روزنامه روژان شماره ۷۳۶
روزنامه روژان شماره ۷۳۶
روزنامه روژان شماره ۷۳۶
روزانهم -افرسی ،رکدی
استاندار کردستان خبر داد؛
سرمایه گذاری
20میلیون دالری
برایگردشگریسنندج
مدیرعامل اب کردستان:
تابستان امسال
تنش ابی نخواهیم داشت
سنندج -خبرنگار روژان:
مدیرعامل اب منطقه ای کردستان گفت :با
توجه به بارش برف در اواخر سال گذشته
و بارش های بهاری مناسبی که امسال
داشتیم ،تابستان پیش رو استان کردستان
با تنش و کمبود اب مواجه نخواهد بود.
ارش اریانژاد در گفت و گو با خبرنگار
روژان پرس ،میزان مصرف اب به طور
ساالنه در استان را یک میلیارد متر مکعب
عنوان کرد و گفت :این میزان در حوزه های
مختلف شرب ،کشاورزی ،صنعت و ...مصرف
می شود.
وی با اشاره به اینکه ۶۰درصد مصرف اب
استان از محل منابع اب های زیرزمینی
تامین می شود ،افزود :در حال حاضر حدود
۶۸درصد از مخازن اب پشت سدهای
کردستان پر شده است.
مدیرعامل اب منطقه ای کردستان اظهار
کرد :به واسطه بارندگی های اخیر تعدادی
از سدهای استان مانند گاران مریوان ،عباس
اباد بانه و چند سد دیگر سرریز شدند و
شاهد افزایش روان اب های سطح استان
نیز هستیم.
اریانژاد ادامه داد :همچنین هم اکنون
۱۶۵میلیون متر مکعب اب در مخزن سد
قشالق سنندج ذخیره شده و این نویدبخش
افزایش حجم سد در روزهای اینده به دلیل
بارندگی است.
وی با اشاره به میزان بارش های سال
گذشته و سال جاری ،یاداور شد :امسال
کردستان با تنش و کمبود اب مواجه نیست
و پیش بینی می شود بخشی از کمبود اب
ابخوان های زیرزمینی دشت های شرقی
استان نیز جبران شود.
برگزار می شود
چهارشنبه 20اردیبهشت 20 - 1402ی گواڵنی 2723ی کوردی
سال دوازدهم -شماره 736
گزارش روژان از انتخابات ترکیه؛
رقیب اردوغان؛ انتخاب اجباری کردها
کردستان همچنان
در انتظار سوت قطار
وعده ای که 20ساله شد!
2000تومان
تیتـرها
حلقه مفقوده منزلت و
معیشت معلمی
.حبیب اهلل مستوفی
*l
*
کورد
لەم هەڵبژاردنەی
تورکیادا
.
عیماد عەلی
*l
*
ب ه پای مادرانتان بیفتید
که بهشت انجاست!
.
مترجم :رسول رسولی کیا
*l
*
بۆچی پێویستە
بخوێنینەوە؟
rojanpress.ir
پایگاه خربی روژان پرس
خربها و گزارشات روز را اینجا ببینید
استاندار کردستان خبر داد؛
رسمایه گذاری 20میلیوندالریبرایگردشگریسنندج
استاندار کردستان گفت :در گام اول برای اجرای
طرح های گردشگری صلوات اباد سنندج ۲۰
میلیون دالر سرمایه گذاری می شود که مشوقی
برای دیگر سرمایه گذاران است.
اسماعیل زارعی کوشا در جلسه بررسی طرح های
گردشگری منطقه صلوات اباد سنندج با بیان
اینکه همه دستگاه ها باید خود پیشاپیش برای
پیشبرد این طرح مهم اعالم امادگی و اقدام
کنند ،اظهار داشت :برای به ثمر رسیدن این
پروژه عظیم سرمایه گذاری در حوزه گردشگری،
ادارات نباید منتظر دستور و یا تشکیل جلسات
تور گردشگری
کشاورزی در سنندج
روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان
خبر
رئیس اداره میراث فرهنگی سنندج:
باشند ،بلکه باید با احساس مسئولیت به این
مسئله ورود کنند .
وی طرح گردشگری صلوات اباد را یک کار
بزرگ فرادستگاهی برشمرد و افزود :از جمله
ظرفیت های اصلی کردستان برای توسعه ،موضوع
گردشگری بوده که از مواهب بسیار زیاد طبیعی
برخوردار است.
استاندار کردستان با بیان اینکه نمی توانیم
گردشگری را در مرزهای کوچک محصور کنیم،
ادامه داد :صلوات اباد از نقاطی است که مردم
سنندج و استان نسبت به ان عالقه قلبی دارند
و این ظرفیت قابل توجهی برای استان به شمار
می رود که اکنون در فاز اجرایی کار قرار دارد و
خود پروژه نیز یک کار بزرگ و پر ریسک است.
زارعی کوشا از مدیران خواست این طرح را به
عنوان یک مسئله بزرگ دستگاه های خود نگاه
کنند.
وی اضافه کرد :وظیفه اصلی مدیران این است
این پروژه را در وزارتخانه ها و سازمان های مربوطه
خود برای وزرا تشریح و دنبال دریافت اعتبارات
خاص برای ان باشند.
وی با بیان اینکه معاون عمرانی روی این مسئله
متمرکز و نقش هر دستگاه را تعیین کند ،گفت:
در مطالعات حتما جمع سپاری را مدنظر داشته
باشید ،چراکه در کردستان هنرمندان بزرگی
وجود دارند که می توانند مشاور و یاریگر پیشبرد
پروژه باشند.
استاندار کردستان اقناع سازی و همراه کردن
مردم در پیشبرد طرح را حائز اهمیت دانست
و اظهار کرد :تسریع در اجرای کار مهم است و
ما خواهان ان نیستیم که این طرح برای سال ها
به درازا بکشد ،بلکه نهایتا باید تا دو سال اینده
بتوانیم فازهایی از ان را به بهره برداری برسانیم.
وی تاکید کرد :برای تسریع در انجام این پروژه
الزم است حتما اقناع سازی های الزم برای مردم
محلی انجام و انان در این پروژه مشارکت داده
شوند.
زارعی کوشا با تاکید بر اینکه ما هم از رئیس
جمهور و وزرای مختلف پیگیر به نتیجه رسیدن
طرح گردشگری صلوات اباد خواهیم بود ،افزود:
بخش زیادی از کمک های غیرنقدی و در حوزه
تجهیزات و ماشین االت است ،بنابراین در یک بازه
مشخص باید از همه ظرفیت های تجهیزاتی در
بخش عمرانی استفاده شود.
استاندار کردستان تاکید کرد :استفاده از نمادهای
بومی در اجرای این طرح مهم است و الزم است
با یک دید هنرمندانه و وسیع کارهایی طراحی
و اجرا شود که ان را از سایر نقاط و مناطق
گردشگری کشور متمایز کند.
زارعی کوشا گفت :در گام اول ۲۰میلیون دالر
توسط شرکت سرمایه گذار اجرایی خواهد شد که
مشوقی برای دیگر سرمایه گذاران است.
اگهی دعوت مجمع عمومی فوق العاده
نوبت اول شرکت ۴۴۷۴دانشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسالمی واحد سنندج
جلسه مجمع عمومی فوق العاده نوبت اول شرکت تعاونی ۴۴۷۴دانشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسالمی واحد سنندج
بنا به تقاضای کتبی اکثریت مطلق اعضای هیات مدیره در ساعت 15روز شنبه مورخ 1402/03/06در محل سالن اجتماعات دانشکده علوم
انسانی دانشگاه ازاد اسالمی واقع در شهرک سعدی تشکیل می گردد.
بدینوسیله از کلیه اعضای شرکت تعاونی دعوت به عمل می اید که جهت اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعات زیر در این جلسه در وقت مقرر
حضور به هم رسانند .در صورتیکه برای هر کدام از اعضاء شرکت حضور (وکالتی و اصالتی) در جلسه مورد نظر ممکن نباشد مطابق ماده ۱۹
ایین نامه نحوه تشکیل مجامع عمومی حق رای خود را به موجب وکالت نامه کتبی به نماینده تام االختیار خود از میان اعضاء یا خارج از اعضاء
واگذار کند لیکن هیچ عضوی نمی تواند عالوه بر رای خود حد اکثر بیش از 3رای با وکالت داشته باشد و هر شخص غیر عضو می تواند یک رای
با وکالت داشته باشد .ضمن ًا متقاضیان اخذ وکالت بایستی از تاریخ 1402/02/21لغایت 1402/03/04از ساعت 08لغایت 14ظهر غیر از روزهای
تعطیل با مراجعه دفتر تعاونی به ادرس :سنندج -دفتر مدیریت دانشکده علوم انسانی به ادرس صدراالشاره نسبت به اخذ وکالتنامه یا ضمن
مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی نسبت به اعطای نمایندگی رسمی جهت حضور در مجمع عمومی صدراالشاره تعاونی با قید نوبت های اول
و دوم و سوم اقدام نماید .ضمن ًا سایر وکالت نامه های تنظیمی به هر نحو و هر عنوان غیر قابل استناد بوده و حق ورود به محل تشکیل مجمع را
از خود سلب می نمایند.
ــ کل اعضا (اصالتی -وکالتی) رسمیت خواهد داشت .ضمن ًا تصمیمات مجمع فوق العاده با اکثریت 3
بدیهی است جلسه نوبت اول با حضور 2
ــ
4
3
اراء حاضر در جلسه برای حاضرین و غایبین نافذ و معتبر خواهد بود.
دستور جلسه:
-1تمدید مدت فعالیت قانونی تعاونی
هیئت مدیره تعاونی شرکت ۴۴۷۴دانشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسالمی واحد سنندج
نخستین تور گردشگری کشاورزی در سنندج برگزار می شود
رئیس اداره میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی سنندج از برگزاری نخستین تور
گردشگری کشاورزی در این شهرستان خبر
داد.
امیر صادقی در گفت وگو با خبرنگار فارس
در سنندج ضمن اشاره به برگزاری نخستین
تور گردشگری کشاورزی در سنندج ،اظهار
داشت :این تور گردشگری در روزهای چهارم و
پنجم خردادماه سال جاری هم زمان با برگزاری
چهارمین جشنواره فرهنگی ،بومی و محلی
توت فرنگی در روستای گردشگری شیان برگزار
خواهد شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی ،گردشگری و
صنایع دستی سنندج ،هدف از برگزاری این
رویداد را معرفی ظرفیت های گردشگری
کشاورزی شهرستان عنوان کرد و افزود :باتوجه
به پتانسیل باالی سنندج در حوزه کشاورزی
می توان با ایجاد زیرساخت های مناسب به
جذب و ماندگاری گردشگران اقدام کرد.
وی با بیان اینکه برپایی نمایشگاه صنایع دستی
از جمله برنامه های جنبی این برنامه است
که با همکاری اتحادیه صنایع دستی انجام
می شود ،یاداور شد :امیدواریم با برگزاری
تورهای گردشگری در راستای رشد و
شکوفایی این صنعت گام های موثر و مثبتی
برداریم.
(نوبت دوم)
تجدید مناقصه عمومی مربوط به تعداد ۱۳دستگاه خودرو استیجاری
جهت اداره کل و ادارات شهرستان های تابعه استان (قرارداد سود مدیریتی)
اداره کل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی استان کردستان در نظر دارد از طریق مناقصه عمومی نسبت به ارائه خدمات تعداد
۱۳خودرو استیجاری جهت اداره کل و ادارات شهرستان های تابعه استان را به شماره نیازسنجی ()۲۰۰۲۰۰۳۷۲۲۰۰۰۰۰۱
از طریق سامانه تدارکات الکترونیکی دولت برگزار نماید .کلیه مراحل برگزاری مناقصه از دریافت اسناد مناقصه تا ارائه
پیشنهاد مناقصه گران و بازگشایی پاکت ها از طریق درگاه سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد) به ادرس www.
setadiran.irانجام خواهد شد و الزم است مناقصه گران در صورت عدم عضویت قبلی ،مراحل ثبت نام در سایت
مذکور و دریافت گواهی امضای الکترونیکی را جهت شرکت در مناقصه محقق سازند.
