روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۶
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۶
روزنامه فرهیختگان شماره ۳۸۴۶
مصرف واقعی بنزین چقدر است؟ سیاست های غیرقیمتی کدام است؟ مصرف پلکانی چگونه اجرا شود؟
صفحه ۸
گزارش «فرهیختگان» از کنسرت ها و تک اهنگ های فروردین ۱۴۰۲
ساز موسیقی
کوک است
۱۲و ۱۳
روزنامهخبری ،تحلیلی ،دانشگاهیصبح ایران
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
16صفحه
۳۰۰۰تومان
شماره مسلسل 4584
پنجشنبه 31فروردین ۱۴۰۲
۲۹رمضان 1444
۲۰اوریل 2023
شماره ۳۸۴۶
w w w . F d n . i r | Thu | 20 Apr 2023 | vol.14 | No. 3846 | 16 Pages
موضع رهبر انقالب درباره جلسه سران قوا نشان داد
اوال این جلسه محدود به چند مورد خاص بوده و ثانیا هدف جلسه هماهنگی کلی است نه جایگزینی شان سیاستگذاری مجلس
فرصت بازسازی جایگاه مجلس
فرصت
رصت
صفحه ۲
تحلیل محتوای دیدگاه های دانشجویان در دیدار رمضانی با رهبر انقالب
کالس درس
نقد درون گفتمانی
۴
تل اویو زمان نامناسبی را برای مانور در شمال ایران انتخاب کرد
دوره گردیصهیونیستی
یادداشت ۱ -
نتفلیکس
روی اعصاب مخاطبان
۱۴
یادداشت 2 -
کالبدشکافیتوییتدستیاررئیس جمهور
دقتیحقوقیبرایجلوگیری ازمشکالتاجتماعی
چندی پیش خانم سکینه سادات پاد ،دستیار
اتفاقی که اکنون با ان مواجهیم ان است که به رغم جرم انگاری حجاب در قوانین جمهوری
اجتماعـــی در توییتـــی قابل توجه که از قضـــا به یکی از
بامجازاتیبدونپشتوانهحقوقیمکفیمواجهیم.البتهنبایدفراموشکردکهمجازاتدرنظام
عاطفه صادقی
پژوهشگر مطالعات زنان
۷
جنجال چهر ه جدید کلئوپاترا و اعتراض در مصر و یونان
رئیس جمهور در پیگیـــری حقوق و ازادی های
پربازدیدترینتوییت هایمسئوالنپسازانقالبتبدیلشد،منعخدماتاجتماعیبهافراد
بی حجاب را مغایر با اصول ۱۹و ۲۰قانون اساسی ،خالف عدالت و مصداق کار بی قاعده
دانستوتاکیدکردنمی توانهنجارشکنیراباتصمیماتغیرقانونی،غیراسالمیوغیرعقالنی
مهار کرد.
اسالمی ایران و تاکید بر اثبات مجازات این فعل حرام توسط دادگاه و منطبق بر قانون ،اکنون
دموکراتیک در جهان باشیم .پیشرفت و ترقی «جمهوری خلق چین» به عنوان یک ابرقدرت نوین جهانی؛ ان هم
دولت مودی و باز نویسی تاریخ هند
اما ضربه دولت مودی و حزب افراط گرای بی جی پی تنها به دموکراســـی و ساختار نظام سیاسی هند محدود
نمی شـــود .مودی و حزبش اخیرا اقداماتی را اغاز کرده اند که به شـــکلی اشکار تاریخ و فرهنگ چندصدساله
هندوســـتان را هدف تهاجم قرار داده اســـت .در همین راستا نشریه اکونومیست در شماره اخیر خود به نکات
هشـــدار دهنده درمورد بازنویسی و تحریف تاریخ توســـط دولت مودی اشاره داشته است .براساس اطالعات
منتشرشده ازسویاکونومیست،دانش اموزان ده هاهزارمدرسهدرهنددرروزهای اخیر درحالی سال تحصیلی
خود را شروع کردند که کتاب های درسی انها در حوزه تاریخ و سیاست به طور قابل مالحظه ای دچار دگرگونی
ی درجه ۸است؛ بنابراین به موجب
اســـت .مجازات جرم کشف حجاب از جمله مجازات ها
نظام سیاســـی «ایاالت متحده» در جایگاه پیشگام اصلی نظام های لیبرال دموکراسی ،شکل گیری نظام هایی
است .رای دادگاه قطعی و غیرقابل تجدید نظر است .لذا مطابق قانون اگر چه انجام جرم در
انقالب های سیاسی در کشورهای عربی که به بهار عربی موسوم شده بودند و سرانجام شکست نظام جمهوریت
و تصاویر دوربین صرفا امارات کمک کننده به علم قاضی محسوب می شوند و ضابط قضایی
شاخصی ازافولسریعوچشمگیر اندیشه هایلیبرالونظام های سیاسیمبتنی بر دموکراسیتلقیشوند .اما
زده اند .میراث کنونی هند از این امپراتوری ها برجای مانده است ،تاج محل و ارامگاه همایون در دهلی نو بخشی
نیز درحال سرایت است .در همین راستا شاید بتوان وضعیت کنونی سرزمین و مردم هند را که زمانی الگوی برتر
گماردنهندوهادرعالی ترینمناصبسیاسیابایینداشتند.با این حالدرکتاب هایدرسیجدیداینفصول
به ظاهر دموکراتیک ،اما با ماهیتی تقریبا اقتدارگرایانه در قلب اروپا (مانند مجارســـتان ) ،ناکامی حرکت ها و
مورد حمایت امریکا و جهان غرب در افغانســـتان و روی کار امدن مجدد طالبان؛ همگی می توانند نشانه های
صرفا به اتکای تصاویر دوربین های مداربسته نمی تواند بدون پشتوانه قانونی ،مجری حکم
دراینمیانبه نظرمی رسدکهروندزوالهمچنانتداومداشتهومانندیکاپیدمیبهسایردموکراسی هایجهان
قانونی محکم را برای مواجهه با این حرام شـــرعی و سیاسی چه در قالب الیحه دولت یا قوه
دموکراسی جهان تلقی می شد ،مورد یاد اوری قرار داد.
درحقیقتتوییتدستیاررئیس جمهورازنقدیعالمانهوحقوقیحکایتمی کردکهمتاسفانه
محرومیتازحقوقاجتماعیبرایافرادباشد.لذانیازاستمصادرقانون گذاری،مستندات
می تواند هم از حیث حقوقی و هم از حیث اجتماعی مشکل ســـاز باشد .برای تبیین ابعاد
قضائیه یا طرح مجلس در سطح محرومیت از حقوق شهروندی تمهید کند اما مبنا در اجرا تا
این انتقاد حقوقی نیاز است در ابتدا به بسترهای شکل گیری چنین طرحی اشاره شود.
ان به هدف و غایت نهایی و مطلوب صحبت به میان می اوردند؛ شاید کمتر کسی تصور می کرد که در کمتر از
ازهمینرو،اولیننکتهحقوقیموردتاکیدایشانناظربه«چگونگیمجازاتجرمبی حجابی»
موضوع زنان رصد می کند بســـیار حائز اهمیت و نشانه دقت حقوقی خانم پاد از یک سو و
برخی رسانه ها و جریانات سعی کردند ان را به حاشیه ببرند .مناقشه ای که عدم توجه به ان
نظریه پردازان غربی همچون فرانسیس فوکویاما از پایان تاریخ بشریت و رسیدن
در چهارچوبی کامال متفاوت از اندیشه ها و مدل حکومت های غربی ،وقوع چالش های بنیادین و خطرناک در
درا و نیز نهاد مترقی توبه امکان تخفیف یا حذف مجازات را در نظر گرفته است.
محل رخ می دهد ولی احراز ،تعیین و اعمال مجازات ان نیازمند تشکیل دادگاه صالحه است
سوگندنامهریاست جمهوریاست.
پژوهشگرحوزهبین الملل
ان نظام هـــای دموکراتیک در چنان نقطه اوجی قرار داشـــتند که
حقوقی اسالم ،جنبه تربیتی نیز دارد ،لذا ماده ۱۲۰قانون مجازات اسالمی بر مبنای قاعده
فارغ از مخالفت های سیاسی و سلیقه ای متعددی که جریان های سنت گرا به وی داشتند
درایت دولت در تجمیع سالیق و دیدگاه های مختلف و همچنین پاسداری از حقوق ملت در
میراحمدرضا مشرف
درشرایطیکهدراواخرقرنبیستماندیشهلیبرال دموکراسیوبه تبع
ســـه دهه پس از ان ،با چنین شـــتابی شاهد زوال اندیشه های سیاسی لیبرال و از ان مهم تر نظام های سیاسی
اصل 36ق .ا و مواد ۳۴۰و 427قانون ایین دادرسی کیفری این جرم در دادگاه قابل بررسی
این توییت در شـــرایطی که جامعه جهانی ،اتفاقات داخلی ایران را با حساســـیتی ویژه در
مودی و حزبش چه بر سر دموکراسی و تاریخ هنداورده اند؟
ملغی شدن یا تکمیل قانون قدیم ،همین قانون موجود است و نمی توان خارج از قانون و از
روزهای بد دموکراسی هند
شـــده بود .حذف یا تلخیص فصول مربوط به دوران امپراتوری مغول در هندوســـتان یکی از این تغییرات مهم
به شمارمی امد.ان گونهکهتحلیلگراناکونومیستیاداوریمی کنندایننکته ایبدیهیاستکهدرکداستان
هند بدون قدردانی از نقش عظیم امپراتوران مغول غیرممکن است .این سلسله های مسلمان از قرن 16تا 18
بر بیشتر هند حکومت کردند که اگرچه گاهی با تعصباتی توام بوده ،اما غالبا دوران درخشانی را برای هند رقم
از همین میراث درخشان هستند .عالوه بر این نباید این نکته را فراموش کرد که دولت های مسلمان مغول ،از
تاریخی کوتاه یا حذف شده اند .این تغییر بازتاب دهنده دیدگاه سخت بومی گرایی ،معروف به هندوتواست که
توسط حزب حاکم بی جی پی و رهبر ان نارندار مودی ترویج می شود؛ در چهارچوب حقیر سازی واقعیت و اینکه
اگردودههپیشدرموردالگویموفقنظام هایسیاسیدرجهانپرسشیمطرحمی شد،به طورقطعهندیکی
هند را سرزمینی کامال هندو تصور می کند.
از سوی دیگر راهکارهای مختلفی در عرصه اجتماعی تجویز شده است ،پس از اغتشاشات
نکته دومی که ایشان مورد تاکید قرار داده اند «عدم تناسب بین جرم و مجازات» درخصوص
مردمی و نهادینه شدن فرهنگ مدارا و مشارکت همگانی در سرزمینی که به خاطر تنوعات قومی و فرهنگی به
دیگر تحریفات تاریخی دولت مودی به دوران هند جدید هم کشیده شده است .موضوع ترور گاندی ،رهبر هند
با تجویزی حقوقی به مجازات بی حجابی به عنوان یک قانون شـــکنی نگاه کنند و جرایمی
کمترینشانتقنینیصادرهازیکنهادیاساختاردولتیبیشترینمجازاترااعمالکرد.اصوال
جهان جای می داد .بااین حال از یک دهه پیش و از زمان روی کارامدن حزب افراط گرای«بی جی پی» به رهبری
تاکنونبرایبدپوششیوبی حجابیبه عنوانمشکلیفرهنگیازیکسوورفتاریمغایرباقانون
سال گذشته و با سوءاستفاده دشمنان نظام از طرح گشت ارشاد برخی تصمیم گرفتند که
نظیرمحرومیتازبرخیخدماتاجتماعی،ابطالگواهی نامهرانندگی،ممنوعیتاستفاده
ن نقطه انتقاد خانم پاد شکل
از اینترنت ،ابطال پاسپورت و ...در نظر گرفته شود که در همی
گرفت؛درحقیقتصورت مسالهاین گونهاستکهوقتینظامتصمیممی گیردبایکبی قانونی
در سطحی کالن برخورد کند نیاز است مصدر قانون گذاری ای که بیشترین شان تقنینی را
طریق قانون گریزی به این معضل پرداخت.
اعمال محدودیت های اجتماعی به متهمان عدم تمکین به قانون اســـت .لذا نمی توان با
در قوانین بهره مندی از حقوق اصل و محرومیت و محدودیت نیازمند مستند قانونی است و
قانون مجازات عمومی صادر می شود ،ان هم برای مدتی معین؛ بنابراین اعمال این قانون و
می تواند به عنوان شاخصی مهم برای درک این دگرگونی ها مدنظر قرار گیرد.
کهپسازمحکومیتقطعیمتهموتعیینمجازاتجرمبرایاووتوسطقاضیبهموجبمفاد
رویه ایاگر تثبیت شود دولت های دیگر نیز برای مواردی دیگربه همین ترتیب عمل خواهند
اجرا کرد .همچنین نمی توان با ایین نامه ای داخلی که کمترین میزان منزلت تقنینی را دارد
کافی برخوردار نیست و چنین طرحی با این پشتوانه حقوقی اگر در دستورکار دستگاه های
مربوطه قرار گیرد قطعا مشـــکالتی را در عرصه اجرا به دنبال خواهد داشت .به دلیل همین
مشکل بود که خانم پاد عالوه بر توییت ،در یادداشتی به این موضوع از ابعاد مختلف حقوقی
پرداخته و ان را تبیین کرد.
خانمپاددریادداشتتبیینیخویشبرگرفتهازبیاناترهبریچنیننوشت«:همهبایدقانون
و نمی توان بدون طی تشـــریفات قضایی مجازات را به صورت یکسان در حق همه متهمان
چنین مجازاتی برای همه متهمان به صورت یکسان اعمال نمود درحالی که مثال فرد قاتل و
تجاوزکننده به عنف یا دزد از حقوق اجتماعی خویش برخوردار باشد.
شده اند.امااینتحریف هاحتیبهتاریخمعاصرهندهمتسریپیداکردهاست؛درجاییکهبهوقایعخشونت بار
گجرات در ســـال 2002و در زمانی که مودی ســـر وزیر ایالت بود ،اشاره می شود .در کتاب های درسی قدیم به
تبدیل شـــده اســـت .اگرچه همه می پذیرند رائول گاندی در بیان کلمات و جمالت بی پروا و بی مالحظه عمل
می کند و در این مورد خاص نیز کامال بی احتیاطی به خرج داده ،اما واضح است حکم سنگین دوسال حبس-
رسانه ها از ان اگاهی یابند .که این امر ،گاهی نادیده گرفته می شود.
مذهبی برای اهداف سیاسی اگاه می کند .این یک تهدید برای سیاست دموکراتیک است ».این عبارات نیز از
خیزش نئونازیسم هندو از بستر دموکراسی هند
نظام های دموکراتیک به رغم همه محاسنی که برای انها بیان می شود ،ان قدر رخنه و اسیب پذیری داشته اند که
حقیقتا با توجه به اینکه بی حجابی یک حرام شـــرعی و سیاسی است نیاز است همه ارکان
اساس بود که بسیاری این محکومیت رائول گاندی را به تالش های مستمر مودی و حزبش برای حذف رقبا و
چگونهتغییراتراباعباراتیهمچونساده سازییاکاهشمحتوابرایدانش اموزانتحلیلمی کند؛مهمدیدگاه
نکرده ناراحتی عموم مردم از پدیده بدحجابی اسباب برخورد سلیقه ای و ظلم به افراد نشود.
گاندی این تالش ها از مدتی پیش و از زمانی که وی در یک سفر اروپایی نسبت به خطرات پیش روی دموکراسی
زباله دانیادمی کند.درواقعمهمدیدگاهخودنخست وزیرهنداستکههرگونهتنوعوکثرت پذیریدرهندوستان
حدودوثغورانرادروجهتقنینیمشخصومانعازمشکالتبعدیبرایضابطانانخصوصا
به دنبال این بودند که گاندی را به دلیل اظهارات ضدملی در میان خارجی ها سلب صالحیت کنند .از انجا که
به عنوان چرندیات تاریخی تلقی می کند .با چنین نگرشی است که وقتی وی دستور تشکیل کمیته بازنویسی
نیروی خدوم انتظامی است.
مخالفان سیاسی در زمان نزدیک شدن به انتخابات سراسری سال اینده میالدی مرتبط دانستند .البته درمورد
در هند ســـخنان هشدارامیزی بیان کرده بود ،اغاز شد .در ان هنگام اعضای حزب حاکم در پارلمان به شدت
چنینتحلیلیبرایزمینه سازیلغوعضویترئیسبرجسته ترینحزبمخالفدولت(حزبکنگره)بسیارسست
«درمورد حجاب ،اولین ورود جدی قانونی به ماده ۱۰۲قانون تعزیرات باز می گردد که بعدها
مجازاتحبسوشالقبرایکسانیکهدرانظار،تظاهربهعملحراممی کنند،درنظرگرفته
شورایاسالمی به عنواناصلی ترینمصدر قانون گذاری کشورنیازاستمسئولیتمجازات
سرکوب مخالفان سیاسی توسط نخست وزیر و حزبش تلقی کردند .روزنامه «ایندین اکسپرس» در این زمینه
طبق قوانین ذکر شده ،زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به
و عالمانه در این خصوص ظاهر شده نه انکه با سکوت نمایندگان مجلس از وظیفه قانونی
پس از ان ،ماده ۶۳۸ق .م .ا تصویب و در سال ۱۳۹۹تبصره ان اصالح شد .در سال،۱۳۸۸
حاکم به شمار می ایند) و ممنوعیت فعالیت ار.اس .اس(شاخه نظامی هندوتوا) پس از قتل گاندی ،نیز حذف
نسخه های جدید کتاب های درسی حذف شده اند.
سه سال پیش و درحین تبلیغات انتخابات پارلمانی بیان کرد و اکنون به جنجالی بزرگ برای او و حزب کنگره
نمایندگان مجلس نمی توانند به دلیل مباحث ناظر به انتخابات سال جاری از پرداختن به
حبس از ۱۰روز تا دو ماه یا از ۵۰هزار تا ۵۰۰هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شـــد
واقعیت های دیگری همچون نام طبقه اجتماعی قاتل گاندی (برهمن ها که هم اکنون از متحدان نزدیک دولت
«چطور همه این دزدها نام خانوادگی مودی را دارند؟» این همان جمله دردسر ســـازی اســـت که رائول گاندی
به نظرمی رسید،محکومیتدوسالهگاندیمی توانستبه خودی خودشرایطلغوعضویتازپارلمانرامهیاسازد.
شد و در تبصره ای ذیل ماده امده است».
برای ترور وی انجام دادند ».این همان عبارتی است که اکنون از کتاب های درسی حذف شده و البته درکنار ان
محکومیت گاندی براساس قوانینی در زمینه افترا انجام گرفت که از دوران استعمار در هند باقی مانده بودند و
که جرم ،تعریف شـــده و از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد .خانم پاد با اشاره ای
به صورت تبصره ای به ماده ۱۴۱قانون مجازات اسالمی مصوب ۱۳۷۵الحاق شد که در ان
«پیگیریمستمرگاندیبرایاتحادمسلمانانوهندوها،فراط گرایانهندوراچنانبرانگیختکهچندینتالش
محصالن اموزش داده می شد که «نمونه هایی مانند گجرات ما را درمورد خطرات ناشی از استفاده از احساسات
احتماال در عصر هندوستان جدید ،او نخستین مورد مهم استناد به این قانون به شمار می اید .دقیقا بر همین
که بر مبنای ان ،الزم است مردم و مخاطبان هر قانونی پس از طی فرایند تصویب از طریق
را می توان به عنوان یکی از همین موارد برشمرد .در کتاب های درسی قدیمی این گونه اموزش داده می شد که
در گذشته از بستر انها نظام هایی چون فاشیسم و نازیسم سر براورده اند .به نظر می رسد که دموکراسی هند نیز
محکم نمودن پایگاه تقنینی چنیـــن طرحی در مجلس چه به صورت طرح یا الیحه دولت،
قانونی فعلی ارزیابی کردند که در ادامه به ان قوانین اشاره می شود:
محکومیت گاندی و تعلیق عضویت وی در پارلمان
نکته سوم نیز اشاره ایشان به «قاعده قبح عقاب بالبیان و اصل قانونی بودن مجازات» است
رافصل الخطاببدانند »۱۳۹۱/۳/۷.ایشانبراساساصلقانونیبودنمجازات هاومستند
دقیقبهقوانینناظربهجرم انگاریحجابهرنوعمحرومیتاجتماعیراخارجازجرم انگاری
قومی و مذهبی شده است .در اینجا به دو رخداد ،یکی سیاسی و دیگری فرهنگی و تاریخی اشاره می کنیم که
که بنابر قانون تعلیق از عضویت در پارلمان را نیز درپی دارد -هیچ تناسبی با جرم واقع شده از سوی وی ندارد.
نظام از مجلس تا قوه قضائیه و دولت درخصوص جرم انگاری دقیق ان ورود کنند تا خدایی
به اصل ۳۶قانون اساسی و ماده ۲قانون مجازات اسالمی ،مجازات را زمانی قانونی دانست
نارندرا مودی ،اوضاع سیاســـی و اجتماعی این کشور به نحو چشمگیری دگرگون شده ،چنانکه دموکراسی در
همچنینمحرومیتازتمامیابعضیازحقوقاجتماعییکمجازاتتکمیلی/تتمیمیاست
دارد در این خصوص جرم انگاری و تعیین مجازات کند نه انکه صرفا با استناد به مصوبه ها و
کرد .درواقع در اینجا ما با طرح مجازات هایی مواجهیم که در ساحت های تقنینی از پشتوانه
کشور 72ملت معروف شده بود ،مهم ترین شاخصه هایی بودند که هند را در جایگاه برترین نظام های سیاسی
مفهوم بسیط ان ،جای خود را به استبداد اکثریت داده و خشونت و نفرت جایگزینی برای فرهنگ مدارا و تساهل
اجرایمجازاتانبهشیوهمتعارفقانونی،مستلزمطیفرایندقضاییتاحصولنتیجهاست
ایین نامه های داخلی و ابالغ به دستگاه های مربوطه چنین اتفاقی رقم بخورد؛ چراکه چنین
ازمهم ترینگزینه هایپاسخبهاینپرسشبه شمارمی امد.برخورداریازیکنظامسیاسیباثباتودرعین حال
اما ان گونه که اکونومیست به نقل از روزنامه هندی «ایندین اکسپرس» بیان می کند ،دامنه تغییرات و در تعبیری
چنینطرحیشانهخالیکردهوهمهبارانرابردوشنیرویانتظامیبگذارند.بنابراینمجلس
محرومیتاجتماعیفعلبی حجابیرابپذیردتاجمهوریاسالمیدروجهحقوقیخودقدرتمند
خود،شاهدفرارازمسئولیتتقنینیانانباشیموصرفانیرویانتظامیتحتفشارقرارگیرد.
درپاسخکسانیکهتذکرنسبتبهیکاشتباهرالزوماباارائهراهکاریفرهنگیعجینمی بینند،
اما محکومیت گاندی بازتاب گســـترده ای در هند داشت؛ چراکه بسیاری ان را به نوعی خط ونشان کشیدن و
می نویسد« :این محکومیت ازادی بیان را دچار تزلزل خواهد کرد .قوانین افترا در هند یادگاری از عصر استعمار
است که نه به اندازه کافی از ازادی بیان محافظت می کند و نه شهرت یک فرد واقعا اسیب دیده را ترمیم می کند.
درعوض حزب بی جی پی از این قوانین برای ساکت کردن روزنامه نگاران و سیاستمداران مخالف بهره می برد.
اکنون به نظر می رسد که بسیاری از هندی ها به یک درک شهودی از خطرات بیان نظرات خود رسیده اند». ...
اکنون دقیقا با چنین تهدیدی مواجه شده است .بر این اساس مهم نیست که رئیس شورای تعلیم وتربیت هند
ان طرفدار پروپا قرص بی جی پی است که مفتخرانه از اعمال این تغییرات با عنوان سپردن امپراتوری مغول به
را مردود شـــمرده و شـــواهد بیان شده درمورد مهاجرت از ایران و جاهای دیگر در برهه های کلیدی تاریخ هند را
تاریخهندباستانراصادرمی کند،هیچمسلمان،مسیحییازنیرادراینکمیتهشاملنمی کند.درواقعان گونه
که اعضای کمیته نقل کرده اند هدف از تشکیل این کمیته صرفا اثبات این موضوع است که «هندوها نوادگان
مستقیماولینساکنانهندهستند».
این که ایا گاندی می تواند از این مهلکه -که مودی و حزبش برای او به وجود اورده اند -با موفقیت گذر کند یا سر از
زنداندرخواهداورد؛فی نفسهنمی تواندموضوعمهمیباشد.مادربزرگاونیزتجربهزندانراسپریکردهوالبته
در سایه همین تجربه ،سه سال بعد با قدرت پا به دفتر نخست وزیری گذاشت .شاید این اتفاق برای رائول گاندی
هم تکرار شود ،اما این تنها درصورتی ممکن خواهد شد که دموکراسی هند همان ویژگی های سنتی و قدیمی
خودراهمچنانپابرجانگهدارد.امااگراینچنیناتفاقیرخندهدبایدهمانتصویریرامجسمکنیمکه«موکول
مصوبه ۴۲۷شورای عالی انقالب فرهنگی تصویب و درسال ۱۳۹۸نیز مصوبه ۸۲۰که در
الزمبهذکراستکهطرحانتقادنسبتبهچنینطرحیضرورتانیازمندارائهراه حل هایفرهنگی
در تحلیلی دیگر روزنامه «خط تجارت هندو» تاکید می کند که شاید این محکومیت به نام قانون توجیه شود ،اما
کساوان»تاریخ نگارونویسندهمشهورهندیبرایایندهترسیممی کند«:ممکناستتصویریکهمدت هاتوسط
اصالحی ماده ۶۳۸قانون مجازات اسالمی اشعار می دارد زنانی که بدون حجاب شرعی در
این از اخالق علمی و اسالمی به دور است که وقتی کسی نسبت به خطایی تذکر می دهد
و تنها در فوریه دوباره از سر گرفته شد؛ درست در زمانی که گاندی انتقاد از روابط نزدیک مودی با غول بی ابرو
کردهمدرسه ای)به ذهنامدهاست،مضحکبه نظربرسد،اماموضوعایناستکهجنبش هاییمانندار.اس.اس
جزای نقدی محکوم خواهند شد .ضابط محترم نیز مستند به همین ماده ،تاکید بر اجرای
نوشـــته اند« :راه حل اصلی ما تمکین و توجه به قانون است»؛ چراکه دختران غیرمحجبه از
تنها بخشی از استراتژی مودی و حزبش برای بیرون راندن یک به یک رهبران مخالف قبل از انتخابات 2024
به دادگاه صالح معرفی شوند.
انها نیز حرام شرعی و قانونی است.
ان از ۳۲دستگاه و نهاد ،وظیفه فرهنگ سازی در این زمینه خواسته شده است و اما تبصره
معابر و انظارعمومی ظاهر شوند به حبس از 10روز تا دو ماه یا از دو میلیون ریال تا ده میلیون
جدی ان از ۲۶فروردین ماه مطابق قانون دارند ،که ابتدا به مکشوفین حجاب تذکر و سپس
وهمچنینبهمعنایتاییدناهنجاریبی حجابینیست.
فاتحانه بگوییم راه حل شما چیست و گمان کنیم مچش را گرفته ایم .همان گونه که خانم پاد
سرزمینی دیگر نیامده اند ،انها دختران همین سرزمینند و برخورد سلیقه ای و غیرقانونی با
ی انگیزه های سیاسی دارد .تحقیقات درمورد افترای احتمالی سال ها پیش کنار گذاشته شد
این کار رنگ وبو
لیبرال هایهندازافسرانار.اس.اسبایونیفرم هایخاکیباشورتکوتاه(مانندپیش اهنگ هایبیشازحدرشد
«گوتام ادانی» را اغاز کرده بود .یکی دیگر از روزنامه های هندی نیز در تحلیل خود به حاشیه راندن گاندی را
که از جنبش های فاشیستی اروپا در اوایل قرن بیستم الهام گرفته بود ،بسیار خطرناک هستند ...هندوتوا بیش
ارزیابی می کند« :با زندانی کردن گاندی «بی جی پی» به جهان ثابت کرد که هرچه او درمورد افول دموکراسی
فعلی هند هم با چنین جمالتی به پایان می رسد« :مایه تاسف است که میلیون ها دانش اموز یاد نخواهند گرفت
در هند بیان کرده بود ،واقعیت داشته است».
از هرچیز مستلزم نفرت وحشیانه از دیگری است ».در سایه چنین نگاهی است که تحلیل اکونومیست از اوضاع
که هند را به عنوان داستان بزرگ و الهام بخش تنوع ،رقابت و سازش درونی درک کنند». صفحه 1
سیاست
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
2
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
موضع رهبر انقالب درباره جلسه سران قوا نشان داد اوال این جلسه محدود به چند مورد خاص بوده و ثانیا هدف جلسه هماهنگی کلی است نه جایگزینی شان سیاستگذاری مجلس
فرصت بازسازی جایگاه مجلس
ارز ترجیحی قرار بود در اواخر سال گذشته محقق شود .علی رغم
از زمان تاسیس شورای عالی اقتصادی سران قوا تاکنون تصمیمات
جنجالی زیادی در این شـــورا گرفته شـــده است؛ تصمیماتی که
اینکهاخبارزیادیمبنی براجراییشدنطرحکاالبرگالکترونیکی
مردم غالبا ان را با کلیدواژه های گرانی بنزین ،حذف ارز ترجیحی
مطرحشدههنوزدرموردچگونگیبهره مندشدنمردمازاینطرح
اطالع رسانی دقیقی صورت نگرفته و بسیاری از مردم جزئیات ان
و مولد ســـازی دارایی های دولت به خاطر می اورند .هر یک از این
تصمیمات در فضای افکار عمومی واکنش های زیادی ایجاد کرده و
را نمی دانند .درنتیجه این عدم اطالع رسانی قشر زیادی از مردم
منتقدانبسیاریفارغازمحتوایجنجال برانگیزتصمیماتشورای
هنـــوز به جای کاالبرگ یارانه نقدی دریافـــت کرده و بار تورمی
عالی اقتصادی سران قوا تصمیمات این شورا را باعث جلوگیری از
کاالهای اساسی را متحمل می شوند .رویه ای که به لحاظ مالی
ایفای نقش صحیح مجلس عنوان می کنند؛ چراکه در ان طرح ها
به نفع دولت تمام شده و این شائبه را به وجود اورده که شاید این
و تصمیمات بسیاری بدون نیاز به ارای نمایندگان اتخاذ می شود.
امر مانع اطالع رسانی شفاف به مردم درمورد شیوه های استفاده
مورد اشـــاره قرار گرفت و یکی از دانشجویان ضمن توصیف کردن
شورای عالی اقتصادی درمورد بنزین و ارز ترجیحی طبعا باید به
پافشاری می شود گفت« :تصمیم گیری دربار ه برخی مسائل مهم
الیحهمولد سازیدارایی هایدولتنیزابرازنگرانیکنند؛الیحه ای
این ایرادها در دیدار روز سه شـــنبه رهبر انقالب با دانشجویان نیز
از کاالبرگ الکترونیکی شـــده اســـت .با مرور تجربه تصمیمات
منتقدان حق داد که نسبت به سایر تصمیمات این شورا ازجمله
شـــورای عالی سران قوا به عنوان سیاست غلطی که هنوز روی ان
کشور در شورای سران قواست .این شورا جهت هماهنگی قوا برای
که برخی بندهای ان ازجمله موقوف االجرا شدن قوانین متضاد با
مقابله با جنگ اقتصادی شکل گرفت ،اما عمال تبدیل شد به محفل
انونیزمصونیتقضاییمجریانمحلانتقادقرارگرفت.انتقادی
قانونگذاری چندنفره و بســـتری به وجود اورد برای دور زدن مردم،
کهسابقهخصوصیسازی هایبی ضابطهنشانمی دهدبایدانها
حاکی از این است که شورا نه تنها تاکنون در اجرای ماموریت های
به هرحال این تصمیم نیز در شـــورای عالی اقتصادی سران قوا
ساختار هایرسمیومحفلیکردنحکمرانی.مرورعملکرداینشورا
را با دقت موردتوجه قرار داد و نگرانی منتقدان را محترم شـــمرد.
اصلی خود موفق نبوده ،بلکه باعث شکل گیری بحران هایی مثل
اتخاذ شده و طراحان و مجریان ان باید نسبت به نتایج ان خود را
مسئول بدانند و اماده پاسخگویی باشند.
اتفاقات ابان ۹۸هم شـــده که هزینه هایی غیرقابل محاسبه برای
کشور به وجود اورده .با این وجود ،اما این شورا تعطیل که نمی شود
هیچ،بلکهدراخرینشاهکار،درمصوب همولدسازی،عالوه برمجلس
قو ه قضائیه را نیز دور می زند ».رهبر انقالب در پاسخ به این انتقاد
بیان داشتند« :درمورد جلس ه اقتصادی سران قوا ،اوال این یک امر
دائمی نیست ،یک امر موقت است؛ ثانیا برایمقاصد خاصی است؛
منچهارموردرامعینکردموبهانهاگفتم:یکیمسال هبودجهاست؛
تنظیم بودجه و اصالح ســـاختار بودجه که یکی از مشکالت بزرگ
ما همین مســـال ه ساختار بودجه است و سه مورد دیگر؛ هدف این
وظایف شـــورای عالی اقتصادی نیز باید مورد سوال قرار
باعث می شود نهادی مثل مجلس به لحاظ کارکردی تا حد زیادی
حضور ســـران قوا برگزار می شد خطاب به انها متذکر شده بودند
نهادی موازی با خود تلقی کنند.
نظام بانکی ،نقدینگی ،اشتغال ،تورم و فرایند بودجه ریزی باید
زیر سوال رفته و بهارستان نشـــینان شورای اقتصادی سران قوا را
شان ورود شورای عالی اقتصادی سران قوا
شورا می پردازند .اشاره روز سه شنبه رهبر انقالب مبنی بر اینکه
عدم تعیین مسئولیت برای هر ساختاری باعث میشود تا امکان
نداشـــته ،نشان دهنده وجود نواقص و ایرادها زیادی در ساختار
مســـئولیت کرد طبعا میتوان نســـبت به کم کاری ها و نواقص
می شـــود که در بوته نقد دلســـوزانه قرار گیرد و اگر با اظهارات
سران قوا در اذهان وجود دارد این است که این شورا صرفا با هدف
که باید برای حل برخی مسائل کلیدی اقتصاد مانند مشکالت
این شورا انطور که باید در مسیر رسیدن به اهداف خود پیشرفت
تصمیم های جدی و عملیاتـــی بگیرید .مطابق با انچه در متن
تصمیم گیری و محتوا تصمیمات اســـت .این ایرادها زمانی رفع
بیانات امده شـــورای عالی اقتصادی برای موارد خاص تشکیل
جلسه این بوده .البته تا حاال ان طور که باید و شاید پیش نرفته ،اما
یکیازابهاماتیکههموارهدرموردشورایعالیاقتصادیسرانقوا
شـــده و حق اینکه در موارد مختلف با نیت دور زدن ســـایر ارکان
غیرمســـتدل و متعصبانه باب انتقاد بسته شود ،طبعا امیدی به
تا این کارها انجام بگیرد .بعضی از مسائل هست که اشکالش در
شده یا اعضا در هر مساله ای که تشخیص دهند می توانند جلسه
امر را تشریح کند که بردن هرکدام از تصمیمات به جلسه شورا به
همچون گرانی بنزین بدون توضیح به مردم دور از انتظار نیست.
کنیم؟حلشبههمیناست کهبگوییم دُور همبنشینیدبحثکنید
کنند.عدمشفاف سازیدرمورداینمسالهباعثمی شودبسیاری
این صورت طبعا سایر نهادهای تصمیم گیری همچون مجلس و
از این اســـت ».اظهارات رهبر انقالب درمورد چرایی لزوم تشکیل
موازی تلقی کنند که سران قوا هر وقت نیاز به دور زدن نمایندگان
عالجش تعطیل کردن نیست؛ عالجش این است که ما دنبال کنیم
عدم توافق مسئوالن ســـطوح باالست؛ خب این را چه جوری حل
و یک تصمیم واحد بگیرید و اقدام بکنید؛ این [تشکیل شورا] ناشی
شـــورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا واجد یک نکته مهم
نیز هست .اظهارات ایشان مبنی بر اینکه اهداف این شورا ان طور
مطرحمی شد،اینبودهکهایاشوراصرفابرایامورخاصیتشکیل
تشکیل دهند و بدون ارائه طرح و الیحه به مجلس تصمیم گیری
از نمایندگان معترض شـــوند و شورای عالی اقتصادی را نهادی
اســـت از ان اســـتفاده می کنند .چنین تلقی ای باعث می شود
مجلس کارکرد خود را از دســـت بدهد .رهبر انقالب در دیدار روز
حاکمیت رو به تصمیم گیری بی ضابطه بیاورد نداشته و باید این
چه دلیلی بوده و چه نسبتی با اهداف تشکیل شورا دارد ،در غیر
مجمع تشخیص مصلحت نظام حق معترض شدن نسبت به رویه
اتخاذ شده را داشته و کسی نباید با این توجیه که شورای عالی
اقتصادی توسط رهبری تشکیل شده این حق را از انها سلب کند
و از پاسخگویی به افکار عمومی طفره برود.
که باید و شـــاید پیش نرفته است این گزاره را مشخص می کند که
سه شنبه با دانشجویان در پاسخ به این ایراد تکالیف شورا را موارد
امر که این شورا برای موارد خاصی تعیین شده شانیت این شورا را نیز
مقاصد یاد کردند .اگرچه رهبر انقالب ســـایر موارد خاصی را که
فارغ از بحث های فنی هر زمان انتقادی نســـبت به تصمیمات
نشدندامامی توانبارجوعبهبیاناتپیشینایشانموارداحتمالی
این شـــورا جزء شـــرح وظایف رهبری است باب انتقاد را مسدود
عملکرد شورا از جهات زیادی قابل نقد است .همچنین اشاره به این
مشخص کرده و این امر را شفاف می سازد که سران قوا نمی توانند
به هر بهانه ای ارکان حاکمیت را نادیده گرفته و برای هر مساله ای
رو به تصمیم گیری در این شورا بیاورند .امری که بی توجهی به ان
خاص عنوان و از اصالح ســـاختار بودجه به عنوان یکی از همین
هدف تشکیل شـــورا عالی اقتصادی است در این دیدار یاداور
را حدس زد .رهبر انقالب در جلســـه ای که 19مهر ســـال 97با
کسی نمی تواند پشت انتصاب رهبری مخفی شود
گیرد
اصالحرویه هانیزنمی توانداشتوتکرارتصمیماتروزجمعه ای
تصمیماتی که اعتراضات مردم را درپی اورد و بهانه ای شد برای
بستر ســـازی اشوب توسط دشـــمنان داخلی و خارجی کشور.
هزینه ایکهاتفاقاتسال98بهکشورتحمیلکرد،نشانمی دهد
باید نسبت به تصمیمات اتخاذی در نهاد های مختلف حساس
بود به ویژه اگر چنین تصمیماتی در سطوح کالنی در سطح سران
قوا گرفته شود .بعد از ماجرای گرانی بنزین مساله تصمیم گیری
پاسخگو کردن ان نهاد نیز سلب شود اما اگر به طور دقیق تعیین
احتمالی نیز مطالبه نمود .تصوری که از شورای عالی اقتصادی
تسریع فرایند تصمیم گیری های اقتصادی تشکیل شده است
حال انکه وظایف دقیقی نیز برای این شـــورا تعیین شده و رهبر
انقالب به طور خاص در جلســـه با دانشجویان اصالح ساختار
بودجه را مورد اشـــاره قرار داده اند .تعیین وظایف مشخص برای
شورای عالی سران قوا به این معنی است که اعضای شورا نسبت
به کاستی های موجود در مسیر انجام وظایف خود نیز پاسخگو
باشند و مورد سوال قرار گیرند .طرح چنین سواالتی البته نیاز به
اگاهی نیز دارد و توقع میرود نمایندگان مجلس که برخی از انها
بار ها نســـبت به تصمیمات شورا موضع گیری کرده اند در باب
درمورد حذف ارز ترجیحی دومین ماجرایی بود که در فضای افکار
وظایف شـــورا نیز کســـب اگاهی کرده و از سران قوا طرح سوال
یکباره این ارز منجر به افزایش تورم خواهد شد ،نگران کرد .دولت
اعضایکمیسیوناقتصادینشاندادوجودنداشتهونمایندگانی
عمومی التهاباتی را برانگیخت و منتقدان را نسبت به اینکه حذف
سران قوا مطرح می شود گروهی از افراد با این توجیه که تشکیل
در پاسخ به این نگرانی وعده دادن کاالبرگ الکترونیکی را داد تا
می کننـــد و گاهی بدون هیچ اســـتداللی به توجیه تصمیمات
مردم قانع کند .وعده ای که با گذشت نزدیک به یک سال از حذف
منتقدانرابهجلوگیریازاثرتورمیحذفارزترجیحیبرمعیشت
میکردند .اگاهی که البته تماس خبرنگار فرهیختگان با برخی از
که نسبت به ماهیت شورا عالی انتقاد دارند حتی نسبت به چهار
وظیفه این شورا که توسط رهبر انقالب نیز مورد اشاره قرار گرفت
نیز اطالع کافی ندارند.
گفت وگو
تو گوبا«فرهیختگان»:
یزاده،کارشناسمسائلاقتصادیدرگف
همتقل
اعضای شورای هماهنگی سران قوا باید طبق وظایف قانونی خود به اصالح ساختار بودجه کمک کنند
رهبر انقالب در دیدار روز سه شـــنبه خود با فعاالن تشکل های دانشجویی ،در
پاسخ به سواالتی که درباره «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» مطرح
شدگفتند«منچهارموردرامعینکردموبهانهاگفتم:یکیمسال هبودجهاست؛
این سازمان تحت فشار قرار گرفته و در شرایط وفور درامدی کنار گذاشته می شود .این
یعنی فهم صحیحی از سازمان برنامه وبودجه وجود ندارد.
سازمانراازمسیرصحیحخودشمنحرفمی کند.شمایک دفعهمی بینیدمثلبودجه
سال ،۱۴۰۱الیحه رفت مجلس ،یک چیز دیگری بیرون ام د (همیشه همین بوده) .زور
دولتهمکهبراساسضوابطحقوقیبهمجلسنمی رسد،گوییمجلسخودشبودجه
رئیس جمهور است که در این بین ،مهم ترین کمک کننده محسوب می شود .در
بحث مجلس که رئیس مجلس حضور دارد و در خصوص مباحث مرتبط با کنترل
بودجه هم رئیس قوه قضائیه در این شورا حضور دارد .ما نیازمند ارتباطات حقوقی
در چنین شـــرایطی ،در بازه بلندمـــدت ،چه تهدیدهایی را متوجه ســـازمان
می ریزد.بودجه ریزیازوظایفمجلسنیست.مجلسقراراستبررسیوتصویبکند،
انحرافات و مغایرت های بودجه با بحث های قضایی هستیم .این مساله در کشور
زمانیکهماهیتکارکارشناسیاینسازمانازبینبرودتبدیلبهیکسازماندستوری
بررسی می کند و اگر تصویب نکرد ،به دولت باز می گردد .بنابراین ،موضوع پرداختن به
بکنند اتفاقی برایشان نمی افتد .درحالی که انحراف از بودجه ،عمال دست بردن
بررســـی دالیل عدم موفقیت «شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا» در
و به چه کسی پول ندهد .سازمان اگر به این مرحله برسد ،اصال نباشد بهتر است .اگر
به نفت بودجه ندادیم این اساسا اصالح ساختار بودجه نیست .تغییر فرم ها و دو ستونه
اصالح ساختار بودجه با همت قلی زاده کارشناس مسائل اقتصادی گفت وگو
کارشناسان ســـازمان برنامه باید متفکر باشند .باید ازاداندیش باشند .باید تحلیلگر
تنظیمبودجهواصالحساختاربودجهکهیکیازمشکالتبزرگماهمینمساله
ســـاختار بودجه است و سه مورد دیگر هدف این جلسه این بوده .البته تا حاال
ان طور که باید و شـــاید پیش نرفته ،اما عالجش تعطیل کردن نیست؛ عالجش
این است که ما دنبال کنیم تا این کارها انجام بگیرد ».به همین بهانه و با هدف
تحقق اهداف تعیین شـــده و همچنین بررسی ظرفیت های این شورا در زمینه
کرده ایم که در ادامه ان را می خوانید.
برنامه وبودجهمی دانید؟
مثل دستگاه های اجرایی می شود که از باال به ان دستور بدهند به چه کسی پول بدهد
اینچنین شود دیگر سازمان برنامه نیست .سازمان برنامه واقعی جایگاه خاصی دا رد .
باشند .باید قلم به دست باشند و از دغدغه های یومیه رها باشند که بتوانند فکر کنند.
نهبررسی،تغییروتصویبکند.درقانوناساسیوظیفهمجلس،بررسیوتصویباست.
