روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۹
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۹
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۹
تورم روسیه به قبل از جنگ و کرونا بازگشت ،ایا این مدل در ایران قابل تکرار است؟
شرط موفقیتالگوی روسیکنترلتورم
صفحه ۸
والدت حضرت معصومه(س) را به محبان اهل بیت تبریک می گوییم
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
16صفحه
۳۰۰۰تومان
شماره مسلسل 4607
یکشنبه ۳۱اردیبهشت۱۴۰۲
اول ذیقعده 1444
۲۱می 2023
شماره 386۹
w w w . F d n . i r | Sun | 21 May 2023 | vol.14 | No. 3869 | 16 Pages
رهبر انقالب در جمع دیپلمات های وزارت خارجه
اصول پایه سیاست خارجه را تبیین کردند
نه به وادادگی
نه به تحجر
دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه ازاد از افق های پیش رو می گوید
20تا 30درصد درامد باید با
سراهای نواوری تامین شود
همینصفحه
تصمیمات مهمی مثل اعدام قاتالن خانه اصفهان ایده رسانه ای می خواهد
۵ ۴
پادزهر سفیدشویی
ادم کش ها
۱۶
رهبری
به بهانه روز دختر اثار تولید شده با این موضوع را بررسی کرده ایم
سرود بسازید اما فقط
سرود نسازید
۱۳ ۱۲
یادداشت
رهبر انقالب در جمع دیپلمات های وزارت خارجه اصول پایه سیاست خارجه را تبیین کردند
اردیبهشت،۶۱اردیبهشتایران
نهبهوادادگی ،نهبهتحجر
رهبر معظم انقالب اسالمی صبح دیروز در دیدار مسئوالن وزارت امور
امور خارجه و ســـفیران کشـــورمان ،ابتکارات شـــخصی «خـــوب ،به موقع و
شاخص های سیاست خارجی موفق« ،عزت» به معنای نفی و پرهیز از دیپلماسی
مســـاله «کیفیـــت و کمیت نیروی انســـانی در وزارت امـــور خارجه و جذب
خارجه و ســـفیران جمهوری اســـامی ایـــران ،با تبییـــن ضوابط و
التماسی«،حکمت»بهمفهومتعامالتوفعالیت هایخردمندانهومحاسبه شده
و «مصلحت» به معنای انعطاف برای دور زدن موانع سخت و ادامه دادن مسیر
را ســـه کلیدواژه اساسی در دیپلماسی کشور خواندند و مسئوالن دیپلماسی
کشور را به رصد دائم تحوالت تدریجی و حوادث تاثیرگذار در نظم بین الملل
فکرشـــده» به خصـــوص در تعامالت ســـفیران را مهم و ضـــروری خواندند.
عناصـــر کارامـــد و قابل اعتماد» ،نکتـــه دیگری بود که رهبـــر انقالب به ان
اشـــاره کردند و گفتنـــد« :وزارت امور خارجه بایـــد نیروهایی جذب کند که
عمیقا و از بن دندان به مبانی فکری و سیاســـی انقالب و جمهوری اســـامی
باور داشـــته باشـــند ،و با انگیزه کافـــی و اراده ای قوی و تحـــرک و فعالیت
ابتدایی ،حاال با گذشـــت نزدیک به ۱۹ماه از اشـــغال ،بـــه نماد ناتوانی،
سرخوردگی و شکست تبدیل شده و ازادکردنش به مثابه احیای قلب ایستاده
رضا کردلو
انسان ایرانی اســـت .در فاصله شکست حصر ابادان تا ازادسازی خرمشهر
خبرنگار
به تحقیق و با ســـیری در تاریخ معاصر ،دست کم در تاریخ صدساله
ایران ،هیچ اردیبهشـــتی به اندازه اردیبهشت سال ۶۱ایرانی ،ملی
و حیاتی برای تاریخ ایران نبوده است .اردیبهشت ۶۱نقطه تعیین کننده ای
در همراستاشـــدن همه نیروهای و ظرفیت های تاریخی انسان ایرانی برای
برخی نقاط دیگر ازاد می شـــوند اما «تا خرمشـــهر ازاد نشـــود انگار جایی را
ازاد نکرده ایم ».این را حســـن باقری می گوید .از فرماندهان پاسدار عملیات
الی بیت المقدس که بخشـــی از اهدافش ازادکردن خرمشهر است .حسن
باقری در روزهای پایانی اردیبهشت که امیدها برای به نتیجه رسیدن ازادی
خرمشهر ناامید شـــده است ،می گوید« :خرمشهر برای ما ،ملت ما و امام ما
برای به دست اوردن جایگاه شایسته ایران عزیز در نظم اینده جهان فراخواندند.
درمقابل طوفان های فکری و تبلیغاتی بیگانگان بایســـتند و خم نشـــوند».
را رکنی اساســـی برای اداره موفق کشور برشمردند و با بیان ۶ضابطه الزامی
جذب نیروهای جوان ،تاکید کردند« :مراقبت از انگیزه ،ایمان و اراده نیروها،
موفق اســـت و اگر این ضابطه ها مشاهده نشد ،یا در نظریه سیاست خارجی
رهبـــر انقالب در جمع بندی این بخش از سخنان شـــان ،نمایندگان ایران در
کامل دو ابرقدرت شـــرق و غرب ،شـــوروی و ایاالت متحده و با استفاده از
توانایی تبیین اقناع کننده منطق رویکردهای کشور در مسائل مختلف ،اولین
ملت ایران خواندند و گفتند« :دیپلمات ایرانی باید نماد ایمان ،عشق به ایران
کیلومترها در خاک ایران پیشـــروی و خرمشـــهر و برخی شهرهای دیگر را
«حضـــور اثرگذار و جهت بخش در پدیده ها ،حـــوادث و جریان های مختلف
ایران هم احترام برانگیز باشد».
ایاالت متحده به دلیل از دســـت دادن مهم ترین متحد خود در همسایگی
در هم ه روزهای اردیبهشـــت ۶۱انچه موجب غلبه و امید و رسیدن و نجات
علیه ایران»« ،تضعیف کانون های خطرافرین»« ،تقویت دولت ها و مجموعه های
طوالنی ایران با کشورهای متعدد و بعضا مهم و اثرگذار ،سیاست دولت کنونی
دلیل بهره بردن از نفت و درامدهای نفتی عراق برای ســـرمایه گذاری و نیز
امام (خرمشهر را خدا ازاد کرد) تا ان نیروی پیاده ای که در گرما و سختی،
و بعضا عقیدتی و ترس از شکل گرفتن انقالبی مشابه انقالب اسالمی سال
مستندی ساخته شبکه ۵تلویزیون فرانسه را تماشا می کردم.
حضرت ایت الله خامنه ای ،سیاست خارجی خوب و دستگاه دیپلماسی کارامد
در سیاســـت خارجی گفتند« :رعایت این شاخص ها ،نشانه سیاست خارجی
یا در کارکرد و عملیات دیپلماسی دچار مشکل هستیم».
ضابطه یک سیاست خارجی موفق بود که رهبر انقالب اسالمی بیان کردند.
سیاسی-اقتصادی جهان»« ،رفع و کاهش سیاست ها و تصمیمات تهدیدامیز
متحد و همراه با ایران و توسعه عمق راهبردی کشور» و «قدرت تشخیص الیه های
پنهان در تصمیمات و اقدامات منطقه ای و جهانی» ،پنج ضابطه دیگری بود
که ایشان در تشریح یک سیاست خارجی موفق و افتخارامیز ،بیان کردند.
حضرت ایت الله خامنه ای با ابراز خرســـندی از برنامه وزارت امور خارجه برای
وظیفه مهم دستگاه وزارت امور خارجه است».
خارج از کشور را نماینده مردم و نوع رفتار انها را نشان دهنده هویت و ماهیت
عزیز ،غیرت ،عزم و اراده و تحرک و پر کاری باشد و گفتار و رفتارشان برای ملت
بدهید این سیاست انها محقق شود».
۵۷در کشورهایشـــان ،و حتی برخی کشورهای شرق اسیا برای قرار گرفتن
بیگانه برای ایجاد مشکل بین ایران و همسایگان ان ،فعال است که نباید اجازه
سیاست ارتباط با کشورهای هم جهت و همراه را نیز مهم برشمردند و افزودند:
اســـامی ایران در برخی جریان ها و خطوط اساســـی سیاســـت بین الملل
پدیده ای بی ســـابقه است که باید با قدر دانستن این فرصت ،ارتباطات با ان
تذبذب دانســـتند و افزودند« :در همه مســـائل جهانـــی در «حرف و اقدام و
کشورها را تقویت کنیم».
رهبـــر انقـــاب معنای حقیقـــی «حکمت» را رفتـــار و گفتـــار «خردمندانه،
و پر تکرار شدن این موضوع در ادبیات جهانی ،گفتند« :تحول در نظم جهانی
خارجی باید عقالنی و فکر شـــده باشد و تصمیمات و اقدامات دفعی و بدون
اندیشیده شـــده و محاسبه شده» برشمردند و گفتند« :هر حرکتی در سیاست
اشغال می کند.
فروش تســـلیحات ،پادشاهی های عربی هم عمدتا با انگیزه های پان عربی
التماسی چه در کالم و چه در محتوا» و پرهیز از چشم دوختن به حرف و تصمیم
مواجهـــه با اقدام دیگران» ،عزتمندانه و متکـــی بر اصول حرکت می کنیم».
ظرفیت چندده میلیارد دالری و لجســـتیکی عمده کشـــورهای عربی ،تا
برای ارتباط با همسایگان را بسیار مهم و درست خواندند و افزودند« :دست های
«امـــروز همراهی و هم جهتی برخی کشـــورهای بزرگ و مهم دنیا با جمهوری
مقامات کشورهای دیگر است.
ایران از دســـت دشمن بعثی است .دشمنی تا دندان مسلح که با حمایت
حضرت ایت الله خامنه ای در بخش دیگری از سخنان شان ،با اشاره به مرزهای
حضرت ایت الله خامنه ای همچنین در پردازش معنای ســـه کلیدواژه «عزت،
ایشـــان تکیه نکردن بر اصول در سیاســـت خارجی را خـــاف عزت و باعث
حماســـی ترین عملیات برای بازپس گیری بخش مهمی از خاک خوزستان
شـــوروی ،شـــوروی به دلیل توافقات متعدد با عراق ،کشورهای اروپایی به
ایشـــان ،سیاست ارتباط با کشورهای اســـامی ولو در دوردست و همچنین
حکمتومصلحت» درمقولهسیاست خارجی ،گفتند«:عزت»،نفی«دیپلماسی
اثبات این گزاره اســـت که« :ما می توانیم ».اردیبهشـــتی که بزرگ ترین و
رهبر انقالب با اشاره به موضوع اجالس سفرا مبنی بر تحول در نظم کنونی جهان
یکفرایندپرفرازونشیبوبلندمدتومتاثرازحوادثاحتمالیپیش بینینشده
در معادالت وقت بلوک شرق و غرب ،از صدام به طور کامل حمایت کردند.
و ایران تنها بود .گزاره ای که امام خمینی(ره) در پیام قبول قطعنامه ،ان را
به عنوان ویژگی ذاتی ایران انقالبی طرح کرد« :ما غیر از خدا کسی را نداریم
و نخواسته ایم که داشته باشیم».
محمدعلی اسالمی ندوشن کتابی دارد با همین عنوان؛ «ایران و تنهایی اش»
و انجـــا نقل به مضمـــون این گزاره را طرح می کند کـــه گویی تقدیر ایران
تنهایی است .تنهایی گاهی البته شکوهمند است .به سان انچه در جنگ
۸ساله ما رخ داد .
یک اسطوره است .هرچه خاک ازاد کرده باشیم باز مردم می گویند خرمشهر
چه موقع ازاد می شود؟ می گفت دشمنی که در خرمشهر است یک دشمن
مســـتاصل است ،نمی تواند دفاع کند ،دستش روی ماشه نمی رود .نباید به
انها مهلت بدهیم .اینها به زور ایستاده اند».
عملیات الی بیت المقدس که مهم ترین هدفش ازادســـازی خرمشـــهر بود
در تاریخ دهم اردیبهشـــت سال ۱۳۶۱شمسی اغاز شد .رمز این عملیات
«یا علی بن ابیطالب(ع)» بود .و در این هم رازی است.
و ازادی بود ،همین ایمان و اعتقاد به مبدایی الهی بود که از گزاره معروف
در جاده اهواز_خرمشهر مجاهدت می کنند به ان باور داشتند .چندی قبل
مســـتندی با عنـــوان «عراق؛ نابودی یـــک ملت ».که به دالیـــل ویرانی و
عقب افتادگی عراق در تاریخ معاصر پرداخته بود .در بخشـــی که مربوط به
جنگ رژیم بعث با ایران بود ،گزاره ای از سوی یکی از مقامات وقت فرانسوی
که در اتحاد تسلیحاتی با رژیم صدام بود مطرح می شود که به نظرم بسیار
قابل تامل است« :صدام نسبت به دو مساله بی توجه بود .اول اینکه دارد به
یـــک انقالب واقعی حمله می کند و دیگر اینکه ایرانی ،ان هم ایرانی تحت
رهبری شیعه به این راحتی ها خاک به دشمن نمی دهد».
در ایـــن باره به تفصیـــل می توانید در مجموعه ای که ایـــن روزها با عنوان
«خاطـــرات روزهای جنگ» در پادکســـت رادیو مضمون و در همین روزنامه
استو کشورهای مختلفنظراتو رویکردهای متعارضو گوناگونی به ان دارند».
و اردیبهشـــت ،۶۱نه تنهـــا نقطه عطف ان جنگ ،کـــه نقطه ای حیاتی در
«فرهیختگان» منتشر شده بیشتر بدانید.
ایشـــان نداشتن اعتماد بی جا به طرف های مقابل را روی دیگر مفهوم «حکمت»
جهانی و شـــناخت دقیق سمت و سو و پشت پرده حوادث دانستند و گفتند:
جنگ در دومین سال خود است و صدام خرمشهر و بعضی شهرهای دیگر
برای ایران تجلی پیدا می کند .خرمشـــهر نماد بود .انچنان که سیدمرتضی
حرف های صادقانه و قابل قبول وجود دارد اما نباید به همه حرف ها اعتماد کرد».
این زمینه هم ســـفرا و روســـای نمایندگی ها بخصوص در کشورهای اثرگذار
خرمشهری که در همه ماه های اشغال ،علی رغم مقاومت جانانه در روزهای
و مظهر همه استقامت ما بود».
و صخره ای و ادامه دادن مسیر ،کلیدواژه مهم دیگری بود که رهبری به تبیین
حضرت ایت الله خامنه ای در پایان بار دیگر با تاکید بر اهمیت سیاست خارجی
حساب در مقاطعی به کشور ضربه زده است».
برشمردند وگفتند« :البته نباید هر حرفی را در عالم سیاست دروغ دانست؛ چرا که
«مصلحت» به مفهوم داشتن انعطاف در موارد الزم برای دور زدن موانع سخت
ان پرداختند.
ایشـــان الزمه جانمایی مناسب ایران در نظم جدید را رصد و ارزیابی تحوالت
«بر اســـاس این رصد و ارزیابی باید پیشنهادهای عملی استخراج شود که در
نقش مهمی دارند».
و نقـــش مهم ان در اداره و بهبود کشـــور ،افزودنـــد« :با وجود توجه به عوامل
ایشان گفتند« :حفظ اصول منافاتی با مصلحت به معنای یادشده ندارد .البته
اقتصـــادی و فرهنگی در تحلیل وضع کنونی کشـــور ،غالبـــا در مباحث از
داخل برداشت غلط کردند؛ چراکه مصلحت یعنی یافتن راهی برای گذشتن
موفق حتما موجب بهبود وضع کشـــور می شود و در مقابل ،اختالل و اشکال
چند سال قبل که مفهوم «نرمش قهرمانانه» مطرح شد ،در خارج و برخی در
از کنار موانع دشوار و ادامه دادن راه برای رسیدن به هدف».
حضرت ایت الله خامنه ای در ادامه سخنان شـــان در جمع مســـئوالن وزارت
عامل سیاســـت خارجی غفلت می شود ،در حالی که سیاست خارجی خوب و
در سیاســـت خارجی باعث بروز مشـــکل در وضع عمومی کشور می شود که
نمونه های ان نیز کم نبوده است.
تاریخ ایران شد.
را اشغال کرده است.
صداینخبگان،نگاهجوانان
روزنـــــــامه فرهیختـــــــگان
FA R H I K H T E G A N
farhikhteganonline
همه این قدرت معنوی و روحی ،در اردیبهشت ۶۱که اردیبهشت ایران بود،
اوینی درباره اش به درستی چنین نوشت« :خرمشهر مظهر همه تجاوز دشمن
انا هلل و انا الیه راجعون
جناب اقای دکتر سعید افشار ،مدیرعامل محترم شرکت هوراند
درگذشت والده مکرمه جنابعالی را تسلیت عرض نموده و از درگاه
خداوند متعال برای ان مرحومه رحمت واســـعه الهی و برای شما و
سایر بازماندگان صبر و اجر مسالت دارم.
علی اکبر والیتی صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
2
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
درباره چیزی که هرچه می گردیم کمتر پیدا می کنیم
دیپلماسیفعالرسانهبین المللیخوب می خواهد
گروه سیاست یکی از ایرادهایی که به ویژه در یک دهه اخیر
تداعی می کند که اساسا ایجاد ظرفیت اجتماعی برون مرزی
پیام تبریک رهبر انقالب درپی بازگشت دالورمردان ناوگروه ۸۶به کشور
نسبت به سیاست خارجی کشور از جانب برخی کارشناسان
به عنوان مهم ترین بـــازوی چانه زنی دیپلماتیک هنوز برای
عزیزان! به خانه خوشامدید؛ موفق باشید
مطرح می شود ،این است که دستگاه دیپلماسی گاهی در
مقابل برخی رخداد های بین المللی واکنش هایی نشـــان
می دهد که یا رنگ وبوی انفعال دارد یا بیش از حد تعادل تند
تلقی می شود .چنین مواجهه متناقض و قطب بندی شده ای
باعث می شود جایگاه ایران در نظام بین الملل نیز تحت تاثیر
رهبـــر انقالب روز گذشـــته همزمـــان با پایـــان ماموریت
دور دنیا پیام تبریکی با این شرح صادر کردند:
اسالمی و بازگشت انان به کشور بعد از هشت ماه دریانوردی
به دالورمردان ناوگـــروه ۸۶نیروی دریایی ارتش جمهوری
موفقیت امیز ناوگروه ۸۶نیـــروی دریایی ارتش جمهوری
قرار گیرد و به حدی که شایســـته ان اســـت ،نایل نشود .راه
رفع تناقض در موضع گیـــری را می توان در توصیه های روز
جمعه رهبر انقالب به مسئوالن وزارت امور خارجه و سفیران
جمهوری اســـامی ایـــران پیدا کرد .ایشـــان در این دیدار
بسم الله الرحمن الرحیم
بخش بزرگی از مدیران اجرایی تبدیل به دغدغه نشده است.
مدل مطلوب اقناعی
شـــهید ســـلیمانی از جمله چنین شـــخصیت هایی است.
اسالمی ایران ،دریانوردی بزرگ و موفقیت امیزشان را تبریک
سردار ســـلیمانی اگرچه به عنوان یک چهره نظامی همواره
سیدعلی خامنه ای1402/2/30
در دیپلماسی داشت و روابط سازنده ای با مقامات مختلف
می گویم .عزیزان! به خانه خوش امدید؛ موفق باشید.
در میدان نبرد حضور داشـــت اما توانایی بسیاری خوبی نیز
دولت هـــای منطقه ایجاد کرد که باعث شـــد جبهه واحد و
قرار باشـــد دستگاه دیپلماسی بدون توجه به خواست مردم
سیاســـت های منطقه ای ایران و ان دســـته از شهروندانی
ناکارامدی و ضعف محتوای تریبون های رســـمی محسوب
مســـتحکمی بر علیه نیروهای تروریستی در منطقه شکل
اقدام به برنامه ریزی برای خود کند ،ان زمان احتمال اینکه
می دانند .غیر از این بدنه اجتماعی که در سراســـر منطقه
اجتماعی فراهم اورده اســـت و اگـــر از این فضا بهره کافی
صحنه های نبرد منطقه ای در چند سال اخیر توصیه جدی
متکی بر اصول حرکت می کنیم ».راهکار های روزگذشـــته
و خارجی مواجه شـــود ،زیاد اســـت .نمونه ای از این امر را
طرفـــدار دارد ،گروه های جمعیتـــی دیگری را هم می توان
مســـیر به دست اوردن جایگاهی شایسته برای ایران در نظم
رژیم صهیونیستی مشاهده کرد .برخی دولت های عربی که
مقاومت محسوب نشوند ،اما با کار فرهنگی و عملیات های
ضوابط و شاخص های سیاســـت خارجی موفق« ،عزت» به
تحت تاثیر فشـــار ضدصهیونیســـتی افکار عمومی جامعه
از هرگونه شـــکاف احتمالی میان انان و جریان مقاومت تا
روابط خـــود را علنی نکنند و حتـــی در علن نمایش کامال
مواجهه با افکار عمومی دنیا و نسبت شـــان با این طرز فکر
تکیه نکردن بر اصول در سیاســـت خارجی را خالف عزت و
خود و نیز بدون درک خواســـت های مردمان کشـــور هدف
باعث تذبذب دانســـتند و افزودند« :در همه مسائل جهانی
در «حـــرف و اقدام و مواجهه با اقدام دیگران» ،عزتمندانه و
سیاســـتش با عدم اقبال عمومـــی در جامعه هدف داخلی
می توان در رویکرد برخی کشـــورهای منطقه در مواجهه با
رهبر انقالب عالوه بر جلوگیری از تذبذب در سیاست خارجی
تمایل به برقراری رابطه مســـتقیم با تل اویو داشتند یک باره
بین الملل را نیز تعیین می کند .ایشان در این دیدار با تبیین
داخلی خود از این اقـــدام صرف نظر کردند و ترجیح دادند
معنای نفی و پرهیز از دیپلماســـی التماسی« ،حکمت» به
مفهوم تعامالت و فعالیت های خردمندانه و محاســـبه شده
و «مصلحت» به معنای انعطاف برای دور زدن موانع ســـخت
متضاد از روابط پشـــت پرده خود ارائه دهند .اگرچه چنین
کشور خواندند و مسئوالن دیپلماسی کشور را به رصد دائم
سیاســـت خارجی روشن می سازد اما برای فهم این اهمیت
و ادامه دادن مســـیر را سه کلیدواژه اساسی در دیپلماسی
تحوالت تدریجی و حوادث تاثیرگذار در نظم بین الملل برای
به دســـت اوردن جایگاه شایســـته ایران عزیز در نظم اینده
سیاســـت خارجی یا در کارکرد و عملیات دیپلماسی دچار
مشکل هستیم ».اولین ضابطه ای که مورد اشاره رهبر انقالب
خوبی را نشان ندهد ،بررسی شده است.
هر طراحی حکیمانه ای برای اجرا
نیاز به اقناع عمومی دارد
جمهوری اسالمی ،در محاسبات خود غیر از مسائل امنیتی،
و سیاسی ،دغدغه های پررنگ انسانی را هم از اولویت های
افرادی که مخاطب تصمیمات هســـتند توقع داشت بدون
جوامع منطقه را هم یکی از جدی ترین اولویت های خود در
پیگیری تحوالت و چالش های ریز و درشت جهان می داند.
چالش هایی که اتفاقا ارتباط مستقیمی هم با وضعیت قدرت
طرح ریزی شـــده باشد با شکست مواجه کند .چنین اصلی
برای مسئوالن حوزه سیاست خارجی اهمیت بیشتری پیدا
رفته و مخاطبان منطقه ای و جهانی را نیز درگیر می کند .اگر
گفت وگو
دست خالی ایران در عرصه اقناعی
نرم انقالب اسالمی در بین ان جوامع پیدا می کند .در الیه
با قـــدرت گرفتن روزافـــزون فضای مجازی و شـــبکه های
مختلف [که یکی از جدی ترین مولفه های پشتیبانی کننده
تا حد زیادی جذابیت خود را از دست داده و به مرور از حجم
ت اجتماعی نیازمند اقناع در مقاطع
عمیق تر ،می توان ظرفی
می کنـــد؛ چراکه جامعه مخاطب ان از مرزهای داخلی فراتر
اصلی خود تعریف کرده و نسبت به ان اهتمام دارد.
از جریان مقاومت محسوب می شود] را شامل بدنه طرفدار
مقدس را تجربه کرده بود و در سال های پس از جنگ شاهد
روایت های بعضا نادرســـتی بود که زحمات رزمندگان را زیر
انها داده شـــد .چنین مواجهه ای با مساله ریزش مخاطب
نشـــان از یک رویکرد انفعالی از جانب مدیران رســـانه ای
ســـوال می بردند بیشتر از هر فرد دیگری اهمیت این مساله
دارد که به جای حل مســـاله پاک کردن صورت مســـاله را
را درک می کرد .توجه ویژه ایشـــان به فیلم ها و مستندهایی
که درباره دفاع مقدس یا جنگ ســـوریه ســـاخته می شدند
رســـانه های ایران چالش محســـوب نمی شود و رسانه های
ناشـــی از همین نگاه بود .بسیاری از اثار هنری ای که طی
فارسی بعد از 8دهه فعالیت تصمیم به تعطیل کردن بخش
بدون حمایت ویژه شهید سلیمانی اصال امکان تولید برایشان
سال های گذشته ،روایتی از جنگ سوریه و عراق ارائه دادند
رادیویی خود گرفت اما این تصمیم زمانی گرفته شد که این
فراهم نمی شد .اهتمام ویژه حاج قاسم به «نبرد روایت ها» بود
اجتماعی و ســـایت خبری را به عنوان جایگزین فعال کرده
کرد و همین اتفاق منجر به تولید اثاری شد که پرچم دار تبیین
شـــبکه ظرفیت هایی همچون شبکه تلویزیونی ،شبکه های
که امکان حضور بسیاری از مستندسازان را در سوریه فراهم
چرایی و چگونگی حضور نیروهای نظامی ایران در ســـوریه
بود .تعطیلی شبکه های رادیویی ایران نیز زمانی توجیه پذیر
است که جایگزین هایی برای ان وجود داشته باشد نه اینکه
بودند .عالوه بر مســـتندهایی که در این زمینه تولید شدند،
شود .اگرچه شبکه های تلویزیونی پرس تی وی و العالم که با
فیلم ســـینمایی «به وقت شام» که یکی از شاخص ترین اثار
سال های ابتدایی تاسیس خود توانستند نفوذ خوبی در بین
قرار گرفت .شهید سلیمانی کارگروه تولید و کارگردان این اثر
شد ،این بود که «می روید به اقای بشار اسد می گویید مردم
در مواجهه با بحران های منطقه ،درکنار مولفه های نظامی
از ان تالش ها بی ثمر می شـــد .شهید ســـلیمانی که دفاع
از جریـــان تولید محتوا خارج شـــده و دســـتور به تعطیلی
هدف ارتباط گیری با مخاطبان خارجی تاســـیس شدند در
ما حســـاب نکنید ».خط قرمز تعیین شده از سوی جمهوری
رسانه ای مناسب ضمیمه این حرکت عظیم نمی شد خیلی
مرور به توجیه مخاطب پایین و نداشـــتن صرفه اقتصادی
همان ســـال ابتدایی جنگ داخلی سوریه به بشار اسد که
بیفتد و نسبت به کشتار مردم بی تفاوت باشید ،روی حمایت
این مســـیر جان خود را فدا کردند؛ اما شـــاید اگر پیوست
رادیویی جمهوری اســـامی که در منطقـــه فعال بودند به
به یک باره بدون هیچ ایده جایگزینی رای به تعطیلی ان داده
انان با جریان مقاومت هم برای تصمیم گیران ایرانی به یک
نظامی و سیاسی ،مســـائل انسانی و چالش های مرتبط با
مصلحت اندیشـــانه ای را ولو اگر به طور دقیق برای ان فکر و
داخلی را از شـــروط تهران برای تداوم حمایت ها از دمشق
اسالمی که نشـــان می داد چهارچوب های جریان مقاومت
از انجا که هر نوع اقدام دستگاه حکمرانی انبوهی از موافقان
قـــدرت این را دارد که هر سیاســـت عزتمندانه ،حکیمانه و
تحوالت منطقه داشته اند ،رهبر انقالب هم توجه ویژه دولت
می شود .در چنین شرایطی است که بازیگر قدرتمندی مثل
مساله مهم تبدیل می شود .دلیل اهمیتش هم ان است که
اقناع از خود همراهی نشـــان دهند .عدم همراهی مردم نیز
ان مقطع پرالتهاب و بحرانی ،بر ســـطوح راهبردی و کالن
خط قرمز ما هســـتند .اگر چنین اتفاقی بخواهد در سوریه
و ظرفیـــت اجتماعی دیگر ملت های منطقه و نحوه مواجهه
و مخالفـــان را تحت تاثیر قرار می دهـــد ،طبعا نمی توان از
رخ داد .عالوه بر تمرکزی که نیروهای تصمیم گیر کشور در
عزت مندانه ،حکیمانه و مصلحت اندیشانه باز تر کند .زحمات
اســـت .به طور مثال در ســـال های اخیر برخی شبکه های
نمونه اتفاقاتی است که در بحبوحه تحوالت داخلی سوریه
جامعه ای چند صدمیلیونی از شـــهروند ساکن کشورهای
ایران ،دیگر تنها با افکار عمومی داخل کشور روبه رو نیست
ایران در خارج از مرزهای کشور باشند نیز تعمیم پیدا کرده
بســـیاری در جنگ سوریه کشیده شد و شهدای بسیاری در
می توانند به عنوان مکملی در کنار قدرت سخت مورد استفاده
نظر می رسد به مرور به رسانه هایی که قرار بود بازوی اقناعی
بزرگ جهان نیز به ان دچار شده اند .به طور مثال بی بی سی
ملت های منطقه برای تصمیم گیران جریان مقاومت است،
توسط شهید ســـلیمانی به رئیس جمهور این کشور منتقل
منطقه که تقریبا تمام ادیان ،مذاهب و قومیت ها را شـــامل
ضعف عملکردی که در مورد رسانه های داخلی وجود دارد به
قرار گرفته و دســـت دیپلمات ها را بـــرای اتخاذ راهبردهای
جست وجو کرده و از مدیران رسانه ای سلب مسئولیت کرد.
مثال دیگری که نشان دهنده جایگاه قابل توجه افکار عمومی
تصمیمات کالن دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسالمی
مواردی مورد بی توجهی نیز قرار گرفته است .در ادامه ضمن
برده نمی شـــود نباید تمام علت ان را در رشد فضای مجازی
بـــه فعالیت های نرم و اقناعی نشـــان داد .فعالیت هایی که
ترجیح می دهند .ریزش مخاطبان رادیویی البته تنها برای
عنوان کردند .یکی از نخستین توصیه های رهبر انقالب در
ایران دست پیدا کنیم.
که باعث شده این شاخص عملکردی وزارت خارجه وضعیت
برای دیالوگ برقرار کردن با جوامع غیرمســـلمان اروپایی و
بگردیم که صرفا بدون پاســـخ از کنار ان عبور نکرده باشیم،
کشـــور در مسائل مختلف بود .ضابطه و معیاری که بررسی
پرداختن به چرایی اهمیت قدرت اقناعی مهم ترین موانعی
هـــم مورد توجه قرار داد .مواجهه ای که نمونه ان را می توان
سوریه نسبت به تامین امنیت مردم این کشور در اوج بحران
الزم است به ارزیابی کلی اما نسبت دقیقی از جامعه مخاطبان
عینی ان نشان می دهد وضعیت مطلوبی نداشته و حتی در
حد ممکن جلوگیری کرد .این تقســـیم بندی را می توان در
می شود منش افرادی را که به عنوان الگوی عزت ،مصلحت
پیـــش از انکه به دنبال جوابی تک جمله ای به این پرســـش
قرار گرفت توانایی تبییـــن اقناع کننده منطق رویکردهای
رسانه ای قانع کننده می توان نظر مثبت شان را جلب کرد و
امریکایی دید.
مواجهه دستگاه د�یپلماسی ایران
با مخاطبان خود چگونه باشد؟
بیان داشتند« :اگر این ضابطه ها مشاهده نشد یا در نظریه
فهرست کرد که شاید طرفدار و بدنه سفت و سختی برای تفکر
مصادیقـــی تا حد زیادی اهمیت راهبرد اقناعی را در عرصه
توجه قرار داد.
را معیار موفق ارزیابی کردن سیاســـت خارجی دانســـتند و
هم متناسب با میزان شناخت شان نسبت به جریان مقاومت
در تالش برخی مجموعه های فرهنگی دلبسته به مقاومت
و حکمت در عرصه دیپلماســـی شناخته می شوند نیز مورد
جهان فراخواندند .ایشـــان در ادامه چند ضابطه و شاخص
دانست که درنهایت ان تدبیرها را تامین کننده منافع کشور
نمی شود و گستردگی این فضا فرصت خوبی را برای اثرگذاری
بگیرد .سردار سلیمانی به عنوان چهره اصلی جنگ سخت در
سینمای مقاومت هم بسیار مورد توجه سردار سلیمانی بود.
ســـینمایی مربوط به وقایع سوریه بود بسیار مورد تمجید او
را نه فیلم سازی ،بلکه «اگاه سازی» توصیف کردند .همچنین
مخاطبان منطقه ای و بین المللی ایجاد کنند .اما این نفوذ
ایشان ساخت این فیلم را «دفاع از مدافعان حرم» دانستند.
نیز به مرور تحت تاثیر عوامل مختلف کاهش یافت .مهم ترین
همین دو جمله کافی اســـت تا به عمق نگاه ایشان به مقوله
مانع را می توان تحریم حذف این شـــبکه ها از ماهواره های
رســـانه و جنگ نرم پی ببریم .ســـاحتی که در نظر ایشـــان
تلویزیونی دانســـت .اما عالوه بر این به لحاظ محتوایی نیز
اهمیتش به هیچ عنوان کمتر از ساحت جنگ سخت نبوده
باید افت کیفیت را محســـوس دانست .عالوه بر این از بستر
است .در شرایط فعلی بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به تکثیر
اینترنت نیز اســـتفاده مساعدی برای ایجاد بازوی رسانه ای
نگاه تبیین گر شهید سلیمانی در همه عرصه های سیاست
و اقناعی ایجاد نشده و اگر بخواهیم فهرستی از کانال های
داخلی و خارجی هســـتیم .نگاهی که تالش حداکثری در
تلگرامی قدرتمند که به زبان های غیر فارسی به تولید محتوا
صحنه عمل را رها نمی کند و به دنبال پوشـــاندن عیب های
برای مخاطبان خار ج نشـــین می پردازند تهیه کنیم شـــاید
به ســـختی بشود تعداد رســـانه های این فهرست را به قدر
اجتماعـــی تریبون های مونولوگ همچون رادیو و تلویزیون
انگشتان دو دست رساند .کانال هایی که اگر وجود داشته
مخاطبان ان کاسته می شود .اما این امر توجیه خوبی برای
غیر حاکمیتی اداره می شوند .این ضعف چنین تصویری را
ســـاحت سخت با استفاده از رســـانه نیست .بلکه با نگاهی
کامال متفاوت عرصه رسانه و تبیین را مکمل عرصه عملیاتی
می داند که بدون ان چه بســـا تمام تالش های عرصه جنگ
باشـــند نیز اغلب از جانب شخصیت های حقیقی و حقوقی
سخت بی اثر شود.
مرتضی شعبانی ،تهیه کننده و مستندساز در گفت وگو با «فرهیختگان» از عقب ماندگی های جریان فرهنگی -رسانه ای مقاومت با وجود ظرفیت های بسیار گفت
هنوز نتوانسته ایم محصوالت مان را به دست «مخاطب جهانی» برسانیم
فرهیختـــگان رهبر انقالب روز گذشـــته با مســـئوالن
تهیه کننده ،مستندساز و مدیر «مرکز مستند حقیقت»
فرض کنید شما می خواهید در چنین شرایطی بهترین افراد
سناریو و اهداف مشخصی هم داشته باشد ،پشتیبانی های
در زمینه قدرت نرم انقالب اسالمی و عمق راهبردی جریان
دیدار کردند .ایشـــان در بیانات خود شش معیار یک
در ادامه می خوانید.
انتخاب کنید ،مشـــخص اســـت که برای این هدف ظرفیت
تلویزیـــون در این زمینه خیلـــی می تواند کمک کند .وزارت
غیر از مستند ،چه ابزارهایی را کارامد می دانید که تاکنون
وزارت امور خارجه و ســـفرای ایران در خارج از کشـــور
سیاســـت خارجی موفق را برشـــمردند .اولین مورد از
این شش ضابطه ضروری« ،توانایی تبیین اقناع کننده
منطق رویکردهای کشور» بود .همان طور که می دانیم
یکـــی از مهم تریـــن و بحث برانگیزتریـــن محورهـــای
سیاست خارجی ما در ســـال های اخیر ،مساله حضور
مستشـــاری ایران در ســـوریه و عراق جهـــت مقابله با
تروریســـم و حمایت از مردم و نظام سیاســـی حاکم بر
این دو کشور بود .سیاستی که با واکنش های متفاوتی
در داخل و خارج کشور روبه رو شد .شاید بی راه نباشد
اگر بگوییـــم طی چند دهه اخیـــر ،مهم ترین محوری
کـــه در سیاســـت خارجی ما به «تبییـــن اقناع کننده»
نیاز داشـــت همین مســـاله بود .با این حال بسیاری از
مخاطبـــان این تبیین -خصوصا افـــکار عمومی داخل
کشور -تصویر دقیق و به روزی از جزئیات بحران سوریه
و عراق نداشـــتند و همین مساله تبیین دقیق رویکرد
کشور را دشوارتر می کرد .در این شرایط ،قالب «مستند»
یکـــی از بهترین ابـــزار ارائه تصویر صحیح از شـــرایط
عراق و ســـوریه بود .ظرفیتی که به تبیین علل حضور
نیروهای نظامی ایران در این دو کشـــور کمک شایانی
می کرد .می توان گفت تجربیات نســـبتا موفقی که در
ایـــن زمینه داشـــتیم و این تجربیات هـــم می تواند در
راســـتای پر کردن خالهای بسیار حال حاضر این حوزه
راهگشـــا باشـــد .در همین راســـتا با مرتضی شعبانی،
در سال های بحران داخلی سوریه گفت وگو کرده ایم که
ممکـــن را برای تصویربرداری و عکاســـی از صحنه های نبرد
محدودی وجود دارد و شـــما مجبوریـــد باتجربه ترین افراد را
فرهنگ و ارشاد حتما می تواند بسیار موثر باشد .مقطع کنونی
در برخی موقعیت ها حضـــور پیدا کنند .اما در هر صورت در
زمان مناســـبی برای کمک کردن بیشتر به فعاالن این حوزه
نظر شما درباره ظرفیت های تبیینی حال حاضر جریان
انتخاب کنید .دوستانی از خود من ناراحت بودند که نگذاشتم
کشور چیست؟ به نظر شما بحران سوریه چقدر در شکوفا
کنار باتجربه ها افرادی بودند که نکات بسیاری اموختند.
مقاومت در فضای فرهنگی و رســـانه ای و شرایط کنونی
شدن این ظرفیت ها موثر بود؟
لجســـتیکی و مالی به اندازه کافی جدی نیســـت .به نظرم
برای مجموعه هایی که خودشان از دست اندرکاران هستند
اســـت .خیلی کارها می شود کرد .می توان اتاق فکر تشکیل
داد ،نیروهـــای کارامد را به کار گرفت و جا دارد مجموعه های
مقاومت که می دانیم چه ظرفیت ها و چه نقاط قوتی دارد،
مورد بی توجهی قرار گرفته است؟
سینمای ایران را می توان یکی از این ابزارها دانست .سینمای
ما پیشـــرفته است ،اما هنوز نتوانسته ایم در حوزه مقاومت،
دفاع مقدس و انقالب اســـامی محصوالت مان را به دست
«مخاطب جهانی» برسانیم .حاال مستند بخشی از کار است.
در همه جای دنیا بحران ها زمینه ساز بروز یافتن استعدادها
با توجه به ظرفیت هایی که در این زمینه داریم و شما هم
حاکمیتی هم پشتیبانی های جدی تر و اساسی تری داشته
مستندســـازان جوان مـــا به وجود اورد تـــا ایده های خود را
در حوزه فرهنگی -رسانه ای و قدرت این جریان در اقناع
فقط با حرف زدن در این زمینه نمی شـــود کار را پیش برد.
بیشتر برای اقناع افکار عمومی داخل کشور است .ما هنوز
می شـــود مقداری خنده دار است .البته منی که دارم اینها
اســـت که در بسیاری از زمینه ها داریم .ضعف جدی ما این
متاسفانه در این زمینه عقب ماندگی جدی ای داریم .بحران
هســـتم ،نمی خواهم بگویم در این حوزه مسئولیتی متوجه
ملت ها نشـــده است .محدودیت زبانی هم بر کار ما اثرگذار
تصویر درســـتی از دوران بحران به نمایش بگذاریم ،نیازمند
ان دســـت مستندساز باز باشـــد و مورد حمایت قرار گیرد تا
و ظرفیت ها هســـتند .جنگ سوریه و عراق زمینه خوبی برای
پیاده ســـازی کنند و توانایی های خـــود را محک بزنند .این
بحران بـــرای همه مستندســـازهای عالقه مند به مقاومت و
انقالب اسالمی ظرفیت های خاصی به وجود اورد .مرکزهای
متفاوتـــی بودند که در این زمینه فعالیت می کردند .اما فقط
در مرکز ما حدود ۳۵ترابایت تصویر جمع اوری شـــده است.
این حجم اصال قابل مقایسه با مستندات دفاع مقدس خود
ما نیست .هنوز هم از این تصاویر به طور کامل استفاده نشده
است و همچنان از این ظرفیت جهت روایت تاریخ بحران سوریه
به کار می رود .ترکیب مستندســـازان باتجربه ای که در زمان
به بخشی از ان اشاره کردید ،شرایط امروز جریان مقاومت
افکار عمومی مردم منطقه را در چه وضعیتی می دانید؟
چقدر توانســـته ایم از ظرفیت های فرهنگی مان در این
خصوص استفاده کنیم؟
گذشت .اگر مقطع حال حاضر را زمان تبیین بدانیم و بخواهیم
باشند و به این ظرفیت ها توجه کنند.
االن دیگـــر مبالغی که برای کارهای مســـتند در نظر گرفته
را می گویم خودم جزء دســـت اندرکاران و افراد تصمیم گیر
خودم نیست .همه ما باید فضایی را فراهم کنیم که درنتیجه
یک تصمیم گیری جدید هســـتیم .چون دیگر جنگ نیست
بتواند کار درســـت و حســـابی انجام دهد .نکته دیگر انکه
وجود ندارد ،راحت تـــر می توانیم درباره ان مقطع فکر کرده
پرهیز کرد .گوش و چشـــم افکار عمومی از این جنس کارها
و از بحـــران عبور کرده ایم و خیلی مســـائل مرتبط با بحران
به نظرم در این موقعیت باید تا حد ممکن از کارهای سطحی
دفاع مقدس فعال بودند و مستندســـازان جوانی که گردهم
و تصمیـــم بگیریـــم .باید در این خصـــوص از عموم مدیران
که ما از ســـوریه تهیه کردیم به قدری است که خود سوری ها
بهای جدی داده نمی شـــود .در عین حال که در میانه بحران
و درحال حاضر مثال با 20ســـال قبل قابل مقایسه نیست،
مناطق مورد نظر کمک می کنند و زحمت هم می کشند ،اما
جوان امروزی هم که با رســـانه های نوین ســـر و کار دارد،
امدند منجر به تولیدات بسیار خوبی شد .تعداد مستندهایی
یک درصد ان هم ندارند.
البتـــه در فضای جنگی علی رغم اینکه فضای خوبی از طرف
مسئوالن مربوطه فراهم امد طبیعتا گزینش هم وجود داشت،
ارشد حوزه فرهنگی کشـــور گله کرد؛ هنوز به مستندسازی
به مستندســـازان میدان می دهند و بـــه انها برای حضور در
االن که می خواهیم درباره گذشته خودمان کارهایی کنیم که
پر اســـت .ما باید با کارهای فاخری که در حوزه مســـتند و
ســـینما انجام می دهیم ذائقه مخاطب را هم که رشد کرده
متاسفانه باید بگویم نگاه مان عموما نگاه داخلی است .یعنی
نگاهی بـــه مخاطب جهانی نداریم .حرف هایی که می زنیم
نتوانســـته ایم خودمان را به خوبی معرفی کنیم .این ضعفی
است که متاســـفانه هنوز زبان روایت مان زبان مشترک این
است .همان طور که می دانید در جهان نزدیک به یک میلیارد
یا بیشتر عرب زبان وجود دارد و زبان ما فارس زبان ها محدود
اســـت به ایران ،تاجیکستان ،افغانســـتان و برخی مناطق
دیگر .تجربه نشـــان داده فیلم هایی هم که می ســـازیم در
این کشـــورها خیلی خوب دیده می شـــود .دلیلش هم ان
اســـت که زبان برقراری ارتباط داریم امـــا با دنیای اروپایی
و دنیایـــی که با مخاطبانش زبان مشـــترک نداریم ،کارمان
ســـخت است .الزم است نگاه مان را در حوزه فیلم ،چه فیلم
بـــه روز کرده و در جاهایی اصـــاح کنیم .عالوه بر ان ،برای
مستند ،چه سینما و کتاب مقداری جهانی و منطقه ای کنیم
خوراک فرهنگی اماده کنیم.
ترسیم کرده ایم ،عبور دهیم.
