ویرجین شیمیایی در خاورمیانه است و امکان تولید کاغذ چاپ و تحریر شیمیایی را دارد .این کارخانه
همچنین تولیدکننده کاغذ بهداشتی برای لیوان یک بار مصرف و چندین محصول دیگر است و به ادعای
مدیران گروه صنایع کاغذ پارس ،تا به امروز توانسته محصوالتش را به بیش از 15کشور دنیا صادر کند.
میزان تولید کاغذ چاپ و تحریر کارخانه کارون (شوشتر) 15 :تا 20هزار تن
صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشـــتر ادامه مسیر تکمیل کارخانه بزرگ کاغذسازی است که پیش تر
کاغذ کارون نام داشـــت .در اوایل دهه هفتاد این واحد صنعتی با هدف اســـتفاده از باگاس حاصل
کارخانهکاغذزاگرس
از کشـــت نزدیک به 25هزار هکتار نیشـــکر احداث شـــد .این کارخانه قرار بود به یکی از واحدهای
ســـرمایه گذاری بزرگ در کشاورزی و صنعت در بخش شـــمالی دشت خوزستان تبدیل شود .کاغذ
کارخانهکاغذزاگرسدراستانفارساست.ادعامیشودکهاینواحد
کارون به دالیل مشکالت پس از جنگ تحمیلی در بازسازی شهرهای خوزستان ،به بهره برداری نرسید
صنعتی با برخورداری از دستگاه ها و تجهیزات مدرن ،ظرفیت تولید
تا اینکه در اغاز دهه 90در چند مرحله به بخش خصوصی واگذار شد و امروز با عنوان «صنایع خمیر
ساالنه ۱۲۵هزار تن را از محل کاغذ های بازیافتی دارد .این کارخانه
و کاغذ دیبای شوشـــتر» شناخته می شود .درنهایت صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر اولین کاغذ
به دلیل نبود تسهیالت تا سال ها معطل مانده بود .طی بازدیدی که
خود را در مردادماه سال 1400به تولید رساند .صنایع خمیر و کاغذ دیبای شوشتر با گسترش خط
ابراهیم رئیسی ،رئیس جمهور در مهرماه 1400از این کارخانه داشته
تولید ،جزء معدود تولیدکنندگان کاغذ 100درصد ویرجین جهت تولید لیوان یک بارمصرف و کاغذ
است ،تاکید کرد« :استاندار کار تکمیل این واحد تولیدی را با جدیت
چاپ و تحریر و کاغذ کرافت کامال بهداشـــتی در خاورمیانه اســـت و بنا به انچه در سایت این کارخانه
پیگیریکندتاچنانچهمالککارخانهوعدهدادهاست،هر چهسریع تر
این کارخانه برای یک سال بین 15تا 20هزارتن خواهد بود.
گامی برای تامین کاغذ مصرفی در کشور برداشته شود».
امده است ظرفیت اسمی این کارخانه روزانه 150تن کاغذ است .با این حال میزان تولید کاغذ تحریر
یادداشت
با راه اندازی این کارخانه ۶۰۰نفر مشغول کار شوند و با رونق تولید،
داستانسینماوتلخوشیرینخرمشهر
شهریکههنوزنیافته ایم
ایران مقابل اســـترالیا و رفتن تیم ملی فوتبال به جام جهانی فرانسه .غرض این
هومن جعفری
خبرنگار
1
بود که بگویم خرمشهر ،شهری چسبیده به شادی ها و غم های ماست .شهری
نیســـت که بخواهیم به راحتی از کنارش بگذریم چون روز ازادسازی ان ،پایان
یک انتظار طوالنی بود و مثل برگشتن یک اسیر به خانه اش برای ما لذت بخش
بود .اما حیف که همین لحظات شـــادی را هم در سینمای ایران نداریم و هنوز
برای نوشتن از خرمشهر نه نیاز به تقویم است و نه نیاز به دلیل .اسمش
قاب سینما نتوانسته ان لحظه فتح خرمشهر را درست تصویر کند .باید بگردیم
چه نباشـــی .چه خرمشهر را زندگی کرده باشی چه نه .فرقی ندارد .باید برایش
روز مقاومت مردم خرمشهر و در روزهای اسارت این شهر و حتی لحظه فتح عظیم
که می اید ،باید بنشینی پشت کیبورد و زار بزنی .چه اهل این شهر باشی
بنویسی .این قانون است.
و کالژی از مجموعه تصاویر فیلم و سریال کنار هم بچینیم تا بفهمیم که در 34
ان چه اتفاقی افتاد .تازه از میان این کالژها هم باید کلیشه های شعارهایش را
برای نوشتن از خرمشهر ،برای سرودن از خرمشهر ،برای ترانه گفتن و موسیقی
پاک کنیم تا گرفتار قصه های دروغین و شعاری نشویم .ما دل مان یک خرمشهر
انگار فقط یک بهانه برای این شهر پیدا کرده .دفاع مقدس! انگار خرمشهر بعد
اینکه چرا ســـینما و تلویزیون ایران ،چشم خود را روی بزرگ ترین معدن
نواختن و تابلو کشـــیدن از خرمشهر انگار بهانه الزم نیست .سینمای ایران اما
از بازپس گرفتن ،سینما ندارد! انگار خرمشهر بعد از پایان جنگ سینما ندارد!
انگار خرمشهر امروز ،خرمشهر دو دهه گذشته ،سینما ندارد! چه سری است که
خرمشهر برای ما تبدیل شده به شهر فیلم و سریال هایی که عمدتا راوی دوران
قبل از اشغال شدن کامل شهر هستند .از بعد از اشغال شهر تا بعد از ازادسازی
و دوران بعدش ،خبری نیست.
2
ناب می خواهد و هنوز ان را نیافتیم.
3
سوژه های ملی و میهنی بسته و از اشغال این شهر و از داستان مردمانش
بعد از رهایی ،تصویری نساخته ،سوال خوبی است که صد البته جوابی ندارد.
خرمشهر امروز کجای سینمای ایران است؟ چند فیلم درمورد قهرمانانش ساخته
شده؟فقطقیاسکنیدباسینمایملیکشورهایدیگر.روس هادرموردشهرهای
بزرگ خودشان و نبرد استالینگراد چقدر فیلم ساخته اند؟ در مورد پاریس چقدر
ما ایرانی ها دو شـــادی عمومی داریم کـــه در حافظه جمعی مان باقی
فیلم ســـاخته شده؟ در مورد مســـکوی زمان ناپلئون چقدر فیلم ساخته شده؟
دارد ،حماســـه و غرور و این حس که انگار همه ایران برای ســـرور به خیابان ها
ســـینمای ایران اندک است .سهم شهر اشغال شده خرمشهر در سینمای ایران
مانده و ایماژها و صداهایی را در ذهن مان شـــکل می دهد .موســـیقی
ریختند ،رقص و شـــادی کردند و گل و شـــیرینی پخش کردند .یکی از انها روز
ســـوم خرداد و ازادسازی شهری به نام خرمشـــهر بود و دیگری لحظه پیروزی
درمورد تروا چقدر فیلم ساخته شده؟ قیاس کنید با خرمشهر .سهم خرمشهر در
از اولی نازل تر و ســـهم خرمشـــهر بعد از جنگ ،از همه چیز کمتر و کمتر! انگار
وظیفه همه فقط این است که بگویند خرمشهر دلیرانه مقاومت کرد و مظلومانه
نمایش خانگی به جای تلویزیون کار کودک بسازد
از دست رفت و شجاعانه برگردانده شد! بعدش چه؟ خرمشهر االن کجاست؟
4
این شهرها ،این روزها چگونه اند و چه حالی دارند؟ چرا هیچ فیلم عاشقانه ای با
سینمای ایران سینمای مرکزگراست .سالی اگر 100فیلم سینمایی در
محوریت انجا ســـاخته نمی شود؟ چرا به ان شهر برنمی گردیم؟ چرا سهم انها از
تای دیگر هم عمدتا موضوعاتش مثل مهاجرت است .اصفهان و اهواز و تبریز و
ماجرا فقط خرمشهر نیست ها! شهرهای دیگر را هم فراموش کرده ایم.
ایران ساخته شود ،به احتمال فراوان ،صدی نودش در تهران است! 10
سینمای ایران چیزی تقریبا نزدیک به صفر است؟
رشت و خیلی از شهرهای دیگر در سینمای ایران کم اثرند .خرمشهر هم که کال
5
شهریکهیکیاززیباترینشهرهایجنوبایرانبودرابعثی هانابودکردند.بحثی
چرا خب؟ اتفاقا در این بازار اشفته فروش ،شاید ماجرای تولیدات سینمایی در
فراموش شده .چرا؟ به کدامین گناه؟ چرا سهم شهر خون و مقاومت اینقدر کم
اســـت؟ نکند این شـــهر هنوز هم باید مظلوم باشد و کسی از ان چیزی نگوید؟
نیست .ابادانی های شهر کجاست که سینمای ایران نشانش دهد؟ وضع امروز
و حال امروز این شهر چگونه است که لوکیشن هیچ فیلمی نمی شود! مردمان
قصه دارند ،ادم دارند ،میراث دارند ،زندگی دارند ،به انها هم باید پرداخت .تهران
را از سینمای ایران بگیری سهم شهرهای دیگر 10درصد تولیدات هم نیست.
شهرهای مختلف کمکی هم به فروش بیشتر فیلم کند .اینش به کنار! از دیدن
این تهران دودالود روی پرده نقره ای خسته نشدید؟
حذف ده ها نمایش اصلی از پلتفرم دیزنی
الهه رضایی ،مجری باسـابقه کودک و نوجوان ،با اشـاره به ضرورت افزایش تولیدات حوزه
بـه نقـل از دیلی نیـوز ،روز گذشـته کمپانـی دیزنـی بـا اعلام اینکـه بـرای مدیریـت منابع
گسـترش تنـوع و سـلیقه مـردم کـم شـده اسـت ،همان قـدر که ضـرورت در تولیـد محتوای
1.5تـا 1.8میلیـارد دالر را از 2روز اینـده حـذف کنـد.
کـودک و نوجـوان گفـت« :از انجایـی کـه در چند سـال اخیـر ،تولیدات تلویزیون نسـبت به
مخصـوص بـه حـوزه بزرگسـال در شـبکه نمایـش خانگـی احسـاس می شـود ،لـزوم تولیـد
برنامه هـای کـودک در پلتفرم ها بیشـتر از بزرگسـاالن اسـت».
مالـی تصمیـم گرفتـه برخـی از فیلم هـا و سـریال های موجـود در پلتفـرم دیزنـی به ارزش
بنابر اطالعیه رسـمی که در این زمینه منتشـر شـده از روز جمعه 26ماه می پلتفرم های
+Disneyو Huluده هـا فیلـم و سـریال و مسـتندهای خـاص خـود را از نسـخه اصلـی
وی افـزود« :در شـرایط فعلـی متاسـفانه تلویزیـون بنـا بـه هـر دلیلی در این حـوزه کم کاری
حـذف کـرده و مجـوز پخـش انالیـن انهـا را برای سـال اینده تمدیـد نمی کند.
