روزنامه صبا شماره 1343
روزنامه صبا شماره 1343
روزنامه صبا شماره 1343
یک شنبه| 11دی 1 |1401ژانویه 8 |2023جمادی الثانی |1444
سال دهم| شماره 8 |1343صفحه| 5000ناموت|
همراه با عوامل سریال «جشن سربرون»
داسـتاین
از جـدال خـان ها
افتتاحیه جشنواره «عمار»
در شاهچراغ
صفحه 2
روایت هنرمندان تجسمی
از سردار دل ها
صفحه 6
موسیقی ،زبان جهانی
همه اقوام و ملل
صفحه 8 صفحه 1
2
خرب سیمنا و تلویزیون
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
«چشم بندی»،همخوانباواقعیت هایجامعه
«چشم بندی» سریال جدید «شاهد احمدلو» برای شبکه سه سیما ،هم کمدی است و هم رگه هایی از
قصه های جنایی را در خود دارد .ثنایی ،تهیه کننده «چشم بندی»،گفت :از شهریور ماه امسال پیش تولید
را اغاز کردیم و یک ماه و نیم بعد هم به مرحله تولید رسیدیم .بخشی از کار ضبط شده و بخشی هم همزمان
با پخش سریال ،تولید خواهد شد .پخش ان اغاز شده اما تولید ان تا پایان بهمن یا اخر سال ادامه خواهد
داشت .وی با اشاره به این که سریال فوق فعال ۴۰قسمت ۳۵دقیقه ای است اما احتمال دارد به 60قسمت
برسد ،افزود :همه اقشار جامعه می توانند مخاطب این سریال باشند .با توجه به کاری که تولید شده سریالی
عامه پسند ،شیرین و در عین حال گیرا برای مخاطب خواهد بود/.صبا
«ردی از یک مرد» در سینماها
ک مرد» به کارگردانی ساسان فالح فر ،همزمان با سالروز شهادت سردار قاسم سلیمانی
مستند «ردی از ی
در سینماهای منتخب سراسر کشور اکران می شود .این فیلم روایت خاطرات شهید حاج قاسم سلیمانی از
زبان مردم روستای قنات ملک ،زادگاه این فرمانده بزرگ انقالب اسالمی است .مستند «ردی از یک مرد»
توسط پخش رویش بهمن سبز روز دوشنبه ۱۲دی ماه در سینماهای منتخب سراسر کشور به صورت رایگان
اکران می شود .مخاطبان برای کسب اطالع از سانس های اکران این فیلم و تهیه بلیط می توانند به سایت
گیشه ۷مراجعه کنند .این مستند ۷۷دقیقه ای که توسط بنیاد مکتب حاج قاسم تهیه شده در بخش بلند
ملی و مسابقه شهید اوینی شانزدهمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت نیز حضور داشته است/.صبا
افتتاحیه جشنواره «عمار» در شاهچراغ
ایین افتتاحیه سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» ،با یاد شهدای حادثه تروریستی شاهچراغ و شهدای
امنیت در استان مقدس حضرت احمد بن موسی الکاظم (ع) ،چهارشنبه ۱۴دی ،ساعت ۱۸برگزار می شود.
در ایین افتتاحیه جشــنواره «عمار» ،تقدیر از برگزیدگان بخش های نماهنگ ،فیلمنامه ،پویانمایی ،فیلم ما
و برنامه تلویزیونی نیز با حضور خانواده شهدای جنایت تروریســتی شاهچراغ و مدافعان امنیت برگزار می شود.
دبیرخانه جشنواره از عموم مردم سراسر کشور به ویژه مردم شهیدپرور شیراز برای حضور در این مراسم دعوت
می کند .در این دوره بیش از ۳۴۰۰اثر برای رقابت به دبیرخانه سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» ارسال
شده است .بر همین اساس ۲۷۸۱اثر در قالب «فیلم» و ۶۴۱اثر در بخش «فیلمنامه» با یکدیگر رقابت خواهند کرد
که در بخش «فیلم» ۹۲۲مستند« ۱۶۱ ،پویانمایی» ۱۲۸ ،اثر در قالب «تولیدات تلویزیونی» ۶۶۰ ،اثر «داستانی»،
۶۴۳اثر در بخش «فیلم ما» و ۲۷۳اثر در قالب نماهنگ به دبیرخانه ارســال شده است .در عین حال از ۶۴۱اثر
ارسالی در بخش فیلمنامه ۳۴۷فیلمنامه کامل ۱۹ ،سیناپس و ۲۷۵طرح فیلمنامه در قالب های بلند ،نیمه بلند،
کوتاه و سریال است که به دبیرخانه ارسال شده که بعد از بررسی اولیه تعداد اثار نهایی پذیرفته شده اعالم خواهد
شد .اما از بین ۹۲۲اثر مســتند ۷۹اثر در بخش نهضت جهانی ۴۶ ،اثر در قالب مستند جنگ اقتصادی و رویای
ایرانی ۲۰۸ ،اثر در قالب جنگ نرم ۱۲۳ ،اثر در بخش تاریخ سیاسی ۲۶۱ ،اثر در بخش تاریخ فرهنگی ۱۶۴ ،اثر در
بخش ملت قهرمان و ۴۱اثر در بخش نقد درون گفتمانی به دبیرخانه ارسال شده اند.
در سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» پس از تهران بیشترین اثر به ترتیب از استان های قم ،گلستان،
خراسان رضوی ،یزد ،فارس ،فارس ،البرز ،کردســتان ،قزوین ،گیالن ،زنجان ،خوزستان ،چهارمحال و بختیاری
و اردبیل بوده است .دبیرخانه سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم «عمار» پس از بررسی اثار رسیده به این دوره
جشنواره ،اسامی اثار راه یافته به بخش مســابقه «نماهنگ»« ،فیلم ما»« ،تولیدات تلویزیونی»« ،پویانمایی» و
«فیلمنامه» را اعالم کرد .اثار جشنواره از ۱۵تا ۲۱دی در سینما فلسطین تهران به نمایش درمی ایند .همچنین
همانند دوره پیشین ،عالقه مندان می توانند با مراجعه به تارنمای عماریار AmmarYar.irبه صورت مجازی به
تماشای اثار این دوره جشنواره بنشینند/.صبا
«بازیماهیمرکب» نشانشایستگیگرفت
نشان شایستگی فرهنگی کره جنوبی برای نقشی که «هوانگ دونگ
هیوک» کارگردان «بازی ماهی مرکب» و «لی جونگ جائه» بازیگر
اصلی این سریال در صنعت فیلم ملی کره ایفا کردند ،به انها اهدا شد.
یون سوک-یئول ،رئیس جمهوری کره جنوبی با اهدای نشان لیاقت
فرهنگی درجه یک کشور به این ۲در دفتر کارش در سئول ،از نقش
انها در صنعت فیلم ملی تجلیل کرد.
رئیس جمهوری کره عالوه بر این پیام های تبریکی برای «هوانگ»،
ارسال کرد و در ان تالش و استعداد این فیلمساز را تحسین کرد.
یون سوک-یئول ،در پیامی جداگانه به «لی» ،نیز از وی تمجید کرد
و نوشت او با این شخصیت قلب بینندگان را تسخیر کرد.
فصل دوم «بازی مرکب» که از محبوب ترین سریال های نتفلیکس
است ،اوایل سال ۲۰۲۳اغاز خواهد شد و پایان سال ۲۰۲۴برای پخش
ان در نظر گرفته شده است .لی جونگ جائه نقش خود را در قسمت
بعدی هم تکرار می کند و همچنان نقطه اصلی تمرکز است/ .مهر
پدر «مارول» به انتن بازمی گردد
مستندی درباره اســتن لی ،به عنوان «پدر مارول» در صدمین
ســالروز تولــد وی در ســال ۲۰۲۳روی انتن مــی رود .مارول
اینترتینمنت با انتشــار یک ویدیوی ۲۵ثانیه ای در توییتر ،خبر از
نمایش مستندی درباره استن لی ،داد .در این ویدیو این شعار مطرح
می شود؛ ۱۰۰سال رویا ۱۰۰ ،سال افرینش ۱۰۰ ،سال استن لی.
