روزنامه صبا شماره 1363
روزنامه صبا شماره 1363
روزنامه صبا شماره 1363
یک شنبه| 9بهمن 29 |1401ژانویه 7 |2023رجب |1444
سال دهم| شماره 8 |1363صفحه| 5000ناموت|
جبلی ،اب پاکی روی
همه شایعات ریخت!
صفحه 3
گفت و گوی صبا با نویسنده و کارگردان نمایش های خیابانی «قل اب» و « لیلی و مجنون »
خیاابن کسب و کار من است!
تئاتر باید به پرسش های
امروز پاسخ دهد
صفحه 4
خدا نمایندگی انحصاری ندارد
صفحه 4 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
ایساتیس ،برگزیدگان خود را شناخت
شصت وپنجمین جشنواره منطقه ای سینمای جوان یزد -ایساتیس با معرفی برگزیدگان بخش های
مختلف جشنواره و راهیابی فیلم های منتخب به جشنواره کشوری فیلم کوتاه تهران به کار خود پایان داد.
مهدی اذرپندار ،مدیر عامل انجمن سینمای جوان در این مراسم با اشاره به رونق مجدد جشنواره های
منطقه ای پس از بحران کرونا ،گفت :امیدواریم روند برگزاری این جشنواره ها در سال های اینده تداوم
داشته باشد و به واسطه این جشنواره ها و اموزش ها شاهد تقویت سینمای شهرستان ها باشیم .اذر پندار
به جمعیت ۲۵هزار نفری سینمای جوان اشاره و عنوان کرد :بخش عکس انجمن گاهاً مغفول واقع می شد
ولی در این جشنواره ،عکس ها و فیلم های خوبی با سطح کیفی مناسبی را شاهد بودیم/.صباخبر
شرایط احساسی حاکم بر جامعه ناشی از التهابات
امسال ،ســبب شــده تا بازیگران فیلم «چرا گریه
نمی کنی؟» ساخته علیرضا معتمدی که در بین انها
برندگان سیمرغ ادوار جشــنواره نیز حضور دارند،
نسبت به حضور در این رویداد مواضع تندی بگیرند.
از بین هفت بازیگر فیلم «چرا گریه نمی کنی؟»
که با انتشــار بیانیه ای اعالم کردند در جشــنواره
فیلم فجر شرکت نمی کنند ،هانیه توسلی ،فرشته
حسینی ،مانی حقیقی ،علی مصفا ،و باران کوثری،
جزو ســیمرغ داران جشــنواره فیلم فجر در ادوار
مختلف به شمار می روند ،این بیانیه را امضا کرده اند.
این در حالی است که این هنرمندان خوشنام ،بارها،
در دولت های مختلف و شــرایط حاد اجتماعی و
سیاسی ،از حضور در این رویداد ،سر باز نزده اند...
در شــرایطی که برخی تحلیل گران معتقدند
که جنس فعالیت فرهنگی و هنری اگر با مفاهمه،
گفت وگو و اســتفاده از فضاهایی مثل جشــنواره
برای بیان عقاید همراه باشــد ،جریان ســازتر از
قهر و انزواســت ،اما به هر حال ،تاثیرات مختلف
تریبون های خبری و فضای مجازی در رقم خوردن
این نوع رفتارها کتمان ناپذیر است ،چنانچه تا همین
مراسم یادبود حسین شهابی برگزار می شود
مراسم یادبود «زنده یاد حسین شــهابی» کارگردان فقید سینمای ایران توسط گروه سینمایی هنر
و تجربه امروز یکشنبه ۹بهمن از ساعت ۱۸در سالن سینماتوگراف موزه سینما برگزار می شود .در این
مراسم جمعی از دوستان ،همکاران و شاگردان حسین شهابی حضور خواهند یافت و درباره ویژگی های
اخالقی و حرفه ای وی سخنرانی خواهند کرد و فیلم سینمایی «روز روشن» به کارگردانی حسین شهابی
در پایان این مراسم به نمایش در خواهد امد .سیدحسین شهابی ،نویسنده ،تهیه کننده و کارگردان سینما
و تلویزیون ،کارگردان مستقل سینما بود و کارگردانی اثاری همچون «ازاد به قید شرط»« ،سایه ها»،
«حراج»« ،روز روشن» و «به خاطر مهدی» را در کارنامه دارد/ .ایسنا
سیمرغ داران علیهسیمرغ!
چند روز پیش ،همین فضا سبب شده بود تا بسیاری
از افراد از خود بپرسند «مگر امسال فیلمی هم تولید
شده که جشنواره برگزار شود»؟ و بعد این پرسش
به میان امد که «مگر کسی هم به جشنواره فیلم
فجر می اید؟»
قطعا می شود انتظار داشت که تحریم کنندگان
فعال در این فیلم ،در اینده هم در سینما فعالیت
یئو؛ شایسته دریافت جایزه منتقدان لندن
میشل یئو؛ در چهل و سومین دوره جوایز حلقه منتقدان لندن که
۵فوریه برگزار می شود با دریافت جایزه دیلیس پاول تجلیل می شود.
یئو که برای بازی در فیلم «همه چیز همه جا یک باره» نامزد دریافت
جایزه اسکار شده ،به عنوان اولین چهره زن اسیایی جایزه ای را دریافت
می کند که به افتخار دیلیس پاول منتقد ســینمای بریتانیا که سال
۱۹۹۵درگذشت ،به نام وی اهدا می شود .یئو در جوایز گلدن گلوب
امسال نیز نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن شد و این
جایزه را دریافت کرد .او بازیگری ۶۰ساله از مالزی است و در این باره
گفت :این نامزدی فشار زیادی است .متشکرم که به من و افرادی مثل
من هم توجه کردید .دیگر وقتش شده بود .این جایزه از سال ۲۰۱۹
و پس از توقف در مراسمی که به دلیل کرونا به صورت مجازی برگزار
می شد ،اکنون پس از ۳سال برای نخستین بار دوباره اهدا می شود.
کیت وینسلت ،سالی پاتر و ایزابل هوپر از بازیگرانی هستند که پیشتر
با دریافت جایزه دیلیس پاول تجلیل شده اند/.مهر
کنند و همچنین در جشــنواره فیلم فجر حضور
داشته باشند.
در روزهای گذشته عده ای تالش کردند تا برای
فیلم «چرا گریه نمی کنی؟» ،اشکال ائین نامه ای
بتراشند تا فیلم از جدول ســودای سیمرغ بیرون
بیاید اما دبیرخانه جشنواره اعالم کرد که این اتفاق
رخ نخواهد داد .حتی تالش شد تا چهره تهیه کننده
نیکول کیدمن ،پرستار بی عیب و نقص
نیکول کیدمن یک قرارداد همکاری تازه دیگر را با تلویزیون امضا
کرد ،تا رکورددار بازی در مجموعه های تلویزیونی بشــود .نیکول
کیدمن در حالی امادگی خود برای حضور در «پرســتار بی عیب
و نقص» را اعالم کرد که چند هفته قبل قرارداد بازی در نســخه
تلویزیونی «اقا و خانم اسمیت» را امضا کرده بود« .پرستار بی عیب
و نقص» یک مینی سریال است که خالق ان مایا ارسکاین ،نویسنده
فیلمنامه اش هم هست .فیلمنامه «پرستار بی عیب و نقص» با نگاهی
به نول پرخواننده ای به همین نام نوشته شده که در سال ۲۰۱۶روی
پیشخوان کتابفروشی ها قرار گرفت و داستانش وقایع نگاری واقعی
قتل پرسروصدای لوسیا و لئو کریم توسط پرستار خانگی شان در
سال ۲۰۱۲است .هنوز معلوم نیست کیدمن چه نقشی در مجموعه
بازی می کند .برخی تحلیل گران عقیده دارند ایفای نقش پرستار
گناهکار می تواند موقعیت تازه و ویژه ای برای او در بین اهالی سینما
و تلویزیون بوجود بیاورد/.صباخبر
این فیلم را با متصل کردن او بــه مقامات نظامی،
تخریب کنند.
