روزنامه صبا شماره 1419
روزنامه صبا شماره 1419
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
شنبه| 30اردیبهشت 20 |1402می 29 |2023شوال |1444
سال دهم| شماره 8 |1419صفحه| 5000ناموت|
نگاه صبا به زندگی هنری رضاحداد
به بهانه درگذشت او ...
برای او که دیگر
در میان ما نیست!
علی اکبر اسماعیلی:
محمد مهدی اسماعیلی:
نهضت ترجمه ادامه دارد
عبداهلل عالیی:
دغدغ ه اصلی باغ هنر
معرفی کتاب است
هر قدم خوب را
باید حمایت کرد
عبدالرحمن ذکایی:
بچه ها از بزرگترها
یاد می گیرند
مگس های سیاه
نشست روزنامه صبا با عوامل نمایش رومئو و ژولیت
حس زندیگ
روی صحنه جریان دارد
عکس :سهیل صالحیزاده
کن را تکان داد
فروش ۸۷۰هزار کتاب
در بخش مجازی
نمایشگاه کتاب صفحه 1
2
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
خرب سیمنا و تلویزیون
اکران پروا از چهارشنبه
فیلم سینمایی «پروا» به نویسندگی و کارگردانی مهران مهدویان و با بازی زنده نام حسام محمودی
از چهارشنبه ســوم خرداد در گروه هنر و تجربه اکران خواهد شد« .پروا» دومین فیلم مهدویان پس از
«اگزما» است که باز هم به مساله ای اجتماعی می پردازد و در خالصه داستان ان امده« :خسرو امیری ۳۰
ساله ،شغل چندان مناسبی ندارد .او تالش می کند که شرایط شغلی خودش را تغییر دهد .اما در این مسیر
با مشکالتی مواجه می شود ».این فیلم پیش از اکران عمومی در سینماهای داخل کشور ،در جشنواره های
جهانی مختلفی از کشورهایی یونان ،امریکا ،اسپانیا و جشنواره های اسیایی حضور داشته و توانسته جایزه
فستیوال «اکوالد» در کالیفرنیای امریکا را از ان خود کند/.صباخبر
6دهه ارادت سینمای ایران به امام رضا (ع)
همزمان با دهه کرامت در برنامه ای با عنوان « ۶۰سال سینمای ایران و عرض ارادت به پیشگاه امام رضا
(ع)» اثار منتخب طی ۱۰روز به نمایش در می اید .این برنامه از ۳۱اردیبهشــت تا ۹خرداد ماه هر شب
ساعت ۸در شهرهای مشهد مقدس ،قم ،شیراز و ری میزبان عالقه مندان سینمای ایران خواهد بود.رونمایی
از «اخت الرضا» به کارگردانی مجتبی طباطبایی همزمان با میالد حضرت معصومه(س) اولین فیلم این
مجموعه خواهد بود و تا شب میالد امام رضا (ع) فیلم های «کیمیا»« ،اسمان هشتم»« ،بچه زرنگ»« ،شب»،
«دعوتنامه»« ،به اهستگی»«،زمزمه»« ،بدون قرار قبلی» و مستندهای «یا ضامن اهو»« ،مشهد مقدس»
و «ایمان» ،به عنوان محصوالت ۶دهه سینمای ایران با موضوع رضوی به روی پرده خواهند رفت/.صباخبر
هر قدم خوب را باید حمایت کرد
علی اکبر اسماعیلی ،مستندســاز پیرامون وضعیت حاکم بر سینمای مستند گفت :طرحی که مرکز
گسترش سینما مستند و تجربی با اداره کل ارشاد در استان ها برنامه ریزی کرده اند ،باعث شده در دو یا سه
سال اخیر وضعیت مستندسازی در کشورمان شکلی بهتر به خود گیرد .در این طرح بخشی از سرمایه تولید
را اداره کل و بخش دیگری را مرکز گسترش متقبل می شود .این امر باعث می شود تولید برای مستندسازان
شهرستانی سهل تر شود .وی افزود :یکی از اسیب هایی که همیشه پیرامون مستندسازی وجود داشته
تمرکزگرایی در تهران بوده است؛ عاملی که باعث می شود فیلمسازانی شهرستانی به تهران مهاجرت کرده
تا بتوانند به کار خود ادامه دهند این عامل سبب شده ،کمتر گوناگونی جغرافیایی را در اثار مستند شاهد
باشیم .این نقیصه در حالی است که لوکیشن های بسیار خوبی در شهرستان ها وجود دارد که اگر از ان ها
به درستی استفاده شود ،اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد .این مستندساز درباره دشواری های ساخت فیلم
در شهرستان ها گفت :من در گناباد زندگی می کنم و در همانجا نیز مشغول فیلمسازی هستم .فیلمسازی
نظیر من مجبور است امکانات و وسایل را از مشهد دریافت کند .همین موضوع باعث می شود هزینه های
تولید باال برود .اما در طرح جدید شرایطی پیش امده که دیگر این هزینه ها برای فیلمسازان ازار دهنده
نیست البته هنوز هم کمبود ها بسیار اســت ،اما هر قدم خوب را باید حمایت کرد .وی با تاکید بر اینکه
فیلمسازان شهرستانی با تمام وجودشان در امر فیلمسازی حضور پیدا می کنند ،گفت :یکی از بزرگترین
امتیازات فیلمسازان شهرستانی این است که شهرستانی ها برای دریافت منافع مالی دست به ساخت مستند
نمی زنند بلکه این کار برایشان یک دغدغه ویژه است .الزم به ذکر است نمی خواهم منکر نقش مادیات شوم،
چون سرمایه می تواند به کیفیت کار کمک کند ،اما اگر سینماگران شهرستانی حمایت شوند معتقدم کل
سینما سود خواهد کرد .اسماعیلی درباره مستند جدید خود نیز بیان کرد :کاری با عنوان «اخرین خاتون»
را در دست ســاخت دارم .فیلمبرداری این کار به پایان رسیده و هم اکنون مراحل فنی ان طی می شود.
مستند درباره پیرزنی سالخورده است که با پارچه بافی سعی می کند زندگی خود را سپری کند/.صباخبر
مگس های سیاه کن را تکان داد
فیلم «مگس های سیاه» ساخته ژان -استفان ساوار با بازی شان پن
با تصاویری خشن ،کن را تکان داد.
شان پن روز پیش روی فرش قرمز جشنواره کن هفتاد و ششم رفت
که میزبان چهره ها و عوامل فیلم «مگس های سیاه» بود.
«مگس های سیاه» با بازی شان پن و تای شریدان درباره امدادگران
فوریت های پزشکی است که پنج شنبه با نمایش صحنه هایی خشن در
اولین اکران جهانی خود جشنواره فیلم کن را به هم زد.
مغزهای پاشیده ،ســگ های مرده ،معتادی که با سوزن اویزان از
بازویش زایمان می کند؛ همه و همه بخشی از انبوهی از وحشتی است
که پن و شریدان در نقش ۲امدادگر کهنه کار و تازه کار در اتش نشانی
نیویورک با ان روبه رو می شوند.
تماشاگران ۵دقیقه فیلمی که پر از واقعیت ناب بود را تشویق کردند؛
فیلمی که در ان شان پن خسته به شریدان می گوید« :ما بدبختی را
تحمل می کنیم/».مهر
کن هریسون فورد را غافلگیر کرد
جشنواره کن «هریسون فورد» را در مراسم افتتاحیه «ایندیانا
جونز »۵با یک نخل طالی افتخاری غافلگیر کــرد .این فیلم در
بخش «خارج از مسابقه» جشــنواره اکران می شود و برای «نخل
طال» رقابت نمی کند.