اســتن لی ،که از او به عنوان پدر مارول یاد می شود به خاطر خلق
شــخصیت های ماندگاری چون مرد عنکبوتی ،هالک ،مرد اهنی،
ثور ،دکتر استرنج ،چهار شــگفت انگیز ،مردان ایکس و ...شناخته
می شود .وی پس از بازنشســتگی از این کمپانی در دهه ،۱۹۹۰با
عنوان تهیه کننده اجرایی در تولیدات مارول ،همچنان با این شرکت
در ارتباط بود .جیمز گان کارگردان ژانر ابرقهرمانی فیلم هایی چون
«نگهبانان کهکشان» و «جوخه خودکشــی» که به تازگی مدیر
کمپانی دی سی شده است ،در واکنش به این خبر نوشت :تولد ۱۰۰
سالگی استن لی مبارک .جایت خالی است ،دوست من.
پیش بینی اخر سال برای اسکار۲۰۲۳
در روز پایانی ســال ۲۰۲۲میالدی ،تحلیلگر جوایز ســینمایی
هالیوود ریپورتر ،اخرین پیش بینی خود را درباره نامزدهای اســکار
پیش رو منتشر کرده اســت .بهترین فیلم :تاپ گان؛ ماوریک ،مه
چیز همه جا به یکباره ،فابلمن ها ،اواتار :راه اب ،بنشی های اینشرین،
الویس ،پیاز شیشه ای :رمز و رامز چاقو ،تار ،مثلث غم ،در جبهه غرب
خبری نیست .بهترین کارگرانی :استیون اسپیلبرگ ،جیمز کامرون،
باز لورمن ،تاد فیلد ،روبن اوســتلوند .بهترین بازیگر مرد :برندن
فریزر ،استین باتلر ،کالین فارل ،بیل نایی ،تام کروز .بهترین بازیگر
زن :کیت بالنشت ،میشل یئو ،میشله ویلیامز ،دانیل ددوایلر ،اولیویا
کولمن .بهترین نقش مکمل مرد :کی هوی کوان ،برندن گلیسون،
جاد هیرش ،پل دانو ،برد پیت .بهترین نقش مکل زن :انجال بست،
دالی دو لئون ،جیمی لی کرتیس ،استفانی هسو ،جنل مونی
مراسم نود و پنجمین دوره جوایز سینمایی اسکار روز ۱۲مارس
۲۱( ۲۰۲۳اسفند) در تئاتر دالبی در هالیوود برگزار می شود/.ایسنا صفحه 2
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
خرب سیمنا و تلویزیون
«قرار روز شانزدهم» در گروه هنر و تجربه
فیلم مستند داستانی «قرار روز شانزدهم» به کارگردانی ســید محمداحسان اصغرزاده موسوی و
تهیه کنندگی مرتضی شعبانی فردا دوشنبه ۱۲دی ساعت ۱۸در سینماهای «هنروتجربه» در سراسر
کشور روی پرده می رود .این فیلم روایتی از حضور شهادت طلبانه یکی از مدافعان حرم و شاگردان مکتب
شهید حاج قاسم سلیمانی به نام محمدحســین محمدخانی معروف به عمار است .شهید محمدخانی
در حالی که فقط ۳۰سال سن داشــت ۱۶ ،ابان ۱۳۹۴در حلب سوریه به شهادت رسید و سردار قاسم
سلیمانی درباره شهید محمدخانی اعالم کرد که او واقعاً عمار بود.
تماشای این فیلم رایگان است و نیاز به خرید بلیت ندارد/ .صبا
3
«مالقات خصوصی» پروانه نمایش گرفت
شورای پروانه نمایش ،در جدیدترین جلســه خود ،مجوز نمایش «مالقات خصوصی» یکی از بهترین
فیلم های جشنواره فجر سال گذشــته را صادر کرد .پروانه نمایش فیلم «مالقات خصوصی» صادر شد تا
نخستین فیلم امید شمس ،احتماال از چهارشنبه این هفته به روی پرده برود .مالقات خصوصی پیش تر قرار
بود از هفتم مهرماه نمایش داده شود اما نا ارامی های اجتماعی ،اکران این فیلم را ب ه مانند چندین فیلم دیگر
به تعویق انداخت .مالقات خصوصی که سیمرغ بهترین فیلم جشنواره فجر سال گذشته را گرفته ،داستان
زندگی دختری ب ه نام پروانه است که با گرداندن مغازه ای در تالش است تا خرج زندگی خانواده اش را تهیه
کند .پروانه ،با مردی به نام فرهاد اشنا می شود که به او ابراز عالقه می کند اما این تنها ابتدای راه است.
کم فروغی سینمای جهان در۲۰۲۲
جدول گیشه نمایش ســینماهای جهان در سال ۲۰۲۲با افت و
خیزهای فراوانی روبرو شده است .با از راه رسیدن سال جدید میالدی،
تحلیل گران اقتصادی سینما به سراغ رقم فروش فیلمهایی رفته اند که
طی دوازده ماه گذشته راهی پرده سینماها شده و جدول گیشه نمایش
سینماها را با افت و خیزهای فراوانی روبرو کرده اند .به گفته همین
تحلیل گران ،دو سال قبل نگرانی های بسیار زیادی در رابطه با وضعیت
فروش فیلمها در جدول گیشه وجود داشت و پرسش اساسی این بود
که ایا در دوران پساکرونا وضعیت به حالت عادی و سابق خود برمی
گردد و سالن های نمایش دوباره پر از تماشاچی مشتاق خواهد شد یا
نه .در سال ،۲۰۲۱موفقیت باالی مالی فیلمهایی چون «اسپایدرمن:
راهی به خانه نیست» و «وقت مردن نیست» جیمزباند ،این امید را
در دل محافل سینمایی به وجود اورد که می توان به روزهای طالیی
جدول گیشه نمایش برگشت .اما خیلی ها می گفتند سال ۲۰۲۲سال
اصلی و سرنوشت ساز است و تکلیف وضعیت نوع برخورد تماشاگران
با فیلمها را مشخص خواهد کرد .به نظر می رسد این تحلیل درست
بوده و سالن های نمایش ،تازه در این سال بود که توانستند ارزش های
پیشین خود را دوباره بدست اورده و انها را یک بار دیگر کسب کنند.
جدول گیشــه نمایش در عین حال شــاهد عدم موفقیت برخی
نامهای جنجالی هم بوده و شکست ســخت تجاری انها را به چشم
دیده است .از انیمیشن هایی چون «الیتیر» و «دنیای عجیب» (هر
دو محصول کمپانی والت دیزنی) تا اثار تحسین شده و غیرمتعارفی
چون «او گفت» و «برادران» ،جدول گیشه نمایش شاهد فروش اندک
بسیاری از محصوالتش هم بود .با همه اینها ،تحلیل گران اقتصادی
سینما از فروش کلی هفت و نیم میلیارد دالری محصوالت سینمایی
در سال ۲۰۲۲یاد می کنند .در مقایســه با فروش ده و نیم میلیارد
دالری سال ( ۲۰۱۹که سینماها وضعیتی طبیعی داشتن و کووید ۱۹
هنوز ظهور نکرده بود) یک کاهش ۳۳درصدی فروش دیده می شود.
اهل فن یکی از دالیل کاهش فروش را نیز در این نکته می دانند که
کمپانی های فیلمسازی تعداد کمتری فیلم روانه اکران عمومی کردند
و نمی توان تمام تقصیرها را به گردن شرایط کرونایی انداخت.
بخش اقتصادی نشــریه معتبر ورایتی ،نگاهــی به وضعیت کلی
فروش کلی فیلمها انداخته و انها را به تفکیک کمپانی های سازنده
شان معرفی کرده است.
والت دیزنی« :دکتر استرنج در مولتی ورس جنون» ( ۹۵۵میلیون
دالر) ،ثور :عشــق و تندر» ( ۷۶۰میلیون)« ،بلک پنتر :واکاندا برای
همیشه» ( ۸۰۰میلیون)« ،اواتار :روش اب» (یک میلیارد دالر ،فروش
ان هم چنان ادامه دارد) .این کمپانی در عین حال شاهد عدم موفقیت
فیلمهای مهمی چون «امستردام»« ،مرگ روی نیل» و «الیتیر» هم
بود .والت دیزنی سال ۲۰۱۹شاهد موفقیت تمامی تولیداتش بود و
فروش کلی هفت میلیارد دالری اش را جشن گرفت.