شـده؛ بنابرایـن نمایـش خانگـی بایـد بـه تولیـدات حـوزه کـودک بپـردازد .بـا ایـن حجـم از
هزینه هـای کمپانـی دیزنـی تنهـا به موضوع عدم تمدید قرارداد پخش سـریال ها نیسـت
می کند .برنامه های کودک در شـبکه های یک و دو نسـبت به گذشـته کمتر و بی کیفیت تر
دسترسـی کـودکان بـه انـواع محتواهـا بهتـر اسـت بسـتری ایجاد شـود که این گروه سـنی
تماشـاگر محتواهـای متناسـب بـا سـن خـودش باشـد .درواقع بایـد این مسـاله را پذیرفت
کـه فقـدان برنامه هـای اختصاصـی حوزه کودک انها را به سـمت تماشـای محتوایی می برد
که برای سـن و سال شـان مناسـب نیسـت».
رضایـی ادامـه داد« :در فرهنـگ مـا کـودکان بایـد کودکـی کنند و سـالم بزرگ شـوند و وارد
مسـائل بزرگ ترهـا نشـوند تـا سـنی کـه بایـد اطالعـات در اختیارشـان قـرار بگیـرد .از طرفـی هـم گسـترش تنوع در سـلیقه کـودکان ،گاهی باعث می شـود این قشـر
در جسـت وجوی محتواهـای متنو ع تـر ،برخـی از برنامه هـای حـوزه کـودک را از شـبکه های ماهـواره ای تماشـا کننـد».
همه چسبیده اند به تهران و فیلم درون شهری می سازند! بقیه شهرها هم
ایـن درحالـی اسـت کـه در بخـش دیگـری از ایـن اطالعیـه امـده البته سیاسـت مدیریت
و در برخـی مـوارد ان گـروه از سـریال ها کـه به صـورت چنـد قسـمتی و دنباله دار هسـتند
نیـز فصل هـای جدیدشـان خریداری نخواهد شـد.
به این ترتیب کارشناسـان و فعاالن عرصه سـینما تاکید می کنند با اجرای این سیاسـت
کمپانـی دیزنـی احتمـاال تعـداد زیـادی از فیلم ها و سـریال هایی که انهـا از پلتفرم انالین
خـود حـذف می کننـد و سـایر پلتفرم هـا می تواننـد بـرای خریـد مجـوز پخـش انهـا اقدام
کننـد .در ایـن زمینـه مدیرعامـل کمپانـی دیزنـی در گفت وگویـی اعلام کـرده بـود کـه کمپانـی تحـت مدیریـت وی قـرار اسـت از ابتـدای نیمـه دوم سـال جـاری
میلادی نسـبت بـه کاهـش حـدود 1.8میلیـارد دالر هزینه هـای جـاری خود سیاسـت های جدیـدی را اجرا کند. صفحه 13
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
روایت هایی از بیضایی ،کیمیایی و اتش سوزی سینما رکس
و اعالم کنند در اعتصاب سینماداران شریک می شوند .در چنین
احسان زیورعالم
وضعیتی اما دو چهره معادالت را برهم می زند؛ مسعود کیمیایی و
اسماعیلمنفردزاده.
خبرنگار
اخریـــن فیلم پیش از انقالب کیمیایی قرار بود در ششـــم تیرماه
در قسمت پیشین صفحه بایگانی روایتی کوتاه از وضعیت
می کننـــد ،ان هم با فیلم هایی که رنگ و بوی انقالبی دارد .البته
وچند فیلمدر استانه انفجاربزرگ اجتماعی و سیاسی ایران
شکایت بهزاد فراهانی مبنی بر عدم رعایت حقوق مولف از سوی
سینماپیشازانقالباسالمیداشتیم.دربارهمشکالتاکران
گفتیم.بهفیلم هاییازجمله«دایرهمینا»و«گزارش»پرداختیم
که هر کدام تصاویری پیشگویانه از وضعیت اجتماعی ایران
ارائه می دادند یا اینکه حتی فیلمفارســـی ها نیز به تاسی از
رویدادهای سیاســـی ،تغییرات هرچنـــد محافظه کارانه در
روایت هایخودیاحتیشمایلقهرمانخودایجادکردهبودند.
ازپایانکارکالهمخملی هاتاظهورجوان هایعاصیبی اینده،
ولو اینکه چنین تصویرسازی فارغ از وضعیت ایران ،متاثر از
سینمای جهان نیز بود .در این بخش به سراغ روزهای پایانی
دورهپهلویمی رویمتادریابیمدرچندماهاخرپیشازسقوط،
سینماروهای ایرانی چه تجربه هایی را به چشم دیده بودند.
«سفرسنگ»دراکرانباحواشیمتعددیروبه رومی شود،ازجمله
اینجاستکهفیلمکمیازاثارپیشینکیمیاییفاصلهمی گیرد.در
کیمیایی .در تیتراژ فیلم امده فیلم براســـاس داستان «سنگ و
سورنا»یفراهانیساختهشدهاستوفیلمنامهمتعلقبهکیمیایی
اســـت؛ اما فراهانی مدعی می شـــود فیلمنامه نیز از ان اوست.
کیمیایی در نشـــریه «ســـینما »6در گفت وگو با ایرج صابری در
زمستان 56می گوید« :قصه ای را بهزاد فراهانی به من داد که برای
سینما نوشته بود ».و به عبارتی کیمیایی می گوید متن فراهانی
فیلمنامه نبوده است ،بلکه نوشتاری مناسب برای تبدیل شدن به
فیلمبودهکها وپسندیدهوساختهاست».کیمیاییمی گوید«:بهزاد
فراهانی گفت که قصه مال تو و هر وقت خواستی بساز و من گفتم
که به زودی ان را می ســـازم و [فراهانی] رفت به فرانسه ».اما قصه
زمانیحادمی شودکهکیمیاییمی گویدفراهانیقصهرابهقیمت
پس از پایان اکران «گزارش» کیارســـتمی ،حاال هیچ فیلم ایرانی
جالبتوجهنیزدرتوجیهساختن«سفرسنگ»وجوددارد«:کارمن
فیلم هایخارجیشده اند.جلسهدرانجمنسینمادارانباحضور
مدیرکل نظارت و نمایش فیلم وزارت فرهنگ و هنر برگزار می شود،
با حضور 137نفر از 49شهر ایران .همه چیز به درخواست گران
کردن بلیت ســـینما بازمی گشت .دولت جمشید اموزگار مانع از
گران شدن بلیت ها شده بود؛ اما وضعیت تورمی را کف بازار عیان
می کرد .روزنامه ها از گران شدن ها و نایاب شدن ها می نوشتند.
وضعیت مسکن فاجعه بار بوده است .دولت برای مبارزه با گرانی
اقدامبهدستگیریتعدادیازبازاریانکردهواتاقبازرگانیهمسوبا
بازاریانسنتینگاهیمنفیبهدولتاموزگارپیداکردهبود.درچنین
شرایطیسینماداراننیزخودرامجبوربهتبعیتنمی دانستند.در
گزارشیکهازجلسهسینمادارانبانمایندهوزارتفرهنگوهنربرپا
شده است می توان دریافت چگونه نماینده دولت عمال و علنا در
مقابل بازار قرار گرفته است .جمال امید در کتاب «تاریخ سینمای
ایران»جلسهراچنینتوصیفمی کند«:صاحبانسینماهاسخت
بهنمایندهوزارتفرهنگوهنرپرخاشمی کنندوعلتبی سامانی
سینمایایرانومسئولیتورودبی رویهفیلم هایبی ارزشوسخیف
را متوجه [وزارت] فرهنگ و هنر می ســـازند و سراخر پس از شور و
بحث فراوان قطعنامه ای را صادر می کنند».
دنبال وامی از وزارت فرهنگ بوده است .در ان گفت وگو یک جمله
فیلم نساختن نیست ،نمی شود روی صندلی کارگردان نشست،
ویسکی خورد و وقتی نورها و گریم ها حاضر بودند رفت به صحنه
و دستور فیلمبرداری داد و مثال رگبار یا ارامش در حضور دیگران
و گوزن ها را فیلمبرداری کرد .اگر این طور باشد که روحیه فیلمت
دروغ خواهد بود ».گفت وگو نشان می دهد کیمیایی قصدی جز
ســـاختن داستان را نداشته است .فضای فیلم و البته فیلم هایی
که مثال می اورد می تواند نشان دهد کیمیایی قصد ندارد از یک
قافله عقب بماند؛ قافله ای از فیلم هایی که برچسب فیلمفارسی
ندارند .فیلم هم البته حال و هوای متفاوت دارد ،جدال قهرمانانی
ازطبقهکشاورزعلیهمرفهیمفلوج،ایااینکنایه ایبریکوضعیت
نیســـت؟ ایا خونخواهی چند مرد که نبرد خود را احیای اســـام
می داننـــد ،گواه بر یک وضعیت نیســـت؟ اما در ان گفت وگو که
پیش از جنجال های تعطیلی سینماهاست ،کیمیایی یک جمله
جالب درباره اخرین فیلمش می گوید« :اعتقادم بر ان اســـت که
سینما تعطیل نخواهد شد».
فیلماکرانمی شودوبافروشی 27میلیونریالیرکوردفروشسال
خودداری می کنند .در قطعنامه با اعالم عدم پرداخت حق بیمه
سینما بلوار ،هشدار داده می شود در صورت عدم همکاری بیمه ها
ووزارتخانهسینماهایتهراندر11تیر1357تعطیلخواهندشد.
یک نکته مهم اما تامین امنیت ســـالن های سینما از سوی دولت
استکهدرکنارداستانبیمه ها،همهچیزازوضعیتپیشاانقالبی
حکایت دارد؛ داستان سینماسوزی .سوم تیر 1357سخنگوی
وزارت فرهنگ و هنر با روزنامه اطالعات گفت وگو می کند و ضمن
ردطرحگرانشدنبلیتاعالممی کندوزارتمتبوعشهیچنقشی
در تامین امنیت سینماها ندارد .مصاحبه سخنگو باعث می شود
پنجم تیرماه انجمن واردکنندگان فیلم با سینماداران همراه شوند
را ســـرنگون کند .نقدهایی که بر فیلم نوشته می شود کدهایی به
خرداد 57می نویســـد« :قیام کنندگان سفر سنگ ،فردیت های
قیصر ،بلوچ ،خاک و گوزن ها هســـتند که اینک در کنار هم و در
طریقرسیدنبههدفییگانهعلمعصیانعلیهظلموستموانقیاد
و استثمار برافراشته اند .ماهیت شخصی و یگانه هدف ،عظمت و
اقتدارمستحکمیمی سازد.تجسمعینیایناقتداردرسفرسنگ
باعظمتظاهریسنگ(هدف)نمایاندهمی شود».اینواژگاندر
کنار هم ما را به یاد ادبیات چپ گرایی می اندازد که از دهه چهل در
فضای نشریات انتقادی وقت رقم خورده بود؛ اما این بار این واژه ها
در نشریه ای مطرح می شود که خاصیتش کمک به وضعیت بازار
است،مجله ایباتصاویرستارگانسینمادرهیبت هاییچشم نواز
و اروتیک .جای دیگری فیلم را با ســـینمای اروپای شرقی قیاس
می کنند که ابشـــخور ان سینماها هم با رویکردهای انقالبی گره
می خورد .این را در کنار نگرش های سیاسی تهیه کنندگان فیلم
ســـاواک موجب اتش سوزی شده اســـت؛ اما دولت اعالم
باهری ،وزیر دادگستری وقت در گفت وگو با
تاریخ شفاهی هاروارد درباره فضای
حاکمبردولتپیرامونسینما
رکس مفصل توضیح
داده اســـت.