* تاریخ انتشار مناقصه در سامانه۱۴۰۲/۲/12 :
* مهلت دریافت اسناد مناقصه از سایت :از ۱۴۰۲/۲/12لغایت ۱۴۰۲/۰۲/14
* مهلت زمانی ارسال پیشنهاد :ساعت ۰۸:۰۰مورخ ۱۴۰۲/۰۲/24
* زمان بازگشایی پاکت ها :ساعت ۰۹:۰۰صبح روز ۱۴۰۲/۰۲/24
* اطالعات تماس دستگاه مناقصه گزار جهت دریافت اطالعات بیشتر در خصوص اسناد مناقصه و ارائه پاکت های الف :سنندج
بلوار جانبازان -مجتمع سایت اداری -کدپستی - ۶۶۱۶۸۳۴/511تلفن ۰۸۷۳۳۲۲۵۶۳۱-۴ :داخلی ۱۳۱و ۳۱۶* اطالعات تماس سامانه ستاد جهت انجام مراحل عضویت در سامانه:
مرکز تماس 021-۴۱۹۳۴ :دفتر ثبت نام ۸۸۹۶۹۷۳۷ :و ۸۵۱۹۳۷۶۸
اطالعات تماس دفاتر ثبت نام سایر استان ها ،در سایت سامانه www.setadiran.irبخش ثبت نام /پروفایل تامین کننده/
مناقصه گر موجود است.
اداره کل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی استان کردستان صفحه 1
خــــــــرب
خبر
کردستان
همچنان در انتظار سوت قطار
وعده ای که 20ساله شد
هرگاه که فصل سفر از راه می رسد ،فصل
وعده ها نیز فرامی رسد و تنور شعارها نیز
برای کوتاه کردن و ایمن سازی مسیر
شهروندان گرم می شود ،اما چرا پروژه راه
اهن سنندج -همدان هنوز پس از عبور
دو دولت به مقصد نرسیده است.
به گزارش ُکردتودی ،راه اهن سنندج،
همدان رویایی که مردمان دیار کردتان
هر روز و هر شب قصه ای جدید از ان
می شنوند؛ رویایی که در طول ۲۰سال
گذشته ناقالن ان همیشه از پیشرفت
فیزیکی اش گفته اند و هنوز هم به
نتیجه نرسیده است.
وعده سرعت بخشیدن به قطار برای مردم
خوشایند بود زیرا بر این تصور بودند که
در کسری از شبانه روز و پس از طی مسیر
زودتر از چند ساعته ی راه ،به مقصد
خواهند رسید.
در این میان وزرای دولت نیز اگرچه
خواب وخیال تسهیل سفر را در سر
می پروراندند اما تا به امروز هنوز این رویا
به واقعیت نزدیک نشده است ،این روزها
در حالی راه اندازی این پروژه دوباره بر
سر زبان ها افتاده است که بسیاری از
پروژه های عمرانی در استان به دلیل
کمبود اعتبار و بدهی های برجا مانده
زمین گیر شده است.
نگاهی به وعده های متعدد مسئوالن
استانی و کشوری نشان می دهد که حدود
۲۰سال است ،هر بار پایان سال جاری یا
ابتدای سال اینده به عنوان زمان نهایی
در خصوص افتتاح و بهره برداری از این
پروژه مطرح می شود ولی همه سال های
وعده ها داده شده به سر رسید و مسئوالن
از مدیریت کنار گذاشته شدند ولی پروژه
راه اهن سنندج همچنان بالتکلیف است.
از زمانی که وزارت راه و شهرسازی کشور
هنوز راه و ترابری نام داشت و چهره های
همچون بهبهانی و نیکزاد وزیرش بودند
تا زمانی که اخوندی وزیر وزارت خانه
تغییر نام داده شده ،بود همه وعده
پایان سال را برای افتتاح پروژه راه اهن
سنندج مطرح می کردند ولی گویا این
پایان سال هنوز برای کردستان به اخر
نرسیده است.
استانداران متعددی هم در این مدت
زمان در کردستان فعالیت کرده و از نجار
و شهبازی گرفته تا به زاهدی و مرادنیا
و زارعی کوشا رسیده ،نیز هر چند مدت
یک بار و ضمن بازدید از پروژه و یا
اینکه برگزاری جلسه ای و نشستی وعده
می دادند که در اینده ای نزدیک و یا
اینکه تا پایان سال کردستان هم به خط
ریلی کشور متصل می شود ،ولی بعضی از
انها از کردستان رفتند و همچنان این
استان به خط ریلی کشور متصل نشده
است.
در حال حاضر استان کردستان جزء
محدود استانهای کشور است که به خط
ریلی متصل نشده و در حالی که پروژه راه
اهن تهران -همدان -سنندج با هم اغاز
شد و قرار بود با هم به بهره برداری برسد
که متاسفانه این چنین نشد و همدانی ها
پنج سال قبل از راه اهن بهره مند شده
ولی مردم کردستان باید همچنان در
انتظار وعده های محقق شده مسئوالن و
مدیران استانی و کشوری باشند.
عملیات ریل گذاری راه اهن همدان-
سنندج در سال پایانی دولت دوازدهم
به اتمام رسید و استاندار وقت کردستان
از صدا درامدن سوت قطار تا پایان سال
۱۴۰۰خبر داده بود اما تاکنون این وعده
محقق نشده و استاندار دولت سیزدهم
نیز وعده بهره برداری از این پروژه را تا
پایان سال ۱۴۰۲داده است.
در هرحال راه اهن سنندج -همدان در
طول سالیان گذشته شرایط متفاوتی را
تجربه کرده است .پروژه ای که رئیس
جمهور دولت دوازدهم از اتمام ان تا
پایان دولتش خبر داده بود ،با پایان کار
دولت نیز هنوز به سرانجام نرسیده و
حاال مردمان استان کردستان برای اتمام
پروژه باید منتظر عملکرد دولت سیزدهم
باشند.
دولت ها می ایند و می روند ،مسئوالن هم
به دنبال ان تغییر می کنند ،ولی انچه
طی دو دهه اخیر ثابت و پایدار مانده
وعده های عملیاتی نشده ای است که به
صورت مستقیم روی زندگی و اینده
مردم استان کردستان تاثیر دارد.
سال دوازدهم lشماره l 736چهارشنبه 20اردیبهشت 1402
در همایش «اشتی با طبیعت» مطرح شد؛
تاکید بر اصالح محیط زیست اجتماعی
همایش «اشتی با طبیعت» با حضور مسئوالن
حوزه محیط زیست و دانشجویان این رشته در
دانشگاه کردستان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه کردستان،
دکتر حامد قادرزاده ،رئیس دانشگاه کردستان
در این مراسم اظهار کرد :عدم توجه به اثار
رفتار با محیط ،باعث اسیب دیدگی تنوع زیستی
شده و جامعه را از حالت طبیعی به حالت اریب
دراورده است.
وی افزود :انچه که دانش در دنیا تثبیت کرده
و انچه انسان به دنبالش است ،این است که
میزان اثار جانبی منفی را به حداقل و اثار
جانبی مثبت را به حداکثر برساند و این در
رابطه با محیط زیست هم صدق می کند.
رئیس دانشگاه کردستان عنوان کرد :هر کشوری
دارای ارزش هایی است و مهمترین و موثرترین
ارزش هر جامعه نیروی انسانی ان جامعه است
که به ارزش های پیرامونی خود توجه دارد.
وی خاطرنشان کرد :همه باید تالش کنیم
جامعه ایرانی را از چالش های زیست محیطی
دور کرده و ان را برای ایندگان حفظ کنیم.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست کردستان نیز
با بیان اینکه ایران به ویژه غرب کشور چند
سالی است با تغییرات اقلیمی مواجه است،
گفت :ورود ریزگردها از جمله معضالتی است
که کشورمان با ان روبرو است؛ ضمن اینکه
شخم و چرای بی رویه باعث تخریب پوشش
گیاهی و افزایش سیل شده است.
اقبال حمیدی با بیان اینکه استفاده بی رویه از
منابع ابی باعث فرونشست زمین شده و این
زنگ خطری برای همه ما است ،گفت :انتطار
داریم هرکدام از دانشجویان در زمینه حفاظت
از محیط زیست احساس مسئولیت کرده و این
مهم را در جامعه تبیین کنند.
وی بر لزوم اموزش به کودکان در مهد
کودک ها و مدارس برای فرهنگ سازی حفاظت
از طبیعت و محیط زیست تاکید کرد و افزود:
امادگی داریم از دانش اساتید گروه محیط
زیست برای پاسداری بهتر از طبیعت استفاده
کنیم و ارتباط بین دانشگاه و اداره کل حفاظت
از محیط زیست باید بیشتر باشد.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست کردستان
اظهار کرد :همه باید نسبت به حفظ دریاچه
زریبار و کمک به رفع مشکالت محیط زیستی
ان احساس مسئولیت کنند و قدم بردارند.
پیشگیری از معضالت زیست محیطی
نیازمند اصالح محیط زیست اجتماعی
است
استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه
کردستان نیز در این همایش بیان کرد :برای
پیشگیری از معضالت محیط زیستی نیازمند
اصالح محیط زیستی اجتماعی هستیم.
شهرام کبودوندپور با بیان اینکه محیط زیست
مفهومی گسترده و چند بعدی است ،ادامه داد:
محیط زیست شامل هر محیطی که زندگی در
ان جریان دارد بوده و تا به امروز کره زمین تنها
سیاره مسکون در دنیا است.
وی با بیان اینکه ،محیط زیست بر همه ابعاد
زندگی انسان شامل چهره ،موسیقی ،معماری،
لباس ،فرهنگ و ...تاثیرگذار است ،یاداور شد:
محیط زیست شامل سه بخش اصلی ،محیط
طبیعی ،محیط انسان ساخت و محیط اجتماعی
است.
استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه
کردستان گفت :همانگونه که حفاظت از هرکار
و موضوعی نیازمند دانش است ،به همان اندازه
نیز حفاظت از محیط زیست نیازمند دانش و
شناخت است.
کبودوندپور افزود :متاسفانه در زمینی زندگی
می کنیم که با ابر بحران هایی روبه رو است که
نتیجه رفتار غلط انسان با طبیعت و محیط
زیست است.
وی اظهار کرد :یکی از علل ایجاد بحران ها ،رشد
بی رویه جمعیت ،استفاده غیر عقالنی از منابع
طبیعی و عامل دیگر نظام غیر عادالنه خدمات،
نوع نگرش ،توسعه لجام گسیخته فناوری ،تفکر
صرف اقتصادی و عدم توجه به اصول دانش
امایش سرزمین است.
استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه
کردستان بیان کرد :متاسفانه امروز با بحران ها
و معضالت بسیاری همچون فرونشست زمین،
فرسایش خاک ،استفاده بی رویه و خشک شدن
منابع ابی ،الودگی هوا و الودگی اب ها روبه رو
هستیم که اگر در رفتار خود تجدید نظر نکنیم،
سبب رستاخیز زودهنگام خواهد شد.
کبودوندپور ادامه داد :اکنون نه تنها در ایران
که با بحران های محیط زیستی در مقیاس
جهانی روبه رو هستیم و متاسفانه با وجود همه
صنایع پیشرفته و رشد تکنولوژی و ...امروزه
یک چهارم از مردم جهان در فقر شدید به سر
می برند و از کمترین حق و حقوق انسانی خود
محروم اند.
وی یاداور شد :جنگل زدایی ،استفاده بی رویه
از منابع ابی ،تغییر اقلیم و خشکسالی،
بهره برداری بی رویه از منابع ،سدسازی بی رویه،
فقر و بیکاری ،مهاجرت روستاییان ،شبکه
مخرب گازرسانی و ...از جمله چالش های
محیط زیستی کشور ایران است.
استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه
کردستان گفت :برای پیشگیری از معضالت
محیط زیستی باید ابتدا محیط زیستی
اجتماعی را اصالح کرد؛ اموزش حفاظت
و صیانت از محیط زیست و منابع طبیعی،
نیازمند اموزش در سطح عام و خاص است ،لذا
باید توجه کرد که اموزش زمانی موثر است که
تداوم و استمرار داشته باشد.
در ادامه دکتر امیر رشیدی ،مدیر ارتباط با
جامعه و صنعت دانشگاه کردستان نیز ضمن
اشاره به سیاست های نامعقولی که موجب
نابودی محیط زیست شده ،اظهار کرد :استفاده
بی رویه و نامناسب از منابع زیست محیطی
موجب اسیب های زیادی از جمله مصرف
اب های استراتژیک کشور و نابودی انها شده
است.
وی افزود :کشور ما دهمین کشور تولیدکننده
فوالد در دنیاست اما متاسفانه جانمایی نامناسب
و قرارگیری ان در دشت های ممنوعه موجب
ایجاد چالش های زیست محیطی شده است.
رشیدی همچنین ضمن اشاره به تشکیل
کمیته محیط زیست و منابع طبیعی در
دانشگاه کردستان ،عنوان کرد :از همه
کسانی که خود را دلسوز این حوزه می دانند
خواستاریم حداکثر همکاری را با این کمیته
داشته باشند تا بتوانیم محیط زیست را برای
اینده نسل نو حفظ کنیم.
