روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۲
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۲
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۶۲
در پاییز ۱۴۰۱صدور پروانه ساخت مسکن تنها ۲۳درصد رشد داشته ولی قیمت ها بدون قاعده روزانه جابه جا می شود
انبوه سازیکند مسکن،قیمت سازیتندتبلیغات
صفحه ۸را بخوانید
داستان ارات
و سکوت دادستان
چرا ابعاد حقوقی بهره کشی پدر از پسربچه مستعد
که پهلو به کودک ازاری مدرن می زند ،مهم است
صفح ه ۱۶
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
16صفحه
۳۰۰۰تومان
شماره مسلسل ۴۶۰۰
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت۱۴۰۲
۲۰شوال 1444
۱۱می 2023
شماره 38۶۲
w w w . F d n . i r | Thu | 11 May 2023 | vol.14 | No. 3862 | 16 Pages
ایا ایرانبادیپلماسیمنطقه ایجدید
توانسته طرح غربی ها برای افزایش فشار را خنثی کند؟
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکزی خبر داد
چرا تخفیف های بی حساب بالی جان ناشران می شود؟
دوستی خاله خرسه
در بازار کتاب
اصالح هرم هیات علمی
واحد تهران مرکزی در افق 5ساله
۶
۱۲
یادداشت
روز گذشته با پرتاب چند صد راکت به سمت رژیم صهیونیستی و هدف قرار گرفتن تل اویو ،تنش ها در سرزمین های اشغالی وارد مرحله جنگ شد
موشکدرالنهموش ها
سیدمهدی طالبی
خبرنگار گروه بین الملل
در انتقام ترور فرماندهان مقاومت ،روز گذشته (چهارشنبه) پس از دوسال موشک های
مقاومتباردیگربهتل اویورسیدند.پایتخترژیم صهیونیستیاخرینباردرجریانجنگ
11روزه ماه می 2021مورد اصابت موشک های مقاومت قرار گرفته بود .سابقه نخستین
حملهبهاینشهربهیکدههقبلمی رسد.باانجاماینحمله،عمالمرحلهتنش هابهپایان
رسیده و مرحله جنگ اغاز شده است.
نیروهای مقاومت تا غروب روز چهارشـــنبه ،بیش از 300راکت به سمت سرزمین های
اشغالی پرتاب کرده اند که اغلب علیه شهرک های صهیونیست نشین اطراف غزه صورت
گرفته است .این اقدام پس از ان صورت گرفت که رژیم صهیونیستی بامداد روز سه شنبه
در تهاجم هوایی ســـنگین به نوار غزه با اســـتفاده از 40جنگنده دست به ترور 3تن از
فرماندهان ارشـــد سازمان جهاد اســـامی زد .در این حمالت همسران و فرزندان این
فرماندهان نیز به شهادت رسیدند .تعداد کل شهدای حمالت روز سه شنبه 13نفر بود
که 4نفر از انان کودک هستند .حمالت روز چهارشنبه صهیونیست ها موجب شده تعداد
مجموع شهدا به 20تن برسد.
با وجود دریافت ضربه اولیه ،نیروهای مقاومت با ایجاد تاخیر 24ساعته در پاسخ باعث
شدندتامقاماتودستگاه هایرژیمدرتالشبرایتشخیصنحوهپاسخگوییفلسطینی ها،
فشارسنگینیراازلحاظروانیمتحملشوند.حاالباتاخیرتخریبگرانهنیروهایمقاومت،
حمله به تل اویو نشان می دهد صهیونیست ها روزهای گرمی پیش رو دارند.
درادامهاینگزارشتالششدهنکاتیمهمپیرامونتبعاتوقوعجنگبررژیم صهیونیستی
مورد اشاره قرار گیرد.
تبعات سیاسی
.1یکشنبه هفته گذشـــته پس از شهادت خضر عدنان عضو سازمان جهاد اسالمی در
زندان های رژیم ،این گروه بیش از 100راکت به سمت شهرک های صهیونیست نشین
اطرافغزهپرتابکردکهباپاسخبی اثرتل اویومواجهشد.ارتشرژیمبهدرخواستنتانیاهو
درپاسخبه گونه ایغزهراگلوله بارانوبمبارانکردکهتلفاتیکهموجبانتقام جوییمقاومت
غزهشود،بهبارنیاید.ایناقدامموجببرانگیختنخشمتندروهایعضوکابینهرژیمشد.
ایتمـــار بن گویر وزیر امنیت ملی در اعتراض به وزرای حزبش در دولت و نمایندگانش در
پارلماندستوردادازحضوردرجلساتخودداریکنند.ایناقداممقدمه ایبراغازفرایند
خروج وی از ائتالف دولتی و فروپاشی ان بود .به همین دلیل نتانیاهو تصمیم گرفت برای
کسبرضایتایندستهازمتحدانش،ضمنپاسخبهجهاداسالمیبه«سیاستترور»که
مورد عالقه و درخواست بن گویر بود ،روی اورد.
نتانیاهو جنگ را برای کسب رضایت تندروهای دولتش اغاز کرده است اما با توجه به عدم
ی دستاورد
توانایی او در فیصله بخشی موفق به جنگ ها ،او مجبور خواهد شد بار دیگر ب
ی است که تندروها را
این جنگ را ترک کرده و شکست را بپذیرد .این اتفاق همان لحظه ا
باردیگربهصف اراییدرائتالفدولتیعلیهنتانیاهوخواهدکشاند،زیراانانپایاندادنبه
جنگعلیهغزهدر صورتی کههمچناناحتمالپرتابراکتازاینمنطقهوجودداشتهباشد
راشکستتلقیمی کنند.مواجههنتانیاهوباچنینمخالفت هاییمی تواندبهطوالنی تر
شدن جنگ منجر شود اما رژیم ظرفیت محدودی برای تحمل تبعات جنگ دارد .با اتمام
توان تحمل رژیم ،تندروها در برابر نتانیاهو فعال شـــده و بار دیگر او را در معرض فشاری
تعیین کننده قرار خواهند داد .نتانیاهو در مرحله اتمام ظرفیت رژیم چاره ای جز پذیرش
پایان جنگ نخواهد داشت .در چنین شرایطی ،تندروها با متهم کردن مجدد نتانیاهو به
نشان دادن ضعف در برابر فلسطینی ها ،قهر و خودداری از شرکت در جلسات را کلید زده
و در مرز خروج از ائتالف قرار خواهند گرفت.
باید توجه داشت درصورت شکست نتانیاهو ،تندروها با توجه به بی تجربگی سیاسی و
تحریک پذیریباال،احتمالداردبرایانکهشکسترابرگردننتانیاهوبیندازندتاکارنامه
خود و احزاب راست گرای شـــان را از شکست مبرا سازند ،از دولت خروج کرده و رژیم را در
معرض ششمین انتخابات زودهنگام پارلمانی از سال 2019قرار دهند.
.2نتانیاهوتقریبا15سالقدرترادررژیمقبضهکردهاست.دراینمیاننخست وزیری های
کوتاهوچندماههنفتالیبنتویائیرالپیدقابلاعتنانیست.درچنینوضعیتی،دیگرانبه
دلیلدورماندنازقدرت،بهتوانمندیسیاسیقابل توجهیدستنیافتهوهربارنیزکهبه
اننزدیکشده اند،باحمالتمداومنتانیاهوودیگرانناکاممانده اند.مشکلکنونیرژیم
رانمی توانددراینمسالهدانستکه«نتانیاهوقدرتمندترینسیاستمداررژیماست»بلکه
مشکل انجاست که او «تنها» سیاستمدار قدرتمند در تل اویو است .او با اقتدارگرایی اش و
حمله به مخالفان مانع از انباشت تجربه و ساختارمند شدن دیگر جناح ها و دیدگاه ها در
رژیم شده و خود تنها راه حل تل اویو باقی مانده است .در این شرایط اگر نتانیاهو به عنوان
یگانه راه حل ،تضعیف شـــده یا شکست بخورد ،برای رژیم گران و برای شخص او گران تر
تمام خواهد شد.
.3شکست نتانیاهو در جنگ ،در وضعیتی که شکافی جدی در ساختار رژیم ایجاد شده
و متحدان راست گرای افراطی نتانیاهو ارتش را پایگاه چپ ها می دانند ،می تواند طبقات
نظامی و سیاسی را به برکناری وی رضایتمند ساخته و باعث استفاده اپوزیسیون شود.
تبعات داخلی
.1در جنگ سیف القدس ( )2021با توجه به موشک باران از سمت جنوب و همچنین از
شمال،تمامپناهگاه هادررژیمگشودهشدوزندگی 6میلیوننفرازشهروندانتحت تاثیر
قرار گرفت .در این جنگ نیز به نظر می رسد با هدف گرفته شدن مراکز جمعیتی رژیم و
تشدید احتمالی تنش ها در جبهه شمال ،این قضیه بار دیگر تکرار شده و رژیم در اغمای
سراسری قرار گیرد.
.2در نبرد ســـیف القدس بســـیاری از صهیونیست های ساکنان جنوب در اطراف غزه و
منطقهبئرالسبعبهسمتمرکزسرزمین هایاشغالیگریختند.بازگشتمجددتنش هابه
«استانجنوب»کهدرسال 2021و 2022نیزشاهدجنگبوده،می تواندمهاجرت های
موقت را به دائمی تبدیل کند.
درسمتشمالنیزتنش هامی تواندهمانندجنوبموجیازمهاجرت هایدائمیبهسمت
مرکز رژیم بیافریند .این منطقه در جنگ 2021شاهد پرتاب راکت بود و به دلیل راکت
باران تقریبا یک ماه قبل از سمت لبنان ،در جنگ کنونی نیز در معرض خطر جدی است.
در کنار تشدید مهاجرت های داخلی و تبدیل انها از موقت به دائم ،مهاجرت معکوس به
خارج از فلسطین اشغالی نیز شاهد رشد خواهد بود.
تحوالت نظامی
.1هنگامی که موشـــک ها به تل اویو می رسند ،احتماال درگیری طوالنی تری نسبت به
تنش های یک تا سه روزه پیش روست.
.2شلیک موشک ها به ســـمت تل اویو ،به عنوان سقف تنش به حساب می امد و در این
صورت دیگر اقداماتی که تصور می شد برای تشدید تدریجی تنش مدنظرند ،در معرض
اجرای سریع تر قرار خواهند گرفت .نیروهای محور مقاومت پیش تر با خودداری از هدف
قرار دادن تل اویو در روزهای اولیه جنگ تالش می کردند از این قضیه به عنوان کارت برنده
استفاده کنند تا رژیم برای کشیده نشدن جنگ به پایتختش ،حاضر به امتیازدهی شود.
با صورت گرفتن حمله علیه تل اویو ،تحرکات زمینی در اطراف غزه مانند پرتاب موشـــک
ضدزره به نیروهای صهیونیست مستقر در مرزهای غزه یا حمله علیه تاسیسات دریایی،
محتمل ترشدهاست.
.3تالشمحورمقاومتبرایاتصالجبهه ها،برجستهشدننیروهایمقاومتیمندرتهدید
رژیمووجودسابقههدفقراردادنکشتی هایتجاری شانباعثشدهانجامچنینحمالتی
در اقیانوس هند ،تنگه باب المندب و دریای سرخ از احتمال باالیی برخوردار باشند.
ادامه در صفحه ۳
صفحه ۲
فیلسوف دین امریکایی
ِ
گفت وگوی «فرهیختگان» با پروفسور کلی کالرک،
از بن دندان به مساله عدالت
و برابری اعتقاد دارم
۱۵
|عکس :مرضیه سلیمانی | ایرنا |
بدل به مکانیسم ماشه صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
2
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
ایا ایران با دیپلماسی منطقه ای جدید توانسته طرح غربی ها برای افزایش فشار را خنثی کند؟
بدل به مکانیسم ماشه
فراخوان هــای تجمــع و پروژه هــای اعتصــاب سراســری ،مــردم
ایـران را بــا خــود همـراه کننــد تــا اگــر برانــدازی محقــق نشــد
علی مزروعی
واشــنگتن حداقــل ابــزار فشــاری بـرای عقب رانــدن تهـران در
خبرنگار گروه سیاست
مذاکـرات دسـت وپا کــرده باشــد ،خبــری شــوکه کننده در مورد
از زمــان اغــاز بــه کار دولــت ســیزدهم اگرچــه تــاش بــرای
ایـران ،بــه تیتــر یــک رســانه های جهــان تبدیــل شــد .خبــری
مــورد تاکیــد قـرار گرفــت کــه دیگــر قـرار نیســت تمرکــز ایـران
به قــدری برایــش ســنگین بــود کــه حداقل تــا روزهــای ابتدایی
احیــای توافــق هســته ای نیــز تــداوم پیــدا کــرد امــا ایــن امر نیز
کــه مثــل پتکــی ویرانگــر بــر ســر اپوزیســیون بی نــوا فــرود امد و
صرفــا روی مذاکــره بــا غــرب گذاشــته شــود .دائمــی شــدن
ســال 1402هنــوز نفهمیــده بــود از کجــا خــورده! در ابتــدای
عضویــت ایــران در پیمــان شــانگهای را می شــود اولیــن گام
گــزارش ،بــه پیامدهــا و نتایــج احتمالــی توافــق میانــه اســفند
1401ایـران و عربســتان و اثــار ان بــر روابــط تهـران بــا ســایر
بــزرگ در راســتای سیاســت چندجانبه گرایــی توصیــف کــرد.
پایتخت هــای عربــی منطقــه اشــاره کردیــم .از حجــم بــاالی
همزمــان بــا ایــن سیاســت دیپلماســی منطق ـه ای و افزایــش
روابــط بــا همســایگان نیــز در دســتورکار قـرار گرفتــه و نهایتــا
پیام هــای مثبتــی نوشــتیم کــه از کشــورهای خــاص عربــی
مــدت طــرف غربــی بــا امیــد بــه اســتیصال کشــاندن ای ـران
روابــط تهـران و ریــاض ،شمشــیر را بـرای ایران از رو بســته بودند
بــه توافــق مهــم ایــران و عربســتان انجامیــد .در تمــام ایــن
می امــد .کشــورهایی کــه در طــول هفــت ســال پرچالــش در
مــدام بــا بهانه تراشــی توافــق بــر ســر احیــای برجــام را بــه
و کمتــر کســی فکــرش را می کــرد دوبــاره دســت دوســتی بــه
ســمت تهـران دراز کننــد .حــاال و در چنین موقعیتی ،دســتگاه
تاخیــر می انداخــت .رویکــرد چندجانبــه ته ـران مانــع از ایــن
سیاســت خارجــی امریــکا بایــد طــوری رفتــار می کــرد و موضــع
شــد کــه تعلل هــای منفعت طلبانــه غــرب ،سیاســت خارجی
می گرفــت کــه هــم خــود را از ایــن اتفــاق راضــی نشــان دهــد،
ایـران را در همــه زمینه هــا معطــل نگــه دارد .درمقابــل غربی هــا
هــم وانمــود کنــد هــر اتفاقــی افتــاده یــا بــا هماهنگــی امریــکا
طــرف متضــرر ماجــرا بودنــد؛ چرا کــه سیاســت فشارشــان
بــوده ،یــا اگــر بــدون هماهنگــی بــه نتیجــه رســیده ،باالخــره و
نــاکام مانــده و ته ـران علی رغــم گشــودن درهــای دیگــری از
درنهایــت منافــع امریــکا را تامیــن خواهــد کــرد .مقاله نویســی
دنیــا روی خــود فعالیــت هســته ای صلح امیــزش را گســترش
داد .توافــق تهـران و ریــاض تصویــر واضحــی از انفعــال غــرب
و افتــادن ابتــکار عمــل به دســت ایــران بــه جهــان مخابــره
چهره هــای ایرانی-امریکایــی نزدیــک بــه کاخ ســفید مثــل ولی
نصــر و علــی واعــظ از ایــن جهــت اهمیــت پیــدا می کنــد.
کــرد .طــرف امریکایــی هــم کــه از مذاک ـرات احیــای برجــام
تنهــا منافــع رژیم صهیونیســتی را تهدیــد می کــرد .در ادامــه
کــه انــگار ق ـرار اســت از دل ان مهــار برنامــه هســته ای ای ـران
بــه انتقــادات جبهــه ضدایرانــی متشــکل از صهیونیس ـت ها،
انهــا بایــد توافــق ایـران و عربســتان و اتفاقاتــی مثــل بازگشــت
بیــن ایـران و عربســتان نیــز دور زده شــد .واشــنگتن در توجیــه
شــاهد دراز شــدن دســت دوســتی همــان دولت هــا بــه ســمت
صرفــا بــا ایــن هــدف مطــرح مــی شــود کــه انفعــال دولــت
قــدرت ایـران هســتند منفعــل بمانــد .چنیــن شـرایطی ایجــاب
مصاحبه هــا و مقاالت شــان تحلیــل و البتــه روایــت می کردنــد
نشــان دهــد .در همیــن راســتا نیــز باربــارا لیــف ،معــاون وزیــر
هزینــه کــرده بودنــد؛ جمهــوری عربــی ســوریه .عــاوه بــر دراز
کنــار گذاشــته شــده بــود بــار دیگــر در مذاک ـرات منطق ـه ای
ایــن انفعــال امــا ســعی کــرد خــود را طــرف مطلــع از ماج ـرا
بــا تــداوم رونــد مثبــت روابــط ایــران و کشــورهای عربــی،
حکومتــی بودیــم کــه میلیاردهــا دالر ب ـرای ســاقط کردنــش
حاصــل شــود .چنیــن صورت بنــدی بدون مبنــا و اســتداللی
ناتــوان امریــکا در افــکار عمومــی مبهــم باقــی نمانــد .عالوه بــر
جمهوریخواهــان و برانــدازان کــه شــاهد افزایــش روزافــزون
می کنــد کــه دولــت امریــکا ب ـرای توجیــه انفعــال انبوهــی از
دوبــاره ســوریه بــه نشســت سـران اتحادیــه عــرب را طــوری در
کــه مخاطــب سنتی شــان از هــر زاویـه ای کــه بــه ان واقعــه نگاه
دلواپســان امریکایــی و صهیونیســتی کــه تاکنــون بــا مترســک
رســانه های و چهره هــای رســانه ای همچــون علــی واعــظ و
کنــد ،منافــع امریــکا را تامیــن شــده ارزیابــی کنــد!
ب ـرای ازســرگیری روابــط دوجانبــه و بازگشــایی ســفارتخانه ها
نســبت بــه افزایــش تعامــات منطقـه ای و جهانــی ایـران نگـران
قلم فرســایی کــرده و ب ـرای دموکرات هــا زمــان بخرنــد .کافــی
را طــوری تزئیــن می کننــد کــه بعــد از شــنیدن روایــت و
کننــد ».معــاون وزیــر خارجــه درحالــی مدعــی تشــویق فعاالنه
اتحادیــه عــرب ،تعدیــل مواضــع دولت هایــی مثــل ترکیــه
حــذف ای ـران در عرصــه بین الملــل را هــدف ق ـرار داده بودنــد،
هیــچ اظهار نظــری در تشــویق ایــن امــر نکــرده بودنــد .در
هــم شــاهد برگــزاری نشســت چهارجانبــه وزرای امــور خارجــه
منطقــه را به ضــرر خــود دیــده و انفعال اروپــا و امریکا در همراهی
امــور خارجــه امریکا بعــد از انکــه تهـران و ریــاض توافــق خــود
را علنــی کردنــد در گفت وگویــی گفــت« :امریــکا به طــور
فعاالنــه ســعودی ها را تشــویق می کــرد تــا بــا ایرانی هــا تعامــل
می شــود کــه تــا پیــش از اعــام علنــی توافــق ،امریکایی هــا
ادامــه نیــز کاخ سفید نشــینان ترجیــح دادنــد بــا ســکوت و
انفعــال حداکثــری توافــق شــکل گرفته را نادیــده بگیرنــد.
شــدن دســت دوســتی پایتخت هــای عربــی بــه ســمت دمشــق
و حضــور بشــار اســد در اجالســیه هایی مثــل نشســت س ـران
بــود کــه جلــب توجــه می کــرد .در جدیدتریــن نمونــه ان
ایـران ،روســیه ،ســوریه و ترکیــه در مســکو بودیــم .نشســتی که
بعــد از ســال ها تــاش ناموفــق همه جانبــه دولــت اردوغــان
برنامــه هســته ای ایـران ترســانده شــده اند یــک گــروه دیگــر هــم
اســت؛ اپوزیســیونی کــه در ماجــرای اتفاقــات ســال گذشــته
نبــودن ایــن پویــش رســانه ای متناقــض کاخ ســفید را ناچــار
اکنــون توافقــات حاصل شــده بیــن ای ـران و ســایر کشــورهای
و بــه دنبــال فتــح بــاب مذاکــره بــا ایـران باشــند.
بــا ایــده خــود را نیــز بــه معنــی شکســت پــروژه اش ارزیابــی کرده
ســرگیری مذاکــره بــا ایـران نشــان داده کــه بــه پــروژه برانــدازی
در ســال 91بیــن دو کشــور انجــام شــد امــر نامحتملــی
عربــی نیــز ترجیــح دادنــد روابــط خــود بــا ایـران را بــه مرحلــه
حضــورش در مذاکــرات چهارجانبــه را در اســتانه انتخابــات
را شکس ـت خورده می دانــد ،درعین حــال واشــنگتن همچنــان
مصــر نیــز بــا واســطه گری عـراق اغــاز شــد .دســتاورد های ایــن
کــه اردوغــان شــاید حتــی بتوانــد از رهگــذر ان و تامیــن نظر ان
بعــد از توافــق بــا عربســتان به طــور پیوســته دیگــر کشــورهای
دوســتانه تری ارتقــا دهنــد و حتــی رونــد توافــق بیــن ای ـران و
توافقــات بـرای ایـران چیــزی نبــود کــه صهیونیس ـت ها و نیــز
جریــان ضــد برجامــی و رادیــکال امریــکا بتواننــد ان را نادیــده
بگیرنــد .درنتیجــه دولــت امریــکا کــه از کوچک نمایــی توافــق
شــکل گرفته نا تــوان بــود رویکــرد دیگــری را در پیــش گرفــت
تــا بتوانــد توافــق را در چهارچــوب منافــع خــود صورت بنــدی
ریاسـت جمهوری ترکیــه ،بــه انــکارا هدیه داده اســت .هدیه ای
بخــش از جامعــه ترکیــه کــه مخالــف تفکـرات شکسـت خورده
توســعه طلبانه رجــب طیــب اردوغــان اســت ،او را در جایــگاه
ریاســت جمهــوری ایــن کشــور باقــی نگــه دارد .همــه ایــن
تحــوالت منطقـه ای درحالــی طــی دو ســه مــاه اخیــر درحــال
رقــم خــوردن اســت کــه امریــکا ،بازیگــری کــه در ســال های
ایا احیای برجام تنها گزینه امریکاست؟
و طبعــا نســبت بــه سیاسـت های واشــنگتن معتــرض خواهنــد
ب ـرای ســرنگونی بشــار اســد درنتیجــه جنــگ داخلــی ســوریه
ایــن مســیر امــا چیــزی نبــود کــه قــادر بــه تــداوم ان باشــد.
می کنــد تــا بــه مســیر احیــای برجــام نیــز بیشــتر توجــه کــرده
انچــه درمــورد تــاش احتمالــی امریــکا بـرای فتــح بــاب مذاکره
بــود .دولــت امریــکا بــا انفعــال خــود و نیــز بــا تــاش ب ـرای از
برگــزار می شــد و نشــان از ان داشــت کــه ســوریه ایــن بــار
ولــی نصــر را بســیج کــرده تــا در راســتای تئوریــزه کــردن انفعال
می خواهــد از اپوزیســیون به عنــوان یــک اهــرم فشــار بــر ایـران
در میــز مذاک ـرات بهــره ببــرد ،بــه همیــن دلیــل بایــد پاســخی
بـرای ارام کــردن انهــا امــاده کنــد .پاســخی کــه ولی نصــر و علی
واعــظ در پایــان متــن خــود بــه بی ربط تریــن شــکل ممکــن ان
را ارائــه می دهنــد.
ابطال مکانیسم ماشه
سرپرســتی علی اصغــر خاجــی ،معــاون وقــت وزیــر خارجــه
عــازم عمــان می شــوند تــا بــرای تثبیــت حــق غنی ســازی
ایـران در دیــداری محرمانــه بــا جیــک ســالیوان ،مشــاور اصلی
هیــاری کلینتــون ،وزیــر خارجــه وقــت امریــکا بــه مذاکــره
بنشــینند؛ مذاکراتــی کــه ســلطان عمــان ب ـرای شــکل گیری
ان وســاطت کــرده بــود .حــال بعــد از حدود ۱۲ســال بســیاری
عمــان داشــته چهره هــای نام اشــنای مذاکــره مســتقیم بــا
تــاش مضحــک بــرای ارائــه روایــت پیروزمندانــه از
ای ـران انجــام شــده اســت باعــث می شــود کاخ ســفید نتوانــد
دعواهــای سیاســی و جناحــی در امریــکا بــر ســر چگونگــی
بگــذرد .بــه همیــن دلیــل نیــز راهکارهایــی مثــل تهدیــد بــه
توافقــی را کــه امریــکا هیــچ نقشــی در ان نداشــته در راســتای
دولتمــردان امریکایــی بارهــا مواضعــی متناقــض اتخــاذ کننــد
باعــث می شــود ایــران فعالیــت هســته ای خــود را ســرعت
کاخ ســفید در جلوگیــری از ایجــاد توافــق بیــن تهـران و ریــاض
متناقــض چهره هــای رســانه ای همچــون علــی واعــظ را نیــز
بیشــتر انفعــال امریــکا در برابــر ایــران نداشــته و در ادامــه
روز پیــش در راســتای ســناریوی تهدیــد ایــران از اغــاز شــدن
عیان تــر از گذشــته بــه تصویــر می کشــد بــه همیــن جهــت
شــدن گزینــه ای بــه نــام فعال ســازی مکانیســم ماشــه از
احتمــال فعــال شــدن مکانیســم ماشــه زده بــود تغییــر رویــه
نیــز کنــار گذاشــته و همچنــان بـرای احیــای برجــام به عنــوان
در گروه بین المللــی بح ـران و ولی نصــر مشــاور ارشــد اســبق
فرســتاده ویــژه امریــکا در امور افغانســتان و پاکســتان در مقاله
مشــترکی کــه بــرای فاریــن افــرز نوشــتند ســعی کرده انــد
منافــع امریــکا صورت بنــدی کننــد تــا بتوانند انفعــال و ناتوانی
را توجیــه کــرده و از خشــم جبهــه ضــد ایرانــی علیــه دولــت
ضعیــف بایــدن بکاهنــد.
توافــق یــا عــد م توافــق بــا ای ـران امــری اســت کــه باعــث شــده
تــا از حساســیت های احتمالــی بکاهنــد .دلیــل اتخــاذ مواضــع
شــاید بتــوان همیــن امــر توصیــف کــرد .او کــه در توئیــت چنــد
فعالیت هــا ب ـرای مکانیســم ماشــه گفتــه بــود در مقالــه خــود
بعــد از توافــق تهران-ریــاض ،واشــنگتن اچمــز شــد امــا
بـرای فارن افــرز عــدم احیــای برجــام را شکســتی بـرای بایــدن
در شــرایطی کــه دیگــر خبــری از ناارامی هــای ایــران نبــود
کنگــره توصیــف می کنــد .او در ایــن بــاره می نویســد« :دو
بــه روی خــودش نیــاورد
توصیــف و علــت ایــن شکســت را ناتوانــی در همســو کــردن
و جریانــات اپوزیســیون بــه جــان یکدیگــر افتــاده بودنــد تــا
ســال از زمانــی کــه جــو بایــدن ،رئیس جمهــور کنونــی امریــکا
را بـرای کارفرمایــان فاکتــور کننــد ،ایـران و عربســتان بــا اعــام
به رغــم امیدهــای زیــاد ،بایــدن هنــوز نتوانســته برنامــه جامــع
هرکــدام ســهم بیشــتری از مبــارزات س ـه ماه ه توییتری شــان
توافــق نهایــی بــرای عادی ســازی روابــط دو جانبــه ،هــم
اپوزیســیون ترحم برانگیــز و هــم دولت هــای غربــی به ظاهــر
حامــی انهــا را بــه شــوک عمیقــی فــرو بردنــد .بــه فاصلــه
کمتــر از یــک هفتــه هــم واکنــش گســترده کشــورهای عربــی
و اســامی بــود کــه بــه تیتــر اخبــار تبدیــل شــد .از شــورای
انتقالــی جنــوب یمــن ،وزارت خارجــه بحریــن ،وزارت خارجــه
مصــر ،مشــاور سیاســی رئیــس امــارات ،وزارت خارجــه کویــت،
وزارت خارجــه ســودان و البتــه حکومــت اردن کــه تــا پیــش از
ایــن طــی هفــت ســال گذشــته شمشــیر را ب ـرای ای ـران از رو
بســته بودنــد و حتــی در مقاطعــی بــا نزدیک شــدن بــه تل اویو،
تــاش خــود را بـرای احیــای برجــام اغــاز کــرد ،می گــذرد .امــا
اقــدام مشــترک یــا برجــام را احیــا کنــد .تــا حــدودی می تــوان
گفــت ایــن شکســتی بـرای دولــت بایــدن به حســاب می ایــد .در
مذاکـرات اولیــه ،بایــدن در تحت فشــار قـرار دادن کنگــره بـرای
ن هــم
حمایــت از یــک طــرح بحث برانگیــز سیاســت خارجــی ،ا
در زمانــی کــه بــه حمایــت کنگــره از برنامه های سیاســت داخلی
خــود نیــاز داشــت ،مــردد بــود ».در شـرایطی که سیاســتمداران
امریکایــی بارهــا بــا اتهام زنــی درمــورد فعالیت هــای هســته ای
ایــران بهره بــرداری سیاســی و افــکار عمومــی جامعــه خــود
را ملتهــب کرده انــد اعتــراف بــه شکســت نمی توانــد پاســخ
قانع کننــده ای بــه مســاله باشــد .ایــن انفعــال زمانــی بیشــتر
بـرای تهـران شــاخ و شــانه کشــیده بودنــد ،حــاال بـرای ایـران
خــود را نشــان می دهــد کــه ای ـران بــا دســتیابی بــه توافقــات
توافــق ،زمینه ســاز حفــظ و تــداوم ثبــات در غــرب اســیا شــود.
واشــنگتن در منطقــه را نیــز بــه تصویــر بکشــد .دولــت امریــکا
پیــام تبریــک می فرســتادند و اظهــار امیــدواری کردنــد ایــن
در ادامــه بــا جــدی شــدن اخبــار مبنــی بــر تمایــل کشــورهایی
منطقـه ای بــا کشــورهایی مثل عربســتان ناتوانی سیاسـت های
کــه در هــر دو پــروژه یعنــی احیــای برجــام و توافقــات منطقـه ای
مثــل اردن و مصــر بــرای عادی ســازی دوبــاره روابط شــان
خــود را شکس ـت خورده و بیــرون از ماج ـرا می بینــد و علی رغــم
رقــم خــوردن اســت کــه درنهایــت بیــن بازیگ ـران منطق ـه ای،
ترجیــح داده توافقــات منطقـه ای را به نحــوی صورت بنــدی کنــد
بــا ایــران می شــد حــدس زد چــه اتفاقــات بزرگــی در حــال
تهدیــدات مکــرر توانایــی ورود بــه فــاز تقابل نظامــی را نیز ندارد،
مقالــه در دســترس اســت امــا شــاید بتــوان مهم تریــن نکاتــش
را ان قســمت هایی دانســت کــه ایــن دو نویســنده ،ضمــن
مقصــر دانســتن ایـران در بــه نتیجــه نرســیدن رونــد مذاکـرات،
از پیشــنهاد جدیدشــان رونمایــی می کننــد و هرانچــه ای ـران
در مواجهــه بــا کشــورهای عربــی و بحــث عادی ســازی روابــط
اقــدام کــرده را در چهارچــوب منافــع ملــی امریــکا تفســیر
از جملــه عمــان ب ـرای حــل منازعــات ایجــاد شــده اســت .در
فارســی می زدنــد ،به یکبــاره تغییــر موضــع 180درجــه ای
را در دســتورکار قـرار دادنــد .علــی واعــظ ،مدیــر برنامــه ایـران
در مقالــه مشترک شــان در فارن افــرز پیشــنهادی تحــت عنوان
از همیشــه اســت» ،احتمــاال ب ـرای اینکــه مانــع از برانگیختــه
در ایــن اتفاقــات نــدارد.
شکســت بــزرگ
تهدیدگونــه نســبت بــه امــکان فعــال شــدن مکانیســم ماشــه از
از دعواهــا بیــن دو کشــور بــه نقطــه شــروع بازگشــته و برخــی
هســته ای ایــران را توجیــه کننــد امــا مانــور رســانه ای کــه
بــه ایــن راحتــی و بــا ارائــه یــک پاســخ نامربــوط از کنــار ماجـرا
مذاکره کننــده امریــکا در ویــن ،کــه هفتــه قبــل بــا ادبیاتــی
می کننــد .مثــا در بخشــی از ایــن مقالــه ،ضمــن اشــاره بــه
ســفری کــه امیرعبداللهیــان ،وزیرخارجــه کشــورمان اخیـرا بــه
داده و پــروژه رســانه ای حمایــت از توافقــات منطق ـه ای ای ـران
ســفید در دولــت اوبامــا و علــی واعــظ ،مشــاور فعلــی تیــم
بــه نظــر نمی رســد .تیرمــاه ســال ۹۱یــک تیــم ۴نفــره بــه
کنــد .در همیــن راســتا چهره هــای رســانه ای همچــون علــی
به ویــژه در یــک دهــه اخیــر علیــه برنامــه هســته ای صلح امیــز
کــه اشــاره شــد ،حــاال ولــی نصــر ،از مشــاوران ســابق کاخ
توافــق بلندمــدت بــه ایـران ارائــه کــرده اســت! نســخه کامــل
نــه چنــدان دور ،بــدون اذنــش ســنگی در کشــورهای عربــی
واعــظ کــه تــا چنــد روز پیــش توییــت تهدید امیــز بــه زبــان
مشــابه ،بــه ذهــن کمتــر کســی خواهــد رســید .همان طــور
بــا ای ـران گفتــه می شــود بــا توجــه بــه ســابقه مذاکراتــی کــه
اگرچــه امریکایی هــا تــاش دارنــد بــا ارائــه روایتــی جعلــی
جابه جــا نمی شــد ،حــاال جــز تماشــا کــردن نقــش دیگــری
تحلیل شــان ،وضعیــت کامــا انفعالــی امریــکا در پرونده هــای
ســوی غربی هــا بــه مذاکره کننــدگان ایرانــی هشــدار مـی داد،
مذاکـرات غیرمســتقیم بــا واســطه برخــی کشــورهای منطقــه
از توافــق تهــران و ریــاض انفعــال خــود در برابــر لولوبمــب
بــه بیــان دیگــر بــا یــک تحلیــل پســینی حساب شــده ،صحنــه
امریکایی هــا یعنــی علی اصغــر خاجــی نیــز حضــور داشــته
اســت .ایــن حضــور باعــث شــده تــا شــائبه شــکل گیری میــز
مذاکــره بــا طــرف امریکایــی بــه واســطه گری عمــان قــوت
اینکــه «برنامــه هســته ای ته ـران در حــال حاضــر پیشــرفته تر
شــدن خشــم البی هــای ضدایرانــی شــوند ،می گوینــد« :حتــی
اگــر مذاکــرات از ســر گرفتــه شــود ،بعیــد اســت کــه بتــوان
برجــام را نجــات داد .برنامــه هســته ای ایـران انقــدر پیشــرفته
اســت کــه نمی تــوان ان را بــا توافــق برجــام ســال ،2015مهــار
کــرد و فضــای سیاســی در غــرب بــرای مذاکــرات معنــادار،
فعال ســازی مکانیســم ماشــه نه تنهــا کارگشــا نبــوده بلکــه
بگیــرد .ایــن شــائبه به ویــژه بــا اخبــاری کــه برخــی رســانه ها
مســاعد نیســت».
بخشــد .ایــن فراینــد نیــز اورده ای جــز نمایــان شــدن هرچــه
خارجــه و مســئول تیــم مذاکره کننــده ایـران بــه عمــان منتشــر
ولــی نصــر و علــی واعــظ را بخــش پایانــی ان دانســت .جایــی
پوشــالی بــودن تهدید هایــی همچــون گزینــه نظامــی را نیــز
نیــز علــی واعــظ بــه فاصلــه چنــد روز از توییتــی کــه درمــورد
داده و در فارین افــرز مطلبــی می نویســد کــه کامــا نگرانــی
امریــکا از گســترش فعالیــت هســته ای ایــران را بــه تصویــر
کشــیده و جالــب اینجاســت کــه در ایــن مقالــه امــده اســت
اخیــرا درمــورد ســفر علــی باقــری ،معــاون سیاســی وزارت
کرده انــد تقویــت شــده اســت .شــکل گیری میــز مذاکــره بــا
طــرف امریکایــی بــه ایــن معنــی اســت کــه عالوه بــر خــارج
دســتورکار امریــکا کاخ ســفید گزینــه حفــظ وضــع موجــود را
تنهــا راه مواجهــه بــا ای ـران تــاش می کنــد.
شــاید بتــوان مهم تریــن و البتــه پرزحمت تریــن قســمت مقالــه
کــه قــرار اســت توافــق ایــران و عربســتان و حتــی اتفاقاتــی
مثــل صــف کشــیدن دولت هــای عربــی بـرای برقـراری دوبــاره
رابطــه بــا تهـران و دمشــق ،متـرادف بــا بخشــی از پــازل تامیــن
منافــع امریــکا در خاورمیانــه معنــا شــود .بــه همیــن بهانــه در
ایــن بخــش از مقالــه این طــور می خوانیــم« :خوشــبختانه،
رویدادهــای اخیــر در خاورمیانــه فرصتــی ب ـرای ایــن رویکــرد
جدیــد ایجــاد کــرده اســت .توافــق ایـران و امریکا ممکن اســت
لطفــا طــوری تحلیــل کنیــد کــه امریــکا منفعــل به نظــر
امکان پذیــر نباشــد ،امــا از انجایــی کــه پادشــاهی های عــرب
ســرعت فعالیت هــای هســته ای ایـران نیــز می توانــد کارگشــا
بـرای پرداختــن بــه جزئیــات تحلیــل نوشته شــده توســط علــی
انچــه زمانــی غیرممکــن بــود -توافقــی منطقـه ای کــه همزمان
امریــکا مطابــق ادعــای واعــظ و نصری در راســتای مهــار برنامه
رونــد گفت وگوهــای ایـران و 5+1الزم اســت کمــی بــه عقــب
هســته ای ان مقابلــه می کنــد – اکنــون کامــا قابــل تصــور
توافــق منطق ـه ای بیــن ای ـران و ریــاض حتــی در جهــت مهــار
باشــد .ایــن مطلــب ایــن ســوال را ایجــاد می کنــد کــه اگــر
هســته ای ایـران بــا توافــق تهـران و ریــاض موافــق بــوده اســت
نرسد!
واعــظ و ولــی نصــر دربــاره تحــوالت غــرب اســیا و ارتبــاط ان بــا
برگردیــم .بــه روزهایــی کــه می شــد بــه راحتــی تغییــر لحــن
پــس چ ـرا بایــد در رویکــردی متناقــض بــه س ـراغ فعال ســازی
مقامــات دولت هــای غربــی دربــاره اتفاقــات داخــل کشــور را
ایـران خواهــد بــود .تناقــض در مواضــع طــرف امریکایی نشــان
نیســت و نابــود شــدن رویــای دور و دراز جریانــات ترحم برانگیــز
مکانیســم ماشــه را نداشــته و از ان صرفــا در حــد یــک اهــرم
طــرف مکــرون بــه یکدیگــر فخــر می فروختنــد ،ارام ارام نــوع
مکانیســمی بــرود کــه نتیجـه اش احتمــاال غنی ســازی بیشــتر
می دهــد کاخ ســفید تــوان عملیاتی ســازی گزینـه ای بــه اســم
فشــار اســتفاده می کنــد .بــا کنــار رفتــن گزینــه تهدیــد تنها دو
مســیر دیگــر بـرای واشــنگتن در مواجهــه با برجام وجــود دارد.
کاخ ســفید یــا بایــد مســیر فعلــی را ادامــه داده و بــدون اینکــه
بـرای احیــای برجــام تــاش کنــد مــرگ ان را نیــز اعــام نکرده و
همچنــان ســکوت را ترجیــح دهــد .ایــن امــر در شـرایط عــادی
به راحتــی میســر نخواهــد بــود؛ چراکــه ایــران نیــز فعالیــت
هســته ای خود را تداوم بخشــید و همزمان با گشــودن درهای
دیگــری مســیر سیاســت خارجــی خــود را همــوار خواهــد کــرد.
در چنیــن شـرایطی دولــت دموکـرات امریــکا نمی تواند نســبت
لمــس کــرد .بعــد از برق ـراری ارامــش در خیابان هــای ای ـران و
حاشــیه خلیج فــارس روابــط بهتــری بــا تهـران برقـرار می کنند،
بــا نقش افرینــی ایــران در شــبه جزیره عربســتان و برنامــه
اســت» و بــا یــاداوری ایــن مســاله کــه توافــق برجــام قـرار بــود
برنامــه هســته ای ایـران را مهــار کنــد ،بــا چیــزی تحــت عنــوان
مهــار «دائمــی» ای ـران مواجــه می شــویم و می خوانیــم« :ایــن
توافــق می توانــد به طــور دائــم ،نــه به طــور موقــت ،برنامــه
اپوزیســیون کــه بــا «انقــاب» خوانــده شــدن تحرکات شــان از
هســته ای ایـران را مهــار کنــد و ممکــن اســت حمایــت تهـران
مواجهــه دولت هــای غربــی بــا ای ـران هــم تغییــر کــرد .دیگــر
پایــان بــه احتمــال زیــاد بــا ایــن منظــور کــه مخاطــب را به طــور
خبــری از ان رجزخوانی هــای پرتکــراری کــه در مقطــع اوج
التهابــات خیابانــی از انهــا می دیدیــم و می شــنیدیم نبــود و
البتــه ابایــی هــم نداشــتند کــه بعــد از فاصلـه ای دو ،ســه ماهــه
دوبــاره از درهــای بــاز مذاکــره و گفت وگــو بــا ایــران بــر ســر
از گروه هــای نیابتـی اش در منطقــه را کاهــش دهــد ».البتــه در
حداکثــری قانــع کنــد کــه امریــکا در ایــن میــان نقــش پررنگــی
داشــته ،این طــور می نویســد« :ایــن مزایــا توضیــح می دهــد
کــه چــرا ،زمانــی کــه مــا چنیــن توافقــی را در گفت وگــو بــا
سیاســتگذاران در عمــان ،قطــر ،عربستان ســعودی و حتــی
مســائل هســته ای صحبــت کننــد .دقیقــا در همــان مقطعــی
ایــران پیشــنهاد کردیــم ،بازخــورد مثبــت دریافــت کردیــم.
مواجه شــده بــا شکســتی تمام عیــار می دیدنــد و دیگــر قطعــی
درصــورت حمایــت ایــاالت متحــده ،از چنین توافقی اســتقبال
کــه غربی هــا به طــور کلــی پــروژه برانــدازی در پاییــز 1401را
شــده بــود جریانــات اپوزیســیون هــم موفــق نشــده اند در
مقامــات کشــورهای حاشــیه خلیج فــارس نشــان دادنــد کــه
خواهنــد کــرد». صفحه 2
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکزی خبر داد
اصالح هرم هیات علمی واحد تهران مرکزی در افق 5ساله
«فرهیختگان» از وضعیت دانشگاه های حاضر در اینوتکس 2023گزارش می دهد
جای خالی دانشگاه ها دربزرگ ترین
گردهما�یی نواوری و فناوری
شماره مسلسل | 4600پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۲۰ | 1402شوال ۱۱ |1444می | 2023شماره 3862
Thu | 11 May 2023 | vol.14 | No. 3862 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
فردا در نمایشگاه کتاب تهران
«ان سوی اسپوتنیک»
رونمایی می شود
معاون اموزشی وزیر در نشست خبری مطرح کرد
حذف
نزدیک به ۸۰۰کدرشته
از دفترچه کنکور ۱۴۰۲
مالحظاتی روی سفر چندساعته به اینوتکس 2023
ادامه از صفحه یک
«فرهیختگان» در گفت وگو با سرپرست مرکز تعامالت بین المللی علم و فناوری
وضعیت اینده تعامالت فناروانه ایران را بررسی می کند
پیش بینی رشد 20درصدی صادرات فناورانه در پایان 1402
درتابستانسال 2021غربادعاکردکهنفتکش«مرسراستریت»
راکت پرتاب کرد.
هدفپهپادقرارگرفت.درجریانجنگکنونی،یمننقطه ایمهم
ابعـــاد جنگ و پیش لرزه هایش ،پس لرزه های ان نیز بزرگ خواهد
متعلقبهیکسرمایه دارصهیونیست،ازمبداءیمندرسواحلعمان
در اعمال فشار دریایی علیه رژیم است.
