روزنامه صبا شماره 1339

‫دوشنبه| ‪ 28‬اذر ‪ 19 |1401‬دسامبر‪ 24 |2022‬جمادی االول ‪|1444‬‬ ‫سال دهم| شماره ‪ 8 |1339‬صفحه| ‪5000‬ناموت|‬ ‫جابر عنارصی‬ ‫استاد مسلم عشق‬ ‫«عصر جدید» و «خندوانه»‬ ‫را ما تعطیل نکرده ایم‬ ‫صفحه ‪3‬‬ ‫بررسی مسائل اجتماعی‬ ‫با چاشنی طنز‬ ‫صفحه ‪4‬‬ ‫امریکا ُمهرهای سرقتی را‬ ‫به عراق پس داد‬ ‫صفحه ‪6‬‬ صفحه 1 ‫‪2‬‬ ‫خرب سیمنا و تلویزیون‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫صدای حاج قاسم سلیمانی شنیده می شود‬ ‫رادیو مقاومت‪ ،‬سال گذشته با شعار صدای گفتمان مقاومت و مکتب سلیمانی راه اندازی شد‪ .‬این رادیو‬ ‫فصلی‪ ،‬امسال نیز همزمان با سومین سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی‪ ،‬با شعار سند چشم انداز‬ ‫رادیو و مکتب شهید سلیمانی از تاریخ بیســت و نهم اذر ماه راه اندازی و تا تاریخ سی ام دی ماه فعالیت‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫مراســم راه اندازی این رادیوفصلی و همچنیــن رونمایی از اولین دایره المعــارف تکنیک های پایه‬ ‫علوم شناختی در رسانه و مجموعه کتب علوم شناختی در بیســت و نهم اذر ساعت ‪ ۱۰‬صبح با حضور‬ ‫مسئوالن لشکری و کشوری در ساختمان شهدای رادیو برگزار خواهد شد‪ /.‬ایرنا‬ ‫ن است!‬ ‫انیمیشن کامپیوتری توهی ‬ ‫گی یرمو دل تورو‪ ،‬سخنان هایائو میازاکی انیمیشن ساز افسانه ای ژاپنی را تکرار کرد و گفت انیمیشنی‬ ‫که توسط کامپیوتر ساخته شود توهین به خود زندگی است‪.‬‬ ‫او در یکی از این نشست های مطبوعاتی گفت‪ :‬من هنر ساخته شده توسط انسان ها را به کار می برم و‬ ‫ان را دوست دارم و کامال تحت تاثیرش هستم‪ .‬عالقه ای به تصاویر ساخته شده توسط ماشین ها ندارم و‬ ‫با دیو مک کین که یک هنرمند بزرگ است صحبت کرده و او به وی گفته بزرگترین امیدش این است که‬ ‫هوش مصنوعی نتواند نقاشی کند‪ .‬او در همین نشست تاکید کرد با نظر میازاکی‪ ،‬موافق است که این کار‬ ‫توهین به خود زندگی است‪ /.‬مهر‬ ‫نگاهیبهگیشهسینمایایراندراستانهفصلزمستان‬ ‫سینمای کشور در سال جاری فراز و فرودهای فراوانی را پشت سر‬ ‫گذاشته است‪ ،‬اتفاقاتی که باعث شده است تا امروز گیشه سینما با افت‬ ‫محسوس فروش نسبت به سال های گذشته و حتی نسبت به سال های‬ ‫کرونایی سینما روبرو باشد‪.‬‬ ‫سینمای کشور‪ ،‬بعد از شــروع واکسیناسیون و کاهش چشم گیر‬ ‫مبتالیان به بیماری کرونا‪ ،‬امیدوارانه به جلو نگاه می کرد‪ ،‬سینمایی‬ ‫که با اکران اثار در نوروز و عید فطر به دنبال جهشی تازه بعد از بحران‬ ‫کرونا بود اما در نهایت افزایش فروش ان طور که مورد نظر سینماگران‬ ‫بود شکل نگرفت‪.‬‬ ‫تصور عموم و سینماگران ان بود که بعد از پایان کرونا گیشه سینما‬ ‫شاهد حضور دوباره مخاطبان باشد اما سالن های سینما بعد از تابستانی‬ ‫نسبتا گرم در سالن های سینما با یکی از خلوت ترین پاییزهای سینمای‬ ‫کشور روبرو شدند‪ .‬صاحبان اثار با توجه به کاهش تعداد مخاطبان در‬ ‫فصل پاییز‪ ،‬میلی به اکران اثارشان نداشته اند‪ ،‬از سویی بعد از دو سال‬ ‫کرونایی و تعطیل مدام سالن های سینما‪ ،‬صف بلندی از اثار اکران نشده‬ ‫تشکیل شده بود اما با این وجود باز هم مالکان اثار ترجیح داده اند که‬ ‫اکران خود را تا زمانی بهتری به تعویق بیندازند‪.‬‬ ‫با این وجود سینمای سال ‪ ۱۴۰۱‬در سه فصل نخست خود باز هم‬ ‫شاهد اقبال عموم از اکثریت اثار کمدی بود‪ ،‬اگرچه در این میان اثاری‬ ‫چون «علفزار»‪« ،‬تی تی» و «ابلق» فروش نسبتا خوبی داشته اند‪ ،‬اما‬ ‫«شماره‪ ،»۷‬به جشنواره های امریکا و هند‪ ،‬راه یافت‬ ‫فیلم کوتاه «شماره ‪ ،»۷‬به نویســندگی و کارگردانی محمدرضا‬ ‫دوســتی که اخیرا در پنجاه و دومین دوره جشنواره بین المللی فیلم‬ ‫رشد و همچنین در جشنواره ‪ !Kids First‬امریکا حضور داشت‪ ،‬در‬ ‫ادامه حضور بین المللی خود موفق به حضور در بخش رقابتی جشنواره‬ ‫بین المللی فیلم کودک احمداباد هند و جشــنواره بین المللی فیلم‬ ‫کودک سیاتل امریکا شد‪.‬‬ ‫بخشی از نظر منتقدین جشنواره ‪ !Kids First‬درباره این فیلم را‬ ‫در ادامه می خوانیم‪ :‬این یک فیلم کوتاه بسیار خوب است! من واکنش‬ ‫پسرک را دوست داشتم وقتی ناظم مدرسه‪ ،‬سیستمی را پیاده کرد که‬ ‫هرکس دفترچه خود را می گیرد‪ ،‬به ارامی با برچسب ها برای دستیابی‬ ‫به جایزه ان را پر می کند و پس از رســیدن بــه نقطه عطف خاصی‪،‬‬ ‫می تواند ان را با یک جایزه عوض کند‪.‬‬ ‫واکنش پسرک چیزی است که من می توانم با ان ارتباط برقرار کنم‪،‬‬ ‫چرا که تجربه مشابهی داشته ام‪/.‬صباخبر‬ ‫از لحاظ تعداد مخاطبان‪ ،‬سینماها نســبت به دوران پیش از کرونا با‬ ‫کاهش روبرو بود‪ ،‬بسیاری از منتقدان افزایش ریالی فروش فیلمها را‬ ‫به افزایش محسوس قیمت بلیت‪ ،‬نسبت داده و ان را نشانه ای از رونق‬ ‫سینما نمی دانسته اند‪.‬‬ ‫سینمای کشور از ابتدای امسال تاکنون ‪ ۳۱۰‬میلیارد تومان فروش‬ ‫داشته اســت‪ ،‬این فروش حاصل خرید ‪ ۱۰‬میلیون بلیت بوده است‪،‬‬ ‫از این حیث سینماها نسبت به ســال گذشته ‪ ۳‬میلیون بیشتر بلیت‬ ‫فروخته اند‪ .‬اثار سینمایی کشور در سال جاری در ‪ ۴۶۷‬هزار سانس‬ ‫میزبان مخاطبان بوده اند‪.‬‬ ‫با توجه به میزان فروش فوق‪ ،‬فیلم های «انفرادی»‪« ،‬سگ بند»‪،‬‬ ‫«علفزار»‪« ،‬تی تی»‪« ،‬دوزیست»‪« ،‬پسر دلفینی»‪« ،‬موقعیت مهدی»‪،‬‬ ‫«شــادروان» و «چند میگیری گریه کنــی ‪ »۲‬رتبه های اول تا دهم‬ ‫جدول فروش را در اختیار گرفتند‪.‬‬ ‫فیلم سینمایی «انفرادی» از مســعود اطیابی بار بزرگ فروش در‬ ‫سینمای ‪ ۱۴۰۱‬را بر دوش می کشــد‪ ،‬این فیلم بیش از ‪ ۷۵‬میلیارد‬ ‫تومان فروش داشته است‪ ،‬بعد از ان فیلم کمدی «سگ بند» کاری از‬ ‫مهران احمدی بیش از ‪ ۴۱‬میلیارد تومان فروخته است‪.‬‬ ‫فیلم ســینمایی «علفزار» به کارگردانی کاظم دانشی‪ ،‬به عنوان‬ ‫نماینده سینمای اجتماعی نزدیک به ‪ ۲۲‬میلیارد تومان فروش داشته‬ ‫است‪ .‬فیلم سینمایی «تی تی» با ‪ ۲۱‬میلیارد تومان‪« ،‬ابلق» از نرگس‬ ‫ماموریت جدید جیمز باند خنداندن مردم است‬ ‫دنیل کریگ‪ ،‬می گوید‪ :‬از این که شــخصیت باند را پشت سر‬ ‫گذاشته اصال احســاس تاســف ندارد و فاش کرد از همان اوایل‬ ‫درباره کشتن این شخصیت با باربارا بروکلی تهیه کننده صحبت‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫او در پاسخ به این پرسش که ایا متاسف نیست؟ گفت‪ :‬نه اصال!‬ ‫من ‪ ۱۷‬سال از زندگی ام را صرف ان کردم و واقعا خوشبخت بودم‬ ‫که این کار را انجام داده‪‎‬ام و حاال به معنای واقعی کلمه می خواهم‬ ‫در ‪ ۲۰‬سال بعدی زندگی ام همه تالش ام را بکنم تا از قالب ان ازاد‬ ‫شــوم و ان را در یک جای دیگر بگذارم چون فوق العاده بود‪ .‬من‬ ‫ن جایی که می خواستم رهای اش کردم و البته با اخرین فیلم‬ ‫هما ‬ ‫این شانس به من داده شد تا این کار را بکنم‪.‬‬ ‫کریگ‪ ،‬گفت‪ :‬او واقعا نمرده است‪ ،‬من رفتم‪ ،‬اما درست در پایان‬ ‫فیلم «زمانی برای مردن نیســت» گفته می شود که او بازخواهد‬ ‫گشت‪ ،‬بنابراین او باید جایی برگردد‪/.‬مهر‬ ‫ابیار با ‪ ۱۹/۵‬میلیارد تومان و «دوزیست» به کارگردانی برزو نیک نژاد‬ ‫با ‪ ۱۹/۱‬میلیارد تومان رتبه های چهارم تا ششم جدول فروش ساالنه‬ ‫سینما در استانه فصل زمستان را در اختیار دارند‪.