روزنامه روژان شماره 718

‫روزانهم‪ -‬افرسی‪ ،‬رکدی‬ ‫زەریایەک لە تاسەو‬ ‫حەز و کاو بۆ نیشتمان؛‬ ‫توزیعمیوهشبعید‬ ‫هەمزاغای‬ ‫از‪ ۲۴‬اسفند‬ ‫حەمیدی‬ ‫‪.‬‬ ‫سه الم ئیسماعیل سورخ‬ ‫روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان‬ ‫تیتـرها‬ ‫سال یازدهم ‪ -‬شماره ‪718‬‬ ‫گزارش روژان از چالش های نظام اموزشی کشور؛‬ ‫سیزده بدر امسال‬ ‫با کباب انالوگ!‬ ‫‪ .‬وحید حاج سعیدی‬ ‫*‪l‬‬ ‫*‬ ‫کردستان قهرمان‬ ‫مسابقات مچ اندازی‬ ‫*‪l‬‬ ‫*‬ ‫بزرگداشت «نظامی گنجوی»‬ ‫در دانشگاه کردستان‬ ‫رئیس سازمان‬ ‫جهاد کشاورزی کردستان خبر داد؛‬ ‫سه شنبه ‪ 23‬اسفند ‪23 - 1401‬ی ره شه مه ی ‪2722‬ی کوردی‬ ‫پدیده ینوظهورمعلمانپروازی‬ ‫ََ‬ ‫نفس های مسموم‬ ‫روایتی از هزاران اندوه زنان حلبچه‬ ‫*‪l‬‬ ‫*‬ ‫سد گاران مریوان‬ ‫سرریز کرد‬ ‫مناقصه عمومی دو مرحله ای واگذاری امورات بیمه ای‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کردستان‬ ‫‪1402-1403‬‬ ‫شناسه اگهی‪1469498 :‬‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی‪ ،‬درمانی کردستان در نظر دارد نسبت به واگذاری امورات‬ ‫بیمه ای خود شامل بیمه های اشخاص (عمر‪ ،‬حوادث و درمان تکمیلی) کارکنان و افراد تحت تکفل انان و‬ ‫بیمه های مسئولیت و بیمه اموال اعم از اتش سوزی ‪ ،‬خودرو و‪ ...‬به شماره فراخوان ‪ 2001090264000112‬از‬ ‫طریق مناقصه عمومی دو مرحله ای به شرکت های بیمه ای ( شعبات مرکزی) در استان کردستان با همکاری‬ ‫شرکت کارگزاری رسمی بیمه نفت و انرژی اقدام اقدام نماید‪.‬‬ ‫* مهلت دریافت اسناد و مدارک مناقصه‪ :‬ازتاریخ انتشار در سامانه ‪ 1401/12/27‬لغایت ‪1402/01/09‬‬ ‫* مهلت ارائه و ارسال پیشنهادات‪:‬‬ ‫شرکت کنندگان در مناقصه می بایست تصویر سپرده یا ضمانتنامه شرکت در مناقصه ‪ ،‬اسناد ومدارک در خواستی و‬ ‫فرم پیشنهاد قیمت خود را در پاکت الف ‪ ،‬ب و ج سامانه تدارکات الکترونیکی دولت تا مورخه ‪ 1402/01/22‬ثبت نمایند‪.‬‬ ‫تذکر مهم‪ :‬برگزاری کلیه مراحل فرایند مربوط به مناقصه مذکور صرف ًا از طریق سامانه تدارکات الکترونیکی دولت (ستاد)‬ ‫به ادرس ‪ www.setadiran.ir‬انجام می گیرد لذا شرکت کنندگان الزام ًا از طریق سامانه مذکور نسبت به ارائه کلیه‬ ‫اسناد مناقصه‪ ،‬قرارداد و مدارک درخواستی خود اقدام نمایند‪ .‬الزم به ذکر است ارسال اسناد به صورت فیزیکی قابل‬ ‫قبول نمی باشد‪.‬‬ ‫تبصره‪ :‬در صورت ارائه تضمین به صورت ضمانتنامه بانکی‪ ،‬ارسال اصل ضمانتنامه پس از بارگذاری در‬ ‫سامانه مذکور‪ ،‬به ادرس کارفرما از طریق پست پیشتاز الزامی است‪.‬‬ ‫* ادرس ارسال مدارک و اسناد مناقصه (صرف ًا پاکت الف)‪ :‬استان کردستان‪ ،‬شهرستان سنندج‪ ،‬میدان‬ ‫ازادی‪ ،‬ابتدای خیابان ابیدر‪ ،‬ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی کردستان‪ ،‬کد پستی ‪6618634683‬‬ ‫(دبیر خانه محرمانه)‬ ‫اگهی دعوت مجمع عمومی (نوبت اول)‬ ‫شرکت تعاونی ‪ 4474‬مسکن دانشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسالمی سنندج‬ ‫مجمع عمومی ساالنه شرکت تعاونی در تاریخ ‪ 1402/02/09‬روز شنبه ساعت ‪ 15‬بعدازظهر در سالن اجتماعات دانشکده‬ ‫علوم انسانی شهرک سعدی با دستور کار زیر برگزار می گردد‪ .‬بدینوسیله از اعضای محترم دعوت می شود در این جلسه‬ ‫حضور به هم رسانند‪.‬‬ ‫دستور کار جلسه‪:‬‬ ‫‪ -1‬انتخابات تعیین اعضای هیات مدیره و بازرسان دوره جدید‬ ‫‪ -2‬ارائه گزارش هیات مدیره و بازرس‬ ‫اعضایی که متقاضی نامزدی هیات مدیره و بازرس تعاونی می باشند با ارائه درخواست کتبی و مدارک حد اکثر تا تاریخ ‪ 1402/01/15‬به‬ ‫صورت حضوری به دفتر شرکت تعاونی مراجعه نمایند‪.‬‬ ‫هیات مدیره مسکن تعاونی مسکن ‪4474‬‬ ‫‪ 2000‬تومان‬ ‫خبر روز‬ ‫اعضای هیات منایندگان اتاق‬ ‫بازرگانیسنندجمشخصشدند‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار روژان‪:‬‬ ‫اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی‪،‬‬ ‫صنایع‪ ،‬معادن و کشاورزی سنندج برای‬ ‫دوره چهار ساله مشخص شدند‪.‬‬ ‫دهمین دوره انتخابات هیات نمایندگان اتاق‬ ‫بازرگانی‪ ،‬صنایع‪ ،‬معادن و کشاورزی سنندج‬ ‫‪ ۲۰‬اسفند همزمان با سراسرکشور در‬ ‫کردستان هم برگزار شد و بعد از شمارش‬ ‫ارا در چهار گروه اعضای هیات نمایندگان‬ ‫اتاق سنندج برای چهار سال اینده مشخص‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫در بخش بازرگانی محمد هالکو با ‪ ۲۲۶‬رای‪،‬‬ ‫بختیار مرادی با ‪ ۲۰۸‬رای‪ ،‬امیر صالحی با‬ ‫‪ ۱۹۰‬رای‪ ،‬فرهاد سهرابی با ‪ ۱۷۳‬رای و‬ ‫بهرام زندی ناوگران با ‪ ۱۶۹‬رای انتخاب‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫در بخش صنعت هم سیدکمال حسینی‬ ‫با ‪ ۲۱۷‬رای‪ ،‬خسرو شجاعی با ‪ ۱۸۹‬رای‪،‬‬ ‫عابدین حمیدی با ‪ ۱۸۴‬رای‪ ،‬طیفور ناصری‬ ‫با ‪ ۱۸۳‬رای و فرهاد سعیدی با ‪ ۱۸۱‬رای‬ ‫برگزیده شدند‪.‬‬ ‫در بخش کشاورزی هم بختیار صالحی با‬ ‫‪ ۱۹۰‬رای‪ ،‬محمد سعید احمدپناه با ‪۱۸۰‬‬ ‫رای‪ ،‬اردشیر عظیمی نیا با ‪ ۱۵۵‬رای انتخاب‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫انتخاب شدگان بخش معدن هم شامل‬ ‫شوذب جباری با ‪ ۱۹۶‬رای و علی اکبر‬ ‫عبدالملکی با ‪ ۱۸۸‬رای است‪.‬‬ صفحه 1 ‫‪2‬‬ ‫خبر‬ ‫سال یازدهم شماره ‪ 718‬سه شنبه ‪ 23‬اسفند ‪1401‬‬ ‫خبر‬ ‫روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان‬ ‫سرپرست میراث فرهنگی کردستان در جمع خبرنگاران خبر داد؛‬ ‫سد گاران مریوان سرریز کرد‬ ‫سد گاران مریوان در پی بارش های اخیر‬ ‫سرریز کرد‪.‬‬ ‫مدیرعامل شرکت اب منطقه ای کردستان‬ ‫در گفت وگو با خبرنگار روژان‪ ،‬با اشاره به‬ ‫باندگی های اخیر‪ ،‬از سریز کردن سد گاران‬ ‫این شهرستان خبر داد و گفت‪ :‬سد گاران‬ ‫یکی از سدهای مهم کردستان از لحاظ تامین‬ ‫اب کشاورزی و شرب منطقه است که مخزن‬ ‫ان پر و سریز کرد‪.‬‬ ‫ارش اریانژاد گفت‪ :‬بارش های رحمت الهی‬ ‫در طول این ماه باعث ذوب شدن برف ها و‬ ‫افزایش حجم ورودی رواناب ها به مخازن‬ ‫سدهای شده است‪.‬‬ ‫مدیرعامل شرکت اب منطقه ای کردستان با‬ ‫اشاره به پیش بینی هواشناسی مبنی بر ورود‬ ‫سامانه جدید بارشی و احتمال بارندگی در‬ ‫استان تصریح کرد‪ :‬شهروندان‪ ،‬کشاورزان و‬ ‫گردشگران گرامی از تردد در حرایم سدها‪،‬‬ ‫خودداری کنند‪.‬‬ ‫وی به وضعیت سد چراغ ویس سقز نیز اشاره‬ ‫کرد و افزود‪ :‬در حال حاضر حجم اب موجود‬ ‫در پشت این سد بیش از ‪ ۴۴‬میلیون متر‬ ‫مکعب است و باالی ‪ ۵۰‬درصد اب دارد‪.‬‬ ‫اریانژاد با توجه به بازگشایی کامل دریچه این‬ ‫سد به منظور کنترل و مدیریت حجم مخزن‪،‬‬ ‫از افزایش دبی رودخانه چم خان در سقز خبر‬ ‫داد و تصریح کرد‪ :‬تردد و اتراق برای ساکنان‬ ‫روستاهای حاشیه رودخانه ممکن است‬ ‫احتمال وقوع حادثه جبران ناپذیر را رقم بزند‪،‬‬ ‫لذا شهروندان مراقب باشند‪.‬‬ ‫سد گاران در ‪ ۲۰‬کیلومتری شمال شرقی‬ ‫شهر مریوان واقع شده‪ ،‬ارتفاع ان از پی ‪۶۲‬‬ ‫متر‪ ،‬طول تاج ‪ ۵۰۴‬متر و عرض تاج ان نیز‬ ‫‪ ۸‬متر است‪.‬‬ ‫این سد با هدف تامین اب کشاورزی نواحی‬ ‫عمرانی پایاب و قزلچه سو به میزان چهار هزار‬ ‫و ‪ ۵۰۰‬هکتار و تامین اب شرب و صنعتی‬ ‫شهرستان مریوان به میزان ‪ ۲۰‬میلیون متر‬ ‫مکعب‪ ،‬در سال ‪ ۱۳۹۲‬ابگیری شد‪.‬‬ ‫***‬ ‫کردستان قهرمان مسابقات‬ ‫مچ اندازی مردان کشور‬ ‫کردستان قهرمان مسابقات مچ اندازی مردان‬ ‫کشور شد‪.‬‬ ‫زور تیم کردستان بر تیم های حاضر در‬ ‫بیست و ششمین دوره مسابقات قهرمانی‬ ‫مچ اندازی باشگاه های کشور چربید و این‬ ‫تیم بر سکوی اول ایستاد‪.‬‬ ‫مسابقات مچ اندازی قهرمانی مردان کشور‬ ‫در اوزان مختلف و رده های سنی نوجوانان‪،‬‬ ‫جوانان‪ ،‬امید‪ ،‬بزرگساالن‪ ،‬پیشکسوتان و‬ ‫معلوالن روز پنجشنبه به میزبانی سنندج‬ ‫برگزار شد‪.‬‬ ‫ی تئاتر مجتمع‬ ‫این رقابت ها در سالن امف ‬ ‫فرهنگی‪ ،‬هنری فجر سنندج و با حضور‬ ‫قهرمانان کشوری و اسیایی این رشته‬ ‫برگزار شد‪.‬‬ ‫‪ ۳۷۰‬ورزشکار از ‪ ۲۵‬استان در این مسابقات‬ ‫شرکت داشتند که با توجه به اینکه بسیاری‬ ‫از مچ اندازان در ‪ ۲‬بخس دست چپ و‬ ‫راست زورازمایی داشتند‪ ،‬در مجموع ‪۷۳۹‬‬ ‫شرکت کننده در این رقابت حاضر بودند‪.‬‬ ‫در پایان این مسابقات کردستان‪ ،‬عنوان‬ ‫قهرمانی را کسب کرد‪ ،‬اصفهان در رده دوم‬ ‫ایستاد و یزد سوم شد‪.‬‬ ‫تیم بانوان کردستان هم هفته گذشته عنوان‬ ‫نایب قهرمانی ششمین دوره مسابقات‬ ‫قهرمانی بانوان کشور را به خود اختصاص‬ ‫داد‪.‬‬ ‫نفرات برتر اوزان مختلف رده های سنی‬ ‫این مسابقه با دعوت فدراسیون بدنسازی و‬ ‫پرورش اندام کشور در اولین مرحله اردوی‬ ‫امادگی تیم ملی مچ اندازی کشور برای‬ ‫شرکت در رقابت های قهرمانی اسیا‪ ،‬حضور‬ ‫پیدا خواهند کرد‪.‬‬ ‫مسابقات قهرمانی مچ اندازی بانوان و اقایان‬ ‫اسیا اردیبهشت سال اینده برگزار می شود‪.