روزنامه صبا شماره 1358
روزنامه صبا شماره 1358
روزنامه صبا شماره 1358
یک شنبه| 2بهمن 22 |1401ژانویه 29 |2023جمادی الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1358صفحه| 5000ناموت|
افتتاح سه پردیس سینمایی
در جشنواره فیلم فجر
صفحه 2
گفت و گو با مهران نعمت اللهی ،کارگردان مستند سینمایی «مشق امشب»
مشق امشب کودکان امروز
پیام وزیر فرهنگ به چهل و یکمین
جشنواره تئاتر فجر
صفحه 6
ساالری :هنرمندان صحنه های
تئاتر را خالی نکنند
صفحه 7 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
نمره مثبت به عملکرد سازمان سینمایی
در موفقیت نسبی فیلم های اکران شده در هفته های اخیر و رکوردشکنی در جذب مخاطب پس از ماه ها را
می توان به عنوان دستاورد مهم سازمان سینمایی ،ثبت کرد .دی ماه امسال ۹۵۰ ،هزار نفر به سینما رفته اند
که افزایش ۲۳هزار نفری مخاطبان سینما نسبت به اذرماه را نشان می دهد .گیشه دی ماه سینماهای کشور،
حدود ۲۹میلیارد و ۴۰۰میلیون تومان است که نسبت به گیشه اذرماه ،حدود ۳میلیارد و ۴۰۰میلیون
تومان رشد را نشان می دهد .این افزایش راندمان سینما در تمامی شاخص ها به دلیل تمام شدن مناقشات
اجتماعی و البته اکران ۲فیلم پرمخاطب طی این ماه بوده است .رویکردی که انتظار می رود با افزایش تبلیغات
و البته تداوم اکران فیلم های جدید ،مخاطبان بهمن ماه را به بیش از یک میلیون نفر برساند/.صباخبر
پوستر پالتوشتری؛ رونمایی شد
پوستر فیلم سینمایی «پالتوشتری» که از هفته جاری اکران خود را در سینماهای سراسر کشور اغاز
می کند ،رونمایی شد .در استانه اکران فیلم سینمایی «پالتوشتری» به نویسندگی و کارگردانی مهدی علی
میرزایی و تهیه کنندگی مجید شیخ انصاری در سینماهای سراسر کشور ،از پوستر این فیلم سینمایی با
طرحی از محمد روح االمین رونمایی شد« .پالتوشتری» ،روایتگر داستانی اجتماعی با زبان کمدی است .و
ی است که خودشان را از بقیه بهتر و برتر می دانند
به نوعی راهنمای عملی برای سرجای خود نشاندن ادم های
و براساس همین توهم ،مشغول اسیب زدن به دیگران هستند .سام درخشانی ،بانیپال شومون ،بهاره کیان
افشار ،لیندا کیانی و ...بازیگرانی هستند که در این فیلم سینمایی نقش افرینی می کنند/.صباخبر
حتمادرجبههغربخبریهست!
با معرفی نامزدهای نهایی جوایز بفتا ۲۰۲۳روشن شد فیلم «در جبهه غرب
خبری نیست» همچنان پیشتاز کسب جایزه اســت .اکادمی فیلم و تلویزیون
بریتانیا نامزدهای نهایی خود را معرفی کرد و همچنان فیلم خارجی زبان و المانی
«در جبهه غرب خبری نیست» را با نامزد کردن در ۱۴رشته ،پیشتاز نامزدهای
جوایزش ساخت.
این فیلم از نتفلیکس که به کارگردان ادوارد برگر ساخته شده و در فهرست
اولیه ۱۵نامزدی کســب کرده بود ،در همه رشته ها به جز سه رشته نامزد کسب
جایزه شده است .نامزدی در بخش بهترین فیلم ،کارگردانی ،بازیگر نقش مکمل
مرد برای البرشت شوخ ،فیلمنامه اقتباسی ،فیلم غیرانگلیسی زبان ،انتخاب گروه
بازیگران و تمامی ۸بخش فنی ،از نامزدی هایی است که این فیلم کسب کرده است.
«در جبهه غرب خبری نیست» پس از فیلم «سخنرانی پادشاه» که سال ۲۰۱۱
موفق به کسب ۱۴نامزدی شده بود ،این موفقیت را کسب می کند و البته تنها فیلم
خارجی است که پس از فیلم «ببر خیزان ،اژدهای پنهان» انگ لی در سال ۲۰۰۱
این جایگاه را به دست می اورد .فیلم انگ لی در نهایت ۴جایزه را از ان خود کرد.
نتفلیکس برای موفقیتی که با «در جبهه غرب خبری نیست» کسب کرده و نیز
«بلوند»« ،پینوکیو»« ،پرستار خوب»« ،شناگران» و «شگفتی» با کسب ۲۱نامزدی
موفق ترین کمپانی بوده است .سرچ الیت و دیزنی با ۱۹نامزدی در مجموع ،در دره
دوم قرار گرفتند .امسال در مجموع ۴۵فیلم در فهرست بفتا جای گرفته اند که
کمتر از ۴۸فیلم سال ۲۰۲۲است ۸ .فیلم کوتاه نیز در این فهرست جای دارند.
مراســم اهدای جوایز بفتا ۱۹فوریه در لندن برگزار می شود و برای اولین بار
ریچارد ای.گرانت اجرای ان را برعهده دارد .دور نهایی رای گیری برای انتخاب
برندگان از روز گذشته شروع شده است/.مهر
افتتاح سه پردیس سینمایی در جشنواره فیلم فجر
همزمان با چهل و یکمین جشــنواره بین المللی فیلم فجر ســه
پردیس جدید ســینمایی در اســتان تهران افتتاح می شود .امسال
همزمان با برپایی این دوره از جشــنواره برای اولین بار در شهرهای
پرند و قرچک جشنواره فیلم فجر برگزار خواهد شد و همزمان با این
رویداد پردیس های سینمایی این شهرها افتتاح خواهند شد .همچنین
برای اولین بار پردیس سینمایی اطلس در منطقه یک تهران میزبان
فیلم های جشــنواره خواهد بود .بنابر اعالم مدیر امور ســینماهای
جشنواره ،سینماهای این دوره که در مناطق مختلف تهران جانمایی
شده اند تا ۴بهمن ماه اعالم می شوند .الگوهای قرار گرفتن پردیس های
سینمایی در کنار مجتمع های تجاری در همه جای دنیا در سال های
اخیرمرسوم شده و در حال حاضر تقریبا این موضوع جا افتاده است که
مجتمع های بزرگ تجاری باید سینما داشته باشند .مهم ترین مزیت
ی انها است .این رونق باعث می شود
سینما برای مال ها رونق اقتصاد
بخش خصوصی نیازی به دولت نداشته باشد/.صباخبر
قاتلدیویدفینچرپاییزسالایندهمی اید
دیوید فینچر کارگردان سرشناس سینما پاییز سال اینده با فیلم
«قاتل» به چرخه اکران سینماهای جهان برمی گردد .فیلم «قاتل»
به کارگردانی دیوید فینچر برای نتفلیکس تریلری نوار است که با
بازی مایکل فاسبندر و تیلدا ســوینتون ساخته شده و قرار است
نوامبر ۲۰۲۳به نمایش دراید.
فینچر در «قاتل» با اندرو کوین واکر نویسنده «هفت» دوباره
همکاری کرده و فیلمنامــه ان اقتباس از یــک مجموعه رمان
گرافیکی فرانسوی به قلم الکسیس نولنت و با تصویرپردازی لوک
جاکامون است و داستان قاتل بی نامی را روایت می کند که پس
از سال ها بهترین بودن در کارش ،دیگر نمی خواهد قاتل باشد اما
باید جواب مشتری هایش را بدهد .این مجموعه از سال ۱۹۹۸تا
۲۰۱۷منتشر می شد.