و تولیدات مان را باید از این مرزهای جغرافیایی که برای خود صفحه 2
رئیس دانشگاه ازاد استان مرکزی به «فرهیختگان» خبر داد
درامد 58میلیاردی با تبدیل فضاهایبالاستفادهبه مراکزکاربنیان
شماره مسلسل | 4607یکشنبه ۳۱اردیبهشت | 1402اول ذیقعده ۲۱ |1444می | 2023شماره 386۹
Sun | 21 May 2023 | vol.14 | No. 3869 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
«فرهیختگان» به مناسبت روز دختر به سراغ ۲تن از
جهادیهای فعال در حوزه دختران رفته است
می خواهند همه
دختران بخندند
یگوید
دکتر محمدمهدی طهرانچی ،رئیس دانشگاه ازاد از افق های پیش رو م
یادداشت
گفت وگو
فضای دانشگاه های فنی
مناسب دختران نیست
موضوعی که خال ان حس می شود ،عدم به رسمیت
معصومه محمدزاده
دبیر واحد خواهران اتحادیهجامعه اسالمی دانشجویان
شناختن است .عدم به رسمیت شناختن در نقطه ای
بهاینبازمی گرددکهدرسیاستگذاری هااینتشخیص
را داشته باشیم و برای هر کدام از جنس ها به تناسب
با ان درگیر بوده اند ،گفت« :درامد و هزینه واحدها به طور همزمان
راضیه فالح
خبرنگار گروه دانشگاه
دانشگاه ازاد استان مرکزی 12واحد دانشگاهی و چهار مرکز
دیگر واحدهای این استان در مسیر علمی قدم گذاشته اند.
دامپروری بسیار کم بود و برای بهره مندی بیشتر ،تحلیل های مالی
واحدهای استان انجام داده اند از طرق مختلف مانند کمک های
خصوصی انجام شود که کمیسیون معامالت سازمان مرکزی و دکتر
توانسته اند 58میلیارد تومان درامد غیرشهریه کسب کنند .این
کشاورزی و دامپروری به صورت مشارکتی بین دانشگاه و بخش
بررسی کرده اند ،برای مثال در زمینه طرح های برون دانشگاهی تا
و این مساله در بسیاری از افراد به چشم می خورد .اما
بیندازیم که دختران دانشجو چه مسائل و معضالتی
دارند ،اصلی ترین مساله ای که حس می کنم در این
هستند بیشتر به چشم می خورد.
اغاز گام دوم در دانشگاه ازاد براساس سند تحول و تعالی
و تاکید بر کسب درامد غیرشهریه عاملی تاثیرگذار روی
فضا وجود دارد ،بحث به رســـمیت شـــناختن نیاز و
منظور از به رسمیت شناخته شدن این است که ممکن
روند کاری واحدها بوده است .برای اطالع از روند اقدامات
است .ما سعی می کنیم فضای دانشگاه را به صورتی
و تصمیمی به تناســـب فضای حضور دختران گرفته
ازاد استان مرکزی رفته ایم .ادامه شرح مختصری از اقداماتی
در واقعیت این طور نیست .چون عمدتا دیدگاه به این
شود این مساله پیش می اید که فضای کلی دانشگاه
ذات متفاوت دختران ،نسبت به یک سری از مسائل
اماده کنیم که برای هر دو جنس مناســـب باشد .اما
سمت است که عمده ورودی دانشگاه ها باید مردان
باشند ،درحالی که حتی این نگاه هم درست نیست،
باید بپذیریم که عمده دانشجویان و ورودی ها دختران
هستند و فضایی که برای دختران اماده می شود ،باید
این مســـاله را در بر بگیرد که برخی موضوعات خاص
دختراناست.قطعاایننوعسیاستگذاریبدونتوجه
به نیاز هر دو جنس به نوعی سیاستگذاری بازمی گردد
و واقعیت این است که با دید کالن هر دو جنس را یکی
می بیند .درحالی که این اتفاق نمی افتد و ما نیاز داریم
کهفضاراتفکیککنیم؛البتهمنظورتفکیکجنسیتی
نیست .منظور تفکیک و احصاء نیاز است و درنهایت
به تناسب این نیاز فضا را برای دختران اماده کنیم.
است دختران دیده شوند اما در عمل اتفاق و حرکت
نمی شـــود .یعنی اگر قرار است سیاستگذاری انجام
مناسب پسران و مردان است .همچنین مساله ای که
در خود دســـتگاه ها وجود دارد ،سرگشتگی و برنامه
منســـجم برای این قشر اســـت .زمانی ما مسائل روز
زنان و دختران را مطرح می کنیم و طبیعتا به ســـمت
این فضا می رویم اما قبـــل از ورود به هر کدام از این
ساختارها به صورت جزء نیاز داریم که به نتیجه کلی
برسیم که عدم وجود گفتمان واحد در باب نقشه راه
و نحوه عملکـــرد در وزارتخانه های مختلف به صورت
جزئی به این موضوع بازمی گردد که گفتمان واحدی
در حـــوزه زنان و دختران وجود ندارد .یعنی ما در هر
کدام از وزارتخانه های درگیر مسائل کلی و روزمره ای
هستیم که از این موضوع باز می مانند که درنهایت به
عمدتا فضای دانشگاه علی الخصوص دانشگاه های
اجماعی برسند که چه مسیری را قرار است طی کنند.
ان به رسمیت شـــناخته باشند ،یعنی ما در برخی از
تکثری را داشته باشد و صرفا متوجه یک قشر از جامعه
صنعتی ،این چنین نیســـت که حضور دختران را در
موارد نیازمند به رســـمیت شناختن حضور دختران
در دانشگاه ها هستیم .مثال در دانشگاه های فنی و
صنعتیزمانیکهواردفضایکارگاهیمی شود،عمده
وسیله هایی که در انجا وجود دارد ،مناسب دختران
همچنین مسیری که باید طی شود هم باید پذیرش
دختران نباشد .راهکاری که وجود دارد این است البته
نمی توان به این راحتی و ســـرعت راهکاری ارائه داد؛
چراکه باعث ساده سازی مساله می شود ،اما قدم اول
برایورودبهراهکاراجماعنظربینبخش هایمختلف
نیست و به همین دلیل تعداد دختران کمتر می شود
در سطح کالن است .درنهایت به نمونه و نقشه راهی
اگر به رسمیت شناخته شود درنهایت فکری به حال
برای مثال اگر وزارت علوم بخواهد مسیری را طی کند
و در انتها اصال به این موضوع توجه نمی شـــود .اما
ان می شود.
علی رغم اینکه اکثر ورودی های ما دختران هستند و
بخشاعظمیازاموزشعالیرازنانتشکیلمی دهند
و فعالیت های زیادی در این حوزه انجام می دهند؛ اما
برســـند که در راستای رشد و بالندگی دختران باشد.
قطعا با دســـتگاه های دیگر به چالش خواهد خورد و
قدم اول این است که وزارتخانه های مختلف به اجماع
نظر برســـند .درنهایت نیز به بخش سیاستگذاری در
دانشگاه ها می رسیم.
انکه کشاورزی و دامپروری از فعالیت های مهم این استان هستند،
کسب درامد 58میلیارد تومانی غیرشهریه ای
واحد اراک به ترتیب واحدهای ساوه ،نراق ،محالت و اشتیان در
به صورتی تدوین کنیم که نیاز این جنس را رفع کند.
اگر بخواهیم در بعد جزئی تر و بحث جنسیت نگاهی
در زمینه مدیریت هزینه نیز بررسی های الزم انجام شده و با توجه به
هر جنس تولیدی خود موظف است تا مبلغی را به دانشگاه بدهد».
درامد از طریق کشاورزی و دامپروری در این استان انجام شده اند،
سال های 1366تا 1368فعالیت خود را اغاز کرده اند و سپس
دانشگاه های ما خصوصا دانشگاه هایی که صنعتی
زودبازده اقدامات درست و قابل قبولی انجام شده است .از سوی دیگر
شرکت تولیدی البسه و مستقر در سرای نواوری است؛ به ازای فروش
اموزشی دارد که به صورت رسمی با تاسیس واحد شهر اراک
صرف نظر از دختر بودن یا پســـر بودن ،افراد در بدو
حـــس می کنیم فقدان توجه به ایـــن دو موضوع در
مدیریت شده اند ،درخصوص درامدزایی با استفاده از صنایع کوچک
اجاره مشارکت فعالیت دارند ،به عنوان مثال شرکت RNSکه یک
عمده فعالیت در حوزه را به خود اختصاص داد».
نیاز و ظرفیت شـــان برنامه ریزی کنیم .در جای دیگر
ورود به دانشگاه با فضای سرگشتگی روبه رو می شوند
رئیس دانشگاه ازاد استان مرکزی به «فرهیختگان» خبر داد
درامد 58میلیاردی با تبدیل فضاهای بالاستفاده به مراکز کاربنیان
از سال 1364فعالیت خود را در این استان اغاز کرد ،پس از
نیز به این بازمی گردد که حتی محتوای اموزشـــی را
|عکس :سیدوحید حسینی |فرهیختگان |
20تا 30درصد درامد باید
با سراهای نواوری تامین شود
انجام شده در این استان سراغ مرتضی قاسمی ،رئیس دانشگاه
است که دانشگاه ازاد در این استان برای کسب درامدهای
غیرشهریه ای داشته است.
مولدسازی فضاهای بالاستفاده
به عنوان مرکز کاربنیان
رئیس دانشگاه ازاد واحد اراک درباره اقداماتی که در زمینه افزایش
عنوان کرد« :در سال های گذشته درامدزایی از اقدامات کشاورزی و
دقیقی انجام شد .در ابتدا مقرر شد در این زمینه برون سپاری به بخش
طهرانچی با ان مخالفت کردند ،در نتیجه این مخالفت ،اقدامات
خصوصیانجامشد.پیشازمشارکتدانشگاهوبخشخصوصیبرای
کارهای این دامداری واحد اراک 12نفر در نظر گرفته شده بود ،پس
از اغاز مشارکت بخش خصوصی برای این بخش تنها سه ،چهار نفر
را درنظر گرفته است و کارها را با همین افراد انجام می دهد .از سوی
دیگر میزان تولید شیر 50راس گاو دوشا که پیش از این روزانه چیزی
حدود 500تا 600بود؛ به هزار و 600 ،500لیتر افزایش داشته
قاسمی با بیان اینکه هر اقدامی که در این واحد انجام می شود
است .در بخش کشاورزی نیز به همین منوال کارهای مختلف دنبال
سند تحول و تعالی قبل از سال نو معاونت های مختلف احضار و برنامه
و دامپروری مشارکتی برعهده بخش خصوصی است ،توضیح داد:
براساس سند تحول و تعالی است ،اظهار کرد« :برای اجرای دقیق
عملیاتی هرکدام مشخص شد .براساس واکنش های هر بخش و 10
بسته سند تحول و تعالی اهداف عملیاتی یک ساله نوشته شده که به
ترتیب انجام می شود .به علت مشکالتی که در پرداخت حقوق های
واحدها وجود داشت چرخ تحول افرین مالی به عنوان اولین قدم
می شود ».قاسمی با بیان اینکه هزینه های مختلف اقدامات کشاورزی
غیرشهریه در این مدت کسب شده است ،گفت« :تیم های مشارکتی
برای کسب درامدهای غیرشهریه تشکیل شده و اقدامات اصولی و
درستیراانجامداده اند.بااقداماتیکهاینتیم هادرهشت ماهامسال
مردمی و خیرین ،اجاره ،اجاره مشارکت ،طرح های برون دانشگاهی
تیم ها در بررسی های خود میزان درامدها از هر طریق را به دقت
قبل از عید نوروز تنها 250میلیون تومان درامد کسب شده بود.
با رایزنی ها و جلساتی که به صورت عمده با شهرداری استان برگزار
شد؛ این میزان بسیار افزایش پیدا کرد .تنها در یکی از این طرح های
برون دانشگاهی ،ناظر هندسی معابر برعهده دانشگاه قرار گرفته که
در ازای این طرح 979میلیون تومان نیز درامد در منعقد شده است».
رئیس دانشگاه ازاد استان مرکزی در پاسخ به اینکه چرا واحدهای
دانشگاهی استانی مانند مرکزی که هم در صنعت و هم در زمینه
کشاورزی و دامپروری جزء استان های پیشران محسوب می شود
با کسری درامد مواجه شده بودند ،اظهار کرد« :مشکل مدیریتی
«براساس قرارداد منعقده بین دانشگاه و بخش خصوصی ،دانشگاه
بزرگ ترین مشکل بوده و باید برای این تامین درامدهای غیرشهریه
خصوصیمشارکتداردوکلیههزینه هابرعهدهبخشخصوصیاست.
و بررسی های انجام شده این قسمت اقدامات الزم صورت گرفته و
تنها در میزان درامد به صورت 51درصد دانشگاه و 49درصد بخش
البته برای تامین نیروی کار نیز این بخش زیرنظر دانشگاه برخی افراد
یکی از چنج چرخش درج شده در سند تحول انتخاب شد .پس از این
را انتخاب کرده است .با اقدامات درستی که در بخش انجام شده،
مهارتی و تغییر سرفصل های دروس ،دانشکده مهارتی در محل و مراکز
به همراه داشته است ».وی درباره اقدامات برون سپاری که در واحد
اقدام ،چرخش تحول افرین در زمینه اموزش با محوریت اموزش های
قاسمی در پاسخ به اینکه با انجام این اقدامات چه میزان درامد
مدیریت هزینه به درستی صورت گرفته و حتی افزایش درامدزایی را
به صورت اساسی اقدامات الزم انجام می شد ،درنتیجه برنامه ریزی
اساتید برای پیگیری کارها توجیه شده اند .با توجه به دخیل کردن
بخش خصوصی در کارها و مشارکت دانشگاه وضعیت امروز درامدها
بسیارخوب شده است».
اودرادامهباتاکیدبراینکهبااقداماتانجام شدهبحرانمالیدانشگاه
کاربنیان در دستور کار قرار گرفت ».او افزود« :برای مثال فضاهای
اراک انجام شده ،بیان کرد« :بخش سلف دانشگاه به بخش خصوصی
برطرف شده و برای گام بعدی سهامداری دانشگاه در صنایع درنظر
اختیار بخش خصوصی قرار گرفته است .یکی از این فضاها در اختیار
مالی ،سلف دانشگاه به مبلغ 35میلیون تومان به بخش خصوصی
فضاهای دانشگاه به بخش خصوصی و صنایع بخشی از سهام ان
مبلغ مناسب 35هزار تومان تهیه می کند .با این اقدام ،هزینه بخش
دانشگاه قرار خواهد گرفت .با این اقدام دانشگاه در سود تولید
سود بسیار زیادی را برای دانشگاه به وجود اورده است .همچنین دیگر
صنعت را با سهامداری دانشگاه از طریق فضاهای مازاد اغاز خواهیم
بالاستفاده دانشگاه به عنوان مرکز کاربنیان زیرنظر مرکز رشد در
یک کلینیک تخصصی خودروی لوکس است که در ازای این اقدام
ان مرکز موظف است تا دانشجویان رشته مکانیک واحد را به صورت
برون سپاری و اجاره داده شده است .بر این اساس با مشورت یک مشاور
اجاره داده شده و درحال حاضر این قسمت غذای دانشجویان را با
مهارتی اموزش دهد .به این ترتیب همه امکانات بالاستفاده واحدها
سلف که پیش از این برعهده دانشگاه بود ،صفر شده و همین اقدام
می توانند به صورت عملی اموزش های الزم را فراگیرند .به عنوان مثال
اماکن دانشگاه نیز به صورت اجاره یا اجاره مشارکت به بخش خصوصی
دراختیاربخش هایمختلفقرارگرفتهودانشجویانرشته هایمرتبط
با در اختیار داشتن تخته های چوبی مازاد به مرکز کاربنیان پرورش
قارچ ،فرصتی ایجاد شده تا دانشجویان رشته کشاورزی بتوانند طریقه
پرورش قارچ را در این مرکز اموزش ببینند ،مثال های دیگری نظیر این
اقدامات در واحدهای این استان انجام شده است».
قاسمی با اشاره به مشکالت مالی ای که برخی واحدهای این استان
واگذار شده است .با این اقدام از همه اماکن و فضاهای دانشگاه که
تا امروز برای دانشگاه بالاستفاده بوده اند ،درامدزایی شده است ».او
با تاکید بر اینکه بخش خصوصی مکلف شده در ابتدای اجاره مبلغی
را به دانشگاه بدهد و هر ماه 20درصد از میزان فروش خود را نیز را
به واحد بپردازد ،خاطرنشان کرد« :سراهای نواوری واحد به صورت
گرفته شده ،عنوان کرد« :پس از این اقدام با در اختیار قرار دادن
صنعت بسته به میزان ارزش مالی فضای اجاره داده شده ،در اختیار
محصوالت صنایع مختلف سهیم خواهد شد .به بیان دیگر ارتباط با
کرد .با این کار ،ادغام عمومی صعودی -که در علم مدیریت مطرح
است -به درستی انجام می شود .همین اقدام به مرور سهم دانشگاه
را در صنایع باال می برد و یک همکاری مطمئن بین دانشگاه و
صنایع را ایجاد می کند .از سوی دیگر با این عمل دانشجویان نیز
کاراموزی خود را در این صنایع که به نوعی برای دانشگاه هستند،
فراخواهند گرفت». صفحه 3
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
موضوع بحث ،بازار فناوری دانشـــگاه و سراهای نواوری
بخشی از دانشگاه ها و مباحث در حوزه فناوری درگیرش بودند.
رو ح الله دهقانی فیروزابادی اغاز شـــد .ســـال 1398را
من این بود که ما سنت و گذشته ای داریم و باید مبتنی بر سنت
اســـت؛ اتفاقی که از ســـال 1398با حمایت شما و دکتر
می تـــوان به عنوان نقطه عطفی در تاریخ دانشـــگاه ازاد
در نظر گرفت؛ ســـالی که معاونـــت تحقیقات ،فناوری و
نواوری دانشگاه ازاد شکل گرفت .در ادامه دانشگاه تمام
امکانات خود را در حوزه فناوری بسیج کرد تا به دانشگاه
کارافرین تبدیل شـــود .قبل از اینکه از علت تغییر ریل
صحبت کنید ،نگاهی به گذشته داشته باشید .ابتدا از
خیلی روی مفهوم «سرای نواوری» و «بازار» کار کردیم .احساس
خودمان ،به مفاهیم جدید توجه کنیم .مفهوم «بازار فناوری» و
مجموعه ای از این موارد اســـت .در دوره اول که گفتمان سازی
اســـت .این مفاهیم امدند و انصافا خیلی خوب نشستند .در
سازمان و سا زو کار دانشگاه دیدیم خیلی خوب ،مناسب و بیش
از سرعتی که فکر می کردیم ،رشد کرد .البته این زیست بوم هنوز
جای کار دارد .در زیست بوم اموزش ،دانشجو وارد می شود و با
جریان تحولی که در دنیا اتفاق افتاد و دانشـــگاه ها نیز
تخصص ،حرفه و مدرک دانشـــگاهی خارجی می شود .ما کنار
معموال تحوالت اجتماعی فناورانه سریع ،پیچیده ،انسان مدار،
یک نفر وارد شده و با یک شرکت از محیط خارج شود اما هنوز
تاثیر پذیرفتند ،صحبت کنید.
چندوجهـــی و مرتبط اســـت .اگـــر هر سیســـتمی خصوصا
سیستم های بزرگ ،درک تحول نداشته باشند از بین می روند؛
برد .تغییرات مفاهیم نیازمند صرف زمان زیادی است .فرهنگ
به فرموده وارد نمی شود .باید با گفتمان سازی ،جریان سازی،
«ســـرای نواوری» از همان «بازار» و «ســـرا» در سنت گرفته شده
ان ،زیست بوم بازار فناوری و سرای نواوری را ایجاد کردیم .باید
نتوانســـته ایم این هدف را به طور کامل و جامع داشته باشیم.
سال 1385معاون پژوهشی بودم به وزیر وقت علوم گفتم« :در
شبکه سازی ،نهادسازی و رفتارسازی اقدام کرد .فرهنگ سازی
اســـت ،خوب عمل کردیم .بعد در جریان سازی و شبکه سازی
به خوبی پیش رفتیم ولی باید وارد کارهای دانش بنیان حرفه ای
شویم و از کارهای اماتور به جد فاصله بگیریم .اکنون در گام دوم،
امادهوبهدنبالاینهستیمکهدانشگاهرادرحوزهفناوریواردفاز
حرفه ایکنیم.برایشرکت هایدانش بنیانبایدلوکوموتیوهایی
بسیار قوی داشته باشیم تا بتوانیم موثر باشیم.
این تغییرات مبتنی بر مفاهیم جدید نسل های دانشگاه
پیش می رود؟ درواقع دانشگاه ازاد می خواهد به دانشگاه
نسل سوم و چهارم نزدیک یا تبدیل شود؟
این نکته بســـیار مهمی اســـت .یعنی چه؟ به طور مثال امروز
مرکز رشـــد یک دانشگاه چند نفر مشغول هستند؟ در بهترین
من این حرف ها را قبول ندارم! دانشـــگاه نسل اول ،دوم ،سوم،
سردســـیر می روید .به محض اینکه از هواپیما پیاده می شوید و
نفره می شود رانت .ما کل امکانات کشور را برای 50تا 100نفر
زیســـت دانشگاه در بستر غرب ،زیســـتی بوده که همین پنج
دیگری در این ســـو داشته باشید ».با همان نگاه های انتقادی
دیگری دارد .اینکه ما بخواهیم صورت گرایانه ،مســـاله دارای
هوا گرم اســـت و با هواپیما از منطقه ای گرمسیر به منطقه ای
ســـرما را احساس می کنید ،اگر با همان لباس محیط گرم وارد
محیط ســـرد شوید و درک نکنید هوا سرد و دما زیر صفر است،
زمانی نمی گذرد که از بین می روید .اساسا درک تحول مهم ترین
بخش کاری است که باید یک مدیر در مرتبه اول انجام دهد .اگر
حالت 50نفر کار می کنند 50 .نفر در یک دانشـــگاه 10هزار
بسیج کرده ایم .معنی نمی دهد .شما باید هم عرض با کل ،کل
معاونت فناوری و نواوری را تشکیل دادیم .اصرار یکی از دوستان
در هیات امنا این بود که «تحقیقات» را هم به این معاونت اضافه
مدیری درک تحول نداشته باشد به تبع ان نمی تواند حل مساله
کنید ،در صورتی که من مخالف بودم .تصور دیگری هم داشتم؛
که درک تحولی ندارند دچار واپاشـــی می شوند .ورشکستگی
پژوهش تحصیالت تکمیلی را با اموزش گره زد ،به همین دلیل
کرده و سیستم خود را مدیریت کند .عمدتا سازمان های بزرگی
نوعی عدم درک تحول و پاسخ به موقع است ،این نکته اهمیت
بسیار زیادی دارد .وقتی ســـال 1397به دانشگاه ازاد امدم،
تصویری از دانشـــگاه به دست مان امد که از نظر واقعیت های
پژوهشدانشگاهی،پژوهشتحصیالتتکمیلیاست،پسباید
به معاونت موضوعی گفتیم شـــما مسئول پژوهش تحصیالت
تکمیلی هم هستید .ویژگی ایران این است که پژوهش هایش،
پژوهش دانشـــگاهی است ،درصورتی که دنیا شرایط متفاوتی
چهارم را قبول ندارم؛ این زیســـت دانشگاه در بستر غرب است.
مرحله را برایش متصور هســـتند ولی دانشگاه در ایران ،زیست
راه حل بیرونی را به اینجا بیاوریم ،همین اتفاق رخ خواهد داد.
روی ایـــن نکته تاکید می کنم .ما تعریفی داریم و تعریف مان با
ساختارســـازی هایی که خودمان به ان معتقد هستیم سازگار
اســـت .نمی گویم «پارک علم و فناوری» چون «پارک» در همان
قالب و متعلق به همان زیست بوم است .باید حواس تان باشد
کشوری هستیم که بازارش حجره محور است .کشوری که یک
تاریخچه بازار حجره محور دارد ،وقتی «مال» ( )Mallتاســـیس
می کند ،باز هم مال هایش حجره محور هســـتند .مفهوم ســـرا
دارد .پژوهش شـــرکت ها ،دولتی و « »industryدر دنیا خیلی
چیســـت؟ جایی مثل «گوگل» ایجاد می شـــود .این کمپانی
دانشـــجویان مقطع کارشناسی ارشد را ناگهان دو برابر کردند.
این پژوهش نیز پژوهش تحصیالت تکمیلی محسوب می شود.
بزرگ مقیاس در ان نهادینه اســـت .ایران ما این گونه نیســـت.
فناوری داشت و در حقیقت نماد مدیریت سیاسی بود .مدیران
جداسازیایندوبود.دانشگاهوپژوهشگاهراجدادر نظرگرفتیم.
پیش رو تصویری بســـیار وحشتناک بود؛ سازمانی صرفا متکی
بر شـــهریه و ان هم شهریه پمپا ژ شده؛ به طور مثال در مقطعی
ایـــن به دنبال رابطه ای بود که وزارت وقـــت علوم ،تحقیقات و
جدی است .در ایران پژوهش دانشگاهی برجسته بوده و شکل
باید این پژوهش را به اصل روند می چسباندیم .انچه اتفاق افتاد،
در محلی تاســـیس شـــده که کار و تجربه های شـــرکت های
نمی توان سابقه این مردم با حجره محوری را نادیده گرفت .چرا
می گویم بازار فناوری ،سرای نواوری ،تیمچه خالقیت و بعد هم
سیاســـی معموال سیستم های خود را با تدبیر ،عقل و درایت از
یکی از دوســـتان صحبت هایی مطرح کرد ولی ما بحث را تحت
عنصری که حجـــره نام دارد؟ برای این مفاهیم باید به فرهنگ
می کنند و کارهایشـــان را جلو می برنـــد .اولین موردی که الزم
ادامه حمایت کرد .مفهوم بازار فناوری در ایین نامه مربوطه اش
نمی کردند.مثالمی زنم؛درهرصنفیازجملهلوازممنزلشکل
مصائب بیرون نمی کشند ،بلکه کمی از رانت سیاسی استفاده
داشتیم ،این بود که بدانیم با تغییری کوچک نمی توان دانشگاه
را نجات داد .باید شوک بزرگی به دانشگاه وارد می کردیم تا خط
مفاهیم جدیدی شکل بگیرد .در این قصه ،تغییر ساختار مهم تر
از تغییرات دیگر بود .تغییر نگاه ،انقالب در نگاه و به تبع ان تغییر
ساختار را می خواستیم .از امام در این مسیر یاد گرفتیم؛ وقتی
انقالب شد ،امام ضمن اینکه ساختارهای قبلی را حفظ کردند،
برای این انقالب و تحول ،ساختارهایی هم خلق کردند؛ یعنی
صرفا روی ســـاختار گذشته ،نظام را ننشاندند .مجلس شورای
ملی وقت را به مجلس شـــورای اسالمی تبدیل کردند ،کنارش
نیز شـــورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام را شکل
عنوان معاونت فناوری و نواوری جا انداختیم .البته هیات امنا در
نیز قرار گرفت .الزم بود تحولی به شکل عمقی در دانشگاه رقم
بزنیم و از حرکت شکل گرایانه پرهیز کنیم .فضاهایی را ازاد کرده و
یک ملت توجه کرد .این گونه نیست که حجره ها کار شبکه ای
شـــبکه ای حاکم بود .شـــغل پدربزرگ من در بازار ،تولید لوازم
نفت سوز در بازار بود .یک کارگاه ،فتیله درست می کرد و کارگاه
مباحثی را اغاز کردیم .البته این مباحث هنوز برای کار حرفه ای،
دیگری اجزای فلزی را می ساخت .پدربزرگم همه اینها را جمع
که باید تعداد شـــرکت های دانش بنیان دو برابر شود .واقعیت
در ایران ،مفهوم دارد و اتفاقا شبکه است .اگر این مفهوم شبکه را
جای کار بیشتر دارد .رهبر انقالب یک یا دو سال پیش فرمودند
این اســـت که در اســـناد می گویند یک جرم بحرانی باید برای
شرکت هایدانش بنیانوجودداشتهباشدتااقتصاددانش بنیان
شکل بگیرد .جرم بحرانی یعنی تعدادشان به حد مطلوبی برسد.
ما در زبان فارسی می گوییم با یک گل ،بهار نمی شود .اینکه چند
شرکت باشند ،تحولی ایجاد نمی کند چون شرکت ها می ایند و
می کرد.شبکهگسترده ایهمدرشهرستان هاوجودداشت.بازار
با لغت ها و فرهنگ هایی که از غرب وارد می کنید ،ترکیب کنید،
در جای درست نمی نشیند چون زیست بوم مخصوص به خود را
و حتی جهاد سازندگی را تشکیل دادند .پیش تر نیز گفته ام اگر
ندیده و به ساختارهای بروکراتیک خودمان پیوند نزده بودیم،
است .فاز اول ما تغییر مفاهیم بود.
و اجناســـی هم می اوردند پس این بازار با کل دنیا کار می کرد.
بدسلیقگی نکرده و جهاد سازندگی که امام خلق کرد را اضافه
اکنون فقر در کشور به شکل کنونی نبود که در بعضی نقاط دیده
می شود .جهاد سازندگی می توانست ابادانی را با همان روحیه
جلو ببرد .این تعلیم انقالب بود که شـــما نمی توانید فقط روی
بستر قبل بنشینید .ما نسبت به یک سری مفاهیم اصلی ،تغییر
است .بازاری که هزار تا دو هزار سال کار کرده و بین المللی هم
روایـــت می کند که اجناس را از ایران به جاهای دیگر می بردند
می خواهم بگویم برای انچه در دانشگاه ازاد خلق می کنیم ،اوال
مسیر فناوری چگونه هدف گذاری و طراحی می شود؟
اگر من کمافی السابق معاون اموزشی و معاون پژوهشی داشتم،
داشـــتیم و روی مفهوم فناوری تمرکز کردیم .عقبه و خاستگاه
خودم در دانشگاه ،فناوری بود .معاون پژوهشی دانشگاه بودم،
مفاهیم پژوهشی سند تحول و نقشه جامع علمی هم در دست
من بود و اشراف کاملی روی انچه داشتم که در دنیا می گذرد.
نواقص ،مفاهیم مبتنی بر زیست بوم و اتفاقاتی که تحت عنوان
برای سنجش میزان تاثیر باید انچه به او می دهید ،موثر بودن
روزنامه را باز می کرد و می دید که یک شرکت لیسانس مکانیک
وشرکتدیگریمهندسمکانیکمی خواهد.ناگهانمشاهده
حاال به او نشان بدهیم .این یقین باید ایجاد شود .مثالی می زنم؛
اگر تحول را درک نکنید ،پاســـخ تقلیدی بدهید و متناسب با
زیســـت بوم خودتان نباشد ،نتیجه مطلوبی به دست نمی اید.
اگر بخواهید خانه گرم خود را در مناطق شـــرجی خنک کنید
و بـــا کولر ابی این کار را انجام دهید ،رطوبت خانه به حدی باال
می رود که تنفس برای شما سخت می شود .پاسخ باید متناسب
با زیست بوم باشد .صورت گرایی و تقلید ،یکی از مباحثی بود که
با پول دولتی ،صندوق مان را بزرگ کنیم .ســـال گذشته دولت
اســـت تا هر متنی را بخواند؛ این کار به معنای اماده ســـازی
حمایت کالن دولتی بحث دیگری اســـت ولی هیچ وقت نرفتیم
50میلیارد تومان در مجلس برای صندوق پژوهش و فناوری ما
نـــداری؟» ابراهیم جواب داد« :باور دارم ولی یقین ،نه ».ما باید
یقین جوان وقتی ایجاد می شود
یقین جوان هم فکر کنیمِ .
برای ِ
داشت که این ادبیات به زودی در کشور حاکم شود؟
مصرف بزرگی محسوب می شویم .ثانیا به شبکه اجتماعی کشور
مردم برای دانشـــگاه ،یک واقعیت مجازی نیست بلکه واقعیتی
است .کار دانشـــگاه ازاد نیز تربیت «کاراماده» است و میزان
کارامادگی را اندازه می گیرد .به طور مثال وقتی دندانپزشک
تربیت می کنیم ،دندانپزشک یک کاراماده است .چه زمانی
به کار تبدیل می شود؟ وقتی به کلینیک یا مطب برود ،مطبی
تومان را به ما می دهند تا موجودی صندوق 70میلیارد شـــود،
که ساختمان و تجهیزاتش را دیگری تهیه کند .ولی شخصیت
داریم و تا پایان ســـال به 500میلیارد می رسد .خودمان برای
می تواند همان لحظه پول دربیاورد؟ نه .زمانی می تواند درامد
او کاراماده است .ایا دندانپزشکی که فار غ التحصیل می شود،
دیگری نمی دهیم .منتظر نمی نشینیم تا از بودجه دولت به ما
نداشته باشید .اگر دادند ،الحمدلله و اگر ندادند ،الله اکبر!
وظیفه دارد نیروهای کاراماده تربیت کند .ممکن اســـت این
بعضی ها از کارافرینی این مفهـــوم را می گیرند؛ فرد را اماده
می کنیم تا خودش خلق جدیدی کند .اگر کارافرینی را به این
برای خیلی از دانشـــجویان یا خانواده هایشـــان چنین
معنا می گویند ،ما قبول داریم ولی اگر معتقد هستند دانشجو
اشتغال کمک ویژه ای به انها کند .دانشگاه ازاد در حال
امکانات ،محیط کار ،محیط فروش و زنجیره می خواهد.
تصوری ایجاد شـــده که دانشگاه ازاد می خواهد در امر
تسهیل مسیر است یا کار دیگری انجام می دهد؟
ســـریعا می تواند کارافرینی کند ،خیر .کارافرینی ســـرمایه،
ما به صورت مشخص بسترساز اشتغال دانش بنیان هستیم.
در خرداد 1398که طرح ســـراهای نواوری مطرح شد،
باید بگردد مهارت و فناوری را برای اشتغال و علم و دانش را برای
من می گویم کارافرین نیســـتیم بلکه اینجا محل کارامادگی
از این مفهوم وجود نداشت .برخی این ذهنیت را داشتند
به عنوان یک مفهوم مطرح بوده و الحمدلله کشور هم با استفاده
ما «کارامادگی» است .وقتی دانشجوی ما از دانشگاه خارج
سلیقه مردم و اقبال اجتماعی برای دانشگاه مهم است .دانشگاه
ازاد نمی تواند بگوید با کار و اشـــتغال مردم کاری ندارم .اساسا
پشتیبانیازایندوخلقکند.انچهدرمدیریتکالندانشگاهازاد
که بستر را مولد بداند و اینده خود را در این فضا ببیند بنابراین
از بچه های دانشگاه در دیگر عناصر دانشگاهی نشان می دهد
و صرفا به امـــوزش صرف نپردازد .این اتفاق ،کار و زمان زیادی
کورکورانه نســـبت به مفاهیمی باشد که در جای دیگری تولید
ما وارد این عرصه شدیم تا دانشگاه ،چنین فضایی داشته باشد
ندادند .ان زمـــان موجودی صندوق ما 20میلیارد تومان بود.
وقتی بچه کالس های اول و دوم را پشت سر می گذارد ،اماده
چیزی برســـد .به بچه ها گفته ام اصال نگاهی به بودجه دولتی
ملموس به شمار می رود چون شهریه اش را از مردم می گیرد .اصال
پرنده را سر ِببُر و روی چهار کوه بگذار ».خدا به ابراهیم گفت« :باور
ان است که بعد از درک تحول ،پاسخ تحول را تقلیدی بدهیم.
ویژه متکی بر خود دانشگاه داشته باشیم .قانون ،تنظیم گری و
کار حاال تعریف شده باشد یا برای او کار جدیدی اماده باشد.
در گذشـــته فرد می گفت که در مغازه پدرم ،جایم تامین است.
صورت گرایی در کشوروجود داشت رامی شناختم.بدترین اتفاق
ایران مطرح کردیم .وقتی فردی لیســـانس می گیرد از لحاظ
و نمو دارد .باید به این نکات توجه کرد.
متصل هستیم .ثالثا دانشگاه ازاد از مردم برای مردم است .نقش
گفت« :چگونه ان دنیا را درست می کنی؟» خدا پاسخ داد« :چهار
شاخصی است که من درنظر می گیرم و برای اولین بار هم در
خودمـــان تدبیر می کنیم و تکیه مان را بـــه هیچ عنوان به وجه
من تامین اســـت» .وقتی شما در کشور بخواهید این فضا را
حضرت ابراهیم که درود خدا بر او ،نبی ما و اهل بیت باد ،به خدا
که در اختیار دارد ،کارافرینی را خلق می کند« .کارامادگی»
کســـب کند که به سر کار برود اما او کاراماده است .دانشگاه
پهنه جغرافیایی کمک دیگری به ما می کند .اوال خودمان بازار
امروز جای او کجا تامین خواهد بود؟ باید جای دانشـــجو را از
معاونت علمی و فناوری ریاســـت جمهوری نیز با بسترهایی
تقلید کورکورانه در قالب نو جایگزین می کنیم .این است که در
می کرد صد شرکت نیاز به مهندس مکانیک دارند .وقتی هم
خلق کنید ،دیگر از شغل سنتی نتیجه ای به دست نمی اید.
است؟ او می رود و ان شـــاءالله کارافرینی را دنبال می کند.
امروز نمی توانستیم بگوییم صندوقی با موجودی 375میلیارد
دانشگاه ازاد پهنه جغرافیایی خوبی دارد .می توان انتظار
دانشـــجو بود ،روزنامه را باز می کرد و با امید می گفت «شغل
مشخص می کنند .کارافرین برای این فضا مناسب است ولی
تخصصی اماده است تا مفهوم و این سطح از دانش را بفهمد.
اساسا به اینده و امید کمک می کند .امید هر جوان از این نکته
را برایش خلق کند .زمانی فردی در دانشگاه مدرک می گرفت،
نتایجی مثبت به دســـت می دهد .تغییر و شکست ساختاری
بزنیـــم باید بتوانیم ان را بـــدون تکیه بر بانک و رانت و به صورت
حرکت کنیم لذا مفاهیم را در دانشـــگاه ازاد چنانکه دیدید ،به
دانشگاه ازاد می بینید این مفاهیم با شتاب و خیلی سریع ،رشد
می خورد.تصمیماتاستراتژیکدرزمانیاتخاذمی شودوبعدها
متکی به دولت و پول نفت باشـــیم .اگر می خواهیم اقتصاد رقم
اگر می خواســـتیم بنشینیم تا ببینیم اخر سال این 50میلیارد
نگاه داده و با این مفاهیم ،تغییر ریلی را مد نظر قرار دادیم و تغییر
«اموزشیار» نبود ،خیلی ساده دانشگاه در دوران کرونا شکست
ما توانسته ایم بدون اتکا به دولت چنین کاری را انجام دهیم .نکته
این حرکت را می توان نخســـت معرفی کرد؛ قدم بعدی
نشات می گیرد که تاثیر او چقدر بوده و چه اندازه موثر است.
بدیهـــی بود که اتفاقاتی مثل «اموزشـــیار» رقم نمی خورد .اگر
اســـامی و اتفاقاتی که در دنیای امروز است؛ این سه عمل را با
من باید کاراماده تحویل بدهم؛ قابلیت این فرد برای کار چقدر
میراث تاریخی ما وجود دارد ،استفاده می کنیم .تجربه انقالب
بهدنبالخلقساختارمبتنی برزیست بومبرایچاره اندیشیحل
جای اینکه از غـــرب عاریه بگیریم ،مفاهیم خودمان را به جای
ســـاختاری هم رقم زدیم .ثمره اش را هم در دوران کرونا دیدیم.
تحوالت اجتماعی فناورانه اســـت .از انچه در سنت ،گذشته و
ذیل تبصره 14تعریف کرد .بعد هم این تبصره را به هیچ کســـی
مسائل خودمان هستیم .این نکته به ما قوت می دهد تا بتوانیم
کارافرین شما به انجا می رود .به طور
ِ
که بستر را فراهم می کند و
مثال نظامات ،زمان ثبت شرکت ،قوانین و دسترسی به وام را
اجزایبعدی اشتیمچهبودهوبهحجرهخالقیتمی رسد،مرتبط
باشـــیم .ما برای بودن مان کنار اقتصاد شهریه ای باید اقتصاد
مبتنی بر اقتصاد دانش بنیان نیز داشته باشیم .این یک «باید»
می شـــود .مد نظر ما خلق مفاهیم از سنت و دراوردن به شکل
مهمی است .من خیلی پرهیز دارم در اتفاقاتی که رقم می زنیم
باید ادبیات سرا و بازار قدیم را با سرای نواوری و بازار فناوری که
بوده را باید در نظر گرفت .سعدی داستانی نقل کرده و از بازاری
قوه ای وقت ،والیت فقیه و رهبری را قرار دادند .همچنین سپاه
20تا 30درصد درامد
باید با ســراهای نواو
دارد .باید مالحظات زیست بوم ایران را وارد بحث می کردیم .ما
می روند .اگر دولتی ها از دولت ،پول می گیرند تا پارک فناوری
دادند .اساسا ساختار حکومت را تغییر داده و در راس نظام سه
دکترمحمدمهدیطهرانچی
رئیس دانشگاه ازاد از افق های پیش رو می گوید
همدیگربهصورت کاملممزوجمی کنیمو طرحنودرمی اندازیم.
کنیم .برخی می گویند «خانه خالقیت» اما خانه جای دیگری
داشته باشند ،ما پولی از دولت نمی گیریم تا چنین پارکی داشته
۴
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
این مفهوم را پذیرفته ،این اســـت که دانشگاه نمی خواهد مقلد
من مسئول ایجاد شغل نیستم .وزارت کار جای دیگری است.
است .پیش تر گفتم دانشـــگاه کارافرین را قبول ندارم .واژه
می شـــود ،ضریـــب کارامادگی او چقدر اســـت؟ این نکته با
کارافرینـــی فرق دارد .دیگران می گویند« :من دانشـــجوی
کارافرینتحویلمی دهم».مجموعهوزیست بومیگذاشته اند
برای بسیاری این بحث نامشخص بود و شناخت کاملی
که سراها به تازگی مطرح شده است .پاییز سال 1398
در ارتباط با صدور مجوز برای 40سرای نواوری دانشگاه
ب واحدها به چه شـــکل انجام
ازاد صحبت کردید .انتخا
شد؟ مجوز سراهای نواوری به چه نحو اعطا می شود؟
پـــل چند پایه دارد و یک مبدا را به یک مقصد وصل می کند.
نیمکت خبر
همرسان 20زوج را به هم رساند
رئیس اداره اموزش و مشاوره مدیریت خانواده و ازدواج نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در
رتبه بندی 2هزار دانشگاه خارجی در سازمان امور دانشجویان
ارزش تفاهمنامه های اینوتکس 2023به 278میلیارد تومان رسید
سرپرستادارهکلاموردانش اموختگانسازماناموردانشجویانگفت«:اینادارهکلاعتبار سنجی
دبیر نمایشگاه اینوتکس همچنین تصریح کرد« :در بخش نمایشگاهی سعی کرده ایم مخصوصا بین
ایرانی -اسالمی فعالیت خود را در دانشگاه های کشور با راه اندازی سامان ه هوشمند با
انجام داده است ».حامد ثقفی درباره اهم فعالیت های این اداره کل در سال ۱۴۰۱گفت« :اداره
مثال استارتاپ ها را به سرمایه گذاران و در قالب «کافه سرمایه» شرکت های دانش بنیان را به صنایع وصل
سامانهثبت نامکردندوتوسطکارشناساناموزش دیدهمراکزهمرساندانشگاه هادرمرحله
مربوطبهدانش اموختگانخارج،داخلوهمچنینمطالعاتواعتبارسنجیدانشگاه هاوراهنمایی
دانشگاه ها گفت« :مرکز همرسان از اذر سال گذشته در چهارچوب فرهنگ اصیل خانواده
محوریت واسط ازدواج و مشاور اغاز کرد .تاکنون بیش از ۸هزار متقاضی ازدواج در این
راستی ازمایی هستند ».فرح بخش افزود« :تاکنون بیش از ۲۵۰وساطت ازدواج و جلسه
اشنایی در سطح کشور برگزار شده و ۲۰نفر از متقاضیان به مرحله ازدواج رسیدند ».وی
با اشاره به برگزاری نخستین جشن ازدواج همرسانی ادامه داد« :به زودی برای زوج های
دانشجو و متقاضیانی که از سامانه همرسان مراحل ازدواج را پیمودند ،جشن ازدواج برگزار
می شود ».مسئول مرکز همرسان در پایان یاداور شد« :سفر به مشهد مقدس در قالب
کاروان های همسفر تا بهشت ،کمک جهیزیه ،تسهیالت خرید کاال ،تسهیالت خیرین،
اردوی هم مسیر زندگی و ...از خدمات در نظر گرفته برای ازدواج های همرسانی است».
بیش از ۲هزار و ۷۸۶دانشگاه و موسسه اموزش عالی ۱۰۷کشور خارجی را برای سال ۲۰۲۳
کل امور دانش اموختگان به عنوان یکی از ادارات «معاونت بورس و امور دانشجویان خارج» وظایف
تحصیلی و امکان اشتغال افرینی دانش اموختگان را برعهده دارد».
غرفه داران ایرانی و خارجی و بین شرکت هایی که در نمایشگاه حاضر هستند با هم ارتباط برقرار کنیم.
کنیم .در کل از مجموع جلسات «بی تو بی » که بین شرکت ها در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۳برقرار
شد ۵۳ ،تفاهمنامه به امضا رسید که ارزش این ۵۳تفاهمنامه ۲۷۸ ،میلیارد تومان است ».فشمی با
اشاره به بخش رویدادی نمایشگاه گفت« :هدف اول برگزاری نمایشگاه ،توسعه سرمایه گذاری در حوزه
ویادامهداد«:درطولیکسالگذشته،ادارهکلاموردانشاموختگانبااتخاذرویکردهایجدید
فناوری و نواوری است ،هدف دوم افزایش تعامالت زیستی بین بنگاه های اقتصادی مانند شرکت های
و امور جاری این اداره کل پیشرفت داشته باشد به طوری که در سال گذشته یک هزار و ۲۱۱
از این اهداف چند رویداد ایجاد کردیم .مثال پیش از نمایشگاه در حوزه سرمایه گذاری تالش کردیم.
و اهتمام حداکثری تالش کرده تا کالن برنامه ها و برنامه های عملیاتی به موازات خدمت رسانی
پرونده ارزشیابی و متقاضیان گواهی موقت دریافت کرده اند ۵۷۰ ،ارزشنامه با کد صحت برای
دانش اموختگان خارج از کشور و ۴۵۸هزار کد صحت برای دانش اموختگان داخل صادر شده
است».