‬‬ ‫انیمیشن «پســر دلفینی» نماینده موفقی برای این نوع از سینما‬ ‫بود‪ ،‬این انیمیشن با فروشی معادل ‪ ۱۸/۹‬میلیارد تومان در رتبه هفتم‬ ‫جدول فروش ایستاده است‪ .‬همچنین فیلم های «موقعیت مهدی»‬ ‫با ‪ ۱۲/۵‬میلیارد تومان‪« ،‬شــادروان» با ‪ ۹/۵‬میلیارد تومان و «چند‬ ‫میگیری گریه کنی ‪ »۲‬با ‪ ۹/۴‬میلیارد تومان در رتبه های هشتم تا دهم‬ ‫جدول فروش قرار دارند‪ .‬این امار تا تاریخ ‪ ۲۳‬اذر ماه سال جاری به ثبت‬ ‫رسیده است‪ ،‬فهرستی که با وجود فاصله زیاد اثار نسبت به یکدیگر تا‬ ‫شروع فصل زمستان تغییر پیدا نخواهد کرد‪/.‬صباخبر‬ ‫علیرضا مسعودی مجری شب یلدا شبکه دو شد‬ ‫ویژه برنامه شب یلدای شــبکه دو با اجرای حسن اسماعیل پور و‬ ‫علیرضا مسعودی چهارشنبه ‪ ۳۰‬اذر ساعت ‪ ۲۱:۰۰‬از شبکه دو سیما‬ ‫روانه انتن می شود‪.‬‬ ‫این ویژه برنامه با حضور هنرمندان‪ ،‬ورزشــکاران‪ ،‬شــعرا و افراد‬ ‫تاثیرگذار در حوزه های مختلف در فضایی متناسب با این ایین ایرانی‬ ‫روانه انتن می شود‪ .‬همچنین اجرای موسیقی و گزارش های ویژه در‬ ‫کنار گفتگو با مهمانان از جمله بخش های این برنامه اســت‪ .‬حضور‬ ‫عوامل چند برنامه شبکه دو مانند «صبحانه ایرانی» در این ویژه برنامه‬ ‫نیز پیش بینی شده است‪.‬‬ ‫این ویژه برنامه توســط تیم ســازنده «ورزش از نگاه دو» اماده‬ ‫پخش می شود و با توجه به این موضوع با حفظ بسته ورزشی‪ ،‬نگاهی‬ ‫اجتماعی فرهنگی به موضوعات مختلف در برنامه قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫همچنین با توجه به ایام فاطمیه ذکر نام حضرت زهرا (س) در برنامه‬ ‫جاری است‪/ .‬صباخبر‬ صفحه 2 ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫خرب سیمنا و تلویزیون‬ ‫اکران «هیچ کس منتظرت نیست» از ‪ ۲۸‬اذرماه اغاز می شود‬ ‫مستند سینمایی «هیچ کس منتظرت نیســت»‪ ،‬محصول مرکز مستند ســوره و به کارگردانی و‬ ‫تهیه کنندگی محسن اسالم زاده از روز دوشنبه ‪ ۲۸‬اذرماه اکران خود را از شهر مشهد اغاز می کند‪ .‬افتتاحیه‬ ‫«هیچ کس منتظرت نیست» که اکران های منطقه ای و رویدادمحور در قالب پخش «رویش» برای ان در‬ ‫نظر گرفته شده است‪ ،‬روز دوشنبه‪ ۲۸‬اذرماه ساعت‪ ۱۷:۳۰‬با حضور عوامل مستند د ر پردیس هویزه مشهد‬ ‫رقم خواهد خورد و پس از ان این مستند به مدت یک هفته در ‪ ۲‬سانس ‪ ۱۶‬و ‪ ۲۰‬در این پردیس سینمایی‬ ‫نمایش داده می شود‪ .‬این مستند اجتماعی‪ ،‬عالوه بر پرداختن به مصائب زنان اسیب دیده‪ ،‬چالش های‬ ‫حاشیه نشینی و خیابان زیستی را در نسبت با سوژه اصلی خود تعریف می کند‪/.‬فارس‬ ‫‪3‬‬ ‫«جزیره فضایی» به سینماها می اید‬ ‫بیست و چهارمین جلسه شورای صنفی نمایش‪ ،‬روز گذشته ‪ ۲۷‬اذر در خانه سینما تشکیل شد‪.‬‬ ‫بعد از بررسی درخواست ها و موارد مطرح شده‪ ،‬قرارداد سرگروهی فیلم سینمایی «جزیره فضایی»‬ ‫(تورنادو ‪ ،)۲‬به کارگردانی و تهیه کنندگی سیدجواد هاشمی با پخش رسانه فیلمسازان مولود به سرگروهی‬ ‫پردیس کورش‪ ،‬ثبت شــد‪ .‬همچنین با درخواست موسسه تصویرشــهر‪ ،‬جهت اجرای طرح «سینما‬ ‫نوستالژی» در پردیس ســینمایی ملت موافقت شد‪ .‬بر اســاس این طرح قراراست اثار کودک قدیمی‬ ‫سینمای ایران مثل «شــهر موش های ‪ ۱‬و ‪ »۲‬و اثار کمدی دهه ‪ ۹۰‬مثل «طبقه حساس»‪« ،‬خجالت‬ ‫نکش»‪« ،‬چهار انگشت»‪« ،‬تگزاس ‪ »۲‬و‪ ...‬مجدد روی پرده سینماهای تصویرشهر برود‪/.‬مهر‬ ‫«عصر جدید» و «خندوانه» را ما تعطیل نکردیم‬ ‫تکیه برمهانی بر کرسی معاونت سیما‪ ،‬به عنوان یکی از مهم ترین‬ ‫و پرچالش ترین معاونت های سازمان صداوسیما قدری غیرمنتظره‬ ‫بود؛ محسن برمهانی که اردیبهشت سال جاری حکم این معاونت را‬ ‫با امضای پیمان جبلی دریافت کرد و جایگزین حمید شاه ابادی شد‪.‬‬ ‫برمهانی شباهتی به تصویر کلیشــه ای مدیران قبلی صداوسیما‬ ‫نداشت و در کارنامه اش بیش از هر چیز ســاخت مستند و کارهای‬ ‫تولیدی و مدیریت بخش های بین الملل چند جشــنواره به چشــم‬ ‫می خورد؛ او از دانشــگاه صداوســیما و از دل جریان مستندسازی‬ ‫سال های اخیر برامده است‪.‬‬ ‫این موقعیت تیغ دو لبه ای بود که می توانست هم به عنوان ویژگی‬ ‫مثبت او ارزیابی شــود و نویدبخش اتفاقاتی تازه باشــد و هم در نظر‬ ‫برخی به اســتناد همین ناهم خوانی با فضای مدیریتی‪ ،‬نگرانی هایی‬ ‫را ایجاد کند‪.‬‬ ‫برمهانی موضع خود را در با صراحــت و دور از تعارف های معمول‬ ‫مدیران رسانه ای درباره ماجراهای مجری های تلویزیون‪ ،‬رویکردهای‬ ‫ساخت ســریال و موضع گیری های اخیر بعضی چهره های مشهور‬ ‫سینما و تلویزیون شفاف می گوید تا بتوان او را یکی از مدیران متفاوت‬ ‫رسانه ملی در سال های اخیر دانست‪.‬‬ ‫او گفت‪ :‬ســه هزار و چند صد نفر در صنف های مختلف سینما و‬ ‫تلویزیون فعالند کــه در میان این ها تنها چند نفــر در حوادث اخیر‬ ‫موضع گیری کرده اند و اگر این موضع گیری ها مخل امنیت کشور بوده‬ ‫یا تشویق به اغتشاش و از دست رفتن فرصت ها و‪ ...‬در موضع شان بوده‪،‬‬ ‫جایی که باید در قبال شان تصمیم بگیرد‪ ،‬سازمان صداوسیما نیست‪.‬‬ ‫نهادهایی به این کارها رسیدگی می کنند‪.‬‬ ‫برمهانی درباره خطوط قرمز رسانه ملی گفت‪ :‬وقتی از خطوط سبز‬ ‫و قرمز صحبت می کنیم‪ ،‬بیانش کمی مفصل است‪ .‬چون نیاز به نوعی‬ ‫مباحثه و گفتگو دارد‪ .‬اما خالصه اش این است که مث ً‬ ‫ال در حوزه خطوط‬ ‫قرمز اگر درباره روابط می گوئیم‪ ،‬روابط باید به گونه ای باشــد که در‬ ‫شان مردم ایران باشد و غالب مردم ایران برایشان این روابط پسندیده‬ ‫باشد‪ .‬اگر درباره پوشــش حرف می زنیم این پوشش با قانون و شان‬ ‫مردم تطابق داشته باشــد‪ .‬اگر درباره مسائل کشور سخن می گوئیم‬ ‫حرفی گفته نشود که به جایی از نظام بربخورد‪ .‬در سند تحولی جدید‬ ‫صداوسیما‪ ،‬بحثی که مطرح شــد این بود که خطوط قرمز باید باشد‬ ‫و رعایت شود اما ما این همه ســال درگیر خطوط قرمز بوده ایم‪ .‬من‬ ‫معتقد نیستم تمام اثاری که طی سی ســال گذشته در صداوسیما‬ ‫تولید شده است اثار خطوط قرمزی بوده است‪ ،‬بلکه ما اثار خط سبزی‬ ‫هم داشته ایم اما توجه و تمرکز بر خطوط سبز را بیشتر خواهیم کرد‪.‬‬ ‫معاون ســیما با اشــاره به مجریان تلویزیونی اذعان داشت‪ :‬گفته‬ ‫می شود سازمان صداوسیما در محدودیت و معذوریت مجری است و‬ ‫چون چند نفر قهر کرده اند‪ ،‬باعث شده است برنامه ها با مجری تکراری‬ ‫روی انتن برود؛ این ها حرف هایی اســت که اص ً‬ ‫ال با منطق سازگاری‬ ‫ال اینگونه نیست‪ .‬اص ً‬ ‫ندارد‪ .‬اص ً‬ ‫ال پروتکل هم نیاز ندارد و خیلی روشن‬ ‫است‪ .‬ما قب ً‬ ‫ال هم مجریانی داشــته ایم که یک برنامه صبحگاهی اجرا‬ ‫می کردند و برنامه ای هم در شب داشتند‪ .‬قب ً‬ ‫ال هم بازیگری داشته ایم‬ ‫که هم در یک ســریال بازی کرده و هم همزمان ‪ ۲‬برنامه را به عنوان‬ ‫مجری روی انتن داشته است‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬این طرز فکر ناشــی از حساس شــدن جامعه و فضا و‬ ‫حساسیت افرادی است که تریبون های فضای مجازی را به دست دارند‪.‬‬ ‫قب ً‬ ‫ال هم این اتفاق افتاده است‪ .‬اقای مهران رجبی در حال حاضر در‬ ‫یک سریال بازی می کند و اجرای یک برنامه را هم بر عهده دارد‪ .