ظاهر مادیش بیشتر حاالت و ابعاد یک جهاد را به خود می گیرد که
به هر حال به دور از واقعیت نیست ».در «سفر سنگ» نه دیگر خبر
از غزل ،روسپی مرموز است و نه خبر از مستی مردان عاصی ،فیلم
ش اکثریت نزدیک می شود.
بیشتر به سنت و ارز
هفتمتیر،57میزگردیتوسطروزنامهاطالعاتباحضورنمایندگان
وزارتفرهنگوسینمادارانبرپامی شودکهدرانگفت وگو،طرفین
به نوعی تفاهم می رسند؛ اما همان روز حزب رستاخیز جلسه ای
برایتعیینبهایبلیت هابرپامی کند.دراینطرحبراساسهمان
کیفیتسالن هاقیمتمیان40تا120ریالتعیینمی شود.بهنظر
می رسیدهمه چیزختمبهخیرشدهاست.کیمیاییکهمی رفتدر
بازشناختنی
ندارند .شـــما در
مقام اعتصاب شکن ظاهر شود ،حاال در صفحات روزنامه اطالعیه
مورد دســـتگاه نظارت
تشـــکر سینماداران از حزب رســـتاخیر را می خواند؛ اما وضعیت
نابسامان تر از اینها بود .با وجود انتشار اطالعیه هایی در روزهای
می دانیدباکیوباچیطرفید،و
هشتمودهمتیردرروزنامهاطالعات،طرحمصوبعملینمی شود.
21تیرانجمناعالممی کند26تیردستبهاعتصابمی زندودیگر
دراینموردنمی دانید.اینیکنیروی
سال ۱۳۵۶به
ِ
فیلم ســـینمایی کالغ محصول
جاریناپیداستکههر لحظهازهر جابخواهد
فیلمیبهجشنواره هایوزارتفرهنگنمی دهد26.تیرباعدم اقدام
نویسندگی بهرام بیضایی
ِ
کارگردانی و
با یاداوری انکه 26سال پیش نیز سینماداران دست به اعتصاب
جایی که در دولت هم حرف و حدیث بسیار است و حتی گرفتن
گاهییکنفوذمحلی،گاهییکمدیرادارهاست.هر کسمی تواند
امـــوزگار عزای عمومی اعالم می کند ،اما فاجعه ســـینما رکس
فیلم سوم بیضایی نسبت به دو کار دیگرش انتزاعی تر و به نحوی
وزارتفرهنگ،همهمنتظراعتصابند.روزنامهاطالعاتدرگزارشی
مشابهی زده اند ،می نویسد« :از فردا 108سینمای تهران تعطیل
می شود».وزیرفرهنگنیزبهخبرنگاراطالعاتمی گوید«:به خاطر
عدم کفایت سینماها در عرضه خدمات و فیلم خوب ،دیگر حاضر
نیست در امر افزایش قیمت بلیت سینماها ،از انها حمایت کند».
فردی در عراق نمی تواند خشم عمومی را ارام کند .با اینکه دولت
هشت روز بعد موجب اســـتعفای اموزگار می شود .سینما حاال
سیاسی تر از هر زمان دیگر است .وضعیت با امدن شریف امامی
اعتصاب یک روزه با یک گفت وگوی رادیویی شکســـته می شود و
بدتر هم می شـــود 17.شهریور به یک فاجعه دیگر بدل می شود
در روزنامه اطالعات با حضور هاشم خردمند ،ابراهیم صالح و رضا
قرار می گیرند .دامنه اعتصابات گسترده می شود و سینماها نیز
و دهم مرداد منتشرشـــده در ایران ان سال ها ،ساالنه 86میلیون
عوامل فیلم اکران می شود .جمال امید در کتابش اعالم می کند
حاالیکمهلت 15روزهتعیینمی شود.اینموضوعبهیکمیزگرد
کاشفی،مدیرکلنظارتونمایشختممی شود.طبقگزارشنهم
نفر به ســـینما می روند که 48میلیون متعلق به تهران است87 .
درصد تماشاگران مرد و 22درصد زن هستند 76 .درصد بین 15
که گنده الت محله در جنگ بر ســـر روســـپی جوان نباشد ؛ بلکه
بلیت هاطبقاعالمتورم 20درصدیدولت،گرانشود.رقمبلیت ها
با وجود دستورات دولتی ،بیمه ها از پرداخت حق بیمه سینماها
کـــه بر مبنای یک هدف مادی و اقتصادی قوام می گیرد ،در ورای
درصدفیلم هایسیاسیقراردارند».یکیازمسائلمطروحهبسیار
مخاطب دهد .مخاطبی که دلش قهرمانی کنش مند می خواهد
بیرون انتقال می دهند .برای مثال منتقد ســـتاره سینما در 31
تعیینمی شود.موضوعدیگرمسالهبیمه نامه هایسینماستکه
نقدیدربارهحرکتقهرمانانفیلمنوشتهمی شود«:قیامافرادگروه
57را می شـــکند؛ فروشی که باز می تواند تصویری از جو عمومی
این قطعنامه در روز نخست تیر 1357در روزنامه اطالعات منتشر
در چهار دســـته ممتاز ،درجه یک و دو و سه بین 100تا 50ریال
قبال مخالفت مردم ،این قران و مذهب است که راه را می گشاید،
تا 30سال دارند و «بین فیلم های سانسوری 80،درصد فیلم های
مرد میدانی می خواهد که نظام سیاسی و اقتصادی اقتدارگرایی
می شود.طبقبندهایمنتشر شدهانجمنتصمیممی گیردبهای
رویکرد مذهبی به خود می گیرد که شـــاید این یکی به ریشه های
اکران شود و حاال دو چهره بعدها انقالبی ،به اعتصاب بی اعتنایی
عصـــر 30خرداد ،1357مجمع عمومی ســـینماداران با صفت
در گیشه نیست و گروه های سنتی پخش فیلمفارسی هم درگیر
سیاسی ای به روزگار خود می نگریسته است .البته «سفر سنگ»
می کند افراطیـــون این فاجعه را رقم زده اند .محمد
گروه هایچپ گراگرهخوردهاستوحتیبهزادفراهانیباچهنگرش
کیمیایی بازگردد ،در سکانسی که سنگ وارد روستا می شود و در
20هزار تومان به فرد دیگری می فروشد؛ درحالی که کیمیایی به
«فوق العاده» برگزار می شـــود .همه چیز از زمانی اغاز شده بود که
یا شچگونهبا
بگذارید،جایی کهمی دانیممنفردزادهابشخورفکر
شـــرایط رخ داده کشور را بحرانی می کند .مردم بر این باورند که
و با مذهبی تر شدن شعارها ،سینماها نیز بیشتر هدف انقالبیون
چیزی برای ارائه ندارند .سوم ابان است که «قول مرد» بدون ذکر
کارگردان فیلم «حسین قاسمی وند» بوده است که تنها یک هفته
روی پرده می ماند تا اخرین فیلم قاســـمی وند لقب بگیرد .دهم
ابان اما «کالغ» بیضایی اکران می شود .برای فیلم چند شعار هم
بداموز و سکسی 10،درصد با موضوع تجاوز و خشونت و فقط12
در نظر می گیرند ،چون «سینمای ایران با نمایش فیلم کالغ دوباره
باامروزماهمخوانیدارد،اینکهسینمایکفعالیتفرهنگیاست
مثبتی بر فیلم نوشته شده بود؛ البته از سوی ناقدان فرم دوست
یا ســـرگرمی و طبق این میزگرد وزارت فرهنگ معتقد بر سرگرمی
بودن ان و لذا مشمول شدن سینماها در عوارض و مالیات است.
به پا می خیزد ».فیلم در جشنواره تهران پخش شده بود و نقدهای
که سینمای بیضایی را محصولی چشم نواز از منظر فیلمبرداری،
طراحی و بازی بازیگران می پندارند .رامین موالیی ،منتقد نشریه
در میانه تابســـتان فیلم «خان نایب» غالمرضا ســـرکوب اکران
روزانه جشـــنواره فیلم تهران یک ســـال پیش نوشته بود« :انچه
اعتصاب سینماداران روبه رو می شود .سینماها در مرداد تعطیل
به طور کلی متمایز می کند این است که بهرام بیضایی به مسائل
می شـــود ،ان هـــم پس از کش وقوس های زیـــاد .اما فیلمش با
می شوند؛ اما برخی با وعده هایی از سوی وزارت فرهنگ اعتصاب
را می شکنند .پانزده مرداد ،اعتصاب پس از 9روز به صورت کامل
شکسته می شود ،با این وجود قصه تغییرات اساسی دارد .این بار
مردمدرخیابان هاحضورپررنگیدارندواعتراضاتسیاسیدر حال
اوج گیری است و سینماها دقیقا در مرکز راهپیمایی های مردمی
است 29.مرداد 1357روزنامهاطالعاتدرگزارشیاعالممی کند
طی روزهای اعتراضات مردمی 13سینما اتش گرفته اند و ویترین
چند سینما هم شکست ه است .اوج ماجرا 28مرداد رقم می خورد:
اتش سوزی سینما رکس ابادان ان هم در حین اکران «گوزن ها»ی
کیمیایی .فاجعه ســـینما رکس موجب مرگ 370نفر می شود.
کالغ را از دیگر اثار روشنفکران و روشنفکرنماهای سینمای ایران
جهان ســـومی نپرداخته است و برای اولین بار در سینمای ایران
ادم هایی را می بینیم که دردی عمیق تر از درد شـــکم و زیرشکم و
سر استین پاره دارند».
سر در می اورد .این یک ستم است که هر لحظه به
شکلیظاهرمی شود.گاهییکتهدیداقتصادیاست،
جلوی کار شما را بگیرد».