فینچر قرار است پیش درامد «محله چینی ها» فیلم مشهور سال
۱۹۷۴را هم برای نتفلیکس بسازد/.مهر
«همه مردان رئیس جمهور» در خانه هنرمندان
پانصدوبیست وششمین برنامه سینماتک خان ه هنرمندان ایران فردا
دوشنبه ۳بهمن از ساعت ۱۷برگزار می شود .پانصدوبیست وششمین
برنامه ســینماتک خانه هنرمندان ایران که در سالن استاد ناصری
برگزار می شود ،به نمایش فیلم سینمایی «همه مردان رئیس جمهور»
ساخته الن جی پاکوال محصول ۱۹۷۶اختصاص دارد .پس از نمایش
فیلم ،نشست نقد و بررسی با حضور سعید ارکان زاده یزدی روزنامه نگار
و دکترای فرهنگ و ارتباطات با موضوع «نسبت رسانه با قدرت» برگزار
می شود« .همه مردان رئیس جمهور» درباره تقلب انتخاباتی در زمان
ریچارد نیکسون است که به رسوایی واترگیت مشهور شد و استعفای
نیکسون را از ریاســت جمهوری امریکا در پی داشت .این فیلم نامزد
هشت جایزه اسکار بود که چهار جایزه را دریافت کرد .داستان این فیلم
بر اساس ماجرای واقعی نوشته شده است و رابرت ردفورد در نقش یک
گزارشگر تازه کار واشینگتن پست و داستین هافمن در نقش گزارشگر
پرانرژی و پی گیر روزنامه در این فیلم ایفای نقش کرده اند/.مهر صفحه 2
خرب سیمنا و تلویزیون
باستر کیتون زنده می شود
مت ریوز قصد دارد سریال کوتاهی درباره باستر کیتون بسازد که رامی مالک بازیگر ان خواهد بود .رامی
مالک ،برنده جایزه امی بازیگر مرد نقش اصلی سریال «مستر روبات» اکنون دوباره به صفحه تلویزیون باز
می گردد تا در یک سریال کوتاه در نقش ستاره افسانه ای فیلم صامت یعنی باستر کیتون بازی کند .این سریال
برای برادران وارنر ساخته می شود تا در پلتفرم انالین این کمپانی ارایه شود .باستر کیتون از تاثیرگذارترین
و محبوب ترین ستاره های سینمای دوران خود بود که در فیلم هایی چون «خانه برقی»« ،شرلوک جوان» و
انچه بسیاری از منتقدان و مورخان شاهکار او می دانند یعنی «ژنرال» بازی کرده بود .کارگردان های بزرگ
و متفاوتی مانند اورسن ولز ،مارتین اسکورسیزی و مل بروکس از او به عنوان الهام بخش یاد می کنند/.مهر
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
3
هیات انتخاب یک دست نیست
یکی از اعضای هیات انتخاب چهل ویکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر با اشاره به تنوع دیدگاه ها و
سالیق حاضر در این هیات تاکید کرد در جشنواره امسال فیلم سیاه نما نداریم .محمدرضا شرف الدین ،درباره
برخی انتقادها نسبت به یک دست بودن ترکیب هیات انتخاب،گفت :اگر منظور نگاه فرهنگی و سیاسی
اعضای هیات است ،باید این نکته را مدنظر داشته باشید که باالخره ادم ها در طول زمان تغییر می کنند .از این
منظر اصال اینگونه نیست که اعضای این هیات همه یک دست باشند .وی تاکید کرد :واقعا فضای مذاکرات
ما در هیات اینگونه نبود و اتفاقا اختالف سلیقه و نظرات متفاوتی درباره فیلم ها بود و البته که وظیفه هیات
انتخاب ممیزی نیست و هر کس بخواهد فیلمش را به جشنواره ارائه کند ،اثرش به هیات انتخاب می اید/.مهر
برلیناله ،سیاست زده ترین جشنواره اروپایی
پنجشنبه 29دی ماه سایت اینترنتی نشریه ورایتی خبر داد جشنواره فیلم برلین در دوره پیش رو ،فیلم
های ایرانی را که دولت ایران به هر نحو در تولید ان نقش داشته است ،نخواهد پذیرفت .اقدام عجیبی که
مشخص است تنها بعد سیاسی ان مد نظر برنامه ریزان این رویداد سینمایی بوده و کارشناسی دقیقی روی
ان صورت نگرفته است .سال گذشته جشنواره های فیلم کن و ونیز اقدام مشابهی را در خصوص کشور روسیه
انجام داده بودند .به نظر می رسد مدیران تصمیم گیرنده در این جشنواره ،بدون انکه از ساز و کار ساخت
فیلم در ایران اگاهی داشته باشند ،چنین فرمان عجیبی را صادر کرده اند .از انجا که بسیاری از فیلمسازان
جوان و خالق ایرانی نخستین اثارشان را با حمایت بنیاد سینمایی فارابی جلوی دوربین می برند ،از این پس
نمی توانند متقاضی حضور در این رویداد باشند .بدین ترتیب می توان گفت که این جشنواره با اتخاذ چنین
رویکردی ،بر وجود رویه سیاسی در متن برگزاری اش به عنوان یک قانون نانوشته ،صحه گذاشته است .بعالوه
این جشنواره اعالم کرده است روزنامه نگاران و خبرنگاران ایرانی که با رسانه های دولتی در ارتباط هستند،
اجازه حضور در این رویداد را نخواهند داشت .جلوگیری از پوشش خبری اتفاقی فرهنگی و ایجاد محدودیت
در این زمینه ،می تواند به نوعی با شعار ازادی رسانه ای که اروپاییان از مدعیان ان هستند ،در تضاد باشد.
برلیناله در ادواری که تاکنون برگزار شده اســت ،پذیرای فیلم های ایرانی بسیاری بوده که در تهیه تعداد
زیادی از ان ها نهادهای دولتی مانند بنیاد سینمایی فارابی نقش داشته است .همچنین بسیاری از فیلمسازان
ایرانی که در این رویداد برنده جوایز اصلی شده اند ،در ابتدای مسیر حرفه ای خود ،با حمایت نهادهای دولتی
توانسته اند استعداد و توان فیلمسازی خود را نشــان دهند .برخی از هنرمندانی که در دوره های پیشین
جوایزی کسب کرده اند ،اثار ابتدایی خود را برای تلویزیون ایران ساخته بودند .یا حتی در دوره های اخیر،
فیلم های کوتاه موفقی با مشارکت نهادهایی چون انجمن سیمای جوانان ایران تولید شده و در بخش های
مختلف این جشنواره حاضر بوده اند...