هریســون فورد پس از دریافت جایزه غافلگیرکننده اش روی
صحنه به شوخی گفت« :خوشحالم و به این جایزه افتخار می کنم،
اما فیلمی اورده ام که باید ببینید ».او در مورد کلیپی که از دوران
بازیگری او پخش شــد اضافه می کند« :می گوینــد قبل از اینکه
بمیری ،زندگی جلوی چشم ادم منعکس می شود ،و زندگی من
همین االن جلوی چشمانم منعکس شد».
او برای پنجمین و اخرین بار نقش باستان شناس معروف را بازی
کرده و تاکید کرده اســت که در فیلم یا سریال دیگری به دنیای
«ایندیانا جونز» بازنمی گردد .اکران عمومی «ایندیانا جونز »۵در
ایاالت متحده از ۳۰ژوئن اغاز خواهد شد/.صباخبر
ادی مورفی در نقش بازرس کلوزو
ادی مورفی در حال مذاکره اســت تا به بازســازی فیلم «پلنگ
صورتی» ملحق شود و در نقش بازرس کلوزو جلوی دوربین برود.
بازسازی این فیلم کالسیک توســط جف فاولز سازنده «سونیک
خارپشت» کارگردانی می شود.
کریس برمنر نویسنده فیلمنامه فیلم است که «پسرهای بد برای
همیشه» و «مردی از تورنتو» از جمله فیلمنامه های قبلی اش هستند.
جولی اندروز هم از تهیه کنندگان فیلم خواهد بود.
«پلنگ صورتی» با فیلم کمدی ۱۹۶۳با بازی پیتر سلرز در نقش
بازرس کلوزو اغاز شد« .بازگشــت پلنگ صورتی» فیلم بعدی سال
۱۹۷۵ساخته شد و سال بعد «پلنگ صورتی دوباره ضربه می زند» و
«انتقام پلنگ صورتی» در سال ۱۹۷۸دیگر دنباله های ان بودند .الن
ارکین ،راجر مور و استیو مارتین هم این نقش را ایفا کردند.
«پلنگ صورتی» نام یک الماس صورتی با ارزش است که در فیلم
اصلی سوژه فیلم بود/.مهر صفحه 2
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
خرب سیمنا و تلویزیون
استعفا تیرماه کلید می خورد
پیام احمدی نیا ،بازیگر سینما و تلویزیون درباره کار جدید خود گفت :اخیرا ً بازی من در سریال «قهره
ترک» به کارگردانی علیرضا امینی که برای پخش از پلتفرم فیلم نت اماده می شــود و در ایران و ترکیه
فیلمبرداری شده به پایان رسیده اســت .وی افزود :در سینما نیز قراردادی با نوید اسماعیلی برای یک
فیلم پلیسی بسته ام .نام موقت این فیلم «استعفا» است که فیلمبرداری ان اوایل تیرماه اغاز خواهد شد.
وی درباره رونق پلتفرم ها توضیح داد :خوشبختانه سریال هایی که در پلتفرم ها تولید می شود با استقبال
مواجه شده اند ،اما نباید از یاد برد که این تولیدات می بایست در تلویزیون انجام شود ،ولی متاسفانه به دلیل
دوری تلویزیون از سلیقه تماشاگر امروز مخاطبان اثار نمایشی به سمت پلتفرم ها متمایل شده اند/.صباخبر
3
اغاز نمایش اثار مستند سینما حقیقت
مستندهای شانزدهمین جشنواره سینماحقیقت ،خردادماه در سالن حقیقت مرکز گسترش سینمای
مســتند ،تجربی و پویانمایی روی پرده می روند .دور تازه نمایش اثار در مرکز گســترش با نمایش سه
مستند «کشیم عاشق»« ،اسپانک» و «غیرمسکونی» شروع می شود .دوشنبه اول خردادماه از ساعت ۱۶
تا ۱۹مستندهای «ات اوغالن»« ،عزیز» و «پیله ابریشم» در سالن حقیقت مرکز گسترش نمایش داده
خواهند شد .دور تازه نمایش اثار مستند در مرکز گسترش سینمای مستند ،تجربی و پویانمایی به اکران
مستندهای حاضر در شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» اختصاص دارد .پس از ان مستندهای دوره
پانزدهم در تیرماه روی پرده خواهد رفت/ .مهر
عالیی :دغدغ ه اصلی باغ هنر معرفی کتاب است
عبداهلل عالیی تهیه کننده درباره رویکرد برنامه رادیویی «باغ
هنر» در ایام برپایی سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین المللی
کتاب تهران عنوان کرد :یکــی از دغدغه های اصلی این برنامه
رادیویی معرفی کتاب است و «باغ هنر» در طول سال ،هفته ای
دو روز به معرفی کتاب و پوشــش اخبار انتشار کتاب در حوزه
های مختلف فرهنگی ،اقتصادی ،سیاسی و ...می پردازد .این
برنامه که از رادیو ایران بر امواج رادیو می رود ،به مناسبت برپایی
نمایشگاه کتاب از ابتدای این رویداد تا اخرین روز این نمایشگاه
از ساعت ۱۶تا ۱۷حضور دارد و در خدمت شنوندگان است .او
درباره ایتم های این ویژه برنامــه گفت :در برنامه «باغ هنر» به
معرفی ناشران برتر ،گفت و گو با نویسندگان شاخص و غرفه های
برتر می پردازیم .همچنین بررسی وضعیت نمایشگاه و بازخورد
مخاطبان را از بخش های مختلف چون بین الملل ،دفاع مقدس،
کودک و نوجوان و استان ها جویا می شویم .همچنین نگاهی به
مسائل صنفی نویســندگان و اهالی کتاب از ویراستار گرفته تا
نویسنده داریم و به مسائلی چون چاپ و نشر و ...می پردازیم تا به
صورت جامع و کامل به حوزه فرهنگ توجه شود.
این تهیه کننده درباره دغدغه مندی «باغ هنر» اظهار کرد :ما از
اولین برنامه هایی بودیم که درباره کتاب ها نظر دادیم و دسترسی
همه مردم و عدالت فرهنگی را مــورد توجه قرار دادیم و چند
پیشنهاد هم مطرح و پیگیری کردیم .یکی از این پیشنهادات،
پیشنهاد کتابخانه مجازی ملی بود که در حد معاون وزیر و وزیر
مطرح کردیم تا بشود در کنار نمایشگاه کتاب ،نمایشگاه مجازی
را با توجه به قیمت های روز برپا کنیم .این نمایشــگاه می تواند
به وسعت ایران باشد و هزینه هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی و موسسات مختلف برای چاپ کتاب می کنند را به صورت
یارانه کتاب به مردم خدمت رسانی کنند و به سمت دیجیتالی
شدن کتاب با توجه به قیمت کاغذ روند .اینگونه هم چاپ بهتر
خواهیم داشت و هم ادبیات فارسی پاس داشته می شود و هم
مثل قبل ویراستاری با دقت کافی انجام می شود و نظارت زبانی
صورت می گیرد .عالیی در پایان درباره ضبط برنامه در محیط
برپایی نمایشــگاه گفت :معاونت صدا در محل نمایشگاه کتاب
یعنی مصلی امام خمینی (ره) تهران غرفه کاملی دارد که رادیو
ایران هم انجا است .در محوطه درب ۳۸شبستان ،میدانی بودن
برنامه چالش است و این چالش برای ما فرصت است .چرا که در
طول سال از سرمایه دیداری و شنیداری مخاطبان و اهل هنر و
اهل کتاب استفاده می کنیم و در طول سال این نهضت و گفتمان
را ادامه می دهیم .با اینکه امکانات استودیویی نیست و صدا و
باد و باران و مشکالت انتن وجود دارد .سعی می کنیم به بهترین
صورت روی امواج برویم.
