روزنامه صبا شماره 1354
روزنامه صبا شماره 1354
روزنامه صبا شماره 1354
دو شنبه| 26دی 16 |1401ژانویه 23 |2023جمادی الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1354صفحه| 5000ناموت|
گفت و گو با امیر حسین اقا میری ،استاد نگارگری
هرن اینه درون انسان است
اتمام کار هیات انتخاب فیلم
فجر تا دو روز اینده
صفحه 3
رکوردشکنی در تئاتر فجر۴۱
صفحه 6
اقازاده ها در « کالس اولی ها»
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
اتمام کار هیات انتخاب فیلم فجر تا دو روز اینده
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت :کار هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر ،ظرف یکی دو روز اینده تمام
می شود و پس از جمع بندی هئیت انتخاب ۲۲ ،فیلم به روال سال های گذشته ،اعالم خواهند شد .محمد
مهدی اسماعیلی در حاشیه مراسم پایانی جایزه جالل ال احمد ،درباره زمان معرفی فیلم هایی که امسال
در جشنواره فیلم فجر به نمایش درخواهند امد ،افزود :این هیات در حال جمع بندی هستند .الحمدهلل اکثر
قریب به اتفاق کسانی که فیلم هایشان را ثبت کرده بودند ،کارهایشان امده و هیات انتخاب نیز این فیلم ها
را بررسی کرده است .اسماعیلی درباره وضعیت سریال نمایش خانگی «سقوط» با بازی حمید فرخ نژاد که
این روزها در فیلیمو پخش می شود ،گفت :این موضوع را از ساترا بپرسید و خودشان باید پاسخ بدهند/ .ایسنا
تسهیالت فقط به خودی ها ارائه می شود
کارگردان فیلم ســینمایی «حرف اخر» معتقد است که ســلیقه ای برخورد کردن یعنی خودی و
غیرخودی قائل شدن برای هنرمندان و این بنای غلطی است که زمینه فساد را پایه گذاری می کند.
ابراهیم شفیعی ضمن اشاره به دشواری های ساخت فیلم «حرف اخر» گفت :باید بپذیریم که در سینما
رابطه جای ضابطه را گرفته است و افرادی که دارای رابطه ای نیستند ،نمی توانند فیلم خود را به راحتی
و بدون مشکل بسازند .متاسفانه نام و میزان رابطه ،افراد را شایسته دریافت تسهیالت و حمایت می کند.
اگر یک کارگردان گمنام و بی نام و نشان باشید و یا وصل به کسی یا سازمانی نباشید ،هیچ حمایتی در راه
ساخت فیلم نخواهی داشت و باید مشقت های زیادی را برای تولید فیلم تحمل کنید/.تسنیم
حاضرم دوباره به هفت برگردم
بهروز افخمی گفت :ممکن است اگر دوباره مســئولیت برنامه هفت به من پیشنهاد
شود ،مجددا مدیریت برنامه را بپذیرم.
هفت همچنان مهم ترین برنامه سینمایی تلویزیون است که بیش از یک سال است،
بدون هیچ دلیل موجهی ،رنگ انتن تلویزیون را ندیده اســت .اظهارنظر افخمی برای
بازگشت مجددش به برنامه هفت از این جهت اهمیت می یابد که محسن برمهانی معاون
ت برنامه هفت به تلویزیون داد .برمهانی در این
سیما هم روز گذشته ،خبرهایی از بازگش
باره گفته است« :می دانید که سرقفلی ویژه برنامه های سینمایی تلویزیون با برنامه هفت
است و این برنامه برای ما خیلی جدی است .خبری که باید بدهم این است که برنامه هفت
به خاستگاه اصلی اش شبکه نمایش می رود».
بهروز افخمی در حاشیه کارگاه «مدرســه انقالب ،کوچک جنگلی» درباره احتمال
حضور دوباره برای اجرا در برنامه هفت گفت :حرف ها تمام شده بود و فکر می کنم تاثیرش
را هم گذاشته بود .اگر حرف ها تمام شده باشد و تاثیر نداشته باشد ،ادمی ممکن است
خود را راضی کند که حرف ها را تکرار کند ،ولی اگر تاثیر گذاشته باشد و جنجالی درست
شده باشد و فضایی درســت کند ،مجبورند به ان حرف ها اهمیت دهند .اما اگر دوباره
بخواهید همان حرف ها را تکرار کنید ،یعنی وقت خود را تلف می کنید.
وی ادامه داد :االن دوره دیگری برای سینماست؛ درواقع هجوم دیگری به سینمای
ایران شده و از داخل خود ان ،پوشش هایی برای تخریب سینما اتفاق می افتد .ممکن است
که االن یک نفر ،با رویکرد دیگری برنامه هفت را جلو ببرد .با این حال هر زمانی به این
نتیج ه برسم که دیگر نمی توانم برنامه ای را ادامه دهم ،دیگر کار نمی کنم .من برنامه ساز
روتین نیستم/ .صباخبر
سید محمدحسین پناهی؛ درگذشت
بسیاری از مخاطبین او را به چهره بیشتر می شناسند.
محمدحسین پناهی نخستین بار در ســال ۱۳۶۵با بازی در فیلم
«تیرباران» به کارگردانی علی اصغر شادروان ،در سینما حضور یافت .در
سال ۱۳۷۷نیز دوره پرتالشی را در عرصه سینما و تلویزیون گذراند .اثر
مهم محمدحسین پناهی در این سال ،بازیگری در سریال «کهنه سوار»
به کارگردانی اکبر خواجویی محسوب می شود.
او در سریال کهنه سوار نقش مهمی بازی کرده است که توانست با
مهارت خود ،ان نقش و همچنین خودش را میان مخاطبان تلویزیون
مطرح کند.
پناهی از مجموع ۹اثری که در کارنامه دارد ،در ۷اثر در ســینما با
نام های فیلم «ده رقمی» ،فیلم «احضارشدگان» ،فیلم «زیر نور ماه»،
فیلم «عشق گمشده» ،فیلم «ســفر پرماجرا» ،فیلم «هراس» و فیلم
«تیرباران» به ایفای نقش پرداخته و در ۲اثر در تلویزیون با نام های سریال
«کهنه سوار» و سریال «سوخته دالن» بازی کرده است/ .صباخبر
باز هم برای اسپیلبرگ اهنگ می سازم
جــان ویلیامز اهنگســاز ۹۰ســاله ای که به عنــوان یکی از
اسطوره های هالیوود شناخته می شود ،در مراسمی که به تازگی
برگزار شد تا در ان از وی و اثاری که برای اسپیلبرگ ساخته تجلیل
شود ،گفت حتی پس از بازنشســتگی برای فیلم های اسپیلبرگ
اهنگ می سازد .اســپیلبرگ که از این عبارت متعجب شد بود،
بالفاصله گفت :پس بهتر اســت زودتر کار بعدی ام را تعیین کنم.
ویلیامز در ادامه یاداوری کرد که پدر خود اسپیلبرگ نیز در حالی
که بیش از ۱۰۰ساله بود ،به کار مشــغول بود .ویلیامز تابستان
خبر داده بود که «فابلمن ها» و «ایندیانا جونز» اخرین فیلم هایی
خواهند بود که برایشان اهنگ می ســازد و پس از ان بازنشسته
می شــود .طبیعی اســت که ســخنان جدید وی به مذاق همه
دوستداران سینما خوش امد .اولین کار مشترک انها «شوگرلند
اکســپرس» به ۵دهه پیش بازمی گردد .نامزدی ۵۲اسکار برای
ویلیامز یکی از ان رکوردهای بی سابقه است/ .مهر
بودجه سال اینده سینما شوخی است
امیر سیدزاده تهیه کننده سینما نقطه نظرات خود را درباره بودجه
اختصاص داده شده در بخش سینمای کشور در سال اینده ارائه کرد.