اصالح ساختار بودجه ابعاد گوناگونی دارد .این که مثال ما به کشاورزی بودجه دادیم،
مغفول مانده است .یعنی مدیران و دستگاه ها خیال شان راحت است که هرکاری
بر بیت المال است .انحراف از بودجه به لحاظ حقوق دولتی یعنی دست بردن در
بیت المال .بنابراین شورای عالی سران سه قوه که مهم ترینش در این خصوص
کردن و چندستونه کردن هرچند می تواند مفید باشد اما یک تغییر شکلی بود نه تغییر
رئیس جمهور است و مهم ترین وظیفه را دارد ،باید هرکدام از منظر ظرفیت ها و
گفت بعد از انکه اصالح ساختار مقدماتی که صورت گرفت باید ببینیم از بین بازیگران
فرایند کارشناســـی ،باید بررسی عمیقی داشته باشند که اصال اصالح ساختار
ماهوی .همان طور که دیدیم االن هیچ اتفاقی هم نیفتاده است .درمجموع می توان
وظایف قانونی دستگاه های خودشان به این روند کمک کنند .بنابراین طی یک
ایا امروز چنین جایگاهی وجـــود دارد؟ یک زمانی می گفتند مدیران کل وزارت انه ها
اقتصاد ما ،کدام یک قوی هستند و نسبت هرکدام با سازمان برنامه و بودجه چیست و
بحث بودجه ریزی مطابق اصل ۱۲۶از وظایف شخص رئیس جمهور است که می تواند
تاریخ برنامه ریزی را که مرور می کنیم می گویند ابتهاج ،رئیس یکی از ادوار ســـازمان
بخش نفت است .اساسا بخش نفت از نظام برنامه ریزی رها شده است .همین دوشنبه
است .این کار دولت است .کار مجلس هم این است که برای بودجه در مجلس
ماهیت قانون اساسی از بین می رود .ریشه اصلی ایرادات ساختاری بودجه در سازمان
ســـطح وزرا کرده بوده که گویا هیات وزیران ان را رد می کنند و این موجب قهر ابتهاج
اولینبحثرااصالحساختاربودجهشرکتملینفتمی دانم.حاکمیتبایدیکروزی
کند که بتواند دور بعد رای بیاورد .مثل امسال که انتخابات است .ما در بودجه
ان را اداره کرد و اقای احمدی نژاد هم ان را منحل کرد .سازمان برنامه و بودجه از زمان
می اورد و نهایتا مصوب می شود .شما اگر روزنامه دنیای اقتصاد پس از انقالب را مطالعه
این کشور کار می کند .اساسا خود را موظف به پاسخگویی نمی داند و در انجا دارد ده ها
است .چرا؟ چون انتخابات است و نماینده ها باید دیده شوند و س رو صدا کنند.
توجهقرارگیرد .منسعیکردمسرنخ هارابهشمابدهمتابشودگفتبهچیزیمی گوییم
باید به یک سا زو کار در این باره برسد .البته سا زو کار مستقلی برای بودجه ندارد
مهم ترین مانع اصالح ساختار بودجه را چه چیزی می دانید؟
به یکـــی از معاونان خودش تفویض کند .این وظیفـــه را اگر از رئیس جمهور بگیریم
برنامه وبودجه و عدم شناخت نسبت به جایگاه این نهاد است .دولت خاتمی یک جور
دوست داشته اند بیایند کارشناس سازمان برنامه شوند.
برنامه قبل از انقالب ،رفته بوده برای کارشناسان سازمان برنامه درخواست دستمزد در
چه فرایندهایی برای بودجه گرفتن و پاسخگویی دارند .مهم ترین ان به نظرم مربوط به
در دانشگاه عالمه طباطبایی ارائه ای داشتم ،اولین بحث ،اصالح ساختار بودجه بود.
می شود .شاه او را می خواهد و جویا می شود دلیل قهر او چه بوده و ابتهاج هم استدالل
ل دارد در
به این بپردازد .شرکت ملی نفت به عنوان یک دولت سوم و یک دولت مستق
احمدی نژاد تاکنون احیای اسمی شده اما احیای واقعی نشده است .احیای واقعی
کنید ،یک زمانی ستونی داشت که در ان خاطرات کارشناسان سازمان برنامه را منتشر
و شاید صدها هزار میلیارد تومان پول جابه جا می شود .مجموع اینها ست که باید مورد
بی توجه اند چون تصمیماتی که برای ان گرفته می شود چیزی نیست که سازمان برای
ی خاص
ویژگی شان پاکدست بودن ،باسواد بودن ،میهن دوست بودن و یک سری ویژگ
این است که این سازمان در پهنه حکمرانی کارکرد خاصی دارد و مقامات به این کارکرد
ی کرده ان
ان تشکیل شده باشد .دوستان سازمان بودجه در حد ادبیات ساده ای معن
که کارش این است به یک نهاد فالن قدر بودجه بدهد به یکی بیشتر و به یکی کمتر.
زمانی هم که گفته می شـــود اصالح ساختار بودجه صرفا در حد چند اقدام همچون
می کرد .چون تنها نهادی بود که کارشناسان خاصی به ان جذب می شدند که اولین
دیگر بود .اینها با وزرای مملکت جلســـه می گذاشتند .هم قبل از انقالب و هم بعد از
انقالب این مساله جریان داشته .کارشناس تحلیل علمی اش را انجام می دهد و نباید
تحلیل علمی اش ،دستخوش سلیقه سیاسی مدیران شود .این موضوعاتی است که
گران کردن حامل های انرژی به ان نگریسته می شود .باید ببینیم اساسا بودجه ریزی
دیده نمی شود و در دانشگاه وجود ندارد .موضوع بعدی مربوط به محیط هایی بیرون
به دالیل متعدد خراب شده است .یکی از انها نیروی انسانی است .مثال فردی که پنج
برنامه .با رئیس جمهور تماس بگیر ،با معاون اول تماس بگیر ،روابطی ایجاد کن که به
به عنوانیکماشینمی تواندراهبرود،درچهسمتیمی خواهدحرکتکند.اینماشین
سال هم سابقه ندارد به عنوان نیروی شرکتی در سازمان فعالیت کرده و در بودجه ریزی
از سازمان برنامه است .محیط های پس از سازمان برنامه و محیط های قبل از سازمان
بودجه را به سمت شـــفافیت سوق دهیم کاراتر می شود .این کار رئیس جمهور
سا زو کاری طراحی کند که هرکسی به خودش اجازه ندهد بودجه را دستکاری
د و به تبع ان در تمام دولت .این یک رویه
،۱۴۰۳قطعا دچار مشکل خواهیم ش
درصورتی که نسبت به اهداف و راهبردهای کالن بی توجهند .بنابراین مجلس
اصالح ســـاختار بودجه .تالش های زیادی هم شده و هرکس از ظن خود شد یار من،
ولی بودجه ریزی در ایین نامه مجلس تعریف شـــده اســـت .اساسا من معتقدم
برنامه اسیب هم زدند .به جای اینکه بگویند فالن کارشناس محکم است ،پاکدست
ت و محکم برای بررســـی فرایند بودجه با کمک اساتید دانشگاه
خوب ،باکیفی
هرکدام اقداماتی را از زاویه دید خود انجام دادند و بعضا به جای اصالح ،به ســـازمان
است ،شفاف مقاله می نویسد ،تحلیل می کند متاسفانه به او یک انگی می زنند و به
همین بهانه می گذارندش کنار .به جایش یک کارشناسی می اید که به همه بله بگوید
و اصال نفهمد فضای بودجه ریزی در این سازمان به چه صورت است.
به دلیل اهلیت این ســـند باید یک ســـند مجزا و یک ایین نامه مجزای الیتغیر،
و خبرگان تهیه شود.
این از بحث مجلس .درباره قوه قضائیه هم می توان گفت نباید فقط به بررسی های
موردی و گزارش های موردی در حوزه عملکرد دستگاه ها ورود کند .باید به صورت
سیستماتیکبهمیزانانحرافاتوصلشودوبراننظارتداشتهباشد.البتهبدون
وظایف و اختیاراتی که شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا با محوریت
اینکه قدرت بررسی انحرافات زمینه اعمال دخالت در نظام برنامه ریزی را برایش
هیاتتخلفاتمعرفیکند؛چراکهاساساکارمنددولتمحسوبنمی شود.ماهیتاین
محیط های پیش کرانه و پس کرانه سازمان برنامه را هم مورد توجه قرار می دهد .سازمان
کشور بود ،چه مواردی را شامل می شود؟
و میزانی تعیین کنند که اگر مغایرت ها از ان میزان یک حدود و درجاتی باالتر
از جانب نهادهای دولتی طرد شده و بد ماجرا بوده است .در شرایط تنگنای اقتصادی
میزان دخالت های سیاســـی در سازمان برنامه به شدت باال است .به گونه ای که این
کردم اثرگذار و کمک کننده باشـــد .یکی از بحث هایـــش اختیارات و وظایف
نقشایفامی کنداماکسینمی توانداورابابتاقداماتوتصمیماتشپاسخگوکردهوبه
سازمان این است که نه مال دولت است و نه مال مجلس برای همین است که همواره
ســـازمان برنامه فشار بیاورند تا بودجه را بدهد .از ان سمت هم شاهد این هستیم که
بودجه یعنی چی؟ چرا تخصیص بودجه دستگاه ها منتشر نمی شود .ما هرچه
نمایندگان برای شهر خودشـــان بودجه را به هم می ریزند .این یک بحث فنی است و
برنام ه نباید تحت فشارهای سیاسی باشد .نمی گویم نمی تواند باشد اما درحال حاضر
پیگیری انها تشـــکیل شد و هریک تحت تاثیر مسائل مربوط به فضای بودجه
عملکرد شورای عالی سران قوا می تواند در همه این موضوعاتی که به ان اشاره
ایجاد کند ،باید این بررسی را داشته باشد .در کشور از این موارد زیاد دیده ایم .
رفت ،به قوه قضائیه ارجاع داده شـــود .مدیر باید در چهارچوب قوانین حرکت
کند .این چیزی است که به ذهن من می رسد. صفحه 2
شماره مسلسل | ۴۵۸۴پنجشنبه ۳۱فروردین ۲۹ | 1402رمضان ۲۰ |1444اوریل | 2023شماره ۳۸۴۶
Thu | 20 Apr 2023 | vol.14 | No. 3846 | 16 Pages
w w w . F d n . i r
تحلیل محتوای دیدگاه های دانشجویان در دیدار رمضانی با رهبر انقالب
درس نقد
کالس
ِ
درون گفتمانی
حاشیه نگاری
بار دیگر جمعی که دوست می داشتم
خبرنگار
همجایخالینداشت.همان طور کهگفتماینصفپرجمعیتیادم
دیدارهایحضوریهمیشگیبااینابعاد،پسرانودخترانمشتاقبا
دانشجویحقوقعمومیدانشگاهشهیدبهشتیودبیر«اتحادیه
در همین انتظار یکی دو ساعته برای ورود به حسینیه چقدر رفقای
دانشجویان،قبلوبعدازورودرهبرانقالببهحسینیه،یعنیزمانی
اتحادیه ،مریم محمدی دانشجوی مهندسی متالوژی دانشگاه
از اینجا به بعدش ارتباط مستقیمی با میزان رودربایستی شخص
دادن هاخواستنددوبارهبنشینند،حدود10-15متریجا به جاشده
همین دانشگاه به نمایندگی از «نشریات دانشجویی» ،امیررضا
بعد از دیدار هم ارتباط مان را حفظ کنیم .خالصه این جمعیتی که
بود .بعد از نشستن دانشجویان و برقراری دوباره ارامش در فضای
بانویسندههمراهشودودربعضیاتفاقاتبااقایاخانمحاشیه نویس
درصفمنتظربازشدنورودی هاومالقاتبارهبریبودندبه قدری
خود او هم در نشستی که توصیفاتش را می خواند حضور داشته
در ساعت های منتهی به اذان ،یادش می رفت حدود یک ساعت یا
بیناینقواعدمرسومحاشیه نگاریامایک سریاستثنائاتوجود
دارد.مثالماجرایحاشیه نگاریدیدارهایرمضانیهرسالهرهبری
بادانشجویانکمیتاقسمتیباروالبقیهحاشیه نویسی هاتفاوت
دارد؛ازاینجهتکهمخاطبحاشیه نویسی هایایندیدارخاص،
ن مخاطبان خاصی که چندساعت در صف ورودی
دقیقا مثل هما
خیابان فلسطین ایستادن را به جان می خرند تا به حسینیه امام
شوروانرژیداشتندکهادمعالوه برفراموشکردنسختیروزه داری
بیشتر از ان ،در صف روی پا بوده است.
ورود به حسینیه و تمرین شعارها؛ از «منتظر شماییم» تا
«تولدتمبارک»!
یکی دیگر از موارد جالب دیدار سه شنبه ،همزمانی اش با تولد
ایت اللهخامنه ایبود.موردجالبیکهالبتهشایداگربادیداریغیر
ازدیداردانشجویانهمزمانشدهبودانچنان کهقرارشودمیهمانان
خمینی برسند ،در مواجهه با هرچه مربوط به قبل از دیدارشان با
شعاریبسازندکهبخشدومان«تولدتمبارک»باشدموردتوجهقرار
ی دقیقا باید چه مختصاتی داشته باشد،
یک حاشیه نگاری اصول
که پر از همهمه و هیجان بود .هیجانش را می شد در س رو صداها
میزبان حسینیه باشد کم طاقتند .یعنی فارغ از اینکه نقطه شروع
وروداقا،چهواکنشینشانداده اند.همینقدربگویمجاینشستن
قدیمیرامی دیدیموباچهرفقایجدیدونخبه ایکهازدانشگاه های
درشت قبل از ورود به جلسه هم احتماال این است که اگر کسی
و تک تک اتفاقات روایت شده در متن را هم تجربه کرده است .در
مثال بشود تصور کرد بعد از حدود سه سال دوری دانشجویان از
که برای استقبال از ایشان از جای خود بلند شدند و بعد از شعار
برترکشورامد هبودند،اشنامی شدیموشمارهردوبدلمی کردیمتا
همذات پنداری کند که همزمان با مطالعه بند بند متن ،حس کند
نمی گرفت!بعدازورودبهحسینیه،باسالننسبتاپریمواجهشدم
صدق الله العلی العظیمقرائتشرا«اللهالله»گفتند.
چه حسابی روی انها باز می کند و داشتم تصور می کردم االن اقای
به طور کامل در رسانه های این هشت مجموعه دانشجویی قابل
وقتی مخاطب همین طوری بعد از هر ایه الله الله می گوید قاری
خامنه ای در دل خود دارند چه می گویند و نسبت به این شور و
هیجاندانشجویانچهبرداشتیدارند.
بالفاصلـه بعـد از تمام شـدن قرائت دانشـجوی قـاری بود که خانم
و معلم بود و هم مادر
تشکل ها و دانشجویان رسید ،اولین سوالی که همه بعد از دریافت
اشتباه برداشت نشود .این سوال را نمی پرسند که سر ساعت انجا
باشند ،می پرسیدند که با دوستان شان تنظیم کنند از دو ساعت
قبلانجاباشند.همینهمباعثشدمنیکهحدود،13:30یعنی
یکساعتقبلازبازشدندرهابهانتهایخیابانفلسطینرسیده
بودم،حدودصدوخرده ای،دویستنفرراجلویخودمببینم.البته
از این جهت می توانم بگویم «پراحسنت ترین» موضوعاتی که
هم به نوع خودش جالب بود و یکی از دالیل شلو غ تر شدن دور و بر
باشروعبرنامه 8،نمایندهتشکل هاوگروه هایدانشجوییهریک
دیدار پارسال را به انگشتری که می خواست رساند.
اغاز رسمی جلسه ،قرائت دانشجوی دانشگاه تهرانی
یکیدودقیقهماندهبه 16:30بودکهرهبرانقالبواردسالنشدند،
ورودرهبری هماناو به نقطه اوجرسیدن هیجان دانشجویانی که از
ظهرمنتظراینلحظهبودندهمان.تصویرکردنهیجاندانشجویان
از ایشان می خواهند .در جلسه سه شنب ه اینطور که یادم مانده هم
درخواست خواندن خطبه عقد داشتیم و هم درخواست انگشتر،
جانماز و عبا .نماینده اتحادیه انجمن های اسالمی دانشجویان
مستقل و نماینده شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی هم در
ابتکاری به ترتیب ،به نمایندگی از خانواده های شهدا و تعدادی از
دانشجویان به رهبر پرچم گنبد حرم حضرت زینب(س) و انگشتر
هدیه دادند؛ هدیه ای که اقا بعد از تشکر ،مزاحی هم با ان کردند.
در این فضا که بابت این مساله که برعکس دیگران به جای هدیه
خواستن به ایشان هدیه می دهند از انها تشکر کردند.
فعال نیازتان داریم ،در پیری شهید شوید
رهبـر انقلاب از 55دقیقـه ای کـه تـا اذان فرصـت باقـی مانـده
بـود 10 ،دقیقـه اش را بـه صحبـت دربـاره اصلی تریـن نـکات
مطرح شده از طرف دانشجویان اختصاص دادند و عمال حدود
45دقیقه برای صحبت های خودشـان خطاب به دانشـجویان
باقـی مانـد .متـن و گـزارش تصویـری کامـل سـخنرانی 55
سالن بوده و به ان اشاره کرده باشد را بخوانی تا متوجه اش شوی!
برخی مسئوالن با عموم مردم» بود .اشاره به بعضی کلیدواژه های
بهتکرارتجربهسالقبلبود.تجربه ایکهدرنهایتدانشجویزرنگ
خوبیداشتهباشند،تاعباوجانمازشخصیاقاراهمبه عنوانیادبود
بـود کـه بعـد از ایـن جملـه ایت اللـه خامنـه ای در حسـینیه بـه
سـخنرانی بـه جایـگاه بیایـد .خانم مجـری البته از اشـاره به نخبه و
ماجرایمصاحبهپارسالخبرنگارصداوسیمابایکیازدانشجویانی
اقایخبرنگارهمهمینقضیهوامیدواریدانشجویاندیدارامسال
درخواست کننده با رهبر مملکت دارد .تجربه نشان داده اگر روی
می کنند .چیزی که در اخبار و رسانه ها در دسترس نیست و فقط
باید در سالن بوده باشی یا دست کم حاشیه نگاری کسی که در
1400به عنـوان نماینـده معلمـان و دانشـجومعلمان در دیـدار
زرنگ تراستعالوه بردعا،ازاقاچفیهیاانگشترهممی خواهد.دیگر
لحظه ای دانشـجویان به بعضی قسـمت های سـخنان ایشـان
فارسـی و دانشـجوی دانشـگاه فرهنگیان ،معلم و مادر یک فرزند
مـدال اور المپیـاد بـودن خـودش هـم فاکتور گرفت و نگفت سـال
دیدار دانشجویی هاست ،یکی از این فرصت استفاده می کند و با
از جلسه ،به روز بودن و سطح کیفی متنی را مورد نقد و بررسی قرار
دهند ،تعداد «احسنت »هایی که از حضار گرفته را هم حساب
معرفـی کـرد ،از نماینـده جامعـه اسلامی خواسـت تا برای شـروع
مطرح می کرد .چند کلمه ای با ادبیات صمیمی که پای ثابت همه
دقیقه ای رهبر انقالب در سـایت های خبری در دسـترس اسـت
80دقیقهپرهیجانباحرف هایصریح8نمایندهتشکل ها
بهحسینیهامام خمینی(ره)رساندهبودنددوبارهیادمانداختدیدار
کارت هامی پرسیدند،ساعتبازشدنورودی هابود.البتهدراینجا
رهبریقرائتمی شودهمانکهدانشجویانوقتیمی خواهندبعد
غیرقابل دفاع شان»« ،اشاره به وضعیت غیرقابل قبول معیشت
کهبرنامهداشتبابرقراریارتباطچشمیبااقاازایشانانگشتربگیرد
از دوشنبه ،یعنی یک روز قبل از دیدار که کارت ورودها به دست
سازوکارارزیابیمتن هاییکههرسالازسوینمایندگاندردیدار
مصاحبهباخبرنگارصداوسیمابهامیدتکرارماجرای«ارتباط
همین اصرار رهبر انقالب برای تعطیل نشدن این جلسات صریح و
دانشجویی هایقبلازهمه گیریکرونا،چقدرشلوغوپرشوربود.
قـاری خـود دانشـجوی علـوم قران و حدیث دانشـگاه تهران اسـت
خطاببهمسئوالنحاکمیتیودولتیدریکنیمهوارائهراهکارو
رهبری با «استعدادهای برتر علمی کشور» سخنرانی کرده است.
چشمی»و«انگشتر»
بدون رودربایستی هرساله بود .اما جمعیتی که امسال خودشان را
ادبیات خوب» عنوان کردند و گفتند «انتظار من هم از این جلسه
پیشنهادها در نیمه دیگر متن بود .یک نکته نسبتا بانمک درباره
مجازی برگزار می شد یا مثل پارسال ،با حضور حدود یک پنجم
و افکار عمومی در اوج روزهای کرونایی سال های 99و 1400هم
دسترسیاستودرشمارهدیروز«فرهیختگان»همبهچاپرسیده
است .سخنرانی هایی که اقا به طور کلی ان را «سخنان متقن با
اعالم برنامه از سوی خانم مجری که هم مدال اور المپیاد
ساخته اندتانسبتبههمزمانیدیدارباروزتولداقابی تفاوتنباشند.
جمعیتیکههرسالمی امدند.نکتهجالبتوجهبرایدانشجویان
سه شنبه سخنرانی کردند .سخنرانی هایی که مکتوب هرکدام
همینبود».ویژگیمشترکقریب به اتفاق شانهملحناعتراضی
از دیدار اول خرداد 98تا امسال که سال 1402باشد ،دیدارهای
دانشجویان به جهت رعایت شیوه نامه های بهداشتی یا به صورت
مجمع اسالمی دانشجویان دانشگاه ازاد اسالمی» به نمایندگی
یادسخنانسالقبلرهبرانقالبدرمحفلقرانافتادمکهمی گفتند
امده» بود ،تا شعارهای خالقانه ای مثل «صلی علی محمد ،تولدت
مبارک» که البته قافیه اش نشان می داد دانشجویان در لحظه ان را
نمایندگی از این اتحادیه و محمدمهدی نوینی فرد دانشجوی
از این اتحادیه به ترتیب 8دانشجویی بودند که در دیدار روز
دانشجویان با رهبر انقالب هم معموال یعنی روایت هر انچه بعد از
رسیدن به ورودی های مجموعه بیت رهبری اتفاق می افتد.
بخشی پور دانشجوی دیپلماسی و سازمان های بین المللی
پرشوربودن شانزیرسوالبرود؛ازببسم الله الرحمن الرحیمتامیم
از مالقات اقا هم انگار از اول تا اخر قرائت نمی خواستند دانشجو و
رهبریشعارهاییمی دادندودوبارهاراممی شدند.شعارهاهماز«ای
پسر فاطمه ،منتظر شماییم» و «این همه لشکر امده به عشق رهبر
صنعتی شریف و مدیرمسئول نشریه دانشجویی ریحانه در
بیوتکنولوژیدانشگاهازاداسالمیتهرانمرکزودبیرکل«اتحادیه
از او تشـکر کـرد .بعـد از انکـه خود را فار غ التحصیـل زبان و ادبیات
مستقیما از اصل مطلب روایت کنید« .اصل مطلب» در دیدارهای
انجمن های اسالمی دانشجویان مستقل» به نمایندگی از این
سالنبودکهقاریجوانشروعبهقرائتکرد.دانشجویانهیجان زده
و شعارهای جسته و گریخته دانشجویان دید .چند دقیقه یک بار
جمعی از گوشه و کنار حسینیه برای رساندن پیام اشتیاق شان به
به نمایندگی از «گروه های جهادی دانشجویی» ،معین رضیئی
دانشکده وزارت امور خارجه و دبیر «اتحادیه تحکیم وحدت» به
مجـری ،فائـزه فـداکار پشـت تریبـون امـد و بـا اعلام اینکـه اقـای
این مخاطب پیگیر حواشی دیدار است که شما را ناچار می کند
چند کلمه ای است که هر نماینده بعد از تمام شدن متنش با اقا
چاشنی خجالت برای خود صرفا طلب دعا می کند ،یکی هم که
می بینندراتوصیفمی کنندوتالش شانایناستکهمخاطبراتا
یاننشسترامی خواندازطریقاینتوصیفاتبهقدری
حاشیه نگار
تصویری های درحال انتشار از دیدار رد کمی از ان خواهید دید،
نمی دانمچندنفربودنداماهمینقدربگویمکهبعدازورودبهحسینیه
انداخت دیدارهای قبل از کرونا چقدر پرشور و پرجمعیت تر بود و
کرده باشند .هدف دیگرشان از پروار کردن توصیف اتفاقات ریز و
حاشیه دیگری که در متن سخنرانی ها و احتماال گزارش
سخت و مکتوب کردن این تصویر سخت تر است ،اما شاید با یک
قبل ترازرسیدنبهمحلبرگزاریانجلسهروایتمی کنند.ازصبح
دم در جلسه ای که قرار بوده ان را حاشیه نگاری کنند با خود همراه
بازار داغ درخواست هدیه ها
مرتضیخواجویدانشجویمهندسیبرقدانشگاهشهیدچمران
بااینصحنهمواجهشدمکهنیمهنزدیک تربهجایگاه،براییکنفر
ان روزی که قرار است به نشست یا دیدار بروند تک تک اتفاقاتی که
روایت دیدار اول
بار دیگر جمعی که دوست می داشتم
پاسخ های صریح به پرسش های صریح
حاشیه نگاری «فرهیختگان» از دیدار دانشجویان با رهبر انقالب که بعد از ۳سال دوباره با حداکثر ظرفیت برگزار شد
سید شایان ابهری
معموال حاشیه نگاری جلسات و نشست های مهم را از چند مرحله
حاشیه نگاری های یک دیدار
دانشجویان در متن هایشان به ان اشاره کرده بودند را به ترتیب
اما انچه کمتر می شـود به ان دسترسـی پیدا کرد ،واکنش های
اسـت؛ واکنش هایـی کـه یکـی از جالب تریـن انهـا همهمـه ای
وجود امد« :خدا کند شـهید نشـوید ».به نظرم دانشـجویان اول
برایشـان سـوءتفاهم پیش امد و اقا هم که از همهمه ها متوجه
مواردی مثل«دعوت مسئوالن دولت قبل به سکوت بابت عملکرد
ایـن سـوءتفاهم شـده بودنـد سخنان شـان را اینطـور تکمیـل
مردم»«،نقدکیفیتخودروهایداخلی»و«نقدتفاوتسطحزندگی
شـهید شـوید امـا تـا جوانیـد کارتـان داریم ،شـهید نشـوید .اما
حدود 10دقیقهفرصتداشتندتادیدگاه هایشانرامطرحکنند.
جالب هم توجه و تحسین دانشجویان را به خود جلب می کرد.
نـکات کـه بگذریـم ،اصولـی اش ان اسـت کـه پایان بندی متن،
طباطبایی و دبیرکل «اتحادیه جامعه اسالمی دانشجویان» به
اقتصادی ،خطاب به رهبری گفت برخی مقامات کشور منظور
اقامـه نمـاز مغـرب و عشـاء بـه امامـت ایت اللـه خامنه ای باشـد
وگروه هایدانشجویی
امیر محمدکوالنیدانشجویمطالعاتمنطقه ایدانشگاهعالمه
نمایندگی از این تشکل دانشجویی ،صالح ترکمان دانشجوی
سیاستگذاری دانشگاه شاهد و دبیر «اتحادیه جنبش عدالتخواه
دانشجویی»بهنمایندگیازایناتحادیه،زهراوفاداراندانشجوی
علوم تربیتی دانشگاه الزهرا و مسئول بسیج دانشجویی این
دانشگاهبهنمایندگیاز«شورایتبیینمواضعبسیجدانشجویی»،
مثال یکی از دانشجویان با کنایه زدن به مسئوالن دستگاه های
شما از شعار سال را برعکس برداشت کرده اند و تصورشان این
کردند« :در پیری اشـکال ندارد 80 ،70 ،سـال تان شـد ان وقت
مثـل شـهیدان زندگـی کنیـد ،مثل اینهـا حرکت کنیـد ».از این
روایـت افطاری و شـام سـاده دیـدار رهبری های هرسـال بعد از
امـا ترجیـح می دهـم دو جملـه پایانـی رهبـر انقلاب خطاب به
است که شعار سال« ،مهار تولید و رشد تورم» اعالم شده ،نه «رشد
دانشـجویان بعـد از اشـاره ایشـان بـه تمـام شـدن وقـت و باقـی
هم دیده می شد و به گفته خود دانشجویان ،از سر دلسوزی برای
«شـما را خیلـی دوسـت داریـم ،براتـون دعـا می کنیم .والسلام
تولیدومهارتورم».سخنانیکهمشابهشدرمتنبقیهنمایندگان
سرمایه اجتماعی نظام برای انها به دغدغه تبدیل شده است.
مانـدن خیلـی حرف هـا را به عنـوان حسـن ختام انتخـاب کنم؛
علیکـم و رحمه اللـه و برکاتـه». صفحه 3
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
وضعیت نشریات هم از وزارت علوم انتقاد کرد .او در
ابوالفضل مظاهری
دبیر گروه دانشگاه
دیدار دانشجویان با رهبر انقالب مثل همه ادوار گذشت ه محلی
بود برای ارائه تحلیلی از شـــرایط کشور ،کالسی برای تمرین
ازاداندیشـــی و تریبونی برای نقد درون گفتمانی .ان گونه که
عدد شمار نشان می دهد دیروز بیش از 10هزار کلمه توسط
8ســـخنران دانشجوی دیدار خدمت رهبر معظم انقالب ارائه
برخی بیشتر از زمان مقرر هم صحبت کردند .اما مساله گزارش
امروز «فرهیختگان» نگاهی اماری به متن سخنرانان دیدار روز
سه شنبه است.
زنان؛ محور سخنرانی های دانشجویان
اگر نگاهی گذرا به متن ها کرده باشید حتما بیشترین کلمات که
به چشـــم شما هم امده عباراتی نظیر مردم و قانون و کشور بوده
است .بررســـی دقیق تر نشان می دهد کلمه «مردم» پرتکرارترین
کلمه در بین متن ها بوده اســـت .بعد از ان هم «کشـــور» با 63
بـــار« ،دولـــت» با ، 35زن با 33بار و «نظـــام» با 27مرتبه تکرار
لیست 10کلمه پرتکرار دیدار اما «قانون اساسی»« ،اجتماعی»،
«اقتصادی»« ،انقالب» و «زنان» در رتبه های بعدی قرار می گیرند.
نام ایران هم 18مرتبه توسط دانشجویان طنین انداز شده است.
اصول قانون اساسی هم در جمالت دانشجویان به دفعات مورد
استناد قرار گرفتند.
63نقد و 10پیشنهاد
دانشگاه بیشترین کلماتی هستند که از او
شنیده شده است.
جادی های کم نقد
امیرمحمـــد کوالنـــی ،نماینده «جامعه اســـامی
دانشجویان» در دیدار امسال بود .متن او به جز چند نقد
نسبتبهعملکرددولتبیشتربهتبیینوتحلیلشرایطکشور
اختصاص داشـــت .از این رو متن جادی ها کم نقدترین
متن امســـال لقب می گیرد .کلمات انقالب و کشور
هر کدام 6بار توســـط او ادا شدند .اسالم ،جنگ
ترکیبی ،جوانان ،دولت ،مدیران ،ارمان زدایی،
تئوریک و مدیریـــت از جمله دیگر کلمات
پرتکرار متن او بودند .
13نقد فنی
از نمایندهجنبش عدالت خواه
محمدصالـــح ترکمـــان ،دبیر جنبـــش عدالت خواه
دانشجویی مثل اغلب د بیران سابق این تشکل انتقادهای
پرتعدادی را در ارائه خود مطرح کرد که برخی از انها توسط
رهبر انقالب هم پاســـخ داده شد .انتقادهای او بیشتر
سیاسی و در حوزه حکمرانی و قانون گذاری مطرح
شـــده اســـت .او از معدود افرادی بود که مساله
شفافیت ارای نمایندگان و حقوق مدیران را
در دیدار امســـال تکرار کرد و اشاره ای هم
به حقوق کارگران داشـــت .اگرچه برخی
نمایندگان دیگر هم نســـبت به مواجهه با
مروری بر نکات مطر ح شده توســـط دانشجویان نشان می دهد
حجـــاب انتقادی طـــرح کردند امـــا نماینده
حدود یک سوم انتقادات اختصاص به مسائل و موضعات سیاسی
معـــروف انتقاد کرد .مردم کلمـــه پرتکرار متن ترکمان
حدود 63مورد نقد در موضوعات مختلف مطرح شـــده اســـت.
داشت 18 .مورد از مجموعه انتقادات محور اقتصادی داشتند.
حوزه حجاب مطرح شـــده است .دانشـــجویان 6مورد نقد هم
نســـبت به فضای اموزش عالی مطرح کردنـــد که در این زمینه
نماینده دفتر تحکیم مفصل تر از دیگران به این موضوع پرداخته
بود .از حیث مخاطبان نقد می توان نشـــانه های تغییر مشخصی
در ارائه ها دید .دانشـــجویان کمتر اشارات صریح به مجموعه ها
و دســـتگاه ها داشـــتند و از انها نام بردند .با این حال بیشترین
نقدهای دانشجویی با خطاب دولت مطرح شده است .رسان ه ملی
و شوراهای عالی هر کدام 3بار مورد اشاره مستقیم قرار گرفتند.
وزرای راه و صنعت ،وزارت اموزش وپرورش ،وزارت علوم ،شـــورای
نگهبان ،ستاد امربه معروف و نهی از منکر و سازمان برنامه و بودجه
هم هر کدام یک بار مورد اشاره قرار گرفتند .از حیث مجموعه های
نمایندگان جنبش عدالتخواه دانشجویی و اتحادیه انجمن های
اسالمی دانشجویان مستقل ارائه شده است .در طرف مقابل اما
خبر چندانی از پیشـــنهادات نیست .مجموعا 10مورد پیشنهاد
مشخص در دیدار دیروز ارائه شد که نیمی از انها توسط نماینده
گروه های جهادی طرح شده است.
انتقادات اقتصادی
محور نکات نماینده دانشگاه ازاد
محمدمهدی نوینی فرد ،نماینده «مجمع اســـامی دانشـــجویان
دانشگاه ازاد اسالمی» در دیدار اخیر بود که محور انتقاداتش مسائل
متن او «مسئوالن»« ،دولت» و «حجاب» بود که به ترتیب چهار ،پنج
و شش بار تکرار شدند .او سه بار هم از کلمات خودرو ،دالر و رسانه
و سربازی استفاده کرد .او تنها دانشجویی بود که نقد دوره سربازی
را در این دیدار مطرح کرد.
مستقلی ها و ارائه 13نقد
معینرضیئیدبیراتحادیهانجمنهایاسالمیدانشجویانمستقل
نیز به نماینده این اتحادیه سخنرانی کرد .او 13مورد نقد را مطرح
کرد که بیشـــتر در حوزه اقتصادی و سیاســـی بودند که بیشترین
درون مایه قانون گذاری داشـــت .او هم به مساله حجاب به عنوان
یکی از موضوعات روز اشاره داشت .نماینده مستقلی ها 14بار از
جز 10با تکرار نام کشـــورمان 6بار هم عبارت ایران ستیزان و 4بار
کلمه ایران دوستان را در تحلیل خود استفاده کرد .کلمات ارتجاع،
کشـــور ،انتخابات ،قانون اساسی ،نوگرایی و اصالح دیگر کلمات
پر تکرار او هستند.
4انتقاد نماینده نشریات نسبت به حوزه زنان
نماینده نشریات دانشجویی ،مدیرمسئول نشریه ریحانه دانشگاه
صنعتی شریف ،مریم محمدی بود .سخنرانی او کمتر انتقادات تند
و تیز داشت .او 5نقد جدی مطرح کرد که 4مورد در حوزه زنان و با
درون مایه قانون گذاری و اموزش عمومی و فرهنگی بود .او نسبت به
و انتخابات ریاست جمهوری نیز از جمله عبارات
پر تکرار او بوده است .
تحول؛ شاه کلید
ارائه دفتر تحکیم
امیررضابخشی پور،نماینده«دفترتحکیموحدت»
که مسئولیت دبیری این اتحادیه را هم برعهده دارد
یکی دیگر از سخنرانان بود .انتقادهای نماینده تحکیم
بر ســـه محور اقتصاد ،سیاســـت و اموزش عالی استوار بود
و بیشـــترین نقد به فضای اموزش عالـــی هم از جانب او
مطرح شد .او در همین زمینه هم پیشنهاد راه اندازی
مرکـــز جذبی متمرکز برای اعضای هیات علمی را
مطرح کرد .شاه کلید متن تحکیمی ها تحول
بود که در کنار قانون اساسی 9مرتبه تکرار
شدند .او از کلمات نظام ،مردم ،جمهوری
اسالمی ،اصالح و دولت هم بیشتر در متن
خود استفاده کرده بود.
دغدغه هایجمعیتی نماینده بسیج
زهرا وفاداران ،مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه الزهرا به
نمایندگی از دانشجویان بسیجی در حضور رهبری صحبت
کرد .متن او 6نقد را در حوزه های مسکن و زنان و اقتصاد
مطـــرح کرد .پرتکرار ترین عبـــارت متن او هم مردم
اســـت که 25بار تکرار شد .پس از ان کشور 19
بار ،دولت 9بار ،زنان 9بار ،پیشـــرفت 6بار و
جمعیت ،خانواده و زن هر یک 5بار توسط
او استفاده شده بود .
دست پر نمایندهجهادی ها
در پیشنهاد
نمایندگی گروه های جهادی امسال به یک جهادگر از
نســـبت به دستگاه های مسئول روانه و تقریبا کنار هر
نقدی هم پیشـــنهادی ارائه کرد تا به تنهایی نیمی
از پیشـــنهادهای ده گانه دانشجویان توسط
او مطرح شـــده باشـــد .پر تکرار ترین کلمه
مورد استفاده او هم کشور است که 13بار
در متن او امده ،پس از ان کلمات جهادی
و مردمـــی و گروه های جهادی و اقتصادی 5
کلمه پرتکرار متن او را تشـــکیل می دهند .او از
دولت ،محرومیت زدایی و مردمی سازی هم 6بار در
سخنرانی خود استفاده کرد .
دولت
3
انتقاد
گره خوردن اقتصاد با دالر
اقتصادی
دولت
4
انتقاد
بی عملی دولت در تحقق وعده ساخت مسکن
اقتصادی
دولت
5
انتقاد
عدم توجه اموزش عالی به اموزش مهارتی
اموزش عالی
6
انتقاد
بی توجهی به امایش در اموزش عالی
اموزش عالی
7
انتقاد
کم کاری دستگاه های فرهنگی در حوزه حجاب
فرهنگی
8
انتقاد
دردسترس نبودن لباس مناسب و پوشیده
9
انتقاد
فیلترینگ شبکه های اجتماعی و فعالیت مسئوالن در ان
فضای مجازی
10
انتقاد
وضعیت اجرای دوره سربازی
جوانان
farhikhtegan
نهادهای متولی
فرهیختگان
پیشنهاد
برخورد با بالگرهای مروج بی حجابی
نماینده اتحادیه انجمن های اسالمی دانشجویان مستقل
1
انتقاد
مواضع سیاسی جریان اصالحات
وقایع 1401
2
انتقاد
اقلیت مابی در صدا و سیما
فرهنگی
رسانه ملی
3
انتقاد
ترد سالیق سیاسی از انتخابات
سیاسی
ناظران انتخابات
4
انتقاد
کنترل قیمت ابتدایی ترین اقالم
اقتصادی
5
انتقاد
انتقاد از وضعیت بازار خودرو
اقتصادی
6
انتقاد
مواجهه لجاجت بار با مساله حجاب
فرهنگی
7
انتقاد
نبود ایده و اراده برای اصالح وضعیت اقتصادی
اقتصادی
8
انتقاد
عدم اجرای برخی طر ح ها مثل مالیات خانه های خالی
اقتصادی
9
انتقاد
وضعیت اجازه بهای منزل مسکونی
اقتصادی
10
انتقاد
مواجهه گزینشی و ناقص با قانون
سیاسی
11
انتقاد
نبود سازوکاری مشخص شنیدن مطالبات مردم
سیاسی
12
انتقاد
عملکرد شوراهای عالی در قانون گذاری
سیاسی
13
انتقاد
وضعیت تامین مسکن (اصل 31قانون)
اقتصادی
farhikhtegan
وزرای راه و صنعت
فرهیختگان
نماینده نشریات دانشجویی
1
انتقاد
عدم پرداختن محتوای درسی به مهارت های اجتماعی
اموزش عمومی
2
انتقاد
وضعیت رفت و امد مدیران اموزش وپروش
اموزش عمومی
وزارت اموزش و پرورش
3
انتقاد
وضعیت بازنمایی زنان در تولیدات رسانه ای
فرهنگی
رسانه ملی و
شبکه های خانگی
4
انتقاد
عدم وجود نظام اولویت بندی در تدوین قوانین حوزه زنان
سیاسی
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
انتقاد
وضعیت نشریات دانشجویی
اموزش عالی
وزارت علوم
تعیین ساختاری برای ارتباط دانشجویان با پژوهشکده های امین حوزه زنان
نماینده جامعه اسالمی دانشجویان
1
انتقاد
وضعیت اقتصادی و شرایط معیشتی مردم
اقتصادی
2
انتقاد
انتصابات قوه مجریه
سیاسی
دولت
3
انتقاد
وضعیت به کارگیری جوانان در مدیریت کشور
سیاسی
دولت
پیشنهاد
تشکیل قرارگاه فرهنگی در هر دانشگاه
نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی
1
انتقاد
نحوه برخورد انتظامی با افراد بدحجاب
فرهنگی
2
انتقاد
محدودیت های غیرضروری اینترنت
فرهنگی
3
انتقاد
تفاوت مواضع مسئوالن نظام و واقعیت های صحنه
سیاسی
4
انتقاد
نحوه افزایش حقوق و دستمزد کارگران
اقتصادی
5
انتقاد
سیاست های تعمیق کننده نابرابری به ویژه در اموزش و
سالمت
سیاسی
6
انتقاد
وضعیت شفافیت ارای نمایندگان
سیاسی
7
انتقاد
عدم شفافیت حقوق و مزایای مدیران
سیاسی
نمایندگان مجلس
8
انتقاد
وضعیت اجرای سیاست های خصوصی سازی
اقتصادی
9
انتقاد
تصمیم گیری مسائل مهم کشور در شورای سران قوا
سیاسی
شورای سران قوا
10
انتقاد
تضعیف نقش مردم در عرصه سیاست توسط شوراهای
عالی
سیاسی
شوراهای عالی
11
انتقاد
رویه غیرشفاف و غیرپاسخگوی شورای نگهبان
سیاسی
شورای نگهبان
12
انتقاد
نگاه تقلیل گرایانه ستاد امر به معروف
سیاسی
ستاد امر به معروف
13
انتقاد
محدود شدن حق اعتراض مردم
سیاسی
farhikhtegan
فرهیختگان
پیشنهاد
تدوین و ابالغ سیاست های کلی مردم ساالری دینی
نماینده دفتر تحکیم وحدت
1
انتقاد
مواضع رئیس جمهور پیشین درخصوص رفراندوم
سیاسی
2
انتقاد
استفاده نشدن ظرفیت مردم برای نظارت بر دستگاه ها
سیاسی
3
انتقاد
ایرادات ساختار دانشگاه ها
اموزش عالی
4
انتقاد
شیوه جذب و عدم نظارت بر فعالیت اساتید پروازی
اموزش عالی
5
انتقاد
فرایند پذیرش دانشجو
اموزش عالی
6
انتقاد
نحوه مواجهه نظام حکمرانی با مسائل زنان
سیاسی
7
انتقاد
واگذاری ابزارهای اقتدار دولت به محافل قدرت و ثروت
اقتصادی
8
انتقاد
سیاست غلط دالر ی سازی اقتصاد
اقتصادی
صدا وسیما
farhikhtegan
دولت
شفافیت در فرایند جذب ،ارتقا و نظارت بر اساتید و ایجاد مرکز جذب متمرکز
فرهیختگان
نماینده بسیج دانشجویی
استان خوزســـتان رسیده بود .مرتضی خواجوی بر مبنای
فعالیت هـــای جهادی و مردم محور نقدهای مشـــخصی
2
انتقاد
عدم ارائه مجوز واردات خودرو
اقتصادی
پیشنهاد
1
انتقاد
تخفیف 70درصدی به مشترکان گاز
سیاسی
2
انتقاد
عدم مردمی سازی در عرصه مسکن
اقتصادی
3
انتقاد
انتقاد از کیفیت خانه سازی
اقتصادی
دولت
4
انتقاد
انتقاد از قانون جدید صیانت از خانواده
فرهنگی
5
انتقاد
نادیده گرفتن موضوع جمعیت در نگارش برنامه هفتم
سیاسی
دولت
6
انتقاد
عدم پرداخت بودجه حمایتی جمعیت به دستگاه ها
سیاسی
سازمان برنامه و
بودجه
1
انتقاد
عملکرد سازمان ها درخصوص گسترش فعالیت های
جهادی
انتقاد
مشغول شدن نهاد ها به فعالیت های سطحی و غافل
شدن از جهاد تخصصی
3
انتقاد
فقدان رویکرد جبهه ای و ضعف دستگاه ها در راهبری
مسیر محرومیت زدایی
فرهنگی
4
انتقاد
مشخص نبودن ایده مرکزی دولت در مردمی سازی
سیاسی
5
انتقاد
توزیع رانتی و غیرشفاف منابع مسئولیت اجتماعی
شرکت ها
اقتصادی
farhikhtegan
نماینده گروه های جهادی دانشجویی
فرهنگی
فرهیختگان
2
ابر کلمات نماینده بسیج دانشجویی
کلمه مردم اســـتفاده کرد .او تاکید ویژه ای هم بر ایران داشت و به
شدند .انتخابات ،جنگ ،سیاست ،شورا ،ناامیدی
ابر کلمات نماینده نشریات دانشجویی
اقتصادی از خودرو گرفته تا مسکن و دالر بود .پرتکرارترین کلمه در
مجلس و مشـــارکت هم هرکـــدام 6بار در متن او تکرار
ابر کلمات نماینده اتحادیه مستقل
دارای نماینـــده و حاضر در دیدار بیشـــترین انتقادات توســـط
بود .او 25بار و چند برابر کلمات دیگرش مردم را تکرار کرده
است .خصوصی سازی ،سیاست ها ،امید ،قانون اساسی،
1
انتقاد
افزایش قیمت خودرو و کیفیت ان
اقتصادی
پیشنهاد
ابر کلمات نماینده مجمع اسالمی دانشگاه ازاد
8مورد هم مربوط به مســـائل فرهنگی می شد که اغلب انان در
جنبش بود کـــه صراحتا از عملکرد ســـتاد امر به
فرهیختگان
نماینده مجمع اسالمی دانشجویان دانشگاه ازاد
5
ابر کلمات نماینده گروه های جهادی
بیشترین کلماتی هســـتند که توسط دانشجویان ادا شدند .در
و پس از ان هویت ،تربیتی ،زنان ،خانواده و
ابر کلمات نماینده جنبش عدالت خواه
شده است .البته میزان متن ها یکی نیست و به نظر می رسد
صحبت هایش 28مرتبه کلمه زن را به زبان اورده
ابر کلمات نماینده جامعه اسالمی
کالس ِ
درس نقد
درون گفتمانی
ابر کلمات نماینده دفتر تحکیم وحدت
تحلیل محتوای دیدگاه های دانشجویان در دیدار رمضانی با رهبر انقالب
دانشگاه
۴
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
پیشنهاد
فرهنگی
دولت
تعیین و رصد جایگاه دستگاه های مختلف مثل بسیج ،دانشگاه ها و وزارتین علوم و بهداشت
farhikhtegan
پیشنهاد
تعیین هفته «امید و خدمت» در سال تحصیلی دانشگاه ها
پیشنهاد
ارائه تسهیالت اشتغالزایی نهاد ها ،منوط به داشتن گزارش نظام مسائل اشتغال ان منطقه
پیشنهاد
تشکیل کمیته ای تخصصی رصد و تطبیق فعالیت های نهادهای محرومیت زدا با الگوهای پیشرفت
پیشنهاد
مشارکت گروه های جهادی در هدایت منابع مسئولیت اجتماعی شرکت های دولتی صفحه 4
دانشگاه
5
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
مهسا شمس
خبرنگار
مکالمه یک دقیقه و ۱۹ثانیه طول کشید ،اما
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
می کنند و کلمه کلمه می نویسند و بعد در کنار هم می گیرند تا
حاشیه نگاری خبرنگاری که اولین بار به دیدار رهبری می رود
روایت دیدار اول
ساعت ها فکرم را درگیر کرد ،یعنی می شود؟
نه خب احتماال نمی شود! نام و نام خانوادگی و کدملی را ارسال
کرده بودم اما دلشـــوره داشتم که شاید نشود! گفتند سه شنبه
هفته بعد دیدار رهبری با دانشـــجویان است ،می توانم همراه
دانشجویان به «بیت» بروم و رهبر را ببینم.