گرچه هنوز خبر رسمی در این زمینه مخابره نشده و پنجشنبه گذشــته از سوی متولیان بین المللی
سینمای ایران ارسال داده های رسمی در این زمینه تایید نشد ،اما مانور رسانه های غربی فارسی زبان در این
زمینه را می شود نوعی فضاسازی برای جاانداختن این خبر غیررسمی قلمداد کرد و در صورت تحقق این
ماجرا ،می توان این اقدام جشنواره فیلم برلین را علیه تمام اثاری دانست که در داخل کشور و با دریافت پروانه
ساخت سینمایی ساخته می شوند ،حتی اگر این فیلم ها با حمایت بخش خصوصی تولید شده باشند ،احتماال
فرصت حضور در این جشنواره را نخواهند داشت .البته به نظر می رسد مانند همیشه استثنا این جشنواره
در خصوص فیلم هایی که روند تولید خود را در ایران طی کرده اند ،پذیرفتن فیلم هایی خواهد بود که بدون
مجوز و در مطابقت کامل با سیاست های این جشنواره ساخته شده باشند/.صباخبر صفحه 3
4
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
مهران نعمت اللهی که نویســندگی و کارگردانــی تئاتر و اجرای
چندین اثر روی صحنه نمایش را در پیشــینه هنــری خود دارد ،در
اغاز ورودش در دنیای ســینما و فیلم کوتاه با اشکان نجاتی اشنا شد
که او را همراه و همفکر خود یافت و با همراهی هم ،دست به کار برای
ساخت مستندی بر اساس فیلم مستند «مشق شب» ساخته عباس
کیارستمی شدند و در همان راســتا به بررسی مسائل نظام اموزش و
پرورش کشور پرداختند.
چرا «مشق شب» عباس کیارستمی را انتخاب کردید؟
دو دلیل داشت .یکی شخصیت و اثار ویژه عباس کیارستمی است
که به نظرم یکی از بزرگترین کارگردان هایی است که تاریخ هنر ایران
و دنیا به خود دیده است چرا که یک فیلمساز مولف و از زمانه خودش
جلوتر بود که اثاری بسیار ساده و در عین حال بسیار پرمفهوم ساخت
و به همین دلیل اثارش جاودانه است و در اینده نیز درباره او و اثارش
بیشتر صحبت خواهد شد.
نه تنها «مشق شــب» بلکه همه اثار او قابل تعمیم به زمانه امروز
است .وقتی به همراه اشکان نجاتی داشــتیم کارهای کیارستمی را
بررسی می کردیم ،به مستند «مشق شب» رسیدیم و چندین سئوال
درباره ان برای ما مطرح شد .از جمله این که این فیلم مستند با موضوع
«مشق شب» به زیرالیه هایی از وضعیت و شرایط اجتماعی خانواده ها،
نظام اموزشی و شرایطی که بر تحصیل دانش اموزان اواخر دهه 60
اثرگذار است ،اشاره می کند ولی ایا این مستند که به مثابه یک پژوهش
مصور است ،مورد بحث و بررسی قرار گرفت و دیده شد؟ ایا مسئوالن
نظام اموزشی متوجه این مسائل در برنامه ریزی های اموزشی و عملکرد
نظام اموزشی کشور شدند؟
این ها سواالتی بود که فکر کردیم حاال که عباس کیارستمی نیست
ما به عنوان طرفداران او این موضوع بسیار مهم و رسالت ایشان را در
این زمینه دنبال کنیم.
از اواخر دهه شــصت که اقای کیارستمی مستند «مشق
شب» را ساخت تا امروز که شما «مشق امشب» را در همان
راستا ساختید ،در تغییر یک نســل چه تفاوتی را در نظام
اموزشی کشور احساس کردید؟
در فیلم «مشــق امشــب» از همان بچه هایی که در مستند اقای
کیارستمی حضور داشتند ،استفاده کردیم و به این ترتیب با رفتن به
گذشته و اوردن ان ادم ها ،به پژوهش مصور خودمان یک عمق سی
ساله دادیم .اطالعات را کنار هم گذاشتیم تا اگر کسی دلسوز و پیگیر
وضعیت نظام اموزشی کشورمان بود ،بتواند از سی سال پیش تا امروز را
مقایسه کند .حتی اگر مستند اقای کیارستمی را هم کسی ندیده باشد،
می تواند متوجه شود که فیلم ایشان درباره چه بوده است و عالقه مند
دیدن مستند اقای کیارستمی شود.
ما با سوال «مشق امشب» که عنوان ان هم در راستای عنوان فیلم
اقای کیارستمی است ،وارد این ماجرا شدیم و بعد مشاهده کردیم که
امروز دیگر مشق شب دغدغه بچه های امروز نیست بلکه مهم ،ایجاد
یک فضای دو قطبی بسیار شدید و اسیب رسان در میان مدارس دولتی
و غیردولتی است.
مدارس غیردولتی با اختصاص امکانات فراوان سعی دارند مشتری
بیشــتری را از میان دانش اموزان جمع کند و به نوعی به یک فضای
فضای کسب و کار بدل شده است و بسیاری از معلمان خوب مدارس
دولتی نیز به مدارس غیردولتی و غیرانتفاعی کوچ می کنند.
ما به عنوان سازندگان این مستند همراه با این فیلم رشد کردیم و
به فهم دیگری از مسائل نظام اموزشی کشور رسیدیم .نکته مهمی که
در ساخت این مستند به ان دست یافتیم ،مسئله انگیزه دانش اموزان
بود که هرکدام به دالیل مختلف در زمینه تحصیلی بی انگیزه شده اند.
دانش اموز طبقه مرفه به دلیل برخورداری از شرایط مطلوب انگیزه ای
برای تحصیل ندارد و دانش اموز طبقه فرودست جامعه هم انقدر درگیر
رفع مسائل و مشکالت متعدد زندگی خود است که مدرسه رفتنش،
زمانی برای اســتراحت کردن اســت و هیچ انگیزه ی دیگری ندارد.
کودکان کار از این دسته هستند.
مکان فیلمبرداری این مستند کجای تهران بود و بچه ها از
کدام مدارس انتخاب شدند؟
در مستند «مشق شب» اقای کیارستمی مدرسه ای را در منطقه
قیطریه تهران انتخاب کرده بودند به این دلیل کــه در ان زمان این
شــکاف عمیق طبقاتی در جامعه ما وجود نداشت و بچه هایی که در
مدارس قیطریه تحصیل می کردند تفاوت چندانی با بچه های مدارس
نازی اباد نداشــتند و تفاوت اندک انها چندان به چشم نمی امد .اما
امروز با گذشت سی سال این تفاوت بسیار فاحش است به طوری که
پرونده
گفت و گو با مهران نعمت اللهی ،کارگردان مستند سینمایی «مشق
مشـقامشـبکـودک
فاطمه حمیره فیلم مستند «مشق امشب» ساخته
مشــترک اشــکان نجاتی و مهران
گفت و گو
نعمت اللهــی کــه از 21دی ماه در
سینماهای هنروتجربه روی پرده رفته است ،با نگاهی
به فیلم مستند «مشق شــب» ساخته زنده یاد عباس
کیارســتمی و به نوعی در ادامه ان ساخته شده است
که حاال پس از سی ســال بار دیگر زوایای پنهانی از
مسائل نظام اموزشی کشــور را پیش روی چشمان
مخاطبانش بازمی گشــاید .این فیلم پیش از این در
جشنواره بینالمللی فیلم مستند «ایدفا» ،جشنواره
فیلم «زلین» جمهوری چک ،جشنواره فیلم مستند
اسلوونی و جشنواره فیلم استانبول ترکیه به نمایش
درامده و عنوان برترین مستند بخش فیلم های مستند
در هشتمین جشــنواره بین المللی فیلم های ایرانی
در زوریخ ســوییس را دریافت کرده و با تصمیم دبیر
جشنواره ،منشور طالیی کوروش نیز به ان اختصاص
یافته است .همچنین در معتبرترین نشریات سینمایی
جهان مطالبی درباره این فیلم نوشته و کار شده است.
به بهانه اکران این مستند در سینماهای هنروتجربه،
خبرنگار سینمایی صبا با مهران نعمت اللهی یکی از دو
فیلمساز این اثر به گفت و گو نشسته است.