پیش تــر هــم فضایی مشــابه بــرای اخرین
فیلم «کیومــرث پوراحمد» به وجــود امده بود و
می توانیــم منتظر تکرار چنین خبرســازی هایی
باشیم .فیلم هایی که تولید شده اند ،فرم شرکت در
جشنواره را پرکرده اند و عوامل شان تحت تاثیر ندای
درون یا بیرون ،ترجیح می دهند در قاب این دوره
فجر حضور نداشته باشند.
مرور و بازخوانی وقایع اتفاق افتاده در سال های
۱۳۸۸و ۱۳۹۸و در امتداد ان برپایی جشــنواره
فیلم فجــر در ان مقاطع ،نشــان می دهد فعالیت
هنری منافاتــی با اعتراض ندارد و از ســویی ،این
رفتار از سوی برخی دیگر از هنرمندان و بازیگران
سینما بیش تر از ان که عمق ،جریان سازی و کارساز
بودن «تحریم» را به دنبال داشته باشد ،صرفا موید
احساســی بودن و تاریخ مصرف دار بودن این رفتار
اســت .به ویژه این روزها که بسیاری از افرادی که
در طول ســال از «لشکرکشــی مجازی ها» ناالن
بوده اند ،ناخوداگاه به عضوی از «لشــکر مجازی»
بدل شده اند!/صباخبر
الرا کرافت ،در ماجراجویی جدید
مجموعه تلویزیونی «تامب رایدر» به نویسندگی فیبی والر بریج
توسط امازون ساخته می شود.
فیلی والر بریج خالق سریال تحسین شده «فلی بگ» اقتباسی از
تامب رایدر را در قالب یک سریال تلویزیونی می نویسد و الرا کرافت را
به صفحه های کوچک می اورد .الرا کرافت در ماجراجویی بعدی خود
به مدد قراردادی برای سرویس انالین امازون پرایم در قالب سریالی
تلویزیونی دیده خواهد شد .گفته شده امازون با فیبی والر بریج هم
به عنوان نویسنده و هم تهیه کننده اجرایی قرارداد بسته تا مجموعه
بازی های محبوب «مهاجم مقبره» را در این فرمت جدید شکل دهد.
در حالی که تاکنون ۳فیلم سینمایی بر اساس این بازی ها ساخته
شده ،هنوز صحبتی از بازیگران این سریال نشده است .فیبی والر بریج
به تازگی قراردادی بلندمدت با کمپانی امازون به امضا رساند و قرار
است سریال کمدی سیاه تلخ «اینجا را امضا کن» را برای این کمپانی
بسازد .او در مراسم امی سال ۲۰۱۹سه جایزه امی دریافت کرد/.مهر صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
قیمت بلیت های سینما تغییر نکرده است
در استانه برگزاری چهل ویکمین جشنواره فیلم فجر و درحالی که هنوز فروش بلیت سینماهای مردمی
اغاز نشده بنا بر گفته محمدرضا فرجی (مدیر بخش سینماهای مردمی) تغییری در قیمت بلیت های
امسال به وجود نیامده است .بر این اساس سینماهای مدرن و ممتاز با بلیت هایی به قیمت ۴۵هزار و ۳۵
هزار میزبان مخاطبانی هستند که می خواهند فیلم های جشنواره چهل و یکم فجر را دنبال کنند .فرجی
پیش تر درباره سینماهای مردمی اعالم کرده بود ۲۳ :مرکز سینمایی در شهر تهران و ۵مرکز سینما در
شهرهای تابعه استان تهران به عنوان سینماهای چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر انتخاب
شده اند .زمان احتمالی پیش فروش بلیت های این دوره از جشنواره امروز اعالم می شود/.صباخبر
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
3
پوستر جنگل پرتقال؛ رو نمایی شد
پوستر فیلم سینمایی «جنگل پرتقال» یکی از اثار راه یافته به جشنواره چهل ویکم فجر با بازی سارا
بهرامی و میرسعید مولویان رونمایی شد .فیلم «جنگل پرتقال» به کارگردانی ارمان خوانساریان ساخته
شده که اولین تجربه بلند سینمایی اوست .تهیه کنندگی و سرمایه گذاری «جنگل پرتقال» بر عهده رسول
صدرعاملی بوده تا با بازی بازیگرانی همچون سارا بهرامی ،میرسعید مولویان و رضا بهبودی به عنوان یکی
از فیلم اولی های امسال راهی جشنواره شود« .جنگل پرتقال» یک درام اجتماعی و از محصوالت بنیاد
سینمایی فارابی است که درخالصه داستانش امده است :سهراب بهاریان نمایشنامه نویس ناموفقی است
که به تازگی معلم دبیرستان شده است .او در سفری با تصویری از گذشته خود مواجه می شود/.صباخبر
جبلی ،اب پاکی روی همه شایعات ریخت!
رئیس صداوسیما به پرسش هایی درباره یک شایعه مجازی ،دستمزد
میلیاردی و زمان پخش یک سریال تلویزیونی پاسخ داد.
این روزها درباره صداوسیما و تلویزیون صحبت های زیادی می شود،
روزی درباره دستمزدهای میلیاردی گزارشگران حرف به میان می اید
چند صباح دیگر ماجرای «پناهنده شدن» برادر پیمان جبلی مطرح
می شود و به تازگی در فضای توئیتر ،تغییر رئیس صداوسیما را گمانه زنی
کرده اند که از چند نفر هم به عنوان جایگزین «جبلی» نام برده شــده
است .پیمان جبلی در واکنش به این شایعات در فضای مجازی و تغییر
رئیس صداوسیما گفت :واقعاً ارزشی ندارد به این شایعات واکنش نشان
داد ،چون اتفاق جدیدی نیستند؛ از روز اولی که امده ایم این شایعات
مطرح شده اند و به انحاء مختلف ادامه دارند ،همیشه این بحث ها بوده
است اما ما کار را با قدرت ادامه می دهیم ،این حاشیه سازی ها در برابر
اگاهی و عزم تحول خواه اصحاب رسانه ملی ،کارکرد موثری ندارند.
نکته دوم که از رئیس صداوسیما جویا شدیم بحث دستمزد میلیاردی
در تلویزیون بود که با بحث گزارشگران جام جهانی و برنامه های شان
پیش امد و هنوز به انــواع مختلف ادامه دارد .همــان موقع خبرنگار
تسنیم از دست اندرکاران امر در تلویزیون پیگیری کرد و انها این نکته
را مطرح کردند که «طرح چنین ارقامی درباره دستمزد گزارشگران از
بنیان موضوعیتی ندارد و اساساً چنین دستمزدهایی تاکنون به هیچ
گزارشگری داده نشده است».
جبلی در پاسخ به این سئوال که درست اســت از جام جهانی دور
شده ایم؛ اما بحث دستمزدهای میلیاردی گزارشگران فوتبال کماکان
در فضای مجازی دست به دست می شود؛ اص ً
ال ما در تلویزیون دستمزد
میلیاردی داریم؟ چنیــن گفت :اوالً به قول شــما از جام جهانی عبور
کرده ایم ،منتها متاســفانه برخی از حواشــی بــا انگیزه های مختلف
ادامه پیدا می کند .ما چیزی به نام دســتمزدهای میلیاردی نه فقط در
برنامه های جام جهانی بلکه در هیچ جای تلویزیون نداریم.