هرچه به سه شنبه نزدیک می شدیم دلشوره ام بیشتر می شد ،چرا
کسی برای دریافت کارت ورود تماس نمی گیرد؟ احتماال کنسل
شده که دیگر پیگیری نمی کنند و برخالف اینکه همه برنامه های
جمله هایشان تکمیل شود.
فردی که کنار دستم نشسته است لهجه ترکی دارد ،از او می پرسم
که از چه شهری امده است؟ می گوید «از اذربایجان شرقی امدم،
در یک جشنواره که با حضور سردار سالمی برگزار شد هنگامی
کـــه رفتم جایزه ام را بگیرم متوجه شـــدم افراد دیگری که برنده
شـــده اند را به مشهد فرستاده اند و من جا مانده ام ،تقاضا کردم
که به جبران ان سفر من را به کربال بفرستند ،اما گفتند هزینه اش
زیاد است و بعد از سردار سالمی خواستم حداقل هماهنگ کند
که یک دیدار به بیت بیاییم و اقا را ببینم».
سه شنبه را کنسل کرده بودم ،کم کم بی خیال شده بودم.
یکشنبه بود که باالخره اطالع دادن هماهنگ شده است ،قرار
ســـاعت 16:25است ،دانشـــجویان دیگر از ذوق نمی توانند
حســـینیه امام خمینی(ره) شویم .می دانستم نمی توانم تلفن
و اقا وارد می شود ،بغض های همه می ترکد و با چشمان اشکی
بنشینند ،هی این پا و اون پا می کنند ،پرده ابی تکان می خورد
بود راس ســـاعت 13:45در محل مشخص شده باشیم تا وارد
شـــعار می دهند ،اقا هم که انگار از دیدن این شور و شوق لذت
همـــراه و رکوردر با خودم ببرم و همین موضوع باعث شـــده تا
می برد همان طور ایستاده دانشجویان را نگاه می کند و لبخند
کمی استرس بگیرم ،چراکه خیلی از چیزهایی را که می دیدیم
و می شنیدم نمی توانستم ثبت و ضبط کنم و تنها باید به کاغذ
می زند.
با ماشـــین تا نزدیکی های محل مشخص شده رفتم ،به خاطر
اجازه می گیرد تا سخنرانان را دعوت کند ،نماینده تشکل های
رفتم که استرس جای پارک به استرس هایی که داشتم ،اضافه
«اقاجان اجازه هســـت؟» ســـخنرانی خود را شروع می کند۸ .
بعـــد از خوانـــدن قران ،مجری کمی صحبـــت می کند و از اقا
و خودکار اکتفا کنم.
دانشجویی یک به یک پشت تریبون می ایند و هرکدام با گفتن
اینکه برای جای پارک به مشکل برنخورم حتی نیم ساعت زودتر
دانشجو شامل ۶مرد و ۲زن سخنرانی می کنند .بحث اقتصاد
نشود .یک ربع پیاده راه رفتم تا کمی خودم را جمع وجور کنم و
و مدیران جوان کلیدواژه مشترک بیشتر انهاست .البته حجاب
متوجه اطرافم شـــوم ،وارد محل تعیین شده شدم .چندنفری از
و نقش زن در جامعه هم در صحبت های انها مشترک بود.
همکاران را دیدم.
اکثر افراد قبال هم دیدار رهبری رفته بودند و در حال برنامه ریزی
هرکدام از دانشجویانی که سخنرانی کردند از اقا چیزی طلب
خبرنگاران صداوسیما هم بودند.
انگشـــتر ،یکی دیگر هم از اقا درخواست کرد تا خطبه عقدش
کردند ،یکی دعای خیر می خواســـت و دیگری عبا و جانماز و
برای اینکه این بار دیـــدار را از چه زاویه ای روایت کنند ،بودند.
را بخوانند؛ اما نقطه عطف ماجرا انجایی بود که نماینده بسیج
همگیازیکمسیربایکپروتکلبایدبهمحلدیدارمی رسیدیم.
دانشجویی به اقا گفت« :اقاجان ما برای شما انگشتری به هدیه
ابتدای کوچه یک ساختمان ۴طبقه نماسنگی را که پنجره های
اوردیم ،همه اعضای بسیج با هم برایتان این را خریدیم ،در جلوی
قهوه ای داشت ،نشان دادند و گفتند باید از انجا وارد شوید.
ورودی مجبور شدیم جعبه اش را دور بیندازیم اما خود انگشتر
کمـــی جاخوردم! اینجا بیت اســـت؟ اقا اینجاســـت؟ ۴پله را
را با هزار ترفند به داخل اوردیم».
بـــاال رفتم و در قدیمی را کـــه نرده نرده ای بود ،هل دادم و وارد
ســـاختمان شـــدم ،یک بنر بزرگ که عکس تمامی شـــهدای
همه خندیدند و اقا گفت« :همه از ما انگشـــتر می خواهند اما
شـــاخص روی ان بود و نشریه خط حزب الله قبل از هر چیزی
شما برای ما انگشتر اوردید ،دست تان درد نکنه».
بانک ها انجا بود که هیچ کس با افرادی که ان پشـــت نشسته
مشتاق شنیدن بیانات حضرت اقا هستند ،اقا شروع به سخنرانی
ساعت حدودا ۱۸اســـت ،سخنرانی ها تمام شده است و همه
نظر ادم را به خود جلب می کرد .یک پیشخوان مانند پیشخوان
می کند ،حین ســـخنرانی چندباری ساعت را اعالم می کند تا
بودند کاری نداشت.
شـــاید وقت شناسی و مدیریت روی سخنرانی را یاد جوان های
قبالشنیدهبودمبازرسی هایبیتخیلی جدیوسختاست،اما
ابتدای راه بدهند .چند خاطره خنده دار می گویند و خودشان
دیدم که افراد را بااحترام بازرسی کردند و خبری از بازرسی های
عجیب وغریب نبود .از اتاق بازرســـی رد شدم و کمی راه رفتم.
بیشـــتر از همه می خندند ،من دیدارهـــای دیگر را نرفته ام اما
ساختمان بلندی روبه رویم بود که باالی ان نوشته بود حسینیه
در ایـــن دیدار اقا انگار با فرزندان خودش در حال خوش و بش
و بعد از در چوبی وارد همان حســـینیه ای که بارها در تلویزیون
سخنرانان خوب بود.
است .دو بار هم تاکید می کنند که ادبیات و نوع صحبت کردن
امام خمینی(ره) .کفش ها را باید تحویل کفشداری می دادیم
دری که ســـمت راست حســـینیه است باز می شـــود ،پیرمرد
دیده ایم ،شـــدیم .درکنار یکی از ســـتون ها میز کوچکی قرار
کوتاه قامتی که کاله بافتنی مشـــکی به سر دارد وارد می شود،
داشـــت ،روی ان میز کاغذ و خودکار گذاشـــته بودند .مارک
خودکارها «کیان» بود .کنار دیوار صندلی چیده بودند ،برخی
حـــدس می زنم که موذن باشـــد؛ چراکه تا اذان چند دقیقه ای
افراد روی صندلی ها نشسته بودند .دانشجویان کمی وارد شده
بیشـــتر وقت نمانده است .بیانات اقا تمام می شود و صف های
نماز جماعت شـــکل می گیرد .همه دوســـت دارند صف اول و
بودند .دانشجویان در حال نوشتن شعار و متن های کوتاه بر کف
نزدیک ترین به اقا باشند .اقا نماز را زیاد طول نمی دهند و بعد
دستان شـــان بودند .برخی از افراد شعار می دادند و با ۳-۲بار
تکرار ساکت می شدند.
به سراغ یکی از دختران رفتم و با او هم صحبت شدم؛ سیده زهرا
۲۱سال داشت و از دانشگاه فرهنگیان امده بود .می گفت در
در بین ان همه دختر چادری یک دختر با روســـری ابی و بدون
۴ماهه اش را زیر چادر گرفته تا بخوابد ،ریحانه ۳۲ساله است و
را ببیند برایش چه فرقی می کند اینجا صحبت های اقا را گوش
اما چفیه اش روزی یکی از دخترها می شود.
فقه و حقوق است و در بهزیستی کار می کند ،سوالی که ذهنم
به یکی از عوامل می گویم انجا غذاخوری است؟ می گوید« :نه
چادر نظرم را جلب می کند ،از او می خواهم چندکلمه ای با هم
دکتری تغذیه دارد ،قبال یک بار در روز پرستار به دیدار اقا امده
کند یا از داخل خانه؟ مرضیه که ۴۰ســـاله است دارای دکتری
نوشتهبودند تابعدازانقرعه کشیکنند.زهرامی گفتشب های
حـــرف بزنی؟» صادقانه می گویـــم« :بله ،دقیقا به همین دلیل
اما امروز خوشحال است که ردیف جلو نشسته و می تواند یک
را مشغول کرده اســـت را از او می پرسم و می گوید« :نمی توانم
نزدیک ببیند ۲۰ .فروردین یعنی روز تولدش به او زنگ می زنند
دانشگاه فرهنگیان امده است ،می گوید با اینکه چادری نیست
دانشگاه انها اسامی افرادی که تمایل به دیدار رهبری داشتند را
قدر کلی دعا کرده تا اسمش انتخاب شود تا بتواند بیاید و اقا را از
حرف بزنیم ،می گوید« :چون چادری نیستم می خواهی با من
اســـت» گرم صحبت با او می شوم ۲۰ ،ســـاله است و او هم از
است ولی انقدر شلوغ بوده که نتوانسته اقا را به راحتی ببیند،
دل ســـیر اقا را ببیند ،راستی ریحانه می گوید که همسر و پسر
ببینم اما همین که اینجا هستم ارتباط مستقیم برقرار می کنم
۸ســـاله اش هم در قســـمت مردانه نشسته اند و خانوادگی به
و این دلم را ارام می کند ،همیشه دوست داشتم از رهبر چیزی
نمی داده که بتواند یک روزی بیاید بیت و اقا را از نزدیک ببیند،
ساعت 15:40است و کم کم فضای حسینیه شلوغ شده است،
یادگاری بگیرم؟»
همین حین پسرها شعار دادند« :ای پسر فاطمه ،تولدت مبارک»
صدایش می کنند تا کف دســـتش را بنویســـند و او هم با عجله
با افرادی که از شـــدت شوق دیدار رهبر چشمان شان خیس
تجهیزات شـــان کنار دیوار روی صندلی ها نشسته بودند ،انها
دو دختـــر از کنارم رد می شـــوند و صحبتی که با هم می کنند
را ببینم .خانمی بچه به بغل وارد می شـــود ،می خواهد کاغذ
که من را تا اینجا اورد ،گفت وقتی وارد حســـینیه شدید سعی
می روم ،متوجه می شـــوم که متولد ۷۲اســـت و یک فرزند ۶
دیدار نخبگان در دانشـــگاه ســـخنرانی کرده و به دلیل قدرت
فهمیدم چرا برخی جاها با اینکه در ردیف های جلویی بود ولی
همهمه ای می شود ،افراد به دنبال مجری می گردند و خبری از
مراسم را به عهده بگیرد.
ردیف اول یک خانم انگاری چیزی زیر چادرش پنهان می کند،
در بین جمع نیســـت ،در همین فضا چشمم به فردی می خورد
و می گویند که اسمت انتخاب شده است .سیده زهرا می گوید
بـــه من روز تولدم گفتند می توانم به دیدار بیایم و امروز هم روز
تولد حضرت اقا است.
و دخترها هم با انها هم شـــعار شدند .اورژانس بانوان به همراه
می گفتند انقدر به بیت و دیدار امده ایم که حسابش از دست شان
در رفته است .در دلم به انها حسودی کردم! یکی از تکنسین های
اورژانس می گفت ۵« :ســـال پیش که اولین بار بود که به دیدار
می امدمخیلیشلوغبودونمی توانستمبیایمجلو،عقبایستاده
بودم اما همین که اقا وارد شدند از شدت شور و ذوق دویدم جلو
و روی یکی از صندلی ها ایستادم ،بعد از اینکه اقا نشست و افراد
ساکت شدند ،تازه به خودم امدم که این چه کاری بود من کردم!»
اما نماینده نهاد رهبری در دانشگاه شان است .هیچ احتمالی
اما این بار دیدار روزی اش می شود و به بیت می اید ،دوستانش
خداحافظی می کند و می رود.
برایم جالب اســـت ،یکی از انها به دیگری می گوید« :راننده ای
کنید جایی بنشینید که ستون جلوی شما نباشد» انجا بود که
خالی مانده بود .در همان قسمت های خالی ،نزدیک میله های
کنارش می روم تا ببینم داستان چیست ،متوجه می شوم دختر
سازمان ثبت اسناد و امالک کشور
اگهی مزایده اموال غیرمنقول اسناد (ذمه)
به موجب پرونده اجرایی کالســـه ۱۴۰۱۰۳۳۳۳مطروحه در اداره اجرای اسنادرسمی تبریز خانم سمیرا
قلیزاده نام پدر جعفر تاریخ تولد 1366/۰۴/02شـــماره ملـــی ۱۳۸۲۶۱۲۵۸۳جهت وصول مطالبات
خود موضوع ســـند ازدواج شماره ۶۰۶۴مورخه 1390/۰۴/30تنظیمی دفتر ازدواج شماره ۱۷تبریز به
صداق یک جلد قران و یک دست اینه و شمعدان نقره مقوم به دو میلیون و دویست هزار تومان و یک فقره
سفر حج عمره و تعداد ۵۰۰قطعه سکه طالی تمام بهار ازادی علیه اقای ابوذر اکبری نام پدر مسلم اقدام
به صدور اجراییه نموده و اجراییه در مورخه 1401/۰۵/02به مدیون ابالغ و و حسب درخواست بستانکار
و پس از طی مراحل و عملیات اجرایی ،مقدار ســـه دانگ مشـــاع از ششدانگ یک واحد اپارتمان مسکونی
تحت پالک ثبتی شـــصت و چهار هزار و ســـیصد و ســـی و هفت فرعی از یک اصلی ،مفروز و مجزاشده از
پنجاه و هشت هزار و چهارصد و شصت و هفت فرعی از اصلی مذکور ،قطعه اول تفکیکی و واقع در بخش
نه تبریز ششدانگ برابر اعالم دفتر امالک ثبت تبریز به مساحت ( )124/19یکصد و بیست و چهار متر و
نوزده دسیمتر مربع ،واقع در طبقه اول که ( )12/33متر مربع ان پیشرفتگی است که به نام ابوذر اکبری
مدیون پرونده اجرایی و سند مالکیت اصلی به شماره چاپی ۷۷۹۲۸۱سری الف سال ۹۶با شماره دفتر
الکترونیکی ۱۳۹۷۲۰۳۰۴۱۷۲۰۰۶۱۲۲صادر گردیده و در قبال قسمتی از طلب و حق االجرای پرونده
بازداشت و محدود به حدود ذیل می باشد .شماال :دیوار و پنجره است به طول ( )9/86متر به فضای خیابان
۱۸متری گلستان سوم شرقا :در چهار قسمت که قسمت سوم ان جنوبی است .اول دیواری است به طول
( )1/25متر به فضای خیابان ۱۸متری گلستان سوم دوم دیواری است به طول ( )8/70متر به درز انقطاع
مورد تفکیک که ماوراًان قطعه ۴۱۱قرار دارد ســـوم دیواری اســـت به طول ( )3/72متر به راه پله و اسانسور
مشـــاعی چهارم درب و دیوار است به طول ( )4/30متر به راه پله و اسانسور مشاعی جنوبا :در سه قسمت،
اول دیواری است به طول ( )0/40متر به فضای حیاط مشاعی دوم درب و دیوار و پنجره ای است به طول
( )4/64متر به تراس اختصاصی قطعه ۱سوم دیواری است به طول ( )1/10متر به فضای حیاط مشاعی
غربا :در دو قسمت ،اول دیواری است به طول ( )13/00متر به درز انقطاع مورد تفکیک که ماورا ان قطعه
۴۰۹قرار دارد دوم دیواری است به طول ( )1/25متر به فضای خیابان ۱۸متری گلستان سوم به انضمام
پارکینگ قطعه ۱به مساحت 8/1واقع در طبقه0حدود اربعه :شماال :خط فرضی به محوطه مشاعی است
به طول ( )4/50متر شرقا :خط فرضی به محوطه مشاعی است به طول ( ) 1/80متر جنوبا :خط فرضی به
محوطه مشاعی است به طول ( )4/50متر غربا :خط فرضی به محوطه مشاعی است به طول ( )1/80متر و
منضماتی از نوع تراس اختصاصی قطعه ۱به مساحت 5/1به حدود اربعه :شماال :درب و دیوار و پنجره ای
است به طول( )4/64متر به اپارتمان مسکونی قطعه ۱شرقا :نیم دیوار جلوى بالکن به طول ()1/10متر به
فضایحیاطمشاعیجنوبا:نیم دیوارجلوىبالکنبطول()4/64متربهفضایحیاطمشاعیغربا:نیم دیوار
جلوىبالکنبطول()1/10متربهفضایحیاطمشاعیکهبرابرگزارشمورخه 1401/۰۸/23ماموراجرای
ثبت و طبق گزارش ارزیابی مورخه 1401/۰۸/29کارشناس رسمی دادگستری ملک مذکور در طبقه اول
اینجا امده اند.
از نماز به سمت پسران می روند و با انها خداحافظی می کنند؛
عوامل خانم می گویند که برای صرف افطاری به طبقه باال برویم،
قبل از کرونا که دیدارها شلوغ بود ،هنگامی که جا کم می امد
از بالکن باال اســـتفاده می کردیم ،االن برای خانم ها انجا سفره
انداخته اند».
یادگاری داشـــته باشم ،امده ام ببینم ایا می شود این بار چیزی
از پله ها باال می رویم و وارد طبقه باالیی می شـــویم .سفره های
مجری پیدا شـــد ،رفته بوده کناری تا فرزندش را ارام کند و بعد
دارد ،عوامل ایســـتاده اند تا افراد را راهنمایی کنند .اب و چایی
هست وقت دارم ،به سمت در ورودی می روم تا افراد جدیدتری
می پرســـم تا ببینم اصال چه کسی است؛ اسمش فائزه و متولد
یک پنیر بســـته بندی شـــده و ۴عدد خرما و یک نان قرار دارد؛
و خودکار بردارد ولی ســـختش اســـت ،برای کمک به سمتش
خودش هم دانشجو اســـت ،هم همسر و هم مادر .پیش تر در
قرار است اقا ســـاعت 16:30بیایند ،هنوز برای هم صحبتی
ماهه دارد.
مجری نیست! یکی می گوید نیم ساعتی است که وارد شده ولی
که نابینا است و روی صندلی نشسته؛ او که دیگر نمی تواند اقا
ساختمان ۶طبقه که شامل همکف به صورت پارکینگ و ۵طبقه باالی ان به صورت مسکونی با سازه بتن
ارمه و دارای اسانسور می باشد قرار دارد قطعه جنوبی بوده و مساحت واحد 124/19مترمربع می باشد که
واحد فوق دارای تراس اختصاصی به مساحت 5/1مترمربع و پارکینگ قطعه یک تفکیکی به مساحت8/1
متر مربع می باشد و دارای انشعابات اب و برق و گاز مستقل می باشد واحد دارای دو اتاق خواب با پذیرایی و
اشپزخانه و سرویس بهداشتی می باشد در اشپزخانه کابینت و در دو اتاق خواب کابینت اجرا شده است .در
سقف پذیرایی نور مخفی معمولی اجرا گردیده است .گرمایش واحد سیستم پکیج با شوفاژ نصب گردیده
است .نمای ساختمان سنگی اجرا شده است و به نشانی :تبریز ولیعصر کوی استانداری خیابان عطایی
خیابانگلستانسومقطعه ۴۱۰طبقهاولواقعشدهومقدارسه دانگمشاعازششدانگپالکثبتیمذکور
با وضعیت موصوف و با لحاظ قدرالسهم از عرصه و سایر مشاعات و مشترکات طبق قانون تملک اپارتمان ها
و ایین نامه های اجرایی ان و با احتساب نصف مساحت تراس برای مساحت 126/74مترمربع برابر گزارش
کارشناسرسمیدادگستریبهمبلغهفدهمیلیاردویکصدونهمیلیونونهصدهزارریالارزیابیوپسازابالغ
ارزیابیوقطعیتاناینکدرقبالقسمتیازطلبوحق االجرایمتعلقهبهاستنادماده ۱۲۶ایین نامهاجراو
۱۲۹مواد فصل مزایده ایین نامه اجرا از ساعت ۹صبح الی ۱۲ظهر روز چهارشنبه مورخ 1402/۰۲/13در
محلادارهاجرایاسنادرسمیواقعدرتبریزمیدانراه اهنبهطرفدیزل ابادروبه رویگمرکتبریزطبقهاول
اداره ثبت اسناد غرب تبریز از طریق مزایده به فروش می رسد و شرکت برای عموم ازاد است و مزایده حضوری
بوده و در یک جلسه برگزار خواهد شد و مزایده از مبلغ یادشده باال شروع و به باالترین قیمت پیشنهادشده
از طرف خریدار فروخته می شود .الزم به ذکر است شرکت در مزایده منوط به پرداخت ۱۰درصد از مبلغ پایه
کارشناسی به حساب سپرده ثبت به شماره شبا ۳۶۰۱۰۰۰۰۴۰۵۴۰۱۳۲۰۷۵۶۵۴۹۰با شناسه واریز
۹۳۹۱۰۸۵۵۴۱۱۰۰۷۰۰۰۰۲۹۴۰۰۰۲۳۳۱۱۴نزد بانک ملی که قابل پرداخت در کلیه شعب بانک
ملی و تسلیم فیش پرداخت ان به اداره اجرا بوده و حضور خریدار یا نماینده قانونی وی در جلسه مزایده است
برنده مزایده مکلف است مابه التفاوت مبلغ فروش را ظرف پنج روز از تاریخ مزایده به حساب صندوق ثبت به
شماره فوق واریز و فیش مربوطه را تسلیم اداره اجرا نماید .در غیر این صورت یعنی چنانچه مانده فروش به
حساب فوق ظرف مهلت مقرر واریز نگردد مبلغ مزبور ( ۱۰درصد واریزی) قابل استرداد نبوده و به حساب
خزانه واریز خواهد شـــد و عملیات مزایده از وجه اعتبار ساقط و مزایده تجدید خواهد شد و اعتراض بعدی
مسموع نخواهد بود .ضمنا بدهی های مربوطه به اب و برق و گاز اعم از حق اشتراک و انشعاب مصرف و نیز
بدهی هایمالیاتیوعوارضشهرداریتاتاریخمزایدهاعمازاینکهرقمقطعیانهامعلو مشدهیانشدهباشدو
همچنین حق حراج زاید بر مبلغ مزایده برعهده خریدار می باشد و درصورت وجود وجه مازاد حاصل از فروش
وجوه پرداختی موضوع فراز ۶بند الف ماده ۱۲۱ایین نامه اجرا از محل مازاد قابل پرداخت می باشد .الزم به
ذکراستچنانچهبهمالموردمزایدهدرجلسهخریدارپیدانشود،مالموردمزایدهبادریافتحق االجراوحق
مزایدهبهقیمتیکهمزایدهازانشروعمی شودبهبستانکارواگذارخواهندشدومزایدهتجدیدنخواهدگردید.
م الف 3675تاریخ انتشار1402/۰۱/31 :
رئیس اداره اجرای اسناد رسمی تبریز-رقیه شری زاده
وم
تد
نوب
به جایگاه بیاید ،در راه تا به جایگاه برسد چند سوال کوتاه از او
۷۶اســـت ،او دانشـــجوی زبان و ادبیات فارسی است ،به قول
بیانـــش او را برای این دیدار انتخـــاب کرده اند تا مجری گری
یک مدل و پک های پذیرایی و افطاری چیده شده نظم قشنگی
که به اندازه فراوان هســـت .در هر بسته بندی مقداری سبزی و
غذا هم زرشک پلو با مرغ است .انقدر همه چیز منظم است که
می توان گفت به یک اندازه زرشک روی غذا ریخته شده است.
اغلب افراد کمی افطار می کنند و بخشی از پذیرایی خود را برای
تبرک می برند تا دیگران هم در این رزق سهیم شوند.
هرکسی از دری که وارد شده خارج می شود ،هنگامی که داشتم
دیگرمی توانگفتکهفضایحسینیهپرشدهاست،دانشجویان
از بیت خارج می شدم چندباری پشت سرم را نگاه کردم ،متوجه
دست هایشانکلماتیرامی نویسندوحتیکاغذهاراهمطراحی
مثل من برای این محل و نظم و حال و هوایش تنگ می شود.
همان طور که مشـــغول تمرین شعارهایشان هستند هنوز کف
شدم خیلی از افراد هم همین کار را می کنند .انگار که دل شان
شرکتتعاونیمسکنکارکنانموسسهتحقیقاتدامپروریکشور
اگهیدعوتمجمععمومیعادی
بدینوسیله از کلیه اعضای محترم این شرکت دعوت می شود تا در مجمع عمومی
عادی نوبت دوم که در ســـاعت 10صبح روز چهارشنبه مورخ 1402/02/13در
محلموسسهتحقیقاتعلومدامیکشورواقعدرخیابانشهیدبهشتیبعدازسه
معتبر در محل دفتر شرکت تعاونی حاضر تا پس از احراز هویت طرفین ،عضویت
متقاضی و اهلیت نماینده ،برگه نمایندگی مربوط توسط مقام مذکور تایید و ورقه
ورود به مجمع عمومی برای نماینده صادر گردد -2 .این مجمع عمومی با حضور
راهرجایی شهر–روبه رویدهقانویالیاولتشکیلمی گرددحضوربههمرسانند.
هر تعداد از اعضا رسمیت خواهد داشت.
استفادهازحقرایخودرابرایحضورواعمالرایدرمجمععمومیبهیکنماینده
-1استماع گزارش هیات مدیره و بازرس
غیرعضو تنها یـــک رای خواهد بود و در این صورت تایید نمایندگی تام االختیار با
(فازبندی پروژه)
توجه -1 :درصورتی که عضوی نتواند در مجمع عمومی فوق حضور یابد می تواند
تام االختیار واگذار کند .تعداد ارای وکالتی هر عضو حداکثر سه رای و هر شخص
امضایبازرسیااکثریتاعضایهیات مدیرهتعاونیخواهدبود.بدینمنظورعضو
متقاضیاعطاینمایندگیبایدحداکثرظرفهفتروزازانتشارایناگهیبههمراه
نمایندهخودوبادردستداشتنمدرکمویدعضویتدرتعاونیوکارتشناسایی
دستورجلسه:
-2اتخاذ تصمیم در خصوص واگذاری مرحله ای واحدهای ساخته شده
-3اتخـــاذ تصمیم در خصوص نحوه همسان ســـازی وجـــوه واریزی اعضاء برای
ساختپروژه
صدای نخبگان ،نگاه جوانان
هیاتمدیره
FA R H I K H T E G A N
WWW.FDN.IRروزنـــــــامه فرهیختـــــــگان
farhikhteganonline صفحه 5
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
دانشگاه
۶
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
حاشیه نگاری یک دیدار پدرانه
پاسخ های صریح به پرسش های صریح
زهرا طیبی
خبرنگار
تنگنا قرار داده اســـت ،ازدواج و فرزنداوری هم تحت تاثیر این
شرایط نامطلوب اقتصادی به حاشیه رفته ،رشد نرخ بزهکاری،
رد زیلوهای ابی رنگ را می گیرم و از در اهنی رد می شوم .پا که
طالق و امثال اینها نیز نتیجه همین شرایط است».
شعار دادنشان متوقفم می کند .اصال سختی های یک ساعت
ســـخنران بعدی بود .دبیر جنبش عدالتخواه دانشـــجویی،
در حســـینیه امام خمینی(ره) می گذارم صدای دانشجوها و
صف ایســـتادن و معطلی های گیت های بازرســـی پشت هم
سخنران بعدی ،مرتضی خواجوی نماینده گروه های جهادی
نکاتی را درباره مساله زنان گفت و گریزی هم به مسائل نشریات
به بحث فعالیت جهادی و مانع تراشـــی های برخی نهادها در
هویت سازی زن و خانواده گفت« :اثری از اموزش مهارت های
دانشجویی بود و مشخصا بار ســـنگین صحبت ها اختصاص
دانشجویی زد .از عدم نقش افرینی درست اموزش و پرورش در
محمدصالح ترکمان ،نماینده جنبش عدالتخواه دانشـــجویی
بســـتر حرکت جهادی داشت .وی از غفلت مسئوالن از جهاد
متنش را بر این اساس نوشته بود که مشکالت کشور و «مساله
کشور صاحب مسئولیت هستند و عمده فعالیت خود را به حل
یا اگر معدود ســـرفصل هایی وجود دارد نه نیروی متخصصی
به میزان مشـــارکت در انتخابات گذشته داشت و به دوم شدن
جامعه به جای ارائه راهکار پایدار تعریف کرده اند ،غافل از اینکه
مافیای کنکور محلی از اعراب دارد که بدان توجه شود .همین
تخصصی گفت 18« :نهاد فعال در زیست بوم محرومیت زدایی
سطحی مشـــکالت موجود و تزریق مسکن به دردهای عمیق
اســـتفاده کردند .یکی از میان جمعیت بلند شد دو بیت شعر
خوانـــد و خطاب به رهبری گفت« :اقا من 10بار تا االن خواب
دیدم از شما انگشتر گرفتم ».صدای خنده دوباره بلند شد ،اقا
ازدواج ،مدیریت صحیح روابط اجتماعی و خانوادگی مدیریت
هم گفت بدهید انگشـــتر .این دانشجو هنوز ننشسته بود که
همه شان حرف داشـــتند و می خواستند چیزی بگویند اما اقا
خانواده و حتی مباحث هویتی در مفاد درسی دیده نمی شود
نفر بعدی بلند شد و شعر خواند .اگر جمعیت را رها می کردی
هســـت که ان را به دانش اموزان امـــوزش دهد و نه در دعوای
خطاب به دانشـــجوها گفت اگر اجـــازه بدهید صحبت کنم.
خال موجب صدمه جدی به ظرفیت تربیتی زن ایرانی می شود
شوند حرف بزنند.
گفت« :عدم بسترســـازی برای حضور مردم دلیل دیگری است
را در فضایـــی کورجنـــس تربیت کرد و توقع داشـــت در اینده
کردند و گفتند« :انتظار من هم از این جلســـه همین سخنان
حس و حال حســـینیه امام خمینـــی(ره) مثل روزهای 16اذر
دســـتگاه های مسئول به دنبال تعامل با مردم نیستند و بدون
باشـــند .به عنوان مثال ،ما از زنان این سرزمین می خواهیم که
اموزش وپرورش سرگرم جابه جایی گاه وبیگاه وزیر و مدیران است،
برایمان متفاوت بود هم شـــوق و ذوق مان زیاد بود .بعضی ها
می دهند و از فیلترینگ هم انتقاد کرد« :سوال ما این است که
باشند .اما چگونه یک زن می تواند همه این نقش ها را همزمان
نظام فکر می کند؟ ما در این سیستم فرسوده و قدیمی تحصیل
ساختاری و بسترسازی است».
امیررضا بخشی پور دبیر دفتر تحکیم وحدت سخنران بعدی بود
صحبت کردند .از مســـاله خصوصی سازی که نماینده جنبش
مبتنی بر اصول ،اگاهی احاد جامعه اســـت .سوال اینجاست
نیســـت منطق درستی نیست .ممکن است یک قانون خوب را
فراموشم می شود .امسال دومین دیدار پساکرونایی رهبرانقالب
با دانشـــجوها برگزار می شـــد و برعکس سال گذشته که برای
ناامیدی مردم ،صرفا برساختی رسانه ای نیست ».اشاره ای هم
نشستن دانشجوها صندلی چیده بودند ،امسال دوباره به رسم
ارای باطله کنایه زد .به عقیده این تشـــکل اتفاقاتی که باعث
از امدن اقا با دانشجوها صحبت کرد و توصیه های الزم را گفت
سیاست ها از طرف حاکمیت به مردم تحمیل شده است و برایش
همه دیدارها روی زمین نشستیم اما به قول سخنرانی که پیش
شرایط نیمه کرونایی بود و باید ماسک می زدیم.
دانشـــگاه تهران شده بود .روزهایی که هم حال و روز دانشگاه
شعار می دادند .فریاد می زدند .می خندیدند همدیگر را دست
می انداختند .عکاسان هم شکار لحظه ها می کردند .همهمه
زیاد بود .دنبال جایی گشتم که دید خوبی داشته باشد .از اینجا
به انجا رفتم که جای خوبی بنشینم .البته این احتماال مهم ترین
دغدغه همه دانشـــجوها بود .می نشستند و بلند می شدند و
ناامیدی مردم شده از دو موضوع سرچشمه می گیرد؛ یکی اینکه
مثالی از نحو ه مقابله با گســـترش بدحجابی زد و تلویحا گفت
توجه به افکار عمومی به برخورد انتظامی با افراد بدحجاب ادامه
ایا درخصوص نحو ه مقابله با گسترش بدحجابی ،دستگاه های
مسئول به دنبال تعامل با مردم هستند یا اینکه همچنان بدون
توجـــه به افکار عمومی به برخـــورد انتظامی با افراد بدحجاب
ادامـــه می دهند .یا مثال درمورد اینترنـــت که با زندگی روزمره
مردم در ارتباط اســـت ،که علی رغـــم مخالفت افکار عمومی،
می گفتند « :نه از اینجا نمیشه اقا رو دید ».باالخره کنار یکی از
محدودیت های غیرضروری ،ناگهانی و دائمی اعمال می شود».
رهبری مشخص بود .جای نشستنم که مشخص شد چشمم به
و گفتمان هـــای اعالمی و اعمالی دانســـت .از اینکه همواره
ستون ها نشستم .نمی شد جایگاه سخنران ها را دید اما صندلی
فیلمبـــردار خانمی افتاد که که در حال تنظیم دوربین بود یک
مقنعه بلند ســـورمه ای پوشیده بود با مانتویی به همین رنگ.
پشت سرم هم یک فیلمبردار دیگر بود خانم دیگر چادر بر سر
داشـــت اما روسری او هم ســـورمه ای بود .در حال تنظیم پایه
ترکمان دلیل دوم ناامیدی مردم را تعارض میان سیاســـت ها
این دردها را نمی توان با راهکارهایی چون توزیع بســـته های
معیشتی درمان کرد ».از عدم بستر سازی برای مشارکت مردم
که مردم ما اساسا در برخی حوزه ها نمی توانند مشارکت داشته
حضور اجتماعی ،مشـــارکت اقتصادی و فرزنداوری داشـــته
ایفا کند؟ بدیهی است که این مسئولیت ها نیازمند اصالحات
مشخص نیست».
پشتوانه مشروعیت نظام ،صحبت می شود .اما در موردی مثل
چه باشد .دوباره صدای خنده از میان جمعیت دانشجوها بلند
رهبری نیز شد با وجود انکه امکان تغییر صحنه به نفع مشارکت
عقد من را بخوانید».
ردصالحیت ها در انتخابات ۱۴۰۰که حتی منجر به اعتراض
شـــد .انگشتر و عبای اقا را خواست و گفت« :اگر ممکنه خطبه
گذشته بود و هنوز منتظر بودیم .برگشتیم به سمت جمعیت تا
نرســـیدن خصوصی سازی مهر تایید می زنند .خصوصی سازی
می پرسیدند «اقا اومد؟» پرده فیروزه ای رنگ که تکان خورد و اقا
سیاســـت را تجویز نمی کنند .دوما می گویند اصل سیاست ها
همیشگی را این بار با شور بیشتری تکرار می کردند .نفهمیدم
چطور با جمعیت بلند شـــدم و همراهی شـــان کردم .در میان
مورد اجماع اقتصاد دان ها بود .اکنون بسیاری از انان دیگر این
خوببود؛اجرایشمشکلداشت».ترکمانازجلسهشورایسران
قوا هم گفت« :سیاست غلط دیگری که هنوز روی ان پافشاری
می شود ،تصمیم گیری درباره برخی مسائل مهم کشور در شورای
شعارهای تکراری یکی از دانشجوها بلند شد و گفت« :علمدار
سران قوا است .این شورا جهت هماهنگی قوا برای مقابله با جنگ
میان همین هیاهو گفتند« :تولد من اهمیتی ندارد ».اما صدا
چندنفره؛ و بستری به وجود اورد برای دور زدن مردم ،ساختار های
نوبت به قرائت قران رسید .قاری هم دانشجو بود .اقا در مدت
رفراندوم را تنها امکان مشـــارکت مستقیم مردم دانست و گفت:
والیت ،تولدت مبارک» و جمعیت هم تکرار کردند .رهبری اما در
میان جمعیت گم شد .اقا که نشست و جمعیت که ارام گرفت،
تالوت با دقت گوش می دادند و گاهی ســـر تکان می دادند.
ذهنم رفت به اخرین جلســـه تالوت قران در همین حسینیه و
نکاتی که رهبری در ان جلســـه درباره سبک تالوت قران گفته
بودند .قران که تمام شـــد ،مجری خانم ،پشت تریبون رفت و
خودش را معرفی کرد .هم مادر بود هم معلم هم دانشجو .گفت
فرزند ده ماهه ام اینجا حضور دارد و از رهبری قول گرفت ،حتما
اقـــا فرزندش را دراغوش بگیرد و برایش دعایی بکند .بعد از ان
نوبت به سخنرانی نماینده تشکل های دانشجویی رسید .کاغذ
و خودکار را اماده کردم که چیزی را از قلم نیندازم.
اقتصادیشکلگرفت،اماعمالتبدیلشدبهمحفلقانون گذاری
او دسته ایران ستیزان را همان اقلیتی معرفی کرد که برای باخت
تیم ملی خوشـــحالی ،برای خاک کشور تجزیه و برای اقتصاد
کشور تعطیلی را تجویز می کنند.
تحـــول را به معنای عبـــور از اصول تعریـــف می کنند .انها از
به قانون اساسی را دارند .تعجب انکه چندی پیش یکی از این
نخواهد شـــد ،نظام را به بازگشـــت به قانون اساسی و اجرای
رفراندوم موعظه می کند .بنده خطاب به رئیس دولت ســـابق
واضح و شـــفاف می گویم؛ جمهوری اسالمی خود بزرگ ترین
مدافع قانون اساســـی اســـت .توصیه می کنیم شما به قانون
ذخایر این مملکت هستید .جوانید دانشجو هستید ».در حین
اینکه از صحبت ها یادداشت برمی داشتم مدام هم به این سوال
که ساعت چند است جواب می دادم .از قضا در ان جمعی که
نشســـته بودیم فقط من ساعت داشتم و هر چند دقیقه یک بار
می کنند و ایران ســـتیزان را تقویت! یک گروه جریانی است که
گذشـــته از رهبر انقالب عبایش را خواست و گفت برای پدر و
محمدمهدی نوینی ،دبیر اتحادیه مجمع اسالمی دانشجویان
که اگر بخواهیم دهن به دهن کنیم که نمی شود .بیراه نبود که
و گرانی مسکن اشـــاره کرد نقدش به گرانی خودرو را این طور
احســـنت گفتن ها ،حتی به میان حرف ســـخنران امدن را در
با ادعای اصالح طلبی در دهه 70و البته در 8ســـال حکومت
پرماجرای اقای روحانی ،نتیجه ادعا و عمل شـــان را دیدیم .از
مادرم دعا کنید.
اعالم ساعت می کردم .مشغول حرف زدن با یکی از دانشجوها
شـــدم که به یکباره یکی از حاضران ســـخنان رهبری را قطع
حرف اقا امد .نشـــنیدم چه پاسخی داد .اما اقا با لبخند گفت
اینها باید پرســـید واقعا شما کی به دنبال اصالح کارکردهای
دانشـــگاه ازاد اسالمی هم سخنران اخری بود .به بحث خودرو
شـــما بود برای اصالح نظام بانکی چـــه کردید؟ انفعال امروز
مطرح کرد« :اقا جان ظاهرا بعضی از مسئوالن فرمایشات شما
کالس های درس هم کمتر می دیدیم ،اما در روز دانشـــجو این
تولید و رشد تورم است .وگرنه چه دلیل دارد یک ماه بعد از اعالم
از خطرناک بودن بن بست انگاری گفتند .دوباره تاکید کردند
نماینده انجمن مستقل ،گروه دومی که ایران دوستان را تضعیف
می کنند را نیروهای معتقد و باانگیزه ای دانست که با تشخیص
زهرا وفاداران ،نماینده بســـیج دانشجویی سخنران دیگر بود.
داده و ایجاد بحران می کنند.
رو درســـت متوجه نشدند و برایشـــان سال ،1402سال مهار
شعار ســـال قیمت ها بی رویه افزایش پیدا کرده و امروز خرید
خودروی بی کیفیت ایرانی بـــرای یک جوان تبدیل به ارزویی
دست نیافتنی شـــده است ،این درحالی است که اقا زاده های
حس و حال روزهای 16اذر را داشتم .این تشویق ها ،احسنت
اتفاق ها زیاد می افتاد .اقا صحبت های زیادی را مطرح کردند
دوقطبی نســـازید و مشکالت محلی را به مشکالت ملی تبدیل
نکنید .به دانشجوها توصیه کردند که زندگی شهدا را بخوانید
و در توصیف زندگی و منش انها گفتند نمی گوییم بروید شهید
عدم بسترســـازی برای مشارکت مردم گفت و به نظام اموزشی
رضیئی برای این سخن خود شاهد مثالی از سکانداران رسانه
مسئوالن با ماشین های خارجی در حال مانور تجمل در کشور
بشوید .نمی خواهد شهید بشوید .که همهمه دانشجوها بلند
طرح صیانت از خانواده انتقاد کرد« :ایجاد ساختارهای مناسب
میلیونـــی ببینند و اکثریـــت 80میلیونی ایران بزرگ را از پای
باالخره برنامه شان را برای مسکن اعالم کنند« :از مسئوالن دولت
70 .60سالگی شهید بشـــوید ،االن شهید نشوید ما به شما
هم نقد وارد کرد .اشاره ای هم به بحث زنان و خانواده کرد و از
فعالیت اجتماعی زن الگوی سوم ،در کنار ساختارهای مردانه
نمی شود خودرو خرید .مســـکن هم خانواده ها را تحت فشار
ایین نامه های مناسب؟ متاســـفانه در قانون جدید صیانت از
ملـــی اورد و این طور انتقاد کرد« :که جامعه مخاطب خود را 4
ن مسائل نظام از طریق
تلویزیون طرد کنند ،فرصت بزرگ تبیی
ســـرگرمی را سلب کنند و به موشـــکافی اعتقادی استعدادها
هستند ».از خانه ها 10متری تهران گفت و از مسئوالن خواست
درخواست داریم اگر برنامه عملی در دست اقدام دارند ،اخرین
وضعیت ساخت مسکن و پیشبرد ان را برای مردم توضیح دهند.
خانواده به جای محوریت خانواده با ظاهرســـازی اســـامی،
در پایان صحبت ها هم گفت« :یک امانت سه ساله دست ماست،
متری هم قیمت سر به فلک کشیده ای دارد ».و دوباره از سربازی
«در این مدت تبعات ۸سال ،مدیریت لیبرالی کشور در دهه ۹۰
صحبت هایش که تمام شـــد ،خطاب به اقا گفت« :یک انگشتر
کردند ».و گفت که خانواده های شـــهدا به مناســـبت روز تولد
موفق هستند چرا از انها به طور تخصصی در پست های مربوطه
عدیده در حوزه اقتصاد و معیشـــت مواجه کرده است؛ قیمت
برادران حراســـت جعبه را گرفتند اما انگشتر را اوردیم ».اقا هم
بیاورند که نشـــد و در اخر هم از اقا سجاده ای را خواست که با
پیگیری کردیم ولی جواب قانع کننده ای نشنیدیم».
مریم محمدی ،نماینده نشریات دانشجویی سخنران بعدی بود و
صحبت هـــای رهبری رســـید .این وســـط بعضی ها از فرصت
اقالم اولیه زندگی ســـر به فلک کشیده ،خرید خودرو دیگر یک
اقا چشم چرخاندم به سمت باال روبه روی جایگاه رهبر انقالب،
کردنـــد .رهبری از صحبت با مردم گفتند و ان دانشـــجو میان
گفت« :دو گروه در داخل کشور موضع ایران دوستان را تضعیف
صحبت هایش که تمام شـــد برخالف بقیه برای سخنران سال
موجود با ایجاد شـــرایط مناسب تر برای زنان با تقنین و اجرای
ارزو است .مسکن را دیگر نگوییم که تا چه حد خانواده ها را در
به صحبت درباره ماه رمضان و اســـتفاده از این فرصت جوانی.