دانش بنیان و صنایع و هدف سوم ما شبکه سازی است .برای اینکه به این اهداف برسیم برای هر کدام
امسال ۷۵۰جلسه سرمایه گذاری بین سرمایه گذار ها و استارتاپ ها تنظیم شد که از این ۷۵۰جلسه
تنظیم شده ۴۱۶ ،جلسه سرمایه گذاری برگزار شد و این جلسات عمدتا به نوبت دوم رسید .یعنی در
نوبتاولسرمایه گذارواستارتاپباهماشناشدندوبرایبررسیبیشترجلسهبهنوبتدومکشیدهشد».
ادامه در صفحه۵ صفحه 4
دانشگاه
۵
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
ادامه از صفحه۴
سارا طاهری
خبرنگار گروه دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
همیشه گفته ام گزارش گرایی و صورت گرایی ،کار مدیران دولتی
فرهنگجابیفتد،مشکلمذکورنیزحلمی شود.مسیرشرکت ها
طرح پویش اشـــتغال را داریم که دانشجو را از همان سال اول
ایده ســـراهای نواوری یکی از محورهای تغییرات
ندارد .انچه ما به دنبالش هســـتیم ،متفاوت است .اکنون اتفاقا
می کشد تا باورهای هر سیستمی تغییر کند.
می افتد .کارهای کاربنیان و اتفاقاتی از این دســـت درحال
قلمداد می شود .حوزه فناوری دانشگاه ازاد که تا
چقدر برای دانشگاه درامد دارد و سهم شرکت ها در درامد ساالنه
اســـت .صورت گرایی که در انتها مســـاله ای را حل نکند ،فایده
حوزه فناوری دانشـــگاه ازاد در طول دوران تحول
وقتیشرکتیمی اید،می بینیمرابطه اشبادانشگاهچطوراست،
پیش از این صرفا به مراکز رشـــد و واحدهای فناور
دانشـــگاه چه میزان است .این موارد مباحث جدی ما محسوب
محدود می شد با شـــکل گیری سراهای نواوری با
می شود،لذاهیچ وقتشرکتیکهصورت گرایانهعملکندبرایما
سبک و سیاق متفاوتی نسبت به گذشته به فناوری و نواوری در دانشگاه ازاد قوام بخشید .در واقع دانشگاه
فایده ای ندارد .درحال حاضر به جد این مساله را دنبال می کنیم.
ازاد با اسیب شناســـی محیط فناورانه موجود در فضای اموزش عالی کشـــور تالش کرده تا در ایجاد ساختار
صحبت های من درخصوص شرکت های حرفه ای به همین دلیل
جدید خود فناوری به شـــکل درســـتی در جریان فعالیت دانشـــگاه قرار گیرد .یکی از نتایج این ریل گذاری
است .چنانکه گفتم کیفیت از داالن کمیت می گذرد.
جدید شکل گیری سراهای نواوری در این دانشگاه است و محل اجتماع فناوران دانشگاهی هستند .محلی
که حتی نام ان هم با توجه به اصالت ایرانی گرفته شـــده و برگرفته از مفاهیم تاریخی بومی اســـت .دکتر
رهبرانقالبهمافزایشصددرصدیشرکت هایدانش بنیان
طهرانچی ،رئیس دانشـــگاه ازاد معتقد است هر سیســـتمی ،خصوصا سیستم های بزرگ ،اگر درک تحول
را مطالبه کردند ولی در جایی از صحبت هایشان فرمودند:
نداشته باشند از بین می روند و «ورشکستگی» را نوعی نتیجه عدم درک تحول و پاسخ به موقع می داند .او
«از کارهای نمایشی جلوگیری شود ».مشخصا در دانشگاه
البته معتقد اســـت «تقلید» صرف افتی اســـت که حوزه فناوری و نواوری را نیز تحت تاثیر قرار داده اســـت؛
از داخل دانشگاه نمی گذرد .فرمایش شما درست است ولی طول
دانشـــگاه برای حفظ منافع خود باید در مجموعه ها سهام
داشته باشد ،درست است؟
به صنعت می فرستیم .این موارد واقعیت هایی است که اتفاق
تغییر فضا است .مدرسه عالی مهارتی ،فضا را عوض می کند.
سراهای نواوری به واقع درحال تغییر این فضا هستند .با دفتر
نمی توان ارتباط برقرار کرد .پیش تر هم گفتم ســـرای نواوری
سهام یکی از رویکردهاســـت .ما رویکردهای دیگری داریم که
یک پل است؛ یک ســـو دانشگاه و سوی دیگر بازار قرار دارد.
بخشی از سود و درامد را داریم .مفهومی مثل سرقفلی و مباحث
داشته باشید بلکه باید یک پل ساخت .سرای نواوری امده از
بدون درگیر شدن در ان اقدام می کنیم .به طور مثال وقف مال و
دیگری نیز به غیر از سهام در اقتصاد اسالمی معنا دارند .اینکه ما
سریع به سمت انچه می رویم که از قبل گرفته ایم ،چندان مناسب
نیست .روش های دیگری را باید امتحان کنیم .ما نمی خواهیم
داری بزرگ کنیم و هلدینگ عجیب وغریبی شویم.
شرکت ِ
صنعت هم بخشـــی از بازار اســـت .نمی توانید فقط یک دفتر
ســـاده انگاری ارتباط بین دانشگاه و صنعت پرهیز کند چون
رابطه خطی نیست .ما معتقد هستیم رابطه غیرخطی است و
درحال ایجاد این رابطه هستیم .در «فرهیختگان» هم مشغول
انجام این کار هستیم .پیش از تاسیس مدرسه عالی مهارتی،
حـــس نمی کردید به چنین نامی نیاز دارید اما حاال می بینید
ازاد اســـامی چگونه از اقدامات نمایشـــی شـــرکت های
سود دانشگاه باید در این مدل حفظ شود.
و مفهوم «سرای نواوری» و «بازار فناوری» را به وجود اورد .گفت وگوی پیش رو با دکتر محمدمهدی طهرانچی،
ما پول اضافه نداریم برای نمایش به کسی بدهیم .اصال نمایش
وجود دارد که باید از ان محل ها حتما سود دانشگاه حفظ شود.
یعنی همه مفاهیم را نباید به صورت نوشـــته تحویل داد بلکه
ازاد اسالمی به شکل عمومی منتشر می شود.
و حقوق بدهیم .کارهای نمایشـــی به جای اینکه درامدزا باشد،
خیلـــی از مجموعه های بزرگ وجود دارند که می توانند با
می بینید یک ســـرای نواوری نشر راه می اندازید و اجزایش را
تمایلی نشان نمی دهد.
یک سو روزنامه و سوی دیگر دانشگاه است .ادم ها از روی پل
بنابراین «پاسخ» به تحول هم باید متناسب با «زیست بوم» باشد .همان اتفاقی که در دانشگاه ازاد رقم خورد
دانش بنیان جلوگیری می کند؟
رئیس دانشگاه ازاد ،به ابعاد مختلف پروژه سراهای نواوری پرداخته که به مناسبت سالگرد تاسیس دانشگاه
در ذات ما نیســـت چون در انتهای ماه باید اورده داشته باشیم
هزینه بر است .ما نمی توانیم کار هزینه بر انجام دهیم ،لذا جنس
ما نمایش نیست.
|عکس :سیدوحید حسینی |فرهیختگان |
اساسا ســـرای نواوری یک پل با یک سری ستون است .برای
اینکه ســـرای نواوری را در جایی قرار دهید ،ابتدا باید در یک
هم بود« .بازاری» صبح می رفت و بایدها و نبایدهای کار را یاد
دیگر وجود داشته باشد .سوی دیگر محیط کسب وکار است.
معامله کجا انجام می شود؟ چه وقت نزول و چه زمانی حالل
ســـوی ماجرا ،محیط تربیت نیرو و انگیزه برای رفتن به طرف
به طور مثال وقتی در تبریز ،فضا مربوط به چرم و کفش است،
اگر به بازار این شهر بروید ،روی در و دیوار می بینید به کارگر
می گرفت .معامله چه وقت صحیح و چه زمانی باطل اســـت؟
اســـت؟ کسب وکار و معیشت هم فرهنگ ،هم شرع و هم فقه
دارد .کســـی که از پل عبور می کند باید تمام موارد را در طول
ماهر یا برشکار ماهر یا طراح ماهر نیاز دارند .این کارگر ماهر
این مدت یاد بگیرد.
دانشـــگاه نیز در این ســـو باید خودش را اماده کند ،امکانات
طبق ســـند تحول ،دانشگاه ازاد اسالمی در سال 1405
جدید است .ستون های پل از باشگاه ،ادم خالق «»creative
ســـرای نواوری در دانشگاه فعال هستند .از این تعداد،
می تواند یک مهندس باشد .پس باید بازار وجود داشته باشد.
را فراهـــم کرده و بعد پل بزند .درواقع پلی نیســـت ،پل خلق
می خواهد ،مرکز رشد می خواهد ،شرکت دانش بنیان و پارک
چهار سرا مجوز دائم گرفته اند .نقدی همیشه در ارتباط
می خواهـــد ،تعامل صنعت ،محیط های مشـــاوره صنعتی و
با ســـراهای نواوری مطرح بوده؛ یک ســـری از انها هنوز
وقتی فردی روی پل شروع به حرکت کرد و به انتهای پل رسید،
دانشگاه ازاد ،فقط قرار است تعداد سراها به صورت کمی
« »R&Dمی خواهد .باید ستون های مختلف گذاشته شود تا
هویت خود را در ان بازار پیدا کند .جایی که به ان سرای نواوری
می دهیم باید این دو مفهوم را داشته باشد .طلب هم باید در
این سو موجود بوده و عده ای باشند که بخواهند به طرف دیگر
پل بروند ،درنتیجه این پل ساخته می شود.
بعضی ها سعی می کنند سریعا مطالب ما را تقلیل گرایانه ،فرو
بکاهند .ما نمی خواهیم این گونه باشد ،به همین دلیل خیلی
نتوانسته اند خودشان را نشان بدهند .در افق پنج ساله
افزایش پیدا کند یا شاهد رشد کیفی نیز خواهید بود؟
تازمانیکهمفهوممدنظرمامحققنشود،سراشکلنمی گیرد.
هر بازار و پاســـاژی در هر مکانی تاســـیس کنید ،همان روز
مشتری پیدا می کند؟ خیر .همان روز شکل می گیرد؟ خیر.
سرا مفهومی است که باید رشد کند؛ کما و کیفاً .ما در دانشگاه
ازاد هیچ کاری را نمایشی انجام نمی دهیم .درنهایت می گوییم
جدی بحث می کنیم تا نگویند« :سرا همان پارک است» .پارک
تا چه اندازه توانســـته اورده مالی برای خود کنشگران داشته
اســـت .وقتی می گوییم «بازار فنـــاوری» یعنی وقتی به بازار
کیفیت برای ما مهم اســـت لذا حتما باید به 100سرا برسیم
جزئی از ســـرا است ،همان طور که صندوق مالی جزئی از سرا
می رویـــد ،هم صندوق ،هم بانک ،هم نهاد مالی ،هم حجره،
باشد .از انجایی که به این شاخص متصل بوده ،تعداد ضربدر
چون الزم است 100سرا برای 100حرفه مشخص در حداقل
هم تولیدگر ،هم شـــبکه هست .همه این موارد در بازار وجود
100شـــهر شـــکل بگیرد .قطعا باید این سراها سطح بندی
رشد را فراهم می کند .فردی مثل شاگرد بازاری وارد می شود و
بحث صورت گرایی نیستیم ولی یادتان باشد کیفیت از داالن
دارند .سرا به همین معنا است؛ محیطیتعاملی بوده که محیط
از سوی دیگر اوستا بیرون می اید.
شوند و کیفیت شان به حد مطلوب برسد .به هیچ وجه به دنبال
کمیت می گذرد.
مثل قدیم که اوســـتا به شاگرد می گفت «دوره مکاسب
بله ،یکی از بحث های جدی من همین است .در دوره اموزشی
افزایشپیداکند.هرروزامارشانرشدمی کند،درحالی که
نیزاموزشمی دهیم،مکاسبراهمبهفردمی اموزیم.همچنین
شـــاید نتوانند خودشان را بچرخانند .علت این موضوع
بخوان».
خود« ،مکاسب» را هم گذاشته ایم .ضمن اینکه مباحث دیگر را
خرید و فروش شـــرعی را نیز یاد می دهیم .دوره ای که تعریف
مسابقه شـــکل گرفته تا تعداد شرکت های دانش بنیان
به صورت کالن اگر حمایت های دولت را نداشته باشند،
را چه می دانید؟
مهلت ثبت نام وام دانشجویی امروز به پایان می رسد
خبرگزاری سرای نواوری
ِ
دل ســـرای نواوری ما قرار دارد و بخش
حوصلـــه فکر کردن ندارند و معموال تقلیدگرایی مفرط یکی از
وقتی اداره دولتی تشـــکیل می شـــود و زمانی که ساختمانی
دانشگاه بدانید« ،انا» به سرای نواوری تعلق دارد.
و چه وقت بروند .به مسائل دیگر کاری ندارند چون چه خدمت
به بحث درامدهای غیرشهریه ای در دانشگاه ازاد بپردازیم.
اگر مشتری نیاید و خدمتی ارائه نکنند پولی درنمی اورند؛ پس
غیرشـــهریه ای را افزایش بدهد تا اتکا به شهریه را کم کند.
بازار واقعی ،بازاری است که در ان «محصول» و «خدمت» باشد
و مصرف کننده این موارد را دریافت کند .به طور مثال شـــرکت
دانش بنیانی تاسیس کرده ام و محصولی نیز دارم ولی هیچ کسی
این محصول را نمی خرد؛ این شرکت دانش بنیان نیست .تفاوت
ما همین جاســـت که قبل تر برای هر چیزی روی شبکه و بازار،
تعامل بسیاری می کنیم.
با این اوصاف بزرگ ترین مشکل سرمایه گذاری چیست؟
بزرگ ترین مشکل «بازار» است .این بازار چند تهدید دارد؛ رانت،
انحصارگرایی و مواردی از این جنس .در کشـــور ما بحثی وجود
خودش را به ایران بیاورد و با قضیه تنباکو هم قدرت دین را روی
تجارت دید ،گروهـــی را به نام «تجار» خلق کرد .انها وارداتچی
بودند ،نه تاجر .در گذشـــته تاریخی ما ،تجار تفاوت داشتند .به
گفته سعدی ،تجار چرخش مال را رقم می زدند .اصال پیامبر(ص)
قبل از اینکه مبعوث شوند ،در تجارت فعال بودند .جنس از مکه
می بردند و می اوردند .ایشان تجربه تجارت داشتند .تجارت در
اسالم یعنی کار دوطرفه و یک مفهوم شریف و ارزشمند.
جنســـی را می برید و جنســـی می اورید .در کشور ما افرادی به
نام وارداتچی به جـــای تجار ظهور کردند .اخیرا حضرت اقا هم
نکاتـــی را فرمودند .در انقـــاب ،وارداتچی ها به دالیلی لطمه
نخوردند و ســـالم ماندند .هیچ یک از اموال انها مصادره نشد،
چون از نظر شخصیت ،قشری مذهبی و سنتی بودند .کنارشان
تولیدکننده ها لطمه جدی خوردند .منتها وارداتچی ها همواره
در کشور ما اقتصاد ایران را مقابل تولید قرار دادند؛ یعنی جدال
تولید با وارداتچی ها را شـــاهد بودیم .حضرت اقا مرتبا بر تولید
اصرار دارند .تولید را باید به بیرون ببرند و در ازایش جنس دیگری
بیاورند .نقش تجار چیست؟ به محض اینکه می گوییم« :وزارت
بازرگانی» ،معنایش می شود «وارداتچی» .باید نامش را «وزارت
وارداتچی»بگذاریم!شرکت هایدانش بنیانهمتربیتنشده اند.
الزماستتاجرانِ محصوالتدانش بنیانراتربیتکنیم؛ایننقص
را داریم .فرد بلد است از چین ،هر جنسی بیاورد ولی بلد نیست
محصول ایرانی را به چین ببرد و بفروشـــد؛ این مشکل جدی و
به شرکت های دانش بنیان برسیم .به نظرم می رسد نوعی
سرای نواوری ماســـت .صندوق پژوهش و فناوری نیز به همان
را برعهده دارد .اگر روزنامه «فرهیختگان» و «ایسکا» را متعلق به
ارائـــه کنند و چه نکنند ،حقوق خـــود را می گیرند ولی در بازار،
اسیب دانش بنیان های ما است.
راهکار شـــما برای تسهیل بروکراســـی دانشگاه چیست؟
وقتی با شرکت های دانش بنیان صحبت می کنیم ،از کُندی
روند گالیه دارند.
شـــرکت های دانش بنیان را خارج از مسیر دانشگاه ،به صورت
مستقیم با صندوق مرتبط کرده ایم .کاری با ما ندارند .وقتی این
می رسد تا زمانی که فرهنگ تغییر نکند ،نمی توان انتظار
تغییرات جدی هم داشت.
محصولوخدمت،خروجیسراهاست.بازارراتشکیلنمی دهید
دارد؛ بعد از نهضت تنباکو ،وقتی انگلستان نتوانست مجموعه
باید 100سرای نواوری داشته باشد .اکنون قریب به 57
ســـرای نواوری در دل دانشگاه اســـت ولی لزوما خودِ دانشگاه
ترتیب هویت مستقل خود را دارد .به طورمثال خبرگزاری «انا» در
می گیرند بنابراین گوش شان به دولت است تا چه زمانی بیایند
درســـت می کنید .کل این مجموعه می شود سرای نواوری.
نمی توان فرهنگ را در محاســـبات نادیده گرفت .به نظر
دانش بنیان را چه می دانید و چه برنامه ای برای ان دارید؟
دولتی اســـت ،افراد همین که به سر کار می ایند و می روند پول
بعضی از مفاهیم با تبلیغ وارد ذهن مردم می شـــود .ارام ارام
خیلی از کارهای ما را شـــرکت های دانشگاه انجام می دهند و
نیست .مثال شرکت شتاب یکی از مجموعه های کنشگران فعال
تا ادم ها دور هم جمع شوند .فرق ادارات دولتی با بازار چیست؟
تبلیغات هم راه بیفتد ،می بینید ستون دیگری شکل می گیرد؛
به مقصد می رسند.
شـــرکت های دانش بنیان مهم ترین جزء سراهای نواوری
مهم تر از ان «محصول» اســـت .شـــرکت فی نفسه مهم نیست.
کرده ایم ،این مبحث ها را در خود دارد .در بازار ،مدرسه علمیه
دانشگاههمکاریکنندولیبهدلیلهمانبروکراسیچندان
خودمان عمل نمی کنیم .سرای نواوری سازوکار خودش را دارد.
هستند .مهم ترین مشکل سرمایه گذاری در فعالیت های
د
وری تامین شود
بله ،حتما باید این اتفاق بیفتد .چنانکه گفتم روش های دیگری
بین دانشگاه و روزنامه ،ستونی درحال شکل گیری است .وقتی
فرهنگ ها و عادت های صورت گرایی بدترین مورد است .مردم
خصلت ها و رفتارهای اجتماعی ما شده است .نمونه ان عادت
به شغل ثابت و تضمینی است .وقتی برندی مثل حاج حسین
ثانی و پســـران به یکباره تکثیر می شود و هیچ کس نمی اید با
یک اجناس خوب رقیب ان شـــود نشـــانه همین تقلیدگرایی
دانشـــگاه در چند ســـال اخیـــر تالش کـــرده درامدهای
مفرط است .دوست داشـــتن شغل ثابت به معنای نپذیرفتن
خیلی از مســـئوالن اموزش عالی می گویند دانشگاه ازاد،
ما صـــورت می گیرد که هرچه اینجا وجود دارد ســـیاه بوده و
خصوصی بوده و وابســـته به بودجه دولتی و نفت نیست.
مثل یک مدرسه غیردولتی است و زمانی که خدمات ارائه
می کنـــد باید هزینه اش را دریافت کند .نظر شـــما در این
باره چیست؟ دانشگاه ازاد باید از دانشجو شهریه بگیرد؟
«هاروارد» دانشگاهی دولتی یا خصوصی است؟
خصوصی است.
«هاروارد» خدمت ارائه می کند و شهریه می گیرد؛ اشکالی ندارد
ولی واقعیت این اســـت که دانشـــگاه فقط اموزش نمی دهد.
مســـئولیت اجتماعی دارد و باید در پژوهش سرامد باشد پس
باید درامدهای غیرشهریه ای نیز کسب کند .درامدهای دانشگاه
را باید از ترکیب وقف ،شـــهریه ،اسپین اف ها و سرمایه گذاری ها
به دســـت اورد .اکنون عیب دانشگاه های دولتی همین است.
دانشگاه دولتی برای هر دانشـــجو nتومان از دولت می گیرد.
طبقگفتهخودشان 72درصددرامدهایاختصاصییاازجریمه
دانشجوست یا درامد شهریه ای که 20درصد بیشتر از درامدشان
نیست .در واقع 30درصد از درامدهای اختصاصی شان واقعی
است .اشکال ما این است که دانشگاه ها سبد درامدی ندارند.
به طور مثال دانشگاه تهران به جای شهریه از دانشجو ،مابه ازای
ان را از دولت می گیرد .بقیه اش چه؟ این مســـاله باید درســـت
شود .دانشـــجو باید کار فرهنگی کند می گویند« :بودجه کار
فرهنگی ،کار پژوهشـــی و ...را هم از دولت می گیریم ».در دنیا
این گونه نیست.
فکر می کنید از مســـیر ســـراهای نواوری در افق پنج ساله
دانشـــگاه ،چه میزان از درامدهای غیرشـــهریه ای محقق
خواهد شد؟
ما باید به نقطه مورد نظر برسیم .در سند تحول به طور مشخص
ذکر کرده ایم .فکر می کنم در افق پنج ســـاله دانشگاه ازاد باید
60درصد از درامدهای ما به طور واقعی از شـــهریه و 40درصد
غیرشهریه ای باشد .سراهای نواوری باید 20تا 30درصد درامد
ما را در این افق تامین کنند.
همچنان یکی از بزرگ ترین مشکالت اموزش عالی ،چالش
ارتباط صنعت و دانشگاه اســـت .سراهای نواوری درحال
حاضر این ارتباط را تســـهیل می کننـــد ولی می بینیم در
ارتباط سراهای نواوری با صنعت و در نهایت ارتباط دانشگاه
با صنعت ،مشـــکل وجـــود دارد .دفاتر ارتباط با صنعت در
دانشگاه ،صوری و شکلی هستند.
خریداران کتاب 50درصد به نسبت سال گذشته کاهش داشتند
ریسک پذیری است .البته تبلیغات عمده ای روی ذهن جوان
هرچه ان سوی اب ها هست ،سفید است .اشکاالت ماحصل
تدابیر بلندمدت حمایتی و در واقع دولت ســـاالری مفرط نیز
علت دیگری است .متاسفانه بسیاری فکر می کنند هر کاری
دولتی بود ،خوب اســـت .دولت ساالری موجود در کشور ما را
اذیت می کند.
نگاه ســـنتی حاکم در جامعه نیز چقدر تاثیر دارد؟ برخی
نمی خواهند و نمی توانند تغییر و تحول را بپذیرند.
این لَختی ســـکون را هـــر جامعه ای دارد .لَختـــی هم یکی از
بحث هایی اســـت کـــه مقابله با تغییر را رقم می زند و همیشـــه
مانع است.
از ســـال 98تاکنون چقدر توانستید از پتانسیل امکانات
دانشگاه را در جهت فناوری فعال کنید؟
در دو ســـال گذشته شیوع کرونا ،تغییر دولت و موانع درونی و
بیرونی را داشـــتیم ولی امروز به واقع کسی دیگر دانشگاه ازاد را
اموزشی صرف نمی شناسد .از خود راضی
ِ
به عنوان دانشگاهی
بودن ،خطاســـت .اگر کسی بگوید من موفق هستم و همه چیز
خوببوده،اشتباهمی کند.همیشهبایدمطالبهبیشتریداشت.
کمال گرایی در وجود همه ما هست ،باید کمال گرایانه به مسائل
نگاه کنیم و هیچ وقت راضی از انچه نباشیم که انجام داده ایم.
لطفخدادراینمسیربسیاربودهاست.انچهخداوندکمککرده
و موفقیت هایی که حاصل از کمک خداوند بوده با همراهی خوب
جامعه دانشگاه ازاد رقم خورده است .کاستی هایی نیز خودمان
داشـــته ایم که بار شـــده و اجازه نداده کار به خوبی پیش برود.
امیدوارم این چرخ ان شاءالله بیشتر و بهتر در جهت امیدبخشی
به نسل جوان حرکت کند.
ارزیابی کل شـــما نسبت به حرکت دانشـــگاه ازاد در دوره
جدید چگونه است؟
وقتی ســـازمان ها و نهادهای خارج از دانشگاه مسئولیت های
ویژه ای به معاونان دانشـــگاه ازاد می سپارند نشان می دهد بعد
بیرونی در حاکمیت روی دانشـــگاه ازاد حساب می کند .وقتی
تعداد دانشـــجویان ما از یک میلیون نفر به یک میلیون و 250
هزار نفر می رسد ،یعنی بعد مردمی هم روی دانشگاه ازاد حساب
می کند .وقتی ضدانقالب و رسانه های ان ور ابی همه کنش های
ما را به ســـرعت با واکنش پاســـخ می دهند یعنی چه؟ یعنی در
داخل کشـــور به نسبت خوب حرکت می کنیم .ایده ال نیستیم
ولی رو به جلو بوده ایم.
گسترش دیپلماسی علمی دانشگاه تربیت مدرس با افریقای جنوبی
مسعود گنجی در گفت وگو با ایسکانیوز با اشاره به قطع بودن سایت صندوق رفاه دانشجویان
حسینصدیقیان،استادیارگروهباستان شناسیومعاونانتشاراتدانشگاهلرستاندرگفت وگوبا«فرهیختگان»بابیاناینکهامسال
رئیس مرکز مطالعات افریقای دانشگاه تربیت مدرس ،از تدوین برنامه این مرکز برای گسترش روابط
چراکه به ازای میزان ساعات قطع بودن سایت ،به دانشجویان فرصت ثبت نام ارائه خواهد شد».
که بسیاری از انها هم فروش رفته اند .میانگین قیمت اثارمان نیز بین 80تا 100هزار تومان است .این درحالی است که ما سهمیه
همایش بین المللی گفت وگوی فرهنگی ایران و افریقای جنوبی اعالم کرد« :از انجا که روابط خوب ایران
وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری اظهار کرد« :دانشجویان اصال نگران قطع بودن سایت نباشند؛
وی با بیان اینکه علت قطع بودن سایت صندوق رفاه دانشجویان به علت پهنای باند پایین یا
تعداد متقاضیان نیست ،گفت« :سامانه ثبت نام صندوق به صورت همزمان باید با سه سامانه
دیگر از جمله وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری و ثبت احوال و ثبت اسناد در ارتباط باشد ،بنابراین
گاهی این مشکالت پیش می اید».
رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری درباره تمدید مهلت ثبت نام
وام های دانشجویی نیمسال دوم تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲عنوان کرد« :مهلت ثبت نام یکشنبه
دومین بار است که در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران حضور داریم ،گفت« :بالغ بر 200عنوان کتاب را در این دوره عرضه کرده ایم
کاغذ دولتی را برای چاپ اثارمان دریافت نمی کنیم ».او ادامه داد« :با وجود اینکه انتشارات ما نزدیک به دوسال است که حرفه ای
کار می کند ،هنوز دنبال دریافت کاغذ سهمیه ای نرفته ایم البته تا پیش از این هم فعالیت می کردیم اما نه به صورت حرفه ای .از
این رو نوسانات قیمت کاغذ سهم زیادی روی قیمت اثارمان داشته اند ،به طوری که قیمت اثار دو تاسه برابر و در مقابل فروش هم
به شدت کم شده است ،به طوری که می بینیم بسیاری از مراجعه کنندگان این دوره از نمایشگاه با وجود اینکه دانشجو هستند ،اما
قدرت خرید اثار را ندارند ».صدیقیان تصریح کرد« :برنامه مان این است که با برخی اپلیکیشن ها مانند «طاقچه» همکاری کنیم تا
اثار را به صورت فایل در انجا قرار دهیم و برای انهایی که قدرت خرید کتاب فیزیکی را ندارند ،امکان دسترسی به اثار فراهم شود.
ایران و افریقای جنوبی در حوزه دیپلماسی علمی خبر داد .مجید رسولی در افتتاحیه برگزاری دومین
و افریقای جنوبی تابع پایبندی دو طرف به ارزش های انسانی بوده ،روابط ایران پیش از انقالب اسالمی با
دولت اپارتاید هیچ گاه مورد تایید مردم ایران نبوده است ».رئیس مرکز مطالعات افریقای دانشگاه تربیت
مدرس افزود« :پیشرفت افریقای جنوبی و حضور این کشور در جمع کشورهای بریکس به مثابه قدرت های
نوظهور دنیاست که دیگر اعضای ان نظیر چین ،روسیه ،هند و برزیل روابط خوبی با ایران دارند و اقدامات
انانمویدایجادجهانچندقطبیاست؛بنابراینایناتفاقهموارهموجبخوشحالیمردمایرانشدهاست».
رسولی در ادامه تاکید کرد« :انچه در روابط امروز ایران و افریقای جنوبی اهمیت دارد در کنار مالحظات
۳۱اردیبهشت ماه به پایان می رسد اما اگر قطع بودن سایت ادامه داشته باشد ،امکان تمدید
خوشبختانه فروش روز گذشته به نسبت روزهای اولیه نمایشگاه بهتر بوده و روز گذشته بالغ بر 30جلد کتاب فروخته ایم ».معاون
فرهنگی ،مستلزم به روزرسانی روابط علمی و توسعه و بسط دیپلماسی علمی است .جمهوری اسالمی
خواهد شد».
کاهش ریزش مخاطب را داشته ایم ،دلیلش هم باال رفتن قیمت کتاب هاست».
مرزهای دانش برداشته است».
وجود دارد .با توجه به شرایط خاص تصمیم گیری درباره این موضوع در ساعات اینده گرفته
انتشارات دانشگاه لرستان خاطرنشان کرد« :متاسفانه استقبال دانشجویان به نسبت سال گذشته کمتر شده و نزدیک به 50درصد
ایران پس از انقالب اسالمی همچون افریقای جنوبی پس از اپارتاید گام های بلندی را برای دستیابی به صفحه 5
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۶
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
«فرهیختگان» به مناسبت روز دختر به سراغ ۲تن از جهادیهای فعال در حوزه دختران رفته است
می خواهند همه دختران بخندند
حضـــرت معصومه(س) ،دلیلی می شـــود برای پرداختن
انکار کرد؛ محدودیت هایی که شـــاید طی سال های اخیر
اخیر نام دختران ایران در حوزه های مختلف مانند ورزش
کم برخـــوردار و مناطق محروم ،حضور دختران در عرصه
امروز روز دخترانی اســـت که همیشـــه حضورشـــان در
این مهم را نادیده گرفت که دختران فارغ از اینکه در کدام
که باعث شـــده بخش قابل توجهی از دختران خانه نشین
هر ســـال همزمان بـــا اول ذی القعده و بـــه بهانه والدت
راه فعالیت شان محدودیت هایی دارند که نمی توان انها را
مشـــکالت و محدودیت های انها .هرچند طی سال های
فاطمه طاری بخش
خبرنگار گروه دانشگاه
جامعه بـــا محدودیت هایی همراه بوده اســـت .روزی که
و حوزه های علمی خوش درخشـــیده است ،اما نمی توان
تقسیم بندی دانشجو ،ورزشکار و ...قرار می گیرند ،در سر
در شـــهرهای بزرگ کمرنگ شده اما هنوز در استان های
انها هم برای بسیاری از دختران غیرقابل باور باشد ،زندگی
کرده و توانســـته اند راه شـــان را برای اثرگذاری در جامعه
باز کننـــد .دخترانی که حاال خود منجی ای شـــده اند تا
اجتماع با مقاومت های زیادی همراه می شود .موضوعی
بتوانند جاده صاف کن دیگر دختران و همقطاران شان در
باشـــند و حتـــی از تحصیل هم باز بماننـــد .در این میان
جهادگرانی رفتیم که با هر سختی حاال با قامتی ایستاده
هســـتند دخترانی که با محدودیت هایی که شاید تصور
تالش می کنند که بتوانند به سهم خود بستر را برای حضور
1375و به واسطه عموی خود ،شهید صدرالله صالحی وارد
بسیار عظیمی در بحث تولید داریم و در طول سال نیز در 6الی 7نمایشگاه بین المللی
فکـــر تغییـــر وضعیـــت در منطقه
می شود که ترجیح می دهد برای تمرکز بر فعالیت جهادی از تحصیلش هم بگذرد تا از
ایـــن طریق بتواند تمام زمانش را صرف فعاالن جهادی و این حوزه کند .البته دوری او
از تحصیل موقتی بود و دوباره در سال 97برای گرفتن دیپلم اقدام می کند و در حال
حاضر نیز دانشجوی کارشناسی حقوق در دانشگاه پیام نور استان کرمان است.
بانوان قرار می گیرد و به صورت ماهانه تولیدات جمع اوری و به بازار ارائه می شود .ما تیم
جهادگری است که از دوران مدرسه
برای ارائه محصوالت در بازار شرکت می کنیم که اخرین نمایشگاهی که در ان شرکت
محرومی که در ان زندگی می کند را
پرورش نیـــز در دوران کرونا همکاری هایی انجام دادیم و در
همچنین این گروه جهادی پس از توانمند سازی زنان ،در راستای تامین سرمایه نیز به
می کند تا کاری برای روستای خود
«بعـــد از ان نیـــز برای تقویت بانوان با کمیته امداد لینک شـــدیم و بعد از اینکه بانوان
و از سال 1392فعالیت های ابتدایی جهادی خود را اغاز کرده
تبدیل به تولید کننده خودساخته و خودجوش می شوند.کار جهادی انرژی به من داده
کیلومتر با شهر فاصله داشته و با توجه به قرارگیری در منطقه
کردیم حدود یک هفته پیش در سالن عطار مشهد بود».
انها کمک می کند .صالحی درخصوص تعلق وام به بانوان توانمندشده بیان می کند:
توانمند می شوند به امداد والیت شهرستان معرفی می شوند به انها وام تعلق می گیرد و
در سر داشته و در همان دوران سعی
است .به گفته خودش روستایی که در ان زندگی می کرده 80
فعالیت های جهادی رفت وامد داشـــت و همین اتفاق باعث می شـــود تا بتواند با زنان
ان دســـت وپنجه نرم می کردند ،قرار بگیرد .اولین تجربه جهادی او مربوط به نیمه اول
کار جهادی ســـختی ندارد و هر چقدر که ما به خودمان ســـخت بگیریم سختی پیش
می شـــود چند سالی قید تحصیل را بزند و همین مساله باعث
دهه 70است که در یکی از این سفرها با زن معتادی مواجه می شود و به او کمک مالی
می کند .به گفته خودش روند بهبود این زن حدود 1سال زمان می برد و پس از اینکه
ل به حضورش در این عرصه ادامه می دهد
شیرینی جهادگر بودن را می چشد تا 30سا
و به مرور زمان کمک های خود را به پیشنهاد عمویش گسترش می دهد.
زهرا در بین صحبت های خود به این موضوع اشـــاره می کند که همیشـــه به فکر زنان
و دختران ســـرزمین خود بوده و وقتی می بیند برخی از زنان در مضیقه هســـتند دچار
تحوالت روحی می شود .این جهادگر اولین هدف خود را برای مناطق محروم مدنظرش،
تامین شناسنامه برای اهالی ان می داند و در همین راستا نیز برای هر گروه از بانوان که
شامل زنان بدسرپرست ،بی سرپرست ،بازمانده از تحصیل و ازدواج و زنان خودسرپرست
شناســـنامه ای درســـت می کند .البته این اقداماتش عقبه ای هم داشته ،به طوری که
صالحی از ســـال 1375که کار جهادی را به صورت جـــدی اغاز می کند موارد خاص
را تحـــت حمایت قرار داده و به صورت گمنـــام به انها اموزش های فرهنگی و اجتماعی
می دهد ،کالس های کارگاهی برگزار می کند و هر سه ماه یکبار به صورت چهره به چهره
به شناسایی این زنان می پردازد.
می اید وگرنه سختی وجود ندارد .خدا سختی ها را برای ما کنار می زند و مشکلی برای
محروم اســـتان کرمان بوده و روی اصول مناســـب توانسته در این حوزه پیشرفت کند.
داد؛ درنهایت نیز ،در ســـال 98یا ،99گروه جهادی خود را به
تخصصی در حوزه زنان دانست .فعالیتی که به صورت تخصصی متمرکز بر زنان در مناطق
صالحی در ادامه با اشاره به این موضوع که گروه های جهادی باید به صورت تخصصی
به فعالیت بپردازنـــد ،می گوید« :اگر تمام گروه های جهادی به صورت اختصاصی کار
کنند و توانمند شـــوند ،می توان تمامی مشـــکالت را برطرف کرد .زمانی ما می توانیم
پیشرفت داشته باشیم که گروه ها به صورت قرارگاهی و تخصصی فعالیت داشته باشند.
اسم شهیده روزخاتون سابقی نژاد در منطقه محروم جازموریان
کرمان ایجاد کرد .قدرتی پیشـــنهاد تشکیل گروه جهادی را از
مسئول گروه جهادی دیگری به نام سفیر می گیرد و پس از ان با
دیگر دختران منطقه و روستاهای اطراف به برگزاری کالس های
را انجام دادیم اما به این دلیل که مشـــغله بســـیاری داشتیم و
نتوانســـتیم ان را به صورت مستمر انجام دهیم ،تاثیر و نتیجه
خوبی نداشت .به نظر من اولویت اول شناخت مساله و انجام
مستمر اســـت .در این منطقه می توان در بخش زیرساخت یا
او در پایان درباره دســـتاوردهای گروه جهادی خود در این سال ها عنوان می کند« :تا
اردو می رفتند و در سطح شهر رودبار کرمان فعالیت می کردند
یا این منطقه نیاز به اموزش مسائل معیشتی و کار دارند؟ باید
کنیم تا بتوانند خودشـــان کارگاهی تولیدی داشته باشند .تمام زیرگروه های جهادی
به تدریج این گروه حیطه فعالیتی خود را گسترش می دهد و
اگر گروه ها تخصصی باشـــند بسیاری از کارها جلو می افتد .گروه ما گروه اختصاصی
تقویت بنیه علمی دانش اموزان بپردازد .با فرهنگیان منطقه لینک شدند و دانش اموزانی
سوق داده شوند ،جای پیشرفت دارند و بهتر می توانند مسائل و مشکالت را شناسایی
کنند .همچنین گروه ما موفق به راه اندازی 7تعاونی 14 ،کارگاه خیاطی و 18صندوق
قرض الحسنه شده و با سازمان ها و ارگان های مختلف نیز همکاری داشته است».
311154396صادره از کرمان مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد.
4جاده نورعلیبیک -شـــهرک دانشـــگاهی خاتم االنبیاء(ص) دانشگاه ازاد
گواهی موقت دوره کارشناسی رشته علوم اجتماعی-پژوهشگری اجتماعی
مـــدرک تحصیلی گواهینامـــه موقت پایان تحصیالت مقطع «کارشناســـی
صادره از کرمان مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد.
ازاد اســـامی«واحد زنجان» متعلق به «ســـکینه محمدی» به شـــماره ملی
پیوسته» رشـــته «حقوق» به شماره سریال « »1076805صادره از دانشگاه
«»0322641314مفقود گردیده است .از یابنده درخواست می شود اصل
مدرک را به ادرس زنجان – بلوار دانشـــجو -جاده اراضی پائین کوه -دانشگاه
ازاد اسالمی زنجان ارسال نماید.
در این مسیر ،او و گروهش به همراه دیگر گروه های جهادی به
و پیگیر نبود امکانات و زیرساخت در این مناطق می شدند.
چیست ،ایا اگر برای زنان کالس قران برگزار کنیم مفیدتر است
بتوانیـــم ظرفیت های محلی را شناســـایی کنیم و به مردم هر
منطقه اســـتفاده از ان را توضیح دهیم .یکی از دغدغه های ما
دیگر تنها هدف را حوزه اموزش و مسائل فرهنگی نمی گذارد،
برای روســـتاهای محروم این است که مشکالت فرهنگی این
هم دست به کار می شوند .کلثوم قدرتی ،مسئول گروه جهادی
درصد دانش اموزان ایـــن منطقه ترک تحصیل می کنند ،تنها
بلکه با توجه به شرایط اقتصادی ،در حوزه اشتغال خرد خانگی
روزخاتون سابقی نژاد درباره فعالیت های این گروه می گوید:
«مـــا در بحث گیاهـــان دارویی و ســـوزن دوزی نیز فعالیت
می کنیم اما عمده فعالیت ما در بحث فرهنگی ،اموزشـــی و
می شـــود اصل مدرک را به دانشـــگاه ازاد اســـامی واحد رودهن به نشانی
رودهن ،دانشگاه ازاد اسالمی رودهن واحد فار غ التحصیالن ارسال نماید.
برگ سبز موتورسیکلت مدل 90به شماره موتور 156 FMI 32395041و
به شـــماره تنه N 2 P 125 C 9006919و به شماره پالک 765-84848
مفقود گردیده و از درجه اعتبار ساقط می باشد.
برگ ســـبز خودرو ســـواری – هاچ بک مدل 98به رنگ سفید به شماره موتور
M 13/6297494و به شماره پالک 428 – 14ج 82به نام مجید شریف پور
مفقود گردیده و از درجه اعتبار ساقط می باشد.
مناطق کمتر شـــود .همین االن جمعیتی بالغ بر 80الی 90
به این خاطر که مدرسه ما تا متوسطه است .بچه های جهادی
باید در این زمینه که کار می کنند اصولی کار کنند و براساس
نیاز و اولویت منطقه کار کنند».
مـــدرک فار غ التحصیلـــی اینجانب فوزیه عزیزی فرزند فیض الله به شـــماره
شناســـنامه 981صادره از پلدختر در مقطع کارشناسی حقوق دانشگاه ازاد
اسالمی واحد دورود با شماره 0230997مفقود گردیده است و فاقد اعتبار
می باشد .از یابنده تقاضا می شود اصل مدرک فوق را به دانشگاه ازاد اسالمی
واحد دورود به نشانی میدان حضرت ابوالفضل (ع) -مجتمع بزرگ دانشگاهی
واحد دورود ارسال نماید.
اگهی مفقودی نوبت سوم :مدرک تحصیلی دانشنامه پایان تحصیالت مقطع
«کارشناســـی پیوسته» رشته «حقوق قضائی» به شماره سریال «»379445
صادره از دانشگاه ازاد اسالمی«واحد زنجان» متعلق به «نعیمه انصاری ارده»
مدرک فار غ التحصیلی اینجانب سیدحســـین میرطار فرزند رضا به شـــماره
برگ سبز ،کارت سوخت و کارت خودرو سواری رانا مدل 98به رنگ قرمز به شماره
به شماره ملی «»5709510408مفقود گردیده است .از یابنده درخواست
گرایش زراعت و اصالح نباتات صادره از واحد دانشـــگاهی رودهن با شماره
و به شـــماره پالک 862 – 14ل 74به نام کمال نبهانی مفقود گردیده و از
-دانشگاه ازاد اسالمی زنجان ارسال نماید.
مدرک موقت ســـحر راســـتگو فرزند حســـن دارای شناســـنامه به شـــماره
شناســـنامه 11101صادره از تهران مقطع کاردانی معادل رشته کشاورزی
دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساوه مفقود گردیده و فاقد اعتبار است .از یابنده
79/32072مفقود گردیده اســـت و فاقد اعتبار می باشـــد .از یابنده تقاضا
0590330136صادره از ساوه رشته مهندسی عمران کارشناسی صادره از
راه با دو نفر از دوســـتان خود ان را در منطقه جازموریان ادامه
و اموزشـــی برای من اهمیـــت دارد .اینکه در بحث فرهنگی و
اموزشـــی و فرهنگی می پردازد؛ البته در ابتدای قدم گذاشتن
اسالمی واحد ساوه به صندوق پستی 366-39187ارسال نماید.
صادره از کرمان مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد.
15نفر ،حافظ 1الی 10جزء از قران می شوند.
قدرتـــی انجام دادن کارهـــای اصولی در مناطـــق محروم را
سالمت ان کار کرد .باید ابتدا دید که قابلیت مردم این منطقه
گواهی موقت دوره کارشناســـی ارشـــد ناپیوسته رشـــته علوم اجتماعی –
امیرمحمـــد زمانی ده یعقوبی فرزند حمید به شـــماره ملی 3080264381
این طور نیست .مساله دیگر جابه جایی اعضای گروه است و ما
اموزشـــی و انجام اصولی و مســـتمر کار است .ما بارها کاری
توانمند سازی هزار و 300زن برای راه اندازی شغل
تقاضا می شـــود گواهینامه مذکور را به ادرس :استان مرکزی -ساوه-کیلومتر
گواهی موقت دوره کاردانی پیوســـته رشته معدن-استخراج معدن اینجانب
این جهادگر ،دلیلی شد تا او از دوران دبیرستان فعالیت جهادی
اسکانی داشـــته باشیم که از امنیت باالیی برخوردار باشد اما
اسکان نداریم .با توجه به اینکه گروه ما دختر است باید محل
شاید بتوان یکی از مهم ترین دالیل موفقیت و گسترش گروه جهادی ذوالفقار را فعالیت
گروهمان کم کم رشـــد کرد و وارد میدان شدیم .ما در شهرستان منوجان و شهر نودژ،
اینجانب مینا میرزاده قصری فرزند محمد به شـــماره ملی 3100032918
شد تا او دیرتر دانشجوی کارشناسی دانشگاه ازاد واحد کهنوج
قرارگاه در کجا باشد و گروه جهادی ما ساختمانی ندارد و محل
و به روستاهای دیگر می رویم با ان روبه رو هستیم ،این است که
او فعالیت های جهادی را در ابتدا به تنهایی اغاز کرد و در ادامه
که مشکل دارند را ساپورت و شناسایی می کنند .گروه ها اگر به سمت تخصصی شدن
جامعه شناســـی اینجانب اســـیه دهقان کروکی فرزند رمضان به شماره ملی
دختران پرسیدم ،سختی هایی که او در پاسخ ،عنوان می کند:
دغدغه اش می داند و می گوید« :انجام فعالیت های فرهنگی
صالحی ،مسئول گروه جهادی ذوالفقار درباره راهکارهایی برای تقویت گروه های جهادی
انها را ســـازمان دهی می کردیم ،تعاونی هایی را در روســـتاها تشکیل دادیم که بانوان
زنان هســـتند ،از او درباره سختی های کار جهادی برای زنان و
مقطع دبیرســـتان در روستای دازان کوهستان نمداد ،مجبور
اگر ما بخواهیم در این حوزه فعالیت کنیم تمام امکانات زیرساختی را فراهم می کنند».