بود؛ مساله ای که نشان می دهد سایه تعطیلی و تنش از باالی سر
.4کرانهباختریازجهاتینسبتبهنوارغزهدارایاهمیتبیشتری
یک ماهپیشدرکمترازیک هفتهرخداد،دست کم 7صهیونیست
شده است .مجبور ساختن رژیم به تقویت نیروهای زمینی اش در
در این منطقه به هالکت رسیدند و 15نفر دیگر زخمی شدند .این
عملیات ها به صورت تیراندازی و زیرگیری خودرویی صورت گرفت
و با کمترین نیروی انسانی و تجهیزات مادی موفق شد تلفاتی به
صهیونیســـت ها وارد سازد که نوار غزه در جنگ ها نیز به رژیم وارد
نساختهاست.ازسویدیگرکرانهباختریدرتحوالتیکهازجنگ
سیف القدس شدت یافتند ،به مرور بخش بزرگ تری از ارتش رژیم
را به خود مشـــغول کرد که امروز به 70درصد توانش می رسد .این
درحالی اســـت که جنگ با غزه توان مشغول سازی چنین بخش
عظیمی از ارتش رژیم را تاکنون نداشته باید درنظر داشت کرانه نه
باجنگ،بلکهتنهابادرگیری هایجسته وگریختهاینمیزانازارتش
را به خود مشغول کرده است.
.6امروز 70درصد از استعداد ارتش رژیم در کرانه باختری گرفتار
ان جبهه جنوب لبنان و ســـوریه نیز ازادی عمل بیشتری خواهند
یو چهارمین
«تویین اسمیت» و «جنیفر مک کورمیک» در س
مراسم رونمایی از این کتاب با حضور مترجمان کتاب ،دکتر
که سیاست عل
م وفناوری در اوج اهمیت راهبردی قرار دارد،
روز جمعه ۲۲اردیبهشت ماه ۱۴۰۲برگزار می شود .طبق
همچنین «نورمن اگوستین» ،رئیس و مدیرعامل بازنشسته
تعیین می شود« .هومر نیل» و همکارانش در این کتاب ،این
در سال ۲۰۰۸از شورای ملی علوم ایاالت متحده گفته است:
متن عالی است!»
یافت .درکنار پرتاب راکت و پهپاد از جبهه شـــامات ،عملیات های
نفوذنیزقابل تصوراست.عملیاتبمب گذاریدرچهارراه«مجدو»
واقع در شمال فلسطین اشغالی که تنها 3ماه قبل صورت گرفت
و در ان رژیـــم ،نیروهای مقاومت لبنان را به نفوذ دادن یک نیروی
خود به فلسطین اشغالی برای عملیات متهم ساخت ،می تواند بار
دیگر تکرار شود.
.7پرتاب 4هزار راکت در جنگ سال 2021باعث شد بسیاری از
ذخایرموشک هایتامیرسامانهگنبداهنینرژیم،مصرفشوند.این
مقاومتیجدید،اینمنطقهبهنقطه ایقطعیدرمبارزهبارژیمتبدیل
که درصورت شورش ،رژیم را در استانه فروپاشی قرار خواهد داد.
معرفیخواندنی،دقیق،وجامعازوضعیتسیاستگذاریعلم
«مایکل ام کرو» ،رئیس سابق دانشگاه ایالتی اریزونا نیز این
رونماییخواهدشد.بهگزارشانا،کتاب«انسویاسپوتنیک؛
بعد،یکمیلیارددالربرایجبراناینذخایردراختیاررژیمقرارداد.
ایاالت متحده امریکا در قرن حاضر» نوشته «هومر ای .نیل»،
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی خواهد شد.
محمدمهدیدکترطهرانچی،هادینیلفروشانوزهراصمدی
برنامه ریزی انجام شده ،این مراسم ساعت ۱۳تا ۱۴در غرفه
موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی (شبستان ،راهرو ۲۳
گزارش
ازانبارهایتسلیحاتیخوددرسرزمین هایاشغالیرانیزبهاوکراین
ارســـال کرده اســـت .جبهه غرب ضمن نیاز برای ارسال سالح به
اوکراین،خودنیزدرحالافزایشتسلیحنیروهایمسلح شانهستند.
محتاط تر کند .این احتیاط باعث خواهد شـــد صهیونیست ها با
مقامات صهیونیســـت مدعی بودند این پهپاد از سوریه برخاسته
است .با وجود این ورود پهپاد به کرانه باختری و شلیک تنها چند
راکتازسمتلبناندرحینجنگسیف القدستنهابرایهشدارو
نهعملیاتصورتگرفت.بااین حالبه نظرمی رسددرسایهتحوالت
تحوالت منطقه ای
.5هرجنگی می تواند مانند زلزله ،دارای پیش لرزه و پس لرزهایی
فلسطیناشغالیمی تواندمیخیبرتابوتعادی سازیباشدوحتی
بود .درحالی که تا یک دهه قبل تنها در جنگ های تحمیل شـــده
.2با توجه به ریشه های جهادی ،سازمان جهاد اسالمی فلسطین
طی دســـت کم 5سال اخیر ،در تنش های معمول نیز راکت باران
نیز تحت فشار شدید قرار خواهند گرفت .روز سه شنبه پس از ترور
به انجام خواهند رساند.
باشد.طبیعتادرجنگ هایبزرگ تر،اینمواردنیزقابل اعتناخواهند
علیه غزه ،شهرک های صهیونیست نشین راکت باران می شدند،
صورت گرفته و به مرور افزایش یافته است ،به عنوان مثال سازمان
جهاد اســـامی که در تنش های اواخر دهـــه 2010خود با رژیم
دست به پرتاب 2تا 4راکت می زد ،در هفته گذشته بیش از 100
بسیاری از کدرشته ها باید مورد امایش شغل و رشته قرار
این مساله ،بسیاری از برنامه ها در راستای تغییر در وضعیت
سرامدان اموزشی معرفی خواهیم کرد که از میان ۱۳۰نفر،
قابل توجهی کدرشته از دفترچه کنکور مطرح شد.
بودهواینمهمرانیزدرقالبمصوبهتصویبکرده ایم،برایتحقق
دانشگاه ها معلمان و استادان را تشویق کردند .در اصل برای
از معلمان و حکیمان را طی چند روز اینده در قالب جشنواره
است .خوشبختانه امسال بسیاری از کدرشته های دفترچه ها
باالی ۶۰درصد شغل و متقاضی ندارند برای ۱۴۰۲پذیرش
نداشته باشند».
موجود یا ریل گذاری برای ایجاد تغییر خواهد بود .در مقابل
برگزیده شدند».
سوی محققان ،اساتید و دانشجویان باعث شده تا ایران بتواند
دانشگاهی اشاره و تصریح کرد« :در این حوزه هم اقدام به
که ۲۰۰۰عدد از این کدرشته ها برای سال جاری غربالگری
و ...دانشجویان را هدفمند تربیت کنیم ،البته شیوه نامه های
الزم از نظر اشتغال و نیازمحوری از دفترچه کنکور ۱۴۰۲حذف
چنین حمالتی ،فلســـطینیان کرانه باختری برای مبارزه انرژی
بیشتریگرفتهونظامیانصهیونیستنیزبه دلیلمواجههبااحتمال
معاوناموزشیوزارتعلومتاکیدکرد«:مطالعاتنشانمی دهد
او در این نشست گفت« :به دنبال تحقق تحول در اموزش عالی
،2021علی رغم فشارهای امریکا موجب تردید دیگر دولت ها در
حمالت از اســـمان ،با ترس و سرعت کمتری ماموریت های خود را
چالش را حل کنیم و ابالغیه هایی را در این زمینه اعالم کردیم
این است بتوانیم نیروی ماهر ،فرهنگی و محقق داشته باشیم».
اولین بار این برنامه کشوری شکل گرفته که در قالب ان 20نفر
در رتبه بندی های بین المللی ،به رتبه های 16 ،15و 17در
که از فشار امریکا کاسته شده و در سایه برقراری روابط میان ایران
حوزه سیاست را قابل درک و قابل اجرا می کنند .این یک
نیازمحور بودند و همچنین مصوب کردیم رشته هایی که
صورت گرفته و وخامت اوضاع در رژیم ،این بار عملیات هایی واقعی
جهاناسالموعربدرپیوستنبه اینپیمانشد.امروزدرشرایطی
ایند ه های بدیل کشور از بسیاری جهات توسط فرایند،
فرهنگ و پویایی این حوزه ناشناخته از سیاست عمومی
کرده و طبق ان هفته معلم برای ما دهه سرامدی شد و تمام
.1پس از انکه در پیمان صلح ابراهیم در ســـال ،2020امارات و
در کرانه باختری علیه مراکز استقرار ارتش رژیم صورت گیرد .درپی
حیاتی سیاست عمومی امریکا ،یعنی سیاست علم است.
بگیرند و این امر در وزارت علوم از یک سال پیش شروع شده
باید به این مساله هم توجه شود که تالش های صورت گرفته از
بحرین به عادی ســـازی روابط خود با رژیم پرداختند ،جنگ سال
به امروز بهترین و جامع ترین متن در حوزه یکی از بخش های
معاون اموزشی وزیر در نشست خبری مطرح کرد
شد .نشستی که در ان موضوعات مهمی از جمله تحول در
نیز توســـط محور مقاومت صورت گرفته اســـت .در جریان جنگ
تنش های گرم و فروجنگی متعددی مواجه شوند.
شرکت «الکهید مارتین» و دریافت کننده جایزه «ونور بوش»
که یکی از انها بحث ایین نامه سرامد اموزشی است که تدوین
علوم در سال جاری روز گذشته در محل این وزارتخانه برگزار
.8کاهشسرعتپرساختنذخایرموشک هایگنبداهنینبه دلیل
ســـیف القدس بود که یک پهپاد وارد منطقه کرانه باختری شـــد.
چنین کتابی در اختیار ماست».
اولین نشست خبری قاسم عموعابدینی ،معاون اموزشی وزارت
اموزش عالی ،غربالگری رشته های دانشگاهی و حذف تعداد
گرفتاری امریکا ،می تواند صهیونیست ها را در درگیری های بعدی
است .باید این را از مواهب خداوند بدانیم که در قرن کنونی
«تالش مان این بوده که با به کارگیری اقداماتی بتوانیم این 4
بر همین اســـاس جـــدای از تالش برای تقویـــت کرانه باختری،
نسبت به سال 2021برای کمک نظامی به رژیم داشته باشد.
درایاالتمتحدهاست.نگاهواقع گرایانهانهمانچیزیاست
سوی اسپوتنیک ،تا
ِ
کتاب را این گونه توصیف می کند« :ان
حذف نزدیک به ۸۰۰کدرشته از دفترچه کنکور ۱۴۰۲
تماماینمسائلباعثمی شودامریکادرسال،2023منابعکمتری
تالش هایـــی برای اثرگذاری و پشـــتیبانی خارجی از این منطقه
سویاسپوتنیک،یک
ِ
ومهندسیایاالتمتحدهمی گوید«:ان
ایجاد شغل و موارد دیگر مرتبط هستند».
که مورد نیاز سیاستگذاران و دانشجویان سیاستگذاری علم
این جبهه برای عملیات های مســـلحانه و خودرویی شود .درپی
درحال حاضرامریکادرگیرجنگاوکرایناستوحتی3هزارکانتینر
بهوارداوردنضرباتینهایی کنندهبهرژیمنیستند،مگرکرانهباختری
در سومین روز از برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
سابقشورایملیتحقیقاتوابستهبهاکادمی هایملیعلوم
انرژی ،حفظ محیط زیست ،تضمین مراقبت های بهداشتی،
متحده امریکا موضوع کتاب «ان سوی اسپوتنیک» است که
«چارلز وست» ،رئیس سابق اکادمی ملی مهندسی و قائم مقام
که با سیاست های علم در مواجهه با چالش هایی مانند تامین
غزه می تواند فشار را از کرانه بردارد و موجب ازادی عمل بیشتر در
با توجه به این میزان از اهمیت ،گســـترش ارســـال و تولید سالح در
شدهاست.به عبارتیدیگرنهجبههلبنانونهجبههجنوبدرغزه،قادر
ساختار و فرایند سیاستگذاری علوم وتحقیقات در ایاالت
شماره )۲۱برپا خواهد شد .درخصوص اهمیت این کتاب
«این کتاب تحقیقی ،گنجینه ای ارزشمند برای کسانی است
روایت ساختار و فرایند سیاستگذاری علوم و تحقیقات در
کمبود به اندازه ای خطرناک بود که دولت جو بایدن ،طی چندماه
کرانه،رشدمیزانمسلح سازیفلسطینیانوافزایشتعدادگروه های
فردا در نمایشگاه کتاب تهران
«ان سوی اسپوتنیک» رونمایی می شود
هنگامی که جنگ فعلی میان غزه و رژیم به پایان برسد ،با توجه به
شهرک هایصهیونیست نشینرختبرنمی بندد.
در نبرد با صهیونیست هاست .در سلسله درگیری هایی که تقریبا
چه خبر از دانشگاه
دوره های مختلف برسد و این مهم برای حوزه های فناوری و نانو
تکنولوژی بوده است».
وی به تغییرات صورت گرفته در حوزه محتوای رشته های
غربالگری می کنیم تا در حوزه های مختلف انسانی ،فناوری
تحقق این کار هم ابالغ شده است .به طوری که قرار است
وی از غربالگری رشته های دانشگاهی در کشور خبر داد و گفت:
«درحال حاضر ما ۲۰هزار کد رشته در دوره کارشناسی داریم
خواهند شد و درنهایت حدود ۸۰۰کدرشته پس از بررسی های
خواهند شد .برخی رشته ها اصال در طرح امایش قرار نگرفتند
وی به بررسی وجود شرایط علم نافع در دانشگاه های کشور
در دانشگاه یزد بورس صنعت راه اندازی شود .درحال حاضر
پیمانگذشتهوارتباطاتکمعمقپیشینرانیزبامشکلمواجهکند.
علم نافع دارند یا خیر باید ۴چالش مرتبط با حکمرانی در
بورس صنعت داشتند ،درحالی که قبال رتبه های ۴۰۰۰وارد
در استان هاتشکیل خواهیم داد تا در زمینه کدرشته های مربوط
و حتی حماس در سراسر جهان اسالم ،دارایی های خارجی رژیم
را رفع کنیم که در همین راستا وزیر علوم برنامه ۵محوری را در
عموعابدینی درباره طرح امایش اموزش عالی گفت« :این
وی به وضعیت اساتیدی که رشته های انها از دفترچه انتخاب
اسالمی و وزارت بهداشت مرتبط بوده و باید اجرایی شود چراکه
رشته های موازی تدریس کنند .ضمن اینکه براساس مصوبه
و عربستان وضعیت منطقه تغییر کرده است ،بروز جنگی بزرگ در
فرماندهان مقاومت کنیســـه جزیره جربه مورد حمله یک نظامی
تونســـی قرار گرفت که درپی ان دو زائر خارجی این کنیسه کشته
شدند.
اشاره کرد و گفت« :برای اینکه بدانیم مراکز اموزشی ما شرایط
دانشگاه،اموزشهدفمند،مباحثفرهنگیودیپلماسیعلمی
این زمینه تدوین کرده تا از طریق ان مقوله شاگردپروری در
دانشگاه ها شکل بگیرد».
عموعابدینی به راهکارهای معاونت اموزشی در راستای رفع
چالش های موجود برای رسیدن به علم نافع اشاره کرد و گفت:
دانشجویان زیر رتبه های ۱۰۰۰وارد رشته هایی شده اند که
این رشته ها می شدند».
طرح ۹ماده دارد که ۸ماده ان به وزارت علوم ،دانشگاه ازاد
قطعا رشته های ما باید نیازمحور شوند و در همین راستا نیز
هدف گذاری های ما در اموزش عالی روشن است .هدف ما
و علوم پایه ،علوم اجتماعی و ...در مرحله غربالگری نیامدند؛
چراکه ما به این کدرشته ها نیاز داریم و از سال ۱۴۰۳کار گروهی
به خود تصمیم گیری شوند».
رشته حذف می شوند اشاره و بیان کرد« :انها می توانند در
وزارتعلومرشته هاینیازمحوردرصورتمعرفیبهاینوزارتخانه،
این رشته ها ظرف سه ماه تصویب خواهند شد».
|عکس :نسترن دادجو |فرهیختگان |
داداش
وی پی ان مرغوب
داری؟ صفحه 3
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
«فرهیختگان» در گفت وگو با سرپرست مرکز تعامالت بین المللی علم و فناوری وضعیت اینده تعامالت فناروانه ایران را بررسی می کند
�پیش بینی رشد 20درصدی
صادرات فناورانه درپایان 1402
ان باید تعامالت و همکاری های بین المللی را در راس کار
هر چه بیشـــتر با این کشـــور و گسترش فناوری در ایران
کشـــورهای دیگر بتوان علم و فناوری را در کشور توسعه
روســـی حاضر در اینوتکس و گفت وگوی اختصاصی با
قرار داد تا به واسطه کسب تجربه و استفاده از ظرفیت های
ندا اظهری
خبرنگار گروه دانشگاه
حوزه هـــای علـــم و فناوری را نمی تـــوان تنها محدود به
فضاهای داخلی کرد و برای رشد هر چه بیشتر و روزافزون
داد .مساله ای که در اینوتکس 2023با حضور چشمگیر
شرکت های روسیه شاهد ان بودیم .ماحصل این حضور
پررنگ عقد قراردادها و تفاهمنامه هایی به منظور تعامالت
خواهد بود .در ادامه عالوه بر معرفی برخی شـــرکت های
نماینده یکی از شـــرکت های حاضر روسی به گفت وگو با
امیرحسینمیرابادی،سرپرستمرکزتعامالتبین المللی
علم و فناوری پرداخته ایم.
در 40کشور کارگزار صادراتی داریم
امیرحســـین میرابادی ،سرپرست
که در حال حاضر در 40کشـــور کارگـــزار صادراتی داریم و
فنـــا وری د ر گفت وگـــو بـــا
و محصوالتـــی که نیاز حضور در بازارهـــا را دارند ،از ظرفیت
مرکز تعامـــات بین المللی علم و
«فرهیختگان» با اشاره به اقدامات
فناورانه ایران در حوزه بین الملل
عنـــوان کـــرد« :حوزه مســـائل
بین المللـــی چند حوزه قابل طرح اســـت که یکـــی از انها
موضوعـــات مربوط به تبادالت فناورانـــه و دیگری مربوط به
کسب وکارهای فناورانه است .هرکدام از انها زمینه های کاری
مجزایـــی دارد .مـــا در حوزه تبـــادالت فناورانـــه ،ارتباطات
گسترده ای را با کشورهای مختلف ایجاد کرده ایم که بعضی
از انها به پروژه هایی تبدیل شـــده است که در مرکز تعامالت
به طور تخصصی در ان کشورها فعالیت می کنند و شرکت ها
تقاضا ایجاد کنیم ،شرکت ها باید تولید کرده و زمینه تولید برای
انها فراهم شود ،لذا رشد تولیدی اتفاق می افتد .ما در جهت
تحقق شعار سال که امسال مقام معظم رهبری فرمودند ،یکی
این کارگزارها اســـتفاده خواهند کـــرد .این دو محور تبادل
از کارهایـــی که انجام خواهیـــم داد ،حمایت های صادراتی
همـــکاری با متخصصان و نخبگان ایرانی خارج از کشـــور و
با استفاده از ابزار بازار ،تولید خود را افزایش دهند».
و کســـب وکار اســـت و محور دیگری هم وجود دارد با عنوان
نیـــز متخصصان خارجی مقیم ایران که در ظرفیت فردی و با
ظرفیـــت تخصصی خود کار می کنند که این هم به نوبه خود
یکـــی از ظرفیت های همکاری های بین المللی ایران با دیگر
کشورهاست».
پیش بینی رشد 20درصدی صادرات
است که بتوانیم بازارهای صادراتی ایجاد کنیم که شرکت ها
به یک برند نمایشـــگاهی برای حوزه فناوری و نواوری کشور
تبدیل شـــده است .در دو ســـالی که ما درگیر کرونا بودیم و
رویداد حضوری کمرنگ تر شده بود ،اما امسال بسیار سریع تر
از زمانی که برای ان تعیین شـــده بود ،ظرفیت ها تکمیل شد
زیرساخت های فناورانه ایران برای اموزش متخصصان خارجی،
فناوری و اقتصاد دانش بنیان نگاه ویژه ای را به کســـب وکارها
ایجاد ارتباطات در حوزه کسب وکار بین المللی و شبکه سازی
داده است».
برنامه های مفصل تر و گسترده تری داریم .اما تفاوتی که در این
موضـــوع امـــوزش متخصصـــان خارجـــی و اســـتفاده از
که این به نوعی همکاری فناورانه را بین ایران و ان کشور ترتیب
و کال توســـعه همکاری های بین المللی دارد و در سال 1402
فضایی که در این نمایشـــگاه فراهم شـــده قطعا می تواند به
در زیست بوم فناوری و نواوری کشور منتج شود».
بازارسازی بین ایران و روسیه
به گفته سرپرســـت مرکز تعامالت بین المللی علم و فناوری،
میان وجود دارد ،این است که برنامه های ما سختگیرانه تر شده؛
میرابادی تصریح کرد« :در حوزه کسب وکارها ،نگاه ما بیشتر
اطمینان داشته باشیم می توانند به بازارهای بین المللی ورود
دوازدهم ،تاکید کرد« :در نمایشگاه امسال یکی از تفاوت ها
درصد موفقیت باالتری داشته باشند .از این رو در حال اعمال
بیشـــتر اســـت به طوری که میهمان ویژه ای از روسیه داریم
محور دوم ،محور کسب وکارهای فناورانه بین المللی است.
توسعه صادرات دانش بنیان است .برای توسعه صادرات هم
زیرساخت هایی داریم که هم به لحاظ زیرساخت های فیزیکی
چراکه حمایت از سرمایه گذارانی را در دستور کار داریم که باید
داشته باشـــند یا در تبادالت فناورانه ای که انجام می دهند،
اقداماتی انجـــام داده ایم ،مانند خانه های فناوری و نواوری
فیلترهایی هســـتیم اما در عوض ،حمایت هایـــی که داریم،
چین ،ترکیه ،ونزوئال و ســـوریه حضور دارند که در حال حاضر
در این میان وجود دارد ،این اســـت که در حوزه همکاری های
جمهوری اســـامی ایران که در کشـــورهای مختلفی مانند
میرابادی با اشـــاره به حضور میهمانان خارجی در اینوتکس
نســـبت به سال های گذشـــته ،وجود این پاویون ها با قدرت
که دســـتیار ویژه رئیس جمهور این کشـــور اســـت و در این
حمایت های بیشتر و مفصل تری خواهد بود .نکته مهمی که
برنامه حضور دارند و این نشـــان دهنده تقویت این ارتباطات
زیرســـاخت های الزم را در ان داریم و اماده هستند .در سال
بین المللی ،توانمندسازی از اهمیت باالیی برخوردار است .ما
ظرفیت هایی که پارک از چند سال گذشته دنبال کرده است».
به سمت منطقه امریکای جنوبی و امریکای التین می رویم و
برخی از شـــبکه ها مانند کوریدور توسعه صادرات برنامه ریزی
و روسیه گفت« :رقم قراردادی در این بین هنوز مشخص نیست
1402هم 5یا 6کشور دیگر را هم اضافه خواهیم کرد و بیشتر
در منطقه CISهم کشـــورهایی هستند که گفت وگوهایی را
در ســـال 1402برنامه های توانمندسازی مفصلی را از طرف
و ایجاد زمینه توســـعه همکاری با کشورهایی مانند روسیه و
کرده ایم که شرکت هایی که توان صادراتی دارند ،به بازار وارد
توانمند شده و وارد بازارهای بین المللی شوند .پیش بینی تعداد
این تفاهمنامه در ســـه حوزه مبتنی بر ماموریت های معاونت
اضافه خواهیم کرد .به عنوان مثال کشورهای افریقایی برای
1402بتوانیم 20درصد رشد صادرات شرکت های دانش بنیان
حوزه اقتصاد دانش بنیان است که نهادهای متناظر ذیل این
فناوری داریم و فعال است و در یک یا دو کشور افریقایی هم
سرپرســـت مرکز تعامالت بین المللی علـــم و فناوری درباره
ایفای نقش می کند با بنیاد علم روســـیه همکاری و تبادالت
او در ادامه به حمایت از شرکت های مدیریت صادرات اشاره
محصوالت دانش بنیان و فناوری های پیشـــرفته باالی یک
قوانین و اســـتانداردها بین دو کشور که به ایجاد بازار کمک
به تعداد بیشـــتری از شـــرکت ها خدمات ارائه می دهند و با
که پیش رو داریم ،تا 20درصد رشد صادرات داشته باشیم.
اغاز کرده ایم و حتی ممکن اســـت در کشورهای دیگری که
دفاتری را داریم ،اگر نیاز باشد تعداد این دفترها را با توجه به
پهنه جغرافیایی انها اضافه کنیم به طور حتم 4 ،یا 5کشور را
ما از اهمیت باالیی برخوردارند .ما در کنیا هم خانه نواوری و
قرار است این زیرساخت را توسعه دهیم».
کرد« :نقش شـــرکت های مدیریت صادرات این اســـت که
انعقاد قرارداد با انها امکان صادرات محصوالت انها را فراهم
می کنند .این نوعی کســـب وکار است و کارگزاران صادراتی
شرکت ها دشوار است اما پیش بینی می کنیم که در پایان سال
و فناوری های دانش بنیان را داشته باشیم».
میزان صادرات در سال گذشته اظهار کرد« :مجموع صادرات
میلیارد دالر بوده اســـت و انتظار می رود با انجام برنامه هایی
یکی از موضوعات بســـیار مهم در رشد تولید ،گسترده کردن
بازار و ایجاد بازار است .ما هر چه بتوانیم بازار را بزرگ کنیم و
رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه ازاد اسالمی:
حیات دانشگاه ها به ایجاد بازار فناوری بستگی دارد
او درباره حضور میهمانان روسیه و اجرای تفاهمنامه بین ایران
اما تفاهمنامه ای در حوزه همکاری های کالن علم و فناوری
می شوند و شرکت هایی هم که پتانسیل دارند ،کمک می کنیم
جای خالی دانشگاه ها
دربزرگ ترین
گردهما�یی
نواوری و فناوری
دوازدهمین دوره نمایشگاه اینوتکس عنوان کرد« :اینوتکس
میرابادی در ادامه با اشـــاره به میزان بودجه های بین المللی
علمـــی و فناوری به «فرهیختگان» گفـــت« :معاونت علمی و
«فرهیختگان» از وضعیت دانشگاه های حاضر در اینوتکس 2023گزارش م
سرپرست مرکز تعامالت بین المللی علم و فناوری در حاشیه
و میهمانان ویژه متنوعی هم از کشـــورهای خارجی داریم و
بین المللی علم و فناوری دنبـــال می کنیم .به عنوان مثال،
۴
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
دوازدهمیننمایشگاهبین المللی
که اینوتکس چگونه خال بین شـــرکت های فناوری و ارندی
خود را در پـــارک علم و فناوری
معمول پر کردن این گونه خالها نیست .نمایشگاه 2کارکرد
اینوتکس 19اردیبهشت ماه کار
پردیس اغاز کرد .نمایشگاه هایی
بین معاونت علم و فناوری و دولت روسیه قرار است انجام شود.
از این دســـت همیشه پلی بین
اســـت؛ یکی در حوزه علم ،یکی در حوزه توسعه فناوری و در
هستند تا شرکت های مختلف بتوانند محصوالت خود را به
شرکت های فناور و دانشگاه ها
بازار عرضه کنند .با انکه بخش های مختلف پرشور و نشاط
تفاهمنامه مانند صندوق پژوهشگران که نقش بنیاد علم ایران
در این رویداد حاضر شـــده اند اما دانشگاه ها و پارک های
علمی خواهد داشت .بازارسازی جدید بین دو کشور ،تسهیل
حضوریمحدودداشته اند«.فرهیختگان»باسیدمحمدجواد
می کنـــد و بحث اقتصاد دانش بنیان و در چند حوزه اولویت
دار برای دو کشور مانند حوزه زیست فناوری ،هوش مصنوعی
مواردی است که به عنوان دستور کار در حوزه توسعه فناوری
مورد همکاری ویژه قرار می گیرد».
علم و فناوری به عنوان طرف مقابل تولید فناوری در کشور
صدری مهر ،رئیس پارک و علم و فناوری دانشگاه ازاد درباره
صادرات 14درصدی محصوالت روسیه به ایران
جدی ایجاد شبکه برای هم افزایی بین تولیدکنندگان فناوری
و نواوری دارد و یافتـــن بازار برای محصوالت موجود دارد.
نمایشگاه اینوتکس در این زمینه بسیار موفق عمل کرده و
جنبه بین المللی نیز پیدا کرده است .این رویداد امسال در
دوازدهمین ســـالی که این رویداد در کشور برگزار می شود
با یک جهش عالی شـــرکت های 30کشـــور در نمایشگاه
اینوتکس حاضر شده اند .همین حضور کشورهای مختلف
در ایـــن رویداد فناورانه نشـــان از اهمیتی دارد که بخش
بین الملل ان پیدا کرده است».
عدم حضور جدی دانشـــگاه ها در ایـــن رویداد بین الملل
صدری مهر درباره حضور دیگر کشورهای حاضر در نمایشگاه
او درخصوص حضور دانشگاه ازاد در نمایشگاه بین المللی
حاضران بین الملل این رویداد هستند و یک غرفه دیگر نیز
تبریز در این نمایشـــگاه حاضر شده بود .یکی از دالیلی که
به ذکر اســـت که در غرفه کشورهای D8تنها چند نماینده
گفت وگو کرده است.
اینوتکس عنوان کرد« :دانشگاه ازاد امسال در قالب واحد
حضور دانشگاه ازاد در این نمایشگاه فعال دیده نمی شود
15شرکت دانش بنیان روس میهمان اینوتکس هستند
شرکت های بزرگ را پر می کند ،گفت« :کار نمایشگاه به طور
اینوتکس عنوان کرد« :شـــرکت های کشـــور روســـیه تنها
به عنوان غرفه کشورهای D8در این رویداد حاضر است .الزم
ایرانی از چند شرکت این کشورها حضور دارند».
برگزاری نمایشـــگاه عصر امید بوده است .برگزاری رویداد
صدری مهر با تاکید بر اینکه دانشگاه ها و پارک های علم و
نهاد دانشگاهی را در 2سال گذشته به خود معطوف داشته
کمرنگ دانشـــگاه ها در این رویداد بین المللی خاطرنشان
عصر امید در این دانشگاه عاملی بوده که بیشترین توان این
فناوری در این رویداد کمرنگ حاضر شده اند درباره حضور
کرد« :دانشگاه ها باید بیاموزند که بقای حیات انها به تولید و
ویتالی استپانف ،مدیر مرکز صادراتی روسیه در افتتاحیه
و حضور ما در مجامع بین المللی فرصتی است که باعث
به دست اورده را براساس بررسی مغزی مورد ارزیابی قرار
است .در نتیجه بیشتر فناورها و دانشجویان این دانشگاه
اینوتکس عنـــوان کرد« :ما به نمایندگی مرکز صادراتی
باشـــیم و قدرت تجاری خود را بـــاال ببریم .به طورکلی،
نســـبت به مفاهیم مختلف و تمرکز روی انواع مفاهیم
صدری مهـــر درباره تاثیر نمایشـــگاه بین المللی اینوتکس
است .امسال به غیر حضور کمرنگ دانشگاه ها تنها 4پارک
امسال حاضر شده است».
افراد را ارزیابی می کند .براین اساس می توان چگونگی
نمایشـــگاه ها محلی برای تبادل اطالعات و دستاوردهای
نیز عدم شـــور و نشاط در بین مدیران و روسای پارک های
فوق العاده ای در ایجاد این شـــبکه اطالعاتی بین صنایع و
و نشاط فناوران به خوبی در این رویداد قابل رویت است».
غرفه روســـیه در روز نخســـت دوازدهمین نمایشـــگاه
و شـــرکت های دانش بنیان روسیه و شهر مسکو حضور
داریم که برای نخســـتین بار در اینوتکس 2023ایران
شرکت کرده ایم».
او در ادامه عنوان کرد« :مســـکو پایتخت روسیه یکی از
کالنشـــهر برتر و نوین دنیا در حوزه تکنولوژی ،نواوری
کالنشهرهای این کشور است که زیرساخت های فعال
و زیادی در حوزه نواوری دارد .مســـکو یکی از 20شهر
و صنایع مختلف به شـــمار می رود .به عبارتی ،مســـکو
لوکوموتیو اقتصاد روســـیه محسوب می شود که حجم
تولید و صنعت این کالنشـــهر حدودا 20درصد حجم
و تولید روســـیه را به خود اختصاص داده است .به طور
قطـــع باوجود چنین قابلیت ها و زیرســـاخت هایی ،به
دنبال توسعه هر چه بیشـــتر هستیم .اما به نمایندگی
می شود بتوانیم بین ایران و روسیه تجارت بهتری داشته
روسیه با 15شرکت دانش بنیان در نمایشگاه اینوتکس
می دهد و درنهایت نقشـــه ای از نوع احساســـات افراد
مختلف تهیه می کند و درواقع واکنش های احساســـی
تغییر احساسات را در افراد مورد بررسی قرار داد .ما این
نتوانستند برای هر دو رویداد برنامه ریزی داشته باشند».
در توســـعه فناوری در دانشـــگاه ازاد تصریـــح کرد« :اکثر
جدید فناورانه برای شـــرکت ها و صنایع هســـتند و نقش
هدست تولید روس ها برای برقراری ارتباط
معلوالن
مـــورد ازمایش قرار داده ایم و با ورود به ایران قصد داریم
فناورها بازی می کنند .در نتیجه همین امر نیز شرکت های
دانش بنیـــان «نوروترنـــد» در گفت وگوی اختصاصی با
داریم در قالب کنفرانس هایی که قرار است در ایران برگزار
رویدادها برای انها بسیار پرثمر است».
الکســـیا چیپیـــن کینا ،مدیـــر بین المللی شـــرکت
«فرهیختـــگان» به فعالیت این شـــرکت به عنوان یکی
از اصلی ترین شـــرکت های فعال در روســـیه در حوزه
سیســـتم را در طیف گسترده ای از دانشگاه های روسیه
چنین سیســـتمی را در ایران نیز پیاده کنیم .ما در نظر
کنیم متخصصان اعصاب را در کل ایران و همکارانی از
دیگر شرکت های بین المللی گرد هم بیاوریم».
تحقیقات نوروفیزیولوژیک و بازار نورومارکتینگ اشاره
او در ادامه به محصول دیگر ارائه شده در این نمایشگاه
درزمینه فنـــاوری عصبی در بازاریابی ،اموزش و ایمنی
معروف است و برای بیماران معلولی طراحی شده است
در زمینه های مختلف اقتصادی اجرا کرده اســـت .ما با
کرد و گفت« :این شرکت فعالیت خود را از سال 2013
صنعتـــی اغاز کرده و بیـــش از 500پروژه تحقیقاتی را
اشـــاره می کند که به «نیورال چت» یا «مکالمه عصبی»
که از مشکالت عصبی حرکتی و معلولیت های چندگانه
ایجاد بازار فناوری بستگی دارد و این یک نکته بسیار مهمی
علم و فناوری در این رویداد حاضر شـــده اند .علت این امر
علم و فناوری و دانشگاه هاست .این درحالی است که شور
رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه ازاد افزود« :دانشگاه ها
فنـــاور می توانند بازار خوبی پیدا کنند و این حضور در این
باید بدانند اگر در این رویدادها حاضر نشوند بازار فناوری
رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه ازاد در پاسخ به این سوال
تازه باز می کند».
راه خودش را با جدایی از دانشـــگاه ها و یافتن یک مســـیر
مدیرعامل شرکت فناوران مارلیک مطرح کرد
ساخت نمادهای رباتیک تبلیغاتی در پارک علم و فناوری گیالن
رنـــج می برند که قادر به حرکت و حرف زدن نیســـتند.
فهیمـــه حســـینی ،مدیرعامل
ت بپردازند .یکی دیگر
ایجاد می کند تا بتوانند در ان به فعالی
ارتباط برقرار کرده و صحبت کنند .او در توضیح عملکرد
در پارک علـــم و فناوری گیالن
ربات های متحرکی هســـتند که گاه بـــه 3یا 4متر طول
یکی از کلیدی ترین همکاران ما در حوزه تجارت اســـت
به منظور مدیریت مفاهیم مختلف طراحی شده است.
ذهنـــی خود به کیبورد مجازی نگاه می کنند و این گونه
شـــرکت گفـــت« :خدماتی که
در روســـیه از طریق مسکو به ایران صادر می شود .برای
طراحی شده که توانسته در سراسر دنیا گسترش یابد .ما
می شوند .همزمان کاله یا هدست مجهز به یک سیستم
طراحی سایت ،طراحی اپلیکیشن ،واقعیت مجازی و نماد
مرکز صادرات مســـکو همیشـــه بر ان بودیم که بتوانیم
در نمایشـــگاه ها و فضاهای جهانی این زیرساخت ها را
توسعه دهیم».
استپانف ادامه داد« :جمهوری اسالمی ایران به طور قطع
و حدودا 14درصد از صادرات محصوالت تولیدشـــده
پیشرفت و توسعه این اکوسیستم در پروژه های مختلفی
شرکت می کنیم و سال گذشته هم حمایت های تجاری
زیادی را برگزار کرده ایم و درحال حاضر هم در نمایشگاه
اینتوتکس حضور داریم .پیشرفت و توسعه فناوری روسیه
دو محصول در این نمایشـــگاه حاضر شده ایم؛ یکی از
این محصوالت پیرامون بخش های تجاری و اموزشـــی
اســـت که شامل سخت افزار و نرم افزارهایی می شود که
این محصول در بخش اموزشـــی هم با هدف بازاریابی
از این نرم افزارهای مبتنی بر فناوری عصبی برای بررسی
احساســـات افراد نسبت به موضوعات مختلف از قبیل
فیلم ،صداهای مختلف ،سمینارهای دانشگاهی و...
استفاده می کنیم .این نرم افزار ،سپس تمام داده های
به واسطه این دستگاه افراد معلول می توانند با دیگران
این سیستم می گوید« :افراد معلول با استفاده از قدرت
روی حروفی کـــه در ذهن به انها فکر می کنند متمرکز
شرکت فناوران مارلیک مستقر
درباره محصوالت و خدمات این
شـــرکت ما ارائه می دهد شامل
عصبـــی را هم روی ســـر قرار می دهند .این هدســـت،
تبلیغات رباتیک می شود .در زمینه واقعیت مجازی به این
می توانند منظور خود را در قالب نوشـــتار مجازی بیان
ســـاختیم ،وارد دنیای سه بعدی شود .سایت ما نیز به این
واکنش های مغزی را از طریق مغز ثبت می کند و این گونه
کنند».
صورت اســـت که کاربر می تواند با دستگاه یا عینکی که
صورت است که بســـتری را برای کسب وکارهای مختلف
از خدمات ما ساخت نمادهای تبلیغات و رباتیک است که
می رسند.
بـــرای مثال اگر برای یک زیتون فروشـــی ســـفارش نماد
تبلیغاتی بگیریم ،این زیتون جابه جا می شود چراغ دارد و
به خوبی می تواند توجه مخاطب را جلب کند .نمایشـــگاه
بســـیار برای ما خوب بود و توقع این حجم از اســـتقبال را
نداشتیم .همچنین محصول دیگر ما که در دست ساخت
اســـت اموزش زبان به صورت مجازی است و به زودی وارد
بازار می شود».
ادامه در صفحه۵ صفحه 4
دانشگاه
۵
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۴
می دهد
مالحظاتی روی سفر چندساعته به اینوتکس 2023
ا
داداش وی پی ان مرغوب داری؟
فاطمه طاری بخش
2
وسط بازدید برند «شـــهاب» را می بینم و یک جمله
دارند .یک جوری بازاریابی دوستانه و بدون در نظر گرفتن
هومن جعفری
و فهمیـــدم که ای دل غافل! این برند الکترونیک شـــهاب
غرفه هایخوراکیایننمایشگاهازتمامنمایشگاه های
رفتنم بـــه اینتوکس ،2023بدون برنامـــه قبلی رخ داد.
میانه های ری برندینگ هســـتند و دنبال حمایت کردن از
شدم چنین نمایشگاهی هست و خیلی زود تصمیم گرفتم
غرفه شان می نشـــینیم به گپ وگفت های تجاری معمول.
دارد .نمایشـــگاهی که طبیعتا باید فرصت مناسبی
بـــه انجا .راه دورتر از ان بود که ادم بخواهد زیر هزینه 200
ترســـناکی اســـت ولی وقتی وضعیت «ازمایش» و «ارج» و
تا برای جذب ایده ،ســـرمایه و عضویت در گروه های
و با اتوبوس خبرنگارها راهی پردیس علمی شدیم .اخرین
خبرنگار گروه دانشگاه
نمایشـــگاه اینوتکس 3202که محـــل گردهمایی
شـــرکت های دانش بنیـــان ،اســـتارتاپ ها ،صنایع،
دانشـــگاه ها ،پارک های علم و فناوری و ...اســـت،
از روز سه شـــنبه 19اردیبهشت ماه در پارک علم و
فناوری پردیس اغاز به کار کرده و گردهمایی خانواده
فناوری کشور تا روز جمعه 22اردیبهشت ماه ادامه
را در اختیار دانشـــجویان و فار غ التحصیالن بگذارد
مختلف به ان سری بزنند؛ اما به نظر می رسد برخالف
تمام توقعات این نمایشگاه در حوزه دانشگاه چیزی
برای ارائه نداشت.
خبرنگار
دیدم بچه های تحریریه درموردش حرف می زنند و متوجه
بخشـــی از ان باشم .این شد که برنامه گذاشتم برای رفتن
هزارتومانیتاکسیاینترنتیبروددرنتیجهشالوکالهکردیم
بار که این طوری اتوبوسی ،در جمع خبرنگاران به سفر رفته
بودم دست کم 10سال پیش بود!
ماحصل مشاهدات من از اینوتکس تقدیم به شما:
1
نفع شخصی ،درست عین کاری که من کردم.
تبلیغاتیعجیبکهمابرگشته ایم!رفتمبرایپرس وجو
4
است که روزگار نوجوانی ما تلویزیون می ساخت .ظاهرا در
دیگری که در ان شـــرکت کرده ام بیشـــتر اســـت.
نمایشگاه یک جا برگزار نمی شود و مرکزیت ندارد و به صورت
ایده های جدید و کارافرین های نوین .نیم ســـاعتی داخل
طولی ادامه دارد و در نتیجه ادم ها در کنار چرخ زدن هایشان
نیازمند دو چیزند :سرویس بهداشتی و غرفه های تغذیه .از
خودشان را «اخرین غول زنده» توصیف می کنند که عبارت
سرویسبهداشتینمی توانمتعریفکنماماغرفه هایتغذیه
«کفش ملی» و «کفش بال» و برندهای دیگر یادت می اید،
مثل نمایشـــگاه کتاب ،خیلی حرفه ای تر و باکالس تر بود.
خوببود.اینجاهمهچیزشیک تروبرخالفنمایشگاه هایی
کلمه اخرین برایت ترسناک تر می شود.
اینجا اما همه چیز کالس و ظرافت بیشـــتری داشـــت .از
3
یکـــی از اســـتارتاپ ها ،کارش بـــازی مافیای انالین
غرفه هایقهوه فروشیتاغرفه هایغذاهایخانگی!معموال
کاربران شان خیره کننده است( .از 800هزار بازیگر انالین
برای من تفاوت خدمات اینجا با نمایشگاه های دیگر معنای
خبرنگارها به غرفه های تغذیه خیلی توجهی نمی کنند اما
اســـت! گله می کنند که اسپانسر ندارند وگرنه تعداد
در اینوتکس امسال جای خالی دانشگاه های بسیاری
«پارک فناوری پردیس» همه چیزش خوب اســـت
در ماه صحبت می کنند که رقمی خیره کننده اســـت ).گله
بسیار مهمی داشت .کیفیت شرکت کنندگان باالتر از ان
طباطبایی ،شهید بهشتی ،تربیت مدرس ،صنعتی
می شـــوی که برای خودش شـــهری اســـت! هم دفتر
نسل زد هستند ،شرکت های دیگر انها را جدی نمی گیرند.
همصدالبتهبی تاثیرنیست.همهناچارندباهمرقابتکنند.
نصیحت گوی درونم راه می افتد و نصیحت شـــان می کنم
نوپای حاضر در نمایشـــگاه ندارم اما فکر می کنم یکی از
مانند دانشـــگاه شـــریف ،صنعتی امیرکبیر ،عالمه
اصفهان ،تبریز و ...به چشـــم می خورد و در 9سالن
نمایشگاه اسمی از انها به گوش نمی رسید .سالن های
نمایشگاه اینوتکس براساس نوع دستاورد شرکت ها
و استارتاپ ها ،دسته بندی شده بود؛ البته این همه
ماجرا نیست ،بلکه برخی از دانشگاه ها یا پارک های
علم و فناوری وابسته به انها هم در سالن های نامربوط
جانمایی شـــده بودند .در حالی که در کشور بیش از
2هزار و 500دانشـــگاه و واحد دانشـــگاهی وجود
دارد اما تنها ســـه دانشـــگاه (دو دانشگاه دولتی و
یک دانشگاه غیرانتفاعی) در این نمایشگاه حضور
داشـــتند و در کنـــار انها براســـاس اطالعاتی که در
بروشور منتشر شده از سوی مسئوالن روابط عمومی
خود این نمایشگاه منتشر شده 3 ،پارک علم و فناوری
دانشگاهی نیز در نمایشگاه اینوتکس امسال حاضر
شده بودند.
کارشناس تجاری سازی دانشگاه شیراز خبر داد
حضور اولین تولید کننده نانوذرات اکسید
بیسموت در نمایشگاه امسال
جز مسیرش! مســـیر را که طی کنی وارد شهری
اســـتارتاپ ها و شـــرکت های بزرگ علمی تجاری و هم
میزبان اینوتکس .2023ما را وســـط میدان از اتوبوس
پیاده می کنند که به ســـامت و بعدش هم نخودنخود
هرکـــس رود غرفه خود! بین غرفه هـــا چرخ می زنیم تا
اینکه دوزاری مان بیفتد شهرکش چگونه شهرکی است
و نمایشگاهش چگونه نمایشگاهی! برای من که شخصا
«پارک فناوری پردیس»اولی هستم و نخستین بارم است
که این مســـیر طوالنی را طی کرده ام تا برسم به اینجا،
نمایشگاه جذابیت های خودش را دارد.