درگیر رئالیســـم جادویی شده است ،شاید برای گریز از سانسور
و شـــاید برای انتقال مفاهیمی که گفتنش به صورت مســـتقیم
یدرمیانهکهبیضایی
هزینه سازباشد.بهسخنرانیبازگردیم،جای
می گوید« :امروزه تئا تر بودن تئا تر و سینما بودن سینما دیگر برای
کســـی قابل فهم نیست و اینها به ضرب موضو ع های به نظر من
فرعی توجیه می شوند .کسی خاصیتی در فرهنگ نمی بیند جز
اینکه حامل پیامی باشد .چه خاصیتی در تئا تر و سینما جز اینکه
حامل پیغام اجتماعی و سیاسی باشد؟ و البته پیغام اجتماعی و
سیاســـی چیزی است که در ان بسیار می شود تقلب کرد ».پس
بیضاییدرگیرسیاستاستوگوییشرایطخوددرجهانسانسور
شده را در پیکره زنی جوان بازتولید کرده است .فضای رسانه ها نیز
به نفع بیضایی است؛ اما دنیای بیرون چنین نیست .او همچون
قهرمان فیلمش از همه ســـو باید با مانع برخورد .سه روز از اکران
نگذشته دولت شریف امامی اقدام به تعطیلی سینماها می کند،
روز ســـیزدهم ابان 57که سومین ضربه کاری بر پیکره حکومت
پهلوینواختهمی شود.حملهبهدانشجویانودانش اموزانخشم
عمومی را افزایش داد تا ایران دیگر ارام نگیرد .توقیف کالغ ،برابر
با سقوط شریف امامی و امدن ازهاری و دولت نظامی است .این
اخرین لحظات سینماداری در عصر پهلوی بود .سینماداران از
ترس خشم و اتش با اجر و گل ،در سینما را گل گرفتند .در فاصله
اذر تا بهمن اندک سالنی باز است که احتماال متعلق به شهرهای
روایت بیضایی از یک زن جوان که از هر سو مورد تعرض و فشار و
کوچک اســـت .فروش فیلم ها در سه ماه منجر به سقوط کمتر
بهسخنرانیبیضاییدر«شب هایگوته»بیندازیمشایدبتوانبهتر
دوباره فعال می کند .طبق امار فروشی که شهرداری تهران ارائه
سوءاستفادهاست،شایددرنگاهاولسیاسینیاید،امااگرنگاهی
وضعیت را ادراک کنیم .جایی او درباره سانسور می گوید« :شما از
یکدستگاهنظارتمستقیمصحبتمی کنید.منراجع بهانحرفی
ندارم .من از گروه های نامرئی نظارت صحبت می کنم که همه جا
هستندوبسیارخطرناک ترند.بهایندلیلکهچهرهمشخصقابل
از 2میلیون ریال اســـت و تنها پیروزی انقالب است که سینما را
داده است ،اگر در بهمن ماه 20سالن مشغول بودند این رقم در
اسفند 57به 57سینما می رسد .عددی کنایی از یک وضعیت
تاریخی ،وضعیتی که سینما به محور مهمی در سیاست ،اقتصاد
و فرهنگ و جامعه ایفا می کند. صفحه 14
اندیشه
15
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
به مناسبت چهلمین روز درگذشت عماد افروغ
دکتر افروغ تنها یک منتقد نبود
از افروغ درس نقد
عدل و مرگ اموختیم
در اوایل دهه 80از طریق اثار دکتر افروغ با ایشان اشنا
حمید دهقانیان
مجتبی نامخواه
مدیر اندیشکده مطالعات اجتماعی و سبک زندگی
پژوهشگر و نویسنده
به نظرم می توان ویژگی های مشـــترکی میان استاد
مطهـــری و دکتـــر افروغ یافـــت ،نکتـــه اصلی روح
شدیم؛ اولین مشق های توجه به جامعه و عدالت و نقد
با کتاب چالش های کنونی ایران شروع شد .تقریبا 10
سالی از طریق اثارشان از اندیشه های ایشان استفاده
می کردیم ،ایشان برای ما یک نویسنده و منتقد برجسته بود .بعدا حدود 10سالی از ابتدای
ازاداندیشانه ،انتقادی ،عقالنیت گرا ،به شدت خالق
دهه نود توفیق داشـــتیم در مقاطع مختلف از درس های ایشان استفاده می کردیم .در دوره
و نواور در حوزه اندیشـــه است .اندیشه ورز بودن یک
م مقوله نق د بسیار پررنگ بود؛ ایده نقد درون گفتمان،
اول که از اثار ایشان استفاده می کردی
اســـتاد ،موهبت و ظرفیت خاصی اســـت که قاعدتا
ایده نقد وضع موجود براساس بنیان های انقالب که امروز ایده جاافتاده ای است در ان دوره
ویژگی ها ذیل منظومه ای به نـــام عدالت قرار دارند.
بود .ایشان با ایده نقد درون گفتمانی ،نقد عملکرد و کارکرد جمهوری اسالمی با بنیادهای
بســـیاری از اســـاتید از ان محروم هستند .همه این
اساسا نیاز ،ابتکار و خالقیت بود؛ چراکه همه انقالب به کارکرد کارگزاران نظام تقلیل پیدا کرده
انچه که در نگاه استاد مطهری و دکتر افروغ بنیادین
انقالب اســـامی توانستند یک گام مهم را بردارند ،برای خلق و افرینش یک نیروی انقالبی
بوده ،روح ازاداندیشـــانه و پرســـش گرانه و انتقادی و
که تاثیر بسیار قابل توجهی گذاشت و تقریبا یکی دو دهه فضای فکری ما را متاثر کرد .این
عقالنیت گرا ذیل رویکرد عدالت محور ویژگی خاصی
در دوره ای بود که ایشان به یک معنا یک فعال سیاسی و یک نویسنده و یک منتقد بودند.
دکتر افروغ به مســـاله هویت علم و همچنین به نهاد
در مقاطعی قطع شـــده بود اما در مقاطعی کنشگری اجتماعی و حضور در حوزه عمومی را
علم (علوم انسانی و اجتماعی) داشتند این است که
علمی و سیاسی در همین راستا بود ،در محافل خارج از کشور(مثال در سفر به واتیکان) خود
به خودش می گیرد.
در دوره دوم ،ایشان بسیار دلبسته کار بنیادی در باب عدالت بودند ،البته کنشگری هایشان
دانشگاهوعالمتوجهداشتند،نقدیکهایشانبههویت
داشـــتند .برای اقای افروغ ،حوزه عمومی اصالت داشت و حتی جدا شدن شان از نهادهای
علم مدرن التفات مناسبی نسبت به هستی شناسی
را به عنوان روشنفکر حوزه عمومی مطرح می کرد ،نه یک استاد دانشگاه .می گفت« :من یک
و غایت شناســـی انسان اخالقی ندارد ،ایشان معتقد
بود مخصوصا در فضـــای اکادمیک ایران علم گرایی
و غلبه پوزیتیویســـم سطحی و به شدت افراطی ،نگاه
فعال اجتماعی ام .در دهه 90ایشـــان در عین حال که یک روشنفکر مدنی بودند تمرکزی
جمهوری اســـامی و انقالب اسالمی پرداخته است،
پیرامـــون بحث کنش نخبگی هم ایشـــان بحث های
متوجه استفاده از توان اندیشه ورزی و علمی ایشان در
خصوصا نخبه فکری انقدر وابســـته به ساختار نیست
تک ســـاحتی به موضوعات خودش مخصوصا انسان
حتی اگر به عناوین اثار ایشان مراجعه کنند می توانند
بسط دهنده عقالنیت ابزاری است .چیزی که ریچارد
درگیری با مســـائل اساسی و بنیادی جامعه خودش
و جامعـــه دارد و جمع این دو فضا در حوزه هویت علم
رورتی در پراگماتیسم به صراحت و شفاف بیان می کند
و می گوید وقتی توســـط رویکرد داروینیستی غایت از
انساناخالقیگرفتهشد،عمالفضاوبسطبرایتوسعه
فلسفه پراگماتیســـتی و تجلی انکه همان عقالنیت
ابزاری (عقالنیت معطوف به هدف) است شکل گرفته
است .دکتر افروغ به شدت هشدار می داد که مبادا به
این هویت ،رنگ و لعاب دینی و معنوی و مذهبی بزنید
که این کار به گونه ای خودفریبی و نوعی فرمالیستی
بسیار جالبی داشت و معتقد بود درست است که نخبه
افروغ معتقد بود علم بومی باید پا در ســـنت ،فرهنگ
باشد) درست است که اینها از ازادی عامل برخوردارند
ازاداندیشـــی در حوزه معرفت می داند .می گوید این
بود که می خواست در دل این دیالکتیک ،علم اجتماعی مدنی تر و مردمی تر بیرون بیاید.
که در غرب صورت گرفته بود در پرسشی درباره امکان
در این رابطه دارد .اگر ما به دنبال پرورش ذوق نخبگی
محتوایی و خالق و ازاداندیشانه به حوزه معرفت صورت
پیام رسان ها با نگارش پیام با هم در ارتباط بودیم .درس اخری که از ایشان گرفتم؛ مقام دکتر
نهاد الزم در جامعه می خواهیم پرورش دهیم ساختارها
فرهنگی انقالب اسالمی می شود ،یعنی اگر ما دنبال
که بنیادهای فلسفی عدالت را می کاود ،متفاوت شد و ایشان واقعا برای من یک معلم شد .در
و تاریخ داشـــته باشد و همچنین با اشاره به تحوالتی
(اصوال لفظ نخبه یعنی کسی که فراتر از وضع موجود
و می توانند کنشگری کنند ،ولی ساختار هم وظایفی
قطعا پاسخ خیلی خام نسبت به این موضوع دریافت
باید بتوانند بستر فرهیختگی و نخبگی را فراهم کنند
باید مسئولیت اجتماعی داشته باشند .حقیقت برای
در بیرون از مرزها و مثال دانشـــگاه بین المللی مطرح
چرا در یک سال اخر خصوصا در این چند ماه اخر این حالت به من دست داد ،در این مدت
کاری به پیش ببرد و اگر قرار است نخبگان و فیلسوفان
1401گاهی هفتگی و حتی روزانه دکتر افروغ را مالقات می کردم ،می دیدم در فاصله این
می کردیـــد ،اما امروزه با توجه به تحوالتی که در غرب
تـــا بتوانند کنش نخبگی را تســـهیل کنند .نخبگان
پوزیتیویست واقعی هم نداریم و عمال می توان گفت
ایشـــان به شدت معتقد به مسئولیت اجتماعی ،عالم
صورت بگیرد .بر این اساس نکته بسیار جالبی پیرامون
و نخبگان بایـــد از موقعیتی که افـــراد را در پیگیری
می گیـــرد ،چون اینجا شـــرط الزم را ازادی در فضای
و رشـــد خاص مکاتـــب فرهنگی و علـــوم فرهنگی و
انها باید کاالی متعالی باشـــد و مصلحت گرا نشوند و
جامعه شناسی دینی صحبت کرد.