‬‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬سلیمان اهلل مرادی‬ ‫قائم مقام ‪ :‬ناصر کانی سانانی‬ ‫مدیر مسئول و سردبیر‪ :‬هژیر اهلل مرادی‬ ‫دبیر بخش کردی‪ :‬عماد کریمیان‬ ‫دبیر سرویس فرهنگ و هنر‪ :‬ایرج بهرام نژاد‬ ‫چاپخانه‪ :‬کار و کارگر‬ ‫ادرس دفتر مرکزی‪ :‬سنندج ـ میدان ازادی‬ ‫کدپستی‪6613733953 :‬‬ ‫تلفن‪ 33615870 :‬ـ ‪087‬‬ ‫‪ : RoJanpress.ir‬وبسایت‬ ‫‪ : Rozhanweekly@gmail.com‬ایمیل‬ ‫‪ : @Rojandaily‬کانال تلگرام‬ ‫روژان حق ویرایش و اصالح مطالب‬ ‫را برای خود محفوظ می داند‬ ‫دیدگاه های ارائه شده در مقاالت‬ ‫به معنای تایید ان از سوی روژان نیست‬ ‫انتشار تمامی مقاالت به منزله تایید ان از سوی روژان نیست‬ ‫کردستان در تدارک پذیرایی از مهمانان نوروزی‬ ‫ث فرهنگی‪ ،‬گردشگری و صنایع دستی‬ ‫سرپرست میرا ‬ ‫کردستان گفت‪ :‬برنامه ریزی های الزم برای ورود‬ ‫گردشگران و مسافران به کردستان در ایام نوروز انجام‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫منصور مهرزاد در جمع خبرنگاران‪ ،‬با اشاره به اینکه ‪٢٦‬‬ ‫دستگاه در قالب ‪ ١٠‬کمیته در ستاد اجرایی خدمات‬ ‫سفر با این اداره در ایام نوروز برای ارائه خدمات به‬ ‫مهمانان نوروزی فعالیت دارند‪ ،‬گفت‪ :‬تاکنون ‪٤٠‬‬ ‫جلسه ستاد اجرایی خدمات سفر با بیش از ‪٣٥٠‬‬ ‫مصوبه در سطح استان کردستان برگزار شده است‪.‬‬ ‫وی از امادگی کامل تاسیسات گردشگری کردستان‬ ‫برای میزبانی از مهمانان نوروزی خبر داد و بیان کرد‪:‬‬ ‫در حال حاضر پنج هزار و ‪ ٣٠٠‬تخت در قالب ‪۳۲‬‬ ‫هتل‪ ۲ ،‬هتل اپارتمان‪ ۲۴ ،‬مهمانپذیر‪ ٢٤ ،‬مجتمع‬ ‫گردشگری اقامتی ‪ ۲،‬اقامتگاه سنتی و ‪ ٤٠‬اقامتگاه‬ ‫بوم گردی در سطح استان برای اسکان و پذیرایی‬ ‫ازمسافران و گردشگران وجود دارد‪.‬‬ ‫سرپرست میراث فرهنگی‪ ،‬گردشگری و صنایع دستی‬ ‫استان کردستان گفت‪ :‬همچنین ‪ ١٠٢‬رستوران‬ ‫بین راهی‪ ،‬یک مرکز گردشگری سالمت و ‪ ٥٧‬دفتر‬ ‫خدمات مسافرتی در استان فعالیت دارند‪.‬‬ ‫مهرزاد حمایت از سرمایه گذاران بخش خصوصی را‬ ‫اولویت برنامه های این اداره کل عنوان کرد و گفت‪:‬‬ ‫بیش از هزار میلیارد ریال برای توسعه زیرساخت های‬ ‫گردشگری‪ ،‬حفاظت و مرمت بناهای تاریخی و توسعه‬ ‫و ترویج صنایع دستی استان در نظر گرفته شده که‬ ‫تاکنون ‪ ۳۰‬درصد ان تخصیص یافته است‪.‬‬ ‫وی اظهار داشت‪ :‬ثبت جهانی هورامان اقدامی مهم‬ ‫و ارزشمند بود که در مردادماه سال ‪ ۱۴۰۰‬به عنوان‬ ‫بیست و ششمین میراث جهانی کشور ایران ثبت شد‬ ‫و خوشبختانه غار باستانی کرفتو نیز برای ثبت جهانی‬ ‫معرفی شده و کارهای مربوط به ان در حال پیگیری‬ ‫است که امیدواریم به عنوان دومین اثر جهانی استان‬ ‫در یونسکو ثبت و معرفی شود‪.‬‬ ‫مهرزاد خاطرنشان کرد‪ :‬واگذاری ‪ ٩‬بنای تاریخی‬ ‫از طریق ماده ‪ ٢٧‬به بخش خصوصی‪ ،‬افتتاح موزه‬ ‫مسجد داراالحسان سنندج‪ ،‬تجهیز موزه حمام حاج‬ ‫صالح سقز‪ ،‬مرمت بناهای شاخص استان‪ ،‬برپایی ‪٧‬‬ ‫نمایشگاه صنایع دستی در بناهای تاریخی کردستان‪،‬‬ ‫سامان دهی و راه اندازی مجتمع تولیدی صنایع دستی‬ ‫«تایله» سنندج با اشتغال زایی مستقیم بیش از ‪١١٠‬‬ ‫نفر‪ ،‬اختصاص ‪ ١٢‬هکتار زمین برای احداث نمایشگاه‬ ‫دائمی در تپه «پیرچنار» سنندج و تهیه محور تاریخی‬ ‫فرهنگی سنندج از جمله اقداماتی است که در سطح‬ ‫استان انجام شده است‪.‬‬ ‫‪ ۲۲۰‬بازرس بهداشتی در طرح نوروزی استان‬ ‫کردستان فعالیت دارند‬ ‫معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان‬ ‫نیز گفت‪ ۲۲۰ :‬بازرس در قالب ‪ ۳۵‬تیم نظارتی و‬ ‫عملیاتی در اجرای برنامه مدیریت بهداشت محیط در‬ ‫طرح سالمت نوروزی فعالیت دارند‪.‬‬ ‫فرزام بیدارپور روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار‬ ‫ایرنا اظهار کرد‪ :‬این تیم ها با اولویت مدیریت بیماری‬ ‫کووید ‪ ۱۹‬همگام با سراسر کشور از ‪ ۲۴‬اسفند تا ‪۱۴‬‬ ‫فروردین بازرسی و نظارت از اماکن عمومی را بر عهده‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬این تیم ها بر ‪ ۴۱‬هزار مرکز تهیه و توزیع‬ ‫مواد غذایی‪ ،‬اماکن عمومی‪ ،‬مراکز بین راهی و هزار و‬ ‫‪ ۵۴۳‬سامانه ابرسانی سطح استان نظارت دارند‪.‬‬ ‫معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان‬ ‫نیز با بیان اینکه در ایام تعطیالت نوروزی ‪ ۶۴‬پایگاه‬ ‫پیش بیمارستانی در استان در اماده باش هستند‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬در این ایام بیش از ‪ ۱۲۰‬دستگاه امبوالنس‬ ‫و یک بالگرد اماده ارائه خدمات پیش بیمارستانی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫دکتر بیدارپور با بیان اینکه در ورودی شهرهای‬ ‫استان نیز ایستگاه های سالمت دایر است و مسافران‬ ‫را راهنمایی می کنند‪ ،‬گفت‪ :‬همچنین گشت های‬ ‫بهداشت محیط از رستوران و مراکز عرضه دارو‪ ،‬مراکز‬ ‫بهداشتی و درمانی نظارت می کنند‪.‬‬ ‫وی از شهروندان و مهمانان نوروزی خواست با اعالم‬ ‫موارد تخلف بهداشتی از طریق سامانه تلفنی ‪ ۱۹۰‬در‬ ‫اجرای این برنامه‪ ،‬دانشگاه علوم پزشکی را یاری کنند‪.‬‬ ‫با حضور اساتید فرهنگ و هنر برگزار شد‪:‬‬ ‫بزرگداشت«نظامیگنجوی»دردانشگاهکردستان‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار روژان‪:‬‬ ‫معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی استان کردستان گفت‪ :‬حکیم‬ ‫نظامی به عنوان فصل مشترک ایران با همسایگان‬ ‫و دیگر کشورهای پارسی زبان‪ ،‬نیازی مشترک و‬ ‫عاملی برای وحدت فرهنگی‪ ،‬برای ایرانیان و‬ ‫جهانیان اهمیت زیادی دارد‪.‬‬ ‫عیسی فالحی‪ ،‬در ایین بزرگداشت حکیم نظامی‬ ‫گنجوی که در دانشگاه کردستان برگزار شد‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪ :‬از ‪ ۱۴‬الی ‪ ۲۱‬اسفندماه‪ ،‬به عنوان‬ ‫هفته بزرگداشت حکیم نظامی گنجوی نامگذاری‬ ‫شده و در این راستا برنامه های مختلفی در کشور‬ ‫برای گرامیداشت این شخصیت اصیل و نامور‬ ‫برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬متاسفانه حکیم نظامی گنجوی نسبت‬ ‫به دیگر شاعران سرشناس ما انچنان که باید‬ ‫شناخته شده نیست و نسل جدید نیز کمتر به‬ ‫مفاخر ادبی ایران اهمیت می دهند و این موضوع‬ ‫باید مورد بررسی قرار گیرد‪.‬‬ ‫به گفته معاون فرهنگی و رسانه ای اداره کل‬ ‫فرهنگ و ارشاد اسالمی استان کردستان‪ ،‬حکیم‬ ‫نظامی به عنوان فصل مشترک ایران با همسایگان‬ ‫و دیگر کشورهای پارسی زبان به عنوان یک نیاز‬ ‫مشترک و عاملی برای وحدت فرهنگی‪ ،‬برای‬ ‫ایرانیان و جهانیان اهمیت دارد‪.‬‬ ‫فالحی افزود‪ :‬نیاز جامعه امروز ما احیای هویت‬ ‫ملی و ایرانی بوده و زبان فارسی نیز یکی از‬ ‫مولفه های احیای هویت ایرانی است و بی شک‬ ‫برگزاری چنین محافلی به پاسداشت این امر‬ ‫کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫در ادامه این مراسم دکتر هیوا حسن پور با اشاره‬ ‫به اهمیت اشعار نظامی گنجوی تصریح کرد‪:‬‬ ‫نظامی گنجوی در طول تاریخ ادب فارسی سلطه‬ ‫و هژمونی خود را حفظ کرده است‪.‬‬ ‫به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه کردستان‪،‬‬ ‫اثار غنایی نظامی مانند «لیلی و مجنون» و‬ ‫«خسرو و شیرین» بیشتر با روح زمانه سازگار‬ ‫رئیس اداره حفاظت محیط زیست مریوان خبر داد؛‬ ‫رهاسازی‪ ۲۳‬قطعهکبکوحشیدرمریوان‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار روژان‪:‬‬ ‫رئیس اداره حفاظت محیط زیست مریوان‬ ‫گفت‪ ۲۳ :‬قطعه کبک وحشی در دامان‬ ‫ت این شهرستان رهاسازی شد‪.‬‬ ‫طبیع ‬ ‫به گزارش روابط عمومی حفاظت محیط زیست‬ ‫کردستان‪ ،‬صباح پناهی با اشاره به اینکه تاکنون‬ ‫چهار مرحله رهاسازی کبک در زیستگاه های‬ ‫این شهرستان برگزار شده است‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬با‬ ‫همکاری نیروی انتظامی و دستگاه قضا و همچنین‬ ‫دوستداران محیط زیست این روند ادامه خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬از این تعداد ‪ ۱۵‬قطعه ان توسط ماموران‬ ‫از یک شکارچی متخلف کشف شد اما هشت کبک‬ ‫دیگر توسط دوستداران طبیعت و شکارچیان نادم‬ ‫به این اداره تحویل شده بودند‪.‬‬ ‫رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان‬ ‫مریوان خاطرنشان کرد‪ :‬پس از بررسی های‬ ‫پزشکی و اطمینان از سالمت کامل کبک ها‪ ،‬این‬ ‫پرنده کوهستانی در زیستگاه های امن شهرستان‬ ‫رهاسازی و به دامان طبیعت بازگردانده شدند‪.‬‬ ‫ضبط الشه یک راس بز کوهی‬ ‫همچنین رئیس اداره حفاظت محیط زیست قروه از‬ ‫ضبط الشه یک راس بز کوهی و االت جرم از سه‬ ‫شکارچی متخلف در منطقه حفاظت شده «بدر و‬ ‫پریشان» این شهرستان خبر داد‪.‬‬ ‫توفیق زارعی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار‬ ‫کرد‪ :‬در پی گشت و کنترل منطقه حفاظت شده‬ ‫«بدر و پریشان» محیط بانان سه متخلف را که‬ ‫اقدام به شکار کرده بودند دستگیر و روانه مراجع‬ ‫قضائی کردند‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬متاسفانه از این متخلفین قطعات الشه‬ ‫یک راس بز کوهی‪ ۲۱۸ ،‬تیر فشنگ شکاری‪۱۲ ،‬‬ ‫ساچمه و یک عدد چاقو کشف و ضبط شد‪.‬‬ ‫زارعی اعالم کرد‪ :‬پرونده تخلف برای شکارچیان‬ ‫خاطی تنظیم و برای سیر مراحل قانونی به مراجع‬ ‫قضائی شهرستان ارجاع داده شد‪.‬‬ ‫سهم کردستان در حج متتع هزار و ‪ ۳۰۰‬نفر است‬ ‫مدیرکل حج و زیارت استان‬ ‫کردستان گفت‪ :‬سال اینده یک‬ ‫هزار و‪ ۳۰۰‬نفر از استان کردستان‬ ‫به حج تمتع اعزام می شوند‪.‬‬ ‫کاوه شیرزادی افزود‪ :‬اولویت‬ ‫با کسانی است که سال ‪۹۹‬‬ ‫ثبت نام قطعی خود را در کارو ان ها‬ ‫انجام داده و هزینه ها را پرداخت‬ ‫کرده اند‪ .‬اولویت بعدی با کسانی‬ ‫است که دارای فیش حج تمتع‬ ‫تا پایان سال ‪ ۸۵‬باشند‪.