پارامونت« :تاپ گان :ماوریک» (یک و نیم میلیارد دالر)« ،سونیک
جوجه تیغی ۴۰۲( »۲میلیون)« ،لبخند» ( ۲۱۶میلیون)« ،شــهر
گمشــده» ( ۱۹۰میلیون)« ،جیغ» ( ۱۴۰میلیون)« ،جاکاس برای
همیشه» ( ۸۰میلیون)
سونی« :از پیش تعیین نشده» ( ۴۰۱میلیون دالر)« ،قطار اسلحه»
( ۲۹۳میلیون)« ،جایی که خرچنگها اواز می خوانند» ( ۱۴۰میلیون)،
«سلطان زن» ( ۹۲میلیون) ،سونی در کنار موفقیت مالی محصوالتش،
تحسین منتقدان را هم به همراه داشت و در عین حال شکست تجاری
برخی از تولیدات مهم خود هم چون «موربیوس»« ،پدر استو» و «الیل
الیل کروکودیل» را نیز شاهد بود.
یونیورسال« :دنیای ژوراسیک» (یک میلیارد دالر)« ،مینیون ها:
ظهور گرد» ( ۹۳۹میلیون)« ،تلفن سیاه» ( ۱۶۱میلیون)« ،بلیطی
به بهشت» ( ۱۶۵میلیون)« ،هالووین تمام می شود» ( ۱۰۴میلیون)،
«نوپ» ( ۱۷۱میلیون) .مدیران کمپانی یونیورسال با این تصور که
ایجاد تنوع در تولیداتشــان می تواند موفقیتهای کالنی برایشان به
همراه داشته باشد ،فیلمهای زیادی در ژانرهای مختلف تولید کردند.
اما پاسخ تماشاگران چندان مطابق میل انها نبود و کارهایی مثل «مرد
شمالی»« ،او گفت» و « خانواده فابلمن» استیون اسپیلبرگ با شکست
تجاری روبرو شدند.
برادران وارنر« :بتمن» ( ۷۷۰میلیــون دالر)« ،الویس» (۲۸۵
میلیون)« ،نگران نباش عزیزم» ( ۸۶میلیــون) و «حیوانات خانگی
ابرقهرمان دی سی لیگ» ( ۲۲۰میلیون) .وارنریها به موفقیت باالی
دو اثر فانتزی «بلک ادام» دواین جانسن و قســمت تازه «جانوران
فانتزی» امید زیادی داشتند .اگر چه این فیلمها فروش هایی ۴۰۵و
۳۸۹میلیون دالری در سطح جهانی داشتند ،به واسطه رقم های کالن
تولید خود لقب کارهایی کم فروش را گرفتند .این فروش های به ظاهر
باال ،نتوانست رقم هزینه های تولید و بازاریابی شان را پوشش دهد/.صبا صفحه 3
4
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
پرونده
همراه با عوامل سریال «جشن سربرون»
داسـتانی از جـدال خـان ها
نیره رضایی مطلق «جشن سربرون» سریال الف فاخری اســت که با نام مجتبی راعی کارگردان نام اشنای ســینمای ایران ،حسن نجاریان
تهیه کننده و نویسندگان چون منصور براهیمی و عبدالرسول گلبن گره خورده است .نام سریال که به نظر سوال برانگیز است
گفت و گو
برگرفته از رسمی دیرین در عشایر است که پس از پایان بافت قالی سر ان را از باالی دار می برند و به مناسبت پایان بافت قالی
جشن می گیرند .اما این اصطالح وقتی در فضای زندگی ایلیاتی و خان های ایرانی به کار می رود حکایت از داستان تلخ و شیرینی است که
روایتگر قصه چند خان ،ایل و درگیری های انان در زمان قاجار است و فضای دراماتیک ان بهترین فرصت برای داستان سرایی تاریخی است.
«جشن سربرون» که این روزها مراحل پس از تولید را پشت سر می گذرد و در نوبت پخش از شبکه یک قرار دارد چندین سال در صف تولید
بوده است .سریال مهر ۹۸کلید خورد و علی رغم وجود کرونا و مشکالتی که بر سر راه تولید بود ،کار بدون توقف پیش رفت و تولید ان دی
۱۴۰۰به پایان رسید« .جشن سربرون» از جمله سریال هایی است که دو مدیر صداوسیما ،عبدالعلی علی عسکری و پیمان جبلی از پشت
صحنه ان دیدار کردند.
از خان های قاجار تا مشروطه
جغرافیای سریال سبب شده که سریال در محل های مختلف
نظیر شهرک غزالی ،حوالی شهریار و ...در فصول متفاوت با انواع
شرایط اب و هوایی تصویربرداری شود .شــهرک غزالی اخرین
لوکیشن «جشن سربرون» است که داستان ایل در ان رخ می دهد.
عمارت کاله پهلوی در شــهرک غزالی اصلی ترین محل استقرار
گروه تولید است .به گفته حسن نجاریان تهیه کننده سریال بخش
شهری ،سکانس های کنسولگری انگلیس ،خانه قوام ،بیمارستان
مرسلین و بازار شیراز را در شهرک غزالی فیلمبرداری شده است.
در حالی که گروه هنوز از کرونا در امان نیستند در شهرک غزالی
با عوامل سریال همراه می شویم .نجاریان با اشاره به قصه سریال
می گوید« :جشن سربرون» فرهنگ و رسوم عشایری را به تصویر
می کشد و مخاطب را با داســتان خان و عشق های ایلیاتی همراه
می کند .درواقع داستانی که انتخاب شده ،ملودرام و عاشقانه ای
بین دو طایفه است و نگاه سیاسی و تاریخی ان در الیه های زیرین
حس می شود.
وی می افزاید :به نظرم قالب داستان به دلیل به تصویرکشیدن
برهه ای از تاریخ ایران جذاب و مخاطب پســند است .داستان ان
درباره بهادر ،کدخدای ایل پوسان اســت که با سرخو ،کدخدای
طایفه همســایه رقابت و مخالفتی دیرینــه دارد .هرچند مدتی
اتش کینه ها خاموش شده اما خواستگاری سرخو از جهان پسند،
دختر کم سن و سال بهادر فضای متفاوتی را رقم می زند چرا که
قرار است جهان پسند به عقد پسرعمویش دراید .بهادر قاطعانه با
این وصلت مخالفت می کند و زخم های کهنه سر باز می کند و این
اغاز درگیری دو طایفه است که هرکدام از کدخدای خود حمایت
می کنند .این تهیه کننده می افزاید :ســریال پنج بخش دارد که
از شــرایط و فضای ایران در زمان مشــروطه و به قدرت رسیدن
رضا خان تا وقایع ســال 1320و رخدادهای تاریخی ان دوره را
دربرمی گیرد.
برخورد خان و مباشر
در میانه صحبت مان بــا نجاریان گروه امــاده تصویربرداری
هستند .بازیگران و هنرورها گریم شده اماده اند .دکمه لباس یکی
از هنرورها که نقش پیشقراول را دارد کمی شل است .ژاله زکی زاده
طراح لباس که در همه صحنه ها حضور دارد به دســتیارش قادر
بحری اشــاره می کند که دکمه را بدوزد .کار سریع از سرگرفته
می شود و در حالی که دستیاران گریم از روتوش صورت فرخ نعمتی
و محمود پاک نیت مطمئن هستند ایرج عاشوری مدیر فیلمبرداری
دوربین را در موقعیت گفت وگوی محمود پاک نیت فتح ا ...خان و
فرخ نعمتی مباشر او قرار می دهد .در حالی که محمود پاک نیت به
سوارانی که مقابل او به صف شده اند نگاهی با هیبت می اندازد به
مباشرش توصیه هایی می کند .مجتبی راعی نکاتی را به فرخ نعمتی
می گوید و از او می خواهد این پالن را یک بار دیگر تکرار کنند .هر
چند از نگاه بیننده عادی پالن ایرادی نــدارد اما راعی بر این باور
است که صالبت بیشتری را از صدای نعمتی انتظار دارد .این پالن
با یک برداشت دیگر گرفته می شود.