بودجه سال ۱۴۰۲اعالم شد و ۴۸۰میلیارد تومان در وزارت ارشاد
به بخش سینمایی اختصاص داده شــد .این رقم واکنش هایی را در
جامعه سینمایی و هنری به همراه داشت.
امیر سیدزاده تهیه کننده سینما در این باره گفت :وقتی اختصاص
چهارصد و هشتاد میلیارد تومان به بخش سینمایی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی را دیدم ،متعجب شدم و این رقم بیشتر برایم شوخی
به نظر می رســید تا یک مبلغ واقعی .این رقمی مناسب برای بخش
فرهنگی یک کشور نیست.
سیدزاده در پایان اضافه کرد :اگر کیفی گرایی باشد ،تولیدکنندگان
توان انجام کار با کیفیت را دارند .ضمن اینکه محصول نهایی که از محل
اختصاص بود ،به ثمر می نشیند ،با کیفیت می شود و تاثیر مثبتی را در
پیشبرد اهداف فرهنگی جامعه دارد/ .صباخبر صفحه 2
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
خرب سیمنا و تلویزیون
شهرام عبدلی فیلم تلویزیونی «چی دا» را ساخت
تصویربرداری فیلم تلویزیونی «چی دا» به کارگردانی شــهرام عبدلی در شهرستان سامان از استان
چهارمحال و بختیاری چندی پیش به پایان رسید .فیلم تلویزیونی «چی دا» که دومین همکاری شهرام
عبدلی و اشکان حاج حسنی به عنوان کارگردان و تهیه کننده به حساب می اید به تازگی اماده نمایش شده
و از پوستر ان رونمایی شد .این فیلم تلویزیونی روایتگر قصه خانواده ای است که پدر و مادر به دلیل مشغله
فراوان فرزندشان «چی دا» را به مادربزرگش می سپارند و همین اتفاق و عدم عالقه او به روستا ماجراهایی
رقم می زند .بازیگران این فیلم عبارتند از بازیگران :شهرام عبدلی ،سعیده عرب ،مجید شهریاری ،علی
عطایی حور ،هلن جوکار ،احمدحیاوی ،حسنا قبادی ،نرگس خسروی و ...با معرفی نگین حسینی/ .مهر
تعلیق راه نجات فیلم کوتاه است
سروش امتیاز ،کارگردان فیلم «به ساحل نمی رسیم» از راه یابی فیلم خود به جشنواره های جهانی خبر
داد .امتیاز ،به جایگاه ویژه عنصر تعلیق در ساخت فیلم های کوتاه اشاره کرد و گفت :در اثار کوتاه ،مادامی
که مخاطب با قصه ای مواجهه است ،باید به سمت اثر کشیده و جذب شود .در واقع در همان سه دقیقه اول،
ان اثر باید بتواند مخاطب را درگیر خود کند ،در غیر این صورت مخاطب حوصله اش سر می رود و از فیلم
دور می شود .از این رو فیلم های کوتاهی که قصه محور هستند ،مستلزم حضور عنصر تعلیق برای درگیر
کردن مخاطب اند .تعلیق با فضاسازی توانایی درگیر کردن و ایجاد مسئله کردن را به همراه دارد .بنابراین
می توان تعلیق را راه نجاتی برای اثار کوتاه و قصه محور در نظر گرفت/ .صباخبر
مرور گفته های علی حاتمی درباره یک فیلم خاطره انگیز
شبکه نمایش خانگی به تازگی و به مناسبت روز
مادر ،فیلم دیدنی «مادر» (زنده یاد علی حاتمی)
را منتشر کرده است.
این فیلم داســتان مادر مریضی است که در
خانه ســالمندان زندگی می کنــد و می خواهد
روزهای اخر عمر را در خانــه و در کنار فرزندان
خود بگذراند ،اما فرزندانــش رابطه خوبی با هم
ندارند و نمی توانند با هم زیر یک ســقف بمانند.
مادر در کنار وصیت کردن سعی می کند بین انها
اشتی برقرار کند.
«مــادر» محصــول ۱۳۶۸اســت و بــه
تهیه کنندگی مرتضی شایســته ســاخته شده
است .در این فیلم بازیگران مطرحی چون رقیه
چهره ازاد ،محمدعلی کشاورز ،فریماه فرجامی،
امین تارخ ،اکبــر عبدی ،حمیــده خیرابادی،
جمشید هاشم پور ،اکرم محمدی ،حمید جبلی،
محبوبه بیات ،محمود بصیــری و محمد ابهری
هنرنمایی کرده اند.
به مناســبت عرضه فیلم «مــادر» در پلتفرم
(ســامانه) «فیلم نــت» نگاهــی انداخته ایم به
اظهارنظرهای زنده یاد علی حاتمی در مورد این
فیلم خاطره ساز.
میان نوشــتن طرح فیلمنامه و ساخت فیلم
مادر چند سالی فاصله افتاد .حاتمی در گفت وگو
با شماره پنجم نشریه روزانه هشتمین جشنواره
فیلم فجر ( )۱۶/۱۱/۱۳۶۸این فرایند و تاثیراتش
را چنین توضیــح داد« :طــرح فیلمنامه حدود
هفت هشت سال پیش نوشــته شد .در ایران این
مسئله همیشه هست که ای کاش هنرمند بتواند
هر طرح و فکری را به موقع بسازد؛ همان موقعی
که حس وهوای موضوع در ادم هست .البته مرور
زمان باعث می شود که به خاطر رعایت یک رشته
وســواس ها کار تمیزتر و از نظر فنی بهتر از اب
دراید ،اما از نظر عاطفی و حسی بسیاری چیزها
از یاد ادم می رود ،عوض می شود.
ان چه برای حاتمی اهمیت به سزایی داشت،
این بود که بتواند اثری درخور شان و مقام مادر به
گنجینه تاریخ ادبیات نمایشی ایران اضافه کند.
او این موضوع را در گفت وگو با کیکاووس زیاری
در شماره ۵۲۸هفته نامه سروش ()۷/۷/۱۳۶۹
3
شــرح داد« :من پیش خودم احساس می کردم
که در بین ادبیات کشــورهای مختلف ،حتی در
میان ادبیات نمایشی شان ،مقوله ای به نام «مادر»
وجود دارد .حتی می بینیم در شوروی فیلمی مثل
«مادر» و یا در المان کار برتولت برشت و یا حتی
در هند مث ً
ال می بینیم «مادر هند» را دارد .اما نگاه
ملیت های مختلف به مادر به روحیه ها و عواطف
ان ملت ها بستگی دارد و وقتی راجع به مادر حرف
زده می شود ،چون این حرف راجع به یک مسئله
عام تر و عمومی تر اســت معمــوالً بخش عام تر
جامعه ســینمارو را مخاطب قرار می دهد .تنها
تصمیم گیری اولیه ،در حد یک میل و خواســت
باطنی بود که فیلمی درباره مادر هم ،در سینما
و ادبیات نمایشی ایران وجود داشته باشد .با این
نیت بود که مادر را جلوی دوربین بردم».