‬‬ ‫وی یاداور شد‪ :‬در صورت ایجاد‬ ‫ظرفیت خالی از افرادی که فیش‬ ‫تمتع ان ها مربوط به ماه های‬ ‫فروردین و اردیبهشت سال ‪۸۶‬‬ ‫باشد ثبت نام به عمل می اید‪.‬‬ ‫شیرزادی گفت‪ :‬هم اکنون در‬ ‫استان کردستان ‪ ۸‬کاروان اهل‬ ‫سنت تکمیل ظرفیت شده که سه‬ ‫کاروان ان در سنندج‪ ،‬یک کاروان‬ ‫در مریوان‪ ،‬یک کاروان در سقز‪ ،‬دو‬ ‫کاروان در بانه و یک کاروان نیز‬ ‫مربوط به شهرستان های قروه و‬ ‫دهگالن است‪ .‬‬ ‫بوده و معرف شخصیت نظامی است زیرا این اثار‬ ‫مقبولیت بیشتری در فضای جامعه داشته اند‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه نظامی گنجوی برای ُکردها‬ ‫حائز اهمیت است‪ ،‬بیان کرد‪ :‬نظامی در یکی از‬ ‫اشعار خود اینگونه خود را معرفی می کند‪« :‬گر‬ ‫مادر من رئیسه ُکرد‪ ،‬مادر صفتانه پیش من ُمرد»‬ ‫و این نشان می دهد که خویش را منتسب به تبار‬ ‫ُکرد می داند و در اشعارش تاثیرپذیری هایی از‬ ‫این تبار گرفته و همچنین شاعران ُکرد زیادی‬ ‫به پیروی از نظامی گنجوی منظومه هایی همانند‬ ‫خسرو و شیرین سروده اند‪.‬‬ ‫در ادامه این همایش دکتر فردین حسین پناهی‬ ‫نیز افزود‪ :‬یکی از ویژگی های داستان لیلی و‬ ‫مجنون فراق عاشق و معشوق است و امکان‬ ‫وصال برای انها فراهم نمی شود و این به عشق‬ ‫افالطونی و عشق عذرایی شهرت دارد‪.‬‬ ‫وی گفت‪ :‬در ادبیات اروپا نیز شخصیت های مانند‬ ‫لیلی و مجنون را مشاهده می کنیم اما به قیاس‬ ‫بسیاری از بزرگان ادبی‪ ،‬فراقی که در عشق های‬ ‫عذرایی شرقی وجود دارد در اثری مانند رومئو و‬ ‫ژولیت وجود ندارد‪.‬‬ ‫دکتر خلیل کهریزی‪ ،‬دیگر سخنران این پنل در‬ ‫رابطه با اهمیت گونه شناسی ادب فارسی اظهار‬ ‫کرد‪ :‬باید متون فارسی را بر اساس گونه های‬ ‫متعددی که در ان وجود دارد دسته بندی کرده‬ ‫و معیارهای حاکم بر هرکدام از این گونه ها را‬ ‫بررسی کنیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬بر اساس گونه شناسی میتوان‬ ‫مشخص کرد که یک شاعر و نویسنده ایرانی چه‬ ‫جایگاهی در شعر و ادبیات جهانی خواهد داشت‬ ‫و با استفاده از این معیارهای مشخص شاعران‬ ‫را سنجید‪.‬‬ ‫به گفته این استاد دانشگاه‪ ،‬حکیم نظامی در‬ ‫تاثیرگذاری شاعرانه‪ ،‬بیان الفاظ دلنشین‪ ،‬صور‬ ‫خیال سرامد است و در این مسیر وجه شاعران و‬ ‫ادیبان‪ ،‬نویسندگان و مستشرقان را به سمت شعر‬ ‫و اندیشه خود جلب کرده است‪.‬‬ ‫رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان‪:‬‬ ‫توزیعمیوهشبعیداز‪ ۲۴‬اسفند‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار روژان‪:‬‬ ‫رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان‬ ‫گفت‪ :‬توزیع میوه شب عید از ‪ ۲۴‬اسفند در‬ ‫استان اغاز می شود‪.‬‬ ‫پیمان اسکندری در گفت و گو با خبرنگار مهر‬ ‫اظهار کرد‪ :‬در هفته اخیر بازار گوشت و مرغ در‬ ‫استان تعادل خوبی داشت و قیمت مرغ منجمد‬ ‫نیز طی هفته های اخیر ‪ ۱۰‬هزار تومان کاهش‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬تامین و توزیع میزان کافی از گوشت و‬ ‫مرغ برای ایام عید نوروز و ماه رمضان تدارک دیده‬ ‫شده و اکنون نیز ‪ ۵‬هزار تن مرغ در سردخانه های‬ ‫استان موجود است‪.‬‬ ‫وی در ادامه قیمت گوشت قرمز در استان را ‪۳۴۰‬‬ ‫هزار تومان اعالم کرد و گفت‪ :‬به میزان کافی خرید‬ ‫گوشت برای قصابی های استان تدارک دیده شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان اعالم‬ ‫کرد‪ :‬تمام مراکز عرضه اقالم اساسی‪ ،‬فروشگاه های‬ ‫زنجیره ای‪ ،‬اصناف و نانوایی ها در ایام عید نوروز‬ ‫فعالیت خواهند داشت‪.‬‬ ‫اسکندری افزود‪ :‬توزیع میوه شب عید نیز از ‪۲۴‬‬ ‫اسفند در استان اغاز می شود‪.‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪ :‬همچون سنوات گذشته‬ ‫مراکز ویژه عرضه میوه شب عید در نقاط مختلف‬ ‫استان دایر خواهد شد‪.‬‬ ‫اگهی فقدان سند مالکیت ‪1418585‬‬ ‫اقای علی اشرف نصرتی برابر استشهادیه رسمی به شماره ‪ 1401/12/13-5986‬که به تایید دفتر‬ ‫اسناد رسمی شماره ‪ 60‬سنندج رسیده مدعی هستند که سند مالکیت ششدانگ پالک ‪ 41‬فرعی از‬ ‫ل ‪-350178‬الف‪ 99/‬به نام ایشان به دلیل نامعلومی‬ ‫‪ -1300‬اصلی بخش ‪ 1‬سنندج به شماره سریا ‬ ‫مفقود گردیده و از این اداره تقاضای صدور سند مالکیت المثنی را نموده اند که مراتب در اجرای ماده‬ ‫‪ -120‬ایین نامه اصالحی قانون ثبت مصوب ‪ 1380/11/4‬در یک نوبت منتشر تا هر کس مدعی انجام‬ ‫معامله و یا وجود سند مالکیت نزد خود است از تاریخ انتشار این اگهی ظرف مدت ‪ 10‬روز به این‬ ‫اداره مراجعه و اعتراض نماید‪ .‬در غیر این صورت سند مالکیت المثنی صادر خواهد شد‪.‬‬ ‫هیوا احمدیان ‪ -‬رئیس ثبت منطقه ‪ 2‬سنندج‬ ‫م الف ‪2590‬‬ ‫خبر‬ ‫ برترین های جشنواره گاز و‬ ‫رسانه کردستان معرفی شدند‬ ‫جایزه اول خبر‬ ‫به خبرنگار روژان رسید‬ ‫دومین جشنواره گاز و رسانه در استان‬ ‫کردستان یکشنبه این هفته برگزار شد و‬ ‫خبرنگار روژان توانست جایزه اول بخش خبر‬ ‫را به خود اختصاص دهد‪ .‬در این بخش‪ ،‬عدالت‬ ‫ناصری از شبستان دوم و زهره نادری مقدم از‬ ‫نشریه خبر کردستان سوم شد‪.‬‬ ‫براساس ارای هیات داوران‪ ،‬شیرین مرادی‬ ‫از خبرگزاری فارس و کلثوم مومنی از ایرنا‬ ‫به طور مشترک مقام اول بخش گزارش‬ ‫را به خود اختصاص دادند‪ ،‬فاطمه مالیی‬ ‫از هفته نامه سیروان و سروش حبیبی از‬ ‫خبرگزاری کردپرس به طور مشترک دوم‬ ‫شدند و جایزه مقام سوم نیز به یحیی صمدی‬ ‫از هفته نامه اوات رسید‪.‬‬ ‫نشمین نوشادی از نشریه گوران حائز رتبه‬ ‫اول بخش مصاحبه شد‪ ،‬هیوا محمدپور از‬ ‫سایت بارانی نیوز به رتبه دوم دست یافت و‬ ‫فرانک کیانپور از ایسنا و وریا کرمی از ایرنا به‬ ‫صورت مشترک جایزه رتبه سوم این بخش را‬ ‫دریافت کردند‪.‬‬ ‫میترا محمدی و شاهین فرهاد از واحد خبر‬ ‫صداوسیما به ترتیب رتبه های اول و دوم‬ ‫بخش فیلم را کسب کردند و صبا سیجانی‬ ‫از سبکه سحر کردی نیز به مقام سوم این‬ ‫بخش دست یافت‪.‬‬ ‫در بخش عکس نیز‪ ،‬بختیار صمدی از‬ ‫خبرگزاری فارس رتبه اول را کسب کرد‪،‬‬ ‫سیدمصلح پیرخضرانیان از ایرنا صاحب رتبه‬ ‫دوم شد‪ ،‬کیوان فیروزه ئی از تسنیم و هژیر‬ ‫اهلل مرادی از کردپرس نیز به مقام سوم رسیدند‬ ‫ضمن اینکه اثر جالل داسار از خبرگزاری مهر‬ ‫نیز شایسته تقدیر شناخته شد‪.‬‬ ‫در بخش ویژه فیلم نیز به ترتیب بهنام امیری‪،‬‬ ‫دلنیا محمدی و مرتضی یوسفی از معاونت‬ ‫خبر صداوسیمای کردستان حائز رتبه های‬ ‫اول تا سوم شدند‪.‬‬ ‫در بخش ویژه مکتوب نیز عدالت ناصری از‬ ‫شبستان جایزه رتبه اول را دریافت کرد‪ ،‬عادل‬ ‫خلیلیان از نشریه کردستان ورزشی دوم شد‬ ‫و جایزه سوم به سارا فیضی از روزنامه عصر‬ ‫رسانه اهدا شد‪.‬‬ ‫در این مراسم مدیرکل شرکت گاز استان‬ ‫کردستان گفت‪ ۳٨٦ :‬اثر به دومین جشنواره‬ ‫گاز و رسانه استان کردستان ارسال شد که‬ ‫پس از داوری و ارزیابی ‪ ۱۹۳‬اثر به بخش‬ ‫نهایی جشنواره راه یافته است‪.‬‬ ‫احمد فعله گری اظهار کرد‪ :‬فراخوان جشنواره‬ ‫گاز و رسانه در مرداد ماه سال جاری انتشار‬ ‫و در این فاصله زمانی ‪ ۳٨٦‬اثر به دبیرخانه‬ ‫جشنواره ارسال و از این تعداد ‪ ۱۹۳‬اثر به‬ ‫جشنواره راه پیدا کردند‪.‬‬ ‫وی اظهار امیدواری کرد در سال های اینده‬ ‫این جشنواره به صورت منطقه ای و با‬ ‫بهره گیری از پتانسیل های خوب استان به‬ ‫صورت کشوری برگزار شود‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬اثار این جشنواره در شش‬ ‫بخش و پنج محور در معرض داوری قرار‬ ‫گرفتند‪.‬‬ ‫ وی افزود‪ :‬ماموریت ما گازرسانی مستمر و‬ ‫ایمن است و از برکات نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران این است که در بحث گازرسانی هیچ‬ ‫نقطه ای از کشور را با دیگری متمایز نمی داند‪.‬‬ ‫ مدیرکل شرکت گاز استان کردستان با اشاره‬ ‫به گازرسانی به همه مناطق دور افتاده و‬ ‫صعب العبور استان کردستان خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫یکی از چالش های موجود در کشور تامین‬ ‫انرژی گاز است و که یکی از محرکه های‬ ‫اقتصادی و توسعه کشور است و هرگونه‬ ‫چ وجه‬ ‫مصرف بی رویه در مصرف انرژی به هی ‬ ‫جایز نیست‪.‬‬ ‫فعله گری تاکید کرد‪ :‬هرچند که کشور ما‬ ‫دومین ذخایر نفت جهان و سومین تولیدکننده‬ ‫و همچنین چهارمین مصرف کننده هم هست‪،‬‬ ‫اما باید توجه کرد که این انرژی نیز سهم‬ ‫ایندگان است و باید در حفظ و نگهداری ان‬ ‫کوشا بود‪.‬‬ ‫ وی ادامه داد‪ :‬یکی از اهداف این رویداد‬ ‫فرهنگ سازی و ارتقا فرهنگ در حوزه فرهنگ‬ ‫ایمنی و استفاده بهینه است‪.‬‬ ‫ فعله گری به چند حادثه گاز در چند روز‬ ‫اخیر گریزی زد و گفت‪ :‬این حوادث ناشی‬ ‫از عدم فرهنگ سازی ایمنی و عدم رعایت‬ ‫ایمنی است‪.‬‬ ‫ مدیرکل شرکت گاز استان کردستان‬ ‫اضافه کرد‪ :‬یکی از اهداف این جشنواره‬ ‫فرهنگ سازی و ارتقا فرهنگی و نهادینه‬ ‫سازی مصرف بهینه گاز بوده و انچه که‬ ‫در این جشنواره بر ان تاکید شده استفاده‬ ‫بهینه از گاز است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه بیش از ‪ ٨۰‬درصد از‬ ‫مصرف گاز در بخش خانگی است‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫بازدید و پایش ادارات دولتی و بخش های‬ ‫خصوصی یکی از اقدامات شرکت گاز است‬ ‫که در استان کردستان به خوبی اجرا و‬ ‫تاکنون ‪ ٥۱۷‬مورد بازدید در استان انجام‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫فعله گری خاطرنشان کرد‪ :‬ورود گاز به هر‬ ‫منطقهای ابعاد خاصی برای ان منطقه ایجاد‬ ‫می کند و دسترسی اسان و راحت به گاز در‬ ‫توسعه صنعتی و اقتصادی ان منطقه اثرگذار‬ ‫است‪.