فضای اکادمی را اماده کند تا بتواند رشـــد نخبگانی
و اندیشمند و روشـــنفکر بود و می گفت روشنفکرها
دغدغه و تالش داشـــت تا مکتب رئالیسم انتقادی را
منافع شـــخصی یا مصلحت شخصی هستند و به انها
معرفت شناســـی و هستی شناسی با مبانی اسالمی و
اجتماعی خرج کنند ،یعنی ایشـــان معتقد بود باید
ترویج کند ،چون معتقد بود نزدیک ترین مبانی از حیث
ن خاطر سعی کرد این
فلســـفه اسالمی دارد و ب ه همی
روش را بســـط و گسترش دهد .اورده دکتر افروغ این
گیردوبه تبعانمی گویداینوضعیتمانعطرحتهاجم
صدور انقالب و درپی تحقق این امر بودیم که به شکل
گفتند اگر چند دهه قبل این سوال را مطرح می کردید
(منظورم از پوزیتیویســـت ســـطحی ،بحث مفصلی
یک شبه پوزیتیویست داریم).
نگاه کمیت گرا و فرم گرا افتی اســـت که نگذاشته نگاه
گره خوردند ،خروج دهند و خودشـــان را برای مسائل
از ان موقعیت خارج شـــوند و متفکر و اندیشـــمند و
از طرف دیگر ســـاختارها (حکمرانی علم) باید بتواند
بســـط و توســـعه نظری که اگاهی در دانشگاه شکل
فرهنگی بسط و توسعه پیدا کنیم ،هم در جامعه و هم
شـــویم ،این نوع نگاه کمیت گـــرا و فرم زده نمی تواند
نقش افرینی کنند این اتفاق برایشان نمی افتد.
هستند و به صورت دیالکتیکی کار می کنند و هم افزا
که غالبا در نهاد اکادمی هستند ،بیشتر روی مباحث
فرم شـــکنی و ازاداندیشـــی را ســـه مالک در حوزه
مرگ می نشست و بر می خاست .نام این دوره را انس با مرگ گذاشتم ،اقای دکتر افروغ انس
یک گونه از روشنفکران ما روشنفکران رسمی هستند
علمی روشنگری می کنند و کنش شان از جنس علمی
را می بینیم ،پس رویکرد دکتر افروغ نســـبت به عالم،
توسعهروشنفکریغیررسمیاستکهشرطالزمکنش،
عقالنیت دچار خدشـــه می شـــود .ایشان خالقیت،
سیاســـتگذاری قرار می دهد و معتقد اســـت این سه
مالک باید توامان با هم وجود داشته باشند تا التفات
اقـــای دکتر افروغ بود که واقعـــا روی ان تمرکز کرد تا
یکیازمهم تریننقدهاییکهدکترافروغبهدانشگاهدر
می کنـــد .دکتر افروغ توســـعه فرهنگی و ازادی های
صرفا ابـــزاری و منفعت طلبانه نگاه کند .به نظر دکتر
اجتماعی ندارند ،یعنی به جامعه اتصال ندارند و تفکر
نیست که بخواهد دانشگاه را به عنوان نهاد مستقل و
واقع شـــود ،این همان مکانیسمی است که می تواند
مساله جلوتر برویم و سطح حوزه روش و تکنیک های
روشـــی برای مکتب روشی و علمی مطرح کنیم که به
اســـم مصاحبه رئالیستی مشهور شد که جامعه را یک
گام به حوزه استفاده از این مبانی برای علوم انسانی و
علوم اجتماعی نزدیک می کند.
ایشان معتقد به بومی اندیشی در حوزه علوم انسانی
ترجمه ای در انها حاکمیت دارد و استقالل فکری در
انها کمرنگ است و کارکرد و فایده مندی در سطح ملی
سیاسی را شرط الزم تعالی دانشگاه می داند ،این گونه
جزیره ای مطرح کند .به همین خاطر می گوید ساختار
دارد در فضای اکادمی مهیا کند.
و ...متمســـک می شـــوند ،اما دکتر افروغ با توجه به
به این شـــکل ادامه پیدا کند ،ما به مرگ نخبگی و به
ایشـــان با توجه به تخصصی که در حوزه فلسفه علم
دانشگاه اســـامی هم معتقد بودند پیش فرض های
فکری شان هم اینچنین بود .ما همواره خصوصا در اینده به چنین متفکرانی در مورد عدالت
داشتندواینحوزهراخوبرصدمی کردنددربابامکان
می توان گفت که کمیتش لنگ هست.
فرانکفورتی ها هم نقد داشتند ،چون معتقد بودند انها
اســـت ایشـــان گفت وگو را مبنا قرار می دهد .چه نوع
نظریه های علوم اجتماعی و ...می تواند مطرح کننده
بتواند تکثر قلمرویی را مورد پذیرش قرار دهد .می گوید
باید بتواند به شکل کامال ازادانه و خردورزانه با مبانی
ایشان ضمن اینکه به بومی بودن علوم انسانی معتقد
بودورویاینمسالهتاکیدداشتازطرفدیگربه شدت
مراقب بود که بومی اندیشی به سطحی نگری و عمل
بازگشـــت یا رجعت به ایده های عصر روشنگری دارند
که در پی تســـلط عقالنیت ابزاری به وجود امد و عمال
بسترساز این مساله بودند ،پس علی رغم اینکه ایشان
سطحی هم منجر نشود ،چیزی که متاسفانه در فضای
در حوزه تفکر ،انتقادی بود اما این گونه نبود که تفکر
تولیداتیکهدراینمدتپیرامونعلومانسانیاسالمی
وقتی به موضوعاتی که ایشان پرداخته و رویکردهایی
علمی کشور شاهد هستیم ،اگر جست وجویی کنید به
در همایش هـــا و کنکره های بین المللی داخلی ارائه
انتقادی ایشان ترجمه ای باشد.
اینکـــه مســـاله محوربودن علوم انســـانی در فرایند
کلمه ترجمه ای عمل نکردند و به شدت به قالب گرایی و
لفاظی هاییصورتبگیرد.علومانسانیراانجاییبومی
فرمالیسمی که در دانشگاه حاکم است انتقاد داشتند،
معروف است که متفکران و اندیشمندان انتقادی صرفا
به این نهاد بود .در زیست علمی خودشان هم حاضر
اما واقعیت این اســـت که دکتر افروغ این گونه نبود.
نهاد علم کنار بیاید و برای ایفای نقش روشـــنگری و
می دانست که با مساله خودش درگیر بود.
در حال انتقاد هستند و غالبا رویکردشان سلبی است،
زیســـت و حیات علمی دکتر افروغ و حتی کنش های
سیاسی و اجتماعی ایشان نشان می دهد که ایشان
صرفا در مقام انتقاد نمانده است و به مسائل اساسی
خروج ایشان از نهاد دانشگاه هم درواقع اعتراض عملی
نشـــدند با ارزش های صوری و تقلیدی ،کمیت گرای
روشـــنفکری خودشـــان ،عمال برای خودشان ازادی
خریدند و خودشـــان را از حصار بروکراســـی منحط و
دست وپاگیر علمی خارج کردند.
امکان دانشـــگاه اسالمی باشد ،هرچند این دانشگاه
غیردینی خودش گفت وگو کند ،دقیقا مثل ان چیزی
نیاز داریم؛ متفکرانی که اندیشه انتزاعی و مَدرِسی درمورد عدالت ندارند؛ کسانی که از درد
میدان به درک عدالت نائل شده و در عین حال پیوندی بین عدالت و معنویت و بین زندگی
و مرگ برقرار کردند؛ همچنانکه عشق به عدالت داشتند.
22دی ماه 1401از ایشـــان خواستم یادداشتی بنویسند ،خواستم دست خطی از ایشان
به یادگار بماند .نوشـــتند« :ما باید نویدبخش یک تحول اساسی در علوم انسانی باشیم که
به کاهش دردها و اســـیب های جامعه و رهایی انسان فکر کند ».در حالی که به چنین علوم
به معنایی که بتواند تکثری از قلمرو را ذیل اصل متعالی
کرسی مارکسیسم در دانشگاه تهران را برعهده داشته
از اینکه با زندگی مانوس باشد با مرگ مانوس بود.
اصولفلسفهمتعالیههمهست.اینکههمیشهحقیقت
اســـامی این اســـت که با مبانی غیردینی خودش
مکانیسمگفت وگوورویکردهمدالنهاست،بهچهمعنا؟
که ریشه در مبانی اصلی دارد ،چون ایشان هم با مبانی
و . ...واقعا در حوزه انتقاد هم ایشـــان به معنای دقیق
جهت داری الگو ،هنجارها و غایت ها و ابعاد احساسی
مختلفـــش را گفتنـــد؛ نقد و عدل و مرگ .نقد و عدل و مـــرگ در تمام ابعاد زندگی و در پروژه
انسانی ای می اندیشید ،به عدالت و رهایی انسان و کاهش رنج هایش می اندیشید ،در عین
کاالی متعالی باشـــد که هیچ وقت نباید با مصلحت و
صدرایی اشنایی داشتند و هم با مبانی انقالب اسالمی
این امر نداشـــت که با مبانی و متاتئوری ها و کلیات،
که همان اصول و گفتمان انقالب اسالمی است .پس
غیرتجربـــی که برای علوم تجربی حاکم اســـت مثل
به یک معنویت می رسد و در واقع امر منفی با غیب پیوند می خورد.
کهکرسیمارکسیسمکهشهیدمطهریبه شکلتعینی
که به مسائل ورود کرده ،نگاه می کنید می بینید جنس
می شودوبهمتنمقاالتوخروجی هابیشتردقتکنید
بومـــی بودن برای دکتر افروغ مـــاک بود ،الزامی به
مـــا باید تکثر قلمرویی را ذیل اصل متعالی قرار دهیم
براورده کند ،شبیه همان داستان کثرت در وحدت که از
جدیدی از مناسبات دولت و حاکمیت ،مردم وجود دارد
دغدغه اقای دکتر افروغ را بهتر می توانید درک کنید.
گفت وگویی؟ گفت وگویی که هم همدالنه باشد ،هم
رئالیسم انتقادی بود .مرحله سوم توجه شان به ابعاد معنوی این پروژه فکری بود و اینکه با چه
اجماال می خواهم عرض کنم مرحوم افروغ ســـلوکی داشتند که در تمام ادوار زندگی ،وجوه
اگر خرد نتواند با جامعه خودش تعامل داشـــته باشد
و کنـــش انجام بدهد و اثر بگذارد و تاثیر بپذیرد عمال
عرفـــی و محل دریافت فیض قرار دهند؛ انچنانکه صدرا می گوید .این مرحله دوم اندیشـــه
همگانی که ابزار بسیار مهم از نظر نخبگانی و شفافیت
اصالت و ریشه تفکری که داشتند متوجه بودند تا در
این دام نیفتند و عالوه بر این ایشـــان با خود منتقدان
پروژه ای که مرحوم مطهری در خوانش فلسفه اسالمی براساس اصل تضاد داشتند را دنبال
شوقی می گفتند «بسکار ،رم روی بسکاره!» اندیشه های بسکار ریشه هندی دارد و پروژه اش
تبع ان به مرگ دانشگاه و اکادمی نزدیک می شویم.
