روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۵۹
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۵۹
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۵۹
امار جدید از وضعیت ساختمان های مشهور پایتخت در مناطق۱۱و ۱۲که وضعیت اضطراری دارند
صفحه ۱۶
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
مهدی طغیانی ،اقتصاددان و نماینده مجلس در گفت وگو با «فرهیختگان»:
نسخه های دهه ۷۰برای اقتصاد
ایران جواب نمی دهد
۱۴و ۱۵
16صفحه
۳۰۰۰تومان
شماره مسلسل 45۹۷
دوشنبه ۱۸اردیبهشت۱۴۰۲
۱۷شوال 1444
۸می 2023
شماره 38۵۹
w w w . F d n . i r | Mon | 8 May 2023 | vol.14 | No. 3859 | 16 Pages
انچه
هاشمی ننوشت
دراستانه انتشارکتاب خاطرات جدید هاشمی رفسنجانی
بخش هایی از مبسوط ترین نقد منتشر شده از این خاطرات را منتشر می کنیم
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی خبر داد
افزایش مرخصی زایمان اساتید
و کارکنان به ۲۴ماه
۲و۷
اساتید و کارشناسان ۶۰عنوان کتاب به فعاالن دانشجویی پیشنهاد دادند
۳
دوستان دانشجو!
با کتاب اشتی کنید
یادداشت
جاخالی رسانه هایضدانقالب درماجرایشهیدالداغی
زهرا طیبی
یکروزبعدازتجمعچندپارهبراندازهابعدازفروپاشیاتحاد
که یک طرف ماجرا دختری است که یک جوان معمولی به او کمک می کند و به این
همبستگی شان بود که تصاویری از جوانی منتشر شد که
خاطر جانش را از دست می دهد ،هیچ واکنشی به این اتفاق نشان نمی دهند .شاید
دو نفر همزمان از جلو و پشت سر به او چاقو می زنند و به شهادت می رسد .مدت زیادی
یکجوانایرانیبراینجاتدختریجوانبگویند.امایکدفعهچهشد؟ایناتفاقدیگر
خبرنگار
در سبزوار برای نجات یک دختر جوان با چند نفر درگیر می شود و
حاال وقتش بود که این رسانه های فارسی زبان این اتفاق را دست بگیرند و از شجاعت
نگذشت که این نوع برخورد جوان با واکنش مثبت مردم همراه شد .جامعه ایران تازه
جنبهمنفینداشت،درهیچکجایقصهنمی شودایرانیبودنراتحقیرکردوباالقای
نشده بود .اتفاقاتی که باعث شده بود جامعه به سمت دوقطبی شدن حرکت کند.
می شود به ایرانی بودن افتخار کرد .اتفاق مثبتی که هم حس همدلی ایجاد می کند،
تاکیدکنندکهجامعهنبایددوقطبیشود.درمیانایناتفاقاتامابراندازهاهمچنان
اگر در یک روز معمولی از ابتدای صبح تنها اخبار این رســـانه ها و انچه می گویند را
التهابات پاییز 1401را پشت سر گذاشته بود .اما اسیب های این اتفاقات هنوز تمام
موضوعی که باعث شده بود رهبر انقالب در اخرین سخنرانی در نماز عیدفطر مجددا
درگیراتحادشکست خورده شانبودندومصاحبهمی کردندکهچرااتحادباقینماند.
برای مردم اما موضوع دیگری مهم بود؛ اینکه ان جوان چه کســـی بود؟چه کاره بود؟
اصالچرااینکارراکرد؟شایدبرایمانتقریبااین طورجاافتادهباشدکهوقتیمی شنویم
یکنفرشهیدشدهبرایاویکالگویخاصیترسیممی کنیمیافکرمی کنیمکهحتما
ناامیدی نسبت به ایرانی بودن مخاطب احساس تنفر ایجاد کرد .همه جای این قصه
هممی تواندوحدت بخشباشد.
ن این خواهد بود که ما با کوهی
دنبال کنید و بخوانید ،در اخر روز احتماال استنباط تا
از مشکالت مواجه هستیم که حل نمی شود ،معضالت اجتماعی مان انقدر زیاد است
که داریم در ان غرق می شـــویم و تقریبا اینده سیاه خواهد بود .این را می شود دقیقا
دستورکاراینرسانه هادانست.چیزیکهدرروزهایناارامیازسویاینرسانه هادنبال
بسیجیبودهیایکفردمذهبی.امابرخالفتصور،شهیدحسنالداغییکمهندس
شد«،ضریبدادنبهاتفاقاتمنفیونپرداختنیاکمپرداختنبهاتفاقاتمثبت»بود.
به انچه اطرافش اتفاق می افتاده ،بی تفاوت نبوده .نکته دیگر اینکه همسر این شهید
تلخ است اما پالس مثبتی به جامعه می دهد و ایجاد کننده وحدت دوباره در جامعه
سبزواری بود که به قول امروزی ها «یک بچه خوش تیپ بود» که البته هیچ وقت نسبت
هم در چهارچوب بندی های ذهن ما شباهت چندانی به یک همسر شهید نداشت.
اینموضوعباعثشدکهحاالدیگرنه فقطیکقشرخاصبلکهتقریباهمهمردمایران
باوجودتفاوتسلیقه هاودیدگاه هانسبتبهشهادتاینجوانواکنشنشانبدهند.
درواقع یک اتحاد ناخواسته و برنامه ریزی نشده در میان مردم ایران اتفاق افتاد ،حتی
ی مواضع تندی گرفته بودند هم نســـبت به شهادت این
افرادی که در روزهای ناارام
حاال در این پازل چطور می شود ماجرای شهید الداغی را که با وجود اینکه یک اتفاق
است را منتشر کرد و پوشش داد؟
جامعه ایران پایبند به مقدسات
این رســـانه ها عالوه بر القای ناامیدی کار ویژه دیگری هم دارند ،ان هم این است که
این طور بگویند که بخشی از جامعه برخالف بخش دیگر به مقدسات پایبندی ندارند
و با دینداری فاصله دارند و به نوعی بی دین هستند .اما هم امارها پیش تر خالف این
جوان واکنش نشـــان دادند .این چیزی بود که جامعه ایرانی درست در شرایط بعد از
را ثابت کرده بودند و هم رهبر انقالب در دیدار اخیر با دانشجویان دوباره این موضوع را
حتی در این بین اظهارات اســـتاد حقوقی که قصد داشـــت این اتفاق را به یک مرگ
بدخواه اصرار دارند که ملت ایران از اعتقادات دینی و احساســـات انقالبی رویگردان
التهابات به ان نیاز داشـــت .اقدامی انسانی که مورد تحسین همه مردم قرار گرفت و
بیهوده نسبت بدهد با واکنش تندی مواجه شد.
موردتاکیدقراردادندوبهجلساتشبقدروروزقدساشارهکردندوگفتند«:رسانه های
شده .جلسات شب قدر و روز قدس امسال از پارسال پرشورتر بود ».این موضوع دوباره
سکوت معنادار رسانه های ضدانقالب در ماجرای شهید الداغی
در ماجرای شهید الداغی ثابت شد .دوباره این حقیقت بر همه اثبات شد که جامعه
است .اگر کانال و صفحه اینستاگرام این رسانه ها را از روز وقوع اتفاق ،یعنی شنبه 9
و دیدگاه ها .مفهومی به نام غیرت هنوز معنای خودش را از دست نداده و در میان مردم
موضع گیری رسانه های ضدانقالب درباره به شهادت رسیدناین جوان نیز قابل توجه
اردیبهشـــت تا همین امروز مشاهده کنید ،تقریبا هیچ خبری از شهادت این جوان و
انچه اتفاق افتاده پیدا نمی کنید .در شـــرایطی که هیچ خبری از اخبار داخلی ایران
از دست این رسانه ها در نمی رود و حتی پیاده روی یک خانم در خیابان بدون حجاب
یک سوژه مهم برای انها به حساب می اید که بارها و بارها پخشش می کنند ،درگیری
ی برای کمک به دختری که او هم نه مذهبی
یک جوان که نه مذهبی بوده نه بسیج
بودهنهمحجبه،هیچمحلپرداختیندارد.انهاب هراحتیباسکوتیمعنادارازکناراین
ایرانی مقدسات و اعتقاداتی دارد که به ان پایبند است .فارغ از برخی تفاوت سلیقه ها
کمرنگ نشده .طبیعی است که پرداختن به این موضوع که در ادبیات ایرانی به غیرت
تعبیر می شود در رسانه های فارسی زبان انعکاس پیدا نمی کند .چون این اتفاق تمام
رشته های انها را پنبه می کند و نشان می دهد جامعه ایرانی در عین کثرت ،در موارد
اصولی و انسانی وحدت دارد.
تصویرسازی غیرواقعی ازجامعه ایرانی
شـــهید الداغی یک انسان معمولی بود که در درگیری با اراذل واوباش برای کمک به
واقعه عبور می کنند .اتفاقی که این بار محدود به قشـــر خاصی از مردم نبود .در این
یک دختر جوان به شهادت رسید .سوژه ای که برای رسانه های برانداز چندان جذاب
از کنار این ماجرا عبور کرده اند ،این موضوع اتفاقا شهادت جوانی ایرانی است که به
یک بســـیجی .به همین خاطر نمی تواند برای حرکت در مسیری که در نظر دارند از
فقرهنمی شودگفتچوناینجوانبسیجیبودهپساینترنشنال،منوتووبی بی سی
روش ناجوانمردانه ای کشته شده است.
اتفاقی برخالف دستورکار رسانه های ضدایرانی
به نظر نمی رسد چون نه یک طرف ماجرا مامور نیروی انتظامی است ،نه طرف درگیر
ان سوءاستفاده کند و به ایجاد شکاف میان مردم جامعه بپردازد .سکوت رسانه های
فارسی زبان به این ماجرا را می شود از جهات متفاوتی مورد بررسی قرار داد اما نکته ای
هنوزروزهایناارامیدرخیابان هایایرانازذهن هاپاکنشده.اینرسانه هادرهمان
کهواضحومشخصخودشرانشانمی دهد،ایناستکهایناتفاقاتبرایرسانه هایی
یکدرگیریشخصیرادرهمانقالبدوقطبیمذهبی هاوغیرمذهبی هاجامی زدند
کردنان ،تاییدایناستکهتااالندربارهجامعهایرانیدروغمی گفتند.همان طورکه
روزهاسعیمی کردندهراتفاقکوچکیراتبدیلبهیکبحرانبزرگومهمکنندوحتی
واگریکطرفماجراهمخانمبودبهنفعاتفاقاتپاییز ۱۴۰۱مصادره اشمی کردندو
تاجاییکهممکنبودبامخاطب شانبازیروانیمی کردندتاهمخشمگینشکنند،
هم احساس تنفر و ناامیدی در او ایجاد کنند .حاال این بار در ماجرای شهید الداغی
کهبهدنبالایجادشکافودامنزدنبهدوقطبی هاهستنداتفاقخوبینیستومنتشر
باالترگفتیمهرچیزیکهبتواندبهجامعهاحساسمثبتوهمدلیالقاکند،عمومااز
سوی این رسانه ها بایکوت می شود یا با سکوت از کنارش عبور می کنند که این اتفاق
را هم دقیقا می شود در این راستا مورد توجه دانست.
۵ ۴
«فرهیختگان» از اخرین تحرکات امریکا در مذاکرات گزارش می دهد
بسته هسته ای مشاور بایدن؛
صفر پشت عدد
۸ صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۲
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
در استانه انتشار کتاب خاطرات جدید هاشمی رفسنجانی ،بخش هایی از مبسوط ترین نقد منتشرشده از این خاطرات را منتشر می کنیم
انچه هاشمی ننوشت
تاریخ همیشه ناگفته هایی دارد ،جزئیات و اتفاقاتی که به
بیرون امد چندان منطبق نیست .نویسنده در این رابطه شرح
یا سران در ان زمان چه کسانی بودند ،توضیح بیشتری
نمی اورد .خاطرات شخصیت های مهم تاریخ ،بخش زیادی از
رسمی مذاکرات مراجعه کنیم ،درمی یابیم که اقای خامنه ای
هاشمی در این یادداشت می گویند ،با توجه به تاریخ ان از
مرور زمان فراموش شده اند و دیگر کسی انها را به خاطر
این ناگفته ها را بازگو می کند .چیزهایی که نمی شود در متن
تاریخ انها را پیدا کرد و شاهد ماجرا فقط کسانی هستند که در
ان اتفاق یا ماجرا حضور داشتند .وجه تمایز خاطره نویسی با
روایت این است که اگر همان شخصیت ها بخواهند ماجرا یا
اتفاقی که شاهد ان بودند را روایت کنند ممکن است به خاطر
گذشت زمان برخی جزئیات مهم را فراموش کرده باشند یا
برخی چیزها را سهوا اشتباه روایت کنند .اما خاطره نویسی به
می دهد« :وقتی به فیلم جلسه خبرگان و نیز صورت جلسه
چنین جمله ای نگفته اند .مبنای مخالفت ایت الله خامنه ای با
رهبری خودشان به موضوع مرجعیت و این قضایا برمی گردد
«من به هرحال مخالفم .بنده اقا ،در بحث شورایی و فردی
هست از اهمیت و دقت بیشتری برخوردار است و محل رجوع
نمی توانیم انچه را ایشان نوشته است ،بپذیریم».
حواشی تاریخ و دانستن جزئیات بیشتری از رویدادها فقط
مختص به وقایع زمان پهلوی ،قاجار یا پیش از ان نمی شود.
رای بیاورد ».با توجه به سیر بحث ایت الله خامنه ای ،اساسا
جوسنگینجلسهانتخابمنتظریبه عنوانقائممقام!
هاشمی در یادداشت روز 26تیر 64نوشته« :مجلس خبرگان
از زمان وقوع انقالب و در حدود چهل وچند سال گذشته
صبح و عصر جلسه داشت .رهبریت اقای منتظری در دستور
سواالت زیادی درباره جزئیات و چگونگی ان وجود دارد،
نبود ».انچه از یادداشت مرحوم هاشمی می شود فهمید ،این
اتفاق های زیادی در کشور ما رخ داده که احتماال هنوز هم
چیزهایی که نمی شود انها را جز از زبان شخصیت هایی شنید
که در راس این وقایع مهم بودند .در میان شخصیت هایی که
بعد از انقالب در مسئولیت های مهم حضور داشتند و شاهد
ماجراها و اتفاق های زیادی در دوران انقالب ،جنگ و پس از
بود و کسی جرات مخالفت صریح را نداشت یا مخالف صریح
است در روز انتخاب منتظری به عنوان جانشین رهبری جو
سنگینی بر مجلس حاکم و برخی علی رغم میل به منتظری
رای دادند.
به چشم نخورد ،یعنی کامال محیط ازاد ،ارام ،محترمانه،
افراد حرف هایشان را می زنند .محدودشان هم نکردیم ...لذا
خاطرات هاشمی است .هاشمی اتفاقات یک روز و انچه رخ
(در) اینده هم البته هرکس هر نظری دارد ،بدون هیچ گونه
که البته این را ،هم می توان نقطه قوت و هم نقطه ضعف
که می تواند باشد طرف چیز که رویشبحث مطرح شود ،مطرح
یادداشت های او دانست .مسعود رضایی در کتاب «تاملی
بر یادداشت های اقای هاشمی» به بررسی و نقد خاطرات او
پرداخته.خاطراتچندین سالههاشمییکسندتاریخیبرای
فهم برخی اتفاقات تاریخ است .برخی ناگفته ها را می شود از
مالحظه ای تو این مجلس بفرمایند ...هرکس را فکر می کنید
کنید .هیچ محدودیتی نیست ».وقتی به متن جلسه خبرگان
در روز 26تیر 64نگاه می کنیم ،می بینیم یک فضای کامال باز
و ازاد و بدون رودبایستی برای طرح نظرات مختلف وجود دارد
و خود اقای هاشمی هم نهایت تالشش را می کند تا هرکس
البه الی یادداشت های هاشمی خواند .اما هر سند تاریخی
هر حرفی دارد بزند .اما وقتی به یادداشت ایشان در همان
اتفاقات را درست روایت نکرده باشد یا دچار اشتباه ،فراموشی
انچه درواقع بوده است ،مواجه می شویم».
نیاز به صحت سنجی دارد ،یعنی ممکن است نویسنده برخی
یا سوء تفاهم در روایت اتفاقات شده باشد .این را می شود از
دیگر اسناد موجود یا روایت های دیگر اشخاص از یک اتفاق
فهمید .نویسنده هم در بررسی یادداشت های هاشمی درباره
برخی اتفاقات به روایت بخش هایی از تاریخ پرداخته که در
ادامه به بازگویی برخی از نقدهای نویسنده به یادداشت های
هاشمی در کتاب خواهیم پرداخت.
جلسه انتخاب رهبری
هاشمی در خاطراتش در شرح انچه در جلسه مجلس خبرگان
برای انتخاب رهبری در 14خرداد 68اتفاق افتاده نوشته:
امام نیز برای دقایقی یا بیشتر در ان حضور می یافتند .ایا واقعا
جا نداشت که اقای هاشمی مساله ای با این درجه از اهمیت
را در حد نوشتن چند اسم مشخص می کرد که چه کسانی
موافق و چه کسانی مخالف بوده اند؟»
شب نگاه می کنیم ،ناگهان با یک فضای صددرصد مخالف
جلسه تجدید رابطه با امریکا در منزل حاج احمد
هاشمی در یادداشت 21خرداد 65این طور نوشته« :شب
درحقیقت دو گزینه برای انتخاب رهبری مطرح بوده؛ ایت الله
گلپایگانی و ایت الله خامنه ای که درنهایت ایت الله خامنه ای
بیشترین رای را می اورد اما نویسنده درباره انچه در این جلسه
«وقتی وارد این یادداشت ها می شویم ،مالحظه می شود که
نگرفت . ...به هیچ وجه ان فضای رقابتی که از یادداشت اقای
هاشمی برداشت می شود در مجلس خبرگان شکل نگرفت و
وجودنداشت».نویسندهدربارهبخشدیگریازیادداشت های
همین روز که امده؛ پیشنهاد اعضای جامعه مدرسین برای
انتخاب ایت الله گلپایگانی مطرح شد و 14نفر هم به او رای
دادند ،نوشت« :اصال چنین رای گیری در ان جلسه صورت
نمی گیرد که حاال بگوییم چه کسانی ان را پیشنهاد داده اند
یا تعداد ارای مثبت به ان 14نفر بوده یا کمتر یا بیشتر».
هاشمی در بخش دیگری از خاطرات این روز نوشته« :ایت الله
خامنه ای پشت تریبون رفتند و گفتند من با رهبری شورایی
مطابق قانون اساسی موافقم و با رهبری فردی مخالفم ،پس
چطور نامزد بشوم؟» انچه هاشمی درباره سخنان ایت الله
خامنه ای در جلسه خبرگان گفته با انچه از محتوای این جلسه
موسوی خوئینی ها امد .از احتمال موضع گیری رهبری در
یادداشت روز 2خرداد 65می نویسد« :اقای کنگرلو امد و
سوی شورای نگهبان اظهار نگرانی کرد». ...
که اجماال اطالع دارید ،در پیگیری های یکی از متهمان اداره
کل ضدجاسوسی به خانه ای مربوط به سیدمهدی هاشمی
جریان قرار گرفتید ،با مشورت جناب اقای هاشمی و با حکم
منزل دستگیر شد». ...
ری شهری گفت ایت الله منتظری از کشف و بازداشت مرکز
وسایل مخفی سیدمهدی هاشمی ناراحتند . ...ایت الله
درباره حضور نماینده یا نامزدهای انتخابات سرصندوق ها از
منتظری این بازداشت را با اشاره من و احمداقا می دانسته اند
یا در یادداشت 14اردیبهشت 76می نویسد« :عصر اقایان
برخالف انچه در یادداشت مرحوم ری شهری وجود دارد،
که کامال اشتباه است .امام در جریان قرار دارند ».هاشمی
کیفیت کنترل انها و مسائل گروگان ها و چیزهایی که در
سیدمحمدخوئینی ها ،مهدی کروبی ،محسن نوربخش،
به کلی نقش خودش در دستگیری مهدی هاشمی را انکار
از مک فارلین یا افرادی که قرار است برای مذاکره به ایران
دیروز رهبری درباره انتخابات اظهار نگرانی کردند و گفتند
ری شهری این مطلب را در یک نامه رسمی به حضرت امام
هیچ یک از یادداشت ها هیچ اسمی از اعضای این هیات
خواهند رفت ».رفت وامدهای این شخصیت ها همچنان ادامه
بسندهشدهاست».نویسندهدربارهاینکهشایدهیاتامریکایی
در نمازجمعه خطبه ای می خواند« :مجری ها و ناظرها در
حوزه های مختلف بود و حتی خیلی راحت به انها می گفت این
حق سوءاستفاده از پست و مقام خودشان را ندارند . ...همه
وزیر اطالعات وقت هم در این زمینه با ایشان مشورت کرده
بیایند برده نمی شود .نویسنده در این رابطه می گوید« :در
به میان نیامده و تنها به ذکر امریکایی ها یا هیات امریکایی
تعمدا مشخصات اعضا را در ابهام گذاشته است ،می گوید:
«اگر چنین موضوعی برای ایشان و همکاران شان در این زمینه
غالمحسینکرباسچیوحسینمرعشیامدند.ازصحبت های
اقای سیدمحمدخاتمی استعفا خواهد داد و انها هم کنار
دارد که هاشمی روز جمعه 26اردیبهشت 76درباره انتخابات
انتخابات ،همه مسئولیت گرفتند که قانون را اجرا کنند. ...
مطرح شده و پرسیده اند و انها پاسخ مشخصی نداده اند ،ایا
مسئوالن اجرایی و ناظر باید واقعا این کار را بکنند که همان
اشاره کنند؟ ولی ما هیچ چیزی در این زمینه نمی بینیم».
همان اعالم شود ...ممکن است کسی فکر کند که حاال ما اگر
جا نداشت به این موضوع که چندان هم بی اهمیت نیست،
مطلب خالف واقع روزنامه سالم
بعد از انتخابات دوم خرداد 76شایعاتی ب هراه افتاد که هاشمی
مخالف حضور کاندیداهایی بود که منجر به حضور گسترده
مردم در انتخابات می شد این موضوع در روزنامه سالم (روزنامه
که رای مردم هست بیاید در صندوق و همان خوانده شود و
تغییراتی بدهیم ،شخص مقبولی که خودمان به او ایمان داریم
به سر کار می اید؛ خب برای جامعه نفعی است ،ولی این کار
این جلسه و اینکه موافقان و مخالفان چه کسانی بودند
هاشمی در سخنرانی روز 6مهر 78در مالقات به اعضای حوزه
همانطور که در ابتدای متن به ان اشاره شد،
مطرح شده در این کتاب است« .تاملی در
نویسنده و تاریخ نگار در 992صفحه نوشته و
انتشارات شهید کاظمی ان را در اخرین هفته های
سال 1401به چاپ رسانده است .رضایی در این
خاطرات مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی تمرکز کند
و نویسندگان قرار داشته است؛ وجوهی که در
توضیحات کتاب هم اینطور به ان اشاره شده است:
«طرح سواالت و ابهامات درباره محتوای برخی
یادداشت های اقای هاشمی طی جلساتی منظم و
مروری بر مجموعه یادداشت ها و تمامی صحبت های
ضبط و پیاده و منتشرشده ایشان ،سراغاز یک بحث
مفصل و طوالنی شد که جمع بندی ان در کتاب «اقای
هاشمی»؛ به رشته تحریر درامده است ».با توجه به
این نکات ،می توان کتابی که می بینید را ،مبسوط ترین
نقد منتشرشده از خاطرات روزانه هاشمی دانست.
برعهده داشت ،اما مورد مراجعه بسیاری از وزرا و مسئوالن در
کار را بکنید یا این کار را نکنید ،بنابراین اگر اقای ری شهری
باشد ،کار عجیب و نامتعارفی نبوده است».
یک روایت عجیب از امام
هاشمی در یادداشت روز 17دی 63می نویسد« :به زیارت
امام رفتم ...تمایل به انزوا در امام پیدا شده است .تاکید کردم
به میاناوردهبود.نویسندهدراینرابطهمی نویسد«:اینحرف ها
درواقع مهر تاییدی بود بر همان جوسازی ها از طریق شعار
سفرش خاتمه دهد ».این بخش از یادداشت هاشمی به نظر
انتخابات واقعا درپی این هستند که چنین کاری بکنند و ایشان
به کناره گیری و انزوا نوشته .نویسنده در این رابطه می گوید:
درباره روزنامه سالم دادم که به خالف نوشته بود اهمیتی به
کردند .به نتیجه نرسیدیم .بنا شد در جلسات بعد ،بحث و
در ان زمان اقای هاشمی اگرچه رسما ریاست قوه مقننه را
مصلحت نیست و قبول کردند که غیبت احمداقا بیش از این
می گذاشت .او مشخصا از احتمال تقلب در انتخابات سخن
«بنویسید خاتمی ،بخوانید ناطق نوری» ،یعنی گویی مسئوالن
نباید نیروهای کشور را برای هیجان و رقابت تجزیه کنیم».
بیان کرده که به هرحال یک سند محسوب می شود ،ثانیا
ضرربنیانیدارد»....اینصحبت هایهاشمیبرشایعاتصحه
جناح چپ) هم منتشر شده بود .هاشمی در خاطرات روز 12
زیادی ارا در انتخابات نمی دهم .گفتم معتقدم به دست خود
می کند .نویسنده در این رابطه می نویسد« :اوال اینکه اقای
که الزم است بیشتر با مردم حرف بزنند .احتمال کناره گیری
درانفضایمسمومیکهطرفداراناقایخاتمیساختهبودند،
ایشان باشند ،که البته بالفاصله پس از ایشان ،سخنرانان
درواقع کنار گذاشته شد و اظهارات دیگری در این زمینه صورت
حمایت گرایانه رهبری از اقای ناطق اظهار نگرانی کرده اند».
نکات ناگفته بسیار زیادی وجود دارد و بسیاری از مسائل
که در دهه های اخیر ،کمتر مورد توجه تاریخ نگاران
بعدی با پیشنهاد رهبری ایت الله گلپایگانی مخالفت کردند و
انتخاباتی سال 76مراجعه می کنیم ،می بینیم مرتبا کسانی
انتخابات به نفع یک جریان و نیز احتمال رد مصوبه مجلس
کتاب تالش کرده بیش از هر چیز ،بر ان وجوهی از
رهبر انتخاب شوند ،با این شرط که ایت الله خامنه ای قائم مقام
به امام خمینی(ره) می نویسد .در این نامه امده« :همان طور
ناگفته های این ماجرا را جست وجو کرد .نویسنده می گوید:
اتفاق افتاده می گوید« :اولین سخنران اقای اذری قمی بود که
ایشان در همان ابتدا پیشنهاد کرد ایت الله گلپایگانی به عنوان
اسناد سری و جعلی وجود داشت .ری شهری 8مهر 65نامه ای
مثال در یادداشت روز 9اردیبهشت 76نوشته« :اقای
علمیه قم) که عضو مجلس خبرگان بودند ،ایت الله گلپایگانی
مطرح شد ،حدود 14نفر به ایشان رای دادند».
30شهریور 65شروع شد که در ان تسلیحات و مواد منفجره و
هاشمی اما در یادداشت روز 29شهریور 65نوشته« :اقای
مک فارلین حضور داشت و مشخصا باید در یادداشت های او
یادداشت های اقای هاشمی» که مسعود رضایی،
انچه از یادداشت هاشمی می شود فهمید این است که
ماجرایدستگیریمهدیهاشمیازکشفیکخانهمخفیدر
هاشمی یکی از افرادی بود که در ماجرای مذاکرات با
محورهای گزارشی که می خوانید براساس مطالب
را مطرح کردند . ...ابتدا به پیشنهاد جامعه مدرسین(حوزه
خطبه هاشمی درباره تقلب
سیدمهدی هاشمی
نزد ایشان رفته اند و به تعبیر خودشان ،از بیانات و رفتارهای
«بعضی ها طرفدار رهبری شورایی و بعضی خواهان فردی
بودند .بعضی ایت الله خامنه ای و بعضی ایت الله گلپایگانی
مطلب روزنامه سالم می دهند ،چیست؟»
بی ا طالعی ها شمی رفسنجا نی ا ز د ستگیری
قوه قضائیه ،منزل مذکور از وسایل غیرمجاز تخلیه و مسئول
ماجرای مک فارلین
با دیگر قوا میهمان احمداقا بودیم . ...درباره اصرار امریکا به
قبال با حضرت امام مذاکره شود ».او البته درباره جزئیات
ان تذکری که اقای هاشمی به اقای خوئینی ها برای اصالح
انتخابات و حفظ سالمت فضا و کار و مراعات حرکت رقبا در
«وقتی به یادداشت های هاشمی در فضای سیاسی و
تیرماه 77در این رابطه نوشته« :تذکری به اقای خوئینی ها
تجدید رابطه با ایران مذاکره کردیم .مخالف و موافق صحبت
انجام شد ،نظر رهبری بوده است ،ان وقت ان نظر مخالف
خطبه دوم مسائل روز و من جمله انتخابات را مطرح نمودم.
رسیدیم ،پس از اینکه توسط حاج احمداقا ،جنابعالی در
است که) با نهایت حوصله ،سعه صدر با این مساله برخورد
کرد .جدا از این موضوع ،هاشمی خاطراتش را با زبانی ساده
داده را خیلی مختصر و مفید نوشته ،بدون توضیحات اضافی
هاشمی رفسنجانی ،میرحسین موسوی و حاج احمداقا بوده
مقابل ان باید بدهند مذاکره شد ».در این یادداشت ها نامی
کنند که هیچ گونه نقطه ضعفی در تاریخ مذاکرات مجلس
روایت و مکتوب کرده .خالصه نویسی هم دیگر ویژگی شاخص
است و چنانچه در منزل حاج احمداقا برگزار می شده ،حضرت
اقای هاشمی که به ان عمل نشد چه بوده است؟ ...مبنای
به عنوان مدیر جلسه این روز خیلی می تواند در این زمینه
جذاب بودن خواندن خاطرات شخصیتی که یکی از افراد
نوشته ،یعنی هرانچه در طول روز گذشته را بدون پیچیدگی
از پنج عضو اصلی ،یعنی اقایان خامنه ای ،موسوی اردبیلی،
اطالع داد که پس فردا هیات امریکایی وارد می شوند .درباره
روشنگر باشد« :ما خواهشی که داریم از همه اقایان (این
یک رقابت جدی و سنگین در این انتخابات شکل گرفت .حاال
نکته اینجاست اگر انچه با این خصوصیات در دوم خرداد
نویسنده در این رابطه می نویسد« :اقای هاشمی مدیریت
ان بودند ،مرحوم هاشمی رفسنجانی از معدود شخصیت هایی
موثر و مهم در ساختار سیاسی کشور بوده را نمی شود انکار
نظام جمهوری اسالمی ،در ان دوران با شرایط خاص ان
طیف چپ در این انتخابات بود .بر همین اساس هم بود که
ناگفته مانده و در بوته ابهام گذارده شده است ».هاشمی در
جلساتخبرگانرابرعهدهداشتند،سخنانخوداقایهاشمی
است که تقریبا خاطرات هرروز این سال ها را مکتوب کرده.
در کشور برگزار شد .نظر رهبری برحضور جدی و غیرنمایشی
تبلیغات تاکید کردم».
ماجرای مک فارلین که تعدادی از مقامات بلندپایه امریکایی
انتخابات دوم خرداد با حضور دو طیف بزرگ و فراگیر سیاسی
مخالفت شان را با این کار بیان می کنند ،برخی اقایان به
جهت اینکه نویسنده ،ان را در همان روز یا وقت وقوع اتفاق یا
تاریخ دانان و پژوهشگران برای فهم ان ماجرا می شود .مطالعه
اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ چراکه دقیقا مقارن است با
نویسنده در این رابطه می نویسد« :ما به خوبی می دانیم که
مردم در رای گیری و خودداری مسئوالن از دخالت ناروا در
هنگام بوده است .همه می دانیم که جلسه سران متشکل
می خواستم بیایم اینجا صحبت کنم؛ فکر نمی کردم که فردی
رویداد ،مکتوب کرده و جزئیات به خوبی و دقیق درخاطرش
نمی دهد .نویسنده در این باره می نویسد« :مطلبی که اقای
و هیچ ربطی به موافقت یا مخالفت با قانون اساسی یا رهبری
محاجه با ایشان می پردازند که هنگام ترک جایگاه می فرمایند:
نظری بروز کرد که نظر رهبری عمل شد و نتیجه اش این شد».
سعی کردم که در اظهاراتم بی طرفی را مراعات کنم و بر حضور
«در قضیه انتخابات دوم خرداد ،بین من و رهبری اختالف
به ایران سفرکردند ...این جلسه درحقیقت مهم ترین جلسه
شورایی و فردی ندارد .بعد از اینکه ایت الله خامنه ای مبنای
دانشجویی سابق حزب جمهوری اسالمی جمله ای می گوید:
می داند و در خاطرات روز 26اردیبهشت این طور نوشته« :در
به انها هشدار می دهد که مبادا چنین کاری بکنید».
مرحوم هاشمی اما انچه در نمازجمعه گفته را بی طرفانه
کامل را مطرح کردند .درخواست کردم که دیگر نفرمایند و
صالح نیست و از انجایی که حالش هم بهتر شده است ،به
خیلی عجیب و غیرقابل باور می رسد .هاشمی از تمایل امام
«این نظر مخالف با یک عمر فکر و اندیشه و تالش و فعالیت
حضرت امام است .یعنی ایشان یک عمر تالش کردند تا به
روحانیون بگویند ،عالوه بر عبادات و تحصیل و تدریس و امور
شخصی ،مسئولیت بسیار سنگین تری نیز متوجه انهاست و
ان اداره امور مسلمین است ...از نظر من گفتن این جمله
توسط حضرت امام که مثال می خواهند به طور کامل از امور
کناره گیری کنند ،همانند این است که مثال ایشان فرموده
باشند ،دیگر نمی خواهند نماز بخوانند یا روزه بگیرند و از
این قبیل».
نکته جالب این است که امام خمینی(ره) در یک سخنرانی
قبل و بعد از یادداشت هاشمی جمالتی را بیان کرده اند که
دقیقا برعکس محتوای این یادداشت است .مثال در 20اذر63
گفته اند« :اگر کسی بگوید که با فاسد جنگ نکنید ،مخالف
قران است؛ اگر کسی بگوید فتنه را با جنگ رفع نکنید ،مخالف
قران است .ما بحمدالله االن جوان هایمان مشغول هستند و
همان دستوری که خدای تبارک و تعالی در قران داده است
به اندازه محیط خودشان ،به اندازه سعه وجود خودشان را
دارند انجام می دهند ،و امیدواریم که خدای تبارک و تعالی
به انها توفیق بدهد که هرچه بیشتر این امور را انجام بدهند».
یا در دیدار با اعضای مجلس خبرگان و ائمه جمعه در 14بهمن
63می گویند « :خیال نکنید که اسالم فقط این تکه است؛ نماز
و روزه است فقط؛ نیست این طور .اگر این طور بود پیغمبر هم
می نشست توی مسجدش و نماز می خواند .این طور نیست
که بنشینند توی خانه هایشان و کار به کسی نداشته باشند؛
بی طرف باشند؛ کاری ما به این کارها نداریم! اگر این منطق
انبیا بود که موسی نمی رفت سراغ فرعون .اگر این منطق انبیا
بود که ابراهیم نمی رفت هجمه کند برانها ،پیغمبر این کار را
نمی کرد .منطق انبیا این نیست».
نویسنده در ادامه می گوید« :کسانی که با شاکله فکری و
رفتاری حضرت امام اشنا هستند ،پذیرش انچه اقای هاشمی
در این یادداشت نوشته اند برایشان ثقیل و سنگین و بلکه
ناممکن است».
ادامه در صفحه7 صفحه 2
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی خبر داد
افزایش مرخصی زایمان اساتید و کارکنان به ۲۴ماه
شماره مسلسل | 45۹۷دوشنبه ۱۸اردیبهشت 17 | 1402شوال ۸ |1444می | 2023شماره 38۵۹
Mon | 8 May 2023 | vol.14 | No. 3859 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
به منظور ساخت 500هزار واحد مسکونی برای اساتید
و کارکنان صورت گرفت
نشست مشترک
دانشگاه ازاد با شرکت
«گروه اول راه اهن چین»
در استانه نمایشگاه کتاب اساتید و کارشناسان ۶۰عنوان کتاب به فعاالن دانشجویی پیشنهاد دادند
دوستاندانشجو!
با کتاب اشتی کنید
چه خبر از دانشگاه
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی خبر داد
افزایش مرخصی زایمان اساتید و کارکنان
به ۲۴ماه
صورتی که باید به سه جنبه فردی ،زوجیت (زن در خانواده) و
باشد .بنابراین حجاب یعنی ایجاد شرایط یکسان و همتراز در
فناوری زیستی و سرای نواوری کسب وکار خانگی ،دو اقدام
امور زنان و خانواده در واحدهای دانشگاه ازاد محلی برای
برگرفته از دوران گذار سنت به مدرنیته یا قواعد منابع انسانی
جریان غرب ،به یک حرکت خردورزانه زنانه نیازمندیم و این
دکتر طهرانچی در پایان گفت« :شجره طیبه ،درخت پایداری
در این دانشگاه باشد».
کاری و انتقال تجربیات باید مطالعات راهبردی برای بنیان
و رشدی وجود ندارد ،به همین دلیل غرب به این نتیجه
خانواده نیز در این مراسم با گرامیداشت و تبریک هفته معلم
دانش کشور در این زمینه را افزایش دهیم».
باید تبدیل به زمین خبیثی کند که چیزی در ان رشد نکند
22واحد دانشگاهی است که در 11واحد ان مسئول امور
زن در اجتماع توجه داشته باشیم .بسیاری از قوانین موجود،
اجتماع .برای تبیین این موضوع و حفظ شان زن در مقابل
غربی است و در این نگاه زن به عنوان «زن» و مرد به عنوان
قوانین یکسان هستند .متاسفانه در قوانین منابع انسانی
نظام منابع انسانی که زوج را «زوج» می بیند ،ترسیم کرده و
منابع حقوقی از جمله ارث ،ازدواج ،نفقه و ...مالحظه شده
رئیس دانشگاه ازاد با بیان اینکه زوجیت باید در مدل های
و می خواهند از این طریق نسل ما را تغییر دهند».
این است که هرکس در جایگاه خودش قرار بگیرد .یکی از
«امیدوارم این نشست و جلساتی که در طول این هفته برگزار
احکام اسالمی رسوخ داده نشده است ،بلکه این احکام در
است .به همین دلیل منابع انسانی بی رحمانه به جایگاه زن
نگاه کرده و به تفاوت بین زن و مرد اهمیتی قائل نیست».