‬حامد‬ ‫سلطانی هم همینطور است‪ .‬یعنی در کل مهران رجبی دو برنامه دارد‬ ‫و حامد سلطانی هم دو برنامه اما می گویند وای چه سازمان بی ادمی‬ ‫که مجبور است این ها را بیاورد!‬ ‫او در خصوص غیبت احسان علیخانی روی انتن توضیح داد‪ :‬احسان‬ ‫علیخانی برنامه ساز است نه مجری و دلیل غیبتش هم مشخص است‪...‬‬ ‫من خودم شب اختتامیه «عصر جدید» رفتم به او خدا قوت بگویم‬ ‫و درباره برنامه هم صحبت شد‪ .‬ان زمان خودش گفت شرایط «عصر‬ ‫جدید» به گونه ای است که االن نمی تواند ادامه اش بدهد‪ .‬حرفش هم‬ ‫این بود که یافتن استعدادها ظرفیت انباشته ای داشته که طی سال ها‬ ‫بوده و در چند دوره این برنامه ســراغ ان ظرفیت رفته اند و االن باید‬ ‫فضا مجدد بازیابی شــود‪ .‬درباره نمونه های دیگر هم همین طور بوده‬ ‫است‪ .‬مثل رامبد جوان و برنامه «خندوانه» که شایعه کردند ما تعطیل‬ ‫کرده ایم‪ .‬در حالی که زمانی که من خودم با اقای جوان صحبت کردم‪،‬‬ ‫او در کش و قوس طراحی برنامه جدیدی غیر از «خندوانه» بود‪.‬‬ ‫با این حال برخــی می خواهند بگویند «عصــر جدید» را تعطیل‬ ‫کرده اند‪« ،‬خندوانه» را هم تعطیل کرده اند! می خواهند این ها را به نام‬ ‫ما بنویسند‪ ،‬در حالی که اص ً‬ ‫ال چنین اتفاقی نیفتاده است‪.‬‬ ‫قبل از نا ارامی ها و الاقل درباره این دو مورد می توانم بگویم خودم‬ ‫صحبت کرده ام و خبر دارم‪ .‬اص ً‬ ‫ال از همان زمان قرار نبود «خندوانه»‬ ‫ادامه پیدا کند ان هم نه به این معنا که ک ً‬ ‫ال تولیدش متوقف شود بلکه‬ ‫به این معنا که الاقل برنامه ای برای تولید فصل جدیدش وجود نداشت‪،‬‬ ‫اما حاال برخی می خواهند ماجرا را به گونه دیگری جلوه بدهند! ‪ /‬مهر‬ صفحه 3 ‫‪4‬‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫غزاله باران برنامه «صبح جمعه با شــما» در دهه ‪،1360‬‬ ‫با هنرمندانی چون مرحوم منوچهر نوذری‪،‬‬ ‫گفت و گو‬ ‫عز ت اهلل مقبلــی‪ ،‬مهین دیهیم‪ ،‬حســین‬ ‫امیرفضلی و بسیاری دیگر شــکل گرفت و از رادیو پخش‬ ‫می شد‪ .‬در همان ســال ها که ایران درگیر جنگ ناخواسته‬ ‫با عراق بود‪ ،‬این برنامه‪ ،‬تبدیل به یکی از دل خوشــی های‬ ‫صبح های جمعه مردم جنگ زده ایران شده بود؛ برنامه ای طنز‬ ‫که در ان زمان تالش می کــرد به مخاطبان اش روحیه بدهد‪.‬‬ ‫هنرمندان بسیاری در این برنامه و در طی سال ها به ایفای نقش‬ ‫پرداخته و به شخصیت های مختلف جان داده اند‪ .‬پس از سال ها‬ ‫و با فراز و فرودهایی که در سر راه این برنامه وجود داشته‪ ،‬این‬ ‫برنامه همچنان به حیات خود ادامه می دهد‪.‬‬ ‫دریکی از اخرین روزهای پاییز‪ ،‬به استودیوی شماره یک‬ ‫ساختمان شهدای رادیو‪ ،‬دعوت می شــوم‪ .‬استودیویی که‬ ‫عوامل برنامه «صبح جمعه با شما» گرد هم امده اند تا برنامه‬ ‫جمعه پیش رو را ضبط کنند‪.‬‬ ‫پرونده‬ ‫گزارش برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما»‬ ‫بررسیمسائلاجتماعیباچ‬ ‫استودیوی شماره یک ساختمان شهدای رادیو‬ ‫از پله ها باال می روم و وارد ساختمان شهدای رادیو می شوم‪ .‬فضای‬ ‫البی ساختمان که انصافا به زیبایی طراحی شده رو به رو می شوم‪ .‬از دور‬ ‫صدای شادی و خنده شنیده می شود‪.‬‬ ‫وارد استودیوی شماره یک‪ ،‬بزرگترین استودیوی ساختمان شهدای‬ ‫رادیو می شوم‪ .‬عباس محبی ‪ ،‬اصغر سمسارزاده و بیوک میرزایی زودتر‬ ‫از همه رسیده اند‪ .‬پیشکسوتانی که پس از سال ها کار و تالش در این‬ ‫عرصه همچنان به وقت و ساعت حضور در کار اهمیت می دهند‪ .‬ان ها‬ ‫کنار هم ایستاده و با هم صحبت می کنند‪ .‬ان طرف تر متوجه می شوم‬ ‫که نسیم رفیعی با کودک چهار‪ ،‬پنج ساله خودش امده و مراقب است‬ ‫که فرزندش از پله های اســتودیو نیفتد‪ .‬بهترین فرصت است تا کار‬ ‫و ضبط برنامه شروع نشده اســت‪ ،‬باب گفتگو را با این جمع همیشه‬ ‫خندان اغاز کنم‪.‬‬ ‫طنز رادیو فاخرتر از تلویزیون‬ ‫وقتی از عباس محبی‪ ،‬می خواهم که طنز رادیــو را با تلویزیون با‬ ‫توجه به نقشی که در سریال ازادی مشروط به کارگردانی ده نمکی‪،‬‬ ‫بازی کرده است‪ ،‬مقایســه کند‪ ،‬گفت‪ :‬از دهه ‪ 60‬کارم را با تلویزیون‬ ‫شروع کردم‪ ،‬ولی همیشــه از دوران جوانی عالقه وافر و بیشتری به‬ ‫رادیو داشته ام‪ .‬به قول امروزی ها استاد مجازی من رادیو بود و خیلی‬ ‫پیرو بازیگرانی بــودم که در رادیو کار می کردنــد ‪.‬چون همه ان ها از‬ ‫بهترین های تئاتر بوده اند و من هم رشته ام تئاتر است‪.‬‬ ‫او ادامه داد‪ :‬از ســال ‪ 1350‬به صورت حرفه ای فعالیت خود را در‬ ‫تئاتر اغاز کردم و از جمله الگوها و اساتید بنده در رادیو بازیگرانی چون‬ ‫هوشنگ صارم ‪ ،‬مهدی علی محمدی‪ ،‬مسعود تاج بخش و ‪ ،‬بزرگانی‬ ‫بوده اند‪ .‬هوشنگ بهشتی‪ ،‬نیز برای من الگو بود و خیلی دوست داشتم‬ ‫در رادیو کار کنم‪ ،‬ولی خب قسمت نشد و ســر از تلویزیون در اوردم‪.‬‬ ‫بعد از انقالب و در اوایل دهه‪ 60‬بود که به رادیو دعوت شدم و از خدا‬ ‫خواسته به رادیو امدم‪..‬‬ ‫ولی بارهــا در مصاحبه های مختلف گفته ام کــه از لحاظ کیفی و‬ ‫محتوایی رادیو خیلی غنی تر و پربارتر از تلویزیون است‪ .‬مخصوصا در‬ ‫ده سال گذشته‪ ،‬سریال هایی که پخش شده‪ ،‬به دل من به عنوان بیننده‪،‬‬ ‫نشسته است‪ .‬معتقدم تلویزیون در این سال های اخیر از لحاظ محتوایی‬ ‫و ساختاری خیلی ضعیف عمل کرده و جوابگوی جامعه روبه رشد و رو‬ ‫به تعالی امروزی نیست‪.‬‬ ‫محبی اظهار داشــت‪ :‬اقای ده نمکی محبت کردند و به ما افتخار‬ ‫دادند‪ ،‬ما رفتیم برای شان کار کردیم اما نمی دانم به چه دلیل این سریال‬ ‫بازده خوبی نداشــت‪ .‬البته من کار را نگاه نکرده ام اما شنیده ام مورد‬ ‫استقبال قرار نگرفته است‪ .‬و با هر دست اندرکاری که دستی در این کار‬ ‫دارد صحبت کردم‪ ،‬نظرشان این بود که ظاهرا از لحاظ کیفی سریال‬ ‫جالبی از اب در نیامده است ولی امیدوارم کار بعدی اقای ده نمکی ‪،‬‬ ‫ان شاهلل بهتر باشد و برای شان ارزوی موفقیت می کنم‪.‬‬ ‫محبی که در بعضی از برنامه های طنز نویسندگی هم می کند ادامه‬ ‫داد‪ :‬من در برنامه های دیگر مثل «هفت کوچه» رادیو فرهنگ که پخش‬ ‫زنده است‪ ،‬نویسندگی و کارگردانی می کنم ولی در برنامه «صبح جمعه‬ ‫باشما»‪ ،‬ان موقع ها هم به عنوان نویسنده و هم بازیگر دعوت شدم‪ .‬با‬ ‫اقای توکل و شیشه گران هم کار می کردم‪ ،‬ان جا هم از نوشته های من‬ ‫استفاده می شد‪ .‬در حال حاضر‪ ،‬لطف دارند نام من را در تیتراژ پایانی‬ ‫برنامه به عنوان نویسنده هم اعالم می کنند ولی در این چند سال اخیر‬ ‫از نوشته های من استفاده نشده است‪ .‬من فقط در حکم بازیگر اینجا‪،‬‬ ‫انجام وظیفه می کنم‪.‬‬ ‫اینجا صبح جمعه با شماست‬ ‫با اشاره دست قدوسیان ضبط برنامه شروع می شود‪ ،‬نسیم رفیعی‪،‬‬ ‫در پالتوی ورودی برنامه می گوید‪ :‬به نام خدا‪ ،‬گلدان های لبخند را در‬ ‫حیاط چهره بگذارید‪ .‬چشم های تان را اب بزنید‪ .‬پلک های خسته را‬ ‫جارو کنید‪ .‬نان تازه ای از سر کوچه نشاط بگیرید و به همه درود بگویید‪.‬‬ ‫سالم‪ ،‬صبحتون بخیر‪ ،‬چشمتون روشن ‪ ،‬اینجا صبح جمعه با شماست‪.‬‬ ‫فقط به خاطر مردم کار می کنم‬ ‫اصغر سمســارزاده خالــق تیپ های«اصغر شــوکت» و «اقای‬ ‫منقاشیان» که روی هر چیزی زوم می کند و می گوید‪ :‬چرا؟ چرا باید‬ ‫مسائل اینطوری باشد؟ تیپی که مردم ان را خیلی دوست دارند‪ ،‬درباره‬ ‫«سبح جمعه با شما» گفت‪ :‬نویسنده های بسیار خوبی داریم همچنین‬ ‫هنرمندان بزرگی مثل اقایان میرزایی‪ ،‬محبی‪ ،‬بشارت و سایرین که در‬ ‫کنار هم دیگر کار می کنیم‪ .‬راستش معتقدم دوستان یک مقدار بیشتر‪،‬‬ ‫به عوامل «صبح جمعه» برسند تا این هنرمندانی که اینجا جمع شده اند‬ ‫را از دست ندهند‪ .‬سمسارزاده با خنده و شوخی ادامه می دهد‪ :‬یادم‬ ‫نمی اید که امسال پولی گرفته باشم‪ .‬ولی جدا در این موقعیت‪ ،‬که همه‬ ‫جا تعطیل است‪ .‬تئاتر کار نمی شود و سینما هم که هنوز جان نگرفته‬ ‫است‪ ،‬تنها جایی که ما می اییم و کار انجام می دهیم فقط رادیو است‪،‬‬ ‫اینجا هم که ‪ .....‬پول می دهندا‪ ،‬نه ایــن که پول نمی دهند ولی برای‬ ‫‪ 350‬سال پیش است‪.‬‬ ‫سمسارزاده خنده شیرینی تحویل می دهدکه شاید حکایت خنده‬ ‫من از گریه غم انگیز تر است باشد ولی عشق به کار و عشق به مردم از‬ ‫برق چشمانش کامال محسوس بود‪.‬‬ ‫صبح جمعه کار هر کسی نیست‬ ‫در بین اســتراحت های گــروه این بار به ســراغ بــوک میرزایی‬ ‫می روم و وقتی از او می پرســم در حال حاضر به برنامه تیپ جدیدی‬ ‫اضافه کرده اید‪ ،‬گفت‪ :‬نه؛ تیپ جدید نیســت‪ .‬نوشــته ها بر مبنای‬ ‫شخصیت هایی که داریم به ما می دهند و ما ایفای نقش می کنیم‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬برنامه «صبح جمعه» برنامه متنوعی است که سال ها است‬ ‫روی انتن رادیو است و شنوندگان خوب و زیادی دارد‪ .‬این برنامه جزو‬ ‫پر شنونده ترین برنامه ها است و کار کردن در این برنامه‪ ،‬کار هر کسی‬ ‫نیست و حاال که ما داریم کار می کنیم انتظار دارم حداقل در زمینه مالی‬ ‫به ان توجه کنند‪ .‬این برنامه را چه از نظر نویسنده‪ ،‬چه از نظر بازیگران‬ ‫و مسائل مالی باید تقویت کنند‪ .‬اگر چه دستمزدی که می گیریم قابل‬ ‫عرض نیست‪ ،‬اما ما دلی و عاشــقانه کارمی کنیم و حرفه و کارمان را‬ ‫دوست داریم ‪.‬‬ ‫هنرمندان جدید در «صبح جمعه باشما»‬ ‫نسیم رفیعی‪ ،‬از زمانی که برنامه به اســم «جمعه ایرانی» پخش‬ ‫می شــد با این برنامه همکاری دارد نفر بعدی اســت که به سراغش‬ ‫می روم‪ ،‬او نیز درباره «صبح جمعه با شما» گفت‪ :‬چند وقتی است که‬ ‫تغییرات چندانی در برنامه رخ نداده اســت‪ ،‬ولی هنرمندان جدید به‬ ‫برنامه اضافه شده اند‪ .‬سعی همه بر این است که ساعات خوشی را برای‬ ‫شــنونده های عزیز فراهم بکنند‪ .‬امیدوارم که بتوانیم لبخند به لبان‬ ‫مردم بیاوریم‪.‬‬ ‫او در پاســخ به این ســئوال که چقدر در کارتان خالقیت دارید و‬ ‫فی البداهه صحبت می کنید؟ اذعان داشــت‪ :‬بداهه بستگی به بازیگر‬ ‫مقابل دارد‪ .‬من در کنــار تک تک بازیگران کار می کنم ولی بیشــتر‬ ‫بداهه ها را من و اقای محبی با هم داریم و غیر از ان سعی می کنیم از‬ ‫روی تکست بخوانیم‪.‬‬ ‫او در خصوص مخاطبان برنامه گفت‪ :‬برنامه بایستی به روز باشد ولی‬ ‫االن شاید خیلی به روز نیست‪ .‬ما خیلی نمی توانیم روی خبرها مانور‬ ‫بدهیم‪ .‬و اینکه فکر می کنم اگر در برنامه تغییر و تحوالتی به وجود بیاید‬ ‫ان شاهلل بتوانیم برنامه شادی را برای مخاطبان اجرا کنیم‪.‬‬ صفحه 4 ‫پرونده‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫‪5‬‬ ‫وقتی از او می پرسم ‪،‬یک سری بازیگر جدید به تیم اضافه شده است‬ ‫فکر می کنید ‪ ،‬ایا بتوانند از تجربیات امثال شــما استفاده کنند؟ می‬ ‫گوید‪ :‬طبیعتا دوستان می دانند چه کسانی را انتخاب کنند‪ ،‬این افراد‬ ‫از برنامه «یک دو صدا» که تست صدا داده بودند ‪ ،‬انتخاب شده اند‪ .‬من‬ ‫سه چهار نفر را می بینم که جدیدا به ما ملحق شده اند ‪ ،‬مطمئنا از پس‬ ‫کار بر می ایند‪ .‬هفته پیش که بودم دیدم خیلی شیرین کار می کنند ‪.‬‬ ‫مطمئن باشید که در کارشان موفق می شوند‪.‬‬ ‫منفرد می گوید ‪ :‬واهلل یکی دوتا تیپ خیلی شــیرین من دارم که‬ ‫خیلی خوب اســت مطمئنم که اگر تســت بزنیم اقای ساجد قبول‬ ‫می کنند که ان تیــپ را کار بکنیم چون خودم از این تیپ شــنگول‬ ‫راستش دیگه خسته شده ام ‪.‬‬ ‫در رادیو شاید حدود نزدیک به بیست و سه چهار سال است که نقش‬ ‫شنگول را بازی می کنم‪ .‬شنگول ادم بذله گویی است ولی‪ ،‬ان تیپی که‬ ‫مد نظرم است ادم خیلی شل و ولی است و خیلی شیرین است‪ .‬ان شااهلل‬ ‫به زودی تست بزنیم و ببینم نظر اقای قدوسیان چی هست؟مطمئن‬ ‫هستم که قبول می کنند ‪.‬‬ ‫چاشنیطنز‬ ‫رادیو را دوست دارم‬ ‫مرتضی تبریزی با وجودی که کسالت داشت ‪ ،‬در استودیو حضور‬ ‫داشت‪ .‬اما همچنان سعی می کرد که لبخند از گوشه لبانش محو نشود‬ ‫‪.‬او در خصوص تیپ هایی که در این برنامه اجرا می کند‪ ،‬می گوید‪ :‬غیر‬ ‫از « هیبت» ‪« ،‬دالور» خیلی نقش های دیگه را نیز بازی می کنم‪.‬‬ ‫او همچنان برنامه را دوست دارد و می گوید‪ :‬من رادیو را دوست دارم‪.‬‬ ‫همه می ایند رادیو بعد می رونــد تلویزیون ولی من امدم رادیو چون‬ ‫رادیو را دوست دارم و عاشق ان هستم ‪.‬‬ ‫از «ترپچه »تا «انار خانم» برای داشتن حالی خوب !‬ ‫فرانک رفیعی طاری‪ ،‬در خصوص نقش های خود در این برنامه گفت‪:‬‬ ‫نقش ننه کتی که پیرزنی است که همه را دوست دارد و مهربان است‬ ‫و با لهجه اصفهانی سربه ســر افراد می گذارد‪.‬همه را عاشقانه در قلب‬ ‫خودش جای داده است‪.‬‬ ‫«تربچه »‪ ،‬بچه بسیار شیطانی است که من خودم هم که می خواهم‬ ‫جای ان حرف بزنم ‪ ،‬کلی خنده ام می گیرد و یک جورایی مطالبی که‬ ‫نویسنده ها می نویســند نعنا داغ و پیاز داغش را هم اضافه می کنم‪.‬‬ ‫همان طوری هم که برای ننه کتی اجرا می کنم‪.‬‬ ‫برای دخترم دنبال شوهر ایده ال می گردم‬ ‫زهره کدخدا زاده‪ ،‬که دو سه تا نقش جدی در این برنامه دارد درباره‬ ‫نقش خود توضیح داد‪ :‬در این برنامه نقــش مامان پری و مامان گلی‬ ‫جان را ایفا می کنم که دنبال یک شوهر مناسب و ایده ال ‪ ،‬برای دخترم‬ ‫هستم و متاسفانه هنوز پیدا نکرده ام‪ .‬همچنین نقش پری و قدم خیر را‬ ‫دارم که همسر جانعلی و هما فال گیر هستم که فال های متعددی برای‬ ‫همه عوامل صبح جمعه با شما می گیرم‪.‬‬ ‫او افزود‪ :‬در این برنامه در کل به تمام موضوعات می پردازیم و خودم‬ ‫به شخصه معتقد هستم هر چه بتوانیم به نقش خانواده بپردازیم بهتر‬ ‫است‪ .‬مسائل و مشکالت عاطفی که در بین مردم‪ ،‬مخصوصا جوان ها‬ ‫هست می تواند محور خیلی از ایتم ها شباشد‪ .‬چون به هر حال یکی‬ ‫از مسائل که باعث می شــود جوان های ما یک مقدار از خانواده ها دور‬ ‫بشوند‪ ،‬نداشتن ثبات عاطفی‪ ،‬نداشتن فضای گرم خانوادگی است که‬ ‫متاسفانه احساس می کنم خیلی کم رنگ شده است‪.‬‬ ‫او در پایان گفت‪ :‬ان شااهلل مردم هم با شنیدن این برنامه لذت ببرند‬ ‫و ما هم از انرژی خوب شان بیشتر انرژی بگیریم‪.‬‬ ‫ماشاهلل و اشرف‪ ،‬محبی و زارع‬ ‫ضبط ایتمی دیگر شروع می شود‪ ،‬نسرین زارع در نقش اشرف پشت‬ ‫میکروفون با ذوق می گوید‪ :‬ماشاهلل‪.‬‬ ‫عباس محبی در نقش ماشاهلل‪ ،‬در حالی که در حال حساب کتاب‬ ‫کردن با خودش است می گوید‪ 200 :‬تومنم قسط‪ 150 ،‬هم بابت برق‪،‬‬ ‫انگار که تازه صدای اشرف را شنیده باشد با صدای بلند می گوید‪:‬هان؟