شهریه برخی مدارس غیرانتفاعی در مناطق باالی تهران از صدمیلیون
تومان هم تجاوز می کند و در مناطق فرودســت برخی مدارس حتی
توانایی تامین هزینه اب و برق خود را هم ندارند .این شــرایط امروز،
ما را واداشت تا از سه منطقه باالدست ،متوسط و فرودست در تهران
فیلمبرداری کنیم.
ضرورت پرداختن به مسئله اموزشی چه بود؟
چندی پیش رسانه ها به نقل از رئیس کمیسیون اموزش مجلس
نوشتند که میانگین معدل دانش اموزان کشور یازده و نیم است و این
یعنی فاجعه.
این نسل اینده کشور ماست که بر ما حاکم خواهد شد و گرداننده
امور کشور خواهد بود .مهمترین کاری که این نسل باید امروز انجام
دهد ،تحصیل درست و کاربردی است و این مسئله بزرگترین دغدغه
ماست که در این مستند هم هویداست که نظام اموزشی ما همگام با
استعدادها و تیزبینی های بچه های امروز نیست.
ایا این دغدغه ها و این پژوهش مصور شما که جوایز بسیاری
را هم در ســطح دنیا به خود اختصاص داده است ،از سوی
مسئوالن نظام اموزشی کشور مورد توجه قرار گرفت؟
من امیدوار بودم که این فیلم با توجه بــه حضورش در مهمترین
جشنواره های سینمایی جهان و جوایز متعددی که دریافت کرد و مورد
توجه منتقدانی در نشریات معتبر جهان قرار گرفت ،از سوی مسئوالن
نظام اموزشی کشورمان هم مورد توجه قرار می گرفت.
ما تمام توان خودمان را برای معرفی فیلم گذاشتیم و این مستند بعد
از اکران ،ارشیو می شود اما انگار مسئوالن ما دوست ندارند درباره این
مسائل بحث و بررسی صورت بگیرد.
مســئوالن معموالً به دنبال یافتن نقــاط ضعف عملکرد
خودشان نیستند ولی شما چه تالشی کردید که این مستند و
ضرورت توجه به ان را به مسئوالن متذکر شوید؟
این مستند برد خبری خوبی داشت و با توجه به موفقیت ها و جوایز
متعددی که در دنیا گرفت بعید اســت که مســئوالن این خبرها به
گوششان نرسیده باشد .از سوی دیگر محدودیت هایی هم برای ارتباط
با مسئوالن وجود دارد ولی موضوع این است که کار مستندساز ساخت
یک اثر مستند است و این مسئوالن هســتند که باید این مسائل را
پیگیری کنند و اگر در پژوهشی به مسائل مرتبط با حوزه انها پرداخته
شد ،ان را دنبال کنند و به دنبال رفع نقاط ضعف و نقص ها باشند.
بچه هایی که در این فیلم حضور دارند چطور انتخاب شدند
و واکنش انها در برابر دوربین چگونه بود؟
برخی معتقد بودند که بچه های حاضر در این مستند بسیار شیرین
و با اعتماد به نفس درباره مسائلشان صحبت می کنند و احتماال از میان
بچه های بسیار زیادی این تعداد انتخاب شده اند ،اما در واقع شاید تعداد
اولیه پنجاه درصد باالتر از اینها بود .بچه های امروز بسیار باهوش و تیزبین
و نسبت به بسیاری از مسائل سیاسی ،اجتماعی و اقتصادی جامعه خود
اگاهی دارند .برای همین ما در انتخاب این بچه ها خیلی کار ســختی
نداشتیم .در فیلم «مشق شب» اقای کیارستمی در موضع یک معلم
وارد می شود و گاهی هم به انها تشر می زند و شرایطی را ایجاد می کند
که بچه ها مجبور شــوند حرف بزنند اما در مستند «مشق امشب» ما
مجبور به این کارها نبودیم و در همان پالن اول ارتباط به خوبی شکل
می گرفت و خیلی راحت صحبت می کردند .شاید گاهی به دلیل هوش
باال ،جواب سوال ما را طور دیگری می دادند که شیرین بود .در مجموع
بچه های امروز را بسیار توانمند دیدیم و برایشان بیشتر غصه خوردیم. صفحه 4
پرونده
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
5
حرکت می دهند و با رسانه قدرتمند سینما و تصویر مسائل و مشکالت
جامعه را بازتاب می دهند.
در دیگر کشورها مخاطب را برای دیدن مستند به سینما می اورند
و مخاطب گزینی می کنند تا مســتندها دیده شوند ولی در کشور ما
این کار انجام نمی شود و مخاطب چندانی ندارد و اثار مستند حمایت
نمی شود .اگر چه در گروه هنروتجربه فرصت اکران به این مستندها
داده می شود اما این حمایت ها ضعیف است و اگر پانصد میلیون تومان
برای تبلیغات دیگر فیلم ها هزینه می شود برای هنروتجربه پنج میلیون
تومان هم هزینه نمی شــود درحالی که فیلم مستند به لحاظ ارزشی
کمتر از دیگر فیلم ها نیست و چون مخاطبش متفاوت است الزم است
که برای ان هزینه شود.
ق امشب»
کانامـروز
«مشق امشــب» با وجود همه مســائلی که به ان اشاره
کردید در شرایط اجتماعی خاصی در کشور اکران شده است.
پیش بینی شما در زمینه احتمال استقبال مخاطبان چیست؟
فیلم «مشق امشب» هم نقد مشــکالت امروز جامعه است و اگر
اکنون این مستند اکران شده است ،به این دلیل است که باید به نقد
جامعه گوش داد و به ان رسیدگی کرد.
جامعه ما پذیرش مشــکالت بیش از این را ندارد و این مشکالت
کنونی را اگر بتوانیم مرتفع کنیم می تواند مسیر پیشرفت را طی کند.
شرایط اکران برای فیلم ما مساعد نیست و شاید این فیلم مخاطب
چندانی هم نداشته باشد اما خواستم حرفم را بزنم و بگویم که مشکالت
ما در کشور متعدد است و باید قدم پیش گذاشت و هر کسی گوشه ای
از کار را بگیرد که مسائل رفته رفته حل شود .به هر حال این مستند
چند سال پیش ساخته شده و برای رفع مسائلی که در فیلم به ان اشاره
شده حتی یک روز را هم نباید از دست داد و باید هر چه زودتر جلوی
این روند نادرست اموزشی در کشور گرفته شود.
رسالت ما نشان دادن این مسائل در نظام اموزش و پرورش نسل
اینده کشور ماست و چیزی نیســت که ان را درگیر سیاست و جناح
خاصی کنیم .این ها بچه های همه ما هستند و این موضوعی نیست که
برای ان صبر کنیم و باید از همین امروز به فکر رفع موانع ان باشیم.
چقدر از فیلم مستند اقای کیارستمی وام گرفتید؟
عنوان مستند ما برگرفته از عنوان مستند اقای کیارستمی است
و به نوعی «مشق امشب» تکلیف امروز ما برای بچه های اینده است.
از المان های مســتند اقای کیارســتمی هم اســتفاده کردیم و
خواستیم به اثر خودمان یک عمق سی ساله بدهیم و در ضمن مستند
مشق شب اقای کیارستمی را هم یاداور شویم که سی سال پیش این
مسائل مطرح شد ،هیچ مسئولی اعتنا نکرد ،سی سال بعد هم دوباره این
مسائل مطرح شد و اگر باز هم هیچ اعتنایی به ان نشود ،ممکن است
سی سال بعد منجر به یک فاجعه غیر قابل جبران شود.
