روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۸
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۸
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۸
انکارا از جنگ اوکراین استفاده استراتژیک کرد
صفحه ۸
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
16صفحه
۳۰۰۰تومان
جعبه معمولی
«فرهیختگان» بررسی می کند :تلویزیون برای نوروز
شماره مسلسل 4586
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲
4شوال 1444
25اوریل 2023
شماره 3848
و رمضان ۱۴۰۲چه کارنامه ای برجا گذاشت
صفحه ۱۲
w w w . F d n . i r | Tue | 25 Apr 2023 | vol.14 | No. 3848 | 16 Pages
مجلس ،دولت و قوه قضائیه چگونه تعامل کنند؟
چه کارهایی قابل دفاع نیست؟ چه تصمیماتی عقالنی است؟
همدلی کنید ،مستقل هم باشید
تفاهمنامه همکاری دانشگاه ازاد و وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن کارکنان
مسکن دانشگاه ازاد
یک گام به اجرا نزدیک تر شد
تهدید چینی
اظهارات سفیر چین در فرانسه درباره جمهوری های مستقل از شوروی
خط ونشان پکن علیه همکاران جبهه غربی بود؟
۷
۳
صفحه ۲
معاون فرهنگی دانشگاه ازاد اسالمی در گفت وگو با «فرهیختگان» مطرح کرد
اساتید همیار فرهنگ؛ حلقه اتصال
تربیت اجتماعی دانشگاه
۶
سرمقاله
خنده فاخر به رسانه ،از فرانکفورت تا جام جم
شود ،انها انچه را که فرهنگ توده می نامیدند و ان را نشات گرفته از رسانه های
محمد زعیم زاده
جانشینسردبیر
سرمایه داری می خواندند عامل چنین وضعیتی قلمداد می کردند .این خوانش
که جماعت غرب زده ها و شـــرق گراها در کتاب ها بلغـــور کرده اند .اینجا البته
است مدیران ســـازمان حوصله پژوهش اماری را نداشته باشند اما بد نیست
فرهنگی ســـرمایه داری را ترویج می کند .در این نگاه سینمای توده ای همان
اما همچنان بحث را می توان ادامه داد .برداشـــت مخاطب از لفظ خنده فاخر
اثر اجتماعی و رســـانه ای و بازخورد ان که تم سیاســـی هم داشت بیشتر بود
رســـانه ای که تبدیل به کاال شده و کامل در اختیار سرمایه داری است ،مظاهر
نزدیک به 18ماه از اســـتقرار مدیریت جدید در ســـاختمان جام جم
سینمای سرمایه داری است ،موسیقی مردم پسند همان موسیقی سرمایه داری
صدا وســـیما با شـــعار تحول بر سر کار امده و تاکنون نزدیک به یک سال و نیم
واال داشته باشیم؛ موسیقی واال ،سینمای واال ،کتاب واال و اصطالحاتی مانند
می گذرد ،تیمی که با راهبری پیمان جبلی چهره باســـابقه ســـازمان
فرصت داشته ایده های خود را اجرا کند .اما کدام ایده ها؟ این ایده ها از کدام
مبانی نظری و کدام خوانش از جامعه ،فرهنگ و رســـانه سرچشمه می گیرد؟
سند مکتوبی که تصریح کند پشتوانه نظری انچه مدیران جدید سازمان تحول
می خوانند ،چیست و از کجا امده است در دسترس نیست .البته جناب جبلی
لفظ خنده فاخری هم که گفتم صرفا یک مشترک لفظی است با ان شطحیاتی
اســـت و ...در چنین شرایطی تجویز مکتب فرانکفورتی ها این است که ما هنر
اوانگاردیســـم در هنر در چنین بستری ساخته و پرداخته شد.
اولین تناقض های نظری خنده فاخر
این چند خط به این معنا نیســـت که جنـــاب جبلی فرانکفورتی فکر می کند یا
ساحت بحث تغییر می کند و پیش فرض داشتن مبانی نظری کمی شُ ل می شود
چیســـت؟ ایا اساسا چنین چیزی ممکن است یا نه؟
یکی از دوگانه های رســـانه ای دیگر که جنـــاب جبلی حتما بهتر از نگارنده ان
را می شناســـد و احیانا تدریس هم می کند ،دوگانه مخاطب منفعل و مخاطب
فعال اســـت ،فهم چپ های ارتدکس و بعضا چپ های نو از مکانیسم اثربخشی
رســـانه ها این است که مخاطب دربرابر ارزش های تزریقی سرمایه داری منفعل
اســـت و هرچه به او داده شود بلع و هضم می کند ،به تعبیر جناب حافظ «انچه
او ریخت به پیمانه ما نوشـــیدیم /اگر از خمر بهشت است و گر باده مست».
وقتی رسانه در جایگاه حق تعالی بنشیند و مخاطب را منفعل و پیمانه به دست
چند باری برخی محورهای کلی تحول را اعالم کرده اند که عموما نکات تازه ای
چیزی شـــبیه به این ،اما برای یک اســـتاد دانشـــگاه که فرهنگ و رسانه درس
انتظار دارد .مبانی نظری طبعا چیزی غیر از ان مطالبات اســـت ،مبانی نظری
یک محصول فرهنگی در چه چهارچوب نظری ای فهم می شـــود و با خود چه
یا ناخواســـته همین نگاه را بســـط می دهد که در دوگانه ای که شما می توانید
فرانکفورتی ها البته فقط از هنر واال ســـخن نمی گوینـــد ،منظومه نظری انها
مشـــتری ما بمانید که ما فقط در بساط مان خنده فاخر وجود دارد و تشخیص
نبوده و بعضا مواردی بوده که نظام حکمرانی کشـــور سال هاست از رسانه ملی
را شـــاید بتوان با تسامح جعبه ابزار تحقق ان مطالبات دانست.
احتماال دانشـــگاهیان و اهالی فرهنگ از رئیس سازمان انتظار داشتند در این
مدت مبانی نظری حرکت به ســـمت این تحول را تشریح کند و در منظر بحث و
گفت وگو قرار دهد .اتفاقی که حداقل در ســـطح رسانه رخ نداده است.
البته در هفته های اخیر دو اظهارنظر از رئیس ســـازمان صدا وسیما شنیده شد
که شـــاید با مهندسی معکوس انها بتوان به مبانی نظری انچه به عنوان تحول
در ذهن ایشان اســـت نزدیک شد؛ یکی استخدام لفظ خنده فاخر برای یکی
باالســـت ،اگر جذابیتی در کار اســـت ،چرا خبری از مخاطب نیست؟ ممکن
می دهد حتما باید مهم باشـــد که اســـتفاده از یـــک لفظ جهت ارزش-داوری
ملزوماتی را همراه می کند.
حداقل دو پایه دیگر هم دارد؛ اول انکه معتقدند ســـرمایه داری برای پیشـــبرد
ارزش های مبنایی خود برای مصرف گرا شـــدن جامعه سراغ رسانه های انبوه با
مخاطـــب توده ای می رود و تالش می کند از مســـیر انها فرهنگ مصرفی را جا
بیندازد ،شبیه همین کاری که االن رسانه ما می کند .دقیقا چند دقیقه قبل از
تالش برای خنده فاخر مخاطب و جا انداختن فرهنگ واال! دقایق طوالنی ای
از خودشـــان سوال کنند در تعطیالت نوروز که این طنز فاخر روی انتن بود،
یا محصول رســـانه ای دوربین مداربســـته لبنیاتی هاجرپور در شهر شاندیز
مشهد و ماست کم چرب ان؟
ایده مرکزی ،خاص گرایی!
اگر با خواندن این سطور فکر کرده اید امیدها به اداره صدا وسیما توسط رئیس
علوم انسانی خوانده ان به وسیله یک ایده حکمرانی مرکزی و یک مبانی نظری
رسانه ای از بین رفته سخت در اشتباهید .به تمجید مصداقی دوم جناب جبلی
برگردیم ،ایشـــان برنامه کلمه با اجرای معاون محترم وزیر ورزش را از مصادیق
فرض کند ،چنین فضایی شـــکل می گیرد ،القای تزریق خنده فاخر خواســـته
تحول می دانند .کلمه واقعا برنامه محترمی است ،طرح مبانی دینی و عرفانی
مبتـــذل هم بخندید و احیانا قبال هـــم مبتذل خندیده اید به ما اعتماد کنید و
پیش تر در همین شبکه ای که برنامه کلمه روی انتن می رود برنامه های متعددی
من رسانه است نه توی مخاطب.
اینکه این خنده مبتذل اســـت یا نه هم با ِ
اعداد چه می گویند؟
توسط بزرگان دین در رسانه ملی امر قابل تقدیری است که البته بدیع نیست،
بود که بسیار عمیق بود ،بیان شیرین و سهل ممتنع مرحوم ایت الله فاطمی نیا
احتماال در ذهن خیلی از ماها مانده باشد.
اما این برنامه چند درصد مخاطبان را درگیر می کند؟ ایا مصداق تحول است؟
اگـــر بله ،تحول در چه جهتی؟ شـــاید خاص گرایی و خـــروج تلویزیون از مدار
بحث مهم تر از ســـلب عاملیت از مخاطب در ماجرای خنده فاخر این است که
مخاطبـــان عام غایت چنین تحولی باشـــد .اما ایا تلویزیون که باید مروج امور
در مقدمات و مبانی نظری مانع کســـب وکار ماســـت ،اگر دنبال خنده فاخر
چنین رسانه ای است؟
باشد ،ان نظریه خاص گرایی و خروج تلویزیون از مسیر مرجعیت رسانه ای است.
اساســـا چنین چیزی شدنی است یا نه؟ شـــاید دوستان سازمان بگویند بحث
ملی باشـــد با چنین دســـت فرمانی تحول پیدا می کند؟ ایا نیاز ایران 1402
از برنامه های تازه تولیدشـــده در صدا وسیما و دیگری مصداق تحولی دانستن
می توانید مثال تبلیغ فرش ببینید ،در خانه ای که فرش خوبی زیر پایشان است
پیش فرض مـــان البته با خوشـــبینی این اســـت که این طراحی ها با داشـــتن
از فالن جـــا فرش قســـطی بگیریم ،فعال بیا مصرف کنیـــم ولو به قیمت فروش
خب! بسم الله انچه کردید و شد باید یک مابه ازای بیرونی هم داشته باشد یا نه؟
اتش تهیه خنده فاخر.
براســـاس شـــواهد را هم تست کنند ،شاید بد نباشـــد .اعداد باالخره همیشه
مخاطب وفادار یاد کرده اند .سیاســـتی که پیش فرض ان انحصار رســـانه ای و
داشته؟ اصال ایا حاضرند موسسه افکار سنجی معتبر و مستقلی میزان اثربخشی
اما ایا این پیش فرض واقعی اســـت و کار می کند؟ مقوله ای که درباره ان باید
برنامه «کلمه» است.
یک چهارچوب فکری منســـجم انجام شـــده و جناب جبلی که هم تحصیالت
دانشـــگاهی مرتبط دارد و هم کار رسانه را به لحاظ تجربی از خبرنگاری شروع
کرده ،معتقد است که باید برای تغییرات رسانه ای ایده روشن داشت و این ایده
بر مبانی نظری ای استوار است .اما خنده فاخر از کدام مبنای نظری می اید؟
خنده فاخر در کدام دوقطبی معنا می شود؟
مـــادر به پدر می گوید فرش می خواهیم و ایرادی ندارد که پول نداریم ،بیا بریم
اینده ،پول تبلیغ این فرش فروشـــی البته جای بدی خرج نمی شود ،می شود
اشتباه نکنید .نگارنده نه مشکلی با فرش دارد و تبلیغ ان ،نه قسطی خریدن،
نـــه حتی هنر واال ،فقط یک ســـوال دارم؛ ایـــن دو به لحاظ نظری چطور با هم
جمع می شوند؟ می شـــود بخشی از فهم رسانه ای را از چپ های نو وام گرفت
پایـــه دیگـــر فهم هنر واال در مکتب فرانکفورت ،همســـان بودن فرم و محتوا یا
فرهنگی و رســـانه ای فرم گاهی می تواند و به تعبیر روالن بارت باید اوانگاردتر و
درصـــد از چند درصد مخاطب؟ صددرصد مردم صدا وســـیما را می بینند یا 5
مفاهیمـــی چون هنـــر واال در مکاتبی مانند مکتب فرانکفورت دســـته بندی
پیشـــران تر و ضدسرمایه داری تر از محتوا باشد ،به تعبیری تفکیک فرم و محتوا
مکتب فرانکفورت یک ســـنتی فکری درمیان روشنفکران چپ گراست؛ سنتی
در تولید محصولی که می خواهد ضدسرمایه داری باشد یا حداقل تبلیغ کننده
نشده است .فرانکفورتی های نسل اول مانند ادورنو و هروکهایمر برای پاسخ به
اوانگاردی برخوردار نباشد ،مبلغ همان نگاه های بورژوازی است ،دقیقا نقطه
که ســـوال اصلی اش این بود که چرا ایده های مارکس در سیاســـت عملیاتی
این ســـوال همزمان در نظرگاه انتقادی نسبت به مارکسیسم ارتدوکس و نظام
ســـرمایه داری نشستند .انها معتقد بودند انچه سبب پا نگرفتن ایده های چپی
شده خطای راهبردی مارکسیست های ارتدوکس در روبنا خواندن فرهنگ بوده
است .نسل اول فرانکفورتی ها از یک سو در سطح تاکتیک منتقد پدران فکری
خود بودند و از سوی دیگر نقد ذاتی به نظام سرمایه داری داشتند و می گفتند
کاالیی شـــدن فرهنگ سبب شده ارزش های ســـرمایه دارانه در جامعه حاکم
انچه را انان فاخر نامیده اند ،مطالعه کند؟ امار خود صدا وســـیما درباره چنین
میزان کلی مخاطب صدا وســـیما بود .مثال در این گزارش اماده بود که سریال
حتـــی در برخی جاهـــا اولویت دار تر بودن فرم بر محتواســـت ،از این نظرگاه
بودند و چه ایده هایی داشتند؟
دروغ نمی گوینـــد .برنامه ای که انها مصداق هنر واال می دانند چقدر مخاطب
امریکایی امریکایی فکر کرد؟ این اســـمش اغتشاش در فهم
ِ
و از جایی به بعد
لفـــظ خنده فاخر به طور طبیعی دربرابر خنـــده پوچ ،خنده بی ارزش یا خنده
شـــده اند؛ هنر واال دربرابر هنر توده یا هنر عام .اما فرانکفورتی ها چه کســـانی
کمی از ان برایمان بگویند .دوســـتان سازمان خوب است یک بار تصمیم گیری
موضوعی چه می گوید؟ اخیرا از میزان اقبال مردم به برنامه های ســـیما اعداد
فرهنگی و ...سیاستگذاری نیست؟
کم ارزش صورت بندی می شـــود .چنین دوگانه هایی در حوزه نظری قبال ذیل
می گردید ،بفرمایید ما کردیم و شد!
ســـرمایه داری نباشد ،اساسا امری نشـــدنی است ،محتوای انقالبی اگر از فرم
و ارقامی منتشـــر شد که طبق سنوات گذشـــته حاضر همیشه غایب ان یعنی
«نون خ» بیش از 80درصد مخاطب داشـــته .یک سوال مهم این است که 80
درصد؟ یا مثال 30درصد؟
چرا همیشه درمورد این امار سکوت می شود؟ نکته قابل تامل البته درمورد این
امـــار این بود که در همان هم خبری از برنامه خنده فاخر نبود ،یعنی حتی در
اماری که خود صدا وســـیما که طبیعتا ذی نفع هم هســـت ،منتشر می کند در
مقابل انچه جناب جبلی درخصوص محتوا و جذابیت فرمی چندبار به زبان اورده
رتبه های باالی ان خبری از برنامه تراز دوران تحول نیســـت.
می شود مصداق هنر واال و خنده فاخر.
این اســـت که واقعا فاخر اســـت اما زدن هایپر اســـتار سه نبش در کویر لوت
اســـت ..در چنین نگاهی نسخه حزب اللهی شده یک اثر کپی مثل «خندوانه»
خنده فاخر از جان مخاطب چه می خواهد؟
شاید جناب جبلی بگوید من اصال نه کاری به کتب فرانکفورت دارم و الخ و ان
فعال درمورد محتوای این برنامه نمی خواهم قضاوتی داشـــته باشـــم و فرضم
ایا فضیلتی حســـاب می شـــود؟ ایا انتن را از مخاطـــب تهی کردن توهین به
خود محتوا نیســـت؟ شـــاید دوســـتان بگویند که برنامه جذاب طبق نظریه
گلولـــه برفی مخاطب خود را هم پیدا می کند .خب ،جواب در همان ســـطور
واقعیت این است که اگر اداره تلویزیون در دوره جدید پشتوانه نظری ای داشته
انچـــه برخی متعلقین به مدیریت جدیـــد در فضای مجازی از ان به صیانت از
در دســـترس نبودن هیچ رســـانه الترناتیوی برای همان مخاطب وفادار است.
بیشتر حرف زد.
انا هلل و انا الیه راجعون
خبر درگذشت شاعر فرزانه و متعهد ،استاد عباس براتی پور موجب
تاثر و تاسف فراوان گردید.
استاد براتی پور عالوه بر اینکه با اثار و اشعار گران سنگ انقالبی و
والیی شناخته می شود ،بیش از یک دهه نیز اجرای جلسات دیدار
شاعران با رهبر فرزانه انقالب را برعهده داشت و سال های سال با
برگزاری جلسات شعر حوزه هنری ،عاشقانه به شعر انقالب خدمت
کرد و شاعران بسیاری را پرورش داد.
اینجانب درگذشت و فقدان این شاعر و ادیب برجسته و اثرگذار را
به خانواده مکرم ایشـــان و همچنین جامعه ادبی و فرهنگی کشور
تسلیت عرض می کنم.
علی اکبر والیتی صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
2
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
همدلیکنید،مستقلهمباشید
مجلس ،دولت و قوه قضائیه چگونه تعامل کنند؟ چه کارهایی قابل دفاع نیست؟ چه تصمیماتی عقالنی است؟
گروه سیاست برخورد واکنشی و سطحی نگرانه با توصیه ها و
را به بهارستان باز کرد .نهایتا نمایندگان مشروط بر اینکه دولت
سـمت دعواهـای سیاسـی سـوق می دهـد .بارها شـاهد چنین
ایجـاد همیـن همدلـی و هماهنگـی تشـکیل شـده و بایـد برای
عید فطـــر رهبر انقالب درباره پرهیز از اختالفات قوای مجریه،
مدیران و مسئوالن اجرایی کشور به ان دچار ند .چنین مواجهه ای
دو وزیـــر جدید برای تصدی این وزارتخانه ها معرفی کند ،قانع
ماجـرای تاسـیس وزارت بازرگانـی نیـز چنیـن بحثـی مجـددا
محول شـده بـه ان همچـون اصلاح سـاختار بودجـه بـا جدیت
درمقابل سواالت افکار عمومی ،هزینه تصمیمات شان را هم بر
یا صرفا به مقطع زمانی چندروزه محدود بماند .اتفاقاتی که در
دارند .دولت اما به جای الیحه تفکیک وزارت بازرگانی ،ترجیح
رئیس جمهـور و احسـان عسـکری ،مشـاور رئیـس مجلـس بـه
پایبندی دولت به این توافق نانوشـــته باعث شد تا نمایندگان
زمانـی معنـی پیـدا می کنـد کـه دولـت و مجلـس در مواجهـه با
بیانات رهبر انقالب ،یکی از ایرادات رفتاری است که بسیاری از
باعث می شود توصیه های ایشان یا به درستی به مرحله اجرا نرسد
چنـــد روز اخیر پیرامون اســـتیضاح وزیر صمت رخ داد و نهایتا
به عقب نشـــینی یکباره نمایندگان انجامید ،این تلقی را ایجاد
با ارائه الیحـــه ،وزارت بازرگانی را از وزارت صمت منفک کرده و
شدند تا در بیرون راندن فاطمی امین از هیات دولت دست نگه
داد الیحه تشکیل سازمان بازرگانی را به مجلس ارائه کند .عدم
می کند که احتماال درمورد توصیه های رهبر انقالب در روز عید
مجددا فاطمی امین را هدف تیغ اســـتیضاح خود قرار دهند.
بعد از انکه ایشـــان در خطبه های نماز روز عید قوای سه گانه را
تالش هایی نیـــز در این وزارتخانه به راه افتاد تا یا نمایندگان از
فطر نیز چنین مواجهه ای را از جانب نمایندگان شاهد باشیم.
به همکاری و همدلی توصیـــه کردند 22 ،نفر از نمایندگان به
یکباره تصمیم گرفتند از درخواســـت 40امضایی خود مبنی بر
استیضاح فاطمی امین پا پس کشیده و اعالم کنند که امضای
خود را پس گرفته اند .نکته جالب توجه درباره این اقدام ناگهانی
این بود که برخـــی نمایندگان علت ان را توجه به رهنمودهای
رهبر انقالب عنوان کردند.
همزمان با در دســـتورکار قرار گرفتن استیضاح فاطمی امین،
موضع خود عقب نشینی کنند یا اگر عقب نشینی نکردند وزیر
با دست پرتری راهی بهارستان شود .تالش برای اجرایی شدن
مصوبه کمیسیون تلفیق مبنی بر واردات خودروهای کارکرده
به کشـــور و رونمایی از مدل ایرانی خودروی ال نود ،اقداماتی
بود که در برخی رســـانه ها به تالش برای حفظ فاطمی امین در
دولت تفســـیر شـــد .با این وجود اما نمایندگان از موضع خود
ایـن اسـتدالل تلویحـا بـه ایـن معنـی اسـت کـه نماینـدگان
عقب نشینی نکرده و درخواســـت استیضاح فاطمی امین را با
و اسـتدالل های قـوی بلکـه بـا هـدف مانع تراشـی مطرح شـده
هیات رئیسه اعالم وصول شد .هیات رئیسه مجلس مطابق ماده
مجلس معترفند درخواسـت اسـتیضاح وزیر نه براسـاس منطق
و حـال بـا توجـه بـه توصیـه رهبر انقلاب انها تصمیـم گرفته اند
از ایـن مانع تراشـی عقب نشـینی کننـد .عقب نشـینی مجلـس
از بـه کاربـردن ابـزار قانونـی خـود بـا ایـن اسـتدالل کـه مانـع از
حرکـت دولـت نشـود ،نشـان می دهـد درک صحیحـی از تعابیر
همدلی و عدم مانع تراشـی در ذهن برخی از بهارستان نشـینان
بـه وجـود نیامـده و انها به جای ارائـه راهکار برای ایجاد همدلی
تصمیم گرفته اند در رویکردی انفعالی از خود سلب اراده کرده
و صـورت مسـاله را به طـور کلـی پـاک کننـد .مسـاله اصلـی کـه
اکنون وجود دارد این اسـت که نمایندگان مجلس و مسـئوالن
سـایر قوا درک کنند چه اقداماتی را انجام داده و چه اقداماتی
را از دسـتورکار خـارج کننـد تـا بتواننـد ضمن حفظ اسـتقالل،
وظیفـه خـود را انجـام داده و چـوب نیـز الی چـرخ دیگـر قـوا
نگذارند .درصورتی که پاسـخ درسـتی به این سـوال داده شـود
40امضا تقدیم هیات رئیســـه کردند و این استیضاح نیز توسط
213ائین نامه داخلی مجلس ،یکشنبه 10اردیبهشت را زمان
برگزاری جلسه اســـتیضاح اعالم کرد .بعد از انکه رهبر انقالب
قوای سه گانه را به همدلی و عدم مانع تراشی توصیه کردند22 ،
نفر از نمایندگان امضای خود را پس گرفتند .با وجود انکه علی
جدی ،نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس مدعی شده است
موضع گیری توییتری و تقابلی با یکدیگر روی بیاورند .همدلی
چنیـن اختالفاتـی خیرخواهانـه برخورد کرده و از تبدیل شـدن
فارغ از اینکه برایند اقدامات وزیر صنعت ،معدن و تجارت چقدر
ان بـه دعـوای سیاسـی خـودداری کننـد نـه اینکـه بـا اظهارات
توییتـری بـا یکدیگـر تسویه حسـاب کننـد .چنیـن مواجهـه ای
را می شـود یـک کنـش فعاالنـه در جهـت مانع زدایـی توصیـف
کـرد .اینکـه نماینـدگان تصمیـم بـه اسـتیضاح گرفتـه و بعـد از
توصیـه رهبـر انقلاب از موضـع خـود عقب نشـینی کننـد بیش
از همه چیـز تلقـی بی مبنـی بـودن و غیرخیرخواهانـه بـودن
اسـتیضاح فاطمی امیـن را نمایـان می کنـد و اگـر غیـر از ایـن
بوده و نمایندگان برای اقدام خود استدالل عقالنی دارند طبعا
عقب نشـینی از یـک تصمیـم عقالنی منطقی به نظر نرسـیده و
معنـی همدلـی نیـز نمی دهـد .همدلـی بـا دولت زمانـی معنی
پیـدا می کنـد کـه نماینـدگان دلسـوزانه بـه ایـرادات احتمالـی
دولـت نیـز توجـه کـرده و در راسـتای رفع ان اقـدام کنند ولو اگر
این اقدام اسـتیضاح وزیر باشـد نه اینکه با واکنش های دفعتی
و انفعالـی توصیه هـای رهبـر انقلاب را مـورد ذبـح قـرار دهند.
طرح ریزی غیرجزیره ای؛ راهکاری برای ایجاد همدلی
کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهاراتی خالف این را مطرح
می شـود که قوای سـه گانه در راسـتای حل چالش های کشـور
زمانی که استیضاح اعالم وصول می شود طبق ائین نامه مجلس
خـود را بـرای تصمیـم جمعـی کـه توسـط سـه قـوه گرفته شـده
استیضاح از استیضاح وی انصراف دادند ،اما رسولی نژاد عضو
کرده و گفته اســـت« :هیچ نماینده ای امضایش را پس نگرفته.
بایـد نمـود عملـی نیـز پیـدا کنـد و ایـن امـر زمانی بهتـر محقق
هم فکری نشان داده و ضمن ارائه ایده های مشترک تمام توان
هیچ امضایی را نه می توان پس گرفت و نه اضافه کرد .از این رو
اسـت خـرج کننـد .نمونـه ای از بـروز ایـن همدلـی را می تـوان
باید متذکر شد که حتی اگر این 22امضا نادیده گرفته می شد،
ازاد سـازی سـواحل کشـور در دسـتور کار قـرار دادنـد و نتیجـه
برای اســـتیضاح است ،برای کشـــاندن مجدد فاطمی امین به
شـخصیت های حقیقـی و حقوقـی مـورد تصـرف قـرار گرفتـه
اســـتیضاح وزیر صمت همان ۴۲امضا را دارد ».این نکته را نیز
در دسـتور کار قـرار گیرد.
بهارستان کفایت می کرد.
عدم همدلی اشتباه معنی نشود
در اقدامـی مشـاهده کـرد کـه قـوای مجریه و مقننه در راسـتای
از مسئوالن اقتصادی تصمیم گیر بشنوند ،به مناظره با شورای
به کارامدی یا ناکارامدی نزدیک بوده است ،این استدالل های
ســـران قوا و حتی رهبری حواله داده می شـــدند! قبل از ان و
جلب توجه می کند؛ اســـتدالل هایی از این جنس که اشـــاره
قطر و مقطعی که انتخاب ســـرمربی ایرانـــی برای هدایت تیم
تعـــدادی از نماینـــدگان مجلس بوده که بیـــش از اصل ماجرا
رهبـــر انقالب بـــه لزوم حفظ اتحاد و همدلی میان مســـئوالن
کشـــور را -که همیشه و در همه دولت ها هم مورد تاکید ایشان
بوده -یکی از عوامل پشیمان شدن شان از استیضاح وزیر صمت
اعالم می کنند .این درصورتی ا ســـت که در شرایط فعلی کشور
و در مقطعی که منتقدان عملکرد این وزارتخانه دســـت نسبتا
در فاصله چند هفته تا شـــروع مســـابقات جام جهانی 2022
ملی در جام جهانی به یکی از داغ ترین و پرانتقادترین سوژه ها
تبدیل شده بود هم شاهد این مساله بودیم .در ان مقطع اتفاقا
این مســـاله را هم با تیتر «دستگاه هزینه سازی برای رهبری را
خاموش کنید» شـــماره 23تیر «فرهیختگان» مورد انتقاد قرار
دادیم .در ماجرایی که یکی از اعضای هیات رئیســـه فدراسیون
پری در ارائه اشـــکاالت و انتقادها دارند ،تصمیم مجلس برای
فوتبـــال ضمن جاخالی دادن درمقابل انتقادها ،پای رهبری را
را هیچ جوره نمی توان مساوی دعوا تعبیر کرد .نکته دیگر انکه
سخنرانی های چندسال قبل رهبر انقالب درباره تیم های ملی
استفاده از سازوکارهای قانونی برای شنیدن پاسخ وزیر دولت
درخواست اســـتیضاح وزیری را هم لزوما نمی توان مساوی با
وسط کشید و دلیل انتخاب مربی ایرانی توسط فدراسیون را به
در رشـــته های دیگر ربط داد .حاال هـــم تعدادی از نمایندگان
ی است که نمایندگان از
عزل ان وزیر تلقی کرد .استیضاح ابزار
مجلس ،با ربط دادن انصراف شـــان از استیضاح فاطمی امین
و اگر قانع شوند می توانند بازهم به او فرصت بدهند .یک نکته
روشنی ایت الله خامنه ای را سپر انتقادها کرده اند تا اگر در ادامه
می توانـــد به دولت و روند حل چالش های اقتصادی پیش روی
جدیـــدی به وجود امد و زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داد ،این
طریق ان توضیحات وزیر مربوطه را در صحن مجلس می شنوند
دیگر دراین باره هم ان اســـت که اتفاقا اســـتیضاح در شرایطی
کابینه کمک هم بکند.
به دلیـــل ناکارامدی ،به ســـخنان روز عیدفطر رهبر انقالب ،به
مسیر مســـئولیت فاطمی امین در مسند وزارت صمت چالش
نمایندگان انصراف داده از استیضاح او نباشند که اماج انتقادات
قرار می گیرند .نکته روشـــنی که دربـــاره این گونه توجیهات از
جاخالی دادن های شـــما بیش از هر چیز نشانه بی ایده
طـــرف نمایندگان مجلس وجود دارد ،انکه مجموعه این افراد یا
قبـــا و در مـــواردی مثل تصمیم مســـئوالن دولتـــی و دیگر
ابتدا پای درخواست استیضاح وزیر دولت به دلیل ناکارامدی را
بودن مجلس است
ایده مشخصی درخصوص نحوه مواجهه با دولت ندارند یا اگر از
ان ازاد سـازی ده هـا هـزار هکتـار از زمین هایـی بـود کـه توسـط
چالش ها و بحث های پیش امده درباره مصوبه شورای هماهنگی
بـود .ایـن اقـدام از ان جهـت نتیجـه داد که قوای سـه گانه برای
دادن های مکرر مســـئوالن تصمیم گیر نسبت به پاسخگویی
اجـرای ان پـای کار امـده و ازاد سـازی را از اموالی شـروع کردند
کـه تحـت تصـرف نهاد هـای زیرمجموعـه خـود انها بـود .چنین
قیمت خودرو و ناتوانی دولت در کنترل قیمت های نجومی بازار
مبادی رسـمی و تبدیل شـدن ان به مواضع رسـانه ای و تقابلی
تبدیل شـدن به بحران اسـت نیز به کار گرفت .تاسـیس نهادی
مهم ترین دلیلی بود که ابان ماه سال گذشته پای فاطمی امین
منتقدانش در برخی موارد به جای انکه پاســـخ قانع کننده ای
بودن انها برمی گردد .البته شاید بشود گفت این نمایندگان در
از اغـــاز دولت تاکنون رضا فاطمی امیـــن ،وزیر صمت یکی از
نه تنهـا کمکـی بـه مسـاله نکـرده بلکـه فضـای ایجادشـده را بـه
هماهنگی اقتصادی ســـران قوا هم شاهد بودیم .نمونه ای که
دستگاه های حاکمیتی در محدود کردن دسترسی های مردم
اگرچـه وجـود اختلاف بیـن دولـت و مجلـس امـر طبیعـی و
نام های پرتکرار در لیست مجلس بوده است .افزایش بی ضابطه
تعبیر می کنید؟
دوش رهبری می اندازند.
اتفاقی که اخیرا نمونه ان را درباره مصوبه مولدســـازی شورای
امضا کرده اند و حاال پشیمان هستند ،اقدام شان بدون استدالل
تجربـه ای را می تـوان درمـورد بسـیاری از مسـائل اقتصـادی،
لو فصل این اختالفات از
سـازنده محسـوب می شود اما عدم ح
مـورد پیگیـری قـرار گیرد.
چطور استیضاح وزیر ناکارامد را مترادف دعوا با دولت
22نفر از اســـتیضاح کنندگان وزیر صمت پیش از اعالم وصول
می تـوان از ان بـه عـدم مانع تراشـی تعبیر کرد ،نه اینکه به جای
ماجرای استیضاح فاطمی امین چه بود
شـکل گرفته و باعث شـده تا محسـن منصوری ،معاون اجرایی
ایجـاد همدلـی بیـن قـوای سـه گانه فـارغ از فضـای لفظـی
18امضای باقیمانده که 8رای بیشتر از 10امضای مورد نیاز
کنـش فعاالنـه ،مسـیر انفعـال از تـرس برچسـب های احتمالی
رویکـردی به ویـژه توسـط نماینـدگان مجلـس بوده ایـم .درمورد
اسـتفاده هرچه بیشـتر از ظرفیت ان برنامه ریزی شـده و وظایف
مقننه و قضائیه اعـــام کرده اند! یعنی عالوه بر جاخالی دادن
اجتماعـی و فرهنگـی کـه در کشـور وجـود داشـته و درحـال
همچـون شـورای عالـی اقتصـادی سـران قـوا اساسـا بـا هـدف
به اینترنت ،حواشی پیش از انتخاب سرمربی تیم ملی فوتبال،
اقتصادی سران قوا تحت عنوان مولدسازی و ...شاهد جاخالی
درباره جزئیات تصمیم شان درخصوص ان طرح ها و ایده های
بعضا شاذ بوده ایم اما در جدیدترین مورد که موضوع این گزارش
منطقی بوده که البته این هم باز به طور کلی به همان بدون ایده
خوشبینانه ترین حالت ،مفهوم همکاری و حفظ اتحاد را دقیقا
برعکس ان چیزی که باید متوجه می شده اند ،متوجه شده اند.
به جای اینکه ان را یاری دادن به دستگاه ها برای عبور از چالش ها
معنا کنند ،مفهومش را چیزی مساوی با انفعال تعبیر کرده اند.
هم بوده ،شاهد این هستیم که تعدادی از نمایندگان مجلس،
با فهم درســـت این مساله است که اگر در موقعیتی هم تصمیم
فاطمی امین ،وزیر صمت که تا پیش از این ،ناکارامدی را دلیل
را تنها راه باقیمانده برای کمک به دولت و معیشت مردم بدانند،
دلیل تغییر نظرشـــان درباره ضروری بودن استیضاح سیدرضا
درخواست شان برای استیضاح او عنوان می کردند ،توصیه روز
بگیرند در چهارچوب عقالنیت و منطق اقدامی مثل استیضاح
هیچ بهانه ای نمی تواند مانع از اقدام انان شود.
گزارش
گزارشیازیکمناظرهپرنکته
منطق استاد ضعیف تر است یا پایه های رژیم صهیونیستی؟
علی فالحی
خبرنگار گروه سیاست
در هیاهوی اتفاقات پاییز سال گذشته بیشتر
همچنین معتقد اســـت محدود کردن پیشینه تاریخ شکل گیری اسرائیل به سده
گ جهانی
تقابل یهودیان و مسیحیان در اروپا که سابقه ان به مدت ها قبل از جن
بی پرده حول مســـائل اجتماعی و سیاسی ای
جمهوری اسالمی می داند که برای ایجاد حس تقابل بین اسرائیل و اسالم دست
از مناظره به دلیل عدم صدور مجوز نشر کتاب زیباکالم ابراز تاسف می کند و مدعی
از همیشـــه جای خالی گفت وگوهای صریح و
که ذهن جامعه را به خود مشغول کرده اند حس
می شـــد .گرچه در ســـال های پس از پیروزی انقالب بارها در دانشگاه ها و حتی
تو گوهای چالشی و مهمی بر سر سواالت اساسی
رسان ه ملی شاهد مناظرات و گف
اخیر میالدی ،ساده ســـازی مســـاله بوده و این تقلیل را ناشی از «تئوری توطئه »
به این تحریف زده اســـت .در حالی که به نظر او یهودیان و مســـلمانان سال ها در
کنار هم به صورت مســـالمت امیز زندگی کرده اند و تقابل یهودیان با مســـلمانان
فلســـطین صرفا از جهت بازپس گیری سرزمین مادری خود بوده است .زیباکالم
جامعـــه ان زمان بوده ایم ،اما هرچقدر از ان روزها فاصله گرفتیم رفته رفته چنین
ی است که این تحلیل خود را از تشکیل اسرائیل به طور مفصل در کتابی به
مدع
سال گذشته صداوسیما به سمت برگزاری چنین گفت وگوهایی حرکت کرد ،اما
مناظراتی خصوصا در رسانه ملی تبدیل به تابو شده اند .هرچند در اوج التهابات
با ارام شدن فضای کشور ظاهرا از دید مدیران رسانه ملی نیاز به مناظراتی از این
دســـت برطرف شده است و این روزها تقریبا شاهد همان صداوسیمایی هستیم
که مدت ها می شـــناخته ایم .اما ماجرا در دانشگاه ها کمی متفاوت است ،به نظر
نام «تولد اسرائیل» توضیح داده است که در دو دولت گذشته مجوز چاپ این کتاب
ســـال گذشته به دنبال نابودی جمهوری اسالمی نبوده اند و این سران جمهوری
واضح است که گســـل های قومیتی و مذهبی منطقه پیش زمینه مناسبی برای
می داند .او همچنین اساســـا مفهوم «ملت یهود» را مقوله ای ساختگی می داند
در سراسر جهان ترویج شده است .او برای اثبات این مساله به کتاب «ابداع ملت
جنگ جهانی دوم اســـتناد می کند .او در این کتاب با بررســـی تاریخ چندهزار
استدالل می کند که دنیا پر از کشورهایی است که فعالیت های هسته ای مشابهی
مقابله شدید با پروژ ه هسته ای ایران نیز این است که برای همگان روشن است که
این نوع نگاه را «نژادپرستانه» تلقی می کند و معتقد است این ملیت گرایی افراطی
منشـــا فجایع بسیاری در تاریخ جهان بوده است .سوالی که او براساس این نگاه
ملیت گرایانه از زیباکالم می پرسد این است که با این استدالل چرا نباید به دنبال
این برنامه را به ســـالن جابربن حیان دانشگاه کشانده بود مناظره ای بود که قرار
در زمینه قضیه فلســـطین به صورت جداگانه شنیده بودیم انتظار می رفت شاهد
بحث داغ و جنجال برانگیزی باشیم .گرچه موضوع مناظره «راهبرد ایران در قبال
فلسطین و رژیم صهیونیستی» تعیین شده بود ،اما شاهد بحث پراکنده ای بودیم
که شاید بتوان گفت تنها نیمی از ان به صورت مستقیم به موضوع اصلی مرتبط
بـــود .علی رغم این پراکندگی می توان بحث های صورت گرفته را با اغماض حول
دو محور اصلی به حساب اورد.
دیگری که او به نظریه زیباکالم وارد می کند نادیده گرفتن تاریخ حدود 30ساله
در دنیا صورت نگرفته و اتفاقا علت این برخورد شدید این است که هیچ کشوری به
جز ایران اسرائیل را تهدید به نابودی نکرده است .زیباکالم این ادعا را که مخالفت
غربی ها با پروژه هسته ای ایران صرفا ناشی از این است که با پیشرفت ایران مشکل
دارند یک دروغ و تحریف بزرگ می داند که توســـط مسئوالن جمهوری اسالمی
می کنند و سرشار از منابع نفت و گاز است و این اتفاقی است که غربی ها و حتی
کشـــورهایی مانند روسیه و چین نیز با ان مخالفند و اساسا اسرائیل در مقابله با
پروژه هســـته ای ایران از نقش ناچیزی برخوردار اســـت و اگر اسرائیلی هم وجود
نداشـــت ابرقدرت های جهان به همین میزان با توســـعه هسته ای ایران مخالف
و مسلمانان ساکنان منطقه نداشته است و جمهوری اسالمی ایران شرو ع کننده
اعالم کرده بود اگر داعش به مرزهای ایران نزدیک شود مجوز مقابله با ان را خواهد
خودش مبنی بر اغاز تنش زایی از طرف ایران می داند اما علیزاده با ارجاع به «طرح
با ســـاخت سالح هسته ای فاصل ه کمی دارد و برای موجودیت اسرائیل تهدیدی
فعالیت های نظامی ایران در سوریه و لبنان را اقداماتی الزم در پاسخ به استراتژی
نابودی اسرائیل قرار داده است سکوت کند.
اگرچه دیدگاه های مطرح شـــده را شاید بارها با ادبیات های گوناگون از اشخاص
زیباکالم به ریشه شکل گیری اسرائیل درست باشد و این رژیم هیچ تقابلی با اعراب
مشابه داعش برای ایران می داند و معتقد است همان طور که جمهوری اسالمی
تنش و درگیری با اسرائیل بوده است پس نباید در بین سال های ۱۹۴۸و ۱۹۷۹
داشت ،اسرائیل نیز نمی تواند در مقابل کشوری که به تصدیق دوست و دشمن
ی است که کامال برخالف نظریه اقای زیباکالم است .محکم ترین
حاکی از اتفاقات
بالقوه به حساب می اید و در یکی از میادین اصلی پایتختش روزشمار بزرگی برای
میالدی شـــاهد هیچ درگیری ای بین اعراب و اسرائیل باشیم .در حالی که تاریخ
شاهد بر این تناقض جمال عبدالناصر ،رئیس جمهور مصر در بین سال های۱۹۵۶
و ۱۹۷۰است .او که شخصیتی به شدت ملی گرا بود ،علی رغم اینکه مخالف اسالم
سیاسی و جریان اسالم گرایی بود و حتی تقابلی جدی با گروه اخوان المسلمین
اســـرائیل باید از مطالعه تاریخ چهار هزار سال پیش منطقه غرب اسیا و قوم یهود
خود به حســـاب می اورند و بازگشت به فلسطین را حق تاریخی خود می دانند .او
و این حجم از مقابله با فرایند توسعه هسته ای ایران نسبت به هیچ کشور دیگری
تبدیل به هژمون منطقه ای خواهد شد که مهم ترین کریدورهای جهان از ان عبور
بین تشـــکیل رژیم صهیونیستی و انقالب اسالمی است .او معتقد است اگر نگاه
اســـرائیل در ســـال ۱۹۶۷بود .حتی لبنان نیز که به تعبیر علیزاده روادارترین و
ســـاکن شدند و ان را تصاحب کردند .بر این اساس یهودیان طبیعتا انجا را وطن
نسبت به ایران دارند اما پروژه هیچ کدام از انها مانند ایران حساسیت برانگیز نبوده
کشوری با مختصات استراتژیکی مانند ایران در صورت دستیابی به سالح هسته ای
مطرح و ترویج شـــده است .او در ادامه نسبت جمهوری اسالمی برای اسرائیل را
اولین موضوع مورد بحث به ریشـــه های تاریخی شکل گیری رژیم صهیونیستی
شروعکرد؛زمانیکه«ملتیهود»براساسحقخدادادیخوددرسرزمینفلسطین
کشورهای غربی با پروژه هسته ای ایران را ناشی از همین ادعا می داند .او چنین
راســـتای همین طرح بوده است .پاسخ علیزاده به سوال زیباکالم مبنی بر علت
بودنـــد .در ادامه زیباکالم به کمک های مالی و تســـلیحاتی ایران به گروه هایی
داشت دشمن درجه یک اسرائیل بود .مصر در زمان ریاست جمهوری او در کنار
برمی گردد؛ صادق زیباکالم معتقد است برای تحلیل چرایی و چگونگی شکل گیری
مختلفی که داشـــته اند و جناح های مختلفی که نمایندگی می کردند ،طی ۴۴
منطقه بود تا دیگر فرصت و توانی برای مقابله با اســـرائیل برای انها باقی نماند.
اسالمی بوده اند که از روز اول نابودی اسرائیل را هدف خود می دانستند .او مخالفت
یکشنبه هفته گذشـــته دانشگاه شریف ب ه مناســـبت روز جهانی قدس میزبان
ی علیزاده و صادق زیباکالم که پیش از این بارها نظرات شان را
شود .با حضور عل
یا حداقل نقش بیشتری در ایجاد و تشدید این تنش داشت ه است.
طرح این است که برای تضمین امنیت اسرائیل داشتن سالح قوی و حفاظت از
این طرح بوده اند و حمایت اسرائیل از داعش و گروه های تجزیه طلب کرد نیز در
بازپس دادن امریکا به بومیان و ساکنان اولیه ان و مکزیک به ازتک ها باشیم! نقد
بود بعد از اکران این مســـتند بین دو چهره سرشـــناس به صورت مجازی برگزار
«طرح یینون» اشاره می کند .این استراتژی در سال ۱۹۸۲توسط یکی از مشاوران
تعمیم پروژه شکل گیری رژیم صهیونیستی به کل یهودیان را اشتباه اول زیباکالم
دانشـــگاه ها بیشتر در فضای رســـانه ای کشور منعکس می شد اما در همان ایام
مراسم رونمایی از مستند «وداع با اسلحه» بود .اما چیزی که خیلی از مخاطبان
گذشـــته پرداختند .سوالی که مطرح می شود این است که این تقابل و دشمنی
مختصات ژئوپلیتیکی ایران در منطقه مشـــکل دارد .او برای اثبات حرف خود به
زیباکالم مدعی اســـت که هیچ یک از ســـران رژیم صهیونیستی ،اعم از تفکرات
ســـاله قوم یهود مفهوم «ملت یهود» را افسانه ای ساختگی می داند .همچنین او
خبرساز و پرحاشیه سال گذشته در این مورد پیش قدم شد ه است.