ما تخصصی هستند و یکی دیگر از گروه های جهادی ما مخصوص این است که تنها به
3ماه فعالیت داشتیم .بعد از اینکه زنان را توانمند می کردیم و به اشتغال می رسیدند،
بـــا توجه به اینکه بیش از 90درصد اعضای این گروه جهادی
«طبیعتا اولین مساله ای که ما زمانی که دور هم جمع می شویم
خـــود را اغاز کند و در این دوران به تدریس قران برای دختران
مختلف کار می کنند .همچنین برای تثبیت گروه های جهادی به صورت ســـاالنه و 6
روستا به روستا رفتیم و اموزش های مورد نظر را به بانوان دادیم و در هر روستا به مدت
و از اب و برق نیز برخوردار نیستند».
و پسران روستای خود بپردازد که در نتیجه برگزاری این کالس
بـــه امروز موفق شـــدیم نزدیک به هزار و 300نفر از بانـــوان را اموزش دهیم و توانمند
خود توضیح می دهد« :مربیانی را از استان های هم جوار برای اموزش گروه اورده ام که
عید امســـال اردوی یک هفته ای را به روستاهای کپر نشین
باید وسیله نقلیه ای را پیدا کنیم که راحت تر رفت و امد کنیم».
درحـــال حاضر گـــروه جهادی ذوالفقار 102عضو هســـته ای دارد که هر کدام از این
ماه یکبار برنامه های فرهنگی ،اجتماعی و تربیتی را برای این گروه ها برگزار می کند.
بودنـــد .روســـتایی که محرومیتش ،ســـدی بـــرای تحصیل
ما پیش نیامده اســـت که کارمان راکد بماند .مهم ترین ظرفیتی که شهرستان منوجان
در بحث اقتصاد مقاومتی است».
هسته ها تشکل هایی را در زیرمجموعه خود دارند که به صورت تخصصی روی موضوعات
محروم ،از زیرســـاخت اب و برق و گاز و امکانات رفاهی محروم
در رشـــته بهداشت مدارس شود .ایجاد وقفه در روند تحصیلی
دارد این اســـت که مسئوالن بخش و شهرستان ما در گروه های جهادی عضو هستند و
و ...کمک می گرفتیم و برای انها دوره های اموزشی گذاشتیم
جازموریان داشتیم .این روستاها هیچ گونه زیرساختی ندارند
مســـئول گروه جهادی ذوالفقار با اشـــاره به اینکه کار جهادی سختی ندارد می گوید:
«من دو پســـر دانشـــجو دارم و در این حوزه فعالیت می کنند و ســـختی کاری نداریم.
2الی 3روســـتای منطقه ،از دانشجویان تحصیلکرده بومی
انجام دهد .او متولد شـــهریور ماه سال 1373در کرمان است
دانش اموزان هم به شـــمار می رفت ،تا جایی که به دلیل نبود
دختران هستم .لحظه به لحظه زندگی ام را مدیون انها هستم».
مشـــکالت را اولویت بندی می کنیم .همچنین ما با اموزش و
تا مشـــغول به تدریس برای دانش اموزان شدند .در تعطیالت
این جهادی باســـابقه سال 1388گروه جهادی خود را در سامانه اطلس جهادی ثبت
بســـیاری در این منطقه اشـــنا شده و در جریان سیب های اجتماعی ای که این زنان با
مساله شناســـی مشکالت منطقه است .سعی می کنیم که به
مشکل روستاهایی که در منطقه هستند پی ببریم؛ ما در منطقه
است که خسته نمی شوم و تا االن که در اینجا حضور دارم مدیون دعای خیر مادران و
می کنـــد .او در دوران راهنمایـــی همراه با عموی خود به مناطـــق محروم برای انجام
مانعی برای تحقق اهداف شان نشده است .در ادامه قصه
جواهری در کرمان
زهرا صالحی ،متولد سال 1359در استان کرمان شهرستان
شروع به فعالیت جهادی می کند و به حدی وابسته این حوزه
اموزشـــی و فرهنگی فعالیت می کنند .دخترانی که حتی
زندگی این دو جهادگر و گروه جهادی شان را می خوانید.
تولید کننده در این تعاونی ها ســـازماندهی شدند .مواد اولیه توسط تعاونی در اختیار
جهادی ها فردی گمنام تلقی می شـــد .او از دوم راهنمایی
کرمـــان با راه اندازی گروه جهـــادی در حوزه های مختلف
همین مناطق محروم باشند .در این گزارش سراغ دو تن از
کلثوم قدرتی از ان دســـت دختران
فعالیت هـــای جهادی می شـــود؛ اما تا ســـال 1388برای
قدرتی همان دو جهادگری هســـتند که هر دو در استان
بازماندن از تحصیل یا حضور دیرهنگام در دانشـــگاه هم
30سال زندگی با دختران محروم
منوجان روستای سورگ است که از دوران راهنمایی در سال
پررنگ تر دیگر دختران فراهم کنند .زهرا صالحی و کلثوم
موتور 166 B 0023858و به شماره شاسی NAAU 01 FE 6 KT 232204
درجه اعتبار ساقط می باشد.
می شود اصل مدرک را به ادرس زنجان – بلوار دانشجو -جاده اراضی پائین کوه صفحه 6
جهان شهر
شهر
جهان
7
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
فرهیختگان اکتبر ســـال ،2018فرانسیس فوکویاما ،پدر
فکـــری نومحافظه کاران امریکایی بـــرای وصله پینه کردن
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
بررسی مصاحبه اخیر هنری کیسینجر ،نظریه پرداز مطرح و وزیرخارجه اسبق امریکا با نشریه اکونومیست
شاهد افول ،پس از 100سال
بحرانیکهلیبرالیسمدرگیرانشدهبود،ازضرورتبازگشت
سوسیالیســـم سخن گفت .او کتاب «هویت» را نیز نوشت
تا چرایی روی کار امـــدن دونالد ترامپ را با وصل ه تئوریک
دیگری بپوشاند .تابستان سال 2020که امریکا به شکل
مفتضحانه ای از افغانســـتان خارج شد ،فوکویاما به ناچار
واقعیت پنهان شده امریکا را اعالم کرد و نوشت که «حقیقت
این کشور برای تداوم رقابت با چین باشد .اگر مشکل چین بیش
از اندازه بزرگ دیده شـــود و با غرور نسبت به توانمندی امریکا
فرایند برخورد با این کشور پیگیری گردد ،ناکامی های پیش رو
و به دشواری گراییدن رقابت با پکن می تواند امریکایی ها را به
سمت پاک کردن صورت مساله سوق دهد .از این رو امریکایی ها
باید برای رقابت با چین سرعت مناسبی برای خود درنظر گیرند
وگرنه در دام پاک کردن صورت مســـاله افتاده و به جای سوال
دشـــوار «از چه راه هایی چین را مهار کنیم» به ســـمت «ایا باید
چین را مهار کنیم» خواهند رفت؛ سوالی که یک جناح از پاسخ
امر این است که پایان دوران امریکا خیلی زودتر فرا رسیده
بود و ریشه های دیرپای ضعف و افول امریکا بیشتر داخلی
به ان این است که «چین تهدید نیست»؛ حال انکه در واقعیت
اعتراف قطعا سخت و تلخ بوده است اما فوکویاما ترجیح داد
با دغدغه های خود به دنبال احتراز از وقوع اشتباه محاسباتی
چینی ها برای جایگاه امریکا خطری بزرگ هستند .کیسینجر
هستندتابین المللی».برایصاحبنظریه«پایانتاریخ»این
در امریکا نسبت به چین است.
به جای رفوی جدید ،حقیقت را بازگو کند .او در 68سالگی
3
درنقطه ایایستادکههنریکیسینجر،مشاوراسبقامنیت
ملی و وزیر خارجه اسبق امریکا ،حتی در 100سالگی جرات
مساله می تواند منجر به کاهش شدت رقابت ها شود .متفکران
اکونومیست که توسط روزنامه دنیای اقتصاد ترجمه شده
امریکایی با صحبت از لزوم همزیســـتی و رقابت کنترل شده با
اســـت ،درباره مســـائل مختلف بین المللی به ویژه جنگ
چین ،ضمن کاهش اضطراب داخلی در این کشـــور ،به دنبال
روســـیه و اوکراین و همچنین تنش های رو به رشـــد امریکا
کاستن از انگیزه های تهاجمی چین هستند.
تو گوی 8ساعته،
و چین ســـخن گفته اســـت .در این گف
4
کیســـینجر تالش کرده به انـــدازه فوکویاما صراحت کالم
نداشته باشد و به صورت مستقیم و واضح سخن نگوید ولی
فریـــب چینی ها نیز باشـــد .عده ای در امریـــکا برخالف روند
هویداست .از جان مایه کالم او چنین برمی اید که امریکا در
پی گرفته شده توسط این کشور بر طبل ارتباطات می کوبند تا
داخل درگیر یک دوقطبی شـــدید است و تنها تجویز برای
تفکرات چینی ها به بخشی از انها منحرف شود.
حفظ قدرت این کشـــور در چنین شرایطی ،اتحاد در حوزه
سیاســـت خارجی است .او که در استانه صدمین سالگرد
تاکید کیسینجر بر نظر پیشینش:
«اوکراین به روسیه خاک بدهد»
تولدش قرار دارد ،ســـعی کرده به گونه ای سخن بگوید که
نگرانی های امریکا درباره خطرات درگیری میان قدرت های
دو سوم جمهوری خواهان و افراد مستقل و ۵۱درصد دموکرات ها
یا حتی زیان سنگینی برای خود در این جنگ متصور نیستند.
و سیاســـت هایی علیه منافع «مردم عادی» به اجرا در می اورد.
وســـیع تری در جهان سرایت یافته و شاخص های اقتصادی را
داده است و بقیه کشورها را پیرامون تعریف کرده است .در
بر این باورند که دولت مرکزی امریکا «فاســـد و متقلب» اســـت
پرداخته شده است.
از ســـوی دیگر ۲۸درصد از کل افرادی که در این نظرســـنجی
اذعان به شکاف و دوقطبی
ضعف داخلی کلیدواژه ای است که در سال های اخیر به ویژه پس
از خروج خفت بار امریکا از افغانستان ،نظریه پردازان امریکایی
همچون فرانســـیس فوکویاما را ناچار کرد به ان اعتراف کنند.
او در وبگاه «جهان پیش رو» نوشـــت که «چالش بسیار بزرگ تر
برای جایگاه جهانی امریکا ،داخلی است ،جامعه امریکا عمیقا
دوقطبی اســـت و تقریبا نمی توان در مورد هیچ چیزی اجماع
یافت ».او به همه گیری کرونا به عنوان «یک تهدید بزرگ خارجی»
اشاره کرد و ان را فرصتی خواند تا «شهروندان حول یک واکنش
مشـــترک گرد هم ایند» و نوشـــت« :اما حتی بحران کووید 19-
بیشـــتر به تشدید شـــکاف امریکا دامن زد ،زیرا فاصله گذاری
اجتماعی ،استفاده از ماسک و در حال حاضر واکسیناسیون نه
بیـــش از پیش تحت تاثیر خود قرار دهد ،می تواند به انگیزه ای
یا فشارهای دیپلماتیک به روسیه برای توقف جنگ سوق دهد.
توانایی هســـته ای مهیب خود که می تواند یک کشور را به طور
از خاک خود ناراضی خواهد بود.
دیگران تاکید کند حتی در صورت هســـته ای شدن باید جانب
رهبری از اوکراین با ادغام ان در ناتوست؛ سازمانی که در ان امریکا
امریکایی ها در جنگ سرد با تاکید بر احتمال نابودی
این گونه از بروز نارضایتی در اوکراین که می تواند با توجه به میزان
هراس افکنی به زعم متفکران و سیاستمداران غربی می تواند این
کنترل هسته ای کردند .خروج واشنگتن از پیمان موشک های
جریان مصاحبه کنونی خود همانند ســـال 2022که گفته بود
هنگامـــی کـــه موضوعاتی در جهان یـــا حتی زندگی
صورت گرفت که چین به عنوان یک قدرت هسته ای و موشکی
امـــا از نظر خود عدول نکرده و ان را در لفافه بیان می کند .بیان
یک مسیر مناسب مطرح ساختن و اوج دادن موضوعی است که
بشریت در جنگ هسته ای ،تالشی برای وارد ساختن چین به
دستان روسیه باقی بماند این کشور تبدیل به کشوری ناراضی
ببرند؛ دیدگاهی که ۳۵درصد از جمهوری خواهان و ۳۵درصد
در جریان جنگ اوکراین برخی از کشورها به دلیل نبرد
موافقند .در عین حال ۳۷درصد از مجموع افرادی که ضرورت
مقابله مســـلحانه با دولت فدرال امریکا را در سپهر سیاسی این
کشور می بینند ،در حال حاضر مسلحند.
چرایی تاکید بر واژه «جنگ جهانی سوم»
تو گو اکونومیســـت مبنای خـــود را روی چگونگی
در این گف
جلوگیری از جنگ جهانی ســـوم استوار کرده است و کیسینجر
نیز تالش کرده در همین چهارچوب به مسائل بنگرد و با اشاراتی
به دو جنگ جهانی پیشین ،خطر این جنگ را با توجه به درگیری
3
روســـیه علیه ناتو ،مواضعی در حمایت از مسکو اتخاذ
کرده اند .صحبت از جنگ جهانی ،یعنی انها که صدها یا هزاران
کیلومتر با منطقه وقوع نبرد فاصله دارند نیز امکان دارد زمانی
شـــاهد کشیده شدن زبانه های جنگ به کشورشان باشند .این
دسته از کشورها را به انفعال وادارد.
4
شخصی تان رخ می دهند که در انها موضوعیت ندارید،
شما در ان اهمیت و توانمندی باالیی دارید .اگر کشورهای جهان
به عنوان اقدامات بهداشت عمومی بلکه به عنوان نشانگرهای
موضوع اعتراف کرده اما به ســـبک خودش .او برای نشان دادن
ان از سوی قدرت های پیروز از جمله امریکا و روسیه ،موضوعیت
امریکا می تواند با مطرح کردن پررنگ تر قطب بندی ها ،جهان
است .با این وجود سیاستمداران برداشت ها و نیات خاص خود را
در یک جنگ جهانی ،براساس سنت دو جنگ پیشین کشورها
جهانـــی ،غرب را عمیقا تحت تاثیر خود قرار داده و تکرار مداوم
این وضعیت ،مثال تاریخی زده و با اشـــاره به ماجرای واترگیت،
«جنگ جهانی» را همچنان در چنین کشورهایی زنده نگاه داشته
ماجرایـــی در حد واترگیت می توانـــد به پیش زمینه های جنگ
از به کارگیری کلمه «جنگ جهانی سوم» دارند .هرچند استفاده
گفته که «نیکسون انگیزه منتقدانش را زیر سوال نبرد اما اکنون
داخلی منجر شـــود و این مرا عمیقا نگران می کند ».کیسینجر
برای توضیح بیشتر به شـــام فراحزبی یکشنبه شب ها با حضور
رهبران هر دو حزب اشـــاره کرده و گفته «در این مراسم ها تنش
از ایـــن کلمه برای انتقال عمیق تر معنا به افکار عمومی صورت
می گیرد اما حامل اهدافی است.
تکرار کلمه «جنگ جهانی سوم» در مصاحبه کیسینجر درحالی
وجود داشت؛ اما تلخی و دشمنی نه ».مشاور امنیت ملی اسبق
صورت می گیرد که در روزهای اخیر بن واالس وزیر دفاع انگلیس و
گفته که«امروزهاینرابطهبینیکمشاور امنیتیویکیاز اعضای
با وجود انکه زنده بودن موضوع «جنگ جهانی» در غرب به ویژه
امریکابهرابطهدوستانه اشبا«جورجمک گاورن»همگریزیزدهو
کابینه حزب مخالف بعید است ».کیسینجر گفته که اکنون دیگر
چنین گفت وگوهایی دیده نمی شود .وزیر خارجه اسبق امریکا
بهمن ماه سال گذشته نیز در سخنرانی خود در صد و دوازدهمین
سالگرد گرامیداشـــت رونالد ریگان ،رئیس جمهور پیشین این
کشور گفت «ایاالت متحده در داخل و در مقابله با چالش های
مدرنی که با ان مواجه هســـتیم دچار عدم اتحاد است .امروز ما
جیک سولیوان مشاور امنیت ملی امریکا نیز ان را به کار برده اند.
به دنبـــال منطقه گرایی ،چند جانبه گرایی ،جهان چند قطبی،
تقویت قدرت اقتصادی خود و مواردی از این دســـت هســـتند،
را به سمت «ذیل بندی» براساس موضوع مزیتی خود سوق دهد.
بـــرای اهمیت یافتن یا از روی ناچاری ،ذیل یک محور با رهبری
مشخص قرار خواهند گرفت.
جنگ هسته ای؟
کیســـینجر در مصاحبه خود بارها از احتمـــال درگرفتن یک
جنگ هسته ای بزرگ که می تواند بشریت را نابود سازد صحبت
می کند .هرچند این موضوع همچنان محتمل است و در دوران
این تمایل است.
تالش برای ساختارمند ساختن رقابت با چین
کیسینجر در مصاحبه خود از یک سو به دنبال تعریف چین به
1
می دهد کمک های تسلیحاتی تنها یک سوم از کل کمک ها را
در نخستین رای گیری های مجلس نمایندگان درباره کمک ها
بردارد و کشوری دیگر مانند ایران صرفا به امکان ساخت سالح
گرفتهویکسومباقی ماندهنیزبافشاراینکشورصورتمی گیرد.
کمک ها ،اندک به نظر می رســـد .تنها در سال ،۲۰۲۲کنگره
نظامی ،اقتصادی و بشردوستانه اختصاص داد که این امر نشان
تشکیل می دهند.
تنهـــا 13نماینده جمهوری خواه به مخالفت می پرداختند و به
رفتن است؛ چه اینکه پیشتر کشورهای کوچکی مانند پاکستان
هســـته ای شدن طیفی قرار دارد و راه چاره ای برای ایستادگی
روند شکل گرفته است .هسته ای شدن طیفی به این معناست
مساله تالشی برای ساختارمند کردن رقابت با این کشور است.
دالیل تالش کیسینجر برای ساختارمند ساختن رقابت با چین
به ویژه دونالد ترامپ را «راه نجات دموکراســـی» می خوانند .این
دموکرات ها برای ریاست جمهوری نیز زبان به انتقاد از کمک های
به این صورت که باید با پررنگ کردن تهدید هسته ای ،به دیگران
رابرت جونیور کندی یکـــی از نامزدهای انتخابات درون حزبی
کشورش به اوکراین گشوده است .پیش از این نیز جناح هایی از
این نکته را گوشـــزد کنند که اگر به سمت طیف های سنگین
تسلیح این کشور زیان بار باشد ،جلوگیری می شود .کیسینجر در
اوکراین برای پایان جنگ به روســـیه خاک بدهد ،صریح نیست
این مساله از سوی وزیرخارجه اسبق امریکا که اگر تنها کریمه در
خواهد شد ،با توجه به تجویزش برای جلوگیری از تبدیل شدن
اوکراین به یک کشور ناراضی ،تاکید بر همان نظر پیشینش برای
بخشیدن قسمت های بیشتری از خاک اوکراین به روسیه است.
اشتباه کیسینجر درباره چین
کیسینجر در پاسخ به این ســـوال خبرنگاران اکونومیست که
«ایا چین متحد طبیعی دارد؟» تاکید می کند این کشـــور فاقد
در امریکا می تواند ناشی از موارد ذیل باشد.
1
که به متحد نیاز دارند.
تفاوت های مدل توســـعه ای چین را بیان کرده و ان را در دوجا
متفاوت از مدل اروپایی و هیتلر می داند ،اما با این حال در دام
افتاده اســـت .اگر امریکا با سیستم های ائتالف خود بر جهان
طبق نگاه کیسینجر نگاه امریکایی ها نسبت به رقابت
ســـیطره یافته چرا چین نیز باید چنین مســـیری را در رقابت با
و نفس ها را گام به گام بیشتر در سینه امریکایی ها حبس کرده،
با چین نیازمند بازتنظیم اســـت .امریکایی ها هرچند
کارنامه خود دارند ،اما این شکست ها ،جز باخت های قطعی به
غالب شـــده و سپس براســـاس دکترین مونروئه اروپایی ها را از
واشنگتن در پیش گیرد؟ مگر چین مسیری را که تاکنون پیموده
طبق سنت رقابت غرب و بر مبنای ائتالف بندی ها بوده است؟
انها مسیر خود را یافته اند و با همان ادامه می دهند.
کیســـینجر به طور خاص تالش می کند در پاســـخ به سواالت
درباره احتمال اتحاد چین با روسیه ان را کمرنگ جلوه دهد اما
جهانی اول»« ،جنگ جهانی دوم» و «جنگ سرد» به پیروزی هایی
علی رغم چنین تالشی ،به نظر می رسد امریکا در برابر اقدامات
امریکایی ها خود را به طور خاص حامل این پیروزی ها می دانند
امریکایی ها در یک مطلب تاریخی-ســـاختاری گیر کرده اند؛
قاطع و تعیین کننده در سطح کالن دست یافتند.
و به شـــکل عمومی خود را به عنوان رهبـــر بلوک غرب ،حافظ
دســـتاوردهای تمدنی ان .این تمدن موفق شد از 500سال
انفرادی این دو قدرت نیز دچار مشقت های فراوانی شده است.
اینکه هرگاه چین با روســـیه می شد یا شود ،کار دیگران سخت
می شـــود .این مساله اما یک زاویه از ان چیزی است که وجود
قبل به مرور وسعت 10میلیون کیلومتری خود (قاره اروپا) را با
دارد .روسیه گاه بدون انکه متحدی داشته باشد-در عین عدم
به 62میلیون کیلومتر مربع برسانند؛ اقدامی که شامل از ریشه
امروزه نیز زیان های بزرگی را در حوزه اقتصادی و حتی نظامی
هســـته ای بدون تولید نهایی سالح ،اکتفا کند .این مدل های
می دهد .امریکایی ها به دنبال مدیریت این روند ناگزیر هستند
بـــا دیگر قدرت های غربی به جای کی یف تصمیم گیری کرده و
و بلندی هـــای رابطه با چین و تابانـــدن نور به همه زوایای این
گوش مخاطبان اســـت؛ اقدامی که با اشکار ساختن پستی ها
دراوردن جمعیت هـــای بومی و جایگزینی ان با جمعیت غالب
به کشوری «سوسیالیستی» یا «کمونیستی» باید با دموکرات ها
فرمول حل این بحران نارضایتی از سوی کیسینجر گرفتن کنترل
هرچند این سیاســـتمدار کهنـــه کار در مصاحبه تالش کرده
شـــمالی به سمت ساخت و اســـتقرار تسلیحات هسته ای گام
مرور این تعداد به بیش از 50نفر رسیدند.
خواهد ماند و اوکراین نیز به دلیل منتزع شدن این شبه جزیره
عنوان دشمن و از ســـوی دیگر درحال نجوای سازش با ان در
اشغال قاره های امریکای شمالی ،امریکای جنوبی و اقیانوسیه
متفاوت نوعی طیف بندی را در هسته ای شدن کشورها نشان
تنها کریمه را به دســـت اورده باشـــد ،در پایان جنگ ناراضی
متحدان است زیرا مقامات چینی تقریبا هیچ گاه تصور نکرده اند
انحصار هسته ای قدرت های بزرگ در معرض از دست
تسلیحات ارسال شده توســـط ناتو به این کشور تاکنون است.
با توجه به رشـــد تهدیدات و رشـــد فناوری در جهان،
دالر است که معادل ۶۵درصد مجموع ۵۵میلیارد دالر
که یک کشور مانند ژاپن و کره جنوبی به دلیل تهدید فوری کره
وضعیت با نزدیک شـــدن به انتخابات ریاســـت جمهوری سال
مورد فعلی به 1350سالح -افزایش چهار برابری -نشان دهنده
قاره امریکا اخراج کردند .ان ها سپس در سه نبرد پیاپی «جنگ
1
کلکمک هایتسلیحاتیامریکابهاوکراین35.7میلیارد
به ویژه انکه کیسینجر می گوید ژاپن تا 5سال دیگر تبدیل به یک
حزب امریکا یاد می شود ،در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ
مقابله کنند .در ان سو ،دموکرات ها شکست حزب جمهوری خواه
مناســـبات کنترل تسلیحاتی است .تبلیغ گسترده رسانه ای و
سیاســـی بر افزایش تعداد تسلیحاتی هسته ای چین از 350
قدرت هسته ای خواهد شد .در این خصوص نکاتی وجود دارد.
امریـــکا بیش از ۱۱۲میلیارد دالر بـــه اوکراین برای کمک های
2020رانپذیرفته اند،معتقدندکهبرایجلوگیریازتبدیلامریکا
بـــزرگ در ان حضور ندارد .تاکید مجدد بـــر احتمال نابودی
حســـاب نمی ایند .امریکایی ها در جریان استقالل بر انگلیس
کامل در برابر ان نیست ،یک مسیر مناسب تالش برای مدیریت
بروند .در حال حاضر جمهوری خواهانی که هنوز نتایج انتخابات
میان برد هســـته ای با حضور امریکا و روســـیه نیز با این بهانه
اهداف دیگری نیز دارد:
که انسجام داخلی الزم برای رویارویی با چالش های پیش رو را به
این دوقطبی باعث شده تا حتی در انتخابات ،رای دهندگان هر
3
جهان در جنگ هســـته ای ،شوروی را وارد پیمان های
بهره گیری از دالیل پیش گفته ،اهداف دیگری نیز داشته باشد.
میزان کمک های تسلیحاتی امریکا به اوکراین اما نسبت به کل
دو حـــزب از ترس پیروزی جبهه مقابل به پای صندوق های رای
جایگاه ویژه واشنگتن را نگاه دارند.
شکســـت هایی مانند جنگ ویتنام یا عراق و افغانســـتان را در
به ان می شود ،اما به نظر می رسد در برهه کنونی تمسک به ان
است ،اما متمسک شدن به ان در برهه کنونی می تواند ضمن
و کره شمالی نیز به ان دست یافته اند .در جهانی که در معرض
تعمیق یافت و با حمله به ســـاختمان کنگره به اوج خود رسید.
کامل نابود کند ،قدرتی که تنها روسیه مشابه ان را داراست ،به
کشورهای پیروز یعنی امریکا ،انگلیس و فرانسه باعث تعدد اشاره
دوباره از انشقاق داخلی و بی نظمی بین المللی درباره اینکه که
دست بیاوریم ».انچه امروزه از ان به عنوان شکاف سیاسی بین دو
خواهد شـــد .از این رو واشـــنگتن قصد دارد با مطرح ساختن
مسئولیت کیســـینجر در دولت امریکا یک تهدید پررنگ بوده
دوســـوم کمک های نظامی ناتو به اوکراین توسط امریکا صورت
هستیم و برای چه می جنگیم رنج می بریم و برای ما دشوار است
چیـــن صاحب این موقعیت در جهان شـــدند .اگر دیگران نیز
درخصوص پایان جنگ می گوید اگر روســـیه از جنگ اوکراین
توانمندی هـــای رهبری بر این قدرت ایجاد شـــده اســـت .او
هسته ای شوند از اهمیت نسبی این موقعیت های ویژه کاسته
شـــرکت کرده اند ،می گویند امکان دارد الزم باشـــد شهروندان
از افراد مستقل به ان باور دارند و پنج درصد از دموکرات ها با ان
جهان تاکید کنند .زمانی امریکا به عنوان دارنده سالح هسته ای
غرب به یک کشـــور برتر در حوزه نظامی تبدیل شـــده اما فاقد
بزرگنمایی درباره وقوع جنگ جهانی سوم که می تواند به مناطق
برای کشورهای بی طرف تبدیل شده و انها را به سمت مذاکره
امریکایی به زودی علیه دولت مرکزی این کشور دست به اسلحه
کیسنیجر در مصاحبه خود تاکید دارد اوکراین به مدد کمک های
دارای موقعیت ویژه بود و ســـپس به ترتیب ،انگلیس ،فرانسه و
روسیه با اوکراین به عنوان نیروی نیابتی ناتو پررنگ کند .دو جنگ
سیاسی تلقی می شـــوند ».اکنون هنری کیسینجر نیز به این
سخن گفت اما به نظر می رسد درحالی که دستگاه های
امیدبخش نسبت به رقابت با چین می تواند حاوی اقدام برای
ن فعلی امریکا کامال
تالش او برای وصله پینه کـــردن بحرا
تو گوی 8ساعته
این گزارش به بررسی گوشه ای از این گف
نمی توان با قطعیت نسبت به تالش برای فریب چینی ها
اصلی امریکا در جنگی فراگیر علیه چین هستند ،تولید ادبیات
با این حال از میان همان جمالتی که بیان کرده است ،ردپای
تو گو ،کیسینجر عامدانه امریکا را در مرکز جهان قرار
گف
برخـــی متفکران امریکایـــی از انگیزه های پکن برای
اثبات بیشتر خود به طرف های بین المللی خواهد کاست و این
تو گویی با
سخن گفتن درباره ان را ندارد .کیسینجر در گف
بزرگ ،تبدیل به نگرانی جهانی شود .در بخش هایی از این
پذیرش جایـــگاه فعلی چین از ســـوی امریکا به زعم
اروپایی و بردگان افریقایی بود ،روندی که امروزه در فلســـطین
نیز جریان دارد .به عبارتی دیگر امریکایی ها به شکست قاطع
عادت نداشته و معتاد پیروزی های بزرگند؛ چیزی که شاید قرار
نیست در برابر چین به ان دست یابند.
محبوبیت در محیط پیرامونی اش -غرب را بارها درهم کوبیده و
به انها وارد ساخته است.
اذعان به تک روی متحدان امریکا
کیســـینجر در مصاحبه خود به نظر متفاوت کشورهایی مانند
هند و ژاپن نســـبت به ایجـــاد ائتالف های دائمی و متصلب با
حزب دموکرات مخالف تسلیح اوکراینی ها به تسلیحات بیشتر و
هســـته ای شدن -مانند عبور از «امکان تولید» به «تولید نهایی
کیسینجر قصد دارد به مخاطبان امریکایی بگوید نباید منتظر
امریکا اشـــاره کرده و می گوید ژاپن طی پنج سال اینده به یک
مناســـب تری را پیدا کنند » .منظور او از «نامزد مناسب تر» ،این
مخالفت هایی که از درون دو حزب نســـبت به اوکراین به عرصه
حضور و جلب توجه قدرت های مهیب هســـته ای جهان ،این
باشند .او در بخشی از مصاحبه خود به طور صریح به این مساله
کسب استقالل امنیتی از امریکا تعبیر می شود.
تداوم شـــکافی که ترامپ در 4سال در جامعه امریکا ایجاد کرد
علیه روســـیه زیان بار باشد .به نظر می رسد افزایش استفاده از
امریکایی هابارهابهکرهشمالیتاکیدکرده اند،هرچنداینکشور
می ترسند و در عمل این اعتقاد وجود دارد که می توانیم مانند
از یک ســـو بازیگران نوظهوری وجود دارند که توانایی حرکات
ان ،برای تحریک افکار عمومی و منســـجم ساختن ان در برابر
دهد اما پس از ان با حمله هسته ای متقابل واشنگتن به عنوان
اگر به تاریخ پس از جنگ جهانی دوم نگاه کنیم ،ایاالت متحده
2024پررنگ تر از قبل خواهد شد .شاید به همین دلیل است
که کیسینجر امیدوار اســـت «جمهوری خواهان بتوانند نامزد
اســـت که این حزب به گزینه ای به جز دونالد ترامپ فکر کند.
می تواند واشـــنگتن را به ورطه نابودی بکشاند .در حال حاضر
جمعیـــت قابل توجهی از امریکایی ها ،دولت حاکم را در قامت
یک دشـــمن تلقی می کنند .این نتایج نظرسنجی ای است که
سال گذشته موسسه سیاست دانشگاه شیکاگو ( )IOPمنتشر
کرد .نتایج این نظرسنجی که در یک جامعه هزار نفری در ایاالت
متحده انجام شده نشـــان می دهد اکثر پرسش شونده ها فکر
می کنند که دولت «فاسد و متقلب و علیه منافع مردم عادی مانند
خودشـــان» است .براساس ارقام اعالم شده در این نظرسنجی،
با کیفیت تر بوده اند.
عمومی راه یافته اســـت ،می تواند برای ادامه نبرد جبهه غربی
کلمه «جنگ جهانی» و هشـــدار نسبت به وقوع سومین دوره
یک تهدید بزرگ اســـت تا شـــکاف ها وضعیت جبهه غربی را
تضعیف نکند.
2
بســـیاری از کشـــورهای جهان درخصوص جنگ در
اروپا بی طرفی را در پیش گرفته اند .این مساله امروزه
دســـتاویز مقاالت متعددی در غرب شده است .بسیاری از این
کشورها جنگ در اوکراین را بی ارتباط با خود می دانند زیرا منافع
ســـاح» -بروند انگاه با درگرفتن مسابقه تسلیحاتی در منطقه
کشورها امنیت کمتری خواهند داشت.
شاید بتواند یک یا چند شهر امریکا را با سالح هسته ای هدف قرار
یک کشور از کره زمین محو خواهد شد .امریکایی ها می دانند
که درهرحال حرکت هسته ای قدرت گرفته است و نمی توان به
نقطه قبل بازگشت و راه کند ساختن ان است.
2
امریکایی ها با مطرح ساختن امکان نابودی هسته ای
بشر ،در زمانه ای که انحصار هسته ای قدرت های بزرگ
هر روز بیشتر از بین می رود ،قصد دارد بر موقعیت ویژه خود در
تکرار یک پیروزی از جنس پیروزی های گذشـــته در برابر چین
پرداخته و می گوید« :مردم به طور کامال یکپارچه ای از چینی ها
قدرت هسته ای تبدیل می شود؛ اتفاقی که تالش ژاپنی ها برای
این مساله به طور دو سویه ای افول قدرت غرب را نشان می دهد.
جنگ جهانی اول و دوم و با برتری مادی ،بر ان مسلط شویم .اما
انفـــرادی را در خود می بینند و از ســـوی دیگـــر انها خواهان
به خاطر کاری که برای پایان دادن به جنگ انجام داد ،شایسته
نیستند؛ هرچند با این ساختار و ابرقدرت مشکلی نداشته و حتی
تقدیر بود .اما با همین نگاه ،جنگ های دیگری را خراب کردیم
که اولین ان جنگ کره بود».
2
الحاق بلند مدت به هیچ ساختار دائمی با راسیت یک ابرقدرت
به صورت موردی با ان کار می کنند .هسته ای شدن ژاپن نیز بر
مبنای حرکت این کشور به خوداتکایی امنیتی است .سخنان
اگر مردم و سیاستمداران امریکایی با چشم انداز یک
کیسینجر درباره گسست در اتحادهای امریکا نشان می دهد
احتمال باالی ناکامی ،یک فاجعه می تواند در انتظار تالش های
بدهد ،دیگر نمی تواند در جهان ادعای سروری داشته باشد.
پیروزی سریع و قاطع وارد قضیه چین شوند ،به دلیل
اگر این کشـــور در میان متحدان خود سروری اش را از دست صفحه 7
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
تورم روسیه به قبل از جنگ و کرونا بازگشت ،ایا این مدل در ایران قابل تکرار است؟
شرط موفقیتالگوی روسیکنترلتورم
مهدی عبداللهی
دبیر گروه اقتصاد
روز ۵اســـفند ۱۴۰۰برابر با ۲۴فوریه ۲۰۲۲روســـیه اولین حمالت نظامی خود به
اوکراین را اغاز کرد؛ جنگی که حاال نزدیک به 15ماه از شـــروع ان می گذرد اما فعال
تحلیلگران چشم انداز مثبتی برای اتمام ان متصور نیستند .با شروع جنگ ،امریکا و
کشورهای غربی تحریم های گسترده ای را علیه روس ها به اجرا گذاشتند .این تحریم ها
با عبور از تحریم شخصیت ها و الیگارش های روس ،به شرکت ها و نهادهای دولتی و
رســـمی رسید .اثر روانی شوک خارجی در هفته های اول شروع جنگ باعث شد نرخ
برابری روبل به دالر از 80به 133روبل نیز برسد اما طولی نکشید که روس ها موفق
شدند تا حدود زیادی از تبعات تحریم ها و شوک های خارجی علیه اقتصاد و پول ملی
این کشـــور جلوگیری کنند .گرچه تبعات و ضرر و زیان تحریم ها برای هر کشـــوری و
روســـیه نیز قابل انکار نیست اما اقتصاد روسیه برخالف دیگر کشورهای تحریم شده
ازجمله ایران ،از ثبات نســـبی برخوردار است .بررسی ها نشان می دهد بخش زیادی
از ثبات اقتصاد کالن در روســـیه مرهون -1حفظ ســـاختار پرداخت رسمی که اجازه
مدیریت نوســـانات نرخ رشد ارز را به دولت و بانک مرکزی می دهد -2 ،جایگاه باالی
فرهیختگان
farhikhtegan
اصالح اساســـی در حوزه سیاست های ارزی و برای جلوگیری از تکرار نوسانات ارزی
و پیش بینی پذیر کردن اقتصاد از سال ،2017ورودی ارزهای نفتی به بازار ارز را در
مقـــدار حداقلی تثبیت کردند تا از گره زدن نرخ اســـمی ارز به درامد نفت جلوگیری
شود .به نوعی تثبیت ورودی ارزهای نفتی در مقدار حداقلی این تضمین را به اقتصاد
روســـیه داد که کاهش صادرات نفتی (به هر دلیلی) موجب نااطمینانی در نرخ ارز
نشـــود .روسیه با افزایش قیمت نفت در ســـال ،2017از تکرار اشتباه خود مبنی بر
افزایـــش عرضه ارزهای نفتی در بازار ارز و کاهش نرخ حقیقی ارز و در معرض جهش
قرار دادن ان پیشـــگیری کرد و به جای انکه افزایش صادرات نفتی خود را تبدیل به
کاهش نرخ حقیقی ارز و افزایش واردات کند ،ان افزایش منابع ارزی را به افزایش ذخایر
خارجی اختصاص داد .بدین صورت که از ســـال 2017با خرید ارزهای نفتی توسط
وزارت اقتصاد (با عاملیت بانک مرکزی روســـیه) از کاهش نرخ حقیقی ارز جلوگیری
می کرد .با اغاز جنگ و توقف اجرای این سیاســـت و افزایش ورودی ارزهای نفتی به
بازار ارز روسیه ،شاهد کاهش نرخ ارز به میزان کمتر از زمان اغاز جنگ هستیم.
مهم ترین درس اموخته ایران از تجربه روســـیه را می توان اصالح سیاست ارزی سال
2017روســـیه دانست .داللت مهم این درس اموخته ان است که در صورت افزایش
ارزش صادرات نفتی نباید دچار اشتباه های گذشته شد و افزایش منابع ارزی را صرف
کاهش نرخ حقیقی ارز و جذابیت واردات (رسمی و غیررسمی) کرد.
بانک مرکزی و ابزار ان یعنی نرخ بهره برای تحقق هدف گذاری تورم -3 ،وضعیت بهتر
طبق امارهای بانک مرکزی روســـیه ،پس از اغاز جنگ در ۲۴فوریه ،مقدار مداخله
شـــروع تحریم ها -4 ،مدیریت نرخ ارز و ذخایر ارزی در قبل و بعد از شـــروع جنگ و
به نسبت بازار ارز روسیه محسوب می شود .هزارمیلیون دالر ان مربوط به روز ۲۵فوریه
متغیرهای کالن همچون رشـــد نقدینگی ،تولید و سطح عمومی قیمت ها در قبل از
تحریم ها اســـت .مجموع این شرایط موجب شـــده نرخ تورم ساالنه منتهی به اوریل
2023در این کشـــور به 2.3درصد برسد که کمترین مقدار در سه سال اخیر است.
گرچه بانک مرکزی روسیه می گوید این نرخ 2.3درصدی موقتی بوده و ممکن است
نرخ تورم این کشـــور به دالیلی همچون شرایط داخلی و شوک های خارجی باال برود
اما اخیرا رئیس بانک مرکزی روســـیه این وعده را به مردم داده که سیاســـتگذار همه
تالش خود را به کار خواهد بست تا سال 2024نرخ تورم این کشور حول و حوش نرخ
هدف گذاری شده 4درصدی بماند.
ثبات روبلی
براســـاس داده ها ،نرخ برابری روبل به دالر از حدود 85روبل به ازای یک دالر در قبل
از شروع جنگ روسیه -اوکراین به حدود 80روبل در روزهای اخیر رسیده است .البته
این نرخ با شروع جنگ دو کشور حتی در هفته اول مارس 2022به عدد 133روبل به
ازای یک دالر نیز رسید ،اما با سیاستگذاری دقیق بانک مرکزی این کشور ،نرخ برابری
روبل به دالر طی 20روز به حدود 80روبل قبل از شروع جنگ برگشت .همچنین این
نرخ حتی در روز 19ژوئن به کانال 50روبلی نیز برگشـــت ،اما در این کانال چندان
ماندگار نبود و طی چند ماه اخیر نرخ روبل در کانال 70و 80نوســـان های جزئی را
تجربه کرده اســـت .درمجموع نرخ 80روبلی فعلی فاصله چندانی با نرخ میانگین
70تا 75روبلی سال های 2020و 2021ندارد.
تورم 2درصدی
براســـاس امارهای اداره امار رسمی کشور روســـیه ( ،)Rosstatتورم ساالنه منتهی
به اوریل 2023در این کشـــور به حدود 2.3درصد رســـیده که کمترین مقدار تورم
ساالنه از فوریه 2020تاکنون است .طبق امارهای روستات ،با شروع جنگ روسیه-
اوکراین ،این کشـــور حتی تورم 17و 18درصدی را نیز تجربه کرده ،اما در ماه مارس
سال جاری تورم این کشور به 3.5و در اوریل به 2.3درصد رسیده است .این درحالی
اســـت که قبل از شروع جنگ روســـیه -اوکراین ،تورم روس ها در فوریه 2022حدود
9.2درصد بوده است.
حفظ ساختار پرداخت رسمی
برخی از تحلیلگران می گویند یکی از تفاوت های روسیه و ایران در مواجهه با تحریم ها،
وجود حدی از ساختار پرداخت رسمی در روسیه و از بین رفتن ان برای ایران است .به
عبارتی ،این تحلیلگران معتقدند یکی از دالیل موفقیت های روس ها در کنترل تورم،
مدیریت نرخ رشد ارز بوده است ،امری که بدون بستن حساب سرمایه اتفاق نمی افتد.
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
مستقیم بانک مرکزی در بازار داخلی ارز تنها 1226میلیون دالر بوده که مبلغ ناچیزی
و ۲۲۶میلیون دالر نیز مربوط به ۲۸فوریه اســـت .طبق گزارش اماری بانک مرکزی
این کشـــور ،به غیر از این دو روز ،هیچ مداخله دیگری ازســـوی بانک مرکزی در بازار
داخلی ارز انجام نپذیرفته است .این درحالی است که طبق گزارش رسمی کمیسیون
اقتصادی مجلس ،در بازه سال های 1382تا 1396دولت ها تحت سرفصل مداخله
برای تثبیت نرخ اسمی ارز حدود 284میلیارد دالر مداخله ارزی داشته و ارز را در در
بازار غیررسمی به فروش رسانده اند.
ابزار قوی هدف گذاری تورم روی 4درصد
طی یک سال اخیر با اجرای موفقیت امیز سیاست های پولی روس ها ،الویرا نابیولینا،
رئیس بانک مرکزی این کشور به یکی از چهره های مشهور تبدیل شده است .یکی از
موفقیت های بانک مرکزی روسیه ،تالش برای رسیدن به نرخ هدف گذاری شده تورم
بوده اســـت .نابیولینا در بیانیه 28اوریل 2023بانک مرکزی روســـیه با اعالم حفظ
نـــرخ بهره در 7.5درصد می گویـــد« :هدف گذاری ما برای تورم روی عدد 4درصد تا
ســـال 2024است .حاال نرخ رشد تورم کمی کندتر اســـت ،درحالی که رشد تولید
ناخالص داخلی ســـریع تر از پیش بینی ما در فوریه است .ما انتظار داریم اقتصاد در
ســـال جاری به روند بهبود خود ادامه دهد .بهبود ان ممکن اســـت با افزایش فشار
تورمی همراه باشـــد ،درحالی که این امر تا حد زیادی به عوامل سمت تقاضا بستگی
دارد .اگر نشـــانه هایی از چنین افزایشـــی در تورم را مشاهده کنیم که تهدیدی برای
دســـتیابی به هدف 4درصدی در ســـال 2024خواهد بود ،باید در جلسات بعدی
نرخ بهره را افزایش دهیم».