قصه عاشقانه در فضای تاریخی
در مدتی که گروه فیلمبرداری ســرگرم تغییر جای دوربین
هستند با مجتبی راعی کارگردان «جشــن سربرون» گفت وگو
می کنیم .او که خود عضوی از گروه نویسندگان سریال است در
مورد شکل گیری ایده ســاخت این مجموعه می گوید :عالقه ام
به کارهای تاریخــی و مطالعاتی که در دوره هــای مختلف ایران
از جمله قاجار و مشروطه داشــتم من را به این فضا کشاند .او که
دوره مشــروطه را برای این ســریال انتخاب کرده است می گوید
روایت داستانش را در فضایی عاطفی ،اجتماعی و سیاسی شکل
داده و می خواهد نمایی از برهه تاریخی مشــروطه را با چاشنی
درام و تخیل بیامیزد .راعی درباره محل وقوع داســتان و زمانی
که به تحقیق درباره این برهه تاریخــی گذرانده می گوید :قصه
در فضاهای عشایری اطراف شــیراز می گذرد و من زمانی را برای
تحقیق و نگارش در این منطقه ســپری کردم .با عشایر صحبت
کردم و ریشه های داستانی سریالم را از مستندات مکتوب موجود
و مستندات شفاهی به دست اوردم.
به گفته کارگردان فیلم سینمایی «تولد یک پروانه» بخش هایی
از قصه «جشن سربرون» و شــخصیت های تاریخی ان محصول
تخیل نویسندگان و بخش هایی هم برگرفته از وقایع تاریخی است،
و این به جذاب شدن سریال کمک کرده است.
کارگردان مجموعــ ه تلویزیونی «صنوبــر» و فیلم «عصر روز
دهم» از دقتش در انتخاب اسامی شخصیت ها و بازیگرانی که با
فضای تاریخی همراه باشند گفت و انتخاب بازیگرانی مانند الله
اســکندری ،فرخ نعمتی ،صدرالدین حجازی ،حسین محجوب،
داریوش کاردان ،مهدی فقیه و ســهیال رضوی را اعتباری برای
سریالش دانست .راعی با اشاره به گذراندن دوران سخت کرونا و از
دست دادن هنرمند عزیز کریم اکبری مبارکه می گوید :شرایط کار
در دوران کرونا سخت بود و همراهی همه دوستان با عوامل تولید
ما را به این مرحله رساند .روح دوست عزیزمان اکبری مبارکه شاد
باشد او دو ،سه شب باقی مانده به پایان کارش درگیر کرونا شد و
متاسفانه او را از دست دادیم و داستان را به گونه ای طراحی کردیم
که بازیگر دیگری را جایگزین او نکنیم.
عاشقانه ای برای عشایر فارس
عبدالرسول گلبن حقیقی ،یکی از نویسندگان سریال تلویزیونی
«جشن سربرون» اســت .او که پیش از این با کارگردانی مستند
داستانی «حدیث سرو» با مجتبی راعی همکاری کرده بود و زندگی
عالمه طباطبایی را به تصویر کشــیده بود این همکاری را ادامه
دوستی و همکاری قدیمی اش با راعی می داند.
گلبن درباره نگارش این ســریال می گوید :داستان متعلق به
عشایر استان فارس و مناطق اطراف شیراز است و تالش کردیم
روح مقطع زمانی پیش از مشروطه را در کلی ترین شکل مجسم
کنیم و در ان فضای تاریخی با الهام از وقایع تاریخی یک داستان
دراماتیک بنویسیم که البته خیلی هم نعل به نعل تاریخ نیست ولی
برگرفته از وقایع تاریخی است.
وی با اشاره به استنادهای تاریخی این سریال تاکید می کند:
وقایع تاریخی سال 1342و اتفاقاتی که در ان سال در استان فارس
رخ داد برهه خاصی از تاریخ ایران است که عشایر نقش اساسی و
مهم در ان وقایع داشتند .وقایعی که منجر به قتل عام وسیع در
عشایر شد و ما می خواستیم این برهه را به نمایش بگذاریم.
نویسنده سریال «جشن سربرون» با بیان اینکه روند تاریخی صفحه 4
پرونده
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
5
مشروطه و قاجار است و به دلیل فیلمنامه بسیار قوی ای که دارد
یکی از سریال های تاریخی موفق و پرمخاطب خواهد بود.
وی درباره نقشــش می گوید :من نقش بی بی کتایون را بازی
می کنم که یک زن دانا و قوی در ایل است که همسرش خان است
و به بی بی کتا معروف اســت .او همواره حامی همسرش است و با
درایت در تصمیم گیری های همسرش حضور دارد.
اسکندری درباره شرایط ســاخت این سریال متذکر می شود:
ساخت سریال دوسال به طول انجامیده و برای خیلی ها طوالنی
بوده خصوصا که ما در دوران کرونا هــم در صحنه حاضر بودیم.
همچنان کــه در گرما و فصل تابســتان فیلمبرداری داشــتیم،
زمان هایی هم با سرمای زیر صفر در فضای باز کار کردیم.
سریال قبل از مشروطه شروع می شود و بعد به پیروزی مشروطه
می رسد می افزاید :داستانی که انتخاب شده ،سیاسی یا تاریخی
نیست ،بلکه داستان ملودرام و عاشقانه است که در الیه های زیرین،
مخاطبان متوجه وقایع تاریخی می شود .مسلما مخاطب شاهد یک
اثر سیاسی یا تاریخی صرف نخواهد بود و بعد عاشقانه و ملودرام
داستان پر رنگ خواهد بود.
خانی که دل به مشروطه سپرده
پس از گفت وگو با عبدالرسول گلبن به دنبال بازیگرانی هستیم
که فرصتی برای گفت وگو داشته باشند .محمود پاک نیت بازیگری
که همچنان با شکل و شمایل خان مانوس است و از سریال «پس
از باران» تا «گیل دخت» همچنان در این نقش می درخشد .او را در
حال گریم شدن در یکی از اتاق های عمارت ،پیدا می کنیم .عنایت
اهلل اهنگر از گروه گریم با دقت سبیل پاک نیت را مرتب می کند تا
نقش فتح اهلل خان را تکمیل کند .پاک نیت با روی گشاده و حوصله
به چند ســوال ما جواب می دهد .او با اشــاره به عالقه مندی اش
به بازی در نقش های تاریخی می گوید :فتح اهلل خان ،شــخصیت
جاه طلبی است که همراه با حاکم فارس مسیر قصه را پیش می برد
و با قوام الدوله مقابل مشروطه خواهان می ایستد.
به گفته او این شخصیت سویه های مثبتی هم دارد و در بخشی از
قصه ،مخاطب شاهد رفتار درست او خواهد بود تا وجوه مختلف این
شخصیت را بشناسد .او دو پسر تحصیلکرده و فرنگ رفته دارد که
یکی از انها طرفدار مشروطه است و در عالقه مندی او به مشروطه
بی تاثیر نیست ،اما به دلیل جاه طلبی و دنبال مقام بودنش چهره
ت دوگانه ای که دارد او را جذاب
منفی ای از او می بینیم و شخصی
می کند.
پاک نیت درباره همکاری اش با مجتبــی راعی می افزاید :من
پیش از این هم با راعی همکاری داشتم و وقتی برای این کار دعوت
شدم می دانستم با یک فیلمنامه خوب و منسجم روبرو می شوم
ضمن اینکه کارگردانی راعی هم بهترین دلیل برای هر بازیگر برای
پیوستن به این سریال است.
زن قوی و دانای ایل
الله اسکندری بازیگر شناخته شــده و محبوبی است که بارها
او را درنقش های به یادماندنی در سریال های ملودرام و اجتماعی
به خاطر می اوریم .او در این سریال با نقش «بی بی کتا» بازی ای
متفاوت از خود نشــان داده و نقش محوری ای در ســریال دارد.