به طور صریح تر به تقابل جمهوری اســـامی ایران و اســـرائیل در طول ۴۴سال
حتی دغدغه اســـرائیل فراتر از جمهوری اسالمی است و با موجودیت کشوری با
مرزهای خود کافی نیســـت و باید به دنبال ترویج تجزیه طلبی در بین کشورهای
از هم جدا می کند و صهیونیسم را «فرقه »ای خاص از یهودیان قلمداد می کند و
دست پیدا کند؛ اما مثل خیلی پدیده های دیگر این مورد هم بعد از پاییز ۱۴۰۱
که بعد از تعطیالت نوروز نیاز به شـــتاب گیری مجدد دارد و یکی از دانشگاه های
بسیاری بر این کتاب وارد کند.
اما زیبـــاکالم و علیزاده در بخش دوم مناظره که جنجالی تر از بخش اول ان بود
که تنش بین اسرائیل و ایران اساسا ربطی به تنازع بین اسالم و یهودیت ندارد و
صادر نشـــده است .درمقابل علی علیزاده در ابتدا دو مقوله یهود و صهیونیسم را
یهود» نوشـــته شلومو زند ،استاد تاریخ دانشـــگاه تل اویو و از بازماندگان حوادث
روند برگزاری جلسات بحث و گفت وگو نیز در دانشگاه ها شدت گرفته بود .روندی
است در صورت چاپ این کتاب یک دانشجوی سال اولی هم می توانست نقدهای
مسئوالن رسمی جمهوری اسالمی صورت نگرفته است .او در ادامه ادعا می کند
توسط جمهوری اسالمی تهدید کرده باشند اما چنین تهدیدی هیچ گاه از جانب
از کجا نشات گرفته و کدام طرف و با چه انگیزه ای شرو ع کننده این منازعه بوده
برخی تحلیلگران جریانی که در دو دهه گذشـــته خواسته یا ناخواسته به دنبال
دســـت خوش تحوالت جدی شد .هرچند خبر تجمعات و تحصن های اعتراضی
دوم برمی گردد ،صهیونیست ها را در این پروژه یاری کردند .او در پایان این بخش
ممکن است بعضا افرادی که در کشور صاحب تریبون بوده اند اسرائیل را به نابودی
اریل شارون ،نخست وزیر سابق اسرائیل مطرح شد .استراتژی مطرح شده در این
که در قرن نوزدهم و بیســـتم میالدی جهت هویت ســـازی بین یهودیان پراکنده
سیاســـت زدایی از دانشگاه ها بوده ،توانســـته بود تا حدود زیادی به هدف خود
تمامی نقدها پاسخ داده است .منظور او از به کار بردن این اصطالح این است که
ســـایر کشورهای عربی مانند ســـوریه و اردن اغازکننده جنگ شش روزه اعراب و
مدرن ترین کشور خاورمیانه بود ،از حمله نظامی اسرائیل در امان نماند .علیزاده
شکل گیری رژیم صهیونیستی را پروژ ه توسعه طلبانه صهیونیست ها و نه یهودیان
می داند .او همچنین معتقد است دولت های اروپایی نیز برای حل مسال ه قدیمی
مانند حزب الله لبنان و حماس اشاره می کند و این کمک ها را موید ادعای اولیه
یینون» اسرائیل را تهدیدی بالقوه برای موجودیت کشوری به نام ایران می داند و
اسرائیل و در جهت حفظ امنیت ایران قلمداد می کند.
با صورت بندی ای که مطرح شـــد ،زیباکالم جمهوری اسالمی ایران را تنها مقصر
متفاوتی شنیده باشیم اما صراحت این مناظره باعث شد تا نقاط تقابل این دو نوع
را زیر ســـوال می برد و ادعا می کند هیچ یک از ســـران جمهوری اسالمی از زمان
هرچنـــد بـــه تعبیر علیزاده برخی از این اختالفات پیش از انکه ناشـــی از تفاوت
تنش و درگیری بین ایران و اسرائیل می داند .علیزاده در ابتدا ادعای اولیه زیباکالم
پیروزی انقالب اعالم نکرده اند که به دنبال نابودی اسرائیل هستند بلکه نابودی
را سرنوشـــت طبیعی اسرائیل به عنوان یک رژیم اپارتاید قلمداد کرده اند .او نحوه
طرح بحث زیباکالم را با اصطالح «اســـتدالل مرد پوشالی» توصیف می کند .این
اصطالح زمانی به کار می رود که به طور مثال کســـی از بین دالیل منتقدان خود
ضعیف ترین انها را انتخاب کند و صرفا به ان پاســـخ دهد؛ به گونه ای که انگار به
نگاه به مســـاله اسرائیل بیشتر از قبل مشخص شوند و بهتر قابل مقایسه باشند،
ایدئولوژی ها باشـــند ،برخاسته از اختالفات در قرائت از حقایق تاریخی هستند.
هرچند هردو طرف تا حدود خوبی مواضع کلی خود را درباره دو محوری که ذکر
شـــد بیان کردند اما اگر روند مناظره طوری پیش می رفت که کمتر به حواشـــی
غیرمرتبط با موضوع اصلی مناظره پرداخته می شـــد قطعا این مناظره سه ساعته
می توانست بسیار پربارتر از چیزی که بود باشد. صفحه 2
تفاهمنامه همکاری دانشگاه ازاد و وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن کارکنان و اعضای هیات علمی منعقد شد
مسکن دانشگاه ازاد یک گام به اجرا نزدیک تر شد
به رغم اقبال روزافزون ،دنیا به سمت اصالحات جدی در دوره دکتری حرکت می کند
نوبت تحول دکتری
شماره مسلسل | 4586سه شنبه 5اردیبهشت 4 | 1402شوال 25 |1444اوریل | 2023شماره 3848
Tue | 25 Apr 2023 | vol.14 | No. 3848 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
معاون فرهنگی دانشگاه ازاد اسالمی
در گفت وگو با «فرهیختگان»:
اساتید همیار فرهنگ
حلقه اتصال تربیت
اجتماعی دانشگاه هستند
اساتید دانشگاه در گفت وگو با «فرهیختگان» ضرورت تحول دوره دکتری را تشریح کردند
شیوه فعلی دکتری دردی از کشور دوا نمی کند
رئیس مرکز سنجش دانشگاه ازاد خبر داد
31رشته محل جدید در دایره انتخاب داوطلبان دکتری
گزارش
چهخبرازدانشگاه
تفاهمنامه همکاری دانشگاه ازاد و وزارت راه و شهرسازی برای ساخت مسکن کارکنان و اعضای هیات علمی منعقد شد
مسکن دانشگاه ازاد یک گام به اجرا نزدیک تر شد
تفاهمنامه همکاری دانشگاه ازاد اسالمی و وزارت راه و
تنها مساحت کمی از اراضی وقفی به شمار می روند که
شهرسازی باشد با حمایت وزارت راه و شهرسازی در اختیار
و شهرسازی و محمدمهدی طهرانچی ،رئیس دانشگاه
افزود« :اراضی دانشگاه ازاد که برای اجرای طرح تولید
برای ساخت مسکن مناسب ارزیابی کرد و افزود« :وزارت
شهرسازی روز گذشته با حضور مهرداد بذرپاش ،وزیر راه
ازاد اسالمی در ساختمان شهید دادمان ،برای ساخت
۵۰۰هزار واحد مسکونی نهضت ملی اساتید ،کارکنان و
دانشجویان دانشگاه در اراضی معرفی شده توسط دانشگاه
منعقد شد.
براساس این تفاهمنامه مقرر است تا ساخت ۵۰۰هزار
واحد مسکونی در سراسر کشور برای کارکنان ،اساتید و
ساخت خوابگاه های متاهلی برای بهره مندی دانشجویان
دانشگاه ازاد مد نظر قرار گیرد.
حمایت دانشگاه ازاد از دانش بنیان های فعال
در نهضت ملی مسکن
در طرح تولید مسکن مورد استفاده قرار نخواهند گرفت،
مسکن معرفی شده ،زمین هایی هستند که به عنوان پردیس
دانشگاه نیستند و با این کار در حال مولدسازی هستیم.
همچنین بخشی از اراضی زمین هایی هستند که دانشگاه
ازاد از وزارت راه و شهرسازی گرفته بود».
تعاونی های کارکنان دانشگاه
برای تولید مسکن فعال خواهند شد
دکتر طهرانچی تصریح کرد« :معدودی از زمین های دانشگاه
ازاد وقفی است که در این طرح اجرا نمی شود».
وی گفت« :مجموعه تعاونی های کارکنان دانشگاه ازاد برای
«این تفاهمنامه برای تامین مسکن اعضای هیات علمی و
کارکنان دانشگاه و مسکن های استیجاری مناسب برای
دانشجویان تحصیالت تکمیلی است .ساخت این واحدها
از موضوعاتی است که هیات امنای دانشگاه یکسال گذشته
برای ان برنامه ریزی کرد و به اجماع رسید و هم اکنون نیز
احداث مسکن نواورانه با بهره مندی
از ظرفیت های پژوهشی دانشگاه
نهضت ملی مسکن از شرکت های دانش بنیانی که در
مسکن نقش افرینی کنند ،حمایت می کند».
است با مجموعه های مختلف و امروز با دانشگاه ازاد
اراضی وقفی در طرح تولید مسکن
مورد استفاده قرار نمی گیرد
وی تاکید کرد« :تولید مسکن محقق نمی شود مگر انکه
باشیم و بخش های دانش بنیان را برای حمایت از ساخت
۳ماه پیش اغاز شد که امروز با امضای این تفاهمنامه
مسکن صنعتی و تولید دانش بنیان حمایت کنیم که در این
بخش تمامی حوزه های عمران و معماری و سایر بخش های
توضیح داد« :رایزنی برای ساخت مسکن دانشگاه ازاد حدود
عملیاتی شد .مقرر است تا دانشگاه ازاد به جریان تولید
مسکن برای اعضای هیات علمی ،کارکنان و دانشجویان
دانشگاه فعالیت موثری خواهند داشت ».رئیس دانشگاه
در قالب خوابگاه های دانشجویی و مسکن های استیجاری
برای طرح نهضت ملی مسکن و رسیدگی به خواست های
برای اختصاص زمین در تک تک استان ها تشکیل خواهد
ازاد اسالمی گفت« :در تالش هستیم تا در تولید مسکن
هیات علمی جوان و کارکنان کشور ایفای نقش کنیم».
وی با تاکید بر اینکه اراضی دانشگاه ازاد وقفی نیست و
مسکن در برنامه قرار بگیرد».
دانشگاهازادکارگاهبزرگتولیدمسکنمی شود
مبادرت کند ».بذرپاش ادامه داد« :کارگروه های مشترکی
شد .درحوزه نهضت ملی مسکن زمین هایی که متعلق به
خود دانشگاه باشد یا زمین هایی که متعلق به وزارت راه و
امضای تفاهمنامه بین دانشگاه ازاد و وزارت راه و شهرسازی
شود .براین اساس مقرر شد در زمین هایی که دانشگاه سند
براساس ان طرح موضعی زمین ها را تغییر کاربری دهد ».وی
خاطرنشان کرد« :مقرر شد 50درصد زمین های مسکونی
به صورت قطعه بندی شده سهم دانشگاه ازاد و 50درصد
مابقی سهم وزارت راه و شهرسازی باشد .همچنین 50
اسکیس و کروکی روستای ابیانه با همکاری دانشگاه ازاد
اردیبهشت ماه برگزار می شود.
اغازدوره های«طرحملیاعتال»دراستانگیالنازامروز
محمد دوستار ،رئیس دانشگاه ازاد واحد رشت ،در گفت وگو با انا
از اغاز دوره های طرح ملی اعتال در استان گیالن به منظور توسعه
فضای علمی و فرهنگی واحدهای دانشگا ه ازاد ،ترویج تحقیقات
درصد زمین های تجاری سهم دانشگاه ازاد و 50درصد
پایه و کاربردی ،تسریع در فرایند نواوری و پذیرش فناوری های
رویکرد حال حاضر ،در سال جاری و سال اتی ،دانشگاه ازاد
صابونی با بیان اینکه تفاهمنامه همکاری بین دانشگاه
و اظهار کرد« :این طرح در راستای منویات مقام معظم رهبری و
شد .امسال و سال اینده سال شکوفایی تولید مسکن در
خواهد بود ،گفت« :از این تعداد 250هزار واحد مسکونی
اردیبهش
ت ۱۴۰۲اغاز و همزمان در سه حوزه مرکز استان ،شرق
وی دانشگاه ازاد اسالمی را یکی از ظرفیت های مناسب
نهضت بزرگ ملی تولید مسکن که رونق خوبی گرفته
تولید مسکن با وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری توافق شد،
بتوانیم به عنوان کنشگر موثر این حوزه فعالیت داشته
ساختمانی و هم حذف قیمت زمین ،شرایط را برای خانه دار
تغییر کاربری زمین های دانشگاه ازاد
در مرحله نخست
وزیر راه وشهرسازی با یاداوری اینکه چندی پیش درخصوص
مراسم بزرگداشت «روز معمار» در واحد
استاد فرشچیان برگزار می شود
تک برگ دارد ،برای انها یک طرح موضعی انتخاب کرده و
و سال اینده سال شکوفایی تولید مسکن در کشور است».
و دانشجویان دانشگاه ازاد تفاهمنامه امضا کرده است».
مرکزی به مرتبه استادی موافقت شد.
مسکن موردپذیرش نیست و در تالش هستیم تا با کاهش
کشور است».
برای ساخت ۵۰۰هزار واحد مسکونی اساتید ،کارکنان
مرکزی و محمدعلی فریبرزی عراقی عضو هیات علمی واحد تهران
مقرر شد در وهله اول زمین های دانشگاه تغییر کاربری داده
متاهلی دانشجویان دانشگاه ازاد ،نواورانه و با بهره مندی
وی افزود« :وزارت راه و شهرسازی به منظور تحقق اهداف
شهرکرد،محمدتوحید فامعضوهیات علمیدانشگاهازادواحدتهران
واحد دماوند در دانشگاه ازاد استاد فرشچیان امروز سه شنبه 5
تما م شده است .قیمت های باالی این روزهای ساخت
تبدیل به یک کارگاه بزرگ تولید مسکن در کشور خواهد
هزار واحد مسکونی استادان ،کارکنان و خوابگاه های
زمین هایی که کاربری مسکونی ندارند ،نمی توانند برای
ازاد واحد شیراز ،عباس دوستی عضو هیات علمی دانشگاه ازاد واحد
ساخت مسکن مورد استفاده قرار بگیرند .براین اساس طی
در این نشست وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه ۵۰۰
هیات رئیسه دانشگاه ازاد برای این مهم پیگیر است ».دکتر
ارزان سازی قیمت تمام شده واحدهای طرح نهضت ملی
راه و شهرسازی در تولید مسکن نهضت کاهش قیمت
اجرایی شود».
هیات علمیدانشگاهازادواحداراک،مهردادچراغیعضوهیات علمی
مراسم بزرگداشت روز شیخ بهایی« ،روز معمار» به همراه مسابقه
علمی پژوهشی عنوان و بیان کرد« :مطمئن هستم با
از ظرفیت های پژوهشی احداث خواهد شد ،گفت« :امسال
طهرانچی ادامه داد« :دانشگاه ازاد اسالمی در موضوع
مرکز تحقیقات راه ،مسکن و شهرسازی بهره الزم گرفته
صابونی ادامه داد« :براساس مصوبه مجلس شورای اسالمی
۶ماه اینده شاهد کنشگری فعال دانشگاه ازاد در اجرای
نهضت ملی مسکن برای اساتید ،کارکنان و دانشجویان
دانشگاه ازاد ،بین ان دانشگاه و وزارت راه و شهرسازی گفت:
ظرفیت های پژوهشی و مطالعاتی در حوزه صنعتی سازی،
شدن مردم مهیا کنیم .در تالش هستیم تا ارزان سازی تولید
نهضت ملی مسکن خواهیم بود».
ازاد ،سرانجام تفاهمنامه ای به منظور تغییر کاربری
برای اعضای هیا ت علمی و کارکنان دانشگاه به زودی
تولید مسکن فعال خواهند شد .با وزارت کار ،تعاون و رفاه
دکترمحمدمهدیطهرانچی،رئیسدانشگاهازاداسالمیدر
رویکردهای جدیدی که در دولت و وزارت راه و شهرسازی
تامین کامل خدمات زیربنایی و روبنایی و بهره مندی از
شود ».وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد« :رویکرد وزارت
ازاد به مرتبه استادی ارتقا یافتند.
دانشگاه ازاد واحد همدان ،احمد ترک فر عضو هیات علمی دانشگاه
این پروژه شبانه روزی تالش کرده است و امروز به دلیل
زمین های دانشگاه ازاد امضا شد تا پروژه ساخت مسکن
هم در دانشگاه و هم در وزارت راه و شهرسازی و مجموعه
پس از بحث و بررسی پرونده ها ،شش عضو هیات علمی دانشگاه
هیا ت علمی و کارکنان خود داشته و برای نهایی شدن
راه و شهرسازی در سیاستگذاری برای ساخت مسکن در
دانشگاه ازاد نگاه متفاوتی دارد تا هم نواورانه تر و هم با
شش عضو هیات علمی به استادی موافقت شد .در این جلسات
در جلسات هیات ممیزه با ارتقای مرتبه علمی شهاب خاقانی عضو
انجام شده و به همت وزیر راه و شهرسازی و رئیس دانشگاه
قیمت تمام شده ،هم در ساخت ،هم در تامین مصالح
اجتماعی توافق شده است و تعاونی ها فعال شده اند .در
مراسم امضای تفاهمنامه احداث ۵۰۰هزار واحد مسکونی
دانشگاه قرار می گیرد ».وی جهت گیری دانشگاه ازاد را
ارتقای6عضوهیات علمیدانشگاهازادبهمرتبهاستادی
جلساتهیات ممیزهدانشگاهازادبرگزارشدوباارتقایمرتبهعلمی
سعید صابونی رئیس مرکز عمران ،امالک و مستغالت
مابقی سهم وزارت راه و شهرسازی خواهد بود».
ازاد و وزارت راه و شهرسازی برای 500هزار واحد مسکونی
سهم دانشگاه ازاد اسالمی و 250هزار واحد مسکونی سهم
وزارت راه و شهرسازی خواهد بود».
بهره مندی دانشجویان نخبه و متاهل
از مسکن دانشگاه ازاد
جدید و افزایش قابلیت رقابت با دانشگاه های برتر جهان خبر داد
جهت سازمان دهی جهاد تبیین در استان گیالن از امروز پنجم
و غرب استان گیالن برگزار می شود».
وی افزود« :حوزه برگزاری طرح ملی اعتال در مرکز استان گیالن
و دانشگاه ازاد واحد رشت بوده و در واحد های دانشگاهی رشت،
صومعه سرا ،رودبار،فومنوشفتو مراکزواحدرشت برگزارمی شود
و حوزه برگزاری این طرح ملی در شرق گیالن دانشگاه ازاد واحد
وی با بیان اینکه دانشگاه ازاد تصمیم دارد برای تمام
الهیجان خواهد بود .واحد ها و مرکز تحت پوشش این طرح در
کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه خبر داد و گفت:
را انجام دهد ،گفت« :همچنین دانشگاه در نظر دارد
لنگرود،رودسرواملشومرکزسیاهکلهستندوحوزهبرگزاریاین
طهرانچی ،رئیس دانشگاه ازاد اسالمی و دکتر مهرداد
دکتری و دانشجویان متاهل قرار دهد .در این زمینه سند
دانشگاه ازاد از امضای تفاهمنامه همکاری بین دانشگاه
ازاد و وزارت راه و شهرسازی به منظور ساخت مسکن برای
«تفاهمنامه همکاری مشترک به امضای دکتر محمدمهدی
اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه ساخت مسکن
از مسکن های ساخته شده در اختیار دانشجویان نخبه
بذرباش وزیر راه و شهرسازی رسید و مقرر شد در مرحله
منازل مسکونی به نام همکاران و اعضای هیا ت علمی
وی با تاکید بر اینکه دانشگاه ازاد از زمان تصویب مصوبه
دانشجویان متاهل در یک پایلوت چند ساله مسکن در
دانشگاه برای هرچه سریع تر اجرایی و عملیاتی شدن این
کرد به زودی و طی چند ماه اینده کارهای عملیاتی و
اول تغییر کاربری زمین های دانشگاه ازاد صورت بگیرد».
پروژه ساخت مسکن برای اعضای هیات علمی و کارکنان
پروژه تمام تالش خود را به کار گرفته گفت« :دانشگاه
ازاد اسالمی همواره دغدغه ساخت مسکن برای اعضای
خواهد شد و درخصوص دانشجویان نخبه دکتری و
اختیار انها قرار خواهد گرفت ».صابونی ابراز امیدواری
اجرایی ساخت مسکن برای اعضای هیات علمی و کارکنان
دانشگاه ازاد اغاز خواهد شد.
شرقگیالنشاملواحد هایدانشگاهیالهیجان،استانه اشرفیه،
طرح در غرب استان گیالن ،دانشگاه ازاد واحد بندرانزلی است».
رئیس دانشگاه ازاد گیالن واحد های زیرشاخه غرب گیالن را
واحد های بندر انزلی ،تالش و استارا برشمرد و اضافه کرد« :طرح
اعتال با تمرکز بر منابع انسانی فرهیخته دانشگاه ازاد در واحدها،
مراکز و مدارس سما دانشگاه ازاد ،تالش دارد تا زمینه برای ایجاد
بهبود وضعیت برخی حوزه های کلیدی ازجمله جهاد تبیین و
تعالی بخشی به منابع انسانی را فراهم کند .این طرح با پرورش
نیروی انسانی ،در تالش است تا بستر عملی مدیریت انقالبی و
مدیریت جهادی را به صورت عینی تر فراهم کند». صفحه 3
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۴
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
اساتید دانشگاه در گفت وگو با «فرهیختگان» ضرورت تحول دوره دکتری را تشریح کردند
شیوه فعلی دکتری دردی از کشوردوا نمی کند
برای ورود به این مقطع طی یک دهه اخیر برخالف مقطع
پرونده انتخاب رشته این دوره هم بسته می شود.
و فرودهای مختلفی را هم تجربه کرده اســـت .این روزها
مقطع دکتری ازسوی متولیان امر صورت گرفته؛ از ماجرای
کارشناسی ارشد ،روند نزولی به خود نگیرد؛ هرچند فراز
زهرا رمضانی – فاطمه طاری بخش
گروه دانشگاه
داوطلبانی که توانسته اند در ازمون نیمه متمرکز دکتری
تحصیـــل در مقطـــع دکتـــری را بایـــد یکـــی از راه های
1402قبول شوند ،مشغول انتخاب رشته برای رسیدن
کار دانســـت؛ راهی که باعث شـــده جمعیت داوطلبان
دومین بار مهلت انتخاب رشته این مقطع تمدید نشود،
تضمین شـــده به نســـبت دیگر مقاطع برای ورود به بازار
به صندلی کالس های این مقطع هستند و اگر امروز برای
اتخاذ شده است .با وجود این تغییرات اما هنوز بخشی از
اموزش عالی داشته باشـــد .اتفاقی که درصورت تحقق
طی ســـال های اخیر سیاستگذاری های مختلفی درباره
بدنه کارشناسان اموزش عالی معتقدند علی رغم ظرفیت
ان ،هم اثرات قابل توجهی در حوزه نگارش مقاله و رساله
استادمحور شدن پذیرش ها و اهدای گرنت فناوری یا حتی
از کیفیت الزم برخوردار نیســـتند .اما انچه در این میان
کیفیت فار غ التحصیالن این مقطع افزایش پیدا خواهد
ماجرای ازمون زبان تا کاهش ظرفیت پذیرش این مقطع که
در دهه 90همه و همه بخشی از تصمیمات کالنی است که
نسبت به این دوره از تحصیالت تکمیلی در وزارت علوم
باالی کشـــور در این حوزه خروجی دانشگاه های کشور
بیش از پیش خودنمایی می کند ،این است که با توجه به
جایگاه مهم فار غ التحصیالن دکتری ،تحول در این زمینه
می تواند ســـهم بسزایی در به ســـرانجام رسیدن امایش
دانشگاهی خواهد داشت ،هم در میان مدت و بلندمدت،
کرد .اســـاتید دانشـــگاه در گفت وگو با «فرهیختگان» از
وضعیت امروز دکتری ،چرایی رســـیدن به شرایط فعلی و
همچنین راهکارهای برون رفت از ان می گویند.
معاون اموزشی سابق دانشگاه تهران:
ماموریت کنونی دانشجوی دکتری تنها نگارش مقاله است
سیدحســـین حســـینی ،عضـــو
و مهم ترین ماموریت از پذیرش دانشجو در این مقطع ،انتشار
مقطع دکتری وجود ندارد .همچنین مهم ترین مساله ای را که
وصنعتمتهمهستند؛چراکهمانتوانستیمعلی رغمشعارهای
توجهـــی از نیازهای جامعه و صنعت به دانشـــگاه ها عرضه
اینکه عمدتا در دنیا پذیرش دوره
به شمار می رود ،اما مشکل اینجاست که امروز این مهم به عنوان
پاسخ می دهیم ،همان تولید مقاله است ».عضو هیات علمی
دانشـــگاه برقرار نشده است .دلیل اصلی این مساله هم ان
مـــا ان طور که باید باال نیســـت .یکی از دالیل ان هم دولتی
هیات علمی دانشگاه تهران با بیان
دکتری یا براســـاس استادمحور یا
براســـاس جذب گرنت اســـتاد از
صنعت صـــورت می گیرد ،گفت:
«واقعیت این است که در ایران نه این اتفاق به صورت استادمحور
بـــوده و نه اصال صنعتی وجود دارد که بخواهد براســـاس ان
مقاالت اســـت ،هرچند این مساله در جای خود اتفاق خوبی
اصـــل در مقطع دکتری در نظر گرفته شـــده اســـت .اما در
کشـــورهای صنعتی و پیشرفته ،دانشجویان دکتری به عنوان
نیروی محرکه حل مسائل صنعت و جامعه تلقی می شوند اما
ما چنین نگاهی را نداریم و این اتفاق در کشورمان نمی افتد.
البته یکی از دالیلش این اســـت که کمی گرایی و پذیرش زیاد
از نیازهای جامعه به واســـطه پذیرش دانشـــجو در این مقطع
دانشگاه تهران اظهار داشت« :ما در حوزه های تجربی و فن و
مهندسی ،اگر اساتید ما گرنت خوبی نداشته باشند ،با توجه
بـــه اینکه اعتباراتی که دانشـــگاه ها به ایـــن حوزه تخصیص
می دهند هم بســـیار ناچیز است ،باعث می شود موضوعات
پژوهشی دانشجویان دکتری ،موضوعاتی باشند که با اعتبارات
اندک قابل پیگیری باشند و این مهم خود مزید بر علتی است
پذیرش دانشجو داشته باشـــیم .البته ممکن است به صورت
دانشجویان دکتری ،باعث شـــده در عمل جایگاه دوره های
شـــاید بیش از 95درصد پذیرش دانشجویان مان در مقطع
وقتی کمیت در مقطع دکتری مالک قرار می گیرد ،پذیرش ها
هـــم پذیرش ما کمیت محور شـــده ،درحالی که در تمام دنیا
شرایط الزم و حداقلی الزم برای تحصیل در این مقطع را نداشته
دانشگاه ،استاد و دانشجو هر 3متهم هستند
همان طور که از عنوان دکتری برمی اید ،هدف ان اســـت که
کیفیت مقطع دکتری اشاره و بیان کرد« :می توان گفت امروز
موردی این اتفاق افتاده باشـــد ،اما درمجموع باید گفت که
دکتری ،بدون اخذ گرنت از صنعت صورت می گیرد .در مقابل
پذیرش در این مقطع تابع مقررات ســـفت و سختی است که
به نوعی تعدیل کننده پذیرش اســـت ».معاون اموزشی سابق
دکتری هم تحت تاثیر قـــرار بگیرد ».او تصریح کرد« :طبیعتا
هـــم از بین افرادی صورت می گیرد که گاهی به معنی واقعی
باشند .البته تالش برای احراز کیفیت ها صورت می گیرد ،اما
دانشگاه تهران در همین زمینه افزود« :یعنی پذیرش دانشجوی
تعدادی فیلســـوف در حوزه تخصصی شـــان ،تربیت کرده و
می شود .متاسفانه ما چنین مسیری را در دوره دکتری نداریم
مرتبط با ان حوزه را حـــل کنند ،اما چنین وضعیتی امروز در
دکتری در دنیا براساس یک هدف و طبق شرایط خاص دنبال
صاحب نظر جامعه در ان حوزه بوده و بتوانند موضوعات مختلف
که پایان نامه هایمان هم از ان کیفیتی که الزم است ،برخوردار
نباشند».
برای کار نداشته باشد بی معنی است.
با عنوان «پدر و مادر ،ما متهمیم» داشت ،اینجا هم باید عنوان
کرد که دانشگاه ،استاد و دانشجو هر سه و مهم تر از انها جامعه
هم و غم دانشجو این می شود که به مقطع دکتری ورود کند،
که بخواهیم به واســـطه این مقطع ،مشـــکلی را حل کنیم».
عضو هیات علمی دانشـــگاه تهران تصریح کرد« :بخش قابل
این ظرفیت به نحوه احسن در راستای حل مسائل کشور بهره
ببریم .البته هر سال مسئوالن مختلف بیانیه های مختلفی را
در راستای افزایش کیفیت این مقطع می دهند اما در عمل
خروجی در این زمینه در دانشگاه ها احساس نمی شود».
دانشیار دانشکده مهندسی مواد و متالورژی:
باید به سمت دستاوردمحور کردن مقطع دکتری حرکت کنیم
حمید امیدوار ،دانشیار دانشکده مهندسی مواد
عضو هیات علمی دانشگاه شـــریف درخصوص الزاماتی که برای تحول در
کلـی مقطـع دکتـری در یـک دهـه اخیـر در ایران
در سـایر بخش ها ،حمایت از دانشـجویان دکتری نیز بسـتگی به شـرایط
امکانات مناسب داریم .این موضوع یعنی اینکه باید استادی داشته باشیم
شـد .اولیـن بحـث ،دکتری پژوهش محـور بود که
که کامال مشـــرف به موضوعات روز دنیا و دقیق مهندسی و صنعتی باشد و
بتواند نظارت کافی روی این مشکالت داشته باشد .درحال حاضر بسیاری از
دانشگاه هااصالپتانسیلدانشجویدکتریندارنداماپذیرشمی کنند.زمانی
که به رساله های دکتری نگاه می کنیم از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند و
داخلـی هسـتند و دانشـجوی خارجـی بـه ان صـورت نداریـم کـه
را بازتعریـــف می کند و اورده جدیدی ندارند .بنابراین زمانی که کمیت را زیاد
دانشـجویان مـا داخلـی هسـتند ،طبیعتـا بایـد باید انهـا برنامه ریزی
باید شـــرط و شروط هایی برای افزایش کیفیت بگذاریم تا دانشجوی خوبی
داشـته باشـیم یـا اگـر برنامه ریـزی خاصـی بـرای ایـن حـوزه نداریـم
استاد و دانشجو در جایگاه خود مقصر شرایط فعلی هستند.
هزینه کند و هزینه کرد به معنی ان است که از ظرفیت مقطع
دکتـری نمی اینـد که دیربازده اسـت .یعنی دانشـجوی دکتـری بعد از دو
در دنیـا نیـز بـه ایـن صـورت پذیـرش نمی کننـد و قطعـا جایگاهـی را
بخواهیـم درامدزایـی داشـته باشـیم .زمانـی کـه بیـش از 95درصـد
قطعا بعد از 40سال دیگر نباید شاهد این حجم از مشکالت
مراجعه به دانشگاه می داند ،درحالی که اگر قرار بود هر سال
همه مان متهم هستیم؛ یعنی به تعبیر دکتر شریعتی که کتابی
تنها کاری که انجام می شود این است که موضوعاتی که روی ان کار شده را
بـرای ان درنظـر می گیرنـد .بیشـتر دانشـجویان دکتـری مـا ،عمومـا
اگر جواب به ان مثبت است که باید گفت اگر این طور باشد
و بســـته بودن واردات ،این صنعت هنوز خودش را بی نیاز از
دانشـــجو هم به دنبال گرفتن مدرک است و این طور نیست
و پذیـرش انهـا بیـان کـرد« :بایـد نگاهـی
دانشـجوی دکتـری ،زمانـی کـه دکتـری خـود را می گیـرد ،اگر جایی
اصال بهبود شـــرایط جایگاهی در ایران خودرو دارد یا خیر؟
نیازها پذیرش صورت می گیرد ».او افزود« :به دلیل انحصار
حســـینی به نقش دانشجو ،دانشـــگاه و استاد در باال بردن
دوره دکتری نیاز است ،عنوان کرد« :ما برای تربیت دانشجوی دکتری نیاز به
حقیقت باید دورنمایی از پذیرش دانشـجوی دکتری داشـته باشـیم.
برای بهبود مســـائلش می تواند به دانشـــگاه مراجعه کند؟
مقطع دکتری را هم متفاوت می کند؛ چراکه در انجا براساس
در این میان نباید فراموش کرد وقتی در چنین شرایطی تمام
محمـود بهمن ابـادی ،عضـو هیات علمـی
دانشـجوی دکتـری چگونـه بـوده و در
این مساله تصریح کرد« :به طور مثال ایران خودرو تا چه میزان
مشکالت به دانشگاه ها مراجعه کنند .همین مراجعه کیفیت
بیاید ».معاون اموزشی سابق دانشگاه تهران در توضیح بیشتر
هم قرار دارد و همین مســـاله باعث می شود تا انها برای حل
دکتری استفاده شود .واقعیت این است که ما نتوانستیم از
بسیاری از دانشگاه ها اصال پتانسیل
دانشجوی دکتری ندارند
داشـته باشـیم که در سـطح جهانی تعریف
چندانی نمی کند که برای بهبود مسائل خود سراغ دانشگاه ها
دنیا صنعت بخش خصوصی بوده و در یک رقابت ســـنگین
در خودروســـازی باشیم ،یعنی هم جامعه ،هم صنعت و هم
رساله های دکتری دردی از جامعه دوا نمی کنند!
وضعیـت فعلی دانشـجویان مقطع دکتری
است که صنعت کالن ما ،دولتی است و صنعت دولتی تالش
بودن سیستم کشور در عرصه های مختلف است؛ چراکه در
به صورت پلکانی مسائلش را رفع کند ،مجبور بود که برای ان
عضو هیات علمی دانشکده فیزیک دانشگاه شریف:
دانشـکده فیزیـک دانشـگاه شـریف درباره
زیادی که داده شـــده ،هنوز چرخه ارتباط صنعت و جامعه با
نشـــده و به همین دلیل می بینیم که کیفیت مقطع دکتری
تغییر می دهند و موضوعی که شخص دیگری در جای دیگری تعریف کرده
می کنیم،بهاینمعنیاستکهدانشجویدکتریکم کیفیتتولیدمی کنیم.
و متالـورژی دانشـگاه امیرکبیـر ،دربـاره وضعیـت
عنـوان کرد« :دو بحـث درخصوص دکتری مطرح
در سـال های 90یا 91مطرح می شـد و در حال
حاضر نیز همچنان مطرح اسـت .بحث دیگر اسـتادمحوری مقطع دکتری
اسـت .بحـث اسـتاد محـوری از کشـورهای دیگـر اقتبـاس شـده و بـه ایـن
صـورت اسـت کـه اسـتاد خودش دانشـجو را انتخـاب می کند .امـا با توجه
یـا سـه سـال بـه نتیجـه ای می رسـد که با شـرایط صنایع سـازگار نیسـت.
مالـی دارد .یعنـی وزارت علـوم یـا صنـدوق حمایـت از پژوهشـگران بایـد
منابع مالی داشـته باشـد ،تا بتواند دانشـجویان دکتری را حمایت کند».
عضو هیات علمی دانشـگاه امیرکبیر درباره الزامات تغییر رویه در مقطع
دکتـری توضیـح داد« :یکـی از الزامـات ایـن اسـت که فکر کننـد و ببینند
کـه چطـور می تواننـد مشـکل صنعت را به صورتی حل کننـد که دیربازده
نباشـد .یکـی دیگـر از مسـائل این اسـت که دولت ها به ایـن حوزه ،منابع
بـه اینکـه تنهـا از طریق سـازمان سـنجش دانشـجو پذیرفته می شـود ،پس
مالـی اختصـاص دهنـد .ایـن منابع مالی می توانـد از طریق کانال وزارت
ان مثل قبل اسـت اما اسـتعدادهای درخشـان قبال پرونده می گذاشـتند
دکتـری برسـد .مـورد دیگـر ایـن اسـت کـه باید نـگاه کرد کـه دوره دکتری
بحـث اسـتادمحور تنهـا شـامل اسـتعدادهای درخشـان می شـود .کلیـت
و سپس در دانشگاه پذیرفته می شدند».
امیـدوار بـا اشـاره بـه اینکـه دکتـری پژوهش محـور تـا سـال 1392بـود و
علوم یا صندوق حمایت از پژوهشـگران به دسـت دانشـجویان و اسـاتید
نتیجـه و دسـتاورد مهمـی دارد یـا تنهـا منجـر بـه هزینـه منابـع می شـود؛
چراکه اگر تمامی این تمهیدات اندیشـه شـود اما بازده مطلوب نداشـته
پرورشدهیم ».بهمن ابادیبااشارهبهاینکهتعدادمعدودیازمقاالتهستند
پـس از ان بـه دلیـل تغییـر دولت این دکتری لغو شـد ،بیان کرد« :در حال
باشـد و نتوانـد نیـاز صنایـع و ارگان هـا را برطـرف کنـد ،منابـع هـدر رفتـه
بازنگری در دانشـــگاه هایی که دانشجوی دکتری را پذیرش می کنند صورت
صـورت اسـت کـه تعـداد واحدهـای ان نصف ،واحدهای اموزشـی اسـت
ایـا دسـتاوردهای مطلـوب و صرفـه اقتصـادی و هزینـه ای دارد یـا خیـر.
بایـد بـه سـمت اسـتادمحور بـودن برویـم .اگـر بـه ایـن سـمت برویـم
که کیفیت دارند و به انها استناد می شود؛ در پایان افزود« :فکر می کنم باید
مطابق با نیازی که دانشـگاه و اسـاتید دانشـگاه مربوطه دارد صورت
بگیرد .بسیاری از فار غ التحصیالن دوره دکتری هستند که رساله خود را ارائه
و مبنـای اصلـی ان بـر واحدهـای صنعتـی و پژوهشـی اسـت .معمـوال در
اسم این افراد اضافه شده است و به حل معضل جامعه کمک نکردند .من فکر
از سـمت صنعـت اسـت یـا بـه وسـیله دولت هـا حمایـت می شـود .اغلـب
مالـی بـه ایـن مقطـع نگاه کنیم ،دسـتاوردهای ان اصالح نخواهد شـد».
حمایـت می شـوند .در ایـران مـا وزارت علـوم را داریـم کـه می توانـد نقش
وجـود داشـته باشـد ،گفـت« :بایـد بررسـی کننـد کـه چطـور می تواننـد
او در ادامـه بـا تاکیـد بـر اینکـه واحدهـای صنعتـی نیـز در تامیـن مالـی
وزارت علوم و دسـتگاه های سیاسـتگذار اهمیت دارد .دانشـجو و اسـتاد
که پذیرش دانشـجوی دکتری اسـتادمحور شـود جذب دانشـجویان
می گیـرد».
بهمن ابادی با اشـــاره به اینکه جذب دانشـــجویان وابسته به وزارت
علوم است ،گفت« :جذب دانشـــجویان نظارت باالسری می طلبد و
درنهایت دانشجویی که از سوی استاد جذب می شود ،باید مورد پسند
مدیریت باشـــد .طبیعی است که استاد مسیری را نشان می دهد اما
داده اند اما همچنان هیچ دردی از جامعه دوا نمی کنند .تنها پیشـــوندی به
می کنم در حال حاضر برای بازنگری روی این موضوع صورت گیرد و در این
راستا دانشگاه ها باید به سمت مهارت افزایی در بین دانشجویان خود بروند.
اساتیدبایددانشجویانیراتربیتکنندکهمهارتباالییداشتهباشند.لزومی
دانشـــجو باید این مسیر را طی کند .تاکنون روند جذب دانشجویان
به افزایش کمیت دانشجویان دکتری وجود ندارد .من حدود 10سال است
به ویژگی های مورد نظر دانشـــجو را به ما می دادند و به روش جذب
جامعهدوانمی کنند.منترجیحمی دهمکهخودمکارهاراانجامدهمتااینکه
بـــه این صورت بوده که من می گفتم دانشـــجو می خواهم و با توجه
دانشجویان ورود نمی کردیم».
که تنها 2دانشجوی دکتری گرفته ام؛ چراکه بی کیفیت هستند و دردی را از
کارها را به دانشجویان بسپارم».
حاضـر نیـز ایـن دکتـری احیـا شـده اسـت .دکتـری پژوهش محـور به این
اسـت .بایـد روی دسـتاوردهای دوره دکتـری نیـز کار کنیـم و ببینیـم کـه
مقطـع دکتـری در خـارج از کشـور ،تامیـن مالـی یـا از طریـق طـرحِ نیـاز
از طریـق وزارت علـوم و متولـی امـوزش عالـی کـه در ان کشـور اسـت،
دولت هـا را ایفـا کنـد».
دخیـل هسـتند ،افـزود« :دو صنـدوق حمایـت از پژوهشـگران و صنـدوق
نـواوری نیـز وجـود دارد .اینکـه چـرا این سـازمان و ارگان ها به این سـمت
نیامدنـد ،بایـد بررسـی شـود .امـا صنایـع بـه ایـن دلیـل بـه سـمت دوره
حتـی می تـوان نگاهـی بـه ایـن موضـوع انداخـت کـه چطـور می توانیـم
دسـتاوردهای مطلوبـی داشـته باشـیم .یعنـی اگـر تنهـا بـه صـرف تامین
امیـدوار در پایـان بـا تاکیـد بـر اینکـه بایـد سیاسـت کلـی در ایـن حـوزه
دسـتاوردهای مناسـبی از ایـن مقطـع جـذب کننـد کـه ایـن بیـن نقـش
طبیعتـا بایـد تابـع ایـن قوانیـن و سیاسـت ها باشـند .ایـن سیاسـت ها
اهمیـت دارد و بایـد بـه سـمتی بـرود کـه بـه دسـتاوردمحور کـردن مقطع
دکتـری بینجامـد».
نیمکت خبر
شیوه برگزاری کنکور تغییر نخواهد کرد
امکان اموزش غیرحضوری برای دانشجویان مادر فراهم شد
زمان ثبت نام و شرایط انتقال و میهمانی دانشجویان اعالم شد
عبدالحسین خسروپناه ،دبیر شورای عالی انقالب فرهنگی اظهار کرد« :تاکنون به خاطر
قاسمعموعابدینی،معاوناموزشیوزارتعلومدربخشنامهشماره۲/۳۵۵۱۱۹مواردقانونی
سازمان امور دانشجویان وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری در راســتای انجام هر چه
می شد اما با مصوبه اخیر شورای عالی انقالب فرهنگی درباره تغییر در نحوه برگزاری
از خانواده و جوانی جمعیت درخصوص ماده« ۲۶مرخصی تحصیلی مادران دانشجو» ،ماده
متقاضیان مذکور را برای سال تحصیلی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳از طریق سامانه سجاد به ادرس
تساهل و تسامح در ازمون سراسری بی عدالتی های زیادی شاهد بودیم و حق افراد ضایع
کنکور ،حتی شاهد یک مورد تخلف هم نبودیم».
و مصوبات معاونت اموزشی وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری در راستای اجرای قانون حمایت
« ۳۴گسترش رشته های مرتبط» و ماده« ۳۵اصالح محتوای فرهنگی-اموزشی» را ابالغ کرد.
بهتر ایین نامه و تسهیل در امر میهمانی و انتقال ضروری دانشجویان زمان ثبت نام
https://portal. saorg. irاعالم کرد.
وی درباره علت مخالفت برخی نمایندگان مجلس با شیوه فعلی برگزاری کنکور افزود:
براساس این بخشنامه ،دانشگاه ها با تقاضای کتبی دانشجویان مادر باردار جهت مرخصی
دانشگاه ها و موسسات باید زمان شروع ثبت درخواست های میهمانی و انتقال را با استفاده
رئیس جمهور هم از ان حمایت کرد .ما جلسات متعددی با نمایندگان مجلس برگزار
دانشجویان مادر دارای فرزندزیر دو سال ،حداکثر تا چهار نیمسال تحصیلی بدون احتساب
دانشجویانبرسانند .دانشگاه هایمبدابایدبراساسمفادایین نامهشماره۸۸۴۴۱.۳.۴۱
«پس از ورود جدی شورای عالی انقالب فرهنگی به موضوع برگزاری ازمون سراسری،
کردیم اما همچنان برخی از انها با شیوه فعلی کنکور مخالف هستند».
یکنیمسالتحصیلیقبلاززایمانبدوناحتسابدرسنواتتحصیلیوتقاضایمرخصی
در سنوات تحصیلی موافقت کنند.
خسروپناه با تاکید بر اینکه روند برگزاری کنکور تغییری نخواهد کرد ،افزود« :ما به دنبال
در این بخشنامه امکان اموزش غیرحضوری برای دانشجویان مادر پیش بینی شده است
دستگاه ها در حوزه اموزش و پژوهش تابع ان باشند .فعال گام های اولیه این مسیر را
جهت اموزش مجازی یا غیرحضوری برای گذراندن واحدهای دروس نظری دوره تحصیل
کار زیرساختی جدی برای ایجاد یک سازمان سنجش و ارزیابی واحد هستیم که همه
برداشته ایم و در روند فعلی برگزاری ازمون سراسری تغییری نخواهیم داد».
از ابزارهای مناسب اطالع رسانی علی الخصوص از طریق فضای مجازی به اطالع کلیه
مورخ ۲۰خرداد ( ۱۳۹۲در صورت تصویب ایین نامه جدید ابالغ خواهد شد) درخواست
دانشجو را بررسی کرده و در صورت داشتن شرایط از اول خرداد تا ۱۵تیرماه نظر خود را در
و براساس ان ،دانشگاه ها با تقاضای دانشجویان مادر باردار یا دارای فرزند زیر سه سال
سامانه اعالم و درصورت موافقت ریز نمرات دانشجو را به دانشگاه مقصد از طریق سامانه
موافقت کنند.
اقدام و از طریق سامانه یادشده اعالم کند.