ما سعی کردیم در مستند «مشق امشب» مستند اقای کیارستمی
را زنده کنیم و مخاطب را تهییج کنیم که اگر ان را ندیده حتما ببیند
و از کنار هم گذاشتن هر دو مستند به یک نتایجی دست پیدا کند و او
را به فکر وادار کند که این اتفاق مطلوب ماست و فکر می کنم وظیفه
یک فیلمساز تجربی و متفکر همین است که مخاطب را به فکر کردن
و درست دیدن شرایط جامعه وادار کند.
فکر می کنید اســم اقای کیارستمی و اشاره به مستند او
و تشابه اسمی هر دو مســتند چقدر به دیدن شدن «مشق
امشب» در سطح جهانی کمک کرده است؟
«مشق امشب» درست است که به فیلم مستند اقای کیارستمی
اشاره دارد اما فیلم ما کامال مســتقل است و بچه های امروز را بررسی
می کند .یعنی اگر صحنه های مربوط به اقای کیارستمی را برداریم،
هیچ لطمه ای به فیلم ما نمی خورد.
همچنین مستند ما هیچ گونه موضع گیری سیاسی ندارد و موضعی
کام ً
ال اجتماعی دارد .اگر منتقدان و مقاله نویسان نشریات خارجی به
مستند «مشق امشب» پرداختند و موفقیت هایی را در جشنواره های
جهانی داشته است ،به دلیل اهمیت ،تمرکز و حساسیت انها روی بحث
کودکان و مسائل اموزشی انها به عنوان نسل اینده است.
استقبال از این مستند در جشنواره های جهانی چگونه بود و
واکنش مخاطبان خارجی به این فیلم مستند چه بود؟
در زمان اکران این مستند در امســتردام هلند ،متولیان اموزشی
این کشور به همراه کودکان به ســینماهای باالی هزار نفر جمعیت
می امدند .چون بچه هایشان برایشان مهم هستند .مسئوالن اموزشی
هلند که فیلم را دیدند به این فکر کردند که شــاید بچه های ما هم به
دلیل استفاده از تکنولوژی ،نسبت به تحصیل بی انگیزه شوند و به دنبال
راهکاری برای پیشگیری از این مســئله بودند اما در کشور خودمان
هیچ مسئولی سراغی از ما نگرفت .نمایش این مستند برخی دیگر از
مخاطبان خارجی را به این فکر انداخت که شاید مشکالت بچه های
شما در زمینه طالق پدر و مادر ،شرایط مالی و یا شاغل بودن پدر و مادر
برای بچه های ما هم اتفاق بیفتد و انها را دچار بی انگیزگی کند و از این
منظر با این مستند ارتباط برقرار کردند.
با چه مسائل و چالش هایی در جریان ساخت این مستند
روبرو شدید؟
بزرگترین مسئله مستندسازان ،سرمایه گذار است .فیلم مستند
چون فیلم گیشه نیست بنابراین حتی اگر ســوژه جذابی هم داشته
باشد ،هیچ تهیه کننده و سرمایه گذاری پیدا نمی کند و مستندسازان
معموالً خودشان هزینه می کنند و با فروش ماشین و خانه فیلم هایشان
را می سازند و برخی هم ناچار می شوند وارد فیلمسازی داستانی شوند
که امور زندگی شان بچرخد و به این ترتیب ما مستندسازان بسیار خوبی
را از دست می دهیم .مستندسازانی که با اثارشان جامعه را رو به جلو
بازخوردها تاکنون چطور بوده است؟
هر کســی که به دیدن این فیلم امده ،ناراضی برنگشته و تا پایان
با فیلم همراهی کرده اســت چون جامعه مخاطبان را چهل میلیونی
دیده ایم و بنابراین هر کسی که کودکی در خانه دارد می تواند مخاطب
این فیلم باشد.
واکنش یکی ازمخاطبان این مستند در یک جشنواره خارجی هم
جالب بود ،یکی از بچه های این مستند به اسم عمادرضا درباره ثروت
پدر و مادرش و شــرایط تحصیلش خیلی غلوامیز صحبت می کند
و این مخاطب بعد از دیدن فیلم به مــن گفت فکر می کنم عمادرضا
راســت نمی گوید که من هم تایید کردم و بعد گفت بــه نظر من او
دروغ نمی گوید بلکه درباره ارزوهایش حرف می زند که دوست دارد
پدرومادرش باسواد باشند ،او را تنبیه نکنند و سراغ کار کردن نفرستند
و من به عنوان سازنده این مستند احساس کردم که این بچه ها چقدر
ابعاد مختلفی دارند.
حرف اخر؟
من با این بچه ها زندگی کردم و هنوز هــم زندگی می کنم وقتی
بچه های کار را بیرون می بینم .این فیلم همچنان ادامه دارد تا زمانی که
کودکان کار هستند .دوستی درباره این مستند می گفت که کودکان
ما به ویژه کودکان کار کودکی نمی کنند .در کودکی جوان می شوند و
در جوانی پیر می شوند .وقتی شرایط بچه ها در پایتخت کشور به این
شکل است ،پس وای به حال بچه های مرزنشین.
نباید بگذاریم ارزوهای ان ها دفن بشــود و این ارزوها در شکاف
عمیق طبقاتی جامعه گیر کند.
برخی بچه ها در این فیلم مستند ،نمی دانستند بهترین ارزوهایشان
چیست و بهترین غذایی که می توانند بخورند چیست.
با توجه به این شرایط و اهمیت ان الزم است که همه ما و هر کسی
که در مسیر فرهنگ و فرهنگسازی قدم برمی دارد باید سهم خود را در
راستای رفع این مشکالت بردارد تا به این جریان نادرست اموزشی در
کشور و مسائل متعدد کودکان کار پایان بدهیم .ما هم سهم خودمان
را برداشتیم و این مستند را ساختیم و سعی کردیم تا نیکوکاران کشور
را به جامعه هدف نزدیک کنیم و رســالت معنوی خودمان را حتی با
برداشتن یک قدم انجام بدهیم.
مسائل و معضالت کودکان کار بسیار متعدد و ناگوار است ولی ما
فقط روی تحصیل ان ها در این مستند تمرکز کردیم و الزم است که
مسائل دیگر انها هم مورد بررسی قرار بگیرد. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
رد پای معماری ایرانی در یکی از عجایب هفتگانه
گیوین هامبلی ،نویسنده کتاب «شهرهای هندوســتان گورکانی» ،می نویسد که ریشه های ایرانی
تاج محل ،نخستین و پایدارترین برداشتی خواهد بود که یک دانش پژوه رشته معماری اسالمی با دیدن
این بنای یادبود حاصل می کند .به نظر او ،تاج محل نمونه ای از معماری صفوی است و در واقع ،نمایانگر حد
اعالی نبوغ ایرانی در هنر معماری در خاک هند است .تاج محل بر اصول طراحی معماری گورکانی اولیه
و معماری ایرانی بنا شد ه است .انگیزه ایجاد این اثر ،از موفقیت ساختمان های دودمان تیمور و گورکانی،
ریشه گرفته بود .تاج محل یکی از مقاصد مهم گردشــگری و همچنین دارای پرشکوه ترین و زیباترین
معماری اسالمی است .این بنا در ۲۰۰کیلومتری جنوب دهلی ،پایتخت هندوستان واقع شده است/.ایسنا
ثبت نام رسانه ها برای جشنواره موسیقی فجر اغاز شد
فراخوان ثبت نام اصحاب رسانه برای حضور و پوشش خبری ســی و هشتمین جشنواره موسیقی
فجر اعالم شد .فراخوان ثبت نام رسانه های دارای مجوز رسمی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی شامل
(خبرگزاری ها ،سایت های تخصصی موسیقی ،روزنامه ها ،مجالت تخصصی موسیقی ،رسانه های خارجی
فعال در ایران ،برنامه های اینترنتی) و شبکه های صداوسیما برای حضور و پوشش خبری سی و هشتمین
جشنواره موسیقی فجر منتشر شده و فعاالن این حوزه از یک بهمن ماه تا هفتم بهمن ماه فرصت دارند
جهت ثبت نام با مراجعه به سایت جشــنواره اقدام کنند .سی وهشتمین جشنواره موسیقی فجر از ۲۸
بهمن ماه تا سوم اسفندماه ۱۴۰۱در بخش های رقابتی (جایزه باربد) و غیررقابتی برگزار می شود/.ایسنا
پیاموزیرفرهنگبهچهلویکمینجشنوارهتئاترفجر
محمدمهدی اسماعیلی به چهل و یکمین جشنواره
تئاتر فجر پیام داد.