رضیئی درمقابل ،ایران دوســـتی را عین عقالنیت دانســـت و
پرداخته و انها را به جبهه ایران ســـتیزان ســـوق دهند ،یعنی
و ناتوانی برخی مدیران فعلی ،مردم شریف ایران را با مشکالتی
بـــا ادبیات خوب تاکید دارم تاثیر می گذارد .من که دانشـــجو
بازگردید».
حقیقتـــا نبود خودرو را می توان تحمل کرد اما بدون ســـرپناه
جنگ ترکیبی گفت و مدیریت دولت فعلی و قبلی را نقد کرد:
اشاره کردند ادبیات نطق های امروز عالی بود .روی بیان مطالب
تقابل تمام عیار «ایران دوستان» و «ایران ستیزان» دانست و گفت
غلط از رســـالت خود ،مسیر را اشتباه رفته ،ظرفیت ها را به هدر
ســـخنران اول امیرحســـین کوالنی ،نماینده اتحادیه جامعه
قـــرار داده و ازدواج و فرزنـــد اوری هم متاثر از این شـــرایط .از
نیست و اصلش برای اصالح بودجه تشکیل شده است و دوباره
پشیمان ها که تصمیمات صبح جمعه ای اش از ذهن ملت پاک
«اگر همه پرسی تبدیل به رویه ای در تصمیم گیری های سیاسی
موجود و در ارتباط هم افزا با انها ،یا اصالح ساختارهای مشترک
اســـامی پشـــت تریبون رفت .از گرانی ها گفت و اینکه دیگر
اقا به جلسه سران قوا هم اشاره کردند و گفتند این جلسه دائمی
روی پارچه جمله ای از امام خمینی نوشـــته شده بود« :شماها
شما نتیجه رادیکالیسم 88و بی تدبیری 92تا 1400است».
مقدمـــه ای خواند و بعد هم نقدی به مســـئوالن فعلی کرد .از
می اید و راه این فقط خصوصی سازی است.
مستقل ،پشت تریبون رفت .دبیر اتحادیه انجمن های اسالمی
رسمی و محفلی کردن حکمرانی ».نماینده جنبش عدالتخواه
ورشکستگان سیاسی برای کسب اعتبار به وجود نمی امد».
دولت نمی تواند درســـت عمل کند و فساد و مشکالت به وجود
شعارهای انقالب پشیمان گشته اند اما در ظاهر ادعای بازگشت
معین رضیئی نماینده اتحادیه انجمن اســـامی دانشجویان
دولت بوده اید؟ در ان سال هایی که مجلس و دولت در اختیار
می شد امروز امکان سوءاستفاده از این کلیدواژه از جانب برخی
بدعمل کنند .اما نمی شـــود که همه امکانات را بدهیم دست
توصیه ای که همیشه به جوان ها می کنند .در میان صحبت های
متعدد رخ داده ،گزارش نهاد های رســـمی کشور نیز بر به هدف
گذشته؛ فارغ از فساد ها و اشتباهاتی که در جریان واگذاری های
حـــرف زدن از رفراندوم را رمز تضعیف جمهوریت نظام خواند و
عدالتخـــواه مطرح کرد ،گفتند اینکه خصوصی ســـازی خوب
از صحبت های اخیر حسن روحانی انتقاد کرد« :مردم ستیزان
که مساله اصلی «ایران» است.
از بن بســـت خصوصی ســـازی گفت« :امروز ۱۶سال از معرفی
اساســـی سرنوشت خود را به د ســـت خود خواهند ساخت؟» و
اعتنا نیست یک موضوع کم اهمیت و کوچکی است ».رهبری
نبـــودم ،از این تعریف اقا خیلی ذوق کردم .اقا شـــروع کردند
چهار مانده بود .دانشـــجوها هرازگاهی شعار می دادند همان
که امد ،جمعیت منفجر شده و از جا بلند شدند .همان شعارهای
شو پرورش ما تا چه اندازه به فرزندان این
اولویت اســـت؟ اموز
از لزوم ایجاد تحول در بخش های مختلف حکمرا نی گفت.
از اهمیت مشـــارکت حداکثری مـــردم در انتخابات ،به عنوان
خصوصی ســـازی به عنوان راهکار مقابله بـــا جنگ اقتصادی
حس و حال شان را ببینیم .هرازگاهی سرکج می کردند و از هم
و نه بـــه معنای بمباران مردم با داده های ناقص و غلط ،دارای
در اخر صحبت هایش گفت« :اقا دوتا درخواســـت دارم ».این
دانشجویان مستقل «اتفاقات تلخ پاییز »1401را ذیل مساله
پشـــت صندلی اقا بود که تکان می خورد یا نه؟ ساعت از چهار
می کنیم برای شغل اینده مان نه برای زندگی اینده مان».
سرزمین اموخته اســـت که براساس اصل پنجاه وششم قانون
جمله را که گفت انگار همه می دانستیم جمله بعدی قرار است
موافق نباشم .اما متن و ادبیات ها خوب بود».
درباره بعضی از نکات مطرح شده توسط نماینده تشکل ها هم
وجود گذشـــت 20ماه از اغاز دولت و در استانه سومین سال
فعالیت ان ،همچنان ایده مرکزی درخصوص مردمی ســـازی
متقن با ادبیات خوب اســـت .ممکن اســـت با برخی حرف ها
کسی به اصالح راهبردی و تحول اساسی کلیدی ترین وزارتخانه
دقیقا در کدام دســـتگاه ،اگاهی جامعه به معنای حقیقی ان،
ســـیزدهم با شعار دولت مردمی شـــروع به فعالیت کرد ولی با
حضرت اقا در ابتدای صحبت ها از متن بیانیه تشکل ها تعریف
اقا درباره تولدشان هم دوباره گفتند« :تولد این حقیر اصال قابل
از وعده مردمی ســـازی دولت گفت که محقق نشـــده « :دولت
دوربین بود .کم سن وســـال به نظر می امد .شاید یکی دو سال
شعارهای همیشگی .اما حواس شان هم به پرده فیروزه ای رنگ
بتوانند خانواده ای ســـام و جامعه ای پویا بسازند وقتی وزارت
از تحول گرایـــی صحبت کرد« .از نظر ما مهم ترین الزمه تحول
وجود داشت ،هیچ اتفاقی نیفتاد.
بزرگ تر از دانشجوها .حسابی غرق کار بود .یک ربعی به ساعت
و هویت او را خدشه دار می کند .اقایان ،نمی شود دانش اموزان
اگر وقت بود حرفی نداشـــتم 10نفر دیگر هم همین طور بلند
گرته برداری قوانین غربی شده است».
از طرف بچه های بسیج دانشجویی برای شما هدیه اوردیم که
لبخندی زدند و گفتند« :همه از ما انگشتر می گیرند این دفعه
به ما انگشتر دادند ».جمعیت هم خندیدند.
تضعیف ناخواسته ایران دوستان».
یک قران که 21خانواده شـــهدا به دست خودشان ان را مزین
رهبر انقالب می خواســـتند پرچم متبرک حرم حضرت زینب را
ان نماز می خوانند.
شد که اقا ما می خواهیم شهید بشویم .اقا هم گفتند ان شاءالله
احتیـــاج داریم ،اما مثل شـــهدا زندگی کنید .اقا از حرف زدن
درباره رفراندوم هم گفتند« :مگر مســـائل گوناگون کشور قابل
رفراندوم اســـت؟ مگر همه مردم که باید در رفراندوم شـــرکت
چگونه می توان زندگی تشکیل داد .امروز اجاره خانه های 10
کنند امکان تحلیل ان مســـاله را دارند؟ این چه حرفی است؟»
اجباری گفت« :کشوری که جوانانش در جهاد اقتصادی و علمی
شـــما رو خیلی دوست داریم ».انگار که حرف دل دانشجوها را
اســـتفاده نمی شود ،بارها از مســـئوالن مربوطه این موضوع را
دوباره همه از جا بلند شـــدند شعار دادند و جمعیت مثل موج
صحبت نماینده تشـــکل ها که تمام شـــد .نوبت به شـــنیدن
صحبت های رهبری که به انتها رســـید اقا در پایان گفتند« :ما
زده باشند .صدای همه بلند که اقا ماهم شما را دوست داریم.
جلو و عقب می رفت .موذن که اذان گفت اقا از جا بلند شدند
قدری جلو رفتند و قامت نماز بستند ،الله اکبر را که گفتند دیگر
یکی یکی دانشجوها به امام جماعت اقتدا کردند. صفحه 6
جهان شهر
شهر
جهان
7
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
دوره گردی صهیونیستی
تل اویو زمان نامناسبی را برای مانور در شمال ایران انتخاب کرد
سیدمهدی طالبی
خبرنگار گروه بین الملل
خودداری ورزیده است.
2
قطارعادی سازی هایرژیمباکشورهایعربیمدت هاست
متوقفشدهوباتوافقایرانوعربستان،به محاقرفتهاست.
با به بن بست خوردن عادی سازی ها در محیط عربی و استمرار
الی کوهن وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی که به باکو سفر کرده
ناکامی اش در کشورهایی مانند پاکستان ،اندونزی و مالزی،
دیدار و گفت وگو کرد .کوهن پیش از انکه راهی باکو شود ،این سفر
کشورهایاینمنطقهموجودیترژیمرابه رسمیتشناخته اندامادر
صهیونیست هاقصدپیگیریاندرقفقازواسیایمیانهرادارد.هرچند
است،روزگذشتهباالهامعلی اف،رئیس جمهورجمهوریاذربایجان
حوزهتاسیسمتقابلسفارتخانه ها،برایمدت هانوعیخودداریاز
را «سفر مهم سیاسی» خوانده و گفته بود که می خواهد «به همراه
دوستانخوبخوددرباکوبهایجادیکجبههمتحدوقویدرمواجهه
سوی دولت ها دیده می شد .از این رو تحرکات دیپلماتیک تل اویو
باچالش هایمشترکوتعمیقهمکاری هادرزمینه هایاقتصادی،
در این منطقه نمی تواند جایگزینی متناسب یا حتی مناسب برای
کرده اند ،کوهن ۲۰هیات در زمینه سایبری ،امنیتی ،اقتصادی
دکترین پیرامونی بن گورین بر این مبنا بود که
توافقاتصلحابراهیمباشد.
امنیتی»راادامهدهد.براساسانچهمنابعخبریصهیونیستیاعالم
3
و همچنین مدیریت اب و کشاورزی را با خود به باکو برده است .او
در توییتی ،موضوعات مورد گفت وگویش با علی اف را «مبارزه علیه
رژیم صهیونیستی باید با کشورهای غیرعربی مجاور خود
مانند ایران ،ترکیه و اتیوپی روابط گسترده ای برقرار سازد .پیگیری
این رابطه می توانست منجر به تشکیل جبهه ای منطقه ای برای
تروریسم» و «گسترش همکاری امنیتی و اقتصادی» بین دو کشور
خواند.کوهنپسازدیدارباعلی اف،عازمترکمنستانشدتاسفارت
موازنه سازی دربرابر اعراب شود .با اندکی تغییرات ،این سیاست
موقعیت جدید خود با جبهه ای فعال در کرانه باختری ،انشقاق
با کشورهای اسالمی ،نشان دهد مساله فلسطین ،موضوعی عربی
همچناندرحالپیگیریاست.رژیمتالشداردازرهگذربرقراریرابطه
تل اویو در عشق اباد را افتتاح کند .صهیونیست ها درحالی که در
است و نه اسالمی .برقراری ارتباط با اذربایجان و کشورهای اسالمی
بی سابقه داخلی و حمالت از سمت لبنان طی 15سال اخیر مواجه
اسیای میانه این بهانه را در اختیار تل اویو قرار می دهد ،گرچه به نظر
بوده و از انزوای دیپلماتیک حتی در غرب رنج می برند ،تالش دارند
نمی رسد این اقدامات چندان موثر باشند.
اقداماتخوددراذربایجانواسیای میانهرابزرگ نماییکنند.علی رغم
تالش های تل اویو برای استفاده حداکثری از فعالیت هایش ،مسائل
قفقاز ان گونه که این رژیم تبلیغ می کند به پیش نمی رود .در سایه
پویایی هایمنطقه،وضعیتهموارهدرحالتغییربودهوبه طورویژه ای
باالتیامدرگیری هادرعراقوشاماتوازسویدیگرعادی سازیروابط
میانایرانوعربستان سعودی،بهزیانصهیونیست هاوپروژه هایشان
برگشتهاست.دراینگزارشبهبررسیاینمسالهپرداختهشدهاست.
اولویت های امنیتی ایران چگونه اند؟
ترکیسم» در منطقه ورای معضالتی که این قوم گرایی ایجاد می کند،
شورای همکاری خلیج فارس مواجه بود که دارای جمعیت بومی25
جنگ نیست ،همان گونه که صدام این مساله را دید و به جز اعدام،
و حتی اعراب می تواند منطقه را به اشوبی فراگیر فرو برد.
این کشورها همچنین به دلیل جایگاه شان در تولید انرژی جهان از
رژیم صدام نیست.
تسلیحاتیمعتبریبرایجایگزینیباروسیهنیازدارندکهترکیهفاقد
به دلیل بازتولید قوم گرایی در میان اقوام دیگر مانند ارمنی ها ،کردها
اذربایجان و زمانه بد اولویت امنیتی شدن
قفقازدرشرایطیدرحال تبدیلشدنبهیکیازاولویت هایامنیتی
میلیون نفری بوده و به همین تعداد نیز میزبان مهاجران هستند.
حمایت هایبین المللیگسترده ایبهرهمی برند.قدرتمالیناشی
از صادرات انرژی نیز امکان را برایشان فراهم اورده است تا بتوانند
مدرن ترین تسلیحات را در تعداد باال خریداری کنند .عراق نیز در
با تثبیت مرزهای شمالی ایران با امپراتوری های روس و عدم قدرت
ایران است کهعلی رغم برنامه ریزی ها برایاسیب به تهران ،این قضیه
دیگر مناطق شد .در سمت شرق برای مدت ها تهدیدی قدرتمند
دالیل قدرتمندی پشتیبانی می شود .نخست انکه در قفقاز ،تنها
موارداست.اذربایجانوسعتاندکیدارد.جمعیتشباتردیدنسبت
وجود نداشت .پاکستان بر هند تمرکز کرده و افغانستان نیز درگیر
منازعات داخلی بود و نیروهای ان در داخل خنثی می شدند .از
حاوی مخاطرات فراوانی برای طراحان ان است .این مساله از سوی
اذربایجاناینوظیفهرابرعهدهداردوایرانهمانندخلیج فارسوعراق
وشامات،بازنجیره ایازدولت هاروبه رونیست.دومانکهایندونقطه،
امریکا،ازاینمنابعقدرتبرخورداربود.اذربایجانتقریبافاقدتماماین
بهاماررسمیاعالمشدهازسویدولتباکوبه 10میلیوننفرمی رسد
و برای منازعه با ایران فاقد منابع مالی و تسلیحاتی قابل توجه است.
اذربایجان روی کمک های مستقیم و حتی غیرمستقیم امریکا نیز
این رو اولویت های امنیتی ایران در دو منطقه «خلیج فارس» و «عراق»
میزبان استقرار و برخوردار از دسترسی نظامی امریکا بودند .امریکا
را ژئوپلیتیکی می دانست .در نبود بنادر مناسب در دریای عمان و
به دلیل انکه عقبه این مناطق در اقیانوس هند و مدیترانه باز است،
مستقر است و نه درصورت بروز جنگ ،خطی تدارکاتی برای ارسال
سازند ،سواحل خلیج فارس تنها منطقه ای بود که ایران از طریق ان
اذربایجان اما نه امریکا استقرار نظامی دارد و نه اذربایجان به عقبه ای
به طورغیرمستقیمنیزازطریقتحرکاتمنطقه ایقادربهضربهبهایران
بپردازد .امروزه نیز با وجود تغییرات سطح دولتی در منطقه و رفع
سومانکهایرانباعادی سازیروابطسیاسیخودباعربستانسعودی
بزند تا اندکی از فشار مقاومت بر امریکا و رژیم صهیونیستی کاسته
ترکیه،دیگرمرزهایزمینیچندانمناسبوارداتحجمباالیکاالیی
از سوی دیگر در عراق نیز ارتش امریکا مدت هاست زمینگیر شده و
اشرف غنی در افغانستان را حفظ می کرد تا حضور خود را نیز در این
اهمیت ژئوپلیتیکی و ایدئولوژیکی برای ایران است .طی 500سال
دارد .واشنگتن تحت همین فشارها اواخر سال 2021پایان حضور
قرار گرفتند .ایران در حوزه خلیج فارس اولویت های امنیتی خود
همچنینجادهوخطوطریلی ایکهانهارابهمناطقجمعیتیمتصل
می توانست به اب های ازاد دسترسی داشته و به تجارت بین المللی
انسدادمرزهاوهمچنینپیشرفتزیرساخت ها،بهجزمرزهایزمینی
نیستند .حوزه دوم مربوط به عراق است که به صورت توامان دارای
گذشته این منطقه توسط قدرت های بزرگ به نقطه فرسایش ایران
ضمن انکه در کشورهای خلیج فارس ،عراق و سوریه مستقر است،
می تواند درصورت بحران دسترسی خود به انها را نیز حفظ کند .در
دسترسیداردتادرصورتبحرانتدارکاتیازمتحدانشدریافتکند.
و پیش از ان امارات ،سطح تنش ها در خلیج فارس را کاسته است.
به طور ویژه ای پس از ترور فرودگاه بغداد ،موضعی تدافعی و شکننده
رزمی خود در عراق را اعالم کرد .اذربایجان در زمانی تبدیل به یکی از
تبدیل شده بود به گونه ای که طی این مدت ایران 80سال با عثمانی
اولویت های امنیتی ایران شده است که دو نقطه پیشین که به لحاظ
عراق در کنار اذربایجان و بحرین ،جزء سه کشوری است که به غیر از
هستند .از این رو تهران منابع بیشتری برای تمرکز بر قفقاز در دست
و همچنین 8سال با صدام ،در این کشور درگیر بود .از سوی دیگر
ایران ،شیعیان در انها اکثریت دارند .در این میان نیز نه اذربایجان و نه
بحرین قابل مقایسه با عراق نیستند .عراق طی دو هزار سال گذشته
تقریبادرنیمیازان،پایتختمهممنطقهدرحکومت هایاشکانیان،
ساسانیان و خالفت عباسیان بوده است .بنابر این ،عراق ضمن انکه
شیعهومیزباناماکنمقدسهاینمذهباست،ازجایگاهیبزرگدر
منطقهوجهانعرببهرهمی بردکهمی تواندبرایایرانراهگشاباشد.
به دلیل اهمیت منطقه خلیج فارس و عراق برای ایران ،منطقه قفقاز
تاریخی از چنین جایگاهی برخوردار بودند ،امروز ارام و تحت کنترل
دارد .چهارمینمعضلیکهطراحانباانروبه روهستند،حضوروتاثیر
بهکارکشوریکوچکبهاندازهاذربایجاننمی اید.اذربایجانپیشاز
دستزدنبهجنگدرقره باغنیزان گونهکهگفتهمی شودبافشارهای
وارده ،عمال ارمنستان را به قبول خواسته های خود واداشته بود اما
باشد،بالفاصلهباوضعیتیوخیممواجهمی شود.اذربایجانکوچک
است و در مقابل ،ایران وسیع .اذربایجان به سالح های دورزن مانند
موشک هایبالستیک،کروزوپهپادهایانتحاریدسترسیچندانی
درگیری هااینکشورتحتفشارنظامیسنگینیقرارخواهدگرفت.
در برهه فعلی قصد دارند از گرفتاری روسیه در اوکراین بهره برده و به
دارد .اذربایجان با ایران تفاوت مذهبی و قومی ندارد و بالعکس انچه
پنجره اقدام در حال اعمال فشار به ایران هستند.
سومی رود،چهاینکهبسیاریازاذری هاجدابودناذربایجانازایران
این سمت گام بردارند و به همین دلیل برای جلوگیری از بسته شدن
بازمی گردد .ترکیه که قصد دارد برمبنای رویاهای خود و برنامه ریزی
عراقوهمچنینباکردهادرجنوبشرقخاکخود،دچارتنش هایی
انچه برای متحدان او اهمیت داشت دسترسی به اسیای میانه بود.
این مناطق حضور یابد با برانگیخته شدن حساسیت روسیه و چین،
بزرگ را برای جانشینش حل کند .از نگاه علی اف همسرش قدرت
حل وفصل بحرانی به پیچیدگی قره باغ را نداشت .ورای علی اف،
علی اف احتماال ما به ازای اجرای دستورات غرب و ترکیه ،صرفا این
علی افکهاینروزهاعصبیبهنظرمی رسد،احتماالتحتفشارشدید
متحدانش قرار دارد که او را برای پیروزی در قره باغ تجهیز کرده اند اما
امروز به نتیجه مدنظر خود نرسیده اند.
نکاتی درباره حضور رژیم در قفقاز و اسیای میانه
خواهندشد.
اذربایجان چه محدودیت هایی دارد؟
ایران در حوزه اولویت های امنیتی اش در خلیج فارس ،با اعضای
تحویل سفارت افغانستان
در قزاقستان به طالبان
بهدشواریحکومتخواهندکرد.باکومی داندجنگیعنیازدست
تعامل باکو با ایران ،نمی تواند تعامل یک گروه باشد .یک گروه دارای
نیز باکو درصورت یک درگیری کوچک با تهران دچار سستی در
نداردتاان گونهکهیکدولتتحت فشاراست،تحت فشارقرارگیرد،از
باگروه هایفروملیمتعددیروبه روخواهدشد.ایرانفراموش کننده
شود،چهاینکهتاکنوننیزبه دلیلهراسازایران،نسبتبهایناقدام
تسلطش بر مناطقی از خاک اذربایجان شده و دولت مرکزی ناگهان
طرح محرمانه مکرون
برای پایان جنگ اوکراین
به گزارش طلوع ،بشیر صافی مشاور سابق شورای امنیت ملی افغانستان در
چین به طالبان تحویل داد .وزارت خارجه قزاقســـتان نیز با تایید پذیرش
رهبر ســـابق حزب محافظه کار ،رئیس جمهور فرانسه را «غیرقابل اعتماد و
مسلط شد ،تا کنون هیچ کشوری این گروه را به رسمیت نشناخته است.
وزیر کشور ترکیه:
تمام دنیا از امریکا متنفرند
مـــاری در چمن» توصیف کرد .گزارش ها حاکی از ان اســـت که مکرون،
به سرعت شاهد واکنش های متقابل خواهد بود .علی رغم استفاده
پوششی غرب از صهیونیست ها ،تل اویو خود نیز منافعی دارند.
صهیونیست ها در پوشش این بهانه که برای مبارزه با ایران به منطقه
امده اند،به دنبالکسبنفوذدرمحیطپیرامونیروسیههستند،تااگر
مسکودرسوریهتحرکیعلیهصهیونیست هاانجامداد،انهانیزازابزار
در محیطی مشابه برای ازار روس ها برخوردار باشند .صهیونیست ها
همچنین به نیابت از غرب ،تالش دارند امکان نظارت بر مسیرها و
شاخه راه های ابتکار کمربند-جاده را به دست اورند.
7
اذربایجان مطمئن ترین و نزدیک ترین منبع موجود تامین
انرژیبرایرژیماستزیراکشورهایعربیخلیج فارسودیگر
تولید کنندگاننفتمانندالجزایردرشمالافریقا،بهتل اویونفتصادر
نمی کنند.حتیسودانجنوبیبه دلیلنیازمندیبهسودان،قابلیت
چندانیبرای صادرات به رژیم ندارد .از این رو اذربایجان نزدیک ترین
کشور جغرافیایی برای ارسال نفت به صهیونیست ها است ،از سوی
دیگر نفت اذربایجان به دلیل انتقال به دریای سیاه ،از مسیر ترکیه با
سهولتبهفلسطیناشغالیحملمی شود.
8
رژیم با توجه به نیازمندی های امنیتی اش در فلسطین
اشغالی ،یک بار بزرگ برای دیکتاتوری هایی است که از
طریق کنترل جامعه به دنبال بقای خود هستند .تل اویو به سهولت
سالح،اموزشنیروهاینظامی،وسایلجاسوسیوفنونجمع اوری
اطالعات و سرکوب را در اختیار دیگران قرار می دهد .این موارد برای
حکومتخاندانعلی افحیاتیهستند.
واکنش تند شهروندان انگلیس
به تاج گذاری چارلز سوم
به گزارش ایســـنا ،روزنامه ایدینلیک ترکیه به نقل از سلیمان سویلو ،وزیر
اروپا وجود ندارد .درباره ان (اروپا) اغراق نکنید و این امریکا است که وجود
حرکت اعتراضی ضد سلطنتی در نزدیک به ۴۰سال گذشته است .به گفته
دارد و اروپا صرفا واگنی در قطار امریکا است».
گروه برای برپایی تظاهرات اعتراضی در مراسم تاج گذاری «چارلز سوم» و
گراهام اسمیت به نشریه تایمز چاپ لندن گفت که این تظاهرات بزرگ ترین
او معترضان قصد دارند تا در مســـیر حرکت ارابه چارلز در روز تاج گذاری،
وی گفت« :امریکا همچنان در حال از دست دادن ابروی خود است و کل
پالکاردهای زرد رنگی را حمل کنند که روی ان نوشـــته است« :تو شاه من
کشورهای افریقایی از دولت هایی که انها را استثمار می کنند ،متنفرند.
فنس های کنار خیابان نزدیک شوند ،افزود« :ما می خواهیم مطمئن شویم
گفتند فرانســـوی ها معتقدند که مذاکرات بین روســـیه و اوکراین ممکن
سویلو خاطرنشان کرد که «غرب دیگر حاکمیتی ندارد».
دادن کی یف در موقعیتی قدرتمند در طول مذاکرات.
یک پوشش برای ناتو به شمار می رود .غرب اگر به طور مستقیم در
حمل پالکاردهایی با شعار «تو شاه من نیستی» خبر داد .به گزارش ایرنا،
دیپلمات ارشد چین در ایجاد چهارچوبی که می تواند به عنوان مبنایی برای
به چند شرط بســـتگی دارد ،ازجمله موفقیت حمله بهاری اوکراین و قرار
ازیکپوششبرایحضورونفوذبهقفقازواسیایمیانهاست.
بهانه حضور رژیم مقابله با ایران است اما این قضیه خود به طورکلی
وزیر کشـــور ترکیه در سخنانی گفت که کل جهان از امریکا متنفر است و
جهان از امریکا متنفر اســـت .اروپا مهره این کشـــور در افریقا است و همه
اســـت در تابستان امسال انجام شود .به گفته منابع ،هرگونه مذاکره اتی
حضورغربباابزاریبهنامرژیم صهیونیستیبرایبهره گیری
رهبر بزرگ ترین جنبش ضد ســـلطنت انگلیس از برنامه ریزی اعضای این
دفاعی انگلیس ،این طرح ها را «خطرناک» نامید و «ایان دانکن اسمیت»،
این هفته سریک ژومانگارین ،معاون نخست وزیر قزاقستان در امور تجارت
طالبان دیدار کرده بود.
سویدیگرباکوبه سختیراضیبهاقدامجنگیدرجنوباذربایجان
کشور ترکیه در جریان دیدار با جوانان در استانبول نوشت« :چیزی به نام
مذاکرات اتی استفاده شـــود ،همکاری کند .منابع ناشناس به بلومبرگ
گفتی اســـت که از ۱۵اگوســـت سال ۲۰۲۱میالدی که طالبان بر کابل
امکاناتمادیفراواننیستتاتخریبشوندومسئولیتیبین المللی
چین برای اوردن روسیه و اوکراین به میز مذاکره تا تابستان امسال است.
خصوص تاکید کرد که این اقدام به معنای به رســـمیت شناختن طالبان
و همگرایـــی در راس هیاتی بلند پایه به کابل امـــده و با مقامات مختلف
صهیونیست هانسبتبهمحدودیت هایاذربایجاناگاههستند،زیرا
اروپا «مهره» این کشور در افریقاست.
امانوئل بون ،مشاور سیاست خارجی خود را مامور کرده است تا با وانگ یی،
نیست .تحویل سفارت افغانستان در قزاقستان در حالی صورت گرفت که
1
لبنان را به جبهه ای مشتعل و فعال علیه تل اویو تبدیل
عجیب گرفتار می شود .در حوزه اقتصادی تنها منبع قابل اتکای
به گزارش ایسنا به نوشـــته تلگراف ،توبیاس الوود ،رئیس کمیته منتخب
دیپلمات های جدید طالبان در سفارت افغانستان در شهر استانه در این
نکاتی وجود دارد.
کرده است ،اذربایجان را برای تهران «لبنانیزه» کند .با وجود این
وزارت خارجه قزاقستان تحویل سفارت افغانستان در این کشور به طالبان
توییتی اعالم کرد قزاقستان سفارت افغانستان در استانه را با میانجیگری
صهیونیست ها در این منطقه را باید در چهارچوب سیاست های ناتو
را برنمی تابند .تهران اگر تصمیم بگیرد از نفوذ مذهبی و قومی خود
گفته می شـــود امانوئل مکرون در حال طراحـــی برنامه های محرمانه با
را تایید کرد.
برای اشوب علیه ایران صورت می گیرد ،اما ورای مشکالت رژیم با
رژیم صهیونیستی می گوید قصد دارد همان گونه که ایران،
رفتن این منابع مالی برای زمانی طوالنی مدت .در دورنمای جنگ
برای یک قوم ستمدیده می دانند.
تحمل حکومت این خاندان جلب نماید و از سوی دیگر یک مشکل
امریکاوترکیهتصورکرده اند،احتمالتحت تاثیرقرارگرفتنشازهردو
مالیدولتاذربایجاننفت دریایخزراستکهبدونان،علی اف ها
چندبارفروپاشیده،اینجمهوری هانیزباتفاوت هاییبااینمشکالت
6
تا خاندانش را در اذربایجان محبوب ساخته و رضایت شان را برای
نیزتفسیرکنیم.دربارهحضورصهیونیست هادرقفقازواسیایمیانه
با توسل به زور متقابل در اذربایجان بهره گیرد ،باکو در مخمصه ای
شورویدارایجذابیت هاییباشد.اگریهودی هامدعی اند
دلیل بیماری به دنبال فراهم اوردن زمین ه برای جانشینی همسرش
امتیازرادریافتکردهکهانهاازحکومتاتیهمسرشحمایتکنند.
وضعیت اذربایجان در زمان جنگ
5
به نظر می رسد رژیم برای جمهوری های استقالل یافته از
مواجهبوده اند.ازاینرو،رژیمرایکنمونهموفقازدولت-ملت سازی
کمکبهاینکشوردراختیارخواهدداشت.ازسویدیگرواشنگتن
اذربایجان درصورت دست زدن به اقدامی که جنگ را در پی داشته
شریک شده است.
حمله نظامی اش به قره باغ با دو هدف صورت گرفت که یکی از انها
است ،قصد داشت یک پیروزی جنگی را در کارنامه خود ثبت کند
کشوراستمراربخشد.
برایتل اویونیزترسناکاست.ازاینرورژیمبراساسماموریتغرب
قومی تحت ستم بوده و اوارگی را تحمل کرده اند و دولت هایشان
اما به نظر نمی رسد بخواهد ان را جوالنگاه دیگران ببیند .ناتو و ترکیه
سازند ،این مساله برای تهران از فوریت امنیتی برخوردار می شود .با
یکدیگر دچار اشکال می شود .نباید از نظر دور داشت تشدید «پان
ازامتیازمدنظرشانمحروممی سازددرحالی کهخودپیشتربههدفش
در حوزه تعداد نفرات نیز ،باکو تقریبا 10برابر کمتر به نیرو دسترسی
جدی است که در صورت گرم شدن تحوالت در قفقاز ،انها نیز گرم
از اجرای سیاست های مهار ،عمال ارتباطات زمینی این قدرت ها با
دستیافتهاست.دسترسیبهاسیایمیانهوقطعارتباطایرانبااروپا
و برای التیام نگرانی های خود از قدرت گیری ترکیه ،در این مسیر
ایران،اگرتل اویوراموجودیتیساختهوپرداختهغرببدانیم،حضور
در برخی از طرح های قفقاز منافعی مشترک با ترکیه داشت و دارد،
نظامی برای ایران نیست،اما اگر ناتو و ترکیه بخواهند از مسیر اشغال
شرقی یعنی چین ،روسیه و ایران در اختیار رقیب قرار گرفته و به غیر
اذربایجاندرصورتی کهبهجنوبارمنستاندستنیابد،ناتووترکیهرا
نمی تواندحسابیبازکند.امریکانههمانندخلیج فارسدراذربایجان
شود .واشنگتن اگر اهل نجات متحدان محاصره شده بود ،دولت
برای غرب مطلوب نیست ترکیه تمام اقدامات برای نفوذ به اسیای
میانهراانجامدادهوبهقدرتیبزرگتبدیلشود،چهاینکهاینمساله
بازیگر دیگری به نام روسیه در این حوزه است .مسکو هرچند پیشتر
غرب به قفقاز و اسیای میانه دست یابد ،خود در مرزهایش در سوریه و
اتصال ناتو و ترکیه به کشورهای ترک زبان ،محیط میانی سه قدرت
باکو به چه دست یافته؟
به جانشینی علی اف مرتبط بود .الهام علی اف که گفته می شود به
نیست ،چه اینکه از هم اکنون قرار است باکو دست به تنش افرینی
استقالل یافتهازشوروینیست؛به عنوانمثالاینکشورهابهمنبع
این ویژگی است ،اما رژیم در این حوزه توانمندی دارد ،از سوی دیگر
ندارد درحالی که ایران انبار این سالح هاست .به همین دلیل با اغاز
چندان اهمیتی در تهران نیافته بود؛ چه اینکه این منطقه نیز برای
ارمنستان یا هرنقطه ای دیگر در قفقاز ،خود را به اسیای میانه متصل
قبرش نیز تصرف شد .باکو نیز درصورت تشدید شرارت ،بزرگ تر از
تالش تل اویو برای افزایش حضور در قفقاز و اسیای میانه هرچند
پنجمینموردبهتحتفشارقرارگرفتنحلقهاصلیبرنامهیعنیترکیه
ایران مشکلی فعال به شمار نمی رفت .امروز نیز اذربایجان خطری
کشور و مورد رضایت غرب است ،با چند معضل روبه رو
است؛نخستانکهترکیهقادربهتامینتمامنیازهایجمهوری های
زمانعثمانی،رژیمصدامواشغالبهدستائتالفنظامیبهرهبری
تحرک به دلیل حضور شوروی ،اولویت های امنیتی ایران متوجه
4
دسترسی ترکیه به کشورهای ترک نژاد که خواست این
نیستی ».اسمیت با بیان اینکه هدف معترضان این است که تا حد امکان به
که وقتی چارلز عبور می کند ،پالکاردهای ما در معرض دید او و رســـانه ها
وی ادامه داد« :رهبران اروپایی دائما اعتبار خود را از دســـت می دهند و
باشـــد ».این فعال مدنی با بیان اینکه هماهنگی ها با پلیس لندن صورت
است و همچنان با این مشکالت دست و پنجه نرم خواهد کرد».
طرفداران نظام سلطنتی اماده کرده اند».
جمعیت در حال پیر شدن است .اروپا در تولید اقتصادی با مشکالتی روبرو
گرفته اســـت ،گفت« :اعضای این گروه حتی خود را برای جدال لفظی با صفحه 7
اقتصاد
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۸
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
مصرف واقعی بنزین چقدر است؟ سیاست های غیرقیمتی کدام است؟ مصرف پلکانی چگونه اجرا شود؟
چند سوال جدی درباره مساله مدیریت بنزین
مهدی عبداللهی
دبیر گروه اقتصاد
در هفته های اخیر اخباری مبنی بـــر واردات بنزین و گازوئیل در
رسانه ها منتشر شده است .از سویی دیگر مقایسه مصرف و تولید
بنزیننیزحکایتازسبقتمصرفازتولیددارد.امارهانشانمی دهد
باادامهشرایطفعلیوبدوناصالحاتدربخشتقاضاوعرضهبنزین،
کشورمان مجبور به واردات ساالنه بیش از 2.5میلیارد دالر بنزین
خواهد شد .پرواضح است بخش قابل توجهی از مشکل مربوط به
ثابت نگه داشـــتن قیمت بنزین طی چهار سال اخیر بوده است.
اما در این شـــرایط چه باید کرد .دم دستی ترین پیشنهاد می تواند
جبران عقب ماندگی قیمت بنزین و یا همان اصالح صرفا قیمتی
باشد .ان طور که در جدول امده ،اصالحات صرفا قیمتی که عمال
به شوک درمانی (به واسطه تالش برای جبران عقب ماندگی قیمت
چند ساله) منجر شده و بعضا تبعات امنیتی به همراه داشته است.
اما در سویی دیگر ،تجربه کشور در حوزهاصالح قیمت بنزین نشان
می دهد در سال هایی که قیمت ان به صورت تدریجی اصالح شده
(سال های 1376تا)1383ایناصالحاتچندانتبعاتامنیتیو
سیاسی به همراه نداشته و با پذیرش عمومی همراه شده و حتی در
انسال هاتورمعمومیکشورنیزازروندبلندمدتکمتربودهاست.
ان طورکهدرادامهمی اید،بهنظرمی رسدباتوجهبهمجموعشرایط،
شـــاید بهتر باشد دولت مدیریت بنزین را با یک بسته سیاستی به
اجرا دراورد .این بسته سیاستی می تواند با حفظ ارامش ،یک سری
اقدامات کوتاه مدت و بلندمدت را برای مدیریت بنزین شکل دهد.
سبقت مصرف بنزین از تولید
انطورکهامارهانشانمی دهددرسال 1401مصرفبنزینازتولید
انپیشیگرفتهاست.طبقمحاسباتاماریمرکزمطالعاتزنجیره
ارزش در سال 1402مصرف بنزین به روزانه 118میلیون و 600
هزار لیتر می رسد ،این درحالی است که طبق امارها ،تولید روزانه
بنزینکشورحدود 105میلیونو 800هزارلیتربراوردمی شود.به
فرهیختگان فرهیختگان
farhikhtegan farhikhtegan
فرهیختگان
فرهیختگان f a r h i k h t e g a n
f a r h i k h t e g a nفرهیختگان
سال
بودنیانوبودن،استفادهیاعدماستفادهاز)CNGمتفاوتخواهد
است ،پله بعد به نرخ 3500تومان ،پله بعدتر به نرخ 4هزار تومان
جابه جایی کاالهای بین شهری ،و در نظر گرفتن سهم 2درصدی
قیمت گذاری بنزین نمونه موردی شاید در جهان نداشته باشد اما
عبارتی ،براوردها این است که در سال 1402مصرف روزانه بنزین
بود .اما به هر حال با توجه به ســـهم کـــم خودروهای بنزینی در
مرکزمطالعاتزنجیرهارزشنشانمی دهدارزبریاینمقدارواردات
بنزیندرهزینه هایخانوار،بهنظرمی رسدبهایندلیلکهدولت ها
12.8میلیون لیتر بیشـــتر از تولید بنزین کشور باشد .براوردهای
برایکشور 2.4میلیارددالرخواهدبود.کارشناسانمعتقدندثابت
بهموقعوبهصورتتدریجیاقدامبهاصالحقیمتبنزیننکرده اند،
قیمت بنزین بیشترین سهم را در سبقت مصرف بنزین از تولید ان
کاالوخدماتوهزینه هایجانبیبهبنزیناست.همچنینبخشی
ماندن قیمت بنزین از ابان 1398تاکنون و عدم اصالح تدریجی
دارد .دلیل هم این اســـت که اوال ثابت ماندن قیمت بنزین باعث
شـــده سهم بنزین که مرکز امار ایران ان را برای سال 1399حدود
2تا 2.3درصد برای خانوارها براورد کرده بود حاال در سال گذشته
و ســـال جاری به حول و حوش یک درصد درامد خانوار برسد .این
موضوع خود در افزایش تمایل به مصرف در قالب خودروهای تک
سرنشینواستفادهکمترازحمل ونقلعمومیموثربودهاست.اما
یکی دیگرازبدترینتبعاتثابتماندنقیمتبنزین،مسالهافزایش
حجم قاچاق بنزین از مرزهای کشور است.
پرواضح است ثابت ماندن قیمت بنزین و ادامه وضع موجود تبعات
اثرروانیناشیازشوک درمانیموجبحساسیتبیشازحدافراد،
ازمصارفعمومیبسیارباالترازمصارفشخصیاستکهدولت ها
همواره ســـعی کرده اند این ســـهمیه ها را بسیار دست باال در نظر
و گاز -4 ،افزایش تردد خودروهای تک سرنشین و افزایش الودگی
و ترافیک و -5اجبار دولت به شـــوک درمانی .به نظر می رسد مورد
اخر یکی از بدترین اتفاقاتی است که می تواند در کشور رخ دهد.
موضوع از این قرار اســـت که دولت ها از دهه 1330برای حمایت
از خانوارها ،برای چندین سال ریسک تعدیل قیمت بنزین با تورم
ساالنه یا حداقل نصف عدد تورم ساالنه را نیز به گردن نمی گیرند و
زمانیکهازسراجبارتصمیمبگیرند،مجبورنددستبهشوک درمانی
باشددولتتصمیماتاین چنینیبگیرد.
.3توســـعه حمل و نقل عمومی :شوربختانه دولت ها همواره با
عدم اصالح به موقع قیمت بنزین ،نه تنها فرصتیک شوک درمانی
غیرطبیعیبهنظربرسداماطبقمحاسباتمرکزامارایران،میانگین
مصرف کل خانوارهای ایرانی در سال 1399حدود 752لیتر بوده
است .این مقدار فقط 32لیتر بیشتر از سهمیه ماهانه 60لیتر (با
قیمت 1500تومان) بوده است .به عبارتی ،بنزین ماهانه 60لیتر
برای اغلـــب خانوارهای ایرانی کفاف کرده و مصرف بنزین 3هزار
میلیارددالربنزین-2.عدمتمایلخودروسازانبهبهینه سازیسوخت
ی و فرصت توسعه زنجیره ارزش نفت
خوراک شرکت های پتروشیم
یارانه ها با همه دنیا متفاوت بوده و با توجه به اینکه در این شـــرایط
اتخاذ اصالحات قیمتی عادی برای دولت سخت بوده ،شاید بهتر
دســـت داده و به مصارف بی رویه خودروها و خودروهای شخصی
سهمدودرصدیهزینه هایبنزیندرهزینه هایخانوارممکناست
458لیتر،چهارم،549پنجم،661ششم 764لیتر،هفتم،940
دوگانه سوز)-3،ازدسترفتنفرصتتوسعهپتروپاالیشگاهوتامین
بایدتوجهداشتهباشیمنظاممسائلوگرفتاری هایایراندرموضوع
بگیرندتاهزینهحمل ونقلعمومیافزایششدیدیراتجربهنکند.
جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت .این تبعات را می توان در
و متنو ع سازی مصرف سوخت (بی توجهی به ساخت خودروهای
ومازادبرانبانرخ هایباالتربهفروشبرسد.پرواضحاستایننوع
در ســـال های بعدی را فراهم کرده اند ،با سرازیر کردن یارانه ها به
تومانی انها تنها 32لیتر بوده است .طبق گزارش مرکز امار ایران،
موارد زیر خالصه کرد؛-1وابستگی کشور به واردات ساالنه 2.5تا4
میزانمصرفبنزیندهکیک133لیتر،دهکدوم276لیتر،سوم
ســـمت حامل های انرژی ،فرصت توسعه حمل و نقل عمومی را از
دامن زده اند .این موضوع در تجربه ابان 1398نیز به خوبی قابل
رویتبود.درانسال هابیشترینواکنش هایخیابانیواعتراضات
در حومه شهرهای بزرگ و اقمار کالنشهرها رخ داد .پیام این اتفاق
روشناست،بهدلیلعدمتوسعهحملونقلعمومیسریع السیر،
هزینهرفتوامدبهاقمارشهرهایبزرگبسیارقابلتوجهوچشمگیر
است.اینوضعیتباترکیبجمعیتیکهانمناطقدارند،می تواند
زمینه سازبحرانامنیتیشود.چراکهاغلباینساکنانازگروه های
هشتم ،1108نهم 1269لیتر و درنهایت مصرف دهک پردرامد
کم درامد و مشاغل کم درامد هستند .افزایش قیمت بنزین بدون
باالبیشازسهمیه 60لیتریمصرفداشتهوبنزینازادخریده اند.
می تواند واکنش های تندی را از سوی این جمعیتبه همراه داشته
دهک 1675لیتر بوده است .به عبارتی ،فقط دهک های هفتم به
یکبستهسیاستیبهجایشوک درمانی
توسعهحملونقلعمومیسریع السیروارزان(عمدتاقطارومترو)
باشـــد .اما این موضوع یعنی کم توجهی به حمل و نقل عمومی
در مســـیرهای شهری و بین استانی نیز دیده می شود ،برای مثال
پرواضح است ادامه روند فعلی تبعات جبران ناپذیری را برای کشور
کشورهایترکیهوایرانباجمعیتمشابهوبامقدارطولخطوطریلی
که شرایط کشور نیز به لحاظ اتفاقات ماه های اخیر و موج سواری
185میلیوننفردرسالجابه جاییمسافرداشتهامااینمیزانبرای
صرفا «قیمتی» برای مدیریت مصرف بگیرد .بر این اساس می توان
مطالعاتزنجیرهارزشبهعنوانیکیازمراکزمطالعاتیتخصصینیز
به همراه خواهد داشـــت .اما از ســـویی دیگر نیاز به توضیح ندارد
رسانه های بیگانه نیز طوری نیست که دولت بتواند تصمیمات انی
مشابههستند.درسال هایاخیرسیستمریلیترک هابین 180تا
سیستم ریلی کشور تنها 28تا 29میلیون نفر بوده است .اما مرکز
به موارد زیر برای مدیریت مصرف در بخش تقاضا اشاره کرده است.
بزنند؛ چراکه انها به جای اینکه به تدریج و ارام ارام اقدام به اصالح
دو ســـناریو برای اقدامات دولت در نظر گرفت .سناریو اول ادامه
را واقعی کنند که اغلـــب این اقدامات ناگهانی ،تبعات امنیتی و
بودجه و تامین ارز واردات ،منجر به گسترده تر شدن سفره قاچاق
ساعت کاری
یک شوک درمانی دیگر در سال های اتی خواهد شد .اما سناریوی
موتور سیکلت هایتولیدیجدیدوموجود
قیمت بنزین کنند ،پس از چندین ســـال مجبور می شوند قیمت
سیاسی نیز داشته است.