ارسالکند.سپسدانشگاه هایمقصدحداکثرتاپایانمردادماهنسبتبهبررسیتقاضاها صفحه 4
دانشگاه
۵
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
به رغم اقبال روزافزون ،دنیا به سمت اصالحات جدی در دوره دکتری حرکت می کند
نوبتتحولدکتری
در بازار کار را فراهم می کند .از این رو ،بســـیاری از دانشجویان پس
از طـــی مدارج مختلف ترجیح می دهند مقطع دکتری را هم تجربه
ندا اظهری
کننـــد .اما امارها حکایت از ان دارد که گرایش به تحصیل در مقطع
ایـــن روزها صحبـــت از علم تقریبا در هر جایی مورد بحث اســـت و
البته امارهای کلی نشـــان می دهد که شـــمار دانشـــجویان مقطع
مترجم
کشـــورهای دنیا سرمایه گذاری ها و بودجه های خود را روی موضوع
تحقیق و توسعه و رونق علم و فناوری افزایش داده اند تا بتوانند در
این حوزه های علمی به برتری برسند .داشتن تحصیالت دانشگاهی
و اکادمیک و کســـب مدرک از یک سو مسیری برای کنجکاوی های
علمی بشـــر است و از سوی دیگر مقدمات حضور فار غ التحصیالن
رشد دانشجویان دکتری
در کشورهای توسعه یافته
2020و 2021نیز ادامه داشت به طوری که در سال ،2021
کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ( )OECDحدود
وجود دارد ،در سال 2019حدود 60هزار نفر موفق به کسب
ارشد نیز به ندرت امادگی کامل برای اشتغال دارند .نژادپرستی
و تبعیض هایی هم که در فرهنگ دانشـــگاهی در بسیاری از
یک درصد گزارش شده بود .باوجوداین ،با تداوم این روند ،باید
مدرک دکتری شـــدند .به گزارش ،springerدر بازه 5ســـاله
کشورهای دنیا دیده می شود از دیگر چالش هایی است که باید
شوند .این درحالی است که معموال امار ضعیفی از دانشجویانی
سازمان همکاری و توســـعه اقتصادی ( )OECDتا 25درصد
ازادانه تـــر بتوانند به تحصیل و کار بپردازند .این عدم امادگی
انتظار داشت که امروزه 2.3درصد از جوانان وارد مقطع دکتری
مقطع دکتری وجود دارد .با توجه به افزایش دانشجویان دکتری
و پیامدهایـــی که این امر برای بازار به دنبال دارد ،کیفیت این
دوره و هزینه هایی که نســـبت به گسترش دارندگان این مدرک
بین سال های 2014تا ،2019اموزش دکتری در کشورهای
رشـــد داشته است .فعالیت های پژوهشی که یک شغل سنتی
به شمار می رود ،از سوی دارندگان مدرک دکتری به اهستگی
فکری به حال ان کرد تا دانشجویان و فار غ التحصیالن دکتری
به ویژه برای مشاغل خارج از محیط های پژوهشی دانشگاه ها
بیشتر به چشم می خورد که اغلب مورد هدف کاندیدای مقطع
توسط یک نویسنده نگارش شده باشد .چنین گزارشی معموال
در رشـــته های فردی ،به رابطه اســـتاد و شاگردی وابستگی
دکتری برای اشتغال در مشاغل مختلف به ویژه در بخش های
850نفر اعالم شـــد که این روند در سال 2016به 25هزار و
می شـــوند و مهارت کافی را برای خلق تولیدات و فناوری های
تحصیـــل می کنند.حدود 1.2درصد از جمعیت امریکا دارای
دکتـــری به دلیل باال رفتن امار داوطلبان این مقطع با وضوح
مسیر انجام شود تا هم ورود به مقطع دکتری و تحصیل در این
مدرک دکتری در اختیار دارد .در ســـال 2004قریب 48هزار
روانی این قشـــر دانشجو کرد تا با ارامش بیشتری به تحقیق و
سر گذراندن برخی موانع موفق به کسب مدرک پایانی شوند.
نفر در سال 2016رسید که باالترین رقم دانشجویان و دارندگان
دکتری قرار دهد.
که در ســـال ،2004شمار دارندگان مدرک دکتری 17هزار و
95نفر رســـید .ســـاالنه 24هزار نفر در هند در مقطع دکتری
مدرک دکتری هســـتند و به طور کلی بیش از 70هزار دارنده
و 500نفر مدرک دکتری دریافت کردند که این رقم به 69هزار
دکتری را در دنیا به خود اختصاص داده است.
Statistaدر گزارشی که از شمار دانشجویان دکتری ارائه داده،
فارغ التحصیالن دکتری
به کار حل مساله می ایند؟
حدود 342هزار نفر بوده اند و با رشدی که در سال های بعد با
به افزایش است ،اما به نظر می رسد اموزش ها در این مقطع با
به 424هزار نفر رســـید .روند افزایشی همچنین در سال های
محققان دارای مدرک دکتری بیش از همه مشارکت می کنند
پیـــش از پنل علمی مورد دفاع قرار می گیرد .در بســـیاری از
این مدرک ،مقاله ای در یکـــی از مجالت معتبر علمی جهان
قرار گیرد .فشـــارهای سیستم اموزشی بر دانشجویان مقطع
بیشتری مشاهده می شود از این رو ،باید فکری به حال ارامش
ارائه مقاله بپردازند.
یک سوم دانشجویان دکتری
ترک تحصیل می کنند
علوم اجتماعی را شامل می شوند.
به گزارش ،natureبا تمام کم وکسری هایی که مقطع دکتری
جامعه را براورده کرد ،دانشـــمندان نســـل های بعد خیلی
تحوالتی در ســـازماندهی و تامین بودجه دوره های دکتری
حداکثر 6سال اســـت .زنان و افراد دارای معلولیت ،مجاز به
چون نداشتن ثروت و پول زیاد و گرایش های سیاسی و مذهب
زنـــان برای زایمان و مرخصی مراقبت از کودک نیز تا 240روز
نمی توانند بـــه این روابط پایبند بماننـــد و ناخوداگاه باید
صورت گیرد .شـــماری از داوطلبان مقطع دکتری به دالیلی
خاص ،قادر به تحصیل یا حتی اشـــتغال در مقطع مورد نظر
خود نبوده اند و این امر باعث می شود تنها تعداد معدودی از
افراد از امتیاز تحصیل در این مقطع برخوردار شوند .با توجه
ارزیابی ها را بـــا فناوری های جدید اموزشـــی انجام دهند
بـــرای محققانی که تازه وارد بازار کار شـــده اند ،در مواجهه با
این است که دانشجویان نمی توانند بین کار و زندگی خود تعادل
فرهیختگان
farhikhtegan
باشـــد؛ به طوری که کمتـــر از 0.5درصد از جمعیت بالغان در
کشورهای OECDبه باالترین سطح سواد دست می یابند.
تغییر در ماهیت اموزش با مشارکت
صنعت و دانشگاه
افزایش وام ودیعه مسکن دانشجویان از سال اینده
مسعود گنجی ،رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در گفت وگو با «ایسنا» از برنامه
صندوق برای افزایش مبلغ وام ودیعه مسکن در راستای حمایت از دانشجویان متاهل
خبر داد و گفت« :ثبت نام وام های ضروری و ودیعه مسکن ترم جاری نیز از اردیبهشت ماه
اغاز خواهد شد».
او اظهار کرد« :صندوق رفاه دانشجویان اقداماتی را برای تجهیز خوابگاه های دانشجویی
انجام می دهد و پس از ساخت خوابگاه ها از سوی دانشگاه ها اقداماتی نظیر هماهنگی
یا تجهیز این مراکز به صندوق واگذار می شود».
سرپرست قرار می گیرند ،بنابراین دانشجویان درصورتی که
یک سرپرســـت کار اموزشی خود را به درستی انجام ندهد،
شـــانس بهره مندی از اموزش های چند سرپرســـت دیگر را
پیدا می کنند .در این میان ،برخی دانشجویان نیز دوره های
تحصیلی بیشـــتری را می گذرانند یا پیشرفت پژوهشی انها
به صورت دوره ای ارزیابی می شـــود و نوعی رویکرد هدایت
حرفه ای و با مهارت باال هستند و این امر مستلزم درک نقش و
ارزش این مقطع برای ورود به بازار کار است و بازار کار ،بیشتر
روی دارنـــدگان مدرک دکتری تمرکز می کنـــد .از انجایی که
در حال حاضر موقعیت شـــغلی دارندگان مدرک دکتری تنها
محدود به اموزش در دانشگاه نمی شود ،اغلب فار غ التحصیالن
دکتـــری که در خارج از بخش اکادمیک فعالیت می کنند ،در
شرکت های تجاری ،دولتی ،خصوصی و غیرانتفاعی مشغول به
651هزار دانشجوی دکتری در اتحادیه اروپا حضور داشتند .در
دارد تا کار به درســـتی انجام شود .اما نتیجه نهایی باید یک
2010تا 2020بیش از یک سوم یعنی 40درصد افزایش یافت
دولتی کشورهای مختلف به دنبال ان هستند که دانشمندان
890هزار نفر رسید .این دانشجویان و فار غ التحصیالن حتی
سطح جامعه فعالیت کنند و بازده باالیی هم داشته باشند،
انها نیـــز به نوبه خود باید کارهای پژوهشـــی انجام داده و
اصالحاتی را در دستور کار خود قرار دهند.
نیازمندتغییرمستمر«برنامه هایدرسی»دانشگاهیمطابقبانیازهایشغلیهستیم
محمد سعید سیف ،مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم در گفت وگو با «مهر»
ضمن تشریح برنامه های این وزارتخانه برای ارتقای توانمندی های دانشجویان و
دانش اموختگان ،بر تغییر مستمر «برنامه های درسی» مطابق با نیاز شغلی تاکید کرد.
به طـــوری که از یک میلیـــون و 340هزار نفر به یک میلیون و
قادرند در سطوح بین المللی هم حرف های زیادی برای گفتن
داشـــته باشند .طبق امار ،قریب به 92درصد دارندگان مدرک
PHDموفق به یافتن شـــغل می شوند که می توانند به عنوان
محقق مشغول به کار شوند.
بیست وهشتمین دوره جشنواره کتاب سال دانشگاهی برگزار می شود
بیست وهشتمین دوره جشنواره کتاب سال دانشگاهی توسط موسسه انتشارات دانشگاه تهران در سال
۱۴۰۲برگزار می شود .تمامی دانشگاه ها ،موسسات پژوهشی و ناشران دانشگاهی می توانند در رویداد
ملی بیست وهشتمین دوره جشنواره کتاب سال دانشگاهی شرکت کنند.
او با اشاره به راه اندازی ۵۰مرکز هدایت شغلی در دانشگاه ها گفت« :ارائه خدمات
شرایط ارسال کتاب به بیست وهشتمین دوره جشنواره کتاب سال دانشگاهی به این ترتیب است که چاپ
فرصت های شغلی بهتر و معرفی جویندگان کار فاقد مهارت به مراکز مهارت اموزی
دانشگاه های کشور باشند.
تخصصی مشاوره شغلی و بازار کار به دانشجویان و دانش اموختگان جهت یافتن
دانشگاهی از جمله وظایف این مراکز به شمار می رود و امیدواریم در سال ۱۴۰۲
گنجیباتاکیدبراینکهمبلغوامودیعهمسکندانشجویاندرسالتحصیلیجدیدافزایش
وام های دانشجویی با دو نوع «وام شهریه» و « وام تحصیلی» که حجم بیشتری از تقاضاها
مهارت افزاییمتناسببانیازهایبازارکار(حالواینده)وبراساستفاوت هایرشته های
را به خود اختصاص می دهند تا ۱۵اردیبهشت ماه ادامه دارد .ثبت نام وام های ضروری و
جوامع دانش بنیان برای رونق بخش اقتصاد نیازمند نیروهای
یـــک نفتکش می ماند که به برنامه ریزی و منابع مختلف نیاز
تعدادبیشتریازمراکزهدایتشغلیدردانشگاه هافعالشودوبتوانندتعداددوره های
می یابد،افزود«:طیسال هایگذشتهمبلغاینوامافزایشیافتهاست.همچنینثبت نام
فرصت های شـــغلی محدود ،کار نســـبتا دشـــواری است .در
این میان ،شمار محققان تمام وقت در این منطقه بین سال های
عبارتی ،انجام اصالحات در دوره دکتری مانند روشن کردن
رسمی تر شده و عملکردهای نظارتی منظم تر و برنامه های درسی
اموزه ها و تعامل دانشجویان با سازمان ها و سایر محققان صورت
باالیی برخوردار است .شـــروع یک حرفه در بخش اکادمیک
شده در فرایند اموزشی به طور گسترده تر اتفاق می افتد .به
و محققانی که پرورش می دهند ،بتوانند با جدیت باالیی در
در این مقطع دیده می شـــود که در راستای کاربردی تر کردن
در دهه های اخیر چشـــم انداز اشتغال و ماهیت ان را به کلی
کار می شوند .طبق گزارش ،Eurostatدر سال 2019حدود
در ادامـــه springer ،به این مورداشـــاره می کند که با رشـــد
ساختاریافته تر می شوند .در ادامه تنوعی از شیوه های اموزش
افزایش ساالنه شمار دارندگان مدرک دکتری
دانشجویان به شیوه های مختلف ترسیم کنند .در این مسیر،
دگرگونی در مقیاس وســـیع به وجود اورد .چنانچه مقامات
بیشـــتر گرایش به دکتری ،اموزش های این دوره دانشـــگاهی
92درصد دارندگان دکتری شاغل هستند
اندازه کالس هـــای درس را محدودتـــر کنند؛ متخصصان
برخی دانشـــجویان دکتری تحت اموزش بیش از یک ناظر و
است با سطح مهارت های پیشرفته در جمعیت مطابقت نداشته
استراحت داده می شود.
تغییـــر داده و این امر برای فار غ التحصیالن دکتری از اهمیت
چالش هایی مواجه است که باید اصالحاتی روی انها انجام شود
تحصیالت در مقطع دکتری که حدود یک درصد است ،ممکن
دو ســـال اســـتراحت برای تکمیل مدرک در اختیار دارند .به
به هدفی که در راستای یکسان سازی دسترسی به اموزش،
بازمی ماند .محققان دالیل متعددی را برای ان عنوان کرده اند
تحصیل را کنار بگذارد .در این میان ،سطح فعلی دستیابی به
زمان دوره دکتری اســـت ،به طوری که حداقل زمان 2سال و
به گزارش ،wileyافزایش شـــمار دانشـــجویان مقطع دکتری
و یک پژوهش اموزشـــی را بـــرای درک چگونگی یادگیری
نادیده می گیرد ،این چالش به مرور باعث می شـــود دانشـــجو
خـــود ادامه داده و به طور پاره وقت در دانشـــگاه حضور پیدا
را به دانشـــگاه ارائه دهند .از دیگر تغییرات اعمال شده ،مدت
به گزارش ،natureبا وجود اینکه تعداد دانشجویان دکتری رو
تا فار غ التحصیالن را اماده ورود به بازار کار و حل چالش های
ادامه این تغییرات ،دانشجویان دکتری اجازه دارند به صورت
باالیی دارند .اما به نظر می رســـد برای اینکه بتوان نیازهای
تحصیالت خود را به اتمام نمی رسانند و امارها حکایت از ان دارد
که وضعیت شخصی فرد یکی از انهاست اما از مهم ترین دالیل
تغییرات همچنین ،انتشـــار اجبـــاری مقاله در مجالت معتبر
کنند ،مشـــروط به اینکه گواهینامه رضایت از کارفرمای خود
و کارشناســـان موضوعی را در قالب اســـتاد به کار گیرند؛
که از هر سه دانشجوی دکتری ،یک دانشجو از ادامه تحصیل
شـــرکت در مقطع دکتری درخواســـت دهنـــد .در ادامه این
برهه زمانی ،دانشمندان جوان با هدف حفظ و ارتقای دانش
به گزارش ،springerبه رغم رشـــد امار دانشجویان دکتری در
دنیا ،واقعیت این اســـت که بسیاری از دانشجویان این مقطع
به طور مســـتقیم پس از گذراندن دوره کارشناسی ارشد برای
یا متخصصانی که شاغل هستند می توانند همزمان به اشتغال
حداقل در تئوری مطرح شـــده ،کشـــورها تالش کرده اند
برقرار کنند و از انجا که اغلب موسســـات اموزشی ،دانشجو را
ودیعه مسکن نیز از اردیبهشت ماه اغاز خواهد شد».
که دانشـــجویان متقاضی شرکت در مقطع دکتری می توانند
دارد ،نیاز به اصالحاتی در این دوره احساس می شود .در ان
منتشـــر کرده باشـــند تا به عنوان معیار ارزیابی و انتخاب انها
ان روبه رو شد ،تعداد دانشجویان دکتری در دانشگاه های چین
و هم نیاز صنعت را موردتوجه قرار می دهد .در این همکاری ها،
کارشناسی ارشـــد و دکتری قرار می گیرد و این بدان معناست
دکتری میان دانشگاه و صنعت شکل گرفته که هم نیاز دانشگاه
عظیمی که ارائه شـــده ،قطع مقطع دانشـــوری است که بین
پاره وقت تحصیل کنند ،ب ه طوری که ان دسته از دانشجویان
پژوهشی به اندازه کافی در بخش اقتصاد وجود ندارد تا بتواند
دانشـــجویان مقطع دکتری ،ارزیابی پایان نامه هایی است که
موقعیت شـــغلی باالتر و کسب جایگاه اجتماعی واالتر عنوان
اشـــاره کرده است که در ســـال 2016این تعداد دانشجویان
برای حل این معضل ،دوره های مشـــارکتی جدیدی در مقطع
شـــد ،در سال جدید قرار است اجرایی شوند .نخستین تغییر
روی تحقیق و توســـعه انجام شـــده ،در دو دهه گذشـــته 18
روند رو به رشد مقطع دکتری در هند نیز ادامه می یابد به طوری
امریکا؛ میزبان بیشترین فارغ التحصیل
و دانشجوی دکتری
گرنت های دانشگاهی برای دانشجویان مقطع دکتری اعمال
شود .تغییرات و اصالحاتی که از سال 2022استارت ان زده
PHDدر دستور کار قرار داده اند اما در بیشتر نقاط به ویژه در
کشـــورها نیز دانشـــجویان مقطع دکتری باید پیش از گرفتن
دوره و هم دفاع از پایان نامه راحت تر شود و بتوانند بدون پشت
اموزش های دانشگاهی و توجه به نیاز جامعه را نشان می دهد.
مهم ترین انها ،تغییراتی است که قرار است از سوی کمیسیون
کشـــورهای کم درامد و با درامد متوسط ،هنوز معیار گزینش
تولید مقاله تقویت شده است .در میان یکی از مهم ترین دالیل
جدید کسب می کنند .اما به نظر می رسد باید اصالحاتی در این
در حرفه های مختلف اســـت که به نوعـــی ناهماهنگی میان
در مقطع دکتری در دســـتور کار قرار داده اســـت که یکی از
اصالحات دکتری مثل روشن کردن یک نفتکش!
کشورهای پردرامد اصالحاتی را به ویژه در ارزیابی های مقطع
مشاغل پژوهشی را پیش روی بسیاری از فار غ التحصیالن مقطع
تجاری و کسب وکارهای فناورانه از امادگی بیشتری برخوردار
نسبت به فقدان مهارت دارندگان مدرک دکتری برای اشتغال
عالی هند تغییراتی را در سیاست های دانشگاهی خود به ویژه
دنیا از الزامات ارسال پایان نامه دکتری حذف شده است .در
گســـترش شمار دانشجویان دوره دکتری عنوان شده است که
شـــده است که فار غ التحصیالن با کسب مهارت باالتر در دوره
کـــه در این میان وجود دارد ،درمورد کارایی برنامه های دکتری
به گزارش ،financialexpressبا ورود به سال ،2023اموزش
پیش می رود .از نظر هزینه ناخالص داخلی که از سوی شرکت
درصد رشـــد داشته است و این بدان معناست که فعالیت های
گرایش دانشجویان به ادامه تحصیل در مقطع دکتری ،کسب
است که دانشگاه ها فار غ التحصیالن دکتری متعددی را برای
اصالحات دکتری در هند اغاز شد
دکتری هستند .البته به نظر می رسد که دانشگاه ها در برخی
می شود ،نتوانسته شمار دانشـــجویان را کاهش دهد .تقاضا
با انگیزه های مالی ارائه شده از سوی دولت برای دانشگاه ها و
حل و فصل کند.
که اغلـــب دانش اموختگان حوزه های علوم انســـانی ،هنر و
ها ،موسســـات پژوهشی ،دانشگاه ها و ازمایشگاه های دولتی
برای اقتصاد دانشـــی ،رشـــد اقتصاد و نواوری به عنوان دالیل
ثمر واقع شـــده و بتواند گره ای از مشـــکالت و چالش های جامعه را
کمبود حمایت ها ،بحران باال بودن هزینه های زندگی و پایین
در چین از 23هزار و 400نفر در ســـال 2004به 55هزار و
متوســـط حضور افـــراد 25تا 64ســـال در مقطع دکتری در
در کشورهای توسعه یافته افزایش یافته است .در سال ،2019
این دوره ،اصالحاتی صـــورت گیرد تا حضور انها در این دوره مثمر
تعداد کمی از مشاغل اکادمیک تربیت می کنند .نگرانی هایی
بودن کیفیت های نظارتی شـــکایت دارند .همچنین محققان
11نفر در سال 2016رسید .این رقم با افزایشی که همچنان
این موضوع اتفاق نظر دارند که باید برای بهینه ســـازی تحصیل در
جامعه و دنیا کند .این درحالی است که برخی محققان جوانی
شمار دانشجویان دکتری به 509هزار دانشجو رسید .در این
به گزارش ،springerشرکت در دوره دکتری به طور قابل توجهی
دکتری در جهان رو به افزایش اســـت اما کارشناسان و محققان روی
می گیرد .بحرانی که در موسسات اموزشی دنیا وجود دارد این
که به تازگی بعد از فار غ التحصیلی مشغول به کار شده اند ،از
میان nature ،گزارش می دهد که شمار دارندگان مدرک دکتری
دکتری در نقاط مختلف جهان با نوسانات زیادی روبه رو شده است
مهارتی و کیفیت ان را بهبود بخشند ».سیف ادامه داد« :تدوین سرفصل های دوره های
تحصیلیومشاغلموردنیازدرسطحاستانمنطقهوکشوردردانشگاه هاامریضروری
است و باید مورد توجه جدی قرار گیرد».
نخست کتاب در سال ۱۴۰۱باشد و حداقل یکی از مولفان /مترجمان کتاب عضو هیات علمی یکی از
شرکت کنندگان الزم است دو نسخه از کتاب را به همراه فهرست سوابق علمی و پژوهشی پدیداورندگان
ارسال کرده و متن اصلی کتاب های ترجمه ای در قالب CDارسال شود.
در این دوره جشنواره کتاب سال دانشگاهی ،کتاب هایی که اعضای هیات علمی دانشگاه ها به زبان های
خارجی تالیف کرده اند و کتاب هایی که به زبان فارسی توسط ناشران خارجی چاپ و منتشر شده اند ،در
بخش بین الملل بررسی خواهند شد .براساس تقویم جشنواره ،اخرین فرصت ارسال کتاب پایان تیرماه
۱۴۰۲تعیین شده و مراسم پایانی و قدردانی از مولفان و مترجمان برتر در اذرماه ۱۴۰۲برگزار خواهد شد. صفحه 5
دانشگاه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۶
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
معاون فرهنگی دانشگاه ازاد اسالمی در گفت وگو با «فرهیختگان»:
اساتید همیار فرهنگ
حلقه اتصال تربیت اجتماعی دانشگاه هستند
راضیه فالح
خبرنگار گروه دانشگاه
تربیت اجتماعی و فرهنگی یکی از عناصر مهم در فضای
امـــوزش عالی به شـــمار می رود که در بیـــن دغدغه ها و
مســـائل ریز و درشت اداره دانشـــگاه ها سهم کمتری از
توجـــه و برنامه ریزی را حتی در حوزه بودجه ریزی به خود
معطوف کرده اســـت .رویکرد جدید فرهنگی دانشـــگاه
مختلف نیز چنین سرویس هایی ارائه می دهند و اینها ارام ارام
اظهارکرد«:غیرازانکهبقایدانشگاهبهاینتحولنیازمنداست،
معاون فرهنگی دانشـــجویی دانشگاه ازاد در ادامه به معرفی
هســـتند .لذا اگر تحولی در نظام تعلیم و تربیت صورت نگیرد،
یک جوان مسئولیت دارند .درحال حاضر بلوغ اجتماعی افراد
و گفـــت« :در مـــدت این ایام دیدار و گفت وگویی با اســـاتید
در حال جایگزین شدن با اموزش های تخصصی دانشگاهی
دانشـــگاه بیش از پیش افول خواهد کرد .برای این تحول باید
در کنار تربیت تخصصی چند موضوع دیگر نیز مورد توجه قرار
گیرد که اینها قابل جایگزینی نیستند».
تربیت اعتقادی اجتماعی
باید کنار تربیت تخصصی باشد
ازاد در ســـال های اخیر موجب شده تا عرصه ویژه ای برای
معاونفرهنگیدانشجوییدانشگاهازادبااشارهبهاینحوزه های
اثرگذار در دانشـــگاه باز شود .از همین رو دانشگاه ازاد در
تربیتتخصصیدانشجویاننیزبایدتغییراتیایجادکرد؛چراکه
توانایی های فرهنگی خود ،طرح «استاد همیار فرهنگ»
به عبارت دیگر نمی شـــود مهندسی مکانیک در جنوب کشور
نقش افرینی فرهنگی اســـتاد به عنـــوان یکی از اقطاب
3ســـال گذشته ب ه منظور استفاده درست از ظرفیت ها و
را اجرایـــی کرده اســـت .این طرح به طور ویژه اســـتادان
دغدغه مند را برای بهبود شـــرایط فرهنگی جامعه اماده
و در یک مســـیر تربیتی دقیق قـــرار می دهد .طرحی که
امســـال با جدیت و انسجام بیشتری در فضای فرهنگی
تربیتیدرکنارتربیتتخصصیدانشگاه هابیانکرد«:درزمینه
تربیتتخصصیبدونتوجهبهامایشمنطقه ایانجاممی شود.
همان گونه تربیت شـــود که مهندس مکانیک در شمال غرب
کرد« :امام علـــی(ع) می فرمایند؛ اقبال مردم زمانی به تعلیم
این امر کاهش 50درصدی انتخاب رشـــته توسط داوطلبان
کنکوردرسال هایاخیروخالیماندنصندلی هایدانشگاهی
است .امروز بعضا عالِم از علم خود منتفع نیست و دانایی فردی
این نشست ها حضور داشتند».
اقدامات فوق برنامه
تنها 20درصد دانشجویان را دربردارد
معاونفرهنگیدانشجوییدانشگاهازاددرپاسخبهاینسوالکه
مباحث فرهنگی باید در محیط دانشگاه پررنگ شود
داد« :در بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیده ایم که این
گفتماندردانشگاهازادیکیازموضوعاتیبودکهتوسطاستادها
انکه اقدامات فوق برنامه همه دانشجویان را پوشش نمی دهد و
تربیت جامع است که بسیار امر مهم و اتفاق بزرگی است .لزوم
معاونت فرهنگی چگونه به این 3مقوله ورود خواهد کرد ،پاسخ
اقدامات فوق برنامه در یک واحد دانشگاه به بهترین صورت ارائه
اگر خانواده ها بدانند که فرزندان شـــان با رفتن به دانشـــگاه
توانایی حل مســـاله بسیار مهم است .فرد با این توانایی بتواند
نمی شوند .امروز در جامعه ما اقبال به علم دانشگاهی و حضور
به طور جدی عمل شود».
مسائل جدید و نو به نو در الیه های زندگی فردی و خانوادگی و
اجتماعی را حل کند».
دانشگاه می تواند نقش بی بدیلی
در حیات اجتماعی پیدا کند
گرفت 220 .نفر در واحد علوم وتحقیقات 100 ،نفر از اساتید
شـــرقی 70،نفر از اســـتان اردبیل و 50نفر در واحد مراغه در
تعلم اجتماعی دانشگاه ازاد اسالمی که توسط دکتر طهرانچی
فرزاد جهان بین ،معاون فرهنگی دانشـــجویی دانشـــگاه ازاد
سه ساعته،اقتضائاتوالزاماتوموانعتاثیرگذاریاستادهمیار
در واحد تهران غرب 120 ،نفر از اســـاتید اســـتان اذربایجان
کنـــار تربیت تخصصی افراد ،به این 3نوع تربیت فرهنگی نیز
او در بیان ســـایر حوزه های تربیت ادامه داد« :تربیت اعتقادی
حتم از ادامه تحصیل انها بیشترحمایت می کنند .همچنین
علوم وتحقیقات ،تهران غرب و مشهد داشته و در این جلسات
ورود به اجتماع را کسب نکرده است .لذا از این 2منظر باید در
شود،تنهاتواناییدربرگیری 20درصدازدانشجویانراداردو80
از حداقل انســـان محترم تا مومن انقالبی بار می ایند به طور
اســـتان های اردبیل ،اذربایجان شـــرقی و واحدهای مراغه،
فرهنگ و تجارب و خاطرات انها مورد گفت وگو و تبادل نظر قرار
اقلیمراتامینکنند.لذایکیازراه هاینجاتدانشگاهازشرایط
گفت وگویی داشته ایم که در ادامه امده است.
دانشگاهدربینمردمکاهشپیداکردهاست.یکیازنشانه های
می کردند .امروز شاهدیم که یک جوان 24ساله هنوز امادگی
تاثیرگذاری عمیقی نیز روی افراد ندارد .به بیان دیگر اگر همه
شاهدتربیتمهندسانمکانیکیهستیمکهنمی توانندنیازان
و هویتی مبحث مهم دیگر در تربیت افراد است .به بیان دیگر
علم کم می شود که می بینند بیشتر عالمان از علم خود منتفع
است که روزگاری در این کشور جوانان 19ساله جنگ را اداره
کشور تربیت می شود .درنتیجه بی توجهی به این امر مهم امروز
واحدها دنبال خواهد شد .برای اطالع از روند این طرح با
درخصوص طرح اساتید «همیار فرهنگ» دانشگاه ازاد عنوان
از سن 19سال به 24سال افزایش داشت ه است .این درحالی
مهم تنها با انجام اقدامات فوق برنامه محقق نمی شود .به علت
امروز ،تربیت تخصصی با توجه به امایش هر منطقه است».
فرزادجهان بین،معاوندانشجوییفرهنگیدانشگاهازاد
متولیان دانشگاهی نیز به طور قطع در قبال بهترین زمان عمر
واحدهای مختلفی که در این ایام به انها ســـفر کرده پرداخت
درصد مابقی از این جمع خارج می مانند .بیانیه رسالت تعلیم و
صادر شد ،ماحصل این جمع بندی بود که ایشان داشتند».
اصالح ایین نامه ارتقا و ترفیع موضوع دیگری بود که به دفعات
در این جلسات مطرح شده است .برای تغییر مدرس_ممتحن
ارائه دهنده اموزش انالین است که دوره های اموزشی با عناوین
جهان بیـــن با بیان اینکه باید در کنار تربیت تخصصی افراد به
اظهـــار کرد« :امروز کورسِ ـــرا « »Courseraیکی از پایگاه های
مختلف برگزار می کند .از ســـوی دیگر شبکه های اجتماعی
جامع می تواند نقش بی بدیلی در حیات اجتماعی پیدا کند».
سه بخش تربیتی اجتماعی ،حل مساله و اعتقادی توجه شود
دانشجویانبرایتربیتمهارتی،اجتماعیواعتقادیهستند».
عمده ایدرارزشیابی هاایجادشود».اودرادامهافزود«:پررنگ تر
این زمینه مطرح کردند .در این جلسات پیشنهادهای بسیاری
مطرح می کنم و ریاست محترم دانشگاه ضمن عنایت بر
تحقق انها تاکید دارند ».او در پاســـخ به این
ســـوال که چه اقداماتی در مدت 3سال
اغاز دور جدید سفرهای استانی
با محوریت طرح استاد همیار فرهنگ
همیـــار فرهنگ که در واحدهای مختلف دانشـــگاهی بعد از
گذشته در زمینه توان افزایی اساتید انجام
امسال گفت که باید سال جدید نقطه عطفی در تعلیم وتربیت
به سراغ اساتید رفته ایم و مجموعه فاخری از استادها به معاونت
ادامـــه پیدا خواهد
فرهنگی متصل شده اند .با شروع سال جدید و تقارن ان با ماه
مبارک رمضان دور جدید سفرهای استانی به منظور برگزاری
1915ارسـال نماییـد.
با کدملی 2031693166صادره از گنبدکاووس در مقطع کارشناسی
گـرگان مفقـود و فاقـد اعتبـار می باشـد .از یابنـده تقاضـا می شـود اصـل
مـدرک را بـه نشـانی گـرگان بزرگراه شـهید کالنتری خیابان دانشـگاه ازاد
اسالمی مجتمع دانشگاه ازاد اسالمی گرگان اداره امور دانش اموختگان
BOXER-BM150تیــپ :باجــاج بوکســر 150رنــگ :مشــکی مــدل 1395:بــه
شــماره انتظامی ایران 66136 /139شــماره موتورN5***150R9536681 :
ش ــماره تن ــه PFMBG29234:ب ــه ن ــام اق ــای امی ــر مق ــدادی ب ــه ک ــد مل ــی
مفق ــود گردی ــده و 0492236909از درج ــه اعتب ــار س ــاقط می باش ــد.
سـند .کارت و بـرگ سـبز خـودرو سـواری سیسـتم :پـژو 405تیـپ:
مـدرک فار غ التحصیلـی زینـب مرمضـی فرزنـد عبدالنبـی بـه شناسـنامه
405TU5SLXرنـگ :سـفید روغنـی مـدل 1399 :بـه شـماره انتظامـی
قضایی صادره از واحد دانشـگاهی اهواز به شـماره 12/894185مورخ
شماره شاسیNAAM31FE6LK608592 :
96صـادره از سوسـنگرد در مقطـع کارشناسـی رشـته تحصیلـی حقـوق
1389/07/20مفقـود گردیـده اسـت و فاقـد اعتبـار می باشـد .از یابنده
تقاضـا می شـود اصـل مـدرک را بـه دانشـگاه ازاد اسلامی واحـد اهـواز به
نشـانی اهـواز فلکـه کارگـر (فرهنگشـهر) خیابان کارگر جنوبی کدپسـتی
61349-68875و صنـدوق پسـتی 1915ارسـال نماییـد.
ایـران 845 / 84ق 13
شـماره موتـور164B0258575 :بـه مالکیـت خانـم رضـوان مدارکـی
یامچـی بـه کدملـی 1583380833مفقـود گردیـده و از درجـه اعتبـار
سـاقط می باشـد.
مـدرک دانشـنامه :سـینا فرزیـن فرزنـد :محمدعلـی دارای شناسـنامه
مـدرک فار غ التحصیلـی مریـم منتظـری فرزنـد پرویـز بـه شناسـنامه
بـه شـماره 0520413776 :صـادره :اراک رشـته :مهندسـی عمـران
قـدرت صـادره از واحـد دانشـگاهی اهواز به شـماره 149810601840
فاقد اعتبار اسـت .از یابنده تقاضا می شـود گواهینامه مذکور را به ادرس:
1740970179صادره از اهواز در مقطع کارشناسی رشته تحصیلی برق
مورخ 99/03/27مفقود گردیده اسـت و فاقد اعتبار می باشـد .از یابنده
تقاضـا می شـود اصـل مـدرک را بـه دانشـگاه ازاد اسلامی واحـد اهـواز به
نشـانی اهـواز فلکـه کارگـر (فرهنگشـهر) خیابان کارگر جنوبی کدپسـتی
61349-68875و صنـدوق پسـتی 1915ارسـال نمایید.
کارشناسـی صادره از دانشـگاه ازاد اسلامی واحد سـاوه مفقود گردیده و
اسـتان مرکزی -سـاوه-کیلومتر 4جاده نورعلیبیک -شـهرک دانشـگاهی
خاتم االنبیـاء(ص) دانشـگاه ازاد اسلامی واحـد سـاوه به صندوق پسـتی
366-39187ارسـال نمایـد.
بـرگ سـبز و سـند خـودرو سـایپا 131 TLمـدل 94بـه رنـگ
مـدرک فار غ التحصیلـی مسـعود ارسـطو فرزنـد اکبـر بـه شناسـنامه
سـفید – روغنـی بـه شـماره موتـور 5427666و بـه شـماره شاسـی
مکانیـک – طراحـی جامـدات صادره از واحد دانشـگاهی اهواز به شـماره
نـام گل محمـد خـدری مفقود و از درجه اعتبار سـاقط می باشـد.
299صـادره از مسجدسـلیمان در مقطـع کارشناسـی رشـته تحصیلـی
741061003مـورخ 74/6/13مفقـود گردیـده اسـت و فاقـد اعتبـار
می باشـد .از یابنـده تقاضـا می شـود اصـل مـدرک را بـه دانشـگاه ازاد
اسلامی واحـد اهـواز بـه نشـانی اهـواز فلکه کارگـر (فرهنگشـهر) خیابان
کارگـر جنوبـی کـد پسـتی 61349-68875و صنـدوق پسـتی 1915
ارسـال نماییـد.
طباطبایـی در خصـوص زمـان و نحـوه مصاحبـه مقطـع دکتـری
رشـته شـده اند و سـازمان سـنجش اعلام کـرده ،می تواننـد در
سـامانه دانشـگاه ازاد انتخـاب رشـته کننـد .ثبت نام و انتخاب رشـته
دانشـجویان شـروع شـده و پـس از اینکـه ثبت نـام بـه پایـان رسـید،
می شـود».
می گیـرد ،گفـت« :ابتـدا بایـد تعـداد متقاضیـان بـه صـورت کامـل
اسـت کـه در خردادمـاه مصاحبه هـا را انجـام دهیـم امـا بـه اسـاتید
مجبـور باشـیم تـا پایـان تـرم و کالس هـا صبـر کنیـم تـا اسـاتید ازاد
باشـند و پـس از ان مصاحبـه را برگـزار کنیـم».
رئیـس مرکـز سـنجش دانشـگاه ازاد از اغـاز ثبت نـام دکتـری از
طریـق اسـتعداد درخشـان خبـر داد و توضیـح داد« :داوطلبانـی کـه
شـرایط ثبت نـام را دارنـد می تواننـد علاوه بـر اینکـه ازمـون دادنـد،
از ایـن طریـق نیـز ثبت نـام کننـد .ممکـن اسـت کـه برخـی از
داوطلبـان در انتخـاب رشـته محل شـک داشـته یـا از ازمون
جـا مانـده باشـند .ایـن افـراد می تواننـد بـه سـامانه
سـازمان سـنجش مراجعـه کنند و شـرایط اسـتعداد
است و با قدرت و جدیت
درخشـان را بررسـی کننـد و همزمـان در ایـن بخش
نیـز انتخـاب رشـته انجـام دهنـد .شـرایط اسـتعداد
کرد».
درخشـان شـامل شـرط معدل و شـرط سـنوات اسـت
و پیشـنهاد می کنـم که اطالعیه سـازمان سـنجش را به
صـورت کامـل مطالعـه کننـد».
و گفت وگو شد».
رشـته تحصیلـی حسـابداری صـادره از واحـد دانشـگاهی اهواز به شـماره
خیابـان کارگرجنوبـی کـد پسـتی 61349-68875و صنـدوق پسـتی
واحـد و رشـته فتونیـک در واحد تهران مرکز جزء رشـته هایی هسـتند
مورد نظر در تربیت جامع انجام و با اساتید همیار فرهنگ دیدار
مفقـــودی :ســـند .کارت و بـــرگ ســـبز .موتورســـیکلت سیســـتم:
ازاد اسلامی واحـد اهـواز بـه نشـانی اهـواز فلکـه کارگـر (فرهنگشـهر)
دانشـگاه ازاد وجـود نداشـته و جدیـد هسـتند .شـیمی دارویی در 5
جلسات گفتمانی اغاز شد .این سفرها برای تحقق نقطه عطف
مـدرک فار غ التحصیلـی مریـم نریموسـایی فرزنـد عید ی محمـد بـه
اعتبـار می باشـد .از یابنـده تقاضـا می شـود اصـل مـدرک را بـه دانشـگاه
جدید است اما این ارتباط در
درحوزهفرهنگیاغازشده
ارسـال نماید.
179610603746مـورخ 1397/07/22مفقـود گردیده اسـت و فاقد
فتونیـک و شـیمی دارویـی قبـل از ایـن در هیـچ یـک از واحدهـای
فرهنگحلقهاتصالدانشگاهوتاثیرگذاریایننهادعلمیروی
صادره از دانشـگاه ازاد اسلامی واحد داراب مفقود گردیده و فاقد اعتبار
شناسـنامه 1742241921صـادره از اهـواز در مقطـع کارشناسـی
از واحدهایـی کـه شـرایط ان را داشـتند ،اضافـه شـده اسـت .رشـته
خوبی از سوی استادان مطرح شد که در جلسه شورای معاونان
پیوسته رشـته زبـان و ادبیـات فارسـی صادره از دانشـگاه ازاد اسلامی
واحد داراب ارسـال نماید.
واحدهـای دانشـگاه ازاد ارائـه می شـد و در حـال حاضـر بـه برخـی
بسـتگی دارد ،بـا توجـه بـه اینکـه کالس دارنـد ممکـن اسـت کـه
ازاد ادامه داد« :باید به سراغ استاد رفت و درواقع اساتید همیار
مـدرک فار غ التحصیلـی اینجانـب مهدی خسروی مشـیزی فرزنـد اکبر به
اسـت .از یابنـده تقاضـا می شـود اصـل مدرک را به دانشـگاه ازاد اسلامی
کرده ایـم کـه تعـدادی از انهـا پیش تـر صرفـا در تعـداد معـدودی از
او با اســـتناد به بیانیه رسالت تعلیم و تعلم اجتماعی دانشگاه
مـدرک فار غ التحصیلـی اینجانب طاغـن بیکـه جنتی فر فرزنـد نورمحمد
شماره شناسنامه ۷صادره از بردسیر در مقطع کاردانی رشته دامپزشکی
«امسـال 31رشـته محـل به رشـته های دکتـری دانشـگاه ازاد اضافه
شدنمسائلفرهنگینیزیکیدیگرازمباحثیبودکهاساتیددر
شرایط بیکاری افراد تحصیلکرده در برخی از استان ها گفت:
برابر افراد بدون تحصیالت دانشگاهی است».
دربـاره افزایـش کـد رشـته های جدیـد در مقطـع دکتـری بیـان کرد:
مشـخص شـود ،سـپس زمـان ان را اعلام می کنیـم .ترجیـح مـا ایـن
بایدبرایزیربارکارهایبزرگرفتنومسئولیت پذیریامادهشود.
جهان بین با تاکید بر مشکالت نظام تعلی مو تربیت دانشگاهی
معصومـه طباطبایـی ،رئیـس مرکـز سـنجش دانشـگاه ازاد اسلامی
دغدغهفرهنگیداردواستادیکهازایندغدغهدوراستتفاوت
اجتماعی باشد .به لطف خدا در این 3سال با همین نگاه نیز
کنند .ما نیز به «تربیت جامع» نیاز داریم و دانشگاه با این تربیت
ثبت نـام را کامـل کننـد.
او بـا تاکیـد بر اینکـه مصاحبه مقطـع دکتری در اولیـن فرصت انجام
به صورت جدی تغییر کند .از سوی دیگر باید بین استادی که
توانایی فردی نیز ایجاد نمی کند و این امر را نیز مخاطب او که
«امروز در برخی از اســـتان ها نرخ بیکاری افراد تحصیلکرد ه 3
فرصـت باقیمانـده تـا روز چهارشـنبه 6اردیبهشـت انتخـاب رشـته و
بهاستادهدایتگر_ارزش افریندردانشگاه،بایداینایین نامه ها
دیگر مباحث مهم در امر تربیت است .در روایات اسالمی امده
پرهیز کنند و توانایی درک پیچیدگی های اجتماعی را کسب
ادرس www.azmoon.orgقـرار گرفـت تـا داوطلبـان دکتـری در
خروجی هـا گرفتـه می شـود ،درنتیجه تعـداد داوطلبان نیز مشـخص
تعطیالتنوروزبرگزارشده،بیانکرد«:دکترطهرانچیدرابتدای
در این سن افراد با تربیت اجتماعی می توانند از ساده انگاری
محل هـای جدیـد ایـن مقطـع روی سـامانه ثبت نـام ایـن مرکـز بـه
در جلسات مطرح شـــد .مطالبه امروز اساتید توجه به همین
سهسالگذشتهباتغییرنگاه
همان جوانان هســـتند به خوبی می بینند ».او در ادامه با بیان
درخشـان ۲۹فروردیـن منتشـر شـد .روز گذشـته هـم رشـته
عنـوان کـرد« :در حـال حاضـر دانشـجویانی کـه مجـاز بـه انتخـاب
معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه ازاد در ادامه مباحث خود
که سن 14تا 21سال سن وزارت است .به این معنی که جوان
دفترچـه راهنمـای انتخاب رشـته ازمـون دکتری تخصصـی و ثبت نام
دوره بـدون ازمـون مقطـع دکتـری تخصصـی ویـژه اسـتعدادهای
معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه ازاد در ادامه گفت« :تغییر
جهان بیندرخصوصجلساتگفت وشنودصمیمانهبااساتید
نه تنها توانایی اجتماعـــی را نمی تواند ایجاد کند ،بلکه بعضا
31رشتهمحلجدید
دردایرهانتخابداوطلباندکتری
کـه امسـال بـه مجموعـه رشـته های دوره دکتـری اضافـه شـدند».
شده،توضیحداد«:همیارفرهنگعنوانی
افزود« :اخرین مرحله تربیتی نیز تربیت اجتماعی است که از
رئیس مرکز سنجش دانشگاه ازاد خبر داد
NAS 412100 F 1143416و به شـماره پالک 866 – 24ص 64به
بـرگ سـبز ،سـند کمپانـی و کارت خـودرو پـژو 405مـدل 84بـه رنـگ
مشـکی متالیک به شـماره موتور 12484050505و به شـماره شاسـی
13202981و به شماره پالک 363 – 88ب 23به نام طیبه عبدالله وند
مفقـود گردیـده و از درجـه اعتبار سـاقط می باشـد.
وم
تد
نوب
فراخوانمناقصهعمومیهمزمانباارزیابیکیفیسادهیک مرحله ای
خرید دوربین حفاظت الکترونیک حراست شماره تقاضا 3380801085
(تجدیدمناقصه)
شـــرکت گاز اســـتان البرز در نظر دارد مناقصه عمومی همزمان مناقصه به
یکشنبه 1402/02 /24
شـــماره نیاز در سامانه ستاد( )2002001402000003و شماره فراخوان
زمان بازگشایی پاکت ها (ازطریق سامانه ستاد)
(دولت ) برگزار نماید.