«باغ هنر» با اجرای شهاب شــهرزاد از شنبه تا چهارشنبه
ساعت ۱۶:۰۰از رادیو ایران پخش می شود/.صباخبر صفحه 3
4
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
پرونده
نشست روزنامه صبا
با عوامل نمایش رومئو و ژولیت
حـسزندگـی
رویصحنـه
جریـاندارد
سیما تیر انداز کارگردان ،نوشین تبریزی نویسنده ،الهام
احمد محمد اسامعیلی
شعبانی ،مهرزاد جعفری و پژمان عبدی بازیگران نمایش
گفت و گو
رومئو و ژولیت با حضور در روزنامه صبا درباره اجرای این
نمایش و وجوهات مختلف اثر به گفت وگو پرداختند .نمایشی شلوغ ،گرم،
پر از هیجان و حس زندگی که با پرداختن به مشکالت و پشت صحنه تئاتر
دیدنش برای خیلی ها اعم از تماشاگر عام و تماشاگر خاص جذابیت های
زیادی دارد و سیما تیرانداز با استفاده ازهنرجویانش در نمایش تالش کرده
فرصت کار صحنه ای را برایشان فراهم کند و این بازیگران جوان به خوبی
توانسته اند در کنار بازیگران حرفه ای کارشان را انجام بدهند .این نمایش تا
اواسط خرداد در تماشاخانه نوفل نوشتاتو روی صحنه است.
از سال 95به بعد شاهد تغییر رویه شما در کارگردانی بودیم
و از این زمان به بعد نمایش هایی را روی صحنه اجرا می کنید
که شاگردان اموزشگاه بازیگریتان در انها حضور دارند .در
باره این شیوه کاریتان توضیح بدهید؟
سیما تیرانداز :خیلی اتفاقی این جریان شکل گرفت .زیرا متمرکز
تــر روی بخش اموزش کارکردم و متوجه شــدم که اســتعدادهای
درخشانی میان جوان ها وجود دارد و باید از انها حمایت کرد .از طرفی
در سال های اخیر کار کردن با بازیگران حرفه ای هم این سالها سخت
شده است .اکثر بازیگران حرفه ای مشغول بازی در سینما ،تلویزیون و
شبکه نمایش خانگی هستند و وقت زیادی برای حضور طوالنی مدت
در تئاتر ندارند که تمرینات و اجرای نمایش پروسه ای چند ماهه است.
بارها پیش امد برخی از بازیگران حرفه ای در نیمه تمرینات تئاتری
پیشــنهاد بازی تصویر پیدا کرده اند و تئاتر را نیمه کاره رها کرده اند
.بنابراین تالش کردم جریانی را در بازیگری شــروع کنم و تعدادی
بازیگر جوان و مســتعد را به تئاتر معرفی کنم .در سال 1395اولین
بار چنین رویکردی را دنبال کردم و در اوایــل برایم زیاد جدی نبود.
اما این روزها برایم خیلی جدی شده است .در ان مقطع گفتم که من
سرپرست گروهم و نه کارگردان با این شیوه نمایش نیازمندیها را روی
صحنه بردیم .نمایش در حین اجرا با استقبال خوب مخاطب روبه رو
شد و در ادامه با جوانها بوتولیسم را روی صحنه بردیم و این نمایش
هم دیده شد.
در نمایش رومئو وژولیت برای اولین بار در ترکیب بازیگران
رفتید به سراغ استفاده از ترکیب بازیگران جوان و حرفه ای ؟
تیر انداز :فضای نمایش به گونه ای بود که تلفیقی در تیم بازیگری
میان حرفه ای ها و اماتور ایجاد کنم .جوانهای بازیگر در کنار بازیگران
حرفه ای هم می اموزند و در کنارش به جذاب شدن بازی ها هم کمک
می کند .از الهام شعبانی ،پژمان عبدی و مهرزاد جعفری تشکر می
کنم که سختی ها این کار را قبول کردند و در کنار جوانها در نمایش
بازی کردند .بهر حال بازیگر حرفه ای فرمت خاص بازیگری خودش
را دارد و جوانها هم سویه دیگری را دنبال می کنند .با این تجربه موفق
در اینده هم در نمایش هایم از چنین ترکیبی استفاده می کنم .در این
ساختار بچه ها از مرحله تجربه کردن و روی صحنه رفتن یک گام به
جلو می روند .
دیدن پشت صحنه تئاتر و یا سینما همیشه برای مخاطب
جذاب است و شما این مسئله را به عنوان بیس اصلی نمایش
نامه انتخاب کردید .چگونه این رویکرد را مد نظر قرار دادید؟
نوشین تبریزی :از موقعی که سیما تیرانداز به من لطف داشتند و در
کارهایشان به عنوان نویسنده همکاری می کنم .یک تعامل سازنده بین
ما به وجودامده که چه قصه ای را قرار است برای اجرای نمایش نوشته
و اجرا کنیم .بنابراین ایده اصلی نوشتن چنین متنی به تنهایی مختص
من نبوده است .همیشه در جلساتی که با هم داریم در باره موضوعات
صبحت می کنیم وبه نقطه مشترکی می رسیم و کار شروع می شود .
سیما تیرانداز :این دومین نمایشی است که در باره پشت صحنه
تئاتر نوشته و اجرا می کنیم .سالها پیش قرار بود نمایش سیاها را روی
صحنه ببریم که در دقیقه نود اجرای عمومی نمایش کنسل شد .البته
تصمیم داریم دوباره این نمایش را با حضور هنرجویان منتخب دوره
های مختلف اموزشگاه اجرا کنیم .همیشه دیدن پشت صحنه سینما و
تئاتر برای مخاطب جذاب است .بعد از اینکه اجرای سیاها ممکن نشد
مسیر را عوض کردیم و نمایش دیگری را اجرا کردیم .این ایده تلفیق
پشت صحنه تئاتر و اجرای نمایش هم در ایجاد جذابیت نمایش بسیار
مهم بود.
تبریزی :البته نمایش رومئو و ژولیت فقط به پشــت صحنه تئاتر
نمی پردازد .
شما اولین تجربه کارگردانی تئاتر را هم چند مدت پیش
انجام داید .این تجربه چقــدر کمک کرد تا ملموس تر نقش
کارگردان تئاتر را در نمایش ایفا کنید؟
الهام شعبانی :اول کار از سیما تیرانداز تشکر می کنم که به من
اعتماد کرد و این نقش را به من پیشنهاد داد .ایفای نقش کارگردان در
این نمایش یکی از سخت ترین بازی هایم در تئاتر بود .روز اولی که متن
را خواندم و تمرینات شروع شد فکر نمی کردم ایفای این نقش به این
میزان دشوار باشد .کار کردن با بازیگران جوان مختصات خاص خودش
را دارد این جوان ها در مرحله فراگیری بازیگری هستند و کم تجربگی
روی صحنه و برخورد با این ویژگی برایم عجیب بود و در این چند ماهه
با چالش های جذابی مواجه شدم و خوشبختانه با کارگردانی سنجیده
سیما تیرانداز از همه این چالش ها عبور کردیم و این تجربه را دوست
دارم و احساس می کنم یک بازسازی در من رخ داد.