از دیــد حاتمی ،دو موضوع اساســی در فیلم
«مادر» در هم ادغام شده بودند« :فیلم دارای دو
موضوع تلفیقی است ،که در هم ادغام می شوند .از
یک طرف راجع به فرزندانی است که حاال بزرگ
شــده اند و بخت این را می یابند که یک بار دیگر،
در اخر عمر مادرشــان ،در کنار او بار دیگر لذت
ایام کودکی را تجربه کنند و ازطرف دیگر راجع
به مرگ است ،حتی می شود گفت مرگی عارفانه
و عاشقانه ،مرگ عارفانه و عاشــقانه زنی عامی
که می تواند نه فقط مــادر این چند بچه ،که مادر
همه ما باشد؛ یا مادربزرگ همه ما .نگرشی ست
شــرقی به مرگ ،که مرگ را پایــان همه چیز و
نیســتی نمی داند .ان را به عنوان نوعی هســتی
می بیند و بی هیچ پیرایه و شعار و بدون هیچ نکته
غیرطبیعی و غیرعــادی چنین تلقی ای از مرگ
داشته باشد( ».نشریه روزانه هشتمین جشنواره
فیلم فجر ،شماره )۱۶/۱۱/۱۳۶۸ ،۵
مفهوم مرگ در فیلم «مادر» (و ،به طور کلّی،
در ســینمای علی حاتمی) موضوعی چنان مهم
اســت که در یک بخش مجزا مورد اشــاره قرار
گرفته است.
«مادر» تنها فیلم حاتمی نیســت که در ان
سایه مرگ بر سر شــخصیت ها افتاده است اما از
این جنبه« ،مادر» را می توان یکی از اثار نمونه ای
حاتمی دانست/ .ایرنا صفحه 3
4
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
تعریف شــما از نگارگری چیســت و این عنوان که عمر
چندانی ندارد و به عبارتی معاصر اســت ،چقدر می تواند
درست باشد؟ ایا این واژه با مینیاتور یکی است؟
تاریخچه هنر نگارگری که با عنوان هنر نگارگری ایرانی اسالمی
معرفی می شود ،برامده از دو بنیان اساســی ماست که همانا ایرانی
بودن و اسالمی بودن باشد .به عبارتی دیگر شعائر و اندیشه های ما در
این هنر متجلی می شود .ظهور اسالم موجب شد هنر نگارگری در این
سرزمین تغییر کند .البته که پژوهشگران معتقدند نگارگری ما ریشه
در هنر مانوی دارد .از نظر فکری هم تفکر زرتشــت در این هنر وارد
شده که با تفکرات هنری بعد از اسالم نزدیکی و سنخیت دارد و بین
ان ها ارتباط تنگاتنگی وجود دارد .این همنشینی بین ایران پیش از
اسالم و ایران پس از اسالم موجب شد که هنر نگارگری هنر بی بدیل
و یکه ای باشد .نگارگری تنها هنر ایرانی و اسالمی است .چون وقتی
اسالم در منطقه ظهور می کند ،تنها کشوری که اسالم را می پذیرد
و در عین حال هنر در ان رواج داشته ،ایران بوده است .اینجاست که
تفکر دینی(اسالمی) در یک مجاورت درست با فرهنگ غنی ایرانی،
به شــکلی متعالی در نگارگری متجلی می شود .هنر برامده از درون
هنرمند است و هنگامی که قوم ایرانی قلباً اسالم را قبول می کند ،در
هنرش متجلی می شود و این تجلی برامده از فطرت انسانی محصولی
ناب مثل این هنر را تولید می کند .شما اگر تصاویری از یک شاهنامۀ
قدیمی را به یک هنرمند غربی نشان بدهید ،با عنوان Islamic Art
از ان یاد می کند.
چرا ان را هنر اسالمی تلقی می کنند؟
به خاطر این که ســاختارش برامده از تفکر دینی اســت .اما چرا
می گویند نگارگری؟ نگارگری در واقع نوعی «خیالی نگاری» است.
واژۀ نگارگری محصول سه دهۀ اخیر اســت .تقریباً سال 1370بود
که این اسم برای این هنر انتخاب شد .قبل از ان با عنوان مینیاتور یا
نقاشی ایرانی معرفی می شد.
مینیاتور یک واژۀ فرانســوی است که معنای ان می شود طبیعت
کوچک شده که در دورۀ قاجار مصطلح شد -البته در اروپا به خیلی
چیزها در ابعــاد کوچک مینیاتور می گویند -تا قبــل از به کاربردن
واژۀ مینیاتور ،به این هنر نقاشــی ایرانی می گفتند و هنرمندانش را
نقاش باشــی می نامیدند .با تمام این اوصاف به تدریج به همان دلیل
خیالی نگاری که عرض کردم عنوان نگارگری مصطلح شــد .در واقع
این است که نگارگر مرز میان واقعیت و خیال را درمی نوردد و هر چه
در عالم واقع وجود دارد از صافی خیال خودش عبور می دهد و ان را به
تصویر می کشد .به عنوان مثال یک درخت را در نظر بگیرید .نگارگر
با حالتی شخصی و معرفتی ،از ماهیت درخت در خیال خودش یک
تصویر را برمی گزیند و ان را نقش می بخشــد .از انجایی که این هنر
ریشه در انگاره های شخصی و فطری هنرمند دارد و خیال در ان بسیار
مهم است ،ان را نگارگری نامیده اند.
با این تعاریف شما این واژه را می پسندید؟
من مشکلی با این واژه ندارم .اما نقاشی ایرانی عنوانی است که انگار
به طور اختصاصی به هنر هنرمندان این قوم اشاره می کند .شاید این
خیالی نگاری در هنر سایر ممالک هم باشد ،اما وقتی می گوییم نقاشی
ایرانی ،متوجه می شویم که به یک نوع از نقاشی اشاره دارد که مختص
این مرز و بوم است.
نقاط اوج نگارگری در ایران را در چه دوره هایی می دانید
و این که هنرمندان این دوره ها تا چه حد روی اعصار بعدی
تاثیر گذار بوده اند؟
هنر نگارگری یا نقاشی ایرانی در سه دوره از تاریخ ما موقعیت های
متفاوتی داشته است .نخست دورۀ مغول که توجه ویژه ای به این هنر
می شود .ســپس عهد تیموریان که کمال الدین بهزاد متعلق به این
دوره است و در نهایت دورۀ صفویه که این هنر به تدریج تکامل پیدا
می کند .در اوایل صفویه کمال الدین بهزاد تعدادی از هنرمندان را از
هرات به تبریز منتقل می کنند چون این شــهر را به عنوان پایتخت
انتخاب کرده اند .شاهنامۀ شاه طهماسبی در این عصر خلق می شود.
اما نکتۀ مهم دربارۀ این عهد و نگارگری در این است که اوج و حضیض
هنر نگارگری در عصر صفویه رقم می خــورد .در اواخر حکومت این
سلسله بر ایران ،باب مراودات سیاسی و فرهنگی با اروپاییان باز شد
و نقاشان ما شیفتگی خاصی به هنر غربی پیدا کردند .سایه روشن از
جمله گل و مرغ وارد نگارگری ما شد .در واقع نگارگران ما به تدریج از
اصالت این هنر فاصله گرفتند و جام ها و گلدان هایی که نقاشان رنگ
روغن در غرب می کشیدند ،را به شکلی وارد نگارگری ما کردند .حتی
تعدادی از نگارگران ما به اروپا اعزام می شوند از جمله محمدزمان که
به ایتالیا می رود و دینش را عوض می کند و اسم پائولو را برای خودش
انتخاب می کند .وقتی هم که به ایران بر می گردد از روی ترس ،خیلی
سریع به هند می رود و نقاشی هایی می کشد که در ان ها سایه پردازی
پرونده
اقامیری ها با هنرهای اصیل ایرانی -اسالمی پیوند
محمود توسلیان
نزدیکی دارند .پدر امیرحســین اقامیری استادی
گفت و گو
بی بدیل در هنر خوشنویسی است .عمویش هم در
زمره برجسته ترین استادان هنر نگارگری کشورمان جای دارد .او
از کودکی با بوی رنگ روغن و بازی قلم نی بر تن کاغذ خو گرفت .وی
با ترسیم یک اسب برگرفته از کتاب ارژنگ در سال چهارم ابتدایی
موجب حیرت و تشویق معلم خود می شود و با اغاز خوشنویسی در
همان سال ها ،بیشتر مورد توجه خانواده و معلمانش قرار می گیرد .در
12سالگی به درخواست مدرسه ،تصویری از حضرت امام خمینی(ره)
را به کمک یکی از عموزادگانش می کشــد و از ان پس ،همه وی را
«نقاش» صدا می زنند.