‬‬ صفحه 2 ‫روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان‬ ‫جامعه‬ ‫سال یازدهم شماره ‪ 718‬سه شنبه ‪ 23‬اسفند ‪1401‬‬ ‫‪3‬‬ ‫زەریایەک لە تاسەو حەز و کاو بۆ نیشتمان؛‬ ‫هەمزاغایحەمیدی‬ ‫‪.‬‬ ‫سه الم ئیسماعیل سورخ‬ ‫پاییزی ‪١٣٦٧‬ی هەتاوی‪ ،‬بۆکان‪ :‬ماڵی حاجی سەی ئەنوەری هاشمی زەنبیل‪ :‬لە ڕاس بۆ چەپ‬ ‫‪- ١‬مەال نەجمەی کەریمی جەوان ‪-٢‬مستەفا ئیلخانی زادە ‪-٣‬مامۆستا حەقیقی ‪ -٤‬هەمزاغای‬ ‫حەمیدی ‪-٥‬مامۆستا هەژار ‪ -٦‬حاجی سەید ئەنوەر هاشمی ‪ -٧‬سەید ئەمیر ‪ -٨‬ئیلخانی زادە‬ ‫‪ -٩‬محەممەد ڕۆستەم زادە ‪ -10‬حاجی محەممەد ڕوستەمی ‪ -11‬سەعید نەجاڕی‬ ‫ناوچەی بۆکان مەڵبەندێکی ڕەنگامەیە لە‬ ‫موکوریان کە بۆالی ڕۆژهەاڵت لەگەڵ ناوچەی‬ ‫فەیزوڵاڵبەگی و هەوشار‪ ،‬بۆالی باشوور و‬ ‫ڕۆژاوا لەگەڵ گەورکایەتی سەرا نسۆیەتی‬ ‫و دووچۆمی بە خوڕی تەتەهۆ«سیمینە‬ ‫ڕوود»و جەغە توو«زەڕینە ڕوود» وەک‬ ‫دوو برای خاس ناوچەی بەرینی بۆکانیان‬ ‫ئاوەدان کردۆتەوە‪ ،‬بۆکان لە دەوروزەمان‬ ‫زۆر ڕووداوی بە خۆیەوە دیوە هەڵگری‬ ‫گوتاری تایبەتە‪ .‬زۆر هاتوون و چوون ‪،‬زۆر‬ ‫میوان و لێقەوماو ڕوویان تێکردووە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئاسمانی ساوو بێ خەوشی ئەو ناوچەیە قەت‬ ‫ڕووگرژ و نێوچاوان تاڵ نەبووە‪ .‬ئەو کاتەی‬ ‫کە شۆڕشی جووتیارانی ناوچەی چۆمی‬ ‫مەجیدخان و فەیزوڵاڵبەگی دوای ڕووخانی‬ ‫دەسەاڵتی دوکتۆر موسەددیق‪ ،‬هەزاران‬ ‫جووت بەندە و ڕەشایی لە ماڵ و حاڵ تەرە‬ ‫دەکرێن و بە زستانی تووش لێقەوماو دەبن‬ ‫لە ئامێزی ئەو مەڵبەندە دەگیرسێنەوە‪ ،‬هەتا‬ ‫واڵت هێور دەبێتەوە و لە قاتوقڕی ‪1327‬ی‬ ‫هەتاوی لە ئازەربایجان ڕا بە هەزاران مرۆڤی‬ ‫تورک لە ئازەربایجان ڕوودەکەنە ئەو ناوچەیە‬ ‫و باوەشیان بۆ دەکرێتەوە و لە مردن ڕزگار‬ ‫دەکرێن‪ .‬مێژوو بێ الیەنە شایەد تورکەکان‬ ‫وەسەر خۆیان نەهێنن!‬ ‫لەو مەڵبەندە گەورە پیاوانی زانا و‬ ‫نیشتمانپەروەر زۆر هەڵکەوتوون‪ .‬یەک لەو‬ ‫گەورە پیاوانە هەمزاغای حەمیدییە کە لەو وتارە‬ ‫دا باسی دەکەین‪.‬‬ ‫هەرچەن بەرەو پیری دەڕۆم‪ ،‬بەاڵم هەروا‬ ‫بزۆز و لە هاتوچۆدام‪ .‬نامەوێ بە خەیاڵ‬ ‫بەرەو ڕابردوو بگەڕێمەوە‪ .‬هەرچەن لەگەڵ‬ ‫تێپەڕبوونی زەمان شتەکان گۆڕاون و ئاڵوگۆڕ‬ ‫بە سەر شار و ئاوەدانیان دا هاتووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫چۆنیەتی ئاوەدانییەک‪ ،‬تەنانەت کانییەکی پڕ ئاو‪،‬‬ ‫مەزرایەکی ئاوەدان و هەڵسوکەوتی مرۆڤەکان‪،‬‬ ‫لە دونیای پڕ لە زرمە و هەرای ئەو ڕۆدا‬ ‫ڕادەچڵەکێنێ و لەگەڵی دەکەوێتە ڕاوێژوقسە‪.‬‬ ‫پێتان چۆنە بە شەقامی شار دا پیاسەیەک‬ ‫بکەین‪ ،‬پێکەوە لە دەالقەی زەمانەوە نا! نا! زۆر‬ ‫دوور نەڕۆین‪ ،‬سەراسۆیەکی ڕابردوویەکی نە‬ ‫زۆر دوور بدەین ئێرە بۆکانە!‬ ‫دیارە‪.‬‬ ‫با بێین ئاوڕێک لە کەسایەتی و ئاوڕێک‬ ‫لە جوانیەکان بدەینەوە‪ ،‬کە بەشێکن لە‬ ‫وەبیرهێنانەوەی نەتەوەیی کە شااڵوی‬ ‫فەرامووشی‪ ،‬ژەنگ و تۆزی بێ موباالتی ژیان و‬ ‫سەربردە و ڕابوردوومان دانەپۆشی‪ .‬فەرامۆشی‬ ‫ژیان و ڕابردووی کەسایەتیەکان هەڕەشەیە‬ ‫لە سەر ژیان و ڕابردووی نەتەوەکەمان‪ .‬لە‬ ‫ڕەهەندی زەمان دا کەسانێک هەن کە چۆنیەتی‬ ‫بیر کردنەوە و هەڵوێست بە کردار و زانایی‪،‬‬ ‫سنوورێک بۆ وان دەکا کە لە هەناوی مێژوو‬ ‫جوغڕافیای نەتەوەیی ئەستەمە لە یاد بچێ؛‬ ‫ئەوەیە ڕازی مانەوە‪.‬‬ ‫لە تروپکی بێهیوایی نەتەوەکەیان ڕۆچنەیەک‬ ‫بوون بۆ هیوا و سەربەستی‪ .‬چاو نەترسی‬ ‫لە دونیای پڕ لە ژانی گەلەکەی خۆشەویستی‬ ‫و متمانەی خەڵکی کردبوو بە دروشمی‬ ‫«پشتکردن لە ژیان بۆ سەروەریی نیشتمان‪،‬‬ ‫جگەرگۆشەکەی بە چاوی ئاواڵە» ئەنجامی ئەو‬ ‫وەفادارییە بوو بۆ خاک و ئاو‪.‬‬ ‫هەمزاغا لە بنەماڵەیەکی دەوڵەمەندی بەڕە چەڵەک‬ ‫ئاغا و کوڕی سڵەماناغای حەمیدی بوو‪ .‬لە ساڵی‬ ‫‪ 1301‬هەتاوی لە دێی تازە قەاڵی ناوچەی بۆکان‬ ‫لە دایک دەبێ‪6 .‬برا و خوشکێکی بوو‪ .‬بەاڵم وەک‬ ‫مرۆڤێکی نەجیب لە ژیانیدا پێوەری ئاغایەتی‬ ‫ناکاتە ئامانج‪ .‬ژیانی هێندە ئارام بوو‪ ،‬بڕوات‬ ‫نەدەکرد هەوراز و نشیوەکانی ژیان ئارامیی‬ ‫ژیانی تێکدابێ‪ .‬هەمزاغا وەک حەقیقەتێک وەک‬ ‫تەوژمێک لە ئەمەکداریی بەردەوام بۆ نیشتمان‬ ‫و خزمەت بە خەڵک گەیشتۆتە ئاستی سەرپڕی‬ ‫و لێواولێوی‪ .‬ئەزمونێکی گەورە لە خەبات و‬ ‫وێژمانی خاک و نیشتمان‪ .‬وەک دۆست و‬ ‫هاوڕێی نزیکی مامۆستا هەژار لە سەردەمی‬ ‫کۆماری کوردستان لە بۆکان بەچەمکێکی جوانی‬ ‫ناسانە خاوەنی دەنگێکی بە سۆز و خۆش کە‬ ‫کاتی خۆی چەند گۆرانی (لێمۆ هه ی لێمۆ‪ ،‬سەوزە‬ ‫و‪ )...‬لە ئیزگەی کرماشان لە ساڵەکانی ‪-1339‬‬ ‫‪ 1340‬هەتاوی لێتۆمار کراوە هەتاکوو ژیانی‬ ‫پزیشکی نزیک بە سی ساڵ (لە نەخۆشخانەی‬ ‫بۆکان) و کار کردنی لەگەڵ دوکتۆر فرید ڕیشی‬ ‫ئوتریشی لە ساڵەکانی ‪ 1330‬بەوالوە و دوکتۆر‬ ‫یارمحەممەدی (دوکتۆرە شێتە) لە ساڵەکانی‬ ‫‪1330‬ی هەتاوی‪ ،‬دوکتور فرێدریشی ئوتریشی لە گەڵ بنەماڵەکەی لە بۆکان‬ ‫حەوزەکەی بۆکان قووڵ و بێبنە‬ ‫دووماسی تێدا خاڵ لە گردنە‪.‬‬ ‫جیا لەوە کە چۆمی بە خوڕی«تەتەهوو»لە‬ ‫بن پێی شاردا هەر هاژەی دەهات و بۆ‬ ‫دوور دەیڕوانی‪ ،‬کە هەتاکوو ناوچەی چۆمی‬ ‫مەجیدخان و ئەوالتر سەدان ئاوایی گەورە و‬ ‫بچووک لە ئامێزی دا دەحەسانەوە؛ ئاوە دانیی‬ ‫شاریشی پێوە دیار بوو‪ .‬داوێنی شار بە قۆپی‬ ‫و دارستان تەندرابوو‪ .‬حەوزە گەورەی بۆکان‬ ‫وەک نەقیمێک لە نێوەڕاستی شار؛ شەقەی‬ ‫جۆگەی پڕ ئاوی شاری لە ئامێز دەگرت‬ ‫و لەوالشەوە هاڕەی ئاوی ئاشی خانم و‬ ‫سەوزیخانەی باغی میراوا‪ .‬ژیان بەردەوامە‬ ‫بەرەو تۆنێلی دووری مێژوو نابینەوە‪ .‬بە‬ ‫شەقامی شاردا وەڕێدەکەوین‪ .‬لە دەواخانەی‬ ‫میرزا ئەحمەدی وەیسی دەوا فرۆش کە دیلمانج‬ ‫و هاوکاری دوکتۆر فەریدڕیشی ئوتریشی بوو‪،‬‬ ‫ئیستێک دەکەین و هەستێک ڕادەگرین‪ ،‬هەتاکوو‬ ‫دەگەینە قەپانی قاسم ئاغا‪ .‬کڕیار و فرۆشیار‬ ‫بارە گەنم و جۆ و دانەوێڵە بە قەپانی گەورە‬ ‫دەکێشرێن‪ .‬لە قاوەخانەکەی قەپان‪ ،‬تەتەر و‬ ‫کرێبارچی‪ ،‬کڕیار و فرۆشیار بە دەم خواردنی‬ ‫بەر چایی لە هەمووشتێک دەدوێن‪ .‬بە شەقامدا‬ ‫باوی هەنگاوەکانمان خۆش دەکەین‪ ،‬دەگەینە‬ ‫شوێنی تەبابەتی«دوکتور شێخی و هەمزاغای‬ ‫حەمیدی» لە سەرووی دووکانەکانی«حاجی‬ ‫ڕەشیدی وسوو»‪ .‬هەتاوی سەخی شۆڕاوگەی‬ ‫خستۆتە سەر شار‪ .‬بە دیتنی تابڵۆکەیان‬ ‫دەهارووژێم‪ .‬ئەوە هەمزاغایە! زۆر حەکایەتی‬ ‫تاڵ و مزری لە سینە دایە‪ ،‬کە گوێگرتن لە هەر‬ ‫کامەیان بۆن و بەرامەی ئەو نەتەوەیە کە‬ ‫فەداکاری‪ ،‬دڵسۆزی‪ ،‬شکان و هەستانەوەی پێوە‬ ‫‪ 1340‬بەوالوە و دوکتۆر شێخی (کوڕی‬ ‫مامۆستا مەال شێخ حەسەن) ئەزموونێکی گەورە‬ ‫لە زانستی پزیشکی کەسایەتیەکی وەهای لێ‬ ‫دەخوڵقێنێ کە بە الی خەڵکەوە پێیان وابوو‬ ‫وەکوو پەنجەی دەستی عیسای مەسیح مردوو‬ ‫زیندوو دەکاتەوە وەک گەنمی بەهاروو وابوو کە‬ ‫نانی لێدەهات‪.‬‬ ‫داڵوایی هەڵسووکەوت لەگەڵ خەڵکی فەقیر و‬ ‫بێنه وا‪ .‬بزوێنی خۆشی ژیانی ئەو بوو‪ .‬مرۆڤێکی‬ ‫لەبەر داڵن و تەڕ پووش کە بۆ هەموو‬ ‫چین‪‎‬وتوێژەکانی کۆمەڵگا جێی متمانە بوو‪.‬‬ ‫شارێک جوان و ڕازاوەیە کە مرۆڤێکی جوان‬ ‫و باشی تێدابێ‪ .‬بۆکان شارێکی چەق بەستوو‬ ‫لەسەر بیر و فەرهەنگی بەرتەسکی عەشایری‬ ‫نەبوو‪ .‬شارێکی کراوە بە ئەدەب و جوانی و‬ ‫هونەر و دەنگی خۆش بوو کە خەڵک ئازایەتی و‬ ‫برایەتییان بە نان نەدەگۆڕییەوە‪ .‬کۆمەڵگای شار‬ ‫وەها بەرز بوو کە هەڵگری هیچ ڕووحێکی نزم‬ ‫نەبوو‪ .‬هەمزاغا کۆڵەکەی قەاڵفەتی ئەو شارە‬ ‫بوو کە لە هەناوی‪‎‬دا تێکەاڵوێک لە ماریفەت و‬ ‫کەسایەتی و زانیاریی لە کاری خۆی دابوو کە‬ ‫شێوەی بیر کردنەوە و بێژە کردن و داهێنان‬ ‫بە هەڵسوکەوت و بنەماڵەیەکی سەنگین و‬ ‫ن و بەهێز و‪ ...‬شەپۆلێکی سیحراوی لە‬ ‫گرا ‪‎‬‬ ‫هەناوی دا ڕەنگی دەداوە‪ .‬بە تایبەت لە ژیانی‬ ‫هاوبەش لەگەڵ ڕابیعە خانمی ئیسماعیل سورخ‬ ‫خوشکی بابم چاوگەی سروشتی ژیانیان‬ ‫تاموچێژێکی دیکە بە خۆوە دەگرێت کە کاتێک‬ ‫ڕەشەبای خەم لکوپۆپی خۆشی داپڕوزقاندن‪.‬‬ ‫چاونمین و دڵ بە خەم بۆ نەمانی ڕۆڵەکەیان‪،‬‬ ‫قەت لە ژیان بێواز نەبوون‪ .‬دڵنیا بۆ چیرۆکی‬ ‫داهاتووی نەتەوەکەیان‪ .‬ئەگەر سەرنج بدەینە‬ ‫‪١٣٤٠‬ی هەتاوی‪ :‬هەمزاغای حەمیدی لە گەڵ دوکتور یارمحەممەدی‪ ،‬لە وەتاغی عەمەل‬ ‫ژیانی هەمزاغای حەمیدی بە دوو قۆناغ دابەش‬ ‫دەبێ‪ .‬ژیانی هەڕەتی الوی‪ ،‬کە پێوەندیی لەگەڵ‬ ‫سروشت و گڕوتینی الوی و سەرهەڵدانی‬ ‫شنەی ئازادی دوای نەمانی دەسەاڵتی ڕەزاشا‬ ‫و هاتنە گۆڕی گوتاری تایبەت بە کۆماری‬ ‫کوردستان کە بەشداریی چاالکانەی تێدا دەبێ و‬ ‫یەکێک دەبێ هەڵسووڕاوانی دەسەاڵتی کۆماری‬ ‫کوردستان لە ناوچەی بۆکان بە تایبەت لەگەڵ‬ ‫مامۆستا هەژار‪ ،‬قازی کاکە حەمەی قزڵجی‪،‬‬ ‫مەال حەسەن قزڵجی و مەال عەبدوڵاڵی حەسار‪.‬‬ ‫وەها ئەو پێوەندیی دۆستایەتییە وەک باوەڕی‬ ‫بەرز هەر بەرز دەمێنێتەوە‪ .‬تەنانەت مامۆستا‬ ‫هەژار وەها هەمزاغای خۆش ویستووە کە لە‬ ‫چەندین جێی بیرەوەرییەکانی کتێبی (چێشتی‬ ‫مجێور) باسی هەمزاغای ڕەفێقی کردوە‪:‬‬ ‫«ڕۆژانە من و هەمزە بە تفەنگێکی تاپڕی‬ ‫شێخەوە دەچووینە ڕاو‪ .