در نمایش نقش یک تهیه کننده ای را بازی می کنید که فقط
به نیت دیده شدن و حضور بازیگری سلبریتی تهیه نمایش را
بر عهده گرفته است .برای ایفای این نقش چقدر از تجربیات
تئاتریتان استفاده کردید؟
سیما تیرانداز :ایــن سوال را از من بپرســید از این جنس تهیه
کنندگان که به صرافت حضور سلبریتی تهیه کننده نمایشی را بر عهده
می گیرند زیاد است ( با خنده ) .نمایشی را کار می کردیم و اقایی امد
که شغلش گاراژداری بود و این طفلکی هیچی از تئاتر نمی دانست و
پولی اورده بود و توقع داشت سودی داشته باشد و برود و نمایش هم
پر بازیگر بود و البته از شانس این دوست سرمایه گذار نیمه کاره ماند .
هر موقع سر تمرینات با پژمان عبدی صحبت می کردیم می گفتم این
نقش همان تهیه کننده گارژدار است.
پژمان عبدی :تالش کردم تصور و خواسته کارگردان در این نقش
را در بازیم ارائه کنم .دوســت تهیه کننده ای که خانم تیرانداز اشاره
کرده بودند را ندیدم اما با این جنس از تهیه کنندگان اشــنا هستم و
تالش کردم شناختی که از چندین نوع از تهیه کنندگان دارم را میکس
کنم و شخصیتی جذاب و ملموس به نام طاهری خلق کنم.
حضور این نوع تهیه کنندگان به تئاتر هم لطمات زیادی
وارد کرد؟
عبدی :موافقم با این قضیه .مهم ترین نقطه ضعف این ادمها عدم
شناخت از بطن تئاتر اســت .برای این ادمها همکالمی و معاشرت با
سلبریتی ها و چند عکس یادگاری گرفتن مهم ترین هدف است و در
کنارش تصور می کردند سرمایه گذاری در تئاتر سود هنگفتی دارد
در حالی که در تئاتر از پولی خبری نیست و این تناقض باعث می شد
این نوع تهیه کنندگان با تیم تولید تئاتر به مشکل بربخورند و سطح
کمی و کیفی کار هم اسیب می بیند .از طرفی برخی از این دوستان
اصرار دارند که فالن سلبریتی حتما در نمایش بازی کند که در بیشتر
مواقع کارگردان با چنین کاری موافق نبود و شاید از سر اجبار به چنین
کاری تن می داد .درست عین کاری که کارگردان در نمایش ما انجام
می دهد .
دستیار کارگردان ها علی رغم نقش مهمی که در تولید یک
تئاتر دارند همیشه مظلوم هستند و در مواقع بحرانی تبدیل
به سیبل کارگردان ،تهیه کننده و بازیگران می شوند .شما این صفحه 4
پرونده
دستیار کارگردان نمایش را چگونه دیدید؟
سیما تیرانداز :نوشین تبریزی نقش دستیار کارگردان را مختص
مهرزاد نوشته بود( باخنده).
مهرزاد جعفری :دستیاری کارگردانی در تئاتر کار دشواری است.
البته من در چند نمایش خانم تیرانداز دستیارشان بودم و از این شغل
شناخت الزم را دارم .دستیاری جذابیت های زیادی دارد .در این سال
ها در کنار کارگردان های با تجربه ای نظیر خانم تیرانداز ابدیده شده ام
.صبوری و تغییر سبک زندگی را هم در این مدت در مجالست با خانم
تیرانداز اموختم .در این پروژه کار برای من به علت بازی و دستیاری
توامان سختی های داشت .تالش کردم برای بازی در این نقش اله مان
هایی را مورد استفاده قرار بدهم که شاید در واقعیت وجود نداشته باشد
اما باعث جذابیت نقش و فضای نمایش می شد .البته هر دوستی که من
را می بیند می گوید دستیار نمایش رومئو و ژولیت عین خود واقعی من
در همکاری با خانم تیر انداز است .
نوشین تبریزی :موقعی که نمایش را می نوشتم از لحظاتی که
بین مهرزاد و کارگردان در نمایش رخ می دهد خنده ام می گرفت .
به چه دلیل خودتان در نمایش نقــش کارگردان را بازی
نکردید؟
تیرانداز :االن مطمئن هستم اگر دوباره به الهام شعبانی پیشنهاد
بازی در این جنس نمایش و همبازی شدن با هنرجویان جوانها را بدهم
قبول نمی کند .زیرا کار سختی است .یادم می اید برای روی صحنه بردن
نمایش بهمن به کارگردانی افروز فروزنده که ان هم در باره پشت صحنه
تئاتر است سه ماه تمرین کردیم در ان کار هم با این دشواری ها روبه رو
بودیم .البته من به جز الهام شعبانی به بازیگر دیگری برای این نقش فکر
نکردم .زیرا بازیگر با تجربه ،دلسوز و درجه یکی است .در گذشته تجربه
توامان بازی و کارگردانی را داشتم.البته در این نمایش ها بازیگران حرفه
ای حضور داشتند .به نظرم یک کارگردان فقط باید روی کارش متمرکز
باشد و از پشت صحنه همه چیز را کنترل کند .اینکه دانشجویم احساس
خوبی داشته باشد که در نمایشی با استادشان همبازی است برای من
خوشایند است .خیلی دوست دارم دوستی نمایش را کارگردانی کند و
من هم نقش کارگردان را در نمایش بازی کنم .
ایا متنی که شما نوشــته بودید به طور کامل اجرا شد و یا
به دلیل فضای کار از ایده هایی که در حین تمرین شکل می
گرفت هم استفاده شد؟
تبریزی :به صورت روال در بحث اتودها با خانم تیر انداز هماهنگ
هستیم و در ســیر شکل گیری خط اصلی داســتان تعامالت خوبی
داشتیم .در شروع تمرینات خانم تیرانداز اتودها را به بازیگران ارائه می
دهد و بعد از اوکی نهایی در فضای نمایش مورد استفاده قرار می گیرد
.در این نمایش تالش کردم بیشتر مواقع سر تمرینات باشم و بتوانم به
بهتر شدن متن و کار کمک کنم.
تیرانداز :تا به حال سه مسیر در کارهای مشترک با خانم تبریزی
داشته ام .سر نمایش نیازمندیها یک سری صحبت و حرف با بازیگران
داشتیم وبعد از قطعی شدن اجرا خانم تبریزی به گروه اضافه شدند در
دل این صحبتها متنی متولد شد .در نمایش بوتولیسم خانم تبریزی
ایده من را در باره خوابگاه دانشجویی نوشت .در رومئو و ژولیت موضوع
اصلی را به خانم تبریزی گفتم و ایشان کار را انجام دادند.
شیوه اجرایی نمایش تک خطی نیست و با شروع نمایش
تماشــاگر وارد فضای نمایش از جنس تئاتر فاصله گذاری
برشتی می شود .ایده این رویکرد چگونه شکل گرفت؟
تیرانداز :ایده اولیه دعوا در شروع نمایش در میان تماشاگران را
از نمایش بهمن وام گرفتم و ایده دوم را مدیون پژمان عبدی هستم و
امد سر صحنه و ایده اش را توضیح داد و من ابتدا مخالفت کردم و الهام
شعبانی هم از استفاده از این ایده استقبال کرد و گفت در پس این بخش
عشق های امروزی مطرح می شود و نمی ایی فاصله گذاری ایجاد کنی
بلکه مطرح می شود که جامعه هم درگیر این اتفاق است و در اصل یک
مفهوم برای تماشاگر مطرح می شود و شاید خود تماشاگر درگیر چنین
مفهوم وقضیه ای باشد و همراه بشود .در نمایش دوبار از تکنیک فاصله
گذاری استفاده کردیم .لحظه شروع و در میانه اجرا این اتفاق رخ داد.