اقامیری تا سال اول دبیرســتان ،مانند پدر بیشتر مشق خط
نســتعلیق می کرد .در ســال های 66و 67بــه عضویت انجمن
خوشنویسان ایران درامد .اما از سال 1367به بعد زیرنظر مستقیم
استاد چیره دست هنر نگارگری محمدباقر اقامیری ،خیالی نگاری
را مشق می کند؛ چهره ماندگاری که به همراه استاد فرشچیان در
طراحی ضریح منور حضرت رضا(ع) مشارکت داشته است .ورودش
به دانشگاه در رشته نقاشی دانشگاه سوره ،با توفیقات پی درپی او در
عرصه رقابت های هنری همراه می شود .وی بعدها مقام اول پنج دوره
از دوساالنه های نگارگری را کسب می کند.
این هنرمند مطرح نگارگری کشور از سال 1373به کار روی مفاهیم
بلند قران کریم و موضوعات مذهبی روی اورده و صاحب عناوین برتر
پنج دوره از جشنواره های بین المللی قران نیز شده است .در سال87
هم موفق به دریافت عنوان «خادم قرانی» می شود ،عنوانی که از سوی
نهاد ریاست جمهوری به فعاالن و برگزیدگان بین المللی قران اهدا
می شود .از وی دو کتاب نیز با عناوین «برگزیده اثار مصور قرانی» و
«فرماننامه امیرالمومنین(ع) به مالک اشتر» منتشر شده است .در
ماه اخیر شاهد اخرین نمایشگاه وی با نام«توحید» شامل 35اثر از
او بودیم که در گالری ابوالفضل علی حوزه هنری به نمایش درامد و با
استقبال مخاطبان مواجه شد .خبرنگار صبا با این استاد چیره دست
به گفت و گو نشسته است.
کرده است .در واقع هنر او و شاید برخی دیگر از هنرمندانی که چنین
شرایطی دارند ،مصداق بارز از این جا رانده و از ان جا مانده محسوب
می شوند .این موضوع ادامه پیدا می کند تا در دورۀ افشاریه ،زندیه و
دورۀ قاجار که شرایط به کلی تغییر می کند.
پس با این وجود شما تاثیر وجوه مثبتی در این تاثیر پذیری
از هنر غرب نمی بینید؟
البته که این طور نیست .بی شک شاید این همنشینی اثرات مثبتی
هم داشته است ،اما به طور کلی به هنر نگارگری لطمه وارد کرد.
رسالت هنر نگارگری را در چه می دانید؟
به نظر من رسالت هنر تعالی روح اســت و این که هنرمند درون
پاالیش یافته ای داشته باشد و با این شرایط دست به افرینش بزند.
هنر اینۀ درون انسان اســت و هر چه درون جامعه و انسان باشد ،ان
را به تصویر می کشد .هر چقدر جامعه فرهیخته و کمال یافته باشد و
سمت و سوی ان به تعالی اخالقیات برود ،هنر هم به ان سمت می رود
و متعالی می شــود .هنرمندان ما هر چه به این سمت گرایش داشته
باشند ،هنرشان نیز به سمت واالیی می رود .به خصوص نقاشی ایرانی
که یک نقاشی عرفانی است .یعنی صورت عینی ندارد؛ هنری که از
مادیات بری است و به عالم مثال می پردازد .البته این سیر و سلوک را
خود هنرمند هم باید داشته باشد .متاسفانه امروزه تمایل نگارگران ما
گفت و گو با امیر حسین اقا میری ،اس
هنر اینه درون
به ویژگی های نقاشی غربی بیشتر شده است .در واقع عینیت گرایی
نقاشــان بزرگ غربی و تکنیک هایی که در ان بــه کار می برند ،وارد
نقاشی ایرانی یا همان نگارگری شــده که به خیالی نگاری لطمه زده
است .این دسته از هنرمندان فکر می کنند هر چه واقع گراتر کار کنند
هنرشان قوی تر به نظر می رسد و بیشتر به چشم مخاطب می اید .البته
شاید عوام -یعنی کسانی که تخصص ندارند -بیشتر جذب و جلب این
قبیل اثار بشوند ،اما مالک هنر عوام نیستند .هنرمند باید خاص فکر
کند و خواص را در نظر داشته باشد .ما باید اصل نگارگری را مد نظر
قرار بدهیم و در اصل نگارگری سایه پردازی ،پالن های مختلف ،دور و
نزدیک وجود ندارد و نگاه ،نگاه اسمانی است .در هنر نگارگری با ابعاد
زمینی نمی توان به سوژه پرداخت.
جایگاه هنرنگارگری را نســبت به ســایر هنرها چگونه
ارزیابی می کنید؟
در ســدۀ اخیر برای احیای هنرهای ملی ایران اتفاق خوبی افتاد.
امدند استادان بزرگ را از شــهرهای مختلف کشور فراخواندند و دو
هنرستان تاسیس کردند .هنرستان صنایع قدیمه و هنرستان صنایع
جدیده .برای حضور در هنرستان صنایع قدیمه ازمونی گذاشتند و
استاد هادی خان تجویدی را به عنوان معلم انتخاب کردند .ایشان به
سبک صفویه کار می کردند و اعتقاد داشتند که نگارگری مربوط به صفحه 4
پرونده
ستاد نگارگری
ن انسان است
ان دوره را احیا کنیم .این هنرستان باعث شد شاگردان خوبی تربیت
شوند از جمله ابوطالب مقیمی ،محمدعلی زاویه ،علی مطیع و . ...این
بزرگان شاگردان دیگری تربیت کردند از جمله استاد بنده محمدباقر
اقامیری که شاگرد استاد زاویه بودند.
هنرستان دیگری در اصفهان تاسیس شــد که استاد فرشچیان
از شاگردان ان هنرســتان بودند .نتیجۀ این اقدام اساسی و بنیادین
را در دهه های اخیر دیدیم .در واقع نوعی سرمایه گذاری اتفاق افتاد
که ســه چهار دهه بعد نتیجه اش را به عین دیدیم و استادانی چون
مجید مهرگان ،محمدباقر اقامیری ،محمود فرشچیان محصول ان
دوراندیشی فرهنگی بودند .همین اتفاق در موسیقی افتاد و با تاسیس
هنرستان های موسیقی استادان بزرگی وارد اموزش عمومی شدند
و شــاگردانی تربیت کردند که بعدها هرکدام استادن صاحب نامی
در عرصۀ موسیقی ایران شــدند .از موضوع دور نشــویم .در اولین
دوساالنه ای که دهۀ هفتاد با حضور اســتادان فرشچیان ،اقامیری
و مهرگان برپا شد ،سالنی که به ایشــان اختصاص داده بودند شاهد
نمایش شاهکارهایی از این سه استاد بود که در دنیا می توان به ان ها
افتخار کرد و تا ابد به ان بالید.
فکر می کنید سی سال بعد چه اینده ای برای نقاشی ایرانی
رقم خواهد خورد؟
ما تا کنون داشتیم از ان چه دیگران کاشته بودند بهره می بردیم.
در این سی سال اخیر سرمایه گذاری چندانی برای هنر نگارگری نشد.