وی خاطرنشان کرد :اساساً نرخ پرداخت به مجریان و عوامل برنامه ها
نرخ مشخصی است که تحت نظارت نهادهای نظارتی ،سازمان بازرسی
کل کشور است و اساساً ما امکان تخلف نداریم .برنامه هایی که در واقع
به صورت سفارشی به یک مجموعه تولید برنامه سفارش داده می شود؛
با یک مجموعه یا یک سازمان و موسسه ای ،قرارداد می بندیم و برنامه را
به صورت اماده از انها تحویل می گیریم و پخش می کنیم.
رئیس صداوســیما ادامه داد :انجا توافقی که بین مجری و هرکدام
از عوامل با ان ســازمان و موسسه می شــود در اختیار ما نیست و بین
خودشان اســت و ما پرداختی نداریم .پرداختی که ما داریم در قالب
قراردادی برای دریافت برنامه اماده از ان موسسه است ،اما مبلغی که
ما پرداخت می کنیم عموماً در قالب همین قواعد ایین نامه های مصوبی
است که داریم.
پیمان جبلی ،در پاســخ به پیش بینی کنداکتور نوروز و رمضان و
گمانه زنی های فضای مجازی درباره پخش سریال «عاشورا» در شب های
قدرگفت :اوال تلویزیون در ایام نوروز و رمضان مجموعه های جدیدی
عالوه بر بعضی از مجموعه های نمایشی که االن در حال پخش است و
در ماه مبارک و نوروز هم ادامه پیدا خواهد کرد ،دارد .نکته دوم ،سریال
عاشورا یکی از اثار واقعاً جذاب ،فاخر و ارزشمندی است که تولید شده
است و متاسفانه این ایراد در صداوسیما به ما وارد است که برای کارهای
ارزشمند و فاخر ،خوب هزینه نمی کنیم و از انها بهره برداری درستی
هم نداریم .در واقع درجدول ،زمان پخــش خوبی درنظر نمی گیریم.
یکی دو پیشنهاد برای زمان پخش این سریال مطرح شد منتها به نظر
خود ما رســید که اگر بخواهد با ان مدل روی انتن برود مثل کارهای
روتین پخش می شود .جلسات متعددی داشتیم ،که متناسب با فضای
مناسبتی که حاکم است بهترین زمان را انتخاب کنیم .جبلی گفت :انچه
مشخص است «عاشورا» در ماه مبارک رمضان پخش نخواهد شد و زمان
نمایش این سریال ،زمان دیگری خواهد بود/.تسنیم صفحه 3
4
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
پرونده
نشست تحلیلی صبا درباره عملکرد جشنواره چهل و یکم تئاتر فجر
تئاتر باید
به پرسش های
امروز پاسخ دهد
سمیه نجفی خاتونی شنبه هشتم بهمن ماه 1401نشست تحلیلی چهل و یکمین جشنواره
تئاتر فجر با حضور علیرضا حنیفی نویسنده ،پژوهشگر ،بازیگر،
گفت و گو
کارگردان و عضو شورای نظارت مرکز هنرهای نمایشی ،رضا اشفته
منتقد ،پژوهشــگر ،روزنامه نگار و فعال رســا نه ای در حوزه تئاتر و سینما و امیر
افشــارفتوحی دبیر تحریریه روزنامه صبا ،با محوریت ارزیابی روند چهل و یکمین
تئاتر فجر به میزبانی روزنامه صبا تشکیل شد .همچنین به پیشنهاد کوروش زارعی
دبیر جشنواره امسال تئاتر فجر؛ در این جلسه از مشاوران اجرایی ستاد جشنواره
تئاتر فجر برای پاسخگویی به موضوعات مطرح شده دعوت به عمل امد که به دلیل
مشغله کاری در این نشست حضور پیدا نکردند .اما همچنان روزنامه صبا امادگی
خود را برای انتقال نظرات دست اندرکاران تئاتر فجر اعالم می دارد.
رضا اشفته:
فرهنگ نیاز به بیان ازاد دارد
در ابتدای نشست رضا اشفته برای ارزیابی روند تئاتر فجر در ایستگاه
چهل و یکم با اشاره به شرایط امروز گفت :در ابتدا باید ببینیم که دوره
چهل و یکم در چه وضعیتی درحال برگزاری است این دوره یک ماقبل
دارد که بسیار در ان تاثیرگذار اســت ،این ماقبل برمی گردد به سال
1388که از این سال فضای فرهنگی ایران به تدریج با یک افت مواجه
شد سالی که فضایی امنیتی بر فرهنگ مستولی گشت .در ادامه نیز در
سال 1391در دولت روحانی تشدید تحریم ها فشارهای اقتصادی بر
فرهنگ و هنر تاثیر گذاشت و در عین حال انقباضات سیاسی در دوره
های مختلف دولت ها باعث شد فرهنگ مسیر تعالی خود را در دست
سیاستگذاری ها از دســت بدهد .در حالی که از سال 1376تا سال
1387ما شاهد یک مسیر رو به رشــد فرهنگی بودیم .فرهنگ برای
رشد در تماهی شاخه ها چه تئاتر و سینما و شعر و ادبیات و رسانه نیاز
به یک فضای باز و ازاد دارد .چرا که هنرمند باید بتواند انچه را که در
ذهن و مدنظرش است را ازادانه بیان کند که این امر در رشد و تعالی
فرهنگ بسیار تاثیر گذار اســت .هنرمند وقتی نتواند صادقانه تجربه
زیسته خود را در اثرش خلق کند ،قطعا رو به تولید اثری می اورد که
برگرفته از دغدغه های وجودی اش نیست که درنهایت به یک خروجی
ضعیف از اثار برمی خوریم که در شــکل گیری ان دیگر مســئولین
این دوره از جشنواره و یا ...نقشی ندارند چرا که این خروجی ضعیف
ماحصل یک روند رو به سراشیبی است که متاسفانه در هر دوره شیب
ان تند تر می شود .اتفاقا باید از کوروش زارعی و سایرین فعال در ستاد
جشنواره تشکر کرد که در این شرایط که سخت ترین دوره برگزاری
جشنواره تئاتر فجر است قبول مسئولیت کرده و کار می کنند .دوره ای
که هنرمندان به قاعده هم سویی با مردم کنار کشیده اند و عده کمی
که ارتزاق شان از این راه اســت و یا جوان تر و تازه کار هستند در این
جشنواره حضور دارند .در حالی که جشنواره فجر به اقتضاء دوره های
درخشان سپری شده نیاز به حضور اثاربرجسته تری از تئاتر به معنای
تئاتر نسبت به سابقه اش دارد .اما دراین دوره با در نظر گرفتن تمامی
شرایط ،شاهدیم که بخشــی از کارها وارد جدول شده اند که در حد
واندازه این جدول نیســتند .عمده این اثار با موضوع مذهب و جنگ
هستند .ما مشــکلی با مذهب و جنگ نداریم اما زیباتر این است که
فکرهای متفاوت و حتی مخالف با هم به تبادل فرهنگی از جنس تئاتر
در این قاب بی انجامد.
رضا اشفته در ادامه به این ســوال که اسیب شناختی پرداخت به
مســئله جنگ و نمایش را در تئاتر فجر را چگونه ارزیابی کرد ه است،
پاسخ داد :ما با جنگ و یا مذهب به عنوان یک موضوع مشکل نداریم،
اما مهم شکل پرداختن به موضوعات است که در این نمایش ها شاهد
بودیم تولید عمده این اثار بدون شناخت از ماهیت و عدم تخصص در
پرداخت ارائه شــده بودند .دلیل اصلی این اتفاقات هم این است که
این هنرمندان بدون پرسش جنگی به سراغ این موضوعات می روند.