در پیام اسماعیلی امده است:
«راز زنــده ماندن و پویایی هنر تئاتــر در بازنمایی
«زندگی» اســت .در دایره نگاه اســام ناب محمدی
(ص) ،هنر عبارت اســت از تکمیــل و تکامل و تعالی
هرانچه قابلیت تجلی دارد و نزدیک ساختن انسان ها
به تقوا و خداونــد متعال .خدایی که «زیبا» اســت و
«زیبایی» را دوســت دارد .هنر در ایــن گیتی ،دنیا را
صاف و روشــن می کند و «جان» را یاری می دهد تا از
کثرت و اشفتگی ها قطع عالقه کند و به سوی وحدت
نامتناهی روی اورد.
تئاتر مجموعه بی کرانه تصویرها در توازی با حرکت
پایــدار ماده ،در جهــان همواره دســتخوش تغییر و
تحول است ،چون هستی ایستا و ثابت نیست .ماهیت
هســتی تئاتر همواره پویاســت .جهان تئاتر دنیای
تصاویر منجمد و فن و تکنیــک منفعل و معامله گری
و خودنمایی نیســت ،بلکه دنیای تصاویــر و تفکر و
پرسشــگری در حال صیرورت و «شــدن» است .این
«شــدن» ،ســوار بر موج های کاذب اهریمن ساخته،
برای بهتر دیده شدن نیست ،بلکه «قربانی» شدن در
مسلخ عشق است .فنا شــدن در فضای اهورایی است.
خودکاوی و خودیابی و خداجویی است.
جشنواره بین المللی تئاتر فجر ،مانند ذات همیشگی
تئاتر ،فرصتی طالیی برای تعامل با جهان است .گیتی
تئاتر بر بنیان «دیالوگ» و «اندیشــه» بنا نهاده شده
است.
حضور چشــمگیر هنرمندان باورمند به ذات تئاتر
در این جشنواره از کشــورهای مختلف مغتنم است.
به سهم خود از خانواده بزرگ تئاتر که در این شرایط
گرد نور خداوندی جمع شده اند و صحنه سیمین تئاتر
را رونق بخشیدند قدردانی می کنم و ایمان دارم که این
«حضور» در حافظه تاریخ ،ماندگار خواهد شــد و اجر
همه دست اندرکاران این رویداد
بزرگ با حضرت احدیت اســت که کریم و رحیم و
بخشنده و بخشایشگر مهربان و دوست دار زیبایی است.
پایدار بمانید تا همیشه» .
گفتنی اســت ،چهل ویکمین جشنواره بین المللی
تئاتر فجر از ۲۵دی ما تا ۱۱بهمن به دبیری کوروش
زارعی در تهران درحال برگزاری است/.صباخبر
هیچ ناشری حاضر به انتشارکتاب من نبود
شایسته تقدیر بخش مستندنگاری پانزدهمین دوره جایزه ادبی
جالل با بیان اینکه بازار نشر بســیار گرفتار تجارت شده است و این
نگاه اشتباه باید اصالح شود ،گفت :بیش از دو سال برای انتشار کتاب
«عقیله» تالش کردم و هیچ ناشری حاضر به انتشار ان نبود.
الهام امین با بیان اینکه برای نخســتین بار در جشــنواره ای ملی
صاحب مقام شده است ،گفت :سال های قبل هم پیگیر جایزه جالل
بودم و نتایج این جایزه ادبی برایم مهم بود.
وی انتخاب نویســندگان جوان در داوری پانزدهمین دوره جایزه
جالل را نکته مثبت این دوره اعالم کرد و ادامه داد :افرادی که صاحب
رتبه شدند ،اغلب از نسل جوان بودند.
این بسیار خوب اســت که اثار نســل جوان در کنار نویسندگان
پخته تر دیده می شود .در واقع افق روشنی را برای ان ها فراهم می کند
تا بتوانند کار خود را عرضه کنند و امید داشته باشند که جایی دیده
می شوند/.ایرنا
همسر رئیس جمهور صربستان در کتابخانه ملی
تامارا ووچیچ -همسر رئیس جمهور صربستان -و هیات همراهش
که برای شرکت در اختتامیه اولین کنگره بین المللی بانوان تاثیرگذار
مهمان جمهوری اسالمی ایران بودند ،روز گذشته شنبه ،یکم بهمن
ماه با حضور در محل کتابخانه ملّی ایران و دیدار و گفت وگو با رئیس
سازمان اســناد و کتابخانه ملی ایران ،از گنجینه و منابع کتابی و
غیرکتابی موجود در مخــازن کتابخانه ملی ایــران بازدید کرد .او
ضمن اهدای ۳۲جلد کتاب نفیس درباره تاریخ فرهنگی و اجتماعی
صربستان ،پنجرهفرهنگیجمهوریصربستاندرکتابخانهملیایران
را با حضور علیرضا مختارپور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی
ایران افتتاح کرد .همسر رئیس جمهور صربستان با ابراز خرسندی از
حضور در کتابخانه ملّی ایران گفت :بر اساس اموزه های دین اسالم،
خداوند پیام های خود را از طریق کتاب به مردم منتقل کرده است
و من بسیار خوشحالم که از نزدیک تنها قران هشت ضلعی در ابعاد
بسیار کوچک را در کتابخانه ملی ایران دیدم/.ایسنا
تجلیل از پژوهشگران حوزه پروین اعتصامی
همزمان با برگزاری همایش بین المللی پروین اعتصامی ،پایان نامه ها
و رساله های برتر حوزه پروین اعتصامی معرفی می شوند .جواد وندنوروز
رئیس شورای سیاست گذاری اولین همایش بین المللی پروین اعتصامی
گفت :همزمان با برگزاری اولین همایش بین المللی پروین اعتصامی
که ســال اینده در دانشگاه تهران برگزار خواهد شــد ،پایان نامه ها و
رساله های برتر حوزه پروین اعتصامی معرفی می شوند .او ادامه داد :این
امر با هدف تشویق و ترغیب نویسندگان پایان نامه ها و رساله های حوزه
پروین اعتصامی و اشنایی با اخرین دستاوردهای علمی و پژوهشی
دانشگاهی انجام شده در حوزه پروین اعتصامی ،و همچنین فراهم سازی
بستر مناسب برای معرفی این دستاوردهای علمی و زمینه سازی برای
جلب توجه جامعه علمی به ضرورت تولید و اشاعه پژوهش در حوزه
پروین اعتصامی انجام می شود .عالقه مندان به شرکت در این همایش
می توانند فایل پایان نامه یا رساله خود را به دبیرخانه اولین همایش بین
المللی پروین اعتصامی ارسال کنند/.ایسنا صفحه 6
یک شنبه 2بهمن 1401شماره 1358
خرب فرهنگ و هرن
گردهمایی باستان شناسان ایران در اسفند ماه
«بیستمین گردهمایی ساالنه باستان شناسی ایران» اسفند ماه ۱۴۰۱در تهران برگزار می شود .لیال