منابع انسانی ظهور و بروز کند ،گفت« :این موضوع به معنای
وی تاکید کرد« :زن وقتی کمال می یابد که در جایگاه
اقداماتی که دانشگاه ازاد در این زمینه انجام داده ،افزایش
دانشگاه ازاد استان تهران روز گذشته با حضور دکتر
باشد و بسیاری از مباحث ما با غرب از اینجا ناشی می شود،
و تربیت نوزاد را بخشی از شغل زنان می دانیم و برای ان ارزش
حضور علی سروری مجد مشاور ریاست و رئیس مرکز حوزه
مدیریت منابع انسانی برامده از غرب است .منطق غرب
محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه ازاد اسالمی و با
ریاست ،روابط عمومی و هماهنگی استا ن ها ،عاصمه
قاسمی مشاور رئیس دانشگاه ازاد در امور زنان و خانواده و
جمعی از بانوان اساتید در سازمان مرکزی برگزار شد.
فردی ،در زوجیت و خانواده و در اجتماع حضور داشته
بنابراین ایجاد بستر زن و خانواده ،حمله به جریان همسان نگر
عبور از جنسیت است ،به همین دلیل موضوعاتی همچون
مسابقات وزنه برداری زنان ،بوکس زنان ،داوری زن در
مسابقات مردان و ...را مطرح می کند که اساسا به عبور از
مرخصی زایمان از 9ماه به 24ماه است؛ چراکه ایام شیردهی
و اهمیت قائل هستیم ».دکتر طهرانچی با اشاره به مفاهیم
حجاب و عفاف گفت« :حجاب از منظر زوجیت ،تضمین کننده
حضور زن در اجتماع بوده و عفاف نیز انجایی است که
می خواهد زن در خانواده حفظ شود .بنابراین دفاع از زن
اجتماعی با «حجاب» ،دفاع از زن خانواده با «عفاف» و دفاع از
دکتر طهرانچی در ابتدای این نشست با تبریک هفته معلم
جنسیت و ویژگی های زن توجه دارد .عالوه بر این با دستکاری
جایگاه فردی زن با «هویت» است .درمقابل این نگاه ،غرب در
گفت« :واقعیت این است که نهادهای مستقر در یک سده
زنان مهیا می کند .این در حالی است که زن و مرد در خلقت
حمله به مفاهیم غیرت و ناموس هدف قرار داده است .مقابله
و با اشاره به کارکرد نهادهای تمدنی وارداتی به کشور
اخیر کشور به شدت در مسیر عبور از هویت حرکت کردند و
در خلقت فیزیولوژی و روحیات متفاوت جایگاه دیگری را برای
از نفس واحده بوده ،اما درخصوصیات مزدوج هستند».
مسائل شناختی زنان به شدت کار کرده و حلقه حفظ زن را با
با این جریان حرکت جدی ،کار علمی ،دانشگاهی و روشنگری
یکسان سازی و همسان سازی را در همه امور جاری و ساری
رئیس دانشگاه ازاد با بیان اینکه نگاه غرب به زن و ورود به
می خواهد و در این مسیر نیازمند تولید مفهوم جدید هستیم».
سوره حجرات می فرماید :اى مردم ما شما را از مرد و زنى
زنان است ،اظهار کرد« :واقعیت این است که دانشگاه هم
گفت« :امنیتی که برای زنان و میدانی که برای کسب فضایل
داشتند .این در حالی است که خداوند متعال در ایه 13
افریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با
یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید»...
جریان نظام مدیریت منابع انسانی غربی ظلم بزرگی به
در تولید این مفهوم و هم در ساخت ان مقصر است؛ چراکه
به تفاوت ها و ویژگی های زن توجه نداشته است .این در
ذنب
َی ٍ
وی ادامه داد« :افتخار اسالم این است که با شعار « ِبا ِّ
حالی است که قابلیت زنان در امور زیادی نسبت به مردان
و تاکید کرد که زن و مرد هر دو یک جوهره و خلقت واحد
و کفر مثال بزند ،از دو زن نام می برد .اگر دانشگاه درست
ُسکُ مْ اَ ْزوَاجً ا
ِن اَ ْنف ِ
ِن ایَاتِه ان خَ ل ََق لَکُ مْ م ْ
ایات الهی است «م ْ
جایگاه فردی ،زوجیت و خانواده و اجتماع نداشته باشد،
ُق ِتلَت؟!» به جنگ تفکر جاهلی در شبه جزیره عربستان رفت
دارند ،اما زوج و مکمل یکدیگر هستند و این موضوع نیز از
َات
ِک َلی ٍ
َل َب ْینَکُ مْ َمو ََّد ًه َورَحْ مَ ًه ان فِی ذَ ل َ
َسکُ نُوا اِ َلیْها وَجَ ع َ
ِلت ْ
ِل َق ْومٍ َی َتف ََّکرُونَ ».باید به این موضوع با تفکر و کار علمی
بپردازیم؛ چراکه این نگاهی است که می تواند نجات دهنده
وضعیت نابه سامان فعلی در جهان باشد که غرب عبور از
خانواده ،دین ،ملیت و هویت را هدف قرار داده است».
است که در زمین طیب می روید و در زمین خبیث ،رویش
موضوع باید در دانشگاه پی ریزی شود و با ایجاد گروه های
«مرد» دیده نمی شود و هرکدام به عنوان یک عنصر ،دارای
مراسم بزرگداشت مقام استاد ویژه بانوان هیا ت علمی
دانشگاه ازاد در حوزه زنان خواهد بود».
بیشتر است و خداوند زمانی که می خواهد از دو نماد ایمان
به جایگاه و مقام زن توجه نکند و تبیین دقیقی از زن در
رسیده است که زمین طیب ما را که زنان ثمره ان هستند،
شد ،بتواند منشا تحوالت برای اینده کاری علمی و فرهنگی
زیادی گفته شده است .یکی از این حکایات این است که
اجتماعی بسیار تاثیرگذار هستند».
ما باشد .درباره شخصیت ابوریحان بیرونی حکایت های
زمانی که ایشان می خواست وصیتنامه خود را بنویسد،
توصیه کرد اگر اطرافیان می خواهند برای غسل ایشان از
اب گرم استفاده کنند ،به جای هیزم از تراشه های قلم که
ابوریحان جمع اوری کرده بود ،استفاده کنند و دلیل ایشان
این بود که می گفت عمری برای علم ،تالیف ،تصنیف و
خدمات فرهنگی رنج کشیده و این تراشه ها نشانه ای از
تالش یک عمر او در این مسیر است .این موضوع یک مثال
استعمار و اهداف خودشان هستند».
امده است ،اما هنوز در اغاز راه هستیم و انتظار داریم
هرکدام از بانوان اساتید شبکه ای از دانشجویان ،کارکنان
و اساتید ایجاد کنند که این شبکه باهم پیوسته ،هم افزا و
تاثیرگذار باشند».
سروری مجد با اشاره به نقش زنان در انقالب اسالمی گفت:
نشست مشترک دانشگاه ازاد با شرکت
«گروه اول راه اهن چین»
نشست سعید صابونی ،رئیس مرکز عمران ،امالک و مستغالت
دانشگاه ازاد با هیاتی از مهندسان شرکت «گروه اول راه اهن
چین» روز گذشته در سازمان مرکزی برگزار شد .در این نشست
که به منظور فراهم کردن مقدمات اجرای تفاهمنامه همکاری
رئیس دانشگاه ازاد با بیان اینکه کشور در مقطع حساسی
«سال 1357پس از اقامه نماز عید فطر توسط ایت الله مفتح
دکتر طهرانچی تربیت فرزند را یک کار و فعل اجتماعی برای
حساس و سرنوشت ساز باید حضور به موقع در زمان و مکان
مردان را در این مسیر همراه خود کنند .این اثرگذاری بانوان
گزارشی از تاریخچه تاسیس و فعالیت شرکت چینی و نحوه
است که زن می تواند در قبال شیردهی به نوزادش طلب
مقام زن حمله شده و مکان نیز جمهوری اسالمی ایران
اینده همچنان با خسران جلو می رود».
زنان عنوان کرد و افزود« :اینکه در احکام فقهی و مدنی امده
دستمزد کند ،یعنی امر تربیت فرزند جایگاه خاص خود را دارد
قرار گرفته که نقطه عطف است ،افزود« :در این مقطع
داشته باشیم .زمان ،مقطع حساس کنونی است که به
است که به تنهایی توانسته با نظام سلطه درافتاده و فضای
زنان یک راهپیمایی عظیمی را به وجود اوردند و توانستند
همواره در کشور ما منشا خدمات ارزنده ای بوده است؛ چراکه
داریم ،ایشان با وجود اینکه عروس یک جنگجوی خونریز
فناوری های جدید برای ساختمان سازی هستیم .همچنین
محرک باشند .در طول تاریخ نیز بانوانی همچون گوهرشاد
نگاه کاالیی به مقام و منزلت زن دارد که در مقابل کرامت و
نخواهد افتاد .غرب سال هاست به این نتیجه رسیده است
کرد« :مسیری که دانشگاه در توانمندسازی دنبال می کند،
خفقان ،استبداد و جنگ اوری را به دوره علمی ،فرهنگی
نشناسیم و تبیین نکنیم ،با وضع قوانین حمایتی اتفاقی
که ایران هرگز دچار فروپاشی نمی شود ،مگر اینکه دگردیسی
دکتر طهرانچی تصریح کرد« :در کشور ،ما نیز به لحاظ وجود
در زنان ایجاد کند ».وی تصریح کرد« :دلیل پوشش زنان در
جایگاه زنان به صورت غیراسالمی با مسائل برخورد کردیم ،در
با مردم داشته باشند ،به همین دلیل نباید تمایزی مطرح
اسالم این است که زنان در امر اجتماعی شان همسانی
در مقابل حمله به هویت زنان مقابله کرد ».وی خاطرنشان
تبدیل دانایی فردی به توانایی فردی و اجتماعی است .انچه
باید در دانشگاه اتفاق بیفتد ،تبدیل زن دانا به زن توانا است
که بتواند قدرت حل مساله در زندگی فردی ،خانوادگی و
اجتماعی داشته باشد .راه اندازی سرای نواوری صنایع و
ساخت مسکن توسط این شرکت ارائه شد.
زنان در شبکه سازی بسیار موفق هستند و می توانند موتور
کار ارزش قائل شده ایم؟ تا زمانی که جایگاه زن را به رسمیت
کردن اوست .اما ما کجا در قوانین و نظامات خود برای این
ارزش های زن به عنوان یکی از دستاوردهای انقالب اسالمی
واحد مسکونی برای کارکنان و اعضای هیات علمی برگزار شد،
صابونی در ادامه با تاکید بر اهمیت مسکن برای کارکنان و
است و در این مسیر باید با دشمن شناسی و پدیده شناسی
نظامات همسان سازی در موسسات تمدنی ،در زمینه توجه به
تهران مرکزی به ارائه نظرات و دیدگاه های خود پرداختند.
دانشگاه ازاد و وزارت راه و شهرسازی برای ساخت 500هزار
در دوره تیموریان به وجود بیاورد و مسجدی را در کنار حرم
امروز به تمدن غرب بگوییم».
توسلی دو تن از اعضای هیات علمی دانشگاه ازاد واحد
«بحمدالله در این مدت اقدامات خوبی از جمله راه اندازی
رئیس دانشگاه ازاد اسالمی با بیان اینکه نظام مردساالر غرب
ذنب ُق ِتلَت؟!» را که زمانی به عرب جاهلی گفته می شد
َی ٍ
« ِبا ِّ
در ادامه این نشست دکتر مریم تا ج ابادی و دکتر زینب
وی با قدردانی از تالش های قاسمی ،مشاور رئیس دانشگاه
و اصلی ترین کار مادر در 30ماهه اول نوزاد ،تربیت و بزرگ
بزرگواری جایگاه زن در اسالم است ،پس دوباره باید شعار
ازاد در زمینه تحقق سند تحول و تعالی و بیانیه تعلیم و تربیت
قابل مقایسه نیست».
جدیدی را رقم بزند .بنابراین یکی از این موارد ،توجه به حفظ
ظلم بزرگی را نسبت به زنان روا داشته است ،گفت« :غرب
و بیش از هزار و 700استاد خانم در دانشگاه ازاد مشغول
و نمونه ای از ارزش علم ،عالم و معلم است که با هیچ چیز
انان در کشور ما فراهم است در هیچ جای جهان وجود ندارد؛
از تعداد مدیران زن اماری ارائه نمی کنند؛ چراکه انها به فکر
زنان و خانواده و در دیگر واحدها رابط امور زنان و خانواده
تحصیل و تدریس هستند ،افزود« :اساتید خانم در دانشگاه
دفاتر استانی و ساماندهی در مشاورت امور بانوان به وجود
دلیل غربی ها هیچ گاه از تعداد زنان و دختران تحصیلکرده و
به تمامی اساتید گفت« :دانشگاه ازاد استان تهران دارای
در ادامه سروری مجد نیز با تبریک هفته معلم گفت:
وی با اشاره به جایگاه زنان در ایران در مقایسه با سایر کشورها
مدیریت ،کرامت و فضیلتی که دارد رشد می کند .به همین
عاصمه قاسمی ،مشاور رئیس دانشگاه ازاد در امور زنان و
داریم ».وی با بیان اینکه بیش از 140هزار دانشجوی دختر
ازاد در امور زنان و خانواده طی یک سال گذشته اظهار کرد:
چراکه در کشور ما زن محترم است و با سواد خود ،قدرت
حضور پررنگ اساتید و اعضای هیات علمی و شبکه سازی
(تیمور) بود ،توانست تحول فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی
مطهر رضوی بنا کند .این هوشمندی یک زن است که دوره
اعضای هیات علمی دانشگاه ازاد گفت« :به دنبال استفاده از
سرعت ،کیفیت و قیمت ساخت مسکن برای دانشگاه ازاد از
اهمیت باالیی برخوردار است ».صابونی اخذ مجوز و تاییدیه از
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن را برای این صنعتی سازی
الزم دانست.
و هنری تبدیل کرد و ما در طول تاریخ کشورمان چنین
در این جلسه پس از بحث های ابتدایی درخصوص نحوه
رئیس مرکز حوزه ریاست ،روابط عمومی و هماهنگی
با حضور کارشناسان و متخصصان امر برای بررسی جزئیات
نمونه هایی ،فراوان داریم».
استان های دانشگاه ازاد در پایان افزود« :امیدواریم دفاتر
مشارکت برای ساخت مسکن ،مقرر شد جلسات بیشتری
امر برگزار شود. صفحه 3
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۴
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
در استانه نمایشگاه کتاب اساتید و کارشناسان ۶۰عنوان کتاب به فعاالن دانشجویی پیشنهاد دادند
دوستاندانشجو!
با کتاب اشتی کنید
ترکه باز
خداحافظ ساالر
ادب و هنر بیگانه
نویسنده :حمید علی دوستی
نشر سوره مهر
نویسنده :حمید حسام
نشر سوره مهر
مولف :جالل ا ل احمد
نشر فردوس ،فرهنگ روز
روایت و کنش جمعی
نویسنده :فردریک دبلیو میر
مترجم :الهام شوشتر ی زاده
نشر اطراف
اخبات
صلحی که همه صلح ها را بر باد داد
استبداد شایستگی
پیرپرنیان اندیش
گرداورنده :میالد عظیمی ،عاطفه عطیه
نشر سخن
نام نویسنده :دیوید فرامکین
مترجم :حسن افشار
نشر ماهی
نمایشـــگاه کتاب از ان دست فرصت های خوبی
خود را بـــا تخفیف تهیه می کننـــد ،می توانند
فعاالن دانشجویی ،فرهنگی ،پژوهشگران تاریخ
نمایشگاهی که تا 2روز دیگر در مصالی تهران
خرید از نمایشگاه کتاب امسال داشته باشند.
است که دانشجویان عالوه بر اینکه کتاب های
نویســـندگان و ناشـــران بســـیاری را ببیننـــد.
برپا می شود تا در بازه زمانی 10روزه ،دانشجویان
چین چگونه
گذشـــته پیدا کرده اند .در این گزارش به سراغ
و ...رفتیم تا پیشنهادهایی را به دانشجویان برای
در ادامه به معرفی انها می پردازیم.
انداختن نردبان
مترجم :زهرا کریمی ،جواد براتی ،محمد
عبدی سیدکالیی
نشر جهاد دانشگاهی مشهد
اقتصاد برای همه
نویسنده :علی سرزعیم
نشر ترمه
دانیال داوودی
فعال دانشجویی
بحران بزرگ
نویسنده :جکلین فارل
مترجم :مهدی حقیقت خواه
نشر گروه انتشاراتی ققنوس
عصرافرینان
نویسنده :انتونی مایو ،نیتین نوریا
مترجم :امیر توفیقی
نشر رسا
شیکاگونومیکس
نویسنده :لنی ایبنشتاین
مترجم :محمدرضا فرهادی
نشر روزنه
مجید شاکری
کارشناس اقتصادی
تاریخ سیاسی 25ساله ایران
نام نویسنده :مایکل سندل
مترجم :صبا نوروزی
نشر پارسه
نویسنده :غالمرضا نجاتی
نشر رسا
فاطمه سادات
بکائی
خبرنگار فرهنگی
همیشـــه ،دانشـــجویان امکان ثبت نـــام برای
برخـــورداری از بن کتاب دانشـــجویی را از روز
نویسنده :ایزابال وبر
نشر بازرگانی
امین سلیمی
فعال دانشجویی
اسانی نباشـــد را پیدا کنند .امسال هم به رسم
خبرنگار گروه دانشگاه
شهرفرنگ اروپا
نویسنده :علی صفایی حائری
نشر لیله القدر
در حالت عادی دسترســـی بـــه انها کار چندان
فاطمه طاری بخش
از شوک درمانی گریخت
کیوان امجدیان
منتقد سینما و
تلویزیون و نویسنده
نویسنده :پاتریک اوئورژدنیک
مترجم :خشایار دیهیمی
نشر ماهی
از جای جای ایران بتوانند کتاب هایی که شـــاید
یادداشت های
امیراسدالله علم
ویراستار :علینقی عالیخانی
نشر مازیار
ه ایرانی
مشروط
نویسنده :ماشاءهللا اجودانی
نشر اختران
حسین دهباشی
پژوهشگر تاریخ
ادامه در صفحه۵ صفحه 4
دانشگاه
۵
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
ادامه از صفحه۴
غربزدگی
کهکشان نیستی
نویسنده :جالل ا ل احمد
نشر وزرا
نویسنده :محمدهادی اصفهانی
نشر فیض فرزان
قاسم تبریزی
پژوهشگر
تاریخ معاصر
نویسنده :کریم مجتهدی
نشر امیرکبیر
جوان مسلمان و دنیای متجدد
مترجم :امیرحسین میرابوطالبی
نشر طرح نو
نویسنده :موسی نجفی ،موسی حقانی
نشر موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
بانک تهی دستان
فقر احمق می کند
خط مقدم
فلسفه و تجدد
روزهای بی ایینه
ملکا
نویسنده :گلستان جعفریان
نشر سوره مهر
نویسنده :سمیه سادات لوح موسوی
نشر خیمه
امپراتوری توهم
متاستاز اسرائیل
تویی به جای همه
نویسنده :سیدمهدی شجاعی
نشر نیستان
نویسنده :شهید مرتضی مطهری
مرکز نشر اثار استاد مطهری
مترجم :سجاد صفارهرندی
نشر تجسم ترجمان علوم انسانی
مترجم :محمدجواد نعمتی
نشر سوره مهر
رهبری الکس فرگوسن
چه کسی پنیر مرا
جابه جا کرد
خال سیاه عربی
نویسنده :حامد عسگری
نشر امیرکبیر
سیدجواد نقوی
فعال رسانه ای
هنر جنگ
مترجم :محمدجواد نعمتی
نشر یوشیتا
مترجم :شایان سادات
نشر میلکان
نویسنده :محمدسعید ذکایی
نشر ا گاه
مترجم :جمشید هاشمی
نشر تجسم خالق
یادداشت های
یک روزنامه نگار
نویسنده :مختار حدیدی ،جالل فرهمند
نشر موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
ویراستار :حبیب الجوردی
نشر زیبا
محمدرضا کائینی
پژوهشگر تاریخ
حسین میرزایی
عضو هیات علمی
دانشگاه تهران و رئیس
پژوهشکده علوم
اجتماعی
سلطه یا رهبری
قبیله های اخالقی
ترجمه :امیرحسین نوروزی
نشر نی
ترجمه :گیتی قاسم زاده
نشر هورمزد
مجموعه 11جلدی جاده جنگ
نویسنده :منصور انوری
نشر سوره مهر
دقیقا نیمه شب
نویسنده :حسینعلی جعفری
نشر سوره مهر
مسئله مدرسه
نویسنده :نعمت هللا فاضلی
نشر هوش ناب
تاریخ مختصر مرگ
مترجم :نصرا روزبه راد
نشر نگاه
محمدسعید
ذکایی
عضو هیات علمی
دانشگاه عالمه
طباطبایی
اختناق ایران
نویسنده :مورگان شوستر
ترجمه :حسن افشار
نشر ماهی
خاطرات شاپور بختیار
مترجم :نرگس سلحشور
نشر سروش موالنا
درامدی کامل
مترجم :جواد حیدری
نشر سروش موالنا
محسن پرویز
فعال فرهنگی
زیست مجازی در ایران
مجید جاللی
کارشناس ورزشی
چرا نابرابری معضل افرین است؟
فلسفه سیاسی؛
مهدی
محمدی
مشاور رئیس مجلس
در امور راهبردی و
فعال سیاسی
اسطوره خشونت مذهبی
نویسنده :کورش علیانی
نشر جام جم
نویسنده :محمدحسین شهسواری
نشر شهرستان ادب
جواد حیدری
عضو هیات علمی
دانشگاه شاهد
مجموعه اثار شهید مطهری
محمدرضا زائری
نویسنده و فعال
فرهنگی
نویسنده :هدایت هللا بهبودی
نشر موسسه مطالعات پژوهش های
سیاسی
محمدصالح
سلطانی
فعال رسانه ای
نویسنده :فائضه غفار حدادی
نشر شهید کاظمی
مدیر کل اداره
سیاستگذاری و نظارت
راهبردی دانشگاه
ازاد
الف الم خمینی
مجموعه ایران شهر
ناخوشی ما؛ درس هایی
در باب ازادی و همبستگی
مترجم :علی کاظمیان
نشر موسسه فرهنگی هنری سروش موالنا
وحید
ضرغامی
سلول های بهاری
نویسنده :بهنام باقری
نشر راهیار
محمدصادق
علیزاده
فعال فرهنگی
نویسنده :وضاح حنفر
مترجم :محمدرضا مروارید
نشر هرمس
رضا غالمی
مترجم :علی بابایی
نشر دنیای اقتصاد
رضا نام تا رضاخان
نویسنده :هدایت هللا بهبودی
نشر موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
نخستین بهار
رئیس موسسه
مطالعات فرهنگی و
اجتماعی وزارت علوم
مترجم :امیرحسین میرابوطالبی
نشر ترجمان علوم انسانی
w w w . FDN.IR
کفش باز
نویسنده :فیل نایت
مترجم :شورش بشیری
نشر میلکان
اسناد فراماسونری در ایران (دوره دوجلدی)
نویسنده :موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
نشر موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی
تاریخ تحوالت
سیاسی ایران
farhikhteganonline
جنگِ شناختی
نویسنده :حمیدرضا مقدم فر
نشر خبرگزاری تسنیم
اکبر
نصراللهی
رئیس دانشکده
علوم ارتباطات اجتماعی
دانشگاه ازاد تهران
مرکزی
وارونگی افکار عمومی
نویسنده :سپهر خلجی ،فائزه تقی پور
نشر خبرگزاری فارس
نسیم در اخبار بی طرفی
رسانه ها؛ از ادعا تا واقعیت
نویسنده :اکبر نصراللهی ،سمانه سلطانی پور
نشر روز هشتم صفحه 5
نگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۶
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
قمار بد امریکا روی هند
دهلی نو برای مقابله با چین درکنارواشنگتن قرارنخواهد گرفت
سجاد عطازاده
مترجم
اشلی جی تالیس ،پژوهشگر ارشد موسسه کارنگی در
بی میلی شرکت های دفاعی ایاالت متحده برای چشم پوشی از مالکیت معنوی
چین درکنار واشنگتن قرار نخواهد گرفت» که در اول
به شمار می رفت ،همراه شد.
خـــود و ســـرمایه گذاری تجاری در انچه برای انهـــا فرصت های تجاری ناچیزی
مقاله «قمار بد امریکا روی هند؛ دهلی نو برای مقابله با
می 2023در وب سایت فارن افرز منتشر شده است ،بر این نکته تاکید دارد که
قمار بزرگ واشنگتن
علی رغم تالش امریکا برای قرار دادن هند درکنار خود در مقابله با چین ،دهلی نو
دولت بایدن اکنون تمام تالش خود را می کند شکســـت ابتکار تجارت دفاعی و
در هرگونه رویارویی نظامی با چین با ایاالت متحده همراستا نخواهد شد.
در دو دهه گذشته ،واشـــنگتن در منطقه هند-ارام دست به شرط بندی بزرگی
فناورانه را جبران کند .امریکا سال گذشته از ابتکار «فناوری های حیاتی و نوظهور»
به ایاالت متحـــده در رقابت ژئوپلیتیکی خود با چین کمک خواهد کرد .تمامی
نهادهای تحقیقاتی دو کشور در زمینه توسعه فناوری است .این تالش حوزه های
رونمایی کرد که هدف ان تغییر اساســـی همکاری بین دولت ،کســـب وکارها و
زده اســـت – مبتنی بر این انگاره که برخورد با هند به عنوان یک شریک کلیدی
بسیار متنوعی ازجمله نیمه هادی ها ،فضا ،هوش مصنوعی ،نسل بعدی ارتباطات
دولت های ایاالت متحده از دوران جورج دبلیو بوش به بعد ،با این فرض که انجام
از راه دور ،محاســـبات با کارایی باال و فناوری های کوانتومی را دربرمی گیرد که
ایـــن کار به طور خودکار نیروهای طرفدار ازادی در اســـیا را تقویت خواهد کرد،
همگی کاربردهای دفاعی دارند اما محدود به این مساله هم نیستند.
توانایی های هند را تقویت کرده اند.
دولت جو بایدن هم مشـــتاقانه از این روند پیروی کرده و حتی یک گام نیز فراتر
اما ســـوال بزرگ تر اینکه ایا سخاوت واشـــنگتن در قبال هند به تحقق اهداف
هند به فناوری های پیشرفته ،تعمیق بیشتر همکاری های دفاعی و تبدیل کواد
جاه طلبی های ایاالت متحده عمدتا بر کمک به ایجاد قدرت در هند برای جلوگیری
رفته اســـت :دولت او یک ابتکار بلندپروازانه جدید را برای گســـترش دسترسی
راهبردی این کشور کمک خواهد کرد یا خیر؟ درطول دولت های بوش و اوباما،
از تســـلط چین بر اسیا متمرکز شـــده بود .اما از انجا که روابط ایاالت متحده و
به ســـتون راهبرد منطقه ای خود انجام داده است .امریکا همچنین چشم خود
چین به طور پیوسته درطول دولت ترامپ بدتر شد -زمانی که روابط چین و هند
را روی «فرســـایش دموکراتیک هند» و انتخاب های مضر ان در عرصه سیاســـت
نیز به پایین ترین حد خود رســـید -واشـــنگتن به این فکر افتاد که با حمایت از
خارجی ،مانند امتناع این کشـــور از محکوم کردن تجاوزات مســـتمر مسکو به
دهلی نو به تدریج هند را وادار کند تا نقش نظامی بیشـــتری در مهار قدرت رو به
اوکراین ،نادیده گرفته اســـت .همه این کارها با این پیش فرض انجام شده است
که دهلی نو در زمانی که واشنگتن در جریان بحران منطقه ای ناشی از درگیری
با چین ،عملکرد مثبتی به نفع واشنگتن خواهد داشت.
رشد چین داشته باشد.
انتظارات کنونی واشنگتن از هند نابجاست .ضعف های قابل توجه هند در مقایسه
همکاری می کنند و اخیرا در ســـازوکارهایی سرمایه گذاری کرده اند تا اطالعات
که دهلی نو هرگز خود را درگیر هیچ گونه رویارویی ایاالت متحده با پکن نخواهد
به اشتراک بگذارند.
با چین و نزدیکی اجتناب ناپذیر دهلی نو به پکن ،جای تردیدی باقی نمی گذارد
کرد -مگر اینکه درگیری مذکور مستقیما امنیت هند را تهدید کند .هند همکاری
با واشـــنگتن را به دلیل منافع ملموســـی که برای این کشور به ارمغان می اورد،
ارزشـــمند است اما معتقد نیست که باید از ایاالت متحده در هر بحرانی حمایت
مادی کند -حتی بحرانی که تهدید مشترکی مانند چین هم یک طرف ان باشد.
مشکل اساسی این است که ایاالت متحده و هند تمایالت و اهداف متفاوتی در
عرصه مشارکت های امنیتی خود دارند .واشنگتن درباره هند هم به دنبال همان
اهدافی است که درباره سایر شرکای خود هم دنبال می کند :تقویت جایگاه هند
در نظم بین المللی لیبرال و استفاده از اورده های ان در دفاع از این نظم در موارد
ضروری .بااین حال نگاه دهلی نو متفاوت است .این کشور هیچ وفاداری ذاتی به
حفظ نظم بین المللی لیبرال ندارد و از مشارکت در دفاع متقابل نیز بیزار است.
دهلی نو درپی به دســـت اوردن فناوری های پیشرفته ساخت ایاالت متحده برای
تقویت توانایی های اقتصادی و نظامی و درنتیجه تســـهیل ظهور خود ب ه عنوان
گری مســـتقل چین اســـت اما تصور نمی کند که
بزرگ قادر به موازنه ِ
یک قدرت ِ
کمک های امریکا تعهدات بیشتری را بر این کشور تحمیل کند.
لحظه ای درباره حرکت کشتی ها در منطقه هند -ارام با سایر کشورهای ساحلی
یـــا چندجانبه و امـــوزش نظامی متقابل ،همه درطول دو دهه گذشـــته به طور
دربرابر ســـرمایه گذاری در همگرایی عملیاتی معنادار ،به ویژه با نیروهای مسلح
چشـــمگیری گسترش یافته اســـت .تمرین های پرمخاطب به وضوح مقیاس و
تنوع این رابطه گســـترده را نشان می دهد :تمرین های ساالنه ماالبار که نیروی
دریایی ایاالت متحده و هند را گردهم می اورد و اکنون مشتمل بر ژاپن و استرالیا
نیز می شـــود ،تمرینات کوپ هند فرصتی را برای نیروهای هوایی ایاالت متحده
و هنـــد فراهم می کند تا عملیات هوایی پیشـــرفته را تمرین کنند و رزمایش یود
ابیاس هم نیروهای زمینی را در پست های فرماندهی و در فعالیت های اموزشی
میدانی درگیر می کند.
حمل ونقل و دریایی ،بالگردهای نظامی و جنگی ،موشـــک های ضدکشـــتی و
از ســـهم بازار غالب در واردات دفاعی هند برخوردار شـــوند .مشکالت موجود
تدارکات دفاعی این کشـــور در مقایسه با کل بازار غرب هنوز کم است .الزامات
که بتواند امکان خرید نظامی گسترده از ایاالت متحده را فراهم کند ،باز داشته
اســـت .هزینه ســـامانه های دفاعی ایاالت متحده به دلیل فناوری پیشرفته انها
رهبران غیرنظامی دو کشـــور و همچنین دیوان ساالری های انها ،گفت وگوهای
بـــا هم کار می کنند که درطول جنگ ســـرد غیرقابل تصور بـــود ،مثال انها برای
نظارت بر فعالیت های اقتصادی و نظامی چین در سراسر منطقه وسیع هند-ارام
مدرکفارغ التحصیلیاینجانبسمیراتندکارفرزندذبیح اللهباکدملی2121475435
صادره از گرگان در مقطع کاردانی رشـــته اموزش زبان انگلیسی صادره از دانشگاه ازاد
اسالمی گرگان مفقود و فاقد اعتبار می باشد .از یابنده تقاضا می شود اصل مدرک را به
نشانی گرگان بزرگراه شهید کالنتری خیابان دانشگاه ازاد اسالمی مجتمع دانشگاه ازاد
اسالمی گرگان ادار ه امور دانش اموختگان ارسال نماید.
جذاب نیســـت .به عالوه درخواست دهلی نو از شرکت های امریکایی برای تغییر
نیازمند انتقال مالکیت معنوی است -اغلب با توجه به بازار کوچک دفاعی هند،
ازنظر تجاری جذاب نیست.
قابلیت های اطالعاتی هند درباره فعالیت های نظامی چین در امتداد مرز هیمالیا
برای به اشتراک گذاری اطالعات به طور رسمی برای تعامل دوطرفه طراحی شده
است و دهلی نو هر چیزی را که فکر می کند مفید است به اشتراک می گذارد .اما
اطالعات قابل استفاده اغلب به مسیری یک طرفه ختم می شود.
محرک اصلی مشـــارکت امنیتی خود با ایاالت متحده متمرکز شده است .هدف
عنوان یک دولت مدرن ،به دنبال تسلط بر تمام فناوری های حیاتی دفاعی ،دارای
استفاده دوگانه و غیرنظامی بوده و به همین منظور شرکت های بزرگ عمومی را
ایجاد کرده اســـت که از ابتدا قصد داشته اند تبدیل به رهبرانی جهانی شوند .از
انجا که این رویا هنوز محقق نشـــده اســـت ،دهلی نو اکنون حمایت واشنگتن از
جاه طلبی های صنعتی دفاعی خود را همراه با مشـــارکت های مشابه با فرانسه،
رژیم صهیونیستی ،روسیه و سایر کشورهای دوست در اولویت قرار داده است.
یزدان پناهفرزندغالمرضابهشمارهملی 2992621048صادرهاز علوم وتحقیقاتکرمان
مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد.
اســـت .این دو کشـــور مرزهای طوالنی مشترکی با یکدیگر دارند ،بنابراین پکن
می تواند امنیت هند را به طرز اشکار تهدید کند – قابلیتی که در سال های اخیر
هم افزایش یافته است.
تهاجمی کنش های چین هستند ،اما هنوز شکاف قابل توجهی در نحوه نیل به
این هدف وجود دارد.
مهلت ارائه پاکات :تا پایان وقت اداری روز شنبه1402/02/30
مدارکالزمجهتدریافتاسنادمزایده:ارائهمدارکشناساییمتقاضی،ارائهفیشواریزیبه
مبلغ 3/000/000ریالبهحساب 0109907579008نزدبانکملیشعبهبوعلیکد 136به
نامدانشگاهعلومپزشکیازاداسالمیواحدتهران-بیمارستانبوعلی(غیرقابلاسترداد)بیمارستان
در رد یا قبول یک یا همه پیشنهادات مختار است و هزینه اگهی به عهده برنده مزایده می باشد.
امورقراردادهایبیمارستانبوعلی
مـــدرک فار غ التحصیلـــی اینجانب محمدرضـــا عرب ابویی فرزند صفـــر با کد ملی
این کشور تاثیر نمی گذارد ،اجتناب می کند .اگر درگیری بزرگی بین واشنگتن
شدن ایاالت متحده است اما بعید است که خود را درگیر نبرد کند.
بنابراین تعمیق روابط دفاعی دهلی نو با واشنگتن نباید ناشی از حمایت قوی این
کشور از نظم بین المللی لیبرال یا تمایل به مشارکت در دفاع جمعی دربرابر تجاوز
چینتعبیرشود.افزایشروابطامنیتیتوسطسیاستگذارانهندیبهعنوانابزاری
برای تقویت قابلیت های دفاعی ملی خود هند تصور می شود اما هیچ تعهدی برای
حمایت از ایاالت متحده در سایر بحران های جهانی را شامل نمی شود .علی رغم
است .در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما ،دو کشور «ابتکار تجارت دفاعی و
دفاعـــی خود را بهبود بخشـــد ،اما این تالش ها اغلب بی فایـــده از اب درامده
فناوری» را راه اندازی کردند که هدف ان ترویج گسترش فناوری و تولید مشترک
که انها را قادر می ساخت بسیاری از فناوری های پیشرفته نظامی ایاالت متحده،
قابلیت های پنهان کاری را تهیه کرده و در خود هند تولید یا توســـعه مشـــترک
داده شوند .اما تردید واشنگتن درباره تسویه چنین نقل و انتقاالتی و همچنین
به تمایل مداوم هند برای اجتناب از تبدیل شدن به شریک زیردست یا متفق هر
ایاالت متحده قطعا باید در حدی که با منافع امریکا سازگار باشد ،به هند کمک
کند .اما نباید این توهم را داشته باشد که حمایت این کشور از دهلی نو -هر قدر
هم ســـخاوتمندانه باشـــد -هند را ترغیب خواهد کرد در هر ائتالف نظامی علیه
چین به واشـــنگتن بپیوندد .رابطه با هند اساســـا با روابطی که ایاالت متحده با
متحدانش دارد متفاوت است .دولت بایدن به جای تالش برای تغییر این رابطه،
باید این واقعیت را به رسمیت بشناسد.
اگهی مزایده عمومی
دســـتگاه مزایده گذار :دانشگاه ازاد اسالمی واحد شهر قدس به استناد مجوز
2.000.000ریال به حساب جاری سیبا به شماره 0105517081004و شناسه
موضوعمزایده:فروشسهدستگاهخودرو(:وانتمزداتک کابینپژو 405پژوپارس)
ازاداسالمیواحدشهرقدس،اصلکارتملیومعرفی نامهجهتتحویلپاکاتمزایده.
شماره 1401/8/79346مورخه .1401/12/04
مهلت مراجعه برای کســـب اطالع از شرایط مزایده و دریافت اسناد :تا 10روز کاری
پس از تاریخ چاپ اگهی مزایده.
تهران ،بزرگراه فتح،کیلومتر 20انتهای بلوار شـــهید کلهر ،دانشـــگاه ازاد اسالمی
به شماره ملی 3130493621صادره از کرمان مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد.
ماند .دهلی نو خواهان حمایت امریکا در رویارویی خود با چین است و درعین حال
قدرت بزرگ ،شکافی غیرقابل جبران بین این دو کشور وجود دارد.
بابت دریافت اسناد حضورا به ادرس ذیل مراجعه فرمایید:
اصل دانشنامه دوره کارشناسی رشته پرستاری اینجانب کبری ایران پور فرزند سیف الله
مشارکت امنیتی هند با ایاالت متحده برای مدت طوالنی نامتقارن باقی خواهد
برای بیش از یک دهه واشـــنگتن تالش کرده به هند کمک کند تا پایگاه فناوری
دهلی نو و واشنگتن به دنبال تقویت روابط عمیق خود برای محدود کردن جنبه
اما مشارکت دفاعی بزرگ تر هر دو کشور هنوز با چالش های مهمی روبه رو است.
واحد شـــهر قدس ،ســـاختمان والیت ،طبقه اول ،اداره امور نقلیه و ترابری .تلفن:
46896000داخلی .7207
مهلت ارائه پاکات :تا پایان وقت اداری روز شنبه مورخه .1402/02/30
مدارک مورد نیاز در زمان تحویل پاکات :فیش واریزی خرید اسناد مزایده به مبلغ
واریز01708100484بانکملیشعبهمصلیشهرقدسکد2602بهنامدانشگاه
محل تحویل پاکات مزایده :تهران ،بزرگراه فتح،کیلومتر 20انتهای بلوار شـــهید
کلهر ،دانشگاه ازاد اسالمی واحد شهر قدس ،اداره حراست.
