روزنامه روژان شماره 722

‫روزانهم‪ -‬افرسی‪ ،‬رکدی‬ ‫ئه فسانه یشاماران‬ ‫لهکوردستان‬ ‫کورته یه ک له ژیانی‬ ‫ناسر ئاغابرا‬ ‫‪ .‬سەرچاوە‪ :‬فەرهەنگی ئاوایی یەکانی مەهاباد‬ ‫سال دوازدهم ‪ -‬شماره ‪722‬‬ ‫روزنامه سیاسی اجتماعی استان کردستان‬ ‫تیتـرها‬ ‫‪ .‬سۆران حەمە ڕەش‬ ‫‪ 2000‬تومان‬ ‫شنبه ‪ 19‬فروردین ‪19 - 1402‬ی خاکه لێوەی ‪2723‬ی کوردی‬ ‫وتاری ئایینیی‬ ‫معاون عمرانی استاندار کردستان‪:‬‬ ‫شهرداری هاازپیمانکارانبومیاستفادهکنند‬ ‫ماه رمضان‬ ‫و نسل ‪Z‬‬ ‫‪.‬‬ ‫د‪.‬ژیال مرادپور‬ ‫*‪l‬‬ ‫*‬ ‫منصور اولی‬ ‫*‪l‬‬ ‫‪.‬‬ ‫*‬ ‫حمایت از طرح‬ ‫جوانی جمعیت‬ ‫‪.‬‬ ‫وحید حاج سعیدی‬ ‫*‪l‬‬ ‫*‬ ‫وێــز ــ وەز‬ ‫‪ .‬ئیره ج مورادی باقالوایی‬ ‫مراسم جزء خوانی قران کریم در روزهای ماه مبارک رمضان با حضور مردم روزه دار سنندج در مسجد جامع این شهر برگزار می شود‪.‬‬ ‫محافل جزء خوانی قران کریم از ویژه برنامه های ماه مبارک رمضان است که به همت شورای توسعه فرهنگ قرانی استان کردستان برگزار می شود‪ .‬این‬ ‫ایین معنوی هر روز ساعت ‪ ۱۶‬برگزار و یک جزء از قران کریم با صدای دلنشین و خوش الحان قاریان برجسته استان قرائت می شود‪.‬‬ ‫مدیر عامل گروه صنعتی بارز خبر داد؛‬ ‫رکوردتولیدتایربارزشکستهشد‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار روژان‪:‬‬ ‫روژان پرس‪ :‬رکورد تولید تایر در‬ ‫واپسین ساعت های سال ‪ ۱۴۰۱‬در‬ ‫کردستان و کرمان شکسته شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی گروه صنعتی‬ ‫بارز‪ ،‬مهندس جمال میرزایی از‬ ‫جابجایی رکوردهای تولیدی این گروه‬ ‫خبر داد و گفت‪ :‬رکورد تولید گروه‬ ‫صنعتی بارز در سال ‪ ۱۴۰۱‬با بیش از‬ ‫‪ ۹۲‬تن تولید تایر در کارخانه کرمان و‬ ‫بیش ا ز ‪ ۳۸‬تن در کارخانه کردستان‬ ‫شکسته شد‪.‬‬ ‫مدیر عامل گروه صنعتی بارز در پیام‬ ‫نوروزی خود ضمن تقدیر و تشکر از‬ ‫کارگزان‪ ،‬مهندسان و مدیران این گروه‬ ‫از رونمایی ‪ ۳۰‬محصول جدید‪ ،‬نواور و‬ ‫دانش بنیان سخن گفت و افتخارات‬ ‫ارزشمند بارز در سال ‪ ۱۴۰۱‬را به شرح‬ ‫ذیل برشمرد و اظهار امیدواری کرد‬ ‫این مسیر پر افتخار در سال مهار‬ ‫تورم‪ ،‬رشد تولید با قدرت ادامه یابد‬ ‫و شعار سال‪ ۱۴۰۲‬همانند شعار سال‬ ‫‪ ۱۴۰۱‬در گروه صنعتی بارز تحقق پیدا‬ ‫نماید‪.‬‬ ‫درکارخانه کرمان‪:‬‬ ‫‪ -۱‬عبور از تولید ‪۹۲/۲۵۷/719‬‬ ‫کیلوگرم (‪ ۹۲/258‬تن) در انواع‬ ‫محصول و افزایش تولید به میزان‬ ‫‪ ۱/۵۰۶/000‬کیلوگرم (‪ ۱/506‬تن)‬ ‫نسبت به سال ‪ ۱۴۰۰‬و ثبت رکورد‬ ‫جدید تولید‬ ‫‪ -۲‬افزایش تولید تایرهای شاسی بلند‬ ‫و ‪ SUV‬به میزان ‪ ۴۵۲‬درصد‬ ‫‪ -۳‬افزایش تولید تایرهای رادیال‬ ‫وانتی ‪ LTR‬به میزان ‪ ۱۲۵‬درصد‬ ‫‪ -۴‬افزایش تولید تایرهای رادیال‬ ‫سواری ‪ PCR‬به میزان ‪ ۱۰۸‬درصد‬ ‫‪ -۵‬افزایش تولید تایرهای رادیال باری‬ ‫و اتوبوسی ‪ TBR‬به میزان ‪ ۱۰۶‬درصد‬ ‫‪ -۶‬افزایش تولید تایرهای راهسازی‬ ‫‪ OTR‬به میزان‪ ۱۰۵ .‬درصد‬ ‫‪ -۷‬تحقق بودجه تولیدی سال به‬ ‫میزان ‪ ۱۰۰/2‬درصد‬ ‫‪ -۸‬تولید ازمایشی تایرهای رادیال‬ ‫کشاورزی ‪AGR‬‬ ‫‪ -۹‬تغییر ترکیب تولید تایرهای قدیمی‬ ‫و با سود کم با تایرهای راهسازی و‬ ‫بایاس پرفروش با همان دستگاه های‬ ‫موجود‬ ‫‪ -۱۰‬تولید تایرهای لیفتراک‬ ‫‪ -۱۱‬اخذ گرید ‪ +A‬شرکت سایپا به‬ ‫عنوان اولین تولیدکننده تایر که موفق‬ ‫به اخذ این گرید شده است‪.‬‬ ‫در کارخانه کردستان‪:‬‬ ‫‪ -۱‬دسنیابی به رکورد تولید‬ ‫وزن‬ ‫به‬ ‫حلقه‬ ‫‪۵/۲۰۳/925‬‬ ‫‪ ۳۸/۳۱۶/329‬کیلوگرم (‪ ۳۸/316‬تن)‬ ‫و افزایش بمیزان ‪ ۱۱‬درصد نسبت به‬ ‫سال ‪ ۱۴۰۰‬و ثبت رکورد جدید تولیدی‬ ‫‪-۲‬افزایش تناژ تولید گروه محصول‬ ‫تایرها‪:‬‬ ‫تایر رادیال سواری ‪ ۵‬درصد‬ ‫تایرهای سدان‪ ۱۷۷ :‬درصد‬ ‫تایرهای ون‪ ۱۴۸ :‬درصد‬ ‫تایرهای شاسی بلند‪ ۳۳۱ :‬درصد‬ ‫‪ -۳‬تولید تایر اسپورت رینگ ‪ ۱۹‬اینچ‬ ‫و ‪ ۲۰‬اینچ‪.‬‬ ‫‪ -۴‬رسیدن به ضایعات کل ‪۳.۹۹‬‬ ‫درصد و کاهش میزان ‪ ۱۵‬درصد نسبت‬ ‫به سال ‪۱۴۰۰‬‬ ‫‪ -۵‬افزایش درصد فروش محصول‬ ‫نهایی به خودروساز به میزان ‪۱۳.۳‬‬ ‫درصد‪.‬‬ ‫مه رزیه خاکی‬ ‫لە ڕەمەزاندا مرۆڤ دەبێت‬ ‫گۆڕانکاری ڕیشەیی ئەنجام بدات‬ ‫لەسەر جەستە و ناخی خۆی و‬ ‫پێویستی بە گۆڕانکاری دەروونی و‬ ‫ئەخالقی هەیە‪ ،‬به و پێیەی کە خۆی‬ ‫هۆکارە بۆ دروستکردنی ئەو خراپە‬ ‫و ئازارانەی ڕۆژانە کە ڕووبەڕووی‬ ‫دەبێتەوە؛ کەواتە گۆڕان پێویستە لە‬ ‫خراپ بۆ باش‪ ،‬لەباش بۆ باشتر‪.‬‬ ‫توێژینەوەکانی سەردەم دەریان‬ ‫خستووە کە مرۆڤ گەر لەسەر‬ ‫ئاکارێک بەردەوام بوو‪ ،‬لەماوەی‬ ‫سێ هەفتەدا دەبێتە خوو (عادەت)‬ ‫تیایدا‪ ،‬گەر هەفتەیەکی تر لەسەری‬ ‫بەردەوامبوو ئەوە لەو خووەوە ڕۆ‬ ‫دەچێ و بەردەوام دەبێت لەسەری‬ ‫و ناتوانێت وازی لێ بێنێت‪ ،‬و دەبێ‬ ‫بەکاری بنچینەیی‪ ،‬بۆیە لەم مانگی‬ ‫رەحمەت و میهرەبانی و لێخۆشبوون‬ ‫و گۆڕانکارییەدا‪ ،‬لەسەرمانە کە یەک‬ ‫(کاتژمێری ڕاستی) وتووێژ لەگەڵ‬ ‫خۆمان بکەین و بگەڕێین بەدوای‬ ‫کار و خوو خراپەکان و ئاکارەجوان‬ ‫و باشەکانمانا‪.‬‬ ‫ڕەمەزان‪ :‬جگە لەو چاکە ڕۆحییەی‬ ‫کە بۆ خەڵکی دەهێنێت‪ .‬ڕۆژووگرتن‬ ‫دەتوانێت کاریگەرییەکی گەورەی‬ ‫هەبێت لەسەر تەندروستی جەستەیی‬ ‫و دەروونی مرۆڤ‪.‬‬ ‫درێژه الپه ڕه ی ‪4‬‬ ‫جزء خوانی قران کریم‬ ‫در سنندج‬ ‫«مهار داللی»‬ ‫الزام اجرایی شدن‬ ‫شعار سال‬ ‫‪.‬‬ ‫کاریگه ریمانگی‬ ‫ڕەمەزان لە سەر‬ ‫دەروونیمرۆڤەکان‬ ‫مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای کردستان خبر داد؛‬ ‫ثبت‪ ۲‬میلیون و‪ ۱۴۲‬هزار تردد بین استانی در جاده های کردستان‬ ‫سنندج‪ -‬خبرنگار ورزشی روژان‪:‬‬ ‫مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای‬ ‫کردستان از ثبت ‪ ۲‬میلیون و ‪ ۱۴۲‬هزار و ‪۷۳۰‬‬ ‫مورد تردد بین استانی در محورهای استان در‬ ‫بازه زمانی ‪ ۲۴‬اسفند ‪ ۱۴۰۱‬تا ‪ ۱۵‬فروردین ‬ ‫‪ ۱۴۰۲‬خبر داد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی راهداری و حمل و‬ ‫نقل جاده ای کردستان‪ ،‬فرزاد حسنی اظهار‬ ‫کرد‪ :‬استان کردستان حدود هشت هزار‬ ‫کیلومتر راه دارد که از این میزان بیش از ‪۶‬‬ ‫هزار کیلومتر راه روستایی و حدود یک هزار‬ ‫و ‪ ۹۰۰‬کیلومتر ان هم راه بین شهری شامل‬ ‫‪ ۳۲۵‬کیلومتر بزرگراه‪ ۸۸۸ ،‬کیلومتر اصلی و‬ ‫‪ ۷۰۰‬کیلومتر نیز فرعی و عریض است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬در بازه زمانی اجرای طرح نوروزی‬ ‫از ‪ ۲۴‬اسفند ‪ ۱۴۰۱‬تا ‪ ۱۵‬فروردین ‪۱۴۰۲‬‬ ‫در محورهای مواصالتی استان در مجموع ‪۲‬‬ ‫میلیون و ‪ ۱۴۲‬هزار و ‪ ۷۳۰‬مورد تردد بین‬ ‫استانی به ثبت رسید‪.‬‬ ‫حسنی خاطر نشان کرد‪ :‬از این میزان تردد بین‬ ‫استانی یک میلیون و ‪ ۶۴‬هزار و ‪ ۱۱‬مورد ورود‬ ‫به استان و یک میلیون و ‪ ۷۸‬هزار و ‪ ۷۱۹‬مورد‬ ‫خروج از استان بود که نسبت به مدت مشابه‬ ‫سال گذشته پنج درصد افزایش داشته است‪.‬‬ ‫وی با اشاره به ثبت تردد روزانه در ایام‬ ‫تعطیالت نوروزی افزود‪ :‬متوسط تردد روزانه‬ ‫در استان در بازه زمانی یادشده ‪ ۳۳۳‬هزار و‬ ‫‪ ۹۴۹‬مورد بود که نسبت به مدت مشابه سال‬ ‫قبل افزایش چندانی نداشت البته در موج اول‬ ‫تعطیالت و قبل از ماه مبارک رمضان تردد‬ ‫روزانه با رشد ‪ ۱۰‬درصدی روبرو شد‪.‬‬ ‫مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای‬ ‫کردستان اظهار کرد‪ :‬متوسط تردد ساعتی‬ ‫وسایل نقلیه در این مدت نسبت به مدت مشابه‬ ‫سال گذشته سه درصد کاهش داشته است‪،‬‬ ‫ضمن اینکه ورود وسایل نقلیه سنگین نیز با‬ ‫رشد سه درصدی روبرو شد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬پرترددترین محورها در ایام‬ ‫تعطیالت نوروزی امسال نیز محور سنندج‪-‬‬ ‫کامیاران‪ ،‬قروه‪ -‬دهگالن‪ ،‬کامیاران‪ -‬کرمانشاه‪،‬‬ ‫سنندج‪ -‬همدان‪ ،‬بوکان‪-‬سقز و سقز‪-‬بانه بود‪.‬‬ ‫مناقصه عمومی واگذاری مدیریتی‪ ،‬نگهداری‪ ،‬راهبری و تعمیرات تاسیسات‬ ‫مکانیکی‪ ،‬الکترونیکی و ابنیه و تجهیزات غیرپزشکی مرکز پزشکی ‪،‬‬ ‫اموزشی و درمانی کوثر در سال ‪1402-1403‬‬ ‫نوبت چهارم *** شناسه اگهی‪1476496 :‬‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کردستان در نظر دارد‪ ،‬در اجرای تصویب نامه شماره ‪ /38326‬ت ‪ 27506‬ه‬ ‫مورخ ‪ 81/9/5‬هیات محترم وزیران به منظور توسعه و مشارکت بخش غیر دولتی نسبت به واگذاری مدیریتی‪ ،‬نگهداری‪ ،‬راهبری‬ ‫و تعمیرات تاسیسات مکانیکی‪ ،‬الکترونیکی و ابنیه و تجهیزات غیرپزشکی مرکز پزشکی‪ ،‬اموزشی و درمانی کوثر به شماره فراخوان‬ ‫‪ 2002090264000006‬ازطریق سامانه تدارکات الکترونیکی دولت با برگزاری مناقصه عمومی(یک مرحله ای) به شرکت های‬ ‫صالحیت دار و واجد شرایط واگذار نماید‪.‬‬ ‫*مهلت دریافت اسناد و مدارک مناقصه‪ :‬ازتاریخ انتشار در سامانه ‪ 1402/01/19‬لغایت ‪1402/01/28‬‬ ‫*مهلت ارائه و ارسال پیشنهادات‪:‬‬ ‫اگهی دعوت به مجمع فوق العاده تعاونی مسکن کارگران و استادکاران شهردهگالن‬ ‫بدینوسیله از کلیه اعضای تعاونی مسکن کارگران ساختمانی شهر دهگالن دعوت به عمل می اید در جلسه مجمع فوق العاده تعاونی مسکن‬ ‫در خصوص زمین به متراژ یک هکتار حضور به هم رسانند‪ .‬به اطالع تمامی اعضای تعاونی می رساند جلسه راس ساعت ‪ ۹‬صبح روز یکشنبه‬ ‫مورخ ‪ ۲۷/۱/۱۴۰۲‬به نشانی سالن شهید مطهری برگزار می گردد‪.‬‬ ‫دستورجلسه‪:‬‬ ‫‪ )۱‬تصمیم گیری درخصوص زمین خریداری شده برای تعاونی مسکن کارگران شهر دهگالن‬ ‫‪ )۲‬اعالم مبلغ واریزی اعضا برای خرید زمین‬ ‫هیئت مدیره تعاونی مسکن کارگران ساختمانی شهر دهگالن‬ ‫شرکت کنندگان در مناقصه می بایست تصویر سپرده یا ضمانتنامه شرکت در مناقصه‪ ،‬اسناد ومدارک در خواستی و فرم‬ ‫پیشنهاد قیمت خود را در پاکت الف‪ ،‬ب و ج سامانه تدارکات الکترونیکی دولت تا مورخه ‪ 1402/02/09‬ثبت نمایند‪.‬‬ ‫تذکـر مهـم‪ :‬برگـزاری کلیه مراحـل فرایند مربوط بـه مناقصه مذکـور صرف ًا از طریق سـامانه تـدارکات الکترونیکـی دولت (سـتاد) به ادرس‬ ‫‪ www.setadiran.ir‬انجـام می گیـرد لـذا شـرکت کنندگان الزام ًا از طریق سـامانه مذکور نسـبت به ارائه کلیه اسـناد مناقصـه‪ ،‬قرارداد‬ ‫و مـدارک درخواسـتی خـود اقـدام نمایند‪ .‬الزم به ذکر اسـت ارسـال اسـناد به صورت فیزیکـی قابل قبول نمی باشـد‪.‬‬ ‫تبصره‪ :‬در صورت ارائه تضمین به صورت ضمانتنامه بانکی‪ ،‬ارسال اصل ضمانتنامه پس از بارگذاری در سامانه مذکور‪ ،‬به ادرس کارفرما از طریق پست‬ ‫پیشتاز الزامی است‪.