می کنند که کسی اسپانسرشان نمی شود و چون چند جوان
باشد .کیفیت باال ،تعداد باالی رقبا و صدالبته مشکل پسند
تبلیغاتی دیجیتال مارکتینگ و شرکت های سرمایه گذاری
بودن مشتری را در نظر بگیرید.
روی ایده های نوپا ،برای خودشان اسپانسری بیابند .اخر هم
5
دست شان را می گذارم داخل دست یک صرافی باسابقه ولی
شـــکاندن یخ در یک نمایشگاه تخصصی اصال کار
دیدهشدنمی گردند.هردوبهدردهممی خورند.فاصله شان
برای من دو کلمه راهگشـــا بود؛ یکی اینستاگرام و دیگری
کم تبلیغات که شدیدا دنبال ایده های تبلیغاتی جدید برای
سختی نیست اگر کلیدواژه های الزم را داشتی باشی.
با هم تنها یک سالن است ولی هیچ کدام از همدیگر خبری
فوتبـــال! با همین دو کلمه ،در هر غرفه ای که خواســـتم
بچرخد و انها را پیدا کند و ظرفیت هایشان را بسنجد و ببیند
مسیر دور است و زمان نمایشگاه کم وگرنه بدم نمی امد دو
کد «گوگل اتوکینتور» یا سامانه رمزیک بارمصرف ساز گوگل
که مکمل یکدیگرند و بعد به هم وصل شان کند.
نشســـتم و با هر مسئولی که خواستم حرف زدم .حیف که
یا ســـه بار دیگر به این محیط ســـر بزنم .جای جالبی بود.
داشـــتم به این فکر می کردم که اگر من از گردانندگان این
تنها شرکتی که جایش خیلی خالی بود ،وی پی ان فروشی
چرخ زدن در نمایشگاه و رفیق شدن با غرفه دارها و شنیدن
نمایشگاه بار یک ســـالش را ببندد! همه دنبال وی پی ان
اذیت کرده .راه حلش ظاهرا یکسان نبودن ساعت موبایل
نمایشگاهبودم قطعایکیرامی گذاشتممسئول همین کار.
باز هم بهتر از بدون راه حل بودن است.
نیازهایشان و وصل کردن شرکت هایی که با هم همخوانی
شما با کامپیوتر شماست که راه حل روی اعصابی است ولی
رقابتی ترین بخش های این نمایشگاه بخش خوراکی اش
کـــه جای ماندن در غرفه بگردنـــد و از بین این همه اژانس
کمی داخل غرفه می مانم و با مسئوالن انجا وارد بحث های
که این روزها برخی از کاربران صرافی های ایرانی را خیلی
درســـت عین استارتاپ ها! خیلی شناختی از شرکت های
کمـــی تجارب بازاریابی خـــودم را مرور می کنـــم و پیرمرد
ندارند .یک غریبه تمام عیار مثل من باید بیاید در نمایشگاه
فنی می شوم؛ ازجمله مشکل تازه ظهورکرده پذیرفته نشدن
است که به مصرف هر چیزی رضایت بدهند .تنوع انتخاب
عضو تیم مرکز سپهر راد دانشگاه امیرکبیر:
ساخت پودر مکسین و ماده کمیاب کاربید
تیتانیوم در پارک علم و فناوری امیرکبیر
فرزندان برخی مســـئوالن بود که می توانســـت در همین
مرغوب بودند!
مدیر موسسه پارک علم و فناوری ایالم خبر داد
تولید پارافین و چسب گرماذوب
از ضایعات نفتی
شیما بیدشهری ،کارشناس تجاری سازی دانشگاه شیراز و مسئول غرفه این دانشگاه
زینب جمالپور ،از اعضای تیم مرکز ســـپهر راد دانشـــگاه امیرکبیر درباره
ســـمیه غیابی ،مدیر موسسه پارک علم و فناوری ایالم درباره غرفه
دانشگاه شیراز در موضوعات مختلف به این نمایشگاه امده اند .اولین تیمی که معرفی
نوپایی هستیم که اکثر اعضای تیم ما فار غ التحصیل و دانشجوی دانشگاه
در نمایشگاه شـــرکت کرده ایم .شرکت هایی که در این نمایشگاه
در نمایشـــگاه اینوتکس درباره محصوالت و تیم های این دانشـــگاه گفت 8« :تیم از
می کنم ،تیم ویراویراســـت ،که در حوزه ویراستاری فعالیت می کند .این تیم نرم افزار
شـــرکت خود و محصولی که به این نمایشـــگاه اورده اند ،گفت« :ما شرکت
امیرکبیر هستند .پروژه های ساخت ادوات الکترونیک را انجام می دادیم و
حضور دارند ،شـــرکت های حوزه دانش بنیانی هستند که در ادامه
پودرهایی که به دلیل خواص الکتروشیمیایی و الکتریکی و حرارتی خوبی
پزشـــکی اســـت که در حوزه سالمت برای تســـت توده سینه زنان
ویراستاری را ساخته که می تواند صدا و عکس را به متن تبدیل کند .یعنی زمانی که
محصوالت ما تولید ســـری پودرهایی اســـت که در صنعـــت کاربرد دارند.
به متن تبدیل می کند .همین طور این برنامه ویراستاری بسیار دقیقی را روی متن انجام می دهد و امالی متن
که دارند ،در زمینه های باتری ،ابرخازن و درمان فتوترمال سرطان و حتی تسویه پسماندها و پساب های
من صحبت می کنم کسی که شرایط نوشتن ندارد ان را ضبط می کند و بعدا می تواند
را تصحیح می کند».
اتمی و ...مانند زدایش اورانیوم و جداسازی روغن از اب و ...کاربرد دارند .شرکت ما چنین پودرهایی
بیدشهری درباره دیگر تیم هایی که به نمایشگاه اینوتکس امده اند بیان کرد« :تیم دوم ،تیم زیست افق توسعه
را می سازد و این مواد ،مواد دو بعدی هستند .در حال حاضر مواد دو بعدی در صنعت و در دانشگاه ها
که به جلبک اســـپیرولینا شناخته می شود و کاربردهای متفاوتی دارد و یکی از کاربردهای ان برای پوست و مو
دارد این امر باعث می شود که استحکام مکانیکی باالیی داشته باشد».
پایدار اســـت .این تیم در واقع نوعی جلبک را تولید کرده و در دانشـــگاه شیراز حوضچه های تولید جلبک دارند
اســـت .این جلبک ها پروتئین های بسیار باالیی دارند و حتی ورزشکاران نیز از ان استفاده می کنند .تیم بعدی
دانشـــگاه شـــیراز ،تیم نهاتک اســـت .این تیم در حوزه نانو ذرات فعالیت می کند .این تیم نوعی انتی باکتریال
اب گریز را تولید می کند .تیم نهاتک اولین تولید کننده نانوذرات اکسید بیسموت با خواص ویژه ازمایشگاهی و
صنعتی است .نهاتک در حوزه پوشش های فوق اب گریز و انتی باکتریال نیز فعالیت می کند».
این پارک در نمایشگاه اینوتکس توضیح داد« :ما امسال با 7شرکت
به عنوان پروژه های دانشـــگاهی بسیار مورد استقبال قرار می گیرد .ساختار دو بعدی که این پودرها
به معرفی ان می پردازم .شـــرکت وندامدکـــو وارد کننده تجهیزات
دســـتگاهی دارد و این دستگاه شبیه ماموگرافی است .شرکت دیگر ما ،شرکت ماشین های
هوشمند زانا است که تولید کننده ماشین االت CNCاست که دستگاه های CNCسه بعدی
را با دقت 1مترون تا 10مترون ایحاد می کند .پرینترهای سه بعدی نیز تولید می کند».
غیابی درباره دیگر شرکت هایی که در این نمایشگاه حضور یافته اند عنوان کرد« :شرکت گام
ایده صنعت غرب نیز تولید کننده ماشـــین های هوشمند است که در روز اول نمایشگاه مورد
جمالپور با اشاره به اینکه مواد ما اکثرا دو بعدی هستند ،اضافه کرد« :این مواد در ادوات الکترونیکی،
توفیق قرار گرفت و توانست با چند سرمایه گذار قرارداد ببندد .شرکت دیگری که در نمایشگاه
خانواده از این مواد اســـت .مکســـین ماده ای است که پژوهشـــگران و محققان بسیار روی ان مانور
گرماذوب اســـت .به این دلیل که ما در ایالم پتروشـــیمی داریم و از ضایعات پتروشیمی این
صنعت ،نظامی و ...نیز کاربرد دارند .اصلی ترین ماده ما ماده مکســـین اســـت و درواقع مکسین یک
حضور داشـــت صنایع نگار پلیمر زاگرس است که تولید کننده پارافین جامد ،وکس و چسب
می دهند .در حال حاضر نیز کنفرانس هایی ارائه می شود که مخصوص ماده مکسین است .ما ماده ای
موارد را می گیرند و محصوالت نام برده را تولید می کنند».
ان بســـیار ســـخت و گران است و قیمت باالیی دارد و هر یک گرم ان 1میلیون تومان است؛ به همین
نیز تا به حال نتوانسته این محصول را تجاری سازی کند .به این دلیل که تولید کنندگان چینی
فعالیت می کنند به این صورت است که افراد بدون عینک می توانند دنیای سه بعدی را تجربه کنند .تیم دیگری
را ارتقا می دهیم و خواص ان را رشـــد می دهیم .در کل جهان چیزی حدود 20نوع مکســـین ،سنتز
ما نانوذراتی اســـت که در الیاف استفاده می شـــود که امروز توانست با یک شرکت نساجی
دانشـــگاه شـــیراز فعالیت داشتند و در مجموعه نواوری فنی و مهندســـی ما حضور دارند .این تیم در جشن ها،
در صنعت قیمت ان را پایین بیاورند می تواند جایگزین بسیاری از موادی که در باطری های مختلف
کارشـــناس تجاری ســـازی دانشگاه شیراز با اشـــاره به این موضوع که یکی دیگر از تیم های ما در حوزه واقعیت
افزوده فعالیت می کند ،افزود« :تفاوتی که واقعیت افزوده با VRدارد این است که در VRاز عینک هایی استفاده
می کنند تا بتوانند فضای جلو را به صورت سه بعدی ببینند اما واقعیت افزوده که دانشجویان دانشگاه ما در ان
که ما در خدمت انها هســـتیم ،تیم کیک یار اســـت .تیم کیک یار یکی از شرکت هایی است که از صفر تا صد در
به نام کاربید تیتانیوم را می سازیم که از خانواده مکسین است و خواص بسیار خوبی دارد .مواد اولیه
دلیل بیشـــتر در ازمایشـــگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد .هنوز وارد صنعت نشده است .ما مکسین
شـــده است و پژوهشگران معتقد هســـتند که اینده برای این ماده بسیار درخشان است .اگر بتوانند
او افزود« :یکی دیگر از محصوالت ما تولید کننده ونتیالتور اکسیژن ساز است که این شرکت
بازار را گرفته اند و با این حجم کم تولید نمی تواند موفق باشد .یکی دیگر از محصوالت پارک
قرارداد ببندد .یکی دیگر از محصوالت ما ترکیبات شـــیمیایی است که وارد اسفالت می شود
و باعث می شود عمر اسفالت اگر 3سال است تبدیل به 7یا 8سال شود .از ضایعات اسفالت
کیک تولد و کیک های مختلف برای مراســـم های مختلف را درست می کنند .همچنین اپلیکیشنی دارند که در
به کار می رود باشـــد .دربســـیاری از کشورها این ماده ساخته می شود اما قیمت باالیی دارد .ساخت
بیدشهری درباره سه تیم باقی مانده عنوان کرد« :تیم بعدی ما موج سوم نام دارد که در حوزه ارزهای دیجیتال
یک ســـری از این مواد را در مقیاس ازمایشـــگاهی برای برخی از دانشجویان بسازیم .حتی برخی از
ســـرمایه داشته و توانســـته با خارج از کشور نیز کار کند .تیم موج ســـوم یکی از موفق ترین تیم های دانشگاه
جمالپور درباره مرکز سپهر راد و شکل گیری ان توضیح داد« :شرکت ما هنوز دانش بنیان نشده است
بود که عملکرد بسیار خوبی برای ما داشت .این موضوعات را معرفی می کردیم و
به دلیل فعالیت های تحقیقی و پژوهشـــی با دانشجویان دیگر دانشگاه ها نیز ارتباط داشتیم .قصد
دیگری که وجود دارد پایان نامه دانشـــجویان است که انها
ان خدمات دیگری را ارائه می دهند».
فعالیت می کند .این تیم نیز مانند ویراویراست ،یکی از تیم های ما در مرکز علوم انسانی دانشگاه است و جذب
شـــیراز هستند .تیم بعدی ما تیم ری مایند است که در حوزه روانپزشکی و روانشناسی هوشمند ،فعالیت انجام
می دهد .این تیم از افراد مختلف ســـیگنال های مغزی دریافت می کند و با اپلیکیشن یا هوش مصنوعی تالش
ادوات بر پایه این مواد صنعتی سازی نشده است ،به این دلیل که قیمت مواد باالست و ما می توانیم
مواد می تواند وارد صنعت نیز شود».
و در مرکز رشـــد دانشگاه امیرکبیر مستقر هســـتیم .اکثر ما دانشجویان دانشگاه امیرکبیر هستیم و
می کنند که الزایمر ،اســـکیزوفرنی و ...را تشخیص دهد .همچنین بازی های شناختی می سازند که برای افراد
داشـــتیم که وارد صنعت شـــویم .به این دلیل که مرکز ما نوپا است ما هنوز به مرحله ای نرسیده ایم
تیمی که بازی های شـــناختی را می سازد ،می تواند فعالیت های شـــناختی را شناسایی کند و بسنجد و انها را
بوده است .حتی قصد داریم که با هزینه های خودمان ازمایشگاهی نیز تاسیس کنیم .با این
دارای بیماری و دیگر افراد مناســـب است .یکی از تیم های زیرمجموعه ما روی حسگرهای عصبی کار می کند.
بهبود بخشد .همچنین فعالیت هایی مانند حافظه کاری و تصویری را تقویت می کند».
او در پایان در توضیح اخرین تیم دانشگاه شیراز گفت« :تیم هشتم تیم رویینو است .این تیم در حوزه نانوذرات
زیســـتی فعالیت می کند .درواقع این تیم از طریق ســـنتز گیاهی نانوذراتی را تولید می کند که در رشد گیاهان
اثرگذار است و کاربردی مانند کود دارد».
که بخواهیم درخواست همکاری دهیم و تا به امروز هر هزینه ای که کرده ایم از هزینه شخصی
حال که دانشگاه امیرکبیر حمایت بسیاری از شرکت ها دارد ،ارتباط بین علم و صنعت بسیار
بهتر شده است و اساتید راحت تر می پذیرند که وارد صنعت شوند اما همچنان درخصوص
حمایت ها چالش هایی وجود دارد».
می توانند دوباره بازسازی کنند».
غیابی در پایان با تاکید بر اینکه پژوهش و بودجه و درامد پژوهشی همیشه چالش برانگیز
بوده است ،عنوان کرد« :این موضوع یک چالش برای همه ما است و تنها گام مثبتی که در
این سال ها برداشته شده است دو طرح بوده است .اول طرح گرنت فناوری و دستیار فناوری
در شرکت های ما کار می کردند و به انها حقوق می دادیم .کار
را تبدیـــل به گرنت کردیم .اما با هزینه کمی که به پژوهش
اختصاص داده می شود ورودی پارک ها نیز تحت تاثیر
قرار گرفته است .یعنی اگر ما بتوانیم به عنوان یک
محرک و دانشـــجو این بودجه را داشته باشیم
ورودی های بســـیار بهتری خواهیم داشت و
قطعـــا ایده ها و خروجی ها را نیز تحت تاثیر
قرار می دهد». صفحه 5
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۶
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی واحد تهران مرکزی خبر داد
اصالح هرم هیات علمی واحد تهران مرکزی درافق 5ساله
تاسیس دانشکده سوانح طبیعی برای اولین بار
راضیه فالح
انجامشدهاست.همچنینتفاهمنامه ایباوزارتخارجهبهامضارسیدهکهبراساس
دانشگاهازادواحدتهرانمرکزیبهعنواناولینواحددانشگاهازاد
فعالیت خود را در مرکز شهر تهران و از سال 61اغاز کرد و از ابتدا
ان در مرکز تحقیقات جهان غرب تحقیقاتی انجام می شود.
تاکنون با توجه به موقعیت خاص خود همیشه به عنوان یک واحد پیشرو در فضای
دانشگاه ازاد شناخته می شود .برای اطالع از جریان اقدامات این واحد دانشگاهی
دانشکده هایموضوعییکیدیگرازماموریت هایجدیدواحدهایدانشگاهی
گفت وگویی با توحید پوررستم ،رئیس دانشگاه ازاد واحد تهران مرکزی داشته ایم .او
است که به صورت جدی در اولویت فعالیت ها قرار گرفته است .در این حوزه
از اواخر ابان ماه ســـال گذشته عهده دار مسئولیت این واحد دانشگاهی شده و در
چه اقداماتی انجام شده است؟
در نظر داریم تا افرادی که در این دانشـــکده ها تحصیل می کنند به صورت عمل گرا
کارنامه کاری خود سوابقی ازجمله سرپرست دانشگاه ازاد واحد شهریار ،مشاور مرکز
عمران ،امالک و مســـتغالت دانشگاه ازاد ،معاون عمرانی دانشگاه ازاد واحد تهران
اموزش های الزم را فراگیرند و به درستی بدانند پس از فار غ التحصیلی در چه حوزه ای
مرکزی ،معاون اموزشـــی واحد شوشتر ،رئیس نظام مهندسی ساختمان شوشتر و
فعالیت خواهند کرد .با توجه به این رویکرد دانشـــکده سوانح طبیعی ،حکمرانی و
بین الملل به تازگی تاسیس شده اند .البته باید گفت که برای اولین بار در واحدهای
مدیرکلعمرانیدانشگاهازاداستانتهرانرادارد.مشروحگفت وگوی«فرهیختگان»
دانشـــگاه ازاد دانشکده سوانح طبیعی تاسیس شده اســـت .تالش ما بر تدریس
با او را در ادامه می خوانید.
میان رشته هادردانشکده هایموضوعیاست.
چه اقداماتی در زمینه اجرای ســـند تحول و تعالی و برنامه راهبردی دانشگاه
تاکنون در واحد تهران مرکزی انجام شده است؟
چند دانشکده موضوعی در این واحد فعالیت دارند؟
تالشکرده ایمتااقداماتسندتحولدرراستایاقداماتامایشیاستانیانجامشود.
دانشکده علوم و فناوری های همگرا و کوانتومی و دانشکده بین الملل که به تازگی
می شود .بنابراین دانشگاه کارامد و پاسخگو ،دانشگاه سرامد و پاسخگو و دانشگاه
طبیعی ،اقتصاد مقاومتی و هنرهای تجسمی که در همین اواخر صادر شده است.
در نتیجه با توجه به ماموریت های هر واحد 10بست ه پیشنهادی سند تحول پیگیری
توسعه دهندهروحیهانقالبیبهعنوانمحوروچشم اندازاینواحددانشگاهیدرنظر
گرفته شده است .یکی از اقداماتی که تا 5سال اینده در این واحد انجام خواهد شد،
اصالح هرم هیات علمی است .بر این اساس در زمینه جذب و اصالح هیات علمی
تغییراتیایجادخواهدشد.همچنینتاکیدبسیاریبرایتاسیسرشته هایمهارتی
در هدف 5ساله واحد در نظر گرفته شده است .از سوی دیگر براساس سند تحول در
راستای کارامدگی دانشجویان برای امادگی در بازار کار تاکید شده که در این واحد
به جد دنبال می شود .بر همین اساس در حال تغییر تدریس دروس از اموزش صرف
به سمت اموزش کارامد هستیم.
یکی از چالش های جدی و دغدغه های دانشـــجویان به حوزه اشتغال مربوط
می شود.دانشگاهازادبهویژهدرواحدتهرانمرکزیچگونهبررفعایندغدغه
برنامه ریزی کرده است؟
فعالیت خود را اغاز کرده است و همچنین مجوز فعالیت دانشکده حکمرانی ،سوانح
مبارک رمضان با شروع سال جدید وقفه ای در برگزاری این جلسات ایجاد شده که با
اتمام این ماه مبارک این وقفه برطرف خواهد شد و این جلسات به شدت قبل ادامه
پیدا خواهد کرد.
مسائل روز به منظور تبادل افکار بیشتر درگیر شوند .در این زمینه فعالیت باشگاه
پژوهشـــگران جوان و انجمن های علمی واحد را نیز به جد دنبال می کنیم .به غیر
از این تاســـیس مرکز اموزش های تخصصی ازاد یکی از این اقداماتی است که در
واحد به دنبال ان هســـتیم .شـــبیه این مرکز در دیگر واحدها نیز وجود دارد منتها
تفاوت رویه این مرکز با دیگر مراکز شبیه ،در هم افزایی چند گروه اساتید ،کارمندان،
تخصصیرادرواحدهایمختلفبگذرانند.برایمثالدانشجویانرشته هایمرتبط
بینواحدهایمختلفکشورانجامشود.واحدتهرانمرکزیبرایاشتغالدانشجویان
2سیاست را به طور همزمان در نظر گرفته است .اعزام دانشجویان رشته های مرتبط
با حوزه نفت و معدن به فضاها و محل های مربوط به این 2رشت ه درسی ،یکی از این
سیاست هاســـت .برای مثال دانشجویان این رشته ها مانند دانشجویان رشته های
پزشکیکهبرایفراگیریبرخیازمباحثدرسیبهبیمارستانمی روند،بهمحل های
مربوطبهدروسعملیخودخواهندرفت.پیشازاینتنهابرایدانشجویانرشته های
پزشکی این نوع اموزش وجود داشت که برای نخستین بار در واحد تهران مرکزی این
امر برای دیگر رشته ها نیز تسری داده می شود .بر این اساس ،دانشجویان برخی از
بهنامامروزجامعهقراردارند.ایندانشکدهمی توانددرهمهزمینه هاحضورفعالداشته
رشته های به صورت کلی دیگر طرفدار ندارند و از رونق افتاده اند .از سوی دیگر برخی
اساتیدواحدبهصورتنیمه وقتبادیگرمراکزدولتیهمکاریداشتندازواحدپنهان
مد نظر را جذب کند .همچنین ممکن است یک رشته مشخصی قرابتی با مجموعه
دانشجویان این واحد در هر 3مجتمع در کنار مباحث درسی و هر روزه کالسی با
هنرهایزیباوسورهایستادهوبسیاریازفارغ التحصیالناینواحددربینهنرمندان
ان مجتمع ها حدود 25هزار دانشـــجو تحصیل می کنند .درصدد هستیم تا همه
مرکز شرکت کنند.
دانشگاه ازاد است که دانشگاه های دولتی ان را ندارند .به بیان دیگر تبادل دانشجو
دانشـــکده هنر تهران مرکزی جزء یکی از دانشکده های شاخص در کنار دانشکده
رشـــته هایی که برای مدت 3تا 5سال گذشته روند کاهشی دانشجو را داشته اند،
واحد تهران مرکزی به غیر از مجتمع سوهانک 2مجتمع مجزا دیگر نیز دارد که در
دانشـــگاه ازاد در همه شـــهرهای ایران شعبه دارد و همین ظرفیت ،قابلیت خوبی را
با نفت می توانند مهمان واحدهای جنوبی کشـــور شوند .این یکی از قابلیت های
هنر را دارد ایا برای امسال نیز از این نوع اقدامات در دستورکار خود قرار داده
شورای گسترش رشته ها در سازمان مرکزی وجود دارد و طبق دستور رئیس دانشگاه،
برگزار شـــد .با توجه به اینکه این واحد یکی از شـــاخص ترین دانشکده های
شده است؟
دانشجویاناعمازدرحالتحصیلوفار غ التحصیلوخانواده هایگروه هاینام برده
برای این واحد ایجاد کرده تا دانشجویان ،در واحدهای مختلف مهمان شده و دروس
سالگذشتهاولیننمایشگاهتجربهوامیددردانشکدههنرواحدتهران مرکزی
قرار بود توزیع دانشجو در واحدهای مختلف استان بهبود پیدا کند .این امر
است .این افراد می توانند به صورت استاد یا اموزش پذیر در دوره های مختلف این
درموردایناقدامتوضیحبیشتریدهیدوبگوییدبهچهمنظورانجاممی شود؟
باشدوبههماننمایشگاهمحدودنخواهدشد.ازسویدیگرپیشازاین،اگربرخیاز
می کردند اما امروز ما از این همکاری اساتید استقبال می کنیم و از ان به عنوان یک
فرصت برای تبادل با دیگر ارگان های دولت یاد می کنیم .درنتیجه این تبادل برخی
از اســـاتید دانشـــکده هنر امروز پل ارتباطی بین این واحد و دولت شده اند و همین
ارتباط به اقدامات مثبت دیگری مانند برگزاری نمایشگاه هنر و امید خواهد رسید.
در حوزه فعالیت دانش بنیان در واحد تهران مرکزی چه اقداماتی داشتید؟
واحد خواهند شد .در نتیجه مراوده بسیار راحت تری بین دانشگاه و اعضای خانواده
این امر برگزار و در نتیجه نگاه استانی که به این امر شد ،مقرر شد تا برخی از رشته ها
از واحدی به واحد دیگر منتقل شوند .درحالی که پیش از این یک نگاه رقابتی بین
واحدهای استان وجود داشت و واحدها صرفا تالش برای تاسیس یک رشته و جذب
دانشجو در ان را داشتند .اما پس از چند سال مشاهده شد که جذب دانشجو در همه
رشته های یک واحد میسر نیست و درنتیجه اقدامات الزم برای انتقال این رشته ها
ماموریت این واحد تعامل با سایر نهادهاست درنتیجه تعامالتی را با معاونت علمی
ریاست جمهوری داشته ایم تا بتوانیم در این زمینه اقدامات مناسبی داشته باشیم و
منجر به تولید محصول شود.
برای مثال ممکن بود از یک رشـــته در شـــرق تهران استقبال نشود .بررسی های
مختلفی انجام شد که مشخص شود که شرایط این رشته در واحدهای غرب تهران
به چه گونه ای است .حتی ممکن بود یک رشته در مقطع کارشناسی در یک واحد
ارائه شود و واحدی دیگر در مقطع ارشد و دکتری ارائه شود .این درحالی است که
دانشجو از کنار هم قرار گرفتن چند مقطع کنار هم استقبال می کند .با یک تجزیه
مراکز تحقیقات و پژوهشکده واحد تهران مرکزی درحال حاضر چه خدماتی
و تحلیل برخی از رشته ها به واحدهای دیگر منتقل شدند تا توزیع برای دانشجویان
تفاوت این دوره ها با دوره های مهارتی و کاراموزی که در دانشـــکده های عالی
2پژوهشـــکده اصلی در حوزه غرب شناسی و مهندسی بافت و طب بازساختی در
ماموریت گرا شده است .چه بسا یک شهر در نزدیکی استانی دیگر قرار داشته باشد
تفاوت عمده این دور ههای اموزشـــی با دوره های مهارتـــی در حضور خانواده های
مرکزتحقیقاتبافتنرم،سلول هایبنیادیوسلولدرمانی،سامانه هایداروسازی
بیان دیگر در این برنامه مقرر شده تا واحدها ماموریت گرا شوند و صرفا جغرافیای
اقدامات ان به تازگی اغاز شده و افرادی که در سال های اخر تحصیل هستند را در بر
مختلفیرابامحدودیت هایخاصیمی گذرانند.اماایندوره هابدونمحدودیتحتی
غرب شناسیکهزیرنظردانشکدهعلومسیاسیاست2گروهپژوهشیامریکا،انگلیس
مثال ممکن است یک واحد ظرفیت رشته ای را داشته باشد و باید بسته رشته ای
جدیدالورود به دانشـــگاه را نیز در ان گنجاند تا تعداد محدودی از درس های خود را
صرفا اساتید تدریس نمی کنند و دانشجویان نیز می توانند توانایی های خود را حتی
واحدهای درسی خود را در شرکت ها و صنایع دولتی یا غیردولتی خواهند گذراند.
از سوی دیگر با برخی از صنایع و شرکت ها درحال مذاکره هستیم تا انها برخی افراد
مدنظر خود را به این واحد برای ادامه تحصیل معرفی و به نوعی بورس کنند.
اجرای این طرح چه مدت زمان می برد؟
خواهد گرفت .اما می توان با یک برنامه درست در قالب این نوع اموزش دانشجویان
به این صورت بگذرانند.
دانشجویانایجادمی شود.
رشته های اطراف خود نداشته باشد .جلساتی به مدت 3ماه در استان تهران برای
تحقیقاتی و مرکز اموزش تخصصی ازاد که امید اســـت به ســـرای تخصصی تبدیل
همان تخصص را به دیگران نیز اموزش دهد .پس از تایید صالحیت تخصص ان فرد،
که در این دوره های اموزشی شرکت می کنند با واحد مرتبط و به نوعی عضو خانواده
رشته هانیزبه علتبعدمسافتواحدویاتعدادهیات علمینتوانستهتعداددانشجوی
درباره این موضوع توضیح بیشتری می دهید؟
ن مساله محور و ماموریت گرا سوق دهیم .البته از انجا که
شود را به سمت دانش بنیا
خواهدداد.اینامراطالعاتعمومیواحدراافزایشمی دهدوازسویدیگروالدینی
مطالعه و تحقیق انجام شـــده اســـت .در این بررسی ها مشخص شده که برخی از
واحد تهران مرکزی تنها واحدی است که معاونت دانش بنیان دارد .ما امروز به دنبال
درنظرداریمتاتعاملدانشگاهوخانوادهباشهرراتحتعنوانمرکزاموزشتخصصی
او مباحث مختلف هماهنگ با تخصص خود را در این کالس ها به دیگران نیز اموزش
این شورا به صورت اختصاصی تشکیل می شود .در این شورا برای جذب دانشجو در
به واحدهای دیگر انجام شد.
تاســـیس سراهای نواوری هســـتیم و همچنین در نظر داریم پژوهشکده ها ،مراکز
ازاد عملیاتی کنیم .برای مثال پدر دانشـــجویی تخصص خاصی دارد و می خواهد
تا چه میزان محقق شده است؟
مهارتیبرگزارمی شودچیست؟
دانشجویان است .در دوره های مهارتی افراد صرفا در داخل یا خارج از واحد دوره های
در زمینه مهارت های عمومی نیز برای افراد برگزار می شود .همچنین در این دوره ها
به اساتید خود نیز ارائه دهند .این دوره ها برای دانشگاه و افراد شرکت کننده منافع
مختلف مالی و معنوی را به دنبال خواهد داشت .دانشجوی امروز واحد می داند که
در ابتدا این طرح را بر روی کدام رشته ها اجرا خواهید کرد؟
می توانددرسال هایبعدنیزبادانشگاهدرارتباطباشد.ازسویدیگرایندانشجویان
رشته هایفنیومهندسی،رشته هایمدیریت،حقوقوهنردراولویتاولماهستند.
می توانند از اینده بسیاری از فار غ التحصیالن واحد و از موفقیت هایی که انها کسب
توگو محور دوشنبه های سوهانک دانشکده علوم
ایا فعالیت جلســـات گف
به عنوانهیات علمیواردبازارکارشوند.حتیفارغ التحصیالننیزمی توانندمباحث
ارتباطات اجتماعی و رســـانه و پنجشنبه های هنر دانشکده هنر امسال نیز
ادامه خواهد داشت؟
بله ،به طور حتم این جلسات امسال نیز ادامه خواهند داشت .به علت همزمانی ماه
کرده اندمطلعشوند.درنتیجهبدانندکهقرارنیستهمهفارغ التحصیالندانشگاهی
مختلفیراکهبهخوبیفرانگرفته انددوبارهدرایندوره هااموزشببینند.اگراستقبال
از این دوره ها خوب باشد همه این اموزش ها به شکل یک مجموعه در قالب سرا قرار
خواهدگرفت.
ارائهمی دهند؟
این واحد مســـتقر هستند .پژوهشکده مهندســـی بافت و طب بازساختی دارای5
و نانوبیومتریال ،بافت ســـخت و انتی بادی مولکول کولونال است .در پژوهشکده
واتحادیهاروپاوگروهپژوهشیغربوتحولجدیدجهانیفعالیتمی کنند.بزرگ ترین
مرکز تحقیقات مستقل واحد نیز مرکز برق هوشمند و اتوماسیون است که شامل 5
گروه پژوهشی شامل الکترونیک قدرت ،کنترل هوشمند و اتوماسیون ،انرژی های
تجدیدپذیر ،خودروهای الکترونیک و شـــبکه های هوشمند برق است .همچنین
مراکز تحقیقات حقوق ،پرتو پزشکی ،اقتصاد دیجیتال ،علوم و فناوری های پیشرفته
سایبریودر نهایتمرکزتحقیقاتنواوریسیستم هایکامپیوترینیزبه تازگیموفق
به اخذ مجوز فعالیت شده اند.
تا کنون چه اقدامات شاخصی در این مراکز تحقیقاتی انجام شده است؟
مرکز تحقیقات بافت در حوزه بافت نرم اقداماتی را در زمینه ســـاخت ایمپلنت های
سِ مور درمانیانجامدادهاست.درمرکزتحقیقاتبافتنرمنیزاقداماتیدر قالبپروژه
اگهی دعوت به جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده نوبت اول
شرکت تعاونی مصرف کارکنان دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم وتحقیقات تهران شماره ثبت 440039
تاریخ انتشاراگهی 1402/02/21 :
یابنــد می تواننــد اســتفاده از حــق رای خــود را ب ـرای حضــور و اعمــال رای در
دستور جلسه:
اســت تاییــد نماینــده تام االختیــار بــا بــازرس واحــدی از اعضــای هیات مدیــره
-2رســـیدگی و اتخاذ تصمیم صورت های مالی منتهی به سال 1400و تعیین
جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده نوبت اول شرکت تعاونی
مجمــع عمومــی بــه یــک نماینــده تام االختیــار واگــذار نماینــد .الزم بــه ذکــر
13/00روز چهارشنبه مورخ 1402/03/24در محل سالن امفی تئاتر عالمه
خواهــد بــود .بدیــن منظــور عضــو متقاضــی اعطــای نمایندگــی بایــد حداکثــر
مصرف کارکنان دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم وتحقیقات راس ساعت
طباطبایی به ادرس انتهای بزرگراه شهید ستاری شمالی ،دانشگاه ازاد اسالمی
واحد علوم وتحقیقات ســـاختمان شـــهید فخری زاده تشکیل می گردد .لذا از
کلیه اعضاء دعوت می شود با در دست داشتن کارت ملی راس ساعت مقرر در
محل مذکور حضور بهم رسانیده یا وکیل /نماینده خود را کتبا معرفی نمایند.
بــه موجــب مــاده 19ایین نامــه نحــوه تشــکیل مجامــع عمومــی تعــداد ارا
وکالتــی هــر عضــو حداکثــر ســه رای و هــر شــخص غیــر عضــو یــک رای خواهــد
بــود .درصورتی کــه هــر یــک از اعضــاء نتواننــد در مجمــع عمومــی فــوق حضــور
تــا یــک روز قبــل از مجمــع بــه هم ـراه نماینــده خــود و بــا در دســت داشــتن
مــدرک مویــد عضویــت در تعاونــی و کارت شناســایی معتبــر در محــل دفتــر
شــرکت تعاونــی حاضــر تــا پــس از احـراز هویــت (عضویــت متقاضــی و اهلیــت
نماینــده) برگــه نمایندگــی مربــوط توســط مقــام مذکــور تاییــد گــردد .ضمنــا
یــاداوری می شــود ایــن مجمــع بــا حضــور حداکثــر اعضــا (نصــف به عــاوه
یــک نفــر) رســمیت می یابــد و تصمیماتــی کــه در ان اتخــاذ می گــردد ب ـرای
کلیــه اعضــا نافــذ و معتبــر خواهــد بــود.
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
-1استماع گزارش هیات مدیره
بودجه سال جاری
-3ارائه گزارش تغییرات اعضاء و افزایش سرمایه شرکت تعاونی و ارائه برگه سهام
-4انتخاب اعضاء اصلی و علی البدل هیات مدیره
توضیحات:
داوطلبانتصدیهیات مدیرهبهموجبماده 2دستورالعملموظفندحداکثرظرف
5روز از انتشار اگهی دعوت فرم داوطلبی را تکمیل و تحویل دفتر تعاونی نمایند.
هیات مدیره شرکت تعاونی مصرف کارکنان
دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم وتحقیقات
FA R H I K H T E G A N
farhikhteganonline
WWW.FDN.IRروزنـــــــامه فرهیختـــــــگان
به صـــورت عادالنه تـــری اتفاق بیفتد .در برنامه جامع کل کشـــور منطقه بندی و
و از مرکز استان خود بسیار دور باشد و ظرفیت های استان مجاور را داشته باشد .به
سیاسی در نظر گرفته نمی شود .ما به دنبال جذب حداکثری دانشجو هستیم .برای
واحدها کامل در نظر گرفته شـــود .ممکن است یک واحد به عنوان قطب برخی از
رشـــته ها درنظر گرفته شود؛ اما دیگر واحدها نیز توانایی جذب دانشجو در همان
رشته را نیز داشت ه باشند.
برای افزایش جذب دانشجوی بین الملل چه اقداماتی درنظر دارید؟
با توجه به اتفاقاتی که در کشورهای همسایه عراق و افغانستان افتاد ه بالطبع فرصت
خوبی برای جذب دانشجو در واحدهای استان تهران نیز ایجاد شده است .از این رو
واحد تهران مرکز عملکرد مناسبی در جذب دانشجویان بین المللی داشته و امروز
حدود 90درصد دانشـــجویان کشور افغانســـتان در این واحد تحصیل می کنند.
همچنین درصدد هســـتیم تا اولین دانشکده بین الملل در استان تهران نیز در این
واحد تاسیس شود.
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
حوزه ثبت ملک منطقه شمال تبریز
اگهی فقدان سند مالکیت
دو دانـــگ مشـــاع از ششـــدانگ پالک شـــماره ۳۲فرعـــی از ۱۶۵۹اصلی واقع
دربخش ۳تبریز که در دفتر ۲۱۴صفحه ۳۲۵به شـــماره چاپ ســـند / ۹۳الف
۷۵۰۱۰۵به نام وحید جدیدی تبریزی ثبت گردیده است و برابر درخواست شماره
۱۴۰۲۶۲۶۵۱۲۷۴۰۰۰۱۰۹مورخه ۱۴۰۲/۰۲/۱۶وحیدجدیدی تبریزیمدعى
مفقودی ســـند مالکیت به علت سهل انگاری شده و تقاضای سند مالکیت المثنی
از ایـــن اداره نموده که مراتب در اجرای تبصره یک ماده ۱۲۰ایین نامه قانون ثبت
در یک نوبت اگهی ،هر کس ادعایی نسبت به وجود ورقه مالکیت یا انجام هر گونه
معامله را نزد خود دارد می تواند اعتراض خود را کتبا به مدت ده روز پس از انتشـــار
اگهی به اداره ثبت تبریز تســـلیم نماید .بدیهی است پس از انقضای مدت قانونی
نسبت به صدور سند مالکیت المثنی اقدام خواهد شد و اعتراضات وارده در خارج
از مدت ترتیب اثر داده نخواهد شد .م الف ٣٨٢١
تاریخ انتشار۱۴۰۲/۰۲/۲۱:
رونوشت :جهت اطالع به ستاد اجرای فرمان حضرت امام(ره) ارسال می گردد.
علی علی پور -رئیس اداره ثبت اسناد و امالک منطقه شمال تبریز
از طرف بهمن دلسوز
کارت خودرو سواری سیستم پراید تیپ صبا جی تی ایکس ای رنگ
سفید روغنی مدل 1380به شماره انتظامی ایران 177 / 84ق 33
و شماره شاسی S141228720092
و شماره موتورB3029596 :
به مالکیت اقای ســـعید تنیده به کد ملی 3380067237مفقود
گردیده و از درجه اعتبار ساقط می باشد. صفحه 6
جهان شهر
شهر
جهان
7
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
محکومیت ترامپ در ازار جنسی قرار است کار جمهوری خواهان برای انتخابات 2024را دشوار کند
فرهیختگان دموکرات ها دوســـت داشتند خودشان و در مجلس
شانس چندانی برای پیروزی بر جو بایدن را نخواهد داشت .پس
رسوایی فیل ها
نمایندگان امریـــکا کار ترامپ را برای همیشـــه تمام کنند .تمام
تالش شـــان را هم کردند و ترامپ را دو بار اســـتیضاح کردند اما به
مدد جمهوری خواهان مجلس ســـنا ،ترامپ تبرئه شد تا خرمهره
جمهوری خواهان بـــرای انتخابات 2024باشـــد .او کاندیدای
انتخابات 2024استودموکرات هاازاینموضوعبه شدتنگرانند.
شـــاید همین نگرانی است که باعث رسیدگی قضایی به اتهامات
ترامپ در اســـتانه انتخابات شده است .او رسما به میدان امده تا
این بار به تعبیر خودش «جو خوابالو» را شکست دهد .مسیر رسیدن
بهکاخ سفیدبرایترامپچندانهموارنیست.اودرطولزندگی اش
در فرصت باقیمانده باید کاری کنند تا سایر پرونده های ترامپ نیز
تعیین تکلیف شود تا جمهوری خواهان ناچار به کنار گذاشتن او
شوند .فعال رسوایی ترامپ در ازار جنسی بهترین ابزار برای نابود
کردن اوســـت اما دموکرات ها بیم ضدحمله دونالد ترامپ را هم
دارند.رسواییترامپاگرچهقابلدفاعنیستامااودرزمانیدست
به چنین اقدامی زده است که هیچ منصب سیاسی نداشته است
اما در حزب مخالف ،یک رئیس جمهور رسوایی بزرگ تر از ترامپ را
رقم زده است .جمهوری خواهان امریکا در دوره ریاست جمهوری
بیل کلینتون از طریق «کنت اســـتار» دادستان ویژه ،کلینتون را
در مورد یک پروند ه ازار جنسی تحت تعقیب قرار دادند .هرچند
به قدری فساد و بی بندو باری داشته است که محکوم کردنش برای
کلینتوندرانپروندههرگزمحکومنشدامااودرموردرابطهنزدیک
دادگاه های امریکا چندان سخت نباشد .اگرچه ترامپ با پول دهان
با «مونیکا لوینســـکی» کاراموز جوان کاخ سفید به دادگاه دروغ
بســـیاری از کســـانی که به انها تجاوز کرده را بسته اما برخی افراد
گفت و کارش به مجلس ســـنا کشید .مجلس سنا کلینتون را به
ترجیح می دهند از مسیر دادگاه او را رسوا کنند و در کنار ان پولی هم
اتهام ادای شهادت دروغ و تالش برای جلوگیری از اجرای عدالت
به جیب بزنند .جدیدترین پرونده فساد اخالقی رئیس جمهور سابق
محاکمه کرد اما وی با یک رای اضافی توانست از برکناری نجات
امریکا ،سه شنبه تعیین تکلیف شد .هیات منصفه دادگاه منهتن به
پیدا کند .با این حال ،رســـوایی کلینتون در رسانه های امریکا با
این نتیجه رسیده اند که دونالد ترامپ در بهار « ۱۹۹۶جین کارول»
عنوان «مونیکا گیت» ثبت شد .ترامپ البته یک بار از این موضوع
را مورد ازار و اذیت قرار داد ،اما تجاوزی را که روزنامه نگار مدعی ان
است را مرتکب نشده است .شبکه خبری الجزیره ،شامگاه سه شنبه
بهره برداری کرد .ان هم در جریان انتخابات ریاســـت جمهوری
لو فصل این دعوا ،دو میلیون دالر غرامت
کرد به عنوان بخشی از ح
جنســـی اش با زنان ،به روابط جنسی بیل کلینتون شوهر رقیب
این روزنامه نگار پرداخت کند .کارول ۷۹ســـاله ترامپ ۷۶ساله را
نیســـت که به اندازه وی از زن ها سوءاستفاده کرده باشد ».بعید
گزارش داد که دادگاه منهتن رئیس جمهور سابق امریکا را موظف
سال .2016او پس از افشای ویدئویی درباره تعریفش از روابط
دموکراتش پرداخت و گفت« :در تاریخ سیاســـی امریکا کســـی
به کارول بپردازد و ۳میلیون دالر دیگر برای غرامت به خاطر افترا به
متهم کرده که در اواسط دهه ۹۰میالدی در یک فروشگاه بزرگ در
نیست درصورت مانور دموکرات ها بر موضوع ازار جنسی ترامپ،
او مجددا دست روی پرونده بیل کلینتون بگذارد.
شهر نیویورک به او تجاوز کرده بود .هیات منصفه ۹نفره متشکل از
۶مرد و ۳زن در دادگاه فدرال منهتن پس از حدود ۳ساعت بحث
و گفت وگو حدود ۵میلیـــون دالر غرامت برای ترامپ تعیین کرد.
ترامپحکمصادرشدهعلیهخوددرپروندهتجاوزجنسیبهکارولرا
«بزرگ ترینشکارموهومات»توصیفکرد.ترامپدرتوضیحتصمیم
دادگاه منهتن علیه او در حساب کاربری خود در پلتفرم اجتماعی
خود «تروث سوشال» نوشت« :این حکم مایه شرمساری است؛ این
ادامه بزرگ ترین شکار موهومات در تمام دوران است».