دانشگاه در رد یا قبول یک یا همه پیشنهادات مختار و پرداخت هزینه اگهی بر عهده
برنده مزایده است.
پاکت های خارج از موعد مقرر به هیچ عنوان تحویل گرفته نخواهد شد.
تاریخ درج اگهی:
1402/02/18
فروش اسناد از تاریخ:
1402/02/18
4879814296صادره از رامیان در مقطع کاردانی در رشـــته زراعت و اصالح نباتات
شهرمجلسیباشماره138421900901مفقودگردیدهاستوفاقداعتبارمی باشد.از
گواهی موقت دوره کارشناســـی ارشـــد ناپیوسته رشته هوش مصنوعی اینجانب سحر
اتفاقی است پیوســـتن به کمپین نظامی تحت رهبری ایاالت متحده علیه چین
اینکه همکاری دو کشور رشد فوق العاده و جهش گونه ای داشته است ،اما با توجه
مانند فناوری های مربوط به موتورهای جت ،پلتفرم های نظارت و شناســـایی و
ازاداسالمیمجتمعدانشگاهازاداسالمیگرگانادار هاموردانش اموختگانارسالنماید.
اصفهان،شهرعالمهمجلسی،دانشگاهازادارسالنماید.
هند اگاه هســـتند ،فاصله ای که به این زودی ها هم اصالح نخواهد شد .ضعف
قطعا منجر به ان خواهد شـــد .مجاورت جغرافیایی دو کشـــور هم عامل مهمی
درحالی که همکاری امنیتی ایاالت متحده و هند موفقیت چشـــمگیری داشته،
مدرک فار غ التحصیلی اینجانب سراج بازارچی فرزند اسمعیل به شماره شناسنامه943
یابندهتقاضامی شوداصلمدرکرابهدانشگاهازاداسالمیواحدشهرمجلسیبهنشانی
با پکن شود .سیاستگذاران هندی به شدت از فاصله فاحش قدرت ملی چین و
اولویـــت هند دریافت کمک های امریکا برای ایجـــاد توانایی های ملی در خود
سامانه های دفاعی بود .مقامات هندی این ابتکار را به گونه ای تصور می کردند
صادره از دانشـــگاه ازاد اسالمی گرگان مفقود گردیده و فاقد اعتبار می باشد .از یابنده
صادره از مرند در مقطع کاردانی رشته مکانیک-ماشین االت صادره از واحد دانشگاهی
اجتناب از انجام هر اقدامی است که می تواند منجر به گسست غیرقابل برگشت
نســـبی دهلی نو ،این کشـــور را وادار می کند از تحریک پکن اجتناب کند و این
اگهی مناقصه عمومی
دستگاهمناقصه گذار:مرکز پزشکی ،اموزشی ودرمانیبوعلی
موضوع مناقصه :خرید و نصب تجهیزات سیستم اعالم حریق
مبلغسپردهشرکتدرمناقصه 7/500/000/000:ریالواریزفیشنقدییاضمانتنامهبانکی
مهلت مراجعه برای اطالع از شرایط مزایده و بازدید محل :تا پایان وقت اداری روز
دوشـــنبه 1402/02/18محل دریافت اسناد مزایده :تهران ،میدان امام حسین(ع) ،اول
خیابان دماوند -بیمارستان بوعلی -تلفن 33348036-9:داخلی336
اگرچه چین به وضوح ترسناک ترین دشمن هند است ،دهلی نو همچنان به دنبال
اساسی این کشور تضمین استقالل فناورانه است :هند از زمان تاسیس خود به
جهت از فروش تجهیزات به تولید انها با همکاری شـــرکای محلی در هند -که
اجرای سیاست بسیار مهم هستند .درحقیقت ایاالت متحده و هند به روش هایی
در بهترین حالت ممکن است پشتیبانی ضمنی ارائه دهد.
و پکن در شـــرق اســـیا یا دریای چین جنوبی رخ دهد ،هند قطعا خواهان پیروز
به لطف این اتفاق ،همکاری امنیتی ایاالت متحده و هند امروزه شدت و دامنه ای
ارزیابی های راهبردی ،تعریـــف پارامترهای همکاری موردنظر و ابداع ابزارهای
این کشـــور مستقیما تهدید نمی شوند ،امتناع کند .در چنین شرایطی دهلی نو
شرکت های امریکایی همچنان درتالش برای به دست اوردن سهمی در چندین
به طورکلی باالتر از سایر صادرکنندگان است و این مزیت همیشه برای هندی ها
برگزار می کنند .این گفت وگوها ازنظر کیفیت و عمق متفاوتند اما برای بررســـی
شکســـت هرگونه تجاوز بالقوه چین ،به ایفای نقش در موقعیت هایی که امنیت
در دوران صدارت مودی هند به طور فزاینده ای بر همکاری صنعتی دفاعی ب ه عنوان
پیوستن به ایاالت متحده یا بلوک شوروی فرار کند .روابط امنیتی دو کشور تنها
پیشرفته نظامی ایاالت متحده توسط هند ،نظارت دریایی و جنگ زیردریایی ها
بزرگ علیه یک دشمن توانا مورد نیاز است.
روی واشنگتن در منطقه هند-ارام یعنی تامین کمک های نظامی معنادار برای
از مشارکت در هرگونه رویارویی ایاالت متحده و چین که مستقیما بر امنیت خود
توسعه اقتصادی ،دولت های منتخب هند را از افزایش مخارج دفاعی به گونه ای
منظمی را درباره موضوعات مختلف ازجمله سیاســـت چین ،خرید فناوری های
همکاری مشـــترک را تا سطحی گسترش نمی دهند که در عملیات های ترکیبی
ابتکارات علیه چین نیســـت .اما بعید است که هند در سخت ترین چالش پیش
قرن گذشته ناچیز بود ،در سال 2020به بیش از 20میلیارد دالر رسیده است.
در بیشتر دوران جنگ سرد ،هند و ایاالت متحده در هیچ گفت وگوی جدی درباره
خیره کننده دارد .اولین و ملموس ترین جنبه این همکاری مشاوره دفاعی است.
دوجانبه می توانند مهارت تاکتیکی یگان های درگیر را بهبود بخشند ،اما قابلیت
سیاســـت سفلی ،مانند توزیع واکسن ،ســـرمایه گذاری های زیرساختی و تنوع
از انج ا که قابلیت های جمع اوری اطالعات ایاالت متحده بسیار برتر است ،جریان
کامال ساختاری هســـتند .با وجود تمام تهدیدات امنیتی فزاینده هند ،بودجه
متحول کننده را داد.
همســـویی سیاسی نزدیک با واشنگتن تلقی شـــود .درنتیجه تمرینات نظامی
امریکایی در انبارهای خود نداشت ،اکنون به جایی رسیده که دارای هواپیماهای
دفاعی هند داشته اند .ارتش هند از حدود دو دهه پیش که تقریبا هیچ تسلیحات
برنامه مهم تدارکات نظامی هند هســـتند ،اما بعید به نظر می رسد که انها هرگز
پس از این شـــکوفا شد که بوش به هند پیشنهاد یک توافق هسته ای غیرنظامی
سیاســـی خود را به خطر بیندازد یا این اقدام او نشـــانه تغییر جهت به ســـمت
و در منطقه اقیانوس هند ،راه طوالنی را در این زمینه پیموده اند .ترتیبات موجود
برمبنـــای انها دهلی نو در بحران های اتـــی با پکن به همرزم امریکا بدل خواهد
دفاع ملی با یکدیگر شـــرکت نکردند ،زیرا دهلی نو تالش داشت از گرفتاری های
ایاالت متحده ،مقاومت کرده اســـت؛ درحقیقت هند بیم ان را دارد که استقالل
نکته نهایی اینکه شـــرکت های امریکایی موفقیت قابل توجهی در نفوذ به بازار
اما احتماال دوران خرید پلتفرم های بزرگ از ایاالت متحده دیگر گذشـــته است.
دوستان سریع
-که خارج از چتر ســـازمان ملل باشند -شـــرکت خواهند کرد و به همین دلیل
بوده که بتواند به طور مســـتقل با تهدیـــدات مقابله کند ،مثال دوطرف با تقویت
دولت بایدن در عین گسترش سرمایه گذاری های خود در هند ،باید سیاست های
شد ،بنا کند.
ترکیبی به عنوان بخشی از نیروی جنگ ائتالف ادغام کند .هند بااین حال این
زنجیره تامین نشـــان داده اســـت؛ البته درحالی که اصرار دارد هیچ یک از این
است :پنتاگون خواستار ان است که بتواند یک ارتش خارجی را در عملیات های
دومین زمینه موفقیت ،همکاری نظامی بوده اســـت که بیشتر ان خارج از دید
توپ های امریکایی است .ارزش تجارت دفاعی ایاالت متحده و هند که در اواخر
خود را براساس یک ارزیابی واقع بینانه از راهبرد هند و نه براساس توهماتی که
هدف ایاالت متحده در همکاری های نظامی به نظامی ،قابلیت همکاری مشترک
تمایلش را برای پیوســـتن به ایاالت متحده و شـــرکای کواد در برخی حوزه های
ایده را رد می کند که نیروهای مســـلح این کشور در هر عملیات نظامی ترکیبی
عموم اتفاق می افتد .برنامه های بازدید افسران ارشد ،مانورهای نظامی دوجانبه
اما دالیلی وجود دارد که نشـــان می دهد چنیـــن اتفاقی رخ نخواهد داد .هند
تقاضا می شود اصل مدرک را به نشانی گرگان بزرگراه شهید کالنتری خیابان دانشگاه
مفقودیسندموتورسیکلتسیستمارشیاتیپ CG125رنگقرمزمدل 1388بهشماره
انتظامی ایران 28667 /835و شماره تنه NBD***125A8831565
وشمارهموتور *NBD*156FMI*00017452بهمالکیتاقایبشیرکهوری نژادبندری
به کد ملی 3380054313مفقود گردیده و از درجه اعتبار ساقط می باشد.
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
تحویل اسناد:
1402/02/30
دانشگاه ازاد اسالمی واحد شهر قدس
FA R H I K H T E G A N
WWW.FDN.IRروزنـــــــامه فرهیختـــــــگان
farhikhteganonline صفحه 6
سیاست
۷
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۲
انتخاباتمجلسخبرگانواعتراضاتکاندیداهایچپ
داشت که در مجموع حاکی از ان بود که با انچه تحت عنوان
امام خمینی(ره)برگزارمی شودوهاشمیهمعضوهیات رئیسه
است که این تفکر و روش ایشان از سوی معتقدان به جریان
اخرین اجالسیه اول مجلس خبرگان در تیر 69در حسینیه
مجلس خبرگان بوده ،در این جلسه تصمیم گرفته می شود
که مسئولیت احراز صالحیت کاندیداهای مجلس خبرگان
تهاجم فرهنگی مطرح می شد ،چندان موافق نبود .طبیعی
است« :اقای تهرانی از وزارت اطالعات امد .از بی عملی وزارت
تهاجم فرهنگی مورد نقد و اعتراض واقع می شد و خالصه هرروز
تهیه شده است .گفتم زمان مناسبی نیست؛ سوءاستفاده
انتقاد داشت و گفت شکایتی علیه اقای اکبر گنجی به دادگاه
هم بحث بیشتر باال می گرفت ».انتشار استعفای خاتمی اما در
که یکی از شرایط ان اجتهاد بود به عهده شورای نگهبان
خاطرات هاشمی به چه صورت بوده است؟ خاتمی استعفای
امتحانبگیرد.هاشمیدرجلسهتصمیم گیریحضورداشتو
در خاطرات این روز می نویسد« :محافظه کاران فشار زیادی بر
گذاشته شود و شورای نگهبان هم تصمیم گرفت از کاندیداها
انعکاس این مقاله در یادداشت 2بهمن 78هاشمی این طور
انتخاباتی خواهند کرد .مقاله توهین امیز او به نام «عالیجناب
سرخپوش» توهین به امام و رهبری و من و جنگ برداشت شده
و روزنامه های چپ هم از او انتقاد می کنند».
خودش را 3خرداد 71تقدیم مرحوم هاشمی می کند .هاشمی
نویسنده در این رابطه می گوید« :البته اقای هاشمی در این
وزارت ارشاد و صداوسیما وارد می کنند ».او در خاطرات این
یادداشت خود ،رویکرد این مقاله را عالوه بر خود به دیگر بزرگان
مثال در یادداشت روز 18مرداد 69این طور نوشته« :اقای
ایشان یک روز بعد ،یعنی در یادداشت روز 4خرداد 71از اقای
که محتوای این مقاله متمرکز بر شخص اقای هاشمی بود».
مجلس و مسائل مجلس خبرگان انتقاد داشت .من هم از
هاشمی در یادداشت های بعدی اشاراتی هم به استعفای
یادداشت هایبعدیحاکیازایناستکهازکاندیداهایچپ
مجلس خبرگان برای گلگی از این شرط به وی مراجعه کرده اند.
مجید انصاری امد .از عدم توجه رهبری به رادیکال ها،
موضع گیری های انها انتقاد کردم ».یا در یادداشت روز 28
شهریور 69می نویسد« :اقای کروبی حاضر نیست در امتحان
شرکت کند و ممکن است طرفداران او عمال به مبارزه با شورای
نگهبان برخیزند ...مساله را با رهبری در میان گذاشتم؛ ایشان
روز ،هیچ اشاره ای به استعفای خاتمی نمی کند« .جالب اینکه
خاتمی به عنوان یکی از اعضای گروه تندروها یاد می کند»...
درست شده است .عصر به دفتر ایت الله خامنه ای رفتم».
اسالمی پیش مرحوم هاشمی می رود ،در یادداشت 2خرداد
معرفی می کند .اما اگر کسی بخواهد با مطالعه خاطرات
هاشمی علت استعفای خاتمی ،وزیر ارشاد زمان او را بفهمد،
اینکه خاتمی وزیر وقت ارشاد دولت هاشمی بوده و به هرحال
که افراد نامناسب را به کار نگیرد ».بعد از این البته مسیح
یا در یادداشت روز اول مهر 69می نویسد« :با محمد
صالحیت معترض بودند ،در انتخابات شرکت نکردند و مشکل
«زن» بود ،مسیح مهاجری ،مدیرمسئول روزنامه جمهوری
77این طور نوشته شده« :اقای مسیح مهاجری ،رئیس روزنامه
استعفای او اهمیت دارد ،اما هاشمی در خاطراتش توضیحی
امامی کاشانی ،عضو شورای نگهبان درباره انتخابات مجلس
در همان روزهایی که فائزه هاشمی در حال راه اندازی روزنامه
علی الریجانی را به عنوان وزیر پیشنهادی ارشاد به مجلس
هم گفتند دخالتی نمی کنند و شفاعتی نمی کنند چون موارد
خبرگان صحبت کردم 20 .نفر از نامزدها که به نحوه احراز
تقصیر شماست که فائزه را بی جهت رنجانده اید
خاتمی می کند تا 20مرداد 71که در خاطرات می نویسد
می شود گفت چیزی دستگیرش نمی شود .یعنی با وجود
متعدد است و نمی شود یکی را مستثنی کرد».
نظام و امور دیگر نیز تسری داده اند؛ اما واقعیت این است
جمهوری اسالمی امد ...تذکراتی درباره روزنامه فائزه داشت
مهاجری برای نقد مطلب چاپ شده در این روزنامه به دیدار
درباره جزئیات و علت این استعفا نداده است.
پدر می رود .در 14مهر 77این طور امده« :اقای مسیح
مهاجری امد .درباره بعضی مواضع روزنامه زن انتقاد داشت،
اما نمونه ای ارائه نداد ،جز اعالمیه ای که برای سخنرانی چند
رکود سازندگی با اغاز ریاست جمهوری خاتمی!
در خاطرات هاشمی از سال های 76به بعد یعنی اغاز دوران
نفر از دگراندیشان ،به صورت اگهی چاپ کرده است ».این
خبرگان بود و شرط جدید در انتخابات مجلس ناشی از تصمیم
بهبود اقتصادی نشان داده نمی شود .یعنی انگار بعد از پایان
روز 29مهر 77امده« :عصر ،اقای رحیمیان ،رئیس بنیاد
گله گویی ها ،او اشاره ای به این موضوع نمی کند و به گونه ای
زمینه اقتصاد اتفاق نیفتاده و همه چیز دچار سکون و رکود
با وجود اینکه هاشمی خود جزء اعضای هیات رئیسه مجلس
خبرگان بود ،اما هیچ جایی در یادداشت های هاشمی و در نقل
حل مشکل کاندیداها را به رهبری ارجاع می دهد .نویسنده
در این رابطه می نویسد« :شما در هیچ یک از این یادداشت ها
نمی بینید که ایشان به عنوان یکی از تصویب کنندگان قانون
احراز صالحیت داوطلبان مجلس خبرگان توسط شورای
نگهبانشخصااقدامبهپاسخگوییبهمعترضانکردهباشند،یا
مثال گفته باشند که این یک روال قانونی است که ما خودمان
در مجلس خبرگان تصویب کردیم و شما هم باید تابع قانون
باشید».
ریاست جمهوری خاتمی ،تصویر چندان روشنی از پیشرفت و
نقدها اما محدود به مسیح مهاجری نمی ماند .در خاطرات
شهید امد .از وضع بد فرهنگی جوانان و شرارت مطبوعات
دوران سازندگی و اغاز دوران اصالحات پیشرفت تازه ای در
و عملکرد دفتر رهبری و وزارت ارشاد گفت .از روزنامه زن هم
انتقاد کرد که در مجموع اثار منفی دارد و کسانی از مخالفان
شده است .اما او ج گیری این نوشته ها در سال 77بیشتر
انقالب و بی تفاوت ها را مطرح می کنند و خواست برای فرهنگ
جلب توجه می کند .مثال در 29فروردین 77می نویسد:
«...اقای اقازاده رئیس سازمان انرژی اتمی از وضع اقتصادی
اسالمی فکری بکنیم».
مدیریت اقتصادی نیست ...اقای جهانگیری ،وزیر صنایع و
فائزه هاشمی وارد می کند .در 3ابان 77نوشته« :دیشب ،فائزه
البته خود هاشمی هم نقدی را به مدیرمسئول روزنامه زن یعنی
دولت و سیاسی کشور اظهار نگرانی شدید کرد و گفت در دولت
معادن امد ...از مشکالت اقتصادی کشور و از ضعف مدیریت
را به خاطر بعضی اشکاالت روزنامه زن ،تلفنی سرزنش کرده
در دولت گفت».
بودم .امروز صبح امد؛ عصبانی بود .از خودش ،با توضیحاتی
یا در روز 7اردیبهشت 77امده« :دکتر کالنتری وزیر کشاورزی
دفاع کرد .بعضی از ظرافت های سیاسی با مالحظات و
امد ...از مشکالت اقتصادی کشور و بی تصمیمی و ضعف
دسته بندی ها و سیاست های نظام و مسائل اساسی سیاسی
هاشمی در یادداشت روز 22اردیبهشت 77و در شرح دیدار
خاطر عمل قوه قضائیه و مطبوعات گفت». ...
زن در ادامه مسیر با شکایاتی از سوی برخی افراد مواجه شد.
اظهارات امروز رهبری در پاسخ به سواالت دانشجویان دانشگاه
و موفقیت دولت از درخواست کمک برخی برای ورود او
نباید انتقاد شود ،نگران بودند و گفتند دانشجویان را برای
امد ...شاعر است ...موارد زیادی از مشکالت دولت جدید را
یک اشتباه!
با اعضای شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت می نویسد« :از
تهران که گفته اند در انتخابات خبرگان مثل انتخابات مجلس
مخالفت بسیج می کنیم ».براساس یادداشت هاشمی ،رهبری
گفته اند نباید در انتخابات خبرگان انتقاد شود و این موضوع
دانشجویان را نگران کرده است .اما با مراجعه به سخنان
رهبری در همین روز در جمع دانشجویان دانشگاه تهران
رهبری در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان که پرسیده بود
«لطفا نظر خود را درباره موضع گیری های مختلف درخصوص
انتخابات مجلس خبرگان بفرمایید» این طور پاسخ می دهد:
« ...باالخره انتخابات خبرگان انتخاباتی است که به عقیده من
مهم است .البته مجلس خبرگان برخالف ریاست جمهوری و
مجلس شورای اسالمی کار نقد ندارد؛ برای یک لحظه منتظر
می نشینند ،لیکن ان لحظه -لحظه انتخاب رهبر -بسیار مهم
است ».نویسنده در این رابطه می نویسد« :انچه مسلم و موجود
است اینکه یک تفاوت فاحش میان انچه رهبری گفته اند با
و اخالقی را تذکر دادم ».نویسنده در ادامه می نویسد« :روزنامه
مدیریت در دولت و مشکالت ناامنی برای سرمایه گذاری به
هاشمی در بخش های دیگر عالوه بر نقل عدم توانمندی
می نویسد .در 22اردیبهشت 77می نویسد« :اقای اکبر مالک
شمردند؛ از جمله وضع بد اقتصادی ،رکود ،بیکاری و ...و
از من خواستند که مثل گذشته که مشکالت و بحران های
این شکایات به خاطر درج مطالبی در این روزنامه راجع به
بازداشت شهردار تهران صحبت کردیم .ایشان تعجب دارد که
چطور با منع بازداشت از سوی ایشان ،قوه قضائیه بازداشت
کرده». ...
نویسنده درباره حمایت هاشمی از کرباسچی می گوید« :اقای
کشور را رفع می کرده ام ،برای رفع این مشکالت کمک کنم».
هاشمی عمدتا مورد مراجعه هواداران اقای کرباسچی است.
امدند .از نابسامانی و اختالفات با حرکت های شعاری اظهار
مسئولیت اقای کرباسچی به عنوان شهردار تهران ،اقای
تصویری که در دولت خاتمی در یادداشت های هاشمی در
هاشمی در نمازجمعه روز 28فروردین 77به شکلی کامال
در 30اردیبهشت 77می نویسد« :اقایان بشارتی و غرضی
نگرانی کردند و از من خواستند برای رفع مشکالت تالش کنم».
ان سال ها می شود دید ،عدم توانمندی در اداره امور دولت
است .یعنی اگر قرار باشد خواننده تنها با مراجعه به خاطرات
مرحوم هاشمی بخواهد از دوران دولت اصالحات اطالعات
کسب کند ،با یک دولت ناکارامد مواجه است که بقیه هم
به ان اعتراف می کنند و با مراجعه مدام به مرحوم هاشمی
از او می خواهند که خودش برای حل مشکالت ورود کند.
خود ایشان هم از حامیان اقای کرباسچی است .از ابتدای
انتخابات مجلس ششم و دعوا با چپ ها
سال 77اشاره می کند .اول یادداشت روز 14بهمن 77که
در ان نوشته« :اقای (محمدرضا) فاکر (نماینده مشهد) امد.
جانبدارانه از کرباسچی حمایت می کند .اما در یادداشت
دل خوشی از هاشمی .این دلخوری ها ادامه داشت و در
هم صحبت کردم و سعی نمودم بی طرفی را مراعات کنم؛
قصد ریاست مجلس وارد عرصه انتخابات می شود .او روز
همین روز نوشته« :در نمازجمعه درباره مسائل اختالفی روز
اما رسانه های خارجی به عنوان طرفداری از شهردار تفسیر
کرده اند».
او شروع شده بود .نه هاشمی دل خوشی از انها داشت نه انها
طرح مساله عکس کشتی توسط خودش در سخنرانی قبل از
انتخابات مجلس ششم به اوج خودش رسید .هاشمی با
زن که باعث گرایش بیشتر او به مخالفان راست ها می شود ».و
بعد از ثبت نام در انتخابات مجلس یعنی 25اذر 78در
نفر از نیروهای حزب الله امدند و ضمن اظهار نگرانی از اوضاع
خاطراتش می نویسد« :نام نویسی و اظهارات دیروز من مساله
یادداشت دیگر در 5اسفند« :77بعد از نماز مغرب و عشا ،چند
جاری ،از من خواستند که حزبی تاسیس کنم و مثل سال های
بعد از اینکه حکم محکومیت کرباسچی منتشر می شود
مهم سیاسی امروز رسانه هاست .علی رغم ناراحتی چپ،
اول انقالب ،به میدان بیایم و از روزنامه زن هم انتقاد داشتند.
محکومیت اقای کرباسچی روی صفحه کامپیوترم امد .خیلی
6روز بعد از ثبت نام هاشمی در انتخابات مجلس او در 30
مخالفت ناحق کرده اید ».نویسنده در ادامه می نویسد« :انچه
دانشجویان قصد داشتند برمبنای برداشت نادرست خود از
پنجم و ششم ،یعنی دولت اقای هاشمی برابر با 141.7میلیارد
157.2میلیارد دالر بوده است که به این ترتیب میانگین
از مشاغل دولتی؛ ناراحت شدم».
بیانات رهبری ،اقدام به بسیج دانشجویان برای مخالفت با
نوری و اقای مهاجرانی امده ،چقدر منطبق با واقع است».
نویسنده در ادامه به دو یادداشت مرحوم هاشمی در اواخر
قضاوت کنید ،انچه در یادداشت اقای هاشمی به نقل از اقای
انعکاس نظر مردم ،مجرم شناخته شده ،که رای ناحقی است».
نمازجمعه قم و نیز بدرفتاری خط راست نسبت به فائزه و روزنامه
هاشمی بزرگ ترین حامی او به شمار می رفت».
سنگین است .پنج سال زندان و 260میلیون تومان جریمه و
دالر و در دولت های هفتم و هشتم یعنی دولت اقای خاتمی
حاال شما مجموعه عرایض بنده را در نظر بگیرید و خودتان
یادداشت روز 17اذر« :77به خاطر نقل تلفن یک زن ،در ستون
است دیگر ،باالخره ادم گردن کلفت کار می کند!
به امور شخصی تبرئه شد؛ اما طبق نوشته اقای هاشمی در
نقدهاوحمالتتندچپ هابههاشمیازدورانریاست جمهوری
انچه در یادداشت اقای هاشمی امده و توسط ایشان در تاریخ
ثبت شده ،وجود دارد و جالب اینکه طبق این یادداشت ،ان
که کار دارد می کند که بابا! شما که می گویید گردن کلفت
محسوب می شدند .در دادگاه ،روزنامه زن از شکایات مربوط
درباره روزنامه زن تذکر داد؛ من هم به او تذکر دادم ،درباره
اما ایا واقعا این طور بوده؟ نویسنده می گوید« :میزان کل
درامدهای حاصل از فروش نفت و گاز در دوران دولت های
این افراد بود که به این ترتیب شکایات تا حد زیادی شخصی
هاشمی در خاطرات روز 1مرداد 77می نویسد« :خبر
برگرداندن پول شهرداری 60 ،ضربه شالق و 20سال انفصال
انعکاسش مطلوب است .به نظر می رسد به انفعال افتاده اند».
اذر 78در یک مصاحبه مطبوعاتی حضور پیدا می کند .شرح
به انها گفتم تقصیر شماست که فائزه را بی جهت رنجانده اید و
در دل این دو یادداشت نهفته و مستتر است ،اینکه اقای
این نشست را در خاطراتش این طور نوشته« :از ساعت 9:30
هاشمی انتقادات واردشده به خانم فائزه هاشمی و روزنامه زن
در ادامه این یادداشت هاشمی ،نکته دیگری هم حائز توجه
درامد ساالنه برای هرکدام از این دولت ها ،به ترتیب 17.7و
این رای در دادگاه تجدیدنظر تغییر پیدا می کند و مرحوم
عکاس داخلی و خارجی شرکت داشتند؛ سواالت هم مهم
می زنید و این طور نیست که شما می گویید؛ بلکه می گویند
وحدت امدند پیش من و ضمن قدردانی از کارهای مهم من
ازجمله نرخ تورم ،این دو دولت کمابیش از درامدهای نزدیک
اقای کرباسچی در دادگاه تجدیدنظر اعالن شد؛ مقداری
دوسال گذشته به سمپاشی ها جواب نداده بودم ».هاشمی
نادرست خود به این سو سوق داده اید».
تلفنی خواست که عفو وعده داده شده رهبری را پیگیری کنم.
دوری می کرد در این ایام مستقیما به انها حمله می کند .در
این نظر رهبری بکنند».
است .هاشمی نوشته« :اعضای شورای مرکزی دفتر تحکیم
برای عمران و سازندگی ،از من خواستند که مثل گذشته که
مشکالت و بحران های کشور را رفع می کرده ام ،برای رفع این
مشکالت کمک کنم ».این برخالف رویه و موضع گیری های
این تشکل در زمان ریاست جمهوری مرحوم هاشمی است.
نویسنده در این رابطه می نویسد« :دفتر تحکیم وحدت در طول
19.6میلیارد دالر بوده است .با در نظر داشتن برخی عوامل
به هم برخوردار بوده اند».
بازداشت شهردار تهران
اواسط سال 76پرونده شهرداری تهران در دادگستری تهران
تخفیف داده اند ،ولی بازهم باالست .علی هاشمی ،اخوی زاده
تلفنی با ایت الله خامنه ای صحبت کردم ». ...کمتر از 9ماه از
و حساس بود .بعضی گفتند چپ را سردرگم کرده است .در
تا پیش از انتخابات مجلس ششم از درگیری با جناح چپ
این میان فائزه هاشمی هم به حمالت چپ ها پاسخ می دهد
حبس کرباسچی نگذشته که شهردار در روز 5بهمن 78با عفو
و در حمایت از بابا با انها درگیر می شود .هاشمی در خاطرات
78دوران حبس خود را اغاز می کند .هاشمی در خاطرات این
صحنه انتخابات هنوز داغ است .جناح چپ نارضایتی خود را
تشکیل می شود .ماجرای تشکیل پرونده شهرداری تهران
رهبری از زندان ازاد می شود .کرباسچی در روز 16اردیبهشت
می شود .اخوندی ان نامه را خطاب به رهبری می نویسد و از
روز عالوه بر مکتوب کردن خبر اغاز دوران حبس کرباسچی
علنی کرده است و میانه روها و راستی ها خوشحالند و اظهارات
این پیشامدها را ناشی از ان می داند و نقل می کند که اقای
هم مورد توجه زیاد است ».با باالگرفتن درگیری ها میان
دوران سازندگی یکی از منتقدان تند و افراطی اقای هاشمی
از نامه عباس اخوندی ،وزیر مسکن دولت هاشمی شروع
سال های 68تا 76که مسئولیت ریاست جمهوری را برعهده
اقدامات شهرداری تهران در تراکم فروشی ها شکایت می کند
بود .یعنی اگر به یادداشت های اقای هاشمی هم در طول
هاشمی در خاطرات روز 3دی 77می نویسد« :خبر محکومیت
تا 12مصاحبه مطبوعاتی داشتم .حدود 150خبرنگار و
اگر این طور است ،تقصیر شماست که در واقع او را با کارهای
روزنامه زن اوایل سال 78تعطیل می شود .حجت االسالم
رهبرپور ،رئیس دادگاه انقالب علت این توقف انتشار را چاپ
پیامی از فرح دیبا در شماره روز شنبه 14فروردین 78و
کاریکاتوری در شماره روز سه شنبه 17فروردین 78می داند
که در ان موضوع دیه به تمسخر گرفته شده بود.
در نقد یک سند تاریخی
صریح فائزه که بی پروا به تندروهای چپ و راست حمله می کند
نویسنده یادداشت های مرحوم هاشمی را نه از این جهت
مهاجرانی یک روز در جلسه حزب کارگزاران سازندگی گفته
خانواده اقای هاشمی با چپ ها و لیبرال ها کار به پادرمیانی
که یادداشت ها یک سند تاریخی هستند به نقد و بررسی
می کند ،گفته شده که خواهد دید که گردن کلفت تر از او
دی 78این طور نوشته« :فائز گفت اقای ابطحی رئیس دفتر
نویسنده درباره این یادداشت مرحوم هاشمی می نویسد:
تندروی های جناح چپ گالیه کرده و فائزه گفته است که
نامه اخوندی را قبول نداشته و پیش از بازداشت شهردار تهران
اشاره اقای مهاجرانی نیز با رهبری بوده است .موضوع بحث
گفته که با گروه ها و روزنامه های چپ صحبت کرده و انها
سال 77ناگهان مشاهده می کنیم که اعضای شورای مرکزی
در یادداشت 24بهمن 74نوشته« :اقای سیدابوالفضل
مناطق تهران توسط دادگستری تهران بوده است .در ان
تمجید از اقدامات دولت ایشان در طول دوران سازندگی
بد گفت .البته درخواست عوارض شهرداری از ساختمانی
پرونده شهرداری و تلقی عده ای مبنی بر سیاسی بودن این
شهرداری تخلفاتی صورت گرفته بود تردیدی وجود نداشت اما
کرباسچی و گردن کلفتی اش دارد کارها را انجام می دهد...
بازداشت ایشان نبودند و در مالقات اقای هاشمی با رهبری،
درخواست می کند تا ایشان شرایطی را فراهم اورند که اقای
منع بازداشت ایشان اظهار تعجب می کنند».
خاتمی ،همچنان به کار و فعالیت خود ادامه دهد ،رهبری با
داشتند ،نگاه کنیم ،هرجا یادی از دفتر تحکیم وحدت شده،
اگر خیلی خوشبینانه هم بخواهیم نظر بدهیم ،روح مثبت و
همدالنه ای بر ان یادداشت حاکم نیست ».با وجود انتقادهایی
که دوران سازندگی از سمت دفتر تحکیم وحدت متوجه وی
بود بعید به نظر می رسد که انها در دیدار با او از اقدامات وی
در دوران سازندگی تقدیر کرده باشند .نویسنده می گوید:
«در یادداشت های اقای هاشمی همواره نام تحکیم وحدت
قرین است با تندروی و افراط و انحصار گرایی و بی انضباطی و
سم پاشی و مانند ان .بنابراین طبیعی است که وقتی در اوایل
دفتر تحکیم وحدت در مالقات با اقای هاشمی به تقدیر و
پرداخته اند ،موضوع برایمان نامانوس و ثقیل جلوه کند».
استعفای خاتمی
در دوران ریاست جمهوری هاشمی در سال 71خاتمی که
وزیر ارشاد وقت بود استعفا می دهد .نویسنده درباره علت
استعفای خاتمی در ان زمان می نویسد« :اقای خاتمی ان
موقع وزیر ارشاد بود و دیدگاه ها و روش های خاص خود را
که باعث بی اعتباری طرح ها و ضوابط شهرسازی شده است
و برج سازی های خالف ضوابط و قوانین مصوب شهرسازی،
می نویسد« :اقای نوری از مقامات ارشد عصبانی است و
5دی 78نوشته« :در رسانه های داخلی ،بحث ورود من به
را رد نمی کند .یعنی به منتقدان نمی گویند که حرف ناحق
موجب تضییع حقوق عمومی شده است .بعد از این نامه به قوه
که در جلسه ای مطرح شده که اقای کرباسچی گردن کلفتی
شهردار تهران در ان زمان با اتهامات مالی ذکر شده در سال 77
هم هست».
چه بود؟ این طور که از یادداشت ها مشخص است ،هاشمی
«منظور از مقامات ارشد ،طبیعتا رهبری است .جلسه مورد
قضائیه برای بررسی بیشتر ارجاع داده می شود .کرباسچی،
بازداشت می شود .اما واکنش مرحوم هاشمی به این بازداشت
هم نظر منتقدان درباره اقدامات شهرداری را نمی پذیرد .مثال
موسوی تبریزی ،دادستان سابق امد و از شهرداری تهران
بی تاثیر نبود ،لذا نصیحتی کردم ».درباره این موضوع که در
درباره بازداشت کرباسچی نویسنده می نویسد« :رهبری موافق
ایت الله خامنه ای از دستگیری کرباسچی علی رغم دستور
در یادداشت روز 16فروردین 77می نویسد ...« :درباره
ان جلسه هم پیرامون تشکیل پرونده در مورد برخی شهرداران
جلسه اقای کروبی ضمن بیان برخی مطالب درباره تشکیل
دفتر رئیس جمهور می کشد .هاشمی در یادداشت روز 11
اقای خاتمی با او صحبت کرده و درباره اظهارات فائزه علیه
که او خاطرات شخصی اش را منتشر کرده بلکه از این جهت
پرداخته است .بخش هایی از کتاب را به همراه نقد نویسنده
مورد بررسی قرار دادیم .گاهی یادداشت های مرحوم از این
جهت که خالصه نوشته شده و جزئیات بیشتری ندارد مورد
نقد گرفته ،گاهی روایت های نادرست که با سندهای مشابه
مقابله به مثل است و ادامه دارد .سپس بعد از دو روز ،تلفنی
مغایرت دارد ،بعضی اشتباهات در روایت که در یادداشت ها
پذیرفته اند دست از سمپاشی بردارند و از فائزه درخواست کرده
از اتفاق ها فارغ از صحت برداشت ،موردنقد و بررسی نویسنده
وجود دارد و در مواردی انتشار برداشت های مرحوم هاشمی
که او هم ادامه ندهد و گفته به درخواست اقای خاتمی اقدام
قرار گرفته است .درحقیقت اگر قرار باشد خواننده بخواهد تنها
بود که چاپ می شود .نویسنده در این رابطه می نویسد:
کسب کند ،اطالعات دقیق نیست و در مواردی در صحت ان
شده است ».مقاله عالیجناب سرخپوش هم همین موقع ها
پرونده ،می رسند به اینجا که می گویند ان روحیه نیرومند اقای
«عالیجناب سرخپوش در روز 29دی ماه 78در روزنامه صبح
در پایان جلسه هنگامی که اقای کروبی از ایت الله خامنه ای
تا جایی که حتی بعضی از نیروهای مطبوعاتی اصالح طلب
امروز چاپ شده بود و رویکردی به شدت ضدهاشمی داشت؛
از یادداشت های هاشمی اطالعاتی درباره وقایع دهه 60و 70
هم شک وجود دارد .فارغ از اینکه اقای هاشمی حق داشته،
اتفاق ها را در یادداشت های شخصی و براساس برداشت
خودش بنویسد یا نه ،وقتی با روایت تاریخ مواجه می شویم
نیز به نقد این همه تندوتیزی ان پرداختند و حتی بعضا ان را
قصه متفاوت است .با این حال البته نویسنده در بخش هایی
مقاله تاثیر خود را در تخریب شخصیت اقای هاشمی در ان
رویدادها را نقل می کند و برخی اسناد موجود در یادداشت ها
کرباسچی در ان بحبوحه جابه جایی دولت و اغاز به کار اقای
حاوی بی انصافی هایی در حق اقای هاشمی خواندند .این
لحنی همراه با مطایبه ،این گونه به اقای کروبی پاسخ می دهد
برهه نزدیک به انتخابات داشت».