‬سوێسکە و کۆتر و‬ ‫کەومان ڕاو دەکرد‪ .‬قزڵجی لە ماڵەوە کتێبی‬ ‫دەخوێندەوە‪ .‬شەو حاسڵی ڕاومان دەخوارد و‬ ‫گوێمان لە قزڵجی دەگرت‪ .‬ڕۆژێک لەگەڵ هەمزە‬ ‫لەسەر گردێکەوە بەرازێکمان لە قامیشەاڵنێکدا‬ ‫دوای هەرەس هێنانی کۆمار دەسەاڵتی ناوەندی‬ ‫ئەو تاراندن و زرموکوتەی جارانی نەمابوو‪.‬‬ ‫مەیلی خاک و ئاو و نیشتمان وەک هێمایەک لە‬ ‫ڕۆشنایی‪ ،‬دڵیان ڕوون دەکاتەوە‪ .‬دەگەڕێنەوە‬ ‫بۆ بۆکان‪.‬‬ ‫گەڕانەوە بۆ بۆکان لە ساڵەکانی ‪1328‬ی‬ ‫هەتاوی بە خۆداهاتنەوەیەکە‪ .‬هونەر هەر‬ ‫وەڕێکەوتن نییە‪ .‬بەڵکوو ئەزموونەکانی دوای‬ ‫کەوتن‪ ،‬هەستانەوەیە کە قۆناغی دووهەمی‬ ‫ژیانی هەمزاغا پێک دێنێ‪ .‬وەک مرۆڤێکی‬ ‫مەدەنی بەستێنی ژیانیان هەڵگری گوتارێکی‬ ‫دیکەیە‪ .‬وەک «فریشتەیەکی سپی پۆش» بە‬ ‫هۆی خوێندەواری و زانایی وەک پسپۆڕی‬ ‫بێهۆشی و دەستیار لە وەتاغی عەمەل لە‬ ‫نەخۆشخانەی شاری بۆکان دەسبەکار دەبێ‪.‬‬ ‫زۆر زوو دەبێتە کەسایەتیەکی زۆر شارەزا‪ .‬بە‬ ‫هەڵسوکەوت لەگەڵ خەڵکی نەخۆش و هەژارو‬ ‫نەدار لە دڵی خەڵکدا زۆرتر پەرەدەستێنێ و‬ ‫ژیانیان زۆر سەقامگیر دەکا و چێژبەخش دەبێ‪.‬‬ ‫هەر ئەو دەمانە دوکتۆر فریدڕیشی ئوتریشی‬ ‫کە پزیشک و نەشتەرگەرێکی لێهاتووە و لە‬ ‫ڕابێعە خانم ئیسماعیل سورخ‪ ،‬هاوژینی هەمزاغا کە تاڵی ژاری ڕەنج و نەهامەتیەکانی‬ ‫بە گیان کڕی لە پێناو نیشتمان‪ .‬هیچ گۆشەیەکی ژیانی هەمزاغا نەبوە کە فیداکاری‬ ‫ڕابێعە خانمی تێدا بەدی نەکەی‬ ‫بەدی کرد (چێشتی مجێور الپەڕەی ‪ .)104‬کاک‬ ‫هەمزەی کۆنە هەواڵم هات گوتی وەرە لە ماڵی‬ ‫من بخەوە‪ .‬هەمزە گوتی من بەڵێن دەدەم کە‬ ‫سبەینێ بیهێنمەوە الی تۆ و ئەگەر وانەبوو با‬ ‫من ئێعدام کەن (چێشتی مجێور الپەڕەی ‪.»)85‬‬ ‫دوای هەرەس هێنانی کۆماری کوردستان ڕوو‬ ‫لە کوردستانی گەرمێن دەکەن و ئەم شکانە‬ ‫ئازارێکی گەورەیە‍؛ بەاڵم بێزار لە ژیان نابن‬ ‫دەستی ناهومێدی بەرنادەنەوە‪ .‬دوبارە ئۆقرە‬ ‫دەگرن و کەیلی تاسە و ئاواتن‪ .‬لە ژیانی‬ ‫تاراوگە شان وەبەر کار دەنێن‪ .‬ژیانێکی بە‬ ‫کوێرەوەری بەاڵم پڕ لە شانازی بۆ خۆیان‬ ‫دابین دەکەن‪ .‬مامۆستا هەژار نازناوی «باجە‬ ‫ڕەحمە»ی ئێرانی بۆ ڕابێعە خانم هەڵدەبژێرێ‬ ‫و بۆ هەمزاغاش «مینە ئێرانی» دیاری دەکا‪.‬‬ ‫مەال عەبدوڵاڵی حەسار خێزانی (دادە نازەنین)‬ ‫و منداڵەکانی محەممەد و گەالوێژیشی لەگەڵ‬ ‫دەبێ کە لە گەڕەکی «سابوونکەران»ی‬ ‫سلێمانی نیشتەجێ دەبن‪« .‬باجە ڕەحمە» بە‬ ‫دروستکردنی سەروێنی ژنان و هۆنینەوەی‬ ‫دۆاڵخ و پووزەوانە و گوڵینگی پشتوێنی ژنان‬ ‫و پیاوان و پێچ و ئاغا بانوو و فرۆشتنیان‪،‬‬ ‫ژیان سووڕێکی دیکە بە خۆوە دەبینێ‪.‬‬ ‫دەستونەخشی «باجە ڕەحمە» نێو و‬ ‫نێوبانگێک پەیدا دەکا‪ .‬دوو ساڵ و دوو مانگ لە‬ ‫کوردستانی گەرمێن دەمێننەوە‪.‬‬ ‫ساڵەکان تێدەپەڕن و هیوایە کە لە دڵدا هەر‬ ‫بەردەوامە و جێگەی خۆی کردۆتەوە‪ .‬ئەو‬ ‫کانیاوە لەبن نایە‪ .‬لە تاراوگە بەهۆی کەسایەتی‬ ‫بەرز؛ بە کار و کردەوە دەبنە خاوەنی ئەو‬ ‫بەهایانە کە لەالی جەماوەر زۆر جێی ڕێز دەبن‪.‬‬ ‫بەهۆی گۆڕانکارییەکان‪ .‬کۆمەڵگای کوردستان‬ ‫نەخۆشخانەی «شیر و خورشید»ی بۆکان‬ ‫نزیک بە دە ساڵ سەرچاوەی زۆر خزمەتی‬ ‫پزیشکی مرۆڤایەتی بوو کە کارەکانی ‪-‬وەک‬ ‫موعجیزە دەچوو‪ -‬هەمزاغا زۆر شتی لێ‬ ‫فێردەبێ وەک مرۆڤێکی بە بەهرە ئەو سااڵنە‬ ‫گەورەترین زانست و خزمەتی پزیشکی بەڕێوە‬ ‫دەچێ کە وەک بیرەوەری بە نرخ زۆر شتی‬ ‫لێ وەرگیراوە و با بە ئاسۆی دڵمان بیڕوێنین‬ ‫بە دوو بیرەوەری تۆزی خەم الدەین و بزەی‬ ‫شادی بێنە سەر لێوان‪ .‬وەک هەمزاغا کوتی‪:‬‬ ‫بۆ ساڵەکانی ‪ 1330‬دەگەڕێتەوە‪ .‬ڕێگاوبان‬ ‫زۆر خراپ بوو هاتوچۆ بە چاروا و ئەسپ‬ ‫دەکرا‪ ،‬وردە مالیکێکی ناوچەی بۆکان بە نێوی‬ ‫«شێخ ئاغا» خێزانی زۆر بە زەحمەت لە منداڵ‬ ‫دەبۆوە‪ .‬هەموو ساڵی ئەو ژنە بە دووگیانی کە‬ ‫لە منداڵ نەدەبۆوە بە سواری چاروا دەیانهێنا‬ ‫بۆالی فریدریش‪ ،‬ئەو ژنە چارەڕەشە هەزار‬ ‫جار دەمرد و زیندوو دەبۆوە و دوکتور بە‬ ‫هاوارییەوە دەهات‪ .‬دوکتور فریدریش زۆری‬ ‫پێ تێکدەچوو‪ .‬جارێکیان ساڵی تێوەرنەسووڕا و‬ ‫دووبارە ئەو ژنەیان بە دووگیانی هێناوە بۆالی‬ ‫دوکتۆر‪ .‬دوکتۆر بە شێخ ئاغای کوت‪ :‬بۆ وا‬ ‫لەو ژنە دەکەی با حامیلە نەبێ! ئاوا ڕۆژێک‬ ‫دەمرێ‪ .‬شێخ ئاغا کوتی‪ :‬دوکتۆر ئێمە خوردە‬ ‫مالیکین بۆشکەشی دەبەر بگرین هەر حامیلە‬ ‫دەبێ! دوکتۆر فریدریش تێیڕوانی و بە خێسەوە‬ ‫پێیکوت‪« :‬بریز تو دسمال‪ ،‬بریز تو دسمال»‬ ‫لە ڕوانگەیەکی مرۆڤانە بیرەوەرییەکی «دوکتۆر‬ ‫فریدریش» ئاوا باس دەکا‪ :‬ساڵەکانی ‪1330‬‬ ‫بەوالوە بوو‪ ،‬بەهارێکی تەڕەساڵ بوو‪ ،‬چۆمی‬ ‫تەتەهوو هاژەی دەهات و پەڕینەوە لە چۆم‬ ‫زۆر ئەستەم بوو‪ .‬ئەودەم پردێک بۆ پەڕینەوە لە‬ ‫چۆم ساز نەکرابوو‪« .‬برایم ئاغای عەمبار»‬ ‫نەخۆش کەوتبوو‪ .‬بە نۆکەرێکی‪‎‬دا ناردبوویە‬ ‫شوێن دوکتۆر «فریدریش» چاروایەکیشی بۆ‬ ‫دوکتۆر ناردبوو سواری بێ‪ .‬کە هاتینە دەم‬ ‫چۆم‪ ،‬چۆم بواری نەدەدا‪ .‬چارواکان دەترسان لە‬ ‫ئاوەکە بدەن‪ .‬دوکتۆر جلەکانی داکەند و لەگەڵ‬ ‫شتوومەکی پزیشکی لەسەر زینەکە دایبەست‪.‬‬ ‫پێمانکوت دوکتۆر بۆ سواری چارواکە نابی!؟‬ ‫دوکتور کوتی‪ «:‬اسب کمک خواست‪ ،‬اسب‬ ‫کمک خواست!» و بە مەلە لە چۆمی بە خوڕی‬ ‫تەتەهوو پەڕییەوە‪ .‬هەلی زەمان ژیان بە‬ ‫ئاڕاستەیەکی دیکەدا دەبا‪ .‬کۆشکی شا کەوتە‬ ‫لەرین‪ ،‬زەمان تێدەپەڕی‪ .‬دونیا دەورێکی دیکەی‬ ‫بە خۆیەوە دەبینی‪ .‬ژیان قۆرتی تێدەکەوێ‪.‬‬ ‫شۆڕش و گۆڕانکاریی سیاسی و کۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ناسەقامگیری‪ ،‬دۆخی نامۆ و نادابینکراو‬ ‫تەمبازایی دەخاتە سەر جادە و ڕێی ژیانی‬ ‫هەمزاغا‪ .‬ئەو بەشەی قۆناغی ژیانی زۆر پڕ‬ ‫ئەستەمی هەمزاغا بە ڕێوەیە و هەموو ئارەزوو‬ ‫و ئاواتەکانە بە دەم ڕەشەبا دا‪ .‬ڕەشەبای خەم و‬ ‫خەفەت لەوێش میوان دەبێ‪ .‬سێدارەی فرمێسک‬ ‫و خوێن لە ئەبووبەکری کوڕی میوان دەبێ‪ ،‬کە‬ ‫زۆر گورچووبڕە و ئاوێنەی ڕووناکی تەمەنی‬ ‫جەعفەری زاوای لێڵ دەکەن و بزەی شادی‬ ‫تێدا دەکوژرێ‪ .‬بەاڵم هەمزاغا ڕازییە بە ڕەزای‬ ‫خودا‪« .‬عومەریش» ئۆغر دەکا بۆ ئەوسەری‬ ‫دونیا؛ بەم جۆرە ئەزموونێکی دیکەیە لە ژیان‪،‬‬ ‫ئەویش دابڕان‪ ...‬شوێن و کات‪ ،‬جیابوونەوەی‬ ‫دەروون و دەرەوە بۆ قافڵەی نەوەستاوی ژیان‪،‬‬ ‫هەمزاغا دەستەوستان نییە‪ .‬دوای شەکەتبوون‪،‬‬ ‫هێوەر بوونەوە و ڕەها بوونی بە دوادا دێ‪ .‬ئەو‬ ‫ماڵە گەرموگوڕە بۆشاییەکی تێدەکەوێ‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەوینی خۆشەویستیی بەالی خەڵکی ئەمەگناس‬ ‫بنیادنانەوەی ژیانێکی دیکەیە‪ ،‬کە دووبارە‬ ‫هێزێکی دیکە لە هەناویدا بڵێسە دەستێنێ‪.‬‬ ‫نەوەکانی لە دەوری خۆی کۆدەکاتەوە بۆ‬ ‫دەستەبەر کردنی ژیان و دەرس و دەوریان‬ ‫لەگەڵ «ڕابێعە خانم»ی خێزانی زۆر لە‬ ‫حەول و تەقەلالدا دەبن‪ .‬تەبابەت و خزمەت‬ ‫بە نەخۆشان وەها ڕۆژگاری پڕ لە چەمەری‬ ‫و کوێرەوەری‪ ،‬خەم و خەفەتیان لێ‪‎‬سووک‬ ‫ئارەزوو دەکەم‬ ‫منارەی دەنگت پیرۆز‬ ‫جوان‬ ‫ڕوانگەت‬ ‫وبەرین‬ ‫خەیاڵت‬ ‫شەقاوی‬ ‫بێ‪‎‬سنوور‬ ‫سوڵتانی‬ ‫عومەر‬ ‫(وەفا)‬ ‫ژیدەر‪:‬‬ ‫هەمزاغا دەنگێکی زۆرخۆشی بوو کە زایەڵەی‬ ‫دەنگی یادگاری شەپۆلەکانی‪ ،‬چۆمی بە‬ ‫خوڕی تەتەهوو و حەوزە گەورەی بۆکانە‪.‬‬ ‫کە چەند گۆرانیی ڕەسەنی مێلۆدیای کۆن و‬ ‫فۆلکورییەکانی کوردستان وەک‪(:‬لیمۆ های‬ ‫لیمۆ‪ -‬کراس زەردێ و‪ )-‬لە ساڵەکانی ‪-1339‬‬ ‫‪ 1340‬هەتاوی لە ئێزگەی ڕادیۆی کرماشان‬ ‫لێ تۆمار کراوە و لە الیەن خەڵکەوە زۆر‬ ‫پێشوازیی لە گۆرانییەکانی کراوە و لە ئیزگەی‬ ‫ڕادیۆ تەورێزیش باڵو دەبۆوە‪ .‬دوای شۆڕشی‬ ‫ساڵی‪ ،1357‬نەیاران (وەک ئاسیمیالسیۆن)‬ ‫ی فەرهەنگی ئارشیوی بەنرخ و گرانی ڕادیۆ‬ ‫کرماشانیان تێدابرد و ئەو گۆرانیانەش بەو‬ ‫دەردەوە چوون‪.‬‬ ‫وەک لە کچی هەمزاغا (دادە نەسرین)م بیستووە‬ ‫چەن نەواری کاسێت لە گۆرانییەکانی کاک‬ ‫هەمزە لەالی کاک هەمزەی موهتەدی ماون‪.‬‬ ‫* ڕوون کردنەوەیەک لەسەر ئەو وێنەیەی‬ ‫مامۆستا هەژار و هەمزاغای حەمیدی‪ .‬پایزی‬ ‫‪1367‬هەتاوی کە مامۆستا هەژار بۆ دیتنی‬ ‫هەوااڵنی زەمانی کۆماری کوردستان سەردانی‬ ‫بۆکان دەکا‪(( .‬ڕابیعە خانم ئیسماعیل سورخ))‬ ‫گێڕایەوە کە بۆ یەکەم جار لەڕێوە هاتە‬ ‫ماڵی ئێمە‪ .‬زۆر بیرەوەرییان لە ڕۆژگارە‬ ‫خۆش و ناخۆشەکانیان لەگەڵ هەمزاغا‬ ‫باس کرد‪ .‬بە دیتنی زۆر شاد بووین‪ .‬شەو‬ ‫لەماڵی حاجی سەید ئەنوەری زەمبیل میوان‬ ‫دەبن‪ .‬هەمزاغا‪،‬مەالعەبدوڵاڵی حەسار‪ ،‬سەید‬ ‫کامیل ئیمامی(مامۆستا ئاوات)‪ ،‬کاک مستەفا‬ ‫ئێلخانی زادە‪ ،‬مامۆستا حەقیقی‪ ،‬کاک سەعید‬ ‫نەججاڕی (ئاسۆ)‪ ،‬کاک محەممەد ڕۆستەم زادە‪،‬‬ ‫حاجی سەید ئەنوەر و‪ ...‬بەختەوەرانە تەواو‬ ‫‪1325‬ی هەتاوی‪،‬باکۆ‪ :‬خوێندکارانی کورد لە زانکۆی ئەفسەری باکۆ کە لە الیەن کۆماری‬ ‫کوردستان ناردرابوون‪ .‬دانیشتوو هەوەڵ کەس لە ڕاست بۆ چەپ قادر ئاغای حەمیدی‬ ‫برای هەمزاغا‪ ،‬دوای هەرەس هێنانی کۆماری کوردستان گەڕاوە بۆکان وە تا دوایین‬ ‫کاتەکانی ژیانی یەکێک لە مامۆستایانی دڵسۆزی قوتابخانەکانی ئەو شارە بوو‬ ‫دەکا‪ ،‬جاری وایە خەون و خەیاڵ نهێنییەکانی‬ ‫ژیانیان لەبیردەباتەوە‪ .‬ئەو دەور و قۆناغە لە‬ ‫ژیان زرینگانەوەی هەست و لەش و بیرە‪ .