نظرسنجی ها چه می گویند؟
سفید در سال 2024را به اجرا دراورده است .او در نظرسنجی های
امور تجاری و مالیاتی خود مواجه است.
سال 2024پیشـــتاز است .بنابراین علی رغم دو استیضاح و یک
راگزینهاصلیبرایانتخاباتسالایندهمی دانند«.رونامکدانیل»،
مربوط به نامزدی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری
باوجوداینمحکومیت،بخشیازجمهوری خواهانهمچنانترامپ
کیفرخواســـت جنایی ،ترامپ در نظرســـنجی واشنگتن پست-
رئیس کمیته ملی جمهوری خواهان ،تلویحا ازارگری جنسی ترامپ
این رقم ،انچه برای دموکرات ها اهمیت دارد ،اثر این محکومیت در
پیشی گرفت .به طرز شگفت انگیزی 18،درصد از پاسخ دهندگانی
رویانچهدرمرزجنوبیمااتفاقمی افتدوتورم،تمرکزخواهندکرد».
برچسب «ازارگرجنسی»ترامپرا بهگوشهرینگببرندو باچندضربه
رئیس جمهور فعلی ترجیح می دهند.
5میلیون دالر رقم قابل توجهی برای خانم کارول است اما بیش از
انتخاباتریاست جمهوریسالایندهاست.انهاامیدوارندبتوانندبا
ای بی سینیوزکهروزیکشنبهمنتشرشد،باهفتامتیازازجوبایدن
که فکر می کنند ترامپ باید دســـتگیر شـــود ،همچنـــان او را به
را در انتخابات مهم نمی داند و می گوید« :فکر می کنم مردم امریکا
بخشـــی از جمهوری خواهان به ویژه انها که از قبل مخالف ترامپ
بودند ،نگران تبعات این حکم بر انتخابات سال اینده هستند .انها
دیگر او را از رینگ بیرون بیندازند .اما یک نگرانی هم دارند و ان بدل
با این حال ترامپ همچنان بـــا خطرات قانونی فزاینده ای مواجه
معتقدند محکومیت به دلیل ازار جنســـی و افترا می تواند کارشان
در پایگاه ترامـــپ در حزب جمهوری خواه ،جایی که حامیان او به
سوابق تجاری به دلیل پرداخت پول به بازیگر فیلم های مستهجن
حکم ،نگرانی های خود درباره ادامـــه حضور ترامپ در انتخابات
زدن ترامپ است .دموکرات ها به خوبی می دانند که این محکومیت
سیستم حقوقی ایاالت متحده با شک و تردید می نگرند و در تمام
انواع نامالیمات در کنار او ایستاده اند لطمه ای ایجاد نمی کند ،اما
امیدوارند که افراد مردد در همین نقطه بتوانند تصمیم بگیرند .در
انتخاباتاگر چهداشتنپایگاهرایبسیارمهماستامابرایپیروزی،
نیاز به کســـب ارای افراد مردد یا مستقل که به هیچ یک از دو حزب
گرایش ندارند ،تعیین کننده خواهد بود.
تا به حال ترامپ یک کمپین نســـبتا منظم برای بازپس گیری کاخ
گزارش
میراحمدرضا مشرف
پژوهشگر
است .او ماه گذشـــته در نیویورک در مورد 34اتهام جنایی جعل
درجریانانتخابات 2016مواجهشد.به نظرمی رسدترامپبه دلیل
توانایی ترامپ برای برنده شدن در انتخابات ریاست جمهوری سال
ارای دورقمـــی ندارد .جالب اینجاســـت که همه جنجال های
جمهوری خواه باشد ».تعدادی دیگر از جمهوری خواهان سنا نیز
اینده را زیر سوال بردند.
کاندیدای احتمالی جمهوری خواه دیگری در این نظرسنجی
حقوقی مربوط به ترامپ در نظرسنجی ها به او اسیبی نزده است.
در ابتدای سال ،ترامپ به طور متوسطکمی بیش از 40درصد ارا
کلینتون؛ ضدحمله ترامپ به دموکرات ها
را به دست اورده بود و تنها حدود 10امتیاز از دیسانتیس جلوتر
ریاست جمهوری سال 2024را ابراز کردند .سناتور جان کورنین در
بـــرای انها به معنای پشـــت پا زدن به تمام ان چیزی اســـت که
درســـتی نمی کند و ممکن است برخی اتفاقات اوضاع را تغییر
اقداماتش در حول و حوش انتخابات ،از جمله تحریک هوادارانش
در حال تحقیق در مورد پنهان کردن اسناد محرمانه در امالک وی
کهمشخصشدهاستمرتکبتجاوزجنسیشده،نبایدچهرهحزب
ارای مقدماتی جمهوری خواهان را به دســـت اورده است .هیچ
را تمـــام کند .جمهوری خواهان ســـنا بالفاصله پس از انتشـــار
تحت تاثیر قرار دهد .میت رامنی ،سناتور ایالت یوتا که مدت ها یکی
در فلوریدا است .در نیویورک هم ترامپ با یک دعوای مدنی بر سر
شرایط هستند که می توانند حزب ما را به پیروزی برسانند .کسی
کمپینی را راه اندازی نکرده اســـت -به طور متوسط 20درصد
رئیس جمهور ایاالت متحده شـــود .ما افراد دیگری داریم که واجد
رقیب بالقـــوه او -فرماندار فلوریدا ،ران دیســـانتیس که هنوز
برایدموکرات ها،بیشازشکستدرانتخاباتسالاینده،شکست
تالش برای ابطـــال انتخابات 2020در ایالت جورجیا با اتهامات
برای حمله به کنگره امریکا قـــرار دارد .یک بازرس ویژه فدرال نیز
نتیجه برســـند که دونالد ترامپ نباید نامزد ما باشد و او قطعا نباید
جمهوری خواه به طور متوسط 50درصد رای دارد .نزدیک ترین
بود .پیشتازی ترامپ اکنون سه برابر شده است که به طور متوسط
این باره به خبرنگاران گفت معتقد نیست ترامپ در نوامبر شانسی
جنایی روبه رو شـــود .او همچنین هدف تحقیقات فدرال در مورد
ترامپ در نظرسنجی های ملی از رای دهندگان احتمالی حزب
دارد ،امـــا اضافه کرد که فکر نمی کنـــد این حکم رای دهندگان را
از اصلی ترین مخالفان ترامپ در حزب جمهوری خواه بوده است،
معتقد اســـت این حکم دلیل دیگری است که ترامپ نمی تواند بار
دیگر پرچمدار حزب باشد .رامنی گفت« :امیدوارم مردم امریکا به
از دونالد ترامپ دردناک و خطرناک است .ریاست جمهوری ترامپ
دموکرات ها برایش ارزش قائلند .او به جای همکاری با متحدان
نزدیک به 30امتیاز است .البته نظرسنجی همیشه پیش بینی
دهد .اما عامل مهم دیگری که به نفع ترامپ است این که بسیاری
اروپایـــی ،بر طبـــل یکجانبه گرایی می کوبـــد و در منتهی الیه
از اعضای منتخب حزب پشت سر او هستند .ترامپ از حمایت
دموکراســـی اعتقاد چندانی ندارد و از ایـــن رو ظهور مجدد او،
اســـت .هیچ یک از جمهوری خواهانی که در انتخابات شرکت
نژادپرستی می ایستد .از نظر انان ترامپ به ارزش هایی همچون
امریـــکا را از درون تهی و نابود می کنـــد .البته انها با نگاهی به
نظرسنجی هایانتخاباتیمی دانندکههرگزینه ایبه جزترامپ،
بیـــش از 60فرماندار جمهوری خواه و اعضای کنگره برخوردار
می کنند یا به نامزد شدن فکر می کنند ،حتی به تایید دورقمی
مقامات منتخب نیز نزدیک نمی شوند.
جنگ اوکراین چگونه ناجی صنایع نظامی امریکا شد؟
«جنگ و نزاع مســـلحانه» هر قدر هم که
6برابری ،به یکی از خریداران بزرگ تســـلیحات از امریکا تبدیل شده اما گویا این
عمومی مورد مذمت و نکوهش قرار گیرد،
و دفاعی امریکا به غیر از اوکراین ،چند کشور دیگر اروپایی نزدیک روسیه هم به شکل
وضعیتتنهابهاوکراینمحدودنشدهاست.براساسامارهایاژانسهمکاریامنیتی
به لحاظانسانیفاجعه بارباشدودرمنظر
بارزی خریدهای خود از امریکا را چند برابر کرده اند .بر مبنای این امارها مجموعه 6
بازهمبرایعده ایخوشاینداست؛چراکه
جنگ برای انها مزایای جانبی ایجاد کرده و حتی فرصت های طالیی اقتصادی در
کشور اوکراین ،لهستان فنالند ،سوئیس ،نروژ و سوئد ،در سال 2022برای خرید
را برای صنایع و بنگاه های دفاعی و نظامی ایاالت متحده رقم زده اســـت« .اژانس
در شرایطی که این رقم در سال قبل از ان رقم ناچیز 635میلیون دالر بوده است.
اختیارشانقرارمی دهد.به نظرمی رسدوقوعجنگدراوکرایندقیقاچنینشرایطی
تسلیحات از سیستم FMSایاالت متحده 24.7 ،میلیارد دالر هزینه کرده اند ،ان هم
همکاری امنیتی و دفاعی امریکا» در ابتدای سال جاری گزارشی منتشر کرده است
که نشان می دهد چگونه صنایع و بنگاه های نظامی امریکا از جنگ اوکراین بهره برده
پیمان های امنیتی امریکا و پایداری فروش تسلیحات
و توانسته اند با کمک ان ،خود را رکود و بحران اقتصادی نجات دهند« .نشریه دفاع
نشـــریه دفاع ملی در تحلیلی که از این فراز و نشـــیب چندساله در فرایند صدور
ملی» امریکا در شـــماره اخیر خود (ماه می )2023به این گزارش اژانس همکاری
تســـلیحات ارائه می دهد ،بر این نکته تاکید می کند که همان طور که ان ســـیر
در این رابطه ارائه داده که در مطلب ذیل در قالبی جدید سرفصل بندی شده مورد
نمی تواند روندی قطعی برای اینده تلقی شـــود .اما از نظر او یک نکته روشـــن
نزولی نمی توانســـت مســـیر دقیق اینده را ترســـیم کند ،این سیر صعودی نیز
امنیتیو دفاعیو بررسی اماروارقاممنتشرشدهازسویانپرداختهو تجزیه وتحلیلی
بازبینی و توجه قرار گرفته است.
است ،اینکه گسترش همکاری های امنیتی با متحدان در سراسر جهان ،اکنون
در مرکز توجه سیاســـتمداران امریکایی قرار گرفته و این موضوع می تواند تا حد
زیادی ثبات و پایداری این روند صعودی فروش تســـلیحات در امریکا را تضمین
عامل اصلی خروج صنایع نظامی امریکا از رکود
کند .در این زمینه وی کشـــور استرالیا را به عنوان نمونه برجسته مورد توجه قرار
براســـاس امارها و ارقامی که در گزارش اژانـــس همکاری امنیتی و دفاعی امریکا
انتشار یافته است ،میزان صدور تسلیحات ایاالت متحده در سال مالی 2022روند
افزایشـــی چشمگیری را نشان می دهد و این درحالی است که این روند در دوسال
می دهد .استرالیا به واسطه انعقاد پیمان امنیتی اکوس (میان سه کشورامریکا،
استرالیا و بریتانیا) برنامه همکاری های امنیتی با امریکا را افزایش داده و نتیجه
مالی قبل از ان ،ســـیری کامال نزولی را طی کرده بود .عالوه بر این تا قبل از شروع
دوم سیستم .DCSنقشی که دولت ایاالت متحده در صدور تسلیحات نظامی ایفا
دولت ( )FMSانجام گرفته است .در همین راستا ان گونه که امارهای اژانس همکاری
تسلیحات بنابر دالیلی در سال 2022نیز استمرار پیدا خواهد کرد .به عنوان مثال
اول دولت ایاالت متحده یک طرف قرارداد است و درواقع به عنوان واسطه پیمانکار
گذشـــته از طریق سیستم ،FMSبه ســـطح پنج برابر گذشته رسیده است .درکنار
(از سیســـتم )FMSتنها 937میلیون دالر بوده ،پس از امضای پیمان اکوس و
پیمانکار نظامی و دولت های خارجی منعقد می شود و ظاهرا کاخ سفید مداخله ای
طریق همین سیستم به چند برابر بازه زمانی مشابه در سال قبل ،افزایش یافته است.
تقریبا 6برابری را نشان می دهد.
در ســـال مالی 2022از مجموع کل فروش حدود 200میلیارد دالری تسلیحاتی
دولت ایاالت متحده است که در فروش و انتقال تسلیحات مداخله مستقیم داشته و
هواپیماهای ترابری نظامی ســـوپر هرکولوس ،هلیکوپترهای بلک هاوک و سامانه
جنگ در اوکراین ،اغلب پیش بینی ها حکایت از ان داشت که روند کاهشی صدور
می کند ،هســـته اصلی تفاوت میان این دو سیستم را شکل می دهد .در سیستم
در ســـال گذشـــته و در چنین زمانی پیش بینی کاهش فروش و صدور تسلیحات
و دولت خارجی عمل می کند .در مقابل در سیســـتم دوم معامالت مستقیما بین
با توجه به تغییر رژیم در کابل و سلطه مجدد طالبان ،براورد می شد که رقم فروش
در ان ندارد.
برای برخی کشورها قطعی به نظر می رسید .افغانستان یکی از این گزینه ها بود که
تقریبا 1.26میلیارد دالری سال ،2021به رقمی نزدیک به صفر برای سال 2022
برسد .همچنین پیش بینی می شد که فروش تسلیحاتی به فرانسه و المان هم در
امریکا ،حدود 51.9میلیارد دالر از طریق سیستم FMSو 153.7میلیارد دالر نیز
معامالت با ارزش و غیرقابل تکراری میان ایاالت متحده و این دو کشور منعقد شده
49درصدی نسبت به سال قبل را شاهد هستیم ،اما شواهد نشان می دهد که در
سال 2022به شکل چشمگیری کاهش نشان دهد؛ چراکه در سال مالی قبل از ان،
بود (برنامه ناوهای دریایی فرانسه و برنامه جنگ ضد زیردریایی المان) .درواقعیت
همچنیناتفاقیافتادوفروشتسلیحاتبهفرانسهاز1.5میلیارددالربه665میلیون
دالر و به المان از رقم 1.1میلیارد دالر به حدود 440میلیون دالر کاهش پیدا کرد.
اما به رغم همه این پیش بینی ها ،صادرات تســـلیحات از امریکا به جهان در ســـال
2022یک جهش عظیم و ناگهانی را تجربه کرده و به رقمی در حدود 200میلیارد
دالر رســـید .جای تعجب نخواهد بود اگر امارها گویای ان باشند که جنگ اوکراین
عامل و محرک اصلی چنین تغییری محسوب می شود.
نقش برجسته دولت ایاالت متحده در صدور تسلیحات
همان طورکهفعاالنباتجربهدرصنایعنظامیمطلعهستند،دوسیستمیاچهارچوب
قانونی برای فروش تسلیحات در ایاالت متحده وجود دارد؛ نخست سیستم FMSو
امنیتی دفاعی امریکا نشان می دهد ،نقل وانتقاالت تسلیحاتی به اوکراین در سال
اوکراین ،نقل وانتقال تسلیحاتی امریکا به چند کشور اروپایی همجوار با روسیه هم از
بنابراین کامال روشـــن است که در محدوده نظامی مرتبط با جنگ در اوکراین ،این
درواقع تضمین کننده اصلی منافع کمپانی ها وصنایع نظامی این کشور بوده است.
از کانال سیســـتم DCSانجام گرفته بود .اگر چه در هر دو سیستم افزایشی حدود
بزرگ ترین خریداران جدید تسلیحات امریکایی
حوزه های مرتبط با جنگ اوکراین ،فروش تســـلیحات عمدتا از کانال واسطه گری
کشور
همان طور که اشـــاره شد پس از وقوع جنگ در اوکراین ،این کشور با سیر صعودی
فروش ( 2021میلیون دالر)
فروش ( 2022میلیون دالر)
اوکراین
333.1
2119.4
لهستان
126.6
4825.7
فنالند
90
11830.6
سوئیس
36
5698.6
نروژ
36.8
162.5
سوئد
11.2
39.1
میزان فروش تسلیحات امریکا به کشورهای مختلف
ان بالفاصله در روند مبادالت تسلیحاتی واشنگتن و کانبرا مشخص می شود .در
همین راستا در شرایطی که سال 2021رقم صادرات تسلیحاتی امریکا به استرالیا
گسترش همکاری های امنیتی این رقم به 6.67میلیارد دالر می رسد که صعودی
البته بخش عمده ای از این افزایش از طریق فروش سیســـتم های دفاعی شـــامل
موشکی توپخانه با تحرک باالی ام 142حاصل شده بود .عالوه بر این در ماه مارس
امسال مشارکت امنیتی در قالب اکوس این امکان را برای استرالیا فراهم کرد که با
توجهبهبازنشستگیناوگانفعلی اش ،بتواندزیردریایی هایهسته ایخودراباخرید
سه زیردریایی امریکایی تا اوایل دهه 2030ارتقا دهد؛ زیردریایی هایی که ترکیبی
از طراحـــی بریتانیایی و فناوری امریکایی را در خود جای داده و کالس جدیدی از
زیردریایی های تهاجمی را پدید می اورند.
عالوه بر این به نظر می رسد ایاالت متحده گام های مهم دیگری را هم خلق ابتکاراتی
برایگسترشهمکاری هایامنیتیبرداشتهاست،چنانکهقانوناختیاراتدفاعملی
سال 2023که شامل اختیارات تامین مالی نظامی خارجی ( )FMFنیز می شود،
بـــرای اولین بار به تایوان مجوز اســـتفاده از وام های تامین مالی نظامی خارجی و
ضمانت های ان را می دهد.
درنهایت همه اینها احتماال موجب خواهد شد روند رو به رشد فروش تسلیحات در
اینده هم تداوم پیدا کند ،کمااینکه نشانه های اولیه نیز از پایداری این سطح مطلوب
فروش تسلیحات حکایت دارد. صفحه 7
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
در پاییز ۱۴۰۱صدور پروانه ساخت مسکن تنها ۲۳درصد رشد داشته ولی قیمت ها بدون قاعده روزانه جابه جا می شود
انبوه سازی کند مسکن ،قیمت سازی تند تبلیغات
(از اجزای نقدینگی) در ماه های اذر تا بهمن بین 55تا 70درصد بوده اســـت .این
شاخص که عمدتا برای نشان دادن انتظارات تورمی استفاده می شود نشان می دهد
مهدی عبداللهی
دبیر گروه اقتصاد
براساستعاریفبین المللی،اگرسهممسکنازسبدهزینه هایخانواربهبیشاز30درصد
برسد خانوار دچار فقر مسکن شده و مجبور خواهد بود از هزینه های زیستی و رفاهی و
حتیخوراکخودبرایپرداختاجاره بهابگذرد.گرچهامارهایجدیدمنتشرنشدهاماتا
انتهای سال 1400در مناطق شهری کشور حدود 36تا 37درصد و در شهری همچون
لو حوش 48تا 49درصدازهزینه هایمستاجرانمربوطبهاجارهبهایمسکن
تهرانحو
بوده است .فارغ از اینکه این فقر مسکن چه بر سر خانوارهای ایرانی می اورد ،مساله مهم
این است که شوربختانه هنوز تنور افزایش قیمت ها در بازار مسکن کشور روشن بوده و
برنامه هایاقتصادیوبه ویژهبرنامه هایحوزهمسکندولتنیزهنوزنتوانستهجلویروند
مخرب افزایش قیمت ها در بازار مسکن را بگیرد .در این خصوص گرچه طی سه ماه اخیر
دولت از انتشار امارهای معامالت مسکن خودداری کرده اما بازار مسکن همچنان با تب
باالی افزایش قیمت ها اخرین امیدهای مستاجران را از انان می رباید .اخرین امارها که
مربوط به قیمت اگهی های فروش مسکن بوده ،نشان می دهد در شهر تهران قیمت ها
طی یک سال اخیر افزایش 100درصدی داشته و این وضعیت در حومه و نیمه جنوبی
شهرتهرانبحرانی تراست.گرچهقیمتاگهی هاباالترازقیمت هایمعامالتاست(به
فرهیختگان
farhikhtegan
واسطه چانه زنی و اعالم کارشناسی از سوی مشاوران) ،اما نمی توان از بلبشویی که در
بازارمسکنایجادشدهعبورکرد،بلبشوییکهحتیصدایمشاورانامالکرانیزدراورده
بو غریب اعالمی برخی مالکان شاکی هستند.
و انان از قیمت های عجی
رشد 23درصدی ساخت وساز در پاییز
پاییز 1401منتشرشد.براساسگزارشمرکزامارکهباعنوان«طرحگرد اوریاطالعات
پروانه هایساختمانیصادرشدهتوسطشهرداری هایکشور»منتشرمی شود،درپاییز
سال 101 ،١٤٠١هزار و 878واحد مسکونی در پروانه های صادرشده برای احداث
ساختمانازسویشهرداری هایکشورپیش بینی شدهکهنسبتبهفصلگذشته4.1
درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 23.2درصد افزایش داشته است .متوسط
تعداد واحد مسکونی در هر پروان ه احداث ساختمان ٣.٣واحد بوده است .طبق این
گزارش در پاییز ٣٠٦٢٦،1401پروان ه احداث ساختمان توسط شهرداری های کشور
در پاییز ١٤٠١صادرشده که نسبت به فصل گذشته نزدیک به یک درصد و نسبت به
فصل مشابه سال گذشته ١٦درصد افزایش داشته است .مجموع مساحت زیربنا در
ن در پاییز ١٤٠١حدود ١٨٢٢٣هزار
پروانه های صادرشـــده برای احداث ســـاختما
مترمربع بوده که نســـبت به فصل گذشته ۰.۱درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه
سال گذشته 15درصد افزایش داشته است .اما در شهر تهران نیز طبق داده های مرکز
امار ،در پاییز سال 11،١٤٠١هزار و 261واحد مسکونی در پروانه های صادرشده برای
ی تهران ،پیش بینی شده که نسبت به فصل گذشته
احداث ساختمان از سوی شهردار
12.2درصد کاهش و نســـبت به فصل مشابه سال گذشته 19درصد افزایش داشته
است .متوسط تعداد واحد مسکونی برای هریک از این پروانه های احداث ساختمان
ی تهران در پاییز
7.2واحد بوده است ١٥٦١ .پروان ه احداث ساختمان توسط شهردار
١٤٠١صادرشدهکهنسبتبهفصلگذشته 1.7درصدکاهشونسبتبهفصلمشابه
مسکنمهردرکشورساختمی شد،مقایسهکرد.طبقامارهایمرکزامارایران،درحالی
مجوز ساخت دریافت کرده اند ،این تعداد در مقطع زمستان 1391تا زمستان 1392
درمجموع 965هزار و 709واحد بوده که نزدیک به دوبرابر ساخت وساز فعلی است.
تحول در ساخت وساز دیده نمی شود
ک میلیون مسکن در کشور چقدر واقعی و
فارغ از اینکه هدف گذاری ساخت ساالنه ی
اصال چقدر امکان پذیر است ،امارها نشان می دهد ساخت وساز فعلی (بدون در نظر
یادداشت
سیدمقداد ضیاتبار
کیوان کاشفی ،عضو هیات رئیسه اتاق ایران اخیرا در یادداشتی
حومه را دریابید
به طوری کهطبقداده هایمذکورمیانگینقیمت هادرحومهوشهرهایاقماریتهران
ما به عنوان مشاور امالک به خریداران اعالم می کنیم که این قیمت غیرواقعی یا باالتر
تومان در بهار 1402رسیده است .درخصوص حومه و جنوب شهر تهران در سال های
اقدام به خرید می کنند .به گفته این مشـــاور امالک ،موضوع درخصوص مستاجران
قیمت ها در اگهی های فروش مســـکن ،مربوط به مناطق حومه تهران بوده اســـت،
از حدود 12میلیون تومان در بهار 1401با رشد 150درصدی به بیش از 30میلیون
قبلگفتهمی شداینمناطقازمیانگینشهرتهرانونیمه شمالیجامانده اندوبه نوعی
نیمه شمالیجبرانشدهوطیدوسالقیمت هایحومهونیمه جنوبیشهرتهرانرشد
مجوزهای صادرشده در پاییز سال گذشته بیشتر در بین 40ماه اخیر ،از 20ماه بیشتر
ان هدف گذاری را به سرانجام نمی رساند.
باال رفتن قیمت ها و همچنین افزایش انتظارات تورمی در مناطق حومه و نیمه جنوبی
بوده ،اما با توجه به هدف گذاری ساخت یک میلیون مسکن در سال ،این ساخت وساز
شهر تهران شده است.
حومه و نیمه جنوبی شـــهر تهران و ســـایر شهرها بیشتر اصابت کرده و گرفتاری های
گزارش معامالت مسکن چیست ،در واقعیت و روی زمین ،قیمت مسکن طی چندماه
مهر ،هم مســـکن ملی و هم نهضت ملی مســـکن) عمده برنامه های ساخت مسکن
در دی ماه همان ســـال اســـت .فارغ از اینکه استدالل مسئوالن دولتی برای سانسور
اخیر جهش عجیبی را تجربه کرده اســـت .در گزارش پیش رو از داده های اولیه موتور
را نشان می دهد .با این توضیح ،به عبارتی با توجه به چانه زنی های خریدار -فروشنده،
ســـاکنان این مناطق برجای بگذارد .گرچه دولت ها طی 10سال اخیر (هم مسکن
حومه باعث شده انها نتوانند مسکنی را که با حمایت دولت ساخته می شود نیز تصرف
کنند .هزینه های تکمیل واحدها درکنار عدم اجرای زیرساخت های شهری ازجمله
واقعی بدانیم ،به هرحال این قیمت ها نشـــان می دهد اوضاع و احوال مسکن چندان
این مناطق ،درصورت عدم چاره اندیشی برای مسکن که یکی از اصلی ترین هزینه های
کرادار،میانگینقیمتاگهی های
خوبنیست.طبقداده هایموتورجست وجویمل
30درصدی مسکن در هزینه خانوار) قید بسیاری از هزینه های خوراکی و کاالهای
تومان رسیده است .این داده ها نشان می دهد بیشترین افزایش قیمت در اگهی های
مناطق خواهد داشت.
منطقه 8با 126درصد ،منطقه 14با ،119منطقه 21با 118و منطقه 16با 117
درصد در رتبه های بعدی قرار دارند.
اقتصاد کالن بستگی دارد .این موضوع یعنی عدم ثبات به قدری مهم است که حتی
خرید و فروش مسکن کوچ کند .روند بسیار طوالنی و نفس گیر اعطای مجوزها برای
در این مناطق (به ویژه پرند و پردیس) نشان می دهد فقر و مشکالت زیستی ساکنان
خانوارهای کم درامد بوده ،موجب می شود انان به واسطه فقر مسکن (سهم باالتر از
150درصد در رتبه اول افزایش قیمت ها قرار دارد .پس از ان ،مناطق 10و 17با 149
اساس ،کنترل اتفاقات بد بعدی در بازار مسکن بسیار به ایجاد ثبات در شاخص های
خود را در این مناطق متمرکز کرده اند ،اما حجم باالی خانه های خالی و فاقد سکنه
می دهد انتظارات تورمی در بازار مســـکن به شدت باالست .هرچند تعداد معامالت و
درصد ،منطقه 13با 144درصد ،منطقه 18با 129درصد ،منطقه 15با 126درصد،
اما در این وضعیت چه می توان کرد .پرواضح است بحران فعلی در بخش مسکن کشور
باعث شـــده بخش خصوصی نیز با هراس از تغییرات قیمت ها ،از بازگشـــت سرمایه
دالیل این وضعیت بوده است .بر این اساس ،با توجه به مشکالت معیشتی ساکنان
اساسی را بزنند .این وضعیت تاثیر مخربی روی کیفیت زندگی و زیست ساکنان این
از انتظارات تورمی تا بلبشوی اگهی ها
خود نگران شـــده و به جای ساخت و ساز ،به سرمایه گذاری در بازارهای موازی حتی
ساخت وســـاز نیز ازجمله دافعه هایی است که سرمایه گذاران را از ساخت و ساز دور
می کند .بخشی از تالطم ها در بازار مسکن از جنس هجوم تقاضاهای سرمایه گذاری
و سفته بازی اســـت .بررسی ها نشان می دهد در ســـال های اخیر سهم خریدهای
سرمایه ای در بازار مسکن در تهران ،کالنشهرها و در حال حاضر در حومه کالنشهرها
لو حوش 80درصد رسیده و سهم خریدهای مصرفی با عقب نشینی به حدود
به حو
20درصد تنزل یافته است .براین اساس کنترل این شرایط در وهله اول با کنترل تورم
عمومیوثبات بخشیبهاقتصادکالنوافزایشساخت وسازامکان پذیربوده،امانباید
از ابزارهای کنترلی همچون مالیات ســـاالنه بر امالک (مالیات بر مالکی) و در وهله
بعدی از مالیات بر عایدی سرمایه غافل بود .این دو ابزار می تواند از ورود سفته بازان
پرواضح است افزایش قیمت ها در بازار مسکن کشور به تبعیت از سایر شاخص های
و ســـرمایه گذاران به بخش مسکن تا حدود زیادی جلوگیری کرده و همینطور باعث
این شرایط متاثر بوده است .امارهای بانک مرکزی نشان می دهد نرخ رشد ساالنه پول
جای افزایش بی حدوحصر فعلی باشد.
اقتصاد کالن بوده و با انتظارات تورمی ماه های اخیر ،قیمت ها در بازار مسکن نیز از
افزایش عرضه واحدهای حبس شده فعلی شود که نتیجه هر دو ،تعدیل قیمت ها به
نقدی بر یک ادعای غیرمنصفانه عضو اتاق بازرگانی
از رشد 1.52برابری نسبت به سال 1399دارد .به عبارت دیگر
تنها در مدت دوسال (که یک سال و نیم ان تحت مدیریت دولت
سیزدهمبودهاست)صادراتغیرنفتیکشور52درصدرشدیافته
است .همچنین در حوزه واردات نیز با رشد 53درصدی در مدت
اخیرنیزمی توانندنویدبخشروزهایبهتریبرایتجارتخارجی
ریاســـت جمهوری به سوریه که قطعا مباحث تجارت خارجی و
کهاقتصادایراندراستانهبحراناست.گرچهویتوضیحدقیقی
بر تجارت خارجی اســـت .کاشفی در یادداشت خود از دو عامل
به ویژهدرمنطقه،ادعایکاشفیمبنیبرتقلیلروابطبین الملل
از انتقاد کاشفی که مرتبط با ائین نامه های خلق الساعه و بدون
لحاظ اثرات منفی انها بر فعاالن اقتصادی است همچنان حائز
اهمیتبودهوبایدموردتوجهجدیدولتقرارگیرد.اینموضوع
به واقع یک چالش جدی بر سر راه تجار ایرانی است و تهدیدی
جدی در ادامه فعالیت ایشـــان به شمار می رود .به طور خالصه
خارجیایراندردوسالاخیروهمچنینتحوالتسیاسیرخ داده
بهپایین ترینسطحممکنراتاییدنمی کند.
می دهد چشم انداز غبار الود و بحران فزاینده ای که در یادداشت
به نظر می رسد .به عنوان یک نمونه ،صادرات غیرنفتی ایران به
کشورهایهمسایه در سال 1401درمقایسه باسال 1399نیز
به طور متوسط با رشد 1.5برابری روبرو بوده است که جزئیات ان
در نمودار زیر نمایش داده شده است.
نمودار نشـــان می دهد صادرات غیرنفتی ایران به کشـــورهای
همسایه(بهاستثنایقطروافغانستان)درسال 1401نسبتبه
دیپلماســـی تجاری» و «قوانین و ایین نامه های خلق الساعه و
مورد دومی که کاشفی از ان به عنوان چالش تجارت خارجی یاد
سال1399افزایشقابلتوجهیداشتاست.اینافزایشازرشد
به باد می دهد» به عنوان چالش های اساســـی تجارت ایران یاد
بانکمرکزیازمخاطباناصلیانباشند.بااینوجودتالش های
ترکمنستانراشاملمی شود.دراینجابناندارممنکراثراتمنفی
(تقلیل روابط بین الملل و کم تحرکی دیپلماسی تجاری) تردید
وضعیتنامبارکیراخلقکردهاست،شرایطیکهطبقامارها،ترکش هایانبهجمعیت
را منتشـــر نکرده اســـت .اخرین گزارش مرکز امار ایران نیز مربوط به معامالت مسکن
بهشمارمی رود،دورویدادمذکورهستند.بنابراینامارهایتجارت
صادراتنشانمی دهددرعاملاولیکهکاشفیازانیادمی کند
حتیگروه هایبادرامدمتوسطخارجکردهاست.اینوضعیتبابلبشویفعالیت های
قیمت مســـکن در اگهی ها ،می تواند تبعات اجتماعی -اقتصادی مخربی در زندگی
انتظار بحران بود .وی در ادامه با قاطعیت بیشتری بیان می کند
می کنـــد .مرور امارهای تجارت خارجی ایـــران به ویژه در حوزه
ان طور که از امارها بر می اید ،در ماه های اخیر وجود سطح باالی انتظارات تورمی به
تابعی از شـــرایط اقتصاد کالن ازجمله تورم باال و وجود انتظارات تورمی است .بر این
جنوب تهران رکورددار گرانی مسکن
از اذرمـــاه 1401تاکنون بانک مرکزی ایران گزارش ماهانه خود از معامالت مســـکن
درنهایتاستقرارطبقاتکم درامددراینمناطق،اتفاقاتاخیریعنیافزایشقابل توجه
بهره گیری از فرصت های اقتصادی در سوریهاز اهداف اصلی ان
بی پشتوانه که داشته ها و تالش های فعال اقتصادی را یک شبه
متفاوت است .مستاجران در اینجا تعیین کننده قیمت ها نبوده و مجبورند قیمت های
تو امدی،اجتماعیو
باتوجهبهویژگی هایخاصحومهوازجملهمشکالتزیستی،رف
تورمایراندرسال های 2023و 2024اذعانداشتهکهچنانچه
«تقلیلروابطبین المللبهپایین ترینسطحممکنوکم تحرکی
از قیمت واقعی است اما سرمایه گذاران با انتظاراتی که از اینده دارند با کمی چانه زنی
جدیدیرابرایمستاجرانبه وجوداوردهاست.گرچهطرحاینموضوعاتتکراریاست
ایرانباشند.گشایشسیاسیایجاد شدهباعربستانوسفراخیر
از جنس بحران ارائه نمی دهد اما به نظر می رسد حوزه تمرکز وی
سفته بازیاستوپولدستبرخیازمردمماندهکههرقیمتیرامی پذیرند،درحالی که
همچنین موج باالی تقاضای مسکن با ورود اتباع خارجی (عمدتا افغانستانی) دلیل
به چند دلیل این موضوع شاید برای شرایط فعلی دلیل قانع کننده ای نباشد .اولین
جناب کاشفی صحبت از ان می شود تاحدودی غیرواقع بینانه
حتینیمیازپیش بینی هایبانکجهانیمحققشوند،بایددر
همکارانش «از خدا بخواهند که کاش به شرایط رکودی برگردیم ».وی در توضیح این
کرادار ،باالترین افزایش
انطور که گفته شـــد ،طبق داده های موتور جست وجوی مل
مشابهمواجهبوده ایم.درکناراماروارقامفوق،دورویدادسیاسی
گزارش بانک جهانی و پیش بینی این نهاد از نرخ رشد اقتصاد و
هر قیمتی که شده ،نرخ اعالمی خود را به مشاوران بقبوالند.
موضوع می گوید واقعیت این است که در حوزه خرید ،اغلب خریدها سرمایه گذاری و
اما دســـت کم مرور امار و ارقام و رخدادهای اخیر سیاسی نشان
کهدرروزنامه«دنیایاقتصاد»بهچاپرسیدبااستنادبهتازه ترین
مقاومت می کنیم ،مالک به چندین مشـــاور دیگر مراجعه می کند و تالش می کند به
امـــا در ماه های اخیر حجم باالی قیمت های غیرواقعی باعث شـــده وی و برخی از
از نیمه شـــمالی و میانه شهر به نیمه جنوبی و سرریز جمعیت نیمه جنوبی به حومه و
وجوددارد.امارهایصادراتغیرنفتیکشوردرسال1401نشان
پژوهشگرپژوهشکدهسیاست پژوهیومطالعاتراهبردیحکمت
یکی از مشـــاوران امالک می گوید زمانی که در مقابل قیمت های غیرواقعی مالکان
سفته بازانه در بازار مسکن و عدم اثرگذاری برنامه های مسکنی دولت ترکیب شده و
امارها در پاییز 82 ،1400هزار و 703واحد ،در زمســـتان 115 ،1400هزار و 450
یک میلیون مسکن در سال را مدنظر داشته ،شاید بد نباشد این امارها را با دوره ای که
مالـــکان قیمت هایی را به انان اعالم می کنند که با قیمت واقعی فاصله زیادی دارد.
حتی از برخی ماه ها همچون تابستان 1399و پاییز 1399نیز کمتر است .البته گرچه
مسکن مربوط به حومه تهران و مناطق عمدتا نیمه جنوبی تهران است .حومه تهران با
واحدودرنهایتطیپاییز 1401نیز 101هزارو 878واحدمسکونیدرمناطقشهری
در این خصوص ،برخی از مشاوران امالک به خبرنگار «فرهیختگان» می گویند اغلب
قیمت های فروش و اجاره در ماه های اخیر از روند منطقی خارج شـــده و بسیاری از
باالتری نسبت به نیمه شمالی داشته است .به نظر می رسد سرریز جمعیت پرتاب شده
به طوری که تعداد واحدهای مسکونی درج شده در پروانه های ساختمانی پاییز1401
تعدادواحدهایمسکونیدرج شدهدرپروانه هایساختمانیمناطقشهریکشور(امار
کشـــور مجوز ســـاخت دریافت کرده اند .با توجه به اینکه دولت هدف گذاری ساخت
قیمت ها موردپذیرش خریداران و به ویژه مستاجران قرار گیرد.
مشکالت بخش مسکن افزوده و مسکن را بیش از گذشته از دسترس گروه کم درامد و
گرفتن چهارماه اخیر) در بین دوره 40ماهه زمســـتان 1391تاکنون هیچ نشانی از
فروش مســـکن مناطق 22گانه شهر تهران در انتهای فروردین به حدود 70میلیون
واحد ،در بهار 1401تعداد 90هزار و 290واحد ،در تابستان 97 ،1401هزار و 895
وجود سطح باالی انتظارات تورمی ،قیمت ها نیز بعضا منطق خاصی نداشته و اغلب
تحول کمی در ساخت وســـاز و افزایش قابل توجه ساخت مسکن را نشان نمی دهد،
میانگین قیمت معامالت مشـــخص نیست اما بدون اینکه قیمت اگهی را قیمت های
ساخت وساز روستایی منتشر نمی شود) 488هزار و 216واحد بوده است .طبق این
بازار مسکن ایران که نه ابزارهای کنترلی (عمدتا مالیات بر مالکی ،مالیات بر عایدی
سرمایه و مالیات خانه های خالی) کارامد هستند و نه بازار مسکن شفاف بوده ،به تبع
دلیل این اســـت که طی دوسال اخیر جاماندگی اولیه نیمه جنوبی و حومه نسبت به
هزار مترمربع بوده که نســـبت به فصل گذشته 12.3درصد کاهش و نسبت به فصل
از تابستان سال 1400که طرح نهضت ملی مسکن کلید خورده ،تا پایان پاییز1401
همچنیـــن افزایش تقاضا قابل تصور بوده و نمی توان انکار کرد که این هجوم پول به
بازارهای مختلف تبعات منفی نداشـــته باشـــد .اما این نکته را نیز باید اضافه کرد در
تیغ کند سیاستگذاری ،تب تند قیمت ها
گرچه قیمت های فعلی باالتر از قیمت معامالت است ،اما همین قیمت ها نیز نشان
ساخت 488هزار مسکن طی 15ماه
از مســـکن ،زمیـــن و دالر و ...و افزایش قیمت ها در نتیجـــه وجود انتظارات تورمی و
افزایش بیشتر قیمت ها در این مناطق برای جبران ان عقب ماندگی قیمتی است اما
سال گذشته 30.3درصد افزایش داشته است .مجموع مساحت زیربنا در پروانه های
مشابه سال گذشته 5.9درصد افزایش داشته است.
در بازارهای مولد اســـت .در این شرایط هجوم سرمایه ها به دارایی های مختلف اعم
باالی اجاره را که تابعی از قیمت ملک است بپذیرند.
کراداراستفادهشدهکهصرفاقیمتاگهی هایدرج شدهدرپلتفرم ها
جست وجویمل
ی تهران در پاییز ١٤٠١بالغ بر ١٩٨١
ن صادرشده از سوی شهردار
احداث ســـاختما
این میان ســـرمایه گذاری و حتی سفته بازی در بازار دارایی ها بیش از سرمایه گذاری
یکی از مشـــاوران امالک می گوید همواره سعی کرده قیمت های غیرواقعی را نپذیرد
طی پنج فصل پاییز 1400تا پاییز 1401درمجموع 488هزار و 216واحد مسکونی
دیروز پس از گذشته نزدیک به 4ماه ،گزارش مرکز امار ایران از وضعیت ساخت وساز در
صاحبان پول برای سرمایه گذاری ها مولد و غیرمولد خود دست به کار شده اند که در
می کند و به حق نیز بیان شده ،به نظر می رسد دو نهاد دولت و
چندماه اخیر بانک مرکزی در جهت تســـهیل امور تجار ایرانی
به ویـــژه در حوزه ارز هم در ثبات نـــرخ ان و هم ارائه ارز مورد نیاز
فعاالن اقتصادی را نباید از نگاه دورداشت .با این وجود ان بخش
فرهیختگان
farhikhtegan
1.27برابری درخصوص کشور کویت تا رشد 3.34برابری برای
تحریم ها بر جریان تجاری کشور شوم .همچنین بر اثرات مخرب
رامطرحمی کنمکهاستفادهازتعابیرینظیر«چشم اندازغبارالود
است که در مقام تحلیل گر و در زمان انتشار مطالب در رسانه ها
خلق الساعهوبی پشتوانهمی نامدنیزواقفم.بااینحالاینپرسش
شرایط جاری کشور ،ارائه تحلیل های واقع بینانه حداقل کاری
شوند ،انگاه شاید چشم انداز ان قدرها هم غبارالود به نظر نرسد.
تصمیمات زودگذر و بی ثبات که کاشـــفی انها را ایین نامه های
و بحران فزاینده» دقیقا مبتنی بر کدام حقایق اماری است؟ در
می توانیـــم انجام دهیم .چنانچه تحلیل ها بر واقعیت ها متکی صفحه 8
جدول به روز شده سود و زیان داوری ۳تیم اول تا پایان هفته ۲۸لیگ
سپاهان در سود ،سرخابی ها در ضرر
تغییرات امتیاز ۳تیم اول جدول تا پایان هفته
بیست و هشتم بدون اشتباهات داوری
۱
۲
۳
پرسپولیس ۶۲
+۲
استقالل
۶۱
+۵
سپاهان
-۵ ۵۴
شماره مسلسل 4600
پنجشنبه 2۱اردیبهشت1402
۲۰شوال 1444
۱۱می 2023
شماره ۳۸۶۲
| | Thu | 11 May 2023 | vol.14
No. 3862 | 16 Pages
حسین طیبی یکی از پرافتخارترین بازیکنان
فوتسال ایران در گفت وگو با «فرهیختگان»:
|طرح :ارش فروغی |فرهیختگان |
بازهم طالی اروپا
را می خواهم صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
فعال خبری از لیست نقل وانتقاالتی نیست
ساپینتو بماند استقالل در ۴پست تقویت می شود
را براورده کنند و در زمینه گلزنی موفق بودند و این اتفاق کار انتخاب را سخت کرده
باشد بلکه اتفاقا براورده نشدن توقعات از سوی مطهری باعث شد تا فرصت به بابایی
محمدرضا حاجی عبدالرزاق
برسد .البته این بازیکن اهل اذربایجان نیز در دو دیدار اخیر در لیگ برتر به خصوص
خبرنگار گروه ورزش
بازی با پرسپولیس در حد و اندازه های خود ظاهر نشده و کمتر توقعات را براورده کرد.
تیم فوتبال استقالل بعد از اینکه شانس قهرمانی در رقابت های لیگ برتر را تا حد
همهاینهادرحالیهستندکهسایربازیکناناستقاللدرخطحملهاینتیمنیزفصل
رقابت های جام حذفی را از ان خود کند .این درحالی اســـت که تا قبل از دیدار
کنار مطهری و بابایی نشانی از موفقیت بروز ندادند.