از کتاب با استناد به یادداشت های مرحوم هاشمی برخی
را برای دقیق تر شدن روایت استفاده می کند. صفحه 7
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
«فرهیختگان» از اخرین تحرکات امریکا در مذاکرات گزارش می دهد
بسته هسته ای مشاور بایدن؛ صفر پشت عدد
فرهیختگان اظهار پشـــیمانی از خـــروج یکجانبه ترامپ از
شده بودند اژانس از تهران خواسته سرعت راه اندازی مجدد
ایران اخرین پیامی است که طرف امریکایی در مورد مذاکرات
گروســـی دربـــاره اش توافقاتی صورت گرفت ،بیشـــتر کند.
دوربین های نظارتی فراپادمانی را که در سفر اسفند 1401
توافق برجام و تالش برای رسیدن به یک نتیجه دیپلماتیک با
با ایران از خود ســـاطع کرده اســـت .پنجشنبه هفته گذشته
همچنین با مطرح کردن ایـــن نکته ادعا کرده بودند اژانس
از وضعیت فعلی راضی نیســـت .البته چنـــد روز بعد همان
جیک ســـالیوان ،مشـــاور امنیت ملی امریکا در اندیشکده
واشـــنگتن برای سیاست خاور نزدیک اظهاراتی را مطرح کرد
رسانه ها مجبور شدند ادعاهای قبلی خود را اصالح کردند و
بود .سالیوان در این جلســـه ضمن انتقاد از خروج ترامپ از
درحال پیشـــبرد مفاد توافق و انجام تعهدات خود اســـت».
کـــه علی رغم محتوای ضدایرانی ،حاوی یک اعتراف مهم نیز
برخالف گزارش های چندهفته قبل خود اعالم کنند« :ایران
ســـفر پیش روی کمالوندی به وین را هم می توان تاییدکننده
برجام گفت« :ما به موقعیتی بازگشـــته ایم که قبال در ان قرار
داشتیم ».مشاور امنیت ملی امریکا همچنین ضمن اشاره به
واقعیت داشتن این وضعیت دانست.
«زیاده روی ایران» خواند اعالم کرد که امریکا مسیر دیپلماتیک
انرژی اتمی کشـــورمان به وین و ابعـــاد دیدارهای احتمالی
هنوز اطالعات زیادی از جزئیات ســـفر ســـخنگوی سازمان
ارسال پیام روشن درباره هزینه ها و پیامدهای انچه که او ان را
را برای رســـیدن به نتیجه پیگیری کرده و به دنبال یک توافق
او در این ســـفر منتشر نشده اما می توان حدس زد گفت وگو
اگرچه بهترین راه برای جلوگیری از دســـتیابی ایران به سالح
مدیرکل اژانس در این جلســـه» و «گام های اجرای توافق با
دیپلماتیک «درازمدت» با ایران است .سالیوان در این جلسه
درباره «جلسه شـــورای حکام خردادماه و محورهای گزارش
هســـته ای را رســـیدن به یک توافق موثر برشمرد اما مطابق
گروســـی درباره افزایش ابزارهای نظارتی اژانس» احتماال از
اصلی ترین محورهای قابل طرح در این دیدارها خواهد بود.
مشی ســـایر دیپلمات های امریکایی برای راضی نگه داشتن
رژیم صهیونیســـتی و جناح های تنـــدروی مخالف توافق ،از
تعامل ایران و اژانس
در ریل تنش زدا�یی و عقالنیت
تهدیـــد نظامی نیز صحبت به میان اورده و می گوید« :امریکا
اقدامـــات الزم برای متعهد ماندن بر ایـــن اظهارات را انجام
خواهد داد ،ازجمله به رسمیت شناختن ازادی عمل اسرائیل».
نکته دیگری که در اســـتانه سفر مهم ســـخنگوی سازمان
این اظهارات سالیوان که به وضوح خالف توافق بوده و اقدامات
انرژی اتمی ایران باید به ان اشـــاره ویژه تری داشت ،روند
امـــا در جلب رضایت طرف صهیونیســـتی نیز کفایت نکرد تا
برای دور نگه داشتن رابطه ایران و اژانس بین المللی انرژی
منطقی درپیش گرفته شده از سوی تهران طی دو ماه اخیر،
خرابکارانه رژیم صهیونیستی را مورد حمایت قرار داده است،
اتمی از تنش هایی اســـت که بیش از هرچیز ،فشـــارهای
جایی که مشاور امنیتی کابینه رژیم صهیونیستی در واکنش
به اظهارات مشاور امنیت ملی امریکا درباره لزوم دیپلماسی
در قبال ایـــران گفت« :امریکایی هـــا در انتظار تغییر جهت
سیاســـی امریکا و دیگر طرف هـــای غربی مذاکرات بر این
منفی خود نســـبت به چنین زیاده خواهی هایی اعالم کرده
اســـت .مطابق این بندها در ســـال 2020محدودیت های
پاســـخ های جدیدتری از جانب تهران داشت .واضح است
ســـازمان ملل باید محدودیت های تحقیق و توسعه ()R&D
مهم ترین �پیام های سفر قریب الوقوع
کمالوندی به وین
ایران بایســـتد ».طرف امریکایی در حالی مانور رسانه ای روی
بـــوده اما اینکه چرا با این وجـــود چنین راهبردی از جانب
در حوزه تولید موشـــک های بالستیک ایران که قابلیت حمل
کالهک اتمی دارند را برداشته و ممنوعیت واردات و صادرات
اتمی به ایران ســـفر خاصی بود .از این جهت خاص محسوب
دولت این کشـــور بر التهابات خیابانی در ایران اســـت .حال
را بایـــد در مدیریت بحران سیاســـی دولت باید دانســـت.
فناوری مرتبط با صنایع موشکی نظیر موشک و پهپاد با برد
۳۰۰کیلومتر ( ۱۸۶مایل) یا بیشـــتر را بر دارد .فارغ از این
ضدایرانی به جمهوری اســـامی انجام می شد .این سفر که
رســـانه ای از فعالیت هســـته ای ایران یک دیو وحشتناک
معافیت های تحریمی شده اند که البته عدم پایبندی به این
دیپلماسی ایرانی ها هستند اما واقعیت این است که ایرانی ها
با همه ما بازی می کنند ».این مقام صهیونیســـتی همســـو با
مواضع همتـــای امریکایی خود از ادبیات تهدیدامیز نظامی
نیز بهره برد و گفت« :اســـرائیل اماده است تا به تنهایی مقابل
دیپلماســـی را اغاز کرده که تـــا پیش از این مدعی بود تمرکز
که التهابات فروکش کرده و اهرمی برای امتیاز گیری بیشـــتر
در میز مذاکره به نفع واشـــنگتن حاصل نشـــده است ،کاخ
سفید رویکرد خود را تغییر داده و ادبیات ترامپ مبنی بر لزوم
تحقق «توافق بلندمدت» را برای راهبرد فشـــار خود برگزیده
اســـت .البته کاخ سفیدنشینان پیش از این چندین بار اعالم
اســـت نمی توان برای اظهارنظرهای تکراری نیز توقع ارائه
که این مواضع از جانب طرف امریکایی نیز قابل پیش بینی
واشـــنگتن اتخاذ شده است مســـاله ای است که پاسخش
جناح های مختلف سیاســـی امریکا کـــه همواره در فضای
ساخته و برای بهره برداری سیاسی قول مهار ان را داده اند
همیشه باید پاسخی نیز برای مدیریت این بحران ساختگی
ارائه دهند .تا چند ماه قبل حمایت از اشوب های خیابانی
کرده بودند که برجام دیگر در دســـتور کار دولت این کشـــور
گزاره تهدیدامیزی بود که واشنگتن با استفاده از ان سعی
توافق بلندمـــدت مطرح می کند ،پیرو همین ادعاهاســـت
این اقـــدام بتواند یک مانور قدرت در فضای افکار عمومی
قرار ندارد و انچه که اکنون جیک ســـالیوان نیز تحت عنوان
اما ایـــن ادبیات تهدیدامیز فارغ از اهدافی که دارد نشـــانه
عقب نشـــینی طرف امریکایی و شکست پروژه ماهیگیری از
اب گل الود اشـــوب است .امریکا که ابزارهای فشار خود را تا
حد زیادی ازدست رفته می بیند و به عنوان طرف خاطی برجام
در تســـلیم کردن ایران در میز دیپلماســـی داشت تا درپی
خود به نمایش بگذارد .این ســـناریو اما مطابق مدل مشابه
و کامل تر ان در زمان اوباما و انتخابات 88سرنوشـــتی جز
تســـلیحاتی ایران برداشته شده است و در اکتبر 2023نیز
تیره و تار شدن روابط ایران و اژانس در مقاطع مختلف طی
چنـــد دهه اخیر در قدم اول دولت هایی بود ه اند که منزوی
اخرین سفر رافائل گروسی ،مدیرکل اژانس بین المللی انرژی
کـــردن و تحت فشـــار قرار دادن ایـــران را دنبال می کنند.
می شـــد که در بحبوحه حمالت روانی و رســـانه ای جریانات
ســـازمان انرژی اتمی ایران و مدیرکل اژانـــس بین المللی
در اخرین روزهای هفته دوم اسفند سال 1401ترتیب داده
همانطور که به ان اشـــاره شـــد ،در نیمه اسفندماه 1401
انرژی اتمی به توافقاتی دســـت یافتند که مفاد ان تا امروز
به طور طبیعی درحال اجرایی شـــدن بوده و کارشناســـان
شـــده بود ،با یک نشست خبری مهم به پایان رسید .نشستی
و تیم هـــای فنی د و طرف هم در شـــرایطی عادی همچنان
تعهدات مطابق موارد گذشته قابل پیش بینی است اما اجرای
اتمی کشـــورمان و رافائل گروسی مدیرکل اژانس به تشریح
ماه اخیر ،شـــاهد سفر کارشناسان اژانس به ایران بوده ایم.
سایر دولت ها بازتر کرده و باب بهانه جویی ها درمورد پیشرفت
روحی و روانی جریانات ضدایرانی شـــده بود؛ جریاناتی که
موارد دولت های اروپایی و امریکا نیز متعهد به اجرای برخی
تعهدات ســـازمان ملل ،دست ایران را در مبادالت تجاری با
فعالیت هـــای دفاعی ایران را نیز می بندد .چنین شـــرایطی
ایجـــاب می کند که ایران همچنـــان برای حفظ توافق برجام
تالش کرده و جلوی طرح ایده های جدید که صرفا محدودیت
بیشـــتر ایران را منظور دارد ،بایستد .چنین ایده ای که تحت
عنوان توافق بلندمدت توســـط امریکا مطرح می شود همان
شکســـت پیدا نکرد .امریکا کـــه همواره در مواجهه با ایران
چیزی است که طرف امریکایی از روزهای ابتدایی مذاکرات با
پروژه پاییز 1401نیز مجدد این لفاظی ها را در دستور کار
تـــا بتواند فعالیت های دفاعی ایران را مهار کند .بنابراین تن
رویکرد لفاظی نظامی را در پیش گرفته است بعد از شکست
نهـــاد بین المللی را افزایش می دهـــد .به بیان دیگر ،برنده
که محمد اسالمی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی
نتایج گفت وگوهایشـــان پرداختنـــد .نتایجی که موجب ازار
در نیمـــه دوم ســـال 1401به هر دری زدند و از هر روشـــی
اســـتفاده کردند تا درنتیجه ان ،ایران در دنیا منزوی شود اما
ســـراخر باید فریم به فریم حضور مقامات کشورهای خارجی
و ســـازمان های بین المللی در تهـــران را می دیدند و ذره ذره
اب شـــدن رویاها و توهمات شـــان را تماشـــا می کردند .در
همان روزهایی که دیگـــر خبری از ناارامی های خیابانی در
مشغول همکاری با یکدیگر هستند .نکته دیگر انکه طی دو
سفری که در توافق اسفندماه به ان اشاره شده بود .هدف
تعیین شـــده برای سفر کارشناســـان اژانس در توافق میانه
اسفند سال گذشته را هم می توان «گفت وگوی بیشتر برای
روشن شدن نحوه اجرایی کردن بندهای توافق و پیش بینی
سازوکارهای ان» دانست.
در بند ســـه این توافق اینطـــور می خوانیم« :ایران به صورت
داوطلبانه به اژانس اجازه می دهد تا چنانچه مقتضی باشد،
فعالیت های راستی ازمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند ».بندی
ایران در قالب ایده هایی همچون برجام 2و 3دنبال می کرده
ایران نبود و پروژه براندازی به طور کامل شکست خورده بود،
قرار داده اما همچون گذشـــته بـــرگ جدیدی جز تحریم و
دادن ایران به مطالبات زیاده خواهانه ای که چندین ســـال
به انها زد .ســـفری که مخاطب اولیـــن پیامش هم جریانات
در فردو)» توســـط خود سازمان انرژی اتمی کشورمان را باید
دیگری را تحت عنوان توافق بلندمدت روی میز قرار دهد .در
دســـت امریکا بیش از گذشته خالی بوده و بازگشت به میز
اینکه درحال حاضر این واشـــنگتن است که به عنوان طرف
پروژه منزوی کردن جمهوری اســـامی در سراسر جهان بود؛
اقدام فراپادمانی ایران برای به نمایش گذاشـــتن حسن نیت
دست ترامپ کپی برداری کرده است ،اهداف و پیامدهای ان
پاسخی نیســـت که بتواند برای دموکرات ها اورده سیاسی
وجهه مناسبی نیز برای قرارگرفتن در موضع کنترلگر ندارد ،به
جای اینکه در راستای اعتماد سازی قدمی بردارد ترجیح داده
رویکرد فرار رو به جلو را درپیش گرفته و مطالبه زیاده خواهانه
ادامه ضمن بررسی ایده توافق بلندمدت که بایدن ان را از روی
فشـــار دیپلماتیک رو نکرده است .در عرصه دیپلماسی اما
مذاکرات احیای برجام به ویژه پس از پروژه اشـــوب 1401
است مطرح می شوند اصال منطقی به نظر نمی رسد ،به ویژه
خاطی باید به ســـمت جلب اعتماد حرکت کرده تا بتواند به
برجام بازگـــردد ،نه اینکه به عنوان یک دولـــت بدعهد برای
داشته باشد؛ چراکه این پروژه شکست خورده و صرفا باعث
اینده یـــک توافق بین المللی که حتـــی در ان حضور ندارد
دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام در راســـتای سیاســـتی
چندین ســـال بدعهدی خـــود را بی نتیجه کرده و در موعد
تالش غربی ها برای ایجاد هراس
متوقف شـــده ذیل ایـــن توافق و اعمـــال تحریم های جدید
اســـت .طبعا این اتفاق به لحاظ سیاســـی دولت دموکرات
را نیز مورد ارزیابی قرار داده ایم.
توافق بلندمدت
موسوم به «فشار حداکثری» عالوه بر بازگرداندن تحریم های
به سیاســـت هایی تحریک امیز مانند ترور ســـردار «قاســـم
ســـلیمانی» ،فرمانده ســـابق نیروی قدس ســـپاه پاسداران
شـــده زمان به نفع ایران و در امتداد غروب بندهای برجام
ســـپری شود .حال اگر دولت امریکا به برجام بازگردد عمال
امتیازدهـــی بـــه تهران عملیات اجرای برجـــام را کلید زده
امریـــکا را از جانب جناح رقیب تحت فشـــار قرار می دهد.
تعیین تکلیف کند.
سیاســـت ها می تواند جمهوری اســـامی ایران را به مذاکره
به زعم ترامپ هم قوی تر باشـــد و هم برای مدت طوالنی تری
سیاسی به نفع دولت مستقر در کاخ سفید تمام نمی شود؛
دوام داشـــته باشـــد .توافقی که ترامپ ان را به عنوان توافق
قوی تر توصیف می کرد توافقی بود که در ان برنامه هسته ای
چراکه عمال نشـــان دهنده انفعال واشنگتن دربرابر هیوالی
خودســـاخته ای به نام ســـاح هسته ای اســـت .هردو این
از پایتخت هایشـــان اخراج کرده و سطح روابط سیاسی شان
با تهران را کاهش دهند .نشســـت خبری اسالمی و گروسی
در روز پایانی ســـفر نیمه اســـفند مدیرکل اژانس به ایران و
حتی نشســـت خبری او در بدو بازگشـــت بـــه وین ،برعکس
اســـت و طرف غربی نیز به ان واقف است به همین جهت نیز
برجام از مطالبات زیاده خواهانه ســـر باز بزند امری طبیعی
تهـــران نیز با ان مخالفت کرده و ســـرعت توســـعه صنعت
بر ســـر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند .توافقی که
مقامات کشـــورهای جهان را متقاعد کنند تا سفرای ایران را
اتش زده بودند ،نشـــانه چندانی از تنش نداشت؛ تنشی که
را محقق کند .در همین راســـتا در چنـــد روز اخیر اخباری
هســـته ای خود را افزایش می دهد که این امر نیز به لحاظ
پروژه ای که قرار بـــود جریانات ضدایرانی در چهارچوب ان،
اینکـــه ایران به ویژه با نزدیک شـــدن به موعد بندهای غروب
البته که راه گریز از این فشار ارائه پیشنهادهای فرابرجامی
انقـــاب اســـامی روی اورد .تئوری ترامپ ایـــن بود که این
ترحم برانگیز براندازی بودند .پیامش هم به بن بست خوردن
انتظـــار جریانـــات ضدایرانی که در چندماهـــه قبل از ان،
همزمان با طرح پیشـــنهادات از پیش رد شده ،رویکرد هراس
نیز نیســـت؛ زیرا درصورت ارائه هرگونه پیشنهاد فرابرجامی
اخرین ضربه به اپوزیســـیون نیمه جان را سفر رافائل گروسی
را نیز اغاز کرده تا بلکـــه بتواند بخش هایی از مطالبات خود
در رســـانه ها منتشر شـــد مبنی بر اینکه سه کشور اروپایی با
دعوت از 10عضو منتخب شـــورای امنیت سازمان ملل انها
را در جریان رایزنی ها در مورد اســـتفاده از «مکانیسم ماشه»
در قطعنامه 2231برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل
برای ملتهب نگه داشـــتن فضـــای خیابان های ایران به اب و
که به ادعای رســـانه های نزدیک به دولت های غربی «نصب
دوربین های نظارتی در ســـایت های هسته ای ایران (ازجمله
در راســـتای عمل به ان عنوان کرد .اتفاقی که می توان ان را
خود دانست .حسن نیتی که طی چندین سال گذشته بارها
از ســـوی تهران به این نهاد بین المللی ارائه شـــده است ،اما
در مقاطع مختلف تاریخی ،دولت های غربی ســـعی کرده اند
در رویکـــردی تنـــش زا ،از اژانس به عنوان ابزار فشـــار علیه
ایران اســـتفاده کنند .این امتیاز فراپادمانی تهران به اژانس
را همچنیـــن می توان اقدامی با هـــدف جلوگیری از صدور
قطعنامه ضدایرانی در نشست ماه اینده شورای حکام اژانس
بین المللی انرژی اتمی تلقی کرد.
از همـــه این موارد مرتبط بـــا کیفیت حال حاضر روابط ایران
قرار بود زمینه ســـاز تحریم های بیشتر و صدور قطعنامه های
و اژانس که بگذریم ،مســـاله مهمی مثل فرا رســـیدن موعد
بین المللی مثل اژانس انرژی اتمی و شـــورای حقوق بشر و
است که نگرانی امریکا و دولت های تروئیکای اروپایی درباره
پیچیده تر علیه ایران شـــود و سازمان ها و نهادهای اصطالحا
شورای امنیت ســـازمان ملل تکمیل کننده پازل ان باشند.
یکی از توافق های مهمی که در ان ســـفر میان ایران و اژانس
صـــورت گرفت ،مربوط به تداوم روند نصب تجهیزات نظارتی
توافق شـــده درباره «بندهای غروب برجام» در مهرماه امسال
بدون تنش باقی ماندن روابط تهران و اژانس را روز به روز بیشتر
می کند .طبق توافقی که ایران ذیل برجام با طرف های 5+1
داشته ،شـــورای امنیت سازمان ملل متحد در اکتبر 2023
در مجتمع های غنی سازی بود .همان روزها در «فرهیختگان»
که کمتر از 5ماه تا موعد ان باقی مانده است ،باید برخی از
جلسات و نشســـت های رافائل گروسی در ایران پرداختیم و
مســـاله باعث شده طی هفته های اخیر شاهد این باشیم که
تحریم های نفتی ،بانکی و موشـــکی ایران را لغو کند .همین
قرار داده اند .این خبر را نخستین بار علی واعظ ،مشاور رابرت
14اســـفند ،1401با تیتر «گروشصت درصدی» به تحلیل
سطح محدودی مشابه میزانی که در برجام امده است یعنی
بلندمدت برود تا ضمـــن ارائه چهره ای قدرتمند در کنترل
کـــه با عنوان «امریکا مدیریت پروژه ترس را به خبرنگار ایرانی
ســـفر مهم او به تهران در اخرین روزهای ســـال گذشته و در
طرف هـــای اروپایی برجام با کمک گرفتـــن از ظرفیت های
که بندهای غروب برجام یک به یک درحال فرارســـیدن بوده
بـــا تهران نیز خود را تبرئه کرده و این گونه بازنمایی کند که
اجماال باید گفت مهم ترین هدفی که از طرح چنین اظهاراتی
نظام ایران توسعه پیدا کند ،محصول پشتوانه خوب جمهوری
صحنه ای بپردازند که درنتیجه ان ،ایران اسیر تله تنش زایی
ایران برای مدت طوالنی تری و حتی دائمی به حالت کنترل
دربیاید .کنترلی که برای همیشه سطح غنی سازی ایران را در
3درصد نگه دارد .طبعا چنین پیشـــنهادی ان هم در زمانی
و محدودیت های هســـته ای ایران قرار است کمتر شود نباید
از جانب تهران پذیرفته شـــود .ترامپ همچنین تمایل داشت
تا دامنه توافق با ایران را از مســـائل هسته ای فراتر برده و به
مســـائل موشکی و منطقه ای تعمیم دهد .طبعا این امر نیز از
مســـیرها باعث می شـــود تا دولت امریکا برای فعال نشان
دادن خود به سمت ارائه پیشنهادهایی تحت عنوان توافق
فعالیت های هسته ای ایران از اتهام بستن یک توافق ضعیف
برای مهار قدرت موشکی و منطقه ای ایران نیز برنامه دارد.
چنین پیشـــنهاد زیاده خواهانه ای اگرچـــه منطقا از جانب
ایران رد خواهد شـــد اما شاید قدرت این را داشته باشد که
فضای رســـانه های غربی را بـــرای عقبگرد به روزهای پیش
جانب ایران که از ابتدا هرگونه مذاکره بر سر مسائل دفاعی را
از اشوب اماده کند.
اشوب دولت بایدن تصمیم گرفته تا مسیر فشار را مطابق ایده
چرا ایران نباید به
خواسته تکراری امریکا تن بدهد
برنتافته نباید مورد قبول واقع می شد .حال با شکست پروژه
شکســـت خورده ترامپ ادامه داده تا بلکه برگ برنده ای برای
خود در میز مذاکرات ایجاد نماید.
از زمان امضای توافق برجام تاکنون حدود 8سال می گذرد.
داد» به بررســـی دالیل چنین اظهارنظرهایی پرداختیم .اما
دنبال می شـــود این اســـت که ایران در مقابل خواسته های
منطقی خود مبنی بر بازگشـــت تضمیـــن دار به برجام کوتاه
امـــده و به مطالبات فرابرجامی تن دهـــد .هدفی ثانوی که
از دل این راهبرد دنبال می شـــود این است که ایران از ترس
مانع تراشی غربی ها در مسیر اعمال معافیت های بین المللی،
فعالیت های هســـته ای خود را کاهش دهد .مانع تراشی که
مقدمه ان می تواند تصویب قطعنامه علیه برنامه هســـته ای
ایران در جلسات اتی شورای حکام اژانس بین المللی انرژی
اتمی باشـــد .رویکرد مقابله با این سوءاســـتفاده سیاسی از
شرایطی که براندازان قرار بود نگذارند ارتباطات بین المللی
اسالمی در غنی سازی عنوان کردیم و نوشتیم« :به نظر امریکا
ســـخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران سفر قریب الوقوعی به
ایران از مطالبات قانونی خود نشده است و عالوه بر ان هنوز
دوماه از ان روزها ،شنیده ها حاکی است که بهروز کمالوندی،
وین خواهد داشت.
شده ،بلکه دســـتگاه دیپلماسی کشور برای دور نگه داشتن
اتمی ایران به وین و گفت وگو با مقامات اژانس را هم می توان
ایران در مجامع بین المللی به طور کامل با شکســـت مواجه
روابـــط خارجی اش از تنش های احتمالـــی هم برنامه ریزی
است .اما توافق برجام به غیر از دولت ها ،یک طرف فرادولتی
و ایران نیز بارها نشـــان داده که برای کنترل رویکرد سیاسی
محســـوب نشـــده و ایران نیز بارها موضع قاطع و پاســـخ
نیز دارد که مطابق بندهای غروب ،تعهداتی را متقبل شـــده
نتوانســـته با تحریک تهران ،رویکرد مقامات کشـــورمان در
سفر مهمی که نشان می دهد نه تنها پروژه منزوی کردن نظام
حدود یک ماه پیش رســـانه های غربی درباره کیفیت روابط
اژانس و دبیرکل ان دست بسته نیست.
بوده اســـت .چیزی که البته تا این لحظه باعث عقب نشینی
مواجهه با نهادهای بین المللی مثل اژانس را هم دستخوش
در طی این سال ها ایران بسیاری از تعهدات هسته ای خود را
توافق بلندمدت و مدیریت بحران سیاسی
شود .یکی از روشن ترین ابزارهای این دولت ها برای ترساندن
می داند راهی غیر از تفاهم نیســـت ».حاال با گذشت حدود
نهادهایـــی همچون اژانس هرچه که باشـــد ،عقب نشـــینی
درمقابل خواســـته های زیاده خواهانه طرف های غربی نبوده
جنگ روانی و بازوهای رســـانه ای دولـــت امریکا به طراحی
و عقب راندن ایران هم تا االن ،بازی با برگ مکانیســـم ماشه
دقیقی داشته است .نکته دیگری که اهمیت سفر کمالوندی
انجام داده و در مقابل از جانب طرف های غربی بدعهدی دیده
از انجایـــی که پیشـــنهادهای جدید امریـــکا اید ه ای تازه
مالی به زبان فارســـی در توییتر خود منتشر کرد .در گزارشی
را بیشـــتر می کند ،به خاطر اوردن و مرور ادعاهایی ا ست که
ایـــران و اژانس مطرح می کردند .انها در گزارش هایی مدعی
تغییر و تحول کند .سفر قریب الوقوع سخنگوی سازمان انرژی
در همین چهارچوب تفسیر کرد .چهارچوبی که طراحی ان با
ایران بوده و قرار است با حداقلی نگه داشتن تنش های موجود
در روابط ایران و اژانس چند ماه باقی مانده تا فرارسیدن موعد
بندهای غروب برجام ،انطور کـــه تهران می خواهد به دور از
بهانه جویی های امریکا سپری شود. صفحه 8
جلسهکریمیومردپرتغالیبرگزارشد
توافقضمنیبرایادامه
همکاریباساپینتو
پشت پرده مرخصی 2روزه به استقاللی ها
شماره مسلسل 45۹۷
دوشنبه ۱۸اردیبهشت 1402
۱۷شوال 1444
۸می 2023
شماره 38۵۹
| | Mon | 8 May 2023 | vol.14
No. 3859 | 16 Pages
قراردادستارهگران قیمتپرسپولیسروبهاتمام
اعتراف مربی ابی ها
بهخستگیبازیکنانش
سرنوشتنامعلومصادقی
اسفندیارپور ،مدیرعاملگل گهر:
برایانتخابجانشینقلعه نوییبهترینتصمیمراگرفتیم
کدامباشگاه هاراهیلیگقهرمانانخواهندشد؟
فقط 8تیمبرترلیگمی توانند
اسیاییشوند
سرمربیتیمملیدخالتی
درتصمیمباشگاهنداشت
صفا هادی :خمز تراکتور را احیا کرد
کرار و بشار برای امدن
به ایران تشویقم کردند
به خاطر بردیف به تراکتور امدم
پرسپولیس شانس اول قهرمانی است
بازیکنان خارجی تراکتور بی نظیر هستند
تغییر و تحوالت ما را از کورس قهرمانی عقب انداخت صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
صفا هادی در گفت وگو با «فرهیختگان» :خمز تراکتور را احیا کرد
کرار و بشار برای امدن به ایران تشویقم کردند
به خاطر بردیف به تراکتور امدم
پرسپولیس شانس اول قهرمانی است
ترنم کشاورز
بازیکنان خارجی تراکتور بی نظیر هستند
تغییر و تحوالت ما را از کورس قهرمانی عقب انداخت
با توجه به سال ها حضور در فوتبال ،تجربه همکاری با مربیان زیادی را دارید .دوست
این مدت زمان کوتاه عملکرد برجســـته ای ارائه کرد .او بازیکن
ش درخشانش در ترکیب این تیم قراردادش را تا سال
تبریزی پیوسته بود بعد از نمای
عالوه بر اخالق و منش مربیگری ،از دانش فنی بسیار باالیی نیز برخوردار است .همیشه تمامی
با کدام بازیکن تراکتور رابطه دوستانه بهتری دارید؟
کرده باشد و سهمیه خارجی اسیایی تراکتور نیز برای فصل اینده بدون تغییر بماند .به
هیچ تالشی برای بهتر شدن کوتاهی نکنند .بدون شک او یکی از بهترین مربیانی است که تا
خبرنگار
صفا هادی ،بازیکن عراقی تیم فوتبال تراکتور که در ابتدای فصل به جمع سرخپوشان
2024با باشگاه تمدید کرد تا حضورش در این تیم را تا پایان لیگ بیست وسوم قطعی
همین بهانه در «فرهیختگان» با هافبک تیم ملی فوتبال عراق پیرامون مسائل مختلف
گفت وگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
دارم در مورد همکاری با خمز هم برایمان صحبت کنید؟
خمز به واسطه سال ها کار کردن در اللیگا بسیار سختکوش بوده و تجربه بسیار خوبی دارد.
بازیکنان را نصیحت می کند و از انها می خواهد تا تمامی تمرکزشان را روی فوتبال بگذارند و از
به حال با او همکاری داشته ام .از اینکه افتخار شاگردی اش را دارم بسیار خوشحال هستم.
راستش را بخواهید ،حمایت هواداران در هر مسابقه ،عملکرد تیم و تعهد به دستورات مربی در
برای بهتر شـــدن کوتاهی نکنم .امیدوارم که این عملکرد خوب ادامه دار باشد و بتوانم برای
به نظرم هـــر 3تیم از ابتدای فصل
در ســـال های گذشته بارها از تیم های مختلف لیگ ایران پیشنهادهای جدی دریافت کردم
تراکتور را به دلیل داشتن کادرفنی بسیار قوی و درجه یک ،شناخت بسیار خوب هم از بردیف
تیمم مثمرثمر واقع شوم.
بودم ،با بازیکنان ایرانی زیادی هم ارتباط دوستانه خوبی داشتم .به دلیل شناختم از فوتبال
ایـــران و مردم مهربان تبریز این تیم را برای ادامه فعالیت فوتبالم انتخاب کردم .امیدوارم که
این همکاری صمیمانه تا مدت ها ادام ه داشته باشد.
ایا از بازیکنان سابق عراقی لیگ ایران مانند کرار جاسم ،بشار رسن و عماد رضا برای
امدن به ایران مشاوره گرفتید؟
ان طور که به نظر می رسد خمز سرمربی بسیار سختگیری است؟
نه سختگیر نیست اما شدت عالق ه او به کارش باعث می شود تا از تمامی بازیکنان و نفرات تیم
عملکرد بی نقص فوق العاده ای را انتظار داشته باشد .همان طور که قبل تر هم گفتم او از تمامی
بازیکنان می خواهد در هر مسابقه بهترین نمایش را داشته باشند و فوتبال زیبایی را ارائه کنند.
بعد از پیوستن شما به تراکتور و اتفاقاتی که برای بردیف رخ داد درنهایت او به کشورش
برگشت .باشگاه درنهایت خمز را به عنوان سرمربی جدید تراکتورسازی انتخاب کرد.
لطفا در مورد تغییرات نیمکت تیم برایمان صحبت کنید؟
همان طور که قبل تر هم گفتم پیش از پیوســـتنم به تراکتور شناخت خوبی از بردیف داشتم؛
چراکه او مربی تیم های زیادی در روسیه بود .اما به هر حال شرایط به نوعی پیش رفت تا باشگاه
تصمیـــم به قطع همکاری با او بگیرد و پاکو خمز را به عنوان جایگزینش انتخاب کند .پس از
پیوستن خمز همه چیز به یکباره تغییر کرد و تیم توانست در چند هفته ابتدایی عملکرد فنی
فوق العاده ای از خود نشان داده و نتایج قابل قبولی را کسب کند .واقعا خمز به واسطه سال ها
مربیگری در اللیگا از تجربه باالیی برخوردار است و حضورش در تراکتور باعث احیای دوباره
تیم شده است .از اینکه زیر نظر او کار می کنم بسیار خوشحال هستم.
همان طور که خودتان هم گفتید پس از پیوستن خمز به تراکتور شاهد تغییرات بزرگی
در تیم بودیم به طوری که در هفته های اخیر موفق به کســـب نتایج عالی و عملکرد
فوق العاده تیمی شدید .لطفا در این مورد هم برایمان حرف بزنید؟
بله دقیقا همین طور اســـت .خمز از زمان قبول هدایـــت تراکتور برنام ه ما برای هر بازی را به
تناسب شرایط تیم تغییر داد و بعد از چند بازی عملکرد تیمی ما بهتر شد .عالوه بر این ،تمامی
بازیکن بسیار بزرگ و حرفه ای است و از سطح فنی بسیار باالیی نیز برخوردار است .برای او
بهترین ها را ارزو می کنم امیدوارم در ادامه فعالیت فوتبالی اش موفق باشد.
پرســـپولیس نســـبت به سایر
رقبـــا نزدیک ترین گزینه برای
قهرمانی لیگ برتر است.
اگرچه تراکتور در این فصل نتایج خوبی کســـب کرده اما جزء ســـه
موضوع را چه می دانید؟
پس از روی کار امدن سرمربی جدید ،خمز برای اجرای استراتژی های
مدنظر خود ،اشنایی با فوتبال ایران و بازیکنان ،نیاز به زمان داشت که
همینموضوع ما را از کورس قهرمانیعقب انداخت .البتهپس از تغییر
کادر فنی تیم عملکرد ما بهتر شد و نتایج قابل توجهی گرفتیم و موفق
در جام خلیج فارس به میزبانی عراق یکی از غایبان بزرگ تیم ملی فوتبال کشورتان
شدیمرتبهخودماندرجدولرابهبودبخشیدهوپیشرفتچشمگیری
مردم عراق ذاتا عاشق فوتبال هستند و شاید این تنها عالقه مشترک بین انها محسوب می شود.
تمام تر ،در فصل اینده رقابتی قوی برای قهرمانی در لیگ داشته باشیم.
کشورم هستم اما راستش را بخواهید باید بگویم حضور یا عدم حضورم در تیم ملی خیلی هم
در شرایطی که به پایان رقابت های لیگ برتر امسال نزدیک می شویم.
بودید .نظرت در مورد قهرمانی تیم ملی عراق در این رقابت ها چیست؟
عراق شایسته بازی در خانه با حضور هوادارانش است .گرچه همیشه اماده بازی برای تیم ملی
داشته باشیم .در حال حاضر هم امیدوار هستیم تا با همدلی هرچه
مهم نیســـت .انچه که برای من و تمامی بازیکنان اهمیت دارد موفقیت و سربلندی تیم ملی
به تازگی قرارداد خود را با باشـــگاه تراکتورسازی تا سال 2024تمدید
رخ داده است تا باعث خوشحالی مردم عزیز کشورمان باشیم.
واقعا فصل خوبی را در تراکتور پشت سر گذاشتم و هواداران نیز خیلی از من
است .ما همیشه رویای قهرمانی در این جام را داشتیم .بسیار خوشحال هستیم که این مهم
کردید .در مورد این تصمیم برایمان صحبت کنید؟
حمایت کردند .همان طور که قبل تر هم گفتم عشق و عالقه انه ا انگیزه زیادی
از زمانی که به تراکتور پیوستی همیشه مورد توجه هواداران بودید .لطفا در مورد انها
برای بهتر شدن به من می دهد .جدا از این من همیشه ثبات را ترجیح می دهم،
حمایت هواداران از من باعث می شود تا همیشه بهترین عملکردم را برای خوشحال کردن انها
که همیشه بهترین عملکرد را ارائه دهم.
است .تصور فوتبال بدون حضور انها برای هیچکدام از ما ممکن نیست .امیدوارم که با عملکرد
به پایان گفت وگو رســـیدیم ،موردی هســـت که دوست داشته باشید به ان
و حمایت هایشان برایمان بگویید؟
به نمایش بگذارم .واقعا عشـــق و عالقه هواداران نسبت به تراکتور و بازیکنانش وصف ناپذیر
خوبمان پاسخ محبت و عالقه انها را به درستی بدهیم.
بنابراینتصمیمگرفتمیکفصلدیگرباتیمتمدیدکنموبههوادارانقولمی دهم
اشاره کنید؟
بله .الزم می دانم که بگویم فصل ســـختی در انتظار ماســـت اما تمامی اعضای تیم
نظرت در مورد سایر بازیکنان خارجی تراکتورسازی(گوستاو واگینین و ریکاردو الوز)
فوتبـــال تراکتور تالش می کنند تا با تمرکز و تالش هرچه تمام تر نتایج برجســـته ای
ریکاردو را به خوبی می شناسم؛ چراکه ما با هم در روسیه همبازی بودیم .الوز بازیکن برجسته
ما هم وظیفه داریم درمقابل این حجم از عشـــق و عالقه عملکرد فوق العاده ای از
نفرات تیم از بازیکنان و کادر فنی همگی هم قســـم شدیم تا در هر بازی بهترین عملکردمان
چیست؟
تالش هایمان نتیجه بخش بود و همه چیز به یکباره تغییر کرد.
و سخت کوشی است .در مورد گوستاوو هم باید بگویم که او این فصل به تراکتور پیوست و در
را به نمایش بگذاریم و تا اخرین نفس برای خوشحالی هواداران مبارزه کنیم که خوشبختانه
را ارائه کرده انـــد .اما معتقدم
جایی در این تیم نخواهد داشت .لطفا از فوتبال کاوه و بازی در کنار او برایمان بگویید؟
البته ناگفته نماند که انها تاکید داشـــتند لیگ ایران بســـیار سخت است و موفق شدن در
فوتبالی ام انتخاب کردم.
تاکنون عملکردی فوق العاده ای
به هر حال تیم ما در ابتدای فصل دستخوش تغییر و تحوالت زیادی شد.
راستش را بخواهید از جزئیات قرارداد او با باشگاه اطالعی ندارم .اما به خوبی می دانم که کاوه
بســـیار خوشحال هســـتم که به صحبت های انها گوش دادم و ایران را برای ادامه فعالیت
بیشتر است؟
کاوه رضایی ابتدای فصل راهی تراکتور شد اما حاال شرایط این بازیکن بسیار پیچیده
بله .قبل از امدنم به تراکتور با کرار ،عماد رضا و بشـــار تماس گرفتم .انها هم خیلی مرا به
ان تالش بسیار زیادی می طلبد .توصیه های انها خیلی در تصمیم گیری ام تاثیرگذار بود.