انتخابات ترکیه؛
رقیب اردوغان؛ انتخاب اجباری کردها
رای دهندگان کرد ترکیه که از حکومت 21ساله
رجب طیب اردوغان سرخورده شده اند ،به دنبال
شروعی تازه با کمال قلیچداراوغلو هستند.
به گزارش کردپرس ،هفته گذشته ،جمعیت
زیادی در شهرهای اکثرا کردنشین اگری و
وان ،از کمال قلیچداراوغلو ،نامزد طیف مخالف
انتخابات ریاست جمهوری ترکیه استقبال
کردند.
این صحن ه استقبال تا همین اواخر در استان های
شرقی کشور تقریباً بی سابقه بود زیرا حزب
جمهوری خواه خلق به رهبری قلیچداراوغلو
عمدتا هیچ محبوبیتی در میان اقلیت کرد
نداشته است.
اما ناامیدی از رئیس جمهور رجب طیب اردوغان
در میان کردها که تقریباً 20درصد جمعیت را
تشکیل می دهند ،بسیاری از انها را وادار کرد تا
از رقیب اصلی وی در انتخابات ریاست جمهوری
حمایت کنند.
روژ جیراسون ،مدیر مرکز تحقیقاتی راوست در
دیاربکر گفت« :موضع ملی گرایانه و امنیتی
دولت کنونی رای دهندگان کرد را برای بیرون
راندن اردوغان از کاخ قدرت بسیج کرده است».
ماه گذشته ،حزب دموکراتیک خلق ها ،حزب
اصلی طرفدار کردها و متحدان سیاسی ان رسما
از کیلیچداراوغلو حمایت کردند.
حزب دموکراتیک خلقها تصمیم گرفته که
نامزد مستقل خود را در انتخابات ریاست
جمهوری معرفی نکند تا شانس مخالفان را
برای شکست اردوغان با معرفی یک نامزد واحد
افزایش دهد.
اکنون ،رای کردها به طور گسترده ای ،به
عنوان یک عامل تعیین کننده در تعیین نتیجه
انتخابات تلقی می شود.
جیراسون به میدل ایست ای گفت« :رای
دهندگان کرد نقش کلیدی در تغییر موازنه به
نفع کیلیچداراوغلو خواهند داشت ».
با این حال ،عمر فاروق گرگرلی اوغلو ،معاون
کاندیدای حزب سبزها و اینده چپ در ارزیابی
خود از نقش کردها محتاط تر است.
او معتقد است که اگرچه رای کردها به
کیلیچداراوغلو برتری خواهد داد ،اما بعید است
که به پیروزی قطعی او منجر شود.
گرگرلی اوغلو به میدل ایست ای گفت :پیروزی
او در دور اول انتخابات قطعی نیست.
این فرضیه که دولت مستقر در حوزه های
انتخابیه خود متحمل اسیب جدی شده است،
واقعیت را منعکس نمی کند.
برای بسیاری از مردم ترکیه ،رای کردها به
یکی از رهبران حزب جمهوری خواه خلق چیز
عجیبی است.
این حزب که در سال 1923توسط مصطفی
کمال اتاتورک ،بنیانگذار جمهوری ترکیه
تاسیس شد ،همواره یکی از کم طرفدارترین
احزاب سیاسی در مناطق کردنشین کشور بوده
است.
این حزب در دوران حکومت تک حزبی از 1923
تا ،1950وجود کردها را انکار می کرد و ادعا
می کرد که قبایل کرد اصالتاً ترک بوده و در
کوهستان زندگی می کنند.
حزب جمهوری خواه خلق که مدت ها با
ناسیونالیسم ترک همراه بوده ،دو شورش عمده
کردها را در سال های 1925و 1938به شدت
سرکوب کرد که منجر به کشته شدن هزاران نفر
و مهاجرت اجباری خانواده های سرشناس شد.
استفاده از زبان کردی در مدارس عمومی
و مدارس نیز ممنوع شد .به این ترتیب ،رای
دهندگان کرد همیشه به ان نگاه منفی داشتند.
وهاب کاسکون ،شخصیت دانشگاهی دانشگاه
دجله در دیاربکر ،با اشاره به دوره ای که در
سال 1945به پایان رسید ،گفت« :این یک
واقعیت است که حزب جمهوریخواه خلق ،از نظر
مذهبی ها و کردها ،به دلیل سیاست های خشن
علیه مذهب و هویت های قومیتی در دوران
حکومت تک حزبی یک حزب سیاسی بحث
برانگیز بوده است»
کاسکون گفت ،اما این نگرش ها در سال های
اخیر شروع به تغییر کرده اند ،که عمدتاً به دلیل
خطابه های فراگیر کیلیچداراوغلو است.
گرگرلی اوغلو گفت« :اگر در دوره ای از
تاریخ بمانیم نمی توانیم به جلو حرکت کنیم.
قلیچداراوغلو گام های مثبتی برداشته است .ما
باید از او حمایت کنیم تا روند دموکراسی سازی
در کشور تسریع شود».
به گفته جیراسون ،مدیر مرکز راوست ،در
واقع ،رای دهندگان کرد در دهه ،1970زمانی
که بولنت اجویت ،نخست وزیر وقت وعده
دموکراتیزه شدن را داد ،انعطاف پذیری مشابهی
نسبت به حزب جمهوریخواه خلق نشان دادند.
او گفت« :امروز ما با وضعیت مشابهی روبرو
هستیم .حمایت از کیلیچداراوغلو متمایز و باالتر
از حمایت از حزب اوست .رای دهندگان کرد با او
همدردی کرده اند با این امید که او به حکومت
21ساله دولت فعلی پایان دهد».
تغییر نگرش
کردها در سال های اخیر بر سر موضع فزاینده
ملی گرایانه اردوغان ،به ویژه پس از فروپاشی
مذاکرات صلح با گروه های کرد در سال ،2015
با او اختالف پیدا کرده اند.
رئیس جمهور 69ساله ترکیه در سال 2002که
حزب عدالت و توسعه او در انتخابات پیروز شد،
از حمایت بسیاری در مناطق کردنشین برخوردار
شد و وعده تشکیل حکومت فراگیرتر را داد.
یک نظرسنجی که روز یکشنبه منتشر شد نشان
می دهد که چگونه نگرش ها نسبت به اردوغان
از ان زمان تغییر کرده است و حمایت قاطع
از قلیچداراوغلو در شهرهای دیاربکر ،ماردین،
سانلیورفا و وان با اکثریت کردنشین ثبت شده
است.
نظرسنجی که توسط راوست ریسرچ در اواخر
اوریل انجام شد ،نشان داد که درصد حمایت از
قلیچداراوغلو در این شهرها به ترتیب ،66 ،76
40و 73درصد است.
میانگین حمایت از نامزد مخالفان در منطقه
به 62.4درصد است در حالی که حمایت از
اردوغان 34.5درصد است.
در مقابل ،اردوغان در انتخابات ریاست
جمهوری سال 2018حدود 42.3درصد از
شهرهای کردنشین و محرم اینجه نامزد حزب
جمهوریخواه 6.4درصد ارا را از ان خود کرد.
صالح الدین دمیرتاش ،نامزد حزب دموکراتیک
خلقها که اکنون در زندان به سر می برد49.3 ،
درصد ارا را به دست اورد.
وعده ها
به گفته کاسکون ،در حالی که افزایش حمایت از
نامزد حزب جمهوریخواه خلق ریشه در ناامیدی
از لحن فزاینده ملی گرایانه اردوغان دارد ،ارتباط
گرفتن قلیچداراوغلو با رای دهندگان کرد نقش
مهمی در ایجاد این تغییر داشته است.
حزب جمهوریخواه خلق به رهبری قلیچداراوغلو،
«میز شرق» را ایجاد کرد که به یافتن راه حل
های مشکالت اقتصادی و اجتماعی مردم مناطق
کردنشین اختصاص دارد.
بر اساس این برنامه همچنین «مسئله کرد» در
پارلمان بررسی و حل خواهد شد.
عالوه بر این ،قلیچداراوغلو با استناد به حکم
دادگاه حقوق بشر اروپا در سال 2020که
محکومیت دمیرتاش را غیرقانونی اعالم کرد،
قول داد که دمیرتاش ،رئیس سابق حزب
دموکراتیک خلقها را که از سال 2016به دلیل
اتهامات مختلف مرتبط با تروریسم در زندان
است ،ازاد کند.
اوغوز کان سالیچی ،معاون رهبر جمهوریخواه
خلق گفت که برخالف دولت فعلی ،حزب او
«مساله کرد» را به رسمیت می شناسد و برای
حل ان تالش خواهد کرد.
سالیچی به میدل ایست ای گفت« :مساله
کردها در پارلمان حل خواهد شد».
سالیچی همچنین ابراز اطمینان کرد که حزبش
در انتخابات پارلمانی و همچنین در انتخابات
ریاست جمهوری در مناطق کردنشین عملکرد
خوبی خواهد داشت.
او گفت« :ما می دانیم که رای دهندگان وابسته
به حزب کردی به سختی ممکن است نظر خود
را تغییر دهند .اما حوزه های قبلی وفادار به
حزب عدالت و توسعه این بار به ما رای خواهند
داد .در نتیجه ،ما نمایندگانی از شهرهای اگری،
وان ،دیاربکر و شانلی اورفا خواهیم داشت».
یکی از اعضای حزب کردی که خواست نامش
فاش نشود ،گفت که قلیچداراوغلو پس از اینکه
حزب عدالت و توسعه «به منطقه کردنشین
پشت کرد» و تالش های او به ثمر نشست،
فرصتی را مغتنم دید .
با این حال ،او نیز مانند سایر کردها در منطقه در
مورد عملی شدن وعده های حزب قلیچداراوغلو
بدبین است.
وی گفت« :ما خواهیم دید که ایا قلیچداراوغلو
به وعده های خود وفادار یا خیر .در غیر این
صورت در انتخابات محلی فرصتی برای نشان
دادن ناامیدی خود از او خواهیم داشت».
منبع :میدل ایست ای
خبر
ب ه پای مادرانتان بیفتید
که بهشت انجاست!
.نویسنده :ادهم شرقاوی
.مترجم :رسول رسولی کیا
مردی نزد پیامبر صلی اهلل علیه و سلم امد و
گفت :ای رسول خدا! سزاوارترین مردم برای
نیکی کردن کیست؟
فرمود :مادرت.
پرسید :پس از او چه کسی؟
پاسخ داد :مادرت!
پرسید :پس از او چه کسی؟
پاسخ داد :مادرت.
پرسید :پس از او چه کسی؟
فرمود :پدرت.
مردی که شخصی را کشته بود ،نزد عبداهلل
بن عباس امد و از او پرسید :ایا قاتل ،می تواند
توبه کند؟
گفت :ایا مادرت زنده است؟
پاسخ داد :خیر!
ابن عباس به او گفت :بیشتر استغفار کن!
وقتی مرد رفت ،شاگردش عطا بن یسار از او
پرسید :ای پسر عموی رسول خدا ،تو را دیدم،
از او در مورد -زنده بودن-مادرش پرسیدی!
گفت :هیچ چیزی نزد خدا محبوب تر از نیکی
به مادر نیست!
در روایات ،امده که فرعون ،باوجود ظلم و
استبدادی که داشت ،یکی از صالح ترین افراد
نسبت به مادرش بود! خداوند تبارک و تعالی
عذاب خود را به دلیل نیکوکار بودن او با
مادرش به تاخیر انداخت و وقتی مادرش فوت
کرد ،از او به سختی انتقام گرفت!
هیچ کس وفادارتر از خدا نیست و به خاطر
عشق به وفاداری دستور داده با والدین و
به ویژه مادر به نیکی رفتار کنیم ،زیرا او ازلحاظ
خلقت و ساختار فیزیکی از مرد ضعیف تر بوده
و هرروز بر ناتوانی-جسمی -وی افزوده می شود
و علی رغم این موارد هرروز بیشتر می بخشد و
ازانجاکه اغلب زنان با غیر اقوام ازدواج می کنند
نیکی با انان به نوعی جبران غربت محسوب
می شود و این نکته ای است که اگر زوجین به
ان توجه کنند ،مطلوب است!
مادران هستند که قهرمانان این ملت را تربیت
کردند!
مادر امام احمد او را در شب های سرد بغداد
بیدار می کرد ،اب گرم در اختیارش قرار می داد
تا با ان وضو بگیرد ،سپس او را برای نماز صبح
به مسجد می برد و سپس به خانه بر می گشت،
وقتی بزرگ شد خداوند به وسیله وی اسالم را
در روزی که فتنه معتزله و مقوله مخلوق بودن
قران ،مطرح بود ،محافظت و پاسداری نمود.