همین پرسش است که باعث می شود تبعاتی از جنگی که 33سال از
ان گذشته امروزی شود .چرا که تئاتر نمایشی از اکنون است نه دیروز
و فردا ،اگر ما بتوانیم پرسش امروز خود را در سال 1401نسبت به هر
موضوعی در صحنه بیان کنیم ،ان تئاتر گیرا و پویا خواهد بود.
علیرضا حنیفی:
گذشته چراغ راه اینده است
حنیفی در پاسخ به این سوال گفت :جنگ اصال این چیزی که در
این اثار نشان می دهند نیست ،چه بسا فردی که در دوران جنگ برای
حمله به دشمن از همرزمان خود پیشــی می گرفت در حال حاضر
برای ساختن برج از بقیه سبقت می گیرد! ایا این مسائل در هنر قابل
بازگویی است؟ دیدگاه به جنگ نیاز به شناخت و لمس دارد ،اما عمده
اثار در این موضوع تکرار یک شعار قدیمی است .حنیفی در ادامه درباره
حضور پررنگ تر موضوعات تئاتر دفاع مقدسی در این دوره از جشنواره
اضافه کرد :در این دوره تاالر حافظ به نمایش های برگزیده از جشنواره
صاحبدالن اختصاص یافته ،که این اثار در قــد و قواره فجر نبودند.
عالوه بر این انتخاب و نمایش موضوعی در جشــنواره ها در دوره های
چند ساله باعث اپیدمی شدن این موضوعات در جشنواره های بعدی
می شود .با این حساب است که کارگردانان برای حضور درجشنواره بنا
را بر این منوال می گذارند که برای حضور یا باید امام حسین را بکشند
و یا بچه های منطقه را !! فرهنگ امروز ما از چند زاویه مورد هجوم قرار
گرفته است.
امیر افشار فتوحی ،در ادامه نشست عنوان کرد :در این راستا نقش
مرکز هنرهای نمایشی در ارائه اثار هنرمندان این دوره که نه پرسشی
از کار خود دارند و نه به اســلوب اجرایی تئاتر واقف هستند چیست؟
احساس من این است مسئولین در این برهه زمانی بدون هیچ توجهی
به اثار ارائه شده ،توجه خود را به این موضوع معطوف کرده اند که با اثار
ضعیف کنار بیایند تا فقط جشنواره برگزار شود.
علیرضا حنیفی افزود :در ســال های قبل برای اینکــه یک اثر به
جشنواره فجر راه پیدا کند مراحل بسیار سخت و پیچیده ای را پشت
سر می گذاشت و اثار با جلسات نقد و بررسی در یک بازدید حضوری
به صورت موشکافانه بررسی می شد .اما امسال متاسفانه برای بازبین ها
ح فشرده از نمایش ها ارسال شــد و مراحل به صورت فرمالیته
یک لو
گذشت .من خودم یکی از داروان همین جشنواره ها بوده ام ،اتفاقی
که در این چند سال تکرار می شود این است که از طرف مرکز به داورها
کد و نقشه راه داده می شــود ،درصورتی که در سال های قبل داوران
در بخش انتخاب اثر ازادتر بودند و انتخاب نهایی اثر براساس کیفیت
و پتانسیل اجرایی انتخاب می شد .من از اولین دوره جشنواره فجر با
ارائه اثر در این رویداد حضور داشــتم ،یادم هست که امکانات کامال
برای گروه های تئاتری فراهم بود در حالی که امروز به کارگردان های
بخش استانی پس از اجرا می گویند گروه شان را به شهر برگردانند و
فقط مجوز اقامت کارگردان و دستیارش را صادر می کنند .در واکنش
به صحبت های علیرضا حنیفی ،افشار فتوحی اضافه کرد شاید برای
ارائه خدمات بیشتر به گروه ها دچار مشکالت اقتصادی بوده اند ،اما لزوم
ماندن گروه ها در این فستیوال برای کسب تجربه بسیار تاثیر گذار و
حائز اهمیت است .این موضوع بر کسی پوشیده نیست که برای یک
هنرمند حتی دیدن یک کار ضعیف می تواند به عنوان یک کالس درس
باشد .حنیفی در ادامه با تاکید بر مهم بودن تئاتر در یک کشور گفت:
یاد دارم در تجربه اجرایی که در شوروی سابق داشتیم .در پایان اجرا با
سفیر شوروی به گفتگو نشستیم ،او رو به ما گفت که ما وقتی وارد یک
کشور می شویم در ابتدا تئاترهای ان کشور را به تماشا می نشینیم و از
این طریق است که متوجه می شویم به یک کشور باید حکومت کنیم
و یا باید با انها تعامل کنیم! از تئاتر یک کشور متوجه می شویم شعور
و فرهنگ یک کشور در چه سطحی است؟ او به گروه ما دوستانه گفت صفحه 4
پرونده
اگر شما تئاتر خود را حفظ کرده و ارتقا دهید هیچ کشوری نمی تواند در
سیاستگذاری های شما دخالت کند .با این حال برای من بسیار سخت
اســت که در دوره کنونی با این وضعیت ،تئاتر را در حال مرگ و زوال
می بینم .از دیگر مسائل مهم در زوال تئاتر ایران قوانین سالن های ازاد
و خصوصی است که مرکز هنرهای نمایشی با اینکه در دائر شدن شان
نقش اساسی دارد اما هیچ نظارتی بر این سالن ها به نفع هنرمند ندارد و
متاسفانه در این تصمی م گیری ها فقط منافع سالن دار حفظ شده است.
در ادامه این نشست برای بررسی موشکافانه تر تئاتر های اجرا شده در
جشنواره رضا اشفته بیان کرد :مشکل اصلی این اثار این است که در
سطح جشنواره تئاتر نیستند و ویترین ضعیفی برای تئاتر یک کشور
هستند که دلیل ان این است که هنرمندان پرسابقه در ان حضور ندارند
و از طرفی مسئولین برای اینکه بیالن کاری خود را پرکنند با دستان
بسته از نظر پذیرش تئاتر ازاد مجبورند به سراغ کسانی بروند که باری
به هر جهت فقط به دنبال تولید تئاتر هستند بدون پرسش و دغدغه!
مســئولین هم به جای اینکه برای نمایش این دوره از تئاتر به دنبال
کیفیت بوده باشند از نظر کمیتی سعی داشته اند جدول را پر کنند .ما
جشنواره ای داشتیم با عنوان بچه های مسجد اثاری که در فجر امسال
حضور دارند بیشتر شبیه به این جشنواره شده است.