سخت و هیجان انگیز است .به نظر شما شانس
تیم باالی جدول برای رقابت در کســـب قهرمانی نیست .علت این
شده است ،تا جایی که خمز صراحتا اعالم کرد تا زمانی که سرمربی تراکتور است ،کاوه
انتخاب لیگ برتر ایران تشـــویق کرده و از مردم خونگرم و فوتبال دوســـتش تعریف کردند.
رقابت در باالی جدول بین 3تیم استقالل ،پرسپولیس و
کدام یک از این 3تیم برای کسب قهرمانی
طول مسابقه همیشه به من کمک می کند تا بهترین نمایش را داشته باشم و از هیچ تالشی
و حضور هواداران بی شمار این تیم انتخاب کردم .جدا از این بارها به کشور ایران سفر کرده
خوبی دارم .تمامی بچه ها خیلی به من لطف دارند.
در چند بازی اخیر تراکتورسازی عملکرد بسیار خوبی داشتید؟ در این مورد برایمان
لطفابهمابگوییدچراباوجودپیشنهادهایبی شمارتیم هایایرانیدرسال هایگذشته،
ولی شرایط به نوعی پیش رفت که نتوانستم به انها پاسخ مثبت بدهم .ولی درنهایت تیم فوتبال
نمی توانم بازیکن خاصی را نام ببرم زیرا با اکثر بازیکنان تیم رابطه
سپاهان برای کسب عنوان قهرمانی لیگ برتر بسیار
صحبت کنید؟
تراکتور را برای ادامه فعالیت انتخاب کردید؟
بسیار باکیفیتی است و حضورش برای تیم اهمیت زیادی دارد.
کســـب کنند تا باعث خوشحالی هواداران باشـــند ،زیرا انها لیاقت بهترین ها را دارند.
خود به نمایش بگذاریم.
جلسه کریمی و مرد پرتغالی برگزار شد
توافق ضمنی برای ادامه همکاری با ساپینتو
همراه اول برای پرداخت مطالبات استقالل موافقت کرد؟
خود برای فصل بعدی را ارائه خواهد داد.
محمدرضا حاجی عبدالرزاق
خبرنگار گروه ورزش
جلسه مقدماتی کریمی و ساپینتو برگزار شد
همه این موارد در حالی هستند که از باشگاه استقالل خبر می رسد
تعدادی از مســـائل مالی پیرامون باشگاه استقالل به شهر دبی سفر
کند ،ســـفر خود را به تاخیر انداخته و طی روزهای دیگر راهی د بی
خواهد شـــد .طبق شـــنیده های خبرنگار «فرهیختگان» قرار است
کریمی بـــرای پیگیری برخی امور مرتبط با تامین منابع مالی راهی
با نزدیک شدن به پایان رقابت های لیگ برتر همچنان استقاللی ها از
حجت کریمی ،سرپرست این باشگاه بدون توجه به نتایج اخیر تیمش
اگرچه این باشـــگاه با سرمربی پرتغالی خود قراردادی دو ساله دارد
فصل اینده نیز هدایت ابی های پایتخت را عهده دار باشـــد .این در
اول برگزار خواهد شـــد تا به این ترتیب این شـــرکت برای پرداخت
سرنوشت نیمکت خود برای فصل بعدی رقابت ها بی اطالع هستند.
اما از ان جایی که این قرارداد به صورت یک +یک بسته شده ،منعی
برای اتمام همکاری در پایان فصل برای طرفین وجود نخواهد داشت.
شرایطی است که وضعیت خود کریمی هنوز مشخص نیست و چه بسا
در اینـــده ای نزدیک مدیران جدید دیگری روی کار امد که نظر انها
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به منظور مذاکره با شرکت همراه
مطالبات 160میلیاردی باشگاه استقالل مجاب شود .البته شنیده ها
حاکی از ان اســـت که همراه اول موافقت خود را برای پرداخت این
هرچند این قرارداد به گونه ای بسته شده که درصورت تمایل باشگاه
درباره همکاری با ساپینتو برخالف کریمی باشد.
و به کار خود برای فصل بعدی ادامه دهد.
بازی دو تیم اســـتقالل و صنعت نفت ابادان از هفته بیست و هشتم
پیش از این نیز نوشته بودیم استقاللی ها همچنان امیدوار هستند
یکدیگر شـــرکت کرده و طرفین به توافق ضمنی برای ادامه همکاری
از مشـــکالت مالی این باشگاه در این برهه زمانی حل و فصل شود.
استقالل ،به طور قطع ساپینتو باید به تصمیم این باشگاه گردن نهاده
با همه این اوصاف طبق شنیده های خبرنگار «فرهیختگان» قبل از
نکته قابل توجه اینکه تا قبل از دربی ،هواداران اســـتقاللی به خاطر
رقابت های لیگ برتر ،کریمی و ســـاپینتو در جلســـه ای مشترک با
و خواستار ادامه همکاری با این سرمربی بودند؛ این در حالی است
در فصل بعدی نیز رســـیده اند و حاال قرار است بعد از تزریق مالی به
کســـب نتایج این تیم در نیم فصل دوم از سرمربی خود حمایت کرده
کـــه بعد از دربی و ناکامی مقابل رقیب دیرینه ،برد ســـخت در جام
حذفی مقابل تیم دســـته یکـــی و درنهایت توقف خانگی مقابل تیم
قعر جدولی تا حدودی اعتبار ســـاپینتو را کاهش داده و از مقبولیت
او در بین هواداران کاسته است .با همه این احوال همان طور که در
ســـرمربی و اعضای تیم ،در جلسه بعدی در باره برنامه ها ،لیست این
ســـرمربی و نفراتی که مدنظر او هســـتند به گفت وگو بپردازند .این
جلســـه احتماال طی یکی دو هفته اینده و در حدفاصل پایان لیگ
تا دیدار نیمه نهایی جام حذفی برگزار خواهد شـــد .نکته قابل توجه
گزارش هفته قبل نوشـــتیم همچنان این سرمربی مورد قبول باشگاه
اینکه کریمی از ماندن ساپینتو حمایت کرده و در همین راستا قصد
منجر شده است .البته از این موضوع نیز خبر دادیم که ساپینتو بعد
جلسه امروز در مجلس برای دریافت مطالبات از
همراه اول
معوقات بازیکنان ،کادر و خودش روشن شده و سپس او برنامه های
این اعالم کرده بود قرار است یکشنبه شب گذشته برای حل و فصل
بـــرای همکاری برای فصل بعدی قـــرار دارد با این حال همه چیز به
پایان فصل و مشخص شدن سرنوشت استقاللی ها برای فصل بعدی
از دریافت نامه رسمی از باشگاه برای تنظیم لیست ورودی خود برای
فصل بعد به مسئوالن باشگاه اعالم کرده است ابتدا باید تکلیف تیم،
دارد نظر او برای ماندن در فصل بعدی را به هر ترتیبی جلب کند.
حجت کریمی ،سرپرســـت مدیرعاملی باشگاه استقالل که پیش از
اعتراف ساپینتو به خستگی بازیکنانش
تمرینات تیم فوتبال استقالل بعد از دیدار با نفت ابادان درحالی دو روز پیاپی تعطیل شد که با توجه به دیدار
هفته بعدی این تیم که قرار است جمعه اینده در خانه مس رفسنجان برگزار شود؛ این امر یعنی تعطیلی دوروزه
تا حد زیادی یک تصمیم عجیب جلوه کرده و باعث شـــد تا برخی به این تصمیم ســـاپینتو انتقادهایی را نیز
مجلس شده و جلساتی را برگزار کند .این جلسه ظهر امروز به میزبانی
همچنان عالقه مند اســـت که ســـاپینتو در استقالل ماندگار شده و
پشت پرده مرخصی 2روزه به استقاللی ها
مطالبات اعالم کرده اما شاید رقمی که مدنظر استقاللی ها است تا
حدودی از سوی همراه اولی ها تعدیل شود.
تا بتوانند بخشی از مطالبات خود از همراه اول را زنده کرده تا برخی
پیش از این نیز مســـئوالن باشگاه استقالل در جلسات متعددی در
مجلس و ســـایر ارگان ها برای رفع این مشـــکل تالش های زیادی به
خرج داده بودند.
اتفاقات بعدی تعیین کننده هستند
جـــدای از این اتفاقات به نظر می رســـد در ایـــن مقوله یعنی تداوم
همکاری ســـاپینتو با اســـتقالل برای فصل بعـــدی ،به دو موضوع
مرتبط باشـــد؛ یکی رتبه و عملکرد ایـــن تیم در دو جام باقی مانده و
دیگری سرنوشـــت حجت کریمی در باشگاه .بدون شک در صورتی
که استقالل به مقام خوبی حتی در یکی از دو جام رسیده و کریمی
نیز در سمت خود ماندگار باشد ،از حاال باید حضور ساپینتو در فصل
بعدی را قطعی دانست.
وارد کنند .این درحالی است که این سرمربی پیش از این در نشست خبری بعد از دیدار با تیم ابادانی به این
موضوع اشاره کرده بود که نفرات تیمش خسته هستند و به همین منظور نیز او تصمیم می گیرد با این تصمیم
تا حد زیادی انگیزه و نشاط را به اردوی تیمش برگرداند .نکته قابل توجه اینکه به جز خستگی بدنی ،ساپینتو
اعتقاد دارد به دلیل مشکالت مالی ،بازیکنانش از لحاظ ذهنی و روحی نیز انگیزه الزم برای ادامه کار را ندارند.
یامگا به نیمه نهایی حذفی می رسد؟
کوین یامگا که به منظور برطرف کردن مصدومیت خود و انجام اقدامات پزشـــکی راهی کشـــور فرانسه شده
بود با رسیدن به مرز امادگی مطلوب احتماال تا قبل از دیدار نیمه نهایی جام حذفی به تهران بازگشته و خود
را اماده دیدار با نســـاجی خواهد کرد .نکته قابل توجه اینکه در غیاب این بازیکن در 3بازی اخیر ،استقالل
نیمه دوم دیدار با پرسپولیس را واگذار کرده و بعد از پیروزی دشوار مقابل تیم دسته دومی در جام حذفی در
تهران نیز مقابل تیم قعر جدولی نفت ابادان متوقف شـــد تا مشـــخص شود غیبت یامگا خال بزرگ تاکتیکی و
فنی را در ترکیب استقالل در برابر رقبای این تیم ایجاد کرده است.
قرارداد ستاره گران قیمت پرسپولیس رو به اتمام
سرنوشت نامعلوم صادقی
لو انتقاالت تابستانی ،سعید صادقی را در رقابت با دو باشگاه سپاهان و استقالل
باشگاه پرسپولیس در فصل نق
به خدمت گرفت .بازیکنی که در نیم فصل اول انچنان که باید بازیکن موثری برای سرخپوشان نبود اما در نیم فصل
دوم و بعد از طی کردن دوران مصدومیتش بازگشت خوبی با ترکیب اصلی پرسپولیس داشت .در مورد این بازیکن
با خبر شدیم که در تابستان قراردادش با پرسپولیس به اتمام می رسد و این باشگاه قصد دارد به زودی برای تمدید
قرارداد او اقدام کند .اینکه حاال چرا صادقی در تابستان گذشته حاضر نشد قرارداد دوساله امضا کند نیز در نوع
خودش جالب اســـت .در واقع صادقی تنها خرید ایرانی فصل گذشته پرسپولیس بود که قرارداد یک ساله با این
باشگاه به امضا رساند .شواهد امر نشان می دهد صادقی باز هم عالقه مند است در تابستان پیش رو توجهات را به
خودش جلب کرده و رقم قابل توجهی نیز برای ماندن در جمع سرخپوشان درخواست کند .باشگاه پرسپولیس در
شرایط فعلی نزدیک به 35درصد قرارداد بازیکنانش را پرداخت نکرده و در این شرایط بعید است بازیکنی از این تیم
قبل از تسویه حساب ،تمدید قرارداد کند .هر چند خیلی از سرخپوشان یک فصل دیگر با این باشگاه قرارداد دارند. صفحه 10
ورزش
11
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
اسفندیارپور ،مدیرعامل گل گهر در گفت وگو با «فرهیختگان» :برای انتخاب جانشین قلعه نویی بهترین تصمیم را گرفتیم
سرمربی تیم ملی دخالتی در تصمیم باشگاه نداشت
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
گزارش
کدام تیم ها راهی لیگ قهرمانان خواهند شد؟
فقط 8تیم برتر لیگ می توانند اسیایی شوند
اقدام 14باشگاه برای اخذ مجوز حرفه ای
حمیدرضا اسکندری
خبرنگار گروه ورزش
باشـــگاه گل گهر ســـیرجان بعـــد از جدایی امیر
قلعه نویی رونـــد خوبی را در نتیجه گیری در پیش
نگرفت و همین مســـاله باعث شـــد این تیم از رده
چهارم به رده ششم جدول مسابقات سقوط کند.
در این بین بحث هایی مطرح شـــد مبنی بر اینکه
مدیرانباشگاهگل گهرتمایلداشتندمربیدیگری
هدایتتیمرابعدازرفتنقلعه نوییبرعهدهبگیرداما
فشارسرمربیتیمملیباعثشدکهسعیدالهویی
که نقش دســـتیار را در کادر قبلی گل گهر داشت،
به عنوان سرمربی با سیرجانی ها ادامه دهد .حتی
سهمیه لیگ برتر ایران برای رقابت های فصل اینده لیگ قهرمانان 3+1خواهد بود و چهار تیم حاضر در این
قلعه نویـــی او را با خود به تیم ملی برد تا به نوعی از
مسابقات نیز قهرمانان جام حذفی و لیگ برتر فصل پیش و فصل جاری خواهند بود .در این بین احتمال اینکه
این تصمیمش نیز دفاع کرده باشد .در هر صورت
گل گهرهمچناناینشانسراداردکهدربینچهار
تیم باالی جدول قرار بگیرد به شـــرطی که دو بازی
اینده خود را ببرد و تراکتور و مس رفسنجان هم در
دوهفتهپایانیناکامباشند.باتوجهبهاینکهحریف
اینده گل گهر ،پرسپولیس صدرنشین لیگ است،
به سراغ مدیرعامل این باشگاه رفتیم .گفت وگوی
محمد اسفندیارپور که یکی از مشاوران وزیر ورزش
هم هست با «فرهیختگان» را در ادامه می خوانید.
قهرمان های مشـــترکی در این جام وجود داشته باشد و باشگاهی نتواند از بین انها مجوز حرفه ای بگیرد زیاد
یک سریمباحثشد؛چراکهممکناستبهتیماسیبی
مانده به پایان لیگ باید برای امیر قلعه نویی جانشین
اجـازه را بـه او می دهـد کـه بخواهـد در مسـائلی که
همه مسائل فنی از سوی کارشناسان بهترین تصمیم را
گزینه هایمانبسیارمحدودبودند؛چراکهمربیانخوب
باشـگاه مـا بـه ایـن شـکل اسـت کـه بـرای انتخـاب
وارد شـــود .انچه مشخص است در اخر فصل با بررسی
برایایندهتیمخواهیمگرفت.درحالحاضرتمرکزتیم
به طورکاملرویبازیباپرسپولیساست.ان شاءاللهکه
بتوانیمدردوبازیباقیماندهنتایجمطلوبیکسبکرده
و جایگاه مان را در جدول بهبود ببخشیم.
تعیینمی کردیم.هم،زمانکافینداشتیموهماینکه
درگیر تیم خودشان بودند.
اینکه گفته می شود ســـعید الهویی با نظر امیر
قلعه نویی ســـرمربی گل گهر شد را قبول دارید؟
این صحبت در خیلی جاها مطرح شده است.
یکشکستخانگیمقابلالومینیومشانستیم
گل گهر شاید اگر اخر فصل کم نمی اورد االن رتبه
امیـر قلعه نویـی در چنـد سـالی کـه در سـیرجان
بله متاســـفانه کار سخت شد .نمایش خوبی را مقابل
بود هدایت تیم را به سرمربی باتجربه تری واگذار
و اینکـه مـا بخواهیم دسـتیار او را به عنوان سـرمربی
شمارابرایکسبمقامچهارمیبهحداقلرساند.
الومینیومداشتیمومستحقاینباختنبودیم.شایداگر
پنالتی مانگلمی شد،نتیجهپایانیخیلیفرقمی کرد.
به هرحالفوتبالاستوبدشانسیهمجزئیازاناست.
گل گهربعدازجداییامیرقلعه نوییروندخوبیرا
درپیش نگرفت .این یعنی اینکه شاید بهتر باشد
از حاال برای فصل بعد تصمیم بگیرید؟
چهارمـــی را حفظ کرده بود .فکر نمی کنید بهتر
می کردید؟
تیـم انتخـاب کنیـم نمی توانـد تصمیـم اشـتباه یـا
تیم ما ضعیف عمل نکرده و اگر از نظر فنی بازی های
عجیبـی باشـد .در خیلـی از تیم هـای بـزرگ دنیـا
دربازیباپرسپولیسدرجامحذفیهممستحقباخت
شـده دسـتیارش در همـان تیـم جانشـینش شـده
سـرمربی ایـن چنیـن عمل شـود .انتخاب سـرمربی
تیـم در باشـگاه مـا تصمیـم جمعـی بـوده و در ان
شـرایط بهتریـن گزینـه را برای جانشـینی سـرمربی
محتـرم تیـم ملـی انتخـاب کردیـم.
باشـگاه به نوعـی تـاوان انتخابـش را داد ،قبـول
دارید؟
مـا فرصـت را در اختیـار یـک مربـی جوان و مسـتعد
قـرار دادیـم کـه کار شایسـته ای اسـت .کاری کـه
خیلـی از باشـگاه ها از انجـام ان تـرس دارنـد .بـه
هـم ایـن اتفـاق رخ داده و هـر مربـی خوبـی که جدا
خاطر همین اسـت که می بینیم در اکثر باشـگاه ها
نبودیم.همین طوردربازیباالومینیومکهعرضکردم
اسـت .تاکیـد می کنـم کـه مـا ایـن انتخـاب را بـرای
اتفـاق نمی افتـد .امـا باشـگاه گل گهر بـه یک مربی
با توجه به بازی هایی که ارائه دادیم بیشتر از اینها بود.
حرف هـا را می زننـد سـخت در اشـتباه هسـتند و
اخیرمانراارزیابیکردهباشید،بدبازینکرده ایموحتی
بدشانسیاوردیم.شایستگیتیمازلحاظنتیجه گیری
درموردروندنتیجه گیریتیمبعدازتغییرکادرفنیاجازه
البتهکهسرمربیهمدرنتایجاخیربی تاثیرنبودهاست،
در شـــرایط حساسی هستیم و شاید درست نباشد وارد
دارد.امااینموضوعرادرنظربگیریدکهمادر8،7هفته
بدهیـــد اخر فصل مفصل حرف بزنیم .به هر حال االن
حضـور داشـت خدمـات زیـادی به این باشـگاه کرد
در اختیـارش نیسـت دخالتـی داشـته باشـد و نـه
همین طورکهتجربهکادرهمدراینزمینهمطمئناتاثیر
8 ،7بـازی باقیمانـده داشـتیم .دوسـتانی کـه ایـن
ایـن فکر هـا زاییـده ذهـن یک سـری از افـراد اسـت
کـه به شـدت انهـا را رد می کنـم .مطمئـن باشـید
نـه شـخصیت و تجربـه بـاالی امیـر قلعه نویـی ایـن
مربیـان فقـط جابه جـا می شـوند و تفکـر جدیـدی
جـوان و تحصیلکـرده اعتمـاد کـرد کـه شـک نکنید
این اقدام باشگاه گل گهر در اعتماد به مربی جوان
کار درستی بود که باید باشگاه های دیگر هم پیش
بگیرنـد تـا شـاهد حضـور مربیان جوان بیشـتری در
گ برتر باشـیم.
لیـ
گفت وگو
امامسالهاینجاستکهایاتیم هاییکهشانسحضوردرمسابقاتلیگقهرمانانرادارندبرایاخذمجوزحرفه ای
به موقع اقدام کرده اند و دغدغه ای در این مورد ندارند؟ انچه بارها اتفاق افتاده در زمینه بدهی ها این است که
هر فصل در زمان نقل و انتقاالت می بینیم که باشـــگاه های زیادی به خاطر عدم تسویه حســـاب با بازیکنان و
مربیان سابق خود از سوی کمیته تعیین وضعیت ،اجازه عقد قرارداد جدید ندارند و در لحظه اخر این اجازه را
پیدامی کنندانهمدرشرایطیکههمچنانبدهکارمی مانند!حاالدراینشرایطچطوربرخیازاینباشگاه ها
برای گرفتن مجوز حرفه ای اقدام کرده اند ،عجیب است .مطمئنا در تاریخ 10خرداد مشخص خواهد شد که
اقدام باشگاه های لیگ برتری برای اخذ مجوز حرفه ای بیشتر جنبه مشارکتی داشته یا اینکه واقعا انها دنبال
گرفتن این مجوز هستند .اما برای اینکه بررسی کاملی در این مورد داشته باشیم با یکی از اعضای کمیته مجوز
حرفه ای و نماینده باشگاه هایی که شانس اسیایی شدن را دارند ،همکالم شدیم که در ادامه به ان می پردازیم.
اقدام 14باشگاه برای اخذ مجوز حرفه ای
یکی از اعضای کمیته صدور مجوز حرفه ای که عالقه نداشـــت نامش برده شود در گفت وگو با «فرهیختگان»
دربارهمیزانمشارکتباشگاه هایلیگبرتریبرایاخذمجوزحرفه ایگفت«:برخالفدورهقبلبرایاینفصل،
14باشگاه لیگ برتری به غیر از دو باشگاه نفت مسجدسلیمان و صنعت نفت ابادان ،برای اخذ مجوز حرفه ای
اقدام کرده و مدارک خود را بارگزاری کردند که در حال بررســـی انها هســـتیم تا گزارش مربوط به این موضوع را
تکمیلودرتاریخ 10خردادکمیتهبدویرسمااعالمخواهدکردکهکدامباشگاه هاموفقبهاخذمجوزحرفه ای
شـــده اند ».وی در پاســـخ به این سوال که ایا ممکن است فقط دو یا سه باشگاه موفق به گرفتن مجوز حرفه ای
شوند؟ یاداور شد« :در این زمینه ما خوشبین هستیم .مشارکت باشگاه ها در این زمینه امیدوار کننده است .به
هر حال باید مدارک باشگاه ها در زمینه های مختلف به طور دقیق بررسی شود و درنهایت کمیته بدوی است که
تصمیم نهایی را اتخاذ خواهد کرد .انچه مشخص است قهرمان جام حذفی فصل پیش و این فصل و قهرمان
لیگ فصل قبل و این فصل می توانند ســـهمیه اســـیا بگیرند که اگر هر یک از انها مشترک بودند یا نتوانستند
برای موفقیت ،خیلی حرف ها را نمی شنوم
«فاطمـــه برمکـــی بهتریـــن
خبرنگار
در لیگ قهرمانان فصل اینده باشند.
سهمیه اسیا بگیرند ،ان وقت رتبه های بعدی لیگ این فصل موفق به کسب سهمیه خواهند شد .طبق قانون
فاطمه برمکی ،بهترین کوراش کار زن جهان در گفت وگو با «فرهیختگان» :همیشه برای بهترین مدال تالش می کنم
یگانه عصاری
است که به این ترتیب تیم های دوم ،سوم و چهارم لیگ نیز این شانس را خواهند داشت تا بتوانند نماینده ایران
تا رده هشتم لیگ برتر شانس اسیایی شدن خواهند داشت و رتبه های پایین تر در هیچ شرایطی در مسابقات
لیگقهرمانانشرکتنخواهندکرد».
نصیرزاده :باشگاه تراکتور دنبال سندسازی نبود
تیمتراکتوردرحالحاضررتبهچهارملیگبرتررابهخوداختصاصدادهاستواینشانسراداردتااگرتیم هایی
مثلاستقاللونساجینتوانستندمجوزحرفه ایبگیرند،بتواندسهمیهاسیابگیردامابهشرطیکهاینباشگاه
برای گرفتن مجوز حرفه ای اقدامات الزم را انجام داده باشد .در این مورد هوشنگ نصیرزاده به «فرهیختگان»
کوراش کار زن ســـال 2022
گفت« :باشگاه تراکتور همه مدارکش را به موقع و بدون هیچ کمبودی بارگزاری کرده است و جای هیچ نگرانی
جهان شـــد» ،این تیتر چند
از این بابت وجود ندارد .ضمن اینکه دنبال سندسازی هم نبودیم و مدراک را کامل و بدون نقص ارائه دادیم .در
مـــاه قبل رســـانه های ایرانی
زمینه بدهی ها هم به موقع عمل کردیم و در شرایط فعلی هیچ بدهی داخلی و خارجی نداریم .با توجه به اینکه
و خارجـــی بـــود .انجمن بین المللی کوراش با اعالم رســـمی این
احتمالعدمصدورمجوزحرفه ایبرایبرخیباشگاه هاییکهسهمیهاسیاگرفته اندوجوددارد،باشگاهتراکتور
خبر ،جمله عجیبـــی درباره او به کار برد« .تکنیک هایی که او در
امیدوار است با ادامه همین روند و کسب رتبه چهارمی بتواند فصل اینده در رقابت های لیگ قهرمانان باشد».
مســـابقاتش به کار می برد ،توفانی از هیجان را در میان هواداران
کوراشبرمی انگیزد».دخترایرانیکهالبتهکلکسیونیازافتخارات
وی در پاســـخ به این ســـوال که باشگاه تراکتور کدام ورزشگاه را به عنوان ورزشگاه محل میزبانی خود در لیگ
خودش کرد ،امسال مسابقات زیادی پیش رو دارد .او در گفت وگو
این ورزشگاه دارد .از انجا که روز 31خرداد قرار است از این ورزشگاه بازدید نهایی شود ،تا ان موقع همه ایرادات
قهرمانان معرفی کرده اســـت؟ یاداور شد« :ورزشگاه یادگار امام را معرفی کردیم که البته یک سری نقص هایی
داردوبه تازگیمدالنقرهمسابقاتاسیاییهانگژوچینراهمازان
ورزشگاه مان را برطرف خواهیم کرد تا از این حیث هم مشکلی وجود نداشته باشد».
با«فرهیختگان»،ازحسبهترینکوراش کارجهانشدنوورودش
به این رشته گفت و خواستار حمایت مسئوالن از این رشته شد.
شانس کم مسی ها برای گرفتن مجوز حرفه ای
رشته ای که حاال یکی از پرمدال ترین ورزش های ایران است.
مسرفسنجانهمازجملهتیم هاییاستکهبرایرتبهچهارمیلیگمی جنگدواینشانسراداردکهسهمیهاسیا
بگیرد .اما اینکه باشگاه برای گرفتن مجوز حرفه ای اقدامالزم را انجام داده است یا نه را خود مسئوالن این باشگاه
بهترین کوراش کار زن جهان بودن چه حســـی دارد؟ ســـال قبل
هم مطمئن نیستند .باشگاه مس برای گرفتن مجوز حرفه ای مدت ها پیش کمیته ای را تشکیل داد که وظیفه
در حالـــی به این عنوان رســـیدی که گفته بـــودی خودم هم باور
نمی کردم.
ی خوبی دارد .حس اینکه تمام زحماتی که کشیدم در سطح
حس خیل
این حمایت ها بیشتر باشد چون هر ورزشکاری تمام وقت و زندگی اش را
جایگاه ویژه ای داشته باشم .این عنوان باعث ش د انگیزه بیشتری برای
سالمتی ،درامد و ...بگذرد و روی کسب مدال و افتخارافرینی برای ایران
جهانی دیده شـــده و این عنوان باعث شد من از دید کشورهای دیگر
مسابقات پیش رو پیدا کرده و تالشم را چند برابر کنم.
متاسفانهشایدخیلی هاهنوزدرکشورمادربارهرشتهکوراشاطالع
دقیقی نداشته باشند .یک توضیح درباره این رشته می دهی؟
برای کسب مدال می گذارد .درواقع باید از زمانش برای خانواده ،شغل،
تمرکز کند .ما انتظار داریم این حمایت ها بیشـــتر شود تا نگرانی برای
اینده نداشته باشیم.
رشتهبرایدفاعشخصیبسیارکاربردیاستومسابقاتانهمدرسطح
چطور شد که شما به سمت این رشته امدی و انتخابش کردی؟
اغازفعالیتورزشیمنباجودوبود.باتعلیقجودو،نزدیک ترینرشتهبه
رشته اصلی خودم کوراش بود .طبیعتا هر ورزشکاری هم به دنبال مدال
و کسب افتخار است .بنابر این تصمیم گرفتم فعالیت ورزشی خودم را در
این ورزش خشن است ،اسیب دیدگی دارد ،یک خانم نباید وارد رشته ای
به این سنگینی شود ،اخر این همه ورزش کردن چه می شود و هزار جور
سـال ۱۴۰۲سـال پر مسـابقه ای برای ماسـت .مسـابقات جایزه بزرگ
بازی های داخل سـالن در تایلند و . ...من همیشـه برای بهترین مدال
گل گهر نگران نیست
باشگاهگل گهرسیرجانیکیازباشگاه هایحرفه ایوباامکاناتکاملسخت افزاریونرم افزاریلیگبرتر
انهـا چـه می گویی؟
سیرجانی ها اگرچه با شکست مقابل الومینیوم شانس قرار گرفتن در جمع چهار تیم نهایی لیگ را از دست
بـا افـرادی کـه بـه این رشـته عالقه مند هسـتند صحبـت کنی ،به
مجوز حرفه ای بگیرد ،جای ســـوال دارد .اما مدیریت این باشگاه برای این دوره متفاوت عمل کرده است.
حرف دیگر .اما هیچ وقت این کلمات در من تاثیر نگذاشت .من اگاهانه
بـه تک تـک ایـن عزیـزان می گویـم کـه حتی یـک ثانیه از هدف شـان
دادند اما با توجه به مشکالتی که برخی باشگاه های رده باالی لیگ برتر برای گرفتن مجوز حرفه ای دارند،
خودش را دارد .من هیچ وقت اجازه ندادم که این کلیشه ها و کلمات من
خودگذشـتگی می خواهـد و بایـد صد درصـد خودتـان را بگذاریـد.
«درزمینهاخذمجوزحرفه ایباشگاهگل گهرنگرانیندارد،ازاینجهتکهدراینموردباشگاهبرایتکمیلو
اینرشتهراانتخابکردموازروزاولباهدفپیشرفتم.هرراهیسختی
دسـت برندارنـد .کسـب مـدال و موفقیـت ،سـختی دارد ،از
با تعلیق جودو ،کوراش زیرمجموعه فدراســـیون ووشو شد .االن
و البته در مســـابقات اخیر در هانگژو یـــک مدال نقره هم به این
نبایـد هر حرفـی را بشـنوید و بایـد بـا هر زمیـن خـوردن قوی تـر بلنـد
بله ،خدا را شـــکر .االن از نظر حمایت و پیشـــرفت تیم و کســـب مدال
بله ،مدال اخری که گرفتم مدال نقره مسابقات اسیایی هانگژو چین،
قدرتمنـد هسـتند و توانایـی باالیـی دارنـد .فقـط بایـد بـه خودشـان
اتفاق های خوبی افتاده اســـت و خواهد افتاد .ولی خب انتظار داریم
توجه به این قضیه احتمال اینکه این باشگاه در اخذ مجوز حرفه ای به مشکل بخورد ،وجود دارد.
تـو بهتریـن کـوراش کار جهـان هسـتی .اگـر بخواهـی چند کلمه
رشتهکوراشادامهدهمتابتوانمبهاهدافمبرسمکهبایدبگویماینبهترین
اوضاع حمایت و پیشرفت تیمی این رشته بهتر شده؟
درموردباشگاهمسرفسنجانباخبرشدیمکهاینباشگاهبرایبارگزاریمدارکشدرزمینهپرداختبدهی هابه
است که مشکل مالی هم ندارد .حاال در این شرایط چرا این باشگاه در دوره قبل لیگ قهرمانان نتوانست
را از هدفم دور کند .موفقیتم ،مدال هایم و عنوانی که دارم ،جواب من
تصمیم زندگی ام بود و باعث شد اتفاق های خوبی در زندگی ام بیفتد.
با قاطعیت بگویم که در زمان خودش این کار انجام شد یا نه .در این مورد بهتر است اظهارنظر دقیقی نداشته
مانند باشگاه استقالل عمل کرده است و درواقع بعد از زمان تعیین شده بدهی هایش را پرداخت کرده است .با
مدال هـای بیشـتری باشـیم.
مناسب خانم ها نیست .چطور با این حرف ها کنار امدی؟
ورزشی در سطح ملی دارم هنوز هم این حرف ها را می شنوم .می گویند
«مدارکی که الزم بود را در زمان خودشبارگزاری کردیم اما در زمینهپرداخت بدهی ها و ارائهمدارک ان نمی توانم
امسـال مسـابقات زیـادی هـم پیـش روی شماسـت و بایـد منتظـر
تلاش می کنم.
متاسفانه بله .این کلیشه ها هنوز هم هست و من با اینکه۱۵سال سابقه
رخ داد باعث شد یک سری اقدامات با تاخیر انجام شود .اما یکی از اعضای این کمیته به «فرهیختگان» گفت:
باشیم اما انچه مشخص است همه بدهی ها پرداخت شد و مدارک ان را بارگزاری کردیم».
یک ســـری کلیشه هایی هســـت که احتماال تو هم به عنوان یک
ورزش کوراش یکی از ورزش های باستانی است که شروع ان در منطقه
اسیا ،جهانی و المپیک برگزار می شود.
بـا بهترین های این رشـته مسـابقه دادیم.
ازبکسـتان ،مسابقات جهانی ترکمنسـتان ،بازی های اسیایی هانگژو،
ورزشـــکار با ان مواجه بودی .مثال اینکه رشته شما خشن است یا
تاجیکستان و ازبکستان بوده و شباهت زیادی به ورزش جودو دارد .این
کسـب سـهمیه اسـت .این مسـابقات سـطح بسـیار باالیی هم داشت و
این کمیته این بود که به موقع مدارک را تکمیل و بارگزاری کند .اما تغییرات مدیریتی که در باشگاه رفسنجانی
به تمام این افراد است.
عناوین اضافه شد.
تسـت گیم بازی هـای اسـیایی بـود کـه مسـابقات بسـیار مهمـی بـرای
در راه موفقیـت همیشـه کسـانی هسـتند کـه انـرژی منفـی دارنـد و
نمی خواهنـد شـما موفـق شـوید پـس رو بـه کلیشـه ها می اورنـد.
بـرای موفقیـت شـاید بارهـا زمین بخورید اما هرگز نبایـد کم بیاورید،
شـوید .مـن مطمئنـم کـه تک تـک بانـوان و دخترهـای سـرزمینم
بـاور داشـته باشـند.
هراتفاقیممکناسترخدهد.محمداسفندیاریمدیرعاملگل گهردراینموردبه«فرهیختگان»گفت:
بارگزاریمدارکخیلیبه موقعودقیقعملکردتاخطریدرگرفتنمجورتهدیدماننکند.درموردبدهی ها
هم اصال بدهی ،چه داخلی و چه خارجی نداشتیم که بخواهیم انها را به موقع پرداخت کرده باشیم .درواقع
همه خواسته های AFCبراورده شده و امیدواریم که مجوز حرفه ای باشگاه صادر شود».
وی راجع به اینکه ایا ورزشـــگاه سردار ســـلیمانی الزامات کنفدراسیون فوتبال اسیا را برای میزبانی از لیگ
قهرمانان این قاره دارد یا نه؟ عنوان کرد« :البته که ایراداتی بود اما دوستان در کمیته بدوی چندبار تشریف
اوردند و از شرایط ورزشگاه بازدید کرده و هر بار ایرادات را گفتند که همه انها برطرف شده است و از این بابت
هم مشکلی وجود ندارد». صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
یادداشت
پیرامون فصل جدیدی از سریال ناتمام دعوای ساترا و پلتفرم های نمایش خانگی
تفاهم صداوسیما و ارشاد نباید به مجلس برود؟
صداوسیما حق نظارت دارد نه کنترل
۲حقوقدان در گفت وگو با «فرهیختگان» توضیح می دهند که رای دیوان عالی کشور مبنی بر انحصار صالحیت قانونگذاری
برای مجلس شورای اسالمی چه تاثیری بر سرنوشت نظارت بر سریال های خانگی خواهد داشت
داســـتان کشـــمکش هایی کـــه بین
میالد جلیل زاده
خبرنگارگروه فرهنگ
صد او ســـیما و شـــبکه نمایش خانگی
وجود دارد ،در چند ساله اخیر نظر تمام
کسانی که کمابیش دنبال کننده اخبار
فرهنگی و هنری کشـــور هستند را جلب کرده اســـت .نهاد نظارتی صداوسیما که وظیفه
نظارت بر تولیدات نمایش خانگی یا همان پلتفرم های ویدئو به شـــرط درخواست را دارد،
با نام ســـاترا شناخته می شود و از انجا که صد او سیما خودش به عنوان رقیب این پلتفرم ها
ارزیابی می شود این نظارت به نوعی ذیل قاعده «تعارض منافع» مورد نقد قرار گرفته است.
یک کلیدواژه اصلی درخصوص این موضوع وجود دارد که عموما در بحث ها گم می شـــود
و توجه به ان است که اصل دعوا را روشن می کند و دلیل پیش امدن خیلی از تعارضات را
توضیح می دهد .ان کلید واژه «کنترل» است .حتی اگر نظارت صد او سیما بر شبکه نمایش
خانگی پذیرفته شود ،چیزی که نمی تواند پذیرفته شود ،کنترل یک رقیب بر سایر رقبا است.
تالشی که صدا و سیما در حال حاضر می کند به نوعی با هدف تحت کنترل قرار دادن رقبا
و احتماال هدم و محو انهاســـت؛ نه یک وظیفه نظارتی ســـاده ،چنین چیزی در هیچ جای
قوانین ما تابه حال پذیرفته نشـــده مگر اینکه در اینده برای ان قانون جدیدی وضع شود.