دیدن فضای پشت صحنه تئاتر و مشکالتی که برای یک
اجرا در روبه رو عوامل اجرایی تئاتــر چقدر می تواند برای
مخاطب تئاتر روشن کند که بر خالف تصور تئاتر اجرا کردن
کار ساده ای نیست؟
شعبانی :در مدتی که ازشروع اجرای نمایش می گذرد هم مخاطب
عام و هم مخاطب خاص به دیدن اثر امده اند .چند شــب پیش مادر
خانم تیر انداز هم به سالن امده بود و بعد از اجرا گفتند من دلم برای
بچه های تئاتر با این چیزهایــی که در این تئاتر دیدم می ســوزد .
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
5
مخاطب عام نمایش هم می گوید خیلی تحت تاثیر اتفاقات رخ داده در
نمایش قرار گرفته .رفتن یک بازیگر در میانه اجرا ،فراهم نبودن دکور و
دهها مشکل نظارتی و ممیزی دیگر در نمایش در معرض دید مخاطب
است وبا این وضعیت شرایط تئاتر را درک می کند و با سختی اجرای
نمایش ازصفر تا صدش اشنا می شود .در صحنه اخر نمایش هم می
بینیم با تمام مشــکالت و چالش های که گروه اجرایی با ان روبه رو
هستند یکدل و همراه می شوند و نمایش را اجرا می کنند و تاکیدی بر
اهمیت کار گروهی در صحنه نمایش است.
چقدر به این مسئله اذعان دارید که در ترسیم نوع روابط
بین شخصیتهای نمایش خواســتید زیاد خواهی وعصیان
زدگی نسل جوان دهه هشتادی را نشان بدهید؟
تیر انداز :مبنای نمایش که ترسیم عشق معروف رومئو و ژولیت
است خواستیم که نشان بدهیم که دیگر در این دوره و زمانه عشق های
این نوعی وجود ندارد و اغلب مفاهیم و نوع روابط به مرور زمان تغییر پیدا
کرده است .دیدن فیلم های سه دهه قبل برای من نوعی سخت شده
زیرا ریتم زندگی این سالها سریع و تند شده و دیدن فیلمهای کالسیک
با ریتمی اهسته ومالیم کار دشواری است .من اسم کنش های نسل
جوان را زیاد خواهی نمی دانم و تغییر پیدا کردن طبق جبر زمانه می
دانم .در نمایش به عشق های امروز پرداختیم و اینکه در زندگی امروز
چه تعریفی دارد و می شود از هر واژه ای برایش استفاده کرد .
تبریزی :تقابل دو نسل هم در این نمایش وجود دارد .
تیرانداز :االن شکل عاشق شدن هم عوض شده است.
در نمایش شخصیت بازیگر میانسال نمایش تالش می کند
با پادر میانی چالش های موجود در روابط بین جوانها را حل
کند؟
تیر انداز :نباید در نمایش ما دنبال پیام اخالقی باشید .تماشاگر
هوشمند امروز تئاتر خودش مفاهیم را می گیرد .
در شــروع نمایش در میان حرف های چند شخصیت زن
نمایش مدام در باره شوهر پیدا کردن و ازدواج مطرح می شود.
تاکید به این مفاهیم که برای مخاطب عام جذاب است را به
همین دلیل ایجاد جذابیت استفاده کردید؟
تبریزی :حرف روز جامعه اســت و اگر به حرف های جوانها در
پارک و مهمانی و ســایر جاها توجه کنید بحث ازدواج و شوهر پیدا
کردن داغ است.
تیر انداز :یک دختر امروزی ته رابطه ای که با پســری شروع می
کند دنبال ازدواج کردن است و این میل به تشکیل خانواده دادن چیز
طبیعی است و من این بیس را از خود درون جامعه به نمایش الصاق
کرده ام .در نمایش هم می بینیم شخصیت کارگردان درون نمایش
الهام رمضانی هم دوست دارد سر و سامان بگیرد .
تبریزی :دوست دارد به یک امنیت خاطر برسد.
یکی از نقاط قوت نمایش ریتم اجرای نمایش است که نمی
گذارد مخاطب ارتباطش از دیدن نمایش قطع شود و احیانا به
ساعتش نگاه کند.
تیرانداز :موقع شروع تمرینات به بازیگران می گفتم نمایش نباید
به تماشاگر فرصت بدهد .ما با تماشاگر باهوش مواجه هستیم و دیگر
دوران استفاده از ســکوت و مکث در فضای اجرایی نمایش گذشته
است تا تماشاگر وارد قضیه ای بشود و غیره و ذالک .پسر 15ساله من
تحلیل های علمی انجام می دهد که حیرت می کنم .بنابراین باید در
همه مسائل طبق زمانه و شرایط زیســت جلو رفت .زمانی می توانم
کارگردان موفقی باشم که ریتم جامعه و تفکر جامعه را بشناسم .هر
نمایش دیگری هم که اجرا کنم فرصت نفس کشیدن به تماشاگر را
نمی دهم .البته رسیدن به چنین ریتمی با یک تیم بازیگر جوان کم
تجربه واقعا کار سختی بود و نیازمند تمرینات زیاد و نفس انگیز .در این
راه کمک پژمان عبدی و الهام شعبانی تاثیر گذار بود .در این فرایند به
یک انسجام گروهی رسیدیم و االن بیاید پشت صحنه بچه ها جرات
نفس کشیدن را ندارند ( باخنده).
مگر با وجود اقتدار و کاریزمای الهام شعبانی به جز چنین
فضایی را انتظار داشتید؟
تبریزی :روزهایی که من سر تمرینات می رفتم هم خانم تیرانداز
به بچه ها هشدار می داد که خانم تبریزی از من و الهام شعبانی جدی و
مقتدرتر است و بچه ها حساب کار دستشان می امد .از شوخی گذشته
دلم می خواست که بچه های جوان هم اندازه بازیگران حرفه ای نمایش
درخشان ظاهر شوند .تمام این سخت گیری ها در جهت بهتر شدن
کیفیت نمایش و امکان عملی کردن اموزه های بازیگری سیما تیرانداز
در بین بازیگران جوان بود .
تیرانداز :من حتی از چالش شلوغی صحنه و رفت و امد پر تعداد
بازیگران در فضای نمایش نترسیدیم و از ان استفاده کردم تا طبیعت و
ذات زندگی روی صحنه جریان پیدا کند . صفحه 5
6
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
خرب فرهنگ و هرن
وزیر فرهنگ :نهضت ترجمه ادامه دارد
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی روز جمعه در حاشیه سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
اظهار داشت :از سال گذشته جریانی را برای ترجمه اثار فاخر فارسی و ایرانی به زبان های خارجی شروع
کردیم و نام ان را نهضت ترجمه گذاشتیم .محمدمهدی اسماعیلی افزود :سال گذشته نزدیک به ۵۰۰اثر
فاخر و ارزشمند به زبان های مختلف ترجمه شد .بسیاری از بخش های مختلف فرهنگی کشور اعم از سازمان
فرهنگ و ارتباطات اسالمی و دانشگاه های مختلف وارد این کار شدند .وی گفت :این کار را با قدرت ادامه می
دهیم .موضوعی است که رهبری عزیز انقالب از ما مطالبه داشتند و رئیس جمهوری هم تاکید دارند .وی
اضافه کرد :ان شاهلل بتوانیم در مدت کوتاه ،بخشی از عقب ماندگی های خود را در این حوزه جبران کنیم/.ایرنا
رضا حداد درگذشت
رضا حداد کارگردان تئاتر ایران سحرگاه روز جمعه ۲۹اردیبهشت ماه ،در سن ۵۴سالگی درگذشت.