من از ســال 1367تا حاال دارم کار می کنم ،اما فردی و با قناعت .از
خودم گذشتم ،خوشی هایم را نادیده گرفتم ،با حداقل ها ساختم که
بتوانم این مسیر را درست ادامه بدهم .با احتساب چنین شرایطی برای
کسانی که مثل من هستند ،ادامه دادن برای نسل بعدی بسیار سخت
خواهد بود .چون روزگاری بود که من هزینۀ چندانی نداشتم ،اما حاال
ثانیه به ثانیۀ زندگی هزینه دارد .نتیجه این که هنرجوی امروز باید یک
پشتوانۀ مالی داشته باشد و بتواند هزینه های گزاف امروزی را مدیریت
کند .از طرفی ابزار این هنر گران اســت و حمایتی هم نمی شود .به
خاطر دارم وقتی قرار شد اولین نمایشگاهم را برپا کنم ،چیزی حدود
15میلیون تومان امروز به من دادند تا بتوانم ابزار اولیه را فراهم کنم.
البته این پول را به همه دادند و فراموش نکنید که ما همه در ابتدای راه
بودیم .االن سالیان سال است که نمایشگاه برگزار نمی شود .هنرمند با
چه انگیزه ای کار کند وقتی نمایشگاهی در میان نیست و کارش را نمی
تواند به فروش برساند؟ حتی در گالری خصوصی هم نمی تواند کارش
را به نمایش بگذارد چرا که گالری های خصوصی فقط هنر مدرن عرضه
می کنند .نه حمایت دولتی وجود دارد نه نمایشگاه های دولتی .خب
وقتی رقابت نباشد ،انگیزه نباشد ،هنرمند برای چه و برای که باید کار
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
5
کند .وزارت ارشاد به عنوان متولی امور مربوط به فرهنگ و هنر بیشتر
بودجۀ خودش را مصروف بخش کارمندی خودش می کند .در واقع
یک اداره است که در خدمت کارمندانش است .به جای این که بیایند
استادان را دعوت به کار کنند و امکانت مناسبی برایشان فراهم کنند،
کارهای جانبی می کنند .می دانم که استادن معاصر همگی استخدام
فرهنگ و هنر بودند .مثال استاد مهرگان را می دانم که فقط هفته ای
یک روز کالس داشتند ،و بابت ان حقوق کامل می گرفتند .در واقع
ارشاد خودش را به چنین استادانی متعهد می دانست .من کسی بودم
که استاد گودرزی(دیباج) به من گفتند تو تنها شخصی بودی که من
توانستم در یک نهاد دولتی جذب کنم .بارها نمایشگاه گذاشته بودم
و از همین طریق ارتزاق می کردم .ضمن این که سفارشــی هم کار
نمی کردم و با کم وزیاد همان نمایشگاه ها زندگی می کردم .دانشگاه
ها هم حقوق بسیار پایینی می دادند که با زندگی سنخیت نداشت .من
پنج دوره در دوساالنۀ نگارگری رتبه کسب کردم ،حداقلش این بود که
موزه باید از من یک کار می خرید .خب این کمک بزرگی به زندگی من
بود که سال ها تمام زندگی ام را روی ان گذاشتم .کارهایی که از استاد
فرشچیان یا استاد مهرگان یا استاد اقامیری می خریدند ،اندازۀ قیمت
یک اپارتمان بود .اما من تا حاال نتوانستم یک کارم را به اندازۀ دومتر
اپارتمان هم بفروشم .شرایط به قدری تنزل کرده که اساساً نمی توانیم
خودمان را با ان دوره قیاس کنیم .فقط به عشق هنر کار می کنیم.
با نزدیک شــدن مرز هنرهای تجسمی به یکدیگر و تاثیر
پذیری نقاشان سبک های مختلف از همدیگر ،شکل تازه ای
از نقاشی به وجود می اید که نه نقاشی مدرن است و نه نقاشی
ایرانی .یا بر عکس هم نقاشی مدرن است هم نقاشی ایرانی.
این تاثیر پذیری از یکدیگر را چگونه ارزیابی می کنید؟ مثال
نقاشــی ای مثل فرح اصولی با تاثیر پذیرفتن از نگارگری در
اثار خود ،تجربه های تازه ای داشته که پیشنهادهای جدیدی
در دل خود دارد.
نگارگری ما ویژگی هایی دارد که منحصر به فرد اســت اما حفظ
اصالت ها مســالۀ مهمی است .اســتادان معاصر ما نسبت به نقاشی
و طراحی اشراف بســیاری دارند ،اما از این توانایی به نفع نگارگری
سود می جویند .من که از نزدیک با استاد محمدباقر اقامیری حشر
و نشر دارم ،می دانم که ایشان تا چه اندازه به نقاشی احاطه دارند .یا
استاد فرشچیان طراح زبردستی هستند ،اما از این هنر برای اعتالی
هنر خودشان بهترین استفاده را می کنند .از طرفی استادان دیگری
هستند که برای اعتالی نقاشــی از نگارگری بهره می برند .این ها در
واقع دو روی یک سکه اند.
هنرمندی همچون استاد فرح اصولی یا سایر اساتید که دست به
خلق چنین اثاری می زنند از دستۀ دوم اند و در واقع از نگارگری به نفع
نقاشی سود می برند .شاید برای شما جالب باشد که بدانید «رامبراند»
سه اثر دارد که نقاشی عصر صفوی را مشق کرده است .این تاثیرپذیری
در ادبیات گرته برداری نامیده می شود .ما گاهی اوقات یک واژه را از
زبان دیگری برمی داریم و وارد زبان خودمان می کنیم که در نهایت
به ادبیات مان کمک می کند .خیلی از واژه ها هم هستند که از زبان
فارسی ما وارد سایر زبان ها شده است .تا این جای کار خوب است ،اما
اگر بخواهد به ساختار ان زبان لطمه بزند خوب نیست .در حال حاضر
نگارگری ما از این بابت دارد لطمه می بیند .چرا؟ چون نگارگری ما که
در خیال ریشه دارد ،مدام به سمت عینیت گرایی و واقع گرایی می رود
و این حرکت به اصل نگارگری صدمه می زند.
و اخرین پرسش این که شــما در مورد مفاهیم دینی و
اعتقادی ما مسلمانان زیاد کار کرده اید .این مفاهیم را با چه
زاویه دیدی به تصویر می کشید؟
موضوع اکثر اثار نمایشگاه «توحید» ،قرانی است .اثار این رویداد
هنری موضوعات مختلفی را در بر می گیرد؛ برای مثال یکی از تابلوها
درباره «توحید» و دیگری به مضمون «شکر» اشاره دارد .ایه های قران
به قدری واضح ،شیرین و قابل فهم هستند که با خواندن ان ،حقایق به
اندازه بضاعت هر فرد روشن می شود .من معتقدم اگر بتوانیم مفاهیم
را از ایه های قرانی اتخاذ کنیم و انها را در قالب تصویر به مخاطب نشان
دهیم تاثیر بسیار خوبی در بینندگان اثر ایجاد خواهیم کرد که هیچگاه
از ذهن افراد خارج نمی شود .کار من بیشتر محتوایی است و پرداختن
به مفاهیم ارزشی که از اغاز خلقت وجود داشته و تا قیامت هم ماندگار
است ،برایم اهمیت دارد.
هدف مــن از برگزاری نمایشــگاه نیــز بیان یکســری از همین
ارزش هاســت و اینکه بتوانم مفاهیم قرانی را با تصویر نشــان دهم.