امیر افشار فتوحی:
چه اصراری برای پر کردن جدول جشنواره داشته اند؟
افشار فتوحی در تائید این گفتار اضافه کرد :حضور بزرگان نیز در
این جشــنواره با مذاکراتی ضرب العجلی اتفاق افتاده طوری که این
دوســتان عنوان کردند برای اماده کردن اثر در جشنواره زمان کافی
را نداشــتند .در واقع تدابیری اندیشیده شــده که در انتها هیچ کدام
راهگشا نبوده است .باید دانست که چه اصراری برای پر کردن جدول
جشنواره داشــته اند؟ بنده خودم به عنوان یک فرد رسانه ای عملکرد
دبیر این جشنواره برایم قابل درک است ،اما انتظار می رود دبیرخانه این
جشنواره که دائمی هم هست ،تدبیری برای این موضوع داشته باشد و
اگر اصرار در حضور نمایشی هم وجود دارد از حرفه ای ها برای رتوش و
قوام بخشیدن به ان اثر بهره ببرد چرا که جشنواره جای ارائه اثار قوی و
حرفه ای است .بنابراین بهتر بود این اتفاق در اثار جشنواره تئاتر امسال
می افتاد و نکته دوم اینکه چرا این تصمیم گرفته نشده است که در این
شرایط با انتخاب اثار ارجح تر ،کارهای ضعیف تر حذف شود و مثال به
جای 40اثر با 20اثر جشنواره برگزار می شد .با توجه به شناختی که
همه از کوروش زارعی دبیر این دوره از جشنواره داریم و می دانیم که
ایشان یک هنرمند دغدغه مند در عرصه هنر هستند ،سئوالی که در
این میان به ذهن می رسد این است که ایا مافیایی در تئاتر مانند سینما
وجود دارد که اجازه کار و ازادی عمل را به ایشان نمی دهد؟ رضا اشفته
به این سوال صراحتا پاســخ داد :خیر در تئاتر مافیا وجود ندارد و در
ادامه حنیفی گفت :مشکل اساسی در ایدئولوژی های ذهنی مسئوالن
است که جهان بینی انان را در پرورش هنر تبیین می کند ،که منجر به
ساختار فرهنگی غیرقابل پذیرش از طرف مردم و هنرمندان شده است.
ارجحیت دادن به اثار مذهبی و جنگی بدون اینکه دقت کنند این اثار
در عمل ضد دفاع مقدس و ضد مذهب در جامعه نشر پیدا می کند.
در ادامه همین بحث رضا اشفته عنوان کرد :مسائل مطرح شده از
این رو در سطح هستند که از دغدغه و مشکالت امروزی ما حرف نمی
زنند ،مردم ما با مسائلی چون گسست نسل ها ،ترافیک های طوالنی
و کم ابی و الودگی هوا درگیر هستند .ازادی بیان در دست هنرمند
ابزاری است که این مســائل را در اثرش نشان دهد تا جامعه انعکاس
اشتباه های خود را در این ائینه تمام نما ببیند .هنرمندان به مذهب
وجنگ می پردازند چرا که راه ارتزاقی ان ها برای حضور درصحنه است.
درام از تجربه زیسته هنرمند در مواجه به مسائل روز شکل می گیرد،
مثال خانه عروسک از هنریک ایبسن در زمانی شکل می گیرد که اغاز
فعالیت های زن در جامعه را قرار است به چالش بکشد .در کل هنر زیر
سلطه ابزارهای حاکم نمی تواند فرهنگ ساز شود .تئاتر باید به پرسش
های امروز پاسخ دهد .تئاتری که پرسشگر است مخاطب را جذب کرده
و در ادامه ان را با کشــف های تازه روبرو می کند ،بنابراین درام وقتی
ائینه ای از اجتماع و محیط نباشد ،ضعیف می شود.
دبیر تحریریه روزنامه صبا در ادامه بیان کرد :در تئاترامسال اثاری
که با اقبال مخاطب مواجه شده اند عمدتا از اثاری بودند که کارگردان
به سراغ یک متن از نویسنده ای صاحب نام رفته بود .مخاطب هنری
این فســتیوال به دنبال بهانه ای بود که بتواند انگیزه ای برای دنبال
کردن ماجرا داشته باشد در حالی که در سایر اثار حتی این حداقلی هم
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
5
رعایت نشده بود که این مسئله بازگوی این نکته است که نقش درام تا
چه اندازه موثر است.
در پایان برای جمع بندی این نشســت حنیفی گفت :با توجه به
شرایط اجتماعی که امسال در جامعه بوجود امده بود دبیر جشنواره به
ناچار مجبور به انتخاب یک سری اثار شد که در حد و اندازه جشنواره
نبودند .البته سال های گذشته هم شاهد حضور کارهای ضعیف بودیم
اما نه در این اندازه که شاهد تنزل ان باشیم .در این میان من همه را
مقصر می دانم ،از هنرمندان صاحب نام و کســانی که این اشخاص را
الگوی خود قرار داده و از این اوردگاه کنار کشــیدند گرفته تا دست
اندرکارانی که تصمیم به التقاط گزیده جشنواره های کشوری دیگر در
فجر امسال گرفته اند .این جشنواره چون رسالت یک رویداد بین المللی
را بر عهده دارد اگر حتی یک سال از برگزاری خود اجتناب کند امتیازی
منفی را در سطح بین المللی اخذ می کرد که قابل بازگشت نبود .در
نهایت هنرمند باید انقدر کار کند که شــورای نظارت و ..را مجبور به
پذیرش خود کند چراکه اینجا خانه اصلی هنرمند است.
همچنین رضا اشفته در جمع بندی این جلسه اضافه کرد :جشنواره
امسال ،در سراشیبی تند 90درجه خود قرار گرفت .این کیفیت ارائه؛
بازگوی این مهم است که جشنواره امسال نتیجه یک روند رو به رشد
40ساله نیست .در نهایت با انتخاب کمیتی احتماال می شد از بروز این
اتفاق جلوگیری کرد .در این فستیوال اثاری شرکت کرده اند که معدل
نمره انها از نظر کیفیت ساختاری مردودی بود .در این میان نمی توان
به هنرمندان کنار کشیده هم چیزی گفت چرا که تصمیمات هر کسی
به تناسب زندگی خودش قابل احترام و پذیرش است .و کار ما قضاوت
این اشخاص نیست اما در مجموع خودبنده به عنوان انسانی که خود را
فرهنگی دانسته و ریشه ام را از فرهنگ می گیرم در اتکای به همه موارد
خود را موظف می دانم در هر شرایطی به شاخصه های فرهنگی در هر
دوره توجه کنم .تاریخ بیانگر این حقیقت اســت که فرهنگ همیشه
برسیاست غالب است و تعطیل بردار نیست .بنابراین با تعطیل کردن
تئاتر و روزنامه و ...اتفاق خوبی برای هیچ کس نخواهد افتاد .ما چرخی
را در دست داریم که خواسته یا ناخواسته باید ان را به نسل های بعدی
انتقال دهیم .حنیفی با این جمله این جلسه را خاتمه داد که :گذشته
چراغ راه اینده است. صفحه 5
6
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
قطار ناقوره؛ به مقصد نرسید
خرب فرهنگ و هرن
اجرای نمایش «قطار ناقوره» اردن به دلیل صادر نشدن روادید برای گروه نمایشی لغو شد .دبیرخانه چهل
و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر درباره لغو اجرای نمایش «قطار ناقوره» از اردن که قرار بود ۸بهمن
ماه در سالن ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر به صحنه برود ،توضیحاتی ارائه داد .در این توضیح امده
است :علیرغم تالش های مستمر ستاد برگزاری جشنواره متاسفانه تا به این لحظه روادید سفر گروه نمایشی
«قطار ناقوره» به ایران که قرار بود عصر دیروز در تاالر دکتر ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رود
صادر نشد .با اینکه تمامی امکانات و تجهیرات فنی الزم برای میزبانی از این گروه نمایشی فراهم شده بود اما
به دلیل عدم صدور روادید ،اجرای «قطار ناقوره» لغو و نمایش «کمدی الهی» از تونس جایگزین ان شد/.مهر
من شاهزاده شامپیا ،هستم
نمایش موزیکال «شاهزاده شامپیا» به نویسندگی منوچهر اکبرلو و کارگردانی احسان مجیدی از روز
۱۳بهمن در مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به صحنه می رود.