خسروی ،دبیر علمی بیستمین گردهمایی ساالنه باستان شناسی ایران گفت :با تالش پژوهشگاه میراث
فرهنگی ،امسال بیستمین گردهمایی ساالنه باستان شناسی ایران با حضور جامعه باستان شناسی ،اعم از
اعضای هیات علمی ،کارشناسان ،همکاران استانی ،اعضای هیات علمی دانشگاه های داخلی و خارجی،
دانشجویان ،عالقه مندان و پژوهشگران به تاریخ و فرهنگ ایرانی از تاریخ هفتم تا نهم اسفند ،۱۴۰۱در
تاالر همایش های موزه ملی ایران برگزار می شود .خسروی اظهارکرد :عالو ه بر این ،نمایشگاهی از گزیده
یافته های منقول پژوهش های میدانی سال ۱۴۰۰را در محل موزه دوران اسالمی برگزار می شود/.ایسنا
7
علی رهبری با «هزار و یک شب» در روسیه
علی رهبری اهنگساز و رهبر بین المللی ارکستر ،با کنسرت موسیقی «هزار و یک شب» در شهر سنت
پترزبورگ روسیه به روی صحنه رفت.علی رهبری ،جمعه ۳۰دی ماه ساعت ۱۹به وقت سنت پترزبورگ با
ارکستر سمفونیک اُپرای مارینسکی روسیه روی صحنه رفت .این کنسرت شامل ۲بخش بود که در بخش
اول؛ کنسرتو ویولن با عنوان «هزار و یک شب در حرمسرا» اثر فاضل سای اهنگساز مشهور کشور ترکیه و
در بخش دوم؛ سمفونی شماره چهار پیوتر ایلیچ چایکوفسکی اجرا شدند .این هفتمین برنامه پیشنهادی
موسیقی شرق و غرب علی رهبری به اپرای مارینسکی روسیه بود که این بار هم مانند گذشته برای تلویزیون
ملی این کشور ضبط شد .کنسرت دوم علی رهبری روز شنبه هشتم بهمن ماه جاری برگزار شود/.ایسنا
محمود ساالری در مراسم افتتاحیه چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر:
هنرمندانصحنه هایتئاترراخالینکنند
مراسم افتتاحیه چهل و یکمین جشــنواره بین المللی تئاتر فجر
عصر روز شنبه اول بهمن ۱۴۰۱در تاالر وحدت تهران برگزار شد.
در این مراسم که با اجرای رسالت بوذری وبا حضور مهمانان داخلی
و خارجی و مدیران و هنرمندان برگزار شد ،با اهدای جوایز برگزیدگان
بخش های پژوهش و رادیو نمایش ،نمایشنامه نویسی و نکوداشت های
این دوره جشنواره (زنده یاد سعید تشکری و زنده یاد علی سلیمانی)
همراه بود.
در ادامه بخش مســابقه پژوهش تئاتر ،برگزیــدگان خود را به
این شرح معرفی کرد -۱.ســازوکار و تمایز«نماد»(در تفکر ایرانی-
اســامی) با نمــاد (در تفکر ســکوالر) و نشــانه «تعزیه»،تراکم و
انباشت«نمادها»،نمایش نیســت! به نویسندگی دکتر علی عباسی
و علی سینا عباسی از تهران
-۲توسعه حافظه فعال یادگیرندگان در بستر محیط نمایش خالق
مبتنی بر رویکرد شناخت گرایی به نویسندگی دکتر حسین مرادی
مخلص از تهران
-۳تاثیر نئولیبرالیســم بر جامعۀ ایرانی و بازتــاب ان در ادبیات
نمایشی به نویسندگی دکتر مجید سرسنگی و علی حالجی از تهران
-۴قدرت ،جامعه و خشــونت کالمــی در ادبیات نمایشــی به
نویسندگی دکتر فاطمه عظیمی فرد از تهران
-۵ظهور نقد جامعه شناختی تعزیه در ایران به نویسندگی دکتر
غالمحسین دولت ابادی از تهران
-۶بررسی مســئولیت پذیری اجتماعی در تئاتر دانشگاهی به
نویسندگی امیرحسین حریری کاشانی از تهران
-۷خاطره و خودنگاری به مثابه عناصر نمایشی در دو نمایشنامه از
علیرضا نادری و ساناز بیان به نویسندگی هدی طاهری و دکتر رامتین
شهبازی از تهران
-۸نمایش خالق بستری مناسب جهت توسعه مهارت های حل
مســئله کودکان با نیازهای ویژه به نویســندگی اذین زبده و دکتر
حسین مرادی مخلص از همدان
-۹اقتباس دراماتیک از لطایف مالنصرالدین به نویسندگی هادی
کیانی از اصفهان
در ادامه نکوداشت زنده یاد سعید تشکری ،با حضور محمود ساالری
معاون هنری وزیر ارشاد ،مدیرکل هنرهای نمایشی و دبیر جشنواره
تئاتر فجر برگزار شد .ساالری درسخنانی کوتاه گفت :اصحاب تئاتر
خورشیدوار دنیا را به واقعیت خود نزدیک کنند و در دنیایی که جای
ظالم و مظلوم را تغییر می دهند و خرمهره را جای ُدر قالب می کنند .او
از هنرمندان خواست صحنه های تئاتر را خالی نکنند.
در بخش دیگر اهــدای جوایز این افتتاحیــه ،برگزیدگان بخش
رادیوتئاتر به شرح زیر معرفی شدند:
افکت :سعید نعمتیان برای «همه دختران من» از ساری
صدابرداری :مجید ایینه برای «همه دختران من» از ساری
تهیه کنندگی :مهدی قاسم زاده برای «همه دختران من» از ساری
نمایشنامه نویسی :وفا مصطفی پور کیاسری برای «همه دختران
من» از ساری
کارگردانی :رحمان قدمی برای «همه دختران من» از ساری
بازیگری مرد :امجد جاللی و محمد طاهری برای «پرواز پرندگان
مهاجر در صبح روز اخر» از اهواز
بازیگری زن :نیلوفر هوشمند برای «زیبا» از تهران
در بخش نمایشنامه نویسی جایزه نخست به نمایشنامه « سونات
ناتمام یک زندگی مشترک» به نویسندگی نیما حسن بیگی از قزوین
اهدا شد.
در ادامه این مراسم نوبت به نکوداشت زنده یاد علی سلیمانی رسید
و پس از پخش یک فیلم ،با حضور معاون هنری وزیر ارشاد ،مدیرکل
هنرهای نمایشــی و تاجبخش فناییان از خانواده زنده یاد سلیمانی
تجلیل به عمل امد.
در این مراسم داوران مسابقه بزرگ صحنه ای ،خیابانی و بین الملل
چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی شدند.
بخش مسابقه بزرگ تئاتر صحنه ای این دوره از جشنواره تئاتر فجر
را ادنا زینلیان ،نصراهلل قادری ،فرهاد قائمیان ،ایوب اقاخانی و حکمت
داوود ( عراق) داوری خواهند کرد.
داوری بخش مسابقه بین الملل را تاجبخش فناییان ،مهدی حامد
سقایان از ایران و جیونگ ووسون از کره جنوبی ،ایوانا ووجیچ کومیناج
از صربستان ،احمدحسن موسی ازعراق به عهده خواهند داشت.