شرایطمناقصه گر:
پایـــگاه مناقصات ()53142187را از طریق ســـامانه تدارکات الکترونیکی
مبلغ براورد اولیه 22،390،000،000ریال
مبلغ تضمین شرکت در فرایند ارجاع کار :مطابق ایین نامه تضمین معامالت
دولتی به شـــماره /123402ت 50659هـ تاریـــخ 1394/09/22به مبلغ
1،119،500،000ریال
اخرینزمانمهلتدریافتاسنادتوسطمناقصه گردرسایتتاساعت16:00روز
شنبه 1402/02 /09
اخرین زمان بارگذاری اسناد توسط مناقصه گر در سایت تا ساعت 16:00روز
وم
تد
نوب
شرکت ملی گاز ایران
شرکت گازاستانالبرز
(سهامیخاص)
گشایشپاکت«الف،ب ،ج»:ساعت 9:00 :روزیکشنبهتاریخ 1402/02/31
فروشنده الزاما می بایست عضو وندور لیست حراست نفت باشد.
تامین کنندگانباارائهنامهرسمیازشرکت هایتولیدکنندهموردتاییدسازمان
می تواننددرمناقصهشرکتنمایند.
ادرس:استانالبرز،کرج،میدانطالقانی،بلوارتعاون،خیابانفرهنگ،روبه روی
تربیت ،6شرکت گاز استان البرز ،امورپیمان ها
تلفن 026-34187353 :
شماره شناسه1482508
اگهیمزایدهعمومیشماره01/2890
فروشنرمهگندلهسرندیمجتمعفوالدمیانه
ســـازمان توسعه و نوســـازی معادن و صنایع معدنی ایران (مجتمع فوالد میانه)
در نظـــر دارد کاالهـــای خود به شـــرح مذکور و با جزئیات مندرج در اســـناد مزایده را با
بهره گیری از سامانه تدارکات الکترونیکی دولت ( ) www.setadiran.irبا شماره مزایده
1002090450000001به صورت الکترونیکی به فروش برساند.
زمان انتشار در سایت :تاریخ 1402/02/04ساعت 08:00
مهلت دریافت اسناد مزایده :تاریخ 1402/02/13ساعت17:00
تاریخ بازدید 1402/02/04 :لغایت 1402/02/10ساعت 09:00لغایت 17:00
اخرین مهلت ارسال پیشنهاد قیمت :تاریخ 1402/02/23ساعت17:00
زمان بازگشـــایی 1402/02/27:ساعت 10:00زمان اعالم به برنده1402/02/28:
ساعت10:00
ضمنا رعایت موارد ذیل الزامی می باشد:
برگزاری مزایده صرفا از طریق سامانه تدارکات الکترونیکی دولت می باشد و کلیه مراحل
اگهی اختصاصی موضوع ماده 3قانون و ماده 13ایین نامه اجرایی قانون تعیین
تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی
برابر رای شـــماره 14016031200100886هیات موضـــوع قانون تعیین تکلیف
وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند رسمی مستقر در واحد ثبتی تصرفات
مالکانه بالمعارض کالسه 1400114412001000888تقاضای اقای حسین علی
محمدی به شماره شناسنامه 23307و کدملی 2120232776صادره از گرگان فرزند
علی اصغر در ششدانگ یک قطعه باغ به مساحت 17034.08مترمربع از پالک شماره
- 191اصلی واقع در اراضی نودیجه بخش 2حوزه ثبت گرگان حکایت از انتقال از ملک
فرایندمزایدهشاملخریدودریافتاسنادمزایده(درصورتوجودهزینهمربوطه)،پرداخت
تضمین شـــرکت در مزایده (ودیعه) ،ارسال پیشنهاد قیمت ،بازگشایی پاکات ،اعالم به
برنده ،واریز وجه مزایده و تحویل کاال در بستر سامانه از این طریق امکان پذیر می باشد.
پیشنهاد می گردد با توجه به تنوع کاالهای مطرح شده در مزایده قبل از ارائه پیشنهاد از
اقالم موضوع مزایده بازدید به عمل اورید.
عالقه مندان به شرکت در مزایده می بایست جهت ثبت نام و دریافت گواهی الکترونیکی
(توکن) با شماره های ذیل تماس حاصل نمایند:
مرکز پشتیبانی و راهبری سامانه021-41934:
اطالعات تماس دفاتر ثبت نام سایر استان ها ،در سایت سامانه ()www.setadiran.ir
بخش«ثبت نام/پروفایلمزایده گر»موجوداست.
شمارهشناسه1483164
شماره م.الف265
رســـمی فرج حسین نژاد به متقاضی دارد .لذا به منظور اطالع عموم مراتب در دو نوبت
به فاصله ۱۵روز اگهی می شـــود از این رو اشـــخاصی که نسبت به صدور سند مالکیت
متقاضی اعتراضی داشـــته باشند می توانند از تاریخ انتشار اولین اگهی به مدت دوماه
اعتراض خود را با ذکر شماره پرونده به این اداره تسلیم و پس از اخذ رسید ،ظرف مدت
یک ماه از تاریخ تســـلیم اعتراض ،به مرجع ثبتی ،دادخواســـت خود را به مرجع قضایی
تقدیم نمایند .م.الف15107/
مهدی شاه مهری -رئیس اداره ثبت اسناد و امالک منطقه یک گرگان
تاریخ انتشار نوبت اول 1402/01/20 :تاریخ انتشار نوبت دوم1402/02/05: صفحه 6
جهان شهر
شهر
جهان
7
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
سیدمهدی طالبی
farhikhteganonline
تهدید چینی
w w w . FDN.IR
اظهارات سفیر چین در فرانسه درباره جمهوری های مستقل از شوروی ،خط ونشان پکن علیه همکاران جبهه غربی بود؟
خبرنگار گروه بین الملل
شـــکل خروج و یا به عبارت بهتر فرار امریکا از افغانستان ،شیپور
پایان جهان تک قطبی را به صدا در اورد .تحوالت نشـــان می دهد
که دنیا حداقل ابســـتن یک نظم چندقطبـــی با حضور امریکا و
چیـــن به عنوان دوقطب برتر اســـت .در این بین اروپاییان تالش
می کنند با حفظ فاصله از امریکا ،هم تبدیل به قطب سوم جهان
جدید شـــوند و هم از گزند احتمالی چین در امان بمانند .اگر چه
چینی ها با وجود رشد و توسعه شگفتی اورشان ،سعی می کردند
چراغ خاموش پیش بروند اما وقوع جنگ اوکراین ،باعث شد تا انها
صریح تر وارد میدان شـــوند و رسما به عنوان قطبی در برابر امریکا
اسیای میانه ،از نزدیک و مغز استخوان با قدرت پکن مواجه شده و
یکی از رهبران اتحاد شوروی سابق ،ان را به اوکراین واگذار کرد».
متوجه شوند در مناسبات دوطرفه ،پکن باید دست باالتر را داشته و
به گزارش رویترز ،وی افزود« :کشـــورهای ســـابق اتحاد جماهیر
مسکوبیشترازگذشتهشنوندهباشد.چینی هابرایتوسعهجایگاه
شورویدرحقوقبین المللجایگاهواقعیندارند،چرا کههیچتوافق
خود در جهان چاره ای جز بازتنظیم محاســـبات در ذهن مقامات
بین المللیبرایتحققوضعیتحاکمیتیانهاوجودندارد».اگر چه
روسیه ندارند .اگر چینی ها امریکا را در شرق اسیا شکست داده یا
وزارت خارجه چین روز دوشنبه گفت که استقالل این کشورها مورد
در غرب اسیا نفوذ کنند ،این مسائل علی رغم اهمیت ادراک مدنظر
تایید و احترام پکن است و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی،
پکن را در ذهن سیاســـتمداران روس ایجاد نمی کند ،اما اگر انها
نفوذشـــان را در اسیای میانه گسترده کنند ،روس ها در باالترین
جمهوری های مختلف از «وضعیت دولت های مستقل» برخوردار
شدند اما واقعیت این است که پکن انچه را که می خواست به گوش
سطح ،قدرت چینی ها را درک خواهند کرد.
جمهوری های مســـتقل از شوروی در اسیای میانه ،قفقاز و شرق
نبوده است .چینی ها تقریبا بر بدنه اصلی شرق اسیا تسلط دارند
روبه رو شـــده است .از یک سو سرمایه گذاری چین در بخش های
میان چین و کشور صادر کننده است .کشورهای اسیای میانه اما
چینی ها نیستند که انها نیز در گذشته یا تحت سلطه یا در معرض
سرمایه گذاری های زیرساختی چین در بنادر و دیگر تاسیسات،
خود را نیز از مسیر زمینی دریافت می کنند.
و تنها «هند و چین»« ،ژاپن» و «شـــبه جزیره» هم اکنون زیر سلطه
نفوذ بوده اند .باید در نظر داشت در قرون پیشین شبه جزیره کره
یا ژاپن اهمیت کنونی را نداشـــتند و مناطقی منزوی به حســـاب
حساســـی مانند ارتباطات محدود شـــده و از طـــرف دیگر علیه
تبلیـــغ منفی صورت می گیرد .از ایـــن رو چین به دنبال مناطقی
است که امکان ســـرمایه گذاری اسان و امن در انها فراهم باشد.
برخالف انچه درباره خالی کردن پشـــت روســـیه توسط چین در
می امدند .از این رو جذابیتی برای گســـترش حوزه نفوذ چینی ها
به جـــز غرب ،مناطقی مانند افریقا نیز در معرض توطئه های غرب
نشان نمی دهد .این مساله در سه حوزه «اقتصادی»« ،سیاسی»
تنها مسیر موجود برای چینی ها جهت توسعه ،در غرب قرار داشت.
چین ،این امکان فراهم است.
فشـــار تحریم های سنگین غرب ،بدون ارتباط با اقتصادی بزرگ
وارد اســـیای میانه شوند که این مساله با ضعف و سپس فروپاشی
بازار مناسب
نداشتند.
امپراتوری هایچینیبارهاتالشکردندباتسلطبرترکستان شرقی
امپراتوری ساسانی امکان پذیر شد اما حکومت اسالمی جایگزین
شـــده ،پس از ده ها سال رقابت دست چینی ها را از اسیای میانه و
قرار دارد .با توجه به اســـتحکام دولت ها و مجاورت این منطقه با
از طریق خطوط لوله ،انرژی خود را به چین صادر کرده و کاالهای
مبادالت تجاری با کشورهای این منطقه می تواند ترازی متعادل
داشته باشد .کشورهای منطقه به چین مواد خام صادر و در ازای
ان کاال و زیرساخت وارد می کنند.
5
خنثی سازی تهدیدات غرب
شد؛ اعالمیه ای که بر همگرایی دو کشور تاکید داشت .پوتین یک
نفوذ امکان پذیر در اسیای میانه نیست.
سوداور هستند ،کشورهای میزبان را نیز توانمند ساخته و منابع
استان ســـین کیانگ از مناطق پیرامونی این استان در اسیای
وانگ ای اداره کننده دفتر کمیسیون امور خارجه حزب کمونیست
بـــرای تمام مناطق جهان می تـــوان جذابیت هایی در نگاه چین
ورشدطبقهمتوسطدراینکشورهامی تواندبرایپکنیکموهبت
حتی قومی با ساکنان سین کیانگ دارند .اگر پکن بتواند نفوذ
روزهای 20تا 22فوریه تقریبا همزمان با نخستین سالگرد حمله
جذابیت هایی صرفا عمومی و معمول ،بلکه جذابیت های خاصی
4
ســـفیر چین در فرانسه و حمایت قاطع از مسکو برای غرب اشکار
گرفته تا اورانیوم است 5 .درصد از ذخایر نفت و 11درصد از ذخایر
دریافت یوان ،از این کشـــور واردات خواهند داشت .این مسیر به
این پیام مسائل دیگری را نیز اشکار ساخت .درحالی که غرب با
دارای 20درصد از ذخایر اورانیوم جهان اســـت .چین برای رقابت
چیـــن که عالی رتبه ترین دیپلمات چین به شـــمار می رود نیز در
روسیه به اوکراین در مسکو حضور داشت تا پیامی مبنی بر حمایت
قاطع کشورش از روسیه به جهان مخابره کند .در حوزه نظامی نیز
چینی ها از مســـیرهای غیرمستقیم کمک های زیادی برای سرِپا
نگاهداشتنکارخانجاتتسلیحاتیروسیهانجامداده اند.اظهارات
ساخت انها در اوکراین تنها با یک دست مواجه نیستند.
است که اسیای میانه برای چینی ها دارد.
1
منابع انرژی و ذخایر معدنی
اســـیای میانه یک منبع غنی از انرژی هایی از نفت و گاز
گاز جهان در اسیای میانه قرار دارد .در این منطقه تنها قزاقستان
تمام توان و داشته هایش در اوکراین درگیر و گرفتار شده است،
با غرب به منابع انرژی و معدنی این منطقه نیازی حیاتی دارد .در
بـــه میدان امده تا به غـــرب تاکید کند در این جبهه دیگر قادر
2
چین بیرون مانده از درگیری ها با ظرفیت هایی استفاده نشده
ِ
به تحرکی موثر نیست و این پکن است که قدرت تعیین کننده
خواهد بود.
اسیای میانه؛ تنها منطقه چینی ها برای توسعه سرزمینی
قدرت هایجهانیهموارهطرح هاییبرایگسترشحوزهنفوذخود
در مناطق جغرافیای خاص دارند .به عنوان نمونه امپراتوری ژاپن
در نیمه اول قرن بیستم میالدی دارای دو طرح بود .طرح نخست
به نیروی زمینی ارتش ژاپن تعلق داشـــت که معتقد بود منچوری
چین و ســـیبری روسیه مناطقی هســـتند که باید در انها نفوذ به
دســـت اورد .با ناکامی ژاپنی ها در سلسل ه درگیری های مرزی با
شـــوروی موسوم به « خالخین گل» ،این طرح از دستورکار خارج
شد .دومین طرح به نیروی دریایی ژاپن تعلق داشت و برمبنای ان
این کشور باید دست به تصرف مناطق جنوبی ژاپن مانند فیلیپین
و اندونزی می زد .این طرح در جریان جنگ جهانی دوم اجرا شده
و به تصرف این مناطق منتهی شـــد اما شکست نهایی در جنگ،
توکیو را از مواهب ان محروم ساخت.
حوزه ذخایر معدنی نیز اسیای میانه دارای فراوانی است.
منطقه ای مناسب برای سرمایه گذاری
ســـرمایه گذاری چین در کشـــورهای دیگر با خطراتی
رشدی نخواهد داشت .پکن برای پاسخ به این بحران به دنبال چند
دیگر نیز می تواند سرمایه گذاری در مناطق و کشورهای مستعد
مالی الزم را برای واردات از چین به دست می اورند .افزایش اشتغال
باشد و رشد واردات انها از چین را رقم بزند.
تجارت غیرقابل تحریم
کشورهای اسیای میانه میزبان سرمایه گذاری های چین
در قالب ساخت جاده ،شبکه های ریلی و توسعه معادن و میادین
انرژی خواهند بـــود .پس از ان نیز با صادرات موادخام به چین و
دور از هرگونه تسلط امریکا برای محدود سازی است.
اگر کشورهای این منطقه تولیدهایی داشتند که باید در بازارهای
به ویژه ایران و عربستان ســـعودی ،می کوشـــد با واسطه به دیگر
کشورهای جهان اسالم ارتباط برقرار کند .پکن اگر بخواهد ارتباط
و نفوذ مستقیم و بی واسطه ای را با جهان اسالم برقرار سازد ،اسیای
میانه منطقه ای مناسب است .پکن به دلیل مجاورت جغرافیایی
ارتباط با غرب برای موازنه روسیه مخاطره امیز است
کشورهایاسیای میانهاحساساتیدوگانهبهروسیهدارند.
از یک سو به دلیل ارتباطات تاریخی نیازمند روسیه بوده و از سوی
دیگر به دلیل سلطه روس ها در این منطقه از مسکو احتراز دارند؛ از
از نسبت روابط شان با روسیه ،از سلطه مسکو بکاهند .تنها مسیر
پیش روی این کشورها ارتباط با غرب بوده که به دلیل دوری و حصر
جغرافیاییاینمنطقهتاکنونبهشکلحداکثریمیسرنشدهاست.
به نظر می رســـد در وضعیت جدید جهان ارتباط با چین برای انها
امکان پذیر ،کم خطرتر و موثر تر از رابطه با غرب باشد.
2
قدرت اقتصادی چین
امروزه حتی کشورهای غربی مانند فرانسه برای حل بحران
اقتصادی خود به دنبال گسترش روابط با چین هستند .کشورهای
اسیای میانه که به طور ریشه ای دارای مشکالت اقتصادی هستند
در مجاورت چین می توانند بهره ای بزرگ از پکن ببرند.
3
رقابت امنیتی با دو قدرت جهانی میسر نیست
اگر کشـــورهای اسیای میانه به سمت ارتباط با غرب گام
بردارند ،ضمن مواجهه با تهدیدات امنیتی روســـیه ،چین نیز به
ســـمت برخورد امنیتی با انها گام برخواهد داشت .در این صورت
دولت های منطقه در شرایطی که در محاصره جغرافیایی قرار دارند،
این منطقه برقرار ساخته و دارای یک بلوک بزرگ حامی در جهان
در برابر دو قدرت بزرگ جهانی قرار می گیرند.
کشیده شـــده است .چین از سمت غرب خود تماما با مسلمانان
جمهوری های تازه اســـتقالل یافته با ان مواجهند .این ســـخنان
مواضع چین برای چه مناطقی و چه کشورهایی خطرات بیشتری را نشان می دهد؟
ســـخنان ســـفیر چین ،به نوعی نشـــانگر تهدیداتی ســـت که
نشان داد اسیای میانه درصورت نشان دادن روی خوش به غرب با
تهدیداتی فراتر از مسکو مواجه خواهد شد.
اروپا» واقع شـــده اند .به نظر می رسد با توجه به ویژگی دولت های موجود ،بیشتر بودن میزان خطر
شـــرق اروپا اما خود دارای ســـه موقعیت است« .سه جمهوری بالتیک»« ،بالروس» و «اوکراین» .سه
4
مشابه نخواهند بود .در میان قطب ها ،چین و امریکا دو قدرت برابر
ضعیف تری برخوردار بوده و بدتر از ان محصور میان قدرت های شرقی قرار دارند و مابین چین و روسیه
و از این لحاظ به شکلی قدرتمند تحت حمایت غرب قرار گرفته اند .بالروس نیز همگرایی با روسیه را
منطقه ای باید همانند دیگر کشورها یا به اردوگاه پکن یا به اردوگاه
خطرناک ترین وضعیت را در این میان قزاقستان دارد .کشوری که یک چهارم شهروندان ان را در حال
است.اوکراینی هابرخالفجمهوری هایبالتیکیازهرگونهساختارغربی ایبیرونمانده اند.کی یف
اینمیانبهدلیلمزیت هایچینوهمچنینمجاورتاسیای میانهبا
دارای وسعت و منابع قابل توجهی است و از سوی دیگر به تازگی متاثر از ظرفیت ها و امکانات خود و
درگیر جنگ با روسیه شده است .کی یف اگر حماقتی را مرتکب نمی شد ،در امن ترین قسمت از سه
برقرارینسبتمتوازنمیانچینوامریکابهدلیلاهمیتاینمنطقه
جمهوری های استقالل یافته از شوروی به طور کالن در سه منطقه «اسیای میانه»« ،قفقاز» و «شرق
به ترتیب متوجه اسیای میانه ،قفقاز و شرق اروپا است .در اسیای میانه ،کشورها از پیشینه تاریخی
قرار گرفته اند؛ بدون انکه حتی دسترسی اندکی به اب های ازاد داشته باشند.
حاضر روس تباران تشکیل می دهند .این میزان در گذشته یک سوم جمعیت بوده است .قزاقستان
س شدیدی که به دلیل جمعیت روس تبار خود از روسیه دارد ،در اشتباهی مهلک به سمت
البته هرا
ارتباطات نزدیک تر با غرب گام برداشته است.
با ایران می کوبد .ارمنستان نیز به دلیل فشار ترکیه در معرض نابودی قرار دارد.
جمهوری بالتیکی در سازمان نظامی ناتو و سازمان سیاسی-اقتصادی اتحادیه اروپا عضویت دارند
برگزیده است .در این میان اوکراین اما ضمن جدایی از روسیه ،موفق به همگرایی کامل با غرب نگشته
درحالی که در کم خطر ترین منطقه واقع شـــده ،به دلیل چیزی که باید اسم ان را حماقت گذاشت
قسمت جدا شده از مسکو ،درگیر شدیدترین تنش ها نمی شد.
به دلیل همین حماقت ،مواضع چین به عنوان قدرتی سنگین در مناسبات جهانی ،بیشتر از دیگر
روس تباران قزاقســـتان در ناحیه شمالی این کشور قرار دارند ،درحالی که تجمع قزاق ها در جنوب
مناطق متوجه اوکراین شده است ،زیرا پکن با این استدالل که مسکو در برهه ای شبه جزیره کریمه
تغییر داده است.
دیگر استان های جنوبی اوکراین را پذیرفته است .با این حال این زیان اوکراین به دلیل همان اشتباه
متمرکز شوند .بااین حال درگیری با ایران نیز بدون موفقیت ،تنها
کشورهای ترک زبان عضویت داشته و زیر پرچم یک عضو ناتو رفته اند .ان ها به همین دلیل مغضوب
از تصرف ایران با بهره گیری از ادعای رهبریشان بر جهان اسالم و
دومین منطقه ای که درباره خطر تجزیه و نابودی قرار دارد قفقاز است .در حال حاضر هر سه کشور این
الگویعثمانی،کسبنفوذدرسرزمین هایترک نشیناسیای میانه
بوده و احتمال دارد در صورت تشدید تنش با روسیه ،مسکو وسعت این دو جمهوری خودخوانده را
بود که با شکست در جنگ جهانی اول ناکام ماند.
7
ورود به مناسبات اسالمی
چینازطریقبرقراریارتباطباکشورهایقدرتمنداسالمی
بیمه ای این کشتی ها قادر به تحت تاثیر قرار دادن تجارت انرژی
این میان واکنش ها و اقدامات غرب را نیز باید در نظر گرفت.
برای چین اما مسیرهای توسعه نفوذ همانند ژاپن یا عثمانی متنوع
راحت خواهد بود.
روبه رو است.
نفت و گاز از طریق نفتکش به چین صورت بگیرد ،امریکا با تحریم
اروپا در جبهه غربی و دوم یورش به ایران در جبهه شرقی .یورش به
از طریق مسلمانان هند ،بر این منطقه نیز مستولی شوند .سومین
موثری در این مناطق اعمال کند ،خیالش از ســـین کیانگ نیز
می توانست در این تجارت اخالل ایجاد کند .همچنین اگر حمل
با این وجود از هم پاشـــاندن قزاقســـتان به همان دالیلی که جذابیت و ضرورت دارد ،دشوار است.
به فرسایشقدرت عثمانی منجر شد .عثمانی ها قصد داشتند پس
میانه و افغانستان هســـتند؛ مناطقی که اشتراکاتی مذهبی و
اسالمی باشد که از اســـیای میانه تا مغرب در شمال غرب افریقا
شبکه بانکی جهانی برای خرید از چین صرف می کردند ،امریکا
ســـرزمین های عربی به طور کامل اجرا و موفق شدند .عثمانی ها
اروپا با ناکامی در تصرف وین به پایان رسید تا انها بر جبهه شرقی
زدودن زمینه های تحریک سین کیانگ
چینی ها نگران تحریک ســـاکنان مسلمان و ترک تبار
جهانی به فروش می رساندند و سپس درامد ناشی از ان را از طریق
اســـت .به همین دلیل حکومت قزاقســـتان پایتخت را از الماتی در جنوب به شهر استانه در شمال
پس از ان دو مســـیر پیش روی خود داشتند .یورش به سمت قلب
خطرناک امکان پذیر نباشد.
با اسیای میانه می تواند عمیق ترین پیوندها با جهان اسالم را در
امپراتوری عثمانی نیز در طول حیات خود ســـه الگوی توسعه ای
ناکام داشـــت ،هرچند طرح های اولیه در حوزه توســـعه نفوذ در
خاص اسیای میانه به چین پرداخته ایم.
اما بازاری برای فروش وجود نداشـــته باشد ،تولید سقوط کرده یا
به دنبال راهی برای حفظ تولید خود است .اگر تولید صورت بگیرد
باشد .این سرمایه گذاری ها ضمن انکه برای چین به طور مستقیم
برشـــمرد .با این حـــال انچه در این قســـمت مدنظر اســـت نه
شاید تنها مسیر ممکن باشد .در ادامه به برخی از نیازمندی های
میانه را تا حدی اشباع سازند که سرریز قدرت غرب به ان در سطحی
چینی هاقصددارندمناسباتاقتصادی،سیاسیوامنیتیاسیای
6
کی یف بی محلی می کند.
با چین برای دیگران مزیت های زیادی دارد ولی برای اسیای میانه
اینروبهدنبالبرقراریرابطهباقدرت هایدیگرهستندتاباکاستن
3
اوکراین میهمان شی جین پینگ رئیس جمهور چین بود که طی
ماه قبل نیز در مســـکو میزبان شی بود ،درحالی که پکن عمال به
کرد ،در اسیای میانه به دشواری چنین امکانی وجود دارد .ارتباط
با تالش غرب برای محدود ســـاختن تجارت چین ،پکن
اسیای میانه امروز نیز تنها مسیر توسعه نفوذ چین است .پکن در
جذابیت های خاص اسیای میانه برای چین
سیاســـتمداران اســـتفاده کرده و رهبران این کشورها را تحسین
می تواند پکن را با دشـــواری های امنیتی روبه رو ســـازد .از این رو
راه حل از جمله تحریک به مصرف در داخل چین است .یک مسیر
هیچ منطقه ای در مجاورت خود قادر به رقم زدن نفوذی مشابه با
و امریـــکا می توان از مهارت دیپلماتیک ،روندشناســـی و اگاهی
کشاند ،حضور نظامی-امنیتی غرب در مناطق پیرامونی چین نیز
از لحاظ سیاســـی نیز چین عمال از روســـیه حمایت کرده است.
از چین به شمار می رود.
دالیل نزدیکی اسیای میانه به چین
اگر در تحلیل ارتباطات و مناســـبات کشـــورهای زیادی با چین
1
همان گونه که حضور غرب در اوکراین ،روسیه را به جنگ
سپس ترکستان شرقی کوتاه ساخت؛ منطقه ای که امروزه جزئی
ان اعالمیه مشترک ،بی سابقه و پنج هزار کلمه ای دو کشور منتشر
امریـــکا بیم عقب مانـــدن در برابر این کشـــور را دارد؛ در چنین
حمایت چین موثر نبود.
تاریخی ،کریمه بخشـــی از روسیه بوده است و نیکیتا خروشچف،
والدیمیر پوتین رئیس جمهور روســـیه سه هفته قبل از حمله به
در جهان فعلی اما چین به اندازه ای درحال رشـــد است که حتی
چینی ها امیدوارند روس ها با از دست دادن نفوذ تاریخی خود در
شبه جزیره کریمه را بخشی از اوکراین می داند یا خیر ،گفت« :از نظر
را رد کرده و به توســـعه ارتباطات اقتصادی با روســـیه اصرار دارد.
را داشته باشند.
به غیر از امریکا در بلوک غرب جانب روسیه را می گرفت ،به اندازه
در مصاحبه ای با تلویزیون فرانســـه ،در پاسخ به این پرسش که ایا
مانند چین تاب اوری الزم را نداشـــت .پکن تمام فشارهای غرب
به حساب می امدند ،بدون انکه توانایی اقتصادی و مدیریتی الزم
چین ندارند .مســـکو در طول جنگ دریافت حتی اگر یک کشور
امریکا هستند خط و نشان بکشد .لو شای سفیر چین در فرانسه
و حتی «نظامی» مشـــهود اســـت .در حوزه اقتصادی روسیه زیر
و امریکا ،روس ها تنها رقیب نظامی و ایدئولوژیک برای واشنگتن
به روس ها نشـــان داد انها برای تنفس اقتصادی راهی جز اتکا به
این کشور در پاریس ،تلویحا برای کشورهایی که متمایل به قطب
جنگ اوکراین گفته می شـــود ،روندهای موجود چنین چیزی را
ظرفیت به شکلی رقت بار خاموش بودند و در دوره درگیری شوروی
مناسبات خود با کرملین را بازتنظیم کنند .حمله روسیه به اوکراین
به پکن در این مسیر سرعت بیشتری داد تا اینکه روز جمعه سفیر
قدرت تعیین کننده چین و پیام به غرب
در دوره درگیری روســـیه و انگلیـــس ،تمدن ها و ملت های دارای
و ایجاد وابســـتگی ،برتری خود بر روسیه را به رخ مسکو کشیده و
عربستان و نقش افرینی ویژه این کشور در توافق ایران و عربستان،
پاریس پرداخته شده است.
دوقـــدرت برتر جهان بودند و در برهه ای دیگر شـــوروی و امریکا.
دارند از طریق برقراری پیوندهای ساختاری عمیق با اسیای میانه
برمبنایانعملکرده اند.دستاوردهایسفررئیس جمهورچینبه
در این گزارش به بررسی اهمیت و ابعاد موضع گیری سفیر پکن در
ب هراحتی حاضر به عبور از ان نیست .در دوره ای روسیه و انگلیس
قدرت مســـکو نسبت به واشنگتن مشخص است .چینی ها قصد
نشان می دهد انها در زمان درست و به درستی تحوالت را تحلیل و
بررسی چنین پیام معناداری را بیان کند ،ساده انگارانه خواهد بود.
گرفته ،کماکان خود را در جایگاه بزرگ پیشـــین فرض می کند و
شـــرایطی وضعیت روســـیه در برابر چین به دلیل محدودتر بودن
خودنمایی کنند .قطار دیپلماتیک مقامات اروپایی در مسیر پکن،
اروپا و همچنین غرب رساند .تصور اینکه سفیر پکن بدون تفکر و
8
باز تنظیم برداشت روسیه از جهان
روســـیه با اتکا بر سوابق تاریخی و انباشت قدرت صورت
را به اوکراین بخشـــیده و حاال ان را پس گرفته اســـت ،عمال سلطه روس ها بر این شبه جزیره و حتی
اولیه ای است که مرتکب شده است.
یکی از دو قطب برتر جهان
در جهـــان چندقطبی پیش رو تمام قطب ها دارای قدرتی
و همتا خواهند بود .کشـــورهای اسیای میانه نیز فارغ از مناسبات
واشنگتنبروند.مسیرسومنیزروابطمتوازنباایندوقدرتاست.در
اینکشورامکانپیوستنبهاردوگاهواشنگتنوجودندارد.همچنین
در رقابت قدرت ها دشوار است .بنابر این کشورهای اسیای میانه باید
خود را برای ورود به اردوگاه پکن و متحدانش اماده کنند.
5
نیازمندی متوازن چین و اسیای میانه
غربمدعیاستقصدداردوابستگیخودبهسوخت های
فسیلی را کاهش دهد .در بلوک غرب امریکا به دنبال خودکفایی
علی رغم وضعیت خاص اوکراین ،تهدیدات چین به شکل ساختاری بیش از همه ،کشورهای اسیای
در تولید انرژی و حتی صادرات ان است .واشنگتن حتی واردات
در کنار وضعیت ویژه قزاقســـتان ،دیگر کشـــورهای اســـیای میانه به جز تاجیکستان ،در سازمان
همراهی با ترکیه و با هدایت ناتو به دنبال ایجاد «داالن تورانی» به سمت اسیای میانه است ،خشم
تا وابســـتگی خود به مناطق خطرناک مانند غرب اسیا را کاهش
چین و روسیه شده اند.
اقتصادی و سیاسی تشکیل می شود اما با تشدید «پان ترکیسم» می تواند سه کشور مزبور را که دارای
جغرافیای وسیع ،جمعیت متناسب و منابع می تواند سیطره بر قزاقستان را مخاطره امیز سازد و در
میانه به ویژه قزاقستان و سپس کشورهای قفقاز به ویژه اذربایجان را تهدید می کند .اذربایجان که در
چین،روسیهوایرانرابرانگیختهاست.ازنظرپکن،مسکووتهران،اینداالنهرچندباادعایهمگرایی
انرژی خود را نیز از مناطقی در قاره امریکا و افریقا تامین می کند
داده باشد .از سوی دیگر به دلیل دشواری های جغرافیایی ارسال
انرژی به کشورهای اروپایی امکان پذیر نیست این درحالی است
اقوام مختلفی هستند تحت تاثیر قرار دهد .این مساله ضمن ناارام ساختن مناطق ترک نشین ،باعث
که انرژی و مواد معدنی بخش اعظم انچه هستند که کشورهای
قزاقستان و اذربایجان اخرین پیام ها را دریافت کرده اند ،زیرا قدرت های شرقی قائل به جنگ نیستند
کلـــی در ارتباط با چین وجود ندارند .چین نیازمند انرژی و مواد
منطقهوضعیتوخیمیدارند.گرجستانکوچکشاهدجداییدوجمهوریابخازیاواوستیایجنوبی
رشد ملی گرایی در دیگر اقوام نیز شده و منطقه را در درگیری مداومی فروخواهد برد.
به صورت نظامی افزایش دهد .اذربایجان نیز نافرمانی از روسیه در قره باغ را کلید زده و بر طبل تنش
اما حمله روسیه به اوکراین نشان داد در صورت نیاز از ان ابا نخواهند داشت.
اســـیای میانه قادر به صادراتش هســـتند .این مشکالت به طور
معدنی بوده و از طریق خط لوله و خطوط جاده ای می تواند این
مبادالت را انجام دهد. صفحه 7
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
انکارا از جنگ اوکراین استفاده استراتژیک کرد
صادرات ترکیه به روسیه؛ ۱۴برابر ایران
دولتی و حتی اتاق بازرگانی انجام نشـــده است .اتاق بازرگانی نیز
مهدی عبداللهی
دبیر گروه اقتصاد
یکاتاقمشترکبرایتجارتباروسیهتشکیلدادهکهعمالمدیران
ان برای ســـال های مختلف از بیـــن اعضای اتاق بازرگانی گیالن
انتخاب شده و همین اتاق (اتاق مشترک ایران و روسیه) نیز عمدتا
طبق اخرین اطالعات ارائه شده از سوی کمیسیون اروپا ،اتحادیه
وارد مباحث حاشیه ای شده و چندان مباحث شناخت بازار روسیه
بلندباالیی از اقالم تحریمـــی را تهیه کرده که صادرات حدود 44
ایران به روســـیه ،مربوط به اماری بوده که اتاق ایران و روسیه اعالم
اروپا از فوریه 2022تا فوریه 2023در 10مرحله تحریم ،لیســـت
میلیارد یورو به روسیه و واردات 91میلیارد یورو کاالهای وارداتی از
اینکشوررابهایناتحادیهممنوعکردهاست.بهعبارتی 49،درصد
جدی را نگرفته است .تنها امار قابل مشاهده از ظرفیت صادراتی
کردهاست.براساساعالمایناتاق،ظرفیتبالقوه 12میلیارددالری
برایحضورکاالهایایرانیدرروسیهوجوددارد.بااین حالانطورکه
از صادرات و 58درصد از واردات اتحادیه اروپا تا قبل از شروع جنگ
گفته شد ،در سال های اخیر کل صادرات ایران به روسیه به زحمت
وضعیت در صادرات و واردات کشورهای مختلف اروپایی نیز قابل
0.29درصد (کمتر از نیم درصد) از کل واردات 259میلیارد دالری
اوکراین-روسیهحاالتحتتحریماتحادیهاروپاوامریکاقراردارد.این
رصد است .برای مثال ،هلند یکی از مبادی واردات اقالم کشاورزی
روسیه است .طبق امارهای مرکز امار هلند ،در سال ،2022ارزش
صادرات کاالهای هلندی به روسیه 38درصد کاهش یافته است.
این کاهش عمدتا در صادرات نیمه هادی ها و چیپس ،تجهیزات
لو نقل،گلوگیاهوماشین االتوتجهیزاتکشاورزیمشاهده
حم
می شود.اینوضعیتدرتجارتروسیهوامریکانیزقابلمشاهدهبوده
به 744میلیون دالر در سال 1401رسیده است .این رقم معادل
روسیهدرسالگذشتهبودهاست.همچنینازواردات 100میلیارد
و )...این کشور نیز ،سهم ایران نزدیک به صفر است.
تصوراشتباهصادرکنندگانازبازارروسیه
برخی کارشناســـان می گویند یکی از دالیل عدم افزایش ســـهم
و صادرات امریکا به روسیه پس از اعمال تحریم ها به شدت کاهش
اعضای اتحادیه اروپا به روسیه ،کشورهایی همچون چین ،ترکیه،
بازار است .این موضوع سبب شده حتی در سال های قبل کاظم
هند ،برزیل و برخی دیگر از کشورها که از قوانین تحریمی امریکا
استانداردهایکیفی،صادراتکاالهایکم ارزش ترونبودمطالعات
جاللی ســـفیر ایران در روسیه نیز از فعاالن و صادرکنندگان ایران
و غربی ها علیه روسیه تبعیت نکرده اند ،به افزایش سطح تعامالت
بخواهـــد کاالی باکیفیت به بازار روســـیه صادر و از صادرات اقالم
به روسیه نیز طی یکســـال اخیر با رشد 24درصدی در وزن و 28
رســـانه های داخلی گفت« :روس ها عالقه دارند غالت و روغن را از
تجاری خود با روس ها اقدام کرده اند .گرچه صادرات کشـــورمان
درصدی در ارزش روبه رو بوده اما امارها نشـــان می دهد طی این
مدتصادراتکشورهایدیگربهروسیهافزایشبسیارقابلتوجهی
یکهصادراتترکیهبهروسیه،ازحدود 7تا10
داشتهاست،بهطور
برابر ایران در قبل از جنگ اوکراین به 14برابر صادرات کشورمان به
روسیه رسیده است.
نصف نیم درصد!
سهم ایران از واردات روسیه ِ
امارهای گمرک ایران نشـــان می دهد طی 15سال اخیر تجارت
ایران-روسیه روند بسیار متفاوتی را طی کرده است ،به طوری که از
باکیفیت پایین خودداری کنند .جاللی در گفت وگویی با یکی از
انها بخریم .انها دوســـت دارند صیفی ها و سبزی ها ،میوه ،خرما،
پســـته و خشکبار از ایران بخرند .شیالت ،میگو و ...هم می توانند
است،برایبازاریابیدراینکشورفعاالناقتصادیایرانبایدبسیار
نگاه تخصصی داشته باشند .استانداردهای کاالیی روسیه مشابه
استانداردهای اروپایی است و انها دنبال کاالهای اعال هستند اما
متاســـفانه برخی صادرکنندگان اقالم فاقد کیفیت را به این کشور
صادرمی کنند».
اما مورد قابل تامل دیگر که نشان می دهد فعاالن اقتصادی ایران
ســـال 1387تا 1390صادرات کشورمان به روسیه حول وحوش
امریکادرسال 1391به 501میلیوندالررسیدهاست.اینمساله
حسابی سروصدا کرد .این موضوع که ابتدا با جو روانی سنگینی
تا سال 1397می رسد .روند بعدی از سال 1398و با مطرح شدن
صادرات اقالم کشـــاورزی ایران باشد؛ چراکه در رسانه های بیگانه
درسال هایبعدروندمعکوسیراطیکردهوبهکمتراز300میلیون
حضور ایران در اتحادیه اقتصادی اوراســـیا شـــروع شده و با اراده
حاکمیتی که حول این موضوع شکل گرفت ،حجم صادرات ایران
به روســـیه به بیش از 500میلیون دالر رسید و در سال 1401نیز
اینمقداربه لحاظوزنوارزشرشد 24تا 28درصدیداشتهاست.
طیاینمدتوارداتایراننیزازحدودیک میلیارددالردرسال های
محصول فلفل دلمه ای صادراتی ایران از روسیه که در سال1400
که حول اخبار ان شکل گرفت ،می توانست زمینه ساز بحرانی برای
اینطور القا می شـــد که اقالم صادراتی ایران به قدری دارای سموم
خطرناکاستکهروس هاانرابرگشتداده انداماطبقاطالعاتی
که وزارت جهاد کشـــاورزی منتشر کرده ،بازگشت محصول فلفل
دلمه ای از روســـیه به دلیل ثبت نشدن برخی سموم در این کشور
بود و صحبت شـــان این بوده که چون این سموم در کشور ما ثبت
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
با سهم ۶درصدی سوم و ایران و مصر هرکدام با سهم ۵درصدی به
ترتیب چهارم و پنجم هستند .ازبکستان ،مولداوی و صربستان نیز
1387و 1388به 1.6میلیارد دالر در دوسال اخیر رسیده است.
نشـــده ،محصوالت را خریداری نمی کنیم .اما براساس اظهارات
شبیه به صادرات کشـــورمان به روسیه دارد ،به طوری که در دوران
سهاستانمازندران،اذربایجانواصفهانوبازدیدانهاازگلخانه ها،
ســـیب درختی ۸،درصد نارنگی ۷،درصد انگور ۶،درصد پرتقال،
بررســـی روند واردات ایران از روسیه نیز طی 15سال اخیر روندی
دولت های یازدهم و دوازدهم (دولت حسن روحانی) واردات ایران
ابتدا با افت قابل توجه روبه رو شد ولی در چندسال اخیر روند رو به
رشد را اغاز کرده است.
مساله قابل تامل در تجارت ایران و روسیه ،سهم ناچیز ایران از بازار
این کشور است .به عبارت دیگر ،گرچه در سال های اخیر صادرات
مقرر شد پروتکل ها رعایت شود و موضوع صادرات فلفل حل شد.
ظرفیتباالیصادراتکشاورزیبه روسیه
ایران و روســـیه گرچه در ســـطح سیاسی و امنیتی همکاری های
قابل تاملی را نشان می دهد؛ به طوری که بین سال های 2010تا
2022واردات کاالیـــی روس ها از حـــدود 250میلیارد به 260
میلیارد دالر رسیده است .در همین مدت نیز صادرات ایران به این
کشور از حدود 330میلیون دالر به 744میلیون دالر رسیده اما در
همین مدت سهم ایران نیز از بازار روسیه بین ۰.۱۵تا ۰.۲۰درصد
را دلیـــل این موضوع ذکر می کنند .اما برخی دیگر هم می گویند
عالوهبراینکهدرحوزه هاییهمچونکشاورزیفرصتحضوربرای
غفلت اتاق بازرگانیازبازارروسیه
فرهیختگان در نه ماه ه سال ،۱۴۰۱سپرده های دولت نزد بانک
مرکزی تنها ۵۰همت و معادل ۱۹درصد رشد داشت ،درحالی که
بدهی بانک ها به بانک مرکزی به میزان ۱۶۰همت یعنی ۱۱۰
درصد رشـــد کرد .بنابراین خروج سپرده های دولت از بانک ها و
تمرکز در خزانه ،دلیل افزایش اضافه برداشـــت بانک ها نیست.
حســـاب واحد خزانه به معنای مســـدودی و انتقال حساب های
دولتی از بانک های تجاری به بانک مرکزی است؛ از این رو ،هرگونه
حساب دستگاه ها و شرکت ها و موسسات دولتی نزد بانکی غیر
از بانک مرکزی ،خالف قانون اســـت مگر اینکه بر اساس مجوز
خزانه داری و تنها جهت ایجاد حســـاب تنخواه گردان باشد .این
قانون از این جهت مهم اســـت که تاثیر بسزایی در انضباط مالی
دولت و ایجاد ســـازوکارهایی بـــرای مدیریت جریان نقدینگی و
هزینه کردهای دولت دارد و می تواند از شـــدت کســـری بودجه
دولت بکاهد و از استقراض دولت از بانک مرکزی و شبکه بانکی
جلوگیری کند .از این رو ،اگر اجرای حساب واحد خزانه را به سال
۱۴۰۰مرتبط بدانیم ،بررسی اثرات این قانون حائز نکات مهمی
ا ســـت .البته الزم به ذکر اســـت که اجرای حساب واحد خزانه از
ابتدای ســـال ۱۴۰۱مورد تاکید دولت سیزدهم قرار گرفت و به
طور جدی از شـــهریورماه ۱۴۰۱و با مصوبه هیات وزیران تحت
پیگیری جهت اجرای کامل توســـط تمامی دستگاه های دولتی
میلیون دالر ،انگور 385میلیون دالر ،میوه های بدون هسته364
کشـــور تا سال 2022به 5.2میلیارد دالر رسیده که از این میزان،
درصد از بازار میوه این کشور را در دست گرفته اند .افریقای جنوبی
9.3میلیارد دالر رسیده است .همچنین در دوماهه نخست سال
2022درحالی مجموع صادرات ترکیه به روسیه 885میلیون دالر
ادرس غلط به سیاستگذار
قدیر قیافه از فعاالن اقتصادی و عضو اســـبق اتاق مشترک ایران و
روسیهبه«فرهیختگان»می گوید«:شایدظرفیتبیشاز12میلیارد
دالر برای حضور کاالهای ایرانی در بازار روسیه وجود داشته باشد،
به روسیه و البته به کل کشورهاست».