امام بخاری درحالی که پدرش را ازدست داده
بود در اغوش مادرش نشات یافت؛ او را به
بهترین شیوه تربیت نمود ،وی را به فراگیری
دانش تشویق کرد ،با او به مسافرت رفت و
برای پیشرفتش هزینه های زیادی متحمل شد
تا اینکه رشد یافت و موفق به تالیف صحیح
بخاری شد!
پدر امام شافعی در حالی از دنیا رفت که او
خردسال بود؛ مادرش ،به خاطر اموزش و
تربیت وی از ازدواج مجدد خودداری کرد،
خانواده اش را در غزه رها کرد و برای حفظ
نسب شریفش به مکه رفت ،زیرا او از اهل بیت
بود و به پرورش فرزندش پرداخت تا اینکه
خداوند چشمش را روشن نمود و او را ان گونه
دید که امام احمد توصیف می کند :شافعی
برای جهان مانند خورشید و برای جسم مانند
سالمتی است!
پد ِر سفیان ثوری در حالی چشم از دنیا
فروبست که او خردسال بود ،تصمیم گرفت
کار کند تا در امرارمعاش به مادرش کمک
نماید که به او گفت :نه تو دنبال دانش برو
و من با ریسندگی که می کنم شمارا تامین
خواهم نمود ،مادر همواره مشغول ریسندگی
بود وزندگی خود و او را تامین نمود تا اینکه
سفیان به یکی از مناره های علم و دانش مبدل
شد!
به پای مادرانتان بیفتید که بهشت انجاست!
حضور بانوان فوتسالیست در
رقابت های لیگ دسته سوم
تیم فوتسال بانوان شاهوی کامیاران به
عنوان نماینده استان کردستان در لیگ
دسته سوم فوتسال بانوان کشور حضور پیدا
کرده است.
با اعالم سازمان لیگ فوتسال ،مسابقات
گروه ششم مرحله اول لیگ دسته سوم
فوتسال امید کشور به میزبانی کرمانشاه از
روز چهارشنبه ۲۰اردیبهشت اغاز می شود
و تا دوشنبه ۲۵اردیبهشت ماه با شرکت پنج
تیم ادامه خواهد شد.
بر این اساس ،بانوان تیم شاهو کامیاران به
عنوان نماینده استان کردستان در این دوره
از مسابقات حضور پیدا کرده اند.
گفتنی است؛ نماینده استان کردستان در
گروه ششم رقابت ها با تیم های جویای
حقیقت کرمانشاه ،کوهستان تکنیک
کرمانشاه ،کیوان هلیالن و اراسته ایالم هم
گروه است. صفحه 2
سال دوازدهم lشماره l 736چهارشنبه 20اردیبهشت 1402
گزارش
شهرک هایتازهتاسیس
گورستاننخالههایساختمانی!
امروز با توسعه و گسترش شهرها و به
تبع ان افزایش جمعیت شهرنشینی تولید
پسماند نیز افزایش یافته و همین موضوع
به معضلی برای مدیران شهری تبدیل شده
اما در سایر کشورها ان را به فرصتی برای
بازیافت و اشتغالزایی می دانند زیرا زباله
و پسماند را به عنوان طالی کثیف تلقی
می کنند.
زباله های ساختمانی یکی از انواع
پسماندهای شهری است که مشکالت
مختلف محیط زیستی را نیز به دنبال دارد،
زیرا این پسماندها حاصل زائده های عمرانی
و یا عملیات ساخت و ساز است و چهره و
نمای شهری را تحت تاثیر قرار می دهد که
مستلزم توجه هرچه بیشتر مدیران شهری
است.
قرار گرفتن در مرکزیت استان و بیش از
چند صد هزار نفر جمعیت سنندج گسترش
ساخت و سازها را به دنبال داشته که این
گسترش سبب گشته شهر سنندج در
محاصره زباله های ساختمانی قرار گیرد
به نحوی که در حاشیه شهر زباله های
ساختمانی به راحتی قابل مشاهده است.
برخی از شهروندان برای کاهش هزینه ها،
نخاله های ساختمانی را شبانه در
شهرک هایی همچون شهرک ساحلی،
شهرک دادگستری و شهرک پردیس
سنندج تخلیه کرده و با این کار باعث
ایجاد مشکالتی برای ساکنان این مناطق
می شوند.
پروژه های نهضت ملی مسکن نیز در شهر
سنندج و ساخت های واحدهای مسکونی
حجم نخاله های ساختمانی را افزایش
خواهد داد و باید دید مدیران شهری چه
تدابیری برای حل معضل پسماندهای
ساختمانی اندیشیده اند.
این مشکل در زمین های حاشیه شهر و
شهرک های تازه بنیان و کمربندی بلوار
ساحلی و شهرک پردیس سنندج هم برای
مردم و هم مدیریت شهری چالش برانگیز
شده است.
با توجه به ساخت و سازهای روز افزون
در شهرک های تازه تاسیس سنندج و بی
توجهی مردم و مسئوالن به این موضوع این
ناحیه را به گورستان نخاله های ساختمانی
بدل کرده است.
عده ای از شهروندان حتی بی توجه به اینکه
نخاله های ساختمانی به دلیل وجود فلز و
سایر ناخالصی ها خطر افرین بوده و برای
ساکنان محل مشکل ایجاد می کنند ،بعد از
اتمام کار انها را در همان محل رها کرده و
بی توجه از ان می گذرند.
یکی از بانوان این منطقه در حالی که با
روسری جلوی بینی اش را گرفته است
می گوید :این زباله ها بالی جانمان
شده است ،نیمه شب وانت ها نخاله های
ساختمانی را در این محل می ریزند بدون
انکه توجه کنند که مردم در این جا زندگی
می کنند.
وی ادامه داد :شهرداری باید به همه افرادی
که در حال ساخت وساز هستند اعالم کند
تا در اسرع وقت نخاله های ساختمانی خود
را از محل خارج کنند و در جاهای مشخص
که شهرداری تعیین کرده منتقل کنند.
شهروندی دیگر نیز معتقد است وقتی
نخاله های ساختمانی در کنار خانه های
مسکونی رها می شوند با اندک وزش باد
یا طوفان های محلی ،همراه با باد به منازل
شهروندان وارد می شود و زندگی را برای
انها دشوار می کند.
وی ادامه می دهد :با اینکه پسماندهای
ساختمانی در معابر عمومی از کوچه ها و
خیابان های شهر اشکارا به چشم می ایند
اما شهرداری به جمع اوری انها توجهی
ندارد و نسبت به این مهم نظارت و برنامه
ریزی انجام نداده است.
سال ۹۹بود که سیروان غفوری از اجرای
طرح ساماندهی خاک و نخاله ساختمانی
در سنندج خبر داد و اظهار کرد :یکی از
مشکالت سطح شهر که باعث نازیبایی
فضاهای بصری شهر می شود ،تخلیه
غیرمجاز خاک و نخاله ساختمانی در معابر
فرعی و ورودی های سطح شهر است.
وی گفت :سایت دفن زباله واقع در کلیک
برای تخلیه خاک و نخاله در نظر گرفته شده
که متاسفانه برخی از ماشین االت حمل
نخاله های ساختمانی به جای تخلیه در این
سایت در مکان های غیرمجاز اقدام به تخلیه
خاک و نخاله های ساختمانی می کنند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری
سنندج گفت :در راستای رفع مشکالت
انباشت نخاله ساختمانی در معابر سطح
شهر این سازمان نسبت به واگذاری بحث
ساماندهی خاک و نخاله ساختمانی به
پیمانکار اقدام نمود .پیمانکار اجرای این
طرح موظف است به صورت شبانه روزی
در سطح شهر نظارت داشته باشد تا
ماشین االت حمل خاک و نخاله به صورت
غیرمجاز اقدام به تخلیه خاک و نخاله در
معابر ننمایند.
حال باید منتظر ماند و دید؛ در صورت
اجرای کامل طرح جمع اوری نخاله های
ساختمانی در شهر سنندج با همکاری
پلیس راهنمایی و رانندگی و مقام قضائی
مشکالت زیست محیطی نیز کاهش خواهد
یافت.
جامعه
یادداشت
نویسنده و پژوهشگر تاریخ کردستان در همایش بین المللی هورامان:
مسئولینپژوهش هایاکادمیکراچراغراهخودقراردهند
نویسنده و پژوهشگر تاریخ کردستان گفت :اگر
مسئولین پژوهش های دانشگاهی را سرلوحه
کار خود قرار دهند بسیار سریع تر به نتیجه
خواهند رسید و همایش هورامان نیز از این امر
مستثنی نیست.
دکتر محمد علی سلطانی در حاشیه نخستین
همایش بین المللی هورامان که باهدف پایداری
ثبت جهانی منظر هورامان در دانشگاه
کردستان برگزار شد در گفت وگو با خبرنگار
روابط عمومی دانشگاه کردستان اظهار داشت:
برگزاری چنین همایش هایی می تواند یکی
از زیرساخت های واقعی مسائلی مانند تاریخ،
حفظ محیط زیست ،گردشگری و ...باشد.
وی افزود :پژوهشگران دانشگاهی در این چنین
همایش هایی نتیجه پژوهش های خود را ارائه و
به صورت کتاب ،مقاله و سخنرانی در اختیار
مسئولین امر قرار می دهند.
دکتر سلطانی اظهار داشت :مسئولین امر اگر
نتیجه پژوهش پژوهشگران را به عنوان چراغ
راه خود قرار دهند کارشان ناتمام نمی ماند و
می توانند بسیار موثرتر اهداف خود را پیش ببرند.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه مسئولین کمتر
به مسائل و مباحثی که در دانشگاه ها مطرح
می شود توجه دارند افزود :مسئولین به عنوان
مجریان جامعه و حکومت باید در امور اجرایی
مسائل مطروحه در دانشگاه ها را مورد توجه قرار
دهند زیرا اگر مسئولین پژوهش های دانشگاهی
را سرلوحه کار خود قرار دهند بسیار سریعتر به
نتیجه خواهند رسید و همایش هورامان نیز از
این امر مستثنی نیست.
همایش “هورامان شناسی” که در دانشگاه
کردستان برگزار شد سراغازی بود برای
شناخت و معرفی هرچه بیشتر این منطقه بکر
و اصیل تا اندیشمندان و اساتید دانشگاه های
کردستان و اقلیم کردستان عراق راهکارهای
محافظت از اصالت فرهنگی و تاریخ هورامان
را ارائه دهند.
در پایان این همایش دکتر نوید نقشبندی
دبیر اجرایی همایش اظهار داشت :باید قدردان
افرادی بود که همواره در راستای تالش برای
ارتقای سطح اگاهی مردم کردستان از فرهنگ
خود و همچنین اگاه کردن سایر هموطنان
عزیزمان از میراث هزاران ساله منطقه به بهان ه
مناسبت های علمی و فرهنگی همت کرده و
کنفرانسی را خلق می کنند.
وی افزود :دانشگاه کردستان ،به حکم وظیفه
اجتماعی و علمی خود پژوهشکده کردستان
شناسی را که سابقه خوبی در اجرای
همایش های مردمی داشته مامور اجرای این
تصمیم کرده است.
وی عنوان کرد :دانشگاه کردستان با همکاری
دانشگاه حلبچه و سلیمانیه تصمیم بر این
گرفتند که نخستین کنفرانس بین المللی
هورامان با امضای تفاهم نامه اغاز کنند و با
تقسیم کار ،جذب مقاالت و ایجاد کمیته های
علمی و اجرایی و همچنین برگزاری “پیش
همایشی “ در دانشگاه حلبچه با مشارکت
اندیشمندان و فعاالن علمی این سه دانشگاه
شروع به کار کند.
دکتر نقشبندی با اشاره به پیامدهای مثبت
همکاری دو کشور ایران و عراق افزود :برگزاری
این همایش در دانشگاه کردستان با همکاری
دو دانشگاه اقلیم کردستان ثمرات زیادی
داشت ،ثمراتی که امیدواریم سبب ارتقاء کیفی
فعالیت های علمی در زمینه های مرتبط شود و
تصویر درست تری از هورامان را معرفی کند.