این نمایش به بخش کوتاهی از زندگی دخترکی ۱۰ساله می پردازد که روزی در اخبار متوجه می شود
نشانه های ظاهری اش با نشانه های ظاهری دختر گم شده پادشاه کشور شامپیا یکی است .بنابراین خانواده
خود را مجبور می کند تا او را برای انجام ازمایش های مختلف به کلینیک برده تا ثابت شود که او همان
شاهزاده گم شده است .در این میان با اتفاق های جالب و خنده داری روبرو می شود .بازیگرانی همچون
علی فروتن ،مریم قلهکی ،احمد خیرابادی و ...در این نمایش ایفای نقش می کنند/.مهر
استقبالازخونریزیمکبث!
هفتمین روز جشــنواره تئاتر فجر در حالی ســپری شد که
وضعیت مخاطب و استقبال از اثار ایرانی و تنها کار خارجی حاضر
در ایــن روز قابل قبول بود .روز جمعــه ۷بهمن ،چهل و یکمین
جشــنواره بین المللی تئاتر فجر هفتمین روز برگــزاری خود را
پشت سر گذاشت تا ارام ارام به روزهای پایانی خود نزدیک شود.
در این روز نیز نمایش های مختلف در بخش صحنه ای و خیابانی
جشنواره اجرا شدند.
«مکبث زار» پرمخاطب تر از اجرای اول
نمایش «مکبث زار» بــه نویســندگی و کارگردانی ابراهیم
پشت کوهی در هفتمین روز جشــنواره دومین اجرای خود را در
سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر ســپری کرد .این نمایش که در
ششمین روز جشنواره اولین اجرای خود را با استقبال مخاطبان
تجربه کرده بود ،روز جمعه ۷مهر با ظرفیت کامل و تا حدی خارج
از ظرفیت در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت و به
احتمال بســیار پرمخاطب ترین اجرای چهل و یکمین جشنواره
بین المللی تئاتر فجر تا پایان روز هفتم بوده است .نکته قابل تامل
این اســت که مخاطبان در پایان اجرا چند دقیقه ایستاده گروه
و عوامل «مکبث زار» را تشــویق کردند و با رضایت از تماشــای
این اثر نمایشی ســالن اصلی را ترک کردند؛ اتفاقی که در تعداد
انگشت شماری از اجراهای جشنواره تئاتر فجر تا پایان روز هفتم
رخ داده است.
خدا نمایندگی انحصاری ندارد
کتاب «خدا مال همه اســت!» اثر ســید مهدی شجاعی توسط
انتشارات نیستان ،منتشر شد.
«خدا مال همه اســت!» با گرافیک مینا عظیمی و طرح جلدی از
حمید مازیار ،مجموعه مناجات های کوتاه سید مهدی شجاعی است
که با موضوعات مختلف ایراد شده است .شجاعی که در سال های اخیر
بیشتر در حوزه فیلم نامه و داســتان و رمان فعالیت داشته ،به تازگی
کتابی را در همان گونه نثرهای غبطه برانگیر قدیمی خود و با عنوان
«خدا مال همه است!» روانه بازار کتاب کرده است.
در مقدمه این کتاب می خوانیم:
خدا مال همه است .مال من .مال شــما .مال یکایک ما و شما .خدا
نمایندگی انحصاری ندارد .خدا به تعداد ادم ها در زمین شعبه دارد .خدا
تنها امکانی است که هیچ کس نمی تواند از من و شما بگیرد .خدا تنها
ذخیره ای است که هیچ حکومتی نمی تواند مردم را از ان محروم کند یا
توزیع ان را در اختیار خود بگیرد یا کوپنی و جیره بندی اش کند/.صباخبر
خطر در کمین گردشگران نوروزی
حســین زاده (دبیرجامعه گردشــگری الکترونیکــی ایران)
گفت:همزمان با نزدیک شدن به عید و اغاز سفرهای نوروزی ،افراد
سودجو به صورت غیر مجاز فعالیت می کنند و با تبلیغات سفرهای
ارزان قیمت غیزواقعی و رویایی،مســافران را وسوسه می کنند.
او نســبت به خرید بلیت و تورهای مســافرتی داخلی وخارجی
وســایرخدمات سفر هشــدار داد :افرادی ســودجو و کالهبردار
تحت عنوان اژانس مســافرتی بدون هیچ گونه مجــوز قانونی از
سوی سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت میراث فرهنگی ،صرفاً
درشبکه های اجتماعی ویا ازطریق سایت اقدام به فروش بلیت ،تور
وخدمات مختلف می کنند.
وی افزود :برای رزرو و خرید بلیت هواپیماو سایر خدمات سفر،
باید حتما از وبسایت شرکت های مســافرتی و گردشگری دارای
مجوز استفاده شود .همچنین مطالعه تعهدات درج شده مربوط به
هریک از خدمات سفر به دقت بررسی شود/ .صباخبر
«کمدی الهی» تونسی ها و مخاطب نصف و نیمه!
نمایش «کمدی الهی» از کشــور تونس که تنها کار خارجی
هفتمین روز جشنواره بین المللی تئاتر فجر بود ،در ۲نوبت ۱۷و
۲۰:۳۰در تاالر وحدت روی صحنه رفت .این اثر نمایشی در اولین
اجرای خود میزبان حدود ۱۰۰تا ۱۵۰مخاطب بود و در اجرای
دوم خود توانست ظرفیت قابل قبولی از صندلی های تاالر وحدت
را پر کند و پذیرای مخاطبانی شد که به تماشای این اثر نشستند.
«خیابانی ها» به شیفت شب رسیدند!
بخش خیابانی چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر روز
جمعه ۷بهمن شاهد اجرای نمایش «دعوت نشده» از دهلران در
ساعت ۱۸بود .استقبال از این نمایش با وجود سرمای هوا قابل قبول
بود .با گذشــت روزهای ابتدایی جشنواره تئاتر فجر ،اثار خیابانی
جشنواره توانسته اند مخاطب خود را در پهنه رودکی پیدا کنند.
حال و هوای گرم سالن های کوچک تئاتر شهر
عالوه بر سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر ،سالن های چهارسو،
قشقایی و سایه مجموعه نیز در هفتمین روز جشنواره چهل و یکم
تئاتر فجر میزبان نمایش های ایرانی «مطرب اقا» از بهشهر« ،االء»
از تهران و «رستم و سهراب» از تهران بودند که با استقبال قابل قبول
مخاطبان تئاتری روی صحنه رفتند .سیدنظام موسوی سخنگوی
هیات رئیسه مجلس شورای اسالمی از جمله مهمانان ویژه مجموعه
تئاتر شهر بود که به تماشای «االء» در سالن قشقایی نشست/.مهر
«نشست اتحادیه تئاتر جهان اسالم» برگزار می شود
نشست اتحادیه تئاتر جهان اســام در چهل و یکمین جشنواره
بین المللی تئاتر فجر امروز ۹بهمن در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر
شهر همزمان با برپایی هم اندیشــی بین المللی اتحادیه تئاتر جهان
اسالم برگزار می شود« .شناخت ظرفیت های تئاتر»« ،فعالیت های
فرامرزی در کشورهای جهان اســام در حوزه تئاتر»« ،فلسفه تئاتر
در کشورهای اســامی»« ،بررسی مشــکالت و موانع هنر تئاتر در
کشورهای اسالمی»« ،راهکارهای علمی قابل اجرا در رشد و ارتقاء هنر
تئاتر درکشورهای اسالمی» و «ایجاد زمینه همکاری های مشترک
در زمینه تئاتر در کشورهای اسالمی» محورهای این اجالس است.