قدیر قیافه یکی از مشکالت و موانع بر سر راه تجارت ایران و روسیه
را مشکالت بانکی می داند .وی در پاسخ به این سوال که با اتصال
سامانه هایپیام رسانملیبانک هایایرانوروسیهکهگفتهمی شود
700بانک روسی می توانند با بانک های ایرانی تبادل پیام مالی
داشتهباشند،چهاتفاقیدرتجارتدوطرفخواهدافتاد،می گوید:
«علی رغماینکههر دوکشوردرشرایطتحریمیحضوردارندوتمایل
بهبرقراریارتباطدرطرفروسایجادشدهاست،اماهمچنانمسیر
طوالنی تا رســـیدن به وضعیت مطلوب وجود دارد؛ چراکه این امر
نیازمند همکاری تعداد زیادی از بانک های مطرح و معتبر دو طرف
در تراکنش های مالی و نقل و انتقال پول است و باید منتظر ماند
تا ببینیم در ماه های اتی این اتصال سیستم بانکی منجر به تمایل
بیشتر فعاالن اقتصادی دو طرف برای افزایش حجم تجارت ایجاد
میلیوندالر،سیب زمینی 193میلیوندالر،پیاز 190میلیوندالر،
۱۴۶.۳هـــزار میلیارد تومان در اســـفند ،۱۴۰۰به عدد ۳۰۷.۲
هزار میلیارد تومان در دی ماه ۱۴۰۱رســـیده اســـت که بیانگر
ی است اما با مقایسه این میزان رشد در میزان
رشدی ۱۱۰درصد
بدهی های بانک ها به بانک مرکزی و افزایش سپرده های دولت در
بانک مرکزی ،نمی توان نتیجه گرفت که خارج شدن پول دولت از
بانک ها موجب ناتراز شدن شبکه بانکی شده است .طبق اطالعات
بانک مرکزی ،در دی ماه ،۱۴۰۱سپرده بخش دولتی اعم از دولت،
شرکت ها و موسسات دولتی نزد بانک مرکزی برابر با ۳۱۸.۲هزار
میلیارد تومان بوده که البته سهم هرکدام به ترتیب برابر با ۳۰۵.۷
و ۱۲.۵هزار میلیارد تومان اســـت .از طرف دیگ ر سپرده دولت نزد
بانک مرکزی در اسفند ۱۴۰۰برابر با ۲۶۷.۴هزار میلیارد تومان
بوده که مجددا سهم دولت ،شرکت ها و موسسات دولتی به ترتیب
برابر با ۲۵۸.۶و ۸.۸هزار میلیارد تومان است .مطابق این مقادیر،
از اسفند ۱۴۰۰تا دی ماه ،۱۴۰۱میزان سپرده های بخش دولتی
نـــزد بانک مرکزی ،به میزان ۵۰.۸هزار میلیارد تومان ،یعنی تنها
حدود ۱۹درصد رشد داشته است .از این رو ،چه به لحاظ حجمی
سبک گفتمان اقتصادی یکدیگر غافل شد .موضوعی که خال ان
نه تنهادرمیانفعاالناقتصادیدیدهمی شودوالزمبودکهنهادهای
دولتیوحاکمیتیبرایرفعاننقشایفاکنند،بلکهاینخالدراین
نهادهانیزمشاهدهمی شود؛چراکهبازارهرکشورادبیاتاقتصادی
خاصخودراداردووظیفهنهادهایدولتیوحاکمیتیوخصوصی
مانند اتاق بازرگانی ،ایجاد زمینه اشنایی میان دو بازار است که کار
بسیاری در این زمینه داریم».
قدیر قیافه مانع بعدی را مشـــکالت ناشـــی ای زیرساخت های
لجســـتیک می داند .وی می گوید« :یکـــی از مهم ترین مواردی
که در عدم بهره برداری ایران و در مقابل بهره برداری کشـــورهای
دیگریمثلترکیهازظرفیتصادراتیروسیهنقشداشته،موضوع
اوکراین و تحریم های علیه روســـیه ،ترکیه توانست با استفاده از
از مبادالت تجاری ان افزایش دهد .این مســـاله درخصوص سایر
کشورهانظیرچیننیزمشهوداستکهازظرفیت هایهمسایگی
سرزمینی نهایت استفاده را برده اند .البته ایران نیز ظرفیت خوبی
2023درحالی صادرات ماهانه ترکیه از حدود 440میلیون دالر
محدود به روسیه هم نمی شود و مخاطب ان تمام کشورهای حول
موضوع در حد «فرصت» و «ظرفیت» قرار دارد و بالفعل کردن این
به بیش از یک میلیارد دالر رسیده و مجموع صادرات این کشور به
بوده اما کل صادرات ایران به روسیه در این مدت (از فوریه 2022تا
ان اشاره می کند .وی می گوید« :چه در موضوع روسیه و چه سایر
روسیه طی 12ماهه دوره جنگ اوکراین نزدیک به 11میلیارد دالر
نبود راهبرد در صادرات نیز مانع دیگری اســـت که قدیر قیافه به
فوریه )2023حدود 780میلیون دالر بوده است .طبق امارها ،تا
کشورها ،نداشتن راهبرد صادراتی به یک مساله برای کشور تبدیل
تا 10برابرصادراتکشورمانبهروسیهبودهاماپسازشروعجنگ،
مصـــرف داخل بوده و تولید با نیت صادرات به عنوان یک راهبرد و
دارایظرفیتصادراتیبودهاست،بااینحالروندتجارتدوکشور
یکیازنکاتجالبتوجهتجارتایرانباروسیه،مقایسهانباوضعیت
وی می گوید« :نباید از موضوع عدم اشنایی دو طرف از ظرفیت ها و
ظرفیتبالقوهمهماست».
این مقدار به 14برابر صادرات ایران رسیده است.
صادرات ترکیه به روسیه 14برابرایران
بازار روسیه نیز از دیگر موانع افزایش حجم تجارت دوجانبه است».
نیز نکته قابل تاملی دارد ،به طوری که از فوریه سال 2022تا فوریه
میوه های مناطق گرم 157میلیون دالر و خیار 141میلیون دالر.
راه درازی در پیش دارد.
این فعال اقتصادی اضافه می کند« :عدم اشـــنایی تجار با شرایط
ایندریاهستند،فرصتبسیارخوبیبودهاماچنانکهگفتهشداین
خبرگزاری اسوشـــیتدپرس در مطلبی با اشـــاره به افزایش حجم
تجارت دو کشـــور ترکیه و روسیه پس از بحران اوکراین می نویسد،
تهاجم روسیه به اوکراین و سیاست مبهم انکارا در حمایت همزمان
ازارتشاوکراینونپیوستنبهتحریم هایغربعلیهروسیه،تاثیرقابل
توجهی در رشد تجارت دو طرف داشته است؛ چراکه ترکیه به عنوان
حساب واحد خزانه دلیل رشد اضافه برداشت بانک ها نیست
اخیرامحمدرضافرزین،رئیسکلبانکمرکزیدریکمصاحبهبیان
کرده اســـت ۳۷۲« :هزار میلیارد تومان از منابع دولت و شرکت های
ک مرکزی اســـت .دولـــت به دلیل اینکه پول خود را از
دولتی در بان
ک مرکزی انتقال داده ،موجب
سیســـتم بانکی جمع کرده و به بان
ناترازی سیســـتم بانکی شده است .رسیدگی به این مساله یکی از
برنامه هایبانکمرکزیدرتوافقباخزانه داریووزارتاقتصاداست».
نکته اول این است که طبق اطالعاتی که بانک مرکزی از وضعیت
متغیرهای پولی تا پایان دی ماه ۱۴۰۱منتشر کرده است ،سپرده
دولت نزد بانک مرکزی برابر با ۳۱۸.۲هزار میلیارد تومان بوده و از
این حیث ،مقدار ۳۷۲هزار میلیارد تومانی که رئیس بانک مرکزی
بیان کرده ،مورد سوال است .نکته دومی که باید به ان توجه داشت،
این است که هرچند میزان رشد بدهی بانک ها به بانک مرکزی از
برای عدم افزایش قابل توجه ســـهم ایران از بازار روسیه وجود دارد.
به 2میلیارد و 55میلیون دالر رسیده است .اما نگاهی به وضعیت
ادرس غلط:
بود ،با این وجود اما هنوز این قانون توســـط همه دســـتگاه ها و
شرکت های دولتی اجرایی نشده است.
کارشناسان و فعاالن تجارت خارجی می گویند چند دلیل اصلی
مانند دریای خزر دارد و اقتصاد دریاپایه در شمال کشور که اتفاقا
قبلازشروعجنگروسیه-اوکراینحجمصادراتترکیهبهروسیه7
پتانســـیل خوبی برای حضور در بازار روسیه است ،حوزه صادرات
دو کشـــور ترکیه و اکوادرو هرکدام با سهم ۲۱درصدی ،حدود۴۲
گزارش
ترتیب بوده اســـت :مرکبات بیش از یک میلیـــارد دالر ،موز 738
نشان می دهد هنوز تالش ها برای افزایش سهم ایران از بازار روسیه
بوده و در سال گذشته این مقدار به رقم ۰.۲۹درصد رسیده است.
مطالعات چندانی در حوزه شناخت بازار روسیه ازسوی نهادهای
هندوانه از دیگر میوه هایی است که روسیه وارد می کند .براساس
کاالهایایرانیدرروسیهوجوددارد،درسایرزمینه هاهمدواقتصاد
میوه است .براساس امارهای گمرک روسیه ،ارزش واردات میوه این
4مانع گسترش تجارت ایران و روسیه
دالر کاال به روسیه فرستاده است .اما این مقدار در سال گذشته به
می دهدطیسال های 2013تا 2021ترکیهساالنه 4تا 5میلیارد
گوجه فرنگی ،زغال اخته ،خرمالو ،کیوی ،کشـــمش ،خرما ،توت و
طبقامارها،کشورماندراغلباقالموارداتیبخشکشاورزیروسیه
می توانندمکملیکدیگرباشند.یکیازبخش هاییکهایراندارای
به روسیه می تواند ناشی از اقالم مربوط به صادرات مجدد باشد.
این موقعیت و تبدیل شـــدن به هاب واردات روسیه ،سهم خود را
صادرات دو کشور ایران و ترکیه پس از شروع جنگ روسیه -اوکراین
۳۲درصد مابقی نیز به ســـایر میوه ها اختصاص دارد .زردالو تازه،
ی از کارشناسان ،شباهت ها و همسانی ها و
پایینی قرار دارد .برخ
بوده)،امامقایسهمیزانصادراتایرانباوارداتکاالییروسیهنکته
زیرکیتمامایننقشرابازیکردهاستوبخشیازافزایشصادرات
تجارت این کشور با ترکیه اســـت .امارهای مرکز امار ترکیه نشان
۵درصـــد هلو ۴ ،درصد لیمو ۴ ،درصد گالبی ۳ ،درصد گیالس و
میلیون دالر ،سیب و گالبی 525میلیون دالر ،گوجه فرنگی 423
همپوشانی هایدواقتصاد(انرژی پایهومعدن پایهبودندواقتصاد)
(ری اکســـپرت) نشده ،اما برخی از کارشناسان می گویند ترکیه با
زیرساخت های لجســـتیک و ترانزیتی است؛ چراکه بعد از جنگ
بوده که این میزان با رشد 132درصدی در دوماهه نخست امسال
گســـترده ای با هم دارند ،اما به رغم اینکه هر دو کشور بارها تحریم
کشورمانبهروسیهروندروبهرشدیراشروعکرده(کهالبتهبخشی
از ان مربوط به تورم جهانی و بخشـــی دیگر افزایش وزنی صادرات
وارداتی روسیه ،حدود ۲۲درصد ان مربوط به واردات موز ۹،درصد
یک دسته بندی دیگر ،واردات میوه روسیه در سال گذشته به این
شـــده اند ،روابط و تعامالت اقتصادی دو کشـــور در سطح بسیار
درامارهایصادراتترکیهبهروسیهاشاره ایبهسهمصادرات مجدد
می کندیاخیر».
به ترتیب در رتبه های ششم تا هشتم جای دارند .در بین میوه های
مسئوالنوزارتجهادکشاورزی،باسفریکهیات علمیازروسیهبه
تحریم ها تبدیل شده و حسابی از این وضعیت سود می برد .گرچه
اماقوانینومقرراتخلق الساعهیکیازموانعتوسعهصادراتایران
وارد این بازار شـــوند ».وی ادامه داد« :بازار روسیه بازار پیچیده ای
بی توجه به واقعیت ها و قوانین بازار روسیه هستند ،خبر بازگشت
330تا 370میلیوندالردرنوسانبودهامااینمقدارباتحریم های
farhikhtegan
دالریبخشخدمات(خدماتفنیومهندسی،گردشگری،ترانزیت
ایران از واردات روسیه ،عدم شناخت بازار این کشور ،بی توجهی به
یافته اســـت .اما در سمت دیگر ،با کاهش صادرات امریکایی ها و
فرهیختگان
یک «سکوی تجاری» بین روسیه تحریم شده و غرب اعمال کننده
و چه به لحاظ میزان رشـــد ،مقدار و رشد اندک سپرده های دولت
در بانک مرکزی نمی تواند توضیح دهندگی مناسبی برای ان مقدار
از افزایش اضافه برداشـــت ها و بدهی های بانکی به بانک مرکزی
باشـــد .همان طور که از جدول زیر مشاهده می شود ،رشد بدهی
بانک ها به بانک مرکزی از اسفند ۱۴۰۰تا دی ۱۴۰۱برابر با ۱۱۰
درصد ،از اسفند ۱۳۹۹تا دی ۱۴۰۰برابر با ۵۰درصد و از اسفند
۱۳۹۸تا دی ۱۳۹۹برابر با ۸درصد بوده است .بنابراین ،اگر روند
این رشـــد را در نظر بگیریم ،میزان رشد افزایش بدهی در طی این
دوره های مشابه کاهشی بوده است.
چرا اضافه برداشت بانک ها
در حال زیاد شدن است؟
مســـاله ای که همواره در رابطه با عملکرد بانک ها مدنظر اســـت،
نحو ه تســـهیالت دهی انهاســـت .نبود فرایند اعتبارسنجی در امر
تســـهیالت دهی و زیان بانک ها از محل این تســـهیالت پرریسک،
همچنین ،تبدیل شـــدن بانک ها به منبع تامین مالی سهامداران
شده است .چنانکه در تمام دوره های تجاری ،صادرات ایران سرریز
موضوع کالن در نظر گرفته نشـــده که خود این موضوع اثر منفی
در مقاصد صادراتی و بازاریابی مشـــتریان دارد .از ســـمت دیگر
تعدد قوانین و مقررات و بی توجهی به خواسته های صادرکنندگان
توسطمتولیاندولتیونهادهایذیربطمساله ایاستکهلطمات
جبران ناپذیریرابهپیکرهصنایعکشورانهمدرشرایطیکهعلی رغم
تمام مشکالت تالش بر صادرات دارند وارد کرده است».
خود ،مهمترین دلیلی است که می توان از ان برای توضیح افزایش
اضافه برداشـــت بانک ها از بانک مرکزی و جبران زیان های خود یاد
کرد .بانک ها از محل تســـهیالت دهی خود به دلیل نبود سازوکار
اعتبارسنجیسودیبهدستنمی اورنددرحالی کهبایدبهطورقطعی،
سودسپرده هاییکهجذبکرده اندرابپردازند.اماچونبانکازمحل
تسهیالت دهی خود سودی کســـب نکرده ،بنابراین روی به اضافه
برداشتازبانکمرکزیمی اورد.نکته ایکهمطرحاستایناستکه
خود دولت و شرکت های دولتی تا پیش از این ،یکی از سپرده گذاران
بانکی محسوب می شدند .بدین صورت که این نهادها و سازمان ها
مبلغی که تحت عنوان درامد یا از محل بودجه به انان تخصیص داده
می شد را در بانک سپرده می کردند و از این محل از بانک ،هم سود
دریافت کرده و هم از طریق وثیقه قرار دادن این سپرده ها ،تسهیالت
دریافت می کردند .بنابراین ،اجرای حســـاب واحد خزانه و انتقال
حساب هایدولتیبهبانکمرکزی ،نه تنهابهافزایشاضافه برداشت
بانکیمنجرنمی شود ،بلکهبهدلیلممانعتازسپرده گذاریدولتی ها
دربانک هاوکسبسودسپرده ،همچنینناتوانیدردریافتتسهیالت
ازنظامبانکی،می تواندازافزایشاضافه برداشتبانک هابرایجبران
این موارد بکاهد .بنابراین ،مجموع ه مســـئوالن کشور باید نسبت به
اجرای کامل حساب واحد خزانه اهتمام بیشتری داشته باشند ،زیرا
هنوز بخش هایی از دولت زیر بار اجرای این قانون نرفته اند. صفحه 8
سپاهان در اصفهان 2امتیاز حساس را از دست داد
ملوان سرنوشت لیگ را عوض کرد
شماره مسلسل 4586
سه شنبه 5اردیبهشت 1402
4شوال 1444
25اوریل 2023
شماره 3848
۱
۲
۳
۴
| | Tue | 25 Apr 2023 | vol.14
No. 3848 | 16 Pages
پرسپولیس ۵۷
سپاهان
۵۶
استقالل
۵۵
تراکتور
۴۶
چقدر بلیت در دربی تهران
فروش رفت و چه کسانی
مجوز حضور یکباره تماشاگران
در طبقه دوم را دادند؟
چه افرادی از بی نظمی
عجیب ازادی سود بردند؟
مافیا یا بی عرضگی؟!
خوشحالیعجیبمعاونباشگاه:خوبشددربیراباختیم
حاالمی توانیمساپینتوراراحتردکنیم
پرسپولیسازغیبتمهاجممالیاییسودمی برد
پشت پردهنیمکت نشینیدیاباته
سرمربیپرتغالیبیشترازعملکردشاگردانشناراحتبود
|عکس :سعید زارعیان |
عصبانیتمربیابی هادررختکن صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
چقدر بلیت در دربی تهران فروش رفت و چه کسانی مجوز حضور یکباره تماشاگران در طبقه دوم را دادند؟ چه افرادی از بی نظمی عجیب ازادی سود بردند؟
مافیا یا بی عرضگی؟!
شـود .بلیت هـای جعلـی تکثیر شـده بـه تعـداد زیـاد بـود ولـی
براسـاس گیت هـای ورودی فقـط یـک نفـر کـه بـرای اولین بـار
حسین قهار
وارد گیـت می شـود می توانـد بـا ان بلیـت وارد ورزشـگاه شـود.
می خواهیـم دربـاره بزرگ تریـن ابهـام در برگـزاری مسـابقات
سـایر بلیت هـای تکثیـر شـده دیگـر قابلیـت ورود بـه ورزشـگاه
ازادی .دربـاره یـک بلبشـو همیشـگی خنـده دار کـه شـاید
از گیـت را ندارنـد .بـا ایـن حـال متاسـفانه تماشـاگران زیـادی
را از گیـت ندارنـد .بلیت هـای جعلـی پایـه نیـز کال قابلیت عبور
فوتبـال در ایـران حـرف بزنیـم .درباره راز نامکشـوف سـکوهای
بدون بلیـت از طـرق مختلـف مثـل عبـور از روی نرده هـا و...
حاصـل فعالیـت یـک سیسـتم مافیایـی و البتـه بی عرضگـی
وارد ورزشـگاه شـدند .ضمـن اینکـه بـرای طبقـه دوم هـم هیـچ
برخـی افـراد باشـد .در ایـران همیشـه حضـور پرشـور مـردم
بلیتـی فروخته نشـده اسـت».
در اسـتادیوم های فوتبـال به عنـوان یـک افتخـار و دسـتاورد
بـا این توضیحات مشـخص می شـود که نفر بـه نفر افراد حاضر
بـزرگ قلمـداد می شـود .امـا وقتـی ردپـای یـک فسـاد بـزرگ
سـازمان یافته در میـان باشـد نبایـد بـه اتفاقـات روز یکشـنبه
در طبقـه دوم غیرقانونـی وارد اسـتادیوم شـده اند یـا به صـورت
در دربـی و مـوارد زیـاد مشـابه ان افتخـار کرد .فـروش 15هزار
رایـگان کـه نتیجـه بی عرضگـی اسـت یـا بـا پرداخـت وجـه کـه
اراده ای برای برخورد قاطع و شفاف سـازی در این زمینه وجود
جایـگاه CIPچطـور در تسـخیر افـرادی عادی و
نوجـوان درامد؟
قطعه بلیت و حضور نزدیک به 60هزار تماشـاگر در اسـتادیوم
نتیجـه فسـاد و البتـه بـاز هم بی عرضگی اسـت.
ازادی سیسـتم مدیریتی ورزش کشـور را زیر سـوال می برد .اگر
نداشـته باشـد ،تمـام ایـن فرضیه هـای تهـوع اور و خطرناک به
یکی دیگر از نکات منفی دربی 100حضور افراد غیر مسـئول
یقیـن تبدیـل خواهـد شـد .امـا قبـل از ورود دقیق تـر بـه ایـن
و عـادی در جایـگاه CIPبود .جایگاهی که همیشـه اختصاص
ماجـرا بایـد بگوییـم کـه در ایـن سیسـتم نابسـامان فدراسـیون
به مدیران فدراسـیون ،باشـگاه ها ،مربیان تیم ملی ،مسـئوالن
فوتبـال کمتریـن تقصیـر را دارد و زورش نمی رسـد کـه به برخی
جریان هـا ایـن حقیقـت را القـا کنـد کـه متولـی فوتبـال کشـور
وزارت ورزش و ...داشـته اسـت .امـا دیـروز کـه مهم تریـن بازی
نظـر انهـا و قوانیـن مـورد تایید فیفـا و فدراسـیون کار کنند .در
کـه اکثـرا هـم نوجـوان و جوان بودند در امده بـود .در این میان
و مسـئول اصلـی برگـزاری مسـابقات اسـت و همـه بایـد زیـر
نتیجـه ایـن فوتبـال چندیـن متولی پـرزور دارد که نظرات شـان
بـر فدراسـیون همـواره غالـب اسـت و کسـی هـم تـوان و حتـی
جـرات سـوال کـردن از انهـا را نـدارد.
عدد 15هزار از کجا امد؟
فوتبـال ایـران را می دیدیـم ایـن جایگاه در تسـخیر افراد عادی
بـه فـروش رسـیده اسـت .ایـن عـدد بزرگ تـر و حیرت انگیزتر از
تقسـیم می کننـد اصلا امیدوار کننـده نیسـت .فاجعـه بعـدی
و راه امدادرسـانی بـه او وجـود نداشـت کـه ایـن ماجـرا برخلاف
ایـن اتفـاق نوعـی تلاش سـازمان یافته بـرای فـروش پنهانـی
انهـا بـه تونـل و کنـار زمیـن با برقـراری ارتباطات بـا افراد خاص
بازی هـای بین المللـی بارهـا به خاطـر ایـن فاجعه حضـور بیش
ان اسـت که تنها شـامل حال چند نفر شـود ،به نظر می رسـد
بلیت هـای گران قیمـت بـه هـواداران فوتبـال بـوده اسـت .در
بدیهی تریـن سـوال در مـورد دربـی شـماره ۱۰۰این اسـت که
واقـع بـا یـک سیاسـتگذاری غلـط جلـوی درامدزایـی باشـگاه
فروش به تماشـاگران رسـیدند؟ طبق پیگیری های انجام شـده
حتـی مافیـا بـه ایـن شـکل جیـب خـود را پـر کنند.
مسـئوالن با چه مکانیسـمی به عدد 15هزار قطعه بلیت برای
از سوی «فرهیختگان» ،مسئوالن فدراسیون حتی در جلسات
بـه مسـئوالن اعلام کرده انـد بـا توجـه بـه شـرایط جـدول و
پرسـپولیس از فـروش بلیـت گرفتـه می شـود تـا سـودجویان و
ضرر هنگفت پرسپولیس!
حضـور افـراد سرشـناس اینسـتاگرامی در اسـتادیوم و رفتـن
اسـت کـه فراتـر از حـد فاجعـه اسـت .در هـر بـازی تـا دل تـان
بخواهـد افـراد غیرمرتبـط به کنار زمین می ایند و برای صفحات
اینسـتاگرامی خـود تولید محتـوا می کنند.
داستان مبهم طبقه دوم
داشـت؛ پـس چـرا تصمیـم گرفتنـد بلیت فروشـی را فقـط برای
۱۵هـزار نفـر انجـام بدهنـد؟ سـوال مهـم بعـدی این اسـت که
ایـا برگزار کننـدگان ایـن بـازی بزرگ انتظار و این درک سـاده را
ورزشـگاه حاضـر بوده انـد؟ درامـد حاصـل از فـروش ۱۵هـزار
بـه ازادی برسـانند؟ انهـا پیش بینـی نمی کردنـد کـه ازدحـام
60هـزار بلیـت دارد .تفـاوت درامد باشـگاه ها از بلیت فروشـی
بلیت هـای فروخته شـده باشـد؟ جالـب اینکه به محـض روبه رو
ازادی پرداخـت شـده بـه جیـب چـه کسـانی رفتـه اسـت؟ ایـن
پـس پیشـنهاد مـا بـه مسـئوالن شـورای تامیـن ایـن اسـت کـه
کنـارش عبـور کـرد .امیدواریـم مصلحت اندیشـی ها و جایـگاه
نداشـتند بیـش از ۱۵هـزار نفـر خودشـان را بـرای در روز دربی
جمعیـت در اطـراف ورزشـگاه ممکـن اسـت بیشـتر از تعـداد
شـدن با هر انتقادی همه از شـورای تامین اسـتان نام می برند.
مصلحت اندیشـی را کنـار گذاشـته و یـک بـار به احتـرام مردم،
کشـور و فوتبـال بـه ایـن قضایـای مربـوط بـه مافیـای بلیـت و
حضـور تماشـاگر در اسـتادیوم ورود کننـد و توضیـح بدهند که
چـرا تـا بـه حـال فکـری بـه حـال این ماجرا نشـده اسـت.
بازار سیاه ،خودجوش یا فرمایشی؟
بلیـت تفاوت هـای بسـیار زیـادی بـا درامـد حاصـل از فـروش
بـا رقـم واقعـی کـه بـرای پـر شـدن بخـش زیـادی از سـکوهای
متوجـه شـد کـه چه رقم هـای وحشـتناکی در روز برگـزاری این
بـازی بـرای خرید بلیت جابه جا شـده اسـت .قیمـت بلیت بازار
مشـکلی ندارد چرا ناگهان هواداران بخشـی از سکوهای طبقه
دوم تخلیـه می شـوند؟ مسـئوالن یـا نمی داننـد کـه در حـال
انجـام چـه کاری هسـتند یـا اینکـه خیلـی خـوب می داننـد!
اسـم ایـن حرکـت درامدزایی با ریسـک به خطـر انداختن جان
مـردم اسـت .فوتبال ایـران قبال به خاطر حضور تماشـاگران در
در روز برگـزاری دربـی تعـداد زیـادی بلیت جعلی در ورزشـگاه
در ایـن بخش مسـتقر شـوند.
کارتخـوان و انجـام عملیـات بانکـی انالیـن اقـدام بـه فـروش
امنیـت کامـل و ایجـاد نظـم در همه جـای دنیا انجام می شـود.
وجـود داشـت و برخی هـا بـا در دسـت داشـتن دسـتگاه
بلیت فروشـی الکترونیکـی بـرای تشـخیص هویـت و برقـراری
بلیـت می کردنـد کـه رسـانه ها خبـر از بازداشـت تعـدادی از
در ایران هم برای سـینما و سـالن کنسـرت و ...هیچ وقت شاهد
سـهمیه ای کـه بـا ارتباطـات دریافـت کـرده بودنـد را در بـازار
زیـاد عالقه منـد بـرای حضور در اسـتادیوم ها بسـتر را برای این
انهـا داده انـد .برخی هـا هـم بلیت هـای سـامانه یـا بلیت هـای
سـیاه فروخته انـد .مسـئوالن فوتبـال اعلام رسـمی کرده انـد
ایـن جنجال هـا و تخلفـات نیسـتیم .در فوتبـال امـا جمعیـت
فسـاد سـازمان یافته فراهـم می کنـد .زور فدراسـیون فوتبـال
برخـی جریان هـا یـک بـار کنـار بـرود و به پشـت پرده شـوم این
می خـورد .تصاویـر متعـددی کـه از روز برگـزاری بـازی منتشـر
نکتـه جالـب توجـه اینجاسـت کـه خیلی هـا هـم بـدون بلیـت
در انجـام مسـئولیت های قانونـی افـراد حقیقـی و حقوقـی
از ایـن مشـکالت وجـود نـدارد .چـرا؟ چون کسـی نمی تواند به
فاجعه و فسـاد سـازمان یافته رسـیدگی شـود.
تقسیم غنایم در ازادی
یکی دیگر از مشکالت بسیار مهمی که هرج ومرج را در فضای
ورزشـگاه های ایرانـی رقـم می زنـد ،ایـن اسـت کـه بسـیاری از
بـدون پرداخـت هزینه یا حتی دریافت غیرقانونی وجه خارج از
این وسـط بدون تعارف باید گفت که حراسـت مجموعه ورزشی
ازادی و حتـی پلیـس بـه هیچ وجه عملکـرد قابل قبولی ندارند.
چرا افرادی که صاحب بلیت نیسـتند باید این شـانس را داشـته
باشند که بازی را از روی سکوها ببینند؟ چرا افرادی که قانون
را بـه همیـن سـادگی دور می زننـد ،بـا مشـکلی بـرای رفتـن بـه
سیاه برای تماشای یکی از حساس ترین دربی های تهران از ۱
سـیاه نیز با نرخ متوسـط دو و نیم میلیون تومان برای هر بلیت
مختلـف سـکوهای ازادی را مثـل غنایـم جنگی بین خودشـان
قـرار نبـود جلـوی ایـن اتفاقـات گرفتـه شـود؟ اینکـه نهادهای
امیدواری ابی ها به بازگشت ستاره فرانسوی
تکلیف یامگا امروز مشخص می شود
شـده ،امـا ناگهـان در رقابت هـای لیـگ برتـر ایـن اتفـاق رقـم
شـده نشـان می دهـد بخشـی از سـکوهای طبقـه اول هـم
علی رغـم حضـور تماشـاگرها شـرایط جالبـی نداشـتند .با این
ورزشـگاه روبـه رو نمی شـوند؟ بـا بلیت فروشـی اینترنتـی مگـر
تـا ۴میلیـون تومـان بـود .فـرض کنید حدود ۵هـزار بلیت بازار
روی هـواداران بـاز می شـود؟ و اگـر نشسـتن روی ایـن سـکوها
CIPپـر شـد ،انهـا مجبـور شـدند به جایـگاه خبرنـگاران امده و
مسـابقات را از انهـا گرفته انـد .در بازی هـای بین المللـی کـه
فـرد سـودجو خالصـه کنیـم .ایـن افـراد در بهتریـن حالـت
بسـیار پرشـمارتر بـود .بـا یـک حسـاب سرانگشـتی می تـوان
می دانـد پـس چـرا در روز برگـزاری دربـی درهـای طبقـه دوم
بلیت هایجعلی و بازار سیاه
افـراد غیر خبرنـگار زیـاد دیـده شـد کـه در واقـع وقتـی جایـگاه
تفـاوت انقـدر معنـادار اسـت کـه اصال نمی تـوان به سـادگی از
سیسـتم بلیت فروشـی و حتی رایگان به اسـتادیوم راه بدهند.
امـا در واقعیـت بلیت هایـی کـه در بـازار سـیاه فروخته می شـد
نشسـتن هـوادار روی ایـن سـکوها را متـرادف خطـر جانـی
ورزشـگاه ازادی شـده اند کـه مجهـز بـه سیسـتم بلیت فروشـی
مواجـه شـد .همـان افرادی کـه در واقع این عزیـزان را به داخل
طبقـه دوم ازادی در رقابت هـای بین المللـی بـا جریمـه روبـه رو
بـازار سـیاه بلیت هـای دربـی 100بـه مراتـب بزرگ تـر و
می توانسـتند تعـداد بسـیار کمی بلیـت به هواداران بفروشـند
صـادر می شـود کـه امار فروش حـدود 200تا 300قطعه بلیت
نحـوه حضـور افـراد عـادی و غیر مسـئول در جایـگاه CIPفیلـم
کـه انهـا هیـچ ارتباطی با سـامانه بلیت فروشـی و فدراسـیون و
نهادها برای خودشـان سـهمی قائل هسـتند تا تماشـاگران را
سـازمان یافته تر از ان بـود کـه ان را بـه اقـدام غیرقانونـی چنـد
در اسـتانه بازی مواجه شـده اند دسـتور بلیت فروشـی اینترنتی
نکتـه قابـل توجـه اینکـه خبرنـگار «فرهیختـگان» سـعی کرد از
ماه هـا مسـئوالن از خطـر ریـزش و نا امـن بودن ان حـرف زدند،
ایـن عـدد رسـید؟ همان طور که در روز برگزاری بازی مشـخص
هنـوز هـم هیـچ کـس ندانـد کـه دقیقا چه مقـدار تماشـاگر در
فـروش برسـد و طبـق اعلام منابع اگاه وقتی بـا ازدحام جمعیت
90دقیقـه بـازی بارهـا با ایـن افراد غیر مسـئول عکس بگیرند.
الکترونیکی و گیت های رسمی ورود و خروج تماشاگران است!
بـا سیاسـت فـروش 15هـزار بلیـت ،پرسـپولیس از فـروش 45
مثـل دربـی پایتخـت بـا بلیت فروشـی اینترنتـی انجام شـود اما
تاکیـد می کنیـم کـه بـرای دربـی تنها قـرار بود 15هـزار بلیت به
خوردبیـن ،رضـا درویـش ،حجـت کریمی و ...مجبور شـوند در
می فرسـتادند .در کنـار ایـن مسـاله در جایـگاه خبرنـگاران هم
به یکبـاره بـرای دربـی امن شـد؟ اگـر رئیس فدراسـیون فوتبال
شـد ،ازادی ظرفیت اسـتقبال از تماشـاگران بسـیار بیشتری را
از گنجایـش جمعیـت در اسـتادیوم جریمـه شـده اسـت .باز هم
کـه باعـث شـد چهره های اشـنا در این جایـگاه ازجمله محمود
تـا دم در CIPاورده و بـه داخـل رهنمـود می کردنـد .مسـاله ای
جالـب اینجاسـت کـه یک نفـر هم توضیـح نمی دهد کـه دقیقا
حساسـیت بـرای ایـن بـازی جمعیـت بیشـتری بـه اسـتادیوم
هزار قطعه بلیت محروم شـود .حال چطور می شـود مسابقه ای
قوانیـن و مقـررات فیفـا و فوتبـال اسـت .فوتبـال ایـران هـم در
دیدیـم کـه مسـئوالن حراسـت بـا خـود ایـن افـراد غیر عـادی را
بـوده و نزدیـک بـه 45هـزار تماشـاگر بـه شـکلی غیرقانونی وارد
بـرای دربـی صـدم تخمیـن زده می شـود کـه نزدیـک بـه 60
می ایـد امـا خروجـی نشسـت ها بـا کـدام کار کارشناسـی بـه
کاملا پررنـگ بـود .از ایـن جهـت کـه بارهـا بـا چشـمان خـود
بگیـرد کـه بـا تذکـر جـدی مسـئوالن حراسـت وزارت ورزش
تکلیـف سـکوهای طبقـه دوم ورزشـگاه چیسـت؟ طبقـه ای که
هـزار تماشـاگر در ازادی حضـور پیـدا کرده انـد .بـه ایـن ترتیب
نقـش حراسـت وزارت ورزش در به وجـود امدن چنین شـرایطی
حـال معلـوم نیسـت کـه دقیقا چه سیاسـتی در مورد بازسـازی
ورزشـگاه ازادی وجـود دارد .وضعیـت عجیـب و مبهـم سـکوها
شـرایط را بـرای افـرادی فراهـم کـرده کـه همـواره به دنبـال فرار
از شـفافیت هسـتند .افـرادی کـه ظاهـرا درامدشـان بـه مبهـم
بودن شـرایط وابسـته اسـت.
اگر یک نفر سکته می کرد...
سـازمان لیـگ نداشـته اند.
توانسـته اند وارد اسـتادیوم شـوند کـه ایـن نتیجـه بی عرضگـی
مختلـف اسـت.
بـا سـایت سـازمان لیـگ و فدراسـیون فوتبـال اعلام کـرده
فـروش بلیـت مسـابقات فوتبـال را برعهـده دارد ،در گفت وگـو
بلیت هـای جعلـی چـاپ شـده هیـچ ارتباطـی بـه شـرکت انهـا
و سـازمان لیـگ و فدراسـیون نداشـته اسـت .طبـق اعلام این
مقام مسئول در لحظات اولیه اغاز بلیت فروشی برای 15هزار
بـوده اسـت .ان هـم در شـرایطی که سـکوهای جایـگاه به خاطر
گفته اسـت« :ما یک کد ملی داشـتیم که در روز مسـابقه ۱۲۴
بسـیاری از تماشـاگران هم در تونل به صورت ایسـتاده تماشاگر
کـه در واقـع یـک بلیـت خریـداری شـده بـوده که به ایـن تعداد
روزنامـه «فرهیختـگان» در روزهـای اینـده بـاز هـم این موضوع
سـکته قلبی یا حوادث اینچنینی می شـد به هیچ عنوان فرصت
اسـت امـا فقـط یک نفـر بـا ان بلیت می توانسـته وارد ورزشـگاه
جمعیت حاضر در طبقه اول ورزشگاه ازادی بیش از 25هزار نفر
بازسـازی قابـل اسـتفاده نبـود .تمام راهروها مملـو از جمعیت و
دربی بودند .در چنین شـرایط حیرت انگیزی اگر یک نفر دچار
تلاش بـرای خریـد بلیـت بوده انـد .مدیرعامـل برهـان مبیـن
مرتبـه تلاش بـرای ورود بـه ورزشـگاه از طریـق گیت هـا داشـته
تکثیـر شـده اسـت .اطالعـات ایـن بلیت در سـامانه ثبت شـده
سرمربی پرتغالی بیشتر از عملکرد شاگردانش ناراحت بود
عصبانیت ساپینتو در رختکن
مصدومیـت جـای خـود را بـه صالـح حردانی داد .این بازیکن فرانسـوی که در دقایـق پایانی نیمه اول در
ناراضی هست ،بعد از به صدا درامدن سوت پایان مسابقه و درحالی که پرسپولیسی ها مشغول جشن و
برگـزاری مسـابقات بـه فدراسـیون ،سـازمان لیـگ ،هیات های
اسـتانی و باشـگاه ها کمـک کننـد .نـه اینکـه دخالت مسـتقیم
به خاطـر جایگاه شـان پاسـخگو نباشـند.
را پیگیـری خواهـد کـرد و امـاده انتشـار نظـرات دسـتگاه های
مرتبـط بـا ایـن فاجعـه ای کـه در ازادی رقـم خورد اسـت.
خوشحالی عجیب معاون باشگاه :خوب شد دربی را باختیم
حاال می توانیم ساپینتو را راحت رد کنیم
دربی شماره ۱۰۰در حالی برگزار شد که این مسابقه تحت الشعاع تغییرات مدیریتی قرار گرفته و درنهایت
این تیم ،بسیاری از هواداران و پیشکسوتان این تیم اعتقاد داشتند ابی پوشان می توانند به راحتی در این
هم جابه جایی قدرت در راس این تیم ضربه کاری را به استقالل زده و باعث شد تا این تیم نتواند ظرفیت های
اســـت که اســـتقالل با یک بازی دور از انتظار و با عملکرد ضعیف ،دیدار دربی را واگذار کرد تا بعد از ۶
اینکهازمدت هاقبلودرزمانمدیریتعلیفتح الله زادهنسبتبهاختالفاتویباسرمربیابی پوشانمطالب
اینکه در پایان این دیدار ریکاردو ساپینتو سرمربی پرتغالی استقالل که به نظر می رسید از شرایط داوری
زمزمه های قطع همکاری سرمربی پرتغالی برای فصل بعد با استقالل شنیده شد .با این حال این سرمربی
گذشته خود را به نمایش گذاشته و با یک عملکرد ضعیف از حریف دیرینش شکست بخورد .نکته قابل توجه
زیادی به میان امد و از همان نیم فصل که مدیرعامل سابق استقالل قصد داشت تا ساپینتو را برکنار کند،
تا انتهای فصل جاری در سمت خود باقی ماند و با وجود انکه خودش اعالم کرد مدت هاست حقوقش را
شادمانی بودند ،دوان دوان خود را به داور مسابقه رساند و با داد و فریاد اعتراضاتی را به وی مطرح کرد.
نگرفته و می تواند قراردادش را یک طرفه فسخ کند ،معرفت به خرج داده و به کارش با استقالل ادامه داد.
عملکرد داور این دیدار یعنی پیام حیدری شـــکایت داشته و ناراضی باشد از عملکرد شاگردان خودش
برای حجت کریمی سرپرســـت جدید این باشـــگاه شرط گذاشته است تا هرچه سریع تر معاونانی که در
وی تشـدید نشـود .بـا ایـن حـال روز گذشـته برخـی از رسـانه های خبـری مدعـی شـدند که ایـن بازیکن
با این حال شنیده های خبرنگار «فرهیختگان» حکایت از ان دارد که سرمربی استقالل بیشتر از انکه از
MRIگرفته شـود تا میزان مصدومیت و مدت زمان دوری اش از میادین مشـخص شـود .البته اطرافیان
عصبانی شـــده و حتی بخشـــی از این عصبانیت را هم در رختکن استقالل بعد از این دیدار ابراز کرده و
اسـتقالل اعتقـاد دارنـد کـه مقـدار اسـیب دیدگی یامـگا خیلی جـدی نبوده و ایـن بازیکن بـه دیدارهای
سخنانی را در جمع اطرافیانش به میان اورده.
ابی پوشـــان در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی هفته اینده در دیداری نسبتا راحت به مصاف پارس
را مطرح کرده و به هیچ عنوان توقع نداشـــت در این دیدار که می توانســـت 3امتیاز ان تا اندازه زیادی
دیدگی و نقاهت ،خود را برای هفته های پایانی اماده کند.
نیمی از ظرفیت های خود در دیدارهای گذشته را هم نشان بدهند.
جم جنوبی خواهند رفت و این بهترین فرصت است تا این بازیکن فرانسوی با سپری کردن دوران اسیب
فوتبالـی را بایـد بـه انهـا برگرداننـد و بقیـه دسـتگاه ها بـرای
در تصمیم سـازی و سیاسـتگذاری ها داشـته و بـه احـدی هـم
نکتـه قابـل توجـه اینکـه یامـگا کـه بعـد از یک بـازی غیبت در ترکیب اسـتقالل بـرای دربی خـود را اماده
انتهای فصل اسـتقالل خواهد رسـید.
ازادی و سایر نهادهای مرتبط باید به مردم و رسانه ها پاسخگو
باشـند .متولی فوتبال فدراسـیون اسـت و اختیارات نهادهای
بنا بـر اعلام یـک منبـع رسـمی و اگاه در فدراسـیون فوتبـال،
ســـال در رقابت های لیگ برتر همچنان در حسرت پیروزی برابر پرسپولیس باقی بماند .نکته قابل توجه
لیـگ را تـا پایـان از دسـت داده امـا طبـق شـنیده های خبرنـگار «فرهیختـگان» قرار اسـت امـروز از یامگا
دربـاره مافیـای فـروش بلیـت و حضـور جمعیـت در ورزشـگاه ،
قطعـه بلیـت 300هـزار نفـر در سـایت حضور داشـته و در حال
این تیم را از دســـت داده بود دوباره به ترکیب اصلی ابی پوشـــان بازگشته و یک بار دیگر در سمت راست
برخورد با مهدی عبدی از ناحیه کشـاله پشـت پا مصدوم شـده بود بالفاصله تعویض شـد تا مصدومیت
ایـن نهادهـا زور بگویـد .در داخـل امـا تـوان این فشـار و سـلب
حراسـت ،پلیـس ،وزارت ورزش و جوانـان ،مسـئوالن ورزشـگاه
مسابقه حریف دیرینه خود را شکست داده و جای خود را در صدر جدول مستحکم کنند .این در حالی
کـرده و بـه میـدان بازگشـته بـود ،حتـی یـک نیمـه هـم دوام نیـاورد و در دقایـق پایانی نیمـه اول به خاطر
برگزار کننده صفر تا صد ان فیفا و ای اف سـی هسـتند بسیاری
کـوروش اقابیگـی ،مدیرعامـل شـرکت برهان مبیـن که وظیفه
دیدار تیم های فوتبال استقالل و پرسپولیس و از هفته بیست و هفتم رقابت های لیگ برتر در حالی عصر
خط دفاعی این تیم به میدان رفت.
ندارند .چون قدرت دراختیار داشـتن اختیارات کامل برگزاری
قـدرت و مسـئولیت از دوش فدراسـیون وجـود دارد.
تیم فوتبال استقالل دربی شماره 100را در حالی به پرسپولیس واگذار کرد که به خاطر شرایط و عملکرد
روز یکشنبه برگزار شد که کوین یامگا بازیکن فرانسوی استقاللی ها که به خاطر محرومیت دیدار قبلی
بـه مسـئوالن مختلـف نمی رسـد و انهـا چـاره ای جـز سـکوت
اما بعد از برکناری فتح الله زاده این طور شنیده شد که ریکاردو ساپینتو برای ادامه همکاری با استقالل
زمان حضور فتح الله زاده در باشگاه استقالل مشغول به کار شدند را هم برکنار کرده تا تیم فتح الله زاده
همگی با هم بروند ،اما این اتفاق هنوز رخ نداده .هرچند شـــنیده می شـــود قرار است در اینده نزدیک و
ساپینتو از مدت ها پیش درباره حساسیت های زیاد این مسابقه در جمع بازیکنانش صحبت های زیادی
بعد از روی کار امدن مدیران جدید این تغییرات لحاظ شده و همه یاران فتح الله زاده از باشگاه استقالل
استقالل را به سمت قهرمانی رهنمون کند ،شاگردانش تا این اندازه ضعیف ظاهر شده و نتوانند حتی
در جمع کارمندان این باشـــگاه اعالم می کند خوب شد دربی را باختیم؛ چراکه حاال به راحتی می توان
بروند اما یکی از معاونان فتح الله زاده روز گذشـــته در دفتر باشگاه استقالل حاضر شده و با خوشحالی
برای فصل بعد با ساپینتو قطع همکاری کرد! صفحه 10
ورزش
11
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
حمیدرضا اسکندری
خبرنگار گروه ورزش
دربی 100با تمام تلخی و شیرینی هایش برگزار شد و بازی ای
که می توانست سپاهان را یک گام تا قهرمانی نزدیک تر کند
برنده داشـــت تا تنور لیگ همچنان داغ بماند .برای اینکه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
پرسپولیس چگونه دربی 100را برد؟
ریسک یحیی و روحیه باال
این اتفاق رخ دهد دربی باید یک قربانی می داد .شاگردان
فوتبال ایران
پرسپولیس از غیبت مهاجم مالیایی سود می برد
پشت پرده نیمکت نشینی دیاباته
پرســـپولیس در شـــرایطی دربی 100را با پیروزی پشت سر گذاشت
کـــه از دو مهاجم خارجی خود در این بازی بهره ای نبرد .در این میان
شیخ دیاباته اصال نامش در لیست 20نفره سرخپوشان دیده نمی شد
ساپینتوکهبه عنوانصدرنشینلیگپابهاینمسابقهگذاشته
و عیســـی ال کثیر و محمد عمری نیز به عنـــوان مهره های تهاجمی
با این شکست هم صدرنشینی را از دست دادند و هم اینکه
علی رغم اینکه مصدوم نیست در پرسپولیس به بازی گرفته نمی شود.