‬داخی‬ ‫گرانم لە ئاخر و ئۆخری ژیانی کە نەخۆشی‬ ‫«ئالزایمێر‪ ،‬ڕووحی لە بن نەهاتووی هەمزاغا‬ ‫دادەچڵەکێنێ کە مردنی وەبیر دەهێنێتەوە‪.‬‬ ‫دێوەزمەی ژیان بە نەخۆشی «فەرامۆشی»‬ ‫نزیک بوونەوەی مردنی پێ ڕادەگەیێنێ‪ .‬جاری‬ ‫وابووە ئەوەندە نەخۆش و پڕ مەینەت و بە‬ ‫ئازار بووە کە مردنی بە ئاسانی بە ڕزگاربوون‬ ‫زانیوە‪ .‬بەوجۆرە لە دوای تەمەنێک تاسە و‬ ‫حەزوکاو بۆ نیشتمان؛ بەهاری ساڵی ‪1377‬‬ ‫هەتاوی مەرگ جەستەی زیندووی لە باوەش‬ ‫دەگرێت و لە دونیای پڕ لە ژان مااڵوایی دەکا‬ ‫و زێد و ئاواتەکانی بە هەزار خۆزگە و بریا بۆ‬ ‫نەوەکانی داهاتوو بەجێدێڵێ‪ .‬لە بستە خاکێکی‬ ‫ئەو کوردستانە لە گۆڕستانی شاری بۆکان‬ ‫ئەسپاردەی خاک و نیشتمان دەکرێتەوە‪ .‬یادی‬ ‫پیرۆز و ڕێگای پڕ ڕێبوار‪.‬‬ ‫واڵتە خەمینەکەم‬ ‫خەم بە لەشمەوە نووساوە‬ ‫فرمێسک وەک شەونمی بەیان‬ ‫لەسەر ڕوومەتم قەتیسە‬ ‫شیعرەکانم وەهانکەهانک هاتوون‬ ‫قەڵەمەکەم شەکەتە‬ ‫بەاڵم شەپۆلی خەیاڵ‬ ‫بەرۆکم بەر ناداو‬ ‫بەمالوئەمالمیدا دەدا‬ ‫ئارەزوو دەکەم تا باران و باڕن ببێ‬ ‫تا ئەستێرە و ئەستێر ببێ‬ ‫ئەستێری ڕووناکی ئەو پەڕی لەشت‬ ‫ڕێبواری ماندوو بحەسێنەوە‬ ‫وتووێژی ئەو شەوە لەسەر کاسێت (شریت)‬ ‫لەالیەن کاک سەعید تۆمار کراوە وەک‬ ‫یادگارێکی بەنرخ داوام لێکرد و منیش لێم‬ ‫تۆمار کرد‪ .‬مامۆستا زۆر بیرەوەریی لەگەڵ‬ ‫کاک هەمزە باس دەکا‪ .‬بەتایبەت بیرەوەرییەکی‬ ‫پێش کۆمار کە شەریکە موعامەلەبوون‪ .‬کە‬ ‫چۆن بە لۆڕی گەنم دەبەن بۆ تەورێز و‬ ‫ئەوشەوە چۆن زایەڵەی دەنگی هەمزاغا تەورێز‬ ‫ئەستێرە باران دەکا و خاوەن هوتێل لە خۆشی‬ ‫بیستنی ئەو دەنگە بە سۆزە دەڵێ پۆڵم ناوێ‪.‬‬ ‫ئەو شەوە مامۆستا هەژار داوا لە هەمزاغا‬ ‫دەکا بەیادی جاران دەنگ هەڵێنێ و خەم‬ ‫بتارێنێ و بە هەوا خۆشەکانی دڵ ئاوپڕژێن‬ ‫بکا‪ .‬هەمزاغا دەڵێ مامۆستا جەرگ سووتاوم‪،‬‬ ‫گۆرانیم بۆ ناکوترێ‪ .‬بەاڵم چۆن دەکرێ دەستی‬ ‫مامۆستا ڕەدکرێتەوە! هەمزاغا تامەزرۆ وەک‬ ‫سەمفۆنییەکی ڕەوان و بەتوانا دەنگ هەڵدێنێ‪.‬‬ ‫خەجێ و خەجێ و خەزێنە‬ ‫بەفراوی دم تەزێنە‬ ‫زەردە لیمۆم بۆ بێنە‬ ‫پێ بنێ وە بان گلینە‬ ‫ئەو ئاوازە ئەوندە خۆش و لەبەر داڵنە کە‬ ‫نازانی ئەو دەنگە لە قوڕگی پیاوێکی ‪65‬‬ ‫ساڵە دێتە دەرێ کە گەرای خۆشەویستی و‬ ‫ئاواتەکانە و حاجی سەید ئەنوەری زەمبیل‬ ‫بۆی دەگێڕێتەوە و گۆرانی لەگەڵ دەڵێ‪.‬‬ ‫ئەو شەوە لە خۆشی مامۆستا هەژار هەوا‬ ‫خۆشەکان دەڵێتەوە و زۆر شێعر و شتی خۆش‬ ‫دەکوترێ‪ .‬ئاواز و شێعرەکانی ئەو شەوە تۆمار‬ ‫کراوە و ئەو شریتە بەالی منەوە هەیە و کەسانێک‬ ‫گەرەکیان بێ؛ داخوازەکەیان لەسەر چاوم دادەنێم‬ ‫و پێشکەشیان دەکەم لێی هەڵگرنەوە‪.‬‬ ‫قادرئاغای حه میدی‬ صفحه 3 ‫جامعه‬ ‫روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان‬ ‫سال یازدهم شماره ‪ 718‬سه شنبه ‪ 23‬اسفند ‪1401‬‬ ‫روایتی از هزاران اندوه زنان حلبچه‬ ‫حمله شیمیایی حلبچه یا نسل کشی حلبچه در‬ ‫‪ ۲۵‬اسفند ‪ ۱۳۶۶‬روی داد؛ این مصیبت در پایان‬ ‫روزهای جنگ ایران و عراق‪ ،‬توسط رژیم بعث‬ ‫اتفاق افتاد و شهر حلبچه را با گاز شیمیایی ویران‬ ‫کرد‪ .‬بیش از ‪ 5000‬شهروند کرد منجمله زنان‪،‬‬ ‫کودکان و جوانان بی گناه شهید شدند و ده هزار‬ ‫نفر دیگر در این جنگ ناپدید و مجروح شدند‪.‬‬ ‫حلبچه شهری است لبریز از داستان های انتظار‬ ‫و غم بی پایان خانواده های داغدار که با گذشت‬ ‫سالیان دراز هنوز خانواده ها منتظر بازگشت‬ ‫گم شده های خودشان هستند‪.‬‬ ‫امروز که سال ‪ 2023‬است‪ ،‬قتل و عام مردم‬ ‫بی گناه شهر حلبچه به دست رژیم بعث هنوز‬ ‫بزرگترین جنایت علیه بشریت محسوب می شود‬ ‫که در تاریخ از ان به عنوان تراژدی شیمیایی نام‬ ‫برده می شود و اثار زخم های ان روی بازماندگان‬ ‫حلبچه ماندگار است‪.‬‬ ‫اگر به تاریخچه شهر حلبچه نگاه کنیم می بینیم که‬ ‫طبیعت زیبایی دارد و شهر به طور کلی در احاطه‬ ‫کوه های بلند است‪.‬شهر حلبچه از قدیم االیام‬ ‫منطقه ای گردشگری محسوب شده است و مردم‬ ‫حلبچه مردمی مسلمان و مهمان نوازی بوده اند‪،‬‬ ‫این داستانی که من می خواهم در موردش‬ ‫بنویسم در مورد یکی از خانواده های حلبچه ای‬ ‫است ک ه شاهد شیمیایی باران حلبچه بوده اند و‬ ‫با کابوس های ان روز دست و پنجه نرم کرده اند؛‬ ‫کابوسی فراموش نشدنی و ماندگار‪.‬‬ ‫من به عنوان دختری از تبار حلبچه می خواهم‬ ‫سناریوی حلبچه را به گونه ای دیگر تعریف کنم‪،‬‬ ‫با داستانی از یک خانواده که قربانی این اتفاق‬ ‫بزرگ شده اند‪ ،‬خانواده ای که هزار و یک ارزو‬ ‫داشتند برای بچه هایشان‪ .‬خانواده احمد حسین‬ ‫اهل یکی از روستاهای شهر حلبچه به اسم‬ ‫(خه رپانه یی ) که اورامی زبان بودند و در محله‬ ‫شهرداری حلبچه زندگی می کردند‪ .‬زندگی ساده‬ ‫و بی االیشی داشتند؛ فارغ از هرگونه غم و دردی‪.‬‬ ‫این خانواده هفت نفره تا قبل از بمباران‪ ،‬زندگی‬ ‫ارام و دلنشینی داشتند‪ ،‬راضی و خوشحال‬ ‫بودند؛ سالیانی بود که شهر حلبچه شد ه بود‬ ‫اشیانه زندگی انها و هیچ وقت فکر نمی کردند‬ ‫که روزی اشیانه اشان به کلبه خزان تبدیل شود‬ ‫و مجبور به ترک ان و راهی کشوری غریب‬ ‫شوند؛ اما تنها در مدت چند دقیقه تمام رویاها و‬ ‫سال های خوش و شاد زندگی اشان به پایان رسید‬ ‫و به کابوسی وحشتناک تبدیل شد‪ .‬شهر به طور‬ ‫کلی با یک مرگ و کابوسی خطرناک روبرو شد‬ ‫که تصور کردن ان کابوس ادم را روانی می کند‬ ‫و تاثیرات ناگوار و غیر قابل توصیفی روی روح‬ ‫و روان انسان ها ایجاد می کند‪ .‬هرچند در باره‬ ‫این جنایت صحبت کنیم در مقابل ان کابوس‬ ‫وحشتناک کم میاریم و نمی توانیم ان رویداد‬ ‫تاریخی را به طور کامل تعریف کنیم‪ ،‬چون‬ ‫ن خانواده های حلبچه ای هیچ کدا م شبیه‬ ‫داستا ‬ ‫هم نیستند و هر کدام داغی بر پیشانی تاریخ‬ ‫است‪ .‬جنایات انقدر غم انگیز است که نوشتن در‬ ‫باره ابعاد ان با هزاران کلمه توصیف نمی شود‪.‬‬ ‫ان روز من یادم نیست ولی این گونه که برام‬ ‫تعریف کردند همه سعی می کردند که این شهر‬ ‫زیبا را به گونه ای ترک کنند و راهی برای فرار‬ ‫یکی از چالش های نوظهور سال های اخیر در‬ ‫حوزه ی اموزش روستایی؛ به وجود امدن پدیده ای‬ ‫به نام معلّمان پروازی است‪.‬‬ ‫بر هم خوردن توازن و تناسب عدالت اموزشی‬ ‫میان کالن شهرها و شهرهای کوچک‪ ،‬ظهور‬ ‫مدارس خصوصی الکچری یا مدارس خاص دولتی‬ ‫در برخی شهرها‪ ،‬یا شکاف میان مدارس مناطق‬ ‫مر ّفه و مناطق حاشیه ای شهرها و میان مدارس‬ ‫شهری و روستایی؛ از لحاظ دسترسی به معلم‬ ‫کیفیت اموزش‪ ،‬برخورداری از امکانات‬ ‫و دبیر‪،‬‬ ‫ّ‬ ‫کمک اموزشی‪ ،‬بافت و ساخت مدارس‪ ،‬دسترسی‬ ‫به منابع فوق برنامه‪ ،‬فعالیت های تفریحی و‬ ‫پرورشی در قالب برگزاری اردوها و رویدادهای‬ ‫دینی‪ ،‬هنری‪ ،‬ورزشی‪ ،‬علمی‪ ،‬تاریخی و تمام‬ ‫مسائلی که میان اقشار برخوردار و کم برخوردار‬ ‫نوعی تمایز و بی عدالتی ایجاد می کند به اندازه ی‬ ‫کافی هولناک و ناراحت کننده بود تا جایی که حتی‬ ‫برخی افراد برای کودکان خود مدارس خاصی را‬ ‫از منابع امالک های مصادره ای و غیره ساختند و‬ ‫در بهترین و مرغوب ترین نقاط کالن شهری مانند‬ ‫تهران برای فرزندان خود مدرسه هایی خصولتی‬ ‫احداث کردند و بعدا ً نیز برای توجیه اقدام خود‬ ‫بحث مشکالت فرهنگی و لزوم احداث مدارس‬ ‫خاص را مطرح نموده و حتی در چند نقطه از‬ ‫کشور نیز چند مدرسه ی خیرساز را بنا کردند تا‬ ‫انتقادها را خنثی کنند‪.‬‬ ‫حال پرسش اینجاست؛ یک دانش اموز روستایی‬ ‫یا شهرستانی چگونه با دانش اموازان مدارسی‬ ‫که با اخذ نزدیک به صد میلیون تومان شهریه‬ ‫در مناطقی مانند الهیه و سعادت اباد و شمال‬ ‫شهر تهران‪ ،‬بهترین کیفیت اموزشی و پرورشی‬ ‫را به مشتریان خاص خود ارائه می دهند و بیشتر‬ ‫دانش اموازان این مدارس حائز رتبه های برتر‬ ‫کنکور می شوند حتی از مدارس مناطق دیگر‬ ‫پایتخت تمایز معناداری دارند‪ ،‬رقابت کند؟ چگونه‬ ‫در کنکور حائز رتبه ی برتر شود و چگونه به‬ ‫َن َفس هایمسموم‬ ‫از مرگ بیابند؛ غافل از اینکه مرگ همیشه در‬ ‫انتظار ماست‪ .‬همه تالش می کردند که بتوانند‬ ‫جگرگوشه های خود را از این تراژدی خطرناک‬ ‫دور نگه دارند اما متاسفانه کمتر خانواده ای‬ ‫می توان یافت که بدون شهید یا زخمی توانسته ‬ ‫ت دهد و راهی کشور ایران‬ ‫باشند خود را نجا ‬ ‫شود‪.‬‬ ‫خانواده احمد حسین هم مثل همه خانواده های‬ ‫حلبچه ای از این تراژدی بی نصیب نبودند و‬ ‫متاسفانه وقتی می خواستند از شهر حلبچه به‬ ‫سوی روستای (عه نه ب ) فرار کنند و به این‬ ‫روستای کوچک پناه ببرند سه فرزند خود را در‬ ‫مقابل چشمانشان شان کشتند و شهید کردند‬ ‫که اسم انها ُرقِیه‪ ،‬سالم و فالح بودند‪ ،‬گل های‬ ‫باغ این خانواده پرپر شدند درحالیکه دست های‬ ‫ناتوان پدر و مادر در برابر این فاجعه بزرگ‬ ‫ت فرزندانشان‬ ‫نتوانستند هیچ کاری برای نجا ‬ ‫انجام بدهد‪ .‬حتی یک قطره اشک هم نتوانستند‬ ‫بریزند‪.‬‬ ‫انها تصمیم گرفتند که به ایران بیایند چون‬ ‫می ترسیدند که فرزندان دیگر خود را نیز از دست‬ ‫بدهند‪ ،‬غمی که پدر و مادرشان را به شیوه ای‬ ‫تحت تاثیر قرار داده بود که تعریف ان صحنه‬ ‫برای من ان زمان که کودکی بیش نبودم بسی‬ ‫دشوار و غیر قابل توصیف است ‪.