همچنین هم زمان با برپایی این اجالس ،نشســت هم اندیشــی
بین المللی اتحادیه تئاتر جهان اســام با ۶مقاله علمی از کشورهای
عراق(۲مقاله) ،تونس ،الجزایر ،مصر و ایران برگزار می شــود و طی
برپایی ان ظرفیت های تئاتر در کشورهای اسالمی از جهات مختلف
مورد بررسی قرار می گیرد/.ایسنا صفحه 6
یک شنبه 9بهمن 1401شماره 1363
خرب فرهنگ و هرن
تئاترفجر بی شنل شد
نمایش «شنل» به کارگردانی یوســف رایخلگاوز از روسیه ،اثر راه یافته به بخش بین الملل جشنواره
بین المللی تئاتر فجر بود که اجرای ان به دالیل فنی لغو شد .یوسف رایخلگاوز قرار بود با اجرایی متفاوت از
نمایش «شنل» بر اساس داستانی از نیکالی گوگول درام نویس برجسته روس در چهل و یکمین جشنواره
تئاتر فجر شرکت کند که اجرای این اثر به دلیل طراحی صحنه و نیاز به تجهیزات پیچیده فنی و حجم
باالی دکور مورد نیاز و همچنین تاخیر در اعالم و ارسال موارد مورد نظر برای این اجرا به ستاد جشنواره
تئاتر فجر از طرف گروه و عدم امکان فراهم ســازی این موارد الزم برای ساخت دکور مورد نظر در زمان
باقی مانده تا پایان جشنواره ،لغو شد/.مهر
7
تعرض به یک گوردخمه
یک فعال میراث فرهنگی از تعرض و اسیب های فراوان جویندگان گنج به یک گوردخمه ساسانی در
فیروزاباد فارس خبر داد .سیاوش اریا با انتشار عکس هایی درباره وضعیت وخیم این گوردخمه ساسانی
که در شهر میمند در فیروزاباد استان فارس واقع شده است ،گفت :جویندگان گنج زیر گوردخمه را خالی
کرده اند و گودال هایی را کنده اند .همچنین روی سنگی که گوردخمه روی ان تراشیده شده ،با مته برقی
و پیکور و ادوات حفاری غیرمجاز ،سوراخ هایی را پدید اورده و اسیب بزرگی را به این بنای تاریخی وارد
کرده اند .دست اندازی و تعرض ها در همین جا پایان نیافته و با رنگ سرخ در چندین جای بنای ساسانیان،
یادگاری نویسی شده و همچنین به پناهگاه معتادان و بی خانمان ها تبدیل شده است/.ایسنا
سید مجید امامی:
تغییرافرینیازرسالتهاینظامفرهنگیکشوراست
نمایشگاه سبک زندگی نسل اینده ایران(شهر
خانواده) ،پیش از ظهر دیروز هشــتم بهمن ماه با
حضور مهدیه محمدتقی زاده ،مشاور وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی ،ســیدمجید امامی ،دبیر شورای
فرهنگ عمومی ،ســیدمجید پوراحمدی مدیر
صندوق اعتباری هنر در کوشک باغ هنر ،منطقه
فرهنگی و گردشگری عباس اباد تهران افتتاح شد.
سیاوش ســتاری مدیر خانه موزه خیمه شب
بازی ایران ،گفت :به واســطه اینکه نمایشــگاه
براساس کاراکترها و شــخصیت های انیمیشن
های ایرانی پایه ریزی شده اســت ،ما هم در این
بخش حضور داریم تا نمایش خیمه شــب بازی
که نمایش دیرین سنتی ماســت و بیش از هزار
سال در کشور قدمت دارد ،به عنوان مطلع ماجرا و
مدخل ورودی جشنواره معرفی کنیم و در نهایت
بتوانیم لحظه شادی را برای شروع برنامه داشته
باشیم .همچنین دکه سیار نمایش باران نیز با تئاتر
تعاملی بخش دیگر این نمایشــگاه است .در این
بخش هر یک از اعضای خانواده کیف و ماسکی را
برمی دارند و در قالب یک شخصیت انیمیشنی وارد
خانه ای به هم ریخته می شوند که باید ان را مرتب
کنند .در این خانه با خوانــدن یک کتاب بچه ها
می توانند گربه ای که در قفس گیر کرده را نجات
دهند .بچه ها همچنین با محصوالت فرهنگی مثل
کتاب یا عروســک های ایرانی اشنا شده و با حل
هر مرحله امتیاز می گیرند .پیدا کردن شخصیت
شهید ابراهیم هادی نیز باعث می شود تیزر معرفی
این شخصیت نمایش داده شود و بچه ها با کمک
انیمیشن با این شهید اشنا شوند.
معرفی اثار نشر نیســتان و داستان های سالم
مرشــد و پلنگ ســفید نیز بخش دیگری از این
تئاتر تعاملی اســت که کودکان ،شخصیت های
اصلی هستند که در ان بازی می کنند .پویانمایی
که کودک می تواند شــخصیتی که دوست دارد
را انتخاب کند و داســتان خود را بسازد و خودش
نیز ان را نمایش دهد ،خانه خالق و نواوری سبک
زندگی ایرانی اسالمی ،مجموعه کتاب های کمیک
و کتاب بازی ،اسباب بازی ،انیمیشن سالم ابراهیم
و نرم افزار اوقات فراغت شــاد تابســتان (مدرسه
خانگی تابستانه) از دیگر بخش های این نمایشگاه
است .در این نمایشــگاه خانواده ها محور هستند
و خود در تئاتر تعاملــی نقش ها را ایفا می کنند تا
اســتفاده از محصوالت فرهنگی ایرانی را تجربه
کنند .در پایان بازدید ســید مجیــد امامی دبیر
شورای فرهنگ عمومی کشــور با میهمانانش در
جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت :تغییرافرینی در
سبک زندگی به ویژه در عرصه کودکان و نوجوانان
که از رسالت های نظام فرهنگی کشور است ،بدون
همکاری دولت ،بخش خصوصی و خانواده ها ابدا ً
ممکن نیست ،زیرا در شرایط ویژه کشورمان باید
در حوزه ســواد و انتخاب محصوالت فرهنگی و
مصارف فرهنگی ورود کنیــم و انتخاب گری در
مصرف فرهنگی و کاالی فرهنگی با خانواده داشته
باشیم .تالش نمایشگاه شهر خانواده این است که
بتواند میان دولتی ها و همچنین صاحبان سرمایه
های دولتی یا خصوصی ،خالقان هنری و بخش
خصوصی که توانسته شــخصیت پردازی موفقی
داشته باشــد و البته مردم و خانواده ها و فرزندان
عزیزشان یک تعاملی برقرار کند.
سیدمجید پوراحمدی مدیر صندوق اعتباری
هنر نیز گفت :نمایشــگاه شــهر خانواده فرصت
خوبی اســت ،برای اینکه دو بخش ایده و تجاری
سازی باهم پیوند بخورند و تقویت شود و در نهایت
سرمایه گذارانی که در این زمینه عالقمند هستند،
از این نمایشگاه بازدید کنند تا شاهد تقویت بخش
صنایع فرهنگی باشیم.
این نمایشگاه تا ۱۲بهمن ماه در باغ هنر برپاست
و سپس به مصلی تهران منتقل می شود تا در کنار
بخش دیگر این نمایشــگاه که شامل محصوالت
مد و لباس اســت به نمایش و اجرا گذاشته شود.
این نمایشگاه می توانست در قالب یک نمایشگاه
تخصصی برای جلب مشارکت سرمایه گذاران در
راستای تولید محصوالت بیشتر طراحی شود اما
برگزاری محــدود ان ،برای عمــوم و در محلی با
دسترس پذیری کم چندان شایسته نیست و بهتر
بود برنامه ریزی دقیق تری انجام می شد/.مهر صفحه 7
خیابان کسب و کار من است!