طی همین مدتی که بین ســـاترا و پلتفرم های نمایش خانگی کش و قوس وجود داشـــت،
صداوسیما ســـعی می کرد از ابزار نظارتی اش برای کنترل استفاده کند .به عبارتی انها از
مرز نظارت فراتر می رفتند و قصدشان مهار کردن بود .از این لحاظ صداوسیما هر بار و در
هر فراز از ماجرا به نوعی به ســـد موانع قانونی خورد و هر بار تالش کرد با توســـل به یکی از
نهادهای حاکمیتی و یکی از قوای سه گانه ،موضوع را جلو ببرد که عمدتا ناکام ماند .چرا
صداوســـیما در این زمینه چنانکه می خواهد به اهدافش نمی رسد .اگر بحث صرفا بر سر
نظارت بود ،ساترا و مدیران سازمان صداوسیما تا این اندازه در رسیدن به اهداف غایی شان
ناکام نمی ماندند؛ ولی حاال که بحث درباره کنترل است ،باید توجه داشت که چنین چیزی
مستلزم یک تغییر راهبرد کالن در حکمرانی است؛ چیزی که بعید به نظر می رسد تمایلی به
ان وجود داشته باشد .به عبارتی کلیت دستگاه حکمرانی باید به این نتیجه برسد که به طور
کل همه پلتفرم ها را تعطیل کند و فقط به صداوســـیما اجازه بدهد که فعال بماند .تالش
فعلی صداوســـیما در مسیر تحقق چنین وضعیتی پیش می رود و اعطای امکان کنترل به
ساترا ،نهایتا همین نتیجه را در پی خواهد داشت .صداوسیما تنها وقتی می تواند از بدنه
حکمرانـــی امکان کنترل پلتفرم ها را بگیـــرد که نتیجه گیری و تصمیم نهایی در قوه عاقله
حکمرانی ،محو و نابودی همه این پلتفرم ها شده باشد.
این ریســـک هولناک و ویران کننده ای اســـت و به دلیل ضعف عیان رسانه ملی در کیفیت
محصوالتش که طی ســـال های اخیر روزبه روز بیشـــتر رخ می نماید؛ چنین کاری به مثابه
تقدیم تمام مخاطبان بالقوه این پلتفرم ها به رسانه های برون مرزی یا زیرزمینی خواهد بود.
از همین رو ان چیزی که صداوسیما با ابزار ساترا دنبال ان است ،یعنی کنترل بر پلتفرم ها
که ظاهرا با هدف نهایی حذف و از میدان به در کردن انها پیگیری می شود ،چیزی نیست
که راهبرد کلی حاکمیت باشـــد .اصرار مدیران رســـانه ملی بر این موضوع نتیجه ای جز
ایجاد دردســـر برای رقبایش نخواهد داشت و نهایتا نمی تواند انها را متوقف کند .بازگشت
صداوســـیما به وظیفه نظارتی اش چنانکه معقول و قابل پذیرش باشد ،به این دعوا خاتمه
خواهد داد اما در حال حاضر شـــاهد چنین چیزی نیستیم .وقتی قوه قضائیه یک ادعای
صدا و سیما را رد می کند ،انها سراغ مجلس می روند و وقتی از مجلس دست خالی برگشتند،
ســـراغ دولت می روند و ان هم اگر کارگر نیفتاد ،سر از نهادهای دیگری مثل شورای عالی
انقالب فرهنگی در می اورند.
عدم توجه مدیران صداوسیما به حاکمیت قانون است که این تقالهای بی ثمر و البته پرهزینه
را رقم می زند .قانون به شما وظیفه نظارت بر محتوا را محول کرده ،نه کنترل محتوا ،چه رسد
به کنترل بر امر تولید .اخیرا پلتفرم جدیدی به مجموعه های فعال در کشـــور اضافه شده
که محصوالتش را به صورت مجانی و بدون دریافت حق اشـــتراک ارائه می دهد و از طریق
پخش اگهی و زیرنویس و امثال ان کسب درامد می کند .این همان چیزی بود که محدوده
ســـنتی و موقعیت سوق الجیشی صداوسیما نسبت به ســـایر پلتفرم ها را تعیین می کرد.
صداوسیما در حال از دست دادن دانه به دانه سنگرهاست ولی رخ دادن تمام این اتفاقات
باعث نمی شود که مدیران ان برگردند و در کیفیت تولیدات شان بازنگری کنند .در عوض
تالش انها برای حذف رقبا را شـــاهد هستیم که این تقریبا امری محال است .انها به جای
رقابت در پی به دست اوردن کنترل بر رقبا هستند حال انکه درصورت استقرار فکر و ایده و
مدیریت صحیح ،باال بردن کیفیت محصوالت صداوســـیما امری ممکن به نظر می رسید و
حذف دستوری و دلبخواه رقبا ،چنانکه اشاره شد ،امری محال.
چارسو
۱۲
دوشنبه 1۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۵۹
مصطفی قاسمیان
خبرنگار
مدت هاست سخنانی درباره
تفاهم میان وزارت فرهنگ
و ارشـــاد اسالمی و سازمان
صداوسیما در رابطه با محتوای ویدئویی اینترنت گفته
می شود و حتی بعضی اخبار نیز از نتایج ان مخابره شده
اســـت؛ تفاهمی درباره مسائل اختالفی نظارتی میان
این دو دســـتگاه خصوصا سریال های نمایش خانگی
که از بیش از یک ســـال پیش اغاز شـــد و هنوز به طور
کامل نهایی نشده است .درحالی که تالش می شد تا با
استفاده از شورای عالی انقالب فرهنگی ،قانونگذاری
در حوزه محتوای ویدئویی اینترنت از مســـیر مجلس
شورای اسالمی عبور نکند اما به تازگی سند یک رای از
ســـوی شعبه 42دیوان عالی کشور منتشر شده که بر
این مساله تاثیر جدی می گذارد و عمال این تفاهم را از
وجوه قانونی خالی می کند.
قانونگذاری در دستگاه های اجرایی!
واحدهای دولتی ازجمله مصوبات شورای عالی انقالب
و ارشـــاد اسالمی قرار داده است .اگر مصوبات شورای
اساسی ندارد .لذا این قبیل مصوبات بر فرض صالحیت
فرهنگی نظام بدانیم ،در مصوبه ازادســـازی ویدئو نیز
فرهنگی مبنای حقوقی و وجاهت قانون از منظر قانون
مقررات گذاری در ردیف تصویب نامه ها و ایین نامه های
در ماه های گذشـــته مذاکرات وزارت فرهنگ و ارشاد
دولتی به شمار می رود و درصورت عدم مغایرت با احکام
بر ســـر محتوای ویدئویی اینترنت ،محل انتقاداتی نیز
اختیـــارات قوه مجریه به تشـــخیص مراجع و مقامات
اسالمی و سازمان صداوسیما برای حل اختالف نظارتی
قرار گرفت .به طور مثال روزنامه خراســـان در گزارشی
که اواخر دی ماه 1401در این باره منتشـــر کرد .این
شرع مقدس و قوانین موضوع و خارج نبودن از حدود
ذی صالح معتبر و متبع است ».در بند 5نیز که صراحت
بیشتری دارد ،این طور امده است« :ان دسته از مصوبات
روزنامه نوشت« :مشخص کردن حوزه فعالیت نهادهای
شورای عالی انقالب فرهنگی که مستلزم حق و تکلیف
زمره وظایف نهادهای اجرایی نیســـت .براساس قواعد
مجلس شورای اسالمی است ».در بند 6نیز به صراحت
اجرایی ،در حوزه «تقنین» (قانونگذاری) می گنجد و در
دیرپای دیوانی ،دســـتگاه های اجرایـــی مانند وزارت
فرهنگ و ارشـــاد اسالمی و ســـازمان صداوسیما شان
قانونگذاری ندارند و تعیین حدود فعالیت انها ،برعهده
قوه قانونگذار کشور (مجلس) است».
استفاده از شورای عالی انقالب فرهنگی
در نیمه اســـفند 1401نیز در شـــرایطی که روشـــن
نبود این مذاکره ،چگونه شـــکل قانونی خواهد گرفت،
عبدالحســـین خسروپناه ،دبیر شـــورای عالی انقالب
اســـت از جنس تقنین بوده و در صالحیت انحصاری
عالی انقالب فرهنگی را در حکم سیاســـت های کلی
شورای عالی انقالب فرهنگی که صالحیت های قانونی
صالحیت به وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی داده شده
جدی مواجه می شود ،چون باالترین نهاد قضایی کشور
اســـت ».این حقوقدان درباره تفاهمنامه میان وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی و سازمان صداوسیما توضیح
داد« :این تفاهمنامه ای که بحثش هست ،خرج کردن
از رهبری و حتی وهن رهبری است .متاسفانه به نظرم
در امور بسیار کوچکی مثال صالحیت نظارت بر نمایش
خانگـــی ،بعضی از رهبری خرج می کنند .درحالی که
این مساله می تواند از مسیر قانونی خودش انجام شود.
رهبری هم همیشه گفته اند که قانون باید اجرا شود».
امده است« :صالحیت و اختیارات شورای عالی انقالب
مهدی کوهیان در پایان گفت« :بحث ما ،حکومت قانون
اینکه قوه قضائیه در پرونده های شکایت ساترا از فیلیمو
بگیرد ،بروند در مجلس و این مساله را برای صداوسیما
فرهنگـــی نیاز به تصریح قانونی دارد ».حال با توجه به
و فیلم نت بابت انتشار محتوا بدون مجوز ساترا ،به علت
نبود قانون نظارت ساترا بر این حوزه ،رای بر منع تعقیب
این دو پلتفرم داد ،به نظر می رســـد استفاده از شورای
انقالب فرهنگی نیز مشکل فقدان قانون نظارت ساترا
بر سریال های خانگی را حل نخواهد کرد.
قانونگذاری ورود کند ».او ادامه داد« :بنابراین مصوبات
است .اگر صداوســـیما می خواهد این امور را برعهده
تصویب کنند .همه باید به بنیان های قانون در کشور
احترام بگذارند .اگر کسی بخواهد کارها را با زور و بدون
قانون پیش ببرد ،اســـاس نظام جمهوری اسالمی این
مساله را نمی پذیرد».
به نظارت ســـاترا بر نمایش خانگی داده ،با خال قانونی
مصوبات این شورا را زیرسوال برده است».
این حقوقدان در پاسخ به پرسش «فرهیختگان» درباره
علت قـــرار منع تعقیب برای فیلیمـــو و فیلم نت درپی
شـــکایت ســـاترا که مدتی پیش صادر شد و همچنین
تاثیر رای اخیر دیوان عالی بر این گونه موارد نیز توضیح
داد« :چه ارای محاکم دادگستری و چه سوابق تقنینی،
نشـــان می دهد که ساترا جایگاه قانونی ندارد و دارای
صالحیت قانونی برای انکه بتواند مجوزی برای فعالیت
پلتفرم ها صادر کند ،نیست .کمااینکه اگر دقت کنید،
خـــود مجلس هم یک بار نام ســـاترا را در قانون بودجه
1400اورد ،امـــا بعد از ان در ســـال 1401علی رغم
انکه متن مصوبه مجلس ،عینا همان متن ســـال قبل
بود ،اما شورای نگهبان شاید چون متوجه اشتباه سال
قبلش شـــد ،با این امر مخالفت کرد که نام ســـاترا در
قانـــون بودجه بیاید و مجوز نظـــارت بر کل حوزه های
تولید و پخش صوت و تصویر فراگیر به ساترا داده شود.
رایی مهم که می تواند در رویه سازی موثر
باشد
وظایف نظارتی برعهده ســـاترا ،مبهم است و با وظایف
عنوان از قواعد حکمرانی که در کشور ما هم وجود دارد،
منظور از نهادهای دیگر ،همان وزارت فرهنگ و ارشاد
شـــورای نگهبان به صراحت اعالم کـــرد که قرار دادن
فرهنگیازبرگزاریجلسه ایمفصلمیانرئیسسازمان
شان شورای عالی انقالب فرهنگی را پایین
نیاوریم
افشـــین عزیزی ،حقوقدان نیز در این باره گفت« :دو
میان این دو دســـتگاه را خوب ارزیابی کرد .به گزارش
گفت وگو کردیم .او در گفت وگو با «فرهیختگان» درباره
حاکمیت قانون و تفکیک قواست که در اصول متعدد
اسالمی باشـــد؛ چراکه قوانین متعدد مجلس یا حتی
که مهم است و مورداستقبال جامعه حقوقی کشور نیز
متعددی ازجمله مصوبه شماره 928این شورا نظارت بر
صداوســـیما و وزیر فرهنگ و ارشـــاد اسالمی در محل
شـــورای عالی انقالب فرهنگی سخن گفت و توافقات
باشگاه خبرنگاران جوان ،او همچنین توضیح داد قرار
است این سیاست ها بعد از برگزاری این جلسات مدون
شـــود و با تصویب ان در شورای عالی انقالب فرهنگی
ابالغیه ان صورت گیرد .با محوریت یافتن این شورا بود
که گفته می شد اراده ای برای دور زدن مجلس شورای
اســـامی به عنوان قوه قانونگذار ساختار اداری کشور
وجود دارد .حال با انتشـــار نظر دیوان عالی کشور ،به
نظر می رسد هیچ راهی برای قانونگذاری در حوزه نظارت
بر محتوای ویدئویی اینترنت جز از مسیر مجلس شورای
اسالمی وجود ندارد.
در این باره با مهدی کوهیان ،حقوقدان حوزه رســـانه
استفاده از شورای عالی انقالب فرهنگی در قانونگذاری
برای حوزه محتوای ویدئویی اینترنت گفت« :شـــورای
عالی انقالب فرهنگی به عنـــوان بازوی رهبری و ذیل
اصل ،110باید سیاستگذاری کند ،نه اینکه وارد بحث
قانونگذاری و اجرا بشود .از اول انقالب هم همین طور
بوده .مثال شما سیاست های مهندسی فرهنگی کشور
را ببینید که خیلی کلی و کالن اســـت .اما این مساله،
عالوه براینکهدرصالحیتشورایعالیانقالبفرهنگی
نیست ،شانیت این شورا را در حد حتی یک اداره پایین
می اورد که یـــک تفاهمنامه را تصویب کند!» کوهیان
همچنین با اشـــاره به قوانین نظارتی نمایش خانگی
تاثیررایدیوانبرسرنوشتنمایشخانگی
بیان کرد« :در این حـــوزه صراحت قانونی وجود دارد.
،۱۴۰۱۶۸۳۹۰۰۱۵۷۶۵۲۸۶امده است« :اطالق
بصری فعالیت غیرمجاز می کنند ،صراحتا صدور مجوز
در بند 7رای شعبه 42دیوان عالی کشور درباره پرونده
قانون یا تعمیم ان به مقررات وضع شـــده توسط سایر
یکی از مواد قانون مجازات افرادی که در امور سمعی و
تولیدات سمعی و بصری را در صالحیت وزارت فرهنگ
قانون اساسی امده است .این رای دیوان عالی کشور
قرار گرفته ،به قواعد حاکمیت قانون و تفکیک قوا مستند
است و می گوید مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی
نمی تواند در حد قوانین مجلس باشد که از این جهت
با اصول حقوقی کامال ســـازگاری دارد .از طرف دیگر
ویژگی این رای ان اســـت که مصوبات شـــورای عالی
انقالب فرهنگی را در حد مصوبات ایین نامه های دولتی
دانســـته است .به عبارتی شان انها را پایین تر از شان و
جایگاه مصوبات عادی مجلس دانسته و به این معناست
که شورای عالی انقالب فرهنگی نمی تواند قانونگذاری
کند .کمااینکه پیش تـــر در ارای دیوان عدالت اداری
نیز مصوبات شورای عالی انقالب فرهنگی باطل شده
اســـت .این دو مورد نشان دهنده ان است که این شورا
فقط می تواند سیاستگذاری کند و نمی تواند به حوزه
نهادهای دیگر تداخل ایجاد می کند .به نظر می رسد
مصوبات شـــورای عالی انقالب فرهنگی هم مصوبات
حوزه تولیدات سمعی و بصری را برعهده وزارت فرهنگ
گذاشـــته است ».عزیزی در پایان گفت« :وقتی از نظر
قانونی نگاه می کنیم ،هیچ گونه صالحیتی برای ساترا
در ایـــن خصوص وجود ندارد .این نهاد ،عمال یک نهاد
خودساخته اســـت که بدون انکه مجوز قانونی داشته
باشـــد ،چتر نظارتی اش را بر سر پلتفرم ها باز می کند،
اما در مواردی که به دادگاه مراجعه شده ،می بینیم که
قضات ما با توجه به اینکه مصوبات ساترا منبع قانونی
ندارد ،به درســـتی قرار منع تعقیب صادر کرده اند .رای
اخیردیوانعالیکشورنیزمی تواندتاثیرمثبتیبگذارد،
خصوصا ان که استدالل های قضات صادرکننده رای و
نگارش حقوقی رای هم بسیار قوی است که می تواند در
رویه سازی و استدالل های محاکم دیگر هم موثر باشد».
تعجب می کنم که مسئوالن «غریب» را دوست دارند!
انصراف از نمایشگاه کتاب به دلیل افزایش قیمت کاغذ
رونمایی از یک پلتفرم جدید برای گیم ،ورزش و سریال
اگر «فسیل» نبود احتماال چند سالن هم تعطیل می شد
محمدحســـین لطیفی ،کارگـــردان «غریب» در گفت وگو بـــا مهر ،درباره نظر
قیمت کاغذ در بازار ازاد در روزهای منتهی به نمایشگاه کتاب تهران دوباره روند
نخســـتین پلتفرم چندرســـانه ای بازی(گیم) فیلم و سریال ،اموزش ،ورزش و
سیدجمالساداتیان،تهیه کنندهدرگفت وگوباایسنادربارهوضعیتامروزسینما
مردمی فیلم غریب حضور داشـــته ام اما انها را مـــاک قرار نمی دهم .خیلی
۱۰۰با گرماژ ۷۰گرم که در هفته های گذشـــته با کاهش ۱۰۰تا ۱۵۰هزار
»Playبا قابلیت پخش مستقیم و غیرمستقیم رقابت های ورزشی در رشته های
اگر این فیلم نبود احتماال مجبور بودیم چند ســـالن دیگر را هم ببندیم .با این
مخاطبان و بازخوردها به این فیلم سینمایی گفت« :من در تعدادی از اکران های
چیزهای دیگر از قبیل پست های اینستاگرامی و کامنت هایی که هرکسی ازاد
است هرانچه می خواهد در انها بنویسد را مدنظر می گیرم .براساس براوردی که
از همین فضا داشته ام ،ان کسی که فیلم را ندیده است که خب ندیده است،
افزایشی به خود گرفته است .بر این اساس ،هر بند کاغذ چاپ و تحریر ۷۰در
تومانی به یک میلیون و ۳۰۰هزار تومان رسیده بود ،از اواخر هفته گذشته به
یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان افزایش داشته است.
همچنین کاغذ بالکی ۶۰در ۹۰با گرماژ ۶۰گرم که بیشـــتر مورد اســـتفاده
ســـرگرمی با عنوان Playفعالیت رسمی خودش را اغاز می کند .پلتفرم «پلی
مختلف و ورزش بانوان ،تولید و پخش فیلم هاى سینمایی و سریال های ایرانی
و خارجی با نگاه ویژه به حوزه بانوان ،البوم های موســـیقی داخلى و خارجى،
فعالیت جدى در حوزه تولید و پخش اثار فاخر اموزشـــى ،فرهنگى و هنرى و
اما در میان طیفی که فیلم را دیده اند ،می توانم بگویم درصد رضایت شان ۹۰
ناشران قرار دارد ،بندی یک میلیون و ۱۸۳هزار تومان به فروش می رود .کاغذ
ایجاد بستر قانونی استفاده از بازی ها و سرگرمی های داخلی و خارجی از طریق
را دور ریخته است ».وی در ادامه در رابطه با استقبال مسئوالن از این فیلم گفت:
تنها به کاغذ تحریر ،بالک و گالســـه اختصـــاص ندارد ،بلکه دیگر اقالم هم با
VODپلی که با توجه به تنوع گســـترده کاربردی در حوزه بازی و ســـرگرمی
شده است که بسیاری از ناشران در استانه نمایشگاه کتاب تهران با مشکالت
بـــدون پرداخت حق عضویت در اختیار کاربران قرار گرفته و از این نظر رویکرد
درصد است .به تعبیری مخاطب هنگام خروج از سینما احساس نمی کند پولش
«مخاطب رضایت دارد از اینکه با شـــخصیتی اشنا شده است که می تواند او را
دوست داشته باشد ،ان هم از قشرهای مختلف .این حس مربوط به یک قشر
خاص نیســـت .حتی برای من عجیب اســـت که خیلی از مسئوالن هم از فیلم
غریب خوش شان امده است! درصورتی که اساسا رویه شهید بروجردی با رویه
مسئوالن امروز همخوانی ندارد .حتی می توانم بگویم رویه اکثر مدیران امروز
کشور ،ضد رویه شهید بروجردی است .باید امیدوار بود ،زیرا شاید این مدیرانی
که رویه شان شبیه بروجردی نیست ،بعد از دیدن فیلم تغییر رویه بدهند».
گالســـه نیز از کیلویی ۵۲تا ۵۵هزار تومان عرضه شده است .افزایش قیمت
افزایش قیمت همراه بوده اند .این افزایش قیمت در یک ســـال گذشته موجب
اقتصادی بســـیاری روبه رو شوند .از سوی دیگر ،برخی از ناشران نیز درنتیجه
این مشکالت اقتصادی تصمیم گرفتند از حضور در نمایشگاه انصراف دهند.
برخی دیگر نیز که اتفاقا از جمله ناشـــران دولتی به شمار می روند ،با کمترین
میزان انتشـــار کتاب های تازه و عمدتا با تجدید چاپ کتاب های پیشین خود
در نمایشگاه حاضر خواهند شد.
شرکت های معتبر بین المللی فعالیت خودش را به صورت رسمی اغاز می کند.
پلتفرم مورد استفاده اقشار و گروه های سنی مختلف به شمار می رود همچنین
متفاوتی را درپیش گرفته است.
گفت« :به عنوان یک ســـینمادار از استقبال مردم از «فسیل» خوشحالم ،چون
وجود همچنان معتقدم باید در اکران تنوع وجود داشته باشد تا هرکس هرانچه
را دوست دارد تماشا کند .بعضی ها فیلم اجتماعی دوست دارند ،بعضی ها فیلم
کمدی و برخی هم فیلم سیاسی ».وی افزود« :به نظرم باید شرایط فعلی اکران
را مخاطب شناسی کرد .با توجه به اینکه دو سال گذشته با کرونا روبه رو بودیم و
شش ماه گذشته هم بحران اجتماعی داشتیم ،به نظر می رسد مردم کم حوصله
شده اند و فیلم هایی که انها را بخنداند بیشتر جلب توجه می کنند؛ هرچند االن
همزمان چند فیلم کمدی روی پرده اســـت ولی همه انها مورد توجه مخاطب
قرار نگرفت ه و شـــاید یکی از دالیل اســـتقبال از فسیل به نوستالژیک بودن این
فیلم برگردد .این نکته ای اســـت که باید حتما بررسی شود و حتی یک تحقیق
رونمایی از نخستین تولیدات اختصاصی «پلی »Playدر حوزه ساخت سریال با
میدانی درباره ان از مخاطبان سینما صورت گیرد تا دقیق تر بتوان ارزیابی کرد».
و انتظار می رود اولین ســـریال ویژه این پلتفرم توجه عالقه مندان به تماشای
سعی می کنم مقاومت کنم چون کمدی ،جنس کار من نیست و بیشتر تمایل
حضور چهره های شاخص و برخی از هنرمندان مطرح در دستور کار قرار گرفته
سریال های ایرانی را به خود جلب کند.
ساداتیان ادامه داد« :ممکن است من هم سراغ ساخت یک کمدی بروم .البته
دارم فیلم های اجتماعی و مشابه انچه تا به حال ساختم را بسازم». صفحه 12
فرهنگ
13
دوشنبه 1۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره ۳۸۵۹
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
یو چهارمین نمایشگاه کتاب تهران
گزارش «فرهیختگان» از نشست خبری س
از حضور 3هزار ناشر تا افزایش یارانه برای دانشجویان
۱۰۰
2700
۲۰۰
۳۰
تعداد
ناشران داخلی
تعداد
ناشران خارجی
تعداد
کتابفروشان
میهمان بخش
بین الملل
۶۰۰
هزار تومان
۶۰۰تا ۸۰۰
هزار تومان
۷۰۰
هزار تومان
تاجیکستان
یارانه دانشجویان
و طالب
یارانه
اهالی قلم
یارانه اعضای
هیات علمی
میهمان
ویژه
عاطفه جعفری
یو سوم تجربه ای برای ما اورده است که تعامل
اینکه نمایشگاه س
ناشران خارجی در این دوره از نمایشگاه اشاره کرد و گفت« :این
هیات علمی و 350هزار تومان سهم معاونت امور فرهنگی وزارت
از این دســـت تجربه ها بوده است و به همین دلیل امسال برای
که کتاب هایی را از سال 2015تا 2023عرضه می کنند .حدود
رمضانی همچنیـــن درباره اختصاص یارانه بـــه اهالی قلم نیز
با رسانه ها و فراهم کردن دسترسی عمومی به کتاب برای مردم،
خبرنگارگروه فرهنگ
دومین باربخشمجازیهمزمانبابخشحضوریبهمردمسراسر
یو چهارمین دوره نمایشـــگاه
صبح دیروز نشســـت خبری ســـ
کشور می توانند رایگان مرسوله های پستی خود را دریافت کنند».
بین المللـــی کتاب تهران با حضور یاســـراحمدوند ،معاون امور
فرهنگی وزارت ارشـــاد و علی رمضانی ،قائم مقام و ســـخنگوی
نمایشگاهکتابتهران،درمصالیامامخمینی(ره)محلبرگزاری
نمایشگاه برپا شد.
شعاری که برای پیشرفت است
کشورخدماتارائهخواهدداد،گفت«:درایندورهمردمدرسراسر
کتابفروشان در کنار ناشران
است .امار کتابخوانی سریع تر از رشد اقتصادی پیشرفت می کند
و نمایشگاه کتاب تهران زمینه ای برای تشویق مردم و جلب توجه
انها به عادت مهم کتابخوانی ،همچنین توجه دادن خانواده ها به
این موضوع مهم است».
رویکرد اصلی توجه به برنامه های فرهنگی
کتاب تهران احتماال نسبت به کسب وکار کتابفروشی ها رجحان
شبهه از نمایشگاه کتاب امسال برطرف شود ،امسال کتابفروشان
را به مردم عرضه می کنند .ب ه غیر از اضافه شـــدن کتاب فروشان
به عنوان ضلع مهم صنعت نشر ،برنامه های فرهنگی نمایشگاه
نیـــز به بخش های اصلی اضافه شـــده و از بخش های جنبی به
بخش های اصلی امده است».
تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه از سال گذشته
رمضانی از تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه بین المللی کتاب
تهران از ســـال گذشته خبر داد و گفت« :بعد از پایان نمایشگاه
دوره قبل ،دبیرخانه دائمی تشـــکیل شد و کمیته های مخلتف
وی با بیان اینکه امیدواریم با شـــرکت انبـــوه مردم و مخاطبان
نسبت به ارزیابی و اسیب شناسی برنامه ها اقدام کردند و تالش
پررونقی باشـــیم ،گفت« :این نمایشـــگاه برای رسیدن به هدف
در مرحله اماده ســـازی نمایشگاه یا مباحث راهنماهای داخلی
نمایشگاه و خدماتی که ناشران ارائه می کنند ،شاهد نمایشگاه
پیشـــرفت فرهنگی و اقتصادی موثـــر ،تفاوت هایی با دوره های
قبل خواهد داشت .در بخش های مختلف ،رویکرد اصلی توجه
به محتوای فرهنگی و برنامه های فرهنگی اســـت و تالش برای
فراهم اوردن اســـتفاده مخاطب از برنامه فرهنگی در نمایشگاه
فراهم شده است .برای برپایی این رویداد سازمان ها و نهادهای
مختلف مشـــارکت دارند ،با اهتمـــام ویژه و تمام توان بخش ها و
دستگاه های مختلف کمک حال این دوره از نمایشگاه بودند».
حضور حداکثری ناشران
احمدوند به طور ویژه از شهرداری تهران و خدمات ارائه شده انها
شد مشکالت و موضوعات برطرف شود .به عنوان مثال نقایصی
محیط نمایشگاه و تبلیغات داشتیم که امروز شما شاهد بهبود
ان در محل مصلی خواهید بود .همچنین در صداوســـیما هم
تبلیغات نمایشگاه با جدیت پیگیری شده و موضوعات مربوط به
ان هم در حال انجام است».
پاسخگویی مستمر به مردم
پاسخگوییمجزابرقراراست.همچنیندر 20نقطهبه غیرازتوزیع
مجموعه دست اندرکاران و همکاران در مصالی امام خمینی(ره)
مختلف نمایشـــگاه حاضر هســـتند و امیدوارم این نمایشگاه با
همراهی ناشران ،نویسندگان ،اهالی قلم و مردم خاطره شیرین
فرهنگی برای همه به جا بگذارد».
ارسال رایگان مرسوله های پستی
در بخش دیگر این مراســـم علی رمضانی ،قائم مقام و سخنگوی
یو چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نیز با اشاره به
س
تجربه سال گذشته نمایشگاه ،تالش کردیم این کارافراز را توسعه
کارافراز نمایشـــگاه از برنامه کافه «بازار»« ،اناردونی» و «ای اپس»
قابل دریافت اســـت و نقشه ها در ان بارگذاری شده و به مرور نیز
تکمیلمی شود.غیرازاینموارد،مراکزتوزیعنقشهنیزپیش بینی
شده است .همچنین برای بهبود فرایند پاسخگویی شماره تماس
91009898از 9تا 18رابرایمراجعانحضوریوبازدیدکنندگان
بخش مجازی نمایشگاه فراهم کرده ایم».
حضور 100ناشر خارجی با 45هزار عنوان کتاب
یو چهارمین نمایشگاه کتاب تهران به فعالیت کمیته
قائم مقام س
در قالب اطالع رسانی و تبلیغات ،نمایشگاه را به خارجی ها بیشتر
بشناساند ،در روزهای گذشته دیدیم که اندیشمندان بزرگ دنیا
درباره نمایشگاه اظهارنظر کردند».
نیاز به تقویت اژانس های ادبی داریم
از کتاب ترجمه شده وزیر ونزوئال درباره مبارزه با استکبار در این
رویدادرونماییمی شود.بخشبین المللوناشرانخارجیامسال
به صورت یکجا در رواق شرقی برگزار خواهد شد و همچنین قرار
اســـت در سرای ملل 40نشست تخصصی با همکاری نهادها و
ســـازمان ها برگزار شـــود .ب ه گفته وی 30میهمان از کشورهای
مختلف و 27کشـــور در بخش بین الملل حضور دارند و به طور
کلی در نمایشگاه امسال ،حدود 40کشور حاضر خواهند بود».
تومان در نظر گرفته شود».
«نرخ ارز در نمایشگاه کتاب تهران جزئیاتی دارد که در مذاکره
با بخش های مختلف در حال بررسی هستیم و می دانیم که نرخ
ارز تامین کاالهای مختلف متفاوت اســـت .امیدواریم حداکثر
تسهیالت را برای این بخش فراهم کنیم».
در بخش دیگر این نشســـت که به پرســـش و پاسخ خبرنگاران
حضور 3هزار ناشر و کتابفروش در نمایشگاه
ایـــن دوره و بخش بازار جهانی گفـــت « :چندین اژانس ادبی در
داخلی شرکت کننده در این دوره از نمایشگاه گفت « :سه هزار
دوحه ،مســـقط و دهلی نو در نمایشگاه حضور دارند ،همچنین
داریم ،امسال مجموعا دو کمیته ناشران بین المللی و خارجی در
یک سالن حاضرند ،فاصله سال های گذشته بین این دو موجب
می شـــد فعاالن حوزه بین المللی نتوانند از فضا استفاده درست
کنند .در این دوره هر دو بخش با وجود افزایش با چینش مناسبی
توانستند در کنار هم جای بگیرند و باید گفت که بازار جهانی در
گفت وگوها شکل گیرد ،نه در اختصاص یک مکان».
همه نمایشگاه های کتاب دنیا کتاب می فروشند
رمضانی در پاسخ به پرسش «فرهیختگان» درباره امار ناشران
عرضه کننده در این دوره حضور دارند 200 ،کتابفروش100 ،
ناشر خارجی و 2700ناشر داخلی در بخش حضوری و مجازی
حضور دارند .همچنین مراســـم افتتاحیه روز چهارشـــنبه 20
اردیبهشت ماه از ساعت 17در صحن عمومی مصلی با حضور
مردم برگزار خواهد شد و مادران شهدای امنیت میهمانان ویژه
این رویداد هستند».
وی همچنین در پاسخ به پرسش دیگر «فرهیختگان» درمورد رای
کمیته تخلفات نمایشگاه در دوره گذشته گفت« :امسال یک یا
دو ناشر هستند که به علت تخلف در دوره گذشته امکان حضور
احمدوندنیزدرپاسخبهسوالدیگری،دربارهحضورکتابفروشی ها
ندارند ،اگرچه اصرار به حضور داشتند ،اما موافقت نشده است».
رمضانی در بخشـــی دیگر از سخنان خود به برنامه های کمیته
موضوع کتابفروشان یک گزاره تکرار شونده نادرست وجود دارد،
کتـــاب از پیگیری برای رفع مشـــکالت ویزای فعاالن فرهنگی
تهراناشارهکردوگفت«:تاالرهایمختلفیپیش بینیشدهاست
بقیه نمایشـــگاه های کتاب دنیا ،اما تقریبا همه نمایشگاه های
برنامه هایفرهنگیمشترکباسینما
فعالیت هایفرهنگیسی وچهارمیننمایشگاهبین المللیکتاب
کهمجموعهفعاالنحوزهکتابدراننقش افرینیخواهندداشت،
دراینزمینهکمیتهفعالیت هایفرهنگیتالشکرددستگاه های
مختلف را در برنامه ها مشـــارکت بدهد .سالن کتاب یاران با 22
غرفه در نیم طبقه شبســـتان میزبان گروه هـــا و نهادهای فعال
حوزه کتاب خواهد بود ،ســـینما کتاب نیز که همکاری مشترک
توجه به تجربه هایی که ســـال گذشته داشتیم ،امسال نیز مرکز
مختلف نمایشـــگاه اشاره کرد و افزود« :در کمیته پاسخگویی با
پیش بینیشدهاست.نمایشگاهکتابتهرانامسالتالشکردکه
یاســـر احمدوند هم در ادامه در پاســـخ به همین سوال گفت:
قلم براســـاس گروه های مختلف از 600تـــا 800هزار تومان
این دوره نمایشگاه حضور دارند ،البته ما نیاز به تقویت این حوزه
وزاری فرهنگ تاجیکستان و ونزوئال در نمایشگاه حضور دارند و
مصرف کنندگان کتاب های خارجی خواهد داشـــت ،برای این
توضیح داد« :یارانه ای در نظر گرفته شـــده اســـت که برای اهل
ویبهحضورشخصیت هایتاثیرگذارجهانبه ویژهجهاناسالمدر
نمایشگاه کتاب امسال اشاره کرد و گفت« :روسای نمایشگاه های
نمایشـــگاه کتاب تهران نیز گفت« :دولـــت حمایت خود را از
دوره قرار شده است ،نرخ ارز مبادله ای حدود 28هزار و 500
اختصاص داشـــت ،رمضانی درباره حضور اژانس های ادبی در
غرفه شامل فعالیت فرهنگی در سالن ناشران کودک و نوجوان،
دهیم تا مردم در دســـتگاه های همراه خود ان را بارگذاری کنند،
صنعت نشر قرار دارد ،با انگیزه و اشتیاق حداکثری در بخش های
کشور در این رویداد حضور دارند».
رمضانی در بخش دیگر صحبت های خود به فعالیت کمیته های
تشـــکر کرد و گفت« :همچنین از بانک ملی ایران به عنوان بانک
قدردانیمی کنم.ناشرانباوجودمشکالتاقتصادیکهپیش روی
کشورتاجیکستانبه عنوانکشورمیهمانویژهنمایشگاههستیم
نمایشـــگاه و انجمن سینمای جوان است به نقد و بررسی کتاب
نقشه به سواالت مردم پاسخ داده می شود .همچنین با توجه به
عامل ،شرکت ملی پســـت ،نیروی انتظامی ،مدیریت شهری و
شخصیت هایتاثیرگذارجهاناسالمدرنمایشگاه
نمایشگاهامسالفراهمشدهاست،هموارهمطرحبودکهنمایشگاه
گفت« :امســـال نمایشگاه با شعار «اینده خواندنی است» برگزار
می دهد که پیشرفت در هر کشوری مرهون بیشتر و بهتر خواندن
ناشران و غرفه ها افزایش داشتیم».
که با 20نفر از ناشران ،نویسندگان و شخصیت های شاخص این
و گفت« :اضافه شدن کتاب فروشان به مجموعه عرضه کنندگان
همدربخشمجازیمطابقضوابطفعالیتخواهندکردواثارخود
گرو بیشتر و بهتر خواندن است ،تاریخ جوامع مختلف هم نشان
ســـال گذشته 40درصد در تعداد عناوین و 20درصد در تعداد
رمضانیحضورکتابفروشاندرایندورهنمایشگاهراجدیددانست
احمدوند ،رئیس ســـی وچهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب
می شود .این شعار به این معنا است که اینده پیشرفت کشور در
45هزار عنوان کتاب در این بخش عرضه می شود که نسبت به
رمضانی درباره فعالیت کمیته بین الملل گفت« :امسال میزبان
دارد ،البته هیچ ارزیابی ای در این زمینه نداریم اما برای اینکه این
تهران در ابتدای این نشست با اشاره به شعار این دوره از نمایشگاه
کمیته امسال میزبان حدود 100ناشر خارجی در غرفه ها است
فرهنگ و ارشاد اسالمی است».
برای در نظر گرفتـــن مابه التفاوت نرخ ارز برای بخش خارجی
و فیلم های ســـینمایی می پردازد .ســـالن کتاب بازی نیز با 15
کوشک کتاب با 50نشست نقد و بررسی ،گوشه نقد مخصوص
برنامه ها و نشست های ناشران ،کارگاه های اموزشی و سراهای
کودک و نوجوان ،دانشگاهی و اموزشی با 150نشست میزبان
مردم خواهند بود».
یارانه 600تا 800هزار تومانی برای اهل قلم
در نمایشـــگاه کتاب تهران و انتقادات برخی ناشران گفت« :در
مبنی بر اینکه نمایشگاه کتاب تهران یک فروشگاه است ،خالف
کتاب دنیا کتاب می فروشند به جز یکی دو مورد نادر .نمایشگاه
کتاب تهران باید به همه حلقه های زنجیره تولید ،توزیع و مصرف
کتاب کمک کند؛ یکی از این حلقه ها کتابفروشـــان هستند که
احتیاج به حمایت بیشتر دارند .سرمایه گذاری در کتابفروشی ها
ســـرمایه گذاری قابل توجهی اســـت و بازدهی اقتصادی در ان
نسبتبهبقیهمشاغلکمتراست.دراینزمینهدولتبایدحمایت
بیشتری از کتابفروشان داشته باشد ،زمینه حضور کتابفروشی ها
به گونه ایفراهمشدهکهناشرانهماسیبنبینند،سالاولاست
و حتما باید نواقص را شناسایی و برطرف کرد».
افزایش یارانه حمایتی
هزار تومان اســـت که از این مبلـــغ 350هزار تومان اورده عضو
بوده اســـت ،برخی از ناشـــران در دوره هایی حضور نداشتند.