‬‬ ‫این خانواده داغدار با کوله باری از اندوه بعد از‬ ‫شهید شدند فرزندانشان‪ ،‬سعی کردند از راه‬ ‫روستای عه نه ب به مسیر خود ادامه دهند تا‬ ‫هر جوری شده خود را به ایران برسانند‪ .‬هر چند‬ ‫مردم ایران با ماشین های بزرگ و هلی کوپتر‬ ‫به کمک مردم اسیب دیده ی شهر حلبچه امده‬ ‫بودند‪ .‬لحظه سختی برای تصمیم گیری بدون ‬ ‫جسد خون الود فرزندان شهید و بی گناه شان بود‪.‬‬ ‫انها مجبور شدند این مصیبت بزرگ را ب ه دوش‬ ‫بکشند تا تاریخ را شرمسار کنند‪ .‬با دلی اکنده از‬ ‫غم و اندوه راهی غربت شدند هر چند خودشان ‬ ‫هم زخمی و اسیب دیده بودند‪.‬‬ ‫انها مجبور بودند ک ه ب ه تنهایی راهی کشور غریب‬ ‫ی مهم نیست که خدا چگونه ما را خلق‬ ‫شوند ول ‬ ‫کرده است‪ ،‬به هر شیوه ای باشیم و دچار هر گونه‬ ‫سختی بشویم ما را ناامید نمی کند و چراغ امید‬ ‫را برای ما روشن نگه می دارد‪ .‬ان روزهای سخت‬ ‫امدادگران و تیم های اورژانس ایران در حال ارائه‬ ‫درمان ویژه به مجروحان بودند؛ انها را با خود به‬ ‫ایران می برند و در بیمارستان های شهر کرمانشاه‬ ‫تحت درمان و مداوا قرار می دادند و مشغول‬ ‫خدمت رسانی به ان خانواد ه بودند‪.‬‬ ‫خانواده احمد مانند بسیاری دیگر از اوارگان‪ ،‬پس‬ ‫از چند روز اقامت و بستری شدن در بیمارستان‬ ‫کرمانشاه به کامیاران منتقل شدند و در انجا با‬ ‫ده ها خانواده پناهنده حلبچه شروع به زندگی در‬ ‫ریز چادرها کردند ‪ ،‬اما چه زندگی ای که قسمتی‬ ‫از ان با غم و غصه گذشته است و قسمت کمی از‬ ‫ت که هر روز پر از غم و اندوه برای‬ ‫ان مانده اس ‬ ‫این خانواده است چون از یک طرف داغدیده‬ ‫فرزندانشان بودند و از طرفی دیگر ناراحت‬ ‫اوارگی و بی خانمانی؛ با این حال‪ ،‬روزها گذشت‪،‬‬ ‫اما زندگی همچنان در حال جریان بود؛ انگار نه ‬ ‫انگار که اتفاقی افتاده باشد‪.‬‬ ‫ناهید خانم مادر خانواده قبل از حمله شیمیایی‬ ‫به حلبچه باردار بود و با نوزادی غافل از این همه‬ ‫غم و اندوهی که اتفاق افتاده راهی کشور ایران‬ ‫می شود‪ ،‬در یک کشور غریب و در شهر کامیاران‪،‬‬ ‫نوزادشان به دنیا می اید‪ ،‬و اسم نوزاد تازه متولد‬ ‫شده را می گذارند «ئاوات» ب ه معنی ارزو‪.‬‬ ‫وجود این نوزاد هم غم بود و هم شادی‪ ،‬مادر‬ ‫ئاوات که ان زمان در حلبچه به شدت مجروح‬ ‫شده بود به خاطر همین حالش نامساعد بود و‬ ‫پس از سه ماه از به دنیا امدن دختر کوچولو‬ ‫دچار مریضی می شود و در یکی از روزهای بهاری‬ ‫وقتی دختر زیبای خود را در اغوش گرفته‬ ‫بود و مشغول شیر دادن به دخترش بود جان‬ ‫خود را از دست می دهد و برای همیشه دختر‬ ‫کوچولوی خود را در این دنیای پراشوب بی رحم‬ ‫تنها می گذارد‪ .‬اینگونه برادر و خواهران ئاوات در‬ ‫این زندگی پر از مشقت دوباره با غمی بزرگ‬ ‫دست و پنجه نرم می کنند‪ .‬این بار غم از دست‬ ‫دادن مادرشان که جای خالیش با هیچ چیزی پر‬ ‫نمی شود و ئاوات کوچولوی عزیز داستان من از‬ ‫اغوش پر از مهربانی مادرش بی نصیب می ماند‪.‬‬ ‫عمه ی ئاوات که اسمش لیال بود سعی می کند‬ ‫جای خالی مادر را برای ئاوات کوچولو که تازه‬ ‫سه ماهش شده بود پر کند و او را مثل بچه های‬ ‫خودش بزرگ کند و وفادارانه ئاوات را پرورش ‬ ‫می دهد و سرپرستی او را تا اخر عمر بر عهد‬ ‫می گیرد به طوری که ئاوات تا وقتی ازدواج کرد‬ ‫اصال خبر نداشت ک ه مادرش وقتی او تنها سه‬ ‫ماه سن داشت از دنیا رفته است‪ ،‬چون عمه اش‬ ‫طوری با او رفتار کرد ه بودکه هیچ وقت ئاوات‬ ‫احساس نکرده بود ک ه یتیم است‪.‬‬ ‫ئاوات کوچولوی ما بعدها داستانی مرگ عزیزانش‬ ‫را از زبان خویشاوندانش می شنود و می فهمد‬ ‫که قبر مادرش درکامیاران است‪ .‬داستان های‬ ‫وحشتناک شیمیایی باران حلبچه پایانی ندارند‪.‬‬ ‫خودرو باری ب ه شماره ‪5814‬‬ ‫یکی از داستان های همیشه زنده حلبچه که هر‬ ‫چقدر هم که در موردش بنویسم‪ ،‬باز هم قلمم در‬ ‫ظنز‬ ‫سیزده بدر امسال‬ ‫با کباب انالوگ!‬ ‫‪.‬‬ ‫وصف ان کم می اورد و نمی توانم کلمه ای که‬ ‫شایسته ان داستان باشد بر روی کاغذهای رنگی‬ ‫بیاورم‪ ،‬داستان دیدن مرگ واقعی و بازگشت‬ ‫چند نفر ب ه زندگی است؛ داستان چندین خانواده ‬ ‫حلبچه ای که همگی در جریان تراژدی شیمیایی‬ ‫باران حلبچه زیر یک زیر زمین جمع شده بودند‬ ‫تا به این نتیجه برسند که باید خود را هر طوری‬ ‫شد ه از مرگ نجات دهند؛ اری‪ ،‬همه این خانواده ها‬ ‫سوار یک خودرو باری ب ه شماره ‪ 5814‬شدند و‬ ‫تالش می کردند که شهر را هر طوری شد ه ترک‬ ‫کنند و خود را به جای امنی برسانند‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫تنها چند خیابان از خانه هایشان دور شده بودند‬ ‫که گاز شیمیایی خردل را که بوی سیب می داد‬ ‫با هواپیماهای جنگی بر روی سر انها ریختند به‬ ‫طوری که گاز شیمیایی به گلوی همه انها رسید و‬ ‫هم ه سرنشینان ماشین جان خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫هنوز مردم حلبچه از بوی سیب متنفر هستند‬ ‫چون خاطر ه خوبی از ان ندارند و با استنشاق‬ ‫بوی سیب یاد مرگ عزیزانشان می افتند همان‬ ‫ی پنج هزار قربانی گرفت‪.‬‬ ‫بوی ‬ ‫هنگامی که تیم های کمک رسانی اولیه ایران در‬ ‫‪ ۲۶‬اسفند ‪ ۱۳۶۶‬یک روز بعد از شیمیایی باران ‬ ‫به حلبچه امدند و کوچه به کوچه شهر حلبچه‬ ‫را می گشتند تا جسد ها را پیدا کنند و از انها‬ ‫عکس بگیرند برای روزنامه و مجله و تلویزیون‪،‬‬ ‫ان هنگام که به نزدیکی همان ماشین رسیدند‪،‬‬ ‫مردی به نام احمد ناطقی عکاس وقتی دستش‬ ‫رو گذاشت روی گردن تک تک جسدها تا نبض‬ ‫انها را بگیرد ناگهان متوجه می شود که چهار نفر‬ ‫از ان ها خوشبختانه زنده هستند و در ان زمان‬ ‫از ان ها عکس می گیرد و خوشحال می شود که ‬ ‫حداقل چهار نفر از چهارتا خانواده ی متفاوت‬ ‫هنوز زنده هستند‪ .‬از خوشحالی اشک شوق توی‬ ‫چشمانش حلق ه می زند‪ .‬سه تا مرد و یک زن‬ ‫ک ه زنده بودند و انها را سوار هلی کوپتر می کند‬ ‫و راهی بیمارستان های شهر تهران می شوند‬ ‫اینگونه بود که داستان این خانواده به داستانی پر‬ ‫از تراژدی و همیشه زنده در حلبچه تبدیل شد و‬ ‫مرضیه خاکی‬ ‫برای همیشه به تاریخ پیوست‪.‬‬ ‫بنای یادبود شهدای حلبچه تعریفی برای‬ ‫نسل کشی است‪ ،‬در سال ‪ ۲۰۱۹‬در سالگرد‬ ‫حمله شیمیایی حلبچه برای اولین بار کتاب‬ ‫مستند و هویت کامل بر بنای یادبود شهدای‬ ‫حمله شیمیایی حلبچه با نام «یادبود شهدای‬ ‫حلبچه تعریفی برای نسل کشی» چاپ شده و‬ ‫در اختیار مردم قرار گرفته است ‪ .‬احمد ناطقی‬ ‫عکاس مشهور ایران ک ه اهل جنوب تهران بود‬ ‫به خاطر گرفتن عکس « عمر خاور» که یکی از‬ ‫شهیدان حلبچه است مشهور شد و عکس های‬ ‫منحصربه فرد او از بمباران شیمیایی حلبچه او را‬ ‫به شهرت رساند‪ .‬تندیس یادمان حلبچه از عمر‬ ‫خاور بر اساس عکسی از او ساخته شده است‪.‬‬ ‫اخرین نمایشگاه وی به صورت خیابانی‪ ،‬بدیع و‬ ‫شگفت انگیز ‪ ۲۱‬سال پس از فاجعه حلبچه در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۹‬میالدی در همان محل های وقوع‬ ‫حادثه برگزار شد که با استقبال و شگفتی اهالی‬ ‫حلبچه مواجه گردید‪.‬‬ ‫احمد ناطقی پس از برگزاری نمایشگاه در حلبچه‬ ‫به مدت دو سال در جستجوی افراد زنده‪-‬‬ ‫تصاویرش بود و ‪ ۷‬نفر از ان ها را یافت و پس از‬ ‫گفت وگو با انان عکس هایی از از انان تهیه کرد‬ ‫و مجموعه‪ -‬عکس های فاجعه به همراه نمایشگاه‬ ‫خیابانی و عکس های مقایسه ای را در مجموعه ای‬ ‫با عنوان صدای سکوت به سه زبان فارسی‪ ،‬کردی‬ ‫و انگلیسی به چاپ رساند‪.‬‬ ‫روایت دکتر احمد ناطقی از لحظه عکاسی از این‬ ‫عکس چنین است‪« :‬مردی با لباس ُکردی در‬ ‫ی که صورت خود را پوشانده‪ ،‬کودکی شیرخوار‬ ‫حال ‬ ‫را در اغوش گرفته بود و معلوم بود لحظاتی پیش‬ ‫هر دو جان داده اند‪ .‬صورت کودک ان قدر زیبا و‬ ‫معصوم بود که انگار در خوابی شیرین پس از‬ ‫خوردن شیر مادر بسر می برد‪ .‬این عکس یکی‬ ‫از عکس های تاریخی جهان شد و باوجود انکه‬ ‫عکاسان زیادی از این صحنه عکس گرفتند ولی‬ ‫جاودانگی این عکس به چند دلیل شکل گرفت‪:‬‬ ‫اوالً انکه عکس لحظاتی پس از فاجعه ثبت شده‬ ‫است و عکس های سایرین و خبرنگاران خارجی‬ ‫دو روز پس از فاجعه و زمانی که قربانیان تغییر‬ ‫شکل داده و بر اثر عملیات پاک سازی صورتشان‬ ‫از گردهای سفید پوشانده شده بود گرفته شده‬ ‫است و از سوی دیگر این مرد که بعدها فهمیدم‬ ‫نامش عمر خاوراست‪ ،‬از هنرمندان شهر بوده و‬ ‫فرم این عکس ان را تبدیل به تندیس یادبود‬ ‫حلبچه کرده و در چند نقطه شهر نصب کرده اند‪».‬‬ ‫‪۳۵‬سال پیش‪ ،‬در روزهایی چون امروز که تا نوروز‬ ‫تنها چند روز زمان مانده بود مردم شهر حلبچه‬ ‫مانند دیگر مردمان ُکردستان و به رسمی دیرینه و‬ ‫به پیروی از نیاکان خود به استقبال بهار و جشن‬ ‫نوروز می رفتند و برای ورود به سال نو منتظر عطر‬ ‫طبیعت بودند اما این جشن کهن و تاریخی ُکردها‬ ‫با بمب های شیمیایی و دود و اتش و خون روبرو‬ ‫شد و هنوز بعد از این همه سال همچنان بوی این‬ ‫مهمانی فراموش نشده است و قطعا نخواهد شد‬ ‫چرا که یاد جانباختگان این فاجعه و ضجه و ناله‬ ‫کودکان و زنان مظلوم این واقعه تاریخی در تونل‬ ‫زمان ماندگار و ابدی است و تا ُکرد و بشریت هست‬ ‫این جنایت نابخشودنی فراموش نخواهد شد‪.‬‬ ‫پدیده ی نوظهور مع ّلمان پروازی‬ ‫‪.‬‬ ‫میانجی تحصیل به شغل و درامد پایدار فکر کند؟