سهم2درصدیبنزینازهزینه هایخانوار
وضعیتفعلیاست.طبیعیاستادامهاینشرایطعالوهبرکسری
شده و همچنین برای جبران عقب ماندگی قیمت بنزین ،منجر به
ادامه به برخی از اقدامات در چهارچوب این بسته سیاستی فرضی
دوگانه سوز
واقعیت این است که در کشورمان به رغم تورم ساالنه 20درصدی
می توان اشاره داشت.
چندینسالثابتنگهدارند.اینعدماصالحتدریجیقیمتبنزین
شکافباالیقیمتبنزیندرداخلکشوروکشورهایمنطقه،عدم
موجبشدهدولت هاباافزایششدیدشکافبینقیمتتمام شدهیا
قیمتوارداتیبنزینباهزینهفروشوافزایششدیدمصرف،بایک
شوکناگهانیاینعقب ماندگیقیمتراجبرانکنند.اینشوکدر
برخیسال هاتبعاتامنیتینیزداشتهومنجربهاتفاقاتتلخیدر
کشورشدهاست.امانکتهقابلتاملاینکهبررسیامارهایمرکزامار
ایران نشان می دهد بین سال های 1389تا 1399سهم بنزین در
ایجاد محدودیت در مصرف سوخت باعث شده این موضوع زمینه
کـــم ارزش و تولید محصوالت مورد نیاز از جمله بنزین و ب .تمرکز
مرتبط با قاچاق موثر باشد.
برنامههفتمتوسعه.بررسی هانشانمی دهدطیسال هایگذشته
قاچاق بنزین را فراهم کند .حذف ان می تواند در کاهش مصارف
مصرفماهانهدهک هاییکمتاششممعادلبنزینسهمیه ایبوده
صنعـــت پاالیش نفت از وضعیت خوبی برخوردار نیســـت .بر این
بررســـی های مرکز امار ایران نشان می دهد در سال های گذشته
یکتادهمشهریوروستایینیزبه طورمیانگینبین 2تا 3درصددر
بوده و چندان ماندگار نیست .از این رو ،دولت می تواند در وهله اول
ترافیـــک و تراکم جمعیت ،دسترســـی به حمل ونقل عمومی و در
استان های مختلف و همچنین در وسایل نقلیه مختلف (فرسوده
بر اجرایی سازی یک پاالیشگاه ۳۰۰هزار بشکه ای نفت خام طی
.2کاهش ســـهمیه ازاد و ایجاد قیمت های پلکانی برای ان:
اما بررســـی ســـهم بنزین در هزینه دهک های درامدی نیز نشان
با توجه به نوع شغل و حرفه ،دوری و نزدیکی محل کار و اشتغال،
پاالیشـــگاه های موجود با هدف کاهش فراورده های ســـنگین و
با صدور مجوزهای متعدد در حوزه صنعت پاالیش نفت و میعانات
تومانی استفاده کنند .از سوی دیگر بنزین سهم 2تا 2.3درصدی
نوسان است .البته این ارقام ،ارقام میانگین هستند و اعداد مصرف
همچنین این مرکز مطالعاتی دو محور زیر را به عنوان راهبرد اصلی
.1حذف کارت های ســـوخت جایگاه های سوخت :با توجه به
هزینه های خانوار از حدود 1درصد در مناطق شهری و روستایی به
می دهدطیسال 1389سهمبنزینازکلهزینه هایدهک های
.7اجرای هر چه ســـریع تر طرح تبدیـــل خودروها به خودروهای
جهتتوسعهصنعتپاالیشنفتپیشنهاددادهاست.الف.ارتقای
که انها به قیمت 1500دریافت می کنند و صرفا از دهک هفتم تا
2تا 2.3درصد در مناطق شهری و روستایی رسیده است.
.5بهینه ســـازی موتورهـــای احتراقـــی خودروهای ســـواری و
دوم می تواند در قالب یک بسته سیاستی به اجرا دراید .این بسته
نقشهزینه هایبخشانرژیدرافزایشهزینه هایخانوارودرنهایت
(میانگین بلندمدت) دولت ها سعی کرده اند قیمت بنزین را برای
.4کاهشترافیکازطریقتمهیداتمختلفهمچونشناورسازی
.6تالش برای سرعت دهی به جایگزینی خودروهای فرسوده
سیاستیمی تواندشاملاقداماتکوتاه مدتوبلندمدتباشد.در
تورمعمومی(درنوسان هایکوتاه مدت)رانمی توانکتمانکرداما
وضعیت مصرف بنزین در کشور طی سال های 1330تا 1401
تغییر قیمت
مقدار مصرف روزانه درصد تغییر
قیمت بنزین -لایر
(درصد)
مصرف
(هزار لیتر)
15000سهمیه 30000-ازاد
14.1
118,100
15000سهمیه 30000-ازاد
14.9
103,500
15000سهمیه 30000-ازاد
16
87,000
15000سهمیه 30000-ازاد
-16.4
75,700
200
15000سهمیه 30000-ازاد
0.7
89,700
10.4
89,115
10,000
8
80,714
10,000
5.3
74,741
10,000
2
71,003
10,000
43
7000سهمیه 10000-ازاد
1.7
69,591
4000سهمیه 7000-ازاد
7.7
68,409
4000سهمیه 7000-ازاد
6.1
63,493
4000سهمیه 7000-ازاد
-2.3
59,857
75
4000سهمیه 7000-ازاد
-5.5
61,267
1000سهمیه 4000-ازاد
-3.2
64,800
1000سهمیه 4000-ازاد
3.8
66,931
300
1000سهمیه 4000-ازاد
-12.5
64,450
25
-12.5
64,450
1,000
800
9.9
73,660
800
10.4
67,000
23
800
7.8
60,670
30
650
11.4
56,272
11
500
10.3
50,523
17
450
7.7
45,806
10
385
8.7
42,535
75
350
3.8
39,142
25
200
7.8
37,701
60
160
6.2
34,973
100
5
32,940
100
100
0.3
31,359
50
6.4
31,274
50
9.3
29,397
50
9.4
26,885
50
8.3
24,566
67
50
8.2
22,688
30
7.8
20,978
30
1.1
19,466
30
4
19,257
30
-6.2
18,518
30
9
19,737
30
11.2
18,110
30
31
16,284
30
2.4
12,430
30
-7.6
12,137
200
30
-15.7
13,140
10
13.1
15,585
25
10
8.8
13,775
33
8
18
12,658
6
25.8
10,729
6
25.9
8,530
6
24.1
6,773
6
24.7
5,458
6
13.4
4,378
6
14.8
3,861
6
14.9
3,362
6
13.2
2,926
6
10.8
2,584
6
6.4
2,333
6
12.1
2,192
6
-3.5
1,956
گازی و بدون توجه به الزامات توســـعه این صنعت ،عمال توســـعه
اساس با ایجاد تمرکز در چندپروژه محدود ،روندتوسعه اینصنعت
دهم مجبور شده اند مازاد بر بنزین سهمیه ای ،از بنزین ازاد 3هزار
راهبردی و مهم باید تســـهیل و تسریع شـــود .باید این نکته را نیز
درهزینهخانوارداردوتورمانکهتورمفشارهزینه ایاست،مقطعی
بودن انها به صورت همزمان ،نشـــدنی است؛ چرا که جریان های
با حفظ 60لیتر سهمیه ،پله های جدیدی را برای مصارف مازاد بر
خوراک واحدهای پتروشـــیمی هستند و با توجه به رشد تقاضای
تومان برای پله اول تا به نرخ تمام شده ان در پله های بعدی شکل
باید تامین این نیاز افسار گســـیخته باشد و نه پتروپاالیش و تولید
سهمیه ایجاد کند .این پله های جدید می تواند قیمتی بین 3هزار
بگیرد .برای مثال اگر پله اول مازاد بر مصرف سهمیه 3هزار تومان
متذکر شد که تولید بنزین در پاالیشگاه ها با رویکرد پتروپاالیشی
هیدروکربوری که جهت تولید بنزین مورد اســـتفاده قرار می گیرد،
باالی بنزین در کشـــور ،مطمئنا اولویت اصلی دولت و وزارت نفت
محصوالتپتروشیمی.
1402براورد
1401
1400
1399
1398
1397
1396
1395
1394
1393
1392
1391
1390
1389
1388
1387
1386
1386
1385
1384
1383
1382
1381
1380
1379
1378
1377
1376
1375
1374
1373
1372
1371
1370
1369
1368
1367
1366
1365
1364
1363
1362
1361
1360
1359
1358
1357
1356
1355
1354
1353
1352
1351
1350
1349
1348
1347
1346
1345
1344
اتفاقات مهم
اعتراضات مردمی
اعتراضات مردمی
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
1343
2,027
5.7
6
-40
1343
1342
1341
1340
1339
1338
1337
1336
1335
1334
1333
1332
1331
1330
2,027
1,918
1,819
1,764
1,718
1,571
1,436
1,271
1,159
1,046
915
811
718
686
5.7
5.4
3.1
2.7
9.4
9.4
13
9.7
10.8
14.3
12.8
13
4.7
1.8
10
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
100
-
کاهش نرخ پس از
اعتراضات
اعتراضات مردمی
farhikhtegan
فرهیختگان
farhikhtegan
میانگین هزینه های بنزین برای خانوارهای شهری و روستایی در سال – 1399ارقام به تومان
خانوار روستایی
خانوار شهری
کل هزینه ها
شرح
هزینه بنزین سهم (درصد) کل هزینه ها هزینه بنزین سهم (درصد)
2.3
1.9
کل
787,193
34,067,900
1,174,667
62,139,200
1.1
1.4
دهک اول
55,074
5,234,800
199,042
14,161,000
1.1
1.6
دهک دوم
144,661
13,193,400
413,757
25,792,900
2.2
2.1
دهک سوم
385,120
17,579,400
686,284
32,523,400
2.2
2.1
دهک چهارم
474,724
21,570,500
824,215
38,755,600
2.2
3
دهک پنجم
665,146
25,714,000
990,812
45,554,700
3
2.1
دهک ششم
760,970
30,299,600
1,146,607
53,473,300
2.8
2.2
دهک هفتم
992,181
35,740,100
1,409,264
63,295,800
2.6
2.2
دهک هشتم
1,133,574
43,062,900
1,661,695
76,240,500
2.8
1.9
دهک نهم
1,492,415
54,077,900
1,903,728
98,610,700
1.9
1.5
دهک دهم
1,768,819
94,244,900
2,512,740
173,118,600
مرکز امار ایران
فرهیختگان
farhikhtegan صفحه 8
رضا درویش :پرسپولیس از هر لحاظ اماده دربی است
همه مدارک را به موقع
و بدون ایراد بارگذاری کردیم
بحث جدایی یحیی ،شیطنت قبل از دربی بود
رودی ژستد :رفتار گل محمدی در دربی پارسال خوب نبود
هادیساعی:می دانستمرئیسشومدشمنانمازدوستانمبیشترخواهندشد
امسالبه دنبالکسببیشترین
سهمیهالمپیکهستیم
استقالل دربی را می برد!
شماره مسلسل 4584
پنجشنبه ۳۱فروردین 1402
۲۹رمضان 1444
۲۰اوریل 2023
شماره ۳۸۴۶
حذف از اسیا ناامیدی بزرگی بود
| | Thu | 20 Apr 2023 | vol.14
No. 3846 | 16 Pages
دربی صدم عالوه بر حساسیت همیشگی ،برای قهرمان لیگ امسال تعیین کننده است
|عکس :محمدرضا عباسی |
چشم نصف جهان
به تهران صفحه 9
ورزش
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۰
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
رودی ژستد در گفت وگو با «فرهیختگان» :رفتار گل محمدی در دربی پارسال خوب نبود
استقالل دربی را می برد!
حذف از اسیا ناامیدی بزرگی بود
حال استقالل با ساپینتو خوب است
قبلیکتیمعالیبودیم.بدون شکستقهرمانشدیمویکفصل
این مشکلی است که در این لیگ وجود دارد و اگر بخواهم با شما
محمدرضا حاجی عبدالرزاق
برای گالیه و شـــکایت باقی نگذاشتیم و فقط شاید می شد امار
را هم باید بگویم که داوران خوبی هم در انجا وجود دارند .درنهایت
اگرچه در قامت مهاجم در استقالل نتوانست تا حد زیادی
به نتایج خیلی خوب و قهرمانی بدون شکســـتی که به دست امد
خبرنگار گروه ورزش
انتظاراترادرخطحملهاستقاللبراوردهکند،اماگلحساس
او در دربی برگشـــت سال گذشته باعث شد تا استقالل از
شکست مقابل حریف سنتی رهایی پیدا کرده و به قول این
بازیکن ،اســـتقالل به هر دو هدفی که در دربی 98داشت
برســـد .صحبت از رودی ژستد ،اولین گلزن خارجی تاریخ
استقاللدردربیاست.بااینبازیکندربارهاستقاللوحضور
در این تیم ،دربی و گلی که به ثمر رساند و اخرین وضعیتی
کهدارددقایقیبهصحبتپرداختیمکهدرادامهمی خوانید.
ابتدا صحبت را درباره اســـتقالل اغاز کنیم .ایا هنوز نتایج و
عملکرد این تیم را بعد از جدایی دنبال می کنی؟
با کوین یامگا در ارتباط هســـتیم و از طریق یامگا هم بازی سابق
خود در استقالل و برخی شبکه های اجتماعی ،اخبار مربوط به
خیره کننده و استثنایی را سپری کردیم .سال گذشته هیچ جایی
گلزنی مان را بهتر کنیم که این موضوع هم فکر نمی کنم با توجه
برای هواداران اصال اهمیتی داشته باشد.
صادقباشمبایدبگویمکهبرخیداورانضعیفهستندوالبتهاین
شمادرفوتبالنمی توانیدتقلبکنیدوهمه چیزمشخصاست.ما
شخصیتباالیتیمیخودرادرفصلقبلنشاندادیموتوانستیم
این لیگ را فتح کنیم.
داریم به دربی شماره 100نزدیک می شویم .درباره حضورت
البته در بازی رفت هم روی تو یک خطای پنالتی اتفاق افتاد
دربی خیلی مهمی برای استقالل بود .خوشحالم که در این بازی
تنها کاری که از دست من بر می امد این بود که در دوران بازیگری
این بود که فاصله خود با پرسپولیس را در صدر جدول حفظ کنیم
دیگر را به داور واگذار کنم.
در دربی تهران صحبت می کنی؟
حضورداشتموبرایتیممگلزنیکردم.اولینهدفمادرایندیدار
تا شانس هایمان برای قهرمانی افزایش پیدا کند که در وهله اول
به هدف خود در این بازی رسیدیم .در وهله بعدی می خواستیم
رکورد شکست ناپذیری مان را حفظ کنیم که خد ارا شکر با گل من
در این بازی این رکورد تا ان زمان و سپس تا پایان فصل به صورت
کامل باقی ماند.
که داور ان را هم نگرفت.
سعی کنم ساده و صادقانه بازی کنم و تقلب نکنم و بقیه مسائل
حتما رفتار یحیی گل محمدی سرمربی پرسپولیس را بعد از
گلی که در این دیدار به ثمر رساندی به یاد داری؟
بله ،این اتفاق را به خاطر دارم و به نظرم رفتارهای او اصال خوب نبود
و رفتاری دور از ادب بود .برای من چنین رفتاری از سوی یک مربی
اصال جالب نبود .اینکه برابر هواداران ،رسانه ها و سایرین چنین
تیمرادنبالمی کنم.در واقعبعدازقهرمانیسالگذشتهوجدایی
پیش بینـــی ات از دربی 100که روز یکشـــنبه اینده برگزار
عکس العمل هایی داشت به نظرم خوب نبود .در فوتبال ایران هم
حواسم به رقابت های امسال هم هست.
به نظرم استقالل این بازی را خواهد برد.
جو بازی به هم می ریزد .انها در برقراری نظم و دیسیپلین مسابقه
هنوز گل زیبای تو که ســـال گذشته در دقایق پایانی دربی
بهتر و فضایی مناسب تر برگزار خواهد شد.
از استقالل دورادور اخبار و نتایج را دنبال می کنم و تا اندازه ای هم
چقدر برای قهرمانی تیم سابقت در فصل جاری لیگ شانس
قائلهستی؟
خوشحالمکهاستقاللهنوزدرکورسقهرمانیاستوتاهفته های
اخـــر هم دارد می جنگد و اگر این تیـــم بتواند دبل کند من هم
خوشحال می شوم.
البته تو از تیم جدا شـــدی و شـــاید نتوانی به سوال بعدی
پاســـخ دقیقی بدهی اما بـــا توجه به اینکه خودت گفتی تا
اندازه ای حواست به نتایج اســـت ،در هر صورت می توانی
درباره تفاوت های تیم امســـال استقالل که هجومی بازی
می کند با تیم سال گذشته که مبتنی بر کارهای دفاعی بازی
می کرد صحبت کنی.
می شود چیست؟
برگشـــت به ثمر رســـید در یاد هواداران باقی مانده است.
درخصوص دربی و این گل خاطره انگیز صحبتی داری؟
به خوبی به یاد دارم که این گل خیلی به دل هواداران نشست و تا
تنگ نشده است؟
با او خوشـــحال هســـتند و مشخص است که حال تیم هم خوب
از این مربی در گذشته شناختی داشته ای؟
مدت ها از این گل صحبت می کردند و هرجایی من را می دیدند
چونطعماینگلبرایهوادارانمزهدیگریداشتومقابلحریف
از نظر احساسی وابستگی پیش بیاید .به ایران امدم و با استقالل
نمی دهم ،فقط این مهم اســـت که تیم با این مربی راحت باشد و
محقق نشـــد .گاهی چنین اتفاقاتی برای باشگاه های بزرگ رخ
یا در فضای مجازی بابت ان از من تشکر می کردند .در هر صورت
سنتی به ثمر رسید برای من بسیار افتخارامیز است.
فوتبالبرایمنیکبیزینسویککسب وکاربودواین طورنبودکه
قهرمان شـــدم و رفتم .طبیعتا همان یک سال برای من خاطرات
خیلی خوبی داشت و برای هواداران استقالل هم توام با خاطرات
بااینگلبه عنواناولینگلزنخارجیتاریخباشگاهاستقالل
خوبی شد که بعد از سال ها این تیم به عنوان قهرمانی رسید .من
از این بابت بســـیار خوشحالم که این اتفاق افتاد و باعث افتخارم
این قهرمانی داشـــتم .همین برای من کفایت می کند و بیشتر از
در دربی ها معرفی شدی.
از این موضوع خیلی خوشحالم؛ چراکه من هم نقش کوچکی در
این نمی خواهم داستان را احساسی کنم.
بدهم چون با او کار نکرده ام و درباره سبک بازی تیم او هم نظری
هوادار او را دوست داشته باشد .تا جایی که من می دانم هر دو مورد
محقق شده ،بنابراین دارد کارش را خوب انجام می دهد.
با بازیکنان سابق استقالل در تماس هستی؟
خبرنگار گروه ورزش
لیگ برتر در هفته پیش رو کامال تحت تاثیر دربی 100قرار
دارد .مسابقه ای متفاوت و خاص که این بار به واسطه رقابت
تنگاتنگ انها در باالی جدول در کنار سپاهان ،حساس تر از
فکر می کنم استقالل خیلی خوش شانس بود که این بازیکن
کار معامالت امالک هســـتم که کار جالبی اســـت و با افراد و کار
تاثیرگذار بود؟
درخصوص ساپینتو بعضا یامگا با من صحبت هایی می کند و من
را جذب کرد.
همه مدارک را به موقع و بدون ایراد بارگذاری کردیم
انتظار داریم تیم داوری بهترین قضاوت را داشته باشد
همیشـــه شده است .دربی که حتما باید برنده داشته باشد
در حال حاضر به چه کاری مشـــغولی؟ شایعه شده بود برای
با کوین ارتباط بهتری دارم .او از لحاظ شخصیتی یک دوست
در ایـــن بازی به گواه کارشناســـان داوری یک پنالتی برای
بحث جدایی یحیی ،شیطنت قبل از دربی بود
به عنـــوان ســـوال پایانی بعـــد از خداحافظـــی از فوتبال
زمان که از استقالل رفتم از فوتبال بازنشسته شدم و فعال مشغول
هم در ایران هستند که دورادور با انها هم تماس می گیرم .اما
حتمامی دانیساپینتوسرمربینام اشنایپرتغالیبااستقالل
اســـتقالل گرفته نشد .این موضوع چقدر روی نتیجه بازی
می دهد و در مجموع ناامیدی بزرگ و اتفاقی تلخ بود.
با کوین یامگا هر ا ز گاهی صحبت می کنیم .البته برخی دوستان
خیلی خوب برای من اســـت .یک انســـان صادق و وفادار که
نتایج خوبی را کسب کرده است.
برای هر تیمی باشد و متاسفانه امسال برای استقالل این موضوع
بازی در ملوان به ایران بر می گردی؟
رضا درویش در گفت وگو با «فرهیختگان» :پرسپولیس از هر لحاظ اماده دربی است
حمیدرضا اسکندری
بله ،این ناامیدی بســـیار بزرگی بود کـــه تیم نمی تواند در لیگ
قهرمانان بازی کند و حضور داشته باشد .از شنیدن این موضوع
من درباره استقالل و سایر تیم های سابقم احساسی نمی شوم.
اســـتقالل بودم و برای این تیم بازی کردم ،اما از ان جایی که از
جو تیم و کشور ایران دور هستم در نتیجه از تیم امسال هم خیلی
دلتبرایاستقاللوبازیکردندراینتیمواحیاناهوادارانش
است .تا جایی که می دانم هواداران هم او را خیلی دوست دارند.
صحبتی داری؟
در ایـــن مورد با هـــواداران ناراحت و نومیـــد این تیم چه
خیر ،ضمن اینکه من نمی توانم درباره ســـاپینتو نظر شـــخصی
همان طور کهخودتانگفتیدسختاستبخواهمدراینخصوص
شناختی ندارم و نمی توانم نظری بدهم اما در هر صورت ما سال
موفقنیستندوبه نظرماگراینمشکلرفعشود،بازی هادرشرایط
از این طریق متوجه شدم که او مربی بسیار خوبی است و بازیکنان
حتما خبر داری که اســـتقالل از اســـیا حذف شده است.
بسیارناراحتشدم.حضوردرلیگقهرمانانمی توانداتفاقمهمی
هست که با این گل نام من در تاریخ باشگاه استقالل ماندگار شد.
صحبت و کارشناســـی کرده و نظر فنی بدهم .من سال قبل در
داوران برابر چنین رفتارهایی واکنش خوبی ندارند و گاهی اوقات
تهدیدنکند؟
من برنامه ای برای بازگشت به ایران نداشته و ندارم .در واقع همان
کارهایشخصیوبیزینسخودمدرکشورمراکشهستم.مشغول
متفاوتی س رو کار دارم.
شـــما ،اتفاقا یکی از رقبا در بازی خانگی خود از اشـــتباهات
داوری سود برد!
مناسماینرااشتباهاتداوریمی گذارمچوناعتقاددارمداوران
شریفی داریم .خواسته من این بوده و هست که در این هفته های
پایانی در چیدمان داوران نهایت دقت به خرج داده شود و داوران
هم طوری قضاوت کنند که خدای نکرده مدیون نشوند .هر سوت
اشتباه ممکن است باعث شود تیمی قهرمان نشود یا تیم سقوط
کند.همیشهداورانمورداحتراممابوده اندوانتظارمانازانهافقط
تا سرنوشـــت قهرمانی لیگ به هفته های پایانی بکشد ،در
باشگاه در یک سال اخیر تالش زیادی کرد تا بتواند در زمینه های
قضاوت عادالنه همراه با تمرکز و دقت باالست.
و شـــاید هیجان لیگ هم تا حد زیادی در ســـه هفته پایانی
برایبارگذاریانهاتالش هایشبانه روزیتوسطمسئوالنباشگاه
درروزهایاخیرصحبتازاینشدکهگل محمدیفصلبعددر
مختلف نرم افزاری مدارک مربوطه را تکمیل کرده و بارگذاری کند.
غیر این صورت مسیر قهرمانی برای سپاهان هموارتر شده
از جمله مدیر بخش بین الملل باشگاه در ابتدای این سال که همه
گرفتهشود.باشگاه پرسپولیسدرروزهایاخیرغیرازبحث
دربی ،سخت درگیر بارگذاری اخرین مدارک حرفه ای سازی
درتعطیالتبودند،انجامگرفت.درکلتاانجاکهبهباشگاهمربوط
باشگاهپرسپولیسواستقاللبود.دراینموردهنوزهواداران
ورزشـــگاه ازادی و مدارک مربوط به مالکیت سرخابی ها ،باشگاه
می شد همه چیز به شـــکل عالی و به موقع انجام شد اما درمورد
خود بود .مدارکی که مربوط به ورزشگاه ازادی و مالکیت دو
نقشی نداشت و فقط باید مدارک مربوط به این دو مورد را به موقع
پرسپولیس نگران هســـتند که مدارک ارسال شده در مورد
بارگذاری می کردیم که این کار هم انجام شد.
مالکیتسرخابی هاموردتاییدکمیتهمجوزحرفه ایومتعاقب
انکنفدراسیونفوتبالاسیاخواهدبودیانه.اینمدارکروز
تیمدیگریمربیگریخواهدکرد.دراینموردچهنظریدارید؟
به هر حال قبل از دربی همیشـــه از این نوع شیطنت ها می شود.
در باشـــگاه ما همه چیز روشن است .خوشبختانه سرمربی تیم و
اکثر بازیکنان تحت قرارداد باشگاه هستند و تابع ان هم خواهند
بود .در این مورد نگرانی وجود ندارد .اما من روی صحبتم به برخی
دوستان است که چرا سعی دارند برای پرسپولیس حاشیه درست
کنند.درماجرایهمیناخذمجوزحرفه ایبهبرخیافرادمسئولو
گذشته توسط مسئوالن باشگاه پرسپولیس بارگذاری شد و
یحییگل محمدیبعدازبازیبامسکرماناعالمکرددرویش
غیرمسئولفشارامدکهپرسپولیسمدارکشراتکمیلکردهاستو
گرفت.باتوجهبهاینمسالهودرپیشبودندربیگفت وگویی
رخ خواهد داد؟
بااینحرف هایشانتهدلهوادارانراخالیمی کنندوبرایباشگاه
حسینقربانزادهنیزباحضوردراینباشگاهدرجریانانقرار
بارضادرویشداشتیمکهماحصلگفت وگوی«فرهیختگان»
با مدیرعامل پرسپولیس را در ادامه می خوانید.
نشستیراباقربانزادهدرباشگاهپرسپولیسداشتید،تصمیم
خاصی در این جلسه اتخاذ شد؟
قولدادهقبلازدربیپرداختیبهتیمداشتهباشد.ایناتفاق
طلبکار 71میلیونی حساب پرسپولیس را بست
باشگاه پرسپولیس تقریبا هر دو ،سه هفته یک بار در ماه های اخیر با طلبکارانی مواجه شده که توانسته اند با حکم دادگاه حساب
قربانزاده از زمانی که مســـئولیت دو باشگاه را برعهده گرفت مدام
این باشـــگاه را ببندند .در همین زمینه باخبر شـــدیم باشگاه پرســـپولیس سخت درگیر باز کردن حساب خود به خاطر بدهی یک
چهارشـــنبه هم برای بازدید از اقداماتی که در راستای اخذ مجوز
حساب این باشگاه را ببندد .گویا یکی از اعضای قدیمی این باشگاه 71میلیون از طلب 500میلیونی اش را نگرفته بود و به همین
پیگیر مســـائل مختلف مربوط به باشـــگاه پرسپولیس بوده و روز
حرفه ایتوسطباشگاهانجامشده،بهباشگاهامد.دیروزهماخرین
مدارکمربوطبهگرفتنمجوزحرفه ایتوسطباشگاهبارگذاریشد
وان شاءاللهکهمشکلیپیشنیامدهوبتوانیمبدونمشکلدرلیگ
قهرمانانشرکتکنیم.
میلیارد و 200میلیونی تومانی به یک شرکت بود که با طلبکار جدیدی مواجه شده است که با حکم 71میلیون تومانی توانسته
خاطر از باشـــگاه پرســـپولیس شکایت کرده و حساب این باشگاه را بسته بود .رضا درویش در گفت وگو با «فرهیختگان» این خبر را
تایید کرد اما از ذکر نام این فرد که احتماال از بازیکنان قدیمی پرسپولیس بوده ،خودداری کرد .باشگاه پرسپولیس درتالش بوده
و هست که با پرداخت این دو بدهی حسابش را از مسدودی دربیاورد .هرچند بعد از این اتفاق همچنان خطر بسته شدن حساب
این باشگاه را مانند قبل تهدید خواهد کرد.
االن مشکل اینجاست که نگرانی درمورد مدارکی که توسط
نقش فدراسیون در این زمینه چه بود؟
وجـــود دارد و این مدارک باید خیلی زودتر از اینها بارگذاری
کهمدارکمربوطبهبحثواگذاریمدارکسرخابیمشکلیندارد
وزارت ورزش برای مالکیت دو باشگاه سرخابی تنظیم شده،
می شد.
نه از نظر زمانی که مشـــکلی ندارد .همه مدارک در زمان خودش
بارگذاری شد .درمورد بحث مالکیت هم در دو روز اخیر مسئوالن
وزارت ،فدراسیون فوتبال و دیگر مسئوالن مربوطه همه اقدامات
الزم را انجام دادند.
سنگینمواجهشود!
همـــه تالش مـــا این بوده و هســـت که تیم بـــا کمترین دغدغه
بازی های خود را انجام دهد و تا االن هم به لطف خدا توانسته ایم
که خواســـته های تیم را براورده سازیم .البته که از سرمربی تیم و
بازیکنانممنونهستیمکهنهایتهمکاریرادراینمدتباباشگاه
به مصاف دربی برود.
باشگاه پرسپولیس نگران داوری دربی نیست؟
ان شاءاللهکهکمیتهداوراندرانتخابتیمداوریبازینهایتدقت
پیش بیاید و حتی کمیته مجـــوز حرفه ای هم با محرومیت
برایدربیقراراستفقطهمان15هزارتماشاگررادرورزشگاه
ببینیم؟
خواسته هر دو باشگاه و سازمان لیگ از شورای تامین این بود که
و ظرافـــت را به خرج دهنـــد و تیم داوری برگزیده هم یک قضاوت
استوهمهعواملدوتیمهمبایدکمککنیمتاداوربتواندباتمرکز
تا بلکه تماشاگران بیشتری را در ورزشگاه ببینیم .در این مورد قرار
بی نقص و عالی را داشته باشد .به هر حال شرایط خیلی حساس
و این کار هم انجام شد.
خطری باشـــگاه پرسپولیس را در جهت اخذ مجوز حرفه ای
این بود که همدلی بین افراد مســـئول و غیرمسئول در این زمینه
هوادارانبیشتریبهورزشگاهبیایندکهموافقتنشد.البتهکههنوز
مجـــوز حرفه ای صورت گرفت .بارها از مدارکی که در این چند ماه
که در صورت تایید مدارک ممکن اســـت مشکالتی برایش
وقتی بحث حیثیت ملی پیش می اید همه باید دست به دست هم
از قرارداد اعضای تیم را پرداخت کنیم تا تیم با تمرکز و روحیه خوب
مجوز حرفه ای بارگذاری کنیم .ان شاءالله که امروز بتوانیم بخشی
پایانی اجازه ندهند حقی ضایع شود.
در شـــرایط فعلی به هواداران اطمینـــان می دهید که هیچ
هردوتیمهمشهری اندوقراراستنمایندگانایراندراسیاباشند.
بیشتر بود که متاسفانه در ماه مبارک رمضان این مساله را ندیدیم.
به هرحالفدراسیونفوتبالبایدبهکمیتهمجوزحرفه اینامهمی زد
در این مورد با خبر شدیم که گویا فدراسیون نگران این بوده
استقاللهممناندازهباشگاهخودماننگرانبودمچونبههرحال
داشتندتابتوانیمباپرداختبدهی هامدارک مانراکاملبرایاخذ
بله خب قطعا ســـختگیری های الزم نه درخصوص مدارک مربوط
درگیرتکمیلانبودیمایراداتیگرفتهشدکهانهارابرطرفکردیم.
مشکل ایجاد می کنند .درحالی که خدا شاهد است برای باشگاه
دهیم تا این دو باشـــگاه پرطرفدار در اسیا سربلند باشند .انتظارم
الزم قضاوت کند .داوران ما از برجسته ترین و بهترین داوران اسیا
به واگذاری ســـرخابی ها بلکه در همه موارد از سوی کمیته صدور
هرجانشستندمصاحبهکردندکهپرسپولیسچرابایدمجوزبگیرد.
هستندوامیدوارهستیمکهباقضاوتخوب شاندراینهفته های
شما هفته پیش در رسانه ملی اعالم کردید که برخی مدیران
بـــا لپ تاپ وارد اتاق داوران شـــده اند و اینکه نگرانی درمورد
قضاوت های هفته های پایانی داریـــد .بعد از این اظهارنظر
امیدوارهستیمدر هایطبقهدومبهرویهواداراندردربیبازشود
است شورای تامین تصمیمات الزم را تا روز قبل از بازی گرفته و به
سازمان لیگ اعالم کند.
پرسپولیس برای دربی اماده است؟
صدر در صد .تیم ما در بهترین شـــرایط برای این مسابقه است و
ان شاءاللهکهبتوانیمبایکنتیجهخوباینبازیرابهپایانرسانده
و دل هواداران را شاد کنیم. صفحه 10
ورزش
11
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
هادی ساعی در گفت وگو با «فرهیختگان» :می دانستم رئیس شوم دشمنانم از دوستانم بیشتر خواهند شد
امسال به دنبال کسب بیشترین سهمیه المپیک هستیم
در ه ر شرایطی تیم خوبی به بازی های اسیایی اعزام می کنیم
هر جا سنگ اندازی کنند به درستی کارم مطمئن می شوم
خوبی داشـــته باشیم و برای کسب ســـهمیه شانس بیشتری
داشته باشیم.
مهدی منصرف
خبرنگار
در اخرین نشســـت خبری خود عنوان کردید که شـــاید
تکوانـــدوی ایران پس از 21ســـال مدیریت ســـیدمحمد
مجبور به اعزام تیم سوم به بازی های اسیایی شوید؟
ســـاعی بر صندلی ریاست این رشـــته بود .ساعی که در
اول و دوم ما درگیر هستند .بچه هایی که برای مسابقات جهانی
یکی ،دو جلسه در این خصوص داشتیم .در حال حاضر تیم های
پوالدگر ،از اســـفندماه ســـال 1400شاهد حضور هادی
انتخاب نشدند ،تیم دوم ما به حساب می ایند و درگیر مسابقات
دوران قهرمانی دســـتاوردهای بی نظیـــر در تکواندو دنیا
گرندپری و دانشجویان جهان خواهند شد .همه این مسابقات
کسب کرد و با کسب دو مدال طال و یک مدال برنز تبدیل
در رنکینـــگ المپیک امتیاز دارد و تیم های اول و دوم ما درگیر
به پرافتخارترین المپین ورزش کشـــور شد ،در یک سال
این مســـابقات هستند .باید ببینیم شرایط اعزام به چه شکلی
نخست حضور در این فدراسیون روزهای پر فراز و نشیبی
خواهد بود .حمایت نیز خیلی مهم است .ما باید بتوانیم امکانات
را سپری کرد .قهرمانی تیم ملی تکواندوی بانوان در اسیا،
داشـــته باشیم؛ چراکه بازیکنان ما باید به رویدادهای مختلف
درخشش تیم های پایه در مسابقات قهرمانی اسیا و جهان،
اعزام شـــوند که همه انها برای فدراســـیون هزینه مالی دارد.
ناکامی در مسابقات جهانی مکزیک ،چالش و اختالف نظر
برای بازیکنان نیز هزینه اســـیب دیدگی ،درگیری و خستگی
با ســـیدمحمد پوالدگر ،رئیس سابق فدراسیون تکواندو
را دارد .انتخابی بچه های ما در ســـطح جهانی است .همه این
و معـــاون قهرمانی فعلی وزارت ورزش و جوانان ،بخشـــی
از اتفاقات دوران یک ســـاله ریاست ساعی در فدراسیون
موضوعات نیازمند امکانات اســـت و باید در اعزام ها پزشک و
مدیریت نیز رویاهای بزرگی را برای تکواندو دنبال می کند،
به بازیکنان رسیدگی کنیم.
ماســـاژور کنارمان باشند و تعداد مربیان بیشتر شود و بتوانیم
تکواندو است .قهرمان سابق تکواندوی ایران که حاال در
در گفت وگو با روزنامه «فرهیختگان» درخصوص عملکرد
به نظر می رسد که در صورت حمایت مالی و امکاناتی ،تیم
یک ساله مدیریتی خود و اهدافش برای سال جاری صحبت
بهتری را به بازی های اسیایی اعزام خواهید کرد؟
کرد که در زیر می خوانید.
در هر حالتی تیم خوبی را به بازی های اســـیایی می فرستیم و
در ســـال اول ریاست در فدراســـیون تکواندو به شما چه
در هر صورتی این مسابقات برای ما مهم است .نمی خواهیم به
ســـال خوبی نبود و خیلی ســـخت بود .تمام طول یک ساله
که می بینیم کارمان ســـخت اســـت .در حال حاضر 17 ،16
خودمان ،ابروی تکواندو و کشورمان لطمه بزنیم ،اما با شرایطی
گذشت؟
را رویداد داشـــتیم و در 17 ،16مســـابقه نفس گیر شرکت
کردیـــم .در مقطعی 210نفر ورزشـــکار در اردو بودند که با
بازیکن ما در اردو هســـتند و باید دست مان باز باشد تا بتوانیم
توجه به بی پولی ای که داشـــتیم واقعا کار ســـختی بود .به
توقعات از روسای فدراســـیون هایی که توسط قهرمانان
مربیانـــی که حتی خـــارج از اردو به ما کمک کردند ،تبریک
پرافتخارترین المپین ورزشـــی ایران باشید نیز در معرض
همه خانواده تکواندو ،تیم اجرایی فدراســـیون ،کادرفنی و
می گویم .در این مدت از بیش از 40مربی در اردوهای تیم
ملی اســـتفاده کردیم و همین باعث شد که امروز دست مان
خیلی پر باشد.
با وجود ســـختی هایی که اشـــاره کردید به نظر می رســـد
در حال حاضر به ادامه مسیر خیلی امیدوارتر هستید؟
خیلی امیدوار هســـتم .در ابتدای حضور در فدراسیون تنها 4
اداره می شود بســـیار زیاد است و حتی اگر هادی ساعی
تندتریـــن واکنش ها قرار خواهید گرفت .هیچ وقت از این
مســـئولیت خانواده به این بزرگی را دارید باید توقعات را نیز
مسائل فکر کنم وضعیت تکواندو از قبل بدتر شده بود .هر جا
از 5بازیکـــن اعزامی 3تکواندوکار موفـــق به دریافت جواز
دشـــمنانم بیشتر از دوســـتانم خواهد شد و همین اتفاق نیز
دادیم و راه را درست جلو رفتیم .این بازخورد به ما کمک می کند
بازیکنان ما که شـــانس خوبی داشت متاسفانه دچار اتفاق
از ابتـــدا درخصوص توقعـــات می دانســـتم .باالخره وقتی
درک کنید .می دانســـتم اگر روزی رئیس فدراســـیون شوم،
در حال رخ دادن اســـت ،اما خوشـــحالم کـــه خانواده بزرگ
حسینی وزن خود را تغییر داده بود و سجاد مردانی نیز اسیب
تیم به مسابقات گرند اسلم اعزام کردیم 16 .بازیکن اعزامی به
گرند اسلم در هفته های گذشته عملکرد عالی داشتند و چند
نفری که باختند نیز به بازیکنان خودمان باختند .موضوعی که
باعث امیدواری ما شده است و ان شاءالله نتایج ما در مسابقات
جهانی 2023خیلی بهتر خواهد شد.
ک ســـال ریاســـت در فدراســـیون ،دوران
پس از تجربه ی
قهرمانی برای شما سخت تر بود یا ریاست فدراسیون؟
قرار دارد .تمام تالش خود را می کنم و شاید در جاهایی ایراد
ایرادات را کمتر کنم.
سنگ اندازی می شود ،مطمئن می شوم که کار را درست انجام
که از درستی کار خود خوشحال شویم.
در دوران مدیریت شـــما می توانیم امیدوار باشیم همانند
حضور در مرحله نهایی شـــدند .در مرحله نهایی نیز یکی از
شـــد .دو بازیکن دیگر ما نیز خوب بودند .این بازیکنان چون
در گذشـــته در اوزان دیگری حضور داشتند ،در اوزان جدید
به دلیل عدم داشـــتن رنکینگ در ابتدا مقابل رقبای بســـیار
نوجوان با توجه به اعزام ناقص تیم از این قبیل رکوردها بود .ما
با 5ورزشکار موفق به کسب 4مدال طال شدیم .فردا دوستان
دارم .سعی می کنیم تمام تصمیمات در کمیته فنی گرفته شود.
است .در مســـابقات گرند اسلم برای اولین بار در 4وزن در 3
در یک سال گذشـــته با وجود برنامه فشرده فدراسیون و
با تعداد نفرات اعزامی کم نتایج خوبی گرفتیم و ان شاءالله در
گزارش
وزن فینالیست داشتیم که اتفاق خوبی است .حتی در پومسه
المپیک نیز رکوردشکنی کنیم.
یگانه عصاری
خبرنگار
بهتر شود.
چطور می بینید؟
فدراسیون تکواندو در سال جاری به دنبال رسیدن به چه
که انتخاب شـــدند و چه بازیکنانی که انتخاب نشدند خیلی
بزرگ ترین هدف ما در ابتدا کســـب بیشترین سهیمه المپیک
تیم اطمینان دارم .مطمئن هستم نتیجه ما از جهانی مکزیک
اهدافی خواهد بود؟
یک بخشی از این اتفاق به خاطر مشکالت مالی است و بخش
تالش خود را انجام می دهیـــم که از لحاظ نتیجه نیز عملکرد
را داریم ،اما مطمئنم در این صورت 4پله به عقب برمی گردیم.
در اعزام ورزشکاران به رویدادهای مختلف کمتر است؟
و شـــاید برخی حتی نام حســـین
باور نکردنی شگفتی ســـاز این مسابقات شد و «مارک
3تا 12اوریل ۲۰۲۳در شهر شفیلد انگلستان برگزار
از مهم ترین بازی های دنیا اســـت .رقابتی که بدون
اغراق جهان منتظر ان اســـت و این را می توان از تیتر
خارجی معتقدند که ارزوی هر اسنوکربازی در جهان،
اصلی رسانه های ورزشی مهم دنیا مانند یورو اسپورت
رویارویی با اوست .رویارویی حسین وفایی با اوسالیوان
که یکی از مهم ترین چهره های ورزشی ایران سال قبل
بازی را به اوســـالیوان واگذار کـــرد تا به قول خودش
متوجه شد .حسین وفایی مرد شماره یک اسنوکر ایران
بود ،فردا ساعت پنج عصر در مسابقه قهرمانی جهان
با اوســـالیوان ،مدافع عنوان قهرمانی رو در رو خواهد
شد .مسابقه ای که حواشی قبل از ان ،بیشتر از خود
مســـابقه بـــود و کار از کری خوانی به درگیری لفظی
کشیده شد.
مرد شماره یک اسنوکر ایران
در ســـال 2019با باخت وفایی همراه بود .او 4بر 1
تمـــام لحظه های زندگی اش را دنبال جبران ان نتیجه
باشـــد .اتفاقی که افتاد و در ابان ماه سال 1400در
خردادماه برگزار می شـــود نیز برای ما خیلی مهم است و تمام
واکنش ساپینتو به شایعات اخیر پیرامون استقالل
حسین وفایی یکی از چهره های برتر ورزش ایران است
و نام خود را در در میان اســـنوکر بازان قدرتمند جهان
انتظارش هستند.
که حاال در جهان بیشـــتر از ایران شناخته شده است
فـــردا دقیقا همان بازی مهمی اســـت که همگان در
عنوان قهرمانی مسابقات جهان دست یابد .با این حال
امدن این جو بی تاثیر نبوده باشد؛ چراکه بیشتر این مورد احساس شد که این اقدام
جذاب تر بوده و از ان به عنوان کری بزرگ یاد کرده اند!
برخی از اهالی فوتبال بیشتر این شایعات در هفته منتهی به دربی و با نیت بر هم
انتخابـــی رقابت های خود را اغـــاز کرد و با دو پیروزی
اسنوکر قهرمانی جهان که هم اکنون در حال برگزاری
جمله ای عجیب گفت« :اوسالیوان وقتی خواب است
خیلی ادم خوبی خواهد بود .من باید ان طور بازی کنم
است ،تنها با حضور ۳۲ورزشکار برتر اسنوکر در سالن
و نمایشی داشته باشم که به مردم نشان دهم و دهان
است .او در اولین دور از این مسابقات به مصاف دینگ
می توانم انجام دهم .این تازه شروع کار است .بهترینم
کروسیبل برگزار می شود که حسین وفایی یکی از انها
اســـنوکر جهان را شکست دهد و اگر چه به مرحله بعد
یک رسانه های انگلیســـی شد و به همین دلیل بازی
سال گذشته موفق شد در دیدار نهایی هم وطن خود،
حســـین وفایی پس از پیروزی مقابل حریف چینی در
جواز حضور در مرحله اصلی را کسب کرد و مرحله اصلی
بعد از برد 6گله استقالل مقابل هوادار در فضای مجازی شایعات و گمانه زنی های
زیادیعلیهاستقاللی هادرخصوصایندیداروعملکردانهامطرحشد.البتهبه نظر
شد که حسین وفایی موفق شد جواز حضور در مرحله
قابل تامل این است که این پیروزی درحالی برای وفایی
مقابل اوســـالیوان به حدی اهمیت داشت که او تیتر
این حرف ها خنده دار هستند
درگیری پیش از مسابقه این دو نفر گویا برای رسانه ها
مســـابقات مسترز وفایی موفق شـــد در 50دقیقه با
مسابقات مســـترز راه نیافت اما برد قاطع و درخشان
پس از بازی با هوادار:
مسابقات اسنوکر انتخابی قهرمانی جهان ()Cazoo
اصلـــی را کســـب کند .نماینده ایران از مرحله ســـوم
10پله جلو نرفتیم .پتانسیل اینکه یک دفعه 10پله جلو برویم
فوتبال ایران
جـــاد ترامـــپ را با نتیجه ۱۸بـــر ۱۳مغلوب کند و به
جونهـــوی رفت و با نتیجه ۱۰بر ۶حریف چینی اش را
نتیجه خیره کننده ۵بر صفر رونی اوسالیوان ،اسطوره
خوب هستند و گذشـــتن از تک تک شان سخت است .به این
به نظر می رسد در بخش بانوان ریسک پذیری فدراسیون
اگرچه شـــاید در کشـــور ما توجه
وفایی را نشـــنیده باشند اما او فردا ایفاگر نقش یکی
با دیدن مســـابقات انتخابی خیلی امیدوار شدم .چه نفراتی
2024پاریس اســـت .مســـابقات جهانی باکو که در ابتدای
مطرح کرده اســـت .او توانست به عنوان اولین ایرانی
با این حال ماجرای اوســـالیوان فرق دارد .رسانه های
جهانی ابتدای هفته برگزار شـــد .نفرات انتخاب شـــده را
بهتر خواهد شـــد .پله پله در حال جلو رفتن هستیم و یک دفعه
همه در انتظار بازی وفا�یی
سلبی» مرد شماره دو اســـنوکر جهان را شکست داد.