اســکندری درباره این سریال می گوید :داســتان سریال روایتی
تاریخی از عشایر فارس است که مربوط به صد سال پیش و دوران
کهنه کردن پارچه های نو
گروه برای پالن بعدی اماده می شوند .هنرورانی که از صبح زود
به لوکیشن امده اند پس از گریم و پوشیدن لباس صحنه منتظر
فیلمبرداری هستند .فرخ نعمتی و صدرالدین حجازی که گریم
شده و لباس پوشیده اند ،وارد عمارت می شوند .برخی از هنرورها
متن به دست روی تخت هایی که اطراف میدان قرار دارد ،نشسته اند
و فیلمنامه را مرور می کنند .صدرالدین صدرایی دستیار کارگردان
از هنرورها می خواهد فعال روی صندلی ها بنشــینند تا در زمان
مناسب صدایشان بزند .ژاله زکی زاده طراح لباس سریال به همراه
دو دستیارش به کمک هنرورهایی که نقش سرباز را بازی می کنند
می اید و کمربند و کاله و تفنگ هایشان را مرتب می کند .دقت و
توجه زکی زاده نظرمان را جلب می کند .ژاله زکی زاده سال هاست
طراحی صحنه و لباس را در ســینما و تلویزون برعهده دارد و او
را با سریال های «یوســف پیامبر»« ،بانوی عمارت»و «شهرزاد »
می شناسیم .حیاط پشــتی عمارت به اتاق لباس اختصاص دارد.
زکی زاده با روی گشاده از ما اســتقبال کرده درباره فرایند تهیه
البسه سریال توضیحات مفصلی می دهد .به گفته او طراحی لباس
برای سریال های تاریخی دشــواری های خاص خود را دارد یعنی
باید طوری طراحی شود که تهیه پارچه و دوخت ان ها هم ممکن
باشد .به همین دلیل پیدا کردن پارچه های لباس که مرتبط با ان
بخش از تاریخ باشد ،در روزگار که همه چیز مدرن و شیک است
کار دشواری است.
طراح لباس سریال «جشن سربرون» می افزاید :برای بدست
اوردن پارچه های مورد نظرمان مجبوریم برخــی از پارچه ها را
رنگ کنیم و مراحل سنگ شور و کهنه کردن برخی از لباس ها را
سپری کنیم.
زکی زاده دلیل این همه دقت را هوشــیاری مخاطب دانسته
می گوید :مخاطب امروزی کامال اگاه و باهوش است و متوجه هر
نوع تغییری می شود .از این رو باید در دوخت لباس ،جنس پارچه ها
دقت الزم را به کار برد .وی انتخاب لباس هنرورها و خان ها را مبتنی
بر اسناد تاریخی مشروطه عنوان کرده می گوید :همه این طراحی ها
براساس مستندات تاریخی است و ما تالش کردیم لباس و کاله
دوران مشــروطه و لباس زنان و مردان ایلیاتی و خان های سریال
کامال همخوانی با برهه تاریخی داشته باشــد ضمن اینکه برای
ما لباس بازیگر نقش اول و یک هنرور تفاوتی با هم ندارد ندارد و
دقتی را که روی لباس بازیگران می گذاریم ،روی لباس هنرورها
هم می گذاریم.
جدال خان ها
صدرالدین حجازی در جشن سربرون ،نقش شوکت خان را دارد.
او را با سریال های تاریخی «مختارنامه»« ،تفنگ سرپر»« ،کیمیا»
و ...به یاد می اوریم .با او در حالی که گریم شده در گوشه ای نشسته
صحبت می کنیم.
حجازی درباره نقشش می گوید :داستان این سریال قصه چند
خان است که بر سر قدرت با هم درگیر می شوند .من نقش یکی از
خان ها به نام شوکت خان را برعهده دارم و با محمود پاک نیت که
نقش فتح ا ...خان را بازی می کند درگیر می شوم.
او که از حضور در این سریال راضی است می گوید :خوشحالم که
در این پروژه حضور دارم ،چون عوامل و ادم های حرفه ای در این
سریال دور هم جمع شده اند.
حجازی با اشاره به ویژگی این خان در سریال می افزاید :اولین
بار که فیلمنامه را خواندم فکر می کردم مانند دیگر سریال هاست
اما در روند کار متوجه دقت کارگردان و حساســیت های او شدم.
ضمن اینکه فیلمنامه با دقت نوشته شده بود و نقش ها با حساسیت
کنار هم چیده شده بود. صفحه 5
6
خرب فرهنگ و هرن
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
تکلیفگردشگریمازندرانبایدمشخصشود
نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسالمی ،اشتغال و سرمایه گذاری در مازندران را
موضوع بسیار مهم برای توسعه اقتصادی دانست و یاداور شد :صنعت گردشگری از موضوعات مهمی است
که اشتغال و سرمایه گذاری را به همراه دارد در این حوزه تکلیف مازندران برای همیشه باید مشخص شود.
علی بابایی کارنامی ،امروز در جلسه شورای برنامه ریزی استان اظهار کرد :در مازندران شعار گردشگری را
در سال های اخیر شاهد بودیم لذا از تئوری پردازی باید به جزییات مسائل برسیم تا اقدامات قابل توجهی
در این زمینه ایجاد شود .کارنامی ،اشتغال و سرمایه گذاری در مازندران را موضوع بسیار مهم برای توسعه
اقتصادی دانست و یاداور شد :در این حوزه تکلیف مازندران برای همیشه باید مشخص شود/.ایسنا
کشف تازه در زنجان
کاوش های باستان شناسان در زرین تپه چهراباد زنجان به کشف اثاری از دوره ساسانی ،از جمله بقایای یک
فضای احتماال کارگاهی منجر شد .بنابر اعالم پژوهشگاه میراث فرهنگی ،این مکشوفات در ادامه پژوهش های
باستان شناسی معدن نمک چهراباد ،مطابق با مجوز پژوهشگاه ،به دست امد .ابوالفضل عالی ،سرپرست هیات
باستان شناسی معدن نمک چهراباد نیز درباره کاوش های این منطقه ،گفت :زرین تپه با بلندی حدود ۱۲متر
در انتهای شمالی روستای چهراباد ،قرار دارد و پراکنش قطعات سفالی و دیگر یافته ها نشان می دهد که این
تپه مربوط به دوره ساسانی است .این تپه نخستین بار در برنامه بررسی و شناسایی محدوده پیرامون معدن
نمک در سال ۱۳۸۴و پیش از شروع فصل دوم کاوش نجات بخشی ،شناسایی شد/.ایسنا
روایت هنرمندان تجسمی از سردار دل ها
سید مسعود شجاعی طباطبایی ،مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری گفت :ایین افتتاحیه نمایشگاه «سردار دل ها» به
مناسبت سالگرد شهادت سردار سلیمانی سه شنبه ۱۳ ،دی ماه ،ساعت ۱۱صبح در گالری ابوالفضل عالی ،برگزار خواهد شد .وی
اظهار کرد :در این نمایشگاه که شامل اثار نقاشی ،پوستر و نگارگری است ۷،تابلوی نقاشی ۱۱،پوستر و ۲اثر نگارگری از هنرمندان
شناختهشدهوصاحبنامیچونکاظمچلیپا،عبدالحمیدقدیریان،غالمعلیطاهری،کامیارصادقی،علیاسالمیمقدم،ناصرسیفی،
علی محمدشیخی،سیدحمیدشریفی،علیوزیریان ،احمداقاقلی زاده،صابرشیخ رضایی،حامدمغروری،علیرضاذاکری،حمیدرضا
دوست محمدی،فرهودمقدم،محمودبازدار،علیرضارحیمیوامیرخادمشریفبهنمایشگذاشتهخواهدشد.ویادامهداد:دربخش
نقاشی،هنرمندانسرشناسومطرحهنرانقالباسالمیبهواسطهعشقیکهبهحاجقاسمسلیمانیداشتنداثاریرادرایامیکهخبر
شهادتویاعالمشد،خلقکردندکهدرنمایشگاه«سرداردلها»بهنمایشدرمی اید.شجاعیطباطباییافزود:اثاربخشپوستر
مبتنیبرمتنوشاملاثارجدیدترینسبتبهدیگرشاخه هایهنریاستکهدرنمایشگاه«سرداردلها»عرضهمی شود.برای
تولیدپوسترمتنکوتاهوفرازیاززندگیسردارسلیمانیبههنرمندانارائهشدتابراساسانفعاالناینحوزهبهخلقاثرهنری
بپردازند.سیدمسعودشجاعیطباطباییبیان کرد :اساسنگارگریبهمینیاتورهایدوره هایقبلمربوط استوهمیشه
همراهبایکاتفاقبروزوظهورپیدامی کندوبرهمیناساسهمهنرمندانازفضاییکهاحساسمی کردندمی توانند
روایتگر این شخصیت ملی باشد ،برای خلق اثارشان بهره گرفتند .او با اشاره به
اینکهنیازاستاززبانهنرشخصیت هاوقهرمانانملیبهنسلجوانمعرفیشوند
گفت:شهادتسردارسلیمانیبهدستشنیع ترینادم هانشانازجایگاهباالیوی
دارد.سردارسلیمانییکپدیدهبودومادرطولعمرپرثمروی،چهدرجنگتحمیلی
و چه مبارزه با داعش نکات زیادی از وی اموختیم و به اتفاق معتقدیم انچه باعث موفقیت
سردار می شد کارهایی بود که به صورت دلی انجام می داد .مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه
هنری ،سردار سلیمانی را حجمه نور علیه تاریکی دانست و برگزاری نمایشگاه به مناسبت
شهادتویراازجملهکارهاییمعرفیکردکههنرمنداندرراستایمعرفیهرچهبهتراین
شخصیت ملی انجام داده اند .نمایشگاه «سردار دل ها» ۱۳دی ماه افتتاح و تا ۲۴دی ماه
در گالری عالی حوزه هنری میزبان بازدیدکنندگان است/.صبا
صدور مجوز برای ۱۶۱تک اهنگ و ۲۷البوم
دفتر موسیقی با انتشــار گزارشــی ،امار مجوزهای صادره از این
مجموعه در اذرماه ۱۴۰۱را اعالم کرد.
دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی در اذرماه ،۱۴۰۱
مجوز ۱۶۱تک اهنگ ۲۷ ،البوم موسیقی۶ ،نماهنگ ۱۹۷ ،قطعه شعر
و ۷کتاب صوتی را صادر کرده است.
در میان تک اهنگ های مجوز گرفته ۱۲۸ ،اثر در ژانر موسیقی پاپ،
۱۰اثر در ژانر موسیقی سنتی ۹ ،اثر در ژانر موسیقی تلفیقی ۶ ،اثر در
ژانر موسیقی نواحی ۴ ،اثر در ژانر موســیقی کالسیک و ۴اثر در ژانر
موسیقی الکترونیک تولید شده اند.
در بخش البوم ها نیز ،مجوز ۱۵البوم موســیقی سنتی ۵ ،البوم
موسیقی پاپ ۳ ،البوم موسیقی کالسیک ۲ ،البوم موسیقی نواحی و ۲
البوم موسیقی تلفیقی در اذر ماه صادر شده است .در بخش نماهنگ ها
یک نماهنگ در گونه موسیقی سنتی ۴،نماهنگ در گونه موسیقی پاپ
و یک گونه موسیقی نواحی مجوز گرفته اند/.صبا
«تئوریموسیقیدرمایکروفر»منتشرشد
پیمان مدنی ،نوازنده پیانو و مدیر اموزشگاه موسیقی از انتشار
سه جلد نهایی کتاب خود با عنوان «تئوری موسیقی در مایکروفر»
خبر داد و گفت :سه جلد نهایی «تئوری موسیقی در مایکروفر» با
ترجمه نگار پارسا از سوی انتشارات دلواژه منتشر شده است که دو
جلد اول ان اوایل تابستان منتشر شد و خوشبختانه مورد استقبال
قرار گرفت.
این نوازنده بیان کرد :تمامی این پنج جلد برای کودکان است که
نگار پارسا مترجم این اثر بوده و من ویراستاری ان را انجام داده ام.
همچنین این کتاب برای کودکان و نوجوانان از سن ۴تا ۱۵سال
مناسب است.
وی افزود :هر پنج جلد ،کلیاتی از مباحث تئوری موسیقی را در
بر می گیرد .همچنین تمرین های جلد اول و دوم با اســتیکر حل
می شود و با استفاده از طرح ها و رنگ های شاد اموزش داده شده
است تا برای کودکان قابل فهم تر باشد/.صبا
«حمیدهنرجو»دبیرجشنوارهقلمزرینشد
هیاتمدیرهانجمنقلمایران«،حمیدهنرجو»رابهعنواندبیربیست
و یکمین دوره جشنواره قلم زرین برگزید .نائب رئیس و سخنگوی انجمن
قلم ایران اعالم کرد:جشنواره قلم زرین از قدیمی ترین جشنواره های
غیردولتی کشور اســت که به هیچ تشــکیالت دولتی و شبه دولتی
وابسته نیست و از بدو تاسیس به جز دوســال هر ساله به طور منظم
برگزار شده است .این جشــنواره در پنج بخش ،کتاب برگزیده سال را
انتخاب و معرفی می کند که این پنج بخــش عبارتند از :بخش نقد و
پژوهش ادبی ،بخش شعر بزرگسال ،بخش داستان بزرگسال ،بخش
شعر کودک و نوجوان ،و بخش داستان کودک و نوجوان .دو بخش اخیر
در دوره های اولیه برگزاری قلم زرین وجود نداشتند و با کمرنگ شدن
تدریجی جشنواره های ویژه کودک و نوجوان در کشور ،این دو بخش از
دوره سیزدهم به جایزه قلم زرین افزوده شده اند .وی گفت :در این دوره
کتاب هایی که از فروردین ۱۴۰۱تا پایان اسفند ۱۴۰۱در محورهای
پنج گانه جشنواره منتشر شده باشند از سوی تیم داوری می شوند/ .ایرنا صفحه 6
یک شنبه 11دی 1401شماره 1343
خرب فرهنگ و هرن
فراخوان طراحی تندیس صندوق اعتباری هنر
صندوق اعتباری هنر از هنرمندان سراسر کشور به ویژه فعاالن حوزه تجسمی برای طراحی تندیس
یادبود این نهاد حمایتی دعوت کرد .این صندوق با هدف پاسداشت و تکریم اهالی فرهنگ و هنر کشور در
نظر دارد؛ طراحی و ساخت تندیس اهدایی این نهاد حمایتی را از طریق مشارکت هنرمندان سراسر کشور
به ویژه فعاالن حوزه تجسمی انجام دهد .لذا از تمامی عالقمندان دعوت می شود با ارائه طرح پیشنهادی
خود و با رعایت شرایط و ضوابط ذیل در این فراخوان مشارکت کنند .مقام های اول ،دوم و سوم فراخوان
پس از انتخاب سه طرح نهایی از بین اثار رسیده و براساس اجرای یک نمون ه فیزیکی از طرح های منتخب
(توسط صاحبان اثار و به هزینه ی صندوق) داوری و برگزیده خواهند شد/ .ایرنا
«فرضیه زمین مسطح» نمایشنامه ای فلسفی است
نمایشنامه «فرضیه زمین مسطح» نوشته مصطفی مســتور ،از ترس از مرگ و زندگی می گوید .این
نمایشنامه فلسفی درباره مرگ و زندگی ،در خانواده ای ۶نفره می گذرد .هر یک از ان ها درباره مشکالت شان
در زندگی ،دلهره ،دغدغه و اضطراب خودشان می گویند .نویسنده در کتاب «فرضی ه زمین مسطح» عالوه بر
هراس از مرگ؛ از هراس از زندگی نیز گفته است .در صفحه ۶۶این نمایشنامه امده است« :یاسمن :یه
جورهایی مجبور شدم برم .مامان که رفت ،امیدوار بودم نبودش رو با پاپا پر کنم .فکر می کردم پاپا از اون
زیرزمین کوفتی دست برمی داره و به بچه هاش بیش تر توجه می کنه .اشتباه می کردم .نمایشنامه «فرضیه
زمین مسطح» ،امسال در نشر چشمه منتشر شده و به چاپ دوم هم رسیده است/ .هنرانالین
ش اجتماعی زنان در نمایش «فاطمه(س)»
نق
همزمان با ایام فاطمیه ،نمایش «فاطمه» بــه کارگردانی مریم
شعبانی ،برای چندمین سال متوالی به اجرا در امده است.