‬‬ ‫*ادرس ارسال مدارک و اسناد مناقصه (صرف ًا پاکت الف)‪ :‬استان کردستان ‪ ،‬شهرستان سنندج ‪ ،‬میدان ازادی ‪ ،‬ابتدای خیابان ابیدر ‪ ،‬ستاد مرکزی‬ ‫دانشگاه علوم پزشکی کردستان ‪ ،‬کد پستی ‪ ( 6618634683‬دبیر خانه محرمانه )‬ صفحه 1 ‫سال دوازدهم ‪ l‬شماره ‪ l 722‬شنبه ‪ 19‬فروردین ‪1402‬‬ ‫خــــــــرب‬ ‫تازه های نشر‬ ‫کتاب فن اوری های تولید‬ ‫برق به چاپ رسید‬ ‫کتاب «فن اوری های تولید برق؛ مبانی‪ ،‬طراحی و‬ ‫پیشرفت ها» تالیف دکتر مسعود ابراهیمی‪ ،‬عضو‬ ‫هیات علمی دانشگاه کردستان توسط انتشارات‬ ‫اکادمیک پرس (‪ )Academic Press‬منتشر شد‪.‬‬ ‫این کتاب مجموعه ایی از اخرین پیشرفت ها‬ ‫در فناوری انرژی های تجدیدپذیر و غیر قابل‬ ‫تجدید‪ ،‬جهت تولید متمرکز و پراکنده برق در‬ ‫مقیاس میکرو و بزرگ را ارائه می دهد که در‬ ‫شانزده فصل به شرح زیر تالیف شده است‪:‬‬ ‫‪ .۱‬مقدمه ای بر نیروگاه ها و تولید برق‬ ‫‪ .۲‬ترمودینامیک نیروگاه ها‬ ‫‪ .۳‬اقتصاد نیروگاه ها‬ ‫‪ .۴‬منابع انرژی برای تولید برق‬ ‫‪ .۵‬نیروگاه بخار‪ ،‬طراحی‬ ‫‪ .۶‬نیروگاه بخار‪ ،‬قطعات‬ ‫‪ .۷‬نیروگاه های توربین گاز صنعتی‬ ‫‪ .۸‬نیروگاه های میکرو بخار‪/‬گاز‬ ‫‪ .۹‬نیروگاه های موتورهای رفت و برگشتی‬ ‫‪ .۱۰‬نیروگاه های خورشیدی‬ ‫‪ .۱۱‬نیروگاه های بادی‬ ‫‪ .۱۲‬نیروگاه های ابی‬ ‫‪ .۱۳‬نیروگاه های پیل سوختی‬ ‫‪ .۱۴‬نیروگاه های ترموالکتریک‬ ‫‪ .۱۵‬نیروگاه های تولید همزمان‬ ‫‪ .۱۶‬اثرات زیست محیطی نیروگاه ها‪.‬‬ ‫هر فصل کتاب با مباحث پایه ای شروع می شود‬ ‫و در ادامه با مثال های حل شده عملی و نتایج‬ ‫برخی از پژوهش های نویسنده و سایر محققین و‬ ‫تمرینات پایانی فصل و مراجع فنی پایان می یابد‪.‬‬ ‫کدهای کامپیوتری ارائه شده که در محیط نرم‬ ‫افزار ‪ EES‬نوشته شده اند را می توان برای بررسی‬ ‫مثال های عملی و توسعه مثال ها برای پروژه های‬ ‫کاربردی استفاده کرد‪.‬‬ ‫در این کتاب‪ ،‬عالوه بر بحث های بنیادی و‬ ‫نظری‪ ،‬دستورالعمل های عملیاتی و نگهداری‬ ‫تجهیزات برای اماده سازی دانشجویان برای کار‬ ‫در محیط نیروگاه ها ارائه شده است‪.‬‬ ‫از دیگر ویژگی های این کتاب می توان به موارد‬ ‫زیر اشاره کرد‪:‬‬ ‫ارایه بیش از ‪ ۱۰۰‬کد برنامه کامپیوتری ‪EES‬‬ ‫برای تعمیق درک خواننده و حل مثال هایی‬ ‫برای تجزیه و تحلیل پارامتری و انالیز حساسیت‪،‬‬ ‫تمرکز بر اموزش کاربردی جهت اماده سازی‬ ‫دانشجویان برای کار به عنوان مهندس نیروگاه‪،‬‬ ‫ارایه بیش از ‪ ۲۵۰‬عکس‪ ،‬نمودار و جدول با‬ ‫کیفیت باال جهت تفهیم مفاهیم اصلی و تجزیه و‬ ‫تحلیل دقیق و تشویق یادگیری بصری‪ ،‬بررسی‬ ‫روش های طراحی چند معیاره برای طراحی‬ ‫نیروگاه های مدرن و چرخه های تولید چندگانه‬ ‫برای تولید سرمایش‪ ،‬گرمایش‪ ،‬برق‪ ،‬هیدروژن‬ ‫و نمک زدایی‪ ،‬همراه با ارایه مثال های کاربردی‪.‬‬ ‫دکتر مسعود ابراهیمی در حال حاضر دانشیار‬ ‫گروه مهندسی مکانیک دانشکده مهندسی‬ ‫دانشگاه کردستان است که قبال بیش از‬ ‫‪ ۳۰‬مقاله معتبر را در مجالت معتبر به چاپ‬ ‫رساند ه است‪.‬‬ ‫کتاب منتشر شده حاصل سال ها تجربه علمی‪،‬‬ ‫صنعتی و تحقیقاتی ایشان است‪.‬‬ ‫مشخصاتکتاب‪:‬‬ ‫ناشر‪ -Academic Press :‬چاپ اول (‪ ۱۲‬اوریل‬ ‫‪)۲۰۲۳‬‬ ‫زبان‪:‬انگلیسی‬ ‫تعداد صفحات‪ ۶۶۸ :‬صفحه‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬سلیمان اهلل مرادی‬ ‫قائم مقام ‪ :‬ناصر کانی سانانی‬ ‫مدیر مسئول و سردبیر‪ :‬هژیر اهلل مرادی‬ ‫دبیر بخش کردی‪ :‬عماد کریمیان‬ ‫دبیر سرویس فرهنگ و هنر‪ :‬ایرج بهرام نژاد‬ ‫چاپخانه‪ :‬کار و کارگر‬ ‫ادرس دفتر مرکزی‪ :‬سنندج ـ میدان ازادی‬ ‫کدپستی‪6613733953 :‬‬ ‫تلفن‪ 33615870 :‬ـ ‪087‬‬ ‫‪ : RoJanpress.ir‬وبسایت‬ ‫‪ : Rozhanweekly@gmail.com‬ایمیل‬ ‫‪ : @Rojandaily‬کانال تلگرام‬ ‫روژان حق ویرایش و اصالح مطالب‬ ‫را برای خود محفوظ می داند‬ ‫دیدگاه های ارائه شده در مقاالت‬ ‫به معنای تایید ان از سوی روژان نیست‬ ‫انتشار تمامی مقاالت به منزله تایید ان از سوی روژان نیست‬ ‫معاون عمرانی استاندار کردستان‪:‬‬ ‫شهرداری ها از پیمانکاران بومی استفاده کنند‬ ‫معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان‬ ‫گفت‪ :‬برای اجرای پروژه های عمران شهری باید‬ ‫اولویت با پیمانکاران بومی باشد و این مهم با جدیت‬ ‫مورد توجه مدیران شهری قرار گیرد‪.‬‬ ‫به گزارش ایرنا‪ ،‬کیومرث حبیبی در دیدار شهردار‬ ‫سنندج اظهار کرد‪ :‬سال ‪ ۱۴۰۲‬از سوی استاندار‬ ‫کردستان به عنوان قرارگاه عمرانی در استان نام‬ ‫گذاری شده است و شهرداری سنندج با تعریف‬ ‫چندین پروژه خاص نقش مهمی در تحقق و‬ ‫عملیاتی شدن این هدف گذاری خواهد داشت‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬امیدواریم با برنامه ریزی مناسب و‬ ‫همچنین تالش جهادی و مضاعف شاهد اجرای‬ ‫چندین کالن پروژه عمران شهری در سال جاری‬ ‫در شهر سنندج باشیم؛ به گونه ای که موجب‬ ‫ماندگاری نام این تیم مدیریتی شود‪.‬‬ ‫معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان بر‬ ‫لزوم اولویت استفاده از پیمانکاران بومی در پروژه‬ ‫های عمران شهری تاکید و اضافه کرد‪ :‬در صورتیکه‬ ‫پیمانکاران توان اجرا نداشته باشند از ظرفیت‬ ‫پیمانکاران توانمند غیربومی استفاده شود‪.‬‬ ‫حبیبی ادامه داد‪ :‬شهرداری ها نهاد درامد هزینه ای‬ ‫بوده و به بودجه دولتی وصل نیستند‪ ،‬از این رو باید‬ ‫از منابع انها دفاع و به بهترین شیوه در راستای‬ ‫توسعه شهری از درامدهای موجود بهره برداری شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬توجه به پیوست اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‬ ‫و اجتماعی در تدوین و اجرای پروژه های عمران‬ ‫شهری ضروری است؛ به عنوان مثال اگر پارک و‬ ‫فضایی در شهر طراحی می شود باید توجیه پذیری‬ ‫اقتصادی داشته باشد‪.‬‬ ‫معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار کردستان با‬ ‫بیان اینکه شهرداری سنندج به لحاظ عملکردی در‬ ‫سال گذشته کارنامه قابل قبولی داشت‪ ،‬گفت‪ :‬یکی از‬ ‫توفیقات قابل توجه این نهاد بروزرسانی حقوق پرسنل‬ ‫به عنوان مشکلی ریشه دار بود که می تواند الگوی‬ ‫موفقی برای شهرداری های سایر شهرهای استان باشد‪.‬‬ ‫حبیبی بر لزوم اجرای تله کابین ابیدر به عنوان یکی‬ ‫از مطالبات جدی مردم تاکید کرد و گفت‪ :‬این طرح‬ ‫باید اجرا شود‪ ،‬چرا که کاری ماندگار خواهد بود‪.‬‬ ‫احداث هفت پارک بزرگ مقیاس در سنندج‬ ‫شهردار سنندج نیز در این دیدار اظهار کرد‪ :‬توجه‬ ‫به حوزه سرمایه گذاری به عنوان یک اولویت در‬ ‫سال گذشته در مجموعه شهرداری مورد توجه قرار‬ ‫گرفت و در همین راستا ‪ ۳۰‬پروژه در بخش های‬ ‫عمرانی‪ ،‬خدماتی‪ ،‬فرهنگی وگردشگری تعریف شد‬ ‫که بخشی از انها امسال وارد فاز اجرا خواهد شد‪.‬‬ ‫شهرداری ها برای اجرای طرح های عمرانی از‬ ‫پیمانکاران بومی استفاده کنند‬ ‫سید انور رشیدی با اشاره به احداث هفت پارک در‬ ‫مقیاس های بزرگ در سطح شهر با هدف افزایش‬ ‫میانگین بهره مندی از فضای سبز‪ ،‬گفت‪ :‬مقدمات‬ ‫کار فراهم شده و طراحی های الزم برای اجرای این‬ ‫پروژه ها صورت گرفته است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬یکی از مشکالت مهم در سال های‬ ‫گذشته شهرداری سنندج عدم پرداخت به موقع‬ ‫حقوق و مزایای کارکنان این نهاد بود که سال‬ ‫گذشته توانستیم در زمینه بروزرسانی حقوق‬ ‫پرسنل و همچنین پرداخت بخش زیادی از‬ ‫مطالبات برزمین مانده پیمانکاران اقدامات اساسی‬ ‫انجام دهیم‪.‬‬ ‫شهردار سنندج با بیان اینکه با تصویب چندین‬ ‫کالن پروژه عمران شهری امسال سال عمرانی‬ ‫برای شهرداری سنندج خواهد بود‪ ،‬اضافه کرد‪:‬‬ ‫این پروژه ها از جمله تعریض پل قشالق و اجرای‬ ‫سه تقاطع غیرهمسطح در کل سطح شهر توزیع‬ ‫شده است که اجرای ان تاثیر بسزایی در کاهش‬ ‫مشکالت ترافیکی و روانسازی ترافیک در سطح‬ ‫شهر خواهد داشت‪.‬‬ ‫رشیدی ادامه داد‪ :‬در حوزه حمل و نقل و نوسازی‬ ‫ناوگان عمومی نیز ‪ ۲۰‬دستگاه اتوبوس از محل‬ ‫اعتبارات داخل شهرداری خریداری شده و ‪۲۲۲‬‬ ‫دستگاه تاکسی در طرح نوسازی ثبت نام شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی به وجود ‪ ۷۳۰‬دستگاه تاکسی پیکان در سطح‬ ‫شهر اشاره کرد و گفت‪ :‬در راستای تعویض این‬ ‫تاکسی ها با رایزنی های صورت گرفته از طریق‬ ‫کمیته امداد امام خمینی استان به ‪ ۳۰۰‬نفر از‬ ‫صاحبان این خودروها که دهک های اول هستند‬ ‫تسهیالت ‪ ۳۰۰‬میلیونی پرداخت می شود‪.‬‬ ‫شهردار سنندج به رفع مشکل ‪ ۳۵‬ساله امتیاز اب‬ ‫و برق در ترمینال شمال غرب سنندج اشاره کرد‬ ‫و افزود‪ :‬این ترمینال بیش از ‪ ۳۵‬سال فقط یک‬ ‫کنتور اب و یک کنتور برق داشت که توانستیم طی‬ ‫سال گذشته ‪ ۶۲‬انشعاب برق را خریداری کنیم و به‬ ‫زودی انشعاب اب هم خریداری خواهد شد‪.‬‬ ‫در جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید مطرح شد؛‬ ‫کمبود زمین صنعتی و سرمایه مهمترین مشکل تولید در سقز‬ ‫کمبود زمین صنعتی و سرمایه ثابت و در گردش از‬ ‫مهمترین مشکالت پیش روی واحدهای تولیدی در‬ ‫شهرستان سقز است که در یکصد و نود و چهارمین‬ ‫جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان‬ ‫مطرح شد‪.‬‬ ‫به گزارش ایرنا‪ ،‬از ابتدای تشکیل این کارگروه تاکنون‬ ‫یک هزار و ‪ ۵۹۴‬فقره پرونده در ‪ ۱۹۳‬جلسه کارگروه‬ ‫مطرح شده است که ‪ ۲‬هزار و ‪ ۸۶۰‬مصوبه داشته‬ ‫است و از مجموع کل مصوبات ‪ ۷۲‬درصد معادل ‪۲‬‬ ‫هزار و ‪ ۸۲‬مصوبه اجرا شده و مابقی هم در دست‬ ‫انجام و پیگیری است‪.‬‬ ‫مدیرکل صنعت‪ ،‬معدن و تجارت کردستان در این‬ ‫جلسه اظهار کرد‪ :‬در سال ‪ ۱۶ ،۱۴۰۱‬جلسه اصلی‬ ‫کارگروه تشکیل شده است که در ان مشکالت ‪۳۳۱‬‬ ‫واحد در قالب ‪ ۴۷۳‬مصوبه مورد بررسی قرار گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫بختیار خلیقی با اشاره به اینکه اجرای مصوبات سال‬ ‫گذشته سه هزار و ‪ ۷۱۹‬مورد تثبیت اشتغال به دنبال‬ ‫داشته است‪ ،‬ادامه داد‪ :‬از این تعداد واحد برای ‪۹۸‬‬ ‫واحد از طریق این کارگروه تامین مالی و تسهیالت‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫وی یاداور شد‪ :‬از مجموع ‪ ۴۷۳‬مصوبه کارگروه‬ ‫تسهیل استان در سال گذشته ‪ ۶۵‬درصد اجرایی‬ ‫شده‪ ۲ ،‬درصد اجرایی نشده و مابقی در دست اجرا‬ ‫است‪.‬‬ ‫بررسی مشکالت ‪ ۱۰‬طرح تولیدی در شهرستان‬ ‫سقز‬ ‫‪ ۱۰‬طرح تولیدی مربوط به شهرستان سقز در این‬ ‫جلسه مطرح شد و چند نفر از سرمایه گذاران و‬ ‫صاحبان واحدهای تولیدی این شهرستان در مرکز‬ ‫استان حضور پیدا کردند تا مشکالت پیش روی انها‬ ‫که در شهرستان رفع نشده بود در استان حل و فصل‬ ‫شود‪.