یک کادرفنی دیگر به اردوی 20روزه روســـیه فرستادم .اعتقاد
منظور ایشان از تغییر نگرش ،در بحث اماده سازی و شیوه های
وفایی یا اوسالیوان؛ مساله این است!
زیادی به مســـابقات اسنوکر نشود
رها کنیم و در مقطعی نیز رها نکردم و تنها نفراتی که مدال نقره
مســـابقات انتخابی تیم ملی بـــرای حضور در رقابت های
دنیا در انتظار مسابقه بزرگ اسنوکر قهرمانی جهان
در مسابقات حرفه ای مســـترز بازی کند و در اتفاقی
مدال نقره و برنز کســـب کردند نیز داریم .نباید این بازیکنان را
کرد .صحبتی که این گونه تعبیر شـــد که شاید در بخش
می کنـــم ،اما تنها به اندازه همان یک حقی که در کمیته فنی
قرار نیســـت حل شود .احساس می کنم اگر بیشتر از این جلو
بزرگســـاالن منتقل شدند و بازیکنان خوب در میان نفراتی که
دارم به شرطی که دست ما باز باشد تیم امید نباید تعطیل شود.
نگویند پیش از این نیز قهرمان شـــده بودیم .همه اینها رکورد
خوشحال هستم .احســـاس می کنم در حال نتیجه گرفتن و
بازیکنـــان نیفتد .در حال حاضر نفرات طالیی تیم نوجوانان به
ان شـــاءالله ،از روزی که امدم چندین رکورد را زدیم .قهرمانی
حتیرکوردشکنیدرکسبتعدادمدالدرالمپیکباشیم؟
تمرینی است .در حال همفکری با کادرفنی هستیم تا شرایط
تمام تالش خود را برای حل شدن این موضوع کردم ،اما انگار
اردو نگه می داشتم و به دو تورنمنت اعزام می کردم تا رنکینگ
بعد از پایان مسابقات گرند اسلم ،اصغر رحیمی ،سرپرست
همیشـــه به کادرهای فنی خود احترام می گذارم .وقتی کسی
بود ،اما هیچ موضوعی به اندازه اختالف شما با سیدمحمد
شود .اگر دستم باز بود تیم امید را تعطیل نمی کردم و انها را در
و برنز در مسابقات جهانی و اسیایی نوجوانان گرفته بودند را با
با یک تیم نصفه و نیمه قهرمان جهان در رده های پایه شـــدیم و
از طرف ما انتخاب می شود حتما به او اعتقاد دارم .البته کمک
درنهایت بازیکنان ان تیم به تیم ملی با مربیگری مقانلو منتقل
دوران قهرمانی شـــاهد بازگشت تکواندو به روزهای اوج و
بانوان شاهد تغییرات در کادرفنی باشیم.
وسوسه نمی شوید؟
مستقل داشته باشد؟
قدرتمندی قرار می گیرند.
با توجه به سوابق دوران قهرمانی برای ورود به مسائل فنی
پوالدگر پر سر و صدا نشد و به چشم نیامد.
در برود.
هر جـــا بتوانند این کار را انجـــام می دهند .اگر قرار بود به این
خـــوب بگیریم ،امـــا باز هم نتایج خوب بـــود .در مرحله اول
اسیا در بخش بانوان برای اولین بار و نتایج تیم های نونهاالن و
در دوران قهرمانی فقط خودت هســـتی ،اما در اینجا باید غم
حرکت رو به جلو هستیم و همین باعث می شود خستگی مان
اشاره کردید.
دبیری فدراسیون از تغییر نگرش در بخش بانوان صحبت
حضور در رویدادهای متعدد که با فراز و نشیب هایی همراه
همه را بخورید و اســـترس و فشـــار کار بسیار زیاد است ،اما
و روانـــی با رقبای خوب درگیر و مبارزه کنند .می دانســـتیم
در اردو باشیم ،تمرکز کادرفنی پایین می اید.
بحث سرمربی مستقل نیست .ما باید تیم امید را را ه بیندازیم ،اما
موضوع نترسیدید؟
نیز وجود داشـــته باشـــد ،اما هرروز تالش می کنیم که تعداد
در حال حاضـــر 12 ،10بازیکن در رنکینگ المپیک داریم و 4
بارها به ســـنگ اندازی های معـــاون قهرمانی وزیر ورزش
انجـــام می دهیم تـــا بازیکنان ما از لحـــاظ امادگی و روحی
مســـابقات جهانی و گرندپری است و اگر یک دفعه 30بازیکن
در بخش بانوان مســـابقات گرند اسلم شـــاید نتوانیم نتیجه
ورزشکار در سیستم رنکینگ المپیک داشتیم .از این 4ورزشکار
داشت که باعث شده بود عمال هیچ ورزشکاری نداشته باشیم.
می کنند و ما نیز کار خود را می کنیم.
تا به صورت کیفی اعزام کنیـــم .البته یک جاهایی نیز اعزام
بازیکن در اردو داشـــته باشیم را نداریم .تیم ما در حال اعزام به
احتمال دارد تیم اعزامی به بازی های اســـیایی ،سرمربی
تکواندو فهمیده اســـت که تکواندو در مسیر حرکت رو به جلو
سروش احمدی و ارمین هادی پور خداحافظی کردند ،میرهاشم
بروم دوســـتان فکر دیگری می کنند .ایـــن عزیزان کار خود را
دیگر نیز توانایی بازیکنان است .تمام تالش خود را می کنیم
15بازیکـــن را به مربی دیگری بســـپاریم .ما امکان اینکه 30
بعضی هـــا را ببندم و به انها نشـــان دهم که چه کاری
را هنوز نمایش نداده ام ».حاال زمان زیادی تا شـــروع
می رسد پنالتی دقیقه پایانی که حسینی برای استقالل به ثمر رساند در به وجود
از ســـر بی اهمیت شمردن رقیب انجام شده باشد اما با همه این تفاسیر به گمان
زدن تمرکز شاگردان ساپینتو برای این بازی سخت ایجاد شده و استقاللی ها باید
بدون توجه به این اخبار با قدرت کار خود را برای دیدار با پرسپولیس دنبال کنند.
نکته قابل توجه اینکه وقتی چنین شایعاتی به گوش سرمربی استقالل رسید ،وی
به انها خندیده و در جمعی خصوصی اظهار کرده اســـت« :واقعا این صحبت ها
خنده دار و مسخره است .اصال تبانی یعنی چه؟ اگر قرار به تبانی بود باید خیلی
زودتر از این صحبت ها به صدر جدول می رسیدیم .اصال اگر این صحبت ها مطرح
بود تا این اندازه از داوری متضرر نمی شدیم و داوری ها به سود ما می شد .این همه
شکســـت داد تا فردا مقابل اوسالیوان قرار گیرد .نکته
جذاب ترین بازی اســـنوکر دنیا بـــرای ما باقی نمانده
به دست امد که این بازیکن در رده ۲۳جهان ایستاده
تیتر اصلی یورو اسپورت و بریتانیا اسپورت بوده است.
وی افزود« :االن چرا باید این صحبت ها مطرح شود؟ جلوی هوادار ما یک گل هم
رقابت حسین و رونی است؛ تنها چند ساعت تا شروع
با 10گله چه تفاوتی دارد؟ مگر قهرمان را تفاضل گل مشـــخص می شود که این
است و حریف چینی او در رده ۱۷جهان قرار داشت.
با بازی ام دهان بعضی ها را می بندم
نام رونی اوســـالیوان به اندازه کافی بزرگ اســـت .او
است و این مســـابقه دقیقا همان مسابقه ای است که
یورو اسپرت در توصیف این مسابقه نوشت« :دنیا منتظر
مسابقه باقی مانده است ».ایا باز هم یک شگفتی رخ
می دهد؟ هنوز هیچ کس نمی داند.
برای ما پنالتی نگرفتند و علیه استقالل سوت زدند ،حاال این حرف های مسخره
و خنده دار مطرح می شود؟»
می زدیم می بردیم ،وقتی قهرمانی در بازی رو در رو مشخص می شود برد یک گله
حرف ها را می زنند؟ واقعا متاســـفم برای کسانی که بدون فکر چنین اظهاراتی را
مطرح می کنند تا روح فوتبال را الوده کنند». صفحه 11
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
12
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
گزارش «فرهیختگان» از کنسرت ها و تک اهنگ های فروردین ۱۴۰۲
سازموسیقیکوکاست
عاطفه جعفری
خبرنگارگروه فرهنگ
موســـیقی در همه جوامع انسانی جایگاه خاصی دارد و به عنوان سند
هویت ملت ها ،نقش های بسیاری در زبان ارتباطی -کالمی ایفا می کند.
موسیقی در تاریخ ملت ما ،حافظه ادبیات بزرگ ایران بوده است .بخش
قابل توجهی که در ذهن و روان ما از ادبیات فاخر ایران باقی می ماند،
در فضای موسیقی شکل گرفته است .ما با زبان موسیقی امروز بخشی
از زندگی روزمره مان را می گذرانیم .امار ها نشان می دهد موسیقی در
ی ما نقش قابل توجهی پیدا کرده اســـت .طبق اخرین امار وزارت
زندگ
فرهنگ و ارشاد اسالمی در سال 92 ،1398درصد مردم ایران موسیقی
گـــوش می دهند .همچنین میانگین مصرف روزانه در کشـــور و برای
مخاطبان ســـنی 15تا 22ســـال92 ،درصد است .مردم ایران روزانه
یک ساعت و 12دقیقه و در سن 15تا 29سال دوساعت به موسیقی
گوش می دهند .درواقع زندگی ما به گونه ای با موســـیقی عجین شده
اســـت و این گونه نیست که مصرف موسیقی شامل حال طبقه خاصی
باشد .جریان های موسیقی در تاروپود وجود افراد جامعه راه پیدا کرده
است و هرروز بیشتر از گذشته بر اهمیت توجه به ان افزوده می شود.
نمونه این مدل توجه به موسیقی را باید در تک اهنگ محسن چاوشی
دید که همین چند روز پیش منتشـــر شـــد و بسیار مورد استقبال قرار
گرفت و انقدر در فضای مجازی پخش شـــد که به گفته کارشناســـان
حوزه موسیقی در عرض چندساعت ،توانست رکوردی را به نام خودش
ثبت کند .اســـتقبال از این اهنگ باعث شد سراغ اهنگ هایی که در
همین یک ماه 1402منتشر شده اند ،برویم و ببینیم کدام خوانندگان
اهنگ جدید داشته اند .از طرف دیگر از ابتدای سال هم کنسرت هایی
در سراســـر کشور برگزار شده اســـت و در این گزارش اماری هم از این
کنسرت ها خواهیم داشت.
اهنگ های معروف فروردین 1402
اخرین تک اهنگ منتشرشده از سوی محسن چاوشی مربوط به انتشار
قطعه «به خدا» بود که چندماه پیش در دسترس مخاطبان و طرفداران
این خواننده قرار گرفت ،اما سریال «رهایم کن» دوباره انگار با یادی از
ســـریال «شهرزاد» ،چاوشی را به روزهای اوج برگرداند .همزمان پخش
قســـمت نهم ســـریال رهایم کن به کارگردانی شـــهرام شاه حسینی،
تک اهنگـــی به همین نام روز جمعه بیســـت وپنجم فروردین با صدای
محسن چاوشی پیش روی مخاطبان قرار گرفت .در این قطعه که امید
روزبه ترانه ســـرایی ان را برعهده داشت ،چاوشـــی با صدایی که برای
همه طرفدارانش اشناســـت ،مخاطبان زیادی را به دیدن این سریال
ترغیب کرد.
صـــدای او چنـــان محبوبیتی دارد که وقتـــی روی برنامه ها ،فیلم ها و
سریال ها قرار می گیرد توجهات به سمت ان اثار جلب می شود .چاوشی
نه تنها نزدیک به دودهه است که در فضای هنری ایران می درخشد که
شخصیتی ممتاز در عرصه اجتماعی دارد .نمونه اش فعالیت مثال زدنی
او بـــرای ازادی زندانی ها و بیماران نیازمند که در فضای مجازی اش با
اشتراک گذاشتن با هوادارنش این مبالغ را جمع اوری می کند .اهنگ
رهایم کن در این یک هفته ای که از انتشارش می گذرد ،جزء اهنگ های
پرطرفدار فضای مجازی بوده است.
«ما سرزمینی دور و تنها در غباریم
چیزی به غیر از غم به غیر از هم نداریم
حسرت یک خند ه دنباله داریم
ِ
ما
ما خسته از این روزهای بی قراریم»
روز 29اســـفند ،1401علیرضا قربانی بعد از چند مدت ،تک اهنگ
روزهای بی قرار را منتشر کرد ،او با انتشار ویدئوی پشت صحنه ضبط این
قطعه در صفحه اینستاگرامش نوشت« :ما چیزی به غیر از هم نداریم. ...
امســـال نیز به اخرین دقایقش رســـید؛ سالی که ما مردم ایران ،بسیار
عزیزان مان را جوانان زیباروی و شـــجاع مان را از دست دادیم و بر مزار
انان اشـــک ،باران شـــد و موی به نشانه سوگ بریدیم و اما عهد بستیم
دست همدیگر را رها نکنیم برای ایران اباد...
مـــا ،مردم ایران ،نجیب و ریشـــه دار در تاریخ ،روز های بی قرار بســـیار
پشت ســـر گذاشته ایم و گرچه امروز هنوز بی قراریم ،ولیکن فرهاد این
افسانه بی شیرین نخواهد ماند .قطعه «روز های بی قرار» هدیه ای تقدیم
از فرزند کوچک ایران به مردم بزرگ کشورم».
«الهی از کوی تو بیرون نشود پای خیالم
نکند فرق به حالم ،چه برانی چه بخوانی چه به اوجم برســـانی چه به
خاکم بکشانی
نـــه مـــن انم که برنجم نه تو انی که برانی نـــه من انم که ز فیض نگهت
چشم بپوشم
نـــه تو انی که گدا را ننوازی به نگاهـــی الهی در اگر باز نگردد نروم باز
به جایی». ...
راغـــب که این روزها طرفداران زیادی هم دارد با امدن ســـال جدید و
همزمان شـــدن ان با ماه رمضان ،اهنگ «الهی» را منتشر کرد .اهنگی
که شعرش از خواجه عبدالله انصاری است.
فرزاد فرزین هم 4فروردین 1402تک اهنگی را با نام «مدلی» همزمان
با سال جدید منتشر کرد و با توجه به همزمانی با سال جدید ،تک اهنگ
او هم شاد و پرانرژی بود.
پازل بند 29 ،اســـفند ،1401اهنگ جدیدش را با عنوان «جواهرده»
منتشـــر کـــرد ،اهنگی که به گفته خودشـــان به بهانه ســـال جدید،
می خواستند دل هموطنان شان را شاد کنند.
فرزاد فرخ با اهنگ انگار عاشق شدم ،حمید هیراد با تک اهنگ «خانم
گل» ،علی عبدالمالکی با تک اهنگ «منو یادت نره ها» ،حمید عسکری
با اهنگ «مثل کوه» ،بابک جهانبخش با اهنگ «شرح شیرین» ،مجید
رضوی با اهنگ «خجالتی» و محســـن ابراهیم زاده با اهنگ «دلبرانه»
ازجمله تک اهنگ های جدید در فروردین 1402هستند.
رونق دوباره کنسرت ها
«نیم فصل لیگ فوتبال تمام شد ،همه فوتبال شان و شغل شان را انجام
دادند و میلیاردها پول ر دو بدل شـــد .مثل پزشـــکان ،رستوران داران،
خلبانان ،مغازه داران ،مکانیکی ها ،شـــیرینی فروش ها و ...ولی کسی
بابت انجام شغل شـــان به انها دشـــنام نمی دهد! انجام این مشاغل
عادی ســـازی هم به حســـاب نمی اید ولی نوازندگان موسیقی از زمان
شروع کرونا بیکارند و این روزها به فروختن ساز و وسایل شخصی روی
اورده اند .می گویند فوتبالیســـت ها در این شش ماه خوشحالی بعد از
گل انجام ندادند .من فدای هنرمندانی که سال هاست نه شادی پس
از اجرا دارند و نه قبل از ان»! ...
این حرف های محمد معتمدی در دی ماه 1401حرف بسیاری از اهالی
موسیقی بود که گالیه داشتند از شرایطی که بر صنعت موسیقی حاکم
شده بود .ضرری که به جان موسیقی نشسته بود و تا حرفی از برگزاری
کنسرت می شد ،با هجمه های سنگین رسانه ای علیه فعاالن این حوزه
صحبتازبرگزاریکنسرترهامی شد.بعدازبرگزاریجشنوارهموسیقی
فجر ،اما اوضاع جور دیگری رقم خورد و تقریبا کنسرت ها توانست اوضاع
بهتری پیدا کند .در فروردین 1402و از ابتدای ســـال جدید ،حدود
92کنسرت در سراسر کشور برگزار شده است .کنسرت هایی که تقریبا
بعد از اتفاقات سال 1401خبری از برگزاری اش نبود .اما با امدن سال
جدید انگار دوباره کنسرت ها رونق گرفت و در بیشتر شهرها ،کنسرت
برگزار شد و رونق دوباره ای به صنعت موسیقی وارد شد.
خواننده
تعداد کنسرت
شهرها
علیرضا طلیسچی
7
کیش(3بار) ،تهران(2بار) ،چابهار و بندرعباس
مهدی احمدوند
7
قشم ،بندرعباس ،تهران ،محموداباد ،بابلسر ،چالوس و چابهار
ماکان بند
7
کیش(2بار) ،تهران ،بندرعباس ،قشم ،تهران و محموداباد
مجید رضوی
7
کیش(4بار) ،قشم ،الهیجان و بابلسر
بهنام بانی
7
تهران(3بار) ،اراک ،گیالن(2بار) و کیش
مسعود صادقلو
6
چابهار ،کیش(4بار) و لنگرود
اشکان خدابنده یا اشوان
6
بندرعباس ،قشم ،رشت ،تهران و کیش (2بار)
رضا بهرام
5
کیش ،تهران (3بار) و گیالن
فرهیختگان
farhikhtegan
فرهیختگان
معین زندی
5
تهران(2بار) ،کیش(2بار) و گیالن
ارمین زارعی
5
تهران(3بار) و کیش(2بار)
امید حاجیلی
4
کیش(2بار) ،تهران و الهیجان
ارون افشار
4
کیش(2بار) ،تهران و بندرعباس
گرشا رضایی
3
کیش (2بار) و تهران
farhikhtegan
رضا صادقی
۳
چابهار ،رشت و لنگرود
احسان یاسینی
۳
تهران (۳بار)
بابک جهانبخش
2
تهران و رشت
علی یاسینی
2
کیش و چابهار
علی زندوکیلی
2
قشم و تهران
فرزاد فرزین
2
کیش (2بار)
سامان جلیلی
1
ماکو
پرواز همای
1
بندرعباس
هوروش بند
1
چابهار
مصطفی راغب
1
لنگرود
سیروان خسروی
1
تهران
فرهیختگان
farhikhtegan
مجموع
۹۲
احتمال شنیدن اهنگ صد در صد دلخواه در یک صبح بهاری
هومن جعفری
خبرنگار
.1مـــن خیلی بازار موســـیقی ایران را دنبال نمی کنـــم .عمده خواننده ها را
نمی شناســـم و اسامی اهنگ های پرطرفدارشان را هم بلد نیستم .ایرادی هم
ندارد .باالخره سن و سالی گذشته و ادم نمی تواند پا به پای نسل های قبل تر
بدود ضمن اینکه از یک ســـنی به بعد ،ســـلیقه موسیقایی شما شکل گرفته و
دیگر ان جســـت وجوی مداوم برای یافتن صداهای جدید را متوقف کرده اید.
حتی اگر بســـیار هم اماده باشید برای شنیدن تجربه های جدید ،باز هم گیر
می کنید .تعداد خوانندگان جدید عمال از حد شـــمارش خارج است و یادمان
باشـــد که مارکت جهانی هم همین وضع را دارد.
با گسترش شبکه های اجتماعی و رقابت انفجارطور برای کشف استعدادهای
تازه ،عمال بازارهای موجود هزاران برابر گسترده شده اند و دیگر هیچ کنترلی
روی خروجی نیســـت .زمانی بود که شـــما برای خواننده شدن باید حتما از
ارشـــاد مجوز می گرفتید .االن شما در فضای مجازی بدون نیاز به مجوز ،یک
خواننده معروف می شوید و به محض مجوز گرفتن ،پنج کنسرت اول تان کامال
پیش فروش می شـــود .سابقا برای خواننده شـــدن باید می رفتی سراغ خاک
خوردن در کالس های اســـاتید و حاال دیگر خیلی ها حتی اساتید را هم قبول
ندارند و فقط خواندن خودشان را به عنوان نمونه می پسندند .رسم جدید دنیا
هم انگار همین اســـت .صبح تا شـــب هم که برنامه های موسیقی یابی جدید
از راه می رســـند تا مطمئن شوند که در دنیای سال های بعد ،کمبود خواننده
نداشته باشیم! صبح تا شب خواننده جدید و اهنگ جدید و البوم جدید و حتی
سبک های جدید و نمی گویم زیبا و گوش نواز نیستند اما از حد نیاز خارجند.
نتیجه این انفجار خوانندگان این اســـت که احتمال دارد روزی دچار کمبود
مخاطب شـــویم یعنی تعداد خوانندگان جهان از تعداد شـــنوندگان موسیقی
بیشـــتر شود و دنیا دچار بحران کمبود مخاطب گردد.
.2بیایید به پدیده رشـــد روزافزون خوانندگان جدید ،نگاه دیگری بیندازیم.
«بازار موســـیقی» اگرچـــه خوانندگان جاافتاده و صاحـــب برند خود را دارد،
اما همیشـــه دچار «زایش» خوانندگان جدید هم هســـت .این زایش تدریجی
خواننـــدگان جدید ،یا به تعبیر دیگـــر ،در هر بازی و بازاری ،بازیگران جدید،
کامال طبیعی اســـت .نمی شود که جوان ســـال 1402همچنان شجریان و
اکبـــر گلپایگانی و ایرج گوش بدهد .نه اینکه اینها را نباید گوش بدهد .چرا.
باید گوش کند و اگر به ســـلیقه اش خورد ،لذتش را هم ببرد اما جوان 1402
همایون شـــجریان هم می خواهد .محســـن چاووشی هم .محسن یگانه هم و
خیلی های دیگر .حتی ســـنتی ترها .قربانی ،عقیلی ،یا معتمدی .و تازه اینها
تعداد اندکی از برندهای بازار موســـیقی امروز ایرانند و تازه انهایی اند که این
سمت ابند و تازه اگر جوانی باشد که در 1402سلیقه موسیقایی اش همین ها
باشد که من اسم بردم که دیگر جوان و نوجوان نیست! مثل ماها پیرمرد است!
.3زمان نوجوانی ما ،انتظار می رفت اســـم چند خواننده را بشناسیم؟ پنج تا
ده خواننده قبل از انقالبی و لس انجلســـی ،چهار پنج تایی خواننده ســـنتی
و بعـــد هم حدود شـــش هفت تایی خواننده پاپ جدیـــد مجاز ،کافی به نظر
می رســـید .ما نسلی بودیم که با همین ها کارمان راه می افتاد .امروزه روز ،در
بین این همه تین ایجری که دور و بر ما زندگی می کنند ،قصه طور دیگری پیش
می رود .انها به شـــدت پلی لیست بازند و در عصر انفجار اینترنت ،شبکه های
اجتماعی ،ابرســـایت های دانلود و اشتراک موســـیقی و همچنین برنامه های
ویران کننده کشـــف استعدادهای موسیقی ،چنان مسلط و متخصصند که ما
باید پیش شان لنگ بیندازیم .بازار موسیقی هم که جهانی است .از قدیم هم
این طور بوده .یعنی قبل از انقالب مخاطب بازار موســـیقی ،حتی اگر «جالل
همتی» باز و «جواد یســـاری» باز بود ،اسم «فرانک ســـیناترا» و «ام کلثوم» را
هم شـــنیده بود! این تازه برای ان زمان بود که برای گوش کردن موســـیقی به
گرامافون نیاز داشتی.
امروزه روز ،به قدرت اینترنت ،اگر یک خواننده 17ساله در یکی از کوچه های
بروکلیـــن یک قطعه جدید بیرون بدهد ،من و شـــما می توانیم نیم ســـاعت
بعدتر ،اهنگش را در اینســـتاگرام یا اپل موزیک یا ســـاوندکالود یا اسپاتیفای
گوش بدهیم تازه اگر به لحظه انتشـــار زنده قطعه موســـیقی نرسیده باشیم.
با چنین گســـتره ای از ســـرعت و دربرگیری و دسترسی،که بیشتر شبیه مرور
ارزش های خبری هســـتند ،طبیعی است که من و شـــما حتی نتوانیم از کار
خوانندگان جدید ســـر در بیاوریم .فقط کافی است سری بزنید به سایت های
دانلود موســـیقی ایرانی یا اســـتریم (پخش انالین) موسیقی خارجی .منهای
چند خواننده کهنه کار و اســـم و رسم دار محال است اسم بقیه را بشناسیم.
صدالبته این طور نیست که قبال کم خواننده داشته باشیم .قصه این است که
قبال هم خواننده زیاد بود و در هر ژانری چند تایی شـــان گل می کردند .قصه
اینجاســـت که امروز تعداد خوانندگان جدید در دنیا ،زیاد نیســـت .ترسناک
اســـت! ما نه با زایش که با انفجار خوانندگان جدی طرفیم.
.4علی زندوکیلی دارد در گوش من «کعبه دل ها» را می خواند و من مســـت
می شـــوم .نمی دانم انها که نصف من سن دارند ،می توانند چنین تصنیفی را
گوش کنند و حوصله شـــان سر نرود! نمی دانم .یک مبحث هست که باید به
ان ناخنکی بزنم و ربط پیدا می کند به همین بحث .بحث «هیت» شـــدن یک
کار و «هیت» ماندنش! چطور می شـــود یک اهنگ بخشـــی از جادوی زمانه
خودش می شود و مهم تر از ان ،بعد از گذراندن ان شوروشوق اولیه ،همچنان
در اتمسفر زمانه های بعد از خودش زنده می ماند؟ مرا ببوس را در نظر بگیرید
که «احسان گل نراقی» خواند و هنوز بعد از گذشت شش دهه ،زنده و ماندگار
اســـت .منهای صدای دلنشین و اهنگ بسیار شنیدنی ،ماندگاری این قطعه
مربوط اســـت به افسانه ای که پیرامون سرمنشا ترانه ان در اذهان عمومی جا
افتاد و صد البته بعدها اثبات شد که داستانش صحت ندارد و ترانه سرای این
اثر «حیدر رقابی» از اســـاتید وقت دانشگاه تهران بوده و ماجرا اصال ربطی به
اعدام افسران توده ای در زمان شاه ندارد .با وجود انکه منابع متعدد این ادعا
را تایید کرده اند اما هنوز خیلی ها دوســـت دارند بچســـبند به همان داستان
قبلـــی و خب ،جادوی «مرا ببوس» هم همین اســـت .اینکه انقدر در دل خود
حزن دارد که تبدیل شود به بخشی از زمانه خود و با دهه های بعد و زمانه های
خودش نیز ارتباط بگیرد و وقتی به داخل متن نگاه کنی ،می بینی چه اهمیت
دارد که این را ســـرهنگی قبل از اعدام شـــدن برای دخترش نوشته یا شاعری
در استانه ترک کشور ،از فرودگاه برای رفیقش تلفنی دیکته کرده تا دست کم
هنرش در کشورش ماندگار شود!
این روح زمانه که صحبتش را می کنم ،چیزی اســـت که شـــما در ســـال های
اخیـــر به خوبی درکش کرده اید .در پی هرکدام از تحوالت اجتماعی که ما در
ایران در ســـال های اخیر تجربه کرده ایم ،اهنگ هایی بیرون امده اند که شاید
بتوان انها را ترانه ان دوره نام داد .مثال؟ ترانه کجایی از محسن چاووشی در
سال 94برای ســـریال شهرزاد که متن ترانه اش در جامعه به شدت دیده شد
و هرکس تفســـیری مطابق میل خودش را از ان ارائه داد .خیلی وارد جزئیات
نشـــوم .این قطعه هنوز هم شنیدنی و دوست داشتنی است.
در مبحث هیت شـــدن و هیت ماندن یک قطعه موســـیقی باید بیشتر نوشت.
مبحث جالبی اســـت .علی الحســـاب فعال با از «اون جنون چه خبر» محسن
چاووشـــی سرگرم باشید تا دوباره برگردیم خدمت شما!
چارسو
تلویزیون بی پول نیست ،رانت ها را کنار بگذارند
محمد بیک زاده ،تهیه کننده «امام علی(ع)» در گفت وگو با تســـنیم در رابطه با
تولید سریال های تاریخی در تلویزیون گفت« :تلویزیون بی پول نیست ،برخالف
این شـــایعاتی که مطرح می شود .بازرگانی صداوسیما کافی است تلویزیون را
اداره کند .رانت ها را کنار بگذارند ،بودجه از بازرگانی تلویزیون تامین می شود.
حتـــی اگر دولت یک ریال ندهد ،بودجه تلویزیون از بازرگانی تلویزیون تامین
می شـــود ».وی افزود« :از طریق سریال می توانیم فرهنگ و اصالت و تمدن را
انتقال بدهیم .تلویزیون می تواند اتفاقات خوبی رقم بزند و خودش را از بحران
مخاطب نجات دهد به شرط اینکه ساخت سریال های تاریخی اساطیری را جدی
بگیریم و همچنین به ادبیات کهن ایرانی مان توجه داشته باشیم».
بیکزاده ادامه داد« :درباره براورد یا معیار هزینه ساخت سریال های تاریخی باید
به چند بخش توجه شود .در ادوار تاریخی مختلف ،معماری ها ،اکسسوار و لباس
مختلفی می طلبد .بازیگر هم جای خودش را دارد .باید نشســـت و همه اینها را
محاسبه کرد و دراورد .اما اتفاقی که در سینما و تلویزیون ما افتاده این است که
مترهایکمقدارمتفاوتشده اندومعیارهاراتغییردادهاست.االنمی شنویفالن
بازیگر که امده برای بازی کردن در یک فیلم ســـینمایی چند میلیارد درخواست
دستمزد دارد .چون معتقد است که او می فروشد .اگر چنین باشد حقش است؛ اما این چنین نیست .قصه است که می فروشد؛ همان اعتقاد غلطی
که در ابتدای کار نمایش خانگی وجود داشت؛ الکچری بازی و نشان دادن لوکیشن های انچنانی و کپی محض از سریال های ترکیه ای و». ...
فارابی وظیفه اش رونق دادن به سینما است نه تلویزیون
محمود گبرلو ،منتقد سینما ،درباره پخش فیلم های سینمایی که فارابی تولید
کرده ،از تلویزیون گفت« :صداوسیما به شدت نیازمند فیلم های تلویزیونی است
که بتواند مخاطبان خودش را جذب کند و این ماجرا ضعف جدی تلویزیون در
سال های گذشـــته بوده که از فیلم های سینمایی اکران شده ،استفاده نکرده
اســـت و این یک موقعیت خوب ،مناســـب و هوشمندانه برای مدیران تلویزیون
اســـت که این موضوع را درک کنند که می توانند از فیلم های ســـینمایی برای
جذب مخاطبان از دست رفته خودشان اســـتفاده کنند .در سال های گذشته
فیلم های بســـیاری زیادی در سینما تولید شـــد ،اما صداوسیما به بهانه های
متفاوت از پخش این فیلم ها ســـرباز زده و باعث شده که مخاطبان از تماشای
این فیلم ها محروم شوند .فیلم های سینمایی در همه جای دنیا جایگاه خاص
و ویژه خودش را دارد».
وی افزود« :اصولش این اســـت که یک فیلم سینمایی در سینما اکران شود بعد
به شـــبکه ها فروخته شود؛ اما اگر این کار پیش از اکران در سینما انجام شود،
یک بحث دیگر است .به نظرم این یک بحث جدی است که سازمان سینمایی
و بنیاد فارابی نتوانســـته برای فروش عمومی ان فیلم پیش بینی انجام دهد و چون نیاز اقتصادی داشـــته ،فیلم را به تلویزیون فروخته تا بودجه
را تامین کند .این را فراموش نکنیم بنیاد ســـازمان فارابی وظیفه اش رونق ســـینما است نه تلویزیون و بعد بابت کاری که انجام شده به ان افتخار
کنیم ،اصال درست نیست .بنیاد سینمایی فارابی نباید برای تلویزیون فیلم بسازد ،اصال وظیفه اش چنین چیزی نیست».
ادامه در صفحه۱۳ صفحه 12
فرهنگ
13
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
ادامه از صفحه۱۲
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
درباره گروه های موسیقی کی پاپ
کره ای ها معدن موسیقیکشف کردند
کیانا تصدیق مقدم
خبرنگارگروه فرهنگ
اولین بار در دهه ۹۰میالدی گروه های موسیقی کی پاپ تولید
موســـیقی را شـــروع کردند .در ان زمان افراد زیادی با فرهنگ
کره و حتی این گروه اشـــنا نبودند .در ان سال ها دولت کره با
ایـــن هدف که بتواند در بازار جهانـــی جایی پیدا کند ،صدها
گروه را اموزش داد .ســـرمایه گذاری روسای کر ه روی کی پاپ
به گونـــه ای بود کـــه در دهه ۸۰میالدی عالوه بر کشـــورهای
همســـایه ،کشورهای غربی هم با این گروه ها اشنا و طرفدار ان
شـــدند .محبوبیت این گروه ها به مرور به جایی رسید که دیگر
رقیبی در کشورهای دیگر نداشتند و مانند رهبری شده بودند
که یک ارتش دنبال کننده داشتند.
در بین طرفداران این موسیقی یک سری واژگان مصطلح شده
است مثال به خوانندگان گروه های کی پاپ ،ایدل می گویند
که به معنی رهبر اســـت و بـــه دنبال کنندگان ان ارمی یعنی
ارتش یا ســـرباز گفته می شود .ســـربازان این ارتش موسیقی
در فضـــای مجازی با یکدیگر در ارتباط هســـتند و ایدل های
مورد عالقه شان را حمایت ویژه می کنند .طرفداران این جنس
موسیقی که از طریق فضای مجازی با یکدیگر اشنا می شوند،
خودشان را یک خانواده می دانند که یک هدف مشترک دارند
و ان هم دوســـت داشتن هنرمندان گروه های موسیقی شان
است .یکی از کارهایی که لشکر مجازی عالقه مند به کی پاپ
انجام می دهند این اســـت که متـــن ترانه های این گروه ها را
در اینترنت به زبان هـــای مختلف ترجمه کنند و به دنبال ان
هســـتند که میزان محبوبیت این گروه را در دنیا بیشتر کنند.
طرفداران این جنس موســـیقی باور دارند که ایدل ها افرادی
موثر در اتفاقات خوب زندگی شان هستند و معتقدند به واسطه
ایـــن گروه ها امید به زندگی می گیرند و برای پیشرفت شـــان
تالش می کنند.
در گـــزارش قبلی که در تاریخ ۲۴ابان ۱۴۰۱درباره گروه های
کی پاپ نوشـــتیم بررســـی کردیم که این گروه چگونه به ایران
رســـید و دلیل محبوبیتش چه بود .برای این پرونده با احسان
شاه قاســـمی ،عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم گفت وگو
کردیم .او معتقد بود کی پاپ به خصوص بی تی اس چند راهبرد
جـــدی و چند راهبرد غیرجدی دارد که اینها در کنار هم باعث
می شـــود محتواهایی که این گروه می ســـازد جذاب شـــوند.
راهبردشان این است که مخاطبان شان را در یک فضای فکری
قرار می دهند که در ان ازاد باشند یا اینکه تصور کنند ازاد هستند
اما در واقعیت راهی جز پرستیدن بی تی اس ندارند.
شاه قاســـمی می گوید فضاهای دینی هم این طور هســـتند.
وقتی افراد وارد فضاهای دینی می شـــوند تحت تاثیر جو قرار
می گیرند؛ ممکن اســـت تغییر دین بدهند و مسلمان شوند،
ممکن است تغییر دین بدهند و مسیحی شوند .بی تی اس هم
مخاطبانش را به جهان درون خودش دعوت می کند و مثل یک
قیف است که دنبال کننده اش از سر گشاد قیف وارد می شود
اما اگر بخواهد جلو برود فقط یک راه دارد ان هم این اســـت
که از سر تنگ قیف خارج شود؛ مسیرهای زیادی ندارد گرچه
اول که می خواهد وارد قیف شـــود به نظر می رسد که وارد یک
فضای بزرگ شده است.
شاه قاســـمی مخالف دنبال کردن این گروه توسط نوجوان ها
اســـت و در همان مصاحبه گفت تاثیرات مخرب این گروه های
موسیقی بیشـــتر از ویژگی های مثبت انهاست .اظهارات این
استاد دانشگاهی درحالی اســـت که محمدجواد بادین فکر،
پژوهشـــگر حوزه مطالعات فرهنگ و رســـانه درباره این گروه
نظـــر دیگری دارد و در این باره گفت« :معتقدم بخش زیادی از
احســـاس خطری که نسبت به این گروه ها وجود دارد به دلیل
عدم شـــناخت صحیح فرهنگ کره و فرهنگ ایران است .من از
واژه خطر پرهیز می کنم چون هر چیزی ممکن است خطرناک
باشـــد و هر چیزی در عین خطرنـــاک بودن می تواند فرصت و
سوداور باشد .شاید بهتر باشد در ابتدا این سوال را مطرح کنم
که چرا کی پاپ در ایران جواب می دهد؟ پاسخ این است که ما
باید فضای اجتماعی ایران را مورد بررســـی قرار دهیم ،جامعه
ایران برای نوجوانان و جوانان شبیه یک فضای بسته و ناامیدانه
و تا حدودی سیاه است که در ان امید به اینده ندارد یا حداقل
اینکه اینده برای او مبهم است».
بادین فکر همچنین درباره مصاحبـــه ای که درباره طرفداران
کی پاپ داشته بیان کرده بود« :طبق مصاحبه هایی که داشتم
عـــده زیادی از طرفداران کی پاپ ان رهایی را که می خواهد در
ایـــران ببیند در کره می بیند؛ یعنی کره می تواند نقطه رهایی را
در ذهن او بسازد .زمانی که هندزفری در گوش خود می گذارد
یـــا ویدئوکلیپ را نگاه می کند و برای یک ســـاعت یا دقایقی یا
چند ساعت همه فضای ایران و فیزیک و جغرافیای ایران را زیرپا
می گذارد .او این فضا را ترک می کند و وارد فضای ذهنی دیگری
می شود که ان فضا را در کره برایش ساختند ،فضایی که می تواند
در ان بجنگد و به موفقیت برسد و عشق داشته باشد و»...
او معتقد بود نباید نوجوانان را مواخذه کنیم که چرا پاپ سنتی
یـــا رپ ایرانی را گوش نمی دهیـــد .او در این باره گفت« :بین
اینهـــا تمایزاتی وجود دارد .به نظر مـــن این نوجوان در هیچ
یک از این فرم هایی که در ایران اســـت رهایی را نمی بیند .اگر
بخواهید به عشـــق برسید با پاپ ایرانی نهایتا شکست عشقی
می خوریـــد .اگر می خواهید به موفقیت در زندگی برســـید با
کدام یک از موســـیقی های پاپ ایرانی می توانید به موفقیت
برسید؟ چه کســـی می تواند ادعا کند من به موفقیت رسیدم
چون هر روز ســـیروان خســـروی گوش کردم؟ ولی طرفداران
موســـیقی کی پاپ می توانند چنین ادعایی کنند که با گوش
کردن کی پاپ توانســـتم در درس خود و در ســـختی های کار
موفق شوم .عده ای از اساتید با انتقاد از این موسیقی می گویند
این مخدری برای ذهن نوجوانان است؛ به نظر من این تحلیل
کافی و کامل نیست».
درنهایـــت عده ای معتقدند گروه های کی پاپ برای نوجوانان و
جوانان مفید است و به انه ا انگیزه و روحیه ای برای زندگی بهتر
می دهد و عده ای دیگر می گویند عامل تخریب و فاصله گرفتن
افراد از فرهنگ ایرانی است.
در ادامـــه اظهارات کیمیا ســـبزه علی ،یکی از
بالگرهایی که در کشور کره مشغول به تحصیل
اســـت را با هـــم می خوانیـــم .صحبت های او
کمی متفاوت از اظهارات کارشناســـان رسانه
است .او از نوجوانی
د نبا ل کننـــد ه
گروه های کی پاپ
بـــوده اســـت .او
بدون واسطه با طرفداران این گروه های موسیقی ارتباط داشته
و دارد و حرف های جالبی برای گفتن دارد.
کی پاپ برای مخاطبان یک فضای امن ایجاد می کند
کیمیا سبزهعلی درباره نحوه اشنا یش با این گروه گفت« :اشنایی
من با گروه کی پاپ به دوران راهنمایی ام برمی گردد .در ان زمان
از طریق اینترنت که سرعت باالیی هم نداشت این گروه را دنبال
می کردم .اگر بخواهـــم گروه های کی پاپ را معرفی کنم ،انها
موســـیقی به شدت متفاوتی دارند و یکی از ویژگی هایشان این
است که متن اهنگ هایی که می خوانند برخالف موسیقی هایی
که در همان زمان منتشر می شد ،درباره ارتباطات جنسی نیست
و خوانندگانش از الفاظ نادرست استفاده نمی کردند .گروه های
کی پاپ موسیقی های به شدت شادی داشتند که با رقص همراه
بود و حس خوبی را به مخاطب می داد .در این موسیقی ها گفته
می شدکهاگرباهمهمراهباشیمقدرتمند ترهستیم.حتیدرباره
درس خواندن هم صحبت می کردند .یک گروه رنگارنگ بودند
که درباره عشـــق و جذابیت های جنسی صحبت نمی کردند و
یک فضای امن را ایجاد می کردند».
خانواده ها با شنیدن این موسیقی مخالف بودند
این بالگر در پاسخ به اینکه واکنش خانواده های ایرانی به گوش
دادن موســـیقی کی پاپ چه بود ،گفت« :خانواده ها معموال با
شنیدن این موسیقی مخالف بودند و دلیلش هم صورت و زبان
متفاوت انها بود .اما وقتی برایشان توضیح می دادیم و می دیدند
نحوه پوشش و رفتار و احترامی که می گذاشتند چگونه است،
دیدگاه شان تغییر می کرد و نسبت به این گروه ها نرم می شدند.
یکی از موضوعاتی که در گروه های کی پاپ دیده می شود این
اســـت که مثال انهایی که به سن قانونی نرسیدند اجازه ندارند
بعضی از رقص ها را انجام دهند یا بعضی از قسمت های موسیقی
را بخوانند .خیلی جذاب است که یک نفر که تفاوت سنی زیادی
با من ندارد ســـختی کشیده تا در ســـطح جهانی دیده شود و
این دیده شـــدن فقط به خاطر چهره جذاب و صدای قشنگش
نبوده اســـت .این موضوع انگیزه ای را در ادم ایجاد می کند که
اگر من هم تالش کنم ،می توانم به جایی که می خواهم برسم».
کرهای ها از تاثیرات کی پاپ روی کشورشان اگاهند
ســـبزه علی همچنین درباره جایگاه گروه های کی پاپ در بین
مردم کره گفت« :اگر ۱۰ســـال پیـــش درباره جایگاه کی پاپ
در کـــره می پرســـیدید ،می گفتم مردم کـــره خیلی متوجه
تغییـــرات عظیمی که کی پاپ در کشورشـــان به وجود
اورده نیستند .اما االن تقریبا تمام مردم کره گروه های
سرشـــناس جهانی را می شناسند و می دانند این
حجـــم از خارجی که برای یـــاد گرفتن زبان و
برای دیدن یک کنسرت به کشورشان امدند
فقط و فقط به خاطر این موسیقی جهانی
و تمام برنامه های ســـرگرمی است که در
این سال ها ســـاخته شده است .انها از
ایـــن تاثیری که گروه های کی پاپ روی
کشورشـــان گذاشته کامال اگاه هستند
و می دانند به خاطر این موضوع است
که کشورشان بیشتر از گذشته شناخته
شده است».
گروه های کی پاپ از داشتن امید حرف می زنند
این بالگر درباره مولفه هایی که گروه های کی پاپ
دارند گفت« :گروه های کی پاپ از گذشته تاکنون
یک سری مولفه هایی داشتند که بقیه گروه ها از
ســـایر کشورها این مولفه ها را رعایت نمی کردند.
برای مثال اگر موســـیقی ســـاخته شـــده توسط
گروه های ســـنی نوجوان و جوان بود قاعدتا در کنار
مسائل عشـــقی درباره درس خواندن و شاد بودن و امید به
اینده داشتن صحبت می شـــد ،که شاید کمتر خواننده ای
در این ســـن درباره این مسائل صحبت بکند .درواقع برای
گروه های کی پاپ مســـائلی مهم تر از عشـــق و دوست داشتن
ی با مردم صحبت
وجود دارد .جدا از این انها در کنار موســـیق
می کردند و تاثیرات مثبتی برای مخاطبان شان داشتند .تشویق
می کردند به زندگی بهتر و امید داشتن .اینها همگی مولفه هایی
هســـتند که در گروه های موســـیقی دیگر یا دیده نمی شود یا
کمتر دیده می شود».