شهرام گیل ابادی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران گفت :رضا حداد کارگردان
ب سبک تئاتر ایران ،در منزل خود دارفانی را وداع گفت .وی افزود :رضا حداد عالوه بر یک
خوب و صاح
کارگردان خوش فکر ،در مدیریت هنری هم به تئاتر کمک هایی کرد و هر چه در توانش بود برای توسعه
تئاتر انجام می داد و مضایقه نمی کرد .گیل ابای با اشاره به برگزاری شب کارگردانان تئاتر که چندی قبل
برگزار شد ،گفت :رضا حداد کمک شایانی در برگزاری این مراسم به ما کرد ،کمااینکه در تمام برنامه های
صنفی همراه ما بود و از تمام امکاناتش برای توسعه هنر و تئاتر ایران بهره می گرفت/.مهر
بچه ها از بزرگترها یاد می گیرند
در سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با غرفه ای متفاوت رو به رو شدم که به معنای واقعی
حال و هوایی صرفا نمایشگاهی داشت و دستگاه های چاپ و صحافی قدیمی را در معرض دید عموم قرار داده
بود .صاحب این غرفه عبدالرحمن ذکایی ۷۱ساله مدیر مسئول و صاحب غرفه نمایشگاهی نشر ارویج است .او
از سال ۱۳۴۳یعنی از ۸سالگی جای خود را در میان اعضای صنف صحافان پیدا کرده است .او هرگز به مدرسه
نرفته ،اما چند کتاب شعر دارد و به واســطه کارش با زبان فرانسه چنان اشنا شده که می تواند ترجمه متن از
فرانسه به فارسی را انجام دهد .ذکایی تشریح کرد :در زمان ما انگیزه ای برای ورود به یک عرصه کاری ،مطرح
نبود .پدرم به من گفت که اگر در کنار یک صحاف کار کنم ،روزی ۱تومان بیشتر خواهم گرفت بنابراین من به
دفتر مجله توفیق رفتم و کار صحافی را از انجا شروع کردم .وی گفت :من عشق به فهمیدن را داشتم و از همان
زمانی که کار صحافی را در چاپخانه شروع کردم ،سعی کردم همه چیز را بفهمم .این روز ها همه فقط دنبال پول
هستند و در چنین شرایطی انجام کار صحافی صرفه اقتصادی ندارد .مدیرمسئول نشر ارویج حال امروز کتاب ها
را خیلی بد دانست و گفت :امروزه مردم دنبال کتاب ها نیستند .کتاب «چرند و پرند دهخدا» در سال ۱۳۴۰با
تیراژ ۳۰هزار تا چاپ شد ،ولی االن با تیراژ هزار جلد چاپ می شود و این هزار تیراژ هم شاید فروش نروند .ذکایی
ادامه داد :هم اکنون برخی از افراد جامعه کتاب هایی را در خانه و کتابخانه های شان دارند ،اما به لزوم نگهداری از
این محصوالت فرهنگی توجه نمی کنند .گاهی مواقع به مکان هایی که روزنامه باطله می فروشند ،می روم و در
انجا تعدادی از کتاب های بسیار خوب و مستعمل را پیدا می کنم و می خرم .این نشان می دهد که مردم به جای
انکه کتاب های شان را به عنوان منابع خوب اطالعاتی حفظ کنند ،کیلویی می فروشند.
او خاطره ای از مالقاتش با محمدرضا شفیعی کدکنی را اینچنین روایت کرد :من با دکتر شفیعی کدکنی
صحبت می کردم و او می گفت :بچه که بودم ،به مهمانی هایی که در ان ها شعر می خواندند ،می رفتم .در همان
مهمانی ها با فرخی یزدی اشنا شدم و به دنبال شعر رفتم .این نشان می دهد که اگر بچه ها کتاب را در دست ما
نبینند ،کتابخوان نمی شوند/.صباخبر
کتاب اوریل در کودتا رو نمایی شد
مراســم رونمایی کتاب «اوریل در کودتا» نوشــته وزیر فرهنگ
ونزوئال که به زبان فارسی ترجمه و توسط انتشــارات ایران منتشر
شده است روز جمعه ،بیست و نهم اردیبهشت ماه در سرای ملل سی و
چهارمین دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
ارنستو ویلگاس پولژاک ،وزیر فرهنگ ونزوئال در این مراسم گفت:
برای این که درک خوبی بین دو طرف ایجاد شود باید ترجمه وجود
داشته باشد .تنها چیزی که نیاز به ترجمه ندارد کرامت و عزت است که
هر دو کشور ایران و ونزوئال دارند .به همین دلیل است که کار ما ساده
می شود و حصار کلمات کنار می رود .وزیر فرهنگ ونزوئال در ادامه با
ابراز شگفتی از این که کتاب خیلی زود به فارسی ترجمه شده است،
گفت :این موضوع مانند همه تحوالتی است که در دنیا و این منطقه
که در ان هستیم ،خیلی سریع انجام می شود .او در بخش دیگری از
سخنانش گفت :ســام گرم رییس جمهور ونزوئال را به رهبر معظم
انقالب و رییس جمهور ایران و وزرای ان اعالم می کنم/.ایسنا
بستری دوباره احمدرضا احمدی
فرزند احمدی جمعه ۲۹اردیبهشت در استانه تولد این شاعر
از بستری شــدن مجدد او در بیمارســتان خبر داد .وی نوشت:
«پارســال برای تولد پدرم خواندم و نوشــتم و قول گرفتم و به او
دستور دادم ١٢٠ســال عمر کند ،اما امسال نمی دانم چه دعایی
کنم ،چه قولی بگیرم ،دلم نیامد به شما که عاشقانه دوستش دارید
بگویم که فقط چند ساعت از مرخص شدنش و برگشتنش به خانه
گذشته بود که به خاطر شرایط بد تنفس به بیمارستان برگشت و
در ای سی یو بستری اســت ،ریه اب اورده و قلب با وجود باتری
۱۵درصد کار می کند و شــرایط اصال مناسب نیست و در استانه
تولد ٨٣سالگی بی تاب و بی قرار است .هر چه باشد تولدش همیشه
مبارک و خجسته است .هر کجا که باشد ستاره اش تا ابد در اسمان
می درخشد ».این نویسنده ،نقاش و نمایشنامه نویس ،توسط مرکز
هنرمندان ایران به عنوان موسس و پایه گذار موج شعر نو و پیشگام
سورئالیسم در ادبیات کودکان شناخته شده است/.ایرنا
ت و ماگریت در ساتبیز
محبوبیت اثار کلیم
حراجی ساتبیز با گردهمایی نقاشــی های ارزشمند دنیای هنر
درحالی به پایان رســید که هنرمندان نامداری همچون «گوســتاو
کلیمت » و «رنــه ماگریت » بار دیگر ثابت کردنــد که همچنان بین
مجموعه داران ثروتمند محبوبیت دارند.
در جریان حراجی های اخیر «کریستیز» در مجموع اثار هنری به
ارزش ۳۶۳.۹میلیون دالر فروخته شدند و تابلوهای نقاشی «گوستاو
کلیمت » و «رنه ماگریت» نیز به باالترین قیمت براورد شده ،به فروش
رسیدند .این حراجی با فروش اثار هنری یک مجموعه داری به نام «مو
اوستین» اغاز شد و سپس با مزایده اثار هنر مدرن سایر مجموعه داران
ادامه پیدا کرد.
ارزش اثار فروخته شده مجموعه «اوستین » به ۱۰۴.۸میلیون دالر
و مجموع اثار هنر مدرن فروخته شده به ۲۵۸.۱میلیون دالر رسید.