در بحث فرایندی این مســـاله که برای ما خیلی مهم
طریق در پی بازســـازی بنیانی برای عدالت بودند و دیالکتیک با امر قدســـی را به یک معنا
بحث هامحققکند،یعنیعمالمکانیسمیکهمی تواند
به کجا می تواند متصل باشد؟ ایشان گفتمان انقالب
گسستی وجود دارد و عمال علوم انسانی را که در ارتباط
رئالیسم انتقادی رفتند و کتابی در این زمینه ترجمه کردند ،اما این گرایش در ادامه به عالقه
می کردند تا تضاد اسالمی و دیالکتیک توحیدی و صدرایی را در تضاد بین امر قدسی و امر
و ...است ،پشت اصالت به گفت وگو محقق می شود.
کنند معموال در نقد به مبانی فکری مکتب فرانکفورت
مـــا از ایـــن معلم ،درس نقد ،عدل و مرگ اموختیم و چقدر این مقوالت با هم پیوند دارند .در
طرح ریزی کردند.
شکاف ساحت نظر و عمل را کمتر کند یا به هم پیوند
پویشنخبگیمی داند.به زعمافروغاگرشرایطبخواهد
امید من است و اگر به گذشته برگردم ارزوی من خواهد بود تا چنین بیماری ای را تجربه کنم.
ســـاحت نظر و عمل را در امر اداره کشور و حاکمیت و
بایدبه دنبالاینباشدکهفضایروشنفکریغیررسمی
اسالمی را ظرفیت و تجربه دینی از خالقیت و نواوری و
رفتن هستم .مرحله سوم ،مرحله عشق به مرگ بود ،می گفت این رنج و بیماری اگر نگویم رنج،
افروغ اگر این اتفاق بیفتد و این نگاه به گفت وگو ،اصیل
داشتند .همچنین از دانشگاه این گالیه را داشتند که
نتوانستند نقش مهم و درستی ایفا کنند.
اورده بود .می گفت خانواده نگران وضعیت من هستند ،ولی من به این وضع عالقه دارم و اماده
به ابعاد دیالکتیکی پروژه رئالیسم انتقادی تبدیل شد که این ابعاد را برجسته کردند .از این
خروجازنگاهجزیره ایوبخشیبهمسائلوموضوعاتو
خالف روحیه انقالبی می داند و می گوید این نخبگی
عجیبی با مرگ پیدا کرده بود ،در بعضی از مصاحبه ها حاالت خودش درباره مرگ را به زبان
پروژه فکری شان هم همین گونه بودند ،ایشان در دهه 90ابتدا با بحث روش شناسی سراغ
دکتر افروغ مصلحت اندیشی حتی برای نخبگان را هم
منتقدانی که می خواهند جامعه یا دانشـــگاه را نقد
به شـــدت به دیالکتیک بین خرد و جامعه معتقد بود:
نگرشارتباطدیالکتیکیبینجامعهودانشگاهرامطرح
بعد از مدتی که دوباره به دیدارشـــان می رفتم ،می دیدم که در خواب و بیداری و رویا و ...با
به مثابه امر اصیل و ذاتی به عنوان امر اســـتعالیی ،نه
بزند ،این است که به گفت وگو روی بیاوریم ،چون ذات
بود ،چون احســـاس می کرد که بین علوم انســـانی و
با انســـان و جامعه خودش نباشد علم نمی دانست و
در عرصه علوم انسانی که دغدغه دارد باید به گفت وگو
دچاراختاللهستند.پسهماستقاللفکریدانشگاه
در کارکرد خود که فایده مندی در ســـطح ملی است،
جامعه و انسان و انسان ایرانی و جهان اجتماعی ایرانی
جهان عمومی هم داریم ،ایشان می گوید گسترش و
صورت بگیرد.
دکتر افروغ معتقد است حکمرانی نهاد علم خصوصا
را باز و کنش نخبگی را تصحیح کند تا با شـــرایطی که
از نظرشـــان مهم بوده و هم به تفکر ترجمه ای انتقاد
شده است ،جمالتی از نهج البالغه را که قبال می خواندم ،االن حس و درک می کنم .می گفت
سیاسی روشنفکری عمومی می دانستند و می گفتند
داشـــتن مســـئولیت و تعهد اجتماعی و ضمن حفظ
در بحث روش شناســـی رساله دکتری ام قدری در این
مدت نگاهش به مرگ متفاوت شـــده اســـت و به طور مشخص در این چند ماه من سه مرحله
درک دیگری از مرگ کسب کرد م (مستحضر هستید در نهج البالغه مطالبی هست که حاالت
مطرح می کند و معتقد است این سه گانه با هم مرتبط
رشـــد و توسعه روشنفکری رسمی است .ایشان با این
خدا گامی که دکتر افروغ با نوشتن اثاری برداشته بود
چه درس عمیقی از ایشـــان اموختم؟ این درس ،درس مرگ بود .در چند ماه منتهی به سال
هســـتند .اگر اینها رعایت نشـــود ،عمال خردورزی و
روشنفکر باید خودش را خرج مسائل اجتماعی کند.
فضای ایران وارد می کرد ،این است که دانشگاه ما عقبه
برای من حاصل شد؟ بیست سال است که اقای دکتر افروغ را از دور و نزدیک می شناختم،
ایشـــان در حوزه خردورزی و عقالنیت ،سه گانه ای را
بود که رئالیسم انتقادی را مطرح کرد و باب گفت وگو
توســـعه بیشتری پیدا کند .بنده هم توانستم به لطف
ایام بزرگداشت مقام معلم امسال به این مساله فکر می کردم ،چه اتفاقی افتاد که این وضعیت
مشرف به مرگ را میلیمتری وصف کرده است).
اســـت اما روشنفکری در عرصه غیررسمی و در زیست
چهارچوب های نخبگی و فرهیختگی است.
افروغ در ذهن و زندگی من از سطح یک استاد و نویسنده که نقد را اموزش می دهد یا استادی
را درک کردم؛ مرحله اول اگاهی نسبت به مرگ بود .می گفت نگاه من به مرگ بسیار عوض
اگر به سیره عملی ایشان هم توجه کنیم به وضوح اینها
را به شـــدت باز کرد .به نظر من ایـــن کار وجه ایجابی
گاهی اوقات هفتگی و حتی روزانه خدمت ایشـــان می رسیدیم و در این فاصله ،تلفنی یا در
جامعه شناسی دینی که از ایشان شده بود ،به صراحت
روش های تفسیری و فرهنگ محور می توان از امکان
دکترافروغصرفااین گونهنبودهکهتنهانقدکند،ایشان
نـــگاه کمیت گرا را عمال افت نـــگاه محتوایی خالق و
با جامعه گفت وگو کند .یکی از وجوه این جامعه ،ســـینمای داســـتانی بود که روایت جامعه
و فرهیختگی در جامعه هستیم و نهاد نخبگی را به مثابه
است که بسیار خطرناک است و با توجه به رویکردهایی
است ،بنده معتقدم در فضای علمی کشور حتی یک
کمیت گـــرا در حوزه علم و عمـــا تقلید از غرب حتی
می رسیدم ،مخصوصا در سه چهار ماه اخر عمرشان به دیدار ایشان رفتم .در حال تهیه کتاب
دیالکتیک سینما و جامعه بودیم ،ایشان معتقد بود علوم اجتماعی باید برای مساله مند شدن
اتفـــاق افتاده و انگاره های پوزیتیویســـتی فروریخته
که وجود دارد ما باید متوجه این موضوع باشیم.
که با رواج ناشیانه ای از فرمالیسم و قالب گرایی و رشد
درمـــورد اســـتادی صحبت می کنیم که دهه 80از ایشـــان درس نقـــد و در دهه 90درس
عدل اموختیم ،در یکی دو ســـال اخیر راجع به کارهایی بسیار بیشتر از قبل خدمت ایشان
در فرم ها و شـــیوه ها مواجه می شویم که فرم زدگی و
شوند.
و ســـاختارها روی انها تاثیر خودبه خود نمی گذارد.
در حوزه علم هم وجود دارد که نتیجه اش این اســـت
بر مساله بنیان های عدالت داشتند ،یعنی درواقع درس این دهه ،مقوله عدل و عدالت بود.
منفعت تعویض شود.
ایشـــان در بـــاب حکمرانی علم که نهاد باالدســـتی
دانشگاه است هم معتقد بود نحوه اداره دانشگاه ها و
مطرح کرد و گفت یک مارکسیست از شوروی بیاید و
باشد ،ایشـــان می گوید یکی از ویژگی های دانشگاه
گفت وگو کند.
در مقابله با رخدادی مثل انقالب اسالمی هنوز ملتفت
و عمل را در ایات و روایات دنبال کنم ،برخی از دانشـــجویان را برای انجام تحقیق در قران و
ایشان می افزاید حوزه هویت تاریخی و عقبه خودش را
را به اتمام برســـانند .ایشـــان از معدود متفکرانی بودند که خیلی خاص بودند ،اینده علوم
که حوزه نه تنها ظرفیت خودش را نمی شناســـد حتی
استقالل دانشگاهی نه به شکل فرمال ،بلکه به شکل
فراموش کرده و عمال دانشگاه زده شده است .ایشان در
کامالواقعیحرکتکنیم.دراینزمینهباتوجهبهتجربه
بحث وحدت حوزه و دانشگاه به عنوان راهبرد اساسی
کمیســـیون فرهنگی مجلس می گفتند همان بالی
به یک تقســـیم کار اصولی بین دانشگاه و حوزه برای
مزمنی که بر نهاد علم خصوصا در حوزه سیاستگذاری
در حوزه علم وجود دارد غلبه تفکر مهندسی و پزشکی
عمر شریف شـــان مجبور بودیم که متن هایی را برای ایشان بفرستیم تا ویرایش و تایید کنند.
با انرژی و قدرت بی نظیری کارها را انجام می داد .واقعا انگیزه داشـــت .به شوخی می گفت
نقدی که دکتر افروغ به حوزه وارد می کند ،این است
سیاستگذاری در حوزه علم باید از تمرکزگرایی خارج
زیسته ایشان در شورای عالی انقالب فرهنگی و ریاست
پروژه اخرشـــان« ،رابطه نظریه و عمل از حکمای باســـتان تا رئالیسم انتقادی» بود .در اواخر
برای شـــیمی درمانی قرص هایی می خورم که انرژی زاست .من از ایشان شوق به زندگی و در
موضوع نشـــده و خیلی عقب مانده است .همچنین
شود و ما کم کم به سمت شخصیت دادن به دانشگاه و
حال عمیقا عرفانی و معنوی بود .عمیقا به مرگ می اندیشید و خصوصا در اواخر عمر بیش
عین حال شوق به مرگ را اموختم .ایشان می گفت اخرین ارزوی من این است که پروژه نظر
روایات انتخاب کرده بودند ،اما کار نیمه کاره ماند .امیدوارم دانشـــجویانش بتوانند این کار
اجتماعی ،اندیشـــه اجتماعی ،حوزه روشنفکری ،تفکری دینی و حوزه عمومی جای خالی
ایشـــان را به مراتب حس خواهد کرد .امیدوارم جای خالی ایشـــان با بازخوانی اثار ایشان و
فراتر از وحدت عاطفی ،اخالقی ،سیاسی و اجتماعی
تالش شاگردانش جبران شود.