رئیس بانک مرکزی در بیانیه مطبوعاتی بانک مرکزی می گوید« :اکنون می خواهم روی
دالیل تصمیم مان صحبت کنم؛ مورد اول اینکه تورم ســـاالنه به طور موقت در سطوح
پایین تر است .اما تاکید می کنم که این تنها کاهش موقت تورم ساالنه است و نباید
ان را دســـتیابی به هدف و تثبیت در این سطح تلقی کرد .ما پیش بینی می کنیم که
تورم تنها در ســـال اینده در هدف تثبیت (هدف گذاری 4درصدی) شود .یک عامل
مهم تســـریع کننده تورم ،بازگشـــت تقاضای مصرف کننده است .این امر از امارهای
اخیر مربوط به مخارج خانوارها ،قبل از هر چیز در خدمات و همچنین افزایش تقاضا
برای وام مشهود است».
رئیس بانک مرکزی استدالل می کند که «فعالیت های اقتصادی درحال بهبود است.
با توجه به انطباق ســـریع تر اقتصاد ،پیش بینی رشد تولید ناخالص داخلی در سال
جاری را به 0.5تا 2درصد افزایش داده ایم .تا پایان ســـال اینده ،اقتصاد به ســـطوح
اواخر ســـال 2021با نرخ رشد 0.5تا 2.5درصد خواهد رسید .عالوه بر این اقتصاد
بین 1.5تا 2.5درصد در ســـال رشـــد خواهد کرد .شرکت ها به سازگاری با وضعیت
این گروه می گویند بستن حساب سرمایه بدون احیای ساختار پرداخت رسمی کشور
فرامرزی چین موسوم به CIPSکه جایگزین چینی برای سوئیفت است نیز دسترسی
نفت ،به طور موقت تورم و افزایش نرخ اســـمی ارز را به تعویق انداخت .اما به محض
جدید ادامه می دهند .این روند با گســـترش تقاضای خصوصی و عمومی پشتیبانی
ســـالم مانده و کار می کند درحالی که در ایران از اواخر دهه 1370ساختار پرداخت
یافت؛ چراکه شرکت های روسی بیشتری خریدهای کاالهای چینی را به یوان پرداخت
افزایش نرخ تورم بود .بررســـی متغیرهای کالن اقتصاد روسیه در سال های پیش از
و خدمات همبســـتگی دارد .افزایش سریع تر تولید به دلیل محدودیت منابع ،عمدتا
ســـال 2022به 97تریلیون یوان ( 14تریلیون دالر) رســـیده که نسبت به سال قبل
در ســـال ،1397کامال قابلیت حفظ ارزش پول خود را داشته است؛ چراکه متوسط
کار همچنان درحال رشـــد است .بســـیاری از شرکت ها برای اســـتخدام پرسنل با
درصد بوده که نشان از رشد به مراتب باالتر نقدینگی در ایران دارد .با درنظر گرفتن
کارگران کم مهارت را افزایش دادند .این باعث افزایش هزینه های نیروی کار می شود،
پس از بیانیه مشترک امریکا ،اتحادیه اروپا ،انگلیس ،کانادا ،فرانسه ،المان و ایتالیا
نکته اساسی تناسب رشد نرخ اسمی ارز با تفاضل تورم داخلی و خارجی در روسیه
الویرا نابیولینا در ادامه به شرایط بیرونی اشاره می کند و می گوید« :جهان همچنان با
روســـیه و قطع دسترسی برخی بانک های روســـیه از سوئیفت ،در تاریخ 28فوریه
تناســـب رشد نرخ اســـمی ارز و تفاضل تورم داخلی و خارجی موجبات کاهش نرخ
امکان پذیر نیســـت .به اعتقاد انان بخشی از ســـاختار پرداخت رسمی روسیه هنوز
رســـمی کشور دچار مشکل شده و از اوایل دهه 1390ان ساختار کامال از بین رفته
و مبادالت ارزی ایران به واســـطه شرکت های تراستی انجام می شود که بانک مرکزی
قادر به نظارت بر انها نیست.
28فوریه 2022والدیمیر پوتین ،در پاسخ به تحریم های کشورهای غربی ،دستور به
اعمال کنترل حساب سرمایه داد .طبق این دستور ،شهروندان روسیه از انتقال پول
به بانک های خارجی منع شدند .پرداخت های خارجی جهت بازپرداخت بدهی های
خارجی مسدود شد .کارگزاران بورس هم از فروش اوراق بهادار کشورهای خارجی منع
شـــدند .طبق این دستور ،از اول مارس پرداخت های ارزی به افراد غیرمقیم (مرتبط
با قراردادهای وام) ،بانک ها و ســـازمان های مرتبط با بازارهای مالی خارج از روسیه
ممنوع اعالم شد .همچنین افراد مقیم در روسیه از انتقال پول از طریق ارائه دهندگان
خدمات پرداخت خارجی منع شـــدند .الزام به فروش 80درصد از ارزهای حاصل از
صادرات در بازار ارز از دیگر اقدام های مهم در این راستا بوده است.
دارد و سال گذشته تجارت دوجانبه بین دو کشور به رکورد ۱۸۵میلیارد دالر افزایش
کردند .داده های بانک مرکزی چین نشـــان داد که کل تسویه حساب های Cipsدر
21درصد افزایش داشته است.
جایگاه نرخ بهره در اصالحات روسی
در 26فوریـــه 2022درخصـــوص اعمال محدودیت های مالـــی علیه نظام بانکی
خزانه داری امریکا تراکنش با بانک مرکزی روســـیه ،صندوق ثروت ملی فدراسیون
تقاضای تبدیل روبل به ارزهای خارجی شود .پس از کاهش نرخ ارز ،بانک مرکزی
به جز موضوع متغیرهای کالن اقتصادی تداوم ورود ارزهای حاصل از صادرات نفت،
را اندکی کاهش داده و پیش بینی واردات را افزایش داده ایم ،در نتیجه تراز حســـاب
مرکزی روســـیه به 7.5درصد رســـیده که برابر با دو ماه قبل از شروع جنگ اوکراین
صـــادرات نفتی ایـــران در فاصله ۱۳۹۶تا ۱۳۹۸با بیش از ۵۰درصد کاهش از ۶۳
اکنون درمورد خطراتی صحبت می کنم که ممکن است باعث انحراف تورم از پیش بینی
افزایش نرخ ســـود بانکی در ایران بر تراز پرداخت ها به دالیلی نظیر ریسک و موانع
روسیه کاهش زیادی نداشته و همچنان بیش از 9.8میلیون بشکه در روز است .حال
احتمالی تحریم هاســـت .دومین خطر ،کســـری نیروی کار در بازار است که ممکن
با مقدار مثبت بهره حقیقی در روســـیه) ،رکود ناشـــی از افزایش و مثبت شدن نرخ
به مراتب بیشـــتر ارزش صادرات نفتی ایران نسبت به روسیه از دیگر تفاوت های مهم
اســـت که عرضه در بازارهای تولید و خدمات از گسترش تقاضای مصرف کننده عقب
بیشتر هزینه های نظام بانکی نسبت به بازدهی دارایی ها) ،قابل قیاس با اثربخشی
داشت که با وجود این میزان کاهش در ارزش صادرات نفتی نسبت به روسیه نرخ ارز
داد .سناریوی پایه ما بر اهداف بودجه فعلی متکی است .اگر کسری بودجه در افق
هر دالر از 84به 105روبل رســـید و تا هفته اول مارس 2022این مقدار حتی به
۲۰۲۲به 4.5درصد یک سال بعد (تا پایان مارس )2023افزایش یافته است .این
پیش روی ورود ســـرمایه ،منفی بودن نرخ حقیقی سود بانکی در ایران (در مقایسه
چین از تامین مالی تجاری ،نشـــان دهنده امتیازی برای پکن در تالش برای تسریع
بین المللی شدن یوان و چالشی جدی برای غرب است که با ابزار تحریم ها می خواهد
موسسات مالی بزرگ روسیه را از سوئیفت حذف کند.
ارتور کروبر ،از محققان گروه تحقیقاتی Gavekal Dragonomicsمی گوید« :احتماال
افزایش ســـهم یوان پس از جنگ روسیه و اوکراین نشان دهنده افزایش تجارت روسیه
[با چین] اســـت که از طریق واســـطه ها انجام می شود ».وی با اشاره به رشد عجیب
در حجم واردات نفت چین از مالزی از مارس ســـال گذشته که بیش از ظرفیت تولید
این کشـــور بوده ،می گوید« :مقدار زیادی از نفت روسیه از طریق خاورمیانه و مالزی
به چین ارسال می شود و تسویه ان به یوان بوده است».
اما در کنار افزایش سهم یوان در مبادالت سوئیفت ،روسیه به سامان ه پرداخت بین بانکی
خارجی بر روسیه به دلیل تحریم ها محدود است .با وجود این ،این اثرات ،اول از همه
133روبل نیز رســـید .همزمان با این اقدامات ،بانک مرکزی روســـیه نرخ بهره بین
روسیه است .داده های تامین مالی تجاری سویفت ،پلتفرم پرداخت ها و تامین مالی
از مبادالت تجاری جهان را دارد ،اما برخی تحلیلگران می گویند سهم رو به رشد پول
حقیقی ارز ( ۵درصد سالیانه و ۲۷درصد درمجموع ۶سال) و در معرض جهش قرار
این رشد با بازگشایی اقتصاد چین حمایت می شود .تاثیر عوامل مثبت و منفی محیط
کاهش ۲۷درصدی در طول دوره اســـت ،درحالی که روسیه در طول دوره ،کاهشی
اســـت .تحلیلگران می گویند برخالف کارکرد نرخ بهره در اقتصاد روسیه ،اثربخشی
افزایش هـــا ،واحـــد پول چین را در رقابت تنگاتنگ با یورو قرار می دهد که 6درصد از
اســـت که به عدم تغییر نرخ حقیقی ارز منجر شده است .اما درخصوص ایران ،عدم
تهدیداتی برای ثبات مالی مواجه است که بر رشد اقتصاد جهانی فشار وارد می کند.
نزدیک به سقف باالی سال های گذشته بود .واردات همچنان به رشد خود ادامه داد.
مالی تجاری از زمان حمله روسیه به اوکراین بیش از دو برابر شده است؛ افزایشی که
کل مبادالت تجاری جهان را تشکیل می دهد .گرچه هنوز دالر سهم 83.7درصدی
این میزان رشـــد نقدینگی ،وجود اختالف 11درصدی تورم دور از انتظار نیســـت.
درحالی که بهره وری نیروی کار ممکن است عقب بماند».
روسیه و وزارت دارایی فدراسیون روسیه را ممنوع اعالم کرد .پس از این اتفاق ،نرخ
روسیه اقدام به کاهش نرخ بهره در چهار مرحله کرد .درحال حاضر ،نرخ بهره بانک
بین المللی ،نشان می دهد که سهم یوان براساس ارزش بازار حدود ۲درصد در فوریه
رشـــد نقدینگی مازاد بر تولید برای روســـیه کمتر از 7درصد و برای ایران بیش از 22
مشکل مواجه هســـتند .شرکت ها تقاضا برای برنامه نویسان ،مهندسان ساختمان و
گرفتن ارز را فراهم کرده اســـت .شایان ذکر است که کاهش ۵درصدی نرخ حقیقی
اما ســـاختار پرداخت رسمی روســـیه با اروپایی ها نیز به واسطه وابستگی انان به گاز
به گفته تحلیلگران نشـــان دهنده استفاده بیشتر از پول چین برای تسهیل تجارت با
اغاز جنگ نشـــان می دهد که وضعیت اقتصادی این کشـــور برخالف وضعیت ایران
به دلیل وضعیت نســـبتا پیچیده در بازار کار ،مانع از ان می شود .تقاضا برای نیروی
از طریق تقاضا برای صادرات روسیه ،قیمت ها و مقادیر انها به اقتصاد روسیه منتقل
بانکی را از 9.5به 20درصد افزایش داد تا باعث جذابیت نگهداری روبل و کاهش
روسیه نسبتا برقرار است .همچنین داده های سویفت نشان می دهد سهم یوان از تامین
کاهش ورودی ارزهای نفتی ،باید منتظر کاهش شـــدید در ارزش اسمی پول ملی و
می شـــود .براساس ارزیابی های ما ،امروزه تقاضا در اقتصاد با پویایی تولید محصول
حقیقی ســـود بانکی و تشـــدید ناترازی بانکی درصورت افزایش نرخ سود (افزایش
این ابزار سیاستی در روسیه نیست.
تفاوت متغیرهای کالن اقتصادی
ارز در ایران ،مربوط به متوســـط هرسال بوده و مجموع کاهش ۶ساله ان به معنای
در نرخ حقیقی ارز نداشته است.
گاز ،فوالد و ...به اقتصاد روسیه ،عامل مهم دیگری برای حفظ ارزش روبل بوده است.
میلیارد دالر به ۲۹میلیارد دالر رسیده است .اما طبق گزارش ماهیانه اوپک ،تولید نفت
اگر افزایش قیمت نفت نیز مد نظر قرار گرفته شـــود می توان نتیجه گرفت که کاهش
در وضعیت اقتصادی این دو کشور محسوب می شود؛ به بیان دیگر ،نمی توان انتظار
در ایران همانند نرخ ارز در روسیه پس از جنگ رفتار کند.
سیاست ارزی ضدتثبیتی روسیه
می شود .در سه ماهه اول ،ارزش صادرات نسبت به سال گذشته کاهش یافت ،هرچند
با توجه به این روندها ،در پیش بینی اصالح شده تراز پرداخت ها ،پیش بینی صادرات
جاری به 47میلیارد دالر در سال جاری کاهش می یابد.
پایه شود .ریسک های تورمی همچنان باالتر هستند .در وهله اول ،این خطر تشدید
اســـت تغییر ســـاختاری اقتصاد را مهار کند و قیمت ها را باال ببرد .ریسک سوم این
بماند .عالوه بر این ،ما به نظارت دقیق بر پیشرفت اجرای سیاست مالی ادامه خواهیم
میان مدت بیشتر افزایش یابد ،ممکن است نیاز به تشدید سیاست پولی خود داشته
باشـــیم .من می خواهم تاکید کنم که این اندازه کســـری ساختاری است ،نه هزینه
بودجه ،که برای ما در تصمیم گیری ضروری است».
یکی دیگر از تفاوت های اقتصاد ایران با روســـیه ،وضعیت متغیرهای کالن همچون
کارشناسان اقتصادی می گویند یکی از دالیل موفقیت اقدام های سیاستگذار روسی
رئیس بانک مرکزی روسیه می گوید به دلیل تاخیر زمانی سیاست های پولی ،تصمیمات
عوامـــل ازجمله عوامل تعیین کننده ارزش پول ملی هر کشـــوری در بازه بلندمدت
و باالخص تفاوت در سیاســـت های ارزی روســـیه از سال 2017جست وجو کرد .به
در ان تورم باید به هدف 4درصد بازگردد و در این سطح تثبیت شود .پیش بینی به روز
رشـــد نقدینگی ،تولید و سطح عمومی قیمت ها در قبل از شروع تحریم هاست .این
در کنترل ارزش روبل و نوســـانات ان را باید در تفاوت شرایط اقتصادی ایران و روسیه
هســـتند .این بازه بلندمدت در کشورهای دارای تورم و رشد نقدینگی باال ،به دلیل
لحاظ متغیرهای بنیادین اقتصادی مانند رشد نقدینگی ،تولید ،سرمایه گذاری ،تورم،
دارای رشـــد نقدینگی و تورم باال با روند افزایشـــی نرخ اسمی ارز مواجه می شوند.
ایران داشـــته و باید نقش کلیدی برای اصالح اساسی در سیاست های ارزی روسیه
تعدیالت سریع تر قیمت ها سال های کمتری را دربرمی گیرد .به طورکلی ،کشورهای
البته می توان با اســـتفاده از واردات با منشـــا ارزهای حاصل از رانت منابع طبیعی
صادرات نفتی ،ذخایر ارزی ،اقتصاد روســـیه شرایط کامال متفاوتی نسبت به اقتصاد
در تاب اوری اقتصاد روســـیه قائل شد .سیاســـتگذاران اقتصادی روسیه در راستای
اتی ما در مورد نرخ بهره به طور فزاینده ای بر نرخ تورم ســـال اینده تاثیر می گذارد که
شـــده ما از میانگین نرخ بهره 7.3تا 8.2درصد برای امســـال و 6.5تا 7.5درصد
برای ســـال 2024اســـت .درحال حاضر افزایش تدریجی فشار تورمی تا پایان سال
را پیش بینی می کنیم و در جلســـات بعدی از ابزار نرخ بهره برای رسیدن به نرخ تورم
هدف گذاری شده 4درصدی بیشتر حرف خواهیم زد. صفحه 8
محمد نصرتی :شکست 7گله از استقاللفنی بود نه عمدی
شماره مسلسل 4607
یکشنبه ۳۱اردیبهشت1402
اول ذیقعده 1444
۲۱می 2023
شماره 386۹
لیگامسالمهندسیشدهنبود
استقالل برادری اش را ثابت کرد اما
همراه اول دوباره بدقول شد
| | Sun | 21 May 2023 | vol.14
No. 3869 | 16 Pages
اماری متناقض با رفتار اقای سرمربی
چشمیعلیهرکورد
منحصربه فرداستقالل
تصمیمنهاییباشگاهگل گهرپسازناکامیباالهویی
سیرجانی هابرایفصلبعد
سرمربیخارجیمی خواهند
شواهد نشا
ن
م
ی
د
ه
د
ش
جا
ع
و
کنعانی زاد
گا
ن
د
و
س
ت
دا
رن
د
ب
ه
ولی
ا
گ
ر
پ
تهران برگردند
و
ر
عل
ی
گ
ن
ج
ی
سرخپوش
ب
م
ان
د
م
ان
ع
ب
ز
ر
گ
ی
دا
رند
حمله لژیونر ها
به دفاع پرسپولیس
نامهقرمزهابهسازمانلیگ:تماشاگران مانمقابلهوادارباشند
|عکس :سعید زارعیان |
پرسپولیسهمانمسیر
بازی با پیکان را می رود صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
محمد نصرتی در گفت وگو با «فرهیختگان» :شکست 7گله از استقالل فنی بود نه عمدی
لیگ امسال مهندسی شده نبود
خمز بداخالق نیست ،به اصول پایبند است
بازیکن خارجی می گیریم تا قیمت داخلی ها شکسته شود
نیمکت بعضی تیم ها تا وسط زمین برای دعوا با داور می رفتند
کمتر ناراحت شـــوند .من در ورزشـــگاه ازادی مقابل استقالل رفت و برگشت با
پیراهن تراکتور بازی کردم و 2گل زدم ،از این رو این نتایج مرا ناراحت می کند.
نیلوفر مژدهی
خبرنگار
لیســـت خروجی تیم تان مشخص شده اســـت؟ برنامه تان برای فصل بعد
فصل خوب تراکتوری ها با شکست 7بر یک مقابل تیم استقالل به بدترین
چیست؟
مقامی کســـب نکرد اما یکی از بهترین فصول خود را پشـــت سرگذاشت.
ندارم .البته زمانی که در مورد بازیکنی همفکری بخواهند مشارکت می کنم اما
خمز با مالک و مدیرعامل در ارتباط است .من واقعا در نقل و انتقاالت دخالتی
شکل ممکن به پایان رسید .با این حال نباید فراموش کنیم این تیم هرچند
باشـــگاه کمیته نقل و انتقاالت دارد که به شـــکل حرفه ای جذب بازیکن جدید
بـــا جدایی غیرمنتظره بردیف از تیـــم تراکتور خیلی چیزها تغییر کرد .این
و جدایـــی بازیکنان مازاد را دنبال می کند .قرار اســـت بازیکنان باکیفیتی به ما
جدایی در شـــرایطی که بازیکنان با بردیف هماهنگ نمی شدند اتفاق بدی
اضافه شـــوند .با این حال ما بیشـــتر تمایل به جذب بازیکن خارجی داریم .اگر
برای انها نبود و با امدن خمز به بهترین شـــکل ممکن ادامه یافت .در کنار
جدایی بردیف ،بهترین تصمیم باشگاه بازگرداندن محمد نصرتی به تبریز
فدراسیون همان طور که مالک باشگاه تراکتور پیشنهاد داده سهمیه استفاده از
تجربه کرده و بدون شک می توانست کمک حال یک مربی خارجی باشد.
بازیکنان داخلی به شدت باال است و با افزایش سهمیه استفاده از بازیکن خارجی
دست داد تا پای صحبت های محمد نصرتی بنشینیم .گفت وگوی این مربی
شاید جذب بازیکن خارجی وقت و انرژی بیشتری را به لحاظ اشنایی و جاافتادن
بازیکن خارجی را به 6بازیکن برساند ،می توانیم نفرات بهتری جذب کنیم .قیمت
بـــود .او که بازیکن این تیم هم بود ،در دوران زنوزی مربیگری در این تیم را
این قیمت ها شکســـته می شود .از این رو باشگاه ما بازیکن خارجی می خواهد.
با پایان فصل و رتبه چهارم تیم تراکتور در این دوره از مسابقات بهانه خوبی
بازیکن برای ما داشته باشد اما برای مربی که تمام وقت خود را در بنیان دیزل و
با «فرهیختگان» را در ادامه بخوانید.
در کنار تیم و درون باشگاه سپری می کند کار سختی نیست .البته او از بازیکنان
داخلی هم شـــناخت خوبی دارد .خمـــز در طول فصل در محل کارش مدام در
از عملکرد کادر فنی تراکتور در فصلی که گذشت راضی هستید؟
از وقتی کادر فنی جدید به تیم امد ســـعی کردیم تغییرات زیاد ایجاد کنیم .روش
حال انالیز رقبا بود و قطعا از بازیکنان هم شـــناحت پیدا کرده و فکر کنم دیگر
حال به هر شـــکلی بود کار را پیش بردیم .انچه در تیم تراکتور موجود بود با روش
درلیگبیست ودوماعتراض هابهداوریبهاوجخودرسیدوباتحلیلعملکرد
همه لیگ را به خوبی بشناسد.
خمز با بردیف متفاوت بود و این تغییر تاکتیک زمان الزم داشت .از طرفی ابزار الزم
برای اجرایی کردن برنامه ها وجود نداشت و روند کار را با اخالل روبه رو کرد .با این
ما جور درنمی امد؛ مثال این تیم مدافعان زیادی داشـــت درحالی که ما به عناصر
هجومی نیاز داشتیم و تیم در این بخش فقیر بود .با این حال خمز مربی بهانه گیری
نبود .او سعی کرد با یک سری تغییرات کار را به بهترین شکل ممکن پیش ببرد .به
همین دلیل هم گوستاوو را در هافبک وسط بازی داد یا صفا هادی هافبک دفاعی
شد .البته فقط من نبودم که به او کمک می کردم بلکه خواکین به واسطه اینکه با
خمز همزبان بود و از طرفی از فوتبال ما شناخت داشت ،واقعا کمک بزرگی بود.
خمزبرایاینکهبتواندبرمشکالتغلبهکندتمام وقتکارمی کرد.
تجزیه وتحلیل درستی از ان ندارم .باید فیلم را ببینم و بازیکنان را
همان باشـــگاه بود .او همه وقتش را در باشگاه می گذراند و به
عمدی در این اتفاق باشـــد .هواداران ما از همه جای ایران خود
حتی محل زندگیش در جوار ورزشـــگاه بنیان دیزل و درواقع در
همین دلیل توانست نتایج بهتری بگیرد.
می گویند ادم بداخالقی است و همه از او حساب می برند.
فقر بازیکن در برخی خطوط به شـــدت به تیم تان صدمه زد اما نخواســـتید
حتی به همین دلیل با عباس زاده و الوز هم درگیر شده بود؟
ما می خواستیم در نیم فصل بازیکنان مورد نیاز خود را به خدمت بگیریم اما بازیکن
روی اصولش با هیچکس تعارف ندارد .حاال می خواهد مخاطب ،دستیار یا بازیکن
بازیکن جدید جذب کنید.
باکیفیتی که بتواند برای ما عملکردی تاثیرگذار داشته باشد در دسترس نبود .از
او بداخالق نیست بلکه به اصولش پایبند است .او در پافشاری
باشد یا مدیر! او سلسله مراتب را از بازیکن باشگاهی تا ملی و مربیگری طی کرده و
داوران دیگر مشخص است که اشتباهات تاثیرگذار بسیاری داشتند .حتی
خمز که در ابتدا هیچ اعتراضی نمی کرد ،این اواخر معترض بود و شـــما هم
انالیزکنمتابتوانماظهارنظردرستیداشتهباشم.قطعانمی تواند
در بازی اخر گویا اخراج شـــدید .ایا فکـــر می کنید قضاوت های این دوره از
را به ورزشـــگاه ازادی رساندند و حتی بیشتر از تیم رقیب بودند،
من همواره معتقدم باید به نظر داور احترام بگذاریم .کم حاشیه ترین نیمکت این
رقابت ها جای سوال دارد؟
چرا باید با این همه هوادار چنین رفتاری شود؟ من می دانم که
فصل بودیم چون اعتقاد داشتیم نباید اعتراض کنیم .درحالی که می دیدم نیمکت
انگیزه الزم را نداشتند .از این رو دالیل ان نتیجه قطعا مورد بررسی
با استقالل هم برای ارام کردن بازیکنان به میدان رفتم و کارتی نگرفتم ،گزارشگر
این شکست دالیل فنی دارد .تمرکز بازیکنان به هم ریخته بود و
قرار می گیرد .تنها چیزی که با قاطعیت می گویم این اســـت که
گاهی یک بازیکن حدش همین است و نمی توان از او توقع بیشتری داشت .مثل
وزنه برداری که وزنه 200کیلویی را باالی سر می برد اما در مهار وزنه 201کیلوگرم
حریفتامیانهزمینبرایدعواباداورمی روداماماهموارهسکوتمی کردیم.دربازی
بازی اشتباه کرد .اگر می خواهیم داوری پیشرفت کند باید اجازه دهیم داوران در
ارامش کارشان را کنند؛ چراکه اعتراض های ما تمرکز داور را به هم می ریزد و ادامه
قضاوت را با اخالل روبه رو می کند .خمز همیشه تاکید داشت وقتی اعتراض زیاد
طرفی کاوه رضایی را هم از دســـت دادیم و تعداد بازیکنان مورد نیازمان کمتر هم
خوب می داند بازیکنان را چطور درک کند و با او چطور رفتار کند .اتفاقا این مربی
ناتوان است .این همان معنی توانایی است که در بازی ما نیز صدق کرد.
فرصت دادند اما نشـــد که بماند .بازیکن خارجی هم به کارمان نمی امد؛ چراکه
هم با تاخیر به او می رسید .من به دلیل اینکه در فضای مجازی هستم از این اخبار
هواداران تان واقعا در ازادی با این نتیجه اذیت شدند.
کار ما را راه بیندازد چون تا بخواهد با این فوتبال و خصوصیاتش کنار بیاید ،فصل
چالشی با عباس زاده پیدا نکرد و درمورد الوز هم که باشگاه به خوبی مدیریت کرد
این خصوص منتشر و از هواداران عذرخواهی کرد اما من نیز بر خود الزم می دانم
بازیکنی را توبیخ کند واقعا انجام می دهد و مدارا نمی کند .حاال ممکن است این
بعد ببندیم و هواداران مان را با نتایج بهتر خوشـــحال کنیم .من در پرسپولیس
برخیمدعیشدندمسابقاتلیگمهندسی شدهبودوحتیساپینتوگفت
احترامی که برای هواداران دیگر تیم ها مخصوصا پرسپولیس قائل هستم اما باید
مـــن به این چیزها اعتقاد ندارم؛ چراکه در لیگ بـــودم و دیدم تیم ها چه کردند.
شـــد .البته کادر فنی و باشگاه خیلی تالش کردند کاوه را برگردانند ،خیلی به او
بازیکن برای مسابقات جاری می خواستیم و طبعا یک بازیکن خارجی نمی توانست
تمام شـــده است .درنتیجه مجبور بودیم با همان توان محدود ادامه دهیم و فکر
می کنم بد کار نکردیم.
اصال در فضای مجازی فعالیتی ندارد و اخبار برخی استوری ها در فضای مجازی
باخبرم اما او اصال توجهی به این چیزها ندارد و کار خودش را می کند .از این رو هیچ
و کار تمام شـــد .او به همه بازیکنان به یک چشم نگاه می کند و اگر هم قرار باشد
اتفاق در جمع رخ دهد یا خفا؛ تشخیص ان با خمز است.
از عملکردتان راضی هستید؟
ماحصل کار ما نســـبت به شرایط موجود خوب بود .واقعیت این است که خمز در
راس کار خیلی برای این تیم زمان گذاشت .اینکه یک بازیکن تغییر پست دهد کار
راحتی نیست بلکه هفته ها روی این موضوع فکر و برنامه ریزی شده تا جواب دهد.
تنها چیزی که برای ما از این بازی ماند شرمندگی بود .هرچند باشگاه بیانه ای در
شـــخصا از همه انها معذرت خواهی کنم .می خواهیم یک تیم خوب برای فصل
هم بازی کردم اما واقعا هیچ تیمی مثل ما چنین هوادران پرشوری ندارد .با همه
در پی این اختالفات بین او و بازیکنان ،برخی فکر می کنند شاید دریافت 7
این شکســـت فنی بود و مـــا بی انگیزه بودیم .من هنوز فیلم بـــازی را ندیده ام و
بازیکن بودم و به میدان می رفتم و در این بازی های سخت کمکی می کردم که
هم بیشـــتر بودند و همین حضور گرم شان مرا شـــرمنده کرد .دلم می خواست
استقالل برادری اش را ثابت کرد اما
همراه اول دوباره بدقول شد
کارت قرمز دریافت کرد و از سوی فدراسیون فوتبال نیز محرومیت هایی را متحمل شد.
خود عمل کرده باشند.
از سوی همراه اول نیست.
میراث بدیمن یامگا برای مدافعان راست استقالل
روزنه ای از امید برای حل این ماجرا ایجاد شـــود و این در حالی
است که تا امروز همچنان خبری از باز شدن این گره و پرداخت
مطالبات استقاللی ها از سوی این اپراتور منتشر نشده است.
پیش از این در «فرهیختگان» اعالم کردیم پیش قرارداد باشگاه
حالی است که در دو دیدار اخیر شاگردان ساپینتو در رقابت های
۱۵۰میلیارد تومان را به اســـتقالل انجام بدهد ،اما در ادامه و
این باشگاه در حالی مقابل رقبای خود به میدان رفتند که روی
براساس این قرارداد ،مقرر شده بود این شرکت پرداخت حدود
با اعالم کاهش این رقم از ســـوی این اپراتور و ســـپس تغییرات
مدیریتی و با روی کار امدن فتح الله زاده این پیش قرارداد رسمی
نشده و هیچ گاه امضا نشد.
در ادامه اما استقاللی ها با تبلیغ همراه اول روی پیراهن و فضای
اول تا زمانی که علی فتح الله زاده ،مدیرعامل باشگاه استقالل
و سختی در کار نبوده تا درنهایت این اپراتور تلفن همراه برای عدم
باشـــد به تعهدات خود در قبال این باشگاه عمل نمی کند .این
کمک های مالی بانک شهر به این باشگاه ،تبلیغات این بانک در
چند دیدار اخیر روی پیراهن استقاللی ها نقش بسته ،این در
استقالل با همراه اول در زمان مدیریت مصطفی اجورلو اماده و
با این اپراتور تلفن همراه برگزار شود اما به خاطر برخی موانع این
قضیه محقق شـــد تا در ادامه و با روی کار امدن حجت کریمی
از زمان روی کار امدن حجت کریمی در باشگاه استقالل و بنابر
لیگ برتر مقابل مس رفسنجان و تراکتور ،با زمزمه های باز شدن
محیطیپیرامونباشگاه،رقابت هایفصلبیست ودوملیگبرتر
جلسه برگزار نشد .پیش از این حتی گفته شده بود شرکت همراه
بازیکنان این تیم تا قبل از هفته پایانی رقابت های یعنی دیدار مقابل تراکتور یک رکورد منحصر به فرد را از خود به جا
حیـــث جبـــران مافات کرده و با عصبانیت و هیجان های گاه وبیگاه خود درکنار خط در چندین مســـابقه از داور بازی
استقاللی هاکهبعدازتغییراتمدیریتیورفتنعلیفتح الله زاده
دراینبینقراربودامروزجلسه ایبینمسئوالنباشگاهاستقالل
تیم فوتبال اســـتقالل در حالی فصل بیســـت ودوم رقابت های لیگ برتر را به پایان رساند که در این فصل از رقابت ها
قرمز داوران در امان بمانند و به این هدف خود هم رسیدند اما سرمربی این تیم یعنی ریکاردو ساپینتو پرتغالی از این
به انها پرداخت کرده تا به این ترتیب به بخش عمده ای از تعهدات
«فرهیختگان» حکایت از ان دارد که همچنان خبری از پرداختی
چشمی علیه رکورد منحصربه فرد استقالل
امار شد .نکته قابل توجه اینکه هر چقدر بازیکنان استقالل در جریان رقابت های امسال سعی کردند تا از گزند کارت
برای انکه این بحران بیش از این باال نگیرد و مخاطره امیز نشود
بیاید و مطالبات استقاللی ها را به انها پرداخت کند .البته این
اماری متناقض با رفتار اقای سرمربی
کارت قرمز دریافت نکنند ،این در شـــرایطی است که باشـــگاه استقالل می توانست با این رکورد در فصل جاری یک
با تامین منابع مالی ،معوقات و مطالبات بازیکنان و کادر فنی را
قضیه قرار بود امروز و فردا عملیاتی شود اما شنیده های خبرنگار
با تالش تیم ها رقم خورد.
رکورد منحصر به فرد دیگر مثل قهرمانی بدون شکســـت فصل گذشته رقم بزند اما درنهایت روزبه چشمی مانع از این
باشـــگاه ایجاد کرده تا جایی که انها تنها چند روز فرصت دارند
خصوصی سازی با شرکت همراه اول این اپراتور سرانجام کوتاه
هفته اخر هستند و درست نیست من از تیم دیگر بگویم .اما فکر می کنم همه چیز
درواقع کمتر به یاد داریم که تیمی درطول یک فصل چنین عملکردی را از خود به جای گذاشته و بازیکنانش از داور
که همچنان بحران بی پولی ،چالش بزرگی را برای مدیران این
گذشته از این موضوع خبر دادیم که قرار است بعد از رایزنی های
نمی خواهم درمورد پرسپولیس حرف بزنم؛ چراکه فعال هواداران ما ناراحت شکست
کرد تا این رکورد منحصر به فرد و بدون تکرار ابی ها در رقابت های لیگ برتر به این ترتیب شکسته شود.
لیگ برتر در حالی به نیمه نهایی رقابت های جام حذفی رسیده
برخی نمایندگان مجلس در کمیسیون اقتصادی و البته سازمان
نگذاشتند تیمش قهرمان شود؟
گل پیش بود ،سرانجام روزبه چشمی ،کاپیتان این تیم در این دیدار در دقیقه ۶۹از داور مسابقه کارت قرمز دریافت
و در این مرحله روز چهارشـــنبه به مصاف نساجی خواهد رفت
خود را ببندند ،بعد از این قضیه همچنان با مشـــکالت عدیده
این رو اعتراض محترمانه ممکن است داور را هوشیارتر کند.
این در شـــرایطی اســـت که در هفته پایانی این رقابت ها و درحالی که استقالل از رقیب تبریزی خود در تهران با چهار
تیم فوتبال اســـتقالل بعد از کســـب عنوان سومی رقابت های
مالی دست وپنجه نرم می کنند .با این تفاصیل اما طی روزهای
روانه مســـابقات کنیم و ان وقت با اشـــتباهات داور 3امتیاز را از دست بدهیم .از
داور کارت قرمز دریافت نکردند و از زمین مسابقه اخراج نشدند.
خبرنگار گروه ورزش
مالی ارزی پرونده اســـتراماچونی بزرگ ترین طلبکار خارجی
نمی شـــود که ما هزین ه کنیم ،وقت بگذاریم و تیمی را به اماده ترین شکل ممکن
گذاشته ،به این ترتیب که بازیکنان استقالل تا هفته بیست ونهم رقابت ها و قبل از برگزاری هفته پایانی هیچ کدام از
محمدرضا حاجی عبدالرزاق
با رایزنی وزارت ورزش و بانک شـــهر موفق شدند با تامین منابع
نظر شـــخصی من این است ،اگر داوری ضعیف بود باید محترمانه اعتراض کنیم.
بگویم تراکتورها همانند ندارند .در بازی با اســـتقالل حتی از تماشاگران حریف
گل از استقالل تالفی بدخلقی های خمز در طول فصل بوده است؟
شود عنان کار از دست داور خارج می شود و خودمان ضرر می کنیم .با این حال
گره همکاری بین همراه اول با باشگاه استقالل باز هم بازیکنان
پیراهن این تیم لوگوی تبلیغات همراه اول نقش بســـته است و
حتی شـــنیده می شود قرار است در برای ادامه رقابت های جام
حذفی همچنان این اپراتور روی پیراهن استقالل باقی بماند.
درواقع استقاللی ها ســـعی کردند یک بار دیگر برادری خود را
در قبـــال این اپراتور ثابت کنند اما بدقولی شـــرکت همراه اول
را برگزار کردند ،این درحالی است که از این بابت که قرارداد سفت
در پرداخت مطالبات اســـتقاللی ها مدیران این باشـــگاه را با
پرداخت مطالبات استقاللی ها این بهانه را داشته باشد که این
همکاری همراه اول با ابی ها در اینده نزدیک این باشگاه دچار
باشگاه بدون قرارداد این اپراتور را تبلیغ کرده است.
چالش مالی بزرگی مواجه کرده و به نظر می رسد در صورت عدم
بحران بزرگش شود.
وضعیت پیچیده ابی ها برای دیدار با نساجی
تیم فوتبال اســـتقالل در حالی دیدار هفته پایانی خود مقابل تراکتور را پشـــت سر گذاشت که در این دیدار به مانند
چند دیدار اخیر صالح حردانی در غیاب یامگا برای این تیم به میدان رفت تا جور مدافع ثابت و فرانسوی استقالل در
فصل جاری را بکشـــد .یامگا که در دیدار دربی از ناحیه کشـــاله مصدوم شده بود گویا این میراث شوم و بدیمن یعنی
مصدومیت را برای جانشـــینان خود باقی گذاشته تا جایی که در همین دیدار اخیر در مقابل تراکتور هر دو جایگزین
وی مصدوم شده تا سرنوشت سمت راست استقالل در بازی با نساجی از مرحله نیمه نهایی جام حذفی پیچیده شود.
در دیدار عصر پنجشنبه ابتدا حردانی و سپس میرزایی که عملکرد خوبی را از خود به جای گذاشته بود با مصدومیت
مواجه شـــده و زمین را ترک کردند تا درنهایت جاللی به این منطقه از زمین رفته و در پســـت غیر تخصصی استقالل را
همراهی کند .حردانی روز گذشته با پای بانداژ شده در تمرین حاضر شد و گویا وضعیت وی تا حدودی بهتر از میرزایی
هست که زانوی او در این دیدار پیچیده و حاال منتظر است تا ام ار ای سرنوشت وی برای ادامه فصل را مشخص کند.
در این بین البته در صورتی که یامگا با سالمتی کامل به تهران برگردد بدون شک این بازیکن گزینه اول ساپینتو برای
دیدار با نساجی به شمار می رود ،در غیر این صورت اگر حردانی یا میرزایی هرکدام به این دیدار برسند ،طبق اولویت
د کرد .این در شرایطی است که در صورت غیبت هر
یاد شده استقالل را در دیدار چهارشنبه پیش رو همراهی خواهن
3نفر به مانند دقایق پایانی دیدار با تراکتور ،جاللی در ســـمت راســـت زمین و سلمانی در نقطه مقابل در سمت چپ
در ترکیب استقالل بازی خواهند کرد. صفحه 10
ورزش
11
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
شواهد نشان می دهد شجاع و کنعانی زادگان دوست دارند به تهران برگردند ،ولی اگر پورعلی گنجی سرخپوش بماند مانع بزرگی دارند
حمله لژیونر ها به دفاع پرسپولیس
االهلی قطر تمایل دارند در تابستان جاری به پرسپولیس برگردند اما زمانی این اتفاق
رخخواهد داد که شرایط برای این بازگشت مهیا باشد .این دو مدافع که انگیزه زیادی
حمیدرضا اسکندری
برایبازیدرجامجهانیداشتندبه یکبارهازسویکارلوسکی روشدرتیمملیجایگاه
تو دوم رقابت های لیگ برتر به پایان رسید و پرسپولیس توانست برای
فصل بیســـ
دادند .این اتفاق در شرایطی رقم خورد که انها توانسته بودند در رقابت های مقدماتی
لیگ برتر را مال خود کرده اند که در نوع خودش قابل توجه اســـت .اما قهرمانی این
بعد از جام جهانی و در زمانی که مشخص شد کارلوس کی روش از تیم ملی رفتنی
خبرنگار گروه ورزش
ثابت خود را از دست داده و جای خود را به مجید حسینی و مرتضی پورعلی گنجی
جام جهانی رکوردهای دفاعی خوبی را با تیم ملی به دست بیاورند .در همین راستا
هشتمینبارجامراباالیسرببرد.درواقعسرخپوشان 6جاماز 7دورهاخیرمسابقات
اســـت ،هر دو مدافع موضع گیری تندی را علیه ســـرمربی پرتغالی داشتند .در این
فصل پرســـپولیس در شرایطی رقم خورد که این تیم در فصل گذشته هیچ جامی را
به دســـت نیاورد و همین امر باعث شـــد در فصل نقل و انتقاالت تابستانی به نوعی
میان پورعلی گنجی هم ســـاکت ننشست و در دفاع از کی روش پست اینستاگرامی
خانه تکانیاساسیداشتهباشد.
کنایه امیزیراعلیهشجاعو کنعانیمنتشرکردو تاکیدکردیک سری بایدقدرشناس
بازیکنان با تجربه و ملی پوش یا سابقا ملی پوش زیادی در تابستان راهی پرسپولیس
باشند .این پایان ماجرا نبود و زمانی که امیر قلعه نویی سرمربی تیم ملی شد از زوج
هوادارانشرقمبزند.دراینمیانمرتضیپورعلی گنجیوگئورگیگولسیانیدوخرید
کردند عزت و ذلت دست خداست .این در شرایطی بود که پورعلی گنجی برای اردوی
شجاعوکنعانیدربازیباروسیهاستفادهکرد،ایندوبازیکندرپستیمشترکاعالم
شـــدند تا این تیم بتواند به روزهای خوبش برگشـــته و فصل موفقیت امیزی را برای
فروردین ماه تیم ملی در لیست قلعه نویی حضور نداشت .هر چند او در بازی برگشت
دفاعیپرسپولیسدرتابستانبودند.
پرسپولیس و سپاهان دچار مصدومیت شد .البته قلعه نویی در لیست جاماندگان از
لزادهوالبته
یزادگانوشجاعخلی
پرسپولیسدرواقعبعدازرفتنمحمد حسینکنعان
اردوی تیم ملی به خاطر مصدومیت یا مسائل دیگر نامی از پورعلی گنجی نبرده بود.
خداحافظی سید جالل حسینی از فوتبال در خط دفاع متزلزل نشان می داد و یکی
از دالیلی هم که باعث شد این تیم در فصل قبل نتواند جامی به دست بیاورد کمبود
مهره تاثیر گذار و با تجربه در خط دفاع بود .در همین راستا یحیی برای محکم کردن
ستون دفاعی تیمش پورعلی گنجی و گولسیانی را به عنوان دو مدافع میانی جذب
کردوهماینکهشرایطرابرایبازگشتعلیرضابیرانوندبهجمعسرخپوشانفراهمکرد.
تاکیدیح�ییرویبازی سازیعناصردفاعیتیمش
نتوانســـتند ان طور که باید دروازه حریف شان را حتی به طور جدی تهدید کنند .اما
پرسپولیساستوتمامتمرکزشنیزرویبازی هایجامحذفیاست».درسویدیگر
سرمربی شانراکهبازی سازیازخطدفاعبودبراوردهساختند.علیرضابیرانوندهمدر
راجع به اینده خود در جمع سرخپوشان گفت« :فعال اجازه دهید از جشن قهرمانی
تیم در بازی سازی از عقب میدان باشد تا حدی که کمتر تیمی توانست در این فصل
از ماندن در پرســـپولیس استقبال می کند و دو فصل دیگر نیز با این باشگاه قرارداد
در فصلی که گذشـــت پورعلی گنجی و گولسیانی به خوبی خواسته های تاکتیکی
این امر کامال موفق نشان داد تا به اعتقاد کارشناسان زیادی ،پرسپولیس موفق ترین
برای یحیی گل محمدی فقط عملکرد خوب مدافعان در خط دفاع کافی نبود بلکه
پرسپولیس را ان طور که باید پرس کند.
هست .در مقطعی که کنعانی و شجاع دو مدافعان میانی پرسپولیس بودند این تیم
پورعلی گنجیوگولسیانیدوستدارندبماننداما
قهرمانان رسید .اما با رفتن این مدافع نفرات جانشین در امر بازی سازی نتوانستند
دفاعیتیم شانبرایفصلبعدهمماندنیشوند.دراینمیانمرتضیپورعلی گنجی
یکی از الویت های مهم او برای مدافعانش حضوری موثر در امر بازی ســـازی بوده و
در خط دفاع خیلی خوب بازی سازی می کرد و حتی در ان مقطع نیز به فینال لیگ
انچه مشخص است هواداران پرسپولیس تمایل زیادی دارند که دو عنصر خوب خط
خواســـته های یحیی را براورده سازند .مســـاله ای که در اخرین بازی پرسپولیس در
در نیم فصل به ادعای خودش پیشنهاداتی از کشورهای قطر و امارات داشت اما به
یحیی در ان بازی اسیر پرس از جلوی تیم الهالل شد تا حدی که در کل 90دقیقه
اخرین اظهارنظرش در مورد فصل اینده گفته اســـت« :فعال تصمیمش به ماندن در
لیگ قهرمانان که مقابل الهالل در مرحله نیمه نهایی بود به خوبی به چشم امد و تیم
خاطر شرایط حساس پرسپولیس ترجیح داد با رضایت کامل در این تیم بماند .او در
تصمیم نهایی باشگاه گل گهر پس از ناکامی با الهویی
گلمحمدیدرشرایطسختتصمیم گیری
گئورگی گولسیانی نیزبعد از قهرمانیپرسپولیس درمراسم اهدای جام در قائمشهر
انچه مسلم است تا زمانی که مرتضی پورعلی گنجی در پرسپولیس باشد ،شجاع و
لذت ببریم؛ درمورد اینده بعدا صحبت خواهم کرد ».طبق اخبار رســـیده گولسیانی
ایـــن مدافعان ترجیح دهد پورعلی گنجـــی را دیگر به اردوی تیم ملی دعوت نکند.