از بین ۶۳اثر هنری که در دو بخش حراجی اخیر «ساتبیز» ارائه
شدند ۹ ،کار مورد توجه هیچ خریداری را جلب نکردند/.ایسنا صفحه 6
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
خرب فرهنگ و هرن
عالیجناب بو بزودی منتشر می شود
محمدرضا یوسفی نویسنده درباره کار های جدید خود گفت :رمان جدیدم با عنوان «عالیجناب بو» در
مراحل نهایی قرار دارد و این رمان برای رده سنی نوجوان نوشته شده است .وی افزود :قرار بود این رمان
همزمان با نمایشگاه کتاب چاپ شود ،ولی بنا به دالیلی به نمایشگاه نرسید .این اثر به زودی منتشر و در
دسترس عالقه مندان قرار می گیرد .این نویسنده ادامه داد :این کتاب سرگذشت یک نوجوانی است که
در کنار یک توالت عمومی زندگی می کند و اپیزودیک به ارتباط او با مردم ،معلم و مادرش می پردازد.
یوسفی گفت :این رمان دیالوگ محور است و با زبان طنز نگارش شده که حالت نمایشنامه ای دارد و
بهتر است بگویم به شکل معمول نوشته نشده است/.صباخبر
7
اولین کنسرت ریوان امیری در برج ازادی
کنسرت موسیقی ریوان امیری به رهبری رامین هاشــمی و سرپرستی متین کرمانی فردا یکشنبه
ساعت ۱۹و ۳۵دقیقه در سالن اصلی برج ازادی اجرا می شود .ترانه سرایی ،اهنگسازی ،تنظیم تمام اثار
این کنسرت توسط ریوان امیری انجام شده و این برنامه نخستین اجرای رسمی این گروه است .رز الماسی
(هنگ درام) ،هوداد واسع (گیتار الکتریک) ،پوریا مهدی (گیتار الکتریک) ،متین کرمانی (پن فلوت و
هامونیکا) ،رامین هاشمی (کیبورد پیانو) ،ایدین نیکومرام (گیتار باس) ،وحید نجفی زاده (پرکاشن)،
سپهر تاجبخش (درام) ،احسان ایرانی (گیتار اکوستیک) و زانیار نسیم پور (نوازنده تار) در این اجرا ریوان
امیری را همراهی خواهند کرد/.ایرنا
فروش ۸۷۰هزار کتاب در بخش مجازی نمایشگاه کتاب
علی رمضانی ،قائم مقام و سخنگوی ســی و چهارمین نمایشگاه
بین المللی کتاب تهران ،در نهمین نشســت از نمایشگاه که جمعه
۲۹اردیبهشت برگزار شد اظهار کرد :نمایشگاه کتاب تهران ،بخشی
از هویت فرهنگی ما ایرانیان اســت که رنگ و جلــوه متفاوتی دارد.
اگر چیزی درباره فتوحــات به یاد داریم ،محصول روایتی اســت از
ان فتوحات بر جای مانده .الزم اســت به روایت نمایشگاه بپردازیم.
از نویســندگان و اصحاب رســانه دعوت می کنم روایت نمایشگاه را
بنویسند .مهمترین عنصر روایت مردم هستند و قوام دهنده اصلی ان،
کتاب است .هرکدام از مردم می توانند دست به روایت بزنند .دبیرخانه
نمایشگاه کتاب پویشــی با عنوان #روایت_نمایشگاه در شبکه های
اجتماعی راه اندازی کرده و امادگــی دارد مجموعه این روایت ها را
تدوین و منتشر کند .او افزود :از طرف دیگر با توجه به میزان استقبال
مردم و فروش کتاب که در حال رخ دادن است ،این پدیده مردمی نیاز
به پژوهش جامعه شناسانه و مردم شناسانه دارد .کمتر شاهد پژوهش
مردم شناسانه و جامعه شناسانه بوده ایم .از پژوهشگران می خواهم به
این جنبه نمایشگاه بپردازند و یافته های خود را برای ارتقای کیفیت
نمایشگاه به سیاست گذاران ارائه کنند .همچنین اگر پایان نامه ای با
این موضوع تدوین شود ،دبیرخانه از ان حمایت خواهد کرد .سخنگوی
نمایشــگاه از مخاطبان خواســت با توجه به حجم مراجعه به بخش
مجازی ،که در ساعات اتی بیشــتر خواهد بود ،ساعات مراجعه خود
را در شبانه روز توزیع کنند تا مسئوالن دچار خدشه و خللی در ارائه
خدمات نشوند .به گفته او ،نمایشگاه مجازی کتاب بدون تعطیلی و ۲۴
ساعته خدمات رسانی می کند .رمضانی همچنین از ناشران خواست
تا بسته های خود را با سرعت بیشتری به شرکت پست برسانند و مردم
را چشم انتظار نگذارند خصوصا بچه ها که تحمل کمتری دارند .وی با
اشاره به پویش ایده پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی» گفت :حجم
قابل توجهی از ایده ها به نمایشگاه واصل شده که درباره جمع بندی
گفت وگو خواهیم کرد .این پویش بعد از نمایشگاه ادامه دارد تا مردم
بتوانند ایده های خود را ارائه کنند و ناشران و کتابفروشان نیز فرصت
داشته باشــند مباحث شــان را مطرح کنند .ســخنگوی نمایشگاه
درباره امار فروش نیز گفت :تا ساعت ۲۱پنجشنبه ،بیست و هشتم
اردیبهشــت ماه (روز نهم نمایشگاه) نمایشــگاه در بخش حضوری
۱۸۵میلیارد تومان مجموعا فروخت که ۱۳۶میلیارد تومان ان در
کارت خوان های رسمی ثبت شده و ۴۹میلیارد تومان هم براوردی
است که با توجه به فروش به صورت نقدی ،کارت به کارت و کارتخوان
غیررسمی داریم .در بخش مجازی نمایشگاه هم ۹۶میلیارد تومان
فروش ثبت شــده که ۷۸و نیم میلیارد مربوط به ناشران و ۱۷و نیم
میلیارد تومان مربوط به کتابفروشان است .مجموعا نمایشگاه کتاب
۲۸۱میلیارد تومان فروش را ثبت کرد .در بخش مجازی ۸۷۰هزار
نسخه کتاب فروش رفته است .او درباره بن هایی که برخی از ناشران
اموزشــی ارائه می دهند اظهار کرد :در بن های گروهی وزارت ارشاد
مداخل ه و مشارکتی ندارد و خود ناشــران توافق کرده اند که درصدد
ارائه تحفیف بیشتری به مخاطب هستند .چیزی در ایین نامه در این
زمینه پیش بینی نشده که تخفیف غیرمتعارف باشد .با توجه به این که
۳۰ناشر در این زمینه فعال اند ،به نظر یک اقدام فرهنگی است/ .ایسنا صفحه 7
شنبه 30اردیبهشت 1402شماره 1419
نگاه صبا به زندگی هنری رضاحداد
به بهانه درگذشت او ...
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
برای او که دیگر
در میان ما نیست!
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
ی ایران روز گذشته 29 ،اردیبهشت
سمیه خاتون -جامعه هنر
ماه یکی دیگر از هنرمندان خود را از دست داد ،رضا حداد به سبب
اینکه در حوزه تئاتر و نمایش در ســمت کارگردانی و سرمایه گذار
فعالیت می کرد ،شاید نامی اشــنا برای مخاطب نداشته باشد ،اما
نزد گروه های نمایشی با توجه به ســبک و سلیقه ای خاص که در
اجرا داشت شناخته شده و محبوب بود .رضا حداد در سال 1348
درشهر اباده چشم به جهان گشود و تحصیالت دانشگاهی خود را
در دانشگاه هنر و معماری تهران در رشته کارگردانی تئاتر تکمیل و
فعالیت حرفه ای اش را از سال ۱۳۶۵با کارگردانی تئاتر اغاز کرد .از
مهم ترین فعالیت های نمایشی او تشکیل گروه تئاتر سایه بود .گروه
تئاتر ســایه بیش از 20عضو اصلی و فعال داشت و در سال 1380
توسط رضا حداد ،ســیامک انصاری ،لیلی رشیدی ،برزو ارجمند و
پانته ا پناهی ها و ...تاسیس شد این گروه در طول یک دهه ،فعالیت
خود را مستمر بر تئاتر تجربی قرار داده بود .بیشترین نمایش هایی
که از این هنرمند بر روی صحنه رفته ،نمایشنامه هایی به نویسندگی
محمد چرمشیر بوده و همچنین یک متن نمایشی به نویسندگی
اتیال پسیانی که به کارگردانی وی بر روی صحنه رفته است.