‬ ‫اشرف‪ :‬ماشاهلل‪ ،‬اگه گفتی فردا چه روزیه؟‬ ‫ماشاهلل با خودش تکرار می کند‪ :‬پس چرا جور در نمیاد؟‪ 500‬تومن‬ ‫کمه‪.‬‬ ‫اشرف ادامه می دهد‪ :‬ماشاهلل با توام ‪ ،‬می گم فردا چه روزیه؟‬ ‫و نمایش با همین به کوچه علی چپ زدن ماشاهلل ادامه پیدا می کند‪.‬‬ ‫تلنگر به خانواده ها با زبان طنز‬ ‫در فرصتی که ایجاد می شود‪ ،‬نسرین زارع که حدود ده سالی است با‬ ‫ایفای نقش های متفاوت‪ ،‬در برنامه همکاری می کند‪ ،‬می گوید‪ :‬یکی از‬ ‫نقش هایی که دارم «روکی»‪« ،‬خجسته خانم»‪ ،‬پیرزن خوش برخورد‬ ‫و «اشرف خانم » و «پسر فسقل » است که خیلی شخصیت «فسقل»‬ ‫را دوست دارم‪.‬‬ ‫وقتی از او می خواهم که از حس و حال اجرا برای مردم بگوید‪ ،‬اظهار‬ ‫داشــت‪ :‬به دلیل اینکه برنامه«صبح جمعه با شما » برنامه ای قدیمی‬ ‫است‪ .‬شاید قدمتی ‪ 60 -50‬ساله داشته باشد ‪ ،‬این برنامه مخاطبین‬ ‫زیادی دارد شاید بگویم پدر بزرگ ها و مادربزرگ های ما هنوز که هنوز‬ ‫است اگر ان شااهلل در قید حیات باشند هنوز کماکان این برنامه را گوش‬ ‫می کنند و در کل برنامه پر مخاطبی است‪ ،‬خود ما هم وقتی که جوان تر‬ ‫بودیم ‪ ،‬شنونده همین برنامه بودیم‪.‬‬ ‫او ادامه داد‪ :‬حدود ‪ 26‬سال است که کار بازیگری می کنم و در اداره‬ ‫کل نمایش هستم ولی در این برنامه حدود ده سال است که همکاری‬ ‫دارم و بسیار خوشحال هستم از اینکه در این برنامه بسیار پر مخاطب‬ ‫‪،‬اجرای نقش می کنم و بازی می کنم ‪.‬‬ ‫او درباره نقش «رکی» گفت‪« :‬رکی» خانمی سانتی مانتالی است‬ ‫که چشم و هم چشــمی هایی که برخی خانواده ها دارند را به صورت‬ ‫طنز اجرا می کنم و تلنگری است به بعضی از مردم که این قدر دنیا را‬ ‫مادی نبینند‪..‬‬ ‫از تیپ شنگول خسته شده ام‬ ‫داوود منفرد که بعد از یک مدت طوالنی که غیبت داشــته است‬ ‫با خنده و شوخی وارد اســتودیو می شــود‪ .‬او درخصوص نقش ها و‬ ‫تیپ هایی که اجرا می کند‪ ،‬می گوید‪ :‬همچنان همان نقش شــنگول‬ ‫را بازی می کنم که مورد توجه بیشــتری قرار گرفته اســت و ساجد‬ ‫قدوسیان هم همچنان برای همان تیپ نویسندگی می کند‪.‬‬ ‫‪ 54‬هنرمند در «صبح جمعه باشما» ی رادیو ایران‬ ‫ساجد قدوسیان‪ ،‬سردبیر ‪ ،‬نویسنده ‪ ،‬تهیه کننده و کارگردان برنامه‬ ‫«صبح جمعه باشما» گفت‪ 54 :‬نفر در قالب گوینده ‪ ،‬بازیگر ‪ ،‬نویسنده‬ ‫و هنرمند پیشکسوت با ما همکاری دارند‪.‬‬ ‫او ادامه مــی دهد‪ :‬یکــی از چالش های جدیدی که بــا ان روبرو‬ ‫هستیم‪،‬بحث نوروز ‪ 1402‬است که تقریبا از یک هفته گذشته اقدام‬ ‫کرده ایم‪ .‬نوروز امسال تفاوت جدی با سال های گذشته دارد‪ ،‬اینکه سوم‬ ‫چهارم نوروز همزمانی عید و اغاز ماه مبارک رمضان را داریم‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل تولیدات ما خیلی خاص می شود‪،‬که به عنوان «صبح عید با شما»‬ ‫تقدیم شنوندگان می شود‪ .‬ما همچنان در ایام نوروز ‪ ،‬هر روز به طور‬ ‫زنده از ساعت ‪ 9:30‬صبح در خدمت مخاطبان هستیم ولی به دلیل‬ ‫همزمانی با ایام ماه مبارک رمضان تغییرات جدی در برنامه به ویژه در‬ ‫حوزه محتوا داریم‪.‬‬ ‫قدوسیان از پیامک های بی شمار مردم به برنامه و افزایش مخاطبان‬ ‫به برنامه گفته و ادامه داد‪ :‬انچه که مخاطبان در خواســته های خود‬ ‫عنوان می کنند ‪ ،‬ضبط برنامه در حضور شنونده ها است‪ .‬مطلع هستید‬ ‫ما قبل از ایام کرونا برنامه را با حضور تماشاگر ضبط می کردیم ‪ ،‬تماشاگر‬ ‫در برنامه به طور زنده حضور داشت که به خاطر کرونا وقفه ای در این‬ ‫قضیه رخ داد‪.‬ب عد از ایام کرونا که شــرایط بهتر شد‪ ،‬اعالم امادگی‬ ‫کردیم که این کار را انجام بدهیم حتی با ســالن خیلی معتبری هم‬ ‫هماهنگ کردیم ولی بــه خاطر اتفاقات اخیر و بحــث الودگی هوا و‬ ‫ســامت حال هنرمندان برنامه و مردمی کــه می خواهند از نزدیک‬ ‫کار را تماشا کنند این قضیه دچار وقفه ای شده است‪ .‬امیدوارم که هر‬ ‫چه زودتر این مشکالت برطرف بشود و این شرایط مقداری عادی تر‬ ‫شود که خدای ناکرده کسی اسیب نبیند در حین کار و ما بتوانیم با‬ ‫حضور تماشاگران برنامه را ضبط بکنیم‪.‬ما امادگی کامل داریم برای‬ ‫انجام این مهم‪.‬‬ ‫وی در پایان افزود چهارشــنبه همین هفته به مناسبت شب یلدا‬ ‫ویژه برنامه « صبح جمعه باشما» از ساعت ‪ 20‬به مدت ‪ 4‬ساعت به طور‬ ‫زنده از انتن رادیو ایران روی موج های ‪ FM‬ردیف‪ ۹۰‬مگاهرتز و ‪AM‬‬ ‫ردیف ‪ ۵۵۸‬کیلوهرتز پخش می شود که امیدوارم اوقات خوشی برای‬ ‫مردم عزیزمان فراهم کنیم‪.‬‬ صفحه 5 ‫‪6‬‬ ‫خرب فرهنگ و هرن‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫ترکیه با موزائیک گردشگر جذب می کند‬ ‫ک و ویالهای یک هزار‬ ‫مقام های ترکیه مراحل مقدماتی افتتاح یک محوطه‪ ۹۰۰‬متر مربعی‪ ،‬شامل موزائی ‬ ‫و ‪ ۵۰۰‬ساله شــهر «مرعش» را اغاز کرده اند‪ .‬به گفته مدیر موزه «مرعش»‪ ،‬پیش تر بازدید از دو محوطه‬ ‫باستانی ‪ ۳۰۰‬و ‪ ۴۰۰‬متر مربعی این شهر باستانی برای عموم مردم ازاد بوده و از سال ‪ ۲۰۲۳‬مردم می توانند‬ ‫از یک محوطه‪ ۹۰۰‬متر مربعی دیگر در این شهر بازدید کنند‪ .‬باستان شناسان تاکنون در‪ ۶۵‬محوطه مختلف‬ ‫این شهر کاوش انجام داده اند و یک موزائیک‪ ۱۴۰‬متر مربعی از تصویر شکار را در سال‪ ۲۰۱۵‬کشف کرده اند‪.‬‬ ‫همچنین کاوشگران‪ ،‬یک موزائیک ‪ ۵۰‬متر مربعی از تصویر یک جشن را در سال ‪ ۲۰۲۱‬و یک موزائیک ‪۱۸‬‬ ‫متر مربعی که اشکال هندسی به تصویر می کشد را نیز امسال کشف کرده اند‪ /.‬ایسنا‬ ‫دو جایزه جهانی برای موسیقی ایران‬ ‫عبدالحسین مختاباد‪ ،‬بنیان گذار و خواننده گروه رودکی‪ ،‬در رویداد «‪»global music awards‬‬ ‫جایزه نقره را از ان خود کرد‪ .‬او این خبر را در صفحه شخصی خود منتشر و تایید کرده است‪.‬‬ ‫این خواننده موسیقی ایرانی با اثر «این لحظه ها» به عنوان خواننده مرد‪ ،‬برنده جایزه نقره ‪global‬‬ ‫‪ music awards‬شده است‪ .‬ارمان منشئی‪ ،‬اهنگســاز‪ ،‬تنظیم کننده و نوازنده ای که سال ها است‬ ‫براساس سازبندی و نوع فاصله ها یا همان هارمونی های استفاده شــده با سبکی بومی از راک تلفیقی‬ ‫اهنگسازی کرده ودر کار هنری خود به نواوری پرداخته است‪ ،‬نیز در «‪»global music awards‬‬ ‫امسال با اثری تجربی به اسم «میهن» جایزه نقره بخش مربوطه را کسب نموده است‪ /.‬ایلنا‬ ‫مهلتارسالاثاربهپانزدهمینجشنوارهتجسمیفجرتمدیدنمی شود‬ ‫ســیدعباس میرهاشــمی‪ ،‬ضمــن توصیف منطــق تغییرات‬ ‫پیش بینی شده در این دوره از جشنواره اظهارداشت‪ :‬سال گذشته در‬ ‫جریان برگزاری چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر‪ ،‬به این‬ ‫جمع بندی رسیده ایم که اینک پس از گذشت ‪ ۱۴‬دوره‪ ،‬وقت ان رسیده‬ ‫است که مسیر طی شده را مورد ارزیابی و بازنگری قرار دهیم تا تداوم‬ ‫جشنواره در اینده برای هنر‪ ،‬هنرمند و جامعه مفیدتر باشد‪.‬‬ ‫او گفت‪ :‬بر همین اســاس‪ ،‬مطالعات و بررســی های خود را حول‬ ‫جشنواره اغاز و با بســیاری از هنرمندان عرصه هنرهای تجسمی به‬ ‫گفت وگو و تبادل نظر پرداخته ایم‪ .‬در پایان‪ ،‬ساختار جدیدی پیشنهاد‬ ‫گ و کوتاه تر‬ ‫ی بر ان‪ ،‬دیوار موجود میان رشته ها کمرن ‬ ‫شــد که مبتن ‬ ‫می شود‪ .