زندگی نام ه مرحوم حاج ماموستا مال صالح شمس دربند
از قدیم االیام در بین ملت فهیم ُکرد علما و
دانشمندان بزرگی برخاسته اند ،علمایی که
از لحاظ سطح علمی در جهان اسالم ،زبان زد
خاص و عام بوده اند ،علمایی چون :ابن خلکان:
« قاضی ،مورخ و نویسنده ُکرد زبان»
شیخ سعید نوروسی مشهور به بدیع الزمان
ابن اثیر :عز الدین بن االثیر (زاده شهر جزیره
ترکیه) یکی از بزرگترین تاریخ دانان عصر اسالمی،
دینوری ابو حنیفه احمد بن داوود اهل دینور
کردستان
شیخ سعید پیران ،مالی جزیری ،احمد خانی و
دها تن دیگر از علمایی که زبان از بیان تخصص
و فضایل انان ناتوان است ،ملت ُکرد دانشمندان
و علمای تالشگر ،محقق و فعال بسیاری داشته که
دارای تخصص علمی بوده اند ،اما بعلت عدم کتابت
و نپرداختن به زندگی و سرنوشت شان ،در البالی
این دنیای بی وفا گمنام یا مظلوم واقع شده اند.
پرداختن به زندگی نامه بزرگان و علمای دینی
مناطق کردستان با توجه به زندگی دشوار و
سخت این قشر ،از اهمیت ویژه ای بر خوردار
است ،چرا که علمای ما همواره تمام وقت شان
صرف خدمت به مردم ،دانش ،تعلیم و تربیت و
پرداختن به امور دینی و مذهبی بوده اند ،معرفی
و شناساندن این علما ،نیازمند تالش شبانه روزی
است و قطعا این قشر مخلص تنها قشری است
که از بَدو تولد تا اخر عمر گرانسگ شان در امر
خدمت به مردمانش هستند و می توان گفت:
علما زندگی شان با مردم شان گره خورده ،با مردم
زنده هستند و با مردم می میرند.
بدین خاطر ،با پرداختن به زندگی نامه این
بزرگان می توان ذره ای از این تالش ها را به
تصویر کشید ،ما درصدد این بر امدیم که
درسلسله ای از نوشته های خود ،این بار به
زندگی نامه یکی دیگر از اساتید علم و دانش
و بزرگان دین ،بنام مرحوم حاج ماموستا صالح
شمس دربند بپردازیم ،ماموستایی که همچون
دیگر همسنگرانش تا اخرین لحظه عمر
مبارک شان در جهت تبلیغ دین و تعلیم و تربیت
طالب علوم دینی و دیگر اقشار جامعه و خدمت
به مردم و مسجد ،هرگز لحظه ای درنگ نکرده
و توقف ننمودند.
مرحوم حاج ماموستا مال صالح شمس دربند
فرزند میرزا در سال ۱۳۱۳هجری شمسی در
روستای قرایی از محال ترگور در خانواده ای
متدین دیده به جهان گشود ،این خانواده که
متشکل از سه برادر به نام های :مرحومان صوفی
محمد ،حاجی احمد و حاجی محمود و سه
خواهر بوند ،مرحوم ماموستا صالح بعد از دو
برادر و دو خواهر فرزند پنجم خانواده محسوب
می شد ،سلسله نسبی انها از طایفه دِری و در
اصل ریشه در کردهای ترکیه دارد.
ایشان دارای نه فرزند ،هفت پسر به نامهای محمد
فهیم ،لقمان ،عبدالرقیب ،عبیداهلل ،محمد طاهر،
مال ادریس و قاسم و دو دختر می باشد ،در بین
فرزندانش یکی از انها به نام مال ادریس که چند
سالی امام جمعه و جماعت روستای هاشم اباد
مرگور بود و در حال حاضر ،امام جمعه روستای
پر جمعیت گنگچین از توابع صومای و برادوست
می باشد.
مرحوم ماموستا صالح در همان اوائل کودکی
عالقه ای بسیار زیاد به علوم دینی داشت و با تشویق
خانواده از جمله پدر مرحومشان برای فراگیری
قران کریم و علوم حوزوی به مسجد نزد اساتید
ان دوران علوم دینی فرستاده شد و با توجه به
عالقمندی ایشان و تیزهوشی که داشتند قران را
در فاصله ای نه چندان دور ختم کرد.
ایشان یکی از ماموستاهای پر تالش در بین اساتید
بزرگ علوم حوزوی است که در روستاهای مختلف
رفت و امد داشته و نزد اساتید بسیار زیادی کسب
فیض نمودند که با توجه به تحقیقات میدانی و
پرسش از هم دوره های ان مرحوم ،و همچنین
اطالعاتی که توسط فرزند عزیزشان ماموستا
ادریس شمس دربند در دسترس قرار گرفت ،بدین
شرح است :
ختم قران نزد پدر مرحومشان و ماموستای مرحوم
ماموستا محمد طاهری در روستای سیلوانا ( شهر
امروزی سیلوانا)
اغاز تحصیالت حوزوی ان دوران ،کتاب های فتح
القریب ،گلستان سعدی نزد استاد مال قسیم مرحوم
در روستای راژان.
سپس با معیت ماموستا مال عثمان تابان که هم
دوره ای ایشان بودند در سال ۱۳۲۸به روستای
کانی دستار نزد مرحوم خلیفه برزنجی رفته و بعد از
چند ماه به نالوس عزیمت نمودند و علوم ابتدائی را
نزد ماموستای مرحوم مال محمد امین قورغانی اغاز
کردند در ان زمان به علت کمبود امکانات و نبود
مکان محل اسکان به مدت یک ماه در منزل یکی
از خیرین ان زمان بنام (مام مراد) ساکن شدند و
تمامی امکانات و خرج و مخارجشان نیز توسط این
خیر تامین می گردید و بعد از ان به حجره راه
پیدا می کنند.
سپس یک دوره چند ماهه به روستای گسیان از
توابع مرگور به حضور ماموستای مرحوم مال صالح
قدیری رفته و یک کتاب در علم نحو (االظهار) را در
انجا به اتمام می رسانند.
در ان زمان یکی از عادات مرسوم بین طالب علوم
دینی ،عزیمت از این روستا به روستای دیگر بود
و این کار نیز به دو دلیل صورت می گرفت یا به
دلیل شرایط سخت و نبود امکانات بود ،یا به دلیل
استفاده از ظرفیت های علمی علمای بزرگ ان
دوران ،تا بتوانند از هر گلی عطری را استشمام
نمایند بهر حال ماموستا صالح مرحوم نیز از این
قاعده مستثنی نبود و حتی با جنب و جوشی که
داشتند در این امر دست باالیی داشتند و از حضور
اساتید بسیاری حظ وافر بردند و استفاده علمی
نمودند.
بعد از روستای گسیان به روستا و شهر هایی چون
جلدیان (نزد ماموستا عبداهلل صوفی مرحوم) و در
شهر اشنویه محله امیر اباد و سپس شاوان رفتند
و از انجا به روستای دزگیر به حضور ماموستای
مرحوم مال محمد قلی زاده از توابع مرگور ارومیه
رفتند.
بعد از اینکه کتاب مال جامی را به اتمام رساندند
در روستای براسب مرگور به حضور استاد مرحوم
ماموستا سید رحمن اطهری از علمای خوشنام و
اهل تقوای ان دوران می رسند و کتاب فناوری را
در حضور ایشان به پایان می رساند بعد مدتی را
در خدمت استاد مرحوم مال رحیم کلبه خان در
روستای حلج می گذراند و از انجا در معیت استاد
مرحوم مال طاهر علیزاده ( نرگی ) و ماموستای
بزرگوار مال عزیز شیخی (حلج) و استاد مال سید
فاخر گیالنی ( شاگرد ان مرحوم ) به رواندوز
عراق می روند و در نهایت بعد از برگشتن از عراق
و استفاده از حضور اساتیدی چون :ماموستا
مال محمد خضری (قاضی خضری شنو) در
روستای کانی سپی منطقه دشتبیل ،به همراه
دو همدرس خود ،ماموستا علیزاده و ماموستا
شیخی ،در تاریخ ۱۳۳۹/۴/۲۱از استاد نامی
و دانشمند توانای ان دوران ،ماموستای مرحوم
مال محمد بارزانی اجازه افتاء گرفتند و دوران
تحصیل را به پایان رسانند.
دوره خدمت در کسوت امامت جمعه
در همان سالی که ماموستا صالح مرحوم اجازه افتاء
گرفتند بعد از ازدواج و تشکیل خانواده بالفاصله
در روستای دزگیر در منطقه سیلوانا از طرف مردم
ان روستا به امامت مسجد منصوب و در همان
سال مشغول تدریس به طالب علوم دینی شد و
تا سال ۱۳۵۹یعنی به مدت بیست سال در خدمت
مردم شریف و دیندار این روستا بود بشکلی که
بعد از سالها هنوز ایشان را با نام مال صالح دزگیر
می شناختند.
بعد از روستای دزگیر به روستای تولی از توابع
ترگور کوچ می نمایند و تا سال ۱۳۶۳در این روستا
ماندند و بعد از ان به مدت هفت سال در خدمت
مردم عزیز باالنج بودند و در ان جا هم تالش های
مضاعفی نمودند تا خلق و خالق را از خود راضی
نمایند و رسالت دعوتگری را به شیوه ای که پیامبر
بزرگ اسالم مخلصانه ادامه دادند تا که پس از ان
یک سال در سال ۱۳۷۰به منزل شخصی خود
در طرزیلوی ارومیه یک برهه ای را بدون تریبون
در خدمت خانواده بصورت استراحت اتراق می کنند
تا اینکه در بهار سال ۷۱به روستای گلشیخان از
توابع صومای برادوست نقل مکان کردند و در انجا
نیز به تدریس و تربیت طالب علوم دینی و خدمت
به مردم دیندار این روستا مشغول شدند و تقریبا
هفت سال در انجا ماندگار شد و در این منطقه نیز
ماموستای مرحوم را با نام ماموستا صالح گلشیخان
می شناسند.
اما اخرین روستا و مقصدی که ماموستای مرحوم
جهت خدمت به امورات امامت و تدریس طالب
مشغول شدند ،روستای هاشم اباد از توابع مرگور
بود ،اخرین ایستگاهی که در ادامه راه تدریس
و خدمت به جامعه و تربیت فرزندان این ملت،
همچنان او را در این راه مقدس اما دشوار و سخت،
سرشار از انرژی و ایمان نشان می داد و تا پایان
عمر نیز در انجا ماندگار کرد .
استاد مال صالح مرحوم در طول سالیان متمادی
طالب و علمای بسیار اندیشمندی را به جامعه
روحانیت و مردم شریف ُکرد تحویل دادند که هر
کدام به مانند ستاره ای درخشان در اسمان علم
و دین می درخشند و در تخصص خود اساتید و
علمایی کم نظیر هستند ،که تعدادی از ان علمای
نمونه و شاگردان ان استاد فاضل را بدین شرح ذکر
می گردد :
-۱استاد مال محمد نوزاد امام جمعه سابق دیزج
مرگور
-۲استاد مال عبدالکریم حکیمی صوربان
-۳استاد مال خلیل تفکری امام جمعه نرگی
-۴استاد مال صالح سعادتیان امام جمعه کایر
-۵استاد مال عبدالخالق طاهری امام جمعه سابق
بند
-۶استاد مال عبداهلل منصوری سر دفتر ازدواج
شماره ۳۲ارومیه
-۷استاد مرحوم مال هادی رضایی امام جمعه سابق
گسیان
-۸استاد مال سید کریم حسینی صاحب
کتابفروشی حسینی ارومیه
.
فهیم بهنام
-۹استاد مال محمد قاسمی صاحب کتابفروشی
قاسمی ارومیه
-۱۰استاد مال محمد حسن پور امام جمعه باوان
صومای برادوست
-۱۱استاد مال عبدالناصر حسن پور ( نوشان)
-۱۲استاد مال عبدالخالق جمعه پور (ساکن ارومیه)
ودهها علمای دیگر که ذکر نامشان در این مقال
نمی گنجد.
ارزوهای استاد مرحوم:
ماموستا مال صالح شمس دربند روزی از روزها
با فرزندان یکی از ماموستاهای منطقه روبرو می
شود که قصد فروش کتابهای پدر مرحومش را
بعد از فوت پدر خود به کتابفروشی های قاسمی
و حسینی داشته و از این قضیه بسیار ناراحت و
متاثر می شود ،به محض رسیدن به منزل ،پسرش
مال ادریس که در سن نوجوانی بوده را فرامی خواند
و ارزوی دیرینه اش را با او درمیان می گذارد که
می خواهم لباس مقدس طلبگی را بپوشی و به
طالبان علوم دینی بپیوندی و پسرش که جریان
را می پرسد ماموستای مرحوم ماجرای فروش
کتابهای ان ماموستا بعد از مرگش توسط فرزند
او را برای پسرش مال ادریس بیان می کند و
الحمدهلل ارزویش بر اورده می شود و مال ادریس
بمانند اسماعیل پیامبر ،امر پدر را می پذیرد و نزد
پدر زانوی تلمذ زمین می گذارد و از ایشان علم،
ایمان ،معرفت و دانش را می اموزد و وقتی می بیند
پسرش در نهایت متانت و استعداد مصمم به ادامه
راه مقدس وارث شدن برای پیامبران است خدا
را شاکر می شود و تحقق ارزوی دیرینه اسودگی
خاطر را برایش فراهم می نماید و بعدها ان ارزویش
را در پشت کتاب االنوار با دست خط خود نوشته
و به ان اشاره می کند ( :باالخره به ارزوی دیرینه
خود به حول وقوه الهی رسیدم) وتاریخ اغاز تحصیل
فرزندش را نیز قید می کند ،و می داند کسی هست
که بعد از او از کتاب هایش که مانند گنجی کم یاب
است ،استفاده نماید و دیگر کتاب هایش فروخته
نخواهد شد ،و باالخره چنان نیز شد.