نمایشنامه «با دهان بند سکوت» نوشــته محمد چرمشیر؛ در
سال 1383با بازیگری پانته ا بهرام و بابک حمیدیان و ...در بیست
و دومین جشــنواره تئاتر فجر حضور یافت و موفق به کسب جایزه
در بخش بهترین طراحی صحنه شد این نمایش نگاه نویی به واقعه
تاریخی شــهادت حضرت علی(ع) و عاملین ان دارد و به تشــریح
انگیزه های خونبار انسان در ارتکاب به قتل می پردازد .دومین اثر
نمایشی این هنرمند «مکاشفه در باب یک مهمانی خاموش» بود که
در سال ۱۳۸۸در تماشاخانه ایرانشهر به روی صحنه رفت .نویسنده
این نمایش اتیال پســیانی بود ،از انجا که جشنواره تئاتر فجر سال
۱۳۸۸نیمه جان و کم رقیب برگزار شد ،این اجرا به ناچار در بخش
تجربه های نو بیست وهشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به روی
صحنه رفت و توانست جایزه کانون جهانی منتقدان تئاتر در بخش
بهترین نمایش را از ان خود کند و حداد نیز توانست با اجرای این
نمایش سبک و سلیقه خاص خود را در اجرا که برگرفته از مولفه های
پست مدرن و تئاتر اوانگارد و تجربی بود به صحنه بیاورد .مسیری
که پس از ان استوار تر از قبل در ان گام نهاد .از مهم ترین ویژگی های
این سبک می توان به وجوه اشتراک مضامین نامتناجس اشاره کرد
که تحت لوای مشترکی گردهم می ایند .این اثار از جذابیت بصری
باالی برخورداند که این جذابیت ریشــه در تنوع موضوعاتی دارد
که در اثر با هم ادغام می شــوند .کوالژ و کنار هم قرار دادن عناصر
نامتجانس و ناهمگون از مهمترین ویژگی های یک اثر پست مدرن
است که درتئاتر «مکاشــفه در باب یک مهمانی خاموش» چه در
ساحت نوشتار و چه در ساحت اجرا موتور محرک این نمایش بود.
رضا حداد در اجرای این نمایش بیش از حد به متن وفادار عمل کرده
بود که این مسئله نشان از اردات او به تقلید و تبعیت از اتیال پسیانی
در حوزه تئاتر ونمایش دارد .درسال 1391نمایش « امدیم نبودید
رفتیم » به کارگردانی رضا حداد در تماشــاخانه ایرانشهر بر روی
صحنه رفت که با استقبال مخاطب مواجه شد .این نمایش نوشته
محمد چرمشــیر و بازخوانی تازه ای از داستان مشهور «پینوکیو»
بود که در نهایت انسان شدن را در برابر فنا و نابودی نشان می داد.
نویسنده در این اثر تالش پینوکیو برای ادم شدن را در تقابل با رذایل
اخالقی انسان ها و تمدن بشری قرار دهد و پدر ژپتو و پری مهربان،
تنها افرادی هستند که دوست ندارند پینوکیو ادم شود اما در مقابل،
نیروهای شیطانی ،در کنار گربه نره و روباه مکار ابله ،تالش می کنند
او را در این راه یاری کنند .البته این خالصه داستان پینوکیو به روایت
چرمشیر است ،این نمایش برای اجرا شدن توسط گروه سایه ،تبدیل
به یک تئاتر چند رسانه ای شده بود که با نور و صدای زیاد مخاطب را
هیجان زده کرد ،با اینکه منتقدان این اثر را فاقد ا انسجام ساختاری
کامل دیده بودند اما رضا حداد در این نمایش نشان داد که بازخوانی
پست مدرن یک نمایش از یک داستان کالسیک ،به این معنا نیست
که مخاطب نتواند در طول نمایش با شخصیت های نمایش ارتباط
برقرار کند .در سال 1393حداد نمایش «کسی نیست همه داستانها
را به یاد اورد» نمایشنامه ای دیگر از محمد چرمشیر را در تماشاخانه
ایرانشهر برروی صحنه برد .ســیامک انصاری ،برزو ارجمند ،روزبه
بمانی ،ستاره پسیانی ،خسرو پسیانی ،لیلی رشیدی و ...از بازیگران
این نمایش بودند این نمایش داستان ساختمانی را که اتش گرفته
و افرادی که با این واقعه در ارتباط هستند به تصویر می کشید .در
سال 1394او نمایش «کشتن کفتر چاهی» به محصولی از کمپانی
تئاتر افتاب را در سالنی تازه تاسیس اجرا کرد .در این اثر برخالف
اجراهای قبلی ،حداد با گروهی از هنرجویان و بازیگران جوان ،این
نمایش را بر روی صحنه برد .نمایش «بی بی و سرباز دل» از محمد
چرمشیر اخرین اثر نمایشی این هنرمند در حوزه تئاتر است .این
نمایش با هنرمندانی چون؛ سیامک انصاری ،برزو ارجمند ،سروش
جمشــیدی ،روزبه بمانی ،علی لک پوریان ،شقایق فراهانی به اجرا
رفت .این نمایش نیز مانند همکاری های پیشین حداد و چرمشیر
نمایشی اجتماعی بود که حال و هوای شخصیت ها و موقعیت های
طبق ه متوســط امروز جامعه ایران را با رویکردی طنزگونه نشــان
می داد .نمایش ««بی بی و سرباز دل» از سال 1396تا سال 1398
در کشورهای مختلف جهان از جمله المان ،اتریش ،سوئد ،انگلستان
وکانادا به اجرا رفت .رضا حداد در جامعه تئاتری ایران پیشــتر به
واسطه ساخت اثار پست مدرن و استفاده از المان های تصویری که
به صحنه تئاتر افزود ،معروف است .نمایش های او به سبب ،سبک
و سلیقه ای که در اجرای تئاتر اوانگارد و تجربی داشته و همچنین
استفاده از بازیگران چهره از سوی مخاطب عام همواره با اقبال روبرو
بود .در واقع او در حوزه تئاتر بیشــتر از محتوا شــیفته فرم و نحوه
اجرای نمایشی بود .همچنین او موسس «تماشاخانه افتاب» ،دبیر
اولین دوره «جشن کارگردانان» و عضو هیئت موسس و مدیرعامل
هلدینگ «گروه ارتباطی شبکه افتاب» یکی از بزرگترین شرکت های
تبلیغاتی ایران بود .از میان اثار او نمایشی که در قالب فیلم تئاتر روانه
بازار شده اند فیلم تئاتر«مکاشــفه در باب یک مهمانی خاموش» و
«امدیم ،نبودید ،رفتیم» است .رضا حداد در بهار سال 1402در سن
64سالگی به دلیل عارضه سکته قلبی چشم از دنیا فروبست .روزنامه
صبا ،درگذشت این هنرمند را به جامعه هنری تسلیت می گوید. صفحه 8