در ســـال های گذشته نیز برخی ناشران حضور نیافتند یا تنها
در بخش مجازی حضور پیدا کردند ،اما اکثریت جامعه نشـــر
در نمایشگاه چه در بخش حضوری و چه مجازی حضور دارند.
بیش از 95درصد ناشـــران حاضر هستند؛ البته باید قدردانی
کرد از ناشـــرانی که زحمت حضور را کشیدند و برای احترام به
مخاطب و بهره مندی مخاطب از همه کتاب ها در نمایشـــگاه
حاضر شدند».
یارانهتخصیص یافتهباتوجهبهقیمتکافینیست
افزایش مجموع رقم حمایتی هستیم ،این افزایش را در افزایش
دانشجویان و طالب 600هزار تومان است که از این مبلغ 360
سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای اعضای هیات علمی 700
گفت « :حضور ناشران در سال های مختلف نمایشگاه متفاوت
کتاب گفت« :طبیعتا عددهای یارانه با توجه به افزایش قیمت
برای این دوره نمایشگاه کتاب تهران گفت« :در حال تالش برای
است در افزایش این رقم خدشه ای وارد کند».
سهم معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی است.
برخی ناشران از جمله چشـــمه ،مرکز و ...در نمایشگاه کتاب
در ادامه این نشست رمضانی درباره میزان یارانه درنظر گرفته شده
رمضانـــی در ادامه به یارانه خرید کتاب طالب ،دانشـــجویان و
هزار تومان اورده دانشـــجویان و طالب است و 240هزار تومان
این کشـــور بـــرای ورود به ایران خبـــر داد و درباره عدم حضور
وی همچنین با اشاره به توقع اهالی فرهنگ از وزارتخانه های
تعداددریافت کنندگانیارانهبرایاهالیقلم،دانشجویان،طالب،
اساتید اشاره کرد و گفت« :سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای
احمدوند نیز با اشاره به حضور افغانستان در این دوره نمایشگاه
اساتید و ...در نظر خواهیم گرفت ،اعالم میزان یارانه فعلی ممکن
فراهم کردن تســـهیالت حداکثری برای ناشران
خارجی در نرخ ارز
وی همچنین در پاســـخ دیگری درخصوص سرانجام مذاکرات
علوم و بهداشت و دانشگاه ها برای مشارکت در خرید از نمایشگاه
کتاب کافی نیســـت ،اما اعتبـــارات وزارت فرهنگ نیز بیش از
این نیســـت .وزیر فرهنگ و ارشـــاد اسالمی در صحن شورای
عالی انقالب فرهنگی و صحن دولت وزرای بهداشـــت ،درمان
و اموزش پزشکی و علوم را به مشارکت طلبیدند ،امیدواریم که
مقدمـــات الزم برای بهره مندی کتابخانه های این دو وزارتخانه
و دانشجویان از بســـتری که نمایشگاه کتاب فراهم می کند،
فراهم شود». صفحه 13
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
مهدی طغیانی ،اقتصاددان و نماینده مجلس در گفت وگو با «فرهیختگان»:
|عکس :نسترن دادجو |فرهیختگان |
نسخه های دهه۷۰
برای اقتصاد ایران
جواب نمی دهد
با شـــروع ســـال 1402بحث ها پیرامون دالیل افزایش تورم باال گرفت .دو دیدگاه
مهدی عبداللهی
دبیر گروه اقتصاد
کامال متضاد در این خصوص مطرح شـــد؛ گروهی معتقـــد بودند دلیل افزایش
تورم «دالری شدن اقتصاد ایران» است که برای رهایی از این عارضه باید ابتدا
اجازه نداد شـــرکت های بزرگ (فوالد ،پتروشیمی و فلزات دیگر) اقدام به
قیمت گذاری دالری محصوالت خود کنند و ضروری اســـت قیمت گذاری محصوالت انها ریالی شود .مورد دوم
اینکه با تثبیت نرخ ارز روی یک عدد مورد توافق و پیمان سپاری صددرصدی ،می توان نرخ ارز و به دنبال
ان تورم را مهار کرد .در ســـمت دیگر بســـیاری از اقتصاددانان قرار دارند که معتقدند گرچه مهم ترین
اقدام دولت باید ثبات بخشـــی به اقتصاد و ایجاد یک چشـــم انداز قابل اطمینان باشد ،اما این مهم با
ایده تثبیت قابل دســـتیابی نبوده و دولت به جـــای تثبیت ،باید همه اقدامات را برای -1تثبیت نرخ
رشد ماهانه نرخ ارز در بازار مبادله و نیما زیر 2.5درصد هماهنگ کند -2 .ایده دالرزدایی (به معنی
قیمت های ریالی) خام و خطرناک است -3 .پیمان سپاری صددرصدی قابل انجام نیست .اما در
این بین ،دولت از میان دو دیدگاه مقابل هم ،ایده تثبیت را برای نرخ تسعیر خوراک و نرخ پایه
عرضه مواد اولیه پتروشـــیمی ها در بورس کاال انتخاب کرد .در این خصوص «فرهیختگان»
گفت وگوی مفصلی را با مهدی طغیانی ،اقتصاددان و ســـخنگوی کمیســـیون اقتصادی
مجلس انجام داده اســـت .وی ازجمله مســـئوالن و کارشناسانی است که با ایده تثبیت
مخالف بوده و می گوید نباید یک ایده شکســـت خورده را حتی برای یک روز اجرا کرد.
انچه در ادامه می اید ،متن کامل این گفت وگوست.
یک برداشـــت و تفســـیر از دالرزدایی این است که
عوامل تحت کنترل بوده یا تغییری نکرده باشـــند شاید
مشکالت ساختاری است که در اقتصاد ایران وجود دارد
عدد می رسید؟ اینها نکات مهمی است .وقتی همه چیز
مصرف می کنیم و بخشـــی هم صادر می کنیم .مثال شما
پتروشـــیمی و فلزات) را به ریال تعیین کنیم ،دیگر با
کنید و بعد بگویید تالش می کنم اتفاقی که در بازار ازاد
ارز و شـــوکی که در بازار ارز ایجاد می شود جرقه است و
یک عدد مشـــخص باشد هزار سوال بی جواب برای شما
بخشـــی در داخل مصرف شده ،بریده و وارد بازار سنگ
شما چقدر با این موضوع موافق هستید یا مخالف و
روسیه یک جهش ارزی پیدا کرد که به خاطر فشارهایی
اگـــر قیمت کاالهای شـــرکت های بـــزرگ (فوالدی،
نوسانات دالر شاهد مو ج های تورمی نخواهیم بود.
بتوان این کار را انجام داد ،یعنی شـــما نرخی را تثبیت
افتاده را به این نزدیک کنم .همان کاری که روسیه کرد.
و من تشبیه می کنم که «نقدینگی هیزم اتش است و نرخ
این شعله ور می شود».
در اقتصاد تغییر می کند یک عامل را ثابت کنید و ان هم
دارد که به نظرم می رســـد این سواالت بی جواب ،باید ما
چرا این اتفاق می افتد؟ چون هیزم فراهم است ،سرمایه
را به سمت یک سیاســـت درست ببرد .به جای اینکه ما
در پاسخ به سوال شما باید گفت هر زمانی که در کشور
در ان برهـــه نداشـــت تالش کرد نرخ بازار را به ســـمت
پـــول داغ اســـت و می خواهد خود را به جایی برســـاند
اســـت و در ظاهر خیلی خوب است ،اتفاقا برای کسانی
این حرف ها هم ســـر زبان ها می افتـــد .به عبارت دیگر
نرخ رســـمی نداشتند ولی نرخ دوگانه هم نداشتند .در
خودرو می رود و همان ها را دچار افزایش شدیدتر قیمت
دارنـــد ان ارز را با ان نرخ اســـتفاده کنند و هیچ کاری
ایـــا این موضوع مبنای علمی دارد یا خیر؟
جهش ارزی داریم و شوک ارزی به اقتصاد وارد می شود
گاهی از داخل خود دســـتگاه سیاستگذاری و گاهی از
خارج ان مانند فضای رســـانه ای شروع شده و بعد وارد
بود که به این کشـــور وارد می شد ولی چون تورم داخلی
نرخ رســـمی خود برگرداند و موفق هم شـــد .البته انها
این شـــرایط تالش کرد و توانست نرخ را کنترل کند .اما
وقتی شرایط ما تورمی است ،یعنی وقتی از جهت عوامل
رها بوده و می تواند راحت خود را به این برساند؛ اصطالحا
کـــه ارزش خود را حفظ کند .در بـــازار ارز ،طال ،ملک،
می کند .پس ما در این شـــرایط نمی توانیم به سمت نرخ
اســـمی برویم و باید به ســـمت یک ثبات حول یک نرخ
جریانات سیاســـتگذاری می شود که با این جهش ارزی
بنیادین دچار تورم هستیم ،نقدینگی روزبه روز در کشور
دالیـــل مختلفی که خـــود ان جای بحث دارد که چرا در
میلیارد تومـــان کل نقدینگی اقتصاد ایران بوده و االن
در سیاست ارزی دارید ،اجازه ندهید نرخ ارز از ان نرخ
تولید ما بین 2.5تا سه برابر اگر با دالر برابر قدرت خرید
تغییـــر کند .به نظر من ایـــن موضوع ان چیزی که االن
باید چـــه کنیم؟ جهش ارزی معمـــوال در بازار ازاد و به
عرض 2-3هفته ممکن است نرخ بازار ازاد 60-70درصد
تفاوت نرخ داشته باشـــد ،وقتی این اتفاق رخ می دهد
ایـــن نگاه به وجود می اید که حـــال چه کار کنیم؟ نرخ
رســـمی داشـــتیم که با نرخ بازار به هم نزدیک بودند و
اقتصـــاد کار خود را می کرد ،االن نرخ بازار خیلی فاصله
گرفته است و باید با نرخ رسمی چه کار کنیم؟ ایا فاصله
را به این نرخ نزدیک کنیم یا فاصله ایجاد شـــود؟ یا یک
عدد اســـمی مشـــخصی کنیم یا اجازه دهیم به صورت
شـــناور تغییر کند؟ لذا بـــه نظرم در این بحث ارزی اول
خط علمی و درســـت را تبیین کنیم و بگوییم خط علمی
چیســـت .خط علمی این اســـت که ما در بازار ارز قطعا
نیاز به ثبات داریم .یعنی بازار ارز بازاری اســـت که نیاز
ما با دالیل مختلـــف افزایش می یابد .اول انقالب 250
6هزار همت است یعنی 24هزار برابر رشد داشت .کل
حساب کنید 7برابر است ،تولید 7برابری و پول 24هزار
واقعـــی برویم .ثبات حول نرخ واقعـــی یعنی تورم را در
نظر بگیرید ولی ســـعی کنید با تدبیری که در بازار ارز و
هدف گیری شـــده-یکی دو درصد باال و پایین تر -بیشتر
مـــا در اقتصاد ایـــران بدان نیاز داریم کـــه همان ثبات
برابری اســـت .این شدنی است که روی قیمت ها و تورم
اســـت .البته قطعا ما دوســـت داریم نرخ به سمت یک
در بازه هایی که ســـرعت این رشد نقدینگی بیشتر بوده
بقیه عوامل را کنترل کرده باشـــیم؛ نرخ رشد نقدینگی،
اثرگذار نباشـــد؟ قیمت ها قطعا دچار تغییر می شوند و
و حجم پول با نرخ بیشـــتری رشد می کرد ،نرخ افزایش
تورم و ســـطح عمومی قیمت ها هم بیشـــتر بوده و این را
می توان کامال با داده نشـــان دهیم؛ مثال در چند سال
اخیر حداقل ســـاالنه بیش از 30درصـــد حجم پول را
اضافه کردیم .نقدینگی ما در برخی سال ها تا 40درصد
افزایش یافته اســـت .حال بیاییم بگوییـــم از بین همه
نـــرخ ثابت برود ولی زمانی ایـــن مهم انجام می گیرد که
حجم پول ،کسری بودجه ،بی نظمی مالی بانک ها و...
از عوامل موثر اســـت و باید تالش کنیم کنترل شوند .در
این حالت اســـت که اندک اندک نرخ تورم ارام می گیرد.
وقتی تورم نداشـــته باشـــید برای چه باید نرخ ارز تغییر
کند؟ وقتی تورم نداشـــته باشـــید تغییرات نرخ بســـیار
کوچک می شـــود .حال این کار را نکرده ایم و اشتباهی
را به ســـمت سیاســـتی ببرد که شاید در ظاهر خوشایند
که دسترسی به این نرخ دارند خیلی خوب است .دوست
نکنند ،چون دسترســـی به این نـــرخ پیدا کردند .ان را
به هر چیزی تبدیل کنند در بازار رســـمی برای انها سود
است .هر چیزی وارد کنند سود است چون می توانند از
مابه التفـــاوت ان کاال با قیمت بازار بهره ببرند.
از کوه سنگ را می برید و این سنگ و مکعب بزرگ سنگ
می شـــود و بخشی نیز صادر می شـــود .نمی شود وقتی
این دو بازار که به این شـــکل در ارتباط هســـتند یعنی
قطعات کوه ســـنگی که هم صادر می شود و هم می تواند
در داخل مصرف شـــود ،این دو بازار را از هم جدا کنید و
بگویید این دو بازار هیچ ارتباطی با هم نداشـــته باشند؛
چراکه طبعا یک کاالســـت .همین را روی سنگ اهن در
نظر بگیرید .بخشـــی از ســـنگ اهن را صادر می کنیم،
بخشی در فوالدســـازی داخلی تبدیل به فوالد می شود.
بعد بگوییم سنگ اهن مصرف داخل هیچ ربط و نسبتی
با سنگ اهن صادراتی نداشته باشد .طبیعتا ان شرکتی
که برداشـــت کننده ســـنگ اهن از معدن اســـت وقتی
یکـــی از مباحثی که این روزها درخصوص دالرزدایی
ببیند قیمت ارزی بســـیار باالست ایا به سمت صادرات
قیمت گذاری کاالهایی که قیمت جهانی دارند مثل
داشتیم .در دوره قبل که ارز 4200تومانی بود و مسائل
داغ شده این است که می گویند دالرزدایی را از سمت
بیشتر نمی رود؟ همین داستان را در بحث پتروشیمی ها
فوالد و فلزات و پتروشـــیمی و ...شـــروع کنیم .در
خود را داشـــت ،بخشی از این پتروشیمی ها مواد اولیه را
است؛ یعنی اگر می خواهید دالرزدایی کنید کارهایی
برای تولیدکننده های داخلی بود و بعد صادر می کردند.
ســـمت دیگر هم برخی می گویند این تفسیر غلطی
در بورس کاال می فروختند .مثال )1( PPرا می فروختند،
از جنس کاری که روسیه شروع کرده را پیگیری کنید.
یـــک دوره ای وزارت صمت صادرات را به دلیل اینکه بازار
تجاری خود اعم از صادرات و واردات بیشـــتر کرد و
در بازار داخل بفروشـــید .اینها گفتند نیاز ارزی داریم،
مثال روسیه پس از تحریم ها سهم یوان را در معامالت
به عبارت دیگر نقشـــه ارزی خود را تنوع بخشـــید و
هم تنو ع بخشـــی به مبادی واردات را در دستور کار
گذاشـــت .تفسیر شما در این خصوص چیست؟
داخل تشـــنه اســـت ممنوع کرد و گفت که باید همه را
قطعات می خواهیم ،ماشـــین االت باید تعویض شود و...
پس اجازه دهید بخشی را صادر کنیم .خب اجازه دادند
بخشـــی از اینها را صادر کنند ضمن اینکه اساســـا اینکه
چقـــدر از این ممنوعیت صادراتی درســـت یا غلط بود؛
داریم تولیدکننده که کاالی واســـطه ای ،ماشین االت یا
این عواملی که اثرگذار هســـتند ،تنها عامل نرخ ارز اثر
دامی و ...می اورد ،بتواند اینده را پیش بینی کند .مثال
تا این کشتی ارامش پیدا کند .درحالی که ان چیزی که
دهه ،90روی 4200اواخر 90داشـــتیم و اوایل دهه
که درحال درنوردیدن کل اقتصاد ایران اســـت سرمایه
تثبیت کنیم بدون اینکه بقیه عوامل کنترل شده باشد.
تغییر کند و بعد شـــما بگویید من همه چیز را در اقتصاد
که افزایش نرخ نقدینگی در برخی برهه ها باالست ،مثال
پرســـیدیم این بود که این عـــدد از کجا می اید؟ 4200
امـــا کال باید نرخ بازار ازاد را کنـــار بگذاریم؟ ان هم به
تا 30درصد به ســـمت افزایش حجم پـــول و نقدینگی
3800نبـــود؟ این عدد از کجا امد؟ با چه مطالعه ای به
اقتصاد براســـاس این شکل می گیرد ،لذا در این شرایط
یک جایی نگه داریم؟ ویژگی و نقطه تاریخی چه بود که
به بازار بود یعنی ســـعی کنید بازار را ثبات دهید نه لزوما
فروشـــنده به بهانه تعمیرات کارخانه خود را تعطیل کرده
اما چرا روی تورم اثر نگذاشـــته است؟ علت این است که
ماند یا انها کار خود را کردند؟ وقتی برای این ســـواالت
اجازه نمی دهد نر خ ها با دالر متغیر تلگرامی باال و پایین
ســـودی که در فروش صادراتی داشت را در بازار داخلی
ســـرک نمی کشـــد و باید ان بازارها را تحریک کند و انها
منطـــق ندارد! روی 28500تثبیت کنیم ،چرا روی 27
با خارج از کشـــور پیوند می خورد .تقریبا اغلب کاالها و
چرا روی کمتر از این عدد نباشـــد؟ با چه حسابی به این
از کشـــور به طور کامل در ارتباط است .بخشی را داخل
تجهیزات می اورد یا کاالی نهایی می اورد مثل نهاده های
می گذارد؛ پس باید نرخ ارز را مثل یک لنگر تثبیت کنیم
اگر بدانید نرخ ارز از ابتدا تا انتهای سال مثل نرخ تورم
طوفـــان به پا می کند نقدینگی اســـت؛ یعنی ان چیزی
پیش بینی کنید اخر سال ممکن است میانگین نرخ ارز
سرگردان در اقتصاد نام دارد .در برخی اقتصادها داریم
رشد می کند قدرت پیش بینی به شما می دهد .می توانید
امسال نسبت به سال قبل به نسبت تورم افزایش داشته
باشد .شـــما پیش بینی های خود را با نرخ جدید تطبیق
می دهید ولی ان چیزی که باعث دشـــواری شرایط برای
فعاالن اقتصادی مـــا یعنی افرادی که در عرصه تولید و
کسب وکار هستند می شود این است که ندانند و نتوانند
پیش بینی کننـــد که چه اتفاقی می افتـــد .تثبیت یک
فهم ناقصی از این ثبات اســـت؛ چراکه برخی مواقع در
پی ایجاد ثبات هســـتیم و از رهگـــذر ان به ایده تثبیت
می رسیم .به عبارت دیگر به واســـطه ایجاد ثبات نتیجه
می گیریم که بهترین کار ثابت کردن نرخ است و بگوییم
تا اخر ســـال این رقم ثابت است .اگر در اقتصاد ما بقیه
بعد از بحران 2008که در برخی کشورها داشتیم حتی
رفتند ولی تورم نداشـــتند .البته یک قله تورمی زده شد
اما مســـتمر نبوده چراکه اگر مستمر بود باالخره اثر خود
را می گذاشـــت .یک قله ای باال رفته و پایین امده است
سرمایه در ان اقتصادها رها نیست یعنی در همه بازارها
نقش رهبری قیمـــت ایفا کنند و بتواننـــد بقیه اقتصاد
را دنبال خود در افزایش نر خ ها بکشـــانند .این یکی از
را که قبال مرتکب شـــده بودیم مجددا درحال انجام ان
هســـتیم .یعنی تجربـــه تثبیت نرخ را روی 1226اوایل
1400دوباره تکرار می کنیم و می خواهیم با یک نرخی
یک سوال جدی که من دارم که قبال هم در نرخ 4200
از کجـــا امد؟ چرا 4300نبود؟ چـــرا 4500نبود؟ چرا
این عدد تثبیت شـــده رسیدیم؟ چطور توانستیم تاریخ را
در ان نقطه ،عدد ثابت شد؟ یعنی بقیه متغیرها هم ثابت
جواب نداریم یعنی ان ایده و فکری که مطرح می شـــود
تومان نباشد؟ چرا روی 25تومان یا 20تومان نباشد؟
اصـــل این حرف کـــه نر خ ها با دالر تغییـــر نکنند حرف
کامال درســـتی است .منطقی نیست هر روز در یک سری
یک ســـوال مهم این است که وزارتخانه باید بدان در هر
و غریبی که معلوم نیســـت از کجـــا می اید نرخ در بازار
کاالیی تولید می کنند که بخشـــی در داخل و بخشی در
از کانال هـــای تلگرامی فردایی ،با نرخ ارز متغیر عجیب
اجازه بدهم با این نرخ تغییر کند؛ این منطقی نیســـت.
نظر می رســـد شدنی نباشد چون بخشی از انتظارات در
چه کار کنیم؟ بخشی از عرایض من ناظر بر ثبات بخشی
تثبیت کنید .حتی بازار باثبات هم می تواند لنگر شود و
شوند .نکته دیگر این است که خیلی از کاالها ناخوداگاه
حتی مواد اولیه ای که در کشور استفاده می شود با خارج
دوره پاســـخ دهد .اینها به ســـمت صادرات رفتند؛ پس
خارج به فروش می رسد .این دو بازار هم با هم در ارتباط
هستند .وقتی رفتار این شرکت ها را مرور می کنیم ،مملو
از دوره هایی اســـت که تالش می کردند بخش بیشتری
از محصول را از بازار داخلی بیرون بکشـــند و به ســـمت
صادرات ببرند چون انجا برای انها منفعت و سود بیشتری
داشت و اعتراض تولیدکننده های داخلی بلند می شد که
و بازار را تشـــنه می کند تا قیمت باال بـــرود؛ برای اینکه
هم پیدا کند .پس این بازارها با هم در ارتباط هســـتند و
اگـــر می خواهیم این بازارها را کنترل کنیم راه ان تثبیت
نرخ ،ممنوعیت صادرات ،ســـهمیه بندی و از این دست
مســـائل نیست و هیچ یک از این کارها جواب نمی دهد.
ادامه در صفحه۱۵ صفحه 14
اقتصاد
15
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 38۵۹
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۱۴
جالب اســـت کـــه اکنون عـــده ای می گوینـــد چرا این
پتروشیمی ها هم محصول را با نرخ بازار تطبیق می دادند
شده اســـت .قانون را باید اجرا کنیم تا قانون تغییر کند
را به نحوی بچینید که به سمت کار درست برود ،نه اینکه
بایـــد ارز را کامل بیاورند و اگر همراهی نمی کنند و خود
کنیم و یک نرخ برای انها تعین کنیم .مثال ســـیمان چرا
را بیشـــتر در نیما عرضه می کردند ،چون می دانســـتند
در قانـــون احکام دائمی برنامه توســـعه ماده 20امده
پا خطـــا نکند .تجربه قبلی ما نشـــان می دهد علی رغم
بیاورنـــد این مدیر لیاقت ندارد! امـــا اگر با یک وضعیت
از بورس بیرون بیاوریم و با یک نرخ بفروشیم .یک سوال
پس هر چه بیشـــتر عرضه کند و جلـــوی افزایش نرخ را
شده» اســـت .تکلیف شما معلوم است .من اگر نخواهم
شبیه کسی است که ملت را داخل رودخانه می انداخت
محصوالت را در بورس کاال می بریم؟ از بورس کاال خارج
باید در بورس کاال باشد؟ بورس این کاال را گران می کند و
مهمی اینجا مطرح می شود که چرا اینها را به بورس کاال
لذا پتروشـــیمی ها برای اینکـــه نرخ خوراک باال نرود ارز
مبنای نرخ ارز محاسباتی خوراک ،نرخ بازار نیما است.
اســـت که نظام ارزی کشور« ،نظام ارزی شناور مدیریت
بگیرد ،خوراک ارزان تر پیدا می کند .االن ارز محاسباتی
قانـــون را انجام دهم ،یعنی ســـلیقه خود را انجام دادم.
بردیم؟ مثال در بازار سیمان ما درگیر تعداد بسیار زیادی
ثابت شـــد ،ســـقف با بازار مرکز مبادله تغییر کرد و این
انها کامال غیرشـــفاف بود ،انبارهای نامعلوم داشـــتند،
از دالالن و واسطه های سیمان بودیم .افرادی که معامالت
سیســـتم توزیع انها مشـــخص نبود ،اینها از کارخانه ها
ســـیمان را تهیه می کردند و در انبارها مخفی می کردند،
خـــود قیمت را بـــاال می بردند و وقتی بـــازار به تب و تاب
می افتـــاد ،به صـــورت قطره چکانی عرضـــه می کردند.
فاصله کامال تقدیم پتروشـــیمی ها شـــد و دولت از این
و در بورس کاال خریـــد عمده کند حتی تعاونی هایی که
مصرف کننده خرد هستند هم می توانند .حال فرض کنید
بورس را تعطیل کردیم و نرخ ثابت شـــد .نتیجه انکه بازار
غیررســـمی فعال می شود و به یکباره شاهد هستید افراد
نجات دهی ،جلوی ان کســـی را کـــه مردم را داخل اب
یعنی سرنوشت شـــان با نرخ گره نخورده است .قبال نرخ
خارج نشود ،نوسان شـــدید پیدا نکند ،فعال اقتصادی
مردم را نجات دهیم .ســـازمان های نظارتی این فسادها
رانت این سیاست هاست ،ریشه انواع و اقسام مشکالت و
بله ،دقیقا همین طور اســـت .فرض کنید ســـال گذشته
مشـــتاقانه ای که برای پایین نگه داشتن نرخ بود ،نیست
خوراک با نرخ بازار تنظیم می شـــد ،لذا عرضه می کردند
تا نرخ باال نرود و االن این طور نیســـت .این سیاســـت ها
مدیریت شده» را به خوبی اجرا کنید ،باثبات اجرا کنید؛
بتوانـــد پیش بینی کند .هنـــر دارید قانون را اجرا کنید.
تثبیـــت نرخ یعنی تکرار اشـــتباهات قبلی و ما با تثبیت
نرخ مخالف هســـتیم .جالب اســـت که اخیـــرا یکی از
ادامه داد .چـــه کار کنیم؟ به جای اینکه نرخ خوراک را
مجموعه هایی که در حوزه دانش بنیان دام و طیور است،
بفروشـــیم .حاال شروع می شود که به چه کسی بدهیم؟
برای دام و طیور چون نهاده های دامی بود و 3تا 4سال
چقدر بدهیم؟ بر چه اساســـی بدهیم؟ برویم سامانه ای
درســـت کنیم که بفهمیم چه کســـی به چـــه محصولی
نیـــاز دارد .هر کســـی پروانه دارد ،به انـــدازه این پروانه
تولید می کرد؟ نمی دانیم ،بازرســـی و بررسی می کنیم.
وقتی بررســـی کردیم از کجا معلوم مامور بررسی سهمیه
اضافه تـــر ثبت نکند و رشـــوه نگیرد؟ باید برای مامور هم
بـــه من گزارش داد که تثبیت نـــرخ درباره ارز ترجیحی
اینهـــا را تثبیت کردیم که از 97تا 1401بود ،انها را به
ارز وابســـته تر کرد و با داده نشان می داد که در این بازه
چقدر مرغ به دالر وابسته شد .جالب است ارز ترجیحی
داخل اب می اندازند و ملت خفه می شوند و می خواهیم
را دربیاورند .ریشـــه فســـاد را از بین ببرید! ریشه فساد و
معضالت اقتصادی این سیاست هاست ،ریشه ثروت های
نجومی از این سیاست هاســـت سپس در ابعاد اجتماعی
و فرهنگی و ...می رود و می گوییم چرا در حوزه فرهنگ،
اســـت .تنظیم بازارهای ما راه دارد و برای تنظیم بازارها
می شود .مرغ شما دالری تر شد فقط تولید دالری تر شد؛
که کمترین نوسان را داشته باشیم.
این طـــور دالرزدایی نمی کنند ،بلکـــه اقتصاد دالری تر
را که اتفاقا روی زندگی مردم اثر می گذارد ،مدیریت کنیم
قیمت ها می خورد ،به مراتب شدیدتر است.
ســـاخته شود! اما عمال رانت توزیع کردید ،برخی از صفر
به ثروت های نجومی رســـیدند ،بازار غیرشـــفاف و رشوه
اتفاق افتاد و نتیجه انکه خانه ارزانی هم ســـاخته نشد.
یعنـــی هم به نوعی چوب را خوردیم ،هم پیاز را و هم پول
را دادیم .اینها مســـائلی است که در اقتصاد ایران بارها
بارها تجربه کردیم .سفره را که پهن می کنید پر از افرادی
می شـــود که دنبال رانت هستند .پس چه کنیم؟ بازار را
چقدر اســـت؟ به محض اینکه روی این قیمت بگذارید به
رگ و پی این تولید اســـت ،تقویت شده شود .به محض
ادامه دهید خسارتی که به مردم و معیشت انها از افزایش
تثبیت گرایان می گویند ایده ما درســـت بوده و اگر
ایـــده ما به نتیجـــه می رســـید و دالرزدایی و کنترل
و مولـــد نژاد ،جو ،ذرت ،ســـویا ،کنجاله 25میلیارد دالر
ولـــی فکر می کنم شـــما مخالف این نظر هســـتید و
با افزایش وابســـتگی بـــه نهاده هـــای دامی روبه رو
می شود .چون باید دائم این را رصد کنید که چقدر مواد
یک نمونه را بیان کنم که انها مطالعه مفصل کرده بودند
اصال شـــدنی نیست .االن پیمان سپاری صددرصد است
یک خودرو را نتوانســـتیم درست قیمت گذاری کنیم؛ ایا
بیان کنید ،مطالعات را منتشر کنید تا بقیه هم نقد کنند.
پالســـتیکی دارد که براســـاس ان تولید می شود .هنوز
می توانیـــم هزاران هزار قلم کاالیی که در اقتصاد با مواد
شدیم؟
برای نهاده های دامی ،دارو ،تجهیزات پزشکی و ...دولت
برای سال 1402؟
می فرماییـــد ایده پیمان ســـپاری صددرصدی بنا بر
ســـرعت ســـایر کاالها و قیمت گذاری های جدید شروع
40میلیارد دالر چقدر سهم دولت است؟ فرض کنید 30
فهرست کرده 25میلیارد دالر است.
قیمت هـــا از طریق جهش نرخ ارز محقق می شـــد،
سیاست ها برای این بود که مسکن ارزان با سیمان ارزان
نفت خیز و گازخیز و محروم است .این در مجموع حدود
می دهیم که ارزان تر شـــود ،تازه وابســـته تر می شویم.
رانت پهن می شـــود .مراجعه به مجلس ،استانداری و...
یابد؛ «رانت قیمت ارزان» .لذا شـــاهد هستیم تمام این
درصد این مقدار ،سهم صندوق توسعه ملی است14.5 .
می توان برنامه ریزی کرد و به نحوی این چند بازار اصلی
محصول دومی را چه کسی قیمت گذاری می کند؟ االن
شود مثال تبدیل به این صندلی شود .قیمت این صندلی
نفت و گاز و برق و ...داشتیم .االن طبق قانون بودجه 22
میلیارد دالر سهم دولت است .اعدادی که همین امسال
اینکه نتوانید به هر دلیلی سیاســـت نرخ ارز ترجیحی را
به هر شـــخصیت حقیقی و حقوقی که به این رانت دست
ـ اعداد را تقریبی بیان می کنم 40 -میلیارد دالر صادرات
شـــروع نکنیم که غلط بوده و قبال هزاران بار تجربه شده
رانت هاســـت که توزیـــع می کنیم؛ پس این مســـیرها را
پیمان سپاری ارزی صددرصدی هم انجام می دادید،
قیمت گذاری کنید .ممکن اســـت تبدیل به وســـیله ای
قدرت بازارسازی را از دست می دهد.
40درصد می شـــود و 60درصد باقی می ماند ،یعنی از
رقابت می کنند تا به این رانت برسند .رانت چیست؟ رانت
گرانـــول را تبدیل به ظرف پالســـتیکی کرد ،ان هم باید
باشـــد که با صـــرف منابع خوب یا منابـــع باکیفیت
ناهنجاری فرهنگی داریـــم؟ ناهنجاری فرهنگی از این
مامور بگذاریم .یعنی یک مســـیری راه می افتد که انتها
نـــدارد .تجربه هم کردیم ،حتی نکتـــه جالب تر انکه ان
خروجی های سیاســـت های تثبیتـــی می تواند این
درصد سهم شرکت ملی نفت است و 3درصد سهم مناطق
گوشت دالری تر شد .دالری تر شدن یعنی دالری که در
سیمان ارزان؛ از کجا این را شناسایی کنیم؟ سفره ای از
برخـــی منتقدان ایـــده تثبیتی می گوینـــد یکی از
دولت برای واردات کاالهای اساســـی ،بانک مرکزی
ایجاد می شد را حل وفصل کرد .االن می دانید چه کسی
و تولیدکننده ساختمان است می تواند کد بورسی بگیرد
گفتنـــد به جای اینکه خود را خســـته کنی و این مردم را
درامد محروم شـــد .ضمن اینکه عرضـــه ارز دیگر عرضه
تغییـــر دهیم بگوییم از بورس بیرون بیاوریم و با نرخ پایه
مصرفی رســـانده را می دانید .ان کسی که مصرف کننده
صالح ابـــادی رفتند و اقای فرزیـــن امدند ،تاکید کردیم
و کسی ان پایین دســـت رودخانه اینها را نجات می داد.
موفقیت ان دور از ذهن اســـت و تبعات وخیمی دارد.
عجیب وغریب خود را توجیه کنیم ،واقعیت این است که
حرف ما اجرای قانون اســـت .هنر دارید شـــیوه «شناور
حال انکـــه بـــورس کاال یک فضای شـــفاف ایجاد کرد و
و چـــه مقدار خریداری کرده ،حتی انبار او و اینکه به چه
حرف کمیســـیون از اول اجرای قانون بود بعد که دکتر
همه این مراقبت ها کلی تخلف صورت می گیرد .این کار
ایده ال که شاید تحقق پذیر نباشد ،سعی کنیم سیاست
پرتاب می کند ،بگیر .فضایی درســـت کردیم که ملت را
به نظرم سیاســـت های غلطی است .می توان این غلط را
بازی هایی که برای افزایش قیمت توسط دالالن سیمان
که فرایند خود را دارد؛ اگر اجرا نشـــود سلیقه می شود.
تازه مراقبت کنیم و با کلی ســـازمان نظارتی که دست از
را موظـــف نمی دانند ان مقـــدار ارزی را که صادر کردند
دالیلی که تحریم هم هســـتیم ،شدنی نیست.
بله ،یعنی همین امســـال براورد دولت برای سموم و بذر
اســـت 30 .تا درامد ارزی نفت است و 25تا همین چند
قلم اســـت .ایا دولت نیازهـــای ارزی دیگری ندارد؟ ایا
نمی خواهد در بازار نقش افرینی کند؟ با این شـــکل که
دست دولت خالی است ،یعنی با یک سیاست واقعا کل
نقش افرینی که سیاستگذار ارزی باید در بازار ارز انجام
کـــه من مرتب می گویم هر حرفی می زنید مطالعات ان را
و همین االن که ما هســـتیم 99درصد که نیســـت ،بلکه
دهد تحت الشعاع قرار می دهیم و دست ان را می بیندیم
میانگین سهم خوراک در هزینه تمام شده دام سنگین در
رخ نمی دهـــد؟ چـــون بازار ارز ما از نظـــر نهادی درگیر
کنید درحالی که دســـت او هم خالی است .به نظرم باید
می شـــد و در دنیا زیر 50درصد است ،در عین اینکه ارز
می کند .می گویند این شـــبیه دهه 70است و دهه 70
صددرصد است! چرا ان اتفاقی که مدنظر دوستان است
و می گوییـــم به جنگ ارزی دشـــمن بروید و با ان مقابله
پتروشـــیمی ،فوالدی و ...تولید می شود را قیمت گذاری
ایران 80 ،درصد هزینه ها بود با اینکه ارز ترجیحی توزیع
مقدار ورق فوالدی و پروفیل استفاده کردید ،چه تضمینی
ترجیحـــی هم نمی دادند ،یعنی هزینه انها در حوزه های
یک بار تجربه کردیم .اما کجای اقتصاد ایران شـــبیه دهه
شـــما بتوانید به همین حالت معمول مدیریت کنید ،این
ورق را بگیـــرد و تولیـــد کند اما بـــا ضخامت و وزن کمتر
همه در حوزه خوراک متمرکز شـــده ،چون خوراک را به
صنعت ما در دهه 70این بود؟ وضعیت تولید و صادرات
سیاست تغییر کرد 25 ،میلیارد دالر شده است .ان نرخ
پایین تر از قیمت های هر جای دنیاســـت .اما در برخی
را اداره کرد .شـــما با یک موجود زنده ســـروکار دارید که
گاوی روزانه این مقدار خوراک داشـــته باشـــد .سن این
قیاس می کنید نباید قیاس مع الفارق کنید .فرق ها یکی
است و رانت بزرگی دارد .شـــما فقط نرخ رشد صادرات
هوشمندی ان برنامه ریزی کنید تا ان هدفی که دارید که
زندگی می کند چیســـت؟ وابسته تر به کنستانتره شدیم،
اقتصـــاد ایران وجود دارد .در دهه 70حدود 95درصد
با گندم و جو و شـــکر و ...را بررسی کنید .با چه سرعتی
وابســـته به محصوالت خود شـــویم ،مثال یونجه داخلی،
نفت می فروخت و از طریق بانک در حســـاب های ارزی
رهـــا کنیم؟ راه این نیســـت .راه مدیریت بازارهای ما چه
در کامودیتی ها و چه هر کاالی دیگر ،اصال این نیســـت.
در ســـیمان که اصال اضافه تولید داریم یعنی همین طور
بازار به تعادل و ثبات می رســـد که به دلیل اضافه تولید
کاالها بازار تشنه است و حتی با ایجاد رانت بازار را تشنه تر
می کنیـــد؛ یک عده توقع افزایش نرخ دارند ،خرید اینده
کنیم؟ می گوییم اقای تولیدکننده صندلی شـــما که این
است که مقدار مصرفش از این ورق فوالدی نصف نشود؟
باشد؟ واقعیت این اســـت که این طور نمی شود اقتصاد
کامال هوشـــمندانه برنامه ریزی می کند و باید متناسب با
دیگر اســـت و ما با اینکه ارز ترجیحی می دادیم هزینه ها
میـــزان مصرف ندادیم .یک جیره دادیم ،یعنی گفتیم هر
گاو چقدر است؟ چه مقدار جثه دارد؟ اقلیمی که در ان
را االن انجـــام می دهند و این رفتارها در بورس کاال قابل
عدم انتقال این فشـــار به زندگی مردم است ،اتفاق افتد.