از نظر من محتوای هنر اهمیت بیشــتری نسبت به دیگر موضوعات
دارد و هدف من هم فقط نقاشی کشیدن نیست؛ چراکه فکر می کنم
هدف هنر ،تعالی روح است و اثار هنری باید بتوانند در جوامع مختلف
تاثیرات فکری ،انسانی و اخالقی داشته باشند. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
«اکواریوم نشینها» در عمارت ارغوان
نمایش «اکواریوم نشینها» به نویسندگی و کارگردانی پویا پورهمدانی از ۱۱دی تا ۲بهمن ،ساعت ۱۹
در سالن شماره یک عمارت ارغوان روی صحنه می رود .پویا پورهمدانی در باره اجرای نمایش «اکواریوم
نشینها» گفت :نمایش «اکواریوم نشینها» به زندگی زوجی خورده بورژوا می پردازد که مفهوم خانواده در
میان شان از بین رفته و فقط به دنبال خوش گذرانی و شواف هستند و تا جایی پیش می روند که برای فرار
از یکنواختی و طالق ،یک زوج را می خرند .پورهمدانی اظهار کرد :تکنیک اجرایی نمایش و تعلیق ان ،پایان
جذاب و غیرقابل پیش بینی را برای مخاطب می سازد که تا ساعت ها تماشاگر را به فکر فرو می برد .در نمایش
«اکواریوم نشینها» رسول قادری ،سارا جودت ،فرشاد نجفی ،عسل حمیدیان به ایفای نقش می پردازند/ .مهر
سفر دو میلیون گردشگر به لرستان
مدیرکل میراث فرهنگی لرستان گفت :برای اولین بار امسال در ایام نوروز معرفی جاذبه ها را از قالب کاغذ،
کتابچه ،کاتالوک و بروشور خارج کردیم و با استفاده از اپلیکشن هایی که طراحی شده وارد فضای مجازی
می شویم .با استفاده از این اپلیکشن ها هر گردشگری که وارد لرستان می شود به محض ورود به استان از
طریق گوشی موبایل پیامکی را دریافت می کند .حسن پور افزود :از تمام اثار استان(جاذبه های تفریحی،
تاریخی و طبیعی) فیلم هایی بین یک تا سه دقیقه و به دو زبان انگلیسی و فارسی تهیه شده است .از طریق
اپلیکشن هایی که قابلیتی مانند برنامه نشان دارند ،گردشگر به مسیر مورد نظرش هدایت و در طول مسیر
عکس ،متن و فیلم دریافت می کند .گفتنی است ،امسال دو میلیون گردشگر به لرستان سفر کرده اند/ .ایسنا
رکوردشکنی در تئاتر فجر۴۱
امسال در دبیرخانه بیست و یکمین دوره از جشنواره تئاتر فجر بیش از ۲هزار اثر برای
حضور در مهم ترین رویداد تئاتری کشور ثبت درخواست شد ه است.
چندی پیش وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در حاشیه جلسه هیئت دولت خبر از دریافت
هزار اثر برای حضور در چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر داد ،خبری که بسیاری
از کارشناسان ان را مورد شک و شــبهه قرار دادند و بر همین اساس یکی از رسانه های
اصالح طلب طی مطلبی این میزان استقبال را به نوعی امارسازی از سوی دولت سیزدهم
عنوان کرد و با مقایسه ادوار جشنواره در دولت تدبیر و امید این میزان استقبال را امری
ناممکن و با کنایه به دور از ادب ان را از عالم خیال دانست ،اما وزارت ارشاد طی جوابیه
جزئیات مشارکت و درخواست ها را برای حضور هنرمندان در چهل و یکمین جشنواره تئاتر
فجر اعالم کرد که بر اساس امار رسمی مشخص شد امسال در دبیرخانه بیش از ۲هزار اثر
برای حضور در مهم ترین رویداد تئاتری کشور درخواست ثبت شده است.
بر اساس امار اعالم شده از سوی وزارت ارشاد ،بخش اصلی ۵۸۴اثر ،بخش استانی ۷۶۳
اثر ،بخش نمایشنامه خوانی ۳۲۰اثر ،بخش خیابانی ۱۱۵اثر ،بخش بین الملل ۱۸۰اثر و بخش
رادیو تئاتر ۸۲اثر تقاضای حضور در چهل و یکمین جشنواره را داشته اند که در مقایسه
با تمامی ادوار چهل گانه شاهد یک رشد و جهش بی سابقه و یک اتفاق بی نظیر هستیم.
این حضور پرشور در هر چهار منطقه به وضوح روشن بود ،حتی در برخی از بخش ها افراد
معدودی بودند که با توجه به شرایط اعالم انصراف کردند ،اما مدتی بعد و با مشاهده اقبال
بسیار زیاد مجدد خواهان حضور در ان شدند.
انچه مشخص است اینکه امسال با احیای دوباره جشنواره مناطق که متاسفانه در دولت
گذشته سهوا ً یا عمدا ً متوقف شده بود ،شاهد مشارکت عظیم هنرمندان سراسر کشور در
عرصه تئاتر هستیم/ .صباخبر
چرا مردم دیگر سی دی موسیقی نمی خرند؟
وضعیت نشر فیزیکی موسیقی در سال های اخیر به پایین ترین حد
فروش خود رسیده است و شرایط مساعدی ندارد.
با فراگیر شدن تکنولوژی و البته موبایل به دست شدن بشر ،فروش
دیجیتالی و انالین اثار موسیقی طرفداران زیادی در سراسر جهان پیدا
کرد؛ چراکه می توانستند فایل قطعه موسیقی مورد نظر خود را تنها با
یک کلیک گوش کنند.
البته این روش تا حد زیادی به نفع محیط زیســت و البته ناشران
موسیقی بود؛ چرا که به این صورت هزینه کمتری برای تولید فیزیکی
اثار موسیقی صرف می شد و از طرفی مخاطبان موسیقی هر لحظه که
می خواستند می توانستند به اثر مورد نظر خود دسترسی داشته باشند
که همین دسترســی از طریق درگاه های موسیقی برای انها به علت
رعایت کپی رایت پولساز بود .اما شرایط در ایران هم برای ناشران و هم
برای هنرمندان اینگونه نشد؛ چرا که قانون کپی رایت اثار هنری در
ایران انچنان که باید تعریف نشده است/ .ایسنا
نمایشگاه اثار غریب پور در موزه کودک
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به منظور بزرگداشت
زنده یاد بهزاد غریب پور و مرور خاطرات حضور او در کانون اقدام به
برگزاری نمایشگاهی از منتخب اثار تصویرگری کتاب و پوسترهای
او کرده است .این نمایشگاه شــامل ۵۰قطعه تصویرگری از اثار
غریب پور و همچنین ۲۰پوستر فیلم و تئاتر ،حاصل تالش و حضور
ارزشمند این هنرمند گرامی در کانون است.
این نمایشــگاه از ۲۴دی تا ۱۰بهمن ۱۴۰۱برپا خواهد بود و
عالقه مندان می توانند روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۸تا
۱۶برای بازدید از نمایشگاه به مرکز افرینش های فرهنگی هنری
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ،موزه ملی هنر و ادبیات
کودک مراجعه کنند.
بهزاد غریب پور متولد ســال ۱۳۳۶در ســنندج بود و پس از
مدت ها تحمل بیماری روز ۲۲اذر ۱۴۰۱در سن ۶۵سالگی خارج
از کشور درگذشت/.ایرنا
بازیگر «کورساژ» محاکمه می شود
بازیگر فیلم «کورســاژ» که نماینده اتریش در اسکار بین المللی
است ،به سوءاستفاده تصویری از کودکان متهم شد.
فلوریان تایشت مایستر ،بازیگری که در فیلم «کورساژ» در نقش
امپراتور فرانتس جوزف بازی کرده و فیلم هم نامزد اتریش در رقابت
اسکار است ،با کشــف هزارها تصویر نامناســب از کودکان نزد او،
محاکمه می شود.
سخنگوی دادگاه تایید کرد که بیش از ۵۰هزار تصویر دیجیتالی
حاوی تصاویر نامناسب از خردساالن در کامپیوتر وی پیدا کرده اند.
محاکمه قرار است ۸فوریه اغاز شود و وی با ۲سال زندان روبه رو
است .این بازیگر قصد دارد به جرم خود اعتراف کند و مسئولیت ان را
بپذیرد .وکیل تایشت مایستر ،جرم او را دیجیتالی خواند و گفت وی
هیچیک از افراد در تصاویر را ندیده و ارتباطی با هیچیک نداشته است.