همچنین مسلم قاسمی ،بهمن صادق حسنی ،ابوالفضل همراه،
حمید ابراهیمی و پژمان شاهوردی نیز داوری بخش مسابقه نمایش
های خیابانی جشنواره تئاتر فجر را انجام می دهند/.صباخبر صفحه 7
به دنبال راه های تازه در روایت هستم
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
احسان شادمانی کارگردان سینما ،در خصوص دستاوردهای
اخرین اثر خود یعنی «رامخانه» گفــت« :رامخانه» یازدهمین
فیلم کوتاه یا مستندی ست که بعد از فیلم های «لطفاً غروب نکن»
«ن َنو» «عده ای کنار هم» «پانچ» «دورو دورتر» «دارالســام»
«خاکسترنشین» «بالین» و ...ساخته ام .رامخانه پیش از این در
سی وهشتمین دوره جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران نامزد
بهترین فیلم تجربی شد.
در دهمین جشــنواره بین المللی فیلم دانشجویان ایران هم
با شــش نامزدی در بخش های مختلف موفق به کسب تندیس
بهترین فیلم تجربی ،بهترین تدوین و دیپلم افتخار بازیگری شد.
همچنین منتخب بخش ملی و بین الملل پنجمین دوره جشنواره
فیلم پرواز ،منتخب فیلم های داستانی در جشنواره فیلم کرمان،
دریافت جایزه بهترین فیلم تجربی از otb film awardsامریکا
در سال ۲۰۲۲همچنین جزو سی فیلم کوتاه برتر سال ۱۴۰۰به
انتخاب سایت تخصصی فیلم کوتاه فیدان بود .این فیلم تجربی
که به تهیه کنندگی مشــترک لیالدوکوهکی و انجمن سینمای
جوانان در سال ۱۴۰۰تولید شده قرار است در ماه های اینده در
پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوانان در تهران نقد و بررسی
شود و در پلتفرم های انالین به نمایش عمومی در بیاید.
وی رابطه مخاطب و رامخانه را چنیــن قلمداد کرد :در فیلم
ساختن همیشه به دنبال راه های تازه در روایت هستم .بنابراین
این احتمال را همیشــه در نظر می گیرم که تماشاگر بگوید ک ً
ال
چیزی نفهمیدم .در این اثــر با بیانی فرم گرا بــه دنبال مفهوم
روانشناختی انســان مطرود مبتنی بر نظریات میشل فوکو در
درام بودم .قطب نمای اولم این بود .انســان دورانداخته شده .اما
خب بعدا ً موقع اکران تاویل و تفســیرهای متفاوتی از ان شد .به
خصوص در جشنواره فیلم کوتاه تهران سال ۱۴۰۰که دوستان
زیادی فیلم را به صورت انالین و حضوری مشاهده کردند .برای
برخی کارشناســان اســتاتیک فیلم و این چهره ها و قاب های
فریزشده به عنوان فرمی زیباشناختی مهم بود و البته برای برخی
انزوای شخصیت پسر داستان که تمام ماجرای خانواده در تصورات
او تجســم می یافت .فیلمبرداری این اثر در شــهرک سینمایی
غزالی تهران انجام گرفت .همان زمان هم برای همکاران شهرک
بسیار عجیب بود که چرا شخصیت های فیلم جلو دوربین هیچ
حرکتی نمی کنند و ساعت ها هنگام فیلمبرداری مثل یک عکس
ایستاده اند؟
شادمانی ادامه داد :ســینمای ایران ریلی است .یعنی از قبل
ریل گذاری شده و این ریل ها با مقصدهای مشخص حتی به عادت
تماشاگر حرفه ای هم منجر شده .عمدتا تو باید فیلم های دیگر
و موفقیت های دیگران را تکرار کنــی و به همین دلیل بنیادین
هم هست که سینمای ایران از تنوع بسیار کمی برخوردار است.
توجه به ژانر و مختصات ژنریک درام را ه حلیا ســت که مدیران
سینمای امروز به ان رسیده اند اما این توجه به زعم بنده باید به
معنای توجه به همۀ گستره سینما باشد نه مطرود کردن سینمای
تجربی معاصر با فشار فیلم های اری الکسا نشان و پر زرق و برق
اما تهی از سینمای ناب.
او تاکید کرد :در سینمای ریل گذاری شده کشور ما اگر خارج
از ریل حرکت کنی حتی اگر بســیار خالقانه فیلم بسازید باید
با بودجه های شخصی فیلم بســازید .با همین خوانش می توان
سراغ فیلمسازان بسیاری را گرفت که این محدودیت ها را تجربه
کرده اند و در سینمای ایران در زمان خود ،ان توجه ای که باید به
فیلم های شان نشد .برای سینماگرانی که خارج از ریل به حرکت
ادامه می دهند مسیر ،بسیار سخت اســت .اساساً به اعتقاد بنده
لزوما پیروی کردن فیلمســاز از قراردادهای درام خوش ساخت
منجر به ساخت فیلم خوب و ماندگار نمی شود .اگر این طور بود در
سینمای امروز جهان فیلمنامه نویس برجسته ای همچون چارلی
کافمن پدید نمی امد .شما نگاه کنید به فیلم اخر این نویسندۀ
اوانــگارد و توانمند؛ «به فکر پایان دادن چیزهام» که در ســال
۲۰۲۰ساخته شده است.
احسان شادمانی در پاسخ به اینکه رامخانه ریشه در چه سینما
و یا فیلم سازی دارد ،گفت :فیلم اســکله ،ساخته کریس مارکر
محصول ۱۹۶۲فرانســه تنها فیلمی بود که در زمان نگارش و
تولید «رامخانه» در ذهنم صحنه هــای اش را مرور می کردم .به
نظر بنده این فیلم یکی از ارزان ترین و در عین حال خالقانه ترین
فیلم های کوتاه اوانگارد ســاخته شده در تاریخ سینما است .که
اتفاقاً تمام لحظات ان با عکس روایت می شــود .از ان گذشــته
شیوه فیلمبرداری سیاه و سفید ،تصاویر کشیده مبتنی بر ابژهای
ذهنی شخصیت مرکزی ،تدوین افسارگسیخته ،بریده و مقطع و
ناپیوسته همگی تصمیم هایی فرمالی بود که برای این فیلم پیش
از تولید و در زمان طراحی و نگارش گرفته بودیم .در ســاز و کار
روایی هم این معادله در رامخانه وجود داشت .مدام به چگالی و
اتمسفر حاکم میان ادم ها فکر می کردم.
شــادمانی تصریح کرد :معمــوالً وقتی عکس هــای قدیمی
به خصوص از نــوع خانوادگی اش را مرور می کنیــم حتما این
پراکســیس ادم ها برای مان تداعی و بازسازی می شود .من هم
به فکر تصمیم پدری خیره در عکس بــودم که دیگران از ان بی
خبر هستند.
وی در اخر افزود :در حال حاضر مشغول ساخت فیلمی هستم
به نام «تیشتر» که نام فرشته باران در اساطیر ایرانی است و این
فیلم به شــکلی فرمال و صرفاً تصویری به باورهای ســرزمینی
این فرشــته و درگیری های اش با دیو خشکســالی یعنی اپوش
می پردازد.
از ان گذشته در چند ماه اخیر هم دو نمایشنامه به نام های «به
یاد اوردن» و «پوست انداختن»را به پایان رسانده ام که به نوعی
به لحاظ شیوۀ نگارش و زیرمتن خواهر یکدیگر هستند.
امید دارم در صورت مهیا شدن شرایط یکی را به روی صحنه
ببرم/.صباخبر صفحه 8