بودند به نوعی قربانی این بازی لقب گرفتند ،از این جهت که
به لئاندرو پریرا ترجیح داده شـــدند .اما چند هفته ای است که شیخ
دربی را در این فصل واگذار کردند .بدون تردید این شکست
پیش از این در خبرها داشتیم که مصدومیت های متعدد شیخ دیاباته
برای اســـتقالل و هوادارانش به راحتی قابل هضم نخواهد
قبل از بازی های مهم پرســـپولیس در این فصل باعث شد که یحیی
هستند .به نظر می اید سال 1402برای استقاللی ها تا االن
ان بودیم .اما نکته قابل توجه اینکه قرارداد شـــیخ دیاباته با باشـــگاه
بود .مخصوصا اینکه انها هنوز بابت حذف از اســـیا در شوک
گل محمدی کال قید او را بزند .اتفاقی که در هفته های اخیر شـــاهد
سال چندان خوبی نبوده است و دو اتفاق اشاره شده خودش
پرســـپولیس به شکلی است که او یک رقم ثابت می گیرد و چند اپشن
گویای همه چیز است.
هم در این قرارداد او وجود دارد که دستمزدش را سنگین تر می کند.
البته لیگ هنوز هم می تواند با اتفاقات غیر منتظره ای در سه
این اپشن ها به تعداد گل های او ،تعداد بازی هایش و ....بر می گردد.
که اتفاقات پیش رو به نفع انها رقم بخورد تا فرصت بازگشـــت
مالی سود خواهد برد و مجبور نیست دستمزد بیشتری جدا از رقم ثابت
جام حذفی هم یکی از مدعیان قهرمانی هستند و شاید این
اخیر شیخ و عدم حضور او در لیست 20نفره تصمیمی تحمیل شده
هفته پایانی همراه باشـــد و استقالل می تواند امیدوار باشد
در همین راستا اگر شیخ در ترکیب پرسپولیس نباشد این تیم از لحاظ
دوباره به صدر جدول را داشـــته باشند .شاگردان ساپینتو در
قراردادش به این بازیکن پرداخت کند .این که حاال نیمکت نشینی های
فرصت هم نصیب شان بشـــود که انتقام شکست در دربی را
از سوی باشگاه پرسپولیس به یحیی گل محمدی است یا نه مشخص
از پرسپولیس در این جام بگیرند .مشابه انچه دو فصل پیش
نیست اما انچه مشخص است؛ این اتفاق از نظر مالی به ضرر شیخ و
دربی را اتفاقا با تک گل عیســـی ال کثیر واگذار کرد ،در جام
350هزار دالر اســـت که این رقم در هر شـــرایطی باید به او پرداخت
رخ داد و استقالل با فرهاد مجیدی بعد از اینکه بازی برگشت
به سود باشگاهش است .ناگفته نماند که قرارداد شیخ با پرسپولیس
حذفی در ضربات پنالتی موفق شد پرسپولیس را حذف کند
شـــود .این در حالی است که این مهاجم تقریبا 89درصد بازی های
و فینالیست شد.
این فصل تیمش را به هر دلیل از دست داده است.
اما پرسپولیس و استقالل در شرایطی در دربی به مصاف هم
رفتند که شرایط شان از نظر فنی تا حد زیادی برابر بود و هر دو
به نوعی در اوج دوران خود در این فصل به سر می بردند .اینکه
چه شد تیم یحیی برنده این بازی شد بد ندیدیم به چند نکته
اشاره داشته باشیم.
شرایطمتفاوتسرخابی
برایگرفتنمجوزحرفه ای
سیستم سرخپوشـــان از 4-2-3-1به 4-1-4-1تبدیل شد.
توانا�ییباالیبیرانونددربازیباتوپ
دغدغهمالیکهدرپرسپولیس
برطرفشد
اعضای دو تیم پرســـپولیس و اســـتقالل تا قبل از دربی در
نتیجه اشسهبردبرایسرخپوشانبود.امابرایدربیخیلی ها
حسینی باالتر بود و ان هم توانایی بازی با توپ بود .بیرانوند
از این جهت که سرخپوشـــان تقریبا 55درصد قراردادشـــان
4-2-3-1اســـت برگردد تا از این طریق بتواند تیم تهاجمی
دریافتی های خود از باشـــگاه تقریبا شرایط برابری داشتند.
را گرفته بودند اما اســـتقاللی ها حدود 50درصد .در همین
پرسپولیسدریکماهگذشتهباکمترینحواشیمواجهبودکه
راستاباشگاهپرسپولیسقبلازدربیدریکاقدامبهموقع10
جهتاخذمجوزحرفه ایانجامداد.ایندرحالیبودکهدرتیم
دربی دغدغه مالی نداشته و به نوعی شارژ روحی شوند .اما در
بخشیازانبر می گشتبهاقداماتیکهمدیریتاینباشگاهدر
رقیب که استقالل باشد شرایط کامال متفاوت را شاهد بودیم.
کم کاری هاوبی تدبیریمدیریتاینباشگاهدرزمینهپرداخت
درصد از قرارداد بازیکنان و مربیانش را پرداخت کرد تا انها برای
باشگاه استقالل این اتفاق را شاهد نبودیم .البته پاداش چند
برد ابی پوشان قبل از دربی به انها پرداخت شد اما برای همه
یحیی در سه بازی قبل از دربی از این سیستم بهره برده بود که
انتظار داشتند که یحیی مجدد به سیستم مورد عالقه اش که
در دورانی که زیر نظر برانکو ایوانکوویچ کار کرد در پرسپولیس
ســـاپینتو را در کنترل خودش در بیاورد .سرمربی پرسپولیس
بود که بازیسازی از خط دروازه را در دستورکار خود قرار داد
دربی می دید در این بازی هم تصمیم گرفت از همان ترکیب
جالـــب اینکه در مقطعی که حامـــد لک جای بیرانوند را در
که تنها راه باالبردن شـــانس قهرمانی تیمش را در پیروزی در
به قول خود یحیی ریسک او در دربی جواب داد و پرسپولیس
لیگ قهرمانان اسیا درس خوبی به تیم گل محمدی داده و
اورد که استقالل بیشتر به فکر کنترل انها باشد .این تدبیر یا
تا قبل از زدن گل برتری تیم بهتری از استقالل نشان داد.
همه شانس خود را در این زمینه از دست داد .این اتفاق نه تنها
برای بقیه نفرات هم بعد از دربی واریزی انجام خواهد شد .در
بازیکنانپرسپولیسدربی بازتربودند
این تیم هم هنوز بابت این ماجرا دلخور هستند و مسببان ان را
را در تیمش فراهم کند.
بیرانوند ،مرتضی پورعلی گنجی ،گولســـیانی ،وحید امیری،
شوک سنگینی را به بازیکنان استقالل وارد کرد بلکه هواداران
نخواهندبخشید.چنینماجراییشایددربازی هایاستقالل
قبل از دربی اثر خود را نگذاشت اما طبیعتا در دربی بی تاثیر
نبود .ماجرای حذف از اســـیا اتفاق کوچکی نیست که راحت
هضم و به فراموشـــی سپرده شود و طبیعتا ضربه بدی به تیم
ساپینتو زد .در ان سو نیز سرخپوشان بابت اینکه باشگاه شان
توانسته بود گام های بلندی را برای اخذ مجوز حرفه ای بردارد
با روحیه خوبی به استقبال دربی امدند.
ش الزم
واقع باشگاه استقالل در این زمینه هم نتوانست ارام
یح�ییریسککرد
پرسپولیسبعدازشکستمقابلسپاهانبودکهتصمیمگرفت
تغییراتیدرترکیبوسیستمبازیخودایجادکند.بهاینترتیب
که یکی از هافبک دفاهی های خود را کم کرد و از یک هافبک
تهاجمی تربهرهبرد.ضمناینکهسعیدصادقیهمازبعددیدار
با ســـپاهان بود که شرایط بازی کردن را پیدا کرد .در حقیقت
است .این نشان می دهد تراکتور فعال روزهای خوبی را پشت
مجازی با این جمله که «دربی!؟ نه ،مرسی .تراکتور بازی داره»
می توان کامال حس کرد.
دهد .بعد از همان بازی بود که یحیی از مدیریت باشگاهش
خواســـت هر طور شـــده بیرانوند را برگردانند .علی بیرو در
سروش رفیعی ،دانیال اسماعیلی فر و مهدی ترابی به خاطر
کناری و حتی هافبک هایش را صاحب توپ کرد درحالی که
تجربه بین المللی بیشتر شرایط بهتری را در مقایسه با نفراتی
چونعارفغالمی،جعفرسلمانی،پیمانبابایی،محمدمحبی،
سعید مهری ،ارش رضاوند و ...برای حضور در دربی داشتند.
بخش اعظمی از این بازی مســـاله روحی و روانی و همچنین
اعتمادبه نفسباالاستکهنفراتباتجربهپرسپولیسبهنوعی
پخته تروهوشمندانه ترازنفراتابی پوشنامبردهعملکردند.
اخر ظاهر شده و با ضربه سر یا پا به خوبی مدافعان میانی،
حسینی به خاطر ضعف در انجام بازی با پا بارها مجبور شد
زیر توپ زده و به نوعی توپ را به حریف بدهد .وقتی نفرات
خط دفاع از توانایی بازی با پای دروازه بان تیم شان اطمینان
خاطر داشـــته باشـــند خیلی بهتر و راحت تر با او پاسکاری
می کنند ،موردی که در دربی 100در پرســـپولیس خیلی
بیشتر از استقالل دیده شد.
عباس زاده می خواهد تمدید کند ،تراکتور نه
مجمع دو باشـــگاه استقالل و پرسپولیس با دستور کار گزارش مالی
و تکمیل هیات مدیره امروز تشـــکیل جلسه خواهد داد .در این میان
مدیران دو باشـــگاه موظف هستند گزارش مالی خود را تحویل دهند
که در این میان به نظر می اید گزارش مالی باشگاه استقالل ابهاماتی
داشته باشد اما مدیران باشگاه پرسپولیس اعتقاد دارند اقدامات مالی
انجام شده در این باشگاه کامال شفاف بوده است .اما در مورد تغییرات
در هیات مدیره دو باشگاه در یکی دو ماه پیش خبرهای زیادی مطرح
شده است؛ از انجا که سازمان خصوصی سازی تاکید داشته و دارد که
باید اعضای اقتصادی به هیات مدیره دو باشگاه استقالل و پرسپولیس
تزریق شوند تا این باشگاه ها از نظر درامدزایی شرایط بسیار بهتری را
پیدا کنند .انچه مشخص است؛ هیات مدیره هر دو باشگاه در زمینه
درامدزایی کمترین کمک را به مدیریت باشگاه های خود کرده اند و از
این رو بیشتر هزینه های سرخابی ها با پول هایی بوده که حامیان مالی
پرداخت کرده اند یا اینکه از جاهای مختلف قرض گرفته شده است.
قدر مسلم تغییرات در هیات مدیره سرخابی ها قطعی است و در این
میان حداقل سه عضو جدید را در هیات مدیره این باشگاه ها خواهیم
دید .به این ترتیب باید از حاال با چند عضو هیات مدیره دو باشـــگاه
خداحافظی کنیم .اما در مورد مدیریت این دو باشگاه بعید است فردا
تصمیمی گرفته شود و درواقع اعضای جدید هیات مدیره انها درمورد
ادامه کار رضا درویش و حجت کریمی تصمیم گیری خواهند کرد.
بار برای همیشـــه مشـــخص شـــود .این ســـوال تکراری در
مقتدر مثل خمز
خبرنگار
سر می گذارد .این را از کنایه اخیر باشگاه تراکتور در صفحات
با پرس شـــدید انها را سه بر صفر و مثل اب خوردن شکست
از خط دروازه پرسپولیس که نگاه کنیم ،نفراتی چون علیرضا
نیلوفر مژدهی
که با توجه به همزمانی این بازی با دربی در نوع خود جالب
مشکل خورد .موردی که باعث شد الهالل در بازی نیمه نهایی
این فصل و البته در بـــازی دیروز بارها در نقش یک مدافع
گزارش
از بازی تراکتور مقابل پیکان 40هزار هوادار اســـتقبال کرد
و این روند همچنان در تیم گل محمدی هم ادامه پیدا کرد.
تهاجمی سه بازی قبل بهره ببرد و در واقع شرایطی را به وجود
به موقع بدهی ها باعث شـــد که استقالل نتواند مدارکش را
بـــرای گرفتن مجوز حرفه ای به موقع بارگذاری کند و از این رو
تبدیل به یک لیبرو شـــد .پرسپولیس درواقع از زمان برانکو
پرسپولیس گرفت این تیم در امر بازیسازی از عقب شدیدا به
بازیکنان این اتفاق رخ نداد و مسئوالن این باشگاه در صحبت
با بازیکنان مدعی شدند در پرداختی ها مشکل ایجاد شده و
علیرضا بیرانوند در یک مورد یک سر و گردن از سید حسین
خداحافظی با تعدادی از اعضای
هیات مدیرهسرخابی ها
کنفرانس های خبری که از خمز می پرســـند با وجود گلزنی
این مهاجم چرا از او استفاده نمی کنید ،همواره از سوی خمز
یک جواب دارد و ان اینکه او دونده نیست و کم تحرک است.
خمز از ابتدا مدعی شـــد نمی تواند از عباس زاده در ترکیب
دوست دارند و باید باور کنیم هیچکس برای پرشورها فعال از
اصلی اســـتفاده کند ،چـــون این مهاجم دونده نیســـت و
این مربی اســـپانیایی ابتدا به لحاظ فنی تغییر ایجاد کرد و
محوطه جریمه حریف از دست داد از همانجا پرس کند و توپ
ایستاســـت .خمز مهاجمی می خواهد کـــه وقتی توپ را در
او محبوبتر نیست.
بعد در راستای این تغییرات نتیجه گرفت و حاال کار به جایی
را پس بگیـــرد یا به نوعی بازی را جریان دهد ،اما عباس زاده
این طور نیست .او یک مهاجم کم تحرک است که باید داخل
رسیده که هر تصمیمی می گیرد به بهترین شکل به نفع تراکتور
هر چقدر با امدن خمز به تیم تراکتور روند صعودی این تیم در
جـــواب می دهد .در صحبت اخیری که با یکی از اصلی ترین
محوطه جریمه بایستد تا توپ را به او بدهند ،تا با شم گلزنی
تراکتوری ها در بهترین شرایط ممکن در جایگاه چهارم قرار
به خوبـــی از رفتار و کردار خمز خبر دارند و به خوبی می داند
کمتر گل بزند اما مطمئن باشد برنده می شود ،چون تیمش
جدول قابل مشاهده بود ،بر حواشی این تیم نیز افزوده شد.
گرفتند و هرچند خوب گل زدند اما امار گل های خورده شان
خوب نیســـت .این را می توان از خط حمله اتشین و مدعی
اقای گلـــی تیم تراکتور کامال فهمیـــد .تراکتوری ها با رضا
اســـدی 11گله و محمد عباس زاده 10گله پیشتاز جدول
که دارد گل بزند .خمز اما این را نمی خواهد و ترجیح می دهد
مســـئوالن این باشگاه تبریزی داشتیم به ما اطمینان داد که
بازی مدرن به نمایش می گذارد.
که او تاب و تحمل هیچ اظهارنظر منفی را ندارد و با این حال
حال فکر کنید چرا عباس زاده در این سال ها به انچه در ظاهر
ترجیح می دهند از او حمایت کنند.
حقش بوده نرســـیده است .ابتدا به این دلیل که هیچ مربی
مادامی که خمز تصمیم می گیرد
تاکنون به او نگفته بود که ایراد بزرگ او ســـاکن بودن است و
گلزنان هســـتند و هرچند ایـــن امار برای اقای گلی در لیگ
در اخریـــن کنفرانس خبری خمز بعد از بازی با پیکان ،وقتی
از طرفی حاال که خمز به او گفته ،نمی خواهد بپذیرد .البته با
سیطره تراکتوری ها است .به همین دلیل است که می توانیم
پرســـید با پاسخ تند و تی ِز «مادامی که من سرمربی هستم در
کمک شایانی به وی نمی کند؛ چراکه فرصتی برای یادگیری
جالب می شـــود که این مربی قبـــل از دربی هم درمورد این
شـــاید برایتان جالب باشـــد اگر بگویم او می داند خمز چه
ان هم تا هفته بیســـت وهفتم امار دلچســـبی نیست اما در
بگوییم امسال با خمز یکی از بهترین تیم های تاریخ تراکتور
را می بینیم و چه بســـا اگر او از ابتدای فصل به این تیم امده
بود حاال در جمع مدعیان قهرمانی با استقالل و پرسپولیس
و سپاهان رقابت می کردند.
توجه به سن باالیی که او دارد دیگر دانستن این موضوع هم
خبرنگاری در مورد بازیکنان ،خصوصا عباس زاده از این مربی
این رابطه تصمیم خواهم گرفت» مواجه شد .این پاسخ وقتی
نیست و او باید بپذیرد که بهترین تصمیم مدارا با خمز است.
می گوید و چه می خواهد از این رو می داند شـــاید اگر تیمش
بازیکن گفته بود« :اگر رقابت عباس زاده و اسدی برای اقای
را عوض کند نتواند همچـــون تراکتور گلزنی کند ،به همین
گلی بخواهد به تیم لطمه بزند هر دو را بیرون می گذارم».
ایـــن اظهـــارات خمـــز عبـــاس زاده را هم که به شـــدت از
دلیل دوست دارد در این تیم بماند .یکی از نزدیکان باشگاه
با همه این حرف ها تراکتور هرچه به لحاظ فنی رشد کرد ،بر
که مهاجم پا به ســـن گذاشـــته تراکتوری ها استوری با این
این رو او می داند که بهترین جا برای او تراکتور است ،به همین
غیرقابل پیش بینی نوعی خودرایی ظریف در خود نهفته دارد
باغبونش عاشقمون نیست!» گذاشت.
باشگاه پشت خمز
حواشـــی انها نیز افزوده شد .خمز با رفتاری دیکتاتورگونه و
که هرچند از سوی بازیکنان گاها مورد انتقاد است اما از سوی
باشـــگاه تراکتور به شدت حمایت می شود .همین چند وقت
پیش بود که او با الوز درگیر شـــده بود و این بازیکن که اتفاقا
بهترین پاسور لیگ هم هست تالش کرد با اتکا به محبوبیتش
تراکتور به ما گفت که عباس زاده را هیچ تیمی نمی خواهد از
نیمکت نشـــینی ناراضی است مجبور به واکنش کرد تا جایی
مضمون که «حقو ولش ادب فداش ،ما تو باغی هســـتیم که
همین موضوع ما را بر ان داشـــت تا با هوشـــنگ نصیرزاده،
مدیرعامل باشـــگاه تراکتور در این مورد صحبت کنیم .او اما
حرف خاصی برای گفتن نداشت و مدعی شد این مربی است
که ترکیب تیمش را انتخاب می کند و در ازای ان پاسخگوست.
دلیل هر بار از باشگاه می خواهد که قرارداد او را همچون الوز
و صفا تمدید کنند .اما باشگاه تراکتور دست نگه داشته است.
عباس زاده را جری تر کند .ضمـــن اینکه خمز اعتماد کامل
عبـــاس زاده خود می داند توان مقابلـــه با خمز را ندارد ،پس
این جســـارت را دارد که روبه روی باشگاه بایستد .از طرفی در
ریزی هم از سوی باشگاه دریافت کرده است.
بازیکن دو جایگزین پیدا نکند ،اجازه جدایی هیچ بازیکنانی
اختالفی به وجود بیاید این باشـــگاه تراکتور بود که به موقع
عباس زاده فدای فوتبال مدرن
باشـــگاه را می خواهد و اگر باشگاه از بازیکن حمایت کند ،او
در بین هواداران از او چهره ای منفی بسازد اما این بزرگ ترین
از طرفی مدعی شد همه این صحبت ها و استوری ها را دیده
جریان اختالف این مربی و الوز نیز قبل از اینکه قرار باشـــد
شرایط خوبی پیدا کرده است که هواداران این تیم او را بسیار
هوشـــنمدانه پاسخ داد .هر واکنشی از سوی او می توانست
وارد شـــد و به ســـرعت همه چیز را ختم به خیر کرد .از این رو
اشتباه او بود؛ چراکه با امدن خمز به تیم تراکتور این تیم انقدر
اما چون نیاز به واکنش ندارد حرفی نمی زند .درواقع نصیرزاده
گویا باشـــگاه از خمز پرســـیده که ایا او را نمی خواهد و اگر
نمی خواهد مقدمات جدایی این مهاجم را فراهم کند اما خمز
ناچار به اطاعت از او اســـت مخصوصا حاال که در خفا تذکر
شـــاید بهتر باشد تکلیف عباس زاده و باشـــگاه تراکتور یک
فعال دســـت نگه داشـــته و مدعی شده تا زمانی که برای یک
را نمی دهـــد .با این حال قـــرارداد عباس زاده با تراکتور تمام
است اما فعال جزء گزینه های تمدید نیست ،هرچند خودش
می خواهد تمدید کند. صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
12
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
«فرهیختگان» بررسی می کند :تلویزیون برای نوروز و رمضان ۱۴۰۲چه کارنامه ای بر جا گذاشت
جعبه معمولی
هنوز جای شـــکرش باقی اســـت که این قاب مستطیلی تلویزیون با
فروردیـــن امســـال در گفت وگویی گفته بود« :دهـــه هفتاد دوران
تلویزیـــون بخش مهمـــی از مخاطب هایش را از دســـت داده و این
باشـــند ،پس تاخیر در به کارگیری ظرفیت هایی که با ســـرمایه ملی
شبکه های اجتماعی شان ،نسبت به کیفیت اثار قضاوتی می کنند،
و غریب جبلی برای کم شـــدن مخاطبـــان تلویزیون ،باز هم گلی به
نباشد ،قافیه را به رسانه های رقیب خواهد باخت .اما سوال این است
تلویزیون می توانست از فرصت و اوردگاهی همچون رمضان و نوروز
طالیی صدا و سیما بود ،چون رقیب نداشت ».فارغ از توجیه عجیب
تمام کم و کاســـت هایش محل رجوع مردم اســـت و اگر در صفحات
جمـــال او که قبول دارد این روزهـــای تلویزیون با دوران طالیی اش
بیشتر از سر دلسوزی است .دلسوزی برای سرانجام جعبه جادویی
فاصله زیادی دارد و مثل مشـــاورانش یا مراکز امار صداوسیما پا در
که روزهای پر اعتباری داشت و خاطرات خوشی با قصه ها و ادم هایش
یک کفش ادعا نمی کند که برنامه ها و ســـریال های تلویزیونی مثل
رقم مـــی زد اما حاال مدیرانش در حســـرت روزهای طالیی دهه های
قبل پرمخاطب هستند.
پیشـــین هســـتند .مثل پیمان جبلی رئیس صداوســـیما که ششم
واقعیتی است که اگر هرچه سریع تر به فکر ترمیم اعتماد مخاطبانش
که این ترمیم چگونه محقق می شود و راه عالج ان به دست کیست؟
مگر نه این است که این اصالح باید از درون سازمان محقق شود .مگر
نه این اســـت که بخشی مهمی از هنرمندانی که از دل تلویزیون به
شهرت و اعتبار رسیدند ،می توانند درمانگر احواالت امروز تلویزیون
جان و اعتبار گرفتند ناشـــی از کدام دستگاه تصمیم گیرنده است.
1402به خوبی اســـتفاده کند تا دل مخاطبانش را به دست اورد اما
این فرصت با ســـهل انگاری از دســـت رفت و با این دست فرمانی که
در پیـــش گرفته پیش بینی می شـــود فرصت های اتی هم در پرتگاه
بی تدبیری خواهند سوخت.
درباره انهایی که باید به نمایندگی از ملت تحوالت صداوسیما را پیگیری کنند
چه کسی به داد مردم می رسد؟
میالد جلیل زاده
به ان بکند ،احتمال درست درامدنش خیلی باالتر از فنی ترین دفاعیات از جانب
بهقدریازدهانمسئوالنکشوردراینزمینهحرفیبیروننمی ایدکهوقتیمحمود
این افت مخاطبان را گردن نمی گیرد.
شده که تیرها و نیزه ها هر طور پرتاب شوند ،به هدف می خورند.
صداوسیماچندجملهانتقادیمی نویسد،همینموضوعارزشخبریپیدامی کند
خود این سازمان دیده یا شنیده شده؟ این توقع زیادی به نظر می رسد؟ چنانکه در
حرفه ای ترین مدافعان سازمان صد او سیما است .به قدری لکه سیاه ایرادات بزرگ
احمدی بیغش ،نماینده مردم شازند در مجلس به توییتر می اید و خطاب به رئیس
خبرنگارگروه فرهنگ
یکی از پیش بینی های تلخ این بود که صد او سیما نتواند از فرصت نوروز ۱۴۰۲و
و خیلی از رسانه ها ان را پوشش می دهند .بیغش می نویسد« :صداوسیمای پیمان
همایراداتواشکاالتواضحاستوهماینکهنمی شودازکنارشانگذشتیاحلانها
ذهن هایملتهبجامعهاستفادهکندکههمینهمشد.حتیساعتپخشبرنامه ها
عید بزرگ مسلمانان است! ۵۰شبکه تلویزیونی و رادیویی ،اما دریغ از یک برنامه
چنیناست؟چهکسیبایدتغییررامطالبهکند؟باچهابزاریمی شودهستهسخت
باجی که باید به چند گروه خاص داده می شد ،مهمتر از رضایت قاطبه مردم بود.
رابهایندهموکولکرد؛امامدت هاستکههیچتغییرمثبتیرخندادهونمی دهد.چرا
موانعیکهبرسرراهاصالحهستندراشکافتوابروشنتغییروتحولراجاریکرد؟
درباره این قضیه امارگیری رسمی و فراگیری انجام نشده اما به طور شمی می شود
ادعا کرد که بین تمام نهادهای بزرگ حاکمیتی یا حتی خصوصی و نیمه خصوصی
ایران،دوموردبیشترازهمهزیرضربنقدهستندوصفناراضیان شانبزرگ ترازبقیه
است؛خودروسازیوصد او سیما.درموردصدا وسیماممکناستبهنظربرسدکهاین
همه نارضایتی به دلیل قرار داشتن زیر و بم این نهاد در ویترین رسانه رخ می دهد .به
عبارتیچوناینمجموعهبیشتردرچشماست،نقادی هاونارضایتی هایبیشتری
را هم برانگیخته ،اما اتفاقا قضیه را می شود از ان سو دید؛ یعنی وقتی یک نهاد یا یک
مجموعه یا یک ســـازمان تا این اندازه محل نقد و اعتراض قرار گرفته ،واقعا عجیب
استکهنه تنهاهیچتغییرمثبتینکرده،بلکههمهمنتقدانوادم هایناراضیمرتب
شاهد بدتر شدن اوضاع ان هستند .پس وقتی صحبت از صداوسیما می شود ،از
مرحله اگاه سازی مردم نسبت به کمبودها یا حقوق تضییع شده شان عبور کرده ایم
و با معضلی علنی که روی اعصاب اکثر همان مردم راه می رود طرفیم .حدس های
خوش بینانه درمورد اینده این ســـازمان مرتب کمتر می شوند و همان موارد معدود
هم غلط از اب در می ایند و برعکس ،هر پیش بینی بدبینانه ای درباره اش درســـت
از اب در می اید .دیگر نقد منفی از عملکرد چنین مجموعه ای انقدر راحت و فراگیر
شـــده که چپ و راست ،خودی و غیرخودی ،متخصص و عامی ،هر کس هر نقدی
تقارن ان با ماه مبارک رمضان برای جذب حداکثری مخاطبان و ریختن ابی بر اتش
را درست رعایت نکردند یا به عبارتی بدترین تصمیم را در این مورد گرفتند و ظاهرا
وقتی امتداد رویه های غلط یک مجموعه تا این اندازه طوالنی شود و همه نقدها به
دیواربی محلیبخورد،بایدبرگشتودرموضوعاتیکهاساسی تروریشه ای ترهستند،
بازنگریکرد.مگرمی شودهمهایرانبفهمندصد او سیماافتکیفیهولناکیراهم
در بخش خبر و تحلیل و هم در حوزه ســـرگرمی تجربه کرده و خود مدیران سازمان
متوجه این موضوع نشـــوند؟ دفاع جانانه مدیران سازمان از غلط ترین تصمیم ها و
واضح ترین ایرادات کیفی مجموعه تحت امرشان ،بی منطق تر از ان است که بتوان
انها را جزء باورهای حقیقی گویندگانش حساب کرد.
جبلینمادعینیواپس گراییمحضوپراندنمخاطباست».ومثالمی زندکه«شب
از نمایندگان مجلس یا مقامات دولتی ،موضع گیری هایی شبیه به ان را تکرار کنند.
می اندازند که کلی درباره عشق شان به این برنامه صحبت کنند.
این اما یک موضع گیری نادر است و از نظر اکثر مردم بعید است که کسان دیگری
عمده مســـئوالن دولتی و نمایندگان مجلس به فکر این هستند که صد او سیما با
انها همسو باشد و به نقد و مچ گیری ازشان نپردازد .گاهی هم توقع دارند که رادیو
یا تلویزیون تبدیل به تریبونی برای تبلیغ اقدامات انها شـــود .مردمی که در سوی
دیگر ماجرا هســـتند و نسبت به صد او سیما منتقدند ،چه ابزاری برای فشار اوردن
به این مجموعه و محقق کردن مطالبات شان دارند؟ اگر لحن اخبار یا تحلیل های
صد او ســـیما منصفانه نبود یا به دغدغه هایی که مردم داشتند نمی پرداخت ،اگر
برای اصالح این امور بدیهی دارند یا نه؟ اگر چنین عزم و نیتی وجود داشت ،حتی
اســـتفاده کرد ،اگر صد او سیما با تبلیغات بازرگانی پرتراکمی که بسیاری از اوقات
شـــود یا الاقل حرکت به سمت اصالح امور را می شد دید اما این طور که پیداست،
مدیران صد او سیما چنین دغدغه هایی ندارند .درباره دالیل چنین وضعی می شود
بحث های مســـتوفایی کرد اما به هر حال چنان شده که یک سو مردم هستند و از
صد او ســـیما ناراضی و سوی دیگر مســـئوالنی که در مجلس و دولت نشسته اند و
سال هاستحتیکلمه ایاززبانمرتبط ترینافرادشاننسبتبهافتکیفیتولیدات
صد او سیما چیزی شنیده نشده است.
خود تلویزیون تولید و پخش می کرد ،توسط منتقدان حرفه ای نقد می شد و حتی
شادومخاطب پسند!جنابپیمان،به خداکهدردبی پیمانیوزخمبی عقلیدارید».
اساســـی تر که به موضوع نگاه کنیم و از نقد فالن برنامه و فالن سریال به ساحتی
در ناکارامدتریـــن وضعیت مدیریتی ،الاقل ممکن بود درصدی از ان نیات محقق
سال های اخیر عادت مان داده اند ،حتی در ذهن خودمان هم توقع مواردی از این
دست را نداریم اما زمانی بود که موفق ترین سریال های تلویزیون در برنامه هایی که
گاهی بی رحمانه از انها ایراد می گرفتند؛ حاال اما نه تنها از چنین چیزهایی خبری
فیلم ها ،سریال ها ،مسابقات و برنامه های گفت وگومحور یا هر سرگرمی دیگری در
کلی تر برویم ،طبیعتا خواهیم پرسید که ایا مدیران صد او سیما اساسا عزم و نیتی
در 10سالگذشتهچندثانیهدرصد او سیمانقدهایینسبتبهافتکیفیتکارهای
این رســـانه واقعا ضعیف بود و نمی شد حتی با اغماض برای پر کردن وقت ازشان
معلوم می شود پشت سفارش دهندگانش شک و شبهه های مالی فراوانی هست،
اعصاب مخاطبی که خواسته چرخی در شبکه ها بزند را به هم ریخت و در کل ،اگر
اینمجموعهملیبه واقعدرترازملیظاهرنشدوبخش هاییازمردماحساسکردند
نسبت به سهم شان از این دارایی عمومی امانت داری نشده است ،چگونه و با چه
ابزاری می توانند به صد او سیما فشار بیاورند که در مسیر درست حرکت کند؟ انها
غیر از اینکه قهر کنند و تلویزیون را نبینند ،چه کاری از دست شان برمی اید؟ مردم
اگر چنین کنند ،خودستایی های بی انتهای صد او سیما و حتی امارسازی هایش
نیســـت ،بلکه در هر تاک شو و مســـابقه ای ،مجری ها میهمانان را در رودربایستی
زمانی بود که معتبرترین مرجع همه مردم ایران برای دریافت اخبار ،رادیو و تلویزیون
ملیبودنداماحاالهراتفاقمهمیکهمی افتد،تامدیرانمحافظه کارسازمانازفکر
طفره رفتن نسبت به اصل خبر بیرون بیایند ،رسانه های فارسی زبان بیگانه برایش
میز گرد تحلیلی هم گذاشـــته اند .اگرنه در تمام موارد ،الاقل در بخش عمده ای از
اخبار ،صد او سیما شکل روابط عمومی نهادهای مختلف حاکمیتی را پیدا کرده و
سعیمی کندسهمهر کدام شانراپرداختکند؛حال انکهاینمجموعهبزرگوشاید
بیش از حد بزرگ ،متعلق به مردم است .شاید می بایست از همان ها بخواهیم که
ابزار رسیدن مردم به خواسته هایشان شوند ،یعنی از نمایندگان مجلس یا دولتی ها
این خواســـته را مطرح کرد که نســـبت به کیفیت تولیدات تلویزیون ،مدیران این
مجموعه را با سند و مدرک و تحلیل های دقیق به چالش بکشند .ان هم نه چالشی
که تنها جنبه نقادانه و ارشادی داشته باشد ،بلکه از لحاظ حقوقی و اجرایی مدیران
صد او سیما را مجبور به تغییر رویه کنند .ما مردم معمولی چاره ای نداریم جز اینکه به
دولتی ها و مجلسی ها یا احتماال قضات و وکال و دادستان های دستگاه قضا بگوییم
این مدیران صد او ســـیما به ما که عنایتی ندارند و بیشتر دنبال جلب رضایت شما
هســـتند؛ الاقل شما رحمی به حال ما و اموال ما که در اختیار این سازمان درامده
بکنید و ازشان حساب بکشید.
چارسو
ابا دارم که دوباره به مدیریت سینما برگردم!
جـواد شـمقدری ،مدیـر اسـبق سـازمان سـینمایی در گفت وگـو بـا ایسـنا و در پاسـخ بـه
این سـوال که ایا حاضر اسـت در شـرایط کنونی مدیریت سـازمان سـینمایی را عهده دار
شـود گفـت« :بـه نظـر می رسـد االن اوضـاع خیلـی بـه هم ریخته اسـت ،بـرای همین من
ابـا دارم کـه دوبـاره به (مدیریت) سـینما برگردم .شـاید هم اشـتباه کنـم ولی انگار خیلی
چیزهـا سـامان نـدارد و همیـن سـاماندهی را بایـد در اولویت گذاشـت .اگر الزم اسـت از
نظـر روانـی ایـن سـامان را ایجـاد کرد ،پس بایـد ارامش را برقـرار کنیم».
وی افـزود« :مـا ان زمانـی کـه امدیـم ،شـرایطی بدتر از االن وجود داشـت ولـی بالفاصله
توانسـتیم بـا اعتمادسـازی ،ارامـش روانـی را در جامعـه سـینمایی ایجاد کنیـم ،از جمله
در بخـش تولیـد کـه مرحـوم سـجادپور در فاصلـه زمانی سـه تا چهار ماه اول شـروع دوره
مدیریت ما نزدیک ۸۰پروانه سـاخت را صادر کرد و خیلی از ان فیلم ها سـاخته شـدند و
بودجه خوبی را وارد سـینما کردند .به افراد به شـکل های مختلف کمک شـد .بسـیاری
از بچه های سـینما مشـکالت معیشـتی داشـتند که رسـیدگی کردیم ولی ماجرای خانه
سـینما همه چیـز را در اذهـان جـور دیگـری جلـوه داد در صورتی کـه تمـام اتفاق هـای
خانـه سـینما در مقطـع پایانـی دوره مـا بـود منتهـا در اذهـان عمومـی طـوری جـا افتـاده کـه انـگار از روز اول ایـن ماجـرا وجـود داشـت .ما در سـه سـال اول حضور
در سـینما مشـکلی بـا خانـه سـینما نداشـتیم و چالش هـا در سـال اخر به وجـود امد».
تهدید جشنواره کن به قطع برق!
به نقل از العربیه ،اتحادیه های ملی انرژی و معادن فرانســـه در بیانیه ای پس از
برگزاری یک شـــورای عمومی از کمپین « ۱۰۰روز اقدام و خشم» در واکنش به
تصمیمات اخیر «امانوئل مکرون» خبر داد و تهدید کرد برق هفتادوششـــمین
جشـــنواره فیلم کن را که کمتر از یک ماه دیگر در جنوب فرانسه برگزار خواهد
شد ،قطع می کند.
اینگروهافزودکهدرطولسفرهایبرنامه ریزی شدهامانوئلمکرون،رئیس جمهور
فرانســـه ،همچنان «اختالل انرژی» ادامه خواهد داشت و نوشت« :در ماه می،
جشـــنواره فیلم کن ،جایزه بزرگ فرمول یک موناکو ،مسابقات روالن گاروس و
جشنواره هنری اوینیون ممکن است در تاریکی به پایان برسد! ما رها نمی کنیم!»
ایـــن گـــروه اعالم کرد کـــه از اهرم قطع برق در راســـتای براورده شـــدن تمام
خواسته هایشان استفاده خواهد کرد.
اتحادیه انرژی فرانســـه مدعی شـــد که در جریان سفر مکرون ،برق در فرودگاه
مونپلیه و یک کالج در شهرستان «ارو» را قطع کرده است.
اعتراضات سراسری فرانسه از ماه ژانویه با مطرح شدن قانون جدید افزایش سن
بازنشستگی از ۶۲به ۶۴سال اغاز شده است و رئیس جمهور فرانسه این اصالحات را روز ۱۵اوریل امضا کرد و خشم عمومی بیشتری را برانگیخت.
هفتادوششـــمین دوره جشـــنواره فیلم کن از ۱۶تا ۲۷می سال ۲۶( ۲۰۲۳اردیبهشت تا ۶خرداد )۱۴۰۲برگزار می شود و طبق روال هر ساله
میزبان هزاران میهمان خارجی از سراسر جهان خواهد بود.
ادامه در صفحه۱۳ صفحه 12
فرهنگ
13
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ادامه از صفحه۱۲
کیفیت باشد برنامه دیده می شود
چرا صداوسیما فرزندان خود را می بلعد؟
منجر شـــود .بحرانی که از ان حرف می زنیم سال هاســـت که به مثابه خطری مهلک بر جان
ســـازمان افتاده است .سیاست زدگی مدیران و مسئوالن سازمان مانع از این می شود که این
نهـــاد گرایش هایی را که در بطن جامعه دربـــاره موضوعاتی از قبیل حجاب ،فضای مجازی،
اراز مطلب زاده
سیاســـت داخلی و خارجی وجود دارد و از قرائت ســـازمان متفاوت است به سمیت بشناسد
منتقد
و به ان تریبون بدهد .به زبان بهتر می توان گفت یک جریان سیاســـی همیشـــه خود را در
هنوز زمان دور و درازی از ســـال هایی که صداوســـیمای جمهوری اسالمی بخشی از زیست
موقعیت مبارزه سیاسی-انتخاباتی تعریف می کند و از این روی دائما درحال جدال و نزاع با
کنیم به راحتی تصاویری از گذشـــته را بازیابی خواهیم کرد با رنگ وبویی اغشته به خاطراتی
می بیند .درحالی که ساحت رسانه ملی با انتخابات تفاوت دارد و عملکرد باید متناسب با شان
روزمـــره مـــردم ایران بود ،نمی گذرد .اگر کمی حافظه خـــود و خاطرات دو دهه اخیر را مرور
که تلویزیون برای ما ســـاخته بود .اوج این خاطره سازی هم به مناسبت هایی از قبیل نوروز،
رمضـــان و ...بازمی گردد که تلویزیون در قامت عضوی محبـــوب از خانواده ها درکنار مردم
ایران حاضر می شـــد و کلیت ان دوره زمانی را تحت الشعاع قرار می داد .از ابداعاتی از قبیل
طنزهای 90شبی که محصول افرادی از قبیل مهران مدیری ،سروش صحت و رامبد جوان
بودند تا ســـریال های رمضانی که بخشـــی از انها با نام رضا عطاران گره خورده بود و بخشی
دیگر با نام ســـیروس مقدم و همچنین ســـریال های شبانه تابستانی که با محوریت زیست و
معضالت جوانان روی انتن می رفتند و عمدتا هم ساخته حسین سهیلی زاده بودند ،همگی
گواهی هســـتند بر موفقیت صداوسیمای در زمینه گروه فیلم و سریال.
قرائت هایی مختلف در حوزه های سیاســـی ،فرهنگی و اجتماعی است که انها را دربرابر خود
این رســـانه باشد که رسالتش ملی بودن است .اتخاذ گرایشی جناحی ،مدام دوقطبی تولید
می کند ،خود مدافع یک قطب می شود و طرف دیگر را که بخشی از جامعه هستند به مجادله
دعوت می کند و حتی در مواقعی به استهزا هم می کشاند! تراژدی بلعیدن فرزندان سازمان هم
برامده از همین وضعیت است .واقعیت امر این است که وقتی هدف محقق کردن گرایش های
جناحی است ،صداوسیما انتظار دارد هنرمندان هم تماما در خدمت همین منویات باشند.
این درحالی است که خیلی از هنرمندان بنابر هر دلیلی نسبتی با این منویات جناحی ندارند
و به شکل پادگانی حاضر به تبعیت بی چون وچرا از این اوامر نیستند ،لذا سازمان با ارزش زدایی
از ســـرمایه هایی که خود انها را ساخته ،به راحتی انها را کنار می زند و گمان
می کند می تواند بدیل هایی برایشـــان بتراشد .تجربه سال های
برنامه ســـازانی از قبیل محمدرضا شـــهیدی فرد ،احســـان علیخانی ،فرزاد حسنی ،منصور
ضابطیـــان ،فریدون جیرانی و رضارشـــیدپور هـــم هرکدام به تنهایـــی تداعی کننده حجم
انبوهی از برنامه های درخشـــان در تاریخ صداوسیما هستند که حتی تا نیمه های دهه 90
هنوز می شـــد رد و نشـــانی از انها را در قاب تلویزیون دید .اما ناگفته پیداست که اکنون در
مواجهه با تلویزیون نه تنها هیچ خبری از این اســـامی نیســـت ،بلکه بازپخش یک قسمت از
این سریال ها یا اشاراتی به این برنامه ها عمدتا با چالش و ممیزی هایی مواجه می شود ،لذا
اکنون در مواجهه با صداوسیما صرفا می توان با توسل به یک مثال ،حقیقی ترین توصیف را
ابراز کرد .اکنون صرفا می توان گفت صداوسیما به شهری باشکوه ،محبوب
اخیر نشـــان می دهد که چقدر ایـــن بدیل ها ابکی از اب
درامده اند و بیش از جاذبـــه ،دافعه به بار اور ه اند.
انجاتلخ ترمی شودکهسازماننمی خواهد
حقیقـــت
جنـــگ بـــا سایه ها ســـت .
بپذیـــرد درحال
برنامه هایی بسازد که
صداوسیما می خواهد
هنرمنـــدان ســـابقش تن به
نمی دهند و مخاطبان ســـابقش
ســـاختن ان
تن به تماشـــایش
و زیبا می ماند که به واسطه بالیی طبیعی یا انسانی ،با خاک یکسان شده
غربت
ِ
و نه تنها از شـــکوه و شمایل درخشـــانش هیچ خبری نیست ،بلکه
با 34.4درصد در رده های دوم و سوم قرار گرفتند .در مورد
این نظرســـنجی نکات زیادی مطرح شد و بسیار در مورد
ان نوشتند ،چیزی که باید در مورد این نظرسنجی عنوان
عاطفه جعفری
خبرنگارگروه فرهنگ
شود و به ان توجه نشـــده تعداد مخاطبان هرکدام از این
سال 72برنامه ای طنز-ترکیبی از شبکه یک سیما پخش
بـــه گفته جامعه شناســـان اوقات فراغـــت مفهومی نو در
می شـــد و در زمان خودش و حتی سال های بعد از ان هم
استراحت اختصاص داشت ،اما اوقات فراغت با استراحت
شـــد ،برنامه ای که نواوری در برنامه های طنز محســـوب
به عنـــوان یکی از بهترین برنامه های ترکیبی مناســـبتی
یاد می شد .تلویزیون ســـاخت برنامه های مناسبتی را از
زمان جنگ شروع کرد .ســـاخت سریال و برنامه ترکیبی
برای نـــوروز و بعد از ان هم در ماه رمضان .برنامه ریزی ها
به گونه ای بـــود که حتما برای مناســـبت هایی که وجود
دارد ،تولیداتی داشته باشد و حتما وجه سرگرمی ان هم
درنظر گرفته شود.
می شود ،مشروط به انکه برنامه کیفیت الزم را داشته باشد.
همچنان می توانیم بگوییم که اگر برنامه ها سرگرم کننده
باشند مردم تلویزیون را انتخاب می کنند .کما اینکه در چند
سال اخیر شاهد بودیم که برنامه های سرگرم کننده زیادی
جدید» با وجود همه کم و کاستی هایش می تواند مخاطب
داشته باشد و در شب فینالی که برگزار می کند ،خیابان ها
فرزندان خود را می بلعد؟
را خلـــوت کند ،یعنی تلویزیـــون هنوز مرجعیت خودش را
دارد .مثال دیگری که می توان به ان اشـــاره کرد ،برنامه
تمام فرزندانش را یا علیه خود شورانیده یا در بهترین حالت به جنگی
«محفل» اســـت که در ماه رمضان امســـال از شبکه سوم
ســـرد بین خـــودش و هنرمندان دامن زده اســـت .در هر دو حالت
ســـیما همزمان با افطار پخش می شد؛ مخاطبان خودش
می توان ادعا کـــرد انس و الفت بین هنرمندان و تلویزیون به رویایی
را رفته رفته پیدا کرد و جشـــنی که همزمان با عید فطر
دست نیافتنی بدل شده است .ریشه این قبیل وقایع در چیست؟ چالش ها
برگزار کرد و مردم از ان اســـتقبال کردند نشان از اقبال
و نزاع هایی را که صداوسیما مسبب پدید امدن انها علیه هنرمندان بوده
مخاطب به این برنامه بود .در این ســـال ها ،برنامه هایی
می توان برایند نگرشی ایدئولوژیک دانست که این نهاد در سال های اخیر
در تلویزیون ساخته شده است که اثرگذاری برخی از انها
به مراتب مصرانه تر اتخاذ کرده است .به زبان ساده تر ،در سال های اخیر
تا مدت ها ادامه داشته و طبیعتا این خاصیت رسانه است
چینش مدیران و مسئوالن سازمان از یک گرایش سیاسی ،منجر به تدبیر
و ...مخاطب را با خودش نگه دارد.