بورگ تئاتر وین اعالم کرد با انتشار این خبر قرارداد خود را با این
بازیگر فسخ کرده است/ .مهر صفحه 6
دو شنبه 26دی 1401شماره 1354
خرب فرهنگ و هرن
برای اجرای نمایش تهدید شدیم!
میثم شمسیان ،کارگردان نمایش «دو دوز سایتوتک» که این روزها در تاالر حافظ روی صحنه است،
عنوان کرد این اثر نمایشی به نقد نظام سرمایه داری و رفتار ســرمایه داران می پردازد .برای اجرای این
نمایش تنها به خاطر ایدئولوژی مان خیلی اذیت شدیم اما اعتقاد من این بود که فضا ،فضایی نیست که در
ان میدان را ترک کنیم ان هم برای اینکه می خواهیم حرفمان را بزنیم .افرادی که به ما توهین می کنند
اعتقادشان این است هنرمندانی که در این شرایط اجرا می کنند با مردم نیستند .در حالی که من معتقدم
چون ما قرار است حرف دل مردم را بزنیم ،می خواهیم تئاتر اجرا کنیم .تعریف اعتراض با اعتصاب متفاوت
است .چرا باید گروه ها را تهدید کنند که نباید کار کنید یا به انها توهین و فحاشی کنند/ .مهر
کالس های اموزشی کانون نویسندگان قم برگزار می شود
هادی ربانی عضو هیــات مدیره کانون نویســندگان قم دربــارۀ برگزاری ســی و پنجمین دوره
کالس های اموزشی گفت :در این دوره ،کالس های نویسندگی ،یادداشت نویسی ،ویرایش ،خبرنگاری،
داستان نویسی ،فیلمنامه نویسی ،عکاسی خبری و ویرایش رایانه ای ویژۀ برادران و خواهران برگزار می شود.
در پایان دوره به هنرجویانی که بتوانند دوره ها را با موفقیت طی کنند ،گواهی نامه معتبر اعطا می شود.
وی برگزاری جلسات هفتگی «شرح مثنوی» را از برنامه های در حال برگزاری کانون برشمرد و گفت :این
جلسات با حضور استاد یساولی روزهای شنبه هر هفته ساعت 19در دانشگاه طلوع مهر ،واقع در میدان
رسالت قم برگزار می شود و حضور همه عالقه مندان در این نشست بالمانع است/ .تسنیم
اوضاعبغرنجی ست!
محمدرضا یوســفی با انتقاد از ادبیات دولتی کودک و با بیان
این که ادبیات کودک با کودکان صادق نبوده اســت ،گفت :اگر
بچه ها با تاریخ واقعی کشورشــان اشنا شــوند ،به ان عالقه مند
می شوند اما تاریخی که در کتاب های درسی بچه ها ارائه می شود،
ارائه ای است که بیشتر ان ها را دلزده می کند.
این نویســنده ادبیات کودک و نوجوان دربــاره کتاب های
جدیدی که در دست نوشتن یا انتشار دارد ،گفت :به تازگی رمان
«پانزده سالگی» از من در انتشارات بنفشــه منتشر شده است؛
کتاب دیگرم «حسنی و اطلسی» است که در انتشارات مدرسه
در این روزها منتشر خواهد شــد .درضمن یک رمان نوجوان با
عنوان «عالیجناب بو» در انتشارات محراب دارم .همچنین یک
بازافرینی از «خاله سوســکه» در انتشارات علمی و فرهنگی در
دست چاپ دارم.
او ســپس با اشــاره به این که رمان هایی که درباره شاهنامه
نوشته ،به ۱۰۰عنوان رسیده اســت ،بیان کرد ۳۰ :جلد از این
مجموعه منتشر شــده و در حال نوشــتن رمان های دیگر این
مجموعه هســتم .در کنار این مجموعه رمان نوجوان دیگری با
عنوان «کسی اینجا شطرنج بلد نیست» در دست دارم که در حال
بازنویسی ان هستم.
این نویســنده ادبیات کودک و نوجوان درباره نوشتن تاریخ
برای نوجوانان و این که به نظر نوجوانان چندان به تاریخ عالقه مند
نیستند ،اظهار کرد :تجربه به من می گوید بچه ها تاریخ ایران را
خیلی دوست دارند اما تاریخی که به ان ها عرضه می شود ،تاریخ
دست کاری شده ای اســت .اگر بچه ها با تاریخ واقعی کشورشان
اشنا شــوند به ان عالقه مند می شــوند اما تاریخی که در کتاب
درسی بچه ها ارائه می شود ،ارائه ای است که بیشتر بچه ها را دلزده
می کند و انگیزه ای در ان ها ایجاد نمی کنــد تا با تاریخی واقعی
7
کشورشان اشنا شوند و ان را دوســت داشته باشند .بچه ها باید
حضور فعال و کنشگر خود و نیاکانشان را در تاریخ ببینند که این
اتفاق نمی افتد .این در حالی است که االن بچه ها به منابع گوناگون
دسترسی دارند و نمی شود حقایق را به ان ها نگفت .او با تاکید بر
این که مشکل از کتاب های درسی است ،افزود :زمانی که بچه ها
از کتاب های درســی فاصله می گیرند و با کتاب های دیگر اشنا
می شوند ،واقعا تاریخ را دوست دارند و می خوانند .بچه ها به تاریخ،
فلسفه و سیاست عالقه دارند اما سیستم اموزش و پرورش ما این
اندیشه ها را درست منتقل نمی کند ،بلکه یک سری مبانی کلیشه
شده و بدور از واقعیت را به بچه ها ارائه می کند ،درحالی که بچه ها
می فهمند .این نویسنده در ادامه خاطرنشان کرد :البته رمان های
تاریخی که برای بچه ها نوشته می شوند هم تابعی از کتاب های
درسی هستند .این مصیبتی اســت که کتاب های کودک دارد.
ساختار ،ساختا ِر دولتی است و به ســختی می شود چند کتاب
خوب پیدا کرد که بچه ها را با تاریخ و فرهنگ خودشان اشنا کند.
حتی ناشــر خصوصی ما چیزی چاپ می کند که بتواند به مراکز
دولتی بفروشد.
محمدرضا یوسفی بیان کرد :ادبیات کودک ما سال هاست با
بچه ها چندان صادق نبوده است .ما سیطره بخش دولتی را داریم،
نویسنده ها به خودسانسوری عادت کرده اند .اگر ادبیات بزرگسال
ما مشکلش سانسور باشد ،ادبیات کودک ما مشکل چندگانه دارند و
طبیعی است بچه ها روی خوش به کتاب های تاریخی نشان ندهند.
پدر و مادرهای ما باید کلی جست وجو کنند تا کتاب مناسب برای
بچه هایشان پیدا کنند و در نهایت مجبور می شوند سراغ ترجمه
بروند .فشار بخش دولتی و وزارت ارشاد زیاد است ،نویسنده دچار
خودسانسوری شده و در نهایت رمان با تیراژ ۵۰۰نسخه منتشر
می شود .این تیراژ کجا مطرح شود؟ اوضاع بغرنجی است/ .ایسنا صفحه 7
اقازاده ها
در « کالس اولی ها»
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
مبصر چهارساله کالس
سمیه خاتونی -یاد کردن از حسین محب اهری ما را به
زمانی می برد که اغاز و انجامی نداشت ،جنس بازی نمایشی
او با اطوارهای خاص میمیکی صورت و دستش ،بسیار خیره
کننده بود طوری که با حضور در هر صحنه ای ،تماشاگر را
مجاب می کرد تا تمام توجه اش را به او مبذول کند.