‬مقرر شــد در بخش هایی که گرایش های هنری به عنوان‬ ‫رشته نهادینه شــده اند‪ ،‬تغییراتی ایجاد و گرایش ها را ذیل رشته ها‬ ‫مجتمع کنیم تا به این ترتیب‪ ،‬گرایش ها در کنار یکدیگر قرار گرفته‬ ‫و ارزیابی شوند‪ .‬میرهاشمی افزود‪ :‬بنابراین توجه مان بیش از اینکه به‬ ‫دیوار موجود میان رشته ها باشد‪ ،‬به مفاهیم انها معطوف است‪ .‬اکنون‬ ‫الزم است مباحث میان رشته ای که قادر هستند بیان مناسب تری را‬ ‫برای جامعه به ارمغان بیاورند‪ ،‬بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند تا‬ ‫از این طریق‪ ،‬شاهد رشد مضاعف هنر و هنرمند و قرابت جشنواره به‬ ‫اهداف خود باشیم‪ .‬دبیر پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر‪،‬‬ ‫ت و جا به جایی مدیران و‬ ‫بیان کرد‪ :‬در این دوره با توجه به تغییر دول ‬ ‫امریکا ٌمهرهای سرقتی را به عراق پس داد‬ ‫مقامات دولتــی و قضایی نیویورک هفت ُمهــر متعلق به تمدن‬ ‫بین النهرین و امپراتوری بابل نو را پس از گذشت ‪ ۲۰‬سال از به سرقت‬ ‫رفتن ان ها از «موزه عراق» ‪ ،‬واقع در بغداد‪ ،‬به این کشور بازگرداندند‪.‬‬ ‫این اثار تاریخی پس از ان غارت شده اند که نیروهای ایاالت متحده‬ ‫امریکا در سال ‪ ۲۰۰۳‬به این کشور حمله کرده بودند و فضا برای غارت ‬ ‫اثار تاریخی و تخریب موزه ها و محوطه های باستانی در ابعاد گسترده‬ ‫ایجاد شد‪ .‬دادگســتری منهتن‪ ،‬با همکاری بخش تحقیقاتی وزارت‬ ‫امنیت داخلی ایــاالت متحده امریکا‪ ،‬این اثــار تاریخی را در جریان‬ ‫مراسمی در ‪ ۱۴‬دسامبر رونمایی کرد‪ .‬این اثار تاریخی شامل چهار ٌمهر‬ ‫استوانه ای و سه ٌمهر کوچک است که روی ان ها نقش خدایان‪ ،‬انسان‪،‬‬ ‫ حیوانات و صحنه هایی از عبادت حکاکی شــده است‪ .‬این ٌمهرهای‬ ‫باســتانی‪ ،‬مدت کوتاهی پس از این که ربوده شدند به ایاالت متحده‬ ‫امریکا منتقل و در فاصله ‪ ۲۰۰۴‬تا ‪ ۲۰۰۹‬بارها در مزایده های انالین‬ ‫بین گالری ها جابه جا شده اند‪/ .‬ایسنا‬ ‫سیاستگذاران عرصه تجسمی‪ ،‬امکان اعمال همه تغییرات موردنظر در‬ ‫جشنواره وجود نداشت؛ زیرا مدیران جدید باید در جریان این تغییرات‬ ‫قرار می گرفتند و با رویکرد تازه جشنواره همراه می شدند‪ .‬از این رو مقرر‬ ‫شد که تغییرات پیش بینی شده برای دوره های اینده مورد بررسی و‬ ‫ارزیابی نهایی قرار گیرند تا افق جشنواره تجسمی فجر‪ ،‬روشن تر شود‪.‬‬ ‫او اظهارداشت‪ :‬امسال تالش کرده ایم از طریق هماهنگی با مدیران‬ ‫و سیاستگذاران جشــنواره‪ ،‬فرایند تغییرات را اغاز کنیم و گام های‬ ‫اولیه را برداریم‪ .‬براین اســاس‪ ،‬گرایش هایی کــه پیش تر به عنوان‬ ‫رشته در جشنواره تجسمی فجر جا افتاده بودند را به جای خودشان‬ ‫بازگردانده ایم؛ رشته حجم را ایجاد و گرایش های مجسمه سازی‪ ،‬سفال‬ ‫«بهرام به روایت هفت پیکر» در تاالر چهارسو‬ ‫«بهرام به روایت هفــت پیکر»‪ ،‬عنوان یکــی از تازه ترین اثار‬ ‫نمایشی مجموعه تئاتر شهر‪ ،‬به نویســندگی و کارگردانی حامد‬ ‫شیخی است که از امروز بیست و هشتم اذر ماه در تاالر چهارسو‬ ‫اجرای خود را اغاز می کند‪.‬‬ ‫در خالصه داستان این نمایش امده است‪ :‬قصه‪ ،‬حکایت بهرام‬ ‫شاه ایران است‪ .‬سراغاز این حکایت‪ ،‬قصه سنمار معمار است‪ .‬این‬ ‫قصه حکایت عاشقانه بهرام بر دختران هفت گنبد و هفت حکایت‬ ‫ان هفت پیکر برای بهرام است‪ .‬در این اثر نمایشی محمود مقامی‪،‬‬ ‫حامد شیخی‪ ،‬امیرحسین انصاری‪ ،‬مهدی هنرسازان‪ ،‬رویا شیخی‪،‬‬ ‫ساغر بهنام‪ ،‬الله ذوالفقاری‪ ،‬بیتا زین الدینی‪ ،‬ساناز خدایی‪ ،‬مریم‬ ‫بابایی‪ ،‬سپیده ســعیدی نیا‪ ،‬النا زنگنه و‪ ...‬به عنوان بازیگر حضور‬ ‫دارند‪ .‬نمایش «بهــرام به روایت هفت پیکر»‪ ،‬از تاریخ یاد شــده‬ ‫ساعت ‪ ۱۸‬به مدت زمان ‪ ۶۰‬دقیقه و قیمت بلیت ‪ ۷۰‬هزار تومان‬ ‫روی صحنه می رود‪ /.‬مهر‬ ‫و سرامیک و چیدمان را ذیل ان گنجانده ایم‪ .‬امیدوارم چنانچه مسیر‬ ‫تازه‪ ،‬مثبت ارزیابی شد‪ ،‬در دوره های اتی جشنواره نیز با قوت و جدیت‬ ‫بیشتری دنبال شود تا رشته ها و گرایش های هنری در جایگاه حقیقی‬ ‫خود قرار گیرند و مورد ارزیابی واقع شوند‪ .‬میرهاشمی‪ ،‬ضمن تاکید‬ ‫بر لزوم نقد رویکرد جدید جشنواره هنرهای تجسمی فجر‪ ،‬بیان کرد‪:‬‬ ‫ممکن است تغییرات پیش بینی شده در جشنواره با نقدهایی از سوی‬ ‫هنرمندان و منتقدان مواجه شود که جای بررسی و تامل دارد و ما از‬ ‫نقدها و نظرات کارشناسان در این زمینه استقبال می کنیم‪ .‬جشنواره‬ ‫فجر باید دوره به دوره پخته تر شــود و طرح چنین مباحثی می تواند‬ ‫موجب شود که جشــنواره در مســیر صحیح تری گام بردارد‪ .‬دبیر‬ ‫پانزدهمین جشنواره هنرهای تجســمی فجر‪ ،‬گفت‪ :‬طبق برنامه هر‬ ‫ساله جشنواره تجسمی فجر و با توجه به اینکه بسیاری از هنرمندان در‬ ‫این زمینه پیگیر هستند‪ ،‬اعالم می شود که جشنواره تا به امروز براساس‬ ‫زمانبندی خود پیش رفته و مهلت ارسال اثر به دبیرخانه تمدید نخواهد‬ ‫شد‪ .‬بنابراین هنرمندان تا ساعت ‪ ۱۷‬روز ‪ ۲۹‬اذر برای ثبت نام و ارسال‬ ‫اثار‪ ،‬مهلت خواهند داشت‪ .‬امیدوارم در فرصت باقی مانده هنرمندانی‬ ‫که عالقه مند به حضور در جشــنواره پانزدهم هستند‪ ،‬اثار خود را به‬ ‫دبیرخانه ارسال کنند تا ما بتوانیم طبق زمانبندی اعال م شده‪ ،‬مراحل‬ ‫داوری و انتخاب اثار را پیش ببریم و در نهایت‪ ،‬نمایشگاه شایسته ای از‬ ‫اثار منتخب برپا کنیم‪ /.‬ایرنا‬ ‫معرفیبرگزیدگانفصلنهم«چهارفصلتئاترایران»‬ ‫دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز هنرهای نمایشی حوز ه هنری‪،‬‬ ‫به عنوان دبیرخان ه پروژ ه جامع ملی اموزش نمایشنامه نویسی به خارج از‬ ‫پایتخت تحت عنوان «چهار فصل تئاتر ایران»‪ ،‬پس از دریافت ‪ ۴۹‬طرح‬ ‫اولیه از‪ ۸‬استان کشور‪ ،‬برگزیدگان این مرحله را معرفی کرد‪.‬اثار برگزیده‬ ‫برای نگارش نسخ ه نهایی و حضور در کارگاه های فصلی پروژه عبارتند‬ ‫از‪« :‬ایکس» به کارگردانی معصومه مختاری از گیــان‪« ،‬ال َمرخه»‬ ‫به کارگردانی مجید کاظم زاده مژدهی از گیالن‪« ،‬پنجر ه پشــتی» به‬ ‫کارگردانی مجتبی حیدری از بوشهر‪« ،‬توت های وحشی» به کارگردانی‬ ‫زهرا صدری از گیالن‪« ،‬جادوگر و راهبه» به کارگردانی مسعود احمدی از‬ ‫فارس‪« ،‬در مه» به کارگردانی مهرداد بخشی از گیالن‪« ،‬درون و بیرون»‪،‬‬ ‫«دماوند» و «کبیســه» به کارگردانی لیال روغنگیر قزوینی از قزوین‪،‬‬ ‫«روی جاد ه نمناک» به کارگردانی مریم عابدینی از فارس‪َ « ،‬منتیل پا» به‬ ‫ت علمی قرار‬ ‫کارگردانی حامد مهینی از بوشهر‪.‬اثاری که مورد تایید هیا ‬ ‫بگیرند‪ ،‬در کارگاه های فصلی پروژه شرکت خواهند کرد‪ /.‬مهر‬ صفحه 6 ‫خرب فرهنگ و هرن‬ ‫«باور خیال»؛ نمایشنامه ای در ژانر دفاع مقدس‬ ‫نمایشنامه «باور خیال»‪ ،‬نوشته ندا ثابتی‪ ،‬با کارگردانی محمدتقی رودگر‪ ،‬از شهرستان ورامین استان‬ ‫تهران‪ ،‬در دوازدهمین دوره سراسری و نخستین دوره بین المللی رویداد تئاتر صاحبدالن‪ ،‬خوانش شد‪.‬‬ ‫رودگر‪ ،‬درباره این اجرای نمایشــنامه خوانی گفت‪ :‬نمایشــنامه «باور خیال»‪ ،‬توســط گروه نمایش‬ ‫«عاشورائیان» و با همکاری کانون بسیج هنرمندان‪ ،‬انجمن نمایش ورامین و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسالمی‬ ‫ورامین طی دو روز خوانش شد‪ .