کنعانی به این تیم بر نخواهند گشت .چه بسا شاید قلعه نویی هم به خاطر اختالف
اگر قرار باشد پورعلی گنجی از پرسپولیس برود تا شجاع و کنعانی برگردند ان وقت
دارد اما این قرارداد زمانی اعتبار دارد که هر دو طرف از شرایط راضی باشند .مدافع
گولسیانی همشایدجایگاهشرادرترکیباصلیپرسپولیسازدستبدهد.شجاع
گرجستانی در فصل فوتبالی که رو به اتمام است از نحوه دریافتی های مالی اش از
وکنعانیهدف شانایناستکهزوجخطدفاعتیمملیرادررقابت هایجامملت ها
را از این باشـــگاه طلبکار است .با توجه به این قضیه باید دید تکلیف گولسیانی در
ثابت کنند سرمربی سابق تیم ملی درباره انها اشتباه کرده است .این ماجرا درواقع
باشگاهپرسپولیسچندانرضایتنداردودرشرایطفعلینیزدرصدزیادیازقراردادش
تشـــکیل دهند و انگیزه زیادی نیز برای اثبات خود به کی روش دارند و می خواهند
تابستان چه خواهد شد.
یحیی گل محمدی را در شـــرایط ســـختی برای تصیمم گیری قرار خواهد داد .قدر
مسلم او نمی تواند این چهار مدافع میانی را یک جا در اختیار داشته باشد و مجبور
کنعانیوشجاعدریکصورتبر می گردند
است یا زوج فعلی خط دفاع تیمش را حفظ کند یا اینکه به بازگشت دو مدافع تیم
ملی چراغ سبز نشان دهد.
محمدحسین کنعانی و شجاع خلیل زاده بعد از پشت سرگذاشتن دو فصل خوب در
پایان حضور علی منصور در خوزستان؟
نامه قرمزها به سازمان لیگ :تماشاگران مان مقابل هوادار باشند
سیرجانی ها برای فصل بعد سرمربی خارجی می خواهند
مذاکرات پنهان فوالدی ها با گزینه های خارجی
پرسپولیس همان مسیر بازی با پیکان را می رود
فصل گذشـــته شاهد رقابت های با کیفیت تری از تیم های باالی جدول لیگ در مسابقات بودیم که به اعتقاد
فصلی که گذشـــت اصال برای تیم فوالد خوزســـتان خوب سپری نشد .در مورد این تیم به جرات می توان گفت یکی از
باشـــگاه پرسپولیس برای بازی حساس این تیم در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی
بی انصافی است اگر از عملکرد خوب مربیانی داخلی چون یحیی گل محمدی ،محمد ربیعی ،امیر قلعه نویی
شـــروع مقتدرانه در رقابت های داخلی و اســـیایی دید ،اما هرگز نتوانست چهره یک تیم باثبات و امیدوار کننده را به
خیلی ها این مساله به خاطر تاثیر مثبت مربیان خارجی چون مورایس ،ساپینتو و خمز در تیم هایشان بود .البته
(تا زمانی که ســـرمربی گل گهر بود) نام نبریم و تیم های تحت هدایت انها نمایش تماشاگر پسند و با ثباتی را
در لیگ داشتند .سایر مربیان هم که تقریبا هر فصل با یک تیم وارد مسابقات می شوند ،پیشرفت خاصی در
تیم تحت هدایت شـــان دیده نشد و به نوعی عملکرد همیشـــگی را داشتند .در همین راستا باشگاه هایی که
شرایط مالی خوبی دارند به دنبال این هستند برای فصل اینده هدایت تیم شان را به مربیان خارجی با کارنامه
بسپارند .باشگاه گل گهر یکی از این باشگاه هاست که تصمیم گرفته در لیگ بیست وسوم با سرمربی خارجی
وارد مسابقات شود .مخصوصا اینکه احتمال اسیایی شدن این تیم بعد از حذف احتمالی تیم های سرشناس
کشـــورمان از حضور در لیگ قهرمانان به گوش می رسد .سیرجانی ها بعد از رفتن امیر قلعه نویی به توصیه او
ســـه تیم پرهزینه لیگ برتر بود که چون تنها نماینده باقی مانده ایران در لیگ قهرمانان اســـیا بود تدارک خوبی برای
به مانند بازی برگشـــت این تیم با پیکان در لیگ برتر عمل کرد .برای ان مســـابقه ،این
باشـــگاه با درخواست رسمی از سازمان لیگ خواستار این شد که در مقابل پیکان از هر
خود بگیرد .البته سرخپوشان اهوازی در رقابت های اسیایی نمایش قابل قبولی مقابل الهالل داشتند و با گل دقایق
ورزشگاهی که برای برگزاری مسابقه استفاده می کنند ،از سهمیه تماشاگرانش برخوردار
جواد نکونام که حواشی زیادی هم به همراه داشت علیرضا منصوریان اگر چه روند امتیازگیری بدی نداشت اما هر چه
در حضور تماشاگران اجازه صادر کرد و نه شورای تامین استان تهران برای برگزاری این
پایانی این بازی را واگذار کردند اما عملکرد کلی این تیم در فصلی که گذشت کامال ناامید کننده بود .بعد از جدایی
باشد .از انجا که نه شورای استان البرز برای برگزاری دیدار پیکان و پرسپولیس در کرج
سعی کرد نتوانست این کشتی به گل نشسته را به ساحل ارامش برگرداند .منصوریان در 10بازی که هدایت فوالد را
مسابقه در ورزشگاه دستگردی در حضور هواداران ،درنهایت بازی در ورزشگاه ازادی برگزار
پایین جدولی به دســـت امد و از این لحاظ چندان برای هواداران فوالد ارزشـــمند نبود .فوالد با منصوریان این شانس
هوادار در هر ورزشگاهی برگزار می شود با حضور تماشاگر باشد ،نه پشت درهای بسته.
در لیگ برتر برعهده داشت توانست با این تیم 4برد 4 ،تساوی و دو شکست کسب کند .بردهایی که مقابل تیم های
را داشـــت که در جام حذفی هم قهرمانی فصل پیش خود را تکرار کند اما مقابل گل گهر در یک بازی کامال جنجالی
شد .حاال باشگاه پرسپولیس روز گذشته با ارسال نامه ای به سازمان لیگ خواسته بازی با
در این زمینه خود سازمان لیگ هم هفته گذشته به شورای تامین استان تهران نامه زده
ناکام ماند .درواقع می توان گفت روند حرکتی فوالد که در زمان جواد نکونام سینوســـی بود با امدن منصوریان هم
بود که شرایط برای برگزاری بازی هوادار و پرسپولیس در ورزشگاه دستگردی(محل بازی
حذفی هم ناکام ماند .از این رو مدیران طراز اول باشـــگاه گل گهر تصمیم دارند با بررســـی کارنامه چند مربی
به فکر اســـتخدام یک مربی خارجی با کیفیت برای تیم شان باشند .در این زمینه مذاکراتی از سوی مسئوالن باشگاه
مسابقه حساس را در حضور تماشاگران در این ورزشگاه بدهد .با این تفاسیر بازی یا باید
هفته است که اغاز شده است .در این زمینه صحبت هایی مبنی بر حضور یحیی گل محمدی با محمد ربیعی
شـــد .البته منصوریان با قرارداد یک فصل و نیمه هدایت فوالد را برعهده گرفته اما ادامه کار او برای فصل اینده نیاز به
گوش کرده و به ســـعید الهویی اعتماد کردند اما اصال جواب خوبی از اعتماد به این مربی نگرفتند .این تیم
که شـــانس زیادی برای کســـب رتبه چهارمی داشـــت درنهایت با رتبه ششمی بازی ها را به پایان برد و در جام
خارجی درنهایت یک انتخاب خوب برای باشگاه شان داشته باشند .رایزنی های انها در این زمینه تقریبا یک
در باشـــگاه سیرجانی می شـــود که هیچ یک تایید نشد .گل محمدی تحت قرارداد باشگاه پرسپولیس است و
سیرجانی ها مربی خارجی کارنامه دار را به ربیعی ترجیح می دهند.
ول
تا
نوب
اگهی مزایده عمومی
دانشگاه ازاد اســـامی واحد قوچان در نظر دارد تعداد 6قطعه زمین
مسکونی خود واقع در اراضی یعقوب اباد (بین کوشش 5و 7زمین های
نهضت سواداموزی) به مساحت های 218/5مترمربع 175/5مترمربع
268مترمربعوسهقطعههرکدام 153مترمربعراازطریقمزایدهعمومی
و مطابق ایین نامه معامالت دانشگاه به فروش برساند .متقاضیان شرکت
در مزایده جهت بازدید ،دریافت اسناد مزایده ،تکمیل و تحویل ان از تاریخ
انتشاراگهیبهمدت 10روزکاریبهادرس:قوچان،دانشگاهازاداسالمی
واحدقوچاناموراداری(اقای صالحی)مراجعهنمایند.مبلغفروشاسناد
مزایده 500.000ریال است که به حساب 0116812531004بانک
صادرات به نام دانشـــگاه ازاد اسالمی واحد قوچان واریز و فیش واریزی را
هنگامدریافتاسنادمزایدهتحویلنماید.
هزینه درج اگهی به عهده برنده مزایده خواهد بود.
تلفن تماس05147011185:
اگهی مزایده عمومی
دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری در نظر دارد واگذاری پل عابر پیاده
به ابعاد 3*30متر متعلق به خود را واقع در ســـاری -کیلومتر جاده 7
جاده دریا – روبه روی دانشـــگاه ازاد اســـامی واحد ساری را از طریق
تغییری نکرد .با توجه به همین مســـاله مدیران فوالد به دنبال این هستند که خواسته هواداران خود را براورده کرده و
خانگی تیم هوادار) مشخص شود .بسیار بعید است که شورای تامین اجازه برگزاری این
فـــوالد با چند مربی خارجی انجام گرفته و به زودی یکی از انها به عنوان جانشـــین علیرضا منصوریان معرفی خواهد
بدون حضور هواداران برگزار شود یا اینکه این مسابقه در ورزشگاه ازادی یا ورزشگاه شهر
رضایت طرفین داشت .مدیران فوالد به مانند هواداران این تیم از شرایط تیم شان بعد از رفتن نکونام رضایت ندارند و
هوادار هم بارها اعالم کرده به غیر از ورزشـــگاه دستگردی در جای دیگری با پرسپولیس
به نوعی زمان خداحافظی منصوریان با فوالدی ها نزدیک است.
اگهی قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی
حوزهثبتیقائمشهر
نظر به دســـتور مواد 1و 3قانون تعیین تکلیف وضعیت و ساختمان های فاقد سند رسمی
مصوب 1390/9/20امالکمتقاضیانیکهدرهیاتموضوعمادهیکقانونمذکورمستقر
در واحد ثبتی قائمشهر مورد رسیدگی و تصرفات مالکانه و بالمعارض انان محرز و رای الزم
صادر گردیده جهت اطالع عموم به شرح ذیل اگهی می گردد
امالک متقاضیان واقع در قریه درزیکال پالک 20اصلی بخش 16
2116فرعیبناماقایعلیبهارلونسبتبهششدانگیکقطعهزمینکهدراناحداثبناشده
است به مساحت 195متر مربع خریداری مع الواسطه از اقای فرزین جعفری مالک رسمی.
لذا به موجب ماده 3قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند
رســـمی و ماده 13ایین نامه مربوطه این اگهـــی در دو نوبت به فاصله 15روز از طریق این
روزنامهومحلی/کثیراالنتشاردرشهرهامنتشرودرروستاهارایهیاتالصاقتادرصورتی که
اشخاص ذینفع به ارای اعالم شده اعتراض داشته باشند باید از تاریخ انتشار اولین اگهی و
در روستاها از تاریخ الصاق در محل تا دو ماه اعتراض خود را به اداره ثبت محل وقوع ملک
تســـلیم و رسید اخذ نمایند .معترض باید ظرف یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض مبادرت به
تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی محل نماید و گواهی تقدیم دادخواست را به اداره ثبت
محل تحویل دهد که در این صورت اقدامات ثبت موکول به ارائه حکم قطعی دادگاه است و
درصورتی که اعتراض در مهلت قانونی واصل نگردد یا معترض گواهی تقدیم دادخواست را
بهدادگاهعمومیمحلارائهنکندادارهثبتمبادرتبهصدورسندمالکیتمی نمایدوصدور
سند مالکیت مانع از مراجعه متضرر به دادگاه نیست .بدیهی است برابر ماده 13ایین نامه
مذکور در مورد قسمتی از امالکی که قبال اظهارنامه ثبتی پذیرفته نشده واحد ثبتی با رای
هیات پس از تنظیم اظهارنامه حاوی تحدید حدود مراتب را در اولین اگهی نوبتی و تحدید
حدود به صورت همزمان به اطالع عموم می رساند و نسبت به امالک در جریان ثبت و فاقد
سابقهتحدیدحدود،واحدثبتیاگهیتحدیدحدودرابه صورتاختصاصیمنتشرمی نماید.
تاریخ انتشار نوبت اول -1402/02/16 :تاریخ انتشار نوبت دوم1402/02/31 :
م.الف1490896-
مرتضی قاسم پور – رئیس اداره ثبت اسناد و امالک قائمشهر
ول
تا
نوب
دیگری که شرایط را برای میزبانی از تماشاگران دارد ،برگزار خواهد شد .البته که باشگاه
بازی نخواهد کرد.
اگهی مناقصهعمومییک مرحله ایهمراهباارزیابیکیفی
به شماره1402-١-9-29
شماره فراخوان در سامانه ستاد 2002007000000040
شرکتتوزیعنیرویبرقاستانفارس
(سهامیخاص)
-١نام مناقصه گذار :شرکت توزیع برق فارس به ادرس شیراز خیابان معدل حد فاصل فلسطین
اعالم می گردد ،پاکت های الف و ب و ج شرکت کنندگان درصورت کسب حدنصاب الزم بازگشایی
-2موضوعمناقصه:اجرایعملیاترفعاتفاقات،رفعخاموشیونتشبکه هایتوزیعنیرویبرقسطح
٧اگهی مناقصه واصل شود ترتیب اثر داده نخواهد شد.
و مالصدرا ساختمان 147تلفن 07132319374-٨٠ :تلفن امور تدارکات07132317869 :
شهرستانگراشبه صورتدستمزدیبراساساستانداردهایوزارتنیرو(بهشماره)1402-1-9-29
-3زمان دریافت اسناد مناقصه :از تاریخ 1402/ 02/31لغایت ساعت 19مورخ ،1402/ 03/04
به مدت 5روز کاری
می گردد .به پیشنهادهای فاقد امضاء ،مشروط ،مخدوش و پیشنهاداتی که بعد از موعد مقرر در بند
-10ذکر شماره مناقصه روی پاکت الف الزامی بوده و حضور پیشنهاددهندگان در جلسه ازاد است.
-11تضمینشرکتدرمناقصه:مبلغ1.414.580.355ریالکهبه صورتضمانتنامهمعتبربانکی،
اصلفیشواریزوجهنقدبهحساببانکیمجاز،گواهیخالصمطالباتقطعیتاییدشدهازسویامور
-4مدارک مورد نیاز جهت تحویل اسناد :فیش واریزی به مبلغ ٢٢٠٠٠٠ریال واریز به حساب جاری
مالیشرکتتوزیع برقفارسمی باشدکهبایستیدرپاکتالفقرارگرفتهوهمزمانباسایرپاکاتاز
-5ادرسمحلتحویلاسناد(پاکتالف):شیرازخیابانمعدلحدفاصلفلسطینومالصدراشرکت
بهپیشنهادهای فاقد سپرده ،سپرده های مخدوش ،سپرده های کمتر از میزان مقرر ،چک شخصی،
-6ادرس محل دریافت اسناد :دسترسی به اسناد مناقصه از طریق سامانه تدارکات دولت به ادرس
- 12شرکت توزیع برق فارس در رد یا قبول کلیه پیشنهادات مختار می باشد.
شماره ٠٧٨60– ٧4٨٢٧بانک تجارت شعبه فلسطین شیراز
توزیع نیروی برق فارس-امور تدارکات :تلفن071-32317869
طریق سایت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت به ادرس www.setadiran.irارسال گردد ،ضمنا
وجه نقد و نظایر ان ترتیب اثر داده نخواهد شد.
،www.setadiran.irو اطالعات اگهی از طریق شـــبکه اطالع رســـانی معامالت توانیر به نشانی
-13مناقصه به صورت عمومی همراه با ارزیابی کیفی فشرده و در یک مرحله برگزار می گردد.
www.iets.mporg.irوشرکتتوزیعنیرویبرقاستانفارسبهادرس www.farsedc.irامکان پذیر
-15تمام مراحل برگزاری مناقصه از دریافت و تحویل اسناد مناقصه و ارزیابی و اعالم برنده مناقصه از
،/https://wamp.tavanir.org.ir/tender/mainســـایت پایـــگاه ملـــی مناقصـــات
می باشد .الزم به ذکر است بارگذاری اسناد از طریق سامانه تدارکات دولت الزامی می باشد.
-7زمان تحویل اسناد :ساعت 9صبح روز شنبه مورخ 1402/03/20
-8محل برگزاری مناقصه :شرکت توزیع نیروی برق استان فارس – طبقه اول – دفتر امور تدارکات
-14پرداخت کلیه هزینه های کسورات قانونی به عهده برنده مناقصه می باشد.
طریق درگاه سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (به ادرس ) www.setadiran.irانجام خواهد شد.
-16سایر اطالعات و جزئیات مربوط در اسناد مناقصه مندرج است( .شرکت کنندگان در مناقصه
می بایستدوروزقبلازاخرینتاریختحویلپاکت هابامراجعهبهسایت توانیریاسایتشرکتتوزیع
-9زمان بازگشـــایی پاکات :پاکت ارزیابی کیفی شرکت های مناقصه گر ساعت 11صبح روز شنبه
برقفارسیاتماسباامورتدارکاتازاخریناصالحاتاحتمالیاسنادمطلعگردنددرغیراینصورت
مناقصه گران به کمیته فنی بازرگانی ارجاع داده می شود و در جلسه ای که تاریخ ان در همین جلسه
شرکت توزیع برق استان فارس
مورخ 1402/03/20باحضوراعضایکمیسیونمناقصهبازوقرائتمی گرددوجهتارزیابیکیفی
مسئولیت عدم رعایت این بند به عهده مناقصه گران می باشد).
شماره شناسه1494740
مزایده عمومی در قالب اجاره به اشخاص واجد شرایط واگذار نماید ،لذا
متقاضیان می توانند از تاریخ درج اگهی جهت اخذ اسناد ،حداکثر تا
مورخ 1402/03/06به نشانی ساری -میدان خزر -کیلومتر 7جاده
دریاـ ساختمان اداری ـ طبقه سوم ـ قسمت دبیرخانه مرکزی مراجعه
و عنداللزوم با تلفن 011- 33033751یا 011- 34445174/6
تماس حاصل نمایند.
در ضمن هزینه درج هر یک از اگهی ها بر عهده برنده مزایده می باشد.
دانشگاه ازاد اسالمی واحد ساری
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
FA R H I K H T E G A N
farhikhteganonline
WWW.FDN.IRروزنـــــــامه فرهیختـــــــگان صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
12
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
به بهانه روز دختر اثار تولید شده با این موضوع را بررسی کرده ایم ،ایا قالب دیگری برای بیان مضمون وجود ندارد؟
سرود بسازید ،اما فقط سرود نسازید
به دختران ایران زمین .درمورد سهم دختران ایرانی از روایت ها و تولیدات فرهنگی
کلیشه ها گیر کرده اند و محدود به ریتم های تکراری و ملودی های کهنه هستند.
گ تبدیل به کارویژه رسانه ها بدل شود .سرود و نماهنگ
فله ای سرود و نماهن
به طور مشخص درمورد موسیقی و نماهنگی که به صورت ویژه در موضوع دختران
نشده است .بااین حال در این برهوت تولید محصول فرهنگی ،می بینیم که چند
نماهنگ های بسیار و کیفیت های ضعیف حاصل همان جنس مدیریت فرهنگی
حرف زیاد است و در گزارش های دیگری به ان پرداخته ایم .در گزارش پیش رو
کیانا تصدیق مقدم
ساخته شده است ،صحبت می کنیم .با نگاهی به اثار تولیدشده متوجه شدیم
خبرنگارگروه فرهنگ
چندسالی است سالروز والدت حضرت معصومه(س) ،بهانه ای است برای احترام
که محتواهای کمی در این حوزه تولید شده که از کیفیت مطلوبی هم برخوردار
نیست .شبکه های تلویزیونی هم اگر تولیداتی داشته و دارند بیشتر در قالب
برای رویای دختران ایران
فرهنگی وجود دارد ،اقبال به این جنس تولیدات باعث شده که تولید انبوه و البته
و نماهنگ می سازد غافل از اینکه با شکل ها و فرم های دیگر هم می شود برای
کودکان و دختران ایران هم محتوای جذاب تولید کرد.
برای حماسهسازی دختران
روایت دختران خردسال از حجاب
نماهنگ «کیمیا» روایت دختران نوجوانی است
نماهنگ «اینجا ایرانه» را سیدجواد پرئی تولید
نماهنگ «دختر ماه» به مناسبت فرا رسیدن
دارند برســـند .انها سعی می کنند درکنار درس
جشـــن تکلیف و هنگامی کـــه دختران با ان
دختر منتشـــر شد .گروه ســـرود دختران
با همراهی گروه سرود شمیم یاس و
کرده اســـت .رهبر انقالب ،این نماهنگ را در
نیســـت و گاهی اوقات هم بایـــد ادم به دنبال
استعدادها و توانایی های دیگرش برود و رویاهایش را دنبال کند .این نماهنگ به
نویسندگیوکارگردانیسیدمیثمسجادیوبهتهیه کنندگیعلیشمسدرمجموعه
زامیر که سعی دارد به تولید نماهنگ در حوزه زنان بپردازد ،تهیه و تولید شده است.
اینجا ایران است االن در سرود شما به زیبایی این را تکرار کردید ،کشور شما،
ایران عزیز شـــما زن های بزرگی داشـــته در گذشته و من به شما بگویم امروز
زن های برجســـت ه ما از گذشته بسیار بیشتر است ».این نماهنگ با مضمون
ایران و نقش و فداکاری زنان و دختران برای کشورمان ساخته شده است.
رهبر انقالب ســـرود «اینجا
ایرانه» را بدون تصویر و بدون
و شعرها باید توسط نهادها بررسی و تایید شود.
است .اهنگسازی این سرود را علی همایی
و تنظیم ان را عرفان یامالیی برعهده داشته اند .این نماهنگ که در روزهای
گذشته با استقبال مخاطبان و پخش از شبکه های مختلف تلویزیون مواجه
شـــده است ،روایت چندین دختر خردســـال از حجاب و واژه دختر بودن با
زبانی ساده و کودکانه است.
متاســـفانه به صورت قطاری محتوا تولید می شود اما کیفیت
الزم را ندارند .ســـازندگان باید جوانب وجدان را رعایت کنند.
تنظیماستودیوییشنیدند.
در ســـرود اگر دقت کنید برخالف کارهایی که عرضه می شود
یک زمانی هست من درباره پزشکی مسائل جزئی بلد هستم
قرار گرفت ان بود که تراز ادبیات و زبان کودک و نوجوان رعایت
انتخاب نکردیم .اتفاقا ارامش بخش است و متناسب با محتوا.
داشته باشم و بگویم من بلد نیستم و برو پیش متخصص .وقتی
ان چیزی که به نظرم مدنظر ایشان واقع شد و مورد پسندشان
شده بود .امروز وقتی ما از کار کودک و نوجوان صحبت می کنیم
همه فکر می کنند منظور یک توپ دارم قلقلی است .در کودکی
ما وقتی صحبت از یک شـــعر کودک و نوجوان می شد که قرار
بود معـــارف را منتقل کند چنین چیزی بود؛ «اصول دین پنج
بود ،باالتر از گنج بود ».می خواهم بگویم محتوای مذهبی برای
کودک و نوجوان با محتوای معمولی تفاوت داشت .االن نظم
اینها به هم خورده اســـت .مفاهیم باید با زبان ساده تر منتقل
شود نه اینکه چون کودک سخت متوجه می شود صورت مساله
را پاک کنیم .ان چیزی که در ســـرود ما به چشم خورد این بود
که هر بند حاوی مفاهیم و پیامدهای گوناگون بود و اگر دقت
کنیم می بینیم که در این ســـال ها رهبر توجه خاص و ویژه ای
به محتوا داشتند.
ما با بارانی از اثار غیراستاندارد روبه رو هستیم
دو سه سال است که ژانر کودک و نوجوان در حوزه سرود مداحی
اهنـــگ انچنانی وجود ندارد؛ ملـــودی غمگینی هم برای ان
یا در متن اگر نگاه کنید وظایفی که بر دوش یک دختر مسلمان
است تبیین شده است .در این مستند دختر بچه رجز می خواند
و ابراز عقیده می کند .این سینک شدن درست شعر و ملودی
یکی از جذابیت هایی بود که اقا هم به ان اشاره کردند و گفتند:
«سرودتان خیلی عالی بود .هم شعرش خوب بود ،هم اهنگش
خوب بود».
مواجه می شویم .طراحی لباس کودک و نوجوان ،تم و قیمت
ان باهم متفاوت اســـت .داروی کودک با بزرگسال فرق دارد.
ما کی اینقدر متخصص کودک و نوجوان پیدا کردیم؟ من در
گذشته مداح بودم اما خواندن و نوشتن را کنار گذاشتم برای
اینکـــه در حوزه تولید محتوا برای کودک و نوجوان احســـاس
نیـــاز کردم اما قبل ان مطالعه کـــردم ،پژوهش کردم و بعد از
اینکه وقتی من به بچه ای می گویم نباید از این شیر اب بخوری
متاســـفانه در کشور ما تا تنور حوزه ای داغ می شود متخصص
بعد برایشـــان کاری نکنیم .ما در این ۴۰سال بسیار کم کاری
خودش اجازه می دهد کار کودک بنویســـد و بخواند مثل این
درخور پیرغالم ۷۰ساله باشد ،خب این موضوع کمدی است.
و غیرمتخصـــص به ان هجوم می اورد .بعد بحران هایی که رقم
می زنند وقتی زلزله بیاید معلوم می شود.
مفاهیم ان بسیار محدود است .وقتی یک جریانی اغاز می شود
جایگزینش را تولید کنیم.
داری خواهشا در حوزه ای که تخصصی در ان نداری ورود نکن.
در این حوزه نوظهور ،ما با باران اثار غیراستاندارد روبه رو هستیم
می خواستیمدختران
در عرصه موسیقی فعالیت کنند
احسان خداپرست
دربـــاره نماهنگ هایی
اتاق فکر خانم ها بـــرای دختران محصول تولید کنیم.
تولیدشدهبایدبگویمکه
مساله ایکهوجودداردایناستکهوقتیاقایاندرتولید
که در ماوا برای دختران
در حوزه دختران برایمان ایجاد می کرد در شروع کارمان
دست به عصا و اهسته اهسته قدم برداشتیم ،با این حال
از سال ۹۵تا امروز حداقل ۵الی ۶محصول برای دختران
تولیدکردیموچندنماهنگدیگرهمباخوددخترانتولید
کردیم که گروه ســـرود ،دختران هستند و اثر را خودشان
خواندنـــد و در تصویر هم حضـــور دارند .یکی از اهداف
اصلی که ما داشتیم این بود که بتوانیم یک مقدار فضا را
برای دختران بازتر کنیم تا بتوانند در کارهای موسیقی و
در چهارچوب مسائل دینی و ارزشی حضور داشته باشند.
ارگانی نمی تواند بگوید من متولی می شـــوم تا سطح کیفی را
توخالی را بگیرد فریاد زدن اســـت .اقا ،خانم اگر وجدان و تقوا
اگرچه باید افکار متنوعی درگیر این موضوع شـــود اما
محتوا برای خانم ها ایده می دهند ،از زاویه دید خودشان
به قضیه نگاه می کنند .نه که این موضوع اشتباه باشد
اما کامل هم نیست .وقتی کامل می شود که افرادی که
در این زمینه حرفه ای هستند و دغدغه خانم ها را دارند
اضافه شوند .البته این موضوع را هم بگویم فعال عمده
فعالیت ما در حوزه موســـیقی دختران برای رده ســـنی
کودکان و نوجوانان است.
برنامه ای برای ترویج تک خوانی خانم ها نداریم
شـــعر و محتوا باید دغدغه های اصلی کشور و خانم ها
در ابتدای کار وقتی دختران مان می خواستند اجرا داشته
را که دغدغه های درســـتی است را شامل شود .یعنی
باحجابکاملهمبودند،منتشرشودممکناستبرایشان
طریق انها به ما منتقل می شـــود .ما این موضوعات را
باشندمربی هانگرانبودندکهاگرتصویراینبچه هاکهالبته
دردسرشود.بهمرورزمانوبعدازاینکهدرنماهنگ هایمان
تعیین کنم که هر ســـرودی پخش نشود .این اتفاق هیچ وقت
کارهای ما که هزارتا نقد هم به ان وارد اســـت مورد توجه شان
۷الی ۸سال زمان می برد تا ناخالصی وارد ان شود اما متاسفانه
یادداشت
می شود با دختر خانم ها و برای انها کار تولید کرد.
نمی افتد .تنها چیزی که می تواند جلوی محتوای بی اندیشه
قرار می گیرد .وظیفه ما این است اگر می گوییم کاری را نکنید
در ابیات این اثر از واژه دختر ایرانم استفاده کرده است.
به نظر من با توجه به شواهد و تجاربی که وجود دارد در کشورمان
مورد اســـتقبال قرار گرفته اســـت اما خطری که ان را تهدید
می کند ،تولید اثاری است که فقط ضرباهنگ دارد و معارف و
شاعر این قطعه توجه ویژه ای به دختر ایرانی بودن داشته و چندین بار
توانستیم از تصاویر دختران استفاده کنیم ،دیگر ارام ارام
داشـــتیم .دهه ۷۰و ۸۰را که کال کنار بگذاریم .راجع به دهه
۹۰هم ببینید چقدر در زمینه تولید محتوا کمبود داشتیم که
زنان ایرانی ،اصالت و نجابت انها اشاره شده است .در متن این نماهنگ
که جوانب تقوا و وجدان رعایت نشـــود ما با همچین پدیده ای
دالیل زیـــادی وجود دارد که باید بـــرای دختران در رده های
مراقب باشید فرزندان تان تتلو و ساسی مانکن گوش ندهند،
منتشر شد .در مضمون شعر این نماهنگ به حماسه سازی و شجاعت
باتوجهبهاینموضوعکهمسالهموسیقیمحدودیت هایی
می ماند که من ۲۰ســـال داشته باشم بعد شعری بخوانم که
بایـــد بروم و برایش یک بطری اب بخرم .ما نمی توانیم بگوییم
حضرت معصومـــه(س) و روز دختر
در حد مختصر ،بعد پیش من مریض می اید ،من باید وجدان
به صـــورت قطاری محتوای بی کیفیـــت و بدون مضمون
ســـنی مختلف محتوا تولید کنیم .باید کار تولید شود به دلیل
هنری رسانه ای زامیر در استانه میالد
قائم مقام مرکز موسیقی ماوا
تولید محتوا چندین نظرسنجی انجام دادم .وقتی هرکسی به
تولید می شود
شعری از سجاد محمدی از موسسه
در کشور ،این قطعه را تولید و منتشر کرده
کار کودک و نوجوان فقط یک توپ دارم قلقلی نیست
و این موضوع خیلی خطرناک است .هر اثری نباید خوانده شود
گروه هم اوایی بانوان هوران براساس
مقابله با هجمه واردشـــده به مساله حجاب
شعرش خوب بود ،هم اهنگش خوب بود ،هم
شـــماها خوب اجرا کردید .شماها می گفتید
عبدالرضا هاللی و سجاد محمدی
شمیم یاس به مناسبت های یادشده و البته
فرمودند« :ســـرودتان خیلـــی عالی بود .هم
هم به سیستم اموزشی کشور شده و می خواهد
بگویدتنهامسیررشدجوانانتحصیلدردانشگاه
ســـالروز والدت حضرت معصومه(س) و روز
هم خوانـــی می کردند ،شـــنیدند و درباره ان
تحقق یافته شان ببینند .در این نماهنگ نقدی
سیدجواد پرئی
محتوایی هستند .طبق عادت کپی کاری ناشیانه که در سازمان ها و نهادهای
است که فقط سراغ پروژه های امتحان پس داده شده ،می رود؛ سرود می سازد
نماهنگ «دختران ایران» با صدای
خوانـــدن ،تصویر خودشـــان را درکنار ارزوهای
سازنده نماهنگ «اینجا ایرانه»
اثر خوب و درخور تولید شده اند که عالوه بر ریتم مناسب ،واجد ویژگی های
نماهنگیکهموردتشویقرهبرقرارگرفت
که می خواهند با تالش هایشان به ارزوهایی که
یادداشت
اگر تولیدات انبوهی است ظرافت های دقیق هنری مختص نوجوان به کار بسته
ساختن به اولویت های تولید محتوا برای کودک و نوجوان بدل شده است .تعداد
فضا باز شـــد و مجموعه های دیگر هم خوش شان امد که
اتاق فکرمان با خانم ها است
یکی از مهم ترین سیاست های ما این است که از طریق
موضوعاتی وجود دارد که یا درباره خانم ها اســـت یا از
اولویت بندیمی کنیمومتناسبباسیاست هایارزشی،
سیاسی و فرهنگی کشـــورمان انتخاب می کنیم .این
موضوع را هم در نظر داریم که موضوعات طوری باشند
که در قالب سرود و به صورت همخوانی بتواند خوانده
شود ،به دلیل اینکه ما برنامه ای برای ترویج تک خوانی
خانم ها نداریم و ان را هم نه کار درســـتی می دانیم و نه
تاییدش می کنیم.
ادامه در صفحه۱۳ صفحه 12
فرهنگ
13
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۱۲
گفت وگو
علی شمس ،تهیه کننده نماهنگ «کیمیا» در گفت وگو با «فرهیختگان»:
هیچ سرود دخترانه ای در کشور تولید نمی شود
اگر حمایت نکنند اثر هنری در حوزه دختران به حاشیه می رود
تولید محتوا برای دختران از چه اهمیتی برخوردار است؟
نماهنگ های مذهبی هیچ گاه مد نبود و چند کار تولید کردیم و مد شـــد.
این ســـوال برای وقتی اســـت که شما 4۰-5۰کار ســـرودی و نماهنگی
از یک زمانی به بعد ادم ها یک عالمه کار تولید کردند و تولیدکننده ها دیدند
و با ان کمپین برگزار کنند و دختران هم درگیر ان باشـــند که ما هم بیایم
دیگر هم محصوالت دیگر تولید کردند .تصور من این بود که برای دخترها
دخترانه و زیبا داشته باشید که در کشور دست به دست شود و ادم ها ببینند
و بگوییـــم با وجود اینکه این همـــه کار داریم چرا کار دیگری برای دختران
تولید می کنیم ،مگر وجه برتری این کار نســـبت به کارهای دیگر چیست.
ولی وقتی هیچ کار و ســـرود دخترانه ای در این کشـــور تولید نمی شود و
هیچ کســـی به ان اهمیت نمی دهد و تعداد کارهایی که تولید می شود از
ت کمتر است ،موقع این سوال نیست .اوضاع خیلی
تعداد انگشتان یک دس
بحرانی تر از این حرف هاست .یعنی ادم ها دابسمش هایی درست می کنند
و در ان سرودها و ترانه های خارجی و کره ای را تکرار می کنند و ویدئو ان را
در پیج های خود قرار می دهند ،چون شما تغذیه به انها نمی دهید .مساله
کمبود در این حوزه واقعا جدی است.
چقدر خوب اســـت .بعد از کارهایی که در ماوا تولید کردیم مجموعه های
نیز چنین اتفاقی می افتد ،یعنی بعد از کیمیا ،کار این مدلی تولید خواهد
شد ولی این اتفاق نیفتاد.
اما نماهنگ های مذهبی با موضوع دختران تولید شده است
نماهنگ مذهبی تولید می شـــود ولی مساله این است که انگار فراموش
کردیم ۸۰میلیون نفر ادم در این کشـــور با ســـایق مختلف وجود دارد.
شاید مدل دوست داشـــتنی شما برای من مشمئزکننده باشد و برعکس.
این ایرادی ندارد .ممکن اســـت با موزیک ویدئو و نماهنگ مذهبی شما را
همراهی نکنم ولی من عاشـــقانه ایران را دوســـت دارم و می خواهم از این
مدل تولید شـــود .مذهب فقط به معنای حرم امام رضا و حرم امام حسین
چه چیزی پشـــت پرده تولید چنین اثاری اســـت که کسی سراغ ان
و ...نیســـت .من معتقدم «کیمیا» یک کار به شـــدت مذهبی است منتها
یک عالمه محدودیت وجود دارد .کســـی که بخواهد ســـرودی تولید کند
امده است دین و دنیای شما را اباد کند به دختر یاد می دهد بلند شوید و
می گوییـــم و در کنار ان واژه دختر را هم می اوریم کلی محدودیت به وجود
نیستم که طرف ادم متدینی است یا خیر .در تصویر هم نشان دادم طرف ادم
نمی رود؟
در زمـــان طراحی ملودی باید به تصویرش هـــم فکر کند .وقتی از تصویر
می اید .پسران می توانند کارهای زیادی انجام دهند ،از جایی می پرند ،در
اسمان پرواز می کنند و تصاویر زیبایی هم می شود از انها گرفت .اما برای
دخترها این طور نیســـت و محدودیت های زیادی وجود دارد .ما نماهنگ
«کیمیا» را تولید کردیم به این انگیزه که پخش تلویزیونی خوبی می گیرد.
من فکر می کردم اتفاق خوبی برای ان می افتد ،ولی با یک عالمه مدیرانی
مواجه شـــدیم که یک دنیا سانســـور به این اثر زدند و من هم حاضر نشدم
انها را انجام دهم و پخش تلویزیونی انجام نشد .در حد 4 ،3شبکه پخش
شد که بسیار محدود بود.
با این صحبت ها در زمینه تولید این اثار چه کارهایی باید انجام داد؟
چون محدودیت داریم بایـــد بی خیال تولید نماهنگ های دخترانه
شویم؟
داوود امیریان سفرنامه سوریه می نویسد
تو گو با
داوود امیریـــان ،نویســـند ه نام اشـــنای حوزه نوجـــوان در گف
کالس ها به شما یاد می دهند .تاثیرشان این گونه است که مثال اگر قرار
ازجمله اثار امیریان در انتشارات کتابستان می توان به کتاب های «گردان
۴کیلومتر جلوتر شـــما را پیاده می کنند و می گویند ۳۰کیلومتر دیگر
ولگرد»« ،مترسک مزرعه اتشین» و «برادر من تویی» اشاره کرد .امیریان
امیریانباتاکیددوبارهبراهمیتکتابخواندناضافهکرد«:بایدبخوانند،
این نویسنده پرکار درباره اثارش در نشرهای دیگر گفت« :در این نمایشگاه
با ســـوژه ها بازی کنند .موضوعی که پیدا می کنند را مثل یک خمیر در
«فرهیختگان» دربار ه اثارش در نمایشگاه کتاب امسال صحبت کرد.
قاطرچی ها»« ،کودکستان اقا مرســـل»« ،خمپاره های فاسد»« ،ترکش
با داشتن هفت رمان نوجوان در این انتشارات ،رکورددار است.
در غرفه های مختلف کتاب دارم .مثال در انتشارات قدیانی جام جهانی
در جوادیه و مهربان ترین اقای دنیا را دارم .در انتشـــارات سوره مهر هم
چهار کتاب دارم؛ ازجمله فرزندان ایرانیم ،رفاقت به ســـبک تانک ،ایرج
خسته است و خداحافظ کرخه».
وی در پاســـخ به اینکه چه پیشـــنهادی برای نوجوانـــان عالقه مند به
نویســـندگی دارد ،گفت« :بهترین راه این است که کتابخوان حرفه ای
باشـــند .هرچقدر کتاب بخوانند به نفع شـــان است؛ ماها همه غریزی
شـــروع کردیم .صرفا به کالس های داستان نویســـی اتکا نکنید .اینها
یک قدم یا دو قدم شـــما را به جلو می برد .این طور نیســـت که شما فکر
کنید اگر کالس داستان نویسی را بگذرانی نویسنده می شوی .این فکر
خیلی اشتباه است».
وی در ادامه گفت« :یک ســـری تئوری یا یک ســـری اصول اولیه را این
برای اهداف خود تالش کنید .دنبال هیچ چیز دیگری نیستم .دنبال این
متدینی است .کارهای مذهبی در حوزه عالقه های ماست و دوست داریم
همه ۸۰میلیون ادم را در جامعه مذهبی هضم کنیم ،انها هضم نمی شوند
و این اتفاق نمی افتد .به خاطر همین باید با زبان خود انها گفت وگو کنیم.
مذهب را کنار بگذاریم ،شما می خواهید ادم مهمی در زندگی شوید ،من به
شما می گویم باید چه کنید .شما مادری دارید که خیلی او را دوست دارید
من به شما می گویم چطور به او احترام بگذارید .شما باید پدر خود را روی
چشم ها بگذارید و من اینها را به شما می گویم .ما اینها را تولید نمی کنیم و
برای ما جایگاه ندارد و صرفا کار امام حسینی و امام رضایی تولید می کنیم
و متاســـفانه شاید در مواردی این جواب نداده است یعنی ان طبقه ای که
مدنظر ماست درگیر ان نمی شود.
پس نماهنگ دخترانه داریم اما بیشتر مذهبی است؟
گفت وگو می کنیم .حضرت معصومه یـــک کاراکتری به لحاظ دراماتیک
کنند چشـــم خود را به قبر ان دختر می کشـــند .چیزی از این باالتر وجود
دارد؟ در کدام یک از ادیان و مذاهب دنیا چنین احترامی به دختر دارید؟
تغییر می کند به خاطر همین موضوع تنها راه ،تولید اســـت .باید 30 ،20
ایت الله بهجت که جان ها فدای او باد برای اینکه روز خود را شـــروع کند
تکلیف خود را مشخص کنند که کار دخترانه انجام می دهند یا بی خیال ان
یعنی جایگاه ایشـــان این است ،جایگاه دختر در ایین ما این چنین است.
شـــما چیست؟ شما هم برنامه خاصی ندارید و ایده خاصی ندارید و تولید
وزارت فرهنگ و ارشـــاد اســـامی ،علیرضا قزوه شاعر و نویسنده ،زهره
الهیان نماینده مجلس شـــورای اسالمی ،نغمه مستشارنظامی شاعر و
دبیر شـــورای ادبی نهاد و نفیسه سادات موســـوی شاعر ،در غرفه نهاد
یو چهارمین نمایشگاه بین المللی
کتابخانه های عمومی کشـــور در س
کتاب تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست ،علیرضا قزوه ضمن ابراز خرسندی از رونمایی از
پایین پای حضرت معصومه وارد می شـــد و هر روز سالم به ایشان می داد.
این را نتوانســـتیم بازنمایی کنیم .به خاطر همین می ایند و برایمان شعار
زن ،زندگی ،ازادی می دهند.
می خندد؛ این دسته دوم بسیار دلنشین تر است .در واقع شاید این گونه
شعرها پختگی زبان استاد را نداشته باشد اما حالوتی دارد و از اینده ای
درخشان خبر می دهد».
باشد .اینها شعر تتلو نمی خوانند بلکه فریاد می زنند تو را خدا یک چیزی
به ما بدهید تا ما در جشـــن ها ،دورهمی ها ،مدرســـه ها و کالس ها ان را
بخوانیم .اینها این مطلب را بیان می کنند .مثل خانمی که زنگ زد و پیتزا
سفارش داد .او پیتزا نمی خواســـت ،بلکه می گوید من را نجات بدهید!
دخترها این را فریاد می زنند که یکی به ما یک ترک موســـیقی بدهد تا ما
دور هم بنشـــینیم و با هم بخوانیم .خیلی هم کیف می کنیم ولی این را
نداریم .بعد از کیمیا ،هیـــچ مجموعه فرهنگی درباره کار دخترانه با من
حرف نزد .هیچ کار دخترانه ای تولید نکردم ،در حالی که دوســـت داشتم
ده ها کار تولید کنم .یعنی من فکر می کردم تا امسال الاقل ۵کار تولید
کنم ولی هیچ ارگان ،نهاد و مدیری سراغ من نیامد که چند کار دخترانه
ایـــن مدلی می خواهیم یا مدل کیمیا را با ایـــن اصالحات ادامه دهیم.
به طور کلی کنار گذاشته شد.
در ســـالی که گذشـــت و ماه های اخیر نماهنگ تولید شـــد ولی با
موضوعات مختلف بود ،که هیچ یک دغدغه دختر بودن را نداشت.
متقابال برای پسرها تولید می شود؟ یا کال مشکل نوجوانان است؟
مســـاله دختر است .مساله دختر خیلی جدی است و واقعا تصور من این
بود که فتح الباب شـــود و شروع می شـــود .به دلیل اینکه برای مثال مدل
اگر تولید نشود در اینده چه نکات منفی را به دنبال دارد؟
االن فرصتی برای تولید این اثار داریم و مخاطبانی داریم که اجازه می دهند
جایگاه خود را از دست می دهیم و همین زحمت دارد که دوباره برای خود
شروع کنیم .وقتی این جایگاه را از دست بدهید مخاطب معطل نمی ماند
و تغذیه خود را به دست می اورد .مانند مادری است که در خانه غذا درست
نمی کند ،بچه ها گرسنه نمی مانند و بیرون غذا تهیه می کنند یا هله وهوله
می خورند و به هر حال خود را سیر می کنند و معطل مادر نمی مانند .وقتی
غذا را تامین نمی کنید مخاطب خود را سیر می کنند و این همانجایی است
که فاجعه اتفاق می افتد.