یعنی همین محصوالتی که وارد می کنیم .به جای اینکه
برخی از مصرف کننده های این مواد اولیه درخواست ها دو
مس با قیمت ترجیحی توزیع می شد ،مصرف کننده های
علوفه داخلی و !...خسارت هایی که در حوزه ارز ترجیحی
مشاهده اســـت .به محض اینکه اتفاقی می افتد توسط
سه برابر می شود .این دو سه برابر را برای چه می خواهند؟
این را نمی خورند! اینها را انبار می کنند .احساس می کند
االن اگر این را بخرد می تواند اینده تولید خود را تضمین
کند پس االن می خرد .غافل از اینکه رقابتی که در خرید
یک نمونه چند سال پیش که ارز 4200بود داشتیم .مثال
مـــس که واحدهای تولیدی داشـــتند یک باره 20واحد
200واحد شد .همه پروانه داشتند و همه می خواستند
کار تولیدی انجام دهنـــد .ارز ترجیحی می گرفتند و ایا
تولید می کردند؟ در کاغذ بله ولی در عمل تولیدی نبود
با هـــم انجام می دهند نرخ را هم باال می برد .لذا مجبور
و تولید کل تغییری نکرد.
و ان را دخیل کند .لذا واقعیت این اســـت که در فضای
و در مرز عراق گرفته بودند 500 ،کیلو بود .صنایع دستی
است در هزینه های تمام شده این نرخ باالتر را لحاظ کند
دالرزدایـــی از کارهایی که شـــاید در ظاهر کمک کننده
باشـــد ولی در عمـــل تجربه کردیم به نتیجـــه نخواهیم
رســـید ،پرهیز کنیم و در بازار ارز ثبات ایجاد کنیم و هیچ
جا رهبر انقالب در ســـخنرانی خود نگفتند نرخ را تثبیت
و فعال حوزه مس با پوشـــش صنایع دســـتی و با شکل و
شمایلی صادر می شود .ارز این ایا در نیما وارد می شود؟
پایین برود که کامال حرف درستی است و باید همین طور
بازار غیررســـمی وارد می شود .شما این طور یک اشتباه
خراب بود و به ده ها ویرانی و خرابی دیگر تبدیل می شود
که قابل جلوگیری نیســـت .در داســـتان 4200حجم
باید به سمت روش های دیگر برویم که در ثبات اقتصاد،
گزارش هایی که ســـازمان های نظارتی ،بازرسی ،وزارت
تنظیم بازار و ...می تواند معنادار شود.
ارائه دادند غیرقابل تصور است .در این بازار این تخلف،
پیمان های پولی دوجانبه ،بازارهای جدید ،واردات برای
اطالعات ،اطالعات ســـپاه و ...از فســـادها و مشکالت
در ان بـــازار ان تخلـــف بود و این گران می فروشـــد و ان
چند وقتی اســـت که دولت بنا داشت تا برای کاهش
قاچاق می کند! تا مشـــکل را بیـــان می کنید می گویند
که از یک سو نرخ ارز خوراک پتروشیمی را 28500
مگر چقدر توان دارند؟ انواع و اقســـام ماموریت ها را در
تورم ،کنترل قیمت شـــرکت های بزرگ را انجام دهد
تومان قرار داد و از ســـوی دیگر نـــرخ پایه معامالت
بورسی را 28500تعیین کرد .اما وقتی به معامالت
بورس نـــگاه می کنیم عمـــا نرخ پایـــه همان گونه
باقـــی مانده و نرخ معامالتـــی در رقابت باالتر رفته
اســـت .حال اینجا اتفاقی که افتاده این است که از
پتروشیمی ها یک ســـو خوراک ارزان می گیرند و از
ســـوی دیگر ارزهای صادراتی را با نرخ مرکز مبادله
می فروشـــند .نتیجه نیز این شـــد که ســـودی عاید
پتروشـــیمی ها شـــد ،نرخ باالتر رفت و دولت هم از
دستگاه های نظارتی مگر نیستند؟ دستگاه های نظارتی
مطالعـــه را اطالع ندارم اما قطعا اثر می گذارد.
باعث کاهش درامد دولت می شود؟
به شـــرایط بازار دارد و با هم رقابـــت می کنند چنانکه به
نرخ مرکز مبادله نزدیک شـــد و این طبیعی بود و حالت
عجیبـــی هم رخ نداد .اما نکته ای که اتفاق افتاد این بود
کـــه اگر دولت قبال خـــوراک را با نرخ بازار عرضه می کرد
حواله می کردند به کشوری که می خواستند از ان واردات
انجام دهند ،چه مردم و چه خود دولت! اینجور خواستیم
نظام عرضه را کنترل کنیم .اصال واردات ما ،صادرات ما
نداشت .شاید این سال ها کمترین میزان صادرات نفت
اعم از پتروشیمی ،محصوالت فوالدی خیلی بیشتر شده
است :پس سهم صادرات اصلی عامل اول عدم شباهت
وضعیت فعلی با دهه .70
ماکارونی را بررســـی کنید ،نرخ رشـــد محصوالت مرتبط
صادرات می شـــد! واقعا تولید اینهـــا بهینه بود؟ اگر بود
سال 1401افت کرد.
صادرات ماکارونی در سال 1401با حذف یارانه ارد
صنعتی 50درصد افت کرد؟
بله ،چون رانت صادر می شد.
در صادرات ماکارونی بعد از چین دوم شـــدیم.
بله ،چون رانت صادر می شـــود .گندم را با نرخ ارزان و با
تعدیالتی اوردیم ولی با نرخ ارزان تحویل صنعت دادیم،
چـــرا از این رانت اســـتفاده نکند؟ ان هم برای خود دالر
اورده اســـت .چیزی کـــه دالر نفتی را اوردیم ،این چنین
توزیع کردیم و در جیب تولیدکننده ماکارونی گذاشـــتیم
کسانی هستند .صادرکننده ای که ورق ما را می فروشد،
غیربودجه ای برویم که تبعات خود را دارد.
مســـدود می شـــود ،پس این 40تا 50میلیاردی که ما
اگر بدانند این شرکت ضربه تحریمی می خورد و حساب ها
وقت جهادکشـــاورزی در مجلس گزارش داد که فقط در
هدر می رود و گیر دالل و ...می اید 30 .درصد 15میلیارد
عدد کمی نبود 5 ،میلیارد دالر بود ،یعنی 5میلیارد دالر
را تحویل دالل می دهید ،چه معامله خوبی است! چرا در
این حـــوزه نیایند؟ چندبرابر در این حوزه داللی می ایند
صادر می کنیم در حســـاب چندهزار شرکت تراستی در
و کار می کننـــد و ســـعی می کنند از ایـــن خوان نعمت
ایـــن را تحویل بانک مرکزی بدهید ،چه چیزی را تحویل
می کند ،ثروت های نجومی درست می کند ،بعد اینها اثار
اتفاقی که سال گذشته رخ داد انتشار گزارش فوالد
کشورهای مختلف بی نام و نشان در دنیاست .می گویید
حجم 55هزار میلیارد تومان مربوط است .درحالی که
بانک مرکزی بدهیم؟ مگر شـــدنی است؟ به محض اینکه
در اخبار ان ،بخش رســـانه ای اعـــم از انکه به فالن
رشـــد را توجه کنید! چراکه بازار جذب می کند ،جذاب
نهاده های کشـــاورزی 30درصد ارزی که شما می دهید
ســـال گذشـــته یارانه را مجبوریم پرداخـــت کنیم و باید
مبارکه بود که یک بخش از داستان به قیمت گذاری با
به 15میلیارد دالر رســـید و سال 1401که اوایل سال
االن چطور صادرات می کنیم؟ االن کاال را با نام ونشـــان
نمی داند .الزمه دور زدن تحریم این اســـت کسی نداند.
ســـراغ منابع دیگر برویم؛ باید سراغ اســـتقراض ،منابع
1401ازاد شـــد ،ســـال 99حدود 9میلیارد دالر بود،
و مردم هم بی بهره هســـتند .به اســـم مردم است .وزیر
بودجه را در اختیار نداریم .نتیجه این می شـــود که مثل
را تا اخر ســـال ادامه دهیم بخشـــی از منابع تبصره 14
یک فهرست تحویل بانک مرکزی دهید تمام شرکت های
بهره مند شوند .این ســـفره ای که واقعا ویژه خوار درست
اجتماعـــی و فرهنگـــی و ...دارد و گیر مردم هم نمی اید
دوباره پهن نکنیم .این واقعیتی است که به عنوان اصرار
در مجلس هم از جهت عمل به قانون و هم از جهت وظیفه
شـــخص چقدر دادند و یک میلیارد به دیگری دادند
ان فهرســـت مگر اینکه مالحظات امنیتی شـــدید ایجاد
حوزه اقتصادی هم برای انها دریایی از مسئولیت تعریف
روی ان تاکید دارید قیمت گذاری بود که تفاوت نرخ
و جاسوســـی در همه سیســـتم اقتصادی ما بوده و هیچ
چنین کارهایی در این بازار گســـترده 85میلیونی و یک
بله ،بخشی از ان چیزی که در گزارش تحقیق و تفحص امد
بانک مرکزی و ...می بینید .شما فهرست را تحویل بانک
یا دســـتورات دولتی بود .وزیر گفته بود ورق را با این نرخ
حساب ها بسته شده و شرکت محدود می شود .ان زمان با
اینکه خطا نکند ،یا از اشـــتباهات گذشته درس بگیرد.
می کنید؟ تمام شرکت های تراستی ان هدف قرار گرفته
ان قـــرار گرفتیم هر چند سال به ســـال اوضـــاع ما بهتر
کنید که بانک مرکزی فالن کند.
قابل ثبات بخشی اســـت .با این کارهای تثبیتی فرصت
حوزه های سیاســـی ،اجتماعی ،فرهنگی و ...دارد و در
می کنید .نیـــرو ندارد ،امکانات ندارد ،تـــوان عملیاتی
میلیون و 600هزار کیلومتری نیست؛ لذا نباید کارهایی
کنیم که چنین شرایطی ایجاد شود .قطعا دالرزدایی راه
دارد ولی راه این نیست.
در محصوالت مختلف تبدیل به ضایعات داشـــتیم؟
برجسته شد ،ولی فکر می کنم مساله اصلی که شما
ایجاد می کرد.
توزیع ورق با نر خ های ترجیحی براساس دستورالعمل ها
تبدیل می شود که قیمت گذاری ندارد و در ان چیزی که
شدن ،سبک تر شدن و بی کیفیت تر شدن می کند .مازاد
این کجا می رود؟ خارج از سیســـتم شما می رود.
درمجموع 45همت بود -به اندازه کل یارانه ای که دولت
تجربه ای اســـت که پیش روی ماست ،یعنی ما ضربه این
اما بایـــد چه کار کنیم؟ همیـــن وضعیت بازی را طوری
ثبات بخشی را از دســـت می دهیم و اشتباهات تاریخی
کردم .در بازی پتروشیمی ها خود را موظف می دانستند
دهیم و کســـری را تشـــدید کنیم ،درحالی که می توانیم
بازار وابســـته بود .این تفاوت ها باعث می شود ما نتوانیم
خلق پول ،کســـری بودجه دولت ،خلق اعتبار ،عملکرد
زمـــان یارانه 45هزار و 500تومانی که توزیع می کردیم
کاالی ارزان بسازد و او به جای اینکه کاالی ارزان بسازد
در بازار فروخت.
با گزارش ارزی که دی ماه از سوی کمیسیون اقتصادی
کنند و در بازار نفروشـــند ،در بدنه خـــودرو نمی رفت و
کل تغییر کنند ،ما سیاســـت را بیان کردیم .سیاســـت
می فروختند .او دنبال این اســـت از رانتی که در اختیار
ارزی مـــا در قانون احکام دائمی برنامه توســـعه معرفی
مرکزی دادید و بعد تمام ان شرکت ها شناسایی می شوند،
بیرون بیاید و به هیچ وجه بن بســـتی نیست اما به شرط
اقتصـــاد ایران از تنگناهای فعلی که دارد قطعا می تواند
است! برخی حرف ها ضدامنیتی است که دسترسی ایجاد
در موضوع ارز ،مجلس و به ویژه کمیسیون اقتصادی
در مجلس قرائت شـــد ،قبل از اینکه اقای فرزین و رئیس
کســـی منکر نیست ،در برخی از پرونده ها جاسوس را در
جمع بندی کوتاهی داشته باشید.
بـــه این مجموعه و ان مجموعـــه بدهید 55 .همت -ان
خودروسازها هم فروخته بودند؟
موافق این تثبیت نرخ بود؟
کنید که وضعیت ما در ســـوابق اخیر نشان می دهد نفوذ
نظارتی گفتیم و پیگیر هســـتیم و بر این اصرار داریم.
واردات کشوری که تمام ظرفیت ارزی ان از بین رفته چه
تولیدکننده رخ نـــداد؛ البته باید منتظر بمانیم ولی
شد ولی در بورس که با نرخ پایه معامله نمی شود .بستگی
می خواست واردات انجام دهد از طریق همان حساب ها
کیســـت؟ کجا این را می فروشد؟ نمی دانیم .هیچ کسی
شما قیمت گذاری می کنید ان شروع به اب رفتن ،نازک تر
که نرخ خوراک تثبیت شد ،نرخ پایه معامالت هم تثبیت
خود در خارج از کشـــور نگه می داشت .به محض اینکه
بله قطعا .من عـــدد را در ذهن ندارم ولی اگر این اتفاق
کارهـــا را خورده ایم .ورق بـــه تولیدکننده دادیم و گفتیم
انجام دهند رخ دهد یا خیر.
درامدی که داشـــتیم نفتی بود .شرکت ملی نفت ایران
دیگران صادر می کنیم .هیچ کســـی نمی داند اینها چه
بعضی درامدها بهره مند نشـــد .در سمت دیگر هم
اثری که کمپین تثبیت نرخ داشـــت چه بود؟ اثر این بود
دو مورد نیســـت ،ده ها تفاوت بین االن و دهه 70همین
شـــده که این تصمیم چه اثـــری در منابع تبصره 14
بله فراوان بود .هرچه قیمت گذاری کنید به چیزی دیگری
معلوم نیست ان اتفاقی که تثبیت گران می خواستند
نفتی و غیرنفتی این طور بود؟ هیچ کدام اینها نبود .وقتی
خـــام را داریم .بقیه اصطالحا صادرات غیرنفتی اســـت
پرداخت می کرد ،رانت با نرخ ترجیحی توزیع کردیم .این
ایده کنترل تورم مصرف کننده از طریق کنترل تورم
70اســـت؟ دهه 70این تحریم ها را داشتیم؟ وضعیت
با اجرای تثبیت نرخ خوراک پتروشـــیمی ها ،براورد
بود! این صنایع دســـتی است؟ این مس است که صادر
می شود ولی قبال از مسیر مشخص از طریق تولیدکننده
همین 7قلم که ترجیحی وارد می کردیم .ســـال 1400
و نســـبت صادرات نفتی و غیرنفتـــی ما وضعیت فعلی را
اثر می گذارد؟
را به ده ها اشـــتباه تبدیل می کنیـــد .یک جای اقتصاد
حرف دیگران است و فرمایش رهبری این نبود .از این رو
بودجه و ...می افتد.
فعاالن این حوزه می گفتند یک ظرف مسی صادر شده بود
کنید؛ یک برداشـــت غلط است که نسبت به ایشان داده
باشد ولی این به این معنا نیست که تثبیت کنیم .تثبیت
بقیه اتفاقات نیســـت که در اقتصاد کشـــور بابت کسری
یا پیش بینـــی در مرکز پژوهش هـــای مجلس انجام
خیـــر .اگر بیاید با مقدار بســـیار کمتر می اید .این ارز به
می شود .ایشـــان گفتند نباید با نر خ های تلگرامی باال و
به صنعت کشـــاوری و دام و طیور تحمیل می کنیم کم از
تحریم اســـت و تحریم اقتضائات خود را به شما تحمیل
از این سیاست ها پرهیز کنیم .همین چندقلمی که سال
تعریف کنید که خود او عرضه کند مثال را برای شما بیان
بازار ارز را پایین نگه دارند ،چون نرخ خوراک انها به همین
چنیـــن اتفاقاتی را که در دهه 70داشـــتیم دوباره رقم
بله ،اگر مجبـــور می کردید حتما برای تولید اســـتفاده
بزنیم و ارز کشـــور را محدود کنیم ،البته قطعا باید تالش
بدنـــه خودرو را نازک می ســـاختند و بخشـــی را در بازار
از اینها شرکت های نیمه دولتی هستند ،به سازمان های
دارد ،اســـتفاده ببرد .در بحث تولید باید ترتیبات تولید
کرد و خواســـت .این را حاکمیتی بیان می کنم .بخشی
بازنشســـتگی و صندوق ها و دولت و ...وابسته هستند.
قطعا اینها باید کمک کننده اقتصاد کشـــور باشند ،قطعا
ما می توانیم از شـــرایط فعلی و شـــرایط ســـختی که در
شـــده ،خارج شـــویم .خود بازار ارز ما تدبیرپذیر است و
قبلی را مجدد تکـــرار می کنیم .نباید این کارها را انجام
از این شـــرایط خارج شویم .سراغ ریشه ها برویم .ریشه،
نظام بانکی ،بی تدبیری در مدیریت بازار ارز ،عدم توجه
به تذکرات دلسوزان در موضوع بازار ارز است که فراوان
جزئیاتی دارد و از ان می گذرم .به نظرم اگر این اتفاقات
بیفتد خروج ما از شـــرایط فعلی کامال شدنی است و نیاز
به نســـخه پیچی های عجیب و غریبـــی نداریم که ما را در
تنگناهای جدید می اندازند. صفحه 15
جامعه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
دوشنبه ۱۸اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3859
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی .سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
امار جدید از وضعیت ساختمان های مشهور پایتخت در مناطق ۱۱و ۱۲که وضعیت اضطراری دارند
خطر شانزه لیزه و ۱۲۸ساختمان ناایمن در قلب تهران
ابوالقاسم رحمانی .زینب مرزوقی
باشـد که بپرسـیم چرا پالسـکو اتفاق افتاد و چرا بعد از پالسـکو ،متروپل
خرابـی و خسـارت زیـاد بـه بـار می ایـد؟ رسـانه ها ایـن روزهـا مـدام از مـن
سـاختمان شـیکی کـه تـا پیش از این بسـیاری از ابادانی هـا فکر می کردند
روبـه روی سـاختمان نیمه فروریختـه متروپـل نشسـته بـودم و بـا جلال
بـوده برایمـان مهـم نیسـت .بایـد بپرسـیم چرا اصلا اتفاق افتادنـد؟ تمام
چنـد هفتـه دیگـر ،کافـی اسـت یـک سـوژه مشـابه دیگـر اتفـاق بیفتـد
امـا درنهایـت از متروپـل به جـز داغ 42کشـته و تـا مدت هـا پیـش ،تـرس
تهـران در متروپـل ،گفت وگـو می گرفتـم .سـواالتم کـه تمـام شـد ،بـاز
کـی قـرار اسـت مـا عبـرت بگیریـم؟ وقتـی ایـن اتفـاق افتـاد ،یعنـی مـا از
گروه جامعه
ملکـی مثـل هـر خبرنـگار دیگـری دربـاره رونـد اواربـرداری تیم شـهرداری
هـم بـه رسـم هـر گفت وگـوی خبـری بـه ملکـی گفتـم« :سـوال دیگـری
نـدارم .اگـر فکـر می کنیـد پیرامـون ایـن مسـاله چیـزی الزم اسـت مطرح
شـود ،ممنـون می شـوم بگوییـد ».ملکـی هـم انـگار منتظـر بـود و سـریع
گفـت« :خیلی هـا از مـن می پرسـند کـه تجربـه پالسـکو سـخت تر اسـت
یـا متروپـل؟ به نظـرم سـوال درسـتی نیسـت! ایـن بایـد صورت مسـاله مـا
می خواهنـد تـا دربـاره سـاختمان های ناایمـن تهـران صحبـت کنـم .تـا
اتفـاق افتـاد؟ ایـن سوال هاسـت کـه مهـم اسـت .اینکـه کـدام سـخت تر
تـا متروپـل فرامـوش شـود .عـزم همـه را بایـد زودتـر جـزم کنیـم .نبایـد
مدتـی کـه در راه تهـران بـه ابـادان بـودم ،بـه ایـن فکـر می کـردم کـه پـس
مقطعـی در ایـن بـاره کار کـرد .کار را بایـد عمقـی پیـش بـرد .بی انصافـی
نمی کنـم و نمی گویـم تمامـش تقصیر مردم اسـت .خیلی جاها مسـئوالن
پالسـکو درس نگرفتیـم .اگـر ایـن دومیـن تجربه مـان بـه سـومین برسـد،
یعنـی از متروپـل هـم درس نگرفته ایـم .مـا عادت کرده ایم که سـر مسـائل
هـم کـم کاری کردنـد .اگـر نظارت هـا و پیگیری هـا به جـا باشـد و قوانیـن،
کار می کننـد .مـدام بایـد بپرسـیم چـرا پالسـکو و ایـن سـاختمان جدیـد
درخصـوص سـاختمان های ناایمـن حـل می شـود».
قوانیـن درسـتی باشـد و نشـود قانـون را دور زد ،بسـیاری از مشـکالت مـا
احساسـاتی شـویم و غصـه مـا شـده بـود نان شـب افـرادی که در پالسـکو
دقیقـا 14روز دیگـر اولیـن سـالگرد فروریختـن متروپـل اسـت .اوار شـدن
متروپـل اتفـاق افتـاد؟ چـرا در یـک شـهر مـدرن در ایـران ،بـا یـک زلزلـه
بـازار امیـری و خیابان هـای اطـراف ان را زیباتـر و شـیک تر کـرده اسـت.
فروریختـن دوبـاره نیمـه دوم ایـن سـاختمان چیـزی نمانـد .روضـه اوار
پالسـکو هـم جانسـوزتر اسـت و بـا وجـود گذشـت 7سـال هنـوز داغ
زبانه هـای اتـش روی دل داغـداران ایـن حادثـه مانده اسـت .اخرین تجربه
سـاختمان های ناایمن نیز اسـفند سـال گذشته در خیابان بهار تهران بود
کـه چنـد مجـروح داشـت .تـا پیـش از ایـن و تـا همیـن تجربه تلـخ متروپل،
عمومـا اقدامـات درخصـوص سـاختمان های ناایمـن ،ورود پس از رسـیدن
بـه بحران اسـت.
اوار اعداد ساختمان های ناایمن در رسانه
بـا ایـن مقدمـه بگذاریـد کمـی از اعـداد و ارقـام مربـوط به تعداد سـاختمان های
بـه نقـل از یکـی از مقامـات مسـئول اعـداد عجیب وغریبـی از سـاختمان های
اختیارات قانونی خود برای فشـار به مالکان جهت ایمن سـازی اسـتفاده کند».
همیشـه صـدای رسـانه ها و مـردم را دراورده کـه اگـر قـرار نیسـت ایمن سـازی
بـرای مثـال محسـن هاشـمی ،رئیـس سـابق شـورای شـهر تهـران در ارتبـاط بـا
در گفت وگویـی اعلام کـرد ۱۶هـزار سـاختمان نا ایمـن در پایتخـت وجود دارد.
عدم مراجعـه بـه ایـن سـاختمان ها کاهـش دهنـد.
بیـش از ۳۳هـزار سـاختمان ناایمـن وجـود دارد کـه بـه انهـا اخطـار شـده و تنها
۶۰۰سـاختمان ارزیابی شـده و نتایـج بررسـی بـه سـازمان مربوطـه اعلام شـده
روی انهـا گذاشـته یـا از انهـا برداشـته ولی چیزی که همیشـه ثابـت بوده ،کندی
و حـدود ۳۰هـزار سـاختمان نسـبت بـه ایمـن نبـودن بی تفـاوت هسـتند ،و بـا
ایجـاد تـرس عمومـی اسـامی ایـن سـاختمان ها را اعلام کننـد ،امـا اسـامی این
ناایمـن گـپ بزنیـم .سـاختمان هایی کـه هرکـدام کانـه یـک بمـب سـاعتی در
ناایمـن را اعلام می کننـد.
یـا در اتـش بسـوزند و داغ روی دل خیلی هـا بگذارنـد .تهـران و خوزسـتان و ایـن
سـاختمان های ناایمـن پایتخـت گفتـه بـود« :بنابـر پایـش انجام شـده در تهران
شـهر قـد راسـت کرده انـد و در کسـری از ثانیـه می تواننـد بشـکنند و فـرو بریزنـد
شـهر و ان شـهر هـم نـدارد .اصلا اینکـه روایـت را از ابـادان شـروع کـردم بـرای
همیـن بـود کـه ملـی بـا مسـاله سـاختمان های ناایمـن مواجـه شـویم ،نه فقـط
۲۲۰سـاختمان ایمـن شـده ،کمتـر از ۴هـزار سـاختمان در حـال ایمن سـازی
داشـته باشـید .بـا انبوهـی از نتایـج و صفحـات روبه رو خواهید شـد کـه هر کدام
توجـه بـه اینکـه شـهرداری هنـوز فاقـد اختیـار ضابـط قضایـی اسـت ،بایسـت از
منطقه ای ،اسـتانی و شـهری .کافی اسـت یک جسـت وجوی سـاده در اینترنت
علی نصیری ،رئیس سـازمان پیشـگیری و مدیریت بحران تهران 2بهمن 1401
او همچنیـن ادامـه داد« :از ایـن تعـداد سـاختمان ناایمـن ،از ابان مـاه تاکنـون
اسـت ».در همیـن گفت وگـو نیـز نصیـری گفتـه بـود کـه تصمیـم ندارنـد به دلیل
سـاختمان ها را بـه مراکـز قضایـی اعلام کرده انـد .البتـه ایـن عدم اطالع رسـانی
۱۲۹ساختمان بسیار پرخطر فقط در منطقه ۱۱
صـورت بگیـرد ،حداقـل بـا اطالع رسـانی ضریـب وقـوع فاجعـه را خـود مـردم بـا
از این اعداد و ارقام تا دلتان بخواهد هست و هرکسی از راه هم رسیده چندتایی
رونـد ایمن سـازی ایـن ساختمان هاسـت .رونـدی کـه البتـه در برخـی مناطـق
شـهرداری پایتخـت انـگار جدی تـر از بقیـه دنبـال می شـود همیـن لـزوم توجـه
همه جانبه تـر بـرای بررسـی اوضـاع را طلـب می کند.
در شانزه لیزه قدم نزن
طبـــق اطالعات موجود ،به دلیل قدمت ،تمرکـــز و تراکم بیش از حد در مناطق
(نه فقط پرخطر) در منطقه 11تهران قرار دارد که هر لحظه امکان فروریختن یا
پاساژالومینیوم،پاساژعالالدین،پاساژمهستان،پاساژازادوپاساژشانزه لیزهو...اینها
به نام پاساژ شانزه لیزه می شناسند .تقریبا پس از انقالب بود که نام پاساژ شانزه لیزه به
داده انـــد و بیش از بقیه مناطق تهران نیازمند رســـیدگی فوری و اقدام در جهت
با چرایی این گزارش بنویســـم .اینکه چرا در این وانفســـا سراغ ساختمان های
شـــهری ،یا در مسیر ایمن سازی گام برداشته اند یا اینکه روند پلمب شدن شان طی
مجلسی،روزانهورسمیوجوددارد.اینهمسایهسینمااسیا،مدت هاستکهموردتوجه
11و 12این دو منطقه تهران ناامن ترین ساختمان ها و سازه ها را در خود جای
ایمن سازی ساختمان ها هستند .طبق شنیده ها 129ساختمان بسیار پرخطر
هر بالی دیگری برای انها وجود دارد .خب حاال وقتش رســـیده بیشتر در ارتباط
بعضیازساختمان هایناایمنیاستکهبعدازدریافتاخطارهایمتعددازمسئوالن
می شـــود .بازار میالد قائم از زمان های خیلی دور وجود داشته است و اکثر افراد ان را
ناایمن رفتیم و در ارتباط با قصورات مدیریت شهری در ارتباط با انها می نویسیم.
بخشی از اطالعات مربوط به این پاساژ
تعداد اخطار7 :
.1عدم نصب و اجرای سیستم اعالم و اطفای حریق اتومات.
عدد
تعداد طبقات منفی و روی همکف4 :
مساحت و زیربنای کل ۱۰:هزار متر
.2عدم نصب خاموش کننده های متناسب با کاربری به تعداد مورد نیاز در کلیه مشاعات.
.4نصب کندانسورهای کولرهای گازی روی نما.
.11نا ایمنی جان پناه ها.
.6عدم نصب خاموش کننده های مناسب در مجاورت تابلوهای برق.
.13عدم به کارگیری اتش نشانان مقیم.
.7عدم نصب تابلوهای نشانگر نورتاب خروج اضطراری و نشانگر طبقات.
.14پارک موتور سیکلت در مجاورت ورودی های پاساژ.
به حد کفایت اخطار داده شد
ناامن ترینمناطقپایتختباساختمان هایقدیمییاسرعلیزاده،شهردارمنطقه 1ناحیه11
تهراندرگفت وگوبا«فرهیختگان»دربارهوضعیتساختمان هایناایمناینمنطقهومشخصا
درصورت تعلل از قوه قهریه استفاده خواهیم کرد
اقداماتهمدرخصوصبهره برداریموقتبودوهمرعایتالزاماتاولیهبودتابتوانندبهره برداری
او افـــزود« :به صورت کلـــی اخرین وضعیت بهره بـــرداری و ایمنی تمام
ومالکانبایدانجاممی دادندکهمتاسفانهپیروصورت جلساتوپیروموضوعاتیکهاتش نشانی
اخرین جلســـه ای که داشتیم هفته گذشـــته بود که با حضور مالکان،
موقتراانجامدهند.همچنینایتم هاییبه صورتتاییدیهایمنیاتش نشانیبایدمطرحمی شد
پاساژ شانزه لیزه گفت« :این پاساژ جزء پاساژهای خاص و ناایمن در سطح محدوده بود که از
دستورالعمل ان را صادر کرده بود؛ اقدامی توسط مالکان ان ملک صورت نگرفت .در جلسات
است.یکیازجهاتایناستکهبارجمعیتیزیادیرادرلحظهدرونخودجامی دهد.موضوع
ایمنی صادر شد( .اردیبهشت سال گذشته هم اخطار ایمنی به ساختمان داده بودیم ).این
چند جهت برای مدیریت شهری دوره جدید با وضعیتی که ساختمان های ناایمن دارند ،مهم
دیگر بحث قدیمی بودن ملک است که این امر موجب شده در سال های گذشته در چندین
متعددی موضوعات مربوط به پاساژ شانزه لیزه بررسی شد و درنهایت دی سال گذشته اخطار
دســـتورالعمل ایمنی اتش نشانی باید مجموعه اقداماتی داخل ملک صورت می گرفت .این
ایمنی در اخر سال گذشته به صورت کلی درخصوص تمام امالک خاص سطح محدوده ناحیه
1منطقه 11در حوزه ایمنی تشکیل دادیم و همه در ان جلسه دعوت شدند».
مهلتی که به مالکان داده شده چقدر است؟
و اولین موضوع این بود که شرایط بهره برداری موقت را به فوریت ،زیرنظر
مدیریت شهری تشکیل شد .در ان مقرر شد ایتم هایی صورتجلسه شود
علیزاده درباره مهلت داده شده به مالکان شانزه لیزه نیز گفت« :جلسات ما هم زمان بندی های خاص خود را داشت و
درخصوصمهیاکردنشرایطبهره برداریموقتنیزیک هفتهمهلتدادهشدولیبرایتعیینشرکتذی صالحوبررسی
دربـــاره برنامه شـــهرداری درباره این منطقه مـــواردی را مطرح کرد:
هم اینکه از چند بخش تشکیل شده بود ،مثال درخصوص بحث بازگشایی پارکینگ موضوع و مهلت یک هفته ای بود.
سازه ایمهلتطبیعتاطوالنی تراست.اماچونبحثمراقبتمستمرنیزمطرحاستبایدبه صورتمستمرمراقبتداشته
باشیم که اگر دو بند اول اجرایی نشود ،به ما می فهماند مالکان اراد ه انجام کار را به صورت خودخواسته ندارند و ناچاریم
الزامـــات و موضوعات مربوط به ایمن ســـازی را عملیاتی کند .این موارد
کنند که هنوز اقدامی نشـــده است .اگر این اتفاق نیفتد به ناچار از قوه
نیز به مالکین ابالغ شـــد .صورت جلســـه بندهای متعددی داشت که
بخش های مهم ان به مالکان ابالغ شد ،بخش هایی که هم درباره سازه،
به بازگشایی و در دسترس قرار دادن پارکینگ مجموعه به اشخاص اقدام
قهریه و مراجع قضایی حتما استفاده خواهد شد تا موضوع ایمن سازی و
بازگشایی قسمت هایی را که نیاز است انجام دهند».
پیگیری ها به چه صورت است؟
این حوزه یعنی ایمنی اقدامات خیلی خوبی انجام داده اند .محدوده
علیـــزاده در انتها تاکید کرد که قطعا اگر اقدامی در حوزه ایمنی انجام
قدیمی و عمدتا تجاری و این حساسیت را دوچندان می کند؛ چراکه
پاساژها صرفا موضوعات ایمنی شـــان موضوع اتش نشانی است ولی
ساختمان هایی با عمر باال در ان بسیار زیاد است .علیزاده همچنین
«محدوده ناحیه 1منطقه 11بافت قدیمی بسیاری دارد .بافت تجاری
تردد انســـانی بســـیار باالیی دارد .اما به صورت کلی موضوع ایمنی
نشـــود سرانجام هر پاساژی بســـتگی به شرایط ان پاساژ دارد؛ «برخی
ساختمان هایی که قدمت باالیی دارند اگر در حوزه ایمنی ورود نکنند
خاص و پاســـاژهای متعددی دارد که سالیان سال احداث شده اند.
ســـاختمان ها در منطقه 11و باالخـــص در ناحیه 1به صورت ویژه با
و بحث اســـتحکام بنا و ســـازه را به صورت ویژه پیگیری نکنند ،قطعا در
بافت قدیمی دارند چالش های بیشـــتری نسبت به بافت های جدید
مثل پاســـاژهایی صورت بگیرد که االن ایمن سازی انها درحال انجام
امیدواریم با فعالیت هایی که در دوره مدیریت شـــهری جدید می شود
درصورت عملیاتی نشدن ،موضوع را مجددا به مراجع قضایی انعکاس دهیم و نتیجه هرچه باشد قطع انشعابات و الی
تمام شود و اقدامی کردند که موضوع بعدی را روی بحث شرکت مشاور پیگیر می شویم و اگر اقدامی نشود موضوع از
شهری است و این موضوع به صورت ویژه در دستورکار منطقه 11قرار
طریق مرجع قضایی و قوه قهریه پیگیری می شود تا نتیجه مطلوب و ایمن سازی محیط برای شهروندان حاصل شود».
پارکینگی با ظرفیت بسیار خوبی دارد که متاسفانه این پارکینگ از چرخه
یک شـــرکت ذی صالح فنی قرارداد بسته شود و درنهایت ابتدا استحکام
منطقه . 11همان گونه که عرض کردم .بافت خیلی خاصی دارد .بافت
طبیعتا چالش های ما در مناطق مرکزی شهر تهران و مکان هایی که
اخر است .در پاساژ ازاد هم این پروسه را طی کرده بودیم و االن در مراحل عملیاتی ایمن سازی هستیم .اگر مهلت ها
یعنی ان ساختمان پلمب می شود و دستورالعمل ایمنی برای این ملک ها
خدمت رسانی به مردم خارج شد .مقرر شد مالکان ظرف یک هفته نسبت
از منطقه 11چه خبر؟
منطقـــه 11یکی از بافت های قدیمی شـــهر تهران اســـت و طبیعتا
انجام شده ،در سررسید نهایی اگر مالکان اقدام خاصی انجام ندهند از
صادر خواهد شـــد و به صورت قهری عملیاتی می کنیم .پاساژ شانزه لیزه
دادستانی انجام دادیم مبنی بر اینکه این ساختمان جزء ساختمان های ناایمن است و هنوز
شهری به این موضوع ورود کند .بخشی از کارکرد در حوزه ایمنی ساختمان بود که اتش نشانی
شد ،درخصوص این مهلت ها که ذیل صورتجلسه امضای همه این مالکان
اتش نشانی ،شهرداری و معاونت های دخیل در موضوع ایمنی در حوزه
بنای ان ساختمان مورد اظهارنظر توسط شرکت فنی قرار گیرد و سپس
اقدامیدرحوزهایمنیصورتنگرفتهاست.نهایتابعدازگزارشموضوعبهدادستانییککمیته
هم بهره برداری و هم تعیین شرکت مشاور بود .مهلت هایی تعیین و مقرر
طریق مراجع قضایی برای بحث ایمن سازی ساختمان اقدام می کنیم،
اخطاریه برای تمام ذی نفعان ان ملک و مالکان ان ملک که 6نفر هستند ،ارسال و ابالغ شد.
نوبت،بخشیازنمایساختمانوبخش هاییازخودساختمانریزش هاییراشاهدباشیمکه
ورود کرد و یک دستورالعمل ایمنی اتش نشانی برای این ساختمان صادر شد .پیرو صدور یک
ساختمان ها به مالکان و ذی نفعان شـــان ابالغ شد .در سال جدید هم
ســـازمان خدمات ایمنی و اتش نشانی معین کنند .دومین مورد اینکه با
در این خصوص اقدامی صورت نگرفت و مخاطرات این امر اعالم شد .پیش از ان مکاتبه ای با
البته خسارت خاصی نداشته است ولی این حساسیت را ایجاد کرده بود که نیاز است مدیریت
.10دپوی اجناس در مشاعات.
.12شبکه برق داخلی ناایمن و پراکنده است.
.5عدم نصب کفپوش عایق در مجاورت تابلوهای برق.
طبقه
.8عدم انتقال وسایل گازسوز شعله عریان پرتابل به خارج از مجموعه.
.9انبارداری ناایمن و پراکنده.
.3عدم اجرای حوزه بندی حریق.
در ادامه و برای بررسی بهتر و بیشتر ماجرای ساختمان ناایمن در منطقه 11به عنوان یکی از
شهرداریمنطقهونهادهاینظارتیقرارگرفتهومتعدداخطارهاییرادریافتکردهاست.
چرا شانزه لیزه ایمن نیست؟
عدد
تعداد دستورالعمل۲ :
تعداد کمیته ایمنی ۱۰:عدد
میالدقائمتغییرکرد.اینپاساژازاولینمراکزخریدتهراناستودرانانواعلباس های
گرفته است .پاساژ ازاد و پاساژ الومینیوم نمونه ای از اینهاست که در
دستور اقای موسوی پیگیری می شود و امیدواریم نتیجه های مطلوبی
اســـت .همان طور که پاساژ ازاد که رسانه ای هم شد ،االن ان هم در
مراحل عملیاتی است تا نتیجه مثبت و خوبی به شهروندان بدهیم».
پروســـه هایی وارد می شوند .در نمونه پاساژ ازاد هم می توان ان را دید.
شـــهر را از نظر ایمنی ســـاختمانی به حدی برسانیم که مشکلی برای
شهروندان ایجاد نشود». صفحه 16