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
مصطفی کزازی -نمایش خیابانی یکی از مهم ترین سبک های
نمایشی است .پتانسیل های زیادی برای ارائه دارد اما از ان ها استفاده
نشده و نمی شــود .وجود بخش نمایش خیابانی در جشنواره فجر به
صورت کلی بسیار کاری شایسته و مفید است ،اما اص ً
ال کافی نیست.
فعالین این عرصه در طول سال و بین یک جشنواره تا جشنواره دیگر
چه می کنند؟ بستری برای فعالیت ان ها تدارک دیده شده؟ به اندازه
نمایش های صحنه ای به ان ها بها داده می شود؟ جواب همه این سواالت
تقریباً منفی است .این درحالی است که نمایش خیابانی اگر بیشتر از
نمایش صحنه ای پتانسیل نداشته باشد ،حتماً کمتر نخواهد داشت.
خبرنگار صبا با این نگاه ،به گفت وگو با نویسنده و کارگردان نمایش های
لیلی و مجنون و قل اب؛ نشسته است که در ادامه می خوانید.
بهنام کاوه نویسنده و کارگردان «لیلی و مجنون» از ابادان
من رسول ،پانزده سال زندان بودم
ایده اولیه نمایشنامه از کجا امد و چرا برای شما جالب بود؟
دغدغه من در کار خیابانی ،خود خیابان اســت .یعنی هر اتفاقی
و ماجرایی که در خیابان رخ می دهد .در طول ســال درگیر بچه های
کار و بیشــتر ان هایی که زباله گرد هســتند ،بودم؛ اینکه این ها چه
کارهایی می کنند و کجاها می روند و شــب را چگونه می گذرانند و
مسائل این چنینی .این درگیری و دغدغه باعث شد نوشتن این متن
را شروع کنم.
اگر بخواهید به صورت کوتاه داستان نمایش تان را بگویید
چطور تعریفش می کنید؟
مجنون ،شخصی که نام و نشــانی ندارد و از جامعه هم طرد شده
است ،در قامت یک زباله گرد و با یک سطل زباله بین مردم می اید و
داستان زندگی اش و همچنین روایت هایی که شب در منطقه و مکان
استراحتش اتفاق می افتد را برای مردم تعریف می کند.
در اثر شما تماشاگران مســتقیم ًا با بازیگر وارد دیالوگ
می شوند .در این باره کمی توضیح می دهید؟
اثر من تماشاچی محور است .یعنی اساساً تماشاگر اثر را جلو می برد.
بازیگر مستقیم با تماشاگر بده بستان دارد و همه اتفاقات با تماشگر
می افتد.
در میانه اجرا و همین بده بستان با تماشاگر ،یک زباله گرد
وارد اجرای شما شــد و اتفاقاتی رقم خورد .خودتان بیشتر
توضیح می دهید؟
گریم من کام ً
ال شبیه زباله گردها بود و با همان ظاهر درحال اجرا
بودم .دو روز قبــل از اجرا هم هیچ غذایی نخــوردم تا وضع روحی و
جسمی ام هم به این عزیزان نزدیک شود .روز اجرا درحال جابجایی
یکی از سطل زباله ها برای اجرا بودم که یک زباله گرد امد و دستم را
گرفت تا داخل سطل را نگاه کند .به او گفتم من این را رزرو کرده ام .او
گفت باشه و دستش را کشید و رفت .اما من حس کردم دوست دارم این
فرد در اجرای من باشد .رفتم و از او خواهش کردم که کنار من باشد.
گفت من نمی دانم باید چه کار کنم .گفتم شما کنار من باش و بقیه اش
را به من بسپار .خالصه در طول نمایش رسول را کم کم وارد داستان
نمایش کردم و در پایان اجرا به او گفتم که حاال از زندگی خودت تعریف
کن .چند کلمه گفت و اشک همه درامد .گفت :سالم .رسولم .پانزده
سال زندان بودم .برگشتم هیچ کس نبود .بعدش هم رفت .اما من دوباره
او را برگرداندم .همه برایش دست زدند و بعد من کالهم را دراوردم و
برایش پول جمع کردم .در اخر هم دوستانی از شهرداری قول دادند
که پیگیر کارهایش بشوند و او را برای ترک ببرند و بعد هم برایش یک
شغل تدارک ببینند.
در انتها اگر نکته پایانی دارید بفرمایید؟
دوست دارم یک پیشنهادی که همیشه داشته ام را اینجا هم مطرح
کنم .به ادارات و ارگان ها می گویم که سالیانه برای کارهای فرهنگی
به شما بودجه ای تعلق می گیرد؛ خیلی اوقات این بودجه ها را صرف
تبلیغاتی مثل بنر و امثال این ها می کنید .حاال بیایید یک سال هم تئاتر
خیابانی را امتحان کنید .خود ما می گوییم ،خیابان کسب و کار من است
ما مستقیم با مردم در ارتباطیم و چه شکل تبلیغی بهتر از این وجود
دارد؟ مث ً
ال ابفای استان می خواهد بگوید که قدر نعمت اب را بدانید و
بهینه مصرف کنید .خب به جای بنر می شود یک نمایش خیابانی اجرا
کرد که هم به ارتزاق چند هنرمند کمک شود و هم تبلیغاتی موثرتر و
نافذتر ارائه داد.
بهناز زحمت کش نویسنده و کارگردان« قل اب» از یزد
تعزیه ای که زنان انجامش می دهند
ایده اولیه نمایشنامه از کجا امد و چرا برای شما جالب بود؟
ایده کلی از دو نوحه اماده است .اثر من از زاویه اب روایت می شود و
اب در مورد روز عاشورا سخن می گوید .زمین و زمان دوست ندارند که
خورشید طلوع کند و روز عاشورا برسد.
اگر بخواهید به صورت کوتاه داستان نمایش تان را بگویید
چطور تعریفش می کنید؟
پرنس اب ،در نقش یک پرنســس که در قلعه ،گیر کرده و منتظر
شاهزاده سوار بر اسب سفیدش است تا به دنبال او بیاید و او را با خودش
ببرد .پرنس اب در قلعه یزید گیر افتاده و شاهزاده سوار بر است سفید
هم حضرت عباس(ع) است و پرنس اب مدام می گوید باالخره انتظار
تمام می شود و من به تو خواهم رسید.
چه شــد که تصمیم گرفتید اثر را به جشنواره تئاتر فجر
ارائه کنید؟
اثر در جشــنواره مقاومت حضور داشت و از ان طریق به جشنواره
فجر معرفی شد .که اثر از همه لحاظ هم دقیقاً همان چیزی است که
در جشنواره مقاومت اجرا شد ،به جز موسیقی .موسیقی انجا پلی بک
ال زنده اجرا می شد .البته که سازها هم ک ً
بود و اینجا کام ً
ال عوض شدند.
ایا این کار برای اجرای صحنه ای مناسب تر نبود؟چرا اجرای
خیابانی را انتخاب کردید؟
چون می خواستم کار کوتاه باشــد .می خواستم فقط ان مواجهه
حضرت عباس(ع) با اب را تصویر کنم .دوســت داشــتم یک شکل
تعزیه ارائه دهم ،تعزیه ای که زنان انجامش می دهند .اکثرا ً خانم ها در
مراسمات عزاداری منفعل هستند و خواستم این انفعال به نحوی از
بین برود .نگاهی این چنینی داشتم و به این دلیل اثر را خیابانی کردم.
وجود بخش نمایش خیابانی در جشنواره ،برای اهالی این
سبک نمایشی مفید است؟
حتماً .به هرحال خود ماهیت جشــنواره فجر برای اهالی هنر یک
هویت دارای جایگاه است .زمانی هم که یک بخش به عنوان خیابانی باز
می کند ،قابلیت برای فعالین عرص ه نمایش خیابانی ویژه ای می شود. صفحه 8