نمایش «فاطمه» ،اثری از گروه «هنر مقدس» است که این روزها با
اجرا در تاالر سوره حوزه هنری نقش های اجتماعی زنان در دوره صدر
اسالم و توجه ائمه به تبیین دین توسط بانوان را یاداوری می کند.
شــعبانی که نمایش «فاطمه» را از ســوم دی ماه در تاالر سوره
حوزه هنری روی صحنه برده ،در اجرای این اثر نمایشی سعی کرده
در ۷اپیزود روایتی شــفاف و کامال زنانه از زندگی فاطمه زهرا (س)
به تماشاگر ارائه کند و بسته به نیاز امروزه بانوان ایرانی ،اثری را روی
صحنه ببرد که در عین ارزش محوری ،به فرم و جذابیت های تصویری
نیز تکیه داشته باشد.
این اثر نمایشی با استقبال و توجه مخاطبان زیادی روبه رو شده
و مخاطبان ان هر کدام از یک بعد به ویژگی های این نمایشی اشاره
کرده اند.
عباســپور ،یکی از فعاالن فرهنگی ،از مخاطبانی است که برای
دومین بار به تماشای نمایش «فاطمه» نشسته بود .وی شوق دیدن
نقش حضرت خدیجه و حضرت زهرا (س) را دلیل اصلی خود برای
امدن به سالن تئاتر معرفی می کند و می گوید :نمایش «فاطمه» با
تحقیقات زیادی تولید شــده و من افتخار می کنم بانوان اینگونه با
لطفات زندگی و شهادت بانوی دو عالم را به تصویر می کشند .در این
اثر فقط صحنه شهادت با خشونت همراه است و اینکه در اوج احساس
و در عین اشک ریختن و سوگواری برای حضرت زهرا (س) ،پیامی
به مخاطب منتقل می شود ،هنری است که در این اجراشاهد بودم.
عاطفه ســعیدی نژاد ،مدیــر کل امور بانوان ســازمان تبلیغات
اسالمی که دیگر تماشاگر تئاتر «فاطمه» بود نیز معتقد است یکی
از کم کاری های جدی که تا امروز وجود داشته این بوده که بیشتر،
حضرت فاطمه به عنوان الگویی لفظی برای زنان و مردان معرفی شده
7
و به جنبه های مهم شخصیتی ایشان که بیشتر قابل تاثیرپذیری و
الگوگیری بوده ،پرداخته نشده است.
وی می گوید :متاســفانه ما در ایام فاطمیه هم که فرصتی برای
پرداختن به ابعاد شخصیتی این شخصیت مهم دینی و فرهنگی است،
جنبه های سلبی زندگی حضرت را روایت می کنیم؛ در حالیکه زندگی
حضرت زهرا (س) پر از نکات موثر و حرکت افرین است.
ســعیدی نژاد تاکید می کند :در شــرایطی که جامعه جهانی در
موضوع زن به بن بست رسیده است ،تبیین این نگاه مورد نیاز جوامع
است .جنس حضور موثر حضرت که جنس خاص رهبری اجتماعی
زنانه هم بوده ،نوعی کنشگری در جهاد تبیین محسوب می شود و این
به خودی خود مدل و الگویی است که جامعه به ان نیاز دارد.
برخی از تماشــاگران نمایش «فاطمه» ،یکی از عوامل تاثیرگذار
این اثر را ظرفیت های هنر تئاترمی دانند .شهره صادقی ،مشاور رئیس
سازمان نوسازی ،توسعه و تجهیز مدارس کشور در حاشیه تماشای
نمایش «فاطمه» می گوید :رسانه انواع مختلفی دارد و من معجزه ای
که از رسانه تئاتر دیدم خیلی شگرف بود و دوستان من در این تئاتر
به شکل بسیار شفاف و رسا توانســته اند بحث اتفاقات صدر اسالم
را بیان و تبیین کنند .صادقی می گوید :نوع گویش انتخاب شــده و
رنگ بندی های طراحی صحنه و لباس ،بــا روحیه لطیف این بانوی
اسالم بسیار متناســب اســت و الیه ها و برش های تاریخی نمایش
«فاطمه» به مطرح کردن رویدادهای مهم دوره پیامبر اسالم (ص)
کمک کرده است .همچنین نکته دیگری که در این اثر کامال مشهود
اســت نقش های اجتماعی زنان در دوره صدر اسالم و توجه ائمه به
تبیین دین توسط بانوان است.
در میان انبوهی از تماشــاگران نمایش «فاطمــه» ،نوروزی که
دکترای فقه حقوق اســامی دارد و به عنوان پژوهشگر و نویسنده و
فعال فرهنگی به تاالر ســوره حوزه هنری امده بود نیز معتقد است:
نمایش «فاطمه» به لحاظ محتوا ،فرم و جلوه های ویژه اثری بسیار
قابل توجه است .این اثر ادبیات بســیار فاخر و قشنگی دارد و دارای
واژه های بدیعی است که وجه تاریخی ان را یاداوری می کند.
وی اینکه همه بخش های تئاتر توسط هنرمندان زن تولید شده
را یکی دیگر از نکات مهم و تاثیرگذار نمایــش «فاطمه» معرفی و
می گوید :هنر متعالی و هنر دینی که هــم از فرم و جلوه های خاص
برخوردار باشــد و هم محتوا ،و حرفی برای گفتن داشته باشد نیاز
جامعه امروز است .کسانی که دنبال جذابیت های هنری هستند باید
بدانند فاخر بودن اثر و جاذبه شــخصیت های مهم دینی و تاریخی
بخش مهمی از عوامل تاثیرگذاری بر مخاطب است.
الزم به یاداوری اســت ،نمایش «فاطمه» بــه کارگردانی مریم
شعبانی اثری تولید شده از گروه پیشینه هنر مقدس است که تا ۱۸
دی ماه هر شب ساعت ۱۸در تاالر سوره حوزه هنری واقع در خیابان
سمیه روی صحنه است/.صبا صفحه 7
صاحب امتیاز :موسسه فرهنگی هنری وصف صبا
مدیر مسئول و سردبیر :محمدرضا شفیعی
www.rooznamehsaba.com
rooznamehsaba
تهران -خیابان ایت اهلل مدنی -کوچه خجسته منش -پالک 5
تلفن 77582422 -6 :فکس77548245 :
چاپ :موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران
توزیع :نشر گستر امروز
جان مریم چشماتو را باز کن
تن صدای باریتون محمد نوری ما را به پهنایی به وسعت
ایران می برد ،و غرور ملی را در رگ های ما می جوشاند ،سفر
به گوشه گوشــه های کشــوری که هر ناحیه اش زخمی از
خاطره ای دارد که از ایســتادگی اش نشان دارد ،او صدای
ملت است.
ملتی که غصه لحظــه ای تنهایش نمی گــذارد ،و برای
ابادانی اش خــون دل ها خورده اســت ،ملتی که شــرح
عاشقی اش در ســخن نمی شــیند و در تالطم طوفان ها و
سیالب ها پای خنچه بر ســر عروس ها و دادماد هایش گل
می ریزد .مردمی که حتــی در اوج غــم و ناراحتی صدای
جینگ و جینگ سازشان از شــیراز می اید .و برای عروس
هایش شــاخ گل ها ســوار می کند .ملتی که در فرهنگ و
تمدن و ائین هایش زنده اســت و هنوز نفــس حیاتش از
مراسم ها و دورهمی هایش به گوش می رسد .مریم گل های
سفید و سرخش را دسته کرده و منتظر امدن یاری است که
چشمانش را با طلوع خورشید در ایران باز کند .روح لطیف
محمد نوری دستی نوازشگر برای هر دل شکسته ای است،
او در دل فرهنگ ایرانی ریشه دارد ،موسیقی اش پر ازحس
باران های نقره ای رشت است که عطر رطوبت علف و خاک
ان همه را مست می کند .موسیقی عامیانه شهری که پاپ
غربی در برابرش رنگ می بازد و با سبکی اختصاصی حس
ایران را زنده می کند .محمد نوری با صدای خود به اشــعار
نیما طنین دیگری بخشید و گویی انها را از وادی خاموش
واژه ها به قلمرو باشکوه و پرفراز و نشیب اصوات رهنمون شد.