‬‬ ‫واحد تولیدی اریا سروش غرب واقع در شهرستان‬ ‫سقز که تولیدکننده انواع ظروف تفلون است و ‪۲۳‬‬ ‫اسفند سال گذشته خبر احیای ان در رسانه ها به‬ ‫نقل از یکی از مسئوالن استان منتشر شد از جمله‬ ‫واحدهای مشکل دار مطرح شده در این جلسه بود‬ ‫که فرماندار شهرستان سقز اعالم کرد تاکنون فعالیت‬ ‫تولیدی این واحد اغاز نشده و هنوز با مشکالتی در‬ ‫دریافت تسهیالت از طرف بانک صادرات مواجه است‪.‬‬ ‫جعفر توان افزود‪ :‬از محل مصوبات سفر رئیس جمهور‬ ‫افزون بر ‪ ۸۰‬میلیارد ریال برای برق شهرک صنعتی‬ ‫شماره ‪ ۲‬سقز پرداخت شده ولی هنوز مشکل برق ان‬ ‫برطرف نشده است‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬در حال حاضر مشکل کمبود زمین‬ ‫صنعتی در سقز داریم که برای رفع ان اقدام به خرید‬ ‫زمین مورد نظر شده است تا شهرک صنعتی شماره‬ ‫‪ ۲‬سقز راه اندازی شود‪.‬‬ ‫فرماندار ویژه شهرستان سقز افزود‪ :‬نبود سرمایه‬ ‫درگردش و سرمایه ثابت هم از دیگر مشکالت حوزه‬ ‫تولید در این شهرستان است که همه تالش خود را‬ ‫به عنوان نهادی نظارتی برای حمایت از این واحدها و‬ ‫گرفتن تسهیالت برای انها بکار گرفتیم‪.‬‬ ‫توجه به چشم انداز توسعه استان در طرح های‬ ‫سرمایه گذاری‬ ‫سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری‬ ‫کردستان در این جلسه با اشاره به اینکه مهار تورم با‬ ‫تکیه بر شعار سال های قبل امکان پذیر است‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪ :‬حرکت در راستای مهار تولید و رشد تولید باید با‬ ‫بهره مندی از علم و دانش انجام شود‪.‬‬ ‫حامد قادرزاده در ارتباط با یکی از دستورکارهای‬ ‫این جلسه گفت‪ :‬سرمایه گذار طرح خوراک دام‬ ‫امادگی دارد همه استانداردهای الزم را رعایت کند‬ ‫لذا دستگاه های اجرایی نسبت به موافقت با این طرح‬ ‫دید مساعدی داشته باشند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد‪ :‬در منطقه اجرای این طرح‪ ،‬بخش‬ ‫زراعی مغلوب فعالیت های صنعتی می شود و با توجه‬ ‫به اینده ای هم که در بحث دام داریم حمایت از ان‬ ‫به نفع استان است‪.‬‬ ‫سرپرست معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری‬ ‫کردستان از دستگاه های اجرایی استان خواست با‬ ‫چشم اندار توسعه استان به طرح های سرمایه گذاری‬ ‫بنگرند‪.‬‬ ‫قادرزاده بر مساعدت بیشتر دستگاه های اجرایی و‬ ‫بانک های استان با واحدهای تولیدی مشکل دار تاکید‬ ‫کرد و یاداور شد‪ :‬در این کارگروه هدف ما حمایت از‬ ‫واحدهای تولیدی است نه اینکه مانعی در مسیر تولید‬ ‫انها ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫کارگروه تسهیل گارانتی تصمیم مدیران بانکی‬ ‫معاون نظارت و بازرسی سازمان بازرسی کردستان‬ ‫در این جلسه اظهار کرد‪ :‬مدیران بانکی در ارتباط با‬ ‫موضوعات مطرح شده سریع موافقت می کنند اگر‬ ‫مساله مطرح شده مانع قانونی ندارد دیگر نیازی به‬ ‫طرح ان در جلسه و زحمت به حضور سرمایه گذار از‬ ‫شهرستان به مرکز استان نیست‪.‬‬ ‫محمد امین حیدری ادامه داد‪ :‬این نحوه برخورد‬ ‫مدیران بانکی نشان می دهد از کارگروه تسهیل و‬ ‫رفع موانع تولید استان به عنوان گارانتی تصمیم خود‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫وی اضافه کرد‪ :‬اگر هر تصمیم گرفته شده مربوط به‬ ‫مشکل هر واحد تولیدی منع قانونی دارد باید در این‬ ‫جلسه مطرح شود که اعضا مدیون نشوند و اگر هم‬ ‫ندارد در شعبه مربوطه ان را حل کنند‪.‬‬ ‫معاون نظارت و بازرسی سازمان بازرسی کردستان‬ ‫یاداور شد‪ :‬باید بین تولیدکننده ای که هم اکنون در‬ ‫حال تولید است ولی با مسائل و موانعی روبرو شده با‬ ‫تولیدکننده ای که کار نمی کند و درخواست هایی‬ ‫دارد تمایز قائل شد‪.‬‬ ‫افزون بر واحدهای تولیدی سقز‪ ،‬دستور کار دیگر این‬ ‫جلسه بررسی و تصویب تسهیالت بانکی (جدید و‬ ‫تمدید) طرح ها و واحدهای صنعتی از محل اعتبارات‬ ‫طرح رونق تولید ‪ ۱۴۰۱‬بود که شرکت کانی کاو‬ ‫کوساالن تولیدکننده اب معدنی در کامیاران شامل‬ ‫این دستور کار شد و با تسهیالت سرمایه در گردش‬ ‫‪ ۲۰‬میلیارد ریالی برای ان موافقت شد‪.‬‬ ‫دستور کار بعدی این جلسه هم بررسی درخواست‬ ‫امهال تسهیالت واحدهای معرفی شده با ‪ ۷.۵‬درصد‬ ‫بود که ‪ ۳۱‬واحد در این رابطه معرفی شد که مدیر‬ ‫امور شعب بانک کشاورزی استان با انها موافقت کرد‪.‬‬ ‫پاسخ منفی به استعالم مدیریت جهاد کشاورزی در‬ ‫خصوص رعایت فاصله طرح کارخانه خوراک دام و‬ ‫طیور روژان روژاتا با مرغدارای مجاور توسط اداره کل‬ ‫دامپزشکی کردستان از دیگر دستورکارهای مطرح‬ ‫شده در این جلسه بود که پیشنهاد تشکیل کارگروهی‬ ‫برای بررسی ابعاد این طرح داده شد‪.‬‬ ‫طرح خوراک دام با مرغداری ‪ ۲۶۰‬متر فاصله دارد که‬ ‫براساس استانداردها باید ‪ ۵۰۰‬متر فاصله داشته باشد‬ ‫و دلیل مخالفت دامپزشکی استان هم با این طرح‬ ‫رعایت نکردن این فاصله است‪.‬‬ ‫معاون سالمت دامپزشکی کردستان در رابطه با این‬ ‫طرح اظهار کرد‪ :‬در کشورهای پیشرفته با باالرفتن‬ ‫استانداردها در محدوده شهر واحدهایی هم چون‬ ‫کشتارگاه وجود دارد‪.‬‬ ‫ناصر مخدوم ادامه داد‪ :‬با درنظر گرفتن فاصله و‬ ‫استانداردهای موجود در کشور و ممانعت از ورود‬ ‫الودگی به سایر صنایع باید هر طرحی دارای فاصله‬ ‫مشخص با طرح های دیگر باشد‪.‬‬ ‫افزون بر موارد مذکور مشکالت چند طرح گردشگری‬ ‫سنندج هم در این جلسه مطرح شد که یکی از این‬ ‫طرح ها هتل الله بود که بارها در جلسات مختلف‬ ‫مسائل مربوط به ان بیان شده است و سرمایه گذاران‬ ‫ان هم هنوز درگیر مشکالت مربوط به تسهیالت‬ ‫بانکی ان هستند‪.‬‬ ‫تیشه سوداگران چوب به ریشه جنگل های زاگرس‬ ‫سال هاست که درختان زاگرس به راحتی قطع و از‬ ‫استان خارج می شوند و با غفلت دستگاه های مربوطه‪،‬‬ ‫جنگل های زاگرس روند رو به زوال را در پیش گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫از زمانی که طرح تنفس جنگل های شمال کشور به‬ ‫اجرا در امده‪ ،‬مافیای چوب به جنگل های زاگرس روی‬ ‫اورده و چشم طمع سوداگران به این جنگل ها دوخته‬ ‫شده است‪ .‬از یک سو اتش به جانش افتاده و ساالنه‬ ‫هزاران هکتار و میلیون ها درخت را از بین می برد و‬ ‫از سوی دیگر سوداگران چوب‪ ،‬تیشه به ریشه اش می‬ ‫زنند و ساالنه ده ها تن چوب را از این جنگل ها خارج‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫چند سالی است که خبر قاچاق چوب از جنگل‬ ‫های زاگرس زیاد به گوش می رسد‪ ،‬چوب هایی که‬ ‫به راحتی با غفلت دستگاه های مربوطه‪ ،‬از جنگل‬ ‫استخراج شده اند‪ .‬کامیون های حامل بار چوب که‬ ‫قابل پنهان کردن نیست به راحتی از زیر تیغ بازرسی‬ ‫رد می شوند و به مقصد می رسند؛ البته برخی هم‬ ‫گاهی اوقات به دام می افتند‪ .‬اما این به دام افتادن ها‬ ‫در حدی نیست که بازدارنده باشد‪.‬‬ ‫اما این درختان دیگر قطع شده اند و منابع طبیعی باید‬ ‫پیش از قطع شدن انها دست به کار می شد و مانع‬ ‫این اقدام می شد‪ .‬چرا که برای همین چوب هایی که‬ ‫به راحتی قطع می شوند و به راحتی از کردستان خارج‬ ‫می شوند‪ ،‬بیش از ‪ ۲۰۰‬سال زمان مورد نیاز است تا‬ ‫دوباره رویش پیدا کند‪.‬‬ ‫پعالوه بر اینکه بخشی از درختان جنگل های کردستان‬ ‫از استان خارج می شود‪ ،‬بخشی هم قطع می شوند تا‬ ‫با ایجاد مزارع کشاورزی منبع درامدی برای ساکنان‬ ‫منطقه ایجاد شود و این در حالی است که تاکنون‬ ‫حداقل در طول ‪ ۲۰‬سال گذشته اقدامی از سوی منابع‬ ‫طبیعی برای جلوگیری از قطع درختان جنگل های‬ ‫منطقه نشده است‪.‬‬ ‫همین غفلت‪ ،‬فرصتی برای سودجویان شده و مزارعی‬ ‫را در دل این جنگل ها برای خود ایجاد کرده اند‪ .‬بر‬ ‫اساس انچه که کارشناسان عنوان می کنند مساحت‬ ‫زمین های کشاورزی مریوان ‪ ۲۰‬سال پیش ‪ ۱۱‬هزار‬ ‫هکتار بوده اما حاال این میزان به ‪ ۲۲‬هزار هکتار‬ ‫رسیده است که قطعا برای رسیدن به این میزان زمین‬ ‫کشاورزی‪ ،‬این جنگل ها هستند که نابود شده اند و‬ ‫درختان بسیاری قطع شده اند تا زمینی کشاورزی به‬ ‫دست اید و زمینه درامدی برای عده ای شود‪.‬‬ ‫بخشی دیگر از درختان هم به منظور ذغال گیری قطع‬ ‫می شوند و برای هر کیسه ذغال سه اصله درخت قطع‬ ‫می شود و به این ترتیب تمام درختان جنگل های‬ ‫زاگرس با روالی که در پیش گرفته است تا چند سال‬ ‫دیگر چیزی از ان باقی نمی ماند‪.‬‬ ‫زاگرسی که خاستگاه میلیون ها گونه گیاهی و جانوری‬ ‫است و چرای بیش از ‪ ۵۰‬درصد دام کشور یعنی بیش‬ ‫از ‪ ۳۵‬میلیون راس دام سبک و سنگین از طریق این‬ ‫مناطق تامین می شود و همچنین ‪ ۵۰‬درصد از اب‬ ‫فالت ایران از ان تولید می شود‪.‬‬ ‫با زوال ان حیات تمام این گونه های گیاهی و جانوری‪،‬‬ ‫حیوانات و انسان ها به خطر می افتد و باید مانع ان‬ ‫شد‪ .‬شاید منابع طبیعی نتواند مانع بخشی از اتش‬ ‫سوزی ها که جان این جنگل ها می افتد و ناشی از‬ ‫گرمای هوا است‪ ،‬بشود اما می تواند مانع قطع درختان‬ ‫ان به دست انسان شود‪.‬‬ ‫خبر‬ ‫پرداخت ‪ ۲۰‬میلیارد تومان‬ ‫تسهیالت به زنان سرپرست‬ ‫خانوار کردستانی‬ ‫مدیرکل بهزیستی استان کردستان گفت‪:‬‬ ‫سال گذشته ‪ ۲۰‬میلیارد تومان تسهیالت‬ ‫از سوی بهزیستی به زنان سرپرست خانوار‬ ‫در قالب گروه های خود یار محلی پرداخت‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫حسین رسولی در گفت وگو با خبرنگار‬ ‫تسنیم از فعالیت ‪ 830‬گروه خود یار محلی‬ ‫در کردستان خبر داد و اظهار داشت‪200 :‬‬ ‫گروه از این تعداد سال گذشته تشکیل و در‬ ‫این قالب ‪ 20‬میلیارد تومان تسهیالت به‬ ‫زنان سرپرست خانوار پرداخت شد‪.‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه پنج هزار و ‪470‬‬ ‫زن سرپرست خانوار زیرپوشش بهزیستی‬ ‫کردستان قرار دارند‪ ،‬گفت‪ :‬توانمند سازی‬ ‫زنان سرپرست خانوار از اولویت های سازمان‬ ‫بهزیستی بوده و در همین راستا برنامه های‬ ‫متناسب با اهداف تشکیل و در حال‬ ‫اجراست‪.‬‬ ‫مدیرکل بهزیستی استان کردستان با بیان‬ ‫اینکه در حال حاضر ‪ 69‬هزار و ‪ 560‬خانوار‬ ‫شامل ‪ 153‬هزار نفر از جمعیت استان‬ ‫زیرپوشش هستند‪ ،‬عنوان کرد‪ :‬این افراد‬ ‫از حمایت ها و خدمات مختلف بهزیستی‬ ‫برخوردار هستند‪.‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬در حال حاضر ‪ 29‬هزار و‬ ‫‪ 433‬خانوار کردستانی زیرپوشش خدمات‬ ‫مستمری سازمان بهزیستی قرار دارند‪.