‬ ‫با این مقدمه می بایست پدیده ی نوظهور معلمان‬ ‫پروازی در روستاها را بیشتر معرفی و بررسی کرد‬ ‫متوجه عمق کم عدالتی مضاعف اموزشی در‬ ‫تا‬ ‫ّ‬ ‫روستاهای کردستان و برخی استان های دیگر با‬ ‫مدارس الکچری کشور شد‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین و ریشه ای ترین دالیل به وجود‬ ‫امدن معلّمان پروازی‪ ،‬عدم توسعه ی متوازن نقاط‬ ‫کم برخوردار و مهاجرت روستاییان برای دسترسی‬ ‫به کار و امکانات در نقاط دیگر کشور است که به‬ ‫نوبه ی خود منبعث از شوک های اقتصادی‪ ،‬فقر‪،‬‬ ‫خشک سالی‪ ،‬کمبود درامد‪ ،‬بی برنامگی در حوزه ی‬ ‫توسعه ی روستایی‪ ،‬عدم دسترسی به امکانات‬ ‫فرهنگی و بهداشتی و تغییر ذهنیت از ماندن در‬ ‫روستا به رفتن از روستا و مهاجرت در اثر مسائل‬ ‫فوق االشاره است و حتی خانواده های معدو ِد باقی‬ ‫مانده در روستاها به دلیل مشکالت معیشتی به‬ ‫سمت تک فرزندی شدن و در نتیجه کاهش شدید‬ ‫جمعیت دانش اموزان پیش می روند که این معضل‬ ‫ّ‬ ‫جمعیت‬ ‫باعث می شود تا مدارس روستاهای کم‬ ‫ّ‬ ‫برای وزارت اموزش و پرورش صرفه ی اقتصادی‬ ‫نداشته باشد و معلّمین مجبور شوند چند روز در‬ ‫هفته در یک روستا و چند روز دیگر را در روستایی‬ ‫دیگر به تدریس بپردازند‪ .‬حال به این نکته نیز‬ ‫بایست توجه کرد که مدارس روستایی؛ مدارسی‬ ‫چند پایه ای با یک معلّم هستند و اموزگار در‬ ‫شرایط عادی همواره با مشکل کمبود وقت برای‬ ‫کیفیت به دانش اموزان مواجه است اما‬ ‫تدریس با‬ ‫ّ‬ ‫در شرایطی که اموزگار به شکل معلّم پروازی در‬ ‫بین دو روستا در هفته در حال تردد باشد این‬ ‫کمبود وقت برای دانش اموزان چند پایه در دو‬ ‫مدرسه؛ تشدید خواهد ش د و دانش اموزان عالوه‬ ‫بر حضور در مدارس کم کیفیت روستایی که‬ ‫همواره با مشکالت جانمایی غلط مکان مدرس‪،‬‬ ‫فرسودگی‪ ،‬بی امکاناتی و بعضا نا امن از لحاظ‬ ‫حصار کشی و مقاومت بنا و غیره دست و پنجه‬ ‫نرم می کنند‪ ،‬در چنین شرایطی از لحاظ تحصیلی‬ ‫به شدت ضربه پذیر می شوند‪.‬‬ ‫شخصاً تجربه ی تدریس همزمان در دو مدرسه ی‬ ‫روستایی به صورت پروازی را دارم؛ برای حل‬ ‫چنین چالشی با قبول مسئولیت سنگین و با‬ ‫هدف جلوگیری از افت تحصیلی‪ ،‬دانش اموزان دو‬ ‫مدرسه را به صورت چرخشی با خود در روزهای‬ ‫مشخص شده از روستای محل تحصیل خودشان‬ ‫به روستای دیگر برای اموزش می برم تا دانش‬ ‫اموزان بتوانند تمام طول هفته از فرصت یادگیری‬ ‫بهره مند شوند‪.‬‬ ‫بی شک با این وضعیت و چالش های اینده ‪،‬‬ ‫چنین وضعیت پروازی ای تنها محدود به روستاها‬ ‫جمعیت‬ ‫نخواهد ماند و ممکن است حتی با افت‬ ‫ّ‬ ‫دانش اموزان در نقاط شهری نیز؛ شاهد ظهور‬ ‫پدیده ی معلّمان ترددی در مدارس شهرهای کم‬ ‫جمعیت و مهاجر فرست باشیم‪.‬‬ ‫برای حل موارد فوق در سه ساحت می توان‬ ‫‪4‬‬ ‫ثریا مطهرنیا‬ ‫برنامه ریزی کرد‪:‬‬ ‫الف ‪ .‬تغییر در سیاست گذاری ها و جهت گیری های‬ ‫کلی کشور به نفع رشد جمعیت‪ ،‬حل مشکالت‬ ‫مربوط به کمبود دسترسی روستانشینان به‬ ‫امکانات بهداشتی‪ ،‬مخابراتی‪ ،‬جاده ای و غیره‪،‬‬ ‫تسهیل گری در کسب و کارهای روستایی‪،‬‬ ‫پایدارسازی جمعیت روستایی به مدد طرح های‬ ‫توسعه ی روستایی‪ ،‬توجه به مشکالت دامداران و‬ ‫کشاورزان و رفع موانع حضور انان در روستاها‪،‬‬ ‫فرهنگ سازی و کار رسانه ای برای درک اهمیت‬ ‫نقش روستاها و روستانشیبنان برای پیشرفت‬ ‫کشور؛ سهیم کردن روستانشینان در امتیازهای‬ ‫خاص اقتصادی و فرهنگی و ایجاد اکوسیستم‬ ‫زنجیره های ارزش محلی به نحوی که روستاییان‬ ‫در امتداد این زنحیره ی ارزش تولید گری و کسب‬ ‫سود تضمین شده داشته باشند‪.‬‬ ‫ب‪ .‬برنامه ریزی وزارت اموزش و پرورش و توجه‬ ‫نمایندگان ملت به اموزش و پرورش روستایی و‬ ‫تزریق بودجه‪ ،‬نیرو و امکانات کافی جهت تحقق‬ ‫عدالت اموزشی که از اصول اساسی و ارزش های‬ ‫مهم کشور است‪ ،‬انهم در شرایطی که متاسفانه‬ ‫این سالها اموزش و پرورش در اثر سیاست‬ ‫گذاری های غلط ملی و برخی اشتباهات مدیریتی‬ ‫یا دخالت های غیر کارشناسی خود با مشکالت‬ ‫عدیده ای از جمله کمبود بودجه‪ ،‬عدم استفاده ی‬ ‫کیفیت و اموزش دیده در‬ ‫بهینه از معلّمین با‬ ‫ّ‬ ‫دانشگاه فرهنگیان‪ ،‬برخی تغییر کاربری های‬ ‫اماکن اموزشی برای درامد زایی‪ ،‬پایین امدن نرخ‬ ‫سرانه ی دانش اموزی‪ ،‬مشکالت معیشتی معلّمان‪،‬‬ ‫تعریف قالب های خیر محور برای تامین نیازها و‬ ‫ده ها چالش محیطی و درونی مواجه شده است‪.‬‬ ‫ج‪ .‬برنامه ریزی درون استانی و درون شهرستانی‬ ‫برای حل مشکالت مربوط به جمعیت روستایی و‬ ‫چالش های مدارس نقاط کم جمعیت روستایی‬ ‫به مدد همکاری های دولتی‪ ،‬نهادی‪ ،‬ان‪.‬جی‪.‬اویی‬ ‫و مردمی‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه سال ها تجربه ی تدریس در‬ ‫مناطق روستایی کم برخوردار را دارم بر این باور‬ ‫هستم که در خالء یک طرح جهشی و فوری برای‬ ‫حل مشکالتی که منجر به ظهور پدیده ی معلّم‬ ‫های پروازی شده است در اینده ای نه چندان‬ ‫دور ناعدالتی اموزشی به صورت گسترده در‬ ‫استان های کم برخوردار به شکل فراگیر خود را‬ ‫عیان خواهد کرد و طیف وسیعی از دانش اموزان‬ ‫سرخورده از تحصیل و بازمانده ار تحصیالت‬ ‫تکمیلی و ناتوان از انتخاب شغل و بی مهارت در‬ ‫زمینه های مختلف مواجه خواهیم شد‪.‬‬ ‫لذا از همین امروز سیاست گذاران‪ ،‬مجریان و‬ ‫برنامه ریزان کشور بایست برای حل این چالش‬ ‫و فائق امدن بر این مشکل و تعریف مسیر صحیح‬ ‫برای تحقق عدالت اموزشی در نقاط کم برخوردار‬ ‫اماده شوند که تاخیر در این امر صدمات غیرقابل‬ ‫جبران اجتماعی و تاثیرات ناهنجار خود را در‬ ‫دهه ی اتی بر جای خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫وحید حاج سعیدی‬ ‫کسانی که فکر می کنند با افزایش قیمت‬ ‫دالر‪ ،‬ازسرگیری صادرات دام زنده و یا‬ ‫اعالم سرطان زا بودن گوشت قرمز و این‬ ‫جنگلوک بازی ها می توانند مانع از کباب‬ ‫خوری خلق اهلل شوند زهی خیال باطل‪...‬‬ ‫چه دانشمندان و پزشکان‪ ،‬چه وزرای‬ ‫کشاورزی و بهداشت‪ ،‬حتی جناب ماسیمو‬ ‫بوتورا اشپز مشهور ایتالیایی خوششان‬ ‫بیاید یا نه‪ ،‬کباب سلطان غذاها است و‬ ‫مو الی شکاف این حقیقت انکار ناپذیر‬ ‫نمی رود‪ .‬حاال نصرت گوکچه اشپز ترکیه ای‬ ‫و سلبریتی های گیاهخوار که جای خود‬ ‫دارند و اص ً‬ ‫ال نظرشان مهم نیست!‬ ‫اخیرا ً هم اعالم کرده اند گیاهخوارها ‪۷۳‬‬ ‫درصد کمتر از سایرین به نوع وخیم کرونا‬ ‫مبتال می شوند که مث ً‬ ‫ال مردم دور گوشت‬ ‫قرمز را خط بکشند‪ .‬شما گفتید ما هم‬ ‫باور کردیم‪ .‬معلوم نیست خیار و بادمجان‬ ‫کدام تاجر فروش نرفته که می خواهد ادای‬ ‫سلطان هویج را در دوران کرونا را بیاورد و‬ ‫خرش را دو سره کرایه بدهد‪ .‬بگذریم ‪...‬‬ ‫حقیقت امر این روزها قیمت گوشت قرمز‬ ‫مختصری کشمشی شد و دل نگرانی هایی‬ ‫برای اهالی کباب و کباب روز سیزده بدر‬ ‫ایجاد کرد که دوستان و محققان موسسه‬ ‫علوم و صنایع غذایی‪ ،‬این توطئه را با‬ ‫دمپایی در نطفه خفه کردند و زحمت‬ ‫کشیدند عجالتاً گوشت انالوگ تولید کردند!‬ ‫واال ما تا همین هفته گذشته فکر می‬ ‫کردیم این داستان دیجیتال و انالوگ مال‬ ‫انتن های صدا و سیما یا فیلم های ‪ 36‬تایی‬ ‫دوربین های عکاسی قدیمی است‪ .‬یادش‬ ‫به خیر اگر یک بار ‪ 37‬تا عکس می گرفت‬ ‫ذوق مرگ می شدیم‪ .‬اما ظاهرا ً سواد‬ ‫مکتبخانه ای ما با علم روز همپوشانی ندارد‬ ‫و اخیرا ً گوشت هم مثل خیلی چیزهای‬ ‫دیگر در ازمایشگاه انالوگ تولید می شود‪.‬‬ ‫اصل خبر به روایت جراید ‪...‬‬ ‫ عضو هیات علمی موسسه علوم و صنایع‬ ‫غذایی گفت‪ :‬بنا بر درخواست صنعت‪ ،‬در‬ ‫موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی‬ ‫یک تیم تحقیقاتی به تولید گوشت انالوگ‬ ‫گیاهی با استفاده از ضایعات کارخانجات‬ ‫تولید پروتئین های گیاهی پرداخت و ما‬ ‫با توسعه روش های مختلف ساختاردهی به‬ ‫تولید مواد پروتئینی الیافی گیاهی دست‬ ‫یافتیم که بافت و ویژگی های مشابه گوشت‬ ‫را دارد و می تواند به عنوان گوشت انالوگ‬ ‫وارد سبد غذایی مصرف کنندگان در اینده‬ ‫نزدیک شود‪ .‬رافع افزود‪ :‬در این محصول‬ ‫ساختاردهی شده از برخی پروتئین های‬ ‫گیاهی‪ ،‬اتصال دهنده ها‪ ،‬روغن های گیاهی‪،‬‬ ‫طعم دهنده ها‪ ،‬ادویه ها و عوامل رنگی‬ ‫طبیعی برای کمک به بهبود طعم و بافت‪،‬‬ ‫اتصال اب‪ ،‬احساس دهانی و شبیه سازی‬ ‫بافت استفاده شده است‪.‬‬ ‫جناب اقای رافع خدا خیرت بدهد‪ .‬همه‬ ‫چیز این گوشت یک طرف‪ ،‬احساس دهانی‬ ‫اش یک طرف! یعنی وقتی این گوشت را‬ ‫به دندان می کشید‪ ،‬انگار کباب بره میل‬ ‫می کنید و طعمش را دهان تا ساعت ها‬ ‫احساس می کند‪ .‬اص ً‬ ‫ال کمی با دقت گوش‬ ‫فرا دهید صدای بع بع کردن زبان بسته‬ ‫هم به گوش می رسد‪ .‬فقط ما نفهمیدیم این‬ ‫احساس دهانی را از کجا فراهم کردید که‬ ‫در کنار ادویه و طعم دهنده و روغن گیاهی‬ ‫به گوشت اضافه کردید؟! جسارتاً اگر فرمول‬ ‫خاصی ندارد و محرمانه نیست‪ ،‬کلیپش را‬ ‫در پیج موسسه علوم و صنایع غذایی منتشر‬ ‫کنید تا این عمو سیفی ما هم هنگام پختن‬ ‫املت و دو پیازه برای معلم ها دو قاشق از‬ ‫این « احساس دهانی» به غذاهایش اضافه‬ ‫کند! خدا را چه دیدید شاید طعم غذاهایش‬ ‫از «بد مزه» به «بی مزه» تغییر پیدا کند‬ ‫و قابل خوردن شود! خیر از جوانی تان‬ ‫ببینید‪...‬‬ ‫در پایگاه اطالع رسانی‬ ‫روژان پرس‬ ‫خبرهای روز کردستان‬ ‫را پیگیری کنید‬ ‫‪rojanpress.ir‬‬ صفحه 4