ارزوی دوم سفر مبارک حج بود که خودشان
تالشهای زیادی کردند تا این فریضه الهی را بجا
بیاورند و در این زمینه یک بار به ترکیه می روند
تا از طریق کشور ترکیه به این سفر عازم بشوند
ولی متاسفانه میسر نمی گردد یکبار هم به استان
سیستان مسافرت می کنند تا شاید از طریق ان
بتوانند به زیارت خانه خداوند مشرف شوند ولی باز
میسر نمی گردد تا اینکه از طرف فرزندانش این
ارزو برایش براورده می گردد و در سال ۸۳مشرف
می شوند.
تخصص ماموستا
ماموستا شمس دربند یکی از اساتید بزرگوار و
متخصص در علوم دینی بود اگر چه با توجه به
کمبود امکانات ان دوران ،کتاب و ترجمه ای از
ایشان در دسترس نیست ولی به اقرار شاگردان
زبده ایشان و علمای دوره و نام اشنای او ،ان استاد
فرهیخته ،در زمینه های صرف و نحو ،بالغت ،شعر
و نثر عربی بسیار بی نظیر و استاد بودند حوزه ای که
تقریبا برای علمای کردستان یک علم پایه محسوب
می گردد و در ان ،اگر از علمای عرب زبان این
حوزه ،دستی باالتر نداشته باشند کمتر هم نبودند
همچنانکه ابن الحاجب کردی و نمونه هایی دیگر در
این زمینه از نامدارترین علمای ادبی در بین علمای
کرد و عرب و غیره می باشند.
سوای از علوم پایه حوزوی در منطق متخصص
بودند و دیگر علوم از جمله کالم واصول الفقه و فقه
اسالمی را بارها های بار در طول حیاتشان تدریس
و ده ها طلبه را تربیت نمودند.
پایان یک عمر تدریس ،تعلیم و خدمت به
دین و دنیای مردم
ماموستای مرحوم سرانجام شش ماه پس از مشرف
شدن به سفر مبارک حج در مورخه ۱۳۸۴/۴/21
در بیمارستان طالقانی ارومیه جان به جان افرین
تسلیم نمودند و در روستای هاشم اباد در جوار
همسر مرحومشان به خاک سپرده شد.
یادشان گرامی و رحمت الهی بر روح پاکشان
حلقه مفقوده منزلت
و معیشت معلمی
.
حبیب اهلل مستوفی
کسی باور نخواهد کرد
اما من به چشم خویش می بینم
که مردی پیش چشم خلق بی فریاد می میرد
( بخشی از اوای درون -فریدون مشیری)
اردیبهشتی دیگر فرا رسید و در انتهای
هفته دومش بر اساس عادت ،نه جهت
رعایت ،بازا ِر از علم گفتن و معلم را ستودن
گرم شده و پرچم های ستایش دانایی و
نقشش در شکوفایی بر افراشته می شوند.
پس از یک هفته ،خروش خطابه و گفتار
فرو می نشیند و دفت ِر نوشتار بسته می شود،
تا سال و اردیبهشتی دیگر .اما انچه
پابرجا و باقی است و در صد دفتر نمی
نجد،حسب الحال و رنج نامه منزلتی و
ُگ َ
معیشتی معلمان و بازنشستگان است .تکرار
بی سرانجام این هفته ها،بر همگان اشکار
نموده ،که کلید گشایش قفل های فروبسته
مشکالت متولیان تعلیم و تربیت را نباید
در برپایی پر طمطراق روز و هفته جستجو
کرد .براستی پنهان گا ِه این حلقه مفقوده
کجاست؟ که به ریش تمامی تالش هایی
که او را نادیده می گیرند ،می خندد و بسیار
اسان هر طرح و برنامه ای را که از او مایه
نگرفته باشد ،عقیم و بی سرانجام و گاهی
بد سرانجام می کند .شاید شگفت انگیز باشد،
اگر بگوییم؛ جواب کلی به این پرسش قریب
هشتصد سال پیش،چنین بر برزبان موالنا
جالل الدین نشست؛
فر ِع دید امد عمل ،بی هیچ شک
پس نباشد مردم ،ا ّال َمر ُد َمک
یا به زبان امروزیِ سهراب؛ ما هیچ ،ما نگاه
هیچ چیزی در عمل ظهور نمی کند و عیان
نمی شود ،مگر انکه قب ً
ال از راه نظر در ذهن
نهان شده باشد .به زبانی دیگر؛ اَعمال هر
شخص یا جمعی ،از فکر و انچه در ذهنشان
می گذرد مایه می گیرد.
معنی هر متنی به نوع خوانش ان بستگی
دارد و خوانش نیز به نوع نگاه وابسته است.
معلم و جایگاهش در جامعه ،داده ها به
او و انتظارات از او ،جایگاه دانایی و علم،
اموزش و پرورش ،اموزش عالی ،بازنشسته،
دانش اموز ،دانشجو و چونان کتاب یا متونی
فراروی تصمیم سازان و مدیران ِ باال دستی
قرار گرفته اند و درقاب َمر ُد َمک و مطابق
اندیشه انان تعبیر ،تفسیر و تبلیغ می شوند.
اینجاست که باز هم به گفته موالنا؛
گر ُگل است اندیشه تو ،گلشنی
ور ب َود خاری ،تو هیمه ُگلخَ نی
دگرگونی رابطه «توانایی» و «دانایی»
کمتر کسی را می توان سراغ گرفت که
تحصیل در مدارس به سبک جدید (از
مشروطه به بعد) را تجربه کرده باشد
و با این نیم بیت کوتاه و بسیار پُر بهای
فردوسی(نوشته شده بر روی جلد و
نخستین صفحه اغلب کتاب های درسی)،
بزرگ نشده و خاطره نداشته باشدکه؛
توانا ب َود هر که دانا بود .پیام روشن است؛
توانایی پس از دانایی است .به عبارت دیگر
باید بنویسیم؛ توانا بود ،هر که دانا بود.
( )،ویرگول یا کاما که عالمت مکث کوتاه
است پس از «ب َودِ» اول قرار دارد (کسی که
داناست ،از توانایی برخوردار است) .مشکل
وقتی پدید می اید که ساز و کارها در
جامعه به گونه ای رقم می خورد که با جا
به جا کردن یک «کاما» ُکما ایجاد می کند.
می نویسند؛ توانا بود هر که ،دانا بود .و معنا
دگرگون می شود ؛ (قدرتمند داناست) البته
منظور از قدرت در این نوع خوانش ،نوعی
از قدرت است که در اختیار معلم نیست و
اینجاست که دیوار معلم کوتاه می شود و از
َورای این َمر ُد َمک است که او دیگر اَولَویَّت
ندارد و به چشم نمی اید.سخن در مورد،
قدرت و چگونگی ان ،قدرت پنهان معلمان
و چرایی و چگونگی جابجایی این (کاما)،
فراوان است اما موضوع این یادداشت نیست.
به قول مرحوم پرتو کرمانشاهی خطاب به
جنگل:
غریبی خسته ام ،با کوله باری از شکایت ها
تو هم بُغضی به دل داری ،بماند ماجرا،
جنگل
«محمد» و «انیا» در صدر
پرطرفدارترین نام ها در کردستان
سنندج -خبرنگار روژان:
مدیرکل ثبت احوال کردستان کردستان
گفت :محمد و انیا در صدر پرطرفدارترین
نام ها در کردستان قرار دارد.
علی جوکار اظهار کرد :در سال گذشته
۲۲هزار و ٤٨۹واقعه والدت در استان
کردستان به ثبت رسیده که نسبت به مدت
زمان مشابه سال گذشته ٤.۱درصد کاهش
داشته است.
وی افزود :از این تعداد ۱٦هزار و ۷۹۲
والدت در شهرها و ٥هزار و ٦۹۷والدت
نیز در روستاهای استان بوده است.
جوکار عنوان کرد :در سال گذشته تعداد
والدت ثبت شده پسران ۱۱هزار و ٦۳٥و
تعداد والدت ثبت شده دختران ۱۰هزار و
٨٥٤واقعه بوده است .بیشترین والدت ثبت
شده مربوط به مادران گروه سنی ۳۰تا ۳٤
سال با ۳۰.۱درصد بوده است. صفحه 3
ojanpress.ir
R
سال دوازدهم lشماره l 736چهارشنبه 20اردیبهشت 1402
www.
الپەڕەی
کوردی
صاحب امتیاز :سلیمان اهلل مرادی
قائم مقام :ناصر کانی سانانی
مدیر مسئول و سردبیر :هژیر اهلل مرادی
دبیر بخش کردی :عماد کریمیان
دبیر سرویس فرهنگ و هنر :ایرج بهرام نژاد
چاپخانه :کار و کارگر
ادرس دفتر مرکزی :سنندج ـ میدان ازادی
کدپستی6613733953 :
تلفن 33615870 :ـ 087
: RoJanpress.irوبسایت
: Rozhanweekly@gmail.comایمیل
: Rojandailyly@gmail.comایمیل
: @Rojandailyکانال تلگرام
روژان حق ویرایش و اصالح مطالب را برای خود محفوظ می داند
دیدگاه های ارائه شده در مقاالت
به معنای تایید ان از سوی روژان نیست
روژان تنها روزنامه استان کردستان است
خوێندنه وه یه ک بۆ نه قه ڵه کانی دۆنکیشۆت
.
وه رگێڕانی به دانسته و لێوانلێو له وشه ی
جوان ،ئایدۆمی تایبه ت ،په ند و قسه ی
نه سته قی زمانی کوردی .به پێنووسی
مامۆستا زاهید ئارمی.
کاتێ ده یخوێنیته وه له پێکه نین و
قه شمه ڕیدا مێشکت ته نگه تاو ده بێت .ئه م
کابرایه درۆ نازانێ له گه ڵ مێشکی خۆیدا
تۆسقاڵێکیش به کێشه نییه .بێ سی و
دووکردن بڕیاری خۆی ده دا .سه رده مانی
سه یری پاڵه وانی به مه تاڵه وه گونگڵ
ئاسا ده که وێته رمبازێن و خواوڕاسان
و خاکه ڕایانه هه ڵده کوتێته سه ر ئه و
پێوه ر انه ی به مێشکی خۆی ئیماژی بۆ
داڕشته و الی ئه م هه ر ئه وه یه که خۆی
ناساندوویه وسه لماندوویه .تا ئێواره لێت
حاڵی نابێ .بڕیار و به جێی گه یاندنی ل ه
خۆی جوانه .مێشێک میوانی نییه به کاری
خۆی ڕاساوه و ڕاپه ڕیوه و ساویالکانه
ده ی هه وێ به دڵپاکی بێ خه وشانه دونیا
له به دکاران بسڕێته وه .ئه مه ڕاستی
ده روونی ئه م پیاوه ییه که به رهه ڵه ستی
خراپه ده بێته وه و ئامبازیان ده بێ و
سه روماڵیشی له پێناو کرده وه که یدا
داده نێ و له گه ڵ خۆیی و ده وروبه ری
و بیروڕاکانی ڕاستگۆیانه ده جووڵێته وه و
خارا و کارامه مامه ڵه یان ده گه ڵ ده کات.
کاک زاهێد چاک به قوڕگی رسته و شه ی
به دانسته دا چوه ته خواره وه .زۆر به جێ
بیری له ده قی په ڕتووکه که کردوه ته وه .
زۆر جار به جێ و ڕێ وشه ی له جێێ
خۆی داناوه و کاتی خوێندنه وه پێی
هیالک نابیت.