‬‬ ‫رسولی خاطر نشان کرد‪ :‬در مجموع ‪21‬‬ ‫هزار و ‪ 700‬نفر افراد دارای معلولیت در‬ ‫استان کردستان مستمری بگیر‪12 ،‬هزار و‬ ‫‪ 938‬نفر غیرمستمری و یکهزار و ‪ 580‬نفر‬ ‫پشت نوبت دریافت مستمری هستند‪.‬‬ ‫مدیرکل بهزیستی استان کردستان از‬ ‫شناسایی ‪ 34‬هزار و ‪ 638‬نفر دارای معلولیت‬ ‫و ارائه خدمات به انان در کردستان خبر داد‬ ‫و گفت‪ :‬از این تعداد ‪ 60‬درصد را اقایان‬ ‫و ‪40‬درصد را بانوان تشکیل داده که در‬ ‫مجموع ‪ 21‬هزار و ‪ 700‬نفر معلول تحت‬ ‫پوشش و خدمات مستمری گرفته و ‪12‬‬ ‫هزار و ‪ 938‬نفر دیگر خدمات غیر مستمری‬ ‫دریافت می کنند‪.‬‬ ‫***‬ ‫رئیس کل دادگستری استان کردستان خبر داد‪:‬‬ ‫نجات محکوم به قصاص نفس‬ ‫از دار مجازات در سال جدید‬ ‫رئیس کل دادگستری استان کردستان‬ ‫گفت‪ :‬در قالب پویش «به احترام امام‬ ‫رضا(ع) می بخشم» و در ماه مبارک‬ ‫رمضان و با تالش سفیران صلح شهرستان‬ ‫سقز‪ ،‬یک فقره پرونده قتل عمد با اخذ‬ ‫رضایت اولیای دم منجر به صلح و سازش‬ ‫بین طرفین پرونده شد‪.‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین حسینی در‬ ‫جمع خبرنگاران استان اظهار کرد‪ :‬در‬ ‫سال ‪۱۳۹۸‬و در پی وقوع یک فقره قتل‬ ‫در شهرستان سقز‪ ،‬پرونده با شکایت‬ ‫اولیای دم در دادگستری سقز تشکیل شد‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬پس از طی چهار سال و‬ ‫برگزاری چندین جلسه صلح و سازش‬ ‫توسط معتمدین‪ ،‬ریش سفیدان و سفیران‬ ‫صلح شهرستان سقز و با تالش ها و‬ ‫پیگیری مجموعه دادگستری سقز‪ ،‬در‬ ‫نهایت خانواده محکوم علیه موفق به اخذ‬ ‫رضایت کتبی از اولیاءدم شدند‪.‬‬ ‫رئیس کل دادگستری استان کردستان‬ ‫تاکید کرد‪ :‬با ازادی این زندانی‪ ،‬نخستین‬ ‫پرونده قتل عمد در سال جدید در ماه‬ ‫مبارک رمضان منجر به رضایت و صلح و‬ ‫سازش گردید‪.‬‬ ‫حجت االسالم حسینی بر حمایت دستگاه‬ ‫قضایی از نهادهای صلح و سازش در‬ ‫استان تاکید کرد و خاطرنشان کرد‪ :‬یکی‬ ‫از سیاست های دستگاه قضایی در دوران‬ ‫تحول و تعالی‪ ،‬مشارکت های مردمی در‬ ‫راستای تحقق اهداف این دستگاه است‬ ‫که یکی از بسترهای مهم ان تقویت نهاد‬ ‫سازش و نقش افرینی صلح یاران در‬ ‫اصالح ذات البین است‪.‬‬ صفحه 2 ‫سال دوازدهم ‪ l‬شماره ‪ l 722‬شنبه ‪ 19‬فروردین ‪1402‬‬ ‫یادداشت‬ ‫حمایت از طرح‬ ‫جوانی جمعیت‬ ‫‪.‬‬ ‫وحید حاج سعیدی‬ ‫اینده را با رویای جوانی جمعیت ترسیم کنیم‬ ‫ایران کشوری نسبتاً میانسال است که جمعیت‬ ‫ان با شتاب در شرف سالمندی است‪ .‬افزایش‬ ‫جمعیت سالمندان کشور دارای تبعات اجتماعی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اموزشی و‪ ...‬گسترده ای است‬ ‫که گاهی اوقات جبران این خسارات حتی با‬ ‫تحمل هزینه های سنگین نیز ممکن نیست‪.‬‬ ‫کاهش نیروی کار‪ ،‬افزایش مراجعات به مراکز‬ ‫درمانی‪ ،‬افزایش هزینه های درمان‪ ،‬کاهش‬ ‫نیروی مولد جامعه و افزایش سرانه مصرف به‬ ‫جای تولید‪ ،‬افزایش بیماری های روحی‪ ،‬روانی‬ ‫و حتی جسمی با بروز پدیده هایی چون«نزوا»‬ ‫و «سندروم اشیان ه خالی»‪ ،‬دشواری نگهداری‬ ‫از سالمندان به دلیل هزینه باالی نگهداری و‬ ‫مراقبت‪ ،‬افزایش میزان فقر در جمعیت سالمند‬ ‫و ‪ ...‬از جمله اسیب های دم دستی و روتین‬ ‫گسترش پدیده سالمندی هستند‪.‬‬ ‫ براساس امارهای اعالمی‪ ،‬جمعیت سالمندی‬ ‫ایران در سال ‪ ۱۳۵۵‬حدود ‪ ۵‬درصد بوده است‬ ‫و در سال ‪ ۱۳۹۸‬این جمعیت به ‪ ۱۰‬درصد‬ ‫رسیده است‪ .‬به عبارتی دیگر دو برابری شدن‬ ‫جمعیت سالمندی در کشور ‪ ۴۳‬سال زمان برده‬ ‫است‪ .‬براساس اعالم مسئوالن این حوزه ‪ ،‬تنها‬ ‫طی ‪ 20‬سال؛ یعنی از سال ‪ 1400‬تا ‪1420‬‬ ‫جمعیت سالمندی از ‪ ۱۰‬به ‪ ۲۰‬درصد می رسد؛‬ ‫این درحالیست که رسیدن جمعیت سالمندی‬ ‫از ‪ ۱۰‬به ‪ ۲۰‬درصد‪ ،‬در امریکا ‪ ۷۰‬سال‪ ،‬در‬ ‫سوئد ‪ ۹۰‬سال و در فرانسه ‪ ۱۲۰‬سال طول‬ ‫کشیده است‪.‬‬ ‫ از سویی این افزایش روند سالمندی کشور‬ ‫تنها به همین اعداد و ارقام محدود نمی شود‬ ‫و پیش بینی های انجام شده‪ ،‬کمیت جمعیت‬ ‫سالمندی در یک شتاب منحصر به فرد جهانی‬ ‫تا سال ‪ ،۱۴۳۵‬از یک سوم جمعیت عبور‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫ بر همین اساس در چند سال اخیر تبعات رشد‬ ‫سریع سالمندی مسئولین را به تکاپو انداخته‬ ‫تا راهکارهایی برای کند کردن این روند بیابند‪.‬‬ ‫اما از برایند مشاهدات و مطالعات بیانیه ها و‬ ‫بخشنامه های صادره چنین بر می اید نه تنها‬ ‫قوانین استخوان دار و مثمر ثمری برای این‬ ‫حوزه وضع نشده است بلکه در مواقعی داشته ها‬ ‫را نیز از دست داده ایم و همانطور که در حوزه‬ ‫مطبوعات عده ای به بهانه های واهی نمایشگاه‬ ‫مطبوعات و جشنواره سراسری مطبوعات را به‬ ‫تعطیلی کشاندند‪ ،‬در این این حوزه شاهد حذف‬ ‫برخی ادارات مربوط سالمندان هستیم! به عنوان‬ ‫مثال در ‪ 15‬سال گذشته در بهزیستی‪ ،‬اداره‬ ‫کل سالمندان و در پنج سال پیش در وزارت‬ ‫بهداشت رشته تخصصی طب سالمندان و در‬ ‫شهرداری ها‪ ،‬فرهنگسرای سالمند وجود داشت‬ ‫و امروز هیچ کدام از این بخش ها وجود ندارند‪.‬‬ ‫حذف این واحدها به هر دلیلی که صورت‬ ‫گرفته به نوعی از بین بردن زیرساخت های‬ ‫حوزه سالمندی و مراقبت و پیشگیری از تبعات‬ ‫منفی این قشر از جمعیت کشور است‪ .‬چرا که‬ ‫تنها افزایش امید به زندگی چاره کار نیست و‬ ‫زندگی سالمند اگر دارای کیفیت نباشد‪ ،‬تبعات‬ ‫حواشی سالمندی بیش از خود سالمندی هزینه‬ ‫زا خواهد بود‪.‬‬ ‫ در دنیا از سالمندی به عنوان انقالب خاموش یاد‬ ‫می شود و نوع نگاه به پدیده سالمندی نه تنها‬ ‫منفی نیست بلکه اقتصادی است و سالمندان را‬ ‫مبنای توسعه گردشگری می دانند‪ .‬در حقیقت‬ ‫تهدید سالمندی را به فرصت تبدیل کرده و با‬ ‫برنامه ریزی گسترده و حمایت های بیمه ای‬ ‫و شغلی عالوه بر افزایش کیفیت سرانه زندگی‬ ‫سالمندان‪ ،‬فرصت های شغلی جدید در حوزه‬ ‫گردشگری نیز فراهم می سازند‪ .‬اما تمام تالش‬ ‫دولت برای کاهش روند پیری جمعیت است و‬ ‫برنامه ریزی های جانبی نیز برای ورود به زندگی‬ ‫سالم سالمندی و طی کردن دورن سالمندی با‬ ‫نشاط است‪.‬‬ ‫ با این وجود باید اذعان داشت زنگ اژیر‬ ‫سالمندی در کشور به صدا درامده است و پیری‬ ‫جمعیت کشور امری اجتناب ناپذیر است‪ .‬این‬ ‫در حالی است که به دلیل سبک زندگی غلط‬ ‫و تذیه نامناسب و افراطی‪ ،‬در اینده با جمعیت‬ ‫سالمندی مواجه خواهیم بود که با انواع و اقسام‬ ‫بیماری ها نیز دست و پنجه نرم می کند و‬ ‫دشواری نگهداری از انان به مراتب سخت تر و‬ ‫هزینه بر تر از سالمندان سالم است‪.‬‬ ‫هر چند دالیل متعددی در بروز پدیده های‬ ‫اجتماعی در جوامع مختلف متصور هستند‬ ‫اما بی تردید اقتصاد را می توان موثر ترین و‬ ‫نقش افرین ترین مقوله در بروز سالمندی‬ ‫جمعیت کشور قلمداد کرد‪ .‬اینکه در کشور‬ ‫شاهد افول شدید نرخ ازدواج و فرزند اوری‬ ‫و حتی پدیده های مثل طالق‪ ،‬تک فرزندی‪،‬‬ ‫عدم ازدواج مجدد در افرادی که شریک زندگی‬ ‫خود را از دست می دهند و ‪ ...‬هستیم متاثر از‬ ‫تبعات پدیده های اقتصادی نظیر گرانی‪ ،‬تورم‪،‬‬ ‫بیکاری و مشتقات این دست ناهنجاری های‬ ‫اقتصادی است‪.‬‬ ‫شاید گاه ان فرا رسیده باشد تا با اصالح برخی‬ ‫سیاست های اقتصادی و تغییر نگاه در قبال‬ ‫ساختارهای معیوب اقتصادی تورم زا نظیر‬ ‫حوزه خودرو‪ ،‬مسکن‪ ،‬طال‪ ،‬ارز و ‪ ...‬از رشد بی‬ ‫در و پیکر غول گرانی و بیکاری و ‪ ...‬بکاهیم و‬ ‫نسل جدید را برای ازدواج و فرزند اوری راغب‬ ‫سازیم و اینده کشور را با رویای جوانسازی‬ ‫جمعیت و بر اساس الگوها و ساختارهای جوانی‬ ‫جمعیت ترسیم کنیم‪ .‬شاید فردا دیر باشد‪.‬‬ ‫جامعه‬ ‫توسعه کردستان در زندان قوانین ضعیف و نگرش های بیمار‬ ‫‪.‬‬ ‫کردستان نماد عقب ماندگی ناشی از سوء‬ ‫مدیریت ایران است زیرا با وصف بهره مندی‬ ‫از منابع غنی تمام شاخص های توسعه یافتگی‬ ‫ان در حالت بحرانی قرار دارد‪ ،‬برای نمونه اشاره‬ ‫می شود به باالترین نرخ بیکاری‪ ،‬تورم‪ ،‬گرانی‪،‬‬ ‫فالکت‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬نیازمند کمک نهادهای‬ ‫حمایتی‪ ،‬افسردگی و طالق و پایین ترین نرخ‬ ‫والدت و ازدواج‪.‬‬ ‫کردستانی که روزی قطب تولید غالت‪ ،‬لبنیات‪،‬‬ ‫گوشت‪ ،‬پوست و پشم ایران بود امروزه روند‬ ‫سقوط از این جایگاه را اغاز نموده‪ ،‬به طوری که‬ ‫در برخی موارد از جمله گوشت و لبنیات وابسته‬ ‫به تولیدات سایر استانها شده است‪ ،‬واقعا غیر‬ ‫قابل باور نیست در استانی که تا چند سال قبل‬ ‫همه منابع علوفه خود را مصرف می کرد امروزه‬ ‫به علت تعطیل شدن دامداری و دامپروری‬ ‫ی سایر‬ ‫تبدیل به محل تامین علوفه دامدار ‬ ‫استانها شده‪ ،‬استانی که تا ‪ 20‬سال قبل قطب‬ ‫تولید مرغوب ترین روغن حیوانی دنیا را تولید‬ ‫می کرد در حال حاضر مصرف کننده کره نباتی‬ ‫سایر استانها است‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 40‬سال است که نظام حکومتی فعلی‬ ‫در ایران مستقر شده و مدام شعار شکوفایی‬ ‫حوزه کشاورزی کردستان را سر می دهد اما هنوز‬ ‫هم ضریب کشت ابی کردستان به عنوان یکی از‬ ‫استانهای پر اب‪ 12 ،‬درصد می باشد اما میانگین‬ ‫کشوری ‪ 80‬درصد است‪ ،‬استانی که غنی ترین‬ ‫منابع طالی دنیا را دارد زندگی جوانانش اغشته‬ ‫به درد و رنج است زیرا طال کمترین سهم را‬ ‫در توسعه کردستان دارد‪ ،‬معادن سنگ اهن‬ ‫استان بسیار ناجوانمردانه دارد تاراج می شود‬ ‫تا بدهی دولت به صندوق بازنشستگان فوالد‬ ‫تسویه گردد‪ 230 ،‬کیلومتر مرز مشترک با‬ ‫عراق دارد اما فاقد مدیریت واحد مناطق مرزی‬ ‫و زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری ان‬ ‫در حد یک معبر کوچک مرزی است‪.‬‬ ‫کردستانی که تا ‪ 30‬سال قبل منبع تامین مواد‬ ‫اولیه کارخانجات غذایی‪ ،‬پوشاک‪ ،‬فرش‪ ،‬کفش‬ ‫و کیف ایران بود و تمام خانواده ها برای تامین‬ ‫نیروی انسانی مورد نیاز ناچار به فرزند اوری‬ ‫بودند‪ ،‬جوان‪-‬ترین جمعیت دنیا را داشت و محل‬ ‫اشتغال اهالی سایر استان ها بود‪ ،‬در حال حاضر‬ ‫جوانانش برای تامین معیشت جان به دریا‪،‬‬ ‫میدان مین‪ ،‬سرمای کشنده‪ ،‬گرمای سوزان و‬ ‫قاچاقچی انسان می سپارند تا یا خود را به اروپا‬ ‫رسانده و یا از طریق کولبری از دست این زندگی‬ ‫جهنمی خالص شوند‪.‬‬ ‫عالوه بر این ناتوانی در تامین فرزند و ناامیدی‬ ‫از اینده سبب رویگردانی جوانان از ازدواج و‬ ‫فرزند اوری خانواده ها شده و جمعیت مناطق‬ ‫کوردنشین هر روز پیرتر از دیروز و خاک ان کم‬ ‫جمعیت تر می شود‪.‬‬ ‫علت چیست؟ جدای از غلبه ایدئولوژی بر توسعه‬ ‫و عدالت و سوء مدیریت برامده از ان علتی‬ ‫ندارد‪ ،‬روزی که هویت نژادی و مذهبی معیار‬ ‫سپردن مدیریت و استخدام کارشناسان شد‪،‬‬ ‫روزی که ریاکاران با گذاشتن ریش و پشم مغول‬ ‫اسا وارد حریم سرنوشت مردم شدند‪ ،‬روزی که‬ ‫قرار داشته و در سطح فالکت جا خوش کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫حوزه فرهنگی و اجتماعی بیش از سایر حوزه ها‬ ‫اسیب دیده تا حدی سایر حوزه ها را هم به‬ ‫چالش کشیده‪ ،‬گرایش به لمپنیزم رفتاری‪،‬‬ ‫تجرد‪ ،‬تنبلی‪ ،‬مصرف گرایی افراطی‪ ،‬اوباش گری‪،‬‬ ‫کاهش شدید عواطف‪ ،‬مصرف نسل جدید مواد‬ ‫مخدر و‪ ....‬در حال تبدیل شدن به عادت است‪.‬‬ ‫بر اساس اظهار نظر سرمایه گذاران و فعاالن‬ ‫اقتصادی تنبلی حاکم بر روحیه جوانان‪ ،‬گرایش‬ ‫به مشاغل یقه سفید‪ ،‬عالقه به پشت میز نشینی‬ ‫و کمبود نیروی فنی ماهر را بزرگترین عامل‬ ‫عقب ماندگی استان می دانند و بر این باورند که‬ ‫بوروکراسی دولتی‪ ،‬کمبود منابع بانکی‪ ،‬سخت‬ ‫گیری کارشناسی و‪ ...‬در رده های بعدی قرار‬ ‫دارند به طوری که اگر همه این موارد هم تامین‬ ‫و اصالح گردد بازهم با مشکل تامین نیروی‬ ‫فالن فاسد را به خاطر وابستگی خاص از چنگال‬ ‫قانون و عدالت رها کردند و روزی که برنامه‬ ‫تسخیر نظام رسانه و تزریق نااهالن به این عرصه‬ ‫اجرا شد باید فکر امروزش را هم می کردند‪.‬‬ ‫تعارف را کنار بگذاریم و اعتراف کنیم که بیش از‬ ‫‪ 43‬سال است که مناطق کوردنشین غلط اداره‬ ‫می شود زیرا در حالی که همه منابع را داشته و‬ ‫همه انها را به کار گرفته اند اما در بدترین شرایط‬ ‫و وخیم ترین وضعیت از نظر شاخص های توسعه‬ ‫انسانی کارامد مواجه خواهیم شد‪.‬‬ ‫اما ما هم بر این باوریم که قرار دادن منابع‬ ‫در اختیار افراد فاقد صالحیت‪ ،‬ایجاد نهادهایی‬ ‫غیر اقتصادی برای جذب جوانان‪ ،‬تبعیض در‬ ‫تخصیص منابع و ‪ ....‬اهم عوامل رویگردانی‬ ‫جوانان از کار و گرایش به تنبلی و مشاغل یقه‬ ‫سفید بوده و هست‪.‬‬ ‫بسیارند افرادی که با استفاده از اعمال نفوذ در‬ ‫ادارات توانستند مجوزها‪ ،‬زمین و تسهیالت ارزان‬ ‫حمزه صدیق مینایی ‪ -‬خبرنگار‬ ‫قیمت گرفته و انها را در سایر حوزه ها به ویژه‬ ‫داللی به کار گرفتند‪ ،‬بسیارند افرادی که اهلیت‬ ‫مدیریت واحدهای اقتصادی را نداشته اما موفق‬ ‫به اخذ همه عوامل تولید و تجارت شدند اما در‬ ‫تداوم راه بازمانده و ورشکست شدند و بسیارند‬ ‫افرادی که برخی سخت گیری های قانونی ناشی‬ ‫از عدم تطبیق قانون با شرایط تحریم و جنگ‬ ‫اقتصادی موجب ورشکستگی انها شده است‬ ‫که اگر حمایت شوند با قدرت به عرصه اقتصاد‬ ‫بازمی گردند‪.‬‬ ‫خبر بازگشت واحد تولیدی «اریا سروش‬ ‫غرب» سقز و فراوری «زیتون کرم زاده» به‬ ‫چرخه تولید با حمایت دستگاه قضایی استان‬ ‫در ذات خود خبری خوشحال کننده است اما‬ ‫در حاشیه ان هم معناها و واقعیاتی مسموم‬ ‫نهفته است که ریشه در مدیریت غلط ‪ 43‬سال‬ ‫گذشته دارد‪.‬‬ ‫مشکلی که سال ها قبل به وجود امده چگونه‬ ‫امسال با مداخله نهاد قضایی حل و فصل‬ ‫می شود؟ باید این را پذیرفت که ریشه همه‬ ‫مشکالت در بطن قوانین‪ ،‬ضعف کارکرد نهادهای‬ ‫نظارتی‪ ،‬تساهل نهادهای قضایی و مدیریتی‬ ‫نهفته است و تا این روند اصالح نشود روال‬ ‫ورشکستگی و تعدیل نیرو ادامه خواهد داشت‬ ‫و با فعال سازی مجدد چند واحد مشکلی حل‬ ‫نخواهد شد و هر روز با تعطیلی واحدهای جدید‬ ‫و هدر رفت منابع روبرو خواهیم شد‪.‬‬ ‫این را باید قبول کرد که همه مدیران و‬ ‫کارشناسان اداری و بانکی تنگ نظر نیستند و‬ ‫بسیارند افرادی که انگیزه و توان حل مشکالت و‬ ‫تخصیص منطقی منابع را دارند اما با محدودیت‬ ‫قانونی مواجه بوده و به قولی قانون دست انها را‬ ‫بسته است‪.‬‬ ‫«مهار تورم و رشد تولید» این چهار کلمه شعاری‬ ‫است که سال پیش رو با ان نامگذاری شده است؛‬ ‫چهار کلمه کلیدی که شاخص های اقتصادی از‬ ‫یک سو و اظهار نظرهای اقتصاددانان از سوی دیگر‬ ‫نشان می دهد به صورت عمقی بیانگر ریشه یابی‬ ‫درست مسائل اقتصادی در ایران است‪.‬‬ ‫سرویس ایران‪ -‬تورم افسارگسیخته در سال های‬ ‫اخیر‪ ،‬نفس بخش مولد اقتصادی را بریده است‪.‬‬ ‫بارها شنیده ایم که «تورم بهشت پولدارها و جهنم‬ ‫فقرا است‪ ».‬البته در این گزاره باید اول منظور از‬ ‫«پولدار» را توضیح داد‪ .‬به نظر می رسد این گزاره‬ ‫را باید اینگونه اصالح کرد‪« :‬تورم بهشت دالل ها‬ ‫و جهنم اقشار با درامد ثابت است» اگر اصطالح‬ ‫دوم را بیشتر مورد توجه قرار دهیم هم به اهمیت‬ ‫انتخاب این شعار و هم برخی راهکارهای تحقق ان‬ ‫بیشتر پی خواهیم برد‪.‬‬ ‫مهار تورم در اقتصاد اشفته و به شدت مورد تهاجم‬ ‫تکانه های داخلی و خارجی ایران‪ ،‬اگر همزمان با‬ ‫«رکود» شود؛ تنها به «دالل ها» فرصت کشیدن‬ ‫یک نفس عمیق و خیز برداشتن برای ماهی گرفتن‬ ‫از اب گل الود موج بعدی «تورم» را داده است و‬ ‫چندان نقشی در به سامان کردن اقتصاد هم بازی‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬تجربه ای که در سال های ‪ 94‬و‬ ‫‪ 95‬در ایران مشاهده شد‪ .‬بنابراین تاکید درست‬ ‫و منطقی و علمی بر «رشد تولید» در کنار مهار‬ ‫تورم در این شعار راه را به خوبی نشان داده است‪.‬‬ ‫اولین نکته ای که به نظر اقتصاددانان خصوصا‬ ‫اقتصاددانانی که بر معایت مکتب نئولیبرال تمرکز‬ ‫دارند باید برای تحقق این امر مورد توجه قرار می‬ ‫گیرد؛ کنترل نظام داللی در ایران است‪ .‬به طوری‬ ‫که قاطعانه می توان بر اساس تئوری های روز‬ ‫اقتصادی اثبات کرد که «مهار داللی» پیش شرط‬ ‫مهار تورم به شکل خواسته شده است‪.‬‬ ‫به بیان دیگر پدیده شوم داللی و گسترش نگران‬ ‫کننده شغل های کاذب در اقتصاد ایران یکی از‬ ‫دالیل مهم ایجاد شوک های تورمی و ادامه ان‬ ‫است‪ .‬داللی به صورت خزنده در دهه های اخیر با‬ ‫نفوذ به الیه های مولد اقتصادی در ایران به شکلی‬ ‫تدریجی تیشه به ریشه تولید در این کشور زد‪.‬‬ ‫این گزاره هم در سطح افکار عمومی در ایران به‬ ‫وفور شنیده شده است که ‪« :‬کسی که پولش را‬ ‫در زمینه تولید سرمایه گذاری کند یا عاشق است‬ ‫یا دیوانه» در صورتی منطق اقتصادی و تجربه‬ ‫کشورهای دیگر نشان می دهد کسی که «پولش‬ ‫را در حوزه تولید سرمایه گذاری می کند یک‬ ‫کارافرین است که می تواند از این طریق پولدار‬ ‫شود‪».‬‬ ‫چرا چنین تفاوتی در عرصه اقتصادی ایران ایجاد‬ ‫شده که حاال در حال نفوذ به الیه های فرهنگی‬ ‫و زدن ریشه فرهنگ تولید است؟ دلیل روشن‬ ‫است پروبال گرفتن و تبدیل شدن «دالل ها» به‬ ‫اژده هایی که با ترفندها و گاها ارتباطات سمی و‬ ‫فسادزایشان هر تولیدی را در این کشور با قدرت‬ ‫«پول و بهره پول» به زانو در می اورند و اجازه‬ ‫شکل گیری یک نظام تولیدی درست و کارا را در‬ ‫ایران نمی دهند‪ .‬بنابراین به نظر می رسد یکی از‬ ‫اولویت های مهم در تحقق شعار سال مهار نظام‬ ‫داللی است‪.‬‬ ‫نقشه راه برای تحقق شعار سال‬ ‫پیمودن راه توسعه اقتصادی از نظر اکثر نظریه ‬ ‫پردازان اقتصادی نیازمند رشد پایدار است و رشد‬ ‫پایدار تنها زمانی به دست می اید که فعالیت های‬ ‫اقتصادی با درون نگری و شناخت پتانسیل ها و‬ ‫مزیت های اقتصادی‪ ،‬اولویت بندی و برای ایجاد‬ ‫ارزش افزوده و بارور کردن هر کدام از این حوزه ها‬ ‫برنامه ریزی شود‪.‬‬ ‫به این اعتبار نیاز به یک نقشه راه اساسی که همه‬ ‫این موارد را تشخیص داده باشد‪ ،‬به صورت جدی‬ ‫احساس می شود و به باور کارشناسان برای اقتصاد‬ ‫ایران نقشه ای کامل تر از سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی وجود ندارد‪ .‬انتظار عمومی از دولتمردان‪،‬‬ ‫سیاست گذاران‪ ،‬تصمیم گیران و قانون سازان و‬ ‫فعاالن اقتصادی این است که بعد از گذشت سال‬ ‫ها از ابالغ این سیاست ها از فاز شعار و کنفرانس‬ ‫خارج شوند و اقدامات عملی برای اجرایی شدن‬ ‫این سیاست ها در همه بخش ها اغاز شود‪.‬‬ ‫حمایت از تولید داخلی‬ ‫یکی از مهم ترین نکات مورد تاکید در سیاست های‬ ‫اقتصاد مقاومتی‪ ،‬برون نگری است‪ .‬به باور‬ ‫کارشناسان‪ ،‬منظور از برون نگری در این سیاست ها‬ ‫تکیه بر داشته ها و مزیت هایی است که در عرصه‬ ‫عمومی اقتصاد کشور به وفور یافت می شود و باید‬ ‫به صورت جدی از بالقو ه بودن خارج شود و شاهد‬ ‫تاثیرات ان در افزایش درامد ناخالص ملی باشیم‪.‬‬ ‫کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند در عصر کمبود‬ ‫منابع‪ ،‬انچه می تواند اقتصاد یک کشور را شکوفا‬ ‫کند‪ ،‬تولید با بهره وری باالست‪ .‬تولید داخلی تنها‬ ‫راه تقویت اقتصاد و دست یابی به رشد و اشتغال ‬ ‫پایدار است‪.‬‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی معطوف به تولید‬ ‫داخلی است‪ .‬بسیاری فکر می کنند وقتی گفته‬ ‫می شود از تولید داخلی باید حمایت شود‪ ،‬منظور‬ ‫این است که همچنان فضای رانتی حمایت از‬ ‫شرکت های زیان ده عمدتا دولتی ادامه یابد‪ .‬اما‬ ‫باید پذیرفت که این روش دیگر کارساز نیست‬ ‫و سیاست های صنعتی و تولیدی کشور باید در‬ ‫راستای تحقق این سیاست ها دگرگون شود‪.‬‬ ‫یکی از بندهای مورد تاکید در سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬میدان دادن به حضور گسترده مردم‬ ‫در اقتصاد کشور است‪ ،‬اتفاقا در اخرین سخنرانی‬ ‫منصور اولی‬ ‫رهبری بعد از اعالم شعار سال هم (‪ 14‬فرودین‬ ‫‪ -1402‬دیدار با کارگزاران) از سوی ایشان تاکید‬ ‫شد تحقق شعار سال نیازمند میدان دادن به نقش‬ ‫افرینی احاد مردم است و برای مثال هم شکل‬ ‫گیری هزاران شرکت دانش بنیان با مشارکت مردم‬ ‫را به عنوان نمونه موق بیان کردند‪.‬‬ ‫به باور کارشناسان برای اینکه سیاست های حمایت‬ ‫از تولید و صنعت در کشور به درستی به بار‬ ‫بنشیند باید با الگو گرفتن از این سیاست ها‪ ،‬همه‬ ‫امکانات‪ ،‬مالی و قانونی کشور در خدمت توسعه‬ ‫بخش خصوصی کارامد قرار بگیرد‪ .‬در حال حاضر‬ ‫بسیاری از واحدهای صنعتی در کشور به دلیل‬ ‫مشکالت مالی زمین گیر شده اند و مطمنا کسی از‬ ‫خارج از کشور به فکر نجات اینها نخواهد بود‪ .‬اگر‬ ‫این واحدها به حرکت در بیایند‪ ،‬می توانیم امیدوار‬ ‫باشیم که چرخ های صنعت کشور به حرکت در‬ ‫خواهد امد و زمینه تحقق این سیاست ها هم‬ ‫فراهم می شود‪.‬‬ ‫در سال های اخیر فشارهای زیادی بر پیکره‬ ‫بخش های مولد در کشور وارد امده است و‬ ‫برای رهایی از این فشارها دولت باید ردیف های‬ ‫بودجه ای مشخص در نظر بگیرد‪ .‬اقتصاد ما تنها‬ ‫زمانی در مقابل تهدیدهای داخلی و خارجی مقاوم‬ ‫می شود‪ ،‬که حمایت از تولید و فعالیت های مولد‬ ‫در داخل کشور به دور از شعار زدگی به صورت‬ ‫جدی در دستور کار باشد‪ .