موفق را پشت سر نگذاشته و بازیکنانی مانند سجاد شهباززاده و ارمان رمضانی در
زیادی از دســـت داد حاال همه چشم امید خود را دوخته است تا بتواند قهرمانی
بنابراین در گام نخســـت درصورتی که ساپینتو قرار باشد برای فصل بعدی در جمع
حســـاس دربی ،شاگردان ساپینتو بودند که از شانس بسیار خوبی برای کسب
استقاللی هاماندگارباشداویکیادومهاجمهدفراانتخابکردهوبهتیمشاضافه
عنوان قهرمانی رقابت های لیگ برتر برخوردار بوده اما شکســـت در مقابل رقیب
ســـنتی ورق را برای اســـتقاللی ها برگردانده و حاال بعد از تساوی ناامیدکننده
خواهد کرد .البته در ابتدای فصل و حتی نیم فصل شنیده ها حاکی از این بود که
مقابل صنعت نفت ابادان در دیدار خانگی حاال ابی ها نســـبت به پرســـپولیس
این سرمربی پرتغالی یک مهاجم خارجی را به باشگاه معرفی کرده که در این صورت
ن جام رساند .البته استقالل هیچ گاه
هستند و تنها معجزه می تواند انها را به ای
مهاجم خارجی در پیشانی خط حمله استقالل قطعی باشد.
می توان توقع داشت که با ماندگاری این سرمربی برای فصل بعد ،از حاال حضور یک
و ســـپاهان از کمترین شانس ممکن برای رســـیدن به عنوان قهرمانی برخوردار
در تاریخ رقابت های خود موفق نشـــده اســـت در دو سال پیاپی عنوان قهرمانی
خط دفاعی دگرگون می شود
را به خود اختصاص داده و به قول فوتبالی ها دبل کند این درصورتی اســـت که
همچنین شنیده های دیگر حاکی از ان است که این سرمربی پرتغالی تا حد زیادی
بعـــد از تغییر و تحوالت فنی روی نیمکت این تیم برای رقابت های فصل جاری و
با اضافه شـــدن سرمربی پرتغالی ،هواداران استقالل این امید را داشتند تا برای
در فاز دفاعی و در ۳پست از این فاز از بازیکنانش رضایت چندانی نداشته و قصد
دیر و در نیم فصل دوم روشـــن شـــد اما رســـیدن به صدر جدول و از سوی دیگر
ساپینتو در برخی از گل های خورده استقالل در این فصل حسینی را مقصر می داند
اولیـــن بار در تاریخ رقابت های لیگ برتر این اتفاق بیفتد و اگرچه موتور این تیم
دارد در این سه پست نیز تغییراتی را به وجود بیاورد.
کسب میانگین قهرمانی ،هواداران را امیدوار ساخت تا استقالل در فصل جاری
و به نظر او این دروازه بان بعد از جام جهانی افت فاحشـــی داشته است .بنابراین به
با این حال از انجایی که شاگردان ساپینتو در نیم فصل اول رقابت ها در چند دیدار
بدهد مطمئنا برای فصل بعدی از حاال یک گلر دیگر جایگزین او خواهد شد .البته
تاریخ سازی کرده و برای نخستین بار در دو فصل پیاپی قهرمان شود.
ناامید کننده ظاهر شده و از سوی دیگر رقابت های شش امتیازی را به سود حریفان
خود در صدر جدول واگذار کردند همین مسائل باعث شد تا این تیم درحالی که تا
نظر می رســـد درصورتی که حســـینی در دیدارهای باقیمانده به همین روند ادامه
لیست اماده است؟
هفته های پایانی در کورس قهرمانی بود یک بار دیگر از کورس جا مانده و حاال فقط
چندروزپیشازجلسهبینسرمربیپرتغالیباسرپرستباشگاهاستقاللخبردادیم
نکته قابل توجه اینکه ســـرمربی پرتغالی درحالی در ابتدای فصل به اســـتقالل
بعد به توافق رسیدند این درحالی است کهدر این مطلب اشاره کردیم تداوم همکاری
ســـاپینتو تحویل داده شد .هرچند این سرمربی تمام تالش خود را کرد تا بتواند
از جام باقی مانده و سپس تعیین تکلیف مدیرعامل این باشگاه.
چشم امید به قهرمانی جام حذفی داشته باشد.
اضافه شد که این تیم به قول معروف بار خود را بسته و یک تیم حاضر و اماده به
محمد محبی را به جمع شـــاگردانش اضافه کند و درنهایت نیز با سختی فراوان
و در این خصوص نوشتیم که طرفین تا حد زیادی برای تداوم همکاری برای فصل
ساپینتو برای فصل بعد به دو پیش شرط نیاز دارد اول موفقیت استقاللی ها در یکی
از گزینه هایی مانند پورحمیدی ،اخباری و مظاهری به عنوان گزینه های جایگزینی
برنامه های الزم را تدارک دیده و مشخص کرده است .با این حال همان طور که اشاره
حســـینی نام برده می شود ،این درحالی است که همان طور که نوشتیم همه اینها
در گام اول باشگاه معوقات کادر فنی و بازیکنان را پرداخت کند.
است .همچنین در سمت چپ خط دفاعی استقالل در فصل جاری با وجود داشتن
کردیم همه چیز منوط به ان است که شرایط برای فصل بعدی به درستی پیش رفته و
مهاجم نوک خارجی در دسترس!
حال اینکه ســـاپینتو برای فصل بعد چه برنامه هایی در سر دارد طبق شنیده های
گمانه زنی رسانه ای بوده و هنوز سرمربی پرتغالی در این مورد به جمع بندی نرسیده
دو بازیکن به نام های سلمانی و جاللی نتوانست قدرت خود را به رخ رقیبان بکشد و
در این منطقه از زمین نیز به نظر برای فصل بعد تغییراتی به وجود بیاید.
در مرکز خط دفاعی نیز اگرچه سیلوا تا حدود زیادی جور خط دفاعی را به تنهایی
همچنین در این مطلب اشاره کردیم که ساپینتو در جلسه بعدی قرار است لیست
خبرنگار «فرهیختگان» او در اولین ارزیابی و انالیز از تمام داشته های فنی خود در
کشـــید و زوج های او در این فصل نتوانستند هم پای این مدافع برزیلی کار را برای
و برخی ضعف های مدیریتی اســـتقالل باز هم نتوانست در نیم فصل ان طور که
بدهد .از نگاه این سرمربی شرایط مهیا به معنای ان است که ابتدا باشگاه اراده الزم
بماند و قرار باشد به کارش ادامه دهد در اولین قدم سعی خواهد کرد تا با خرید هایش
داده با این حال شنیده های خبرنگار «فرهیختگان» حاکی از ان است که تغییرات
انتهای فصل رســـیده اســـت؛ رکوردی که اذعان دارد این سرمربی بدون انکه از
و با ارامش ذهنی برنامه های بعدی پیش برود .بنابراین طبق شنیده های خبرنگار
نکته قابل توجه اینکه در نیم فصل اول در هیچ دیداری اســـتقالل با ترکیب ثابت
این اتفاق افتاد .از سوی دیگر به خاطر بسته بودن پنجره ابی ها تا روزهای پایانی
باید و شـــاید تقویت شود و بنابراین ساپینتو با یک رکورد عجیب و غریب حاال به
ابزار الزم و خودخواســـته برخوردار باشد موفق شـــد تا تیمش را تا صدر جدول
و برنامه های خود برای فصل بعدی را درصورتی که شرایط مهیا باشد به باشگاه ارائه
برای پرداخت معوقات کادر فنی و بازیکنان را نشـــان داده تا در یک شرایط باثبات
ترکیب استقالل چهار نقطه ضعف پیدا کرده که درصورتی که او در استقالل باقی
نسبت به برطرف کردن این چهار نقطه ضعف اقدام الزم را به عمل بیاورد.
اســـتقالل در بیاورند اما همین مدافع برزیلی نیز در دیدارهای اخیر متزلزل نشان
در مرکز خط دفاعی استقالل برای فصل بعدی قطعی هستند و در این منطقه هم
باید منتظر جابه جایی باشیم.
نســـبت به بازی قبل خود به میدان نرفت این درحالی است که ساپینتو بعد از پیدا
همهاینهادرحالیهستندکهدرسایرنقاطزمینبازیکنانفعلیکهسرمربیپرتغالی
با این حال بعضی اشکاالت فنی در ترکیب استقالل تا حدود زیادی در هفته های
گمانه زنی رســـانه ای بوده و ان چیزی نیست که به طور واقعی در ذهن مرد پرتغالی
وجود اورد .با این حال عدم حضور ارسالن مطهری در نوک خط حمله و بازی دادن
تیم خود این تیم را در مســـیر قدرت نمایی برای فصل بعد اماده کند .گفتنی است
که باید و شـــاید به مسیر قدرت نمایی در نیم فصل دوم در هفته های واپسین لیگ
هنوز به این موضوع فکر نکرده چراکه او در این هفته های پایانی دست به کار شده و
هنوز سردرگم است تا جایی که تصمیم گیری برای او سخت است.
هســـتند و بعید است درصورت ماندن این نفرات در این مناطق این سرمربی قصد
رقابت ها نیز برساند .
پایانی نســـخه این تیم را پیچیده و موانعی را به وجود اورد تا این تیم نتواند ان طور
بیست ودوم به کار خود ادامه داده و درنهایت نیز از کورس جا بماند.
«فرهیختگان» همچنان خبری از لیستی خرید و فروش که سرمربی پرتغالی باید به
باشگاه بدهد نیست و تمام اسامی که این روزها در رسانه ها شنیده می شود همگی
وجود داشته باشد .هر چند ندادن لیست به باشگاه نشانه ان نیست که این سرمربی
اتفاقا با مشخص کردن نقاط ضعف تیمش برای تقویت استقالل برای فصل بعدی
کردن ترکیب ثابت خود به این ترکیب وفادار مانده و کمتر تغییر و تحولی را در ان به
به پیمان بابایی در دربی نشان داد که سرمربی پرتغالی برای نوک خط حمله خود
البتهاینبدانمعنانیستکهمهاجماننوکاستقاللدراینفصلتوانستندانتظارات
حمید استیلی در گفت وگو با «فرهیختگان» :مشکالت مدیریتی به استقالل ضربه زد
تا حد زیادی از انها رضایت دارد در اســـتقالل باقی بمانند تا این سرمربی با تقویت
بازیکنان مانند قایدی ،محبی ،چشمی ،رضاوند ،مهری و یامگا مورد تایید ساپینتو
تغییرات داشته باشد .
جدول به روز شده سود و زیان داوری ۳تیم اول تا پایان هفته ۲۸لیگ
سپاهان در سود ،سرخابی ها در ضرر
استرسپرسپولیسی هازیاداستاماشایستهفتحدوجامهستند
در فاصلـــه دو هفته مانده به پایان رقابت های لیگ برتر هیجان در این
دیدارها را برده بودند و در دو بازی دربی و نفت ابادان که امتیاز از دست
مســـابقات به اوج خود رسیده و استرس و هیجان باالیی را در دو هفته
دادند به تشخیص سه کارشناس برنامه فوتبال برتر اشتباهی رخ نداده
اصلی قهرمانی یعنی پرســـپولیس و سپاهان و همچنین دو تیم مس
می شود .در بازی با نساجی در هفته 21هم که با تساوی یک -یک به
حمیدرضا اسکندری
پیش رو شـــاهد خواهیم بود .کوچک ترین لغـــزش در بین دو مدعی
هفته بیست و نهم رقابت های لیگ برتر به صورت همزمان برگزار خواهد شد و اهالی
کرمان و نفت ابادان که برای فرار از سقوط تالش می کنند می تواند به
پایان رسید هر سه کارشناس برنامه معتقد بودند خطایی روی قایدی
در سال های اخیر خیلی کم پیش امده بود که بازی های دو هفته پایانی مسابقات
برای موفقیت در دو بازی اینده اســـتفاده می کنند .در این میان نقش
کی روش استنلی در بازی با گل گهر نمی تواند روی گلی که استقالل
خبرنگار گروه ورزش
قیمت یک ناکامی بزرگ باشد و به همین دلیل باشگاه ها از تمام ابزارها
فوتبال تقریبا دو ساعت هیجان انگیز و پر استرس را جمعه عصر تجربه خواهند کرد.
تا این حد حســـاس باشد .کوچک ترین اشـــتباه از سوی پرسپولیس باعث خواهد
داوری ها هم بسیار مهم و حیاتی خواهد بود و در این شرایط انتقادات
تبدیلشدهاست.بسیاریازباشگاه هاباانتشاربیانیه هایامصاحبه های
قرار نمی گرفت .در بازی با الومینیوم هم هر سه کارشناس معتقد بودند
از مسابقات را به اشتباهات داوری ربط بدهند که البته در برخی موارد
در دادن اخطار در این صحنه درست بود .در بازی با هوادار یک پنالتی
شد این تیم هم به مانند استقالل شانس قهرمانی اش به حداقل رسیده و سپاهان
ازدســـت رفته مقابل ملوان را می خورند و حاال ارزو می کنند که تیم گل محمدی هم
مختلف تالش داشتند تا بخشی از عدم نتیجه گیری خود در تعدادی
اشـــتباه انها را مرتکب شود .برای رتبه چهارمی هم رقابت تراکتور ،مس رفسنجان و
گل گهر جالب است؛ همین طور رقابت نفت ابادان و مس کرمان برای بقا که خیلی
دیر به خودشان امدند .اما در مورد بازی های هیجان انگیز هفته پیش روی لیگ بد
ندیدیم با حمید استیلی گفت وگو کنیم.
لیگ جذابی را شاهد بودیم
پرسپولیس در سخت ترین برهه خود به سر می برد
استیلی که سابقه سرمربیگری پرسپولیس را در کارنامه مربیگری اش دارد ،با تمجید
از سرمربی این تیم گفت« :باید به کادرفنی پرسپولیس و بازیکنانش خسته نباشید
گفـــت کـــه االن در صدر جدول قرار دارند و اگر چهار بازی اینده خود را ببرند موفق
نیز حق با انها بود اما بررسی اشتباهات داوری در هفته های اخیر نشان
از ایـــن در «فرهیختگان» 19هفته ابتدایی رقابت های لیگ برتر مورد
بررســـی قرار گرفت که مالک این بررسی نظرات کارشناسان در برنامه
شاهد بودیم و دلیلش این بود که تیم های با کیفیت تعدادشان به مراتب بیشتر از
رو پرسپولیس در شرایط بسیار حساسی به سر می برد .همین مساله باعث شده بود
نیز 3امتیاز متضرر شده بودند .حاال به بررسی 9هفته اخیر می پردازیم
نشان می داد که با چه هدفی وارد مسابقات شده اند .تیم هایی خوبی مثل گل گهر،
طبیعی اســـت و نمی شود به ان خرده گرفت .بازی با گل گهر هم خیلی سنگین و
سال قبل بود .از همان ابتدای فصل بودجه ای که تیم ها برای خود مشخص کردند
تراکتور ،مس رفســـنجان و حتی فوالد داشتیم که توانستند تا جایی با پرسپولیس،
سپاهان و استقالل رقابت کنند اما هر چه به پایان فصل نزدیک شدیم این سه تیم
فاصله شـــان را به بقیه بیشـــتر کردند .دلیلش هم این بود که سه تیم باالی جدول
کمترین نوسان را در لیگ داشتند و از نظر تجربه تیمی ،کیفیت بازیکنان و باالنسی
که تیم شان دارد ،کمتر دچار اشتباه شدند».
استقالل از مدیریتش ضربه خورد
نفس گیر خواهد بود و امیدوارم هواداران پرسپولیس را جمعه شب خوشحال ببینم.
از نظر من پرســـپولیس شایستگی کسب هر دو جام را دارد چون از هر نظر بهترین
تیم لیگ بوده است».
سپاهان کمبودی را احساس نمی کند
کارشناس فوتبال کشورمان در خاتمه درباره تیم سپاهان نیز عنوان کرد« :بی انصافی
نگرفتن مجوز حرفه ای که البته نمی توان گفت صد در صد شـــده است ،استقالل
تنها امیدشـــان امتیاز از دست دادن صدرنشین لیگ است .طبیعتا تیم با کیفیتی
را برد و شکســـت مقابل پرســـپولیس و تساوی با صنعت نفت اوضاع را برای این تیم
خیلی سخت کرد .طبیعتا االن استقالل بیشتر تمرکزش را روی جام حذفی خواهد
گذشت تا فصل را بدون جام تمام نکند».
مقابل پرسپولیس در جام حذفی هم برای انها گران تمام شد ،از این جهت که االن
مثل ســـپاهان برای فصل اینده می تواند در لیگ برتر و حتی لیگ قهرمانان اســـیا
جزء مدعیان اصلی قهرمانی باشـــد و رقابت این تیم با ســـرخابی ها همیشه جذاب
و شـــیرین اســـت .از نظر مالی هم باشگاه سپاهان کمبودی را احساس نمی کند و
طبیعتا شرایط بهتری از پرسپولیس و استقالل دارد».
گولســـیانی پنالتی نیست و در بازی نفت ابادان هم این نفرات معتقد
پرسپولیس
قرمزها در هفته بیســـتم از داور ضرر کردند و پیش از گل هوادار روی
عمری خطا صورت گرفت که هر ســـه کارشناس ان را تایید کردند .به
این ترتیب انها یک امتیاز ضرر کردند .در بازی با سپاهان هم همان طور
که گفته شد با توجه به اینکه بازی را باختند اشتباه داوری به سود انها
مالک قرار نمی گیرد .برابر ملوان هم کارشناسان داوری برنامه معتقد
شاگردان مورایس در این 9هفته تنها یک بار اشتباهات داوری باعث
بودند که ضربه پریرا که منجر به گل سوم این تیم شد از خط دروازه عبور
است که به عقیده کارشناسان این برنامه ،یک پنالتی برای سپاهانی ها
در مصاف با مس رفســـنجان اما شـــاگردان گل محمدی 2امتیاز از
گل باختند و بـــه این ترتیب یک امتیاز ضرر کردند تا درمجموع لیگ
پنالتی گرفت تا انها بازی را با همین یک گل ببرند .در دیدار برابر مس
تغییر نتیجه مسابقه انها شده که مربوط به بازی با تراکتور در هفته 25
به دلیل خطای هند بازیکن تراکتور اعالم نشد .انها این بازی را با یک
فصل در جمع مدعیان حضور دارند .در این فصل هم عالی نتیجه گرفتند و غفلتی
و تا همین هفته قبل خودش را در کورس نگه داشت .متاسفانه مشکالت مدیریتی
ناخواســـته وارد حاشـــیه شد .با این حال این تیم تا قبل از دربی بازی های خودش
سپاهان
پنالتی از داور طلبکار شـــدند که با توجه به برتری ســـپاهان در هر دو
که مقابل ملوان داشـــتند باعث شد صدر جدول را از دست بدهند .شاید شکست
در اواخر سال گذشته به استقالل ضربه زد و بعد از حذف این تیم از اسیا به خاطر
تا ببینیم که ایا تغییری در این جدول صورت گرفته یا نه.
اســـت اگر از تیم خوب ســـپاهان تعریف و تمجید نکنیم .انها یک باشـــگاه بزرگ،
وی با اشـــاره به اینکه استقالل در بدترین زمان ممکن دچار افت شد ،خاطرنشان
کرد« :استقالل از ابتدای فصل با ساپینتو روند خوب و رو به رشدی را در پیش گرفت
قهرمانی ،ســـپاهان 6امتیاز سود کرده بود و استقالل 5و پرسپولیس
همچنان 5امتیاز سود کرده باشند .البته در دیدار برابر ذوب اهن یک
ریشـــه دار با ســـاختار قوی و مدیر کاربلدی مثل محمدرضا ساکت هستند که هر
برای اســـتقالل گرفته نشد که البته بازی را ابی ها 6بر یک بردند .در
بودند که گل شاگردان ویسی در موقعیت افساید به ثمر نرسیده است.
جلوه داده می شود در سرنوشت مسابقات تاثیرگذار نبوده است .پیش
کارشناس فوتبال کشورمان در ابتدای صحبت هایش با «فرهیختگان» ضمن تمجید
که بازیکنان این تیم مقابل پیکان با اســـترس و فشار زیادی بازی کنند .این مساله
خطای زبیر نیک نفس مستحق کارت قرمز نبوده است و تصمیم داور
می دهد که اگرچه اشتباهات داوری وجود داشته اما به این اندازه که
به کســـب دو جام خواهند شد .اما انها نباید فراموش کنند که کوچک ترین اشتباه
از بازی های این فصل لیگ اظهار داشـــت« :ایـــن فصل لیگ خوبی را از نظر فنی
باشـــد چراکه حتی درصورت وجود VARنیز این صحنه مورد بازبینی
دربی برایند نظر کارشناسان این برنامه این بود که برخورد توپ به دست
تلویزیونی«فوتبـــال برتر» بود که تا ان زمان در بین ســـه مدعی جدی
در هر یک از این بازی ها به قیمت از دست دادن یک جام تمام خواهد شد .از این
رخ نداده و او شبیه ســـازی انجام داده است .خطای اعالم نشده روی
ثانیه هایی بعد به ثمر رســـاند و بازی به تساوی کشیده شد تاثیرگذار
زیادازاشتباهاتداوریبهیکیازبهانه هایمرسومدرهفته هایپایانی
با شکســـت پیکان به صدر جدول برسد .شاگردان مورایس هنوز حسرت دو امتیاز
است به این ترتیب همچنان همان 5امتیاز ضرر در کارنامه این تیم ثبت
نکرده است اما بدون این گل هم قرمزها سه امتیاز بازی را می گرفتند.
داوری سود بردند چراکه خطای بیرون محوطه جریمه را داور این بازی
کرمان یک پنالتی برای این تیم اعالم نشـــد و گل سالم این تیم به زعم
بازیکن حریف اخراج نشـــد و برابر مس رفســـنجان نیز هر دو تیم یک
کارشناســـان این برنامه تلویزیونی افساید گرفته شد اما درنهایت این
مســـابقه این اشتباهات تاثیری در امتیازگیری طالیی پوشان نداشته
امتیازگیری قرمزها نداشت .در بازی هفته گذشته این تیم برابر پیکان
باشد .برابر پرسپولیس هم گل انها افساید نبود که البته در ادامه یک
گل دیگر زدند و بازی را بردند.
استقالل
ابی هایپایتختتاپیشازاین 9بازی 5امتیازخودرابهدلیلاشتباهات
داوری از دســـت داده بودند امـــا در این 9هفته با توجه به اینکه اکثر
بازی به سود پرسپولیس به پایان رسید و داوری این مسابقه تاثیری در
هم کارشناسان داوری معتقد بودند که خطا روی صادقی پنالتی بوده
که از دید داور پنهان ماند و البته پنالتی اعالم شده برای این تیم هم دو
مخالف و یک موافق در بین سه کارشناس داوری این برنامه داشت تا
درنهایت پرسپولیس نیز در این 9هفته در مجموع یک امتیاز از داوری
ســـود برده باشـــد که با توجه به ضرر 3امتیازی قبلی از داوری حاال 2
امتیاز در این فصل از داوری ضرر کرده است. صفحه 10
ورزش
11
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
فرهیختـــگان وقتی بلیت اینترنتی یک مســـابقه فوتبال را تهیه
گل و حشیش در استادیوم ها به ویژه ازادی به شکل چشم گیری افزایش
قبل از شـــروع خودت را برســـانی ،روی یک صندلی راحت و تمیز
دوستانمسئولبهخودشانزحمتبدهندوسریبهسکوهایورزشگاه
تو نهم
پیدا کرده اســـت .فقط کافی است همین بازی های هفته بیس
می کنی ،توقع داری درست مثل سالن سینما یا تئاتر ،چند دقیقه
ازادیبزنند.انهاقطعابعدازترکورزشگاه،بعدازاینکهحالخرابومنگی
بنشـــینی ،از یک نمایش سطح باال لذت ببری ،هیجانت را تخلیه
کنی و در اخر در کمال ارامش از ورزشگاه خارج شوی .تجربه رفتن
را پشت سر گذاشتند ،باید یک تصمیم جدی برای جلوگیری از بزرگ تر
استکهدیگرناییبرایتشویقکردنتیمباقینمی گذارد.اینوسط
جامعه و ورزش و فوتبال است.
شدن این فاجعه بگیرند .بوی بد مواد مخدر یک سیاهی مطلق بر پیکره
به استادیوم اما برای بیشتر هوادارها ،انقدر خسته کننده و زجراور
بعضی هوادارها هم هســـتند که ظاهرا استادیوم را با جای دیگری
مساله ای به اسم مسئولیت
اشتباهگرفته اندواساساهرکاریکهبه هیچ وجهنبایددریکمحیط
از این وضعیت گفتیم .حاال از این بگوییم که این وضعیت چطور درست
ورزشی انجام شود را بدون کوچک ترین مزاحمتی انجام می دهند
و فرصت تماشای بازی در یک شرایط سالم را از دیگران می گیرند.
این گیت های شلوغ
بینظمیاولینکلمه ایاستکهوقتقدمگذاشتندراستادیومازادی
به ذهن می رسد .تعجبی ندارد که سازمان لیگ همیشه می خواهد
بازی ها را در ورزشگاه های خلوت یا بدون تماشاگر برگزار کند؛ چراکه
وقتی پای تماشـــاگر وسط باشد ،نیاز به برقراری انضباط هم هست
و تجربه نشـــان می دهد سازمان لیگ و مســـئوالن وزارت ورزش و...
به جز پاک کردن صورت مساله ،کار دیگری در این قبال انجام نداده
است .اگر مسئوالن فوتبال و ورزش ایران یک بار از صندلی های نرم و
راحت CIPورزشگاه بلند شوند و خودشان را به پشت گیت هوادارها
برسانند،می توانیمنشان شاندهیمکهوضعیتورودتماشاگرهاچقدر
بو غریب است .گاهی افرادی که در گیت ها مسئول چک کردن
عجی
بلیت ها هستند ،خودشان چندین و چند نفر را بدون بلیت به درون
ورزشـــگاه می فرستند .گاهی هم افراد با ازدحام جمعیت ب هراحتی از
گیت ها رد می شوند و بدون تهیه بلیت ،بازی ها را از نزدیک می بینند.
مگر بلیت فروشی اینترنتی ایجاد نشد تا جلوی این مسائل را بگیرد و
هوادار دیگر مجبور نباشـــد ساعت ها قبل از شروع بازی خودش را به
استادیومبرساند؟پسچراهنوزدرگیت ها،ازدحامسرسام اورجمعیت
دیده می شـــود؟ اگر با 10یا 20هزار تماشـــاگر چنین بلبشویی رخ
می دهد ،پس با بازگشت 80هزار نفر به ازادی چه اتفاقی رخ خواهد
می شود؟ با یک کلمه :مسئولیت پذیری .اگر سازمان لیگ و فدراسیون
گزارش میدانی «فرهیختگان» از ناهنجاری هایی که هواداران فوتبال
در ورزشگاه ازادی تهران با ان دست به گریبانند
فوتبال،مسئولیتخودرابپذیرند،اگرشرکتمسئولبلیت فروشیتخلفات
وحتیاشتباهاتخودراتصحیحکندوبهوضعیتبلیت فروشیوگیت ها
اقای گل ها روی سکو!
داد؟ اگر فقط یک بار از این گیت ها عبور کرده باشید ،متوجه خواهید
شد که همه چیز به شدت غیراستاندارد است و شرایط اصال در حد و
اندازه های لیگ برتر نیست.
سطل زباله کجاست؟
تماشاگرانژاپنیراباجمعکردنزباله هادرانتهایهربازیمی شناسند
صندلی هایاستادیومهرروزکثیفوکثیف ترمی شوند.طوری کههوادار
مجبور می شود با لباس های کهنه اش به دیدن بازی تیم محبوب برود!
گل زنی روی سکوها!
در جریان بازی های لیگ برتر ،گل های کمی می بینیم اما روی ســـکو
تا دل تان بخواهد گل رد و بدل می شـــود! ورود دخانیات به ازادی ،فقط
اما سطل زباله انقدر در ازادی نایاب است که اگر تماشاگرها تصمیم به
در شعار ممنوع است و محال به نظر می رسد که در زمان ترک ورزشگاه،
و بروند .واقعا قرار دادن تعدادی سطل زباله روی سکوها یا در راهروها
ورزشگاه برخورد قاطع نشده ،جای سوال دارد اما ایا خود ان تماشاچی،
جمع اوری زباله هم بگیرند ،اخرش باید همه چیز را روی زمین رها کنند
انقدردشواراست؟نبودسطلزبالهعمالاینپیامرابههوادارمی رساند
کـــه باید زباله را روی زمین بریزد .به همین خاطر اســـت که راهروها و
لباس تان بوی دود نگیرد .اینکه چرا برای ســـال ها با چنین پدیده ای در
خجالتنمی کشدکهچنینکاریرادریکمحیطورزشیانجاممی دهد؟
شما برای تماشـــای یک رقابت ورزشی امده اید اما دقیقا در حال انجام
سروسامانبدهد،اگرشرکتتوسعهوتجهیزاماکنورزشیکهسالبهسال
اجارهازادیراباالترمی برد،حداقلچنددوربینبرایمانیتورکردنرفتار
همه تماشاگرها داشته باشد و مثل همه جای دنیا با تماشاگران خاطی
برخورد کند و البته اگر ان تماشـــاگر هم رفتار عاقالنه تر و مسئوالنه تری
داشته باشند و مواد مخدرها را توی فوتبال ها نریزد ،شرایط ورزشگاه ها
نیز بهتر خواهد شد .این بحرانی است که خودمان ساخته ایم و راه حلش
دادن کاری هســـتید که با روح ورزش در تعارض است .اصال می دانید
نو ســـالی دارد که برای دیدن
این کار چه تاثیری روی ان نوجوان کم س
بازی تیم محبوبش به اســـتادیوم امده اســـت؟ اگر می خواهید به ریه و
عمومیانجامندهید.
اســـت .هیچ بهداشـــتی در ان دیده نمی شود که بخشی از ان مربوط
مغزتان اســـیب بزنید ،مشکلی نیست اما کاش این کار را در یک محیط
اقایان! سری به سکوها بزنید و نفس بکشید!
این بحران وجود دارد و تا به امروز راه حل درستی برای رسیدگی به ان پیدا
نشده است .نتیجه اش هم این بوده که میزان مصرف مواد مخدر از جمله
بریمانلو دارم .وقتی در این موضوع با من مشورت کرد ،صادقانه از
مهدی منصرف
او حمایت کردم .به عنوان یک ورزشـــکار حرفه ای حق می دادم که
جودوی ایران در سالیان گذشته تحت تاثیر تعلیق ،از حضور
عزیزان دیگر باز است .در تیم اعزامی ما به روسیه ،حمید سجادی فر
این رشـــته قدیمی ورزش رزمی ایران نتواند فعالیت های خود
به جودو را داشت و خیلی راحت پذیرفتیم و به عنوان نفر اول سنگین
بخواهد در کوراش مدال اوری کند ،اما درهای تیم ملی به روی او و
سابقه چند مسابقه در رشته کوراش را دارد ،اما درخواست بازگشت
وزن به روسیه اعزام شد.
پس از چهارسال قرار است 20شهریورماه سال جاری به پایان
با این شرایط اگر بریمانلو بخواهد در بازی های اسیایی در رشته
باشیم .ارش میراسماعیلی ،رئیس فدراسیون جودو درخصوص
صادقانه می گویم اگر بخواهد بازگردد ،در تیم ملی روی او باز است.
برســـد و مجددا شـــاهد حضور جودو در میادین بین المللی
جودو حضور داشته باشد ،این امکان برای او فراهم است؟
اصال دشـــمنی با هیچ رشته ای نداریم و فقط خواهش می کنیم در
شـــرایط سخت چهارسال گذشته ،پایان تعلیق و اینده روشن
این شـــرایط ســـخت همه به هم کمک کنیم .اگر ما از داشته های
این رشته پس از تعلیق با «فرهیختگان» به گفت وگو پرداخت
خودمان استفاده کنیم برای ما پیشرفت است .در بازی های اسیایی
که در زیر می خوانید.
گذشـــته در جوجیتســـو ،کوراش و ســـامبو بچه های جودو حضور
داشـــتند .همیشه حرف من این اســـت که دوستان در رشته های
چهارســـال اول ریاست شـــما در فدراسیون جودو با توجه به
خود اســـتعدادیابی و پیشـــرفت کنند .در جودو مدال اوری سخت
دوران تعلیق چگونه سپری شد؟
چهار ســـال اول خیلی ســـخت بود و شرایط دشواری بر ما گذشت،
حتی جدا از تعلیق ،دوسال در کرونا بودیم و اینها اتفاقاتی هستند
که برای هر فدراســـیونی بیفتد فلج خواهد شد .با این شرایط سال
گذشته همه دیدند چه مسابقات و اردوهای خوب بین المللی برگزار
و رویدادهای دیگر از داوران ما استفاده شود .همچنین با یاماشیتا،
و باتجربه هســـتند ،اما برای تقویت کادرفنی به دنبال مربی خارجی
جودو ژاپن دیداری داشتم و از ایشان خواستم که تفاهمنامه ای با
شود و در این راه حمایت شویم.
اسطوره جودو ژاپن ،رئیس کمیته ملی المپیک و رئیس فدراسیون
کردیم .در چهارسال دوم -که چندماه ان شروع شده است -دیگر از
این کشور امضا کنیم و بتوانیم راه مربیان خود را برای اموزش به ژاپن
گذشـــته 110نفر در اردوی تیم های ملی حضور داشتند و روسای
بهتری داشتیم ،اما هیچ اشکالی ندارد .در چهارساله دوم باید روی
ان ســـختی عبور کرده ایم و بچه ها انگیزه بیشتری دارند .در روزهای
فدراسیون ها سختی این موضوع را می دانند.
باز کنیم .اگر راه بین الملل ما در چهارساله اول باز بود ،شرایط خیلی
مربیان ،داوران و ورزشکاران خود به صورت موازی کار کنیم و سطح
دانش مربیان خود را باال ببریم .در چهارسال اول روی زیرساخت ها
با توجه به عدم حضور ما در رویدادهای بین المللی در سالیان
کار کردم و 12خانه جودو در شـــهرهای مختلف افتتاح کردیم .در
ایران را دارند.
سالن های جودو در مرکز شهر و در میدان هفت تیر قرار دارد.
گذشته قطعا خیلی ها تصور از بین رفتن یک نسل از جودوی
قســـم می خورم 110نفر در اردوی نوجوانان ،جوانان و بزرگســـاالن
هســـتند .فقط شـــما هزینه روزانه این افراد را حساب کنید به رقمی
سنگین می رسید ،اما با این شرایط سعی من این بوده که همیشه بین
30تا 40نفر در اردوی نوجوانان و جوانان باشـــند .همیشه به بچه ها
گفته ام اگر همین امروز رایزنی کنم که به مســـابقات جهانی بروند اما
از پایه ضعیف باشند و اموزش و اردوهای خوبی را پشت سر نگذاشته
باشند و در مسابقات شکست بخورند به درد ما نخواهد خورد .طبیعتا
بعد از پایان تعلیق راه بین الملل ما باز خواهد شد.
تهران نیز اکادمی جودو راه اندازی شـــد که یکی از الکچری ترین
در بحث مدال اوری چه برنامه هایی خواهید داشت؟
قطعـــا به دنبال مـــدال اوری با حضـــور در رده نوجوانان و جوانان
هســـتیم .تیم های ما در هفته گذشته در روسیه حضور داشتند و
خیلی از مربیـــان خارجی به مربیان ما تبریک گفتند .بچه های ما
موفق به بردن نفرات فیکس تیم ملی روسیه شدند و این در دوران
تعلیق برای ما ارزش دارد.
هستیم .اگر مدال المپیک و جایگاه می خواهیم باید کادرفنی تقویت
المپیک پاریس در اختیار فدراسیون جودوی ایران قرار بگیرد .ویزر
خواهد بود ،با رئیس فدراسیون جهانی توافق کردیم که دو سهمیه
قول داد این دو سهمیه را به کمیته بین المللی المپیک نیز اعالم کند.
دقیقا 10روز پس از تعلیق بازی های اسیایی را خواهیم داشت.
چند نفر را اعزام خواهید کرد؟
شـــرکت کردیم .قطعا با ترکیب کامل 7نفره در بازی های اسیایی
نیز در تورنمنت چندجانبه ســـن پترزبورگ ،عراق و تاجیکســـتان
بخش بانوان نیز شرایط مریم بربط با سایر ورزشکاران متفاوت شده
اتفاقات و صحبت های خوبی در این جلسه مطرح شد که نتایجش
المپیک را به تهران اوردیم و سر تمام موضوعات به توافق رسیدیم ،اما
شیطنت هایی می شد .همه می دانند استارت تعلیق سه ماه قبل از
را پشـــت سر گذاشتیم و همان طور که به رئیس فدراسیون جهانی و
رئیس اسیا گفتم به مردم هم می گویم همه چیز را پشت سر گذاشتم
و فراموش کردم .بعد از شـــهریورماه می خواهم بچه های ما با قدرت
به میادین جهانی بازگردند .می خواستند ما را سرخورده و منزوی و
اردوی طوالنی مدت برای او درنظر بگیرند .با معاون قهرمانی بانوان
جودو را به نوعی نابود کنند ،اما دوست دارم در بازگشت به رویدادهای
انجام بدهند .بربط در جودوی بانوان یک استثناست و اگر کمیته
نیست و واقعا می شود کارهای بزرگ کرد .تنها یک اولویت نداریم و
ملی المپیک ،وزارت ورزش و جوانان و فدراســـیون دست به دست
هـــم بدهیم و اردوهای طوالنی مدت خوبی برای او فراهم کنیم در
بین المللی بچه ها با قدرت بدرخشـــند .مدال گرفتن نیز غیرممکن
حقیقتا چند اولویت داریم .جمعیت ما را با تکواندو و کاراته در ایران
مقایسه کنید .با احترام برای تکواندو و کاراته ،جودو اولین رشته رزمی
بوده که وارد المپیک شده است و شصت وچند سال قدمت در ایران
ما همکاری می کردند این بار این همکاری را انجام ندادند .با کمیته
بازی های اسیایی شانس مدال است.
خارجی هســـتیم .اگر کمیته ملی المپیک در این قضیه به ما کمک
در دوران تعلیق جودو ،محمدمحمدی بریمانلو مدال اور جهانی
مقایسه کنید .استعدادیابی و پشتوانه سازی در جمعیت یک میلیون
حتی قهرمان اســـیا شد .با پایان تعلیق احتمال بازگشت او به
نفر تحویل گرفتم و امـــروز 110هزار نفر جمعیت داریم .امیدوارم
در سفر کویت چه دســـتاوردهای دیگری برای جودوی ایران
ملی المپیک و شخص خســـروی وفا صحبت کردم که نیازمند مربی
جلســـه ای با رئیس جدید کمیته داوران اســـیا داشـــتم و قرار شد
کند ،قصد استفاده از مربی خارجی را داریم .طبیعتا هر مربی بخواهد
استاژها (دوره های اموزشی) را به ما بدهند و در بازی های اسیایی
فدراســـیون خارج است .کادرفنی ما بچه های قهرمان ،تحصیلکرده
ســـهمیه داوری ما را اضافه تر کنند .همچنین قرار شـــد یک سری
در دوران قبـــل تنهای تنها بودیم و حتی در داخل ایران با اتفاقاتی
حضور من در فدراسیون خورده شد و به زمان من کشیده شد .اینها
وزارت ورزش هم صحبت کردم و ایشان نیز قرار شد حمایت الزم را
رقم خورد؟
باالتر از فدراسیون بود.
لیگ قاره ای روسیه محک خوبی برای بچه های ما بود .سال گذشته
در حاشـــیه کنگره اتحادیه جودو اســـیا در روزهای گذشته جلسه
ادامه نخواهد داشت.
جهانی گفت که وزیر امور خارجه فالن کشـــور به ما زنگ زده است
روبـــه رو می شـــدیم که موافـــق ایدئولوژی ما نبـــود .در داخل هم
در دوران تعلیق نمی توانستیم از مربی خارجی استفاده کنیم .سراغ
حدود 2سال پیش درخواست مربی کردم ،اما با وجودی که همیشه با
می شدیم .قطعا پس از پایان دوران ریاست در جودو ،کتابی درمورد
که جا خوردم .جریانات سیاســـی و البی هایی روبه روی ما بودند که
بود؟
هر مربی ای می رفتیم خیلی صادقانه می گفت که اگر به ایران بیاید،
در 20شهریورســـال جاری خواهد بـــود و دیگر یک روز هم تعلیق
همه توانم را گذاشـــتم ،اما وارد جریانی سیاسی ای شدیم که نباید
اولین رویداد جودوی ایران پس از تعلیق چه مسابقاتی خواهد
او برنام ه ویژه داریم .از روســـیه و بالروس درخواست کردم که یک
به زودی مشـــخص خواهد شد ،اما مهم ترین اتفاق پایان تعلیق ما
خواهد بود؟
دوران تعلیق خواهم نوشت .در دادگاه ،casویزر ،رئیس فدراسیون
است .او سطح خود را کامال جدا کرده است و بر همین اساس برای
حضور در ایران به جای دیگری او را نخواهند فرستاد .از کره شمالی از
می شویم .این بچه های خودمان هستند و هر وقت احساس کردند
از روی نوجوانان ،جوانان و جودوکاران کشـــورمان شرمنده هستم.
یکی از مشـــکالت جـــودوی ایران فقر مربی اســـت .احتمال
وقتی بازگشـــت عذرخواهی کرد و گفت به او اعالم شده که درصورت
دیگر نداریم و حتی از مدال اوری بچه ها برای کشـــورمان خوشحال
با توجه به اینکه کسب سهمیه برای ما تا زمان برگزاری المپیک سخت
از پایان تعلیق صحبت کردید .چه زمانی قرار است این موضوع
دوساعته ای با ماریوس ویزر ،رئیس فدراسیون جهانی برگزار کردم.
در این چندســـال همین بوده است و هیچ دشمنی ای با رشته های
مهم ترین اولویت مدیریتی شما در چهارساله دوم چه موضوعی
حضور نخواهیم داشـــت ،اما چند جودوکار را اعزام می کنیم .در
فدراســـیون جهانی با او لج می کند و برایش بد خواهد شد .قهرمان
مساله هوایی می شوند و به ان رشته ها می روند .دغدغه و نگرانی ام
پس از دوران تعلیق شانســـی برای کســـب ســـهمیه خواهیم
استفاده از مربی خارجی در تیم های ملی وجود دارد؟
به طورکامل برطرف شود؟
اســـت ،اما در رشته های دیگر اسان تر است و بچه ها با توجه به این
می توانند با من و کادرفنی تماس بگیرند.
داشت؟
بـــه ایـــران بیاید حقوقش زیر 5 ،4هزار دالر نخواهد بود و این از توان
جودوی ایـــران تصمیم به فعالیت در رشـــته کوراش گرفت و
جودو وجود دارد؟
تمیز نیست .خیلی از صندلی ها ایراد دارند و تماشاگران هم در حفظ و
تعریف رک و پوست کنده اش این می شود که وضعیت ورزشگاه ها نتیجه
برای اولین بار در حال پرداختن به ان هستیم .متاسفانه مدت هاست که
برخالف چیزی که همه شـــاید فکر کنند ،اما ارتباط بسیار خوبی با
را مانند شرایط عادی پیگیری کند .تعلیقی که به نظر می رسد
به رفتار غیر حرفه ای تماشاگران است .محل ورود و خروج تماشاگران
ماجرای استعمال مواد مخدر در ورزشگاه ها داستانی نیست که االن ما
با هیچ رشته ای دشمنی نداریم
در رویدادهای بین المللی باز ماند .موضوعی که باعث شـــد
وضعیت ابخوری و ســـرویس های بهداشتی به معنای واقعی افتضاح
نگهداریانهیچدلسوزیخاصیندارند.درکلشکلظاهریوباطنی
مدال المپیک با مربی خارجی ممکن می شود
خبرنگار
وضعیت ورزشگاه مثل مدیریت ورزش
شانمردمایرانورزشگاهیبااینحجمازایرادوبویبدموادمخدرنیست.
ارش میراسماعیلی در گفت وگو با «فرهیختگان» :از 20شهریورماه دیگر یک روز هم تعلیق نخواهیم داشت
وزیر امور خارجه یک کشور دنبال تعلیق ما بود
همانقدردست نیافتنیبه نظرنمی رسد.
دارد ،اما تعداد جمعیـــت ما را با جمعیت میلیونی کاراته و تکواندو
نفر راحت تر از یک جمعیت صدهزار نفر اســـت .جودو را از 60هزار
در پایان مدیریتم جمعیت جودو به 300یا 400هزار نفر برسد.
استادیوم پیر تهران خیلی بد است.
خروجی مدیریت اشتباه ورزش و فوتبال مان است.
حسین طیبی یکی از پرافتخارترین بازیکنان
فوتسال ایران در گفت وگو با «فرهیختگان»:
بازهمطالیاروپارامی خواهم
تـا وقتـی کـه بـه ترسـیم رویاهـات ادامـه بـدی ،ایـن فرصت را
داری کـه اونهـا رو بـه واقعیـت تبدیـل و یکی یکی لمس شـون
کنـی .بـرای بـاور کردن این موضوع فقط کافیه توجه شـما رو
بـه یـک اسـم جلب کنیم؛ «حسـین طیبی» کاپیتـان تیم ملی
فوتسـال ایـران! کسـی کـه همیـن سـه شـب قبل با تیـم پالما
بـه قهرمانـی لیگ قهرمانان فوتسـال اروپا رسـید.
تـو فوتبـال ایـران اون طـور کـه باید ،به این افتخار توجه نشـد.