دووجار
ئه وه ی
سه ره ڕایی
من
وه رگێڕانه کی مامۆستا ئه حمه دی قازیم
خوێندوه ته وه وله نێو وه رگێڕانه زاراو ه
مه هابادیه شێوه که ی جینگڵم خوارد ه
و له ڕسته و وشه ی ڕاماوم و بینم ب ه
کانیاوی زمانی پاراویه وه ناوه .هه مان
شێوه یشم به دانسته تر الی کاره که ی کاک
زاهید بینی .به تایبه ت ئه و هه موه قس ه
نه سته قانه و ئه و هه موو وشانه که بێ
پاته بوونه وه ملی له به کاربه دیان ناوه .
کاک زاهێد ل ه هه ر چیرۆکێکدا ب ه پێێ بار
و دۆخی بابه ته ک ه و ڕسته ک ه په ندێکی
ب ه جێێ پێشینانی ئااڵندوه ت ه بابه ته که .
ل ه زۆر جێدا ب ه جێ و ڕێی ه و ل ه زۆر
جێشدا ن ه به اڵم زۆر ب ه که می .ل ه نه قڵی
جووتیاردا .کاتێک ه جووتیار حه په ساو ه و
چۆکی داداو ه و ده پاڕێته و ه ده کارهێنانی”
سپێ ل ه گیرفانمدا سه وزه ڵ ه حه یرانیه تی”
پڕ ب ه پێستی ئه و جێگ ه نییه .ئه م قس ه یان
ئایدۆمه .بۆ کاتی مێشک نیانی و تۆزێک
ئاسیش شێو ه به کار ده برێت .هه رچه ند
ناوه رۆکی چیرۆک گاڵته جاڕانه ی ه به اڵم
دۆخی دۆنکیشۆت گاڵت ه ناناسێ الی ئێم ه
وه ک خوێنه ر بز ه هێنه ر ه به اڵم دۆنکیشۆت
به ڕاست تێده کوتێ و باکی به که س نیی ه و
جووتیاریش ل ه دۆخێکدا نیی ه وه ها بدوێت
بۆچیپێویستەبخوێنینەوە؟
نــەوەی ئەمــڕۆ ،بەدەگمــەن کتێــب
دەخوێننــەوە ،ئــەوەش لەبــەر چەنــد
هۆکارێــک وەکــوو :دەرکەوتنــی ئینتەرنێــت،
دەزگا جۆربەجۆرەکانــی ڕاگەیانــدن،
ســەرقاڵی ژیانــی رۆژانـە و بەرزبوونــەوەی
نرخــی کتێــب دەگەڕێتــەوە.
بــەاڵم ئــەو هۆکارانە نابنە کۆســپ لەبەردەم
ئــەو کەســەی خوێندنــەوەی وەک کەشــێکی
هەمیشــەیی ژیانــی لێکــردووە .لەوانەیــە
هــۆکاری ســەرەکی دوورکەوتنــەوە لــە
خوێندنــەوەی کتێبــە جدییــەکان ئــەوە بێــت
گەنجــان هەســت بــە پێویســتی خوێندنــەوە
ناکــەن ،ئــەوەش جێــی داخ و نیگەرانییــە.
لەبــەر ئــەوەی ئــەوان بەهــای کتێــب لــە
ژیانــی خەڵ ـک و پێشــکەوتنی کۆمەڵگەکانــدا
نازانــن.
خوێندنــەوە یەکێــک لــە ڕووخســارەکانی
ڕووناکبیــری و هۆشــیاری گەلــە
شارســتانی و پێشــکەوتووەکان لــە
ئەژمــار دێــت .زانایانــی ڕەواننــاس و
پــەروەردەکاران ،خوێندنــەوە بــۆ هەمــوو
تەمەنــەکان بــە پێویســت دەزانــن ،چونکــە
تو
بــە تەنهــا خوێندنــەوە دەرگای زانســ
یو
فێربــوون دەکاتــەوە و کلیلــی رۆشــنبیر
شارســتانی و پێشــکەوتن مســۆگەر دەکات.
ێ
هەمــوو کتێبێکــی بــاش ،شــارەزایی نــو
و بەســتنی پەیوەندییــە لەگــەڵ فکــرە
زیرەکــەکان ،مێشــکی ئــەو مەزنانــەی وا لــە
ێ شــت بکاتەوە،
خوێنــەر دەکات بیــر لەهەنــد
کــە پێشــتر هەرگیــز بەبیریــدا نەهاتــووە،
یاخــود زانیــاری ئەوتــۆی لــە بارەیــەوە
نەبــوو ە و نەیتوانیــوە لێکــی بداتــەوە .ئەوەش
ت و کێش ـە
وا دەکات ئاشــنای ئــەو هەڵوێس ـ
و وەاڵمــی ئــەو پرســیارانەی ڕۆژانــە بێــت
رووبــەرووی دەبێتــەوە.
کــە باســی خوێندنــەوەی کتێــب دەکەیــن،
مەبەســتمان ئــارەزووی کۆکردنــەوەی
کتێـب و ڕازانــدەوەی کتێبخانــەی مــاڵ نییــە،
کــە رۆشــنبیریی خــاوەن مــاڵ دەردەخــات!
رۆشــنبیریی مــرۆڤ ،بە ژمــارەی کتێبەکانی
ناپێوەندرێــت ،بەڵکــو بــە خوێندنــەوەی
کتێبــە کالســیکییە نەمــرەکان و کتێبــە نوێیــە
بەهــادارەکان بــەراورد دەکرێــت.
کاریگەری لەسەر بەجێنەهێشتووە
زۆر جــار هەنــدێ کــەس بانگەشــەی زۆری
کتێــب و گەورەیــی کتێبخانەکــەی دەکات،
بــەاڵم کاتــێ گفتوگــۆی لەگــەڵ دەکــەی،
هەســت ناکــەی ســوودی ئەوتــۆی لــەو
کتێبانــە وەرگرتبـێ کە خوێندوونییەتەوە ،وا
دەردەکــەوێ نەیخوێندوونەتــەوە ،یاخــوود
سەرســەرەکی چــاوی پێــدا خشــاندوون
و لــە ماناکانیــان قــووڵ نەبۆتــەوە و
کاریگــەری لەســەر بەجێنەهێشــتووە.
خوێندنــەوە کاریگــەری قــووڵ لەســەر
ی و ئــاکار و شــێوازی ئاخاڤتنــی
ڕۆشــنبیر
مــرۆڤ دروســت دەکات .خوێندنــەوەی
قووڵ شتێکە ،کات کوشتن بە خوێندنەوەی
ڕووکەشــەوە شــتێکی تــرە .خوێندنــەوەی
قــووڵ لــە هەمــوو قۆناغەکانــی تەمــەن
پێویســت و بەســوودە ،بــەاڵم گرینــگ
ئەوەیــە چــی بخوێنینــەوە؟
ئــەوە ڕوونــە خوێندنــەوەی ڕووکــەش،
هیــچ ڕۆڵێکــی لــە دەوڵەمەندکردنــی
زانیارییەکانمــان و گەشــەپێدانی مێشــکماندا
نابێ .دەکرێ بۆ کات بەسەربردن و خۆشی
و خولیــای خوێندنــەوە ،بخوێنینــەوە ،بــەاڵم
ئەگــەر شــتێکمان لــە بابەتــە جوانەکانــی
ئەدەبــی کالســیک و بەرهەمەکانــی بیــری
مرۆڤایەتــی خوێنــدەوە ،هۆگــری دەبیــن و
و ئه و خه ریک ه زمانی ته ته ڵه ده کات.
شه قه ی وشه ی ڕه نگاڵه چاوت داده گرێت.
بۆ ده ربڕینی به یانی و شه وه کی دایمه ب ه
وشه ی جوان بانگت ده کات.
شاخه ی شه وه کی -گه رد وگوڵی به یان-
ماوه ی ڕه یڵ و به یڵی ئه م قسانه .
شتێکی جوان ل ه وه رگێڕانه کی کاک
زاهێد به رچاو ده که وێ .چوارچێو ه و
ستراکچێڕی رست ه و زمانی کوردیه .تۆ
وابیر ناکه یته وه وه رگێڕان ده خوێنیته وه .
ده ڵێ کوت ومت ده قێکی خۆماڵی ب ه
زمانی شیرنی به رکوانوی کورده واری
ناتوانیــن بــە ئاســانی دەســتبەرداری بیــن.
بەپێــی تێڕوانینــی «تریســیان تــزارا»،
کتێبــە نەمرەکانــی مێــژووی مرۆڤایەتــی،
ت و
گوشــراوی بیــر و بەرهەمــی زانســ
ن و بــەری
ن و ئەزموونــەکا
\ تێگەیشــت
بیــری بلیمەتەکانــە .پێویســتە هەمــوو
ڕۆشــنبیرێک ئــەو بەرهەمانــە بخوێنێتــەوە
ن
ت و گۆڕینــی نــەوەکا
کــە بــە ڕۆیشــتنی کا
و سیســتمەکانی حوکــم و پێشــکەوتنی
شارســتانی بەهــای گەورەییــان لەدەســت
نــادەن .خوێندنــەوەی کتێبــە زانســتییەکانی
ن
ســەبارەت بــە دروســتبوونی گــەردوو
و سیســتمی کۆمەڵــەی خــۆر ،دەبێتــە
تو
هــۆی فــراوان بوونــی زانیــن و هەســ
خەیاڵــدان و بــاش بوونــی بۆچوونــەکان و
تێگەیشــتن لەیاســاکانی سروشــت بــە دوای
س و پەنــدی
خۆیــدا دەهێنێــت .لەوانــەش دەر
پێویســت بــۆ ئێســتا و ئاینــدە وەردەگیرێ ـت .
ت و ژیاننامــەی
خوێندنــەوەی یاداشــ
کەســایەتییەکان ،ئاشــنامان دەکات بــە
کەســایەتییە
ژیانــی
ئەزموونەکانــی
گرینگەکانــی کــە ڕۆڵیــان لــە دروســتکردنی
مێــژوو هەبــووە ،یاخــود بەســەرییەوە
شــاهید بــوون .بــە دڵنیاییــەوە دەتوانــرێ
ســوود لــە شــارەزایی و ئەزموونــی ژیانیــان
ێ و بــۆ ژیانــی ئایندەمان ســوودی
وەربگیــر
لێوەربگریــن.
بەهادارەکانــی
کتێبــە
خوێندنــەوەی
پســپۆڕی تایبــەت ،یاخــود رۆشــنبیریی
گشــتی ،بــۆ مــرۆڤ بەســوودە و بایەخــی
کەلەپــووری مەزنــی جیهانــی لەزانســت و
فیکــر و ڕۆشــنبیری دەردەخــات .ئــەو
مرۆڤــەی ناخوێنێتــەوە ،تەنهــا یــەک ژیــان
دەژی ،ئەویــش ژیانــی تایبەتــی خۆیەتــی،
بــەاڵم ئــەو کەســەی دەڕوانێتــە ئەزموونــی
کەســانی تــر ،چەنــد ژیانێــک دەژی .جــاران
دەســتەبژێژە ڕۆشــنبیرەکانمان زۆریــان
دەخوێنــدەوە ،چونکــە ســەرچاوەی زۆر بــۆ
ی و خۆشــی و کات بەســەربردن
زانیــار
نەبــووە .ئەوســا ئینتێرنێــت و مۆبایــل
نەبــوو ،کەناڵەکانــی ڕاگەیانــدن کــە م و
ناوخۆیــی بــوون ،بەرنامــەی ئەوتۆیــان
نەبــوو ،وەک کەناڵــە ئاســمانییەکانی ئەمــڕۆ!
زیاتر سەرقاڵی تۆڕە
کۆمەاڵیەتییەکانن
پاشەکشــە لەخوێندنــەوە ،دیاردەیەکــی
جیهانییــە ،تەنیــا واڵتانــی رۆژهەاڵتــی
ناوەڕاســت ناگرێتــەوە .ئەگەرچــی واڵتانــی
خۆرئــاوا زیاتــر دەخوێننــەوە ،بــەاڵم
لــەدوای دەرکەوتنــی ئینتێرنێــت لــەو
واڵتانــەش گەنجــان کەمتــر دەخوێننــەو ە و
زیاتــر ســەرقاڵی تــۆڕە کۆمەاڵیەتییەکانــن.
هیــچ شــتێک شــوێنگرەوەی کتێبــی بــاش
ـێ
نییــە ،تەنیــا ئــەو زانیاریــی قووڵمــان دەداتـ
و کاریگــەری لەســەر تێڕوانیمــان بــۆ ســەر
ژیــان و جیهــان بەجێدەهێڵێــت .