‬در اصل می توان گفت‪،‬‬ ‫اگر مسئوالن می خواهند تعهدشان به اجرای‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی را نشان دهند‪ ،‬باید‬ ‫اول تعهدشان را به حمایت از بنیه های تولیدی‬ ‫داخلی به اثبات برسانند‪».‬‬ ‫اصالح نظام بانکی‬ ‫اشاره شد که نظام داللی در ایران در سال های‬ ‫اخیر ریشه تولید را خشکانده است و تکیه گاه مهم‬ ‫دالل ها برای نقش افرینی مخرب در اقتصاد به‬ ‫باور کارشناسان نظام بانکی «دالل محور» است‪.‬‬ ‫بنابراین چه برای تحقق شعار سال و چه برای‬ ‫اجرایی شدن سیاست های اقتصاد مقاومتی به‬ ‫عنوان نقشه راه اصولی در این حوزه اصالح نظام‬ ‫بانکی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است‪.‬‬ ‫بر کسی پوشیده نیست برای انجام هر اقدام‬ ‫مثبتی در اقتصاد هر کشوری باید نقدینگی و‬ ‫سرمایه در خدمت این هدف باشد‪ .‬اقتصاد ایران‬ ‫در حد باالی ‪ 80‬درصد به نظام بانکی وابسته‬ ‫است و بنابراین می توان ادعا کرد‪ ،‬کلید اصلی‬ ‫حرکت در جهت حمایت از تولید و فعالیت های‬ ‫مولد و اجرایی شدن سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی در دست نظام بانکی است‪ .‬در صورتی‬ ‫که نظام بانکی کشور اصالح نشود و همچنان‬ ‫همان راه قبلی را ادامه دهد‪ ،‬همه رشته ها برای‬ ‫عبور از مشکالت اقتصادی کشور پنبه خواهد‬ ‫ماه رمضان‬ ‫و نسل ‪Z‬‬ ‫‪.‬‬ ‫«مهار داللی»‪ ،‬الزام اجرایی شدن شعار سال‬ ‫‪.‬‬ ‫یادداشت‬ ‫شد‪ .‬کارشناسان اقتصادی به شدت روی نقش‬ ‫نظام بانکی در اجرایی شدن سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی تاکید دارند‬ ‫به باور کارشناسان اقتصادی نبض اقتصاد ایران‬ ‫در دست نظام بانکی است‪ .‬در حال حاضر‬ ‫میزان نقدینگی کشور به باالی ‪ 6‬هزار‪ ،‬هزار‬ ‫میلیارد تومان رسیده است و مسئول مدیریت‬ ‫این نقدینگی هم نظام بانکی است‪ .‬متاسفانه در‬ ‫سال های گذشته‪ ،‬نظام بانکی ما اصال تولید محور‬ ‫نبوده و سیاست های پولی کشور طوری نبوده که‬ ‫در نهایت به تقویت تولید و کشاورزی در کشور‬ ‫منجر شود‪ .‬هر کس که یک بار مفاد سیاست های‬ ‫اقتصاد مقاومتی را خوانده باشد‪ ،‬می فهمد که‬ ‫انچه این سیاست ها دنبال ان است‪ ،‬مقاوم کردن‬ ‫پایه های اقتصاد کشور در برابر تکانه های خارجی‬ ‫و داخلی است‪ .‬اقتصاد یک کشور زمانی در برابر‬ ‫تکانه ها مقاوم می شود که جریان نقدینگی در‬ ‫ان مسیری درست را طی کند‪ .‬هیچ اقتصاددانی‬ ‫نمی تواند مدعی شود که در سال های اخیر مسیر‬ ‫جریان نقدینگی در ایران درست بوده است‪.‬‬ ‫حمایت از شرکت های دانش بنیان‬ ‫یکی از محورهای مهم سیاست های اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬و همچنین یکی از الزامات «رشد‬ ‫تولید» حمایت از گسترش شرکت های دانش‬ ‫بنیان است‪ .‬دانش و فناوری پایه توسعه در‬ ‫بخش اقتصادی است‪ .‬در سال های گذشته شاهد‬ ‫افزایش فارغ التحصیالن دانشگاهی در رشته های‬ ‫مختلف صنعتی و مهندسی هستیم‪ .‬اما ایراد کار‬ ‫این است که این مهندسان جوان نمی توانند در‬ ‫بدنه صنعت کشور موثر واقع شوند‪ .‬در واقع در‬ ‫کنار ضعف نظام اموزشی در خصوص نا هماهنگی‬ ‫با نیازهای بازار کار‪ ،‬باید این را هم در نظر بگیریم‬ ‫که بدنه صنعت کشور هم به اندازه الزم دانش‬ ‫بنیان نشده است‪ .‬به این اعتبار برای ایجاد جهش‬ ‫صنعتی در کشور که یکی از الزامات مهم اجرایی‬ ‫شدن سیاست های اقتصاد مقاومتی است‪ ،‬باید‬ ‫دانش و فناوری های روز را به خدمت گرفت‪.‬‬ ‫برای به ثمر رسیدن سیاست های ابالغ شده و‬ ‫تحقق شعار راهی جز دانش بنیان کردن بدنه‬ ‫صنعت‪ ،‬تولید و کشاورزی کشور وجود ندارد‪.‬‬ ‫اگر ما خواهان توسعه هستیم باید بپذیریم که با‬ ‫روش های صنعتی و ماشین االت کهنه و قدیمی‬ ‫این توسعه به دست نخواهد امد‪.‬‬ ‫ژیال مرادپور‬ ‫هر چه شاگردان مدارس رمضان در جوامع‬ ‫مختلف جوانتر باشند به همان نسبت برکت‬ ‫خروجی ان بیشتر و باکیفیت تر خواهد بود‪.‬‬ ‫جوانان یک جامعه سرمایه اصلی رشد اقتصاد‬ ‫سالم ‪ ،‬امنیت و علم اند‪ .‬هر چه این جوانان‪،‬‬ ‫سالمتر‪ ،‬باانگیزه واراده بیشتر و نوع دوست تر‬ ‫باشند‪ ،‬ان جامعه سالمتر‪ ،‬قویتر‪ ،‬پیشرفته تر‬ ‫و امن تر خواهد شد‪.‬‬ ‫جامعه شناسان معاصر‪ ،‬نسل های بشر از سال‬ ‫‪ ۱۹۰۰‬میالدی را دسته بندی ونامگذاری‬ ‫کرده و برای هر نسل با بررسی جامعه شناسی‬ ‫و روانشناسی ویژگیهایی برشمرده اند که نسل‬ ‫نوجوانان و جوانانمان را نسل_‪ Z‬نام نهاده اند و‬ ‫در مورد ویژگی های این نسل به مواردی از‬ ‫جمله موارد زیر اشاره نموده اند‪:‬‬ ‫نسلی با ویژگی های مثبت همانند خالقیت‪،‬‬ ‫هوش هیجانی باال‪ ،‬استدالل محوری‪،‬‬ ‫عملگرایی‪ ،‬ازاداندیشی اما با ویژگیهای منفی‬ ‫چون ضعف مدیریت هیجانها‪ ،‬تمایل کم‬ ‫به دین و تمکین کمتر نسبت به عرف می‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫برخی ویژگیهای این نسل متاثر از تولدشان‬ ‫در دل اینترنت بوده که از همان کودکی‬ ‫در کنار دنیای واقعی در دنیای مجازی هم‬ ‫زیسته اند و از ثمرات ان از جمله رشد هوش‬ ‫هیجانی و اطالعات عمومی واستدالل محوری‬ ‫بهره جسته و از مضرات ان از جمله ‪ ،‬افکار‬ ‫ضد انسانی مکاتب شیطانی و ووابسته به‬ ‫سیاسی منفعت طلب‬ ‫مافیاهای اقتصادی و‬ ‫ِ‬ ‫اسیبها دیده اند‪.‬‬ ‫بخشی دیگر از جمله خالقیت ‪ ،‬متاثر از‬ ‫بهبود سطح تغذیه مادرانشان در بارداری‬ ‫بوده و ویژگیهایی چون ضعف مدیریت‬ ‫هیجانها و عرف گریزی متاثر از سبک تربیتی‬ ‫فرزندساالرانه می باشد‪.‬‬ ‫بنابراین اگر نوجوان وجوان این نسل در‬ ‫مدیریت هیجاناتش ضعیف عمل میکند‬ ‫طبیعیتا در برابر سمپاشی وشبهه پراکنی‬ ‫دشمنان اسالم در جهت از بین بردن‬ ‫دینداری و باورمندی به دین‪ ،‬اسانتر از‬ ‫نسلهای گذشته تاثیر می پذیرد‪ .‬خصوصا که‬ ‫بخاطر سبک تربیتی نادرست فرزندساالرانه و‬ ‫غیرخدامحورانه از هرنسلی با اموزه های دینی‬ ‫بیگانه تر است‪ .‬نسلی است که تحت تاثیر این‬ ‫سبک تربیتی بیشتر عادت به ازادی های با‬ ‫حداقل قید و بند‪ ،‬و پاسخهای سریعتر وبیشتر‬ ‫به خواسته هایش دارد‪.‬‬ ‫نسلی که در کنار این ویژگی منفی که‬ ‫دستاورد تربیت نابجایش است ‪ ،‬نقطه قوتش‬ ‫در اراده باال و قدرت تعقل استداللی است‪.‬‬ ‫لذا اگر بخواهیم این نسل را متصف به لباس‬ ‫زیبنده دین کنیم بایستی بدانیم دینی که‬ ‫پاسخگوی این اراده و استدالل محوری انان‬ ‫نباشد نمیتواند انان را جذب کند‪ .‬داعیان دین‬ ‫و مجریان حکومتهای دینی باید ادبیات ترویج‬ ‫دین در این نسل را متناسب با این سطح‬ ‫معرفت و وویژگیها غنی کنند و خود اهل‬ ‫عمل به ادعاهایشان باشند تا شاهد سرمایه ای‬ ‫دیندا ِر مبتک ِر مترقی در میان خود باشند‪.‬‬ ‫نسل ‪ Z‬نسلی است که با توجه به اراده‬ ‫باالو جسور بودن و عادت به خودمختاری‬ ‫و استدالل محوری در پذیرش و تمکین‪،‬‬ ‫هم بهترین مخاطب برای دشمنان انسانیت‬ ‫و مروجان افکارو باورها و مکاتب سودجو و‬ ‫منفعت طلبند وهم برای هادیان و داعیان و‬ ‫مروجان انسانیت و انسان سازی می توانند‬ ‫بهترین مخاطب باشند به شرطی که این‬ ‫نسل و ویژگیهایشان را خوب بشناسند و‬ ‫سیاستها وتاکتیکهای جذب این نسل را‬ ‫تشخیص و عملی کنند‪ .‬لذا شکستن همه‬ ‫کاسه کوزه های ضعف ایمان ودینداری این‬ ‫نسل بر سر داعیان دین بدور از انصاف و‬ ‫تحمیل بار گناه همه عوامل بر انان است‪ .‬در‬ ‫حالیکه استعداد تربیتی و محیط رشد این‬ ‫نسل و صرف هزینه و وقت زیاد با تاکتیکهای‬ ‫روانشناسانه از سوی دین ستیزانی که منافع‬ ‫اقتصادی و سیاسیشان در گرو دین ستیزی و‬ ‫دین گریزی این نسل است‪ ،‬بیشترین تاثیر‬ ‫را در دین گریزی یا عدم میل به دین و در‬ ‫بدترین حالتش دین ستیزیشان داشته است‬ ‫و البته برخی دعوتگران دین از دو جهت این‬ ‫زمینه را ممکن است تقویت کرده باشند‪ :‬یا با‬ ‫ترویج غلط و ناکافی و نامتناسب دین و یا خود‬ ‫عملی‬ ‫در عملکر ِد خالف ادعاهایشان ‪ ،‬مروج‬ ‫ِ‬ ‫زشتی برای دین بوده اند خصوصا تصویری‬ ‫نسل با کمترین شناخت از دین‬ ‫را به این‬ ‫ِ‬ ‫ارائه داده اند که نه تنها انان را جذب ننموده‬ ‫بلکه دافعه بیشتر ایجاد نموده اند‪ .‬دعوتگران‬ ‫باید بدانند که رمضان بهترین فرصت تربیت‬ ‫نسل جوان بعنوان بزرگترین سرمایه جوامع‬ ‫است چرا که با واحدهای درسی تئوری و‬ ‫غالبا عملی اش‪ ،‬بهتر می تواند نقاط ضعف‬ ‫جوانی خصوصا نسل ‪Z‬‬ ‫دوران نوجوانی و‬ ‫ِ‬ ‫از جمله‪ :‬ضعف مدیریت هیجانها و ارزوها‪،‬‬ ‫زیاده خواهی ها‪،‬ناپختگی ها‪،‬استقالل طلبیهای‬ ‫کاذب نوسانات اخالقی را پوشش اصالحی‬ ‫دهد و در عین حال نقاط قوت این نسل از‬ ‫جمله فکر و دل پاک تر و استداللی و سالمت‬ ‫رفتاری بیشتر و نگاه امیدوار تر واراده قوی تر را‬ ‫در انان تقویت نموده و به سمت رشد بیشتر‬ ‫و بهترشان جهت دهی کند‪.‬‬ ‫بر این اساس دعوتگران دینی بایستی حتما‬ ‫دین را بر اساس شناخت ویژگیهای فکری‪،‬‬ ‫شخصیتی و رفتاری این نسل بر انان عرضه‬ ‫نسل استدالل محور و‬ ‫کنند و در برابر این‬ ‫ِ‬ ‫خالق‪ ،‬مجهز به علمی مستدل و تاکتیکی‬ ‫خالقانه در دعوت باشند تا بتوانند در جذب‬ ‫این سرمایه های مستعد به سمت دینداری‬ ‫اکاهانه موفق تر شوند‪.‬‬ صفحه 3 ‫سال دوازدهم ‪ l‬شماره ‪ l 722‬شنبه ‪ 19‬فروردین ‪1402‬‬ ‫‪www.rojanpress.ir‬‬ ‫الپەڕەی‬ ‫دوایین گۆڕانکارییەکانی فەلەستین‪:‬‬ ‫هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززه‬ ‫کوردی‬ ‫وتاری ئایینیی‬ ‫کاریگه ری مانگی‬ ‫ڕەمەزان لە سەر‬ ‫دەروونی مرۆڤەکان‬ ‫درێژه ی الپه ڕه ی ‪1‬‬ ‫لەسەر ئەم مانگه پێغه مبه ر (صلى‬ ‫الله علیه وسلم) فه رموویەتی‪ :‬ئه گه ر‬ ‫به نده ی خودا بزانێت ڕه مه زان چییه و‬ ‫چ نیعمه تێکی هه یه‪ ،‬ئه وا حه ز دەکات‪،‬‬ ‫هه موو ساڵێکی ڕه مه زان بێت‪ ،‬ئەو‬ ‫ده ڵێت‪ :‬ڕۆژوو بگرن تا ئه و کاتەی‬ ‫ته ندروست ده بن‪.‬‬ ‫ئایینە خوداییەکان هەر یەک بەجۆرێک‬ ‫سوود دەهێنن بۆ شوێنکەوتووەکانیان‪،‬‬ ‫بۆیە زۆرێک لە زاناکان بۆ چەندین‬ ‫ساڵە بەدوای ڕەگی زانستی ئەم‬ ‫باوەڕە ئاینییەدا دەگەڕێن و تا‬ ‫ئێستا ئەنجامی بەرچاویان بەدەست‬ ‫هێناوە‪ ،‬کە هەموو ئەمانە سوودەکانی‬ ‫ڕۆژووگرتن پشتڕاست دەکاتەوە‪.‬‬ ‫وشەی «ڕەمەزان»‬ ‫ڕەمەزان لە «ڕامز»ەوە سەرچاوەی‬ ‫گرتەوە‪ ،‬واتە چڕی گەرمی و گەرمی‬ ‫بەرد بەهۆی چڕی گەرمی خۆر‪ .‬واتە‬ ‫سوتاندن‪.‬‬ ‫ڕەمەزانی پێی دەوترێت چونکە لەو‬ ‫مانگەدا گوناه دەسووتێنرێت‪.‬‬ ‫گرنگی مانگی ڕەمەزان‬ ‫ئەم مانگە بە پیرۆزترین و گەورەترین‬ ‫مانگی ئیسالم دادەنرێت‪ .