امـا ای کاش فرامـوش نکنیـم تـو فوتبالـی که مدیریـت نداره،
خبـری از VARنیسـت ،پـر از حاشـیه و جنجالـه ،تـو فوتبالی
که حتی زیرسـاخت برای حضور مناسـب بانوان و خانواده ها
تـو ورزشـگاه نـداره و شـاید بهتـره بگیـم تـو فوتبالـی کـه عمال
هیچی نداره ،این معدود سـتاره های این رشـته هسـتن که به
تنها دلخوشـی مردم تبدیل شـدن .درخشـش طارمی تو پورتو
یـا علیرضـا جهانبخـش تو فاینـورد یا عملکرد سـردار ازمون تو
لورکـوزن ،تـوی چنـد مـاه اخیـر تنهـا اتفـاق مثبـت فوتبال ما
بوده .قهرمانی حسین طیبی تو لیگ قهرمانان فوتسال اروپا
هـم یکـی دیگـه از ایـن افتخـارات مهـم و تاریخـی بـود که دل
خیلی هـا رو شـاد کـرد .این پسـرای دوسـت داشـتنی فوتبال
ایـران بـا تالش و عملکرد خودشـون کمـی از غم مصیبت های
فوتبـال ایـران رو بـرای مـردم کـم می کنـن .مدیریـت ضعیـف
تـو ایـران روی اعصـاب هـوادارای فوتبـال در حـال پیاده رویـه
امـا همیـن کـه عکـس درخشـش حسـین طیبـی و طارمی تو
فضـای مجـازی و صفحـات اصلـی یوفا و لیـگ قهرمانان اروپا
میـاد ،یـه لحظـه همه ما می چسـبیم به سـقف اسـمون .حاال
حسـابش رو بکنیـن کـه همینا هم نباشـن.
ایـن یـک حقیقـت تلخـه؛ مـا بـا فوتبـال و فوتسـالی روبـه رو
هسـتیم که باید نگران دوران پسـاطارمی ،طیبی ،ازمون و ...
یکنیم
باشـیم .سـال های زیادی باید بگذره تا شاید ،تاکید م
شـاید یـک نفـر بتونـه جـای خالـی اونهـا رو برای مـا پر کنه!
تـو فوتسـال طیبـی یکـی از پرافتخارترین چهره هـای ایران در
جهـان بـه حسـاب میـاد .اما ما تـو خود ایران واقعـا اون قدری
کـه شایسـته بـود و بـرای ایـران افتخـار اورد بهـش پرداختیم؟
مثلا می دونیـم 10سـال سـختی تـو اروپا رو برای رسـیدن به
ایـن قهرمانی چطوری پشـت سـر گذاشـت؟ اصلا می دونیم
سـال های سـاله تـو فوتسـال دنیـا ،طیبی جـز 5بازیکـن برتر
جهـان بـه حسـاب میـاد؟ خبـر داریـم کـه ایـن برنـد معتبـر
فوتسـال ایـران تـو همـه کشـورهای فوتسـالیه و مـا اینجـا از
پتانسـیل و داشـته های ایـن بازیکـن پرافتخـار اسـتفاده ای
نمی کنیـم؟ اصلا همیـن حـاال از مدیرای فدراسـیون فوتبال
بپرسـید چـه برنامـه ای بـرای اسـتفاده از تجربـه و نبـوغ
بین المللـی ایـن سـتاره کـه فقط جـای قهرمانـی جام جهانی
تـو ویترینـش کمـه ،دارین؟
وقتی حسـین قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شـد باهاش تماس
گرفتیـم .اول خندیـد و گفـت« :دیـدی خـدا اون باالسـت؟
شـکرش .شـکرش! همیشـه نگاهـم بـه اون بـوده 10 .سـال
بـراش تلاش کـردم .برنـز و نقـره رو گرفتـم .چنـد بـار تـا یـه
قدمـی لمـس کردنش رفتم اما دسـتم بهش نخـورد .ولی بازم
خسـته نشـدم .مطمئـن بـودم اگه تلاش کنم ایـن مدال طال
رو می ندازم گردنم .خدا رو شـکر که شـد و من شـرمنده مردم
ایـران نشـدم .همـه خسـتگیم در رفـت و خیالم راحت شـد».
از حسـین طیبـی پرسـیدیم اگـه بازم نایب قهرمان می شـدی
اون وقت چی کار می کردی؟ جواب داد« :خداییش یکم زور
داشـت .ولـی در جـواب بایـد بگـم کاری که همه این سـال ها
کـردم .دوبـاره تلاش می کردم طال بگیرم .برام کاری نداشـت
برگـردم ایـران پـول دربیـارم .ولـی خـب ایـن طلا و قهرمانـی
بـرای مـن از پـول خیلـی مهم تـر بود .حاال امسـال طال شـد».
اخـرش ازش پرسـیدیم حـاال بر میگـردی؟ جوابـش جالب بود:
«االن که باید استراحت کنم .ولی بعدش بدم نمیاد تالش کنم
یه بار دیگه واسـه فصل بعد قهرمان اروپا بشـم .اخه اگه بخوای
سـتاره ببینی باید نگاهت به اسـمون و امیدت به خدا باشـه». صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
چرا تخفیف های بی حساب بالی جان ناشران می شود؟
نگاهی به کتاب «میلیشیا» از منظر لوگوسانتریسم
دوستی خاله خرسه در بازار کتاب
نگاهیدیگربهجهان
رمان «میلیشیا» اولین اثر منتشرشده از مریم
بسته به چرخش درامده ،به تملک انها درمی ایند ،بی انکه تغییر کنند و
اســـت .کامران که ادمی دست به قلم و نویسنده است بنا به دالیلی در
سر می برند .سوژه ها نیز محل گذر موضوعات و ابژه های ارزشی هستند
ازاده جهان احمدی
رمضانی روایتگر شـــخصیتی به نام کامران
اطراف مشـــهد یعنی طرقبه به کنج خلوت خزیده است .با سلسله ای از
اتفاقات ،فیروز که از اعضای ســـابق گروهک مجاهدین خلق است به
۱۲
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
ی مطلق به
ی و بی بافت
ارزش خودشان را ازدست بدهند .گویی در بی زمان
و فقط با تملک انها خود را تعریف می کنند .براســـاس بینش مبتنی بر
تهران از این امکان ۲۰درصدی استفاده می کردند
عاطفه جعفری
داشتن و تملک چیزها ،کنشـــگر سوژه که در جایگاه سوژه های مالک
خبرنگارگروه فرهنگ
ناگزیر پای ترور و خشونت هم به میان خواهد امد .بزرگ ترین نشانه برای
گذر به حســـاب می اید؛ نقطه تالقی دو مسیر یعنی مسیر خود و مسیر
اردیبهشت ماه با نام کتاب رقم خورده است و برگزاری
از همین رهگذر هم به ترور شـــهید هاشمی نژاد در این رمان می رسیم.
زمانی که در اغاز یک ســـیر روایی ،کنشگر ســـوژه از کنشگر اثرگذار و
کتاب حتما برای خرید به این نمایشگاه مراجعهکنند
پایان ســـیر روایی ،توانش سوژه توسط کنشگر قضاوت کننده به مثابه
کنند .اما در کنار نمایشـــگاه کتاب ،دو ســـال است
زندگی کامران و داستان پا می گذارد .با میان امدن نام مجاهدین خلق
این فرقه یا گروهک ،وحشی گری و قتل و حذف فیزیکی مخالفان است.
با اینکه در این رمان رد و نشـــانه و رشـــحاتی جدی از واقعیت موجود و
تاریخی به چشـــم می خورد اما به هرحال این اثر ،رمان به معنای واقعی
کلمه است و برای همین در ان عنصر خیال و اتفاقات و ادم های تخیلی
با قدرت وجود دارند.
(در این داستان شخصیت کامران) مستقر شده است ،صرفا یک مکان
موضوعات ارزشی درحال چرخش.
خط دهنـــده ابژه مدالی دریافت کند (مانند تعامل کامران و فیروز) ،در
توانشی کامال دســـت نخورده ارزیابی می شود؛ یعنی هیچ شناختی،
هیچ توانشی ،هیچ ابژه ارزشـــی در این اقتصاد روایی ازبین نمی رود و
نمایشگاه کتاب در این ماه ،باعث شده تا مخاطبان
و کتاب ها را با تخفیف های مشخص شده خریداری
اتفاقات دیگری هم می افتد ،نمایشگاه های مجازی
برگزار می شـــود که محل بحث و حاشیه می شود.
لوگوسانتریسم اصطالحی است که ان را برای اولین نوبه ژاک دریدا به
همیشـــه به هر ترتیب به نقطه اغازین خودش بازمی گردد .در این نظام
از ان منظور می کند؛ یعنی ان منطقی که ارتباطی «دوگانه ،دوقطبی و
یک موضوع ارزشی تعریف می شود .به این معنا که وجه هستی شناختی
است .نمایشگاهی که سال گذشته هم حاشیه هایی
یعنی نداشتن انها ،تعریف می شود .سوژه ها دارای نقش های کنشگری
به بهانه برگزاری این نمایشـــگاه به سراغ این سوژه
کار برده است .اینجا منظور از لوگوسانتریسم معنایی است که ژاک دریدا
سلسله مراتبی» بین مفاهیم قائل می شود .مانند دوگانه های؛ اگاهی
و تـــن ،هویت و غیریت ،خودی و بیگانه ،درون و بیرون ،حضور و غیاب،
روایی ،ارتباط سوژه و ابژه فقط براساس «مالکیت» (داشتن یا نداشتن)
ســـوژه روایی فقط برمبنای «مالکیت» موضو ع های ارزشی یا نفی ان،
گفتار و نوشتار .براســـاس این منطق ،واژه ها و مفاهیم اولی (اگاهی،
یا نقش های ثابتی هستند که این نقش ها برنامه ها و رفتارهای انها را از
غیریت ،بیگانه ،بیرون) در «حاشـــیه» .این همان چیزی است که دریدا
براساس دورنمای انسان شناسی اختیارشده ،عامل واقعی تولید متن یا
دریدا پیش داوری و پیش فرض اساسی و بنیادی غرب را اولویت بخشیدن
را «روح و جان انســـانی» نامیده است .در این اثر انچه عامل واقعی تولید
دومی می داند .این ان چیزی اســـت که می توان «اندیشه ناب» نامید؛
گرماسدرنظرگرفتهمی شود،یعنیهمانیکهسخنمی گوید.درغیراین
هویت ،خودیت ،درون) در «مرکز» قرار می گیرند و مفاهیم دومی (تن،
ان را «متافیزیک حضور» می نامد.
به مفاهیم اولی و در مرکز قرار دادن انها و در حاشیه قرار دادن مفاهیم
قبل برنامه مدار می کنند.
گفتمان از منظر گرماس ،یک ســـاحت غیرشخصی است که گرماس ان
متن محسوب می شود ،تنها سوژه ای است که در نشانه شناسی گفتمانی
یعنی اندیشـــه نظری و تئوریک و پژوهشی استداللی ،که به دنبال یک
صورت،ازمنظراو،بادرنظرگرفتناینسوژهبهمثابهسوژههستی شناختی،
اندیشه لوگوسانتریســـم بر اصل و قاعده بنیادین «اکونومیک» استوار
روانشناختی .به هر شکل ،گرماس در همان راستا و اهداف مردم شناسی
شناخت کامال خنثی و منطقی است .دریدا معتقد است اساس منطق
اســـت« :برگشت به خود»« ،برگشـــت به همانیت»« ،برگشت به مرکز»،
«برگشـــت به درون» .واژه اکونومیک از ریشه یونانی «اکیوس نوموس»
است به معنای «اداره و مدیریت خانه خود»؛ یعنی همه هزینه ها ،انرژی
و هر انچه مال خانه است ،باید به هر شکل و به طرق مختلف دوباره به
خانه ،به مرکز ،به درون ،به این همانیت برگردد .پایه اندیشه متافیزیک
غرب مبتنی بر همین اندیشه «لوگوسانتریک» است که البته دریدا ان را
نقد می کند (درواقع او تقابل های دوتایی کالسیک حاکم بر تفکر غرب
را به چالش می کشد) .اما انچه باید به ان اشاره کرد و اساس بحث ما نیز
تحلیل های متنی عنصر ناهمگنی را در خود وارد کرده اند؛ یعنی عنصری
ساختارگرایلویاستروسحرکتمی کندودریککالم،گفتمانرا«ابژه ای
مستقل»می داندکهبایدانراجداومستقلازویژگی هایهستی شناختی
سوژه تولیدکننده و دریافت کننده ان در نظر گرفت.
امســـال برای دومین بار نمایشگاه کتاب دیجی کاال
در کنار برگزاری نمایشـــگاه کتاب در حال برگزاری
داشـــت و اعتراض برخی ناشران را به همراه داشت.
رفتیم تا از مدل تخفیف هایی بگوییم که در این مدل
فروشگاه های اینترنتی ارائه می شود.
چرا تخفیف ها زیاد است؟
نمایشـــگاه کتاب را همه با تخفیف می شناسند و به
خاطرهمینتخفیف هاکسانیکهمخاطبهمیشگی
کتاب هســـتند ســـعی می کنند از این نمایشـــگاه
خرید کنند و البته برای این تخفیف سقفی تعیین
می شـــود و درنهایت 20درصـــد تخفیف برای همه
کتاب ها در نظر گرفته شـــده اســـت .اگر ناشری در
فضای نمایشگاه ،بیش از این تخفیف بدهد ،تخلف
کرده اســـت و با او برخورد می شود .ولی این سال ها
سایت های اینترنتی زیادی را دیده ایم که کتاب ها را با
بین این دو ،کامران و فیروز هیچ ارتباط دیالکتیکی برقرار نیست .به هر
30درصدوگاهیتا 70درصدتخفیفارائهمی دهند.
که سوژه فرورفته در روزمرگی را به سوژه ای تبدیل می کند که اگر نگوییم
خودشان سایت برای فروش دارند .دیجی کاال هم در
شکل،شکافوگسستیمیانایندووضعیتمستقردرایندووجوددارد
سوژه ای دیگر است ،ولی می توان ادعا نمود که سوژه ای است «از خود
بیخودشده» .در این «اتفاق ادراکی حسی» و «رخداد زیبایی شناختی»،
چیزیکهمطمئنابهناشرانضررمی رساند،زمانیکه
نمایشگاه امســـالش ،تخفیف 70درصد گذاشته و
سوال اینجاست که چطور می شود این همه تخفیف
هست ،این است که همین الگو و نظریه لوگوسانتریسم بنیاد «اندیشه
سوژه مجال می یابد که خود را برای لحظه ای از جهان معنازدایی شده،
برای کتاب ها گذاشته شود و دلیل این کار چیست؟
زبان روایی کالســـیکی گرماس» با همین منطق لوگوسانتریسم مواجه
اما هنوز این لحظه اغاز نشـــده و ســـوژه با هبوط به جهان کسالت اور
گفت وگویی که با ایســـنا داشته اســـت درباره این
مرکزگرایی.انچهدراینرمانرخدادهاستدرنقطهپایانیبراساسقاعده
نگاه می دارد .کامران در میلیشیا در مقابل این رخداد زیبایی شناختی
روایی» گرماس در حوزه روایت را شکل می دهد .به تعبیر دیگر ،در «دستور
می شـــویم؛ یعنی همان منطق لوگوسانتریسم مبتنی بر «اکونومی» و
اکونومیک ،کامران بازگشت به خدا ،خود و خانواده را تجربه می کند.
گرماس در اغاز پژوهش های خود به دنبال تدوین و ایجاد یک «دستور
تکراری و برنامه مدار برهاند و به نوعی به سرشـــاری معنایی دست یابد،
معنازدایی شـــده ،فقط نوستالژی ان رخداد زیبایی شناختی را در خود
که با مفاهیم دفعی بودن ،اتفاقی بودن و لحظه ای بودن همراه است،
مصطفـــی قاجار ،مدیر انتشـــارات شـــمعدونی در
تخفیف های نامتعارف و زیـــاد می گوید« :مخاطب
حوزه کتاب یک مخاطب محتاط است .اگر مصرف
کاالی فرهنگی ازجمله کتـــاب را با حوزه های دیگر
برحسب عادت ،در غالب فعالیت های روزانه ،از پیش پا افتاده ترین انها
به طور مثال پوشـــاک و غذا مقایســـه کنید به این
را به تملک درمی اورد و در راستای اهداف خود از ان بهره می گیرد .حال
وسواس و حساســـیت بیشتری کتاب می خرد و به
زبان روایی کلی و جهانی» بود که به عنوان یک ابزار تجزیه وتحلیل خنثی،
تا پیچیده ترین شان ،جهان را به مثابه ابژه در نظر می گیرد؛ ابژه ای که ان
جدا از بافت و زندگی ،به تجزیه وتحلیل روایت بپردازد .البته در دســـتور
انکه نگاه دیگری به جهان هست که در تضاد با نگاه انتفاعی قرار دارد.
همان راحتی که مثال پیتزا می خرد یا از تی شـــرتی
به این ترتیب ،به انها این امکان را می دهد تا جهان را به منزله ابژه مورد
اســـتراتژی قالب تخفیف و حمایت هـــای دولتی با
منطقی ،علمی و عاری از هرگونه زاویه دید ایدئولوژیک و احساســـی،
زبـــان روایی گرماس ،الگوها و مدل هایی تعریف می شـــوند که نوعی
«هستی شناســـی» خاص را مطرح می کننـــد .یعنی نوع خاص بینش
اگزیستانسیل یا ساده تر ،نوعی تعامل و ارتباط خاص میان سوژه و ابژه
که تعاملی است صرفا مبتنی بر «تملک»« ،داشتن» و
این نگاه جهان را ان گونه که هست بر کامران و عطا و فیروز می نمایاند و
تعمق قرار دهند و صرفا ان را به مثابه سیطره ای برای کنش و عمل خود
«مالکیت»؛ بینشی که جهان و عناصر ان را در حد «ابزار»
تقلیل می دهد .به تعبیر دیگر ،ارتباط هستی شناختی
سوژه و جهان و ابژه های بیرونی درحد تعامل مبتنی بر
و به عنوان وســـیله و ابزار نپندارند ،بلکه در جایگاه یک
همبازی و ســـوژه ای که با ان در تعامل هســـتند ،قرار
دهند .به عبارت دیگر اساسا ما در ارتباطی که با چیزها
و انســـان ها برقرار می کنیم ،غالبا با توجه به اهداف و
«مالکیت و داشتن» تقلیل می یابد .براساس این بینش
برنامه هایی که برای خود تعریف کرده و به دنبال تحقق
اکونومیک ،یعنی اصل «برگشـــت به مرکز ،به همان یا
در این صورت ،این روش که مبتنی بر معیارهای انتفاعی
در این رمان ابژه های ارزشی در دستان سوژه ها در فضایی
فرافکنی می کنیم ،از قبل تعیین کرده است.
و نظریه روایی ،اصل کلی ســـاختار روایی نیز بر همان
تکرار و چرخش» ،پایه گذاری شده است.
انهاهستیم،وجهانتفاعی شان راموردنظرقرارمی دهیم.
نتیجه می رســـید که مصرف کننـــده در این حوزه با
خوشش می اید و سفارش می دهد ،نیست .درنتیجه
برگزاری نمایشگاه های بین المللی و استانی کتاب
طی سال های گذشته به اجرا درامد .این تخفیف ها
در نمایشـــگاه های کتاب حدود ۱۰تا ۲۵درصد بود
و عالقه مندان کتاب عادت داشـــتند فهرســـتی از
کتاب های مورد نظر خود را تهیه و در نمایشگاه های
اســـتانی و نمایشگاه بین المللی کتاب
و کتـــاب می خریدند .حاال ما بحث جدیدی داریم،
این بحث از کف خیابان شروع شد و ان تخفیف های
باالی ۵۰درصد است .برخی از این کتاب ها قاچاق
اســـت .یعنی یک کتاب پرفـــروش را عینا و با کپی
از همان نشـــر به صورت قاچـــاق چاپ می کنند و با
تخفیف بـــاالی ۵۰درصد در کنار خیابان به فروش
می رسانند .اما شیوه تازه تری نیز برای فروش کتاب
مالحظهمی شودکهکامالقانونیاست.در اینشیوه
ناشر به سراغ کتاب های پرفروش بازار می رود ،انها
را گلچین می کند و سپس با تغییرات اندکی نسبت
به ترجمه ناشـــر اصلی با تخفیف ۵۰تا ۸۰درصدی
به بازار کتاب می فرستد .محل عرضه این کتاب ها،
مترو ،دســـتفروش ها و سایت های اینترنتی فروش
کاال و شـــبکه های اجتماعی است .این کتاب ها به
علت تخفیف قیمتی بسیار زیاد برای مصرف کننده
جذاباستوباتعطیلیکتابفروشی هاوعادتکردن
مردم به خرید از سایت های اینترنتی ،بسیار بیشتر
از گذشته شده است».
برگزاری نمایشگاه های کتاب در بستر پلتفرم های
مجازی شـــاید در وهله نخســـت به نفع ناشـــران ،
نویســـندگان و اهالی نشر باشـــد ،اما در ادامه این
کتاب سازهاهستندکهنفعنهاییازفروشرابهدلیل
ارائهتخفیف هایوسوسه کنندهمی برند.سایت هایی
کهپشتیبانی کنندهایننمایشگاه هاهستند،مطمئنا
فکر می کنند که به حوزه نشـــر خدمت می کنند و
همین باعث می شود کارشان را ادامه دهند.
برخی از ناشران که با انها در نمایشگاه کتاب صحبت
کردیمانتقادهاییبهاینموضوعداشتندومی گفتند
وقتی با دیجی کاال هم در مورد این اتفاق و نمایشگاه
بـــا تخفیف زیاد صحبت می کنیـــم ،انها در جواب
می گویند تا زمانی که وزارت ارشـــاد به این کتاب ها
مجوزمی دهدماهمباانهاهمکاریراادامهمی دهیم.
مدیر انتشـــارات شـــمعدونی در مورد این موضوع
می گویـــد« :این اقـــدام یک نوع دامپینگ اســـت
که ناشـــران فعـــال را دچار ضرر بســـیاری می کند.
متاســـفانه این کار کامال قانونی و دارای مجوز است
و متولیان فرهنگی ازجمله وزارت ارشاد ،نمایندگان
مجلس و نهادهای بازرسی به ان بی تفاوت هستند.
در گذشـــته ای نه چندان دور مخاطبان با ۲۰درصد
تخفیف در نمایشگاه مواجه بودند ،حاال با ناشرانی
مواجههستندکه ۵۰تا۸۰درصدتخفیفمی دهند».
نقش معاونت فرهنگی ارشاد
از بحـــث تخفیف های زیاد و جنجال برانگیز که
بگذریم به موضوع دیگری می رسیم که شاید
بتوانددرایناوضاعکمک کنندهباشد.برخی
از ناشـــران معتقدند چون حلقه توزیع
نشردرکشورمامعیوباستومشکل
دارد و ســـال ها است کاری برای ان
صورت نمی گیرد ،همین باعث به
وجـــود امـــدن
مشـــکالت زیادی در حوزه فروش کتاب شده است.
از طرف دیگر ،بسیار از بخش خصوصی نام می بریم
کـــه باید در عرصه های مختلـــف ورود کند و کار به
انها سپرده شود .دیجی کاال نهمین دوره نمایشگاه
کتابشرابرگزارمی کندودرتماماین ۹دورهمشکالت
وجود داشته و حاشیه ها همراه با این نمایشگاه بوده
است.اینکهاینپلتفرمازتبلیغاتگستردهنمایشگاه
اســـتفاده می کند و با یک پروپاگاندا این نمایشگاه
برگزار می شود ،نشان از این دارد که می توان در این
فرصت همکاری مشترکی انجام بگیرد تا چرخه ای
که تا االن جور دیگری می چرخید حاال به نفع چرخه
نشر و ناشران واقعی بچرخد.
دیجی کاال یا پلتفرم های دیگری که به صورت انالین
کتابمی فروشند،باالخرهمخاطبانیدارندومی توان
از این امکان فراهم شـــده اســـتفاده کرد .معاونت
فرهنگی ارشـــاد با توجه به رسالتی که برای حمایت
از حوزه نشـــر دارد ،می تواند سازوکاری را مشخص
کند که ناشـــران در این پلتفرم هم کتاب هایشان را
عرضه کنند اما این عرضه به گونه ای باشد که ضرری
متوجه ناشران نشود و تخفیف های نامتعارف باعث
نشود که عده ای ضرر کنند و برخی دیگر سودهای
میلیاردی را بـــه جیب بزنند .طبیعتا هر امکانی که
بتواند به چرخه فروش کتاب کمک کند ،باید مورد
حمایت قرار گیرد و کمک کننده باشد .اما در صورتی
که نظارتی وجود داشته باشد.
محمدرضا جعفری ،مدیر نشـــر نـــو نظارت را یک
موضوع مهم می داند و می گوید« :متاسفانه هروقت
پـــای نظارت به میان می اید ،بـــه بیراهه می رویم و
نظارت به گونه دیگـــری از اب درمی اید .باید خود
مردم اگاه شوند و سراغ این کتاب ها نروند .ما قدرتی
نداریم و کاری نمی توانیم انجام دهیم .شـــاید هم
نظـــارت کار را بدتر کند .اما فرهنگ ســـازی و اگاه
کردن مردم به مرور زمان اتفاق می افتد و یک شبه
انجام نمی شود .باید اطالع رسانی شود ،اینها باید
افشا شـــوند و مردم هم با ازمون و خطا اشتباهاتی
کنند و ســـراغ این ســـایت ها نروند .این اگاهی ها
به مرور انجام می شـــود وگرنه یک شبه و با نظارت
درســـت نمی شود .اما باز هم این موضوع چیزی از
نقش دولت برای اینکه نظارت بر این موضوع داشته
باشد ،کم نمی کند ».معاونت فرهنگی وزارت ارشاد
می تواند فرایند مشـــارکتی ای را برای برگزاری این
مدل نمایشگاه ها بچیند تا ناشران کنار هم بتوانند
فعالیت کنند بدون اینکه ضرری ببینند.
ســـایت های فروش کتاب در همه دنیا وجود دارند
و فعالیت می کنند اما بـــرای فعالیت ،یک پروتکل
خـــاص وجود دارد ،حتی برای ســـودی که از فروش
کتاب هم می گیرند همه چیز مشخص شده است.
خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان مجری برگزاری
نمایشـــگاه در بعد فیزیکـــی و مجازی می تواند
پروتکل مشخص برای این مدل نمایشگاه ها در
بستر مجازی داشته باشد تا دیگر ناشران مورد
سوءاستفاده قرار نگیرند و کتاب ها با درصدهای
تخفیف باال به فروش نرسند.
مشخص است ،ارزش های ابژه ها و معنایی را که بر جهان
جوابیه
پاسخ ساترا به روزنامه «فرهیختگان»:
ساترا حامیجدی و مکلف به نظارت بر محتوای تولیدی صوت و تصویر فراگیر است
نظر به انتشار یادداشت «صدا وسیما حق نظارت دارد نه کنترل» در صفحه ۱۲روزنامه
فرهیختگان ۱۸اردیبهشـــت ماه سال جاری و طرح این ادعا که صدا وسیما به دنبال
تحت کنترل قراردادن و محو سکوهای صوت و تصویر فراگیر است ،به اطالع می رساند
سیاست های راهبردی متخذه و عملکرد ساترا به ویژه در یک سال اخیر نشان می دهد
ادعایمطرحشدهتوسطنویسندهمحترموانتشارانبدونبررسیوتحقیقهمه جانبه،
اتهامی نادرست است .متاسفانه طی یک سال گذشته ،ان روزنامه برخالف اخالق و
رفتار حرفه ای و رسالت روزنامه نگاری برای چندمین بار نسبت به طرح چنین مسائلی
اقدام می کند .لذا سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در فضای
مجازی از روزنامه «فرهیختگان» انتظار دارد ضمن انتشار جوابیه ذیل الذکر و عدم تکرار
مطالب غیرواقعی ،نسبت به جبران گذشته اقدام نماید.
مهم ترین ادله اثبات عدم صحت ادعای ان روزنامه به شرح زیر است:
.1در دوره کنونی فعالیت سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در
فضایمجازی،فعالیت هایمتعددیباهدفحمایتازسکوهایدارایمجوزدرحال
اجرا است که برخی از انها عبارتند از .1-1:تهیه و عرضه بسته های حمایتی محتوایی از
اثارسازمانصدا وسیماشاملسریال هایپرمخاطبنظیرپایتخت،نونخ،برنامه های
ترکیبی و مسابقات نظیر دورهمی و عصر جدید ،تله فیلم ها ،انیمیشن ها و ...که به
صورتماهانهدراختیارسکوهایدارایمجوزازساتراقرارمی گیردوبااستقبالسکوها
مواجهشدهاست.الزمبهذکراستازسالگذشتهتاکنونجمعابیشتراز۱۷۰۰قسمت
سریال ،انیمیشن ،تله فیلم و سایر انواع محتوای حمایتی در اختیار سکوهای دارای
مجوز از ساترا قرار گرفته است .1-2 .حمایت مالی از سکوهای دارای مجوز از ساترا از
محل بودجه تبصره 6قانون بودجه سال ۱۴۰۱برای توسعه فعالیت سکوهای سالم،
امن و مفید در فضای مجازی که در ســـال گذشته این امر پس از برگزاری نمایشگاه
رصتا انجام شد و امسال نیز حمایت ها براساس جدول بودجه ابالغ شده ادامه خواهد
داشت .1-3 .فراهم نمودن امکان استفاده از قاب اختصاصی (ای فریم) شبکه های
سیما که این امکان را برای رسانه های صوت و تصویر فراگیر فراهم نموده است که به
اقتضای مناسبت یا درخواست شان و مبتنی بر نظام رتبه بندی ،ای فریم شبکه های
تلویزیونی را به صورت زنده پخش کنند تا سبد محصوالت شان کامل شود که این امر
در همه ایام خصوصا در ایام جام جهانی در سال گذشته با استقبال سکوهای دارای
مجوز از ساترا واقع شده است .به عنوان نمونه مهدی هژبری؛ سردبیر سکوی ورزشی
طرفداری در برنامه ای که در روز چهارشـــنبه مورخ ۱۴۰۱/۹/۱۶ساعت ۲۰از رادیو
گفت وگو پخش شده است گفت :قاب ای فریم در جام جهانی به ما خیلی کمک کرد
و باعث شد کیفیت برنامه هایی که می سازیم بیشتر شوند تا بتوانیم مخاطب جذب
کنیم .1-4 .برنامه ریزی برای حمایت از پویش هایی که توسط سکوهای دارای مجوز
از ســـاترا برگزار می شود از طریق اطالع رســـانی پویش ها و تامین جوایز انها.1-5 .
ارائه خدمات مشاوره رایگان برای اصالح سناریوی اثار متقاضی مجوز تولید با هدف
تولید اثاری جذاب و ســـالم و حمایت تنظیم گرانه از اثار تولیدی سامانه های مذکور
که از طریق دعوت تولیدکنندگان و نشـــر دهندگان اثار به شورای صدور مجوز تولید
و انتشـــار ساترا انجام می شود و با اســـتقبال ایشان مواجه شده است که این امر در
گفت وگوی نوید محمودی تهیه کننده سریال «پوست شیر» با ماهنامه کد ،سیدروح
اللهحجازیکارگردان«نوبتلیلی»درگفت وگویاختصاصیباخبرگزاریایلنا،سعید
ابوطالب کارگردان «ارتش ســـری» با ماهنامه کد و سایر تهیه کنندگان ،کارگردان ها
و نویســـندگان اثار نمایش خانگی نظیر محمدرضا شفیعی ،ارش تیمورنژاد ،محمد
منعم و ...با رسانه های جمعی به خوبی تبیین شده است .1-6 .برگزاری نمایشگاه
رصتا با ۹۶غرفه و ۱۱۷ســـکو ،شبکه و شرکت در اسفندماه سال گذشته که امسال
نیز با حضور گسترده تر سکوهای دارای مجوز از ساترا در نیمه دوم سال جاری برگزار
خواهد شد .1-7 .تشکیل مجمع مشورتی رصتا با حضور بالقوه تمام سکوهای دارای
مجوز از ساترا و با مشارکت ۱۶۸سکوی رای دهنده در انتخاب شورای راهبری مجمع
رصتا (که بر خالف ادعای برخی رسانه ها سکوهای بزرگ کشور نیز در این انتخابات
مشـــارکت کرده اند و در حال حاضر اســـامی تمام سکوهای رای دهنده روی سایت
ساترا به نمایش درامده است) با اهدافی نظیر فراهم اوردن شرایط حضور ،نمایندگی
و مشـــارکت ذی نفعان در فرایندهای تنظیم گری ،برنامه ریزی فعالیت های نظارتی و
حمایتی ساترا و ایجاد ظرفیت های داوری برای حل وفصل اختالفات احتمالی .الزم
به ذکر اســـت در مرحل ه اول انتخابات مجمع رصتا ۱۶۵سکو در رای گیری مشارکت
کردند و از انجا که رای سه سکوی منتخب در شورای راهبری مجمع رصتا در انتهای
جدول مساوی بود ،انتخابات برای تعیین دو عضو علی البدل به دور دوم کشیده شد
که در مرحله دوم سه سکوی جدید هم در انتخابات مشارکت کردند که این امر تعداد
سکوهای رای دهنده را از ۱۶۵سکو به ۱۶۸سکو افزایش داد .2 .یکی از برنامه های
سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر توسعه سکوهای دارای مجوز
از ساترا و معرفی ایشان است که در صورت صحت ادعای روزنامه «فرهیختگان» باید
شـــاهد خالف این امر می بودیم .درحالی که در حال حاضر سازمان تنظیم مقررات
رســـانه های صوت و تصویر فراگیر به ۳۷۶ســـکو مجوز فعالیت داده است و از سال
گذشته تاکنون برنامه ای با نام صمیمانه برای معرفی سکوهای دارای مجوز از ساترا
طراحی کرده است که نسخه ۵دقیقه ای این برنامه از کانال ساترا در تمام شبکه های
اجتماعی و پیام رســـان های داخلی منتشر می شود و با مشارکت مدیران شبکه های
اجتماعی نظیر نماشا و ویدانه و پیام رسان های داخلی نظیر روبیکا و بله این برنامه به
صورت گسترده وایرال شده است و هر قسمت از این برنامه تاکنون نزدیک به ۱میلیون
بار صرفا در فضای مجازی توســـط کاربران مشاهده شده است .همچنین نسخه ۱
دقیقه ای این برنامه ار برخی بخش های خبری صدا وسیما همراه با خبر برنامه پخش
می شود .عالوه بر این هماهنگی الزم برای پخش نسخه ۲۰دقیقه ای برنامه از شبکه ها
۵و ۲سیما انجام شده است .3 .رئیس سازمان صدا وسیما همواره بر ضرورت نقش
حمایتیساتراتاکیدداشته اندودربهمنماهسالگذشتهتاکیدکردند:فعالیتسکوها
را فرصت برای ماموریت فرهنگی صداوسیما و فضای فرهنگی کشور می دانیم ،البته
اگر درست در این مسیر حرکت کنند .ایشان همچنین در ماه جاری در مراسم معارفه
اعضای شـــورای صدور مجوز تولید و انتشار ساترا با اشاره به سیاست های حمایتی
صدا وســـیما از سکوهای نمایش محتوا در فضای مجازی تاکید کردند :اماده تولید
برنامه های مشارکتی با تولیدکنندگان شبکه نمایش خانگی هستیم و درصورت تایید
ارزیابان ســـازمان امکان پخش تیزر این دست تولیدات و حتی خرید رایت انها وجود
دارد .ایشان در روزهای گذشته نیز در جمع خبرنگاران تاکید کردند :خرید اثار شبکه
نمایش خانگی جزء تصمیمات اعالم شد ه ماست و به محض اینکه کار های فاخری که
قابلحمایت،پشتیبانیومشارکتباشد،ارائهشود،حتما به وعده ای که داده ایم عمل
می کنیم .الزم به ذکر است این وعده ریاست محترم سازمان صدا وسیما به شکل جدی
توسط ساترا دنبال می شود و ان شاءالله در پایان شش ماه اول سال جاری ،گزارش
عملکرد ســـاترا درخصوص خرید رایت تولیدات شبکه نمایش خانگی برای پخش از
شبکه های سیما و هم افزایی میان شبکه نمایش خانگی و شبکه های معاونت سیما
در اختیار رسانه های جمعی قرار خواهد گرفت .با این حال فارغ از موارد سه گانه ای
که به عنوان بخشـــی از ادله ساترا برای نادرســـت بودن ادعای روزنامه فرهیختگان
به اطالع همکاران و عموم مخاطبان روزنامه رســـید و فارغ از اینکه ســـاترا صرفا در
شش ماه دوم سال گذشته برای تولید بیشتر از ۴۰سریال مشروط به انجام مراحل
استعالم عوامل ،مجوز تولید صادر کرده است و فارغ از اینکه طبق ارزیابی انجام شده
از ســـوی مرکز پایش و بهبود فضای کسب وکار وزارت امور اقتصادی و دارایی ،ساترا
جزو دســـتگاه های برتر در درگاه ملی صدور مجوزها است که این امر بیانگر رویکرد
حاکم بر سازمان صداوسیما برای تسهیلگری است ،فارغ از تمام این موارد با توجه
به نقش نظارتی ساترا چنانچه اثری بدون مجوز از این سازمان تولید و منتشر شود،
سازمان تنظیم مقررات رسانه های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در مرحله
نخست از طریق تذکر به دنبال اصالح زیست بوم است که شاهد این امر تذکر ساترا
در سال جاری به سکوی روبیکا برای انتشار بدون مجوز طناز و سکوی فیلم نت برای
انتشار یک ترانه بدون مجوز در تیتراژ پایانی قسمت اخر سریال پوست شیر بود که
خبرگزاری ایرنا در تاریخ ۱۴اردیبهشت ماه به صورت مفصل به موضوع سریال پوست
شیر پرداخته است و درخصوص طناز هم در فروردین ماه امسال توضیحات جامعی
در اختیار رسانه های جمعی قرار گرفته است .لذا بنای ساترا بر تنظیم گری تعاملی
است اما چنانچه یک سکوی متخلف از میان ۳۷۶سکوی دارای مجوز ،اثری را که
مروج روابط نامشـــروع یا دربردارنده تحریف تاریخی است منتشر نماید ،ساترا طبق
ماموریت قانونی خود اقدامات الزم را انجام می دهد و به نظر می رســـد خوشبختانه
هماهنگی دستگاه های اجرایی و نظارتی با ساترا روزبه روز در حال افزایش است که
شاهد ان جمع اوری تبلیغات شهری یک سریال بدون مجوز از سطح شهر و اقدامات
سایر دستگاه های نظارتی برای رسیدگی به این تخلف پس از اعالم رسمی ساترا است. صفحه 12
فرهنگ
13
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
نگاهی به اعتصاب نویسندگان هالیوود
تا 5نشه بازی نشه!
با برنامه های از قبل ضبط شده ،این مدت را دوام بیاورند .هر چهار برنامه بار کمدی و
سرگرمیدارندوبااعتصابنویسندگانخودقطعاباکاهشکیفیتمواجهخواهندشد.
به این مجموعه ها ،تاک شـــوهای موفق «دیروقت با استفان کولبرت»« ،زنده با بیل
هومن جعفری
ماهر»،برنامهگفت وگو( )TheTalkوهمچنین«برنامهنمایششبانهباجیمیفالون»
خبرنگار
را هم اضافه کنید.
پنجمیـــن دور از اعتصاب نویســـندگان هالیوود علیه کمپانی هـــای بزرگ فیلم و
سریال ها
سریال سازی امریکا چند روزی است اغاز شده .از مدت ها قبل می شد احساس کرد
پیش تولید این سریال هایی که در ادامه به انها اشاره می شود نیز متوقف شده است.
کهقراراستیکاعتصابدیگرراتجربهکنیم.مشخصبودمذاکراتبیننمایندگان
البته توقف کلمه مناسبی نیست ،چون قرار به کنسل شدن هیچ کدام شان نیست و
طرفین به جایی نمی رســـد خاصه اینکه نویسندگان فیلمنامه ها این بار زیادی پای
صرفا باید صبر کنند تا اعتصاب تمام شود.
خود را روی گلوی کمپانی ها فشار می دادند .با وجود اینکه درخواست های اتحادیه
سریال«مدرسهابتداییابوت»بعدازدوفصلبسیاردرخشانفعالپیش تولیدفصلسوم
نویسندگان چندان هم غیرمنطقی نبود ،اما به هرحال شکست مذاکرات همراه شد
رامتوقفکرده.فصلهشتمسریالانیمیشنیدهن گشاد،فصلهفتمسریالتخت
با اعتصاب! شـــاید برای خود نویسنده ها هم این موضوع جذاب بود که کار را کمی
خواب (یک سریال پرطرفدار از دیزنی برای کودکان) ،فصل ششم سریال رزمی «کبرا
تعطیل کنند و قدرت خود را نشـــان کمپانی ها بدهند .این طوری دست شان برای
کید» یا کودک کبرا ،فصل چهارم سریال ماورایی و ترسناک «شر» ،فصل سوم سریال
تغییرات بعدی بازتر هم خواهد بود.
طنز تحسین شده «هک» و فصل دوم سریال کمدی تاراج هم از جمله مجموعه هایی
تاریخچه اعتصاب نویسندگان
اتحادیه نویسندگان هر چند سال یک بار درخواست افزایش دستمزد می دهند که
معموال هم به نتیجه می رسد .در تمام سال های اخیر فقط پنج بار شده که مذاکرات
به جایی نرسیده و کار به اعتصاب کشیده شده .تا امروز 23بار مذاکرات بین اتحادیه
نویسندگانوکمپانی هاصورتگرفتهکهچهاربارانبهاعتصابختمشده.اعتصاب
تو سومین چانه زنی و زورازمایی است که پنجمین اعتصاب تاریخ را رقم زد.
اخیر بیس
اینمذاکراتدرسال های،1977،1973،1970،1966،1954،1953،1941،
،2014،2011،2004،2001،2000،1998،1995،1992،1985،1982
2017و 2020نتیجه بخش بود و دست کم به اعتصاب گسترده منجر نشد .مثال در
1985یک اعتصاب داخلی دو هفته ای انجام شـــد اما خیلی زود سر و تهش را هم
اوردند و به ان صورت هم تبدیل به یک مساله خبرساز نشد.
هستند که پیش تولید فصل جدید را فعال کنار گذاشته اند.
اصال با امسال قابل قیاس نیست .با پیشرفت شبکه های اجتماعی و افزایش بسیار
فهماندنبایدقدرتاتحادیهنویسندگانرادستکمبگیرند!
گســـترده نقش دیجیتال مارکتینگ روی اقتصاد سینما ،سریال ها و برنامه های
بتمن قسر در رفت!
اما سومین و طوالنی ترین اعتصاب در سال 1988رخ داد .این اعتصاب 153روز
چند وقت پیش بود که در «فرهیختگان» گزارشـــی منتشـــر کردیم از گران ترین
اعتصابرویسنگین ترینپروژه هایسینماییسالاثرگذاشتطوریکهبخشیاز
اخیر .این میزان از فروش تازه کف بازار اســـت و بیشـــتر و بیشتر هم می شود .با
طولکشیدکهبرایخودشرکوردیاست،چونعمالیک سومسالطولکشید.این
فیلمنامه هاراخود کارگردان هاتمامکردند.برخیپروژه هانیز باخوش اقبالی درست
روز قبل از اعتصاب ،با پایان فیلمنامه مواجه شدند .بتمن و سری چهارم هالووین از
این دسته فیلم ها بودند .ضبط فیلم «جیمزباند :مجوز قتل» درست وسط اعتصاب
عو جور کرد.
انجام شد و کارگردان نسخه نهایی سناریو را خودش جم
مشت اول سنگین بود
نخســـتین بار در 1960بود که نویسندگان هالیوودی اعتصاب خود را اغاز کردند.
تو دو هفته ( پنج ماه و نیم) جنگ و دعوا و اعتصاب سرانجام جواب داد و برای
بیســـ
نویسندگان ،افزایش حقوق و همچنین پاداش هایی را به همراه داشت.
این اعتصاب از منظر زمانی دومین اعتصاب بزرگ اتحادیه نویســـندگان به حساب
می اید.باوجودسنگینبودنزمانایناعتصاباماصنعتسینماخیلیاسیبجدی
ندید.اولاینکهتعدادپروژه هایسینماییبسیارکمترازامروزبودودوماینکههنوزاز
شبکه هایکابلیوسریال هایاینترنتیخبرینبود.ایناعتصاببرایاتحادیهبسیار
اعتمادبه نفس و همچنین سود به ارمغان اورد.
زورشان به «الست» رسید!
اعتصاب بعدی در سال 2007اغاز شد و در سال 2008به پایان رسید .این اعتصاب
صدروزه،سنگین ترینخسارت هایمالیممکنراایجادکردکهتخمین هاازانمختلف
کو نیممیلیارددالربهضرراقتصادلس انجلس
است،امارادیویملیامریکااینرقمرای
تخمینزده.پژوهشگاهمستقلاقتصادیمیلیکانهماثرمنفیایناعتصابراروزی
به مخاطبان ،سود مضاعفی به دست می اورند ،چرا حقوق ما را بیشتر نکنند؟ نتیجه
ایناعتصابتاخیرجدیدربرنامه هایتلویزیون هایاشتراکیبودکهبهمدیرانانها
ضررهایسنگینیخواهدزد.
انحصارگرایانـــه ای که مانع از همکاری انهـــا با پروژه های مختلف در یک بازه زمانی
می شـــوند و مهم تر از همه محدود کردن کمپانی ها در استفاده از هوش مصنوعی
درنوشتنفیلمنامه ها!
سنگینیبهمنافعکمپانی هاواردکردواینباراگراعتصاببیشترطولبکشد،هزینه ها
رسید و اعتصاب پنجم نیز تمام می شود .هر چه زودتر ،ارزان تر و مقرون به صرفه تر!
دخالت بایدن
پروژه های متوقف شده
اعتصاب شد .بایدن در مراسم افتتاح یک سریال ،این صحبت ها را مطرح کرد.