‬این اثر در ژانر دفاع مقدس با موضوع و مضمونی اجتماعی است که چند سال‬ ‫پیش به رشته تحریر درامده است‪ .‬او در ادامه اذعان داشت‪ :‬ما با کمبود نمایشنامه های دینی مواجه هستیم و‬ ‫ی اورند‪ /.‬هنرانالین‬ ‫رویدادهایی چون تئاتر صاحبدالن‪ ،‬سبب شده عده ای از فرزندان انقالبی به این سمت رو ‬ ‫نمایشی از اثار نادیده هنری مور‬ ‫هنری مور‪ ،‬یکی از بزرگ ترین مجسمه سازان بریتانیایی‬ ‫است که به خاطر بازنمایی های مدرنیستی اش از فرم بدن‬ ‫شناخته می شود‪ .‬اما او یک جنبه کمتر شناخته شده نیز‬ ‫دارد؛ نقاشــی هایی از معدنچیان زغال سنگ که حاصل‬ ‫یک هفته حضور هنرمند در تاریکی گودال یورکشایر‪ ،‬در‬ ‫زمستان و زمان جنگ سال ‪ ۱۹۴۱‬است‪.‬‬ ‫این اثار کار های خطرناکی را به تصویر می کشــند که‬ ‫روزانه توسط صد ها هزار معدنچی انجام می شود که سهمی‬ ‫حیاتی در جنگ دارند‪ .‬هنری مور‪ ،‬شرایط ‪ ۱۴۰۰‬فوت زیر‬ ‫زمین را «مثل جهنم» توصیف کرده است‪.‬‬ ‫هشتاد سال پس از کشیده شدن این طراحی ها‪ ،‬بیش‬ ‫از ‪ ۱۰۰‬طرح و کار تمام شده برای اولین بار در نمایشگاهی‬ ‫در موزه گالری سنت البنز‪ ،‬به نمایش درامده و کتابی با‬ ‫عنوان «طراحی در تاریکی‪ :‬ماموریت زغال سازی هنری‬ ‫مور»‪ ،‬توسط مورخ هنر‪ ،‬کریس اوون‪ ،‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫پدر هنری مــور‪ ،‬در معــدن ویلدیل در کســلفورد‪،‬‬ ‫یورکشــایر غربی به عنوان معدنچی کار می کرد‪ .‬مور در‬ ‫ژانویه ‪ ،۱۹۴۲‬پس از ‪ ۲۰‬ســال اقامــت در لندن‪ ،‬به این‬ ‫منطقه بازگشــت و یک هفته را در زیر زمیــن گذراند و‬ ‫طرح های سریعی از معدن چیان در محل کار ساخت که‬ ‫بعدا ً نقاشی هایی بر اساس ان ها خلق کرد‪.‬‬ ‫در ان دوران ‪ ،WAAC‬یــک ســازمان دولتــی‬ ‫به سرپرســتی مورخ هنر‪ ،‬ســر کنت کالرک‪ ،‬تعدادی از‬ ‫هنرمندان را در جبهه داخلی و یا همراه با نیرو های خارج‬ ‫از کشور مامور کرد‪ .‬استنلی اسپنسر‪ ،‬کشتی سازان را در‬ ‫کالید نقاشی کرد‪ .‬گراهام ســاترلند کارگران معادن قلع‬ ‫کورنیش را به تصویر کشید‪ .‬مور که قب ً‬ ‫ال با طراحی از افرادی‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذر‪ 1401‬شماره ‪1339‬‬ ‫«فاطمه (س) چشمه جوشان هستی» به چاپ چهارم رسید‬ ‫‪7‬‬ ‫چاپ چهارم کتاب «فاطمه (س) چشمه جوشان هستی»‪ ،‬به قلم حجت االسالم والمسلمین احمد‬ ‫زمانی‪ ،‬همزمان با ایام فاطمیه به همت موسسه بوستان کتاب در ‪ ۴۹۴‬صفحه روانه بازار نشر شد‪.‬‬ ‫درباره زندگانی کوتاه‪ ،‬بابرکت و پر فراز و نشیب ام االئمه فاطمه زهرا (س) کتاب ها و رساله های بسیاری‬ ‫از قرن اول تا عصر حاضر نوشته شده و بزرگان اهل قلم اعم از مسلمانان و غیرمسلمانان اثار متنوعی به‬ ‫نگارش دراورده اند‪ ،‬لیکن حیات اعجاب برانگیزش به صورتی است که هر چه تامل و تعمق بیشتر شود‪،‬‬ ‫همچنان نکات نو‪ ،‬سازنده‪ ،‬کاربردی‪ ،‬اخالقی‪ ،‬تربیتی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و سیاسی دیگر یافت می شود‪.‬‬ ‫کتاب حاضر‪ ،‬زندگی درس اموز و الگوی همه زنان جهان را در پنج بخش بررسی کرده است‪ /.‬ایلنا‬ ‫که از رعد و برق به ایستگاه های متروی لندن پناه می بردند‪،‬‬ ‫شــهرت پیدا کرده بود‪ ،‬این بار به معدن رفت و حدود ‪۹۰‬‬ ‫طرح سریع را در دفترچه یادداشت خود ساخت‪ .‬او به نحوه‬ ‫کار معدنچیان‪ ،‬ژســت های ان ها در حیــن بریدن زغال‬ ‫سنگ‪ ،‬نحوه زانو زدن یا دراز کشیدن به پهلو عالقه مند بود‪.‬‬ ‫قطعاً او در شرایط سختی کار کرده است‪ ،‬در جایی که‬ ‫تقریباً هیچ نوری نبود و فقط یک چراغ جلو وجود داشت‪ .‬او‬ ‫می خواست تاریکی را نشان دهد و این هم از نظر فیزیکی و‬ ‫هم هنری چالش برانگیز بود‪.‬‬ ‫مور‪ ،‬بعدا ً درباره تجربه خود گفــت‪« :‬تاریکی غلیظی‬ ‫که می توانی لمس کنی‪ ،‬غوغای چرخان دســتگاه برش‬ ‫زغال ســنگ‪ ،‬پرتاب غبار ســیاه به هوا‪ ...‬همه در گرمای‬ ‫خفه کننده‪ .‬هیچ روز سخت تری در زندگی ام نداشتم‪» .‬‬ ‫دفتر یادداشــت او که در نمایشگاه به نمایش گذاشته‬ ‫شده است‪ ،‬طرح های اولیه اش از معدنچیان‪ ،‬بدن هایی که‬ ‫در فضا های کالســتروفوبیک منقبض شده اند‪ ،‬هل دادن‬ ‫وان زغال سنگ استخراج شده؛ خوردن و استراحت کردن‬ ‫را نشان می دهد‪.‬‬ ‫در طی چند ماه‪ ،‬او ‪ ۲۸‬نقاشــی از طرح های خود خلق‬ ‫کرد‪ .‬برخی از ان ها توســط ‪ WAAC‬در گالری ملی و‬ ‫سپس در نمایشگاه های سیار به نمایش گذاشته شده اند‪.‬‬ ‫در پایان جنگ‪ WAAC ،‬اثاری را که سفارش داده بود در‬ ‫گالری ها و موزه های سراسر کشور توزیع کرد‪.‬‬ ‫در سال های گذشته مجسمه های مشهور هنری مور‪،‬‬ ‫باعث شده اند نقاشی های زغال سنگ او نادیده گرفته شوند‪.‬‬ ‫اما مور‪ ،‬عقیده دارد که شخصیت مرد و ویژگی های فیگور را‬ ‫عم ً‬ ‫ال در این اثار کشف کرده است‪/.‬هنرانالین‬ صفحه 7 ‫جابر عناصری‪ ،‬استاد مسلم عشق‬ ‫صاحب امتیاز‪ :‬موسسه فرهنگی هنری وصف صبا‬ ‫مدیر مسئول و سردبیر‪ :‬محمدرضا شفیعی‬ ‫‪www.rooznamehsaba.com‬‬ ‫‪rooznamehsaba‬‬ ‫تهران ‪ -‬خیابان ایت اهلل مدنی ‪ -‬کوچه خجسته منش ‪ -‬پالک ‪5‬‬ ‫تلفن‪ 77582422 -6 :‬فکس‪77548245 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫پدر تعزیه دانشگاهی ایران‬ ‫با انبوهی از کتاب ها و طومارهای خطــی تعزیه ای ایران به‬ ‫کالس می امد‪ .‬براستی ندیده بودم‪ ،‬شــوق استادی از اموزش‬ ‫بیشتر از شاگرد باشد‪ ،‬عناصری‪ ،‬در کلمه ب ه کلمه درس های اش‬ ‫جان شیرین خود را صرف تدریس می کرد‪ ،‬حرارتی که از اتش‬ ‫درون اش شعله می گرفت و می سوخت‪ .‬او استاد مسلم عشق بود‬ ‫و بنده معرفتی از حق که در نهادش به امانت ســپرده شده بود‪.‬‬ ‫جابر عناصری‪ ،‬شاهنامه پژوه‪ ،‬ایران شناس و تعزیه شناس ایرانی‬ ‫و مردم شناسی متبحر بود که دانش خود را در باب هنرهای سنتی‬ ‫و فرهنگ عامه نه فقط از میان کالس های درس و کتاب ها‪ ،‬بلکه‬ ‫از بطن جامعه بدست اورده بود‪ .‬او معتقد بود؛ که ایران باستان‬ ‫در زوال دوران های خویش فرهنگ هایی از خود را به بیگانگان‬ ‫انتساب داده است‪ .‬فرهنگی که ریشــه اش در ایران و قصه های‬ ‫عامیانه و فولکلور ان بوده است‪ .‬او فرهنگ بومی را معدنی بارور‬ ‫برای سینما و سایر حرکات ســمبولیک می دانست‪ .‬وی در این‬ ‫راســتا می گوید‪:‬اما ای دریغ که امروزه افسانه های قومی از یاد‬ ‫پران کیکاووس و قالیچه حضرت‬ ‫رفته اســت‪ .‬روزگاری هودج ّ‬ ‫سلیمان (ع)‪ ،‬چاشنی افســانه های مردم بود و کم کم موضوع‬ ‫فیلم های غربی گشــت‪ .‬نام شان تعویض گشــت و ما حیران و‬ ‫انگشــت بر دهان در برابر جعبه سحرامیز تلویزیون نشستیم و‬ ‫افســانه پری ماهیان دریاهای خودمان را از یاد بردیم و جزیره‬ ‫ناشناخته‪ ،‬قلمرو سرندی پیتی وکنا‪ ،‬را نشناختیم‪ .‬و شهر فرنگی‬ ‫در حرم خانه دل کودکان مان اطراق کرد که فانوس خیال خیام‪،‬‬ ‫را از یادها برد و تارزان جنگل زاد‪ ،‬الگوی فیلم سازان گشت‪ .‬لچک‬ ‫قرمزی به شنل قرمزی تغییر نام داد و کارتون های متعدد غربی‬ ‫را اراست و قصه های عامیانه ایرانی از کتاب الفونتن فرانسوی سر‬ ‫دراورد‪ .‬عناصری‪ ،‬معتقد بود فرهنگ بی ثمر بیگانه نوعی غربت‬ ‫کالمی و تصویری بوجود اورده است‪ .