‬هەروەها‬ ‫موسوڵمانان ئەم مانگە بە مانگی‬ ‫ڕەمەزانی پیرۆز ناودەبەن‪ ،‬مانگی‬ ‫ڕەمەزان یەکێکە لەو چوار مانگەی‬ ‫کە خودا جەنگ کردنی تێدا قەدەغە‬ ‫کردووە (جگە لە الیەنی بەرگری)‬ ‫موسڵمانان باوەڕیان وایە کە لەم مانگەدا‬ ‫کتێبەکانی قورئان و ئینجیل و تەورات و‬ ‫سەحیف و زەبوور ئاشکرا کراون‪.‬‬ ‫موسڵمانان شەوی قەدر بە گرنگترین‬ ‫شەوی ساڵ وەسف دەکەن‪ ،‬کە‬ ‫یەکێکە لە سورەتەکانی قورئان‬ ‫کە پێی دەوترێت سورەتی قەدەر‪،‬‬ ‫بەاڵم قورئان بە ئاشکرا ئاماژەی بە‬ ‫ژمارەی شەوەکانی نەکردووە لە‬ ‫مانگی ڕەمەزاندا‪ .‬بۆیە موسلمانان لە‬ ‫دە شەوی ئاخری ڕەمەزان دادنیشن‬ ‫بۆ لەیلەتووقەدەر و قورئان و نوێژ و‬ ‫دوعا دەخوێنن‪.‬‬ ‫هەموو مرۆڤێک دبێت لەشەوانی‬ ‫ڕەمەزاندا نوێژی صالت تەسبیح‬ ‫بکات چونکە گوناهی یەک ساڵی پێ‬ ‫هەڵدەورێت؛ بۆیە ئەو نوێژە کاریگه ری‬ ‫ئارامبوونەوی چاکی هەیە لەسەر دڵ‬ ‫و دەروونی مرۆڤەکان‪.‬‬ ‫لە شەوی ‪۱۹‬ی ئەم مانگەدا‪ ،‬حەزرەتی‬ ‫عەلی لەالیەن که سێک بەناو ئیبنی‬ ‫مولجەم مورادی بریندار بوو و دوای‬ ‫سێ شەو لە ‪۲۱‬ی ڕەمەزان کۆچی‬ ‫دوایی کرد‪ .‬ڕەمەزان و ڕۆژوو‬ ‫دەرفەتێکی گەورەیە بۆ تێگەیشتن‬ ‫لە خودا و دروستکردنی جۆرێک لە‬ ‫ئارامی دەروونی‪.‬‬ ‫هەرچەندە کاریگەرییەکانی ڕۆژوو بە‬ ‫زۆری بۆ تەندروستی جەستەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ڕۆڵی ڕۆژوو گرتن لە تەندروستی‬ ‫دەروونی و پاککردنەوەی ڕۆح زۆر‬ ‫زیاترە لە سوودە جەستەییەکان‪،‬‬ ‫بەتایبەتی کە مانگی ڕەمەزان‪ ،‬کە‬ ‫مانگی گەشەکردنی ناخی مرۆڤەکانە‪،‬‬ ‫ڕۆژووگرتن کاریگەرییەکی زیاتری‬ ‫لەسەر ئەم گەشە کردنە هەیە‪.‬‬ ‫پەیوەندیکردن لەگەڵ خودا لەم‬ ‫مانگە پیرۆزەدا فاکتەرێکی گرنگە بۆ‬ ‫دروستکردنی ئاشتی تاکەکەسی و‬ ‫دواتر ئاشتی نێوان خێزان و کۆمەڵگا‪،‬‬ ‫چونکە مرۆڤ زیاتر پەیوەندی لەگەڵ‬ ‫خودا دەکات لەژێر کاریگەری فێر‬ ‫کردنە ئاینییەکان لەم مانگەدا و ئەو‬ ‫کەش و هەوا ڕۆحییەی کە بەڕێوەی‬ ‫دەبات‪ .‬پشوودان لە ڕۆشنایی ڕۆژوودا‪،‬‬ ‫جگە لە سوودەکانی خواردن‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫ببێتە هۆی تەندروستی جەستەیی‪.‬‬ ‫توێژینەوەکان لەسەر پەیوەندی نێوان‬ ‫تەندروستی دەروونی و ڕۆژووگرتن‬ ‫لەشارەکاندا دەریدەخەن کە لەم مانگەدا‬ ‫کەم کردنەوەی نەخۆشییە دەروونی‬ ‫و کۆمەاڵیەتییەکان و دڵەڕاوکێ و‬ ‫خەمۆکی و خۆکوشتن‪ .‬ئەنجامەکانی ئەم‬ ‫توێژینەوەیە دەریخستووە کە ڕێژەی‬ ‫خەمۆکی لە نموونەکانی ڕۆژووگرتن‬ ‫دوای ڕەمەزان بە شێوەیەکی ئاماریی‬ ‫کەمی کردووە و بەم شێوەیە‬ ‫ئەنجامەکانی ئەم توێژینەوەیە لەسەر‬ ‫کاریگەرییە ئەرێنییەکانی ڕۆژووگرتن‬ ‫لەسەر تەندروستی دەروونی و‬ ‫کەمکردنەوەی خەمۆکییە‪.‬‬ ‫در پایگاه اطالع رسانی‬ ‫روژان پرس‬ ‫خبرهای روز کردستان‬ ‫را پیگیری کنید‬ ‫‪rojanpress.ir‬‬ ‫فڕۆکە شەڕکەرەکانی ڕژێمی ئیسراییل بەرەبەیانی هەینی هێرشیان کردە سەر کەرتی غەززە و بوردومانیان کرد‪.‬‬ ‫بە پێی ڕاپۆرتی ئاژانسی هەواڵی مێهر‪ ،‬رژێمی زایۆنی دووبارە دەستی کردۆتە بوردۆمانی کەرتی غەززە و‬ ‫گروودەکانی بەرخۆدانیش یەکینە مووشەکی دوورهاوێژی خۆیان خستۆتە حاڵەتی ئامادەباشیەوە‪.‬‬ ‫هاوکات گرووپە کانی بەرخۆدان لە باشووری لوبنان و لە فەلەستین مووشەکیان ناردە سەر ئه و شارۆچکانەی‬ ‫که ئیسراییلیه کان تییدا نیشته جێن‪.‬‬ ‫ئه فسانه ی شاماران له کوردستان‬ ‫ئەفسانەی شاماران کە لە باکوری کوردستان‬ ‫به باشی ناسراوە‪ .‬لە ناو خەڵکدا وا باوە‬ ‫کە شاماران خواوەندی زانین و پارێزەری‬ ‫نهێنیەکانە‪ .‬بەسەرهاتی شاماران بە گشتی‬ ‫لە باکوری کوردستاندا باڵوە و خەڵک‬ ‫زۆر پێی ئاشنایە‪ .‬بەجۆرێک کە لە هەندێک‬ ‫ناوچەدا وێنەکەی لە ژووری نوستنی کچی‬ ‫الو و ژناندا هەڵدەواسرێت‪ .‬شاماران بە‬ ‫تایبەت لە ناوچەی ماردین زۆر ناسراوە‬ ‫و لە زۆر شوێنی شارەکە وێنەی شاماران‬ ‫دەبینرێت و خەریکە دەبێتە سیمبوڵی ئەو‬ ‫ناوچەیە‪ .‬مێژووی شاماران نازانرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە دڵنیایی ئەم خواوەندە پێ دەچێت کە‬ ‫پێش هاتنی ئاینەکانی کریستیان و جودایی‬ ‫و ئیسالم لە ناو خەڵکدا ناسراوبووبێت و‬ ‫پاشماوەی سەردەمانێکە کە کورد بڕوای‬ ‫بە چەندین خواوەندی جیاواز و فریشتە‬ ‫هەبووە‪ .‬لە ڕابردوودا کورد وەک زۆر لە‬ ‫فەرهەنگە دێریەنکانی تر‪ ،‬پێی وا بووە کە‬ ‫هەر یەک لەو خواوەندانە دەسەاڵتیان بەسەر‬ ‫شتێک یان چەند شتێکی پەیوەست بە ژیانی‬ ‫مرۆڤ و ژینگەکەیەوە هەبووە‪ .‬وەک لە‬ ‫وێنەکەدا دەبینرێت شاماران سەرەکەی‬ ‫سەری ئافرەتێکی جوانە و قاچەکانی و کلکی‬ ‫مارن‪.‬‬ ‫ناوی شاماران‪ :‬پێکهاتەی ناوی شاماران‬ ‫کوردیە و لە هەمان کاتدا بنەچەیەکی‬ ‫دێرینی هەیە‪ .‬ناوە لێکدراوەکە پێکهاتووە لە‬ ‫(شا‪+‬مار‪+‬ان)‪ .‬وشەی (شا) کە ئەمڕۆ بە هەڵە‬ ‫بە فارسی دادەنرێت‪ ،‬یەکەمجار وشەکە الی‬ ‫هیتیەکانی نیشتەجێی باکوری کوردستان بە‬ ‫شێوەی (هاشو) تۆمار کراوە و واتە وشەکە‬ ‫لە پێش بوونی فارس وەک خەڵکێک لە‬ ‫تۆماری مێژوودا‪ ،‬لەسەر خاکی کوردستاندا‬ ‫بەکارهاتووە‪ .‬بەکارهێنانی وشەکەش لە‬ ‫کوردیدا بە شێوەیەکی سەرنج ڕاکێش‬ ‫بەدیدەکرێت‪ .‬وەک شاگوڵ‪ ،‬شاباز‪ ،‬شاجوان‪،‬‬ ‫شاکار‪ ،‬شاژن‪ ،‬شاکێو‪ ،‬شادەمار‪ ،‬شاسوار‪...‬‬ ‫وشەی (مار) بنەچەکەی سۆمەریە و لەو‬ ‫زمانەدا بە شێوەی (مر) تۆمارکراوە‪ .‬واتە بە‬ ‫بەڵگەوە نزیکی چوار هەزار ساڵ لەمەوبەر‬ ‫لە کوردستاندا (هاشومر) هەر مانای (شامار)‬ ‫ی داوە‪.‬‬ ‫بەسەرهاتەکەی دەڵێت «ڕۆژێ لە ڕۆژان‬ ‫کوڕێک دەبێت کە ناوی تامەسپ دەبێت‪.‬‬ ‫ئەو کوڕە قۆز و بااڵبەرز دەبێت و کوڕی‬ ‫خێزانێکی هەژار دەبێت و کاری داربڕینەوە‬ ‫دەکات‪ .‬ڕۆژێکیان کاتێک بۆ داربڕینەوە‬ ‫دەڕواتە دارستان‪ ،‬لەوێ لەپڕ دەکەوێتە ناو‬ ‫بیرێکەوە و لەوێدا عاسی دەبێت وناتوانێت‬ ‫بێتە دەرەوە‪ .‬کاتێک کە تامەسپ لە هاتنە‬ ‫دەرەوە بێ هیوا دەبێت‪ ،‬کونێک لە دیواری‬ ‫بیرەکەدا دەدۆزێتەوە و بە چەقۆکەی‬ ‫کونەکە گەورە دەکات و لەو کونەوە دەچێتە‬ ‫ئەشکەوتێکی گەورەوە‪ .‬لەوێدا بە نائومێدی‬ ‫دەمێنێتەوە هەتاوەکو خەوێ لیدەکەوێت‪.‬‬ ‫کاتێک کە بە ئاگا دێت‪ ،‬هەزاران مار لە‬ ‫دەوری دەبینێت‪ .‬مارەکان چاوی تێدەبڕن‬ ‫و کاتێک کە دەبینن تامەسپ دەبزوێت‪،‬‬ ‫هەموویان دەکەونە جولە بەرەو ڕووی‪.‬‬ ‫تامەسپ دەزانێت کە ئەو هەموو مارە هەر‬ ‫دەیکوژن و ناتوانێت لێیان دەرباز ببێت‪،‬‬ ‫فارسی‪ :‬یوز‪ ،‬یوزپلنگ‬ ‫عەرەبی‪َ :‬فهد‬ ‫ئینگلیسی‪Asiatica Cheetah :‬‬ ‫پارەکە لە ‪ 16‬بەفرانباری ‪ 1400‬هەواڵی‬ ‫کوشتنی پڵینگی بە ناو ئێرانی ـ لە‬ ‫سەرچاوەکان باڵو بووەوە کە لە ناوچەی‬ ‫برادۆست کەوتە تەڵەی هاواڵتیەک و‬ ‫سەرنجام تۆپی‪ .‬ئەم هەواڵە لە مەودایەکی‬ ‫کورتدا بە دنیا باڵو بووەوە‪ .‬ناوچەی‬ ‫هەورامان هەتا ئێستەش ئاژەڵی کێوی‬ ‫پڵینگی تێدا دەژی و ساڵ نییە ڕاوچییەکان‬ ‫تەقە نەکەن و لێیان نەکوژن‪ .‬ئەو ئاژەڵە‬ ‫لە هەورامی بە پاڵنگ دەناسرێ و دیارە‬ ‫ناوی گوندی پاڵنگان هەم لەو ئاژەڵەوە‬ ‫وەرگیراوە‪.‬‬ ‫با بێینە سەر باسی پیرۆز کە ئەو ڕۆژانە‬ ‫لە هەموو ئێران باسی تیاچوونی پیرۆز‬ ‫ـ بێچووە (یوزپنگ) ـ کە لە ژێر چاوەدێری‬ ‫پزیشکانی ئاژەڵ پارێزدا بوو و ماوەیەکە‬ ‫بووەتە سەردێڕی هەواڵەکان‪ ،‬بەاڵم دوێنێ‬ ‫تۆپی و بووە عەیبەیەک بۆ ژینگەپارێزی‬ ‫ئێران و تەنانەت دەسەاڵتەکەیشی‪.‬‬ ‫سەرێک با بڕۆینە ناوچەی ئەزگڵە و‬ ‫زمناکۆ لە جوانڕۆ و دوو چیای خۆشک‬ ‫و بەمۆ لە دەربەندیخان‪ .‬جارجار هەواڵێ‬ ‫دێتەوە مەیدان کە لەو ناوچانە خەڵک‬ ‫چاویان بە ئاژەڵی وەز یا وێز کەوتووە‪.‬‬ ‫زوو ئەو ناوچەیە پڕ بووە لەو ئاژەڵە‪.‬‬ ‫شوێنەناوە جوغرافیاییەکانی کوردستان‬ ‫بەڵگەیەکی پتەوی مێژوویین بۆ ئەم‬ ‫بابەتەیش‪:‬‬ ‫ــ ئاوایی وێزیەر‪ :‬بناری شاهۆ‪ ،‬کامیەران‬ ‫ــ چەمی کوڕەوێز یا کوڕەوەز‪ :‬ئێستە تەنیا‬ ‫لەسەر زمانی هەندێ لە بەسااڵچووانی‬ ‫یادنامه‬ ‫کورته یه ک له ژیانی‬ ‫ناسر ئاغابرا‬ ‫‪ .‬سۆران حەمە ڕەش‬ ‫بۆیە چاوەکانی دادەخات و دەستدەکات‬ ‫بە پاڕانەوە لە خوا‪ .‬ماوەیەک چاوەڕوانی‬ ‫دەکات‪ ،‬لە کۆتاییدا ورە دەداتە خۆی و چاوی‬ ‫دەکاتەوە‪ .‬کە چاوی دەکاتەوە‪ ،‬دەبینێت‬ ‫ئافرەتێکی زۆر جوان کە نیوەی مارە و‬ ‫نیوەی مرۆڤە‪ ،‬بەرامبەری ڕاوەستاوە‪ .‬زۆر‬ ‫لەوە سەری سووڕ دەمێنێت و هیچ قسەی‬ ‫بۆ ناکرێت‪ .‬ئافرەتەکە بە تامەسپ دەڵێت‬ ‫«مەترسە‪ ،‬ئازارت نادەم‪ ،‬من شامارانم‪،‬‬ ‫شاژنی مارەکان؛ ئێستاکە تۆ میوانی منیت و‬ ‫کاتی ئەوە هاتووە تۆ بحەسێیتەوە؛ سبەی‬ ‫قسە دەکەین» و بەو جۆرە بەجێی دەهێڵێت‪.‬‬ ‫تامەسپ وا هەست دەکات کە خەو ببینێت‪،‬‬ ‫بۆیە چاوی دادەخات و دەنوێت‪.‬‬ ‫بەیانیەکەی‪ ،‬کاتێک کە تامەسپ لەخەو‬ ‫هەڵدەستێت دەبینێت کە شاماران دانیشتووە‬ ‫و لەبەردەمیدا نانی بەیانی ڕازێنراوەتەوە‪.‬‬ ‫ئەمجا شاماران بانگی دەکات بۆ سەر‬ ‫خوانەکە‪ .‬تامەسپ زۆر لە دیمەنی شاماران‬ ‫سەری دەسوڕمێت و حەزی لێدەکات‪ .‬بە‬ ‫درێژایی ماوەکە تامەسپ چاوی لەسەر‬ ‫شاماران ناجوڵێنێت‪ .‬بەو جۆرە نانی‬ ‫بەیانی بەیەکەوە دەخۆن‪ .‬شاماران زۆر‬ ‫زانا و شارەزای نهێنیەکانی دنیادەبێت و‬ ‫بەسەرهاتی جیاوازی الدەبێت‪ ،‬بۆیە چیرۆکی‬ ‫دروستبوونی مرۆڤ بۆ تامەسپ باس دەکات‬ ‫و دوای ئەوە‪ ،‬هەر جارە و بەسەرهاتێکی بۆ‬ ‫دەگێڕێتەوە‪ .‬تامەسپیش حەز لە چیرۆکەکان‬ ‫دەکات و بە تامەزرۆییەوە گوێیان بۆ‬ ‫ڕادێرێت‪ .‬ڕۆژان دێ و دەڕوا و ڕۆژ لە‬ ‫دوای ڕۆژ زیاتر حەز لەیەکتری دەکەن‪.‬‬ ‫دوای ماوەیەکی زۆر‪ ،‬تامەسپ تاقەتی‬ ‫دەچێت بۆ کەسوکاری و دەیەوێت‬ ‫بگەڕێتەوە بۆ ناو خەڵکەکەی‪ .‬شاماران حەز‬ ‫ناکات کە ڕێی بدات بڕوات‪ .‬بەاڵم لە هەمان‬ ‫کاتدا‪ ،‬شاماران پێی ناخۆش دەبێت کە ئەو‬ ‫بە دڵتەنگی ببینێت و بڕیار دەدات کە ڕێ بە‬ ‫تامەسپ بدات کە بڕوات‪ .‬شاماران دەڵێت‬ ‫«من ڕێت پێدەدەم کە بڕۆیت بەاڵم دەبێت‬ ‫گفتم پی بدەیت نهێنی ئەم شوێنەی من بە‬ ‫کەس نەڵێیت» ئەمجا ئامۆژگاری دەکات کە‬ ‫لەبەردەم خەڵکی تردا خۆی نەشوات‪ ،‬دەنا‬ ‫بە بەرکەوتنی ئاو پێستەکەی وەک کاژی‬ ‫ماری لیدێت و خەڵک بە نهێنیەکەی دەزانن‪.‬‬ ‫تامەسپ دەگەڕێتەوە بۆ ناو خەڵکەکەی‬ ‫خۆی و بۆ چەندین ساڵ ئەو نهێنیە لە‬ ‫خەڵک دەشارێتەوە‪ .‬ڕۆژێک پاتشای واڵت‬ ‫تووشی نەخۆشیەکی کوشندە دەبێت‪.‬‬ ‫وەزیر کە کەسێکی پیاوخراپە‪ ،‬دەڵێت تەنها‬ ‫چارەسەر خواردنی گۆشتی شامارانە‪ .‬بۆیە‬ ‫وەزیر فەرمان دەدات بە هەموان کە بچنە‬ ‫ناو حەوزێ ئاوەوە بۆ ئەوەی بزانرێت‬ ‫کێ شوێنی شاماران دەزانێت‪ .‬وەزیر لەم‬ ‫هەوڵەی مەبەستی لەوە نیە خزمەتی پاتشا‬ ‫بکات‪ ،‬بەڵکو بەهۆی خواردنی شامارانەوە‬ ‫دەخوازێت هەموو نهێنی و زانینی جیهانی‬ ‫دەستبکەوێت‪.