تا امروز این پروژه ها به علت اعتصاب نویسندگان متوقف شده اند:
اواینسخنانراروزدوشنبه ۱۸اردیبهشتدرکاخ سفیدودرمراسمیکهبراینمایش
کاراکتر بلید یا تیغ را همه با نقش افرینی وســـلی اسنایپز به یاد داریم .سری جدید
اینمراسمکهبهمناسبتماهمیراثجزیره نشینانامریکایی-اسیایی،بومیانهاوایی
فیلم:بلید(تیغ)
این اعتصاب هم با پیروزی نهایی نویسندگان همراه شد که توانستند خود را داخل
2008هم برنامه های شبانه اسیب دیدند اما میزان درامدزایی انها در ان سال
نویسندگانهنگامامضایقراردادباسریال هایتلویزیونی،محدودسازیقراردادهای
لو فصل عادالنه این
جو بایدن ،رئیس جمهور امریکا ،با صدور پیامی خواســـتار ح
که چه اعتصابی از راه می رسد ،با همان نفر اول کار را جمع می کردند!
کمدین ها را نشانه گرفته که سنگین ترین ضربه را دریافت می کنند .در اعتصاب
کرده اند :افزایش حقوق ،ســـهیم شدن در سود پروژه ها ،در نظر گرفتن نگرانی های
ســـنگین از راه برسد .اگرچه همیشه می شود از فیلمنامه نویس های ازاد و خارج از
بیشترین ضربه را از این ضربه سنگین ،فصل اخر سریال الست خورد که به جای 16
اما اعتصاب پنجم ،قصه اش فرق دارد .این اعتصاب بیشـــتر شـــوهای شـــبانه
اتحادیه نویسندگان امریکایی در بیانیه های خبری خود این درخواست ها را مطرح
سنگین ترهمخواهدشد.مسالهفقطزماناست.دیریازود،مذاکراتبهفرجامخواهد
این فیلم ها توسط مارول از سال 2021سفارش داده شده و در این مدت چندین بار
اعتصاب پنجم و ضربه کمرشکن به شوهای شبانه
انها چه می خواهند؟
حاال حساب کنید وسط این میزان برنامه ریزی سنگین برای تولید پروژه های مختلف
بیشتری به دست اوردند و حقوق انها نیز کمی افزایش پیدا کرد.
تلویزیونی ،بشود سه ماه کار را تعطیل کرد باورکردنی نیست .با این همه در ان سال
اعتقادداشتندوقتیکمپانی هاازطریقفروشنسخهویدئوییکارانهایاحقاشتراک
بیشتر و سود بیشتر فکر کنیم.
و فصل سوم سریال جنایی «کتاب قدرت» نیز فعال متوقف شده اند.
بردنویسندگاناعتصابیازهمینحاالتضمینشدهاست.اخریناعتصابانهاضربه
که بشـــود اغازشـــان کرد ،اما با همه این حرف ها ،طوالنی شدن این اعتصاب قطعا
درامدهای سرویس های اینترنتی و پخش انالین سهیم کنند.
حقوق بابت ظهور تلویزیون های اشتراکی و سیستم های ویدئوی خانگی بود .انها
با ســـنگین تر شدن عایدی صنعت ســـینما و سریال ،طبیعی است که به فروش
اتحادیه کمک گرفت و همیشه هم پروژه های نوشته شده و حاضر و اماده ای هستند
در بازارهای بین المللی و فروش محصوالت خود به کمپانی های خارجی ازادی عمل
اعتصاب دوم در ســـال 1981رخ داد و این بار سه ماه طول کشید یعنی یک چهارم
خواستند و شد! دلیل اعتصاب ،درخواست نویسندگان برای بهره مند شدن از اضافه
گران تر شدن بلیت ســـینماها ،با گسترش تعداد مشترکان شبکه های کابلی و
اعتصابسرانجامبایکتوافقحدوسطبهپایانرسید.نویسندگانکمیبرایحضور
قسمت تنها در 8قسمت عرضه شد و عمال تاثیرگذاری پایانی خود را از دست داد.
سال!باوراینکهامروزهبااینمیزانازفشردگیکارکمپانی هایفیلموسریالوشوهای
پروژه های هالیوود و فروش های بســـیار سنگین فرانچایزهای مختلف سال های
سینمایی ،سریالی ،انیمیشنی و شوهای شبانه و تازه پروژه های دیگر ،یک اعتصاب
صد میلیون دالر ضرر و درمجموع 38هزار فرصت شغلی نابود شده تخمین زد.
اعتصاب یک چهارمی!
شبانه ،میزان درامدزایی این صنعت به افسانه ای ترین روزهای خود رسیده .همین
پیش تولیدفصلپنجم«چیزهایعجیب»،فصلسومسریالترسناک«جلیقهزردها»
فیلمنامه نویسکاریاعوضشدهیانیرویکمکیاستخدامکرده!شایداگرخبرداشتند
فعال بلید ،تنها پروژه ســـینمایی است که رسما اعالم شده به دلیل اعتصاب ،پروسه
پیش تولیدشتاخیرخواهدداشت.
«چینیمتولدامریکا»،سریالجدیدشبکهاینترنتیدیزنیترتیبیافت،بیانکرد.در
و اقیانوس ارام برگزار شد ،تعدادی از بازیگران ،عوامل تولید ،رهبران جامعه ،مقامات
منتخب ،اعضای دولت ،و میهمانان ویژه از جمله میشل یئو و که هوی کوان ،برندگان
جایزه اسکار،حضور داشتند.
با نزدیک شدن زمان انتخابات ریاست جمهوری امریکا و باال گرفتن تب این رقابت ها،
طبیعتا بایدن هم به دنبال راهی می گردد که بتواند با حضور در مجامع هنری بیشتر
بهچشمبیاید.
برنامه های شبانه
تاک شوهای «نمایش روزانه»« ،نمایش زنده جیمی کمل»« ،این هفته با جان الیور» و
«دیروقتباسثمایر»فعالپخشبرنامه هایجدیدرامتوقفکرده اندوسعیمی کنند
ببینیمپیاماوتاثیریدرمذاکراتداردیاایناعتصابقراراستحاالحاالهاطولبکشد؟
با گســـترش زمان اعتصابات هنرمندان بیشتری حمایت خود را از فیلمنامه نویسان
بیان می کنند .برادران کوئن روز گذشته حمایت خود را از این اعتصاب بیان کردند.
نگاهیبه 6فیلمنامه گرانسینمایجهان
دژاوو 5 /میلیون دالر
فیملنامه «دژاوو» را بیل مارســـیلی و تری روســـیو
معادل ترجمه دژاوو اســـت .در این حالت ،انسان
احســـاس می کنـــد وقایعی که به عنـــوان مثال
هم اکنون برایش رخ داده ،ریشـــه ای تاریخی در
فیلم با بهره گیری از ایده دژاوو از عناصر پرهیجان،
ان رخ دهد ،بدون انکه از حساسیت ان کاسته
را در گذشته انگار تجربه کرده است .داستان این
تخیلی و رمانتیک برخوردار است.
فیلمنامه ای از خودش برعهده دارد .مک کی پس از
گفت که به دانایی فیلمنامه عالقه مند اســـت
یک مادر ایده ال از هر نظر اســـت .انها زندگی
به یاد می اورد که او یک مامور مخفی و بســـیار
یاداوری شده است.
یک مدرسه است .اما این روند ارام زندگی به هم
کوتاهی در این پروژه حضور داشـــت .فینچر
و «ذهنی خاص» پنجـــره عقب ( )1954به او
مرد دارویی 3 /میلیون دالر
«مـــرد دارویی» فیلمی بـــه کارگردانی جان مک
ان غافل هستند .این فیلم در دوره اوج کار کمدی
اســـت که در ســـفری به یک اردوگاه پژوهشـــی
دریافت کـــرد .فیلم با هزینـــه 72میلیون دالری
مقداری لوازم و ابزار بـــرای «دکتر رابرت کامبل»
ویل فارل ساخته شد و برای همین دستمزد خوبی
ساخته شد و توانست 163میلیون دالر در گیشه
به فروش برسد.
دورافتاده در جنگل های بارانی امریکای جنوبی،
(با بازی شـــو کانـــری) می برد .دکتـــر کامبل،
زیست شـــیمیدان تلخکام و ناخرسندی است که
ارامی دارند و ســـامانتا هم مشغول تدریس در
بامهارت بوده است ،و به زودی متوجه می شود
که شخصی اجیر شد ه است تا او را بکشد.
موتزارت و وال ۲ /میلیون و ۷۵۰هزار دالر
ران باس از فروش فیلمنامه «موتزارت و وال»
می شود که باس از مقاله ای در سال 1995
در لس انجلس تایمز الهام گرفته اســـت .او
برای نوشتن فیلمنامه «مرد بارانی» مشهور
رابینســـون و تام استاپارد خریداری شد .داستان
فیلم درباره زیست شناسی به نام «دکتر ری کرین»
نام سامانتا است .او برای دختر هشت ساله اش
و او گذشـــته خودش را دوباره به یاد می اورد.
2میلیون 750هزار دالر دریافت کرد .گفته
با یک میلیون دالر دیگر برای بازنویســـی سالی
بابی ،یک رانند ه موفق ناسکار ( )NASCARاست.
پیشـــگویی فرهنگ امریکایی است که بسیاری از
فیلم انتخاب شود ،ریدلی اسکات برای مدت
محسوب می شود .داستان فیلم در مورد زنی به
فیلمنامه تام شـــولمن به قیمت 2.5میلیون دالر
میلیون دالر فروخت« .شب های تالدگا» دربار ه ریکی
الیه های زیرین خـــود در حال اثبات گزاره هایی از
شود .قبل از اینکه فینچر برای کارگردانی این
دالر فروش داشـــت اما یک شکســـت تجاری
می خورد؛ زیرا ضربه ای به سر سامانتا می خورد
رابینســـون و تام شولمن ســـاخته شـــده است.
ایـــن کار را برعهده گرفت .او فیلمنامه این کار را 4
که جایگاهش را پس بگیرد .شـــب های تاالدگا در
تک لوکیشـــن که قرار است اتفاقات بزرگی در
میلیون دالر شد و اگرچه در گیشه 89میلیون
تریان است که براساس فیلمنامه ای به قلم سالی
موفقیت در فیلم هایی مانند رکود بزرگ کارگردانی
راننده فرانسوی شکست می خورد ،سعی می کند
بـــا ضریب امنیت باال در خانه دارند و با حضور
مغزش دارد و احساس می کند که این رخداد اخیر
ادام مـــک کی ،کارگردانی شـــب های تالدگا را با
خود کرده اســـت ،اما وقتی در یک مسابقه از یک
استوارت جریان مادر و دختری است که اتاقی
ســـارقان در خانه به انجا پناه می برند .فیلمی
شب های تالدگا 4 /میلیون دالر
او مقام اول راننده های مســـابقه ای جهان را از ان
فیلم را برعهده دارد .هزینه تولید این فیلم ۶۵
داستان فیلم با بازی جودی فاستر و کریستین
بعدها تری روســـیو گفت که انتخاب اسکات برای
فیلمنامه کنار گذاشـــته شـــود .واژه اشناپنداری
دالر پرداخت کرد .رنی هارلین ،کارگردانی این
4میلیون دالر بـــه Sony Picturesفروخت.
اسکات را برای کارگردانی این فیلم انتخاب کرد.
و حتی ابتدا پیشـــنهاد کرد جنبه سفر در زمان در
در سال 1994برای خرید ان مبلغ 4میلیون
این فیلمنامه را نوشـــت و فیلمنامه را به مبلغ
دنزل واشـــنگتن را به عنوان بازیگر اصلی و تونی
«بوســـه اخر شـــب» فیلمنامه ای به قلم شین
بلک است که کمپانی New Line Cinema
دیوید کوپ براســـاس تیتر یـــک روزنامه طرح
هالیوود ایـــن فیلمنامه را 5میلیون دالر خرید .او
عالقه ای به ساخت یک فیلم علمی تخیلی نداشت
فیلمنامه «اتاق پناهگاه» را دیوید کوپ نوشته
است و دیوید فینچر ان را کارگردانی کرده است.
نوشته است .جری بروکهایمر ،تهیه کننده مشهور
کارگردانی این کار کامال اشـــتباه بود ،چون تونی
اتاق پناهگاه 4 /میلیون دالر
بوسه اخر شب 4 /میلیون دالر
استوبه خاطرهمانبرندهجایزهاسکارشده
است .فیلم هایی که باس با انها مرتبط است
در ان مکان دور افتاده زندگی می کند و تبدیل به
مرتبا نامزد جوایز متعدد شده اند و فیلم های
فیلم در سال 1991در جنگل های مکزیک انجام
اما موتزارت و وال با بودجه 12میلیون دالری
داستانی کمدی و رومانتیک است که قصه
یک شکســـت تجاری تمام عیار محســـوب
را به تصویر می کشد.
جادوگر ان قبیله دور افتاده شده است .تولید این
شد .شو کانری و لورین براکو ،دو بازیگر اصلی این
فیلم از شرایط سر صحنه شکایت داشتند.
او بیش از 2میلیارد دالر فروش داشته اند،
تنها 36هزار دالر فروش داشـــته است که
می شود .موتزارت و وال که با عنوان «دیوانه
عشـــق» در اروپا به نمایش درامده اســـت،
عاشقانه دو بیمار مبتال به سندروم اسپرگر صفحه 13
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
مهرجویی با «دایر ه مینا» چه چیزی را پیش بینی کرد؟
سینمای سقوط
شخصیت های فرهنگی ،پیوستگی الزم را از میان می برد .کما اینکه
هر یک از این رویدادها در بسترهای خاص خود می تواند یک کتاب
مفصل باشد .برای مثال تاریخ تئاتر پساانقالب ،به خصوص دوران
احسان زیورعالم
دهه شصت بخش نانوشته ای است که از یک صفحه روزنامه فراتر
خبرنگار
مـــی رود .از همین رو تصمیم گرفتیم یک پیوســـتگی موضوعی و
طی دو سالی که صفحه بایگانی با فرازونشیب هایش به لطف روزنامه
تاریخی به بایگانی دهیم تا ذهن خواننده این صفحه از تشویش و
از رویدادهای تقویمی ،تالش شـــده است گوشه ای از تاریخ هنر و
قرار اســـت چشم انتظار چه چیزی باشد .از همین رو تصمیم داریم
«فرهیختگان» منتشر شده است ،براساس وضعیت زمانه یا منبعث
پراکندگـــی موضوعی دور بماند .در عوض خواننده بداند هر هفته
فرهنگپساانقالببازخوانیشود؛اینمهمموجبنوعیپراکندگی
در یک دوره کامل به ســـراغ سینمای پس از انقالب برویم که پیش
پس ان صرفا تاریخ نگاری رویدادها نباشد؛ بلکه تالش شود شمایی
بودیم .حاال با دنبال کردن یک خط تاریخی تالش می کنیم عالوه بر
به سینما و از سینما به تئاتر و حتی رویدادهای تراژیکی چون ترور
نیز ارائه دهیم.
تاریخی و مهم تر از همه دور شدن از یک اسلوب شود ،اسلوبی که در
از یک وضعیت فرهنگی پیوســـته ارائه شود .پرش از هنر تجسمی
تاریخ سینمای پساانقالب در 22بهمن1357
رخ نداد؛ بلکه همه چیز به یک گذشـــته بازمی گردد،
از این چند بار به واســـطه مناسبت ها و رویدادها به ان رجوع کرده
داشتن یک دیدگاه تاریخی ،روایتی خواندنی از یک تاریخ پرهیجان
مرد دلهره ســـاز
نخستینتالشرنگی
را برای بررســـی دادم ،تصویب ان با مشـــکالت روبه رو شد.
فکری بدهد و اگر بپذیریم که هنر،
معلوم بود این تجربه
فرستادند .نظام پزشـــکی بعد از جلسات متعدد سرانجام
حوزه ابزار تفریح و تفنن به دراید ،ان وقت می پذیریم «دایره
ســـینمای ایـــران
گذشـــته ای که با واژه «رکود» گره می خورد .حزب رستاخیز
بود ،اما از همان ابتدا
می دهد؛طرحیکهدرزمانتصدیجمشیداموزگاربرحزب
200میلیون ریالی ،چیزی نزدیک به 3میلیون دالر ،دست
یک سال پیش طرحی برای گسترش سینماها در ایران ارائه
طرح شده بود .درباره رقابت و زیراب زنی های اموزگار علیه
خوش یمننیست.پرویزحجازی،مالککابارهباکارا،بابدهی
به خودکشـــی می زند؛ هرچند فیلم با حضور برادر حجازی
مقامات مسئول فیلمنامه را برای اظهارنظر به نظام پزشکی
فیلمنامهراموردتصویبقرارداد».بااینحالمهرجوییعلت
اکران فیلمش را دلسوزی سیستم نسبت به مساله «انتقال
خون» نمی دانست .می گوید« :بدین خاطر [بود] که تعداد
هویدا حرف های زیادی مطرح شده است .کافی است تاریخ
ساخته می شود و قرار می شود افتتاحیه سینمای ایران در
تا دریابید چگونه اموزگار همـــواره تالش می کند از طریق
،57نوروزی برای ســـینمای ایران نبود .فروشـــی کمتر از
اکران فیلم موجب تاســـیس «ســـازمان انتقال خون» شد؛
شکســـت محض بود .به قول معروف ،سالی که نکوست از
بود .عدم درک فیلم انتقادی از ســـوی یک سیستم ،صرفا
شـــفاهی هاروارد به کوشش حبیب الجوردی را مرور کنید
حزب رستاخیز ،زیر پای دولت هویدا را خالی کند .اردشیر
زاهدی ،سفیر وقت ایران در امریکا در مصاحبه با الجوردی
1357باشد .همه چیز طبق برنامه پیش می رود؛ اما نوروز
یک میلیون ریال با ان همه بازیگر چهره و شرایط روز ،یک
می گوید« :اصوال یکـــی از این گرفتاری ها جنگ اموزگار و
بهارش پیداست .
باعث شد[ند] .قطره قطره .ولی یکی اینها تحریکاتی بود
خاچکیان می شود ،با همان گریم و البته حضور امیل ساین،
هم می انداختند؛ ولی او [اموزگار] به وکال می گفت بروید بر
تجاری روبه رو می شـــود .اگرچه فیلمســـازان در تالشند با
هویدا [بود که] باعث یک مقدار [اختالل شـــد] ،خیلی ها
که اینها همدیگر را ماچ می کردند و دســـت به دست گردن
علیه دولت رای بدهید .یک جنگ داخلی ما را از بین برد نه
خارجی.خارجیقدرتینبودتاانجاییکهمنمی بینم.یعنی
خارج ،منظورم هم خارج از ایران نیست ،در خود ایران ولی
خارج از این [دولت]».
زیراب زنی هـــای اموزگار کار خودش را کرد و درنهایت ردای
معترض به وضعیت اقتصادی و اجتماعی خویش .در «کوسه
جنوب» شخصیت اصلی ،اکبر ،پیش از وارد شدن به چرخه
درمان کشور بوده است.
«مرثیه»اثرامیرنادری.فیلمبدونحضورهیچچهرهمشهور
یاستکهبهتازگیازحبسدهساله اشازادشدهاست.
باقر
داده بود .در عوض تصویر هرچند مهیج از بد بودن قاچاق
گویی داستان فیلم خود استعاره ای است از وضعیت فیلم
بدل به یک پیام اجتماعی شود .فروش 16میلیون ریالی
دهه ،تغییرات را می بیند و خرد می شود .نصرالله درنهایت
فیلم نشـــان از عطش اجتماع بـــرای مصرف نقد زمانه بود.
دوم اردیبهشـــت ،هوشـــنگ گلمکانی جوان در شـــماره
1035مجله ســـتاره سینما درباره «دایره مینا» یادداشتی
می نویســـد با تیتری جالب توجه؛ «اینـــه ای در برابرمان».
ضامن دارش،مقدمهیکماجراجوییتراژیکرارقممی زند.با
تمام نما ،اینه ای منعکس کننده فضایی که در ان شناوریم
واقعیت بکند ،هشدارمان می دهد که این شمایید ».نوشتار
گلمکانی نشـــانه خوبی است از اینکه چطور یک فیلم در
در جهان واقعی .نصرالله ،رهاشده از بند ،حاال پس از یک
در بستری نابود شده ،میان هستی و نیستی ،رو به سوی
عدم می رود .فیلـــم تجربه ای تلخ از یک جامعه مضمحل
است و البته تصویرســـازی از جامعه مطرودان .ادم هایی
که فرانک اوکانر از انها با عنوان «له شـــدگان» یاد می کند و
صدای انها در اثار هنری را «صدای تنها» می پندارد« .مرثیه»
در میان انبوهی از بی خیالی های اجتماعی ،قرار بود از به
حاشـــیه رفتن واقعیت بگوید ،مسیری که بعدتر در چند
فیلم دیگر هم دنبال می شـــود .خسرو دهقان در نقدی بر
فیلم می گوید فیلم فاقد هرگونه اوج و فرودی است و پاسخ
دیدند شـــاه انقدر ضعف نشان می دهد که وقتی به خواهر
میکده ها ،زنـــان رقاص ،الت های بدون کاله ،عشـــق های
پاســـخ دادن] ندارد ،خوب انها [فحاش ها] هم می گفتند
معشوقه هایمعصومیت زده.باموسیقی هایکپی کاری شده
زیر پوســـت شهر را به کف جامعه اورده و حاال جنجال ساز
ژان پل بلموندو ،این ســـینما نمی توانست نجات پیدا کند.
ان خون الوده حاال در رگ های ما هم جاری شـــده باشـــد.
بتواند از ان بهره بگیرد ».این همان نگاهی است که در «یک
سیســـتماتیک ،بدل به کنش اجتماعی هم می شود .پس
تکرار می شود .با این حال «مرثیه» موفقیت «دایره مینا» را
و مادرش توی خیابان ها فحش می دهند کسی حرف [برای
کار تمام اســـت می رفتند ان ور .یک دسته ای فرصت طلب
رفتنـــد ان ور .مالحظه می فرمایید؟ موقعی مثال این شـــاه
می توانست بماند ،یعنی بزرگ ترین اشتباهشبعد از هویدا
اوردن ا موزگار بود».
کوچه ای ،رفاقت های تراژیک و روسپیان سودازده در برابر
از ســـینمای فرانسه و فیلم های جنایی با حضور الن دلون و
به نوعی سینما از بستر اجتماعی خودش بیش از هر زمانی
جدا شده بود.
البته اموزگار شستش هم خبردار نبود که ارزوی گسترش
اواخر فروردین ،پس از ســـه ســـال توقیف« ،دایره مینا» از
سینما ،ردای نخست وزیری را از تنش بیرون خواهد کشید.
انتقال خون در ایران ،حاال د ر گیر و گورهای فرهنگی زمانه،
سینماهانه تنهاهیچ گاهعملینمی شودکهحذفتنهایک
به قول معروف ،خود کرده را تدبیر نیســـت .روزگار چندان
به کام اموزگاری نبود که می خواســـت سینماها را افزایش
دهد؛ ان هم در عصر رکود ســـینما .قبل از سقوط اموزگار
در تابستان ،57اولین مخالفت ها با طرح گسترش سینما
از سوی سینماداران رقم می خورد .ورود رقبای تازه و نونوار
رنگی در بهار 57رفت« .کوسه جنوب» با حضور ایرج قادری
گلمکانی وقتی می نویســـد «بیمارســـتان تنها یک بهانه
کـــرده و البته با کمی رواداری .خبـــری از اعتراض های تند
راحتی در جامعه زیست می کنند ،افزایش شکاف طبقاتی
کل را برگزیـــده تـــا با ان یک وضعیت اشـــنا را بازتاب دهد.
می شوند ؛ پس گویی مهرجویی از زمانه خویش فراتر رفته
ژورنالیســـتی نیســـت ،اما مهرجویی گویی جزئی از یک
دادن مخاطب .پیش از این موفقیت سینما «رادیوسیتی»
خاچکیان پس از دو دهه فیلمسازی اخر زیر بار ساخت فیلم
حاال عصیان اجتماعی در پی شـــک ورزی به یک وضعیت
نه تنها عاری از ان همه عناصر اشنا است که گویی قصدش
برای توصیف کلیت فیلم استفاده نکرده ام .برای من دایره
خواهانچیزهاینوهستند.شایدبرایهمینبودکهساموئل
شـــده است .فیلم این پرسش را مطرح کرده است که نکند
غنای تصویری فیلم های اوج دوران نئورئالیســـم را تداعی
چیزی نبود که بازار سرمایه سینما را خوشحال کند .رقیب
نشـــان داده بود که عقل مردم به چشم شـــان است و انها
حاشیه جامعه زندگی می کنند و در زندگی انها هیچ اتفاق
زرد درباره دیده شدن فالن بازیگر در فالن کاباره ،حوادث
داریوش مهرجویی اکران می شود .فیلمی در نقد وضعیت
در گفت وگو با مجله فرانســـوی سینما می گوید« :دایره در
جدید یعنی افزایش هزینه ،یعنی تغییر ،یعنی از دســـت
ان فضای مسموم از «لنگ وپاچه های» بازیگران زن و اخبار
این نقد را ایرج صابری در شـــماره 1016ستاره سینما به
است و مسائل مطرح شـــده چنان گستردگی می یابد که
نشان دادن امری تازه است ،برشی از انچه جامعه را ملتهب
شـــعر حافظ تمثیلی از جهان است ؛ ولی من از این عبارت
تمثیلی از خون یک انسان است که به انسان دیگری منتقل
می شـــود ».مهرجویی در همین مصاحبـــه از فقدان ازادی
بیـــان در ایران می گوید و ســـاخت چنین فیلمی را مغایر با
فضای حاکم بر ساخت فیلم ایران می داند« .وقتی فیلمنامه
خرابه هادرمستندیچون«تازه نفس ها»ازکیانوشعیارییا
«از فریاد تا ترور» منصور تهرانی نمود پیدا می کند.
تسهیل گر سرایت بیماری بود .دایره انتقال خون مسموم،
و مهرجویی بی انکه چیزی بر ان بیفزاید و جرح و تعدیلی در
محمدرضا پهلوی را هم خواهد زد .مهدی پیراســـته ،یکی
معطوف به صدارت جمشـــید اموزگار بر دنیای بهداشت و
نقش بسزایی دارد .تصویری از معتادان در حاشیه خیابان و
سینمایی ،پس از چهار سال توقیف ،راوی داستان نصرالله
خشونت در میان دوستانش با لحنی عصیانگر فریاد می زند
فیلمفارســـی های سابق بودند با عناصر اشنا؛ کتک کاری،
وزیر بهداری مملکت بوده و بی شـــک بخشی از پیام فیلم
تراژدی نظام پهلوی است که در قاچاق و توزیع مواد مخدر
شاید «گزارش» اثر عباس کیارستمی تصویری جذاب تر از
گلمکانـــی می نویســـد فیلم «در یک کالم ،اینه ای اســـت
اینحالفیلم هانهانقالبیبودندونهبرامدهازاجتماع.همان
بگذارید کنار این مهم که نخست وزیر وقت ،خودش زمانی
سینمای پساانقالب که در ان حاال عامل اعتیاد و وضعیت
اما باز به قول معروف «نوشـــداروی پس از مرگ ســـهراب»
خواننده مشهور ان روزگار ترکیه .فیلم قادری هم با شکست
باشند ،همانند تصویرسازی از یک قهرمان اشفته و عاصی،
مینا» ،کار تازه داریوش مهرجویی یک فیلم موثر اجتماعی و
دوستان برای نجات دوست گرفتار ،کلیشه ای می شود برای
گرفتـــاری یک رفیق در دام اعتیـــاد و تالش تراژیک دیگر
حاال نوبت ازاد کردن فیلم دیگری از محاق توقیف اســـت؛
و فراگیر بودنش در ایران در «کوســـه جنوب» نمی توانست
اشاراتیتلویحیبهناارامی هایاخیرایراننیزتلنگریداشته
می تواند با نشان دادن نارسایی ها و تنگنا های اجتماعی از
از انقـــاب نیز نمـــود پیدا
وابسته به سینمای موردنیاز این جامعه است ».همه اینها را
می کند .عناصر فیلم درباره
در میان چند فیلمفارســـی مد روز ان روزگار با حال و هوای
در همـــان عید ،ایرج قـــادری با فیلم «سرســـپرده» رقیب
نخست وزیری را پس از 13سال از تن رقیبش بیرون کشید
از رجال شاخص عصر پهلوی به الجوردی می گوید« :وقتی
لیست ها با فیلم «دایره مینا» طوالنی تر شود!»
همان اســـتعاره مهرجویی است که به جامعه ان روز شکل
«اکبر زنده اســـت ،بیدار شید المصب ها» و با پرتاب چاقوی
تـــا خود به تن کند .البته او خبر نداشـــت با امدنش زیراب
بی شماریکتابوفیلمممنوعشدهبودونمی خواستنداین
و اقتصـــادی کـــه
بعدتر در سینمای پس
قابل تعمیم در سطوح دیگری نیز هست و تصویرهای فیلم
می کند» فقـــر ،بی عدالتی ،کارتل هـــای غیرقانونی که به
و ...همه همان چیزهایی است که در خیابان ها بدل به شعار
است ،هرچند در فیلمش انقالبی پیروز نمی شود.
چهـــار ماه بعد ،روزنامه کیهان در یادداشـــتی به تاریخ 20
شهریور ،57در نقد و تکریم «دایره مینا» ،با چنین جمالتی
حرفـــش را اغاز می کند« :اگر بپذیریم که هنر باید در خود و
این صـــورت می دهد که فیلم «از ادم هایی می گوید که در
جلب نظرکننده ایرخنمی دهد،جززایمانومردنکهسینما
اتفاق ســـاده» و «طبیعت بی جان» سهراب شهیدثالث نیز
تکرار نمی کند .فروش فیلم ها افت می کند و وضعیت برای
ســـینماداران خوب پیش نمی رود .اولین گام ها برای گران
کردن بلیت ســـینما در اردیبهشـــت 57رقم می خورد .در
همین اثنا اســـت که فیلمی با موضوع اعتیاد در سینماها
اکران می شود؛ «بوی گندم».
شرایط انقالبی باشد .فیلم برخالف جریان ان سال ها دوبله
نمی شـــود و با صدای سرصحنه ضبط می شود تا تصویری
مستندگونه از فروپاشی یک خانواده طبقه متوسط ایرانی
را ارائه دهد .اگرچه پس از پیروزی انقالب کلیشـــه انقالب
فقـــرا در ســـینما و ادبیات بیش از هر دلیـــل دیگری برای
انقالب ترویج شد ،اما «گزارش» به نظر بیشتر با واقعیت ان
روزها مرتبط است .کافی است مروری به وضعیت اقتصادی
سال های 55تا 57داشته باشیم که چگونه موفقیت های
اولیه ناشی از فروش نفت به رکود اقتصادی منجر می شود.
طبقهمتوسطیکهازموفقیت هاینفتیدولتهویداشکل
گرفته بود ،حاال با شکســـت سال های اخر صدارت هویدا
و برنامه ریاضت اقتصادی امـــوزگار ،هیچ امیدی به اینده
خویـــش ندارند« .گزارش» به ســـادگی چنین بی ایندگی را
بازتاب می دهد .مردی که متهم به دریافت رشوه می شود
و حاال چیزی جـــز ویرانه از خانواده اش ،نصیبش نشـــده
اســـت .یکی از اتفاقات مهم در فیلم تخلیه منزل به دست
صاحبخانه است .کافی است تیترهای روزنامه های ان سال
را مرور کنید تا بحران مســـکن در ان سال ها را درک کنیم و
حاال فیلم کیارستمی چطور به سادگی تصویری از وضعیت
طبقه متوسط ان روز ارائه می دهد که البته با پیروزی انقالب
نادیده گرفته می شـــود ،حتی از سوی خود کیارستمی که
ناگهان سمت دوربینش به سوی طبقه فرودست چرخید.
«گزارش» همانند «مرثیـــه» از رکود اجتماعی و یکنواختی
می گوید که جامعه را در خود مســـتغرق می کند .در فیلم
سکانســـی اســـت از حضور فیروزکوهی ،شخصیت فیلم
«بوی گندم» چندان از جریان فیلم عامه پسند خارج نبود.
در یک اغذیه فروشـــی و حضور دو شخصیت دیگر که سر
که اندکی بوی اعتراض به تصویر تزریق کنند .اســـتفاده از
گزارشـــی از وضعیت جامعه ارائه می دهند .احمد کریمی
همانعناصر،اماباجلوه هایامروزی تروباحضورچهره هایی
برخی عناصر تصویری چـــون تصویر جیمز دین در قالب
پوســـتر روی دیوار تداعی گر اسطوره جوان مرگی است که
حاال در قالب مواد مخدر ،خودکشی و مرگ تبلور می یابد.
موفقیت فیلم در میان نسل جوان هم می تواند به خوانشی
با خود جوهری از اعتراض داشته باشد تا بتواند مخاطبانش
جنجالی تر سوق یابد .استقبال و محبوبیت بازنمایی چنین
متعهدش ،باید بتواند به مخاطب خود یک جهت ســـالم
با شخصیت های اس وپاس فیلم است .بن بست اجتماعی
را معترض کند ،اگر بپذیریم که هنر ،در شـــکل مســـئول و
نوجوانانه چون «پرســـتوهای عاشـــق» فریـــدون ریاحی،
تصویری به نوعی تداعی گر همذات پنداری جامع ه جوان
صحبت را با بحث درباره یک فیات اغاز می کنند و درنهایت
در زمان اکران فیلم در جشـــنواره جهانی فیلم تهران ،در
نشریه روزانه مطلبی می نگارد که حاوی این جمالت است:
«کیارستمی با «گزارش» خود را اشنای مردم و مسائل شان
معرفی می کند .ســـینمایش دستی از دور بر اتش نیست.
حرفی برای گفتن برگزیده که ساده اما درنگ بردار است».
فیلمگزارشیازشهریتب الودهاستکههرانممکناست
ابستن حوادث شود؛ حادثه هایی دنباله دار. صفحه 14
اندیشه
15
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
فیلسوف دین امریکایی
ِ
گفت وگوی «فرهیختگان» با پروفسور کلی کالرک،
دفاععقالنیازباورهایدینیرارسالتخویشمی دانم
نمی توانم نسبت به حقوق سیاه پوستان بی تفاوت باشم
از بن دندان به مساله عدالت و برابری اعتقاد دارم
می کنیـم ،فیلسـوفانی را در مقـام اسـتاد یـا همـکار می بینیـم
یـا خواهیـم دیـد کـه بسـیار مغرورانـه و بـا تبختـر بـا همـکاران و
محمد سعید عبداللهی
شـاگردان خویـش برخـورد می کننـد .دسـت کم مـن این گونـه
دانشجوی دکتری فلسفه اخالق
افـراد را بسـیار دیـده ام .چنیـن افـرادی دیگـران را ملـول کـرده
کلی جیمز کالرک 1فیلسـوف دین امریکایی ،نام اشـنایی
و به مـرور دوستان شـان کـم و کمتـر می شـوند و ایـن بـرای
دیـن اسـت .او سال هاسـت کـه بـه تحقیـق و تدریـس
همـان «ال» را ببینیـد کـه به واسـطه شـخصیت و رفتـارش افراد
از او اموخته انـد .کالرک مقـاالت و کتاب هـای مختلفـی
گمـان نمی کردنـد بـا اسـتادی برجسـته سـخن می کننـد ،او
یـک فیلسـوف بسـیار رقت بـار اسـت .امـا شـما پالنتینـگا یـا
برای اهالی فلسـفه و به طور مشـخص دانشـجویان فلسـفه
را گـرد خویـش جمـع می نمـود ،شـاگردان دوره لیسـانس او
مشـغول اسـت و شـاگردان بسـیاری در چنـد دهـه اخیـر
بی انـدازه متواضـع و مهربـان اسـت .درسـت بـه همیـن دلیـل
نگاشـته کـه گـواه دغدغه هـا و تالش هـای درخشـان
افـراد بیشـتری بـه ایده هـای او گـوش می دهنـد و بیشـتر از او
اوسـت« .عقالنیـت باورهـای دینـی» یکـی از موضوعاتـی
یـاد می گیرنـد .بنابراین او شـخصیتی بی اندازه جذاب داشـت.
اسـت کـه او بـدان پرداختـه و حرف های زیـادی برای گفتن
در ایـن زمینـه دارد .سـال گذشـته بـود کـه پـس از چنـد
خاطـره ای جالـب و شـخصی نیـز از پالنتینـگا و در بـاب همیـن
انجـام دادم .بسـیار مهربانانـه و صمیمی سـخن می گفت،
از لطـف نباشـد .نخسـتین بـاری کـه او را دیـدم به خوبـی بـه
مسـاله «ال» صـدا کـردن او دارم کـه شـاید بازگـو کردنش خالی
مکاتبـه ایمیلـی ،گفت وگویـی ویدئویـی بـا کلـی کالرک
یـاد دارم .نخسـتین روز کالس بـود و او بـا ان هیبـت و هیـکل
گویـی مدتـی اسـت یکدیگـر را می شناسـیم .از اوضـاع و
درشـت و چهارشـانه خـود در میانـه کالس جـوالن مـی داد ،در
احـوال فلسـفه در ایـران امـروز و حـال وروز دانشـجویان
همیـن زمـان دختـری جـوان امـد و گفت« :هی ال» .من شـوکه
فلسـفه پرسـید و از امدنـش بـه ایـران و عالقـه اش بـه
شـدم و بـا خـود گفتـم ،پروفسـور پالنتینـگا را می گویـد؟ ان
فرهنـگ مشـرق زمیـن گفـت .کالرک عالقـه ویـژه ای بـه
زمـان پالنتینـگا بـرای مـن یکـی از قله هـای فلسـفه ورزی بـود و
الویـن پالنتینـگا 2فیلسـوف نامدار و جریان سـاز امریکایی
حـال دخترکـی او را «ال» صـدا مـی زد( .می خنـدد) در همیـن
دارد و در طـول مصاحبـه نیـز هـرگاه سـخن از وی به میـان
زمـان بـود کـه پالنتینـگا بـا ان صـدای گـرم گفـت« :هـی لـورا،
می امـد ،گل از گلـش می شـکفت و بـا احتـرام بسـیار از او
چطـوری؟» می دانیـد ایـن اتفـاق مـن را غافلگیـر کـرد؛ چراکـه
یـاد می کـرد .حـدود دوسـاعت گفت وگویـی بـا یکدیگـر
تاکنـون او را تنهـا از رهگـذر کتاب هـا و مقاالتش می شـناختم.
داشـتیم ،از کتاب هـا و ایده هـای مختلـف او و اسـتادانش
صحبت شـد و او با حوصله و فروتنانه به پرسـش ها پاسـخ
داد .انچـه در ادامـه می ایـد ،خالصـه ای از گفت وگویـی
طوالنـی بـا کالرک اسـت.
پیـش از هـر پرسشـی در بـاب فلسـفه دین ،مایلـم از دوران
کودکـی و تاثیـر ان بـر زندگـی اکادمیـک و حرفـه ای خـود
برایمـان بگویید.
پرسـش جالبـی اسـت .به گمانـم پرسـش هایی از ایـن دسـت
امـا اگـر دقیق تـر بخواهـم در بـاب فلسـفه و دین سـخن بگویم،
دینـداران مشـکالتی وجـود می ایـد کـه عقیـده انها بـه خداوند
تلاش کـردم بـه نکته افالطـون در کتاب جمهـوری توجه دهم.
می توانسـتی او را «ال» خطـاب کنـی و بعـد کم کـم بـا او همکار
مدرسـه کمـی بـا الهیـات و بعـد بـا کتـاب مقـدس بیشـتر و
الهـی دان می اینـد و توقـع دارنـد در ان حالـت فیلسـوف دیـن
می شـود؟ و پرسـش هایی از این دسـت.
اشـنا شـدم برخـی از روزهـا بـا یکدیگـر کوهنـوردی می کردیم،
بایـد اشـاره کنـم کـه شـروع کارم بـا فلسـفه نبـود ،در دوران
تخصصی تـر اشـنا شـدم .در سـال های بعد ،مطالعـات تاریخی
و دقیق تـری در بـاب کتـاب مقـدس انجـام دادم و از طرفـی
سـعی کـردم تـا انـدازه ای نیـز بـا قـران اشـنا شـوم .همان طـور
دین به شـیوه ای درسـت و فلسـفی از ان دفاع کنم .راسـتش را
وجود خداوند» « ،مسـاله شـر» و « بینه جویی» پرداخته اید.
و گرفتـن مـدرک دکتـری هـم نداشـتم ،امـا بعـد مدتـی ،زمانـی
بیشـتر بگوییـد.
ویتگنشـتاین بـه بهتریـن شـکل خـود نمـودار اسـت .به تازگـی
کـه در برخـی کالس هـا اجـازه سـخن گفتـن یافتـم ،بسـیار
تشـویق شـدم و یکـی از اسـاتید بـا راهنمایی هـای دلسـوزانه و
مـن در میـان باورمنـدان دینـی رشـد و نمـو یافتـم و ایـن نکتـه
مهربانانه اش مرا بسـیار دلگرم کرد .تصمیم گرفتم به دانشـگاه
کـه تـا چـه انـدازه محیـط خانوادگـی مـرا به گونـه ای بـار اورد که
می کـرد .تصـورم ایـن بـود کـه پالنتینـگا بهتریـن انسـان روی
تاثیر بسـیار زیادی بر من گذاشـت .مسـاله را به این گونه بینید
همـواره در سـمت عدالـت گام بـردارم .پـدرم بـا سیاه پوسـتان
نتـردام وارد شـوم ،جایـی کـه الویـن پالنتینـگا در ان تدریـس
زمیـن اسـت کـه می توانـم از او در بـاب عقالنی کـردن باور های
لطفا در باب شـکل گیری این کتاب و داسـتان نوشـتن ان
ایـن اولیـن کتابـی بـود که نوشـتم .کمـی بعـد از گرفتن مدرک
ولتسـروف بـا قـوت حضـور داشـتند کـه نابغه هـای ایـن زمینـه
از مردم عادی نیز بسـیار جذاب اسـت .افراد باهوشـی هسـتند
را از پیـش نمی بـرد .بـاری ،تمامـی ایـن کتـاب جزءبه جـزء در
باور هـای دینـی نه تنهـا در میان فیلسـوفان کـه در میان پاره ای
ارزیابـی عقالنـی کننـد .ایـن مسـاله فـارغ از فرهنـگ و زبـان
بیشـتر در مناطـق دیگـری بودنـد .پـدرم ایـن نـکات را بـه مـن
در وهلـه اول بایـد بدانـم کـه تصـور و تعریـف شـما از جامعـه
مـی داد .از ایـن رو زمانـی کـه بسـیاری از اهالـی فلسـفه در باب
تعریفـی کـه مـن از جامعـه دارم و در جامعـه ای کـه در ان
بتوانـم بـه انـدازه توانایـی خودم در این زمینـه و دفاع عقالنی از
بـه تحلیل هـای عجیب وغریـب می زننـد بـا خـود می گویـم مـن
جامعـه بـود و این امر گسـتره وسـیعی دارد .مسـاله بـه افراد هم
ایـن دغدغه هـا را بـا پوسـت و گوشـت لمـس کـرده ام .جالـب
زیسـت می کنـم ،به گونه هـای مختلـف می تـوان در خدمـت
برمی گردد .برای نمونه این سـوال را از یک ریاضیدان بپرسـید،
معتقدیـم کـه یـک شـخص بـاور عقالنـی دارد که دلیـل کافی و
نژادپرسـتی یـاد بگیرنـد .از نظر زمانـی ما هنوز فاصله ای از دهه
دارد .بیاییـد جامعـه دینـی را درنظـر بگیریـد ،بـه شـکل های
نیسـتند خودشـان و فرزندان شـان در مدرسـه در بـاب مسـاله
رو به نظـرم در خدمـت جامعـه بـودن ،گسـتره و دامنـه وسـیعی
60در امریـکا و ان همـه مشـکالت و مسـائل نگرفته ایـم و ایـن
گوناگـون می تـوان بـه ایـن جامعـه در مقـام کارهایـی از جنـس
بازگردم به پرسـش شـما ،محیط زندگی خانوادگی بسـیار مهم
برخـی در سـطح ابتدایـی .بـرای نمونـه شـما در ایـن جامعـه به
بـا مـن اسـت و بـرای همه همین طور اسـت و این تاثیـر زدودنی
دفـاع کننـد .الویـن پالنتینـگا یکی از کسـانی بود کـه به خوبی
عجیـب اسـت کـه برخی هنـوز افـکاری عجیـب دارند.
اسـت .دوران کودکـی تاثیـر زیادی بر من نهـاد و این تاثیر هنوز
نیسـت .عالقـه بـه دیـن و باور هـای دینـی از همـان کودکـی
درکنـار خانـواده در مـن پدیـد امد و تاکنون ادامه دارد و درسـت
بـه همیـن دلیـل همـواره تالش می کنـم در برابر اسـتدالل های
خداناباورانـی ماننـد ریچـارد داوکینز و سـم هریس پاسـخ هایی
عقالنـی داشـته باشـم و هرچـه بیشـتر در ایـن بحـث تلاش
اندیشـه خدمـت کـرد .برخـی در سـطحی بسـیار پیشـرفته و
افـرادی نیـاز داریـد کـه در سـطوح مختلـف از باورهـای دینـی
بـه جامعـه خـود خدمـت می کـرد ،امـا بسـیاری از مـردم متوجه
ایـن خدمـت نمی شـدند و قـدردان ان نبودنـد .ایـن مشـکل ما
بـودم ،از واقع گرایـی اخالقـی دفـاع می کـردم و اگـر فیلسـوف
سیاسـی بـودم هـم دغدغـه ام دفـاع از عدالـت بـود .بنابرایـن
مـن امـروز را شـکل
نکاتـی کـه از کودکـی بـا مـن مانده انـدِ ،
داده انـد ،مـن امـروز بـه هیـچ رو نمی توانـم نسـبت بـه حقـوق
سیاه پوسـتان بی تفـاوت باشـم و از بن دنـدان بـه برابـری اعتقاد
دارم و بـرای ان تلاش می کنـم .از ایـن بابت همواره سپاسـگزار
خانـواده و خداوند هسـتم.