صداوسیما به شدت سیاست زده شده است؛ سیاست زدگی به این معنا که
که می تواند با کنار هم قرار دادن عناصری مثل ســـرگرمی
همه امور از منظر همان گرایش شده و این درحالی است که رسانه ای
با یدک کشـــیدن عنوان ملی ،اساسا نمی تواند در خدمت یک گرایش
هرگونه عقب ماندن از مسائل ،دغدغه ها و موضوعات گرم جامعه ،می تواند به بحران
خبرنگار
برای ســـرگرم شدن ،تلویزیون است .یعنی ما تعداد زیادی خانواده داریم که
چشم شـــان به تلویزیون دوخته شده است تا ببینند صداوسیما چه برنامه ای
برای شب های ماه مبارک و خانه نشینی اجباری شان دارد؟ در عین ناباوری،
نمی بینـــد .این موضوع در بخش های دیگر هم طی چند
سال اخیر درحال تعمیم است ،سریال سازی ،برنامه های
ترکیبی ،حوزه طنز ،مسابقه و. ...
گاهی از دور و بر شـــنیده می شود که اگر برنامه خوب در
تلویزیـــون نداریم ،چون بودجه و پول در ســـازمان وجود
ندارد ،این درحالی است که سازمان صداوسیما به عنوان
یک دســـتگاه سیاســـتگذار ،که زیرمجموعه ای هم برای
ان معرفی نشـــده ،برای سال 1402بودجه ای چند هزار
میلیارد تومانی دارد .این را به درامدهای بازرگانی اضافه
کنید .پس نمی توان گفت که مشکل کمبود بودجه دلیل
اصلی در عدم تولید برنامه های با کیفیت و ســـرگرم کننده
است و افت کیفیت اثار بیشتر به جنس سیاست های این
سازمان بر می گردد.
اینکه مخاطب به دنبال دیدن برنامه هایی مثل خندوانه یا
دورهمی است با وجود اشکاالتی که به این مدل برنامه ها
وارد است ،نشان از این دارد که مخاطب به دنبال سرگرمی
اســـت و می خواهد بعد از یـــک روز کاری یا در تعطیالت
وقتی تلویزیون را روشـــن می کند ،برنامه ای را ببیند که او
ســـریال «نون خ »4که از شبکه یک سیما پخش می شود
نباید ان طور که باید مخاطب داشـــته باشـــد اما درنهایت
مثـــل «کتاب باز» که به یک موضوع تخصصی می پردازد و
نو خلق کند و انقدر در این توهم
مخاطبان ســـریال ها در صدر قرار دارد و ســـریال «اتش و
بیننـــده و 76.3درصد رضایـــت در رتبه دوم قرار دارد .در
هنرمند و مخاطب را از
مُصر اســـت که حاضر اســـت همه چیز
سه با 49.3درصد در صدر قرار گرفت« .کودک شو» شبکه
نسیم با 37.6درصد و «نوروز دوست داشتنی» شبکه یک
را ببلعد!
حـــذف کتاب باز برای همه مردم مهم اســـت و از نبودنش
برنامه خوب و اســـتاندارد با برنامه ای که اصال برایش وقت
گذاشته نمی شود ،هســـت و این را درک می کند .چیزی
کـــه مدیران تلویزیون قادر به درکش نیســـتند و راحت از
کنارش می گذرند.
با توجه به همزمانی اغاز ســـال جدید با ماه مبارک رمضان ،صداوسیما برای
شـــد که باید قائل به تفاوت عقاید و سالیق باشیم .اما صداوسیما همچنان
دقیقا چرایی بی میلی صداوســـیما به تولیدات متناسب با سلیقه اکثر مردم
دیگر ماه رمضان هم به روال هرســـال ،مجری روبه روی میهمان می نشیند و
که برای تمام طیف ها ،عقاید و ســـایق ،تولیدات درخور و تماشایی داشته
متاســـفانه مدیران صداوسیما باید بپذیرند که اقشار مختلفی از مردم جامعه
این دو مناســـبت در هر شـــبکه تنها یک سریال تولید کرده بود و برنامه های
پیرامون مسائل مذهبی و معرفتی سخن می گوید.
ترجیح می دهد که صداوسیمای غیرملی و سلیقه ای باشد تا صداوسیمایی
باشد .سوای از اینکه تولیدات تا چه حد فاخر و سرگرم کننده است .به عنوان
انچه ما در این یک ماه از صداوسیما دیدیم؛ چیزی فراتر از کپی کردن ایده های
یک جوانی که همیشـــه دغدغه مردم را داشـــته اســـت و از هر فرصتی برای
کرده ایم .البته در این بین ،برنامه «محفل» مخاطبان خاص خود را داشـــت و
احاد ملت ایران و عدم تالش صداوســـیما برای جذب مخاطب حداکثری با
را به جایی ســـفر نمی کنند .با اضافه شدن بار مشکالت اقتصادی ،افزایش
تـــا روزهای تعطیـــل را در خانه بگذرانند .قطعـــا در تعطیلی ها اولین گزینه
به طور کامل مرجعیتش از دست می رود و دیگر کسی خبر
میان ویژه برنامه های تحویل سال ،برنامه «سال نو» شبکه
نمی دهند ،لذا در وهمی
با اســـتقبال بخش مذهبی جامعه هم روبه رو شد .اما ان سوی تولید محفل و
مبارک رمضان و عید نوروز امســـال خانواده های بیشـــتری تصمیم گرفتند
گفتیم و اینکه اگر به داد این بخش در این سازمان نرسند
تلـــخ می خواهـــد
چند ســـالی اســـت که بســـیاری از خانواده های ایرانی ،به دلیل مشکالت
ناگهانی قیمت بلیت ها از اســـفند 1401و صد البته همزمانی شـــروع ماه
زمانی در همین صفحه از وضعیت اخبار در صداوســـیما
باد» که ســـریال شبکه سه سیما است نیز با 48.3درصد
قبلی اســـت و اگر بگوییم بی ایدگی ،شاید بهتر وضعیت صداوسیما را تعریف
اقتصادی و هزینه های زیاد حمل ونقل در ابتدای هرســـال ،تعطیالت نوروز
توقـــع اش از برنامه های تلویزیون باال رفته و انتظار زیادی
طبق نظرســـنجی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما که
حذف جادوی کیفیت از تلویزیون
زینب مرزوقی
ببینیم ،مخاطب تلویزیون االن پای هر برنامه ای نمی نشیند
و ســـاخته نشـــدنش گله دارند .یعنـــی مخاطب متوجه
سیاســـی ،پوییدن و کاویدن طبیعی جامعه را که در فضاهای مختلف می تواند منجر به
چهارچوب های خود اصرار می ورزد .اساسا صداوسیما باید در تناسب با جامعه باشد و
حاال همین اوقات فراغت را در قالب برنامه های تلویزیونی
بـــا 83.5درصد بیننـــده و 78.6درصد رضایت در میان
تریبون اعالم منویات و ارمان های انها شده است .مساله زمانی شدت می گیرد که این گرایش
تغییر سالیق ،عالیق ،گرایش ها و ...بشود ،اساسا به رسمیت نمی شناسد و هرچقدر جامعه
خود اختصاص می دهد.
شاهدیم که برنامه بسیار پرمخاطب می شود و تا جایی که
سازمان را تسخیر کرده که تقریبا تمام کانال های اصلی و فرعی تلویزیون
از ســـایق سابق خود فاصله می گیرد ،صداوسیما بیشتر به محافظه کاری ،یکدستی و
کنـــار دیگر فعالیت ها بخـــش مهمی از اوقات فراغت را به
را می خنداند و استانداردهای الزم را هم دارد ،یا برنامه ای
هفته گذشته در مورد برنامه های نوروز ،1402منتشر شد،
سیاسی باشد .این گرایش سیاسی در سال های اخیر چنان تمام ارکان
رســـمی به پایان رسیده اســـت .در دنیای مدرن رسانه در
بیـــن مردم مرجعیت خـــودش را دارد و برنامه هایش دیده
برنامه هایـــش باال ببرد .همان طور که برنامه ای مثل «عصر
واقعیت امر این اســـت که صداوسیما با عملیاتی انتحارگون علیه خود،
اوقـــات فراغت برهه هایی از زمان اســـت که کار و اموزش
دارد ،موضوعی که شاید در تلویزیون به ان کمتر توجه شود.
و نمایش خانگی و بقیه چیزها قرار گرفته است .اما باز هم
شبکه های دیگر در این است که بتواند وجه سرگرمی را در
این توصیفات و قیاس ها طرح این پرســـش اســـت که چرا صداوسیما،
فرق می کند ،اســـتراحت زمانی است برای تمدید قوا ،اما
اگرچه در حال حاضر تلویزیون در سیطره شبکه های مجازی
با خودش همراه کند .طبیعتا قدرت تلویزیون در رقابت با
کنونی ان جز تلخی ،ترحم و اندوه چیزی به بار نمی اورد .هدف از همه
جامعه شناسی است .در گذشته بخشی از ساعات زندگی به
و با وجود همه برنامه هایی که االن در دسترسش قرار دارد،
ساخته شده است که می تواند مخاطب را لحظه به لحظه
هـــم
سریال ها است که براساس ان به درصد رضایت رسیده اند.
این دســـت از برنامه ها ،نشان داد که اغلب تولیدات صداوسیما تنها متمرکز
بر تولید برای یک طیف خاص اســـت .این تحلیل نه از ســـوی یک خبرنگار
اجتماعی و عالقه مند به حوزه فرهنگی است ،بلکه از سوی مخاطبی است که
در این یک ماه ،کانال های صداوســـیما را یکی یکی باال و پایین کرد تا به یک
برنامه یا سریال همه پسند برای عموم افراد جامعه برسد ،اما به چیزی نرسید.
این درحالی اســـت که در بیانات رهبری در نماز عید فطر به صراحت اشـــاره
برگزاری بیش از ۱۰۰سانس کنسرت در اردیبهشت
همزمان با پایان ماه مبارک رمضان و عید ســـعید فطر ،بســـیاری از خوانندگان
کنسرت هایی را در تهران و به خصوص شهرستان ها تدارک دیدند ،هر چند امسال
نیز با ابالغیه وزارت فرهنگ و ارشـــاد اســـامی به دلیل همزمانی تعطیالت نوروز
با ماه مبارک رمضان ،کنســـرت های موســـیقی تا ۱۷فروردین و قبل از شب های
قدر نیز ادامه داشت.
از اواخر فروردین تاکنون نیز برخی از خوانندگان کنسرت هایی را در تهران و سایر
شهرهای کشور برگزار کردند که عمده این کنسرت ها نیز در گونه پاپ بود و تنها
در گونه موسیقی سنتی کنسرت ساالر عقیلی یکم اردیبهشت طی دو سانس در
گرگان برگزار شد و قرار است در این گونه موسیقی ،کنسرت پرواز همای با همراهی
گروه مستان هشتم و نهم اردیبهشت در یزد برگزار شود.
براســـاس برنامه های خوانندگان و تهیه کنندگان از ابتدای اردیبهشـــت تاکنون
یکصد و ۱۵ســـانس کنسرت تدارک دیده شده است که شاید این سانس ها و در
مجموع تعداد کنسرت ها در روزهای اینده نیز افزایش پیدا کند .از اول اردیبهشت
تاکنون نیز کنسرت هایی از جمله علیرضا طلیسچی طی دو سانس در عباس اباد
و محموداباد ،بهنام بانی طی دو ســـانس در رامســـر و در چالوس ،ســـیروان خسروی طی دو سانس در ساری ،مجید رضوی طی دو سانس در امل
و محموداباد ،معین زندی طی دو ســـانس در چالوس ،ناصر زینعلی طی دو ســـانس در تهران و گروه ماکان طی دو ســـانس در عباس اباد ،سهراب
پاکزاد ،فرزاد فرزین و امید حاجیلی یک سانس در کیش برگزار شده است.
گفت وگـــو با هموطنانش اســـتفاده می کند ،معتقدم نادیـــده گرفتن تمام
ســـلیقه های متفاوت ،مردم را دل شکسته و ناامید از صداوسیما کرده است.
از حق اما نگذریم .در دوره التهاب جامعه در چند ماه گذشته ،ایده تقابل ارا
و گفت وگو درخصوص سالیق مختلف سیاسی را در قاب شبکه چهار دیدیم.
ایده ای که اتفاقا با اقبال بسیار خوبی هم از سمت نخبگان کشور و هم مردم
عادی مواجه شـــد .اما این شکل از مدیریت تولید برنامه ها و این خط مشی
یعنی احترام به سالیق مختلف سیاسی و اعتقادی و تولید برنامه ای متناسب
با احوال و اوضاع جامعه در تمام شـــبکه های رســـانه ملی اجرا نشد و سوال
و مناسبت های مهم تقویم است؟
ما و تعداد بسیار باالیی در روزهای گذشته ترجیح دادند تلویزیون خانه شان
خاموش باشد تا اینکه پای گیرنده های خود بنشینند و به تماشای محتواهای
تکراری وقت بگذرانند.
از وظایف بدیهی صداوســـیما پر کردن اوقـــات فراغت مخاطبان با محتوای
قابل قبول و متناسب است.
صداوســـیمایی که روزگاری مردم را در مـــاه رمضان با طنزهای رضا عطاران
پای تلویزیون می کشاند ،حاال حتی سعی نمی کند تا برنامه یا سریالی بسازد
که مردم شوق به روشن کردن تلویزیون خاموش داشته باشند .انچه در این
جریان غم انگیز است و حتی ممکن است به مخاطب احساس بی ارزشی هم
بدهد این اســـت که در فرایند تولید برنامه و سریال هیچ تالشی برای جذب
مخاطبان بیشـــتر یا ارتقای کیفیت محتوای تولیدی ،نمی کنند.
درامد ۲۵میلیاردی سینماها در تعطیالت
ســـینماهای کشور از صبح پنجشنبه تا اخر شب یکشنبه موفق شدند با جذب
۴۹۷هزار مخاطب ،طی ۱۰هزار و ۱۰۷سانس نمایش ،به گیشه ۲۵میلیارد
و ۷۲۳میلیون تومانی دست یابند.
سینماها برای پنجشنبه ۱۰۳ ،هزار مخاطب داشتند و ۵میلیارد و ۳۰۴میلیون
تومان نیز فروختند .این امار برای روز جمعه به ۱۰هزار و ۵۰۰مخاطب و گیشه
۷میلیارد و ۹۷میلیون تومانی رسید.
در روز شـــنبه ۱۴۵ ،هزار و ۳۰۰نفر به سینما رفتند تا گیشه روز عیدفطر به ۷
میلیارد و ۵۵۷میلیون تومان برســـد .این روز ،سینماها ،بهترین عملکرد را در
این ۴روز تعطیل داشتند .طی روز گذشته نیز ۱۱۲هزار و ۲۰۰نفر به سینما
رفتند و گیشه را به ۵میلیارد و ۷۶۵میلیون تومان رساندند.
کمدی فسیل ،با اقتدار در صدر جدول فروش ایستاد و موفق شد با جذب ۳۲۰
هزار مخاطب ۱۶ ،میلیارد و ۳۸۰میلیون تومان بفروشـــد .میزان سانس های
نمایش دهنده این فیلم نیز در نوع خود جالب توجه است؛ چراکه این فیلم طی
این چند روز ۳۷۷۵ ،ســـانس نمایش داده شد .این امار نشان می دهد که ۶۴
درصد از گیشه سینماها طی ۴روز تعطیل اخیر ،توسط کمدی فسیل پوشش داده شده است.
سه کام حبس ،دومین فیلم پراقبال این ۴روز بود .جنگ جهانی سوم نیز سومین فیلم پرمخاطب این مدت بود و در این ۴روز ۱ ،میلیارد و ۶۶۲
میلیون تومان هم فروخت. صفحه 13
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
سه شنبه 5اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
نگاهی به تولیدات نمایشی و سریال سازی مناسبتی طی 3دهه در معاونت سیما
خداحافظ ای خاطرات شیرین
محمد محمدی
تولیداتمناسبتیصرفامجموعه ایبرایپخشدرایامماهمبارک
حسینسهیلی زاده«،خانه به دوش»«،متهمگریخت»و«بزنگاه»به
ســـیما اولین سریال مناسبتی که پیش تر از ان سخن گفته شد،
گرفت.اماسوالاینجاستکهچگونهاینظرفیتمهمدرسال های
سال73باتغییرمدیریتدرسازمانصداوسیماوتاسیسمعاونتی
لطیفـــی« ،زیرزمین» به کارگردانی علیرضـــا افخمی« ،اغما» به
نوروز سال 70پخش شد .یک سال صبر شد تا سریال در مناسبت
پاســـخ ها این باشد که سیاست توسعه محوری شبکه های سیما
رمضانبودوعمالنشانیازاینماهدراینمجموعهدیدهنمی شد.
منتقد
با عنوان معاونت سیما با جایگاه قائم مقامی و باالدستی در چارت
32سال پیش درست مانند امسال ماه مبارک رمضان و عید نوروز
در تولیدات نمایشی داشت و به همین تناسب تولیدات مناسبتی
به تولید یک مجموعه مناسبتی با عنوان «مهمان» به کارگردانی
همخوانی سریال ها برای مناسبت ها داشتند.
درحالیتقارنپیداکردهبودندکهتلویزیونبراینخستین باردست
خسرو ملکان زد؛ ابتکاری که در سه سال پایانی 13سال ریاست
محمد هاشـــمی بر سیما رقم خورد تا در سال 70شاهد اغاز یک
جریان در حوزه تولیدات نمایشی با محوریت مناسبت ها باشیم.
ویدرگفت وگوبایکیازرسانه هایرسمیکشورگفتهبودبه دلیل
رعایت حرمت ماه رمضان به تمامی مجریان -که غالبا گویندگان
غ شـــده تا پایان این ماه به محاســـن خود دست
خبر بودند -ابال
نزنند و اصطالحا اصالح نکنند و در رادیو هم دســـتور داده بود تا
در ماه رمضان از پخش هرگونه موسیقی خودداری شود .در چنین
شرایطی ملکان به عنوان اولین کارگردان مناسبتی دست به تولید
سریالمهمانزد؛سریالیکهزمینه سازقصه گوییویژهمناسبت ها
شد .این سریال به قدری مورد اقبال مخاطبان قرار گرفت که او در
ســـال - 71که همچنان ماه رمضان و عید نوروز در تقارن بودند-
دومین ســـریال مناسبتی را با عنوان «تعطیالت نوروزی» ساخت
که در ان هم از شخصیت های مجموعه «مهمان» بهره برد .دومین
سریال مناسبتی تلویزیون به مراتب از سریال مهمان پربیننده تر
شد .نکته حائز اهمیت سریال تعطیالت نوروزی علی رغم وجود
شخصیت هایکمیکوداستانطنزش،موسیقیوفضایحاکمبر
سریالازتمغمناکوغم انگیزبرخورداربودکهنشانازادامههمان
سیاست های سختگیرانه دهه 60در رادیو و تلوزیون داشت .در
سال 72حسنفتحیبه عنواندومینکارگردانمناسبتیسریال
«همسایه ها»راکارگردانیکرد؛سریالیکهپسازدوتجربهموفقدر
جدید رادیوو تلویزیوننشان از اهتمامویژهمدیریتجدید سازمان
همچنان ادامه یافت و مدیران تازه وارد ان سال ها تاکید بسیاری بر
بی تردید حضور سیدمحســـن مهاجرانی از نیمه دوم دهه 70در
کارگردانیرضاعطاران«،صاحبدالن»بهکارگردانیمحمدحسین
کارگردانی ســـیروس مقدم« ،میوه ممنوعه» و «شـــب دهم» به
کارگردانی حســـن فتحی« ،ملکوت» بـــه کارگردانی محمدرضا
اهنج« ،قرارگاه مسکونی» به کارگردانی جواد رضویان تنها بخشی
از مهم ترین تولیدات مناسبتی در دهه 80بودند .با وجود اینکه
این اثار در تناســـب با مقطـــع زمانی پخش خود طراحی و تولید
شده بودند اما در بازپخش ،همچنان با استقبال مخاطبان روبه رو
پست معاونت سیما این معاونت را به بازویی قوی و موثر در رادیو
می شـــوند .صدالبته که علی رغم عدم انتشار امار و ارقام این اثار
ســـیما مرهون تالش ها و اقداماتی اســـت که این مدیر در دوران
در دست نیست اما با نگاهی ساده و گذار به قاطعیت باید اذعان
و تلویزیون بدل کرد و اغراق نیست اگر بگوییم تمام موفقیت های
هشت ساله اش بر معاونت سیما داشته است.
از سوی سازمان صداوسیما از کم وکیف مخاطبان شان اطالعی
کرد که پرمخاطب ترین اثار نمایشی در تلویزیون به سریال های
«نیمـــه پنهان ماه» به کارگردانی مجید جعفری« ،بهاران در بهار»
مناســـبتی مربوط است و از این حیث این گونه از سریال سازی را
میرطالبی« ،جزیره ای در خشکی» به کارگردانی حسین قاسمی
برشـــمرد ،اما همان طور که دهه 80دوران طالیی ســـریال های
به کارگردانی غالمرضا رمضانی« ،گردنبند» به کارگردانی هاشم
جامی و «ارمغان بهشـــت» به کارگردانی محمدرضا فریس ابادی
گوشه ای از تولیدات سیما در دهه 70برای مناسبت های مختلف
است .البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که در ان سال ها
بیشتر تولیدات مناسبتی معطوف به ماه مبارک رمضان بودند و
سایرمناسبت هاچونعیدنوروزازبرنامه هایترکیبیبهرهمی بردند
مگر در مواردی محدود.
با پایان دهه ،70بازار تولیدات نمایشی مناسبتی داغ شد و پخش
درطول ســـه دهه باید مهم ترین و موثرترین تولیدات صداوسیما
مناســـبتی به شمار می رود ،هرچه از این دهه فاصله گرفته شد با
تغییراتمداومومتعددمدیریتیدرصداوسیماوعدماهتمامویژه
مدیریتسیماپسازرفتنسیدمحسنمهاجرانیازساختمان13
طبقهسیماشاهدکاهشوبی ربطشدناثاردرمناسباتمختلف
شدیم تا جایی که از اواسط دهه 90عمال سریال ها نه مربوط به
مناسبت خاصی هستند و نه نام ونشانی از ایامی چون عید نوروز،
محرم و ماه رمضان دارند ،به گونه ای که این مجموعه ها در هر زمان
مجموعه های مناسبتی به گل سرسبد تلویزیون بدل شدند تا با
وهرمناسبتیقابلپخشهستند.البتهعالقهمدیرانسیمابهاین
نه تنهـــا اوج این گونه تولیدات که بی تردیـــد طالیی ترین دوران
هر دلیلی سریال برفرض مثال در ماه رمضان پخش نشود می توان
اتخاذ سیاســـت ها و اهتمام ویژه معاونت وقت سیما در دهه ،80
در تولیدات مناســـبتی لقب بگیرد« .گمگشـــته» به کارگردانی
رامبد جوان« ،یادداشـــت های کودکی» و «پشت کنکوری ها» به
کارگردانی پریســـا بخت اور« ،رانت خوار کوچک» به کارگردانی
فراخوان جذب ناجی غریق
دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات جهت تکمیل پرسنل
خود با عنوان شـــغلی ناجی غریق به تعداد 4نفر اقا ،با شـــرایط ذیل
دعوت به همکاری مینماید:
وم
تد
نوب
مدل تولیدات را می توان ناشی از موارد مختلفی دانست که اگر به
انرادرعیدنوروزپخشکردوبه نوعیتبدیلبهاسان ترینراهکارو
سیاستبرایمدیرانسال هایاخیرتلویزیونشدهاست.فراموش
نکنیمکهعلی رغمفشارهاوسختگیری هایمدیریتدههشصتی
اگهی مناقصه عمومی
دانشگاه ازاد اسالمی واحد ایرانشهر در نظر دارد از طریق مناقصه
عمومـــی اجرای کامل دیوار ســـایت جدید به طـــول 325متر را به
-1حداقل مدرک تحصیلی دیپلم.
متقاضیان واجد شـــرایط واگذار نماید .متقاضیان شرکت در مناقصه
-3دارای گواهینامه ناجی غریق درجه یک یا درجه دو.
در دست داشـــتن اصل فیش واریزی به مبلغ 5/000/000ریال به
-2حداکثر سن 45سال.
-4دارای گواهینامه امادگی نجات غریق.
-5ترجیحا دارای کارت مربیگری شنا درجه .3
عالقه مندان می توانند حداکثر تا تاریخ 1402/02/12رزومه کاری
خود را به نشانی :تهران – بزرگراه شهید ستاری شمال – میدان دانشگاه
-بلوار شهدای حصارک – دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم و تحقیقات -
اداره کل امور ورزشی و تربیت بدنی (باشگاه ورزشی فتح) تحویل نمایند.
دانشـــگاه ازاد اسالمی واحد ابادان در نظر دارد محل سلف سرویس مجتمع دانشگاه مرکزی را
از طریق مزایده عمومی به اشخاص حقوقی واجد شرایط به صورت استیجاری واگذار نماید .لذا از
کلیه متقاضیان دعوت می شود جهت خرید اسناد مزایده با در دست داشتن فیش واریزی به مبلغ
1/500/000ریال به حساب شماره 0115860767006به امور حقوقی دانشگاه ازاد اسالمی
واحدابادانمراجعهنمایند.میزانسپردهشرکتدرمزایده،بهمبلغ 200/000/000ریال(دویست
می توانند حداکثر ظرف مدت 10روز کاری از تاریخ انتشـــار اگهی با
حســـاب جاری 0107030811001نزد بانک ملی به نام دانشگاه
ازاد اسالمی واحد ایرانشهر ضمن بازدید حضوری از محل پروژه ،جهت
دریافت اسناد و اطالعات مربوطه به دبیرخانه دانشگاه مراجعه نمایند.
هزینه درج اگهی به عهده برنده مناقصه می باشد .دانشگاه در قبول
یا رد پیشنهادات واصله و انعقاد قرارداد مختار خواهد بود.
اگهی مزایده عمومی
میلیون ریال) می باشد که می بایست نقدا به شماره حساب 0115860767006بانک صادرات
در وجه دانشگاه ازاد اسالمی واحد ابادان واریز یا در قالب ضمانتنامه بانکی که حداقل دارای سه
ماه اعتبار باشد تحویل گردد .پیشنهادها بعد از عودت پاکات متعاقبا بررسی و به برنده مزایده اعالم
می گردد .ضمنا هزینه درج اگهی بر عهده برنده مزایده می باشد.
حداکثر زمان فروش اسناد 1402/02/09:حداکثر زمان عودت اسناد1402/02/16 :
درحالیسال 69تولیدشدکهپسازبازبینی هایمکررومداومدر
خودش پخش شود نه همچون امروز که پخش سریال تلویزیونی
بدون مالحظه در زمان پخش ،روی انتن می رود.
اخیر سال به سال رو به افول رفته است؟ شاید یکی از ابتدایی ترین
بدون درنظر گرفتن تولید محتوا منجر به این وضعیت شده است.
ضمن اینکه در 10ســـال گذشته ،مدیران سازمان تمرکز ویژه بر
از یک جایی به بعد ،مدیران تلویزیون انقدر که به فکر برنامه ریزی
تولیدبرنامه هایترکیبیداشتندوتولیدمجموعه هاینمایشیاز
و عرضه اثار نمایشی نداشتند .این درحالی است که برنامه های
سیمااینمسالهقوتگرفتوبعدازانبی تجربگیوهمچنینعدم
برای ساخت برنامه های ترکیبی بودند ،چار ه و تدبیری برای تولید
ترکیبی همچون یک سریال ،نمی توانند کارکردی مادام در پخش
داشـــته باشند .این گونه از تولیدات اساسا متن اصلی تلویزیون
نیستندوانچهمی تواندگنجینه ایدائمیبراییکرسانهتصویری
باشـــد ،تولید و پمپاژ قصه در قاب جادو است .درطول چهاردهه
گذشـــته ،صداوسیما بی شـــمار برنامه های ترکیبی با محوریت
مناسبت ها تولید کرده است؛ از جُ نگ های نوروزی دهه 70گرفته
تا برنامه جشن رمضان در دهه !80اخیرا هم برنامه محفل را تولید
کرد که بســـیار باکیفیت و در سطح عالی خودش را نشان داد اما
همه این برنامه ها با تمام درجه بندی های درخشان و عالی شان
جزء متن اصلی و ماندگار تلویزیون نخواهند بود .اثاری همچون
«مختارنامه» و «یوســـف پیامبر» و مجموعه هایی مثل «پایتخت»
همچنان بازپخش می شوند و برای مخاطبانش جذاب هستند.
در ســـال 81صداوسیما عمال در تقارن محرم با نوروز جز سریال
شـــب دهم ،برنامه خاص و مانـــدگاری ارائه نکرد اما به قدری این
ســـریال موردتوجه و استقبال قرار گرفت که در ان سال ها حتی
منتقدان سرسخت تلویزیون در مقابل عملکرد صداوسیما لب به
تقدیر و تشکر گشودند.
اولویتخارجشد.دردودور هپنج سالهمرتضیمیرباقریبرمعاونت
اهتماممحسنبرمهانیدرتولیداتنمایشیباعثشدکهتلویزیون
از دوران طالیی ساخت سریال فاصله بگیرد.
ناگفته پیداست که امسال وضعیت تولیدات نمایشی ،به مراتب
از سال های گذشـــته بدتر بود و تنها دو سریال تلویزیونی ،تمام
خروجی رسانه ملی برای ماه رمضان و عید نوروز بود .از موضوع،
محتـــوا و بی ربط بودن این اثار که بگذریم حتی این دو ســـریال
علی رغم مخالفت تهیه کننده یکی از سریال ها ،به صورت ویژه در
کنداکتورسیماقرارنگرفتند.کافیاستبهمدلبدقوارهوبی نظم
در پخش این سریال ها نگاه کنید که تا متوجه بی اهمیتی سریال
دراینروزهایتلویزیونشوید.تاسف بارترمصاحبهرئیسسازمان
صداوسیماست که به صراحت از این رویه دفاع کرده و وعده داده
است سال های اینده نیز با همین دست فرمان پیش خواهند رفت
و این جمله بیش از انکه نشـــانی از عملکرد موفق باشد ،ناشی از
عدم شناخت ظرفیت ها و از بین رفتن موقعیت ها بی نظیر و خاص
در ان سازمان است.
درهرصورت هرچه بود و هرچه شـــد ،کارنامه معاونت سیما برای
نوروز امسال ،کیفیت مطلوبی نداشت و امیدواریم درحالی که تا
ظرفیتی که در حوزه تولیدات نمایشـــی شکل از اواسط دهه 70
دوسال دیگر شاهد تقارن ماه مبارک رمضان و عید نوروز هستیم،
شـــد تا در دهه 80به تکامل و نتیجه برسد ،در 10سال گذشته
پیش رو شـــاهد تولیدات نمایشـــی با محوریت و موضوع همان
شکل گرفت و برای جذب مخاطبان شان هزینه ،زمان و نیرو صرف
با بی تدبیری یا بی تجربگی مدیران مربوطه در پرتگاه نابودی قرار
معاونتسیمااینرویهمنفعالنهراپایانبخشیدهودرمناسبت های
مناسبتباشیم.
بو ذهاب کارکنان (یک مرحله ای)
اگهی مناقصه ارائه خدمات ایا
مرکزاموزشی،پژوهشیدرمانیسلوبیماری هایریویبیمارستان دکترمسیحدانشوری
وابستهبهدانشگاهعلومپزشکیوخدماتبهداشتیدرمانیشهیدبهشتی(نوبتدوم)
مرکز اموزشی ،پژوهشی درمانی سل و بیماری های ریوی دکتر مسیح دانشوری
در نظـر دارد ارائـه خدمـات ایاب وذهـاب کارکنـان ،خودروهـای سـواری ،پیک موتوری
و ..خـود را از طریـق سـامانه تـدارکات الکترونیکـی دولـت به صـورت فراخـوان مناقصـه
عمومـی بـه شـرکت واجد صالحیـت واگذار نماید .لذا از متقاضیان شـرکت در مناقصه
دعوت می گردد ،جهت دریافت و تحویل اسناد مناقصه به ادرس www.setadiran.ir
مراجعه نمایند.
-1موضوع مناقصه :ارائه خدمات ایاب و ذهاب کارکنان ،خودروهای ســـواری ،پیک
موتوری و...
-2زمان دریافت اسناد مناقصه :از ساعت 8صبح روز دوشنبه مورخ 1402/2/4لغایت
ساعت 17روز پنجشنبه مورخ 1402/2/7
-3اخرین مهلت تســـلیم پیشنهادها :تا ســـاعت17روز یکشنبه مورخ 1402/2/17
می باشد.
-4زمان بازگشـــایی پاکت ها :پیشـــنهادهای واصله راس ساعت 10صبح روز دوشنبه
مورخ 1402/2/18در کمیســـیون مناقصه به نشانی تهران -نیاوران -داراباد -انتهای
خیابان پورابتهاج -بیمارستان دکتر مسیح دانشوری -دفتر مدیریت واقع در ساختمان
مدیریت با حضور اعضای کمیسیون باز و قرائت خواهد شد.
-5نوع تضمین شـــرکت در مناقصـــه :ضمانتنامه بانکی ،گواهـــی مطالبات قطعی
تاییدشده ،فیش بانکی (واریز وجه نقد)
-6فیشبانکی(واریزوجهنقد)بهحسابتمرکزوجوهسپرده4001099907147386
( 720100004001099907147386شماره شبای )IRبانک مرکزی به نام مرکز
اموزشی ،پژوهشی ،درمانی سل و بیماری های ریوی دکتر مسیح دانشوری
-7مبلغ تضمین 8.991.600.000ریال(معادل هشتصد و نود و نه میلیون و یکصد
و شصت هزار تومان)
-8شماره فراخوان مناقصه در سامانه ستاد ایران ۲۰۰۲۰۰۵۸۶۰۰۰۰۰۰۱می باشد.
سازمان اگهیهای روزنامه
دانشگاه در رد یا قبول پیشنهادات و انعقاد قرارداد مختار است و کلیه پیشنهادات مبهم و مشروط
مردود خواهد بود .شـــرکت در مزایده و دادن پیشـــنهاد به منزله قبول اختیارات و تکالیف دستگاه
مزایده گذار اســـت .ادرس (جهت مراجعه و خرید و تحویل اسناد) :ابادان -بلوار ایت ا…طالقانی ـ
دانشگاهازاداسالمیواحدابادان-صندوقپستی 666تلفن 53360122:فاکس53360111:
روابط عمومی دانشگاه ازاد اسالمی واحد ابادان
Advertisement`s Organization
تلفن وفکس)021( 62999495 :
تماس با ما:
ایمیلa66348018@gmail.com : صفحه 14
ورزش
15
سه شنبه 5اردیبهشت 1402شماره 3848
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
انتقاد تند پیروز قربانی به پیشکسوتان استقالل در گفت وگو با «فرهیختگان» :اقای پیشکسوت! اگر تیمت را دوست داری مصاحبه نکن
بهتر است همچنان به ساپینتو اعتماد کنیم
مصاحبه کنید چرا با صحبت هایتان شرایط تیم را به هم می ریزید؟ به نظر من این
موضوع هم تاثیر گذار بود و جالب است که همان افراد بعد از بازی مصاحبه کردند و
محمدرضا حاجی عبدالرزاق
گفتندبازیکناناستقاللمغروربودند!مانفهمیدیمباالخرهچهکسانیبازیکنانرامغرور
خبرنگار گروه ورزش
کردند و حاال همان ها از غرور صحبت می کنند .شما اصال برای چه مصاحبه می کنید،
دیدارتیم هایاستقاللوپرسپولیسازهفتهبیستوهفتمرقابت هایلیگبرتر
چه کسی به شما گفته مصاحبه کنید؟ من از این شرایط واقعا ناراحت می شوم اما برای
و نتایج این تیم توقع یک پیروزی راحت مقابل حریف سنتی خود را داشتند.
چنیناتفاقاتیمی افتدورشدجامعهدرافکارفوتبالیضعیفمی شود.درهمینرشته
یکی از عوامل این شکست را در اظهارات خام و نسنجیده برخی از پیشکسوتان
وادم هاییتریبوندارندکهصحبت هایچرت وپرتمی کنندومتاسفمکهجامعهمااین
جامعه ای متاسفم که صحبت های اینجور ادم ها را می پسندند .برای همین است که
در حالی برگزار شد که پیش از برگزاری این دیدار استقاللی ها با توجه به شرایط
می بینیمکهادم هاییکهمی فهمندومی تواننددرهرزمینهصحبتکنندتریبونندارند
اتفاقی که رخ نداد تا دستمایه صحبت های مدافع اسبق این تیم شده و اتفاقا او
چرت وپرت ها را بیشتر می پسندند تا کسی که از سر دلسوزی بخواهد بیاید دو تا حرف
اینباشگاهبداند.صحبت هایپیروزقربانیبا«فرهیختگان»دربارهدربی 100و
درست و حسابی بزند و باعث رشد و ارتقای فوتبال در جامعه شود.
دالیل ناکامی استقالل در این دیدار را در ادامه می خوانید.
دربیشمارهصدراچطوردیدید؟بازی ایکهباشکستاستقاللوازدسترفتن
فکر نمی کنید فارغ از این مباحث ،اتفاقات یک هفته اخیر و صحبت هایی که
بهنظرماینبازیدرسطحدوتیمیکهمدعیقهرمانیهستندبههیچوجهنبود.بازهم
در هر صورت در جامعه ای زندگی می کنیم که هر روز با یک سورپرایز طرف هستیم.
پیرامون بازی با هوادار مطرح شد تاثیر بسزایی در این شکست ایفا کرد؟
صدرنشینیبهپایانرسید.
مثل سنوات گذشته بازی خیلی خوبی را به خصوص در نیمه اول شاهد نبودیم .انگار
که برعکس است چون خود من قبل از بازی فکر می کردم هر دو تیم به میدان می ایند
تا خیلی هجومی بازی کنند .در هر صورت یک ضلع سوم قهرمانی به نام سپاهان
بازیکن مربی و مدیر استقالل در جایگاهی قرار گرفتند که جایگاه کمی نیست .جایگاه
تعیینمی کند.چطوروقتیاستقالل ۸بازیپیاپیهمهتیم هارامی برداینصحبت ها
پس نمی توانید انتظار داشته باشید که استقالل همان مالکیت توپ یا موقعیت هایی
شاهد این قضیه نبودیم و یک بازی کم حادثه و کم موقعیت را نظاره کردیم و پرسپولیس
رساند اما حاال که تیم باخته روی این موضوع هجمه می اورند؟ به نظرم این صحبت ها
لحظه ها است و نباید به این دیدار مثل دیدار های دیگر نگاه کرد چون همه چیز ان با
خود به پایان برساند.
ایندرحالیاستکهیکسرمربیبایددرلحظهتصمیم گیریکند.اینوظیفهسرمربی
متاسفم که این قدر بی کالسمصاحبه کرده بودند که به همه استقاللی ها بر می خورد.
وجود دارد و این تیم می توانست از نتیجه دربی به سود خودش استفاده کند اما عمال
توانست از تک موقعیت خود در این دیدار به نحو احسن استفاده کرده و بازی را به سود
مطرحنمی شود.ساپینتوزمانیفاصلههشتامتیازیراکمکردوتیمشرابهصدرجدول
خیلیفنینیستونمی دانمچرابعدازبازیخیلی هاکارشناسوخبرهفوتبالمی شوند؟
و در چند بازی دیگر جواب می دهد .بزرگ ترین مربی دنیا هم با چنین تجربیاتی مواجه
تصمیمگرفتهمی شودونتیجهمطلوبحاصلنمی شودمی خواهیمانتقادکنیمکهفالن
بخورد .همه قبل از بازی فکر می کردند استقالل با ۳گل پرسپولیس را ببرد چون این
پس باید به سرمربی و افکار او احترام بگذاریم و این هم فوتبال است و یک تیم می برد
با اختالف گل زیادی پرسپولیس را هم می برد .همین اتفاق باعث شد تا هم پرسپولیس
نمی دانم کمبود دارند یا مورد دیگری در میان است ،که از یک سری اتفاقات و نکات
عملکرد بازیکنان استقالل هم تاثیر بگذارد ،غروری که از یک سری از عوامل بیرون از
و استقاللی یا پرسپولیسی تر از من هیچکس نیست .اتفاقا انها خیلی زرنگ هستند و
بله همین طور است .بیشتر از اینکه پرسپولیس از موقعیت خود استفاده کند این گل
یک سری از اهالی فن معتقدند یکی از اشتباهات سرمربی استقالل این بود
کاروفالنتصمیمغلطبود.اگراستقاللمی بردهمهمی گفتیماینترکیبدرستبود.
و یک تیم هم می بازد .قرار نیست استقالل همیشه برنده باشد .به نظر من بهتر است
که برخالف بازی های قبلی به جای ارسالن مطهری از پیمان بابایی در ترکیب
نتیجه را قبول کنیم و برای اینده برنامه ریزی بهتری داشته باشیم.
ما نمی توانیم در این خصوص و درباره این مسائل صحبت کنیم ،حاال که بازی تمام
در هر صورت استقالل هیچ نشانی از بازی های خوب گذشته نداشت و عملکرد
اصلیاستفادهکرد.
شده و استقالل شکست خورده است اینکه همه بخواهند به ساپینتو هجمه بیاورند کار
اشتباهیاست.بههیچعنواناین طورنیستکهشمامی گویید.بهتراستکههمچنان
بهسرمربیاطمینانکنیمچوناودرجریانتمریناتتیمشقرارداردواستراتژیبازیرا
مطلوبی را از خود در این دیدار به ثبت نرساند.
استقالل در بازی های قبلی جلوی چه تیم هایی بازی کرد و یکشنبه عصر جلوی چه
تیمیبازیکرد؟اصالنمی توانبازیباپرسپولیسراباهمهبازی هایدیگرقیاسکرد.
اگهی قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ســـاختمان های
640مترمربع مالک مشاعی
نظر به مواد ۱.و ۱۳قانون تعیین تکلیف وضعیت اراضی و ساختمان های
989فرعی بابعلی خدری به کد ملی 0320748227نسبت به ششدانگ
۱۳۹۰/۹/۲۰امالکمتقاضیانـــی که در هیـــات موضوع ماده یک قانون
انتقالی از مالک رسمی محمد قاسم پور
بالمعارض انان محرز و رای الزم صادر گردیده جهت اطالع عموم به شرح
به ششـــدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ســـاختمان درحال احداث به
فاقد سند رسمی حوزه ثبتی تنکابن
فاقد سند رسمی مصوب مرحله 134
مذکور مســـتقر در واحد ثبتی تنکابن مورد رســـیدگی و تصرفات مالکانه و
ذیل اگهی می گردد .
امالک متقاضیان واقع در قریه نشتارود پالک 2اصلی بخش2
امالک متقاضیان واقع در قریه زنگشامحله پالک 18اصلی بخش4
مصاحبه کنند که مثال پرسپولیس خودش در زمین حاضر نشود و ...این صحبت ها
تیم هفته گذشته شش گل به هوادار زده بود و توقعات باال رفته بود و همه فکر می کردند
جری تر شده و هم اینکه در یک سری لحظات در بازی دربی این غرور ناخواسته روی
مجموعهباشگاهبهتیممنتقلشد.
یعنی صحبت های قبل از بازی در این شکست تاثیرگذار بود؟
بله چراکه نه! اقای پیشکسوت عزیز اگر استقالل را دوست داری مصاحبه نکن .اگر
نمی توانی صحبت کنی فقط یک ارزوی موفقیت بکن و بگذر .شما که بلد نیستی
یک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مساحت 375.84مترمربع
انتقالی از مالک رسمی محمدجعفر باالبندی
امالک متقاضیان واقع در قریه اخوندمحله پالک 41اصلی بخش4
990مفروزی از 477فرعی بهاره نوروزی به کد ملی4710668310نسبت
ساختمان به مساحت 249مترمربع مالک مشاعی
مساحت 195مترمربع مالک مشاعی
یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت 303مترمربع انتقالی
143فرعی محمدرضا محســـنیان به کد ملی0453537898نسبت به
مشکالت و گرفتاری ها دامن می زنند .استقالل اگر ۱۵بار دیگر هم با هوادار بازی کند
با احترام به ساکت الهامی و این تیم ۱۴بار دیگر با همان شرایط بازی را می برد ،حاال
اینکه یک سری از این فضا استفاده می کنند واقعا جای تاسف دارد.
امالک متقاضیان واقع در قریه خرم اباد پالک 22اصلی بخش3
3088فرعی مهدی قلی زاده اتانی به کد ملی 2219374750نسبت به
ششـــدانگ یک قطعه زمین به مساحت 7.30مترمربع قسمتی از قطعه 5
تفکیکی به شرط تجمیع با پالک 2808فرعی مالک مشاعی
از مالک رسمی قربانعلی اخشابی
امالک متقاضیان واقع در قریه همشبور پالک 30اصلی بخش3
مشاع از ششـــدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ســـاختمان به مساحت
872.86مترمربع مالک مشاعی
و از مصاحبه های انها می توانید بفهمید .حاال همین ها که سواد انچنانی ندارند به این
860فرعی وحید مهراور به کدملی 2210155517نسبت به ششدانگ
امالک متقاضیان واقع در قریه چناربن پالک 19اصلی بخش4
391متر مترمربع انتقالی از مالک رسمی نقی دریایی
حواس شانهمهست.حاالاینادم هاکسانیهستندکهاکثراسوادفوتبالیهمندارند
یک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مساحت 321.76متر مربع
به شناســـه ملی 14000379133نسبت به ششدانگ یک قطعه زمین
امالک متقاضیان واقع در قریه پلنگ اباد علیا پالک 18اصلی بخش2
استفاده می کنند برای اینکه به مردم بگویند مردم من استقاللی یا پرسپولیسی هستم
ملی146564809نســـبت به ششـــدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر
2076فرعی محمدعلی جوانمردی به کد ملی 0072663693و سمانه
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
پس ادم هایی که زیر پنج سال در یک باشگاه بودند نباید خودشان را پیشکسوت یک
امالک متقاضیان واقع در قریه میان ناحیه پالک 23اصلی بخش3
به ششـــدانگ یـــک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مســـاحت
1286مفروزی از 48و 49فرعی کیمیا زمانی به کد ملی2210629144
را در این باشگاه سپری کرده است .در راه اهن یا سایپا هم بازی کردم اما پیشکسوت این
باشگاهبدانند.همینادم هاویکسریدوستاندرهردوباشگاهاستقاللوپرسپولیس،
یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت 1086.50مترمربع
204.20مترمربع انتقالی از مالک رسمی عیسی عبداللهیان
محسوبنمی شود.پیشکسوتمسکرمانفرزادحسین خانیمی شودکهکلعمرش
تا بار روی دوش بازیکنان استقالل سنگین شده و همین هم عاملی شد تا تیم شکست
859مفـــروزی از 809و 815فرعـــی یدالله علیرضائـــی جاهد به کد
991فرعـــی طوبـــی جمال زاده به کـــد ملی 0071556605نســـبت
پیروز قربانی با وجود ان که دو سال در مس کرمان بازی کرده پیشکسوت این باشگاه
دوباشگاههمنیستم.احمدتقویوابراهیمصادقیپیشکسوتاناینباشگاه هاهستند.