‬‬ ‫سەرەتا تامەسپ نایەوێت کە بچێتە ناو‬ ‫حەوزەکەوە بۆ ئەوەی کە بتوانێت نهێنیەکەی‬ ‫شاماران بپارێزێت‪ .‬بەاڵم چارەی نامێنێت‬ ‫و سەربازەکان هەڵیدەدەنە ناو ئاوەکە‬ ‫و پێستی تامەسپ دەبێت بە کاژی مار و‬ ‫دەستبەجێ نهێنیەکەی ئاشکرا دەبێت‪ .‬دوای‬ ‫ئەوە‪ ،‬سەربازەکان گورج دەستگیری دەکەن‬ ‫و دەیخەنە ژێر ئەشکەنجەوە بۆ ئەوەی‬ ‫کە شوێنی شامارانیان بۆ ئاشکرا بکات‪.‬‬ ‫هەرچەندە تامەسپ دەیەوێت کە نهێنیەکانیان‬ ‫پێ نەڵێت‪ ،‬بەاڵم لە کۆتاییدا ناچاردەکرێت کە‬ ‫شوێنەکە ئاشکرا بکات‪.‬‬ ‫ئەمجا سەربازەکان دەچن بۆ ناو بیرەکە و‬ ‫شاماران لەوێ دەگرن‪ .‬کاتێک کە تامەسپ‬ ‫شاماران دەبینێت‪ ،‬هەست بە شەرمەزاریەکی‬ ‫زۆر دەکات‪ ،‬بەاڵم شاماران پێی دەڵێت کە‬ ‫لۆمەی خۆی نەکات و هەڵەی ئەو نەبووە‪.‬‬ ‫شاماران پیالنێک دادەنێت بۆ ئەوەی کە‬ ‫نهێنی وزاناییەکەی بدات بە تامەسپی‬ ‫خۆشەویستی‪ .‬بۆیە شاماران لە کۆشکی‬ ‫پاشادا ڕایدەگەیەنێت «هەرکەس کلکم بخوات‬ ‫ئەوا هەموو نهێنی و زاناییەک وەردەگرێت‬ ‫و ئەوەی کە لەشم بخوات چاکدەبێتەوە و‬ ‫ئەوەی سەرم بخوات دەستبەجێ دەمرێت»‬ ‫ئەمجا دوای ئەوەی کە وەزیر ئەوەی گوێ‬ ‫لیدەبێت‪ ،‬شاماران دەکاتە سێ بەشەوە و‬ ‫فەرمان دەدات کە ئەو سێ بەشە بکوڵێنرێت‪.‬‬ ‫کاتێک کە گۆشتەکە دەکوڵێت‪ ،‬وەزیرە‬ ‫پیاوخراپەکە لە کلکی دەخوات‪ ،‬تامەسپیش‬ ‫کە خۆی بە تاوانبار دەزانێت بەرامبەر‬ ‫بەشاماران و دەیەوێت بمرێت‪ ،‬لە سەرەکەی‬ ‫وێز ـ وەز‬ ‫‪ .‬ئیرەج مورادی باقالوایی‬ ‫کۆماسی و کەاڵتەرزاندا (مەریوان ـ سنە)‬ ‫ماوەتەوە‪.‬‬ ‫یەکەم جار ساڵی ‪ 1099‬کۆچی لە کتێبی‬ ‫(نوراالنوار) ناوی ناوچەی کوڕەوێز‬ ‫هاتووە کە ئێستا بووەتە کۆماسی‪.‬‬ ‫(ئەویش باسەکە هی سەدەی ‪ 8‬کۆچییە‬ ‫کە شێخ خالیدی شازەلی ژمارەیەک‬ ‫لە ئاواییەکانی پشڕێ و کوڕەوێزی‬ ‫کڕیوەتەوە‪ ).‬دواتر سەردەمی سەفەویە‬ ‫ـ ‪ 1075‬کۆچی ــ ناوچەی کەاڵتەرزان و‬ ‫کوڕەوێز لە ژێر دەسەاڵتی موحەمەد‬ ‫بەگ لە سانەکانی هەوراماندا بووە‪.‬‬ ‫(تاریخ سالطین اورامان ـ ئامادەکردن‪:‬‬ ‫نەزیری ـ الپەڕە ‪ )144‬لە کتێبی (حدیقە‬ ‫ناصریە‪ ،‬الپەڕە‪ )54 :‬هەم ناوی‬ ‫کوڕەوێز وەک بلووکێکی ئەردەاڵن‬ ‫هاتووە‪ .‬لە چەندین بەڵگەی نووسراو لە‬ ‫ساڵەکانی نێوان ‪ 1195‬ـ ‪ 1340‬کۆچی‬ ‫ـ ئەرشیڤی نووسەر ــ ناوی کوڕەوێز و‬ ‫کوڕەوەز هاتووە‪ .‬نموونەی بەرچاوی‬ ‫دەستنووسێکی کتێبی (کفایه الفقه) کە‬ ‫موحەمەد کوڕی شێخ شەهابەدین دووەم‬ ‫کاکۆزەکریایی لە ئاوایی سوورکەوڵ‬ ‫لە (محال ُکرە َوز) نووسراوە‪( .‬بەڵگەی‬ ‫پەیوەست)‬ ‫ــ دۆڵی وەزیەر‪ :‬ئەو شیوە دەکەوێتە‬ ‫کوێستانی هەالجان لە نێوان ئاوایی‬ ‫سوورکەوڵ و زۆنج‪.‬‬ ‫ــ کەژی یۆزەما‪ :‬شاخێکی بەرز و سەخت‬ ‫و هەڵەمووتە لە نێوان نۆتشە و سلێن‬ ‫ـ هەورامان‪ .‬یۆزەما شوێنی کەڵەهەرز‬ ‫و ڕاوڕاوانی کەڵ و پڵنگ و گورگ و‬ ‫ئاژەڵە کێویەکانی دیکەیە‪ .‬هەندێ لە‬ ‫بەسااڵچووەکان دەڵێن یۆزەما بە جۆرێ‬ ‫تایبەتی گیای ڤەرکەمەر دەڵێن‪ .‬ئەڵبەت‬ ‫لەوانەیە پێوەندی ڕاوی کەڵیشەوە بێ‪ .‬یا‬ ‫مەبەست لە وێز و وەز بێ‪.‬‬ ‫دەخوات و پاتشاش بۆ چاکبوونەوە لە‬ ‫لەشەکەی دەخوات‪ .‬پیالنەکەی شاماران کار‬ ‫دەکات و دەستبەجێ وەزیرە پیاوخراپەکە‬ ‫دەمرێت‪ ،‬پاتشا چاکدەبێتەوە و تامەسپ‬ ‫هەموو زانایی و نهێنیەکانی شاماران‬ ‫وەردەگرێت و دەبێتە لوقمانی حەکیم؛ ئەو‬ ‫حەکیمەی کە گیا و درەختەکان گۆرانی بۆ‬ ‫دەڵێن و نهێنیە پزیشکیەکانی خۆیانی بۆ‬ ‫دەخەنە ڕوو‪ .‬لە هەمان کاتدا دوای مردنی‬ ‫شاماران‪ ،‬ڕۆحەکەی دەگوێزرێتەوە بۆ‬ ‫کچەکەی»‪.‬‬ ‫چیرۆکەکە لێرەدا تەواو دەبێت؛ بەاڵم‬ ‫بە دڵنیایی ئەم خواوەندە لە ڕابردووی‬ ‫دێریندا زۆر زیاتری سەبارەت گوتراوە‪،‬‬ ‫بەداخەوە ئەمڕۆ هەر هێندەی لە ناو خەڵکدا‬ ‫لە یاد ماوە و بە تۆزێک جیاوازی کەمەوە‬ ‫دەگێردرێتەوە‪ .‬بە دڵنیایی مار شوێنێکی‬ ‫گرنگی لە ناو میسۆلۆجی کوردیدا هەبووە‬ ‫و لە هەندێک شوێنی تردا ئەو گرنگیە‬ ‫دەردەکەوێت‪ .‬ئەگەر سەرنج بدرێت ئەمڕۆ‬ ‫لەسەر دیواری دەروازەی اللشی پیرۆزی‬ ‫ئێزدیەکان‪ ،‬مارێک بە ڕوونی دەردەکەوێت‪.‬‬ ‫هەتاوەکو ئەمڕۆ لێکۆڵینەوەیەکی زانستی‬ ‫باش لەسەر شاماران نیە‪ ،‬ئەوەی کە هەیە‬ ‫زیاتر ئەو چیرۆکەیە کە دەماودەم لە ناو‬ ‫خەڵکدا ماوە‪ .‬سەرەڕای ئەوە‪ ،‬وەک زۆر‬ ‫بەشی تری فۆلکلۆری کوردی دەوڵەمەند‪،‬‬ ‫تورکەکان زۆرجار خۆیان دەکەنە خاوەنی‬ ‫شاماران و هەندێک لە فارسەکانیش بە‬ ‫هەمان شێوە‪ ،‬بەاڵم خۆشبەختانە ناوەکەی‬ ‫هێندە بە ڕوونی کوردیە و لە ناوجەرگەی‬ ‫کوردستاندا ناسراوە‪ ،‬بۆیە نە فارس و نە‬ ‫تورک ناتوانن لەوەدا سەرکەوتوو بن‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ ناوی کوڕەکە‪ ،‬تامەسپ لە هەندێک شوێندا‬‫بە شێوەی ‪ Tahmasp‬نووسراوە‪ .‬بە پێی‬ ‫ئاشناییم بە ناوە دێرینەکان وا دەردەکەوێت‬ ‫کە ناوەکە لە دوو بەشی (تام‪+‬ئەسپ)‬ ‫دروست بووبێت‪ .‬وشەی (ئەسپ) ڕوونە‬ ‫و لە سەردەمی میدەکانەوە بەهۆی گرنگی‬ ‫گیانداری ئەسپ‪ ،‬زۆر ناوی لەو جۆرە بەدی‬ ‫دەکرێت کە بەشێک لە پێکهاتەکەیان ئەسپ‬ ‫بووە‪ .‬بەاڵم وشەی (تام) لە زمانە خزمە‬ ‫جێرمانیکەکاندا دەردەکەوێت‪ ،‬بۆ نموونە لە‬ ‫ئینگلزیدا بە شێوەی ‪ tame‬دەردەکەوێت کە‬ ‫وەک کردار مانای (ماڵیکردن‪ ،‬دەستەمۆکرد)‬ ‫دەدات و لە کوردی نوێدا بە شێوەی (تەمێ‪/‬‬ ‫کردن) دەردەکەوێت‪ .‬بۆیە پێدەچێت کە ناوی‬ ‫(تامەسپ)‪ ،‬لە ڕابردوودا مانای (ئەسپی‬ ‫ڕاهێنراو‪/‬دەستەمۆکراو) ی دابێت‪.‬‬ ‫ وەک باسکرا هەتاوەکو ئەمڕۆ لێکۆڵینەوەی‬‫زانستی بە زمانی کوردی یان ئینگلیزی‬ ‫(ئاگاداری تورکی نیم) سەبارە بە شاماران‬ ‫لە ئارادا نیە‪ ،‬بۆیە خوێنەری بەڕێز ئەگەر لە‬ ‫ناوچەکەتدا چیرۆکی شاماران بە شێوەیەکی‬ ‫جیاواز دەگێردرێتەوە یان زانیاریەکی نوێت‬ ‫سەبارەت شاماران لەال هەیە‪ ،‬تکایە بە‬ ‫سوپاسەوە لە بەشی کۆمێنتدا بینووسە با‬ ‫کەس لێی بێبەش نەبێت‬ ‫جاران وێنەی شاماران لەسەر دۆاڵب و‬ ‫کەوەنتەرو سینی و چەندین شتی تر وێنا‬ ‫دەکرا ‪...‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫‪1‬ـ وشەی کوڕە شوێنەناوێکە لە کرماشان‬ ‫هەتا شەمزینان بە ناوی شاخ و چیاوە‬ ‫هەیە‪ :‬کوڕەمیانە‪ ،‬کوڕەمێو‪ ،‬کوڕەکاژاو‪،‬‬ ‫کوڕەک‪ ،‬کوڕامزگەفتا‪ .‬دیارە کە لێرەش‬ ‫کوڕەوەز یا کوڕەوێز هەر بە واتای‬ ‫(شاخی وەز یا وێز)ـە‪.‬‬ ‫‪2‬ـ ئەو وشەیە لەسەر زمانی خەڵکی‬ ‫ناوچەکە بە کوڕەوێز و کوڕەوەز‬ ‫دەبیسترێ‪ .‬لە دەستنووسەکاندا کە‬ ‫بەشێوەی ڕێنووسی کۆن نووسراون‪ ،‬بە‬ ‫( ُک َر َوز ـ ُک َر ِوز) بینیومە‪.‬‬ ‫‪3‬ـ وەز و وێز لە دوو شوێنەناوی وێزیەر‬ ‫(دۆڵی وێز) و وەزیەر (دۆڵی وەز) دەبێ‬ ‫هەمان واتای نشینگە و ژینگەی ئاژەڵی‬ ‫کێوی وێز ـ وەز بێ‪ .‬بەداخەوە لە هەر‬ ‫دوو شوێنەکە ئیتر بەڵگە بۆ بوونی ئەو‬ ‫ئاژەڵە نییە‪.‬‬ ‫بەداخەوە مرۆڤ لە دڕندەکان خراپتری‬ ‫لێ هاتووە و بەزەیی بە خۆیا نایەتەوە‬ ‫و بە شەڕ و نەخۆشی داسەپێندراو و‬ ‫بەرژەوەندی سیاسی‪ ،‬ڕۆژ نییە سەدان‬ ‫کەس لە جیهاندا نەکوژرێن‪ .‬جا چۆن‬ ‫بەزەیی دێتەوە بە ئاژەڵێکی کێوی کە‬ ‫ئەویش گۆشتی ناخورێ و بە دڕندە‬ ‫دەناسرێ و دەیشترسێ جارجار‬ ‫وەزەیەکی لێ بکا‪ .‬پەوکێ هیچ بەرنامەیەک‬ ‫وێنا ناکرێ ئەو ئاژەاڵنە لە بەرژەوەندی‬ ‫مرۆڤدا بمێننەوە‪.‬‬ ‫بیرمەندێک دەڵێ‪ :‬ئەو ڕۆژەی دنیای‬ ‫مرۆڤەکان تەواو دەبێ کە جگە لە‬ ‫قالۆنچە و سەگ و مشک و مێشوولە لەو‬ ‫سەرزەوییە وەک هاوڕێی مرۆڤ نەماوە‪.‬‬ ‫‪ 9‬ڕەشەمەی ‪1401‬‬ ‫ناسر ئاغابرا ناسراو به ژاکاو‪۲۰ ،‬ی‬ ‫خەرمانانی ‪۱۳٤۷‬ی هەتاوی لە ئاوایی‬ ‫بەردەڕەشان لە بنەماڵەیەکی وەرزێر‬ ‫لەدایک بووە‪.‬‬ ‫لە تەمەنی سێ ساڵیدا تووشی‬ ‫نەخۆشیی سوورێژە بووە کە بەچاو‬ ‫دەیگرێ و چاوەکانی لە دەست دەدا‪.‬‬ ‫خۆی دەڵێ‪« :‬خووم بە دنیای تاریکەوە‬ ‫گرت بەاڵم ڕووناکاییم لەبیر نەبردەوە‬ ‫بەڵکو ئەوم بە واڵتێک دەزانی و پێم‬ ‫وابوو بەجێم هێشتووە»‪.‬‬ ‫خوێندنی سەرەتایی وەکوو منااڵنی‬ ‫دیکە لە قوتابخانەی ئاوایی تەواو‬ ‫کردووە لە پۆلی چوارەمی سەرەتایی‬ ‫دەستی بە هۆنینەوەی شێعری فارسی‬ ‫دەکا‪ ،‬لە کوڕ و کۆبوونەوەکانی شێعر و‬ ‫وتارنووسی لە شاری مەهاباد بەشداری‬ ‫کردووە و لە زۆربەی کێبەرکێیەکاندا‬ ‫گەلێک خەاڵتی وەرگرتووە‪.‬‬ ‫لە هەوەڵی دواناوەندی کە وەک‬ ‫قوتابیانی ئاسایی لە قوتابخانەی‬ ‫دواناوەندی وانەی دەخوێند لە‬ ‫کێبەرکێیەکی شێعر نووسین لە‬ ‫قوتابخانەکانی ئێراندا بەشداری دەکا‬ ‫خەاڵتی یەکەمی قوتابخانەکانی ئێران‬ ‫وەدەست دەهێنێ‪ .‬جێگای ئاماژەیە ئەم‬ ‫شاعیرە کوردە بۆ چەندین وانەی وەکوو‬ ‫ئینگلیزی‪ ،‬بیرکاری و عەڕەبی جگە لە‬ ‫مامۆستایانی قوتابخانە‪ ،‬مامۆستای‬ ‫تایبەتی هەبووە لە خەتی بریل کە‬ ‫تایبەتی نابینایانە کەڵکی وەرگرتووە‬ ‫ساڵی ‪۱۳۷۰‬ی هەتاوی لە لقی ئابووری ‬ ‫کۆمەاڵیەتی دیپلۆمی وەرگرتووە‬ ‫بە کالۆریۆسی (فوق لیسانس) لە زمان‬ ‫و ئەدەبیاتی فارسی لە زانکۆی ئازادی‬ ‫مەهاباد تەواو کردووە‪.‬‬ ‫ئەم شاعیرە ڕووناک دڵە‪ ،‬ساڵی ‪۷۵‬‬ ‫هەتاوی زەماوەندی کردووە‪ ،‬ساڵی ‪۷۷‬‬ ‫لە شاری مەهاباد گەڕەکی سارم بەگ‬ ‫نیشتەجێ بووە‪ ،‬خاوەنی کچ و کوڕێکە‪.‬‬ ‫دوو کتێبە شێعری بە ناوەکانی‬ ‫کەژاوەی دڵ و تریفەی ئاوات چاپ و‬ ‫باڵو بووەتەوە‪ .‬بەرهەمێکی دیکەی بە‬ ‫ناوی کۆالرە ئامادەی باڵو بوونەوەیە‪.‬‬ ‫جگە لە شێعر لە بواری نووسینی‬ ‫تەنز‪ ،‬شانۆ و چیرۆک دەستێکی بااڵی‬ ‫هەبووە‪.‬‬ ‫ناسر ئاغابرا ‪۱۷‬ی خاکەلێوەی ‪۹۹‬ی‬ ‫هەتاوی بە هۆی وەستانی دڵ لە شاری‬ ‫مەهاباد کۆچی دوایی کرد‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪ :‬فەرهەنگی ئاوایی یەکانی‬ ‫مەهاباد‬ ‫ ڕۆحی شاد بێ و ناوی نەڕزێت‬ ‫‍ *کانی*‬ ‫شاعیر‪ :‬ناسر ئاغابرا‬ ‫هەرکاتێ دەکەومە بیری ئاواتی ڕۆژانی‬ ‫جوانی‬ ‫بۆ ساڕێژی زامەکانم بە تەنیا دێمە سەر‬ ‫کانی‬ ‫زووخاوی دڵ هەڵدەڕێژم بۆ وردە‬ ‫شەپۆلەکانی‬ ‫ئەو بەستەیەی بۆ دەخوێنم‪ ،‬بە الوک یا‬ ‫بە گۆرانی‪:‬‬ ‫کانی! کانی!‬ ‫تۆ جێژوانی پەرێکانی‬ ‫تۆ ئاوێنەی ئاسمانی‪،‬‬ ‫خوێنی جەرگی چیا سەخت و‬ ‫بەرزەکانی‪،‬‬ ‫خۆزگە ئەوەی من دەیزانم‪ ،‬تۆش‬ ‫بیزانی‪.‬‬ ‫کانی! کانی!‬ ‫تۆ ئەسرینی هەورەکانی‪،‬‬ ‫دەزانی بۆ خۆشم دەوێی؟‬ ‫شاعیرکوژێک وەک تۆ دەچێ چاوەکانی‪،‬‬ ‫دەزانی بۆ زۆر دێمە الت؟‬ ‫چون لە الی تۆ بەجێ ماون جێ پێکانی‪.‬‬ ‫کانی! کانی!‬ ‫تۆ شاهیدی پشکووتنی ئەوینێکی‬ ‫ئاسمانی‬ ‫قاتڵی من لە تۆیدا شوشت پەنجەکانی‬ ‫خوێنی دڵم تکاوە نێو ئاوی کانی‬ ‫بە دەم بزەی ئەوینەوە دەمردم و‬ ‫نەمدەزانی‬ صفحه 4