فارسـی نیز ترجمه شـده اسـت توضیح بیشـتر نمی دهم چراکه
مخاطبان شـما بـدان دسترسـی دارند.
رشـته ها وجـود دارد ،داشـته باشـد .بنابرایـن یـک مسـاله نحوه
اسـت .گاهـی نیـاز بـه افـرادی اسـت کـه ایـن میانـه باشـند و با
محبوبیـت خویـش برخـی از ایـن خدمـات را بـرای مـردم عادی
ترجمـه و قابل فهـم کننـد.
را پیـش برونـد و مسـائل را حل وفصـل کنند .از سـویی گاه برای
مهـم ایـن اسـت او در پـس زمینـه کتـاب همـواره حضـور دارد.
همان طـور کـه در کتـاب خوانـده یـا خواهیـد خوانـد او سـعی
دارد از شـیوه های مختلفـی بـرای اثبـات عقیـده خـود بهـره
ببـرد .امـا انچـه کـه بـه گمـان مـن در باب نـزاع علـم و دین مهم
اسـت ،مسـاله «خاسـتگاه ها» اسـت کـه در ایـن کتـاب بدان ها
پرداختـه ام.
بی نظیـری داشـت و ایـن را دوسـتان و همکارانـش به خوبـی
می دانسـتند.
البتـه ایـن را هـم بگویم که ایـن روزها پالنتینگا اندکی از حافظه
خویـش را از دسـت داده اسـت و دیگـر فلسـفه ورزی نمی کنـد.
گاه بـا او نشست وبرخاسـت هایی داریـم و قهـوه ای می نوشـیم
امـا دیگـر سـخنی از فلسـفه به میـان نمی اید.
پی نوشت ها
1- Kelly James Clark
2- Alvin Carl Plantinga
3- Return to Reason. Eerdmans Publishing
پروفسـور کالرک ،شـما شـاگرد و همچنیـن همـکار الویـن
Company, 1990
بـه گفتـه شـما در ایـن مصاحبـه ،بهتریـن شـخصی اسـت
University Press, 2011. Co-edited with Ray
پالنتینگاه فیلسـوف برجسـته معاصر هسـتید .کسـی که
کـه در بـاب عقالنیـت باورهـای دینـی کار کـرده اسـت.
شـما کتابـی را نیـز بـه همـراه مایـکل ری و بـا عنـوان «عقل،
متافیزیـک و ذهـن ،مقاالتـی جدیـد در باب فلسـفه الوین
4- Evidence and Religious Belief. Oxford
VanArragon
5- Ray VanArragon
6- Religion and the Sciences of Origins. Palgrave
Macmillan; 2014
«بینـه و بـاور دینـی » اسـت کـه ان را بـه همـراه ریمونـد ون
نتـردام بازنشسـته شـد ،در ان هنـگام مـن و مایـکل جشـنی بـه
-7ریچـارد داوکینـز Richard Dawkins؛ ۲۶مـارس ۱۹۴۱
گـرد اوردیـم .اما اجازه دهید بیشـتر در باب پروفسـور پالنتینگا
همچنین اسـتاد صاحب کرسـی دانشـگاه اکسـفورد در «درک
ن 5جمـع اوری کردید و مقالـه ای نیز با عنوان «اخالق
اراگـو
و خوشـبختی» به قلم شـما و همکارتان در ان وجود دارد.
توضیـح دهید.
پالنتینـگا نیـز بزرگ تر اسـت ،جرج ماوردس نام دارد .او اسـتاد
پالنتینـگا و فلسـفه او نیـز مطالبـی بفرماییـد.
ایـن کتـاب برمی گـردد بـه زمانـی کـه پالنتینـگا از دانشـگاه
مناسـبت این بازنشسـتگی فراهم کردیم و بعد نیز این کتاب را
بگویـم .نـام او الویـن اسـت امـا همـه دوسـتان و همکارانـش او
را «ال» می خواننـد .او بی انـدازه دوسـتانه و مهربانانـه برخـورد
دانشـگاه میشـیگان و همچنیـن دوسـت پالنتینـگا و نیکوالس
می کنـد و نحـوه تعاملـش به گونه ای اسـت که بعـد اندک مدتی
بـود کـه از مـن خواسـتند تا به افتخـار او کتابی را گـرد اورم .من
شـاگردان بسـیاری را تربیت کرده و افراد زیادی به شـاگردی او
فلسـفه معاصـر بـا عالقـه پذیرفتـم .در این مسـیر از دانشـجوی
بـه میـان امـد ،مقالـه نوشـتند و تقدیـم بـه اسـتاد خـود کردند.
ولسترسـتورف بـود .ایـن کتاب درواقع پاسـخ مثبت به کسـانی
نیـز بـا توجـه به شـخصیت جرج ماوردس و اهمیـت و تاثیر او در
می کننـد و گاه انهـا را بـه چالش می کشـند که برای بسـیاری از
افـراد در جامعـه دینـی نیـز بایـد فرابگیرنـد کـه از ایده هـای نو و
ارتبـاط بـا پاسـخ دادن بـه اندیشـه های داوکینـز نیسـت ،امـا
واکاوی می کـرد و نتیجـه را می گفـت .او سـرعت انتقـال و درک
نخسـت در بـاب کتابـی کـه نـام ان را گفتیـد بگویـم .ماجـرای
4
خوبـی شـدیم .اگر به فهرسـت این کتاب نـگاه کنید درخواهید
تـازه فیلسـوفان دیـن نهراسـند و اجـازه بدهنـد انها مسـیر خود
توسـعه دهـم ،حـال انکـه داوکینـز در مسـیر خود چنیـن کاری
چنـد سـاعت بحثـی مهـم درگیرد ،امـا به محض اینکـه موضوع
تاریخـی و معاصـر» توسـط دکتـر صائمـی ترجمـه و در نشـر ان
ان بوده ایـد و بـه بحـث امـروز مـا نیـز ارتبـاط دارد ،کتـاب
امـا کار فیلسـوفان دیـن بسـیار دشـوار اسـت؛ چراکـه بـا
افراد در یک جامعه دینی ثابت شـده و محکم و اسـتوار اسـت.
برجسـته در ماشـین باشـم و از این رو چندین روز و گاه هفته ها
پروفسـور ،از کتاب هایـی کـه شـما یکـی از ویراسـتاران
سـابق خـودم یعنـی ریمونـد ون اراگـون نیز کمک گرفتـم ،او در
موضوعاتـی سـر و کار دارنـد و در بـاب مسـائلی تفکـر عقالنـی
پیـش داشـتیم .خـب قـرار بود من چندین سـاعت با فیلسـوفی
پالنتینـگا» گـرد اوری کرده ایـد .مایلـم در بـاب شـخصیت
بحث هـای به شـدت نظـری و پیچیـده فیزیـک خدمتـی انجـام
دارنـد .کمااینکـه اگـر کسـی در حـوزه علـم و بـرای نمونـه در
باورهـای دینـی دفـاع کنـم .هرچنـد هسـتند فیلسـوفان دینی
و چیزهایـی کـه در زندگـی دیـده ام ،اگـر فیلسـوف اخلاق هـم
ایـن مسـاله بسـیار مهـم اسـت .از انجایـی کـه ایـن کتـاب بـه
یکی از فیلسوفان بسیار خوب و مهم که به گمانم 10سالی از
فهـم جامعـه از مسـاله وظیفـه و خدمـت فیلسـوف بـه جامعـه
کار کرده انـد .ایـن نکتـه را هـم بگویـم کـه به علـت نحوه زیسـتم
مناسـب و بینه برای باور خود داشـته باشـد و ارزیابی و بررسـی
در فهـم و درک خدمت هایـی اسـت کـه بیشـتر جنبـه انتزاعـی
کنـم .گویـی اصلا کار اصلـی ام به عنوان فیلسـوف دین همین
که پاسـخ های مناسـبی دارند و از من بسـیار بهتر در این زمینه
موضـوع «بینه جویـی» اسـت بـه ایـن معنـا کـه مـا تنهـا زمانـی
لطفـا در بـاب شـکل گیری ایـن مجموعـه مقاله نیـز برای ما
دهـد ،نبایـد انتظـار قدردانـی جامعه را به ان شـکل که در دیگر
نکتـه اسـت و بایـد تلاش کنم بـه عقالنی ترین شـکل ممکن از
هسـتند .خـب این کتاب تالشـی اسـت برای همیـن منظور که
باورهـای دینـی تلاش کنـم .از کلیدواژه های اصلـی این کتاب
اسـت امـروزه هـم برخـی خانواده هـا را می بینیـم کـه مایـل
مناسـب نیسـت .بـه دنبـال ان بـودم کـه اسـتدالل ها بـه نفـع
بودند و می توانسـتم به خوبی از انها بهره برم .مسـاله عقالنیت
دنبـال نقـد و بررسـی گزاره های دینی و به چالش کشـیدن انها
یـک ریاضیـدان قرار اسـت چگونه به جامعه کمـک کند؟ از این
مهربانانـه رفتـار کـردم ،برخلاف داوکینـز کـه چنیـن نیسـت؛
بـاور داشـتن بـه خداونـد را بـه شـکلی مناسـب و عقالنـی
جامعـه را چگونـه تعریـف می کنیـد؟
وجـود عدالـت و اخلاق بحث هـای انتزاعـی می کننـد و دسـت
ی طوالنی در
نمونـه مـا گاهـی برای رسـیدن به کوهـی ،رانندگـ
بدهـم .خـب در ان زمـان افـراد بی نظیـری ماننـد پالنتینـگا و
اسـت .بـه گمانـم در ایـران نیـز چنیـن اسـت کـه بسـیاری بـه
گوشـزد می کرد و دیدن این موارد مرا به عدالت و عشـق سـوق
پالنتینـگا هـوش فوق العـاده ای داشـت ،باورنکردنی بـود ،اما با
ایـن همـه ذره ای غـرور و خودپسـندی در ایـن مـرد نبـود .بـرای
چراکـه دیدگاه هـای او در مواجهـه بـا باورمنـدان دینـی چندان
خـود نیـز جـوان بـود ،گاهـی مـرا همراهـش می بـرد کـه برخـی
چیسـت؟ تعریف هـای مختلفـی را به دسـت می دهنـد ،در
را می پیمایـد .در ایـن کتـاب سـعی می کنـم بـه دنبـال او رفتـه
صمیمانـه او را ال خوانـدم.
را بـا او طـرح می کـردم او در تنهـا پنـج دقیقـه کل موضـوع را
را داشـتم کـه در بـاب «عقالنیـت باورهـای دینـی» کاری انجـام
بـا توجـه بـه نکاتـی کـه فرمودیـد ،مایلـم ایـن موضـوع را بـا
قسـمت های فقیرنشـین شهر زندگی می کردند و سفیدپوستان
ریچـارد داوکینـز 7اسـت .به گمان من داوکینز مسـیری اشـتباه
بگـو ،چـرا «ال» نمی گویـی؟ و این گونـه بـود کـه مـن نیز بسـیار
دکتری ،مشـغول کار روی این کتاب شـدم ،همواره این دغدغه
کـه بـا چالش هـا مواجـه می شـوند و می خواهنـد دیـن خـود را
از امـور را مشـاهده کنـم .ان زمـان متاسـفانه سیاه پوسـتان در
بلـه ،می تـوان چنیـن گفـت کـه ایـن کتـاب یکسـره بـر ضـد
خطـاب کنـم ،او خندیـد و گفـت هرچـه دوسـت داری بـه مـن
و اشـتباهات او را اشـکار سـازم و البتـه در ایـن مسـیر بسـیار
فقیـر کار می کـرد ،ان هـم زمانـی کـه حقوق مدنی انـان رعایت
شـما در میـان بگـذارم کـه وظیفـه یـک فیلسـوف دیـن در
معاصـر» اسـت .لطفـا در بـاب ایـن کتـاب نیـز قـدری برای
6
در کش وقـوس کوهنـوردی او را «پروفسـور پالنتینـگا» خطـاب
فکـر می کـردم تـا موضوعـی مهـم را بـه میـان اورم تـا در ایـن
دینـی یـاد بگیـرم و خوشـحالم کـه اشـتباه نکـردم.
نمی شـد و حقـوق برابـری در امریـکا نداشـتند .او کـه ان زمـان
که عالقه دارم در باب ماجرای نوشـتن ان از شـما بپرسـم،
مخاطبـان مـا بگویید.
بخواهیـد مـن اصلا قصد تحصیـل در مقاطع باالتـر اکادمیک
مشـخص شـده اسـت.
عصـر روشـنگری و دفـاع از عقـل و بـاور داشـتن خـدا»
شـما در ایـن اثـر به طـور کلـی از دو راه « دلیـل» و « عقـل»
ویتگنشـتاین عالقـه داری ،بایـد بگویـم بـرای نمونـه ایـن امـر،
انتشـار رسـاله منتشـر شـده ،اهمیـت ایـن نکتـه بیشـتر از قبل
زمینـه می گوینـد ،روزبـه روز تنوع و سـویه های جدیدتری
کـردم و بعـد بـه او گفتـم اسـتاد گاهـی دشـوار اسـت کـه چنین
کتـاب «دیـن و علـوم خاسـتگاه ها ،مباحـث تاریخـی و
ناراحـت شـدم و تصمیـم گرفتـم به عنـوان یـک معتقـد و مدافع
او عالقـه زیـادی بـه کوهنوردی داشـت و در میان فیلسـوفان به
یکـی از پرچالش تریـن بحث هـا رابطـه میـان علـم و دیـن
بـه خـود می گیـرد ،درسـت به همیـن دلیل ،کتـاب دیگری
سـخن گفتـه و همچنیـن بـه بحث هایـی ماننـد «اثبـات
شـوی .بـرای مـن نیـز چنیـن بود ،بعدتر که بیشـتر بـا پالنتینگا
ایـن نکتـه شـهره بود .نخسـتین باری کـه با او کوهنـوردی رفتم
یکـی از کتاب هـای شـما کـه در ایـران نیـز ترجمـه شـده
کـه به سـمت فلسـفه کشـانده شـدم .بـ ه یـاد دارم زمانـی یکـی
و تجربیـات زیسـتی او نیـز ارتبـاط دارد .از انجـا کـه می دانـم به
ایـا اخلاق بهتریـن خیر اسـت؟ ایا اخالق از خوشـبختی نتیجه
اسـت ،اسـتدالل ها و نکاتـی کـه تکامل گرایـان در ایـن
اسـت 3.ایـن کتـاب را بیـش از 30سـال پیـش نوشـته اید.
از اسـاتیدمان دفـاع بسـیار نامناسـبی از دیـن کـرد و به شـدت
و در مقـاالت و سـخنرانی هایی کـه بـه مناسـبت صدمین سـال
چیزی بگوید که التیام یابند و این کار بسـیار دشـواری اسـت.
کـه گفتـم در ابتـدا بسـیار مطالعات تاریخی و زمینـه ای در باب
مسـائل مهمـی را در نحـوه فلسـفه ورزی یـک شـخص روشـن
یعنـی تاثیـر کودکـی در زندگـی حرفـه ای یـک فیلسـوف ،در
را بـه چالـش می کشـد و در ایـن حالـت سـراغ فیلسـوف دیـن و
اسـت ،کتـاب «بازگشـت بـه عقـل ،نقـدی بـر بینه جویـی
کتـاب مقـدس و مجموعـه دیـن داشـتم ،امـا دیـری نگذشـت
می کنـد .البتـه ایـن مسـاله بـه نحـوه شـخصیت یک فیلسـوف
البتـه ایـن ماجرایـی اشـنا بـود کـه تـو در مقـام شـاگرد نیـز
ان زمـان ( )2010بسـیار جـوان بـود و پرمشـغله و البتـه مـا تیم
یافـت کـه فیلسـوفان کارکشـته و همچنیـن جـوان خوبی مقاله
نوشـته اند .بـرای نمونـه لینـدا زاگزبسـکی ،ویـن رایـت و ویلیـام
روز ،ولیلام هسـکر ،جـان هیـک و ...خـب همان طور که اشـاره
کردیـد ،بنـده نیـز مقالـه ای در این مجموعـه دارم .در این مقاله
ایـن کتـاب بـا عنـوان «دیـن و علـوم خاسـتگاه ها :مباحـث
سـو ،بـه زیـور طبـع اراسـته شـده اسـت.
رفتارشـناس و زیست شـناس فرگشـتی اهل بریتانیا اسـت .وی
عمومـی علـم» از ۱۹۹۵تا ۲۰۰۸و نویسـنده کتاب های علمی
بـرای عمـوم اسـت .داوکینز یکـی از خداناباوران مشـهور بوده و
بـه دلیـل نقـد دیـن شـهرت دارد .داوکینـز ،ردِ خـدا و مذهـب را
اصلا نمی تـوان او را پروفسـور پالنتینـگا صـدا زد .پالنتینـگا
نتیجـه طبیعـی مطالعـه فیزیـک و کیهان شناسـی و همچنیـن
افتخـار می کننـد و برخـی از انـان نیز در همان کتابی که نامش
نگـرش کـه بـه «خدانابـاوری علمـی» مشـهور اسـت ،بـه لحـاظ
برخـی از همـکاران او نیـز بـرای ان کتـاب مقالـه فرسـتادند ،به
هـر حـال در ان کتـاب مقـاالت و بحث هـای خوبـی در گرفـت.
نیکـوالس ولسترسـتورف از همـکاران و دوسـتان پالنتینـگا
نیـز مطلبـی خواندنـی در ایـن مجموعـه نگاشـت که پیشـنهاد
می کنـم همـه عالقه منـدان بـه پالنتینـگا ان را بخواننـد.
اجـازه دهیـد تـا در همیـن بحث نکته ای مهم را با شـما در میان
بگـذارم .مـن و شـما و همـه کسـانی که در رشـته فلسـفه تالش
زیست شناسـی فرگشـتی و نظریـه فرگشـت می دانـد .ایـن
بنیادیـن متفـاوت از «خدانابـاوری فلسـفی» اسـت .داوکینـز،
کتاب های متعددی در زمینه فرگشـت (تکامل) ،نوشته اسـت.
نخسـتین کتاب او ،با عنوان ژن خودخواه ،که در سـال ۱۹۷۶
منتشـر شـد ،او را بـه مجامـع علمـی ،معرفـی کـرد .داوکینـز
از منتقـدان بـزرگ افرینش گرایـی و یـک بی خـدای مشـهور
اسـت .داوکینـز در کتـاب پنـدار خـدا ( )۲۰۰۶عنـوان کـرد که
بـه احتمـال نزدیـک بـه یقیـن خالقـی فراطبیعی وجود نـدارد و
ایمـان دینـی یـک پنـدار [توهـم] غلط جـا افتاده اسـت. صفحه 15
جامعه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
پنجشنبه ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۶۲
چرا ابعاد حقوقی بهره کشی پدر از پسربچه مستعد که پهلو به کودک ازاری مدرن می زند ،مهم است
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی -سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
داستان ارات و سکوت دادستان
برادرش شیشه مصرف می کند ،پدرش سال هاست که
ذهنی با همه بچه ها کامال متفاوت است .من دلم برای
مورد توجه ما ،در ماده 17ان اشاره شده است که اگر
از روایت ماجرا باید به ان توجه داشت ،ارات و اینده ای
خدمتمی کردم،تمامتالشمراکردمکههرکاریمی توانم
می شود،حسبوظیفهشغلیبایدانراگزارشکنددرغیر
ارات با انتشار ویدئوهایش در فضای مجازی به شهرت
این همکاری شکل بگیرد .فشار تمرینی باال باعث شده
فقرهتاوقتیکاردبهاستخواننرسیدوپدراراتانتقاداتیرا
ازجمله 433و ESPNشهرتش را جهانی هم کرد .بعد از
تغییر کند تا بتواند رشد کند .چندین بار دیدیم که بدون
از دنیا رفته ،خواهرش متاهل بود منتها همسرش را در
است که این کودک می توانست داشته باشد اما با وضع
این بچه می سوزد ،ارزو داشتم در این باشگاه بود و به او
خانوادهرابهدوشمی کشد.البتهبرادربزرگ تردیگریهم
زمان دیگری از دست رفته به نظر می رسد.
برای این بچه انجام دهم ،ولی مسائل پدرش اجازه نداد
حادثه ای از دست داد و مادر هم که به اصطالح بار تمام
داردکهمدت هاپیشانهاراترککردهوهیچ کساطالعی
از او ندارد .گهگداری با من تماس می گیرد .شماره ام را
خیلی وقت پیش در یک دورهمی با بچه های محله شان
که برای جشن والدت امام حسن (ع) انجا بودیم داده
بودم .از ان وقت تا همین روزها ،گاهی تماس می گیرد و
پیش امده و بی توجهی به اقتضائات سنی او ،بیش از هر
رسید و بازتاب این ویدئوها در صفحات پربازدید فوتبالی
اینها پدر ارات او را به انگلیس برد تا در اکادمی لیورپول
تمرین کند منتها این اتفاق رخ نداد و این مسافرت منتج
از وضعیت گالیه می کند .سن و سالی هم ندارد ،کالس
بهقراردادینشد.بعدترصحبتازمسافرتانهابهاسپانیا
ندارد.دریکیازتماس هایاخیربعدازاینکهمتوجهبدتر
نگرفت و سر اخر ارات و پدرش به ایران بازگشتند .بعد
ششماستودرسومشقشهماوضاعواحوالمناسبی
شدن احوالش شدم و با کلی اصرار و خواهش گفت هم
برادر شیشه ای و هم مادرش مدام او را کتک می زنند و
اذیتوازارهایاینچنینی.سنوسالیهمنداردوامکان
جدا شدن و سامان بخشیدن به این اوضاع و احوال هم
در توانش نیست .به هر شکل ،بعد از این اتفاق با روابطی
و بارسلون به میان امد که ان هم رنگ واقعیت به خود
از این اتفاقات در اسفندماه ۱۴۰۱باشگاه سپاهان
صفحاترشدبچهبستهشود.اینبچهنیازداردتمریناتش
هماهنگی با مربی و ما ،هنگام صبح بچه را به ورزشگاه
می اوردند و با او تمرینات هوازی کار می کردند ،بدون
اینکه به مربی بدنساز گفته باشند و با باشگاه هماهنگ
کرده باشند .رفتارهایی که با این بچه داشتند ،خطرناک
بود و ممکن بود اتفاقی برای او بیفتد .وقتی در قالب
خود قرار نمی گرفتند ،احتمال اینکه این مسئولیت (به
با انتشار تصویری از ارات حسینی در کنار محمدرضا
خطرافتادنسالمتیارات)بهگردنباشگاهبیفتد،وجود
اکادمی سپاهان به فعالیت خواهد پرداخت .موضوعی
پاک و معصوم و سالم ،جز ورزش چیزی نمی خواهد اما
ساکت ،اعالم کرد این کودک نابغه ایرانی از این پس در
کهدرحداستوریوهمکاریموردتاییدپدراراتبودهاما
داشت .این بچه گناه دارد .ارات تقصیری ندارد .این بچه
کسی مطلع بشود که به کودکی یا به طفلی اسیبی وارد
این صورت خودش هم مجرم محسوب می شود! در این
متوجهسپاهاننکرد،ازهیچ کسصداییدرنیامد.ایشان
رئیس اکادمی باشگاه هستند و با بچه های زیر 18سال
به صورت مستمر در ارتباط هستند و باید حسب وظیفه
شغلی خیلی زود این موارد را اطالع می دادند .ارات یک
نمونهاستوشایدبههزارانکودکدیگراسیب هایجدی
وارد می شود و کسی اطالعی نمی دهد .تعداد فالوئر که
اهمیت ادم ها را مشخص نمی کند ،هرکسی غیر از ارات
هم بود می بایست زودتر اطالع رسانی می شد تا اگر
ازاری در کار است جلوی ان گرفته شود .اقای بصیریان
شاهد وقوع جرم بودند و طبق ماده 17قانون حمایت از
اطفال و نوجوانان می بایست خیلی زودتر اطالع رسانی
ازاواستفادهابزاریمی شود».اینهابخشیازمشاجراتو
می کردند تا جلوی این اتفاق گرفته شود .االن خودشان
را منکر می شود .کی این اتفاق می افتد؟ همین دوشنبه
چند روز اخیر است .اما ان چیزی که مشخص است و هر
موجودند .جرائم مربوط به کودکان عمومی است و چون
طی نشد و همه چیز تا حدی ریش سفیدانه حل شد.
ازسپاهانداد.رسانه هاهممتنمصاحبهاودراینرابطهرا
می کنند،ازارواذیتجسمیوروانیاراتاست.ازاریکه
وضعیتیکهکودکانکار،کودکانبدسرپرستو...دارند،
که رفتیم ،من با شخصی صحبت کردم که می گفت پیج
که داشتیم و برخی از انهایی که می شناختیم و انها هم
از وضعیت این خانواده اطالع داشتند ،مساله را طرح
کردیم و اتفاقات مثبتی هم افتاد .منتها مسیر قانونی
بعد از این تجربه و البته تجربیات مشابه فراوان دیگر ،از
یکخبروموردعجیببراییکیازچهره هایپرمخاطب
اودرسخناناخیرش،عقدقراردادسپاهانبااینپسر بچه
گذشتهوقتیپدراراتدریکاستوریخبرازجداییارات
بازنشرداده اند.دربخشیازاینمصاحبهامده«:روزاولی
ومی خواهندبرایمثالاگر ۱۰۰میلیونهزینهکرده اند،
امده است به معنی توجه مخصوص و صرف به این مورد
به دلیل عمومیت و پیش بینی هایی که شده است ورود
می کنم سپاهان هم قصد استفاده از این برند را داشت.
این مدل ازارهای مدرن هستند .در این رابطه و جهت
دیگر تبلیغ نکنید و ۶برندی را که ما داریم ،تبلیغ کنید.
چند برابر ان را به دست بیاورند .ارات یک برند است و فکر
و حواشی ای که این پسر بچه قد کوتاه و مو بلند در این
پیج ارات شش میلیون دنبال کننده دارد و اگر بخواهیم
ارات ،همان پسربچه ای که مدت ها پیش ویدئوهایش
روزیدومیلیوندرامدداردامامنمدت هاستکهسالی
چند روز به راه انداخته است .دوشنبه گذشته بود که پدر
به سرعت دست به دست می شد و در فضای مجازی
می گشتوهمهمقهورتوانایی هایشدرسنوسالپایین
در حرکات اکروبات و ژیمناستیک و بعدتر فوتبال بودند،
خبر از خداحافظی فرزندش از تیم فوتبال سپاهان داد.
ادعایی که مقدمه ای شد بر مشاجره مجازی او با یکی
از مدیران باشگاه سپاهان و بعد هم واکنش رسانه ها و
تحلیل ها و شایعات و واقعیات متعددی که یکی پس
از دیگری در یک رسانه و صفحه و خالصه جایی منتشر
می شد.ماجراازاستوریپدراراتدرصفحهاینستاگرامی
پر مخاطب این پسربچه شروع شد و تا االن هم حواشی
ان ادامه دارد و کار به نوعی هم به مشاجره بین او و یکی
از مدیران اکادمی سپاهان کشید .نکته مهمی که قبل
نوجوانانیاگزارشافراد.پساالنجاداردتاهمدادستان
این مقدمه نسبتا طوالنی و روایت انچه بین پدر ارات و
وحقوق شانتوسطغیرواعضایخانوادهتضییعمی شود
اوضاع و احوال هست یا نه.
سطحبی توجهیباشگاهسپاهانمغفولماندهونیازمند
مطلع شود .از طریق بهزیستی ،از طریق پلیس اطفال و
بدهند .حتی درصورت نیاز و ادامه این روند می توانند
ارات دنبال کنندگان زیادی دارد و برند محسوب می شود
منحسکردمهدفسپاهانتبلیغاتدرپیجاراتاست
بگذارید به همان چهره معروف اینستاگرامی اشاره کنم
همدرسطحتمریناتوسختگیری هایپدراراتوهمدر
طرق مختلفی امکان این وجود دارد که دادستان از ان
یک بررسی جدی است تا شاید دادستانی به این شرایط
اینستاگرامی بهانه ای شد برای مرور این اتفاقات و البته
(بهطرقمختلف)واینکهایاامکانیبرایرسیدگیبهاین
دوطرفمجادلهضمنادعایتوجهبهان،اشکارانقضش
جنبه عمومی دارد نیازی به شاکی خصوصی نیست و به
به مساله ورود و تعیین تکلیف کند و هم اینکه مددکاران
و ما هم برند خودمان را داریم؛ شما دیگر برای جاهای
پرداختبهمسالهحقوقاطفالونوجوانانیکهاشکاراحق
حواشیشکل گرفتهپیراموناینپسربچهبااستعدادطی
همدرمظاناتهامهستندوبهاندازهپدراراتمقصروضع
در ان تبلیغ کنیم ،در بدترین حالت و با کمترین تبلیغ
یک تبلیغ هم نمی کنم .اگر من فیلمی از ارات با لباس
سپاهانمنتشرکنم،ممکناستپیج433و...همبازنشر
نامطلوب ورود کرده و ان را تعیین تکلیف کند.
باشگاه سپاهان گذشته و بالیی که بر سر این پسربچه
خاص نیست و چه بسیار کودکانی که مشمول و متضرر
گفت«:درمواجههباموردیشبیهبهماجرایاراتمابیش
از هر ماده قانونی ،با ماده 3قانون حمایت از اطفال و
نوجوانانمواجهیم.تاجاییکهمناطالعدارماراتدرس
بینچهچیزیعایدمامی شد؟مناگربخواهمروزیسه
مهیاشدهبود،اراتحتیغذایمناسبهمنمی توانست
بخورد ».بعد از اظهارات پدر ارات ،محمدعلی بصیریان،
مدیر اکادمی سپاهان به این اظهارات واکنش نشان داد
و گفت« :با فشارهایی که به ارات امده صفحات رشد او
بسته شده است .ارات بچگی و بازیگوشی نکرده و از نظر
گزارش
شده است .همه این نهادها باید دست به دست هم
اما اگر ادامه دار شد ،حتما پدر اختالالت روانی دارد و
حقوقدان گفت وگویی انجام دادیم و او به «فرهیختگان»
و در مواد بعدی ان اشاره شده محل ایراد و پیگیری است.
بهترینزندگیراداشتهباشمامادرانشرایطیکهبرایما
شو پرورش دیده
دادستان ،بهزیستی و حتی وزارت اموز
بررسیابعادحقوقیماجراباامیرحسامشالباف شیروانی
کنند و چند میلیون نفر می بینند و سپاهان می توانست
تبلیغ کنم ،می توانم بهترین خانه را در اصفهان بگیرم و
حضانت این بچه را هم از پدرش بگیرند .در این قانون
لو فصلشود.اگرباورودمشاور
بدهندتااینمشکالتح
همنمی خواندوتحصیلنمی کند.سوایتمامایراداتو
بیشتر هزینه های خودش را از پیج ارات بردارد اما در این
اجتماعیواردشوندوباصحبتومشاورهبهاوضاعسامان
شبهات،بازماندناینبچهازتحصیلهمکهدراینقانون
این پدر بچه اش را از تحصیل هم محروم کرده است و هم
ناظربهظواهرامر،ازاینبچهبهره کشیهممی کند.اقای
بصیریانمدیراکادمیسپاهاندرارتباطبااینموضوع،
نکاتی را گفتند اما به خود ایشان هم ایراداتی وارد است.
اینکهاگرمی دانستندچرازودتراعالمنکردند؟اگرازاین
موضوعات اطالع داشتند و این حرف هایی که می زنند
واقعی است ،چرا زودتر اعالم نکردند؟ در همین قانون
ونهادهایینظیربهزیستیمشکلحلمی شودکههیچ،
باید والیتش را از فرزند بگیرند .در ماده 36همین قانونی
که اشاره کردیم به این مساله هم اشاره شده است و هیچ
منعی ندارد .جرائمی که این پدر مرتکب شده است مثل
سوء رفتار یا بازماندن از تحصیل ،یک جزای نقدی و یک
حبس دارد .جزای نقدی انقدر ناچیز است که صحبتی
نمی کنیم،منتهابرفرضتحملحبسهم،باالخرهروزی
تمام می شود و بعد از ان چه اتفاقی می افتد؟ اینها چه
کمکی به ارات و امثال او می کند؟ سازمان های مردم
نهادوبهزیستیو...بایدورودکنندتامشکلهرچهزودتر
حلشود.اینجرمعمومیاستوبعضاغیرقابلگذشت،
وقتیجرمیدرچنینابعادیواقعمی شوددادستانباید
به عنوان مدعی العموم ورود جدی داشته باشد».
زنگ خطر سرایت مافیای پسماند
مافیـــای پســـماند یـــا همـــان زباله،
در ســـطح جامعه باعث ازرده خاطر شدن شهروندان به دلیل نوع شغل این افراد
جلب مشارکت مردم ،اجبار یا همراهی؟
بسیار به گوش همه خورده ،به نوعی که
که بیشتر در راستای بهره گیری از نیروی کار ارزان توسط نظام سرمایه داری است
فاضلاب) گفتـه می شـود کـه به طـو ر مسـتقیم یا غیرمسـتقیم حاصـل از فعالیت
شهری ،اولین قدم ،توجه به خواست خود انان است .زمانی می توان در این بخش
نام نهاده اند .اینکه این نگاه تا چه حد درســـت است و ایا بهتر نیست اقتصاد سبز
ســـامت جامعه و ایجاد جریان باطل بازگشـــت مواد به چرخه بازیافت و کاهش
رهـا نشـوند بـه انهـا نمی توان پسـماند گفت .پـس می توان گفت پسـماندها جزء
برخورد با شهروندان از درخواست تفکیک پسماند و تحویل به شهرداری بدون هیچ
سعیده کریمی
خبرنگار
اصطالحی است که در سال های اخیر
زباله را به درســـت یا غلط طالی کثیف
و عدم توجه صرف مالی به این موضوع ،جایگزین این عبارت شـــود ،موضوع این
یادداشت نیست .در این مطلب قصد داریم به اسیب شناسی این حوزه و راهکارهای
بهبود شرایط بپردازیم.
عدم مدیریت صحیح در مبدا ،حلقه نخست ظهور مافیای پسماند
با توجه به مدل برداشـــت پسماند از مخازن سطح شهر ،می توان گفت که بخش
شـــده و از سوی دیگر در فرایند استاندارد مدیریت پسماند ،این گونه فعالیت ها ـ
طبـق مفـاد قانـون مدیریـت پسـماند ،پسـماند به مـواد جامد ،مایـع و گاز ( غیر از
ـ جایگاهی از لحاظ تخصصی نداشـــته و خود عاملی در جهت اسیب به وضعیت
انسـان بوده و از نظر تولیدکننده زائد تلقی می شـود و تا زمانی که از طرف مردم
ارزش افزوده مواد بازیافتی شده است .طی سال های اخیر شاهد ان بوده ایم که
دارایی هـای افـراد بـوده و می تواننـد بـه هـر شـیوه ای کـه صلاح می داننـد انهـا
در دوره های مختلف مدیریت شـــهری در پایتخت برنامه هایی در راستای تفکیک
پسماند در مبدا و با شعار حذف زباله گردی ارائه شده که شرایط فعلی نشان می دهد
را دفـع کننـد و ایـن هنـر مدیریـت شـهری اسـت کـه بـا برقـراری ارتبـاط موثـر بـا
تولیدکنندگان بتواند شـرایط مناسـب جهت پیاده سـازی بهترین شـیوه مدیریت
تاکنون موفق هم نبوده اند .اما در اینجا سوال پیش می اید که این شعار تا چه حد
را فراهـم کنـد .بنابرایـن بـرای موفقیـت در مدیریـت صحیـح پسـماند در مبـدا و
حذف زباله گردی نمی تواند باعث افزایش نارضایتی مردم از مدیریت شهری شود؟
پسـماند در مبـدا نقش کلیـدی دارد.
درست است و با توجه به نگاه جامعه به این شغل و افراد فعال در ان ،ایا صحبت از
اصلاح عملکـرد در این خصوص ،مشـارکت مردم به عنـوان تولیدکنندگان اصلی
جذاب پســـماندها برای پیمانکاران بخش خصوصی یا هر شـــخصی که به نوعی
ایا قبل از عنوان این شـعار و دادن برنامه برای ان ،مدیران شـهری به این موضوع
و مقوا ،پت و پالســـتیک و ...اســـت .با توجه به اینکه اکثر جریان مالی این حوزه
امـرار معـاش بایـد بـه چـه چیـزی روی بیاورنـد و محتمـل نیسـت کـه درصـد بزه در
تمـام ابعـاد زندگی مردم امکان پذیر اسـت.
در سـطح شـهر تهـران مشـغول فعالیتنـد بـه نوعـی شـبکه متصـل به پیمانـکاران
جامعـه ،گزینـه جریمـه را گزینـه ارجح جهت جلب مشـارکت مـردم بیان کرده اند،
زندگی افراد وارد می شوند ـ به دلیل عدم اموزش درست و فرهنگ سازی نامناسب
انها برعهده شـهرداری اسـت؟ ایا بهتر نیسـت گزارش شـفافی از سـوی شـهرداری
در سـایر بخش هـای اجتماعـی ،رفاهـی و شـهروندی انقـدر موفـق عمـل کـرده
مدیریت صحیح داشته باشند ،برنامه ریزی دقیق صورت نگرفته و زیرساخت کافی
تـا مـردم بـا دیـد بازتـری بـه ایـن مسـاله نـگاه کـرده و ابعـاد مختلف ان را بسـنجد و
بـه جـان خریده انـد و بـه نظـر نمی رسـد در شـرایطی کـه مدیریـت شـهری هنـوز
درگیر جمع اوری پسماند است ،انواع پسماند خشک ارزشمند نظیر فلزات ،کاغذ
نیز در همین بخش پســـماندهای خشـــک است ،زمانی که این گونه پسماندها ـ
که بیشتر حاصل فعالیت های روزمره افراد هستند و ناشی از بسته بندی کاالها و
محصوالت قابل عرضه در بازار است و به نوعی در فرایند خرید و مصرف به چرخه
توســـط تولید کننده در سطح شهر رها می شـــوند یا اینکه اگر هم افرادی دغدغه
برای رفتار مناسب از سوی شهرداری فراهم نشده است ،باز هم بخش اعظمی از
پسماندهای ارزشمند ،این بار باالجبار رها سازی و دفع نامناسب می شوند و شرایط
برای جمع اوری و برداشـــت غیراصولی ،غیراستاندارد و خارج از ضابطه برای افراد
سودجو فراهم می شود .این نقطه ،اغاز ظهور مافیای زباله است .انجایی که هیچ
فکـر کرده انـد کـه درصورتی کـه شـغل زباله گـردی حـذف شـود ،برخی افـراد برای
شـهر افزایـش یابـد؟ ایـا غیـر از ایـن اسـت کـه زباله گردهایـی کـه در حـال حاضـر
خدمات شـهری شـهرداری تهران هسـتند و غیرمسـتقیم مسـئولیت نوع عملکرد
تهـران درخصـوص نحـوه فعالیـت ایـن افـراد و جریـان مالی این فعالیت ارائه شـود
تنهـا بـر مبنـای احساسـات قضاوت صـورت نگیرد؟
به نظر می رسد مدیریت شهری قبل از اینکه از حذف زباله گردی ـ که نشات گرفته از
وضعیت اقتصادی نامناسب افراد و نبود شغل در جامعه است ـ صحبت کند بایستی
به فکر برنامه همه جانبه تری برای این موضوع باشـــد و ساماندهی فعاالن در این
و طبق انچه در شـــهرهای مختلف دیده می شود در حال سرایت به کل کشور ،ان
هم با ســـرعتی بسیار باالست .پدیده ای که از یک سو از لحاظ اجتماعی و روانی
بوده و شوربختانه پاک کردن صورت هیچ مساله ای به حل ان منتهی نشده است.
به تولید محتوای مفید در جهت بهبود زندگی مردم تغییر دهند .متاسفانه مدیران
شهری هیچ گاه تالش نکرده اند که خود را همسو با مسیر زندگی مردم قرار داده و
اقدامات خود و پیمانکاران شان ،همه مطابق میل و خواسته انان رفتار کنند که این
غافـل از اینکـه هـر کشـوری کـه جریمـه را به عنـوان راهـکار انتخـاب کـرده اسـت
باشد .ارائه محتواهای اموزشی درخصوص کاهش میزان دورریز مواد غذایی،
کـه مـردم بـه جهـت از دسـت نـدادن سـایر امتیازات شـهروندی این جریمـه را نیز
مختلف ان می تواند یکی از موضوعات جذاب جهت برقراری ارتباط با شهروندان
الگوهای خرید بهینه و پیاده سازی اقتصاد سبز در خانواده ،راهکارهای زندگی
سالمت محور و ...و مهارت اموزی در این زمینه می تواند یکی از راه های برقراری
ارتباط اولیه با افراد باشد که بنا داریم در یادداشت های بعدی بیشتر به این سبک
نتوانسـته در کوچک تریـن وظایـف خـود نسـبت بـه شـهر نظیـر پاکیزه سـازی
زندگی و ابعاد ان بپردازیم.
بـه فکـر راه حـل بهتری باشـند.
انجایی که نقش ایجاد دغدغه و تقویت حس شهروندی افراد پررنگ تر می شود.
محلات موفـق عمـل کنـد ،گزینـه جریمه کارسـاز باشـد و مسـئوالن ،ناگزیر باید
بعد از اگاهی بخشی درست ،نوبت به تالش در راستای تغییر نگرش افراد است؛
مـردم ایـن کشـور طـی سـال ها نشـان داده اند که همـواره زبان همدلـی را بهتر از
مدیریت شهری هیچ گاه بدون کمک گرفتن از افراد متخصص در حوزه رفتارشناسی و
در فرایندهـای مدیریـت شـهری را ارتقـا داد بایسـتی بـا نـگاه به مرزهای اسـایش
زمانی می توانند منجر به بهبود وضعیت جامعه شوند که زیرساخت های الزم توسط
زباله گردی؛ حذف یا ساماندهی
پســـماندها در سطح جامعه به عنوان یک شغل ،ابتدا در پایتخت ظهور پیدا کرده
اگاهی بخشی بایستی محتوای گفتمان خود را از مونولوگ امرانه و مطالبه گرانه
بارها شـاهد ان بوده ایم که مدیران شـهری بدون توجه به سـایر شـرایط حاکم بر
جایگاه های درست را به عنوان شعار عملی ،سرلوحه کار خود قرار دهد ،به گونه ای
کوتاه شـــود وگرنه باید پذیرفت که تداوم روند کنونی ،پاک کردن صورت مســـاله
اول باید در عملکرد خود تغییر اعمال کنند؛ به این گونه که در بخش اموزش و
طبق تجربیات موفق سال های اخیر ،توجه ویژه به سبک زندگی پایدار و جنبه های
افـراد ،در راسـتای جلـب همراهـی و همـکاری انهـا قـدم برداشـت و تـا زمانـی که
زباله گردی ازجمله پدیده هایی است که در سال های اخیر در اثر ارزشمند شدن
بروز رفتار درست و پایدار تغییر کند ،این بدان معنی است که شهرداری ها در قدم
سناریو تا ابد محکوم به شکست است.
تشـویق .امـا انتخـاب اینکـه کـدام یـک از این دو می تواند موثرتر باشـد با بررسـی
برنامه ریزی درستی برای مشارکت پذیری شهر و مدیریت درست در مبدا وجود ندارد.
داشته و دست ســـودجویان برای سوءاستفاده و راه اندازی سیستم های مافیایی
چشمداشتی به اگاهی بخشی درخصوص نیازهای انان و فراهم نمودن شرایط
در کشـورهای مختلف این شـیوه های مدیریتی متفاوت اسـت؛ از تنبیه گرفته تا
حوزه را با تعریف کار استاندارد برای پیمانکاران خود و نظارت دقیق بر نحوه انجام
که امکان نظارت و بررســـی دقیق بر نحوه عملکرد و جریان مالی این بخش وجود
موفق عمل کرد که قبل از هر چیز ،کانال ارتباطی با مردم ایجاد شود و اگر رویکرد
همیشه در اتاق های دربسته خود به نوعی برنامه ریزی می کنند که در جهت تسهیل
هر زبان دیگری می فهمند و برای اینکه بتوان سـطح مشـارکت پذیری شـهروندان
فعالیـــت انها در اولویت کاری قرار داده و تالش در جهت به کارگیری این افراد در
راهکارهای ارتقای سطح مشارکت پذیری
طبق انچه مرور شد ،برای ارتقای سطح مشارکت مردم در فرایندهای مدیریت
جامعه شناساننمی توانددرزمینهتغییرنگرشدرجامعهموفقعملکندوهمهاینها
مدیریتشهریبرایرفتارمناسبفراهمشود،قیمت هایخریدپسماندعادالنهشده
در برنامه ریزی هـای مدیریـت شـهری در عمـل و نـه در حـد شـعار ،اولویت اول ،از
و سود مردم در نظر گرفته شود ،مکان هایی جهت جمع اوری پسماند تفکیک شده
همراهـی وجـود نداشـته و بـدون همراهـی و همدلـی شـهروندان نیـز هیـچ گاه
مهم تر ،اخذ نظر از شهروندان و دخیل نمودن انها در تصمیم گیری های مربوط به
منافـع پیمانـکاران و بخـش خصوصـی بـه منافـع شـهر و مردم تغییـر نکند امکان
موفقیتـی در کار نخواهـد بود.
با کارکرد درست و مکان یابی صحیح در دسترس مردم قرار گیرد و سرانجام و از همه
شهر جزء الینفک برنامه ریزی های مدیریت شهری شود. صفحه 16