‬استفاده از فرهنگ بومی‪،‬‬ ‫بافت فیلم نامه را ظریف می سازد‪ ،‬و نوبرانه ای از مضامین پربار‬ ‫را در طبق اخالص‪ ،‬تقدیم پژوهشگر مخلص می سازد‪ .‬فرهنگ‬ ‫بومی برای سینمای ایران‪ ،‬شناسنامه ممهور به مهر شان و جالل‬ ‫صادر می سازد‪.‬‬ ‫ســمیه خاتونی ‪ -‬دکتر جابــر عناصری‪ ،‬در ســال ‪ ۱۳۲۴‬در‬ ‫محله معمار اردبیــل به دنیا امد‪ .‬پدرش کربالیــی علی عناصری از‬ ‫شــبیه خوانان بود و بدلیل عالقه و ارادتی که بــه ائمه اطهار علیهم‬ ‫السالم داشت‪ ،‬هر ساله مراســم عزاداری‪ ،‬شبیه خوانی و تعزیه را در‬ ‫منزل خود برپا می نمود‪ .‬جابر از کودکی به شبیه خوانی و تعزیه عالقه‬ ‫مند شد و زیر نظر پدر‪ ،‬مراسم شــبیه خوانی را اموخت‪ .‬در زمانی که‬ ‫پدرش مراسم شــبیه خوانی را برگزار می نمود‪ ،‬جابر مشق های خود‬ ‫را در پشت نســخه های تعزیه می نوشــت‪ .‬او به تبع ارادت خالصانه‬ ‫خانواده به مقام واالی حضرت اباعبداهلل الحسین علیه السالم‪ ،‬شیفته‬ ‫و شیدای ان امام عزیز گشــت و تا پایان عمر‪ ،‬هیچ گاه از این مسیر‬ ‫با ســعادت‪ ،‬باز نماند‪ .‬جابر عناصری‪ ،‬تحصیالت مقدماتی را در شهر‬ ‫اردبیل و تحصیالت متوســطه را در دارالفنون تهران با کسب مقام‬ ‫اول ایران در رشته ادبیات به انجام رساند‪ .‬سپس وارد دانشگاه تهران‬ ‫شد و تا سطح دکترای فلســفه و علوم تربیتی در ایران تحصیل کرد‪.‬‬ ‫در ادامه او با کسب تخصص دوره مردم شناسی در انگلستان با تکیه‬ ‫بر پژوهش های قبلی خود‪ ،‬به تحقیق درباره خاورمیانه‪ ،‬جنوب غرب‬ ‫اسیا و ب ه ویژه مســائل فرهنگی ترکیه و ایران و افغانستان پرداخت‪.‬‬ ‫وی ‪ ۴۱‬سال در دانشگاه های تهران به عنوان استاد ممتاز به تدریس‬ ‫و تحقیق اشــتغال داشــت و بیش از چهل کتاب در زمینه فرهنگ‬ ‫ایران به رشته تحریر در اورده و صدها‬ ‫دانشجو تربیت کرد‪ .‬وی از طرف مراکز‬ ‫فرهنگی به خاطــر فعالیت های اش در‬ ‫عرصه هنر تعزیه و شبیه خوانی‪ ،‬لوح ویژه‬ ‫پدر تعزیه دانشــگاهی ایران را دریافت‬ ‫کرد‪ .‬حوزه فعالیــت علمی او به صورت‬ ‫میان رشــته ای و ترکیب فلســفه هنر‬ ‫و زیبایی شناســی‪ ،‬با مطالعات قومی‪،‬‬ ‫ایران شناسی و مردم شناسی عشایری‪،‬‬ ‫و هنرهای فولکلور به ویژه نمایش های‬ ‫ایینی حوزه تمدنی ایــران بزرگ بوده‬ ‫اســت‪ .‬وی مدت ها در رادیو برنامه راه‬ ‫شــب و در تلویزیون (تا ســال ‪)۱۳۶۷‬‬ ‫برنامه هایی در ارتباط با ایین های ایرانی و نمایش های ســنتی اقوام‬ ‫ایران را اجرا می کرد‪.‬‬ ‫مهمترین عالقه عناصری‪ ،‬ادبیات عامه‪ ،‬شبیه خوانی و تعزیه بود‪.‬‬ ‫وی در این راه اعتقاد کاملی به پژوهش میدانی و مصاحبه داشــت‪.‬‬ ‫وی که بیشتر عمر خود را صرف تحقیق در روستاهای گوشه و کنار‬ ‫ایران نمود‪ ،‬تعزیه را هنری به وسعت تمام ادوار تاریخ بشریت عنوان و‬ ‫معتقد بود تعزیه‪ ،‬اسطوره و تاریخ نیست بلکه فراتر از ان هاست‪ ،‬تعزیه‬ ‫معراج انسان اســت و چنان ارتباطی میان بنده و پروردگارش ایجاد‬ ‫می کند که او را به درستی با حقایق و وقایع دشت کربال اگاه می سازد‪.‬‬ ‫عناصری‪ ،‬تعزیه را نمایشی می دانست که به جز ایران در هیچ جای‬ ‫دیگر وجود ندارد و این از افتخارات ما ایرانیان است‪ .‬وی عمده دانش‬ ‫خویش را در این حوزه‪ ،‬از حضور فعال خویش در روابط اجتماعی و‬ ‫تعامل رو در رو‪ ،‬با مردم بدست اورده بود‪ .‬و عالقه بسیار زیادی‪ ،‬توام‬ ‫با وظیفه شناسی نسبت به شناخت فرهنگ های بومی ایران و جهان‬ ‫داشت‪ .‬مردم‪-‬شناسی متاثر از انسان شناسی را‪ ،‬سرلوحه کار خود قرار‬ ‫داد‪ .‬مردم شناســی ای که داده‪-‬های خود را از موضوعات اجتماعی‪،‬‬ ‫روانشناسی و ظهورات بیرونی و مادی انسان‪ ،‬بدست می اورد و در این‬ ‫باب می گوید‪ :‬در قلمرو مردم شناسی و فرهنگ عامه‪ ،‬پژوهش از طریق‬ ‫مشاهده حضوری و شرکت فعال در جشنواره ها و سوگواره ها و اشنایی‬ ‫با ائین ها‪ ،‬عرف‪ ،‬عادات‪ ،‬به اصولی ترین روش گرداوری کرده است‪.‬‬ ‫عناصری‪ ،‬پژوهشگر و تحلیل گری بســیار حاذق و توانا بود که به‬ ‫برکت دانش سرشار و ذوق منحصر به فردی که در عرصه مردم شناسی‬ ‫و تربیت و فلســفه داشــت‪ ،‬جلوه های جدیدی از گنجینه فرهنگ‬ ‫ملی ایران را بر ما گشوده اســت‪ .‬وی‪ ،‬هیچگاه مخاطب خویش را با‬ ‫اصطالحات غامض فلسفی به چالش نمی کشید و به طریق ادیبان‪،‬‬ ‫روان می نوشــت و به روش ســخنوران‪ ،‬شیوا ســخن می راند‪ .‬جابر‬ ‫عناصری نیز مانند دیگر پژوهشــگران و اســتادان تعزیه از وضعیت‬ ‫این هنر ایرانی غمگین بود‪ ،‬و معتقد بود در مناطق مختلف کشــور‬ ‫تعزیه خوانان بزرگی وجود دارند که به سوگواره ها دعوت نمی شوند‬ ‫و گوشه نشین شده اند‪ .‬اگر لباس ها‪ ،‬سرودها و نغمه های بومی را که‬ ‫مردم هر منطقه با ان اشنایی دارند را از تعزیه بگیریم‪ ،‬در واقع جان‬ ‫تعزیه را گرفته ایم‪ .‬به باور او‪ ،‬ما نیازمند به روز کردن تعزیه هستیم‪ ،‬ولی‬ ‫زمانی که اهنگ ها‪ ،‬اشعار‪ ،‬صحنه ارایی و میدان ارایی ان را به درستی‬ ‫نشناخته ایم‪ ،‬چگونه می توانیم دست به این کار بزنیم‪ .‬این ایرانشناس‬ ‫و پژوهشگر که سال های طوالنی به پرورش دانشجویان پرداخته بود‪،‬‬ ‫می گفت‪ :‬قدسی تر از سروده های شبیه خوانی و تعزیه خوانی در عالم‬ ‫وجود ندارد‪ .‬حضرت علی (ع) ابروی بشریت است و در جهان بشریت‬ ‫نظیر این امام عظیم الشــان نمی توان‬ ‫کســی را پیدا کرد‪ .‬همچنان که واقعه‬ ‫کربال و حماسه افرینی امام حسین (ع)‬ ‫نه تنها در جهان اســام بلکه در سایر‬ ‫ادیان و کشــورهای دنیا زبانزد همگان‬ ‫است و همه به وجود چنین امام و الگوی‬ ‫واالیی واقف هستند‪.‬‬ ‫از اســتاد جابر عناصــری‪ ،‬کتب و‬ ‫مقاالت زیادی به یــادگار مانده و اثار‬ ‫او از مکتوبات ارزشــمند و فاخر عرصه‬ ‫هنر‪ ،‬فرهنــگ عامه و خصوصــاً تعزیه‬ ‫اســت‪ .‬از جمله می توان به کتاب هایی‬ ‫چون‪« :‬شناخت اساطیر ایران بر اساس‬ ‫طومار نقاالن»‪« ،‬فهرست توصیفی نمایشنامه های مذهبی ایران»‪،‬‬ ‫«شبیه خوانی‪ ،‬کهن الگوی نمایش های ایرانی»‪« ،‬درامدی بر نمایش و‬ ‫نیایش در ایران»‪« ،‬مراسم ائینی و تئاتر‪ ،‬تاریخ هنر ایران»‪« ،‬تاریخ هنر‬ ‫جهان»‪« ،‬تعزیه نمایش مصیبت»‪« ،‬مردم شناسی و روانشناسی هنر»‪،‬‬ ‫«شبیه خوانی»‪« ،‬گنجینه نمایش های ائینی و مذهبی»‪« ،‬شبیه نامه‬ ‫دیر مکافات و سلطان کربال» اشاره کرد‪ .‬وی همچنین پژوهش هایی‬ ‫در زمین ه موســیقی تعزیه انجام داده است‪ .‬دیگر مقاله های او درباره ‬ ‫پهن ه ایین های ایرانی فرهنگ ایران باستان و شاهنامه پژوهی‪ ،‬ادبیات‬ ‫عامیانه است ‪.‬‬ ‫واپسین سال های زندگی این استاد بزرگ با دل شکستگی و عزلت‬ ‫گذشت‪ ،‬او در ســاعت ‪ 9‬و‪ 30‬دقیقه صبح ‪ 28‬فروردین سال ‪1395‬‬ ‫در کتابخانه خود در گذشــت‪ ،‬پیکر وی به خواست خودش و بدون‬ ‫اینکه کسی مطلع شود‪ ،‬به ســرعت به بهشت زهرا (س) منتقل و در‬ ‫یکی از قطعات عادی ان به خاک سپرده شد‪ .‬مراسم خاکسپاری او به‬ ‫درخواست خودش تنها با حضور ‪ 9‬تن برگزار شد و به وصیت او هزینه‬ ‫برگزاری مراسم ختم و یادبود هم به انجمن خیریه ای اختصاص پیدا‬ ‫کرد‪ .‬تا هستم ای رفیق‪ ،‬ندانی که کیستم ‪ /‬روزی ز من سراغ بگیری‬ ‫که نیستم‪ .‬روحش شاد‬ صفحه 8