برای بهبود این وضعیت چه باید کرد؟
در حوزه موسیقی دختران با همه کمبودها و کاستی هایی که در ۴۰سال
داشـــتیم و باید ۴۰سال پیش این مسیر را شروع می کردیم و به هر دلیلی
شروع نکردیم و امروز شروع کردیم ،امروز اول این راه هستیم ،یا این مسیر
را جلو می بریم و اتفاق درســـتی خواهد افتاد یا این را از دســـت می دهیم.
برای اینکه جلو برویم و تولید را به صورت جدی شروع کنیم و ادم ها به صورت
جدی مخاطب ما قرار گیرند حتما به حمایت نیاز داریم .حمایت به معنای
پول نیست .ما پول نیاز نداریم .ما یک عالمه ادم داریم که برای حمایت از
تولیدات ما حاضر هستند پول بدهند ،مساله فراگیر شدن و پخش ان است.
ما اینجا نیاز به حمایت داریم .یعنی تولیدکننده اثر را می سازد تا به گوش
مخاطب برسد .هیچ کسی برای دل خود اثر تولید نمی کند .باید به گوش
مخاطب برسد .اینجا اگر چهارچوب ها ،خط قرمزها و ممیزی ها همین طور
که االن است باقی بماند قطعا ما به حاشیه خواهیم رفت .بدون شک این
چنین می شـــود کما اینکه رفتیم و بعد از یک سال یک اثر تولید کردیم .به
حاشیه رفتن ما مساوی با به حاشیه رفتن اثر هنری در حوزه دختران است
و باز اتفاق تلخی می شود.
شاعران می دانند که در مدت ۷سال تعداد اشعار زیاد می شود و انتخاب
زندگـــی ام گره خورده اند و حالم را خوب می کنند؛ امیدوارم خواندن این
اشعار ،حال خوب را به خوانندگان کتاب نیز منتقل کند».
وی با اشاره به قطعه مورد عالقه خود در این مجموعه ،گفت« :عزیزترین
شعر این کتاب را در ۱۷سالگی گفته ام و سال ۱۳۹۵توفیق داشتم ان
را در دیدار شـــعرا با مقام معظم رهبری بخوانم .مایه خرسندی من است
که مرا با این شعر می شناسند».
در دل به هوای حرمت کنج رواقم
عکس حرم توست به دیوار اتاقم
تا جلوه نمودی به دلم ،پر شدم از عشق
عطر حرم یار خوش امد به مذاقم
بعد از سفر نور دلم تنگ شما شد
تهران اظهار داشت « :انتشار کتاب بی گمان را به سرکار خانم افشاریان
تبریک می گویم و امیدوارم پله های ترقی را یکی پس از دیگری پشت سر
م ای عشق از اینجا
هر روز سالمت کن
اتفاق ویژه این رونمایی اما حضور سردار اسماعیل قاانی ،فرمانده نیروی
بگذارند و نام شان به عنوان یکی از شاعران نام اور ایران در قله شعر و ادب
قدس ســـپاه پاسداران انقالب اسالمی در این مراسم بود .این جانشین
قزوه که برای دیده شـــدن و انتشار اثار شاعران خوب فارسی زبان تالش
فرزندان شهدا را دارد.
می داد .پلیس می گفت شـــما با ۹۱۱تمـــاس گرفتید ،خانم می گفت
موضوع شـــما باید عاقل باشید .االن انجایی است که شنونده باید عاقل
رسیده است.
دلبسته ایرانم و دلتنگ عراقم
و ارشـــاد اسالمی و رئیس ســـی وچهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب
جایگاه تعریف کنیم .واقعا کار پیچیده ای است که دوباره برگردیم و کاری را
این کشـــور دخترها امیر تتلو می خوانند و با هم دســـت می زنند .در این
ب «برادر من تویی» به چاپ نهم خود
دهم رســـیده اند .عالوه بر ان کتا
در ادامه این نشست یاسر احمدوند ،معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ
زمین اماده کشـــت است .ویدئویی سال گذشته منتشر شد و خانمی بود
دیالوگ داشته باشد .شما این طرف و ان طرف می بینید در امامزاده های
قاطرچی ها» به چاپ بیســـت و چهـــارم و کتاب «ترکش ولگرد» به چاپ
حاال چه کنم من که گرفتار فراقم
در حد ۳-۴دقیقه با انها گفت وگو کنیم ،اگر اینها را تولید نکنیم برای همیشه
شـــنونده باید عاقل باشـــد ،یعنی ان کسی که می شنود درک درستی از
حاضر کتاب های «کودکســـتان اقا مرسل» به چاپ چهاردهم« ،گردان
عین حال به دندان مصنوعی می ماند .دســـته ای دیگر گویی هنوز به
مجلس شورای اسالمی در این نشست اظهار داشت« :بنده فاطمه جان
بله ،لطفا پنیر زیاد باشـــد .ادرس را داد و پلیس ها امدند .گاهی وقت ها
اثار امیریان جزء پرفروش ترین اثار انتشـــارات کتابستان است و در حال
بعد از سفر این دل شده دیوانه یک عکس
اگر چنین تولیداتی نداشته باشید در اینده جایگاه خود را از دست می دهیم.
که اقایی مزاحمش شـــده بود و خانم به پلیس زنگ زد و ســـفارش پیتزا
هم می نویسم».
کتاب بی گمان ،اظهار داشت« :سیدحسن حسینی در کتاب «براده ها»
می کنند ،سپاسگزارم».
چقدر ظرفیت وجود دارد که این اثار تولید شود؟
سلیمانی در دست نگارش دارم .ان شاءالله دارم یک رمان طنز بزرگسال
وقتی که در ایرانم و دلتنگ عراقم
با وجود این صحبت ها ضرورت تولید چنین محتواهایی در چیست و
شما برای مجوز دادن یا ندادن نمی مانند و مسیر خود را جلو می برند.
و نام ان را «بزن بریم شـــام» گذاشـــته ام .یک کار هم درباره حاج قاسم
سپاه پاسداران انقالب اسالمی ،یاســـر احمدوند معاون امور فرهنگی
فارسی به یادگار باقی بماند .همچنین از دوست خوبم جناب اقای دکتر
خاصی هم ندارید .به نظرم دهه هشـــتادی ها و اخیرا دهه نودی ها معطل
«یک ســـفرنامه در دست نگارش دارم که سفرنامه خودم به سوریه است
ســـخت؛ تالش من این بود از میان اشـــعارم انهایی را انتخاب کنم که با
افشـــاریان ،با حضور ســـردار اســـماعیل قاانی فرمانده نیروی قدس
باشـــیم .من این کار را کردم .منتها زمانی فقط من هستم و یک اثر تولید
غیرمجاز است ،این امکان پخش ندارد .همه اینها درست است ولی برنامه
نویســـنده گردان قاطرچی ها درباره کتاب های در دست نگارش گفت:
نشســـت رونمایی از کتـــاب «بی گمان» ،اولین مجموعه شـــعر فاطمه
اســـت که بزرگان مذهب و ایین شـــما برای اینکه روز خود را خوب شروع
شدند .گذشته زمانی که فقط سلبی برخورد کنید که این ممنوع است ،این
اگر ان طور شود چه؟ این «اگر این طور بشود »...خیلی مهم است».
نشست ،اظهار داشت« :بی گمان ،چکیده هفت سال سرودن من است.
شعریت کامل نرسیده اما مثل لبخند طفلی که تازه دندان دراورده نمکین
کار تولید شود .موسسات انقالبی مثل سازمان اوج ،حوزه هنری و ماوا باید
ذهن شانورزبدهندوباانبازیکنند.مثالاگراین طورشودچهمی شود،
راه و رسم حاج قاسم در رونمایی از کتاب «بی گمان»
خیر .باید به حدی تولید کنیم تا ماجرا مســـیر خود را پیدا کند .باید انقدر
15 ،10کار تولید شـــده و همه در صف پخش هستند ،ان زمان معادالت
بنویسند ،نترسند و تخیل شان را قوی کنند .برای تقویت تخیل مدام باید
یو چهارمین نمایشگاه کتاب رقم خورد
یکی از بزرگ ترین رونمایی های کتاب شعر در س
متاســـفانه حتی این را هم نداریم .در ایـــام والدت حضرت معصومه با هم
شده و پیچاندن این اثر توسط مدیران شبکه ها خیلی سخت نیست .زمانی
را خودتان بدوید».
مذهـــب با ان تعریفی که من از ان دارم ،مذهب با گرایش هایی که مذهب
می گوید ،شعر دو دســـته است؛ دسته ای تصنعی و محکم است اما در
تولید کنیم تا مســـیر باز شـــود .باید چانه زنی ها را با مدیران پخش داشته
باشد شـــما یک دوی ماراتون شرکت کنید که ۳۴کیلومتر است ،اینها
شهید حاج قاسم سلیمانی ،نشان داد مانند فرمانده پیشین خود ،هوای
گفتنی است ،بی گمان شامل ۲۱شعر در ۷۵صفحه ،توسط نشر شاعران
زهـــره الهیان ،نماینده مردم تهران ،ری ،اسالمشـــهر و شـــمیرانات در
پارسی زبان به چاپ رسیده است .مقدمه این کتاب توسط علیرضا قزوه
را به لطافت و معنویت می شناســـم .لطافت روح شعرا به قدری است که
«شـــاعر این دفتر اما بیش از همه به داشته های خود تکیه کرده است و
می توانندعمیق ترینمفاهیممعرفتیرادرذهنبپرورانندوبهدیگرانارائه
دهند .امروز اگر بهشعروهنر ارجنهیم،قطعانسلجوان مابهترمی توانند
مفاهیم عمیق معرفتی را دریافت کنند .انچنان که رهبر معظم انقالب در
اوج بحران اجتماعی توصیه کردند که باید از ابزار هنر استفاده شود».
فاطمه افشـــاریان ،شاعر مجموعه بی گمان ضمن تقدیر از حاضران در
نوشـــته شده است .قزوه در بخشـــی از مقدمه بی گمان نوشته است:
امینم که بگویم همین اولین دفتر شعر این فاطمه بنت شهید ما ،شعری
اســـت زالل ،پاک ،نجیب و بی نقاب که در ان زمزمه های زنی فاطمی را
می توان شـــنید با شـــعرهایی که عطر گل نرگس دارد و گل محمدی و
خوشـــا به حال من که بر این دفتر شهادت نامه نوشتم و خوشا بر او که
فردایش افتابی ترین است».
نمایشگاه کتاب
ترجمه ای از نادر ابراهیمی بعد از مدت ها بازنشر شد
یکـی از کتاب هایـی کـه انتشـارات امیرکبیـر بـه تازگـی چـاپ جدیـد ان را روانه بـازار کرده« ،مویه کن سـرزمین محبوب» نام دارد .این کتاب را الن پیتون نوشـته
و مرحـوم نـادر ابراهیمـی و فریـدون سـالک بـه ترجمـه ان پرداخته انـد .چـاپ دوم ایـن کتـاب بیش از ۱۵سـال پیش توسـط امیرکبیر منتشـر شـده بـود تا اینکه
ایـن انتشـارات سـال ۱۴۰۱چـاپ سـوم ایـن کتـاب را در ۳۴۶صفحـه روانـه بـازار کـرد .مویـه کـن سـرزمین محبوب ،کتابی اسـت که یک داسـتان حماسـی را
روایـت می کنـد .نویسـنده در ایـن داسـتان سـعی کـرده چگونگـی محرومیـت سـیاهان در طـول تاریـخ و عوامـل ازهم پاشـیدگی قبایـل انها را به تصویر بکشـد.
همچنیـن الـن پیتـون در داسـتان خـود بـه تلاش سـیاهان بـرای حفـظ سـرزمین و احقـاق حقوق ازدست رفته شـان اشـاره کرده اسـت .برخی این رمـان را یکی
از مهم تریـن اثـار ادبـی افریقای جنوبـی می داننـد کـه در قالـب حماسـه بـه مبـارزه سیاه پوسـت ها بـرای پابرجـا مانـدن پرداختـه اسـت .هنگامی کـه این کتاب
برای نخسـتین بار منتشـر شـد بیشـترین فروش بین المللی را برای نویسـنده اش یعنی الن پیتون به همراه اورد و توانسـت تاثیر سیاسـت های تبعیض نژادی
را بـرای غربی هـا قابـل لمـس و دیـدن کنـد و از ایـن طریـق جایـی همیشـگی بـرای نقـد ایـن سیاسـت ها در نقشـه سیاسـی جهـان فراهـم اورد .ایـن کتـاب کـه
نخسـتین بار در سـال ۱۳۵۷با ترجمه مرحوم نادر ابراهیمی و فریدون سـالک منتشـر شـده بود ،در غرفه امیرکبیر واقع در نمایشـگاه کتاب 1402عرضه شـد.
دستگاه های فرهنگی در زمینه نشر فرهنگ از طریق کتاب مسئولند
عبدالحسـین خسـروپناه ،دبیر شـورای عالی انقالب فرهنگی ،با حضور در نمایشـگاه کتاب گفت« :کتاب ،حامل فرهنگ اسـت و با زبان نگاشـته میشـود و
زبـان حامـل فرهنـگ اسـت .اگـر کتابـی حامـل فرهنـگ مثبـت باشـد ،جامعـه را به سـمت ارزش ها ،تمدن گرایـی ،هویت ملی و ایرانی اسلامی سـوق می دهد.
امـا اگـر حامـل فرهنـگ منفـی باشـد ،ارزش هـای منفـی را بـه جامعـه القـا کـرده و بـه خانـواده و هویـت فـردی و اجتماعـی اسـیب می زنـد .کتابـی کـه حامـل
فرهنـگ منفـی باشـد ،روحیـه اسـتقالل طلبی و مقاومـت را از مخاطـب می گیـرد و منجـر بـه شـکل گیری جامعـه ای منحـط در مقابل جامعه تمدنی می شـود».
دبیـر شـورای عالـی انقلاب فرهنگـی بـه اهمیـت نقـش کتـاب اشـاره کرد و افزود« :همه دسـتگاه های فرهنگی در قبال فرهنگ و نشـر فرهنـگ از طریق کتاب،
مسـئول هسـتند .منظـورم فقـط دسـتگاه های دولتـی و حاکمیتـی نیسـت .تشـکل های مردمـی ،ناشـران ،نویسـندگان و ویراسـتاران و حتـی چاپخانه هـا همه
مسـئول هسـتند کـه کتـاب را بـا کیفیـت خوب و محتوای مناسـب منتشـر کنند».
خسـروپناه دربـاره تعییـن شـاخص صحیـح یـا ناصحیـح بـودن کتـاب گفـت« :توجـه بـه تحکیـم خانـواده در محتـوای کتـاب ،یکـی از شـاخص هایی اسـت کـه
اجتماعـی ایرانی
ِ
در انتخـاب کتـاب خـوب بایـد بـه ان توجـه کـرد و یکـی دیگـر از شـاخص های تشـخیص کتـاب خـوب تمرکـز بـر هویـت ملـی و هویـت فـردی،
اسـت .اگـر کتابـی هویت سـاز باشـد یـا بـه تحکیـم خانـواده بینجامـد ،ارزشـمند اسـت .نویسـندگان باید به هویت سـاز بودن کتاب هایـی که برای عموم نوشـته
می شـود توجـه کننـد ،به خصـوص رمان هـا و ترجمه هـای اثـار نبایـد بـه هویـت انسـان اسـیب بزنـد .ماننـد بعضـی رمان هایـی کـه نوشـته و ترجمـه می شـود و
نوعـی نهیلیسـتی و پو چ گرایـی را ترویـج می دهنـد کـه خطرنـاک اسـت». صفحه 13
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
نگاهی به کارنامه هنری کریستوفر نوالن
خفاش،جادو
و حاال بمب اتمی!
دنیایی که کریستوفر نوالن
مهمـــش دارد اینکه مواجهه مســـتقیمی با
به نمایش بگذارد .برای نوالن ابتدا شکستن
ســـاده قصه نویسی نیست .نوالن قرار نیست
برای فیلســـوف ها یا دانشمندان علم فیزیک
از ان ورود به روایت یک قصه .اتفاقا در نقاطی
سینا سپهراذر
می سازد محدود به قواعد
فقط احساســـات انسانی تماشاگر را به بازی
بگیرد و با رفتن به درون کاراکترها ،قصه های
تازه بســـازد .او می خواهـــد هر ان چیزی که
پیرامون هســـتی و حیات انسانی است را به
اســـتخدام روایتش در بیـــاورد .دنیایی که او
می سازد کار ساده ای نیست و از همه سخت تر
عادت دادن چشمان تماشاگر به این دنیای
تازه اســـت .وقتی ادم های قصه «پرستیژ» را
پیش روی چشم مخاطب قرار می دهد ،پیش
از ان دنیایی ساخته که مساله انتقام و خیانت
ادم های این قصه برایش اشـــنا باشـــد .یکی
دیگر از کارهای سختی که نوالن در فیلم های
فلســـفه زمان دارد .زمـــان و ماهیت ان فقط
جذاب نیســـت .زمان و هر چیزی که وابسته
به عنصر زمان باشد برای کریستوفر نوالن هم
جذاب اســـت و هم به عنوان یک عنصر مهم
در استخدام روایت و قصه گویی کارکرد دارد.
تماشـــاگر قص ه «ممنتو» باید به ان زمانی که
نوالن برای فیلمش تعریف کرده ،متصل شود
تا بتواند درگیری کاراکتر با مسائل پیرامونش
را درک کنـــد؛ یا وقتی به تماشـــای «تلقین»
می نشـــیند و امکان حضور کاراکترهای فیلم
را در جهان های موازی درک می کند به خاطر
این اســـت که نوالن توانسته زمانی که برای
این فیلم طراحی کرده را با چیدمانی درست
اغاز یک مسیر طوالنی
مسیر نوالن در اواخر دهه ۱۹۹۰و با ســـاخت اولین فیلم بلندش« ،دنبال کردن»
( )Followingاغاز شد .دنبال کردن که با بودجه ای اندک و بازیگرانی ناشناخته
ساخته شـــد ،فیلمی در ژانر تریلر است که داستان یک نویســـنده جوان را روایت
قواعد و قوانین زمان در فیلم ها مهم بوده و بعد
که توانسته عناصر وابسته به زمان را به خوبی
اســـتخدام بگیرد ،بهترین لحظـــات تاریخ
ســـینما را خلق کرده است همچون لحظات
پراحساسی که در سکانس پایانی فیلم میان
ستاره ای ساخته است .تا زمانی که می توان
از جنبه های مختلف به عنصر زمان نگاه کرد و
ان را به بازی گرفت ،کریستوفر نوالن می تواند
فیلم بســـازد و قصه بگوید .فیلم جدید و مورد
انتظار او با نام «اوپنهایمر» ()Oppenheimer
در تاریخ ۳۰تیرماه اکران خواهد شد .اکران
این فیلم بهانه خوبی بود برای بازنگری کارنامه
سینمایی نوالن و اثار وی!
جادوگر رقیب در لندن دوران ویکتوریایی بود .ساختار غیرخطی ،روایت پیچیده
بهترین فیلم را به همراه داشـــت .با اینکه نوالن جایزه اسکار بهترین کارگردانی
سه گانه نبود اما در گیشه بسیار موفق عمل کرد و بیش از 1.08میلیارد دالر فروش
کارگردانی که می تواند ژانرها را به شکلی جذاب با یکدیگر ترکیب کند افزایش داد.
همچنان به عنوان یکی از مورد عالقه ترین و تاثیرگذارترین فیلم های ابرقهرمانی
حال وهوایرستگاریوفداکاری اشدرذهنمخاطبانباقیماند.همچنیننمایش
و صحنه های خیره کننده ،تحسین بســـیاری را برانگیخت و شهرت نوالن به عنوان
بازی های درخشان هیوجکمن و کریستین بیل و رقابت انها با هم ،یکی از فیلم های
می کند که پس از دنبال کردن چند غریبه در شـــهر لنـــدن وارد ماجرایی جنایی
تماشایی و نفس گیر را خلق کرد.
باید اثارش را دید تبدیل کرد .اولین فیلم نوالن با نقدهای مثبتی روبه رو شد و جوایز
شوالیه ای برای بازگشتن!
می شود .ساختار غیرخطی و پیچیده فیلم ،نوالن را در همان ابتدا به کارگردانی که
مختلفی را در فستیوال های سراسر دنیا برایش به همراه داشت.
اولین شاهکار
مردی با مشکل از دست دادن حافظه کوتاه مدت را روایت می کند که به دنبال قاتل
به سکانس قبل از خودش منتهی می شود! ممنتو یک موفقیت تجاری عظیم بود و
بیش از ۳۹میلیون دالر در گیشه فروش داشت و به عالوه ،اولین نامزدی جایزه اسکار
بهترین فیلمنامه غیراقتباسی را برای نوالن به همراه داشت.
موفقیت های بزرگ
نقش جوکر بود که باعث شد تا پس از مرگش جایزه اسکار را دریافت کند .شوالیه
تاریکی نقطه عطفی در کارنامه نوالن بـــود که وی را به عنوان کارگردانی معرفی
کرد که از پس ساخت فیلم های تجاری با حفظ وجهه سینمایی بر می اید .فیلم
بیش از یک میلیارد دالر فروش داشـــت که ان را به یکـــی از پرفروش ترین اثار
سینمایی تاریخ تبدیل کرد و همچنین هشـــت نامزدی جایزه اسکار ،از جمله
«بی خوابـــی» ( )Insomniaعنوان ســـومین فیلم نوالن اســـت کـــه برخالف اثار
اصلیفیلماینبودکهنوالنرابه عنوانکارگردانیکهمی تواندباستارگانبزرگدنیای
سینما کار کند مطرح کرد .نوالن البته نویسنده این فیلمنامه نبود .فیلم بازسازی
فیلمی نروژی بود که هنوز هم یکی از فیلم های جذاب پلیسی به حساب می اید.
ورود به دنیای ابرقهرمانی
فیلم بعدی کریستوفر نوالن« ،بتمن اغاز می کند» ( )Batman Beginsنام داشت
که یک اثر تغییر روی ه دهنده هم برای نوالن و هم برای ژانر ابرقهرمانی بود .فیلم اغاز
دوباره ای بر داستان ابرقهرمان شهر گاتهام بود که بعد از شکست سینمایی و تجاری
فیلم قبلی ،بتمن و رابین( )۱۹۹۷توانست دوباره طرفداران ابرقهرمان خفاشی را
راضی نگه دارد .این فیلم همچنین یک موفقیت سینمایی و تجاری عظیم بود که
عالوه بر فروش بیش از ۳۷۴میلیون دالری ،تحسین های بسیاری را به خاطر حال
و هوای تاریک و واقع گرایانه اش به دست اورد .نگرش نوالن که بتمن را با تاکید بر
انسانیت و مشکالت روانی به تصویر کشید به طور کل ژانر ابرقهرمانی را تحت تاثیر
قرار داد و راه را برای ساخت اثار بزرگ تر و جاه طلبانه تر توسط او هموار کرد.
پرستیژ و دوئلجادوگرها
اثر بعدی نوالن« ،حیثیـــت» ( )The Prestigeیک تریلر بســـیار پیچیده درباره دو
یادداشت
هومن جعفری
به عالوه ،مهارت او در صحنه پردازی را به رخ کشید.
اخرین خفاش
فیلم بعدی نوالن« ،شـــوالیه تاریکی برمی خیـــزد» ()The Dark Knight Rises
اخرین فیلم او از سه گانه بتمن بود .هرچند این فیلم به موفقیت فیلم قبلی در این
و فیزیکـــدان امریکایی که پروژه منهتـــن را رهبری کرد که درنهایت به
عملکرد خوب تیم بازیگران :موفقیت یک فیلم زندگینامه ای تا
است .این فیلم داســـتان رابرت اوپنهایمر را روایت می کند .دانشمند
ساخت اولین بمب اتمی تاریخ منجر شد .با هم به بررسی انتظارات مان
از این فیلم بپردازیم:
1
4
حد زیادی بستگی به عملکرد بازیگران دارد .انتظار داریم بازیگر
نقش رابرت اوپنهایمر یعنی کیلیان مورفی به خوبی از عهده ایفای نقشش
بربیاید و یک شخصیت پیچیده را به تصویر بکشد.
5
نوالن،فیلمبرداری هایخاصوجلوه هایویژهحیرت اوراست.از
خوبی روایت کند.
خاطر توانایی اش در روایت غیرخطی و پیچیده داستان شناخته
می شود .طرفداران انتظار دارند که اوپنهایمر این روند را ادامه و روایتی
چالش برانگیز و جذاب ارائه دهد.
2
3
مساله اخالقی وا دارد.
روایت منحصربه فرد :همان طور که گفته شده نوالن عمدتا به
«میان ستاره ای» ( )Interstellarاثری علمی تخیلی درباره گروهی از فضانوردان
است که با سفر از درون یک کرم چاله به دنبال خانه جدیدی برای بشریت می روند و
بشریت نیز با استقبال از فیلم در سینماها فروشی ۶۷۷میلیون دالری را برای فیلم
رقم می زند .همچنین میان ستاره ای در پنج رشته کاندید دریافت جایزه اسکار شد،
از جمله بهترین موسیقی و بهترین جلوه های ویژه .در این فیلم ،فرصتی دست داد
تا متیو مک کاناهی نیز به فهرســـت بازیگرانی که با نوالن یک فیلم موفق ساخته،
اضافه شود.
روایت یک سقوط
فیلم بعدی با نام «دانکرک» ( )Dunkirkشـــاهد فاصله گرفتن نوالن از اســـتایل
همیشگی اش بود؛ یک فیلم حماسی دوران جنگ جهانی دوم که داستان تخلیه
سربازان بریتانیایی از منطقه دانکرک را روایت می کند .نوالن بازهم به سراغ روایت
غیرخطی رفت و در کنار صحنه های بدیع و اکشن ،با فروش ۵۲۶میلیون دالری و
موفقیت در به دست اوردن سه جایزه اسکار روبه رو شد .فیلم جذاب و تماشایی بود
و صحنه های خیره کننده ای از تسخیر بندر دانکرک توسط المانی ها را به نمایش
گذاشت.
حمله به اینده
اخرین اثر نوالن تا بـــه امروز «تنت» ( )Tenetنام دارد و داســـتان قهرمانی را روایت
دقت تاریخـــی :نوالن همچنین به خاطر توجهش به جزئیات
می کندکهتوسطیکسازمانسریاستخدامشدهتادرماموریتیبراینجاتجهان
در این زمینه باشد .ما فیلمی می خواهیم که از نظر وقایع تاریخی درست
صحنه پردازی های بدیعی دارد که توانایی نوالن دربه کارگیری میدان های بزرگ را به
شناخته می شود و طرفداران نمی خواهند اوپنهایمر یک استثنا
شرکت کند و این ماموریت شامل تغییر در روند گذر زمان می شود! در وهله اول تنت
رخمی کشد.ازسویدیگر،مطابقسایراثارنوالن،روایتفیلمپیچیدهوتفکر برانگیز
تصاویر متحیرکننده :یکی دیگر از ویژگی های بارز فیلم های
و دقیق باشـــد و داســـتان افرادی که در پروژه منهتن دخیل بودند را به
اوپنهایمر هم انتظار داریم متفاوت باشد و تصاویرش میخکوب مان کند.
با در نظر گرفتن این موارد و با تحسین هایی که از سوی معدود تماشاگران
از حد می گذرد و بیننده را گیج می کند اما با این حال تنت هم مانند همه اثار نوالن
ما را مثل همیشه سرگرم و خشنود سازد .هرچه نباشد ،این نوالن است
صحنه انفجار بویینگ ،برای طرفداران نوالن یکی از سکانس های خاطره برانگیز
کاوش تفکربرانگیـــز در زمینه اخالق :ســـاختن بمب اتمی
یکی از پرســـتیزترین و پیچیده ترین مســـائل اخالقی در تاریخ
بشریت اســـت .سینما دوستان انتظار دارند نوالن عمیقا به بررسی این
برگزیده این فیلم صورت گرفته ،اصال بعید نیست با اثری طرف شویم که
که با او طرف هستیم.
استوایدهبرعکسکردنگذرزمانبسیارجالباست.امااینپیچیدگیدرجاهایی
توانایی وی در روایت و صحنه پردازی را نشان می دهد.
ابدی است .بزرگ ترین شگفتی شما در تنت این است که متوجه نمی شوید چیزی
که مشغول تماشایش هستید ،در کدام زمان در حال رخ دادن است .زمان حال یا
زمان اینده! تنت را باید چند بار تماشا کنید.
نوالن نگاریدرنیمه شبناتمام
اولین نوالنی که دیدم کدام بود؟ احتماال درســـت یادم نیست .مثل همه ادم های
شود ،به پلیس می گوید که این قتل عمدی بوده!
تاخرواحتماالصرفاازرویشانسوقدرتدسترسیتماشاکردم.چقدربایدحسودی
فقید همراه با درخشش ستاره اینده داری به نام هیالری سوانک! فیلم برای 21سال
بزرگ یا حتی ناشناس دنیا برایشان فراهم می شود .با دکمه دوم دانلود می کنند و
بود ،که مجددا توانایی وی در روایت داستان های پیچیده و هوشمندانه را فریاد زد و
فیلـــم بعدی نوالن یکی از مورد انتظارترین فیلم های چند ســـال اخیر
خبرنگار
کنیم به این دهه نودی ها! یک دکمه را می زنند و ارشیو کامل کارهای کارگردان های
و بهترین جلوه های ویژه را به دست اورد .تلقین برای نوالن بازگشتی به ریشه هایش
مســـاله بپردازد و مخاطبان را به بررسی و تصمیم گیری در رابطه با این
تمام کارهایش را زیرنظر دارد .همزمان با این قصه ،قاتل زنجیره ای واقعی هم از راه
معمولی ،سینمای روز دنیا را درست نمی شناختم و درنتیجه فیلم ها را بدون تقدم و
فروش بیش از ۸۲۸میلیون دالری ،چهار جایزه اسکار از جمله بهترین فیلمبرداری
از «اوپنهایمر» چه انتظاراتی داریم؟
ساختارشکن قبلی اش ،یک تریلر تماما هالیوودی بود و با حضور بازیگرانی مانند ال
پاچینوورابینویلیامز،درگیشهموفقبهفروشبیشاز ۱۱۳میلیوندالریشد.نکته
را سرقت کنند! داســـتان پیچیده فیلم در کنار صحنه های حیرت انگیز و استفاده
را به خاطر حال و هوای تاریک و نمایش جسورانه شخصیت هایش ،بتمن و جوکر
دالیل اصلی موفقیت فیلـــم اوال به خاطـــر کارگردانی نـــوالن و تاکید وی بر
نقش منفی درست و حسابی برای فیلم بعدی اش دست و پا کند که توان رقابت با او
اثار اخیر
نواورانه از موسیقی ،موفقیت سینمایی و تجاری اثار قبلی نوالن را تکرار کرد و در کنار
واقع گرایی و عمق روانی فیلم ،و ثانیا به خاطـــر ایفای نقش هیث لجر فقید در
نخواهدرفت.کمترکسیفکرمی کردنوالنبتواندبعدازفوتتراژیکهیثلجر،یک
«تلقین» ( )Inceptionعنوان اثر بعدی نوالن است که اذهان را به چالش کشید!
شاهکار بعدی نوالن« ،شوالیه تاریکی» ( )The Dark Knightیک پدیده فرهنگی
بود! فیلمی ماندگار که هم رکوردهای فروش را جابه جا کرد و هم تحسین منتقدان
فوق درخشان تام هاردی در ارائه یک نقش منفی درجه یک به نام «بین» ،از یادها
را داشته باشد اما تام هاردی ،کوالک کرد.
داستاندربارهگروهیازسارقیناستکهواردرویاهایدیگرانمی شوندتااسرارشان
فیلم بعدی نوالن یعنی «ممنتو» ( )Mementoاثری بود که او را به اســـمان ها برد
همسرش می گردد .خط داستانی فیلم به شکل برعکس جریان دارد و هر سکانس
تاریخ یاد می شود.
ورود به دنیای رویا
به همراه داشت.
و شـــهرتش به عنوان کارگردانی خالق و ساختارشکن را تثبیت کرد .فیلم داستان
را به دست نیاورد ،اما کارش در خلق شوالیه تاریکی بسیار ستایش شد و از فیلم
داشت .کارگردانی نوالن بازهم مورد تحسین واقع شد و به خاطر توجه به جزئیات و
می رسد و به کاراگاه خبر می دهد که از قاتل بودن او اطمینان دارد و اگر بازداشت
بی خوابیفیلمدرخشانیاست.یکیازمعدودنقش افرینی هایمنفیرابینویلیامز
قبل است وقتی 21 ،20ساله بودم!
دی وی دی نگاه کردم ویادم نیســـت زیرنویس داشت یا نه .جزء فیلم هایی است
که باید دوباره تماشا کنم.
همه چیز یادش می رود .فیلم درخشان است و گای پیرس زیباترین بازی زندگی اش
تنت
تا بتوانند دوباره به او دروغ بگویند .فیلم زیبایی است و باید دوباره تماشایش کنم.
بازیگر نقش اول ســـرجایش هست .چرا پسر دنزل واشنگتن؟ چرا بقیه نه؟ واقعا
را به نمایش گذاشـــته .او مردی است که دروغگوها باید فقط پنج دقیقه صبر کنند
مدت هاست که می خواهم دوباره تماشایش کنم.
سه گانه بتمن
دیدم و نفهمیدم .باید دوباره تماشایش کنم .فقط اعصابم بابت انتخاب افتضاح
بازیگر بهتری نبود؟
دانکرک
«ممنتو»فیلمدیگریبودکهازنوالندیدم.احتماالچندسالبعدازدیدنبی خوابی!
اولدومی اشرادیدم!«شوالیهتاریکی»وچقدردرخشان.تماشایبازیخیره کننده
فیلم دوست داشـــتنی و جذاب .تماشایش را دوســـت دارم .حرفش را می زند،
مافقطشانس ماناینبودکهنواروی اچ اسیاحتیسی دیودی وی دی اشگیرمان
چیزی طرفم .زمانی بود که ما نمی دانســـتیم وقتی به ویدئوکلوپ محل می رویم یا
این فیلم را به اندازه «کازینو رویال» دوست دارم .دو فیلم محبوب من که باید سالی
زیباتر و هنری تر از ان است که به ان دل نبندی.
ی و بیچارگی های ما دهه شصتی ها بود .بگذریم و برویم
این هم بخشـــی از بدبخت
دست مان را بگیرد .االن از یک سال قبل از تولید یک فیلم اخبارش منتشر می شود
احتماالاولینفیلمیکهازاودیدم«بی خوابی»بود.داستانالپاچینوییکهبهاالسکا
ممنتو را دیدم و احتماال چیزی از ان ســـر درنیاوردم .شاید به خاطر این بود که فیلم
ب هراحتی به همه اطالعات مورد نیاز دسترسی دارند.
بیاید! حتی اینترنتی نداشتیم که بتوانیم فیلم را داخلش سرچ کنیم!
سروقت نوالن!
این از فیلم هایی بود که اگاهانه انتخاب کرده بودم ببینم ،یعنی می دانستیم با چه
در خیابان از ســـاقی های دی وی دی چیز جدیدی می خریم ،قرار است چه چیزی
و بعد تیزرها از راه می رسد و تا لحظه دانلود فیلم ،صد مرحله پرزنت شده ای!
رفته و دچار بی خوابی موقت شده و در جست وجوی یک قاتل زنجیره ای ،اشتباها به
را بدزمانی دیدم .زمان قبل از خواب .ممنتو فیلم قبل از خواب نیســـت ،تمرکز باال
او شهادت بدهد .حاال کاراگاه مشهور ناچار است شواهد قاتل بودن خودش را پاک
ببینی.فیلمقشنگوعاشقانهبود.داستانمردیکهبه دنبالقاتلهمسرشمی گردد
همکار خودش شلیک می کند .همکاری که در یک پرونده دیگر قصد داشته علیه
کند ،ان هم درســـت وقتی که یک افسر باهوش محلی که از تحسین گران اوست،
می خواهد ،نمی توانی هرجا خواســـتی متوقفش کنی و بخوابی و بقیه اش را صبح
و چون ضربه ای به ســـرش خورده حافظه کوتاه مدت ندارد و پنج دقیقه یک بار از نو
هیث لجر و شکوه کریستین بیل زیر نقاب ،هنوز هم تماشایی است .می توانم بگویم
یک بارببینم شان.قسمتاولرابعدادیدموبعدهمکهنسخهسومامدکهخداحافظی
نوالن بود با مرد خفاشی!
تاریخش را روایت می کند و از دل یک شکســـت ،یک فرار بزرگ می سازد .فیلم
تلقین
بتمن نوالن دنیای دیگری دارد که بتمن های دیگر واردش نمی شـــوند .این بتمن
باید یک بار دیگر کشـــفش کنم .مجبورم .دنیایی کـــه دی کاپریو در ان زندگی
مثل نوالن بسازد.
یکی ،دو بار هم بازبینی اش کردم و هر بار ،اســـرار بیشـــتری برای کشف کردن
اخری هم درخشـــان بود اما دنیایش چیزی بود متفاوت .کسی نمی تواند بتمن را
حیثیت
از «پرســـتیژ» یـــا حیثیت چیز زیادی یادم نیســـت .حق هـــم دارم ،فیلم را روی
می کرد ،دنیای جذابی بود .تلقین را هم شبی در حالت خواب و بیداری دیدم.
در ان یافتم.
این ماجرای من اســـت با نوالن که حاال قرار اســـت با «اوپنهایمر» ،یک بار دیگر
ما را درگیر خودش کند .ببینیم فیلم جدیدش چقدر شگفتی خواهد داشت. صفحه 14
اندیشه
15
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
farhikhteganonline
تو گوی «فرهیختگان» با علی نعمتی درباره عدالت در منظومه فکری شهید صدر
گف
دراندیشهاسالمیعدالترویه ای
مهم تر ازعدالتتوزیعیاست
بحـث عدالـت سال هاسـت بحـث رایجـی شـده و نحله هـای مختلفـی دربـاره ان طـرح بحـث کرده انـد ،یکـی از اندیشـه های بااهمیـت در ایـن مـورد دیدگاه هـای
شـهید صـدر اسـت .صـدر کـه در دو کتـاب «فلسـفه نا» و «اقتصادنـا» بـه ایـن مسـاله پرداختـه اسـت از روشـی خاص اسـتفاده کرده اسـت؛ چراکه تـا پیش از ان
محمدحسن امانی
بحث هایـی مثـل عدالـت به صـورت دعواهـای کالمـی و فلسـفی فقـط مـورد توجـه بـوده و خیلی درگیـر دیدگاه های اقتصادی نبوده اسـت ،شـهید صدر
بـا روش خـاص خـود کـه برگرفتـه از علـم اقتصـاد و مسـائل در حـوزه فلسـفه اخلاق اسـت دسـت بـه طرحـی زده کـه می تـوان گفـت از منظـر فکـری
خبرنگار
سـوژه عدالـت را بـه قبـل و بعـد از ایـن دیـدگاه بـدل کـرده اسـت بـه همیـن خاطـر مـا با علـی نعمتی ،دبیر هیـات اندیشـه ورز اقتصاد حـوزه علمیه
خراسـان کـه سـال ها بحـث شـهید صـدر را مـورد مطالعـه قـرار داده اسـت گفت وگویـی صـورت دادیـم کـه در ادامـه از نظـر می گذرانید.
از عدالت در گفتمان اسلامی شـروع کنیم و بعد به سـراغ
شـریعت بـه دنبـال ان بـود محقـق نشـده اسـت .در صورتی که
گفتمـان اسلامی چیسـت؟ ایـا ایـن تعریـف دارای غنـای
است ،در معامالت ،در خانواده ،و . ...همین هایی که ما امروز
بایـد اعتـراف کـرد کـه عدالت به شـکلی که در ادبیات اندیشـه
امـا ایـن فقـه بایـد بـرای اداره جامعـه مـدرن توسـعه پیـدا کند.
منظومه اندیشـه اسلامی مطرح نبوده اسـت .اصوال ما چه در
گفتـه سیسـتمی ،مقاصـدی ،مـدون ،تمدنی و. ...
عدالـت از منظـر شـهید صـدر برویـم .تعریـف عدالـت در
مفهومـی اسـت و روی ان کار شـده اسـت یـا نـه؟
اجتماعـی جدیـد مطـرح اسـت یعنـی «نظریـه عدالـت» در
علوم نقلی و چه علوم اسلامی و چه در علوم عقلی و حکمت،
بـاب مبسـوطی درمـورد عدالـت نداریـم .اگـر بخواهیم بیشـتر
ایـن را همـه تقریبـا قبـول دارنـد .حاال یکی گفته فقـه پویا یکی
نکتـه ایـن اسـت کـه اگـر عدالـت جـدا از فقه جسـت وجو شـود
بـا خطـر تحریـف دیـن مواجه خواهیـم بود و در واقـع توصیه ها
اخالقـی کـه بـه سـبک اخلاق ارسـطویی یـا اخلاق فضیلـت
دینـی بـر خلاف برخـی از نظریـات عدالـت موجـود غربـی،
انسـان دیده و ان را حد وسـط بین دو سـر طیف در ویژگی های
مختلف نفسـانی ،تعریف می کند؛ مثل شـجاعت که حد وسـط
اینها فاقد حجیت شـرعی هسـتند .عدالت در منظومه معارف
سـاحت های مختلـف بـر رفتار هـای انسـان حکمفرمـا اسـت،
بـه سـراغ کار و تئـوری ارزش کار و تئـوری کار مالکیـت و امثـال
اسـت .زکات از فروع دین و از اکسـیوم های اقتصادی ماسـت.
و فقه اعتباری که رگه های پر رنگی از مبانی کالمی اشعری در
می کننـد و البتـه مسـیر اسـتدالل قاعـده مسـتقل از مقصـدی
در ان تردیـد نـدارد .لـذا ایـن مخالفـت لیبرال هـا بـا بازتوزیـع
وجـود دارد و سـنت های الهـی و قوانیـن جهان شـمولی کـه در
نفوذ کند و به دنبال کشـف اینها اسـت .بر خالف فقه متعارف
ان قابل مشـاهده اسـت روش فقهی شـهید صدر همان روشـی
اسـت کـه مـا به عنـوان عدلیـه در مبانی کالمی ادعـا می کنیم؛
اخلاق فـردی و در توصیـف رفتارهای شـخص حاکم اسـت.
و قواعـد فقهـی مخالفـی را در موضوعـات مختلـف فـردی و
قطعا از نگاه شـهید صدر عدالت بدون طی کردن این مسـیری
کاپیتالیسـم که مبانی اخالقی اش به شـدت با مبانی اسلامی
مطالبـی کـه فرمودیـد تاثیـر سـنت بـر نظریـه عدالـت از
قابـل تحقـق نیسـت البتـه ایـن بـه معنای ان نیسـت که در یک
نظـام اقتصـاد متعـارف یـا سـرمایه داری ،اخلاق سـودگرا و
بـوده اسـت؟
اصـول کشـف شـوند در هـر جامعـه ای قابل پیاده کردن اسـت
کمـک ادلـه شـرعی و نیز شـناخت موضوع.
امـام جماعـت و مـوارد مشـابه وجـود دارد کـه بـاز هـم فاصلـه
اگـر مایـل باشـید ،بحـث عدالـت از منظـر شـهید صـدر را
مـن بـه ایـن معنـا تاثیـری از روش هـای مـدرن را در کار شـهید
برخـی اندیشـمندان معاصـر مـا بگویند که متاسـفانه اسلام یا
عدالـت توضیعـی اسـت یـا چیـزی فراتـر از ایـن اسـت یـا
احسـاس و برداشـت مـن ایـن اسـت که شـهید صـدر عدالت را
بسـیاری از یـک نظریـه عدالـت دارد .ایـن نـکات باعـث شـده
علمای اسلام به مسـاله عدالت نپرداخته اسـت/اند .حتی در
عدالـت اقتصـادی اسـت یـا عدالـت اجتماعی اسـت؟ و از
بیانات شهید مطهری این مضمون را دارید .و لذا پژوهشگران
منظـر ایشـان اینهـا چـه نسـبتی بـا هـم دارنـد؟
اسلامی را اسـتخراج کننـد .ولـی بـه نظـر می رسـد در عمـده
اقتصـادی اسلام یـا مـرام و شـیوه و مکتـب اقتصـادی اسلام
مـا بـا جدیـت تمـام بـه دنبـال ایـن رفته انـد کـه نظریـه عدالـت
ایـن تالش ها در جسـت وجوی نظریه
عدالـت اسلام کـه در مـواردی منجـر
بـه ابـداع «قاعـده فقهـی عدالـت»
شـده اسـت یک سوءبرداشـت عمیق
و جدی از مسـاله عدالت در هندسـه
اموزه ها و معارف اسالمی وجود دارد.
وقتـی بـه سـراغ اندیشـه شـهید صدر
می اییـم ،می بینیـم بـه خوبـی ایـن
گره تئوریک و علمی باز شـده اسـت؛
این طـور نیسـت که اسلام بـه عدالت
نپرداختـه باشـد .ایـن مقدمه را عرض
کنـم کـه حکمـت عملـی کـه علـوم
اجتماعـی مـدرن از دل ان زاییـده
شـده ،در تمـدن اسلامی چنـدان
رشـد نکـرده اسـت .ارزش افـزوده
دانشـمندان مسـلمان بـه حکمـت
عملی یونان چندان چشـمگیر نبوده
اسـت .اسـتاد سـجادی وجـه زیبایـی
در تعلیـل ایـن نکتـه می فرماینـد بـه
ایـن بیـان کـه بـا وجـود فقـه مبسـوط
کـه شـریعت معرفـی می کنـد و ایشـان بـه دنبالـش هسـتند
جامعـه غیرمسـلمان تحقـق ایـن اصول ممکن نباشـد .اگر این
اصالـت فایـده اسـت کـه در تمـام تجویزهـا و سیاسـت های
و نیازمنـد انگیـزه افـراد و نیـت انهـا و تعبـد انهـا نسـبت بـه ایـن
اندیشـه لیبـرال مشـابه اندیشـه اسلامی براسـاس یک سـری
در پـروژه اقتصـاد اسلامی خـود دنبـال می کننـد و انچنان کـه
و عدالـت را محقـق می کنـد.