یک بازی بسیار خاص در یک کالس ویژه که خاصه بازی
با هری بود ،یکی از پررنگ ترین و
و جنس بازی حسین مح
شیرین ترین خاطراتی که بیننده های تلویزیون از حسین
محب اهری در دهه شصت داشتند «درس شیرین ریاضی»
اســت .ســریالی که محب اهری در نقش معلــم و محمد
کدخدایی در نقش مبصر چهار ســاله در ان به ایفای نقش
می پرداختند که از ویژه ترین اثرهای این هنرمند نامیرا بود
و در اذهان باقی ماند.
این برنامه چشــم نواز ،ریتم بســیار خوب و طنازانه ای
داشــت و در ادینه روزهای ســال 1368از برنامه کودک
و نوجوان پخش می شد«.درس شیرین ریاضی» براساس
ایده ای از خــود محب اهری شــکل گرفت کــه نگارش و
کارگردانی ان را برای بچه مدرســه ای های ان دوران اماده
کرده بود .ســریال در یک کالس درس می گذشت با یک
مبصر بی قواره نســبت به بقیه بچه ها که چهارسال بود در
یک پایه در جا می زد ،مسئله ای که برای بچه های ان دوره
کم از یک کابوس نداشت ،اما در این برنامه با دیالکتیک طنز
کالمی که میان معلم و این مبصر اتفاق می افتاد ،زهر ترس
و تلخی درجا زدن در یک پایه بــرای دانش اموزان گرفته
می شد و در غالب یک کمدی شیرین به ان سرخوشانه می
خندیدند .این سریال ساختاری تئاتری و نمایشی داشت و
بسیار برای مخاطبان جذاب بود طوری که پس از پایان برنامه
همچنان طنزهای کالمی و بده بستان های معلم با این مبصر
چهارساله در ادبیات محاوره روزمره هم به کار برده می شد.
حسین محب اهری بازیگر تئاتر ،سینما و تلویزیون در 29مهرماه
سال 1330در تهران به دنیا امد و در 26دی ماه سال 1397در 67
سالگی با ثمره ای از یک عمر تالش هنری بار سفرش را بسته و با اهالی
زمین وداع کرد.
او کارشناسی زبان و ادبیات فارســی را از مدرسه عالی ادبیات و
زبان های خارجی در سال ۱۳۵۸دریافت کرده بود .یک دوره اموزش
بازیگری در کارگاه نمایش ،زیر نظر اربی اوانســیان در سال ۱۳۵۴
دید .حسین از سال ۱۳۵۰به عکاسی تجربی و ایفای نقش در تئاتر
اشتغال داشت و بازی در سینما را از سال ۱۳۶۵با ایفای نقش کوچکی
در فیلم رابطه به کارگردانی پوران درخشنده اغاز کرد .او عاشقانه در
روی صحنه و یا جلوی دوربین حاضر می شــد و اثار بسیاری با بازی
او ماندگار شدند .هیچ گاه خستگی بر او مســتولی نمی شد .مردی
خستگی ناپذیر که حتی در روزهایی که با بیماری اش دست و پنجه
نرم می کرد ،خوشحال کردن مردم بزرگترین هدفش بود.
اما انچه که او بیش از اثار ماندگارش برجا گذاشت رسم مهربانی
با هم نوعان ،خیر اندیشی و صبوری اش در روزهای سخت رویارویی
با بیماری اش بود .حسین که درگیر بیماری سرطان غدد لنفاوی بود
پس از جراحی لباس یقه اسکی می پوشــید که کسی پانسمانش را
نبیند و بتواند نمایش کار کند .او درباره دوران بیماری اش گفته؛ «از
زمانی که متوجه شدم دیگر برای زنده ماندن وقتی ندارم ،دیگر وقتم
را یک لحظه هم تلف نکردم لحظات برایم با ارزش شد و فهمیدم زمان
عمر کوتاه است و دیدم به زندگی و کار عمیق تر شد .در طول 6ماه
شیمی درمانی به مرگ فکر نمی کردم و تصورم این بود که وقتی شما
می خواهید به ســفر 6روزه بروید ایا به روز برگشت فکر می کنید؟
نه ،از 5روز با قــی مانده لذت می برید و روز اخــر تدارک روز اخر را
می بینید اما لذت سفر را به خودتان زهر نمی کنید ».او تئاتر را خانه
اصلی خود می دانســت از این رو که تئاتر با مخاطب کلنجار می رود
به زعم او هنر تئاتر مخاطب را اول خســته می کند و بعد او را وادار به
اندیشــه می کند .از دیگر مجموعه های ماندگار تلویزیونی حسین
محب اهری ،برنامه طنز «کالس اولی ها» بود ،که غالمحسین لطفی
کارگردانی ان را به عهده داشت .مجموعه ای به یادماندنی که محب
اهری نقش «پدر پادشــاه» را در ان ایفا می کرد .این پادشاه دو پسر
بسیار لوس ،تنبل و خودخواه داشت که همیشه شکایت استادشان را
به خاطر سخت گیری در تدریس نزد پدر می بردند ،کاراکتری به نام
«جامدادی جان» طبق دستور پادشاه ،دائما به استاد گوشزد می کرد
که در تدریس به پسران پادشاه حد خودش را رعایت کند و حق ندارد
به انها چیزی را دیکته و یا دستوری کند .این طنز در ان زمان طعنه
تلخی بود ،به پرورش اقازادگان که با استفاده از سلطه و پول پدران
بی مقدارشان دنیا را به همان صورتی که می خواهند در می اورند .ان
روزها بن مایه های تمامی کارهای طنز حتی برای کودکان ضمن حفظ
جذابیت برای مخاطبین این سن ،با زیر متن های قوی و استخوان دار
پاالیش و پرداخته می شــد که می تواند برای کارگردانان امروزی در
حوزه کودک و نوجوان مانند یک کالس درس باشــد کاش ببینند و
یاد بگیرند.
حســین محب اهری ،در طول 44ســاله فعالیــت اش ،بازی در
80نمایش 200 ،حضور در کارهای تلویزیونی و 30اثر ســینمایی
با کارگردانان نامی و همچنین ســابقه حضور در اثار فاخری مانند
سریال سربداران و مختارنامه و ..را درپرونده خود دارد و به مدت 8
سال نیز برای امرار معاش به حرفه خبرنگاری روی اورده بود که بخش
فرهنگی و هنری خبرگزاری ایرنا را در همان سال ها پایه گذاری کرد.
او برای بازی در فیلم سینمایی «گلچهره» کاندید نامزدی جشنواره
فجر شد .در دهه شصت پرکارترین و پردرامدترین بازیگر بود و از نظر
خودش در ان دهه پردرامدترین بازیگر رسانه بوده است .محب اهری
با تمام وجود عشق به کار داشت طوری که حتی به خاطر کار از خواب
و خوراکش هم می گذشت .او معتقد است؛ طبیعت ظریف و زیباست
و دیدن ان لذت دارد نه در یک مورد بلکه میلیاردها مورد برای لذت
هست .بوی عطر گل ها و دیدن کوه ها ابهت زندگی ،از چیزهایی است
که باید قدر لحظه لحظه ان را بدانیم .او در اذرماه ،۱۳۹۷بر اثر وخامت
حال ناشی از بازگشت سرطان ،در بیمارستان بستری شد و در ساعت
۲بامداد ۲۶دی ماه ۱۳۹۷بر اثر بیماری و ایست قلبی در ۶۷سالگی
در بیمارســتان الله تهران درگذشت .مراســم تشییع پیکر حسین
محب اهری بازیگر سینما ،تئاتر و تلویزیون صبح پنجشنبه ۲۷دی ماه
با حضور هنرمندان و اصحاب رسانه از مقابل تاالر وحدت تهران برگزار
شد .روحش در ارامش و یادش جاودان. صفحه 8