تحرک نهاد علم در ایفای نقش فایده مندی برای جامعه
محبت اهل بیت(ع) داریم حتما سر سفره امیرالمومنین(ع) هستند.
معتقد است.
امیدوارم همه انچه که از ایشـــان باقی مانده است باقیات صالحات باشد .با شناختی که از صفحه 15
جامعه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
پنجشنبه ۴خرداد ۱۴۰۲شماره ۳۸7۳
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی -سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
در سامانه شفافیت نکات قابل تاملی درباره یکی از قراردادهای شهرداری تهران وجود دارد
ماجرای یک قرارداد
در اخرین روزهای زمستان
این شفافیت ضمن استقبال ،استفاده هم بکنیم .یکی
شده اش ماهی گرفتند .با این اوصاف مورد خاصی که
پیش پرداخت و چه تمام پول قرارداد بسته شده .اصال
ابوالقاسم رحمانی
بین قراردادهایی که در این سامانه بارگذاری شده اند
ســـوال ایجاد کرده و شاید پاسخ به ان بتواند گرهی را
شـــهرداری تهران ،همیشه و همواره وارد بوده همین
از همان روزهای ابتدایی اغاز به کار سامانه شفافیت
از قراردادها قابل تامل و حتی پرداختن بود .می شـــد
انهایـــی کـــه از فضـــای کار اقتصادی و قـــراردادی با
بوده است .با این اوصاف اواخر سال پیش یک قرارداد
ســـری به این ســـامانه می زنـــم و قراردادهایی که در
به ان حساس شـــد ،خصوصا در دوره ای از شهرداری
مثـــل وزارتخانه ها یا همین شـــهرداری تهران مطلع
شهرداری تهران با یک شرکت فعال در حوزه فناوری
دو روز پیش ،البه الی همین گشت وگذارهای مقطعی
دبیرگروه جامعه
شهرداری تهران تا همین امروز ،گهگداری به تناوب
ان بارگزاری می شـــود را می بینم .نـــه اینکه همه انها
باالخـــره به موردی برخوردم کـــه بیش از خیلی دیگر
شبهات و سواالت زیادی پیرامون ان طرح کرد و نسبت
مجموعه ها و ســـازمان های دولتـــی یا عریض و طویل
که در شعار و شاید در عمل پیگیر و موافق با مبارزه با
هستند ،می دانند که به سادگی امکان قرارداد بستن
مشکوک باشند یا دچار مشکل ،اما خب شاید چیزی
به شفافیت شـــده و مانده است ،باید قدر بدانیم و از
شهرداری تهران رسانه ای شد و خیلی ها از اب گل الود
پیش هم بود که اخباری مبنی بر برخورد با فســـاد در
دستگیرمان بشود .یک جایی باالخره این طور متعهد
من به ان برخوردم در حال حاضر شـــبهه ای است که
در ذهن یک رسانه و خبرنگار باز کند.
فساد و شبهات اقتصادی و ...است .همین چند وقت
یکی از ایرادات و انتقاداتی که به شهرداری ها خصوصا
مســـاله ،یعنی ســـختی انعقاد قرارداد و دریافت پول
قابل توجه ،عجیب و البته پرشبهه ای در مجموعه فاوا
اطالعات امضا شده اســـت که تقریبا از تمام موانع و
مسائلی که گفتیم و موجب گرفتاری و سختی مسیر
با انها ممکن نیســـت و بر فـــرض انعقاد قرارداد به این
ارتباط اقتصادی با شـــهرداری تهران بوده به سالمت
ســـادگی ها نمی توان از هفت خـــوان نظارتی موجود
گذشته است.
گذشـــت و از ان مهم تر اینکه به پول رسید ،حاال چه
5شبهه درباره قرارداد 12میلیاردی شهرداری تهران با یک شرکت
ماجـرا از ایـن قـرار اسـت که 22اسـفند ماه سـال گذشـته سـازمان فناوری
اطالعـات و ارتباطـات شـهرداری تهـران (فاوا) قراردادی بـا موضوع خرید،
نصب ،راه اندازی و توسـعه سوپراپلیکیشـن شـهروندی با شـرکت توسـعه
ارتباطـات هوشـمند تبیـان بـه مبلـغ 120میلیـارد و 500میلیـون ریال به
1
مگـر مجموعـه مدیریـت شـهری تهـران سـال ها پیـش بـرای
چنیـن نیـازی سـامانه و نرم افـزار «تهـران مـن» را راه انـدازی و
رونمایـی نکـرده اسـت؟ مگـر تمـام خدمـات شـهروندی مـورد
نیـاز شـهروندان تهرانـی در تهران مـن قابـل دسترسـی و اسـتفاده نیسـت؟ چـه
مدت یکسـال امضا می کند .در صورتجلسـه کمیسـیون معامالت این طور
نیـازی بـه راه انـدازی و خریـد و نصـب و توسـعه یـک سوپراپلیکیشـن شـهروندی
سـازمان و بـا عنایـت بـه گـزارش توجیهی پیوسـت و توضیحات ارائه شـده
حسـب تجربه و اطالع و ناظر به وضعیت نهادها و سـازمان های
امـده اسـت؛ در راسـتای اجـرای مفاد بند «ب» مـاده 12ائین نامه معامالت
توسـط سرپرسـت معاونـت راهکارهـا و خدمـات نرم افـزاری ،مبنی بـر لزوم
و ضـرورت انجـام کار ،اعضـای کمیسـیون معامالت ضمـن تاکید بر رعایت
صرفـه و صلاح سـازمان فنـاوری اطالعـات و ارتباطـات شـهرداری تهـران،
موافقت خود را با انعقاد قرارداد با مشـخصات فوق الذکر با شـرکت توسـعه
ارتباطـات هوشـمند تبیـان منـوط بـه تجویـز هیات مدیره محترم سـازمان
اعلام نمودنـد .بدیهـی اسـت مبلـغ مالیـات بـر ارزش افـزوده در صـورت
شـمول ،مطابـق بـا قوانیـن و مقـررات جمهـوری اسلامی ایـران بـه مبلـغ
موضـوع صورتجلسـه اضافـه خواهـد شـد .مضـاف بـر اینهـا این قـرارداد با
تـرک تشـریفات بـه دسـتور مدیرعامل منعقد شـده اسـت و نیمـی از مبلغ
هـم بـه صـورت پیش پرداخـت بـه شـرکت نامبـرده پرداخـت شـده اسـت.
خـب ،بگذاریـد چنـد شـبهه و سـوال را بـا هم مـرور کنیم.
2
جدیـد بـوده اسـت؟
خاص و بزرگ ،اواخر سـال معموال قراردادی منعقد نمی شـود،
خصوصـا اگـر اعـداد و ارقام عجیب وغریبی مثل عدد موجود در
ایـن قـرارداد داشـته باشـد .چـرا و بـه قید چه فوریـت و صالحی شـهرداری تهران
22اسـفند مـاه و چنـد روز مانـده بـه عیـد چنیـن قرار دادی را امضا کرده اسـت و
چنیـن مبلغـی را بـرای شـرکت توسـعه ارتباطـات هوشـمند تبیان درنظـر گرفته و
3
نیمی از ان را هم پرداخت کرده اسـت ،محل سـوال جدی اسـت.
4
ترک تشریفات به دستور مدیرعامل نکته حائز اهمیت و شبهه
عجیب دیگر است .می دانیم که شرکت های زیادی ،خصوصا
شـــرکت های دانش بنیان زیادی در این حـــوزه یعنی فناوری
اطالعات فعال هستند و درصدد ورود به سازمان ها و نهادهایی شبیه به شهرداری
تهران هستند تا بازار و کسب وکارشان را توسعه بدهند .این ورود هم جز از مسیر
مناقصه و ...امکان پذیر نیســـت .به هرحال فضای رقابتی است و اعداد اعالمی
و انتظاری هم اعداد بزرگی اســـت .اما در این مورد شـــاهد این بودیم که چنین
قرارداد مهمی بدون برگزاری مناقصه و با ترک تشـــریفات به دستور مدیرعامل با
5
شرکت توسعه ارتباطات هوشمند تبیان امضا شده است! چرا؟
و اما سوال پایانی اینکه ،بعد از مشاهده این قرارداد ،با چند نفر
از فعاالن حوزه تماس گرفتم و جویای هزینه راه اندازی و نصب و
توسعه چنین نرم افزاری شدم .اعداد اعالمی فاصله معناداری
با قرارداد انعقادی شـــهرداری با شرکت نامبرده که متعلق به ح.خ.م است دارد.
ســـوال و شـــبهه سوم مربوط به قســـمت اخر بند قبلی است.
یعنی با اعداد و ارقام به مراتب پایین تری ،شرکت ها و اشخاص متعدد و مختلفی
دیگـــر از پرداختی های ان دارند چطور زیـــر بار انعقاد چنین
اینها را می توان شبهات پیرامون این قرارداد و شاید برخی دیگر از قراردادهای از
شهرداری در ایام پایان سال و با ان شناختی که ما و خیلی های
قراردادی رفته و چطور چنین پیش پرداختی را انجام داده است؟ انقدر راه اندازی
این سوپراپلیکیشن که نمونه اش را داریم حیاتی بوده است؟
هستند که می توانند این کار را انجام بدهند.
چشم افتاده و موجود در سامانه شفافیت دانست که نیازمند روشنگری و پاسخ
شهرداری تهران است.
خبر «فرهیختگان» درباره ساختمان های ناایمن تهران تایید شد
زینب مرزوقی
خبرنگار گروهجامعه
ســـر ظهر بود .یادم نمی اید ساعت دوازده بود یا یک .اما زمانی بین این دو
دادستانی علیه بمب های ساعتی تهران
ناایمن و پراکنده ،دپوی اجناس در مشـــاعات ،نا ایمنی جان پناه ها و شبکه
برق داخلی ناایمن و پراکنده به تنهایی چند دلیل از دالیل ناایمنی پاســـاژ
شانزه لیزه اســـت اما چه فرقی دارد شانزه لیزه باشد یا عالءالدین ،وقتی هر
لحظه ممکن است اوار ان ساختمان ها روی سر چندین خانواده بریزد؟ اصال
چه فرقی دارد شانزه لیزه تهران باشد یا ابادان یا رشت؟
اما به هرحال می توانیم بگوییم خوشـــبختانه متروپل در داســـتان ناایمن
ساعت؛ دوم خرداد پارســـال ،خواهر بزرگ ترم تماس می گیرد و خبر از فرو
بودن ســـاختمان ها ،به نقطه عطفی تبدیل شد که دستگاه های مربوطه و
متروپل ابادان می دهـــد .صدایش را ولی هنوز
ِ
ریختن ســـاختمان لوکس
علی الخصوص دادستانی ،به ضعف مدیریتی و فنی این ماجرا ورود کنند و
به خاطر دارم .اســـترس و اضطرابش را از ان ســـمت تلفن به من هم انتقال
با اعالم اولتیماتوم به مالکان ساختمان های ناایمن پایتخت برای رفع موارد
می دهد و قطع می کند .از پشـــت میز پا می شـــوم .با پدرم تماس می گیرم
ناایمن ،جدیت برخورد نشان دهند .اعالم نام این 129ساختمان ناایمن در
تا ببینم عموزاده هایش یا اشنا و فامیل هم زیر ان اوار لعنتی مانده اند؟
تهران نیز قاطعیت دادســـتانی کشور و پیگیری این مساله را به مردم نشان
دبیر حـــوادث روزنامه مان بی اطالع از موضوع بود .هنوز در فضای مجازی
داد که اگر چه پالسکو عبرتی برای جدیت در ایمن سازی ساختمان ها نشد
خبر موثقی منتشـــر نشـــده بود .نه امار کشته شده ها و نه دلیل فرو ریختن
اما ریزش متروپل و اوار ان ،ایینه تمام نمای ســـهل انگاری در مدیریت فنی
متروپل .همان ساعات اولیه ،تنها چند فیلم و عکس از منابع محلی منتشر
سازه ها در کشور قرار گرفت.