وی ادامـــه داد« :یکـــی از ویژگی های دیگـــری که گروه های
موســـیقی کی پاپ دارند ،این اســـت که درباره امید و دوست
داشتن به خوبی صحبت می کند .انها می گویند تو باید خودت
را دوست داشته باشی تا بتوانی بقیه را هم دوست بداری و باید
به خودت عالقه داشـــته باشی تا بتوانی ادم بهتری از خودت
بســـازی .موضوع دیگر این است که وقتی یک موضوعی ترند
می شـــود ،مثال خودکشی ،ادم های زیادی راجع به ان صحبت
می کنند .اما کی پاپ زمانی درباره این مسائل صحبت می کرد
کـــه برای همه بی اهمیت بـــود و خوانندگان دیگر فقط به فکر
فروش بیشتر البوم هایشان بودند».
خوانندگان کی پاپ دست روی نقاط ضعف اموزشی گذاشتند
ســـبزه علی همچنین درباره اموزشی که گروه های کی پاپ به
مخاطبان شـــان می دهند گفت« :خوانندگان کی پاپ دست
گذاشتند روی نقاط ضعف اموزشی خیلی از کشورها و مسائلی را
ی نداشتیم .جدا از موسیقی
به ما یاد دادند که در سیستم اموزش
جذاب و فضای زیبایی که کی پاپ دارد ،اموزشـــی که می دهد
باعث می شـــود مخاطبانش بیشتر با او همراه شوند .البته این
را هم بگویم ،قاعدتا هیچ چیزی در دنیا انقدر خوب نیســـت که
بگوییم وجه منفی ندارد و فقط مثبت اســـت .در سراســـر دنیا
می بینیدکهدربارهتاثیرتمنفیاینگروه هاصحبتمی کنندکه
به نظر من خیلی بسته به کی پاپ نیست .بستگی به شخصیت
خود ادم هم دارد که با اعتیاد دنبال کننده چیزی باشـــد یا نه و
این موضوع را بدانند که در چه حدی موسیقی در زندگی نقش
داشته باشد .من هیچوقت کی پاپ را اعتیادگونه دنبال نکردم.
اما هســـتند کسانی که اعتیاد دارند به این گروه .یکی از نکات
منفی گروه های کی پاپ هم همین اعتیاد طرفدارانش است».
جذب گردشگر با گروه های کی پاپ
سبزه علی در پاسخ به این سوال که هدف کره از سرمایه گذاری
روی این گروه ها چه بود گفت« :من از دیدگاه کسی نگاه می کنم
که به علم تجارت و گردشـــگری عالقـــه دارد .کره در دهه ۹۰
میالدی یک کشـــور با جمعیت پایین بوده و تالش می کرد در
دنیای اقتصاد دیده شود .علی رغم اینکه مکان های توریستی
زیادی داشته اما نســـبت به کشورهای همسایه اش مثل ژاپن
و چین بازدیدکننده زیادی نداشـــته اســـت .در نتیجه تصمیم
می گیرند عالوه بر سیستم اموزش روی سیستم سرگرمی شان
هم سرمایه گذاری کنند .این سیستم اول برای این ساخته شد
که بتواند در کشـــورهای اطراف یک بازار قابل قبولی به دست
بیاورند .به دلیل اینکه چهر ه کره ای ها شـــاید برای ژاپن و چین
جدید نبود ،تصمیم گرفتند این سبک از موسیقی را انقدر خوب
پرورش دهند که نه تنها به کشورهای اطراف شان بلکه به جهان
صادر کنند .قدم اولیه ای که در این بازار برداشـــتند این بود که
فقط محصوالت مرتبط با ســـرگرمی را صادر کنند .پس صدها
گروه موسیقی را تربیت کردند و در کنارش فیلم ها و سریال هایی
هم تولید کردند که در سطح جهانی به مرور خودش را معروف
کرد .قاعدتا این اتفاق در طول یک سال نیفتاد».
وی افزود« :اولین نســـل کی پاپ که به عنوان پدر کی پاپ هم
معرفی شـــد در سال ۱۹۹۰در بازار امد .از سال ۲۰۰۵به بعد
ن گروه ها
هم نسل دوم کی پاپ امد و در انتهای همین نسل ای
به شهرت زیادی رسیدند .از انجا به بعد وقتی تب و تاب باال رفت
دیگر فقط فروختن محصول مهم نبود .از انجا می خواســـتند
تب و تابی ایجاد کنند که کســـانی که مخاطب این موســـیقی
هستند بخواهند به کره سفر کنند .یعنی می خواستند گردشگر
خارجی داشـــته باشند .این گردشگری وقتی راه افتاد مردم نه
فقط به خاطر دیدن کره بلکه برای یادگیری زبان این کشـــور به
انجا سفر کردند».
اصالت فرهنگی در موسیقی «نون خ» برایمان مهم بود
فروش ۴و نیم میلیاردی سینما در روز نیم بها
صادق ازمند اهنگســـاز سریال تلویزیونی «نون خ» که این شب ها به کارگردانی
سعید اقاخانی از شبکه یک سیما در حال پخش است ،در گفت وگو با مهر ضمن
اشاره به برخی جزئیات ساخت موسیقی این سریال بیان کرد« :بنده و همکارانم
در بخش ســـاخت موسیقی متن سریال نون خ نهایت تالش خودمان را از همان
فصـــل اول انجام دادیم تا ضمن تکیه بـــر یک چهارچوب اصلی ملودی ،فضای
متفاوتی را در هر قسمت رقم بزنیم .فضایی که به طور حتم دربرگیرنده سختی ها
و مشـــکالتی هم هســـت ،اما انچه مدنظرمان بود ارائه یک نوع موسیقی بود که
بتواند با اتکا به موســـیقی مقامی مناطق کردنشین ،فضای متفاوتی را هم برای
مخاطب رقم بزند».
وی افزود« :انچه برای ما در اهنگســـازی ســـریال نون خ مدنظر بود ،توجه به
اصالت های فرهنگی بود .صد البته که توجه به فرهنگ غنی منطقه کردســـتان
به قدری برای من مهم و ارزشـــمند بود که اگر تصمیم داشتم موسیقی دیگری
را با این فضای موسیقایی تلفیق کنم ،حتما دقت داشته باشم که از این مرزها
عبور نکنم .شرایطی که طبیعتا دربرگیرنده چالش هایی هم بود اما خدا را شکر
که همه چیز به خوبی جلو رفت و موجب شـــد که بینندگان در عین مواجهه با یک فضای طنز با موســـیقی اشـــنا شوند که «مینوت»(پیش نویس)
ان موســـیقی از جنس بودن و نبودن اســـت که در عین وفاداری به اصالت ها ،نگاه امروزی هم دارد .فضایی که منجر به اســـتقبال مخاطبان
سریال هم شد».
سینماهای ایران در روز دوشنبه با فروش فیلم های سال جدید نزدیک به ۱۵۰
هزار نفر مخاطب و ۴میلیارد تومان فروش داشتند .همین طور فیلم های سال
گذشـــته توانستند ۵۶۶میلیون تومان فروش کنند و ۲۰,۹۵۸نفر را به سینما
بیاورند .جمع فروش کل فیلم های ســـینمای ایران در شـــب گذشته به عنوان
شـــب فروش نیم بهای بلیت ها ۴ ،میلیارد و نیم بوده و بیش از ۱۷۰هزار نفر را
به سینما اورد .مانند هفته های گذشته «فسیل» ساخته کریم امینی ۳میلیارد
تومان فروش داشته است .کل فروش این فیلم ۶۳میلیارد تومان است .این فیلم
در حال نزدیک شـــدن به رکوردزنی «مطرب» به عنوان گران ترین فیلم سینمای
ایران اســـت .اما «جنگ جهانی سوم» که از ابتدای هفته توانست فروش قابل
قبولی را اغاز کند در جایگاه دوم ایســـتاد .این فیلم نیز در روز گذشته توانست
۲۹۱میلیون تومان فروش کند .جمع فروش این فیلم نیز ۸۱۹میلیون تومان
است .فیلم «عروس خیابان فرشته» دیگر فیلم کمدی سینما «غریب» را پشت سر
گذاشت و با ۲۵۶میلیون تومان در جایگاه سوم ایستاد .فروش کلی این فیلم
نیز ۴میلیارد و ۸۳۴میلیون تومان است« .غریب» با فاصله کمی از فیلم سوم،
۲۲۷میلیون تومان فروخته است .البته این فیلم در کل فروش خود فیلم دوم سینماهای ایران است و ۶و نیم میلیارد تومان فروش داشته است.
فیلم های اکران عید فطر هم از روز چهارشنبه اکران می شوند. صفحه 13
فرهنگ
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
14
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
جنجال چهر ه جدید کلئوپاترا و اعتراض در مصر و یونان
نتفلیکسروی اعصابمخاطبان
کرد .این روایت غلط حتی اعتراض سیاه پوستان افریقا
خبرنگارگروه فرهنگ
انتشار تریلر مستندی دربار ه ملکه کلئوپاترا که ماه اینده
می پسندند را توصیه می کند نه افریقایی که واقعا وجود
یونانی ها ،مصری ها و سیاهپوستان افریقا به راه انداخته
از زن های سیاه پوســـت غربی است که جزء افراد موفق
داشـــته و دارد .این کلئوپاترا ،جَ د فرضی و خیالی یکی
و شاخص در سیستم سرمایه داری محسوب می شوند،
امپراتـــور روم ،ژولیوس ســـزار ،باعث تولد فرزندی به نام
نه یک زن سیاه پوســـت واقعی که چند هزار سال پیش
سزارین شد .پســـر کلئوپاترا اولین فردی در دنیا بود که
زندگی می کـــرد و نه یک زن که به عنوان اخرین فرعون
به روش زایمان غیرطبیعی متولد می شد و از این رو هنوز
سفیدپوســـت و چشـــم ابی مصر بر تخت نشسته بود.
روی این نوع جراحی ها نام ســـزارین باقی مانده است.
این تاکیدات بیش از حد و عصبانی کننده رســـانه های
کلئوپاترا یونانی تبار بـــود و بر مصر حکومت می کرد که
غربـــی روی اصول افراط گرایانه لیبرال ،مخاطبان فیلم
مردمانش اگرچه از لحاظ زمین شناســـی جزء قاره افریقا
و ســـریال در سراســـر دنیا را واقعا به ستوه اورده است.
هســـتند ،اما به لحاظ فرهنگـــی و تمدنی هیچ ارتباطی
با سیاه پوســـتان این قاره ندارند .مســـتند نتفلیکس اما
عمدا کلئوپاترا را به صورت سیاه پوست نمایش می دهد.
این قضیه حتی اگر در یک ســـریال یا فیلم داستانی رخ
می داد ،جا داشـــت که اعتراضات زیـــادی را برانگیخته
کند اما شگفت انگیز اینجاست که چنین جعل اگاهانه
و عامدانه ای در یک مجموعه مســـتند دیده می شود .به
ایـــن موضوع نه تنها مصری ها و یونانی ها بلکه عده ای از
سیاه پوستان افریقا هم اعتراض کرده اند .گفته می شود
این کار نتفلیکس تالشـــی در جهت جا انداختن جنبش
Afrocentrismاست.
جنبشـــی که با محور و مرکز قرار دادن تمدن افریقای
اوایل کار تصور می شد که حرکت هایی به نفع سیاهان
مســـاله ای نیست که صرفا به سیاه پوستان مرتبط باشد
اعالم رســـمیت برای چنین چیزی به نوعی نفی هرنوع
اتکای اســـتراتژیک برای این پروژه هستند که کالن تر و
لیبرالیســـم افراط گرایانه که در دوران تک قطبی شدن
ســـرگرمی امریکا به این تاکیدات تکرار شونده ناتمام،
و سیاهان و همجنس گراها دو مظهر ،دو نماد و دو نقطه
بنیادین تر از دعوا بر ســـر رنگ پوســـت چند شخصیت
ســـینمایی یا گرایش جنسی انها باشد .این یک مساله
کالن تمدنی اســـت که اگر چه در عالم هنر ،نتفلیکس
شـــاخص ترین و معروف ترین نمود ان است؛ اما فراتر از
این موارد تبلیغاتی پیش می رود و سعی در جا انداختن
«فردیت محض» دارد .از یک ســـو با حساسیت زدایی از
نژادهای غیرســـفید ساکن در کشـــورهای غربی طرف
ســـیاه ،یک نوع درونمایه پان افریکن دارد .اگر بیست
هســـتیم؛ چیزی که ذاتا بد و منفی به نظر نمی رســـد و
دنیا که خبرش می پیچید ،می توانســـت تعجب همه را
فرهنگ اجتماعی خودشـــان را شـــاهدیم و با ساحتی
ســـال پیش چنین مســـتندی پخش می شد ،هر جای
برانگیخته کند و هیچ کس ســـر در نمی اورد که جهان
سرمایه داری ســـفید ،چرا باید چنین جعل اشکاری به
نفع ســـیاه پوستان بکند .حاال اما برایمان چنین چیزی
چندان عجیب نیســـت و حتی کار به جایی رسیده که
طاقت خیلی از مخاطبان در سراســـر دنیا نســـبت به
چنین زیاده روی های جهت داری طاق شده است .این
انجام می شـــود اما حاال دیگر ان حنا رنگ باخته است.
هنوز بخش قابل توجهی از صنعت ســـرگرمی جهان در
از ســـوی دیگر جدا شـــدن این سیاه پوستان از بستر و
روبه رو می شـــویم که در ان موجودات معروف به نارگیل
به وجود می ایند؛ انهایی که ظاهرشـــان ســـیاه اســـت
اما مثل نارگیل که پوســـت ســـیاه و درونی سفید دارد،
ذهنیت و ساختار فکری شان مثل سفیدپوستان غربی
است .در مورد همجنس بازان هم توضیح ارتباطات این
موضوع با جا انداختن فردگرایی راحت تر به نظر می رسد.
قاعده ای اســـت که از طرف اجتماع اماده باشـــد .این
جهان ،شدت افراط گرایی را تا مرحله ابتذال پیش برد،
یکی از مقومات جهان سرمایه داری غرب است .به طور
اساســـی بهره کشی از ادم های جداجدا و تنها راحت تر
اســـت .انها با درامد کمتر امور شان می گذرد و به عالوه
اســـیب پذیر هستند و از اطرافیان شان حمایت کمتری
دریافت می کنند که این باعث می شود در مقابل شرایط
دشوار کاری ،امکان چانه زنی و ترک شغل برایشان بسیار
پایین تر بیاید .این فردگرایی مایه و پایه تمدن غرب مدرن
اســـت و گرچه نمی شود هنگام نقد هر فیلم یا سریال با
اشاره به زیاده روی در نمایش سیاهان و همجنسگراها
و گاه زنـــان ،تمام این پس زمینه هـــای تئوریک دوباره
مطرح شوند ،اما یک حساسیت عمومی نسبت به رفتار
غربی ها در این حوزه ها ایجاد شده و نتفلیکس همیشه
پرچمدار غول اساترین هنجارشکنی ها بوده است .حاال
این نزاع تمدنی جایی که یک ســـریال مســـتند به قلب
روایت کهن ترین تمدن های جهان زده است ،به شدت
اختیار امریکایی هاســـت و اغشـــته شدن تمام صنعت
مدت هاست که اجازه نمی دهد مخاطبان در جای جای
دنیا با اعصاب راحت و ارام بنشینند و یک فیلم یا سریال
را تماشا کنند .البته نتفلیکس شاید به دلیل همین دست
مســـائل بود که در سال گذشته افت شدیدی در تعداد
مخاطبانـــش را تجربه کرد و خیلی از مشـــترکان ،دیگر
حساب کاربری شـــان را تمدید نکردند .همین موضوع
باعث شـــد تعداد باالیی از کارمندان نتفلیکس اخراج
شوند .بد نیست بدانیم که حواشی ای از این دست ،مثل
انچه امروز درباره مستند کلئوپاترا به وجود امدند و پیش
از این درباره پخـــش فیلم «نانازها» در نتفلیکس ایجاد
شده بود ،روی اعتبار تجاری این پلتفرم تاثیر منفی دارد.
این برخالف فضای فرهنگی ایران است که گاه حواشی
شـــکل گرفته حول یک فیلم یا سریال ،به شهرت و دیده
شدنش کمک بیشتری می کنند .نتفلیکس در دورانی
که حال عمومی اش چندان روبه راه نبود ،با پخش تیزر
مستند کلئوپاترا ضربه دیگری را متحمل شد.
خوشحالی همیشه مساوی با شادی نیست
نویسنده
خالقانه ای را طی می کند .حاال می توان به جرات گفت که انیمیشن های
تکنیکی رشد کرده و هم در خلق مضامین و محتوای متناسب با این ساختار
و روایت ســـینمایی .یکی از نمونه های قابل تامل در این زمینه انیمیشن
«چل پله زیر زمین» نخستین ســـریال پویانمایی مرکز انیمیشن سوره ،به
نویسندگی نسیم خراشادی زاده و کارگردانی علیرضا طاهری است که در
۲۶قسمت تولید شده و از شبکه کودک (نهال) درحال پخش است .خود
اینکه یک مجموعه پویانمایی که در شهرســـتان تولید شده است بتواند به
شـــبکه سراســـری راه پیدا کند نشان موفقیت ان است و اینکه حاال توان و
ظرفیت انیمیشن ســـازی محدود به پایتخت و تمرکز امکانات نیست ،بلکه
حاصل ایده های خالقانه و همتی است که پتانسیل و بستر پردازش و پرورش
ان در خارج از تهران هم بسط و گسترش یافته است.
«چل پله زیر زمین» قصه کودکی به اســـم «کوشا» است که دستیار «دکتر
تور» می شود تا در مکانی محرمانه جانوران منقرض شده را از طریق نسخه
ژنتیکی شـــان به زندگی برگرداند« .کوشا» به این جانوران عجیب و غریب
بامـــزه کمک می کند تا مهارت های زندگی را برای بقای بیاموزند .از حیث
فرمی باید گفت این انیمیشـــن با تکنیک دوبعدی رایانه ای ساخته شده و
به لحاظ ژانری نیز در یک وضعیت بینامتنی فانتزی و کمدی صورت بندی
شـــده است .اما از حیث مضمونی و لحن و کارکرد محتوایی می توان «چل
پله زیر زمین» را واجد دو مولفه اصلی دانست .یکی سویه ماجراجویانه قصه
که با مکاشفه و کنجکاوی و رمزگشایی پیوند می خورد که این با ویژگی های
مخاطب کودک و نوجوانی که ان را تماشـــا می کند ،انطباق روانشناختی
دارد و دیگری ســـویه اموزشی ماجراست که تالش می کند در یک معنای
کلی ،مهارت زندگی را به مخاطب خود بیاموزد« .چل پله زیر زمین» هشت
شخصیت محوری دارد که هر کدام با ماجراهایی که دارند بخشی از قصه
را پیش می برند« .کوشـــا»« ،دکتر تور»« ،گردوله»« ،بادکنک»« ،خُ رخُ ف»،
«زیپی»« ،کُ لَنجَ ک» و «ویزی» نام این شخصیت است که هرکدام خصلت ها
و ویژگی هـــای رفتاری خود را دارد که می توان ان را نوعی گونه شناســـی
شخصیت کودکان در قالب کاراکترها دانست .مثال «کوشا» که شخصیت
محوری و در واقع قهرمان قصه اســـت ،همیشه برای هر مشکلی راه حلی
دارد یا به راه حلی می اندیشـــد .او عالقه و شوق زیادی به اموختن دارد ،به
جزئیات توجه می کند و دقت باالیی دارد و از روحیه دستگیری و کمک به
دیگران برخوردار است .درواقع «کوشا» واجد ویژگی های رهبری و مدیریتی
است و به همین دلیل هم رهبری تیم به عهده اوست« .دکتر تور» با اینکه
دانشمند است اما فاقد اخالق علمی که بیشتر درگیر جاه طلبی و بی نظمی
و اشفتگی است که کوشا می کوشد افکار و رفتار او را مدیریت کند« .گِ ردوله»
وسواس ذهنی دارد و هیچ ایده ای را به پایان نمی رساند .کوشا به او هم کمک
درباره برنامه «محفل»
فاطمه سلیمانی
منتقد
ایرانی صرفا نقاشی متحرک ساده نیست .هم از حیث فنی و زیبایی شناسی
نمی گذارد .به عبارتـــی نتفلیکس افریقایی که غربی ها
اســـت .کلئوپاترا اخرین فرعون مصر بود که روابطش با
سیدرضا صائمی
جنجال برانگیز می شود .کلئوپاترا سفید بود نه زنی که
را برانگیخته اســـت؛ چرا کـــه به تمـــدن افریقا احترام
از نتفلیکس پخش خواهد شد ،موجی از انتقادات را بین
راز کوشا بودن
این جای خوشـــحالی دارد که صنعت انیمیشن سازی یا پویانمایی ما رشد
بتوان ان را با میشل اوباما یا کامال هریس همسان سازی
میالد جلیل زاده
نگاهی به انیمیشن «چل پله زیر زمین»
می کند تا بر وسواس ذهنی اش غلبه کرده و مهارت مواجهه با چالش های
زندگی را یاد بگیرد« .بادکنک» او هم از سبک بودنش (به لحاظ وزنی) رنج
می برد و هم ثبات رای ندارد و مدام نظرش عوض می شـــود« .کوشـــا» به او
کمک می کند تا چطور به ثبات خلقی دست پیدا کند« .خُ رخُ ف» اما لجوج
یکی دوبار گذری برنامه ای شـــبیه برنامه محفل را از یکی از شبکه های
است و برعکس «بادکنک» نظرش به سختی عوض می شود ،او سنگین وزن
مجازی ترند می شـــد جذبم می کرد ،نه خـــود برنامه .حتی یکی دوبار
می کنـــد تا به تعادل در این وضعیت برســـد« .زیپـــی» به نوعی موجودی
ســـیما دیده بودم اما هیچ وقت جذبش نشـــدم؛ نه صحنه هایی که در
و جثه ای خرس وار با بال های ســـنجاقک مانند دارد« .کوشـــا» به او کمک
پای برنامه نشســـتم و کامل تماشایش کردم اما جذب نشدم .نگاهم به
دوزیسته است .نیمی گیاه و نیمی جانور .او به علت هویت گیاهی اش هر
محفل هم همین شـــکلی بود .از کنارش رد می شدم .یک بار نمی دانم
زمان احساساتی می شود باالی سر یا روی بینی اش گل می دهد و زمانی که
-1چندســـال پیـــش در ماه عزای سیدالشـــهدا(ع) در یک جلســـه
چه اتفاقی افتاد که نشستم پای برنامه .یادم نیست توفیق اجباری بود
تماشاچی و اساتیدی که داستان می خواندند؛ بعد از هر داستان خوانی
20دقیقه از برنامه را که تماشـــا کردم یک دیالوگ گفتم که هنوز هم به
وجودی اش را بپذیرد و با ان کنار بیاید« .کُ لَنجَ ک» دو بال دارد اما قادر به
اول گمان کردم که یک شـــوی تلویزیونی شـــبیه «عصر جدید» است
بلد نیســـت و مدام از هر چیزی عکس می گیرد .همین موجب اضطراب و
قرانی( .تازگی ها یک جورهایی با این برنامه های استعدادیابی مشکل
کند و اعتمادبه نفس داشته باشد« .ویزی» حشره ای عجیب و غریب و شبیه
داستان خوانی شـــرکت کرده بودم .یک ســـالن بزرگ با تعداد زیادی
مخاطبان بالتکلیف بودند که دست بزنند یا نزنند یا مثال بعد از خواندن
هر داســـتان به نشانه تشویق صلوات بفرستند .صلوات فرستادن در هر
مجلســـی جا دارد ،حتی در خیلی از عروسی های انچنانی هم باالخره
یک جایی برای ســـامتی عروس و داماد صلوات می فرســـتند ولی در
ان جلســـه صلوات به داستان ها نمی چسبید .یکی از بزرگان اهل دل
مجلس که اتفاقا اثار مذهبی زیادی هم دارد ،گفت« :دســـت زدن اگه
مایوس می شود برگ هایش می ریزد .این ویژگی موجب شده تا انگار نوعی
یا از سر کنجکاوی .تقریبا بیش از یک دهه از ماه مبارک گذشته بود.
اختالل دوقطبی در او شکل بگیرد« .کوشا» به او کمک می کند تا حقیقت
ان معتقدم« :چقدر داره بهشون خوش می گذره».
استفاده همزمان از انها نیست و تعادلش را از دست می دهد .دیدن را هم
و یکی از دالیلی که دوســـتش نداشـــتم ،همین بود .کشف نخبه های
پیدا کرده ام ،به خاطر برخی اسیب هایش که اینجا جای مطرح کردنش
به کرم شب تاب است .شخصیتی موذی و فرصت طلب که مدام به دیگران
گرچهاینبرنامهیکاشکالدارد.البتهازنظرمناشکالاستوگرنهویژگی
می چسبد و البته خودشیفته است« .کوشا» به او می اموزد چطور با دیگران
شنید ،مثال درحال اماده کردن سفره افطار که من معموال به ان مشغولم.
«کوشـــا» در قصه همه شخصیت ها پیداست .در واقع «چل پله زیر زمین»
-2یکی از نشـــانه های فرهیختگی تماشا نکردن تلویزیون است .شما
اولین چیزی که من را جذب این برنامه کرد شوخی میزبان ها با هم بود
شـــورانگیز ،حلقه زدن اشک توی چشم ها ،تحلیل گفتن ها و ...همه و
یرود .قصه اما این است که «کوشا» در
شده و روی خط اصلی قصه پیش م
که عاشق تلویزیون است .عاشق هم که باشد باید روی عشقش سرپوش
حسشان واقعی بود .همین را یک جایی نوشتم و خیلی ها مخالفت کردند
کم کند .مخصوصا که دکور برنامه هم زیبا و پرنور است.
به نشـــانه تشویق باشه و نشانه شادی نباشه اشکالی نداره» و ما دست
زدیم ،چون باالخره باید یک عکس العملی به داستان خوانی از خودمان
نشان می دادیم.
یک نفـــر را پیدا کنید که ادعای فرهیختگی بکند و بعد با افتخار بگوید
بگذارد ،چون یک امتیاز منفی برایش محســـوب می شود .در سال های
اخیر که حتی غیرفرهیخته ها هم از تلویزیون اعالم برائت کرده اند .من
هم از قاعده فرهیختگی مســـتثنی نیستم .منی که یکی از ترس های
کودکی ام این بود که وقتی بزرگ شوم و سرکار بروم برنامه های کودکم را
از دست می دهم ،خیلی زود به جمع فرهیختگان پیوستم .در سال های
اخر دبیرستان ولی همیشه بوده اند برنامه هایی که جذبم کرده اند ،چه
فیلم و سریال ،چه مستند و چه شوهای تلویزیونی.
نیســـت ).بعدا متوجه شدم که این برنامه برای معرفی نخبه های قرانی
ترس در وجود او شده است« .کوشا» می کوشد تا بر استرس و ترسش غلبه
است بدون اینکه بین شـــان رقابتی وجود داشته باشد .ان پنج نفر هم
داور نیســـتند و میزبان هســـتند .همه قاری و موذن و مداح و هنوز که
این یادداشت را می نویسم نمی دانم که حافظ قران هم هستند یا نه.
و بعد حیرت شـــان از نبوغ شرکت کنندگان .به نظرم بازی نمی کردند و
که اتفاقا خیلی هم فیلم بازی می کنند ،اما من که هنوز ازشـــان حس
منفی نگرفتم( .امیدوارم اگر این برنامه سال های بعد هم ادامه پیدا کرد
ترکیب میزبان ها عوض نشود ،حتی اگر میزبان ها حس وحال بهتری هم
پرداختم .برادری که داشـــت خوشحالی را برای خواهرش معنا می کرد.
عروسی .توی مراسم افطاری ساده مدرسه یا افطاری سفره قلمکار فالن
حاج اقا .در کوه یا کهف الشهدا .هرجایی که حال ادمی خوب باشد ،یعنی
خوشحال است و لزوما خوشحالی مساوی با شادی نیست .وقتی توی
روضه سیدالشـــهدا(ع) اشک می ریزیم و دل مان نمی خواهد مجلس را
ترک کنیم ،یعنی انجا بهمان خوش می گذرد.
داشته اند از این نوع اجرا .به نظر من شاید هدف شان این بوده که بگویند
سال ها دم افطار با غم و غصه های مردم اشک ریخته بودیم .شنیدن درد
مردم هم بد نیست و اتفاقا الزم است و حتی شاید جایش در ماه رمضان
باشـــد و دل ها را رقیق تر و لطیف تر کند .اما این نکته را هم القا می کند
که رمضان ماه غصه و غم است .درصورتی که در اکثر کشورهای اسالمی
رمضان ماه ســـرور و نشاط و ابتهاج است .ماه رمضان که از راه می رسد
شهرها رنگی می شوند و خانه ها نورانی .چیزی که متاسفانه در فرهنگ
ما جا ندارد .نشاط و شادی قبل از افطار را تابه حال به این اندازه تجربه
و هرجایی که حضورش الزم باشد صحبت می کند .درایت خودش است
راه حل پیدا کند و به انها بیاموزد که چگونه ضعف هایشان را برطرف کنند.
تالش «کوشا» برای مراقبت از انها و کمک به «دکتر تور» ماجراهای بامزه ای
را در اپیزودهای این سریال رقم می زند .به همین دلیل «چل پله زیر زمین»
چند روز پیش با یکی از دوســـتانم که سه فرزند دارد با هم درباره تربیت
داشـــته باشم .شـــبیه میهمانان این برنامه؛ هم نخبه و هم باکماالت.
ویژگی های فردی مواجه هســـتیم که تعمیم پذیر است .از این رو هر کس
بچه ها صحبت می کردیم و من گفتم که ارزو دارم بچه هایی این شکلی
(بعضی هایشان طوری سالم و احوالپرسی می کنند که انگار دوره دیده اند
و البته برنامه مختص به بچه ها نیست و قرائت اساتید بین المللی و حضور
مسلمانان غیرایرانی و اتفاقات این چنینی برنامه را رنگین تر کرده است).
دوســـتم هم در جواب گفت خوشـــحالم که در ایران زندگی می کنم که
چنین بچه هایی را در تلویزیون نشان می دهد و چقدر حرف زدیم درباره
این برنامه و ذوق کردیم.
شاید یک نفر دیگر با یک نگاه دیگر به این برنامه نگاه کند و اتفاقا کلی
اســـت هم شخصت شناســـانه .ما با طیف های مختلفی از شخصیت ها با
می تواند برخی از خصلت های شخصیتی خود را در انها ببینید و از بیرون
به تحلیل ان بپردازد .از این منظر این انیمیشن را می توان فراسنی دانست
که هر کس می تواند در اینه ان به خود بنگرد و با نمونه شخصیتی شبیه و
هم سنخ با خود اشنا شده و به میانجی ان با نقاط ضعف و قوت خود اشنا
شود .هم کودک و هم والدین انها می توانند از طریق تماشای این اثر ضمن
سرگرم شـــدن به خوداگاهی درباره شخصیت خود هم دست پیدا کنند.
گرچه این کاراکترها تخیلی اند اما ریشه در واقعیت داشته و مابه ازای بیرونی
هم نقد به ان وارد کند .که شاید درست هم باشند ،اما من به عنوان یک
دارند .درنهایت باید گفت «چل پله زیر زمین» هم انیمیشنی اموزشی است
می کنم؛ لحظه شـــماری برای حال خـــوش پیش از افطار .محفل حال
زیســـتن را به نمایش گذاشته و روایت می کند .شخصیت «کوشا» قهرمان
افتتاحیه مجالس رسمی است .صوت قران خیلی ها را یاد مجلس ترحیم
ایموجی های دنیای مجازی را تصور کنید).
ضعف هایشان از بین رفته اند .اکنون انها بعد از قرن ها در ازمایشگاه «دکتر
بیش از هر چیز با مفهوم «شخصیت» گره می خورد .هم شخصیت محورانه
خوش توام با شـــادی و افتخار دارد .من هرشـــب موقع افطار یک ادم
می اندازد ،اما این برنامه ثابت کرد که با تالوت قران می توان شاد شد.
من خیلی فرهیخته پای برنامه اش بنشینم( .خودتان
بود که مفتخر شد ِ
می کند که احتماال الزمه ان مدل اجراســـت ،اما اینجا نقش خودش را
نکرده بودم .حال خوش و خنده و شادی حالل ،قبل از افطار می چسبد.
نمی دانم سازنده برنامه محفل چه کار خوبی به درگاه خداوند انجام داده
نام «دکتر تور» استخدام می شود تا از موجوداتی عجیب و غریب نگهداری
تور» دوباره به زندگی برگشته اند و «کوشا» باید برای زندگی انها روی زمین،
خوش صحبت است که گاهی در برنامه هایش از میهمان بیشتر صحبت
مخاطب تلویزیون نبین برای رسیدن ساعت پخش محفل لحظه شماری
در ضمن خیلی از ما گمان می کنیم که قران فقط مناسب مجالس عزا یا
باغ موزه ای محرمانه در مرکز یکی از کویرهای ایران توســـط دانشمندی به
کند؛ این موجودات قرن هـــا قبل روی زمین زندگی می کردند اما به علت
یک الگوی ذهنی باید بعد از قرائت قران صلوات فرستاد که البته صلوات
هم فراموش نمی شـــود و در جای خودش فرستاده می شود ،اما دست
قصه «کوشا» است که با داستانک هایی که کاراکترهای فرعی دارند ،تنیده
مجری برنامه هم فقط مجری اســـت .رســـالت بوذری یکی از مجریان
یا تدبیر تهیه کننده و کارگردان تدبیر به جایی است.
نکته جالب دیگر دست زدن تماشاچیان و میزبان های برنامه بود .بر اثر
ماه مبارک رمضان ماه خوشحالی و شادی است ،نه ماه غصه و عزا .چقدر
است توی یک مجلس روضه دست بدهد یا توی یک مجلس بزن و بکوب
همه دست به دست هم می دهند که ندیدن شان نیمی از لذت برنامه را
داشته باشند اما انسی که مخاطب با میزبان ها گرفته تکرار نمی شود).
-3یکی از دغدغه های من مفهوم خوشـــحالی و خوش گذشتن است.
خوشحالی به زعم من یعنی داشتن حال خوش .این حال خوش ممکن
میمیک صورت افراد ،شوخی هایی که با اشاره انجام می دهند ،حرکات
پررنگ تر از میزبان ها نشان نمی دهد .او فقط یک هماهنگ کننده است
زدن شور و نشاط برنامه را بیشتر می کند .قطعا سازندگان برنامه هدفی
انقدر که در یکی از صحنه های رمان «دلی که نداشـــتی» به این مفهوم
یک برنامه تصویری همین است .این برنامه را باید دید نمی شود فقط ان را
همزیستی مسالمت امیز داشته باشـــد .همان طوری که می بینم رد پای
خوشحال هستم.
و هم انگیزشی که در بستر یک قصه درهم تنیده و ماجراجویانه ،شیوه بهتر
این قصه اســـت .به نماد این بهتر زیستن تبدیل می شود تا راز کوشا بودن
به مثابه شیوه بهتر زیستن رمزگشایی شود. صفحه 14
اندیشه
15
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
ترجمه گفت وگویی با دیوید ونگ ،فیلسوف اخالق امریکایی
مناسک ؛ روشی برای دگرگونی اخالقی
هیچ اخالق واحدی وجود ندارد ،اما همه اخالق ها نیز صادق نیستند
یادبیاورم،اماایناندازهبختیارمبودکهیکدورهفلسفهداشتهباشم.
تنها منتخبی از کتاب های درسی ما در ان دوره که اکنون به یاد دارم
محمد سعید عبداللهی
قدرشناسییافتم،براینمونه،هرگونهاخالقیکهدارید،بایدبهاینفکر
مواردی است که درباره اگزیستانسیالیسم (کیرکگور و سارتر) بود که
دانشجوی دکتری فلسفه اخالق
نـــام دیویـــد ونگ ،1فیلســـوف اخالق هفتاد و چهار ســـاله در
شمار فیلســـوفان امریکایی قرار می گیرد ،اما همان گونه که از
نام خانوادگـــی او بر می اید ،اصالتی چینی دارد .باری ،او زاده و
فکر می کنم برای کسی در ان سن و سال چندان شگفت انگیز نبود.
باری ،درســـت است .در تمام مدت برای رفتن به دانشگاه برنامه ریزی
برای گفتن داشـــتند ،زیرا فلسفه برای انها هیچ گاه یک رشته نظری
باشـــد مطمئن نبودم .به یاد دارم که افزون بر فلسفه ،دروس ادبیات
بلکهپیوستهبهاینپرسشبازمی گردندکه«چگونه»ایده ال هایخودرا
دانشجویان خود از فرهنگ شرق سخن بگوید .معتقد است که
بیشتربهدلیلنوشته هایاودربحثنسبی گراییمی شناسیم.او
افزونبرچندکتاب،مقاالتبسیاریرانیزدررابطهبانسبی گرایی
دارد .بر این باور است که نسبی گرایی اخالقی واکنشی عام به
عمیق ترینتعارض هاییاستکهدرزندگیاخالقیباانهادست
می کند،به طوریکهرفتارهایدلسوزانهبرایپاسخگوییبهشادکامی
خب ،بنابراین به نظر می رســـد شما از رفتن به دانشگاه ناگزیر
داشتم اما در باب اینکه بالفاصله در رشته فلسفه بروم و اولین انتخابم
شـــرق تافته ای جدا بافته و کم اهمیت است .نام دیوید ونگ را
ایجاد کنند یا اینکه چگونه انسان تمایالت دلسوزانه طبیعی را ایجاد
بوده اید .درســـت است؟ با رفتن به دانشگاه ،مطمئن بودید که
بزرگ شـــده امریکا و مینیاپولیس است اما همواره دلی در گرو
نبایدفضارابهگونه ایجلوهدادکهدانشجویانتصورکنندفلسفه
کنید که چگونه مردم می توانند تمایالت خود را برای انجام کار درست
و تیره روزی مردم هر زمان که الزم باشد و به شیوه صحیح پاسخ دهد.
می خواهیدفلسفهبخوانید؟عالیقفلسفیشماچهبود؟
فلسفه شرق داشته و ســـعی کرده فرصتی پدید بیاورد تا برای
چه چیزی در باب فلسفه چینی جالب است؟
وقتی کاوش درفلسفه چینی را اغازکردم ،چیزهای بسیار زیادی برای
کنفوسیوسیان چیزهای بسیار جالبی در باب موضوعات طرح شده
صرفنبود.انهانه تنهاخودرادربرابرتجربیاتروزمرهمسئولمی دانند،
و ریاضیات را نیز گذراندم .شـــاید فلسفه جذابیت دو حوزه دیگر را نیز
درموردشخصتحققبخشند.به ویژهاستفادهانهاازمناسکبه عنوان
برایمدرخودجایدادهباشد؛وضوحوماهیتسیستماتیکریاضیات
روشی برایدگرگونی اخالقی برایم جذاب بود .اداب ورسوم انها نه تنها
و تمرکز بر وضعیت انسانی در ادبیات.
شامل تشـــریفاتی بود که گذرگاه های زندگی مانند تولد ،رسیدن به
سن وسال ،ازدواج و مرگ را نشان می داد ،بلکه اداب معاشرت روزمره
استاد مورد عالقه شما که بود؟ کالس هایی که کمترین عالقه را
مانند ســـام کردن به مردم در خیابان ،صرف غذا با دیگران ،و دادن و
اســـتاد مورد عالقه ام توماس هیل 3بود .به یاد دارم تاریخ فلســـفه و
تقویتنگرش هایعاطفیمانندمراقبت،احتراموقدردانیکهمتعهد
گرفتن هدایا را نیز پشتیبانی می کرد .کنفوسیوسیان از مناسک برای
به گریبانیم و فهم نسبی گرایی به شکل درست ان می تواند ما را
به انها داشتید کدام بودند؟
بسیاری از افراد تصورشان از نسبی گرایی گونه افراطی ان است
اخـــاق را بـــا او گذراندم .او در قدرت توضیح و روشـــن بیان کردن و
به داشتن انها بودند استفاده می کردند .با عمل به مراسمی که به طور
معتدلنیزسخنبگوییم.اگرچهانتقاد هاییبهایدهنسبی گرایی
ارزیابی هایش از استدالل ها همواره هسته بسیار محکمی از تعهدات
درخودتقویتکرد.درمتوندائوئیستی،به ویژهژوانگژی،نکاتدرمانی
کهارزش هایشراحفظمی کرددیدموباسیمایکسیکهازتجربیاتش
ودرعین حال،فراخوانیبرایبهره گیریازراه هاییبرایهماهنگشدن
برای تفریح چه می کردید؟
به نظر شـــما ناامیدکننده ترین تصورات غلط از فلســـفه شرق
برای حل مشکالت و تعارض ها کمک کند .ونگ اعتقاد دارد که
که البته ما نیز ان را نمی پذیریم ،اما شاید بتوانیم از نسبی گرایی
او وارد است و بحث در این باب بسیار است اما نمی توان کارهای
موشکافانهوپر ثمراورادراینزمینهنادیدهگرفت.ونگبه عنوان
یکنوجوانچینیامریکاییدشواری هایبسیاریراتاباوردتا
به جایگاهی که اکنون دارد برسد .انچه در ادامه می اید ترجمه
خالصه ای از گفت وگویی اســـت که ونگ با وب ســـایتwww.
whatisitliketobeaphilosopher.comانجام داده است.
2
نخستین و دور ترین خاطره شما چیست؟
تبیین استدالل های فلسفی بی نظیر بود و به نظر می رسید ابشخور
در دفاع از حقوق مدنی در جنوب می گوید ،به یاد می اورم.
فکرمی کنمدردانشگاهبهمیهمانی هاییمی رفتم.امادرانمیهمانی ها
دانشجویسالاولبودمودریکخوابگاهباسایردانشجویانسالاول
چیزی وجود دارد ،به این معنا که اغلب ،اما نه همیشه ،تاکید کمتر بر
خیلـــی خوب نبودم ،خیلی خجالتی بـــودم .به خوبی به یاد دارم که
بزرگ شدم.
را بپذیریم) ،و این اساس پیوند ما بود.
پدرم صاحب و مدیر یک رستوران بود .او پیش از تولد من زندگی بسیار
در دانشگاه ،شـــهودگرایی و فایده گرایی ( ایده ال) بود .وقتی برای
1940پولکافیبرایبازگشتبهچینراداشت.همسراولشدرانجا
ان زمان «فلســـفه اول» بود) عالقه مند شدم .شروع به زیر سوال بردن
او ازدواج کرد .انقالب کمونیستی چین ،و این واقعیت که پدر و مادرم
اخالقی کردم.
در سمتی اشتباه بودند ،انها را بر ان داشت که دوباره به مینیاپولیس
برگردنـــد .من فرزند اول خانواده دوم پدرم بودم .دو خواهر کوچک تر
دارم .اما تعداد زیادی برادر ناتنی و خواهر ناتنی نیز داشـــتم که اکثر
انها ان اندازه بزرگ بودند که جای پدر و مادرم باشند.
پدر شما داستانی از انقالب داشت که برایتان تعریف کند؟
خیر،پدرومادرمهیچ کدامدوستنداشتندازگذشتهودربابحوادث
استدالل و تاکید بیشتر بر توضیح چگونگی جهان یا چگونگی بهبود
خود و جوامع مان وجود دارد .بیشتر اوقات اهداف این فلسفه درمانی
اســـت ،تا اندازه ای مشـــابه به روش های نیچه و ویتگنشتاین .انچه در
باب واکنش های غرب به فلســـفه شـــرق رایج تر است ،محلی گرایی و
پدرومادرتانبرایامرارمعاشچهمی کردند؟انهاچگونهبودند؟
درگذشـــت و بعد از ان با پرستاری که قرار بود مادر من شود ،اشنا و با
این مطلب که هیچ اســـتداللی در این فلسفه نیست .در این انتقادها
مطمئننبودیمونمی دانستیمکههستیم(امانمی خواستیمایننکات
ایا از نظر فلسفی تکامل یافتید؟
پر باری داشـــت .پدرم از همسر اولش ده فرزند داشت و در اواخر دهه
باجهانیافتمکهاغلباوقاتپایین ترازسطحاستداللاگاهانهاست.
چیست؟
اولیـــن خاطره ام به خانه خانوادگی مان در مینیا پولیس بر می گردد و
ایا خواهر یا برادری دارید؟
درخشانوجالبیرادرموردتمایلانسانبهجدیگرفتنخودو«دانش»
فلسفیبودکهبهنظرمبسیارخوشایندبود.اورابه عنوانفردیباصداقت
زندگی می کردم .همه ما تا اندازه ای بی دست و پا بودیم و از خودمان
هدایایی زیر درخت کریســـمس در ان خانه .من انجا به دنیا امده و
متعارفبرایداللتوبیانایننگرش هاایجادمی شود،می توانانهارا
عدم کنجکاویاست،حتیکنجکاویکافیبرایداشتنیکتصورغلط.
بله ،در جهت گیری فلســـفی خود تکامل پیدا کردم .ایده اخالقی ام
4
5
تحصیالت تکمیلی به پرینستون رفتم ،سراسر به فلسفه زبان (که در
فـــرض قبلی خود مبنی بر وجود مجموعه ای منحصربه فرد از حقایق
منفکرمی کنمکهازنظرلفظی،ارائهافراطی ترینوغیرقابلقبول ترین
شمادربارهبهترینویژگی هایسنتچیست.یکیازبهترینویژگی ها
چیست؟
دارند بسیار مفید بوده است.
باقی نمی گذاریم .این سنت است .فکر می کنم که فیلسوفان ،فارغ
مقدمه ای بر فلســـفه ،دوره های درســـی اخالق ،معرفت شناسی و
نسخه های نسبی گرایی برای کسانی که به یک اخالق واقعی اعتقاد
به این فکر می کردم که ایا باید دانشـــگاه را ادامه دهم؟ زمان اشـــوب
موضوع،می تواندیکاقدامتعادل بخشدشوارباشد،اماموقعیتبسیار
وقتی شروع به این پرسش کردم که ایا مجموعه ای منحصربه فرد از
سیاسی و فرهنگی بود و گمان می کردم ایا باید کاری انجام دهم که
فرهنگی و زمانی که در مینیاپولیس بزرگ می شدم به کار اید .حتی
بهشخصیتیکهدارم،بایدکاریانجامدهمکهبرایمنمناسبباشد.