محققـان مـا در ایـن سـال ها بـه دنبـال نظریه عدالت اسلامی
عادالنـه برسـید و عدالـت را محقـق
در امریـکا هـم پیـاده شـود ،منتـج خواهـد بود ،پاسـخ می دهد
نقـدی کـه از طـرف اقتصاددان هـای لیبرالـی چـون هایک
زیر بنا از روبنای خودشـان مسـاله را مطرح می کنند که اگر ما
وجـود دارد ایـن اسـت کـه هر تالشـی کـه برای رسـیدن به
کشـف «قواعـد فقهیـه تخصصـی» ،در ابـواب مختلـف اقتصـاد
خـود به برهـم زدن نظم خودجوش
کنید .وقتی ایشان مذهب اقتصادی
این روش اعالم می کنند که ما در فضای عدالت باید به دنبال
نظـم عادالنـه تصویـر می کننـد یعنی
کلید واژه در فضای علوم انسانی اسلامی باشـد .شـهید صدر
عدالـت انجـام می شـود خـود بـه
جامعـه و از دسـت رفتـن ازادی
می انجامـد .دیـدگاه شـهید صـدر
حجیت شـرعی باشـیم .شـاید حجیت مهم ترین و محوری ترین
و پاسـخ ایشـان بـه ایـن اشـکاالت
عدالـت ایشـان همیـن مجموعـه
بـه خوبـی شـرط حجیـت را بـرای روش خـود تامیـن می کننـد.
دیـدگاه لیبرا ل هـا و لیبرتارین هـا
اسلامی اسـت کـه بـه تعبیری شـاید
فقـه مقاصـدی یـا رویکـرد خطرنـاک «مهندسـی نظـا م والیـی»
کـه انهـا به عدالـت رویـه ای در مقابل
و تلاش می کننـد مـدل اسلامی ارائـه بدهنـد در صورتـی
نباشـد اگـر بگوییـم ما هم در اندیشـه
بیگانـه اسـت .روح فقـه تکلیف گرایـی و قاعده محـوری اسـت
را مهم تـر از عدالـت توزیعـی قلمـداد
بشـود به عنـوان فقـه االقتصـاد هـم
از ان یـاد کـرد .اگـر شـما بـه دنبـال
ایـن برخالف سـایر دیدگاه هـا در فضای عدالت از قبیل رویکرد
اسـت کـه برمبنـای یـک فلسـفه اخلاق نتیجه گـرا می اینـد
تحقـق عدالـت اقتصـادی هسـتید
کـه روح فقـه بـا نتیجه گرایـی در معنـای فلسـفه اخالقـی اش
اسلام در عرصـه اقتصـادی را بایـد
و عمـوم اخالق هـای دینـی و شـرایع از منظـر فلسـفه اخلاق
اینهـا بـا هـم نظریه عدالت را تشـکیل
انسانی اسلامی امروز کشـور اسـت که مغفول مانده و بسیاری
مجموعـه ای از باید هـا و نباید هـای
پیـاده کنید تا به ان برسـید .مجموعه
می دهـد .در ایـن البـه ال نظریـه واحد
این چنیننـد .ایـن یـک نکتـه کلیـدی بـرای فضـای امـروز علوم
عدالـت توزیعـی دارنـد .شـاید بیـراه
اسلامی و در فقـه ،عدالـت رویـه ای
می کنیم .نکته ای که غالب دوسـتان
عدالت خـواه مـا نسـبت بـه ان دقـت
ندارنـد .اگـر مثلا 10قاعـده فقهـی
خـود دارنـد کار اسلامی می کننـد .شـاید بسـیاری از اسـاتید
درمـورد عدالـت توزیعی اسـت .زکات
را جزئـی از عدالـت اجتماعـی بـه
پیشکسـوت خـود مـا در دانشـگاه امـام صـادق هـم در ایـن
سـاحت های اجتمـاع هـم اگـر تعلیم
ناشـی از اصـرار فوق العـاده ای اسـت
از دوسـتان مـا در عرصـه عدالـت و عدالت خواهـی در دام تفکر
و معینی نیسـت .اگر اقتصاد را جزئی
معنـای عامـش تصویـر کنیـد در بقیه
چیسـت؟
داشـته باشـید 9 ،قاعـده اش درمـورد
نتیجه گـرا و تفکـرات مهندسـی اجتماعـی افتاده انـد و بـه زعـم
از اجتمـاع بدانید و عدالت اقتصادی
طیـف قـرار بگیرنـد کـه عدالـت را حاصـل یـک کار کارشناسـی
و طراحـی و برنامه ریـزی و مهندسـی قلمـداد می کننـد کـه در
عدالت رویه ای است و یک قاعده اش
که عدالت توزیعی اسـت ،یک مسـاله
بیـع و اجـاره و مضاربـه و . ...عدالـت
توزیعـی بخـش کوچکـی از عدالـت را در منظومـه اقتصـاد
بـه توسـعه معـارف عقلـی بـرای اداره جامعـه و تنظیـم علـم
تمـدن اسلامی نبودیـم.
قواعـد را داریـد کـه بـه صـورت تخصصـی تنظیم کننـده امـور
و برنامه ریزی و کارشناسی در عرصه اجتماعیات صرفا با هدف
و تعامالت اجتماعی و اقتصادی رنگ و جلوه بیشـتری به خود
کمـک می کننـد.
حجیـت اسـت و نمی توانـد بـا روح اندیشـه اسلامی سـازگار
از فضـای عدالـت رویـه ای و فقه شـده اسـت.
االجتمـاع نکرده انـد .لـذا مـا شـاهد توسـعه علـوم انسـانی در
یعنـی تصـور ایـن بـود کـه فقـه از عهـده تمامـی جوانـب
در ان سـاحت ها هسـتند و بـه برقـراری نظم عادالنـه در جامعه
تامیـن حاکمیـت و اقتـدار والیـت فقیـه ،بـه کلی دور از مسـاله
لـذا پـروژه شـهید صـدر در راسـتای تحقق بخشـی بـه عدالـت،
باشـد .متاسـفانه این خصوصیت موج دوم اقتصاد اسلامی به
فقـه در طـول قـرون میانـه اسلامی تمشـیت امـور مـردم را بـه
اقتصـاد اسلامی ارائـه می دهنـد در واقـع یـک تفسـیر جدیـد
صـدر و شـهید مطهـری ،فاصلـه گرفته اسـت.
و تغییـرات و تحـوالت متعـدد و پیچیـده ای کـه در نظامـات
فقهـی اسـت .در واقـع شـهید صـدر در اقتصادنـا دو کار را
یعنـی عدالتـی کـه شـهید صـدر از ان صحبـت می کنـد
کفایـت نداشـت و بـه همیـن دلیل به چالش عدالت و نسـبتش
خودشـان و در قسـمت دیگـر تطبیـق ایـن روش شناسـی در
حتـی فضیلت گرایانـه اسـت؟ یعنـی مکتبـی اخالقی غیر
زندگـی بر می ایـد ولـی بعـد از مدتـی فهـم شـد کـه نـه
کافـی نیسـت؟
خوبـی انجـام مـی داد ولـی بـا ورود مدرنیته به جوامع اسلامی
اجتماعـی بـه وجـود امـد ،طبیعتـا دیگر فقه سـنتی کارامدی و
بـا اموزه هـای اسلامی و فقـه افتادیـم.
مـن می خواهـم بگویـم کـه عدالـت در اسلام مـورد اعتنـا بوده
و مسـتند کـردن قیمت هـا و نظـام
قیمت هـا بـه اراده الهـی را داریـد .لذا
می خواهـم بگویـم بایـد خط کـش
و مـرزی جـدی بیـن لیبرالیسـم و
کا پیتا لیسـم یـا سرما یه سـا الری
گذاشت و این دو را با هم خلط نکرد.
بسـیاری از نهاد هـای سـرمایه داری
ازجملـه پـول و بانـک مـدرن خلاف
مبانـی لیبرالیسـم هسـتند و اتفاقـا
اسـتدالل هایی کـه لیبرل هـا در نقـد
پـول و نقـد بانـک مـدرن و در نقـد
مالکیـت فکـری و دیگـر نهاد هـای
نظام سرمایه سـاالری توسعه داده اند،
برای توسـعه ادبیات اقتصاد اسلامی
سـودبخش و نافـع هسـت و می تـوان
بـه کمـک ایـن ادبیـات بـه مقابلـه بـا
نظـام سـرمایه داری پرداخـت.
ایـا درمـورد عدالـت شـهید صـدر
می تـوان ایـن برداشـت را داشـت کـه تحـول فرهنگـی
اسلامی تشـکیل می دهد ولی متاسـفانه در ساحت مباحثات
انسـان ها کـه محصـول عدالـت در علـوم معرفتـی اسـت
گرفته اسـت و متاسـفانه باعث دور شـدن دوستان عدالت خواه
این طـور نیسـت کـه تحقـق عدالـت در نـگاه ایشـان متوقـف بر
زمینه و شرط الزم برای رسیدن به عدالت اجتماعی است؟
تحـول فرهنگـی و اصلاح جهت ها و انگیزه های افراد و اجتماع
انسـان متعـارف صحـه می گذارنـد و همـه رفتار هـای او را تایید
می پذیرنـد .در صورتی کـه در اموزه هـای اسلامی بـه روشـنی
اقتصـاد اسلامی بپردازیـد .اینجـا طبیعتا باید ابژه و شـی مورد
نـه مـا بـا ایـن روش شـهید صدر از دایره مکاتب اشـنای فلسـفه
صحـه بگذاریم.
اسـت کـه ایشـان شـرط می دانـد و می گویـد ابتـدا بایـد جامعه
و قدیمـی بیـن تکلیف گرایـی و نتیجه گرایـی و اخلاق فضیلـت
نگاهـی کـه نسـبت بـه انسـان وجـود دارد را قـدری بسـط
در زمـره نگاه هـای تکلیف گـرا و قاعده نگـر دسـته بندی کـرد؛
تفکیکـی کـه مـا بیـن نفـس امـاره و فطـرت داریـم ،بیـن انهـا
بـه تعبیـری شـهید صـدر با معرفی روش کشـف قواعد عام و زیر
کانـت نیسـت .شـهید صـدر بـه دنبـال کشـف قواعـد عامـی
دسـت نامرئـی بـازار خیلـی مـورد استنادشـان اسـت ،اگرچـه
نگاهی که این هدف مسـتلزم پیاده شـدن پیشـینی ارزش های
و شـریعت مـا را تشـکیل می دهنـد ،سـعی کرده انـد فقـه را بـا
حـل می کنـد .قاعـده در ایـن عرصـه بـرای مـا یـک کلیـدواژه
مسـاله ایـن اسـت کـه لیبرال هـا احسـاس نمی کننـد کـه ایـن
این طور نیسـت.
انجـام داده انـد؛ یکـی بیـان متدولـوژی و روش شناسـی فقهی
حـل چنـد مسـاله فقهـی به عنـوان مثـال و نمونه .شـهید صدر
بـه تمـام مسـائل فقـه االقتصـاد نپرداخته انـد .بـه مسـاله خلق
ورای مکاتـب اخالقـی وظیفه گرایانـه و نتیجه گرایانـه و
از ایـن سـه نـوع اسـت؟
اخلاق و اخلاق هنجـاری خارج نمی شـویم .باز هم نزاع اشـنا
فقهـی کشـف زیـر بنـا از روبنـا بـود.
منتهـا بـا مختصـات خـاص خـودش .بالطبـع تکلیف گرایـی
النـاس بالقسـط ،و اگـر منکـر ایـن شـوید یعنـی هدفـی کـه
ُ
هـم نفـی تسـعیر یـا قیمت گـذاری
بالطبـع ایـن زمانـی اسـت کـه شـما تعریفـی پوزیتیویسـتی از
و تعریـف جدیـدی از فقـه و روش شناسـی فقـه و اسـتنباط
چیـزی جـز فقه نیسـت؛ منتهـا یک فقـه توسـعه یافته مبتنی بر
کـه فرسـتادیم پیامبـران را تـا ارمان عدالت محقق شـود؛ لیقوم
را داریـد ،در اموزه هـای اسلامی
انهـا مثـل مـا انسـان را موجـودی جایزالخطـا کـه رفتار هایـش
کاری که شـهید صدر در اقتصادنا پرداخته و این کار را از همه
پرداختـن اسلام بـه عدالـت باشـید ،در واقـع رسـالت پیامبـر
اسـت .در انجـا نفـی مداخلـه در بازار
رفتار هـا و پدیده هـای اقتصـادی در جامعـه اسلامی اسـت،
پـروژه اقتصـاد اسلامی اسـت و تعریفـی کـه شـهید صـدر از
تعبیـر بنـده اسـت کـه از مـوج اول اجتهـادی اش یعنی شـهید
ارسـطویی را مشـاهده می کنیـد کـه روش شـهید صـدر را بایـد
اکرم (ص) را به نوعی زیر سـوال برده اید .ایه شـریفه می فرماید
شـناخته باشـد وگرنـه اصـل بـر عـدم والیـت احـدی بـر دیگری
لیبرال هـا بـه دلیـل تفاوتـی کـه در انسان شناسـی بـا مـا دارند
و بـه ان پرداختـه شـده اسـت و می خواهـم پیشـاپیش نتیجـه
همـان مبانـی پارادایمـی اصیل معارف اسلام .اصوال اگر منکر
مقـدس والیتـی را بـرای کسـی همچـون نبی و امام به رسـمیت
باشـد .البتـه ایشـان بـرای اسـتخراج و کشـف «علـم» اقتصـاد
پول نپرداخته اسـت ،به مسـاله بانک مرکزی نپرداخته اسـت،
گفت وگو را این طور عرض کنم که عدالت در اندیشـه اسلامی،
و والیـت منحصـر بـه ذات ربوبـی و مـواردی اسـت کـه شـریعت
است در کنار بسیاری از دیگر مسائل
و تربیـت و سیاسـت و عرصـه حقـوق و جـزا باشـد ،بـه صـورت
شـکاف و تغایر جدی با نگاه شـهید صدر دارد .نگاه مهندسـی
همان طور که انها بر ازادی انسـان تاکید می کنند شـما به طور
بسیاری از دوستان
ما در عرصه
عدالت و
عدالتخواهی در دام تفکر
نتیجه گرا و تفکرات مهندسی
اجتماعی افتاده اند .اساتید
پیشکسوت ما در دانشگاه
امام صادق عدالت را حاصل
یک کار کارشناسی و طراحی
و برنامه ریزی و مهندسی
قلمداد می کنند که در
راستای توسعه حاکمیت
ولی فقیه قرار می گیرد .این
نگرش ،شکاف و تغایر جدی
با نگاه شهید صدر دارد
راسـتای توسـعه حاکمیت ولی فقیه قرار می گیرد .این نگرش،
مشـابه سـاحت هایی از اموزه هـای فقهـی اعـم از مسـاله ها و
اقتصـادی مـورد اسـتفاده قـرار می گیـرد ،در صورتـی کـه در
مشـابه بـا ان ،در فقـه نفـی والیـت دیگـران بـر انسـان را داریـد
باشـیم؛ این خیلی نکته کلیدی اسـت .به تعبیر شـهید صدر با
توصیه هـا و تجویز هـای اقتصـاد
و نیـز لیبـرال متفـاوت اسـت ،قـرار می گیریـم .مبنـای اخالقی
صـدر نمی بینـم .کار شـهید صـدر کاری نواورانه و بدیع اسـت.
را الگویـی تصویـر می کننـد کـه شـما
اسلام در ابعـاد مختلف زندگی فردی
چیسـت؟
اندیشـه لیبـرال داریـم و در تقابـل با اندیشـه سرمایه سـاالری و
نظـام تکالیـف نیسـت .اگـر نظـام دسـتورات اقتصادی اسلام
بخواهیـم همـان مسـیر را ادامـه و توسـعه بدهیم بایـد به دنبال
اسلام را مسـیر و مجـرای رسـیدن بـه
ممکـن می داننـد؟ اسـتدالل ایشـان بـرای نفـی تحقـق
اگـر از مسـاله بی اهمیتـی بـه عدالـت –کـه از ان تحـت عنـوان
قواعـد پایـه تصمیم گیری می کنیـد و توصیه و تجویز می کنید.
اگـر بـه اقتصادنـا مراجعـه بفرماییـد ،شـهید صـدر مذهـب
عدالت به شکلی
که در ادبیات
اندیشه اجتماعی
جدید مطرح است یعنی
«نظریه عدالت» در
منظومه اندیشه اسالمی
مطرح نبوده است .اصوال ما
چه در علوم نقلی و چه علوم
اسالمی و چه در علوم عقلی
و حکمت ،باب مبسوطی
درمورد عدالت نداریم .در
فقه هم که بخش اصلی
دانش های نقلی ماست،
رد پایی از نظریه عدالت
نمی بینید
و اجتماعی ،مسـلمانان احساس نیاز
منظـر شـهید صـدر بـود .ایـا تاثیـر از نظریـات مـدرن هـم
افتاده انـد ،ایشـان نبـوده اسـت .ایشـان در متدولـوژی کشـف
بـه کمـک ان می توانیـد بـه جامعـه
می دانیم ولی چیزی که هسـت و تاکید انها بر عدالت رویه ای
حرکـت و روش خـود ادعـا کنـد کـه عقل می توانـد منبعی برای
در فقـه هـم کـه بخـش اصلی دانش های نقلی ماسـت ،رد پایی
در ادامـه ایـن بحـث جلـو ببریـم و ببینیـم منظـور ایشـان
اسـت کـه تعریف شـده اسـت.
ثروت را روی حسـاب مبنای انسان شناسـانه غیرقابل دفاع انها
عدالـت واقعـی در بقیـه نظام هـای سیاسـی و اقتصـادی
و تخصصـی حـل کنیـد.
از نظریـه عدالـت نمی بینیـد .چـرا؛ به عنـوان وصـف قاضـی و
اینها می ایند و با الهام از مسـاله توازن ،قاعده خود را پی ریزی
و صراحتـا یـک نهـاد بازتوزیـع ثـروت اسـت کـه هیچ مسـلمانی
سـراب عدالـت یـاد می کننـد -بگذریـم اشـتراکات زیـادی بـا
را دریافـت کنیـد .عدالـت در فضا هـا و سـاحت های مختلـف
اجتماعی دارید که باید مسـاله را به کمک ان قواعد موضوعی
به صـورت مسـتقل و بـا مبانـی خـاص خودش اثبات می شـود.
فقه اسلامی صراحتا احکامی دارید که ناظر بر بازتوزیع ثروت
اینکـه حسـن و قبح هایـی ذاتی ،نهفته در بیانات شـارع اسـت
کشـف حکـم شـارع باشـد .البتـه بـه کمـک خـود شـریعت و به
ترس و تهور است و امثال ان .در بخش سیاست حکمت عملی
ایشـان از ایـن مسـاله تـوازن الهـام می گیرنـد و گـرا می گیرنـد
منجـر بـه نظمـی ناعادالنه شـود و شـما نیازمنـد بازتوزیع ثروت
ایـا شـهید صـدر تحقـق عدالـت را صرفـا در نظام اسلامی
فرمولـی طالیـی و عصایـی جادویـی نیسـت کـه شـما بـا زدن
ان بـه مسـاله های مختلـف بتوانیـد پاسـخ درخـور و عادالنـه
اسـتفاده می کننـد مثلا مسـاله تـوازن را در سـاحت اقتصـاد
بـا فطـرت انسـان و اجتمـاع باشـد .ما ایـن را می بینیم و برای ما
تاکیـدی اسـت کـه مـا هـم مشـابه ان را در فقه خـود داریم .لذا
کـه می تـوان ان را کشـف کـرد .شـهید صـدر می خواهـد با این
اقتضای خاص خودش را دارد و این یعنی شما احکام مختلف
نیـز اگـر از عدالـت صحبـت شـده باشـد بـاز هـم در چهار چوب
نفس االمـری کـه در قضایـای اجتماعـی و پدیده هـای بشـری
و بـرای طراحـی قاعده هایـی اسـتفاده می کننـد کـه ان قاعـده
باشـید .چه از این منظر و چه از این زاویه که شـما در منظومه
تحـت عنـوان فقـه از ان یـاد می کنیم.
کـه از بیانـات شـارع مقـدس پـل می زنـد و سـعی می کنـد بـه
درمـورد عدالـت جسـت وجو کنیـم بـه سـمت حکمـت عملـی
تنظیـم شـده اسـت عدالـت را به عنـوان وصف ملکات نفسـانی
رئالیسـتی سـوق بدهنـد .نگاه رئالیسـتی به فقـه یعنی نگاهی
به عنـوان مسـاله ای محـوری و اصلـی معرفـی می کننـد امـا
روشـن اسـت که ممکن اسـت برایند اعمال انسان ها در جامعه
تـک تـک توصیه هـای نبـوی و ایات قران ناظر بـه ایجاد عدالت
همین امروز هم در بین فقه ورزان ما غلبه دارد ،به سـمت نگاه
و تجویز هایـی را در سـاحت اجتماعـی مطـرح می کنیـم کـه
و دانش هـای عقلـی حرکـت می کنیـم و در البـه الی مباحـث
واقعیـت و تکویـن پیونـد بدهنـد و ان را از نـگاه اعتبـاری کـه تـا
اسـت لـذا اگرچـه البـه الی ایـن نظریه پـردازی از مقاصـد هـم
نظـم برامـده از رفتار هـا و نهاد هـای غیراخالقـی و غیرمنطبـق
بـه مسـاله تامیـن اجتماعـی بـه صـورت دقیـق نپرداخته انـد.
کار هـای مشـابه قبلـی متمایـز کرده اسـت ،معرفـی متدولوژی
بنایـی فقـه از احـکام موجـود کـه روبنا هـای یـک نظـام فقهـی
اسـت کـه شـارع مقـدس براسـاس انهـا مسـاله های فعلـی را
تمـام عدالـت را در عدالـت رویـه ای خالصـه می کننـد چـون
می توانـد متاثـر از تبعیـت از نفـس امـاره باشـد نمی بیننـد .بـه
می کننـد و لـذا براینـد اجتماعـی ان را هـم تحت عنـوان تعادل
اینچنیـن نیسـت و مـا نمی توانیـم بـه تمامی رفتار های انسـان
می دهیـد؟
جایگاه ندارد .لذاسـت که اسـتعاره معروف ادام اسـمیت یعنی
چه بسـا خـود اسـمیت هـم ایـن معنـا را مد نظر نداشـته اسـت.
اسلامی کـه طبـق تعریـف رایج از علـم نیازمنـد مطالعه تجربی
تحقـق ارزش هـای اسلامی در جامعـه را الزم می شـمارند .امـا
علم داشـته باشـید و بخواهید با متد تجربی به اسـتخراج علم
مطالعـه و مـورد شناسـایی شـما اسلامی باشـد .در ایـن مقـام
اسلامی محقـق شـود .البتـه اینجـا یکـی از معـدود جاهایـی
اسـت که بسـیاری از اندیشـمندان بعدی ،این را از شهید صدر
نپذیرفته اند زیرا این برداشـت مبتنی بر تعریفی پوزیتیویسـتی
از علم یا سـاینس اسـت که منحصرا راه شـناخت را روش تجربه
و اسـتقرا می داند .اما در راسـتای تحقق عدالت ایشـان چنین
اخالقـی و فرهنگـی در میـان احـاد مـردم جامعـه باشـد ،خیر، صفحه 15
جامعه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
یکشنبه ۳۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 386۹
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی -سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
تصمیمات مهمی مثل اعدام قاتالن خانه اصفهان ایده رسانه ای می خواهد
پادزهر سفیدشویی ادم کش ها
ان
طرف دنیا،
کنار پنجره نشسته،
فارغ از هیاهوی ایران
و مشکالتی که مردم با
انها دست وپنجه نرم
می کنند .تلفن همراهش
را برمی دارد و چیزی را
علیه سیستم حکمرانی
کشور منتشر می کند.
از دوستان قدیمی است
و حجب و حیایی بین
ماست .باادب از علت
این مساله می پرسم و
جویای چرایی انتشار ان
پست و محتوام ،باادب
جوابی را می دهد که
با تلورانس کمی ،کپی
محتوای بسیاری از
شبکه ها و کانال های
مجازی معاندان و در
بهترین حالت چهره ها و
به اصطالح سلبریتی های
فضای مجازی است.
بیشتر که می پرسم،
عصبانی و دلخور،
موضعش را تندتر
می کند و وسط همان
گفت وگو ،چیز دیگری
را هم منتشر می کند،
به مراتب نادانسته تر از
قبلی و خیلی تندتر از
ان! سکوت می کنم و از
خیر گفت وگو می گذرم.
اما اینها یکی ،دو نفر
نیستند .حداقل در
دایره افرادی که من
می شناسم ،از دوستان
و حتی همکاران
قدیمی ،خیلی ها در
دام چنین احوالی
گرفتارند .احوالی که
شاید ان موقع نه ،اما
االن می توانم من باب
تحلیل و تفسیر ان،
چند خطی بنویسم.
اما برای شیرفهم
شدن ،نیاز به مصداقی
بود و این روزها چه
مصداقی بهتر از
مجرمان ماجرای
خانه اصفهان ،همان
سه نفری که اعدام
شدند و هم ،ان
دوست ان ور ابی و
هم خیلی های دیگر،
همان الگوی ذکرشده
را دوباره تکرار کردند
و در پیش گرفتند.
همان موضع تند
بی منطق بی اطالع،
اما پرهزینه برای
سیستم و در بسیاری
از مواقع دستگاه
قضایی کشور
ماجرایخانهاصفهانچهبود؟
برایجابرمیرهاشمیفرزندهاشممتهمردیف
پرونده متهمان امنیتی و تروریستی و امثالهم
باشد .منتها انقدر این موضوع جدی گرفته
اساسی را می خواندم ،انجایی که درخصوص
بخشی از اعترافات متهمان این پرونده هم
کنیم،تعدادیادم،بعدازارتباطباسازمان های
هزینه یک تصمیم و اتفاق بیش از حد تصور
گفته اند -کامال اسم برده شده -این باعث
براساس انچه در رسانه ها امده 25 ،ابان ماه
ششم این پرونده نیز حکم برائت صادر شد.
در میدان نگهبانی محله خانه اصفهان،
در جریان دادگاه ها منتشر شده بود .در این
بود که بر اثر یک حمله مسلحانه تروریستی
سه مدافعامنیتبهنام هایاسماعیلچراغی،
محسن حمیدی و محمد کریمی به شهادت
رسیدند .عوامل این حمله ،با هماهنگی
قبلی که با یکدیگر داشتند دست به اقدامات
تروریستی زدند و با کشیدن سالح به قصد
جان مردم و ماموران اقدام به تیراندازی کردند.
در این عملیات تروریستی تعدادی از مردم و
نیروهایحافظامنیتنیزمجروحشدند.اینها
کمتر از 24ساعت بعد از ارتکاب این جنایات
هولناک ،توسط نیروهای امنیتی بازداشت
شدند و روند رسیدگی به این پرونده اغاز شد،
پس از دستگیری عوامل تیراندازی و صدور
کیفرخواست ،دادگاه رسیدگی به اتهامات 6
نفر از متهمان این پرونده در چهار جلسه طی
تاریخ های 7و 8و 10دی ماه در دادگستری
استان اصفهان برگزار شد .در فرایند برگزاری
دادگاه چهارنفر از متهمان دارای وکیل تعیینی
بودند و دونفر نیز به علت عدم معرفی وکیل
تعیینی ،از امکانات قانونی استفاده کردند و
برایانهاوکالیتسخیریدرنظرگرفتهشدوپس
ازبرگزاریجلساترسیدگیوبررسیمستندات
واخذدفاعیاتمتهمانووکالیانها،رایبدوی
صادرشد.ناگفتهنماندرسیدگیبهپروندهاین
متهمانحواشیرسانه ایبسیاریهمبه همراه
داشت 19.دیسالگذشتهرایبدویمتهمان
این پرونده صادر شد که براساس احکام صادره
صالح میرهاشمی بلطاقی فرزند سیدکاظم
متهمردیفاولپروندهبهاتهاممحاربهازطریق
کشیدن سالح کلت کمری ،تشکیل و اداره
گرو ه مجرمانه به قصد برهم زدن امنیت کشور
و اجتماع و تبانی منتهی به جرائم ضدامنیت
داخلی به اعدام و به اتهام عضویت و همکاری
با گروهک منافقان به 10سال حبس تعزیری
محکوم شد .مجید کاظمی شیخ شبانی فرزند
محمدرضا متهم ردیف دوم پرونده به اتهام
محاربه از طریق کشیدن سالح کالشینکف
به اعدام و برای اتهامات عضویت در دسته ها و
جمعیت غیرقانونی به قصد برهم زدن امنیت
کشور و اجتماع و تبانی منتهی به جرائم
ضدامنیت داخلی به 10سال حبس تعزیری
محکوم شد .سعید یعقوبی کردسفلی فرزند
کرمعلیمتهمردیفسومپروندهبهاتهاممحاربه
از طریق اقدام به کشیدن اسلحه و استفاده از
کلت کمری به اعدام و برای اتهامات عضویت
در دسته ها و جمعیت غیرقانونی به قصد برهم
زدن امنیت کشور و اجتماع و تبانی منتهی به
جرائم ضد امنیت داخلی کشور به 10سال
حبستعزیریمحکومگردید.امیرنصرازادانی
فرزند محمد متهم ردیف چهارم پرونده به اتهام
عضویتدردسته هایغیرقانونیبهقصدبرهم
زدن امنیت کشور به پنج سال حبس تعزیری،
برای اتهام اجتماع و تبانی منتهی به جرائم
ضدامنیت به پنج سال حبس تعزیری و برای
اتهام معاونت در محاربه به تحمل 16سال
حبستعزیریمحکومشد.سهیلجهانگیری
فرزند عبدالحسین متهم ردیف پنجم پرونده
از بابت اتهام اجتماع و تبانی منتهی به جرائم
ضدامنیت داخلی کشور به دوسال حبس
تعزیری با احتساب ایام بازداشت محکوم شد.
جلسات ،نماینده دادستان ،متهمان و وکالی
انها ،شهود ،شکات و وکالی خانواده شهدا
حضورداشتند.صالحمیرهاشمی،متهمردیف
اول پرونده نخستین فردی بود که در دادگاه به
اتهاماتش رسیدگی شد .نماینده دادستان با
اشارهبهاقداماتواقاریرمتهمردیفاولصالح
میرهاشمی گفت« :متهم صالح میرهاشمی
در رابطه با ارتباط خود با گروهک تروریستی
منافقین عنوان کرده است« :یک صفحه به نام
بی باک به من پیام داد که حاضر به همکاری با
ما هستید؟ که در ادامه من هم چندین نقطه را
برای اطالع منافقین شناسایی و ارسال کردم،
ازجملهحوزهعلمیهلیمجیر،پایگاهسپاهدرخانه
اصفهانوپایگاهبسیجکهازطریقتلگرامادرس
این اماکن را برای انها ارسال و اعالم کردم که
مسلح هستم» .متهم به همراه همدستان خود
دریکاصطبلاقدامبهساختکوکتل مولوتف
کرده بود و تصاویر کوکتل ها را برای گروهک
منافقینارسالمی کردهاست.متهمهمچنین
در ارتباطاتی که با عوامل گروهک منافقین
داشته،عنوانکردهاستکه«مایکتیمپنج نفره
مسلحهستیموازنظرمالیوپشتیبانیبههیچ
کسی احتیاجی نداریم ».متهم همچنین
تصاویریراازمحلهخانهاصفهانبرایگروهک
منافقین ارسال کرده است .او عنوان کرد که
سال 1400در کردستان اسلحه کلت کمری
را به همراه تعدادی تیر به قیمت هشت میلیون
و 300هزار تومان با یک خشاب اضافه
خریداری کرده است .متهم صالح میرهاشمی
در اقاریر خود نزد ضابط قضایی اعالم کرد که
چهار حلقه الستیک در زمین حسن نفتی را
برداشته به سمت فلکه نگهبانی خانه اصفهان
رفته و انها را به وسط خیابان انداخته و اقدام به
هموارمی کند.بگذاریدیک بارسادهباهممرور
معاند خارجی تصمیم به خرابکاری در داخل
کشورمی گیرند.انهمدرایامیکهکشوردرگیر
غائله ایسنگینوپرالتهاباست.درجریاناین
خرابکاریسهنیرویمدافعامنیت،ازبسیجیو
انتظامیبهشهادتمی رسندوتعدادیازمردم
عادی و نیروی انتظامی هم مجروح و زخمی
می شوند .به این اتفاقات ،رعب و وحشت و
ناامنی ایجاد شده را هم مضاعف کنید .ان
وقت بعد از دستگیری این جنایتکاران جریان
رسانه ای؛خصوصارسانه هایخارجیبه سمت
تطهیر اقدامات و جنایات انها می رود و بخشی
ازجامعههمباانهاهمراهمی شود.سلبریتی ها
و چهره های همه چیز ندان و این طور مواقع در
صحنههمپایکارمی ایندوبرطبلاینشکاف
ایجاد شده و عدم اقناع مخاطب می کوبند و
چند قطبی ایجاد شده را تشدید می کنند .اما
درهیچ کدامازاینمراحل،نهرسانه هایرسمی
و نه وابسته ،چه مکتوب و چه تصویری ،چه
حتی خود نهاد تصمیم گیر و رسیدگی کننده،
یعنی دستگاه قضا ،الزامی برای روشنگری و
پاسخگویی به افکار عمومی نمی بیند .فقط
چند خبر در رسانه رسمی منتشر می شود ان
همدرشرایطیکهخطخبریدردستانجریان
معاند است و درنهایت چیزی که پررنگ تر از
همه چیزمخابرهمی شود،خبراعدامانهاست.
نه دادگاه ها علنی برگزار می شوند و نه جزئیات
تمام و کمال در اختیار کارشناسان و مطلعان
و رسانه ها قرار می گیرد .فقط و فقط خبر و تازه
بعدازاعدامچنددقیقهفیلموکلیپازاعترافات
مجرمان منتشر می شود .یعنی درست زمانی
که سیستم چندین برابر ظرفیتش برای یک
اقدام در جهت تامین امنیت ملی ،هزینه داد و
زیر بار فشارها رفت .نمی توانم تمام اینها را پای
بی اطالعی بنویسم یا اینکه مغرضانه بدانم،
سر دادن شعار کردیم .در ادامه باقی متهمان
اما این انفعال حتما یک دلیلی دارد که به قول
متهمان به شرحی که نوشتیم ،صادر شد .بعد
عوضمی شود.به هرحالدریکتقسیم بندی
هم اعترافاتی داشتند و درنهایت احکام بدوی
ازاعالماحکامبدویواعتراضمتهمانوبعدتر
تاییداحکام29،اردیبهشت ماه1402سه متهم
اول ،اعدام شدند .نکته قابل تامل در ارتباط با
اینپرونده،علی رغماقرارمتهمانبهجنایاتیکه
درخانهاصفهانمرتکبشدند،عدمفضاسازی
مناسب و اقناع بخشی از مردم جامعه بود که
نسبت به این مجازات موضع خالف داشتند.
داشتم حین روایت این واقعه هولناک،
گزارش هایخبرگزاریمیزان،رسانهرسمیقوه
قضائیهرامی خواندموهمینباعثشدبیشتربه
اینمسالهتوجهکنمکهچنینمجانینیدرچه
سازوکاری و در چه ساختاری تبدیل به مظلوم
می شوند و جنایت هایشان پشت پروپاگاندای
رسانه ایمحومی شود؟
شانیبرایافکارعمومیهمقائلهستیم؟
معروفاین طوروانقدرسادهجایجالدوشهید
کلی می توان گفت در چنین شرایطی ما با سه
گروه مخاطب طرفیم ،یک گروه الیه سخت
مدافع سیستم که خیلی به دنبال دلیل هم
نمی گردد و در هرحال و حالتی ،تصمیمات
سیستم را می پذیرد و پای ان می ایستد .الیه
دیگری داریم که درست مقابل الیه اول قرار
می گیرد .هزاران صفحه استدالل و هزاران
دقیقه فیلم و سند و مدرک هم که ارائه کنید،
بازهمپاینهگفتنشایستادهوبههیچصراطی
مستقیمنیستوسیستمراشرمطلقمی داند
و زیر بار تصمیماتش هم نمی رود .اما این بین
یک جامعه بزرگ وجود دارد که تشنه و منتظر
استداللنشستهوبه سمتیغشمی کندکهبا
زباندلیلومدرک،بااستداللومنطقتفسیر
کند .این الیه همان الیه ای است که اگر اقناع
«ترانهعلیدوستیازسهمتهمتروریستوابسته
شود و بتوان ان را سر خط کرد ،تصمیم گیری
برای محکومیت ایران کمک می خواد اونوقت
هموارترصورتمی گیرد.ازهمانابتدایغائله
به منافقین حمایت می کنه و از سازمان ملل
قوه قضائیه هیچ» ،این یکی از نظراتی بود که
یکی از مخاطبان خبرگزاری میزان زیر یکی از
گزارش هاواخبارمربوطبهمتهمانجنایتخانه
اصفهان نوشت .نظری که مسیر را برای روایت
و انتقاد ما به رویه های موجود در رسیدگی به
و سیاستگذاری در سطوح مختلف راحت تر و
1401تاهمینامروزبعدازهرگافیاهراشتباه
محاسباتیوپنهان کاریبی دلیلاینراگفتیم
که سوای موافقان باید حواس به بخشی از
جامعه که انقلتی را به درست یا غلط نسبت به
حکمرانی کشور و تصمیم گیری ها دارد ،جمع
نمی شود تا وقتی که بحرانی رخ نمایی کند و
متهم ردیف اول
صالح میرهاشمی بلطاقی
اتهام
محاربه از طریق کشیدن
سالح کلت کمری و
تشکیل و اداره گروه
امادگی ها باشد .اینکه یک رسانه رسمی ،در
صدرانرسانهملیچنینوقایعیرادستبگیرد
و پرونده رسانه ای اش را با روشنگری به نتیجه
برساند ،توقع زیادی نیست ،اما خب چنین
اتفاقیهنوزنیفتادهوبه همین خاطرهمهست
کهنهازانهاییکهکارشانرسانهاستونهحتی
ازجاییشبیهبهقوه قضائیهکهچنینپرونده ای
رابهسرانجامرساند،انتظارتغییرمی رود.
محاکمات علنی صحبت می کند اقا ان زمان
می شود که ما به بهانه نظم و امنیت بخواهیم
برخی اوقات محاکم را غیرعلنی برگزار کنیم.
ایشان مخالف برگزاری غیرعلنی محاکمات
بودند.ازجهتحقوقیسازوکارونهادحقوقی
کهقانونگذارکشورمابرایاقنایافکارعمومی
پیش بینیکردهبرگزاریعلنیمحاکمهاست،
البتهدرمواردیکهبامنعقانونیمواجهنیست.
مادرقانوناساسیداریمکهجلساتدادرسی
مجرمانه
برگزاری علنی دادگاه ها یک گام در جهت
علنی برگزار می شود و در قانون ایین دادرسی
اعدام
برای تکمیل انچه گفتیم و انتظار می رود
خانوادگی و بحث های منافی عفت و دیگری
انجام دادیم و در ارتباط با وضعیت رسیدگی به
خواهان برگزاری غیرعلنی پرونده هستند،
حکم
متهم ردیف دوم
مجید کاظمی شیخ
شبانی
اتهام
محاربه از طریق کشیدن
سالح کالشینکف
حکم
اعدام
متهم ردیف سوم
سعید یعقوبی کردسفلی
اتهام
محاربه از طریق اقدام
کاهشفشارهایاجتماعیوعمومیاست
گفت وگویی با سید مهدی حسینی حقوقدان
پروندهخانهاصفهانومواردمشابهاینواهمیت
اقناع افکار عمومی برای صدور و اجرای احکام
اینان به «فرهیختگان» گفت« :نظر شخصی
خود را از نظر حقوقی بیان می کنم ،در چنین
فضاهاودرجریانچنیناتفاقاتیماباچندرویه
و مدل روبه رو هستیم ،مثال برخی چهره های
دانشگاهی که این مدت هم حتما نام شان را
زیاد شنیده اید ،در چنین بزنگاه هایی بیش از
انکهجانبعلموانتقادرارعایتکنند،به دنبال
مطرح شدن و دیده شدن هستند و به قول
معروف از اب گل الود ماهی می گیرند .این
یک وجه مساله است و وجه دیگر این است،
به طور کلی تا زمانی که نسبت به جزئیات
پروندهنهصرفادادنامهدسترسیداشتهباشیم.
یعنی زمانی که این اتفاقات افتاد نزد دکتر
علی غالمی ،رئیس دانشکده حقوق دانشگاه
به کشیدن و استفاده از
امام صادق(ع) رفتیم و از ایشان خواستیم سر
حکم
کنند؛ایشانگفتندنمی ایمچونازمفادپرونده
کلت کمری
اعدام
متهم ردیف چهارم
امیر نصرازادانی
اتهام
معاونت در محاربه
حکم
16سال حبس تعزیری
متهم ردیف پنجم
مناظرهبااقایبرهانیجایاقایمحبیشرکت
خبر ندارم .من شخصا با ایشان همدل بودم.
تا زمانی که نسبت به یکایک اوراق ،خطوط و
جزئیات پرونده اطالع و اشراف کامل نداشته
باشیمنمی توانیمقضاوتکنیم،انهمقضاوت
ما که عنوان محاربه برای ان صدق می کند یا
خیر و صرفا براساس دادنامه نمی توان تحلیل
کرد .بنابراین این عمل محاربه است یا خیر،
ما را وارد همان دعوا و گرفتاری ای می کند که
بدوناطالعازجزئیاتبخواهیمقضاوتکنیم،
در حالی که مشخصا این امر رد شده است و در
دعوایحقوقییککلمهویکخطوحتییک
گفته از یک نفر می تواند کل پرونده را تغییر
دهد .اینکه بگوییم من قصد اصالح داشتم و
سهیل جهانگیری
نداشتم ،همه اینها پرونده را متفاوت می کند.
اجتماع و تبانی منتهی
محاربه محکوم می کنیم و عناوین حدی که
اتهام
به جرائم ضدامنیت
داخلی کشور
حکم
دوسال حبس تعزیری
با احتساب ایام
بازداشت
متهم ردیف ششم
جابر میرهاشمی
حکم
برائت
فارغ از این قضاوت به نظرم وقتی یک نفر را به
جامعه ممکن است حسب ناراحتی های کلی
کهدارد،قشریکهدراینقضاوتممکناست
از این ور یا ان ور بیفتند ،سوگیری داشته باشد.
محاربه اساسا به معنای اقدام علیه حکومت و
امنیت محسوب می شود .بغی علیه حاکمیت
استمنتهامحاربههمبحثامنیتوهمبحث
حاکمیت است اما جامعه این را سمت اینکه
حکومت از حقوق خود دفاع می کند و اینها را
غیرقانونی اعدام می کند ،برداشت می کند.
به نظرم سازوکار حقوقی که در قوانین مدون
ما خصوصا قانون اساسی ما پیش بینی شده،
خیلیروشناست.منمشروحمذاکراتقانون
کیفری دو تخصیص زده است که جرائم
بحث هاییکهدعوایخصوصیاستوطرفین
مثال من از شما سرقت کردم ،شما شکایت
می کنید و طرفین می گویند این قابل گذشت
استوبینخودحلمی کنیمولطفاغیرعلنی
برگزار کنید و خب قاعدتا قاضی ملزم است که
غیرعلنی برگزار کند والغیر .تنها دو استثنایی
که قانونگذار برای جلسات غیرعلنی محاکمه
وضع کرده ،این دو مورد است .حاال ناظر به این
موضوعبایدپرسیدهمینمساله ایکهدرمورد
دادگاهخانهاصفهانرخدادباچهمنعیمواجه
بود که مسئوالن حاضرند این هزینه سنگین
تهمتبی عدالتیرابهجانبخرندولیمحاکمه
راعلنیبرگزارنکنند؟در حالی کهبامنعقانونی
مواجه نیست .برخی از مسائل در این مملکت
انگار سازوکار دارد و همه با ان موافق هستند،
ولی معلوم نیست چرا اجرا نمی شود .مثال در
جلساتعلنیمحاکمهخوداقایاژه ایچند بار
اعالم موضع از ایشان دیدم که گفتند جلسات
دادرسی باید علنی برگزار شود .من نمی دانم
وقتی ایشان موافق است ،موانع کجاست
که غیرعلنی برگزار می شود؟ مسائل امنیتی
است؟ اگر این نیست چه مسائلی است؟
از جهت تحلیل حقوقی دادنامه ای جلوی
من باشد می توانم قضاوتی داشته باشم کما
اینکه قضاوت دقیق و کامل نیست ،چون باید
همه جزئیات باشد منتها حداقل چیزی باید
درباره پرونده در مقابل حقوقی باشد که بتواند
تشخیص دهد تطبیق عنوان مجرمانه بدهد
یا رفتار ارتکابی که محاربه بوده است یا خیر.
به طور کلینمی توانمدربارهاینمسالهقضاوت
کنم ولی حداقل در مورد موضوع بحث شما
و نوشته شما که بحث افکار عمومی است اگر
بخواهیم از حداقل های سازوکارهای قانونی
درون قوانین موجود ،نه تنها قوانین خرد و
بخشنامه ،بلکه قانون اساسی استفاده کنیم،
پیش بینی کرده که اقناع افکار مردمی باید
باشد.اتفاقادرمشروحمذاکراتقانوناساسی
نیزوجودداردقصدکسانیکهاینسازوکارنهاد
علنی بودن را در قانون اساسی گنجاندند که
انقالبیونهستند،گلسرسبدشهماقاست،
ان زمان می گوید بنا اینکه مردم حق دارند از
ماوقعیکپروندهاگاهشوند،مامحاکمراعلنی
برگزار می کنیم .وقتی چنین سازوکاری وجود
دارد چه اصراری برای غیرعلنی برگزار کردن
است؟ می توان چیزهایی را پیشنهاد داد تا در
محاکمات اتی و قوانین اتی تصریح و اجرایی
شود ،منتها وقتی این قانون را داریم بهتر است
بهانعملشود». صفحه 16