ئاســتی ڕۆشــنبیریی کۆمەڵــگا ،تەنیــا بــە
باڵوبوونــەوەی کولتــووری خوێندنــەو ە
عابید حسەینی
ده خوێنیته وه .زمانی پاراو ،گفت و لفتێکی
نه سته قی خۆش ڕاوێژانه ی ه ک ه پێویستی
دۆخی خوێنه ر و به رده نگی کتێبه که ی
ب ه کار هێناوه .چیرۆکی سه رده میان ه نیی ه
بۆ گێڕانه وه ی کۆن ه چیرۆکان ئه و جۆر ه
هه ڵبژاردنه ب ه پێێ بار ودۆخی ده ق
پێویسته .
کار بۆ میرمندااڵن ب ه دانست ه کراو ه هه ر
وه ک خودی وه رگێڕ ده فه رموون که لێنێک
ل ه نووسیندا بۆ ئه م تاقم ه ل ه زمانی کوردیدا
هه ی ه و کاک زاهید ب ه پێی ئه زموونی کار
و پیش ه بۆ پڕ کرده نه وه ی ئه م که لێن ه ب ه
پێی رۆژ هه نگاوی ناوه .هه موو وشه کان
و شت ه سه خته کانی ب ه ڕاڤ ه و لێکدانه و ه
شی کردوه ته وه وه ک کتێبی قوتابخانه ی
لێکرد وه .دانانی تۆماری ده نگی و
خوێندنه وه بۆ تێگه یشتنی زێده تری
به رده نگی کتێبه ک ه کارێکی هه ر ه گرینگ و
ب ه دانست ه و شیاوه .
به اڵم چاپی کتێبه ک ه و فۆنت و ته نانه ت
به رگ و باری کتێبه ک ه ب ه پێی کاره که ی
کاک زاهێد بۆ ئه و ته مه ن ه گونجاو نیی ه
.کتێبه ک ه زوو له زه وار ه ده ر ده چێ و
هه ڵده خووشێ .خوێندنه وه ی به و فۆنته وه
بۆ ئه و ته مه ن ه خۆش نییه .هیوادارم
بۆ چاپی دواتر کاک زاهید ب ه پیری
ئه م کێشانه و ه بچێت .ماندوو نه بینی و
ده سخۆشی بۆ یادگاری ه به نرخه که ی
مامۆستا و پێنووسی ڕه نگاڵه ی ل ه خزمت
ب ه گه ل و نیشتمان.
داییم قوتابی وانه کانتین مامۆستا.
بەپیری خزمەتەکەی مامۆستاوە بچن،
کتێب سەرچاوەی ڕووناکییە.
سه رچاوه :سه قزرووداو
و تێکــڕای ســااڵنەی کتێبــە خوێنــراوەکان
دیــاری ناکرێــت ،بەڵکــو پێویستیشــی بــە
ڕەخســاندنی زەمینــەی ئــازادی ڕا دەربڕیــن
هەیــە.
لەکۆمەڵگــەی پێشــکەوتووی کــراوەدا ،کتێــب
ڕێــز لــە عەقڵــی مــرۆڤ دەگــرێ ،دەرفەتــی
ئاشــنابوونی بــە ڕۆشــنبیریی گــەالن بــۆ
دەڕەخســێنێت ،گەشــە بــە کەســایەتیی
مــرۆڤ دەدات.
بەپێچەوانــەی کتێبــەوە ،تەلەفزیــۆن
ئامانجــی بەدەســتهێنانی ســوودە ،ئــەو
لەســەر ریــکالم دەژی و زۆرجــار داوامــان
لێــدەکات ئــەم کەلوپــەل یاخــود هــی دیکــە
ی
ێ جاریــش دیدێکــی سیاس ـ
بکڕیــن ،هەنــد
و ئیدیۆلۆژیکــی هەیــە.
بــەاڵم نووســەری کتێــب ،پێویســتی بەدانانی
ڕیــکالم لەنــاو دێڕەکانیــدا بــۆ بەدەســتهێنانی
پــارەی زیاتــر نییــە.
توانــای زمانەوانــی مــرۆڤ باشــتر
د ە کا ت
شــارەزایان پێیــان باشــە ڕۆژانــە دوو
کاتژمێــر بــۆ خوێندنــەوەی کتێبــە باشــەکان
دیــاری بکرێــت .ئــەوان بــڕوای تەواویــان
بــەوە هەیــە خوێندنــەوەی کتێــب باشــترە لــە
ســەیرکردنی فیلــم کــە لەهەمــان کتێبیشــەوە
وەرگیرابێــت .
فیلمێکــی وەرگیــرا و لــە ڕۆمانێکــەوە ئــەو
خواســت و پێشــبینیەی خەڵک کە لەمێشکیدا
وێنــەی کێشــاوە ،مســۆگەر نــاکات ،واتــە
وێنەیەکــی پێچەوانــەی ناوەرۆکــی کتێبەکــە
نیشــان دەدات .خوێندنــەوەی کتێبــی ئــەو
ن و پــارا و
نووســەرانەی بەزمانێکــی جــوا
دەنووســن ،توانــای زمانەوانــی مــرۆڤ
ت و هــاوکاری دەکات باشــتر
باشــتر دەکا
لەخــۆی تێبــگات و جوانتــر و کاریگەرتــر
قســە بــکات.
جاحــز ،ئەدیبــی ناســراوی ســەردەمی
عەبباســی ،پێــش هەمــووان باســی
کاریگــەری خوێندنــەوە و ڕەوانبێــژی زمانی
لەســەر کەســایەتیی خوێنــەر کــردووە:
«کتێــب بەردەوامــی بــە خۆشــییەکانی ژیــان
ی
دەدات ،هــەر کتێبێــک سرووشــتیی کەســێت
ی و بوونــی ڕاســتەقینەت
و زمــان پــاراو
نەخشــان دەکات و وتەکانــت پــڕ شــکۆ و
پــڕ بایەختــر بــە گوێــی بەردەنگــت دەڵێیــت.
خەڵــک باشــتر قســە دەکــەن لــەوەی لەبــەری
دەکــەن ،باشــتر لەبــەری دەکــەن لــەوەی
دەینووســن ،باشــتر دەنووســن لــەوەی
ێ دەگــرن .ســەیر نییــە زانــاکان دەڵێــن:
گــو
دوو جــۆر مــرۆڤ هەیــە ،ئەوانــەی کتێــب
ێ لەوانــە دەگــرن
دەخوێننــەوە ،ئەوانــەی گــو
کــە کتێــب دەخوێننــەوە.
بەهەرحــاڵ ڕۆشــنبیریی مــرۆڤ لەســەر
بــڕی ئــەوەی دەخوێنرێتــەوە ناوەســتێت ،
بەڵکــو لەســەر ئــەو کتێبــە باشــانەی
تێیــان گەیشــتووە و لــە ژیانیــدا ســوودی
ێ
لێوەرگرتــوون ،دەوەســتێتەوە .هــەر کاتــ
مــرۆڤ زیاتــری خوێندنــەوە ،جیاوازتــر
لەکەســانی دیکــە دەردەکەوێــت .هــاژه
یادداشت
کورد لەم
هەڵبژاردنەی
تورکیادا
.عیماد عەلی
ئەم جارە ،تورکیا بۆ هەڵبژاردن و
گەیشتن بە دەرئەنجام و یەکالیی
بوونەوە ،لە سەر ئاگری نەرم
دەکوڵێت .راپۆرتە رۆژئاواییەکان و
رای پسپۆران و پێشبینیەکان لەسەر
شێمانەی دوا دەرئەنجامی ئەم
هەڵبژاردنەی تورکیا زۆر جیاوازن،
بەاڵم لەوە یەکالیی بۆتەوە کە لە
گەری یەکەمی هەڵبژاردن کڵیچدار
ئۆگلۆ و ئەردۆگان دەچنە گەری
دووەمەوە ،لەم بارەوە دەبێت
ئەوە بە وردی لەبەرچاو بگیرێت
کە محەرەم ئینجە لە حیزبەکەی
ئەردۆگان جیابۆتەوە و ئێستا وەکو
سەربەخۆیەک خۆی بۆ سەرۆکی
تورکیا پااڵوتووە ،ئەویش زیاتر
ئەردوگان دەبات
لە دەنگەکانی
و لە قازانجی ئۆغلۆی بەربژێری
ئۆپۆزسیۆن دەکەوێتەوە .ئەگەر
سەرکەوتنی ئۆغلۆ و بەربژێرەی
کۆتایی بە بیست
ئۆپۆزسیۆن
ساڵ حوکمی زۆر ئاڵۆز و زیاتر
قەرەقوشیانەی ئەردۆگان بێنێت،
کە ئەمە هەر هیچ نەبێت تەنها
زوڵمی
لە روانگەی نەهێشتنی
بەردەوامی ئەرد وگانەوە بێت ،خۆی
لە خۆیدا نیمچە قازانجێکە بۆ کورد
و پرسەکەی لە تورکیا ،بەاڵم ئەوەی
راستی بێت هیچ متمانەیەک بەم
کڵیچدارە نیە ،کە مامەڵەی لەگەڵ
ئەم کێشە گەورەیەی تورکیا چۆن
دەبێت ،بە تایبەتی ئەمیش وەکو
جەهەپەی
ئەندامی
عەلەویەکی
ئەتاتۆرک مێژوویەکی زۆر جوانی
لەم بارەوە نیە و لە ماوەیەکی
دوورو درێژی سیاسەتی خۆیدا
هەڵوێستی نابەحێ و خراپ و زۆر
بێفەری لەمەر کورد و پرسەکەی لە
کوردستانی باکوور هەبووە.
ئەگەر زۆر باس لەوە دەکرێت کە
حزبەکەی ئەردوگان بە ئاشکرا و
نهێنی لەگەڵ نەتەوەییە توند ٍرەو و
ئیسالمیەکانی کورد دا هاوپەیمانی
بە پێی هەندێک
بەستووە و،
دەنگەکانی
راپرسی
ناوەندی
ئەم حزبە لە پێشەوەدایە ،بەاڵم
بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکی نورکیا
،وادیارە ئەم گەرەیرۆژی 14ی
مایۆ گڵۆڵەی خودی ئەردۆگان بە
جیا لە حزبەکەی کەوتۆتە لێژی،
ئەگەر بۆگەری دووەم لە رۆژی
28ی مایۆ یاریەکە بەحۆرێکی دیکە
نەگۆرێت و لە پێناو خستنە بەری
بەرژەوەندیی تایبەتی بۆ بەربژێران
ئینجە یان سینان گۆرانکاری لە
یاریەکەدا نەکرێت ،بە تایبەتی
هەمووان باش دەزانن پێشتر
ئەردوگان لەم بارەوە دەستێکی
هەبووە و فێڵی زۆری کردووە و
خەڵک و حزبەکانی دیکەی زۆر
هەڵخەڵەتاندووە ،ئەگەر بە خواستی
نەروات
ئەردوگان
فێڵبازانەی
ئەوا کڵیچدارئۆغلۆ دەستەبەری
دەرچوون دەکات.
پێشبینیەکان وا دەردەکەون کە
پارتی سەوزی چەپ %12ی کۆی
دەنگەکانی %18ەکەی کوردی
دانیشتوانی تورکیا بەدەست بێنێت،
ئەمەش تا رادەیەکی باش زیاتر
لە قازانجی کورد و پرسەکەی و
صەالحەدین دەمیرتاش دەکەوێتەوە،
جا دەرئەنجامەکە هەر چۆنێک بێت
و کاریگەریەکانی ژمارەی پێویستی
دڵخوازی دڵسۆزانی کورد نەبێت و
بەدوور بێت لە دابینکردنی دەنگی
زۆرجێگەی
و
رەهای کورد
رەزامەندیی هەمووان نەبێت بۆ
بە یەکجاریی یەکالیی کردنەوەی
دوور لە خەوشی پرسی کورد لە
ئایندەیەکی نزیکی تورکیادا ،بەاڵم
بە هیچ شێوەیەک ناتوانرێت ئەوەی
پەیوەستە بە ئاشتی فۆناغبەندی
نێوان کورد و حکومەتی ئایندەی
تورکیا و کەیسی هەدەپە و
صەالحەدین دەمیرتاش فەرامۆش
بکرێت .بە هەموو پێوەرەکان
ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت کە
رۆڵی کورد لەم هەڵبژاردنە
جێگەی خۆی لە یەکالییکردنەوەی
جەنگەکان دەبینێت و هیچ الیەک
ناتوانێت لەبەرچاوی نەگرێت ،بەاڵم
لەوێشدا تا رادەیەکی نا تەبایی
و نایەکگرتوویی ریزی گەل بە
هۆکاری بابەتیانەی مێژوو کردەوە
نەک فاکتەری خودی و نەزانی و بێ
ئاگایی سەرکردایەتی هاوشێوەی
باشوور ،خاڵێکی نێگەتیڤی باری
سیاسی و کۆمەاڵیەتی گەلی کوردە
لە باکووری کوردستانیش. صفحه 4