زمانی که فیلســـوفان اخالق در باب مسائل مرتبط با نسبی گرایی
برایافرادبیشتریتفاوتایجادکند؟امابهایننتیجهرسیدمکهباتوجه
بزاسخنبگویند،اگرچهیکبار،مادرمگفتدرمیانهتیراندازی ها
اسی
فرهنگی می نوشـــتند ،به ندرت وارد سنت فرهنگی فکری و عملی
بیشتر به کدام مسائل توجه داشتید؟
ت به محض اینکه کی .ام .تی چین
دارم در دوران جوانی مادرم می گف
به طور بسیار مختصر و انتزاعی توصیف می شوند .گمانم این بود که
می رسید تالش ها برای پایان دادن «با افتخار» به ان تنها ما را به عمق
بوده و بعدتر نیز یک جای گلوله در استین خود پیدا کرده است .به یاد
را پس گرفت ،برمی گردیم.
بزرگ ترین ترس دوره کودکی شما چه بود؟
پدر و مادرم به دنبال ان بودند که همه بچه ها ،به ویژه پسران ،تحصیل
کرده و شغل خوبی بیابند که احترام به بار اورد .بزرگ ترین ترس من در
دورانکودکیمربوطبهناتوانیدربراوردهکردناینانتظاراتبود.بیشتر
برادرانبزرگ ترمدکترومهندسبودندوخواهربزرگمنیزپزشکشدکه
غیر از سنت خود می شوند .نمونه هایی از تضاد فرهنگی در ارزش ها
ی و پایدارتر در سنت چینی و درگیر شدن در
می توانم با کنکاش جد
برخی کارهای مقایسه ای ،سهمی ایفا کنم( .و البته این فرصتی نیز
بود تا نوشـــتن حرفه ای خود را به چیزی بسیار معنادار و به شیوه ای
شخصی همراه کنم ).این نکته مرا بر ان داشت تا روشی را که در ان
رابطهواجتماعدراخالقکنفوسیوسنقشمحوریداشتوهمچنین
اینکه چگونه چنین تاکیدی ممکن است با سنت های اخالقی که
بر حقوق فردی تاکید می کردند متفاوت باشد را کشف کنم .باری،
برای ان دوره بسیار غیرعادی بود .پدر و مادرم می خواستند که من نیز
اگرچه تفاوت ها میان این دو نوع سنت پیچیده تر و درهم تنیده تر از
دشـــوار بود .درواقع ،فکر نمی کنم انها درک درستی از مفهوم فلسفه
موضعی نسبی گرا/کثرت گرایانه مناسب تر از ان است که بگویم باید
پزشکشوموتوضیحاینکهچرامی خواهمواردفلسفهشوم،برایمبسیار
داشته باشند .انچه که انها فهمیدند این بود که می خواهم به نوعی
معلمشومویادممی ایدکهمادرمبهمنگفتمعلمبودندرچینعالی
شباهت هایبینسنت هابهنظرمی رسد،امابهایننتیجهرسیدمکه
مجموعه ای از حقایق وجود داشته باشد که به ما نشان دهد تعادل
صحیح بین رابطه و اســـتقالل ،اجتماع و حقوق چیست .من کلمه
است و به دنبال خود عزت و احترام دارد ،اما در امریکا چنین نیست.
«کثرت گرا» را به عنوان معیاری برای نسبی گرایی به کار می برم ،زیرا
بیایندومنهممجبورشدمبااینکهپسرخوبخانوادهنباشمکناربیایم.
نیست .هیچ اخالق واقعا واحدی وجود ندارد ،اما همه اخالق ها نیز
بنابراین پدر و مادرم مجبور بودند با سرپیچی ام از انتظارات شان کنار
در ان دوران ایا نشـــانه ای وجود داشـــت که بخواهید در اینده
فیلسوفشوید؟
معتقـــدم هیچ اخالقی به اندازه اخالقی دیگر صادق یا قابل توجیه
صادقنیستند.
کهمرابهاینفکرانداختکهنمی توانمورودبهفلسفهراتوجیهکنم،اما
منطقی نگریستن و تحلیل کردن داستان ،مرا به این نتیجه رساند که
فرزندانمهاجران،پیوستهویکسرهاحساسمی کردمکهدروضعیتی
برزخ مانند یا بینابین هستم .تعجبی ندارد ،به گمانم زمانی که به طور
رسمیشروعبهمطالعهفلسفهکردم،بهموضوعچگونگیدرکتفاوت ها
در ارزش ها توجه کردم.
از ان گونه ها ایده من است) که امکان تفکر بهتر درباره اخالق را فراهم
می کند ،بدون اینکه نیازی به اثبات وجود یک اخالق واقعی باشد.
ایننکتهمرابهدلیلنهاییترسازنسبی گراییهدایتمی کند:بحث
برسرنسبی گراییمعموالبرروایت هایذهنیافراطییاقراردادگرایانه
کتاب های مورد عالقه شما به عنوان یک دانش اموز دبیرستانی
از این دیدگاه تمرکز می کند .انچه که درســـت اســـت ،هر ان چیزی
مدت هابودکهنمی توانستمکتاب هایمشخصیراازدورهدبیرستانبه
نسبی گرایی را می توان به روش های بسیار معقول تری تصور کرد ،اما
چه بود؟
اســـت که من فکر می کنم یا گروه یا جامعه یا فرهنگ من می گوید.
دشوار است که نقاط ضعف خود را ببینم یا به ان اعتراف کنم .در یک
بنابراینمنازاینفرصتاستفادهمی کنموازنظرفلسفیبااینسواالت
من نشان داد که چقدر اسان است از کار دیگران انتقاد کنم و چقدر
سمینارمعرفتشناسی،هارتیفیلد 7نظراتکتبیبسیاریرادرمورد
بازخورد به دانش اموزانم پذیرفته ام .گیلبرت هارمن 8استاد راهنمای
من الگوبرداری کرد که می توان از فلسفه ورزیدن و رقابت پذیری لذت
برد(البته،بعدتربهانرسیدمکهسبکرقابتیکمتریراانتخابکنم).
همچنیندرزماننوشتنپایان نامهباتیماسکنلون 9صحبتکردم.او
چیست؟»والبته«چرا؟»بچه هاخیلیسریعسواالتفلسفیمی پرسند،
درگیر می شـــوم .دخترم کالس سوم بود که شروع به صحبت در باب
خوشبختیکردیمومنازفرصتبهرهبردهواوراباارسطووکتابکوتاه
و زیبای جان کوپر درباره عقل و خیر انسانی در ارسطو اشنا کردم .به
یاد می اورم درمورد اینکه چگونه شـــادی باید در کل زندگی سنجیده
شود و درمورد جایگاه دوستی در یک زندگی شاد صحبت می کردم.
فیلم هایموردعالقه؟
نکردم ،اما به گمانم می ترسیدم احمق یا نادان به نظر برسم.
همچنین ،بزرگ شدن در مینیاپولیس در ان زمان به این معنی بود که
می کنم گونه هایی از نسبی گرایی وجود دارد (تعجبی ندارد که یکی
باشند» طرح کرد .او در بررسی دقیق کار خود انقدر نمونه بود که به
سختیوپیچیدگیسواالتاخالقیراعمیقومتقاعدکنندهبیانکند،
کهازنسبی گراییمی ترسندمی خواهمدربابنتایجیکهباتفکربهتر
افراد زیادی از نظر نژادی یا فرهنگی شبیه ما نبودند و مانند بسیاری از
اینجملهشروعکنم،کاریکهماانجاممی دهیمبسیارشبیهبهکاری
ازان چیززیباییمی سازدوفیلمجدایینادرازسیمین،فیلمایرانیدرباره
پشـــیمانم که چرا در سمینارها انقدر که باید یا می خواستم صحبت
داوری می کنیم ،در درازمدت اهمیت زیادی نخواهد داشت .ما تنها
و به دســـت اوردن شواهد بیشتر به دست می اید ،صریح باشند .فکر
داستان هایی را طلب می کرد که باید از خودم می ساختم .اما شاید با
بله ،شـــرایط پرینستون رقابتی بود ،اما بیشـــتر فشار ها از درون بود.
فکر کردم که استداللی مضحک است و سپس به این نتیجه رسیدم
که اگر خدا وجود نداشته باشد ،پیامدهای بسیار چشمگیری دارد.
نکـــرده ام .هنوز نوه ندارم و وقتی دخترم در ان ســـن بود ،همیشـــه
بسیار کمک کار بود و ذهن نافذی دارد .تامس نیگل 10نیز کسی بود
ســـخاوتمندانه تر اعتقاد به پیشرفت است که از طریق تفکر بهتر و به
دست اوردن شواهد بیشتر پدید می اید .با این باور موافقم و از انهایی
می دهیم،توضیحمی دهید؟
ازفیلم هاییکهبه تازگیدیده ام،چندفیلمدرخاطرمماندهاست:لباس
چندسالپسازفارغ التحصیلی،بهایننتیجهرسیدمکهخودراکارگری
که ادعا داشـــت وجود خدا را با واقعیت شر در جهان اشتی می دهد.
خودادغامکنند،اختصاصدادهشده اندthedevianphilosopher.
استکهیککودکپنج سالهانجاممی دهد،زمانیکهمی گوید«:این
که درنهایت بتوانم با همه مسائل موجود در باب اختالفات اخالقی،
پاسخیسختگیرانهایناستکهانهااحساسمی کنندکهنسبی گرایی،
درمنوجودداشتهباشد.بهگمانم 13سالهبودمکهبهبحثیبرخوردم
هنوز جلســـه ای از کالس فلسفه ریاضی پل بناسراف را به یاد دارم که
پایان نامه من با موضوع نسبی گرایی اخالقی بود .او این ایده را برای
ایامحیطپرینستونرقابتیبود؟
به معرفی فلسفه شرق برای کسانی که می خواهند ان را در دوره های
از ما انتظار داشت که وزن علمی خود را در بحث باال بکشیم ،و وقتی
قو خوی
می توانمباتالشبهروش هایغیرمستقیم تریکهبیشترباخل
تفاوت هایفرهنگیواینکهچگونهمی توانیمتالشکنیم،بنویسم.
صالحدیدخودازانبازدیدکنند.اکنونوب سایت هاییوجوددارندکه
دیرزمانی است که با یک کودک پنج ساله برای مدت طوالنی صحبت
مقاالتم ارائه کـــرد .از ان زمان من ان را به عنوان معیار خود برای ارائه
من ســـازگار است ،تفاوت ایجاد کنم .به نظرم این یکی از دالیلی بود
رابدهیمکهفلسفهشرقجزیرهعجیبوغریبیاستکهمی توانندبنابر
منکالس هایمارگارتویلسون6رامی پسندیدم.اودرکالس هایخود
استمسالهنابرابریاست،فقدانمشارکتمعناداراکثرشهرونداندر
اقتصادینیست،بلکهعمیقافرهنگیاست.مسائلیازایندستبود
اختصاصدادهشدهاست،باعثمی شودکهبهدانشجویاناینتصور
چگونه کار یک فیلســـوف را برای یک کودک پنج ســـاله انجام
کسانیهمکاریداشته اید؟
در ان او مقالـــه اصلی خود را با عنوان «در باب انچه اعداد نمی توانند
دموکراسیامریکاییوتلخیوتضاددرداخلکشورکهصرفاسیاسیو
متافیزیک .محدود کردن فلسفه شرق به دروسی که به صراحت به ان
بســـیار عالی .کالس های مورد عالقه شـــما کدام بودند؟ با چه
یک خونریزی وحشتناک ســـوق داد .مشابهت هایی با شرایط امروز
وجود دارد .موضوع دیگری که از ان زمان و از برخی جهات بدتر شده
ادغام ان در دروس فلســـفه که پیش تر در برنامه درسی وجود دارند:
orgو .globalphilosophyresources.com
احساسمی کرداینکاررانمی کنیم،کالسرازودتربهپایانمی رساند.
دیدگاه هایجالبیبرایمشارکتدارم،امااینشرایطنیزجایینیست
توانایی برای گفتن انچه درســـت اســـت را از ما سلب می کند .پاسخ
ممتازی است که بتوان این نوع کارها را انجام داد.
جنگ ایاالت متحده در ویتنام تا کامبوج گســـترش یافته بود .به نظر
با نسبی گرایی همداستانم ،اما چرا برخی از افراد در فلسفه این
بانگاهیبهگذشته،گمانمی کنمنشانه هایاولیه ایازعالقهفلسفی
سهیمباشند.حفظاینجاه طلبیبافهمهوشیارانهازشانسدرکاین
به گونه ای تدریس می کرد که ما تاریخ دقیق فلسفه را به کار بندیم .او
اعتمادبه نفس تانبیشترشد؟
اندازهازنسبی گراییمی هراسند؟
از اینکه چقدر شـــانس دارند ،باید به تالش خود ادامه دهند تا پاسخ
پیش از فار غ التحصیلی ،ایا وسوســـه می شدید که کاری غیر از
بهنظرتانمی تواناینشکرادرتجربیاتشخصیخودرهگیری
حقایق اخالقی وجود دارد یا خیر ،طبیعی بود که تجربه ام از برخورد
برای سنت این است که ما هیچ چیز را بدون چالش و بدون چون و چرا
سواالت همیشگی را بهبود بخشند ،یا در صورت بندی جدید سواالت
فلسفهانجامدهید؟
کنید؟
موثرترین راه برای نقش بیشـــتر فلسفه شرق در برنامه درسی
که کارش تاثیر بسیاری روی من داشت .روش هایی که او می توانست
من را تحت تاثیر قرار داد.
می دانســـتم که مهارت هایی را در انجا کســـب کرده ام و دریافتم که
عالی و حرفه ای .در زندگی شخصی شما چه می گذشت؟
کهبهشماکمککندعادتمقایسهکردنخودرابادیگرانازبینببرید.
ازکشورنقلمکانکردم.انرابطهشکستخوردومنکهنمی خواستم
به دلیلرابطه ایکهداشتم،درزماننوشتنپایان نامهبهنقطهدیگری
سرافکندهبهپرینستونبرگردم،بهخانه ایشریکیکهپرازروانشناسان
دریکسنتباستانیمی دانمواینکهچگونهمامعاصراندربارهیکدیگر
بود نقل مکان کردم ،جایی که جلسات هفتگی داشتند تا مسائلی را
تمام تالش خود را به کار می گیریم و امیدواریم که بخشی از انها برای
به بیان احساساتش عادت نداشت و برای فیلسوفی که بیشتر درون
برخی از افراد در حال حاضر یا در اینده مهم باشد.
کهپیشمی امدعمومیکنند.ایننکتهبراییکچینیامریکاییکه
ذهنش زندگی می کرد ،چیزی شبیه یک تجربه دشوار بود .درنهایت
عاشقلوراشدمکهدراتاقکناربود.اینبهتریناتفاقیبودکهتابه حال
این دیدگاه شما بسیار جالب است و ان را می پسندم .ایا نگران
برای من رخ داده و البته تولد دخترمان لیانا ،و همه اینها درست پس از
پیامد های منفی داشته باشد؟ پیامد هایی مانند اینکه ممکن
دوستان دوره فوق لیسانس ،لوئیس لوب ،به من کمک کرد تا از زمین
در شما ترغیب کند.
کنم .همیشـــه از او به خاطر دوستی اش و دانستن انچه من نیاز دارم
نیســـتید که این دیدگاه که در باب کارگر نامیدن خود داشتید
است تمایل به مطابقت با سنت را به جای به چالش کشیدن ان،
خیر،دراینبابنگراننیستم،زیراهمهچیزبستهبهایناستکهدیدگاه
ان اتفاق افتاد که فکر کردم زندگی ام از هم پاشیده شده است .یکی از
بلند شوم و واقعا پیشنهاد او بود که سعی کردم خانه ای با دیگران پیدا
سپاسگزارخواهمبود.
غواصیوپروانه ؛چراکهماراباموقعیتفاجعه باریکمردهمراهمی کندو
11
طالقزنوشوهریکهازنظراخالقیپیچیده،دارایابعادفردی،مذهبی
و سیاسی است و به انسانیت هر فرد احترام می گذارد .از گذشته های
دورترنیز،انرژیبی ادبانهانارشیستییوجیمبو 12بامنماندهاست.
پی نوشت ها
1- David Wong
2- www.whatisitliketobeaphilosopher.com/david-wong
3- Thomas Hill
4- Intuitionist
5- Utilitarian
6- Margaret Wilson
7- Hartry Field
8- Gil Harman
9- Tim Scanlon
10-Tom Nagel
11-The Diving Bell and the Butterfly
12-Yojimbo صفحه 15
جهان شهر
farhikhteganonline
w w w . FDN.IR
۱۶
پنجشنبه ۳۱فروردین ۱۴۰۲شماره ۳۸۴۶
مدیرمسئول:محمدامین ایمانجانی -سردبیر:مسعود فروغی
تلفن وفکس )021( 62999495 :کدپستی۱۱۳۵۶۳۳۸۱۶ :
چاپ:چاپخانهدانشگاهازاداسالمی
نشانی:خیابانحافظ ،پایین تر ازجمهوری ،روبه روی ساختمان بورس ،ساختمان فرهیختگان ،طبقه سوم
کشورداری در سایه رقابت ایاالت متحده امریکا و چین
عبور از عصر جدید رقابت قدرت های بزرگ
سجاد عطازاده
گزاره دیگری هم که به همین اندازه اغراق امیز اســـت این جمله است که رقابت
بیالهاری کائاســـیکان در مقاله ای با عنوان «عبـــور از عصر جدید رقابت
و اقتدارگرایی است .مقامات ایاالت متحده اغلب از چنین لفاظی هایی استفاده
دولت ها در میانه رقابت های امریکا و چین پرداخته اســـت .این دیپلمات
ساده انگارانه هم نامناسب و هم بی اثر است.
مترجم
واشنگتن با پکن و جنگ کنونی در اوکراین بخشی از رقابت بزرگ تر بین دموکراسی
می کننـــد و تمایل به تمرکز روی عالیـــم ثانویه و نه ضروری دارند .این دوگانگی
قدرت های بزرگ» که در وبسایت فارن افرز منتشر شده به بررسی مشکالت
این انگاره از ان جهت نامناسب است که هم دموکراسی و هم اقتدارگرایی عباراتی
بازنشســـته که زمانی سفیر سنگاپور در ســـازمان ملل متحد بوده معتقد
متلون به شمار می روند .انواع مختلفی از دموکراسی و اقتدارگرایی وجود دارند و
اســـت کشورها قادر نیستند تا بین واشـــنگتن و پکن ،ان گونه که امریکا
تمایز بین انها انقدر واضح نیست که ایاالت متحده تظاهر می کند؛ همان طور که
می خواهد دست به انتخاب بزنند .در ادامه ترجمه این مقاله را می خوانید.
با نگاهی اجمالی به فهرســـت بحث برانگیز دعوت شـــدگان به اجالس 2021
جنگ روســـیه با اوکراین و رقابت بین چین و ایاالت متحده ،جهان را نامطمئن تر
دموکراسی دولت بایدن مشخص می شود .دلیل بی اثری و ناکارامدی این گزاره
می رســـد رقابت امریکا و چین به ویژگـــی تعیین کننده روابط بین الملل در قرن
خـــود جلب می کنند و نه همه جوانب اقتدارگرایی با نفرت کامل موردتوجه قرار
مملو از دودستگی بوده و کشورها به بلوک های متخاصم و رقابتی تقسیم خواهند
خود جلب کند ،اما پشتیبانی بقیه جهانیان را محدود می سازد.
و خطرناک تر کرده اســـت .جنگ اوکراین احتماال طوالنی خواهد شـــد و به نظر
ان اســـت که نه تمامی جنبه های دموکراســـی غربی تحسین بی حدوحصر را به
می گیرند .قاب بندی رقابت این دو کشور به این شکل ممکن است غربی ها را به
تو یکم تبدیل شود .سیاستگذاران و تحلیلگران نگران ان هستند که اینده
بیس
بـــدون تهدید وجودی ،دیگر هیچ دلیلی برای امریکایی ها وجود ندارد که برای
شد و ژئوپلیتیک هم به یک بازی حاصل جمع صفر تبدیل خواهد شد.
امـــا همزمان با این واقعیت که مقامات سراســـر جهان بـــا این تحوالت پیچیده
حفـــظ نظم بین المللی ،بـــاری را تحمل کنند یا بهایـــی بپردازند .اولویت های
باشند از زمانی که دولت ها وجود داشته اند ،با یکدیگر رقابت کرده اند .انها البته
البته در این میان دولت جورج دبلیو بوش استثنایی محسوب می شود که به دلیل
دست وپنجه نرم می کنند ،بسیار مهم است که توجه کافی به این مساله داشته
کلیدی همه دولت های ایاالت متحده پس از جنگ ســـرد ،داخلی بوده اســـت؛
حمالت 11ســـپتامبر به ماجراجویی هایی نادرســـت در خاورمیانه سوق داده
باهم همکاری هم کرده اند ،اما واقعیت تلخ این است که رقابت اغلب به درگیری
تبدیل می شود .قرن گذشته با دوره های متناوب خشونت های بزرگ بین دولتی
شد .از ان زمان ،همه روسای جمهور ایاالت متحده تالش کرده اند تا با رهایی از
چندین جنگ بین اســـرائیل و کشـــورهای عربی ،تهاجم چین به هند و ویتنام و
چندانی نداشتند تا اینکه بایدن در سال 2021و با خروج از افغانستان ،امریکا
درگیری های خاورمیانه ،اشـــتباهات بوش را اصالح کنند؛ اما همه انها موفقیت
مشخص می شد :جنگ جهانی اول ،جنگ جهانی دوم ،جنگ کره ،جنگ ویتنام،
جنگ های متعدد دیگر در سراســـر جنوب جهانی .در طول جنگ ســـرد ،خطر
نابودی هسته ای رویارویی مستقیم بین مسکو و واشنگتن را بسیار خطرناک کرده
بود ،اما رقابت انها باعث درگیری های داغ بســـیاری در قالب جنگ های نیابتی
در سراســـر جهان شد .حتی در دوره به اصطالح «هنگامه تک قطبی امریکا» نیز
جهان خالی از درگیری نبود .جنگ های وحشیانه مبتنی بر نسل کشی در رواندا
و یوگسالوی شکل گرفتند و ایاالت متحده هم به عراق و افغانستان حمله کرد.
را از این مهلکه رهانید.
با یکدیگر مالقات و اعالم کردند که شـــراکت انها شـــراکتی بدون محدودیت یا
حیاتی و دسترســـی به بازارهای مهم ندارد .کشورهای جنوب جهانی جایگزین
به عنوان عقب نشینی ایاالت متحده از جهان معرفی شده است .اما نگاه دقیق تر
جنگ ،اوکراین را به یک نیروی نیابتی ناخواسته در رقابت ایاالت متحده و چین
اما پکن در هیچ کجای جهان از متحدی هم وزن روسیه ازنظر راهبردی که مانند
می کند؛ امری که اصال هم بدیع و بی سابقه نیست.
«مناطق ممنوعه» اســـت .اگرچه مطمئنا چنین برنامه ریزی نشـــده بود ،اما این
تبدیل کرده اســـت؛ شـــاید اوکراین اولین نماینده مرحله فعلی رقابت و درگیری
خطرات دوران حاضر واقعی هســـتند اما به ســـختی می توان انها را جدید و نو
قدرت های بزرگ باشد.
خود است .جنگ در اوکراین و رقابت ایاالت متحده و چین با الگوهای تثبیت شده
جنگل و درختان
دانســـت .درحقیقت می توان گفت که جهان در حال بازگشت به حالت طبیعی
رفتار دولت ها مطابقت دارند .ابهامات و خطراتی که انها ایجاد می کنند – احتمال
از کنترل خارج شـــدن حوادث و پیشـــامدها یا تشدید تنش هسته ای -در زمره
مواردی قرار می گیرند که دونالد رامسفلد ،وزیر دفاع پیشین ایاالت متحده ،انها
واشـــنگتن و پکن چاره ای جز این ندارند که خطرات و اسیب پذیری های مرتبط
اشتباهی را که در ویتنام مرتکب شده بود ،تصحیح کرده و حفظ ثبات در سراسر
این کار را نیز با قدرت انجام خواهند داد اما رقابت مذکور در چهارچوب سیستم
کرد .از ان زمان تاکنون این نقش امریکا در شرق اسیا به طرز چشمگیری ثابت
ماندن با یکدیگر را بپذیرند .چین و ایاالت متحده با یکدیگر رقابت خواهند کرد و
ایـــن منطقه را با اتخاذ نقش موازنه گر با تکیه بر نیروی دریایی و هوایی انتخاب
این عصر از رقابت قدرت های بزرگ صرفا تکرار دوره های قبلی به شمار نمی رود.
استفاده می شود« ،جنگ سرد جدید» است .این توصیف اساسا ماهیت این رقابت
طول جنگ سرد وجود داشت.
مداخله کند .اما ناوگان پنجم نیروی دریایی ایاالت متحده هنوز در بحرین است
درواقـــع ،یکی از ابکی ترین عبارات فکری که برای توصیف رقابت امریکا و چین
شرایط سخت رشد و پیشرفت کردند .اگر کشورها ارام بمانند و احتیاط معقولی
اولویت های خود را مشخص کنید
پکن به غرب بی اعتماد باشد ،برخوردار نیست.
نیم قرن پیش ،ایاالت متحده با خروج از مداخله مستقیم در اسیای جنوب شرقی،
واحدی که هر دو جزء ان به شمار می روند ،رخ خواهد داد .پویایی رقابت در یک
را «ناشناخته های شناخته شده» نامیده است .اکثر کشورها مراحل قبلی رقابت
را به کارگیرند ،دلیلی ندارد که نتوانند دوباره این کار را انجام دهند.
مناســـبی از این نظر به شمار نمی روند .روسیه وبال گردن چین به شمار می رود
اشکار می کند که ایاالت متحده در حقیقت شرایط تعامل خود با جهان را بازتعریف
بوده است .اکنون تغییر نقشی مشابه در خاورمیانه هم در حال وقوع است؛ جایی
را به گونه ای نادرست نشان می دهد؛ زیرا تشبیهی تاریخی را برمی انگیزد که فقط
قدرت های بزرگ را با موفقیت پشـــت سر گذاشتند و حتی بسیاری از انها در ان
این اقدام بی رحمانه و تمرکز داخلی همه دولت های پس از جنگ ســـرد ،اغلب
به صورت سطحی قابل قبول است و درواقع کامال نامناسب است.
سیستم واحد اساسا پیچیده تر از رقابت دوتایی بین نظام ها است که پیش تر در
سیاستی ظریف
که بعید اســـت ایاالت متحده دوباره با استفاده از نیروی زمینی در مقیاس بزرگ
و نیروی هوایی ایاالت متحده هنوز در قطر و امارات متحده عربی مستقر هستند.
دیر یا زود ،تغییر مشـــابهی در اروپا نیز رخ خواهد داد؛ تغییری که ممکن است
در طول جنگ ســـرد ،ایاالت متحده و اتحاد جماهیر شـــوروی دو نظام مجزا را
ژئوپلیتیک مرتبط با مبحث نیمه هادی های پیشـــرفته مثال روشـــنگری در این
براثر جنگ اوکراین به تاخیر بیفتد اما منحرف نخواهد شد.
متقابل ،رقابت انها را کاهش داد و درنهایت به تنش زدایی منجر شـــد ،اما هر دو
ایاالت متحده و متحدان و دوســـتان ان مانند ژاپن ،هلند ،کره جنوبی و تایوان
دوستان خود طلب چیزهای بیشتری را می کند تا به این وسیله تعادل منطقه ای
رهبری کردند که به طور حداقلی به هم متصل بودند .اگرچه چشم انداز نابودی
زمینه اســـت .همه مهم ترین بخش های زنجیره تامین نیمه هادی ها در دستان
یک موازنه گر فراساحلی دست به عقب نشینی نمی زند ،بلکه از متحدان ،شرکا و
کشـــور اساسا به دنبال جایگزینی نظام دیگری با نظام خود بودند .این تحوالت
قرار دارند اما چین حدود 40درصد از تراشـــه های ساخته شده در سراسر جهان
،1956نیکیتا خروشچف ،رهبر شـــوروی ،به گروهی از سفرای غربی قول داد
متحدان به 40درصد بازار بدون وارد امدن اســـیب جدی به انها ،سخت و شاید
چندجانبه گرایی انجام شـــد که شیوه دیگری برای تقسیم مسئولیت ها به شمار
عصر فعلی رقابت قدرت های بزرگ که در چهارچوب الزامات و محدودیت های این
و یک جانبه مطرح کرد .بایدن نســـبت به مشـــورت اغوش بازتری دارد ،اما صرفا
و ویتنام هستند) .دیگر هیچ کس نمی تواند به طورجدی امیدوار باشد یا بترسد
زاده ارزیابی های دقیق و نه تصمیمات دوگانه باشند .نشریه وال استریت ژورنال
می دهد تا مشـــخص کند که انها برای پاسخگویی به نگرانی های ایاالت متحده
برخالف دشـــمنان دوران جنگ ســـرد ،رقبای ابرقدرت امروزی در یک سیستم
درخواست حذف از ممنوعیت های اِعمال شده از سوی امریکا در زمینه صادرات
جنگ های داخلی حمایت کرده اســـت (مثال حمایت غرب از نیروهای ضد رژیم
اقتصادی را در اواخر دهه 1970ایجاد کرد ،چین و ایاالت متحده به طور تدریجی
هـــم که کنگره در همان ماه ان را تصویب کرد و به دنبال محدود کردن بیشـــتر
پیشـــبرد اهداف مشـــترک در اختیار انها قرار دهد .مشارکت امنیتی سه جانبه
از اساسی ترین مبانی حقوق بین الملل ،مانند احترام به حاکمیت و عدم مداخله
در طول تاریخ ســـابقه نداشته است ،مرتبط شده اند .البته استعاره زنجیر به حد
مهم ترین نکته این اســـت که بنا به تعاریف موجود ،رقابت درون سیستمی اصال
زیردریایی های هســـته ای کرده است؛ این اولین بار در بیش از 60سال گذشته
بدیهی اســـت که همه موارد نقض قوانین حقوق بین الملل ،غیرقابل قبول تلقی
است .استعاره مناســـب تر شاید سیستم ریشه ای درخت باشد که به تنه ،بدنه،
رقابت درون نظام ،اســـتفاده از وابستگی متقابل به عنوان یک ابزار رقابتی است
بین الملل موردبحث قرار می گیرند ،اما این نکته موردتوجه بســـیاری از افراد در
انبوهی از درختان است که در سراسر قاره ها با یکدیگر درهم تنیده شده اند.
کاهش اســـیب پذیری های خود و همچنین منتفع شدن از اسیب پذیری های
بالکان در دهه ،1990سفیدپوستان با حمایت سفیدپوستانی دیگر یکدیگر را
است ،اما عمری فراتر از ان دوران دارد .چین و ایاالت متحده نگران این هستند که
وابســـتگی متقابل امکان جنگ را از بین نمی برد .اما این نوع جدید وابســـتگی
اســـیب پذیری های ناشی از این مواجهه را تعدیل کنند .امریکایی ها و متحدان
همراه بازدارندگی هسته ای ،احتمال استفاده از جنگ ،به عنوان ابزاری سیاستی
این جنگ اصال چیز جدید و اســـتثنایی به شـــمار نمی رود .رنج اوکراین تنها به
این دلیل قابل توجه اســـت که این اولین جنگ در اروپا پس از زمان جنگ های
بالکان در دهه 1990به شـــمار می رود .تراژدی های مشابه برای چندین دهه
برای بســـیاری از مردم در جنوب جهان یک واقعیت روزمره هســـتند .در بیشتر
موارد ،این جنگ ها -مثال جنگ ایران و عراق در دهه 1980و جنگ بین اتیوپی
و اریتـــره در اواخر دهه – 1990موردتوجه قـــرار نگرفته یا توجه ضعیفی به انها
یک مبارزه وجودی بین ســـرمایه داری و کمونیســـم به شمار می رفت .در سال
که «شما را دفن خواهیم کرد» .اما همان طور که گذر تاریخ نشان داد ،این اتحاد
جماهیر شـــوروی بود که مدفون شـــد و امروز چین تنها یکی از پنج نظام ظاهرا
کمونیستی است که باقی مانده است ( 4کشور دیگر کوبا ،الئوس ،کره شمالی
شـــد؛ مخصوصا از سوی ایاالت متحده و کشورهای اروپایی که اکنون مداوم دم
که کمونیسم سرمایه داری را شکست دهد.
اغاز کرده (مثال حمله ایاالت متحده به عراق در ســـال )2003یا از بازیگران در
واحد وجود دارند .از زمانی که رهبر وقت چین ،دنگ شـــیائوپینگ ،اصالحات
از تهدیـــد نظم به اصالح مبتنی بـــر قوانین می زنند .غرب حتی چندین جنگ را
در ســـوریه در دهه گذشته)؛ ان هم در شرایطی که چنین رفتاری نقض تعدادی
در امور داخلی کشورها به شمار می رود.
نشده و با شدت یکسان با انها برخورد نشده است .نژاد و رنگ به ندرت در روابط
جنوب جهانی قرار گرفته است که در اوکراین ،برای اولین بار از زمان جنگ های
می کشند؛ دقیقا برخالف گذشته که سفیدپوستان غیرسفیدپوستان را می کشتند
یا غیرسفیدپوستان بعضا با حمایت سفیدپوستان ،یکدیگر را از پا درمی اوردند.
با یکدیگر و سایر نقاط جهان از طریق زنجیره های تامین متراکم و پیچیدگی که
کافی نمی تواند این اتصال را مشابهت کند زیرا زنجیر یک ساختار ساده و خطی
شاخه ها و برگ های ان منتهی می شـــود؛ بنابراین ،نظام جهانی شامل جنگل
این جنگل در دوره کوتاه پس از جنگ سرد و سلطه بی چالش امریکا کشت شده
چقدر در برابر یکدیگر اسیب پذیر به شمار می روند .هر دو کشور تالش کرده اند
این مساله ممکن است مهم ترین عامل تاثیرگذار بر نگرش نسبت به جنگ اوکراین
انها سعی کرده اند با تنوع بخشیدن به زنجیره های تامین ،تاب اوری بخش های
هیچ کشـــوری نمی تواند یک سیاست خارجی کامال منسجم را دنبال کند .اما
چین هم به نوبه خود ،تالش کرده است تا در فناوری های کلیدی به خود متکی
در جنوب جهانی نباشد ،اما یکی از عوامل به شمار می رود.
کلیدی اقتصاد خود را افزایش دهند تا درنتیجه وابستگی به چین را پایین بیاورند.
را مصرف می کند .قطع کامل دسترســـی شـــرکت های کشور خود ،دوستان و
غیرممکن می نماید.
وابستگی متقابل پیچیده قاب بندی شده است ،نیازمند سیاست هایی است که
در اوت 2022گزارش داد که تا ان زمان ،ایاالت متحده برای اکثر شرکت هایی که
فناوری به چین را داشتند ،معافیت هایی اعطا کرده بود« .قانون تراشه ها و علم»
انتقال فناوری به چین است ،بعید است که نیاز به یک رویکرد ظریف را تغییر دهد.
وجودی به شمار نمی رود زیرا به تخریب یا جایگزینی نظام نمی انجامد .در عوض،
را حفظ کند .روسای جمهور اخیر ایاالت متحده به طرق مختلف همگی سیاست
مشابهی را اتخاذ کرده اند .در دوران باراک اوباما ،این سیاست به شکل تاکید بر
می رود .دونالد ترامپ صراحتا درخواســـت های خود را در قالب های معامالتی
برای خوشـــایند متحدان و شرکا دست به مشورت نمی زند بلکه این کار را انجام
اماده انجام چه کارهایی هستند.
به نظر می رســـد بایدن مایل است برای کشـــورهایی که انتظارات ایاالت متحده
را بـــراورده می کنند ،از اســـاف خـــود فراتر رفته و ابزارهایی بی ســـابقه را برای
بین اســـترالیا ،بریتانیا و ایاالت متحده (اکوس) اســـترالیا را قادر به دستیابی به
اســـت که ایاالت متحده چنین فناوری ای را به اشـــتراک می گذارد .از این نظر،
رویکرد مشـــورتی بایدن شکل مودبانه تری از معامله گرایی خام ترامپ است .اگر
و در ان کشـــورها از موقعیت خود برای ادامه بهره مندی از وابســـتگی متقابل و
انتظارات را براورده نکنید ،احتماال دولت بایدن همچنان مودب خواهد بود ،اما
رقیب خود استفاده می کنند.
اسیای جنوب شرقی مانند تایلند و همچنین اسه ان به عنوان یک سازمان ،شروع
متقابـــل پیچیده به طور قابل توجهی هزینه های درگیری را افزایش می دهد و به
را کاهش می دهد .چشم انداز «نابودی حتمی طرفین» ،صلح بین ایاالت متحده
و اتحاد جماهیر شـــوروی را حفظ کرده بود .همین اصل نابودی حتمی طرفین،
که اکنون نه فقط هســـته ای بلکه اقتصادی هم است ،به احتمال زیاد صلح بین
نباید انتظار داشته باشید که جدی گرفته شوید؛ نکته ای که برخی از کشورهای
به درک ان کرده اند.
بازگشت به هنجار
در ایـــن مرحله جدید از رقابت قدرت های بزرگ ،همه کشـــورها با دو مجموعه
واقعیت روبه رو هستند .اوال ،تعداد کمی از کشورها (تازه اگر کشوری اصال وجود
داشته باشد) وجود دارند که درباره برخی از جنبه های رفتار ایاالت متحده و چین
اســـتاندارد دوگانه خـــاص در حوزه اوکراین این نکته را روشـــن می کند که چرا
باشـــد و تاکید بیشـــتری بر مصرف خانگی (در مقابل صادرات) داشته باشد تا
ایاالت متحده و چین را نیز حفظ خواهد کرد .خطر بزرگ جنگ برنامه ریزی شده
در فوریه هشدار داد ،حمایت از اوکراین در بسیاری از کشورهای جنوب جهانی
نه چین و نه ایاالت متحده در این تالش ها موفق نخواهند شد ،حداقل نه در حدی
ناسیونالیستی به جنگ اشکار دامن زده شود .احتمال این تصادف در درگیری
ثانیا ،چین و ایاالت متحده واقعیت های ژئوپلیتیکی هســـتند که هیچ کشوری
به زنجیره های تامین و دســـتیابی به خوداتکایی ،اسان تر از انجام است و زمان
بااین حـــال ،این خطر نافی این واقعیت که ایاالت متحده در هیچ کجای جهان
شـــرط الزم برای موفقیت در ارتباط با هرکدام است .بدون ایاالت متحده ،کار با
همان طور که امانوئل مکرون ،رئیس جمهور فرانســـه در اجالس امنیتی مونیخ
کمرنگ است .جنوب جهانی ممکن است هرگز نقش زیادی در میدان جنگ در
اوکراین نداشته باشد اما با طوالنی شدن جنگ ،اگر حمایت سیاسی و دیپلماتیک
این منطقه از اوکراین کاهش یابد ،ممکن اســـت منزوی نگه داشتن روسیه برای
کشورهای غربی دشوارتر شود.
بدینوسیله رشد اقتصادی خود را افزایش دهد.
که ارزوی ان را در سر می پرورانند .حرف زدن درباره هر دو راهبرد تنوع بخشیدن
زیادی طول می کشـــد تا انها تاثیر قابل توجهی از خود نشـــان بدهند .دوشاخه
دارند (مانند نیمه رساناها) .اما سناریوهای اخرالزمانی مبنی بر ایجاد یک نظام
هم زوال مسکو را تسریع کرده است .تروریسم دولتی و غیردولتی هم برای هیچ
که مســـتقیما در این درگیری دخالت نخواهد کرد زیرا چنین مداخله ای ممکن
جهانـــی فوق العاده پیچیده که تمام بخش ها را کامال به دو سیســـتم جداگانه
است منجر به تنش خطرناک هسته ای شود .اما ممکن است واشنگتن به دلیل
تقسیم می کند (همان طور که در دوران جنگ سرد وجود داشت) محقق نخواهد
وجودی برای اوکراین و یک تهدید جدی برای بلوک شـــرقی اتحادیه اروپا است.
بود .رقابت بین قدرت های بزرگ ســـبب کند شدن جهانی شدن خواهد شد ،اما
اما واقعا تهدیدی برای ایاالت متحده به شمار نمی رود.
اوکرایـــن یک موضوع درجه دوم برای ایاالت متحده اســـت؛ موضوع درجه اول
چین اســـت .لوید اســـتین ،وزیر دفاع ایاالت متحده به صراحت گفته است که
ایاالت متحده می خواهد از اوکراین برای تضعیف روسیه استفاده کند تا کرملین
نمی توانـــد انها را نادیده بگیرد و دقیقا به دلیل رقابت انها ،کار هم زمان با هر دو
چین در یک محیط نامتعادل صورت خواهد گرفت که قطعا به ضرر هر کشـــوری
خواهد بود .بدون چین هم خطر نادیده گرفتن منافع از ســـوی ایاالت متحده یا
در یک مسیر نزولی درازمدت قرار داشت و اشتباه محاسباتی پوتین در اوکراین
بدیهی گرفتن رابطه به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.
کشـــور قوام یافته ای ،علی الخصوص ایاالت متحده ،تهدید وجودی به شـــمار
را در چهارچوب محدودیت های شـــرایط خاص خود به حداکثر برســـانند .انها
نمی رود .چین هم یک رقیب قدرتمند اســـت که اقتصاد ان بســـیار بادوام تر از
در مواجهه با این واقعیت ها ،اکثر کشـــورها تالش می کنند تا اســـتقالل خود
نمی خواهند همـــه منافع خود را در همه حوزه ها در یک جهت واحد هماهنگ
شد؛ زیرا هزینه این کار برای قدرت های بزرگ و سایر کشورها بسیار باال خواهد
عکس این گزاره صحیح نیست.
صرف نظـــر از این موضوع که ایا چین توانایـــی و ظرفیت جایگزینی نظام فعلی
و این مساله انها را به دنبال ائتالف و مشارکت با طیفی از بازیگران سوق می دهد.
پکن نیست .پکن ممکن است مایل باشد ایاالت متحده را از مرکز اقتصاد جهانی
در طول جنگ سرد ،فضای بیشتری را برای مانور در اختیار دولت های مستقل
است؛ اما ان را نیز نباید یک تهدید وجودی تلقی کرد.
حتی نزدیک ترین متحدان ایاالت متحده نیز هرگز از نظر سیاســـی یا اقتصادی
بین الملل را دارد یا نه ،ذکر این نکته ضروری است که این جایگزینی اصال به نفع
دارند ســـرمایه گذاری در بازار چین را به طور کامل کنار بگذارند ،حتی علی رغم
کنار بزند ،اما این موضوع متفاوت از زدن زیر میز است .رفتار چین در دریاهای
ارتباط خود را با چین قطع نخواهد کرد .تعداد کمی از شـــرکت های غربی قصد
هرگز نتواند به کشـــور دیگری حمله کند .بااین حال ،انچه ناگفته مانده اســـت
عینی برای پکن اســـت .تهاجم روســـیه تنها چند هفته پس ازان صورت گرفت
عظیـــم ،علی رغم همه تنش های اخیر ،اصال حاکی از زو ج زدایی نیســـت .برای
که والدیمیر پوتین ،رئیس جمهور روســـیه و شی جین پینگ ،رهبر چین در پکن
کشورها هم با شدت یکسانی با انها دست وپنجه نرم نمی کنند ،اما وجود دارد.
اقتصاد شـــوروی سابق و بســـیار قوی تر از اقتصاد روسیه در دوران پسا شوروی
این واقعیت که درباره فناوری به این کشـــور محتاط هســـتند .حجم کل تجارت
تمایـــل ایاالت متحده برای تبدیل حمایت قـــوی از اوکراین به یک درس عبرت
با تهدید وجودی مواجهه ای ندارد ،نیســـت .روسیه یک دشمن بسیار خطرناک
شـــدن جزئی نظام جهانی پیش تر رخ داده اســـت و در اینده هم بیشتر به وقوع
برای اوکراین مایه تاســـف اســـت که جنگ این کشـــور با روسیه درحقیقت یک
دیگری نیز از این کارزار خارج شـــده باشـــد :تهاجم روسیه مطمئنا یک تهدید
احتمالی بر سر تایوان باال است.
است ،اما حتی قبل از جنگ اوکراین هم به دالیل اقتصادی و جمعیت شناختی
خواهد پیوست ،به ویژه در حوزه هایی مانند فناوری که پیامدهای امنیتی عمده ای
نمایش فرعی برای ایاالت متحده به شـــمار می رود .واشنگتن تصریح کرده است
نیست ،بلکه تصادف و رخدادی است که از کنترل خارج شده و توسط روایت های
نگرانی نداشته باشند .نگرانی ها برای ایاالت متحده و چین یکسان نیست و همه
امریکا و چین در ســـال 2022بیش از 690میلیارد دالر بوده است .این مقدار
اینـــده قابل پیش بینی ،چین هیـــچ جایگزین واقعی جز غرب برای فناوری های
چین شـــرقی و جنوبی و در هیمالیا که ارتش این کشـــور به طور تحریک امیزی
ادعاهایی را درباره انها مطرح کرده است ،تهاجمی و بدخواهانه است .اما اینکه
چین را یک قـــدرت تجدیدنظرطلب بنامیم که به دنبـــال برهم زدن کامل نظم
بین المللی است ،قطعا یک اغراق به شمار می رود.
کنند .انها تالش می کنند تا منافع مختلف را در حوزه های مختلف به سودمندترین
جهت همسو کنند؛ انتخاب های انها لزوما تنها به دو قدرت بزرگ محدود نمی شود
تو یکم نسبت به رقابت دوگانه ایاالت متحده و شوروی
پیچیدگی رقابت قرن بیس
قرار می دهد .البته دولت ها باید هوش ،چابکی و شـــجاعت الزم را داشته باشند
تا فرصت های پیش روی کنشـــگری خود را تشخیص دهند .انها باید در مقابله
با این چالش ،به خاطر داشـــته باشند که حتی اگر چشم انداز روابط بین الملل
مدرن دلهره اور به نظر برسد ،اما نشانگر بازگشت به یک هنجار تاریخی و قدیمی
به شمار می رود. صفحه 16