نوری با دقت و حساســیت خاص گاهی ماه ها کار می کرد
تا لهجه ترانه ها را به بهترین وجه ارائــه کند .خواننده ای
شیک،مرتب و اتو کشیده که صدای خوب و کالمی مفهوم
داشت ،و در ترانه های زیبایش هر واژه گلی است که با تمام
معنای اش به بار می نشیند.
موسیقی ،زبان جهانی
همه اقوام و ملل
سمیه خاتونی -محمد نوری ۱دی ۱۳۰۸در رشت ،شهر باران های
نقره ای چشم به جهان گشود .در هنرســتان تئاترخواند و در دانشگاه
ادبیات و زبان انگلیسی ،او به موازات تحصیل در دانشگاه ،به فراگیری
موسیقی اکادمیک نزد ناصر حســینی و اواز خوانی صحنه ای نزد دو
تن از استادان نام اور موسیقی ،فاخره صبا و اولین باغچه بان پرداخت و
صدای مستعد و گرم خود را پرورش داد .خودش گفته است این دو استاد
هنرمند به صدای او هســتی دادند.نوری با توجه به تسلط اش به زبان
انگلیسی با فرهنگ غرب اشنایی پیدا کرد و قطعات خارجی را با ترجمه
اجرا می کرد .او اواز ایرانی را نزد اسماعیل مهرتاش اموخت .پس از ان نزد
استادان هنرستان عالی موسیقی رفت و از ان ها تئوری موسیقی ،سلفژ
و نوازندگی پیانو را فراگرفت .تا اینکه در محضر اساتید برجسته به شیوه
اوازی منحصر به فرد خود دست یافت.شیوه ای که به سختی می توان ان
را در زیر شاخه ای از شاخه هایی چون پاپ ،کالسیک و ...گنجاند .محمد
نوری بیشتر تحت تاثیر سبک موسیقی شانسون گونه فرانسه بود .او در
حوزه اواز قوانین موسیقی غرب را فرا گرفت و ان قواعد را به نوعی با قواعد
موسیقی ایرانی و تکنیک های اوازی فولکلور همگام کرد.
نوری از همان ابتدا با همین سبک ویژه و زیبای خود بسیاری از جوانان
و نوجوانان را جذب صدایش کرد .در اوایل دهه 30که موسیقی پاپ تازه
جایش را در ایران باز کرده بود و خوانندگان انگشت شماری فعالیت می
کردند .هر چهارشنب ه در رادیو اثری از او پخش می شد .اما در اواخر دهه
۳۰که خواننده هایی امدند با سبکی مردمی تر او تا چند سال پای خود
را عقب کشید .محمد نوری پس از مدتی سکوت بعد از انقالب ۱۳۵۷
ایران ،فعالیت هنری خود را با البوم در شب سرد زمستانی همراه با فریبرز
الچینی و احمدرضا احمدی در سال ۱۳۶۸از سر گرفت .این همکاری
بعدها با البوم «اوازهای سرزمین خورشید» ادامه یافت .اثاری از ثمین
باغچهبان،فریدونفرزانه،فریدونشهبازیان،محمدسریروناصرحسینی
در پیوند با متن هایی از فروغ فرخزاد ،سهراب سپهری ،فریدون مشیری،
حمید مصدق ،یداهلل رویایی ،تورج نگهبان و حسین منزوی در رپرتوار
اجرایی او به چشم می خورد.
کار ترانه خوانی محمد نوری با ” گل مریم” در زبان مردم جا افتاد ،جان
مریم ،و با این ترانه پای در راه شهرت نهاد .ترانه ای که اهنگ ان رگه هایی
از موسیقی شمال ایران را در خود دارد و ساخته کامبیز مژدهی است.
در ترانه های محمد نوری ،تاثیرات موسیقی بومی ایران دیده می شود.
صدای باریتون او سازگاری بسیار با مایه های موسیقی بومی را دارد او
خود به تجربه دریافته بود که موسیقی بومی ،سرشارترین حوزه موسیقی
ملی ایران است که هنوز ان گونه که باید ،مورد الهام و بهره برداری قرار
نگرفته است .در دهه چهل خورشیدی پیکره اصلی موسیقی پاپ ایران
از دل موسیقی عامیانه بیرون امد ،و در راه با عناصری از موسیقی جاز
امریکایی و موسیقی سبک اروپایی در امیخته و با تکیه بر لحن موسیقی
سنتی و بومی ،جای پای خود را استوار ساخت .خیلی ها محمد نوری را
از پایه گذاران این موسیقی پاپ در ایران به شمار می اورند .اگر هم چنین
نباشد ،او به یقین یکی از مروجان موسیقی نو ،از پاپ است که خود ان را
فاخر می نامید .محمد نوری هیچگاه نمی خواست او را خواننده موسیقی
پاپ بدانند .به گفته او موسیقی پاپ متعلق به یک فرهنگ دیگر است که
حاال هم وضع اشفته ای پیدا کرده و عوارض اش دامن ایران را هم گرفته
است .انچه را که می خواند نوعی موسیقی ملی علمی می دانست ،که به
سبک فاخر بود .محمد نوری در ۱۳۸۵خورشیدی از طرف سازمان صدا و
سیما به عنوان چهره ماندگار موسیقی انتخاب و معرفی شد .محمد نوری
برنده جایزه خورشید طالیی ۵۰سال صدای متفاوت و ماندگار در سال
۱۳۷۸از جشنواره مهر ،و دارای مدرک درجه یک هنری از شورای عالی
ارزیابی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بود .محمد نوری در گفت
وگویی دربار ه راز ماندگاریش گفته بود :من هرگز خود را در اوج ندیده ام.
با زیربنایی سست هم می توان به اوج رفت ،اما ماندن در قله ،کار هر کس
نیست ،کار ما هم نیست ،ان که بسرعت اوج می گیرد ،با همان سرعت
سقوط می کند .رمز ماندگاری در همین است که طوری باید به اوج رفت
که بی برگشت باشد.
مطالعات بسیار او در زمینه های مختلف هنری و فرهنگی داشت که
به کارش عمق می داد .او به ادبیات ایران اشراف و با شاعران بزرگ ارتباط
داشت و اموزگار اواز و خواننده موسیقی ایرانی بود ،از برترین و بهترین
گ های او می توان به اهنگ هایی
و مشــهورترین و ماندگارترین اهن
همچون جان مریم ،کهکشان عشق ،سرزمین محبوب من ،و ایران ایران
اشاره کرد .به مدت پنج دهه ،اوازهای این استاد در میان سه نسل اعتبار
خاصی کسب کرده است .محمد نوری اعتقاد داشت که موسیقی زبان
جهانی همه اقوام و ملل روی زمین است.این هنرمند در حاشیه سال های
سخت کوشی خود با اجرای بیش از سیصد قطعه اوازی ترجمه و ترجمه
مقاالت و سرودن شعرهایی از ترانه های ماندگار در قلب مردم این مرز و
بوم جا افتاد .محمد نوری در سال های پایانی عمر چند اجرا به نفع بیماران
خاص داشت .او ۱۰سال پیش در یک دوره کوتاه بیماری در حالی که
نمی خواست به کسی بگوید که بیمار است ،سرانجام پس از سال ها مبارزه
با بیماری سرطان مغز استخوان و وخامت وضعیت جسمانی در شامگاه
۹مرداد ۱۳۸۹خورشیدی در گذشت.و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا
به خاک سپرده شد .روحش شاد و یادش جاودان. صفحه 8