امالک متقاضیان واقع در قریه چالسر پالک 42اصلی بخش4
نشتا علی به کد ملی 2219687872سهم هر کدام به ترتیب سه دانگ
دو سال در یک باشگاه بازی کرده پیشکسوت ان تیم محسوب نمی شود .به طور مثال
خیلی زشت است و اصال در شانپیشکسوت استقالل نیست ،همین ها باعث می شود
می شود.مگرایناتفاقاتبرایگواردیوالنمی افتد؟امامایکسریادمهستیمکهوقتی
نرسد اما متاسفانه توپ به سادگی هر چه تمام وارد دروازه استقالل شد.
همه دیدار های دیگر فرق دارد .فارغ از این صحبت ها برای چند پیشکسوت استقالل
همه پیشکسوتان قابل احترام هستند اما پیشکسوت یک تعریفی دارد ،کسی که یکی
چرت و پرت ها این کارها را می کنند .شما باید زرنگ باشید من باز هم تاکید می کنم که
تیماستکهاستراتژیتیمخودراتعیینکردهونفراتشرابراییکبازیمهمتعیینکند
البتهبهنظرمی رسدخطدفاعیاستقاللنیزدرگلیکهپرسپولیسبهثمررساند
روی اشتباه خط دفاعی استقالل به ثمر رسید .یک گل بسیار ساده که می شد به ثمر
که جلوی تیم های دیگر می سازد جلوی پرسپولیس هم داشته باشد .بازی دربی بازی
شما را بزنند و شما را از باال پایین بکشانند .خیلی ها زورشان نمی رسد و می ایند با این
اینکهاستقاللمقابلهواداربا ۶گلبهپیروزیرسیدنبایدباعثمی شدتابرخیاین طور
و باید به تصمیم و انتخاب او احترام گذاشت .یک بازی استراتژی مربی جواب نمی دهد
بسیار مقصر بود و در این صحنه ضعیف نشان داد.
این دو تیم خیلی باال محسوب می شود پس شما باید شایستگی ان جایگاه را در ابتدا
داشته باشید .خیلی ها می خواهند چون دسترسی به شما ندارند از پایین با سنگ
411فرعی بقعه ســـید جعفر به تولیـــت اداره اوقاف و امور خیریه تنکابن
مشتمل بر بنای احداثی به مساحت 829مترمربع انتقالی از مالک رسمی
امالک متقاضیان واقع در قریه میانرود پالک 44اصلی بخش4
42فرعی اســـحق مهدی رودی به کد ملی 2218522055نســـبت به
414فرعی مجید شیخی به کدملی 0067524060نسبت به ششدانگ
انتقالی از مالک رسمی صفر علی منتظری
80فرعـــی علیرضـــا بهمن پور به کدملی 0056074646نســـبت به
ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ساختمان به مساحت 100مترمربع
انتقالی از مالک رسمی سیده هاجر معافی مدنی
امالک متقاضیان واقع در قریه کاردگرمحله پالک 37اصلی بخش3
690مفروزی از 263فرعی ابوالفضل منتظری به کدملی2219362639
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
ششدانگ یک قطعه زمین به مساحت 291.60مترمربع (به شرط تجمیع
851متر مربع مالک مشاعی
امالک متقاضیان واقع در قریه پلنگ اباد سفلی پالک 19اصلی بخش2
ملی 2279978611نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر
امالک متقاضیان واقع در قریه خشکرود پالک 45اصلی بخش4
497فرعی حســـن مالئی جعفری به کدملی 0031764541نسبت به
ششدانگ یک قطعه باغ محصور به مساحت 12318.24مترمربع انتقالی
4606فرعی رضا عســـگری مقدم به کد ملی2219555577نسبت به
تنکابن به کد ملی 14000377205نسبت به ششدانگ یک قطعه زمین
ششدانگ یک قطعه زمین مشجر به مساحت 184.90مترمربع (به شرط
تجمیع با پالک 78فرعی ) مالک مشاعی
223فرعی محمود گلشن شیرازی به کد ملی 0451866967نسبت به
از مالک رسمی علی پورالهیجی
امالک متقاضیان واقع در قریه خشکبور پالک 20اصلی بخش2
321فرعـــی نصیبه محمدی بـــه کد ملی1531112277نســـبت به
امالک متقاضیان واقع در قریه مزرالت پالک 20/1اصلی بخش4
4605مفـــروزی از 1518فرعـــی محمـــود اشـــکوردلیلی بـــه کـــد
ساختمان به مساحت 135مترمربع مالک مشاعی
ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ساختمان به مساحت 111مترمربع
انتقالی از مالک رسمی غالمعلی مجیدی
امالک متقاضیان واقع در قریه خوباترزگاه پالک 20اصلی بخش4
با پالک ) 10مالک مشاعی
250فرعی بقعه ســـیدمیر عبدالعظیم به تولیت اداره اوقاف و امور خیریه
ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت 276.40
مشتمل بر بنای احداثی به مساحت 1091مترمربع انتقالی از مالک رسمی
امالک متقاضیان واقع در قریه استخرسر پالک 46اصلی بخش3
امالک متقاضیان واقع در قریه عبدالله اباد پالک 2اصلی بخش3
6849مفروزی از69فرعیمحمدنبیالماسی بهکدملی3931485439
ششـــدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ساختمان به مساحت 213.80
4607مفروزی از 1013فرعی علی نوروزپور به کد ملی2210004896
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
امالک متقاضیان واقع در قریه لوله ده پالک 21اصلی بخش2
مترمربع مالک مشاعی
امالک متقاضیان واقع در قریه حاجی محله پالک 4اصلی بخش3
مترمربع انتقالی از مالک رسمی شفیع درویش مفرحی
213فرعی کمال سرخ به کد ملی2218777916نسبت به ششدانگ
یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مســـاحت 441.26مترمربع
انتقالی از مالک رسمی رمضانعلی یاحقی
امالک متقاضیان واقع در قریه قلعه سر پالک 23اصلی بخش2
252مفروزی از 4فرعی سیدرضا میران به کد ملی0055450520نسبت
به ششـــدانگ یـــک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مســـاحت
259.36مترمربع انتقالی از مالک رسمی فتح الله سلیمانی
امالک متقاضیان واقع در قریه هنگو پالک 24اصلی بخش2
206فرعی امیراشـــرف الکتابـــی به کد ملی0045544433نســـبت
به ششـــدانگ یـــک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مســـاحت
309.40مترمربع انتقالی از مالک رسمی پرویز اسعدی
امالک متقاضیان واقع در قریه تمشکل پالک 28اصلی بخش2
نسبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل ساختمان به مساحت 227
امالک متقاضیان واقع در قریه رضامحله پالک 24اصلی بخش4
147فرعی ســـیدعالء الدین میثاقی به کد ملی2218378353نسبت
به ششـــدانگ یک قطعه زمین مشجر مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
850.64مترمربع انتقالی از مالک رسمی سیداشرف میثاقی
امالک متقاضیان واقع در قریه امقیم محله پالک 33اصلی بخش4
190.22مترمربع مالک مشاعی
امالک متقاضیان واقع در قریه امین اباد پالک 8اصلی بخش3
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
منتشر و در روستا عالوه بر انتشار اگهی رای هیات الصاق تا درصورتی که
انتشار اولین اگهی و در روستاها از تاریخ الصاق در محل تا دو ماه اعتراض
خود را به اداره ثبت محل وقوع ملک تســـلیم و رسید اخذ نمایند .معترض
102فرعی علی ملکی به کد ملی0054406250نســـبت به ششدانگ
(به استثناء 50متر مربع بستر نهر داخلی) انتقالی از مالک رسمی ابراهیم
مشـــاع از ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
محـــل تحویل دهد که در این صـــورت اقدامات ثبت موکول به ارائه حکم
یک قطعه زمین مشـــجر مشتمل بر ساختمان به مساحت 3302مترمربع
ورثه محمدعلی نظریان
امالک متقاضیان واقع در قریه مالحاجی محله پالک 34اصلی بخش4
101فرعـــی مجتبی رفعت پـــور به کد ملی0323205720نســـبت به
ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر ساختمان به مساحت 236مترمربع
نعیمی به کد ملی 0047677988ســـهم هر کدام به ترتیب سه دانگ
203مترمربع انتقالی از مالک رسمی علی صبوری
امالک متقاضیان واقع در قریه میرشمس الدین پالک 9اصلی بخش3
714مفروزیاز 27فرعیاحسانتقی پورزیرک بهکدملی0015196208
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
290.12مترمربع مالک مشاعی
مساحت 498مترمربع انتقالی از مالک رسمی محمدباقر نیک فرجام
685مفروزی از 299فرعی معراج اشکواری به کد ملی2219204421
ســـاختمان های فاقد سند رسمی و ماده ۱۳ایین نامه مربوطه این اگهی
394فرعـــی حمیدرضا حمیدی به کدملـــی 1219287385و مرجانه
مساحت 262مترمربع مالک مشاعی
473.80مترمربع انتقالی از مالک رسمی فتح الله سلیمانی
لـــذا به موجب مـــاده 3قانون تعییـــن تکلیف وضعیت ثبتـــی اراضی و
باید ظرف یک ماه از تاریخ تســـلیم اعتراض مبادرت به تقدیم دادخواست
285مترمربع انتقالی از مالک رسمی سیدنورالدین افتخاری
امالک متقاضیان واقع در قریه واچک پالک 7اصلی بخش4
324.05مترمربع مالک مشاعی
266.68مترمربع مالک مشاعی
135فرعی محمدحســـین دهقان منشـــادی به کد ملی 049365592
به ششـــدانگ یـــک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مســـاحت
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
اشـــخاص ذینفع به ارای اعالم شده اعتراض داشـــته باشند باید از تاریخ
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
424مفروزی از 143فرعی ثریا احمدی به کدملی 5809733328نسبت
814فرعـــی محمدرضا عســـگری به کد ملی0056137249نســـبت
241مفروزیاز44فرعیزهرامسکین اردستانیبهکدملی0051900688
1245مفروزی از 409فرعی مصطفی دباغی به کدملی 1141186322
412فرعی سیدمرتضی موسوی خوابجانی به کد ملی1291468404
امالک متقاضیان واقع در قریه گراکو پالک 4اصلی بخش4
مترمربع انتقالی از مالک رسمی محرمعلی عاشوری
در دو نوبت به فاصله ۱۵روز از طریق روزنامه محلی /کثیراالنتشار در شهر
انتقالی از مالک رسمی محمد رفعت پور
نســـبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان به مساحت
امالک متقاضیان واقع در قریه بلده سفلی پالک 44اصلی بخش3
امالک متقاضیان واقع در قریه کبودکالیه پالک 36اصلی بخش4
نســـبت به ششـــدانگ یک قطعه زمین مشجر مشـــتمل بر ساختمان به
امالک متقاضیان واقع در قریه رضاپط پالک 39اصلی بخش4
319فرعـــی محمدرضا اسعســـی به کد ملی 2219581349نســـبت
به ششـــدانگ یـــک قطعه زمین مشـــتمل بر ســـاختمان به مســـاحت
200.37مترمربع انتقالی از مالک رسمی حسین عشوری
320فرعی مهرابه اهنگر به کد ملی 2259812929نسبت به ششدانگ
امالک متقاضیان واقع در قریه مزرک پالک 19اصلی بخش3
به دادگاه عمومی محل نماید و گواهی تقدیم درخواســـت را به اداره ثبت
قطعی دادگاه است و درصورتی که اعتراض در مهلت قانونی واصل نگردد یا
معترض گواهی تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی محل ارائه نکند اداره
ثبت مبادرت به صدور ســـند مالکیت می نماید و صدور سند مالکیت مانع
از مراجعه متضرر به دادگاه نیســـت .بدیهی است برابر ماده ۱۳ایین نامه
مذکور در مورد قســـمتی از امالکی که قبال اظهارنامه ثبتی پذیرفته نشده
واحد ثبتی با رای هیات پس از تنظیم اظهارنامه حاوی تحدید حدود مراتب
را در اولین اگهی نوبتی و تحدید حدود به صورت همزمان به اطالع عموم
به ششـــدانگ یک قطعه زمین مشـــتمل بر ساختمان در حال احداث به
می رســـاند و نســـبت به امالک در جریان ثبت و فاقد سابقه تحدید حدود
امالک متقاضیان واقع در قریه مزردشت پالک 20اصلی بخش3
تاریخ انتشار اول1402 / 01 / 22 :
واحد ثبتی اگهی تحدید حدود را به صورت اختصاصی منتشر می نماید.
965مفـــروزی از 919فرعـــی حســـین شـــفیقی بـــه کـــد ملـــی
تاریخ انتشار دوم1402 / 02 / 05 :
به مســـاحت 548.36مترمربع(به اســـتثناء 17.38مترمربع بستر نهر
هادی مالحسینی
2218222991نسبت به ششدانگ یک قطعه زمین مشتمل بر سوئیت
داخلی) مالک مشاعی
میم الف۱۴۷۸۰۸۹ :
سرپرست ثبت اسناد و امالک تنکابن صفحه 15
اندیشه
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
سه شنبه ۵اردیبهشت ۱۴۰۲شماره 3848
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی -سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
سیدجواد طباطبایی و بازارایی رمانتیک از مساله ایران در گفت وگو با محمدرضا قائمی نیک -بخش دوم
مساله اصلی طباطبایی توسعه سرمایه داری و تجدد است
ایـن از علـوم الهـی اسـت .البتـه انسـان ها می تواننـد بـه واسـطه «کشـف» علـم
الهـی بـه حـدودی از ان علـم دسـت پیـدا کننـد و ایـن وظیفـه انهـا اسـت و بایـد
سیدجواد نقوی
هـم انجـام بدهنـد ،امـا ایـن علـم نبایـد به نحو سـوبژکتیو سـاخته شـود ،بلکه به
خبرنگار
نحـو اکتشـافی بایـد از قلمـرو علم الهی کشـف شـود.
برای اینکه ایده طباطبایی را نقد کنیم باید نسبت او با مساله ایران را از
اگـر بخواهیـم به صـورت همدالنـه بـا طباطبایـی همراهـی کنیـم کـدام
چهارچوبی ویژه نگاه کنیم .اگر ما در سفری تاریخی به سال های ۱۳۱۰تا
گـزاره و کـدام نکتـه می توانـد بـه پرداخـت مـا از ایـران اسلامی کمـک کند
۱۳۱۹بازگردیم و به ایده های محمدعلی فروغی توجه کنیم -که به نوعی
و طباطبایـی در صـورت توانسـته ان را خـوب طـرح کنـد ولـی در ماهیـت
نزدیکی بین او و طباطبایی در فراروایت انها از ایران دیده می شود -چند
نتوانسـته؟ کـدام پـروژه و کـدام صـورت می توانـد این وضعیـت را از حالت
مساله نمایان می شود ،فروغی در روز افتتاح موزه یک سخنرانی دارد و
درباره چرایی و چیستی موزه حرف می زند ،او موزه را تاریخی درنظر دارد
کمـی بـه کیفـی تبدیـل کند؟
نشان می دهد که انسان ایرانی را با ان می توان تربیت کرد و به تعبیری ان
می کنـم تـا پاسـخ روشـنی بـه ایـن پرسـش داده باشـم .ایشـان می گویـد «بـرای
ایرانی کیست و به کجا باید حرکت کند .اشتباهی که فروغی در این لحظه
هـر کار دیگـری مـا نیازمنـد تاملات مـداوم دربـاره هویـت ایرانـی و مطالعـات
عبارتـی از کتـاب تجدد شناسـی و غرب شناسـی اقـای کچوئیـان را برایتـان نقـل
که اگر به درستی نشان داده شود ،حقیقت ایران و تاریخ را به سوژه خودش
غرب شناسـی در جامعـه مـا و در نـگاه بعـد از انقلاب اسلامی پیـش و بیـش از
را ساخت تا به عضوی از یک جامعه ایرانی بدل شود که خوداگاهی دارد
گسـترده و همه جانبـه در مـورد ابعـاد مختلـف ان از جملـه و به ویـژه مطالعـات
می کند صرفا نه تاریخی است ،بلکه در نوعی توجه به تربیت است؛ چراکه
تاریخـی هسـتیم ».در اینجـای بحـث ،یـک پاورقـی دارنـد کـه در ان بـه کارهـای
فروغی ظاهرا پروش و تربیت و ذوق جامعه ایرانی برای ایرانی بودن را صرفا
اقـای طباطبایـی ارجـاع می دهنـد« .صـرف نظـر از عـدم توافق هایـی کـه وجود
در افالطون فهم کرده و به عنصر زیباشناختی از قرن ۱۸به این سو و نکاتی
دارد ،رویکـرد طباطبایـی در ایـن زمینـه ،رویکـرد درسـت و قابـل تقدیری اسـت.
-که برگرفته از کانت و دیگران است -توجه نمی کند ،یعنی زیباشناختی
را که سوژه جدید برگرفته از سوبژکتیویته عصر جدید است ،فهم نکرده
اهتمـام ایشـان بـه مطالعـات تاریخـی بـرای دسـتیابی بـه فلسـفه تاریـخ ایـران
مردم شناسی چیست؟ مردم شناسی را در ابتدا نوعی توده شناسی فهم
ایـن کتـاب هـم جهـت اسـت ».ایشـان در ادامـه می گوینـد« :به میزانـی که ما در
نشـان از درک درسـت او در ایـن زمینـه داشـته و کاملا بـا موضوع مـورد بحث در
است .به همین خاطر او در نطق دیگری در سال ۱۳۱۷بیان می کند که
مسـیر خودشناسـی ایرانـی پیـش می رویـم و بـه نوعـی اجمـاع در فهـم هویـت و
کرده که شکلی ضعیفی از فهم سوژه های جدید برای ملت سازی است.
حال اگر به ایده طباطبایی با همین منطق توجه کنیم ،وی هم مشابه فروغی
چند اشتباه جدی دارد و متوجه نیست که برای تربیت سوژه برای دولت
ملت در عصر فعلی باید به انها توجه کرد؛ اشتباه اولی که طباطبایی دارد،
این است که در عصر فعلی اصالت مدرنیته و پست مدرن سیالیت وسیعی
دارد .او بی تفاوت به این شرایط دوست دارد امر کلی را امر ملی درنظر بگیرد
و توجه ندارد سوژه های جدید به ان علت که نفی کننده شرایطی خاص و
نفی کننده فراروایت ها هستند به راحتی به امر ملی او نزدیک نمی شود.
اشتباه دوم طباطبایی عدم فهم منطق امر ملی او در گفتمان ها و لنز های
مختلفی است که به ایران نظر دارند ،مساله ای که در جامعه ما شفاف تر
است ،این نکته است که عدالت اجتماعی و عدم ان باعث می شود هرکسی
این طور اسـت ،سکوالریسـمش هم این طور اسـت .می شود از ان زیربنایی
را که هم در کار هگل و هم در کار کنت و در کار بسیاری از متجددان دیگر دیده
یـک حـوزه مطالعاتـی و برنامه تحقیقاتی شـکل دهیـم .در فقدان اگاهی از خود
طباطبایـی هـم در برخـی مـوارد دخیل نباشـد امـا در رو بنا اسـتفاده هایی
کردن امر قدسی و ماورایی را طی نکرد ،بلکه فرایند دیگری را همزمان طی کرد و
و مـا همچنـان محکـوم بـه ادامـه راه گذشـته یعنـی تبعیـت از خودشناسـی های
کرد و ان ،این فرایند بود که امر سکوالر و این دنیایی را به امر قدسی تبدیل کرد،
مطابـق بـا ایـن عبـارت ،درواقـع یکی از کسـانی کـه پیروی از خودشناسـی های
کـه وی گرفتـه ،تعـدادی را شناسـایی و نامگـذاری کـرد .ممکن اسـت اقای
از باسـتان گرایی شـود یـا خـود فلسـفه تاریـخ اسـت کـه باعـث چنیـن
سوءاسـتفاده هایی در رو بنـا شـود؟
ایـن بـه معضلـه ای برمی گـردد کـه در فکـر مـدرن وجـود دارد .شـاید در منابـع
موجـود ،کتـاب «علـم جدیـد سیاسـت» اریـک فوگلیـن بهتـر از همه ایـن معضله
فکـر مـدرن را توضیـح داده باشـد .منابـع دیگـری هـم وجـود دارد امـا ایـن بحث
مشـخصا بـه بحـث اقـای طباطبایـی مربـوط اسـت و ان کتاب می توانـد زاویه ای
درکی از ملت و امر ملی داشته باشد و نمی توان از طبقات فرودست
را کـه بـا ایـن بحـث وی پیـدا می کنـد ،توضیـح بدهـد .معضلـه ای را کـه در فکـر
به ایران در سطح فلسفی فکر کنند به مدل ایرانی که در ان سطحی از
توضیـح داد .فوگلیـن مقالـه ای دربـاره هـگل دارد بـا ایـن عنـوان «دربـاره هـگل:
گفتمانی را توقع کرد که طبقات فرادست دارند؛ چراکه انها قبل از اینکه
مـدرن وجـود دارد می تـوان در ارای متفکـران متنوعـی ازجملـه کنـت یـا هـگل
خواسته ها را داشته باشند ،توجه می کنند .همین روایت را برای جامعه
مطالعـه ای در جادوگـری» .ایـن معضلـه ناظـر بـه ایـن اسـت کـه ذهـن انسـان
فضل الله یا عدم توجه به اشکال سکوالریسم اسالمی و حتی بی توجهی
ایده الیسـم تاریخی شـکل می گیرد؛ تاریخ و به ویژه تاریخ انسـانی ،علمی متکثر
مذهبی و سنتی هم می شود بیان کرد ،طباطبایی با نقد امثال شیخ
ابعـاد مختلـف ان داریـم ،ایـن امـکان پیدا می شـود که غرب شناسـی را به عنوان
مـدرن می خواهـد کلیـت تاریـخ را توضیـح بدهـد .این معضله در هـگل در قالب
اسـت که هر لحظه به تبع اختیار انسـان و اراده ای که انسـان می تواند در تاریخ
می شـــود ،فوگلین این طور توضیح می دهد که تجدد غربی فقط فرایند سکوالر
از همین جا بود که تجدد غربی تبدیل به فلسفه تجدد غربی شد و فراگیری پیدا
یعنی درواقع دو فرایند شـــکل می گیرد .فوگلین این طور می گوید« :پیش بینی
می شـــد که مســـائل و مشـــکالت نمایندگی خاص عصر جدید یا عصر مدرن با
تقدس بخشی دوباره به انسان و جامعه ارتباط پیدا می کند .این دو اصطالح یعنی
و مقاصـد و ارزش هـای بنیادیـن هویـت ایرانـی ،غرب شناسـی نیـز منتفی اسـت
تجـدد غربـی خواهیـم بود».
تجـدد غربـی می کنـد ،طباطبایـی اسـت .به ایـن معنا توجهی کـه طباطبایی به
مسـاله تاریـخ در فهـم هویـت بـه مـا می دهـد ،قابـل تقدیـر و ارزشـمند اسـت اما
طباطبایـی نتوانسـته اسـت از خودشناسـی تجـدد غربـی یعنی خود شناسـی ما
تقدس زدایی -یعنی فرایند سکوالریسم -و تقدس بخشی دوباره به تعریفی دقیق تر
در پرتـو فهـم تجـدد غربـی بیـرون بیایـد و بـه ایـن معنـا کل نـگاه اقـای کچوئیان
تاریخ یا اولویت بندی تاریخ تجدد به تاریخ های دیگر ،به معنای تقدس بخشـــی
توجـه بـه تاریخ با ان مشـترک اسـت.
احتیـــاج دارد ،به ویژه از ان رو که مفهوم مدرنیته و تجدد و همراه با ان دوره بندی
دوباره وابسته است .بنابراین مراد از تقدس زدایی باید روند تاریخی باشد که در
فرهنگ چندخدایی به واسطه فقیرشدن تجربه انسان از ان مُرد و وجود انسان
ِ
ان
در جامعه از طریق تجربه جدید ،نظمی دیگرگونه یافت».
و بقیـه در تقابـل نـگاه اقـای طباطبایـی قـرار می گیـرد ،ولـی از حیث مشـارکت و
از منظـر جامعه شـناختی ،ایـده ایرانشـهری طباطبایـی را می تـوان بـه کل
ایـران تعمیـم داد؟ ایـا ایرانشـهری و مسـاله ایران از منظر جامعه شـناختی
می توانـد انسـجام اجتماعـی را ذیـل ایـن مفهـوم بـه دسـت بدهـد؟ ایـا
مـن فکـر می کنـم مسـاله ایـران اقـای طباطبایـی نخبه گـرا اسـت و گویـی
می توانـد سـوژه اصلـی ایـن جامعـه شـود و درصـد باالیـی از جامعـه ایـران
از حیطـه علـم انسـانی خـارج اسـت و تنها کسـی کـه می تواند تاریـخ را به معنای
دگرگونی هـای وسـیع مـا ،سـاختن چنیـن مفهومـی برای رسـیدن به توده
واقعیت این اسـت که من هسـته فکر طباطبایی را مسـاله ایرانشـهری نمی دانم.
وجه رمانتیسم این بحث را اصال دقت نمی کند و تخیلی که او از گذشته
بـه همیـن جهـت بـود کـه پیـش از فکـر مـدرن ،فهـم تاریـخ در قلمرو علم بشـری
کـه پیتـر برگـر می گویـد شـبیه بـه سکوالریسـم ایـده نخبه گرایـی اسـت
عکس می دهد ،تخیل طباطبایی از گذشته نوعی تخلیل تاریخی رمانتیک
کلـی قـرار ندادنـد و ارسـطو ان را قابل اعتنـا نمی دانسـت .ایـن نـگاه وحیانـی
جامعـه بـه ان شـکل بدهنـد؟ یـا در همیـن سـطح هـم نمی مانـد و خیلـی
به گفتمان انقالب ۵۷مثل همان اشتباه فروغی ،جامعه را برای امر ملی
توده ای فرض می کند که دیگر افکار را نمی تواند در بحث خود دخالت
داشـته باشـد ،مسـیر متفاوتـی را طـی کـرده و فهم ایـن تاریخ به یک معنا اساسـا
اشتباه بعدی که طباطبایی دارد ،چون متاثر ایده الیسم المانی است اما
واقعـی کلمه بشناسـد ،خداوند اسـت.
دهد و نوعی طرد را ایجاد می کند.
درحال ترویج است با فردگرایی که در شرایط ما در جریان است نتیجه
قـرار نداشـت .بـه ایـن معنـا یونانیـان درسـت فهمیدنـد کـه تاریـخ را جـزء علـم
نوعـی تخیـل اجتماعـی اسـت کـه بایـد فقط الیـت را درگیر کند .بـا تکثر و
مـردم کار سـختی اسـت و در حـد غیرممکن اسـت .ایا ایـن ایده همان طور
و می توانـد چنـد صـد نفـر نخبـه را درگیـر کنـد و انهـا در دیالکتیکـی بـا
است که انسان های امروزی ان را– به خاطر اینکه سریع همه موارد را ابژه
اسـت کـه می توانـد دربـاره تاریـخ چیزهایـی بـه مـا بگویـد و مـا انسـان ها هم اگر
رشـد نمی کنـد؟ چـون بعـد از دو دهـه فعالیـت اقای طباطبایـی که حداقل
دوره رمانتیسم را برای زیست روزمره می خواهد تا بتواند به کنشی علیه
سـننی از تاریـخ و حرکـت تاریـخ را بفهمیـم .ایـن همـان نکتـه ای اسـت که کارل
و در فضـای ژورنالیسـتی کشـور بسـیار برنـد شـده اسـت ،امـا مـا می بینیم
خود می کنند -هیچ گاه نمی توانند متوجه شوند؛ چراکه فردگرایی در این
وضعیت سخت سرمایه داری بدل شود ،نه مدلی برای تربیت او که بتواند
انسانی را با یک امر کلی و بدیهی تربیت کند.
اما به نظر بزرگ ترین اشتباهی که طباطبایی انجام داده ،بیرون ماندن
از تحوالتی است که در تاریخ رقم خورده است؛ چراکه او برای ساخت
موزه خود -که بتواند امر ملی خود را براساس ان پروبلماتیزه کند -مثل
فروغی عمل می کند ،اما این بار نه از اثار گذشته ،بلکه از افکار گذشته
سنت ما هم به شدت بی دقت است و با بی دقتی از ان عبور کرده است.
نسـبت بـه ان علمـی کسـب می کنیـم ،بـا رویکـرد «کشـف» حقیقـت می توانیـم
لویـت همچـون بسـیاری از افـراد دیگـر به ان اشـاره کرده اسـت .بـه همین دلیل
مـا اساسـا نمی توانیـم علـم سـوبژکتیوی دربـاره تاریـخ بشـر داشـته باشـیم .این
از نظر منطقی و دقیق ،این کار سـخت نیسـت ،بلکه محال اسـت .اینکه انسـانی
نمی تـوان به نحـو مطلـق توضیـح داد .نیچـه بـه ایـن نکتـه اشـاره می کنـد و وبـر
متواضعانه تـری بـه تاریـخ اسـت ،توسـط افـرادی نظیـر دیلتای با تکیـه بر مفهوم
می کنـد .بـه همیـن دلیل اسـت که در کتـاب نظم و تاریخ ،درنهایت منشـاء نظم
و بعـد هایدگـر صورت بنـدی عـام همـه ایـن مطالـب را انجـام می دهـد و بحـث را
بلکـه بـه اعتبـار ان چیـزی کـه خداونـد مقـرر بر این عالـم کـرده ،ادوار تاریخی را
را طرد می کند؛ چراکه برای ایران تجددیافته ارزش ذاتی بیشتری درنظر
گرفته و ایران اسالمی را در حاشیه ان متن جای داده است ،درحالی که این
اینها علم انسـانی هرمونتیکال می شـود و از حالت ایده الیسـتی و سـوبژکتیوش
تاریخـی را در خداونـد جسـت وجو می کنـد .انبیـا نه به اعتبار شـخص خودشـان
بنـا را رهـا کنیـم و بـه رو بنـا بپردازیـم ،وقتـی بـه رو بنـای بحثش می رسـیم،
چهارگانـه ای کـه وی بیـن اسلام و ایـران و سکوالریسـم و تجـدد بحـث
بایـد بـرای مـا فهـم شـود کـه اگـر مـا ملـت ایـران می خواهیـم در دنیـای معاصـر
ایده الیسـتی کـه بـرای تاریـخ پایانـی قائـل بود ،متفاوت اسـت.
گفتـه اسـت نـه ان گونـه کـه تاریـخ را براسـاس صورت بنـدی خودشـان به شـکل
نیسـت ،مسـاله براسـاس فهم سـوبژکتیو و ذهن گرایانه از تاریخ اسـت که مبتنی
اساسـا در دوره زوال اندیشـه ایرانشـهری توسـط متدینـان ابـداع شـده اسـت یـا
مـا بـود کـه امـر ملـی دوره هخامنشـی را به عنـوان نظـم اجتماعـی خـود کنـار
به این معنا نگاه های اقای طباطبایی چون متاثر از ایده الیســـم المانی اســـت،
بـر ذهـن بشـری یـا به تعبیر اگوسـت کنت هوش بشـری صورت بندی می شـود.
گذاشـتیم و حـال در دوره مشـروطه فهمیده ایـم کـه ایـن اصـل بایـد احیا شـود و
می شـــود ،ارتباط بگیرد .نظریه کنت هم به این معنا دچار همین چالش است؛
اساسـا تنهـا نگاهـی کـه می توانـد فاصلـه الیت و تـوده را بردارد نگاه دینی اسـت
و متدینـان بـه اسلام می تواننـد در ذیـل ایـن امـر ملـی زندگـی کننـد ،چنانچـه
تـوده مـردم و الیـت برقـرار می کردنـد .تنهـا انبیـا بودنـد و کسـانی کـه از منطـق
شـکل گرفتنـد ،مسـیحیت ادامـه پیـدا کـرد ولی مسـیحیت به عنـوان عنصری از
متافیزیکی را پایان یافته می داند و براســـاس علم پوزیتیو و اثباتی دوره جدید در
بـه ایـن معنایـی کـه عـرض کـردم ،ارتباطـی بـا تـوده مـردم پیـدا نمی کنـد چـون
وحیانـی ان ،همیشـه فاصلـه ای بین
ِ
وگرنـه نگاه هـای غیردینـی ،در معنـای غیـر
فکـر دینـی انبیـا پیـروی می کردنـد بودنـد که به معنـای دقیق کلمـه فاصله بین
بایـد ایـن نظـم را احیـا کنیـم تا در دوره معاصر به بقای خود ادامه بدهیم .اسلام
وقتـی مسـیحیت به عنـوان عنصـر نظـم اروپایی به حاشـیه رفـت و دولت-ملت ها
عناصـر ملـی ادامـه پیـدا کـرد و بنابرایـن اینجا هـم باید همین اتفاق برای اسلام
الیـت و تـوده مـردم را برمی داشـتند .البتـه یـک بـار مارکـس خواسـت ایـن کار
بیفتـد تـا در دوره معاصـر جهـان حرفـی بزنیـم و درواقـع از مرگ ایـران جلوگیری
خارج از علم و معرفت قلمداد کرد و انها را خرافه دانســـت که دوره انها گذشـــته
فاصلـه بیـن تـوده مـردم و الیـت تنهـا در نـگاه دینـی می تواند برداشـته شـود ،به
متدینـان بایـد خودشـان را بـا امـر ملـی سـازگار کننـد و امـر ملی اسـت که عامل
نگاه پوزیتیو حذف شود ،به چه نحوی قرار است کلیت پیدا کند؟! راه حل کنت
گفتـن نـدارد ،بلکـه هـر انچـه می گویـد ،کالم الهـی اسـت و چون همه انسـان ها
اندیشـه ایرانشـهری در خدمـت ایـده طباطبایـی درمی اید که ایـن امر ملی برای
مبدع دین جدیدی به نام دین انســـانیت می داند و حتی برای پادشاه عثمانی
ایجـاد نمی شـود .بـه ایـن معنـا مسـاله بـه نظر مـن ،الیت گرایانه بـودن فکر اقای
باشـد ولـی بـرای مـا چیـز جدیـدی نیسـت و مـا شـکل دیگـری از ان را در تاریـخ
در کار اگوســـت کنت می بینیم که او در توضیح این منطق اثباتی خود درطول
تاریـخ براسـاس نگاهـی سـوبژکتیو و این دنیایـی اسـت کـه به لحـاظ منطقـی،
زیرا علم پوزیتیو ،ساحتی از فهم انسان را در تاریخ برجسته می کند .راه حل کنت
این اســـت که ساحت هایی را که درطول تاریخ ،پوزیتیو نیست باید دور ریخت و
اســـت .اما مساله اینجا اســـت که در خود علم پوزیتیو ،اگر ساحت های ماورای
پناه بردن به شـــبه دینی به نام دین انسانیت است .درواقع به این معنا او خود را
می کنـد ،هرکـدام ایـن قابلیـت را دارنـد کـه از لنـزی دیـده شـوند .ممکـن
و بقیه نامه می نویســـد و انها را دعوت بـــه این دین جدید می کند ،یعنی باز هم
یـک نـوع و ...و اقـای طباطبایـی هـم یـک نـوع دیگـر ببیند .اسلامش هم
تاریخ به چیزی متوســـل می شود که غیراثباتی است ،یعنی دین .این شیوه فهم
اسـت اقـای کچوئیـان ایـران را یک جـور نـگاه کنـد و اقـای داوری اردکانـی
کـه هویـت انسـان اروپایـی را نگـه می دارد که از هم نپاشـد ،امر ملی اسـت و این
ایـن فهـم هرمونتیـکال اسـتمرار دارد و همیشـه درحـال تکامـل اسـت و بـا نـگاه
هشت سال دفاع از وطن را داراست که البته فراگفتمان ان هرچند مذهبی
اگـر کمـی از زاویـه فلسـفه تاریـخ اقـای طباطبایـی فاصلـه بگیریـم و زیـر
کـه مسـیحیت به عنـوان عنصـر ملـی انسـان اروپایـی از هم می پاشـد ،ان چیزی
این دنیایـی صورت بنـدی کننـد .بـه ایـن معنـا ،مسـاله ،مسـاله الیـت و غیر الیت
جامعه شناسی می خواهد وحدت تاریخی برقرار کند ،دوباره دچار چالش می شود،
در ادامه می خوانید.
دینـی از اولیـن پایه هـای شـکل گیری تجـدد در خـود غـرب بـود ،همان جایـی
توسـط اعـراب بـه مـا رسـیده اسـت را بایـد کنـار گذاشـت و اشـتباه چنـد قرنـی
علم انسـانی و در تجربه تاریخی معطوف به زندگی انسـان ،حقیقتی را بفهمیم،
سیاسی بوده و طبق ایده طباطبایی دستکاری غیردقیق در مفهوم ایران
دانشگاه علوم اسالمی رضوی به گفت وگو نشستیم که بخش دوم ان را
در نـزد خداونـد اسـت .انسـان ها مثـل بقیـه علـوم دینـی کـه از کشـف حقیقـت
در دوره معاصـر اسـت .یعنـی امـر ملـی و تبدیـل هویـت ملـی بـه جـای هویـت
خـارج می شـود .از انجـا کـه ما اصلا نمی توانیم غیر از فهـم هرمونتیکال درمورد
تفسیری که کنت در نظریه سه مرحله ای تاریخی اش دارد که دوره الهیاتی و دوره
است .درباره ایده طباطبایی با محمدرضا قائمی نیک ،عضو هیات علمی
نظم تاریخ ،نظمی اسـت که در دسـت خدا اسـت .نظم تاریح اجتماعی انسـان
درسـتی اشـاره می کنـد کـه از نظـر تجـدد ،فهـم امر ملـی از اولیـن عناصر تجدد
بـه حقیقـت می رسـند بایـد حقیقـت تاریـخ را کشـف کننـد ،ان گونـه کـه خـدا
مدل نوعی باز هم بی توجهی به بخشی از جامعه و تاریخ ما در دل تاریخ
صورت گرفته و ایران در حاشیه اسالم است! ایده همان انقالب توانایی
و( ...علیهم السلام) داریـم ولـی نـه بـه اعتبـار موسـی بودنِ خود موسـی بلکه به
اگـر نتوانیـم از محوریـت نـگاه اسلامی فاصلـه بگیریـم و امـر طبیعـی ملـی را در
بـه پیشـرفت و ترقـی خـود ادامـه بدهیـم ،بایـد بفهمیـم کـه دوره تفکـر دینـی که
نمی تواند با فضای مبتنی بر زندگی که در فلســـفه های اگزیستانس به ان اشاره
بوده است ،درحالی که در دفاع مقدس که اتفاقا برگرفته از نوعی از اسالم
می بینیـم .بـه تصریـح ایشـان در فقـدان ایـن فهم ،ایـران خواهد مـرد .یعنی اگر
خـود احیـا نکنیـم ،نمی توانیـم در تاریخ جهان جدید جایی داشـته باشـیم .او به
چرا حکومت رضا خان که اتفاقا برگرفته از روشنفکران دوره مشروطه بودند
مفهـوم زندگـی اسـت .بـه همیـن دلیل اسـت که در کار هایدگـر و دیلتای و نظایر
ایشـان توسـعه سـرمایه داری و توسـعه تجدد اسـت .همان مسـاله ای که بخش
مـا دوره بنـدی تاریخـی داریـم و در کتابـش از اصطلاح «نظم تاریخی» اسـتفاده
همـه حقیقـت انسـانی و قلمرویـی کـه می توانـد حقیقـت تاریـخ را توضیح دهد،
قلمرو زندگی اسـت و مفهوم ایده الیسـتی ،بخشـی از حقیقت انسـانی اسـت نه
بایـد ان را در دوره معاصـر و بـا فهـم شـرایط معاصـر احیا نمود .به نظر من مسـاله
سـنت دینـی را نکنیـم ،نمی توانیـم در تاریـخ جهان جدید جایی داشـته باشـیم.
ِ
اعتبـار پیامبـر بـودن موسـی(ع) .لذا دوره بنـدی تاریخ یا به تعبیـر اریک فوگلین
همراهی و سکوت در جریان است! این نقطه دقیقا همان جایی است که
طباطبایـی معتقـد اسـت کـه ایـن در امـر طبیعـی تاریخـی ملـی ما بوده اسـت و
ان را بـرای مـا بیـان می کننـد .پاسـخ اریـک فوگلیـن به این مسـاله این اسـت که
هرکـدام صورت بندی هایـی در ادوار مختلـف تاریـخ هسـتند ،چـون کل تاریـخ را
دوره بنـدی معتبـر تاریخـی ،دوره بنـدی اسـت کـه انبیـاء الهی به نقـل از خداوند
به لشکر دشمن ان را می بستند .او به نوعی سقوط اصفهان را از زوال امر
نشان می دهد روایت طباطبایی به این خاطر که انتخابی است ،بسیاری
کار طباطبایـی بازتـاب می یابـد .ایـن بازتـاب در قلمـرو ایـران تکـرار می شـود و
نتوانیـم چنیـن کاری بکنیـم و فهـم متجددانـه از خودمـان ارائه ندهیـم و دندان
شـد .راهـکاری کـه غربی هـا بـرای ایـن قضیـه داشـتند طـرح نظریـات متعـدد
جمـع می کنـد ،ناظـر بـه همیـن درک از تاریـخ اسـت .در این معنا ،علم انسـانی
دشمن و تسخیر ایران روبه رو شده باز هم مقاومتی شکل نمی گیرد و حتی
نسـبت بـه جـان الک و دیگـر متفکـران ایـن دوره از تاریـخ غـرب ،یافته اسـت ،در
تاریخـی اسـت ،یعنـی نظریاتـی کـه در تاریـخ به نـام علم صورت بندی می شـود،
محـال اسـت .ایـن اتفاقـی اسـت کـه در تجـدد و در مدرنیتـه یا به تعبیـر دقیق تر
صورت بنـدی می کردنـد و لـذا مـا دوره حضـرت ادم و عیسـی و موسـی و ابراهیـم
۲۰سال پرورش امر ملی با افکار خودشان ،مجدد در ۱۳۲۰که با حمله
ایـران مطـرح می شـود .بـه ایـن معنـا ،معنای عمیق توسـعه لیبرالیسـم غربی که
به زعـم مـن در کارهـای هـگل به روایـت هگلیان راسـت ،صورت بندی عمیق تری
در غـرب اتفـاق افتـاده اسـت .البتـه مـا دوره بنـدی معتبـر تاریخـی داریـم ،امـا
در امر ملی و تخیل ملی شان ،حکومت وقت را ایرانی -با ان شکل متعالی-
-که طباطبایی ایده بسیاری از انها را محترم و خوب توصیف کرده -بعد از
تعبیـر دیگـر مسـاله اصلـی ایشـان توسـعه سـرمایه داری بـه معنای عمیـق کلمه
اسـت نـه بـه معنایـی کـه بعضـا توسـط جریان هـای خاصـی به طـور سـطحی در
قابـل توجهـی از ان را در کتـاب مکتوبـات کمال الدولـه اخونـد زاده بـه تصریـح
زندگـی مطـرح می شـود .چالشـی کـه کرکگـور و دیلتـای و نیچـه بـا هـگل دارند
ملی می فهمد اما پرسش مهمی که می توان مطرح کرد این پرسش است،
ترقـی مـدرن اسـت کـه در دوره معاصـر امـکان بقـای ایـران را فراهـم می کند .به
ادعایـی بـود کـه در دوره مـدرن شـکل گرفـت و همیشـه با شکسـت هایی مواجه
طباطبایی برای نشان دادن اینکه وقتی ایرانیان در اصفهان در حمله
درک نمی کردند ،در نتیجه پنجره خانه خود را باز می کردند و بی تفاوت
ایـده او ،ایـده چنـدان همه گیـری نیسـت.
ایده ایشـان ایرانشـهری اسـت ولی مسـاله اصلی ایشـان فهم توسـعه و تجدد و
بتوانـد تمـام تاریـخ بشـر را براسـاس فهـم این دنیایـی خـود دوره بنـدی بکنـد
هـم تحت تاثیـر او ان را در علـوم اجتماعـی مطـرح می سـازد .ایـن نـگاه کـه نگاه
افغانستانی ها بی تفاوت بودند ،به این مساله توجه می کند که چون انها
سـه مجله برایش کار می کنند و در داخل کشـور جوایزی به او داده شـده
را درگیـر کنـد؟
را بکنـد کـه همـه چیـز را نابـود کـرد و نتوانسـت و وضـع بدتـر شـد .بـه ایـن معنـا
ایـن معنـا کـه پیامبـر و نبـی ،از خودش و از طبقـه نخبگانی خودش ،چیزی برای
در نـگاه خداونـد علی السـویه هسـتند ،بنابرایـن فاصلـه بیـن الیـت و تـوده مردم
طباطبایی نیسـت ،بلکه مسـاله کمی قبل تر از این اسـت و اساسـا توضیح نظم
امـری محـال اسـت .بـه ایـن معنـا چنیـن قدرتـی در ذهـن انسـان وجود نـدارد و
کنیـم .طباطبایـی در گفت و گـوی خـود بـا کچوئیـان بـه ایـن اشـاره می کنـد که
بقـای ایـران می شـود و امـر ملـی چیـز جدیـدی بـرای مـا ایرانی ها نیسـت .اینجا
مـا چیـز جدیدی نیسـت .به زعم ایشـان ،شـاید برای عراقی هـا و کویتی ها جدید
داشـته ایم و تجربـه اش را از سـر گذرانده ایـم و بایـد ان را در دوره معاصـر احیـا
کنیـم و بـه ایـن معنـا بتوانیـم در تاریـخ معاصـر جهـان حرفـی بزنیـم زیـرا در غیـر
ایـن صـورت ایـران از تاریـخ معاصـر جهـان حذف می شـود. صفحه 16