شد .دلم نمی خواست باور کنم .هیچ کس دلش نمی خواست باور کند ولی
متروپل بر سر تعدادی از هموطنان مان فروریخته بود و ده ها نفر زیر ان اوار
در ان ســـوی قضیـــه اما اعالم نام ســـاختمان های ناایمـــن در تهران ،این
بود .هر جا می رفتی کنار در خانه یا مغازه اش پالکارد ترحیم بود و هرکس را
ساختمان های سایر کالنشهرهای کشور به جز تهران نیز وجود دارد؟ اغلب
پرس
ش را به وجود اورده است که ایا برنامه ای برای بررسی وضعیت ناایمنی
لعنتی جان باخته بودند .اوار غصه متروپل هم روی تمام ابادان ریخته شده
افرادی که به شهرستان رفت و امد دارند یا حتی کار ساخت وساز در شهرستان
می دیدی پیراهن مشکی به تن کرده بود .بابا می گفت تاریخ برگشته و داغِ
انجام داده باشند ،اطالع دارند که دور زدن قانون ،ان هم در مساله ای مانند
ســـینما رکس دوباره تازه شده است .این بار در زمان و تاریخی دیگر .دقیقا
تایید فنی ســـازه ها انقدرها هم کار ســـختی نیست و با چند تماس و اشنا و
یک ســـال از اوار شدن متروپل می گذرد .دوم خرداد ،یک سالگی داغی بود
که بر جانِ 43خانواده ابادانی نشست.
دو روز گذشته ،یعنی دوم خرداد باالخره معاونت حقوق عامه و پیشگیری از
و مجتمع های تاکسیرانی ،مرکز گل شهید محالتی ،بنکداری خوانساری،
اول بسیاری از ما نیز درگیر این مساله شویم و واکنش های احساسی نسبت
پاســـاژ میری ،1مجتمع تجاری اداری خلیج فارس ،ســـاختمان پیروزی،
بروجردی ،مجتمع مســـکونی ابوالفضل ،درمانگاه ســـلیم ،پاساژ بهاران،
دو حادثه تلخ پالســـکو و متروپل ،انجاست که متوجه خواهیم شد که قطعا
وقوع جرم دادستانی کل کشور نام 129ساختمان ناایمن تهران را اعالم کرد.
بازارچه ســـنتی ستارخان ،گل افشـــان ،مجتمع خلیج فارس ،2ساختمان
هرمـــزان ،مجتمع تجاری یادگار ،مجتمع تجـــاری و پارکینگ توحید ،برج
بهاران ،اداره مالیات غرب تهران و مرکز خرید سپهر ،شرکت جار ،بیمارستان
حضرت رسول اکرم ،پاساژ ناهید ،اداری و تجاری بم ،ساختمان افرا ،پاساژ
فجر ،مجتمع تجاری و مسکونی ولیعصر ،برج نگین رضا ،انبار نفت شهران،
مجتمع تجاری و اداری بوســـتان ،مجتمع فرهنگی ،ورزشی و تفریحی ارم و
ساختمان جهاد کشاورزی از جمله ساختمان های ناایمن در تهران است.
انبار چای ،ســـاختمان مســـکونی امام رضا (ع) ،بازار گل امام رضا ،شهرک
پاکســـان ،زیره کفش نصیری زاده ،پاساژ یکتا موسوی ،بیمارستان شهدای
یافت اباد ،بیمارســـتان فیاض بخش ،شرکت تکنو صنایع ،خوابگاه دانشگاه
شـــریعتی ،خوابگاه دانشـــگاه شاهد ،پاســـاژ زنجانی ،مجتمع 22بهمن،
تاالر طوبی ،مجتمع مســـکونی بهار ،مجتمع مسکونی ارکیده ،مجتمع ارم،
بلور ،سرای باغچه (علی گوله) ،سرای رشتی ،پاساژ طالزاده ،پاساژ صفوی،
پاساژ امین ،پاســـاژعلمی ،بیمارستان طرفه ،بیمارستان سینا و بیمارستان
بوعلی نیز از دیگر ساختمان های ناایمن در تهران هستند.
بررسی ،اعالم نام ساختمان های ناایمن و برخورد با مالکان ساختمان های
ساختمان های ناایمن فرو بریزد ،تا ابد داغِ ان بر جان خانواده ها خواهد ماند.
ناایمن در ســـایر شهرهای کشـــور همان جدیتی را می طلبد که برای 129
مراکز خرید و حتی تفریحی نام اشنا دیده می شود که دقیقا مانند متروپل،
وجود ســـاختمان های ناایمن در هرکجای کشور مانند بمب ساعتی است
لیســـت 129ساختمان ناایمن پایتخت را که باال و پایین کنیم ،بسیاری از
ساختمان های ناایمن تهران به کار گرفته شد.
هلدینگ خودکفایی ازادگان ،شـــرکت صنایع نساجی هالل ایران ،سازمان
صرف کرده اند اما برای ایمنی ســـاختمان نه و حفظ جان افراد ،همشهریان
مجتمع اداری تجاری طوبی هم در فهرست ساختمان های ناایمن قرار دارند.
در بین نام 129ســـاختمان ناایمن ،چندین ســـاختمان بســـیار پرخطر و
ناایمن قرار است جان بیماران را بگیرند یا مجتمع های مسکونی و خانه هایی
به این مناطق هستند .پاساژهایی مانند پاساژ الومینیوم ،عالء الدین ،ازاد،
شوند و بریزند؟
ولیعصر ،مجتمع مسکونی رازی ،مجتمع مسکونی خاتم االنبیا ،کارخانه ارج،
پاک ،انبار خانه کارگر ،بیمارستان لوالگر ،پاساژ میالد قائم ،پاساژ مهستان،
ســـید ولی ،سرای اتفاق ،پاساژ شناسا ،پاساژ زورخانه ،پاساژ وحدت ،پاساژ
اصال متروپل در شهرســـتان اتفاق افتاد و خود این مساله نشان می دهد که
مثل متروپل ســـر ظهر است؟ یا نصف شـــب تاب اوردن ساختمان تمام به
مجتمع مسکونی گلستان ،مجتمع مسکونی تجاری امین ،مجتمع مسکونی
به قول جالل ملکی ،عادت داریم در این مســـائل احساسی رفتار و برخورد
پاساژ حمام قبله ،پاساژ رضوی ،پاساژ و سینما اروپا ،پاساژ گراند هتل ،سرای
کشـــورمان تمام شد که بعد از اوار شدن ان ساختمان اعالم شد .کما اینکه
در عین لوکس بودن و به کارگیری المان های جذاب در معماری بنا ناایمن
همچنیـــن مجتمـــع ونک پارک ،ســـاختمان ذوب اهن ،بیمارســـتان امام
مرکز تجاری افرا ،ســـاختمان عالءالدین ،سرای وحید ،سرای حاج مالعلی،
حفظ جان از نان مهم تر اســـت و اوار یا حریقی که روی ســـر افراد مستقر در
مسکوت ماندن ناایمنی ساختمان متروپل به قیمت کشته شدن 43هموطن
و هر لحظه ممکن اســـت منفجر شوند و فرو بریزند .هیچ کس هم نمی داند
اموال تملیکی ،مجموعه انبارهای شهید حدادی ،مجتمع تجاری بام لند و
خمینی(ره) ،پاســـاژ کویتی های انقالب ،ساختمان ابتکار ،شرکت بستنی
به بیکار شـــدن عده ای از هموطنان مان از خودمان نشان دهیم اما با مرور
فامیل بازی ،به راحتی امضای مهندس ناظر گرفته می شـــود .این جریان و
کنیم .اما تجربه تلخ متروپل نشـــان داد که ایمنی ساختمان ها از نانِ شب
هم واجب تر اســـت .و اگر بخواهیم درخصوص ناایمنی ساختمان ها غفلت
کنیم یا با چند امضای اشتباه ،ناایمنی انها را نادیده بگیرم ،نتیجه جز سوگ
جمعی چندین خانواده نخواهد بود.
ِ
اخیرا به دنبال پلمب پاساژهای ناایمن در تهران ،دیده شده است که عده ای
نسبت به این موضوع و تعطیلی مشاغل واکنش نشان دادند .شاید در وهله
هســـتند .یعنی مالکان برای المان های زیبایی شناسی در معماری هزینه
و هموطنان شان کم اهمیت تر از نمای ساختمان بود.
ناایمـــن به دلیل قدمت ،تمرکز و تراکم مناطق 11و 12شـــهرداری متعلق
مهستان ،پاساژ ازاد و پاساژ شانزه لیزه در همین منطقه هستند .عدم نصب
کندانسورهای کولرهای گازی روی نما ،عدم نصب کفپوش عایق در مجاورت
تابلوهای برق ،عدم نصب خاموش کننده های مناسب در مجاورت تابلوهای
برق ،عدم نصب تابلوهای نشانگر نورتاب خروج اضطراری و نشانگر طبقات،
عدم انتقال وسایل گازسوز شعله عریان پرتابل به خارج از مجموعه ،انبارداری
اکنون ،این ســـاعت و دقیقه ممکن است کدام ساختمان ناایمن فرو بریزد؟
پایان می رسد؟ اصال کدام یک از ان 129ساختمان است؟ بیمارستان های
که محل ارامش و اسایش خانواده های ساکن شان هستند ،قرار است پودر
نگاه ها به ســـاختمان های ناایمن و جبران کاستی ها در مدیریت فنی باید
به نگاهی ملی تبدیل شود .یعنی برای مدیران مربوطه ،فرقی نداشته باشد
عالءالدین یا یک ساختمان دیگر در ان سوی کشور ناایمن هستند یا مرکز.
انچه که باید مهم باشد ،برخورد با مالکان و تسریع در برطرف سازی ناایمنی
این ساختمان هاست. صفحه 16